diff --git a/.gitattributes b/.gitattributes index a6344aac8c09253b3b630fb776ae94478aa0275b..e6b8004fb3052911fa0ca6807a126bb1d6b9e650 100644 --- a/.gitattributes +++ b/.gitattributes @@ -33,3 +33,9 @@ saved_model/**/* filter=lfs diff=lfs merge=lfs -text *.zip filter=lfs diff=lfs merge=lfs -text *.zst filter=lfs diff=lfs merge=lfs -text *tfevents* filter=lfs diff=lfs merge=lfs -text +els_cache.db filter=lfs diff=lfs merge=lfs -text +gematria.db filter=lfs diff=lfs merge=lfs -text +translation_database.db filter=lfs diff=lfs merge=lfs -text +translation_database.db.initial filter=lfs diff=lfs merge=lfs -text +texts/bible/OpenGNT_version3_3.csv filter=lfs diff=lfs merge=lfs -text +els_cache.db.initial filter=lfs diff=lfs merge=lfs -text diff --git a/.gitignore b/.gitignore new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..bef56756fedca122d873f9906b0f6fcfe8b50873 --- /dev/null +++ b/.gitignore @@ -0,0 +1,3 @@ +__pycache__ +els_cache.db +translation_database.db diff --git a/README.md b/README.md index c8142a535626f43b3fa3863c9100a1b354245304..bbee331fd8851a03d039a50b633d68398047af5f 100644 --- a/README.md +++ b/README.md @@ -1,12 +1,45 @@ --- -title: Els Journal -emoji: 📉 -colorFrom: pink -colorTo: yellow +title: Book of Souls - Search your name+day (journal) oracle with ELS over Torah, Bible, Quran, Rigveda, Tripitaka +emoji: 📊 +colorFrom: green +colorTo: pink sdk: gradio -sdk_version: 5.9.1 +sdk_version: 4.39.0 app_file: app.py pinned: false --- -Check out the configuration reference at https://huggingface.co/docs/hub/spaces-config-reference +This application searches for equidistant letter sequences (ELS) in the Torah, Bible, Quran, and Rigveda. It also integrates a network search functionality to find related phrases based on gematria. + +**Inputs:** + +* **Target Language for Translation:** The language to translate the results into. +* **Date to investigate (optional):** A date to include in the gematria calculation. +* **Language of the person/topic (optional) (Date Word Language):** The language to use for converting the date to words. +* **Name and/or Topic (required):** The text to calculate the gematria for. +* **Jump Width (Steps) (optional) for ELS:** The step size for the ELS search. +* **Round (1) / Round (2) (optional):** The number of rounds for the ELS search (positive or negative). +* **Include Torah / Include Bible / Include Quran / Include Rigveda:** Checkboxes to select which texts to search. +* **Strip Spaces from Books / Strip Text in Braces from Books / Strip Diacritics from Books:** Options for text preprocessing. + +**Outputs:** + +* **ELS Results:** A dataframe containing the ELS search results. +* **Most Frequent Phrase in Network Search:** The most frequent phrase found in the network search. +* **JSON Output:** A JSON representation of the search results. + + +**How to Use:** + +1. Enter the name or topic you want to investigate. +2. Optionally, select a date and the language for its representation. +3. Set the jump width (steps) and rounds for the ELS search. +4. Choose which texts to include in the search. +5. Configure text preprocessing options as needed. +6. Click "Search with ELS". +7. The results will be displayed in the output sections. You can copy the JSON output using the provided button. + + +**Network Search:** + +The network search functionality uses the calculated gematria of the ELS results to search a database for phrases with the same gematria. It displays the most frequent matching phrase. If no exact match is found, it attempts to find the closest match based on similarity and word count difference. \ No newline at end of file diff --git a/app.py b/app.py new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..74a05b5febcb42465abe95ff4c8954085521155b --- /dev/null +++ b/app.py @@ -0,0 +1,575 @@ +#TODO: Quran results have numbers + +import logging +logger = logging.getLogger(__name__) +logging.basicConfig(level=logging.INFO) + +import gradio as gr +import torah +import bible +import quran +import hindu +import tripitaka +from utils import number_to_ordinal_word, custom_normalize, date_to_words, translate_date_to_words +from gematria import calculate_gematria, strip_diacritics + +import pandas as pd +from deep_translator import GoogleTranslator +from gradio_calendar import Calendar +from datetime import datetime, timedelta +import math +import json +import re +import sqlite3 +from collections import defaultdict +from typing import List, Tuple +import rich +from fuzzywuzzy import fuzz +import calendar +import translation_utils +import hashlib + +translation_utils.create_translation_table() + +# Create a translator instance *once* globally +translator = GoogleTranslator(source='auto', target='auto') +LANGUAGES_SUPPORTED = translator.get_supported_languages(as_dict=True) # Corrected dictionary name + +LANGUAGE_CODE_MAP = LANGUAGES_SUPPORTED # Use deep_translator's mapping directly + +# --- Constants --- +DATABASE_FILE = 'gematria.db' +MAX_PHRASE_LENGTH_LIMIT = 20 + +ELS_CACHE_DB = "els_cache.db" +DATABASE_TIMEOUT = 60 + +# --- Database Initialization --- +def initialize_database(): + global conn + conn = sqlite3.connect(DATABASE_FILE) + cursor = conn.cursor() + cursor.execute(''' + CREATE TABLE IF NOT EXISTS results ( + gematria_sum INTEGER, + words TEXT, + translation TEXT, + book TEXT, + chapter INTEGER, + verse INTEGER, + phrase_length INTEGER, + word_position TEXT, + PRIMARY KEY (gematria_sum, words, book, chapter, verse, word_position) + ) + ''') + cursor.execute(''' + CREATE INDEX IF NOT EXISTS idx_results_gematria + ON results (gematria_sum) + ''') + cursor.execute(''' + CREATE TABLE IF NOT EXISTS processed_books ( + book TEXT PRIMARY KEY, + max_phrase_length INTEGER + ) + ''') + conn.commit() + +# --- Initialize Database --- +initialize_database() + +# --- ELS Cache Functions --- +def create_els_cache_table(): + with sqlite3.connect(ELS_CACHE_DB) as conn: + conn.execute(''' + CREATE TABLE IF NOT EXISTS els_cache ( + query_hash TEXT PRIMARY KEY, + results TEXT + ) + ''') + +def get_query_hash(func, *args, **kwargs): + key = (func.__name__, args, tuple(sorted(kwargs.items()))) + return hashlib.sha256(json.dumps(key).encode()).hexdigest() + + +def cached_process_json_files(func, *args, **kwargs): + query_hash = get_query_hash(func, *args, **kwargs) + + try: + with sqlite3.connect(ELS_CACHE_DB, timeout=DATABASE_TIMEOUT) as conn: + cursor = conn.cursor() + cursor.execute("SELECT results FROM els_cache WHERE query_hash = ?", (query_hash,)) + result = cursor.fetchone() + if result: + logger.info(f"Cache hit for query: {query_hash}") + return json.loads(result[0]) + except sqlite3.Error as e: + logger.error(f"Database error checking cache: {e}") + + logger.info(f"Cache miss for query: {query_hash}") + results = func(*args, **kwargs) + + try: + with sqlite3.connect(ELS_CACHE_DB, timeout=DATABASE_TIMEOUT) as conn: + cursor = conn.cursor() + cursor.execute("INSERT INTO els_cache (query_hash, results) VALUES (?, ?)", (query_hash, json.dumps(results))) + conn.commit() + except sqlite3.Error as e: + logger.error(f"Database error caching results: {e}") + + return results + +# --- Helper Functions (from Network app.py) --- +def flatten_text(text: List) -> str: + if isinstance(text, list): + return " ".join(flatten_text(item) if isinstance(item, list) else item for item in text) + return text + +def search_gematria_in_db(gematria_sum: int, max_words: int) -> List[Tuple[str, str, int, int, int, str]]: + global conn + with sqlite3.connect(DATABASE_FILE) as conn: + cursor = conn.cursor() + cursor.execute(''' + SELECT words, book, chapter, verse, phrase_length, word_position + FROM results + WHERE gematria_sum = ? AND phrase_length <= ? + ''', (gematria_sum, max_words)) + results = cursor.fetchall() + return results + +def get_most_frequent_phrase(results): + phrase_counts = defaultdict(int) + for words, book, chapter, verse, phrase_length, word_position in results: + phrase_counts[words] += 1 + most_frequent_phrase = max(phrase_counts, key=phrase_counts.get) if phrase_counts else None # Handle empty results + return most_frequent_phrase + +# --- Functions from BOS app.py --- +def create_language_dropdown(label, default_value='English', show_label=True): # Default value must be in LANGUAGE_CODE_MAP + return gr.Dropdown( + choices=list(LANGUAGE_CODE_MAP.keys()), # Correct choices + label=label, + value=default_value, + show_label=show_label + ) + +def calculate_gematria_sum(text, date_words): + if text or date_words: + combined_input = f"{text} {date_words}" + logger.info(f"searching for input: {combined_input}") + numbers = re.findall(r'\d+', combined_input) + text_without_numbers = re.sub(r'\d+', '', combined_input) + number_sum = sum(int(number) for number in numbers) + text_gematria = calculate_gematria(strip_diacritics(text_without_numbers)) + total_sum = text_gematria + number_sum + return total_sum + else: + return None + +def perform_els_search(step, rounds_combination, tlang, strip_spaces, strip_in_braces, strip_diacritics_chk, include_torah, include_bible, include_quran, include_hindu, include_tripitaka): + if step == 0 or rounds_combination == "0,0": + return None + + results = {} + length = 0 + + selected_language_long = tlang # From the Gradio dropdown (long form) + tlang = LANGUAGES_SUPPORTED.get(selected_language_long) #Get the short code. + if tlang is None: # Handle unsupported languages + tlang = "en" + logger.warning(f"Unsupported language selected: {selected_language_long}. Defaulting to English (en).") + + if include_torah: + logger.debug(f"Arguments for Torah: {(1, 39, step, rounds_combination, length, tlang, strip_spaces, strip_in_braces, strip_diacritics_chk)}") + results["Torah"] = cached_process_json_files(torah.process_json_files, 1, 39, step, rounds_combination, length, tlang, strip_spaces, strip_in_braces, strip_diacritics_chk) + else: + results["Torah"] = [] + + if include_bible: + results["Bible"] = cached_process_json_files(bible.process_json_files, 40, 66, step, rounds_combination, length, tlang, strip_spaces, strip_in_braces, strip_diacritics_chk) + else: + results["Bible"] = [] + + if include_quran: + results["Quran"] = cached_process_json_files(quran.process_json_files, 1, 114, step, rounds_combination, length, tlang, strip_spaces, strip_in_braces, strip_diacritics_chk) + else: + results["Quran"] = [] + + if include_hindu: + results["Rig Veda"] = cached_process_json_files(hindu.process_json_files, 1, 10, step, rounds_combination, length, tlang, False, strip_in_braces, strip_diacritics_chk) + else: + results["Rig Veda"] = [] + + if include_tripitaka: + results["Tripitaka"] = cached_process_json_files(tripitaka.process_json_files, 1, 52, step, rounds_combination, length, tlang, strip_spaces, strip_in_braces, strip_diacritics_chk) + else: + results["Tripitaka"] = [] + + return results + + +def add_24h_projection(results_dict): #Now takes a dictionary of results + for book_name, results in results_dict.items(): # Iterate per book + num_results = len(results) + if num_results > 0: + time_interval = timedelta(minutes=24 * 60 / num_results) + current_time = datetime.min.time() + for i in range(num_results): + next_time = (datetime.combine(datetime.min, current_time) + time_interval).time() + time_range_str = f"{current_time.strftime('%H:%M')}-{next_time.strftime('%H:%M')}" + results[i]['24h Projection'] = time_range_str + current_time = next_time + return results_dict + + +def add_monthly_projection(results_dict, selected_date): + if selected_date is None: + return results_dict # Return if no date is selected + + for book_name, results in results_dict.items(): # Iterate per book + num_results = len(results) + if num_results > 0: + days_in_month = calendar.monthrange(selected_date.year, selected_date.month)[1] + total_seconds = (days_in_month - 1) * 24 * 3600 + seconds_interval = total_seconds / num_results + start_datetime = datetime(selected_date.year, selected_date.month, 1) + current_datetime = start_datetime + + + for i in range(num_results): + next_datetime = current_datetime + timedelta(seconds=seconds_interval) + current_date = current_datetime.date() # Moved assignment inside loop + next_date = next_datetime.date() + date_range_str = f"{current_date.strftime('%h %d')} - {next_date.strftime('%h %d')}" + results[i]['Monthly Projection'] = date_range_str + current_datetime = next_datetime # Add this + current_date = next_datetime.date() # Add this too + return results_dict + + +def add_yearly_projection(results_dict, selected_date): #Correct name, handle dictionary input + if selected_date is None: + return results_dict # Return if no date is selected + + for book_name, results in results_dict.items(): # Iterate per book + num_results = len(results) + if num_results > 0: + days_in_year = 366 if calendar.isleap(selected_date.year) else 365 + total_seconds = (days_in_year - 1) * 24 * 3600 + seconds_interval = total_seconds / num_results + start_datetime = datetime(selected_date.year, 1, 1) + current_datetime = start_datetime + + + for i in range(num_results): + next_datetime = current_datetime + timedelta(seconds=seconds_interval) + current_date = current_datetime.date() # Move assignment inside loop + next_date = next_datetime.date() + date_range_str = f"{current_date.strftime('%b %d')} - {next_date.strftime('%b %d')}" + results[i]['Yearly Projection'] = date_range_str + current_datetime = next_datetime # Update current datetime for next iteration + + return results_dict + + +def sort_results(results): + def parse_time(time_str): + try: + hours, minutes = map(int, time_str.split(':')) + return hours * 60 + minutes # Convert to total minutes + except ValueError: + return 24 * 60 # Sort invalid times to the end + + return sorted(results, key=lambda x: ( + parse_time(x.get('24h Projection', '23:59').split('-')[0]), # Sort by start time first + parse_time(x.get('24h Projection', '23:59').split('-')[1]) # Then by end time + )) + +# --- Main Gradio App --- +with gr.Blocks() as app: + with gr.Column(): + with gr.Row(): + tlang = create_language_dropdown("Target Language for Result Translation", default_value='english') + selected_date = Calendar(type="datetime", label="Date to investigate (optional)", info="Pick a date from the calendar") + use_day = gr.Checkbox(label="Use Day", info="Check to include day in search", value=True) + use_month = gr.Checkbox(label="Use Month", info="Check to include month in search", value=True) + use_year = gr.Checkbox(label="Use Year", info="Check to include year in search", value=True) + date_language_input = create_language_dropdown("Language of the person/topic (optional) (Date Word Language)", default_value='english') + with gr.Row(): + gematria_text = gr.Textbox(label="Name and/or Topic (required)", value="Hans Albert Einstein Mileva Marity-Einstein") + date_words_output = gr.Textbox(label="Date in Words Translated (optional)") + gematria_result = gr.Number(label="Journal Sum") + #with gr.Row(): + + + with gr.Row(): + step = gr.Number(label="Jump Width (Steps) for ELS") + float_step = gr.Number(visible=False, value=1) + half_step_btn = gr.Button("Steps / 2") + double_step_btn = gr.Button("Steps * 2") + + with gr.Column(): + round_x = gr.Number(label="Round (1)", value=1) + round_y = gr.Number(label="Round (2)", value=-1) + + rounds_combination = gr.Textbox(label="Combined Rounds", value="1,-1") + + with gr.Row(): + include_torah_chk = gr.Checkbox(label="Include Torah", value=True) + include_bible_chk = gr.Checkbox(label="Include Bible", value=True) + include_quran_chk = gr.Checkbox(label="Include Quran", value=True) + include_hindu_chk = gr.Checkbox(label="Include Rigveda", value=True) + include_tripitaka_chk = gr.Checkbox(label="Include Tripitaka", value=True) + merge_results_chk = gr.Checkbox(label="Merge Results (Torah-Bible-Quran)", value=True) + + strip_spaces = gr.Checkbox(label="Strip Spaces from Books", value=True) + strip_in_braces = gr.Checkbox(label="Strip Text in Braces from Books", value=True) + strip_diacritics_chk = gr.Checkbox(label="Strip Diacritics from Books", value=True) + + translate_btn = gr.Button("Search with ELS") + + # --- Output Components --- + markdown_output = gr.Dataframe(label="ELS Results") + most_frequent_phrase_output = gr.Textbox(label="Most Frequent Phrase in Network Search") + json_output = gr.JSON(label="JSON Output") + + # --- Event Handlers --- + + def update_date_words(selected_date, date_language_input, use_day, use_month, use_year): + if selected_date is None: + return "" + + if not use_year and not use_month and not use_day: + return translate_date_to_words(selected_date, date_language_input) + + year = selected_date.year if use_year else None + month = selected_date.month if use_month else None + day = selected_date.day if use_day else None + + if year is not None and month is not None and day is not None: + date_obj = selected_date + elif year is not None and month is not None: + date_obj = str(f"{year}-{month}") + elif year is not None: + date_obj = str(f"{year}") + else: # Return empty string if no date components are selected + return "" + + + date_in_words = date_to_words(date_obj) + + + translator = GoogleTranslator(source='auto', target=date_language_input) + translated_date_words = translator.translate(date_in_words) + return custom_normalize(translated_date_words) + + def update_journal_sum(gematria_text, date_words_output): + sum_value = calculate_gematria_sum(gematria_text, date_words_output) + return sum_value, sum_value, sum_value + + def update_rounds_combination(round_x, round_y): + return f"{int(round_x)},{int(round_y)}" + + def update_step_half(float_step): + new_step = math.ceil(float_step / 2) + return new_step, float_step / 2 + + def update_step_double(float_step): + new_step = math.ceil(float_step * 2) + return new_step, float_step * 2 + + + def find_closest_phrase(target_phrase, phrases): + best_match = None + best_score = 0 + + logging.debug(f"Target phrase for similarity search: {target_phrase}") # Log target phrase + + for phrase, _, _, _, _, _ in phrases: + word_length_diff = abs(len(target_phrase.split()) - len(phrase.split())) + similarity_score = fuzz.ratio(target_phrase, phrase) + combined_score = similarity_score - word_length_diff + + logging.debug(f"Comparing with phrase: {phrase}") # Log each phrase being compared + logging.debug( + f"Word Length Difference: {word_length_diff}, Similarity Score: {similarity_score}, Combined Score: {combined_score}") # Log scores + + if combined_score > best_score: + best_score = combined_score + best_match = phrase + + logging.debug(f"Closest phrase found: {best_match} with score: {best_score}") # Log the best match + return best_match + + def perform_search(step, rounds_combination, tlang, strip_spaces, strip_in_braces, strip_diacritics_chk, include_torah, include_bible, include_quran, include_hindu, include_tripitaka, gematria_text, date_words_output, selected_date): + # Inside perform_search + els_results = perform_els_search(step, rounds_combination, tlang, strip_spaces, strip_in_braces, + strip_diacritics_chk, include_torah, include_bible, include_quran, + include_hindu, + include_tripitaka) + + # --- Network Search Integration --- + most_frequent_phrases = {} + combined_and_sorted_results = [] # Combined list to hold all results + + for book_name, book_results in els_results.items(): + if book_results: # Add this check to ensure book_results is not empty + most_frequent_phrases[book_name] = "" # Default value + + for result in book_results: + try: + gematria_sum = calculate_gematria(result['result_text']) # Calculate gematria + max_words = len(result['result_text'].split()) + matching_phrases = search_gematria_in_db(gematria_sum, max_words) + max_words_limit = 20 + while not matching_phrases and max_words < max_words_limit: # Increase max_words for more results + max_words += 1 + matching_phrases = search_gematria_in_db(gematria_sum, max_words) + + if matching_phrases: + most_frequent_phrase = get_most_frequent_phrase(matching_phrases) + most_frequent_phrases[book_name] = most_frequent_phrase + else: + closest_phrase = find_closest_phrase(result['result_text'], + search_gematria_in_db(gematria_sum, max_words_limit)) + most_frequent_phrases[ + book_name] = closest_phrase or "" # Update most frequent phrases even if no phrase found + + result['Most Frequent Phrase'] = most_frequent_phrases[book_name] + if 'book' in result: + if isinstance(result['book'], int): # Torah, Bible, Quran case + result['book'] = f"{book_name} {result['book']}." + combined_and_sorted_results.append(result) + + except KeyError as e: + print(f"DEBUG: KeyError - Key '{e.args[0]}' not found in result. Skipping this result.") + continue + + # --- Batch Translation --- + selected_language_long = tlang + tlang_short = LANGUAGES_SUPPORTED.get(selected_language_long) + if tlang_short is None: + tlang_short = "en" + logger.warning(f"Unsupported language selected: {selected_language_long}. Defaulting to English (en).") + + # Prepare lists for batch translation, including source language + phrases_to_translate = [] + phrases_source_langs = [] # Source languages for phrases + results_to_translate = [] + results_source_langs = [] # Source languages for results + for result in combined_and_sorted_results: + phrases_to_translate.append(result.get('Most Frequent Phrase', '')) + # Always use 'iw' as the source language for "Most Frequent Phrase" + phrases_source_langs.append("he") + results_to_translate.append(result.get('result_text', '')) + results_source_langs.append(result.get("source_language", "auto")) + + translated_phrases = translation_utils.batch_translate(phrases_to_translate, tlang_short, phrases_source_langs) + translated_result_texts = translation_utils.batch_translate(results_to_translate, tlang_short, results_source_langs) + + + for i, result in enumerate(combined_and_sorted_results): + result['translated_text'] = translated_result_texts.get(results_to_translate[i], None) + result['Translated Most Frequent Phrase'] = translated_phrases.get(phrases_to_translate[i], None) + + # Time Projections (using els_results dictionary) + updated_els_results = add_24h_projection(els_results) # Use original els_results dictionary + updated_els_results = add_monthly_projection(updated_els_results, selected_date) # Call correct functions with correct params + updated_els_results = add_yearly_projection(updated_els_results, selected_date) + + combined_and_sorted_results = [] + for book_results in updated_els_results.values(): # Combine results for dataframe and json + combined_and_sorted_results.extend(book_results) + combined_and_sorted_results = sort_results(combined_and_sorted_results) # sort combined results + + df = pd.DataFrame(combined_and_sorted_results) + df.index = range(1, len(df) + 1) + df.reset_index(inplace=True) + df.rename(columns={'index': 'Result Number'}, inplace=True) + + for i, result in enumerate(combined_and_sorted_results): # Iterate through the combined list + result['Result Number'] = i + 1 + + search_config = { + "step": step, + "rounds_combination": rounds_combination, + "target_language": tlang, + "strip_spaces": strip_spaces, + "strip_in_braces": strip_in_braces, + "strip_diacritics": strip_diacritics_chk, + "include_torah": include_torah, + "include_bible": include_bible, + "include_quran": include_quran, + "include_hindu": include_hindu, + "include_tripitaka": include_tripitaka, + "gematria_text": gematria_text, + "date_words": date_words_output + } + + output_data = { + "search_configuration": search_config, + "results": combined_and_sorted_results # Use the combined list here + } + + json_data = output_data + + # --- Return results --- + combined_most_frequent = "\n".join( + f"{book}: {phrase}" for book, phrase in most_frequent_phrases.items()) # Combine phrases + return df, combined_most_frequent, json_data + + + + # --- Event Triggers --- + round_x.change(update_rounds_combination, inputs=[round_x, round_y], outputs=rounds_combination) + round_y.change(update_rounds_combination, inputs=[round_x, round_y], outputs=rounds_combination) + + selected_date.change(update_date_words, inputs=[selected_date, date_language_input, use_day, use_month, use_year], outputs=[date_words_output]) + date_language_input.change(update_date_words, inputs=[selected_date, date_language_input, use_day, use_month, use_year], outputs=[date_words_output]) + + gematria_text.change(update_journal_sum, inputs=[gematria_text, date_words_output], outputs=[gematria_result, step, float_step]) + date_words_output.change(update_journal_sum, inputs=[gematria_text, date_words_output], outputs=[gematria_result, step, float_step]) + + half_step_btn.click(update_step_half, inputs=[float_step], outputs=[step, float_step]) + double_step_btn.click(update_step_double, inputs=[float_step], outputs=[step, float_step]) + + translate_btn.click( + perform_search, + inputs=[step, rounds_combination, tlang, strip_spaces, strip_in_braces, strip_diacritics_chk, include_torah_chk, include_bible_chk, include_quran_chk, include_hindu_chk, include_tripitaka_chk, gematria_text, date_words_output, selected_date], + outputs=[markdown_output, most_frequent_phrase_output, json_output] + ) + + app.load( + update_date_words, + inputs=[selected_date, date_language_input, use_day, use_month, use_year], # Include all 5 inputs + outputs=[date_words_output] + ) + + use_day.change( + update_date_words, + inputs=[selected_date, date_language_input, use_day, use_month, use_year], + outputs=[date_words_output] + ) + use_month.change( + update_date_words, + inputs=[selected_date, date_language_input, use_day, use_month, use_year], + outputs=[date_words_output] + ) + use_year.change( + update_date_words, + inputs=[selected_date, date_language_input, use_day, use_month, use_year], + outputs=[date_words_output] + ) + + def checkbox_behavior(use_day_value, use_month_value): + if use_day_value: # Tick month and year automatically when day is ticked. + return True, True + + return use_month_value, True # return month value unchanged and automatically tick year if month is checked + + use_day.change(checkbox_behavior, inputs=[use_day, use_month], outputs=[use_month, use_year]) + use_month.change(checkbox_behavior, inputs=[use_day, use_month], outputs=[use_month, use_year]) #No need for use_day here, day won't be changed by month + + +if __name__ == "__main__": + app.launch(share=False) diff --git a/bible.py b/bible.py new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..5a1584ecd7a6a41878f16f3c0e166e4a0b1523b3 --- /dev/null +++ b/bible.py @@ -0,0 +1,293 @@ +import logging +import json +import os +import re +from deep_translator import GoogleTranslator +from gematria import calculate_gematria +import math +import csv + +# Configure the logger +# You can uncomment the next line to enable debugging logs +# logging.basicConfig(level=logging.DEBUG, format='%(levelname)s:%(message)s') +logger = logging.getLogger(__name__) + +def process_json_files(start=40, end=66, step=1, rounds="1", length=0, tlang="en", strip_spaces=True, + strip_in_braces=True, strip_diacritics=True, translate=False): + """ + Process a CSV file containing biblical texts and perform various text manipulations. + + Parameters: + - start (int): Starting book number. + - end (int): Ending book number. + - step (int): Step value for character selection. + - rounds (str): Comma-separated string of round values (can include floats). + - length (int): Maximum length of the result text. + - tlang (str): Target language for translation. + - strip_spaces (bool): Whether to remove spaces from the text. + - strip_in_braces (bool): Whether to remove text within braces. + - strip_diacritics (bool): Whether to remove diacritics from the text. + - translate (bool): Whether to translate the result text. + + Returns: + - list: A list of dictionaries containing processed data or error messages. + """ + file_name = "texts/bible/OpenGNT_version3_3.csv" + translator = GoogleTranslator(source='auto', target=tlang) if translate else None + results = [] + + # Dictionary for the 27 books of the New Testament (English names) + nt_books = { + 40: "Matthew", + 41: "Mark", + 42: "Luke", + 43: "John", + 44: "Acts", + 45: "Romans", + 46: "1 Corinthians", + 47: "2 Corinthians", + 48: "Galatians", + 49: "Ephesians", + 50: "Philippians", + 51: "Colossians", + 52: "1 Thessalonians", + 53: "2 Thessalonians", + 54: "1 Timothy", + 55: "2 Timothy", + 56: "Titus", + 57: "Philemon", + 58: "Hebrews", + 59: "James", + 60: "1 Peter", + 61: "2 Peter", + 62: "1 John", + 63: "2 John", + 64: "3 John", + 65: "Jude", + 66: "Revelation" + } + + try: + with open(file_name, 'r', encoding='utf-8') as file: + reader = csv.DictReader(file, delimiter='\t') + + book_texts = {} + current_book = None + for row_num, row in enumerate(reader, start=1): + try: + # Parse the book number from '〔Book｜Chapter｜Verse〕' field + book_field = row['〔Book｜Chapter｜Verse〕'] + book_str = book_field.split('｜')[0] # e.g., '〔40' + book_num_str = book_str.lstrip('〔') # Remove leading '〔' + book = int(book_num_str) + + if book < start or book > end: + continue + + if current_book != book: + current_book = book + book_texts[book] = "" + + # Parse the Greek text from '〔OGNTk｜OGNTu｜OGNTa｜lexeme｜rmac｜sn〕' field + greek_field = row['〔OGNTk｜OGNTu｜OGNTa｜lexeme｜rmac｜sn〕'] + # Extract the first part before '〔' and split by '｜' + if '〔' in greek_field: + greek_text = greek_field.split('〔')[1] + greek_text = greek_text.split('｜')[0] + else: + greek_text = greek_field.split('｜')[0] + + book_texts[book] += greek_text + " " + + except (KeyError, IndexError, ValueError) as e: + logger.error(f"Error parsing row {row_num}: {e}") + continue # Skip this row and continue + + for book, full_text in book_texts.items(): + logger.debug(f"Processing book {book}") + clean_text = full_text + if strip_in_braces: + clean_text = re.sub(r"\[.*?\]|\{.*?\}|\<.*?\>", "", clean_text, flags=re.DOTALL) + + if strip_diacritics: + # Adjusted regex for Greek diacritics + clean_text = re.sub(r"[^\u0370-\u03FF\u1F00-\u1FFF ]+", "", clean_text) + # Optionally, remove specific diacritics or punctuation if needed + # clean_text = re.sub(r'[additional patterns]', '', clean_text) + + # Normalize spaces + clean_text = clean_text.replace("\n\n ", " ") + clean_text = clean_text.replace("\n", " ") + clean_text = re.sub(r'\s+', ' ', clean_text).strip() + + if strip_spaces: + clean_text = clean_text.replace(" ", "") + + text_length = len(clean_text) + logger.debug(f"Clean text for book {book}: Length = {text_length}") + + if text_length == 0: + logger.warning(f"No text available for book {book} after cleaning.") + continue # Skip processing if there's no text + + try: + rounds_list = list(map(float, rounds.split(','))) # Allow floats + except ValueError as e: + logger.error(f"Invalid rounds parameter: {e}") + return [{"error": f"Invalid rounds parameter: {e}"}] + + result_text = "" + + for r in rounds_list: + abs_r = abs(r) + + # Determine the number of full passes and the remainder. + full_passes = math.floor(abs_r) + remainder = abs_r - full_passes + + # Base number of characters per pass + base_chars = text_length // step + + if base_chars == 0: + if abs_r > 1: # Changed from >=1 to >1 + # When step > text_length and rounds >1, pick 1 character per full pass + chars_per_full_pass = 1 + logger.debug(f"Book {book}: step > text_length ({step} > {text_length}), selecting 1 character per full pass.") + else: + # No characters to pick + chars_per_full_pass = 0 + logger.debug(f"Book {book}: step > text_length ({step} > {text_length}) and rounds <=1, no characters selected.") + # For remainder, since base_chars=0, no remainder characters + chars_for_remainder = 0 + else: + # Normal case + chars_per_full_pass = base_chars + chars_for_remainder = math.floor(base_chars * remainder) # Partial pass + logger.debug(f"Book {book}: Normal case, chars_per_full_pass = {chars_per_full_pass}, chars_for_remainder = {chars_for_remainder}") + + if r > 0: + current_index = (step - 1) % text_length + direction = 1 + else: + current_index = (text_length - step) % text_length + direction = -1 + + pass_result = "" + + # Full passes, keep only the last pass + for pass_num in range(1, full_passes + 1): + current_pass_chars = "" + for _ in range(chars_per_full_pass): + if chars_per_full_pass == 0: + break + current_pass_chars += clean_text[current_index] + current_index = (current_index + direction * step) % text_length + + # Keep only the last full pass + if pass_num == full_passes: + pass_result = current_pass_chars + logger.debug(f"Book {book}: Pass {pass_num}, pass_result = {pass_result}") + + # Remainder pass for fractional rounds + if remainder > 0 and chars_for_remainder > 0: + current_pass_chars = "" + for _ in range(chars_for_remainder): + current_pass_chars += clean_text[current_index] + current_index = (current_index + direction * step) % text_length + pass_result += current_pass_chars + logger.debug(f"Book {book}: Remainder pass_result = {pass_result}") + + # Handle cases where step > text_length and chars_per_full_pass=1 + if base_chars == 0 and chars_per_full_pass == 1 and full_passes > 0: + # pass_result already contains the last character picked + pass + elif base_chars == 0 and chars_per_full_pass == 0 and full_passes > 0: + # When no characters are picked, skip appending + pass + + result_text += pass_result + + logger.debug(f"Result text for book {book}: {result_text}") + + if length != 0: + result_text = result_text[:length] + logger.debug(f"Book {book}: Result text truncated to length {length}.") + + # Translate the result text if required + try: + translated_text = translator.translate(result_text) if translator and result_text else "" + except Exception as e: + logger.error(f"Book {book}: Translation error: {e}") + translated_text = "" + + # Calculate the Gematria sum + try: + result_sum = calculate_gematria(result_text) + except Exception as e: + logger.error(f"Book {book}: Gematria calculation error: {e}") + result_sum = None + + if result_text: + result = { + 'book': f"Bible {book}.", + 'title': nt_books.get(book, "Unknown Book"), + 'result_text': result_text, + 'result_sum': result_sum, + 'translated_text': translated_text, + 'source_language': 'el' + } + results.append(result) + + except FileNotFoundError: + logger.error(f"File {file_name} not found.") + results.append({"error": f"File {file_name} not found."}) + except Exception as e: + logger.error(f"An unexpected error occurred: {e}") + results.append({"error": f"An unexpected error occurred: {e}"}) + + return results if results else None + + +# Tests +test_results = [ + (process_json_files(40,40,386,rounds="1,0.5,-1,-0.5"), "τωιεοννναυοοαμπυρααυοιξοηαϲοιιωομκνοοουομρυοιεχοοδεαλαννοτοκϲααυϲϲτεαδαϲαιεευαιηαεηαμαλκμαιακιγνμυνετνυυθθεγιεδρεαοαντηοκεοατϲνπναολαεοοφεηεϲωμκουμερρυοϲαοοαϲλτιηιωδυνϲυτυιχοονεαηωντολθβοτεαιαυοηετιτεαννυεινϲεενωκωξρυρηρνϲξεαγεαϲατωιεοννναυοοαμπυρααυοιξοηαϲοιιωομκνοοουομρυοιεχοοδεαλαννοτοκϲααυϲϲτεαδαϲαιεευαιηαεηαμαλκμαιακιγνμυνετνυυθθεγιεδρεαοϲτοαϲωθειιυνδνδξλονυταολαϲαττμτννοερτεοροανιεκτεεαιιϲωεαμϲωικμτποκϲϲιορϲπμοκαιουτωτδοωαξεαγωεφτωυπμαλυττταεομττλυαεπατονεαξτομυχαωηνυοβωπτυυκξαπιτααπυενεροοτϲαααυηοανηλταιθεαντινοιλκιβπγοδαιοηωαδαετακυϲοηυουαυνωαεαοττυαεεωτανεκβγεϲτοαϲωθειιυνδνδξλονυταολαϲαττμτννοερτεοροανιεκτεεαιιϲωεαμϲωικμτποκϲϲιορϲπμοκαιουτωτδοωαξεαγωεφτωυπμαλυττταεομττλυαε"), + (process_json_files(40,40,386,rounds="1,-1"), "τωιεοννναυοοαμπυρααυοιξοηαϲοιιωομκνοοουομρυοιεχοοδεαλαννοτοκϲααυϲϲτεαδαϲαιεευαιηαεηαμαλκμαιακιγνμυνετνυυθθεγιεδρεαοαντηοκεοατϲνπναολαεοοφεηεϲωμκουμερρυοϲαοοαϲλτιηιωδυνϲυτυιχοονεαηωντολθβοτεαιαυοηετιτεαννυεινϲεενωκωξρυρηρνϲξεαγεαϲαϲτοαϲωθειιυνδνδξλονυταολαϲαττμτννοερτεοροανιεκτεεαιιϲωεαμϲωικμτποκϲϲιορϲπμοκαιουτωτδοωαξεαγωεφτωυπμαλυττταεομττλυαεπατονεαξτομυχαωηνυοβωπτυυκξαπιτααπυενεροοτϲαααυηοανηλταιθεαντινοιλκιβπγοδαιοηωαδαετακυϲοηυουαυνωαεαοττυαεεωτανεκβγε"), + #(process_json_files(1, 1, 21, rounds="3", length=0), ""), + #(process_json_files(1, 1, 22, rounds="1", length=0), ""), + #(process_json_files(1, 1, 22, rounds="3", length=0), ""), + #(process_json_files(1, 1, 23, rounds="3", length=0), ""), + #(process_json_files(1, 1, 11, rounds="1", length=0), ""), + #(process_json_files(1, 1, 2, rounds="1", length=0), ""), + #(process_json_files(1, 1, 23, rounds="1", length=0), None), # Expect None, when no results + #(process_json_files(1, 1, 23, rounds="-1", length=0), None), # Expect None, when no results + #(process_json_files(1, 1, 22, rounds="-1", length=0), ""), + #(process_json_files(1, 1, 22, rounds="-2", length=0), ""), + #(process_json_files(1, 1, 1, rounds="-1", length=0), ""), # Reversed Hebrew alphabet + #(process_json_files(1, 1, 1, rounds="1,-1", length=0), ""), # Combined rounds + #(process_json_files(1, 1, 22, rounds="1,-1", length=0, average_compile=True), ""), # average compile test (400+1) / 2 = math.ceil(200.5)=201=200+1="רא" +] + +all_tests_passed = True +for result, expected in test_results: + if expected is None: # Check if no result is expected + if not result: + logger.warning(f"Test passed: Expected no results, got no results.") + else: + logger.error(f"Test failed: Expected no results, but got: {result}") + all_tests_passed = False + else: + # Check if result is not empty before accessing elements + if result: + result_text = result[0]['result_text'] + if result_text == expected: + logger.warning(f"Test passed: Expected '{expected}', got '{result_text}'") + else: + logger.error(f"Test failed: Expected '{expected}', but got '{result_text}'") + all_tests_passed = False + else: + logger.error(f"Test failed: Expected '{expected}', but got no results") + all_tests_passed = False + +if all_tests_passed: + logger.info("All round tests passed.") + diff --git a/database-structure.txt b/database-structure.txt new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..372ae96c88225b4276186f3e219cc24d17f75e65 --- /dev/null +++ b/database-structure.txt @@ -0,0 +1,7 @@ +Gematria Sum, Words, Translation, Book, Chapter, Verse, Phrase Length, Phrase Position +913 בראשית Genesis 1 1 1 1-1 +1116 בראשית ברא Genesis 1 1 2 1-2 +1762 בראשית ברא אלהים Genesis 1 1 3 1-3 +2163 בראשית ברא אלהים את Genesis 1 1 4 1-4 +3118 בראשית ברא אלהים את השמים Genesis 1 1 5 1-5 +3525 בראשית ברא אלהים את השמים ואת Genesis 1 1 6 1-6 diff --git a/els_cache.db.initial b/els_cache.db.initial new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..ee96b96b722c38f9cb41170ca1d239e250dbd5d6 --- /dev/null +++ b/els_cache.db.initial @@ -0,0 +1,3 @@ +version https://git-lfs.github.com/spec/v1 +oid sha256:66db30b6eccaaaed442d806a1c1300f62238946ecc0bf09b77e9e385a4ad3458 +size 12288 diff --git a/gematria.db b/gematria.db new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..311fa22fad5129849ecc81c9fd650eace81efecd --- /dev/null +++ b/gematria.db @@ -0,0 +1,3 @@ +version https://git-lfs.github.com/spec/v1 +oid sha256:08abb115ef3dd9196977771c5ec3b3a567b742065954d666f64f67523197f03a +size 418160640 diff --git a/gematria.py b/gematria.py new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..dcab73208376a57836e2d08281a87476cf8ecc85 --- /dev/null +++ b/gematria.py @@ -0,0 +1,159 @@ +import unicodedata +import logging + +logger = logging.getLogger(__name__) + +def strip_diacritics(text): + """ + Entfernt Diakritika von Unicode-Zeichen, um den Basisbuchstaben zu erhalten, und gibt Warnungen + für tatsächlich unbekannte Zeichen aus. + """ + stripped_text = '' + for char in unicodedata.normalize('NFD', text): + if unicodedata.category(char) not in ['Mn', 'Cf']: + stripped_text += char + else: + logger.debug(f"Info: Diakritisches Zeichen '{char}' wird ignoriert.") + return stripped_text + +def letter_to_value(letter): + """ + Konvertiert einen einzelnen Buchstaben in seinen Gematria-Wert, ignoriert Leerzeichen + und Nicht-Buchstaben-Zeichen. + """ + # Dein vorhandenes Wörterbuch bleibt unverändert + values = { + # Lateinische Buchstaben + 'a': 1, 'b': 2, 'c': 3, 'd': 4, 'e': 5, 'f': 6, 'g': 7, 'h': 8, 'i': 9, 'j': 600, + 'k': 10, 'l': 20, 'm': 30, 'n': 40, 'o': 50, 'p': 60, 'q': 70, 'r': 80, 's': 90, + 't': 100, 'u': 200, 'v': 700, 'w': 900, 'x': 300, 'y': 400, 'z': 500, + + 'A': 1, 'B': 2, 'C': 3, 'D': 4, 'E': 5, 'F': 6, 'G': 7, 'H': 8, 'I': 9, 'J': 600, + 'K': 10, 'L': 20, 'M': 30, 'N': 40, 'O': 50, 'P': 60, 'Q': 70, 'R': 80, 'S': 90, + 'T': 100, 'U': 200, 'V': 700, 'W': 900, 'X': 300, 'Y': 400, 'Z': 500, + + # Basisbuchstaben und einige bereits genannte Varianten + 'ا': 1, 'أ': 1, 'إ': 1, 'آ': 1, 'ب': 2, 'ج': 3, 'د': 4, 'ه': 5, 'و': 6, 'ز': 7, 'ح': 8, 'ط': 9, + 'ي': 10, 'ى': 10, 'ك': 20, 'ک': 20, 'ل': 30, 'م': 40, 'ن': 50, 'س': 60, 'ع': 70, 'ف': 80, + 'ص': 90, 'ق': 100, 'ر': 200, 'ش': 300, 'ت': 400, 'ث': 500, 'خ': 600, 'ذ': 700, 'ض': 800, 'ظ': 900, 'غ': 1000, + 'ٱ': 1, # Alif Wasla + 'ـ': 0, # Tatweel + + # Zusätzliche Varianten und Sonderzeichen + 'ة': 400, # Taa Marbuta + 'ؤ': 6, # Waw mit Hamza darüber + 'ئ': 10, # Ya mit Hamza darüber + 'ء': 1, # Hamza + 'ى': 10, # Alif Maqsurah + 'ٹ': 400, # Taa' marbuta goal + 'پ': 2, # Pe (Persisch/Urdu) + 'چ': 3, # Che (Persisch/Urdu) + 'ژ': 7, # Zhe (Persisch/Urdu) + 'گ': 20, # Gaf (Persisch/Urdu) + 'ڭ': 20, # Ngaf (Kazakh, Uyghur, Uzbek, and in some Arabic dialects) + 'ں': 50, # Noon Ghunna (Persisch/Urdu) + 'ۀ': 5, # Heh with Yeh above (Persisch/Urdu) + 'ے': 10, # Barree Yeh (Persisch/Urdu) + '؋': 0, # Afghani Sign (wird als Währungssymbol verwendet, nicht für Gematria relevant, aber hier zur Vollständigkeit aufgeführt) + + # Anmerkung: Das Währungssymbol und ähnliche Zeichen sind in einem Gematria-Kontext normalerweise nicht relevant, + # werden aber der Vollständigkeit halber aufgeführt. Es gibt noch viele weitere spezifische Zeichen in erweiterten + # arabischen Schriftsystemen (z.B. für andere Sprachen wie Persisch, Urdu, Pashto usw.), die hier nicht vollständig + # abgedeckt sind. + + # Grund- und Schlussformen hebräischer Buchstaben + + 'א': 1, 'ב': 2, 'ג': 3, 'ד': 4, 'ה': 5, 'ו': 6, 'ז': 7, 'ח': 8, 'ט': 9, 'י': 10, + 'כ': 20, 'ך': 500, 'ל': 30, 'מ': 40, 'ם': 600, 'נ': 50, 'ן': 700, 'ס': 60, 'ע': 70, 'פ': 80, 'ף': 800, + 'צ': 90, 'ץ': 900, 'ק': 100, 'ר': 200, 'ש': 300, 'ת': 400, + + # Griechische Buchstaben + 'α': 1, 'β': 2, 'γ': 3, 'δ': 4, 'ε': 5, 'ϝ': 6, 'ζ': 7, 'η': 8, 'θ': 9, 'ι': 10, + 'κ': 20, 'λ': 30, 'μ': 40, 'ν': 50, 'ξ': 60, 'ο': 70, 'π': 80, 'ϟ': 90, 'ρ': 100, + 'σ': 200, 'τ': 300, 'υ': 400, 'φ': 500, 'χ': 600, 'ψ': 700, 'ω': 800, 'ϡ': 900, + + # Griechische Großbuchstaben + 'Α': 1, 'Β': 2, 'Γ': 3, 'Δ': 4, 'Ε': 5, 'Ϝ': 6, 'Ζ': 7, 'Η': 8, 'Θ': 9, 'Ι': 10, + 'Κ': 20, 'Λ': 30, 'Μ': 40, 'Ν': 50, 'Ξ': 60, 'Ο': 70, 'Π': 80, 'Ϟ': 90, 'Ρ': 100, + 'Σ': 200, 'Τ': 300, 'Υ': 400, 'Φ': 500, 'Χ': 600, 'Ψ': 700, 'Ω': 800, 'Ϡ': 900, + 'σ': 200, # Sigma + 'ς': 200, # Final Sigma + 'ϲ': 200, # Lunate Sigma (Greek) + 'Ϲ': 200, # Uppercase Lunate Sigma (Greek) + + # Katapayadi System (Comprehensive with variants) + 'क': 1, 'ख': 2, 'ग': 3, 'घ': 4, 'ङ': 5, + 'च': 6, 'छ': 7, 'ज': 8, 'झ': 9, 'ञ': 0, # Or placeholder for zero if appropriate + 'ट': 1, 'ठ': 2, 'ड': 3, 'ढ': 4, 'ण': 5, + 'त': 6, 'थ': 7, 'द': 8, 'ध': 9, 'न': 0, # Or placeholder for zero if appropriate + 'प': 1, 'फ': 2, 'ब': 3, 'भ': 4, 'म': 5, + 'य': 1, 'र': 2, 'ल': 3, 'व': 4, 'श': 5, 'ष': 6, 'स': 7, 'ह': 8, + + # Half forms (same values) + 'क्': 1, 'ख्': 2, 'ग्': 3, 'घ्': 4, 'ङ्': 5, + 'च्': 6, 'छ्': 7, 'ज्': 8, 'झ्': 9, 'ञ्': 0, + 'ट्': 1, 'ठ्': 2, 'ड्': 3, 'ढ्': 4, 'ण्': 5, + 'त्': 6, 'थ्': 7, 'द्': 8, 'ध्': 9, 'न्': 0, + 'प्': 1, 'फ्': 2, 'ब्': 3, 'भ्': 4, 'म्': 5, + 'य्': 1, 'र्': 2, 'ल्': 3, 'व्': 4, 'श्': 5, 'ष्': 6, 'स्': 7, 'ह्': 8, + + # Nukta forms (assuming same values - verify) + 'क़': 1, 'ख़': 2, 'ग़': 3, 'ज़': 8, 'ड़': 3, 'ढ़': 4, 'फ़': 2, + + # Kannada, Telugu, Malayalam equivalents + 'ಕ': 1, 'ಖ': 2, 'ಗ': 3, 'ಘ': 4, 'ಙ': 5, 'ಚ': 6, 'ಛ': 7, 'ಜ': 8, 'ಝ': 9, 'ಞ': 0, + 'ಟ': 1, 'ಠ': 2, 'ಡ': 3, 'ಢ': 4, 'ಣ': 5, 'ತ': 6, 'ಥ': 7, 'ದ': 8, 'ಧ': 9, 'ನ': 0, + 'ಪ': 1, 'ಫ': 2, 'ಬ': 3, 'ಭ': 4, 'ಮ': 5, 'ಯ': 1, 'ರ': 2, 'ಲ': 3, 'ವ': 4, 'ಶ': 5, 'ಷ': 6, 'ಸ': 7, 'ಹ': 8, + + # Malayalam + 'ക': 1, 'ഖ': 2, 'ഗ': 3, 'ഘ': 4, 'ങ': 5, + 'ച': 6, 'ഛ': 7, 'ജ': 8, 'ഝ': 9, 'ഞ': 0, + 'ട': 1, 'ഠ': 2, 'ഡ': 3, 'ഢ': 4, 'ണ': 5, + 'ത': 6, 'ഥ': 7, 'ദ': 8, 'ധ': 9, 'ന': 0, + 'പ': 1, 'ഫ': 2, 'ബ': 3, 'ഭ': 4, 'മ': 5, + 'യ': 1, 'ര': 2, 'ല': 3, 'വ': 4, 'ശ': 5, 'ഷ': 6, 'സ': 7, 'ഹ': 8, + + + # Vokale (Svara) + 'अ': 0, 'आ': 0, 'इ': 0, 'ई': 0, 'उ': 0, + 'ऊ': 0, 'ऋ': 0, 'ॠ': 0, 'ऌ': 0, 'ॡ': 0, + 'ए': 0, 'ऐ': 0, 'ओ': 0, 'औ': 0, + # Zusätzliche Zeichen + 'क्ष': 1, 'त्र': 6, 'ज्ञ': 8, + + # Anusvaras und Visargas + 'ं': 0, 'ः': 0, + # Halante (Virama) + '्': 0, + # Ziffern + '०': 0, '१': 1, '२': 2, '३': 3, '४': 4, + '५': 5, '६': 6, '७': 7, '८': 8, '९': 9, + # Sonderzeichen + 'ॐ': 0, # Om-Symbol + # Vokalzeichen (Matra) + 'ा': 0, 'ि': 0, 'ी': 0, 'ु': 0, 'ू': 0, + 'ृ': 0, 'ॄ': 0, 'ॢ': 0, 'ॣ': 0, 'े': 0, + 'ै': 0, 'ो': 0, 'ौ': 0, + # Zusätzliche Zeichen für vollständige Abdeckung + 'ॅ': 0, 'ॆ': 0, 'ॉ': 0, 'ॊ': 0, 'ऍ': 0, + 'ऎ': 0, 'ऑ': 0, 'ऒ': 0, 'ॎ': 0, 'ॏ': 0, + # Vedische Erweiterungen + 'ᳵ': 0, 'ᳶ': 0, 'ॽ': 0, + } + + # Stelle sicher, dass Diakritika entfernt werden, bevor auf das Wörterbuch zugegriffen wird + letter_no_diacritics = strip_diacritics(letter) + + if letter_no_diacritics in values: + return values[letter_no_diacritics.lower()] + elif letter.strip() == "": # Ignoriere Leerzeichen und leere Zeilen + return 0 + else: + # Gib eine spezifische Warnung aus, wenn das Zeichen unbekannt ist + logger.debug(f"Warnung: Unbekanntes Zeichen '{letter}' ignoriert.") + return 0 + + +def calculate_gematria(text): + """Calculate the Gematria value of a given Hebrew text, ignoring spaces and non-Hebrew characters.""" + return sum(letter_to_value(letter) for letter in text if letter.strip() != "") diff --git a/hindu.py b/hindu.py new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..521f2e3719bc8a8392d5746b2c64600efd5b244d --- /dev/null +++ b/hindu.py @@ -0,0 +1,195 @@ +import logging +import json +import re +import math +from deep_translator import GoogleTranslator +from gematria import calculate_gematria # Stelle sicher, dass diese Funktion korrekt definiert ist + +# Konfiguriere den Logger +#logging.basicConfig(level=logging.DEBUG, format='%(levelname)s:%(message)s') +logger = logging.getLogger(__name__) + +def process_json_files(start=1, end=10, step=1, rounds="1", length=0, tlang="en", strip_spaces=True, + strip_in_braces=True, strip_diacritics=True, translate=False): + """ + Processes Rigveda JSON files and performs various text manipulations. + + Parameters: + - start (int): Start number of the Mandala. + - end (int): End number of the Mandala. + - step (int): Step size for character selection. + - rounds (str): Comma-separated list of round numbers (can include floats). + - length (int): Maximum length of the result text. + - tlang (str): Target language for translation. + - strip_spaces (bool): Whether to remove spaces. + - strip_in_braces (bool): Whether to remove text within brackets. + - strip_diacritics (bool): Whether to remove diacritics. + - translate (bool): Whether to translate the result text. + + Returns: + - list: A list of dictionaries with the processed data or error messages. + """ + base_path = "texts/rigveda" + translator = GoogleTranslator(source='sa', target=tlang) if translate else None # Correct source language for Sanskrit + results = [] + + for i in range(start, end + 1): + file_name = f"{base_path}/rigveda_mandala_{i:02}.json" + # Optional, if needed: + # file_name = f"{base_path}/mahabharata_book_{i:02}.json" + try: + with open(file_name, 'r', encoding='utf-8') as file: + data = json.load(file) + # Concatenate all Suktas for the current Mandala + full_text = " ".join(sukta.get("text", "") for sukta in data) + + clean_text = full_text + if strip_in_braces: + # Remove content within [], {}, <> brackets + clean_text = re.sub(r"\[.*?\]|\{.*?\}|\<.*?\>", "", clean_text, flags=re.DOTALL) + + if strip_diacritics: + # Keep only Devanagari characters and spaces + clean_text = re.sub(r'[^\u0900-\u097F\s]', '', clean_text) + # Remove specific diacritics and punctuation + clean_text = re.sub(r'[\u0951-\u0954\u0964\u0965]+', '', clean_text) + # Remove Devanagari numerals + clean_text = re.sub(r'[०१२३४५६७८९]+', '', clean_text) + # Remove additional unwanted characters + clean_text = re.sub(r'[:?!\'\-]', '', clean_text) + + # Normalize spaces + clean_text = clean_text.replace("\n\n ", " ") + clean_text = clean_text.replace("\n", " ") + clean_text = re.sub(r'\s+', ' ', clean_text).strip() + + if strip_spaces: + clean_text = clean_text.replace(" ", "") + + text_length = len(clean_text) + logger.debug(f"Mandala {i}: Clean text length = {text_length}") + + if text_length == 0: + logger.warning(f"Mandala {i}: No text available after cleaning.") + continue # Skip processing if no text is available + + try: + rounds_list = list(map(float, rounds.split(','))) + except ValueError as e: + logger.error(f"Mandala {i}: Invalid 'rounds' format: {rounds}") + results.append({"error": f"Mandala {i}: Invalid 'rounds' format: {rounds}"}) + continue # Skip this Mandala due to invalid 'rounds' input + + result_text = "" + + for r in rounds_list: + abs_r = abs(r) + + # Determine the number of full passes and the remainder. + full_passes = math.floor(abs_r) + remainder = abs_r - full_passes + + # Base number of characters per pass + base_chars = text_length // step + + if base_chars == 0: + if abs_r > 1: # Changed from >=1 to >1 + # When step > text_length and rounds >1, pick 1 character per full pass + chars_per_full_pass = 1 + logger.debug(f"Mandala {i}: step > text_length ({step} > {text_length}), selecting 1 character per full pass.") + else: + # No characters to pick + chars_per_full_pass = 0 + logger.debug(f"Mandala {i}: step > text_length ({step} > {text_length}) and rounds <=1, no characters selected.") + # For remainder, since base_chars=0, no remainder characters + chars_for_remainder = 0 + else: + # Normal case + chars_per_full_pass = base_chars + chars_for_remainder = math.floor(base_chars * remainder) # Partial pass + logger.debug(f"Mandala {i}: Normal case, chars_per_full_pass = {chars_per_full_pass}, chars_for_remainder = {chars_for_remainder}") + + if r > 0: + current_index = (step - 1) % text_length + direction = 1 + else: + current_index = (text_length - step) % text_length + direction = -1 + + pass_result = "" + + # Full passes, keep only the last pass + for pass_num in range(1, full_passes + 1): + current_pass_chars = "" + for _ in range(chars_per_full_pass): + if chars_per_full_pass == 0: + break + current_pass_chars += clean_text[current_index] + current_index = (current_index + direction * step) % text_length + + # Keep only the last full pass + if pass_num == full_passes: + pass_result = current_pass_chars + logger.debug(f"Mandala {i}: Pass {pass_num}, pass_result = {pass_result}") + + # Remainder pass for fractional rounds + if remainder > 0 and chars_for_remainder > 0: + current_pass_chars = "" + for _ in range(chars_for_remainder): + current_pass_chars += clean_text[current_index] + current_index = (current_index + direction * step) % text_length + pass_result += current_pass_chars + logger.debug(f"Mandala {i}: Remainder pass_result = {pass_result}") + + # Handle cases where step > text_length and chars_per_full_pass=1 + if base_chars == 0 and chars_per_full_pass == 1 and full_passes > 0: + # pass_result already contains the last character picked + pass + elif base_chars == 0 and chars_per_full_pass == 0 and full_passes > 0: + # When no characters are picked, skip appending + pass + + result_text += pass_result + + if length != 0: + result_text = result_text[:length] + logger.debug(f"Mandala {i}: Result text truncated to length {length}.") + + # Translate the result text if required + try: + translated_text = translator.translate(result_text) if translator and result_text else "" + except Exception as e: + logger.error(f"Mandala {i}: Translation error: {e}") + translated_text = "" + + # Calculate the Gematria sum + try: + result_sum = calculate_gematria(result_text) + except Exception as e: + logger.error(f"Mandala {i}: Gematria calculation error: {e}") + result_sum = None + + if result_text: + results.append({ + "book": f"Rigveda {i}.", + "title": f"Mandala {i}", + "result_text": result_text, + "result_sum": result_sum, + "translated_text": translated_text, + "source_language": "sa", + }) + + except FileNotFoundError: + logger.error(f"Mandala {i}: File not found: {file_name}") + results.append({"error": f"Mandala {i}: File not found: {file_name}"}) + except json.JSONDecodeError as e: + logger.error(f"Mandala {i}: JSON error in file {file_name}: {e}") + results.append({"error": f"Mandala {i}: JSON error in file {file_name}: {e}"}) + except KeyError as e: + logger.error(f"Mandala {i}: Missing key in file {file_name}: {e}") + results.append({"error": f"Mandala {i}: Missing key in file {file_name}: {e}"}) + except Exception as e: + logger.error(f"Mandala {i}: Unexpected error in file {file_name}: {e}") + results.append({"error": f"Mandala {i}: Unexpected error in file {file_name}: {e}"}) + + return results if results else None diff --git a/populate_translations.py b/populate_translations.py new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..0be51d8558181e2f116ecb45b140de8f18d6f063 --- /dev/null +++ b/populate_translations.py @@ -0,0 +1,144 @@ +import sqlite3 +import logging +from deep_translator import GoogleTranslator, exceptions +from tqdm import tqdm +import threading +import time +from queue import Queue + +# Constants +DATABASE_FILE = 'gematria.db' # Use your actual database file name +BATCH_SIZE = 1000 +NUM_THREADS = 10 # Number of parallel translation threads + +# Set up logging +logging.basicConfig(level=logging.INFO, format='%(asctime)s - %(levelname)s - %(message)s') + +# Initialize the translator +translator = GoogleTranslator(source='yi', target='en') +logging.info("Translator initialized.") + +# Separate Queue and tqdm +translation_queue = Queue() # Regular queue +translation_queue_tqdm = tqdm(total=0, dynamic_ncols=True, desc="Translation Queue") # tqdm for the queue +total_translations_tqdm = tqdm(total=0, dynamic_ncols=True, desc="Total Translations") # tqdm for overall progress + +# Lock for database access +db_lock = threading.Lock() +translations_completed = 0 # Counter for completed translations + + +def translate_and_store(phrase: str) -> str: + """Translates a Hebrew phrase to English using Google Translate.""" + global translator + max_retries = 3 + retries = 0 + while retries < max_retries: + try: + translation = translator.translate(phrase) + return translation + except (exceptions.TranslationNotFound, exceptions.NotValidPayload, + exceptions.ServerException, exceptions.RequestError) as e: + retries += 1 + logging.warning(f"Error translating phrase '{phrase}': {e}. Retrying... ({retries}/{max_retries})") + logging.error(f"Failed to translate phrase '{phrase}' after {max_retries} retries.") + return None + + +def translation_worker(): + """Worker thread to process translations from the queue.""" + global conn, translator, translation_queue, db_lock, translation_queue_tqdm, translations_completed, total_translations_tqdm + + while True: + phrase = translation_queue.get() # Get from the actual queue + translation_queue_tqdm.update() # Update the tqdm progress bar + if phrase is None: # Sentinel value to stop the thread + break + + translation = translate_and_store(phrase) + + # Acquire the lock before any database interaction for this phrase + with db_lock: + with sqlite3.connect(DATABASE_FILE) as conn: + cursor = conn.cursor() + if translation is not None: + cursor.execute("UPDATE results SET translation = ? WHERE words = ?", (translation, phrase)) + translations_completed += 1 # Increment the global counter + total_translations_tqdm.update() # Update the overall progress bar + conn.commit() + + translation_queue.task_done() + + +def populate_translations(): + """Populates translations for all Hebrew phrases in the database.""" + global conn, translator, translation_queue, translation_queue_tqdm, total_translations_tqdm + + with sqlite3.connect(DATABASE_FILE) as conn: + cursor = conn.cursor() + + # Get the total count of distinct phrases needing translation + cursor.execute("SELECT COUNT(DISTINCT words) FROM results WHERE translation IS NULL") + total_phrases = cursor.fetchone()[0] + + logging.info(f"Found {total_phrases} distinct phrases to translate.") + + # Get distinct Hebrew phrases that need translation using a generator + cursor.execute("SELECT DISTINCT words FROM results WHERE translation IS NULL") + phrases_generator = (phrase for phrase, in cursor) # Use a generator for tqdm + + # Set the total for both tqdm progress bars + translation_queue_tqdm.total = total_phrases + total_translations_tqdm.total = total_phrases + + # Build the translation queue first + for phrase in phrases_generator: + translation_queue.put(phrase) # Put into the actual queue + translation_queue_tqdm.update() # Update tqdm progress bar + + # Close the translation queue tqdm after it's fully populated + translation_queue_tqdm.close() + + # Start worker threads AFTER the queue is built + threads = [] + for _ in range(NUM_THREADS): + thread = threading.Thread(target=translation_worker) + thread.start() + threads.append(thread) + + # Wait for all tasks to be completed + translation_queue.join() + + # Stop worker threads + for _ in range(NUM_THREADS): + translation_queue.put(None) # Sentinel value to stop threads + for thread in threads: + thread.join() + + logging.info("All translations completed.") + + + +def save_translations_periodically(): + """Saves translations to the database every minute.""" + while True: + time.sleep(60) # Wait for 1 minute + logging.info("Saving translations to the database...") + with db_lock: # Acquire the lock before saving + with sqlite3.connect(DATABASE_FILE) as conn: + conn.commit() + logging.info("Translations saved.") + + +if __name__ == "__main__": + # Start the translation process in a separate thread + translation_thread = threading.Thread(target=populate_translations) + translation_thread.start() + + # Start the periodic saving thread + save_thread = threading.Thread(target=save_translations_periodically) + save_thread.start() + + # Keep the main thread alive + while True: + time.sleep(1) \ No newline at end of file diff --git a/quran.py b/quran.py new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..e34dfc565f4288ddc986fba0774c3b88f9e80e83 --- /dev/null +++ b/quran.py @@ -0,0 +1,243 @@ +import logging +logger = logging.getLogger(__name__) + +import json +import os +import re +from deep_translator import GoogleTranslator +from gematria import calculate_gematria +import math + +import logging +import json +import re +import math +import glob +from deep_translator import GoogleTranslator +from gematria import calculate_gematria # Ensure this function is correctly defined +import csv + +# Configure the logger +# You can uncomment the next line to enable debugging logs +# logging.basicConfig(level=logging.DEBUG, format='%(levelname)s:%(message)s') +logger = logging.getLogger(__name__) + +def process_json_files(start=1, end=114, step=1, rounds="1", length=0, tlang="en", strip_spaces=True, + strip_in_braces=True, strip_diacritics=True, translate=False): + """ + Processes Quran JSON files and performs various text manipulations. + + Parameters: + - start (int): Start number of the Quran sura (1-114). + - end (int): End number of the Quran sura (1-114). + - step (int): Step size for character selection. + - rounds (str): Comma-separated list of round numbers (can include negative values). + - length (int): Maximum length of the result text. + - tlang (str): Target language for translation. + - strip_spaces (bool): Whether to remove spaces from the text. + - strip_in_braces (bool): Whether to remove text within braces. + - strip_diacritics (bool): Whether to remove diacritics from the text. + - translate (bool): Whether to translate the result text. + + Returns: + - list: A list of dictionaries containing processed data or error messages. + """ + base_path = "texts/quran" + translator = GoogleTranslator(source='ar', target=tlang) if translate else None + results = [] + + for i in range(start, end + 1): + file_name = f"{base_path}/{i:03}.json" # Updated file name formatting + try: + with open(file_name, 'r', encoding='utf-8') as file: + data = json.load(file) + + # Extract text from verses + full_text = "" + for verse_key, verse_text in data.get("verse", {}).items(): + full_text += verse_text + " " + + # Remove BOM if present + full_text = full_text.replace("\ufeff", "") + + clean_text = full_text + if strip_in_braces: + # Remove content within [], {}, <> brackets + clean_text = re.sub(r"\[.*?\]|\{.*?\}|\<.*?\>", "", clean_text, flags=re.DOTALL) + + if strip_diacritics: + # Remove Arabic diacritics and punctuation + clean_text = re.sub( + r"[\u0610-\u061A\u064B-\u065F\u0670\u06D6-\u06DC\u06DF-\u06E4\u06E7\u06E8\u06EA-\u06ED]+", "", + clean_text) + # Optionally, remove additional unwanted characters + clean_text = re.sub(r'[:?!\'\-]', '', clean_text) + + # Normalize spaces + clean_text = clean_text.replace("\n\n ", " ") + clean_text = clean_text.replace("\n", " ") + clean_text = re.sub(r'\s+', ' ', clean_text).strip() + + if strip_spaces: + clean_text = clean_text.replace(" ", "") + + text_length = len(clean_text) + logger.debug(f"Sura {i}: Clean text length = {text_length}") + + if text_length == 0: + logger.warning(f"Sura {i}: No text available after cleaning.") + continue # Skip processing if no text is available + + # Parse 'rounds', allow floats + try: + rounds_list = list(map(float, rounds.split(','))) + except ValueError as e: + logger.error(f"Sura {i}: Invalid 'rounds' format: {rounds}") + results.append({"error": f"Sura {i}: Invalid 'rounds' format: {rounds}"}) + continue # Skip this Sura due to invalid 'rounds' input + + result_text = "" + + for r in rounds_list: + abs_r = abs(r) + + # Determine the number of full passes and the remainder. + full_passes = math.floor(abs_r) + remainder = abs_r - full_passes + + # Base number of characters per pass + base_chars = text_length // step + + if base_chars == 0: + if abs_r > 1: # Changed from >=1 to >1 + # When step > text_length and rounds >1, pick 1 character per full pass + chars_per_full_pass = 1 + logger.debug(f"Sura {i}: step > text_length ({step} > {text_length}), selecting 1 character per full pass.") + else: + # No characters to pick + chars_per_full_pass = 0 + logger.debug(f"Sura {i}: step > text_length ({step} > {text_length}) and rounds <=1, no characters selected.") + # For remainder, since base_chars=0, no remainder characters + chars_for_remainder = 0 + else: + # Normal case + chars_per_full_pass = base_chars + chars_for_remainder = math.floor(base_chars * remainder) # Partial pass + logger.debug(f"Sura {i}: Normal case, chars_per_full_pass = {chars_per_full_pass}, chars_for_remainder = {chars_for_remainder}") + + if r > 0: + current_index = (step - 1) % text_length + direction = 1 + else: + current_index = (text_length - step) % text_length + direction = -1 + + pass_result = "" + + # Full passes, keep only the last pass + for pass_num in range(1, full_passes + 1): + current_pass_chars = "" + for _ in range(chars_per_full_pass): + if chars_per_full_pass == 0: + break + current_pass_chars += clean_text[current_index] + current_index = (current_index + direction * step) % text_length + + # Keep only the last full pass + if pass_num == full_passes: + pass_result = current_pass_chars + logger.debug(f"Sura {i}: Pass {pass_num}, pass_result = {pass_result}") + + # Remainder pass for fractional rounds + if remainder > 0 and chars_for_remainder > 0: + current_pass_chars = "" + for _ in range(chars_for_remainder): + current_pass_chars += clean_text[current_index] + current_index = (current_index + direction * step) % text_length + pass_result += current_pass_chars + logger.debug(f"Sura {i}: Remainder pass_result = {pass_result}") + + # Handle cases where step > text_length and chars_per_full_pass=1 + if base_chars == 0 and chars_per_full_pass == 1 and full_passes > 0: + # pass_result already contains the last character picked + pass + elif base_chars == 0 and chars_per_full_pass == 0 and full_passes > 0: + # When no characters are picked, skip appending + pass + + result_text += pass_result + + # Translate the result text if required + try: + translated_text = translator.translate(result_text) if translator and result_text else "" + except Exception as e: + logger.error(f"Translation error: {e}") + translated_text = "" + + if length != 0: + result_text = result_text[:length] + logger.debug(f"Sura {i}: Result text truncated to length {length}.") + + # Calculate the Gematria sum + try: + result_sum = calculate_gematria(result_text) + except Exception as e: + logger.error(f"Sura {i}: Gematria calculation error: {e}") + result_sum = None + + if result_text: + results.append({ + "book": f"Quran {i}.", + "title": data.get("name", "Unknown Title"), # Use "name" instead of "title" + "result_text": result_text, + "result_sum": result_sum, + "translated_text": translated_text, + "source_language": "ar" + }) + + except FileNotFoundError: + logger.error(f"File {file_name} not found.") + results.append({"error": f"File {file_name} not found."}) + except json.JSONDecodeError as e: + logger.error(f"File {file_name} could not be read as JSON: {e}") + results.append({"error": f"File {file_name} could not be read as JSON: {e}"}) + except KeyError as e: + logger.error(f"Expected key 'verse' is missing in {file_name}: {e}") + results.append({"error": f"Expected key 'verse' is missing in {file_name}: {e}"}) + except Exception as e: + logger.error(f"An unexpected error occurred while processing {file_name}: {e}") + results.append({"error": f"An unexpected error occurred while processing {file_name}: {e}"}) + + return results if results else None + + + +# Tests +test_results = [ + #(process_json_files(0, 0, 21, rounds="3", length=0), "שרק"), +] + +all_tests_passed = True +for result, expected in test_results: + if expected is None: # Check if no result is expected + if not result: + logger.info(f"Test passed: Expected no results, got no results.") + else: + logger.error(f"Test failed: Expected no results, but got: {result}") + all_tests_passed = False + else: + # Check if result is not empty before accessing elements + if result: + #result_text = result[0]['result_text'] + result_text = None + if result_text == expected: + logger.info(f"Test passed: Expected '{expected}', got '{result_text}'") + else: + logger.error(f"Test failed: Expected '{expected}', but got '{result_text}'") + all_tests_passed = False + else: + logger.error(f"Test failed: Expected '{expected}', but got no results") + all_tests_passed = False + +if all_tests_passed: + logger.info("All round tests passed.") diff --git a/repo.txt b/repo.txt new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..b8652606a19c786e1a7089e0b1185ffc5a8abe5c --- /dev/null +++ b/repo.txt @@ -0,0 +1,2601 @@ +Repository Documentation +This document provides a comprehensive overview of the repository's structure and contents. +The first section, titled 'Directory/File Tree', displays the repository's hierarchy in a tree format. +In this section, directories and files are listed using tree branches to indicate their structure and relationships. +Following the tree representation, the 'File Content' section details the contents of each file in the repository. +Each file's content is introduced with a '[File Begins]' marker followed by the file's relative path, +and the content is displayed verbatim. The end of each file's content is marked with a '[File Ends]' marker. +This format ensures a clear and orderly presentation of both the structure and the detailed contents of the repository. + +Directory/File Tree Begins --> + +/ +├── README.md +├── __pycache__ +├── app.py +├── bible.py +├── database-structure.txt +├── els_cache.db.initial +├── gematria.py +├── hindu.py +├── populate_translations.py +├── quran.py +├── requirements-all.txt +├── requirements.txt +├── texts +│ ├── bible +│ ├── mahabharata +│ ├── quran +│ ├── rigveda +│ ├── torah +│ └── tripitaka +├── torah.py +├── translation_database.db.initial +├── translation_utils.py +├── tripitaka.py +├── util.py +└── utils.py + +<-- Directory/File Tree Ends + +File Content Begin --> +[File Begins] README.md +--- +title: Book of Souls - Search your name+day (journal) oracle with ELS over Torah, Bible, Quran, Rigveda, Tripitaka +emoji: 📊 +colorFrom: green +colorTo: pink +sdk: gradio +sdk_version: 4.39.0 +app_file: app.py +pinned: false +--- + +This application searches for equidistant letter sequences (ELS) in the Torah, Bible, Quran, and Rigveda. It also integrates a network search functionality to find related phrases based on gematria. + +**Inputs:** + +* **Target Language for Translation:** The language to translate the results into. +* **Date to investigate (optional):** A date to include in the gematria calculation. +* **Language of the person/topic (optional) (Date Word Language):** The language to use for converting the date to words. +* **Name and/or Topic (required):** The text to calculate the gematria for. +* **Jump Width (Steps) (optional) for ELS:** The step size for the ELS search. +* **Round (1) / Round (2) (optional):** The number of rounds for the ELS search (positive or negative). +* **Include Torah / Include Bible / Include Quran / Include Rigveda:** Checkboxes to select which texts to search. +* **Strip Spaces from Books / Strip Text in Braces from Books / Strip Diacritics from Books:** Options for text preprocessing. + +**Outputs:** + +* **ELS Results:** A dataframe containing the ELS search results. +* **Most Frequent Phrase in Network Search:** The most frequent phrase found in the network search. +* **JSON Output:** A JSON representation of the search results. + + +**How to Use:** + +1. Enter the name or topic you want to investigate. +2. Optionally, select a date and the language for its representation. +3. Set the jump width (steps) and rounds for the ELS search. +4. Choose which texts to include in the search. +5. Configure text preprocessing options as needed. +6. Click "Search with ELS". +7. The results will be displayed in the output sections. You can copy the JSON output using the provided button. + + +**Network Search:** + +The network search functionality uses the calculated gematria of the ELS results to search a database for phrases with the same gematria. It displays the most frequent matching phrase. If no exact match is found, it attempts to find the closest match based on similarity and word count difference. +[File Ends] README.md + +[File Begins] app.py +#TODO: Quran results have numbers + +import logging +logger = logging.getLogger(__name__) +logging.basicConfig(level=logging.DEBUG) + +import gradio as gr +import torah +import bible +import quran +import hindu +import tripitaka +from utils import number_to_ordinal_word, custom_normalize, date_to_words, translate_date_to_words +from gematria import calculate_gematria, strip_diacritics + +import pandas as pd +from deep_translator import GoogleTranslator +from gradio_calendar import Calendar +from datetime import datetime, timedelta +import math +import json +import re +import sqlite3 +from collections import defaultdict +from typing import List, Tuple +import rich +from fuzzywuzzy import fuzz +import calendar +import translation_utils +import hashlib + +translation_utils.create_translation_table() + +# Create a translator instance *once* globally +translator = GoogleTranslator(source='auto', target='auto') +LANGUAGES_SUPPORTED = translator.get_supported_languages(as_dict=True) # Corrected dictionary name + +LANGUAGE_CODE_MAP = LANGUAGES_SUPPORTED # Use deep_translator's mapping directly + +# --- Constants --- +DATABASE_FILE = 'gematria.db' +MAX_PHRASE_LENGTH_LIMIT = 20 + +ELS_CACHE_DB = "els_cache.db" +DATABASE_TIMEOUT = 60 + +# --- Database Initialization --- +def initialize_database(): + global conn + conn = sqlite3.connect(DATABASE_FILE) + cursor = conn.cursor() + cursor.execute(''' + CREATE TABLE IF NOT EXISTS results ( + gematria_sum INTEGER, + words TEXT, + translation TEXT, + book TEXT, + chapter INTEGER, + verse INTEGER, + phrase_length INTEGER, + word_position TEXT, + PRIMARY KEY (gematria_sum, words, book, chapter, verse, word_position) + ) + ''') + cursor.execute(''' + CREATE INDEX IF NOT EXISTS idx_results_gematria + ON results (gematria_sum) + ''') + cursor.execute(''' + CREATE TABLE IF NOT EXISTS processed_books ( + book TEXT PRIMARY KEY, + max_phrase_length INTEGER + ) + ''') + conn.commit() + +# --- Initialize Database --- +initialize_database() + +# --- ELS Cache Functions --- +def create_els_cache_table(): + with sqlite3.connect(ELS_CACHE_DB) as conn: + conn.execute(''' + CREATE TABLE IF NOT EXISTS els_cache ( + query_hash TEXT PRIMARY KEY, + results TEXT + ) + ''') + +def get_query_hash(func, *args, **kwargs): + key = (func.__name__, args, tuple(sorted(kwargs.items()))) + return hashlib.sha256(json.dumps(key).encode()).hexdigest() + + +def cached_process_json_files(func, *args, **kwargs): + query_hash = get_query_hash(func, *args, **kwargs) + + try: + with sqlite3.connect(ELS_CACHE_DB, timeout=DATABASE_TIMEOUT) as conn: + cursor = conn.cursor() + cursor.execute("SELECT results FROM els_cache WHERE query_hash = ?", (query_hash,)) + result = cursor.fetchone() + if result: + logger.info(f"Cache hit for query: {query_hash}") + return json.loads(result[0]) + except sqlite3.Error as e: + logger.error(f"Database error checking cache: {e}") + + logger.info(f"Cache miss for query: {query_hash}") + results = func(*args, **kwargs) + + try: + with sqlite3.connect(ELS_CACHE_DB, timeout=DATABASE_TIMEOUT) as conn: + cursor = conn.cursor() + cursor.execute("INSERT INTO els_cache (query_hash, results) VALUES (?, ?)", (query_hash, json.dumps(results))) + conn.commit() + except sqlite3.Error as e: + logger.error(f"Database error caching results: {e}") + + return results + +# --- Helper Functions (from Network app.py) --- +def flatten_text(text: List) -> str: + if isinstance(text, list): + return " ".join(flatten_text(item) if isinstance(item, list) else item for item in text) + return text + +def search_gematria_in_db(gematria_sum: int, max_words: int) -> List[Tuple[str, str, int, int, int, str]]: + global conn + with sqlite3.connect(DATABASE_FILE) as conn: + cursor = conn.cursor() + cursor.execute(''' + SELECT words, book, chapter, verse, phrase_length, word_position + FROM results + WHERE gematria_sum = ? AND phrase_length <= ? + ''', (gematria_sum, max_words)) + results = cursor.fetchall() + return results + +def get_most_frequent_phrase(results): + phrase_counts = defaultdict(int) + for words, book, chapter, verse, phrase_length, word_position in results: + phrase_counts[words] += 1 + most_frequent_phrase = max(phrase_counts, key=phrase_counts.get) if phrase_counts else None # Handle empty results + return most_frequent_phrase + +# --- Functions from BOS app.py --- +def create_language_dropdown(label, default_value='English', show_label=True): # Default value must be in LANGUAGE_CODE_MAP + return gr.Dropdown( + choices=list(LANGUAGE_CODE_MAP.keys()), # Correct choices + label=label, + value=default_value, + show_label=show_label + ) + +def calculate_gematria_sum(text, date_words): + if text or date_words: + combined_input = f"{text} {date_words}" + logger.info(f"searching for input: {combined_input}") + numbers = re.findall(r'\d+', combined_input) + text_without_numbers = re.sub(r'\d+', '', combined_input) + number_sum = sum(int(number) for number in numbers) + text_gematria = calculate_gematria(strip_diacritics(text_without_numbers)) + total_sum = text_gematria + number_sum + return total_sum + else: + return None + +def perform_els_search(step, rounds_combination, tlang, strip_spaces, strip_in_braces, strip_diacritics_chk, include_torah, include_bible, include_quran, include_hindu, include_tripitaka): + if step == 0 or rounds_combination == "0,0": + return None + + results = {} + length = 0 + + selected_language_long = tlang # From the Gradio dropdown (long form) + tlang = LANGUAGES_SUPPORTED.get(selected_language_long) #Get the short code. + if tlang is None: # Handle unsupported languages + tlang = "en" + logger.warning(f"Unsupported language selected: {selected_language_long}. Defaulting to English (en).") + + if include_torah: + logger.debug(f"Arguments for Torah: {(1, 39, step, rounds_combination, length, tlang, strip_spaces, strip_in_braces, strip_diacritics_chk)}") + results["Torah"] = cached_process_json_files(torah.process_json_files, 1, 39, step, rounds_combination, length, tlang, strip_spaces, strip_in_braces, strip_diacritics_chk) + else: + results["Torah"] = [] + + if include_bible: + results["Bible"] = cached_process_json_files(bible.process_json_files, 40, 66, step, rounds_combination, length, tlang, strip_spaces, strip_in_braces, strip_diacritics_chk) + else: + results["Bible"] = [] + + if include_quran: + results["Quran"] = cached_process_json_files(quran.process_json_files, 1, 114, step, rounds_combination, length, tlang, strip_spaces, strip_in_braces, strip_diacritics_chk) + else: + results["Quran"] = [] + + if include_hindu: + results["Rig Veda"] = cached_process_json_files(hindu.process_json_files, 1, 10, step, rounds_combination, length, tlang, False, strip_in_braces, strip_diacritics_chk) + else: + results["Rig Veda"] = [] + + if include_tripitaka: + results["Tripitaka"] = cached_process_json_files(tripitaka.process_json_files, 1, 52, step, rounds_combination, length, tlang, strip_spaces, strip_in_braces, strip_diacritics_chk) + else: + results["Tripitaka"] = [] + + return results + + +def add_24h_projection(results_dict): #Now takes a dictionary of results + for book_name, results in results_dict.items(): # Iterate per book + num_results = len(results) + if num_results > 0: + time_interval = timedelta(minutes=24 * 60 / num_results) + current_time = datetime.min.time() + for i in range(num_results): + next_time = (datetime.combine(datetime.min, current_time) + time_interval).time() + time_range_str = f"{current_time.strftime('%H:%M')}-{next_time.strftime('%H:%M')}" + results[i]['24h Projection'] = time_range_str + current_time = next_time + return results_dict + + +def add_monthly_projection(results_dict, selected_date): + if selected_date is None: + return results_dict # Return if no date is selected + + for book_name, results in results_dict.items(): # Iterate per book + num_results = len(results) + if num_results > 0: + days_in_month = calendar.monthrange(selected_date.year, selected_date.month)[1] + total_seconds = (days_in_month - 1) * 24 * 3600 + seconds_interval = total_seconds / num_results + start_datetime = datetime(selected_date.year, selected_date.month, 1) + current_datetime = start_datetime + + + for i in range(num_results): + next_datetime = current_datetime + timedelta(seconds=seconds_interval) + current_date = current_datetime.date() # Moved assignment inside loop + next_date = next_datetime.date() + date_range_str = f"{current_date.strftime('%h %d')} - {next_date.strftime('%h %d')}" + results[i]['Monthly Projection'] = date_range_str + current_datetime = next_datetime # Add this + current_date = next_datetime.date() # Add this too + return results_dict + + +def add_yearly_projection(results_dict, selected_date): #Correct name, handle dictionary input + if selected_date is None: + return results_dict # Return if no date is selected + + for book_name, results in results_dict.items(): # Iterate per book + num_results = len(results) + if num_results > 0: + days_in_year = 366 if calendar.isleap(selected_date.year) else 365 + total_seconds = (days_in_year - 1) * 24 * 3600 + seconds_interval = total_seconds / num_results + start_datetime = datetime(selected_date.year, 1, 1) + current_datetime = start_datetime + + + for i in range(num_results): + next_datetime = current_datetime + timedelta(seconds=seconds_interval) + current_date = current_datetime.date() # Move assignment inside loop + next_date = next_datetime.date() + date_range_str = f"{current_date.strftime('%b %d')} - {next_date.strftime('%b %d')}" + results[i]['Yearly Projection'] = date_range_str + current_datetime = next_datetime # Update current datetime for next iteration + + return results_dict + + +def sort_results(results): + def parse_time(time_str): + try: + hours, minutes = map(int, time_str.split(':')) + return hours * 60 + minutes # Convert to total minutes + except ValueError: + return 24 * 60 # Sort invalid times to the end + + return sorted(results, key=lambda x: ( + parse_time(x.get('24h Projection', '23:59').split('-')[0]), # Sort by start time first + parse_time(x.get('24h Projection', '23:59').split('-')[1]) # Then by end time + )) + +# --- Main Gradio App --- +with gr.Blocks() as app: + with gr.Column(): + with gr.Row(): + tlang = create_language_dropdown("Target Language for Result Translation", default_value='english') + selected_date = Calendar(type="datetime", label="Date to investigate (optional)", info="Pick a date from the calendar") + use_day = gr.Checkbox(label="Use Day", info="Check to include day in search", value=True) + use_month = gr.Checkbox(label="Use Month", info="Check to include month in search", value=True) + use_year = gr.Checkbox(label="Use Year", info="Check to include year in search", value=True) + date_language_input = create_language_dropdown("Language of the person/topic (optional) (Date Word Language)", default_value='english') + with gr.Row(): + gematria_text = gr.Textbox(label="Name and/or Topic (required)", value="Hans Albert Einstein Mileva Marity-Einstein") + date_words_output = gr.Textbox(label="Date in Words Translated (optional)") + gematria_result = gr.Number(label="Journal Sum") + #with gr.Row(): + + + with gr.Row(): + step = gr.Number(label="Jump Width (Steps) for ELS") + float_step = gr.Number(visible=False, value=1) + half_step_btn = gr.Button("Steps / 2") + double_step_btn = gr.Button("Steps * 2") + + with gr.Column(): + round_x = gr.Number(label="Round (1)", value=1) + round_y = gr.Number(label="Round (2)", value=-1) + + rounds_combination = gr.Textbox(label="Combined Rounds", value="1,-1") + + with gr.Row(): + include_torah_chk = gr.Checkbox(label="Include Torah", value=True) + include_bible_chk = gr.Checkbox(label="Include Bible", value=True) + include_quran_chk = gr.Checkbox(label="Include Quran", value=True) + include_hindu_chk = gr.Checkbox(label="Include Rigveda", value=True) + include_tripitaka_chk = gr.Checkbox(label="Include Tripitaka", value=True) + merge_results_chk = gr.Checkbox(label="Merge Results (Torah-Bible-Quran)", value=True) + + strip_spaces = gr.Checkbox(label="Strip Spaces from Books", value=True) + strip_in_braces = gr.Checkbox(label="Strip Text in Braces from Books", value=True) + strip_diacritics_chk = gr.Checkbox(label="Strip Diacritics from Books", value=True) + + translate_btn = gr.Button("Search with ELS") + + # --- Output Components --- + markdown_output = gr.Dataframe(label="ELS Results") + most_frequent_phrase_output = gr.Textbox(label="Most Frequent Phrase in Network Search") + json_output = gr.JSON(label="JSON Output") + + # --- Event Handlers --- + + def update_date_words(selected_date, date_language_input, use_day, use_month, use_year): + if selected_date is None: + return "" + + if not use_year and not use_month and not use_day: + return translate_date_to_words(selected_date, date_language_input) + + year = selected_date.year if use_year else None + month = selected_date.month if use_month else None + day = selected_date.day if use_day else None + + if year is not None and month is not None and day is not None: + date_obj = selected_date + elif year is not None and month is not None: + date_obj = str(f"{year}-{month}") + elif year is not None: + date_obj = str(f"{year}") + else: # Return empty string if no date components are selected + return "" + + + date_in_words = date_to_words(date_obj) + + + translator = GoogleTranslator(source='auto', target=date_language_input) + translated_date_words = translator.translate(date_in_words) + return custom_normalize(translated_date_words) + + def update_journal_sum(gematria_text, date_words_output): + sum_value = calculate_gematria_sum(gematria_text, date_words_output) + return sum_value, sum_value, sum_value + + def update_rounds_combination(round_x, round_y): + return f"{int(round_x)},{int(round_y)}" + + def update_step_half(float_step): + new_step = math.ceil(float_step / 2) + return new_step, float_step / 2 + + def update_step_double(float_step): + new_step = math.ceil(float_step * 2) + return new_step, float_step * 2 + + + def find_closest_phrase(target_phrase, phrases): + best_match = None + best_score = 0 + + logging.debug(f"Target phrase for similarity search: {target_phrase}") # Log target phrase + + for phrase, _, _, _, _, _ in phrases: + word_length_diff = abs(len(target_phrase.split()) - len(phrase.split())) + similarity_score = fuzz.ratio(target_phrase, phrase) + combined_score = similarity_score - word_length_diff + + logging.debug(f"Comparing with phrase: {phrase}") # Log each phrase being compared + logging.debug( + f"Word Length Difference: {word_length_diff}, Similarity Score: {similarity_score}, Combined Score: {combined_score}") # Log scores + + if combined_score > best_score: + best_score = combined_score + best_match = phrase + + logging.debug(f"Closest phrase found: {best_match} with score: {best_score}") # Log the best match + return best_match + + def perform_search(step, rounds_combination, tlang, strip_spaces, strip_in_braces, strip_diacritics_chk, include_torah, include_bible, include_quran, include_hindu, include_tripitaka, gematria_text, date_words_output, selected_date): + # Inside perform_search + els_results = perform_els_search(step, rounds_combination, tlang, strip_spaces, strip_in_braces, + strip_diacritics_chk, include_torah, include_bible, include_quran, + include_hindu, + include_tripitaka) + + # --- Network Search Integration --- + most_frequent_phrases = {} + combined_and_sorted_results = [] # Combined list to hold all results + + for book_name, book_results in els_results.items(): + if book_results: # Add this check to ensure book_results is not empty + most_frequent_phrases[book_name] = "" # Default value + + for result in book_results: + try: + gematria_sum = calculate_gematria(result['result_text']) # Calculate gematria + max_words = len(result['result_text'].split()) + matching_phrases = search_gematria_in_db(gematria_sum, max_words) + max_words_limit = 20 + while not matching_phrases and max_words < max_words_limit: # Increase max_words for more results + max_words += 1 + matching_phrases = search_gematria_in_db(gematria_sum, max_words) + + if matching_phrases: + most_frequent_phrase = get_most_frequent_phrase(matching_phrases) + most_frequent_phrases[book_name] = most_frequent_phrase + else: + closest_phrase = find_closest_phrase(result['result_text'], + search_gematria_in_db(gematria_sum, max_words_limit)) + most_frequent_phrases[ + book_name] = closest_phrase or "" # Update most frequent phrases even if no phrase found + + result['Most Frequent Phrase'] = most_frequent_phrases[book_name] + if 'book' in result: + if isinstance(result['book'], int): # Torah, Bible, Quran case + result['book'] = f"{book_name} {result['book']}." + combined_and_sorted_results.append(result) + + except KeyError as e: + print(f"DEBUG: KeyError - Key '{e.args[0]}' not found in result. Skipping this result.") + continue + + # --- Batch Translation --- + selected_language_long = tlang + tlang_short = LANGUAGES_SUPPORTED.get(selected_language_long) + if tlang_short is None: + tlang_short = "en" + logger.warning(f"Unsupported language selected: {selected_language_long}. Defaulting to English (en).") + + # Prepare lists for batch translation, including source language + phrases_to_translate = [] + phrases_source_langs = [] # Source languages for phrases + results_to_translate = [] + results_source_langs = [] # Source languages for results + for result in combined_and_sorted_results: + phrases_to_translate.append(result.get('Most Frequent Phrase', '')) + # Always use 'iw' as the source language for "Most Frequent Phrase" + phrases_source_langs.append("iw") + results_to_translate.append(result.get('result_text', '')) + results_source_langs.append(result.get("source_language", "auto")) + + translated_phrases = translation_utils.batch_translate(phrases_to_translate, tlang_short, phrases_source_langs) + translated_result_texts = translation_utils.batch_translate(results_to_translate, tlang_short, results_source_langs) + + + for i, result in enumerate(combined_and_sorted_results): + result['translated_text'] = translated_result_texts.get(results_to_translate[i], None) + result['Translated Most Frequent Phrase'] = translated_phrases.get(phrases_to_translate[i], None) + + # Time Projections (using els_results dictionary) + updated_els_results = add_24h_projection(els_results) # Use original els_results dictionary + updated_els_results = add_monthly_projection(updated_els_results, selected_date) # Call correct functions with correct params + updated_els_results = add_yearly_projection(updated_els_results, selected_date) + + combined_and_sorted_results = [] + for book_results in updated_els_results.values(): # Combine results for dataframe and json + combined_and_sorted_results.extend(book_results) + combined_and_sorted_results = sort_results(combined_and_sorted_results) # sort combined results + + df = pd.DataFrame(combined_and_sorted_results) + df.index = range(1, len(df) + 1) + df.reset_index(inplace=True) + df.rename(columns={'index': 'Result Number'}, inplace=True) + + for i, result in enumerate(combined_and_sorted_results): # Iterate through the combined list + result['Result Number'] = i + 1 + + search_config = { + "step": step, + "rounds_combination": rounds_combination, + "target_language": tlang, + "strip_spaces": strip_spaces, + "strip_in_braces": strip_in_braces, + "strip_diacritics": strip_diacritics_chk, + "include_torah": include_torah, + "include_bible": include_bible, + "include_quran": include_quran, + "include_hindu": include_hindu, + "include_tripitaka": include_tripitaka, + "gematria_text": gematria_text, + "date_words": date_words_output + } + + output_data = { + "search_configuration": search_config, + "results": combined_and_sorted_results # Use the combined list here + } + + json_data = output_data + + # --- Return results --- + combined_most_frequent = "\n".join( + f"{book}: {phrase}" for book, phrase in most_frequent_phrases.items()) # Combine phrases + return df, combined_most_frequent, json_data + + + + # --- Event Triggers --- + round_x.change(update_rounds_combination, inputs=[round_x, round_y], outputs=rounds_combination) + round_y.change(update_rounds_combination, inputs=[round_x, round_y], outputs=rounds_combination) + + selected_date.change(update_date_words, inputs=[selected_date, date_language_input, use_day, use_month, use_year], outputs=[date_words_output]) + date_language_input.change(update_date_words, inputs=[selected_date, date_language_input, use_day, use_month, use_year], outputs=[date_words_output]) + + gematria_text.change(update_journal_sum, inputs=[gematria_text, date_words_output], outputs=[gematria_result, step, float_step]) + date_words_output.change(update_journal_sum, inputs=[gematria_text, date_words_output], outputs=[gematria_result, step, float_step]) + + half_step_btn.click(update_step_half, inputs=[float_step], outputs=[step, float_step]) + double_step_btn.click(update_step_double, inputs=[float_step], outputs=[step, float_step]) + + translate_btn.click( + perform_search, + inputs=[step, rounds_combination, tlang, strip_spaces, strip_in_braces, strip_diacritics_chk, include_torah_chk, include_bible_chk, include_quran_chk, include_hindu_chk, include_tripitaka_chk, gematria_text, date_words_output, selected_date], + outputs=[markdown_output, most_frequent_phrase_output, json_output] + ) + + app.load( + update_date_words, + inputs=[selected_date, date_language_input, use_day, use_month, use_year], # Include all 5 inputs + outputs=[date_words_output] + ) + + use_day.change( + update_date_words, + inputs=[selected_date, date_language_input, use_day, use_month, use_year], + outputs=[date_words_output] + ) + use_month.change( + update_date_words, + inputs=[selected_date, date_language_input, use_day, use_month, use_year], + outputs=[date_words_output] + ) + use_year.change( + update_date_words, + inputs=[selected_date, date_language_input, use_day, use_month, use_year], + outputs=[date_words_output] + ) + + def checkbox_behavior(use_day_value, use_month_value): + if use_day_value: # Tick month and year automatically when day is ticked. + return True, True + + return use_month_value, True # return month value unchanged and automatically tick year if month is checked + + use_day.change(checkbox_behavior, inputs=[use_day, use_month], outputs=[use_month, use_year]) + use_month.change(checkbox_behavior, inputs=[use_day, use_month], outputs=[use_month, use_year]) #No need for use_day here, day won't be changed by month + + +if __name__ == "__main__": + app.launch(share=False) + +[File Ends] app.py + +[File Begins] bible.py +import logging +import json +import os +import re +from deep_translator import GoogleTranslator +from gematria import calculate_gematria +import math +import csv + +# Configure the logger +# You can uncomment the next line to enable debugging logs +# logging.basicConfig(level=logging.DEBUG, format='%(levelname)s:%(message)s') +logger = logging.getLogger(__name__) + +def process_json_files(start=40, end=66, step=1, rounds="1", length=0, tlang="en", strip_spaces=True, + strip_in_braces=True, strip_diacritics=True, translate=False): + """ + Process a CSV file containing biblical texts and perform various text manipulations. + + Parameters: + - start (int): Starting book number. + - end (int): Ending book number. + - step (int): Step value for character selection. + - rounds (str): Comma-separated string of round values (can include floats). + - length (int): Maximum length of the result text. + - tlang (str): Target language for translation. + - strip_spaces (bool): Whether to remove spaces from the text. + - strip_in_braces (bool): Whether to remove text within braces. + - strip_diacritics (bool): Whether to remove diacritics from the text. + - translate (bool): Whether to translate the result text. + + Returns: + - list: A list of dictionaries containing processed data or error messages. + """ + file_name = "texts/bible/OpenGNT_version3_3.csv" + translator = GoogleTranslator(source='auto', target=tlang) if translate else None + results = [] + + # Dictionary for the 27 books of the New Testament (English names) + nt_books = { + 40: "Matthew", + 41: "Mark", + 42: "Luke", + 43: "John", + 44: "Acts", + 45: "Romans", + 46: "1 Corinthians", + 47: "2 Corinthians", + 48: "Galatians", + 49: "Ephesians", + 50: "Philippians", + 51: "Colossians", + 52: "1 Thessalonians", + 53: "2 Thessalonians", + 54: "1 Timothy", + 55: "2 Timothy", + 56: "Titus", + 57: "Philemon", + 58: "Hebrews", + 59: "James", + 60: "1 Peter", + 61: "2 Peter", + 62: "1 John", + 63: "2 John", + 64: "3 John", + 65: "Jude", + 66: "Revelation" + } + + try: + with open(file_name, 'r', encoding='utf-8') as file: + reader = csv.DictReader(file, delimiter='\t') + + book_texts = {} + current_book = None + for row_num, row in enumerate(reader, start=1): + try: + # Parse the book number from '〔Book｜Chapter｜Verse〕' field + book_field = row['〔Book｜Chapter｜Verse〕'] + book_str = book_field.split('｜')[0] # e.g., '〔40' + book_num_str = book_str.lstrip('〔') # Remove leading '〔' + book = int(book_num_str) + + if book < start or book > end: + continue + + if current_book != book: + current_book = book + book_texts[book] = "" + + # Parse the Greek text from '〔OGNTk｜OGNTu｜OGNTa｜lexeme｜rmac｜sn〕' field + greek_field = row['〔OGNTk｜OGNTu｜OGNTa｜lexeme｜rmac｜sn〕'] + # Extract the first part before '〔' and split by '｜' + if '〔' in greek_field: + greek_text = greek_field.split('〔')[1] + greek_text = greek_text.split('｜')[0] + else: + greek_text = greek_field.split('｜')[0] + + book_texts[book] += greek_text + " " + + except (KeyError, IndexError, ValueError) as e: + logger.error(f"Error parsing row {row_num}: {e}") + continue # Skip this row and continue + + for book, full_text in book_texts.items(): + logger.debug(f"Processing book {book}") + clean_text = full_text + if strip_in_braces: + clean_text = re.sub(r"\[.*?\]|\{.*?\}|\<.*?\>", "", clean_text, flags=re.DOTALL) + + if strip_diacritics: + # Adjusted regex for Greek diacritics + clean_text = re.sub(r"[^\u0370-\u03FF\u1F00-\u1FFF ]+", "", clean_text) + # Optionally, remove specific diacritics or punctuation if needed + # clean_text = re.sub(r'[additional patterns]', '', clean_text) + + # Normalize spaces + clean_text = clean_text.replace("\n\n ", " ") + clean_text = clean_text.replace("\n", " ") + clean_text = re.sub(r'\s+', ' ', clean_text).strip() + + if strip_spaces: + clean_text = clean_text.replace(" ", "") + + text_length = len(clean_text) + logger.debug(f"Clean text for book {book}: Length = {text_length}") + + if text_length == 0: + logger.warning(f"No text available for book {book} after cleaning.") + continue # Skip processing if there's no text + + try: + rounds_list = list(map(float, rounds.split(','))) # Allow floats + except ValueError as e: + logger.error(f"Invalid rounds parameter: {e}") + return [{"error": f"Invalid rounds parameter: {e}"}] + + result_text = "" + + for r in rounds_list: + abs_r = abs(r) + + # Determine the number of full passes and the remainder. + full_passes = math.floor(abs_r) + remainder = abs_r - full_passes + + # Base number of characters per pass + base_chars = text_length // step + + if base_chars == 0: + if abs_r > 1: # Changed from >=1 to >1 + # When step > text_length and rounds >1, pick 1 character per full pass + chars_per_full_pass = 1 + logger.debug(f"Book {book}: step > text_length ({step} > {text_length}), selecting 1 character per full pass.") + else: + # No characters to pick + chars_per_full_pass = 0 + logger.debug(f"Book {book}: step > text_length ({step} > {text_length}) and rounds <=1, no characters selected.") + # For remainder, since base_chars=0, no remainder characters + chars_for_remainder = 0 + else: + # Normal case + chars_per_full_pass = base_chars + chars_for_remainder = math.floor(base_chars * remainder) # Partial pass + logger.debug(f"Book {book}: Normal case, chars_per_full_pass = {chars_per_full_pass}, chars_for_remainder = {chars_for_remainder}") + + if r > 0: + current_index = (step - 1) % text_length + direction = 1 + else: + current_index = (text_length - step) % text_length + direction = -1 + + pass_result = "" + + # Full passes, keep only the last pass + for pass_num in range(1, full_passes + 1): + current_pass_chars = "" + for _ in range(chars_per_full_pass): + if chars_per_full_pass == 0: + break + current_pass_chars += clean_text[current_index] + current_index = (current_index + direction * step) % text_length + + # Keep only the last full pass + if pass_num == full_passes: + pass_result = current_pass_chars + logger.debug(f"Book {book}: Pass {pass_num}, pass_result = {pass_result}") + + # Remainder pass for fractional rounds + if remainder > 0 and chars_for_remainder > 0: + current_pass_chars = "" + for _ in range(chars_for_remainder): + current_pass_chars += clean_text[current_index] + current_index = (current_index + direction * step) % text_length + pass_result += current_pass_chars + logger.debug(f"Book {book}: Remainder pass_result = {pass_result}") + + # Handle cases where step > text_length and chars_per_full_pass=1 + if base_chars == 0 and chars_per_full_pass == 1 and full_passes > 0: + # pass_result already contains the last character picked + pass + elif base_chars == 0 and chars_per_full_pass == 0 and full_passes > 0: + # When no characters are picked, skip appending + pass + + result_text += pass_result + + logger.debug(f"Result text for book {book}: {result_text}") + + if length != 0: + result_text = result_text[:length] + logger.debug(f"Book {book}: Result text truncated to length {length}.") + + # Translate the result text if required + try: + translated_text = translator.translate(result_text) if translator and result_text else "" + except Exception as e: + logger.error(f"Book {book}: Translation error: {e}") + translated_text = "" + + # Calculate the Gematria sum + try: + result_sum = calculate_gematria(result_text) + except Exception as e: + logger.error(f"Book {book}: Gematria calculation error: {e}") + result_sum = None + + if result_text: + result = { + 'book': f"Bible {book}.", + 'title': nt_books.get(book, "Unknown Book"), + 'result_text': result_text, + 'result_sum': result_sum, + 'translated_text': translated_text + } + results.append(result) + + except FileNotFoundError: + logger.error(f"File {file_name} not found.") + results.append({"error": f"File {file_name} not found."}) + except Exception as e: + logger.error(f"An unexpected error occurred: {e}") + results.append({"error": f"An unexpected error occurred: {e}"}) + + return results if results else None + + +# Tests +test_results = [ + (process_json_files(40,40,386,rounds="1,0.5,-1,-0.5"), "τωιεοννναυοοαμπυρααυοιξοηαϲοιιωομκνοοουομρυοιεχοοδεαλαννοτοκϲααυϲϲτεαδαϲαιεευαιηαεηαμαλκμαιακιγνμυνετνυυθθεγιεδρεαοαντηοκεοατϲνπναολαεοοφεηεϲωμκουμερρυοϲαοοαϲλτιηιωδυνϲυτυιχοονεαηωντολθβοτεαιαυοηετιτεαννυεινϲεενωκωξρυρηρνϲξεαγεαϲατωιεοννναυοοαμπυρααυοιξοηαϲοιιωομκνοοουομρυοιεχοοδεαλαννοτοκϲααυϲϲτεαδαϲαιεευαιηαεηαμαλκμαιακιγνμυνετνυυθθεγιεδρεαοϲτοαϲωθειιυνδνδξλονυταολαϲαττμτννοερτεοροανιεκτεεαιιϲωεαμϲωικμτποκϲϲιορϲπμοκαιουτωτδοωαξεαγωεφτωυπμαλυττταεομττλυαεπατονεαξτομυχαωηνυοβωπτυυκξαπιτααπυενεροοτϲαααυηοανηλταιθεαντινοιλκιβπγοδαιοηωαδαετακυϲοηυουαυνωαεαοττυαεεωτανεκβγεϲτοαϲωθειιυνδνδξλονυταολαϲαττμτννοερτεοροανιεκτεεαιιϲωεαμϲωικμτποκϲϲιορϲπμοκαιουτωτδοωαξεαγωεφτωυπμαλυττταεομττλυαε"), + (process_json_files(40,40,386,rounds="1,-1"), "τωιεοννναυοοαμπυρααυοιξοηαϲοιιωομκνοοουομρυοιεχοοδεαλαννοτοκϲααυϲϲτεαδαϲαιεευαιηαεηαμαλκμαιακιγνμυνετνυυθθεγιεδρεαοαντηοκεοατϲνπναολαεοοφεηεϲωμκουμερρυοϲαοοαϲλτιηιωδυνϲυτυιχοονεαηωντολθβοτεαιαυοηετιτεαννυεινϲεενωκωξρυρηρνϲξεαγεαϲαϲτοαϲωθειιυνδνδξλονυταολαϲαττμτννοερτεοροανιεκτεεαιιϲωεαμϲωικμτποκϲϲιορϲπμοκαιουτωτδοωαξεαγωεφτωυπμαλυττταεομττλυαεπατονεαξτομυχαωηνυοβωπτυυκξαπιτααπυενεροοτϲαααυηοανηλταιθεαντινοιλκιβπγοδαιοηωαδαετακυϲοηυουαυνωαεαοττυαεεωτανεκβγε"), + #(process_json_files(1, 1, 21, rounds="3", length=0), ""), + #(process_json_files(1, 1, 22, rounds="1", length=0), ""), + #(process_json_files(1, 1, 22, rounds="3", length=0), ""), + #(process_json_files(1, 1, 23, rounds="3", length=0), ""), + #(process_json_files(1, 1, 11, rounds="1", length=0), ""), + #(process_json_files(1, 1, 2, rounds="1", length=0), ""), + #(process_json_files(1, 1, 23, rounds="1", length=0), None), # Expect None, when no results + #(process_json_files(1, 1, 23, rounds="-1", length=0), None), # Expect None, when no results + #(process_json_files(1, 1, 22, rounds="-1", length=0), ""), + #(process_json_files(1, 1, 22, rounds="-2", length=0), ""), + #(process_json_files(1, 1, 1, rounds="-1", length=0), ""), # Reversed Hebrew alphabet + #(process_json_files(1, 1, 1, rounds="1,-1", length=0), ""), # Combined rounds + #(process_json_files(1, 1, 22, rounds="1,-1", length=0, average_compile=True), ""), # average compile test (400+1) / 2 = math.ceil(200.5)=201=200+1="רא" +] + +all_tests_passed = True +for result, expected in test_results: + if expected is None: # Check if no result is expected + if not result: + logger.warning(f"Test passed: Expected no results, got no results.") + else: + logger.error(f"Test failed: Expected no results, but got: {result}") + all_tests_passed = False + else: + # Check if result is not empty before accessing elements + if result: + result_text = result[0]['result_text'] + if result_text == expected: + logger.warning(f"Test passed: Expected '{expected}', got '{result_text}'") + else: + logger.error(f"Test failed: Expected '{expected}', but got '{result_text}'") + all_tests_passed = False + else: + logger.error(f"Test failed: Expected '{expected}', but got no results") + all_tests_passed = False + +if all_tests_passed: + logger.info("All round tests passed.") + + +[File Ends] bible.py + +[File Begins] database-structure.txt +Gematria Sum, Words, Translation, Book, Chapter, Verse, Phrase Length, Phrase Position +913 בראשית Genesis 1 1 1 1-1 +1116 בראשית ברא Genesis 1 1 2 1-2 +1762 בראשית ברא אלהים Genesis 1 1 3 1-3 +2163 בראשית ברא אלהים את Genesis 1 1 4 1-4 +3118 בראשית ברא אלהים את השמים Genesis 1 1 5 1-5 +3525 בראשית ברא אלהים את השמים ואת Genesis 1 1 6 1-6 + +[File Ends] database-structure.txt + +[File Begins] els_cache.db.initial +SQLite format 3@ .zp +33mtableels_cacheels_cacheCREATE TABLE els_cache ( + query_hash TEXT PRIMARY KEY, + results TEXT + )1Eindexsqlite_autoindex_els_cache_1els_cache + + +[File Ends] els_cache.db.initial + +[File Begins] gematria.py +import unicodedata +import logging + +logger = logging.getLogger(__name__) + +def strip_diacritics(text): + """ + Entfernt Diakritika von Unicode-Zeichen, um den Basisbuchstaben zu erhalten, und gibt Warnungen + für tatsächlich unbekannte Zeichen aus. + """ + stripped_text = '' + for char in unicodedata.normalize('NFD', text): + if unicodedata.category(char) not in ['Mn', 'Cf']: + stripped_text += char + else: + logger.debug(f"Info: Diakritisches Zeichen '{char}' wird ignoriert.") + return stripped_text + +def letter_to_value(letter): + """ + Konvertiert einen einzelnen Buchstaben in seinen Gematria-Wert, ignoriert Leerzeichen + und Nicht-Buchstaben-Zeichen. + """ + # Dein vorhandenes Wörterbuch bleibt unverändert + values = { + # Lateinische Buchstaben + 'a': 1, 'b': 2, 'c': 3, 'd': 4, 'e': 5, 'f': 6, 'g': 7, 'h': 8, 'i': 9, 'j': 600, + 'k': 10, 'l': 20, 'm': 30, 'n': 40, 'o': 50, 'p': 60, 'q': 70, 'r': 80, 's': 90, + 't': 100, 'u': 200, 'v': 700, 'w': 900, 'x': 300, 'y': 400, 'z': 500, + + 'A': 1, 'B': 2, 'C': 3, 'D': 4, 'E': 5, 'F': 6, 'G': 7, 'H': 8, 'I': 9, 'J': 600, + 'K': 10, 'L': 20, 'M': 30, 'N': 40, 'O': 50, 'P': 60, 'Q': 70, 'R': 80, 'S': 90, + 'T': 100, 'U': 200, 'V': 700, 'W': 900, 'X': 300, 'Y': 400, 'Z': 500, + + # Basisbuchstaben und einige bereits genannte Varianten + 'ا': 1, 'أ': 1, 'إ': 1, 'آ': 1, 'ب': 2, 'ج': 3, 'د': 4, 'ه': 5, 'و': 6, 'ز': 7, 'ح': 8, 'ط': 9, + 'ي': 10, 'ى': 10, 'ك': 20, 'ک': 20, 'ل': 30, 'م': 40, 'ن': 50, 'س': 60, 'ع': 70, 'ف': 80, + 'ص': 90, 'ق': 100, 'ر': 200, 'ش': 300, 'ت': 400, 'ث': 500, 'خ': 600, 'ذ': 700, 'ض': 800, 'ظ': 900, 'غ': 1000, + 'ٱ': 1, # Alif Wasla + 'ـ': 0, # Tatweel + + # Zusätzliche Varianten und Sonderzeichen + 'ة': 400, # Taa Marbuta + 'ؤ': 6, # Waw mit Hamza darüber + 'ئ': 10, # Ya mit Hamza darüber + 'ء': 1, # Hamza + 'ى': 10, # Alif Maqsurah + 'ٹ': 400, # Taa' marbuta goal + 'پ': 2, # Pe (Persisch/Urdu) + 'چ': 3, # Che (Persisch/Urdu) + 'ژ': 7, # Zhe (Persisch/Urdu) + 'گ': 20, # Gaf (Persisch/Urdu) + 'ڭ': 20, # Ngaf (Kazakh, Uyghur, Uzbek, and in some Arabic dialects) + 'ں': 50, # Noon Ghunna (Persisch/Urdu) + 'ۀ': 5, # Heh with Yeh above (Persisch/Urdu) + 'ے': 10, # Barree Yeh (Persisch/Urdu) + '؋': 0, # Afghani Sign (wird als Währungssymbol verwendet, nicht für Gematria relevant, aber hier zur Vollständigkeit aufgeführt) + + # Anmerkung: Das Währungssymbol und ähnliche Zeichen sind in einem Gematria-Kontext normalerweise nicht relevant, + # werden aber der Vollständigkeit halber aufgeführt. Es gibt noch viele weitere spezifische Zeichen in erweiterten + # arabischen Schriftsystemen (z.B. für andere Sprachen wie Persisch, Urdu, Pashto usw.), die hier nicht vollständig + # abgedeckt sind. + + # Grund- und Schlussformen hebräischer Buchstaben + + 'א': 1, 'ב': 2, 'ג': 3, 'ד': 4, 'ה': 5, 'ו': 6, 'ז': 7, 'ח': 8, 'ט': 9, 'י': 10, + 'כ': 20, 'ך': 500, 'ל': 30, 'מ': 40, 'ם': 600, 'נ': 50, 'ן': 700, 'ס': 60, 'ע': 70, 'פ': 80, 'ף': 800, + 'צ': 90, 'ץ': 900, 'ק': 100, 'ר': 200, 'ש': 300, 'ת': 400, + + # Griechische Buchstaben + 'α': 1, 'β': 2, 'γ': 3, 'δ': 4, 'ε': 5, 'ϝ': 6, 'ζ': 7, 'η': 8, 'θ': 9, 'ι': 10, + 'κ': 20, 'λ': 30, 'μ': 40, 'ν': 50, 'ξ': 60, 'ο': 70, 'π': 80, 'ϟ': 90, 'ρ': 100, + 'σ': 200, 'τ': 300, 'υ': 400, 'φ': 500, 'χ': 600, 'ψ': 700, 'ω': 800, 'ϡ': 900, + + # Griechische Großbuchstaben + 'Α': 1, 'Β': 2, 'Γ': 3, 'Δ': 4, 'Ε': 5, 'Ϝ': 6, 'Ζ': 7, 'Η': 8, 'Θ': 9, 'Ι': 10, + 'Κ': 20, 'Λ': 30, 'Μ': 40, 'Ν': 50, 'Ξ': 60, 'Ο': 70, 'Π': 80, 'Ϟ': 90, 'Ρ': 100, + 'Σ': 200, 'Τ': 300, 'Υ': 400, 'Φ': 500, 'Χ': 600, 'Ψ': 700, 'Ω': 800, 'Ϡ': 900, + 'σ': 200, # Sigma + 'ς': 200, # Final Sigma + 'ϲ': 200, # Lunate Sigma (Greek) + 'Ϲ': 200, # Uppercase Lunate Sigma (Greek) + + # Katapayadi System (Comprehensive with variants) + 'क': 1, 'ख': 2, 'ग': 3, 'घ': 4, 'ङ': 5, + 'च': 6, 'छ': 7, 'ज': 8, 'झ': 9, 'ञ': 0, # Or placeholder for zero if appropriate + 'ट': 1, 'ठ': 2, 'ड': 3, 'ढ': 4, 'ण': 5, + 'त': 6, 'थ': 7, 'द': 8, 'ध': 9, 'न': 0, # Or placeholder for zero if appropriate + 'प': 1, 'फ': 2, 'ब': 3, 'भ': 4, 'म': 5, + 'य': 1, 'र': 2, 'ल': 3, 'व': 4, 'श': 5, 'ष': 6, 'स': 7, 'ह': 8, + + # Half forms (same values) + 'क्': 1, 'ख्': 2, 'ग्': 3, 'घ्': 4, 'ङ्': 5, + 'च्': 6, 'छ्': 7, 'ज्': 8, 'झ्': 9, 'ञ्': 0, + 'ट्': 1, 'ठ्': 2, 'ड्': 3, 'ढ्': 4, 'ण्': 5, + 'त्': 6, 'थ्': 7, 'द्': 8, 'ध्': 9, 'न्': 0, + 'प्': 1, 'फ्': 2, 'ब्': 3, 'भ्': 4, 'म्': 5, + 'य्': 1, 'र्': 2, 'ल्': 3, 'व्': 4, 'श्': 5, 'ष्': 6, 'स्': 7, 'ह्': 8, + + # Nukta forms (assuming same values - verify) + 'क़': 1, 'ख़': 2, 'ग़': 3, 'ज़': 8, 'ड़': 3, 'ढ़': 4, 'फ़': 2, + + # Kannada, Telugu, Malayalam equivalents + 'ಕ': 1, 'ಖ': 2, 'ಗ': 3, 'ಘ': 4, 'ಙ': 5, 'ಚ': 6, 'ಛ': 7, 'ಜ': 8, 'ಝ': 9, 'ಞ': 0, + 'ಟ': 1, 'ಠ': 2, 'ಡ': 3, 'ಢ': 4, 'ಣ': 5, 'ತ': 6, 'ಥ': 7, 'ದ': 8, 'ಧ': 9, 'ನ': 0, + 'ಪ': 1, 'ಫ': 2, 'ಬ': 3, 'ಭ': 4, 'ಮ': 5, 'ಯ': 1, 'ರ': 2, 'ಲ': 3, 'ವ': 4, 'ಶ': 5, 'ಷ': 6, 'ಸ': 7, 'ಹ': 8, + + # Malayalam + 'ക': 1, 'ഖ': 2, 'ഗ': 3, 'ഘ': 4, 'ങ': 5, + 'ച': 6, 'ഛ': 7, 'ജ': 8, 'ഝ': 9, 'ഞ': 0, + 'ട': 1, 'ഠ': 2, 'ഡ': 3, 'ഢ': 4, 'ണ': 5, + 'ത': 6, 'ഥ': 7, 'ദ': 8, 'ധ': 9, 'ന': 0, + 'പ': 1, 'ഫ': 2, 'ബ': 3, 'ഭ': 4, 'മ': 5, + 'യ': 1, 'ര': 2, 'ല': 3, 'വ': 4, 'ശ': 5, 'ഷ': 6, 'സ': 7, 'ഹ': 8, + + + # Vokale (Svara) + 'अ': 0, 'आ': 0, 'इ': 0, 'ई': 0, 'उ': 0, + 'ऊ': 0, 'ऋ': 0, 'ॠ': 0, 'ऌ': 0, 'ॡ': 0, + 'ए': 0, 'ऐ': 0, 'ओ': 0, 'औ': 0, + # Zusätzliche Zeichen + 'क्ष': 1, 'त्र': 6, 'ज्ञ': 8, + + # Anusvaras und Visargas + 'ं': 0, 'ः': 0, + # Halante (Virama) + '्': 0, + # Ziffern + '०': 0, '१': 1, '२': 2, '३': 3, '४': 4, + '५': 5, '६': 6, '७': 7, '८': 8, '९': 9, + # Sonderzeichen + 'ॐ': 0, # Om-Symbol + # Vokalzeichen (Matra) + 'ा': 0, 'ि': 0, 'ी': 0, 'ु': 0, 'ू': 0, + 'ृ': 0, 'ॄ': 0, 'ॢ': 0, 'ॣ': 0, 'े': 0, + 'ै': 0, 'ो': 0, 'ौ': 0, + # Zusätzliche Zeichen für vollständige Abdeckung + 'ॅ': 0, 'ॆ': 0, 'ॉ': 0, 'ॊ': 0, 'ऍ': 0, + 'ऎ': 0, 'ऑ': 0, 'ऒ': 0, 'ॎ': 0, 'ॏ': 0, + # Vedische Erweiterungen + 'ᳵ': 0, 'ᳶ': 0, 'ॽ': 0, + } + + # Stelle sicher, dass Diakritika entfernt werden, bevor auf das Wörterbuch zugegriffen wird + letter_no_diacritics = strip_diacritics(letter) + + if letter_no_diacritics in values: + return values[letter_no_diacritics.lower()] + elif letter.strip() == "": # Ignoriere Leerzeichen und leere Zeilen + return 0 + else: + # Gib eine spezifische Warnung aus, wenn das Zeichen unbekannt ist + logger.debug(f"Warnung: Unbekanntes Zeichen '{letter}' ignoriert.") + return 0 + + +def calculate_gematria(text): + """Calculate the Gematria value of a given Hebrew text, ignoring spaces and non-Hebrew characters.""" + return sum(letter_to_value(letter) for letter in text if letter.strip() != "") + +[File Ends] gematria.py + +[File Begins] hindu.py +import logging +import json +import re +import math +from deep_translator import GoogleTranslator +from gematria import calculate_gematria # Stelle sicher, dass diese Funktion korrekt definiert ist + +# Konfiguriere den Logger +#logging.basicConfig(level=logging.DEBUG, format='%(levelname)s:%(message)s') +logger = logging.getLogger(__name__) + +def process_json_files(start=1, end=10, step=1, rounds="1", length=0, tlang="en", strip_spaces=True, + strip_in_braces=True, strip_diacritics=True, translate=False): + """ + Processes Rigveda JSON files and performs various text manipulations. + + Parameters: + - start (int): Start number of the Mandala. + - end (int): End number of the Mandala. + - step (int): Step size for character selection. + - rounds (str): Comma-separated list of round numbers (can include floats). + - length (int): Maximum length of the result text. + - tlang (str): Target language for translation. + - strip_spaces (bool): Whether to remove spaces. + - strip_in_braces (bool): Whether to remove text within brackets. + - strip_diacritics (bool): Whether to remove diacritics. + - translate (bool): Whether to translate the result text. + + Returns: + - list: A list of dictionaries with the processed data or error messages. + """ + base_path = "texts/rigveda" + translator = GoogleTranslator(source='sa', target=tlang) if translate else None # Correct source language for Sanskrit + results = [] + + for i in range(start, end + 1): + file_name = f"{base_path}/rigveda_mandala_{i:02}.json" + # Optional, if needed: + # file_name = f"{base_path}/mahabharata_book_{i:02}.json" + try: + with open(file_name, 'r', encoding='utf-8') as file: + data = json.load(file) + # Concatenate all Suktas for the current Mandala + full_text = " ".join(sukta.get("text", "") for sukta in data) + + clean_text = full_text + if strip_in_braces: + # Remove content within [], {}, <> brackets + clean_text = re.sub(r"\[.*?\]|\{.*?\}|\<.*?\>", "", clean_text, flags=re.DOTALL) + + if strip_diacritics: + # Keep only Devanagari characters and spaces + clean_text = re.sub(r'[^\u0900-\u097F\s]', '', clean_text) + # Remove specific diacritics and punctuation + clean_text = re.sub(r'[\u0951-\u0954\u0964\u0965]+', '', clean_text) + # Remove Devanagari numerals + clean_text = re.sub(r'[०१२३४५६७८९]+', '', clean_text) + # Remove additional unwanted characters + clean_text = re.sub(r'[:?!\'\-]', '', clean_text) + + # Normalize spaces + clean_text = clean_text.replace("\n\n ", " ") + clean_text = clean_text.replace("\n", " ") + clean_text = re.sub(r'\s+', ' ', clean_text).strip() + + if strip_spaces: + clean_text = clean_text.replace(" ", "") + + text_length = len(clean_text) + logger.debug(f"Mandala {i}: Clean text length = {text_length}") + + if text_length == 0: + logger.warning(f"Mandala {i}: No text available after cleaning.") + continue # Skip processing if no text is available + + try: + rounds_list = list(map(float, rounds.split(','))) + except ValueError as e: + logger.error(f"Mandala {i}: Invalid 'rounds' format: {rounds}") + results.append({"error": f"Mandala {i}: Invalid 'rounds' format: {rounds}"}) + continue # Skip this Mandala due to invalid 'rounds' input + + result_text = "" + + for r in rounds_list: + abs_r = abs(r) + + # Determine the number of full passes and the remainder. + full_passes = math.floor(abs_r) + remainder = abs_r - full_passes + + # Base number of characters per pass + base_chars = text_length // step + + if base_chars == 0: + if abs_r > 1: # Changed from >=1 to >1 + # When step > text_length and rounds >1, pick 1 character per full pass + chars_per_full_pass = 1 + logger.debug(f"Mandala {i}: step > text_length ({step} > {text_length}), selecting 1 character per full pass.") + else: + # No characters to pick + chars_per_full_pass = 0 + logger.debug(f"Mandala {i}: step > text_length ({step} > {text_length}) and rounds <=1, no characters selected.") + # For remainder, since base_chars=0, no remainder characters + chars_for_remainder = 0 + else: + # Normal case + chars_per_full_pass = base_chars + chars_for_remainder = math.floor(base_chars * remainder) # Partial pass + logger.debug(f"Mandala {i}: Normal case, chars_per_full_pass = {chars_per_full_pass}, chars_for_remainder = {chars_for_remainder}") + + if r > 0: + current_index = (step - 1) % text_length + direction = 1 + else: + current_index = (text_length - step) % text_length + direction = -1 + + pass_result = "" + + # Full passes, keep only the last pass + for pass_num in range(1, full_passes + 1): + current_pass_chars = "" + for _ in range(chars_per_full_pass): + if chars_per_full_pass == 0: + break + current_pass_chars += clean_text[current_index] + current_index = (current_index + direction * step) % text_length + + # Keep only the last full pass + if pass_num == full_passes: + pass_result = current_pass_chars + logger.debug(f"Mandala {i}: Pass {pass_num}, pass_result = {pass_result}") + + # Remainder pass for fractional rounds + if remainder > 0 and chars_for_remainder > 0: + current_pass_chars = "" + for _ in range(chars_for_remainder): + current_pass_chars += clean_text[current_index] + current_index = (current_index + direction * step) % text_length + pass_result += current_pass_chars + logger.debug(f"Mandala {i}: Remainder pass_result = {pass_result}") + + # Handle cases where step > text_length and chars_per_full_pass=1 + if base_chars == 0 and chars_per_full_pass == 1 and full_passes > 0: + # pass_result already contains the last character picked + pass + elif base_chars == 0 and chars_per_full_pass == 0 and full_passes > 0: + # When no characters are picked, skip appending + pass + + result_text += pass_result + + if length != 0: + result_text = result_text[:length] + logger.debug(f"Mandala {i}: Result text truncated to length {length}.") + + # Translate the result text if required + try: + translated_text = translator.translate(result_text) if translator and result_text else "" + except Exception as e: + logger.error(f"Mandala {i}: Translation error: {e}") + translated_text = "" + + # Calculate the Gematria sum + try: + result_sum = calculate_gematria(result_text) + except Exception as e: + logger.error(f"Mandala {i}: Gematria calculation error: {e}") + result_sum = None + + if result_text: + results.append({ + "book": f"Rigveda {i}.", + "title": f"Mandala {i}", + "result_text": result_text, + "result_sum": result_sum, + "translated_text": translated_text, + "source_language": "sa", + }) + + except FileNotFoundError: + logger.error(f"Mandala {i}: File not found: {file_name}") + results.append({"error": f"Mandala {i}: File not found: {file_name}"}) + except json.JSONDecodeError as e: + logger.error(f"Mandala {i}: JSON error in file {file_name}: {e}") + results.append({"error": f"Mandala {i}: JSON error in file {file_name}: {e}"}) + except KeyError as e: + logger.error(f"Mandala {i}: Missing key in file {file_name}: {e}") + results.append({"error": f"Mandala {i}: Missing key in file {file_name}: {e}"}) + except Exception as e: + logger.error(f"Mandala {i}: Unexpected error in file {file_name}: {e}") + results.append({"error": f"Mandala {i}: Unexpected error in file {file_name}: {e}"}) + + return results if results else None + +[File Ends] hindu.py + +[File Begins] populate_translations.py +import sqlite3 +import logging +from deep_translator import GoogleTranslator, exceptions +from tqdm import tqdm +import threading +import time +from queue import Queue + +# Constants +DATABASE_FILE = 'gematria.db' # Use your actual database file name +BATCH_SIZE = 1000 +NUM_THREADS = 10 # Number of parallel translation threads + +# Set up logging +logging.basicConfig(level=logging.INFO, format='%(asctime)s - %(levelname)s - %(message)s') + +# Initialize the translator +translator = GoogleTranslator(source='yi', target='en') +logging.info("Translator initialized.") + +# Separate Queue and tqdm +translation_queue = Queue() # Regular queue +translation_queue_tqdm = tqdm(total=0, dynamic_ncols=True, desc="Translation Queue") # tqdm for the queue +total_translations_tqdm = tqdm(total=0, dynamic_ncols=True, desc="Total Translations") # tqdm for overall progress + +# Lock for database access +db_lock = threading.Lock() +translations_completed = 0 # Counter for completed translations + + +def translate_and_store(phrase: str) -> str: + """Translates a Hebrew phrase to English using Google Translate.""" + global translator + max_retries = 3 + retries = 0 + while retries < max_retries: + try: + translation = translator.translate(phrase) + return translation + except (exceptions.TranslationNotFound, exceptions.NotValidPayload, + exceptions.ServerException, exceptions.RequestError) as e: + retries += 1 + logging.warning(f"Error translating phrase '{phrase}': {e}. Retrying... ({retries}/{max_retries})") + logging.error(f"Failed to translate phrase '{phrase}' after {max_retries} retries.") + return None + + +def translation_worker(): + """Worker thread to process translations from the queue.""" + global conn, translator, translation_queue, db_lock, translation_queue_tqdm, translations_completed, total_translations_tqdm + + while True: + phrase = translation_queue.get() # Get from the actual queue + translation_queue_tqdm.update() # Update the tqdm progress bar + if phrase is None: # Sentinel value to stop the thread + break + + translation = translate_and_store(phrase) + + # Acquire the lock before any database interaction for this phrase + with db_lock: + with sqlite3.connect(DATABASE_FILE) as conn: + cursor = conn.cursor() + if translation is not None: + cursor.execute("UPDATE results SET translation = ? WHERE words = ?", (translation, phrase)) + translations_completed += 1 # Increment the global counter + total_translations_tqdm.update() # Update the overall progress bar + conn.commit() + + translation_queue.task_done() + + +def populate_translations(): + """Populates translations for all Hebrew phrases in the database.""" + global conn, translator, translation_queue, translation_queue_tqdm, total_translations_tqdm + + with sqlite3.connect(DATABASE_FILE) as conn: + cursor = conn.cursor() + + # Get the total count of distinct phrases needing translation + cursor.execute("SELECT COUNT(DISTINCT words) FROM results WHERE translation IS NULL") + total_phrases = cursor.fetchone()[0] + + logging.info(f"Found {total_phrases} distinct phrases to translate.") + + # Get distinct Hebrew phrases that need translation using a generator + cursor.execute("SELECT DISTINCT words FROM results WHERE translation IS NULL") + phrases_generator = (phrase for phrase, in cursor) # Use a generator for tqdm + + # Set the total for both tqdm progress bars + translation_queue_tqdm.total = total_phrases + total_translations_tqdm.total = total_phrases + + # Build the translation queue first + for phrase in phrases_generator: + translation_queue.put(phrase) # Put into the actual queue + translation_queue_tqdm.update() # Update tqdm progress bar + + # Close the translation queue tqdm after it's fully populated + translation_queue_tqdm.close() + + # Start worker threads AFTER the queue is built + threads = [] + for _ in range(NUM_THREADS): + thread = threading.Thread(target=translation_worker) + thread.start() + threads.append(thread) + + # Wait for all tasks to be completed + translation_queue.join() + + # Stop worker threads + for _ in range(NUM_THREADS): + translation_queue.put(None) # Sentinel value to stop threads + for thread in threads: + thread.join() + + logging.info("All translations completed.") + + + +def save_translations_periodically(): + """Saves translations to the database every minute.""" + while True: + time.sleep(60) # Wait for 1 minute + logging.info("Saving translations to the database...") + with db_lock: # Acquire the lock before saving + with sqlite3.connect(DATABASE_FILE) as conn: + conn.commit() + logging.info("Translations saved.") + + +if __name__ == "__main__": + # Start the translation process in a separate thread + translation_thread = threading.Thread(target=populate_translations) + translation_thread.start() + + # Start the periodic saving thread + save_thread = threading.Thread(target=save_translations_periodically) + save_thread.start() + + # Keep the main thread alive + while True: + time.sleep(1) +[File Ends] populate_translations.py + +[File Begins] quran.py +import logging +logger = logging.getLogger(__name__) + +import json +import os +import re +from deep_translator import GoogleTranslator +from gematria import calculate_gematria +import math + +import logging +import json +import re +import math +import glob +from deep_translator import GoogleTranslator +from gematria import calculate_gematria # Ensure this function is correctly defined +import csv + +# Configure the logger +# You can uncomment the next line to enable debugging logs +# logging.basicConfig(level=logging.DEBUG, format='%(levelname)s:%(message)s') +logger = logging.getLogger(__name__) + +def process_json_files(start=1, end=114, step=1, rounds="1", length=0, tlang="en", strip_spaces=True, + strip_in_braces=True, strip_diacritics=True, translate=False): + """ + Processes Quran JSON files and performs various text manipulations. + + Parameters: + - start (int): Start number of the Quran sura (1-114). + - end (int): End number of the Quran sura (1-114). + - step (int): Step size for character selection. + - rounds (str): Comma-separated list of round numbers (can include negative values). + - length (int): Maximum length of the result text. + - tlang (str): Target language for translation. + - strip_spaces (bool): Whether to remove spaces from the text. + - strip_in_braces (bool): Whether to remove text within braces. + - strip_diacritics (bool): Whether to remove diacritics from the text. + - translate (bool): Whether to translate the result text. + + Returns: + - list: A list of dictionaries containing processed data or error messages. + """ + base_path = "texts/quran" + translator = GoogleTranslator(source='ar', target=tlang) if translate else None + results = [] + + for i in range(start, end + 1): + file_name = f"{base_path}/{i:03}.json" # Updated file name formatting + try: + with open(file_name, 'r', encoding='utf-8') as file: + data = json.load(file) + + # Extract text from verses + full_text = "" + for verse_key, verse_text in data.get("verse", {}).items(): + full_text += verse_text + " " + + # Remove BOM if present + full_text = full_text.replace("\ufeff", "") + + clean_text = full_text + if strip_in_braces: + # Remove content within [], {}, <> brackets + clean_text = re.sub(r"\[.*?\]|\{.*?\}|\<.*?\>", "", clean_text, flags=re.DOTALL) + + if strip_diacritics: + # Remove Arabic diacritics and punctuation + clean_text = re.sub( + r"[\u0610-\u061A\u064B-\u065F\u0670\u06D6-\u06DC\u06DF-\u06E4\u06E7\u06E8\u06EA-\u06ED]+", "", + clean_text) + # Optionally, remove additional unwanted characters + clean_text = re.sub(r'[:?!\'\-]', '', clean_text) + + # Normalize spaces + clean_text = clean_text.replace("\n\n ", " ") + clean_text = clean_text.replace("\n", " ") + clean_text = re.sub(r'\s+', ' ', clean_text).strip() + + if strip_spaces: + clean_text = clean_text.replace(" ", "") + + text_length = len(clean_text) + logger.debug(f"Sura {i}: Clean text length = {text_length}") + + if text_length == 0: + logger.warning(f"Sura {i}: No text available after cleaning.") + continue # Skip processing if no text is available + + # Parse 'rounds', allow floats + try: + rounds_list = list(map(float, rounds.split(','))) + except ValueError as e: + logger.error(f"Sura {i}: Invalid 'rounds' format: {rounds}") + results.append({"error": f"Sura {i}: Invalid 'rounds' format: {rounds}"}) + continue # Skip this Sura due to invalid 'rounds' input + + result_text = "" + + for r in rounds_list: + abs_r = abs(r) + + # Determine the number of full passes and the remainder. + full_passes = math.floor(abs_r) + remainder = abs_r - full_passes + + # Base number of characters per pass + base_chars = text_length // step + + if base_chars == 0: + if abs_r > 1: # Changed from >=1 to >1 + # When step > text_length and rounds >1, pick 1 character per full pass + chars_per_full_pass = 1 + logger.debug(f"Sura {i}: step > text_length ({step} > {text_length}), selecting 1 character per full pass.") + else: + # No characters to pick + chars_per_full_pass = 0 + logger.debug(f"Sura {i}: step > text_length ({step} > {text_length}) and rounds <=1, no characters selected.") + # For remainder, since base_chars=0, no remainder characters + chars_for_remainder = 0 + else: + # Normal case + chars_per_full_pass = base_chars + chars_for_remainder = math.floor(base_chars * remainder) # Partial pass + logger.debug(f"Sura {i}: Normal case, chars_per_full_pass = {chars_per_full_pass}, chars_for_remainder = {chars_for_remainder}") + + if r > 0: + current_index = (step - 1) % text_length + direction = 1 + else: + current_index = (text_length - step) % text_length + direction = -1 + + pass_result = "" + + # Full passes, keep only the last pass + for pass_num in range(1, full_passes + 1): + current_pass_chars = "" + for _ in range(chars_per_full_pass): + if chars_per_full_pass == 0: + break + current_pass_chars += clean_text[current_index] + current_index = (current_index + direction * step) % text_length + + # Keep only the last full pass + if pass_num == full_passes: + pass_result = current_pass_chars + logger.debug(f"Sura {i}: Pass {pass_num}, pass_result = {pass_result}") + + # Remainder pass for fractional rounds + if remainder > 0 and chars_for_remainder > 0: + current_pass_chars = "" + for _ in range(chars_for_remainder): + current_pass_chars += clean_text[current_index] + current_index = (current_index + direction * step) % text_length + pass_result += current_pass_chars + logger.debug(f"Sura {i}: Remainder pass_result = {pass_result}") + + # Handle cases where step > text_length and chars_per_full_pass=1 + if base_chars == 0 and chars_per_full_pass == 1 and full_passes > 0: + # pass_result already contains the last character picked + pass + elif base_chars == 0 and chars_per_full_pass == 0 and full_passes > 0: + # When no characters are picked, skip appending + pass + + result_text += pass_result + + # Translate the result text if required + try: + translated_text = translator.translate(result_text) if translator and result_text else "" + except Exception as e: + logger.error(f"Translation error: {e}") + translated_text = "" + + if length != 0: + result_text = result_text[:length] + logger.debug(f"Sura {i}: Result text truncated to length {length}.") + + # Calculate the Gematria sum + try: + result_sum = calculate_gematria(result_text) + except Exception as e: + logger.error(f"Sura {i}: Gematria calculation error: {e}") + result_sum = None + + if result_text: + results.append({ + "book": f"Quran {i}.", + "title": data.get("name", "Unknown Title"), # Use "name" instead of "title" + "result_text": result_text, + "result_sum": result_sum, + "translated_text": translated_text, + "source_language": "ar" + }) + + except FileNotFoundError: + logger.error(f"File {file_name} not found.") + results.append({"error": f"File {file_name} not found."}) + except json.JSONDecodeError as e: + logger.error(f"File {file_name} could not be read as JSON: {e}") + results.append({"error": f"File {file_name} could not be read as JSON: {e}"}) + except KeyError as e: + logger.error(f"Expected key 'verse' is missing in {file_name}: {e}") + results.append({"error": f"Expected key 'verse' is missing in {file_name}: {e}"}) + except Exception as e: + logger.error(f"An unexpected error occurred while processing {file_name}: {e}") + results.append({"error": f"An unexpected error occurred while processing {file_name}: {e}"}) + + return results if results else None + + + +# Tests +test_results = [ + #(process_json_files(0, 0, 21, rounds="3", length=0), "שרק"), +] + +all_tests_passed = True +for result, expected in test_results: + if expected is None: # Check if no result is expected + if not result: + logger.info(f"Test passed: Expected no results, got no results.") + else: + logger.error(f"Test failed: Expected no results, but got: {result}") + all_tests_passed = False + else: + # Check if result is not empty before accessing elements + if result: + #result_text = result[0]['result_text'] + result_text = None + if result_text == expected: + logger.info(f"Test passed: Expected '{expected}', got '{result_text}'") + else: + logger.error(f"Test failed: Expected '{expected}', but got '{result_text}'") + all_tests_passed = False + else: + logger.error(f"Test failed: Expected '{expected}', but got no results") + all_tests_passed = False + +if all_tests_passed: + logger.info("All round tests passed.") + +[File Ends] quran.py + +[File Begins] requirements-all.txt +aiofiles==23.2.1 +annotated-types==0.7.0 +anyio==4.6.2.post1 +beautifulsoup4==4.12.3 +certifi==2024.8.30 +charset-normalizer==3.4.0 +click==8.1.7 +deep-translator==1.11.4 +exceptiongroup==1.2.2 +fastapi==0.115.4 +ffmpy==0.4.0 +filelock==3.16.1 +fsspec==2024.10.0 +fuzzywuzzy==0.18.0 +gradio==5.5.0 +gradio_calendar==0.0.6 +gradio_client==1.4.2 +h11==0.14.0 +httpcore==1.0.6 +httpx==0.27.2 +huggingface-hub==0.26.2 +idna==3.10 +inflect==7.4.0 +Jinja2==3.1.4 +Levenshtein==0.26.1 +markdown-it-py==3.0.0 +MarkupSafe==2.1.5 +mdurl==0.1.2 +more-itertools==10.5.0 +numpy==2.1.3 +orjson==3.10.11 +packaging==24.2 +pandas==2.2.3 +pillow==11.0.0 +pydantic==2.9.2 +pydantic_core==2.23.4 +pydub==0.25.1 +Pygments==2.18.0 +python-dateutil==2.9.0.post0 +python-Levenshtein==0.26.1 +python-multipart==0.0.12 +pytz==2024.2 +PyYAML==6.0.2 +RapidFuzz==3.10.1 +requests==2.32.3 +rich==13.9.4 +ruff==0.7.3 +safehttpx==0.1.1 +semantic-version==2.10.0 +shellingham==1.5.4 +six==1.16.0 +sniffio==1.3.1 +soupsieve==2.6 +starlette==0.41.2 +tabulate==0.9.0 +tomlkit==0.12.0 +tqdm==4.67.0 +transliterate==1.10.2 +typeguard==4.4.1 +typer==0.13.0 +typing_extensions==4.12.2 +tzdata==2024.2 +urllib3==2.2.3 +uvicorn==0.32.0 +websockets==12.0 + +[File Ends] requirements-all.txt + +[File Begins] requirements.txt +gradio==5.5.0 +git+https://github.com/bartman081523/deep-translator +tabulate==0.9.0 +gradio_calendar==0.0.6 +inflect==7.4.0 +fuzzywuzzy==0.18.0 +python-Levenshtein==0.26.1 +transliterate==1.10.2 + +[File Ends] requirements.txt + +[File Begins] torah.py +import logging +logger = logging.getLogger(__name__) + +import json +import os +import re +from deep_translator import GoogleTranslator +from gematria import calculate_gematria +import math + + +def process_json_files(start, end, step, rounds="1", length=0, tlang="en", strip_spaces=True, strip_in_braces=True, + strip_diacritics=True, translate=False): + """ + Processes Tripitaka JSON files and performs various text manipulations. + + Parameters: + - start (int): Start number of the Tripitaka book. + - end (int): End number of the Tripitaka book. + - step (int): Step size for character selection. + - rounds (str): Comma-separated list of round numbers (can include negative values). + - length (int): Maximum length of the result text. + - tlang (str): Target language for translation. + - strip_spaces (bool): Whether to remove spaces from the text. + - strip_in_braces (bool): Whether to remove text within braces. + - strip_diacritics (bool): Whether to remove diacritics from the text. + - translate (bool): Whether to translate the result text. + + Returns: + - list: A list of dictionaries containing processed data or error messages. + """ + base_path = "texts/torah" + translator = GoogleTranslator(source='auto', target=tlang) + results = [] + + for i in range(start, end + 1): + file_name = f"{base_path}/{i:02}.json" + try: + with open(file_name, 'r', encoding='utf-8') as file: + data = json.load(file) + text_blocks = data["text"] + + full_text = "" + for block in text_blocks: + full_text += ' '.join(block) + + clean_text = full_text + if strip_in_braces: + clean_text = re.sub(r"\[.*?\]", "", clean_text, flags=re.DOTALL) + if strip_diacritics: + clean_text = re.sub(r"[^\u05D0-\u05EA ]+", "", clean_text) + if strip_spaces: + clean_text = clean_text.replace(" ", "") + else: + # Replace multiple spaces with a single space + clean_text = re.sub(r'\s+', ' ', clean_text) + + text_length = len(clean_text) + if text_length == 0: + # If after cleaning, there's no text, skip processing + continue + + rounds_list = list(map(float, rounds.split(','))) # Allow floats + result_text = "" + + for r in rounds_list: + abs_r = abs(r) + + # Determine the number of full passes and the remainder. + full_passes = math.floor(abs_r) + remainder = abs_r - full_passes + + # Base chars per pass + base_chars = text_length // step + + if base_chars == 0: + if abs_r > 1: # Changed from >=1 to >1 + # When step > text_length and rounds >1, pick 1 character per full pass + chars_per_full_pass = 1 + else: + # No characters to pick + chars_per_full_pass = 0 + # For remainder, since base_chars=0, no remainder characters + chars_for_remainder = 0 + else: + # Normal case + chars_per_full_pass = base_chars + chars_for_remainder = math.floor(base_chars * remainder) # Partial pass + + if r > 0: + current_index = (step - 1) % text_length + direction = 1 + else: + current_index = (text_length - step) % text_length + direction = -1 + + pass_result = "" + + # Full passes, we only keep the last pass + for pass_num in range(1, full_passes + 1): + current_pass_chars = "" + for _ in range(chars_per_full_pass): + if chars_per_full_pass == 0: + break + current_pass_chars += clean_text[current_index] + current_index = (current_index + direction * step) % text_length + + # Keep only the last full pass + if pass_num == full_passes: + pass_result = current_pass_chars + + # Remainder pass, for fractional rounds + if remainder > 0 and chars_for_remainder > 0: + current_pass_chars = "" + for _ in range(chars_for_remainder): + current_pass_chars += clean_text[current_index] + current_index = (current_index + direction * step) % text_length + pass_result += current_pass_chars + + # Handle cases where step > text_length and chars_per_full_pass=1 + if base_chars == 0 and chars_per_full_pass == 1 and full_passes > 0: + # Append the last character picked in the full passes + # Since only one character is picked per full pass, pass_result is already set + pass + elif base_chars ==0 and chars_per_full_pass ==0 and full_passes >0: + # When no characters are picked, and rounds >=1, we might want to skip + pass + + result_text += pass_result + + # Only translate if needed + translated_text = translator.translate(result_text) if (result_text and translate) else "" + + if length != 0: + result_text = result_text[:length] + + if result_text: + results.append({ + "book": f"Torah {i}.", + "title": data.get("title", "Unknown Title"), + "result_text": result_text, + "result_sum": calculate_gematria(result_text), + "translated_text": translated_text, + "source_language": "iw", + }) + + except FileNotFoundError: + results.append({"error": f"File {file_name} not found."}) + except json.JSONDecodeError as e: + results.append({"error": f"File {file_name} could not be read as JSON: {e}"}) + except KeyError as e: + results.append({"error": f"Expected key 'text' is missing in {file_name}: {e}"}) + + return results if results else None + + + + +# Tests +test_results = [ + (process_json_files(0, 0, 21, rounds="3", length=0), "ק"), + (process_json_files(0, 0, 22, rounds="1", length=0), "ת"), + (process_json_files(0, 0, 22, rounds="3", length=0), "ת"), + (process_json_files(0, 0, 23, rounds="3", length=0), "ג"), + (process_json_files(0, 0, 11, rounds="1", length=0), "כת"), + (process_json_files(0, 0, 2, rounds="1", length=0), "בדוחילנעצרת"), + (process_json_files(0, 0, 23, rounds="1", length=0), None), # Expect None, when no results + (process_json_files(0, 0, 23, rounds="-1", length=0), None), # Expect None, when no results + (process_json_files(0, 0, 22, rounds="-1", length=0), "א"), + (process_json_files(0, 0, 22, rounds="-2", length=0), "א"), + (process_json_files(0, 0, 1, rounds="1,-1", length=0), "אבגדהוזחטיכלמנסעפצקרשתתשרקצפעסנמלכיטחזוהדגבא"), # Combined rounds + (process_json_files(0, 0, 1, rounds="-1", length=0), "תשרקצפעסנמלכיטחזוהדגבא"), # Reversed Hebrew alphabet + (process_json_files(0, 0, 1, rounds="-1.5", length=0), "תשרקצפעסנמלכיטחזוהדגבאתשרקצפעסנמל"), # Fractional rounds +] + +all_tests_passed = True +for result, expected in test_results: + result_text = result[0]['result_text'] if result else None + if expected is None: # Check if no result is expected + if not result: + logger.warning(f"Test passed: Expected no results, got no results.") + else: + logger.error(f"Test failed: Expected no results, but got: {result_text}") + all_tests_passed = False + else: + # Check if result is not empty before accessing elements + if result: + if result_text == expected: + logger.warning(f"Test passed: Expected '{expected}', got '{result_text}'") + else: + logger.error(f"Test failed: Expected '{expected}', but got '{result_text}'") + all_tests_passed = False + else: + logger.error(f"Test failed: Expected '{expected}', but got no results") + all_tests_passed = False + +if all_tests_passed: + logger.info("All round tests passed.") + +[File Ends] torah.py + +[File Begins] translation_database.db.initial +SQLite format 3@ iii.zp + + +x%%3tabletranslationstranslationsCREATE TABLE translations ( + phrase TEXT PRIMARY KEY + , `mi` TEXT, `sm` TEXT, `fa` TEXT, `ko` TEXT, `bg` TEXT, `ht` TEXT, `gu` TEXT, `sv` TEXT, `yi` TEXT, `ny` TEXT, `xh` TEXT, `ga` TEXT, `hi` TEXT, `ne` TEXT, `is_` TEXT, `sd` TEXT, `bn` TEXT, `yo` TEXT, `ha` TEXT, `uk` TEXT, `ky` TEXT, `si` TEXT, `hu` TEXT, `ta` TEXT, `ar` TEXT, `da` TEXT, `zh_CN` TEXT, `ka` TEXT, `eu` TEXT, `lo` TEXT, `co` TEXT, `pa` TEXT, `sl` TEXT, `ru` TEXT, `jw` TEXT, `st` TEXT, `pl` TEXT, `lb` TEXT, `hmn` TEXT, `sw` TEXT, `gd` TEXT, `sn` TEXT, `th` TEXT, `ps` TEXT, `pt` TEXT, `vi` TEXT, `mt` TEXT, `ceb` TEXT, `kn` TEXT, `hy` TEXT, `fy` TEXT, `mn` TEXT, `sr` TEXT, `fi` TEXT, `id` TEXT, `haw` TEXT, `te` TEXT, `mg` TEXT, `zh_TW` TEXT, `su` TEXT, `iw` TEXT, `ro` TEXT, `am` TEXT, `ml` TEXT, `mr` TEXT, `kk` TEXT, `en` TEXT, `lv` TEXT, `el` TEXT, `la` TEXT, `no` TEXT, `ur` TEXT, `tg` TEXT, `sk` TEXT, `ig` TEXT, `it` TEXT, `sq` TEXT, `eo` TEXT, `mk` TEXT, `tl` TEXT, `bs` TEXT, `ca` TEXT, `km` TEXT, `ku` TEXT, `nl` TEXT, `et` TEXT, `gl` TEXT, `cy` TEXT, `be` TEXT, `my` TEXT, `uz` TEXT, `so` TEXT, `fr` TEXT, `hr` TEXT, `de` TEXT, `az` TEXT, `af` TEXT, `cs` TEXT, `lt` TEXT, `tr` TEXT, `ms` TEXT, `ja` TEXT, `zu` TEXT, `es` TEXT)7K%indexsqlite_autoindex_translations_1translations + + +[File Ends] translation_database.db.initial + +[File Begins] translation_utils.py +# translation_utils.py + +import logging +import sqlite3 +from concurrent.futures import ThreadPoolExecutor +import functools +from deep_translator import GoogleTranslator, exceptions + +# Constants +TRANSLATION_DATABASE_FILE = 'translation_database.db' +SUPPORTED_LANGUAGES = {"af", "sq", "am", "ar", "hy", "az", "eu", "be", "bn", "bs", "bg", "ca", "ceb", "ny", "zh-CN", "zh-TW", "co", "hr", "cs", "da", "nl", "en", "eo", "et", "tl", "fi", "fr", "fy", "gl", "ka", "de", "el", "gu", "ht", "ha", "haw", "iw", "hi", "hmn", "hu", "is", "ig", "id", "ga", "it", "ja", "jw", "kn", "kk", "km", "ko", "ku", "ky", "lo", "la", "lv", "lt", "lb", "mk", "mg", "ms", "ml", "mt", "mi", "mr", "mn", "my", "ne", "no", "ps", "fa", "pl", "pt", "pa", "ro", "ru", "sm", "gd", "sr", "st", "sn", "sd", "si", "sk", "sl", "so", "es", "su", "sw", "sv", "tg", "ta", "te", "th", "tr", "uk", "ur", "uz", "vi", "cy", "xh", "yi", "yo", "zu"} + +# Initialize logger +logging.basicConfig(level=logging.INFO, format='%(asctime)s - %(levelname)s - %(message)s') +logger = logging.getLogger(__name__) + + +def create_translation_table(): + """Creates the translation table if it doesn't exist.""" + try: + with sqlite3.connect(TRANSLATION_DATABASE_FILE) as conn: + cursor = conn.cursor() + cursor.execute(''' + CREATE TABLE IF NOT EXISTS translations ( + phrase TEXT PRIMARY KEY + ) + ''') + + # Dynamically add language columns + cursor.execute("PRAGMA table_info(translations)") + existing_columns = {col[1] for col in cursor.fetchall()} + for lang_code in SUPPORTED_LANGUAGES: + column_name = lang_code.replace('-', '_') + if column_name == "is": # Handle reserved keywords in SQLite + column_name = "is_" + if column_name not in existing_columns: + try: + cursor.execute(f"ALTER TABLE translations ADD COLUMN `{column_name}` TEXT") + logger.info(f"Added column '{column_name}' to translations table.") + except sqlite3.OperationalError as e: + if "duplicate column name" in str(e).lower(): + logger.debug(f"Column '{column_name}' already exists. Skipping.") + else: + logger.error(f"Error adding column '{column_name}': {e}") # More specific error + conn.commit() + except Exception as e: # Broad exception handling to catch any other potential issues + logger.error(f"An unexpected error occurred in create_translation_table: {e}") + + +@functools.lru_cache(maxsize=1000) # Use the correct decorator name +def translate_cached(text, target_language, source_language="auto"): # Renamed to avoid conflicts + """Translates text using Google Translate with caching.""" + if not text: + return "" + + try: + translator = GoogleTranslator(source=source_language, target=target_language) + translated = translator.translate(text) + return translated + except exceptions.TranslationNotFound: + logger.error(f"Translation not found for: {text}") + except Exception as e: # Catch generic exceptions + logger.exception(f"Translation error: {e}") # Log with traceback + return None + + +def get_translation(phrase, target_language, source_language="auto"): + """Retrieves a translation from the database or translates and stores it.""" + if target_language not in SUPPORTED_LANGUAGES: + logger.error(f"Unsupported target language: {target_language}") + return None, False # Return None and False for failure + + try: + with sqlite3.connect(TRANSLATION_DATABASE_FILE) as conn: + cursor = conn.cursor() + column_name = target_language.replace('-', '_') + if column_name == "is": + column_name = "is_" + + cursor.execute(f"SELECT `{column_name}` FROM translations WHERE phrase=?", (phrase,)) + result = cursor.fetchone() + + if result and result[0]: # Check that the result is not empty and has a translated value + return result[0], True + + translated_text = translate_cached(phrase, target_language, source_language) + if translated_text: + cursor.execute(f""" + INSERT INTO translations (phrase, `{column_name}`) VALUES (?, ?) + ON CONFLICT(phrase) DO UPDATE SET `{column_name}`=excluded.`{column_name}` + """, (phrase, translated_text)) + + conn.commit() + return translated_text, True + else: + return None, False # Explicitly return False when translation fails + + + except sqlite3.Error as e: + logger.error(f"Database error: {e}") + return None, False # Return explicit failure indicator + except Exception as e: + logger.exception(f"Unexpected error in get_translation: {e}") # Generic Exception Catch-All + return None, False # Return explicit failure indicator + + +def batch_translate(phrases, target_language, source_languages): # Takes a list of source languages + """Translates multiple phrases concurrently, respecting source language.""" + + with ThreadPoolExecutor() as executor: + # Use source language for each phrase + futures = [executor.submit(get_translation, phrase, target_language, source_languages[i]) + for i, phrase in enumerate(phrases) if phrase] # Only translate if phrase is not empty + + results = [future.result() for future in futures] # Only includes results from phrases that were translated + + + translations = {} + j=0 #index for results + for i, phrase in enumerate(phrases): + if phrase: #if phrase was translated + translations[phrase] = results[j][0] #Store translation (results[j] is a tuple (translation, success_flag), take the first element) + j+=1 + else: # If phrase is empty + translations[phrase] = None #Or translations[phrase] = "" # Alternatively assign empty string if not translating empty phrases + + return translations + +[File Ends] translation_utils.py + +[File Begins] tripitaka.py +import logging +import json +import re +import math +import glob +from deep_translator import GoogleTranslator +from gematria import calculate_gematria # Ensure this function is correctly defined +import csv + +# Configure the logger +# You can uncomment the next line to enable debugging logs +# logging.basicConfig(level=logging.DEBUG, format='%(levelname)s:%(message)s') +logger = logging.getLogger(__name__) + +def process_json_files(start=1, end=52, step=1, rounds="1,-1", length=0, tlang="en", strip_spaces=True, + strip_in_braces=True, strip_diacritics=True, translate=False): + """ + Processes Tripitaka JSON files and performs various text manipulations. + + Parameters: + - start (int): Start number of the Tripitaka book. + - end (int): End number of the Tripitaka book. + - step (int): Step size for character selection. + - rounds (str): Comma-separated list of round numbers (can include negative values). + - length (int): Maximum length of the result text. + - tlang (str): Target language for translation. + - strip_spaces (bool): Whether to remove spaces from the text. + - strip_in_braces (bool): Whether to remove text within braces. + - strip_diacritics (bool): Whether to remove diacritics from the text. + - translate (bool): Whether to translate the result text. + + Returns: + - list: A list of dictionaries containing processed data or error messages. + """ + base_path = "texts/tripitaka" + translator = GoogleTranslator(source='sa', target=tlang) if translate else None # Correct source language for Sanskrit + results = [] + + for i in range(start, end + 1): + file_pattern = f"{base_path}/{i:02}*.json" # Adjust to Tripitaka file naming + matched_files = glob.glob(file_pattern) + if not matched_files: + logger.warning(f"Mandala {i}: No files found for pattern {file_pattern}.") + results.append({"error": f"Mandala {i}: No files found for pattern {file_pattern}."}) + continue + + for file_name in matched_files: + try: + with open(file_name, 'r', encoding='utf-8') as file: + data = json.load(file) + full_text = "" + for gatha in data.get("gathas", []): # Safe access to 'gathas' + full_text += gatha + " " + + clean_text = full_text + if strip_in_braces: + # Remove content within [], {}, <> brackets + clean_text = re.sub(r"\[.*?\]|\{.*?\}|\<.*?\>", "", clean_text, flags=re.DOTALL) + + if strip_diacritics: + # Keep only Devanagari characters and spaces + clean_text = re.sub(r'[^\u0900-\u097F\s]', '', clean_text) + # Remove specific diacritics and punctuation + clean_text = re.sub(r'[\u0951-\u0954\u0964\u0965]+', '', clean_text) + # Remove Devanagari numerals + clean_text = re.sub(r'[०१२३४५६७८९]+', '', clean_text) + # Remove additional unwanted characters in one step + clean_text = re.sub(r'[:?!\'\-]', '', clean_text) + + # Normalize spaces + clean_text = clean_text.replace("\n\n ", " ") + clean_text = clean_text.replace("\n", " ") + clean_text = re.sub(r'\s+', ' ', clean_text).strip() + + if strip_spaces: + clean_text = clean_text.replace(" ", "") + + text_length = len(clean_text) + logger.debug(f"Mandala {i}: Clean text length = {text_length}") + + if text_length == 0: + logger.warning(f"Mandala {i}: No text available after cleaning.") + continue # Skip processing if no text is available + + # Parse 'rounds', allow floats + try: + rounds_list = list(map(float, rounds.split(','))) + except ValueError as e: + logger.error(f"Mandala {i}: Invalid 'rounds' format: {rounds}") + results.append({"error": f"Mandala {i}: Invalid 'rounds' format: {rounds}"}) + continue # Skip this Mandala due to invalid 'rounds' input + + result_text = "" + + for r in rounds_list: + abs_r = abs(r) + + # Determine the number of full passes and the remainder. + full_passes = math.floor(abs_r) + remainder = abs_r - full_passes + + # Base number of characters per pass + base_chars = text_length // step + + if base_chars == 0: + if abs_r > 1: # Changed from >=1 to >1 + # When step > text_length and rounds >1, pick 1 character per full pass + chars_per_full_pass = 1 + logger.debug(f"Mandala {i}: step > text_length ({step} > {text_length}), selecting 1 character per full pass.") + else: + # No characters to pick + chars_per_full_pass = 0 + logger.debug(f"Mandala {i}: step > text_length ({step} > {text_length}) and rounds <=1, no characters selected.") + # For remainder, since base_chars=0, no remainder characters + chars_for_remainder = 0 + else: + # Normal case + chars_per_full_pass = base_chars + chars_for_remainder = math.floor(base_chars * remainder) # Partial pass + logger.debug(f"Mandala {i}: Normal case, chars_per_full_pass = {chars_per_full_pass}, chars_for_remainder = {chars_for_remainder}") + + if r > 0: + current_index = (step - 1) % text_length + direction = 1 + else: + current_index = (text_length - step) % text_length + direction = -1 + + pass_result = "" + + # Full passes, keep only the last pass + for pass_num in range(1, full_passes + 1): + current_pass_chars = "" + for _ in range(chars_per_full_pass): + if chars_per_full_pass == 0: + break + current_pass_chars += clean_text[current_index] + current_index = (current_index + direction * step) % text_length + + # Keep only the last full pass + if pass_num == full_passes: + pass_result = current_pass_chars + logger.debug(f"Mandala {i}: Pass {pass_num}, pass_result = {pass_result}") + + # Remainder pass for fractional rounds + if remainder > 0 and chars_for_remainder > 0: + current_pass_chars = "" + for _ in range(chars_for_remainder): + current_pass_chars += clean_text[current_index] + current_index = (current_index + direction * step) % text_length + pass_result += current_pass_chars + logger.debug(f"Mandala {i}: Remainder pass_result = {pass_result}") + + # Handle cases where step > text_length and chars_per_full_pass=1 + if base_chars == 0 and chars_per_full_pass == 1 and full_passes > 0: + # pass_result already contains the last character picked + pass + elif base_chars == 0 and chars_per_full_pass == 0 and full_passes > 0: + # When no characters are picked, skip appending + pass + + result_text += pass_result + + logger.debug(f"Result text for Mandala {i}: {result_text}") + + if length != 0: + result_text = result_text[:length] + logger.debug(f"Mandala {i}: Result text truncated to length {length}.") + + # Translate the result text if required + try: + translated_text = translator.translate(result_text) if translator and result_text else "" + except Exception as e: + logger.error(f"Translation error: {e}") + translated_text = "" + + # Calculate the Gematria sum + try: + result_sum = calculate_gematria(result_text) + except Exception as e: + logger.error(f"Mandala {i}: Gematria calculation error: {e}") + result_sum = None + + if result_text: + result = { + 'book': f"Tripitaka {i}.", + 'title': f'{data.get("title", "Unknown Title")} {data.get("book_name", "Unknown Book")} {data.get("chapter", "")}', + 'result_text': result_text, + 'result_sum': result_sum, + 'translated_text': translated_text, + 'source_language': "sa", + } + results.append(result) + + except (FileNotFoundError, json.JSONDecodeError, KeyError) as e: + logger.error(f"Mandala {i}: Error processing {file_name}: {e}") + results.append({"error": f"Mandala {i}: Error processing {file_name}: {e}"}) + except Exception as e: + logger.error(f"Mandala {i}: Unexpected error processing {file_name}: {e}") + results.append({"error": f"Mandala {i}: Unexpected error processing {file_name}: {e}"}) + + return results if results else None + +# Tests +test_results = [ + (process_json_files(1,1,386,"1,-1", translate=True),"अअमुोच्टेकोसचण") +] + +# Function to run tests +def run_tests(test_results): + all_tests_passed = True + for idx, (result, expected) in enumerate(test_results): + if expected is None: # Check if no result is expected + if not result: + logger.warning(f"Test {idx}: Passed (Expected no results, got no results.)") + else: + # Extract result_text from the first result + result_text = result[0].get('result_text', None) + logger.error(f"Test {idx}: Failed (Expected no results, but got: {result_text})") + all_tests_passed = False + else: + # Check if result is not empty before accessing elements + if result: + result_text = result[0].get("result_text") + if result_text == expected: + logger.warning(f"Test {idx}: Passed (Expected: '{expected}', Got: '{result_text}')") + else: + logger.error(f"Test {idx}: Failed (Expected: '{expected}', but got: '{result_text}')") + all_tests_passed = False + else: + logger.error(f"Test {idx}: Failed (Expected: '{expected}', but got no results)") + all_tests_passed = False + + if all_tests_passed: + logger.info("All round tests passed.") + else: + logger.info("Some tests failed. Please check the error messages above.") + +# Run the tests +run_tests(test_results) + +[File Ends] tripitaka.py + +[File Begins] util.py +import json +import re + +def process_json_files(start, end): + """ + Processes JSON files containing Tanach text and returns a dictionary + mapping book IDs to their data. + + Args: + start: The starting book ID (inclusive). + end: The ending book ID (inclusive). + + Returns: + A dictionary where keys are book IDs and values are dictionaries + containing 'title' and 'text' fields. + """ + base_path = "texts" + results = {} # Use a dictionary to store results + + for i in range(start, end + 1): + file_name = f"{base_path}/{i:02}.json" + try: + with open(file_name, 'r', encoding='utf-8') as file: + data = json.load(file) + if data: + # Store book ID as key and book data as value + results[i] = {"title": data.get("title", "No title"), "text": data.get("text", [])} + + except FileNotFoundError: + logging.warning(f"File {file_name} not found.") + except json.JSONDecodeError as e: + logging.warning(f"File {file_name} could not be read as JSON: {e}") + except KeyError as e: + logging.warning(f"Expected key 'text' is missing in {file_name}: {e}") + + return results +[File Ends] util.py + +[File Begins] utils.py +import logging +logger = logging.getLogger(__name__) +logging.basicConfig(level=logging.INFO) + +import inflect +from datetime import datetime, date +from deep_translator import GoogleTranslator + +# Custom function to convert number to ordinal words +def number_to_ordinal_word(number): + ordinal_dict = { + 1: "first", 2: "second", 3: "third", 4: "fourth", 5: "fifth", + 6: "sixth", 7: "seventh", 8: "eighth", 9: "ninth", 10: "tenth", + 11: "eleventh", 12: "twelfth", 13: "thirteenth", 14: "fourteenth", + 15: "fifteenth", 16: "sixteenth", 17: "seventeenth", 18: "eighteenth", + 19: "nineteenth", 20: "twentieth", 21: "twentyfirst", 22: "twentysecond", + 23: "twentythird", 24: "twentyfourth", 25: "twentyfifth", + 26: "twentysixth", 27: "twentyseventh", 28: "twentyeighth", + 29: "twentyninth", 30: "thirtieth", 31: "thirtyfirst" + } + return ordinal_dict.get(number, "") + +def custom_normalize(text): + mappings = { + 'ü': 'ue', 'ö': 'oe', 'ä': 'ae', 'ß': 'ss', 'Ü': 'Ue', 'Ö': 'Oe', 'Ä': 'Ae', + 'á': 'a', 'à': 'a', 'â': 'a', 'ã': 'a', 'å': 'aa', 'ā': 'a', 'ă': 'a', 'ą': 'a', + 'Á': 'A', 'À': 'A', 'Â': 'A', 'Ã': 'A', 'Å': 'Aa', 'Ā': 'A', 'Ă': 'A', 'Ą': 'A', + 'é': 'e', 'è': 'e', 'ê': 'e', 'ë': 'e', 'ē': 'e', 'ĕ': 'e', 'ė': 'e', 'ę': 'e', 'ě': 'e', + 'É': 'E', 'È': 'E', 'Ê': 'E', 'Ë': 'E', 'Ē': 'E', 'Ĕ': 'E', 'Ė': 'E', 'Ę': 'E', 'Ě': 'E', + 'í': 'i', 'ì': 'i', 'î': 'i', 'ï': 'i', 'ī': 'i', 'ĭ': 'i', 'į': 'i', 'ı': 'i', + 'Í': 'I', 'Ì': 'I', 'Î': 'I', 'Ï': 'I', 'Ī': 'I', 'Ĭ': 'I', 'Į': 'I', 'I': 'I', + 'ó': 'o', 'ò': 'o', 'ô': 'o', 'õ': 'o', 'ø': 'oe', 'ō': 'o', 'ŏ': 'o', 'ő': 'o', + 'Ó': 'O', 'Ò': 'O', 'Ô': 'O', 'Õ': 'O', 'Ø': 'Oe', 'Ō': 'O', 'Ŏ': 'O', 'Ő': 'O', + 'ú': 'u', 'ù': 'u', 'û': 'u', 'ū': 'u', 'ŭ': 'u', 'ů': 'u', 'ű': 'u', 'ų': 'u', + 'Ú': 'U', 'Ù': 'U', 'Û': 'U', 'Ü': 'Ue', 'Ū': 'U', 'Ŭ': 'U', 'Ů': 'U', 'Ű': 'U', 'Ų': 'U', + 'ç': 'c', 'ć': 'c', 'ĉ': 'c', 'ċ': 'c', 'č': 'c', + 'Ç': 'C', 'Ć': 'C', 'Ĉ': 'C', 'Ċ': 'C', 'Č': 'C', + 'ñ': 'n', 'ń': 'n', 'ņ': 'n', 'ň': 'n', 'ŋ': 'n', + 'Ñ': 'N', 'Ń': 'N', 'Ņ': 'N', 'Ň': 'N', 'Ŋ': 'N', + 'ý': 'y', 'ÿ': 'y', 'ŷ': 'y', + 'Ý': 'Y', 'Ÿ': 'Y', 'Ŷ': 'Y', + 'ž': 'zh', 'ź': 'z', 'ż': 'z', + 'Ž': 'Zh', 'Ź': 'Z', 'Ż': 'Z', + 'ð': 'd', 'Ð': 'D', 'þ': 'th', 'Þ': 'Th', 'ł': 'l', 'Ł': 'L', 'đ': 'd', 'Đ': 'D', + 'æ': 'ae', 'Æ': 'Ae', 'œ': 'oe', 'Œ': 'Oe', + 'ś': 's', 'ŝ': 's', 'ş': 's', 'š': 's', + 'Ś': 'S', 'Ŝ': 'S', 'Ş': 'S', 'Š': 'S', + 'ť': 't', 'ţ': 't', 'ŧ': 't', 'Ť': 'T', 'Ţ': 'T', 'Ŧ': 'T', + 'ŕ': 'r', 'ř': 'r', 'Ŕ': 'R', 'Ř': 'R', + 'ľ': 'l', 'ĺ': 'l', 'ļ': 'l', 'ŀ': 'l', + 'Ľ': 'L', 'Ĺ': 'L', 'Ļ': 'L', 'Ŀ': 'L', + 'ē': 'e', 'Ē': 'E', + 'ň': 'n', 'Ň': 'N', + 'ğ': 'g', 'Ğ': 'G', + 'ġ': 'g', 'Ġ': 'G', + 'ħ': 'h', 'Ħ': 'H', + 'ı': 'i', 'İ': 'I', + 'ĵ': 'j', 'Ĵ': 'J', + 'ķ': 'k', 'Ķ': 'K', + 'ļ': 'l', 'Ļ': 'L', + 'ņ': 'n', 'Ņ': 'N', + 'ŧ': 't', 'Ŧ': 'T', + 'ŭ': 'u', 'Ŭ': 'U' + } + for key, value in mappings.items(): + text = text.replace(key, value) + return text + + + + +# Convert a date to words with an ordinal day +def date_to_words(date_obj): + inf_engine = inflect.engine() + + if isinstance(date_obj, (date, datetime)): + year = date_obj.year + month = date_obj.strftime("%B") if hasattr(date_obj, 'month') else None + day_ordinal = number_to_ordinal_word(date_obj.day) if hasattr(date_obj, 'day') else None + elif isinstance(date_obj, str): + try: + # Attempt to parse full date first + date_obj = datetime.strptime(date_obj, "%Y-%m-%d") + year = date_obj.year + month = date_obj.strftime("%B") + day_ordinal = number_to_ordinal_word(date_obj.day) + except ValueError: + try: + # Try year-month + date_obj = datetime.strptime(date_obj, "%Y-%m") + year = date_obj.year + month = date_obj.strftime("%B") + day_ordinal = None + except ValueError: + try: + # Try just year + date_obj = datetime.strptime(date_obj, "%Y") + year = date_obj.year + month = None + day_ordinal = None + except ValueError: + raise ValueError("Invalid date format. Use YYYY-MM-DD, YYYY-MM, or YYYY.") + else: + raise TypeError("date_obj must be a datetime, date, or string object.") + + + if 1900 <= year <= 1999: + year_words = f"{inf_engine.number_to_words(year // 100, andword='')} hundred" + if year % 100 != 0: + year_words += f" {inf_engine.number_to_words(year % 100, andword='')}" + else: + year_words = inf_engine.number_to_words(year, andword='') + year_formatted = year_words.replace(',', '') + + parts = [] + if day_ordinal: + parts.append(day_ordinal) + if month: + parts.append(month) + parts.append(year_formatted) + + return " ".join(parts) + + + +def translate_date_to_words(date, lang='en'): + """Converts a date to words in the specified language.""" + if date is None: + return "No date selected" + + date_string = date.strftime("%Y-%m-%d") + logger.info(f"Date string: {date_string}") + + date_in_words = date_to_words(date_string) + logger.info(f"Date in words: {date_in_words}") + + translator = GoogleTranslator(source='auto', target=lang) + translated_date_words = translator.translate(date_in_words) + logger.info(f"Translated date words: {translated_date_words}") + + # Normalize the text if it contains any special characters + translated_date_words = custom_normalize(translated_date_words) + logger.info(f"Normalized date words: {translated_date_words}") + + return translated_date_words + +[File Ends] utils.py + + +<-- File Content Ends + diff --git a/requirements-all.txt b/requirements-all.txt new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..cc3635fb772e9f245e0c926316104d1ceea99a6d --- /dev/null +++ b/requirements-all.txt @@ -0,0 +1,65 @@ +aiofiles==23.2.1 +annotated-types==0.7.0 +anyio==4.6.2.post1 +beautifulsoup4==4.12.3 +certifi==2024.8.30 +charset-normalizer==3.4.0 +click==8.1.7 +deep-translator==1.11.4 +exceptiongroup==1.2.2 +fastapi==0.115.4 +ffmpy==0.4.0 +filelock==3.16.1 +fsspec==2024.10.0 +fuzzywuzzy==0.18.0 +gradio==5.5.0 +gradio_calendar==0.0.6 +gradio_client==1.4.2 +h11==0.14.0 +httpcore==1.0.6 +httpx==0.27.2 +huggingface-hub==0.26.2 +idna==3.10 +inflect==7.4.0 +Jinja2==3.1.4 +Levenshtein==0.26.1 +markdown-it-py==3.0.0 +MarkupSafe==2.1.5 +mdurl==0.1.2 +more-itertools==10.5.0 +numpy==2.1.3 +orjson==3.10.11 +packaging==24.2 +pandas==2.2.3 +pillow==11.0.0 +pydantic==2.9.2 +pydantic_core==2.23.4 +pydub==0.25.1 +Pygments==2.18.0 +python-dateutil==2.9.0.post0 +python-Levenshtein==0.26.1 +python-multipart==0.0.12 +pytz==2024.2 +PyYAML==6.0.2 +RapidFuzz==3.10.1 +requests==2.32.3 +rich==13.9.4 +ruff==0.7.3 +safehttpx==0.1.1 +semantic-version==2.10.0 +shellingham==1.5.4 +six==1.16.0 +sniffio==1.3.1 +soupsieve==2.6 +starlette==0.41.2 +tabulate==0.9.0 +tomlkit==0.12.0 +tqdm==4.67.0 +transliterate==1.10.2 +typeguard==4.4.1 +typer==0.13.0 +typing_extensions==4.12.2 +tzdata==2024.2 +urllib3==2.2.3 +uvicorn==0.32.0 +websockets==12.0 diff --git a/requirements.txt b/requirements.txt new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..ada0e803d5a38c0d34238799cd68c35a1f81fab2 --- /dev/null +++ b/requirements.txt @@ -0,0 +1,8 @@ +gradio==5.5.0 +git+https://github.com/bartman081523/deep-translator +tabulate==0.9.0 +gradio_calendar==0.0.6 +inflect==7.4.0 +fuzzywuzzy==0.18.0 +python-Levenshtein==0.26.1 +transliterate==1.10.2 diff --git a/texts/bible/OpenGNT_version3_3.csv b/texts/bible/OpenGNT_version3_3.csv new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..635e88cf6bdf1756671e3d436f3f340fe0952da0 --- /dev/null +++ b/texts/bible/OpenGNT_version3_3.csv @@ -0,0 +1,3 @@ +version https://git-lfs.github.com/spec/v1 +oid sha256:d2853da46d1f3942c5155a7017b4f8c90906c7ba34c2373f5f4e1e39d7fea721 +size 46440555 diff --git a/texts/mahabharata/mahabharata_book_01.json b/texts/mahabharata/mahabharata_book_01.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..e2c89af7443259ea81a0cd7b47d45ad7af57e4c1 --- /dev/null +++ b/texts/mahabharata/mahabharata_book_01.json @@ -0,0 +1,43184 @@ +[ + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 0, + "text": "नारायणं नमस्कृत्य नरं चैव नरॊत्तमम\nदेवीं सरस्वतीं चैव ततॊ जयम उदीरयेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 1, + "text": "लॊमहर्षणपुत्र उग्रश्रवाः सूतः पौराणिकॊ नैमिषारण्ये शौनकस्य कुलपतेर दवादशवार्षिके सत्रे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 2, + "text": "समासीनान अभ्यगच्छद बरह्मर्षीन संशितव्रतान\nविनयावनतॊ भूत्वा कदा चित सूतनन्दनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 3, + "text": "तम आश्रमम अनुप्राप्तं नैमिषारण्यवासिनः\nचित्राः शरॊतुं कथास तत्र परिवव्रुस तपस्विनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 4, + "text": "अभिवाद्य मुनींस तांस तु सर्वान एव कृताञ्जलिः\nअपृच्छत स तपॊवृद्धिं सद्भिश चैवाभिनन्दितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 5, + "text": "अथ तेषूपविष्टेषु सर्वेष्व एव तपस्विषु\nनिर्दिष्टम आसनं भेजे विनयाल लॊमहर्षणिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 6, + "text": "सुखासीनं ततस तं तु विश्रान्तम उपलक्ष्य च\nअथापृच्छद ऋषिस तत्र कश चित परस्तावयन कथाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 7, + "text": "कृत आगम्यते सौते कव चायं विहृतस तवया\nकालः कमलपत्राक्ष शंसैतत पृच्छतॊ मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 8, + "text": "[सूत]\nजनमेजयस्य राजर्षेः सर्पसत्रे महात्मनः\nसमीपे पार्थिवेन्द्रस्य सम्यक पारिक्षितस्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 9, + "text": "कृष्णद्वैपायन परॊक्ताः सुपुण्या विविधाः कथाः\nकथिताश चापि विधिवद या वैशम्पायनेन वै" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 10, + "text": "शरुत्वाहं ता विचित्रार्था महाभारत संश्रिताः\nबहूनि संपरिक्रम्य तीर्थान्य आयतनानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 11, + "text": "समन्तपञ्चकं नाम पुण्यं दविजनिषेवितम\nगतवान अस्मि तं देशं युद्धं यत्राभवत पुरा\nपाण्डवानां कुरूणां च सर्वेषां च महीक्षिताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 12, + "text": "दिदृक्षुर आगतस तस्मात समीपं भवताम इह\nआयुष्मन्तः सर्व एव बरह्मभूता हि मे मताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 13, + "text": "अस्मिन यज्ञे महाभागाः सूर्यपावक वर्चसः\nकृताभिषेकाः शुचयः कृतजप्या हुताग्नयः\nभवन्त आसते सवस्था बरवीमि किम अहं दविजाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 14, + "text": "पुराणसंश्रिताः पुण्याः कथा वा धर्मसंश्रिताः\nइतिवृत्तं नरेन्द्राणाम ऋषीणां च महात्मनाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 15, + "text": "[रसयह]\nदवैपायनेन यत परॊक्तं पुराणं परमर्षिणा\nसुरैर बरह्मर्षिभिश चैव शरुत्वा यद अभिपूजितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 16, + "text": "तस्याख्यान वरिष्ठस्य विचित्रपदपर्वणः\nसूक्ष्मार्थ नयाययुक्तस्य वेदार्थैर भूषितस्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 17, + "text": "भारतस्येतिहासस्य पुण्यां गरन्थार्थ संयुताम\nसंस्कारॊपगतां बराह्मीं नानाशास्त्रॊपबृंहिताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 18, + "text": "जनमेजयस्य यां राज्ञॊ वैशम्पायन उक्तवान\nयथावत स ऋषिस तुष्ट्या सत्रे दवैपायनाज्ञया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 19, + "text": "वेदैश चतुर्भिः समितां वयासस्याद्भुत कर्मणः\nसंहितां शरॊतुम इच्छामॊ धर्म्यां पापभयापहाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 20, + "text": "[सूत]\nआद्यं पुरुषम ईशानं पुरुहूतं पुरु षटुतम\nऋतम एकाक्षरं बरह्म वयक्ताव्यक्तं सनातनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 21, + "text": "असच च सच चैव च यद विश्वं सद असतः परम\nपरावराणां सरष्टारं पुराणं परम अव्ययम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 22, + "text": "मङ्गल्यं मङ्गलं विष्णुं वरेण्यम अनघं शुचिम\nनमस्कृत्य हृषीकेशं चराचरगुरुं हरिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 23, + "text": "महर्षेः पूजितस्येह सर्वलॊके महात्मनः\nपरवक्ष्यामि मतं कृत्स्नं वयासस्यामित तेजसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 24, + "text": "आचख्युः कवयः के चित संप्रत्याचक्षते परे\nआख्यास्यन्ति तथैवान्ये इतिहासम इमं भुवि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 25, + "text": "इदं तु तरिषु लॊकेषु महज जञानं परतिष्ठितम\nविस्तरैश च समासैश च धार्यते यद दविजातिभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 26, + "text": "अलंकृतं शुभैः शब्दैः समयैर दिव्यमानुषैः\nछन्दॊ वृत्तैश च विविधैर अन्वितं विदुषां परियम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 27, + "text": "निष्प्रभे ऽसमिन निरालॊके सर्वतस तमसावृते\nबृहद अण्डम अभूद एकं परजानां बीजम अक्षयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 28, + "text": "युगस्यादौ निमित्तं तन महद दिव्यं परचक्षते\nयस्मिंस तच छरूयते सत्यं जयॊतिर बरह्म सनातनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 29, + "text": "अद्भुतं चाप्य अचिन्त्यं च सर्वत्र समतां गतम\nअव्यक्तं कारणं सूक्ष्मं यत तत सदसद आत्मकम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 30, + "text": "यस्मात पितामहॊ जज्ञे परभुर एकः परजापतिः\nबरह्मा सुरगुरुः सथाणुर मनुः कः परमेष्ठ्य अथ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 31, + "text": "पराचेतसस तथा दक्षॊ दष्क पुत्राश च सप्त ये\nततः परजानां पतयः पराभवन्न एकविंशतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 32, + "text": "पुरुषश चाप्रमेयात्मा यं सर्वम ऋषयॊ विदुः\nविश्वे देवास तथादित्या वसवॊ ऽथाश्विनाव अपि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 33, + "text": "यक्षाः साध्याः पिशाचाश च गुह्यकाः पितरस तथा\nततः परसूता विद्वांसः शिष्टा बरह्मर्षयॊ ऽमलाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 34, + "text": "राजर्षयश च बहवः सर्वैः समुदिता गुणैः\nआपॊ दयौः पृथिवी वायुर अन्तरिक्षं दिशस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 35, + "text": "संवत्सरर्तवॊ मासाः पक्षाहॊ रात्रयः करमात\nयच चान्यद अपि तत सर्वं संभूतं लॊकसाक्षिकम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 36, + "text": "यद इदं दृश्यते किं चिद भूतं सथावरजङ्गमम\nपुनः संक्षिप्यते सर्वं जगत पराप्ते युगक्षये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 37, + "text": "यथर्ताव ऋतुलिङ्गानि नानारूपाणि पर्यये\nदृश्यन्ते तानि तान्य एव तथा भावा युगादिषु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 38, + "text": "एवम एतद अनाद्य अन्तं भूतसंहार कारकम\nअनादि निधनं लॊके चक्रं संपरिवर्तते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 39, + "text": "तरयस तरिंशत सहस्राणि तरयस तरिंशच छतानि च\nतरयस तरिंशच च देवानां सृष्टिः संक्षेप लक्षणा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 40, + "text": "दिवः पुत्रॊ बृहद भानुश चक्षुर आत्मा विभावसुः\nसविता च ऋचीकॊ ऽरकॊ भानुर आशा वहॊ रविः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 41, + "text": "पुत्रा विवस्वतः सर्वे मह्यस तेषां तथावरः\nदेव भराट तनयस तस्य तस्मात सुभ्राड इति समृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 42, + "text": "सुभ्राजस तु तरयः पुत्राः परजावन्तॊ बहुश्रुताः\nदश जयॊतिः शतज्यॊतिः सहस्रज्यॊतिर आत्मवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 43, + "text": "दश पुत्रसहस्राणि दश जयॊतेर महात्मनः\nततॊ दशगुणाश चान्ये शतज्यॊतेर इहात्मजाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 44, + "text": "भूयस ततॊ दशगुणाः सहस्रज्यॊतिषः सुताः\nतेभ्यॊ ऽयं कुरुवंशश च यदूनां भरतस्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 45, + "text": "ययातीक्ष्वाकु वंशश च राजर्षीणां च सर्वशः\nसंभूता बहवॊ वंशा भूतसर्गाः सविस्तराः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 46, + "text": "भूतस्थानानि सर्वाणि रहस्यं विविधं च यत\nवेद यॊगं सविज्ञानं धर्मॊ ऽरथः काम एव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 47, + "text": "धर्मकामार्थ शास्त्राणि शास्त्राणि विविधानि च\nलॊकयात्रा विधानं च संभूतं दृष्टवान ऋषिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 48, + "text": "इतिहासाः सवैयाख्या विविधाः शरुतयॊ ऽपि च\nइह सर्वम अनुक्रान्तम उक्तं गरन्थस्य लक्षणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 49, + "text": "विस्तीर्यैतन महज जञानम ऋषिः संक्षेपम अब्रवीत\nइष्टं हि विदुषां लॊके समास वयास धारणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 50, + "text": "मन्वादि भारतं के चिद आस्तीकादि तथापरे\nतथॊपरिचराद्य अन्ये विप्राः सम्यग अधीयते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 51, + "text": "विविधं संहिता जञानं दीपयन्ति मनीषिणः\nवयाख्यातुं कुशलाः के चिद गरन्थं धारयितुं परे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 52, + "text": "तपसा बरह्मचर्येण वयस्य वेदं सनातनम\nइतिहासम इमं चक्रे पुण्यं सत्यवती सुतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 53, + "text": "पराशरात्मजॊ विद्वान बरह्मर्षिः संशितव्रतः\nमातुर नियॊगाद धर्मात्मा गाङ्गेयस्य च धीमतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 54, + "text": "कषेत्रे विचित्रवीर्यस्य कृष्णद्वैपायनः पुरा\nतरीन अग्नीन इव कौरव्याञ जनयाम आस वीर्यवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 55, + "text": "उत्पाद्य धृतराष्ट्रं च पाण्डुं विदुरम एव च\nजगाम तपसे धीमान पुनर एवाश्रमं परति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 56, + "text": "तेषु जातेषु वृद्धेषु गतेषु परमां गतिम\nअब्रवीद भारतं लॊके मानुषे ऽसमिन महान ऋषिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 57, + "text": "जनमेजयेन पृष्टः सन बराह्मणैश च सहस्रशः\nशशास शिष्यम आसीनं वैशम्पायनम अन्तिके" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 58, + "text": "स सदस्यैः सहासीनः शरावयाम आस भारतम\nकर्मान्तरेषु यज्ञस्य चॊद्यमानः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 59, + "text": "विस्तरं कुरुवंशस्य गान्धार्या धर्मशीलताम\nकषत्तुः परज्ञां धृतिं कुन्त्याः सम्यग दवैपायनॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 60, + "text": "वासुदेवस्य माहात्म्यं पाण्डवानां च सत्यताम\nदुर्वृत्तं धार्तराष्ट्राणाम उक्तवान भगवान ऋषिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 61, + "text": "चतुर्विंशतिसाहस्रीं चक्रे भारत संहिताम\nउपाख्यानैर विना तावद भारतं परॊच्यते बुधैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 62, + "text": "ततॊ ऽधयर्धशतं भूयः संक्षेपं कृतवान ऋषिः\nअनुक्रमणिम अध्यायं वृत्तान्तानां सपर्वणाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 63, + "text": "इदं दवैपायनः पूर्वं पुत्रम अध्यापयच छुकम\nततॊ ऽनयेभ्यॊ ऽनुरूपेभ्यः शिष्येभ्यः परददौ परभुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 64, + "text": "नारदॊ ऽशरावयद देवान असितॊ देवलः पितॄन\nगन्धर्वयक्षरक्षांसि शरावयाम आस वै शुकः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 65, + "text": "दुर्यॊधनॊ मन्युमयॊ महाद्रुमः; सकन्धः कर्णः शकुनिस तस्य शाखाः\nदुःशासनः पुष्पफले समृद्धे; मूलं राजा धृतराष्ट्रॊ ऽमनीषी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 66, + "text": "युधिष्ठिरॊ धर्ममयॊ महाद्रुमः; सकन्धॊ ऽरजुनॊ भीमसेनॊ ऽसय शाखाः\nमाद्री सुतौ पुष्पफले समृद्धे; मूलं कृष्णॊ बरह्म च बराह्मणाश च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 67, + "text": "पाण्डुर जित्वा बहून देशान युधा विक्रमणेन च\nअरण्ये मृगया शीलॊ नयवसत सजनस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 68, + "text": "मृगव्यवाय निधने कृच्छ्रां पराप स आपदम\nजन्मप्रभृति पार्थानां तत्राचार विधिक्रमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 69, + "text": "मात्रॊर अभ्युपपत्तिश च धर्मॊपनिषदं परति\nधर्मस्य वायॊः शक्रस्य देवयॊश च तथाश्विनॊः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 70, + "text": "तापसैः सह संवृद्धा मातृभ्यां परिरक्षिताः\nमेध्यारण्येषु पुण्येषु महताम आश्रमेषु च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 71, + "text": "ऋषिभिश च तदानीता धार्तराष्ट्रान परति सवयम\nशिशवश चाभिरूपाश च जटिला बरह्मचारिणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 72, + "text": "पुत्राश च भरातरश चेमे शिष्याश च सुहृदश च वः\nपाण्डवा एत इत्य उक्त्वा मुनयॊ ऽनतर्हितास ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 73, + "text": "तांस तैर निवेदितान दृष्ट्वा पाण्डवान कौरवास तदा\nशिष्टाश च वर्णाः पौरा ये ते हर्षाच चुक्रुशुर भृशम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 74, + "text": "आहुः के चिन न तस्यैते तस्यैत इति चापरे\nयदा चिरमृतः पाण्डुः कथं तस्येति चापरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 75, + "text": "सवागतं सर्वथा दिष्ट्या पाण्डॊः पश्याम संततिम\nउच्यतां सवागतम इति वाचॊ ऽशरूयन्त सर्वशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 76, + "text": "तस्मिन्न उपरते शब्दे दिशः सर्वा विनादयन\nअन्तर्हितानां भूतानां निस्वनस तुमुलॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 77, + "text": "पुष्पवृष्टिं शुभा गन्धाः शङ्खदुन्दुभिनिस्वनाः\nआसन परवेशे पार्थानां तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 78, + "text": "तत परीत्या चैव सर्वेषां पौराणां हर्षसंभवः\nशब्द आसीन महांस तत्र दिवस्पृक कीर्तिवर्धनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 79, + "text": "ते ऽपय अधीत्याखिलान वेदाञ शास्त्राणि विविधानि च\nनयवसन पाण्डवास तत्र पूजिता अकुतॊभयाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 80, + "text": "युधिष्ठिरस्य शौचेन परीताः परकृतयॊ ऽभवन\nधृत्या च भीमसेनस्य विक्रमेणार्जुनस्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 81, + "text": "गुरुशुश्रूषया कुन्त्या यमयॊर विनयेन च\nतुतॊष लॊकः सकलस तेषां शौर्यगुणेन च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 82, + "text": "समवाये ततॊ राज्ञां कन्यां भर्तृस्वयंवराम\nपराप्तवान अर्जुनः कृष्णां कृत्वा कर्म सुदुष्करम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 83, + "text": "ततः परभृति लॊके ऽसमिन पूज्यः सर्वधनुष्मताम\nआदित्य इव दुष्प्रेक्ष्यः समरेष्व अपि चाभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 84, + "text": "स सर्वान पार्थिवाञ जित्वा सर्वांश च महतॊ गणान\nआजहारार्जुनॊ राज्ञे राजसूयं महाक्रतुम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 85, + "text": "अन्नवान दक्षिणावांश च सर्वैः समुदितॊ गुणैः\nयुधिष्ठिरेण संप्राप्तॊ राजसूयॊ महाक्रतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 86, + "text": "सुनयाद वासुदेवस्य भीमार्जुनबलेन च\nघातयित्वा जरासंधं चैद्यं च बलगर्वितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 87, + "text": "दुर्यॊधनम उपागच्छन्न अर्हणानि ततस ततः\nमणिकाञ्चनरत्नानि गॊहस्त्यश्वधनानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 88, + "text": "समृद्धां तां तथा दृष्ट्वा पाण्डवानां तदा शरियम\nईर्ष्या समुत्थः सुमहांस तस्य मन्युर अजायत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 89, + "text": "विमानप्रतिमां चापि मयेन सुकृतां सभाम\nपाण्डवानाम उपहृतां स दृष्ट्वा पर्यतप्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 90, + "text": "यत्रावहसितश चासीत परस्कन्दन्न इव संभ्रमात\nपरत्यक्षं वासुदेवस्य भीमेनानभिजातवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 91, + "text": "स भॊगान विविधान भुञ्जन रत्नानि विविधानि च\nकथितॊ धृतराष्ट्रस्य विवर्णॊ हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 92, + "text": "अन्वजानाद अतॊ दयूतं धृतराष्ट्रः सुतप्रियः\nतच छरुत्वा वासुदेवस्य कॊपः समभवन महान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 93, + "text": "नातिप्रीति मनाश चासीद विवादांश चान्वमॊदत\nदयूतादीन अनयान घॊरान परवृद्धांश चाप्य उपैक्षत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 94, + "text": "निरस्य विदुरं दरॊणं भीष्मं शारद्वतं कृपम\nविग्रहे तुमुले तस्मिन्न अहन कषत्रं परस्परम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 95, + "text": "जयत्सु पाण्डुपुत्रेषु शरुत्वा सुमहद अप्रियम\nदुर्यॊधन मतं जञात्वा कर्णस्य शकुनेस तथा\nधृतराष्ट्रश चिरं धयात्वा संजयं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 96, + "text": "शृणु संजय मे सर्वं न मे ऽसूयितुम अर्हसि\nशरुतवान असि मेधावी बुद्धिमान पराज्ञसंमतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 97, + "text": "न विग्रहे मम मतिर न च परीये कुरु कषये\nन मे विशेषः पुत्रेषु सवेषु पाण्डुसुतेषु च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 98, + "text": "वृद्धं माम अभ्यसूयन्ति पुत्रा मन्युपरायणाः\nअहं तव अचक्षुः कार्पण्यात पुत्र परीत्या सहामि तत\nमुह्यन्तं चानुमुह्यामि दुर्यॊधनम अचेतनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 99, + "text": "राजसूये शरियं दृष्ट्वा पाण्डवस्य महौजसः\nतच चावहसनं पराप्य सभारॊहण दर्शने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 100, + "text": "अमर्षितः सवयं जेतुम अशक्तः पाण्डवान रणे\nनिरुत्साहश च संप्राप्तुं शरियम अक्षत्रियॊ यथा\nगान्धारराजसहितश छद्म दयूतम अमन्त्रयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 101, + "text": "तत्र यद यद यथा जञातं मया संजय तच छृणु\nशरुत्वा हि मम वाक्यानि बुद्ध्या युक्तानि तत्त्वतः\nततॊ जञास्यसि मां सौते परज्ञा चक्षुषम इत्य उत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 102, + "text": "यदाश्रौषं धनुर आयम्य चित्रं; विद्धं लक्ष्यं पातितं वै पृथिव्याम\nकृष्णां हृतां पश्यतां सर्वराज्ञां; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 103, + "text": "यदाश्रौषं दवारकायां सुभद्रां; परसह्यॊढां माधवीम अर्जुनेन\nइन्द्रप्रस्थं वृष्णिवीरौ च यातौ; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 104, + "text": "यदाश्रौषं देवराजं परवृष्टं; शरैर दिव्यैर वारितं चार्जुनेन\nअग्निं तथा तर्पितं खाण्डवे च; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 105, + "text": "यदाश्रौषं हृतराज्यं युधिष्ठिरं; पराजितं सौबलेनाक्षवत्याम\nअन्वागतं भरातृभिर अप्रमेयैस; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 106, + "text": "यदाश्रौषं दरौपदीम अश्रुकण्ठीं; सभां नीतां दुःखिताम एकवस्त्राम\nरजस्वलां नाथवतीम अनाथवत; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 107, + "text": "यदाश्रौषं विविधास तात चेष्टा; धर्मात्मनां परस्थितानां वनाय\nजयेष्ठप्रीत्या कलिश्यतां पाण्डवानां; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 108, + "text": "यदाश्रौषं सनातकानां सहस्रैर; अन्वागतं धर्मराजं वनस्थम\nभिक्षाभुजां बराह्मणानां महात्मनां; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 109, + "text": "यदाश्रौषम अर्जुनॊ देवदेवं; किरात रूपं तर्यम्बकं तॊष्य युद्धे\nअवाप तत पाशुपतं महास्त्रं; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 110, + "text": "यदाश्रौषं तरिदिवस्थं धनंजयं; शक्रात साक्षाद दिव्यम अस्त्रं यथावत\nअधीयानं शंसितं सत्यसंधं; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 111, + "text": "यदाश्रौषं वैश्रवणेन सार्धं; समागतं भीमम अन्यांश च पार्थान\nतस्मिन देशे मानुषाणाम अगम्ये; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 112, + "text": "यदाश्रौषं घॊषयात्रा गतानां; बन्धं गन्धर्वैर मॊक्षणं चार्जुनेन\nसवेषां सुतानां कर्ण बुद्धौ रतानां; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 113, + "text": "यदाश्रौषं यक्षरूपेण धर्मं; समागतं धर्मराजेन सूत\nपरश्नान उक्तान विब्रुवन्तं च सम्यक; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 114, + "text": "यदाश्रौषं मामकानां वरिष्ठान; धनंजयेनैक रथेन भग्नान\nविराट राष्ट्रे वसता महात्मना; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 115, + "text": "यदाश्रौषं सत्कृतां मत्स्यराज्ञा; सुतां दत्ताम उत्तराम अर्जुनाय\nतां चार्जुनः परत्यगृह्णात सुतार्थे; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 116, + "text": "यदाश्रौषं निर्जितस्याधनस्य; परव्राजितस्य सवजनात परच्युतस्य\nअक्षौहिणीः सप्त युधिष्ठिरस्य; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 117, + "text": "यदाश्रौषं नरनारायणौ तौ; कृष्णार्जुनौ वदतॊ नारदस्य\nअहं दरष्टा बरह्मलॊके सदेति; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 118, + "text": "यदाश्रौषं माधवं वासुदेवं; सर्वात्मना पाण्डवार्थे निविष्टम\nयस्येमां गां विक्रमम एकम आहुस; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 119, + "text": "यदाश्रौषं कर्णदुर्यॊधनाभ्यां; बुद्धिं कृतां निग्रहे केशवस्य\nतं चात्मानं बहुधा दर्शयानं; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 120, + "text": "यदाश्रौषं वासुदेवे परयाते; रथस्यैकाम अग्रतस तिष्ठमानाम\nआर्तां पृथां सान्त्वितां केशवेन; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 121, + "text": "यदाश्रौषं मन्त्रिणं वासुदेवं; तथा भीष्मं शांतनवं च तेषाम\nभारद्वाजं चाशिषॊ ऽनुब्रुवाणं; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 122, + "text": "यदाश्रौषं कर्ण उवाच भीष्मं; नाहं यॊत्स्ये युध्यमाने तवयीति\nहित्वा सेनाम अपचक्राम चैव; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 123, + "text": "यदाश्रौषं वासुदेवार्जुनौ तौ; तथा धनुर गाण्डिवम अप्रमेयम\nतरीण्य उग्रवीर्याणि समागतानि; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 124, + "text": "यदाश्रौषं कश्मलेनाभिपन्ने; रथॊपस्थे सीदमाने ऽरजुने वै\nकृष्णं लॊकान दर्शयानं शरीरे; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 125, + "text": "यदाश्रौषं भीष्मम अमित्रकर्शनं; निघ्नन्तम आजाव अयुतं रथानाम\nनैषां कश चिद वध्यते दृश्यरूपस; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 126, + "text": "यदाश्रौषं भीष्मम अत्यन्तशूरं; हतं पार्थेनाहवेष्व अप्रधृष्यम\nशिखण्डिनं पुरतः सथापयित्वा; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 127, + "text": "यदाश्रौषं शरतल्पे शयानं; वृद्धं वीरं सादितं चित्रपुङ्खैः\nभीष्मं कृत्वा सॊमकान अल्पशेषांस; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 128, + "text": "यदाश्रौषं शांतनवे शयाने; पानीयार्थे चॊदितेनार्जुनेन\nभूमिं भित्त्वा तर्पितं तत्र भीष्मं; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 129, + "text": "यदाश्रौषं शुक्रसूर्यौ च युक्तौ; कौन्तेयानाम अनुलॊमौ जयाय\nनित्यं चास्माञ शवापदा वयाभषन्तस; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 130, + "text": "यदा दरॊणॊ विविधान अस्त्रमार्गान; विदर्शयन समरे चित्रयॊधी\nन पाण्डवाञ शरेष्ठतमान निहन्ति; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 131, + "text": "यदाश्रौषं चास्मदीयान महारथान; वयवस्थितान अर्जुनस्यान्तकाय\nसंसप्तकान निहतान अर्जुनेन; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 132, + "text": "यदाश्रौषं वयूहम अभेद्यम अन्यैर; भारद्वाजेनात्त शस्त्रेण गुप्तम\nभित्त्वा सौभद्रं वीरम एकं परविष्टं; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 133, + "text": "यदाभिमन्युं परिवार्य बालं; सर्वे हत्वा हृष्टरूपा बभूवुः\nमहारथाः पार्थम अशक्नुवन्तस; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 134, + "text": "यदाश्रौषम अभिमन्युं निहत्य; हर्षान मूढान करॊशतॊ धार्तराष्ट्रान\nकरॊधं मुक्तं सैन्धवे चार्जुनेन; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 135, + "text": "यदाश्रौषं सैन्धवार्थे परतिज्ञां; परतिज्ञातां तद वधायार्जुनेन\nसत्यां निस्तीर्णां शत्रुमध्ये च; तेन तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 136, + "text": "यदाश्रौषं शरान्तहये धनंजये; मुक्त्वा हयान पाययित्वॊपवृत्तान\nपुनर युक्त्वा वासुदेवं परयातं; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 137, + "text": "यदाश्रौषं वाहनेष्व आश्वसत्सु; रथॊपस्थे तिष्ठता गाण्डिवेन\nसर्वान यॊधान वारितान अर्जुनेन; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 138, + "text": "यदाश्रौषं नागबलैर दुरुत्सहं; दरॊणानीकं युयुधानं परमथ्य\nयातं वार्ष्णेयं यत्र तौ कृष्ण पार्थौ; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 139, + "text": "यदाश्रौषं कर्णम आसाद्य मुक्तं; वधाद भीमं कुत्सयित्वा वचॊभिः\nधनुष्कॊट्या तुद्य कर्णेन वीरं; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 140, + "text": "यदा दरॊणः कृतवर्मा कृपश च; कर्णॊ दरौणिर मद्रराजश च शूरः\nअमर्षयन सैन्धवं वध्यमानं; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 141, + "text": "यदाश्रौषं देवराजेन दत्तां; दिव्यां शक्तिं वयंसितां माधवेन\nघटॊत्कचे राक्षसे घॊररूपे; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 142, + "text": "यदाश्रौषं कर्ण घटॊत्कचाभ्यां; युद्धे मुक्तां सूतपुत्रेण शक्तिम\nयया वध्यः समरे सव्यसाची; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 143, + "text": "यदाश्रौषं दरॊणम आचार्यम एकं; धृष्टद्युम्नेनाभ्यतिक्रम्य धर्मम\nरथॊपस्थे परायगतं विशस्तं; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 144, + "text": "यदाश्रौषं दरौणिना दवैरथस्थं; माद्रीपुत्रं नकुलं लॊकमध्ये\nसमं युद्धे पाण्डवं युध्यमानं; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 145, + "text": "यदा दरॊणे निहते दरॊणपुत्रॊ; नारायणं दिव्यम अस्त्रं विकुर्वन\nनैषाम अन्तं गतवान पाण्डवानां; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 146, + "text": "यदाश्रौषं कर्णम अत्यन्तशूरं; हतं पार्थेनाहवेष्व अप्रधृष्यम\nतस्मिन भरातॄणां विग्रहे देव गुह्ये; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 147, + "text": "यदाश्रौषं दरॊणपुत्रं कृपं च; दुःशासनं कृतवर्माणम उग्रम\nयुधिष्ठिरं शून्यम अधर्षयन्तं; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 148, + "text": "यदाश्रौषं निहतं मद्रराजं; रणे शूरं धर्मराजेन सूत\nसदा संग्रामे सपर्धते यः स कृष्णं; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 149, + "text": "यदाश्रौषं कलहद्यूतमूलं; मायाबलं सौबलं पाण्डवेन\nहतं संग्रामे सहदेवेन पापं; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 150, + "text": "यदाश्रौषं शरान्तम एकं शयानं; हरदं गत्वा सतम्भयित्वा तद अम्भः\nदुर्यॊधनं विरथं भग्नदर्पं; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 151, + "text": "यदाश्रौषं पाण्डवांस तिष्ठमानान; गङ्गा हरदे वासुदेवेन सार्धम\nअमर्षणं धर्षयतः सुतं मे; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 152, + "text": "यदाश्रौषं विविधांस तात मार्गान; गदायुद्धे मण्डलं संचरन्तम\nमिथ्या हतं वासुदेवस्य बुद्ध्या; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 153, + "text": "यदाश्रौषं दरॊणपुत्रादिभिस तैर; हतान पाञ्चालान दरौपदेयांश च सुप्तान\nकृतं बीभत्समय शस्यं च कर्म; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 154, + "text": "यदाश्रौषं भीमसेनानुयातेन; अश्वत्थाम्ना परमास्त्रं परयुक्तम\nकरुद्धेनैषीकम अवधीद येन गर्भं; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 155, + "text": "यदाश्रौषं बरह्मशिरॊ ऽरजुनेन मुक्तं; सवस्तीत्य अस्त्रम अस्त्रेण शान्तम\nअश्वत्थाम्ना मणिरत्नं च दत्तं; तदा नाशंसे विजयाय संजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 156, + "text": "यदाश्रौषं दरॊणपुत्रेण गर्भे; वैराट्या वै पात्यमाने महास्त्रे\nदवैपायनः केशवॊ दरॊणपुत्रं; परस्परेणाभिशापैः शशाप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 157, + "text": "शॊच्या गान्धारी पुत्रपौत्रैर विहीना; तथा वध्वः पितृभिर भरातृभिश च\nकृतं कार्यं दुष्करं पाण्डवेयैः; पराप्तं राज्यम असपत्नं पुनस तैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 158, + "text": "कष्टं युद्धे दश शेषाः शरुता मे; तरयॊ ऽसमाकं पाण्डवानां च सप्त\nदव्यूना विंशतिर आहताक्षौहिणीनां; तस्मिन संग्रामे विग्रहे कषत्रियाणाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 159, + "text": "तमसा तव अभ्यवस्तीर्णॊ मॊह आविशतीव माम\nसंज्ञां नॊपलभे सूत मनॊ विह्वलतीव मे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 160, + "text": "इत्य उक्त्वा धृतराष्ट्रॊ ऽथ विलप्य बहुदुःखितः\nमूर्च्छितः पुनर आश्वस्तः संजयं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 161, + "text": "संजयैवं गते पराणांस तयक्तुम इच्छामि माचिरम\nसतॊकं हय अपि न पश्यामि फलं जीवितधारणे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 162, + "text": "तं तथा वादिनं दीनं विलपन्तं महीपतिम\nगावल्गणिर इदं धीमान महार्थं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 163, + "text": "शरुतवान असि वै राज्ञॊ महॊत्साहान महाबलान\nदवैपायनस्य वदतॊ नारदस्य च धीमतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 164, + "text": "महत्सु राजवंशेषु गुणैः समुदितेषु च\nजातान दिव्यास्त्रविदुषः शक्र परतिमतेजसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 165, + "text": "धर्मेण पृथिवीं जित्वा यज्ञैर इष्ट्वाप्त दक्षिणैः\nअस्मिँल लॊके यशः पराप्य ततः कालवशं गताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 166, + "text": "वैन्यं महारथं वीरं सृञ्जयं जयतां वरम\nसुहॊत्रं रन्ति देवं च कक्षीवन्तं तथौशिजम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 167, + "text": "बाह्लीकं दमनं शैब्यं शर्यातिम अजितं जितम\nविश्वामित्रम अमित्रघ्नम अम्बरीषं महाबलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 168, + "text": "मरुत्तं मनुम इक्ष्वाकुं गयं भरतम एव च\nरामं दाशरथिं चैव शशबिन्दुं भगीरथम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 169, + "text": "ययातिं शुभकर्माणं देवैर यॊ याजितः सवयम\nचैत्ययूपाङ्किता भूमिर यस्येयं सवनाकरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 170, + "text": "इति राज्ञां चतुर्विंशन नारदेन सुरर्षिणा\nपुत्रशॊकाभितप्ताय पुरा शैब्याय कीर्तिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 171, + "text": "तेभ्यश चान्ये गताः पूर्वं राजानॊ बलवत्तराः\nमहारथा महात्मानः सर्वैः समुदिता गुणैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 172, + "text": "पूरुः कुरुर यदुः शूरॊ विष्वग अश्वॊ महाधृतिः\nअनेना युवनाश्वश च ककुत्स्थॊ विक्रमी रघुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 173, + "text": "विजिती वीति हॊत्रश च भवः शवेतॊ बृहद गुरुः\nउशीनरः शतरथः कङ्कॊ दुलिदुहॊ दरुमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 174, + "text": "दम्भॊद्भवः परॊ वेनः सगरः संकृतिर निमिः\nअजेयः परशुः पुण्ड्रः शम्भुर देवावृधॊ ऽनघः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 175, + "text": "देवाह्वयः सुप्रतिमः सुप्रतीकॊ बृहद्रथः\nमहॊत्साहॊ विनीतात्मा सुक्रतुर नैषधॊ नलः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 176, + "text": "सत्यव्रतः शान्तभयः सुमित्रः सुबलः परभुः\nजानु जङ्घॊ ऽनरण्यॊ ऽरकः परिय भृत्यः शुभव्रतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 177, + "text": "बलबन्धुर निरामर्दः केतुशृङ्गॊ बृहद्बलः\nधृष्टकेतुर बृहत केतुर दीप्तकेतुर निरामयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 178, + "text": "अविक्षित परबलॊ धूर्तः कृतबन्धुर दृढेषुधिः\nमहापुराणः संभाव्यः परत्यङ्गः परहा शरुतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 179, + "text": "एते चान्ये च बहवः शतशॊ ऽथ सहस्रशः\nशरूयन्ते ऽयुतशश चान्ये संख्याताश चापि पद्मशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 180, + "text": "हित्वा सुविपुलान भॊगान बुद्धिमन्तॊ महाबलाः\nराजानॊ निधनं पराप्तास तव पुत्रैर महत्तमाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 181, + "text": "येषां दिव्यानि कर्माणि विक्रमस तयाग एव च\nमाहात्म्यम अपि चास्तिक्यं सत्यता शौचम आर्जवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 182, + "text": "विद्वद्भिः कथ्यते लॊके पुराणैः कवि सत्तमैः\nसर्वर्द्धि गुणसंपन्नास ते चापि निधनं गताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 183, + "text": "तव पुत्रा दुरात्मानः परतप्ताश चैव मन्युना\nलुब्धा दुर्वृत्त भूयिष्ठा न ताञ शॊचितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 184, + "text": "शरुतवान असि मेधावी बुद्धिमान पराज्ञसंमतः\nयेषां शास्त्रानुगा बुद्धिर न ते मुह्यन्ति भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 185, + "text": "निग्रहानुग्रहौ चापि विदितौ ते नराधिप\nनात्यन्तम एवानुवृत्तिः शरूयते पुत्र रक्षणे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 186, + "text": "भवितव्यं तथा तच च नातः शॊचितुम अर्हसि\nदैवं परज्ञा विशेषेण कॊ निवर्तितुम अर्हति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 187, + "text": "विधातृविहितं मार्गं न कश चिद अतिवर्तते\nकालमूलम इदं सर्वं भावाभावौ सुखासुखे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 188, + "text": "कालः पचति भूतानि कालः संहरति परजाः\nनिर्दहन्तं परजाः कालं कालः शमयते पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 189, + "text": "कालॊ विकुरुते भावान सर्वाँल लॊके शुभाशुभान\nकालः संक्षिपते सर्वाः परजा विसृजते पुनः\nकालः सर्वेषु भूतेषु चरत्य अविधृतः समः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 190, + "text": "अतीतानागता भावा ये च वर्तन्ति सांप्रतम\nतान कालनिर्मितान बुद्ध्वा न संज्ञां हातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 191, + "text": "[स]\nअत्रॊपनिषदं पुण्यां कृष्णद्वैपायनॊ ऽबरवीत\nभारताध्ययनात पुण्याद अपि पादम अधीयतः\nशरद्दधानस्य पूयन्ते सर्वपापान्य अशेषतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 192, + "text": "देवर्षयॊ हय अत्र पुण्या बरह्म राजर्षयस तथा\nकीर्त्यन्ते शुभकर्माणस तथा यक्षमहॊरगाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 193, + "text": "भगवान वासुदेवश च कीर्त्यते ऽतर सनातनः\nस हि सत्यम ऋतं चैव पवित्रं पुण्यम एव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 194, + "text": "शाश्वतं बरह्म परमं धरुवं जयॊतिः सनातनम\nयस्य दिव्यानि कर्माणि कथयन्ति मनीषिणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 195, + "text": "असत सत सद असच चैव यस्माद देवात परवर्तते\nसंततिश च परवृत्तिश च जन्ममृत्युः पुनर्भवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 196, + "text": "अध्यात्मं शरूयते यच च पञ्च भूतगुणात्मकम\nअव्यक्तादि परं यच च स एव परिगीयते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 197, + "text": "यत तद यति वरा युक्ता धयानयॊगबलान्विताः\nपरतिबिम्बम इवादर्शे पश्यन्त्य आत्मन्य अवस्थितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 198, + "text": "शरद्दधानः सदॊद्युक्तः सत्यधर्मपरायणः\nआसेवन्न इमम अध्यायं नरः पापात परमुच्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 199, + "text": "अनुक्रमणिम अध्यायं भारतस्येमम आदितः\nआस्तिकः सततं शृण्वन न कृच्छ्रेष्व अवसीदति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 200, + "text": "उभे संध्ये जपन किं चित सद्यॊ मुच्येत किल्बिषात\nअनुक्रमण्या यावत सयाद अह्ना रात्र्या च संचितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 201, + "text": "भारतस्य वपुर हय एतत सत्यं चामृतम एव च\nनव नीतं यथा दध्नॊ दविपदां बराह्मणॊ यथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 202, + "text": "हरदानाम उदधिः शरेष्ठॊ गौर वरिष्ठा चतुष्पदाम\nयथैतानि वरिष्ठानि तथा भरतम उच्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 203, + "text": "यश चैनं शरावयेच छराद्धे बराह्मणान पादम अन्ततः\nअक्षय्यम अन्नपानं तत पितॄंस तस्यॊपतिष्ठति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 204, + "text": "इतिहास पुराणाभ्यां वेदं समुपबृंहयेत\nबिभेत्य अल्पश्रुताद वेदॊ माम अयं परतरिष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 205, + "text": "कार्ष्णं वेदम इमं विद्वाञ शरावयित्वार्थम अश्नुते\nभरूण हत्या कृतं चापि पापं जह्यान न संशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 206, + "text": "य इमं शुचिर अध्यायं पठेत पर्वणि पर्वणि\nअधीतं भारतं तेन कृत्स्नं सयाद इति मे मतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 207, + "text": "यश चेमं शृणुयान नित्यम आर्षं शरद्धासमन्वितः\nस दीर्घम आयुः कीर्तिं च सवर्गतिं चाप्नुयान नरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 208, + "text": "चत्वार एकतॊ वेदा भारतं चैकम एकतः\nसमागतैः सुरर्षिभिस तुलाम आरॊपितं पुरा\nमहत्त्वे च गुरुत्वे च धरियमाणं ततॊ ऽधिकम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 209, + "text": "महत्त्वाद भारवत्त्वाच च महाभारतम उच्यते\nनिरुक्तम अस्य यॊ वेद सर्वपापैः परमुच्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 1, + "shloka": 210, + "text": "तपॊ न कल्कॊ ऽधययनं न कल्कः; सवाभाविकॊ वेद विधिर न कल्कः\nपरसह्य वित्ताहरणं न कल्कस; तान्य एव भावॊपहतानि कल्कः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 1, + "text": "[रसयग]\nसमन्तपञ्चकम इति यद उक्तं सूतनन्दन\nएतत सर्वं यथान्यायं शरॊतुम इच्छामहे वयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 2, + "text": "[स]\nशुश्रूषा यदि वॊ विप्रा बरुवतश च कथाः शुभाः\nसमन्तपञ्चकाख्यं च शरॊतुम अर्हथ सत्तमाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 3, + "text": "तरेता दवापरयॊः संधौ रामः शस्त्रभृतां वरः\nअसकृत पार्थिवं कषत्रं जघानामर्ष चॊदितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 4, + "text": "स सर्वं कषत्रम उत्साद्य सववीर्येणानल दयुतिः\nसमन्तपञ्चके पञ्च चकार रुधिरह्रदान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 5, + "text": "स तेषु रुधिराम्भःसु हरदेषु करॊधमूर्च्छितः\nपितॄन संतर्पयाम आस रुधिरेणेति नः शरुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 6, + "text": "अथर्चीकादयॊ ऽभयेत्य पितरॊ बराह्मणर्षभम\nतं कषमस्वेति सिषिधुस ततः स विरराम ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 7, + "text": "तेषां समीपे यॊ देशॊ हरदानां रुधिराम्भसाम\nसमन्तपञ्चकम इति पुण्यं तत्परिकीर्तितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 8, + "text": "येन लिङ्गेन यॊ देशॊ युक्तः समुपलक्ष्यते\nतेनैव नाम्ना तं देशं वाच्यम आहुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 9, + "text": "अन्तरे चैव संप्राप्ते कलिद्वापरयॊर अभूत\nसमन्तपञ्चके युद्धं कुरुपाण्डवसेनयॊः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 10, + "text": "तस्मिन परमधर्मिष्ठे देशे भूदॊषवर्जिते\nअष्टादश समाजग्मुर अक्षौहिण्यॊ युयुत्सया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 11, + "text": "एवं नामाभिनिर्वृत्तं तस्य देशस्य वै दविजाः\nपुण्यश च रमणीयश च स देशॊ वः परकीर्तितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 12, + "text": "तद एतत कथितं सर्वं मया वॊ मुनिसत्तमाः\nयथा देशः स विख्यातस तरिषु लॊकेषु विश्रुतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 13, + "text": "[रसयग]\nअक्षौहिण्य इति परॊक्तं यत तवया सूतनन्दन\nएतद इच्छामहे शरॊतुं सर्वम एव यथातथम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 14, + "text": "अक्षौहिण्याः परीमाणं रथाश्वनरदन्तिनाम\nयथावच चैव नॊ बरूहि सर्वं हि विदितं तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 15, + "text": "[स]\nएकॊ रथॊ जगश चैकॊ नराः पञ्च पदातयः\nतरयश च तुरगास तज्ज्ञैः पत्तिर इत्य अभिधीयते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 16, + "text": "पत्तिं तु तरिगुणाम एताम आहुः सेनामुखं बुधाः\nतरीणि सेनामुखान्य एकॊ गुल्म इत्य अभिधीयते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 17, + "text": "तरयॊ गुल्मा गणॊ नाम वाहिनी तु गणास तरयः\nसमृतास तिस्रस तु वाहिन्यः पृतनेति विचक्षणैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 18, + "text": "चमूस तु पृतनास तिस्रस तिस्रश चम्वस तव अनीकिनी\nअनीकिनीं दशगुणां पराहुर अक्षौहिणीं बुधाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 19, + "text": "अक्षौहिण्याः परसंख्यानं रथानां दविजसत्तमाः\nसंख्या गणित तत्त्वज्ञैः सहस्राण्य एकविंशतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 20, + "text": "शतान्य उपरि चैवाष्टौ तथा भूयश च सप्ततिः\nगजानां तु परीमाणम एतद एवात्र निर्दिशेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 21, + "text": "जञेयं शतसहस्रं तु सहस्राणि तथा नव\nनराणाम अपि पञ्चाशच छतानि तरीणि चानघाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 22, + "text": "पञ्च षष्टिसहस्राणि तथाश्वानां शतानि च\nदशॊत्तराणि षट पराहुर यथावद इह संख्यया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 23, + "text": "एताम अक्षौहिणीं पराहुः संख्या तत्त्वविदॊ जनाः\nयां वः कथितवान अस्मि विस्तरेण दविजॊत्तमाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 24, + "text": "एतया संख्यया हय आसन कुरुपाण्डवसेनयॊः\nअक्षौहिण्यॊ दविजश्रेष्ठाः पिण्डेनाष्टादशैव ताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 25, + "text": "समेतास तत्र वै देशे तत्रैव निधनं गताः\nकौरवान कारणं कृत्वा कालेनाद्भुत कर्मणा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 26, + "text": "अहानि युयुधे भीष्मॊ दशैव परमास्त्रवित\nअहानि पञ्च दरॊणस तु ररक्ष कुरु वाहिनीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 27, + "text": "अहनी युयुधे दवे तु कर्णः परबलार्दनः\nशल्यॊ ऽरधदिवसं तव आसीद गदायुद्धम अतः परम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 28, + "text": "तस्यैव तु दिनस्यान्ते हार्दिक्य दरौणिगौतमाः\nपरसुप्तं निशि विश्वस्तं जघ्नुर यौधिष्ठिरं बलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 29, + "text": "यत तु शौनक सत्रे तु भारताख्यान विस्तरम\nआख्यास्ये तत्र पौलॊमम आख्यानं चादितः परम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 30, + "text": "विचित्रार्थपदाख्यानम अनेकसमयान्वितम\nअभिपन्नं नरैः पराज्ञैर वैराग्यम इव मॊक्षिभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 31, + "text": "आत्मेव वेदितव्येषु परियेष्व इव च जीवितम\nइतिहासः परधानार्थः शरेष्ठः सर्वागमेष्व अयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 32, + "text": "इतिहासॊत्तमे हय अस्मिन्न अर्पिता बुद्धिर उत्तमा\nखरव्यञ्जनयॊः कृत्स्ना लॊकवेदाश्रयेव वाक" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 33, + "text": "अस्य परज्ञाभिपन्नस्य विचित्रपदपर्वणः\nभारतस्येतिहासस्य शरूयतां पर्व संग्रहः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 34, + "text": "पर्वानुक्रमणी पूर्वं दवितीयं पर्व संग्रहः\nपौष्यं पौलॊमम आस्तीकम आदिवंशावतारणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 35, + "text": "ततः संभव पर्वॊक्तम अद्भुतं देवनिर्मितम\nदाहॊ जतु गृहस्यात्र हैडिम्बं पर्व चॊच्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 36, + "text": "ततॊ बकवधः पर्व पर्व चैत्ररथं ततः\nततः सवयंवरं देव्याः पाञ्चाल्याः पर्व चॊच्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 37, + "text": "कषत्रधर्मेण निर्मित्य ततॊ वैवाहिकं समृतम\nविदुरागमनं पर्व राज्यलम्भस तथैव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 38, + "text": "अर्जुनस्य वनेवासः सुभद्राहरणं ततः\nसुभद्राहरणाद ऊर्ध्वं जञेयं हरणहारिकम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 39, + "text": "ततः खाण्डव दाहाख्यं तत्रैव मय दर्शनम\nसभा पर्व ततः परॊक्तं मन्त्रपर्व ततः परम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 40, + "text": "जरासंध वधः पर्व पर्व दिग विजयस तथा\nपर्व दिग विजयाद ऊर्ध्वं राजसूयिकम उच्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 41, + "text": "ततश चार्घाभिहरणं शिशुपाल वधस ततः\nदयूतपर्व ततः परॊक्तम अनुद्यूतम अतः परम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 42, + "text": "तत आरण्यकं पर्व किर्मीरवध एव च\nईश्वरार्जुनयॊर युद्धं पर्व कैरात संज्ञितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 43, + "text": "इन्द्रलॊकाभिगमनं पर्व जञेयम अतः परम\nतीर्थयात्रा ततः पर्व कुरुराजस्य धीमतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 44, + "text": "जटासुरवधः पर्व यक्षयुद्धम अतः परम\nतथैवाजगरं पर्व विज्ञेयं तदनन्तरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 45, + "text": "मार्कण्डेय समस्या च पर्वॊक्तं तदनन्तरम\nसंवादश च ततः पर्व दरौपदी सत्यभामयॊः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 46, + "text": "घॊषयात्रा ततः पर्व मृगस्वप्नभयं ततः\nवरीहि दरौणिकम आख्यानं ततॊ ऽनन्तरम उच्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 47, + "text": "दरौपदी हरणं पर्व सैन्धवेन वनात ततः\nकुण्डलाहरणं पर्व ततः परम इहॊच्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 48, + "text": "आरणेयं ततः पर्व वैराटं तदनन्तरम\nकीचकानां वधः पर्व पर्व गॊग्रहणं ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 49, + "text": "अभिमन्युना च वैराट्याः पर्व वैवाहिकं समृतम\nउद्यॊगपर्व विज्ञेयम अत ऊर्ध्वं महाद्भुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 50, + "text": "ततः संजय यानाख्यं पर्व जञेयम अतः परम\nपरजागरं ततः पर्व धृतराष्ट्रस्य चिन्तया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 51, + "text": "पर्व सानत्सुजातं च गुह्यम अध्यात्मदर्शनम\nयानसंधिस ततः पर्व भगवद यानम एव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 52, + "text": "जञेयं विवाद पर्वात्र कर्णस्यापि महात्मनः\nनिर्याणं पर्व च ततः कुरुपाण्डवसेनयॊः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 53, + "text": "रथातिरथ संख्या च पर्वॊक्तं तदनन्तरम\nउलूक दूतागमनं पर्वामर्ष विवर्धनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 54, + "text": "अम्बॊपाख्यानम अपि च पर्व जञेयम अतः परम\nभीष्माभिषेचनं पर्व जञेयम अद्भुतकारणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 55, + "text": "जम्बू खण्ड विनिर्माणं पर्वॊक्तं तदनन्तरम\nभूमिपर्व ततॊ जञेयं दवीपविस्तर कीर्तनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 56, + "text": "पर्वॊक्तं भगवद गीता पर्व भीस्म वधस ततः\nदरॊणाभिषेकः पर्वॊक्तं संशप्तक वधस ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 57, + "text": "अभिमन्युवधः पर्व परतिज्ञा पर्व चॊच्यते\nजयद्रथवधः पर्व घटॊत्कच वधस ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 58, + "text": "ततॊ दरॊण वधः पर्व विज्ञेयं लॊमहर्षणम\nमॊक्षॊ नारायणास्त्रस्य पर्वानन्तरम उच्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 59, + "text": "कर्ण पर्व ततॊ जञेयं शल्य पर्व ततः परम\nहरद परवेशनं पर्व गदायुद्धम अतः परम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 60, + "text": "सारस्वतं ततः पर्व तीर्थवंशगुणान्वितम\nअत ऊर्ध्वं तु बीभत्सं पर्व सौप्तिकम उच्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 61, + "text": "ऐषीकं पर्व निर्दिष्टम अत ऊर्ध्वं सुदारुणम\nजलप्रदानिकं पर्व सत्री पर्व च ततः परम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 62, + "text": "शराद्धपर्व ततॊ जञेयं कुरूणाम और्ध्वदेहिकम\nआभिषेचनिकं पर्व धर्मराजस्य धीमतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 63, + "text": "चार्वाक निग्रहः पर्व रक्षसॊ बरह्मरूपिणः\nपरविभागॊ गृहाणां च पर्वॊक्तं तदनन्तरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 64, + "text": "शान्ति पर्व ततॊ यत्र राजधर्मानुकीर्तनम\nआपद धर्मश च पर्वॊक्तं मॊक्षधर्मस ततः परम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 65, + "text": "ततः पर्व परिज्ञेयम आनुशासनिकं परम\nसवर्गारॊहणिकं पर्व ततॊ भीष्मस्य धीमतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 66, + "text": "तत आश्वमेधिकं पर्व सर्वपापप्रणाशनम\nअनुगीता ततः पर्व जञेयम अध्यात्मवाचकम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 67, + "text": "पर्व चाश्रमवासाख्यं पुत्रदर्शनम एव च\nनारदागमनं पर्व ततः परम इहॊच्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 68, + "text": "मौसलं पर्व च ततॊ घॊरं समनुवर्ण्यते\nमहाप्रस्थानिकं पर्व सवर्गारॊहणिकं ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 69, + "text": "हरि वंशस ततः पर्व पुराणं खिल संज्ञितम\nभविष्यत पर्व चाप्य उक्तं खिलेष्व एवाद्भुतं महत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 70, + "text": "एतत पर्व शतं पूर्णं वयासेनॊक्तं महात्मना\nयथावत सूतपुत्रेण लॊमहर्षणिना पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 71, + "text": "कथितं नैमिषारण्ये पर्वाण्य अष्टादशैव तु\nसमासॊ भारतस्यायं तत्रॊक्तः पर्व संग्रहः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 72, + "text": "पौष्ये पर्वणि माहात्म्यम उत्तङ्कस्यॊपवर्णितम\nपौलॊमे भृगुवंशस्य विस्तारः परिकीर्तितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 73, + "text": "आस्तीके सर्वनागानां गरुडस्य च संभवः\nकषीरॊदमथनं चैव जन्मॊच्छैः शरवसस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 74, + "text": "यजतः सर्पसत्रेण राज्ञः पारिक्षितस्य च\nकथेयम अभिनिर्वृत्ता भारतानां महात्मनाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 75, + "text": "विविधाः संभवा राज्ञाम उक्ताः संभव पर्वणि\nअन्येषां चैव विप्राणाम ऋषेर दवैपायनस्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 76, + "text": "अंशावतरणं चात्र देवानां परिकीर्तितम\nदैत्यानां दानवानां च यक्षाणां च महौजसाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 77, + "text": "नागानाम अथ सर्पाणां गन्धर्वाणां पतत्रिणाम\nअन्येषां चैव भूतानां विविधानां समुद्भवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 78, + "text": "वसूनां पुनर उत्पत्तिर भागीरथ्यां महात्मनाम\nशंतनॊर वेश्मनि पुनस तेषां चारॊहणं दिवि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 79, + "text": "तेजॊ ऽंशानां च संघाताद भीष्मस्याप्य अत्र संभवः\nराज्यान निवर्तनं चैव बरह्मचर्य वरते सथितिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 80, + "text": "परतिज्ञा पालनं चैव रक्षा चित्राङ्गदस्य च\nहते चित्राङ्गदे चैव रक्षा भरातुर यवीयसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 81, + "text": "विचित्रवीर्यस्य तथा राज्ये संप्रतिपादनम\nधर्मस्य नृषु संभूतिर अणी माण्डव्य शापजा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 82, + "text": "कृष्णद्वैपायनाच चैव परसूतिर वरदानजा\nधृतराष्ट्रस्य पाण्डॊश च पाण्डवानां च संभवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 83, + "text": "वारणावत यात्रा च मन्त्रॊ दुर्यॊधनस्य च\nविदुरस्य च वाक्येन सुरुङ्गॊपक्रम करिया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 84, + "text": "पाण्डवानां वने घॊरे हिडिम्बायाश च दर्शनम\nघटॊत्कचस्य चॊत्पत्तिर अत्रैव परिकीर्तिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 85, + "text": "अज्ञातचर्या पाण्डूनां वासॊ बराह्मण वेश्मनि\nबकस्य निधनं चैव नागराणां च विस्मयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 86, + "text": "अङ्गारपर्णं निर्जित्य गङ्गाकूले ऽरजुनस तदा\nभरातृभिः सहितः सर्वैः पाञ्चालान अभितॊ ययौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 87, + "text": "तापत्यम अथ वासिष्ठम और्वं चाख्यानम उत्तमम\nपञ्चेन्द्राणाम उपाख्यानम अत्रैवाद्भुतम उच्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 88, + "text": "पञ्चानाम एकपत्नीत्वे विमर्शॊ दरुपदस्य च\nदरौपद्या देव विहितॊ विवाहश चाप्य अमानुषः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 89, + "text": "विदुरस्य च संप्राप्तिर दर्शनं केशवस्य च\nखाण्डव परस्थवासश च तथा राज्यार्ध शासनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 90, + "text": "नारदस्याज्ञया चैव दरौपद्याः समयक्रिया\nसुन्दॊपसुन्दयॊस तत्र उपाख्यानं परकीर्तितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 91, + "text": "पार्थस्य वनवासश च उलूप्या पथि संगमः\nपुण्यतीर्थानुसंयानं बभ्रु वाहन जन्म च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 92, + "text": "दवारकायां सुभद्रा च कामयानेन कामिनी\nवासुदेवस्यानुमते पराप्ता चैव किरीटिना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 93, + "text": "हरणं गृह्य संप्राप्ते कृष्णे देवकिनन्दने\nसंप्राप्तिश चक्रधनुषॊः खाण्डवस्य च दाहनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 94, + "text": "अभिमन्यॊः सुभद्रायां जन्म चॊत्तमतेजसः\nमयस्य मॊक्षॊ जवलनाद भुजंगस्य च मॊक्षणम\nमहर्षेर मन्दपालस्य शार्ङ्ग्यं तनयसंभवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 95, + "text": "इत्य एतद आधि पर्वॊक्तं परथमं बहुविस्तरम\nअध्यायानां शते दवे तु संखाते परमर्षिणा\nअष्टादशैव चाध्याया वयासेनॊत्तम तेजसा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 96, + "text": "सप्त शलॊकसहस्राणि तथा नव शतानि च\nशलॊकाश च चतुराशीतिर दृष्टॊ गरन्थॊ महात्मना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 97, + "text": "दवितीयं तु सभा पर्व बहु वृत्तान्तम उच्यते\nसभा करिया पाण्डवानां किंकराणां च दर्शनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 98, + "text": "लॊकपाल सभाख्यानं नारदाद देव दर्शनात\nराजसूयस्य चारम्भॊ जरासंध वधस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 99, + "text": "गिरिव्रजे निरुद्धानां राज्ञां कृष्णेन मॊक्षणम\nराजसूये ऽरघ संवादे शिशुपाल वधस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 100, + "text": "यज्ञे विभूतिं तां दृष्ट्वा दुःखामर्षान्वितस्य च\nदुर्यॊधनस्यावहासॊ भीमेन च सभा तले" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 101, + "text": "यत्रास्य मन्युर उद्भूतॊ येन दयूतम अकारयत\nयत्र धर्मसुतं दयूते शकुनिः कितवॊ ऽजयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 102, + "text": "यत्र दयूतार्णवे मग्नान दरौपदी नौर इवार्णवात\nतारयाम आस तांस तीर्णाञ जञात्वा दुर्यॊधनॊ नृपः\nपुनर एव ततॊ दयूते समाह्वयत पाण्डवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 103, + "text": "एतत सर्वं सभा पर्व समाख्यातं महात्मना\nअध्यायाः सप्ततिर जञेयास तथा दवौ चात्र संख्यया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 104, + "text": "शलॊकानां दवे सहस्रे तु पञ्च शलॊकशतानि च\nशलॊकाश चैकादश जञेयाः पर्वण्य अस्मिन परकीर्तिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 105, + "text": "अतः परं तृतीयं तु जञेयम आरण्यकं महत\nपौरानुगमनं चैव धर्मपुत्रस्य धीमतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 106, + "text": "वृष्णीनाम आगमॊ यत्र पाञ्चालानां च सर्वशः\nयत्र सौभवधाख्यानं किर्मीरवध एव च\nअस्त्रहेतॊर विवासश च पार्थस्यामित तेजसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 107, + "text": "महादेवेन युद्धं च किरात वपुषा सह\nदर्शनं लॊकपालानां सवर्गारॊहणम एव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 108, + "text": "दर्शनं बृहदश्वस्य महर्षेर भावितात्मनः\nयुधिष्ठिरस्य चार्तस्य वयसने परिदेवनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 109, + "text": "नलॊपाख्यानम अत्रैव धर्मिष्ठं करुणॊदयम\nदमयन्त्याः सथितिर यत्र नलस्य वयसनागमे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 110, + "text": "वनवास गतानां च पाण्डवानां महात्मनाम\nसवर्गे परवृत्तिर आख्याता लॊमशेनार्जुनस्य वै" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 111, + "text": "तीर्थयात्रा तथैवात्र पाण्डवानां महात्मनाम\nजटासुरस्य तत्रैव वधः समुपवर्ण्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 112, + "text": "नियुक्तॊ भीमसेनश च दरौपद्या गन्धमादने\nयत्र मन्दारपुष्पार्थं नलिनीं ताम अधर्षयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 113, + "text": "यत्रास्य सुमहद युद्धम अभवत सह राक्षसैः\nयक्षैश चापि महावीर्यैर मणिमत परमुखैस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 114, + "text": "आगस्त्यम अपि चाख्यानं यत्र वातापि भक्षणम\nलॊपामुद्राभिगमनम अपत्यार्थम ऋषेर अपि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 115, + "text": "ततः शयेनकपॊतीयम उपाख्यानम अनन्तरम\nइन्द्रॊ ऽगनिर यत्र धर्मश च अजिज्ञासञ शिबिं नृपम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 116, + "text": "ऋश्य शृङ्गस्य चरितं कौमार बरह्मचारिणः\nजामदग्न्यस्य रामस्य चरितं भूरि तेजसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 117, + "text": "कार्तवीर्य वधॊ यत्र हैहयानां च वर्ण्यते\nसौकन्यम अपि चाख्यानं चयवनॊ यत्र भार्गवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 118, + "text": "शर्याति यज्ञे नासत्यौ कृतवान सॊमपीथिनौ\nताभ्यां च यत्र स मुनिर यौवनं परतिपादितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 119, + "text": "जन्तूपाख्यानम अत्रैव यत्र पुत्रेण सॊमकः\nपुत्रार्थम अयजद राजा लेभे पुत्रशतं च सः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 120, + "text": "अष्टावक्रीयम अत्रैव विवादे यत्र बन्दिनम\nविजित्य सागरं पराप्तं पितरं लब्धवान ऋषिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 121, + "text": "अवाप्य दिव्यान्य अस्त्राणि गुर्वर्थे सव्यसाचिना\nनिवातकवचैर युद्धं हिरण्यपुरवासिभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 122, + "text": "समागमश च पार्थस्य भरातृभिर गन्धमादने\nघॊषयात्रा च गन्धर्वैर यत्र युद्धं किरीटिनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 123, + "text": "पुनरागमनं चैव तेषां दवैतवनं सरः\nजयद्रथेनापहारॊ दरौपद्याश चाश्रमान्तरात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 124, + "text": "यत्रैनम अन्वयाद भीमॊ वायुवेगसमॊ जवे\nमार्कण्डेय समस्यायाम उपाख्यानानि भागशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 125, + "text": "संदर्शनं च कृष्णस्य संवादश चैव सत्यया\nवरीहि दरौणिकम आख्यानम ऐन्द्रद्युम्नं तथैव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 126, + "text": "सावित्र्य औद्दालकीयं च वैन्यॊपाख्यानम एव च\nरामायणम उपाख्यानम अत्रैव बहुविस्तरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 127, + "text": "कर्णस्य परिमॊषॊ ऽतर कुण्डलाभ्यां पुरंदरात\nआरणेयम उपाख्यानं यत्र धर्मॊ ऽनवशात सुतम\nजग्मुर लब्धवरा यत्र पाण्डवाः पश्चिमां दिशम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 128, + "text": "एतद आरण्यकं पर्व तृतीयं परिकीर्तितम\nअत्राध्याय शते दवे तु संख्याते परमर्षिणा\nएकॊन सप्ततिश चैव तथाध्यायाः परकीर्तिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 129, + "text": "एकादश सहस्राणि शलॊकानां षट्शतानि च\nचतुःषष्टिस तथा शलॊकाः पर्वैतत परिकीर्तितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 130, + "text": "अतः परं निबॊधेदं वैराटं पर्व विस्तरम\nविराटनगरं गत्वा शमशाने विपुलां शमीम\nदृष्ट्वा संनिदधुस तत्र पाण्डवा आयुधान्य उत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 131, + "text": "यत्र परविश्य नगरं छद्मभिर नयवसन्त ते\nदुरात्मनॊ वधॊ यत्र कीचकस्य वृकॊदरात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 132, + "text": "गॊग्रहे यत्र पार्थेन निर्जिताः कुरवॊ युधि\nगॊधनं च विराटस्य मॊक्षितं यत्र पाण्डवैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 133, + "text": "विराटेनॊत्तरा दत्ता सनुषा यत्र किरीटिनः\nअभिमन्युं समुद्दिश्य सौभद्रम अरिघातिनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 134, + "text": "चतुर्थम एतद विपुलं वैराटं पर्व वर्णितम\nअत्रापि परिसंख्यातम अध्यायानां महात्मना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 135, + "text": "सप्तषष्टिरथॊ पूर्णा शलॊकाग्रम अपि मे शृणु\nशलॊकानां दवे सहस्रे तु शलॊकाः पञ्चाशद एव तु\nपर्वण्य अस्मिन समाख्याताः संख्यया परमर्षिणा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 136, + "text": "उद्यॊगपर्व विज्ञेयं पञ्चमं शृण्वतः परम\nउपप्लव्ये निविष्टेषु पाण्डवेषु जिगीषया\nदुर्यॊधनॊ ऽरजुनश चैव वासुदेवम उपस्थितौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 137, + "text": "साहाय्यम अस्मिन समरे भवान नौ कर्तुम अर्हति\nइत्य उक्ते वचने कृष्णॊ यत्रॊवाच महामतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 138, + "text": "अयुध्यमानम आत्मानं मन्त्रिणं पुरुषर्षभौ\nअक्षौहिणीं वा सैन्यस्य कस्य वा किं ददाम्य अहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 139, + "text": "वव्रे दुर्यॊधनः सैन्यं मन्दात्मा यत्र दुर्मतिः\nअयुध्यमानं सचिवं वव्रे कृष्णं धनंजयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 140, + "text": "संजयं परेषयाम आस शमार्थं पाण्डवान परति\nयत्र दूतं महाराजॊ धृतराष्ट्रः परतापवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 141, + "text": "शरुत्वा च पाण्डवान यत्र वासुदेव पुरॊगमान\nपरजागरः संप्रजज्ञे धृतराष्ट्रस्य चिन्तया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 142, + "text": "विदुरॊ यत्र वाक्यानि विचित्राणि हितानि च\nशरावयाम आस राजानं धृतराष्ट्रं मनीषिणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 143, + "text": "तथा सनत्सुजातेन यत्राध्यात्मम अनुत्तमम\nमनस्तापान्वितॊ राजा शरावितः शॊकलालसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 144, + "text": "परभाते राजसमितौ संजयॊ यत्र चाभिभॊः\nऐकात्म्यं वासुदेवस्य परॊक्तवान अर्जुनस्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 145, + "text": "यत्र कृष्णॊ दयापन्नः संधिम इच्छन महायशाः\nसवयम आगाच छमं कर्तुं नगरं नागसाह्वयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 146, + "text": "परत्याख्यानं च कृष्णस्य राज्ञा दुर्यॊधनेन वै\nशमार्थं याचमानस्य पक्षयॊर उभयॊर हितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 147, + "text": "कर्णदुर्यॊधनादीनां दुष्टं विज्ञाय मन्त्रितम\nयॊगेश्वरत्वं कृष्णेन यत्र राजसु दर्शितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 148, + "text": "रथम आरॊप्य कृष्णेन यत्र कर्णॊ ऽनुमन्त्रितः\nउपायपूर्वं शौण्डीर्यात परत्याख्यातश च तेन सः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 149, + "text": "ततश चाप्य अभिनिर्यात्रा रथाश्वनरदन्तिनाम\nनगराद धास्तिन पुराद बलसंख्यानम एव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 150, + "text": "यत्र राज्ञा उलूकस्य परेषणं पाण्डवान परति\nशवॊ भाविनि महायुद्धे दूत्येन करूर वादिना\nरथातिरथ संख्यानम अम्बॊपाख्यानम एव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 151, + "text": "एतत सुबहु वृत्तान्तं पञ्चमं पर्व भारते\nउद्यॊगपर्व निर्दिष्टं संधिविग्रहसंश्रितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 152, + "text": "अध्यायाः संख्यया तव अत्र षड अशीति शतं समृतम\nशलॊकानां षट सहस्राणि तावन्त्य एव शतानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 153, + "text": "शलॊकाश च नवतिः परॊक्तास तथैवाष्टौ महात्मना\nवयासेनॊदार मतिना पर्वण्य अस्मिंस तपॊधनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 154, + "text": "अत ऊर्ध्वं विचित्रार्थं भीष्म पर्व परचक्षते\nजम्बू खण्ड विनिर्माणं यत्रॊक्तं संजयेन ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 155, + "text": "यत्र युद्धम अभूद घॊरं दशाहान्य अतिदारुणम\nयत्र यौधिष्ठिरं सैन्यं विषादम अगमत परम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 156, + "text": "कश्मलं यत्र पार्थस्य वासुदेवॊ महामतिः\nमॊहजं नाशयाम आस हेतुभिर मॊक्षदर्शनैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 157, + "text": "शिखण्डिनं पुरस्कृत्य यत्र पार्थॊ महाधनुः\nविनिघ्नन निशितैर बाणै रथाद भीष्मम अपातयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 158, + "text": "षष्ठम एतन महापर्व भारते परिकीर्तितम\nअध्यायानां शतं परॊक्तं सप्त दश तथापरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 159, + "text": "पञ्च शलॊकसहस्राणि संख्ययाष्टौ शतानि च\nशलॊकाश च चतुराशीतिः पर्वण्य अस्मिन परकीर्तिताः\nवयासेन वेदविदुषा संख्याता भीष्म पर्वणि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 160, + "text": "दरॊण पर्व ततश चित्रं बहु वृत्तान्तम उच्यते\nयत्र संशप्तकाः पार्थम अपनिन्यू रणाजिरात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 161, + "text": "भगदत्तॊ महाराजॊ यत्र शक्रसमॊ युधि\nसुप्रतीकेन नागेन सह शस्तः किरीटिना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 162, + "text": "यत्राभिमन्युं बहवॊ जघ्नुर लॊकमहारथाः\nजयद्रथमुखा बालं शूरम अप्राप्तयौवनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 163, + "text": "हते ऽभिमन्यौ करुद्धेन यत्र पार्थेन संयुगे\nअक्षौहिणीः सप्त हत्वा हतॊ राजा जयद्रथः\nसंशप्तकावशेषं च कृतं निःशेषम आहवे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 164, + "text": "अलम्बुसः शरुतायुश च जलसंधश च वीर्यवान\nसौमदत्तिर विराटश च दरुपदश च महारथः\nघटॊत्कचादयश चान्ये निहता दरॊण पर्वणि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 165, + "text": "अश्वत्थामापि चात्रैव दरॊणे युधि निपातिते\nअस्त्रं परादुश्चकारॊग्रं नारायणम अमर्षितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 166, + "text": "सप्तमं भारते पर्व महद एतद उदाहृतम\nअत्र ते पृथिवीपालाः परायशॊ निधनं गताः\nदरॊण पर्वणि ये शूरा निर्दिष्टाः पुरुषर्षभाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 167, + "text": "अध्यायानां शतं परॊक्तम अध्यायाः सप्ततिस तथा\nअष्टौ शलॊकसहस्राणि तथा नव शतानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 168, + "text": "शलॊका नव तथैवात्र संख्यातास तत्त्वदर्शिना\nपाराशर्येण मुनिना संचिन्त्य दरॊण पर्वणि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 169, + "text": "अतः परं कर्ण पर्व परॊच्यते परमाद्भुतम\nसारथ्ये विनियॊगश च मद्रराजस्य धीमतः\nआख्यातं यत्र पौराणं तरिपुरस्य निपातनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 170, + "text": "परयाणे परुषश चात्र संवादः कर्ण शल्ययॊः\nहंसकाकीयम आख्यानम अत्रैवाक्षेप संहितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 171, + "text": "अन्यॊन्यं परति च करॊधॊ युधिष्ठिर किरीटिनॊः\nदवैरथे यत्र पार्थेन हतः कर्णॊ महारथः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 172, + "text": "अष्टमं पर्व निर्दिष्टम एतद भारत चिन्तकैः\nएकॊन सप्ततिः परॊक्ता अध्यायाः कर्ण पर्वणि\nचत्वार्य एव सहस्राणि नव शलॊकशतानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 173, + "text": "अतः परं विचित्रार्थं शक्य पर्व परकीर्तितम\nहतप्रवीरे सैन्ये तु नेता मद्रेश्वरॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 174, + "text": "वृत्तानि रथयुद्धानि कीर्त्यन्ते यत्र भागशः\nविनाशः कुरुमुख्यानां शल्य पर्वणि कीर्त्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 175, + "text": "शल्यस्य निधनं चात्र धर्मराजान महारथात\nगदायुद्धं तु तुमुलम अत्रैव परिकीर्तितम\nसरस्वत्याश च तीर्थानां पुण्यता परिकीर्तिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 176, + "text": "नवमं पर्व निर्दिष्टम एतद अद्भुतम अर्थवत\nएकॊन षष्टिर अध्यायास तत्र संख्या विशारदैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 177, + "text": "संख्याता बहु वृत्तान्ताः शलॊकाग्रं चात्र शस्यते\nतरीणि शलॊकसहस्राणि दवे शते विंशतिस तथा\nमुनिना संप्रणीतानि कौरवाणां यशॊ भृताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 178, + "text": "अतः परं परवक्ष्यामि सौप्तिकं पर्व दारुणम\nभग्नॊरुं यत्र राजानं दुर्यॊधनम अमर्षणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 179, + "text": "वयपयातेषु पार्थेषु तरयस ते ऽभयाययू रथाः\nकृतवर्मा कृपॊ दरौणिः सायाह्ने रुधिरॊक्षिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 180, + "text": "परतिजज्ञे दृढक्रॊधॊ दरौणिर यत्र महारथः\nअहत्वा सर्वपाञ्चालान धृष्टद्युम्नपुरॊगमान\nपाण्डवांश च सहामात्यान न विमॊक्ष्यामि दंशनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 181, + "text": "परसुप्तान निशि विश्वस्तान यत्र ते पुरुषर्षभाः\nपाञ्चालान सपरीवाराञ जघ्नुर दरौणिपुरॊगमाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 182, + "text": "यत्रामुच्यन्त पार्थास ते पञ्च कृष्ण बलाश्रयात\nसात्यकिश च महेष्वासः शेषाश च निधनं गताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 183, + "text": "दरौपदी पुत्रशॊकार्ता पितृभ्रातृवधार्दिता\nकृतानशन संकल्पा यत्र भर्तॄन उपाविशत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 184, + "text": "दरौपदी वचनाद यत्र भीमॊ भीमपराक्रमः\nअन्वधावत संक्रुद्धॊ भरद्वाजं गुरॊः सुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 185, + "text": "भीमसेन भयाद यत्र दैवेनाभिप्रचॊदितः\nअपाण्डवायेति रुषा दरौणिर अस्त्रम अवासृजत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 186, + "text": "मैवम इत्य अब्रवीत कृष्णः शमयंस तस्य तद वचः\nयत्रास्त्रम अस्त्रेण च तच छमयाम आस फाल्गुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 187, + "text": "दरौणिद्वैपायनादीनां शापाश चान्यॊन्य कारिताः\nतॊयकर्मणि सर्वेषां राज्ञाम उदकदानिके" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 188, + "text": "गूढॊत्पन्नस्य चाख्यानं कर्णस्य पृथयात्मनः\nसुतस्यैतद इह परॊक्तं दशमं पर्व सौप्तिकम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 189, + "text": "अष्टादशास्मिन्न अध्यायाः पर्वण्य उक्ता महात्मना\nशलॊकाग्रम अत्र कथितं शतान्य अष्टौ तथैव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 190, + "text": "शलॊकाश च सप्ततिः परॊक्ता यथावद अभिसंख्यया\nसौप्तिकैषीक संबन्धे पर्वण्य अमितबुद्धिना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 191, + "text": "अत ऊर्ध्वम इदं पराहुः सत्री पर्व करुणॊदयम\nविलापॊ वीर पत्नीनां यत्रातिकरुणः समृतः\nकरॊधावेशः परसादश च गान्धारी धृतराष्ट्रयॊः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 192, + "text": "यत्र तान कषत्रियाञ शूरान दिष्टान्तान अनिवर्तिनः\nपुत्रान भरातॄन पितॄंश चैव ददृशुर निहतान रणे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 193, + "text": "यत्र राजा महाप्राज्ञः सर्वधर्मभृतां वरः\nराज्ञां तानि शरीराणि दाहयाम आस शास्त्रतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 194, + "text": "एतद एकादशं परॊक्तं पर्वातिकरुणं महत\nसप्त विंशतिर अध्यायाः पर्वण्य अस्मिन्न उदाहृताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 195, + "text": "शलॊकाः सप्तशतं चात्र पञ्च सप्ततिर उच्यते\nसंखया भारताख्यानं कर्त्रा हय अत्र महात्मना\nपरणीतं सज्जन मनॊ वैक्लव्याश्रु परवर्तकम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 196, + "text": "अतः परं शान्ति पर्व दवादशं बुद्धिवर्धनम\nयत्र निर्वेदम आपन्नॊ धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nघातयित्वा पितॄन भरातॄन पुत्रान संबन्धिबान्धवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 197, + "text": "शान्ति पर्वणि धर्माश च वयाख्याताः शरतल्पिकाः\nराजभिर वेदितव्या ये सम्यङ नयबुभुत्सुभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 198, + "text": "आपद धर्माश च तत्रैव कालहेतु परदर्शकाः\nयान बुद्ध्वा पुरुषः सम्यक सर्वज्ञत्वम अवाप्नुयात\nमॊक्षधर्माश च कथिता विचित्रा बहुविस्तराः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 199, + "text": "दवादशं पर्व निर्दिष्टम एतत पराज्ञजनप्रियम\nपर्वण्य अत्र परिज्ञेयम अध्यायानां शतत्रयम\nतरिंशच चैव तथाध्याया नव चैव तपॊधनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 200, + "text": "शलॊकानां तु सहस्राणि कीर्तितानि चतुर्दश\nपञ्च चैव शतान्य आहुः पञ्चविंशतिसंख्यया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 201, + "text": "अत ऊर्ध्वं तु विज्ञेयम आनुशासनम उत्तमम\nयत्र परकृतिम आपन्नः शरुत्वा धर्मविनिश्चयम\nभीष्माद भागीरथी पुत्रात कुरुराजॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 202, + "text": "वयवहारॊ ऽतर कार्त्स्न्येन धर्मार्थीयॊ निदर्शितः\nविविधानां च दानानां फलयॊगाः पृथग्विधाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 203, + "text": "तथा पात्रविशेषाश च दानानां च परॊ विधिः\nआचार विधियॊगश च सत्यस्य च परा गतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 204, + "text": "एतत सुबहु वृत्तान्तम उत्तमं चानुशासनम\nभीष्मस्यात्रैव संप्राप्तिः सवर्गस्य परिकीर्तिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 205, + "text": "एतत तरयॊदशं पर्व धर्मनिश्चय कारकम\nअध्यायानां शतं चात्र षट चत्वारिंशद एव च\nशलॊकानां तु सहस्राणि षट सप्तैव शतानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 206, + "text": "तत आश्वमेधिकं नाम पर्व परॊक्तं चतुर्दशम\nतत संवर्तमरुत्तीयं यत्राख्यानम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 207, + "text": "सुवर्णकॊशसंप्राप्तिर जन्म चॊक्तं परिक्षितः\nदग्धस्यास्त्राग्निना पूर्वं कृष्णात संजीवनं पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 208, + "text": "चर्यायां हयम उत्सृष्टं पाण्डवस्यानुगच्छतः\nतत्र तत्र च युद्धानि राजपुत्रैर अमर्षणैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 209, + "text": "चित्राङ्गदायाः पुत्रेण पुत्रिकाया धनंजयः\nसंग्रामे बभ्रु वाहेन संशयं चात्र दर्शितः\nअश्वमेधे महायज्ञे नकुलाख्यानम एव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 210, + "text": "इत्य आश्वमेधिकं पर्व परॊक्तम एतन महाद्भुतम\nअत्राध्याय शतं तरिंशत तरयॊ ऽधयायाश च शब्दिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 211, + "text": "तरीणि शलॊकसहस्राणि तावन्त्य एव शतानि च\nविंशतिश च तथा शलॊकाः संख्यातास तत्त्वदर्शिना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 212, + "text": "तत आश्रमवासाक्यं पर्व पञ्चदशं समृतम\nयत्र राज्यं परित्यज्य गान्धारी सहितॊ नृपः\nधृतराष्ट्राश्रमपदं विदुरश च जगाम ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 213, + "text": "यं दृष्ट्वा परस्थितं साध्वी पृथाप्य अनुययौ तदा\nपुत्रराज्यं परित्यज्य गुरुशुश्रूषणे रता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 214, + "text": "यत्र राजा हतान पुत्रान पौत्रान अन्यांश च पार्थिवान\nलॊकान्तर गतान वीरान अपश्यत पुनरागतान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 215, + "text": "ऋषेः परसादात कृष्णस्य दृष्ट्वाश्चर्यम अनुत्तमम\nतयक्त्वा शॊकं सदारश च सिद्धिं परमिकां गतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 216, + "text": "यत्र धर्मं समाश्रित्य विदुरः सुगतिं गतः\nसंजयश च महामात्रॊ विद्वान गावल्गणिर वशी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 217, + "text": "ददर्श नारदं यत्र धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nनारदाच चैव शुश्राव वृष्णीनां कदनं महत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 218, + "text": "एतद आश्रमवासाख्यं पूर्वॊक्तं सुमहाद्भुतम\nदविचत्वारिंशद अध्यायाः पर्वैतद अभिसंख्यया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 219, + "text": "सहस्रम एकं शलॊकानां पञ्च शलॊकशतानि च\nषड एव च तथा शलॊकाः संख्यातास तत्त्वदर्शिना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 220, + "text": "अतः परं निबॊधेदं मौसलं पर्व दारुणम\nयत्र ते पुरुषव्याघ्राः शस्त्रस्पर्श सहा युधि\nबरह्मदण्डविनिष्पिष्टाः समीपे लवणाम्भसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 221, + "text": "आपाने पानगलिता दैवेनाभिप्रचॊदिताः\nएरका रूपिभिर वज्रैर निजघ्नुर इतरेतरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 222, + "text": "यत्र सर्वक्षयं कृत्वा ताव उभौ राम केशवौ\nनातिचक्रमतुः कालं पराप्तं सर्वहरं समम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 223, + "text": "यत्रार्जुनॊ दवारवतीम एत्य वृष्णिविनाकृताम\nदृष्ट्वा विषादम अगमत परां चार्तिं नरर्षभः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 224, + "text": "स सत्कृत्य यदुश्रेष्ठं मातुलं शौरिम आत्मनः\nददर्श यदुवीराणाम आपने वैशसं महत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 225, + "text": "शरीरं वासुदेवस्य रामस्य च महात्मनः\nसंस्कारं लम्भयाम आस वृष्णीनां च परधानतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 226, + "text": "स वृद्धबालम आदाय दवारवत्यास ततॊ जनम\nददर्शापदि कष्टायां गाण्डीवस्य पराभवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 227, + "text": "सर्वेषां चैव दिव्यानाम अस्त्राणाम अप्रसन्नताम\nनाशं वृष्णिकलत्राणां परभावानाम अनित्यताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 228, + "text": "दृष्ट्वा निवेदम आपन्नॊ वयास वाक्यप्रचॊदितः\nधर्मराजं समासाद्य संन्यासं समरॊचयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 229, + "text": "इत्य एतन मौसलं पर्व षॊडशं परिकीर्तितम\nअध्यायाष्टौ समाख्याताः शलॊकानां च शतत्रयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 230, + "text": "महाप्रस्थानिकं तस्माद ऊर्ध्वं सप्त दशं समृतम\nयत्र राज्यं परित्यज्य पाण्डवाः पुरुषर्षभाः\nदरौपद्या सहिता देव्या सिद्धिं परमिकां गताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 231, + "text": "अत्राध्यायास तरयः परॊक्ताः शलॊकानां च शतं तथा\nविंशतिश च तथा शलॊकाः संख्यातास तत्त्वदर्शिना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 232, + "text": "सवर्गपर्व ततॊ जञेयं दिव्यं यत तद अमानुषम\nअध्यायाः पञ्च संख्याता पर्वैतद अभिसंख्यया\nशलॊकानां दवे शते चैव परसंख्याते तपॊधनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 233, + "text": "अष्टादशैवम एतानि पर्वाण्य उक्तान्य अशेषतः\nखिलेषु हरिवंशश च भविष्यच च परकीर्तितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 234, + "text": "एतद अखिलम आख्यातं भारतं पर्व संग्रहात\nअष्टादश समाजग्मुर अक्षौहिण्यॊ युयुत्सया\nतन महद दारुणं युद्धम अहान्य अष्टादशाभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 235, + "text": "यॊ विद्याच चतुरॊ वेदान साङ्गॊपनिषदान दविजः\nन चाख्यानम इदं विद्यान नैव स सयाद विचक्षणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 236, + "text": "शरुत्वा तव इदम उपाख्यानं शराव्यम अन्यन न रॊचते\nपुंः कॊकिलरुतं शरुत्वा रूक्षा धवाङ्क्षस्य वाग इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 237, + "text": "इतिहासॊत्तमाद अस्माज जायन्ते कवि बुद्धयः\nपञ्चभ्य इव भूतेभ्यॊ लॊकसंविधयस तरयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 238, + "text": "अस्याख्यानस्य विषये पुराणं वर्तते दविजाः\nअन्तरिक्षस्य विषये परजा इव चतुर्विधाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 239, + "text": "करिया गुणानां सर्वेषाम इदम आख्यानम आश्रयः\nइन्द्रियाणां समस्तानां चित्रा इव मनः करियाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 240, + "text": "अनाश्रित्यैतद आख्यानं कथा भुवि न विद्यते\nआहारम अनपाश्रित्य शरीरस्येव धारणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 241, + "text": "इदं सर्वैः कवि वरैर आख्यानम उपजीव्यते\nउदयप्रेप्सुभिर भृत्यैर अभिजात इवेश्वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 242, + "text": "दवैपायनौष्ठ पुटनिःसृतम अप्रमेयं; पुण्यं पवित्रम अथ पापहरं शिवं च\nयॊ भारतं समधिगच्छति वाच्यमानं; किं तस्य पुष्कर जलैर अभिषेचनेन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 2, + "shloka": 243, + "text": "आख्यानं तद इदम अनुत्तमं महार्थं; विन्यस्तं महद इह पर्व संग्रहेण\nशरुत्वादौ भवति नृणां सुखावगाहं; विस्तीर्णं लवणजलं यथा पलवेन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 1, + "text": "[सूत]\nजनमेजयः पारिक्षितः सह भरातृभिः कुरुक्षेत्रे दीर्घसत्त्रम उपास्ते\nतस्य भरातरस तरयः शरुतसेनॊग्रसेनॊ भीमसेन इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 2, + "text": "तेषु तत सत्रम उपासीनेषु तत्र शवाभ्यागच्छत सारमेयः\nसजनमेजयस्य भरातृभिर अभिहतॊ रॊरूयमाणॊ मातुः समीपम उपागच्छत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 3, + "text": "तं माता रॊरूयमाणम उवाच\nकिं रॊदिषि\nकेनास्य अभिहत इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 4, + "text": "स एवम उक्तॊ मातरं परत्युवाच\nजनमेजयस्य भरातृभिर अभिहतॊ ऽसमीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 5, + "text": "तं माता परत्युवाच\nवयक्तं तवया तत्रापराद्धं येनास्य अभिहत इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 6, + "text": "स तां पुनर उवाच\nनापराध्यामि किं चित\nनावेक्षे हवींषि नावलिह इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 7, + "text": "तच छरुत्वा तस्य माता सरमा पुत्रशॊकार्ता तत सत्रम उपागच्छद यत्र सजनमेजयः सह भरातृभिर दीर्घसत्रम उपास्ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 8, + "text": "स तया करुद्धया तत्रॊक्तः\nअयं मे पुत्रॊ न किं चिद अपराध्यति\nकिमर्थम अभिहत इति\nयस्माच चायम अभिहतॊ ऽनपकारी तस्माद अदृष्टं तवां भयम आगमिष्यतीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 9, + "text": "सजनमेजय एवम उक्तॊ देव शुन्या सरमया दृढं संभ्रान्तॊ विषण्णश चासीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 10, + "text": "स तस्मिन सत्रे समाप्ते हास्तिनपुरं परत्येत्य पुरॊहितम अनुरूपम अन्विच्छमानः परं यत्नम अकरॊद यॊ मे पापकृत्यां शमयेद इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 11, + "text": "स कदा चिन मृगयां यातः पारिक्षितॊ जनमेजयः कस्मिंश चित सवविषयॊद्देशे आश्रमम अपश्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 12, + "text": "तत्र कश चिद ऋषिर आसां चक्रे शरुतश्रवा नाम\nतस्याभिमतः पुत्र आस्ते सॊमश्रवा नाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 13, + "text": "तस्य तं पुत्रम अभिगम्य जनमेजयः पारिक्षितः पौरॊहित्याय वव्रे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 14, + "text": "स नमस्कृत्य तम ऋषिम उवाच\nभगवन्न अयं तव पुत्रॊ मम पुरॊहितॊ ऽसत्व इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 15, + "text": "स एवम उक्तः परत्युवाच\nभॊ जनमेजय पुत्रॊ ऽयं मम सर्प्यां जातः\nमहातपस्वी सवाध्यायसंपन्नॊ मत तपॊ वीर्यसंभृतॊ मच छुक्रं पीतवत्यास तस्याः कुक्षौ संवृद्धः\nसमर्थॊ ऽयं भवतः सर्वाः पापकृत्याः शमयितुम अन्तरेण महादेव कृत्याम\nअस्य तव एकम उपांशु वरतम\nयद एनं कश चिद बराह्मणः कं चिद अर्थम अभियाचेत तं तस्मै दद्याद अयम\nयद्य एतद उत्सहसे ततॊ नयस्वैनम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 16, + "text": "तेनैवम उत्कॊ जनमेजयस तं परत्युवाच\nभगवंस तथा भविष्यतीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 17, + "text": "स तं पुरॊहितम उपादायॊपावृत्तॊ भरातॄन उवाच\nमयायं वृत उपाध्यायः\nयद अयं बरूयात तत कार्यम अविचारयद्भिर इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 18, + "text": "तेनैवम उक्ता भरातरस तस्य तथा चक्रुः\nस तथा भरातॄन संदिश्य तक्षशिलां परत्यभिप्रतस्थे\nतं च देशं वशे सथापयाम आस" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 19, + "text": "एतस्मिन्न अन्तरे कश चिद ऋषिर धौम्यॊ नामायॊदः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 20, + "text": "स एकं शिष्यम आरुणिं पाञ्चाल्यं परेषयाम आस\nगच्छ केदारखण्डं बधानेति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 21, + "text": "स उपाध्यायेन संदिष्ट आरुणिः पाञ्चाल्यस तत्र गत्वा तत केदारखण्डं बद्धुं नाशक्नॊत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 22, + "text": "स कलिश्यमानॊ ऽपश्यद उपायम\nभवत्व एवं करिष्यामीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 23, + "text": "स तत्र संविवेश केदारखण्डे\nशयाने तस्मिंस तद उदकं तस्थौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 24, + "text": "ततः कदा चिद उपाध्याय आयॊदॊ धौम्यः शिष्यान अपृच्छत\nकव आरुणिः पाञ्चाल्यॊ गत इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 25, + "text": "ते परत्यूचुः\nभगवतैव परेषितॊ गच्छ केदारखण्डं बधानेति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 26, + "text": "स एवम उक्तस ताञ शिष्यान परत्युवाच\nतस्मात सर्वे तत्र गच्छामॊ यत्र स इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 27, + "text": "स तत्र गत्वा तस्याह्वानाय शब्दं चकार\nभॊ आरुणे पाञ्चाल्य कवासि\nवत्सैहीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 28, + "text": "स तच छरुत्वा आरुणिर उपाध्याय वाक्यं तस्मात केदारखण्डात सहसॊत्थाय तम उपाध्यायम उपतस्थे\nपरॊवाच चैनम\nअयम अस्म्य अत्र केदारखण्डे निःसरमाणम उदकम अवारणीयं संरॊद्धुं संविष्टॊ भगवच छब्दं शरुत्वैव सहसा विदार्य केदारखण्डं भगवन्तम उपस्थितः\nतद अभिवादये भगवन्तम\nआज्ञापयतु भवान\nकिं करवाणीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 29, + "text": "तम उपाध्यायॊ ऽबरवीत\nयस्माद भवान केदारखण्डम अवदार्यॊत्थितस तस्माद भवान उद्दालक एव नाम्ना भविष्यतीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 30, + "text": "स उपाध्यायेनानुगृहीतः\nयस्मात तवया मद्वचॊ ऽनुष्ठितं तस्माच छरेयॊ ऽवाप्स्यसीति\nसर्वे च ते वेदाः परतिभास्यन्ति सर्वाणि च धर्मशास्त्राणीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 31, + "text": "स एवम उक्त उपाध्यायेनेष्टं देशं जगाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 32, + "text": "अथापरः शिष्यस तस्यैवायॊदस्य दौम्यस्यॊपमन्युर नाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 33, + "text": "तम उपाध्यायः परेषयाम आस\nवत्सॊपमन्यॊ गा रक्षस्वेति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 34, + "text": "स उपाध्याय वचनाद अरक्षद गाः\nस चाहनि गा रक्षित्वा दिवसक्षये ऽभयागम्यॊपाध्यायस्याग्रतः सथित्वा नमश चक्रे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 35, + "text": "तम उपाध्यायः पीवानम अपश्यत\nउवाच चैनम\nवत्सॊपमन्यॊ केन वृत्तिं कल्पयसि\nपीवान असि दृढम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 36, + "text": "स उपाध्यायं परत्युवाच\nभैक्षेण वृत्तिं कल्पयामीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 37, + "text": "तम उपाध्यायः परत्युवाच\nममानिवेद्य भैक्षं नॊपयॊक्तव्यम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 38, + "text": "स तथेत्य उक्त्वा पुनर अरक्षद गाः\nरक्षित्वा चागम्य तथैवॊपाध्यायस्याग्रतः सथित्वा नमश चक्रे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 39, + "text": "तम उपाध्यायस तथापि पीवानम एव दृष्ट्वॊवाच\nवत्सॊपमन्यॊ सर्वम अशेषतस ते भैक्षं गृह्णामि\nकेनेदानीं वृत्तिं कल्पयसीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 40, + "text": "स एवम उक्त उपाध्यायेन परत्युवाच\nभगवते निवेद्य पूर्वम अपरं चरामि\nतेन वृत्तिं कल्पयामीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 41, + "text": "तम उपाध्यायः परत्युवाच\nनैषा नयाय्या गुरुवृत्तिः\nअन्येषाम अपि वृत्त्युपरॊधं करॊष्य एवं वर्तमानः\nलुब्धॊ ऽसीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 42, + "text": "स तथेत्य उक्त्वा गा अरक्षत\nरक्षित्वा च पुनर उपाध्याय गृहम आगम्यॊपाध्यायस्याग्रतः सथित्वा नमश चक्रे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 43, + "text": "तम उपाध्यायस तथापि पीवानम एव दृष्ट्वा पुनर उवाच\nअहं ते सर्वं भैक्षं गृह्णामि न चान्यच चरसि\nपीवान असि\nकेन वृत्तिं कल्पयसीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 44, + "text": "स उपाध्यायं परत्युवाच\nभॊ एतासां गवां पयसा वृत्तिं कल्पयामीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 45, + "text": "तम उपाध्यायः परत्युवाच\nनैतन नयाय्यं पय उपयॊक्तुं भवतॊ मयाननुज्ञातम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 46, + "text": "स तथेति परतिज्ञाय गा रक्षित्वा पुनर उपाध्याय गृहान एत्य पुरॊर अग्रतः सथित्वा नमश चक्रे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 47, + "text": "तम उपाध्यायः पीवानम एवापश्यत\nउवाच चैनम\nभैक्षं नाश्नासि न चान्यच चरसि\nपयॊ न पिबसि\nपीवान असि\nकेन वृत्तिं कल्पयसीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 48, + "text": "स एवम उक्त उपाध्यायं परत्युवाच\nभॊः फेनं पिबामि यम इमे वत्सा मातॄणां सतनं पिबन्त उद्गिरन्तीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 49, + "text": "तम उपाध्यायः परत्युवाच\nएते तवद अनुकम्पया गुणवन्तॊ वत्साः परभूततरं फेनम उद्गिरन्ति\nतद एवम अपि वत्सानां वृत्त्युपरॊधं करॊष्य एवं वर्तमानः\nफेनम अपि भवान न पातुम अर्हतीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 50, + "text": "स तथेति परतिज्ञाय निराहारस ता गा अरक्षत\nतथा परतिषिद्धॊ भैक्षं नाश्नाति न चान्यच चरति\nपयॊ न पिबति\nफेनं नॊपयुङ्क्ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 51, + "text": "स कदा चिद अरण्ये कषुधार्तॊ ऽरकपत्राण्य अभक्षयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 52, + "text": "स तैर अर्कपत्रैर भक्षितैः कषार कटूष्ण विपाकिभिश चक्षुष्य उपहतॊ ऽनधॊ ऽभवत\nसॊ ऽनधॊ ऽपि चङ्क्रम्यमाणः कूपे ऽपतत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 53, + "text": "अथ तस्मिन्न अनागच्छत्य उपाध्यायः शिष्यान अवॊचत\nमयॊपमन्युः सर्वतः परतिषिद्धः\nस नियतं कुपितः\nततॊ नागच्छति चिरगतश चेति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 54, + "text": "स एवम उक्त्वा गत्वारण्यम उपमन्यॊर आह्वानं चक्रे\nभॊ उपमन्यॊ कवासि\nवत्सैहीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 55, + "text": "स तदाह्वानम उपाध्यायाच छरुत्वा परत्युवाचॊच्चैः\nअयम अस्मि भॊ उपाध्याय कूपे पतित इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 56, + "text": "तम उपाध्यायः परत्युवाच\nकथम असि कूपे पतित इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 57, + "text": "स तं परत्युवाच\nअर्कपत्राणि भक्षयित्वान्धी भूतॊ ऽसमि\nअतः कूपे पतित इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 58, + "text": "तम उपाध्यायः परत्युवाच\nअश्विनौ सतुहि\nतौ तवां चक्षुष्मन्तं करिष्यतॊ देव भिषजाव इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 59, + "text": "स एवम उक्त उपाध्यायेन सतॊतुं परचक्रमे देवाव अश्विनौ वाग्भिर ऋग्भिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 60, + "text": "परपूर्वगौ पूर्वजौ चित्रभानू; गिरा वा शंसामि तपनाव अनन्तौ\nदिव्यौ सुपर्णौ विरजौ विमानाव; अधिक्षियन्तौ भुवनानि विश्वा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 61, + "text": "हिरण्मयौ शकुनी साम्परायौ; नासत्य दस्रौ सुनसौ वैजयन्तौ\nशुक्रं वयन्तौ तरसा सुवेमाव; अभि वययन्ताव असितं विवस्वत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 62, + "text": "गरस्तां सुपर्णस्य बलेन वर्तिकाम; अमुञ्चताम अश्विनौ सौभगाय\nतावत सुवृत्ताव अनमन्त मायया; सत्तमा गा अरुणा उदावहन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 63, + "text": "षष्टिश च गावस तरिशताश च धेनव; एकं वत्सं सुवते तं दुहन्ति\nनाना गॊष्ठा विहिता एकदॊहनास; ताव अश्विनौ दुहतॊ घर्मम उक्थ्यम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 64, + "text": "एकां नाभिं सप्तशता अराः शरिताः; परधिष्व अन्या विंशतिर अर्पिता अराः\nअनेमि चक्रं परिवर्तते ऽजरं; मायाश्विनौ समनक्ति चर्षणी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 65, + "text": "एकं चक्रं वर्तते दवादशारं; परधि षण णाभिम एकाक्षम अमृतस्य धारणम\nयस्मिन देवा अधि विश्वे विषक्तास; ताव अश्विनौ मुञ्चतॊ मा विषीदतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 66, + "text": "अश्विनाव इन्द्रम अमृतं वृत्तभूयौ; तिरॊधत्ताम अश्विनौ दासपत्नी\nभित्त्वा गिरिम अश्विनौ गाम उदाचरन्तौ; तद वृष्टम अह्ना परथिता वलस्य" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 67, + "text": "युवां दिशॊ जनयथॊ दशाग्रे; समानं मूर्ध्नि रथया वियन्ति\nतासां यातम ऋषयॊ ऽनुप्रयान्ति; देवा मनुष्याः कषितिम आचरन्ति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 68, + "text": "युवां वर्णान विकुरुथॊ विश्वरूपांस; ते ऽधिक्षियन्ति भुवनानि विश्वा\nते भानवॊ ऽपय अनुसृताश चरन्ति; देवा मनुष्याः कषितिम आचरन्ति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 69, + "text": "तौ नासत्याव अश्विनाव आमहे वां; सरजं च यां बिभृथः पुष्करस्य\nतौ नासत्याव अमृतावृतावृधाव; ऋते देवास तत परपदेन सूते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 70, + "text": "मुखेन गर्भं लभतां युवानौ; गतासुर एतत परपदेन सूते\nसद्यॊ जातॊ मातरम अत्ति गर्भस ताव; अश्विनौ मुञ्चथॊ जीवसे गाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 71, + "text": "एवं तेनाभिष्टुताव अश्विनाव आजग्मतुः\nआहतुश चैनम\nपरीतौ सवः\nएष ते ऽपूपः\nअशानैनम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 72, + "text": "स एवम उतः परत्युवाच\nनानृतम ऊचतुर भवन्तौ\nन तव अहम एतम अपूपम उपयॊक्तुम उत्सहे अनिवेद्य गुरव इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 73, + "text": "ततस तम अश्विनाव ऊचतुः\nआवाभ्यां पुरस्ताद भवत उपाध्यायेनैवम एवाभिष्टुताभ्याम अपूपः परीताभ्यां दत्तः\nउपयुक्तश च स तेनानिवेद्य गुरवे\nतवम अपि तथैव कुरुष्व यथा कृतम उपाध्यायेनेति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 74, + "text": "स एवम उक्तः पुनर एव परत्युवाचैतौ\nपरत्यनुनये भवन्ताव अश्विनौ\nनॊत्सहे ऽहम अनिवेद्यॊपाध्यायायॊपयॊक्तुम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 75, + "text": "तम अश्विनाव आहतुः\nपरीतौ सवस तवानया गुरुवृत्त्या\nउपाध्यायस्य ते कार्ष्णायसा दन्ताः\nभवतॊ हिरण्मया भविष्यन्ति\nचक्षुष्मांश च भविष्यसि\nशरेयश चावाप्स्यसीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 76, + "text": "स एवम उक्तॊ ऽशविभ्यां लब्धचक्षुर उपाध्याय सकाशम आगम्यॊपाध्यायम अभिवाद्याचचक्षे\nस चास्य परीतिमान अभूत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 77, + "text": "आह चैनम\nयथाश्विनाव आहतुस तथा तवं शरेयॊ ऽवाप्स्यसीति\nसर्वे च ते वेदाः परतिभास्यन्तीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 78, + "text": "एषा तस्यापि परीक्षॊपमन्यॊः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 79, + "text": "अथापरः शिष्यस तस्यैवायॊदस्य धौम्यस्य वेदॊ नाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 80, + "text": "तम उपाध्यायः संदिदेश\nवत्स वेद इहास्यताम\nभवता मद्गृहे कं चित कालं शुश्रूषमाणेन भवितव्यम\nशरेयस ते भविष्यतीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 81, + "text": "स तथेत्य उक्त्वा गुरु कुले दीर्घकालं गुरुशुश्रूषणपरॊ ऽवसत\nगौर इव नित्यं गुरुषु धूर्षु नियुज्यमानः शीतॊष्णक्षुत तृष्णा दुःखसहः सर्वत्राप्रतिकूलः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 82, + "text": "तस्य महता कालेन गुरुः परितॊषं जगाम\nतत्परितॊषाच च शरेयः सर्वज्ञतां चावाप\nएषा तस्यापि परीक्षा वेदस्य" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 83, + "text": "स उपाध्यायेनानुज्ञातः समावृत्तस तस्माद गुरु कुलवासाद गृहाश्रमं परत्यपद्यत\nतस्यापि सवगृहे वसतस तरयः शिष्या बभूवुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 84, + "text": "स शिष्यान न किं चिद उवाच\nकर्म वा करियतां गुरुशुश्रूषा वेति\nदुःखाभिज्ञॊ हि गुरु कुलवासस्य शिष्यान परिक्लेशेन यॊजयितुं नेयेष" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 85, + "text": "अथ कस्य चित कालस्य वेदं बराह्मणं जनमेजयः पौष्यश च कषत्रियाव उपेत्यॊपाध्यायं वरयां चक्रतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 86, + "text": "स कदा चिद याज्य कार्येणाभिप्रस्थित उत्तङ्कं नाम शिष्यं नियॊजयाम आस\nभॊ उत्तङ्क यत किं चिद अस्मद गृहे परिहीयते यद इच्छाम्य अहम अपरिहीणं भवता करियमाणम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 87, + "text": "स एवं परतिसमादिश्यॊत्तङ्कं वेदः परवासं जगाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 88, + "text": "अथॊत्तङ्कॊ गुरुशुश्रूषुर गुरु नियॊगम अनुतिष्ठमानस तत्र गुरु कुले वसति सम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 89, + "text": "स वसंस तत्रॊपाध्याय सत्रीभिः सहिताभिर आहूयॊक्तः\nउपाध्यायिनी ते ऋतुमती\nउपाध्यायश च परॊषितः\nअस्या यथायम ऋतुर वन्ध्यॊ न भवति तथा करियताम\nएतद विषीदतीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 90, + "text": "स एवम उक्तस ताः सत्रियः परत्युवाच\nन मया सत्रीणां वचनाद इदम अकार्यं कार्यम\nन हय अहम उपाध्यायेन संदिष्टः\nअकार्यम अपि तवया कार्यम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 91, + "text": "तस्य पुनर उपाध्यायः कालान्तरेण गृहान उपजगाम तस्मात परवासात\nस तद्वृत्तं तस्याशेषम उपलभ्य परीतिमान अभूत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 92, + "text": "उवाच चैनम\nवत्सॊत्तङ्क किं ते परियं करवाणीति\nधर्मतॊ हि शुश्रूषितॊ ऽसमि भवता\nतेन परीतिः परस्परेण नौ संवृद्धा\nतद अनुजाने भवन्तम\nसर्वाम एव सिद्धिं पराप्स्यसि\nगम्यताम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 93, + "text": "स एवम उक्तः परत्युवाच\nकिं ते परियं करवाणीति\nएवं हय आहुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 94, + "text": "यश चाधर्मेण विब्रूयाद यश चाधर्मेण पृच्छति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 95, + "text": "तयॊर अन्यतरः परैति विद्वेषं चाधिगच्छति\nसॊ ऽहम अनुज्ञातॊ भवता इच्छामीष्टं ते गुर्वर्थम उपहर्तुम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 96, + "text": "तेनैवम उक्त उपाध्यायः परत्युवाच\nवत्सॊत्तङ्क उष्यतां तावद इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 97, + "text": "स कदा चित तम उपाध्यायम आहॊत्तङ्कः\nआज्ञापयतु भवान\nकिं ते परियम उपहरामि गुर्वर्थम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 98, + "text": "तम उपाध्यायः परत्युवाच\nवत्सॊत्तङ्क बहुशॊ मां चॊदयसि गुर्वर्थम उपहरेयम इति\nतद गच्छ\nएनां परविश्यॊपाध्यायनीं पृच्छ किम उपहरामीति\nएषा यद बरवीति तद उपहरस्वेति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 99, + "text": "स एवम उक्तॊपाध्यायेनॊपाध्यायिनीम अपृच्छत\nभवत्य उपाध्यायेनास्म्य अनुज्ञातॊ गृहं गन्तुम\nतद इच्छामीष्टं ते गुर्वर्थम उपहृत्यानृणॊ गन्तुम\nतद आज्ञापयतु भवती\nकिम उपहरामि गुर्वर्थम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 100, + "text": "सैवम उक्तॊपाध्यायिन्य उत्तङ्कं परत्युवाच\nगच्छ पौष्यं राजानम\nभिक्षस्व तस्य कषत्रियया पिनद्धे कुण्डले\nते आनयस्व\nइतश चतुर्थे ऽहनि पुण्यकं भविता\nताभ्याम आबद्धाभ्यां बराह्मणान परिवेष्टुम इच्छामि\nशॊभमाना यथा ताभ्यां कुण्डलाभ्यां तस्मिन्न अहनि संपादयस्व\nशरेयॊ हि ते सयात कषणं कुर्वत इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 101, + "text": "स एवम उक्त उपाध्यायिन्या परातिष्ठतॊत्तङ्कः\nस पथि गच्छन्न अपश्यद ऋषभम अतिप्रमाणं तम अधिरूढं च पुरुषम अतिप्रमाणम एव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 102, + "text": "स पुरुष उत्तङ्कम अभ्यभाषत\nउत्तङ्कैतत पुरीषम अस्य ऋषभस्य भक्षस्वेति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 103, + "text": "स एवम उक्तॊ नैच्छति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 104, + "text": "तम आह पुरुषॊ भूयः\nभक्षयस्वॊत्तङ्क\nमा विचारय\nउपाध्यायेनापि ते भक्षितं पूर्वम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 105, + "text": "स एवम उक्तॊ बाढम इत्य उक्त्वा तदा तद ऋषभस्य पुरीषं मूत्रं च भक्षयित्वॊत्तङ्कः परतस्थे यत्र स कषत्रियः पौष्यः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 106, + "text": "तम उपेत्यापश्यद उत्तङ्क आसीनम\nस तम उपेत्याशीर्भिर अभिनन्द्यॊवाच\nअर्थी भवन्तम उपगतॊ ऽसमीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 107, + "text": "स एनम अभिवाद्यॊवाच\nभगवन पौष्यः खल्व अहम\nकिं करवाणीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 108, + "text": "तम उवाचॊत्तङ्कः\nगुर्वर्थे कुण्डलाभ्याम अर्थ्य आगतॊ ऽसमीति ये ते कषत्रियया पिनद्धे कुण्डले ते भवान दातुम अर्हतीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 109, + "text": "तं पौष्यः परत्युवाच\nपरविश्यान्तःपुरं कषत्रिया याच्यताम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 110, + "text": "स तेनैवम उक्तः परविश्यान्तःपुरं कषत्रियां नापश्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 111, + "text": "स पौष्यं पुनर उवाच\nन युक्तं भवता वयम अनृतेनॊपचरितुम\nन हि ते कषत्रियान्तःपुरे संनिहिता\nनैनां पश्यामीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 112, + "text": "स एवम उक्तः पौष्यस तं परत्युवाच\nसंप्रति भवान उच्छिष्टः\nसमर तावत\nन हि सा कषत्रिया उच्छिष्टेनाशुचिना वा शक्या दरष्टुम\nपतिव्रतात्वाद एषा नाशुचेर दर्शनम उपैतीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 113, + "text": "अथैवम उक्त उत्तङ्कः समृत्वॊवाच\nअस्ति खलु मयॊच्छिष्टेनॊपस्पृष्टं शीघ्रं गच्छता चेति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 114, + "text": "तं पौष्यः परत्युवाच\nएतत तद एवं हि\nन गच्छतॊपस्पृष्टं भवति न सथितेनेति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 115, + "text": "अथॊत्तङ्कस तथेत्य उक्त्वा पराङ्मुख उपविश्य सुप्रक्षालित पाणिपादवदनॊ ऽशब्दाभिर हृदयंगमाभिर अद्भिर उपस्पृश्य तरिः पीत्वा दविः परमृज्य खान्य अद्भिर उपस्पृश्यान्तःपुरं परविश्य तां कषत्रियाम अपश्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 116, + "text": "सा च दृष्ट्वैवॊत्तङ्कम अभ्युत्थायाभिवाद्यॊवाच\nसवागतं ते भगवन\nआज्ञापय किं करवाणीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 117, + "text": "स ताम उवाच\nएते कुण्डले गुर्वर्थं मे भिक्षिते दातुम अर्हसीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 118, + "text": "सा परीता तेन तस्य सद्भावेन पात्रम अयम अनतिक्रमणीयश चेति मत्वा ते कुण्डले अवमुच्यास्मै परायच्छत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 119, + "text": "आह चैनम\nएते कुण्डले तक्षकॊ नागराजः परार्थयति\nअप्रमत्तॊ नेतुम अर्हसीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 120, + "text": "स एवम उक्तस तां कषत्रियां परत्युवाच\nभवति सुनिर्वृत्ता भव\nन मां शक्तस तक्षकॊ नागराजॊ धर्षयितुम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 121, + "text": "स एवम उक्त्वा तां कषत्रियाम आमन्त्र्य पौष्य सकाशम आगच्छत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 122, + "text": "स तं दृष्ट्वॊवाच\nभॊः पौष्य परीतॊ ऽसमीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 123, + "text": "तं पौष्यः परत्युवाच\nभगवंश चिरस्य पात्रम आसाद्यते\nभवांश च गुणवान अतिथिः\nतत करिये शराद्धम\nकषणः करियताम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 124, + "text": "तम उत्तङ्कः परत्युवाच\nकृतक्षण एवास्मि\nशीघ्रम इच्छामि यथॊपपन्नम अन्नम उपहृतं भवतेति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 125, + "text": "स तथेत्य उक्त्वा यथॊपपन्नेनान्नेनैनं भॊजयाम आस" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 126, + "text": "अथॊत्तङ्कः शीतम अन्नं सकेशं दृष्ट्वाशुच्य एतद इति मत्वा पौष्यम उवाच\nयस्मान मे अशुच्य अन्नं ददासि तस्मद अन्धॊ भविष्यसीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 127, + "text": "तं पौष्यः परत्युवाच\nयस्मात तवम अप्य अदुष्टम अन्नं दूषयसि तस्माद अनपत्यॊ भविष्यसीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 128, + "text": "सॊ ऽथ पौष्यस तस्याशुचि भावम अन्नस्यागमयाम आस" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 129, + "text": "अथ तदन्नं मुक्तकेश्या सत्रियॊपहृतं सकेशम अशुचि मत्वॊत्तङ्कं परसादयाम आस\nभगवन्न अज्ञानाद एतद अन्नं सकेशम उपहृतं शीतं च\nतत कषामये भवन्तम\nन भवेयम अन्ध इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 130, + "text": "तम उत्तङ्कः परत्युवाच\nन मृषा बरवीमि\nभूत्वा तवम अन्धॊ नचिराद अनन्धॊ भविष्यसीति\nममापि शापॊ न भवेद भवता दत्त इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 131, + "text": "तं पौष्यः परत्युवाच\nनाहं शक्तः शापं परत्यादातुम\nन हि मे मन्युर अद्याप्य उपशमं गच्छति\nकिं चैतद भवता न जञायते यथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 132, + "text": "नावनीतं हृदयं बराह्मणस्य; वाचि कषुरॊ निहितस तीक्ष्णधारः\nविपरीतम एतद उभयं कषत्रियस्य; वान नावनीती हृदयं तीक्ष्णधारम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 133, + "text": "इति\nतद एवंगते न शक्तॊ ऽहं तीक्ष्णहृदयत्वात तं शापम अन्यथा कर्तुम\nगम्यताम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 134, + "text": "तम उत्तङ्कः परत्युवाच\nभवताहम अन्नस्याशुचि भावम आगमय्य परत्यनुनीतः\nपराक च ते ऽभिहितम\nयस्माद अदुष्टम अन्नं दूषयसि तस्माद अनपत्यॊ भविष्यसीति\nदुष्टे चान्ने नैष मम शापॊ भविष्यतीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 135, + "text": "साधयामस तावद इत्य उक्त्वा परातिष्ठतॊत्तङ्कस ते कुण्डले गृहीत्वा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 136, + "text": "सॊ ऽपश्यत पथि नग्नं शरमणम आगच्छन्तं मुहुर मुहुर दृश्यमानम अदृश्यमानं च\nअथॊत्तङ्कस ते कुण्डले भूमौ निक्षिप्यॊदकार्थं परचक्रमे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 137, + "text": "एतस्मिन्न अन्तरे स शरमणस तवरमाण उपसृत्य ते कुण्डले गृहीत्वा पराद्रवत\nतम उत्तङ्कॊ ऽभिसृत्य जग्राह\nस तद रूपं विहाय तक्षक रूपं कृत्वा सहसा धरण्यां विवृतं महाबिलं विवेश" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 138, + "text": "परविश्य च नागलॊकं सवभवनम अगच्छत\nतम उत्तङ्कॊ ऽनवाविवेश तेनैव बिलेन\nपरविश्य च नागान अस्तुवद एभिः शलॊकैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 139, + "text": "य ऐरावत राजानः सर्पाः समितिशॊभनाः\nवर्षन्त इव जीमूताः सविद्युत्पवनेरिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 140, + "text": "सुरूपाश च विरूपाश च तथा कल्माषकुण्डलाः\nआदित्यवन नाकपृष्ठे रेजुर ऐरावतॊद्भवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 141, + "text": "बहूनि नागवर्त्मानि गङ्गायास तीर उत्तरे\nइच्छेत कॊ ऽरकांशु सेनायां चर्तुम ऐरावतं विना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 142, + "text": "शतान्य अशीतिर अष्टौ च सहस्राणि च विंशतिः\nसर्पाणां परग्रहा यान्ति धृतराष्ट्रॊ यद एजति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 143, + "text": "ये चैनम उपसर्पन्ति ये च दूरं परं गताः\nअहम ऐरावत जयेष्ठभ्रातृभ्यॊ ऽकरवं नमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 144, + "text": "यस्य वासः कुरुक्षेत्रे खाण्डवे चाभवत सदा\nतं काद्रवेयम अस्तौषं कुण्डलार्थाय तक्षकम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 145, + "text": "तक्षकश चाश्वसेनश च नित्यं सहचराव उभौ\nकुरुक्षेत्रे निवसतां नदीम इक्षुमतीम अनु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 146, + "text": "जघन्यजस तक्षकस्य शरुतसेनेति यः शरुतः\nअवसद्यॊ महद दयुम्नि परार्थयन नागमुख्यताम\nकरवाणि सदा चाहं नमस तस्मै महात्मने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 147, + "text": "एवं सतुवन्न अपि नागान यदा ते कुण्डले नालभद अथापश्यत सत्रियौ तन्त्रे अधिरॊप्य पटं वयन्त्यौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 148, + "text": "तस्मिंश च तन्त्रे कृष्णाः सिताश च तन्तवः\nचक्रं चापश्यत षड्भिः कुमारैः परिवर्त्यमानम\nपुरुषं चापश्यद दर्शनीयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 149, + "text": "स तान सर्वास तुष्टावैभिर मन्त्रवादश्लॊकैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 150, + "text": "तरीण्य अर्पितान्य अत्र शतानि मध्ये; षष्टिश च नित्यं चरति धरुवे ऽसमिन\nचक्रे चतुर्विंशतिपर्व यॊगे षड; यत कुमाराः परिवर्तयन्ति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 151, + "text": "तन्त्रं चेदं विश्वरूपं युवत्यौ; वयतस तन्तून सततं वर्तयन्त्यौ\nकृष्णान सितांश चैव विवर्तयन्त्यौ; भूतान्य अजस्रं भुवनानि चैव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 152, + "text": "वज्रस्य भर्ता भुवनस्य गॊप्ता; वृत्रस्य हन्ता नमुचेर निहन्ता\nकृष्णे वसानॊ वसने महात्मा; सत्यानृते यॊ विविनक्ति लॊके" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 153, + "text": "यॊ वाजिनं गर्भम अपां पुराणं; वैश्वानरं वाहनम अभ्युपेतः\nनमः सदास्मै जगद ईश्वराय; लॊकत्रयेशाय पुरंदराय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 154, + "text": "ततः स एनं पुरुषः पराह\nपरीतॊ ऽसमि ते ऽहम अनेन सतॊत्रेण\nकिं ते परियं करवाणीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 155, + "text": "स तम उवाच\nनागा मे वशम ईयुर इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 156, + "text": "स एनं पुरुषः पुनर उवाच\nएतम अश्वम अपाने धमस्वेति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 157, + "text": "स तम अश्वम अपाने ऽधमत\nअथाश्वाद धम्यमानात सर्वस्रॊतॊभ्यः सधूमा अर्चिषॊ ऽगनेर निष्पेतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 158, + "text": "ताभिर नागलॊकॊ धूपितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 159, + "text": "अथ ससंभ्रमस तक्षकॊ ऽगनितेजॊ भयविषण्णस ते कुण्डले गृहीत्वा सहसा सवभवनान निष्क्रम्यॊत्तङ्कम उवाच\nएते कुण्डले परतिगृह्णातु भवान इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 160, + "text": "स ते परतिजग्राहॊत्तङ्कः\nकुण्डले परतिगृह्याचिन्तयत\nअद्य तत पुण्यकम उपाध्यायिन्याः\nदूरं चाहम अभ्यागतः\nकथं नु खलु संभावयेयम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 161, + "text": "तत एनं चिन्तयानम एव स पुरुष उवाच\nउत्तङ्क एनम अश्वम अधिरॊह\nएष तवां कषणाद एवॊपाध्याय कुलं परापयिष्यतीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 162, + "text": "स तथेत्य उक्त्वा तम अश्वम अधिरुह्य परत्याजगामॊपाध्याय कुलम\nउपाध्यायिनी च सनाता केशान आवपयन्त्य उपविष्टॊत्तङ्कॊ नागच्छतीति शापायास्य मनॊ दधे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 163, + "text": "अथॊत्तङ्कः परविश्यॊपाध्यायिनीम अभ्यवादयत\nते चास्यै कुण्डले परायच्छत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 164, + "text": "सा चैनं परत्युवाच\nउत्तङ्क देशे काले ऽभयागतः\nसवागतं ते वत्स\nमनाग असि मया न शप्तः\nशरेयस तवॊपस्थितम\nसिद्धम आप्नुहीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 165, + "text": "अथॊत्तङ्क उपाध्यायम अभ्यवादयत\nतम उपाध्यायः परत्युवाच\nवत्सॊत्तङ्क सवागतं ते\nकिं चिरं कृतम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 166, + "text": "तम उत्तङ्क उपाध्यायं परत्युवाच\nभॊस तक्षकेण नागराजेन विघ्नः कृतॊ ऽसमिन कर्मणि\nतेनास्मि नागलॊकं नीतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 167, + "text": "तत्र च मया दृष्टे सत्रियौ तन्त्रे ऽधिरॊप्य पटं वयन्त्यौ\nतस्मिंश च तन्त्रे कृष्णाः सिताश च तन्तवः\nकिं तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 168, + "text": "तत्र च मया चक्रं दृष्टं दवादशारम\nषट चैनं कुमाराः परिवर्तयन्ति\nतद अपि किम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 169, + "text": "पुरुषश चापि मया दृष्टः\nस पुनः कः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 170, + "text": "अश्वश चातिप्रमाण युक्तः\nस चापि कः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 171, + "text": "पथि गच्छता मयर्षभॊ दृष्टः\nतं च पुरुषॊ ऽधिरूढः\nतेनास्मि सॊपचारम उक्तः\nउत्तङ्कास्यर्षभस्य पुरीषं भक्षय\nउपाध्यायेनापि ते भक्षितम इति\nततस तद वचनान मया तद ऋषभस्य पुरीषम उपयुक्तम\nतद इच्छामि भवतॊपदिष्टं किं तद इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 172, + "text": "तेनैवम उक्त उपाध्यायः परत्युवाच\nये ते सत्रियौ धाता विधाता च\nये च ते कृष्णाः सिताश च तन्तवस ते रात्र्यहनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 173, + "text": "यद अपि तच चक्रं दवादशारं षट कुमाराः परिवर्तयन्ति ते ऋतवः षट संवत्सरश चक्रम\nयः पुरुषः स पर्जन्यः\nयॊ ऽशवः सॊ ऽगनिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 174, + "text": "य ऋषभस तवया पथि गच्छता दृष्टः स ऐरावतॊ नागराजः\nयश चैनम अधिरूढः सेन्द्रः\nयद अपि ते पुरीषं भक्षितं तस्य ऋषभस्य तद अमृतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 175, + "text": "तेन खल्व असि न वयापन्नस तस्मिन नागभवने\nस चापि मम सखा इन्द्रः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 176, + "text": "तद अनुग्रहात कुण्डले गृहीत्वा पुनर अभ्यागतॊ ऽसि\nतत सौम्य गम्यताम\nअनुजाने भवन्तम\nशरेयॊ ऽवाप्स्यसीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 177, + "text": "स उपाध्यायेनानुज्ञात उत्तङ्कः करुद्धस तक्षकस्य परतिचिकीर्षमाणॊ हास्तिनपुरं परतस्थे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 178, + "text": "स हास्तिनपुरं पराप्य नचिराद दविजसत्तमः\nसमागच्छत राजानम उत्तङ्कॊ जनमेजयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 179, + "text": "पुरा तक्षशिलातस तं निवृत्तम अपराजितम\nसम्यग विजयिनं दृष्ट्वा समन्तान मन्त्रिभिर वृतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 180, + "text": "तस्मै जयाशिषः पूर्वं यथान्यायं परयुज्य सः\nउवाचैनं वचः काले शब्दसंपन्नया गिरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 181, + "text": "अन्यस्मिन करणीये तवं कार्ये पार्थिव सत्तम\nबाल्याद इवान्यद एव तवं कुरुषे नृपसत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 182, + "text": "एवम उक्तस तु विप्रेण स राजा परत्युवाच ह\nजनमेजयः परसन्नात्मा सम्यक संपूज्य तं मुनिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 183, + "text": "आसां परजानां परिपालनेन; सवं कषत्रधर्मं परिपालयामि\nपरब्रूहि वा किं करियतां दविजेन्द्र; शुश्रूषुर अस्म्य अद्य वचस तवदीयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 184, + "text": "स एवम उक्तस तु नृपॊत्तमेन; दविजॊत्तमः पुण्यकृतां वरिष्ठः\nउवाच राजानम अदीनसत्त्वं; सवम एव कार्यं नृपतेश च यत तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 185, + "text": "तक्षकेण नरेन्द्रेन्द्र येन ते हिंसितः पिता\nतस्मै परतिकुरुष्व तवं पन्नगाय दुरात्मने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 186, + "text": "कार्यकालं च मन्ये ऽहं विधिदृष्टस्य कर्मणः\nतद गच्छापचितिं राजन पितुस तस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 187, + "text": "तेन हय अनपराधी स दष्टॊ दुष्टान्तर आत्मना\nपञ्चत्वम अगमद राजा वर्जाहत इव दरुमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 188, + "text": "बलदर्प समुत्सिक्तस तक्षकः पन्नगाधमः\nअकार्यं कृतवान पापॊ यॊ ऽदशत पितरं तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 189, + "text": "राजर्षिर वंशगॊप्तारम अमर परतिमं नृपम\nजघान काश्यपं चैव नयवर्तयत पापकृत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 190, + "text": "दग्धुम अर्हसि तं पापं जवलिते हव्यवाहने\nसर्वसत्रे महाराज तवयि तद धि विधीयते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 191, + "text": "एवं पितुश चापचितिं गतवांस तवं भविष्यसि\nमम परियं च सुमहत कृतं राजन भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 192, + "text": "कर्मणः पृथिवीपाल मम येन दुरात्मना\nविघ्नः कृतॊ महाराज गुर्वर्थं चरतॊ ऽनघ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 193, + "text": "एतच छरुत्वा तु नृपतिस तक्षकस्य चुकॊप ह\nउत्तङ्क वाक्यहविषा दीप्तॊ ऽगनिर हविषा यथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 194, + "text": "अपृच्छच च तदा राजा मन्त्रिणः सवान सुदुःखितः\nउत्तङ्कस्यैव सांनिध्ये पितुः सवर्गगतिं परति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 3, + "shloka": 195, + "text": "तदैव हि स राजेन्द्रॊ दुःखशॊकाप्लुतॊ ऽभवत\nयदैव पितरं वृत्तम उत्तङ्काद अशृणॊत तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 4, + "shloka": 1, + "text": "लॊमहर्षण पुत्र उग्रश्रवाः सूतः पौराणिकॊ नैमिषारण्ये शौनकस्य कुलपतेर दवादश वार्षिके सत्रे ऋषीन अभ्यागतान उपतस्थे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 4, + "shloka": 2, + "text": "पौराणिकः पुराणे कृतश्रमः स तान कृताञ्जलिर उवाच\nकिं भवन्तः शरॊतुम इच्छन्ति\nकिम अहं बरुवाणीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 4, + "shloka": 3, + "text": "तम ऋषय ऊचुः\nपरमं लॊमहर्षणे परक्ष्यामस तवां वक्ष्यसि च नः शुश्रूषतां कथा यॊगम\nतद भगवांस तु तावच छौनकॊ ऽगनिशरणम अध्यास्ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 4, + "shloka": 4, + "text": "यॊ ऽसौ दिव्याः कथा वेद देवतासुरसंकथाः\nमनुष्यॊरगगन्धर्वकथा वेद स सर्वशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 4, + "shloka": 5, + "text": "स चाप्य अस्मिन मखे सौते विद्वान कुलपतिर दविजः\nदक्षॊ धृतव्रतॊ धीमाञ शास्त्रे चारण्यके गुरुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 4, + "shloka": 6, + "text": "सत्यवादी शम परस तपस्वी नियतव्रतः\nसर्वेषाम एव नॊ मान्यः स तावत परतिपाल्यताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 4, + "shloka": 7, + "text": "तस्मिन्न अध्यासति गुराव आसनं परमार्चितम\nततॊ वक्ष्यसि यत तवां स परक्ष्यति दविजसत्तमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 4, + "shloka": 8, + "text": "[सूत]\nएवम अस्तु गुरौ तस्मिन्न उपविष्टे महात्मनि\nतेन पृष्टः कथाः पुण्या वक्ष्यामि विविधाश्रयाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 4, + "shloka": 9, + "text": "सॊ ऽथ विप्रर्षभः कार्यं कृत्वा सर्वं यथाक्रमम\nदेवान वाग्भिः पितॄन अद्भिस तर्पयित्वाजगाम ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 4, + "shloka": 10, + "text": "यत्र बरह्मर्षयः सिद्धास त आसीना यतव्रताः\nयज्ञायतनम आश्रित्य सूतपुत्र पुरःसराः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 4, + "shloka": 11, + "text": "ऋत्विक्ष्व अथ सदस्येषु स वै गृहपतिस ततः\nउपविष्टेषूपविष्टः शौनकॊ ऽथाब्रवीद इदम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 5, + "shloka": 1, + "text": "[षौनक]\nपुराणम अखिलं तात पिता ते ऽधीतवान पुरा\nकच चित तवम अपि तत सर्वम अधीषे लॊमहर्षणे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 5, + "shloka": 2, + "text": "पुराणे हि कथा दिव्या आदिवंशाश च धीमताम\nकथ्यन्ते ताः पुरास्माभिः शरुताः पूर्वं पितुस तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 5, + "shloka": 3, + "text": "तत्र वंशम अहं पूर्वं शरॊतुम इच्छामि भार्गवम\nकथयस्व कथाम एतां कल्याः सम शरवणे तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 5, + "shloka": 4, + "text": "[स]\nयद अधीतं पुरा सम्यग दविजश्रेष्ठ महात्मभिः\nवैशम्पायन विप्राद्यैस तैश चापि कथितं पुरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 5, + "shloka": 5, + "text": "यद अधीतं च पित्रा मे सम्यक चैव ततॊ मया\nतत तावच छृणु यॊ देवैः सेन्द्रैः साग्निमरुद गणैः\nपूजितः परवरॊ वंशॊ भृगूणां भृगुनन्दन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 5, + "shloka": 6, + "text": "इमं वंशम अहं बरह्मन भार्गवं ते महामुने\nनिगदामि कथा युक्तं पुराणाश्रय संयुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 5, + "shloka": 7, + "text": "भृगॊः सुदयितः पुत्रश चयवनॊ नाम भार्गवः\nचयवनस्यापि दायादः परमतिर नाम धार्मिकः\nपरमतेर अप्य अभूत पुत्रॊ घृताच्यां रुरुर इत्य उत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 5, + "shloka": 8, + "text": "रुरॊर अपि सुतॊ जज्ञे शुनकॊ वेदपारगः\nपरमद्वरायां धर्मात्मा तव पूर्वपितामहात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 5, + "shloka": 9, + "text": "तपस्वी च यशस्वी च शरुतवान बरह्मवित्तमः\nधर्मिष्ठः सत्यवादी च नियतॊ नियतेन्द्रियः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 5, + "shloka": 10, + "text": "[ष]\nसूतपुत्र यथा तस्य भार्गवस्य महात्मनः\nचयवनत्वं परिख्यातं तन ममाचक्ष्व पृच्छतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 5, + "shloka": 11, + "text": "[स]\nभृगॊः सुदयिता भार्या पुलॊमेत्य अभिविश्रुता\nतस्यां गर्भः समभवद भृगॊर वीर्यसमुद्भवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 5, + "shloka": 12, + "text": "तस्मिन गर्भे संभृते ऽथ पुलॊमायां भृगूद्वह\nसमये समशीलिन्यां धर्मपत्न्यां यशस्विनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 5, + "shloka": 13, + "text": "अभिषेकाय निष्क्रान्ते भृगौ धर्मभृतां वरे\nआश्रमं तस्य रक्षॊ ऽथ पुलॊमाभ्याजगाम ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 5, + "shloka": 14, + "text": "तं परविश्याश्रमं दृष्ट्वा भृगॊर भार्याम अनिन्दिताम\nहृच्छयेन समाविष्टॊ विचेताः समपद्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 5, + "shloka": 15, + "text": "अभ्यागतं तु तद रक्षः पुलॊमा चारुदर्शना\nनयमन्त्रयत वन्येन फलमूलादिना तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 5, + "shloka": 16, + "text": "तां तु रक्षस ततॊ बरह्मन हृच्छयेनाभिपीडितम\nदृष्ट्वा हृष्टम अभूत तत्र जिहीर्षुस ताम अनिन्दिताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 5, + "shloka": 17, + "text": "अथाग्निशरणे ऽपश्यज जवलितं जातवेदसम\nतम अपृच्छत ततॊ रक्षः पावकं जवलितं तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 5, + "shloka": 18, + "text": "शंस मे कस्य भार्येयम अग्ने पृष्ट ऋतेन वै\nसत्यस तवम असि सत्यं मे वद पावकपृच्छते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 5, + "shloka": 19, + "text": "मया हीयं पूर्ववृता भार्यार्थे वरवर्णिनी\nपश्चात तव इमां पिता परादाद भृगवे ऽनृतकारिणे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 5, + "shloka": 20, + "text": "सेयं यदि वरारॊहा भृगॊर भार्या रहॊगता\nतथा सत्यं समाख्याहि जिहीर्षाम्य आश्रमाद इमाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 5, + "shloka": 21, + "text": "मन्युर हि हृदयं मे ऽदय परदहन्न इव तिष्ठति\nमत पुर्व भार्यां यद इमां भृगुः पराप सुमध्यमाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 5, + "shloka": 22, + "text": "तद रक्ष एवम आमन्त्र्य जवलितं जातवेदसम\nशङ्कमानॊ भृगॊर भार्यां पुनः पुनर अपृच्छत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 5, + "shloka": 23, + "text": "तवम अग्ने सर्वभूतानाम अन्तश चरसि नित्यदा\nसाक्षिवत पुण्यपापेषु सत्यं बरूहि कवे वचः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 5, + "shloka": 24, + "text": "मत पूर्वभार्यापहृता भृगुणानृत कारिणा\nसेयं यदि तथा मे तवं सत्यम आख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 5, + "shloka": 25, + "text": "शरुत्वा तवत्तॊ भृगॊर भार्यां हरिष्याम्य अहम आश्रमात\nजातवेदः पश्यतस ते वद सत्यां गिरं मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 5, + "shloka": 26, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा सप्तार्चिर दुःखितॊ भृशम\nभीतॊ ऽनृताच च शापाच च भृगॊर इत्य अब्रवीच छनैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 6, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nअग्नेर अथ वचः शरुत्वा तद रक्षः परजहार ताम\nबरह्मन वराहरूपेण मनॊमारुतरंहसा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 6, + "shloka": 2, + "text": "ततः स गर्भॊ निवसन कुक्षौ भृगुकुलॊद्वह\nरॊषान मातुश चयुतः कुक्षेश चयवनस तेन सॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 6, + "shloka": 3, + "text": "तं दृष्ट्वा मातुर उदराच चयुतम आदित्यवर्चसम\nतद रक्षॊ भस्मसाद भूतं पपात परिमुच्य ताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 6, + "shloka": 4, + "text": "सा तम आदाय सुश्रॊणी ससार भृगुनन्दनम\nचयवनं भार्गवं बरह्मन पुलॊमा दुःखमूर्च्छिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 6, + "shloka": 5, + "text": "तां ददर्श सवयं बरह्मा सर्वलॊकपितामहः\nरुदतीं बाष्पपूर्णाक्षीं भृगॊर भार्याम अनिन्दिताम\nसान्त्वयाम आस भगवान वधूं बरह्मा पितामहः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 6, + "shloka": 6, + "text": "अश्रुबिन्दूद्भवा तस्याः परावर्तत महानदी\nअनुवर्तती सृतिं तस्या भृगॊः पत्न्या यशस्विनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 6, + "shloka": 7, + "text": "तस्या मार्गं सृतवतीं दृष्ट्वा तु सरितं तदा\nनाम तस्यास तदा नद्याश चक्रे लॊकपितामहः\nवधू सरेति भगवांश चयवनस्याश्रमं परति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 6, + "shloka": 8, + "text": "स एवं चयवनॊ जज्ञे भृगॊः पुत्रः परतापवान\nतं ददर्श पिता तत्र चयवनं तां च भामिनीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 6, + "shloka": 9, + "text": "स पुलॊमां ततॊ भार्यां पप्रच्छ कुपितॊ भृगुः\nकेनासि रक्षसे तस्मै कथितेह जिहीर्षवे\nन हि तवां वेद तद रक्षॊ मद भार्यां चारुहासिनीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 6, + "shloka": 10, + "text": "तत्त्वम आख्याहि तं हय अद्य शप्तुम इच्छाम्य अहं रुषा\nबिभेति कॊ न शापान मे कस्य चायं वयतिक्रमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 6, + "shloka": 11, + "text": "[प]\nअग्निना भगवांस तस्मै रक्षसे ऽहं निवेदिता\nततॊ माम अनयद रक्षः करॊशन्तीं कुररीम इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 6, + "shloka": 12, + "text": "साहं तव सुतस्यास्य तेजसा परिमॊक्षिता\nभस्मीभूतं च तद रक्षॊ माम उत्सृज्य पपात वै" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 6, + "shloka": 13, + "text": "[सूत]\nइति शरुत्वा पुलॊमाया भृगुः परममन्युमान\nशशापाग्निम अभिक्रुद्धः सर्वभक्षॊ भविष्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 7, + "shloka": 1, + "text": "[सूत]\nशप्तस तु भृगुणा वह्निः करुद्धॊ वाक्यम अथाब्रवीत\nकिम इदं साहसं बरह्मन कृतवान असि सांप्रतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 7, + "shloka": 2, + "text": "धर्मे परयतमानस्य सत्यं च वदतः समम\nपृष्टॊ यद अब्रुवं सत्यं वयभिचारॊ ऽतर कॊ मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 7, + "shloka": 3, + "text": "पृष्टॊ हि साक्षी यः साक्ष्यं जानमानॊ ऽनयथा वदेत\nस पूर्वान आत्मनः सप्त कुले हन्यात तथा परान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 7, + "shloka": 4, + "text": "यश च कार्यार्थतत्त्वज्ञॊ जानमानॊ न भाषते\nसॊ ऽपि तेनैव पापेन लिप्यते नात्र संशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 7, + "shloka": 5, + "text": "शक्तॊ ऽहम अपि शप्तुं तवां मान्यास तु बराह्मणा मम\nजानतॊ ऽपि च ते वयक्तं कथयिष्ये निबॊध तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 7, + "shloka": 6, + "text": "यॊगेन बहुधात्मानं कृत्वा तिष्ठामि मूर्तिषु\nअग्निहॊत्रेषु सत्रेषु करियास्व अथ मखेषु च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 7, + "shloka": 7, + "text": "वेदॊक्तेन विधानेन मयि यद धूयते हविः\nदेवताः पितरश चैव तेन तृप्ता भवन्ति वै" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 7, + "shloka": 8, + "text": "आपॊ देवगणाः सर्वे आपः पितृगणास तथा\nदर्शश च पौर्णमासश च देवानां पितृभिः सह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 7, + "shloka": 9, + "text": "देवताः पितरस तस्मात पितरश चापि देवताः\nएकीभूताश च पूज्यन्ते पृथक्त्वेन च पर्वसु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 7, + "shloka": 10, + "text": "देवताः पितरश चैव जुह्वते मयि यत सदा\nतरिदशानां पितॄणां च मुखम एवम अहं समृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 7, + "shloka": 11, + "text": "अमावास्यां च पितरः पौर्णमास्यां च देवताः\nमन मुखेनैव हूयन्ते भुञ्जते च हुतं हविः\nसर्वभक्षः कथं तेषां भविष्यामि मुखं तव अहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 7, + "shloka": 12, + "text": "चिन्तयित्वा ततॊ वह्निश चक्रे संहारम आत्मनः\nदविजानाम अग्निहॊत्रेषु यज्ञसत्र करियासु च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 7, + "shloka": 13, + "text": "निरॊं कारवषट्काराः सवधा सवाहा विवर्जिताः\nविनाङ्गिना परजाः सर्वास तत आसन सुदुःखिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 7, + "shloka": 14, + "text": "अथर्षयः समुद्विग्ना देवान गत्वाब्रुवन वचः\nअग्निनाशात करिया भरंशाद भरान्ता लॊकास तरयॊ ऽनघाः\nविधध्वम अत्र यत कार्यं न सयात कालात्ययॊ यथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 7, + "shloka": 15, + "text": "अथर्षयश च देवाश च बराह्मणम उपगम्य तु\nअग्नेर आवेदयञ शापं करिया संहारम एव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 7, + "shloka": 16, + "text": "भृगुणा वै महाभाग शप्तॊ ऽगनिः कारणान्तरे\nकथं देव मुखॊ भूत्वा यज्ञभागाग्र भुक तथा\nहुतभुक सर्वलॊकेषु सर्वभक्षत्वम एष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 7, + "shloka": 17, + "text": "शरुत्वा तु तद वचस तेषाम अग्निम आहूय लॊककृत\nउवाच वचनं शलक्ष्णं भूतभावनम अव्ययम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 7, + "shloka": 18, + "text": "लॊकानाम इह सर्वेषां तवं कर्ता चान्त एव च\nतवं धारयसि लॊकांस तरीन करियाणां च परवर्तकः\nस तथा कुरु लॊकेश नॊच्छिद्येरन करिया यथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 7, + "shloka": 19, + "text": "कस्माद एवं विमूढस तवम ईश्वरः सन हुताशनः\nतवं पवित्रं यदा लॊके सर्वभूतगतश च ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 7, + "shloka": 20, + "text": "न तवं सर्वशरीरेण सर्वभक्षत्वम एष्यसि\nउपादाने ऽरचिषॊ यास ते सर्वं धक्ष्यन्ति ताः शिखिन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 7, + "shloka": 21, + "text": "यथा सूर्यांशुभिः सपृष्टं सर्वं शुचि विभाव्यते\nतथा तवद अर्चिर निर्दग्धं सर्वं शुचि भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 7, + "shloka": 22, + "text": "तद अग्ने तवं महत तेजः सवप्रभावाद विनिर्गतम\nसवतेजसैव तं शापं कुरु सत्यम ऋषेर विभॊ\nदेवानां चात्मनॊ भागं गृहाण तवं मुखे हुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 7, + "shloka": 23, + "text": "एवम अस्त्व इति तं वह्निः परत्युवाच पितामहम\nजगाम शासनं कर्तुं देवस्य परमेष्ठिनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 7, + "shloka": 24, + "text": "देवर्षयश च मुदितास ततॊ जग्मौर यथागतम\nऋषयश च यथापूर्वं करियाः सर्वाः परचक्रिरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 7, + "shloka": 25, + "text": "दिवि देवा मुमुदिरे भूतसंघाश च लौकिकाः\nअग्निश च परमां परीतिम अवाप हतकल्मषः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 7, + "shloka": 26, + "text": "एवम एष पुरावृत्त इतिहासॊ ऽगनिशापजः\nपुलॊमस्य विनाशश च चयवनस्य च संभवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 8, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nस चापि चयवनॊ बरह्मन भार्गवॊ ऽजनयत सुतम\nसुकन्यायां महात्मानं परमतिं दीप्ततेजसम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 8, + "shloka": 2, + "text": "परमतिस तु रुरुं नाम घृताच्यां समजीजनत\nरुरुः परमद्वरायां तु शुनकं समजीजनत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 8, + "shloka": 3, + "text": "तस्य बरह्मन रुरॊः सर्वं चरितं भूरि तेजसः\nविस्तरेण परवक्ष्यामि तच छृणु तवम अशेषतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 8, + "shloka": 4, + "text": "ऋषिर आसीन महान पूर्वं तपॊ विद्या समन्वितः\nसथूलकेश इति खयातः सर्वभूतहिते रतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 8, + "shloka": 5, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु मेनकायां परजज्ञिवान\nगन्धर्वराजॊ विप्रर्षे विश्वावसुर इति शरुतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 8, + "shloka": 6, + "text": "अथाप्सरा मेनका सा तं गर्भं भृगुनन्दन\nउत्ससर्ज यथाकालं सथूलकेशाश्रमं परति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 8, + "shloka": 7, + "text": "उत्सृज्य चैव तं गर्भं नद्यास तीरे जगाम ह\nकन्याम अमर गर्भाभां जवलन्तीम इव च शरिया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 8, + "shloka": 8, + "text": "तां ददर्श समुत्सृष्टां नदीतीरे महान ऋषिः\nसथूलकेशः स तेजस्वी विजने बन्धुवर्जिताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 8, + "shloka": 9, + "text": "स तां दृष्ट्वा तदा कन्यां सथूलकेशॊ दविजॊत्तमः\nजग्राहाथ मुनिश्रेष्ठः कृपाविष्टः पुपॊष च\nववृधे सा वरारॊहा तस्याश्रमपदे शुभा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 8, + "shloka": 10, + "text": "परमदाभ्यॊ वरा सा तु सर्वरूपगुणान्विता\nततः परमद्वरेत्य अस्या नाम चक्रे महान ऋषिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 8, + "shloka": 11, + "text": "ताम आश्रमपदे तस्य रुरुर दृष्ट्वा परमद्वराम\nबभूव किल धर्मात्मा मदनानुगतात्मवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 8, + "shloka": 12, + "text": "पितरं सखिभिः सॊ ऽथ वाचयाम आस भार्गवः\nपरमतिश चाभ्ययाच छरुत्वा सथूलकेशं यशस्विनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 8, + "shloka": 13, + "text": "ततः परादात पिता कन्यां रुरवे तां परमद्वराम\nविवाहं सथापयित्वाग्रे नक्षत्रे भगदैवते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 8, + "shloka": 14, + "text": "ततः कति पयाहस्य विवाहे समुपस्थिते\nसखीभिः करीडती सार्धं सा कन्या वरवर्णिनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 8, + "shloka": 15, + "text": "नापश्यत परसुप्तं वै भुजगं तिर्यग आयतम\nपदा चैनं समाक्रामन मुमूर्षुः कालचॊदिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 8, + "shloka": 16, + "text": "स तस्याः संप्रमत्तायाश चॊदितः कालधर्मणा\nविषॊपलिप्तान दशनान भृशम अङ्गे नयपातयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 8, + "shloka": 17, + "text": "सा दष्टा सहसा भूमौ पतिता गतचेतना\nवयसुर अप्रेक्षणीयापि परेक्षणीयतमाकृतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 8, + "shloka": 18, + "text": "परसुप्तेवाभवच चापि भुवि सर्पविषार्दिता\nभूयॊ मनॊहरतरा बभूव तनुमध्यमा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 8, + "shloka": 19, + "text": "ददर्श तां पिता चैव ते चैवान्ये तपस्विनः\nविचेष्टमानां पतितां भूतले पद्मवर्चसम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 8, + "shloka": 20, + "text": "ततः सर्वे दविज वराः समाजग्मुः कृपान्विताः\nसवस्त्य आत्रेयॊ महाजानुः कुशिकः शङ्खमेखलः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 8, + "shloka": 21, + "text": "भारद्वाजः कौणकुत्स आर्ष्टिषेणॊ ऽथ गौतमः\nपरमतिः सह पुत्रेण तथान्ये वनवासिनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 8, + "shloka": 22, + "text": "तां ते कन्यां वयसुं दृष्ट्वा भुजगस्य विषार्दिताम\nरुरुदुः कृपयाविष्टा रुरुस तव आर्तॊ बहिर ययौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 9, + "shloka": 1, + "text": "[सूत]\nतेषु तत्रॊपविष्टेषु बराह्मणेषु समन्ततः\nरुरुश चुक्रॊश गहनं वनं गत्वा सुदुःखितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 9, + "shloka": 2, + "text": "शॊकेनाभिहतः सॊ ऽथ विलपन करुणं बहु\nअब्रवीद वचनं शॊचन परियां चिन्त्य परमद्वराम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 9, + "shloka": 3, + "text": "शेते सा भुवि तन्व अङ्गी मम शॊकविवर्धिनी\nबान्धवानां च सर्वेषां किं नु दुःखम अतः परम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 9, + "shloka": 4, + "text": "यदि दत्तं तपस तप्तं गुरवॊ वा मया यदि\nसम्यग आराधितास तेन संजीवतु मम परिया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 9, + "shloka": 5, + "text": "यथा जन्मप्रभृति वै यतात्माहं धृतव्रतः\nपरमद्वरा तथाद्यैव समुत्तिष्ठतु भामिनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 9, + "shloka": 6, + "text": "[देवदूत]\nअभिधत्से ह यद वाचा रुरॊ दुःखेन तन मृषा\nन तु मर्त्यस्य धर्मात्मन्न आयुर अस्ति गतायुषः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 9, + "shloka": 7, + "text": "गतायुर एषा कृपणा गन्धर्वाप्सरसॊः सुता\nतस्माच छॊके मनस तात मा कृथास तवं कथं चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 9, + "shloka": 8, + "text": "उपायश चात्र विहितः पूर्वं देवैर महात्मभिः\nतं यदीच्छसि कर्तुं तवं पराप्स्यसीमां परमद्वराम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 9, + "shloka": 9, + "text": "[र]\nक उपायः कृतॊ देवैर बरूहि तत्त्वेन खेचर\nकरिष्ये तं तथा शरुत्वा तरातुम अर्हति मां भवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 9, + "shloka": 10, + "text": "[द]\nआयुषॊ ऽरधं परयच्छस्व कन्यायै भृगुनन्दन\nएवम उत्थास्यति रुरॊ तव भार्या परमद्वरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 9, + "shloka": 11, + "text": "[र]\nआयुषॊ ऽरधं परयच्छामि कन्यायै खेचरॊत्तम\nशृङ्गाररूपाभरणा उत्तिष्ठतु मम परिया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 9, + "shloka": 12, + "text": "[स]\nततॊ गन्धर्वराजश च देवदूतश च सत्तमौ\nधर्मराजम उपेत्येदं वचनं परत्यभाषताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 9, + "shloka": 13, + "text": "धर्मराजायुषॊ ऽरधेन रुरॊर भार्या परमद्वरा\nसमुत्तिष्ठतु कल्याणी मृतैव यदि मन्यसे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 9, + "shloka": 14, + "text": "[ध]\nपरमद्वरा रुरॊर भार्या देवदूत यदीच्छसि\nउत्तिष्ठत्व आयुषॊ ऽरधेन रुरॊर एव समन्विता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 9, + "shloka": 15, + "text": "[स]\nएवम उक्ते ततः कन्या सॊदतिष्ठत परमद्वरा\nरुरॊस तस्यायुषॊ ऽरधेन सुप्तेव वरवर्णिनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 9, + "shloka": 16, + "text": "एतद दृष्टं भविष्ये हि रुरॊर उत्तमतेजसः\nआयुषॊ ऽतिप्रवृद्धस्य भार्यार्थे ऽरधं हरसत्व इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 9, + "shloka": 17, + "text": "तत इष्टे ऽहनि तयॊः पितरौ चक्रतुर मुदा\nविवाहं तौ च रेमाते परस्परहितैषिणौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 9, + "shloka": 18, + "text": "स लब्ध्वा दुर्लभां भार्यां पद्मकिञ्जल्क सप्रभाम\nवरतं चक्रे विनाशाय जिह्मगानां धृतव्रतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 9, + "shloka": 19, + "text": "स दृष्ट्वा जिह्मगान सर्वांस तीव्रकॊपसमन्वितः\nअभिहन्ति यथासन्नं गृह्य परहरणं सदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 9, + "shloka": 20, + "text": "स कदा चिद वनं विप्रॊ रुरुर अभ्यागमन महत\nशयानं तत्र चापश्यड डुण्डुभं वयसान्वितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 9, + "shloka": 21, + "text": "तत उद्यम्य दण्डं स कालदण्डॊपमं तदा\nअभ्यघ्नद रुषितॊ विप्रस तम उवाचाथ डुण्डुभः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 9, + "shloka": 22, + "text": "नापराध्यामि ते किं चिद अहम अद्य तपॊधन\nसंरम्भात तत किमर्थं माम अभिहंसि रुषान्वितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 10, + "shloka": 1, + "text": "[र]\nमम पराणसमा भार्या दष्टासीद भुजगेन ह\nतत्र मे समयॊ घॊर आत्मनॊरग वै कृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 10, + "shloka": 2, + "text": "हन्यां सदैव भुजगं यं यं पश्येयम इत्य उत\nततॊ ऽहं तवां जिघांसामि जीवितेन विमॊक्ष्यसे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 10, + "shloka": 3, + "text": "[दु]\nअन्ये ते भुजगा विप्र ये दशन्तीह मानवान\nडुण्डुभान अहि गन्धेन न तवं हिंसितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 10, + "shloka": 4, + "text": "एकान अर्थान पृथग अर्थान एकदुःखान पृथक सुखान\nडुण्डुभान धर्मविद भूत्वा न तवं हिंसितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 10, + "shloka": 5, + "text": "[सूत]\nइति शरुत्वा वचस तस्य भुजगस्य रुरुस तदा\nनावदीद भयसंविग्न ऋषिं मत्वाथ डुण्डुभम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 10, + "shloka": 6, + "text": "उवाच चैनं भगवान रुरुः संशमयन्न इव\nकामया भुजग बरूहि कॊ ऽसीमां विक्रियां गतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 10, + "shloka": 7, + "text": "[दु]\nअहं पुरा रुरॊ नाम्ना ऋषिर आसं सहस्रपात\nसॊ ऽहं शापेन विप्रस्य भुजगत्वम उपागतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 10, + "shloka": 8, + "text": "[रु]\nकिमर्थं शप्तवान करुद्धॊ दविजस तवां भुजगॊत्तम\nकियन्तं चैव कालं ते वपुर एतद भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 11, + "shloka": 1, + "text": "[दु]\nसखा बभूव मे पूर्वं खगमॊ नाम वै दविजः\nभृशं संशितवाक तात तपॊबलसमन्वितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 11, + "shloka": 2, + "text": "स मया करीडता बाल्ये कृत्वा तार्णम अथॊरगम\nअग्निहॊत्रे परसक्तः सन भीषितः परमुमॊह वै" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 11, + "shloka": 3, + "text": "लब्ध्वा च स पुनः संज्ञां माम उवाच तपॊधनः\nनिर्दहन्न इव कॊपेन सत्यवाक संशितव्रतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 11, + "shloka": 4, + "text": "यथा वीर्यस तवया सर्पः कृतॊ ऽयं मद विभीषया\nतथा वीर्यॊ भुजंगस तवं मम कॊपाद भविष्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 11, + "shloka": 5, + "text": "तस्याहं तपसॊ वीर्यं जानमानस तपॊधन\nभृशम उद्विग्नहृदयस तम अवॊचं वनौकसम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 11, + "shloka": 6, + "text": "परयतः संभ्रमाच चैव पराञ्जलिः परणतः सथितः\nसखेति हसतेदं ते नर्मार्थं वै कृतं मया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 11, + "shloka": 7, + "text": "कषन्तुम अर्हसि मे बरह्मञ शापॊ ऽयं विनिवर्त्यताम\nसॊ ऽथ माम अब्रवीद दृष्ट्वा भृशम उद्विग्नचेतसम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 11, + "shloka": 8, + "text": "मुहुर उष्णं विनिःश्वस्य सुसंभ्रान्तस तपॊधनः\nनानृतं वै मया परॊक्तं भवितेदं कथं चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 11, + "shloka": 9, + "text": "यत तु वक्ष्यामि ते वाक्यं शृणु तन मे धृतव्रत\nशरुत्वा च हृदि ते वाक्यम इदम अस्तु तपॊधन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 11, + "shloka": 10, + "text": "उत्पत्स्यति रुरुर नाम परमतेर आत्मजः शुचिः\nतं दृष्ट्वा शापमॊक्षस ते भविता नचिराद इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 11, + "shloka": 11, + "text": "स तवं रुरुर इति खयातः परमतेर आत्मजः शुचिः\nसवरूपं परतिलभ्याहम अद्य वक्ष्यामि ते हितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 11, + "shloka": 12, + "text": "अहिंसा परमॊ धर्मः सर्वप्राणभृतां समृतः\nतस्मात पराणभृतः सर्वान न हिंस्याद बराह्मणः कव चित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 11, + "shloka": 13, + "text": "बराह्मणः सौम्य एवेह जायतेति परा शरुतिः\nवेदवेदाङ्गवित तात सर्वभूताभय परदः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 11, + "shloka": 14, + "text": "अहिंसा सत्यवचनं कषमा चेति विनिश्चितम\nबराह्मणस्य परॊ धर्मॊ वेदानां धरणाद अपि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 11, + "shloka": 15, + "text": "कषत्रियस्य तु यॊ धर्मः स नेहेष्यति वै तव\nदण्डधारणम उग्रत्वं परजानां परिपालनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 11, + "shloka": 16, + "text": "तद इदं कषत्रियस्यासीत कर्म वै शृणु मे रुरॊ\nजनमेजयस्य धर्मात्मन सर्पाणां हिंसनं पुरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 11, + "shloka": 17, + "text": "परित्राणं च भीतानां सर्पाणां बराह्मणाद अपि\nतपॊ वीर्यबलॊपेताद वेदवेदाङ्गपारगात\nआस्तीकाद दविजमुख्याद वै सर्पसत्त्रे दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 12, + "shloka": 1, + "text": "[रु]\nकथं हिंसितवान सर्पान कषत्रियॊ जनमेजयः\nसर्पा वा हिंसितास तात किमर्थं दविजसत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 12, + "shloka": 2, + "text": "किमर्थं मॊक्षिताश चैव पन्नगास तेन शंस मे\nआस्तीकेन तद आचक्ष्व शरॊतुम इच्छाम्य अशेषतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 12, + "shloka": 3, + "text": "[रसि]\nशरॊष्यसि तवं रुरॊ सर्वम आस्तीक चरितं महत\nबराह्मणानां कथयताम इत्य उक्त्वान्तरधीयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 12, + "shloka": 4, + "text": "[स]\nरुरुश चापि वनं सर्वं पर्यधावत समन्ततः\nतम ऋषिं दरष्टुम अन्विच्छन संश्रान्तॊ नयपतद भुवि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 12, + "shloka": 5, + "text": "लब्धसंज्ञॊ रुरुश चायात तच चाचख्यौ पितुस तदा\nपिता चास्य तद आख्यानं पृष्टः सर्वं नयवेदयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 1, + "text": "किमर्थं राजशार्दूल स राजा जनमेजयः\nसर्पसत्रेण सर्पाणां गतॊ ऽनतं तद वदस्व मे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 2, + "text": "आस्तीकश च दविजश्रेष्ठः किमर्थं जपतां वरः\nमॊक्षयाम आस भुजगान दीप्तात तस्माद धुताशनात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 3, + "text": "कस्य पुत्रः स राजासीत सर्पसत्रं य आहरत\nस च दविजातिप्रवरः कस्य पुत्रॊ वदस्व मे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 4, + "text": "[स]\nमहद आख्यानम आस्तीकं यत्रैतत परॊच्यते दविज\nसर्वम एतद अशेषेण शृणु मे वदतां वर" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 5, + "text": "[ष]\nशरॊतुम इच्छाम्य अशेषेण कथाम एतां मनॊरमाम\nआस्तीकस्य पुराणस्य बराह्मणस्य यशस्विनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 6, + "text": "[स]\nइतिहासम इमं वृद्धाः पुराणं परिचक्षते\nकृष्णद्वैपायन परॊक्तं नैमिषारण्यवासिनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 7, + "text": "पूर्वं परचॊदितः सूतः पिता मे लॊमहर्षणः\nशिष्यॊ वयासस्य मेधावी बराह्मणैर इदम उक्तवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 8, + "text": "तस्माद अहम उपश्रुत्य परवक्ष्यामि यथातथम\nइदम आस्तीकम आख्यानं तुभ्यं शौनक पृच्छते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 9, + "text": "आस्तीकस्य पिता हय आसीत परजापतिसमः परभुः\nबरह्म चारी यताहारस तपस्य उग्रे रतः सदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 10, + "text": "जरत्कारुर इति खयात ऊर्ध्वरेता महान ऋषिः\nयायावराणां धर्मज्ञः परवरः संशितव्रतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 11, + "text": "अटमानः कदा चित स सवान ददर्श पितामहान\nलम्बमानान महागर्ते पादैर ऊर्ध्वैर अधॊमुखान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 12, + "text": "तान अब्रवीत स दृष्ट्वैव जरत्कारुः पितामहान\nके भवन्तॊ ऽवलम्बन्ते गर्ते ऽसमिन वा अधॊमुखाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 13, + "text": "वीरणस्तम्बके लग्नाः सर्वतः परिभक्षिते\nमूषकेन निगूढेन गर्ते ऽसमिन नित्यवासिना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 14, + "text": "[पितरह]\nयायावरा नाम वयम ऋषयः संशितव्रताः\nसंतानप्रक्षयाद बरह्मन्न अधॊ गच्छाम मेदिनीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 15, + "text": "अस्माकं संततिस तव एकॊ जरत्कारुर इति शरुतः\nमन्दभाग्यॊ ऽलपभाग्यानां तप एव समास्थितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 16, + "text": "न सपुत्राञ जनयितुं दारान मूढश चिकीर्षति\nतेन लम्बामहे गर्ते संतानप्रक्षयाद इह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 17, + "text": "अनाथास तेन नाथेन यथा दुष्कृतिनस तथा\nकस तवं बन्धुर इवास्माकम अनुशॊचसि सत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 18, + "text": "जञातुम इच्छामहे बरह्मन कॊ भवान इह धिष्ठितः\nकिमर्थं चैव नः शॊच्यान अनुकम्पितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 19, + "text": "[ज]\nमम पूर्वे भवन्तॊ वै पितरः सपितामहाः\nबरूत किं करवाण्य अद्य जरत्कारुर अहं सवयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 20, + "text": "[प]\nयतस्व यत्नवांस तात संतानाय कुलस्य नः\nआत्मनॊ ऽरथे ऽसमदर्थे च धर्म इत्य एव चाभिभॊ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 21, + "text": "न हि धर्मफलैस तात न तपॊभिः सुसंचितैः\nतां गतिं पराप्नुवन्तीह पुत्रिणॊ यां वरजन्ति ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 22, + "text": "तद दारग्रहणे यत्नं संतत्यां च मनः कुरु\nपुत्रकास्मन नियॊगात तवम एतन नः परमं हितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 23, + "text": "[ज]\nन दारान वै करिष्यामि सदा मे भावितं मनः\nभवतां तु हितार्थाय करिष्ये दारसंग्रहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 24, + "text": "समयेन च कर्ताहम अनेन विधिपूर्वकम\nतथा यद्य उपलप्स्यामि करिष्ये नान्यथा तव अहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 25, + "text": "सनाम्नी या भवित्री मे दित्सिता चैव बन्धुभिः\nभैक्षवत ताम अहं कन्याम उपयंस्ये विधानतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 26, + "text": "दरिद्राय हि मे भार्यां कॊ दास्यति विशेषतः\nपरतिग्रहीष्ये भिक्षां तु यदि कश चित परदास्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 27, + "text": "एवं दारक्रिया हेतॊः परयतिष्ये पितामहाः\nअनेन विधिना शश्वन न करिष्ये ऽहम अन्यथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 28, + "text": "तत्र चॊत्पत्स्यते जन्तुर भवतां तारणाय वै\nशाश्वतं सथानम आसाद्य मॊदन्तां पितरॊ मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 29, + "text": "[स]\nततॊ निवेशाय तदा स विप्रः संशितव्रतः\nमहीं चचार दारार्थी न च दारान अविन्दत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 30, + "text": "स कदा चिद वनं गत्वा विप्रः पितृवचः समरन\nचुक्रॊश कन्या भिक्षार्थी तिस्रॊ वाचः शनैर इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 31, + "text": "तं वासुकिः परत्यगृह्णाद उद्यम्य भगिनीं तदा\nन स तां परतिजग्राह न सनाम्नीति चिन्तयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 32, + "text": "सनाम्नीम उद्यतां भार्यां गृह्णीयाम इति तस्य हि\nमनॊ निविष्टम अभवज जरत्कारॊर महात्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 33, + "text": "तम उवाच महाप्राज्ञॊ जरत्कारुर महातपाः\nकिंनाम्नी भगिनीयं ते बरूहि सत्यं भुजंगम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 34, + "text": "[वा]\nजरत्कारॊ जरत्कारुः सवसेयम अनुजा मम\nतवदर्थं रक्षिता पूर्वं परतीच्छेमां दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 35, + "text": "[स]\nमात्रा हि भुजगाः शप्ताः पूर्वं बरह्म विदां वर\nजनमेजयस्य वॊ यज्ञे धक्ष्यत्य अनिलसारथिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 36, + "text": "तस्य शापस्य शान्त्य अर्थं परददौ पन्नगॊत्तमः\nसवसारम ऋषये तस्मै सुव्रताय तपस्विने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 37, + "text": "स च तां परतिजग्राह विधिदृष्टेन कर्मणा\nआस्तीकॊ नाम पुत्रश च तस्यां जज्ञे महात्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 38, + "text": "तपस्वी च महात्मा च वेदवेदाङ्गपारगः\nसमः सर्वस्य लॊकस्य पितृमातृभयापहः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 39, + "text": "अथ कालस्य महतः पाण्डवेयॊ नराधिपः\nआजहार महायज्ञं सर्पसत्रम इति शरुतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 40, + "text": "तस्मिन परवृत्ते सत्रे तु सर्पाणाम अन्तकाय वै\nमॊचयाम आस तं शापम आस्तीकः सुमहायशाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 41, + "text": "नागांश च मातुलांश चैव तथा चान्यान स बान्धवान\nपितॄंश च तारयाम आस संतत्या तपसा तथा\nवरतैश च विविधैर बरह्म सवाध्यायैश चानृणॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 42, + "text": "देवांश च तर्पयाम आस यज्ञैर विविधदक्षिणैः\nऋषींश च बरह्मचर्येण संतत्या च पितामहान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 43, + "text": "अपहृत्य गुरुं भारं पितॄणां संशितव्रतः\nजरत्कारुर गतः सवर्गं सहितः सवैः पितामहैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 44, + "text": "आस्तीकं च सुतं पराप्य धर्मं चानुत्तमं मुनिः\nजरत्कारुः सुमहता कालेन सवर्गम ईयिवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 13, + "shloka": 45, + "text": "एतद आख्यानम आस्तीकं यथावत कीर्तितं मया\nपरब्रूहि भृगुशार्दूल किं भूयः कथ्यताम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 14, + "shloka": 1, + "text": "[षौनक]\nसौते कथय ताम एतां विस्तरेण कथां पुनः\nआस्तीकस्य कवेः साधॊः शुश्रूषा परमा हि नः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 14, + "shloka": 2, + "text": "मधुरं कथ्यते सौम्य शलक्ष्णाक्षर पदं तवया\nपरीयामहे भृशं तात पितेवेदं परभाषसे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 14, + "shloka": 3, + "text": "अस्मच छुश्रूषणे नित्यं पिता हि निरतस तव\nआचष्टैतद यथाख्यानं पिता ते तवं तथा वद" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 14, + "shloka": 4, + "text": "[स]\nआयुस्यम इदम आख्यानम आस्तीकं कथयामि ते\nयथा शरुतं कथयतः सकाशाद वै पितुर मया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 14, + "shloka": 5, + "text": "पुरा देवयुगे बरह्मन परजापतिसुते शुभे\nआस्तां भगिन्यौ रूपेण समुपेते ऽदभुते ऽनघे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 14, + "shloka": 6, + "text": "ते भार्ये कश्यपस्यास्तां कद्रूश च विनता च ह\nपरादात ताभ्यां वरं परीतः परजापतिसमः पतिः\nकश्यपॊ धर्मपत्नीभ्यां मुदा परमया युतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 14, + "shloka": 7, + "text": "वरातिसर्वं शरुत्वैव कश्यपाद उत्तमं च ते\nहर्षाद अप्रतिमां परीतिं परापतुः सम वरस्त्रियौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 14, + "shloka": 8, + "text": "वव्रे कद्रूः सुतान नागान सहस्रं तुल्यतेजसः\nदवौ पुत्रौ विनता वव्रे कद्रू पुत्राधिकौ बले\nओजसा तेजसा चैव विक्रमेणाधिकौ सुतौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 14, + "shloka": 9, + "text": "तस्यै भर्ता वरं परादाद अध्यर्थं पुत्रम ईप्सितम\nएवम अस्त्व इति तं चाह कश्यपं विनता तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 14, + "shloka": 10, + "text": "कृतकृत्या तु विनता लब्ध्वा वीर्याधिकौ सुतौ\nकद्रूश च लब्ध्वा पुत्राणां सहस्रं तुल्यतेजसाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 14, + "shloka": 11, + "text": "धार्यौ परयत्नतॊ गर्भाव इत्य उक्त्वा स महातपाः\nते भार्ये वरसंहृष्टे कश्यपॊ वनम आविशत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 14, + "shloka": 12, + "text": "कालेन महता कद्रूर अण्डानां दशतीर दश\nजनयाम आस विप्रेन्द्र दवे अण्डे विनता तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 14, + "shloka": 13, + "text": "तयॊर अण्डानि निदधुः परहृष्टाः परिचारिकाः\nसॊपस्वेदेषु भाण्डेषु पञ्चवर्षशतानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 14, + "shloka": 14, + "text": "ततः पञ्चशते काले कद्रू पुत्रा निविःसृताः\nअण्डाभ्यां विनतायास तु मिथुनं न वयदृश्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 14, + "shloka": 15, + "text": "ततः पुत्रार्थिणी देवी वरीडिता सा तपस्विनी\nअण्डं बिभेद विनता तत्र पुत्रम अदृक्षत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 14, + "shloka": 16, + "text": "पूर्वार्ध कायसंपन्नम इतरेणाप्रकाशता\nसपुत्रॊ रॊषसंपन्नः शशापैनाम इति शरुतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 14, + "shloka": 17, + "text": "यॊ ऽहम एवं कृतॊ मातस तवया लॊभपरीतया\nशरीरेणासमग्रॊ ऽदय तस्माद दासी भविष्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 14, + "shloka": 18, + "text": "पञ्चवर्षशतान्य अस्या यया विस्पर्धसे सह\nएष च तवां सुतॊ मातर दास्यत्वान मॊक्षयिष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 14, + "shloka": 19, + "text": "यद्य एनम अपि मातस तवं माम इवाण्ड विभेदनात\nन करिष्यस्य अदेहं वा वयङ्गं वापि तपस्विनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 14, + "shloka": 20, + "text": "परतिपालयितव्यस ते जन्म कालॊ ऽसय धीरया\nविशिष्ट बलम ईप्सन्त्या पञ्चवर्षशतात परः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 14, + "shloka": 21, + "text": "एवं शप्त्वा ततः पुत्रॊ विनताम अन्तरिक्षगः\nअरुणॊ दृष्यते बरह्मन परभातसमये सदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 14, + "shloka": 22, + "text": "गरुडॊ ऽपि यथाकालं जज्ञे पन्नगसूदनः\nस जातमात्रॊ विनतां परित्यज्य खम आविशत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 14, + "shloka": 23, + "text": "आदास्यन्न आत्मनॊ भॊज्यम अन्नं विहितम अस्य यत\nविधात्रा भृगुशार्दूल कषुधितस्य बुभुक्षतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 15, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nएतस्मिन्न एव काले तु भगिन्यौ ते तपॊधन\nअपश्यतां समायान्तम उच्चैःश्रवसम अन्तिकात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 15, + "shloka": 2, + "text": "यं तं देवगणाः सर्वे हृष्टरूपा अपूजयन\nमथ्यमाने ऽमृते जातम अश्वरत्नम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 15, + "shloka": 3, + "text": "महौघबलम अश्वानाम उत्तमं जवतां वरम\nशरीमन्तम अजरं दिव्यं सर्वलक्षणलक्षितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 15, + "shloka": 4, + "text": "[ष]\nकथं तद अमृतं देवैर मथितं कव च शंस मे\nयत्र जज्ञे महावीर्यः सॊ ऽशवराजॊ महाद्युतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 15, + "shloka": 5, + "text": "[स]\nजवलन्तम अचलं मेरुं तेजॊराशिम अनुत्तमम\nआक्षिपन्तं परभां भानॊः सवशृङ्गैः काञ्चनॊज्ज्वलैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 15, + "shloka": 6, + "text": "काञ्चनाभरणं चित्रं देवगन्धर्वसेवितम\nअप्रमेयम अनाधृष्यम अधर्मबहुलैर जनैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 15, + "shloka": 7, + "text": "वयालैर आचरितं घॊरैर दिव्यौषधिविदीपितम\nनाकम आवृत्य तिष्ठन्तम उच्छ्रयेण महागिरिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 15, + "shloka": 8, + "text": "अगम्यं मनसाप्य अन्यैर नदी वृक्षसमन्वितम\nनाना पतगसंघैश च नादितं सुमनॊहरैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 15, + "shloka": 9, + "text": "तस्य पृष्ठम उपारुह्य बहुरत्नाचितं शुभम\nअनन्त कल्पम उद्विद्धं सुराः सर्वे महौजसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 15, + "shloka": 10, + "text": "ते मन्त्रयितुम आरब्धास तत्रासीना दिवौकसः\nअमृतार्थे समागम्य तपॊ नियमसंस्थिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 15, + "shloka": 11, + "text": "तत्र नारायणॊ देवॊ बराह्मणम इदम अब्रवीत\nचिन्तयत्सु सुरेष्व एवं मन्त्रयत्सु च सर्वशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 15, + "shloka": 12, + "text": "देवैर असुरसंघैश च मथ्यतां कलशॊदधिः\nभविष्यत्य अमृतं तत्र मथ्यमाने महॊदधौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 15, + "shloka": 13, + "text": "सर्वौषधीः समावाप्य सर्वरत्नानि चैव हि\nमन्थध्वम उदधिं देवा वेत्स्यध्वम अमृतं ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततॊ ऽभरशिखराकारैर गिरिशृङ्गैर अलंकृतम\nमन्दरं पर्वत वरं लता जालसमावृतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 2, + "text": "नानाविहगसंघुष्टं नाना दंष्ट्रि समाकुलम\nकिंनरैर अप्सरॊभिश च देवैर अपि च सेवितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 3, + "text": "एकादश सहस्राणि यॊजनानां समुच्छ्रितम\nअधॊ भूमेः सहस्रेषु तावत्स्व एव परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 4, + "text": "तम उद्धर्तुं न शक्ता वै सर्वे देवगणास तदा\nविष्णुम आसीनम अभ्येत्य बरह्माणं चेदम अब्रुवन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 5, + "text": "भवन्ताव अत्र कुरुतां बुद्धिं नैःश्रेयसीं पराम\nमन्दरॊद्धरणे यत्नः करियतां च हिताय नः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 6, + "text": "तथेति चाब्रवीद विष्णुर बरह्मणा सह भार्गव\nततॊ ऽनन्तः समुत्थाय बरह्मणा परिचॊदितः\nनारायणेन चाप्य उक्तस तस्मिन कर्मणि वीर्यवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 7, + "text": "अथ पर्वतराजानं तम अनन्तॊ महाबलः\nउज्जहार बलाद बरह्मन सवनं सवनौकसम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 8, + "text": "ततस तेन सुराः सार्धं समुद्रम उपतस्थिरे\nतम ऊचुर अमृतार्थाय निर्मथिष्यामहे जलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 9, + "text": "अपां पतिर अथॊवाच ममाप्य अंशॊ भवेत ततः\nसॊढास्मि विपुलं मर्दं मन्दरभ्रमणाद इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 10, + "text": "ऊचुश च कूर्मराजानम अकूपारं सुरासुराः\nगिरेर अधिष्ठानम अस्य भवान भवितुम अर्हति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 11, + "text": "कूर्मेण तु तथेत्य उक्त्वा पृष्ठम अस्य समर्पितम\nतस्य शैलस्य चाग्रं वै यन्त्रेणेन्द्रॊ ऽभयपीडयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 12, + "text": "मन्थानं मन्दरं कृत्वा तथा नेत्रं च वासुकिम\nदेवा मथितुम आरब्धाः समुद्रं निधिम अम्भसाम\nअमृतार्थिनस ततॊ बरह्मन सहिता दैत्यदानवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 13, + "text": "एकम अन्तम उपाश्लिष्टा नागराज्ञॊ महासुराः\nविबुधाः सहिताः सर्वे यतः पुच्छं ततः सथिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 14, + "text": "अनन्तॊ भगवान देवॊ यतॊ नारायणस ततः\nशिर उद्यम्य नागस्य पुनः पुनर अवाक्षिपत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 15, + "text": "वासुकेर अथ नागस्य सहसाक्षिप्यतः सुरैः\nसधूमाः सार्चिषॊ वाता निष्पेतुर असकृन मुखात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 16, + "text": "ते धूमसंघाः संभूता मेघसंघाः सविद्युतः\nअभ्यवर्षन सुरगणाञ शरमसंताप कर्शितान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 17, + "text": "तस्माच च गिरिकूटाग्रात परच्युताः पुष्पवृष्टयः\nसुरासुरगणान माल्यैः सर्वतः समवाकिरन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 18, + "text": "बभूवात्र महाघॊषॊ महामेघरवॊपमः\nउदधेर मथ्यमानस्य मन्दरेण सुरासुरैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 19, + "text": "तत्र नाना जलचरा विनिष्पिष्टा महाद्रिणा\nविलयं समुपाजग्मुः शतशॊ लवणाम्भसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 20, + "text": "वारुणानि च भूतानि विविधानि महीधरः\nपातालतलवासीनि विलयं समुपानयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 21, + "text": "तस्मिंश च भराम्यमाणे ऽदरौ संघृष्यन्तः परस्परम\nनयपतन पतगॊपेताः पर्वताग्रान महाद्रुमाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 22, + "text": "तेषां संघर्षजश चाग्निर अर्चिर्भिः परज्वलन मुहुः\nविद्युद्भिर इव नीलाभ्रम आवृणॊन मन्दरं गिरिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 23, + "text": "ददाह कुञ्जरांश चैव सिंहांश चैव विनिःसृतान\nविगतासूनि सर्वाणि सत्त्वानि विविधानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 24, + "text": "तम अग्निम अमर शरेष्ठः परदहन्तं ततस ततः\nवारिणा मेघजेनेन्द्रः शमयाम आस सर्वतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ नानाविधास तत्र सुस्रुवुः सागराम्भसि\nमहाद्रुमाणां निर्यासा बहवश चौषधी रसाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 26, + "text": "तेषाम अमृतवीर्याणां रसानां पयसैव च\nअमरत्वं सुरा जग्मुः काञ्चनस्य च निःस्रवात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 27, + "text": "अथ तस्य समुद्रस्य तज जातम उदकं पयः\nरसॊत्तमैर विमिश्रं च ततः कषीराद अभूद घृतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ बरह्माणम आसीनं देवा वरदम अब्रुवन\nशरान्ताः सम सुभृशं बरह्मन नॊद्भवत्य अमृतं च तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 29, + "text": "ऋते नारायणं देवं दैत्या नागॊत्तमास तथा\nचिरारब्धम इदं चापि सागरस्यापि मन्थनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 30, + "text": "ततॊ नारायणं देवं बरह्मा वचनम अब्रवीत\nविधत्स्वैषां बलं विष्णॊ भवान अत्र परायणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 31, + "text": "[विस्णु]\nबलं ददामि सर्वेषां कर्मैतद ये समास्थिताः\nकषॊभ्यतां कलशः सर्वैर मन्दरः परिवर्त्यताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 32, + "text": "[सूत]\nनारायण वचः शरुत्वा बलिनस ते महॊदधेः\nतत पयः सहिता भूयश चक्रिरे भृशम आकुलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 33, + "text": "ततः शतसहस्रांशुः समान इव सागरात\nपरसन्नभाः समुत्पन्नः सॊमः शीतांशुर उज्ज्वलः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 34, + "text": "शरीर अनन्तरम उत्पन्ना घृतात पाण्डुरवासिनी\nसुरा देवी समुत्पन्ना तुरगः पाण्डुरस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 35, + "text": "कौस्तुभश च मणिर दिव्य उत्पन्नॊ ऽमृतसंभवः\nमरीचिविकचः शरीमान नारायण उरॊगतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 36, + "text": "शरीः सुरा चैव सॊमश च तुरगश च मनॊजवः\nयतॊ देवास ततॊ जग्मुर आदित्यपथम आश्रिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 37, + "text": "धन्वन्तरिस ततॊ देवॊ वपुष्मान उदतिष्ठत\nशवेतं कमण्डलुं बिभ्रद अमृतं यत्र तिष्ठति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 38, + "text": "एतद अत्यद्भुतं दृष्ट्वा दानवानां समुत्थितः\nअमृतार्थे महान नादॊ ममेदम इति जल्पताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 39, + "text": "ततॊ नारायणॊ मायाम आस्थितॊ मॊहिनीं परभुः\nसत्री रूपम अद्भुतं कृत्वा दानवान अभिसंश्रितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 16, + "shloka": 40, + "text": "ततस तद अमृतं तस्यै ददुस ते मूढचेतसः\nसत्रियै दानव दैतेयाः सर्वे तद्गतमानसाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nअथावरण मुख्यानि नानाप्रहरणानि च\nपरगृह्याभ्यद्रवन देवान सहिता दैत्यदानवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 2, + "text": "ततस तद अमृतं देवॊ विष्णुर आदाय वीर्यवान\nजहार दानवेन्द्रेभ्यॊ नरेण सहितः परभुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ देवगणाः सर्वे पपुस तद अमृतं तदा\nविष्णॊः सकाशात संप्राप्य संभ्रमे तुमुले सति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 4, + "text": "ततः पिबत्सु तत कालं देवेष्व अमृतम ईप्सितम\nराहुर विबुधरूपेण दानवः परापिबत तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 5, + "text": "तस्य कण्ठम अनुप्राप्ते दानवस्यामृते तदा\nआख्यातं चन्द्रसूर्याभ्यां सुराणां हितकाम्यया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ भगवता तस्य शिरश छिन्नम अलंकृतम\nचक्रायुधेन चक्रेण पिबतॊ ऽमृतम ओजसा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 7, + "text": "तच छैलशृङ्गप्रतिमं दानवस्य शिरॊमहत\nचक्रेणॊत्कृत्तम अपतच चालयद वसुधातलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ वैरविनिर्बन्धः कृतॊ राहुमुखेन वै\nशाश्वतश चन्द्रसूर्याभ्यां गरसत्य अद्यापि चैव तौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 9, + "text": "विहाय भगवांश चापि सत्री रूपम अतुलं हरिः\nनानाप्रहरणैर भीमैर दानवान समकम्पयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 10, + "text": "ततः परवृत्तः संग्रामः समीपे लवणाम्भसः\nसुराणाम असुराणां च सर्वघॊरतरॊ महान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 11, + "text": "परासाः सुविपुलास तीक्ष्णा नयपतन्त सहस्रशः\nतॊमराश च सुतीक्ष्णाग्राः शस्त्राणि विविधानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ ऽसुराश चक्रभिन्ना वमन्तॊ रुधिरं बहु\nअसि शक्तिगदा रुग्णा निपेतुर धरणीतले" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 13, + "text": "छिन्नानि पट्टिशैश चापि शिरांसि युधि दारुणे\nतप्तकाञ्चनजालानि निपेतुर अनिशं तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 14, + "text": "रुधिरेणावलिप्ताङ्गा निहताश च महासुराः\nअद्रीणाम इव कूटानि धातुरक्तानि शेरते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 15, + "text": "हाहाकारः समभवत तत्र तत्र सहस्रशः\nअन्यॊन्यं छिन्दतां शस्त्रैर आदित्ये लॊहितायति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 16, + "text": "परिघैश चायसैः पीतैः संनिकर्षे च मुष्टिभिः\nनिघ्नतां समरे ऽनयॊन्यं शब्दॊ दिवम इवास्पृशत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 17, + "text": "छिन्धि भिन्धि परधावध्वं पातयाभिसरेति च\nवयश्रूयन्त महाघॊराः शब्दास तत्र समन्ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 18, + "text": "एवं सुतुमुले युद्धे वर्तमाने भयावहे\nनरनारायणौ देवौ समाजग्मतुर आहवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 19, + "text": "तत्र दिव्यं धनुर दृष्ट्वा नरस्य भगवान अपि\nचिन्तयाम आस वै चक्रं विष्णुर दानव सूदनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ ऽमबराच चिन्तित मात्रम आगतं; महाप्रभं चक्रम अमित्रतापनम\nविभावसॊस तुल्यम अकुण्ठमण्डलं; सुदर्शनं भीमम अजय्यम उत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 21, + "text": "तद आगतं जवलितहुताशनप्रभं; भयंकरं करिकरबाहुर अच्युतः\nमुमॊच वै चपलम उदग्रवेगवन; महाप्रभं परनगरावदारणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 22, + "text": "तद अन्तकज्वलनसमानवर्चसं; पुनः पुनर नयपतत वेगवत तदा\nविदारयद दितिदनुजान सहस्रशः; करेरितं पुरुषवरेण संयुगे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 23, + "text": "दहत कव चिज जवलन इवावलेलिहत; परसह्य तान असुरगणान नयकृन्तत\nपरवेरितं वियति मुहुः कषितौ तदा; पपौ रणे रुधिरम अथॊ पिशाचवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 24, + "text": "अथासुरा गिरिभिर अदीनचेतसॊ; मुहुर मुहुः सुरगणम अर्दयंस तदा\nमहाबला विगलितमेघवर्चसः; सहस्रशॊ गगनम अभिप्रपद्य ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 25, + "text": "अथाम्बराद भयजननाः परपेदिरे; सपादपा बहुविध मेघरूपिणः\nमहाद्रयः परविगलिताग्र सानवः; परस्परं दरुतम अभिहत्य सस्वनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 26, + "text": "ततॊ मही परविचलिता सकानना; महाद्रिपाताभिहता समन्ततः\nपरस्परं भृशम अभिगर्जतां मुहू; रणाजिरे भृशम अभिसंप्रवर्तिते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 27, + "text": "नरस ततॊ वरकनकाग्र भूषणैर; महेषुभिर गगनपथं समावृणॊत\nविदारयन गिरिशिखराणि पत्रिभिर; महाभये ऽसुर गणविग्रहे तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ महीं लवणजलं च सागरं; महासुराः परविविशुर अर्दिताः सुरैः\nवियद गतं जवलितहुताशनप्रभं; सुदर्शनं परिकुपितं निशाम्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 29, + "text": "ततः सुरैर विजयम अवाप्य मन्दरः; सवम एव देशं गमितः सुपूजितः\nविनाद्य खं दिवम अपि चैव सर्वशस; ततॊ गताः सलिलधरा यथागतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 17, + "shloka": 30, + "text": "ततॊ ऽमृतं सुनिहितम एव चक्रिरे; सुराः परां मुदम अभिगम्य पुष्कलाम\nददौ च तं निधिम अमृतस्य रक्षितुं; किरीटिने बलभिद अथामरैः सह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 18, + "shloka": 1, + "text": "[सू]\nएतत ते सर्वम आख्यातम अमृतं मथितं यथा\nयत्र सॊ ऽशवः समुत्पन्नः शरीमान अतुलविक्रमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 18, + "shloka": 2, + "text": "यं निशाम्य तदा कद्रूर विनताम इदम अब्रवीत\nउच्चैःश्रवा नु किं वर्णॊ भद्रे जानीहि माचिरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 18, + "shloka": 3, + "text": "[वि]\nशवेत एवाश्वराजॊ ऽयं किं वा तवं मन्यसे शुभे\nबरूहि वर्णं तवम अप्य अस्य ततॊ ऽतर विपणावहे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 18, + "shloka": 4, + "text": "[क]\nकृष्ण वालम अहं मन्ये हयम एनं शुचिस्मिते\nएहि सार्धं मया दीव्य दासी भावाय भामिनि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 18, + "shloka": 5, + "text": "[सू]\nएवं ते समयं कृत्वा दासी भावाय वै मिथः\nजग्मतुः सवगृहान एव शवॊ दरक्ष्याव इति सम ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 18, + "shloka": 6, + "text": "ततः पुत्रसहस्रं तु कद्रूर जिह्मं चिकीर्षती\nआज्ञापयाम आस तदा वाला भूत्वाञ्जन परभाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 18, + "shloka": 7, + "text": "आविशध्वं हयं कषिप्रं दासी न सयाम अहं यथा\nतद वाक्यं नान्वपद्यन्त ताञ शशाप भुजंगमान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 18, + "shloka": 8, + "text": "सर्पसत्रे वर्तमाने पावकॊ वः परधक्ष्यति\nजनमेजयस्य राजर्षेः पाण्डवेयस्य धीमतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 18, + "shloka": 9, + "text": "शापम एनं तु शुश्राव सवयम एव पितामहः\nअतिक्रूरं समुद्दिष्टं कद्र्वा दैवाद अतीव हि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 18, + "shloka": 10, + "text": "सार्धं देवगणैः सर्वैर वाचं ताम अन्वमॊदत\nबहुत्वं परेक्ष्य सर्पाणां परजानां हितकाम्यया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 18, + "shloka": 11, + "text": "तिग्मवीर्यविषा हय एते दन्द शूका महाबलाः\nतेषां तीक्ष्णविषत्वाद धि परजानां च हिताय वै\nपरादाद विषहणीं विद्यां काश्यपाय महात्मने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 19, + "shloka": 1, + "text": "[सू]\nततॊ रजन्यां वयुष्टायां परभात उदिते रवौ\nकद्रूश च विनता चैव भगिन्यौ ते तपॊधन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 19, + "shloka": 2, + "text": "अमर्षिते सुसंरब्धे दास्ये कृतपणे तदा\nजग्मतुस तुरगं दरष्टुम उच्छैः शरवसम अन्तिकात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 19, + "shloka": 3, + "text": "ददृशाते तदा तत्र समुद्रं निधिम अम्भसाम\nतिमिंगिलझषाकीर्णं मकरैर आवृतं तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 19, + "shloka": 4, + "text": "सत्त्वैश च बहुसाहस्रैर नानारूपैः समावृतम\nउग्रैर नित्यम अनाधृष्यं कूर्मग्राहसमाकुलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 19, + "shloka": 5, + "text": "आकरं सर्वरत्नानाम आलयं वरुणस्य च\nनागानाम आलयं रम्यम उत्तमं सरितां पतिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 19, + "shloka": 6, + "text": "पातालज्वलनावासम असुराणां च बन्धनम\nभयंकरं च सत्त्वानां पयसां निधिम अर्णवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 19, + "shloka": 7, + "text": "शुभं दिव्यम अमर्त्यानाम अमृतस्याकरं परम\nअप्रमेयम अचिन्त्यं च सुपुण्य जलम अद्भुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 19, + "shloka": 8, + "text": "घॊरं जलचराराव रौद्रं भैरवनिस्वनम\nगम्भीरावर्त कलिलं सर्वभूतभयंकरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 19, + "shloka": 9, + "text": "वेलादॊलानिल चलं कषॊभॊद्वेग समुत्थितम\nवीचीहस्तैः परचलितैर नृत्यन्तम इव सर्वशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 19, + "shloka": 10, + "text": "चन्द्र वृद्धिक्षयवशाद उद्वृत्तॊर्मि दुरासदम\nपाञ्चजन्यस्य जननं रत्नाकरम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 19, + "shloka": 11, + "text": "गां विन्दता भगवता गॊविन्देनामितौजसा\nवराहरूपिणा चान्तर विक्षॊभित जलाविलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 19, + "shloka": 12, + "text": "बरह्मर्षिणा च तपता वर्षाणां शतम अत्रिणा\nअनासादित गाधं च पातालतलम अव्ययम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 19, + "shloka": 13, + "text": "अध्यात्मयॊगनिद्रां च पद्मनाभस्य सेवतः\nयुगादि कालशयनं विष्णॊर अमिततेजसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 19, + "shloka": 14, + "text": "वडवामुखदीप्ताग्नेस तॊयहव्यप्रदं शुभम\nअगाध पारं विस्तीर्णम अप्रमेयं सरित्पतिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 19, + "shloka": 15, + "text": "महानदीभिर बह्वीभिः सपर्धयेव सहस्रशः\nअभिसार्यमाणम अनिशं ददृशाते महार्णवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 19, + "shloka": 16, + "text": "गम्भीरं तिमिमकरॊग्र संकुलं तं; गर्जन्तं जलचर राव रौद्रनादैः\nविस्तीर्णं ददृशतुर अम्बरप्रकाशं; ते ऽगाधं निधिम उरुम अम्भसाम अनन्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 19, + "shloka": 17, + "text": "इत्य एवं झषमकरॊर्मि संकुलं तं; गम्भीरं विकसितम अम्बरप्रकाशम\nपातालज्वलनशिखा विदीपितं तं; पश्यन्त्यौ दरुतम अभिपेततुस तदानीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 20, + "shloka": 1, + "text": "[सू]\nतं समुद्रम अतिक्रम्य कद्रूर विनतया सह\nनयपतत तुरगाभ्याशे नचिराद इव शीघ्रगा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 20, + "shloka": 2, + "text": "निशाम्य च बहून वालान कृष्णान पुच्छं समाश्रितान\nविनतां विषण्णवदनां कद्रूर दास्ये नययॊजयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 20, + "shloka": 3, + "text": "ततः सा विनता तस्मिन पणितेन पराजिता\nअभवद दुःखसंतप्ता दासी भावं समास्थिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 20, + "shloka": 4, + "text": "एतस्मिन्न अन्तरे चैव गरुडः काल आगते\nविना मात्रा महातेजा विदार्याण्डम अजायत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 20, + "shloka": 5, + "text": "अग्निराशिर इवॊद्भासन समिद्धॊ ऽति भयंकरः\nपरवृद्धः सहसा पक्षी महाकायॊ नभॊगतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 20, + "shloka": 6, + "text": "तं दृष्ट्वा शरणं जग्मुः परजाः सर्वा विभावसुम\nपरणिपत्याब्रुवंश चैनम आसीनं विश्वरूपिणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 20, + "shloka": 7, + "text": "अग्ने मा तवं परवर्धिष्ठाः कच चिन नॊ न दिधक्षसि\nअसौ हि राशिः सुमहान समिद्धस तव सर्पति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 20, + "shloka": 8, + "text": "[आ]\nनैतद एवं यथा यूयं मन्यध्वम असुरार्दनाः\nगरुडॊ बलवान एष मम तुल्यः सवतेजसा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 20, + "shloka": 9, + "text": "[सू]\nएवम उक्तास तगॊ गत्वा गरुडं वाग्भिर अस्तुवन\nअदूराद अभ्युपेत्यैनं देवाः सर्षिगणास तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 20, + "shloka": 10, + "text": "तवम ऋषिस तवं महाभागस तवं देवः पतगेश्वरः\nतवं परभुस तपन परख्यस तवं नस तराणम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 20, + "shloka": 11, + "text": "बलॊर्मिमान साधुर अदीनसत्त्वः; समृद्धिमान दुष्प्रसहस तवम एव\nतपः शरुतं सर्वम अहीन कीर्ते; अनागतं चॊपगतं च सर्वम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 20, + "shloka": 12, + "text": "तवम उत्तमः सर्वम इदं चराचरं; गभस्तिभिर भानुर इवावभाससे\nसमाक्षिपन भानुमतः परभां मुहुस; तवम अन्तकः सर्वम इदं धरुवाध्रुवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 20, + "shloka": 13, + "text": "दिवाकरः परिकुपितॊ यथा दहेत; परजास तथा दहसि हुताशनप्रभ\nभयंकरः परलय इवाग्निर उत्थितॊ; विनाशयन युगपरिवर्तनान्त कृत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 20, + "shloka": 14, + "text": "सवगेश्वरं शरणम उपस्थिता वयं; महौजसं वितिमिरम अभ्रगॊचरम\nमहाबलं गरुडम उपेत्य खेचरं; परावरं वरदम अजय्य विक्रमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 20, + "shloka": 15, + "text": "एवं सतुतः सुपर्णस तु देवैः सर्षिगणैस तदा\nतेजसः परतिसंहारम आत्मनः स चकार ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 21, + "shloka": 1, + "text": "[सू]\nततः कामगमः पक्षी महावीर्यॊ महाबलः\nमातुर अन्तिकम आगच्छत परं तीरं महॊदधेः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 21, + "shloka": 2, + "text": "यत्र सा विनता तस्मिन पणितेन पराजिता\nअतीव दुःखसंतप्ता दासी भावम उपागता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 21, + "shloka": 3, + "text": "ततः कदा चिद विनतां परवणां पुत्र संनिधौ\nकाल आहूय वचनं कद्रूर इदम अभाषत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 21, + "shloka": 4, + "text": "नागानाम आलयं भद्रे सुरम्यं रमणीयकम\nसमुद्रकुक्षाव एकान्ते तत्र मां विनते वह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 21, + "shloka": 5, + "text": "ततः सुपर्णमाता ताम अवहत सर्पमातरम\nपन्नगान गरुडश चापि मातुर वचनचॊदितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 21, + "shloka": 6, + "text": "स सूर्यस्याभितॊ याति वैनतेयॊ विहंगमः\nसूर्यरश्मि परीताश च मूर्च्छिताः पन्नगाभवन\nतदवस्थान सुतान दृष्ट्वा कद्रूः शक्रम अथास्तुवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 21, + "shloka": 7, + "text": "नमस ते देवदेवेश नमस ते बलसूदन\nनमुचिघ्न नमस ते ऽसतु सहस्राक्ष शचीपते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 21, + "shloka": 8, + "text": "सर्पाणां सूर्यतप्तानां वारिणा तवं पलवॊ भव\nतवम एव परमं तराणम अस्माकम अमरॊत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 21, + "shloka": 9, + "text": "ईशॊ हय असि पयः सरष्टुं तवम अनल्पं पुरंदर\nतवम एव मेघस तवं वायुस तवम अग्निर वैद्युतॊ ऽमबरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 21, + "shloka": 10, + "text": "तवम अभ्रघनविक्षेप्ता तवाम एवाहुर पुनर घनम\nतवं वज्रम अतुलं घॊरं घॊषवांस तवं बलाहकः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 21, + "shloka": 11, + "text": "सरष्टा तवम एव लॊकानां संहर्ता चापराजितः\nतवं जयॊतिः सर्वभूतानां तवम आदित्यॊ विभावसुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 21, + "shloka": 12, + "text": "तवं महद भूतम आश्चर्यं तवं राजा तवं सुरॊत्तमः\nतवं विष्णुस तवं सहस्राक्षस तवं देवस तवं परायणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 21, + "shloka": 13, + "text": "तवं सर्वम अमृतं देव तवं सॊमः परमार्चितः\nतवं मुहूर्तस तिथिश च तवं लवस तवं वै पुनः कषण" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 21, + "shloka": 14, + "text": "शुक्लस तवं बहुलश चैव कला काष्ठा तरुटिस तथा\nसंवत्सरर्षवॊ मासा रजन्यश च दिनानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 21, + "shloka": 15, + "text": "तवम उत्तमा सगिरि वना वसुंधरा; सभास्करं वितिमिरम अम्बरं तथा\nमहॊदधिः सतिमि तिमिंगिलस तथा; महॊर्मिमान बहु मकरॊ झषालयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 21, + "shloka": 16, + "text": "महद यशस तवम इति सदाभिपूज्यसे; मनीषिभिर मुदितमना महर्षिभिः\nअभिष्टुतः पिबसि च सॊमम अध्वरे; वषट कृतान्य अपि च हवींषि भूतये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 21, + "shloka": 17, + "text": "तवं विप्रैः सततम इहेज्यसे फलार्थं; वेदाङ्गेष्व अतुलबलौघ गीयसे च\nतवद धेतॊर यजन परायणा दविजेन्द्रा; वेदाङ्गान्य अभिगमयन्ति सर्ववेदैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 22, + "shloka": 1, + "text": "[सू]\nएवं सतुतस तदा कद्र्वा भगवान हरिवाहनः\nनीलजीमूतसंघातैर वयॊम सर्वं समावृणॊत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 22, + "shloka": 2, + "text": "ते मेघा मुमुचुस तॊयं परभूतं विद्युद उज्ज्वलाः\nपरस्परम इवात्यर्थं गर्जन्तः सततं दिवि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 22, + "shloka": 3, + "text": "संघातितम इवाकाशं जलदैः सुमहाद्भुतैः\nसृजद्भिर अतुलं तॊयम अजस्रं सुमहारवैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 22, + "shloka": 4, + "text": "संप्रनृत्तम इवाकाशं धारॊर्मिभिर अनेकशः\nमेघस्तनित निर्घॊषम अम्बरं समपद्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 22, + "shloka": 5, + "text": "नागानाम उत्तमॊ हर्शस तदा वर्षति वासवे\nआपूर्यत मही चापि सलिलेन समन्ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 23, + "shloka": 1, + "text": "[सू]\nसुपर्णेनॊह्यमानास ते जग्मुस तं देशम आशु वै\nसागराम्बुपरिक्षिप्तं पक्षिसंघ निनादितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 23, + "shloka": 2, + "text": "विचित्रफलपुष्पाभिर वनराजिभिर आवृतम\nभवनैर आवृतं रम्यैस तथा पद्माकरैर अपि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 23, + "shloka": 3, + "text": "परसन्नसलिलैश चापि हरदैश चित्रैर विभूषितम\nदिव्यगन्धवहैः पुण्यैर मारुतैर उपवीजितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 23, + "shloka": 4, + "text": "उपजिघ्रद्भिर आकाशं वृक्षैर मलयजैर अपि\nशॊभितं पुष्पवर्षाणि मुञ्चद्भिर मारुतॊद्धुतैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 23, + "shloka": 5, + "text": "किरद्भिर इव तत्रस्थान नागान पुष्पाम्बुवृष्टिभिः\nमनः संहर्षणं पुण्यं गन्धर्वाप्सरसां परियम\nनानापक्षिरुतं रम्यं कद्रू पुत्र परहर्षणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 23, + "shloka": 6, + "text": "तत ते वनं समासाद्य विजह्रुः पन्नगा मुदा\nअब्रुवंश च महावीर्यं सुपर्णं पतगॊत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 23, + "shloka": 7, + "text": "वहास्मान अपरं दवीपं सुरम्यं विपुलॊदकम\nतवं हि देशान बहून रम्यान पतन पश्यसि खेचर" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 23, + "shloka": 8, + "text": "स विचिन्त्याब्रवीत पक्षी मातरं विनतां तदा\nकिं कारणं मया मातः कर्तव्यं सर्पभाषितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 23, + "shloka": 9, + "text": "[वि]\nदासी भूतास्म्य अनार्याया भगिन्याः पतगॊत्तम\nपणं वितथम आस्थाय सर्पैर उपधिना कृतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 23, + "shloka": 10, + "text": "[सू]\nतस्मिंस तु कथिते मात्रा कारणे गगने चरः\nउवाच वचनं सर्पांस तेन दुःखेन दुःखितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 23, + "shloka": 11, + "text": "किम आहृत्य विदित्वा वा किं वा कृत्वेह पौरुषम\nदास्याद वॊ विप्रमुच्येयं सत्यं शंसत लेलिहाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 23, + "shloka": 12, + "text": "शरुत्वा तम अब्रुवन सर्पा आहरामृतम ओजसा\nततॊ दास्याद विप्रमॊक्षॊ भविता तव खेचर" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 24, + "shloka": 1, + "text": "[सू]\nइत्य उक्तॊ गरुडः सर्पैर ततॊ मातरम अब्रवीत\nगच्छाम्य अमृतम आहर्तुं भक्ष्यम इच्छामि वेदितुम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 24, + "shloka": 2, + "text": "[वि]\nसमुद्रकुक्षाव एकान्ते निषादालयम उत्तमम\nसहस्राणाम अनेकानां तान भुक्त्वामृतम आनय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 24, + "shloka": 3, + "text": "न तु ते बराह्मणं हन्तुं कार्या बुद्धिः कदा चन\nअवध्यसर्वभूतानां बराह्मणॊ हय अनलॊपमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 24, + "shloka": 4, + "text": "अग्निर अर्कॊ विषं शस्त्रं विप्रॊ भवति कॊपितः\nभूतानाम अग्रभुग विप्रॊ वर्णश्रेष्ठः पिता गुरुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 24, + "shloka": 5, + "text": "[ग]\nयथाहम अभिजानीयां बराह्मणं लक्षणैः शुभैः\nतन मे कारणतॊ मातः पृच्छतॊ वक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 24, + "shloka": 6, + "text": "[वि]\nयस ते कण्ठम अनुप्राप्तॊ निगीर्णं बडिशं यथा\nदहेद अङ्गारवत पुत्र तं विद्याद बाह्मणर्षभम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 24, + "shloka": 7, + "text": "[सू]\nपरॊवाच चैनं विनता पुत्रहार्दाद इदं वचः\nजानन्त्य अप्य अतुलं वीर्यम आशीर्वादसमन्वितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 24, + "shloka": 8, + "text": "पक्षौ ते मारुतः पातु चन्द्रः पृष्ठं तु पुत्रक\nशिरस तु पातु ते वह्निर भास्करः सर्वम एव तु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 24, + "shloka": 9, + "text": "अहं च ते सदा पुत्र शान्ति सवस्ति परायणा\nअरिष्टं वरज पन्थानं वत्स कार्यार्थसिद्धये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 24, + "shloka": 10, + "text": "ततः स मातुर वचनं निशम्य; वितत्य पक्षौ नभ उत्पपात\nततॊ निषादान बलवान उपागमद; बुभुक्षितः काल इवान्तकॊ महान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 24, + "shloka": 11, + "text": "स तान निषादान उपसंहरंस तदा; रजः समुद्धूय नभःस्पृशं महत\nसमुद्रकुक्षौ च विशॊषयन पयः; समीपगान भूमिधरान विचालयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 24, + "shloka": 12, + "text": "ततः सचक्रे महद आननं तदा; निषादमार्गं परतिरुध्य पक्षिराट\nततॊ निषादास तवरिताः परवव्रजुर; यतॊ मुखं तस्य भुजंगभॊजितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 24, + "shloka": 13, + "text": "तद आननं विवृतम अतिप्रमाणवत; समभ्ययुर गगनम इवार्दिताः खगाः\nसहस्रशः पवनरजॊ ऽभरमॊहिता; महानिल परचलित पादपे वने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 24, + "shloka": 14, + "text": "ततः खगॊ वदनम अमित्रतापनः; समाहरत परिचपलॊ महाबलः\nनिषूदयन बहुविध मत्स्यभक्षिणॊ; बुभुक्षितॊ गगनचरेश्वरस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 1, + "text": "[सू]\nतस्य कण्ठम अनुप्राप्तॊ बराह्मणः सह भार्यया\nदहन दीप्त इवाङ्गारस तम उवाचान्तरिक्षगः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 2, + "text": "दविजॊत्तम विनिर्गच्छ तूर्णम आस्याद अपावृतान\nन हि मे बराह्मणॊ वध्यः पापेष्व अपि रतः सदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 3, + "text": "बरुवाणम एवं गरुडं बराह्मणः समभाषत\nनिषादी मम भार्येयं निर्गच्छतु मया सह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 4, + "text": "[ग]\nएताम अपि निषादीं तवं परिगृह्याशु निष्पत\nतूर्णं संभावयात्मानम अजीर्णं मम तेजसा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 5, + "text": "[स]\nततः स विप्रॊ निष्क्रान्तॊ निषादी सहितस तदा\nवर्धयित्वा च गरुडम इष्टं देशं जगाम ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 6, + "text": "सहभार्ये विनिष्क्रान्ते तस्मिन विप्रे स पक्षिराट\nवितत्य पक्षाव आकाशम उत्पपात मनॊजवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ ऽपश्यत स पितरं पृष्ठश चाख्यातवान पितुः\nअहं हि सर्पैः परहितः सॊमम आहर्तुम उद्यतः\nमातुर दास्य विमॊक्षार्थम आहरिष्ये तम अद्य वै" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 8, + "text": "मात्रा चास्मि समादिष्टॊ निषादान भक्षयेति वै\nन च मे तृप्तिर अभवद भक्षयित्वा सहस्रशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 9, + "text": "तस्माद भॊक्तव्यम अपरं भगवन परदिशस्व मे\nयद भुक्त्वामृतम आहर्तुं समर्थः सयाम अहं परभॊ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 10, + "text": "[कष्यप]\nआसीद विभावसुर नाम महर्षिः कॊपनॊ भृशम\nभराता तस्यानुजश चासीत सुप्रतीकॊ महातपाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 11, + "text": "स नेच्छति धनं भरात्रा सहैकस्थं महामुनिः\nविभागं कीर्तयत्य एव सुप्रतीकॊ ऽथ नित्यशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 12, + "text": "अथाब्रवीच च तं भराता सुप्रतीकं विभावसुः\nविभागं बहवॊ मॊहात कर्तुम इच्छन्ति नित्यदा\nततॊ विभक्ता अन्यॊन्यं नाद्रियन्ते ऽरथमॊहिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 13, + "text": "ततः सवार्थपरान मूढान पृथग भूतान सवकैर धनैः\nविदित्वा भेदयन्त्य एतान अमित्रा मित्ररूपिणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 14, + "text": "विदित्वा चापरे भिन्नान अन्तरेषु पतन्त्य अथ\nभिन्नानाम अतुलॊ नाशः कषिप्रम एव परवर्तते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 15, + "text": "तस्माच चैव विभागार्थं न परशंसन्ति पण्डिताः\nगुरु शास्त्रे निबद्धानाम अन्यॊन्यम अभिशङ्किनाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 16, + "text": "नियन्तुं न हि शक्यस तवं भेदनॊ धनम इच्छसि\nयस्मात तस्मात सुप्रतीक हस्तित्वं समवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 17, + "text": "शप्तस तव एवं सुप्रतीकॊ विभावसुम अथाब्रवीत\nतवम अप्य अन्तर्जलचरः कच्छपः संभविष्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 18, + "text": "एवम अन्यॊन्यशापात तौ सुप्रतीक विभावसू\nगजकच्छपतां पराप्ताव अर्थार्थं मूढचेतसौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 19, + "text": "रॊषदॊषानुषङ्गेण तिर्यग्यॊनिगताव अपि\nपरस्परद्वेषरतौ परमाण बलदर्पितौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 20, + "text": "सरस्य अस्मिन महाकायौ पूर्ववैरानुसारिणौ\nतयॊर एकतरः शरीमान समुपैति महागजः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 21, + "text": "तस्य बृंहित शब्देन कूर्मॊ ऽपय अन्तर्जले शयः\nउत्थितॊ ऽसौ महाकायः कृत्स्नं संक्षॊभयन सरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 22, + "text": "तं दृष्ट्वावेष्टित करः पतत्य एष गजॊ जलम\nदन्तहस्ताग्र लाङ्गूलपादवेगेन वीर्यवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 23, + "text": "तं विक्षॊभयमाणं तु सरॊ बहु झषाकुलम\nकूर्मॊ ऽपय अभ्युद्यत शिरा युद्धायाभ्येति वीर्यवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 24, + "text": "षड उच्छ्रितॊ यॊजनानि गजस तद दविगुणायतः\nकूर्मस तरियॊजनॊत्सेधॊ दशयॊजनमण्डलः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 25, + "text": "ताव एतौ युद्धसंमत्तौ परस्परजयैषिणौ\nउपयुज्याशु कर्मेदं साधयेप्सितम आत्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 26, + "text": "[सू]\nस तच छरुत्वा पितुर वाक्यं भीमवेगॊ ऽनतरिक्षगः\nनखेन जगम एकेन कूर्मम एकेन चाक्षिपत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 27, + "text": "समुत्पपात चाकाशं तत उच्चैर विहंगमः\nसॊ ऽलम्ब तीर्थम आसाद्य देव वृक्षान उपागमत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 28, + "text": "ते भीताः समकम्पन्त तस्य पक्षानिलाहताः\nन नॊ भञ्ज्याद इति तदा दिव्याः कनकशाखिनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 29, + "text": "परचलाङ्गान स तान दृष्ट्वा मनॊरथफलाङ्कुरान\nअन्यान अतुलरूपाङ्गान उपचक्राम खेचरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 30, + "text": "काञ्चनै राजतैश चैव फलैर वैडूर्य शाखिनः\nसागराम्बुपरिक्षिप्तान भराजमानान महाद्रुमान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 31, + "text": "तम उवाच खग शरेष्ठं तत्र रॊहिण पादपः\nअतिप्रवृद्धः सुमहान आपतन्तं मनॊजवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 32, + "text": "यैषा मम महाशाखा शतयॊजनम आयता\nएताम आस्थाय शाखां तवं खादेमौ गजकच्छपौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 25, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ दरुमं पतगसहस्रसेवितं; महीधर परतिमवपुः परकम्पयन\nखगॊत्तमॊ दरुतम अभिपत्य वेगवान; बभञ्ज ताम अविरल पत्रसंवृताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nसपृष्टमात्रा तु पद्भ्यां स गरुडेन बलीयसा\nअभज्यत तरॊः शाखा भग्नां चैनाम अधारयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 2, + "text": "तां भग्नां स महाशाखां समयन समवलॊकयन\nअथात्र लम्बतॊ ऽपश्यद वालखिल्यान अधॊमुखान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 3, + "text": "स तद्विनाशसंत्रासाद अनुपत्य खगाधिपः\nशाखाम आस्येन जग्राह तेषाम एवान्ववेक्षया\nशनैः पर्यपतत पक्षी पर्वतान परविशातयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 4, + "text": "एवं सॊ ऽभयपतद देशान बहून सगज कच्छपः\nदयार्थं वालखिल्यानां न च सथानम अविन्दत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 5, + "text": "स गत्वा पर्वतश्रेष्ठं गन्धमादनम अव्ययम\nददर्श कश्यपं तत्र पितरं तपसि सथितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 6, + "text": "ददर्श तं पिता चापि दिव्यरूपं विहंगमम\nतेजॊ वीर्यबलॊपेतं मनॊमारुतरंहसम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 7, + "text": "शैलशृङ्गप्रतीकाशं बरह्मदण्डम इवॊद्यतम\nअचिन्त्यम अनभिज्ञेयं सर्वभूतभयंकरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 8, + "text": "मायावीर्यधरं साक्षाद अग्निम इद्धम इवॊद्यतम\nअप्रधृष्यम अजेयं च देवदानवराक्षसैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 9, + "text": "भेत्तारं गिरिशृङ्गाणां नदी जलविशॊषणम\nलॊकसंलॊडनं घॊरं कृतान्तसमदर्शनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 10, + "text": "तम आगतम अभिप्रेक्ष्य भगवान कश्यपस तदा\nविदित्वा चास्य संकल्पम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 11, + "text": "पुत्र मा साहसं कार्षीर मा सद्यॊ लप्स्यसे वयथाम\nमा तवा दहेयुः संक्रुद्धा वालखिल्या मरीचिपाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 12, + "text": "परसादयाम आस स तान कश्यपः पुत्रकारणात\nवालखिल्यांस तपःसिद्धान इदम उद्दिश्य कारणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 13, + "text": "परजाहितार्थम आरम्भॊ गरुडस्य तपॊधनाः\nचिकीर्षति महत कर्म तदनुज्ञातुम अर्हथ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 14, + "text": "एवम उक्ता भगवता मुनयस ते समभ्ययुः\nमुक्त्वा शाखां गिरिं पुण्यं हिमवन्तं तपॊ ऽरथिनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 15, + "text": "ततस तेष्व अपयातेषु पितरं विनतात्मजः\nशाखा वयाक्षिप्तवदनः पर्यपृच्छत कश्यपम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 16, + "text": "भगवन कव विमुञ्चामि तरुशाखाम इमाम अहम\nवर्जितं बराह्मणैर देशम आख्यातु भगवान मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ निष्पुरुषं शैलं हिमसंरुद्ध कन्दरम\nअगम्यं मनसाप्य अन्यैस तस्याचख्यौ स कश्यपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 18, + "text": "तं पर्वत महाकुक्षिम आविश्य मनसा खगाः\nजवेनाभ्यपतत तार्क्ष्यः सशाखा गजकच्छपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 19, + "text": "न तां वध्रः परिणहेच छतचर्मा महान अणुः\nशाखिनॊ महतीं शाखां यां परगृह्य ययौ खगः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 20, + "text": "ततः स शतसाहस्रं यॊजनान्तरम आगतः\nकालेन नातिमहता गरुडः पततां वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 21, + "text": "स तं गत्वा कषणेनैव पर्वतं वचनात पितुः\nअमुञ्चन महतीं शाखां सस्वनां तत्र खेचरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 22, + "text": "पक्षानिलहतश चास्य पराकम्पत स शैलराट\nमुमॊच पुष्पवर्षं च समागलित पादपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 23, + "text": "शृङ्गाणि च वयशीर्यन्त गिरेस तस्य समन्ततः\nमणिकाञ्चनचित्राणि शॊभयन्ति महागिरिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 24, + "text": "शाखिनॊ बहवश चापि शाखयाभिहतास तया\nकाञ्चनैः कुसुमैर भान्ति विद्युत्वन्त इवाम्बुदाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 25, + "text": "ते हेमविकचा भूयॊ युक्ताः पर्वतधातुभिः\nवयराजञ शाखिनस तत्र सूर्यांशुप्रतिरञ्जिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 26, + "text": "ततस तस्य गिरेः शृङ्गम आस्थाय स खगॊत्तमः\nभक्षयाम आस गरुडस ताव उभौ गजकच्छपौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 27, + "text": "ततः पर्वतकूटाग्राद उत्पपात मनॊजवः\nपरावर्तन्ताथ देवानाम उत्पाता भयवेदिनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 28, + "text": "इन्द्रस्य वर्जं दयितं परजज्वाल वयथान्वितम\nसधूमा चापतत सार्चिर दिवॊल्का नभसश चयुता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 29, + "text": "तथा वसूनां रुद्राणाम आदित्यानां च सर्वशः\nसाध्यानां मरुतां चैव ये चान्ये देवता गणाः\nसवं सवं परहरणं तेषां परस्परम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 30, + "text": "अभूतपूर्वं संग्रामे तदा देवासुरे ऽपि च\nववुर वाताः सनिर्घाताः पेतुर उल्काः समन्ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 31, + "text": "निरभ्रम अपि चाकाशं परजगर्ज महास्वनम\nदेवानाम अपि यॊ देवः सॊ ऽपय अवर्षद असृक तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 32, + "text": "मम्लुर माल्यानि देवानां शेमुस तेजांसि चैव हि\nउत्पातमेघा रौद्राश च ववर्षुः शॊणितं बहु\nरजांसि मुकुटान्य एषाम उत्थितानि वयधर्षयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 33, + "text": "ततस तराससमुद्विग्नः सह देवैः शतक्रतुः\nउत्पातान दारुणान पश्यन्न इत्य उवाच बृहस्पतिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 34, + "text": "किमर्थं भगवन घॊरा महॊत्पाताः समुत्थिताः\nन च शत्रुं परपश्यामि युधि यॊ नः परधर्षयेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 35, + "text": "[बृह]\nतवापराधाद देवेन्द्र परमादाच च शतक्रतॊ\nतपसा वालखिल्यानां भूतम उत्पन्नम अद्भुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 36, + "text": "कश्यपस्य मुनेः पुत्रॊ विनतायाश च खेचरः\nहर्तुं सॊमम अनुप्राप्तॊ बलवान कामरूपवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 37, + "text": "समर्थॊ बलिनां शरेष्ठॊ हर्तुं सॊमं विहंगमः\nसर्वं संभावयाम्य अस्मिन्न असाध्यम अपि साधयेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 38, + "text": "[स]\nशरुत्वैतद वचनं शक्रः परॊवाचामृत रक्षिणः\nमहावीर्यबलः पक्षी हर्तुं सॊमम इहॊद्यतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 39, + "text": "युष्मान संबॊधयाम्य एष यथा स न हरेद बलात\nअतुलं हि बलं तस्य बृहस्पतिर उवाच मे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 40, + "text": "तच छरुत्वा विबुधा वाक्यं विस्मिता यत्नम आस्थिताः\nपरिवार्यामृतं तस्थुर वज्री चेन्द्रः शतक्रतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 41, + "text": "धारयन्तॊ महार्हाणि कवचानि मनस्विनः\nकाञ्चनानि विचित्राणि वैडूर्य विकृतानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 42, + "text": "विविधानि च शस्त्राणि घॊररूपाण्य अनेकशः\nशिततीक्ष्णाग्र धाराणि समुद्यम्य सहस्रशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 43, + "text": "सविस्फुलिङ्गज्वालानि सधूमानि च सर्वशः\nचक्राणि परिघांश चैव तरिशूलानि परश्वधान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 44, + "text": "शक्तीश च विविधास तीक्ष्णाः करवालांश च निर्मलान\nसवदेहरूपाण्य आदाय गदाश चॊग्रप्रदर्शनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 45, + "text": "तैः शस्त्रैर भानुमद्भिस ते दिव्याभरणभूषिताः\nभानुमन्तः सुरगणास तस्थुर विगतकल्मषाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 46, + "text": "अनुपम बलवीर्यतेजसॊ; धृतमनसः परिरक्षणे ऽमृतस्य\nअसुरपुरविदारणाः सुरा; जवलनसमिद्ध वपुः परकाशिनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 26, + "shloka": 47, + "text": "इति समरवरं सुरास्थितं; परिघसहस्रशतैः समाकुलम\nविगलितम इव चाम्बरान्तरे; तपन मरीचिविभासितं बभौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 1, + "text": "[ष]\nकॊ ऽपराधॊ महेन्द्रस्य कः परमादश च सूतज\nतपसा वालखिल्यानां संभूतॊ गरुडः कथम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 2, + "text": "कश्यपस्य दविजातेश च कथं वै पक्षिराट सुतः\nअधृष्यः सर्वभूतानाम अवध्यश चाभवत कथम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 3, + "text": "कथं च कामचारी स कामवीर्यश च खेचरः\nएतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं पुराणे यदि पठ्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 4, + "text": "[स]\nविषयॊ ऽयं पुराणस्य यन मां तवं परिपृच्छसि\nशृणु मे वदतः सर्वम एतत संक्षेपतॊ दविज" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 5, + "text": "यजतः पुत्र कामस्य कश्यपस्य परजापतेः\nसाहाय्यम ऋषयॊ देवा गन्धर्वाश च ददुः किल" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 6, + "text": "तत्रेध्मानयने शक्रॊ नियुक्तः कश्यपेन ह\nमुनयॊ वालखिल्याश च ये चान्ये देवता गणाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 7, + "text": "शक्रस तु वीर्यसदृशम इध्म भारं गिरिप्रभम\nसमुद्यम्यानयाम आस नातिकृच्छ्राद इव परभुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 8, + "text": "अथापश्यद ऋषीन हरस्वान अङ्गुष्ठॊदर पर्वणः\nपलाशवृन्तिकाम एकां सहितान वहतः पथि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 9, + "text": "परलीनान सवेष्व इवाङ्गेषु निराहारांस तपॊधनान\nकलिश्यमानान मन्दबलान गॊष्पदे संप्लुतॊदके" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 10, + "text": "तांश च सर्वान समयाविष्टॊ वीर्यॊन्मत्तः पुरंदरः\nअवहस्यात्यगाच छीघ्रं लङ्घयित्वावमन्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 11, + "text": "ते ऽथ रॊषसमाविष्टाः सुभृशं जातमन्यवः\nआरेभिरे महत कर्म तदा शक्र भयंकरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 12, + "text": "जुहुवुस ते सुतपसॊ विधिवज जातवेदसम\nमन्त्रैर उच्चावचैर विप्रा येन कामेन तच छृणु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 13, + "text": "कामवीर्यः कामगमॊ देवराजभयप्रदः\nइन्द्रॊ ऽनयः सर्वदेवानां भवेद इति यतव्रताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 14, + "text": "इन्द्राच छतगुणः शौर्ये वीर्ये चैव मनॊजवः\nतपसॊ नः फलेनाद्य दारुणः संभवत्व इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 15, + "text": "तद बुद्ध्वा भृशसंतप्तॊ देवराजः शतक्रतुः\nजगाम शरणं तत्र कश्यपं संशितव्रतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 16, + "text": "तच छरुत्वा देवराजस्य कश्यपॊ ऽथ परजापतिः\nवालखिल्यान उपागम्य कर्मसिद्धिम अपृच्छत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 17, + "text": "एवम अस्त्व इति तं चापि परत्यूचुः सत्यवादिनः\nतान कश्यप उवाचेदं सान्त्वपूर्वं परजापतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 18, + "text": "अयम इन्द्रस तरिभुवने नियॊगाद बरह्मणः कृतः\nइन्द्रार्थं च भवन्तॊ ऽपि यत्नवन्तस तपॊधनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 19, + "text": "न मिथ्या बरह्मणॊ वाक्यं कर्तुम अर्हथ सत्तमाः\nभवतां च न मिथ्यायं संकल्पॊ मे चिकीर्षितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 20, + "text": "भवत्व एष पतत्रीणाम इन्द्रॊ ऽतिबलसत्त्ववान\nपरसादः करियतां चैव देवराजस्य याचतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 21, + "text": "एवम उक्ताः कश्यपेन वालखिल्यास तपॊधनाः\nपरत्यूचुर अभिसंपूज्य मुनिश्रेष्ठं परजापतिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 22, + "text": "इन्द्रार्थॊ ऽयं समारम्भः सर्वेषां नः परजापते\nअपत्यार्थं समारम्भॊ भवतश चायम ईप्सितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 23, + "text": "तद इदं सफलं कर्म तवया वै परतिगृह्यताम\nतथा चैव विधत्स्वात्र यथा शरेयॊ ऽनुपश्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 24, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु देवी दाक्षायणी शुभा\nविनता नाम कल्याणी पुत्र कामा यशस्विनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 25, + "text": "तपस तप्त्वा वरतपरा सनाता पुंसवने शुचिः\nउपचक्राम भर्तारं ताम उवाचाथ कश्यपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 26, + "text": "आरम्भः सफलॊ देवि भवितायं तवेप्सितः\nजनयिष्यसि पुत्रौ दवौ वीरौ तरिभुवनेश्वरौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 27, + "text": "तपसा वालखिल्यानां मम संकल्पजौ तथा\nभविष्यतॊ महाभागौ पुत्रौ ते लॊकपूजितौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 28, + "text": "उवाच चैनां भगवान मारीचः पुनर एव ह\nधार्यताम अप्रमादेन गर्भॊ ऽयं सुमहॊदयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 29, + "text": "एकः सर्वपतत्रीणाम इन्द्रत्वं कारयिष्यति\nलॊकसंभावितॊ वीरः कामवीर्यॊ विहंगमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 30, + "text": "शतक्रतुम अथॊवाच परीयमाणः परजापतिः\nतवत्सहायौ खगाव एतौ भरातरौ ते भविष्यतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 31, + "text": "नैताभ्यां भविता दॊषः सकाशात ते पुरंदर\nवयेतु ते शक्र संतापस तवम एवेन्द्रॊ भविष्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 32, + "text": "न चाप्य एवं तवया भूयः कषेप्तया बरह्मवादिनः\nन चावमान्या दर्पात ते वाग विषा भृशकॊपनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 33, + "text": "एवम उक्तॊ जगामेन्द्रॊ निर्विशङ्कस तरिविष्टपम\nविनता चापि सिद्धार्था बभूव मुदिता तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 34, + "text": "जनयाम आस पुत्रौ दवाव अरुणं गरुडं तथा\nअरुणस तयॊस तु विकल आदित्यस्य पुरःसरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 27, + "shloka": 35, + "text": "पतत्रीणां तु गरुड इन्द्रत्वेनाभ्यषिच्यत\nतस्यैतत कर्म सुमहच छरूयतां भृगुनन्दन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 28, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततस तमिन दविजश्रेष्ठ समुदीर्णे तथाविधे\nगरुत्मान पक्षिराट तूर्णं संप्राप्तॊ विबुधान परति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 28, + "shloka": 2, + "text": "तं दृष्ट्वातिबलं चैव पराकम्पन्त समन्ततः\nपरस्परं च परत्यघ्नन सर्वप्रहरणान्य अपि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 28, + "shloka": 3, + "text": "तत्र चासीद अमेयात्मा विद्युद अग्निसमप्रभः\nभौवनः सुमहावीर्यः सॊमस्य परिरक्षिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 28, + "shloka": 4, + "text": "स तेन पतगेन्द्रेण पक्षतुण्ड नखैः कषतः\nमुहूर्तम अतुलं युद्धं कृत्वा विनिहतॊ युधि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 28, + "shloka": 5, + "text": "रजश चॊद्धूय सुमहत पक्षवातेन खेचरः\nकृत्वा लॊकान निरालॊकांस तेन देवान अवाकिरत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 28, + "shloka": 6, + "text": "तेनावकीर्णा रजसा देवा मॊहम उपागमन\nन चैनं ददृशुश छन्ना रजसामृत रक्षिणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 28, + "shloka": 7, + "text": "एवं संलॊडयाम आस गरुडस तरिदिवालयम\nपक्षतुण्ड परहारैश च देवान स विददार ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 28, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ देवः सहस्राक्षस तूर्णं वायुम अचॊदयत\nविक्षिपेमां रजॊ वृष्टिं तवैतत कर्म मारुत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 28, + "shloka": 9, + "text": "अथ वायुर अपॊवाह तद रजस तरसा बली\nततॊ वितिमिरे जाते देवाः शकुनिम आर्दयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 28, + "shloka": 10, + "text": "ननाद चॊच्चैर बलवान महामेघरवः खगः\nवध्यमानः सुरगणैः सर्वभूतानि भीषयन\nउत्पपात महावीर्यः पक्षिराट परवीरहा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 28, + "shloka": 11, + "text": "तम उत्पत्यान्तरिक्षस्थं देवानाम उपरि सथितम\nवर्मिणॊ विबुधाः सर्वे नानाशस्त्रैर अवाकिरन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 28, + "shloka": 12, + "text": "पट्टिशैः परिघैः शूलैर गदाभिश च सवासवाः\nकषुरान्तैर जवलितैश चापि चक्रैर आदित्यरूपिभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 28, + "shloka": 13, + "text": "नानाशस्त्रविसर्गैश च वध्यमानः समन्ततः\nकुर्वन सुतुमुलं युद्धं पक्षिराण न वयकम्पत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 28, + "shloka": 14, + "text": "विनर्दन्न इव चाकाशे वैनतेयः परतापवान\nपक्षाभ्याम उरसा चैव समन्ताद वयाक्षिपत सुरान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 28, + "shloka": 15, + "text": "ते विक्षिप्तास ततॊ देवाः परजग्मुर गरुडार्दिताः\nनखतुण्ड कषताश चैव सुस्रुवुः शॊणितं बहु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 28, + "shloka": 16, + "text": "साध्याः पराचीं सगन्धर्वा वसवॊ दक्षिणां दिशम\nपरजग्मुः सहिता रुद्रैः पतगेन्द्र परधर्षिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 28, + "shloka": 17, + "text": "दिशं परतीचीम आदित्या नासत्या उत्तरां दिशम\nमुहुर मुहुः परेक्षमाणा युध्यमाना महौजसम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 28, + "shloka": 18, + "text": "अश्वक्रन्देन वीरेण रेणुकेन च पक्षिणा\nकरथनेन च शूरेण तपनेन च खेचरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 28, + "shloka": 19, + "text": "उलूकश वसनाभ्यां च निमेषेण च पक्षिणा\nपररुजेन च संयुद्धं चकार परलिहेन च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 28, + "shloka": 20, + "text": "तान पक्षनखतुण्डाग्रैर अभिनद विनतासुतः\nयुगान्तकाले संक्रुद्धः पिनाकीव महाबलः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 28, + "shloka": 21, + "text": "महावीर्या महॊत्साहास तेन ते बहुधा कषताः\nरेजुर अभ्रघनप्रख्या रुधिरौघप्रवर्षिणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 28, + "shloka": 22, + "text": "तान कृत्वा पतगश्रेष्ठः सर्वान उत्क्रान्त जीवितान\nअतिक्रान्तॊ ऽमृतस्यार्थे सर्वतॊ ऽगनिम अपश्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 28, + "shloka": 23, + "text": "आवृण्वानं महाज्वालम अर्चिर्भिः सर्वतॊ ऽमबरम\nदहन्तम इव तीक्ष्णांशुं घॊरं वायुसमीरितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 28, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ नवत्या नवतीर मुखानां; कृत्वा तरस्वी गरुडॊ महात्मा\nनदीः समापीय मुखैस ततस तैः; सुशीघ्रम आगम्य पुनर जवेन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 28, + "shloka": 25, + "text": "जवलन्तम अग्निं तम अमित्रतापनः; समास्तरत पत्ररथॊ नदीभिः\nततः परचक्रे वपुर अन्यद अल्पं; परवेष्टु कामॊ ऽगनिम अभिप्रशाम्य" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 29, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nजाम्बूनदमयॊ भूत्वा मरीचिविकचॊज्ज्वलः\nपरविवेश बलात पक्षी वारिवेग इवार्णवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 29, + "shloka": 2, + "text": "सचक्रं कषुर पर्यन्तम अपश्यद अमृतान्तिके\nपरिभ्रमन्तम अनिशं तीक्ष्णधारम अयस्मयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 29, + "shloka": 3, + "text": "जवलनार्कप्रभं घॊरं छेदनं सॊमहारिणाम\nघॊररूपं तद अत्यर्थं यन्त्रं देवैः सुनिर्मितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 29, + "shloka": 4, + "text": "तस्यान्तरं स दृष्ट्वैव पर्यवर्तत खेचरः\nअरान्तरेणाभ्यपतत संक्षिप्याङ्गं कषणेन ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 29, + "shloka": 5, + "text": "अधश चक्रस्य चैवात्र दीप्तानलसमद्युती\nविद्युज्जिह्वौ महाघॊरौ दीप्तास्यौ दीप्तलॊचनौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 29, + "shloka": 6, + "text": "चक्षुर विषौ महावीर्यौ नित्यक्रुद्धौ तरस्विनौ\nरक्षार्थम एवामृतस्य ददर्श भुजगॊत्तमौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 29, + "shloka": 7, + "text": "सदा संरब्ध नयनौ सदा चानिमिषेक्षणौ\nतयॊर एकॊ ऽपि यं पश्येत स तूर्णं भस्मसाद भवेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 29, + "shloka": 8, + "text": "तयॊश चक्षूंषि रजसा सुपर्णस तूर्णम आवृणॊत\nअदृष्टरूपस तौ चापि सर्वतः पर्यकालयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 29, + "shloka": 9, + "text": "तयॊर अङ्गे समाक्रम्य वैनतेयॊ ऽनतरिक्षगः\nआछिनत तरसा मध्ये सॊमम अभ्यद्रवत ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 29, + "shloka": 10, + "text": "समुत्पाट्यामृतं तत तु वैनतेयस ततॊ बली\nउत्पपात जवेनैव यन्त्रम उन्मथ्य वीर्यवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 29, + "shloka": 11, + "text": "अपीत्वैवामृतं पक्षी परिगृह्याशु वीर्यवान\nअगच्छद अपरिश्रान्त आवार्यार्क परभां खगः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 29, + "shloka": 12, + "text": "विष्णुना तु तदाकाशे वैनतेयः समेयिवान\nतस्य नारायणस तुष्टस तेनालौल्येन कर्मणा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 29, + "shloka": 13, + "text": "तम उवाचाव्ययॊ देवॊ वरदॊ ऽसमीति खेचरम\nस वव्रे तव तिष्ठेयम उपरीत्य अन्तरिक्षगः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 29, + "shloka": 14, + "text": "उवाच चैनं भूयॊ ऽपि नारायणम इदं वचः\nअजरश चामरश च सयाम अमृतेन विनाप्य अहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 29, + "shloka": 15, + "text": "परतिगृह्य वरौ तौ च गरुडॊ विष्णुम अब्रवीत\nभवते ऽपि वरं दद्मि वृणीतां भगवान अपि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 29, + "shloka": 16, + "text": "तं वव्रे वाहनं कृष्णॊ गरुत्मन्तं महाबलम\nधवजं च चक्रे भगवान उपरि सथास्यसीति तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 29, + "shloka": 17, + "text": "अनुपत्य खगं तव इन्द्रॊ वज्रेणाङ्गे ऽभयताडयत\nविहंगमं सुरामित्रं हरन्तम अमृतं बलात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 29, + "shloka": 18, + "text": "तम उवाचेन्द्रम आक्रन्दे गरुडः पततां वरः\nपरहसञ शलक्ष्णया वाचा तथा वज्रसमाहतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 29, + "shloka": 19, + "text": "ऋषेर मानं करिष्यामि वज्रं यस्यास्थि संभवम\nवज्रस्य च करिष्यामि तव चैव शतक्रतॊ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 29, + "shloka": 20, + "text": "एष पत्रं तयजाम्य एकं यस्यान्तं नॊपलप्स्यसे\nन हि वज्रनिपातेन रुजा मे ऽसति कदा चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 29, + "shloka": 21, + "text": "तत्र तं सर्वभूतानि विस्मितान्य अब्रुवंस तदा\nसुरूपं पत्रम आलक्ष्य सुपर्णॊ ऽयं भवत्व इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 29, + "shloka": 22, + "text": "दृष्ट्वा तद अद्भुतं चापि सहस्राक्षः पुरंदरः\nखगॊ महद इदं भूतम इति मत्वाभ्यभाषत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 29, + "shloka": 23, + "text": "बलं विज्ञातुम इच्छामि यत ते परम अनुत्तमम\nसख्यं चानन्तम इच्छामि तवया सह खगॊत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 30, + "shloka": 1, + "text": "[ग]\nसख्यं मे ऽसतु तवया देव यथेच्छसि पुरंदर\nबलं तु मम जानीहि महच चासह्यम एव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 30, + "shloka": 2, + "text": "कामं नैतत परशंसन्ति सन्तः सवबलसंस्तवम\nगुणसंकीर्तनं चापि सवयम एव शतक्रतॊ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 30, + "shloka": 3, + "text": "सखेति कृत्वा तु सखे पृष्टॊ वक्ष्याम्य अहं तवया\nन हय आत्मस्तव संयुक्तं वक्तव्यम अनिमित्ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 30, + "shloka": 4, + "text": "सपर्वतवनाम उर्वीं ससागरवनाम इमाम\nपक्षनाड्यैकया शक्र तवां चैवात्रावलम्बिनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 30, + "shloka": 5, + "text": "सर्वान संपिण्डितान वापि लॊकान सस्थाणु जङ्गमान\nवहेयम अपरिश्रान्तॊ विद्धीदं मे महद बलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 30, + "shloka": 6, + "text": "[सूत]\nइत्य उक्तवचनं वीरं किरीटी शरीमतां वरः\nआह शौनक देवेन्द्रः सर्वभूतहितः परभुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 30, + "shloka": 7, + "text": "परतिगृह्यताम इदानीं मे सख्यम आनन्त्यम उत्तमम\nन कार्यं तव सॊमेन मम सॊमः परदीयताम\nअस्मांस ते हि परबाधेयुर येभ्यॊ दद्याद भवान इमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 30, + "shloka": 8, + "text": "[ग]\nकिं चित कारणम उद्दिश्य सॊमॊ ऽयं नीयते मया\nन दास्यामि समादातुं सॊमं कस्मै चिद अप्य अहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 30, + "shloka": 9, + "text": "यत्रेमं तु सहस्राक्ष निक्षिपेयम अहं सवयम\nतवम आदाय ततस तूर्णं हरेथास तरिदशेश्वर" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 30, + "shloka": 10, + "text": "[ष]\nवाक्येनानेन तुष्टॊ ऽहं यत तवयॊक्तम इहाण्डज\nयद इच्छसि वरं मत्तस तद्गृहाण खगॊत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 30, + "shloka": 11, + "text": "[स]\nइत्य उक्तः परत्युवाचेदं कद्रू पुत्रान अनुस्मरन\nसमृत्वा चैवॊपधि कृतं मातुर दास्य निमित्ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 30, + "shloka": 12, + "text": "ईशॊ ऽहम अपि सर्वस्य करिष्यामि तु ते ऽरथिताम\nभवेयुर भुजगाः शक्र मम भक्ष्या महाबलाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 30, + "shloka": 13, + "text": "तथेत्य उक्त्वान्वगच्छत तं ततॊ दानव सूदनः\nहरिष्यामि विनिक्षिप्तं सॊमम इत्य अनुभाष्य तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 30, + "shloka": 14, + "text": "आजगाम ततस तूर्णं सुपर्णॊ मातुर अन्तिकम\nअथ सर्पान उवाचेदं सर्वान परमहृष्टवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 30, + "shloka": 15, + "text": "इदम आनीतम अमृतं निक्षेप्स्यामि कुशेषु वः\nसनाता मङ्गलसंयुक्तास ततः पराश्नीत पन्नगाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 30, + "shloka": 16, + "text": "अदासी चैव मातेयम अद्य परभृति चास्तु मे\nयथॊक्तं भवताम एतद वचॊ मे परतिपादितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 30, + "shloka": 17, + "text": "ततः सनातुं गताः सर्पाः परत्युक्त्वा तं तथेत्य उत\nशक्रॊ ऽपय अमृतम आक्षिप्य जगाम तरिदिवं पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 30, + "shloka": 18, + "text": "अथागतास तम उद्देशं सर्पाः सॊमार्थिनस तदा\nसनाताश च कृतजप्याश च परहृष्टाः कृतमङ्गलाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 30, + "shloka": 19, + "text": "तद विज्ञाय हृतं सर्पाः परतिमाया कृतं च तत\nसॊमस्थानम इदं चेति दर्भांस ते लिलिहुस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 30, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ दवैधी कृता जिह्वा सर्पाणां तेन कर्मणा\nअभवंश चामृतस्पर्शाद धर्भास ते ऽथ पवित्रिणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 30, + "shloka": 21, + "text": "ततः सुपर्णः परमप्रहृष्टवान; विहृत्य मात्रा सह तत्र कानने\nभुजंगभक्षः परमार्चितः खगैर; अहीन कीर्तिर विनताम अनन्दयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 30, + "shloka": 22, + "text": "इमां कथां यः शृणुयान नरः सदा; पठेत वा दविज जनमुख्यसंसदि\nअसंशयं तरिदिवम इयात स पुण्यभान; महात्मनः पतगपतेः परकीर्तनात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 31, + "shloka": 1, + "text": "[ष]\nभुजंगमानां शापस्य मात्रा चैव सुतेन च\nविनतायास तवया परॊक्तं कारणं सूतनन्दन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 31, + "shloka": 2, + "text": "वरप्रदानं भर्त्रा च करद्रू विनतयॊस तथा\nनामनी चैव ते परॊक्ते पक्षिणॊर वैनतेययॊः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 31, + "shloka": 3, + "text": "पन्नगानां तु नामानि न कीर्तयसि सूतज\nपराधान्येनापि नामानि शरॊतुम इच्छामहे वयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 31, + "shloka": 4, + "text": "[स]\nबहुत्वान नामधेयानि भुजगानां तपॊधन\nन कीर्तयिष्ये सर्वेषां पराधान्येन तु मे शृणु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 31, + "shloka": 5, + "text": "शेषः परथमतॊ जातॊ वासुकिस तदनन्तरम\nऐरावतस तक्षकश च कर्कॊटक धनंजयौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 31, + "shloka": 6, + "text": "कालियॊ मणिनागश च नागश चापूरणस तथा\nनागस तथा पिञ्जरक एला पत्रॊ ऽथ वामनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 31, + "shloka": 7, + "text": "नीलानीलौ तथा नागौ कल्माषशबलौ तथा\nआर्यकश चादिकश चैव नागश च शल पॊतकः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 31, + "shloka": 8, + "text": "सुमनॊमुखॊ दधिमुखस तथा विमलपिण्डकः\nआप्तः कॊटनकश चैव शङ्खॊ वालशिखस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 31, + "shloka": 9, + "text": "निष्ठ्यूनकॊ हेमगुहॊ नहुषः पिङ्गलस तथा\nबाह्यकर्णॊ हस्तिपदस तथा मुद्गरपिण्डकः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 31, + "shloka": 10, + "text": "कम्बलाश्वतरौ चापि नागः कालीयकस तथा\nवृत्तसंवर्तकौ नागौ दवौ च पद्माव इति शरुतौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 31, + "shloka": 11, + "text": "नागः शङ्खनकश चैव तथा च सफण्डकॊ ऽपरः\nकषेमकश च महानागॊ नागः पिण्डारकस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 31, + "shloka": 12, + "text": "करवीरः पुष्पदंष्ट्र एॢकॊ बिल्वपाण्डुकः\nमूषकादः शङ्खशिराः पूर्णदंष्ट्रॊ हरिद्रकः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 31, + "shloka": 13, + "text": "अपराजितॊ जयॊतिकश च पन्नगः शरीवहस तथा\nकौरव्यॊ धृतराष्ट्रश च पुष्करः शल्यकस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 31, + "shloka": 14, + "text": "विरजाश च सुबाहुश च शालिपिण्डश च वीर्यवान\nहस्तिभद्रः पिठरकॊ मुखरः कॊण वासनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 31, + "shloka": 15, + "text": "कुञ्जरः कुररश चैव तथा नागः परभा करः\nकुमुदः कुमुदाक्षश च तित्तिरिर हलिकस तथा\nकर्कराकर्करौ चॊभौ कुण्डॊदर महॊदरौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 31, + "shloka": 16, + "text": "एते पराधान्यतॊ नागाः कीर्तिता दविजसत्तम\nबहुत्वान नामधेयानाम इतरे न परकीर्तिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 31, + "shloka": 17, + "text": "एतेषां परसवॊ यश च परसवस्य च संततिः\nअसंख्येयेति मत्वा तान न बरवीमि दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 31, + "shloka": 18, + "text": "बहूनीह सहस्राणि परयुतान्य अर्बुदानि च\nअशक्यान्य एव संख्यातुं भुजगानां तपॊधन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 32, + "shloka": 1, + "text": "[ष]\nजाता वै भुजगास तात वीर्यवन्तॊ दुरासदाः\nशापं तं तव अथ विज्ञाय कृतवन्तॊ नु किं परम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 32, + "shloka": 2, + "text": "[स]\nतेषां तु भगवाञ शेषस तयक्त्वा कद्रूं महायशाः\nतपॊ विपुलम आतस्थे वायुभक्षॊ यतव्रतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 32, + "shloka": 3, + "text": "गन्धमादनम आसाद्य बदर्यां च तपॊ रतः\nगॊकर्णे पुष्करारण्ये तथा हिमवतस तटे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 32, + "shloka": 4, + "text": "तेषु तेषु च पुण्येषु तीर्थेष्व आयतनेषु च\nएकान्तशीली नियतः सततं विजितेन्द्रियः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 32, + "shloka": 5, + "text": "तप्यमानं तपॊ घॊरं तं ददर्श पितामहः\nपरिशुष्कमांसत्वक सनायुं जटाचीरधरं परभुम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 32, + "shloka": 6, + "text": "तम अब्रवीत सत्यधृतिं तप्यमानं पितामहः\nकिम इदं कुरुषे शेषप्रजानां सवस्ति वै कुरु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 32, + "shloka": 7, + "text": "तवं हि तीव्रेण तपसा परजास तापयसे ऽनघ\nबरूहि कामं च मे शेषयत ते हृदि चिरं सथितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 32, + "shloka": 8, + "text": "[षेस]\nसॊदर्या मम सर्वे हि भरातरॊ मन्दचेतसः\nसह तैर नॊत्सहे वस्तुं तद भवान अनुमन्यताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 32, + "shloka": 9, + "text": "अभ्यसूयन्ति सततं परस्परम अमित्रवत\nततॊ ऽहं तप आतिष्ठे नैतान पश्येयम इत्य उत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 32, + "shloka": 10, + "text": "न मर्षयन्ति सततं विनतां ससुतां च ते\nअस्माकं चापरॊ भराता वैनतेयः पितामह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 32, + "shloka": 11, + "text": "तं च दविषन्ति ते ऽतयर्थं स चापि सुमहाबलः\nवरप्रदानात स पितुः कश्यपस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 32, + "shloka": 12, + "text": "सॊ ऽहं तपः समास्थाय मॊक्ष्यामीदं कलेवरम\nकथं मे परेत्य भावे ऽपि न तैः सयात सह संगमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 32, + "shloka": 13, + "text": "[बरह्मा]\nजानामि शेषसर्वेषां भरातॄणां ते विचेष्टितम\nमातुश चाप्य अपराधाद वै भरातॄणां ते महद भयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 32, + "shloka": 14, + "text": "कृतॊ ऽतर परिहारश च पूर्वम एव भुजंगम\nभरातॄणां तव सर्वेषां न शॊकं कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 32, + "shloka": 15, + "text": "वृणीष्व च वरं मत्तः शेषयत ते ऽभिकाङ्क्षितम\nदित्सामि हि वरं ते ऽदय परीतिर मे परमा तवयि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 32, + "shloka": 16, + "text": "दिष्ट्या च बुद्धिर धर्मे ते निविष्टा पन्नगॊत्तम\nअतॊ भूयश च ते बुद्धिर धर्मे भवतु सुस्थिरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 32, + "shloka": 17, + "text": "[षेस]\nएष एव वरॊ मे ऽदय काङ्क्षितः परपितामह\nधर्मे मे रमतां बुद्धिः शमे तपसि चेश्वर" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 32, + "shloka": 18, + "text": "[बर]\nपरीतॊ ऽसम्य अनेन ते शेषदमेन परशमेन च\nतवया तव इदं वचः कार्यं मन्नियॊगात परजाहितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 32, + "shloka": 19, + "text": "इमां महीं शैलवनॊपपन्नां; ससागरां साकर पत्तनां च\nतवं शेषसम्यक चलितां यथावत; संगृह्य तिष्ठस्व यथाचला सयात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 32, + "shloka": 20, + "text": "[षेस]\nयथाह देवॊ वरदः परजापतिर; महीपतिर भूतपतिर जगत्पतिः\nतथा महीं धारयितास्मि निश्चलां; परयच्छ तां मे शिरसि परजापते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 32, + "shloka": 21, + "text": "[बर]\nअधॊ महीं गच्छ भुजंगमॊत्तम; सवयं तवैषा विवरं परदास्यति\nइमां धरां धारयता तवया हि मे; महत परियं शेषकृतं भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 32, + "shloka": 22, + "text": "[स]\nतथेति कृत्वा विवरं परविश्य स; परभुर भुवॊ भुजग वराग्रजः सथितः\nबिभर्ति देवीं शिरसा महीम इमां; समुद्रनेमिं परिगृह्य सर्वतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 32, + "shloka": 23, + "text": "[बर]\nशेषॊ ऽसि नागॊत्तम धर्मदेवॊ; महीम इमां धारयसे यद एकः\nअनन्त भॊगः परिगृह्य सर्वां; यथाहम एवं बलभिद यथा वा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 32, + "shloka": 24, + "text": "[स]\nअधॊ भूमेर वसत्य एवं नागॊ ऽनन्तः परतापवान\nधारयन वसुधाम एकः शासनाद बरह्मणॊ विभुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 32, + "shloka": 25, + "text": "सुपर्णं च सखायं वै भगवान अमरॊत्तमः\nपरादाद अनन्ताय तदा वैनतेयं पितामहः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nमातुः सकाशात तं शापं शरुत्वा पन्नगसत्तमः\nवासुकिश चिन्तयाम आस शापॊ ऽयं न भवेत कथम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 2, + "text": "ततः स मन्त्रयाम आस भरातृभिः सह सर्वशः\nऐरावतप्रभृतिभिर ये सम धर्मपरायणाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 3, + "text": "[वा]\nअयं शापॊ यथॊद्धिष्टॊ विदितं वस तथानघाः\nतस्य शापस्य मॊक्षार्थं मन्त्रयित्वा यतामहे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 4, + "text": "सर्वेषाम एव शापानां परतिघातॊ हि विद्यते\nन तु मात्राभिशप्तानां मॊक्षॊ विद्येत पन्नगाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 5, + "text": "अव्ययस्याप्रमेयस्य सत्यस्य च तथाग्रतः\nशप्ता इत्य एव मे शरुत्वा जायते हृदि वेपथुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 6, + "text": "नूनं सर्वविनाशॊ ऽयम अस्माकं समुदाहृतः\nन हय एनां सॊ ऽवययॊ देवः शपन्तीं परत्यषेधयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 7, + "text": "तस्मात संमन्त्रयामॊ ऽतर भुजगानाम अनामयम\nयथा भवेत सर्वेषां मा नः कालॊ ऽतयगाद अयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 8, + "text": "अपि मन्त्रयमाणा हि हेतुं पश्याम मॊक्षणे\nयथा नष्टं पुरा देवा गूढम अग्निं गुहा गतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 9, + "text": "यथा स यज्ञॊ न भवेद यथा वापि पराभवेत\nजनमेजयस्य सर्पाणां विनाशकरणाय हि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 10, + "text": "[स]\nतथेत्य उक्त्वा तु ते सर्वे काद्रवेयाः समागताः\nसमयं चक्रिरे तत्र मन्त्रबुद्धिविशारदाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 11, + "text": "एके तत्राब्रुवन नागा वयं भूत्वा दविजर्षभाः\nजनमेजयं तं भिक्षामॊ यज्ञस ते न भवेद इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 12, + "text": "अपरे तव अब्रुवन नागास तत्र पण्डितमानिनः\nमन्त्रिणॊ ऽसय वयं सर्वे भविष्यामः सुसंमताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 13, + "text": "स नः परक्ष्यति सर्वेषु कार्येष्व अर्थविनिश्चयम\nतत्र बुद्धिं परवक्ष्यामॊ यथा यज्ञॊ निवर्तते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 14, + "text": "स नॊ बहुमतान राजा बुद्ध्वा बुद्धिमतां वरः\nयज्ञार्थं परक्ष्यति वयक्तं नेति वक्ष्यामहे वयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 15, + "text": "दर्शयन्तॊ बहून दॊषान परेत्य चेह च दारुणान\nहेतुभिः कारणैश चैव यथा यज्ञॊ भवेन न सः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 16, + "text": "अथ वा य उपाध्यायः करतौ तस्मिन भविष्यति\nसर्पसत्र विधानज्ञॊ राजकार्यहिते रतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 17, + "text": "तं गत्वा दशतां कश चिद भुजगः स मरिष्यति\nतस्मिन हते यज्ञकरे करतुः स न भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 18, + "text": "ये चान्ये सर्पसत्रज्ञा भविष्यन्त्य अस्य ऋत्विजः\nतांश च सर्वान दशिष्यामः कृतम एवं भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 19, + "text": "तत्रापरे ऽमन्त्रयन्त धर्मात्मानॊ भुजंगमाः\nअबुद्धिर एषा युष्माकं बरह्महत्या न शॊभना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 20, + "text": "सम्यक सद धर्ममूला हि वयसने शान्तिर उत्तमा\nअधर्मॊत्तरता नाम कृत्स्नं वयापादयेज जगत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 21, + "text": "अपरे तव अब्रुवन नागाः समिद्धं जातवेदसम\nवर्षैर निर्वापयिष्यामॊ मेघा भूत्वा सविद्युतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 22, + "text": "सरुग्भाण्डं निशि गत्वा वा अपरे भुजगॊत्तमाः\nपरमत्तानां हरन्त्व आशु विघ्न एवं भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 23, + "text": "यज्ञे वा भुजगास तस्मिञ शतशॊ ऽथ सहस्रशः\nजनं दशन्तु वै सर्वम एवं तरासॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 24, + "text": "अथ वा संस्कृतं भॊज्यं दूषयन्तु भुजंगमाः\nसवेन मूत्र पुरीषेण सर्वभॊज्य विनाशिना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 25, + "text": "अपरे तव अब्रुवंस तत्र ऋत्विजॊ ऽसय भवामहे\nयज्ञविघ्नं करिष्यामॊ दीयतां दक्षिणा इति\nवश्यतां च गतॊ ऽसौ नः करिष्यति यथेप्षितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 26, + "text": "अपरे तव अब्रुवंस तत्र जले परक्रीडितं नृपम\nगृहम आनीय बध्नीमः करतुर एवं भवेन न सः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 27, + "text": "अपरे तव अब्रुवंस तत्र नागाः सुकृतकारिणः\nदशामैनं परगृह्याशु कृतम एवं भविष्यति\nछिन्नं मूलम अनर्थानां मृते तस्मिन भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 28, + "text": "एषा वै नैष्ठिकी बुद्धिः सर्वेषाम एव संमता\nयथा वा मन्यसे राजंस तत कषिप्रं संविधीयताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 29, + "text": "इत्य उक्त्वा समुदैक्षन्त वासुकिं पन्नगेश्वरम\nवासुकिश चापि संचिन्त्य तान उवाच भुजंगमान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 30, + "text": "नैषा वॊ नैष्ठिकी बुद्धिर मता कर्तुं भुजंगमाः\nसर्वेषाम एव मे बुद्धिः पन्नगानां न रॊचते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 33, + "shloka": 31, + "text": "किं तव अत्र संविधातव्यं भवतां यद भवेद धितम\nअनेनाहं भृशं तप्ये गुणदॊषौ मदाश्रयौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 34, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nशरुत्वा तु वचनं तेषां सर्वेषाम इति चेति च\nवासुकेश च वचः शरुत्वा एलापत्रॊ ऽबरवीद इदम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 34, + "shloka": 2, + "text": "न स यज्ञॊ न भविता न स राजा तथाविधः\nजनमेजयः पाण्डवेयॊ यतॊ ऽसमाकं महाभयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 34, + "shloka": 3, + "text": "दैवेनॊपहतॊ राजन्यॊ भवेद इह पूरुषः\nस दैवम एवाश्रयते नान्यत तत्र परायणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 34, + "shloka": 4, + "text": "तद इदं दैवम अस्माकं भयं पन्नगसत्तमाः\nदैवम एवाश्रयामॊ ऽतर शृणुध्वं च वचॊ मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 34, + "shloka": 5, + "text": "अहं शापे समुत्सृष्टे समश्रौषं वचस तदा\nमातुर उत्सङ्गम आरूढॊ भयात पन्नगसत्तमाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 34, + "shloka": 6, + "text": "देवानां पन्नगश्रेष्ठास तीक्ष्णास तीक्ष्णा इति परभॊ\nपितामहम उपागम्य दुःखार्तानां महाद्युते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 34, + "shloka": 7, + "text": "[देवाह]\nका हि लब्ध्वा परियान पुत्राञ शपेद एवं पितामह\nऋते कद्रूं तीक्ष्णरूपां देवदेव तवाग्रतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 34, + "shloka": 8, + "text": "तथेति च वचस तस्यास तवयाप्य उक्तं पितामह\nएतद इच्छाम विज्ञातुं कारणं यन न वारिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 34, + "shloka": 9, + "text": "[बर]\nबहवः पन्नगास तीक्ष्णा भीमवीर्या विषॊल्बणाः\nपरजानां हितकामॊ ऽहं न निवारितवांस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 34, + "shloka": 10, + "text": "ये दन्द शूकाः कषुद्राश च पापचारा विषॊल्बणाः\nतेषां विनाशॊ भविता न तु ये धर्मचारिणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 34, + "shloka": 11, + "text": "यन्निमित्तं च भविता मॊक्षस तेषां महाभयात\nपन्नगानां निबॊधध्वं तस्मिन काले तथागते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 34, + "shloka": 12, + "text": "यायावर कुले धीमान भविष्यति महान ऋषिः\nजरत्कारुर इति खयातस तेजस्वी नियतेन्द्रियः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 34, + "shloka": 13, + "text": "तस्य पुत्रॊ जरत्कारॊर उत्पत्स्यति महातपाः\nआस्तीकॊ नामयज्ञं स परतिषेत्स्यति तं तदा\nतत्र मॊक्ष्यन्ति भुजगा ये भविष्यन्ति धार्मिकाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 34, + "shloka": 14, + "text": "[देवाह]\nस मुनिप्रवरॊ देव जरत कारुर महातपाः\nकस्यां पुत्रं महात्मानं जनयिष्यति वीर्यवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 34, + "shloka": 15, + "text": "[बर]\nसनामायां सनामा स कन्यायां दविजसत्तमः\nअपत्यं वीर्यवान देवा वीर्यवज जनयिष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 34, + "shloka": 16, + "text": "[एलापत्र]\nएवम अस्त्व इति तं देवाः पितामहम अथाब्रुवन\nउक्त्वा चैवं गता देवाः स च देवः पितामहः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 34, + "shloka": 17, + "text": "सॊ ऽहम एवं परपश्यामि वासुके भगिनीं तव\nजरत्कारुर इति खयातां तां तस्मै परतिपादय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 34, + "shloka": 18, + "text": "भैक्षवद भिक्षमाणाय नागानां भयशान्तये\nऋषये सुव्रताय तवम एष मॊक्षः शरुतॊ मया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 35, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nएलापत्रस्य तु वचः शरुत्वा नागा दविजॊत्तम\nसर्वे परहृष्टमनसः साधु साध्व इत्य अपूजयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 35, + "shloka": 2, + "text": "ततः परभृति तां कन्यां वासुकिः पर्यरक्षत\nजरत्कारुं सवसारं वै परं हर्षम अवाप च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 35, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ नातिमहान कालः समतीत इवाभवत\nअथ देवासुराः सर्वे ममन्थुर वरुणालयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 35, + "shloka": 4, + "text": "तत्र नेत्रम अभून नागॊ वासुकिर बलिनां वरः\nसमाप्यैव च तत कर्म पितामहम उपागमन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 35, + "shloka": 5, + "text": "देवा वासुकिना सार्धं पितामहम अथाब्रुवन\nभगवञ शापभीतॊ ऽयं वासुकिस तप्यते भृशम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 35, + "shloka": 6, + "text": "तस्येदं मानसं शल्यं समुद्धर्तुं तवम अर्हसि\nजनन्याः शापजं देव जञातीनां हितकाङ्क्षिणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 35, + "shloka": 7, + "text": "हितॊ हय अयं सदास्माकं परियकारी च नागराट\nकुरु परसादं देवेश शमयास्य मनॊ जवरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 35, + "shloka": 8, + "text": "[बर]\nमयैवैतद वितीर्णं वै वचनं मनसामराः\nएलापत्रेण नागेन यद अस्याभिहितं पुरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 35, + "shloka": 9, + "text": "तत करॊत्व एष नागेन्द्रः पराप्तकालं वचस तथा\nविनशिष्यन्ति ये पापा न तु ये धर्मचारिणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 35, + "shloka": 10, + "text": "उत्पन्नः स जरत कारुस तपस्य उग्रे रतॊ दविजः\nतस्यैष भगिनीं काले जरत्कारुं परयच्छतु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 35, + "shloka": 11, + "text": "यद एलापत्रेण वचस तदॊक्तं भुजगेन ह\nपन्नगानां हितं देवास तत तथा न तद अन्यथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 35, + "shloka": 12, + "text": "[स]\nएतच छरुत्वा स नागेन्द्रः पितामहवचस तदा\nसर्पान बनूञ जरत्कारौ नित्ययुक्तान समादधत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 35, + "shloka": 13, + "text": "जरत्कारुर यदा भार्याम इच्छेद वरयितुं परभुः\nशीघ्रम एत्य ममाख्येयं तन नः शरेयॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 36, + "shloka": 1, + "text": "[ष]\nजरत्कारुर इति परॊक्तं यत तवया सूतनन्दन\nइच्छाम्य एतद अहं तस्य ऋषेः शरॊतुं महात्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 36, + "shloka": 2, + "text": "किं कारणं जरत्कारॊर नामैतत परथितं भुवि\nजरत्कारु निरुक्तं तवं यथावद वक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 36, + "shloka": 3, + "text": "[स]\nजरेति कषयम आहुर वै दारुणं कारु संज्ञितम\nशरीरं कारु तस्यासीत तत स धीमाञ शनैः शनैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 36, + "shloka": 4, + "text": "कषपयाम आस तीव्रेण तपसेत्य अत उच्यते\nजरत्कारुर इति बरह्मन वासुकेर भगिनी तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 36, + "shloka": 5, + "text": "एवम उक्तस तु धर्मात्मा शौनकः पराहसत तदा\nउग्रश्रवसम आमन्त्र्य उपपन्नम इति बरुवन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 36, + "shloka": 6, + "text": "[स]\nअथ कालस्य महतः स मुनिः संशितव्रतः\nतपस्य अभिरतॊ धीमान न दारान अभ्यकाङ्क्षत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 36, + "shloka": 7, + "text": "स ऊर्ध्वरेतास तपसि परसक्तः; सवाध्यायवान वीतभयक्लमः सन\nचचार सर्वां पृथिवीं महात्मा; न चापि दारान मनसाप्य अकाङ्क्षत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 36, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ ऽपरस्मिन संप्राप्ते काले कस्मिंश चिद एव तु\nपरिक्षिद इति विख्यातॊ राजा कौरववंशभृत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 36, + "shloka": 9, + "text": "यथा पाण्डुर महाबाहुर धनुर्धर वरॊ भुवि\nबभूव मृगया शीलः पुरास्य परपितामहः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 36, + "shloka": 10, + "text": "मृगान विध्यन वहारांश च तरक्षून महिषांस तथा\nअन्यांश च विविधान वन्यांश चचार पृथिवीपतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 36, + "shloka": 11, + "text": "स कदा चिन मृगं विद्ध्वा बाणेन नतपर्वणा\nपृष्ठतॊ धनुर आदाय ससार गहने वने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 36, + "shloka": 12, + "text": "यथा हि भगवान रुद्रॊ विद्ध्वा यज्ञमृगं दिवि\nअन्वगच्छद धनुष्पाणिः पर्यन्वेषंस ततस ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 36, + "shloka": 13, + "text": "न हि तेन मृगॊ विद्धॊ जीवन गच्छति वै वनम\nपूर्वरूपं तु तन नूनम आसीत सवर्गगतिं परति\nपरिक्षितस तस्य राज्ञॊ विद्धॊ यन नष्टवान मृगः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 36, + "shloka": 14, + "text": "दूरं चापहृतस तेन मृगेण स महीपतिः\nपरिश्रान्तः पिपासार्त आससाद मुनिं वने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 36, + "shloka": 15, + "text": "गवां परचारेष्व आसीनं वत्सानां मुखनिःसृतम\nभूयिष्ठम उपयुञ्जानं फेनम आपिबतां पयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 36, + "shloka": 16, + "text": "तम अभिद्रुत्य वेगेन स राजा संशितव्रतम\nअपृच्छद धनुर उद्यम्य तं मुनिं कषुच्छ्रमान्वितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 36, + "shloka": 17, + "text": "भॊ भॊ बरह्मन्न अहं राजा परिक्षिद अभिमन्युजः\nमया विद्धॊ मृगॊ नष्टः कच चित तवं दृष्टवान असि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 36, + "shloka": 18, + "text": "स मुनिस तस्य नॊवाच किं चिन मौन वरते सथितः\nतस्य सकन्धे मृतं सर्पं करुद्धॊ राजा समासजत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 36, + "shloka": 19, + "text": "धनुष्कॊट्या समुत्क्षिप्य स चैनं समुदैक्षत\nन च किं चिद उवाचैनं शुभं वा यदि वाशुभम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 36, + "shloka": 20, + "text": "स राजा करॊधम उत्सृज्य वयथितस तं तथागतम\nदृष्ट्वा जगाम नगरम ऋषिस तव आस्ते तथैव सः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 36, + "shloka": 21, + "text": "तरुणस तस्य पुत्रॊ ऽभूत तिग्मतेजा महातपाः\nशृङ्गी नाम महाक्रॊधॊ दुष्प्रसादॊ महाव्रतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 36, + "shloka": 22, + "text": "स देवं परम ईशानं सर्वभूतहिते रतम\nबरह्माणम उपतस्थे वै काले काले सुसंयतः\nस तेन समनुज्ञातॊ बरह्मणा गृहम ईयिवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 36, + "shloka": 23, + "text": "सख्यॊक्तः करीडमानेन स तत्र हसता किल\nसंरम्भी कॊपनॊ ऽतीव विषकल्प ऋषेः सुतः\nऋषिपुत्रेण नर्मार्थं कृशेन दविजसत्तमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 36, + "shloka": 24, + "text": "तेजस्विनस तव पिता तथैव च तपस्विनः\nशवं सकन्धेन वहति मा शृङ्गिन गर्वितॊ भव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 36, + "shloka": 25, + "text": "वयाहरत्स्व ऋषिपुत्रेषु मा सम किं चिद वचॊ वदीः\nअस्मद्विधेषु सिद्धेषु बरह्मवित्सु तपस्विषु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 36, + "shloka": 26, + "text": "कव ते पुरुषमानित्वं कव ते वाचस तथाविधः\nदर्पजाः पितरं यस तवं दरष्टा शवधरं तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 37, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nएवम उक्तः स तेजस्वी शृङ्गी कॊपसमन्वितः\nमृतधारं गुरुं शरुत्वा पर्यतप्यत मन्युना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 37, + "shloka": 2, + "text": "स तं कृशम अभिप्रेष्क्य सूनृतां वाचम उत्सृजन\nअपृच्छत कथं तातः स मे ऽदय मृतधारकः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 37, + "shloka": 3, + "text": "[कृष]\nराज्ञा परिक्षिता तात मृगयां परिधावता\nअवसक्तः पितुस ते ऽदय मृतः सकन्धे भुजंगमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 37, + "shloka": 4, + "text": "[षृन्गी]\nकिं मे पित्रा कृतं तस्य राज्ञॊ ऽनिष्टं दुरात्मनः\nबरूहि तवं कृश तत्त्वेन पश्य मे तपसॊ बलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 37, + "shloka": 5, + "text": "[क]\nस राजा मृगयां यातः परिक्षिद अभिमन्युजः\nससार मृगम एकाकी विद्ध्वा बाणेन पत्रिणा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 37, + "shloka": 6, + "text": "न चापश्यन मृगं राजा चरंस तस्मिन महावने\nपितरं ते स दृष्ट्वैव पप्रच्छानभिभाषिणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 37, + "shloka": 7, + "text": "तं सथाणुभूतं तिष्ठन्तं कषुत्पिपासा शरमातुरः\nपुनः पुनर मृगं नष्टं पप्रच्छ पितरं तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 37, + "shloka": 8, + "text": "स च मौन वरतॊपेतॊ नैव तं परत्यभाषत\nतस्य राजा धनुष्कॊट्या सर्पं सकन्धे समासृजत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 37, + "shloka": 9, + "text": "शृङ्गिंस तव पिताद्यासौ तथैवास्ते यतव्रतः\nसॊ ऽपि राजा सवनगरं परतियातॊ गजाह्वयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 37, + "shloka": 10, + "text": "[स]\nशरुत्वैवम ऋषिपुत्रस तु दिवं सतब्ध्वेव विष्ठितः\nकॊपसंरक्त नयनः परज्वलन्न इव मन्युना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 37, + "shloka": 11, + "text": "आविष्टः स तु कॊपेन शशाप नृपतिं तदा\nवार्य उपस्पृश्य तेजस्वी करॊधवेगबलात कृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 37, + "shloka": 12, + "text": "[षृ]\nयॊ ऽसौ वृद्धस्य तातस्य तथा कृच्छ्रगतस्य च\nसकन्धे मृतम अवास्राक्षीत पन्नगं राजकिल्बिषी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 37, + "shloka": 13, + "text": "तं पापम अतिसंक्रुद्धस तक्षकः पन्नगॊत्तमः\nआशीविषस तिग्मतेजा मद्वाक्यबलचॊदितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 37, + "shloka": 14, + "text": "सप्तरात्रादितॊ नेता यमस्य सदनं परति\nदविजानाम अवमन्तारं कुरूणाम अयशः करम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 37, + "shloka": 15, + "text": "[स]\nइति शप्त्वा नृपं करुद्धः शृङ्गी पितरम अभ्ययात\nआसीनं गॊचरे तस्मिन वहन्तं शवपन्नगम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 37, + "shloka": 16, + "text": "स तम आलक्ष्य पितरं शृङ्गी सखन्धगतेन वै\nशवेन भुजगेनासीद भूयः करॊधसमन्वितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 37, + "shloka": 17, + "text": "दुःखाच चाश्रूणि मुमुचे पितरं चेदम अब्रवीत\nशरुत्वेमां धर्षणां तात तव तेन दुरात्मना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 37, + "shloka": 18, + "text": "राज्ञा परिक्षिता कॊपाद अशपं तम अहं नृपम\nयथार्हति स एवॊग्रं शापं कुरु कुलाधमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 37, + "shloka": 19, + "text": "सप्तमे ऽहनि तं पापं तक्षकः पन्नगॊत्तमः\nवैवस्वतस्य भवनं नेता परमदारुणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 37, + "shloka": 20, + "text": "तम अब्रवीत पिता बरह्मंस तथा कॊपसमन्वितम\nन मे परियं कृतं तात नैष धर्मस तपस्विनाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 37, + "shloka": 21, + "text": "वयं तस्य नरेन्द्रस्य विषये निवसामहे\nनयायतॊ रक्षितास तेन तस्य पापं न रॊचये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 37, + "shloka": 22, + "text": "सर्वथा वर्तमानस्य राज्ञॊ हय अस्मद्विधैः सदा\nकषन्तव्यं पुत्र धर्मॊ हि हतॊ हन्ति न संशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 37, + "shloka": 23, + "text": "यदि राजा न रक्षेत पीडा वै नः परा भवेत\nन शक्नुयाम चरितुं धर्मं पुत्र यथासुखम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 37, + "shloka": 24, + "text": "रक्ष्यमाणा वयं तात राजभिः शास्त्रदृष्टिभिः\nचरामॊ विपुलं धर्मं तेषां चांशॊ ऽसति धर्मतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 37, + "shloka": 25, + "text": "परिक्षित तु विशेषेण यथास्य परपितामहः\nरक्षत्य अस्मान यथा राज्ञा रक्षितव्याः परजास तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 37, + "shloka": 26, + "text": "तेनेह कषुधितेनाद्य शरान्तेन च तपस्विना\nअजानता वरतम इदं कृतम एतद असंशयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 37, + "shloka": 27, + "text": "तस्माद इदं तवया बाल्यात सहसा दुष्कृतं कृतम\nन हय अर्हति नृपः शापम अस्मत्तः पुत्र सर्वथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 1, + "text": "[षृ]\nयद्य एतत साहसं तात यदि वा दुष्कृतं कृतम\nपरियं वाप्य अप्रियं वा ते वाग उक्ता न मृषा मया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 2, + "text": "नैवान्यथेदं भविता पितर एष बरवीमि ते\nनाहं मृषा परब्रवीमि सवैरेष्व अपि कुतः शपन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 3, + "text": "[षमीक]\nजानाम्य उग्रप्रभावं तवां पुत्र सत्यगिरं तथा\nनानृतं हय उक्तपूर्वं ते नैतन मिथ्या भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 4, + "text": "पित्रा पुत्रॊ वयःस्थॊ ऽपि सततं वाच्य एव तु\nयथा सयाद गुणसंयुक्तः पराप्नुयाच च महद यशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 5, + "text": "किं पुनर बाल एव तवं तपसा भावितः परभॊ\nवर्धते च परभवतां कॊपॊ ऽतीव महात्मनाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 6, + "text": "सॊ ऽहं पश्यामि वक्तव्यं तवयि धर्मभृतां वर\nपुत्रत्वं बालतां चैव तवावेक्ष्य च साहसम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 7, + "text": "स तवं शम युतॊ भूत्वा वन्यम आहारम आहरन\nचर करॊधम इमं तयक्त्वा नैवं धर्मं परहास्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 8, + "text": "करॊधॊ हि धर्मं हरति यतीनां दुःखसंचितम\nततॊ धर्मविहीनानां गतिर इष्टा न विद्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 9, + "text": "शम एव यतीनां हि कषमिणां सिद्धिकारकः\nकषमावताम अयं लॊकः परश चैव कषमावताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 10, + "text": "तस्माच चरेथाः सततं कषमा शीलॊ जितेन्द्रियः\nकषमया पराप्स्यसे लॊकान बरह्मणः समनन्तरान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 11, + "text": "मया तु शमम आस्थाय यच छक्यं कर्तुम अद्य वै\nतत करिष्ये ऽदय ताताहं परेषयिष्ये नृपाय वै" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 12, + "text": "मम पुत्रेण शप्तॊ ऽसि बालेनाकृत बुद्धिना\nममेमां धर्षणां तवत्तः परेक्ष्य राजन्न अमर्षिणा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 13, + "text": "[स]\nएवमादिश्य शिष्यं स परेषयाम आस सुव्रतः\nपरिक्षिते नृपतये दयापन्नॊ महातपाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 14, + "text": "संदिश्य कुशलप्रश्नं कार्यवृत्तान्तम एव च\nशिष्यं गौर मुखं नाम शीलवन्तं समाहितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 15, + "text": "सॊ ऽभिगम्य ततः शीघ्रं नरेन्द्रं कुरुवर्धनम\nविवेश भवनं राज्ञः पूर्वं दवाःस्थैर निवेदितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 16, + "text": "पूजितश च नरेन्द्रेण दविजॊ गौर मुखस ततः\nआचख्यौ परिविश्रान्तॊ राज्ञे सर्वम अशेषतः\nशमीक वचनं घॊरं यथॊक्तं मन्त्रिसंनिधौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 17, + "text": "शमीकॊ नाम राजेन्द्र विषये वर्तते तव\nऋषिः परमधर्मात्मा दान्तः शान्तॊ महातपाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 18, + "text": "तस्य तवया नरव्याघ्र सर्पः पराणैर वियॊजितः\nअवसक्तॊ धनुष्कॊट्या सखन्धे भरतसत्तम\nकषान्तवांस तव तत कर्म पुत्रस तस्य न चक्षमे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 19, + "text": "तेन शप्तॊ ऽसि राजेन्द्र पितुर अज्ञातम अद्य वै\nतक्षकः सप्तरात्रेण मृत्युस ते वै भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 20, + "text": "तत्र रक्षां कुरुष्वेति पुनः पुनर अथाब्रवीत\nतद अन्यथा न शक्यं च कर्तुं केन चिद अप्य उत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 21, + "text": "न हि शक्नॊति संयन्तुं पुत्रं कॊपसमन्वितम\nततॊ ऽहं परेषितस तेन तव राजन हितार्थिना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 22, + "text": "इति शरुत्वा वचॊ घॊरं स राजा कुरुनन्दनः\nपर्यतप्यत तत पापं कृत्वा राजा महातपाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 23, + "text": "तं च मौन वरतधरं शरुत्वा मुनिवरं तदा\nभूय एवाभवद राजा शॊकसंतप्त मानसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 24, + "text": "अनुक्रॊशात्मतां तस्य शमीकस्यावधार्य तु\nपर्यतप्यत भूयॊ ऽपि कृत्वा तत किल्बिषं मुनेः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 25, + "text": "न हि मृत्युं तथा राजा शरुत्वा वै सॊ ऽनवतप्यत\nअशॊचद अमरप्रख्यॊ यथा कृत्वेह कर्म तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 26, + "text": "ततस तं परेषयाम आस राजा गौर मुखं तदा\nभूयः परसादं भगवान करॊत्व इति ममेति वै" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 27, + "text": "तस्मिंश च गतमात्रे वै राजा गौर मुखे तदा\nमन्त्रिभिर मन्त्रयाम आस सह संविग्नमानसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 28, + "text": "निश्चित्य मन्त्रिभिश चैव सहितॊ मन्त्रतत्त्ववित\nपरासादं कारयाम आस एकस्तम्भं सुरक्षितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 29, + "text": "रक्षां च विदधे तत्र भिषजश चौषधानि च\nबराह्मणान सिद्धमन्त्रांश च सर्वतॊ वै नयवेशयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 30, + "text": "राजकार्याणि तत्रस्थः सर्वाण्य एवाकरॊच च सः\nमन्त्रिभिः सहधर्मज्ञः समन्तात परिरक्षितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 31, + "text": "पराप्ते तु दिवसे तस्मिन सप्तमे दविजसत्तम\nकाश्यपॊ ऽभयागमद विद्वांस तं राजानं चिकित्सितुम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 32, + "text": "शरुतं हि तेन तद अभूद अद्य तं राजसत्तमम\nतक्षकः पन्नगश्रेष्ठॊ नेष्यते यमसादनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 33, + "text": "तं दष्टं पन्नगेन्द्रेण करिष्ये ऽहम अपज्वरम\nतत्र मे ऽरथश च धर्मश च भवितेति विचिन्तयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 34, + "text": "तं ददर्श स नागेन्द्रस तक्षकः काश्यपं पथि\nगच्छन्तम एकमनसं दविजॊ भूत्वा वयॊ ऽतिगः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 35, + "text": "तम अब्रवीत पन्नगेन्द्रः काश्यपं मुनिपुंगवम\nकव भवांस तवरितॊ याति किं च कार्यं चिकीर्षति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 36, + "text": "[क]\nनृपं कुरु कुलॊत्पन्नं परिक्षितम अरिंदमम\nतक्षकः पन्नगश्रेष्ठस तेजसाद्य परधक्ष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 37, + "text": "तं दष्टं पन्नगेन्द्रेण तेनाग्निसमतेजसा\nपाण्डवानां कुलकरं राजानम अमितौजसम\nगच्छामि सौम्य तवरितं सद्यः कर्तुम अपज्वरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 38, + "text": "[त]\nअहं स तक्षकॊ बरह्मंस तं धक्ष्यामि महीपतिम\nनिवर्तस्व न शक्तस तवं मया दष्टं चिकित्सितुम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 38, + "shloka": 39, + "text": "[क]\nअहं तं नृपतिं नाग तवया दष्टम अपज्वरम\nकरिष्य इति मे बुद्धिर विद्या बलम उपाश्रितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 1, + "text": "[तक्सक]\nदष्टं यदि मयेह तवं शक्तः किं चिच चिकित्सितुम\nततॊ वृक्षं मया दष्टम इमं जीवय काश्यप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 2, + "text": "परं मन्त्रबलं यत ते तद दर्शय यतस्य च\nनयग्रॊधम एनं धक्ष्यामि पश्यतस ते दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 3, + "text": "[क]\nदशनागेन्द्र वृक्षं तवं यम एनम अभिमन्यसे\nअहम एनं तवया दष्टं जीवयिष्ये भुजंगम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 4, + "text": "[स]\nएवम उक्तः स नागेन्द्रः काश्यपेन महात्मना\nअदशद वृक्षम अभ्येत्य नयग्रॊधं पन्नगॊत्तमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 5, + "text": "स वृक्षस तेन दष्टः सन सद्य एव महाद्युते\nआशीविषविषॊपेतः परजज्वाल समन्ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 6, + "text": "तं दग्ध्वा स नगं नागः कश्यपं पुनर अब्रवीत\nकुरु यत्नं दविजश्रेष्ठ जीवयैनं वनस्पतिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 7, + "text": "भस्मीभूतं ततॊ वृक्षं पन्नगेन्द्रस्य तेजसा\nभस्म सर्वं समाहृत्य काश्यपॊ वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 8, + "text": "विद्या बलं पन्नगेन्द्रपश्य मे ऽसमिन वनस्पतौ\nअहं संजीवयाम्य एनं पश्यतस ते भुजंगम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 9, + "text": "ततः स भगवान विद्वान काश्यपॊ दविजसत्तमः\nभस्मराशीकृतं वृक्षं विद्यया समजीवयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 10, + "text": "अङ्कुरं तं स कृतवांस ततः पर्णद्वयान्वितम\nपलाशिनं शाखिनं च तथा विटपिनं पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 11, + "text": "तं दृष्ट्वा जीवितं वृक्षं काश्यपेन महात्मना\nउवाच तक्षकॊ बरह्मन्न एतद अत्यद्भुतं तवयि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 12, + "text": "विप्रेन्द्र यद विषं हन्या मम वा मद्विधस्य वा\nकं तवम अर्थम अभिप्रेप्सुर यासि तत्र तपॊधन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 13, + "text": "यत ते ऽभिलषितं पराप्तुं फलं तस्मान नृपॊत्तमात\nअहम एव परदास्यामि तत ते यद्य अपि दुर्लभम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 14, + "text": "विप्र शापाभिभूते च कषीणायुषि नराधिपे\nघटमानस्य ते विप्र सिद्धिः संशयिता भवेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ यशः परदीप्तं ते तरिषु लॊकेषु विश्रुतम\nविरश्मिर इव घर्मांशुर अन्तर्धानम इतॊ वरजेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 16, + "text": "[क]\nधनार्थी याम्य अहं तत्र तन मे दित्स भुजंगम\nततॊ ऽहं विनिवर्तिष्ये गृहायॊरग सत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 17, + "text": "[त]\nयावद धनं परार्थयसे तस्माद राज्ञस ततॊ ऽधिकम\nअहं ते ऽदय परदास्यामि निवर्तस्व दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 18, + "text": "[स]\nतक्षकस्य वचः शरुत्वा काश्यपॊ दविजसत्तमः\nपरदध्यौ सुमहातेजा राजानं परति बुद्धिमान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 19, + "text": "दिव्यज्ञानः स तेजस्वी जञात्वा तं नृपतिं तदा\nकषीणायुषं पाण्डवेयम अपावर्तत काश्यपः\nलब्ध्वा वित्तं मुनिवरस तक्षकाद यावद ईप्सितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 20, + "text": "निवृत्ते काश्यपे तस्मिन समयेन महात्मनि\nजगाम तक्षकस तूर्णं नगरं नागसाह्वयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 21, + "text": "अथ शुश्राव गच्छन स तक्षकॊ जगतीपतिम\nमन्त्रागदैर विषहरै रक्ष्यमाणं परयत्नतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 22, + "text": "स चिन्तयाम आस तदा मायायॊगेन पार्थिवः\nमया वञ्चयितव्यॊ ऽसौ क उपायॊ भवेद इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 23, + "text": "ततस तापसरूपेण पराहिणॊत स भुजंगमान\nफलपत्रॊदकं गृह्य राज्ञे नागॊ ऽथ तक्षकः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 24, + "text": "[त]\nगच्छध्वं यूयम अव्यग्रा राजानं कार्यवत्तया\nफलपत्रॊदकं नाम परतिग्राहयितुं नृपम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 25, + "text": "[स]\nते तक्षक समादिष्टास तथा चक्रुर भुजंगमाः\nउपनिन्युस तथा राज्ञे दर्भान आपः फलानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 26, + "text": "तच च सर्वं स राजेन्द्रः परतिजग्राह वीर्यवान\nकृत्वा च तेषां कार्याणि गम्यताम इत्य उवाच तान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 27, + "text": "गतेषु तेषु नागेषु तापसच छद्म रूपिषु\nअमात्यान सुहृदश चैव परॊवाच स नराधिपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 28, + "text": "भक्षयन्तु भवन्तॊ वै सवादूनीमानि सर्वशः\nतापसैर उपनीतानि फलानि सहिता मया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ राजा ससचिवः फलान्य आदातुम ऐच्छत\nयद गृहीतं फलं राज्ञा तत्र कृमिर अभूद अणुः\nहरस्वकः कृष्ण नयनस ताम्रॊ वर्णेन शौनक" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 30, + "text": "स तं गृह्य नृपश्रेष्ठः सचिवान इदम अब्रवीत\nअस्तम अभ्येति सविता विषाद अद्य न मे भयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 31, + "text": "सत्यवाग अस्तु स मुनिः कृमिकॊ मां दशत्व अयम\nतक्षकॊ नाम भूत्वा वै तथा परिहृतं भवेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 32, + "text": "ते चैनम अन्ववर्तन्त मन्त्रिणः कालचॊदिताः\nएवम उक्त्वा स राजेन्द्रॊ गरीवायां संनिवेश्य ह\nकृमिकं पराहसत तूर्णं मुमूर्षुर नष्टचेतनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 39, + "shloka": 33, + "text": "हसन्न एव च भॊगेन तक्षकेणाभिवेष्टितः\nतस्मात फलाद विनिष्क्रम्य यत तद राज्ञे निवेदितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 40, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतं तथा मन्त्रिणॊ दृष्ट्वा भॊगेन परिवेष्टितम\nविवर्णवदनाः सर्वे रुरुदुर भृशदुःखिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 40, + "shloka": 2, + "text": "तं तु नादं ततः शरुत्वा मन्त्रिणस ते परदुद्रुवुः\nअपश्यंश चैव ते यान्तम आकाशे नागम अद्भुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 40, + "shloka": 3, + "text": "सीमन्तम इव कुर्वाणं नभसः पद्मवर्चसम\nतक्षकं पन्नगश्रेष्ठं भृशं शॊकपरायणाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 40, + "shloka": 4, + "text": "ततस तु ते तद्गृहम अग्निना वृतं; परदीप्यमानं विषजेन भॊगिनः\nभयात परित्यज्य दिशः परपेदिरे; पपात तच चाशनि ताडितं यथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 40, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ नृपे तक्षक तेजसा हते; परयुज्य सर्वाः परलॊकसत्क्रियाः\nशुचिर दविजॊ राजपुरॊहितस तदा; तथैव ते तस्य नृपस्य मन्त्रिणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 40, + "shloka": 6, + "text": "नृपं शिशुं तस्य सुतं परचक्रिरे; समेत्य सर्वे पुरवासिनॊ जनाः\nनृपं यम आहुस तम अमित्रघातिनं; कुरुप्रवीरं जनमेजयं जनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 40, + "shloka": 7, + "text": "स बाल एवार्य मतिर नृपॊत्तमः; सहैव तैर मन्त्रिपुरॊहितैस तदा\nशशास राज्यं कुरुपुंगवाग्रजॊ; यथास्य वीरः परपितामहस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 40, + "shloka": 8, + "text": "ततस तु राजानम अमित्रतापनं; समीक्ष्य ते तस्य नृपस्य मन्त्रिणः\nसुवर्णवर्माणम उपेत्य काशिपं; वपुष्टमार्थं वरयां परचक्रमुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 40, + "shloka": 9, + "text": "ततः स राजा परददौ वपुष्टमां; कुरुप्रवीराय परीक्ष्य धर्मतः\nस चापि तां पराप्य मुदा युतॊ ऽभवन; न चान्यनारीषु मनॊ दधे कव चित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 40, + "shloka": 10, + "text": "सरःसु फुल्लेषु वनेषु चैव ह; परसन्नचेता विजहार वीर्यवान\nतथा स राजन्य वरॊ विजह्रिवान; यथॊर्वशीं पराप्य पुरा पुरूरवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 40, + "shloka": 11, + "text": "वपुष्टमा चापि वरं पतिं तदा; परतीतरूपं समवाप्य भूमिपम\nभावेन रामा रमयां बभूव वै; विहारकालेष्व अवरॊध सुन्दरी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nएतस्मिन्न एव काले तु जरत्कारुर महातपाः\nचचार पृथिवीं कृत्स्नां यत्रसायं गृहॊ मुनिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 2, + "text": "चरन दीक्षां महातेजा दुश्चराम अकृतात्मभिः\nतीर्थेष्व आप्लवनं कुर्वन पुण्येषु विचचार ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 3, + "text": "वायुभक्षॊ निराहारः शुष्यन्न अहर अहर मुनिः\nस ददर्श पितॄन गर्ते लम्बमानान अधॊमुखान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 4, + "text": "एकतन्त्व अवशिष्टं वै वीरणस्तम्बम आश्रितान\nतं च तन्तुं शनैर आखुम आददानं बिलाश्रयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 5, + "text": "निराहारान कृशान दीनान गर्ते ऽऽरतांस तराणम इच्छतः\nउपसृत्य स तान दीनान दीनरूपॊ ऽभयभाषत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 6, + "text": "के भवन्तॊ ऽवलम्बन्ते वीरणस्तम्बम आश्रिताः\nदुर्बलं खादितैर मूलैर आखुना बिलवासिना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 7, + "text": "वीरणस्तम्बके मूलं यद अप्य एकम इह सथितम\nतद अप्य अयं शनैर आखुर आदत्ते दशनैः शितैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 8, + "text": "छेत्स्यते ऽलपावशिष्टत्वाद एतद अप्य अचिराद इव\nततः सथ पतितारॊ ऽतर गर्ते अस्मिन्न अधॊमुखाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ मे दुःखम उत्पन्नं दृष्ट्वा युष्मान अधॊमुखान\nकृच्छ्राम आपदम आपन्नान परियं किं करवाणि वः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 10, + "text": "तपसॊ ऽसय चतुर्थेन तृतीयेनापि वा पुनः\nअर्धेन वापि निस्तर्तुम आपदं बरूत माचिरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 11, + "text": "अथ वापि समग्रेण तरन्तु तपसा मम\nभवन्तः सर्व एवास्मात कामम एवं विधीयताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 12, + "text": "[पितरह]\nऋद्धॊ भवान बरह्म चारी यॊ नस तरातुम इहेच्छति\nन तु विप्राग्र्य तपसा शक्यम एतद वयपॊहितुम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 13, + "text": "अस्ति नस तात तपसः फलं परवदतां वर\nसंतानप्रक्षयाद बरह्मन पतामॊ निरये ऽशुचौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 14, + "text": "लम्बताम इह नस तात न जञानं परतिभाति वै\nयेन तवां नाभिजानीमॊ लॊके विख्यातपौरुषम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 15, + "text": "ऋद्धॊ भवान महाभागॊ यॊ नः शॊच्यान सुदुःखितान\nशॊचस्य उपेत्य कारुण्याच छृणु ये वै वयं दविज" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 16, + "text": "यायावरा नाम वयम ऋषयः संशितव्रताः\nलॊकात पुण्याद इह भरष्टाः संतानप्रक्षयाद विभॊ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 17, + "text": "परनष्टं नस तपः पुण्यं न हि नस तन्तुर अस्ति वै\nअस्ति तव एकॊ ऽदय नस तन्तुः सॊ ऽपि नास्ति यथातथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 18, + "text": "मन्दभाग्यॊ ऽलपभाग्यानां बन्धुः स खिल नः कुले\nजरत्कारुर इति खयातॊ वेदवेदाङ्गपारगः\nनियतात्मा महात्मा च सुव्रतः सुमहातपाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 19, + "text": "तेन सम तपसॊ लॊभात कृच्छ्रम आपादिता वयम\nन तस्य भार्या पुत्रॊ वा बान्धवॊ वास्ति कश चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 20, + "text": "तस्माल लम्बामहे गर्ते नष्टसंज्ञा हय अनाथवत\nस वक्तव्यस तवया दृष्ट्वा अस्माकं नाथवत्तया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 21, + "text": "पितरस ते ऽवलम्बन्ते गर्ते दीना अधॊमुखाः\nसाधु दारान कुरुष्वेति परजायस्वेति चाभिभॊ\nकुलतन्तुर हि नः शिष्टस तवम एवैकस तपॊधन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 22, + "text": "यत तु पश्यसि नॊ बरह्मन वीरणस्तम्बम आश्रितान\nएषॊ ऽसमाकं कुलस्तम्ब आसीत सवकुलवर्धनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 23, + "text": "यानि पश्यसि वै बरह्मन मूलानीहास्य वीरुधः\nएते नस्तन्तवस तात कालेन परिभक्षिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 24, + "text": "यत तव एतत पश्यसि बरह्मन मूलम अस्यार्धभक्षितम\nतत्र लम्बामहे सर्वे सॊ ऽपय एकस तप आस्थितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 25, + "text": "यम आखुं पश्यसि बरह्मन काल एष महाबलः\nस तं तपॊ रतं मन्दं शनैः कषपयते तुदन\nजरत्कारुं तपॊ लुब्धं मन्दात्मानम अचेतसम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 26, + "text": "न हि नस तत तपस तस्य तारयिष्यति सत्तम\nछिन्नमूलान परिभ्रष्टान कालॊपहतचेतसः\nनरकप्रतिष्ठान पश्यास्मान यथा दुष्कृतिनस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 27, + "text": "अस्मासु पतितेष्व अत्र सह पूर्वैः पितामहैः\nछिन्नः कालेन सॊ ऽपय अत्र गन्ता वै नरकं ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 28, + "text": "तपॊ वाप्य अथ वा यज्ञॊ यच चान्यत पावनं महत\nतत सर्वं न समं तात संतत्येति सतां मतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 29, + "text": "स तात दृष्ट्वा बरूयास तवं जरत्कारुं तपस्विनम\nयथादृष्टम इदं चास्मै तवयाख्येयम अशेषतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 41, + "shloka": 30, + "text": "यथा दारान परकुर्यात सपुत्रांश चॊत्पादयेद यथा\nतथा बरह्मंस तवया वाच्यः सॊ ऽसमाकं नाथवत्तया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 42, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nएतच छरुत्वा जरत्कारुर दुःखशॊकपरायणः\nउवाच सवान पितॄन दुःखाद बाष्पसंदिग्धया गिरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 42, + "shloka": 2, + "text": "अहम एव जरत्कारुः किल्बिषी भवतां सुतः\nतद दण्डं धारयत मे दुष्कृतेर अकृतात्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 42, + "shloka": 3, + "text": "[पितरह]\nपुत्र दिष्ट्यासि संप्राप्त इमं देशं यदृच्छया\nकिमर्थं च तवया बरह्मन न कृतॊ दारसंग्रहः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 42, + "shloka": 4, + "text": "[ज]\nममायं पितरॊ नित्यं हृद्य अर्थः परिवर्तते\nऊर्ध्वरेताः शरीरं वै परापयेयम अमुत्र वै" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 42, + "shloka": 5, + "text": "एवं दृष्ट्वा तु भवतः शकुन्तान इव लम्बतः\nमया निवर्तिता बुद्धिर बरह्मचर्यात पितामहाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 42, + "shloka": 6, + "text": "करिष्ये वः परियं कामं निवेक्ष्ये नात्र संशयः\nसनाम्नीं यद्य अहं कन्याम उपलप्स्ये कदा चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 42, + "shloka": 7, + "text": "भविष्यति च या का चिद भैक्षवत सवयम उद्यता\nपरतिग्रहीता ताम अस्मि न भरेयं च याम अहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 42, + "shloka": 8, + "text": "एवंविधम अहं कुर्यां निवेशं पराप्नुयां यदि\nअन्यथा न करिष्ये तु सत्यम एतत पितामहाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 42, + "shloka": 9, + "text": "[स]\nएवम उक्त्वा तु स पितॄंश चचार पृथिवीं मुनिः\nन च सम लभते भार्यां वृद्धॊ ऽयम इति शौनक" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 42, + "shloka": 10, + "text": "यदा निर्वेदम आपन्नः पितृभिश चॊदितस तथा\nतदारण्यं स गत्वॊच्चैश चुक्रॊश भृशदुःखितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 42, + "shloka": 11, + "text": "यानि भूतानि सन्तीह सथावराणि चराणि च\nअन्तर्हितानि वा यानि तानि शृण्वन्तु मे वचः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 42, + "shloka": 12, + "text": "उग्रे तपसि वर्तन्तं पितरश चॊदयन्ति माम\nनिविशस्वेति दुःखार्तास तेषां परियचिकीर्षया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 42, + "shloka": 13, + "text": "निवेशार्थ्य अखिलां भूमिं कन्या भैक्षं चरामि भॊः\nदरिद्रॊ दुःखशीलश च पितृभिः संनियॊजितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 42, + "shloka": 14, + "text": "यस्य कन्यास्ति भूतस्य ये मयेह परकीर्तिताः\nते मे कन्यां परयच्छन्तु चरतः सर्वतॊदिशम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 42, + "shloka": 15, + "text": "मम कन्या सनाम्नी या भैक्षवच चॊद्यता भवेत\nभरेयं चैव यां नाहं तां मे कन्यां परयच्छत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 42, + "shloka": 16, + "text": "ततस ते पन्नगा ये वै जरत्कारौ समाहिताः\nताम आदाय परवृत्तिं ते वासुकेः परत्यवेदयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 42, + "shloka": 17, + "text": "तेषां शरुत्वा स नागेन्द्रः कन्यां तां समलंकृताम\nपरगृह्यारण्यम अगमत समीपं तस्य पन्नगः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 42, + "shloka": 18, + "text": "तत्र तां भैक्षवत कन्यां परादात तस्मै महात्मने\nनागेन्द्रॊ वासुकिर बरह्मन न स तां परत्यगृह्णत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 42, + "shloka": 19, + "text": "असनामेति वै मत्वा भरणे चाविचारिते\nमॊक्षभावे सथितश चापि दवन्द्वी भूतः परिग्रहे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 42, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ नाम स कन्यायाः पप्रच्छ भृगुनङ्गन\nवासुके भरणं चास्या न कुर्याम इत्य उवाच ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nवासुकिस तव अब्रवीद वाक्यं जरत्कारुम ऋषिं तदा\nसनामा तव कन्येयं सवसा मे तपसान्विता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 2, + "text": "भरिष्यामि च ते भार्यां परतीच्छेमां दविजॊत्तम\nरक्षणं च करिष्ये ऽसयाः सर्वशक्त्या तपॊधन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 3, + "text": "परतिश्रुते तु नागेन भरिष्ये भगिनीम इति\nजरत्कारुस तदा वेश्म भुजगस्य जगाम ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 4, + "text": "तत्र मन्त्रविदां शरेष्ठस तपॊवृद्धॊ महाव्रतः\nजग्राह पाणिं धर्मात्मा विधिमन्त्रपुरस्कृतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ वासगृहं शुभ्रं पन्नगेन्द्रस्य संमतम\nजगाम भार्याम आदाय सतूयमानॊ महर्षिभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 6, + "text": "शयनं तत्र वै कॢप्तं सपर्ध्यास्तरण संवृतम\nतत्र भार्या सहायः स जरत्कारुर उवास ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 7, + "text": "स तत्र समयं चक्रे भार्यया सह सत्तमः\nविप्रियं मे न कर्तव्यं न च वाच्यं कदा चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 8, + "text": "तयजेयम अप्रिये हि तवां कृते वासं च ते गृहे\nएतद गृहाण वचनं मया यत समुदीरितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 9, + "text": "ततः परमसंविग्ना सवसा नागपतेस तु सा\nअतिदुःखान्विता वाचं तम उवाचैवम अस्त्व इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 10, + "text": "तथैव सा च भर्तारं दुःखशीलम उपाचरत\nउपायैः शवेतकाकीयैः परियकामा यशस्विनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 11, + "text": "ऋतुकाले ततः सनाता कदा चिद वासुकेः सवसा\nभर्तारं तं यथान्यायम उपतस्थे महामुनिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 12, + "text": "तत्र तस्याः समभवद गर्भॊ जवलनसंनिभः\nअतीव तपसा युक्तॊ वैश्वानरसमद्युतिः\nशुक्लपक्षे यथा सॊमॊ वयवर्धत तथैव सः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 13, + "text": "ततः कतिपयाहस्य जरत्कारुर महातपाः\nउत्सङ्गे ऽसयाः शिरः कृत्वा सुष्वाप परिखिन्नवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 14, + "text": "तस्मिंश च सुप्ते विप्रेन्द्रे सवितास्तम इयाद गिरिम\nअह्नः परिक्षये बरह्मंस ततः साचिन्तयत तदा\nवासुकेर भगिनी भीता धर्मलॊपान मनस्विनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 15, + "text": "किं नु मे सुकृतं भूयाद भर्तुर उत्थापनं न वा\nदुःखशीलॊ हि धर्मात्मा कथं नास्यापराध्नुयाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 16, + "text": "कॊपॊ वा धर्मशीलस्य धर्मलॊपॊ ऽथ वा पुनः\nधर्मलॊपॊ गरीयान वै सयाद अत्रेत्य अकरॊन मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 17, + "text": "उत्थापयिष्ये यद्य एनं धरुवं कॊपं करिष्यति\nधर्मलॊपॊ भवेद अस्य संध्यातिक्रमणे धरुवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 18, + "text": "इति निश्चित्य मनसा जरत्कारुर भुजंगमा\nतम ऋषिं दीप्ततपसं शयानम अनलॊपमम\nउवाचेदं वचः शलक्ष्णं ततॊ मधुरभाषिणी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 19, + "text": "उत्तिष्ठ तवं महाभाग सूर्यॊ ऽसतम उपगच्छति\nसंध्याम उपास्स्व भगवन्न अपः सपृष्ट्वा यतव्रतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 20, + "text": "परादुष्कृताग्निहॊत्रॊ ऽयं मुहूर्तॊ रम्यदारुणः\nसंध्या परवर्तते चेयं पश्चिमायां दिशि परभॊ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 21, + "text": "एवम उक्तः स भगवाञ जरत्कारुर महातपाः\nभार्यां परस्फुरमाणौष्ठ इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 22, + "text": "अवमानः परयुक्तॊ ऽयं तवया मम भुजंगमे\nसमीपे ते न वत्स्यामि गमिष्यामि यथागतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 23, + "text": "न हि तेजॊ ऽसति वामॊरु मयि सुप्ते विभावसॊः\nअस्तं गन्तुं यथाकालम इति मे हृदि वर्तते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 24, + "text": "न चाप्य अवमतस्येह वस्तुं रॊचेत कस्य चित\nकिं पुनर धर्मशीलस्य मम वा मद्विधस्य वा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 25, + "text": "एवम उक्ता जरत्कारुर भर्त्रा हृदयकम्पनम\nअब्रवीद भगिनी तत्र वासुकेः संनिवेशने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 26, + "text": "नावमानात कृतवती तवाहं परतिबॊधनम\nधर्मलॊपॊ न ते विप्र सयाद इत्य एतत कृतं मया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 27, + "text": "उवाच भार्याम इत्य उक्तॊ जरत्कारुर महातपाः\nऋषिः कॊपसमाविष्टस तयक्तुकामॊ भुजंगमाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 28, + "text": "न मे वाग अनृतं पराह गमिष्ये ऽहं भुजंगमे\nसमयॊ हय एष मे पूर्वं तवया सह मिथः कृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 29, + "text": "सुखम अस्म्य उषितॊ भद्रे बरूयास तवं भरातरं शुभे\nइतॊ मयि गते भीरु गतः स भगवान इति\nतवं चापि मयि निष्क्रान्ते न शॊकं कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 30, + "text": "इत्य उक्ता सानवद्याङ्गी परत्युवाच पतिं तदा\nजरत्कारुं जरत्कारुश चिन्ताशॊकपरायणा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 31, + "text": "बाष्पगद्गदया वाचा मुखेन परिशुष्यता\nकृताञ्जलिर वरारॊहा पर्यश्रुनयना ततः\nधैर्यम आलम्ब्य वामॊरुर हृदयेन परवेपता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 32, + "text": "न माम अर्हसि धर्मज्ञ परित्यक्तुम अनागसम\nधर्मे सथितां सथितॊ धर्मे सदा परियहिते रताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 33, + "text": "परदाने कारणं यच च मम तुभ्यं दविजॊत्तम\nतद अलब्धवतीं मन्दां किं मां वक्ष्यति वासुखिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 34, + "text": "मातृशापाभिभूतानां जञातीनां मम सत्तम\nअपत्यम ईप्षितं तवत्तस तच च तावन न दृश्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 35, + "text": "तवत्तॊ हय अपत्यलाभेन जञातीनां मे शिवं भवेत\nसंप्रयॊगॊ भवेन नायं मम मॊघस तवया दविज" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 36, + "text": "जञातीनां हितम इच्छन्ती भगवंस तवां परसादये\nइमम अव्यक्तरूपं मे गर्भम आधाय सत्तम\nकथं तयक्त्वा महात्मा सन गन्तुम इच्छस्य अनागसम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 37, + "text": "एवम उक्तस तु स मुनिर भार्यां वचनम अब्रवीत\nयद्य उक्तम अनुरूपं च जरत्कारुस तपॊधनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 38, + "text": "अस्त्य एष गर्भः सुभगे तव वैश्वानरॊपमः\nऋषिः परमधर्मात्मा वेदवेदाङ्गपारगः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 43, + "shloka": 39, + "text": "एवम उक्त्वा स धर्मात्मा जरत्कारुर महान ऋषिः\nउग्राय तपसे भूयॊ जगाम कृतनिश्चयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 44, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nगतमात्रं तु भर्तारं जरत्कारुर अवेदयत\nभरातुस तवरितम आगम्य यथातथ्यं तपॊधन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 44, + "shloka": 2, + "text": "ततः स भुजग शरेष्ठः शरुत्वा सुमहद अप्रियम\nउवाच भगिनीं दीनां तदा दीनतरः सवयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 44, + "shloka": 3, + "text": "जानामि भद्रे यत कार्यं परदाने कारणं च यत\nपन्नगानां हितार्थाय पुत्रस ते सयात ततॊ यदि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 44, + "shloka": 4, + "text": "स सर्पसत्रात किल नॊ मॊक्षयिष्यति वीर्यवान\nएवं पितामहः पूर्वम उक्तवान मां सुरैः सह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 44, + "shloka": 5, + "text": "अप्य अस्ति गर्भः सुभगे तस्मात ते मुनिसत्तमात\nन चेच्छाम्य अफलं तस्य दारकर्म मनीषिणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 44, + "shloka": 6, + "text": "कामं च मम न नयाय्यं परष्टुं तवां कार्यम ईदृशम\nकिं तु कार्यगरीयस्त्वात ततस तवाहम अचूचुदम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 44, + "shloka": 7, + "text": "दुर्वासतां विदित्वा च भर्तुस ते ऽतितपस्विनः\nनैनम अन्वागमिष्यामि कदाचिद धि शपेत स माम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 44, + "shloka": 8, + "text": "आचक्ष्व भद्रे भर्तुस तवं सर्वम एव विचेष्टितम\nशल्यम उद्धर मे घॊरं भद्रे हृदि चिरस्थितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 44, + "shloka": 9, + "text": "जरत्कारुस ततॊ वाक्यम इत्य उक्ता परत्यभाषत\nआश्वासयन्ती संतप्तं वासुकिं पन्नगेश्वरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 44, + "shloka": 10, + "text": "पृष्टॊ मयापत्य हेतॊः स महात्मा महातपाः\nअस्तीत्य उदरम उद्दिश्य ममेदं गतवांश च सः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 44, + "shloka": 11, + "text": "सवैरेष्व अपि न तेनाहं समरामि वितथं कव चित\nउक्तपूर्वं कुतॊ राजन साम्पराये स वक्ष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 44, + "shloka": 12, + "text": "न संतापस तवया कार्यः कार्यं परति भुजंगमे\nउत्पत्स्यति हि ते पुत्रॊ जवलनार्कसमद्युतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 44, + "shloka": 13, + "text": "इत्य उक्त्वा हि स मां भरातर गतॊ भर्ता तपॊवनम\nतस्माद वयेतु परं दुःखं तवेदं मनसि सथितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 44, + "shloka": 14, + "text": "एतच छरुत्वा स नागेन्द्रॊ वासुकिः परया मुदा\nएवम अस्त्व इति तद वाक्यं भगिन्याः परत्यगृह्णत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 44, + "shloka": 15, + "text": "सान्त्वमानार्थ दानैश च पूजया चानुरूपया\nसॊदर्यां पूजयाम आस सवसारं पन्नगॊत्तमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 44, + "shloka": 16, + "text": "ततः स ववृधे गर्भॊ महातेजा रविप्रभः\nयथा सॊमॊ दविजश्रेष्ठ शुक्लपक्षॊदितॊ दिवि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 44, + "shloka": 17, + "text": "यथाकालं तु सा बरह्मन परजज्ञे भुजग सवसा\nकुमारं देवगर्भाभं पितृमातृभयापहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 44, + "shloka": 18, + "text": "ववृधे स च तत्रैव नागराजनिवेशने\nवेदांश चाधिजगे साङ्गान भार्गवाच चयवनात्मजात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 44, + "shloka": 19, + "text": "चरितव्रतॊ बाल एव बुद्धिसत्त्वगुणान्वितः\nनाम चास्याभवत खयातं लॊकेष्व आस्तीक इत्य उत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 44, + "shloka": 20, + "text": "अस्तीत्य उक्त्वा गतॊ यस्मात पिता गर्भस्थम एव तम\nवनं तस्माद इदं तस्य नामास्तीकेति विश्रुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 44, + "shloka": 21, + "text": "स बाल एव तत्रस्थश चरन्न अमितबुद्धिमान\nगृहे पन्नगराजस्य परयत्नात पर्यरक्ष्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 44, + "shloka": 22, + "text": "भगवान इव देवेशः शूलपाणिर हिरण्यदः\nविवर्धमानः सर्वांस तान पन्नगान अभ्यहर्षयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 45, + "shloka": 1, + "text": "[ष]\nयद अपृच्छत तदा राजा मन्त्रिणॊ जनमेजयः\nपितुः सवर्गगतिं तन मे विस्तरेण पुनर वद" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 45, + "shloka": 2, + "text": "[स]\nशृणु बरह्मन यथा पृष्टा मन्त्रिणॊ नृपतेस तदा\nआख्यातवन्तस ते सर्वे निधनं तत्परिक्षितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 45, + "shloka": 3, + "text": "[ज]\nजानन्ति तु भवन्तस तद यथावृत्तः पिता मम\nआसीद यथा च निधनं गतः काले महायशाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 45, + "shloka": 4, + "text": "शरुत्वा भवत सकाशाद धि पितुर वृत्तम अशेषतः\nकल्याणं परतिपत्स्यामि विपरीतं न जातुचित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 45, + "shloka": 5, + "text": "[स]\nमन्त्रिणॊ ऽथाब्रुवन वाक्यं पृष्टास तेन महात्मना\nसर्वधर्मविदः पराज्ञा राजानं जनमेजयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 45, + "shloka": 6, + "text": "धर्मात्मा च महात्मा च परजा पालः पिता तव\nआसीद इह यथावृत्तः स महात्मा शृणुष्व तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 45, + "shloka": 7, + "text": "चातुर्वर्ण्यं सवधर्मस्थं स कृत्वा पर्यरक्षत\nधर्मतॊ धर्मविद राजा धर्मॊ विग्रहवान इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 45, + "shloka": 8, + "text": "ररक्ष पृथिवीं देवीं शरीमान अतुलविक्रमः\nदवेष्टारस तस्य नैवासन स च न दवेष्टि कं चन\nसमः सर्वेषु भूतेषु परजापतिर इवाभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 45, + "shloka": 9, + "text": "बराह्मणाः कषत्रिया वैश्याः शूद्राश चैव सवकर्मसु\nसथिताः सुमनसॊ राजंस तेन राज्ञा सवनुष्ठिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 45, + "shloka": 10, + "text": "विधवानाथ कृपणान विकलांश च बभार सः\nसुदर्शः सर्वभूतानाम आसीत सॊम इवापरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 45, + "shloka": 11, + "text": "तुष्टपुष्टजनः शरीमान सत्यवाग दृढविक्रमः\nधनुर्वेदे च शिष्यॊ ऽभून नृपः शारद्वतस्य सः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 45, + "shloka": 12, + "text": "गॊविन्दस्य परियश चासीत पिता ते जनमेजय\nलॊकस्य चैव सर्वस्य परिय आसीन महायशाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 45, + "shloka": 13, + "text": "परिक्षीणेषु कुरुषु उत्तरायाम अजायत\nपरिक्षिद अभवत तेन सौभद्रस्यात्मजॊ बली" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 45, + "shloka": 14, + "text": "राजधर्मार्थकुशलॊ युक्तः सर्वगुणैर नृपः\nजितेन्द्रियश चात्मवांश च मेधावी वृद्धसेवितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 45, + "shloka": 15, + "text": "षड वर्गविन महाबुद्धिर नीतिधर्मविद उत्तमः\nपरजा इमास तव पिता षष्टिं वर्षाण्य अपालयत\nततॊ दिष्टान्तम आपन्नः सर्पेणानतिवर्तितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 45, + "shloka": 16, + "text": "ततस तवं पुरुषश्रेष्ठ धर्मेण परतिपेदिवान\nइदं वर्षसहस्राय राज्यं कुरु कुलागतम\nबाल एवाभिजातॊ ऽसि सर्वभूतानुपालकः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 45, + "shloka": 17, + "text": "[ज]\nनास्मिन कुले जातु बभूव राजा; यॊ न परजानां हितकृत परियश च\nविशेषतः परेक्ष्य पितामहानां; वृत्तं महद वृत्तपरायणानाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 45, + "shloka": 18, + "text": "कथं निधनम आपन्नः पिता मम तथाविधः\nआचक्षध्वं यथावन मे शरॊतुम इच्छामि तत्त्वतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 45, + "shloka": 19, + "text": "[स]\nएवं संचॊदिता राज्ञा मन्त्रिणस ते नराधिपम\nऊचुः सर्वे यथावृत्तं राज्ञः परियहिते रताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 45, + "shloka": 20, + "text": "बभूव मृगया शीलस तव राजन पिता सदा\nयथा पाण्डुर महाभागॊ धनुर्धर वरॊ युधि\nअस्मास्व आसज्य सर्वाणि राजकार्याण्य अशेषतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 45, + "shloka": 21, + "text": "स कदा चिद वनचरॊ मृगं विव्याध पत्रिणा\nविद्ध्वा चान्वसरत तूर्णं तं मृगं गहने वने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 45, + "shloka": 22, + "text": "पदातिर बद्धनिस्त्रिंशस ततायुध कलापवान\nन चाससाद गहने मृगं नष्टं पिता तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 45, + "shloka": 23, + "text": "परिश्रान्तॊ वयःस्थश च षष्टिवर्षॊ जरान्वितः\nकषुधितः स महारण्ये ददर्श मुनिम अन्तिके" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 45, + "shloka": 24, + "text": "स तं पप्रच्छ राजेन्द्रॊ मुनिं मौन वरतान्वितम\nन च किं चिद उवाचैनं स मुनिः पृच्छतॊ ऽपि सन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 45, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ राजा कषुच छरमार्तस तं मुनिं सथाणुवत सथितम\nमौन वरतधरं शान्तं सद्यॊ मन्युवशं ययौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 45, + "shloka": 26, + "text": "न बुबॊध हि तं राजा मौन वरतधरं मुनिम\nस तं मन्युसमाविष्टॊ धर्षयाम आस ते पिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 45, + "shloka": 27, + "text": "मृतं सर्पं धनुष्कॊट्या समुत्क्षिप्य धरातलात\nतस्य शुद्धात्मनः परादात सकन्धे भरतसत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 45, + "shloka": 28, + "text": "न चॊवाच स मेधावी तम अथॊ साध्व असाधु वा\nतस्थौ तथैव चाक्रुध्यन सर्पं सकन्धेन धारयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 1, + "text": "[मन्त्रिणह]\nततः स राजा राजेन्द्र सकन्धे तस्य भुजंगमम\nमुनेः कषुत कषाम आसज्य सवपुरं पुनर आययौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 2, + "text": "ऋषेस तस्य तु पुत्रॊ ऽभूद गवि जातॊ महायशाः\nशृङ्गी नाम महातेजास तिग्मवीर्यॊ ऽतिकॊपनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 3, + "text": "बरह्माणं सॊ ऽभयुपागम्य मुनिः पूजां चकार ह\nअनुज्ञातॊ गतस तत्र शृङ्गी शुश्राव तं तदा\nसख्युः सकाशात पितरं पित्रा ते धर्षितं तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 4, + "text": "मृतं सर्पं समासक्तं पित्रा ते जनमेजय\nवहन्तं कुरुशार्दूल सकन्धेनानपकारिणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 5, + "text": "तपस्विनम अतीवाथ तं मुनिप्रवरं नृप\nजितेन्द्रिय विशुद्धं च सथितं कर्मण्य अथाद्भुते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 6, + "text": "तपसा दयॊतितात्मानं सवेष्व अङ्गेषु यतं तथा\nशुभाचारं शुभकथं सुस्थिरं तम अलॊलुपम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 7, + "text": "अक्षुद्रम अनसूयं च वृद्धं मौन वरते सथितम\nशरण्यं सर्वभूतानां पित्रा विप्रकृतं तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 8, + "text": "शशापाथ स तच छरुत्वा पितरं ते रुषान्वितः\nऋषेः पुत्रॊ महातेजा बालॊ ऽपि सथविरैर वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 9, + "text": "स कषिप्रम उदकं सपृष्ट्वा रॊषाद इदम उवाच ह\nपितरं ते ऽभिसंधाय तेजसा परज्वलन्न इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 10, + "text": "अनागसि गुरौ यॊ मे मृतं सर्पम अवासृजत\nतं नागस तक्षकः करुद्धस तेजसा सादयिष्यति\nसप्तरात्राद इतः पापं पश्य मे तपसॊ बलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 11, + "text": "इत्य उक्त्वा परययौ तत्र पिता यत्रास्य सॊ ऽभवत\nदृष्ट्वा च पितरं तस्मै शापं तं परत्यवेदयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 12, + "text": "स चापि मुनिशार्दूलः परेषयाम आस ते पितुः\nशप्तॊ ऽसि मम पुत्रेण यत्तॊ भव महीपते\nतक्षकस तवां महाराज तेजसा सादयिष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 13, + "text": "शरुत्वा तु तद वचॊ घॊरं पिता ते जनमेजय\nयत्तॊ ऽभवत परित्रस्तस तक्षकात पन्नगॊत्तमात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 14, + "text": "ततस तस्मिंस तु दिवसे सप्तमे समुपस्थिते\nराज्ञः समीपं बरह्मर्षिः काश्यपॊ गन्तुम ऐच्छत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 15, + "text": "तं ददर्शाथ नागेन्द्रः काश्यपं तक्षकस तदा\nतम अब्रवीत पन्नगेन्द्रः काश्यपं तवरितं वरजन\nकव भवांस तवरितॊ याति किं च कार्यं चिकीर्षति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 16, + "text": "[क]\nयत्र राजा कुरुश्रेष्ठः परिक्षिन नाम वै दविजः\nतक्षकेण भुजंगेन धक्ष्यते किल तत्र वै" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 17, + "text": "गच्छाम्य अहं तं तवरितः सद्यः कर्तुम अपज्वरम\nमयाभिपन्नं तं चापि न सर्पॊ धर्षयिष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 18, + "text": "[त]\nकिमर्थं तं मया दष्टं संजीवयितुम इच्छसि\nबरूहि कामम अहं ते ऽदय दद्मि सवं वेश्म गम्यताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 19, + "text": "[मन्त्रिणह]\nधनलिप्सुर अहं तत्र यामीत्य उक्तश च तेन सः\nतम उवाच महात्मानं मानयञ शलक्ष्णया गिरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 20, + "text": "यावद धनं परार्थयसे तस्माद राज्ञस ततॊ ऽधिकम\nगृहाण मत्त एव तवं संनिवर्तस्व चानघ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 21, + "text": "स एवम उक्तॊ नागेन काश्यपॊ दविपदां वरः\nलब्ध्वा वित्तं निववृते तक्षकाद यावद ईप्सितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 22, + "text": "तस्मिन परतिगते विप्रे छद्मनॊपेत्य तक्षकः\nतं नृपं नृपतिश्रेष्ठ पितरं धार्मिकं तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 23, + "text": "परासादस्थं यत्तम अपि दग्धवान विषवह्निना\nततस तवं पुरुषव्याघ्र विजयायाभिषेचितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 24, + "text": "एतद दृष्टं शरुतं चापि यथावन नृपसत्तम\nअस्माभिर निखिलं सर्वं कथितं ते सुदारुणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 25, + "text": "शरुत्वा चैतं नृपश्रेष्ठ पार्थिवस्य पराभवम\nअस्य चर्षेर उत्तङ्कस्य विधत्स्व यद अनन्तरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 26, + "text": "[ज]\nएतत तु शरॊतुम इच्छामि अटव्यां निर्जने वने\nसंवादं पन्नगेन्द्रस्य काश्यपस्य च यत तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 27, + "text": "केन दृष्टं शरुतं चापि भवतां शरॊत्रम आगतम\nशरुत्वा चाथ विधास्यामि पन्नगान्तकरीं मतिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 28, + "text": "[म]\nशृणु राजन यथास्माकं येनैतत कथितं पुरा\nसमागमं दविजेन्द्रस्य पन्नगेन्द्रस्य चाध्वनि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 29, + "text": "तस्मिन वृक्षे नरः कश चिद इन्धनार्थाय पार्थिव\nविचिन्वन पूर्वम आरूढः शुष्कशाखं वनस्पतिम\nअबुध्यमानौ तं तत्र वृक्षस्थं पन्नगद्विजौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 30, + "text": "स तु तेनैव वृक्षेण भस्मीभूतॊ ऽभवत तदा\nदविज परभावाद राजेन्द्र जीवितः सवनस्पतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 31, + "text": "तेन गत्वा नृपश्रेष्ठ नगरे ऽसमिन निवेदितम\nयथावृत्तं तु तत सर्वं तक्षकस्य दविजस्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 32, + "text": "एतत ते कथितं राजन यथावृत्तं यथा शरुतम\nशरुत्वा तु नृपशार्दूल परकुरुष्व यथेप्सितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 33, + "text": "[स]\nमन्त्रिणां तु वचः शरुत्वा स राजा जनमेजयः\nपर्यतप्यत दुःखार्तः परत्यपिंषत करे करम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 34, + "text": "निःश्वासम उष्णम असकृद दीर्घं राजीवलॊचनः\nमुमॊचाश्रूणि च तदा नेत्राभ्यां परततं नृपः\nउवाच च महीपालॊ दुःखशॊकसमन्वितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 35, + "text": "शरुत्वैतद भवतां वाक्यं पितुर मे सवर्गतिं परति\nनिश्चितेयं मम मतिर या वै तां मे निबॊधत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 36, + "text": "अनन्तरम अहं मन्ये तक्षकाय दुरात्मने\nपरतिकर्तव्यम इत्य एव येन मे हिंसितः पिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 37, + "text": "ऋषेर हि शृङ्गेर वचनं कृत्वा दग्ध्वा च पार्थिवम\nयदि गच्छेद असौ पापॊ ननु जीवेत पिता मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 38, + "text": "परिहीयेत किं तस्य यदि जीवेत स पार्थिवः\nकाश्यपस्य परसादेन मन्त्रिणां सुनयेन च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 39, + "text": "स तु वारितवान मॊहात काश्यपं दविजसत्तमम\nसंजिजीवयिषुं पराप्तं राजानम अपराजितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 40, + "text": "महान अतिक्रमॊ हय एष तक्षकस्य दुरात्मनः\nदविजस्य यॊ ऽददद दरव्यं मा नृपं जीवयेद इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 46, + "shloka": 41, + "text": "उत्तङ्कस्य परियं कुर्वन्न आत्मनश च महत परियम\nभवतां चैव सर्वेषां यास्याम्य अपचितिं पितुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 47, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nएवम उक्त्वा ततः शरीमान मन्त्रिभिश चानुमॊदितः\nआरुरॊह परतिज्ञां स सर्पसत्राय पार्थिवः\nबरह्मन भरतशार्दूलॊ राजा पारिक्षितस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 47, + "shloka": 2, + "text": "पुरॊहितम अथाहूय ऋत्विजं वसुधाधिपः\nअब्रवीद वाक्यसंपन्नः संपद अर्थकरं वचः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 47, + "shloka": 3, + "text": "यॊ मे हिंसितवांस तातं तक्षकः स दुरात्मवान\nपरतिकुर्यां यथा तस्य तद भवन्तॊ बरुवन्तु मे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 47, + "shloka": 4, + "text": "अपि तत कर्म विदितं भवतां येन पन्नगम\nतक्षकं संप्रदीप्ते ऽगनौ पराप्स्ये ऽहं सहबान्धवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 47, + "shloka": 5, + "text": "यथा तेन पिता मह्यं पूर्वं दग्धॊ विषाग्निना\nतथाहम अपि तं पापं दग्धुम इच्छामि पन्नगम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 47, + "shloka": 6, + "text": "[रत्विजह]\nअस्ति राजन महत सत्रं तवदर्थं देवनिर्मितम\nसर्पसत्रम इति खयातं पुराणे कथ्यते नृप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 47, + "shloka": 7, + "text": "आहर्ता तस्य सत्रस्य तवन नान्यॊ ऽसति नराधिप\nइति पौराणिकाः पराहुर अस्माकं चास्ति स करतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 47, + "shloka": 8, + "text": "[स]\nएवम उक्तः स राजर्षिर मेने सर्पं हि तक्षकम\nहुताशनमुखं दीप्तं परविष्टम इति सत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 47, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ ऽबरवीन मन्त्रविदस तान राजा बराह्मणांस तदा\nआहरिष्यामि तत सत्रं संभाराः संभ्रियन्तु मे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 47, + "shloka": 10, + "text": "ततस ते ऋत्विजस तस्य शास्त्रतॊ दविजसत्तम\nदेशं तं मापयाम आसुर यज्ञायतन कारणात\nयथावज जञानविदुषः सर्वे बुद्ध्या परं गताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 47, + "shloka": 11, + "text": "ऋद्ध्या परमया युक्तम इष्टं दविजगणायुतम\nपरभूतधनधान्याढ्यम ऋत्विग्भिः सुनिवेशितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 47, + "shloka": 12, + "text": "निर्माय चापि विधिवद यज्ञायतनम ईप्सितम\nराजानं दीक्षयाम आसुः सर्पसत्राप्तये तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 47, + "shloka": 13, + "text": "इदं चासीत तत्र पूर्वं सर्पसत्रे भविष्यति\nनिमित्तं महद उत्पन्नं यज्ञविघ्न करं तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 47, + "shloka": 14, + "text": "यज्ञस्यायतने तस्मिन करियमाणे वचॊ ऽबरवीत\nसथपतिर बुद्धिसंपन्नॊ वास्तु विद्या विशारदः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 47, + "shloka": 15, + "text": "इत्य अब्रवीत सूत्रधारः सूतः पौराणिकस तदा\nयस्मिन देशे च काले च मापनेयं परवर्तिता\nबराह्मणं कारणं कृत्वा नायं संस्थास्यते करतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 47, + "shloka": 16, + "text": "एतच छरुत्वा तु राजा स पराग दीक्षा कालम अब्रवीत\nकषत्तारं नेह मे कश चिद अज्ञातः परविशेद इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 47, + "shloka": 17, + "text": "ततः कर्म परववृते सर्पसत्रे विधानतः\nपर्यक्रामंश च विधिवत सवे सवे कर्मणि याजकाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 47, + "shloka": 18, + "text": "परिधाय कृष्ण वासांसि धूमसंरक्त लॊचनाः\nजुहुवुर मन्त्रवच चैव समिद्धं जातवेदसम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 47, + "shloka": 19, + "text": "कम्पयन्तश च सर्वेषाम उरगाणां मनांसि ते\nसर्पान आजुहुवुस तत्र सर्वान अग्निमुखे तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 47, + "shloka": 20, + "text": "ततः सर्पाः समापेतुः परदीप्ते हव्यवाहने\nविवेष्टमानाः कृपणा आह्वयन्तः परस्परम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 47, + "shloka": 21, + "text": "विस्फुरन्तः शवसन्तश च वेष्टयन्तस तथा परे\nपुच्छैः शिरॊभिश च भृशं चित्रभानुं परपेदिरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 47, + "shloka": 22, + "text": "शवेताः कृष्णाश च नीलाश च सथविराः शिशवस तथा\nरुवन्तॊ भैरवान नादान पेतुर दीप्ते विभावसौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 47, + "shloka": 23, + "text": "एवं शतसहस्राणि परयुतान्य अर्बुदानि च\nअवशानि विनष्टानि पन्नगानां दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 47, + "shloka": 24, + "text": "इन्दुरा इव तत्रान्ये हस्तिहस्ता इवापरे\nमत्ता इव च मातङ्गा महाकाया महाबलाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 47, + "shloka": 25, + "text": "उच्चावचाश च बहवॊ नानावर्णा विषॊल्बणाः\nघॊराश च परिघप्रख्या दन्द शूका महाबलाः\nपरपेतुर अग्नाव उरगा मातृवाग दण्डपीडिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 48, + "shloka": 1, + "text": "[ष]\nसर्पसत्रे तदा राज्ञः पाण्डवेयस्य धीमतः\nजनमेजयस्य के तव आसन्न ऋत्विजः परमर्षयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 48, + "shloka": 2, + "text": "के सदस्या बभूवुश च सर्पसत्रे सुदारुणे\nविषादजनने ऽतयर्थं पन्नगानां महाभये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 48, + "shloka": 3, + "text": "सर्वं विस्तरतस तात भवाञ शंसितुम अर्हति\nसर्पसत्र विधानज्ञा विज्ञेयास ते हि सूतज" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 48, + "shloka": 4, + "text": "[सूत]\nहन्त ते कथयिष्यामि नामानीह मनीषिणाम\nये ऋत्विजः सदस्याश च तस्यासन नृपतेस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 48, + "shloka": 5, + "text": "तत्र हॊता बभूवाथ बराह्मणश चण्डभार्गवः\nचयवनस्यान्वये जातः खयातॊ वेदविदां वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 48, + "shloka": 6, + "text": "उद्गाता बराह्मणॊ वृद्धॊ विद्वान कौत्सार्य जैमिनिः\nबरह्माभवच छार्ङ्ग रवॊ अध्वर्युर बॊध पिङ्गलः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 48, + "shloka": 7, + "text": "सदस्यश चाभवद वयासः पुत्र शिष्यसहायवान\nउद्दालकः शमठकः शवेतकेतुश च पञ्चमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 48, + "shloka": 8, + "text": "असितॊ देवलश चैव नारदः पर्वतस तथा\nआत्रेयः कुण्ड जठरॊ दविजः कुटि घटस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 48, + "shloka": 9, + "text": "वात्स्यः शरुतश्रवा वृद्धस तपःस्वाध्यायशीलवान\nकहॊडॊ देव शर्मा च मौद्गल्यः शम सौभरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 48, + "shloka": 10, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ बराह्मणाः संशितव्रताः\nसदस्या अभवंस तत्र सत्रे पारिक्षितस्य ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 48, + "shloka": 11, + "text": "जुह्वत्स्व ऋत्विक्ष्व अथ तदा सर्पसत्रे महाक्रतौ\nअहयः परापतंस तत्र घॊराः पराणिभयावहाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 48, + "shloka": 12, + "text": "वसा मेदॊ वहाः कुल्या नागानां संप्रवर्तिताः\nववौ गन्धश च तुमुलॊ दह्यताम अनिशं तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 48, + "shloka": 13, + "text": "पततां चैव नागानां धिष्ठितानां तथाम्बरे\nअश्रूयतानिशं शब्दः पच्यतां चाग्निना भृशम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 48, + "shloka": 14, + "text": "तक्षकस तु स नागेन्द्रः पुरंदर निवेशनम\nगतः शरुत्वैव राजानं दीक्षितं जनमेजयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 48, + "shloka": 15, + "text": "ततः सर्वं यथावृत्तम आख्याय भुजगॊत्तमः\nअगच्छच छरणं भीत आगः कृत्वा पुरंदरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 48, + "shloka": 16, + "text": "तम इन्द्रः पराह सुप्रीतॊ न तवास्तीह तक्षक\nभयं नागेन्द्र तस्माद वै सर्पसत्रात कथं चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 48, + "shloka": 17, + "text": "परसादितॊ मया पूर्वं तवार्थाय पितामहः\nतस्मात तव भयं नास्ति वयेतु ते मानसॊ जवरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 48, + "shloka": 18, + "text": "एवम आश्वासितस तेन ततः स भुजगॊत्तमः\nउवास भवने तत्र शक्रस्य मुदितः सुखी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 48, + "shloka": 19, + "text": "अजस्रं निपतत्स्व अग्नौ नागेषु भृशदुःखितः\nअल्पशेष परीवारॊ वासुकिः पर्यतप्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 48, + "shloka": 20, + "text": "कश्मलं चाविशद घॊरं वासुकिं पन्नगेश्वरम\nस घूर्णमान हृदयॊ भगिनीम इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 48, + "shloka": 21, + "text": "दह्यन्ते ऽङगानि मे भद्रे दिशॊ न परतिभान्ति च\nसीदामीव च संमॊहाद घूर्णतीव च मे मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 48, + "shloka": 22, + "text": "दृष्टिर भरमति मे ऽतीव हृदयं दीर्यतीव च\nपतिष्याम्य अवशॊ ऽदयाहं तस्मिन दीप्ते विभावसौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 48, + "shloka": 23, + "text": "पारिक्षितस्य यज्ञॊ ऽसौ वर्तते ऽसमज जिघांसया\nवयक्तं मयापि गन्तव्यं पितृराज निवेशनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 48, + "shloka": 24, + "text": "अयं स कालः संप्राप्तॊ यदर्थम असि मे सवसः\nजरत्कारॊः पुरा दत्ता सा तराह्य अस्मान सबान्धवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 48, + "shloka": 25, + "text": "आस्तीकः किल यज्ञं तं वर्तन्तं भुजगॊत्तमे\nपरतिषेत्स्यति मां पूर्वं सवयम आह पितामहः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 48, + "shloka": 26, + "text": "तद वत्से बरूहि वत्सं सवं कुमारं वृद्धसंमतम\nममाद्य तवं सभृत्यस्य मॊक्षार्थं वेद वित्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 49, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतत आहूय पुत्रं सवं जरत्कारुर भुजंगमा\nवासुकेर नागराजस्य वचनाद इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 49, + "shloka": 2, + "text": "अहं तव पितुः पुत्रभ्रात्रा दत्ता निमित्ततः\nकालः स चायं संप्राप्तस तत कुरुष्व यथातथम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 49, + "shloka": 3, + "text": "[आस्तीक]\nकिंनिमित्तं मम पितुर दत्ता तवं मातुलेन मे\nतन ममाचक्ष्व तत्त्वेन शरुत्वा कर्तास्मि तत तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 49, + "shloka": 4, + "text": "[स]\nतत आचष्ट सा तस्मै बान्धवानां हितैषिणी\nभगिनी नागराजस्य जरत्कारुर अविक्लवा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 49, + "shloka": 5, + "text": "भुजगानाम अशेषाणां माता कद्रूर इति शरुतिः\nतया शप्ता रुषितया सुता यस्मान निबॊध तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 49, + "shloka": 6, + "text": "उच्छैः शरवाः सॊ ऽशवराजॊ यन मिथ्या न कृतॊ मम\nविनता निमित्तं पणिते दासभावाय पुत्रकाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 49, + "shloka": 7, + "text": "जनमेजयस्य वॊ यज्ञे धक्ष्यत्य अनिलसारथिः\nतत्र पञ्चत्वम आपन्नाः परेतलॊकं गमिष्यथ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 49, + "shloka": 8, + "text": "तां च शप्तवतीम एवं साक्षाल लॊकपितामहः\nएवम अस्त्व इति तद वाक्यं परॊवाचानुमुमॊद च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 49, + "shloka": 9, + "text": "वासुकिश चापि तच छरुत्वा पितामहवचस तदा\nअमृते मथिते तात देवाञ शरणम ईयिवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 49, + "shloka": 10, + "text": "सिद्धार्थाश च सुराः सर्वे पराप्यामृतम अनुत्तमम\nभरातरं मे पुरस्कृत्य परजापतिम उपागमन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 49, + "shloka": 11, + "text": "ते तं परसादयाम आसुर देवाः सर्वे पितामहम\nराज्ञा वासुकिना सार्धं स शापॊ न भवेद इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 49, + "shloka": 12, + "text": "वासुकिर नागराजॊ ऽयं दुःखितॊ जञातिकारणात\nअभिशापः स मात्रास्य भगवन न भवेद इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 49, + "shloka": 13, + "text": "[बर]\nजरत्कारुर जरत्कारुं यां भार्यां समवाप्स्यति\nतत्र जातॊ दविजः शापाद भुजगान मॊक्षयिष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 49, + "shloka": 14, + "text": "[ज]\nएतच छरुत्वा तु वचनं वासुकिः पन्नगेश्वरः\nपरादान माम अमरप्रख्य तव पित्रे महात्मने\nपराग एवानागते काले तत्र तवं मय्य अजायथाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 49, + "shloka": 15, + "text": "अयं स कालः संप्राप्तॊ भयान नस तरातुम अर्हसि\nभरातरं चैव मे तस्मात तरातुम अर्हसि पावकात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 49, + "shloka": 16, + "text": "अमॊघं नः कृतं तत सयाद यद अहं तव धीमते\nपित्रे दत्ता विमॊक्षार्थं कथं वा पुत्र मन्यसे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 49, + "shloka": 17, + "text": "[स]\nएवम उक्तस तथेत्य उक्त्वा स आस्तीकॊ मातरं तदा\nअब्रवीद दुःखसंतप्तं वासुकिं जीवयन्न इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 49, + "shloka": 18, + "text": "अहं तवां मॊक्षयिष्यामि वासुके पन्नगॊत्तम\nतस्माच छापान महासत्त्वसत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 49, + "shloka": 19, + "text": "भव सवस्थमना नाग न हि ते विद्यते भयम\nपरयतिष्ये तथा सौम्य यथा शरेयॊ भविष्यति\nन मे वाग अनृतं पराह सवैरेष्व अपि कुतॊ ऽनयथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 49, + "shloka": 20, + "text": "तं वै नृप वरं गत्वा दीक्षितं जनमेजयम\nवाग्भिर मङ्गलयुक्ताभिस तॊषयिष्ये ऽदय मातुल\nयथा स यज्ञॊ नृपतेर निर्वर्तिष्यति सत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 49, + "shloka": 21, + "text": "स संभावय नागेन्द्र मयि सर्वं महामते\nन ते मयि मनॊ जातु मिथ्या भवितुम अर्हति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 49, + "shloka": 22, + "text": "[व]\nआस्तीक परिघूर्णामि हृदयं मे विदीर्यते\nदिशश च न परजानामि बरह्मदण्डनिपीडितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 49, + "shloka": 23, + "text": "[आ]\nन संतापस तवया कार्यः कथं चित पन्नगॊत्तम\nदीप्तदाग्नेः समुत्पन्नं नाशयिष्यामि ते भयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 49, + "shloka": 24, + "text": "बरह्मदण्डं महाघॊरं कालाग्निसमतेजसम\nनाशयिष्यामि मात्रत्वं भयं कार्षीः कथं चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 49, + "shloka": 25, + "text": "[स]\nततः स वासुकेर घॊरम अपनीय मनॊ जवरम\nआधाय चात्मनॊ ऽङगेषु जगाम तवरितॊ भृशम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 49, + "shloka": 26, + "text": "जनमेजयस्य तं यज्ञं सर्वैः समुदितं गुणैः\nमॊक्षाय भुजगेन्द्राणाम आस्तीकॊ दविजसत्तमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 49, + "shloka": 27, + "text": "स गत्वापश्यद आस्तीकॊ यज्ञायतनम उत्तमम\nवृतं सदस्यैर बहुभिः सूर्यवह्नि समप्रभैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 49, + "shloka": 28, + "text": "स तत्र वारितॊ दवाःस्थैः परविशन दविजसत्तमः\nअभितुष्टाव तं यज्ञं परवेशार्थी दविजॊत्तमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 50, + "shloka": 1, + "text": "[आ]\nसॊमस्य यज्ञॊ वरुणस्य यज्ञः; परजापतेर यज्ञ आसीत परयागे\nतथा यज्ञॊ ऽयं तव भारताग्र्य; पारिक्षित सवस्ति नॊ ऽसतु परियेभ्यः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 50, + "shloka": 2, + "text": "शक्रस्य यज्ञः शतसंख्य उक्तस; तथापरस तुल्यसंख्यः शतं वै\nतथा यज्ञॊ ऽयं तव भारताग्र्य; पारिक्षित सवस्ति नॊ ऽसतु परियेभ्यः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 50, + "shloka": 3, + "text": "यमस्य यज्ञॊ हरि मेधसश च; यथा यज्ञॊ रन्ति देवस्य राज्ञः\nतथा यज्ञॊ ऽयं तव भारताग्र्य; पारिक्षित सवस्ति नॊ ऽसतु परियेभ्यः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 50, + "shloka": 4, + "text": "गयस्य यज्ञः शशबिन्दॊश च राज्ञॊ; यज्ञस तथा वैश्रवणस्य राज्ञः\nतथा यज्ञॊ ऽयं तव भारताग्र्य; पारिक्षित सवस्ति नॊ ऽसतु परियेभ्यः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 50, + "shloka": 5, + "text": "नृगस्य यज्ञस तव अजमीढस्य चासीद; यथा यज्ञॊ दाशरथेश च राज्ञः\nतथा यज्ञॊ ऽयं तव भारताग्र्य; पारिक्षित सवस्ति नॊ ऽसतु परियेभ्यः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 50, + "shloka": 6, + "text": "यज्ञः शरुतॊ नॊ दिवि देव सूनॊर; युधिष्ठिरस्याजमीढस्य राज्ञः\nतथा यज्ञॊ ऽयं तव भारताग्र्य; पारिक्षित सवस्ति नॊ ऽसतु परियेभ्यः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 50, + "shloka": 7, + "text": "कृष्णस्य यज्ञः सत्यवत्याः सुतस्य; सवयं च कर्म परचकार यत्र\nतथा यज्ञॊ ऽयं तव भारताग्र्य; पारिक्षित सवस्ति नॊ ऽसतु परियेभ्यः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 50, + "shloka": 8, + "text": "इमे हि ते सूर्यहुताशवर्चसः; समासते वृत्रहणः करतुं यथा\nनैषां जञानं विद्यते जञातुम अद्य; दत्तं येभ्यॊ न परणश्येत कथं चित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 50, + "shloka": 9, + "text": "ऋत्विक समॊ नास्ति लॊकेषु चैव; दवैपायनेनेति विनिश्चितं मे\nएतस्य शिष्या हि कषितिं चरन्ति; सर्वर्विजः कर्मसु सवेषु दक्षाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 50, + "shloka": 10, + "text": "विभावसुश चित्रभानुर महात्मा; हिरण्यरेता विश्वभुक कृष्ण वर्त्मा\nपरदक्षिणावर्तशिखः परदीप्तॊ; हव्यं तवेदं हुतभुग वष्टि देवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 50, + "shloka": 11, + "text": "नेह तवदन्यॊ विद्यते जीवलॊके; समॊ नृपः पालयिता परजानाम\nधृत्या च ते परीतमनाः सदाहं; तवं वा राजा धर्मराजॊ यमॊ वा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 50, + "shloka": 12, + "text": "शक्रः साक्षाद वज्रपाणिर यथेह; तराता लॊके ऽसमिंस तवं तथेह परजानाम\nमतस तवं नः पुरुषेन्द्रेह लॊके; न च तवदन्यॊ गृहपतिर अस्ति यज्ञे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 50, + "shloka": 13, + "text": "खट्वाङ्गनाभाग दिलीप कल्पॊ; ययाति मान्धातृसमप्रभावः\nआदित्यतेजः परतिमानतेजा; भीष्मॊ यथा भराजसि सुव्रतस तवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 50, + "shloka": 14, + "text": "वाल्मीकिवत ते निभृतं सुधैर्यं; वसिष्ठवत ते नियतश च कॊपः\nपरभुत्वम इन्द्रेण समं मतं मे; दयुतिश च नारायणवद विभाति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 50, + "shloka": 15, + "text": "यमॊ यथा धर्मविनिश्चयज्ञः; कृष्णॊ यथा सर्वगुणॊपपन्नः\nशरियां निवासॊ ऽसि यथा वसूनां; निधान भूतॊ ऽसि तथा करतूनाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 50, + "shloka": 16, + "text": "दम्भॊद्भवेनासि समॊ बलेन; रामॊ यथा शस्त्रविद अस्त्रविच च\nऔर्व तरिताभ्याम असि तुल्यतेजा; दुष्प्रेक्षणीयॊ ऽसि भगीरथॊ वा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 50, + "shloka": 17, + "text": "[स]\nएवं सतुताः सर्व एव परसन्ना; राजा सदस्या ऋत्विजॊ हव्यवाहः\nतेषां दृष्ट्वा भावितानीङ्गितानि; परॊवाच राजा जनमेजयॊ ऽथ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 51, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nबालॊ वाक्यं सथविर इव परभाषते; नायं बालः सथविरॊ ऽयं मतॊ मे\nइच्छाम्य अहं वरम अस्मै परदातुं; तन मे विप्रा वितरध्वं समेताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 51, + "shloka": 2, + "text": "[सदस्याह]\nबालॊ ऽपि विप्रॊ मान्य एवेह राज्ञां; यश चाविद्वान यश च विद्वान यथावत\nसर्वान कामांस तवत्त एषॊ ऽरहते ऽदय; यथा च नस तक्षक एति शीघ्रम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 51, + "shloka": 3, + "text": "[स]\nवयाहर्तुकामे वरदे नृपे दविजं; वरं वृणीष्वेति ततॊ ऽभयुवाच\nहॊता वाक्यं नातिहृष्टान्तर आत्मा; कर्मण्य अस्मिंस तक्षकॊ नैति तावत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 51, + "shloka": 4, + "text": "[ज]\nयथा चेदं कर्म समाप्यते मे; यथा च नस तक्षक एति शीघ्रम\nतथा भवन्तः परयतन्तु सर्वे; परं शक्त्या स हि मे विद्विषाणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 51, + "shloka": 5, + "text": "[रत्विजह]\nयथाशास्त्राणि नः पराहुर यथा शंसति पावकः\nइन्द्रस्य भवने राजंस तक्षकॊ भयपीडितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 51, + "shloka": 6, + "text": "[स]\nयथा सूतॊ लॊहिताक्षॊ महात्मा; पौराणिकॊ वेदितवान पुरस्तात\nस राजानं पराह पृष्टस तदानीं; यथाहुर विप्रास तद्वद एतन नृदेव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 51, + "shloka": 7, + "text": "पुराणम आगम्य ततॊ बरवीम्य अहं; दत्तं तस्मै वरम इन्द्रेण राजन\nवसेह तवं मत्सकाशे सुगुप्तॊ; न पावकस तवां परदहिष्यतीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 51, + "shloka": 8, + "text": "एतच छरुत्वा दीक्षितस तप्यमान; आस्ते हॊतारं चॊदयन कर्मकाले\nहॊता च यत्तः स जुहाव मन्त्रैर; अथॊ इन्द्रः सवयम एवाजगाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 51, + "shloka": 9, + "text": "विमानम आरुह्य महानुभावः; सर्वैर देवैः परिसंस्तूयमानः\nबलाहकैश चाप्य अनुगम्यमानॊ; विद्याधरैर अप्सरसां गणैश च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 51, + "shloka": 10, + "text": "तस्यॊत्तरीये निहितः स नागॊ; भयॊद्विग्नः शर्म नैवाभ्यगच्छत\nततॊ राजा मन्त्रविदॊ ऽबरवीत पुनः; करुद्धॊ वाक्यं तक्षकस्यान्तम इच्छन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 51, + "shloka": 11, + "text": "इन्द्रस्य भवने विप्रा यदि नागः स तक्षकः\nतम इन्द्रेणैव सहितं पातयध्वं विभावसौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 51, + "shloka": 12, + "text": "[रत्विजह]\nअयम आयाति वै तूर्णं तक्षकस ते वशं नृप\nशरूयते ऽसय महान नादॊ रुवतॊ भैरवं भयात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 51, + "shloka": 13, + "text": "नूनं मुक्तॊ वज्रभृता स नागॊ; भरष्टश चाङ्कान मन्त्रविस्रस्त कायः\nघूर्णन्न आकाशे नष्टसंज्ञॊ ऽभयुपैति; तीव्रान निःश्वासान निःश्वसन पन्नगेन्द्रः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 51, + "shloka": 14, + "text": "वर्तते तव राजेन्द्र कर्मैतद विधिवत परभॊ\nअस्मै तु दविजमुख्याय वरं तवं दातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 51, + "shloka": 15, + "text": "[ज]\nबालाभिरूपस्य तवाप्रमेय; वरं परयच्छामि यथानुरूपम\nवृणीष्व यत ते ऽभिमतं हृदि सथितं; तत ते परदास्याम्य अपि चेद अदेयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 51, + "shloka": 16, + "text": "[स]\nपतिष्यमाणे नागेन्द्रे तक्षके जातवेदसि\nइदम अन्तरम इत्य एवं तदास्तीकॊ ऽभयचॊदयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 51, + "shloka": 17, + "text": "वरं ददासि चेन मह्यं वृणॊमि जनमेजय\nसत्रं ते विरमत्व एतन न पतेयुर इहॊरगाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 51, + "shloka": 18, + "text": "एवम उक्तस ततॊ राजा बरह्मन पारिक्षितस तदा\nनातिहृष्टमना वाक्यम आस्तीकम इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 51, + "shloka": 19, + "text": "सुवर्णं रजतं गाश च यच चान्यन मन्यसे विभॊ\nतत ते दद्यां वरं विप्र न निवर्तेत करतुर मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 51, + "shloka": 20, + "text": "[आ]\nसुवर्णं रजतं गाश च न तवां राजन वृणॊम्य अहम\nसत्रं ते विरमत्व एतत सवस्ति मातृकुलस्य नः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 51, + "shloka": 21, + "text": "[स]\nआस्तीकेनैवम उक्तस तु राजा पारिक्षितस तदा\nपुनः पुनर उवाचेदम आस्तीकं वदतां वरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 51, + "shloka": 22, + "text": "अन्यं वरय भद्रं ते वरं दविज वरॊत्तम\nअयाचत न चाप्य अन्यं वरं स भृगुनन्दन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 51, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ वेदविदस तत्र सदस्याः सर्व एव तम\nराजानम ऊचुः सहिता लभतां बराह्मणॊ वरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 52, + "shloka": 1, + "text": "[ष]\nये सर्पाः सर्पसत्रे ऽसमिन पतिता हव्यवाहने\nतेषां नामानि सर्वेषां शरॊतुम इच्छामि सूतज" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 52, + "shloka": 2, + "text": "[स]\nसहस्राणि बहून्य अस्मिन परयुतान्य अर्बुदानि च\nन शक्यं परिसंख्यातुं बहुत्वाद वेदवित्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 52, + "shloka": 3, + "text": "यथा समृतितु नामानि पन्नगानां निबॊध मे\nउच्यमानानि मुख्यानां हुतानां जातवेदसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 52, + "shloka": 4, + "text": "वासुकेः कुलजांस तावत परधान्येन निबॊध मे\nनीलरक्तान सितान घॊरान महाकायान विषॊल्बणान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 52, + "shloka": 5, + "text": "कॊटिकॊ मानसः पूर्णः सहः पौलॊ हलीसकः\nपिच्छिलः कॊणपश चक्रः कॊण वेगः परकालनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 52, + "shloka": 6, + "text": "हिरण्यवाहः शरणः कक्षकः कालदन्तकः\nएते वासुकिजा नागाः परविष्टा हव्यवाहनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 52, + "shloka": 7, + "text": "तक्षकस्य कुले जातान परवक्ष्यामि निबॊध तान\nपुच्छण्डकॊ मण्डलकः पिण्ड भेत्ता रभेणकः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 52, + "shloka": 8, + "text": "उच्छिखः सुरसॊ दरङ्गॊ बलहेडॊ विरॊहणः\nशिली शल करॊ मूकः सुकुमारः परवेपनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 52, + "shloka": 9, + "text": "मुद्गरः शशरॊमा च सुमना वेगवाहनः\nएते तक्षकजा नागाः परविष्टा हव्यवाहनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 52, + "shloka": 10, + "text": "पारावतः पारियात्रः पाण्डरॊ हरिणः कृशः\nविहंगः शरभॊ मॊदः परमॊदः संहताङ्गदः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 52, + "shloka": 11, + "text": "ऐरावत कुलाद एते परैविष्टा हव्यवाहनम\nकौरव्य कुलजान नागाञ शृणु मे दविजसत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 52, + "shloka": 12, + "text": "ऐण्डिलः कुण्डलॊ मुण्डॊ वेणि सकन्धः कुमारकः\nबाहुकः शृङ्गवेगश च धूर्तकः पातपातरौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 52, + "shloka": 13, + "text": "धृतराष्ट्र कुले जाताञ शृणु नागान यथातथम\nकीर्त्यमानान मया बरह्मन वातवेगान विषॊल्बणान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 52, + "shloka": 14, + "text": "शङ्कुकर्णः पिङ्गलकः कुठार मुखमेचकौ\nपूर्णाङ्गदः पूर्णमुखः परहसः शकुनिर हरिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 52, + "shloka": 15, + "text": "आमाहठः कॊमठकः शवसनॊ मानवॊ वटः\nभैरवॊ मुण्डवेदाङ्गः पिशङ्गश चॊद्र पारगः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 52, + "shloka": 16, + "text": "ऋषभॊ वेगवान नाम पिण्डारक महाहनू\nरक्ताङ्गः सर्वसारङ्गः समृद्धः पाट राक्षसौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 52, + "shloka": 17, + "text": "वराहकॊ वारणकः सुमित्रश चित्रवेदकः\nपराशरस तरुणकॊ मणिस्कन्धस तथारुणिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 52, + "shloka": 18, + "text": "इति नागा मया बरह्मन कीर्तिताः कीर्तिवर्धनाः\nपरधान्येन बहुत्वात तु न सर्वे परिकीर्तिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 52, + "shloka": 19, + "text": "एतेषां पुत्रपौत्रास तु परसवस्य च संततिः\nन शक्याः परिसंख्यातुं ये दीप्तं पावकं गताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 52, + "shloka": 20, + "text": "सप्त शीर्षा दविशीर्षाश च पञ्चशीर्षास तथापरे\nकालानलविषा घॊरा हुताः शतसहस्रशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 52, + "shloka": 21, + "text": "महाकाया महावीर्याः शैलशृङ्गसमुच्छ्रयाः\nयॊजनायाम विस्तारा दवियॊजनसमायताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 52, + "shloka": 22, + "text": "कामरूपाः कामगमा दीप्तानलविषॊल्बणाः\nदग्धास तत्र महासत्रे बरह्मदण्डनिपीडिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nइदम अत्यद्भुतं चान्यद आस्तीकस्यानुशुश्रुमः\nतथा वरैश छन्द्यमाने राज्ञा पारिक्षितेन ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 2, + "text": "इन्द्रहस्ताच चयुतॊ नागः ख एव यद अतिष्ठत\nततश चिन्तापरॊ राजा बभूव जनमेजयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 3, + "text": "हूयमाने भृशं दीप्ते विधिवत पावके तदा\nन सम स परापतद वह्नौ तक्षकॊ भयपीडितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 4, + "text": "[षौ]\nकिं सूत तेषां विप्राणां मन्त्रग्रामॊ मनीषिणाम\nन परत्यभात तदाग्नौ यन न पपात स तक्षकः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 5, + "text": "[स]\nतम इन्द्रहस्ताद विस्रस्तं विसंज्ञं पन्नगॊत्तमम\nआस्तीकस तिष्ठ तिष्ठेति वाचस तिस्रॊ ऽभयुदैरयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 6, + "text": "वितस्थे सॊ ऽनतरिक्षे ऽथ हृदयेन विदूयता\nयथा तिष्ठेत वै कश चिद गॊचक्रस्यान्तरा नरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ राजाब्रवीद वाक्यं सदस्यैश चॊदितॊ भृशम\nकामम एतद भवत्व एवं यथास्तीकस्य भाषितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 8, + "text": "समाप्यताम इदं कर्म पन्नगाः सन्त्व अनामयाः\nपरीयताम अयम आस्तीकः सत्यं सूतवचॊ ऽसतु तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ हलहलाशब्दः परीतिजः समवर्तत\nआस्तीकस्य वरे दत्ते तथैवॊपरराम च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 10, + "text": "स यज्ञः पाण्डवेयस्य राज्ञः पारिक्षितस्य ह\nपरीतिमांश चाभवद राजा भारतॊ जनमेजयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 11, + "text": "ऋत्विग्भ्यः ससदस्येभ्यॊ ये तत्रासन समागताः\nतेभ्यश च परददौ वित्तं शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 12, + "text": "लॊहिताक्षाय सूताय तथा सथपतये विभुः\nयेनॊक्तं तत्र सत्राग्रे यज्ञस्य विनिवर्तनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 13, + "text": "निमित्तं बराह्मण इति तस्मै वित्तं ददौ बहु\nततश चकारावभृथं विधिदृष्ट्तेन कर्मणा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 14, + "text": "आस्तीकं परेषयाम आस गृहान एव सुसत्कृतम\nराजा परीतमनाः परीतं कृतकृत्यं मनीषिणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 15, + "text": "पुनरागमनं कार्यम इति चैनं वचॊ ऽबरवीत\nभविष्यसि सदस्यॊ मे वाजिमेधे महाक्रतौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 16, + "text": "तथेत्य उक्त्वा परदुद्राव स चास्तीकॊ मुदा युतः\nकृत्वा सवकार्यम अतुलं तॊषयित्वा च पार्थिवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 17, + "text": "स गत्वा परमप्रीतॊ मातरं मातुलं च तम\nअभिगम्यॊपसंगृह्य यथावृत्तं नयवेदयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 18, + "text": "एतच छरुत्वा परीयमाणाः समेता; ये तत्रासन पन्नगा वीतमॊहाः\nत आस्तीके वै परीतिमन्तॊ बभूवुर; ऊचुश चैनं वरम इष्टं वृणीष्व" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 19, + "text": "भूयॊ भूयः सर्वशस ते ऽबरुवंस तं; किं ते परियं करवामॊ ऽदय विद्वन\nपरीता वयं मॊक्षिताश चैव सर्वे; कामं किं ते करवामॊ ऽदय वत्स" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 20, + "text": "[आ]\nसायंप्रातः सुप्रसन्नात्म रूपा; लॊके विप्रा मानवाश चेतरे ऽपि\nधर्माख्यानं ये वदेयुर ममेदं; तेषां युष्मद्भ्यॊ नैव किं चिद भयं सयात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 21, + "text": "[स]\nतैश चाप्य उक्तॊ भागिनेयः परसन्नैर; एतत सत्यं कामम एवं चरन्तः\nपरीत्या युक्ता ईप्सितं सर्वशस ते; कर्तारः सम परवणा भागिनेय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 22, + "text": "जरत्कारॊर जरत्कार्वां समुत्पन्नॊ महायशाः\nआस्तीकः सत्यसंधॊ मां पन्नगेभ्यॊ ऽभिरक्षतु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 23, + "text": "असितं चार्तिमन्तं च सुनीथं चापि यः समरेत\nदिवा वा यदि वा रात्रौ नास्य सर्पभयं भवेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 24, + "text": "[स]\nमॊक्षयित्वा स भुजगान सर्पसत्राद दविजॊत्तमः\nजगाम काले धर्मात्मा दिष्टान्तं पुत्रपौत्रवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 25, + "text": "इत्य आख्यानं मयास्तीकं यथावत कीर्तितं तव\nयत कीर्तयित्वा सर्पेभ्यॊ न भयं विद्यते कव चित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 26, + "text": "शरुत्वा धर्मिष्ठम आख्यानम आतीकं पुण्यवर्धनम\nआस्तीकस्य कवेर विप्र शरीमच चरितम आदितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 27, + "text": "[ष]\nभृगुवंशात परभृत्य एव तवया मे कथितं महत\nआख्यानम अखिलं तात सौते परीतॊ ऽसमि तेन ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 28, + "text": "परक्ष्यामि चैव भूयस तवां यथावत सूतनन्दन\nयां कथां वयास संपन्नां तां च भूयः परचक्ष्व मे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 29, + "text": "तस्मिन परमदुष्प्रापे सर्पसत्रे महात्मनाम\nकर्मान्तरेषु विधिवत सदस्यानां महाकवे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 30, + "text": "या बभूवुः कथाश चित्रा येष्व अर्थेषु यथातथम\nतवत्त इच्छामहे शरॊतुं सौते तवं वै विचक्षणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 31, + "text": "[स]\nकर्मान्तरेष्व अकथयन दविजा वेदाश्रयाः कथाः\nवयासस तव अकथयन नित्यम आख्यानं भारतं महत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 32, + "text": "[ष]\nमहाभारतम आख्यानं पाण्डवानां यशः करम\nजनमेजयेन यत पृष्टः कृष्णद्वैपायनस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 33, + "text": "शरावयाम आस विधिवत तदा कर्मान्तरेषु सः\nताम अहं विधिवत पुण्यां शरॊतुम इच्छामि वै कथाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 34, + "text": "मनः सागरसंभूतां महर्षेः पुण्यकर्मणः\nकथयस्व सतां शरेष्ठ न हि तृप्यामि सूतज" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 35, + "text": "[स]\nहन्त ते कथयिष्यामि महद आख्यानम उत्तमम\nकृष्णद्वैपायन मतं महाभारतम आदितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 53, + "shloka": 36, + "text": "तज जुषस्वॊत्तम मते कथ्यमानं मया दविज\nशंसितुं तन मनॊ हर्षॊ ममापीह परवर्तते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 54, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nशरुत्वा तु सर्पसत्राय दीक्षितं जनमेजयम\nअभ्यागच्छद ऋषिर विद्वान कृष्णद्वैपायनस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 54, + "shloka": 2, + "text": "जनयाम आस यं काली शक्तेः पुत्रात पराशरात\nकन्यैव यमुना दवीपे पाण्डवानां पितामहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 54, + "shloka": 3, + "text": "जातमात्रश च यः सद्य इष्ट्या देहम अवीवृधत\nवेदांश चाधिजगे साङ्गान सेतिहासान महायशाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 54, + "shloka": 4, + "text": "यं नातितपसा कश चिन न वेदाध्ययनेन च\nन वरतैर नॊपवासैश च न परसूत्या न मन्युना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 54, + "shloka": 5, + "text": "विव्यासैकं चतुर्धा यॊ वेदं वेद विदां वरः\nपरावरज्ञॊ बरह्मर्षिः कविः सत्यव्रतः शुचिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 54, + "shloka": 6, + "text": "यः पाण्डुं धृतराष्ट्रं च विदुरं चाप्य अजीजनत\nशंतनॊः संततिं तन्वन पुण्यकीर्तिर महायशाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 54, + "shloka": 7, + "text": "जनमेजयस्य राजर्षेः स तद यज्ञसदस तदा\nविवेश शिष्यैः सहितॊ वेदवेदाङ्गपारगैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 54, + "shloka": 8, + "text": "तत्र राजानम आसीनं ददर्श जनमेजयम\nवृतं सदस्यैर बहुभिर देवैर इव पुरंदरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 54, + "shloka": 9, + "text": "तथा मूध्वावसिक्तैश च नानाजनपदेश्वरैः\nऋत्विग्भिर देवकल्पैश च कुशलैर यज्ञसंस्तरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 54, + "shloka": 10, + "text": "जनमेजयस तु राजर्षिर दृष्ट्वा तम ऋषिम आगतम\nसगणॊ ऽबयुद्ययौ तूर्णं परीत्या भरतसत्तमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 54, + "shloka": 11, + "text": "काञ्चनं विष्टरं तस्मै सदस्यानुमते परभुः\nआसनं कल्पयाम आस यथा शक्रॊ बृहस्पतेः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 54, + "shloka": 12, + "text": "तत्रॊपविष्टं वरदं देवर्षिगणपूजितम\nपूजयाम आस राजेन्द्रः शास्त्रदृष्टेन कर्मणा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 54, + "shloka": 13, + "text": "पाद्यम आचमनीयं च अर्घ्यं गां च विधानतः\nपितामहाय कृष्णाय तद अर्हाय नयवेदयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 54, + "shloka": 14, + "text": "परतिगृह्य च तां पूजां पाण्डवाज जनमेजयात\nगां चैव समनुज्ञाय वयासः परीतॊ ऽभवत तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 54, + "shloka": 15, + "text": "तथा संपूजयित्वा तं यत्नेन परपितामहम\nउपॊपविश्य परीतात्मा पर्यपृच्छद अनामयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 54, + "shloka": 16, + "text": "भगवान अपि तं दृष्ट्वा कुशलं परतिवेद्य च\nसदस्यैः पूजितः सर्वैः सदस्यान अभ्यपूजयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 54, + "shloka": 17, + "text": "ततस तं सत्कृतं सर्वैः सदस्यैर जनमेजयः\nइदं पश्चाद दविजश्रेष्ठं पर्यपृच्छत कृताञ्जलिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 54, + "shloka": 18, + "text": "कुरूणां पाण्डवानां च भवान परत्यक्षदर्शिवान\nतेषां चरितम इच्छामि कथ्यमानं तवया दविज" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 54, + "shloka": 19, + "text": "कथं समभवद भेदस तेषाम अक्लिष्टकर्मणाम\nतच च युद्धं कथं वृत्तं भूतान्त करणं महत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 54, + "shloka": 20, + "text": "पितामहानां सर्वेषां दैवेनाविष्ट चेतसाम\nकार्त्स्न्येनैतत समाचक्ष्व भगवन कुशलॊ हय असि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 54, + "shloka": 21, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा कृष्णद्वैपायनस तदा\nशशास शिष्यम आसीनं वैशम्पायनम अन्तिके" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 54, + "shloka": 22, + "text": "कुरूणां पाण्डवानां च यथा भेदॊ ऽभवत पुरा\nतद अस्मै सर्वम आचक्ष्व यन मत्तः शरुतवान असि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 54, + "shloka": 23, + "text": "गुरॊर वचनम आज्ञाय स तु विप्रर्षभस तदा\nआचचक्षे ततः सर्वम इतिहासं पुरातनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 54, + "shloka": 24, + "text": "तस्मै राज्ञे सदस्येभ्यः कषत्रियेभ्यश च सर्वशः\nभेदं राज्यविनाशं च कुरुपाण्डवयॊस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nगुरवे पराङ नमस्कृत्य मनॊ बुद्धिसमाधिभिः\nसंपूज्य च दविजान सर्वांस तथान्यान विदुषॊ जनान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 2, + "text": "महर्षेः सर्वलॊकेषु विश्रुतस्यास्य धीमतः\nपरवक्ष्यामि मतं कृत्स्नं वयासस्यामित तेजसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 3, + "text": "शरॊतुं पात्रं च राजंस तवं पराप्येमां भारतीं कथाम\nगुरॊर वक्तुं परिस्पन्दॊ मुदा परॊत्साहतीव माम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 4, + "text": "शृणु राजन यथा भेदः कुरुपाण्डवयॊर अभूत\nराज्यार्थे दयूतसंभूतॊ वनवासस तथैव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 5, + "text": "यथा च युद्धम अभवत पृथिवी कषयकारकम\nतत ते ऽहं संप्रवक्ष्यामि पृच्छते भरतर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 6, + "text": "मृते पितरि ते वीरा वनाद एत्य सवमन्दिरम\nनचिराद इव विद्वांसॊ वेदे धनुषि चाभवन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 7, + "text": "तांस तथारूपवीर्यौजः संपन्नान पौरसंमतान\nनामृष्यन कुरवॊ दृष्ट्वा पाण्डवाञ शरीयशॊ भृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनः करूरः कर्णश च सहसौबलः\nतेषां निग्रहनिर्वासान विविधांस ते समाचरन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 9, + "text": "ददाव अथ विषं पापॊ भीमाय धृतराष्ट्रजः\nजरयाम आस तद वीरः सहान्नेन वृकॊदरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 10, + "text": "परमाण कॊट्यां संसुप्तं पुनर बद्ध्वा वृकॊदरम\nतॊयेषु भीमं गङ्गायाः परक्षिप्य पुरम आव्रजत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 11, + "text": "यदा परबुद्धः कौन्तेयस तदा संछिद्य बन्धनम\nउदतिष्ठन महाराज भीमसेनॊ गतव्यथः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 12, + "text": "आशीविषैः कृष्णसर्पैः सुप्तं चैनम अदंशयत\nसर्वेष्व एवाङ्गदेशेषु न ममार च शत्रुहा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 13, + "text": "तेषां तु विप्रकारेषु तेषु तेषु महामतिः\nमॊक्षणे परतिघाते च विदुरॊ ऽवहितॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 14, + "text": "सवर्गस्थॊ जीवलॊकस्य यथा शक्रः सुखावहः\nपाण्डवानां तथा नित्यं विदुरॊ ऽपि सुखावहः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 15, + "text": "यदा तु विविधॊपायैः संवृतैर विवृतैर अपि\nनाशक्नॊद विनिहन्तुं तान दैवभाव्य अर्थरक्षितान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 16, + "text": "ततः संमन्त्र्य सचिवैर वृषदुःशासनादिभिः\nधृतराष्ट्रम अनुज्ञाप्य जातुषं गृहम आदिशत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 17, + "text": "तत्र तान वासयाम आस पाण्डवान अमितौजसः\nअदाहयच च विस्रब्धान पावकेन पुनस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 18, + "text": "विदुरस्यैव वचनात खनित्री विहिता ततः\nमॊक्षयाम आस यॊगेन ते मुक्ताः पराद्रवन भयात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ महावने घॊरे हिडिम्बं नाम राक्षसम\nभीमसेनॊ ऽवधीत करुद्धॊ भुवि भीमपराक्रमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 20, + "text": "अथ संधाय ते वीरा एकचक्रां वरजंस तदा\nबरह्मरूपधरा भूत्वा मात्रा सह परंतपाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 21, + "text": "तत्र ते बराह्मणार्थाय बकं हत्वा महाबलम\nबराह्मणैः सहिता जग्मुः पाञ्चालानां पुरं ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 22, + "text": "ते तत्र दरौपदीं लब्ध्वा परिसंवत्सरॊषिताः\nविदिता हास्तिनपुरं परत्याजग्मुर अरिंदमाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 23, + "text": "त उक्ता धृतराष्ट्रेण राज्ञा शांतनवेन च\nभरातृभिर विग्रहस तात कथं वॊ न भवेद इति\nअस्माभिः खाण्डव परस्थे युष्मद्वासॊ ऽनुचिन्तितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 24, + "text": "तस्माज जनपदॊपेतं सुविभक्तमहापथम\nवासाय खाण्डव परस्थं वरजध्वं गतमन्यवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 25, + "text": "तयॊस ते वचनाज जग्मुः सह सर्वैः सुहृज्जनैः\nनगरं खाण्डव परस्थं रत्नान्य आदाय सर्वशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 26, + "text": "तत्र ते नयवसन राजन संवत्सरगणान बहून\nवशे शस्त्रप्रतापेन कुर्वन्तॊ ऽनयान महीक्षितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 27, + "text": "एवं धर्मप्रधानास ते सत्यव्रतपरायणाः\nअप्रमत्तॊत्थिताः कषान्ताः परतपन्तॊ ऽहितांस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 28, + "text": "अजयद भीमसेनस तु दिशं पराचीं महाबलः\nउदीचीम अर्जुनॊ वीरः परतीचीं नकुलस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 29, + "text": "दक्षिणां सहदेवस तु विजिग्ये परवीरहा\nएवं चक्रुर इमां सर्वे वशे कृत्स्नां वसुंधराम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 30, + "text": "पञ्चभिः सूर्यसंकाशैः सूर्येण च विराजता\nषट सूर्येवाबभौ पृथ्वी पाण्डवैः सत्यविक्रमैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 31, + "text": "ततॊ निमित्ते कस्मिंश चिद धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nवनं परस्थापयाम आस भरातरं वै धनंजयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 32, + "text": "स वै संवत्सरं पूर्णं मासं चैकं वने ऽवसत\nततॊ ऽगच्छद धृषीकेशं दवारवत्यां कदा चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 33, + "text": "लब्धवांस तत्र बीभत्सुर भार्यां राजीवलॊचनाम\nअनुजां वासुदेवस्य सुभद्रां भद्र भाषिणीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 34, + "text": "सा शचीव महेन्द्रेण शरीः कृष्णेनेव संगता\nसुभद्रा युयुजे परीता पाण्डवेनार्जुनेन ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 35, + "text": "अतर्पयच च कौन्तेयः खाण्डवे हव्यवाहनम\nबीभत्सुर वासुदेवेन सहितॊ नृपसत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 36, + "text": "नातिभारॊ हि पार्थस्य केशवेनाभवत सह\nवयवसायसहायस्य विष्णॊः शत्रुवधेष्व इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 37, + "text": "पार्थायाग्निर ददौ चापि गाण्डीवं धनुर उत्तमम\nइषुधी चाक्षयैर बाणै रथं च कपिलक्षणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 38, + "text": "मॊक्षयाम आस बीभत्सुर मयं तत्र महासुरम\nस चकार सभां दिव्यां सर्वरत्नसमाचिताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 39, + "text": "तस्यां दुर्यॊधनॊ मन्दॊ लॊभं चक्रे सुदुर्मतिः\nततॊ ऽकषैर वञ्चयित्वा च सौबलेन युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 40, + "text": "वनं परस्थापयाम आस सप्त वर्षाणि पञ्च च\nअज्ञातम एकं राष्ट्रे च तथा वर्षं तरयॊ दशम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 41, + "text": "ततश चतुर्दशे वर्षे याचमानाः सवकं वसु\nनालभन्त महाराज ततॊ युद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 42, + "text": "ततस ते सर्वम उत्साद्य हत्वा दुर्यॊधनं नृपम\nराज्यं विद्रुत भूयिष्ठं परत्यपद्यन्त पाण्डवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 55, + "shloka": 43, + "text": "एवम एतत पुरावृत्तं तेषाम अक्लिष्टकर्मणाम\nभेदॊ राज्यविनाशश च जयश च जयतां वर" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nकथितं वै समासेन तवया सर्वं दविजॊत्तम\nमहाभारतम आख्यानं कुरूणां चरितं महत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 2, + "text": "कथां तव अनघ चित्रार्थाम इमां कथयति तवयि\nविस्तर शरवणे जातं कौतूहलम अतीव मे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 3, + "text": "स भवान विस्तरेणेमां पुनर आख्यातुम अर्हति\nन हि तृप्यामि पूर्वेषां शृण्वानश चरितं महत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 4, + "text": "न तत कारणम अल्पं हि धर्मज्ञा यत्र पाण्डवाः\nअवध्यान सर्वशॊ जघ्नुः परशस्यन्ते च मानवैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 5, + "text": "किमर्थं ते नरव्याघ्राः शक्ताः सन्तॊ हय अनागसः\nपरयुज्यमानान संक्लेशान कषान्तवन्तॊ दुरात्मनाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 6, + "text": "कथं नागायुत पराणॊ बाहुशाली वृकॊदरः\nपरिक्लिश्यन्न अपि करॊधं धृतवान वै दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 7, + "text": "कथं सा दरौपदी कृष्णा कलिश्यमाना दुरात्मभिः\nशक्ता सती धार्तराष्ट्रान नादहद घॊरचक्षुषा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 8, + "text": "कथं वयतिक्रमन दयूते पार्थौ माद्री सुतौ तथा\nअनुव्रजन नरव्याघ्रं वञ्च्यमानं दुरात्मभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 9, + "text": "कथं धर्मभृतां शरेष्ठः सुतॊ धर्मस्य धर्मवित\nअनर्हः परमं कलेशं सॊढवान स युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 10, + "text": "कथं च बहुलाः सेनाः पाण्डवः कृष्णसारथिः\nअस्यन्न एकॊ ऽनयत सर्वाः पितृलॊकं धनंजयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 11, + "text": "एतद आचक्ष्व मे सर्वं यथावृत्तं तपॊधन\nयद यच च कृतवन्तस ते तत्र तत्र महारथाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 12, + "text": "[व]\nमहर्षेः सर्वलॊकेषु पूजितस्य महात्मनः\nपरवक्ष्यामि मतं कृत्स्नं वयासस्यामित तेजसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 13, + "text": "इदं शतसहस्रं हि शलॊकानां पुण्यकर्मणाम\nसत्यवत्य आत्मजेनेह वयाख्यातम अमितौजसा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 14, + "text": "य इदं शरावयेद विद्वान यश चेदं शृणुयान नरः\nते बरह्मणः सथानम एत्य पराप्नुयुर देवतुल्यताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 15, + "text": "इदं हि वेदैः समितं पवित्रम अपि चॊत्तमम\nशराव्याणाम उत्तमं चेदं पुराणम ऋषिसंस्तुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 16, + "text": "अस्मिन्न अर्थश च धर्मश च निखिलेनॊपदिश्यते\nइतिहासे महापुण्ये बुद्धिश च परिनैष्ठिकी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 17, + "text": "अक्षुद्रान दानशीलांश च सत्यशीलान अनास्तिकान\nकार्ष्णं वेदम इदं विद्वाञ शरावयित्वार्थम अश्नुते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 18, + "text": "भरूण हत्या कृतं चापि पापं जह्याद असंशयम\nइतिहासम इमं शरुत्वा पुरुषॊ ऽपि सुदारुणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 19, + "text": "जयॊ नामेतिहासॊ ऽयं शरॊतव्यॊ विजिगीषुणा\nमहीं विजयते सर्वां शत्रूंश चापि पराजयेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 20, + "text": "इदं पुंसवनं शरेष्ठम इदं सवस्त्य अयनं महत\nमहिषी युवराजाभ्यां शरॊतव्यं बहुशस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 21, + "text": "अर्थशास्त्रम इदं पुण्यं धर्मशास्त्रम इदं परम\nमॊक्षशास्त्रम इदं परॊक्तं वयासेनामित बुद्धिना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 22, + "text": "संप्रत्याचक्षते चैव आख्यास्यन्ति तथापरे\nपुत्राः शुश्रूषवः सन्ति परेष्याश च परियकारिणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 23, + "text": "शरीरेण कृतं पापं वाचा च मनसैव च\nसर्वं तत तयजति कषिप्रम इदं शृण्वन नरः सदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 24, + "text": "भारतानां महज जन्म शृण्वताम अनसूयताम\nनास्ति वयाधिभयं तेषां परलॊकभयं कुतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 25, + "text": "धन्यं यशस्यम आयुष्यं सवर्ग्यं पुण्यं तथैव च\nकृष्णद्वैपायनेनेदं कृतं पुण्यचिकीर्षुणा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 26, + "text": "कीर्तिं परथयता लॊके पाण्डवानां महात्मनाम\nअन्येषां कषत्रियाणां च भूरि दरविण तेजसाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 27, + "text": "यथा समुद्रॊ भगवान यथा च हिमवान गिरिः\nखयाताव उभौ रत्ननिधी तथा भारतम उच्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 28, + "text": "य इदं शरावयेद विद्वान बराह्मणान इह पर्वसु\nधूतपाप्मा जितस्वर्गॊ बरह्मभूयं स गच्छति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 29, + "text": "यश चेदं शरावयेच छराद्धे बराह्मणान पादम अन्ततः\nअक्षय्यं तस्य तच छराद्धम उपतिष्ठेत पितॄन अपि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 30, + "text": "अह्ना यद एनश चाज्ञानात परकरॊति नरश चरन\nतन महाभारताख्यानं शरुत्वैव परविलीयते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 31, + "text": "भारतानां महज जन्म महाभारतम उच्यते\nनिरुक्तम अस्य यॊ वेद सर्वपापैर परमुच्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 32, + "text": "तरिभिर वर्षैः सदॊत्थायी कृष्णद्वैपायनॊ मुनिः\nमहाभारतम आख्यानं कृतवान इदम उत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 56, + "shloka": 33, + "text": "धर्मे चार्थे च कामे च मॊक्षे च भरतर्षभ\nयद इहास्ति तद अन्यत्र यन नेहास्ति न तत कव चित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nराजॊपरिचरॊ नाम धर्मनित्यॊ महीपतिः\nबभूव मृगयां गन्तुं स कदा चिद धृतव्रतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 2, + "text": "स चेदिविषयं रम्यं वसुः पौरवनन्दनः\nइन्द्रॊपदेशाज जग्राह गरहणीयं महीपतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 3, + "text": "तम आश्रमे नयस्तशस्त्रं निवसन्तं तपॊ रतिम\nदेवः साक्षात सवयं वज्री समुपायान महीपतिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 4, + "text": "इन्द्रत्वम अर्हॊ राजायं तपसेत्य अनुचिन्त्य वै\nतं सान्त्वेन नृपं साक्षात तपसः संन्यवर्तयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 5, + "text": "[ईन्द्र]\nन संकीर्येत धर्मॊ ऽयं पृथिव्यां पृथिवीपते\nतं पाहि धर्मॊ हि धृतः कृत्स्नं धारयते जगत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 6, + "text": "लॊक्यं धर्मं पालय तवं नित्ययुक्तः समाहितः\nधर्मयुक्तस ततॊ लॊकान पुण्यान आप्स्यसि शाश्वतान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 7, + "text": "दिविष्ठस्य भुविष्ठस तवं सखा भूत्वा मम परियः\nऊधः पृथिव्या यॊ देशस तम आवस नराधिप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 8, + "text": "पशव्यश चैव पुण्यश च सुस्थिरॊ धनधान्यवान\nसवारक्ष्यश चैव सौम्यश च भॊग्यैर भूमिगुणैर वृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 9, + "text": "अत्य अन्यान एष देशॊ हि धनरत्नादिभिर युतः\nवसु पूर्णा च वसुधा वस चेदिषु चेदिप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 10, + "text": "धर्मशीला जनपदाः सुसंतॊषाश च साधवः\nन च मिथ्या परलापॊ ऽतर सवैरेष्व अपि कुतॊ ऽनयथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 11, + "text": "न च पित्रा विभज्यन्ते नरा गुरुहिते रताः\nयुञ्जते धुरि नॊ गाश च कृशाः संधुक्षयन्ति च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 12, + "text": "सर्वे वर्णाः सवधर्मस्थाः सदा चेदिषु मानद\nन ते ऽसत्य अविदितं किं चित तरिषु लॊकेषु यद भवेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 13, + "text": "देवॊपभॊग्यं दिव्यं च आकाशे सफाटिकं महत\nआकाशगं तवां मद्दत्तं विमानम उपपत्स्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 14, + "text": "तवम एकः सर्वमर्त्येषु विमानवरम आस्थितः\nचरिष्यस्य उपरिस्थॊ वै देवॊ विग्रहवान इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 15, + "text": "ददामि ते वैजयन्तीं मालाम अम्लान पङ्कजाम\nधारयिष्यति संग्रामे या तवां शस्त्रैर अविक्षतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 16, + "text": "लक्षणं चैतद एवेह भविता ते नराधिप\nइन्द्र मालेति विख्यातं धन्यम अप्रतिमं महत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 17, + "text": "[व]\nयष्टिं च वैणवीं तस्मै ददौ वृत्रनिषूदनः\nइष्टप्रदानम उद्दिश्य शिष्टानां परिपालिनीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 18, + "text": "तस्याः शक्रस्य पूजार्थं भूमौ भूमिपतिस तदा\nपरवेशं कारयाम आस गते संवत्सरे तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 19, + "text": "ततः परभृति चाद्यापि यष्ट्याः कषितिप सत्तमैः\nपरवेशः करियते राजन यथा तेन परवर्तितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 20, + "text": "अपरे दयुस तथा चास्याः करियते उच्छ्रयॊ नृपैः\nअलंकृतायाः पिटकैर गन्धैर माल्यैश च भूषणैः\nमाल्यदाम परिक्षिप्ता विधिवत करियते ऽपि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 21, + "text": "भगवान पूज्यते चात्र हास्यरूपेण शंकरः\nसवयम एव गृहीतेन वसॊः परीत्या महात्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 22, + "text": "एतां पूजां महेन्द्रस तु दृष्ट्वा देवकृतां शुभाम\nवसुना राजमुख्येन परीतिमान अब्रवीद विभुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 23, + "text": "ये पूजयिष्यन्ति नरा राजानश च महं मम\nकारयिष्यन्ति च मुदा यथा चेदिपतिर नृपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 24, + "text": "तेषां शरीर विजयश चैव सराष्ट्राणां भविष्यति\nतथा सफीतॊ जनपदॊ मुदितश च भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 25, + "text": "एवं महात्मना तेन महेन्द्रेण नराधिप\nवसुः परीत्या मघवता महाराजॊ ऽभिसत्कृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 26, + "text": "उत्सवं कारयिष्यन्ति सदा शक्रस्य ये नराः\nभूमिदानादिभिर दानैर यथा पूता भवन्ति वै\nवरदानमहायज्ञैस तथा शक्रॊत्सवेन ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 27, + "text": "संपूजितॊ मघवता वसुश चेदिपतिस तदा\nपालयाम आस धर्मेण चेदिस्थः पृथिवीम इमाम\nइन्द्र परीत्या भूमिपतिश चकारेन्द्र महं वसुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 28, + "text": "पुत्राश चास्य महावीर्याः पञ्चासन्न अमितौजसः\nनाना राज्येषु च सुतान स सम्राड अभ्यषेचयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 29, + "text": "महारथॊ मगध राड विश्रुतॊ यॊ बृहद्रथः\nपरत्यग्रहः कुशाम्बश च यम आहुर मणिवाहनम\nमच छिल्लश च यदुश चैव राजन्यश चापराजितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 30, + "text": "एते तस्य सुता राजन राजर्षेर भूरि तेजसः\nनयवेशयन नामभिः सवैस ते देशांश च पुराणि च\nवासवाः पञ्च राजानः पृथग वंशाश च शाश्वताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 31, + "text": "वसन्तम इन्द्र परासादे आकाशे सफाटिके च तम\nउपतस्थुर महात्मानं गन्धर्वाप्सरसॊ नृपम\nराजॊपरिचरेत्य एवं नाम तस्याथ विश्रुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 32, + "text": "पुरॊपवाहिनीं तस्य नदीं शुक्तिमतीं गिरिः\nअरौत्सीच चेतना युक्तः कामात कॊलाहलः किल" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 33, + "text": "गिरिं कॊलाहलं तं तु पदा वसुर अताडयत\nनिश्चक्राम नदी तेन परहार विवरेण सा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 34, + "text": "तस्यां नद्याम अजनयन मिथुनं पर्वतः सवयम\nतस्माद विमॊक्षणात परीता नदी राज्ञे नयवेदयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 35, + "text": "यः पुमान अभवत तत्र तं स राजर्षिसत्तमः\nवसुर वसु परदश चक्रे सेनापतिम अरिंदमम\nचकार पत्नीं कन्यां तु दयितां गिरिकां नृपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 36, + "text": "वसॊः पत्नी तु गिरिका कामात काले नयवेदयत\nऋतुकालम अनुप्राप्तं सनाता पुंसवने शुचिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 37, + "text": "तद अहः पितरश चैनम ऊचुर जहि मृगान इति\nतं राजसत्तमं परीतास तदा मतिमतां वरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 38, + "text": "स पितॄणां नियॊगं तम अव्यतिक्रम्य पार्थिवः\nचचार मृगयां कामी गिरिकाम एव संस्मरन\nअतीव रूपसंपन्नां साक्षाच छरियम इवापराम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 39, + "text": "तस्य रेतः परचस्कन्द चरतॊ रुचिरे वने\nसकन्न मात्रं च तद रेतॊ वृक्षपत्रेण भूमिपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 40, + "text": "परतिजग्राह मिथ्या मे न सकंदेद रेत इत्य उत\nऋतुश च तस्या पत्न्या मे न मॊघः सयाद इति परभुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 41, + "text": "संचिन्त्यैवं तदा राजा विचार्य च पुनः पुनः\nअमॊघत्वं च विज्ञाय रेतसॊ राजसत्तमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 42, + "text": "शुक्रप्रस्थापने कालं महिष्याः परसमीक्ष्य सः\nअभिमन्त्र्याथ तच छुक्रम आरात तिष्ठन्तम आशुगम\nसूक्ष्मधर्मार्थतत्त्वज्ञॊ जञात्वा शयेनं ततॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 43, + "text": "मत्प्रियार्थम इदं सौम्य शुक्रं मम गृहं नय\nगिरिकायाः परयच्छाशु तस्या हय आर्तवम अद्य वै" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 44, + "text": "गृहीत्वा तत तदा शयेनस तूर्णम उत्पत्य वेगवान\nजवं परमम आस्थाय परदुद्राव विहंगमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 45, + "text": "तम अपश्यद अथायान्तं शयेनं शयेनस तथापरः\nअभ्यद्रवच च तं सद्यॊ दृष्ट्वैवामिष शङ्कया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 46, + "text": "तुण्डयुद्धम अथाकाशे ताव उभौ संप्रचक्रतुः\nयुध्यतॊर अपतद रेतस तच चापि यमुनाम्भसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 47, + "text": "तत्राद्रिकेति विख्याता बरह्मशापाद वराप्सराः\nमीनभावम अनुप्राप्ता बभूव यमुना चरी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 48, + "text": "शयेनपादपरिभ्रष्टं तद वीर्यम अथ वासवम\nजग्राह तरसॊपेत्य साद्रिका मत्स्यरूपिणी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 49, + "text": "कदा चिद अथ मत्सीं तां बबन्धुर मत्स्यजीविनः\nमासे च दशमे पराप्ते तदा भरतसत्तम\nउज्जह्नुर उदरात तस्याः सत्रीपुमांसं च मानुषम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 50, + "text": "आश्चर्यभूतं मत्वा तद राज्ञस ते परत्यवेदयन\nकाये मत्स्या इमौ राजन संभूतौ मानुषाव इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 51, + "text": "तयॊः पुमांसं जग्राह राजॊपरिचरस तदा\nस मत्स्यॊ नाम राजासीद धार्मिकः सत्यसंगरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 52, + "text": "साप्सरा मुक्तशापा च कषणेन समपद्यत\nपुरॊक्ता या भगवता तिर्यग्यॊनिगता शुभे\nमानुषौ जनयित्वा तवं शापमॊक्षम अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 53, + "text": "ततः सा जनयित्वा तौ विशस्ता मत्स्यघातिना\nसंत्यज्य मत्स्यरूपं सा दिव्यं रूपम अवाप्य च\nसिद्धर्षिचारणपथं जगामाथ वराप्सराः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 54, + "text": "या कन्या दुहिता तस्या मत्स्या मत्स्यसगन्धिनी\nराज्ञा दत्ताथ दाशाय इयं तव भवत्व इति\nरूपसत्त्वसमायुक्ता सर्वैः समुदिता गुणैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 55, + "text": "सा तु सत्यवती नाम मत्स्यघात्य अभिसंश्रयात\nआसीन मत्स्यसगन्धैव कं चित कालं शुचिस्मिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 56, + "text": "शुश्रूषार्थं पितुर नावं तां तु वाहयतीं जले\nतीर्थयात्रां परिक्रामन्न अपश्यद वै पराशरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 57, + "text": "अतीव रूपसंपन्नां सिद्धानाम अपि काङ्क्षिताम\nदृष्ट्वैव च स तान धीमांश चकमे चारुदर्शनाम\nविद्वांस तां वासवीं कन्यां कार्यवान मुनिपुंगवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 58, + "text": "साब्रवीत पश्य भगवन पारावारे ऋषीन सथितान\nआवयॊर दृश्यतॊर एभिः कथं नु सयां समागमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 59, + "text": "एवं तयॊक्तॊ भगवान नीहारम असृजत परभुः\nयेन देशः स सर्वस तु तमॊ भूत इवाभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 60, + "text": "दृष्ट्वा सृष्टं तु नीहारं ततस तं परमर्षिणा\nविस्मिता चाब्रवीत कन्या वरीडिता च मनस्विनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 61, + "text": "विद्धि मां भगवन कन्यां सदा पितृवशानुगाम\nतवत संयॊगाच च दुष्येत कन्या भावॊ ममानघ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 62, + "text": "कन्यात्वे दूषिते चापि कथं शक्ष्ये दविजॊत्तम\nगन्तुं गृहं गृहे चाहं धीमन न सथातुम उत्सहे\nएतत संचिन्त्य भगवन विधत्स्व यद अनन्तरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 63, + "text": "एवम उक्तवतीं तां तु परीतिमान ऋषिसत्तमः\nउवाच मत्प्रियं कृत्वा कन्यैव तवं भविष्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 64, + "text": "वृणीष्व च वरं भीरु यं तवम इच्छसि भामिनि\nवृथा हिन परसादॊ मे भूतपूर्वः शुचिस्मिते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 65, + "text": "एवम उक्ता वरं वव्रे गात्रसौगन्ध्यम उत्तमम\nस चास्यै भगवान परादान मनसः काङ्क्षितं परभुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 66, + "text": "ततॊ लब्धवरा परीता सत्रीभावगुणभूषिता\nजगाम सह संसर्गम ऋषिणाद्भुत कर्मणा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 67, + "text": "तेन गन्धवतीत्य एव नामास्याः परथितं भुवि\nततॊ यॊजनगन्धेति तस्या नाम परिश्रुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 68, + "text": "पराशरॊ ऽपि भगवाञ जगाम सवं निवेशनम\nइति सत्यवती हृष्टा लब्ध्वा वरम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 69, + "text": "पराशरेण संयुक्ता सद्यॊ गर्भं सुषाव सा\nजज्ञे च यमुना दवीपे पाराशर्यः सवीर्यवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 70, + "text": "स मातरम उपस्थाय तपस्य एव मनॊ दधे\nसमृतॊ ऽहं दर्शयिष्यामि कृत्येष्व इति च सॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 71, + "text": "एवं दवैपायनॊ जज्ञे सत्यवत्यां पराशरात\nदवीपे नयस्तः स यद बालस तस्माद दवैपायनॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 72, + "text": "पादापसारिणं धर्मं विद्वान स तु युगे युगे\nआयुः शक्तिं च मर्त्यानां युगानुगम अवेक्ष्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 73, + "text": "बरह्मणॊ बराह्मणानां च तथानुग्रह काम्यया\nविव्यास वेदान यस्माच च तस्माद वयास इति समृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 74, + "text": "वेदान अध्यापयाम आस महाभारत पञ्चमान\nसुमन्तुं जैमिनिं पैलं शुकं चैव सवम आत्मजम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 75, + "text": "परभुर वरिष्ठॊ वरदॊ वैशम्पायनम एव च\nसंहितास तैः पृथक्त्वेन भारतस्य परकाशिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 76, + "text": "तथा भीष्मः शांतनवॊ गङ्गायाम अमितद्युतिः\nवसु वीर्यात समभवन महावीर्यॊ महायशाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 77, + "text": "शूले परॊतः पुराणर्षिर अचॊरश चॊरशङ्कया\nअणी माण्डव्य इति वै विख्यातः सुमहायशाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 78, + "text": "स धर्मम आहूय पुरा महर्षिर इदम उक्तवान\nइषीकया मया बाल्याद एका विद्धा शकुन्तिका" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 79, + "text": "तत किल्बिषं समरे धर्मनान्यत पापम अहं समरे\nतन मे सहस्रसमितं कस्मान नेहाजयत तपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 80, + "text": "गरीयान बराह्मणवधः सर्वभूतवधाद यतः\nतस्मात तवं किल्बिषाद अस्माच छूद्र यॊनौ जनिष्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 81, + "text": "तेन शापेन धर्मॊ ऽपि शूद्रयॊनाव अजायत\nविद्वान विदुर रूपेण धार्मी तनुर अकिल्बिषी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 82, + "text": "संजयॊ मुनिकल्पस तु जज्ञे सूतॊ गवल्गणात\nसूर्याच च कुन्ति कन्यायां जज्ञे कर्णॊ महारथः\nसहजं कवचं विभ्रत कुण्डलॊद्द्यॊतिताननः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 83, + "text": "अनुग्रहार्थं लॊकानां विष्णुर लॊकनमस्कृतः\nवसुदेवात तु देवक्यां परादुर्भूतॊ महायशाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 84, + "text": "अनादि निधनॊ देवः स कर्ता जगतः परभुः\nअव्यक्तम अक्षरं बरह्म परधानं निर्गुणात्मकम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 85, + "text": "आत्मानम अव्ययं चैव परकृतिं परभवं परम\nपुरुषं विश्वकर्माणं सत्त्वयॊगं धरुवाक्षरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 86, + "text": "अनन्तम अचलं देवं हंसं नारायणं परभुम\nधातारम अजरं नित्यं तम आहुः परम अव्ययम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 87, + "text": "पुरुषः स विभुः कर्ता सर्वभूतपितामहः\nधर्मसंवर्धनार्थाय परजज्ञे ऽनधकवृष्णिषु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 88, + "text": "अस्त्रज्ञौ तु महावीर्यौ सर्वशस्त्रविशारदौ\nसात्यकिः कृतवर्मा च नारायणम अनुव्रतौ\nसत्यकाद धृदिकाच चैव जज्ञाते ऽसत्रविशारदौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 89, + "text": "भरद्वाजस्य च सकन्नं दरॊण्यां शुक्रम अवर्धत\nमहर्षेर उग्रतपसस तस्माद दरॊणॊ वयजायत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 90, + "text": "गौतमान मिथुनं जज्ञे शरस्तम्बाच छरद्वतः\nअश्वत्थाम्नश च जननी कृपश चैव महाबलः\nअश्वत्थामा ततॊ जज्ञे दरॊणाद अस्त्रभृतां वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 91, + "text": "तथैव धृष्टद्युम्नॊ ऽपि साक्षाद अग्निसमद्युतिः\nवैताने कर्मणि तते पावकात समजायत\nवीरॊ दरॊण विनाशाय धनुषा सह वीर्यवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 92, + "text": "तथैव वेद्यां कृष्णापि जज्ञे तेजस्विनी शुभा\nविभ्राजमाना वपुषा बिभ्रती रूपम उत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 93, + "text": "परह्राद शिष्यॊ नग्नजित सुबलश चाभवत ततः\nतस्य परजा धर्महन्त्री जज्ञे देव परकॊपनात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 94, + "text": "गान्धारराजपुत्रॊ ऽभूच छकुनिः सौबलस तथा\nदुर्यॊधनस्य माता च जज्ञाते ऽरथविदाव उभौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 95, + "text": "कृष्णद्वैपायनाज जज्ञे धृतराष्ट्रॊ जनेश्वरः\nकषेत्रे विचित्रवीर्यस्य पाण्डुश चैव महाबलः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 96, + "text": "पाण्डॊस तु जज्ञिरे पञ्च पुत्रा देवसमाः पृथक\nदवयॊः सत्रियॊर गुणज्येष्ठस तेषाम आसीद युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 97, + "text": "धर्माद युधिष्ठिरॊ जज्ञे मारुतात तु वृकॊदरः\nइन्द्राद धनंजयः शरीमान सर्वशस्त्रभृतां वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 98, + "text": "जज्ञाते रूपसंपन्नाव अश्विभ्यां तु यमाव उभौ\nनकुलः सहदेवश च गुरुशुश्रूषणे रतौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 99, + "text": "तथा पुत्रशतं जज्ञे धृतराष्ट्रस्य धीमतः\nदुर्यॊधनप्रभृतयॊ युयुत्सुः करणस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 100, + "text": "अभिमन्युः सुभद्रायाम अर्जुनाद अभ्यजायत\nसवस्तीयॊ वासुदेवस्य पौत्रः पाण्डॊर महात्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 101, + "text": "पाण्डवेभ्यॊ ऽपि पञ्चभ्यः कृष्णायां पञ्च जज्ञिरे\nकुमारा रूपसंपन्नाः सर्वशस्त्रविशारदाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 102, + "text": "परतिविन्ध्यॊ युधिष्ठिरात सुत सॊमॊ वृकॊदरात\nअर्जुनाच छरुत कीर्तिस तु शतानीकस तु नाकुलिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 103, + "text": "तथैव सहदेवाच च शरुतसेनः परतापवान\nहिडिम्बायां च भीमेन वने जज्ञे घटॊत्कचः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 104, + "text": "शिखण्डी दरुपदाज जज्ञे कन्या पुत्रत्वम आगता\nयां यक्षः पुरुषं चक्रे सथूणः परियचिकीर्षया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 105, + "text": "कुरूणां विग्रहे तस्मिन समागच्छन बहून्य अथ\nराज्ञां शतसहस्राणि यॊत्स्यमानानि संयुगे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 57, + "shloka": 106, + "text": "तेषाम अपरिमेयानि नामधेयानि सर्वशः\nन शक्यं परिसंख्यातुं वर्षाणाम अयुतैर अपि\nएते तु कीर्तिता मुख्या यैर आख्यानम इदं ततम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nय एते कीर्तिता बरह्मन ये चान्ये नानुकीर्तिताः\nसम्यक ताञ शरॊतुम इच्छामि राज्ञश चान्यान सुवर्चसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 2, + "text": "यदर्थम इह संभूता देवकल्पा महारथाः\nभुवि तन मे महाभाग सम्यग आख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 3, + "text": "[व]\nरहस्यं खल्व इदं राजन देवानाम इति नः शरुतम\nतत तु ते कथयिष्यामि नमस्कृत्वा सवयं भुवे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 4, + "text": "तरिः सप्तकृत्वः पृथिवीं कृत्वा निःक्षत्रियां पुरा\nजामदग्न्यस तपस तेपे महेन्द्रे पर्वतॊत्तमे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 5, + "text": "तदा निःक्षत्रिये लॊके भार्गवेण कृते सति\nबराह्मणान कषत्रिया राजन गर्भार्थिन्यॊ ऽभिचक्रमुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 6, + "text": "ताभिः सह समापेतुर बराह्मणाः संशितव्रताः\nऋताव ऋतौ नरव्याघ्र न कामान नानृतौ तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 7, + "text": "तेभ्यस तु लेभिरे गर्भान कषत्रियास ताः सहस्रशः\nततः सुषुविरे राजन कषत्रियान वीर्यसंमतान\nकुमारांश च कुमारीश च पुनः कषत्राभिवृद्धये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 8, + "text": "एवं तद बराह्मणैः कषत्रं कषत्रियासु तपस्विभिः\nजातम ऋध्यत धर्मेण सुदीर्घेणायुषान्वितम\nचत्वारॊ ऽपि तदा वर्णा बभूवुर बराह्मणॊत्तराः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 9, + "text": "अभ्यगच्छन्न ऋतौ नारीं न कामान नानृतौ तथा\nतथैवान्यानि भूतानि तिर्यग्यॊनिगतान्य अपि\nऋतौ दारांश च गच्छन्ति तदा सम भरतर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ ऽवर्धन्त धर्मेण सहस्रशतजीविनः\nताः परजाः पृथिवीपाल धर्मव्रतपरायणाः\nआधिभिर वयाधिभिश चैव विमुक्ताः सर्वशॊ नराः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 11, + "text": "अथेमां सागरापाङ्गां गां गजेन्द्र गताखिलाम\nअध्यतिष्ठत पुनः कषत्रं सशैलवनकाननाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 12, + "text": "परशासति पुनः कषत्रे धर्मेणेमां वसुंधराम\nबराह्मणाद्यास तदा वर्णा लेभिरे मुदम उत्तमाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 13, + "text": "कामक्रॊधॊद्भवान दॊषान निरस्य च नराधिपाः\nदण्डं दण्ड्येषु धर्मेण परणयन्तॊ ऽनवपालयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 14, + "text": "तथा धर्मपरे कषत्रे सहस्राक्षः शतक्रतुः\nसवादु देशे च काले च ववर्षाप्याययन परजाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 15, + "text": "न बाल एव मरियते तदा कश चिन नराधिप\nन च सत्रियं परजानाति कश चिद अप्राप्तयौवनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 16, + "text": "एवम आयुष्मतीभिस तु परजाभिर भरतर्षभ\nइयं सागरपर्यन्ता समापूर्यत मेदिनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 17, + "text": "ईजिरे च महायज्ञैः कषत्रिया बहु दक्षिणैः\nसाङ्गॊपनिषदान वेदान विप्राश चाधीयते तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 18, + "text": "न च विक्रीणते बरह्म बराह्मणाः सम तदा नृप\nन च शूद्र समाभ्याशे वेदान उच्चारयन्त्य उत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 19, + "text": "कारयन्तः कृषिं गॊभिस तथा वैश्याः कषिताव इह\nन गाम अयुञ्जन्त धुरि कृशाङ्गाश चाप्य अजीवयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 20, + "text": "फेनपांश च तथा वत्सान न दुहन्ति सम मानवाः\nन कूटमानैर वणिजः पण्यं विक्रीणते तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 21, + "text": "कर्माणि च नरव्याघ्र धर्मॊपेतानि मानवाः\nधर्मम एवानुपश्यन्तश चक्रुर धर्मपरायणाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 22, + "text": "सवकर्मनिरताश चासन सर्वे वर्णा नराधिप\nएवं तदा नरव्याघ्र धर्मॊ न हरसते कव चित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 23, + "text": "काले गावः परसूयन्ते नार्यश च भरतर्षभ\nफलन्त्य ऋतुषु वृष्काश च पुष्पाणि च फलानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 24, + "text": "एवं कृतयुगे सम्यग वर्तमाने तदा नृप\nआपूर्यते महीकृत्स्ना पराणिभिर बहुभिर भृशम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 25, + "text": "ततः समुदिते लॊके मानुषे भरतर्षभ\nअसुरा जज्ञिरे कषेत्रे राज्ञां मनुजपुंगव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 26, + "text": "आदित्यैर हि तदा दैत्या बहुशॊ निर्जिता युधि\nऐश्वर्याद भरंशिताश चापि संबभूवुः कषिताव इह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 27, + "text": "इह देवत्वम इच्छन्तॊ मानुषेषु मनस्विनः\nजज्ञिरे भुवि भूतेषु तेषु तेष्व असुरा विभॊ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 28, + "text": "गॊष्व अश्वेषु च राजेन्द्र खरॊष्ट्रमहिषेषु च\nकरव्यादेषु च भूतेषु गजेषु च मृगेषु च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 29, + "text": "जातैर इह महीपाल जायमानैश च तैर मही\nन शशाकात्मनात्मानम इयं धारयितुं धरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 30, + "text": "अथ जाता महीपालाः के चिद बलसमन्विताः\nदितेः पुत्रा दनॊश चैव तस्माल लॊकाद इह चयुताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 31, + "text": "वीर्यवन्तॊ ऽवलिप्तास ते नानारूपधरा महीम\nइमां सागरपर्यन्तां परीयुर अरिमर्दनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 32, + "text": "बराह्मणान कषत्रियान वैश्याञ शूद्रांश चैवाप्य अपीडयन\nअन्यानि चैव भूतानि पीडयाम आसुर ओजसा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 33, + "text": "तरासयन्तॊ विनिघ्नन्तस तांस तान भूतगणांश च ते\nविचेरुः सर्वतॊ राजन महीं शतसहस्रशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 34, + "text": "आश्रमस्थान महर्षींश च धर्षयन्तस ततस ततः\nअब्रह्मण्या वीर्यमदा मत्ता मदबलेन च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 35, + "text": "एवं वीर्यबलॊत्सिक्तैर भूर इयं तैर महासुरैः\nपीड्यमाना महीपाल बरह्माणम उपचक्रमे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 36, + "text": "न हीमां पवनॊ राजन न नागा न नगा महीम\nतदा धारयितुं शेकुर आक्रान्तां दानवैर बलात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 37, + "text": "ततॊ मही महीपाल भारार्ता भयपीडिता\nजगाम शरणं देवं सर्वभूतपितामहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 38, + "text": "सा संवृतं महाभागैर देवद्विज महर्षिभिः\nददर्श देवं बरह्माणं लॊककर्तारम अव्ययम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 39, + "text": "गन्धर्वैर अप्सरॊभिश च बन्दि कर्मसु निष्ठितैः\nवन्द्यमानं मुदॊपेतैर ववन्दे चैनम एत्य सा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 40, + "text": "अथ विज्ञापयाम आस भूमिस तं शरणार्थिनी\nसंनिधौ लॊकपालानां सर्वेषाम एव भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 41, + "text": "तत परधानात्मनस तस्य भूमेः कृत्यं सवयं भुवः\nपूर्वम एवाभवद राजन विदितं परमेष्ठिनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 42, + "text": "सरष्टा हि जगतः कस्मान न संबुध्येत भारत\nसुरासुराणां लॊकानाम अशेषेण मनॊगतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 43, + "text": "तम उवाच महाराज भूमिं भूमिपतिर विभुः\nपरभवः सर्वभूतानाम ईशः शम्भुः परजापतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 44, + "text": "यदर्थम असि संप्राप्ता मत्सकाशं वसुंधरे\nतदर्थं संनियॊक्ष्यामि सर्वान एव दिवौकसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 45, + "text": "इत्य उक्त्वा स महीं देवॊ बरह्मा राजन विसृज्य च\nआदिदेश तदा सर्वान विबुधान भूतकृत सवयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 46, + "text": "अस्या भूमेर निरसितुं भारं भागैः पृथक पृथक\nअस्याम एव परसूयध्वं विरॊधायेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 47, + "text": "तथैव च समानीय गन्धर्वाप्सरसां गणान\nउवाच भगवान सर्वान इदं वचनम उत्तमम\nसवैर अंशैः संप्रसूयध्वं यथेष्टं मानुषेष्व इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 48, + "text": "अथ शक्रादयः सर्वे शरुत्वा सुरगुरॊर वचः\nतथ्यम अर्थ्यं च पथ्यं च तस्य ते जगृहुस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 49, + "text": "अथ ते सर्वशॊ ऽंशैः सवैर गन्तुं भूमिं कृतक्षणाः\nनारायणम अमित्रघ्नं वैकुण्ठम उपचक्रमुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 50, + "text": "यः सचक्रगदापाणिः पीतवासासित परभः\nपद्मनाभः सुरारिघ्नः पृथुचार्वञ्चितेक्षणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 58, + "shloka": 51, + "text": "तं भुवः शॊधनायेन्द्र उवाच पुरुषॊत्तमम\nअंशेनावतरस्वेति तथेत्य आह च तं हरिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nअथ नारायणेनेन्द्रश चकार सह संविदम\nअवतर्तुं महीं सवर्गाद अंशतः सहितः सुरैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 2, + "text": "आदिश्य च सवयं शक्रः सर्वान एव दिवौकसः\nनिर्जगाम पुनस तस्मात कषयान नारायणस्य ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 3, + "text": "ते ऽमरारिविनाशाय सर्वलॊकहिताय च\nअवतेरुः करमेणेमां महीं सवर्गाद दिवौकसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ बरह्मर्षिवंशेषु पार्थिवर्षिकुलेषु च\nजज्ञिरे राजशार्दूल यथाकामं दिवौकसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 5, + "text": "दानवान राक्षसांश चैव गन्धर्वान पन्नगांस तथा\nपुरुषादानि चान्यानि जघ्नुः सत्त्वान्य अनेकशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 6, + "text": "दानवा राक्षसाश चैव गन्धर्वाः पन्नगास तथा\nन तान बलस्थान बाल्ये ऽपि जघ्नुर भरतसत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 7, + "text": "[ज]\nदेवदानव संघानां गन्धर्वाप्सरसां तथा\nमानवानां च सर्वेषां तथा वै यक्षरक्षसाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 8, + "text": "शरॊतुम इच्छामि तत्त्वेन संभवं कृत्स्नम आदितः\nपराणिनां चैव सर्वेषां सर्वशः सर्वविद धयसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 9, + "text": "[व]\nहन्त ते कथयिष्यामि नमस्कृत्वा सवयं भुवे\nसुरादीनाम अहं सम्यग लॊकानां परभवाप्ययम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 10, + "text": "बरह्मणॊ मानसाः पुत्रा विदिताः षण महर्षयः\nमरीचिर अत्र्यङ्गिरसौ पुलस्त्यः पुलहः करतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 11, + "text": "मरीचेः कश्यपः पुत्रः कश्यपात तु इमाः परजाः\nपरजज्ञिरे महाभागा दक्ष कन्यास तरयॊदश" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 12, + "text": "अदितिर दितिर दनुः काला अनायुः सिंहिका मुनिः\nकरॊधा परावा अरिष्टा च विनता कपिला तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 13, + "text": "कद्रूश च मनुजव्याघ्रदक्ष कन्यैव भारत\nएतासां वीर्यसंपन्नं पुत्रपौत्रम अनन्तकम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 14, + "text": "अदित्यां दवादशादित्याः संभूता भुवनेश्वराः\nये राजन नामतस तांस ते कीर्तयिष्यामि भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 15, + "text": "धाता मित्रॊ ऽरयमा शक्रॊ वरुणश चांश एव च\nभगॊ विवस्वान पूषा च सविता दशमस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 16, + "text": "एकादशस तथा तवष्टा विष्णुर दवादश उच्यते\nजघन्यजः स सर्वेषाम आदित्यानां गुणाधिकः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 17, + "text": "एक एव दितेः पुत्रॊ हिरण्यकशिपुः समृतः\nनाम्ना खयातास तु तस्येमे पुत्राः पञ्च महात्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 18, + "text": "परह्रादः पूर्वजस तेषां संह्रादस तदनन्तरम\nअनुह्रादस तृतीयॊ ऽभूत तस्माच च शिबिबाष्कलौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 19, + "text": "परह्रादस्य तरयः पुत्राः खयाताः सर्वत्र भारत\nविरॊचनश च कुम्भश च निकुम्भश चेति विश्रुताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 20, + "text": "विरॊचनस्य पुत्रॊ ऽभूद बलिर एकः परतापवान\nबलेश च परथितः पुत्रॊ बाणॊ नाम महासुरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 21, + "text": "चत्वारिंशद दनॊः पुत्राः खयाताः सर्वत्र भारत\nतेषां पथमजॊ राजा विप्रचित्तिर महायशाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 22, + "text": "शम्बरॊ नमुचिश चैव पुलॊमा चेति विश्रुतः\nअसि लॊमा च केशी च दुर्जयश चैव दानवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 23, + "text": "अयः शिरा अश्वशिरा अयः शङ्कुश च वीर्यवान\nतथा गगनमूर्धा च वेगवान केतुमांश च यः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 24, + "text": "सवर्भानुर अश्वॊ ऽशवपतिर वृषपर्वाजकस तथा\nअश्वग्रीवश च सूक्ष्मश च तुहुण्डश च महासुरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 25, + "text": "इसृपा एकचक्रश च विरूपाक्षॊ हराहरौ\nनिचन्द्रश च निकुम्भश च कुपथः कापथस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 26, + "text": "शरभः शलभश चैव सूर्या चन्द्रमसौ तथा\nइति खयाता दनॊर वंशे दानवाः परिकीर्तिताः\nअन्यौ तु खलु देवानां सूर्यचन्द्रमसौ समृतौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 27, + "text": "इमे च वंशे परथिताः सत्त्ववन्तॊ महाबलाः\nदनु पुत्रा महाराज दश दानव पुङ्गवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 28, + "text": "एकाक्षॊ मृतपा वीरः परलम्बनरकाव अपि\nवातापिः शत्रुतपनः शठश चैव महासुरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 29, + "text": "गविष्ठश च दनायुश च दीर्घजिह्वश च दानवः\nअसंख्येयाः समृतास तेषां पुत्राः पौत्राश च भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 30, + "text": "सिंहिका सुषुवे पुत्रं राहुं चन्द्रार्कमर्दनम\nसुचन्द्रं चन्द्र हन्तारं तथा चन्द्र विमर्दनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 31, + "text": "करूर सवभावं करूरायाः पुत्रपौत्रम अनन्तकम\nगणः करॊधवशॊ नाम करूरकर्मारि मर्दनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 32, + "text": "अनायुषः पुनः पुत्राश चत्वारॊ ऽसुर पुङ्गवाः\nविक्षरॊ बलवीरौ च वृत्रश चैव महासुरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 33, + "text": "कालायाः परथिताः पुत्राः कालकल्पाः परहारिणः\nभुवि खयाता महावीर्या दानवेषु परंतपाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 34, + "text": "विनाशनश च करॊधश च हन्ता करॊधस्य चापरः\nकरॊधशत्रुस तथैवान्यः कालेया इति विश्रुताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 35, + "text": "असुराणाम उपाध्यायः शुक्रस तव ऋषिसुतॊ ऽभवत\nखयाताश चॊशनसः पुत्राश चत्वारॊ ऽसुर याजकाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 36, + "text": "तवष्टावरस तथात्रिश च दवाव अन्यौ मन्त्रकर्मिणौ\nतेजसा सूर्यसंकाशा बरह्मलॊकप्रभावनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 37, + "text": "इत्य एष वंशप्रभवः कथितस ते तरस्विनाम\nअसुराणां सुराणां च पुराणे संश्रुतॊ मया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 38, + "text": "एतेषां यद अपत्यं तु न शक्यं तद अशेषतः\nपरसंख्यातुं महीपाल गुणभूतम अनन्तकम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 39, + "text": "तार्क्ष्यश चारिष्टनेमिश च तथैव गरुडारुणौ\nआरुणिर वारुणिश चैव वैनतेया इति समृताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 40, + "text": "शेषॊ ऽनन्तॊ वासुकिश च तक्षकश च भुजंगमः\nकूर्मश च कुलिकश चैव काद्रवेया महाबलाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 41, + "text": "भीमसेनॊग्र सेनौ च सुपर्णॊ वरुणस तथा\nगॊपतिर धृतराष्ट्रश च सूर्यवर्चाश च सप्तमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 42, + "text": "पत्रवान अर्कपर्णश च परयुतश चैव विश्रुतः\nभीमश चित्ररथश चैव विख्यातः सर्वविद वशी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 43, + "text": "तथा शालिशिरा राजन परद्युम्नश च चतुर्दशः\nकलिः पञ्चदशश चैव नारदश चैव षॊडशः\nइत्य एते देवगन्धर्वा मौनेयाः परिकीर्तिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 44, + "text": "अतस तु भूतान्य अन्यानि कीर्तयिष्यामि भारत\nअनवद्याम अनुवशाम अनूनाम अरुणां परियाम\nअनूपां सुभगां भासीम इति परावा वयजायत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 45, + "text": "सिद्धः पूर्णश च बर्ही च पूर्णाशश च महायशाः\nबरह्म चारी रतिगुणः सुपर्णश चैव सप्तमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 46, + "text": "विश्वावसुश च भानुश च सुचन्द्रॊ दशमस तथा\nइत्य एते देवगन्धर्वाः परावेयाः परिकीर्तिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 47, + "text": "इमं तव अप्सरसां वंशं विदितं पुण्यलक्षणम\nपरावासूत महाभागा देवी देवर्षितः पुरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 48, + "text": "अलम्बुसा मिश्रकेषी विद्युत पर्णा तुलानघा\nअरुणा रक्षिता चैव रम्भा तद्वन मनॊरमाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 49, + "text": "असिता च सुबाहुश च सुव्रता सुभुजा तथा\nसुप्रिया चातिबाहुश च विख्यातौ च हहाहुहू\nतुम्बुरुश चेति चत्वारः समृता गन्धर्वसत्तमाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 50, + "text": "अमृतं बराह्मणा गावॊ गन्धर्वाप्सरसस तथा\nअपत्यं कपिलायास तु पुराणे परिकीर्तितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 51, + "text": "इति ते सर्वभूतानां संभवः कथितॊ मया\nयथावत परिसंख्यातॊ गन्धर्वाप्सरसां तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 52, + "text": "भुजगानां सुपर्णानां रुद्राणां मरुतां तथा\nगवां च बराह्मणानां च शरीमतां पुण्यकर्मणाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 53, + "text": "आयुष्यश चैव पुण्यश च धन्यः शरुतिसुखावहः\nशरॊतव्यश चैव सततं शराव्यश चैवानसूयता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 59, + "shloka": 54, + "text": "इमं तु वंशं नियमेन यः पठेन; महात्मनां बराह्मणदेव संनिधौ\nअपत्यलाभं लभते स पुष्कलं; शरियं यशः परेत्य च शॊभनां गतिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nबरह्मणॊ मानसाः पुत्रा विदिताः षण महर्षयः\nएकादश सुताः सथाणॊः खयाताः परममानसाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 2, + "text": "मृगव्याधश च शर्वश च निरृतिश च महायशाः\nअजैक पाद अहिर बुध्न्यः पिनाकी च परंतपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 3, + "text": "दहनॊ ऽथेश्वरश चैव कपाली च महाद्युतिः\nसथाणुर भवश च भगवान रुदा एकादश समृताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 4, + "text": "मरीचिर अङ्गिरा अत्रिः पुलस्त्यः पुजहः करतुः\nषड एते बरह्मणः पुत्रा वीर्यवन्तॊ महर्षयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 5, + "text": "तरयस तव अङ्गिरसः पुत्रा लॊके सर्वत्र विश्रुताः\nबृहस्पतिर उतथ्यश च संवर्तश च धृतव्रताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 6, + "text": "अत्रेस तु बहवः पुत्राः शरूयन्ते मनुजाधिप\nसर्वे वेदविदः सिद्धाः शान्तात्मानॊ महर्षयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 7, + "text": "रक्षसास तु पुलस्त्यस्य वानराः किंनरास तथा\nपुलहस्य मृगाः सिंहा वयाघ्राः किंपुरुषास तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 8, + "text": "करतॊः करतुसमाः पुत्राः पतंगसहचारिणः\nविश्रुतास तरिषु लॊकेषु सत्यव्रतपरायणाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 9, + "text": "दक्षस तव अजायताङ्गुष्ठाद दक्षिणाद भगवान ऋषिः\nबरह्मणः पृथिवीपाल पुत्रः पुत्रवतां वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 10, + "text": "वामाद अजायताङ्गुष्ठाद भार्या तस्य महात्मनः\nतस्यां पञ्चाशतं कन्याः स एवाजनयन मुनिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 11, + "text": "ताः सर्वास तव अनवद्याङ्ग्यः कन्याः कमललॊचनाः\nपुत्रिकाः सथापयाम आस नष्टपुत्रः परजापतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 12, + "text": "ददौ स दश धर्माय सप्त विंशतिम इन्दवे\nदिव्येन विधिना राजन कश्यपाय तरयॊदश" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 13, + "text": "नामतॊ धर्मपत्न्यस ताः कीर्त्यमाना निबॊध मे\nकीर्तिर लक्ष्मीर धृतिर मेधा पुष्टिः शरद्धा करिया तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 14, + "text": "बुद्धिर लज्जा मतिश चैव पत्न्यॊ धर्मस्य ता दश\nदवाराण्य एतानि धर्मस्य विहितानि सवयं भुवा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 15, + "text": "सप्त विंशतिसॊमस्य पत्न्यॊ लॊके परिश्रुताः\nकालस्य नयने युक्ताः सॊमपत्न्यः शुभव्रताः\nसर्वा नक्षत्रयॊगिन्यॊ लॊकयात्रा विधौ सथिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 16, + "text": "पितामहॊ मुनिर देवस तस्य पुत्रः परजापतिः\nतस्याष्टौ वसवः पुत्रास तेषां वक्ष्यामि विस्तरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 17, + "text": "धरॊ धरुवश च सॊमश च अहश चैवानिलॊ ऽनलः\nपरत्यूषश च परभासश च वसवॊ ऽषटाव इति समृताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 18, + "text": "धूम्रायाश च धरः पुत्रॊ बरह्म विद्यॊ धरुवस तथा\nचन्द्रमास तु मनस्विन्याः शवसायाः शवसनस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 19, + "text": "रतायाश चाप्य अहः पुत्रः शाण्डिल्याश च हुताशनः\nपरत्यूषश च परभासश च परभातायाः सुतौ समृतौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 20, + "text": "धरस्य पुत्रॊ दरविणॊ हुतहव्यवहस तथा\nधरुवस्य पुत्रॊ भगवान कालॊ लॊकप्रकालनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 21, + "text": "सॊमस्य तु सुतॊ वर्चा वर्चस्वी येन जायते\nमनॊहरायाः शिशिरः पराणॊ ऽथ रमणस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 22, + "text": "अह्नः सुतः समृतॊ जयॊतिः शरमः शान्तस तथा मुनिः\nअग्नेः पुत्रः कुमारस तु शरीमाञ शरवणालयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 23, + "text": "तस्य शाखॊ विशाखश च नैगमेशश च पृष्ठजः\nकृत्तिकाभ्युपपत्तेश च कार्त्तिकेय इति समृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 24, + "text": "अनिलस्य शिवा भार्या तस्याः पुत्रः पुरॊजवः\nअविज्ञात गतिश चैव दवौ पुत्राव अनिलस्य तु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 25, + "text": "परत्यूषस्य विदुः पुत्रम ऋषिं नाम्नाथ देवलम\nदवौ पुत्रौ देवलस्यापि कषमावन्तौ मनीषिणौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 26, + "text": "बृहस्पतेस तु भगिनी वरस्त्री बरह्मचारिणी\nयॊगसिद्धा जगत सर्वम असक्तं विचरत्य उत\nपरभासस्य तु भार्या सा वसूनाम अष्टमस्य ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 27, + "text": "विश्वकर्मा महाभागॊ जज्ञे शिल्पप्रजा पतिः\nकर्ता शिल्पसहस्राणां तरिदशानां च वर्धकिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 28, + "text": "भूषणानां च सर्वेषां कर्ता शिल्पवतां वरः\nयॊ दिव्यानि विमानानि देवतानां चकार ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 29, + "text": "मनुष्याश चॊपजीवन्ति यस्य शिल्पं महात्मनः\nपूजयन्ति च यं नित्यं विश्वकर्माणम अव्ययम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 30, + "text": "सतनं तु दक्षिणं भित्त्वा बरह्मणॊ नरविग्रहः\nनिःसृतॊ भगवान धर्मः सर्वलॊकसुखावहः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 31, + "text": "तरयस तस्य वराः पुत्राः सर्वभूतमनॊहराः\nशमः कामश च हर्षश च तेजसा लॊकधारिणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 32, + "text": "कामस्य तु रतिर भार्या शमस्य पराप्तिर अङ्गना\nनन्दी तु भार्या हर्षस्य यत्र लॊकाः परतिष्ठिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 33, + "text": "मरीचेः कश्यपः पुत्रः कश्यपस्य सुरासुराः\nजज्ञिरे नृपशार्दूल लॊकानां परभवस तु सः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 34, + "text": "तवाष्ट्री तु सवितुर भार्या वडवा रूपधारिणी\nअसूयत महाभागा सान्तरिक्षे ऽशविनाव उभौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 35, + "text": "दवादशैवादितेः पुत्राः शक्र मुख्या नराधिप\nतेषाम अवरजॊ विष्णुर यत्र लॊकाः परतिष्ठिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 36, + "text": "तरयस तरिंशत इत्य एते देवास तेषाम अहं तव\nअन्वयं संप्रवक्ष्यामि पक्षैश च कुलतॊ गणान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 37, + "text": "रुद्राणाम अपरः पक्षः साध्यानां मरुतां तथा\nवसूनां भार्गवं विद्याद विश्वे देवांस तथैव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 38, + "text": "वैनतेयस तु गरुडॊ बलवान अरुणस तथा\nबृहस्पतिश च भगवान आदित्येष्व एव गण्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 39, + "text": "अश्विभ्यां गुह्यकान विद्धि सर्वौषध्यस तथा पशून\nएष देवगणॊ राजन कीर्तितस ते ऽनुपूर्वशः\nयं कीर्तयित्वा मनुजः सर्वपापैः परमुच्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 40, + "text": "बरह्मणॊ हृदयं भित्त्वा निःसृतॊ भगवान भृगुः\nभृगॊः पुत्रः कविर विद्वाञ शुक्रः कवि सुतॊ गरहः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 41, + "text": "तरैलॊक्यप्राणयात्रार्थे वर्षावर्षे भयाभये\nसवयं भुवा नियुक्तः सन भुवनं परिधावति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 42, + "text": "यॊगाचार्यॊ महाबुद्धिर दैत्यानाम अभवद गुरुः\nसुराणां चापि मेधावी बरह्म चारी यतव्रतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 43, + "text": "तस्मिन नियुक्ते विभुना यॊगक्षेमाय भार्गवे\nअन्यम उत्पादयाम आस पुत्रं भृगुर अनिन्दितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 44, + "text": "चयवनं दीप्ततपसं धर्मात्मानं मनीषिणम\nयः सरॊषाच चयुतॊ गर्भान मातुर मॊक्षाय भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 45, + "text": "आरुणी तु मनॊः कन्या तस्य पत्नी मनीषिणः\nऔर्वस तस्यां समभवद ऊरुं भित्त्वा महायशाः\nमहातपा महातेजा बाल एव गुणैर युतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 46, + "text": "ऋचीकस तस्य पुत्रस तु जमदग्निस ततॊ ऽभवत\nजमदग्नेस तु चत्वार आसन पुत्रा महात्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 47, + "text": "रामस तेषां जघन्यॊ ऽभूद अजघन्यैर गुणैर युतः\nसर्वशस्त्रास्त्रकुशलः कषत्रियान्तकरॊ वशी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 48, + "text": "और्वस्यासीत पुत्रशतं जमदग्निपुरॊगमम\nतेषां पुत्रसहस्राणि बभूवुर भृगुविस्तरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 49, + "text": "दवौ पुत्रौ बरह्मणस तव अन्यौ ययॊस तिष्ठति लक्षणम\nलॊके धाता विधाता च यौ सथितौ मनुना सह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 50, + "text": "तयॊर एव सवसा देवी लक्ष्मीः पद्मगृहा शुभा\nतस्यास तु मानसाः पुत्रास तुरगा वयॊम चारिणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 51, + "text": "वरुणस्य भार्या जयेष्ठा तु शुक्राद देवी वयजायत\nतस्याः पुत्रं बलं विद्धि सुरां च सुरनन्दिनीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 52, + "text": "परजानाम अन्नकामानाम अन्यॊन्यपरिभक्षणात\nअधर्मस तत्र संजातः सर्वभूतविनाशनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 53, + "text": "तस्यापि निरृतिर भार्या नैरृता येन राक्षसाः\nघॊरास तस्यास तरयः पुत्राः पापकर्म रताः सदा\nभयॊ महाभयश चैव मृत्युर भूतान्तकस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 54, + "text": "काकीं शयेनीं च भासीं च धृतराष्ट्रीं तथा शुकीम\nताम्रा तु सुषुवे देवी पञ्चैता लॊकविश्रुताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 55, + "text": "उलूकान सुषुवे काकी शयेनी शयेनान वयजायत\nभासी भासान अजनयद गृध्रांश चैव जनाधिप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 56, + "text": "धृतराष्ट्री तु हंसांश च कलहंसांश च सर्वशः\nचक्रवाकांश च भद्रं ते परजज्ञे सा तु भामिनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 57, + "text": "शुकी विजज्ञे धर्मज्ञ शुकान एव मनस्विनी\nकल्याण गुणसंपन्ना सर्वलक्षणपूजिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 58, + "text": "नव करॊधवशा नारीः परजज्ञे ऽपय आत्मसंभवाः\nमृगीं च मृगमन्दां च हरिं भद्र मनाम अपि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 59, + "text": "मातङ्गीम अथ शार्दूलीं शवेतां सुरभिम एव च\nसर्वलक्षणसंपन्नां सुरसां च यशस्विनीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 60, + "text": "अपत्यं तु मृगाः सर्वे मृग्या नरवरात्मज\nऋक्षाश च मृगमन्दायाः सृमराश चमरा अपि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 61, + "text": "ततस तव ऐरावतं नागं जज्ञे भद्र मना सुतम\nऐरावतः सुतस तस्या देव नागॊ महागजः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 62, + "text": "हर्याश च हरयॊ ऽपत्यं वानराश च तरस्विनः\nगॊलाङ्गूलांश च भद्रं ते हर्याः पुत्रान परचक्षते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 63, + "text": "परजज्ञे तव अथ शार्दूली सिंहान वयाघ्रांश च भारत\nदवीपिनश च महाभाग सर्वान एव न संशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 64, + "text": "मातङ्ग्यास तव अथ मातङ्गा अपत्यानि नराधिप\nदिशागजं तु शवेताख्यं शवेताजनयद आशुगम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 65, + "text": "तथा दुहितरौ राजन सुरभिर वै वयजायत\nरॊहिणीं चैव भद्रं ते गन्धर्वीं च यशस्विनीम\nरॊहिण्यां जज्ञिरे गावॊ गन्धर्व्यां वाजिनः सुताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 66, + "text": "सुरसाजनयन नागान राजन कद्रूश च पन्नगान\nसप्त पिण्ड फलान वृक्षान अनलापि वयजायत\nअनलायाः शुकी पुत्री कद्र्वास तु सुरसा सुता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 67, + "text": "अरुणस्य भार्या शयेनी तु वीर्यवन्तौ महाबलौ\nसंपातिं जनयाम आस तथैव च जटायुषम\nदवौ पुत्रौ विनतायास तु विख्यातौ गरुडारुणौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 68, + "text": "इत्य एष सर्वभूतानां महतां मनुजाधिप\nपरभवः कीर्तितः सम्यङ मया मतिमतां वर" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 60, + "shloka": 69, + "text": "यं शरुत्वा पुरुषः सम्यक पूतॊ भवति पाप्मनः\nसर्वज्ञतां च लभते गतिम अग्र्यां च विन्दति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nदेवानां दानवानां च यक्षाणाम अथ रक्षसाम\nअन्येषां चैव भूतानां सर्वेषां भगवन्न अहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 2, + "text": "शरॊतुम इच्छामि तत्त्वेन मानुषेषु महात्मनाम\nजन्म कर्म च भूतानाम एतेषाम अनुपूर्वशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 3, + "text": "[व]\nमानुषेषु मनुष्येन्द्र संभूता ये दिवौकसः\nपरथमं दानवांश चैव तांस ते वक्ष्यामि सर्वशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 4, + "text": "विप्रचित्तिर इति खयातॊ य आसीद दानवर्षभः\nजरासंध इति खयातः स आसीन मनुजर्षभः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 5, + "text": "दितेः पुत्रस तु यॊ राजन हिरण्यकशिपुः समृतः\nस जज्ञे मानुषे लॊके शिशुपालॊ नरर्षभः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 6, + "text": "संह्राद इति विख्यातः परह्रादस्यानुजस तु यः\nस शल्य इति विख्यातॊ जज्ञे बाह्लील पुंगवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 7, + "text": "अनुह्रादस तु तेजस्वी यॊ ऽभूत खयातॊ जघन्यजः\nधृष्टकेतुर इति खयातः स आसीन मनुजेश्वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 8, + "text": "यस तु राजञ शिबिर नाम दैतेयः परिकीर्तितः\nदरुम इत्य अभिविख्यातः स आसीद भुवि पार्थिवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 9, + "text": "बाष्कलॊ नाम यस तेषाम आसीद असुरसत्तमः\nभगदत्त इति खयातः स आसीन मनुजेश्वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 10, + "text": "अयः शिरा अश्वशिरा अयः शङ्कुश च वीर्यवान\nतथा गगनमूर्धा च वेगवांश चात्र पञ्चमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 11, + "text": "पञ्चैते जज्ञिरे राजन वीर्यवन्तॊ महासुराः\nकेकयेषु महात्मानः पार्थिवर्षभ सत्तमाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 12, + "text": "केतुमान इति विख्यातॊ यस ततॊ ऽनयः परतापवान\nअमितौजा इति खयातः पृथिव्यां सॊ ऽभवन्न नृपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 13, + "text": "सवर्भानुर इति विख्यातः शरीमान यस तु महासुरः\nउग्रसेन इति खयात उग्र कर्मा नराधिपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 14, + "text": "यस तव अश्व इति विख्यातः शरीमान आसीन महासुरः\nअशॊकॊ नाम राजासीन महावीर्यपराक्रमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 15, + "text": "तस्माद अवरजॊ यस तु राजन्न अश्वपतिः समृतः\nदैतेयः सॊ ऽभवद राजा हार्दिक्यॊ मनुजर्षभः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 16, + "text": "वृषपर्वेति विख्यातः शरीमान यस तु महासुरः\nदीर्घप्रज्ञ इति खयातः पृथिव्यां सॊ ऽभवन नृपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 17, + "text": "अजकस तव अनुजॊ राजन य आसीद वृषपर्वणः\nस मल्ल इति विख्यातः पृथिव्याम अभवन नृपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 18, + "text": "अश्वग्रीव इति खयातः सत्त्ववान यॊ महासुरः\nरॊचमान इति खयातः पृथिव्यां सॊ ऽभवन नृपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 19, + "text": "सूक्ष्मस तु मतिमान राजन कीर्तिमान यः परकीर्तितः\nबृहन्त इति विख्यातः कषिताव आसीत स पार्थिवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 20, + "text": "तुहुण्ड इति विख्यातॊ य आसीद असुरॊत्तमः\nसेना बिन्दुर इति खयातः स बभूव नराधिपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 21, + "text": "इसृपा नाम यस तेषाम असुराणां बलाधिकः\nपापजिन नाम राजासीद भुवि विख्यातविक्रमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 22, + "text": "एकचक्र इति खयात आसीद यस तु महासुरः\nपरतिविन्ध्य इति खयातॊ बभूव परथितः कषितौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 23, + "text": "विरूपाक्षस तु दैतेयश चित्रयॊधी महासुरः\nचित्रवर्मेति विख्यातः कषिताव आसीत स पार्थिवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 24, + "text": "हरस तव अरिहरॊ वीर आसीद यॊ दानवॊत्तमः\nसुवास्तुर इति विख्यातः स जज्ञे मनुजर्षभः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 25, + "text": "अहरस तु महातेजाः शत्रुपक्ष कषयं करः\nबाह्लीकॊ नाम राजा स बभूव परथितः कषितौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 26, + "text": "निचन्द्रश चन्द्र वक्त्रश च य आसीद असुरॊत्तमः\nमुञ्ज केश इति खयातः शरीमान आसीत स पार्थिवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 27, + "text": "निकुम्भस तव अजितः संख्ये महामतिर अजायत\nभूमौ भूमिपतिः शरेष्ठॊ देवाधिप इति समृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 28, + "text": "शरभॊ नाम यस तेषां दैतेयानां महासुरः\nपौरवॊ नाम राजर्षिः स बभूव नरेष्व इह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 29, + "text": "दवितीयः शलभस तेषाम असुराणां बभूव यः\nपरह्रादॊ नाम बाह्लीकः स बभूव नराधिपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 30, + "text": "चन्द्रस तु दितिजश्रेष्ठॊ लॊके ताराधिपॊपमः\nऋषिकॊ नाम राजर्षिर बभूव नृपसत्तमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 31, + "text": "मृतपा इति विख्यातॊ य आसीद असुरॊत्तमः\nपश्चिमानूपकं विद्धि तं नृपं नृपसत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 32, + "text": "गविष्ठस तु महातेजा यः परख्यातॊ महासुरः\nदरुमसेन इति खयातः पृथिव्यां सॊ ऽभवन नृपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 33, + "text": "मयूर इति विख्यातः शरीमान यस तु महासुरः\nस विश्व इति विख्यातॊ बभूव पृथिवीपतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 34, + "text": "सुपर्ण इति विख्याततस्माद अवरजस तु यः\nकालकीर्तिर इति खयातः पृथिव्यां सॊ ऽभवन नृपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 35, + "text": "चन्द्र हन्तेति यस तेषां कीर्तितः परवरॊ ऽसुरः\nशुनकॊ नाम राजर्षिः स बभूव नराधिपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 36, + "text": "विनाशनस तु चन्द्रस्य य आख्यातॊ महासुरः\nजानकिर नाम राजर्षिः स बभूव नराधिपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 37, + "text": "दीर्घजिह्वस तु कौरव्य य उक्तॊ दानवर्षभः\nकाशिराज इति खयातः पृथिव्यां पृथिवीपतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 38, + "text": "गरहं तु सुषुवे यं तं सिंही चन्द्रार्कमर्दनम\nकराथ इत्य अभिविख्यातः सॊ ऽभवन मनुजाधिपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 39, + "text": "अनायुषस तु पुत्राणां चतुर्णां परवरॊ ऽसुरः\nविक्षरॊ नाम तेजस्वी वसु मित्रॊ ऽभवन नृपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 40, + "text": "दवितीयॊ विक्षराद्यस तु नराधिप महासुरः\nपांसुराष्ट्राधिप इति विश्रुतः सॊ ऽभवन नृपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 41, + "text": "बलवीर इति खयातॊ यस तव आसीद असुरॊत्तमः\nपौण्ड्र मत्स्यक इत्य एव स बभूव नराधिपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 42, + "text": "वृत्र इत्य अभिविख्यातॊ यस तु राजन महासुरः\nमणिमान नाम राजर्षिः स बभूव नराधिपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 43, + "text": "करॊधहन्तेति यस तस्य बभूवावरजॊ ऽसुरः\nदण्ड इत्य अभिविख्यातः स आसीन नृपतिः कषितौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 44, + "text": "करॊधवर्धन इत्य एव यस तव अन्यः परिकीर्तितः\nदण्डधार इति खयातः सॊ ऽभवन मनुजेश्वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 45, + "text": "कालकायास तु ये पुत्रास तेषाम अष्टौ नराधिपाः\nजज्ञिरे राजशार्दूल शार्दूलसमविक्रमाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 46, + "text": "मगधेषु जयत्सेनः शरीमान आसीत स पार्थिवः\nअष्टानां परवरस तेषां कालेयानां महासुरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 47, + "text": "दवितीयस तु ततस तेषां शरीमान हरिहयॊपमः\nअपराजित इत्य एव स बभूव नराधिपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 48, + "text": "तृतीयस तु महाराज महाबाहुर महासुरः\nनिषादाधिपतिर जज्ञे भुवि भीमपराक्रमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 49, + "text": "तेषाम अन्यतमॊ यस तु चतुर्थः परिकीर्तितः\nशरेणिमान इति विख्यातः कषितौ राजर्षिसत्तमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 50, + "text": "पञ्चमस तु बभूवैषां परवरॊ यॊ महासुरः\nमहौजा इति विख्यातॊ बभूवेह परंतपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 51, + "text": "षष्ठस तु मतिमान यॊ वै तेषाम आसीन महासुरः\nअभीरुर इति विख्यातः कषितौ राजर्षिसत्तमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 52, + "text": "समुद्रसेनश च नृपस तेषाम एवाभवद गुणान\nविश्रुतः सागरान्तायां कषितौ धर्मार्थतत्त्ववित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 53, + "text": "बृहन्न नामाष्टमस तेषां कालेयानां परंतपः\nबभूव राजन धर्मात्मा सर्वभूतहिते रतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 54, + "text": "गणः करॊधवशॊ नाम यस ते राजन परकीर्तितः\nततः संजज्ञिरे वीराः कषिताव इह नराधिपाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 55, + "text": "नन्दिकः कर्णवेष्टश च सिद्धार्थाः कीटकस तथा\nसुवीरश च सुबाहुश च महावीरॊ ऽथ बाह्लिकः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 56, + "text": "करॊधॊ विचित्यः सुरसः शरीमान नीलश च भूमिपः\nवीर धामा च कौरव्य भूमिपालश च नामतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 57, + "text": "दन्तवक्त्रश च नामासीद दुर्जयश चैव नामतः\nरुक्मी च नृपशार्दूलॊ राजा च जनमेजयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 58, + "text": "आषाढॊ वायुवेगश च भूमितेजास तथैव च\nएकलव्यः सुमित्रश च वाटधानॊ ऽथ गॊमुखः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 59, + "text": "कारूषकाश च राजानः कषेमधूर्तिस तथैव च\nशरुतायुर उद्धवश चैव बृहत्सेनस तथैव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 60, + "text": "कषेमॊग्र तीर्थः कुहरः कलिङ्गेषु नराधिपः\nमतिमांश च मनुष्येन्द्र ईश्वरश चेति विश्रुतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 61, + "text": "गणात करॊधवशाद एवं राजपूगॊ ऽभवत कषितौ\nजातः पुरा महाराज महाकीर्तिर महाबलः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 62, + "text": "यस तव आसीद देवकॊ नाम देवराजसमद्युतिः\nस गन्धर्वपतिर मुख्यः कषितौ जज्ञे नराधिपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 63, + "text": "बृहस्पतेर बृहत कीर्तेर देवर्षेर विद्धि भारत\nअंशाद दरॊणं समुत्पन्नं भारद्वाजम अयॊनिजम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 64, + "text": "धन्विनां नृपशार्दूल यः स सर्वास्त्रवित्तमः\nबृहत कीर्तिर महातेजाः संजज्ञे मनुजेष्व इह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 65, + "text": "धनुर्वेदे च वेदे च यं तं वेदविदॊ विदुः\nवरिष्ठम इन्द्रकर्माणं दरॊणं सवकुलवर्धनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 66, + "text": "महादेवान्तकाभ्यां च कामात करॊधाच च भारत\nएकत्वम उपपन्नानां जज्ञे शूरः परंतपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 67, + "text": "अश्वत्थामा महावीर्यः शत्रुपक्ष कषयं करः\nवीरः कमलपत्राक्षः कषिताव आसीन नराधिप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 68, + "text": "जज्ञिरे वसवस तव अष्टौ गङ्गायां शंतनॊः सुताः\nवसिष्ठस्य च शापेन नियॊगाद वासवस्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 69, + "text": "तेषाम अवरजॊ भीष्मः कुरूणाम अभयंकरः\nमतिमान वेदविद वाग्मी शत्रुपक्ष कषयं करः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 70, + "text": "जामदग्न्येन रामेण यः स सर्वविदां वरः\nअयुध्यत महातेजा भार्गवेण महात्मना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 71, + "text": "यस तु राजन कृपॊ नाम बरह्मर्षिर अभवत कषितौ\nरुद्राणां तं गणाद विद्धि संभूतम अतिपौरुषम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 72, + "text": "शकुनिर नाम यस तव आसीद राजा लॊके महारथः\nदवापरं विद्धि तं राजन संभूतम अरिमर्दनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 73, + "text": "सात्यकिः सत्यसंधस तु यॊ ऽसौ वृष्णिकुलॊद्वहः\nपक्षात स जज्ञे मरुतां देवानाम अरिमर्दनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 74, + "text": "दरुपदश चापि राजर्षिस तत एवाभवद गणात\nमानुषे नृप लॊके ऽसमिन सर्वशस्त्रभृतां वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 75, + "text": "ततश च कृतवर्माणं विद्धि राजञ जनाधिपम\nजातम अप्रतिकर्माणं कषत्रियर्षभ सत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 76, + "text": "मरुतां तु गणाद विद्धि संजातम अरिमर्दनम\nविराटं नाम राजर्षिं परराष्ट्र परतापनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 77, + "text": "अरिष्टायास तु यः पुत्रॊ हंस इत्य अभिविश्रुतः\nस गन्धर्वपतिर जज्ञे कुरुवंशविवर्धनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 78, + "text": "धृतराष्ट्र इति खयातः कृष्णद्वैपायनाद अपि\nदीर्घबाहुर महातेजाः परज्ञा चक्षुर नराधिपः\nमातुर दॊषाद ऋषेः कॊपाद अन्ध एव वयजायत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 79, + "text": "अत्रेस तु सुमहाभागं पुत्रं पुत्रवतां वरम\nविदुरं विद्धि लॊके ऽसमिञ जातं बुद्धिमतां वरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 80, + "text": "कलेर अंशात तु संजज्ञे भुवि दुर्यॊधनॊ नृपः\nदुर्बुद्धिर दुर्मतिश चैव कुरूणाम अयशः करः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 81, + "text": "जगतॊ यः स सर्वस्य विद्विष्टः कलिपूरुषः\nयः सर्वां घातयाम आस पृथिवीं पुरुषाधमः\nयेन वैरं समुद्दीप्तं भूतान्त करणं महत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 82, + "text": "पौलस्त्या भरातरः सर्वे जज्ञिरे मनुजेष्व इह\nशतं दुःशासनादीनां सर्वेषां करूरकर्मणाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 83, + "text": "दुर्मुखॊ दुःसहश चैव ये चान्ये नानुशब्दिताः\nदुर्यॊधन सहायास ते पौलस्त्या भरतर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 84, + "text": "धर्मस्यांशं तु राजानं विद्धि राजन युधिष्ठिरम\nभीमसेनं तु वातस्य देवराजस्य चार्जुनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 85, + "text": "अश्विनॊस तु तथैवांशौ रूपेणाप्रतिमौ भुवि\nनकुलः सहदेवश च सर्वलॊकमनॊहरौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 86, + "text": "यः सुवर्चेति विख्यातः सॊमपुत्रः परतापवान\nअभिमन्युर बृहत कीर्तिर अर्जुनस्य सुतॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 87, + "text": "अग्नेर अंशं तु विद्धि तवं धृष्टद्युम्नं महारथम\nशिखण्डिनम अथॊ राजन सत्रीपुंसं विद्धि राक्षसम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 88, + "text": "दरौपदेयाश च ये पञ्च बभूवुर भरतर्षभ\nविश्वे देवगणान राजंस तान विद्धि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 89, + "text": "आमुक्तकवचः कर्णॊ यस तु जज्ञे महारथः\nदिवाकरस्य तं विद्धि देवस्यांशम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 90, + "text": "यस तु नारायणॊ नाम देवदेवः सनातनः\nतस्यांशॊ मानुषेष्व आसीद वासुदेवः परतापवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 91, + "text": "शेषस्यांशस तु नागस्य बलदेवॊ महाबलः\nसनत्कुमारं परद्युम्नं विद्धि राजन महौजसम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 92, + "text": "एवम अन्ये मनुष्येन्द्र बहवॊ ऽंशा दिवौकसाम\nजज्ञिरे वसुदेवस्य कुले कुलविवर्धनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 93, + "text": "गणस तव अप्सरसां यॊ वै मया राजन परकीर्तितः\nतस्य भागः कषितौ जज्ञे नियॊगाद वासवस्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 94, + "text": "तानि षॊडश देवीनां सहस्राणि नराधिप\nबभूवुर मानुषे लॊके नारायण परिग्रहः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 95, + "text": "शरियस तु भागः संजज्ञे रत्यर्थं पृथिवीतले\nदरुपदस्य कुले कन्या वेदिमध्याद अनिन्दिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 96, + "text": "नातिह्रस्वा न महती नीलॊत्पलसुगन्धिनी\nपद्मायताक्षी सुश्रॊणी असितायत मूर्धजा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 97, + "text": "सर्वलक्षणसंपन्ना वैडूर्य मणिसंनिभा\nपञ्चानां पुरुषेन्द्राणां चित्तप्रमथिनी रहः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 98, + "text": "सिद्दिर धृतिश च ये देव्यौ पञ्चानां मातरौ तु ते\nकुन्ती माद्री च जज्ञाते मतिस तु सुबलात्मजा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 99, + "text": "इति देवासुराणां ते गन्धर्वाप्सरसां तथा\nअंशावतरणं राजन रक्षसानां च कीर्तितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 100, + "text": "ये पृथिव्यां समुद्भूता राजानॊ युद्धदुर्मदाः\nमहात्मानॊ यदूनां च ये जाता विपुले कुले" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 101, + "text": "धन्यं यशस्यं पुत्रीयम आयुष्यं विजयावहम\nइदम अंशावतरणं शरॊतव्यम अनसूयता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 61, + "shloka": 102, + "text": "अंशावतरणं शरुत्वा देवगन्धर्वरक्षसाम\nपरभवाप्ययवित पराज्ञॊ न कृच्छ्रेष्व अवसीदति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 62, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nतवत्तः शरुतम इदं बरह्मन देवदानवरक्षसाम\nअंशावतरणं सम्यग गन्धर्वाप्सरसां तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 62, + "shloka": 2, + "text": "इमं तु भूय इच्छामि कुरूणां वंशम आदितः\nकथ्यमानं तवया विप्र विप्रर्षिगणसंनिधौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 62, + "shloka": 3, + "text": "[व]\nपौरवाणां वंशकरॊ दुःषन्तॊ नाम वीर्यवान\nपृथिव्याश चतुरन्ताया गॊप्ता भरतसत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 62, + "shloka": 4, + "text": "चतुर्भागं भुवः कृत्स्नं स भुङ्क्ते मनुजेश्वरः\nसमुद्रावरणांश चापि देशान स समितिंजयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 62, + "shloka": 5, + "text": "आम्लेच्छाटविकान सर्वान स भुङ्क्ते रिपुमर्दनः\nरत्नाकर समुद्रान्तांश चातुर्वर्ण्यजनावृतान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 62, + "shloka": 6, + "text": "न वर्णसंकरकरॊ नाकृष्य करकृज जनः\nन पापकृत कश चिद आसीत तस्मिन राजनि शासति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 62, + "shloka": 7, + "text": "धर्म्यां रतिं सेवमाना धर्मार्थाव अभिपेदिरे\nतदा नरा नरव्याघ्र तस्मिञ जनपदेश्वरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 62, + "shloka": 8, + "text": "नासीच चॊरभयं तात न कषुधा भयम अण्व अपि\nनासीद वयाधिभयं चापि तस्मिञ जनपदेश्वरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 62, + "shloka": 9, + "text": "सवैर धर्मै रेमिरे वर्णा दैवे कर्मणि निःस्पृहाः\nतम आश्रित्य महीपालम आसंश चैवाकुतॊ भयाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 62, + "shloka": 10, + "text": "कालवर्षी च पर्जन्यः सस्यानि फलवन्ति च\nसर्वरत्नसमृद्धा च मही वसुमती तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 62, + "shloka": 11, + "text": "स चाद्भुतमहावीर्यॊ वज्रसंहननॊ युवा\nउद्यम्य मन्दरं दॊर्भ्यां हरेत सवनकाननम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 62, + "shloka": 12, + "text": "धनुष्य अथ गदायुद्धे तसरुप्रहरणेषु च\nनागपृष्ठे ऽशवपृष्ठे च बभूव परिनिष्ठितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 62, + "shloka": 13, + "text": "बले विष्णुसमश चासीत तेजसा भास्करॊपमः\nअक्षुब्धत्वे ऽरणव समः सहिष्णुत्वे धरा समः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 62, + "shloka": 14, + "text": "संमतः स महीपालः परसन्नपुरराष्ट्रवान\nभूयॊ धर्मपरैर भावैर विदितं जनम आवसत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 63, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nस कदा चिन महाबाहुः परभूतबलवाहनः\nवनं जगाम गहनं हयनागशतैर वृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 63, + "shloka": 2, + "text": "खड्गशक्ति धरैर वीरैर गदामुसलपाणिभिः\nपरासतॊमर हस्तैश च ययौ यॊधशतैर वृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 63, + "shloka": 3, + "text": "सिंहनादैश च यॊधानां शङ्खदुन्दुभिनिस्वनैः\nरथनेमि सवनैश चापि सनागवरबृंहितैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 63, + "shloka": 4, + "text": "हेषितस्वनमिश्रैश च कष्वेडितास्फॊटित सवनैः\nआसीत किलकिला शब्दस तस्मिन गच्छति पार्थिवे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 63, + "shloka": 5, + "text": "परासादवरशृङ्गस्थाः परया नृप शॊभया\nददृशुस तं सत्रियस तत्र शूरम आत्मयशः करम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 63, + "shloka": 6, + "text": "शक्रॊपमम अमित्रघ्नं परवारणवारणम\nपश्यन्तः सत्रीगणास तत्र शस्त्रपाणिं सम मेनिरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 63, + "shloka": 7, + "text": "अयं स पुरुषव्याघ्रॊ रणे ऽदभुतपराक्रमः\nयस्य बाहुबलं पराप्य न भवन्त्य असुहृद्गणाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 63, + "shloka": 8, + "text": "इति वाचॊ बरुवन्त्यस ताः सत्रियः परेम्णा नराधिपम\nतुष्टुवुः पुष्पवृष्टीश च ससृजुस तस्य मूधनि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 63, + "shloka": 9, + "text": "तत्र तत्र च विप्रेन्द्रैः सतूयमानः समन्ततः\nनिर्ययौ परया परीत्या वनं मृगजिघांसया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 63, + "shloka": 10, + "text": "सुदूरम अनुजग्मुस तं पौरजानपदास तदा\nनयवर्तन्त ततः पश्चाद अनुज्ञाता नृपेण ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 63, + "shloka": 11, + "text": "सुपर्णप्रतिमेनाथ रथेन वसुधाधिपः\nमहीम आपूरयाम आस घॊषेण तरिदिवं तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 63, + "shloka": 12, + "text": "स गच्छन ददृशे धीमान नन्दनप्रतिमं वनम\nबिल्वार्क खदिराकीर्णं कपित्थ धव संकुलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 63, + "shloka": 13, + "text": "विषमं पर्वत परस्थैर अश्मभिश च समावृतम\nनिर्जलं निर्मनुष्यं च बहुयॊजनम आयतम\nमृगसंघैर वृतं घॊरैर अन्यैश चापि वनेचरैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 63, + "shloka": 14, + "text": "तद वनं मनुजव्याघ्रः सभृत्यबलवाहनः\nलॊडयाम आस दुःषन्तः सूदयन विविधान मृगान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 63, + "shloka": 15, + "text": "बाणगॊचर संप्राप्तांस तत्र वयाघ्रगणान बहून\nपातयाम आस दुःषन्तॊ निर्बिभेद च सायकैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 63, + "shloka": 16, + "text": "दूरस्थान सायकैः कांश चिद अभिनत स नरर्षभः\nअभ्याशम आगतांश चान्यान खड्गेन निरकृन्तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 63, + "shloka": 17, + "text": "कांश चिद एणान स निर्जघ्ने शक्त्या शक्तिमतां वरः\nगदा मण्डलतत्त्वज्ञश चचारामित विक्रमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 63, + "shloka": 18, + "text": "तॊमरैर असिभिश चापि गदामुसलकर्पणैः\nचचार स विनिघ्नन वै वन्यांस तत्र मृगद्विजान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 63, + "shloka": 19, + "text": "राज्ञा चाद्भुतवीर्येण यॊधैश च समरप्रियैः\nलॊड्यमानं महारण्यं तत्यजुश च महामृगाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 63, + "shloka": 20, + "text": "तत्र विद्रुत संघानि हतयूथपतीनि च\nमृगयूथान्य अथौत्सुक्याच छब्दं चक्रुस ततस ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 63, + "shloka": 21, + "text": "शुष्कां चापि नदीं गत्वा जलनैराश्य कर्शिताः\nवयायामक्लान्तहृदयाः पतन्ति सम विचेतसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 63, + "shloka": 22, + "text": "कषुत्पिपासापरीताश च शरान्ताश च पतिता भुवि\nके चित तत्र नरव्याघ्रैर अभक्ष्यन्त बुभुक्षितैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 63, + "shloka": 23, + "text": "के चिद अग्निम अथॊत्पाद्य समिध्य च वनेचराः\nभक्षयन्ति सम मांसानि परकुट्य विधिवत तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 63, + "shloka": 24, + "text": "तत्र के चिद गजा मत्ता बलिनः शस्त्रविक्षताः\nसंकॊच्याग्र करान भीताः परद्रवन्ति सम वेगिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 63, + "shloka": 25, + "text": "शकृन मूत्रं सृजन्तश च कषरन्तः शॊणितं बहु\nवन्या गजवरास तत्र ममृदुर मनुजान बहून" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 63, + "shloka": 26, + "text": "तद वनं बलमेघेन शरधारेण संवृतम\nवयरॊचन महिषाकीर्णं राज्ञा हतमहामृगम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततॊ मृगसहस्राणि हत्वा विपुलवाहनः\nराजा मृगप्रसङ्गेन वनम अन्यद विवेश ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 2, + "text": "एक एवॊत्तम बलः कषुत्पिपासा समन्वितः\nस वनस्यान्तम आसाद्य महद ईरिणम आसदत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 3, + "text": "तच चाप्य अतीत्य नृपतिर उत्तमाश्रमसंयुतम\nमनः परह्लाद जननं दृष्टिकान्तम अतीव च\nशीतमारुत संयुक्तं जगामान्यन महद वनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 4, + "text": "पुष्पितैः पादपैः कीर्णम अतीव सुखशाद्वलम\nविपुलं मधुरारावैर नादितं विहगैस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 5, + "text": "परवृद्धविटपैर वृक्षैः सुखच छायैः समावृतम\nषट पदाघूर्णित लतं लक्ष्म्या परमया युतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 6, + "text": "नापुष्पः पादपः कश चिन नाफलॊ नापि कण्टकी\nषट पदैर वाप्य अनाकीर्णस तस्मिन वै कानने ऽभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 7, + "text": "विहगैर नादितं पुष्पैर अलंकृतम अतीव च\nसर्वर्तुकुसुमैर वृक्षैर अतीव सुखशाद्वलम\nमनॊरमं महेष्वासॊ विवेश वनम उत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 8, + "text": "मारुतागलितास तत्र दरुमाः कुसुमशालिनः\nपुष्पवृष्टिं विचित्रां सम वयसृजंस ते पुनः पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 9, + "text": "दिवस्पृशॊ ऽथ संघुष्टाः पक्षिभिर मधुरस्वरैः\nविरेजुः पादपास तत्र विचित्रकुसुमाम्बराः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 10, + "text": "तेषां तत्र परवालेषु पुष्पभारावनामिषु\nरुवन्ति रावं विहगाः षट पदैः सहिता मृदु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 11, + "text": "तत्र परदेशांश च बहून कुसुमॊत्कर मण्डितान\nलतागृहपरिक्षिप्तान मनसः परीतिवर्धनान\nसंपश्यन स महातेजा बभूव मुदितस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 12, + "text": "परस्पराशिष्ट शाखैः पादपैः कुसुमाचितैः\nअशॊभत वनं तत तैर महेन्द्रध्वजसंनिभैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 13, + "text": "सुखशीतः सुगन्धी च पुष्परेणु वहॊ ऽनिलः\nपरिक्रामन वने वृक्षान उपैतीव रिरंसया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 14, + "text": "एवंगुणसमायुक्तं ददर्श स वनं नृपः\nनदी कच्छॊद्भवं कान्तम उच्छ्रितध्वजसंनिभम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 15, + "text": "परेक्षमाणॊ वनं तत तु सुप्रहृष्ट विहंगमम\nआश्रमप्रवरं रम्यं ददर्श च मनॊरमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 16, + "text": "नानावृक्षसमाकीर्णं संप्रज्वलित पावकम\nयतिभिर वालखिल्यैश च वृतं मुनिगणान्वितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 17, + "text": "अग्न्यागारैश च बहुभिः पुष्पसंस्तर संस्तृतम\nमहाकच्छैर बृहद्भिश च विभ्राजितम अतीव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 18, + "text": "मालिनीम अभितॊ राजन नदीं पुण्यां सुखॊदकाम\nनैकपक्षिगणाकीर्णां तपॊवनमनॊरमाम\nतत्र वयालमृगान सौम्यान पश्यन परीतिम अवाप सः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 19, + "text": "तं चाप्य अतिरथः शरीमान आश्रमं परत्यपद्यत\nदेवलॊकप्रतीकाशं सर्वतः सुमनॊहरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 20, + "text": "नदीम आश्रमसंश्लिष्टां पुण्यतॊयां ददर्श सः\nसर्वप्राणभृतां तत्र जननीम इव विष्ठिताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 21, + "text": "सचक्रवाकपुलिनां पुष्पफेन परवाहिनीम\nसकिंनरगणावासां वानरर्क्ष निषेविताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 22, + "text": "पुण्यस्वाख्याय संघुष्टां पुलिनैर उपशॊभिताम\nमत्तवारणशार्दूल भुजगेन्द्रनिषेविताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 23, + "text": "नदीम आश्रमसंबद्धां दृष्ट्वाश्रमपदं तथा\nचकाराभिप्रवेशाय मतिं स नृपतिस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 24, + "text": "अलंकृतं दवीपवत्या मालिन्या रम्यतीरया\nनरनारायण सथानं गङ्गयेवॊपशॊभितम\nमत्तबर्हिण संघुष्टं परविवेश महद वनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 25, + "text": "तत स चैत्ररथप्रख्यं समुपेत्य नरेश्वरः\nअतीव गुणसंपन्नम अनिर्देश्यं च वर्चसा\nमहर्षिं काश्यपं दरष्टुम अथ कण्वं तपॊधनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 26, + "text": "रथिनीम अश्वसंबाधां पदातिगणसंकुलाम\nअवस्थाप्य वनद्वारि सेनाम इदम उवाच सः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 27, + "text": "मुनिं विरजसं दरष्टुं गमिष्यामि तपॊधनम\nकाश्यपं सथीयताम अत्र यावदागमनं मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 28, + "text": "तद वनं नन्दनप्रख्यम आसाद्य मनुजेश्वरः\nकषुत्पिपासे जहौ राजा हर्षं चावाप पुष्कलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 29, + "text": "सामात्यॊ राजलिङ्गानि सॊ ऽपनीय नराधिपः\nपुरॊहित सहायश च जगामाश्रमम उत्तमम\nदिदृक्षुस तत्र तम ऋषिं तपॊ राशिम अथाव्ययम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 30, + "text": "बरह्मलॊकप्रतीकाशम आश्रमं सॊ ऽभिवीक्ष्य च\nषट्पदॊद्गीत संघुष्टं नानाद्विज गणायुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 31, + "text": "ऋचॊ बह्वृच मुख्यैश च परेर्यमाणाः पदक्रमैः\nशुश्राव मनुजव्याघ्रॊ विततेष्व इह कर्मसु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 32, + "text": "यज्ञविद्याङ्गविद्भिश च करमद्भिश च करमान अपि\nअमितात्मभिः सुनियतैः शुशुभे स तदाश्रमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 33, + "text": "अथर्ववेद परवराः पूगयाज्ञिक संमताः\nसंहिताम ईरयन्ति सम पदक्रमयुतां तु ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 34, + "text": "शब्दसंस्कार संयुक्तं बरुवद्भिश चापरैर दविजैः\nनादितः स बभौ शरीमान बरह्मलॊक इवाश्रमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 35, + "text": "यज्ञसंस्कार विद्भिश च करमशिक्षा विशारदैः\nनयायतत्त्वार्थ विज्ञानसंपन्नैर वेदपारगैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 36, + "text": "नाना वाक्यसमाहार समवाय विशारदैः\nविशेषकार्यविद्भिश च मॊक्षधर्मपरायणैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 37, + "text": "सथापनाक्षेप सिद्धान्त परमार्थज्ञतां गतैः\nलॊकायतिक मुख्यैश च समन्ताद अनुनादितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 38, + "text": "तत्र तत्र च विप्रेन्द्रान नियतान संशितव्रता\nजपहॊमपरान सिद्धान ददर्श परवीर हा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 39, + "text": "आसनानि विचित्राणि पुष्पवन्ति महापतिः\nपरयत्नॊपहितानि सम दृष्ट्वा विस्मयम आगमत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 40, + "text": "देवतायतनानां च पूजां परेक्ष्य कृतां दविजः\nबरह्मलॊकस्थम आत्मानं मेने स नृपसत्तमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 41, + "text": "स काश्यप तपॊ गुप्तम आश्रमप्रवरं शुभम\nनातृप्यत परेक्षमाणॊ वै तपॊधनगणैर युतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 64, + "shloka": 42, + "text": "सा काश्यपस्यायतनं महाव्रतैर; वृतं समन्ताद ऋषिभिस तपॊधनैः\nविवेश सामात्यपुरॊहितॊ ऽरिहा; विविक्तम अत्यर्थ मनॊ रहं शिवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततॊ गच्छन महाबाहुर एकॊ ऽमात्यान विसृज्य तान\nनापश्यद आश्रमे तस्मिंस तम ऋषिं संशितव्रतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 2, + "text": "सॊ ऽपश्यमानस तम ऋषिं शून्यं दृष्ट्वा तम आश्रमम\nउवाच क इहेत्य उच्चैर वनं संनादयन्न इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 3, + "text": "शरुत्वाथ तस्य तं शब्दं कन्या शरीर इव रूपिणी\nनिश्चक्रामाश्रमात तस्मात तापसी वेषधारिणी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 4, + "text": "सा तं दृष्ट्वैव राजानं दुःषन्तम असितेक्षणा\nसवागतं त इति कषिप्रम उवाच परतिपूज्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 5, + "text": "आसनेनार्चयित्वा च पाद्येनार्घ्येण चैव हि\nपप्रच्छानामयं राजन कुशलं च नराधिपम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 6, + "text": "यथावद अर्चयित्वा सा पृष्ट्वा चानामयं तदा\nउवाच समयमानेव किं कार्यं करियताम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 7, + "text": "ताम अब्रवीत ततॊ राजा कन्यां मधुरभाषिणीम\nदृष्ट्वा सर्वानवद्याङ्गीं यथावत परतिपूजितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 8, + "text": "आगतॊ ऽहं महाभागम ऋषिं कण्वम उपासितुम\nकव गतॊ भगवान भद्रे तन ममाचक्ष्व शॊभने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 9, + "text": "[षक]\nगतः पिता मे भगवान फलान्य आहर्तुम आश्रमात\nमुहूर्तं संप्रतीक्षस्व दरक्ष्यस्य एनम इहागतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 10, + "text": "[व]\nअपश्यमानस तम ऋषिं तया चॊक्तस तथा नृपः\nतां च दृष्ट्वा वरारॊहां शरीमतीं चारुहासिनीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 11, + "text": "विभ्राजमानां वपुषा तपसा च दमेन च\nरूपयौवन संपन्नाम इत्य उवाच महीपतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 12, + "text": "कासि कस्यासि सुश्रॊणि किमर्थं चागता वनम\nएवंरूपगुणॊपेता कुतस तवम असि शॊभने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 13, + "text": "दर्शनाद एव हि शुभे तवया मे ऽपहृतं मनः\nइच्छामि तवाम अहं जञातुं तन ममाचक्ष्व शॊभने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 14, + "text": "एवम उक्ता तदा कन्या तेन राज्ञा तदाश्रमे\nउवाच हसती वाक्यम इदं सुमधुराक्षरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 15, + "text": "कण्वष्याहं भगवतॊ दुःषन्त दुहिता मता\nतपस्विनॊ धृतिमतॊ धर्मज्ञस्य यशस्विनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 16, + "text": "[दु]\nऊर्ध्वरेता महाभागॊ भगवाँल लॊकपूजितः\nचलेद धि वृत्ताद धर्मॊ ऽपि न चलेत संशितव्रतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 17, + "text": "कथं तवं तस्य दुहिता संभूता वरवर्णिनी\nसंशयॊ मे महान अत्र तं मे छेत्तुम इहार्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 18, + "text": "[षक]\nयथायम आगमॊ मह्यं यथा चेदम अभूत पुरा\nशृणु राजन यथातत्त्वं यथास्मि दुहिता मुनेः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 19, + "text": "ऋषिः कश चिद इहागम्य मम जन्माभ्यचॊदयत\nतस्मै परॊवाच भगवान यथा तच छृणु पार्थिव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 20, + "text": "तप्यमानः किल पुरा विश्वामित्रॊ महत तपः\nसुभृशं तापयाम आस शक्रं सुरगणेश्वरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 21, + "text": "तपसा दीप्तवीर्यॊ ऽयं सथानान मा चयावयेद इति\nभीतः पुरंदरस तस्मान मेनकाम इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 22, + "text": "गुणैर दिव्यैर अप्सरसां मेनके तवं विशिष्यसे\nशरेयॊ मे कुरु कल्याणि यत तवां वक्ष्यामि तच छृणु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 23, + "text": "असाव आदित्यसंकाशॊ विश्वामित्रॊ महातपाः\nतप्यमानस तपॊ घॊरं मम कम्पयते मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 24, + "text": "मेनके तव भारॊ ऽयं विश्वामित्रः सुमध्यमे\nसंशितात्मा सुदुर्धर्ष उग्रे तपसि वर्तते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 25, + "text": "स मां न चयावयेत सथानात तं वै गत्वा परलॊभय\nचर तस्य तपॊविघ्नं कुरु मे परियम उत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 26, + "text": "रूपयौवन माधुर्यचेष्टित समितभाषितैः\nलॊभयित्वा वरारॊहे तपसः संनिवर्तय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 27, + "text": "[म]\nमहातेजाः स भगवान सदैव च महातपाः\nकॊपनश च तथा हय एनं जानाति भगवान अपि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 28, + "text": "तेजसस तपसश चैव कॊपस्य च महात्मनः\nतवम अप्य उद्विजसे यस्य नॊद्विजेयम अहं कथम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 29, + "text": "महाभागं वसिष्ठं यः पुत्रैर इष्टैर वययॊजयत\nकषत्रे जातश च यः पूर्वम अभवद बराह्मणॊ बलात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 30, + "text": "शौचार्थं यॊ नदीं चक्रे दुर्गमां बहुभिर जलैः\nयां तां पुण्यतमां लॊके कौशिकीति विदुर जनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 31, + "text": "बभार यत्रास्य पुरा काले दुर्गे महात्मनः\nदारान मतङ्गॊ धर्मात्मा राजर्षिर वयाधतां गतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 32, + "text": "अतीतकाले दुर्भक्षे यत्रैत्य पुनर आश्रमम\nमुनिः पारेति नद्या वै नाम चक्रे तदा परभुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 33, + "text": "मतङ्गं याजयां चक्रे यत्र परीतमनाः सवयम\nतवं च सॊमं भयाद यस्य गतः पातुं शुरेश्वर" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 34, + "text": "अति नक्षत्रवंशांश च करुद्धॊ नक्षत्रसंपदा\nपरति शरवणपूर्वाणि नक्षत्राणि ससर्ज यः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 35, + "text": "एतानि यस्य कर्माणि तस्याहं भृशम उद्विजे\nयथा मां न दहेत करुद्धस तथाज्ञापय मां विभॊ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 36, + "text": "तेजसा निर्दहेल लॊकान कम्पयेद धरणीं पदा\nसंक्षिपेच च महामेरुं तूर्णम आवर्तयेत तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 37, + "text": "तादृशं तपसा युक्तं परदीप्तम इव पावकम\nकथम अस्मद्विधा बाला जितेन्द्रियम अभिस्पृशेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 38, + "text": "हुताशनमुखं दीप्तं सूर्यचन्द्राक्षि तारकम\nकालजिह्वं सुरश्रेष्ठ कथम अस्मद्विधा सपृशेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 39, + "text": "यमश च सॊमश च महर्षयश च; साध्या विश्वे वालखिल्याश च सर्वे\nएते ऽपि यस्यॊद्विजन्ते परभावात; कस्मात तस्मान मादृशी नॊद्विजेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 40, + "text": "तवयैवम उक्ता च कथं समीपम; ऋषेर न गच्छेयम अहं सुरेन्द्र\nरक्षां तु मे चिन्तय देवराज; यथा तवदर्थं रक्षिताहं चरेयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 41, + "text": "कामं तु मे मारुतस तत्र वासः; परक्रीडिताया विवृणॊतु देव\nभवेच च मे मन्मथस तत्र कार्ये; सहायभूतस तव देवप्रसादात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 65, + "shloka": 42, + "text": "वनाच च वायुः सुरभिः परवायेत; तस्मिन काले तम ऋषिं लॊभयन्त्याः\nतथेत्य उक्त्वा विहिते चैव तस्मिंस; ततॊ ययौ साश्रमं कौशिकस्य" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 66, + "shloka": 1, + "text": "[षक]\nएवम उक्तस तया शक्रः संदिदेश सदागतिम\nपरातिष्ठत तदा काले मेनका वायुना सह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 66, + "shloka": 2, + "text": "अथापश्यद वरारॊहा तपसा दग्धकिल्बिषम\nविश्वामित्रं तपस्यन्तं मेनका भीरुर आश्रमे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 66, + "shloka": 3, + "text": "अभिवाद्य ततः सा तं पराक्रीडद ऋषिसंनिधौ\nअपॊवाह च वासॊ ऽसया मारुतः शशिसंनिभम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 66, + "shloka": 4, + "text": "सागच्छत तवरिता भूमिं वासस तद अभिलिङ्गती\nउत्स्मयन्तीव सव्रीडं मारुतं वरवर्णिनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 66, + "shloka": 5, + "text": "गृद्धां वाससि संभ्रान्तां मेनकां मुनिसत्तमः\nअनिर्देश्य वयॊ रूपाम अपश्यद विवृतां तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 66, + "shloka": 6, + "text": "तस्या रूपगुणं दृष्ट्वा स तु विप्रर्षभस तदा\nचकार भावं संसर्गे तया कामवशं गतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 66, + "shloka": 7, + "text": "नयमन्त्रयत चाप्य एनां सा चाप्य ऐच्छद अनिन्दिता\nतौ तत्र सुचिरं कालं वने वयहरताम उभौ\nरममाणौ यथाकामं यथैक दिवसं तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 66, + "shloka": 8, + "text": "जनयाम आस स मुनिर मेनकायां शकुन्तलाम\nपरस्थे हिमवतॊ रम्ये मालिनीम अभितॊ नदीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 66, + "shloka": 9, + "text": "जातम उत्सृज्य तं गर्भं मेनका मालिनीम अनु\nकृतकार्या ततस तूर्णम अगच्छच छक्र संसदम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 66, + "shloka": 10, + "text": "तं वने विजने गर्भं सिंहव्याघ्र समाकुले\nदृष्ट्वा शयानं शकुनाः समन्तात पर्यवारयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 66, + "shloka": 11, + "text": "नेमां हिंस्युर वने बालां करव्यादा मांसगृद्धिनः\nपर्यरक्षन्त तां तत्र शकुन्ता मेनकात्मजाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 66, + "shloka": 12, + "text": "उपस्प्रष्टुं गतश चाहम अपश्यं शयिताम इमाम\nनिर्जने विपिने ऽरण्ये शकुन्तैः परिवारिताम\nआनयित्वा ततश चैनां दुहितृत्वे नययॊजयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 66, + "shloka": 13, + "text": "शरीरकृत पराणदाता यस्य चान्नानि भुञ्जते\nकरमेण ते तरयॊ ऽपय उक्ताः पितरॊ धर्मनिश्चये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 66, + "shloka": 14, + "text": "निर्जने च वने यस्माच छकुन्तैः परिरक्षिता\nशकुन्तलेति नामास्याः कृतं चापि ततॊ मया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 66, + "shloka": 15, + "text": "एवं दुहितरं विद्धि मम सौम्य शकुन्तलाम\nशकुन्तला च पितरं मन्यते माम अनिन्दिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 66, + "shloka": 16, + "text": "एतद आचष्ट पृष्टः सन मम जन्म महर्षये\nसुतां कण्वस्य माम एवं विद्धि तवं मनुजाधिप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 66, + "shloka": 17, + "text": "कण्वं हि पितरं मन्ये पितरं सवम अजानती\nइति ते कथितं राजन यथावृत्तं शरुतं मया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 1, + "text": "[दुह्सन्त]\nसुव्यक्तं राजपुत्री तवं यथा कल्याणि भाषसे\nभार्या मे भव सुश्रॊणि बरूहि किं करवाणि ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 2, + "text": "सुवर्णमाला वासांसि कुण्डले परिहाटके\nनानापत्तनजे शुभ्रे मणिरत्ने च शॊभने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 3, + "text": "आहरामि तवाद्याहं निष्कादीन्य अजिनानि च\nसर्वं राज्यं तवाद्यास्तु भार्या मे भव शॊभने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 4, + "text": "गान्धर्वेण च मां भीरु विवाहेनैहि सुन्दरि\nविवाहानां हि रम्भॊरु गान्धर्वः शरेष्ठ उच्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 5, + "text": "[षक]\nफलाहारॊ गतॊ राजन पिता मे इत आश्रमात\nतं मुहूर्तं परतीक्षस्व स मां तुभ्यं परदास्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 6, + "text": "[दुह]\nइच्छामि तवां वरारॊहे भजमानाम अनिन्दिते\nतवदर्थं मां सथितं विद्धि तवद्गतं हि मनॊ मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 7, + "text": "आत्मनॊ बन्धुर आत्मैव गतिर आत्मैव चात्मनः\nआत्मनैवात्मनॊ दानं कर्तुम अर्हसि धर्मतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 8, + "text": "अष्टाव एव समासेन विवाहा धर्मतः समृताः\nबराह्मॊ दैवस तथैवार्षः पराजापत्यस तथासुरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 9, + "text": "गान्धर्वॊ राक्षसश चैव पैशाचश चाष्टमः समृतः\nतेषां धर्मान यथापूर्वं मनुः सवायम्भुवॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 10, + "text": "परशस्तांश चतुरः पूर्वान बराह्मणस्यॊपधारय\nषड आनुपूर्व्या कषत्रस्य विद्धि धर्मान अनिन्दिते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 11, + "text": "राज्ञां तु राक्षसॊ ऽपय उक्तॊ विट शूद्रेष्व आसुरः समृतः\nपञ्चानां तु तरयॊ धर्म्या दवाव अधर्म्यौ समृताव इह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 12, + "text": "पैशाचश चासुरश चैव न कर्तव्यौ कथं चन\nअनेन विधिना कार्यॊ धर्मस्यैषा गतिः समृता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 13, + "text": "गान्धर्वराक्षसौ कषत्रे धर्म्यौ तौ मा विशङ्किथाः\nपृथग वा यदि वा मिश्रौ कर्तव्यौ नात्र संशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 14, + "text": "सा तवं मम सकामस्य सकामा वरवर्णिनि\nगान्धर्वेण विवाहेन भार्या भवितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 15, + "text": "[षक]\nयदि धर्मपथस तव एष यदि चात्मा परभुर मम\nपरदाने पौरवश्रेष्ठ शृणु मे समयं परभॊ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 16, + "text": "सत्यं मे परतिजानीहि यत तवां वक्ष्याम्य अहं रहः\nमम जायेत यः पुत्रः स भवेत तवद अनन्तरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 17, + "text": "युवराजॊ महाराज सत्यम एतद बरवीहि मे\nयद्य एतद एवं दुःषन्त अस्तु मे संगमस तवया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 18, + "text": "[व]\nएवम अस्त्व इति तां राजा परत्युवाचाविचारयन\nअपि च तवां नयिष्यामि नगरं सवं शुचिस्मिते\nयथा तवम अर्हा सुश्रॊणि सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 19, + "text": "एवम उक्त्वा स राजर्षिस ताम अनिन्दितगामिनीम\nजग्राह विधिवत पाणाव उवास च तया सह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 20, + "text": "विश्वास्य चैनां स परायाद अब्रवीच च पुनः पुनः\nपरेषयिष्ये तवार्थाय वाहिनीं चतुरङ्गिणीम\nतया तवाम आनयिष्यामि निवासं सवं शुचिस्मिते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 21, + "text": "इति तस्याः परतिश्रुत्य स नृपॊ जनमेजय\nमनसा चिन्तयन परायात काश्यपं परति पार्थिवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 22, + "text": "भगवांस तपसा युक्तः शरुत्वा किं नु करिष्यति\nएवं संचिन्तयन्न एव परविवेश सवकं पुरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 23, + "text": "मुहूर्तयाते तस्मिंस तु कण्वॊ ऽपय आश्रमम आगमत\nशकुन्तला च पितरं हरिया नॊपजगाम तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 24, + "text": "विज्ञायाथ च तां कण्वॊ दिव्यज्ञानॊ महातपाः\nउवाच भगवान परीतः पश्यन दिव्येन चक्षुषा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 25, + "text": "तवयाद्य राजान्वयया माम अनादृत्य यत्कृतः\nपुंसा सह समायॊगॊ न स धर्मॊपघातकः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 26, + "text": "कषत्रियस्य हि गान्धर्वॊ विवाहः शरेष्ठ उच्यते\nसकामायाः सकामेन निर्मन्त्रॊ रहसि समृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 27, + "text": "धर्मात्मा च महात्मा च दुःषन्तः पुरुषॊत्तमः\nअभ्यगच्छः पतिं यं तवं भजमानं शकुन्तले" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 28, + "text": "महात्मा जनिता लॊके पुत्रस तव महाबलः\nय इमां सागरापाङ्गां कृत्स्नां भॊक्ष्यति मेदिनीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 29, + "text": "परं चाभिप्रयातस्य चक्रं तस्य महात्मनः\nभविष्यत्य अप्रतिहतं सततं चक्रवर्तिनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 30, + "text": "ततः परक्षाल्य पादौ सा विश्रान्तं मुनिम अब्रवीत\nविनिधाय ततॊ भारं संनिधाय फलानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 31, + "text": "मया पतिर वृतॊ यॊ ऽसौ दुःषन्तः पुरुषॊत्तमः\nतस्मै ससचिवाय तवं परसादं कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 32, + "text": "[क]\nपरसन्न एव तस्याहं तवत्कृते वरवर्णिनि\nगृहाण च वरं मत्तस तत कृते यद अभीप्सितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 67, + "shloka": 33, + "text": "[व]\nततॊ धर्मिष्ठतां वव्रे राज्याच चास्खलनं तथा\nशकुन्तला पौरवाणां दुःषन्त हितकाम्यया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nपरतिज्ञाय तु दुःषन्ते परतियाते शकुन्तला\nगर्भं सुषाव वामॊरुः कुमारम अमितौजसम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 2, + "text": "तरिषु वर्षेषु पूर्णेषु दिप्तानल समद्युतिम\nरूपौदार्यगुणॊपेतं दौःषन्तिं जनमेजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 3, + "text": "जातकर्मादि संस्कारं कण्वः पुण्यकृतां वरः\nतस्याथ कारयाम आस वर्धमानस्य धीमतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 4, + "text": "दन्तैः शुक्लैः शिखरिभिः सिंहसंहननॊ युवा\nचक्राङ्कित करः शरीमान महामूर्धा महाबलः\nकुमारॊ देवगर्भाभः स तत्राशु वयवर्धत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 5, + "text": "षड वर्ष एव बालः स कण्वाश्रमपदं परति\nवयाघ्रान सिंहान वराहांश च गजांश च महिषांस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 6, + "text": "बद्ध्वा वृक्षेषु बलवान आश्रमस्य समन्ततः\nआरॊहन दमयंश चैव करीडंश च परिधावति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ ऽसय नाम चक्रुस ते कण्वाश्रमनिवासिनः\nअस्त्व अयं सर्वदमनः सर्वं हि दमयत्य अयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 8, + "text": "स सर्वदमनॊ नाम कुमारः समपद्यत\nविक्रमेणौजसा चैव बलेन च समन्वितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 9, + "text": "तं कुमारम ऋषिर दृष्ट्वा कर्म चास्यातिमानुषम\nसमयॊ यौव राज्यायेत्य अब्रवीच च शकुन्तलाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 10, + "text": "तस्य तद बलम आज्ञाय कण्वः शिष्यान उवाच ह\nशकुन्तलाम इमां शीघ्रं सहपुत्राम इत आश्रमात\nभर्त्रे परापयताद्यैव सर्वलक्षणपूजिताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 11, + "text": "नारीणां चिरवासॊ हि बान्धवेषु न रॊचते\nकीर्तिचारित्रधर्मघ्नस तस्मान नयत माचिरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 12, + "text": "तथेत्य उक्त्वा तु ते सर्वे परातिष्ठन्तामितौजसः\nशकुन्तलां पुरस्कृत्य सपुत्रां गजसाह्वयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 13, + "text": "गृहीत्वामर गर्भाभं पुत्रं कमललॊचनम\nआजगाम ततः शुभ्रा दुःषन्त विदिताद वनात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 14, + "text": "अभिसृत्य च राजानं विदिता सा परवेशिता\nसह तेनैव पुत्रेण तरुणादित्यवर्चसा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 15, + "text": "पूजयित्वा यथान्यायम अब्रवीत तं शकुन्तला\nअयं पुत्रस तवया राजन यौव राज्ये ऽभिषिच्यताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 16, + "text": "तवया हय अयं सुतॊ राजन मय्य उत्पन्नः सुरॊपमः\nयथा समयम एतस्मिन वर्तस्व पुरुषॊत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 17, + "text": "यथा समागमे पूर्वं कृतः स समयस तवया\nतं समरस्व महाभाग कण्वाश्रमपदं परति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 18, + "text": "सॊ ऽथ शरुत्वैव तद वाक्यं तस्या राजा समरन्न अपि\nअब्रवीन न समरामीति कस्य तवं दुष्टतापसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 19, + "text": "धर्मकामार्थ संबन्धं न समरामि तवया सह\nगच्छ वा तिष्ठ वा कामं यद वापीच्छसि तत कुरु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 20, + "text": "सैवम उक्ता वरारॊहा वरीडितेव मनस्विनी\nविसंज्ञेव च दुःखेन तस्थौ सथाणुर इवाचला" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 21, + "text": "संरम्भामर्ष ताम्राक्षी सफुरमाणौष्ठ संपुटा\nकटाक्षैर निर्दहन्तीव तिर्यग राजानम ऐक्षत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 22, + "text": "आकारं गूहमाना च मन्युनाभिसमीरिता\nतपसा संभृतं तेजॊ धारयाम आस वै तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 23, + "text": "सा मुहूर्तम इव धयात्वा दुःखामर्ष समन्विता\nभर्तारम अभिसंप्रेक्ष्य करुद्धा वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 24, + "text": "जानन्न अपि महाराज कस्माद एवं परभाषसे\nन जानामीति निःसङ्गं यथान्यः पराकृतस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 25, + "text": "अत्र ते हृदयं वेद सत्यस्यैवानृतस्य च\nकल्याण बत साक्षी तवं मात्मानम अवमन्यथाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 26, + "text": "यॊ ऽनयथा सन्तम आत्मानम अन्यथा परतिपद्यते\nकिं तेन न कृतं पापं चॊरेणात्मापहारिणा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 27, + "text": "एकॊ ऽहम अस्मीति च मन्यसे तवं; न हृच्छयं वेत्सि मुनिं पुराणम\nयॊ वेदिता कर्मणः पापकस्य; यस्यान्तिके तवं वृजिनं करॊषि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 28, + "text": "मन्यते पापकं कृत्वा न कश चिद वेत्ति माम इति\nविदन्ति चैनं देवाश च सवश चैवान्तर पूरुषः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 29, + "text": "आदित्यचन्द्राव अनिलानलौ च; दयौर भूमिर आपॊ हृदयं यमश च\nअहश च रात्रिश च उभे च संध्ये; धर्मश च जानाति नरस्य वृत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 30, + "text": "यमॊ वैवस्वतस तस्य निर्यातयति दुष्कृतम\nहृदि सथितः कर्म साक्षी कषेत्रज्ञॊ यस्य तुष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 31, + "text": "न तु तुष्यति यस्यैष पुरुषस्य दुरात्मनः\nतं यमः पापकर्माणं निर्यातयति दुष्कृतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 32, + "text": "अवमन्यात्मनात्मानम अन्यथा परतिपद्यते\nदेवा न तस्य शरेयांसॊ यस्यात्मापि न कारणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 33, + "text": "सवयं पराप्तेति माम एवं मावमंस्थाः पतिव्रताम\nअर्घ्यार्हां नार्चयसि मां सवयं भार्याम उपस्थिताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 34, + "text": "किमर्थं मां पराकृतवद उपप्रेक्षसि संसदि\nन खल्व अहम इदं शून्ये रौमि किं न शृणॊषि मे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 35, + "text": "यदि मे याचमानाया वचनं न करिष्यसि\nदुःषन्त शतधा मूर्धा ततस ते ऽदय फलिष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 36, + "text": "भार्यां पतिः संप्रविश्य स यस्माज जायते पुनः\nजायाया इति जायात्वं पुराणाः कवयॊ विदुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 37, + "text": "यद आगमवतः पुंसस तद अपत्यं परजायते\nतत तारयति संतत्या पूर्वप्रेतान पितामहान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 38, + "text": "पुन नाम्नॊ नरकाद यस्मात पितरं तरायते सुतः\nतस्मात पुत्र इति परॊक्तः सवयम एव सवयम्भुवा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 39, + "text": "सा भार्या या गृहे दक्षा सा भार्या या परजावती\nसा भार्या या पतिप्राणा सा भार्या या पतिव्रता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 40, + "text": "अर्धं भार्या मनुष्यस्य भार्या शरेष्ठतमः सखा\nभार्या मूलं तरिवर्गस्य भार्या मित्रं मरिष्यतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 41, + "text": "भार्यावन्तः करियावन्तः सभार्या गृहमेधिनः\nभार्यावन्तः परमॊदन्ते भार्यावन्तः शरियान्विताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 42, + "text": "सखायः परविविक्तेषु भवन्त्य एताः परियंवदाः\nपितरॊ धर्मकार्येषु भवन्त्य आर्तस्य मातरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 43, + "text": "कान्तारेष्व अपि विश्रामॊ नरस्याध्वनिकस्य वै\nयः सदारः स विश्वास्यस तस्माद दाराः परा गतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 44, + "text": "संसरन्तम अपि परेतं विषमेष्व एकपातिनम\nभार्यैवान्वेति भर्तारं सततं या पतिव्रता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 45, + "text": "परथमं संस्थिता भार्या पतिं परेत्य परतीक्षते\nपूर्वं मृतं च भर्तारं पश्चात साध्व्य अनुगच्छति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 46, + "text": "एतस्मात कारणाद राजन पाणिग्रहणम इष्यते\nयद आप्नॊति पतिर भार्याम इह लॊके परत्र च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 47, + "text": "आत्मात्मनैव जनितः पुत्र इत्य उच्यते बुधैः\nतस्माद भार्यां नरः पश्येन मातृवत पुत्र मातरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 48, + "text": "भार्यायां जनितं पुत्रम आदर्शे सवम इवाननम\nहलादते जनिता परेष्क्य सवर्गं पराप्येव पुण्यकृत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 49, + "text": "दह्यमाना मनॊदुःखैर वयाधिभिश चातुरा नराः\nहलादन्ते सवेषु दारेषु घर्मार्ताः सलिलेष्व इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 50, + "text": "सुसंरब्धॊ ऽपि रामाणां न बरूयाद अप्रियं बुधः\nरतिं परीतिं च धर्मं च तास्व आयत्तम अवेक्ष्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 51, + "text": "आत्मनॊ जन्मनः कषेत्रं पुण्यं रामाः सनातनम\nऋषीणाम अपि का शक्तिः सरष्टुं रामाम ऋते परजाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 52, + "text": "परिपत्य यदा सूनुर धरणी रेणुगुण्ठितः\nपितुर आश्लिष्यते ऽङगानि किम इवास्त्य अधिकं ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 53, + "text": "स तवं सवयम अनुप्राप्तं साभिलाषम इमं सुतम\nपरेक्षमाणं च काक्षेण किमर्थम अवमन्यसे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 54, + "text": "अण्डानि बिभ्रति सवानि न भिन्दन्ति पिपीलिकाः\nन भरेथाः कथं नु तवं धर्मज्ञः सन सवम आत्मजम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 55, + "text": "न वाससां न रामाणां नापां सपर्शस तथा सुखः\nशिशॊर आलिङ्ग्यमानस्य सपर्शः सूनॊर यथासुखः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 56, + "text": "बराह्मणॊ दविपदां शरेष्ठॊ गौर वरिष्ठा चतुष्पदाम\nगुरुर गरीयसां शरेष्ठः पुत्रः सपर्शवतां वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 57, + "text": "सपृशतु तवां समाश्लिष्य पुत्रॊ ऽयं परियदर्शनः\nपुत्र सपर्शात सुखतरः सपर्शॊ लॊके न विद्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 58, + "text": "तरिषु वर्षेषु पूर्णेषु परजाताहम अरिंदम\nइमं कुमारं राजेन्द्र तव शॊकप्रणाशनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 59, + "text": "आहर्ता वाजिमेधस्य शतसंख्यस्य पौरव\nइति वाग अन्तरिक्षे मां सूतके ऽभयवदत पुरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 60, + "text": "ननु नामाङ्कम आरॊप्य सनेहाद गरामान्तरं गताः\nमूर्ध्नि पुत्रान उपाघ्राय परतिनन्दन्ति मानवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 61, + "text": "वेदेष्व अपि वदन्तीमं मन्त्रवादं दविजातयः\nजातकर्मणि पुत्राणां तवापि विदितं तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 62, + "text": "अङ्गाद अङ्गात संभवसि हृदयाद अभिजायसे\nआत्मा वै पुत्र नामासि स जीव शरदः शतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 63, + "text": "पॊषॊ हि तवदधीनॊ मे संतानम अपि चाक्षयम\nतस्मात तवं जीव मे वत्स सुसुखी शरदां शतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 64, + "text": "तवद अङ्गेभ्यः परसूतॊ ऽयं पुरुषात पुरुषॊ ऽपरः\nसरसीवामल आत्मानं दवितीयं पश्य मे सुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 65, + "text": "यथा हय आहवनीयॊ ऽगनिर गार्पपत्यात परणीयते\nतथा तवत्तः परसूतॊ ऽयं तवम एकः सन दविधाकृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 66, + "text": "मृगापकृष्टेन हि ते मृगयां परिधावता\nअहम आसादिता राजन कुमारी पितुर आश्रमे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 67, + "text": "उर्वशी पूर्वचित्तिश च सहजन्या च मेनका\nविश्वाची च घृताची च षड एवाप्सरसां वराः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 68, + "text": "तासां मां मेनका नाम बरह्मयॊनिर वराप्सराः\nदिवः संप्राप्य जगतीं विश्वामित्राद अजीजनत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 69, + "text": "सा मां हिमवतः पृष्ठे सुषुवे मेनकाप्सराः\nअवकीर्य च मां याता परात्मजम इवासती" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 70, + "text": "किं नु कर्माशुभं पूर्वं कृतवत्य अस्मि जन्मनि\nयद अहं बान्धवैस तयक्ता बाल्ये संप्रति च तवया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 71, + "text": "कामं तवया परित्यक्ता गमिष्याम्य अहम आश्रमम\nइमं तु बालं संत्यक्तुं नार्हस्य आत्मजम आत्मना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 72, + "text": "[दुह]\nन पुत्रम अभिजानामि तवयि जातं शकुन्तले\nअसत्यवचना नार्यः कस ते शरद्धास्यते वचः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 73, + "text": "मेनका निरनुक्रॊशा बन्धकी जननी तव\nयया हिमवतः पृष्ठे निर्माल्येव परवेरिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 74, + "text": "स चापि निरनुक्रॊशः कषत्रयॊनिः पिता तव\nविश्वामित्रॊ बराह्मणत्वे लुब्धः कामपरायणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 75, + "text": "मेनकाप्सरसां शरेष्ठा महर्षीणां च ते पिता\nतयॊर अपत्यं कस्मात तवं पुंश्चलीवाभिधास्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 76, + "text": "अश्रद्धेयम इदं वाक्यं कथयन्ती न लज्जसे\nविशेषतॊ मत्सकाशे दुष्टतापसि गम्यताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 77, + "text": "कव महर्षिः सदैवॊग्रः साप्सरा कव च मेनका\nकव च तवम एवं कृपणा तापसी वेषधारिणी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 78, + "text": "अतिकायश च पुत्रस ते बालॊ ऽपि बलवान अयम\nकथम अल्पेन कालेन शालस्कन्ध इवॊद्गतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 79, + "text": "सुनिकृष्टा च यॊनिस ते पुंश्चली परतिभासि मे\nयदृच्छया कामरागाज जाता मेनकया हय असि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 68, + "shloka": 80, + "text": "सर्वम एतत परॊक्षं मे यत तवं वदसि तापसि\nनाहं तवाम अभिजानामि यथेष्टं गम्यतां तवया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 1, + "text": "[षक]\nराजन सर्षप मात्राणि परच छिद्राणि पश्यसि\nआत्मनॊ बिल्वमात्राणि पश्यन्न अपि न पश्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 2, + "text": "मेनका तरिदशेष्व एव तरिदशाश चानु मेनकाम\nममैवॊद्रिच्यते जन्म दुःषन्त तव जन्मतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 3, + "text": "कषिताव अटसि राजंस तवम अन्तरिक्षे चराम्य अहम\nआवयॊर अन्तरं पश्य मेरुसर्षपयॊर इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 4, + "text": "महेन्द्रस्य कुबेरस्य यमस्य वरुणस्य च\nभवनान्य अनुसंयामि परभावं पश्य मे नृप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 5, + "text": "सत्यश चापि परवादॊ ऽयं यं परवक्ष्यामि ते ऽनघ\nनिदर्शनार्थं न दवेषात तच छरुत्वा कषन्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 6, + "text": "विरूपॊ यावद आदर्शे नात्मनः पश्यते मुखम\nमन्यते तावद आत्मानम अन्येभ्यॊ रूपवत्तरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 7, + "text": "यदा तु मुखम आदर्शे विकृतं सॊ ऽभिवीक्षते\nतदेतरं विजानाति आत्मानं नेतरं जनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 8, + "text": "अतीव रूपसंपन्नॊ न किं चिद अवमन्यते\nअतीव जल्पन दुर्वाचॊ भवतीह विहेठकः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 9, + "text": "मूर्खॊ हि जल्पतां पुंसां शरुत्वा वाचः शुभाशुभाः\nअशुभं वाक्यम आदत्ते पुरीषम इव सूकरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 10, + "text": "पराज्ञस तु जल्पतां पुंसां शरुत्वा वाचः शुभाशुभाः\nगुणवद वाक्यम आदत्ते हंसः कषीरम इवाम्भसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 11, + "text": "अन्यान परिवदन साधुर यथा हि परितप्यते\nतथा परिवदन्न अन्यांस तुष्टॊ भवति दुर्जनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 12, + "text": "अभिवाद्य यथा वृद्धान सन्तॊ गच्छन्ति निर्वृतिम\nएवं सज्जनम आक्रुश्य मूर्खॊ भवति निर्वृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 13, + "text": "सुखं जीवन्त्य अदॊषज्ञा मूर्खा दॊषानुदर्शिनः\nयत्र वाच्याः परैः सन्तः परान आहुस तथाविधान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 14, + "text": "अतॊ हास्यतरं लॊके किं चिद अन्यन न विद्यते\nइदं दुर्जन इत्य आह दुर्जनः सज्जनं सवयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 15, + "text": "सत्यधर्मच्युतात पुंसः करुद्धाद आशीविषाद इव\nअनास्तिकॊ ऽपय उद्विजते जनः किं पुनर आस्तिकः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 16, + "text": "सवयम उत्पाद्य वै पुत्रं सदृशं यॊ ऽवमन्यते\nतस्य देवाः शरियं घनन्ति न च लॊकान उपाश्नुते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 17, + "text": "कुलवंशप्रतिष्ठां हि पितरः पुत्रम अब्रुवन\nउत्तमं सर्वधर्माणां तस्मात पुत्रं न संत्यजेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 18, + "text": "सवपत्नी परभवान पञ्च लब्धान करीतान विवर्धितान\nकृतान अन्यासु चॊत्पन्नान पुत्रान वै मनुर अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 19, + "text": "धर्मकीर्त्य आवहा नॄणां मनसः परीतिवर्धनाः\nतरायन्ते नरकाज जाताः पुत्रा धर्मप्लवाः पितॄन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 20, + "text": "स तवं नृपतिशार्दूल न पुत्रं तयक्तुम अर्हसि\nआत्मानं सत्यधर्मौ च पालयानॊ महीपते\nनरेन्द्र सिंहकपटं न वॊढुं तवम इहार्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 21, + "text": "वरं कूपशताद वापी वरं वापी शतात करतुः\nवरं करतुशतात पुत्रः सत्यं पुत्रशताद वरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 22, + "text": "अश्वमेध सहस्रं च सत्यं च तुलया धृतम\nअश्वमेध सहस्राद धि सत्यम एव विशिष्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 23, + "text": "सर्ववेदाधिगमनं सर्वतीर्थावगाहनम\nसत्यं च वदतॊ राजन समं वा सयान न वा समम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 24, + "text": "नास्ति सत्यात परॊ धर्मॊ न सत्याद विद्यते परम\nन हि तीव्रतरं किं चिद अनृताद इह विद्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 25, + "text": "राजन सत्यं परं बरह्मसत्यं च समयः परः\nमा तयाक्षीः समयं राजन सत्यं संगतम अस्तु ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 26, + "text": "अनृते चेत परसङ्गस ते शरद्दधासि न चेत सवयम\nआत्मनॊ हन्त गच्छामि तवादृशे नास्ति संगतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 27, + "text": "ऋते ऽपि तवयि दुःषन्त शौल राजावतंसकाम\nचतुरन्ताम इमाम उर्वीं पुत्रॊ मे पालयिष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 28, + "text": "[व]\nएतावद उक्त्वा वचनं परातिष्ठत शकुन्तला\nअथान्तरिक्षे दुःषन्तं वाग उवाचाशरीरिणी\nऋत्विक पुरॊहिताचार्यैर मन्त्रिभिश चावृतं तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 29, + "text": "भस्त्रा माता पितुः पुत्रॊ येन जातः स एव सः\nभरस्व पुत्रं दुःषन्त मावमंस्थाः शकुन्तलाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 30, + "text": "रेतॊधाः पुत्र उन्नयति नरदेव यमक्षयात\nतवं चास्य धाता गर्भस्य सत्यम आह शकुन्तला" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 31, + "text": "जाया जनयते पुत्रम आत्मनॊ ऽङगं दविधाकृतम\nतस्माद भरस्व दुःषन्त पुत्रं शाकुन्तलं नृप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 32, + "text": "अभूतिर एषा कस तयज्याज जीवञ जीवन्तम आत्मजम\nशाकुन्तलं महात्मानं दौःषन्तिं भर पौरव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 33, + "text": "भर्तव्यॊ ऽयं तवया यस्माद अस्माकं वचनाद अपि\nतस्माद भवत्व अयं नाम्ना भरतॊ नाम ते सुतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 34, + "text": "तच छरुत्वा पौरवॊ राजा वयाहृतं वै दिवौकसाम\nपुरॊहितम अमात्यांश च संप्रहृष्टॊ ऽबरवीद इदम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 35, + "text": "शृण्वन्त्व एतद भवन्तॊ ऽसय देवदूतस्य भाषितम\nअहम अप्य एवम एवैनं जानामि सवयम आत्मजम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 36, + "text": "यद्य अहं वचनाद एव गृह्णीयाम इमम आत्मजम\nभवेद धि शङ्का लॊकस्य नैवं शुद्धॊ भवेद अयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 37, + "text": "तं विशॊध्य तदा राजा देवदूतेन भारत\nहृष्टः परमुदितश चापि परतिजग्राह तं सुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 38, + "text": "मूर्ध्नि चैनम उपाघ्राय सस्नेहं परिषस्वजे\nसभाज्यमानॊ विप्रैश च सतूयमानश च बन्दिभिः\nस मुदं परमां लेभे पुत्र संस्पर्शजां नृपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 39, + "text": "तां चैव भार्यां धर्मज्ञः पूजयाम आस धर्मतः\nअब्रवीच चैव तां राजा सान्त्वपूर्वम इदं वचः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 40, + "text": "कृतॊ लॊकपरॊक्षॊ ऽयं संबन्धॊ वै तवया सह\nतस्माद एतन मया देवि तवच छुद्ध्य अर्थं विचारितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 41, + "text": "मन्यते चैव लॊकस ते सत्रीभावान मयि संगतम\nपुत्रश चायं वृतॊ राज्ये मया तस्माद विचारितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 42, + "text": "यच च कॊपितयात्यर्थं तवयॊक्तॊ ऽसम्य अप्रियं परिये\nपरणयिन्या विशालाक्षि तत कषान्तं ते मया शुभे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 43, + "text": "ताम एवम उक्त्वा राजर्षिर दुःषन्तॊ महिषीं परियाम\nवासॊभिर अन्नपानैश च पूजयाम आस भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 44, + "text": "दुःषन्तश च ततॊ राजा पुत्रं शाकुन्तलं तदा\nभरतं नामतः कृत्वा यौवराज्ये ऽभयषेचयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 45, + "text": "तस्य तत परथितं चक्रं परावर्तत महात्मनः\nभास्वरं दिव्यम अजितं लॊकसंनादनं महत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 46, + "text": "स विजित्य महीपालांश चकार वशवर्तिनः\nचकार च सतां धर्मं पराप चानुत्तमं यशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 47, + "text": "स राजा चक्रवर्त्य आसीत सार्वभौमः परतापवान\nईजे च बहुभिर यज्ञैर यथा शक्रॊ मरुत्पतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 48, + "text": "याजयाम आस तं कण्वॊ दक्षवद भूरिदक्षिणम\nशरीमान गॊविततं नाम वाजिमेधम अवाप सः\nयस्मिन सहस्रं पद्मानां कण्वाय भरतॊ ददौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 49, + "text": "भरताद भारती कीर्तिर येनेदं भारतं कुलम\nअपरे ये च पूर्वे च भारता इति विश्रुताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 50, + "text": "भरतस्यान्ववाये हि देवकल्पा महौजसः\nबभूवुर बरह्मकल्पाश च बहवॊ राजसत्तमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 69, + "shloka": 51, + "text": "येषाम अपरिमेयानि नामधेयानि सर्वशः\nतेषां तु ते यथामुख्यं कीर्तयिष्यामि भारत\nमहाभागान देवकल्पान सत्यार्जव परायणान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nपरजापतेस तु दक्षस्य मनॊर वैवस्वतस्य च\nभरतस्य कुरॊः पूरॊर अजमीढस्य चान्वये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 2, + "text": "यादवानाम इमं वंशं पौरवाणां च सर्वशः\nतथैव भारतानां च पुण्यं सवस्त्य अयनं महत\nधन्यं यशस्यम आयुष्यं कीर्तयिष्यामि ते ऽनघ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 3, + "text": "तेजॊभिर उदिताः सर्वे महर्षिसमतेजसः\nदश परचेतसः पुत्राः सन्तः पूर्वजनाः समृताः\nमेघजेनाग्निना ये ते पूर्वं दग्धा महौजसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 4, + "text": "तेभ्यः पराचेतसॊ जज्ञे दक्षॊ दक्षाद इमाः परजाः\nसंभूताः पुरुषव्याघ्र स हि लॊकपितामहः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 5, + "text": "वीरिण्या सह संगम्य दक्षः पराचेतसॊ मुनिः\nआत्मतुल्यान अजनयत सहस्रं संशितव्रतान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 6, + "text": "सहस्रसंख्यान समितान सुतान दक्षस्य नारदः\nमॊक्षम अध्यापयाम आस सांख्यज्ञानम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 7, + "text": "ततः पञ्चाशतं कन्याः पुत्रिका अभिसंदधे\nपरजापतेः परजा दक्षः सिसृक्षुर जनमेजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 8, + "text": "ददौ स दश धर्माय कश्यपाय तरयॊदश\nकालस्य नयने युक्ताः सप्त विंशतिम इन्दवे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 9, + "text": "तरयॊदशानां पत्नीनां या तु दाक्षायणी वरा\nमारीचः कश्यपस तस्याम आदित्यान समजीजनत\nइन्द्रादीन वीर्यसंपन्नान विवस्वन्तम अथापि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 10, + "text": "विवस्वतः सुतॊ जज्ञे यमॊ वैवस्वतः परभुः\nमार्तण्डश च यमस्यापि पुत्रॊ राजन्न अजायत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 11, + "text": "मार्तण्डस्य मनुर धीमान अजायत सुतः परभुः\nमनॊर वंशॊ मानवानां ततॊ ऽयं परथितॊ ऽभवत\nबरह्मक्षत्रादयस तस्मान मनॊर जातास तु मानवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 12, + "text": "तत्राभवत तदा राजन बरह्मक्षत्रेण संगतम\nबराह्मणा मानवास तेषां साङ्गं वेदम अदीधरन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 13, + "text": "वेनं धृष्णुं नरिष्यन्तं नाभागेक्ष्वाकुम एव च\nकरूषम अथ शर्यातिं तत्रैवात्राष्टमीम इलाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 14, + "text": "पृषध्र नवमान आहुः कषत्रधर्मपरायणान\nनाभागारिष्ट दशमान मनॊः पुत्रान महाबलान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 15, + "text": "पञ्चाशतं मनॊः पुत्रास तथैवान्ये ऽभवन कषितौ\nअन्यॊन्यभेदात ते सर्वे निनेशुर इति नः शरुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 16, + "text": "पुरूरवास ततॊ विद्वान इलायां समपद्यत\nसा वै तस्याभवन माता पिता चेति हि नः शरुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 17, + "text": "तरयॊदश समुद्रस्य दवीपान अश्नन पुरूरवाः\nअमानुषैर वृतः सत्त्वैर मानुषः सन महायशाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 18, + "text": "विप्रैः स विग्रहं चक्रे वीर्यॊन्मत्तः पुरूरवाः\nजहार च स विप्राणां रत्नान्य उत्क्रॊशताम अपि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 19, + "text": "सनत्कुमारस तं राजन बरह्मलॊकाद उपेत्य ह\nअनुदर्शयां ततश चक्रे परत्यगृह्णान न चाप्य असौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ महर्षिभिः करुद्धैः शप्तः सद्यॊ वयनश्यत\nलॊभान्वितॊ मदबलान नष्टसंज्ञॊ नराधिपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 21, + "text": "स हि गन्धर्वलॊकस्थ उर्वश्या सहितॊ विराट\nआनिनाय करियार्थे ऽगनीन यथावद विहितांस तरिधा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 22, + "text": "षट पुत्रा जज्ञिरे ऽथैलाद आयुर धीमान अमावसुः\nदृढायुश च वनायुश च शरुतायुश चॊर्वशी सुताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 23, + "text": "नहुषं वृद्धशर्माणं रजिं रम्भम अनेनसम\nसवर भावनी सुतान एतान आयॊः पुत्रान परचक्षते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 24, + "text": "आयुषॊ नहुषः पुत्रॊ धीमान सत्यपराक्रमः\nराज्यं शशास सुमहद धर्मेण पृथिवीपतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 25, + "text": "पितॄन देवान ऋषीन विप्रान गन्धर्वॊरगराक्षसान\nनहुषः पालयाम आस बरह्मक्षत्रम अथॊ विशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 26, + "text": "स हत्वा दस्यु संघातान ऋषीन करम अदापयत\nपशुवच चैव तान पृष्ठे वाहयाम आस वीर्यवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 27, + "text": "कारयाम आस चेन्द्रत्वम अभिभूय दिवौकसः\nतेजसा तपसा चैव विक्रमेणौजसा तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 28, + "text": "यतिं ययातिं संयातिम आयातिं पाञ्चम उद्धवम\nनहुषॊ जनयाम आस षट पुत्रान परियवाससि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 29, + "text": "ययातिर नाहुषः सम्राड आसीत सत्यपराक्रमः\nस पालयाम आस महीम ईजे च विविधैः सवैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 30, + "text": "अतिशक्त्या पितॄन अर्चन देवांश च परयतः सदा\nअन्वगृह्णात परजाः सर्वा ययातिर अपराजितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 31, + "text": "तस्य पुत्रा महेष्वासाः सर्वैः समुदिता गुणैः\nदेव यान्यां महाराज शर्मिष्ठायां च जज्ञिरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 32, + "text": "देव यान्याम अजायेतां यदुस तुर्वसुर एव च\nदरुह्युश चानुश च पूरुश च शर्मिष्ठायां परजज्ञिरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 33, + "text": "स शाश्वतीः समा राजन परजा धर्मेण पालयन\nजराम आर्छन महाघॊरां नाहुषॊ रूपनाशिनीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 34, + "text": "जराभिभूतः पुत्रान स राजा वचनम अब्रवीत\nयदुं पूरुं तुर्वसुं च दरुह्युं चानुं च भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 35, + "text": "यौवनेन चरन कामान युवा युवतिभिः सह\nविहर्तुम अहम इच्छामि साह्यं कुरुत पुत्रकाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 36, + "text": "तं पुत्रॊ देवयानेयः पूर्वजॊ यदुर अब्रवीत\nकिं कार्यं भवतः कार्यम अस्माभिर यौवनेन च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 37, + "text": "ययातिर अब्रवीत तं वै जरा मे परतिगृह्यताम\nयौवनेन तवदीयेन चरेयं विषयान अहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 38, + "text": "यजतॊ दीर्घसत्रैर मे शापाच चॊशनसॊ मुनेः\nकामार्थः परिहीणॊ मे तप्ये ऽहं तेन पुत्रकाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 39, + "text": "मामकेन शरीरेण राज्यम एकः परशास्तु वः\nअहं तन्वाभिनवया युवा कामान अवाप्नुयाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 40, + "text": "न ते तस्य परत्यगृह्णन यदुप्रभृतयॊ जराम\nतम अब्रवीत ततः पूरुः कनीयान सत्यविक्रमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 41, + "text": "राजंश चराभिनवया तन्वा यौवनगॊचरः\nअहं जरां समास्थाय राज्ये सथास्यामि त आज्ञया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 42, + "text": "एवम उक्तः स राजर्षिर तपॊ वीर्यसमाश्रयात\nसंचारयाम आस जरां तदा पुत्रे महात्मनि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 43, + "text": "पौरवेणाथ वयसा राजा यौवनम आस्थितः\nयायातेनापि वयसा राज्यं पूरुर अकारयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 44, + "text": "ततॊ वर्षसहस्रान्ते ययातिर अपराजितः\nअतृप्त एव कामानां पूरुं पुत्रम उवाच ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 45, + "text": "तवया दायादवान अस्मि तवं मे वंशकरः सुतः\nपौरवॊ वंश इति ते खयातिं लॊके गमिष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 70, + "shloka": 46, + "text": "ततः स नृपशार्दूलः पूरुं राज्ये ऽभिषिच्य च\nकालेन महता पश्चात कालधर्मम उपेयिवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nययातिः पूर्वकॊ ऽसमाकं दशमॊ यः परजापतेः\nकथं स शुक्रतनयां लेभे परमदुर्लभाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 2, + "text": "एतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं विस्तरेण दविजॊत्तम\nआनुपूर्व्या च मे शंस पूरॊर वंशकरान पृथक" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 3, + "text": "[व]\nययातिर आसीद राजर्षिर देवराजसमद्युतिः\nतं शुक्रवृष पर्वाणौ वव्राते वै यथा पुरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 4, + "text": "तत ते ऽहं संप्रवक्ष्यामि पृच्छतॊ जनमेजय\nदेवयान्याश च संयॊगं ययातेर नाहुषस्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 5, + "text": "सुराणाम असुराणां च समजायत वै मिथः\nऐश्वर्यं परति संघर्षस तरैलॊक्ये सचराचरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 6, + "text": "जिगीषया ततॊ देवा वव्रिर आङ्गिरसं मुनिम\nपौरॊहित्येन याज्यार्थे काव्यं तूशनसं परे\nबराह्मणौ ताव उभौ नित्यम अन्यॊन्यस्पर्धिनौ भृशम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 7, + "text": "तत्र देवा निजघ्नुर यान दानवान युधि संगतान\nतान पुनर जीवयाम आस काव्यॊ विद्या बलाश्रयात\nततस ते पुनर उत्थाय यॊधयां चक्रिरे सुरान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 8, + "text": "असुरास तु निजघ्नुर यान सुरान समरमूर्धनि\nन तान संजीवयाम आस बृहस्पतिर उदारधीः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 9, + "text": "न हि वेद स तां विद्यां यां काव्यॊ वेद वीर्यवान\nसंजीवनीं ततॊ देवा विषादम अगमन परम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 10, + "text": "ते तु देवा भयॊद्विग्नाः काव्याद उशनसस तदा\nऊचुः कचम उपागम्य जयेष्ठं पुत्रं बृहस्पतेः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 11, + "text": "भजमानान भजस्वास्मान कुरु नः साह्यम उत्तमम\nयासौ विद्या निवसति बराह्मणे ऽमिततेजसि\nशुक्रे ताम आहर कषिप्रं भागभान नॊ भविष्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 12, + "text": "वृषपर्व समीपे स शक्यॊ दरष्टुं तवया दविजः\nरक्षते दानवांस तत्र न स रक्षत्य अदानवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 13, + "text": "तम आराधयितुं शक्तॊ भवान पूर्ववयाः कविम\nदेव यानीं च दयितां सुतां तस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 14, + "text": "तवम आराधयितुं शक्तॊ नान्यः कश चन विद्यते\nशीलदाक्षिण्य माधुर्यैर आचारेण दमेन च\nदेव यान्यां हि तुष्टायां विद्यां तां पराप्स्यसि धरुवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 15, + "text": "तथेत्य उक्त्वा ततः परायाद बृहस्पतिसुतः कचः\nतदाभिपूजितॊ देवैः समीपं वृषपर्वणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 16, + "text": "स गत्वा तवरितॊ राजन देवैः संप्रेषितः कचः\nअसुरेन्द्र पुरे शुक्रं दृष्ट्वा वाक्यम उवाच ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 17, + "text": "ऋषेर अङ्गिरसः पौत्रं पुत्रं साक्षाद बृहस्पतेः\nनाम्ना कच इति खयातं शिष्यं गृह्णातु मां भवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 18, + "text": "बरह्मचर्यं चरिष्यामि तवय्य अहं परमं गुरौ\nअनुमन्यस्व मां बरह्मन सहस्रं परिवत्सरान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 19, + "text": "[षुक्र]\nकच सुस्वागतं ते ऽसतु परतिगृह्णामि ते वचः\nअर्चयिष्ये ऽहम अर्च्यं तवाम अर्चितॊ ऽसतु बृहस्पतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 20, + "text": "[व]\nकचस तु तं तथेत्य उक्त्वा परतिजग्राह तद वरतम\nआदिष्टं कवि पुत्रेण शुक्रेणॊशनसा सवयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 21, + "text": "वरतस्य वरतकालं स यथॊक्तं परत्यगृह्णत\nआराधयन्न उपाध्यायं देव यानीं च भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 22, + "text": "नित्यम आराधयिष्यंस तां युवा यौवनग आमुखे\nगायन नृत्यन वादयंश च देव यानीम अतॊषयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 23, + "text": "संशीलयन देव यानीं कन्यां संप्राप्तयौवनाम\nपुष्पैः फलैः परेषणैश च तॊषयाम आस भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 24, + "text": "देव यान्य अपि तं विप्रं नियमव्रतचारिणम\nअनुगायमाना ललना रहः पर्यचरत तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 25, + "text": "पञ्चवर्षशतान्य एवं कचस्य चरतॊ वरतम\nतत्रातीयुर अथॊ बुद्ध्वा दानवास तं ततः कचम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 26, + "text": "गा रक्षन्तं वने दृष्ट्वा रहस्य एकम अमर्षिताः\nजघ्नुर बृहस्पतेर दवेषाद विद्या रक्षार्थम एव च\nहत्वा शाला वृकेभ्यश च परायच्छंस तिलशः कृतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 27, + "text": "ततॊ गावॊ निवृत्तास ता अगॊपाः सवं निवेशनम\nता दृष्ट्वा रहिता गास तु कचेनाभ्यागता वनात\nउवाच वचनं काले देव यान्य अथ भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 28, + "text": "अहुतं चाग्निहॊत्रं ते सूर्यश चास्तं गतः परभॊ\nअगॊपाश चागता गावः कचस तात न दृश्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 29, + "text": "वयक्तं हतॊ मृतॊ वापि कचस तात भविष्यति\nतं विना न च जीवेयं कचं सत्यं बरवीमि ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 30, + "text": "[षुक्र]\nअयम एहीति शब्देन मृतं संजीवयाम्य अहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 31, + "text": "[व]\nततः संजीवनीं विद्यां परयुज्य कचम आह्वयत\nआहूतः परादुरभवत कचॊ ऽरिष्टॊ ऽथ विद्यया\nहतॊ ऽहम इति चाचख्यौ पृष्टॊ बराह्मण कन्यया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 32, + "text": "स पुनर देव यान्यॊक्तः पुष्पाहारॊ यदृच्छया\nवनं ययौ ततॊ विप्र ददृशुर दानवाश च तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ दवितीयं हत्वा तं दग्ध्वा कृत्वा च चूर्णशः\nपरायच्छन बराह्मणायैव सुरायाम असुरास तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 34, + "text": "देव यान्य अथ भूयॊ ऽपि वाक्यं पितरम अब्रवीत\nपुष्पाहारः परेषणकृत कचस तात न दृश्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 35, + "text": "[षुक्र]\nबृहस्पतेः सुतः पुत्रि कचः परेतगतिं गतः\nविद्यया जीवितॊ ऽपय एवं हन्यते करवाणि किम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 36, + "text": "मैवं शुचॊ मा रुद देव यानि; न तवादृशी मर्त्यम अनुप्रशॊचेत\nसुराश च विश्वे च जगच च सर्वम; उपथितां वैकृतिम आनमन्ति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 37, + "text": "[देव]\nयस्याङ्गिरा वृद्धतमः पितामहॊ; बृहस्पतिश चापि पिता तपॊधनः\nऋषेः पुत्रं तम अथॊ वापि पौत्रं; कथं न शॊचेयम अहं न रुद्याम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 38, + "text": "स बरह्म चारी च तपॊधनश च; सदॊत्थितः कर्मसु चैव दक्षः\nकचस्य मार्गं परतिपत्स्ये न भॊक्ष्ये; परियॊ हि मे तात कचॊ ऽभिरूपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 39, + "text": "[षुक्र]\nअसंशयं माम असुरा दविषन्ति; ये मे शिष्यं नागसं सूदयन्ति\nअब्राह्मणं कर्तुम इच्छन्ति रौद्रास; ते मां यथा परस्तुतं दानवैर हि\nअप्य अस्य पापस्य भवेद इहान्तः; कं बरह्महत्या न दहेद अपीन्द्रम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 40, + "text": "[व]\nसंचॊदितॊ देव यान्या महर्षिः पुनर आह्वयत\nसंरम्भेणैव काव्यॊ हि बृहस्पतिसुतं कचम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 41, + "text": "गुरॊर भीतॊ विद्यया चॊपहूतः; शनैर वाचं जठरे वयाजगार\nतम अब्रवीत केन पथॊपनीतॊ; ममॊदरे तिष्ठसि बरूहि विप्र" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 42, + "text": "[क]\nभवत्प्रसादान न जहाति मां समृतिः; समरे च सर्वं यच च यथा च वृत्तम\nन तव एवं सयात तपसॊ वययॊ मे; ततः कलेशं घॊरम इमं सहामि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 43, + "text": "असुरैः सुरायां भवतॊ ऽसमि दत्तॊ; हत्वा दग्ध्वा चूर्णयित्वा च काव्य\nबराह्मीं मायाम आसुरी चैव माया; तवयि सथिते कथम एवातिवर्तेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 44, + "text": "[ष]\nकिं ते परियं करवाण्य अद्य वत्से; वधेन मे जीवितं सयात कचस्य\nनान्यत्र कुक्षेर मम भेदनेन; दृश्येत कचॊ मद्गतॊ देव यानि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 45, + "text": "[देव]\nदवौ मां शॊकाव अग्निकल्पौ दहेतां; कचस्य नाशस तव चैवॊपघातः\nकचस्य नाशे मम नास्ति शर्म; तवॊपघाते जीवितुं नास्मि शक्ता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 46, + "text": "[ष]\nसंसिद्ध रूपॊ ऽसि बृहस्पतेः सुत; यत तवां भक्तं भजते देव यानी\nविद्याम इमां पराप्नुहि जीवनीं तवं; न चेद इन्द्रः कच रूपी तवम अद्य" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 47, + "text": "न निवर्तेत पुनर जीवन कश चिद अन्यॊ ममॊदरात\nबराह्मणं वर्जयित्वैकं तस्माद विद्याम अवाप्नुहि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 48, + "text": "पुत्रॊ भूत्वा भावय भावितॊ माम; अस्माद देहाद उपनिष्क्रम्य तात\nसमीक्षेथा धर्मवतीम अवेक्षां; गुरॊः सकाशात पराप्य विद्यां सविद्यः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 49, + "text": "[व]\nगुरॊः सकाशात समवाप्य विद्यां; भित्त्वा कुक्षिं निर्विचक्राम विप्रः\nकचॊ ऽभिरूपॊ दक्षिणं बराह्मणस्य; शुक्लात्यये पौर्णमास्याम इवेन्दुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 50, + "text": "दृष्ट्वा च तं पतितं बरह्मराशिम; उत्थापयाम आस मृतं कचॊ ऽपि\nविद्यां सिद्धां ताम अवाप्याभिवाद्य; ततः कचस तं गुरुम इत्य उवाच" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 51, + "text": "ऋतस्य दातारम अनुत्तमस्य; निधिं निधीनां चतुरन्वयानाम\nये नाद्रियन्ते गुरुम अर्चनीयं; पालाँल लॊकांस ते वरजन्त्य अप्रतिष्ठान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 52, + "text": "[व]\nसुरा पानाद वञ्चनां परापयित्वा; संज्ञा नाशं चैव तथातिघॊरम\nदृष्ट्वा कचं चापि तथाभिरूपं; पीतं तदा सुरया मॊहितेन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 53, + "text": "समन्युर उत्थाय महानुभावस; तदॊशना विप्रहितं चिकीर्षुः\nकाव्यः सवयं वाक्यम इदं जगाद; सुरा पानं परति वै जातशङ्कः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 54, + "text": "यॊ बराह्मणॊ ऽदय परभृतीह कश चिन; मॊहात सुरां पास्यति मन्दबुद्धिः\nअपेतधर्मॊ बरह्महा चैव स सयाद; अस्मिँल लॊके गर्हितः सयात परे च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 55, + "text": "मया चेमां विप्र धर्मॊक्ति सीमां; मर्यादां वै सथापितां सर्वलॊके\nसन्तॊ विप्राः शुश्रुवांसॊ गुरूणां; देवा लॊकाश चॊपशृण्वन्तु सर्वे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 56, + "text": "इतीदम उक्त्वा स महानुभावस; तपॊ निधीनां निधिर अप्रमेयः\nतान दानवान दैवविमूढबुद्धीन; इदं समाहूय वचॊ ऽभयुवाच" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 57, + "text": "आचक्षे वॊ दानवा बालिशाः सथ; सिद्धः कचॊ वत्स्यति मत्सकाशे\nसंजीवनीं पराप्य विद्यां महार्थां; तुल्यप्रभावॊ बरह्मणा बरह्मभूतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 71, + "shloka": 58, + "text": "गुरॊर उष्य सकाशे तु दशवर्षशतानि सः\nअनुज्ञातः कचॊ गन्तुम इयेष तरिदशालयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 72, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nसमावृत्त वरतं तं तु विसृष्टं गुरुणा तदा\nपरस्थितं तरिदशावासं देव यान्य अब्रवीद इदम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 72, + "shloka": 2, + "text": "ऋषेर अङ्गिरसः पौत्र वृत्तेनाभिजनेन च\nभराजसे विद्यया चैव तपसा च दमेन च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 72, + "shloka": 3, + "text": "ऋषिर यथाङ्गिरा मान्यः पितुर मम महायशाः\nतथा मान्यश च पूज्यश च भूयॊ मम बृहस्पतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 72, + "shloka": 4, + "text": "एवं जञात्वा विजानीहि यद बरवीमि तपॊधन\nवरतस्थे नियमॊपेते यथा वर्ताम्य अहं तवयि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 72, + "shloka": 5, + "text": "स समावृत्त विद्यॊ मां भक्तां भजितुम अर्हसि\nगृहाण पाणिं विधिवन मम मन्त्रपुरस्कृतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 72, + "shloka": 6, + "text": "[कच]\nपूज्यॊ मान्यश च भगवान यथा तव पिता मम\nतथा तवम अनवद्याङ्गि पूजनीयतरा मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 72, + "shloka": 7, + "text": "आत्मप्राणैः परियतमा भार्गवस्य महात्मनः\nतवं भद्रे धर्मतः पूज्या गुरुपुत्री सदा मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 72, + "shloka": 8, + "text": "यथा मम गुरुर नित्यं मान्यः शुक्रः पिता तव\nदेव यानि तथैव तवं नैवं मां वक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 72, + "shloka": 9, + "text": "[देव]\nगुरुपुत्रस्य पुत्रॊ वै न तु तवम असि मे पितुः\nतस्मान मान्यश च पूज्यश च ममापि तवं दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 72, + "shloka": 10, + "text": "असुरैर हन्यमाने च कच तवयि पुनः पुनः\nतदा परभृति या परीतिस तां तवम एव समरस्व मे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 72, + "shloka": 11, + "text": "सौहार्दे चानुरागे च वेत्थ मे भक्तिम उत्तमाम\nन माम अर्हसि धर्मज्ञ तयक्तुं भक्ताम अनागसम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 72, + "shloka": 12, + "text": "[क]\nअनियॊज्ये नियॊगे मां नियुनक्षि शुभव्रते\nपरसीद सुभ्रु तवं मह्यं गुरॊर गुरुतरी शुभे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 72, + "shloka": 13, + "text": "यत्रॊषितं विशालाक्षि तवया चन्द्रनिभानने\nतत्राहम उषितॊ भद्रे कुक्षौ काव्यस्य भामिनि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 72, + "shloka": 14, + "text": "भगिनी धर्मतॊ मे तवं मैवं वॊचः शुभानने\nसुखम अस्म्य उषितॊ भद्रे न मन्युर विद्यते मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 72, + "shloka": 15, + "text": "आपृच्छे तवां गमिष्यामि शिवम आशंस मे पथि\nअविरॊधेन धर्मस्य समर्तव्यॊ ऽसमि कथान्तरे\nअप्रमत्तॊत्थिता नित्यम आराधय गुरुं मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 72, + "shloka": 16, + "text": "[देव]\nयदि मां धर्मकामार्थे परत्याख्यास्यसि चॊदितः\nततः कच न ते विद्या सिद्धिम एषा गमिष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 72, + "shloka": 17, + "text": "[क]\nगुरुपुत्रीति कृत्वाहं परत्याचक्षे न दॊषतः\nगुरुणा चाभ्यनुज्ञातः कामम एवं शपस्व माम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 72, + "shloka": 18, + "text": "आर्षं धर्मं बरुवाणॊ ऽहं देव यानि यथा तवया\nशप्तॊ नार्हॊ ऽसमि शापस्य कामतॊ ऽदय न धर्मतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 72, + "shloka": 19, + "text": "तस्माद भवत्या यः कामॊ न तथा स भविष्यति\nऋषिपुत्रॊ न ते कश चिज जातु पाणिं गरहीष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 72, + "shloka": 20, + "text": "फलिष्यति न ते विद्या यत तवं माम आत्थ तत तथा\nअध्यापयिष्यामि तु यं तस्य विद्या फलिष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 72, + "shloka": 21, + "text": "[व]\nएवम उक्त्वा दविजश्रेष्ठॊ देव यानीं कचस तदा\nतरिदशेशालयं शीघ्रं जगाम दविजसत्तमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 72, + "shloka": 22, + "text": "तम आगतम अभिप्रेक्ष्य देवा इन्द्रपुरॊगमाः\nबृहस्पतिं सभाज्येदं कचम आहुर मुदान्विताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 72, + "shloka": 23, + "text": "यत तवम अस्मद्धितं कर्म चकर्थ परमाद्भुतम\nन ते यशः परणशिता भागभान नॊ भविष्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nकृतविद्ये कचे पराप्ते हृष्टरूपा दिवौकसः\nकचाद अधीत्य तां विद्यां कृतार्था भरतर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 2, + "text": "सर्व एव समागम्य शतक्रतुम अथाब्रुवन\nकालस ते विक्रमस्याद्य जहि शत्रून पुरंदर" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 3, + "text": "एवम उक्तस तु सहितैस तरिदशैर मघवांस तदा\nतथेत्य उक्त्वॊपचक्राम सॊ ऽपश्यत वने सत्रियः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 4, + "text": "करीडन्तीनां तु कन्यानां वने चैत्ररथॊपमे\nवायुभूतः स वस्त्राणि सर्वाण्य एव वयमिश्रयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ जलात समुत्तीर्य कन्यास ताः सहितास तदा\nवस्त्राणि जगृहुस तानि यथासन्नान्य अनेकशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 6, + "text": "तत्र वासॊ देव यान्याः शर्मिष्ठा जगृहे तदा\nवयतिमिश्रम अजानन्ती दुहिता वृषपर्वणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 7, + "text": "ततस तयॊर मिथस तत्र विरॊधः समजायत\nदेव यान्याश च राजेन्द्र शर्मिष्ठायाश च तत कृते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 8, + "text": "[देव]\nकस्माद गृह्णासि मे वस्त्रं शिष्या भूत्वा ममासुरि\nसमुदाचार हीनाया न ते शरेयॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 9, + "text": "[षर]\nआसीनं च शयानं च पिता ते पितरं मम\nसतौति वन्दति चाभीक्ष्णं नीचैः सथित्वा विनीतवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 10, + "text": "याचतस तवं हि दुहिता सतुवतः परतिगृह्णतः\nसुताहं सतूयमानस्य ददतॊ ऽपरतिगृह्णतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 11, + "text": "अनायुधा सायुधाया रिक्ता कषुभ्यसि भिक्षुकि\nलप्स्यसे परतियॊद्धारं न हि तवां गणयाम्य अहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 12, + "text": "[व]\nसमुच्छ्रयं देव यानीं गतां सक्तां च वाससि\nशर्मिष्ठा पराक्षिपत कूपे ततः सवपुरम आव्रजत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 13, + "text": "हतेयम इति विज्ञाय शर्मिष्ठा पापनिश्चया\nअनवेक्ष्य ययौ वेश्म करॊधवेगपरायणाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 14, + "text": "अथ तं देशम अभ्यागाद ययातिर नहुषात्मजः\nशरान्तयुग्यः शरान्तहयॊ मृगलिप्सुः पिपासितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 15, + "text": "स नाहुषः परेक्षमाण उदपानं गतॊदकम\nददर्श कन्यां तां तत्र दीप्ताम अग्निशिखाम इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 16, + "text": "ताम अपृच्छत स दृष्ट्वैव कन्याम अमर वर्णिनीम\nसान्त्वयित्वा नृपश्रेष्ठः साम्ना परमवल्गुना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 17, + "text": "का तवं ताम्रनखी शयामा सुमृष्टमणिकुण्डला\nदीर्घं धयायसि चात्यर्थं कस्माच छवसिषि चातुरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 18, + "text": "कथं च पतितास्य अस्मिन कूपे वीरुत तृणावृते\nदुहिता चैव कस्य तवं वद सर्वं सुमध्यमे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 19, + "text": "[देव]\nयॊ ऽसौ देवैर हतान दैत्यान उत्थापयति विद्यया\nतस्य शुक्रस्य कन्याहं स मां नूनं न बुध्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 20, + "text": "एष मे दक्षिणॊ राजन पाणिस ताम्रनखाङ्गुलिः\nसमुद्धर गृहीत्वा मां कुलीनस तवं हि मे मतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 21, + "text": "जानामि हि तवां संशान्तं वीर्यवन्तं यशस्विनम\nतस्मान मां पतिताम अस्मात कूपाद उद्धर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 22, + "text": "[व]\nताम अथ बराह्मणीं सत्रीं च विज्ञाय नहुषात्मजः\nगृहीत्वा दक्षिणे पाणाव उज्जहार ततॊ ऽवटात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 23, + "text": "उद्धृत्य चैनां तरसा तस्मात कूपान नराधिपः\nआमन्त्रयित्वा सुश्रॊणीं ययातिः सवपुरं ययौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 24, + "text": "[देव]\nतवरितं घूर्णिके गच्छ सर्वम आचक्ष्व मे पितुः\nनेदानीं हि परवेक्यामि नगरं वृषपर्वणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 25, + "text": "[व]\nसा तु वै तवरितं गत्वा घूर्णिकासुरमन्दिरम\nदृष्ट्वा काव्यम उवाचेदं संभ्रमाविष्टचेतना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 26, + "text": "आचक्षे ते महाप्राज्ञ देव यानी वने हता\nशर्मिष्ठया महाभाग दुहित्रा वृषपर्वणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 27, + "text": "शरुत्वा दुहितरं काव्यस तत्र शर्मिष्ठया हताम\nतवरया निर्ययौ दुःखान मार्गमाणः सुतां वने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 28, + "text": "दृष्ट्वा दुहितरं काव्यॊ देव यानीं ततॊ वने\nबाहुभ्यां संपरिष्वज्य दुःखितॊ वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 29, + "text": "आत्मदॊषैर नियच्छन्ति सर्वे दुःखसुखे जनाः\nमन्ये दुश्चरितं ते ऽसति यस्येयं निष्कृतिः कृता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 30, + "text": "[देव]\nनिष्कृतिर मे ऽसतु वा मास्तु शृणुष्वावहितॊ मम\nशर्मिष्ठया यद उक्तास्मि दुहित्रा वृषपर्वणः\nसत्यं किलैतत सा पराह दैत्यानाम असि गायनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 31, + "text": "एवं हि मे कथयति शर्मिष्ठा वार्षपर्वणी\nवचनं तीक्ष्णपरुषं करॊधरक्तेक्षणा भृशम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 32, + "text": "सतुवतॊ दुहिता हि तवं याचतः परतिगृह्णतः\nसुताहं सतूयमानस्य ददतॊ ऽपरतिगृह्णतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 33, + "text": "इति माम आह शर्मिष्ठा दुहिता वृषपर्वणः\nकरॊधसंरक्तनयना दर्पपूर्णा पुनः पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 34, + "text": "यद्य अहं सतुवतस तात दुहिता परतिगृह्णतः\nपरसादयिष्ये शर्मिष्ठाम इत्य उक्ता हि सखी मया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 35, + "text": "[षुक्र]\nसतुवतॊ दुहिता न तवं भद्रे न परतिगृह्णतः\nअस्तॊतुः सतुयमानस्य दुहिता देव यान्य असि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 73, + "shloka": 36, + "text": "वृषपर्वैव तद वेद शक्रॊ राजा च नाहुषः\nअचिन्त्यं बरह्म निर्द्वन्द्वम ऐश्वरं हि बलं मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 74, + "shloka": 1, + "text": "[षु]\nयः परेषां नरॊ नित्यम अतिवादांस तितिक्षति\nदेव यानि विजानीहि तेन सर्वम इदं जितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 74, + "shloka": 2, + "text": "यः समुत्पतितं करॊधं निगृह्णाति हयं यथा\nस यन्तेत्य उच्यते सद्भिर न यॊ रश्मिषु लम्बते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 74, + "shloka": 3, + "text": "यः समुत्पतितं करॊधम अक्रॊधेन निरस्यति\nदेव यानि विजानीहि तेन सर्वम इदं जितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 74, + "shloka": 4, + "text": "यः समुत्पतितं करॊधं कषमयेह निरस्यति\nयथॊरगस तवचं जीर्णां स वै पुरुष उच्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 74, + "shloka": 5, + "text": "यः संधारयते मन्युं यॊ ऽतिवादांस तितिक्षति\nयश च तप्तॊ न तपति दृढं सॊ ऽरथस्य भाजनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 74, + "shloka": 6, + "text": "यॊ यजेद अपरिश्रान्तॊ मासि मासि शतं समाः\nन करुध्येद यश च सर्वस्य तयॊर अक्रॊधनॊ ऽधिकः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 74, + "shloka": 7, + "text": "यत कुमारा कुमार्यश च वैरं कुर्युर अचेतसः\nन तत पराज्ञॊ ऽनुकुर्वीत विदुस ते न बलाबलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 74, + "shloka": 8, + "text": "[देव]\nवेदाहं तात बालापि धर्माणां यद इहान्तरम\nअक्रॊधे चातिवादे च वेद चापि बलाबलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 74, + "shloka": 9, + "text": "शिष्यस्याशिष्य वृत्तेर हि न कषन्तव्यं बुभूषता\nतस्मात संकीर्ण वृत्तेषु वासॊ मम न रॊचते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 74, + "shloka": 10, + "text": "पुमांसॊ ये हि निन्दन्ति वृत्तेनाभिजनेन च\nन तेषु निवसेत पराज्ञः शरेयॊ ऽरथी पापबुद्धिषु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 74, + "shloka": 11, + "text": "ये तव एनम अभिजानन्ति वृत्तेनाभिजनेन च\nतेषु साधुषु वस्तव्यं स वासः शरेष्ठ उच्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 74, + "shloka": 12, + "text": "वाग दुरुक्तं महाघॊरं दुहितुर वृषपर्वणः\nन हय अतॊ दुष्करतरं मन्ये लॊकेष्व अपि तरिषु\nयः सपत्नश्रियं दीप्तां हीनश्रीः पर्युपासते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 75, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततः काव्यॊ भृगुश्रेष्ठः समन्युर उपगम्य ह\nवृषपर्वाणम आसीनम इत्य उवाचाविचारयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 75, + "shloka": 2, + "text": "नाधर्मश चरितॊ राजन सद्यः फलति गौर इव\nपुत्रेषु वा नप्तृषु वा न चेद आत्मनि पश्यति\nफलत्य एव धरुवं पापं गुरु भुक्तम इवॊदरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 75, + "shloka": 3, + "text": "यद अघातयथा विप्रं कचम आङ्गिरसं तदा\nअपापशीलं धर्मज्ञं शुश्रूषं मद्गृहे रतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 75, + "shloka": 4, + "text": "वधाद अनर्हतस तस्य वधाच च दुहितुर मम\nवृषपर्वन निबॊधेदं तयक्ष्यामि तवां सबान्धवम\nसथातुं तवद विषये राजन न शक्ष्यामि तवया सह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 75, + "shloka": 5, + "text": "अहॊ माम अभिजानासि दैत्य मिथ्या परलापिनम\nयथेमम आत्मनॊ दॊषं न नियच्छस्य उपेक्षसे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 75, + "shloka": 6, + "text": "[वृ]\nनाधर्मं न मृषावादं तवयि जानामि भार्गव\nतवयि धर्मश च सत्यं च तत परसीदतु नॊ भवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 75, + "shloka": 7, + "text": "यद्य अस्मान अपहाय तवम इतॊ गच्छसि भार्गव\nसमुद्रं संप्रवेष्क्यामॊ नान्यद अस्ति परायणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 75, + "shloka": 8, + "text": "[षु]\nसमुद्रं परविशध्वं वा दिशॊ वा दरवतासुराः\nदुहितुर नाप्रियं सॊढुं शक्तॊ ऽहं दयिता हि मे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 75, + "shloka": 9, + "text": "परसाद्यतां देव यानी जीवितं हय अत्र मे सथितम\nयॊगक्षेम करस ते ऽहम इन्द्रस्येव बृहस्पतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 75, + "shloka": 10, + "text": "[वृ]\nयत किं चिद असुरेन्द्राणां विद्यते वसु भार्गव\nभुवि हस्तिगवाश्वं वा तस्य तवं मम चेश्वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 75, + "shloka": 11, + "text": "[षु]\nयत किं चिद अस्ति दरविणं दैत्येन्द्राणां महासुर\nतस्येश्वरॊ ऽसमि यदि ते देव यानी परसाद्यताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 75, + "shloka": 12, + "text": "[देव]\nयदि तवम ईश्वरस तात राज्ञॊ वित्तस्य भार्गव\nनाभिजानामि तत ते ऽहं राजा तु वदतु सवयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 75, + "shloka": 13, + "text": "[वृ]\nयं कामम अभिकामासि देव यानि शुचिस्मिते\nतत ते ऽहं संप्रदास्यामि यदि चेद अपि दुर्लभम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 75, + "shloka": 14, + "text": "[देव]\nदासीं कन्या सहस्रेण शर्मिष्ठाम अभिकामये\nअनु मां तत्र गच्छेत सा यत्र दास्यति मे पिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 75, + "shloka": 15, + "text": "[वृ]\nउत्तिष्ठ हे संग्रहीत्रि शर्मिष्ठां शीघ्रम आनय\nयं च कामयते कामं देव यानी करॊतु तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 75, + "shloka": 16, + "text": "[व]\nततॊ धात्री तत्र गत्वा शर्मिष्ठां वाक्यम अब्रवीत\nउत्तिष्ठ भद्रे शर्मिष्ठे जञातीनां सुखम आवह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 75, + "shloka": 17, + "text": "तयजति बराह्मणः शिष्यान देव यान्या परचॊदितः\nसा यं कामयते कामं स कार्यॊ ऽदय तवयानघे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 75, + "shloka": 18, + "text": "[षर]\nसा यं कामयते कामं करवाण्य अहम अद्य तम\nमा तव एवापगमच छुक्रॊ देव यानी च मत्कृते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 75, + "shloka": 19, + "text": "[व]\nततः कन्या सहस्रेण वृता शिबिकया तदा\nपितुर नियॊगात तवरिता निश्चक्राम पुरॊत्तमात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 75, + "shloka": 20, + "text": "[षर]\nअहं कन्या सहस्रेण दासी ते परिचारिका\nअनु तवां तत्र यास्यामि यत्र दास्यति ते पिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 75, + "shloka": 21, + "text": "[देव]\nसतुवतॊ दुहिता ते ऽहं बन्दिनः परतिगृह्णतः\nसतूयमानस्य दुहिता कथं दासी भविष्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 75, + "shloka": 22, + "text": "[षर]\nयेन केन चिद आर्तानां जञातीनां सुखम आवहेत\nअतस तवाम अनुयास्यामि यत्र दास्यति ते पिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 75, + "shloka": 23, + "text": "[व]\nपरतिश्रुते दासभावे दुहित्रा वृषपर्वणः\nदेव यानी नृपश्रेष्ठ पितरं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 75, + "shloka": 24, + "text": "परविशामि पुरं तात तुष्टास्मि दविजसत्तम\nअमॊघं तव विज्ञानम अस्ति विद्या बलं च ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 75, + "shloka": 25, + "text": "एवम उक्तॊ दुहित्रा स दविजश्रेष्ठॊ महायशाः\nपरविवेश पुरं हृष्टः पूजितः सर्वदानवैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nअथ दीर्घस्य कालस्य देव यानी नृपॊत्तम\nवनं तद एव निर्याता करीडार्थं वरवर्णिनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 2, + "text": "तेन दासी सहस्रेण सार्धं शर्मिष्ठया तदा\nतम एव देशं संप्राप्ता यथाकामं चचार सा\nताभिः सखीभिः सहिता सर्वाभिर मुदिता भृशम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 3, + "text": "करीडन्त्यॊ ऽभिरताः सर्वाः पिबन्त्यॊ मधुमाधवीम\nखादन्त्यॊ विविधान भक्ष्यान विदशन्त्यः फलानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 4, + "text": "पुनश च नाहुषॊ राजा मृगलिप्सुर यदृच्छया\nतम एव देशं संप्राप्तॊ जलार्थी शरमकर्शितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 5, + "text": "ददृशे देव यानीं च शर्मिष्ठां ताश च यॊषितः\nपिबन्तीर ललमानाश च दिव्याभरणभूषिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 6, + "text": "उपविष्टां च ददृशे देव यानीं शुचिस्मिताम\nरूपेणाप्रतिमां तासां सत्रीणां मध्ये वराङ्गनाम\nशर्मिष्ठया सेव्यमानां पादसंवाहनादिभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 7, + "text": "[य]\nदवाभ्यां कन्या सहस्राभ्यां दवे कन्ये परिवारिते\nगॊत्रे च नामनी चैव दवयॊः पृच्छामि वाम अहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 8, + "text": "[देव]\nआख्यास्याम्य अहम आदत्स्व वचनं मे नराधिप\nशुक्रॊ नामासुरगुरुः सुतां जानीहि तस्य माम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 9, + "text": "इयं च मे सखी दासी यत्राहं तत्र गामिनी\nदुहिता दानवेन्द्रस्य शर्मिष्ठा वृषपर्वणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 10, + "text": "[य]\nकथं नु ते सखी दासी कन्येयं वरवर्णिनी\nअसुरेन्द्र सुता सुभ्रु परं कौतूहलं हि मे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 11, + "text": "[देव]\nसर्व एव नरव्याघ्र विधानम अनुवर्तते\nविधानविहितं मत्वा मा विचित्राः कथाः कृथाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 12, + "text": "राजवद रूपवेषौ ते बराह्मीं वाचं बिभर्षि च\nकिंनामा तवं कुतश चासि कस्य पुत्रश च शंस मे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 13, + "text": "[य]\nबरह्मचर्येण कृत्स्नॊ मे वेदः शरुतिपथं गतः\nराजाहं राजपुत्रश च ययातिर इति विश्रुतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 14, + "text": "[देव]\nकेनास्य अर्थेन नृपते इमं देशम उपागतः\nजिघृक्षुर वारिजं किं चिद अथ वा मृगलिप्सया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 15, + "text": "[य]\nमृगलिप्सुर अहं भद्रे पानीयार्थम उपागतः\nबहु चाप्य अनुयुक्तॊ ऽसमि तन मानुज्ञातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 16, + "text": "[देव]\nदवाभ्यां कन्या सहस्राभ्यां दास्या शर्मिष्ठया सह\nतवदधीनास्मि भद्रं ते सखा भर्ता च मे भव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 17, + "text": "[य]\nविद्ध्य औशनसि भद्रं ते न तवाम अर्हॊ ऽसमि भामिनि\nअविवाह्या हि राजानॊ देव यानि पितुस तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 18, + "text": "[देव]\nसंसृष्टं बरह्मणा कषत्रं कषत्रं च बरह्म संहितम\nऋषिश च ऋषिपुत्रश च नाहुषाङ्ग वदस्व माम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 19, + "text": "[य]\nएकदेहॊद्भवा वर्णाश चत्वारॊ ऽपि वराङ्गने\nपृथग धर्माः पृथक शौचास तेषां तु बराह्मणॊ वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 20, + "text": "[देव]\nपाणिधर्मॊ नाहुषायं न पुम्भिः सेवितः पुरा\nतं मे तवम अग्रहीर अग्रे वृणॊमि तवाम अहं ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 21, + "text": "कथं नु मे मनस्विन्याः पाणिम अन्यः पुमान सपृशेत\nगृहीतम ऋषिपुत्रेण सवयं वाप्य ऋषिणा तवया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 22, + "text": "[य]\nकरुद्धाद आशीविषात सर्पाज जवलनात सर्वतॊ मुखात\nदुराधर्षतरॊ विप्रः पुरुषेण विजानता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 23, + "text": "[देव]\nकथम आशीविषात सर्पाज जवलनात सर्वतॊ मुखात\nदुराधर्षतरॊ विप्र इत्य आत्थ पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 24, + "text": "[य]\nएकम आशीविषॊ हन्ति शस्त्रेणैकश च वध्यते\nहन्ति विप्रः सराष्ट्राणि पुराण्य अपि हि कॊपितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 25, + "text": "दुराधर्षतरॊ विप्रस तस्माद भीरु मतॊ मम\nअतॊ ऽदत्तां च पित्रा तवां भद्रे न विवहाम्य अहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 26, + "text": "[देव]\nदत्तां वहस्व पित्रा मां तवं हि राजन वृतॊ मया\nअयाचतॊ भयं नास्ति दत्तां च परतिगृह्णतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 27, + "text": "[व]\nतवरितं देव यान्याथ परेषितं पितुर आत्मनः\nशरुत्वैव च स राजानं दर्शयाम आस भार्गवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 28, + "text": "दृष्ट्वैव चागतं शुक्रं ययातिः पृथिवीपतिः\nववन्दे बराह्मणं काव्यं पराञ्जलिः परणतः सथितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 29, + "text": "[देव]\nराजायं नाहुषस तात दुर्गे मे पाणिम अग्रहीत\nनमस ते देहि माम अस्मै नान्यं लॊके पतिं वृणे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 30, + "text": "[षु]\nवृतॊ ऽनया पतिर वीर सुतया तवं ममेष्टया\nगृहाणेमां मया दत्तां महिषीं नहुषात्मज" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 31, + "text": "[य]\nअधर्मॊ न सपृशेद एवं महान माम इह भार्गव\nवर्णसंकरजॊ बरह्मन्न इति तवां परवृणॊम्य अहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 32, + "text": "[षु]\nअधर्मात तवां विमुञ्चामि वरयस्व यथेप्षितम\nअस्मिन विवाहे मा गलासीर अहं पापं नुदामि ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 33, + "text": "वहस्व भार्यां धर्मेण देव यानीं सुमध्यमाम\nअनया सह संप्रीतिम अतुलां समवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 34, + "text": "इयं चापि कुमारी ते शर्मिष्ठा वार्षपर्वणी\nसंपूज्या सततं राजन मा चैनां शयने हवयेः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 76, + "shloka": 35, + "text": "[व]\nएवम उक्तॊ ययातिस तु शुक्रं कृत्वा परदक्षिणम\nजगाम सवपुरं हृष्टॊ अनुज्ञातॊ महात्मना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 77, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nययातिः सवपुरं पराप्य महेन्द्र पुरसंनिभम\nपरविश्यान्तःपुरं तत्र देव यानीं नयवेशयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 77, + "shloka": 2, + "text": "देव यान्याश चानुमते तां सुतां वृषपर्वणः\nअशॊकवनिकाभ्याशे गृहं कृत्वा नयवेशयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 77, + "shloka": 3, + "text": "वृतां दासी सहस्रेण शर्मिष्ठाम आसुरायणीम\nवासॊभिर अन्नपानैश च संविभज्य सुसत्कृताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 77, + "shloka": 4, + "text": "देव यान्या तु सहितः स नृपॊ नहुषात्मजः\nविजहार बहून अब्दान देववन मुदितॊ भृशम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 77, + "shloka": 5, + "text": "ऋतुकाले तु संप्राप्ते देव यानी वराङ्गना\nलेभे गर्भं परथमतः कुमारं च वयजायत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 77, + "shloka": 6, + "text": "गते वर्षसहस्रे तु शर्मिष्ठा वार्षपर्वणी\nददर्श यौवनं पराप्ता ऋतुं सा चान्वचिन्तयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 77, + "shloka": 7, + "text": "ऋतुकालश च संप्राप्तॊ न च मे ऽसति पतिर वृतः\nकिं पराप्तं किं नु कर्तव्यं किं वा कृत्वा कृतं भवेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 77, + "shloka": 8, + "text": "देव यानी परजातासौ वृथाहं पराप्तयौवना\nयथा तया वृतॊ भर्ता तथैवाहं वृणॊमि तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 77, + "shloka": 9, + "text": "राज्ञा पुत्रफलं देयम इति मे निश्चिता मतिः\nअपीदानीं स धर्मात्मा इयान मे दर्शनं रहः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 77, + "shloka": 10, + "text": "अथ निष्क्रम्य राजासौ तस्मिन काले यदृच्छया\nअशॊकवनिकाभ्याशे शर्मिष्ठां पराप्य विष्ठितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 77, + "shloka": 11, + "text": "तम एकं रहिते दृष्ट्वा शर्मिष्ठा चारुहासिनी\nपरत्युद्गम्याञ्जलिं कृत्वा राजानं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 77, + "shloka": 12, + "text": "सॊमस्येन्द्रस्य विष्णॊर वा यमस्य वरुणस्य वा\nतव वा नाहुष कुले कः सत्रियं सप्रष्टुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 77, + "shloka": 13, + "text": "रूपाभिजन शीलैर हि तवं राजन वेत्थ मां सदा\nसा तवां याचे परसाद्याहम ऋतुं देहि नराधिप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 77, + "shloka": 14, + "text": "[य]\nवेद्मि तवां शीलसंपन्नां दैत्य कन्याम अनिन्दिताम\nरूपे च ते न पश्यामि सूच्य अग्रम अपि निन्दितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 77, + "shloka": 15, + "text": "अब्रवीद उशना काव्यॊ देव यानीं यदावहम\nन यम आह्वयितव्या ते शयने वार्षपर्वणी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 77, + "shloka": 16, + "text": "[षर]\nन नर्म युक्तं वचनं हिनस्ति; न सत्रीषु राजन न विवाह काले\nपराणात्यये सर्वधनापहारे; पञ्चानृतान्य आहुर अपातकानि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 77, + "shloka": 17, + "text": "पृष्टं तु साक्ष्ये परवदन्तम अन्यथा; वदन्ति मिथ्यॊपहितं नरेन्द्र\nएकार्थतायां तु समाहितायां; मिथ्या वदन्तम अनृतं हिनस्ति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 77, + "shloka": 18, + "text": "[य]\nराजा परमाणं भूतानां स नश्येत मृषा वदन\nअर्थकृच्छ्रम अपि पराप्य न मिथ्या कर्तुम उत्सहे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 77, + "shloka": 19, + "text": "[षर]\nसमाव एतौ मतौ राजन पतिः सख्याश च यः पतिः\nसमं विवाहम इत्य आहुः सख्या मे ऽसि पतिर वृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 77, + "shloka": 20, + "text": "[य]\nदातव्यं याचमानेभ्य इति मे वरतम आहितम\nतवं च याचसि मां कामं बरूहि किं करवाणि ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 77, + "shloka": 21, + "text": "[षर]\nअधर्मात तराहि मां राजन धर्मं च परतिपादय\nतवत्तॊ ऽपत्यवती लॊके चरेयं धर्मम उत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 77, + "shloka": 22, + "text": "तरय एवाधना राजन भार्या दासस तथा सुतः\nयत ते समधिपच्छन्ति यस्य ते तस्य तद धनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 77, + "shloka": 23, + "text": "देव यान्या भुजिष्यास्मि वश्या च तव भार्गवी\nसा चाहं च तवया राजन भरणीये भजस्व माम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 77, + "shloka": 24, + "text": "[व]\nएवम उक्तस तु राजा स तथ्यम इत्य एव जज्ञिवान\nपूजयाम आस शर्मिष्ठां धर्मं च परत्यपादयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 77, + "shloka": 25, + "text": "समागम्य च शर्मिष्ठां यथाकामम अवाप्य च\nअन्यॊन्यम अभिसंपूज्य जग्मतुस तौ यथागतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 77, + "shloka": 26, + "text": "तस्मिन समागमे सुभ्रूः शर्मिष्ठा चारु हासिनी\nलेभे गर्भं परथमतस तस्मान नृपतिसत्तमात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 77, + "shloka": 27, + "text": "परजज्ञे च ततः काले राजन राजीवलॊचना\nकुमारं देवगर्भाभं राजीवनिभ लॊचनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nशरुत्वा कुमारं जातं तु देव यानी शुचिस्मिता\nचिन्तयाम आस दुःखार्ता शर्मिष्ठां परति भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 2, + "text": "अभिगम्य च शर्मिष्ठां देव यान्य अब्रवीद इदम\nकिम इदं वृजिनं सुभ्रु कृतं ते कामलुब्धया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 3, + "text": "[षर]\nऋषिर अभ्यागतः कश चिद धर्मात्मा वेदपारगः\nस मया वरदः कामं याचितॊ धर्मसंहितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 4, + "text": "नाहम अन्यायतः कामम आचरामि शुचिस्मिते\nतस्माद ऋषेर ममापत्यम इति सत्यं बरवीमि ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 5, + "text": "[देव]\nशॊभनं भीरु सत्यं चेद अथ स जञायते दविजः\nगॊत्र नामाभिजनतॊ वेत्तुम इच्छामि ते दविजम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 6, + "text": "[षर]\nओजसा तेजसा चैव दीप्यमानं रविं यथा\nतं दृष्ट्वा मम संप्रष्टुं शक्तिर नासीच छुचि समिते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 7, + "text": "[देव]\nयद्य एतद एवं शर्मिष्ठे न मनुर विद्यते मम\nअपत्यं यदि ते लब्धं जयेष्ठाच छरेष्ठाच च वै दविजात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 8, + "text": "[व]\nअन्यॊन्यम एवम उक्त्वा च संप्रहस्य च ते मिथः\nजगाम भार्गवी वेश्म तथ्यम इत्य एव जज्ञुषी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 9, + "text": "ययातिर देव यान्यां तु पुत्राव अजनयन नृपः\nयदुं च तुर्वसुं चैव शक्र विष्णू इवापरौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 10, + "text": "तस्माद एव तु राजर्षेः शर्मिष्ठा वार्षपर्वणी\nदरुह्युं चानुं च पूरुं च तरीन कुमारान अजीजनत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 11, + "text": "ततः काले तु कस्मिंश चिद देव यानी शुचिस्मिता\nययाति सहिता राजन निर्जगाम महावनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 12, + "text": "ददर्श च तदा तत्र कुमारान देवरूपिणः\nकरीडमानान सुविश्रब्धान विस्मिता चेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 13, + "text": "कस्यैते दारका राजन देवपुत्रॊपमाः शुभाः\nवर्चसा रूपतश चैव सदृशा मे मतास तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 14, + "text": "एवं पृष्ट्वा तु राजानं कुमारान पर्यपृच्छत\nकिंनामधेय गॊत्रॊ वः पुत्रका बराह्मणः पिता\nविब्रूत मे यथातथ्यं शरॊतुम इच्छामि तं हय अहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 15, + "text": "ते ऽदर्शयन परदेशिन्या तम एव नृपसत्तमम\nशर्मिष्ठां मातरं चैव तस्याचख्युश च दारकाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 16, + "text": "इत्य उक्त्वा सहितास ते तु राजानम उपचक्रमुः\nनाभ्यनन्दत तान राजा देव यान्यास तदान्तिके\nरुदन्तस ते ऽथ शर्मिष्ठाम अभ्ययुर बालकास ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 17, + "text": "दृष्ट्वा तु तेषां बालानां परणयं पार्थिवं परति\nबुद्ध्वा च तत्त्वतॊ देवी शर्मिष्ठाम इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 18, + "text": "मदधीना सती कस्माद अकार्षीर विप्रियं मम\nतम एवासुरधर्मं तवम आस्थिता न बिभेषि किम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 19, + "text": "[ष]\nयद उक्तम ऋषिर इत्य एव तत सत्यं चारुहासिनि\nनयायतॊ धर्मतश चैव चरन्ती न बिभेमि ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 20, + "text": "यदा तवया वृतॊ राजा वृत एव तदा मया\nसखी भर्ता हि धर्मेण भर्ता भवति शॊभने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 21, + "text": "पूज्यासि मम मान्या च जयेष्ठा शरेष्ठा च बराह्मणी\nतवत्तॊ ऽपि मे पूज्यतमॊ राजर्षिः किं न वेत्थ तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 22, + "text": "[व]\nशरुत्वा तस्यास ततॊ वाक्यं देव यान्य अब्रवीद इदम\nराजन नाद्येह वत्स्यामि विप्रियं मे कृतं तवया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 23, + "text": "सहसॊत्पतितां शयामां दृष्ट्वा तां साश्रुलॊचनाम\nतवरितं सकाशं काव्यस्य परस्थितां वयथितस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 24, + "text": "अनुवव्राज संभ्रान्तः पृष्ठतः सान्त्वयन नृपः\nनयवर्तत न चैव सम करॊधसंरक्तलॊचना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 25, + "text": "अविब्रुवन्ती किं चित तु राजानं चारुलॊचना\nअचिराद इव संप्राप्ता काव्यस्यॊशनसॊ ऽनतिकम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 26, + "text": "सा तु दृष्ट्वैव पितरम अभिवाद्याग्रतः सथिता\nअनन्तरं ययातिस तु पूजयाम आस भार्गवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 27, + "text": "[देव]\nअधर्मेण जितॊ धर्मः परवृत्तम अधरॊत्तरम\nशर्मिष्ठयातिवृत्तास्मि दुहित्रा वृषपर्वणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 28, + "text": "तरयॊ ऽसयां जनिताः पुत्रा राज्ञानेन ययातिना\nदुर्भगाया मम दवौ तु पुत्रौ तात बरवीमि ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 29, + "text": "धर्मज्ञ इति विख्यात एष राजा भृगूद्वह\nअतिक्रान्तश च मर्यादां काव्यैतत कथयामि ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 30, + "text": "[षु]\nधर्मज्ञः सन महाराज यॊ ऽधर्मम अकृथाः परियम\nतस्माज जरा तवाम अचिराद धर्षयिष्यति दुर्जया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 31, + "text": "[य]\nऋतुं वै याचमानाया भगवन नान्यचेतसा\nदुहितुर दानवेन्द्रस्य धर्म्यम एतत कृतं मया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 32, + "text": "ऋतुं वै याचमानाया न ददाति पुमान वृतः\nभरूणहेत्य उच्यते बरह्मन स इह बरह्मवादिभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 33, + "text": "अभिकामां सत्रियं यस तु गम्यां रहसि याचितः\nनॊपैति स च धर्मेषु भरूणहेत्य उच्यते बुधैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 34, + "text": "इत्य एतानि समीक्ष्याहं कारणानि भृगूद्वह\nअधर्मभयसंविग्नः शर्मिष्ठाम उपजग्मिवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 35, + "text": "[षु]\nनन्व अहं परत्यवेष्क्यस ते मदधीनॊ ऽसि पार्थिव\nमिथ्याचारस्य धर्मेषु चौर्यं भवति नाहुष" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 36, + "text": "[व]\nकरुद्धेनॊशनसा शप्तॊ ययातिर नाहुषस तदा\nपूर्वं वयः परित्यज्य जरां सद्यॊ ऽनवपद्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 37, + "text": "[य]\nअतृप्तॊ यौवनस्याहं देव यान्यां भृगूद्वह\nपरसादं कुरु मे बरह्मञ जरेयं मा विशेत माम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 38, + "text": "[षु]\nनाहं मृषा बरवीम्य एतज जरां पराप्तॊ ऽसि भूमिप\nजरां तव एतां तवम अन्यस्मै संक्रामय यदीच्छसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 39, + "text": "[य]\nराज्यभाक स भवेद बरह्मन पुण्यभाक कीर्तिभाक तथा\nयॊ मे दद्याद वयः पुत्रस तद भवान अनुमन्यताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 40, + "text": "[षु]\nसंक्रामयिष्यसि जरां यथेष्टं नहुषात्मज\nमाम अनुध्याय भावेन न च पापम अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 78, + "shloka": 41, + "text": "वयॊ दास्यति ते पुत्रॊ यः स राजा भविष्यति\nआयुष्मान कीर्तिमांश चैव बह्व अपत्यस तथैव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nजरां पराप्य ययातिस तु सवपुरं पराप्य चैव ह\nपुत्रं जयेष्ठं वरिष्ठं च यदुम इत्य अब्रवीद वचः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 2, + "text": "जरा वली च मां तात पलितानि च पर्यगुः\nकाव्यस्यॊशनसः शापान न च तृप्तॊ ऽसमि यौवने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 3, + "text": "तवं यदॊ परतिपद्यस्व पाप्मानं जरया सह\nयौवनेन तवदीयेन चरेयं विषयान अहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 4, + "text": "पूर्णे वर्षसहस्रे तु पुनस ते यौवनं तव अहम\nदत्त्वा सवं परतिपत्स्यामि पाप्मानं जरया सह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 5, + "text": "[यदु]\nसितश्मश्रुशिरा दीनॊ जरया शिथिली कृतः\nवली संततगात्रश च दुर्दर्शॊ दुर्बलः कृशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 6, + "text": "अशक्तः कार्यकरणे परिभूतः स यौवनैः\nसहॊपजीविभिश चैव तां जरां नाभिकामये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 7, + "text": "[य]\nयत तवं मे हृदयाज जातॊ वयः सवं न परयच्छसि\nतस्माद अराज्यभाक तात परजा ते वै भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 8, + "text": "तुर्वसॊ परतिपद्यस्व पाप्मानं जरया सह\nयौवनेन चरेयं वै विषयांस तव पुत्रक" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 9, + "text": "पूर्णे वर्षसहस्रे तु पुनर दास्यामि यौवनम\nसवं चैव परतिपत्स्यामि पाप्मानं जरया सह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 10, + "text": "[तु]\nन कामये जरां तात कामभॊग परणाशिनीम\nबलरूपान्त करणीं बुद्धिप्राणविनाशिनीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 11, + "text": "[य]\nयत तवं मे हृदयाज जातॊ वयः सवं न परयच्छसि\nतस्मात परजा समुच्छेदं तुर्वसॊ तव यास्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 12, + "text": "संकीर्णाचार धर्मेषु परतिलॊम चरेषु च\nपिशिताशिषु चान्त्येषु मूढ राजा भविष्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 13, + "text": "गुरु दारप्रसक्तेषु तिर्यग्यॊनिगतेषु च\nपशुधर्मिषु पापेषु मलेच्छेषु परभविष्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 14, + "text": "[व]\nएवं स तुर्वसं शप्त्वा ययातिः सुतम आत्मनः\nशर्मिष्ठायाः सुतं दरुह्युम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 15, + "text": "दरुह्यॊ तवं परतिपद्यस्व वर्णरूपविनाशिनीम\nजरां वर्षसहस्रं मे यौवनं सवं ददस्व च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 16, + "text": "पूर्णे वर्षसहस्रे तु परतिदास्यामि यौवनम\nसवं चादास्यामि भूयॊ ऽहं पाप्मानं जरया सह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 17, + "text": "[दरु]\nन गजं न रथं नाश्वं जीर्णॊ भुङ्क्ते न च सत्रियम\nवाग भङ्गश चास्य भवति तज जरां नाभिकामये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 18, + "text": "[य]\nयत तवं मे हृदयाज जातॊ वयः सवं न परयच्छसि\nतस्माद दरुह्यॊ परियः कामॊ न ते संपत्स्यते कव चित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 19, + "text": "उडुप पलव संतारॊ यत्र नित्यं भविष्यति\nअराजा भॊजशम्ब्दं तवं तत्रावाप्स्यसि सान्वयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 20, + "text": "अनॊ तवं परतिपद्यस्व पाप्मानं जरया सह\nएकं वर्षसहस्रं तु चरेयं यौवनेन ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 21, + "text": "[आनु]\nजीर्णः शिशुवद आदत्ते ऽकाले ऽननम अशुचिर यथा\nन जुहॊति च काले ऽगनिं तां जरां नाभिकामये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 22, + "text": "[य]\nयत तवं मे हृदयाज जातॊ वयः सवं न परयच्छसि\nजरा दॊषस तवयॊक्तॊ ऽयं तस्मात तवं परतिपत्स्यसे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 23, + "text": "परजाश च यौवनप्राप्ता विनशिष्यन्त्य अनॊ तव\nअग्निप्रस्कन्दन परस तवं चाप्य एवं भविष्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 24, + "text": "पुरॊ तवं मे परियः पुत्रस तवं वरीयान भविष्यसि\nजरा वली च मे तात पलितानि च पर्यगुः\nकाव्यस्यॊशनसः शापान न च तृप्तॊ ऽसमि यौवने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 25, + "text": "पुरॊ तवं परतिपद्यस्व पाप्मानं जरया सह\nकं चित कालं चरेयं वै विषयान वयसा तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 26, + "text": "पूर्णे वर्षसहस्रे तु परतिदास्यामि यौवनम\nसवं चैव परतिपत्स्यामि पाप्मानं जरया सह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 27, + "text": "[व]\nएवम उक्तः परत्युवाच पूरुः पितरम अञ्जसा\nयथात्थ मां महाराज तत करिष्यामि ते वचः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 28, + "text": "परतिपत्स्यामि ते राजन पाप्मानं जरया सह\nगृहाण यौवनं मत्तश चर कामान यथेप्सितान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 29, + "text": "जरयाहं परतिच्छन्नॊ वयॊ रूपधरस तव\nयौवनं भवते दत्त्वा चरिष्यामि यथात्थ माम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 79, + "shloka": 30, + "text": "[य]\nपूरॊ परीतॊ ऽसमि ते वत्स परीतश चेदं ददामि ते\nसर्वकामसमृद्धा ते परजा राज्ये भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 80, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nपौरवेणाथ वयसा ययातिर नहुषात्मजः\nपरीतियुक्तॊ नृपश्रेष्ठश चचार विषयान परियान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 80, + "shloka": 2, + "text": "यथाकामं यथॊत्साहं यथाकालं यथासुखम\nधर्माविरुद्धान राजेन्द्रॊ यथार्हति स एव हि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 80, + "shloka": 3, + "text": "देवान अतर्पयद यज्ञैः शराद्धैस तद्वत पितॄन अपि\nदीनान अनुग्रहैर इष्टैः कामैश च दविजसत्तमान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 80, + "shloka": 4, + "text": "अतिथीन अन्नपानैश च विशश च परिपालनैः\nआनृशंस्येन शूद्रांश च दस्यून संनिग्रहेण च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 80, + "shloka": 5, + "text": "धर्मेण च परजाः सर्वा यथावद अनुरञ्जयन\nययातिः पालयाम आस साक्षाद इन्द्र इवापरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 80, + "shloka": 6, + "text": "स राजा सिंहविक्रान्तॊ युवा विषयगॊचरः\nअविरॊधेन धर्मस्य चचार सुखम उत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 80, + "shloka": 7, + "text": "स संप्राप्य शुभान कामांस तृप्तः खिन्नश च पार्थिवः\nकालं वर्षसहस्रान्तं सस्मार मनुजाधिपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 80, + "shloka": 8, + "text": "परिसंख्याय कालज्ञः कलाः काष्ठाश च वीर्यवान\nपूर्णं मत्वा ततः कालं पूरुं पुत्रम उवाच ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 80, + "shloka": 9, + "text": "यथाकामं यथॊत्साहं यथाकालम अरिंदम\nसेविता विषयाः पुत्र यौवनेन मया तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 80, + "shloka": 10, + "text": "पूरॊ परीतॊ ऽसमि भद्रं ते गृहाणेदं सवयौवनम\nराज्यं चैव गृहाणेदं तवं हि मे परियकृत सुतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 80, + "shloka": 11, + "text": "परतिपेदे जरां राजा ययातिर नाहुषस तदा\nयौवनं परतिपेदे च पूरुः सवं पुनर आत्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 80, + "shloka": 12, + "text": "अभिषेक्तु कामं नृपतिं पूरुं पुत्रं कनीयसम\nबराह्मण परमुखा वर्णा इदं वचनम अब्रुवन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 80, + "shloka": 13, + "text": "कथं शुक्रस्य नप्तारं देव यान्याः सुतं परभॊ\nजयेष्ठं यदुम अतिक्रम्य राज्यं पूरॊः परदास्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 80, + "shloka": 14, + "text": "यदुर जयेष्ठस तव सुतॊ जातस तम अनु तुर्वसुः\nशर्मिष्ठायाः सुतॊ दरुह्युस ततॊ ऽनुः पूरुर एव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 80, + "shloka": 15, + "text": "कथं जयेष्ठान अतिक्रम्य कनीयान राज्यम अर्हति\nएतत संबॊधयामस तवां धर्मं तवम अनुपालय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 80, + "shloka": 16, + "text": "[य]\nबराह्मण परमुखा वर्णाः सर्वे शृण्वन्तु मे वचः\nजयेष्ठं परति यथा राज्यं न देयं मे कथं चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 80, + "shloka": 17, + "text": "मम जयेष्ठेन यदुना नियॊगॊ नानुपालितः\nपरतिकूलः पितुर यश च न सपुत्रः सतां मतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 80, + "shloka": 18, + "text": "मातापित्रॊर वचनकृद धितः पथ्यश च यः सुतः\nसपुत्रः पुत्रवद यश च वर्तते पितृमातृषु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 80, + "shloka": 19, + "text": "यदुनाहम अवज्ञातस तथा तुर्वसुनापि च\nदरुह्युना चानुना चैव मय्य अवज्ञा कृता भृशम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 80, + "shloka": 20, + "text": "पूरुणा मे कृतं वाक्यं मानितश च विशेषतः\nकनीयान मम दायादॊ जरा येन धृता मम\nमम कामः स च कृतः पूरुणा पुत्र रूपिणा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 80, + "shloka": 21, + "text": "शुक्रेण च वरॊ दत्तः काव्येनॊशनसा सवयम\nपुत्रॊ यस तवानुवर्तेत स राजा पृथिवीपतिः\nभवतॊ ऽनुनयाम्य एवं पूरू राज्ये ऽभिषिच्यताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 80, + "shloka": 22, + "text": "[परकृतयह]\nयः पुत्रॊ गुणसंपन्नॊ मातापित्रॊर हितः सदा\nसर्वम अर्हति कल्याणं कनीयान अपि स परभॊ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 80, + "shloka": 23, + "text": "अर्हः पूरुर इदं राज्यं यः सुतः परियकृत तव\nवरदानेन शुक्रस्य न शक्यं वक्तुम उत्तरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 80, + "shloka": 24, + "text": "[व]\nपौरजानपदैस तुष्टैर इत्य उक्तॊ नाहुषस तदा\nअभ्यषिञ्चत ततः पूरुं राज्ये सवे सुतम आत्मजम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 80, + "shloka": 25, + "text": "दत्त्वा च पूरवे राज्यं वनवासाय दीक्षितः\nपुरात स निर्ययौ राजा बराह्मणैस तापसैः सह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 80, + "shloka": 26, + "text": "यदॊस तु यादवा जातास तुर्वसॊर यवनाः सुताः\nदरुह्यॊर अपि सुता भॊजा अनॊस तु मलेच्छ जातयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 80, + "shloka": 27, + "text": "पूरॊस तु पौरवॊ वंशॊ यत्र जातॊ ऽसि पार्थिव\nइदं वर्षसहस्राय राज्यं कारयितुं वशी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 81, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nएवं स नाहुषॊ राजा ययातिः पुत्रम ईप्सितम\nराज्ये ऽभिषिच्य मुदितॊ वानप्रस्थॊ ऽभवन मुनिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 81, + "shloka": 2, + "text": "उषित्वा च वनेवासं बराह्मणैः सह संश्रितः\nफलमूलाशनॊ दान्तॊ यथा सवर्गम इतॊ गतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 81, + "shloka": 3, + "text": "स गतः सुरवासं तं निवसन मुदितः सुखम\nकालस्य नातिमहतः पुनः शक्रेण पातितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 81, + "shloka": 4, + "text": "निपतन परच्युतः सवर्गाद अप्राप्तॊ मेदिनी तलम\nसथित आसीद अन्तरिक्षे स तदेति शरुतं मया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 81, + "shloka": 5, + "text": "तत एव पुनश चापि गतः सवर्गम इति शरुतिः\nराज्ञा वसुमता सार्धम अष्टकेन च वीर्यवान\nपरतर्दनेन शिबिना समेत्य किल संसदि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 81, + "shloka": 6, + "text": "[ज]\nकर्मणा केन स दिवं पुनः पराप्तॊ महीपतिः\nसर्वम एतद अशेषेण शरॊतुम इच्छामि तत्त्वतः\nकथ्यमानं तवया विप्र विप्रर्षिगणसंनिधौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 81, + "shloka": 7, + "text": "देवराजसमॊ हय आसीद ययातिः पृथिवीपतिः\nवर्धनः कुरुवंशस्य विभावसु समद्युतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 81, + "shloka": 8, + "text": "तस्य विस्तीर्णयशसः सत्यकीर्तेर महात्मनः\nचरितं शरॊतुम इच्छामि दिवि चेह च सर्वशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 81, + "shloka": 9, + "text": "[व]\nहन्त ते कथयिष्यामि ययातेर उत्तरां कथाम\nदिवि चेह च पुण्यार्थां सर्वपापप्रणाशिनीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 81, + "shloka": 10, + "text": "ययातिर नाहुषॊ राजा पूरुं पुत्रं कनीयसम\nराज्ये ऽभिषिच्य मुदितः परवव्राज वनं तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 81, + "shloka": 11, + "text": "अन्तेषु स विनिक्षिप्य पुत्रान यदुपुरॊगमान\nफलमूलाशनॊ राजा वने संन्यवसच चिरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 81, + "shloka": 12, + "text": "संशितात्मा जितक्रॊधस तर्पयन पितृदेवताः\nअग्नींश च विधिवज जुह्वन वानप्रस्थविधानतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 81, + "shloka": 13, + "text": "अतिथीन पूजयाम आस वन्येन हविषा विभुः\nशिलॊञ्छ वृत्तिम आस्थाय शेषान्न कृतभॊजनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 81, + "shloka": 14, + "text": "पूर्णं वर्षसहस्रं स एवंवृत्तिर अभून नृपः\nअब्भक्षः शरदस तरिंशद आसीन नियतवान मनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 81, + "shloka": 15, + "text": "ततश च वायुभक्षॊ ऽभूत संवत्सरम अतन्द्रितः\nपञ्चाग्निमध्ये च तपस तेपे संवत्सरं नृपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 81, + "shloka": 16, + "text": "एकपादस्थितश चासीत षण मासान अनिलाशनः\nपुण्यकीर्तिस ततः सवर्गं जगामावृत्य रॊदसी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 82, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nसवर्गतः स तु राजेन्द्रॊ निवसन देव सद्मनि\nपूजितस तरिदशैः साध्यैर मरुद्भिर वसुभिस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 82, + "shloka": 2, + "text": "देवलॊकाद बरह्मलॊकं संचरन पुण्यकृद वशी\nअवसत पृथिवीपालॊ दीर्घकालम इति शरुतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 82, + "shloka": 3, + "text": "स कदा चिन नृपश्रेष्ठॊ ययातिः शक्रम आगमत\nकथान्ते तत्र शक्रेण पृष्टः स पृथिवीपतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 82, + "shloka": 4, + "text": "[षक्र]\nयदा स पूरुस तव रूपेण राजञ; जरां गृहीत्वा परचचार भूमौ\nतदा राज्यं संप्रदायैव तस्मै; तवया किम उक्तः कथयेह सत्यम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 82, + "shloka": 5, + "text": "[य]\nगङ्गायमुनयॊर मध्ये कृत्स्नॊ ऽयं विषयस तव\nमध्ये पृथिव्यास तवं राजा भरातरॊ ऽनत्याधिपास तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 82, + "shloka": 6, + "text": "अक्रॊधनः करॊधनेभ्यॊ विशिष्टस; तथा तितिक्षुर अतितिक्षॊर विशिष्टः\nअमानुषेभ्यॊ मानुषाश च परधाना; विद्वांस तथैवाविदुषः परधानः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 82, + "shloka": 7, + "text": "आक्रुश्यमानॊ नाक्रॊशेन मन्युर एव तितिक्षतः\nआक्रॊष्टारं निर्दहति सुकृतं चास्य विन्दति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 82, + "shloka": 8, + "text": "नारुं तुदः सयान न नृशंसवादी; न हीनतः परम अभ्याददीत\nययास्य वाचा पर उद्विजेत; न तां वदेद रुशतीं पापलॊक्यम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 82, + "shloka": 9, + "text": "अरुं तुदं पुरुषं रूक्षवाचं; वाक कण्टकैर वितुदन्तं मनुष्यान\nविद्याद अलक्ष्मीकतमं जनानां; मुखे निबद्धां निरृतिं वहन्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 82, + "shloka": 10, + "text": "सद्भिः पुरस्ताद अभिपूजितः सयात; सद्भिस तथा पृष्ठतॊ रक्षितः सयात\nसदासताम अतिवादांस तितिक्षेत; सतां वृत्तं चाददीतार्य वृत्तः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 82, + "shloka": 11, + "text": "वाक सायका वदनान निष्पतन्ति; यैर आहतः शॊचति रार्त्य अहानि\nपरस्य वा मर्मसु ये पतन्ति; तान पण्डितॊ नावसृजेत परेषु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 82, + "shloka": 12, + "text": "न हीदृशं संवननं तरिषु लॊकेषु विद्यते\nयथा मैत्री च भूतेषु दानं च मधुरा च वाक" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 82, + "shloka": 13, + "text": "तस्मात सान्त्वं सदा वाच्यं न वाच्यं परुषं कव चित\nपूज्यान संपूजयेद दद्यान न च याचेत कदा चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 83, + "shloka": 1, + "text": "[ईन्द्र]\nसर्वाणि कर्माणि समाप्य राजन; गृहान परित्यज्य वनं गतॊ ऽसि\nतत तवां पृच्छामि नहुषस्य पुत्र; केनासि तुल्यस तपसा ययाते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 83, + "shloka": 2, + "text": "[य]\nनाहं देवमनुष्येषु न गन्धर्वमहर्षिषु\nआत्मनस तपसा तुल्यं कं चित पश्यामि वासव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 83, + "shloka": 3, + "text": "[ई]\nयदावमंस्थाः सदृशः शरेयसश च; पापीयसश चाविदित परभावः\nतस्माल लॊका अन्तवन्तस तवेमे; कषीणे पुण्ये पतितास्य अद्य राजन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 83, + "shloka": 4, + "text": "[य]\nसुरर्षिगन्धर्वनरावमानात; कषयं गता मे यदि शक्र लॊकाः\nइच्छेयं वै सुरलॊकाद विहीनः; सतां मध्ये पतितुं देवराज" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 83, + "shloka": 5, + "text": "[ई]\nसतां सकाशे पतितासि राजंश; चयुतः परतिष्ठां यत्र लब्धासि भूयः\nएवं विदित्वा तु पुनर ययाते; न ते ऽवमान्याः सदृशः शरेयसश च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 83, + "shloka": 6, + "text": "[व]\nततः परहायामर राजजुष्टान; पुण्याँल लॊकान पतमानं ययातिम\nसंप्रेक्ष्य राजर्षिवरॊ ऽषटकस तम; उवाच सद धर्मविधानगॊप्ता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 83, + "shloka": 7, + "text": "कस तवं युवा वासवतुल्यरूपः; सवतेजसा दीप्यमानॊ यथाग्निः\nपतस्य उदीर्णाम्बुधरान्ध कारात खात; खेचराणां परवरॊ यथार्कः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 83, + "shloka": 8, + "text": "दृष्ट्वा च तवां सूर्यपथात पतन्तं; वैश्वानरार्क दयुतिम अप्रमेयम\nकिं नु सविद एतत पततीति सर्वे; वितर्कयन्तः परिमॊहिताः समः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 83, + "shloka": 9, + "text": "दृष्ट्वा च तवां विष्ठितं देवमार्गे; शक्रार्क विष्णुप्रतिम परभावम\nअभ्युद्गतास तवां वयम अद्य सर्वे; तत्त्वं पाते तव जिज्ञासमानाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 83, + "shloka": 10, + "text": "न चापि तवां धृष्णुमः परष्टुम अग्रे; न च तवम अस्मान पृच्छसि ये वयं समः\nतत तवां पृच्छामः सपृहणीय रूपं; कस्य तवं वा किंनिमित्तं तवम आगाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 83, + "shloka": 11, + "text": "भयं तु ते वयेतु विषादमॊहौ; तयजाशु देवेन्द्र समानरूप\nतवां वर्तमानं हि सतां सकाशे; नालं परसॊढुं बलहापि शक्रः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 83, + "shloka": 12, + "text": "सन्तः परतिष्ठा हि सुखच्युतानां; सतां सदैवामर राजकल्प\nते संगताः सथवर जङ्गमेशाः; परतिष्ठितस तवं सदृशेषु सत्सु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 83, + "shloka": 13, + "text": "परभुर अग्निः परतपने भूमिर आवपने परभुः\nपरभुः सूर्यः परकाशित्वे सतां चाभ्यागतः परभुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 84, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nअहं ययातिर नहुषस्य पुत्रः; पूरॊः पिता सर्वभूतावमानात\nपरभ्रंशितः सुरसिद्धर्षिलॊकात; परिच्युतः परपताम्य अल्पपुण्यः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 84, + "shloka": 2, + "text": "अहं हि पूर्वॊ वयसा भवद्भ्यस; तेनाभिवादं भवतां न परयुञ्जे\nयॊ विद्यया तपसा जन्मना वा; वृद्धः स पूज्यॊ भवति दविजानाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 84, + "shloka": 3, + "text": "[आस्टक]\nअवादीश चेद वयसा यः स वृद्ध; इति राजन नाभ्यवदः कथं चित\nयॊ वै विद्वान वयसा सन सम वृद्धः; स एव पूज्यॊ भवति दविजानाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 84, + "shloka": 4, + "text": "[य]\nपरतिकूलं कर्मणां पापम आहुस; तद वर्तते ऽपरवणे पापलॊक्यम\nसन्तॊ ऽसतां नानुवर्तन्ति चैतद; यथा आत्मैषाम अनुकूल वादी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 84, + "shloka": 5, + "text": "अभूद धनं मे विपुलं महद वै; विचेष्टमानॊ नाधिगन्ता तद अस्मि\nएवं परधार्यात्म हिते निविष्टॊ; यॊ वर्तते स विजानाति जीवन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 84, + "shloka": 6, + "text": "नानाभावा बहवॊ जीवलॊके; दैवाधीना नष्टचेष्टाधिकाराः\nतत तत पराप्य न विहन्येत धीरॊ; दिष्टं बलीय इति मत्वात्म बुद्ध्या" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 84, + "shloka": 7, + "text": "सुखं हि जन्तुर यदि वापि दुःखं; दैवाधीनं विन्दति नात्म शक्त्या\nतस्माद दिष्टं बलवन मन्यमानॊ; न संज्वरेन नापि हृष्येत कदा चित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 84, + "shloka": 8, + "text": "दुःखे न तप्येन न सुखेन हृष्येत; समेन वर्तेत सदैव धीरः\nदिष्टं बलीय इति मन्यमानॊ; न संज्वरेन नापि हृष्येत कदा चित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 84, + "shloka": 9, + "text": "भये न मुह्याम्य अष्टकाहं कदा चित; संतापॊ मे मानसॊ नास्ति कश चित\nधाता यथा मां विदधाति लॊके; धरुवं तथाहं भवितेति मत्वा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 84, + "shloka": 10, + "text": "संस्वेदजा अण्डजा उद्भिदाश च; सरीसृपाः कृमयॊ ऽथाप्सु मत्स्याः\nतथाश्मानस तृणकाष्ठं च सर्वं; दिष्ट कषये सवां परकृतिं भजन्ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 84, + "shloka": 11, + "text": "अनित्यतां सुखदुःखस्य बुद्ध्वा; कस्मात संतापम अष्टकाहं भजेयम\nकिं कुर्यां वै किं च कृत्वा न तप्ये; तस्मात संतापं वर्जयाम्य अप्रमत्तः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 84, + "shloka": 12, + "text": "[आस्टक]\nये ये लॊकाः पार्थिवेन्द्र परधानास; तवया भुक्ता यं च कालं यथा च\nतन मे राजन बरूहि सर्वं यथावत; कषेत्रज्ञवद भाषसे तवं हि धर्मान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 84, + "shloka": 13, + "text": "[य]\nराजाहम आसम इह सार्वभौमस; ततॊ लॊकान महतॊ अजयं वै\nतत्रावसं वर्षसहस्रमात्रं; ततॊ लॊकं परम अस्म्य अभ्युपेतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 84, + "shloka": 14, + "text": "ततः पुरीं पुरुहूतस्य रम्यां; सहस्रद्वारां शतयॊजनायताम\nअध्यावसं वर्षसहस्रमात्रं; ततॊ लॊकं परम अस्म्य अभ्युपेतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 84, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ दिव्यम अजरं पराप्य लॊकं; परजापतेर लॊकपतेर दुरापम\nतत्रावसं वर्षसहस्रमात्रं; ततॊ लॊकं परम अस्म्य अभ्युपेतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 84, + "shloka": 16, + "text": "देवस्य देवस्य निवेशने च; विजित्य लॊकान अवसं यथेष्टम\nसंपूज्यमानस तरिदशैः समस्तैस; तुल्यप्रभाव दयुतिर ईश्वराणाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 84, + "shloka": 17, + "text": "तथावसं नन्दने कामरूपी; संवत्सराणाम अयुतं शतानाम\nसहाप्सरॊभिर विहरन पुण्यगन्धान; पश्यन्न नगान पुष्पितांश चारुरूपान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 84, + "shloka": 18, + "text": "तत्रस्थं मां देव सुखेषु सक्तं; काले ऽतीते महति ततॊ ऽतिमात्रम\nदूतॊ देवानाम अब्रवीद उग्ररूपॊ; धवंसेत्य उच्चैस तरिः पलुतेन सवरेण" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 84, + "shloka": 19, + "text": "एतावन मे विदितं राजसिंह; ततॊ भरष्टॊ ऽहं नन्दनात कषीणपुण्यः\nवाचॊ ऽशरौषं चान्तरिक्षे सुराणाम; अनुक्रॊशाच छॊचतां मानवेन्द्र" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 84, + "shloka": 20, + "text": "अहॊ कष्टं कषीणपुण्यॊ ययातिः; पतत्य असौ पुण्यकृत पुण्यकीर्तिः\nतान अब्रुवं पतमानस ततॊ ऽहं; सतां मध्ये निपतेयं कथं नु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 84, + "shloka": 21, + "text": "तैर आख्याता भवतां यज्ञभूमिः; समीक्ष्य चैनां तवरितम उपागतॊ ऽसमि\nहविर गन्धं देशिकं यज्ञभूमेर; धूमापाङ्गं परतिगृह्य परतीतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 85, + "shloka": 1, + "text": "[आ]\nयदावसॊ नन्दने कामरूपी; संवत्सराणाम अयुतं शतानाम\nकिं कारणं कार्तयुगप्रधान; हित्वा तत्त्वं वसुधाम अन्वपद्यः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 85, + "shloka": 2, + "text": "[य]\nजञातिः सुहृत सवजनॊ यॊ यथेह; कषीणे वित्ते तयज्यते मानवैर हि\nतथा तत्र कषीणपुण्यं मनुष्यं; तयजन्ति सद्यः सेश्वरा देवसंघाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 85, + "shloka": 3, + "text": "[आ]\nकथं तस्मिन कषीणपुण्या भवन्ति; संमुह्यते मे ऽतर मनॊ ऽतिमात्रम\nकिं विशिष्टाः कस्य धामॊपयान्ति; तद वै बरूहि कषेत्रवित तवं मतॊ मे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 85, + "shloka": 4, + "text": "[य]\nइमं भौमं नरकं ते पतन्ति; लालप्यमाना नरदेव सर्वे\nते कङ्कगॊमायु बलाशनार्थं; कषीणा विवृद्धिं बहुधा वरजन्ति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 85, + "shloka": 5, + "text": "तस्माद एतद वर्जनीयं नरेण; दुष्टं लॊके गर्हणीयं च कर्म\nआख्यातं ते पार्थिव सर्वम एतद; भूयश चेदानीं वद किं ते वदामि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 85, + "shloka": 6, + "text": "[आ]\nयदा तु तान वितुदन्ते वयांसि; तथा गृध्राः शितिकण्ठाः पतंगाः\nकथं भवन्ति कथम आभवन्ति; न भौमम अन्यं नरकं शृणॊमि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 85, + "shloka": 7, + "text": "[य]\nऊर्ध्वं देहात कर्मणॊ जृम्भमाणाद; वयक्तं पृथिव्याम अनुसंचरन्ति\nइमं भौमं नरकं ते पतन्ति; नावेक्षन्ते वर्षपूगान अनेकान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 85, + "shloka": 8, + "text": "षष्टिं सहस्राणि पतन्ति वयॊम्नि; तथा अशीतिं परिवत्सराणि\nतान वै तुदन्ति परपततः परपातं; भीमा भौमा राक्षसास तीक्ष्णदंष्ट्राः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 85, + "shloka": 9, + "text": "[आ]\nयद एनसस ते पततस तुदन्ति; भीमा भौमा राक्षसास तीक्ष्णदंष्ट्राः\nकथं भवन्ति कथम आभवन्ति; कथं भूता गर्भभूता भवन्ति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 85, + "shloka": 10, + "text": "[य]\nअस्रं रेतः पुष्पफलानुपृक्तम; अन्वेति तद वै पुरुषेण सृष्टम\nस वै तस्या रज आपद्यते वै; स गर्भभूतः समुपैति तत्र" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 85, + "shloka": 11, + "text": "वनस्पतींश चौषधीश चाविशन्ति; अपॊ वायुं पृथिवीं चान्तरिक्षम\nचतुष्पदं दविपदं चापि सर्वम; एवं भूता गर्भभूता भवन्ति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 85, + "shloka": 12, + "text": "[आ]\nअन्यद वपुर विदधातीह गर्भ; उताहॊ सवित सवेन कामेन याति\nआपद्यमानॊ नरयॊनिम एताम; आचक्ष्व मे संशयात परब्रवीमि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 85, + "shloka": 13, + "text": "शरीरदेहादि समुच्छ्रयं च; चक्षुः शरॊत्रे लभते केन संज्ञाम\nएतत तत्त्वं सर्वम आचक्ष्व पृष्टः; कषेत्रज्ञं तवां तात मन्याम सर्वे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 85, + "shloka": 14, + "text": "[य]\nवायुः समुत्कर्षति गर्भयॊनिम; ऋतौ रेतः पुष्परसानुपृक्तम\nस तत्र तन्मात्र कृताधिकारः; करमेण संवर्धयतीह गर्भम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 85, + "shloka": 15, + "text": "स जायमानॊ विगृहीत गात्रः; षड जञाननिष्ठायतनॊ मनुष्यः\nस शरॊत्राभ्यां वेदयतीह शब्दं; सर्वं रूपं पश्यति चक्षुषा च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 85, + "shloka": 16, + "text": "घराणेन गन्धं जिह्वयाथॊ रसं च; तवचा सपर्शं मनसा वेद भावम\nइत्य अष्टकेहॊपचितिं च विद्धि; महात्मनः पराणभृतः शरीरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 85, + "shloka": 17, + "text": "[आ]\nयः संस्थितः पुरुषॊ दह्यते वा; निखन्यते वापि निघृष्यते वा\nअभाव भूतः स विनाशम एत्य; केनात्मानं चेतयते पुरस्तात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 85, + "shloka": 18, + "text": "[य]\nहित्वा सॊ ऽसून सुप्तवन निष्ठनित्वा; पुरॊधाय सुकृतं दुष्कृतं च\nअन्यां यॊनिं पवनाग्रानुसारी; हित्वा देहं भजते राजसिंह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 85, + "shloka": 19, + "text": "पुण्यां यॊनिं पुण्यकृतॊ वरजन्ति; पापां यॊनिं पापकृतॊ वरजन्ति\nकीटाः पतंगाश च भवन्ति पापा; न मे विवक्षास्ति महानुभाव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 85, + "shloka": 20, + "text": "चतुष्पदा दविपदाः षट्पदाश च; तथा भूता गर्भभूता भवन्ति\nआख्यातम एतन निखिलेन सर्वं; भूयस तु किं पृच्छसि राजसिंह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 85, + "shloka": 21, + "text": "[आ]\nकिंस्वित कृत्वा लभते तात लॊकान; मर्त्यः शरेष्ठांस तपसा विद्यया वा\nतन मे पृष्टः शंस सर्वं यथावच; छुभाँल लॊकान येन गच्छेत करमेण" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 85, + "shloka": 22, + "text": "[य]\nतपश च दानं च शमॊ दमश च; हरीर आर्जवं सर्वभूतानुकम्पा\nनश्यन्ति मानेन तमॊ ऽभिभूताः; पुंसः सदैवेति वदन्ति सन्तः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 85, + "shloka": 23, + "text": "अधीयानः पण्डितं मन्यमानॊ; यॊ विद्यया हन्ति यशः परेषाम\nतस्यान्तवन्तश च भवन्ति लॊका; न चास्य तद बरह्म फलं ददाति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 85, + "shloka": 24, + "text": "चत्वारि कर्माण्य अभयंकराणि; भयं परयच्छन्त्य अयथा कृतानि\nमानाग्निहॊत्रम उत मानमौनं; मानेनाधीतम उत मानयज्ञः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 85, + "shloka": 25, + "text": "न मान्यमानॊ मुदम आददीत; न संतापं पराप्नुयाच चावमानात\nसन्तः सतः पूजयन्तीह लॊके; नासाधवः साधुबुद्धिं लभन्ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 85, + "shloka": 26, + "text": "इति दद्याद इति यजेद इत्य अधीयीत मे वरतम\nइत्य अस्मिन्न अभयान्य आहुस तानि वर्ज्यानि नित्यशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 85, + "shloka": 27, + "text": "येनाश्रयं वेदयन्ते पुराणं; मनीषिणॊ मानसमानभक्तम\nतन निःश्रेयस तैजसं रूपम एत्य; परां शान्तिं पराप्नुयुः परेत्य चेह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 86, + "shloka": 1, + "text": "[आ]\nचरन गृहस्थः कथम एति देवान; कथं भिक्षुः कथम आचार्य कर्मा\nवानप्रस्थः सत्पथे संनिविष्टॊ; बहून्य अस्मिन संप्रति वेदयन्ति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 86, + "shloka": 2, + "text": "[य]\nआहूताध्यायी गुरु कर्म सवचॊद्यः; पूर्वॊत्थायी चरमं चॊपशायी\nमृदुर दान्तॊ धृतिमान अप्रमत्तः; सवाध्यायशीलः सिध्यति बरह्म चारी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 86, + "shloka": 3, + "text": "धर्मागतं पराप्य धनं यजेत; दद्यात सदैवातिथीन भॊजयेच च\nअनाददानश च परैर अदत्तं; सैषा गृहस्थॊपनिषत पुराणी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 86, + "shloka": 4, + "text": "सववीर्यजीवी वृजिनान निवृत्तॊ; दाता परेभ्यॊ न परॊपतापी\nतादृङ मुनिः सिद्धिम उपैति मुख्यां; वसन्न अरण्ये नियताहार चेष्टः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 86, + "shloka": 5, + "text": "अशिल्प जीवी नगृहश च नित्यं; जितेन्द्रियः सर्वतॊ विप्रमुक्तः\nअनॊक सारी लघुर अल्पचारश; चरन देशान एकचरः स भिक्षुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 86, + "shloka": 6, + "text": "रात्र्या यया चाभिजिताश च लॊका; भवन्ति कामा विजिताः सुखाश च\nताम एव रात्रिं परयतेन विद्वान; अरण्यसंस्थॊ भवितुं यतात्मा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 86, + "shloka": 7, + "text": "दशैव पूर्वान दश चापरांस तु; जञातीन सहात्मानम अथैक विंशम\nअरण्यवासी सुकृते दधाति; विमुच्यारण्ये सवशरीरधातून" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 86, + "shloka": 8, + "text": "[आ]\nकतिस्विद एव मुनयॊ मौनानि कति चाप्य उत\nभवन्तीति तद आचक्ष्व शरॊतुम इच्छामहे वयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 86, + "shloka": 9, + "text": "[य]\nअरण्ये वसतॊ यस्य गरामॊ भवति पृष्ठतः\nगरामे वा वसतॊ ऽरण्यं स मुनिः सयाज जनाधिप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 86, + "shloka": 10, + "text": "[आ]\nकथंस्विद वसतॊ ऽरण्ये गरामॊ भवति पृष्ठतः\nगरामे वा वसतॊ ऽरण्यं कथं भवति पृष्ठतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 86, + "shloka": 11, + "text": "[य]\nन गराम्यम उपयुञ्जीत य आरण्यॊ मुनिर भवेत\nतथास्य वसतॊ ऽरण्ये गरामॊ भवति पृष्ठतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 86, + "shloka": 12, + "text": "अनग्निर अनिकेतश च अगॊत्र चरणॊ मुनिः\nकौपीनाच्छादनं यावत तावद इच्छेच च चीवरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 86, + "shloka": 13, + "text": "यावत पराणाभिसंधानं तावद इच्छेच च भॊजनम\nतथास्य वसतॊ गरामे ऽरण्यं भवति पृष्ठतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 86, + "shloka": 14, + "text": "यस तु कामान परित्यज्य तयक्तकर्मा जितेन्द्रियः\nआतिष्ठेत मुनिर मौनं स लॊके सिद्धिम आप्नुयात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 86, + "shloka": 15, + "text": "धौतदन्तं कृत्तनखं सदा सनातम अलंकृतम\nअसितं सितकर्मस्थं कस तं नार्चितुम अर्हति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 86, + "shloka": 16, + "text": "तपसा कर्शितः कषामः कषीणमांसास्थि शॊणितः\nयदा भवति निर्द्वन्द्वॊ मुनिर मौनं समास्थितः\nअथ लॊकम इमं जित्वा लॊकं विजयते परम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 86, + "shloka": 17, + "text": "आस्येन तु यदाहारं गॊवन मृगयते मुनिः\nअथास्य लॊकः पूर्वॊ यः सॊ ऽमृतत्वाय कल्पते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 87, + "shloka": 1, + "text": "[आ]\nकतरस तव एतयॊः पूर्वं देवानाम एति सात्म्यताम\nउभयॊर धावतॊ राजन सूर्या चन्द्रमसॊर इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 87, + "shloka": 2, + "text": "[य]\nअनिकेतॊ गृहस्थेषु कामवृत्तेषु संयतः\nगराम एव वसन भिक्षुस तयॊः पूर्वतरं गतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 87, + "shloka": 3, + "text": "अप्राप्य दीर्घम आयुस तु यः पराप्तॊ विकृतिं चरेत\nतप्येत यदि तत कृत्वा चरेत सॊ ऽनयत ततस तपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 87, + "shloka": 4, + "text": "यद वै नृशंसं तद अपथ्यम आहुर; यः सेवते धर्मम अनर्थबुद्धिः\nअस्वॊ ऽपय अनीशश च तथैव राजंस; तदार्जवं स समाधिस तदार्यम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 87, + "shloka": 5, + "text": "[आ]\nकेनासि दूतः परहितॊ ऽदय राजन; युवा सरग्वी दर्शनीयः सुवर्चाः\nकुत आगतः कतरस्यां दिशि तवम; उताहॊ सवित पार्थिवं सथानम अस्ति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 87, + "shloka": 6, + "text": "[य]\nइमं भौमं नरकं कषीणपुण्यः; परवेष्टुम उर्वीं गगनाद विप्रकीर्णः\nउक्त्वाहं वः परपतिष्याम्य अनन्तरं; तवरन्ति मां बराह्मणा लॊकपालाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 87, + "shloka": 7, + "text": "सतां सकाशे तु वृतः परपातस; ते संगता गुणवन्तश च सर्वे\nशक्राच च लब्धॊ हि वरॊ मयैष; पतिष्यता भूमितले नरेन्द्र" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 87, + "shloka": 8, + "text": "[आ]\nपृच्छामि तवां मा परपत परपातं; यदि लॊकाः पार्थिव सन्ति मे ऽतर\nयद्य अन्तरिक्षे यदि वा दिवि शरिताः; कषेत्रज्ञं तवां तस्य धर्मस्य मन्ये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 87, + "shloka": 9, + "text": "[य]\nयावत पृथिव्यां विहितं गवाश्वं; सहारण्यैः पशुभिः पर्वतैश च\nतावल लॊका दिवि ते संस्थिता वै; तथा विजानीहि नरेन्द्र सिंह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 87, + "shloka": 10, + "text": "[आ]\nतांस ते ददामि मा परपत परपातं; ये मे लॊका दिवि राजेन्द्र सन्ति\nयद्य अन्तरिक्षे यदि वा दिवि शरितास; तान आक्रम कषिप्रम अमित्रसाह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 87, + "shloka": 11, + "text": "[य]\nनास्मद विधॊ ऽबराह्मणॊ बरह्मविच च; परतिग्रहे वर्तते राजमुख्य\nयथा परदेयं सततं दविजेभ्यस; तथाददं पूर्वम अहं नरेन्द्र" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 87, + "shloka": 12, + "text": "नाब्राह्मणः कृपणॊ जातु जीवेद; या चापि सयाद बराह्मणी वीर पत्नी\nसॊ ऽहं यदैवाकृत पूर्वं चरेयं; विवित्समानः किम उ तत्र साधु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 87, + "shloka": 13, + "text": "[परतर्दन]\nपृच्छामि तवां सपृहणीय रूप; परतर्दनॊ ऽहं यदि मे सन्ति लॊकाः\nयद्य अन्तरिक्षे यदि वा दिवि शरिताः; कषेत्रज्ञं तवां तस्य धर्मस्य मन्ये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 87, + "shloka": 14, + "text": "[य]\nसन्ति लॊका बहवस ते नरेन्द्र; अप्य एकैकः सप्त सप्ताप्य अहानि\nमधु चयुतॊ घृतपृक्ता विशॊकास; ते नान्तवन्तः परतिपालयन्ति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 87, + "shloka": 15, + "text": "[पर]\nतांस ते ददामि मा परपत परपातं; ये मे लॊकास तव ते वै भवन्तु\nयद्य अन्तरिक्षे यदि वा दिवि शरितास; तान आक्रम कषिप्रम अपेतमॊहः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 87, + "shloka": 16, + "text": "[य]\nन तुल्यतेजाः सुकृतं कामयेत; यॊगक्षेमं पार्थिव पार्थिवः सन\nदैवादेशाद आपदं पराप्य विद्वांश; चरेन नृशंसं न हि जातु राजा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 87, + "shloka": 17, + "text": "धर्म्यं मार्गं चेतयानॊ यशस्यं; कुर्यान नृपॊ धर्मम अवेक्षमाणः\nन मद्विधॊ धर्मबुद्धिः परजानन; कुर्याद एवं कृपणं मां यथात्थ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 87, + "shloka": 18, + "text": "कुर्याम अपूर्वं न कृतं यद अन्यैर; विवित्समानः किम उ तत्र साधु\nबरुवाणम एवं नृपतिं ययातिं; नृपॊत्तमॊ वसु मनाब्रवीत तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 88, + "shloka": 1, + "text": "[वस]\nपृच्छामि तवां वसु मना रौशदश्विर; यद्य अस्ति लॊकॊ दिवि मह्यं नरेन्द्र\nयद्य अन्तरिक्षे परथितॊ महात्मन; कषेत्रज्ञं तवां तस्य धर्मस्य मन्ये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 88, + "shloka": 2, + "text": "[य]\nयद अन्तरिक्षं पृथिवी दिशश च; यत तेजसा तपते भानुमांश च\nलॊकास तावन्तॊ दिवि संस्थिता वै; ते नान्तवन्तः परतिपालयन्ति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 88, + "shloka": 3, + "text": "[वस]\nतांस ते ददामि पत मा परपातं; ये मे लॊकास तव ते वै भवन्तु\nकरीणीष्वैनांस तृणकेनापि राजन; परतिग्रहस ते यदि सम्यक परदुष्टः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 88, + "shloka": 4, + "text": "[य]\nन मिथ्याहं विक्रयं वै समरामि; वृथा गृहीतं शिशुकाच छङ्कमानः\nकुर्यां न चैवाकृत पूर्वम अन्यैर; विवित्समानः किम उ तत्र साधु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 88, + "shloka": 5, + "text": "[वस]\nतांस तवं लॊकान परतिपद्यस्व राजन; मया दत्तान यदि नेष्टः करयस ते\nअहं न तान वै परतिगन्ता नरेन्द्र; सर्वे लॊकास तव ते वै भवन्तु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 88, + "shloka": 6, + "text": "[षिबि]\nपृच्छामि तवां शिबिर औशीनरॊ ऽहं; ममापि लॊका यदि सन्तीह तात\nयद्य अन्तरिक्षे यदि वा दिवि शरिताः; कषेत्रज्ञं तवां तस्य धर्मस्य मन्ये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 88, + "shloka": 7, + "text": "[य]\nन तवं वाचा हृदयेनापि विद्वन; परीप्समानान नावमंस्था नरेन्द्र\nतेनानन्ता दिवि लॊकाः शरितास ते; विद्युद्रूपाः सवनवन्तॊ महान्तः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 88, + "shloka": 8, + "text": "[ष]\nतांस तवं लॊकान परतिपद्यस्व राजन; मया दत्तान यदि नेष्टः करयस ते\nन चाहं तान परतिपत्स्येह दत्त्वा; यत्र गत्वा तवम उपास्से ह लॊकान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 88, + "shloka": 9, + "text": "[य]\nयथा तवम इन्द्र परतिमप्रभावस; ते चाप्य अनन्ता नरदेव लॊकाः\nतथाद्य लॊके न रमे ऽनयदत्ते; तस्माच छिबे नाभिनन्दामि दायम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 88, + "shloka": 10, + "text": "[आ]\nन चेद एकैकशॊ राजँल लॊकान नः परतिनन्दसि\nसर्वे परदाय भवते गन्तारॊ नरकं वयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 88, + "shloka": 11, + "text": "[य]\nयद अर्हाय ददध्वं तत सन्तः सत्यानृशंस्यतः\nअहं तु नाभिधृष्णॊमि यत्कृतं न मया पुरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 88, + "shloka": 12, + "text": "[आ]\nकस्यैते परतिदृश्यन्ते रथाः पञ्च हिरण्मयाः\nउच्चैः सन्तः परकाशन्ते जवलन्तॊ ऽगनिशिखा इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 88, + "shloka": 13, + "text": "[य]\nयुष्मान एते हि वक्ष्यन्ति रथाः पञ्च हिरण्मयाः\nउच्चैः सन्तः परकाशन्ते जवलन्तॊ ऽगनिशिखा इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 88, + "shloka": 14, + "text": "[आ]\nआतिष्ठस्व रथं राजन विक्रमस्व विहायसा\nवयम अप्य अनुयास्यामॊ यदा कालॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 88, + "shloka": 15, + "text": "[य]\nसर्वैर इदानीं गन्तव्यं सहस्वर्गजितॊ वयम\nएष नॊ विरजाः पन्था दृश्यते देव सद्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 88, + "shloka": 16, + "text": "[व]\nते ऽधिरुह्य रथान सर्वे परयाता नृपसत्तमाः\nआक्रमन्तॊ दिवं भाभिर धर्मेणावृत्य रॊदसी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 88, + "shloka": 17, + "text": "[आ]\nअहं मन्ये पूर्वम एकॊ ऽसमि गन्ता; सखा चेन्द्रः सर्वथा मे महात्मा\nकस्माद एवं शिबिर औशीनरॊ ऽयम; एकॊ ऽतयगात सर्ववेगेन वाहान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 88, + "shloka": 18, + "text": "[य]\nअददाद देव यानाय यावद वित्तम अविन्दत\nउशीनरस्य पुत्रॊ ऽयं तस्माच छरेष्ठॊ हि नः शिबिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 88, + "shloka": 19, + "text": "दानं तपः सत्यम अथापि धर्मॊ हरीः; शरीः कषमा सौम्य तथा तितिक्षा\nराजन्न एतान्य अप्रतिमस्य राज्ञः; शिबेः सथितान्य अनृशंसस्य बुद्ध्या\nएवंवृत्तॊ हरीनिषेधश च यस्मात; तस्माच छिबिर अत्यगाद वै रथेन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 88, + "shloka": 20, + "text": "[व]\nअथाष्टकः पुनर एवान्वपृच्छन; मातामहं कौतुकाद इन्द्रकल्पम\nपृच्छामि तवां नृपते बरूहि सत्यं; कुतश च कस्यासि सुतश च कस्य\nकृतं तवया यद धि न तस्य कर्ता; लॊके तवदन्यः कषत्रियॊ बराह्मणॊ वा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 88, + "shloka": 21, + "text": "[य]\nययातिर अस्मि नहुषस्य पुत्रः; पूरॊः पिता सार्वभौमस तव इहासम\nगुह्यम अर्थं मामकेभ्यॊ बरवीमि; मातामहॊ ऽहं भवतां परकाशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 88, + "shloka": 22, + "text": "सर्वाम इमां पृथिवीं निर्जिगाय; परस्थे बद्ध्वा हय अददं बराह्मणेभ्यः\nमेध्यान अश्वान एकशफान सुरूपांस; तदा देवाः पुण्यभाजॊ भवन्ति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 88, + "shloka": 23, + "text": "अदाम अहं पृथिवीं बराह्मणेभ्यः; पूर्णाम इमाम अखिलां वाहनस्य\nगॊभिः सुवर्णेन धनैश च मुख्यैस; तत्रासन गाः शतम अर्बुदानि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 88, + "shloka": 24, + "text": "सत्येन मे दयौश च वसुंधरा च; तथैवाग्निर जवलते मानुषेषु\nन मे पृथा वयाहृतम एव वाक्यं; सत्यं हि सन्तः परतिपूजयन्ति\nसर्वे च देवा मुनयश च लॊकाः; सत्येन पूज्या इति मे मनॊगतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 88, + "shloka": 25, + "text": "यॊ नः सवर्गजितः सर्वान यथावृत्तं निवेदयेत\nअनसूयुर दविजाग्रेभ्यः स लभेन नः सलॊकताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 88, + "shloka": 26, + "text": "[व]\nएवं राजा स महात्मा हय अतीव; सवैर दौहित्रैस तारितॊ ऽमित्रसाहः\nतयक्त्वा महीं परमॊदारकर्मा; सवर्गं गतः कर्मभिर वयाप्य पृथ्वीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nभगवञ शरॊतुम इच्छामि पूरॊर वंशकरान नृपान\nयद वीर्या यादृशाश चैव यावन्तॊ यत पराक्रमाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 2, + "text": "न हय अस्मिञ शीलहीनॊ वा निर्वीर्यॊ वा नराधिपः\nपरजा विरहितॊ वापि भूतपूर्वः कदा चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 3, + "text": "तेषां परथितवृत्तानां राज्ञां विज्ञानशालिनाम\nचरितं शरॊतुम इच्छामि विस्तरेण तपॊधन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 4, + "text": "[व]\nहन्त ते कथयिष्यामि यन मां तवं परिपृच्छसि\nपूरॊर वंशधरान वीराञ शक्र परतिमतेजसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 5, + "text": "परवीरेश्वर रौद्राश्वास तरयः पुत्रा महारथाः\nपूरॊः पौष्ठ्याम अजायन्त परवीरस तत्र वंशकृत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 6, + "text": "मनस्युर अभवत तस्माच छूरः शयेनी सुतः परभुः\nपृथिव्याश चतुरन्ताया गॊप्ता राजीवलॊचनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 7, + "text": "सुभ्रूः संहननॊ वाग्मी सौवीरी तनयास तरयः\nमनस्यॊर अभवन पुत्राः शूराः सर्वे महारथाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 8, + "text": "रौद्राश्वस्य महेष्वासा दशाप्सरसि सूनवः\nयज्वानॊ जज्ञिरे शूराः परजावन्तॊ बहुश्रुताः\nसर्वे सर्वास्त्रविद्वांसः सर्वे धर्मपरायणाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 9, + "text": "ऋचेपुर अथ कक्षेपुः कृकणेपुश च वीर्यवान\nसथण्डिले पूर्वनेपुश च सथलेपुश च महारथः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 10, + "text": "तेजेपुर बलवान धीमान सत्येपुश चेन्द्र विक्रमः\nधर्मेपुः संनतेपुश च दशमॊ देव विक्रमः\nअनाधृष्टि सुतास तात राजसूयाश्वमेधिनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 11, + "text": "मतिनारस ततॊ राजा विद्वांश चर्चेपुतॊ ऽभवत\nमतिनार सुता राजंश चत्वारॊ ऽमितविक्रमाः\nतंसुर महान अतिरथॊ दरुह्युश चाप्रतिमद्युतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 12, + "text": "तेषां तंसुर महावीर्यः पौरवं वंशम उद्वहन\nआजहार यशॊ दीप्तं जिगाय च वसुंधराम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 13, + "text": "इलिनं तु सुतं तंसुर जनयाम आस वीर्यवान\nसॊ ऽपि कृत्स्नाम इमां भूमिं विजिग्ये जयतां वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 14, + "text": "रथंतर्यां सुतान पञ्च पञ्च भूतॊपमांस ततः\nइलिनॊ जनयाम आस दुःषन्तप्रभृतीन नृप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 15, + "text": "दुःषन्तं शूर भीमौ च परपूर्वं वसुम एव च\nतेषां जयेष्ठॊ ऽभवद राजा दुःषन्तॊ जनमेजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 16, + "text": "दुःषन्ताद भरतॊ जज्ञे विद्वाञ शाकुन्तलॊ नृपः\nतस्माद भरत वंशस्य विप्रतस्थे महद यशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 17, + "text": "भरतस तिसृषु सत्रीषु नव पुत्रान अजीजनत\nनाभ्यनन्दन्त तान राजा नानुरूपा ममेत्य उत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ महद्भिः करतुभिर ईजानॊ भरतस तदा\nलेभे पुत्रं भरद्वाजाद भुमन्युं नाम भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 19, + "text": "ततः पुत्रिणम आत्मानं जञात्वा पौरवनन्दनः\nभुमन्युं भरतश्रेष्ठ यौवराज्ये ऽभयषेचयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 20, + "text": "ततस तस्य महीन्द्रस्य वितथः पुत्रकॊ ऽभवत\nततः स वितथॊ नाम भुमन्यॊर अभवत सुतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 21, + "text": "सुहॊत्रश च सुहॊता च सुहविः सुयजुस तथा\nपुष्करिण्याम ऋचीकस्य भुमन्यॊर अभवन सुताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 22, + "text": "तेषां जयेष्ठः सुहॊत्रस तु राज्यम आप महीक्षिताम\nराजसूयाश्वमेधाद्यैः सॊ ऽयजद बहुभिः सवैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 23, + "text": "सुहॊत्रः पृथिवीं सर्वां बुभुजे सागराम्बराम\nपूर्णां हस्तिगवाश्वस्य बहुरत्नसमाकुलाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 24, + "text": "ममज्जेव मही तस्य भूरि भारावपीडिता\nहस्त्यश्वरथसंपूर्णा मनुष्यकलिला भृशम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 25, + "text": "सुहॊत्रे राजनि तदा धर्मतः शासति परजाः\nचैत्ययूपाङ्किता चासीद भूमिः शतसहस्रशः\nपरवृद्धजनसस्या च सहदेवा वयरॊचत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 26, + "text": "ऐक्ष्वाकी जनयाम आस सुहॊत्रात पृथिवीपतेः\nअजमीढं सुमीढं च पुरुमीढं च भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 27, + "text": "अजमीढॊ वरस तेषां तस्मिन वंशः परतिष्ठितः\nषट पुत्रान सॊ ऽपय अजनयत तिसृषु सत्रीषु भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 28, + "text": "ऋक्षं भूमिन्य अथॊ नीली दुःषन्त परमेष्ठिनौ\nकेशिन्य अजनयज जह्नुम उभौ च जनरूपिणौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 29, + "text": "तथेमे सर्वपाञ्चाला दुःषन्त परमेष्ठिनॊः\nअन्वयाः कुशिका राजञ जह्नॊर अमिततेजसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 30, + "text": "जनरूपिणयॊर जयेष्ठम ऋक्षम आहुर जनाधिपम\nऋक्षात संवरणॊ जज्ञे राजन वंशकरस तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 31, + "text": "आर्क्षे संवरणे राजन परशासति वसुंधराम\nसंक्षयः सुमहान आसीत परजानाम इति शुश्रुमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 32, + "text": "वयशीर्यत ततॊ राष्ट्रं कषयैर नानाविधैस तथा\nकषुन मृत्युभ्याम अनावृष्ट्या वयाधिभिश च समाहतम\nअभ्यघ्नन भारतांश चैव सपत्नानां बलानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 33, + "text": "चालयन वसुधां चैव बलेन चतुरङ्गिणा\nअभ्ययात तं च पाञ्चाल्यॊ विजित्य तरसा महीम\nअक्षौहिणीभिर दशभिः स एनं समरे ऽजयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 34, + "text": "ततः सदारः सामात्यः सपुत्रः ससुहृज्जनः\nराजा संवरणस तस्मात पलायत महाभयात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 35, + "text": "सिन्धॊर नदस्य महतॊ निकुञ्जे नयवसत तदा\nनदी विषयपर्यन्ते पर्वतस्य समीपतः\nतत्रावसन बहून कालान भारता दुर्गमाश्रिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 36, + "text": "तेषां निवसतां तत्र सहस्रं परिवत्सरान\nअथाभ्यगच्छद भरतान वसिष्ठॊ भगवान ऋषिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 37, + "text": "तम आगतं परयत्नेन परत्युद्गम्याभिवाद्य च\nअर्घ्यम अभ्याहरंस तस्मै ते सर्वे भारतास तदा\nनिवेद्य सर्वम ऋषये सत्कारेण सुवर्चसे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 38, + "text": "तं समाम अष्टमीम उष्टं राजा वव्रे सवयं तदा\nपुरॊहितॊ भवान नॊ ऽसतु राज्याय परयतामहे\nओम इत्य एवं वसिष्ठॊ ऽपि भारतान परत्यपद्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 39, + "text": "अथाभ्यषिञ्चत साम्राज्ये सर्वक्षत्रस्य पौरवम\nविषाण भूतं सर्वस्यां पृथिव्याम इति नः शरुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 40, + "text": "भरताध्युषितं पूर्वं सॊ ऽधयतिष्ठत पुरॊत्तमम\nपुनर बलिभृतश चैव चक्रे सर्वमहीक्षितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 41, + "text": "ततः स पृथिवीं पराप्य पुनर ईजे महाबलः\nआजमीढॊ महायज्ञैर बहुभिर भूरिदक्षिणैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 42, + "text": "ततः संवरणात सौरी सुषुवे तपती कुरुम\nराजत्वे तं परजाः सर्वा धर्मज्ञ इति वव्रिरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 43, + "text": "तस्य नाम्नाभिविख्यातं पृथिव्यां कुरुजाङ्गलम\nकुरुक्षेत्रं स तपसा पुण्यं चक्रे महातपाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 44, + "text": "अश्ववन्तम अभिष्वन्तं तथा चित्ररथं मुनिम\nजनमेजयं च विख्यातं पुत्रांश चास्यानुशुश्रुमः\nपञ्चैतान वाहिनी पुत्रान वयजायत मनस्विनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 45, + "text": "अभिष्वतः परिक्षित तु शबलाश्वश च वीर्यवान\nअभिराजॊ विराजश च शल्मलश च महाबलः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 46, + "text": "उच्चैःश्रवा भद्र कारॊ जितारिश चाष्टमः समृतः\nएतेषाम अन्ववाये तु खयातास ते कर्मजैर गुणैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 47, + "text": "जनमेजयादयः सप्त तथैवान्ये महाबलाः\nपरिक्षितॊ ऽभवन पुत्राः सर्वे धर्मार्थकॊविदाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 48, + "text": "कक्षसेनॊग्र सेनौ च चित्रसेनश च वीर्यवान\nइन्द्रसेनः सुषेणश च भीमसेनश च नामतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 49, + "text": "जनमेजयस्य तनया भुवि खयाता महाबलाः\nधृतराष्ट्रः परथमजः पाण्डुर बाह्लीक एव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 50, + "text": "निषधश च महातेजास तथा जाम्बूनदॊ बली\nकुण्डॊदरः पदातिश च वसातिश चाष्टमः समृतः\nसर्वे धर्मार्थकुशलाः सर्वे भूतिहिते रताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 51, + "text": "धृतराष्ट्रॊ ऽथ राजासीत तस्य पुत्रॊ ऽथ कुण्डिकः\nहस्ती वितर्कः कराथश च कुण्डलश चापि पञ्चमः\nहविः शरवास तथेन्द्राभः सुमन्युश चापराजितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 52, + "text": "परतीपस्य तरयः पुत्रा जज्ञिरे भरतर्षभ\nदेवापिः शंतनुश चैव बाह्लीकश च महारथः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 53, + "text": "देवापिस तु परवव्राज तेषां धर्मपरीप्सया\nशंतनुश च महीं लेभे बाह्लीकश च महारथः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 54, + "text": "भरतस्यान्वये जाताः सत्त्ववन्तॊ महारथाः\nदेवर्षिकल्पा नृपते बहवॊ राजसत्तमाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 89, + "shloka": 55, + "text": "एवंविधाश चाप्य अपरे देवकल्पा महारथाः\nजाता मनॊर अन्ववाये ऐल वंशविवर्धनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nशरुतस तवत्तॊ मया विप्र पूर्वेषां संभवॊ महान\nउदाराश चापि वंशे ऽसमिन राजानॊ मे परिश्रुताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 2, + "text": "किं तु लघ्व अर्थसंयुक्तं परियाख्यानं न माम अति\nपरीणात्य अतॊ भवान भूयॊ विस्तरेण बरवीतु मे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 3, + "text": "एताम एव कथां दिव्याम आप्रजा पतितॊ मनॊः\nतेषाम आजननं पुण्यं कस्य न परीतिम आवहेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 4, + "text": "सद धर्मगुणमाहात्म्यैर अभिवर्धितम उत्तमम\nविष्टभ्य लॊकांस तरीन एषां यशः सफीतम अवस्थितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 5, + "text": "गुणप्रभाव वीर्यौजः सत्त्वॊत्साहवताम अहम\nन तृप्यामि कथां शृण्वन्न अमृतास्वाद संमिताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 6, + "text": "[व]\nशृणु राजन पुरा सम्यङ मया दवैपायनाच छरुतम\nपरॊच्यमानम इदं कृत्स्नं सववंशजननं शुभम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 7, + "text": "दक्षस्यादितिः\nअदितेर विवस्वान\nविवस्वतॊ मनुः\nमनॊर इला\nइलायाः पुरूरवाः\nपुरूरवस आयुः\nआयुषॊ नहुषः\nनहुषस्य ययातिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 8, + "text": "ययातेर दवे भार्ये बभूवतुः\nउशनसॊ दुहिता देव यानी वृषपर्वणश च दुहिता शर्मिष्ठा नाम\nअत्रानुवंशॊ भवति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 9, + "text": "यदुं च तुर्वसुं चैव देव यानी वयजायत\nदरुह्युं चानुं च पूरुं च शर्मिष्ठा वार्षपर्वणी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 10, + "text": "तत्र यदॊर यादवाः\nपूरॊः पौरवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 11, + "text": "पूरॊर भार्या कौसल्या नाम\nतस्याम अस्य जज्ञे जनमेजयॊ नाम\nयस तरीन अश्वमेधान आजहार\nविश्वजिता चेष्ट्वा वनं परविवेश" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 12, + "text": "जनमेजयः खल्व अनन्तां नामॊपयेमे माधवीम\nतस्याम अस्य जज्ञे पराचिन्वान\nयः पराचीं दिशं जिगाय यावत सूर्यॊदयात\nततस तस्य पराचिन्वत्वम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 13, + "text": "पराचिन्वान खल्व अश्मकीम उपयेमे\nतस्याम अस्य जज्ञे संयातिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 14, + "text": "संयातिः खलु दृषद्वतॊ दुहितरं वराङ्गीं नामॊपयेमे\nतस्याम अस्य जज्ञे अहं पातिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 15, + "text": "अहं पातिस तु खलु कृतवीर्यदुहितरम उपयेमे भानुमतीं नाम\nतस्याम अस्य जज्ञे सार्वभौमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 16, + "text": "सार्वभौमः खलु जित्वाजहार कैकेयीं सुनन्दां नाम\nतस्याम अस्य जज्ञे जयत्सेनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 17, + "text": "जयत्सेनः खलु वैदर्भीम उपयेमे सुषुवां नाम\nतस्याम अस्य जज्ञे अराचीनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 18, + "text": "अराचीनॊ ऽपि वैदर्भीम एवापराम उपयेमे मर्यादां नाम\nतस्याम अस्य जज्ञे महाभौमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 19, + "text": "महाभौमः खलु परासेनजितीम उपयेमे सुयज्ञां नाम\nतस्याम अस्य जज्ञे अयुत नायी\nयः पुरुषमेधानाम अयुतम आनयत\nतद अस्यायुत नायित्वम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 20, + "text": "अयुतनायी खलु पृथुश्रवसॊ दुहितरम उपयेमे भासां नाम\nतस्याम अस्य जज्ञे अक्रॊधनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 21, + "text": "अक्रॊधनः खलु कालिनीं करण्डुं नामॊपयेमे\nतस्याम अस्य जज्ञे देवातिथिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 22, + "text": "देवातिथिः खलु वैदेहीम उपयेमे मर्यादां नाम\nतस्याम अस्य जज्ञे ऋचः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 23, + "text": "ऋचः खल्व आङ्गेयीम उपयेमे सुदेवां नाम\nतस्यां पुत्रम अजनयद ऋक्षम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 24, + "text": "ऋक्षः खलु तक्षक दुहितरम उपयेमे जवालां नाम\nतस्यां पुत्रं मतिनारं नामॊत्पादयाम आस" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 25, + "text": "मतिनारः खलु सरस्वत्यां दवादश वार्षिकं सत्रम आजहार" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 26, + "text": "निवृत्ते च सत्रे सरस्वत्य अभिगम्य तं भर्तारं वरयाम आस\nतस्यां पुत्रम अजनयत तंसुं नाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 27, + "text": "अत्रानुवंशॊ भवति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 28, + "text": "तंसुं सरस्वती पुत्रं मतिनाराद अजीजनत\nइलिनं जनयाम आस कालिन्द्यां तंसुर आत्मजम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 29, + "text": "इलिनस तु रथंतर्यां दुःषन्ताद्यान पञ्च पुत्रान अजनयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 30, + "text": "दुःषन्तः खलु विश्वामित्र दुहितरं शकुन्तलां नामॊपयेमे\nतस्याम अस्य जज्ञे भरतः\nतत्र शलॊकौ भवतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 31, + "text": "माता भस्त्रा पितुः पुत्रॊ येन जातः स एव सः\nभरस्व पुत्रं दुःषन्त मावमंस्थाः शकुन्तलाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 32, + "text": "रेतॊ धाः पुत्र उन्नयति नरदेव यमक्षयात\nतवं चास्य धाता गर्भस्य सत्याम आह शकुन्तला" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ ऽसय भरतत्वम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 34, + "text": "भरतः खलु काशेयीम उपयेमे सार्वसेनीं सुनन्दां नाम\nतस्याम अस्य जज्ञे भुमन्युः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 35, + "text": "भुमन्युः खलु दाशार्हीम उपयेमे जयां नाम\nतस्याम अस्य जज्ञे सुहॊत्रः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 36, + "text": "सुहॊत्रः खल्व इक्ष्वाकुकन्याम उपयेमे सुवर्णां नाम\nतस्याम अस्य जज्ञे हस्ती\nय इदं हास्तिनपुरं मापयाम आस\nएतद अस्य हास्तिनपुरत्वम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 37, + "text": "हस्ती खलु तरैगर्तीम उपयेमे यशॊधरां नाम\nतस्याम अस्य जज्ञे विकुण्ठनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 38, + "text": "विकुण्ठनः खलु दाशार्हीम उपयेमे सुदेवां नाम\nतस्याम अस्य जज्ञे ऽजमीढः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 39, + "text": "अजमीढस्य चतुर्विंशं पुत्रशतं बभूव कैकेय्यां नागायां गान्धर्यां विमलायाम ऋक्षायां चेति\nपृथक्पृथग वंशकरा नृपतयः\nतत्र वंशकरः संवरणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 40, + "text": "संवरणः खलु वैवस्वतीं तपतीं नामॊपयेमे\nतस्याम अस्य जज्ञे कुरुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 41, + "text": "कुरुः खलु दाशार्हीम उपयेमे शुभाङ्गीं नाम\nतस्याम अस्य जज्ञे विडूरथः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 42, + "text": "विडूरथस तु मागधीम उपयेमे संप्रियां नाम\nतस्याम अस्य जज्ञे ऽरुग्वान नाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 43, + "text": "अरुग्वान खलु मागधीम उपयेमे ऽमृतां नाम\nतस्याम अस्य जज्ञे परिक्षित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 44, + "text": "परिक्षित खलु बाहुदाम उपयेमे सुयशां नाम\nतस्याम अस्य जज्ञे भीमसेनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 45, + "text": "भीमसेनः खलु कैकेयीम उपयेमे सुकुमारीं नाम\nतस्याम अस्य जज्ञे पर्यश्रवाः\nयम आहुः परतीपं नाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 46, + "text": "परतीपः खलु शैब्याम उपयेमे सुनन्द्दां नाम\nतस्यां पुत्रान उत्पादयाम आस देवापिं शंतनुं बाह्लीकं चेति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 47, + "text": "देवापिः खलु बाल एवारण्यं परविवेश\nशंतनुस तु महीपालॊ ऽभवत\nअत्रानुवंशॊ भवति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 48, + "text": "यं यं कराभ्यां सपृशति जीर्णं स सुखम अश्नुते\nपुनर युवा च भवति तस्मात तं शंतनुं विदुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 49, + "text": "तद अस्य शंतनुत्वम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 50, + "text": "शंतनुः खलु गनां भागीरथीम उपयेमे\nतस्याम अस्य जज्ञे देवव्रतः\nयम आहुर भीष्म इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 51, + "text": "भीष्मः खलु पितुः परियचिकीर्षया सत्यवतीम उदवहन मातरम\nयाम आहुर गन्धकालीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 52, + "text": "तस्यां कानीनॊ गर्भः पराशराद दवैपायनः\nतस्याम एव शंतनॊर दवौ पुत्रॊ बभूवतुः\nचित्राङ्गदॊ विचित्रवीर्यश च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 53, + "text": "तयॊर अप्राप्तयौवन एव चित्राङ्गदॊ गन्धर्वेण हतः\nविचित्रवीर्यस तु राजा समभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 54, + "text": "विचित्रवीर्यः खलु कौसल्यात्मजे ऽमबिकाम्बालिके काशिराज दुहितराव उपयेमे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 55, + "text": "विचित्रवीर्यस तव अनपत्य एव विदेहत्वं पराप्तः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 56, + "text": "ततः सत्यवती चिन्तयाम आस\nदौःषन्तॊ वंश उच्छिद्यते इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 57, + "text": "सा दवैपायनम ऋषिं चिन्तयाम आस" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 58, + "text": "स तस्याः पुरतः सथितः किं करवाणीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 59, + "text": "सा तम उवाच\nभराता तवानपत्य एव सवर्यातॊ विचित्रवीर्यः\nसाध्व अपत्यं तस्यॊत्पादयेति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 60, + "text": "स परम इत्य उक्त्वा तरीन पुत्रान उत्पादयाम आस धृतराष्ट्रं पाण्डुं विदुरं चेति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 61, + "text": "तत्र धृतराष्ट्रस्य राज्ञः पुत्रशतं बभूव गान्धार्यां वरदानाद दवैपायनस्य" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 62, + "text": "तेषां धृतराष्ट्रस्य पुत्राणां चत्वारः परधाना बभूवुर दुर्यॊधनॊ दुःशासनॊ विकर्णश चित्रसेनेति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 63, + "text": "पाण्डॊस तु दवे भार्ये बभूवतुः कुन्ती माद्री चेत्य उभे सत्रीरत्ने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 64, + "text": "अथ पाण्डुर मृगयां चरन मैथुन गतम ऋषिम अपश्यन मृग्यां वर्तमानम\nतथैवाप्लुत मनासादित कामरसम अतृप्तं बाणेनाभिजघान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 65, + "text": "स बाणविद्धॊवाच पाण्डुम\nचरता धर्मम इयं येन तवयाभिज्ञेन कामरसस्याहम अनवाप्तकामरसॊ ऽभिहतस तस्मात तवम अप्य एताम अवस्थाम आसाद्यानवाप्त कामरसः पञ्चत्वम आप्स्यसि कषिप्रम एवेति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 66, + "text": "स विवर्णरूपः पाण्डुः शापं परिहरमाणॊ नॊपासर्पत भार्ये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 67, + "text": "वाक्यं चॊवाच\nसवचापल्याद इदं पराप्तवान अहम\nशृणॊमि च नानपत्यस्य लॊका सन्तीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 68, + "text": "सा तवं मदर्थे पुत्रान उत्पादयेति कुन्तीम उवाच" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 69, + "text": "सा तत्र पुत्रान उत्पादयाम आस धर्माद युधिष्ठिरं मारुताद भीमसेनं शक्राद अर्जुनम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 70, + "text": "स तां हृष्टरूपः पाण्डुर उवाच\nइयं ते सपत्न्यनपत्या\nसाध्व अस्याम अपत्यम उत्पाद्यताम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 71, + "text": "सैवम अस्त्व इत्य उक्तः कुन्त्या" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 72, + "text": "ततॊ माद्र्याम अश्विभ्यां नकुल सहदेवाव उत्पादितौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 73, + "text": "माद्रीं खल्व अलंकृतां दृष्ट्वा पाण्डुर भावं चक्रे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 74, + "text": "स तां सपृष्ट्वैव विदेहत्वं पराप्तः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 75, + "text": "तत्रैनं चितास्थं माद्री समन्वारुरॊह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 76, + "text": "उवाच कुन्तीम\nयमयॊर आर्ययाप्रमत्तया भवितव्यम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 77, + "text": "ततस ते पञ्च पाण्डवाः कुन्त्या सहिता हास्तिनपुरम आनीय तापसैर भीष्मस्य विदुरस्य च निवेदिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 78, + "text": "तत्रापि जतु गृहे दग्धुं समारब्धा न शकिता विदुर मन्त्रितेन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 79, + "text": "ततश च हिडिम्बम अन्तरा हत्वैक चक्रां गताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 80, + "text": "तस्याम अप्य एकचक्रायां बकं नाम राक्षसं हत्वा पाञ्चाल नगरम अभिगताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 81, + "text": "तस्माद दरौपदीं भार्याम अविन्दन सवविषयं चाजग्मुः कुशलिनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 82, + "text": "पुत्रांश चॊत्पादयाम आसुः\nपरतिविन्ध्यं युधिष्ठिरः\nसुत सॊमं वृकॊदरः\nशरुतकीर्तिम अर्जुनः\nशतानीकं नकुलः\nशरुतकर्माणं सहदेवेति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 83, + "text": "युधिष्ठिरस तु गॊवासनस्य शैब्यस्य देविकां नाम कन्यां सवयंवरे लेभे\nतस्यां पुत्रं जनयाम आस यौधेयं नाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 84, + "text": "भीमसेनॊ ऽपि काश्यां बलधरां नामॊपयेमे वीर्यशुल्काम\nतस्यां पुत्रं सर्वगं नामॊत्पादयाम आस" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 85, + "text": "अर्जुनः खलु दवारवतीं गत्वा भगिनीं वासुदेवस्य सुभद्रां नाम भार्याम उदवहत\nतस्यां पुत्रम अभिमन्युं नाम जनयाम आस" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 86, + "text": "नकुलस तु चैद्यां करेणुवतीं नाम भार्याम उदवहत\nतस्यां पुत्रं निरमित्रं नामाजनयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 87, + "text": "सहदेवॊ ऽपि माद्रीम एव सवयंवरे विजयां नामॊपयेमे\nतस्यां पुत्रम अजनयत सुहॊत्रं नाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 88, + "text": "भीमसेनस तु पूर्वम एव हिडिम्बायां राक्षस्यां घटॊत्कचं नाम पुत्रं जनयाम आस" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 89, + "text": "इत्य एत एकादश पाण्डवानां पुत्राः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 90, + "text": "विराटस्य दुहितरम उत्तरां नामाभिमन्युर उपयेमे\nतस्याम अस्य परासुर गर्भॊ ऽजायत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 91, + "text": "तम उत्सङ्गेन परतिजग्राह पृथा नियॊगात पुरुषॊत्तमस्य वासुदेवस्य\nषाण्मासिकं गर्भम अहम एनं जीवयिष्यामीति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 92, + "text": "संजीवयित्वा चैनम उवाच\nपरिक्षीणे कुले जातॊ भवत्व अयं परिक्षिन नामेति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 93, + "text": "परिक्षित तु खलु माद्रवतीं नामॊपयेमे\nतस्याम अस्य जनमेजयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 94, + "text": "जनमेजयात तु वपुष्टमायां दवौ पुत्रौ शतानीकः शङ्कुश च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 95, + "text": "शतानीकस तु खलु वैदेहीम उपयेमे\nतस्याम अस्य जज्ञे पुत्रॊ ऽशवमेध दत्तः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 90, + "shloka": 96, + "text": "इत्य एष पूरॊर वंशस तु पाण्डवानां च कीर्तितः\nपूरॊर वंशम इमं शरुत्वा सर्वपापैः परमुच्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 91, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nइक्ष्वाकुवंशप्रभवॊ राजासीत पृथिवीपतिः\nमहाभिष इति खयातः सत्यवाक सत्यविक्रमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 91, + "shloka": 2, + "text": "सॊ ऽशवमेध सहस्रेण वाजपेयशतेन च\nतॊषयाम आस देवेन्द्रं सवर्गं लेभे ततः परभुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 91, + "shloka": 3, + "text": "ततः कदा चिद बरह्माणम उपासां चक्रिरे सुराः\nतत्र राजर्षयॊ आसन स च राजा महाभिषः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 91, + "shloka": 4, + "text": "अथ गङ्गा सरिच्छ्रेष्ठा समुपायात पितामहम\nतस्या वासः समुद्भूतं मारुतेन शशिप्रभम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 91, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ ऽभवन सुरगणाः सहसावाङ्मुखास तदा\nमहाभिषस तु राजर्षिर अशङ्कॊ दृष्टवान नदीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 91, + "shloka": 6, + "text": "अपध्यातॊ भगवता बरह्मणा स महाभिषः\nउक्तश च जातॊ मर्त्येषु पुनर लॊकान अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 91, + "shloka": 7, + "text": "स चिन्तयित्वा नृपतिर नृपान सर्वांस तपॊधनान\nपरतीपं रॊचयाम आस पितरं भूरि वर्चसम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 91, + "shloka": 8, + "text": "महाभिषं तु तं दृष्ट्वा नदी धैर्याच चयुतं नृपम\nतम एव मनसाध्यायम उपावर्तत सरिद वरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 91, + "shloka": 9, + "text": "सा तु विध्वस्तवपुषः कश्मलाभिहतौजसः\nददर्श पथि गच्छन्ती वसून देवान दिवौकसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 91, + "shloka": 10, + "text": "तथारूपांश च तान दृष्ट्वा पप्रच्छ सरितां वरा\nकिम इदं नष्टरूपाः सथ कच चित कषेमं दिवौकसाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 91, + "shloka": 11, + "text": "ताम ऊचुर वसवॊ देवाः शप्ताः समॊ वै महानदि\nअल्पे ऽपराधे संरम्भाद वसिष्ठेन महात्मना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 91, + "shloka": 12, + "text": "विमूढा हि वयं सर्वे परच्छन्नम ऋषिसत्तमम\nसंध्यां वसिष्ठम आसीनं तम अत्यभिसृताः पुरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 91, + "shloka": 13, + "text": "तेन कॊपाद वयं शप्ता यॊनौ संभवतेति ह\nन शक्यम अन्यथा कर्तुं यद उक्तं बरह्मवादिना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 91, + "shloka": 14, + "text": "तवं तस्मान मानुषी भूत्वा सूष्व पुत्रान वसून भुवि\nन मानुषीणां जठरं परविशेमाशुभं वयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 91, + "shloka": 15, + "text": "इत्य उक्ता तान वसून गङ्गा तथेत्य उक्त्वाब्रवीद इदम\nमर्त्येषु पुरुषश्रेष्ठः कॊ वः कर्ता भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 91, + "shloka": 16, + "text": "[वसवह]\nपरतीपस्य सुतॊ राजा शंतनुर नाम धार्मिकः\nभविता मानुषे लॊके स नः कर्ता भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 91, + "shloka": 17, + "text": "[गन्गा]\nममाप्य एवं मतं देवा यथावद अत मानघाः\nपरियं तस्य करिष्यामि युष्माकं चैतद ईप्शितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 91, + "shloka": 18, + "text": "[वसवह]\nजातान कुमारान सवान अप्सु परक्षेप्तुं वै तवम अर्हसि\nयथा नचिर कालं नॊ निष्कृतिः सयात तरिलॊकगे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 91, + "shloka": 19, + "text": "[ग]\nएवम एतत करिष्यामि पुत्रस तस्य विधीयताम\nनास्य मॊघः संगमः सयात पुत्र हेतॊर मया सह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 91, + "shloka": 20, + "text": "[वसवह]\nतुरीयार्धं परदास्यामॊ वीर्यस्यैकैकशॊ वयम\nतेन वीर्येण पुत्रस ते भविता तस्य चेप्सितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 91, + "shloka": 21, + "text": "न संपत्स्यति मर्त्येषु पुनस तस्य तु संततिः\nतस्माद अपुत्रः पुत्रस ते भविष्यति स वीर्यवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 91, + "shloka": 22, + "text": "[व]\nएवं ते समयं कृत्वा गङ्गया वसवः सह\nजग्मुः परहृष्टमनसॊ यथा संकल्पम अञ्जसा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततः परतीपॊ राजा स सर्वभूतहिते रतः\nनिषसाद समा बह्वीर गङ्गातीरगतॊ जपन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 2, + "text": "तस्य रूपगुणॊपेता गङ्गा शरीर इव रूपिणी\nउत्तीर्य सलिलात तस्माल लॊभनीयतमाकृतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 3, + "text": "अधीयानस्य राजर्षेर दिव्यरूपा मनस्विनी\nदक्षिणं शालसंकाशम ऊरुं भेजे शुभानना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 4, + "text": "परतीपस तु महीपालस ताम उवाच मनस्विनीम\nकरवाणि किं ते कल्याणि परियं यत ते ऽभिकाङ्क्षितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 5, + "text": "[सत्री]\nतवाम अहं कामये राजन कुरुश्रेष्ठ भजस्व माम\nतयागः कामवतीनां हि सत्रीणां सद्भिर विगर्हितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 6, + "text": "[पर]\nनाहं परस्त्रियं कामाद गच्छेयं वरवर्णिनि\nन चासवर्णां कल्याणि धर्म्यं तद विद्धि मे वरतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 7, + "text": "[सत्री]\nनाश्रेयस्य अस्मि नागम्या न वक्तव्या च कर्हि चित\nभज ममां भजमानां तवं राजन कन्यां वरस्त्रियम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 8, + "text": "[पर]\nमयातिवृत्तम एतत ते यन मां चॊदयसि परियम\nअन्यथा परतिपन्नं मां नाशयेद धर्मविप्लवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 9, + "text": "पराप्य दक्षिणम ऊरुं मे तवम आश्लिष्टा वराङ्गने\nअपत्यानां सनुषाणां च भीरु विद्ध्य एतद आसनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 10, + "text": "सव्यतः कामिनी भागस तवया स च विवर्जितः\nतस्माद अहं नाचरिष्ये तवयि कामं वराङ्गने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 11, + "text": "सनुषा मे भव कल्याणि पुत्रार्थे तवां वृणॊम्य अहम\nसनुषापेक्षं हि वामॊरु तवम आगम्य समाश्रिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 12, + "text": "[सत्री]\nएवम अप्य अस्तु धर्मज्ञ संयुज्येयं सुतेन ते\nतवद्भक्त्यैव भजिष्यामि परख्यातं भारतं कुलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 13, + "text": "पृथिव्यां पार्थिवा ये च तेषां यूयं परायणम\nगुणा न हि मया शक्या वक्तुं वर्षशतैर अपि\nकुलस्य ये वः परथितास तत साधुत्वम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 14, + "text": "स मे नाभिजनज्ञः सयाद आचरेयं च यद विभॊ\nतत सर्वम एव पुत्रस ते न मीमांसेत कर्हि चित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 15, + "text": "एवं वसन्ती पुत्रे ते वर्धयिष्याम्य अहं परियम\nपुत्रैः पुण्यैः परियैश चापि सवर्गं पराप्स्यति ते सुतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 16, + "text": "[व]\nतथेत्य उक्त्वा तु सा राजंस तत्रैवान्तरधीयत\nपुत्र जन्म परतीक्षंस तु स राजा तद अधारयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 17, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु परतीपः कषत्रियर्षभः\nतपस तेपे सुतस्यार्थे सभार्यः कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 18, + "text": "तयॊः समभवत पुत्रॊ वृद्धयॊः स महाभिषः\nशान्तस्य जज्ञे संतानस तस्माद आसीत स शंतनुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 19, + "text": "संस्मरंश चाक्षयाँल लॊकान विजितान सवेन कर्मणा\nपुण्यकर्मकृद एवासीच छंतनुः कुरु सत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 20, + "text": "परतीपः शंतनुं पुत्रं यौवनस्थं ततॊ ऽनवशात\nपुरा मां सत्री समभ्यागाच छंतनॊ भूतये तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 21, + "text": "तवाम आव्रजेद यदि रहः सा पुत्र वरवर्णिनी\nकामयानाभिरूपाढ्या दिव्या सत्री पुत्रकाम्यया\nसा तवया नानुयॊक्तव्या कासि कस्यासि वाङ्गने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 22, + "text": "यच च कुर्यान न तत कार्यं परष्टव्या सा तवयानघ\nमन्नियॊगाद भजन्तीं तां भजेथा इत्य उवाच तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 23, + "text": "एवं संदिश्य तनयं परतीपः शंतनुं तदा\nसवे च राज्ये ऽभिषिच्यैनं वनं राजा विवेश ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 24, + "text": "स राजा शंतनुर धीमान खयातः पृथ्व्यां धनुर्धरः\nबभूव मृगया शीलः सततं वनगॊचरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 25, + "text": "स मृगान महिषांश चैव विनिघ्नन राजसत्तमः\nगङ्गाम अनुचचारैकः सिद्धचारणसेविताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 26, + "text": "स कदा चिन महाराज ददर्श परमस्त्रियम\nजाज्वल्यमानां वपुषा साक्षात पद्माम इव शरियम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 27, + "text": "सर्वानवद्यां सुदतीं दिव्याभरणभूषिताम\nसूक्ष्माम्बरधराम एकां पद्मॊदर समप्रभाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 28, + "text": "तां दृष्ट्वा हृष्टरॊमाभूद विस्मितॊ रूपसंपदा\nपिबन्न इव च नेत्राभ्यां नातृप्यत नराधिपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 29, + "text": "सा च दृष्ट्वैव राजानं विचरन्तं महाद्युतिम\nसनेहाद आगतसौहार्दा नातृप्यत विलासिनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 30, + "text": "ताम उवाच ततॊ राजा सान्त्वयञ शलक्ष्णया गिरा\nदेवी वा दानवी वा तवं गन्धर्वी यदि वाप्सराः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 31, + "text": "यक्षी वा पन्नगी वापि मानुषी वा सुमध्यमे\nया वा तवं सुरगर्भाभे भार्या मे भव शॊभने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 32, + "text": "एतच छरुत्वा वचॊ राज्ञः सस्मितं मृदु वल्गु च\nवसूनां समयं समृत्वा अभ्यगच्छद अनिन्दिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 33, + "text": "उवाच चैव राज्ञः सा हलादयन्ती मनॊ गिरा\nभविष्यामि महीपाल महिषी ते वशानुगा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 34, + "text": "यत तु कुर्याम अहं राजञ शुभं वा यदि वाशुभम\nन तद वारयितव्यास्मि न वक्तव्या तथाप्रियम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 35, + "text": "एवं हि वर्तमाने ऽहं तवयि वत्स्यामि पार्थिव\nवारिता विप्रियं चॊक्ता तयजेयं तवाम असंशयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 36, + "text": "तथेति राज्ञा सा तूक्ता तदा भरतसत्तम\nपरहर्षम अतुलं लेभे पराप्य तं पार्थिवॊत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 37, + "text": "आसाद्य शंतनुस तां च बुभुजे कामतॊ वशी\nन परष्टव्येति मन्वानॊ न स तां किं चिद ऊचिवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 38, + "text": "स तस्याः शीलवृत्तेन रूपौदार्यगुणेन च\nउपचारेण च रहस तुतॊष जगतीपतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 39, + "text": "दिव्यरूपा हि सा देवी गङ्गा तरिपथगा नदी\nमानुषं विग्रहं शरीमत कृत्वा सा वरवर्णिनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 40, + "text": "भाग्यॊपनत कामस्य भार्येवॊपस्थिताभवत\nशंतनॊ राजसिंहस्य देवराजसमद्युतेः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 41, + "text": "संभॊगस्नेहचातुर्यैर हाव लास्यैर मनॊहरैः\nराजानं रमयाम आस यथा रेमे तथैव सः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 42, + "text": "स राजा रतिसक्तत्वाद उत्तमस्त्री गुणैर हृतः\nसंवत्सरान ऋतून मासान न बुबॊध बहून गतान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 43, + "text": "रममाणस तया सार्धं यथाकामं जनेश्वरः\nअष्टाव अजनयत पुत्रांस तस्याम अमर वर्णिनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 44, + "text": "जातं जातं च सा पुत्रं कषिपत्य अम्भसि भारत\nपरीणामि तवाहम इत्य उक्त्वा गङ्गा सरॊतस्य अमज्जयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 45, + "text": "तस्य तन न परियं राज्ञः शंतनॊर अभवत तदा\nन च तां किं चनॊवाच तयागाद भीतॊ महीपतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 46, + "text": "अथ ताम अष्टमे पुत्रे जाते परहसिताम इव\nउवाच राजा दुःखार्तः परीप्सन पुत्रम आत्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 47, + "text": "मा वधीः कासि कस्यासि किं हिंससि सुतान इति\nपुत्रघ्नि सुमहत पापं मा परापस तिष्ठ गर्हिते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 48, + "text": "[सत्री]\nपुत्र कामन ते हन्मि पुत्रं पुत्रवतां वर\nजीर्णस तु मम वासॊ ऽयं यथा स समयः कृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 49, + "text": "अहं गङ्गा जह्नुसुता महर्षिगणसेविता\nदेवकार्यार्थ सिद्ध्यर्थम उषिटाहं तवया सह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 50, + "text": "अष्टमे वसवॊ देवा महाभागा महौजसः\nवसिष्ठ शापदॊषेण मानुषत्वम उपागताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 51, + "text": "तेषां जनयिता नान्यस तवदृते भुवि विद्यते\nमद्विधा मानुषी धात्री न चैवास्तीह का चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 52, + "text": "तस्मात तज जननी हेतॊर मानुषत्वम उपागता\nजनयित्वा वसून अष्टौ जिता लॊकास तवयाक्षयाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 53, + "text": "देवानां समयस तव एष वसूनां संश्रुतॊ मया\nजातं जातं मॊक्षयिष्ये जन्मतॊ मानुषाद इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 54, + "text": "तत ते शापाद विनिर्मुक्ता आपवस्य महात्मनः\nसवस्ति ते ऽसतु गमिष्यामि पुत्रं पाहि महाव्रतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 92, + "shloka": 55, + "text": "एष पर्याय वासॊ मे वसूनां संनिधौ कृतः\nमत्प्रसूतं विजानीहि गङ्गा दत्तम इमं सुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 1, + "text": "[षम्तनु]\nआपवॊ नाम कॊ नव एष वसूनां किं च दुष्कृतम\nयस्याभिशापात ते सर्वे मानुषीं तनुम आगताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 2, + "text": "अनेन च कुमारेण गङ्गा दत्तेन किं कृतम\nयस्य चैव कृतेनायं मानुषेषु निवत्स्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 3, + "text": "ईशानाः सर्वलॊकस्य वसवस ते च वै कृतम\nमानुषेषूदपद्यन्त तन ममाचक्ष्व जाह्नवि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 4, + "text": "[व]\nसैवम उक्ता ततॊ गङ्गा राजानम इदम अब्रवीत\nभर्तारं जाह्नवी देवी शंतनुं पुरुषर्षभम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 5, + "text": "यं लेभे वरुणः पुत्रं पुरा भरतसत्तम\nवसिष्ठॊ नाम स मुनिः खयात आपव इत्य उत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 6, + "text": "तस्याश्रमपदं पुण्यं मृगपक्षिगणान्वितम\nमेरॊः पार्श्वे नगेन्द्रस्य सर्वर्तुकुसुमावृतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 7, + "text": "स वारुणिस तपस तेपे तस्मिन भरतसत्तम\nवने पुण्यकृतां शरेष्ठः सवादुमूलफलॊदके" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 8, + "text": "दक्षस्य दुहिता या तु सुरभीत्य अतिगर्विता\nगां परजाता तु सा देवी कश्यपाद भरतर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 9, + "text": "अनुग्रहार्थं जगतः सर्वकामदुघां वराम\nतां लेभे गां तु धर्मात्मा हॊमधेनुं स वारुणिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 10, + "text": "सा तस्मिंस तापसारण्ये वसन्ती मुनिसेविते\nचचार रम्ये धर्म्ये च गौर अपेतभया तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 11, + "text": "अथ तद वनम आजग्मुः कदा चिद भरतर्षभ\nपृथ्व आद्या वसवः सर्वे देवदेवर्षिसेवितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 12, + "text": "ते सदारा वनं तच च वयचरन्त समन्ततः\nरेमिरे रमणीयेषु पर्वतेषु वनेषु च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 13, + "text": "तत्रैकस्य तु भार्या वै वसॊर वासव विक्रम\nसा चरन्ती वने तस्मिन गां ददर्श सुमध्यमा\nया सा वसिष्ठस्य मुनेः सर्वकामधुग उत्तमा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 14, + "text": "सा विस्मयसमाविष्टा शीलद्रविण संपदा\nदिवे वै दर्शयाम आस तां गां गॊवृषभेक्षण" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 15, + "text": "सवापीनां च सुदॊग्ध्रीं च सुवालधि मुखां शुभाम\nउपपन्नां गुणैः सर्वैः शीलेनानुत्तमेन च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 16, + "text": "एवंगुणसमायुक्तां वसवे वसु नन्दिनी\nदर्शयाम आस राजेन्द्र पुरा पौरवनन्दन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 17, + "text": "दयौस तदा तां तु दृष्ट्वैव गां गजेन्द्रेन्द्र विक्रम\nउवाच राजंस तां देवीं तस्या रूपगुणान वदन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 18, + "text": "एषा गौर उत्तमा देवि वारुणेर असितेक्षणे\nऋषेस तस्य वरारॊहे यस्येदं वनम उत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 19, + "text": "अस्याः कषीरं पिबेन मर्त्यः सवादु यॊ वै सुमध्यमे\nदशवर्षसहस्राणि स जीवेत सथिरयौवनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 20, + "text": "एतच छरुत्वा तु सा देवी नृपॊत्तम सुमध्यमा\nतम उवाचानवद्याङ्गी भर्तारं दीप्ततेजसम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 21, + "text": "अस्ति मे मानुषे लॊके नरदेवात्मजा सखी\nनाम्ना जिनवती नाम रूपयौवन शालिनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 22, + "text": "उशीनरस्य राजर्षेः सत्यसंधस्य धीमतः\nदुहिता परथिता लॊके मानुषे रूपसंपदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 23, + "text": "तस्या हेतॊर महाभाग सवत्सां गां ममेप्सिताम\nआनयस्वामर शरेष्ठ तवरितं पुण्यवर्धन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 24, + "text": "यावद अस्याः पयः पीत्वा सा सखी मम मानद\nमानुषेषु भवत्व एका जरा रॊगविवर्जिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 25, + "text": "एतन मम महाभाग कर्तुम अर्हस्य अनिन्दित\nपरियं परियतरं हय अस्मान नासि मे ऽनयत कथं चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 26, + "text": "एतच छरुत्वा वचस तस्या देव्याः परियचिकीर्षया\nपृथ्व आद्यैर भरातृभिः सार्धं दयौस तदा तां जहार गाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 27, + "text": "तया कमलपत्राक्ष्या नियुक्तॊ दयौस तदा नृपः\nऋषेस तस्य तपस तीव्रं न शशाक निरीक्षितुम\nहृता गौः सा तदा तेन परपातस तु न तर्कितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 28, + "text": "अथाश्रमपदं पराप्तः फलान्य आदाय वारुणिः\nन चापश्यत गां तत्र सवत्सां काननॊत्तमे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 29, + "text": "ततः स मृगयाम आस वने तस्मिंस तपॊधनः\nनाध्यगच्छच च मृगयंस तां गां मुनिर उदारधीः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 30, + "text": "जञात्वा तथापनीतां तां वसुभिर दिव्यदर्शनः\nययौ करॊधवशं सद्यः शशाप च वसूंस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 31, + "text": "यस्मान मे वसवॊ जह्रुर गां वै दॊग्ध्रीं सुवालधिम\nतस्मात सर्वे जनिष्यन्ति मानुषेषु न संशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 32, + "text": "एवं शशाप भगवान वसूंस तान मुनिसत्तमः\nवशं कॊपस्य संप्राप्त आपवॊ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 33, + "text": "शप्त्वा च तान महाभागस तपस्य एव मनॊ दधे\nएवं स शप्तवान राजन वसून अष्टौ तपॊधनः\nमहाप्रभावॊ बरह्मर्षिर देवान रॊषसमन्वितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 34, + "text": "अथाश्रमपदं पराप्य तं सम भूयॊ महात्मनः\nशप्ताः सम इति जानन्त ऋषिं तम उपचक्रमुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 35, + "text": "परसादयन्तस तम ऋषिं वसवः पार्थिवर्षभ\nन लेभिरे च तस्मात ते परसादम ऋषिसत्तमात\nआपवात पुरुषव्याघ्र सर्वधर्मविशारदात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 36, + "text": "उवाच च स धर्मात्मा सप्त यूयं धरादयः\nअनुसंवत्सराच छापमॊक्षं वै समवाप्स्यथ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 37, + "text": "अयं तु यत्कृते यूयं मया शप्ताः स वत्स्यति\nदयौस तदा मानुषे लॊके दीर्घकालं सवकर्मणा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 38, + "text": "नानृतं तच चिकीर्षामि युष्मान करुद्धॊ यद अब्रुवम\nन परजास्यति चाप्य एष मानुषेषु महामनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 39, + "text": "भविष्यति च धर्मात्मा सर्वशास्त्रविशारदः\nपितुः परियहिते युक्तः सत्री भॊगान वर्जयिष्यति\nएवम उक्त्वा वसून सर्वाञ जगाम भगवान ऋषिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 40, + "text": "ततॊ माम उपजग्मुस ते समस्ता वसवस तदा\nअयाचन्त च मां राजन वरं स च मया कृतः\nजाताञ जातान परक्षिपास्मान सवयं गङ्गे तवम अम्भसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 41, + "text": "एवं तेषाम अहं सम्यक शप्तानां राजसत्तम\nमॊक्षार्थं मानुषाल लॊकाद यथावत कृतवत्य अहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 42, + "text": "अयं शापाद ऋषेस तस्य एक एव नृपॊत्तम\nदयौ राजन मानुषे लॊके चिरं वत्स्यति भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 43, + "text": "एतद आख्याय सा देवी तत्रैवान्तरधीयत\nआदाय च कुमारं तं जगामाथ यथेप्सितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 44, + "text": "स तु देवव्रतॊ नाम गाङ्गेय इति चाभवत\nदविनामा शंतनॊः पुत्रः शंतनॊर अधिकॊ गुणैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 45, + "text": "शंतनुश चापि शॊकार्तॊ जगाम सवपुरं ततः\nतस्याहं कीर्तयिष्यामि शंतनॊर अमितान गुणान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 93, + "shloka": 46, + "text": "महाभाग्यं च नृपतेर भारतस्य यशस्विनः\nयथेतिहासॊ दयुतिमान महाभारतम उच्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nस एवं शंतनुर धीमान देवराजर्षिसत्कृतः\nधर्मात्मा सर्वलॊकेषु सत्यवाग इति विश्रुतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 2, + "text": "दमॊ दानं कषमा बुद्धिर हरीर धृतिस तेज उत्तमम\nनित्यान्य आसन महासत्त्वे शंतनौ पुरुषर्षभे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 3, + "text": "एवं स गुणसंपन्नॊ धर्मार्थकुशलॊ नृपः\nआसीद भरत वंशस्य गॊप्ता साधु जनस्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 4, + "text": "कम्बुग्रीवः पृथु वयंसॊ मत्तवारणविक्रमः\nधर्म एव परः कामाद अर्थाच चेति वयवस्थितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 5, + "text": "एतान्य आसन महासत्त्वे शंतनौ भरतर्षभ\nन चास्य सदृशः कश चित कषत्रियॊ धर्मतॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 6, + "text": "वर्तमानं हि धर्मे सवे सर्वधर्मविदां वरम\nतं महीपा महीपालं राजराज्ये ऽभयषेचयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 7, + "text": "वीतशॊकभयाबाधाः सुखस्वप्नविबॊधनाः\nपरति भारत गॊप्तारं समपद्यन्त भूमिपाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 8, + "text": "शंतनु परमुखैर गुप्ते लॊके नृपतिभिस तदा\nनियमात सर्ववर्णानां बरह्मॊत्तरम अवर्तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 9, + "text": "बरह्म पर्यचरत कषत्रं विशः कषत्रम अनुव्रताः\nबरह्मक्षत्रानुरक्ताश च शूद्राः पर्यचरन विशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 10, + "text": "स हास्तिनपुरे रम्ये कुरूणां पुटभेदने\nवसन सागरपर्यन्ताम अन्वशाद वै वसुंधराम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 11, + "text": "स देवराजसदृशॊ धर्मज्ञः सत्यवाग ऋजुः\nदानधर्मतपॊ यॊगाच छरिया परमया युतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 12, + "text": "अरागद्वेषसंयुक्तः सॊमवत परियदर्शनः\nतेजसा सूर्यसंकाशॊ वायुवेगसमॊ जवे\nअन्तकप्रतिमः कॊपे कषमया पृथिवीसमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 13, + "text": "वधः पशुवराहाणां तथैव मृगपक्षिणाम\nशंतनौ पृथिवीपाले नावर्तत वृथा नृपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 14, + "text": "धर्मब्रह्मॊत्तरे राज्ये शंतनुर विनयात्मवान\nसमं शशास भूतानि कामरागविवर्जितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 15, + "text": "देवर्षिपितृयज्ञार्थम आरभ्यन्त तदा करियाः\nन चाधर्मेण केषां चित पराणिनाम अभवद वधः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 16, + "text": "असुखानाम अनाथानां तिर्यग्यॊनिषु वर्तताम\nस एव राजा भूतानां सर्वेषाम अभवत पिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 17, + "text": "तस्मिन कुरुपतिश्रेष्ठे राजराजेश्वरे सति\nशरिता वाग अभवत सत्यं दानधर्माश्रितं मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 18, + "text": "स समाः षॊडशाष्टौ च चतस्रॊ ऽषटौ तथापराः\nरतिम अप्राप्नुवन सत्रीषु बभूव वनगॊचरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 19, + "text": "तथारूपस तथाचारस तथा वृत्तस तथा शरुतः\nगाङ्गेयस तस्य पुत्रॊ ऽभून नाम्ना देवव्रतॊ वसुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 20, + "text": "सर्वास्त्रेषु स निष्णातः पार्थिवेष्व इतरेषु च\nमहाबलॊ महासत्त्वॊ महावीर्यॊ महारथः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 21, + "text": "स कदा चिन मृगं विद्ध्वा गङ्गाम अनुसरन नदीम\nभागीरथीम अल्पजलां शंतनुर दृष्टवान नृपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 22, + "text": "तां दृष्ट्वा चिन्तयाम आस शंतनुः पुरुषर्षभः\nसयन्दते किं नव इयं नाद्य सरिच्छ्रेष्ठा यथा पुरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ निमित्तम अन्विच्छन ददर्श स महामनाः\nकुमारं रूपसंपन्नं बृहन्तं चारुदर्शनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 24, + "text": "दिव्यम अस्त्रं विकुर्वाणं यथा देवं पुरंदरम\nकृत्स्नां गङ्गां समावृत्य शरैस तीक्ष्णैर अवस्थितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 25, + "text": "तां शरैर आवृतां दृष्ट्वा नदीं गङ्गां तद अन्तिके\nअभवद विस्मितॊ राजा कर्म दृष्ट्वातिमानुषम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 26, + "text": "जातमात्रं पुरा दृष्टं तं पुत्रं शंतनुस तदा\nनॊपलेभे समृतिं धीमान अभिज्ञातुं तम आत्मजम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 27, + "text": "स तु तं पितरं दृष्ट्वा मॊहयाम आस मायया\nसंमॊह्य तु ततः कषिप्रं तत्रैवान्तरधीयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 28, + "text": "तद अद्भुतं तदा दृष्ट्वा तत्र राजा स शंतनुः\nशङ्कमानः सुतं गङ्गाम अब्रवीद दर्शयेति ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 29, + "text": "दर्शयाम आस तं गङ्गा बिभ्रती रूपम उत्तमम\nगृहीत्वा दक्षिणे पाणौ तं कुमारम अलंकृतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 30, + "text": "अलंकृताम आभरणैर अरजॊ ऽमबरधारिणीम\nदृष्टपूर्वाम अपि सतीं नाभ्यजानात स शंतनुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 31, + "text": "[ग]\nयं पुत्रम अष्टमं राजंस तवं पुरा मय्य अजायिथाः\nस ते ऽयं पुरुषव्याघ्र नयस्वैनं गृहान्तिकम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 32, + "text": "वेदान अधिजगे साङ्गान वसिष्ठाद एव वीर्यवान\nकृतास्त्रः परमेष्वासॊ देवराजसमॊ युधि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 33, + "text": "सुराणां संमतॊ नित्यम असुराणां च भारत\nउशना वेद यच छास्त्रम अयं तद वेद सर्वशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 34, + "text": "तथैवाङ्गिरसः पुत्रः सुरासुरनमस्कृतः\nयद वेद शास्त्रं तच चापि कृत्स्नम अस्मिन परतिष्ठितम\nतव पुत्रे महाबाहौ साङ्गॊपाङ्गं महात्मनि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 35, + "text": "ऋषिः परैर अनाधृष्यॊ जामदग्न्यः परतापवान\nयद अस्त्रं वेद रामश च तद अप्य अस्मिन परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 36, + "text": "महेष्वासम इमं राजन राजधर्मार्थकॊविदम\nमया दत्तं निजं पुत्रं वीरं वीर गृहान नय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 37, + "text": "[व]\nतयैवं समनुज्ञातः पुत्रम आदाय शंतनुः\nभराजमानं यथादित्यम आययौ सवपुरं परति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 38, + "text": "पौरवः सवपुरं गत्वा पुरंदर पुरॊपमम\nसर्वकामसमृद्धार्थं मेने आत्मानम आत्मना\nपौरवेषु ततः पुत्रं यौवराज्ये ऽभयषेचयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 39, + "text": "पौरवाञ शंतनॊः पुत्रः पितरं च महायशाः\nराष्ट्रं च रञ्जयाम आस वृत्तेन भरतर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 40, + "text": "स तथा सह पुत्रेण रममाणॊ महीपतिः\nवर्तयाम आस वर्षाणि चत्वार्य अमितविक्रमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 41, + "text": "स कदा चिद वनं यातॊ यमुनाम अभितॊ नदीम\nमहीपतिर अनिर्देश्यम आजिघ्रद गन्धम उत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 42, + "text": "तस्य परभवम अन्विच्छन विचचार समन्ततः\nस ददर्श तदा कन्यां दाशानां देवरूपिणीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 43, + "text": "ताम अपृच्छत स दृष्ट्वैव कन्याम असितलॊचनाम\nकस्य तवम असि का चासि किं च भीरु चिकीर्षसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 44, + "text": "साब्रवीद दाशकन्यास्मि धर्मार्थं वाहये तरीम\nपितुर नियॊगाद भद्रं ते दाशराज्ञॊ महात्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 45, + "text": "रूपमाधुर्य गन्धैस तां संयुक्तां देवरूपिणीम\nसमीक्ष्य राजा दाशेयीं कामयाम आस शंतनुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 46, + "text": "स गत्वा पितरं तस्या वरयाम आस तां तदा\nपर्यपृच्छत ततस तस्याः पितरं चात्मकारणात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 47, + "text": "स च तं परत्युवाचेदं दाशराजॊ महीपतिम\nजातमात्रैव मे देया वराय वरवर्णिनी\nहृदि कामस तु मे कश चित तं निबॊध जनेश्वर" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 48, + "text": "यदीमां धर्मपत्नीं तवं मत्तः परार्थयसे ऽनघ\nसत्यवाग असि सत्येन समयं कुरु मे ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 49, + "text": "समयेन परदद्यां ते कन्याम अहम इमां नृप\nन हि मे तवत्समः कश चिद वरॊ जातु भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 50, + "text": "[ष]\nशरुत्वा तव वरं दाशव्यवस्येयम अहं न वा\nदातव्यं चेत परदास्यामि न तव अदेयं कथं चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 51, + "text": "[दाष]\nअस्यां जायेत यः पुत्रः स राजा पृथिवीपतिः\nतवद ऊर्ध्वम अभिषेक्तव्यॊ नान्यः कश चन पार्थिव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 52, + "text": "[व]\nनाकामयत तं दातुं वरं दाशाय शंतनुः\nशरीरजेन तीव्रेण दह्यमानॊ ऽपि भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 53, + "text": "स चिन्तयन्न एव तदा दाशकन्यां महीपतिः\nपरत्ययाद धास्तिन पुरं शॊकॊपहतचेतनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 54, + "text": "ततः कदा चिच छॊचन्तं शंतनुं धयानम आस्थितम\nपुत्रॊ देवव्रतॊ ऽभयेत्य पितरं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 55, + "text": "सर्वतॊ भवतः कषेमं विधेयाः सर्वपार्थिवाः\nतत किमर्थम इहाभीक्ष्णं परिशॊचसि दुःखितः\nधयायन्न इव च किं राजन नाभिभाषसि किं चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 56, + "text": "एवम उक्तः सपुत्रेण शंतनुः परत्यभाषत\nअसंशयं धयानपरं यथा मात्थ तथास्म्य उत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 57, + "text": "अपत्यं नस तवम एवैकः कुले महति भारत\nअनित्यता च मर्त्यानाम अतः शॊचामि पुत्रक" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 58, + "text": "कथं चित तव गाङ्गेय विपत्तौ नास्ति नः कुलम\nअसंशयं तवम एवैकः शताद अपि वरः सुतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 59, + "text": "न चाप्य अहं वृथा भूयॊ दारान कर्तुम इहॊत्सहे\nसंतानस्याविनाशाय कामये भद्रम अस्तु ते\nअनपत्यतैक पुत्रत्वम इत्य आहुर धर्मवादिनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 60, + "text": "अग्निहॊत्रं तरयॊ वेदा यज्ञाश च सहदक्षिणाः\nसर्वाण्य एतान्य अपत्यस्य कलां नार्हन्ति षॊडशीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 61, + "text": "एवम एव मनुष्येषु सयाच च सर्वप्रजास्व अपि\nयद अपत्यं महाप्राज्ञ तत्र मे नास्ति संशयः\nएषा तरयी पुराणानाम उत्तमानां च शाश्वती" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 62, + "text": "तवं च शूरः सदामर्षी शस्त्रनित्यश च भारत\nनान्यत्र शस्त्रात तस्मात ते निधनं विद्यते ऽनघ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 63, + "text": "सॊ ऽसमि संशयम आपन्नस तवयि शान्ते कथं भवेत\nइति ते कारणं तात दुःखस्यॊक्तम अशेषतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 64, + "text": "ततस तत कारणं जञात्वा कृत्स्नं चैवम अशेषतः\nदेवव्रतॊ महाबुद्धिः परययाव अनुचिन्तयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 65, + "text": "अभ्यगच्छत तदैवाशु वृद्धामात्यं पितुर हितम\nतम अपृच्छत तदाभ्येत्य पितुस तच छॊककारणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 66, + "text": "तस्मै स कुरुमुख्याय यथावत परिपृच्छते\nवरं शशंस कन्यां ताम उद्दिश्य भरतर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 67, + "text": "ततॊ देवव्रतॊ वृद्धैः कषत्रियैः सहितस तदा\nअभिगम्य दाशराजानं कन्यां वव्रे पितुः सवयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 68, + "text": "तं दाशः परतिजग्राह विधिवत परतिपूज्य च\nअब्रवीच चैनम आसीनं राजसंसदि भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 69, + "text": "तवम एव नाथः पर्याप्तः शंतनॊः पुरुषर्षभ\nपुत्रः पुत्रवतां शरेष्ठः किं नु वक्ष्यामि ते वचः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 70, + "text": "कॊ हि संबन्धकं शलाघ्यम ईप्सितं यौनम ईदृशम\nअतिक्रामन न तप्येत साक्षाद अपि शतक्रतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 71, + "text": "अपत्यं चैतद आर्यस्य यॊ युष्माकं समॊ गुणैः\nयस्य शुक्रात सत्यवती परादुर्भूता यशस्विनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 72, + "text": "तेन मे बहुशस तात पिता ते परिकीर्तितः\nअर्हः सत्यवतीं वॊढुं सर्वराजसु भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 73, + "text": "असितॊ हय अपि देवर्षिः परत्याख्यातः पुरा मया\nसत्यवत्या भृशं हय अर्थी स आसीद ऋषिसत्तमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 74, + "text": "कन्यापितृत्वात किं चित तु वक्ष्यामि भरतर्षभ\nबलवत सपत्नताम अत्र दॊषं पश्यामि केवलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 75, + "text": "यस्य हि तवं सपत्नः सया गन्धर्वस्यासुरस्य वा\nन स जातु सुखं जीवेत तवयि करुद्धे परंतप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 76, + "text": "एतावान अत्र दॊषॊ हि नान्यः कश चन पार्थिव\nएतज जानीहि भद्रं ते दानादाने परंतप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 77, + "text": "एवम उक्तस तु गाङ्गेयस तद युक्तं परत्यभाषत\nशृण्वतां भूमिपालानां पितुर अर्थाय भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 78, + "text": "इदं मे मतम आदत्स्व सत्यं सत्यवतां वर\nनैव जातॊ न वाजात ईदृशं वक्तुम उत्सहेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 79, + "text": "एवम एतत करिष्यामि यथा तवम अनुभाषसे\nयॊ ऽसयां जनिष्यते पुत्रः स नॊ राजा भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 80, + "text": "इत्य उक्तः पुनर एवाथ तं दाशः परत्यभाषत\nचिकीर्षुर दुष्करं कर्म राज्यार्थे भरतर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 81, + "text": "तवम एव नाथः पर्याप्तः शंतनॊर अमितद्युतेः\nकन्यायाश चैव धर्मात्मन परभुर दानाय चेश्वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 82, + "text": "इदं तु वचनं सौम्य कार्यं चैव निबॊध मे\nकौमारिकाणां शीलेन वक्ष्याम्य अहम अरिंदम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 83, + "text": "यत तवया सत्यवत्य अर्थे सत्यधर्मपरायण\nराजमध्ये परतिज्ञातम अनुरूपं तवैव तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 84, + "text": "नान्यथा तन महाबाहॊ संशयॊ ऽतर न कश चन\nतवापत्यं भवेद यत तु तत्र नः संशयॊ महान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 85, + "text": "तस्य तन मतम आज्ञाय सत्यधर्मपरायणः\nपरत्यजानात तदा राजन पितुः परियचिकीर्षया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 86, + "text": "[देवव्रत]\nदाशराजनिबॊधेदं वचनं मे नृपॊत्तम\nशृण्वतां भूमिपालानां यद बरवीमि पितुः कृते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 87, + "text": "राज्यं तावत पूर्वम एव मया तयक्तं नराधिप\nअपत्यहेतॊर अपि च करॊम्य एष विनिश्चयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 88, + "text": "अद्य परभृति मे दाशब्रह्मचर्यं भविष्यति\nअपुत्रस्यापि मे लॊका भविष्यन्त्य अक्षया दिवि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 89, + "text": "[व]\nतस्य तद वचनं शरुत्वा संप्रहृष्टतनू रुहः\nददानीत्य एव तं दाशॊ धर्मात्मा परत्यभाषत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 90, + "text": "ततॊ ऽनतरिक्षे ऽपसरसॊ देवाः सर्षिगणास तथा\nअभ्यवर्षन्त कुसुमैर भीष्मॊ ऽयम इति चाब्रुवन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 91, + "text": "ततः स पितुर अर्थाय ताम उवाच यशस्विनीम\nअधिरॊह रथं मातर गच्छावः सवगृहान इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 92, + "text": "एवम उक्त्वा तु भीष्मस तां रथम आरॊप्य भामिनीम\nआगम्य हास्तिनपुरं शंतनॊः संन्यवेदयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 93, + "text": "तस्य तद दुष्करं कर्म परशशंसुर नराधिपाः\nसमेताश च पृथक चैव भीष्मॊ ऽयम इति चाब्रुवन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 94, + "shloka": 94, + "text": "तद दृष्ट्वा दुष्करं कर्मकृतं भीष्मेण शंतनुः\nसवच्छन्दमरणं तस्मै ददौ तुष्टः पिता सवयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 95, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततॊ विवाहे निर्वृत्ते स राजा शंतनुर नृपः\nतां कन्यां रूपसंपन्नां सवगृहे संन्यवेशयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 95, + "shloka": 2, + "text": "ततः शांतनवॊ धीमान सत्यवत्याम अजायत\nवीरश चित्राङ्गदॊ नाम वीर्येण मनुजान अति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 95, + "shloka": 3, + "text": "अथापरं महेष्वासं सत्यवत्यां पुनः परभुः\nविचित्रवीर्यं राजानं जनयाम आस वीर्यवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 95, + "shloka": 4, + "text": "अप्राप्तवति तस्मिंश च यौवनं भरतर्षभ\nस राजा शंतनुर धीमान कालधर्मम उपेयिवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 95, + "shloka": 5, + "text": "सवर्गते शंतनौ भीष्मश चित्राङ्गदम अरिंदमम\nसथापयाम आस वै राज्ये सत्यवत्या मते सथितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 95, + "shloka": 6, + "text": "स तु चित्राङ्गदः शौर्यात सर्वांश चिक्षेप पार्थिवान\nमनुष्यं न हि मेने स कं चित सदृशम आत्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 95, + "shloka": 7, + "text": "तं कषिपन्तं सुरांश चैव मनुष्यान असुरांस तथा\nगन्धर्वराजॊ बलवांस तुल्यनामाभ्ययात तदा\nतेनास्य सुमहद युद्धं कुरुक्षेत्रे बभूव ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 95, + "shloka": 8, + "text": "तयॊर बलवतॊस तत्र गन्धर्वकुरुमुख्ययॊः\nनद्यास तीरे हिरण्वत्याः समास तिस्रॊ ऽभवद रणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 95, + "shloka": 9, + "text": "तस्मिन विमर्दे तुमुले शस्त्रवृष्टिं समाकुले\nमायाधिकॊ ऽवधीद वीरं गन्धर्वः कुरुसत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 95, + "shloka": 10, + "text": "चित्राङ्गदं कुरुश्रेष्ठं विचित्रशरकार्मुकम\nअन्ताय कृत्वा गन्धर्वॊ दिवम आचक्रमे ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 95, + "shloka": 11, + "text": "तस्मिन नृपतिशार्दूले निहते भूरि वर्चसि\nभीष्मः शांतनवॊ राजन परेतकार्याण्य अकारयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 95, + "shloka": 12, + "text": "विचित्रवीर्यं च तदा बालम अप्राप्तयौवनम\nकुरुराज्ये महाबाहुर अभ्यषिञ्चद अनन्तरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 95, + "shloka": 13, + "text": "विचित्रवीर्यस तु तदा भीष्मस्य वचने सथितः\nअन्वशासन महाराज पितृपैतामहं पदम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 95, + "shloka": 14, + "text": "स धर्मशास्त्रकुशलॊ भीष्मं शांतनवं नृपः\nपूजयाम आस धर्मेण स चैनं परत्यपालयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nहते चित्राङ्गदे भीष्मॊ बाले भरातरि चानघ\nपालयाम आस तद राज्यं सत्यवत्या मते सथितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 2, + "text": "संप्राप्तयौवनं पश्यन भरातरं धीमतां वरम\nभीष्मॊ विचित्रवीर्यस्य विवाहायाकरॊन मतिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 3, + "text": "अथ काशिपतेर भीष्मः कन्यास तिस्रॊ ऽपसरः समाः\nशुश्राव सहिता राजन वृण्वतीर वै सवयंवरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 4, + "text": "ततः स रथिनां शरेष्ठॊ रथेनैकेन वर्म भृत\nजगामानुमते मातुः पुरीं वाराणसीं परति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 5, + "text": "तत्र राज्ञः समुदितान सर्वतः समुपागतान\nददर्श कन्यास ताश चैव भीष्मः शंतनुनन्दनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 6, + "text": "कीर्त्यमानेषु राज्ञां तु नामस्व अथ सहस्रशः\nभीष्मः सवयं तदा राजन वरयाम आस ताः परभुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 7, + "text": "उवाच च महीपालान राजञ जलदनिःस्वनः\nरथम आरॊप्य ताः कन्या भीष्मः परहरतां वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 8, + "text": "आहूय दानं कन्यानां गुणवद्भ्यः समृतं बुधैः\nअलंकृत्य यथाशक्ति परदाय च धनान्य अपि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 9, + "text": "परयच्छन्त्य अपरे कन्यां मिथुनेन गवाम अपि\nवित्तेन कथितेनान्ये बलेनान्ये ऽनुमान्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 10, + "text": "परमत्ताम उपयान्त्य अन्ये सवयम अन्ये च विन्दते\nअष्टमं तम अथॊ वित्तविवाहं कविभिः समृतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 11, + "text": "सवयंवरं तु राजन्याः परशंसन्त्य उपयान्ति च\nपरमथ्य तु हृताम आहुर जयायसीं धर्मवादिनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 12, + "text": "ता इमाः पृथिवीपाला जिहीर्षामि बलाद इतः\nते यतध्वं परं शक्त्या विजयायेतराय वा\nसथितॊ ऽहं पृथिवीपाला युद्धाय कृतनिश्चयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 13, + "text": "एवम उक्त्वा महीपालान काशिराजं च वीर्यवान\nसर्वाः कन्याः स कौरव्यॊ रथम आरॊपयत सवकम\nआमन्त्र्य च स तान परायाच छीघ्रं कन्याः परगृह्य ताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 14, + "text": "ततस ते पार्थिवाः सर्वे समुत्पेतुर अमर्षिताः\nसंस्पृशन्तः सवकान बाहून दशन्तॊ दशनच छदान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 15, + "text": "तेषाम आभरणान्य आशु तवरितानां विमुञ्चताम\nआमुञ्चतां च वर्माणि संभ्रमः सुमहान अभूत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 16, + "text": "ताराणाम इव संपातॊ बभूव जनमेजय\nभूषणानां च शुभ्राणां कवचानां च सर्वशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 17, + "text": "सवर्मभिर भूषणैस ते दराग भराजद्भिर इतस ततः\nसक्रॊधामर्ष जिह्मभ्रू सकषाय दृशस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 18, + "text": "सूतॊपकॢप्तान रुचिरान सदश्वॊद्यत धूर गतान\nरथान आस्थाय ते वीराः सर्वप्रहरणान्विताः\nपरयान्तम एकं कौरव्यम अनुसस्रुर उदायुधाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 19, + "text": "ततः समभवद युद्धं तेषां तस्य च भारत\nएकस्य च बहूनां च तुमुलं लॊमहर्षणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 20, + "text": "ते तव इषून दशसाहस्रांस तस्मै युगपद आक्षिपन\nअप्राप्तांश चैव तान आशु भीष्मः सर्वांस तदाच्छिनत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 21, + "text": "ततस ते पार्थिवाः सर्वे सर्वतः परिवारयन\nववर्षुः शरवर्षेण वर्षेणेवाद्रिम अम्बुदाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 22, + "text": "स तद बाणमयं वर्षं शरैर आवार्य सर्वतः\nततः सर्वान महीपालान परत्यविध्यत तरिभिस तरिभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 23, + "text": "तस्याति पुरुषान अन्याँल लाघवं रथचारिणः\nरक्षणं चात्मनः संख्ये शत्रवॊ ऽपय अभ्यपूजयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 24, + "text": "तान विनिर्जित्य तु रणे सर्वशास्त्रविशारदः\nकन्याभिः सहितः परायाद भारतॊ भारतान परति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 25, + "text": "ततस तं पृष्ठतॊ राजञ शाल्वराजॊ महारथः\nअभ्याहनद अमेयात्मा भीष्मं शांतनवं रणे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 26, + "text": "वारणं जघने निघ्नन दन्ताभ्याम अपरॊ यथा\nवाशिताम अनुसंप्राप्तॊ यूथपॊ बलिनां वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 27, + "text": "सत्री कामतिष्ठ तिष्ठेति भीष्मम आह स पार्थिवः\nशाल्वराजॊ महाबाहुर अमर्षेणाभिचॊदितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 28, + "text": "ततः स पुरुषव्याघ्रॊ भीष्मः परबलार्दनः\nतद वाक्याकुलितः करॊधाद विधूमॊ ऽगनिर इव जवलन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 29, + "text": "कषत्रधर्मं समास्थाय वयपेतभयसंभ्रमः\nनिवर्तयाम आस रथं शाल्वं परति महारथः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 30, + "text": "निवर्तमानं तं दृष्ट्वा राजानः सर्व एव ते\nपरेक्षकाः समपद्यन्त भीष्म शाल्व समागमे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 31, + "text": "तौ वृषाव इव नर्दन्तौ बलिनौ वाशितान्तरे\nअन्यॊन्यम अभिवर्तेतां बलविक्रम शालिनौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ भीष्मं शांतनवं शरैः शतसहस्रशः\nशाल्वराजॊ नरश्रेष्ठः समवाकिरद आशुगैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 33, + "text": "पूर्वम अभ्यर्दितं दृष्ट्वा भीष्मं शाल्वेन ते नृपाः\nविस्मिताः समपद्यन्त साधु साध्व इति चाभ्रुवन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 34, + "text": "लाघवं तस्य ते दृष्ट्वा संयुगे सर्वपार्थिवाः\nअपूजयन्त संहृष्टा वाग्भिः शाल्वं नराधिपाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 35, + "text": "कषत्रियाणां तदा वाचः शरुत्वा परपुरंजयः\nकरुद्धः शांतनवॊ भीष्मस तिष्ठ तिष्ठेत्य अभाषत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 36, + "text": "सारथिं चाब्रवीत करुद्धॊ याहि यत्रैष पार्थिवः\nयावद एनं निहन्म्य अद्य भुजंगम इव पक्षिराट" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 37, + "text": "ततॊ ऽसत्रं वारुणं सम्यग यॊजयाम आस कौरवः\nतेनाश्वांश चतुरॊ ऽमृद्नाच छाल्व राज्ञॊ नराधिप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 38, + "text": "अस्त्रैर अस्त्राणि संवार्य शाल्वराज्ञः स कौरवः\nभीष्मॊ नृपतिशार्दूल नयवधीत तस्य सारथिम\nअस्त्रेण चाप्य अथैकेन नयवधीत तुरगॊत्तमान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 39, + "text": "कन्या हेतॊर नरश्रेष्ठ भीष्मः शांतनवस तदा\nजित्वा विसर्जयाम आस जीवन्तं नृपसत्तमम\nततः शाल्वः सवनगरं परययौ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 40, + "text": "राजानॊ ये च तत्रासन सवयंवरदिदृक्षवः\nसवान्य एव ते ऽपि राष्ट्राणि जग्मुः परपुरंजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 41, + "text": "एवं विजित्य ताः कन्या भीष्मः परहरतां वरः\nपरययौ हास्तिनपुरं यत्र राजा स कौरवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 42, + "text": "सॊ ऽचिरेणैव कालेन अत्यक्रामन नराधिप\nवनानि सरितश चैव शैलांश च विविधद्रुमान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 43, + "text": "अक्षतः कषपयित्वारीन संख्ये ऽसंख्येयविक्रमः\nआनयाम आस काश्यस्य सुताः सागरगासुतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 44, + "text": "सनुषा इव स धर्मात्मा भगिन्य इव चानुजाः\nयथा दुहितरश चैव परतिगृह्य ययौ कुरून" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 45, + "text": "ताः सर्वा गुणसंपन्ना भराता भरात्रे यवीयसे\nभीष्मॊ विचित्रवीर्याय परददौ विक्रमाहृताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 46, + "text": "सतां धर्मेण धर्मज्ञः कृत्वा कर्मातिमानुषम\nभरातुर विचित्रवीर्यस्य विवाहायॊपचक्रमे\nसत्यवत्या सह मिथः कृत्वा निश्चयम आत्मवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 47, + "text": "विवाहं कारयिष्यन्तं भीष्मं काशिपतेः सुता\nजयेष्ठा तासाम इदं वाक्यम अब्रवीद धि सती तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 48, + "text": "मया सौभपतिः पूर्वं मनसाभिवृतः पतिः\nतेन चास्मि वृता पूर्वम एष कामश च मे पितुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 49, + "text": "मया वरयितव्यॊ ऽभूच छाल्वस तस्मिन सवयंवरे\nएतद विज्ञाय धर्मज्ञ ततस तवं धर्मम आचर" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 50, + "text": "एवम उक्तस तया भीष्मः कन्यया विप्र संसदि\nचिन्ताम अभ्यगमद वीरॊ युक्तां तस्यैव कर्मणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 51, + "text": "स विनिश्चित्य धर्मज्ञॊ बराह्मणैर वेदपारगैः\nअनुजज्ञे तदा जयेष्टाम अम्बां काशिपतेः सुताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 52, + "text": "अम्बिकाम्बालिके भार्ये परादाद भरात्रे यवीयसे\nभीष्मॊ विचित्रवीर्याय विधिदृष्टेन कर्मणा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 53, + "text": "तयॊः पाणिं गृहीत्वा स रूपयौवन दर्पितः\nविचित्रवीर्यॊ धर्मात्मा कामात्मा समपद्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 54, + "text": "ते चापि बृहती शयामे नीलकुञ्चित मूर्धजे\nरक्ततुङ्ग नखॊपेते पीनश्रेणि पयॊधरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 55, + "text": "आत्मनः परतिरूपॊ ऽसौ लब्धः पतिर इति सथिते\nविचित्रवीर्यं कल्याणं पूजयाम आसतुस तु ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 56, + "text": "स चाश्वि रूपसदृशॊ देव सत्त्वपराक्रमः\nसर्वासाम एव नारीणां चित्तप्रमथनॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 57, + "text": "ताभ्यां सह समाः सप्त विहरन पृथिवीपतिः\nविचित्रवीर्यस तरुणॊ यक्ष्माणं समपद्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 58, + "text": "सुहृदां यतमानानाम आप्तैः सह चिकित्सकैः\nजगामास्तम इवादित्यः कौरव्यॊ यमसादनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 96, + "shloka": 59, + "text": "परेतकार्याणि सर्वाणि तस्य सम्यग अकारयत\nराज्ञॊ विचित्रवीर्यस्य सत्यवत्या मते सथितः\nऋत्विग्भिः सहितॊ भीष्मः सर्वैश च कुरुपुंगवैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 97, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततः सत्यवती दीना कृपणा पुत्रगृद्धिनी\nपुत्रस्य कृत्वा कार्याणि सनुषाभ्यां सह भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 97, + "shloka": 2, + "text": "धर्मं च पितृवंशं च मातृवंशं च मानिनी\nपरसमीक्ष्य महाभागा गाङ्गेयं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 97, + "shloka": 3, + "text": "शंतनॊर धर्मनित्यस्य कौरव्यस्य यशस्विनः\nतवयि पिण्डश च कीर्तिश च संतानं च परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 97, + "shloka": 4, + "text": "यथा कर्म शुभं कृत्वा सवर्गॊपगमनं धरुवम\nयथा चायुर धरुवं सत्ये तवयि धर्मस तथा धरुवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 97, + "shloka": 5, + "text": "वेत्थ धर्मांश च धर्मज्ञ समासेनेतरेण च\nविविधास तवं शरुतीर वेत्थ वेत्थ वेदांश च सर्वशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 97, + "shloka": 6, + "text": "वयवस्थानं च ते धर्मे कुलाचारं च लक्षये\nपरतिपत्तिं च कृच्छ्रेषु शुक्राङ्गिरसयॊर इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 97, + "shloka": 7, + "text": "तस्मात सुभृशम आश्वस्य तवयि धर्मभृतां वर\nकार्ये तवां विनियॊक्ष्यामि तच छरुत्वा कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 97, + "shloka": 8, + "text": "मम पुत्रस तव भराता वीर्यवान सुप्रियश च ते\nबाल एव गतः सवर्गम अपुत्रः पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 97, + "shloka": 9, + "text": "इमे महिष्यौ भरातुस ते काशिराजसुते शुभे\nरूपयौवन संपन्ने पुत्र कामे च भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 97, + "shloka": 10, + "text": "तयॊर उत्पादयापत्यं संतानाय कुलस्य नः\nमन्नियॊगान महाभाग धर्मं कर्तुम इहार्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 97, + "shloka": 11, + "text": "राज्ये चैवाभिषिच्यस्व भारतान अनुशाधि च\nदारांश च कुरु धर्मेण मा निमज्जीः पितामहान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 97, + "shloka": 12, + "text": "तथॊच्यमानॊ मात्रा च सुहृद्भिश च परंतपः\nपरत्युवाच स धर्मात्मा धर्म्यम एवॊत्तरं वचः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 97, + "shloka": 13, + "text": "असंशयं परॊ धर्मस तवया मातर उदाहृतः\nतवम अपत्यं परति च मे परतिज्ञां वेत्थ वै पराम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 97, + "shloka": 14, + "text": "जानासि च यथावृत्थं शुल्क हेतॊस तवद अन्तरे\nस सत्यवति सत्यं ते परतिजानाम्य अहं पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 97, + "shloka": 15, + "text": "परित्यजेयं तरैलॊक्यं राज्यं देवेषु वा पुनः\nयद वाप्य अधिकम एताभ्यां न तु सत्यं कथं चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 97, + "shloka": 16, + "text": "तयजेच च पृथिवी गन्धम आपश च रसम आत्मनः\nजयॊतिस तथा तयजेद रूपं वायुः सपर्शगुणं तयजेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 97, + "shloka": 17, + "text": "परभां समुत्सृजेद अर्कॊ धूमकेतुस तथॊष्णताम\nतयजेच छब्दम अथाकाशः सॊमः शीतांशुतां तयजेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 97, + "shloka": 18, + "text": "विक्रमं वृत्रहा जह्याद धर्मं जह्याच च धर्मराट\nन तव अहं सत्यम उत्स्रष्टुं वयवसेयं कथं चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 97, + "shloka": 19, + "text": "एवम उक्ता तु पुत्रेण भूरि दरविण तेजसा\nमाता सत्यवती भीष्मम उवाच तदनन्तरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 97, + "shloka": 20, + "text": "जानामि ते सथितिं सत्ये परां सत्यपराक्रम\nइच्छन सृजेथास तरीँल लॊकान अन्यांस तवं सवेन तेजसा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 97, + "shloka": 21, + "text": "जानामि चैव सत्यं तन मदर्थं यद अभाषथाः\nआपद धर्मम अवेक्षस्व वह पैतामहीं धुरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 97, + "shloka": 22, + "text": "यथा ते कुलतन्तुश च धर्मश च न पराभवेत\nसुहृदश च परहृष्येरंस तथा कुरु परंतप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 97, + "shloka": 23, + "text": "लालप्यमानां ताम एवं कृपणां पुत्रगृद्धिनीम\nधर्माद अपेतं बरुवतीं भीष्मॊ भूयॊ ऽबरवीद इदम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 97, + "shloka": 24, + "text": "राज्ञि धर्मान अवेक्षस्व मा नः सर्वान वयनीनशः\nसत्याच चयुतिः कषत्रियस्य न धर्मेषु परशस्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 97, + "shloka": 25, + "text": "शंतनॊर अपि संतानं यथा सयाद अक्षयं भुवि\nतत ते धर्मं परवक्ष्यामि कषात्रं राज्ञि सनातनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 97, + "shloka": 26, + "text": "शरुत्वा तं परतिपद्येथाः पराज्ञैः सह पुरॊहितैः\nआपद धर्मार्थकुशलैर लॊकतन्त्रम अवेक्ष्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 1, + "text": "[भस]\nजामदग्न्येन रामेण पितुर वधम अमृष्यता\nकरुद्धेन च महाभागे हैहयाधिपतिर हतः\nशतानि दश बाहूनां निकृत्तान्य अर्जुनस्य वै" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 2, + "text": "पुनश च धनुर आदाय महास्त्राणि परमुञ्चता\nनिर्दग्धं कषत्रम असकृद रथेन जयता महीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 3, + "text": "एवम उच्चावचैर अस्त्रैर भार्गवेण महात्मना\nतरिः सप्तकृत्वः पृथिवी कृता निःक्षत्रिया पुरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 4, + "text": "ततः संभूय सर्वाभिः कषत्रियाभिः समन्ततः\nउत्पादितान्य अपत्यानि बराह्मणैर नियतात्मभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 5, + "text": "पाणिग्राहस्य तनय इति वेदेषु निश्चितम\nधर्मं मनसि संस्थाप्य बराह्मणांस ताः समभ्ययुः\nलॊके ऽपय आचरितॊ दृष्टः कषत्रियाणां पुनर भवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 6, + "text": "अथॊतथ्य इति खयात आसीद धीमान ऋषिः पुरा\nममता नाम तस्यासीद भार्या परमसंमिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 7, + "text": "उतथ्यस्य यवीयांस तु पुरॊधास तरिदिवौकसाम\nबृहस्पतिर बृहत तेजा ममतां सॊ ऽनवपद्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 8, + "text": "उवाच ममता तं तु देवरं वदतां वरम\nअन्तर्वत्नी अहं भरात्रा जयेष्ठेनारम्यताम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 9, + "text": "अयं च मे महाभाग कुक्षाव एव बृहस्पते\nऔतथ्यॊ वेदम अत्रैव षडङ्गं परत्यधीयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 10, + "text": "अमॊघरेतास तवं चापि नूनं भवितुम अर्हसि\nतस्माद एवंगते ऽदय तवम उपारमितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 11, + "text": "एवम उक्तस तया सम्यग बृहत तेजा बृहस्पतिः\nकामात्मानं तदात्मानं न शशाक नियच्छितुम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 12, + "text": "संबभूव ततः कामी तया सार्धम अकामया\nउत्सृजन्तं तु तं रेतः स गर्भस्थॊ ऽभयभाषत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 13, + "text": "भॊस तात कन्यस वदे दवयॊर नास्त्य अत्र संभवः\nअमॊघशुक्रश च भवान पूर्वं चाहम इहागतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 14, + "text": "शशाप तं ततः करुद्ध एवम उक्तॊ बृहस्पतिः\nउतथ्य पुत्रं गर्भस्थं निर्भर्त्स्य भगवान ऋषिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 15, + "text": "यस्मात तवम ईदृशे काले सर्वभूतेप्सिते सति\nएवम आत्थ वचस तस्मात तमॊ दीर्घं परवेक्ष्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 16, + "text": "स वै दीर्घतमा नाम शापाद ऋषिर अजायत\nबृहस्पतेर बृहत कीर्तेर बृहस्पतिर इवौजसा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 17, + "text": "सपुत्राञ जनयाम आस गौतमादीन महायशाः\nऋषेर उतथ्यस्य तदा संतानकुलवृद्धये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 18, + "text": "लॊभमॊहाभिभूतास ते पुत्रास तं गौतमादयः\nकाष्ठे समुद्रे परक्षिप्य गङ्गायां समवासृजन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 19, + "text": "न सयाद अन्धश च वृद्धश च भर्तव्यॊ ऽयम इति सम ते\nचिन्तयित्वा ततः करूराः परतिजग्मुर अथॊ गृहान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 20, + "text": "सॊ ऽनुस्रॊतस तदा राजन पलवमान ऋषिस ततः\nजगाम सुबहून देशान अन्धस तेनॊडुपेन ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 21, + "text": "तं तु राजा बलिर नाम सर्वधर्मविशारदः\nअपश्यन मज्जन गतः सरॊतसाभ्याशम आगतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 22, + "text": "जग्राह चैनं धर्मात्मा बलिः सत्यपराक्रमः\nजञात्वा चैनं स वव्रे ऽथ पुत्रार्थं मनुजर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 23, + "text": "संतानार्थं महाभाग भार्यासु मम मानद\nपुत्रान धर्मार्थकुशलान उत्पादयितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 24, + "text": "एवम उक्तः स तेजस्वी तं तथेत्य उक्तवान ऋषिः\nतस्मै स राजा सवां भार्यां सुदेष्णां पराहिणॊत तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 25, + "text": "अन्धं वृद्धं च तं मत्वा न सा देवी जगाम ह\nसवां तु धात्रेयिकां तस्मै वृद्धाय पराहिणॊत तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 26, + "text": "तस्यां काक्षीवद आदीन स शूद्रयॊनाव ऋषिर वशी\nजनयाम आस धर्मात्मा पुत्रान एकादशैव तु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 27, + "text": "काक्षीवद आदीन पुत्रांस तान दृष्ट्वा सर्वान अधीयतः\nउवाच तम ऋषिं राजा ममैत इति वीर्यवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 28, + "text": "नेत्य उवाच महर्षिस तं ममैवैत इति बरुवन\nशूद्रयॊनौ मया हीमे जाताः काक्षीवद आदयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 29, + "text": "अन्धं वृद्धं च मां मत्वा सुदेष्णा महिषी तव\nअवमन्य ददौ मूढा शूद्रां धात्रेयिकां हि मे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 30, + "text": "ततः परसादयाम आस पुनस तम ऋषिसत्तमम\nबलिः सुदेष्णां भार्यां च तस्मै तां पराहिणॊत पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 31, + "text": "तां स दीर्घतमाङ्गेषु सपृष्ट्वा देवीम अथाब्रवीत\nभविष्यति कुमारस ते तेजस्वी सत्यवाग इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 32, + "text": "तत्राङ्गॊ नाम राजर्षिः सुदेष्णायाम अजायत\nएवम अन्ये महेष्वासा बराह्मणैः कषत्रिया भुवि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 98, + "shloka": 33, + "text": "जाताः परमधर्मज्ञा वीर्यवन्तॊ महाबलाः\nएतच छरुत्वा तवम अप्य अत्र मातः कुरु यथेप्सितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 1, + "text": "[भस]\nपुनर भरत वंशस्य हेतुं संतानवृद्धये\nवक्ष्यामि नियतं मातस तन मे निगदतः शृणु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 2, + "text": "बराह्मणॊ गुणवान कश चिद धनेनॊपनिमन्त्र्यताम\nविचित्रवीर्यक्षेत्रेषु यः समुत्पादयेत परजाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 3, + "text": "[व]\nततः सत्यवती भीष्मं वाचा संसज्जमानया\nविहसन्तीव सव्रीडम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 4, + "text": "सत्यम एतन महाबाहॊ यथा वदसि भारत\nविश्वासात ते परवक्ष्यामि संतानाय कुलस्य च\nन ते शक्यम अनाख्यातुम आपद धीयं तथाविधा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 5, + "text": "तवम एव नः कुले धर्मस तवं सत्यं तवं परा गतिः\nतस्मान निशम्य वाक्यं मे कुरुष्व यद अनन्तरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 6, + "text": "धर्मयुक्तस्य धर्मात्मन पितुर आसीत तरी मम\nसा कदा चिद अहं तत्र गता परथमयौवने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 7, + "text": "अथ धर्मभृतां शरेष्ठः परमर्षिः पराशरः\nआजगाम तरीं धीमांस तरिष्यन यमुनां नदीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 8, + "text": "स तार्यमाणॊ यमुनां माम उपेत्याब्रवीत तदा\nसान्त्वपूर्वं मुनिश्रेष्ठः कामार्तॊ मधुरं बहु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 9, + "text": "तम अहं शापभीता च पितुर भीता च भारत\nवरैर असुलभैर उक्ता न परत्याख्यातुम उत्सहे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 10, + "text": "अभिभूय स मां बालां तेजसा वशम आनयत\nतमसा लॊकम आवृत्य नौ गताम एव भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 11, + "text": "मत्स्यगन्धॊ महान आसीत पुरा मम जुगुप्सितः\nतम अपास्य शुभं गन्धम इमं परादात स मे मुनिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ माम आह स मुनिर गर्भम उत्सृज्य मामकम\nदवीपे ऽसया एव सरितः कन्यैव तवं भविष्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 13, + "text": "पाराशर्यॊ महायॊगी स बभूव महान ऋषिः\nकन्या पुत्रॊ मम पुरा दवैपायन इति समृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 14, + "text": "यॊ वयस्य वेदांश चतुरस तपसा भगवान ऋषिः\nलॊके वयासत्वम आपेदे कार्ष्ण्यात कृष्णत्वम एव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 15, + "text": "सत्यवादी शम परस तपस्वी दग्धकिल्बिषः\nस नियुक्तॊ मया वयक्तं तवया च अमितद्युते\nभरातुः कषेत्रेषु कल्याणम अपत्यं जनयिष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 16, + "text": "स हि माम उक्तवांस तत्र समरेः कृत्येषु माम इति\nतं समरिष्ये महाबाहॊ यदि भीष्म तवम इच्छसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 17, + "text": "तव हय अनुमते भीष्म नियतं स महातपाः\nविचित्रवीर्यक्षेत्रेषु पुत्रान उत्पादयिष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 18, + "text": "महर्षेः कीर्तने तस्य भीष्मः पराञ्जलिर अब्रवीत\nधर्मम अर्थं च कामं च तरीन एतान यॊ ऽनुपश्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 19, + "text": "अर्थम अर्थानुबन्धं च धर्मं धर्मानुबन्धनम\nकामं कामानुबन्धं च विपरीतान पृथक पृथक\nयॊ विचिन्त्य धिया सम्यग वयवस्यति स बुद्धिमान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 20, + "text": "तद इदं धर्मयुक्तं च हितं चैव कुलस्य नः\nउक्तं भवत्या यच छरेयः परमं रॊचते मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 21, + "text": "ततस तस्मिन परतिज्ञाते भीष्मेण कुरुनन्दन\nकृष्णद्वैपायनं काली चिन्तयाम आस वै मुनिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 22, + "text": "स वेदान विब्रुवन धीमान मातुर विज्ञाय चिन्तितम\nपरादुर्बभूवाविदितः कषणेन कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 23, + "text": "तस्मै पूजां तदा दत्त्वा सुताय विधिपूर्वकम\nपरिष्वज्य च बाहुभ्यां परस्नवैर अभिषिच्य च\nमुमॊच बाष्पं दाशेयी पुत्रं दृष्ट्वा चिरस्य तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 24, + "text": "ताम अद्भिः परिषिच्यार्तां महर्षिर अभिवाद्य च\nमातरं पूर्वजः पुत्रॊ वयासॊ वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 25, + "text": "भवत्या यद अभिप्रेतं तद अहं कर्तुम आगतः\nशाधि मां धर्मतत्त्वज्ञे करवाणि परियं तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 26, + "text": "तस्मै पूजां ततॊ ऽकार्षीत पुरॊधाः परमर्षये\nस च तां परतिजग्राह विधिवन मन्त्रपूर्वकम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 27, + "text": "तम आसनगतं माता पृष्ट्वा कुशलम अव्ययम\nसत्यवत्य अभिवीक्ष्यैनम उवाचेदम अनन्तरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 28, + "text": "मातापित्रॊः परजायन्ते पुत्राः साधारणाः कवे\nतेषां पिता यथा सवामी तथा माता न संशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 29, + "text": "विधातृविहितः स तवं यथा मे परथमः सुतः\nविचित्रवीर्यॊ बरह्मर्षे तथा मे ऽवरजः सुतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 30, + "text": "यथैव पितृतॊ भीष्मस तथा तवम अपि मातृतः\nभराता विचित्रवीर्यस्य यथा वा पुत्र मन्यसे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 31, + "text": "अयं शांतनवः सत्यं पालयन सत्यविक्रमः\nबुद्धिं न कुरुते ऽपत्ये तथा राज्यानुशासने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 32, + "text": "स तवं वयपेक्षया भरातुः संतानाय कुलस्य च\nभीष्मस्य चास्य वचनान नियॊगाच च ममानघ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 33, + "text": "अनुक्रॊशाच च भूतानां सर्वेषां रक्षणाय च\nआनृशंस्येन यद बरूयां तच छरुत्वा कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 34, + "text": "यवीयसस तव भरातुर भार्ये सुरसुतॊपमे\nरूपयौवन संपन्ने पुत्र कामे च धर्मतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 35, + "text": "तयॊर उत्पादयापत्यं समर्थॊ हय असि पुत्रक\nअनुरूपं कुलस्यास्य संतत्याः परसवस्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 36, + "text": "[वय]\nवेत्थ धर्मं सत्यवति परं चापरम एव च\nयथा च तव धर्मज्ञे धर्मे परणिहिता मतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 37, + "text": "तस्माद अहं तवन नियॊगाद धर्मम उद्दिश्य कारणम\nईप्सितं ते करिष्यामि दृष्टं हय एतत पुरातनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 38, + "text": "भरातुः पुत्रान परदास्यामि मित्रा वरुणयॊः समान\nवरतं चरेतां ते देव्यौ निर्दिष्टम इह यन मया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 39, + "text": "संवत्सरं यथान्यायं ततः शुद्धे भविष्यतः\nन हि माम अव्रतॊपेता उपेयात का चिद अङ्गना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 40, + "text": "[स]\nयथा सद्यः परपद्येत देवी गर्भं तथा कुरु\nअराजकेषु राष्ट्रेषु नास्ति वृष्टिर न देवताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 41, + "text": "कथम अराजकं राष्ट्रं शक्यं धारयितुं परभॊ\nतस्माद गर्भं समाधत्स्व भीष्मस तं वर्धयिष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 42, + "text": "[वय]\nयदि पुत्रः परदातव्यॊ मया कषिप्रम अकालिकम\nविरूपतां मे सहताम एतद अस्याः परं वरतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 43, + "text": "यदि मे सहते गन्धं रूपं वेषं तथा वपुः\nअद्यैव गर्भं कौसल्या विशिष्टं परतिपद्यताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 44, + "text": "[व]\nसमागमनम आकाङ्क्षन्न इति सॊ ऽनतर्हितॊ मुनिः\nततॊ ऽभिगम्य सा देवी सनुषां रहसि संगताम\nधर्म्यम अर्थसमायुक्तम उवाच वचनं हितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 45, + "text": "कौसल्ये धर्मतन्त्रं यद बरवीमि तवां निबॊध मे\nभरतानां समुच्छेदॊ वयक्तं मद्भाग्यसंक्षयात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 46, + "text": "वयथितां मां च संप्रेक्ष्य पितृवंशं च पीडितम\nभीष्मॊ बुद्धिम अदान मे ऽतर धर्मस्य च विवृद्धये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 47, + "text": "सा च बुद्धिस तवाधीना पुत्रि जञातं मयेति ह\nनष्टं च भारतं वंशं पुनर एव समुद्धर" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 48, + "text": "पुत्रं जनय सुश्रॊणि देवराजसमप्रभम\nस हि राज्यधुरं गुर्वीम उद्वक्ष्यति कुलस्य नः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 99, + "shloka": 49, + "text": "सा धर्मतॊ ऽनुनीयैनां कथं चिद धर्मचारिणीम\nभॊजयाम आस विप्रांश च देवर्षीन अतिथींस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततः सत्यवती काले वधूं सनाताम ऋतौ तदा\nसंवेशयन्ती शयने शनकैर वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 2, + "text": "कौसल्ये देवरस ते ऽसति सॊ ऽदय तवानुप्रवेक्ष्यति\nअप्रमत्ता परतीक्षैनं निशीथे आगमिष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 3, + "text": "शवश्र्वास तद वचनश्रुत्वा शयाना शयने शुभे\nसाचिन्तयत तदा भीष्मम अन्यांश च कुरुपुंगवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ ऽमबिकायां परथमं नियुक्तः सत्यवाग ऋषिः\nदीप्यमानेषु दीपेषु शयनं परविवेश ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 5, + "text": "तस्य कृष्णस्य कपिला जटा दीप्ते च लॊचने\nबभ्रूणि चैव शमश्रूणि दृष्ट्वा देवी नयमीलयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 6, + "text": "संबभूव तया रात्रौ मातुः परियचिकीर्षया\nभयात काशिसुता तं तु नाशक्नॊद अभिवीक्षितुम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ निष्क्रान्तम आसाद्य मातापुत्रम अथाब्रवीत\nअप्य अस्यां गुणवान पुत्र राजपुत्रॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 8, + "text": "निशम्य तद वचॊ मातुर वयासः परमबुद्धिमान\nपरॊवाचातीन्द्रिय जञानॊ विधिना संप्रचॊदितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 9, + "text": "नागायुग समप्राणॊ विद्वान राजर्षिसत्तमः\nमहाभागॊ महावीर्यॊ महाबुद्धिर भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 10, + "text": "तस्य चापि शतं पुत्रा भविष्यन्ति महाबलाः\nकिं तु मातुः स वैगुण्याद अन्ध एव भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 11, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा मातापुत्रम अथाब्रवीत\nनान्धः कुरूणां नृपतिर अनुरूपस तपॊधन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 12, + "text": "जञातिवंशस्य गॊप्तारं पितॄणां वंशवर्धनम\nदवितीयं कुरुवंशस्य राजानं दातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 13, + "text": "स तथेति परतिज्ञाय निश्चक्राम महातपाः\nसापि कालेन कौसल्या सुषुवे ऽनधं तम आत्मजम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 14, + "text": "पुनर एव तु सा देवी परिभाष्य सनुषां ततः\nऋषिम आवाहयत सत्या यथापूर्वम अनिन्दिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 15, + "text": "ततस तेनैव विधिना महर्षिस ताम अपद्यत\nअम्बालिकाम अथाभ्यागाद ऋषिं दृष्ट्वा च सापि तम\nविषण्णा पाण्डुसंकाशा समपद्यत भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 16, + "text": "तां भीतां पाण्डुसंकाशां विषण्णां परेक्ष्य पार्थिव\nवयासः सत्यवती पुत्र इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 17, + "text": "यस्मात पाण्डुत्वम आपन्ना विरूपं परेक्ष्य माम अपि\nतस्माद एष सुतस तुभ्यं पाण्डुर एव भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 18, + "text": "नाम चास्य तद एवेह भविष्यति शुभानने\nइत्य उक्त्वा स निराक्रामद भगवान ऋषिसत्तमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ निष्क्रान्तम आलॊक्य सत्या पुत्रम अभाषत\nशशंस स पुनर मात्रे तस्य बालस्य पाण्डुताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 20, + "text": "तं माता पुनर एवान्यम एकं पुत्रम अयाचत\nतथेति च महर्षिस तां मातरं परत्यभाषत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 21, + "text": "ततः कुमारं सा देवी पराप्तकालम अजीजनत\nपाण्डुं लक्षणसंपन्नं दीप्यमानम इव शरिया\nतस्य पुत्रा महेष्वासा जज्ञिरे पञ्च पाण्डवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 22, + "text": "ऋतुकाले ततॊ जयेष्ठां वधूं तस्मै नययॊजयत\nसा तु रूपं च गन्धं च महर्षेः परविचिन्त्य तम\nनाकरॊद वचनं देव्या भयात सुरसुतॊपमा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 23, + "text": "ततः सवैर भूषणैर दासीं भूषयित्वाप्सर उपमाम\nपरेषयाम आस कृष्णाय ततः काशिपतेः सुता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 24, + "text": "दासी ऋषिम अनुप्राप्तं परत्युद्गम्याभिवाद्य च\nसंविवेशाभ्यनुज्ञाता सत्कृत्यॊपचचार ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 25, + "text": "कामॊपभॊगेन तु स तस्यां तुष्टिम अगाद ऋषिः\nतया सहॊषितॊ रात्रिं महर्षिः परीयमाणया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 26, + "text": "उत्तिष्ठन्न अब्रवीद एनाम अभुजिष्या भविष्यसि\nअयं च ते शुभे गर्भः शरीमान उदरम आगतः\nधर्मात्मा भविता लॊके सर्वबुद्धिमतां वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 27, + "text": "स जज्ञे विदुरॊ नाम कृष्णद्वैपायनात्मजः\nधृतराष्ट्रस्य च भराता पाण्डॊश चामितबुद्धिमान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 28, + "text": "धर्मॊ विदुर रूपेण शापात तस्य महात्मनः\nमाण्डव्यस्यार्थ तत्त्वज्ञः कामक्रॊधविवर्जितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 29, + "text": "स धर्मस्यानृणॊ भूत्वा पुनर मात्रा समेत्य च\nतस्यै गर्भं समावेद्य तत्रैवान्तरधीयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 100, + "shloka": 30, + "text": "एवं विचित्रवीर्यस्य कषेत्रे दवैपायनाद अपि\nजज्ञिरे देवगर्भाभाः कुरुवंशविवर्धनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 101, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nकिं कृतं कर्म धर्मेण येने शापम उपेयिवान\nकस्य शापाच च बरह्मर्षे शूद्रयॊनाव अजायत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 101, + "shloka": 2, + "text": "[व]\nबभूव बराह्मणः कश चिन माण्डव्य इति विश्रुतः\nधृतिमान सर्वधर्मज्ञः सत्ये तपसि च सथितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 101, + "shloka": 3, + "text": "स आश्रमपदद्वारि वृक्षमूले महातपाः\nऊर्ध्वबाहुर महायॊगी तस्थौ मौन वरतान्वितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 101, + "shloka": 4, + "text": "तस्य कालेन महता तस्मिंस तपसि तिष्ठतः\nतम आश्रमपदं पराप्ता दस्यवॊ लॊप्त्र हारिणः\nअनुसार्यमाणा बहुभी रक्षिभिर भरतर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 101, + "shloka": 5, + "text": "ते तस्यावसथे लॊप्त्रं निदधुः कुरुसत्तम\nनिधाय च भयाल लीनास तत्रैवान्वागते बले" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 101, + "shloka": 6, + "text": "तेषु लीनेष्व अथॊ शीघ्रं ततस तद रक्षिणां बलम\nआजगाम ततॊ ऽपश्यंस तम ऋषिं तस्करानुगाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 101, + "shloka": 7, + "text": "तम अपृच्छंस ततॊ राजंस तथा वृत्तं तपॊधनम\nकतरेण पथा याता दस्यवॊ दविजसत्तम\nतेन गच्छामहे बरह्मन पथा शीघ्रतरं वयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 101, + "shloka": 8, + "text": "तथा तु रक्षिणां तेषां बरुवतां स तपॊधनः\nन किं चिद वचनं राजन्न अवदत साध्व असाधु वा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 101, + "shloka": 9, + "text": "ततस ते राजपुरुषा विचिन्वानास तदाश्रमम\nददृशुस तत्र संलीनांस तांश चॊरान दरव्यम एव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 101, + "shloka": 10, + "text": "ततः शङ्का समभवद रक्षिणां तं मुनिं परति\nसंयम्यैनं ततॊ राज्ञे दस्यूंश चैव नयवेदयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 101, + "shloka": 11, + "text": "तं राजा सह तैश चॊरैर अन्वशाद वध्यताम इति\nस वध्य घातैर अज्ञातः शूले परॊतॊ महातपाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 101, + "shloka": 12, + "text": "ततस ते शूलम आरॊप्य तं मुनिं रक्षिणस तदा\nपरतिजग्मुर महीपालं धनान्य आदाय तान्य अथ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 101, + "shloka": 13, + "text": "शूलस्थः स तु धर्मात्मा कालेन महता ततः\nनिराहारॊ ऽपि विप्रर्षिर मरणं नाभ्युपागमत\nधारयाम आस च पराणान ऋषींश च समुपानयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 101, + "shloka": 14, + "text": "शूलाग्रे तप्यमानेन तपस तेन महात्मना\nसंतापं परमं जग्मुर मुनयॊ ऽथ परंतप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 101, + "shloka": 15, + "text": "ते रात्रौ शकुना भूत्वा संन्यवर्तन्त सर्वतः\nदर्शयन्तॊ यथाशक्ति तम अपृच्छन दविजॊत्तमम\nशरॊतुम इच्छामहे बरह्मन किं पापं कृतवान असि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 101, + "shloka": 16, + "text": "ततः स मुनिशार्दूलस तान उवाच तपॊधनान\nदॊषतः कं गमिष्यामि न हि मे ऽनयॊ ऽपराध्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 101, + "shloka": 17, + "text": "राजा च तम ऋषिं शरुत्वा निष्क्रम्य सह मन्त्रिभिः\nपरसादयाम आस तदा शूलस्थम ऋषिसत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 101, + "shloka": 18, + "text": "यन मयापकृतं मॊहाद अज्ञानाद ऋषिसत्तम\nपरसादये तवां तत्राहं न मे तवं करॊद्धुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 101, + "shloka": 19, + "text": "एवम उक्तस ततॊ राज्ञा परसादम अकरॊन मुनिः\nकृतप्रसादॊ राजा तं ततः समवतारयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 101, + "shloka": 20, + "text": "अवतार्य च शूलाग्रात तच छूलं निश्चकर्ष ह\nअशक्नुवंश च निष्क्रष्टुं शूलं मूले स चिच्छिदे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 101, + "shloka": 21, + "text": "स तथान्तर गतेनैव शूलेन वयचरन मुनिः\nस तेन तपसा लॊकान विजिग्ये दुर्लभान परैः\nअणी माण्डव्य इति च ततॊ लॊकेषु कथ्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 101, + "shloka": 22, + "text": "स गत्वा सदनं विप्रॊ धर्मस्य परमार्थवित\nआसनस्थं ततॊ धर्मं दृष्ट्वॊपालभत परभुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 101, + "shloka": 23, + "text": "किं नु तद दुष्कृतं कर्म मया कृतम अजानता\nयस्येयं फलनिर्वृत्तिर ईदृश्य आसादिता मया\nशीघ्रम आचक्ष्व मे तत्त्वं पश्य मे तपसॊ बलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 101, + "shloka": 24, + "text": "[धर्म]\nपतंगकानां पुच्छेषु तवयेषीका परवेशिता\nकर्मणस तस्य ते पराप्तं फलम एतत तपॊधन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 101, + "shloka": 25, + "text": "[आण]\nअल्पे ऽपराधे विपुलॊ मम दण्डस तवया कृतः\nशूद्रयॊनाव अतॊ धर्ममानुषः संभविष्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 101, + "shloka": 26, + "text": "मर्यादां सथापयाम्य अद्य लॊके धर्मफलॊदयाम\nआचतुर्दशमाद वर्षान न भविष्यति पातकम\nपरेण कुर्वताम एवं दॊष एव भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 101, + "shloka": 27, + "text": "[व]\nएतेन तव अपराधेन शापात तस्य महात्मनः\nधर्मॊ विदुर रूपेण शूद्रयॊनाव अजायत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 101, + "shloka": 28, + "text": "धर्मे चार्थे च कुशलॊ लॊभक्रॊधविवर्जितः\nदीर्घदर्शी शम परः कुरूणां च हिते रतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 102, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nतेषु तरिषु कुमारेषु जातेषु कुरुजाङ्गलम\nकुरवॊ ऽथ कुरुक्षेत्रं तरयम एतद अवर्धत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 102, + "shloka": 2, + "text": "ऊर्ध्वसस्याभवद भूमिः सस्यानि फलवन्ति च\nयथर्तु वर्षी पर्जन्यॊ बहुपुष्पफला दरुमाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 102, + "shloka": 3, + "text": "वाहनानि परहृष्टानि मुदिता मृगपक्षिणः\nगन्धवन्ति च माल्यानि रसवन्ति फलानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 102, + "shloka": 4, + "text": "वणिग्भिश चावकीर्यन्त नगराण्य अथ शिल्पिभिः\nशूराश च कृतविद्याश च सन्तश च सुखिनॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 102, + "shloka": 5, + "text": "नाभवन दस्यवः के चिन नाधर्मरुचयॊ जनाः\nपरदेशेष्व अपि राष्ट्राणां कृतं युगम अवर्तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 102, + "shloka": 6, + "text": "दानक्रिया धर्मशीला यज्ञव्रतपरायणाः\nअन्यॊन्यप्रीतिसंयुक्ता वयवर्धन्त परजास तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 102, + "shloka": 7, + "text": "मानक्रॊधविहीनाश च जना लॊभविवर्जिताः\nअन्यॊन्यम अभ्यवर्धन्त धर्मॊत्तरम अवर्तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 102, + "shloka": 8, + "text": "तन महॊदधिवत पूर्णं नगरं वै वयरॊचत\nदवारतॊरण निर्यूहैर युक्तम अभ्रचयॊपमैः\nपरासादशतसंबाधं महेन्द्र पुरसंनिभम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 102, + "shloka": 9, + "text": "नदीषु वनखण्डेषु वापी पल्वल सानुषु\nकाननेषु च रम्येषु विजह्रुर मुदिता जनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 102, + "shloka": 10, + "text": "उत्तरैः कुरुभिर सार्धं दक्षिणाः कुरवस तदा\nविस्पर्धमाना वयचरंस तथा सिद्धर्षिचारणैः\nनाभवत कृपणः कश चिन नाभवन विधवाः सत्रियः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 102, + "shloka": 11, + "text": "तस्मिञ जनपदे रम्ये बहवः कुरुभिः कृताः\nकूपाराम सभा वाप्यॊ बराह्मणावसथास तथा\nभीष्मेण शास्त्रतॊ राजन सर्वतः परिरक्षिते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 102, + "shloka": 12, + "text": "बभूव रमणीयश च चैत्ययूप शताङ्कितः\nस देशः परराष्ट्राणि परतिगृह्याभिवर्धितः\nभीष्मेण विहितं राष्ट्रे धर्मचक्रम अवर्तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 102, + "shloka": 13, + "text": "करियमाणेषु कृत्येषु कुमाराणां महात्मनाम\nपौरजानपदाः सर्वे बभूवुः सततॊत्सवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 102, + "shloka": 14, + "text": "गृहेषु कुरुमुख्यानां पौराणां च नराधिप\nदीयतां भुज्यतां चेति वाचॊ ऽशरूयन्त सर्वशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 102, + "shloka": 15, + "text": "धृतराष्ट्रश च पाण्डुश च विदुरश च महामतिः\nजन्मप्रभृति भीष्मेण पुत्रवत परिपालिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 102, + "shloka": 16, + "text": "संस्कारैः संस्कृतास ते तु वरताध्ययन संयुताः\nशरमव्यायाम कुशलाः समपद्यन्त यौवनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 102, + "shloka": 17, + "text": "धनुर्वेदे ऽशवपृष्ठे च गदायुद्धे ऽसि चर्मणि\nतथैव गजशिक्षायां नीतिशास्त्रे च पारगाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 102, + "shloka": 18, + "text": "इतिहास पुराणेषु नाना शिक्षासु चाभिभॊ\nवेदवेदाङ्गतत्त्वज्ञाः सर्वत्र कृतनिश्रमाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 102, + "shloka": 19, + "text": "पाण्डुर धनुषि विक्रान्तॊ नरेभ्यॊ ऽभयधिकॊ ऽभवत\nअत्य अन्यान बलवान आसीद धृतराष्ट्रॊ महीपतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 102, + "shloka": 20, + "text": "तरिषु लॊकेषु न तव आसीत कश चिद विदुर संमितः\nधर्मनित्यस ततॊ राजन धर्मे च परमं गतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 102, + "shloka": 21, + "text": "परनष्टं शंतनॊर वंशं समीक्ष्य पुनर उद्धृतम\nततॊ निर्वचनं लॊके सर्वराष्ट्रेष्व अवर्तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 102, + "shloka": 22, + "text": "वीरसूनां काशिसुते देशानां कुरुजाङ्गलम\nसर्वधर्मविदां भीष्मः पुराणां गजसाह्वयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 102, + "shloka": 23, + "text": "धृतराष्ट्रस तव अचक्षुष्ट्वाद राज्यं न परत्यपद्यत\nकरणत्वाच च विदुरः पाण्डुर आसीन महीपतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 103, + "shloka": 1, + "text": "[भस]\nगुणैः समुदितं सम्यग इदं नः परथितं कुलम\nअत्य अन्यान पृथिवीपालान पृथिव्याम अधिराज्यभाक" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 103, + "shloka": 2, + "text": "रक्षितं राजभिः पूर्वैर धर्मविद्भिर महात्मभिः\nनॊत्सादम अगमच चेदं कदा चिद इह नः कुलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 103, + "shloka": 3, + "text": "मया च सत्यवत्या च कृष्णेन च महात्मना\nसमवस्थापितं भूयॊ युष्मासु कुलतन्तुषु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 103, + "shloka": 4, + "text": "वर्धते तद इदं पुत्र कुलं सागरवद यथा\nतथा मया विधातव्यं तवया चैव विशेषतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 103, + "shloka": 5, + "text": "शरूयते यादवी कन्या अनुरूपा कुलस्य नः\nसुबलस्यात्मजा चैव तथा मद्रेश्वरस्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 103, + "shloka": 6, + "text": "कुलीना रूपवत्यश च नाथवत्यश च सर्वशः\nउचिताश चैव संबन्धे ते ऽसमाकं कषत्रियर्षभाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 103, + "shloka": 7, + "text": "मन्ये वरयितव्यास ता इत्य अहं धीमतां वर\nसंतानार्थं कुलस्यास्य यद वा विदुर मन्यसे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 103, + "shloka": 8, + "text": "[व]\nभवान पिता भवान माता भवान नः परमॊ गुरुः\nतस्मात सवयं कुलस्यास्य विचार्य कुरु यद धितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 103, + "shloka": 9, + "text": "[व]\nअथ शुश्राव विप्रेभ्यॊ गान्धारीं सुबलात्मजाम\nआराध्य वरदं देवं भग नेत्रहरं हरम\nगान्धारी किल पुत्राणां शतं लेभे वरं शुभा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 103, + "shloka": 10, + "text": "इति शरुत्वा च तत्त्वेन भीष्मः कुरुपितामहः\nततॊ गान्धारराजस्य परेषयाम आस भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 103, + "shloka": 11, + "text": "अचक्षुर इति तत्रासीत सुबलस्य विचारणा\nकुलं खयातिं च वृत्तं च बुद्ध्या तु परसमीक्ष्य सः\nददौ तां धृतराष्ट्राय गान्धारीं धर्मचारिणीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 103, + "shloka": 12, + "text": "गान्धारी तव अपि शुश्राव धृतराष्ट्रम अचक्षुषम\nआत्मानं दित्सितं चास्मै पित्रा मात्रा च भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 103, + "shloka": 13, + "text": "ततः सा पट्टम आदाय कृत्वा बहुगुणं शुभा\nबबन्ध नेत्रे सवे राजन पतिव्रतपरायणा\nनात्यश्नीयां पतिम अहम इत्य एवं कृतनिश्चया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 103, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ गान्धारराजस्य पुत्रः शकुनिर अभ्ययात\nसवसारं परया लक्ष्म्या युक्ताम आदाय कौरवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 103, + "shloka": 15, + "text": "दत्त्वा स भगिनीं वीरॊ यथार्हं च परिच्छदम\nपुनर आयात सवनगरं भीष्मेण परतिपूजितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 103, + "shloka": 16, + "text": "गान्धार्य अपि वरारॊहा शीलाचार विचेष्टितैः\nतुष्टिं कुरूणां सर्वेषां जनयाम आस भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 103, + "shloka": 17, + "text": "वृत्तेनाराध्य तान सर्वान पतिव्रतपरायणा\nवाचापि पुरुषान अन्यान सुव्रता नान्वकीर्तयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 104, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nशूरॊ नाम यदुश्रेष्ठॊ वसुदेव पिताभवत\nतस्य कन्या पृथा नाम रूपेणासदृशी भुवि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 104, + "shloka": 2, + "text": "पैतृष्वसेयाय स ताम अनपत्याय वीर्यवान\nअग्र्यम अग्रे परतिज्ञाय सवस्यापत्यस्य वीर्यवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 104, + "shloka": 3, + "text": "अग्रजातेति तां कन्याम अग्र्यानुग्रह काङ्क्षिणे\nपरददौ कुन्तिभॊजाय सखा सख्ये महात्मने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 104, + "shloka": 4, + "text": "सा नियुक्ता पितुर गेहे देवतातिथिपूजने\nउग्रं पर्यचरद घॊरं बराह्मणं संशितव्रतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 104, + "shloka": 5, + "text": "निगूढ निश्चयं धर्मे यं तं दुर्वाससं विदुः\nतम उग्रं संशितात्मानं सर्वयत्नैर अतॊषयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 104, + "shloka": 6, + "text": "तस्यै स परददौ मन्त्रम आपद धर्मान्ववेक्षया\nअभिचाराभिसंयुक्तम अब्रवीच चैव तां मुनिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 104, + "shloka": 7, + "text": "यं यं देवं तवम एतेन मन्त्रेणावाहयिष्यसि\nतस्य तस्य परसादेन पुत्रस तव भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 104, + "shloka": 8, + "text": "तथॊक्ता सा तु विप्रेण तेन कौतूहलात तदा\nकन्या सती देवम अर्कम आजुहाव यशस्विनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 104, + "shloka": 9, + "text": "सा ददर्श तम आयान्तं भास्करं लॊकभावनम\nविस्मिता चानवद्याङ्गी दृष्ट्वा तन महद अद्भुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 104, + "shloka": 10, + "text": "परकाशकर्मा तपनस तस्यां गर्भं दधौ ततः\nअजीजनत ततॊ वीरं सर्वशस्त्रभृतां वरम\nआमुक्तकवचः शरीमान देवगर्भः शरियावृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 104, + "shloka": 11, + "text": "सहजं कवचं बिभ्रत कुण्डलॊद्द्यॊतिताननः\nअजायत सुतः कर्णः सर्वलॊकेषु विश्रुतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 104, + "shloka": 12, + "text": "परादाच च तस्याः कन्यात्वं पुनः स परमद्युतिः\nदत्त्वा च ददतां शरेष्ठॊ दिवम आचक्रमे ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 104, + "shloka": 13, + "text": "गूहमानापचारं तं बन्धुपक्ष भयात तदा\nउत्ससर्ज जले कुन्ती तं कुमारं सलक्षणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 104, + "shloka": 14, + "text": "तम उत्सृष्टं तदा गर्भं राधा भर्ता महायशाः\nपुत्रत्वे कल्पयाम आस सभार्यः सूतनन्दनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 104, + "shloka": 15, + "text": "नामधेयं च चक्राते तस्य बालस्य ताव उभौ\nवसुना सह जातॊ ऽयं वसु षेणॊ भवत्व इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 104, + "shloka": 16, + "text": "स वर्धामानॊ बलवान सर्वास्त्रेषूद्यतॊ ऽभवत\nआ पृष्ठतापाद आदित्यम उपतस्थे स वीर्यवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 104, + "shloka": 17, + "text": "यस्मिन काले जपन्न आस्ते स वीरः सत्यसंगरः\nनादेयं बराह्मणेष्व आसीत तस्मिन काले महात्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 104, + "shloka": 18, + "text": "तम इन्द्रॊ बराह्मणॊ भूत्वा भिक्षार्थं भूतभावनः\nकुण्डले परार्थयाम आस कवचं च महाद्युतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 104, + "shloka": 19, + "text": "उत्कृत्य विमनाः सवाङ्गात कवचं रुधिरस्रवम\nकर्णस तु कुण्डले छित्त्वा परायच्छत स कृताञ्जलिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 104, + "shloka": 20, + "text": "शक्तिं तस्मै ददौ शक्रॊ विस्मितॊ वाक्यम अब्रवीत\nदेवासुरमनुष्याणां गन्धर्वॊरगरक्षसाम\nयस्मै कषेप्स्यसि रुष्टः सन सॊ ऽनया न भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 104, + "shloka": 21, + "text": "पुरा नाम तु तस्यासीद वसु षेण इति शरुतम\nततॊ वैकर्तनः कर्णः कर्मणा तेन सॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 105, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nरूपसत्त्वगुणॊपेता धर्मारामा महाव्रता\nदुहिता कुन्तिभॊजस्य कृते पित्रा सवयंवरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 105, + "shloka": 2, + "text": "सिंहदंष्ट्रं गजस्कन्धम ऋषभाक्षं महाबलम\nभूमिपाल सहस्राणां मध्ये पाण्डुम अविन्दत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 105, + "shloka": 3, + "text": "स तया कुन्तिभॊजस्य दुहित्रा कुरुनन्दनः\nयुयुजे ऽमितसौभाग्यः पौलॊम्या मघवान इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 105, + "shloka": 4, + "text": "यात्वा देवव्रतेनापि मद्राणां पुटभेदनम\nविश्रुता तरिषु लॊकेषु माद्री मद्रपतेः सुता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 105, + "shloka": 5, + "text": "सर्वराजसु विख्याता रूपेणासदृशी भुवि\nपाण्डॊर अर्थे परिक्रीता धनेन महता तदा\nविवाहं कारयाम आस भीष्मः पाण्डॊर महात्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 105, + "shloka": 6, + "text": "सिंहॊरस्कं गजस्कन्धम ऋषभाक्षं मनस्विनम\nपाण्डुं दृष्ट्वा नरव्याघ्रं वयस्मयन्त नरा भुवि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 105, + "shloka": 7, + "text": "कृतॊद्वाहस ततः पाण्डुर बलॊत्साह समन्वितः\nजिगीषमाणॊ वसुधां ययौ शत्रून अनेकशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 105, + "shloka": 8, + "text": "पूर्वम आगस्कृतॊ गत्वा दशार्णाः समरे जिताः\nपाण्डुना नरसिंहेन कौरवाणां यशॊभृता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 105, + "shloka": 9, + "text": "ततः सेनाम उपादाय पाण्डुर नानाविध धवजाम\nपरभूतहस्त्यश्वरथां पदातिगणसंकुलाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 105, + "shloka": 10, + "text": "आगस्कृत सर्ववीराणां वैरी सर्वमहीभृताम\nगॊप्ता मगध राष्ट्रस्य दार्वॊ राजगृहे हतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 105, + "shloka": 11, + "text": "ततः कॊशं समादाय वाहनानि बलानि च\nपाण्डुना मिथिलां गत्वा विदेहाः समरे जिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 105, + "shloka": 12, + "text": "तथा काशिषु सुह्मेषु पुण्ड्रेषु भरतर्षभ\nसवबाहुबलवीर्येण कुरूणाम अकरॊद यशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 105, + "shloka": 13, + "text": "तं शरौघमहाज्वालम अस्त्रार्चिषम अरिंदमम\nपाण्डुपावकम आसाद्य वयदह्यन्त नराधिपाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 105, + "shloka": 14, + "text": "ते ससेनाः ससेनेन विध्वंसितबला नृपाः\nपाण्डुना वशगाः कृत्वा करकर्मसु यॊजिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 105, + "shloka": 15, + "text": "तेन ते निर्जिताः सर्वे पृथिव्यां सर्वपार्थिवाः\nतम एकं मेनिरे शूरं देवेष्व इव पुरंदरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 105, + "shloka": 16, + "text": "तं कृताञ्जलयः सर्वे परणता वसुधाधिपाः\nउपाजग्मुर धनं गृह्य रत्नानि विविधानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 105, + "shloka": 17, + "text": "मणिमुक्ता परवालं च सुवर्णं रजतं तथा\nगॊरत्नान्य अश्वरत्नानि रथरत्नानि कुञ्जरान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 105, + "shloka": 18, + "text": "खरॊष्ट्रमहिषांश चैव यच च किं चिद अजाविकम\nतत सर्वं परतिजग्राह राजा नागपुराधिपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 105, + "shloka": 19, + "text": "तद आदाय ययौ पाण्डुः पुनर मुदितवाहनः\nहर्षयिष्यन सवराष्ट्राणि पुरं च गजसाह्वयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 105, + "shloka": 20, + "text": "शंतनॊ राजसिंहस्य भरतस्य च धीमतः\nपरनष्टः कीर्तिजः शब्दः पाण्डुना पुनर उद्धृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 105, + "shloka": 21, + "text": "ये पुरा कुरु राष्ट्राणि जह्रुः कुरु धनानि च\nते नागपुरसिंहेन पाण्डुना करदाः कृताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 105, + "shloka": 22, + "text": "इत्य अभाषन्त राजानॊ राजामात्याश च संगताः\nपरतीतमनसॊ हृष्टाः पौरजानपदैः सह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 105, + "shloka": 23, + "text": "परत्युद्ययुस तं संप्राप्तं सर्वे भीष्म पुरॊगमाः\nते नदूरम इवाध्वानं गत्वा नागपुरालयाः\nआवृतं ददृशुर लॊकं हृष्टा बहुविधैर जनैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 105, + "shloka": 24, + "text": "नाना यानसमानीतै रत्नैर उच्चावचैस तथा\nहस्त्यश्वरथरत्नैश च गॊभिर उष्ट्रैर अथाविकैः\nनान्तं ददृशुर आसाद्य भीष्मेण सह कौरवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 105, + "shloka": 25, + "text": "सॊ ऽभिवाद्य पितुः पादौ कौसल्यानन्दवर्धनः\nयथार्हं मानयाम आस पौरजानपदान अपि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 105, + "shloka": 26, + "text": "परमृद्य परराष्ट्राणि कृतार्थं पुनरागतम\nपुत्रम आसाद्य भीष्मस तु हर्षाद अश्रूण्य अवर्तयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 105, + "shloka": 27, + "text": "स तूर्यशतसंघानां भेरीणां च महास्वनैः\nहर्षयन सर्वशः पौरान विवेश गजसाह्वयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 106, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nधृतराष्ट्राभ्यनुज्ञातः सवबाहुविजितं धनम\nभीष्माय सत्यवत्यै च मात्रे चॊपजहार सः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 106, + "shloka": 2, + "text": "विदुराय च वै पाण्डुः परेषयाम आस तद धनम\nसुहृदश चापि धर्मात्मा धनेन समतर्पयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 106, + "shloka": 3, + "text": "ततः सत्यवतीं भीष्मः कौसल्यां च यशस्विनीम\nशुभैः पाण्डुजितै रत्नैस तॊषयाम आस भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 106, + "shloka": 4, + "text": "ननन्द माता कौसल्या तम अप्रतिमतेजसम\nजयन्तम इव पौलॊमी परिष्वज्य नरर्षभम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 106, + "shloka": 5, + "text": "तस्य वीरस्य विक्रान्तैः सहस्रशतदक्षिणैः\nअश्वमेध शतैर ईजे धृतराष्ट्रॊ महामखैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 106, + "shloka": 6, + "text": "संप्रयुक्तश च कुन्त्या च माद्र्या च भरतर्षभ\nजिततन्द्रीस तदा पाण्डुर बभूव वनगॊचरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 106, + "shloka": 7, + "text": "हित्वा परासादनिलयं शुभानि शयनानि च\nअरण्यनित्यः सततं बभूव मृगया परः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 106, + "shloka": 8, + "text": "स चरन दक्षिणं पार्श्वं रम्यं हिमवतॊ गिरेः\nउवास गिरिपृष्ठेषु महाशालवनेषु च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 106, + "shloka": 9, + "text": "रराज कुन्त्या माद्र्या च पाण्डुः सह वने वसन\nकरेण्वॊर इव मध्यस्थः शरीमान पौरंदरॊ गजः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 106, + "shloka": 10, + "text": "भारतं सह भार्याभ्यां बाणखड्गधनुर्धरम\nविचित्रकवचं वीरं परमास्त्र विदं नृपम\nदेवॊ ऽयम इत्य अमन्यन्त चरन्तं वनवासिनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 106, + "shloka": 11, + "text": "तस्य कामांश च भॊगांश च नरा नित्यम अतन्द्रिताः\nउपजह्रुर वनान्तेषु धृतराष्ट्रेण चॊदिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 106, + "shloka": 12, + "text": "अथ पारशवीं कन्यां देवलस्य महीपतेः\nरूपयौवन संपन्नां स शुश्रावापगा सुतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 106, + "shloka": 13, + "text": "ततस तु वरयित्वा ताम आनाय्य पुरुषर्षभः\nविवाहं कारयाम आस विदुरस्य महामतेः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 106, + "shloka": 14, + "text": "तस्यां चॊत्पादयाम आस विदुरः कुरुनन्दनः\nपुत्रान विनयसंपन्नान आत्मनः सदृशान गुणैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततः पुत्रशतं जज्ञे गान्धार्यां जनमेजय\nधृतराष्ट्रस्य वैश्यायाम एकश चापि शतात परः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 2, + "text": "पाण्डॊः कुन्त्यां च माद्र्यां च पञ्च पुत्रा महारथाः\nदेवेभ्यः समपद्यन्त संतानाय कुलस्य वै" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 3, + "text": "[ज]\nकथं पुत्रशतं जज्ञे गान्धार्यां दविजसत्तम\nकियता चैव कालेन तेषाम आयुश च किं परम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 4, + "text": "कथं चैकः स वैश्यायां धृतराष्ट्र सुतॊ ऽभवत\nकथं च सदृशीं भार्यां गान्धारीं धर्मचारिणीम\nआनुकूल्ये वर्तमानां धृतराष्ट्रॊ ऽतयवर्तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 5, + "text": "कथं च शप्तस्य सतः पाण्डॊस तेन महात्मना\nसमुत्पन्ना दैवतेभ्यः पञ्च पुत्रा महारथाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 6, + "text": "एतद विद्वन यथावृत्थं विस्तरेण तपॊधन\nकथयस्व न मे तृप्तिः कथ्यमानेषु बन्धुषु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 7, + "text": "[व]\nकषुच छरमाभिपरिग्लानं दवैपायनम उपस्थितम\nतॊषयाम आस गान्धारी वयासस तस्यै वरं ददौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 8, + "text": "सा वव्रे सदृशं भर्तुः पुत्राणां शतम आत्मनः\nततः कालेन सा गर्भं धृतराष्ट्राद अथाग्रहीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 9, + "text": "संवत्सरद्वयं तं तु गान्धारी गर्भम आहितम\nअप्रजा धारयाम आस ततस तां दुःखम आविशत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 10, + "text": "शरुत्वा कुन्तीसुतं जातं बालार्कसमतेजसम\nउदरस्यात्मनः सथैर्यम उपलभ्यान्वचिन्तयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 11, + "text": "अज्ञातं धृतराष्ट्रस्य यत्नेन महता ततः\nसॊदरं पातयाम आस गान्धारी दुःखमूर्च्छिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ जज्ञे मांसपेशी लॊहाष्ठीलेव संहता\nदविवर्षसंभृतां कुक्षौ ताम उत्स्रष्टुं परचक्रमे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 13, + "text": "अथ दवैपायनॊ जञात्वा तवरितः समुपागमत\nतां स मांसमयीं पेशीं ददर्श जपतां वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ ऽबरवीत सौबलेयीं किम इदं ते चिकीर्षितम\nसा चात्मनॊ मतं सत्यं शशंस परमर्षये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 15, + "text": "जयेष्ठं कुन्तीसुतं जातं शरुत्वा रविसमप्रभम\nदुःखेन परमेणेदम उदरं पातितं मया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 16, + "text": "शतं च किल पुत्राणां वितीर्णं मे तवया पुरा\nइयं च मे मांसपेशी जाता पुत्रशताय वै" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 17, + "text": "[वय]\nएवम एतत सौबलेयि नैतज जात्व अन्यथा भवेत\nवितथं नॊक्तपूर्वं मे सवैरेष्व अपि कुतॊ ऽनयथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 18, + "text": "घृतपूर्णं कुण्ड शतं कषिप्रम एव विधीयताम\nशीताभिर अद्भिर अष्ठीलाम इमां च परिषिञ्चत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 19, + "text": "[व]\nसा सिच्यमाना अष्ठीला अभवच छतधा तदा\nअङ्गुष्ठ पर्व मात्राणां गर्भाणां पृथग एव तु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 20, + "text": "एकाधिक शतं पूर्णं यथायॊगं विशां पते\nमांसपेश्यास तदा राजन करमशः कालपर्ययात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 21, + "text": "ततस तांस तेषु कुण्डेषु गर्भान अवदधे तदा\nसवनुगुप्तेषु देशेषु रक्षां च वयदधात ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 22, + "text": "शशास चैव भगवान कालेनैतावता पुनः\nविघट्टनीयान्य एतानि कुण्डानीति सम सौबलीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 23, + "text": "इत्य उक्त्वा भगवान वयासस तथा परतिविधाय च\nजगाम तपसे धीमान हिमवन्तं शिलॊच्चयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 24, + "text": "जज्ञे करमेण चैतेन तेषां दुर्यॊधनॊ नृपः\nजन्मतस तु परमाणेन जयेष्ठॊ राजा युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 25, + "text": "जातमात्रे सुते तस्मिन धृतराष्ट्रॊ ऽबरवीद इदम\nसमानीय बहून विप्रान भीष्मं विदुरम एव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 26, + "text": "युधिष्ठिरॊ राजपुत्रॊ जयेष्ठॊ नः कुलवर्धनः\nपराप्तः सवगुणतॊ राज्यं न तस्मिन वाच्यम अस्ति नः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 27, + "text": "अयं तव अनन्तरस तस्माद अपि राजा भविष्यति\nएतद धि बरूत मे सत्यं यद अत्र भविता धरुवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 28, + "text": "वाक्यस्यैतस्य निधने दिक्षु सर्वासु भारत\nकरव्यादाः पराणदन घॊराः शिवाश चाशिव शंसिनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 29, + "text": "लक्षयित्वा निमित्तानि तानि घॊराणि सर्वशः\nते ऽबरुवन बराह्मणा राजन विदुरश च महामतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 30, + "text": "वयक्तं कुलान्त करणॊ भवितैष सुतस तव\nतस्य शान्तिः परित्यागे पुष्ट्या तव अपनयॊ महान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 31, + "text": "शतम एकॊनम अप्य अस्तु पुत्राणां ते महीपते\nएकेन कुरु वै कषेमं लॊकस्य च कुलस्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 32, + "text": "तयजेद एकं कुलस्यार्थे गरामस्यार्थे कुलं तयजेत\nगरामं जनपदस्यार्थे आत्मार्थे पृथिवीं तयजेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 33, + "text": "स तथा विदुरेणॊक्तस तैश च सर्वैर दविजॊत्तमैः\nन चकार तथा राजा पुत्रस्नेह समन्वितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 34, + "text": "ततः पुत्रशतं सर्वं धृतराष्ट्रस्य पार्थिव\nमासमात्रेण संजज्ञे कन्या चैका शताधिका" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 35, + "text": "गान्धार्यां कलिश्यमानायाम उदरेण विवर्धता\nधृतराष्ट्रं महाबाहुं वैश्या पर्यचरत किल" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 36, + "text": "तस्मिन संवत्सरे राजन धृतराष्ट्रान महायशाः\nजज्ञे धीमांस ततस तस्यां युयुत्सुः करणॊ नृप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 107, + "shloka": 37, + "text": "एवं पुत्रशतं जज्ञे धृतराष्ट्रस्य धीमतः\nमहारथानां वीराणां कन्या चैकाथ दुःशला" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 108, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nजयेष्ठानुज्येष्ठतां तेषां नामधेयानि चाभिभॊ\nधृतराष्ट्रस्य पुत्राणाम आनुपूर्व्येण कीर्तय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 108, + "shloka": 2, + "text": "[व]\nदुर्यॊधनॊ युयुत्सुश च राजन दुःशासनस तथा\nदुःसहॊ दुःशलश चैव जलसंधः समः सहः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 108, + "shloka": 3, + "text": "विन्दानुविन्दौ दुर्धर्षः सुबाहुर दुष्प्रधर्षणः\nदुर्मर्षणॊ दुर्मुखश च दुष्कर्णः कर्ण एव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 108, + "shloka": 4, + "text": "विविंशतिर विकर्णश च जलसंधः सुलॊचनः\nचित्रॊपचित्रौ चित्राक्षश चारु चित्रः शरासनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 108, + "shloka": 5, + "text": "दुर्मदॊ दुष्प्रगाहश च विवित्सुर विकटः समः\nऊर्णु नाभः सुनाभश च तथा नन्दॊपनन्दकौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 108, + "shloka": 6, + "text": "सेनापतिः सुषेणश च कुण्डॊदर महॊदरौ\nचित्रबाणश चित्रवर्मा सुवर्मा दुर्विमॊचनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 108, + "shloka": 7, + "text": "अयॊ बाहुर महाबाहुश चित्राङ्गश चित्रकुण्डलः\nभीमवेगॊ भीमबलॊ बलाकी बलवर्धनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 108, + "shloka": 8, + "text": "उग्रायुधॊ भीमकर्मा कनकायुर दृढायुधः\nदृढवर्मा दृढक्षत्रः सॊमकीर्तिर अनूदरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 108, + "shloka": 9, + "text": "दृढसंधॊ जरासंधः सत्यसंधः सदः सुवाक\nउग्रश्रवा अश्वसेनः सेनानीर दुष्पराजयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 108, + "shloka": 10, + "text": "अपराजितः पण्डितकॊ विशालाक्षॊ दुरावरः\nदृढहस्तः सुहस्तश च वातवेगसुवर्चसौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 108, + "shloka": 11, + "text": "आदित्यकेतुर बह्व आशीनागदन्तॊग्र यायिनौ\nकवची निषङ्गी पाशी च दण्डधारॊ धनुर गरहः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 108, + "shloka": 12, + "text": "उग्रॊ भीम रथॊ वीरॊ वीरबाहुर अलॊलुपः\nअभयॊ रौद्रकर्मा च तथा दृढरथस तरयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 108, + "shloka": 13, + "text": "अनाधृष्यः कुण्ड भेदी विरावी दीर्घलॊचनः\nदीर्घबाहुर महाबाहुर वयूढॊरुर कनकध्वजः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 108, + "shloka": 14, + "text": "कुण्डाशी विरजाश चैव दुःशला च शताधिका\nएतद एकशतं राजन कन्या चैका परकीर्तिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 108, + "shloka": 15, + "text": "नामधेयानुपूर्व्येण विद्धि जन्म करमं नृप\nसर्वे तव अतिरथाः शूराः सर्वे युद्धविशारदाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 108, + "shloka": 16, + "text": "सर्वे वेदविदश चैव राजशास्त्रेषु कॊविदाः\nसर्वे संसर्गविद्यासु विद्याभिजन शॊभिनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 108, + "shloka": 17, + "text": "सर्वेषाम अनुरूपाश च कृता दारा महीपते\nधृतराष्ट्रेण समये समीक्ष्य विधिवत तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 108, + "shloka": 18, + "text": "दुःशलां समये राजा सिन्धुराजाय भारत\nजयद्रथाय परददौ सौबलानुमते तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nकथितॊ धार्तराष्ट्राणाम आर्षः संभव उत्तमः\nअमानुषॊ मानुषाणां भवता बरह्म वित्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 2, + "text": "नामधेयानि चाप्य एषां कथ्यमानानि भागशः\nतवत्तः शरुतानि मे बरह्मन पाण्डवानां तु कीर्तय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 3, + "text": "ते हि सर्वे महात्मानॊ देवराजपराक्रमाः\nतवयैवांशावतरणे देव भागाः परकीर्तिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 4, + "text": "तस्माद इच्छाम्य अहं शरॊतुम अतिमानुष कर्मणाम\nतेषाम आजननं सर्वं वैशम्पायन कीर्तय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 5, + "text": "[व]\nराजा पाण्डुर महारण्ये मृगव्यालनिषेविते\nवने मैथुन कालस्थं ददर्श मृगयूथपम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 6, + "text": "ततस तां च मृगीं तं च रुक्मपुङ्खैः सुपत्रिभिः\nनिर्बिभेद शरैस तीक्ष्णैः पाण्डुः पञ्चभिर आशुगैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 7, + "text": "स च राजन महातेजा ऋषिपुत्रस तपॊधनः\nभार्यया सह तेजस्वी मृगरूपेण संगतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 8, + "text": "संसक्तस तु तया मृग्या मानुषीम ईरयन गिरम\nकषणेन पतितॊ भूमौ विललापाकुलेन्द्रियः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 9, + "text": "[मृग]\nकाममन्युपरीतापि बुद्ध्यङ्ग रहितापि च\nवर्जयन्ति नृशंसानि पापेष्व अभिरता नराः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 10, + "text": "न विधिं गरसते परज्ञा परज्ञां तु गरसते विधिः\nविधिपर्यागतान अर्थान परज्ञा न परतिपद्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 11, + "text": "शश्वद धर्मात्मनां मुख्ये कुले जातस्य भारत\nकामलॊभाभिभूतस्य कथं ते चलिता मतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 12, + "text": "[प]\nशत्रूणां या वधे वृत्तिः सा मृगाणां वधे समृता\nराज्ञां मृगन मां मॊहात तवं गर्हयितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 13, + "text": "अच्छद्मनामायया च मृगाणां वध इष्यते\nस एव धर्मॊ राज्ञां तु तद विद्वान किं नु गर्हसे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 14, + "text": "अगस्त्यः सत्रम आसीनश चचार मृगयाम ऋषिः\nआरण्यान सर्वदैवत्यान मृगान परॊक्ष्य महावने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 15, + "text": "परमाण दृष्टधर्मेण कथम अस्मान विगर्हसे\nअगस्त्यस्याभिचारेण युष्माकं वै वपा हुता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 16, + "text": "[मृग]\nन रिपून वै समुद्दिश्य विमुञ्चन्ति पुरा शरान\nरन्ध्र एषां विशेषेण वधकालः परशस्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 17, + "text": "[प]\nपरमत्तम अप्रमत्तं वा विवृतं घनन्ति चौजसा\nउपायैर इषुभिस तीक्ष्णैः कस्मान मृगविगर्हसे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 18, + "text": "[म]\nनाहं घनन्तं मृगान राजन विगर्हे आत्मकारणात\nमैथुनं तु परतीक्ष्यं मे सयात तवयेहानृशंसतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 19, + "text": "सर्वभूतहिते काले सर्वभूतेप्सिते तथा\nकॊ हि विद्वान मृगं हन्याच चरन्तं मैथुनं वने\nपुरुषार्थ फलं कान्तं यत तवया वितथं कृतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 20, + "text": "पौरवाणाम ऋषीणां च तेषाम अक्लिष्टकर्मणाम\nवंशे जातस्य कौरव्य नानुरूपम इदं तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 21, + "text": "नृशंसं कर्म सुमहत सर्वलॊकविगर्हितम\nअस्वर्ग्यम अयशस्यं च अधर्मिष्ठं च भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 22, + "text": "सत्री भॊगानां विशेषज्ञः शास्त्रधर्मार्थतत्त्ववित\nनार्हस तवं सुरसंकाश कर्तुम अस्वर्ग्यम ईदृशम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 23, + "text": "तवया नृशंसकर्तारः पापाचाराश च मानवाः\nनिग्राह्याः पार्थिवश्रेष्ठ तरिवर्गपरिवर्जिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 24, + "text": "किं कृतं ते नरश्रेष्ठ निघ्नतॊ माम अनागसम\nमुनिं मूलफलाहारं मृगवेष धरं नृप\nवसमानम अरण्येषु नित्यं शम परायणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 25, + "text": "तवयाहं हिंसितॊ यस्मात तस्मात तवाम अप्य असंशयम\nदवयॊर नृशंसकर्तारम अवशं काममॊहितम\nजीवितान्तकरॊ भाव एवम एवागमिष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 26, + "text": "अहं हि किंदमॊ नाम तपसाप्रतिमॊ मुनिः\nवयपत्रपन मनुष्याणां मृग्यां मैथुनम आचरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 27, + "text": "मृगॊ भूत्वा मृगैः सार्धं चरामि गहने वने\nन तु ते बरह्महत्येयं भविष्यत्य अविजानतः\nमृगरूपधरं हत्वा माम एवं काममॊहितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 28, + "text": "अस्य तु तवं फलं मूढ पराप्स्यसीदृशम एव हि\nपरियया सह संवासं पराप्य कामविमॊहितः\nतवम अप्य अस्याम अवस्थायां परेतलॊकं गमिष्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 29, + "text": "अन्तकाले च संवासं यया गन्तासि कन्यया\nपरेतराजवशं पराप्तं सर्वभूतदुरत्ययम\nभक्त्या मतिमतां शरेष्ठ सैव तवाम अनुयास्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 30, + "text": "वर्तमानः सुखे दुःखं यथाहं पराप्तितस तवया\nतथा सुखं तवां संप्राप्तं दुःखम अभ्यागमिष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 109, + "shloka": 31, + "text": "[व]\nएवम उक्त्वा सुदुःखार्तॊ जीवितात स वययुज्यत\nमृगः पाण्डुश च शॊकार्तः कषणेन समपद्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतं वयतीतम अतिक्रम्य राजा सवम इव बान्धवम\nसभार्यः शॊकदुःखार्तः पर्यदेवयद आतुरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 2, + "text": "[पाण्डु]\nसताम अपि कुले जाताः कर्मणा बत दुर्गतिम\nपराप्नुवन्त्य अकृतात्मानः कामजालविमॊहिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 3, + "text": "शश्वद धर्मात्मना जातॊ बाल एव पिता मम\nजीवितान्तम अनुप्राप्तः कामात्मैवेति नः शरुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 4, + "text": "तस्य कामात्मनः कषेत्रे राज्ञः संयत वाग ऋषिः\nकृष्णद्वैपायनः साक्षाद भगवान माम अजीजनत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 5, + "text": "तस्याद्य वयसने बुद्धिः संजातेयं ममाधमा\nतयक्तस्य देवैर अनयान मृगयायां दुरात्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 6, + "text": "मॊक्षम एव वयवस्यामि बन्धॊ हि वयसनं महत\nसुवृत्तिम अनुवर्तिष्ये ताम अहं पितुर अव्ययाम\nअतीव तपसात्मानं यॊजयिष्याम्य असंशयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 7, + "text": "तस्माद एकॊ ऽहम एकाहम एकैकस्मिन वनस्पतौ\nचरन भैक्षं मुनिर मुण्डश चरिष्यामि महीम इमाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 8, + "text": "पांसुना समवच्छन्नः शून्यागार परतिश्रयः\nवृक्षमूलनिकेतॊ वा तयक्तसर्वप्रियाप्रियः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 9, + "text": "न शॊचन न परहृष्यंश च तुल्यनिन्दात्मसंस्तुतिः\nनिराशीर निर्नमस्कारॊ निर्द्वन्द्वॊ निष्परिग्रहः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 10, + "text": "न चाप्य अवहसन कं चिन न कुर्वन भरुकुटीं कव चित\nपरसन्नवदनॊ नित्यं सर्वभूतहिते रतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 11, + "text": "जङ्गमाजङ्गमं सर्वम अविहिंसंश चतुर्विधम\nसवासु परजास्व इव सदा समः पराणभृतां परति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 12, + "text": "एककालं चरन भैक्षं कुलानि दवे च पञ्च च\nअसंभवे वा भैक्षस्य चरन्न अनशनान्य अपि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 13, + "text": "अल्पम अल्पं यथा भॊज्यं पूर्वलाभेन जातुचित\nनित्यं नातिचरँल लाभे अलाभे सप्त पूरयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 14, + "text": "वास्यैकं तक्षतॊ बाहुं चन्दनेनैकम उक्षतः\nनाकल्याणं न कल्याणं परध्यायन्न उभयॊस तयॊः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 15, + "text": "न जिजीविषुवत किं चिन न मुमूर्षुवद आचरन\nमरणं जीवितं चैव नाभिनन्दन न च दविषन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 16, + "text": "याः काश चिज जीवता शक्याः कर्तुम अभ्युदय करियाः\nताः सर्वाः समतिक्रम्य निमेषादिष्व अवस्थितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 17, + "text": "तासु सर्वास्व अवस्थासु तयक्तसर्वेन्द्रियक्रियः\nसंपरित्यक्त धर्मात्मा सुनिर्णिक्तात्म कल्मषः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 18, + "text": "निर्मुक्तः सर्वपापेभ्यॊ वयतीतः सर्ववागुराः\nन वशे कस्य चित तिष्ठन सधर्मा मातरिश्वनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 19, + "text": "एतया सततं वृत्त्या चरन्न एवं परकारया\nदेहं संधारयिष्यामि निर्भयं मार्गम आस्थितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 20, + "text": "नाहं शवा चरिते मार्गे अवीर्य कृपणॊचिते\nसवधर्मात सततापेते रमेयं वीर्यवर्जितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 21, + "text": "सत्कृतॊ ऽसक्तृतॊ वापि यॊ ऽनयां कृपण चक्षुषा\nउपैति वृत्तिं कामात्मा स शुनां वर्तते पथि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 22, + "text": "[व]\nएवम उक्त्वा सुदुःखार्तॊ निःश्वासपरमॊ नृपः\nअवेक्षमाणः कुन्तीं च माद्रीं च समभाषत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 23, + "text": "कौसल्या विदुरः कषत्ता राजा च सह बन्धुभिः\nआर्या सत्यवती भीष्मस ते च राजपुरॊहिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 24, + "text": "बराह्मणाश च महात्मानः सॊमपाः संशितव्रताः\nपौरवृद्धाश च ये तत्र निवसन्त्य अस्मद आश्रयाः\nपरसाद्य सर्वे वक्तव्याः पाण्डुः परव्रजितॊ वनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 25, + "text": "निशम्य वचनं भर्तुर वनवासे धृतात्मनः\nतत समं वचनं कुन्ती माद्री च समभाषताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 26, + "text": "अन्ये ऽपि हय आश्रमाः सन्ति ये शक्या भरतर्षभः\nआवाभ्यां धर्मपत्नीभ्यां सह तप्त्वा तपॊ महत\nतवम एव भविता सार्थः सवर्गस्यापि न संशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 27, + "text": "परणिधायेन्द्रिय गरामं भर्तृलॊकपरायणे\nतयक्तकामसुखे हय आवां तप्स्यावॊ विपुलं तपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 28, + "text": "यदि आवां महाप्राज्ञ तयक्ष्यसि तवं विशां पते\nअद्यैवावां परहास्यावॊ जीतिवं नात्र संशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 29, + "text": "[प]\nयदि वयवसितं हय एतद युवयॊर धर्मसंहितम\nसववृत्तिम अनुवर्तिष्ये ताम अहं पितुर अव्ययाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 30, + "text": "तयक्तग्राम्य सुखाचारस तप्यमानॊ महत तपः\nवल्कली फलमूलाशी चरिष्यामि महावने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 31, + "text": "अग्निं जुह्वन्न उभौ कालाव उभौ कालाव उपस्पृशन\nकृशः परिमिताराहश चीरचर्म जटाधरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 32, + "text": "शीतवातातप सहः कषुत्पिपासाश्रमान्वितः\nतपसा दुश्चरेणेदं शरीरम उपशॊषयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 33, + "text": "एकान्तशीली विमृशन पक्वापक्वेन वर्तयन\nपितॄन देवांश च वन्येन वाग्भिर अद्भिश च तर्पयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 34, + "text": "वानप्रस्थजनस्यापि दर्शनं कुलवासिनाम\nनाप्रियाण्य आचरज जातु किं पुनर गरामवासिनाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 35, + "text": "एवम आरण्य शास्त्राणाम उग्रम उग्रतरं विधिम\nकाङ्क्षमाणॊ ऽहम आसिष्ये देहस्यास्य समापनात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 36, + "text": "[व]\nइत्य एवम उक्त्वा भार्ये ते राजा कौरववंशजः\nततश चूडामणिं निष्कम अङ्गदे कुण्डलानि च\nवासांसि च महार्हाणि सत्रीणाम आभरणानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 37, + "text": "परदाय सर्वं विप्रेभ्यः पाण्डुः पुनर अभाषत\nगत्वा नागपुरं वाच्यं पाण्डुः परव्रजितॊ वनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 38, + "text": "अर्थं कामं सुखं चैव रतिं च परमात्मिकाम\nपरतस्थे सर्वम उत्सृज्य सभार्यः कुरुपुंगवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 39, + "text": "ततस तस्यानुयात्राणि ते चैव परिचारकाः\nशरुत्वा भरत सिंहस्य विविधाः करुणा गिरः\nभीमम आर्तस्वरं कृत्वा हाहेति परिचुक्रुशुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 40, + "text": "उष्णम अश्रुविमुञ्चन्तस तं विहाय महीपतिम\nययुर नागपुरं तूर्णं सर्वम आदाय तद वचः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 41, + "text": "शरुत्वा च तेभ्यस तत सर्वं यथावृत्तं महावने\nधृतराष्ट्रॊ नरश्रेष्ठः पाण्डुम एवान्वशॊचत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 42, + "text": "राजपुत्रस तु कौरव्यः पाण्डुर मूलफलाशनः\nजगाम सह भार्याभ्यां ततॊ नागसभं गिरिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 43, + "text": "स चैत्ररथम आसाद्य वारिषेणम अतीत्य च\nहिमवन्तम अतिक्रम्य परययौ गन्धमादनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 44, + "text": "रक्ष्यमाणॊ महाभूतैः सिद्धैश च परमर्षिभिः\nउवास स तदा राजा समेषु विषमेषु च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 110, + "shloka": 45, + "text": "इन्द्र दयुम्न सरः पराप्य हंसकूटम अतीत्य च\nशतशृङ्गे महाराज तापसः समपद्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nतत्रापि तपसि शरेष्ठे वर्तमानः स वीर्यवान\nसिद्धचारणसंघानां बभूव परियदर्शनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 2, + "text": "शुश्रूषुर अनहंवादी संयतात्मा जितेन्द्रियः\nसवर्गं गन्तुं पराक्रान्तः सवेन वीर्येण भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 3, + "text": "केषां चिद अभवद भराता केषां चिद अभवत सखा\nऋषयस तव अपरे चैनं पुत्रवत पर्यपालयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 4, + "text": "स तु कालेन महता पराप्य निष्कल्मषं तपः\nबरह्मर्षिसदृशः पाण्डुर बभूव भरतर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 5, + "text": "सवर्गपारं तितीर्षन स शतशृङ्गाद उदङ्मुखः\nपरतस्थे सह पत्नीभ्याम अब्रुवंस तत्र तापसाः\nउपर्य उपरि गच्छन्तः शैलराजम उदङ्मुखाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 6, + "text": "दृष्टवन्तॊ गिरेर अस्य दुर्गान देशान बहून वयम\nआक्रीडभूतान देवानां गन्धर्वाप्सरसां तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 7, + "text": "उद्यानानि कुबेरस्य समानि विषमाणि च\nमहानदी नितम्बांश च दुर्गांश च गिरिगह्वरान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 8, + "text": "सन्ति नित्यहिमा देशा निर्वृक्ष मृगपक्षिणः\nसन्ति के चिन महावर्षा दुर्गाः के चिद दुरासदाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 9, + "text": "अतिक्रामेन न पक्षी यान कुत एवेतरे मृगाः\nवायुर एकॊ ऽतिगाद यत्र सिद्धाश च परमर्षयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 10, + "text": "गच्छन्त्यौ शैलराजे ऽसमिन राजपुत्र्यौ कथं तव इमे\nन सीदेताम अदुःखार्हे मा गमॊ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 11, + "text": "[प]\nअप्रजस्य महाभागा न दवारं परिचक्षते\nसवर्गे तेनाभितप्तॊ ऽहम अप्रजस तद बरवीमि वः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 12, + "text": "ऋणैश चतुर्भिः संयुक्ता जायन्ते मनुजा भुवि\nपितृदेवर्षिमनुजदेयैः शतसहस्रशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 13, + "text": "एतानि तु यथाकालं यॊ न बुध्यति मानवः\nन तस्य लॊकाः सन्तीति धर्मविद्भिः परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 14, + "text": "यज्ञैश च देवान परीणाति सवाध्यायतपसा मुनीन\nपुत्रैः शराद्धैश पितॄंश चापि आनृशंस्येन मानवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 15, + "text": "ऋषिदेव मनुष्याणां परिमुक्तॊ ऽसमि धर्मतः\nपित्र्याद ऋणाद अनिर्मुक्तस तेन तप्ये तपॊधनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 16, + "text": "देहनाशे धरुवॊ नाशः पितॄणाम एष निश्चयः\nइह तस्मात परजा हेतॊः परजायन्ते नरॊत्तमाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 17, + "text": "यथैवाहं पितुः कषेत्रे सृष्टस तेन महात्मना\nतथैवास्मिन मम कषेत्रे कथं वै संभवेत परजा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 18, + "text": "[तापसाह]\nअस्ति वै तव धर्मात्मन विद्म देवॊपमं शुभम\nअपत्यम अनघं राजन वयं दिव्येन चक्षुषा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 19, + "text": "दैवदिष्टं नरव्याघ्र कर्मणेहॊपपादय\nअक्लिष्टं फलम अव्यग्रॊ विन्दते बुद्धिमान नरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 20, + "text": "तस्मिन दृष्टे फले तात परयत्नं कर्तुम अर्हसि\nअपत्यं गुणसंपन्नं लब्ध्वा परीतिम अपाप्स्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 21, + "text": "[व]\nतच छरुत्वा तापस वचः पाण्डुश चिन्तापरॊ ऽभवत\nआत्मनॊ मृगशापेन जानन्न उपहतां करियाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 22, + "text": "सॊ ऽबरवीद विजने कुन्तीं धर्मपत्नीं यशस्विनीम\nअपत्यॊत्पादने यॊगम आपदि परसमर्थयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 23, + "text": "अपत्यं नाम लॊकेषु परतिष्ठा धर्मसंहिता\nइति कुन्ति विदुर धीराः शाश्वतं धर्मम आदितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 24, + "text": "इष्टं दत्तं तपस तप्तं नियमश च सवनुष्ठितः\nसर्वम एवानपत्यस्य न पावनम इहॊच्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 25, + "text": "सॊ ऽहम एवं विदित्वैतत परपश्यामि शुचिस्मिते\nअनपत्यः शुभाँल लॊकान नावाप्स्यामीति चिन्तयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 26, + "text": "मृगाभिशापान नष्टं मे परजनं हय अकृतात्मनः\nनृशंसकारिणॊ भीरु यथैवॊपहतं तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 27, + "text": "इमे वै बन्धुदायादाः षट पुत्रा धर्मदर्शने\nषड एवाबन्धु दायादाः पुत्रास ताञ शृणु मे पृथे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 28, + "text": "सवयं जातः परणीतश च परिक्रीतश च यः सुतः\nपौनर्भवश च कानीनः सवैरिण्यां यश च जायते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 29, + "text": "दत्तः करीतः कृत्रिमश च उपगच्छेत सवयं च यः\nसहॊढॊ जातरेताश च हीनयॊनिधृतश च यः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 30, + "text": "पूर्वपूर्वतमाभावे मत्वा लिप्सेत वै सुतम\nउत्तमाद अवराः पुंसः काङ्क्षन्ते पुत्रम आपदि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 31, + "text": "अपत्यं धर्मफलदं शरेष्ठं विन्दन्ति साधवः\nआत्मशुक्राद अपि पृथे मनुः सवायम्भुवॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 32, + "text": "तस्मात परहेष्याम्य अद्य तवां हीनः परजननात सवयम\nसदृशाच छरेयसॊ वा तवं विद्ध्य अपत्यं यशस्विनि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 33, + "text": "शृणु कुन्ति कथां चेमां शार दण्डायनीं परति\nया वीर पत्नी गुरुभिर नियुक्तापत्य जन्मनि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 34, + "text": "पुष्पेण परयता सनाता निशि कुन्ति चतुष्पथे\nवरयित्वा दविजं सिद्धं हुत्वा पुंसवने ऽनलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 35, + "text": "कर्मण्य अवसिते तस्मिन सा तेनैव सहावसत\nतत्र तरीञ जनयाम आस दुर्जयादीन महारथान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 111, + "shloka": 36, + "text": "तथा तवम अपि कल्याणि बराह्मणात तपसाधिकात\nमन्नियॊगाद यतक्षिप्रम अपत्यॊत्पादनं परति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nएवम उक्ता महाराज कुन्ती पाण्डुम अभाषत\nकुरूणाम ऋषभं वीरं तदा भूमिपतिं पतिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 2, + "text": "न माम अर्हसि धर्मज्ञ वक्तुम एवं कथं चन\nधर्मपत्नीम अभिरतां तवयि राजीवलॊचन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 3, + "text": "तवम एव तु महाबाहॊ मय्य अपत्यानि भारत\nवीर वीर्यॊपपन्नानि धर्मतॊ जनयिष्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 4, + "text": "सवर्गं मनुजशार्दूल गच्छेयं सहिता तवया\nअपत्याय च मां गच्छ तवम एव कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 5, + "text": "न हय अहं मनसाप्य अन्यं गच्छेयं तवदृते नरम\nतवत्तः परतिविशिष्टश च कॊ ऽनयॊ ऽसति भुवि मानवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 6, + "text": "इमां च तावद धर्म्यां तवं पौराणीं शृणु मे कथाम\nपरिश्रुतां विशालाक्ष कीर्तयिष्यामि याम अहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 7, + "text": "वयुषिताश्व इति खयातॊ बभूव किल पार्थिवः\nपुरा परमधर्मिष्ठः पूरॊर वंशविवर्धनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 8, + "text": "तस्मिंश च यजमाने वै धर्मात्मनि महात्मनि\nउपागमंस ततॊ देवाः सेन्द्राः सह महर्षिभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 9, + "text": "अमाद्यद इन्द्रः सॊमेन दक्षिणाभिर दविजातयः\nवयुषिताश्वस्य राजर्षेस ततॊ यज्ञे महात्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 10, + "text": "वयुषिताश्वस ततॊ राजन्न अति मर्त्यान वयरॊचत\nसर्वभूतान्य अति यथा तपनः शिशिरात्यये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 11, + "text": "स विजित्य गृहीत्वा च नृपतीन राजसत्तमः\nपराच्यान उदीच्यान मध्यांश च दक्षिणात्यान अकालयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 12, + "text": "अश्वमेधे महायज्ञे वयुषिताश्वः परतापवान\nबभूव स हि राजेन्द्रॊ दशनागबलान्वितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 13, + "text": "अप्य अत्र गाथां गायन्ति ये पुराणविदॊ जनाः\nवयुषिताश्वः समुद्रान्तां विजित्येमां वसुंधराम\nअपालयत सर्ववर्णान पिता पुत्रान इवौरसान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 14, + "text": "यजमानॊ महायज्ञैर बराह्मणेभ्यॊ ददौ धनम\nअनन्तरत्नान्य आदाय आजहार महाक्रतून\nसुषाव च बहून सॊमान सॊमसंस्थास ततान च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 15, + "text": "आसीत काक्षीवती चास्य भार्या परमसंमता\nभद्रा नाम मनुष्येन्द्र रूपेणासदृशी भुवि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 16, + "text": "कामयाम आसतुस तौ तु परस्परम इति शरुतिः\nस तस्यां कामसंमत्तॊ यक्ष्माणं समपद्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 17, + "text": "तेनाचिरेण कालेन जगामास्तम इवांशुमान\nतस्मिन परेते मनुष्येन्द्रे भार्यास्य भृशदुःखिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 18, + "text": "अपुत्रा पुरुषव्याघ्र विललापेति नः शरुतम\nभद्रा परमदुःखार्ता तन निबॊध नराधिप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 19, + "text": "नारी परमधर्मज्ञ सर्वा पुत्र विनाकृता\nपतिं विना जीवति या न सा जीवति दुःखिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 20, + "text": "पतिं विना मृतं शरेयॊ नार्याः कषत्रिय पुंगव\nतवद्गतिं गन्तुम इच्छामि परसीदस्व नयस्व माम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 21, + "text": "तवया हीना कषणम अपि नाहं जीवितुम उत्सहे\nपरसादं कुरु मे राजन्न इतस तूर्णं नयस्व माम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 22, + "text": "पृष्ठतॊ ऽनुगमिष्यामि समेषु विषमेषु च\nतवाम अहं नरशार्दूल गच्छन्तम अनिवर्तिनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 23, + "text": "छायेवानपगा राजन सततं वशवर्तिनी\nभविष्यामि नरव्याघ्र नित्यं परियहिते रता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 24, + "text": "अद्य परभृति मां राजन कष्टा हृदयशॊषणाः\nआधयॊ ऽभिभविष्यन्ति तवदृते पुष्करेक्षण" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 25, + "text": "अभाग्यया मया नूनं वियुक्ताः सहचारिणः\nसंयॊगा विप्रयुक्ता वा पूर्वदेहेषु पार्थिव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 26, + "text": "तद इदं कर्मभिः पापैः पूर्वदेहेषु संचितम\nदुःखं माम अनुसंप्राप्तं राजंस तवद विप्रयॊगजम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 27, + "text": "अद्य परभृत्य अहं राजन कुश परस्तरशायिनी\nभविष्याम्य असुखाविष्टा तवद्दर्शनपरायणा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 28, + "text": "दर्शयस्व नरव्याघ्र साधु माम असुखान्विताम\nदीनाम अनाथां कृपणां विलपन्तीं नरेश्वर" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 29, + "text": "एवं बहुविधं तस्यां विलपन्त्यां पुनः पुनः\nतं शवं संपरिष्वज्य वाक किलान्तर्हिताब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 30, + "text": "उत्तिष्ठ भद्रे गच्छ तवं ददानीह वरं तव\nजनयिष्याम्य अपत्यानि तवय्य अहं चारुहासिनि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 31, + "text": "आत्मीये च वरारॊहे शयनीये चतुर्दशीम\nअष्टमीं वा ऋतुस्नाता संविशेथा मया सह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 32, + "text": "एवम उक्ता तु सा देवी तथा चक्रे पतिव्रता\nयथॊक्तम एव तद वाक्यं भद्रा पुत्रार्थिनी तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 33, + "text": "सा तेन सुषुवे देवी शवेन मनुजाधिप\nतरीञ शाल्वांश चतुरॊ मद्रान सुतान भरतसत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 112, + "shloka": 34, + "text": "तथा तवम अपि मय्य एव मनसा भरतर्षभ\nशक्तॊ जनयितुं पुत्रांस तपॊयॊगबलान्वयात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nएवम उक्तस तया राजा तां देवीं पुनर अब्रवीत\nधर्मविद धर्मसंयुक्तम इदं वचनम उत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 2, + "text": "एवम एतत पुरा कुन्ति वयुषिताश्वश चकार ह\nयथा तवयॊक्तं कल्याणि स हय आसीद अमरॊपमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 3, + "text": "अथ तव इमं परवक्ष्यामि धर्मं तव एतं निबॊध मे\nपुराणम ऋषिभिर दृष्टं धर्मविद्भिर महात्मभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 4, + "text": "अनावृताः किल पुरा सत्रिय आसन वरानने\nकामचारविहारिण्यः सवतन्त्राश चारुलॊचने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 5, + "text": "तासां वयुच्चरमाणानां कौमारात सुभगे पतीन\nनाधर्मॊ ऽभूद वरारॊहे स हि धर्मः पुराभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 6, + "text": "तं चैव धर्मं पौराणं तिर्यग्यॊनिगताः परजाः\nअद्याप्य अनुविधीयन्ते कामद्वेषविवर्जिताः\nपुराणदृष्टॊ धर्मॊ ऽयं पूज्यते च महर्षिभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 7, + "text": "उत्तरेषु च रम्भॊरु कुरुष्व अद्यापि वर्तते\nसत्रीणाम अनुग्रह करः स हि धर्मः सनातनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 8, + "text": "अस्मिंस तु लॊके नचिरान मर्यादेयं शुचिस्मिते\nसथापिता येन यस्माच च तन मे विस्तरतः शृणु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 9, + "text": "बभूवॊद्दालकॊ नाम महर्षिर इति नः शरुतम\nशवेतकेतुर इति खयातः पुत्रस तस्याभवन मुनिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 10, + "text": "मर्यादेयं कृता तेन मानुषेष्व इति नः शरुतम\nकॊपात कमलपत्राक्षि यदर्थं तन निबॊध मे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 11, + "text": "शवेतकेतॊः किल पुरा समक्षं मातरं पितुः\nजग्राह बराह्मणः पाणौ गच्छाव इति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 12, + "text": "ऋषिपुत्रस ततः कॊपं चकारामर्षितस तदा\nमातरं तां तथा दृष्ट्वा नीयमानां बलाद इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 13, + "text": "करुद्धं तं तु पिता दृष्ट्वा शवेतकेतुम उवाच ह\nमा तात कॊपं कार्षीस तवम एष धर्मः सनातनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 14, + "text": "अनावृता हि सर्वेषां वर्णानाम अङ्गना भुवि\nयथा गावः सथितास तात सवे सवे वर्णे तथा परजाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 15, + "text": "ऋषिपुत्रॊ ऽथ तं धर्मं शवेतकेतुर न चक्षमे\nचकार चैव मर्यादाम इमां सत्रीपुंसयॊर भुवि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 16, + "text": "मानुषेषु महाभागे न तव एवान्येषु जन्तुषु\nतदा परभृति मर्यादा सथितेयम इति नः शरुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 17, + "text": "वयुच्चरन्त्याः पतिं नार्या अद्य परभृति पातकम\nभरूण हत्या कृतं पापं भविष्यत्य असुखावहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 18, + "text": "भार्यां तथा वयुच्चरतः कौमारीं बरह्मचारिणीम\nपतिव्रताम एतद एव भविता पातकं भुवि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 19, + "text": "पत्या नियुक्ता या चैव पत्न्य अपत्यार्थम एव च\nन करिष्यति तस्याश च भविष्यत्य एतद एव हि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 20, + "text": "इति तेन पुरा भीरु मर्यादा सथापिता बलात\nउद्दालकस्य पुत्रेण धर्म्या वै शवेतकेतुना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 21, + "text": "सौदासेन च रम्भॊरु नियुक्तापत्य जन्मनि\nमदयन्ती जगामर्षिं वसिष्ठम इति नः शरुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 22, + "text": "तस्माल लेभे च सा पुत्रम अश्मकं नाम भामिनी\nभार्या कल्माषपादस्य भर्तुः परियचिकीर्षता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 23, + "text": "अस्माकम अपि ते जन्म विदितं कमलेक्षणे\nकृष्णद्वैपायनाद भीरु कुरूणां वंशवृद्धये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 24, + "text": "अत एतानि सर्वाणि कारणानि समीक्ष्य वै\nममैतद वचनं धर्म्यं कर्तुम अर्हस्य अनिन्दिते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 25, + "text": "ऋताव ऋतौ राजपुत्रि सत्रिया भर्ता यतव्रते\nनातिवर्तव्य इत्य एवं धर्मं धर्मविदॊ विदुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 26, + "text": "शेषेष्व अन्येषु कालेषु सवातन्त्र्यं सत्री किलार्हति\nधर्मम एतं जनाः सन्तः पुराणं परिचक्षते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 27, + "text": "भर्ता भार्यां राजपुत्रि धर्म्यं वाधर्म्यम एव वा\nयद बरूयात तत तथा कार्यम इति धर्मविदॊ विदुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 28, + "text": "विशेषतः पुत्रगृद्धी हीनः परजननात सवयम\nयथाहम अनवद्याङ्गि पुत्रदर्शनलालसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 29, + "text": "तथा रक्ताङ्गुलि तलः पद्मपत्र निभः शुभे\nपरसादार्थं मया ते ऽयं शिरस्य अभ्युद्यतॊ ऽञजलिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 30, + "text": "मन्नियॊगात सुकेशान्ते दविजातेस तपसाधिकात\nपुत्रान गुणसमायुक्तान उत्पादयितुम अर्हसि\nतवत्कृते ऽहं पृथुश्रॊणिगच्छेयं पुत्रिणां गतिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 31, + "text": "एवम उक्ता ततः कुन्ती पाण्डुं परपुरंजयम\nपरत्युवाच वरारॊहा भर्तुः परियहिते रता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 32, + "text": "पितृवेश्मन्य अहं बाला नियुक्तातिथि पूजने\nउग्रं पर्यचरं तत्र बराह्मणं संशितव्रतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 33, + "text": "निगूढ निश्चयं धर्मे यं तं दुर्वाससं विदुः\nतम अहं संशितात्मानं सर्वयज्ञैर अतॊषयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 34, + "text": "स मे ऽभिचार संयुक्तम आचष्ट भगवान वरम\nमन्त्रग्रामं च मे परादाद अब्रवीच चैव माम इदम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 35, + "text": "यं यं देवं तवम एतेन मन्त्रेणावाहयिष्यसि\nअकामॊ वा सकामॊ वा स ते वशम उपैष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 36, + "text": "इत्य उक्ताहं तदा तेन पितृवेश्मनि भारत\nबराह्मणेन वचस तथ्यं तस्य कालॊ ऽयम आगतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 37, + "text": "अनुज्ञाता तवया देवम आह्वयेयम अहं नृप\nतेन मन्त्रेण राजर्षे यथा सयान नौ परजा विभॊ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 38, + "text": "आवाहयामि कं देवं बरूहि तत्त्वविदां वर\nतवत्तॊ ऽनुज्ञा परतीक्षां मां विद्ध्य अस्मिन कर्मणि सथिताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 39, + "text": "[प]\nअद्यैव तवं वरारॊहे परयतस्व यथाविधि\nधर्मम आवाहय शुभे स हि देवेषु पुण्यभाक" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 40, + "text": "अधर्मेण न नॊ धर्मः संयुज्येत कथं चन\nलॊकश चायं वरारॊहे धर्मॊ ऽयम इति मंस्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 41, + "text": "धार्मिकश च कुरूणां स भविष्यति न संशयः\nदत्तस्यापि च धर्मेण नाधर्मे रंस्यते मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 42, + "text": "तस्माद धर्मं पुरस्कृत्य नियता तवं शुचिस्मिते\nउपचाराभिचाराभ्यां धर्मम आराधयस्व वै" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 113, + "shloka": 43, + "text": "[व]\nसा तथॊक्ता तथेत्य उक्त्वा तेन भर्त्रा वराङ्गना\nअभिवाद्याभ्यनुज्ञाता परदक्षिणम अवर्तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nसंवत्सराहिते गर्भे गान्धार्या जनमेजय\nआह्वयाम आस वै कुन्ती गर्भार्थं धर्मम अच्युतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 2, + "text": "सा बलिं तवरिता देवी धर्मायॊपजहार ह\nजजाप जप्यं विधिवद दत्तं दुर्वाससा पुरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 3, + "text": "संगम्य सा तु धर्मेण यॊगमूर्ति धरेण वै\nलेभे पुत्रं वरारॊहा सर्वप्राणभृतां वरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 4, + "text": "ऐन्द्रे चन्द्रसमायुक्ते मुहूर्ते ऽभिजिते ऽषटमे\nदिवा मध्यगते सूर्ये तिथौ पुण्ये ऽभिपूजिते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 5, + "text": "समृद्धयशसं कुन्ती सुषाव समये सुतम\nजातमात्रे सुते तस्मिन वाग उवाचाशरीरिणी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 6, + "text": "एष धर्मभृतां शरेष्ठॊ भविष्यति न संशयः\nयुधिष्ठिर इति खयातः पाण्डॊः परथमजः सुतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 7, + "text": "भविता परथितॊ राजा तरिषु लॊकेषु विश्रुतः\nयशसा तेजसा चैव वृत्तेन च समन्वितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 8, + "text": "धार्मिकं तं सुतं लब्ध्वा पाण्डुस तां पुनर अब्रवीत\nपराहुः कषत्रं बलज्येष्ठं बलज्येष्ठं सुतं वृणु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 9, + "text": "ततस तथॊक्ता पत्या तु वायुम एवाजुहाव सा\nतस्माज जज्ञे महाबाहुर भीमॊ भीमपराक्रमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 10, + "text": "तम अप्य अतिबलं जातं वाग अभ्यवदद अच्युतम\nसर्वेषां बलिनां शरेष्ठॊ जातॊ ऽयम इति भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 11, + "text": "इदम अत्यद्भुतं चासीज जातमात्रे वृकॊदरे\nयद अङ्कात पतितॊ मातुः शिलां गात्रैर अचूर्णयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 12, + "text": "कुन्ती वयाघ्रभयॊद्विग्ना सहसॊत्पतिता किल\nनान्वबुध्यत संसुप्तम उत्सङ्गे सवे वृकॊदरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 13, + "text": "ततः स वर्ज संघातः कुमारॊ ऽभयपतद गिरौ\nपतता तेन शतधा शिला गात्रैर विचूर्णिता\nतां शिलां चूर्णितां दृष्ट्वा पाण्डुर विस्मयम आगमत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 14, + "text": "यस्मिन्न अहनि भीमस तु जज्ञे भरतसत्तम\nदुर्यॊधनॊ ऽपि तत्रैव परजज्ञे वसुधाधिप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 15, + "text": "जाते वृकॊदरे पाण्डुर इदं भूयॊ ऽनवचिन्तयत\nकथं नु मे वरः पुत्रॊ लॊकश्रेष्ठॊ भवेद इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 16, + "text": "दैवे पुरुषकारे च लॊकॊ ऽयं हि परतिष्ठितः\nतत्र दैवं तु विधिना कालयुक्तेन लभ्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 17, + "text": "इन्द्रॊ हि राजा देवानां परधान इति नः शरुतम\nअप्रमेयबलॊत्साहॊ वीर्यवान अमितद्युतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 18, + "text": "तं तॊषयित्वा तपसा पुत्रं लप्स्ये महाबलम\nयं दास्यति स मे पुत्रं स वरीयान भविष्यति\nकर्मणा मनसा वाचा तस्मात तप्स्ये महत तपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 19, + "text": "ततः पाण्डुर महातेजा मन्त्रयित्वा महर्षिभिः\nदिदेश कुन्त्याः कौरव्यॊ वरतं साम्वत्सरं शुभम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 20, + "text": "आत्मना च महाबाहुर एकपादस्थितॊ ऽभवत\nउग्रं स तप आतस्थे परमेण समाधिना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 21, + "text": "आरिराधयिषुर देवं तरिदशानां तम ईश्वरम\nसूर्येण सहधर्मात्मा पर्यवर्तत भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 22, + "text": "तं तु कालेन महता वासवः परत्यभाषत\nपुत्रं तव परदास्यामि तरिषु लॊकेषु विश्रुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 23, + "text": "देवानां बराह्मणानां च सुहृदां चार्थसाधकम\nसुतं ते ऽगर्यं परदास्यामि सर्वामित्र विनाशनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 24, + "text": "इत्य उक्तः कौरवॊ राजा वासवेन महात्मना\nउवाच कुन्तीं धर्मात्मा देवराजवचः समरन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 25, + "text": "नीतिमन्तं महात्मानम आदित्यसमतेजसम\nदुराधर्षं करियावन्तम अतीवाद्भुत दर्शनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 26, + "text": "पुत्रं जनय सुश्रॊणि धाम कषत्रिय तेजसाम\nलब्धः परसादॊ देवेन्द्रात तम आह्वय शुचिस्मिते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 27, + "text": "एवम उक्ता ततः शक्रम आजुहाव यशस्विनी\nअथाजगाम देवेन्द्रॊ जनयाम आस चार्जुनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 28, + "text": "जातमात्रे कुमारे तु वाग उवाचाशरीरिणी\nमहागम्भीर निर्घॊषा नभॊ नादयती तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 29, + "text": "कार्तवीर्य समः कुन्ति शिबितुल्यपराक्रमः\nएष शक्र इवाजेयॊ यशस ते परथयिष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 30, + "text": "अदित्या विष्णुना परीतिर यथाभूद अभिवर्धिता\nतथा विष्णुसमः परीतिं वर्धयिष्यति ते ऽरजुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 31, + "text": "एष मद्रान वशे कृत्वा कुरूंश च सह केकयैः\nचेदिकाशिकरूषांश च कुरु लक्ष्म सुधास्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 32, + "text": "एतस्य भुजवीर्येण खाण्डवे हव्यवाहनः\nमेदसा सर्वभूतानां तृप्तिं यास्यति वै पराम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 33, + "text": "गरामणीश च महीपालान एष जित्वा महाबलः\nभरातृभिः सहितॊ वीरस तरीन मेधान आहरिष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 34, + "text": "जामदग्न्य समः कुन्ति विष्णुतुल्यपराक्रमः\nएष वीर्यवतां शरेष्ठॊ भविष्यत्य अपराजितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 35, + "text": "तथा दिव्यानि चास्त्राणि निखिलान्य आहरिष्यति\nविप्रनष्टां शरियं चायम आहर्ता पुरुषर्षभः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 36, + "text": "एताम अत्यद्भुतां वाचं कुन्तीपुत्रस्य सूतके\nउक्तवान वायुर आकाशे कुन्ती शुश्राव चास्य ताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 37, + "text": "वाचम उच्चारिताम उच्चैस तां निशम्य तपस्विनाम\nबभूव परमॊ हर्षः शतशृङ्गनिवासिनाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 38, + "text": "तथा देव ऋषीणां च सेन्द्राणां च दिवौकसाम\nआकाशे दुन्दुभीनां च बभूव तुमुलः सवनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 39, + "text": "उदतिष्ठन महाघॊषः पुष्पवृष्टिभिर आवृतः\nसमवेत्य च देवानां गणाः पार्थम अपूजयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 40, + "text": "काद्रवेया वैनतेया गन्धर्वाप्सरसस तथा\nपरजानां पतयः सर्वे सप्त चैव महर्षयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 41, + "text": "भरद्वाजः कश्यपॊ गौतमश च; विश्वामित्रॊ जमदग्निर वसिष्ठः\nयश चॊदितॊ भास्करे ऽभूत परनष्टे; सॊ ऽपय अत्रात्रिर भगवान आजगाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 42, + "text": "मरीचिर अङ्गिराश चैव पुलस्त्यः पुलहः करतुः\nदक्षः परजापतिश चैव गन्धर्वाप्सरसस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 43, + "text": "दिव्यमाल्याम्बरधराः सर्वालंकार भूषिताः\nउपगायन्ति बीभत्सुम उपनृत्यन्ति चाप्सराः\nगन्धर्वैः सहितः शरीमान परागायत च तुम्बुरुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 44, + "text": "भीमसेनॊग्र सेनौ च ऊर्णायुर अनघस तथा\nगॊपतिर धृतराष्ट्रश च सूर्यवर्चाश च सप्तमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 45, + "text": "युगपस तृणपः कार्ष्णिर नन्दिश चित्ररथस तथा\nतरयॊदशः शालिशिराः पर्जन्यश च चतुर्दशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 46, + "text": "कलिः पञ्चदशश चात्र नारदश चैव षॊडशः\nसद वा बृहद वा बृहकः करालश च महायशाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 47, + "text": "बरह्म चारी बहुगुणः सुपर्णश चेति विश्रुतः\nविश्वावसुर भुमन्युश च सुचन्द्रॊ दशमस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 48, + "text": "गीतमाधुर्य संपन्नौ विख्यातौ च हहाहुहू\nइत्य एते देवगन्धर्वा जगुस तत्र नरर्षभम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 49, + "text": "तथैवाप्सरसॊ हृष्टाः सर्वालंकार भूषिताः\nननृतुर वै महाभागा जगुश चायतलॊचनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 50, + "text": "अनूना चानवद्या च परिय मुख्या गुणावरा\nअद्रिका च तथा साची मिश्रकेशी अलम्बुसा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 51, + "text": "मरीचिः शिचुका चैव विद्युत पर्णा तिलॊत्तमा\nअग्निका लक्षणा कषेमा देवी रम्भा मनॊरमा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 52, + "text": "असिता च सुबाहुश च सुप्रिया सुवपुस तथा\nपुण्डरीका सुगन्धा च सुरथा च परमाथिनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 53, + "text": "काम्या शारद्वती चैव ननृतुस तत्र संघशः\nमेनका सहजन्या च पर्णिका पुञ्जिकस्थला" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 54, + "text": "ऋतुस्थला घृताची च विश्वाची पूर्वचित्त्य अपि\nउम्लॊचेत्य अभिविख्याता परम्लॊचेति च ता दश\nउर्वश्य एकादशीत्य एता जगुर आयतलॊचनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 55, + "text": "धातार्यमा च मित्रश च वरुणॊ ऽंशॊ भगस तथा\nइन्द्रॊ विवस्वान पूषा च तवष्टा च सविता तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 56, + "text": "पर्जन्यश चैव विष्णुश च आदित्याः पावकार्चिषः\nमहिमानं पाण्डवस्य वर्धयन्तॊ ऽमबरे सथिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 57, + "text": "मृगव्याधश च शर्वश च निरृतिश च महायशाः\nअजैकपाद अहिर बुध्न्यः पिनाकी च परंतपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 58, + "text": "दहनॊ ऽथेश्वरश चैव कपाली च विशां पते\nसथाणुर भवश च भगवान रुद्रास तत्रावतस्थिरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 59, + "text": "अश्विनौ वसवश चाष्टौ मरुतश च महाबलाः\nविश्वे देवास तथा साध्यास तत्रासन परिसंस्थिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 60, + "text": "कर्कॊटकॊ ऽथ शेषश च वासुकिश च भुजंगमः\nकच्छपश चापकुण्डश च तक्षकश च महॊरगः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 61, + "text": "आययुस तेजसा युक्ता महाक्रॊधा महाबलाः\nएते चान्ये च बहवस तत्र नागा वयवस्थिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 62, + "text": "तार्क्ष्यश चारिष्टनेमिश च गरुडश चासित धवजः\nअरुणश चारुणिश चैव वैनतेया वयवस्थिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 63, + "text": "तद दृष्ट्वा महद आश्चर्यं विस्मिता मुनिसत्तमाः\nअधिकां सम ततॊ वृत्तिम अवर्तन पाण्डवान परति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 64, + "text": "पाण्डुस तु पुनर एवैनां पुत्र लॊभान महायशाः\nपराहिणॊद दर्शनीयाङ्गीं कुन्ती तव एनम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 65, + "text": "नातश चतुर्थं परसवम आपत्स्व अपि वदन्त्य उत\nअतः परं चारिणी सयात पञ्चमे बन्धकी भवेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 114, + "shloka": 66, + "text": "स तवं विद्वन धर्मम इमं बुद्धिगम्यं कथं नु माम\nअपत्यार्थं समुत्क्रम्य परमादाद इव भाषसे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 115, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nकुन्तीपुत्रेषु जातेषु धृतराष्ट्रात्मजेषु च\nमद्रराजसुता पाण्डुं रहॊ वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 115, + "shloka": 2, + "text": "न मे ऽसति तवयि संतापॊ विगुणे ऽपि परंतप\nनावरत्वे वरार्हायाः सथित्वा चानघ नित्यदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 115, + "shloka": 3, + "text": "गान्धार्याश चैव नृपते जातं पुत्रशतं तथा\nशरुत्वा न मे तथा दुःखम अभवत कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 115, + "shloka": 4, + "text": "इदं तु मे महद दुःखं तुल्यतायाम अपुत्रता\nदिष्ट्या तव इदानीं भर्तुर मे कुन्त्याम अप्य अस्ति संततिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 115, + "shloka": 5, + "text": "यदि तव अपत्यसंतानं कुन्ति राजसुता मयि\nकुर्याद अनुग्रहॊ मे सयात तव चापि हितं भवेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 115, + "shloka": 6, + "text": "सतम्भॊ हि मे सपत्नीत्वाद वक्तुं कुन्ति सुतां परति\nयदि तु तवं परसन्नॊ मे सवयम एनां परचॊदय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 115, + "shloka": 7, + "text": "[प]\nममाप्य एष सदा माद्रि हृद्य अर्थः परिवर्तते\nन तु तवां परसहे वक्तुम इष्टानिष्ट विवक्षया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 115, + "shloka": 8, + "text": "तव तव इदं मतं जञात्वा परयतिष्याम्य अतः परम\nमन्ये धरुवं मयॊक्ता सा वचॊ मे परतिपत्स्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 115, + "shloka": 9, + "text": "[व]\nततः कुन्तीं पुनः पाण्डुर विविक्त इदम अब्रवीत\nकुलस्य मम संतानं लॊकस्य च कुरु परियम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 115, + "shloka": 10, + "text": "मम चापिण्ड नाशाय पूर्वेषाम अपि चात्मनः\nमत्प्रियार्थं च कल्याणि कुरु कल्याणम उत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 115, + "shloka": 11, + "text": "यशसॊ ऽरथाय चैव तवं कुरु कर्म सुदुष्करम\nपराप्याधिपत्यम इन्द्रेण यज्ञैर इष्टं यशॊऽरथिना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 115, + "shloka": 12, + "text": "तथा मन्त्रविदॊ विप्रास तपस तप्त्वा सुदुष्करम\nगुरून अभ्युपगच्छन्ति यशसॊ ऽरथाय भामिनि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 115, + "shloka": 13, + "text": "तथा राजर्षयः सर्वे बराह्मणाश च तपॊधनाः\nचक्रुर उच्चावचं कर्म यशसॊ ऽरथाय दुष्करम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 115, + "shloka": 14, + "text": "सा तवं माद्रीं पलवेनेव तारयेमाम अनिन्दिते\nअपत्यसंविभागेन परां कीर्तिम अवाप्नुहि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 115, + "shloka": 15, + "text": "एवम उक्ताब्रवीन माद्रीं सकृच चिन्तय दैवतम\nतस्मात ते भवितापत्यम अनुरूपम असंशयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 115, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ माद्री विचार्यैव जगाम मनसाश्विनौ\nताव आगम्य सुतौ तस्यां जनयाम आसतुर यमौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 115, + "shloka": 17, + "text": "नकुलं सहदेवं च रूपेणाप्रतिमौ भुवि\nतथैव ताव अपि यमौ वाग उवाचाशरीरिणी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 115, + "shloka": 18, + "text": "रूपसत्त्वगुणॊपेताव एताव अन्याञ जनान अति\nभासतस तेजसात्यर्थं रूपद्रविण संपदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 115, + "shloka": 19, + "text": "नामानि चक्रिरे तेषां शतशृङ्गनिवासिनः\nभक्त्या च कर्मणा चैव तथाशीर्भिर विशां पते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 115, + "shloka": 20, + "text": "जयेष्ठं युधिष्ठिरेत्य आहुर भीमसेनेति मध्यमम\nअर्जुनेति तृतीयं च कुन्तीपुत्रान अकल्पयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 115, + "shloka": 21, + "text": "पूर्वजं नकुलेत्य एवं सहदेवेति चापरम\nमाद्रीपुत्राव अकथयंस ते विप्राः परीतमानसाः\nअनुसंवत्सरं जाता अपि ते कुरुसत्तमाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 115, + "shloka": 22, + "text": "कुन्तीम अथ पुनः पाण्डुर माद्र्य अर्थे समचॊदयत\nतम उवाच पृथा राजन रहस्य उक्ता सती सदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 115, + "shloka": 23, + "text": "उक्ता सकृद दवन्द्वम एषा लेभे तेनास्मि वञ्चिता\nबिभेम्य अस्याः परिभवान नारीणां गतिर ईदृशी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 115, + "shloka": 24, + "text": "नाज्ञासिषम अहं मूढा दवन्द्वाह्वाने फलद्वयम\nतस्मान नाहं नियॊक्तव्या तवयैषॊ ऽसतु वरॊ मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 115, + "shloka": 25, + "text": "एवं पाण्डॊः सुताः पञ्च देवदत्ता महाबलाः\nसंभूताः कीर्तिमन्तस ते कुरुवंशविवर्धनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 115, + "shloka": 26, + "text": "शुभलक्षणसंपन्नाः सॊमवत परियदर्शनाः\nसिंहदर्पा महेष्वासाः सिंहविक्रान्त गामिनः\nसिंहग्रीवा मनुष्येन्द्रा ववृधुर देव विक्रमाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 115, + "shloka": 27, + "text": "विवर्धमानास ते तत्र पुण्ये हैमवते गिरौ\nविस्मयं जनयाम आसुर महर्षीणां समेयुषाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 115, + "shloka": 28, + "text": "ते च पञ्चशतं चैव कुरुवंशविवर्धनाः\nसर्वे ववृधुर अल्पेन कालेनाप्स्व इव नीरजाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nदर्शनीयांस ततः पुत्रान पाण्डुः पञ्च महावने\nतान पश्यन पर्वते रेमे सवबाहुबलपालितान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 2, + "text": "सुपुष्पित वने काले कदा चिन मधुमाधवे\nभूतसंमॊहने राजा सभार्यॊ वयचरद वनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 3, + "text": "पलाशैस तिलकैश चूतैश चम्पकैः पारिभद्रकैः\nअन्यैश च बहुभिश वृक्षैः फलपुष्पसमृद्धिभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 4, + "text": "जलस्थानैश च विविधैः पद्मिनीभिश च शॊभितम\nपाण्डॊर वनं तु संप्रेक्ष्य परजज्ञे हृदि मन्मथः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 5, + "text": "परहृष्टमनसं तत्र विहरन्तं यथामरम\nतं माद्र्य अनुजगामैका वसनं बिभ्रती शुभम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 6, + "text": "समीक्षमाणः स तु तां वयःस्थां तनु वाससम\nतस्य कामः परववृधे गहने ऽगनिर इवॊत्थितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 7, + "text": "रहस्य आत्मसमां दृष्ट्वा राजा राजीवलॊचनाम\nन शशाक नियन्तुं तं कामं कामबलात कृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 8, + "text": "तत एनां बलाद राजा निजग्राह रहॊगताम\nवार्यमाणस तया देव्या विस्फुरन्त्या यथाबलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 9, + "text": "स तु कामपरीतात्मा तं शापं नान्वबुध्यत\nमाद्रीं मैथुन धर्मेण गच्छमानॊ बलाद इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 10, + "text": "जीवितान्ताय कौरव्यॊ मन्मथस्य वशंगतः\nशापजं भयम उत्सृज्य जगामैव बलात परियाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 11, + "text": "तस्य कामात्मनॊ बुद्धिः साक्षात कालेन मॊहिता\nसंप्रमथ्येन्द्रिय गरामं परनष्टा सह चेतसा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 12, + "text": "स तया सह संगम्य भार्यया कुरुनन्दन\nपाण्डुः परमधर्मात्मा युयुजे कालधर्मणा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ माद्री समालिङ्ग्य राजानं गतचेतसम\nमुमॊच दुःखजं शब्दं पुनः पुनर अतीव ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 14, + "text": "सह पुत्रैस ततः कुन्ती माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ\nआजग्मुः सहितास तत्र यत्र राजा तथागतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ माद्र्य अब्रवीद राजन्न आर्ता कुन्तीम इदं वचः\nएकैव तवम इहागच्छ तिष्ठन्त्व अत्रैव दारकाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 16, + "text": "तच छरुत्वा वचनं तस्यास तत्रैवावार्य दारकान\nहताहम इति विक्रुश्य सहसॊपजगाम ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 17, + "text": "दृष्ट्वा पाण्डुं च माद्रीं च शयानौ धरणीतले\nकुन्ती शॊकपरीताङ्गी विललाप सुदुःखिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 18, + "text": "रक्ष्यमाणॊ मया नित्यं वीरः सततम आत्मवान\nकथं तवम अभ्यतिक्रान्तः शापं जानन वनौकसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 19, + "text": "ननु नाम तवया माद्रि रक्षितव्यॊ जनाधिपः\nसा कथं लॊभितवती विजने तवं नराधिपम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 20, + "text": "कथं दीनस्य सततं तवाम आसाद्य रहॊगताम\nतं विचिन्तयतः शापं परहर्षः समजायत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 21, + "text": "धन्या तवम असि बाह्लीकि मत्तॊ भाग्यतरा तथा\nदृष्टवत्य असि यद वक्त्रं परहृष्टस्य महीपतेः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 22, + "text": "[म]\nविलॊभ्यमानेन मया वार्यमाणेन चासकृत\nआत्मा न वारितॊ ऽनेन सत्यं दिष्टं चिकीर्षुणा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 23, + "text": "[क]\nअहं जयेष्ठा धर्मपत्नी जयेष्ठं धर्मफलं मम\nअवश्यं भाविनॊ भावान मा मां माद्रि निवर्तय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 24, + "text": "अन्वेष्यामीह भर्तारम अहं परेतवशं गतम\nउत्तिष्ठ तवं विसृज्यैनम इमान रक्षस्व दारकान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 25, + "text": "[म]\nअहम एवानुयास्यामि भर्तारम अपलायिनम\nन हि तृप्तास्मि कामानां तज जयेष्ठा अनुमन्यताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 26, + "text": "मां चाभिगम्य कषीणॊ ऽयं कामाद भरतसत्तमः\nतम उच्छिन्द्याम अस्य कामं कथं नु यमसादने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 27, + "text": "न चाप्य अहं वर्तयन्ती निर्विशेषं सुतेषु ते\nवृत्तिम आर्ये चरिष्यामि सपृशेद एनस तथा हि माम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 28, + "text": "तस्मान मे सुतयॊः कुन्ति वर्तितव्यं सवपुत्रवत\nमां हि कामयमानॊ ऽयं राजा परेतवशं गतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 29, + "text": "राज्ञः शरीरेण सह ममापीदं कलेवरम\nदग्धव्यं सुप्रतिच्छन्नम एतद आर्ये परियं कुरु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 30, + "text": "दारकेष्व अप्रमत्ता च भवेथाश च हिता मम\nअतॊ ऽनयन न परपश्यामि संदेष्टव्यं हि किं चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 116, + "shloka": 31, + "text": "[व]\nइत्य उक्त्वा तं चिताग्निस्थं धर्मपत्नी नरर्षभम\nमद्रराजात्मजा तूर्णम अन्वारॊहद यशस्विनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nपाण्डॊर अवभृथं कृत्वा देवकल्पा महर्षयः\nततॊ मन्त्रम अकुर्वन्त ते समेत्य तपस्विनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 2, + "text": "हित्वा राज्यं च राष्ट्रं च स महात्मा महातपाः\nअस्मिन सथाने तपस तप्तुं तापसाञ शरणं गतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 3, + "text": "स जातमात्रान पुत्रांश च दारांश च भवताम इह\nपरदायॊपनिधिं राजा पाण्डुः सवर्गम इतॊ गतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 4, + "text": "ते परस्परम आमन्त्र्य सर्वभूतहिते रताः\nपाण्डॊः पुत्रान पुरस्कृत्य नगरं नागसाह्वयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 5, + "text": "उदारमनसः सिद्धा गमने चक्रिरे मनः\nभीष्माय पाण्डवान दातुं धृतराष्ट्राय चैव हि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 6, + "text": "तस्मिन्न एव कषणे सर्वे तान आदाय परतस्थिरे\nपाण्डॊर दारांश च पुत्रांश च शरीरं चैव तापसाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 7, + "text": "सुखिनी सा पुरा भूत्वा सततं पुत्रवत्सला\nपरपन्ना दीर्घम अध्वानं संक्षिप्तं तद अमन्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 8, + "text": "सा नदीर्घेण कालेन संप्राप्ता कुरुजाङ्गलम\nवर्धमानपुरद्वारम आससाद यशस्विनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 9, + "text": "तं चारणसहस्राणां मुनीनाम आगमं तदा\nशरुत्वा नागपुरे नॄणां विस्मयः समजायत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 10, + "text": "मुहूर्तॊदित आदित्ये सर्वे धर्मपुरस्कृताः\nसदारास तापसान दरष्टुं निर्ययुः पुरवासिनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 11, + "text": "सत्री संघाः कषत्रसंघाश च यानसंघान समास्थिताः\nबराह्मणैः सह निर्जग्मुर बराह्मणानां च यॊषितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 12, + "text": "तथा विट शूद्र संघानां महान वयतिकरॊ ऽभवत\nन कश चिद अकरॊद ईर्ष्याम अभवन धर्मबुद्धयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 13, + "text": "तथा भीष्मः शांतनवः सॊमदत्तॊ ऽथ बाह्लिकः\nपरज्ञा चक्षुश च राजर्षिः कषत्ता च विदुरः सवयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 14, + "text": "सा च सत्यवती देवी कौसल्या च यशस्विनी\nराजदारैः परिवृता गान्धारी च विनिर्ययौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 15, + "text": "धृतराष्ट्रस्य दायादा दुर्यॊधन पुरॊगमाः\nभूषिता भूषणैश चित्रैः शतसंख्या विनिर्ययुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 16, + "text": "तान महर्षिगणान सर्वाञ शिरॊभिर अभिवाद्य च\nउपॊपविविशुः सर्वे कौरव्याः सपुरॊहिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 17, + "text": "तथैव शिरसा भूमाव अभिवाद्य परणम्य च\nउपॊपविविशुः सर्वे पौरजानपदा अपि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 18, + "text": "तम अकूजम इवाज्ञाय जनौघं सर्वशस तदा\nभीष्मॊ राज्यं च राष्ट्रं च महर्षिभ्यॊ नयवेदयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 19, + "text": "तेषाम अथॊ वृद्धतमः परत्युत्थाय जटाजिनी\nमहर्षिमतम आज्ञाय महर्षिर इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 20, + "text": "यः स कौरव्य दायादः पाण्डुर नाम नराधिपः\nकामभॊगान परित्यज्य शतशृङ्गम इतॊ गतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 21, + "text": "बरह्मचर्य वरतस्थस्य तस्य दिव्येन हेतुना\nसाक्षाद धर्माद अयं पुत्रस तस्य जातॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 22, + "text": "तथेमं बलिनां शरेष्ठं तस्य राज्ञॊ महात्मनः\nमातरिश्वा ददौ पुत्रं भीमं नाम महाबलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 23, + "text": "पुरुहूताद अयं जज्ञे कुन्त्यां सत्यपराक्रमः\nयस्य कीरित्र महेष्वासान सर्वान अभिभविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 24, + "text": "यौ तु माद्री महेष्वासाव असूत कुरुसत्तमौ\nअश्विभ्यां मनुजव्याघ्राव इमौ ताव अपि तिष्ठतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 25, + "text": "चरता धर्मनित्येन वनवासं यशस्विना\nएष पैतामहॊ वंशः पाण्डुना पुनर उद्धृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 26, + "text": "पुत्राणां जन्म वृद्धिं च वैदिकाध्ययनानि च\nपश्यतः सततं पाण्डॊः शश्वत परीतिर अवर्धत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 27, + "text": "वर्तमानः सतां वृत्ते पुत्रलाभम अवाप्य च\nपितृलॊकं गतः पाण्डुर इतः सप्तदशे ऽहनि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 28, + "text": "तं चिता गतम आज्ञाय वैश्वानर मुखे हुतम\nपरविष्टा पावकं माद्री हित्वा जीवितम आत्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 29, + "text": "सा गता सह तेनैव पतिलॊकम अनुव्रता\nतस्यास तस्य च यत कार्यं करियतां तदनन्तरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 30, + "text": "इमे तयॊः शरीरे दवे सुताश चेमे तयॊर वराः\nकरियाभिर अनुगृह्यन्तां सह मात्रा परंतपाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 31, + "text": "परेतकार्ये च निर्वृत्ते पितृमेधं महायशाः\nलभतां सर्वधर्मज्ञः पाण्डुः कुरुकुलॊद्वहः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 32, + "text": "एवम उक्त्वा कुरून सर्वान कुरूणाम एव पश्यताम\nकषणेनान्तर हिताः सर्वे चारणा गुह्यकैः सह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 117, + "shloka": 33, + "text": "गन्धर्वनगराकारं तत्रैवान्तर्हितं पुनः\nऋषिसिद्धगणं दृष्ट्वा विस्मयं ते परं ययुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 1, + "text": "[ध]\nपाण्डॊर विदुर सर्वाणि परेतकार्याणि कारय\nराजवद राजसिंहस्य माद्र्याश चैव विशेषतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 2, + "text": "पशून वासांसि रत्नानि धनानि विविधानि च\nपाण्डॊः परयच्छ माद्र्याश च येभ्यॊ यावच च वाञ्छितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 3, + "text": "यथा च कुन्ती सत्कारं कुर्यान माध्र्यास तथा कुरु\nयथा न वायुर नादित्यः पश्येतां तां सुसंवृताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 4, + "text": "न शॊच्यः पाण्डुर अनघः परशस्यः स नराधिपः\nयस्य पञ्च सुता वीरा जाताः सुरसुतॊपमाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 5, + "text": "[व]\nविदुरस तं तथेत्य उक्त्वा भीष्मेण सह भारत\nपाण्डुं संस्कारयाम आस देशे परमसंवृते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 6, + "text": "ततस तु नगरात तूर्णम आज्यहॊमपुरस्कृताः\nनिर्हृताः पावका दीप्ताः पाण्डॊ राजपुरॊहितैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 7, + "text": "अथैनम आर्तवैर गन्धैर माल्यैश च विविधैर वरैः\nशिबिकां समलंचक्रुर वाससाच्छाद्य सर्वशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 8, + "text": "तां तथा शॊभितां माल्यैर वासॊभिश च महाधनैः\nअमात्या जञातयश चैव सुहृदश चॊपतस्थिरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 9, + "text": "नृसिंहं नरयुक्तेन परमालंकृतेन तम\nअवहन यानमुख्येन सह माद्र्या सुसंवृतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 10, + "text": "पाण्डुरेणातपत्रेण चामरव्यजनेन च\nसर्ववादित्र नादैश च समलंचक्रिरे ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 11, + "text": "रत्नानि चाप्य उपादाय बहूनि शतशॊ नराः\nपरददुः काङ्क्षमाणेभ्यः पाण्डॊस तत्रौर्ध्वदेकिकम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 12, + "text": "अथ छत्राणि शुभ्राणि पाण्डुराणि बृहन्ति च\nआजह्रुः कौरवस्यार्थे वासांसि रुचिराणि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 13, + "text": "जायकैः शुक्लवासॊभिर हूयमाना हुताशनाः\nअगच्छन्न अग्रतस तस्य दीप्यमानाः सवलंकृताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 14, + "text": "बराह्मणाः कषत्रिया वैश्याः शूद्राश चैव सहस्रशः\nरुदन्तः शॊकसंतप्ता अनुजग्मुर नराधिपम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 15, + "text": "अयम अस्मान अपाहाय दुःखे चाधाय शाश्वते\nकृत्वानाथान परॊ नाथः कव यास्यति नराधिपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 16, + "text": "करॊशन्तः पाण्डवाः सर्वे भीष्मॊ विदुर एव च\nरमणीये वनॊद्देशे गङ्गातीरे समे शुभे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 17, + "text": "नयासयाम आसुर अथ तां शिबिकां सत्यवादिनः\nसभार्यस्य नृसिंहस्य पाण्डॊर अक्लिष्टकर्मणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 18, + "text": "ततस तस्य शरीरं तत सर्वगन्धनिषेवितम\nशुचि कालीयकादिग्धं मुख्यस्नानाधिवासितम\nपर्यषिञ्चज जलेनाशु शातकुम्भमयैर घटैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 19, + "text": "चन्दनेन च मुख्येन शुक्लेन समलेपयन\nकालागुरुविमिश्रेण तथा तुङ्गरसेन च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 20, + "text": "अथैनं देशजैः शुक्लैर वासॊभिः समयॊजयन\nआच्छन्नः स तु वासॊभिर जीवन्न इव नरर्षभः\nशुशुभे पुरुषव्याघ्रॊ महार्हशयनॊचितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 21, + "text": "याजकैर अभ्यनुज्ञातं परेतकर्मणि निष्ठितैः\nघृतावसिक्तं राजानं सह माद्र्या सवलंकृतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 22, + "text": "तुङ्गपद्मकमिश्रेण चन्दनेन सुगन्धिना\nअन्यैश च विविधैर गन्धैर अनल्पैः समदाहयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 23, + "text": "ततस तयॊः शरीरे ते दृष्ट्वा मॊहवशं गता\nहाहा पुत्रेति कौसल्या पपात सहसा भुवि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 24, + "text": "तां परेक्ष्य पतिताम आर्तां पौरजानपदॊ जनः\nरुरॊद सस्वनं सर्वॊ राजभक्त्या कृपान्वितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 25, + "text": "कलान्तानीवार्तनादेन सर्वाणि च विचुक्रुशुः\nमानुषैः सह भूतानि तिर्यग्यॊनिगतान्य अपि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 26, + "text": "तथा भीष्मः शांतनवॊ विदुरश च महामतिः\nसर्वशः कौरवाश चैव पराणदन भृशदुःखिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 27, + "text": "ततॊ भीष्मॊ ऽथ विदुरॊ राजा च सह बन्धुभिः\nउदकं चक्रिरे तस्य सर्वाश च कुरु यॊषितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 28, + "text": "कृतॊदकांस तान आदाय पाण्डवाञ शॊककर्शितान\nसर्वाः परकृतयॊ राजञ शॊचन्त्यः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 29, + "text": "यथैव पाण्डवा भूमौ सुषुपुः सह बान्धवैः\nतथैव नागरा राजञ शिश्यिरे बराह्मणादयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 118, + "shloka": 30, + "text": "तद अनानन्दम अस्वस्थम आकुमारम अहृष्टवत\nबभूव पाण्डवैः सार्धं नगरं दवादश कषपाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततः कषत्ता च राजा च भीष्मश च सह बन्धुभिः\nददुः शराद्धं तदा पाण्डॊः सवधामृतमयं तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 2, + "text": "कुरूंश च विप्रमुख्यांश च भॊजयित्वा सहस्रशः\nरत्नौघान दविजमुख्येभ्यॊ दत्त्वा गरामवरान अपि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 3, + "text": "कृतशौचांस ततस तांस तु पाण्डवान भरतर्षभान\nआदाय विविशुः पौराः पुरं वारणसाह्वयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 4, + "text": "सततं समान्वतप्यन्त तम एव भरतर्षभम\nपौरजानपदाः सर्वे मृतं सवम इव बान्धवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 5, + "text": "शराद्धावसाने तु तदा दृष्ट्वा तं दुःखितं जनम\nसंमूढां दुःखशॊकार्तां वयासॊ मातरम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 6, + "text": "अतिक्रान्त सुखाः कालाः परत्युपस्थित दारुणाः\nशवः शवः पापीय दिवसाः पृथिवी गतयौवना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 7, + "text": "बहु माया समाकीर्णॊ नाना दॊषसमाकुलः\nलुप्तधर्मक्रियाचारॊ घॊरः कालॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 8, + "text": "गच्छ तवं तयागम आस्थाय युक्ता वस तपॊवने\nमा दरक्ष्यसि कुलस्यास्य घॊरं संक्षयम आत्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 9, + "text": "तथेति समनुज्ञाय सा परविश्याब्रवीत सनुषाम\nअम्बिके तव पुत्रस्य दुर्नयात किल भारताः\nसानुबन्धा विनङ्क्ष्यन्ति पौराश चैवेति नः शरुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 10, + "text": "तत कौसल्याम इमाम आर्तां पुत्रशॊकाभिपीडिताम\nवनम आदाय भद्रं ते गच्छावॊ यदि मन्यसे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 11, + "text": "तथेत्य उक्ते अम्बिकया भीष्मम आमन्त्र्य सुव्रता\nवनं ययौ सत्यवती सनुषाभ्यां सह भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 12, + "text": "ताः सुघॊरं तपः कृत्वा देव्यॊ भरतसत्तम\nदेहं तयक्त्वा महाराज गतिम इष्टां ययुस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 13, + "text": "अवाप्नुवन्त वेदॊक्तान संस्कारान पाण्डवास तदा\nअवर्धन्त च भॊगांस ते भुञ्जानाः पितृवेश्मनि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 14, + "text": "धार्तराष्ट्रैश च सहिताः करीडन्तः पितृवेश्मनि\nबाल करीडासु सर्वासु विशिष्टाः पाण्डवाभवन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 15, + "text": "जवे लक्ष्याभिहरणे भॊज्ये पांसुविकर्षणे\nधार्तराष्ट्रान भीमसेनः सर्वान स परिमर्दति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 16, + "text": "हर्षाद एतान करीडमानान गृह्य काकनिलीयने\nशिरःसु च निगृह्यैनान यॊधयाम आस पाण्डवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 17, + "text": "शतम एकॊत्तरं तेषां कुमाराणां महौजसाम\nएक एव विमृद्नाति नातिकृच्छ्राद वृकॊदरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 18, + "text": "पादेषु च निगृह्यैनान विनिहत्य बलाद बली\nचकर्ष करॊशतॊ भूमौ घृष्ट जानु शिरॊ ऽकषिकान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 19, + "text": "दश बालाञ जले करीडन भुजाभ्यां परिगृह्य सः\nआस्ते सम सलिले मग्नः परमृतांश च विमुञ्चति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 20, + "text": "फलानि वृक्षम आरुह्य परचिन्वन्ति च ते यदा\nतदा पादप्रहारेण भीमः कम्पयते दरुमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 21, + "text": "परहार वेगाभिहताद दरुमाद वयाघूर्णितास ततः\nसफलाः परपतन्ति सम दरुतं सरस्ताः कुमारकाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 22, + "text": "न ते नियुद्धे न जवे न यॊग्यासु कदा चन\nकुमारा उत्तरं चक्रुः सपर्धमाना वृकॊदरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 23, + "text": "एवं स धार्तराष्ट्राणां सपर्धमानॊ वृकॊदरः\nअप्रिये ऽतिष्ठद अत्यन्तं बाल्यान न दरॊह चेतसा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ बलम अतिख्यातं धार्तराष्ट्रः परतापवान\nभीमसेनस्य तज्ज्ञात्वा दुष्टभावम अदर्शयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 25, + "text": "तस्य धर्माद अपेतस्य पापानि परिपश्यतः\nमॊहाद ऐश्वर्यलॊभाच च पापा मतिर अजायत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 26, + "text": "अयं बलवतां शरेष्ठः कुन्तीपुत्रॊ वृकॊदरः\nमध्यमः पाण्डुपुत्राणां निकृत्या संनिहन्यताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 27, + "text": "अथ तस्माद अवरजं जयेष्ठं चैव युधिष्ठिरम\nपरसह्य बन्धने बद्ध्वा परशासिष्ये वसुंधराम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 28, + "text": "एवं स निश्चयं पापः कृत्वा दुर्यॊधनस तदा\nनित्यम एवान्तर परेक्षी भीमस्यासीन महात्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ जलविहारार्थं कारयाम आस भारत\nचेल कम्बलवेश्मानि विचित्राणि महान्ति च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 30, + "text": "परमाण कॊट्याम उद्देशं सथलं किं चिद उपेत्य च\nकरीडावसाने सर्वे ते शुचि वस्त्राः सवलंकृताः\nसर्वकामसमृद्धं तदन्नं बुभुजिरे शनैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 31, + "text": "दिवसान्ते परिश्रान्ता विहृत्य च कुरूद्वहाः\nविहारावसथेष्व एव वीरा वासम अरॊचयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 32, + "text": "खिन्नस तु बलवान भीमॊ वयायामाभ्यधिकस तदा\nवाहयित्वा कुमारांस ताञ जलक्रीडा गतान विभुः\nपरमाण कॊट्यां वासार्थी सुष्वापारुह्य तत सथलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 33, + "text": "शीतं वासं समासाद्य शरान्तॊ मदविमॊहितः\nनिश्चेष्टः पाण्डवॊ राजन सुष्वाप मृतकल्पवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ बद्ध्वा लता पाशैर भीमं दुर्यॊधनः शनैः\nगम्भीरं भीमवेगं च सथलाज जलम अपातयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 35, + "text": "ततः परबुद्धः कौन्तेयः सर्वं संछिद्य बन्धनम\nउदतिष्ठज जलाद भूयॊ भीमः परहरतां वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 36, + "text": "सुप्तं चापि पुनः सर्पैस तीक्ष्णदंष्ट्रैर महाविषैः\nकुपितैर दंशयाम आस सर्वेष्व एवाङ्गमर्मसु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 37, + "text": "दंष्ट्राश च दंष्ट्रिणां तेषां मर्मस्व अपि निपातिताः\nतवचं नैवास्य बिभिदुः सारत्वात पृथुवक्षसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 38, + "text": "परतिबुद्धस तु भीमस तान सर्वान सर्पान अपॊथयत\nसारथिं चास्य दयितम अपहस्तेन जघ्निवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 39, + "text": "भॊजने भीमसेनस्य पुनः पराक्षेपयद विषम\nकालकूटं नवं तीक्ष्णं संभृतं लॊमहर्षणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 40, + "text": "वैश्यापुत्रस तदाचष्ट पार्थानां हितकाम्यया\nतच चापि भुक्त्वाजरयद अविकारॊ वृकॊदरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 41, + "text": "विकारं न हय अजनयत सुतीक्ष्णम अपि तद विषम\nभीम संहननॊ भीमस तद अप्य अजरयत ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 42, + "text": "एवं दुर्यॊधनः कर्णः शकुनिश चापि सौबलः\nअनेकैर अभ्युपायैस ताञ जिघांसन्ति सम पाण्डवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 119, + "shloka": 43, + "text": "पाण्डवाश चापि तत सर्वं परत्यजानन्न अरिंदमाः\nउद्भावनम अकुर्वन्तॊ विदुरस्य मते सथिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 120, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nकृपस्यापि महाब्रह्मन संभवं वक्तुम अर्हसि\nशरस्तम्भात कथं जज्ञे कथं चास्त्राण्य अवाप्तवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 120, + "shloka": 2, + "text": "[वै]\nमहर्षेर गतमस्यासीच छरद्वान नाम नामतः\nपुत्रः किल महाराज जातः सह शरैर विभॊ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 120, + "shloka": 3, + "text": "न तस्य वेदाध्ययने तथा बुद्धिर अजायत\nयथास्य बुद्धिर अभवद धनुर्वेदे परंतप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 120, + "shloka": 4, + "text": "अधिजग्मुर यथा वेदांस तपसा बरह्मवादिनः\nतथा स तपसॊपेतः सर्वाण्य अस्त्राण्य अवाप ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 120, + "shloka": 5, + "text": "धनुर्वेद परत्वाच च तपसा विपुलेन च\nभृशं संतापयाम आस देवराजं स गौतमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 120, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ जालपदीं नाम देवकन्यां सुरेश्वरः\nपराहिणॊत तपसॊ विघ्नं कुरु तस्येति कौरव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 120, + "shloka": 7, + "text": "साभिगम्याश्रमपदं रमणीयं शरद्वतः\nधनुर बाणधरं बाला लॊभयाम आस गौतमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 120, + "shloka": 8, + "text": "ताम एकवसनां दृष्ट्वा गौतमॊ ऽपसरसं वने\nलॊके ऽपरतिमसंस्थानाम उत्फुल्लनयनॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 120, + "shloka": 9, + "text": "धनुश च हि शराश चास्य कराभ्यां परापतन भुवि\nवेपथुश चास्य तां दृष्ट्वा शरीरे समजायत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 120, + "shloka": 10, + "text": "स तु जञानगरीयस्त्वात तपसश च समन्वयात\nअवतस्थे महाप्राज्ञॊ धैर्येण परमेण ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 120, + "shloka": 11, + "text": "यस तव अस्य सहसा राजन विकारः समपद्यत\nतेन सुस्राव रेतॊ ऽसय स च तन नावबुध्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 120, + "shloka": 12, + "text": "स विहायाश्रमं तं च तां चैवाप्सरसं मुनिः\nजगाम रेतस तत तस्य शरस्तम्बे पपात ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 120, + "shloka": 13, + "text": "शरस्तम्बे च पतितं दविधा तद अभवन नृप\nतस्याथ मिथुनं जज्ञे गौतमस्य शरद्वतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 120, + "shloka": 14, + "text": "मृगयां चरतॊ राज्ञः शंतनॊस तु यदृच्छया\nकश चित सेना चरॊ ऽरण्ये मिथुनं तद अपश्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 120, + "shloka": 15, + "text": "धनुश च सशरं दृष्ट्वा तथा कृष्णाजिनानि च\nवयवस्य बराह्मणापत्यं धनुर्वेदान्तगस्य तत\nस राज्ञे दर्शयाम आस मिथुनं सशरं तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 120, + "shloka": 16, + "text": "स तद आदाय मिथुनं राजाथ कृपयान्वितः\nआजगाम गृहान एव मम पुत्राव इति बरुवन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 120, + "shloka": 17, + "text": "ततः संवर्धयाम आस संस्कारैश चाप्य अयॊजयत\nगौतमॊ ऽपि तदापेत्य धनुर्वेद परॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 120, + "shloka": 18, + "text": "कृपया यन मया बालाव इमौ संवर्धिताव इति\nतस्मात तयॊर नाम चक्रे तद एव स महीपतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 120, + "shloka": 19, + "text": "निहितौ गौतमस तत्र तपसा ताव अविन्दत\nआगम्य चास्मै गॊत्रादि सर्वम आख्यातवांस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 120, + "shloka": 20, + "text": "चतुर्विधं धनुर्वेदम अस्त्राणि विविधानि च\nनिखिलेनास्य तत सर्वं गुह्यम आख्यातवांस तदा\nसॊ ऽचिरेणैव कालेन परमाचार्यतां गतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 120, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ ऽधिजग्मुः सर्वे ते धनुर्वेदं महारथाः\nधृतराष्ट्रात्मजाश चैव पाण्डवाश च महाबलाः\nवृष्णयश च नृपाश चान्ये नानादेशसमागताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 121, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nविशेषार्थी ततॊ भीष्मः पौत्राणां विनयेप्सया\nइष्वस्त्रज्ञान पर्यपृच्छद आचार्यान वीर्यसंमतान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 121, + "shloka": 2, + "text": "नाल्पधीर नामहा भागस तथानानास्त्र कॊविदः\nनादेव सत्त्वॊ विनयेत कुरून अस्त्रे महाबलान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 121, + "shloka": 3, + "text": "महर्षिस तु भरद्वाजॊ हविर्धाने चरन पुरा\nददर्शाप्सरसं साक्षाद घृताचीम आप्लुताम ऋषिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 121, + "shloka": 4, + "text": "तस्या वायुः समुद्धूतॊ वसनं वयपकर्षत\nततॊ ऽसय रेतश चस्कन्द तद ऋषिर दरॊण आदधे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 121, + "shloka": 5, + "text": "तस्मिन समभवद दरॊणः कलशे तस्य धीमतः\nअध्यगीष्ट स वेदांश च वेदाङ्गानि च सर्वशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 121, + "shloka": 6, + "text": "अग्निवेश्यं महाभागं भरद्वाजः परतापवान\nपरत्यपादयद आग्नेयम अस्त्रधर्मभृतां वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 121, + "shloka": 7, + "text": "अग्निष्टुज जातः स मुनिस ततॊ भरतसत्तम\nभारद्वाजं तदाग्नेयं महास्त्रं परत्यपादयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 121, + "shloka": 8, + "text": "भरद्वाज सखा चासीत पृषतॊ नाम पार्थिवः\nतस्यापि दरुपदॊ नाम तदा समभवत सुतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 121, + "shloka": 9, + "text": "स नित्यम आश्रमं गत्वा दरॊणेन सह पार्षतः\nचिक्रीडाध्ययनं चैव चकार कषत्रियर्षभः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 121, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ वयतीते पृषते स राजा दरुपदॊ ऽभवत\nपाञ्चालेषु महाबाहुर उत्तरेषु नरेश्वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 121, + "shloka": 11, + "text": "भरद्वाजॊ ऽपि भगवान आरुरॊह दिवं तदा\nततः पितृनियुक्तात्मा पुत्र लॊभान महायशाः\nशारद्वतीं ततॊ दरॊणः कृपीं भार्याम अविन्दत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 121, + "shloka": 12, + "text": "अग्निहॊत्रे च धर्मे च दमे च सततं रता\nअलभद गौतमी पुत्रम अश्वत्थामानम एव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 121, + "shloka": 13, + "text": "स जातमात्रॊ वयनदद यथैवॊच्चैः शरवा हयः\nतच छरुत्वान्तर्हितं भूतम अन्तरिक्षस्थम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 121, + "shloka": 14, + "text": "अश्वस्येवास्य यत सथाम नदतः परदिशॊ गतम\nअश्वत्थामैव बालॊ ऽयं तस्मान नाम्ना भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 121, + "shloka": 15, + "text": "सुतेन तेन सुप्रीतॊ भारद्वाजस ततॊ ऽभवत\nतत्रैव च वसन धीमान धनुर्वेद परॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 121, + "shloka": 16, + "text": "स शुश्राव महात्मानं जामदग्न्यं परंतपम\nबराह्मणेभ्यस तदा राजन दित्सन्तं वसु सर्वशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 121, + "shloka": 17, + "text": "वनं तु परस्थितं रामं भारद्वाजस तदाब्रवीत\nआगतं वित्तकामं मां विद्धि दरॊणं दविजर्षभम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 121, + "shloka": 18, + "text": "[राम]\nहिरण्यं मम यच चान्यद वसु किं चन विद्यते\nबराह्मणेभ्यॊ मया दत्तं सर्वम एव तपॊधन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 121, + "shloka": 19, + "text": "तथैवेयं धरा देवी सागरान्ता सपत्तना\nकश्यपाय मया दत्ता कृत्स्ना नगरमालिनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 121, + "shloka": 20, + "text": "शरीरमात्रम एवाद्य मयेदम अवशेषितम\nअस्त्राणि च महार्हाणि शस्त्राणि विविधानि च\nवृणीष्व किं परयच्छामि तुभ्यं दरॊण वदाशु तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 121, + "shloka": 21, + "text": "[दरॊण]\nअस्त्राणि मे समग्राणि ससंहाराणि भार्गव\nसप्रयॊग रहस्यानि दातुम अर्हस्य अशेषतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 121, + "shloka": 22, + "text": "[वै]\nतथेत्य उक्त्वा ततस तस्मै परादाद अस्त्राणि भार्गवः\nसरहस्य वरतं चैव धनुर्वेदम अशेषतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 121, + "shloka": 23, + "text": "परतिगृह्य तु तत सर्वं कृतास्त्रॊ दविजसत्तमः\nपरियं सखायं सुप्रीतॊ जगाम दरुपदं परति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततॊ दरुपदम आसाद्य भरद्वाजः परतापवान\nअब्रवीत पार्षतं राजन सखायं विद्धि माम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 2, + "text": "[दरुपद]\nअकृतेयं तव परज्ञा बरह्मन नातिसमञ्जसी\nयन मां बरवीषि परसभं सखा ते ऽहम इति दविज" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 3, + "text": "न हि राज्ञाम उदीर्णानाम एवं भूतैर नरैः कव चित\nसख्यं भवति मन्दात्मञ शरिया हीनैर धनच्युतैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 4, + "text": "सौहृदान्य अपि जीर्यन्ते कालेन परिजीर्यताम\nसौहृदं मे तवया हय आसीत पूर्वं सामर्थ्य बन्धनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 5, + "text": "न सख्यम अजरं लॊके जातु दृश्येत कर्हि चित\nकामॊ वैनं विहरति करॊधश चैनं परवृश्चति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 6, + "text": "मैवं जीर्णम उपासिष्ठाः सख्यं नवम उपाकुरु\nआसीत सख्यं दविजश्रेष्ठ तवया मे ऽरथनिबन्धनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 7, + "text": "न दरिद्रॊ वसुमतॊ नाविद्वान विदुषः सखा\nशूरस्य न सखा कलीबः सखिपूर्वं किम इष्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 8, + "text": "ययॊर एव समं वित्तं ययॊर एव समं कुलम\nतयॊः सख्यविवाहश च न तु पुष्टविपुष्टयॊः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 9, + "text": "नाश्रॊत्रियः शरॊत्रियस्य नारथी रथिनः सखा\nनाराज्ञा संगतं राज्ञः सखिपूर्वं किम इष्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 10, + "text": "[वै]\nदरुपदेनैवम उक्तस तु भारद्वाजः परतापवान\nमुहूर्तं चिन्तयाम आस मन्युनाभिपरिप्लुतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 11, + "text": "स विनिश्चित्य मनसा पाञ्चालं परति बुद्धिमान\nजगाम कुरुमुख्यानां नगरं नागसाह्वयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 12, + "text": "कुमारास तव अथ निष्क्रम्य समेता गजसाह्वयात\nकरीडन्तॊ वीटया तत्र वीराः पर्यचरन मुदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 13, + "text": "पपात कूपे सा वीटा तेषां वै करीडतां तदा\nन च ते परत्यपद्यन्त कर्म वीटॊपलब्धये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 14, + "text": "अथ दरॊणः कुमारांस तान दृष्ट्वा कृत्यवतस तदा\nपरहस्य मन्दं पैशल्याद अभ्यभाषत वीर्यवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 15, + "text": "अहॊ नु धिग बलं कषात्रं धिग एतां वः कृतास्त्रताम\nभरतस्यान्वये जाता ये वीटां नाधिगच्छत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 16, + "text": "एष मुष्टिर इषीकाणां मयास्त्रेणाभिमन्त्रितः\nअस्य वीर्यं निरीक्षध्वं यद अन्यस्य न विद्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 17, + "text": "वेत्स्यामीषीकया वीटां ताम इषीकाम अथान्यया\nताम अन्यया समायॊगॊ वीटाया गरहणे मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 18, + "text": "तद अपश्यन कुमारास ते विस्मयॊत्फुल्ललॊचनाः\nअवेष्क्य चॊद्धृतां वीटां वीटा वेद्धारम अब्रुवन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 19, + "text": "अभिवादयामहे बरह्मन नैतद अन्येषु विद्यते\nकॊ ऽसि कं तवाभिजानीमॊ वयं किं करवामहे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 20, + "text": "[दरॊण]\nआचक्ष्वध्वं च भीष्माय रूपेण च गुणैश च माम\nस एव सुमहाबुद्धिः सांप्रतं परतिपत्स्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 21, + "text": "[वै]\nतथेत्य उक्त्वा तु ते सर्वे भीष्मम ऊचुः पितामहम\nबराह्मणस्य वचस तथ्यं तच च कर्मविशेषवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 22, + "text": "भीष्मः शरुत्वा कुमाराणां दरॊणं तं परत्यजानत\nयुक्तरूपः स हि गुरुर इत्य एवम अनुचिन्त्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 23, + "text": "अथैनम आनीय तदा सवयम एव सुसत्कृतम\nपरिपप्रच्छ निपुणं भीष्मः शस्त्रभृतां वरः\nहेतुम आगमने तस्य दरॊणः सर्वं नयवेदयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 24, + "text": "महर्षेर अग्निवेश्यस्य सकाशम अहम अच्युत\nअस्त्रार्थम अगमं पूर्वं धनुर्वेद जिघृक्षया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 25, + "text": "बरह्म चारी विनीतात्मा जटिलॊ बहुलाः समाः\nअवसं तत्र सुचिरं धनुर्वेद चिकीर्षया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 26, + "text": "पाञ्चालराजपुत्रस तु यज्ञसेनॊ महाबलः\nमया सहाकरॊद विद्यां गुरॊः शराम्यन समाहितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 27, + "text": "स मे तत्र सखा चासीद उपकारी परियश च मे\nतेनाहं सह संगम्य रतवान सुचिरं बत\nबाल्यात परभृति कौरव्य सहाध्ययनम एव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 28, + "text": "स समासाद्य मां तत्र परियकारी परियंवदः\nअब्रवीद इति मां भीष्म वचनं परीतिवर्धनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 29, + "text": "अहं परियतमः पुत्रः पितुर दरॊण महात्मनः\nअभिषेक्ष्यति मां राज्ये सपाञ्चाल्यॊ यदा तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 30, + "text": "तवद भॊज्यं भविता राज्यं सखे सत्येन ते शपे\nमम भॊगाश च वित्तं च तवदधीनं सुखानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 31, + "text": "एवम उक्तः परवव्राज कृतास्त्रॊ ऽहं धनेप्सया\nअभिषिक्तं च शरुत्वैनं कृतार्थॊ ऽसमीति चिन्तयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 32, + "text": "परियं सखायं सुप्रीतॊ राज्यस्थं पुनर आव्रजम\nसंस्मरन संगमं चैव वचनं चैव तस्य तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ दरुपदम आगम्य सखिपूर्वम अहं परभॊ\nअब्रुवं पुरुषव्याघ्र सखायं विद्धि माम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 34, + "text": "उपस्थितं तु दरुपदः सखिवच चाभिसंगतम\nस मां निराकारम इव परहसन्न इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 35, + "text": "अकृतेयं तव परज्ञा बरह्मन नातिसमञ्जसी\nयद आत्थ मां तवं परसभं सखा ते ऽहम इति दविज" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 36, + "text": "न हि राज्ञाम उदीर्णानाम एवं भूतैर नरैः कव चित\nसख्यं भवति मन्दात्मञ शरिया हीनैर धनच्युतैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 37, + "text": "नाश्रॊत्रियः शरॊत्रियस्य नारथी रथिनः सखा\nनाराजा पार्थिवस्यापि सखिपूर्वं किम इष्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 38, + "text": "दरुपदेनैवम उक्तॊ ऽहं मन्युनाभिपरिप्लुतः\nअभ्यागच्छं कुरून भीष्म शिष्यैर अर्थी गुणान्वितैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 39, + "text": "परतिजग्राह तं भीष्मॊ गुरुं पाण्डुसुतैः सह\nपौत्रान आदाय तान सर्वान वसूनि विविधानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 40, + "text": "शिष्या इति ददौ राजन दरॊणाय विधिपूर्वकम\nस च शिष्यान महेष्वासः परतिजग्राह कौरवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 41, + "text": "परतिगृह्य च तान सर्वान दरॊणॊ वचनम अब्रवीत\nरहस्य एकः परतीतात्मा कृतॊपसदनांस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 42, + "text": "कार्यं मे काङ्क्षितं किं चिद धृदि संपरिवर्तते\nकृतास्त्रैस तत परदेयं मे तद ऋतं वदतानघाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 43, + "text": "तच छरुत्वा कौरवेयास ते तूष्णीम आसन विशां पते\nअर्जुनस तु ततः सर्वं परतिजज्ञे परंतपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 44, + "text": "ततॊ ऽरजुनं मूर्ध्नि तदा समाघ्राय पुनः पुनः\nपरीतिपूर्वं परिष्वज्य पररुरॊद मुदा तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 45, + "text": "ततॊ दरॊणः पाण्डुपुत्रान अस्त्राणि विविधानि च\nगराहयाम आस दिव्यानि मानुषाणि च वीर्यवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 46, + "text": "राजपुत्रास तथैवान्ये समेत्य भरतर्षभ\nअभिजग्मुस ततॊ दरॊणम अस्त्रार्थे दविजसत्तमम\nवृष्णयश चान्धकाश चैव नानादेश्याश च पार्थिवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 122, + "shloka": 47, + "text": "सूतपुत्रश च राधेयॊ गुरुं दरॊणम इयात तदा\nसपर्धमानस तु पार्थेन सूतपुत्रॊ ऽतयमर्षणः\nदुर्यॊधनम उपाश्रित्य पाण्डवान अत्यमन्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nअर्जुनस तु परं यत्नम आतस्थे गुरु पूजने\nअस्त्रे च परमं यॊगं परियॊ दरॊणस्य चाभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 2, + "text": "दरॊणेन तु तदाहूय रहस्य उक्तॊ ऽननसाधकः\nअन्धकारे ऽरजुनायान्नं न देयं ते कथं चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 3, + "text": "ततः कदा चिद भुञ्जाने परववौ वायुर अर्जुने\nतेन तत्र परदीप्तः स दीप्यमानॊ निवापितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 4, + "text": "भुङ्क्त एवार्जुनॊ भक्तं न चास्यास्याद वयमुह्यत\nहस्तस तेजस्विनॊ नित्यम अन्नग्रहण कारणात\nतद अभ्यासकृतं मत्वा रात्राव अभ्यस्त पाण्डवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 5, + "text": "तस्य जयातलनिर्घॊषं दरॊणः शुश्राव भारत\nउपेत्य चैनम उत्थाय परिष्वज्येदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 6, + "text": "परयतिष्ये तथा कर्तुं यथा नान्यॊ धनुर्धरः\nतवत्समॊ भविता लॊके सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ दरॊणॊ ऽरजुनं भूयॊ रथेषु च गजेषु च\nअश्वेषु भूमाव अपि च रणशिक्षाम अशिक्षयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 8, + "text": "गदायुद्धे ऽसि चर्यायां तॊमरप्रासशक्तिषु\nदरॊणः संकीर्ण युद्धेषु शिक्षयाम आस पाण्डवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 9, + "text": "तस्य तत कौशलं दृष्ट्वा धनुर्वेद जिघृक्षवः\nराजानॊ राजपुत्राश च समाजग्मुः सहस्रशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ निषादराजस्य हिरण्यधनुषः सुतः\nएकलब्यॊ महाराज दरॊणम अभ्याजगाम ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 11, + "text": "न स तं परतिजग्राह नैषादिर इति चिन्तयन\nशिष्यं धनुषि धर्मज्ञस तेषाम एवान्ववेक्षया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 12, + "text": "स तु दरॊणस्य शिरसा पादौ गृह्य परंतपः\nअरण्यम अनुसंप्राप्तः कृत्वा दरॊणं मही मयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 13, + "text": "तस्मिन्न आचार्य वृत्तिं च परमाम आस्थितस तदा\nइष्वस्त्रे यॊगम आतस्थे परं नियमम आस्थितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 14, + "text": "परया शरद्धया युक्तॊ यॊगेन परमेण च\nविमॊक्षादान संधाने लघुत्वं परम आप सः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 15, + "text": "अथ दरॊणाभ्यनुज्ञाताः कदा चित कुरुपाण्डवाः\nरथैर विनिर्ययुः सर्वे मृगयाम अरिमर्दनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 16, + "text": "तत्रॊपकरणं गृह्य नरः कश चिद यदृच्छया\nराजन्न अनुजगामैकः शवानम आदाय पाण्डवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 17, + "text": "तेषां विचरतां तत्र तत तत कर्म चिकीर्षताम\nशवा चरन स वने मूढॊ नैषादिं परति जग्मिवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 18, + "text": "स कृष्णं मलदिग्धाङ्गं कृष्णाजिनधरं वने\nनैषादिं शवा समालक्ष्य भषंस तस्थौ तद अन्तिके" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 19, + "text": "तदा तस्याथ भषतः शुनः सप्तशरान मुखे\nलाघवं दर्शयन्न अस्त्रे मुमॊच युगपद यथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 20, + "text": "स तु शवा शरपूर्णास्यः पाण्डवान आजगाम ह\nतं दृष्ट्वा पाण्डवा वीरा विस्मयं परमं ययुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 21, + "text": "लाघवं शब्दवेधित्वं दृष्ट्वा तत्परमं तदा\nपरेक्ष्य तं वरीडिताश चासन परशशंसुश च सर्वशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 22, + "text": "तं ततॊ ऽनवेषमाणास ते वने वननिवासिनम\nददृशुः पाण्डवा राजन्न अस्यन्तम अनिशं शरान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 23, + "text": "न चैनम अभ्यजानंस ते तदा विकृतदर्शनम\nअथैनं परिपप्रच्छुः कॊ भवान कस्य वेत्य उत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 24, + "text": "[एकलव्य]\nनिषादाधिपतेर वीरा हिरण्यधनुषः सुतम\nदरॊणशिष्यं च मां वित्तधनुर्वेद कृतश्रमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 25, + "text": "[वै]\nते तम आज्ञाय तत्त्वेन पुनर आगम्य पाण्डवाः\nयथावृत्तं च ते सर्वं दरॊणायाचख्युर अद्भुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 26, + "text": "कौन्तेयस तव अर्जुनॊ राजन्न एकलव्यम अनुस्मरन\nरहॊ दरॊणं समागम्य परणयाद इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 27, + "text": "नन्व अहं परिरभ्यैकः परीतिपूर्वम इदं वचः\nभवतॊक्तॊ न मे शिष्यस तवद विशिष्टॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 28, + "text": "अथ कस्मान मद्विशिष्टॊ लॊकाद अपि च वीर्यवान\nअस्त्य अन्यॊ भवतः शिष्यॊ निषादाधिपतेः सुतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 29, + "text": "मुहूर्तम इव तं दरॊणश चिन्तयित्वा विनिश्चयम\nसव्यसाचिनम आदाय नैषादिं परति जग्मिवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 30, + "text": "ददर्श मलदिग्धाङ्गं जटिलं चीरवाससम\nएकलव्यं धनुष्पाणिम अस्यन्तम अनिशं शरान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 31, + "text": "एकलव्यस तु तं दृष्ट्वा दरॊणम आयान्तम अन्तिकात\nअभिगम्यॊपसंगृह्य जगाम शिरसा महीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 32, + "text": "पूजयित्वा ततॊ दरॊणं विधिवत स निषादजः\nनिवेद्य शिष्यम आत्मानं तस्थौ पराञ्जलिर अग्रतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ दरॊणॊ ऽबरवीद राजन्न एकलव्यम इदं वचः\nयदि शिष्यॊ ऽसि मे तूर्णं वेतनं संप्रदीयताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 34, + "text": "एकलव्यस तु तच छरुत्वा परीयमाणॊ ऽबरवीद इदम\nकिं परयच्छामि भगवन्न आज्ञापयतु मां गुरुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 35, + "text": "न हि किं चिद अदेयं मे गुरवे बरह्मवित्तम\nतम अब्रवीत तवयाङ्गुष्ठॊ दक्षिणॊ दीयतां मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 36, + "text": "एकलव्यस तु तच छरुत्वा वचॊ दरॊणस्य दारुणम\nपरतिज्ञाम आत्मनॊ रक्षन सत्ये च निरतः सदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 37, + "text": "तथैव हृष्टवदनस तथैवादीन मानसः\nछित्त्वाविचार्य तं परादाद दरॊणायाङ्गुष्ठम आत्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 38, + "text": "ततः परं तु नैषादिर अङ्गुलीभिर वयकर्षत\nन तथा स तु शीघ्रॊ ऽभूद यथापूर्वं नराधिप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 39, + "text": "ततॊ ऽरजुनः परीतमना बभूव विगतज्वरः\nदरॊणश च सत्यवाग आसीन नान्यॊ ऽभयभवद अर्जुनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 40, + "text": "दरॊणस्य तु तदा शिष्यौ गदा यॊग्यां विशेषतः\nदुर्यॊधनश च भीमश च कुरूणाम अभ्यगच्छताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 41, + "text": "अश्वत्थामा रहस्येषु सर्वेष्व अभ्यधिकॊ ऽभवत\nतथाति पुरुषान अन्यान सारुकौ यमजाव उभौ\nयुधिष्ठिरॊ रथश्रेष्ठः सर्वत्र तु धनंजयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 42, + "text": "परस्थितः सागरान्तायां रथयूथप यूथपः\nबुद्धियॊगबलॊत्साहैः सर्वास्त्रेषु च पाण्डवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 43, + "text": "अस्त्रे गुर्व अनुरागे च विशिष्टॊ ऽभवद अर्जुनः\nतुल्येष्व अस्त्रॊपदेशेषु सौष्ठवेन च वीर्यवान\nएकः सर्वकुमाराणां बभूवातिरथॊ ऽरजुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 44, + "text": "पराणाधिकं भीमसेनं कृतविद्यं धनंजयम\nधार्तराष्ट्रा दुरात्मानॊ नामृष्यन्त नराधिप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 45, + "text": "तांस तु सर्वान समानीय सर्वविद्यासु निष्ठितान\nदरॊणः परहरण जञाने जिज्ञासुः पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 46, + "text": "कृत्रिमं भासम आरॊप्य वृक्षाग्रे शिल्पिभिः कृतम\nअविज्ञातं कुमाराणां लक्ष्यभूतम उपादिशत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 47, + "text": "[दरॊण]\nशीघ्रं भवन्तः सर्वे वै धनूंष्य आदाय सत्वराः\nभासम एतं समुद्दिश्य तिष्ठन्तां संहितेषवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 48, + "text": "मद्वाक्यसमकालं च शिरॊ ऽसय विनिपात्यताम\nएकैकशॊ नियॊक्ष्यामि तथा कुरुत पुत्रकाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 49, + "text": "[वै]\nततॊ युधिष्ठिरं पूर्वम उवाचाङ्गिरसां वरः\nसंधत्स्व बाणं दुर्धर्षं मद्वाक्यान्ते विमुञ्च च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 50, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरः पूर्वं धनुर गृह्य महारवम\nतस्थौ भासं समुद्दिश्य गुरुवाक्यप्रचॊदितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 51, + "text": "ततॊ विततधन्वानं दरॊणस तं कुरुनन्दनम\nस मुहूर्ताद उवाचेदं वचनं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 52, + "text": "पश्यस्य एनं दरुमाग्रस्थं भासं नरवरात्मज\nपश्यामीत्य एवम आचार्यं परत्युवाच युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 53, + "text": "स मुहूर्ताद इव पुनर दरॊणस तं परत्यभाषत\nअथ वृक्षम इमं मां वा भरातॄन वापि परपश्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 54, + "text": "तम उवाच स कौन्तेयः पश्याम्य एनं वनस्पतिम\nभवन्तं च तथा भरातॄन भासं चेति पुनः पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 55, + "text": "तम उवाचापसर्पेति दरॊणॊ ऽपरीत मना इव\nनैतच छक्यं तवया वेद्धुं लक्ष्यम इत्य एव कुत्सयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 56, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनादींस तान धार्तराष्ट्रान महायशाः\nतेनैव करमयॊगेन जिज्ञासुः पर्यपृच्छत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 57, + "text": "अन्यांश च शिष्यान भीमादीन राज्ञश चैवान्य देशजान\nतथा च सर्वे सर्वं तत पश्याम इति कुत्सिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 58, + "text": "ततॊ धनंजयं दरॊणः समयमानॊ ऽभयभाषत\nतवयेदानीं परहर्तव्यम एतल लक्ष्यं निशम्यताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 59, + "text": "मद्वाक्यसमकालं ते मॊक्तव्यॊ ऽतर भवेच छरः\nवितत्य कार्मुकं पुत्र तिष्ठ तावन मुहूर्तकम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 60, + "text": "एवम उक्तः सव्यसाची मण्डलीकृतकार्मुकः\nतस्थौ लक्ष्यं समुद्दिश्या गुरुवाक्यप्रचॊदितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 61, + "text": "मुहूर्ताद इव तं दरॊणस तथैव समभाषत\nपश्यस्य एनं सथितं भासं दरुमं माम अपि वेत्य उत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 62, + "text": "पश्याम्य एनं भासम इति दरॊणं पार्थॊ ऽभयभाषत\nन तु वृक्षं भवन्तं वा पश्यामीति च भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 63, + "text": "ततः परीतमना दरॊणॊ मुहूर्ताद इव तं पुनः\nपरत्यभाषत दुर्धर्षः पाण्डवानां रथर्षभम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 64, + "text": "भासं पश्यसि यद्य एनं तथा बरूहि पुनर वचः\nशिरः पश्यामि भासस्य न गात्रम इति सॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 65, + "text": "अर्जुनेनैवम उक्तस तु दरॊणॊ हृष्टतनू रुहः\nमुञ्चस्वेत्य अब्रवीत पार्थं स मुमॊचाविचारयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 66, + "text": "ततस तस्य नगस्थस्य कषुरेण निशितेन ह\nशिर उत्कृत्य तरसा पातयाम आस पाण्डवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 67, + "text": "तस्मिन कर्मणि संसिद्धे पर्यश्वजत फल्गुनम\nमेने च दरुपदं संख्ये सानुबन्धं पराजितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 68, + "text": "कस्य चित तव अथ कालस्य सशिष्यॊ ऽङगिरसां वरः\nजगाम गङ्गाम अभितॊ मज्जितुं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 69, + "text": "अवगाढम अथॊ दरॊणं सलिले सलिले चरः\nगराहॊ जग्राह बलवाञ जङ्घान्ते कालचॊदितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 70, + "text": "स समर्थॊ ऽपि मॊक्षाय शिष्यान सर्वान अचॊदयत\nगराहं हत्वा मॊक्षयध्वं माम इति तवरयन्न इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 71, + "text": "तद वाक्यसमकालं तु बीभत्सुर निशितैः शरैः\nआवापैः पञ्चभिर गराहं मग्नम अम्भस्य अताडयत\nइतरे तु विसंमूढास तत्र तत्र परपेदिरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 72, + "text": "तं च दृष्ट्वा करियॊपेतं दरॊणॊ ऽमन्यात पाण्डवम\nविशिष्टं सर्वशिष्येभ्यः परीतिमांश चाभवत तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 73, + "text": "स पार्थ बाणैर बहुधा खण्डशः परिकल्पितः\nगराहः पञ्चत्वम आपेदे जङ्घां तयक्त्वा महात्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 74, + "text": "अथाब्रवीन महात्मानं भारद्वाजॊ महारथम\nगृहाणेदं महाबाहॊ विशिष्टम अतिदुर्धरम\nअस्त्रं बरह्मशिरॊ नाम सप्रयॊग निवर्तनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 75, + "text": "न च ते मानुषेष्व एतत परयॊक्तव्यं कथं चन\nजगद विनिर्दहेद एतद अल्पतेजसि पातितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 76, + "text": "असामान्यम इदं तात लॊकेष्व अस्त्रं निगद्यते\nतद धारयेथाः परयतः शृणु चेदं वचॊ मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 77, + "text": "बाधेतामानुषः शत्रुर यदा तवां वीर कश चन\nतद वधाय परयुञ्जीथास तदास्त्रम इदम आहवे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 123, + "shloka": 78, + "text": "तथेति तत परतिश्रुत्य बीभत्सुः स कृताञ्जलिः\nजग्राह परमास्त्रं तदाह चैनं पुनर गुरुः\nभविता तवत्समॊ नान्यः पुमाँल लॊके धनुर्धरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nकृतास्त्रान धार्तराष्ट्रांश च पाण्डुपुत्रांश च भारत\nदृष्ट्वा दरॊणॊ ऽबरवीद राजन धृतराष्ट्रं जनेश्वरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 2, + "text": "कृपस्य सॊमदत्तस्य बाह्लीकस्य च धीमतः\nगाङ्गेयस्य च सांनिध्ये वयासस्य विदुरस्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 3, + "text": "राजन संप्राप्तविध्यास ते कुमराः कुरुसत्तम\nते दर्शयेयुः सवां शिक्षां राजन्न अनुमते तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ ऽबरवीन महाराजः परहृष्टेनान्तरात्मना\nभारद्वाज महत कर्मकृतं ते दविजसत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 5, + "text": "यदा तु मन्यसे कालं यस्मिन देशे यथा यथा\nतथा तथाविधानाय सवयम आज्ञापयस्व माम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 6, + "text": "सपृहयाम्य अद्य निर्वेदात पुरुषाणां सचक्षुषाम\nअस्त्रहेतॊः पराक्रान्तान्ये मे दरक्ष्यन्ति पुत्रकान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 7, + "text": "कषत्तर यद गुरुर आचार्यॊ बरवीति कुरु तत तथा\nन हीदृशं परियं मन्ये भविता धर्मवत्सलः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ राजानम आमन्त्र्य विदुरानुगतॊ बहिः\nभारद्वाजॊ महाप्राज्ञॊ मापयाम आस मेदिनीम\nसमाम अवृक्षां निर्गुल्माम उदक परवण संस्थिताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 9, + "text": "तस्यां भूमौ बलिं चक्रे तिथौ नक्षत्रपूजिते\nअवघुष्टं पुरे चापि तदर्थं वदतां वर" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 10, + "text": "रङ्ग भूमौ सुविपुलं शास्त्रदृष्टं यथाविधि\nपरेक्षागारं सुविहितं चक्रुस तत्र च शिल्पिनः\nराज्ञः सर्वायुधॊपेतं सत्रीणां चैव नरर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 11, + "text": "मञ्चांश च कारयाम आसुस तत्र जानपदा जनाः\nविपुलान उच्छ्रयॊपेताञ शिबिकाश च महाधनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 12, + "text": "तस्मिंस ततॊ ऽहनि पराप्ते राजा ससचिवस तदा\nभीष्मं परमुखतः कृत्वा कृपं चाचार्य सत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 13, + "text": "मुक्ताजालपरिक्षिप्तं वैडूर्य मणिभूषितम\nशातकुम्भमयं दिव्यं परेक्षागारम उपागमत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 14, + "text": "गान्धारी च महाभागा कुन्ती च जयतां वर\nसत्रियश च सर्वा या राज्ञः सप्रेष्याः सपरिच्छदाः\nहर्षाद आरुरुहुर मञ्चान मेरुं देव सत्रियॊ यथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 15, + "text": "बराह्मणक्षत्रियाद्यं च चातुर्वर्ण्यं पुराद दरुतम\nदर्शनेप्सु समभ्यागात कुमाराणां कृतास्त्रताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 16, + "text": "परवादितैश च वादित्रैर जनकौतूहलेन च\nमहार्णव इव कषुब्धः समाजः सॊ ऽभवत तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 17, + "text": "ततः शुक्लाम्बर धरः शुक्लयज्ञॊपवीतवान\nशुक्लकेशः सितश्मश्रुः शुक्लमाल्यानुलेपनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 18, + "text": "रङ्गमध्यं तदाचार्यः सपुत्रः परविवेश ह\nनभॊ जलधरैर हीनं साङ्गारक इवांशुमान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 19, + "text": "स यथा समयं चक्रे बलिं बलवतां वरः\nबराह्मणांश चात्र मन्त्रज्ञान वाचयाम आस मङ्गलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 20, + "text": "अथ पुण्याहघॊषस्य पुण्यस्य तदनन्तरम\nविविशुर विविधं गृह्य शस्त्रॊपकरणं नराः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ बद्धतनु तराणा बद्धकक्ष्या महाबलाः\nबद्धतूणाः सधनुषॊ विविशुर भरतर्षभाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 22, + "text": "अनुज्येष्ठं च ते तत्र युधिष्ठिरपुरॊगमाः\nचक्रुर अस्त्रं महावीर्याः कुमाराः परमाद्भुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 23, + "text": "के चिच छराक्षेप भयाच छिरांस्य अवननामिरे\nमनुजा धृष्टम अपरे वीक्षां चक्रुः सविस्मयाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 24, + "text": "ते सम लक्ष्याणि विविधुर बाणैर नामाङ्क शॊभितैः\nविविधैर लाघवॊत्सृष्टैर उह्यन्तॊ वाजिभिर दरुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 25, + "text": "तत कुमार बलं तत्र गृहीतशरकार्मुकम\nगन्धर्वनगराकारं परेक्ष्य ते विस्मिताभवन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 26, + "text": "सहसा चुक्रुशुस तत्र नराः शतसहस्रशः\nविस्मयॊत्फुल्लनयनाः साधु साध्व इति भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 27, + "text": "कृत्वा धनुषि ते मार्गान रथचर्यासु चासकृत\nगजपृष्ठे ऽशवपृष्ठे च नियुद्धे च महाबलाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 28, + "text": "गृहीतखड्गचर्माणस ततॊ भूयः परहारिणः\nतसरुमार्गान यथॊद्दिष्टांश चेरुः सर्वासु भूमिषु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 29, + "text": "लाघवं सौष्ठवं शॊभां सथिरत्वं दृढमुष्टिताम\nददृशुस तत्र सर्वेषां परयॊगे खड्गचर्मणाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 30, + "text": "अथ तौ नित्यसंहृष्टौ सुयॊधन वृकॊदरौ\nअवतीर्णौ गदाहस्ताव एकशृङ्गाव इवाचलौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 31, + "text": "बद्धकक्ष्यौ महाबाहू पौरुषे पर्यवस्थितौ\nबृहन्तौ वाशिता हेतॊः समदाव इव कुञ्जरौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 32, + "text": "तौ परदक्षिणसव्यानि मण्डलानि महाबलौ\nचेरतुर निर्मलगदौ समदाव इव गॊवृषौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 124, + "shloka": 33, + "text": "विदुरॊ धृतराष्ट्राय गान्धार्ये पाण्डवारणिः\nनयवेदयेतां तत सर्वं कुमाराणां विचेष्टितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nकुरुराजे च रङ्गस्थे भीमे च बलिनां वरे\nपक्षपात कृतस्नेहः स दविधेवाभवज जनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 2, + "text": "हा वीर कुरुराजेति हा भीमेति च नर्दताम\nपुरुषाणां सुविपुलाः परणादाः सहसॊत्थिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 3, + "text": "ततः कषुब्धार्णव निभं रङ्गम आलॊक्य बुद्धिमान\nभारद्वाजः परियं पुत्रम अश्वत्थामानम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 4, + "text": "वारयैतौ महावीर्यौ कृतयॊग्याव उभाव अपि\nमा भूद रङ्ग परकॊपॊ ऽयं भीम दुर्यॊधनॊद्भवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 5, + "text": "ततस ताव उद्यतगदौ गुरुपुत्रेण वारितौ\nयुगान्तानिल संक्षुब्धौ महावेगाव इवार्णवौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ रङ्गाङ्गण गतॊ दरॊणॊ वचनम अब्रवीत\nनिवार्य वादित्रगणं महामेघसमस्वनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 7, + "text": "यॊ मे पुत्रात परियतरः सर्वास्त्रविदुषां वरः\nऐन्द्रिर इन्द्रानुज समः स पार्थॊ दृश्यताम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 8, + "text": "आचार्य वचनेनाथ कृतस्वस्त्ययनॊ युवा\nबद्धगॊधाङ्गुलि तराणः पूर्णतूणः सकार्मुकः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 9, + "text": "काञ्चनं कवचं बिभ्रत परत्यदृश्यत फल्गुनः\nसार्कः सेन्द्रायुध तडित ससंध्य इव तॊयदः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 10, + "text": "ततः सर्वस्य रङ्गस्य समुत्पिञ्जॊ ऽभवन महान\nपरवाद्यन्त च वाद्यानि सशङ्खानि समन्ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 11, + "text": "एष कुन्तीसुतः शरीमान एष पाण्डवमध्यमः\nएष पुत्रॊ महेन्द्रस्य कुरूणाम एष रक्षिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 12, + "text": "एषॊ ऽसत्रविदुषां शरेष्ठ एष धर्मभृतां वरः\nएष शीलवतां चापि शीलज्ञाननिधिः परः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 13, + "text": "इत्य एवम अतुला वाचः शृण्वन्त्याः परेक्ष केरिताः\nकुन्त्याः परस्नव संमिश्रैर अस्रैः कलिन्नम उरॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 14, + "text": "तेन शब्देन महता पूर्णश्रुतिर अथाब्रवीत\nधृतराष्ट्रॊ नरश्रेष्ठॊ विदुरं हृष्टमानसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 15, + "text": "कषत्तः कषुब्धार्णव निभः किम एष सुमहास्वनः\nसहसैवॊत्थितॊ रङ्गे भिन्दन्न इव नभस्तलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 16, + "text": "[विदुर]\nएष पार्थॊ महाराज फल्गुनः पाण्डुनन्दनः\nअवतीर्णः सकवचस तत्रैष सुमहास्वनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 17, + "text": "[धृ]\nधन्यॊ ऽसम्य अनुगृहीतॊ ऽसमि रक्षितॊ ऽसमि महामते\nपृथारणि समुद्भूतैस तरिभिः पाण्डव वह्निभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 18, + "text": "[वै]\nतस्मिन समुदिते रङ्गे कथं चित पर्यवस्थिते\nदर्शयाम आस बीभत्सुर आचार्याद अस्त्रलाघवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 19, + "text": "आग्नेयेनासृजद वह्निं वारुणेनासृजत पयः\nवायव्येनासृजद वायुं पार्जन्येनासृजद धनान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 20, + "text": "भौमेन पराविशद भूमिं पार्वतेनासृजद गिरीन\nअन्तर्धानेन चास्त्रेण पुनर अन्तर्हितॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 21, + "text": "कषणात परांशुः कषणाद धरस्वः कषणाच च रथधूर गतः\nकषणेन रथमध्यस्थः कषणेनावापतन महीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 22, + "text": "सुकुमारं च सूक्ष्मं च गुरुं चापि गुरुप्रियः\nसौष्ठवेनाभिसंयुक्तः सॊ ऽविध्यद विविधैः शरैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 23, + "text": "भरमतश च वराहस्य लॊहस्य परमुखे समम\nपञ्चबाणान असंसक्तान स मुमॊचैक बाणवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 24, + "text": "गव्ये विषाण कॊशे च चले रज्ज्ववलम्बिते\nनिचखान महावीर्यः सायकान एकविंशतिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 25, + "text": "इत्य एवमादि सुमहत खड्गे धनुषि चाभवत\nगदायां शस्त्रकुशलॊ दर्शनानि वयदर्शयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 26, + "text": "ततः समाप्तभूयिष्ठे तस्मिन कर्माणि भारत\nमन्दी भूते समाजे च वादित्रस्य च निस्वने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 27, + "text": "दवारदेशात समुद्भूतॊ माहात्म्य बलसूचकः\nवज्रनिष्पेष सदृशः शुश्रुवे भुजनिस्वनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 28, + "text": "दीर्यन्ते किं नु गिरयः किंस्विद भूमिर विदीर्यते\nकिंस्विद आपूर्यते वयॊम जलभार घनैर घनैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 29, + "text": "रङ्गस्यैवं मतिर अभूत कषणेन वसुधाधिप\nदवारं चाभिमुखाः सर्वे बभूवुः परेक्षकास तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 30, + "text": "पञ्चभिर भरातृभिः पार्थैर दरॊणः परिवृतॊ बभौ\nपञ्च तारेण संयुक्तः सावित्रेणेव चन्द्रमाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 31, + "text": "अश्वत्थाम्ना च सहितं भरातॄणां शतम ऊर्जितम\nदुर्यॊधनंम अमित्रघ्नम उत्थितं पर्यवारयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 125, + "shloka": 32, + "text": "स तैस तदा भरातृभिर उद्यतायुधैर; वृतॊ गदापाणिर अवस्थितैः सथितः\nबभौ यथा दानव संक्षये पुरा; पुरंदरॊ देवगणैः समावृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nदत्ते ऽवकाशे पुरुषैर विस्मयॊत्फुल्ललॊचनैः\nविवेश रङ्गं विस्तीर्णं कर्णः परपुरंजयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 2, + "text": "सहजं कवचं बिभ्रत कुण्डलॊद्द्यॊतिताननः\nसधनुर बद्धनिस्त्रिंशः पादचारीव पर्वतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 3, + "text": "कन्या गर्भः पृथु यशाः पृथायाः पृथुलॊचनः\nतीक्ष्णांशॊर भास्करस्यांशः कर्णॊ ऽरिगणसूदनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 4, + "text": "सिंहर्षभ गजेन्द्राणां तुल्यवीर्यपराक्रमः\nदीप्तिकान्ति दयुतिगुणैः सूर्येन्दु जवलनॊपमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 5, + "text": "परांशुः कनकतालाभः सिंहसंहननॊ युवा\nअसंख्येयगुणः शरीमान भास्करस्यात्मसंभवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 6, + "text": "स निरीक्ष्य महाबाहुः सर्वतॊ रङ्ग मण्डलम\nपरणामं दरॊण कृपयॊर नात्यादृतम इवाकरॊत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 7, + "text": "स सामाज जनः सर्वॊ निश्चलः सथिरलॊचनः\nकॊ ऽयम इत्य आगतक्षॊभः कौतूहलपरॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 8, + "text": "सॊ ऽबरवीन मेघधीरेण सवरेण वदतां वरः\nभराता भरातरम अज्ञातं सावित्रः पाकशासनिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 9, + "text": "पार्थ यत ते कृतं कर्मविशेषवद अहं ततः\nकरिष्ये पश्यतां नॄणां मात्मना विस्मयं गमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 10, + "text": "असमाप्ते ततस तस्य वचने वदतां वर\nयन्त्रॊत्क्षिप्त इव कषिप्रम उत्तस्थौ सर्वतॊ जनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 11, + "text": "परीतिश च पुरुषव्याघ्र दुर्यॊधनम अथास्पृशत\nहरीश च करॊधश च बीभत्सुं कषणेनान्वविशच च ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ दरॊणाभ्यनुज्ञातः कर्णः परियरणः सदा\nयत्कृतं तत्र पार्थेन तच चकार महाबलः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 13, + "text": "अथ दुर्यॊधनस तत्र भरातृभिः सह भारत\nकर्णं परिष्वज्य मुदा ततॊ वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 14, + "text": "सवागतं ते महाबाहॊ दिष्ट्या पराप्तॊ ऽसि मानद\nअहं च कुरुराज्यं च यथेष्टम उपभुज्यताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 15, + "text": "[कर्ण]\nकृतं सर्वेण मे ऽनयेन सखित्वं च तवया वृणे\nदवन्द्वयुद्धां च पार्थेन कर्तुम इच्छामि भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 16, + "text": "[दुर]\nभुङ्क्ष्व भॊगान मया सार्धं बन्धूनां परियकृद भव\nदुर्हृदां कुरु सर्वेषां मूर्ध्नि पादम अरिंदम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 17, + "text": "[वै]\nततः कषिप्तम इवात्मानं मत्वा पार्थॊ ऽभयभाषत\nकर्णं भरातृसमूहस्य मध्ये ऽचलम इव सथितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 18, + "text": "अनाहूतॊपसृप्तानाम अनाहूतॊपजल्पिनाम\nये लॊकास तान हतः कर्ण मया तवं परतिपत्स्यसे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 19, + "text": "[कर्ण]\nरङ्गॊ ऽयं सर्वसामान्यः किम अत्र तव फल्गुन\nवीर्यश्रेष्ठाश च राजन्या बलं धर्मॊ ऽनुवर्तते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 20, + "text": "किं कषेपैर दुर्बलाश्वासैः शरैः कथय भारत\nगुरॊः समक्षं यावत ते हराम्य अद्य शिरः शरैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 21, + "text": "[वै]\nततॊ दरॊणाभ्यनुज्ञातः पार्थः परपुरंजयः\nभरातृभिस तवरयाश्लिष्टॊ रणायॊपजगाम तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनेनापि सभ्रात्रा समरॊद्यतः\nपरिष्वक्तः सथितः कर्णः परगृह्य सशरं धनुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 23, + "text": "ततः सविद्युत्स्तनितैः सेन्द्रायुध पुरॊ जवैः\nआवृतं गगनं मेघैर बलाकापङ्क्तिहासिभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 24, + "text": "ततः सनेहाद धरि हयं दृष्ट्वा रङ्गावलॊकिनम\nभास्कारॊ ऽपय अनयन नाशं समीपॊपगतान घनान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 25, + "text": "मेघच छायॊपगूढस तु ततॊ ऽदृश्यत पाण्डवः\nसूर्यातपपरिक्षिप्तः कर्णॊ ऽपि समदृश्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 26, + "text": "धार्तराष्ट्रा यतः कर्णस तस्मिन देशे वयवस्थिताः\nभारद्वाजः कृपॊ भीष्मॊ यतः पार्थस ततॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 27, + "text": "दविधा रङ्गः समभवत सत्रीणां दवैधम अजायत\nकुन्तिभॊजसुता मॊहं विज्ञातार्था जगाम ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 28, + "text": "तां तथा मॊहसाम्पन्नां विदुरः सर्वधर्मवित\nकुन्तीम आश्वासयाम आस परॊक्ष्याद्भिश चन्दनॊक्षितैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 29, + "text": "ततः परत्यागतप्राणा ताव उभाव अपि दंशितौ\nपुत्रौ दृष्ट्वा सुसंतप्ता नान्वपद्यत किं चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 30, + "text": "ताव उद्यतमहाचापौ कृपः शारद्वतॊ ऽबरवीत\nताव उद्यतसमाचारे कुशलः सर्वधर्मवित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 31, + "text": "अयं पृथायास तनयः कनीयान पाण्डुनन्दनः\nकौरवॊ भवतां सार्धं दवन्द्वयुद्धं करिष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 32, + "text": "तवम अप्य एवं महाबाहॊ मातरं पितरं कुलम\nकथयस्व नरेन्द्राणां येषां तवं कुलवर्धनः\nततॊ विदित्वा पार्थस तवां परतियॊत्स्यति वा न वा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 33, + "text": "एवम उक्तस्य कर्णस्य वरीडावनतम आननम\nबभौ वर्षाम्बुभिः कलिन्नं पद्मम आगलितं यथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 34, + "text": "[दुर]\nआचार्य तरिविधा यॊनी राज्ञां शास्त्रविनिश्चये\nतत कुलीनश च शूरश च सेनां यश च परकर्षति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 35, + "text": "यद्य अयं फल्गुनॊ युद्धे नाराज्ञा यॊद्धुम इच्छति\nतस्माद एषॊ ऽङगविषये मया राज्ये ऽभिषिच्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 36, + "text": "[वै]\nततस तस्मिन कषणे कर्णः सलाज कुसुमैर घटैः\nकाञ्चनैः काञ्चने पीठे मन्त्रविद्भिर महारथः\nअभिषिक्तॊ ऽङगराज्ये स शरिया युक्तॊ महाबलः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 37, + "text": "सच्छत्रवालव्यजनॊ जयशब्दान्तरेण च\nउवाच कौरवं राजा राजानं तं वृषस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 38, + "text": "अस्य राज्यप्रदानस्य सदृशं किं ददानि ते\nपरब्रूहि राजशार्दूल कर्ता हय अस्मि तथा नृप\nअत्यन्तं सख्यम इच्छामीत्य आह तं स सुयॊधनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 126, + "shloka": 39, + "text": "एवम उक्तस ततः कर्णस तथेति परत्यभाषत\nहर्षाच चॊभौ समाश्लिष्य परां मुदम अवापतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 127, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततः सरस्तॊत्तर पटः सप्रस्वेदः सवेपथुः\nविवेशाधिरथॊ रङ्गं यष्टिप्राणॊ हवयन्न इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 127, + "shloka": 2, + "text": "तम आलॊक्य धनुस तयक्त्वा पितृगौरवयन्त्रितः\nकर्णॊ ऽभिषेकार्द्र शिराः शिरसा समवन्दत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 127, + "shloka": 3, + "text": "ततः पादाव अवच्छाद्य पटान्तेन ससंभ्रमः\nपुत्रेति परिपूर्णार्थम अब्रवीद रथसारथिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 127, + "shloka": 4, + "text": "परिष्वज्य च तस्याथ मूर्धानं सनेहविक्लवः\nअङ्गराज्याभिषेकार्द्रम अश्रुभिः सिषिचे पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 127, + "shloka": 5, + "text": "तं दृष्ट्वा सूतपुत्रॊ ऽयम इति निश्चित्य पाण्डवः\nभीमसेनस तदा वाक्यम अब्रवीत परहसन्न इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 127, + "shloka": 6, + "text": "न तवम अर्हसि पार्थेन सूतपुत्र रणे वधम\nकुलस्य सदृशस तूर्णं परतॊदॊ गृह्यतां तवया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 127, + "shloka": 7, + "text": "अङ्गराज्यं च नार्हस तवम उपभॊक्तुं नराधम\nशवा हुताशसमीपस्थं पुरॊडाशम इवाध्वरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 127, + "shloka": 8, + "text": "एवम उत्कस ततः कर्णः किं चित परस्फुरिताधरः\nगगनस्थं विनिःश्वस्य दिवाकरम उदैक्षत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 127, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनः कॊपाद उत्पपात महाबलः\nभरातृपद्मवनात तस्मान मदॊत्कट इव दविपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 127, + "shloka": 10, + "text": "सॊ ऽबरवीद भीमकर्माणं भीमसेनम अवस्थितम\nवृकॊदर न युक्तं ते वचनं वक्तुम ईदृशम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 127, + "shloka": 11, + "text": "कषत्रियाणां बलं जयेष्ठं यॊद्धव्यं कषत्रबन्धुना\nशूराणां च नदीनां च परभवा दुर्विदाः किल" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 127, + "shloka": 12, + "text": "सलिलाद उत्थितॊ वह्निर येन वयाप्तं चराचरम\nदधीचस्यास्थितॊ वज्रं कृतं दानव सूदनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 127, + "shloka": 13, + "text": "आग्नेयः कृत्तिका पुत्रॊ रौद्रॊ गाङ्गेय इत्य अपि\nशरूयते भगवान देवः सर्वगुह्य मयॊ गुहः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 127, + "shloka": 14, + "text": "कषत्रियाभ्यश च ये जाता बराह्मणास ते च विश्रुताः\nआचार्यः कलशाज जातः शरस्तम्बाद गुरुः कृपः\nभवतां च यथा जन्म तद अप्य आगमितं नृपैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 127, + "shloka": 15, + "text": "सकुण्डलं सकवचं दिव्यलक्षणलक्षितम\nकथम आदित्यसंकाशं मृगी वयाघ्रं जनिष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 127, + "shloka": 16, + "text": "पृथिवी राज्यम अर्हॊ ऽयं नाङ्गराज्यं नरेश्वरः\nअनेन बाहुवीर्येण मया चाज्ञानुवर्तिना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 127, + "shloka": 17, + "text": "यस्य वा मनुजस्येदं न कषान्तं मद विचेष्टितम\nरथम आरुह्य पद्भ्यां वा विनामयतु कार्मुकम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 127, + "shloka": 18, + "text": "ततः सर्वस्य रङ्गस्या हाहाकारॊ महान अभूत\nसाधुवादानुसंबद्धः सूर्यश चास्तम उपागमत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 127, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनः कर्णम आलम्ब्याथ करे नृप\nदीपिकाग्निकृतालॊकस तस्माद रङ्गाद विनिर्ययौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 127, + "shloka": 20, + "text": "पाण्डवाश च सहद्रॊणाः सकृपाश च विशां पते\nभीष्मेण सहिताः सर्वे ययुः सवं सवं निवेशनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 127, + "shloka": 21, + "text": "अर्जुनेति जनः कश चित काश चित कर्णेति भारत\nकश चिद दुर्यॊधनेत्य एवं बरुवन्तः परथितास तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 127, + "shloka": 22, + "text": "कुन्त्याश च परत्यभिज्ञाय दिव्यलक्षणसूचितम\nपुत्रम अङ्गेश्वरं सनेहाच छन्ना परीतिर अवर्धत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 127, + "shloka": 23, + "text": "दुर्यॊधनस्यापि तदा कर्णम आसाद्य पार्थिव\nभयम अर्जुन सांजातं कषिप्रम अन्तरधीयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 127, + "shloka": 24, + "text": "स चापि वीरः कृतशस्त्रनिश्रमः; परेण साम्नाभ्यवदत सुयॊधनम\nयुधिष्ठिरस्याप्य अभवत तदा मतिर; न कर्ण तुल्यॊ ऽसति धनुर्धरः कषितौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 128, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततः शिष्यान समानीय आचार्यार्थम अचॊदयत\nदरॊणः सर्वान अशेषेण दक्षिणार्थं महीपते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 128, + "shloka": 2, + "text": "पाञ्चालराजं दरुपदं गृहीत्वा रणमूर्धनि\nपर्यानयत भद्रं वः सा सयात परमदक्षिणा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 128, + "shloka": 3, + "text": "तथेत्य उक्त्वा तु ते सर्वे रथैस तूर्णं परहारिणः\nआचार्य धनदानार्थं दरॊणेन सहिता ययुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 128, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ ऽभिजग्मुः पाञ्चालान निघ्नन्तस ते नरर्षभाः\nममृदुस तस्य नगरं दरुपदस्य महौजसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 128, + "shloka": 5, + "text": "ते यज्ञसेनं दरुपदं गृहीत्वा रणमूर्धनि\nउपाजह्रुः सहामात्यं दरॊणाय भरतर्षभाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 128, + "shloka": 6, + "text": "भग्नदर्पं हृतधनं तथा च वशम आगतम\nस वैरं मनसा धयात्वा दरॊणॊ दरुपदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 128, + "shloka": 7, + "text": "परमृद्य तरसा राष्ट्रं पुरं ते मृदितं मया\nपराप्य जीवन रिपुवशं सखिपूर्वं किम इष्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 128, + "shloka": 8, + "text": "एवम उक्त्वा परहस्यैनं निश्चित्य पुनर अब्रवीत\nमा भैः पराणभयाद राजन कषमिणॊ बराह्मणा वयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 128, + "shloka": 9, + "text": "आश्रमे करीडितं यत तु तवया बाल्ये मया सह\nतेन संवर्धितः सनेहस तवया मे कषत्रियर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 128, + "shloka": 10, + "text": "परार्थयेयं तवया सख्यं पुनर एव नरर्षभ\nवरं ददामि ते राजन राज्यस्यार्धम अवाप्नुहि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 128, + "shloka": 11, + "text": "अराजा किल नॊ राज्ञां सखा भवितुम अर्हति\nअतः परयतितं राज्ये यज्ञसेन मया तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 128, + "shloka": 12, + "text": "राजासि दक्षिणे कूले भागीरथ्याहम उत्तरे\nसखायं मां विजानीहि पाञ्चाल यदि मन्यसे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 128, + "shloka": 13, + "text": "[दरुपद]\nअनाश्चर्यम इदं बरह्मन विक्रान्तेषु महात्मसु\nपरीये तवयाहं तवत्तश च परीतिम इच्छामि शाश्वतीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 128, + "shloka": 14, + "text": "[वै]\nएवम उक्तस तु तं दरॊणॊ मॊक्षयाम आस भारत\nसत्कृत्य चैनं परीतात्मा राज्यार्धं परत्यपादयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 128, + "shloka": 15, + "text": "माकन्दीम अथ गङ्गायास तीरे जनपदायुताम\nसॊ ऽधयावसद दीनमनाः काम्पिल्यं च पुरॊत्तमम\nदक्षिणांश चैव पाञ्चालान यावच चर्मण्वती नदी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 128, + "shloka": 16, + "text": "दरॊणेन वैरं दरुपदः संस्मरन न शशाम ह\nकषात्रेण च बलेनास्य नापश्यत स पराजयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 128, + "shloka": 17, + "text": "हीनं विदित्वा चात्मानं बराह्मणेन बलेन च\nपुत्र जन्म परीप्सन वै स राजा तद अधारयत\nअहिच छत्रं च विषयं दरॊणः समभिपद्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 128, + "shloka": 18, + "text": "एवं राजन्न अहिच छत्रा पुरी जनपदायुता\nयुधि निर्जित्य पार्थेन दरॊणाय परतिपादिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 129, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nपराणाधिकं भीमसेनं कृतविद्यं धनंजयम\nदुर्यॊधनॊ लक्षयित्व पर्यतप्यत दुर्मतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 129, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ वैकर्तनः कर्णः शकुनिश चापि सौबलः\nअनेकैर अभ्युपायैस ताञ जिघांसन्ति सम पाण्डवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 129, + "shloka": 3, + "text": "पाण्डवाश चापि तत सर्वं परत्यजानन्न अरिंदमाः\nउद्भावनम अकुर्वन्तॊ विदुरस्य मते सथिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 129, + "shloka": 4, + "text": "गुणैः समुदितान दृष्ट्वा पौराः पाण्डुसुतांस तदा\nकथयन्ति सम संभूय चत्वरेषु सभासु च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 129, + "shloka": 5, + "text": "परज्ञा चक्षुर अचक्षुष्ट्वाद धृतराष्ट्रॊ जनेश्वरः\nराज्यम अप्राप्तवान पूर्वं सा कथं नृपतिर भवेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 129, + "shloka": 6, + "text": "तथा भीष्मः शांतनवः सत्यसंधॊ महाव्रतः\nपरत्याख्याय पुरा राज्यं नाद्य जातु गरहीष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 129, + "shloka": 7, + "text": "ते वयं पाण्डवं जयेष्ठं तरुणं वृद्धशीलिनम\nअभिषिञ्चाम साध्व अद्य सत्यं करुणवेदिनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 129, + "shloka": 8, + "text": "स हि भीष्मं शांतनवं धृतराष्ट्रं च धर्मवित\nसपुत्रं विविधैर भॊगैर यॊजयिष्यति पूजयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 129, + "shloka": 9, + "text": "तेषां दुर्यॊधनः शरुत्वा तानि वाक्यानि भाषताम\nयुधिष्ठिरानुरक्तानां पर्यतप्यत दुर्मतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 129, + "shloka": 10, + "text": "स तप्यमानॊ दुष्टात्मा तेषां वाचॊ न चक्षमे\nईर्ष्यया चाभिसंतप्तॊ धृतराष्ट्रम उपागमत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 129, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ विरहितं दृष्ट्वा पितरं परतिपूज्य सः\nपौरानुराग संतप्तः पश्चाद इदम अभाषत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 129, + "shloka": 12, + "text": "शरुता मे जल्पतां तात परौराणाम अशिवा गिरः\nतवाम अनादृत्य भीष्मं च पतिम इच्छन्ति पाण्डवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 129, + "shloka": 13, + "text": "मतम एतच च भीष्मस्य न स राज्यं बुभूषति\nअस्माकं तु परां पीडां चिकीर्षन्ति पुरे जनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 129, + "shloka": 14, + "text": "पितृतः पराप्तवान राज्यं पाण्डुर आत्मगुणैः पुरा\nतवम अप्य अगुण संयॊगात पराप्तं राज्यं न लब्धवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 129, + "shloka": 15, + "text": "स एष पाण्डॊर दायाद्यं यदि पराप्नॊति पाण्डवः\nतस्य पुत्रॊ धरुवं पराप्तस तस्य तस्येति चापरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 129, + "shloka": 16, + "text": "ते वयं राजवंशेन हीनाः सह सुतैर अपि\nअवज्ञाता भविष्यामॊ लॊकस्य जगतीपते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 129, + "shloka": 17, + "text": "सततं निरयं पराप्ताः परपिण्डॊपजीविनः\nन भवेम यथा राजंस तथा शीघ्रं विधीयताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 129, + "shloka": 18, + "text": "अभविष्यः सथिरॊ राज्ये यदि हि तवं पुरा नृप\nधरुवं पराप्स्याम च वयं राज्यम अप्य अवशे जने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 130, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nधृतराष्ट्रस तु पुत्रस्य शरुत्वा वचनम ईदृशम\nमुहूर्तम इव संचिन्त्य दुर्यॊधनम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 130, + "shloka": 2, + "text": "धर्मनित्यः सदा पाण्डुर ममासीत परियकृद धितः\nसर्वेषु जञातिषु तथा मयि तव आसीद विशेषतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 130, + "shloka": 3, + "text": "नास्य किं चिन न जानामि भॊजनादि चिकीर्षितम\nनिवेदयति नित्यं हि मम राज्यं धृतव्रतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 130, + "shloka": 4, + "text": "तस्य पुत्रॊ यथा पाण्डुस तथा धर्मपरायणः\nगुणवाँल लॊकविख्यातः पौराणां च सुसंमतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 130, + "shloka": 5, + "text": "स कथं शक्यम अस्माभिर अपक्रष्टुं बलाद इतः\nपितृपैतामहाद राज्यात ससहायॊ विशेषतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 130, + "shloka": 6, + "text": "भृता हि पाण्डुनामात्या बलं च सततं भृतम\nभृताः पुत्राश च पौत्राश च तेषाम अपि विशेषतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 130, + "shloka": 7, + "text": "ते पुरा सत्कृतास तात पाण्डुना पौरवा जनाः\nकथं युधिष्ठिरस्यार्थे न नॊ हन्युः सबान्धवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 130, + "shloka": 8, + "text": "[दुर]\nएवम एतन मया तात भावितं दॊषम आत्मनि\nदृष्ट्वा परकृतयः सर्वा अर्थमानेन यॊजिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 130, + "shloka": 9, + "text": "धरुवम अस्मत सहायास ते भविष्यन्ति परधानतः\nअर्थवर्गः सहामात्यॊ मत्संस्थॊ ऽदय महीपते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 130, + "shloka": 10, + "text": "स भवान पाण्डवान आशु विवासयितुम अर्हति\nमृदुनैवाभ्युपायेन नगरं वारणावतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 130, + "shloka": 11, + "text": "यदा परतिष्ठितं राज्यं मयि राजन भविष्यति\nतदा कुन्ती सहापत्या पुनर एष्यति भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 130, + "shloka": 12, + "text": "[धृ]\nदुर्यॊधन ममाप्य एतद धृदि संपरिवर्तते\nअभिप्रायस्य पापत्वान नैतत तु विवृणॊम्य अहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 130, + "shloka": 13, + "text": "न च भीष्मॊ न च दरॊणॊ न कषत्ता न च गौतमः\nविवास्यमानान कौन्तेयान अनुमंस्यन्ति कर्हि चित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 130, + "shloka": 14, + "text": "समा हि कौरवेयाणां वयम एते च पुत्रक\nनैते विषमम इच्छेयुर धर्मयुक्ता मनस्विनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 130, + "shloka": 15, + "text": "ते वयं कौरवेयाणाम एतेषां च महात्मनाम\nकथं न वध्यतां तात गच्छेम जगतस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 130, + "shloka": 16, + "text": "[दुर]\nमध्यस्थः सततं भीष्मॊ दरॊणपुत्रॊ मयि सथितः\nयतः पुत्रस ततॊ दरॊणॊ भविता नात्र सांशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 130, + "shloka": 17, + "text": "कृपः शारद्वतश चैव यत एते तरयस ततः\nदरॊणं च भागिनेयं च न स तयक्ष्यति कर्हि चित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 130, + "shloka": 18, + "text": "कषत्तार्थ बद्धस तव अस्माकं परच्छन्नं तु यतः परे\nन चैकः स समर्थॊ ऽसमान पाण्डवार्थे परबाधितुम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 130, + "shloka": 19, + "text": "स विश्रब्धः पाण्डुपुत्रान सह मात्रा विवासय\nवारणावतम अद्यैव नात्र दॊषॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 130, + "shloka": 20, + "text": "विनिद्र करणं घॊरं हृदि शल्यम इवार्पितम\nशॊकपावकम उद्भूतं कर्मणैतेन नाशय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 131, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततॊ दुर्यॊधनॊ राजा सर्वास ताः परकृतीः शनैः\nअर्थमानप्रदानाभ्यां संजहार सहानुजः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 131, + "shloka": 2, + "text": "धृतराष्ट्र परयुक्तास तु के चित कुशलमन्त्रिणः\nकथयां चक्रिरे रम्यं नगरं वारणावतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 131, + "shloka": 3, + "text": "अयं समाजः सुमहान रमणीयतमॊ भुवि\nउपस्थितः पशुपतेर नगरे वारणावते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 131, + "shloka": 4, + "text": "सर्वरत्नसमाकीर्णे पुंसां देशे मनॊरमे\nइत्य एवं धृतराष्ट्रस्य वचनाच चक्रिरे कथाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 131, + "shloka": 5, + "text": "कथ्यमाने तथा रम्ये नगरे वारणावते\nगमने पाण्डुपुत्राणां जज्ञे तत्र मतिर नृप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 131, + "shloka": 6, + "text": "यदा तव अमन्यत नृपॊ जातकौतूहला इति\nउवाचैनान अथ तदा पाण्डवान अम्बिका सुतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 131, + "shloka": 7, + "text": "ममेमे पुरुषा नित्यं कथयन्ति पुनः पुनः\nरमणीयतरं लॊके नगरं वारणावतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 131, + "shloka": 8, + "text": "ते तात यदि मन्यध्वम उत्सवं वारणावते\nसगणाः सानुयात्राश च विहरध्वं यथामराः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 131, + "shloka": 9, + "text": "बराह्मणेभ्यश च रत्नानि गायनेभ्यश च सर्वशः\nपरयच्छध्वं यथाकामं देवा इव सुवर्चसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 131, + "shloka": 10, + "text": "कं चित कालं विहृत्यैवम अनुभूय परां मुदम\nइदं वै हास्तिनपुरं सुखिनः पुनर एष्यथ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 131, + "shloka": 11, + "text": "धृतराष्ट्रस्य तं कामम अनुबुद्ध्वा युधिष्ठिरः\nआत्मनश चासहायत्वं तथेति परत्युवाच तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 131, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ भीष्मं महाप्राज्ञं विदुरं च महामतिम\nदरॊणं च बाह्लिकं चैव सॊमदत्तं च कौरवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 131, + "shloka": 13, + "text": "कृपम आचार्य पुत्रं च गान्धारीं च यशस्विनीम\nयुधिष्ठिरः शनैर दीनम उवाचेदं वचस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 131, + "shloka": 14, + "text": "रमणीये जनाकीर्णे नगरे वारणावते\nसगणास तात वत्स्यामॊ धृतराष्ट्रस्य शासनात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 131, + "shloka": 15, + "text": "परसन्नमनसः सर्वे पुण्या वाचॊ विमुञ्चत\nआशीर्भिर वर्धितान अस्मान न पापं परसहिष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 131, + "shloka": 16, + "text": "एवम उक्तास तु ते सर्वे पाण्डुपुत्रेण कौरवाः\nपरसन्नवदना भूत्वा ते ऽभयवर्तन्त पाण्डवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 131, + "shloka": 17, + "text": "सवस्त्य अस्तु वः पथि सदा भूतेभ्यश चैव सर्वशः\nमा च वॊ ऽसत्व अशुभं किं चित सर्वतः पाण्डुनन्दनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 131, + "shloka": 18, + "text": "ततः कृतस्वस्त्य अयना राज्यलाभाय पाण्डवाः\nकृत्वा सर्वाणि कार्याणि परययुर वारणावतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 132, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nएवम उक्तेषु राज्ञा तु पाण्डवेषु महात्मसु\nदुर्यॊधनः परं हर्षम आजगाम दुरात्मवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 132, + "shloka": 2, + "text": "स पुरॊचनम एकान्तम आनीय भरतर्षभ\nगृहीत्वा दक्षिणे पाणौ सचिवं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 132, + "shloka": 3, + "text": "ममेयं वसुसंपूर्णा पुरॊचन वसुंधरा\nयथेयं मम तद्वत ते स तां रक्षितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 132, + "shloka": 4, + "text": "न हि मे कश चिद अन्यॊ ऽसति वैश्वासिकतरस तवया\nसहायॊ येन संधाय मन्त्रयेयं यथा तवया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 132, + "shloka": 5, + "text": "संरक्ष तात मन्त्रं च सपत्नांश च ममॊद्धर\nनिपुणेनाभ्युपायेन यद बरवीमि तथा कुरु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 132, + "shloka": 6, + "text": "पाण्डवा धृतराष्ट्रेण परेषिता वारणावतम\nउत्सवे विहरिष्यन्ति धृतराष्ट्रस्य शासनात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 132, + "shloka": 7, + "text": "स तवं रासभ युक्तेन सयन्दनेनाशु गामिना\nवारणावतम अद्यैव यथा यासि तथा कुरु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 132, + "shloka": 8, + "text": "तत्र गत्वा चतुःशालं गृहं परमसंवृतम\nआयुधागारम आश्रित्य कारयेथा महाधनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 132, + "shloka": 9, + "text": "शणसर्जरसादीनि यानि दरव्याणि कानि चित\nआग्नेयान्य उत सन्तीह तानि सर्वाणि दापय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 132, + "shloka": 10, + "text": "सर्पिषा च सतैलेन लाक्षया चाप्य अनल्पया\nमृत्तिकां मिश्रयित्वा तवं लेपं कुड्येषु दापयेः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 132, + "shloka": 11, + "text": "शणान वंशं घृतं दारु यन्त्राणि विविधानि च\nतस्मिन वेश्मनि सर्वाणि निक्षिपेथाः समन्ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 132, + "shloka": 12, + "text": "यथा च तवं न शङ्केरन परीक्षन्तॊ ऽपि पाण्डवाः\nआग्नेयम इति तत कार्यम इति चान्ये च मानवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 132, + "shloka": 13, + "text": "वेश्मन्य एवं कृते तत्र कृत्वा तान परमार्चितान\nवासयेः पाण्डवेयांश च कुन्तीं च ससुहृज्जनाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 132, + "shloka": 14, + "text": "तत्रासनानि मुख्यानि यानानि शयनानि च\nविधातव्यानि पाण्डूनां यथा तुष्येत मे पिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 132, + "shloka": 15, + "text": "यथा रमेरन विश्रब्धा नगरे वारणावते\nतथा सर्वं विधातव्यं यावत कालस्य पर्ययः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 132, + "shloka": 16, + "text": "जञात्वा तु तान सुविश्वस्ताञ शयानान अकुतॊभयान\nअग्निस ततस तवया देयॊ दवारतस तस्य वेश्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 132, + "shloka": 17, + "text": "दग्धान एवं सवके गेहे दग्धा इति ततॊ जनाः\nजञातयॊ वा वदिष्यन्ति पाण्डवार्थाय कर्हि चित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 132, + "shloka": 18, + "text": "तत तथेति परतिज्ञाय कौरवाय पुरॊचनः\nपरायाद रासभ युक्तेन नगरं वारणावतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 132, + "shloka": 19, + "text": "स गत्वा तवरितॊ राजन दुर्यॊधन मते सथितः\nयथॊक्तं राजपुत्रेण सर्वं चक्रे पुरॊचनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nपाण्डवास तु रथान युक्त्वा सदश्वैर अनिलॊपमैः\nआरॊहमाणा भीष्मस्य पादौ जगृहुर आर्तवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 2, + "text": "राज्ञश च धृतराष्ट्रस्य दरॊणस्य च महात्मनः\nअन्येषां चैव वृद्धानां विदुरस्य कृपस्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 3, + "text": "एवं सर्वान कुरून वृद्धान अभिवाद्य यतव्रताः\nसमालिङ्ग्य समानांश च बलैश चाप्य अभिवादिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 4, + "text": "सर्वा मातॄस तथापृष्ट्वा कृत्वा चैव परदक्षिणम\nसर्वाः परकृतयश चैव परययुर वारणा वतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 5, + "text": "विदुरश च महाप्राज्ञस तथान्ये कुरुपुंगवाः\nपौराश च पुरुषव्याघ्रान अन्वयुः शॊककर्शिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 6, + "text": "तत्र केच चिद बरुवन्ति सम बराह्मणा निर्भयास तदा\nशॊचमानाः पाण्डुपुत्रान अतीव भरतर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 7, + "text": "विषमं पश्यते राजा सर्वथा तमसावृतः\nधृतराष्ट्रः सुदुर्बुद्धिर न च धर्मं परपश्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 8, + "text": "न हि पापम अपापात्मा रॊचयिष्यति पाण्डवः\nभीमॊ वा बलिनां शरेष्ठः कौन्तेयॊ वा धनंजयः\nकुत एव महाप्राज्ञौ माद्रीपुत्रौ करिष्यतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 9, + "text": "तद राज्यं पितृतः पराप्तं धृतराष्ट्रॊ न मृष्यते\nअधर्मम अखिलं किं नु भीष्मॊ ऽयम अनुमन्यते\nविवास्यमानान अस्थाने कौनेयान भरतर्षभान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 10, + "text": "पितेव हि नृपॊ ऽसमाकम अभूच छांतनवः पुरा\nविचित्रवीर्यॊ राजर्षिः पाण्डुश च कुरुनन्दनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 11, + "text": "स तस्मिन पुरुषव्याघ्रे दिष्ट भावं गते सति\nराजपुत्रान इमान बालान धृतराष्ट्रॊ न मृष्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 12, + "text": "वयम एतद अमृष्यन्तः सर्व एव पुरॊत्तमात\nगृहान विहाय गच्छामॊ यत्र याति युथिष्ठिरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 13, + "text": "तांस तथा वादिनः पौरान दुःखितान दुःखकर्शितः\nउवाच परमप्रीतॊ धर्मराजॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 14, + "text": "पिता मान्यॊ गुरुः शरेष्ठॊ यद आह पृथिवीपतिः\nअशङ्कमानैस तत कार्यम अस्माभिर इति नॊ वरतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 15, + "text": "भवन्तः सुहृदॊ ऽसमाकम अस्मान कृत्वा परदक्षिणम\nआशीर्भिर अभिनन्द्यास्मान निवर्तध्वं यथा गृहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 16, + "text": "यदा तु कार्यम अस्माकं भवद्भिर उपपत्स्यते\nतदा करिष्यथ मम परियाणि च हितानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 17, + "text": "ते तथेति परतिज्ञाय कृत्वा चैतान परदक्षिणम\nआशीर्भिर अभिनन्द्यैनाञ जग्मुर नगरम एव हि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 18, + "text": "पौरेषु तु निवृत्तेषु विदुरः सर्वधर्मवित\nबॊधयन पाण्डवश्रेष्ठम इदं वचनम अब्रवीत\nपराज्ञः पराज्ञं परलापज्ञः सम्यग धर्मार्थदर्शिवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 19, + "text": "विज्ञायेदं तथा कुर्याद आपदं निस्तरेद यथा\nअलॊहं निशितं शस्त्रं शरीरपरिकर्तनम\nयॊ वेत्ति न तम आघ्नन्ति परतिघातविदं दविषः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 20, + "text": "कक्षघ्नः शिशिरघ्नश च महाकक्षे बिलौकसः\nन दहेद इति चात्मानं यॊ रक्षति स जीवति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 21, + "text": "नाचक्षुर वेत्ति पन्थानं नाचक्षुर विन्दते दिशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 22, + "text": "नाधृतिर भूतिम आप्नॊति बुध्यस्वैवं परबॊधितः\nअनाप्तैर दत्तम आदत्ते नरः शस्त्रम अलॊहजम\nशवाविच छरणम आसाद्य परमुच्येत हुताशनात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 23, + "text": "चरन मार्गान विजानाति नक्षत्रैर विन्दते दिशः\nआत्मना चात्मनः पञ्च पीडयन नानुपीड्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 24, + "text": "अनुशिष्ट्वानुगत्वा च कृत्वा चैनां परदक्षिणम\nपाण्डवान अभ्यनुज्ञाय विदुरः परययौ गृहान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 25, + "text": "निवृत्ते विदुरे चैव भीष्मे पौरजने गृहान\nअजातशत्रुम आमन्त्र्य कुन्ती वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 26, + "text": "कषत्ता यद अब्रवीद वाक्यं जनमध्ये ऽबरुवन्न इव\nतवया च तत तथेत्य उक्तॊ जानीमॊ न च तद वयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 27, + "text": "यदि तच छक्यम अस्माभिः शरॊतुं न च सदॊषवत\nशरॊतुम इच्छामि तत सर्वं संवादं तव तस्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 28, + "text": "[य]\nविषाद अग्नेश च बॊद्धव्यम इति मां विदुरॊ ऽबरवीत\nपन्थाश च वॊ नाविदितः कश चित सयाद इति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 29, + "text": "जितेन्द्रियश च वसुधां पराप्स्यसीति च माब्रवीत\nविज्ञातम इति तत सर्वम इत्य उक्तॊ विदुरॊ मया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 133, + "shloka": 30, + "text": "[वै]\nअष्टमे ऽहनि रॊहिण्यां परयाताः फल्गुनस्य ते\nवारणावतम आसाद्य ददृशुर नागरं जनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 134, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततः सर्वाः परकृतयॊ नगराद वारणावतात\nसर्वमङ्गल संयुक्ता यथाशास्त्रम अतन्द्रिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 134, + "shloka": 2, + "text": "शरुत्वागतान पाण्डुपुत्रान नाना यानैः सहस्रशः\nअभिजग्मुर नरश्रेष्ठाञ शरुत्वैव परया मुदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 134, + "shloka": 3, + "text": "ते समासाद्य कौन्तेयान वारणावतका जनाः\nकृत्वा जयाशिषः सर्वे परिवार्यॊपतस्थिरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 134, + "shloka": 4, + "text": "तैर वृतः पुरुषव्याघ्रॊ धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nविबभौ देवसंकाशॊ वज्रपाणिर इवामरैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 134, + "shloka": 5, + "text": "सत्कृतास ते तु पौरैश च पौरान सत्कृत्य चानघाः\nअलंकृतं जनाकीर्णं विविशुर वारणावतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 134, + "shloka": 6, + "text": "ते परविश्य पुरं वीरास तूर्णं जग्मुर अथॊ गृहान\nबराह्मणानां महीपाल रतानां सवेषु कर्मसु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 134, + "shloka": 7, + "text": "नगराधिकृतानां च गृहाणि रथिनां तथा\nउपतस्थुर नरश्रेष्ठा वैश्यशूद्र गृहान अपि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 134, + "shloka": 8, + "text": "अर्चिताश च नरैः पौरैः पाण्डवा भरतर्षभाः\nजग्मुर आवसथं पश्चात पुरॊचन पुरस्कृताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 134, + "shloka": 9, + "text": "तेभ्यॊ भक्ष्यान्नपानानि शयनानि शुभानि च\nआसनानि च मुख्यानि परददौ स पुरॊचनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 134, + "shloka": 10, + "text": "तत्र ते सत्कृतास तेन सुमहार्ह परिच्छदाः\nउपास्यमानाः पुरुषैर ऊषुः पुरनिवासिभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 134, + "shloka": 11, + "text": "दशरात्रॊषितानां तु तत्र तेषां पुरॊचनः\nनिवेदयाम आस गृहं शिवाख्यम अशिवं तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 134, + "shloka": 12, + "text": "तत्र ते पुरुषव्याघ्रा विविशुः सपरिच्छदाः\nपुरॊचनस्य वचनात कैलासम इव गुह्यकाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 134, + "shloka": 13, + "text": "तत तव अगारम अभिप्रेक्ष्य सर्वधर्मविशारदः\nउवाचाग्नेयम इत्य एवं भीमसेनं युधिष्ठिरः\nजिघ्रन सॊम्य वसा गन्धं सर्पिर जतु विमिश्रितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 134, + "shloka": 14, + "text": "कृतं हि वयक्तम आग्नेयम इदं वेश्म परंतप\nशणसर्जरसं वयक्तम आनीतं गृहकर्मणि\nमुञ्ज बल्वज वंशादि दरव्यं सर्वं घृतॊक्षितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 134, + "shloka": 15, + "text": "शिल्पिभिः सुकृतं हय आप्तैर विनीतैर वेश्म कर्मणि\nविश्वस्तं माम अयं पापॊ दग्धकामः पुरॊचनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 134, + "shloka": 16, + "text": "इमां तु तां महाबुद्धिर विदुरॊ दृष्टवांस तदा\nइमां तु तां महाबुद्धिर विदुरॊ दृष्टवान पुरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 134, + "shloka": 17, + "text": "ते वयं बॊधितास तेन बुद्धवन्तॊ ऽशिवं गृहम\nआचार्यैः सुकृतं गूढैर दुर्यॊधन वशानुगैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 134, + "shloka": 18, + "text": "[भम]\nयद इदं गृहम आग्नेयं विहितं मन्यते भवान\nतत्रैव साधु गच्छामॊ यत्र पूर्वॊषिता वयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 134, + "shloka": 19, + "text": "[य]\nइह यत तैर निराकारैर वस्तव्यम इति रॊचये\nनष्टैर इव विचिन्वद्भिर गतिम इष्टां धरुवाम इतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 134, + "shloka": 20, + "text": "यदि विन्देत चाकारम अस्माकं हि पुरॊचनः\nशीघ्रकारी ततॊ भूत्वा परसह्यापि दहेत नः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 134, + "shloka": 21, + "text": "नायं बिभेत्य उपक्रॊशाद अधर्माद वा पुरॊचनः\nतथा हि वर्तते मन्दः सुयॊधन मते सथितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 134, + "shloka": 22, + "text": "अपि चेह परदग्धेषु भीष्मॊ ऽसमासु पितामहः\nकॊपं कुर्यात किमर्थं वा कौरवान कॊपयेत सः\nधर्म इत्य एव कुप्येत तथान्ये कुरुपुंगवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 134, + "shloka": 23, + "text": "वयं तु यदि दाहस्य बिभ्यतः परद्रवेम हि\nसपशैर नॊ घातयेत सार्वान राज्यलुब्धः सुयॊधनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 134, + "shloka": 24, + "text": "अपदस्थान पदे तिष्ठन्न अपक्षान पक्षसंस्थितः\nहीनकॊशान महाकॊशः परयॊगैर घातयेद धरुवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 134, + "shloka": 25, + "text": "तद अस्माभिर इमं पापं तं च पापं सुयॊधनम\nवञ्चयद्भिर निवस्तव्यं छन्नवासं कव चित कव चित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 134, + "shloka": 26, + "text": "ते वयं मृगया शीलाश चराम वसुधाम इमाम\nतथा नॊ विदिता मार्गा भविष्यन्ति पलायताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 134, + "shloka": 27, + "text": "भौमं च बिलम अद्यैव करवाम सुसंवृतम\nगूढॊच्छ्वसान न नस तत्र हुताशः संप्रधक्ष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 134, + "shloka": 28, + "text": "वसतॊ ऽतर यथा चास्मान न बुध्येत पुरॊचनः\nपौरॊ वापि जनः कश चित तथा कार्यम अतन्द्रितैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 135, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nविदुरस्य सुहृत कश चित खनकः कुशलः कव चित\nविविक्ते पाण्डवान राजन्न इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 135, + "shloka": 2, + "text": "परहितॊ विदुरेणास्मि खनकः कुशलॊ भृशम\nपाण्डवानां परियं कार्यम इति किं करवाणि वः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 135, + "shloka": 3, + "text": "परच्छन्नं विदुरेणॊक्तः शरेयस तवम इह पाण्डवान\nपरतिपादय विश्वासाद इति किं करवाणि वः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 135, + "shloka": 4, + "text": "कृष्णपक्षे चतुर्दश्यां रात्राव अस्य पुरॊचनः\nभवनस्य तव दवारि परदास्यति हुताशनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 135, + "shloka": 5, + "text": "मात्रा सह परदग्धव्याः पाण्डवाः पुरुषर्षभाः\nइति वयवसितं पार्थ धार्तराष्ट्रस्य मे शरुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 135, + "shloka": 6, + "text": "किं चिच च विदुरेणॊक्तॊ मलेच्छ वाचासि पाण्डव\nतवया च तत तथेत्य उक्तम एतद विश्वासकारणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 135, + "shloka": 7, + "text": "उवाच तं सत्यधृतिः कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nअभिजानामि सौम्य तवां सुहृदं विदुरस्य वै" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 135, + "shloka": 8, + "text": "शुचिम आप्तं परियं चैव सदा च दृढभक्तिकम\nन विद्यते कवेः किं चिद अभिज्ञानप्रयॊजनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 135, + "shloka": 9, + "text": "यथा नः स तथा नस तवं निर्विशेषा वयं तवयि\nभवतः सम यथा तस्य पालयास्मान यथा कविः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 135, + "shloka": 10, + "text": "इदं शरणम आग्नेयं मदर्थम इति मे मतिः\nपुरॊचनेन विहितं धार्तराष्ट्रस्य शासनात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 135, + "shloka": 11, + "text": "स पापः कॊशवांश चैव ससहायश च दुर्मतिः\nअस्मान अपि च दुष्टात्मा नित्यकालं परबाधते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 135, + "shloka": 12, + "text": "स भवान मॊक्षयत्व अस्मान यत्नेनास्माद धुताशनात\nअस्मास्व इह हि दग्धेषु सकामः सयात सुयॊधनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 135, + "shloka": 13, + "text": "समृद्धम आयुधागारम इदं तस्य दुरात्मनः\nवप्रान्ते निष्प्रतीकारम आश्लिष्येदं कृतं महत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 135, + "shloka": 14, + "text": "इदं तद अशुभं नूनं तस्य कर्म चिकीर्षितम\nपराग एव विदुरॊ वेद तेनास्मान अन्वबॊधयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 135, + "shloka": 15, + "text": "सेयम आपद अनुप्राप्ता कषत्ता यां दृष्टवान पुरा\nपुरॊचनस्याविदितान अस्मांस तवं विप्रमॊचय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 135, + "shloka": 16, + "text": "स तथेति परतिश्रुत्य खनकॊ यत्नम आस्थितः\nपरिखाम उत्किरन नाम चकार सुमहद बिलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 135, + "shloka": 17, + "text": "चक्रे च वेश्मनस तस्य मध्ये नातिमहन मुखम\nकपाटयुक्तम अज्ञातं समं भूम्या च भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 135, + "shloka": 18, + "text": "पुरॊचन भयाच चैव वयदधात संवृतं मुखम\nस तत्र च गृहद्वारि वसत्य अशुभ धीः सदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 135, + "shloka": 19, + "text": "तत्र ते सायुधाः सर्वे वसन्ति सम कषपां नृप\nदिवा चरन्ति मृगयां पाण्डवेया वनाद वनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 135, + "shloka": 20, + "text": "विश्वस्तवद अविश्वस्ता वञ्चयन्तः पुरॊचनम\nअतुष्टास तुष्टवद राजन्न ऊषुः परमदुःखिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 135, + "shloka": 21, + "text": "न चैनान अन्वबुध्यन्त नरा नगरवासिनः\nअन्यत्र विदुरामात्यात तस्मात खनक सत्तमात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 136, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतांस तु दृष्ट्वा सुमनसः परिसंवत्सरॊषितान\nविश्वस्तान इव संलक्ष्य हर्षं चक्रे पुरॊचनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 136, + "shloka": 2, + "text": "पुरॊचने तथा हृष्टे कौन्तेयॊ ऽथ युधिष्ठिरः\nभीमसेनार्जुनौ चैव यमौ चॊवाच धर्मवित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 136, + "shloka": 3, + "text": "अस्मान अयं सुविश्वस्तान वेत्ति पापः पुरॊचनः\nवञ्चितॊ ऽयं नृशंसात्मा कालं मन्ये पलायने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 136, + "shloka": 4, + "text": "आयुधागारम आदीप्य दग्ध्वा चैव पुरॊचनम\nषट पराणिनॊ निधायेह दरवामॊ ऽनभिलक्षिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 136, + "shloka": 5, + "text": "अथ दानापदेशेन कुन्ती बराह्मण भॊजनम\nचक्रे निशि महद राजन्न आजग्मुस तत्र यॊषितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 136, + "shloka": 6, + "text": "ता विहृत्य यथाकामं भुक्त्वा पीत्वा च भारत\nजग्मुर निशि गृहान एव समनुज्ञाप्य माधवीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 136, + "shloka": 7, + "text": "निषादी पञ्च पुत्रा तु तस्मिन भॊज्ये यदृच्छया\nअन्नार्थिनी समभ्यागात सपुत्रा कालचॊदिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 136, + "shloka": 8, + "text": "सा पीत्वा मदिरां मत्ता सपुत्रा मदविह्वला\nसह सर्वैः सुतै राजंस तस्मिन्न एव निवेशने\nसुष्वाप विगतज्ञाना मृतकल्पा नराधिप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 136, + "shloka": 9, + "text": "अथ परवाते तुमुले निशि सुप्ते जने विभॊ\nतद उपादीपयद भीमः शेते यत्र पुरॊचनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 136, + "shloka": 10, + "text": "ततः परतापः सुमहाञ शब्दश चैव विभावसॊः\nपरादुरासीत तदा तेन बुबुधे सजनव्रजः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 136, + "shloka": 11, + "text": "[पौराह]\nदुर्यॊधन परयुक्तेन पापेनाकृतबुद्धिना\nगृहम आत्मविनाशाय कारितं दाहितं च यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 136, + "shloka": 12, + "text": "अहॊ धिग धृतराष्ट्रस्य बुद्धिर नातिसमञ्जसी\nयः शुचीन पाण्डवान बालान दाहयाम आस मन्त्रिणा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 136, + "shloka": 13, + "text": "दिष्ट्या तव इदानीं पापात्मा दग्धॊ ऽयम अतिदुर्मतिः\nअनागसः सुविश्वस्तान यॊ ददाह नरॊत्तमान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 136, + "shloka": 14, + "text": "[वै]\nएवं ते विलपन्ति सम वारणावतका जनाः\nपरिवार्य गृहं तच च तस्थू रात्रौ समन्ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 136, + "shloka": 15, + "text": "पाण्डवाश चापि ते राजन मात्रा सह सुदुःखिताः\nबिलेन तेन निर्गत्य जग्मुर गूढम अलक्षिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 136, + "shloka": 16, + "text": "तेन निद्रॊपरॊधेन साध्वसेन च पाण्डवाः\nन शेकुः सहसा गन्तुं सह मात्रा परंतपाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 136, + "shloka": 17, + "text": "भीमसेनस तु राजेन्द्र भीमवेगपराक्रमः\nजगाम भरातॄन आदाय सर्वान मातरम एव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 136, + "shloka": 18, + "text": "सकन्धम आरॊप्य जननीं यमाव अङ्केन वीर्यवान\nपार्थौ गृहीत्वा पाणिभ्यां भरातरौ सुमहाबलौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 136, + "shloka": 19, + "text": "तरसा पादपान भञ्जन महीं पद्भ्यां विदारयन\nस जगामाशु तेजस्वी वातरंहा वृकॊदरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 137, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nअथ रात्र्यां वयतीतायाम अशॊषॊ नागरॊ जनः\nतत्राजगाम तवरितॊ दिदृक्षुः पाण्डुनन्दनान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 137, + "shloka": 2, + "text": "निर्वापयन्तॊ जवलनं ते जना ददृशुस ततः\nजातुषं तद्गृहं दग्धम अमात्यं च पुरॊचनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 137, + "shloka": 3, + "text": "नूनं दुर्यॊधनेनेदं विहितं पापकर्मणा\nपाण्डवानां विनाशाय इत्य एवं चुक्रुषुर जनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 137, + "shloka": 4, + "text": "विदिते धृतराष्ट्रस्य धार्तराष्ट्रॊ न संशयः\nदग्धवान पाण्डुदायादान न हय एनं परतिषिद्धवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 137, + "shloka": 5, + "text": "नूनं शांतनवॊ भीष्मॊ न धर्मम अनुवर्तते\nदरॊणश च विदुरश चैव कृपश चान्ये च कौरवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 137, + "shloka": 6, + "text": "ते वयं धृतराष्ट्रस्य परेषयामॊ दुरात्मनः\nसंवृत्तस ते परः कामः पाण्डवान दग्धवान असि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 137, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ वयपॊहमानास ते पाण्डवार्थे हुताशनम\nनिषादीं ददृशुर दग्धां पञ्च पुत्राम अनागसम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 137, + "shloka": 8, + "text": "खनकेन तु तेनैव वेश्म शॊधयता बिलम\nपांसुभिः परत्यपिहितं पुरुषैस तैर अलक्षितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 137, + "shloka": 9, + "text": "ततस ते परेषयाम आसुर धृतराष्ट्रस्य नागराः\nपाण्डवान अग्निना दग्धान अमात्यं च पुरॊचनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 137, + "shloka": 10, + "text": "शरुत्वा तु धृतराष्ट्रस तद राजा सुमहद अप्रियम\nविनाशं पाण्डुपुत्राणां विललाप सुदुःखितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 137, + "shloka": 11, + "text": "अद्य पाण्डुर मृतॊ राजा भराता मम सुदुर्लभः\nतेषु वीरेषु दग्धेषु मात्रा सह विशेषतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 137, + "shloka": 12, + "text": "गच्छन्तु पुरुषाः शीघ्रं नगरं वारणावतम\nसत्कारयन्तु तान वीरान कुन्ति राजसुतां च ताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 137, + "shloka": 13, + "text": "कारयन्तु च कुल्यानि शुभ्राणि च महान्ति च\nये च तत्र मृतास तेषां सुहृदॊ ऽरचन्तु तान अपि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 137, + "shloka": 14, + "text": "एवंगते मया शक्यं यद यत कारयितुं हितम\nपाण्डवानां च कुन्त्याश च तत सर्वं करियतां धनैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 137, + "shloka": 15, + "text": "एवम उक्त्वा ततश चक्रे जञातिभिः परिवारितः\nउदकं पाण्डुपुत्राणां धृतराष्ट्रॊ ऽमबिका सुतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 137, + "shloka": 16, + "text": "चुक्रुशुः कौरवाः सर्वे भृशं शॊकपरायणाः\nविदुरस तव अल्पशश चक्रे शॊकं वेद परं हि सः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 137, + "shloka": 17, + "text": "पाण्डवाश चापि निर्गत्य नगराद वारणावतात\nजवेन परययू राजन दक्षिणां दिशम आश्रिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 137, + "shloka": 18, + "text": "विज्ञाय निशि पन्थानं नक्षत्रैर दक्षिणामुखाः\nयतमाना वनं राजन गहनं परतिपेदिरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 137, + "shloka": 19, + "text": "ततः शरान्ताः पिपासार्ता निद्रान्धाः पाण्डुनन्दनाः\nपुनर ऊचुर महावीर्यं भीमसेनम इदं वचः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 137, + "shloka": 20, + "text": "इतः कष्टतरं किं नु यद वयं गहने वने\nदिशश च न परजानीमॊ गन्तुं चैव न शक्रुमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 137, + "shloka": 21, + "text": "तं च पापं न जानीमॊ यदि दग्धः पुरॊचनः\nकथं नु विप्रमुच्येम भयाद अस्माद अलक्षिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 137, + "shloka": 22, + "text": "पुनर अस्मान उपादाय तथैव वरज भारत\nतवं हि नॊ बलवान एकॊ यथा सततगस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 137, + "shloka": 23, + "text": "इत्य उक्तॊ धर्मराजेन भीमसेनॊ महाबलः\nआदाय कुन्तीं भरातॄंश च जगामाशु महाबलः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतेन विक्रमता तूर्णम ऊरुवेगसमीरितम\nपरववाव अनिलॊ राजञ शुचि शुक्रागमे यथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 2, + "text": "स मृद्नन पुष्पितांश चैव फलितांश च वनस्पतीन\nआरुजन दारु गुल्मांश च पथस तस्य समीपजान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 3, + "text": "तथा वृक्षान भञ्जमानॊ जगामामित विक्रमः\nतस्य वेगेन पाण्डूनां मूर्च्छेव समजायत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 4, + "text": "असकृच चापि संतीर्य दूरपारं भुजप्लवैः\nपथि परच्छन्नम आसेदुर धार्तराष्ट्र भयात तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 5, + "text": "कृच्छ्रेण मातरं तव एकां सुकुमारीं यशस्विनीम\nअवहत तत्र पृष्ठेन रॊधःसु विषमेषु च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 6, + "text": "आगमंस ते वनॊद्देशम अल्पमूलफलॊदकम\nकरूर पक्षिमृगं घॊरं सायाह्ने भरतर्षभाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 7, + "text": "घॊरा समभवत संध्या दारुणा मृगपक्षिणः\nअप्रकाशा दिशः सर्वा वातैर आसन्न अनार्तवैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 8, + "text": "ते शरमेण च कौरव्यास तृष्णया च परपीडिताः\nनाशक्नुवंस तदा गन्तुं निद्रया च परवृद्धया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ भीमॊ वनं घॊरं परविश्य विजनं महत\nनयग्रॊधं विपुलच छायं रमणीयम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 10, + "text": "तत्र निक्षिप्य तान सर्वान उवाच भरतर्षभः\nपानीयं मृगयामीह विश्रमध्वम इति परभॊ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 11, + "text": "एते रुवन्ति मधुरं सारसा जलचारिणः\nधरुवम अत्र जलस्थायॊ महान इति मतिर मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 12, + "text": "अनुज्ञातः स गच्छेति भरात्रा जयेष्ठेन भारत\nजगाम तत्र यत्र सम रुवन्ति जलचारिणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 13, + "text": "स तत्र पीत्वा पानीयं सनात्वा च भरतर्षभ\nउत्तरीयेण पानीयम आजहार तदा नृप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 14, + "text": "गव्यूति मात्राद आगत्य तवरितॊ मातरं परति\nस सुप्तां मातरं दृष्ट्वा भरातॄंश च वसुधातले\nभृशं दुःखपरीतात्मा विललाप वृकॊदरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 15, + "text": "शयनेषु परार्ध्येषु ये पुरा वारणावते\nनाधिजग्मुस तदा निद्रां ते ऽदय सुप्ता महीतले" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 16, + "text": "सवसारं वसुदेवस्य शत्रुसंघावमर्दिनः\nकुन्तिभॊजसुतां कुन्तीं सर्वलक्षणपूजिताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 17, + "text": "सनुषां विचित्रवीर्यस्य भार्यां पाण्डॊर महात्मनः\nपरासादशयनां नित्यं पुण्डरीकान्तर परभाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 18, + "text": "सुकुमारतरां सत्रीणां महार्हशयनॊचिताम\nशयानां पश्यताद्येह पृथिव्याम अतथॊचिताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 19, + "text": "धर्माद इन्द्राच च वायॊश च सुषुवे या सुतान इमान\nसेयं भूमौ परिश्रान्ता शेते हय अद्यातथॊचिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 20, + "text": "किं नु दुःखतरं शक्यं मया दरष्टुम अतः परम\nयॊ ऽहम अद्य नरव्याघ्रान सुप्तान पश्यामि भूतले" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 21, + "text": "तरिषु लॊकेषु यद राज्यं धर्मविद्यॊ ऽरहते नृपः\nसॊ ऽयं भूमौ परिश्रान्तः शेते पराकृतवत कथम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 22, + "text": "अयं नीलाम्बुदश्यामॊ नरेष्व अप्रतिमॊ भुवि\nशेते पराकृतवद भूमाव अतॊ दुःखतरं नु किम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 23, + "text": "अश्विनाव इव देवानां याव इमौ रूपसंपदा\nतौ पराकृतवद अद्येमौ परसुप्तौ धरणीतले" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 24, + "text": "जञातयॊ यस्य नैव सयुर विषमाः कुलपांसनाः\nस जीवेत सुसुखं लॊके गरामे दरुम इवैकजः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 25, + "text": "एकॊ वृक्षॊ हि यॊ गरामे भवेत पर्णफलान्वितः\nचैत्यॊ भवति निर्ज्ञातिर अर्चनीयः सुपूजितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 26, + "text": "येषां च बहवः शूरा जञातयॊ धर्मसंश्रिताः\nते जीवन्ति सुखं लॊके भवन्ति च निरामयाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 27, + "text": "बलवन्तः समृद्धार्था मित्र बान्धवनन्दनाः\nजीवन्त्य अन्यॊन्यम आश्रित्य दरुमाः काननजा इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 28, + "text": "वयं तु धृतराष्ट्रेण सपुत्रेण दुरात्मना\nविवासिता न दग्धाश च कथं चित तस्य शासनात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 29, + "text": "तस्मान मुक्ता वयं दाहाद इमं वृक्षम उपाश्रिताः\nकां दिशं परतिपत्स्यामः पराप्ताः कलेशम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 30, + "text": "नातिदूरे च नगरं वनाद अस्माद धि लक्षये\nजागर्तव्ये सवपन्तीमे हन्त जागर्म्य अहं सवयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 138, + "shloka": 31, + "text": "पास्यन्तीमे जलं पश्चात परतिबुद्धा जितक्लमाः\nइति भीमॊ वयवस्यैव जजागार सवयं तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतत्र तेषु शयानेषु हिडिम्बॊ नाम राक्षसः\nअविदूरे वनात तस्माच छाल वृक्षम उपाश्रितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 2, + "text": "करूरॊ मानुषमांसादॊ महावीर्यॊ महाबलः\nविरूपरूपः पिङ्गाक्षः करालॊ घॊरदर्शनः\nपिशितेप्सुः कषुधार्तस तान अपश्यत यदृच्छया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 3, + "text": "ऊर्ध्वाङ्गुलिः स कण्डूयन धुन्वन रूक्षाञ शिरॊरुहान\nजृम्भमाणॊ महावक्रः पुनः पुनर अवेक्ष्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 4, + "text": "दुष्टॊ मानुषमांसादॊ महाकायॊ महाबलः\nआघ्राय मानुषं गन्धं भगिनीम इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 5, + "text": "उपपन्नश चिरस्याद्य भक्षॊ मम मनःप्रियः\nसनेहस्रवान परस्रवति जिह्वा पर्येति मे मुखम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 6, + "text": "अष्टौ दंष्ट्राः सुतीक्ष्णाग्राश चिरस्यापात दुःसहाः\nदेहेषु मज्जयिष्यामि सनिग्धेषु पिशितेषु च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 7, + "text": "आक्रम्य मानुषं कण्ठम आच्छिद्य धमनीम अपि\nउष्णं नवं परपास्यामि फेनिलं रुधिरं बहु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 8, + "text": "गच्छ जानीहि के तव एते शेरते वनम आश्रिताः\nमानुषॊ बलवान गन्धॊ घराणं तर्पयतीव मे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 9, + "text": "हत्वैतान मानुषान सर्वान आनयस्व ममान्तिकम\nअस्मद विषयसुप्तेभ्यॊ नैतेभ्यॊ भयम अस्ति ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 10, + "text": "एषां मांसानि संस्कृत्य मानुषाणां यथेष्टतः\nभक्षयिष्याव सहितौ कुरु तूर्णं वचॊ मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 11, + "text": "भरातुर वचनम आज्ञाय तवरमाणेव राक्षसी\nजगाम तत्र यत्र सम पाण्डवा भरतर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 12, + "text": "ददर्श तत्र गत्वा सा पाण्डवान पृथया सह\nशयानान भीमसेनं च जाग्रतं तव अपराजितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 13, + "text": "दृष्ट्वैव भीमसेनं सा शालस्कन्धम इवॊद्गतम\nराक्षसी कामयाम आस रूपेणाप्रतिमं भुवि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 14, + "text": "अयं शयामॊ महाबाहुः सिंहस्कन्धॊ महाद्युतिः\nकम्बुग्रीवः पुष्कराक्षॊ भर्ता युक्तॊ भवेन मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 15, + "text": "नाहं भरातृवचॊ जातु कुर्यां करूरॊपसंहितम\nपतिस्नेहॊ ऽतिबलवान न तथा भरातृसौहृदम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 16, + "text": "मुहूर्तम इव तृप्तिश च भवेद भरातुर ममैव च\nहतैर एतैर अहत्वा तु मॊदिष्ये शाश्वतिः समाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 17, + "text": "सा कामरूपिणी रूपं कृत्वा मानुषम उत्तमम\nउपतस्थे महाबाहुं भीमसेनं शनैः शनैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 18, + "text": "विलज्जमानेव लता दिव्याभरणभूषिता\nसमितपूर्वम इदं वाक्यं भीमसेनम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 19, + "text": "कुतस तवम असि संप्राप्तः कश चासि पुरुषर्षभ\nक इमे शेरते चेह पुरुषा देवरूपिणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 20, + "text": "केयं च बृहती शयामा सुकुमारी तवानघ\nशेते वनम इदं पराप्य विश्वस्ता सवगृहे यथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 21, + "text": "नेदं जानाति गहनं वनं राक्षससेवितम\nवसति हय अत्र पापात्मा हिडिम्बॊ नाम राक्षसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 22, + "text": "तेनाहं परेषिता भरात्रा दुष्टभावेन रक्षसा\nबिभक्षयिषता मांसं युस्माकम अमरॊपम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 23, + "text": "साहं तवाम अभिसंप्रेक्ष्य देवगर्भसमप्रभम\nनान्यं भर्तारम इच्छामि सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 24, + "text": "एतद विज्ञाय धर्मज्ञ युक्तं मयि समाचर\nकामॊपहत चित्ताङ्गीं भजमानां भजस्व माम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 25, + "text": "तरास्ये ऽहं तवां महाबाहॊ राक्षसात पुरुषादकात\nवत्स्यावॊ गिरिदुर्गेषु भर्ता भव ममानघ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 26, + "text": "अन्तरिक्षचरा हय अस्मि कामतॊ विचरामि च\nअतुलाम आप्नुहि परीतिं तत्र तत्र मया सह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 27, + "text": "[भम]\nमातरं भरातरं जयेष्ठं कनिष्ठान अपरान इमान\nपरित्यजेत कॊ नव अद्य परभवन्न इव राक्षसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 28, + "text": "कॊ हि सुप्तान इमान भरातॄन दत्त्वा राक्षस भॊजनम\nमातरं च नरॊ गच्छेत कामार्त इव मद्विधः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 29, + "text": "[राक्स]\nयत ते परियं तत करिष्ये सर्वान एतान परबॊधय\nमॊक्षयिष्यामि वः कामं राक्षसात पुरुषादकात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 30, + "text": "[भम]\nसुखसुप्तान वने भरातॄन मातरं चैव राक्षसि\nन भयाद बॊधयिष्यामि भरातुस तव दुरात्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 31, + "text": "न हि मे राक्षसा भीरु सॊढुं शक्ताः पराक्रमम\nन मनुष्या न गन्धर्वा न यक्षाश चारुलॊचने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 139, + "shloka": 32, + "text": "गच्छ वा तिष्ठ वा भद्रे यद वापीच्छसि तत कुरु\nतं वा परेषय तन्व अङ्गि भरातरं पुरुषादकम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 140, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतां विदित्वा चिरगतां हिडिम्बॊ राक्षसेश्वरः\nअवतीर्य दरुमात तस्माद आजगामाथ पाण्डवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 140, + "shloka": 2, + "text": "लॊहिताक्षॊ महाबाहुर ऊर्ध्वकेशॊ महाबलः\nमेघसंघात वर्ष्मा च तीष्क्णदंष्ट्रॊज्ज्वलाननः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 140, + "shloka": 3, + "text": "तम आपतन्तं दृट्वैव तथा विकृतदर्शनम\nहिडिम्बॊवाच वित्रस्ता भीमसेनम इदं वचः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 140, + "shloka": 4, + "text": "आपतत्य एष दुष्टात्मा संक्रुद्धः पुरुषादकः\nतवाम अहं भरातृभिः सार्धं यद बरवीमि तथा कुरु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 140, + "shloka": 5, + "text": "अहं कामगमा वीर रक्षॊबलसमन्विता\nआरुहेमां मम शरॊणीं नेष्यामि तवां विहायसा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 140, + "shloka": 6, + "text": "परबॊधयैनान संसुप्तान मातरं च परंतप\nसर्वान एव गमिष्यामि गृहीत्वा वॊ विहायसा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 140, + "shloka": 7, + "text": "[भम]\nमा भैस तवं विपुलश्रॊणिनैष कश चिन मयि सथिते\nअहम एनं हनिष्यामि परेक्षन्त्यास ते सुमध्यमे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 140, + "shloka": 8, + "text": "नायं परतिबलॊ भीरु राक्षसापसदॊ मम\nसॊढुं युधि परिस्पन्दम अथ वा सर्वराक्षसाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 140, + "shloka": 9, + "text": "पश्य बाहू सुवृत्तौ मे हस्तिहस्तनिभाव इमौ\nऊरू परिघसंकाशौ संहतं चाप्य उरॊ मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 140, + "shloka": 10, + "text": "विक्रमं मे यथेन्द्रस्य साद्य दरक्ष्यसि शॊभने\nमावमंस्थाः पृथुश्रॊणिमत्वा माम इह मानुषम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 140, + "shloka": 11, + "text": "[हि]\nनावमन्ये नरव्याघ्र ताम अहं देवरूपिणम\nदृष्टापदानस तु मया मानुषेष्व एव राक्षसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 140, + "shloka": 12, + "text": "[वै]\nतथा संजल्पतस तस्य भीमसेनस्य भारत\nवाचः शुश्राव ताः करुद्धॊ राक्षसः पुरुषादकः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 140, + "shloka": 13, + "text": "अवेक्षमाणस तस्याश च हिडिम्बॊ मानुषं वपुः\nसरग्दाम पूरितशिखं समग्रेन्दु निभाननम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 140, + "shloka": 14, + "text": "सुभ्रू नासाक्षि केशान्तं सुकुमारनख तवचम\nसर्वाभरणसंयुक्तं सुसूक्ष्माम्बर वाससम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 140, + "shloka": 15, + "text": "तां तथा मानुषं रूपं बिभ्रतीं सुमनॊरहम\nपुंस्कामां शङ्कमानश च चुक्रॊध पुरुषादकः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 140, + "shloka": 16, + "text": "संक्रुद्धॊ राक्षसस तस्या भगिन्याः कुरुसत्तम\nउत्फाल्य विपुले नेत्रे ततस ताम इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 140, + "shloka": 17, + "text": "कॊ हि मे भॊक्तुकामस्या विघ्नं चरति दुर्मतिः\nन बिभेषि हिडिम्बे किं मत कॊपाद विप्रमॊहिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 140, + "shloka": 18, + "text": "धिक तवाम असति पुंस्कामे मम विप्रियकारिणि\nपूर्वेषां राक्षसेन्द्राणां सर्वेषाम अयशः करि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 140, + "shloka": 19, + "text": "यान इमान आश्रिताकार्षीर अप्रियं सुमहन मम\nएष तान अद्य वै सर्वान हनिष्यामि तवया सह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 140, + "shloka": 20, + "text": "एवम उक्त्वा हिडिम्बां स हिडिम्बॊ लॊहितेक्षणः\nवधायाभिपपातैनां दन्तैर दन्तान उपस्पृशन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 140, + "shloka": 21, + "text": "तम आपतन्तं संप्रेक्ष्य भीमः परहरतां वरः\nभर्त्सयाम आस तेजस्वी तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 141, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nभीमसेनस तु तं दृष्ट्वा राक्षसं परहसन्न इव\nभगिनीं परति संक्रुद्धम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 141, + "shloka": 2, + "text": "किं ते हिडिम्ब एतैर वा सुखसुप्तैः परबॊधितैः\nमाम आसादय दुर्बुद्धे तरसा तवं नराशन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 141, + "shloka": 3, + "text": "मय्य एव परहरैहि तवं न सत्रियं हन्तुम अर्हसि\nविशेषतॊ ऽनपकृते परेणापकृते सति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 141, + "shloka": 4, + "text": "न हीयं सववशा बाला कामयत्य अद्य माम इह\nचॊदितैषा हय अनङ्गेन शरीरान्तर चारिणा\nभगिनी तव दुर्बुद्धे राक्षसानां यशॊहर" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 141, + "shloka": 5, + "text": "तवन नियॊगेन चैवेयं रूपं मम समीक्ष्य च\nकामयत्य अद्य मां भीरुर नैषा दूषयते कुलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 141, + "shloka": 6, + "text": "अनङ्गेन कृते दॊषे नेमां तवम इह राक्षस\nमयि तिष्ठति दुष्टात्मन न सत्रियं हन्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 141, + "shloka": 7, + "text": "समागच्छ मया सार्धम एकेनैकॊ नराशन\nअहम एव नयिष्यामि तवाम अद्य यमसादनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 141, + "shloka": 8, + "text": "अद्य ते तलनिष्पिष्टं शिरॊ राक्षस दीर्यताम\nकुञ्जरस्येव पादेन विनिष्पिष्टं बलीयसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 141, + "shloka": 9, + "text": "अद्य गात्राणि करव्यादाः शयेना गॊमायवश च ते\nकर्षन्तु भुवि संहृष्टा निहतस्य मया मृधे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 141, + "shloka": 10, + "text": "कषणेनाद्य करिष्ये ऽहम इदं वनम अकण्टकम\nपुरस्ताद दूषितं नित्यं तवया भक्षयता नरान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 141, + "shloka": 11, + "text": "अद्य तवां भगिनी पापकृष्यमाणं मया भुवि\nदरक्षत्य अद्रिप्रतीकाशं सिंहेनेव महाद्विपम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 141, + "shloka": 12, + "text": "निराबाधास तवयि हते मया राक्षसपांसन\nवनम एतच चरिष्यन्ति पुरुषा वनचारिणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 141, + "shloka": 13, + "text": "[हि]\nगर्जितेन वृथा किं ते कत्थितेन च मानुष\nकृत्वैतत कर्मणा सर्वं कत्थेथा माचिरं कृथाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 141, + "shloka": 14, + "text": "बलिनं मन्यसे यच च आत्मानम अपराक्रमम\nजञास्यस्य अद्य समागम्य मयात्मानं बलाधिकम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 141, + "shloka": 15, + "text": "न तावद एतान हिंसिष्ये सवपन्त्व एते यथासुखम\nएष तवाम एव दुर्बुद्धे निहन्म्य अद्याप्रियं वदम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 141, + "shloka": 16, + "text": "पीत्वा तवासृग गात्रेभ्यस ततः पश्चाद इमान अपि\nहनिष्यामि ततः पश्चाद इमां विप्रियकारिणीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 141, + "shloka": 17, + "text": "[वै]\nएवम उक्त्वा ततॊ बाहुं परगृह्या पुरुषादकः\nअभ्यधावत संक्रुद्धॊ भीमसेनम अरिंदमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 141, + "shloka": 18, + "text": "तस्याभिपततस तूर्णं भीमॊ भीमपराक्रमः\nवेगेन परहृतं बाहुं निजग्राह हसन्न इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 141, + "shloka": 19, + "text": "निगृह्य तं बलाद भीमॊ विस्फुरन्तं चकर्ष ह\nतस्माद देशाद धनूंष्य अष्टौ सिंहः कषुद्रमृगं यथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 141, + "shloka": 20, + "text": "ततः स राक्षसः करुद्धः पाण्डवेन बलाद धृतः\nभीमसेनं समालिङ्ग्य वयनदद भैरवं रवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 141, + "shloka": 21, + "text": "पुनर भीमॊ बलाद एनं विचकर्ष महाबलः\nमा शब्दः सुखसुप्तानां भरातॄणां मे भवेद इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 141, + "shloka": 22, + "text": "अन्यॊन्यं तौ समासाद्य विचकर्षतुर ओजसा\nराक्षसॊ भीमसेनश च विक्रमं चक्रतुः परम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 141, + "shloka": 23, + "text": "बभञ्जतुर महावृक्षाँल लताश चाकर्षतुस ततः\nमत्ताव इव सुसंरब्धौ वारणौ षष्टिहायनौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 141, + "shloka": 24, + "text": "तयॊः शब्देन महता विबुद्धास ते नरर्षभाः\nसह मात्रा तु ददृशुर हिडिम्बाम अग्रतः सथिताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nपरबुद्धास ते हिडिम्बाया रूपं दृष्ट्वातिमानुषम\nविस्मिताः पुरुषा वयाघ्रा बभूवुः पृथया सह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 2, + "text": "ततः कुन्ती समीक्ष्यैनां विस्मिता रूपसंपदा\nउवाच मधुरं वाक्यं सान्त्वपूर्वम इदं शनैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 3, + "text": "कस्य तवं सुरगर्भाभे का चासि वरवर्णिनि\nकेन कार्येण सुश्रॊणि कुतश चागमनं तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 4, + "text": "यदि वास्य वनस्यासि देवता यदि वाप्सराः\nआचक्ष्व मम तत सर्वं किमर्थं चेह तिष्ठसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 5, + "text": "[हिडिम्बा]\nयद एतत पश्यसि वनं नीलमेघनिभं महत\nनिवासॊ राक्षसस्यैतद धिडिम्बस्य ममैव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 6, + "text": "तस्य मां राक्षसेन्द्रस्य भगिनीं विद्धि भामिनि\nभरात्रा संप्रेषिताम आर्ये तवां सपुत्रां जिघांसता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 7, + "text": "करूर बुद्धेर अहं तस्य वचनाद आगता इह\nअद्राक्षं हेमवर्णाभं तव पुत्रं महौजसम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ ऽहं सर्वभूतानां भावे विचरता शुभे\nचॊदिता तव पुत्रस्य मन्मथेन वशानुगा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ वृतॊ मया भर्ता तव पुत्रॊ महाबलः\nअपनेतुं च यतितॊ न चैव शकितॊ मया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 10, + "text": "चिरायमाणां मां जञात्वा ततः स पुरुषादकः\nसवयम एवागतॊ हन्तुम इमान सर्वांस तवात्मजान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 11, + "text": "स तेन मम कान्तेन तव पुत्रेण धीमता\nबलाद इतॊ विनिष्पिष्य वयपकृष्टॊ महात्मना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 12, + "text": "विकर्षन्तौ महावेगौ गर्जमानौ परस्परम\nपश्यध्वं युधि विक्रान्ताव एतौ तौ नरराक्षसौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 13, + "text": "[वै]\nतस्या शरुत्वैव वचनम उत्पपात युधिष्ठिरः\nअर्जुनॊ नकुलश चैव सहदेवश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 14, + "text": "तौ ते ददृशुर आसक्तौ विकर्षन्तौ परस्परम\nकाङ्क्षमाणौ जयं चैव सिंहाव इव रणॊत्कटौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 15, + "text": "ताव अन्यॊन्यं समाश्लिष्य विकर्षन्तौ परस्परम\nदावाग्निधूमसदृशं चक्रतुः पार्थिवं रजः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 16, + "text": "वसुधा रेणुसंवीतौ वसुधाधरसंनिभौ\nविभ्राजेतां यथा शैलौ नीहारेणाभिसंवृतौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 17, + "text": "राक्षसेन तथा भीमं कलिश्यमानं निरीक्ष्य तु\nउवाचेदं वचः पार्थः परहसञ शनकैर इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 18, + "text": "भीम मा भैर महाबाहॊ न तवां बुध्यामहे वयम\nसमेतं भीमरूपेण परसुप्ताः शरमकर्शिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 19, + "text": "साहाय्ये ऽसमि सथितः पार्थ यॊधयिष्यामि राक्षसम\nनकुलः सहदेवश च मातरं गॊपयिष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 20, + "text": "[भम]\nउदासीनॊ निरीक्षस्व न कार्यः संभ्रमस तवया\nन जात्व अयं पुनर जीवेन मद्बाह्वन्तरम आगतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 21, + "text": "[आर्ज]\nकिम अनेन चिरं भीम जीवता पापरक्षसा\nगन्तव्यं नचिरं सथातुम इह शक्यम अरिंदम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 22, + "text": "पुरा संरज्यते पराची पुरा संध्या परवर्तते\nरौद्रे मुहूर्ते रक्षांसि परबलानि भवन्ति च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 23, + "text": "तवरस्व भीम मा करीड जहि रक्षॊ विभीषणम\nपुरा विकुरुते मायां भुजयॊः सारम अर्पय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 24, + "text": "[वै]\nअर्जुनेनैवम उक्तस तु भीमॊ भीमस्य रक्षसः\nउत्क्षिप्याभ्रामयद देहं तूर्णं गुणशताधिकम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 25, + "text": "[भम]\nवृथा मांसैर वृथा पुष्टॊ वृथा वृद्धॊ वृथा मतिः\nवृथा मरणम अर्हस तवं वृथाद्य न भविष्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 26, + "text": "[आर्ज]\nअथ वा मन्यसे भारं तवम इमं राक्षसं युधि\nकरॊमि तव साहाय्यं शीघ्रम एव निहन्यताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 27, + "text": "अथ वाप्य अहम एवैनं हनिष्यामि वृकॊदर\nकृतकर्मा परिश्रान्तः साधु तावद उपारम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 28, + "text": "[वै]\nतस्य तद वचनं शरुत्वा भीमसेनॊ ऽतयमर्षणः\nनिष्पिष्यैनं बलाद भूमौ पशुमारम अमारयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 29, + "text": "स मार्यमाणॊ भीमेन ननाद विपुलं सवनम\nपूरयंस तद वनं सर्वं जलार्द्र इव दुन्दुभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 30, + "text": "भुजाभ्यां यॊक्त्रयित्वा तं बलवान पाण्डुनन्दनः\nमध्ये भङ्क्त्वा सबलवान हर्षयाम आस पाण्डवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 31, + "text": "हिडिम्बं निहतं दृष्ट्वा संहृष्टास ते तरस्विनः\nअपूजयन नरव्याघ्रं भीमसेनम अरिंदमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 32, + "text": "अभिपूज्य महात्मानं भीमं भीमपराक्रमम\nपुनर एवार्जुनॊ वाक्यम उवाचेदं वृकॊदरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 33, + "text": "नदूरे नगरं मन्ये वनाद अस्माद अहं परभॊ\nशीघ्रं गच्छाम भद्रं ते न नॊ विद्यात सुयॊधनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 142, + "shloka": 34, + "text": "ततः सर्वे तथेत्य उक्त्वा सह मात्रा परंतपाः\nपरययुः पुरुषव्याघ्रा हिडिम्बा चैव राक्षसी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 1, + "text": "[भम]\nसमरन्ति वैरं रक्षांसि मायाम आश्रित्य मॊहिनीम\nहिडिम्बे वरज पन्थानं तवं वै भरातृनिषेवितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 2, + "text": "[य]\nकरुद्धॊ ऽपि पुरुषव्याघ्र भीम मा सम सत्रियं वधीः\nशरीरगुप्त्याभ्यधिकं धर्मं गॊपय पाण्डव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 3, + "text": "वधाभिप्रायम आयान्तम अवधीस तवं महाबलम\nरक्षसस तस्या भगिनी किं नः करुद्धा करिष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 4, + "text": "[वै]\nहिडिम्बा तु ततः कुन्तीम अभिवाद्य कृताञ्जलिः\nयुधिष्ठिरं च कौन्तेयम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 5, + "text": "आर्ये जानासि यद दुःखम इह सत्रीणाम अनङ्गजम\nतद इदं माम अनुप्राप्तं भीमसेनकृतं शुभे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 6, + "text": "सॊढुं तत्परमं दुःखं मया कालप्रतीक्षया\nसॊ ऽयम अभ्यागतः कालॊ भविता मे सुखाय वै" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 7, + "text": "मया हय उत्सृज्य सुहृदः सवधर्मं सवजनं तथा\nवृतॊ ऽयं पुरुषव्याघ्रस तव पुत्रः पतिः शुभे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 8, + "text": "वरेणापि तथानेन तवया चापि यशस्विनि\nतथा बरुवन्ती हि तदा परत्याख्याता करियां परति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 9, + "text": "तवं मां मूढेति वा मत्वा भक्ता वानुगतेति वा\nभर्त्रानेन महाभागे संयॊजय सुतेन ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 10, + "text": "तम उपादाय गच्छेयं यथेष्टं देवरूपिणम\nपुनश चैवागमिष्यामि विश्रम्भं कुरु मे शुभे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 11, + "text": "अहं हि मनसा धयाता सर्वान नेष्यामि वः सदा\nवृजिने तारयिष्यामि दुर्गेषु च नरर्षभान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 12, + "text": "पृष्ठेन वॊ वहिष्यामि शीघ्रां गतिम अभीप्सतः\nयूयं परसादं कुरुत भीमसेनॊ भजेत माम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 13, + "text": "आपदस तरणे पराणान धारयेद येन येन हि\nसर्वम आदृत्य कर्तव्यं तद धर्मम अनुवर्तता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 14, + "text": "आपत्सु यॊ धारयति धरमं धर्मविद उत्तमः\nवयसनं हय एव धर्मस्य धर्मिणाम आपद उच्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 15, + "text": "पुण्यं पराणान धारयति पुण्यं पराणदम उच्यते\nयेन येनाचरेद धर्मं तस्मिन गर्हा न विद्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 16, + "text": "[य]\nएवम एतद यथात्थ तवं हिडिम्बे नात्र संशयः\nसथातव्यं तु तवया धर्मे यथा बरूयां सुमध्यमे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 17, + "text": "सनातं कृताह्निकं भद्रे कृतकौतुक मङ्गलम\nभीमसेनं भजेथास तवं पराग अस्तगमनाद रवेः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 18, + "text": "अहःसु विहरानेन यथाकामं मनॊजवा\nअयं तव आनयितव्यस ते भीमसेनः सदा निशि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 19, + "text": "[वै]\nतथेति तत परतिज्ञाय हिडिम्बा राक्षसी तदा\nभीमसेनम उपादाय ऊर्ध्वम आचक्रमे ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 20, + "text": "शैलशृङ्गेषु रम्येषु देवतायतनेषु च\nमृगपक्षिविघुष्टेषु रमणीयेषु सर्वदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 21, + "text": "कृत्वा च परमं रूपं सर्वाभरणभूषिता\nसंजल्पन्ती सुमधुरं रमयाम आस पाण्डवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 22, + "text": "तथैव वनदुर्गेषु पुष्पितद्रुमसानुषु\nसरःसु रमणीयेषु पद्मॊत्पलयुतेषु च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 23, + "text": "नदी दवीपप्रदेशेषु वैडूर्य सिकतासु च\nसुतीर्थ वनतॊयासु तथा गिरिनदीषु च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 24, + "text": "सगरस्य परदेशेषु मणिहेमचितेषु च\nपत्तनेषु च रम्येषु महाशालवनेषु च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 25, + "text": "देवारण्येषु पुण्येषु तथा पर्वतसानुषु\nगुह्यकानां निवासेषु तापसायतनेषु च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 26, + "text": "सर्वर्तुफलपुष्पेषु मानसेषु सरःसु च\nबिभ्रती परमं रूपं रमयाम आस पाण्डवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 27, + "text": "रमयन्ती तथा भीमं तत्र तत्र मनॊजवा\nपरजज्ञे राक्षसी पुत्रं भीमसेनान महाबलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 28, + "text": "विरूपाक्षं महावक्त्रं शङ्कुकर्णं विभीषणम\nभीमरूपं सुताम्रौष्ठं तीक्ष्णदंष्ट्रं महाबलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 29, + "text": "महेष्वासं महावीर्यं महासत्त्वं महाभुजम\nमहाजवं महाकायं महामायम अरिंदमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 30, + "text": "अमानुषां मानुषजं भीमवेगं महाबलम\nयः पिशाचान अतीवान्यान बभूवाति स मानुषान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 31, + "text": "बालॊ ऽपि यौवनं पराप्तॊ मानुषेषु विशां पते\nसर्वास्त्रेषु परं वीरः परकर्षम अगमद बली" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 32, + "text": "सद्यॊ हि गर्भं राक्षस्यॊ लभन्ते परसवन्ति च\nकामरूपधराश चैव भवन्ति बहुरूपिणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 33, + "text": "परणम्य विकचः पादाव अगृह्णात स पितुस तदा\nमातुश च परमेष्वासस तौ च नामास्य चक्रतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 34, + "text": "घटभासॊत्कच इति मातरं सॊ ऽभयभाषत\nअभवत तेन नामास्य घटॊत्कच इति सम ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 35, + "text": "अनुरक्तश च तान आसीत पाण्डवान स घटॊत्कचः\nतेषां च दयितॊ नित्यम आत्मभूतॊ बभूव सः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 36, + "text": "संवाससमयॊ जीर्ण इत्य अभाषत तं ततः\nहिडिम्बा समयं कृत्वा सवां गतिं परत्यपद्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 37, + "text": "कृत्यकाल उपस्थास्ये पितॄन इति घटॊत्कचः\nआमन्त्र्य राक्षसश्रेष्ठः परतस्थे चॊत्तरां दिशम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 143, + "shloka": 38, + "text": "स हि सृष्टॊ मघवता शक्तिहेतॊर महात्मना\nकर्णस्याप्रतिवीर्यस्य विनाशाय महात्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 144, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nते वनेन वनं वीरा घनन्तॊ मृगगणान बहून\nअपक्रम्य ययू राजंस तवरमाणा महारथाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 144, + "shloka": 2, + "text": "मत्स्यांस तरिगर्तान पाञ्चालान कीचकान अन्तरेण च\nरमणीयान वनॊद्देशान परेक्षमाणाः सरांसि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 144, + "shloka": 3, + "text": "जटाः कृत्वात्मनः सर्वे वल्कलाजिनवाससः\nसह कुन्त्या महात्मानॊ बिभ्रतस तापसं वपुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 144, + "shloka": 4, + "text": "कव चिद वहन्तॊ जननीं तवरमाणा महारथाः\nकव चिच छन्देन गच्छन्तस ते जग्मुः परसभं पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 144, + "shloka": 5, + "text": "बराह्मं वेदम अधीयाना वेदाङ्गानि च सार्वशः\nनीतिशास्त्रं च धार्मज्ञा ददृशुस ते पितामहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 144, + "shloka": 6, + "text": "ते ऽभिवाद्य महात्मानं कृष्णद्वैपायनं तदा\nतस्थुः पराञ्जलयः सर्वे सह मात्रा परंतपाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 144, + "shloka": 7, + "text": "[वयास]\nमयेदं मनसा पूर्वं विदितं भरतर्षभाः\nयथा सथितैर अधर्मेण धार्तराष्ट्रैर विवासिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 144, + "shloka": 8, + "text": "तद विदित्वास्मि संप्राप्तश चिकीर्षुः परमं हितम\nन विषादॊ ऽतर कर्तव्यः सर्वम एतत सुखाय वः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 144, + "shloka": 9, + "text": "समास ते चैव मे सर्वे यूयं चैव न संशयः\nदीनतॊ बालतश चैव सनेहं कुर्वन्ति बान्धवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 144, + "shloka": 10, + "text": "तस्माद अभ्यधिकः सनेहॊ युष्मासु मम सांप्रतम\nसनेहपूर्वं चिकीर्षामि हितं वस तन निबॊधत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 144, + "shloka": 11, + "text": "इदं नगरम अभ्याशे रमणीयं निरामयम\nवसतेह परतिच्छन्ना ममागमनकाङ्क्षिणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 144, + "shloka": 12, + "text": "[वै]\nएवं स तान समाश्वास्य वयासः पार्थान अरिंदमान\nएकचक्राम अभिगतः कुन्तीम आश्वासयत परभुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 144, + "shloka": 13, + "text": "जीवपुत्रि सुतस ते ऽयं धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nपृथिव्यां पार्थिवान सर्वान परशासिष्यति धर्मराट" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 144, + "shloka": 14, + "text": "धर्मेण जित्वा पृथिवीम अखिलां धर्मविद वशी\nभीमसेनार्जुन बलाद भॊक्ष्यत्य अयम असंशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 144, + "shloka": 15, + "text": "पुत्रास तव च माद्र्याश च सर्व एव महारथाः\nसवराष्ट्रे विहरिष्यन्ति सुखं सुमनसस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 144, + "shloka": 16, + "text": "यक्ष्यन्ति च नरव्याघ्रा विजित्य पृथिवीम इमाम\nराजसूयाश्वमेधाद्यैः करतुभिर भूरिदक्षिणैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 144, + "shloka": 17, + "text": "अनुगृह्य सुहृद्वर्गं धनेन च सुखेन च\nपितृपैतामहं राज्यम इह भॊक्ष्यन्ति ते सुताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 144, + "shloka": 18, + "text": "एवम उक्त्वा निवेश्यैनान बराह्मणस्य निवेशने\nअब्रवीत पार्थिवश्रेष्ठम ऋषिर दवैपायनस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 144, + "shloka": 19, + "text": "इह मां संप्रतीक्षध्वम आगमिष्याम्य अहं पुनः\nदेशकालौ विदित्वैव वेत्स्यध्वं परमां मुदम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 144, + "shloka": 20, + "text": "स तैः पराञ्जलिभिः सर्वैस तथेत्य उक्तॊ नराधिप\nजगाम भगवान वयासॊ यथाकामम ऋषिः परभुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nएकचक्रां गतास ते तु कुन्तीपुत्रा महारथाः\nअतः परं दविजश्रेष्ठ किम अकुर्वत पाण्डवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 2, + "text": "[वै]\nएकचक्रां गतास ते तु कुन्तीपुत्रा महारथाः\nऊषुर नातिचिरं कालं बराह्मणस्य निवेशने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 3, + "text": "रमणीयानि पश्यन्तॊ वनानि विविधानि च\nपार्थिवान अपि चॊद्देशान सरितश च सरांसि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 4, + "text": "चेरुर भैक्षं तदा ते तु सर्व एव विशां पते\nबभूवुर नागराणां च सवैर गुणैः परियदर्शनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 5, + "text": "निवेदयन्ति सम च ते भैक्षं कुन्त्याः सदा निशि\nतया विभक्तान भागांस ते भुञ्जते सम पृथक पृथक" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 6, + "text": "अर्धं ते भुञ्जते वीराः सह मात्रा परंतपाः\nअर्धं भैक्षस्य सर्वस्य भीमॊ भुङ्क्ते महाबलः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 7, + "text": "तथा तु तेषां वसतां तत्र राजन महात्मनाम\nअतिचक्राम सुमहान कालॊ ऽथ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 8, + "text": "ततः कदा चिद भैक्षाय गतास ते भरतर्षभाः\nसंगत्या भीमसेनस तु तत्रास्ते पृथया सह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 9, + "text": "अथार्तिजं महाशब्दं बराह्मणस्य निवेशने\nभृशम उत्पतितं घॊरं कुन्ती शुश्राव भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 10, + "text": "रॊरूयमाणांस तान सर्वान परिदेवयतश च सा\nकारुण्यात साधुभावाच च देवी राजन न चक्षमे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 11, + "text": "मथ्यमानेव दुःखेन हृदयेन पृथा ततः\nउवाच भीमं कल्याणी कृपान्वितम इदं वचः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 12, + "text": "वसामः सुसुखं पुत्र बराह्मणस्य निवेशने\nअज्ञाता धार्तराष्ट्राणां सत्कृता वीतमन्यवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 13, + "text": "सा चिन्तये सदा पुत्र बराह्मणस्यास्य किं नव अहम\nपरियं कुर्याम इति गृहे यत कुर्युर उषिताः सुखम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 14, + "text": "एतावान पुरुषस तात कृतं यस्मिन न नश्यति\nयावच च कुर्याद अन्यॊ ऽसय कुर्याद अभ्यधिकं ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 15, + "text": "तद इदं बराह्मणस्यास्य दुःखम आपतितं धरुवम\nतत्रास्या यदि साहाय्यं कुर्याम सुकृतं भवेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 16, + "text": "[भम]\nजञायताम अस्य यद दुःखं यतश चैव समुत्थितम\nविदिते वयवसिष्यामि यद्य अपि सयात सुदुष्करम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 17, + "text": "[वै]\nतथा हि कथयन्तौ तौ भूयः शुश्रुवतुः सवनम\nआर्तिजं तस्य विप्रस्य सभार्यस्य विशां पते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 18, + "text": "अन्तःपुरं ततस तस्य बराह्मणस्य महात्मनः\nविवेश कुन्ती तवरिता बद्धवत्सेव सौरभी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 19, + "text": "ततस तं बराह्मणं तत्र भार्यया च सुतेन च\nदुहित्रा चैव सहितं ददर्श विकृताननम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 20, + "text": "[बर]\nधिग इदं जीवितं लॊके ऽनल सारम अनर्थकम\nदुःखमूलं पराधीनं भृशम अप्रियभागि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 21, + "text": "जीविते परमं दुःखं जीविते परमॊ जवरः\nजीविते वर्तमानस्य दवन्द्वानाम आगमॊ धरुवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 22, + "text": "एकात्मापि हि धर्मार्थौ कामं च न निषेवते\nएतैश च विप्रयॊगॊ ऽपि दुःखं परमकं मतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 23, + "text": "आहुः के चित परं मॊक्षं स च नास्ति कथं चन\nअर्थप्राप्तौ च नरकः कृत्स्न एवॊपपद्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 24, + "text": "अर्थेप्सुता परं दुःखम अर्थप्राप्तौ ततॊ ऽधिकम\nजातस्नेहस्य चार्थेषु विप्रयॊगे महत्तरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 25, + "text": "न हि यॊगं परपश्यामि येन मुच्येयम आपदः\nपुत्रदारेण वा सार्धं पराद्रवेयाम अनामयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 26, + "text": "यतितं वै मया पूर्वं यथा तवं वेत्थ बराह्मणि\nयतः कषेमं ततॊ गन्तुं तवया तु मम न शरुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 27, + "text": "इह जाता विवृद्धास्मि पिता चेह ममेति च\nउक्तवत्य असि दुर्मेधे याच्यमाना मयासकृत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 28, + "text": "सवर्गतॊ हि पिता वृद्धस तथा माता चिरं तव\nबान्धवा भूतपूर्वाश च तत्र वासे तु का रतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 29, + "text": "सॊ ऽयं ते बन्धुकामाया अशृण्वन्त्या वचॊ मम\nबन्धुप्रणाशः संप्राप्तॊ भृशं दुःखकरॊ मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 30, + "text": "अथ वा मद विनाशॊ ऽयं न हि शक्ष्यामि कं चन\nपरित्यक्तुम अहं बन्धुं सवयं जीवन नृशंसवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 31, + "text": "सहधर्मचरीं दान्तां नित्यं मातृसमां मम\nसखायं विहितां देवैर नित्यं परमिकां गतिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 32, + "text": "मात्रा पित्रा च विहितां सदा गार्हस्थ्य भागिनीम\nवरयित्वा यथान्यायं मन्त्रवत परिणीय च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 33, + "text": "कुलीनां शीलसंपन्नाम अपत्यजननीं मम\nतवाम अहं जीवितस्यार्थे साध्वीम अनपकारिणीम\nपरित्यक्तुं न शक्ष्यामि भार्यां नित्यम अनुव्रताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 34, + "text": "कुत एव परित्यक्तुं सुतां शक्ष्याम्य अहं सवहम\nबालाम अप्राप्तवयसम अजातव्यञ्जनाकृतिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 35, + "text": "भर्तुर अर्थाय निक्षिप्तां नयासं धात्रा महात्मना\nयस्यां दौहित्रजाँल लॊकान आशंसे पितृभिः सह\nसवयम उत्पाद्य तां बालां कथम उत्स्रष्टुम उत्सहे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 36, + "text": "मन्यन्ते के चिद अधिकं सनेहं पुत्रे पितुर नराः\nकन्यायां नैव तु पुनर मम तुल्याव उभौ मतौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 37, + "text": "यस्मिँल लॊकाः परसूतिश च सथिता नित्यम अथॊ सुखम\nअपापां ताम अहं बालां कथम उत्स्रष्टुम उत्सहे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 38, + "text": "आत्मानम अपि चॊत्सृज्य तप्स्ये परेतवशं गतः\nतयक्ता हय एते मया वयक्तं नेह शक्ष्यन्ति जीवितुम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 39, + "text": "एषां चान्यतम तयागॊ नृशंसॊ गर्हितॊ बुधैः\nआत्मत्यागे कृते चेमे मरिष्यन्ति मया विना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 145, + "shloka": 40, + "text": "स कृच्छ्राम अहम आपन्नॊ न शक्तस तर्तुम आपदम\nअहॊ धिक कां गतिं तव अद्य गमिष्यामि सबान्धवः\nसर्वैः सह मृतं शरेयॊ न तु मे जीवितुं कषमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 1, + "text": "[बराह्मणी]\nन संतापस तवया कार्यः पराकृतेनेव कर्हि चित\nन हि संतापकालॊ ऽयं वैद्यस्य तव विद्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 2, + "text": "अवश्यं निधनं सर्वैर गन्तव्यम इह मानवैः\nअवश्य भाविन्य अर्थे वै संतापॊ नेह विद्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 3, + "text": "भार्या पुत्रॊ ऽथ दुहिता सर्वम आत्मार्थम इष्यते\nवयथां जहि सुबुद्ध्या तवं सवयं यास्यामि तत्र वै" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 4, + "text": "एतद धि परमं नार्याः कार्यं लॊके सनातनम\nपराणान अपि परित्यज्य यद भर्तृहितम आचरेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 5, + "text": "तच च तत्र कृतं कर्म तवापीह सुखावहम\nभवत्य अमुत्र चाक्षय्यं लॊके ऽसमिंश च यशः करम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 6, + "text": "एष चैव गुरुर धर्मॊ यं परवक्षाम्य अहं तव\nअर्थश च तव धर्मश च भूयान अत्र परदृश्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 7, + "text": "यदर्थम इष्यते भार्या पराप्तः सॊ ऽरथस तवया मयि\nकन्या चैव कुमारश च कृताहम अनृणा तवया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 8, + "text": "समर्थः पॊषणे चासि सुतयॊ रक्षणे तथा\nन तव अहं सुतयॊः शक्ता तथा रक्षणपॊषणे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 9, + "text": "मम हि तवद्विहीनायाः सर्वकामा न आपदः\nकथं सयातां सुतौ बालौ भवेयं च कथं तव अहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 10, + "text": "कथं हि विधवा नाथा बाल पुत्रा विना तवया\nमिथुनं जीवयिष्यामि सथिता साधु गते पथि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 11, + "text": "अहं कृतावलिप्तैश च परार्थ्यमानाम इमां सुताम\nअयुक्तैस तव संबन्धे कथं शक्ष्यामि रक्षितुम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 12, + "text": "उत्सृष्टम आमिषं भूमौ परार्थयन्ति यथा खगाः\nपरार्थयन्ति जनाः सर्वे वीर हीनां तथा सत्रियम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 13, + "text": "साहं विचाल्यमाना वै परार्थ्यमाना दुरात्मभिः\nसथातुं पथि न शक्ष्यामि सज्जनेष्टे दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 14, + "text": "कथं तव कुलस्यैकाम इमां बालाम असंस्कृताम\nपितृपैतामहे मार्गे नियॊक्तुम अहम उत्सहे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 15, + "text": "कथं शक्ष्यामि बाले ऽसमिन गुणान आधातुम ईप्षितान\nअनाथे सर्वतॊ लुप्ते यथा तवं धर्मदर्शिवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 16, + "text": "इमाम अपि च ते बालाम अनाथां परिभूय माम\nअनर्हाः परार्थयिष्यन्ति शूद्रा वेदश्रुतिं यथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 17, + "text": "तां चेद अहं न दित्सेयं तवद गुणैर उपबृंहिताम\nपरमथ्यैनां हरेयुस ते हविर धवाङ्क्षा इवाध्वरात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 18, + "text": "संप्रेक्षमाणा पुत्रं ते नानुरूपम इवात्मनः\nअनर्ह वशम आपन्नाम इमां चापि सुतां तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 19, + "text": "अवज्ञाता च लॊकस्य तथात्मानम अजानती\nअवलिप्तैर नरैर बरह्मन मरिष्यामि न संशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 20, + "text": "तौ विहीनौ मया बालौ तवया चैव ममात्मजौ\nविनश्येतां न संदेहॊ मत्स्याव इव जलक्षये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 21, + "text": "तरितयं सर्वथाप्य एवं विनशिष्यत्य असंशयम\nतवया विहीनं तस्मात तवं मां परित्यक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 22, + "text": "वयुष्टिर एषा परा सत्रीणां पूर्वं भर्तुः परा गतिः\nन तु बराह्मण पुत्राणां विषये परिवर्तितुम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 23, + "text": "परित्यक्तः सुतश चायं दुहितेयं तथा मया\nबन्धवाश च परित्यक्तास तवदर्थं जीवितं च मे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 24, + "text": "यज्ञैस तपॊभिर नियमैर दानैश च विविधैस तथा\nविशिष्यते सत्रिया भर्तुर नित्यं परियहिते सथितिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 25, + "text": "तद इदं यच चिकीर्षामि धर्म्यं परमसंमतम\nइष्टं चैव हितं चैव तव चैव कुलस्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 26, + "text": "इष्टानि चाप्य अपत्यानि दरव्याणि सुहृदः परियाः\nआपद धर्मविमॊक्षाय भार्या चापि सतां मतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 27, + "text": "एकतॊ वा कुलं कृत्स्नम आत्मा वा कुलवर्धन\nन समं सर्वम एवेति बुधानाम एष निश्चयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 28, + "text": "स कुरुष्व मया कार्यं तारयात्मानम आत्मना\nअनुजानीहि माम आर्य सुतौ मे परिरक्ष च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 29, + "text": "अवध्याः सत्रिय इत्य आहुर धर्मज्ञा धर्मनिश्चये\nधर्मज्ञान राक्षसान आहुर न हन्यात स च माम अपि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 30, + "text": "निःसंशयॊ वधः पुंसां सत्रीणां संशयितॊ वधः\nअतॊ माम एव धर्मज्ञ परस्थापयितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 31, + "text": "भुक्तं परियाण्य अवाप्तानि धर्मश च चरितॊ मया\nतवत परसूतिः परिया पराप्ता न मां तप्स्यत्य अजीवितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 32, + "text": "जातपुत्रा च वृद्धा च परियकामा च ते सदा\nसमीक्ष्यैतद अहं सर्वं वयवसायं करॊम्य अतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 33, + "text": "उत्सृज्यापि च माम आर्य वेत्स्यस्य अन्याम अपि सत्रियम\nततः परतिष्ठितॊ धर्मॊ भविष्यति पुनस तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 34, + "text": "न चाप्य अधर्मः कल्याण बहु पत्नीकता नृणाम\nसत्रीणाम अधर्मः सुमहान भर्तुः पूर्वस्य लङ्घने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 35, + "text": "एतत सर्वं समीक्ष्य तवम आत्मत्यागं च गर्हितम\nआत्मानं तारय मया कुलं चेमौ च दारकौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 146, + "shloka": 36, + "text": "[वै]\nएवम उक्तस तया भर्ता तां समालिङ्ग्य भारत\nमुमॊच बाष्पं शनकैः सभार्यॊ भृशदुःखितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 147, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतयॊर दुःखितयॊर वाक्यम अतिमात्रं निशम्य तत\nभृशं दुःखपरीताङ्गी कन्या ताव अभ्यभाषत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 147, + "shloka": 2, + "text": "किम इदं भृशदुःखार्तौ रॊरवीथॊ अनाथवत\nममापि शरूयतां किं चिच छरुत्वा च करियतां कषमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 147, + "shloka": 3, + "text": "धर्मतॊ ऽहं परित्याज्या युवयॊर नात्र संशयः\nतयक्तव्यां मां परित्यज्य तरातं सर्वं मयैकया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 147, + "shloka": 4, + "text": "इत्य अर्थम इष्यते ऽपत्यं तारयिष्यति माम इति\nतस्मिन्न उपस्थिते काले तरतं पलववन मया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 147, + "shloka": 5, + "text": "इह वा तारयेद दुर्गाद उत वा परेत्य तारयेत\nसर्वथा तारयेत पुत्रः पुत्र इत्य उच्यते बुधैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 147, + "shloka": 6, + "text": "आकाङ्क्षन्ते च दौहित्रान अपि नित्यं पितामहाः\nतान सवयं वै परित्रास्ये रक्षन्ती जीवितं पितुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 147, + "shloka": 7, + "text": "भराता च मम बालॊ ऽयं गते लॊकम अमुं तवयि\nअचिरेणैव कालेन विनश्येत न संशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 147, + "shloka": 8, + "text": "ताते ऽपि हि गते सवर्गे विनष्टे च ममानुजे\nपिण्डः पितॄणां वयुच्छिद्येत तत तेषाम अप्रियं भवेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 147, + "shloka": 9, + "text": "पित्रा तयक्ता तथा मात्रा भरात्रा चाहम असंशयम\nदुःखाद दुःखतरं पराप्य मरियेयम अतथॊचिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 147, + "shloka": 10, + "text": "तवयि तव अरॊगे निर्मुक्ते माता भराता च मे शिशुः\nसंतानश चैव पिण्डश च परतिष्ठास्यत्य असंशयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 147, + "shloka": 11, + "text": "आत्मा पुत्रः सखा भार्या कृच्छ्रं तु दुहिता किल\nस कृच्छ्रान मॊचयात्मानं मां च धर्मेण यॊजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 147, + "shloka": 12, + "text": "अनाथा कृपणा बाला यत्र कव चन गामिनी\nभविष्यामि तवया तात विहीना कृपणा बत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 147, + "shloka": 13, + "text": "अथ वाहं करिष्यामि कुलस्यास्य विमॊक्षणम\nफलसंस्था भविष्यामि कृत्वा कर्म सुदुष्करम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 147, + "shloka": 14, + "text": "अथ वा यास्यसे तत्र तयक्त्वा मां दविजसत्तम\nपीडिताहं भविष्यामि तद अवेक्षस्व माम अपि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 147, + "shloka": 15, + "text": "तद अस्मदर्थं धर्मार्थं परसवार्थं च सत्तम\nआत्मानं परिरक्षस्व तयक्तव्यां मां च संत्यज" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 147, + "shloka": 16, + "text": "अवश्य करणीये ऽरथे मां तवां कालॊ ऽतयगाद अयम\nतवया दत्तेन तॊयेन भविष्यन्ति हितं च मे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 147, + "shloka": 17, + "text": "किं नव अतः परमं दुःखं यद वयं सवर्गते तवयि\nयाचमानाः पराद अन्नं परिधावेमहि शववत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 147, + "shloka": 18, + "text": "तवयि तव अरॊगे निर्मुक्ते कलेशाद अस्मात सबान्धवे\nअमृते वसती लॊके भविष्यामि सुखान्विता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 147, + "shloka": 19, + "text": "एवं बहुविधं तस्या निशम्य परिदेवितम\nपिता माता च सा चैव कन्या पररुरुदुस तरयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 147, + "shloka": 20, + "text": "ततः पररुदितान सर्वान निशम्याथ सुतस तयॊः\nउत्फुल्लनयनॊ बालः कलम अव्यक्तम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 147, + "shloka": 21, + "text": "मा रॊदीस तात मा मातर मा सवसस तवम इति बरुवन\nपरहसन्न इव सर्वांस तान एकैकं सॊ ऽपसर्पति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 147, + "shloka": 22, + "text": "ततः स तृणम आदाय परहृष्टः पुनर अब्रवीत\nअनेन तं हनिष्यामि राक्षसं पुरुषादकम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 147, + "shloka": 23, + "text": "तथापि तेषां दुःखेन परीतानां निशम्य तत\nबालस्य वाक्यम अव्यक्तं हर्षः समभवन महान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 147, + "shloka": 24, + "text": "अयं काल इति जञात्वा कुन्ती समुपसृत्य तान\nगतासून अमृतेनेव जीवयन्तीदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 148, + "shloka": 1, + "text": "[कुन्ती]\nकुतॊ मूलम इदं दुःखं जञातुम इच्छामि तत्त्वतः\nविदित्वा अपकर्षेयं शक्यं चेद अपकर्षितुम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 148, + "shloka": 2, + "text": "[बराह्मण]\nउपपन्नं सताम एतद यद बरवीषि तपॊधने\nन तु दुःखम इदं शक्यं मानुषेण वयपॊहितुम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 148, + "shloka": 3, + "text": "समीपे नगरस्यास्य बकॊ वसति राक्षसः\nईशॊ जनपदस्यास्य पुरस्य च महाबलः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 148, + "shloka": 4, + "text": "पुष्टॊ मानुषमांसेन दुर्बुद्धिः पुरुषादकः\nरक्षत्य असुरराण नित्यम इमं जनपदं बली" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 148, + "shloka": 5, + "text": "नगरं चैव देशं च रक्षॊबलसमन्वितः\nतत कृते परचक्राच च भूतेभ्यश च न नॊ भयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 148, + "shloka": 6, + "text": "वेतनं तस्य विहितं शालिवाहस्य भॊजनम\nमहिषौ पुरुषश चैकॊ यस तद आदाय गच्छति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 148, + "shloka": 7, + "text": "एकैकश चैव पुरुषस तत परयच्छति भॊजनम\nस वारॊ बहुभिर वर्षैर भवत्य असुतरॊ नरैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 148, + "shloka": 8, + "text": "तद विमॊक्षाय ये चापि यतन्ते पुरुषाः कव चित\nसपुत्रदारांस तान हत्वा तद रक्षॊ भक्षयत्य उत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 148, + "shloka": 9, + "text": "वेत्रकीय गृहे राजा नायं नयम इहास्थितः\nअनामयं जनस्यास्य येन सयाद अद्य शाश्वतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 148, + "shloka": 10, + "text": "एतद अर्हा वयं नूनं वसामॊ दुर्बलस्य ये\nविषये नित्यम उद्विग्नाः कुराजानम उपाश्रिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 148, + "shloka": 11, + "text": "बराह्मणाः कस्य वक्तव्याः कस्य वा छन्द चारिणः\nगुणैर एते हि वास्यन्ते कामगाः पक्षिणॊ यथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 148, + "shloka": 12, + "text": "राजानं परथमं विन्देत ततॊ भार्यां ततॊ धनम\nतरयस्य संचये चास्य जञातीन पुत्रांश च धारयेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 148, + "shloka": 13, + "text": "विपरीतं मया चेदं तरयं सर्वम उपार्जितम\nत इमाम आपदं पराप्य भृशं तप्स्यामहे वयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 148, + "shloka": 14, + "text": "सॊ ऽयम अस्मान अनुप्राप्तॊ वारः कुलविनाशनः\nभॊजनं पुरुषश चैकः परदेयं वेतनं मया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 148, + "shloka": 15, + "text": "न च मे विद्यते वित्तं संक्रेतुं पुरुषं कव चित\nसुहृज्जनं परदातुं च न शक्ष्यामि कथं चन\nगतिं चापि न पश्यामि तस्मान मॊक्षाय रक्षसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 148, + "shloka": 16, + "text": "सॊ ऽहं दुःखार्णवे मग्नॊ महत्य असुतरे भृशम\nसहैवैतैर गमिष्यामि बान्धवैर अद्य राक्षसम\nततॊ नः सहितन कषुद्रः सर्वान एवॊपभॊक्ष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 149, + "shloka": 1, + "text": "[कुन्ती]\nन विषादस तवया कार्यॊ भयाद अस्मात कथं चन\nउपायः परिदृष्टॊ ऽतर तस्मान मॊक्षाय रक्षसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 149, + "shloka": 2, + "text": "एकस तव सुतॊ बालः कन्या चैका तपस्विनी\nन ते तयॊस तथा पत्न्या गमनं तत्र रॊचये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 149, + "shloka": 3, + "text": "मम पञ्च सुता बरह्मंस तेषाम एकॊ गमिष्यति\nतवदर्थं बलिम आदाय तस्य पापस्य रक्षसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 149, + "shloka": 4, + "text": "[बराह्मण]\nनाहम एतत करिष्यामि जीवितार्थी कथं चन\nबराह्मणस्यातिथेश चैव सवार्थे पराणैर वियॊजनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 149, + "shloka": 5, + "text": "न तव एतद अकुलीनासु नाधर्मिष्ठासु विद्यते\nयद बराह्मणार्थे विसृजेद आत्मानम अपि चात्मजम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 149, + "shloka": 6, + "text": "आत्मनस तु मया शरेयॊ बॊद्धव्यम इति रॊचये\nबरह्म वध्यात्म वध्या वा शरेय आत्मवधॊ मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 149, + "shloka": 7, + "text": "बरह्मवध्या परं पापं निष्कृतिर नात्र विद्यते\nअबुद्धिपूर्वं कृत्वापि शरेय आत्मवधॊ मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 149, + "shloka": 8, + "text": "न तव अहं वधम आकाङ्क्षे सवयम एवात्मनः शुभे\nपरैः कृते वधे पापं न किं चिन मयि विद्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 149, + "shloka": 9, + "text": "अभिसंधिकृते तस्मिन बराह्मणस्य वधे मया\nनिष्कृतिं न परपश्यामि नृशंसं कषुद्रम एव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 149, + "shloka": 10, + "text": "आगतस्य गृहे तयागस तथैव शरणार्थिनः\nयाचमानस्य च वधॊ नृशंसं परमं मतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 149, + "shloka": 11, + "text": "कुर्यान न निन्दितं कर्म न नृशंसं कदा चन\nइति पूर्वे महात्मान आपद धर्मविदॊ विदुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 149, + "shloka": 12, + "text": "शरेयांस तु सहदारस्य विनाशॊ ऽदय मम सवयम\nबराह्मणस्य वधं नाहम अनुमंस्ये कथं चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 149, + "shloka": 13, + "text": "[कुन्ती]\nममाप्य एषा मतिर बरह्मन विप्रा रक्ष्या इति सथिरा\nन चाप्य अनिष्टः पुत्रॊ मे यदि पुत्रशतं भवेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 149, + "shloka": 14, + "text": "न चासौ राक्षसः शक्तॊ मम पुत्र विनाशने\nवीर्यवान मन्त्रसिद्धश च तेजस्वी च सुतॊ मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 149, + "shloka": 15, + "text": "राक्षसाय च तत सर्वं परापयिष्यति भॊजनम\nमॊक्षयिष्यति चात्मानम इति मे निश्चिता मतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 149, + "shloka": 16, + "text": "समागताश च वीरेण दृष्टपूर्वाश च राक्षसाः\nबलवन्तॊ महाकाया निहताश चाप्य अनेकशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 149, + "shloka": 17, + "text": "न तव इदं केषु चिद बरह्मन वयाहर्तव्यं कथं चन\nविद्यार्थिनॊ हि मे पुत्रान विप्रकुर्युः कुतूहलात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 149, + "shloka": 18, + "text": "गुरुणा चाननुज्ञातॊ गराहयेद यं सुतॊ मम\nन स कुर्यात तया कार्यं विद्ययेति सतां मतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 149, + "shloka": 19, + "text": "[वै]\nएवम उक्तस तु पृथया स विप्रॊ भार्यया सह\nहृष्टः संपूजयाम आस तद वाक्यम अमृतॊपमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 149, + "shloka": 20, + "text": "ततः कुन्ती च विप्रश च सहिताव अनिलात्मजम\nतम अब्रूतां कुरुष्वेति स तथेत्य अब्रवीच च तौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 150, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nकरिष्य इति भीमेन परतिज्ञाते तु भारत\nआजग्मुस ते ततः सर्वे भैक्षम आदाय पाण्डवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 150, + "shloka": 2, + "text": "आकारेणैव तं जञात्वा पाण्डुपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nरहः समुपविश्यैकस ततः पप्रच्छ मातरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 150, + "shloka": 3, + "text": "किं चिकीर्षत्य अयं कर्म भीमॊ भीमपराक्रमः\nभवत्य अनुमते कच चिद अयं कर्तुम इहेच्छति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 150, + "shloka": 4, + "text": "[कु]\nममैव वचनाद एष करिष्यति परंतपः\nबराह्मणार्थे महत कृत्यं मॊष्काय नगरस्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 150, + "shloka": 5, + "text": "[य]\nकिम इदं साहसं तीक्ष्णं भवत्या दुष्कृतं कृतम\nपरित्यागं हि पुत्रस्य न परशंसन्ति साधवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 150, + "shloka": 6, + "text": "कथं परसुतस्यार्थे सवसुतं तयक्तुम इच्छसि\nलॊकवृत्ति विरुद्धं वै पुत्र तयागात कृतं तवया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 150, + "shloka": 7, + "text": "यस्य बाहू समाश्रित्य सुखं सर्वे सवपामहे\nराज्यं चापहृतं कषुद्रैर आजिहीर्षामहे पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 150, + "shloka": 8, + "text": "यस्य दुर्यॊधनॊ वीर्यं चिन्तयन्न अमितौजसः\nन शेते वसतीः सर्वा दुःखाच छकुनिना सह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 150, + "shloka": 9, + "text": "यस्य वीरस्य वीर्येण मुक्ता जतु गृहाद वयम\nअन्येभ्यश चैव पापेभ्यॊ निहतश च पुरॊचनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 150, + "shloka": 10, + "text": "यस्य वीर्यं समाश्रित्य वसु पूर्णां वसुंधराम\nइमां मन्यामहे पराप्तां निहत्य धृतराष्ट्रजान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 150, + "shloka": 11, + "text": "तस्य वयवसितस तयागॊ बुद्धिम आस्थाय कां तवया\nकच चिन न दुःखैर बुद्धिस ते विप्लुता गतचेतसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 150, + "shloka": 12, + "text": "[कु]\nयुधिष्ठिर न संतापः कार्यः परति वृकॊदरम\nन चायं बुद्धिदौर्बल्याद वयवसायः कृतॊ मया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 150, + "shloka": 13, + "text": "इह विप्रस्य भवने वयं पुत्र सुखॊषिताः\nतस्य परतिक्रिया तात मयेयं परसमीक्षिता\nएतावान एव पुरुषः कृतं यस्मिन न नश्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 150, + "shloka": 14, + "text": "दृष्ट्वा भीष्मस्य विक्रान्तं तदा जतु गृहे महत\nहिडिम्बस्य वधाच चैव विश्वासॊ मे वृकॊदरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 150, + "shloka": 15, + "text": "बाह्वॊर बलं हि भीमस्य नागायुत समं महत\nयेन यूयं गजप्रख्या निर्व्यूढा वारणावतात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 150, + "shloka": 16, + "text": "वृकॊदर बलॊ नान्यॊ न भूतॊ न भविष्यति\nयॊ ऽभयुदीयाद युधि शरेष्ठम अपि वज्रधरं सवयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 150, + "shloka": 17, + "text": "जातमात्रः पुरा चैष ममाङ्कात पतितॊ गिरौ\nशरीरगौरवात तस्य शिला गात्रैर विचूर्णिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 150, + "shloka": 18, + "text": "तद अहं परज्ञया समृत्वा बलं भीमस्य पाण्डव\nपरतीकारं च विप्रस्य ततः कृतवती मतिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 150, + "shloka": 19, + "text": "नेदं लॊभान न चाज्ञानान न च मॊहाद विनिश्चितम\nबुद्धिपूर्वं तु धर्मस्य वयवसायः कृतॊ मया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 150, + "shloka": 20, + "text": "अर्थौ दवाव अपि निष्पन्नौ युधिष्ठिर भविष्यतः\nपरतीकारश च वासस्य धर्मश च चरितॊ महान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 150, + "shloka": 21, + "text": "यॊ बराह्मणस्य साहाय्यं कुर्याद अर्थेषु कर्हि चित\nकषत्रियः स शुभाँल लॊकान पराप्नुयाद इति मे शरुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 150, + "shloka": 22, + "text": "कषत्रियः कषत्रियस्यैव कुर्वाणॊ वधमॊक्षणम\nविपुलां कीर्तिम आप्नॊति लॊके ऽसमिंश च परत्र च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 150, + "shloka": 23, + "text": "वैश्यस्यैव तु साहाय्यं कुर्वाणः कषत्रियॊ युधि\nस सर्वेष्व अपि लॊकेषु परजा रञ्जयते धरुवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 150, + "shloka": 24, + "text": "शूद्रं तु मॊक्षयन राजा शरणार्थिनम आगतम\nपराप्नॊतीह कुले जन्म सद्रव्ये राजसत्कृते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 150, + "shloka": 25, + "text": "एवं स भवगान वयासः पुरा कौरवनन्दन\nपरॊवाच सुतरां पराज्ञस तस्माद एतच चिकीर्षितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 150, + "shloka": 26, + "text": "[य]\nउपपन्नम इदं मातस तवया यद बुद्धिपूर्वकम\nआर्तस्य बराह्मणस्यैवम अनुक्रॊशाद इदं कृतम\nधरुवम एष्यति भीमॊ ऽयं निहत्य पुरुषादकम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 150, + "shloka": 27, + "text": "यथा तव इदं न विन्देयुर नरा नगरवासिनः\nतथायं बराह्मणॊ वाच्यः परिग्राह्यश च यत्नतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 151, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततॊ रात्र्यां वयतीतायाम अन्नम आदाय पाण्डवः\nभीमसेनॊ ययौ तत्र यत्रासौ पुरुषादकः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 151, + "shloka": 2, + "text": "आसाद्य तु वनं तस्य रक्षसः पाण्डवॊ बली\nआजुहाव ततॊ नाम्ना तदन्नम उपयॊजयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 151, + "shloka": 3, + "text": "ततः स राक्षसः शरुत्वा भीमसेनस्य तद वचः\nआजगाम सुसंक्रुद्धॊ यत्र भीमॊ वयवस्थितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 151, + "shloka": 4, + "text": "महाकायॊ महावेगॊ दारयन्न इव मेदिनीम\nतरिशिखां भृकुटिं कृत्वा संदश्य दशनच छदम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 151, + "shloka": 5, + "text": "भुञ्जानम अन्नं तं दृष्ट्वा भीमसेनं स राक्षसः\nविवृत्य नयने करुद्ध इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 151, + "shloka": 6, + "text": "कॊ ऽयम अन्नम इदं भुङ्क्ते मदर्थम उपकल्पितम\nपश्यतॊ मम दुर्बुद्धिर यियासुर यमसादनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 151, + "shloka": 7, + "text": "भीमसेनस तु तच छरुत्वा परहसन्न इव भारत\nराक्षसं तम अनादृत्य भुङ्क्त एव पराङ्मुखः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 151, + "shloka": 8, + "text": "ततः स भैरवं कृत्वा समुद्यम्य कराव उभौ\nअभ्यद्रवद भीमसेनं जिघांसुः पुरुषादकः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 151, + "shloka": 9, + "text": "तथापि परिभूयैनं नेक्षमाणॊ वृकॊदरः\nराक्षसं भुङ्क्त एवान्नं पाण्डवः परवीरहा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 151, + "shloka": 10, + "text": "अमर्षेण तु संपूर्णः कुन्तीपुत्रस्य राक्षसः\nजघान पृष्ठं पाणिभ्यांम उभाभ्यां पृष्ठतः सथितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 151, + "shloka": 11, + "text": "तथा बलवता भीमः पाणिभ्यां भृशम आहतः\nनैवावलॊकयाम आस राक्षसं भुङ्क्त एव सः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 151, + "shloka": 12, + "text": "ततः स भूयः संक्रुद्धॊ वृक्षम आदाय राक्षसः\nताडयिष्यंस तदा भीमं पुनर अभ्यद्रवद बली" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 151, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ भीमः शनैर भुक्त्वा तदन्नं पुरुषर्षभः\nवार्य उपस्पृश्य संहृष्टस तस्थौ युधि महाबलः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 151, + "shloka": 14, + "text": "कषिप्तं करुद्धेन तं वृक्षं परतिजग्राह वीर्यवान\nसव्येन पाणिना भीमः परहसन्न इव भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 151, + "shloka": 15, + "text": "ततः स पुनर उद्यम्य वृक्षान बहुविधान बली\nपराहिणॊद भीमसेनाय तस्मै भीमश च पाण्डवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 151, + "shloka": 16, + "text": "तद वृक्षयुद्धम अभवन महीरुह विनाशनम\nघॊररूपं महाराज बकपाण्डवयॊर महत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 151, + "shloka": 17, + "text": "नाम विश्राव्य तु बकः समभिद्रुत्य पाण्डवम\nभुजाभ्यां परिजग्राह भीमसेनं महाबलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 151, + "shloka": 18, + "text": "भीमसेनॊ ऽपि तद रक्षः परिरभ्य महाभुजः\nविस्फुरन्तं महावेगं विचकर्ष बलाद बली" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 151, + "shloka": 19, + "text": "स कृष्यमाणॊ भीमेन कर्षमाणश च पाण्डवम\nसमयुज्यत तीव्रेण शरमेण पुरुषादकः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 151, + "shloka": 20, + "text": "तयॊर वेगेन महता पृथिवीसमकम्पत\nपादपांश च महाकायांश चूर्णयाम आसतुस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 151, + "shloka": 21, + "text": "हीयमानं तु तद रक्षः समीक्ष्य भरतर्षभ\nनिष्पिष्य भूमौ पाणिभ्यां समाजघ्ने वृकॊदरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 151, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ ऽसय जानुना पृष्ठम अवपीड्य बलाद इव\nबाहुना परिजग्राह दक्षिणेन शिरॊधराम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 151, + "shloka": 23, + "text": "सव्येन च कटी देशे गृह्य वाससि पाण्डवः\nतद रक्षॊ दविगुणं चक्रे नदन्तं भैरवान रवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 151, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ ऽसय रुधिरं वक्त्रात परादुरासीद विशां पते\nभज्यमानस्य भीमेन तस्य घॊरस्य रक्षसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 152, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतेन शब्देन वित्रस्तॊ जनस तस्याथ रक्षसः\nनिष्पपात गृहाद राजन सहैव परिचारिभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 152, + "shloka": 2, + "text": "तान भीतान विगतज्ञानान भीमः परहरतां वरः\nसान्त्वयाम आस बलवान समये च नयवेशयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 152, + "shloka": 3, + "text": "न हिंस्या मानुषा भूयॊ युष्माभिर इह कर्हि चित\nहिंसतां हि वधः शीघ्रम एवम एव भवेद इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 152, + "shloka": 4, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा तानि रक्षांसि भारत\nएवम अस्त्व इति तं पराहुर जगृहुः समयं च तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 152, + "shloka": 5, + "text": "ततः परभृति रक्षांसि तत्र सौम्यानि भारत\nनगरे परत्यदृश्यन्त नरैर नगरवासिभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 152, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ भिमस तम आदाय गतासुं पुरुषादकम\nदवारदेशे विनिक्षिप्य जगामानुपलक्षितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 152, + "shloka": 7, + "text": "ततः स भीमस तं हत्वा गत्वा बराह्मण वेश्म तत\nआचचक्षे यथावृत्तं राज्ञः सर्वम अशेषतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 152, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ नरा विनिष्क्रान्ता नगरात काल्यम एव तु\nददृशुर निहतं भूमौ राक्षसं रुधिरॊक्षितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 152, + "shloka": 9, + "text": "तम अद्रिकूटसदृशं विनिकीर्णं भयावहम\nएकचक्रां ततॊ गत्वा परवृत्तिं परददुः परे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 152, + "shloka": 10, + "text": "ततः सहस्रशॊ राजन नरा नगरवासिनः\nतत्राजग्मुर बकं दरष्टुं सस्त्री वृद्धकुमारकाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 152, + "shloka": 11, + "text": "ततस ते विस्मिताः सर्वे कर्म दृष्ट्वातिमानुषम\nदैवतान्य अर्चयां चक्रुः सर्व एव विशां पते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 152, + "shloka": 12, + "text": "ततः परगणयाम आसुः कस्य वारॊ ऽदय भॊजने\nजञात्वा चागम्य तं विप्रं पप्रच्छुः सर्व एत तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 152, + "shloka": 13, + "text": "एवं पृष्टस तु बहुशॊ रक्षमाणश च पाण्डवान\nउवाच नागरान सर्वान इदं विप्रर्षभस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 152, + "shloka": 14, + "text": "आज्ञापितं माम अशने रुदन्तं सह बन्धुभिः\nददर्श बराह्मणः कश चिन मन्त्रसिद्धॊ महाबलः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 152, + "shloka": 15, + "text": "परिपृच्छ्य स मां पूर्वं परिक्लेशं पुरस्य च\nअब्रवीद बराह्मणश्रेष्ठ आश्वास्य परहसन्न इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 152, + "shloka": 16, + "text": "परापयिष्याम्य अहं तस्मै इदम अन्नं दुरात्मने\nमन्निमित्तं भयं चापि न कार्यम इति वीर्यवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 152, + "shloka": 17, + "text": "स तदन्नम उपादाय गतॊ बकवनं परति\nतेन नूनं भवेद एतत कर्म लॊकहितं कृतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 152, + "shloka": 18, + "text": "ततस ते बराह्मणाः सर्वे कषत्रियाश च सुविस्मिताः\nवैश्याः शूद्राश च मुदिताश चक्रुर बरह्म महं तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 152, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ जानपदाः सर्वे आजग्मुर नगरं परति\nतद अद्भुततमं दरष्टुं पार्थास तत्रैव चावसन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 153, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nते तथा पुरुषव्याघ्रा निहत्य बकराक्षसम\nअत ऊर्ध्वं ततॊ बरह्मन किम अकुर्वत पाण्डवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 153, + "shloka": 2, + "text": "[वै]\nतत्रैव नयवसन राजन निहत्य बकराक्षसम\nअधीयानाः परं बरह्म बराह्मणस्य निवेशने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 153, + "shloka": 3, + "text": "ततः कतिपयाहस्य बराह्मणः संशितव्रतः\nपरतिश्रयार्थं तद वेश्म बराह्मणस्याजगाम ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 153, + "shloka": 4, + "text": "स सम्यक पूजयित्वा तं विद्वान विप्रर्षभस तदा\nददौ परतिश्रयं तस्मै सदा सर्वातिथि वरती" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 153, + "shloka": 5, + "text": "ततस ते पाण्डवाः सर्वे सह कुन्त्या नरर्षभाः\nउपासां चक्रिरे विप्रं कथयानं कथास तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 153, + "shloka": 6, + "text": "कथयाम आस देशान स तीर्थानि विविधानि च\nराज्ञां च विविधाश चर्याः पुराणि विविधानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 153, + "shloka": 7, + "text": "स तत्राकथयद विप्रः कथान्ते जनमेजय\nपाञ्चालेष्व अद्भुताकारं याज्ञसेन्याः सवयंवरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 153, + "shloka": 8, + "text": "धृष्टद्युम्नस्य चॊत्पत्तिम उत्पत्तिं च शिखण्डिनः\nअयॊनिजत्वं कृष्णाया दरुपदस्य महामखे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 153, + "shloka": 9, + "text": "तद अद्भुततमं शरुत्वा लॊके तस्य महात्मनः\nविस्तरेणैव पप्रच्छुः कथां तां पुरुषर्षभाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 153, + "shloka": 10, + "text": "कथं दरुपदपुत्रस्य धृष्टद्युम्नस्य पावकात\nवेदिमध्याच च कृष्णायाः संभवः कथम अद्भुतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 153, + "shloka": 11, + "text": "कथं दरॊणान महेष्वासात सर्वाण्य अस्त्राण्य अशिक्षत\nकथं परियसखायौ तौ भिन्नौ कस्य कृतेन च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 153, + "shloka": 12, + "text": "एवं तैश चॊदितॊ राजन स विप्रः पुरुषर्षभैः\nकथयाम आस तत सर्वं दरौपदी संभवं तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 154, + "shloka": 1, + "text": "[बराह्मण]\nगङ्गा दवारं परति महान बभूवर्षिर महातपाः\nभरद्वाजॊ महाप्राज्ञः सततं संशितव्रतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 154, + "shloka": 2, + "text": "सॊ ऽभिषेक्तुं गतॊ गङ्गां पूर्वम एवागतां सतीम\nददर्शाप्सरसं तत्र घृताचीम आप्लुताम ऋषिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 154, + "shloka": 3, + "text": "तस्या वायुर नदीतीरे वसनं वयहरत तदा\nअपकृष्टाम्बरां दृष्ट्वा ताम ऋषिश चकमे ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 154, + "shloka": 4, + "text": "तस्यां संसक्तमनसः कौमार बरह्मचारिणः\nहृष्टस्य रेतश चस्कन्द तद ऋषिर दरॊण आदधे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 154, + "shloka": 5, + "text": "ततः समभवद दरॊणः कुमारस तस्य धीमतः\nअध्यगीष्ट स वेदांश च वेदाङ्गानि च सर्वशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 154, + "shloka": 6, + "text": "भरद्वाजस्य तु सखा पृषतॊ नाम पार्थिवः\nतस्यापि दरुपदॊ नाम तदा समभवत सुतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 154, + "shloka": 7, + "text": "स नित्यम आश्रमं गत्वा दरॊणेन सह पार्षतः\nचिक्रीडाध्ययनं चैव चकार कषत्रियर्षभः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 154, + "shloka": 8, + "text": "ततस तु पृषते ऽतीते स राजा दरुपदॊ ऽभवत\nदरॊणॊ ऽपि रामं शुश्राव दित्सन्तं वसु सर्वशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 154, + "shloka": 9, + "text": "वनं तु परथितं रामं भरद्वाजसुतॊ ऽबरवीत\nआगतं वित्तकामं मां विद्धि दरॊणं दविजर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 154, + "shloka": 10, + "text": "[राम]\nशरीरमात्रम एवाद्य मयेदम अवशेषितम\nअस्त्राणि वा शरीरं वा बरह्मन्न अन्यतरं वृणु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 154, + "shloka": 11, + "text": "[दरॊण]\nअस्त्राणि चैव सर्वाणि तेषां संहारम एव च\nपरयॊगं चैव सर्वेषां दातुम अर्हति मे भवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 154, + "shloka": 12, + "text": "[बराह्मण]\nतथेत्य उक्त्वा ततस तस्मै परददौ भृगुनन्दनः\nपरतिगृह्य ततॊ दरॊणः कृतकृत्यॊ ऽभवत तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 154, + "shloka": 13, + "text": "संप्रहृष्टमनाश चापि रामात परमसंमतम\nबरह्मास्त्रं समनुप्राप्य नरेष्व अभ्यधिकॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 154, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ दरुपदम आसाद्य भारद्वाजः परतापवान\nअब्रवीत पुरुषव्याघ्रः सखायं विद्धि माम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 154, + "shloka": 15, + "text": "[दरुपद]\nनाश्रॊत्रियः शरॊत्रियस्य नारथी रथिनः सखा\nनाराजा पार्थिवस्यापि सखिपूर्वं किम इष्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 154, + "shloka": 16, + "text": "[बर]\nस विनिश्चित्य मनसा पाञ्चाल्यं परति बुद्धिमान\nजगाम कुरुमुख्यानां नगरं नागसाह्वयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 154, + "shloka": 17, + "text": "तस्मै पौत्रान समादाय वसूनि विविधानि च\nपराप्ताय परददौ भीष्मः शिष्यान दरॊणाय धीमते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 154, + "shloka": 18, + "text": "दरॊणः शिष्यांस ततः सर्वान इदं वचनम अब्रवीत\nसमानीय तदा विद्वान दरुपदस्यासुखाय वै" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 154, + "shloka": 19, + "text": "आचार्य वेतनं किं चिद धृदि संपरिवर्तते\nकृतास्त्रैस तत परदेयं सयात तद ऋतं वदतानघाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 154, + "shloka": 20, + "text": "यदा च पाण्डवाः सर्वे कृतास्त्राः कृतनिश्रमाः\nततॊ दरॊणॊ ऽबरवीद भूयॊ वेतनार्थम इदं वचः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 154, + "shloka": 21, + "text": "पार्षतॊ दरुपदॊ नाम छत्रवत्यां नरेश्वरः\nतस्यापकृष्य तद राज्यं मम शीघ्रं परदीयताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 154, + "shloka": 22, + "text": "ततः पाण्डुसुताः पञ्च निर्जित्य दरुपदं युधि\nदरॊणाय दर्शयाम आसुर बद्ध्वा ससचिवं तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 154, + "shloka": 23, + "text": "[दरॊ]\nपरार्थयामि तवया सख्यं पुनर एव नराधिप\nअराजा किल नॊ राज्ञः सखा भवितुम अर्हति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 154, + "shloka": 24, + "text": "अतः परयतितं राज्ये यज्ञसेन मया तव\nराजासि दक्षिणे कूले भागीरथ्याहम उत्तरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 154, + "shloka": 25, + "text": "[बर]\nअसत्कारः स सुमहान मुहूर्तम अपि तस्य तु\nन वयेति हृदयाद राज्ञॊ दुर्मनाः स कृशॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 1, + "text": "[बराह्मण]\nअमर्षी दरुपदॊ राजा कर्मसिद्धान दविजर्षभान\nअन्विच्छन परिचक्राम बराह्मणावसथान बहून" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 2, + "text": "पुत्र जन्म परीप्सन वै शॊकॊपहतचेतनः\nनास्ति शरेष्ठं ममापत्यम इति नित्यम अचिन्तयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 3, + "text": "जातान पुत्रान स निर्वेदाद धिग बन्धून इति चाब्रवीत\nनिःश्वासपरमश चासीद दरॊणं परतिचिकीर्षया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 4, + "text": "परभावं विनयं शिक्षां दरॊणस्य चरितानि च\nकषात्रेण च बलेनास्य चिन्तयन नान्वपद्यत\nपरतिकर्तुं नृपश्रेष्ठॊ यतमानॊ ऽपि भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 5, + "text": "अभितः सॊ ऽथ कल्माषीं गङ्गाकूले परिभ्रमन\nबराह्मणावसथं पुण्यम आससाद महीपतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 6, + "text": "तत्र नास्नातकः कश चिन न चासीद अव्रती दविजः\nतथैव नामहा भागः सॊ ऽपश्यत संशितव्रतौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 7, + "text": "याजॊपयाजौ बरह्मर्षी शाम्यन्तौ पृषतात्मजः\nसंहिताध्ययने युक्तौ गॊत्रतश चापि काश्यपौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 8, + "text": "तारणे युक्तरूपौ तौ बराह्मणाव ऋषिसत्तमौ\nस ताव आमन्त्रयाम आस सर्वकामैर अतन्द्रितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 9, + "text": "बुद्ध्वा तयॊर बलं बुद्धिं कनीयांसम उपह्वरे\nपरपेदे छन्दयन कामैर उपयाजं धृतव्रतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 10, + "text": "पादशुश्रूषणे युक्तः परियवाक सर्वकामदः\nअर्हयित्वा यथान्यायम उपयाजम उवाच सः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 11, + "text": "येन मे कर्मणा बरह्मन पुत्रः सयाद दरॊण मृत्यवे\nउपयाज कृते तस्मिन गवां दातास्मि ते ऽरबुदम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 12, + "text": "यद वा ते ऽनयद दविजश्रेष्ठ मनसः सुप्रियं भवेत\nसर्वं तत ते परदाताहं न हि मे ऽसत्य अत्र संशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 13, + "text": "इत्य उक्तॊ नाहम इत्य एवं तम ऋषिः परत्युवाच ह\nआराधयिष्यन दरुपदः स तं पर्यचरत पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 14, + "text": "ततः संवत्सरस्यान्ते दरुपदं स दविजॊत्तमः\nउपयाजॊ ऽबरवीद राजन काले मधुरया गिरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 15, + "text": "जयेष्ठॊ भराता ममागृह्णाद विचरन वननिर्झरे\nअपरिज्ञात शौचायां भूमौ निपतितं फलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 16, + "text": "तद अपश्यम अहं भरातुर असांप्रतम अनुव्रजन\nविमर्शं संकरादाने नायं कुर्यात कथं चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 17, + "text": "दृष्ट्वा फलस्य नापश्यद दॊषा ये ऽसयानुबन्धिकाः\nविविनक्ति न शौचं यः सॊ ऽनयत्रापि कथं भवेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 18, + "text": "संहिताध्ययनं कुर्वन वसन गुरु कुले च यः\nभैक्षम उच्छिष्टम अन्येषां भुङ्क्ते चापि सदा सदा\nकीर्तयन गुणम अन्नानाम अघृणी च पुनः पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 19, + "text": "तम अहं फलार्थिनं मन्ये भरातरं तर्क चक्षुषा\nतं वै गच्छस्व नृपते स तवां संयाजयिष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 20, + "text": "जुगुप्समानॊ नृपतिर मनसेदं विचिन्तयन\nउपयाज वचः शरुत्वा नृपतिः सर्वधर्मवित\nअभिसंपूज्य पूजार्हम ऋषिं याजम उवाच ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 21, + "text": "अयुतानि ददान्य अष्टौ गवां याजय मां विभॊ\nदरॊण वैराभिसंतप्तं तवं हलादयितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 22, + "text": "स हि बरह्मविदां शरेष्ठॊ बरह्मास्त्रे चाप्य अनुत्तमः\nतस्माद दरॊणः पराजैषीन मां वै स सखिविग्रहे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 23, + "text": "कषत्रियॊ नास्ति तुल्यॊ ऽसय पृथिव्यां कश चिद अग्रणीः\nकौरवाचार्य मुख्यस्य भारद्वाजस्य धीमतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 24, + "text": "दरॊणस्य शरजालानि पराणिदेहहराणि च\nषड अरत्नि धनुश चास्य दृश्यते ऽपरतिमं महत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 25, + "text": "स हि बराह्मण वेगेन कषात्रं वेगम असंशयम\nपरतिहन्ति महेष्वासॊ भारद्वाजॊ महामनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 26, + "text": "कषत्रॊच्छेदाय विहितॊ जामदग्न्य इवास्थितः\nतस्य हय अस्त्रबलं घॊरम अप्रसह्यं नरैर भुवि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 27, + "text": "बराह्मम उच्चारयंस तेजॊ हुताहुतिर इवानलः\nसमेत्य स दहत्य आजौ कषत्रं बरह्म पुरःसरः\nबरह्मक्षत्रे च विहिते बरह्मतेजॊ विशिष्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 28, + "text": "सॊ ऽहं कषत्रबलाद धीनॊ बरह्मतेजः परपेदिवान\nदरॊणाद विशिष्टम आसाद्य भवन्तं बरह्मवित्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 29, + "text": "दरॊणान्तकम अहं पुत्रं लभेयं युधि दुर्जयम\nतत कर्म कुरु मे याज निर्वपाम्य अर्बुदं गवाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 30, + "text": "तथेत्य उक्ता तु तं याजॊ याज्यार्थम उपकल्पयत\nगुर्वर्थ इति चाकामम उपयाजम अचॊदयत\nयाजॊ दरॊण विनाशाय परतिजज्ञे तथा च सः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 31, + "text": "ततस तस्य नरेन्द्रस्य उपयाजॊ महातपाः\nआचख्यौ कर्म वैतानं तदा पुत्रफलाय वै" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 32, + "text": "स च पुत्रॊ महावीर्यॊ महातेजा महाबलः\nइष्यते यद विधॊ राजन भविता ते तथाविधः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 33, + "text": "भारद्वाजस्य हन्तारं सॊ ऽभिसंधाय भूमिपः\nआजह्रे तत तथा सर्वं दरुपदः कर्मसिद्धये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 34, + "text": "याजस तु हवनस्यान्ते देवीम आह्वापयत तदा\nपरैहि मां राज्ञि पृषति मिथुनं तवाम उपस्थितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 35, + "text": "[देवी]\nअवलिप्तं मे मुखं बरह्मन पुण्यान गन्धान बिभर्मि च\nसुतार्थेनॊपरुद्धास्मि तिष्ठ याज मम परिये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 36, + "text": "[याज]\nयाजेन शरपितं हव्यम उपयाजेन मन्त्रितम\nकथं कामं न संदध्यात सा तवं विप्रैहि तिष्ठ वा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 37, + "text": "[बर]\nएवम उक्ते तु याजेन हुते हविषि संस्कृते\nउत्तस्थौ पावकात तस्मात कुमारॊ देवसंनिभः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 38, + "text": "जवाला वर्णॊ घॊररूपः किरीटी वर्म चॊत्तमम\nबिभ्रत सखड्गः सशरॊ धनुष्मान विनदन मुहुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 39, + "text": "सॊ ऽधयारॊहद रथवरं तेन च परययौ तदा\nततः परणेदुः पाञ्चालाः परहृष्टाः साधु साध्व इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 40, + "text": "भयापहॊ राजपुत्रः पाञ्चालानां यशः करः\nराज्ञः शॊकापहॊ जात एष दरॊण वधाय वै\nइत्य उवाच महद भूतम अदृश्यं खेचरं तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 41, + "text": "कुमारी चापि पाञ्चाली वेदिमध्यात समुत्थिता\nसुभगा दर्शनीयाङ्गी वेदिमध्या मनॊरमा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 42, + "text": "शयामा पद्मपलाशाक्षी नीलकुञ्चित मूर्धजा\nमानुषं विग्रहं कृत्वा साक्षाद अमर वर्णिनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 43, + "text": "नीलॊत्पलसमॊ गन्धॊ यस्याः करॊशात परवायति\nया बिभर्ति परं रूपं यस्या नास्त्य उपमा भुवि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 44, + "text": "तां चापि जातां सुश्रॊणीं वाग उवाचाशरीरिणी\nसर्वयॊषिद वरा कृष्णा कषयं कषत्रं निनीषति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 45, + "text": "सुरकार्यम इयं काले करिष्यति सुमध्यमा\nअस्या हेतॊः कषत्रियाणां महद उत्पत्स्यते भयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 46, + "text": "तच छरुत्वा सर्वपाञ्चालाः परणेदुः सिंहसंघवत\nन चैतान हर्षसंपूणान इयं सेहे वसुंधरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 47, + "text": "तौ दृष्ट्वा पृषती याजं परपेदे वै सुतार्थिनी\nन वै मद अन्यां जननीं जानीयाताम इमाव इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 48, + "text": "तथेत्य उवाच तां याजॊ राज्ञः परियचिकीर्षया\nतयॊश च नामनी चक्रुर दविजाः संपूर्णमानसाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 49, + "text": "धृष्टत्वाद अतिधृष्णुत्वाद धर्माद दयुत संभवाद अपि\nधृष्टद्युम्नः कुमारॊ ऽयं दरुपदस्य भवत्व इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 50, + "text": "कृष्णेत्य एवाब्रुवन कृष्णां कृष्णाभूत सा हि वर्णतः\nतथा तन मिथुनं जज्ञे दरुपदस्य महामखे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 51, + "text": "धृष्टद्युम्नं तु पाञ्चाल्यम आनीय सवं विवेशनम\nउपाकरॊद अस्त्रहेतॊर भारद्वाजः परतापवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 155, + "shloka": 52, + "text": "अमॊक्षणीयं दैवं हि भावि मत्वा महामतिः\nतथा तत कृतवान दरॊण आत्मकीर्त्य अनुरक्षणात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 156, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nएतच छरुत्वा तु कौन्तेयाः शल्यविद्धा इवाभवन\nसर्वे चास्वस्थ मनसॊ बभूवुस ते महारथाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 156, + "shloka": 2, + "text": "ततः कुन्तीसुतान दृष्ट्वा विभ्रान्तान गतचेतसः\nयुधिष्ठिरम उवाचेदं वचनं सत्यवादिनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 156, + "shloka": 3, + "text": "चिररात्रॊषिताः समेह बराह्मणस्य निवेशने\nरममाणाः पुरे रम्ये लब्धभैक्षा युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 156, + "shloka": 4, + "text": "यानीह रमणीयानि वनान्य उपवनानि च\nसर्वाणि तानि दृष्टानि पुनः पुनर अरिंदम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 156, + "shloka": 5, + "text": "पुनर दृष्टानि तान्य एव परीणयन्ति न नस तथा\nभैक्षं च न तथा वीर लभ्यते कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 156, + "shloka": 6, + "text": "ते वयं साधु पाञ्चालान गच्छाम यदि मन्यसे\nअपूर्व दर्शनं तात रमणीयं भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 156, + "shloka": 7, + "text": "सुभिक्षाश चैव पाञ्चालाः शरूयन्ते शत्रुकर्शन\nयज्ञसेनश च राजासौ बरह्मण्य इति शुश्रुमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 156, + "shloka": 8, + "text": "एकत्र चिरवासॊ हि कषमॊ न च मतॊ मम\nते तत्र साधु गच्छामॊ यदि तवं पुत्र मन्यसे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 156, + "shloka": 9, + "text": "[य]\nभवत्या यन मतं कार्यं तद अस्माकं परं हितम\nअनुजांस तु न जानामि गच्छेयुर नेति वा पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 156, + "shloka": 10, + "text": "[वै]\nततः कुन्ती भीमसेनम अर्जुनं यमजौ तथा\nउवाच गमनं ते च तथेत्य एवाब्रुवंस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 156, + "shloka": 11, + "text": "तत आमन्त्र्य तं विप्रं कुन्ती राजन सुतैः सह\nपरतस्थे नगरीं रम्यां दरुपदस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 157, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nवसत्सु तेषु परच्छन्नं पाण्डवेषु महात्मसु\nआजगामाथ तान दरष्टुं वयासः सत्यवती सुतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 157, + "shloka": 2, + "text": "तम आगतम अभिप्रेक्ष्य परत्युद्गम्य परंतपाः\nपरणिपत्याभिवाद्यैनं तस्थुः पराञ्जलयस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 157, + "shloka": 3, + "text": "समनुज्ञाप्य तान सर्वान आसीनान मुनिर अब्रवीत\nपरसन्नः पूजितः पार्थैः परीतिपूर्वम इदं वचः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 157, + "shloka": 4, + "text": "अपि धर्मेण वर्तध्वं शास्त्रेण च परंतपाः\nअपि विप्रेषु वः पूजा पूजार्हेषु न हीयते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 157, + "shloka": 5, + "text": "अथ धर्मार्थवद वाक्यम उक्त्वा स भगवान ऋषिः\nविचित्राश च कथास तास ताः पुनर एवेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 157, + "shloka": 6, + "text": "आसीत तपॊवने का चिद ऋषेः कन्या महात्मनः\nविलग्नमध्या सुश्रॊणी सुभ्रूः सर्वगुणान्विता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 157, + "shloka": 7, + "text": "कर्मभिः सवकृतैः सा तु दुर्भगा समपद्यत\nनाध्यगच्छत पतिं सा तु कन्या रूपवती सती" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 157, + "shloka": 8, + "text": "तपस तप्तुम अथारेभे पत्यर्थम असुखा ततः\nतॊषयाम आस तपसा सा किलॊग्रेण शंकरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 157, + "shloka": 9, + "text": "तस्याः स भगवांस तुष्टस ताम उवाच तपस्विनीम\nवरं वरय भद्रं ते वरदॊ ऽसमीति भामिनि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 157, + "shloka": 10, + "text": "अथेश्वरम उवाचेदम आत्मनः सा वचॊ हितम\nपतिं सर्वगुणॊपेतम इच्छामीति पुनः पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 157, + "shloka": 11, + "text": "ताम अथ परत्युवाचेदम ईशानॊ वदतां वरः\nपञ्च ते पतयॊ भद्रे भविष्यन्तीति शंकरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 157, + "shloka": 12, + "text": "परतिब्रुवन्तीम एकं मे पतिं देहीति शंकरम\nपुनर एवाब्रवीद देव इदं वचनम उत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 157, + "shloka": 13, + "text": "पञ्चकृत्वस तवया उक्तः पतिं देहीत्य अहं पुनः\nदेहम अन्यं गतायास ते यथॊक्तं तद भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 157, + "shloka": 14, + "text": "दरुपदस्य कुले जाता कन्या सा देवरूपिणी\nनिर्दिष्टा भवता पत्नी कृष्णा पार्षत्य अनिन्दिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 157, + "shloka": 15, + "text": "पाञ्चाल नगरं तस्मात परविशध्वं महाबलाः\nसुखिनस ताम अनुप्राप्य भविष्यथ न संशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 157, + "shloka": 16, + "text": "एवम उक्त्वा महाभागः पाण्डवानां पितामह\nपार्थान आमन्त्र्य कुन्तीं च परातिष्ठत महातपाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nते परतस्थुः पुरस्कृत्य मातरं पुरुषर्षभाः\nसमैर उदङ्मुखैर मार्गैर यथॊद्दिष्टं परंतपाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 2, + "text": "ते गच्छन्तस तव अहॊरात्रं तीर्थं सॊमश्रवायणम\nआसेदुः पुरुषव्याघ्रा गङ्गायां पाण्डुनन्दनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 3, + "text": "उल्मुकं तु समुद्यम्य तेषाम अग्रे धनंजयः\nपरकाशार्थं ययौ तत्र रक्षार्थं च महायशाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 4, + "text": "तत्र गङ्गा जले रम्ये विविक्ते करीडयन सत्रियः\nईर्ष्युर गन्धर्वराजः सम जलक्रीडाम उपागतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 5, + "text": "शब्दं तेषां स शुश्राव नदीं समुपसर्पताम\nतेन शब्देन चाविष्टश चुक्रॊध बलवद बली" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 6, + "text": "स दृष्ट्वा पाण्डवांस तत्र सह मात्रा परंतपान\nविस्फारयन धनुर घॊरम इदं वचनम अव्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 7, + "text": "संध्या संरज्यते घॊरा पूर्वरात्रागमेषु या\nअशीतिभिस तरुटैर हीनं तं मुहूर्तं परचक्षते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 8, + "text": "विहितं कामचाराणां यक्षगन्धर्वरक्षसाम\nशेषम अन्यन मनुष्याणां कामचारम इह समृतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 9, + "text": "लॊभात परचारं चरतस तासु वेलासु वै नरान\nउपक्रान्ता निगृह्णीमॊ राक्षसैः सह बालिशान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ रात्रौ पराप्नुवतॊ जलं बरह्मविदॊ जनाः\nगर्हयन्ति नरान सर्वान बलस्थान नृपतीन अपि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 11, + "text": "आरात तिष्ठत मा मह्यं समीपम उपसर्पत\nकस्मान मां नाभिजानीत पराप्तं भागीरथी जलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 12, + "text": "अङ्गारपर्णं गन्धर्वं वित्तमां सवबलाश्रयम\nअहं हि मानी चेर्ष्युश च कुबेरस्य परियः सखा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 13, + "text": "अङ्गारपर्णम इति च खयतं वनम इदं मम\nअनु गङ्गां च वाकां च चित्रं यत्र वसाम्य अहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 14, + "text": "न कुणपाः शृङ्गिणॊ वा न देवा न च मानुषाः\nइदं समुपसर्पन्ति तत किं समुपसर्पथ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 15, + "text": "[आर्ज]\nसमुद्रे हिमवत्पार्श्वे नद्याम अस्यां च दुर्मते\nरात्राव अहनि संध्यौ च कस्य कॢप्तः परिग्रहः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 16, + "text": "वयं च शक्तिसंपन्ना अकाले तवाम अधृष्णुमः\nअशक्ता हि कषणे करूरे युष्मान अर्चन्ति मानवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 17, + "text": "पुरा हिमवतश चैषा हेमशृङ्गाद विनिःसृता\nगङ्गा गत्वा समुद्राम्भः सप्तधा परतिपद्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 18, + "text": "इयं भूत्वा चैकवप्रा शुचिर आकाशगा पुनः\nदेवेषु गङ्गा गन्धर्व पराप्नॊत्य अलक नन्दताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 19, + "text": "तथा पितॄन वैतरणी दुस्तरा पापकर्मभिः\nगङ्गा भवति गन्धर्व यथा दवैपायनॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 20, + "text": "असंबाधा देव नदी सवर्गसंपादनी शुभा\nकथम इच्छसि तां रॊद्धुं नैष धर्मः सनातनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 21, + "text": "अनिवार्यम असंबाधं तव वाचा कथं वयम\nन सपृशेम यथाकामं पुण्यं भागीरथी जलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 22, + "text": "[वै]\nअङ्गारपर्णस तच छरुत्वा करुद्ध आनम्य कार्मुकम\nमुमॊच सायकान दीप्तान अहीन आशीविषान इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 23, + "text": "उल्मुकं भरामयंस तूर्णं पाण्डवश चर्म चॊत्तमम\nवयपॊवाह शरांस तस्य सर्वान एव धनंजयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 24, + "text": "[आर्ज]\nबिभीषिकैषा गन्धर्व नास्त्रज्ञेषु परयुज्यते\nअस्त्रज्ञेषु परयुक्तैषा फेनवत परविलीयते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 25, + "text": "मानुषान अति गन्धर्वान सर्वान गन्धर्व लक्षये\nतस्माद अस्त्रेण दिव्येन यॊत्स्ये ऽहं न तु मायया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 26, + "text": "पुरास्त्रम इदम आग्नेयं परादात किल बृहस्पतिः\nभरद्वाजस्य गन्धर्व गुरुपुत्रः शतक्रतॊः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 27, + "text": "भरद्वाजाद अग्निवेश्यॊ अग्निवेश्याद गुरुर मम\nस तव इदं मह्यम अददाद दरॊणॊ बराह्मणसत्तमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 28, + "text": "[वै]\nइत्य उक्त्वा पाण्डवः करुद्धॊ गन्धर्वाय मुमॊच ह\nपरदीप्तम अस्त्रम आग्नेयं ददाहास्य रथं तु तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 29, + "text": "विरथं विप्लुतं तं तु स गन्धर्वं महाबलम\nअस्त्रतेजः परमूढं च परपतन्तम अवाङ्मुखम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 30, + "text": "शिरॊरुहेषु जग्राह माल्यवत्सु धनंजयः\nभरातॄन परति चकर्षाथ सॊ ऽसत्रपाताद अचेतसम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 31, + "text": "युधिष्ठिरं तस्य भार्या परपेदे शरणार्थिनी\nनाम्ना कुम्भीनसी नाम पतित्राणम अभीप्सती" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 32, + "text": "[गन्धर्वी]\nतराहि तवं मां महाराज पतिं चेमं विमुञ्च मे\nगन्धर्वीं शरणं पराप्तां नाम्ना कुम्बीनसीं परभॊ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 33, + "text": "[य]\nयुद्धे जितं यशॊ हीनं सत्री नाथम अपराक्रमम\nकॊ नु हन्याद रिपुं तवादृङ मुञ्चेमं रिपुसूदन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 34, + "text": "[आर्ज]\nअङ्गेमं परतिपद्यस्व गच्छ गन्धर्व मा शुचः\nपरदिशत्य अभयं ते ऽदय कुरुराजॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 35, + "text": "[ग]\nजितॊ ऽहं पूर्वकं नाम मुञ्चाम्य अङ्गारपर्णताम\nन च शलाघे बलेनाद्य न नाम्ना जनसंसदि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 36, + "text": "साध्व इमं लब्धवाँल लाभं यॊ ऽहं दिव्यास्त्रधारिणम\nगान्धर्व्या मायया यॊद्धुम इच्छामि वयसा वरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 37, + "text": "अस्त्राग्निना विचित्रॊ ऽयं दग्धॊ मे रथ उत्तमः\nसॊ ऽहं चित्ररथॊ भूत्वा नाम्ना दग्धरथॊ ऽभवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 38, + "text": "संभृता चैव विद्येयं तपसेह पुरा मया\nनिवेदयिष्ये ताम अद्य पराणदाया महात्मने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 39, + "text": "संस्तम्भितं हि तरसा जितं शरणम आगतम\nयॊ ऽरिं संयॊजयेत पराणैः कल्याणं किं न सॊ ऽरहति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 40, + "text": "चक्षुषी नाम विद्येयं यां सॊमाय ददौ मनुः\nददौ स विश्वावसवे मह्यं विश्वावसुर ददौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 41, + "text": "सेयं कापुरुषं पराप्ता गुरु दत्ता परणश्यति\nआगमॊ ऽसया मया परॊक्ता वीर्यं परतिनिबॊध मे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 42, + "text": "यच चक्षुषा दरष्टुम इच्छेत तरिषु लॊकेषु किं चन\nतत पश्येद यादृशं चेच्छेत तादृषं दरष्टुम अर्हति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 43, + "text": "समानपद्ये षन मासान सथितॊ विद्यां लभेद इमाम\nअनुनेष्याम्य अहं विद्यां सवयं तुभ्यं वरते कृते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 44, + "text": "विद्यया हय अनया राजन वयं नृभ्यॊ विशेषिताः\nअविशिष्टाश च देवानाम अनुभाव परवर्तिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 45, + "text": "गन्धर्वजानाम अश्वानाम अहं पुरुषसत्तम\nभरातृभ्यस तव पञ्चभ्यः पृथग दाता शतं शतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 46, + "text": "देवगन्धर्ववाहास ते दिव्यगन्धा मनॊ गमाः\nकषीणाः कषीणा भवन्त्य एते न हीयन्ते च रंहसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 47, + "text": "पुरा कृतं महेन्द्रस्य वज्रं वृत्र निबर्हणे\nदशधा शतधा चैव तच छीर्णं वृत्रमूर्धनि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 48, + "text": "ततॊ भागी कृतॊ देवैर वज्रभाग उपास्यते\nलॊके यत साधनं किं चित सा वै वज्रतनुः समृता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 49, + "text": "वज्रपाणिर बराह्मणः सयात कषत्रं वज्ररथं समृतम\nवैश्या वै दानवज्राश च कर्म वर्जा यवीयसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 50, + "text": "वज्रं कषत्रस्य वाजिनॊ अवध्या वाजिनः समृताः\nरथाङ्गं वडवा सूते सूताश चाश्वेषु ये मताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 51, + "text": "कामवर्णाः कामजवाः कामतः समुपस्थिताः\nइमे गन्धर्वजाः कामं पूरयिष्यन्ति ते हयाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 52, + "text": "[आर्ज]\nयदि परीतेन वा दत्तं संशये जीवितस्य वा\nविद्या वित्तं शरुतं वापि न तद गन्धर्व कामये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 53, + "text": "[ग]\nसंयॊगॊ वै परीतिकरः संसत्सु परतिदृश्यते\nजीवितस्य परदानेन परीतॊ विद्यां ददामि ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 54, + "text": "तवत्तॊ हय अहं गरहीष्यामि अस्त्रम आग्नेयम उत्तमम\nतथैव सख्यं बीभत्सॊ चिराय भरतर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 158, + "shloka": 55, + "text": "[आर्ज]\nतवत्तॊ ऽसत्रेण वृणॊम्य अश्वान संयॊगः शाश्वतॊ ऽसतु नौ\nसखे तद बरूहि गन्धर्व युष्मभ्यॊ यद भयं तयजेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 159, + "shloka": 1, + "text": "[आर्ज]\nकारणं बरूहि गन्धर्व किं तद येन सम धर्षिताः\nयान्तॊ बरह्मविदः सन्तः सर्वे रात्राव अरिंदम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 159, + "shloka": 2, + "text": "[ग]\nअनग्नयॊ ऽनाहुतयॊ न च विप्र पुरस्कृताः\nयूयं ततॊ धर्षिताः सथ मया पाण्डवनन्दन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 159, + "shloka": 3, + "text": "यक्षराक्षस गन्धर्वाः पिशाचॊरगमानवाः\nविस्तरं कुरुवंशस्य शरीमतः कथयन्ति ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 159, + "shloka": 4, + "text": "नारदप्रभृतीनां च देवर्षीणां मया शरुतम\nगुणान कथयतां वीर पूर्वेषां तव धीमताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 159, + "shloka": 5, + "text": "सवयं चापि मया दृष्टश चरता सागराम्बराम\nइमां वसुमतीं कृत्स्नां परभावः सवकुलस्य ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 159, + "shloka": 6, + "text": "वेदे धनुषि चाचार्यम अभिजानामि ते ऽरजुन\nविश्रुतं तरिषु लॊकेषु भारद्वाजं यशस्विनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 159, + "shloka": 7, + "text": "धर्मं वायुं च शक्रं च विजानाम्य अश्विनौ तथा\nपाण्डुं च कुरुशार्दूल षड एतान कुलवर्धनान\nपितॄन एतान अहं पार्थ देव मानुषसात्तमान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 159, + "shloka": 8, + "text": "दिव्यात्मानॊ महात्मानः सर्वशस्त्रभृतां वराः\nभवन्तॊ भरातरः शूराः सर्वे सुचरितव्रताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 159, + "shloka": 9, + "text": "उत्तमां तु मनॊ बुद्धिं भवतां भावितात्मनाम\nजानन्न अपि च वः पार्थ कृतवान इह धर्षणाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 159, + "shloka": 10, + "text": "सत्री सकाशे च कौरव्य न पुमान कषन्तुम अर्हति\nधर्षणाम आत्मनः पश्यन बाहुद्रविणम आश्रितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 159, + "shloka": 11, + "text": "नक्तं च बलम अस्माकं भूय एवाभिवर्धते\nयतस ततॊ मां कौन्तेय सदारं मन्युर आविशत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 159, + "shloka": 12, + "text": "सॊ ऽहं तवयेह विजितः संख्ये तापत्यवर्धन\nयेन तेनेह विधिना कीर्त्यमानं निबॊध मे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 159, + "shloka": 13, + "text": "बरह्मचर्यं परॊ धर्मः स चापि नियतस तवयि\nयस्मात तस्माद अहं पार्थ रणे ऽसमिन विजितस तवया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 159, + "shloka": 14, + "text": "यस तु सयात कषत्रियः कश चित कामवृत्तः परंतप\nनक्तं च युधि युध्येत न स जीवेत कथं चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 159, + "shloka": 15, + "text": "यस तु सयात कामवृत्तॊ ऽपि राजा तापत्य संगरे\nजयेन नक्तंचरान सर्वान स पुरॊहित धूर गतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 159, + "shloka": 16, + "text": "तस्मात तापत्य यत किं चिन नृणां शरेय इहेप्सितम\nतस्मिन कर्मणि यॊक्तव्या दान्तात्मानः पुरॊहिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 159, + "shloka": 17, + "text": "वेदे षडङ्गे निरताः शुचयः सत्यवादिनः\nधर्मात्मानः कृतात्मानः सयुर नृपाणां पुरॊहिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 159, + "shloka": 18, + "text": "जयश च नियतॊ राज्ञः सवर्गश च सयाद अनन्तरम\nयस्य सयाद धर्मविद वाग्मी पुरॊधाः शीलवाञ शुचिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 159, + "shloka": 19, + "text": "लाभं लब्धुम अलब्धं हि लब्धं च परिरक्षितुम\nपुरॊहितं परकुर्वीत राजा गुणसमन्वितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 159, + "shloka": 20, + "text": "पुरॊहित मते तिष्ठेद य इच्छेत पृथिवीं नृपः\nपराप्तुं मेरुवरॊत्तंसां सर्वशः सागराम्बराम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 159, + "shloka": 21, + "text": "न हि केवलशौर्येण तापत्याभिजनेन च\nजयेद अब्राह्मणः कश चिद भूमिं भूमिपतिः कव चित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 159, + "shloka": 22, + "text": "तस्माद एवं विजानीहि कुरूणां वंशवर्धन\nबराह्मण परमुखं राज्यं शक्यं पालयितुं चिरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 1, + "text": "[आर्ह]\nतापत्य इति यद वाक्यम उक्तवान असि माम इह\nतद अहं जञातुम इच्छामि तापत्यार्थ विनिश्चयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 2, + "text": "तपती नाम का चैषा तापत्या यत्कृते वयम\nकौन्तेया हि वयं साधॊ तत्त्वम इच्छामि वेदितुम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 3, + "text": "[वै]\nएवम उक्तः स गन्धर्वः कुन्तीपुत्रं धनंजयम\nविश्रुतां तरिषु लॊकेषु शरावयाम आस वै कथाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 4, + "text": "[ग]\nहन्त ते कथयिष्यामि कथाम एतां मनॊरमाम\nयथावद अखिलां पार्थ धर्म्यां धर्मभृतां वर" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 5, + "text": "उक्तवान अस्मि येन तवां तापत्य इति यद वचः\nतत ते ऽहं कथ्ययिष्यामि शृणुष्वैक मना मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 6, + "text": "य एष दिवि धिष्ण्येन नाकं वयाप्नॊति तेजसा\nएतस्य तपती नाम बभूवासदृशी सुता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 7, + "text": "विवस्वतॊ वै कौन्तेय सावित्र्य अवरजा विभॊ\nविश्रुता तरिषु लॊकेषु तपती तपसा युता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 8, + "text": "न देवी नासुरी चैव न यक्षी न च राक्षसी\nनाप्सरा न च गन्धर्वी तथारूपेण का चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 9, + "text": "सुविभक्तानवद्याङ्गी सवसितायत लॊचना\nसवाचारा चैव साध्वी च सुवेषा चैव भामिनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 10, + "text": "न तस्याः सदृशं कं चित तरिषु लॊकेषु भारत\nभर्तारं सविता मेने रूपशीलकुलश्रुतैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 11, + "text": "संप्राप्तयौवनां पश्यन देयां दुहितरं तु ताम\nनॊपलेभे ततः शान्तिं संप्रदानं विचिन्तयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 12, + "text": "अर्थर्क्ष पुत्रः कौन्तेय कुरूणाम ऋषभॊ बली\nसूर्यम आराधयाम आस नृपः संवरणः सदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 13, + "text": "अर्घ्य माल्यॊपहारैश च शश्वच च नृपतिर यतः\nनियमैर उपवासैश च तपॊभिर विविधैर अपि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 14, + "text": "शुश्रूषुर अनहंवादी शुचिः पौरवनन्दनाः\nअंशुमन्तं समुद्यन्तं पूजयाम आस भक्तिमान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 15, + "text": "ततः कृतज्ञं धर्मज्ञं रूपेणासदृशं भुवि\nतपत्याः सदृशं मेने सूर्यः संवरणं पतिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 16, + "text": "दातुम ऐच्छत ततः कन्यां तस्मै संवरणाय ताम\nनृपॊत्तमाय कौरव्य विश्रुताभिजनाय वै" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 17, + "text": "यथा हि दिवि दीप्तांशुः परभासयति तेजसा\nतथा भुवि महीपालॊ दीप्त्या संवरणॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 18, + "text": "यथार्जयन्ति चादित्यम उद्यन्तं बरह्मवादिनः\nतथा संवरणं पार्थ बराह्मणावरजाः परजाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 19, + "text": "स सॊमम अति कान्तत्वाद आदित्यम अति तेजसा\nबभूव नृपतिः शरीमान सुहृदां दुर्हृदाम अपि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 20, + "text": "एवंगुणस्य नृपतेस तथा वृत्तस्य कौरव\nतस्मै दातुं मनश चक्रे तपतीं तपनः सवयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 21, + "text": "स कदा चिद अथॊ राजा शरीमान उरु यशा भुवि\nचचार मृगयां पार्थ पर्वतॊपवने किल" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 22, + "text": "चरतॊ मृगयां तस्य कषुत्पिपासा शरमान्वितः\nममार राज्ञः कौन्तेय गिराव अप्रतिमॊ हयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 23, + "text": "स मृताश्वश चरन पार्थ पद्भ्याम एव गिरौ नृपः\nददर्शासदृशीं लॊके कन्याम आयतलॊचनाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 24, + "text": "स एक एकाम आसाद्य कन्यां ताम अरिमर्दनः\nतस्थौ नृपतिशार्दूलः पश्यन्न अविचलेक्षणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 25, + "text": "स हि तां तर्कयाम आस रूपतॊ नृपतिः शरियम\nपुनः संतर्कयाम आस रवेर भरष्टाम इव परभाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 26, + "text": "गिरिप्रस्थे तु सा यस्मिन सथिता सवसित लॊचना\nस सवृक्षक्षुप लतॊ हिरण्मय इवाभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 27, + "text": "अवमेने च तां दृष्ट्वा सर्वप्राणभृतां वपुः\nअवाप्तं चात्मनॊ मेने स राजा चक्षुषः फलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 28, + "text": "जन्मप्रभृति यत किं चिद दृष्टवान स महीपतिः\nरूपं न सदृशं तस्यास तर्कयाम आस किं चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 29, + "text": "तया बद्धमनश चक्षुः पाशैर गुणमयैस तदा\nन चचाल ततॊ देशाद बुबुधे न च किं चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 30, + "text": "अस्या नूनं विशालाक्ष्याः सदेवासुरमानुषम\nलॊकं निर्मथ्य धात्रेदं रूपम आविष्कृतं कृतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 31, + "text": "एवं स तर्कयाम आस रूपद्रविण संपदा\nकन्याम असदृशीं लॊके नृपः संवरणस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 32, + "text": "तां च दृष्ट्वैव कल्याणीं कल्याणाभिजनॊ नृपः\nजगाम मनसा चिन्तां काममार्गण पीडितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 33, + "text": "दह्यमानः स तीव्रेण नृपतिर मन्मथाग्निना\nअप्रगल्भां परगल्भः स ताम उवाच यशस्विनीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 34, + "text": "कासि कस्यासि रम्भॊरु किमर्थं चेह तिष्ठसि\nकथं च निर्जने ऽरण्ये चरस्य एका शुचिस्मिते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 35, + "text": "तवं हि सर्वानवद्याङ्गी सर्वाभरणभूषिता\nविभूषणम इवैतेषां भूषणानाम अभीप्सितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 36, + "text": "न देवीं नासुरीं चैव न यक्षीं न च राक्षसीम\nन च भॊगवतीं मन्ये न गन्धर्वी न मानुषीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 37, + "text": "या हि दृष्टा मया काश चिच छरुता वापि वराङ्गनाः\nन तासां सदृशीं मन्ये तवाम अहं मत्तकाशिनि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 38, + "text": "एवं तां स महीपालॊ बभाषे न तु सा तदा\nकामार्तं निर्जने ऽरण्ये परत्यभाषत किं चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 39, + "text": "ततॊ लालप्यमानस्य पार्थिवस्यायतेक्षणा\nसौदामनीव साभ्रेषु तत्रैवान्तरधीयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 40, + "text": "ताम अन्विच्छन स नृपतिः परिचक्राम तत तदा\nवनं वनज पत्राक्षीं भरमन्न उन्मत्तवत तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 160, + "shloka": 41, + "text": "अपश्यमानः स तु तां बहु तत्र विलप्य च\nनिश्चेष्टः कौरवश्रेष्ठॊ मुहूर्तं स वयतिष्ठत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 161, + "shloka": 1, + "text": "[ग]\nअथ तस्याम अदृश्यायां नृपतिः काममॊहितः\nपातनं शत्रुसंघानां पपात धरणीतले" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 161, + "shloka": 2, + "text": "तस्मिन निपतिते भूमाव अथ सा चारुहासिनी\nपुनः पीनायतश्रॊणी दर्शयाम आस तं नृपम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 161, + "shloka": 3, + "text": "अथावभाषे कल्याणी वाचा मधुरया नृपम\nतं कुरूणां कुलकरं कामाभिहत चेतसम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 161, + "shloka": 4, + "text": "उत्तिष्ठॊत्तिष्ठ भद्रं ते न तवम अर्हस्य अरिंदम\nमॊहं नृपतिशार्दूल गन्तुम आविष्कृतः कषितौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 161, + "shloka": 5, + "text": "एवम उक्तॊ ऽथ नृपतिर वाचा मधुरया तदा\nददर्श विपुलश्रॊणीं ताम एवाभिमुखे सथिताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 161, + "shloka": 6, + "text": "अथ ताम असितापाङ्गीम आबभाषे नराधिपः\nमन्मथाग्निपरीतात्मा संदिग्धाक्षरया गिरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 161, + "shloka": 7, + "text": "साधु माम असितापाङ्गे कामार्तं मत्तकाशिनि\nभजस्व भजमानं मां पराणा हि परजहन्ति माम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 161, + "shloka": 8, + "text": "तवदर्थं हि विशालाक्षि माम अयं निशितैः शरैः\nकामः कमलगर्भाभे परतिविध्यन न शाम्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 161, + "shloka": 9, + "text": "गरस्तम एवम अनाक्रन्दे भद्रे काममहाहिना\nसा तवं पीनायतश्रॊणिपर्याप्नुहि शुभानने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 161, + "shloka": 10, + "text": "तवय्य अधीना हि मे पराणा किंनरॊद्गीत भाषिणि\nचारु सर्वानवद्याङ्गि पद्मेन्दु सदृशानने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 161, + "shloka": 11, + "text": "न हय अहं तवदृते भीरु शक्ष्ये जीवितुम आत्मना\nतस्मात कुरु विशालाक्षि मय्य अनुक्रॊशम अङ्गने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 161, + "shloka": 12, + "text": "भक्तं माम असितापाङ्गे न परित्यक्तुम अर्हसि\nतवं हि मां परीतियॊगेन तरातुम अर्हसि भामिनि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 161, + "shloka": 13, + "text": "गान्धर्वेण च मां भीरु विवाहेनैहि सुन्दरि\nविवाहानां हि रम्भॊरु गान्धर्वः शरेष्ठ उच्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 161, + "shloka": 14, + "text": "[तपती]\nनाहम ईशात्मनॊ राजन कन्यापितृमती हय अहम\nमयि चेद अस्ति ते परीतिर याचस्व पितरं मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 161, + "shloka": 15, + "text": "यथा हि ते मया पराणाः संगृहीता नरेश्वर\nदर्शनाद एव भूयस तवं तथा पराणान ममाहरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 161, + "shloka": 16, + "text": "न चाहम ईशा देहस्य तस्मान नृपतिसत्तम\nसमीपं नॊपगच्छामि न सवतन्त्रा हि यॊषितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 161, + "shloka": 17, + "text": "का हि सर्वेषु लॊकेषु विश्रुताभिजनं नृपम\nकन्या नाभिलषेन नाथं भर्तारं भक्त वत्सलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 161, + "shloka": 18, + "text": "तस्माद एवंगते काले याचस्व पितरं मम\nआदित्यं परणिपातेन तपसा नियमेन च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 161, + "shloka": 19, + "text": "स चेत कामयते दातुं तव माम अरिमर्दन\nभविष्याम्य अथ ते राजन सततं वशवर्तिनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 161, + "shloka": 20, + "text": "अहं हि तपती नाम सावित्र्य अवरजा सुता\nअस्य लॊकप्रदीपस्य सवितुः कषत्रियर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 162, + "shloka": 1, + "text": "[ग]\nएवम उक्त्वा ततस तूर्णं जगामॊर्ध्वम अनिन्दिता\nस तु राजा पुनर भूमौ तत्रैव निपपात ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 162, + "shloka": 2, + "text": "अमात्यः सानुयात्रस तु तं ददर्श महावने\nकषितौ निपतितं काले शक्रध्वजम इवॊच्छ्रितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 162, + "shloka": 3, + "text": "तं हि दृष्ट्वा महेष्वासं निरश्वं पतितं कषितौ\nबभूव सॊ ऽसय सचिवः संप्रदीप्त इवाग्निना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 162, + "shloka": 4, + "text": "तवरया चॊपसंगम्य सनेहाद आगतसंभ्रमः\nतं समुत्थापयाम आस नृपतिं काममॊहितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 162, + "shloka": 5, + "text": "भूतलाद भूमिपालेशं पितेव पतितं सुतम\nपरज्ञया वयसा चैव वृद्धः कीर्त्या दमेन च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 162, + "shloka": 6, + "text": "अमात्यस तं समुत्थाप्य बभूव विगतज्वरः\nउवाच चैनं कल्याण्या वाचा मधुरयॊत्थितम\nमा भैर मनुजशार्दूल भद्रं चास्तु तवानघ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 162, + "shloka": 7, + "text": "कषुत्पिपासापरिश्रान्तं तर्कयाम आस तं नृपम\nपतितं पातनं संख्ये शात्रवाणां महीतले" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 162, + "shloka": 8, + "text": "वारिणाथ सुशीतेन शिरस तस्याभ्यषेचयत\nअस्पृशन मुकुटं राज्ञः पुण्डरीकसुगन्धिना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 162, + "shloka": 9, + "text": "ततः परत्यागतप्राणस तद बलं बलवान नृपः\nसर्वं विसर्जयाम आस तम एकं सचिवं विना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 162, + "shloka": 10, + "text": "ततस तस्याज्ञया राज्ञॊ विप्रतस्थे महद बलम\nस तु राजा गिरिप्रस्थे तस्मिन पुनर उपाविशत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 162, + "shloka": 11, + "text": "ततस तस्मिन गिरिवरे शुचिर भूत्वा कृताञ्जलिः\nआरिराधयिषुः सूर्यं तस्थाव ऊर्ध्वभुजः कषितौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 162, + "shloka": 12, + "text": "जगाम मनसा चैव वसिष्ठम ऋषिसत्तमम\nपुरॊहितम अमित्रघ्नस तदा संवरणॊ नृपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 162, + "shloka": 13, + "text": "नक्तं दिनम अथैकस्थे सथिते तस्मिञ जनाधिपे\nअथाजगाम विप्रर्षिस तदा दवादशमे ऽहनि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 162, + "shloka": 14, + "text": "स विदित्वैव नृपतिं तपत्या हृतमानसम\nदिव्येन विधिना जञात्वा भावितात्मा महान ऋषिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 162, + "shloka": 15, + "text": "तथा तु नियतात्मानं स तं नृपतिसत्तमम\nआबभाषे स धर्मात्मा तस्यैवार्थ चिकीर्षया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 162, + "shloka": 16, + "text": "स तस्य मनुजेन्द्रस्य पश्यतॊ भगवान ऋषिः\nऊर्ध्वम आचक्रमे दरष्टुं भास्करं भास्करद्युतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 162, + "shloka": 17, + "text": "सहस्रांशुं ततॊ विप्रः कृताञ्जलिर उपस्थितः\nवसिष्ठॊ ऽहम इति परीत्या स चात्मानं नयवेदयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 162, + "shloka": 18, + "text": "तम उवाच महातेजा विवस्वान मुनिसत्तमम\nमहर्षे सवागतं ते ऽसतु कथयस्व यथेच्छसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 163, + "shloka": 1, + "text": "[वसिस्ठ]\nयैषां ते तपती नाम सावित्र्य अवरजा सुता\nतां तवां संवरणस्यार्थे वरयामि विभावसॊ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 163, + "shloka": 2, + "text": "स हि राजा बृहत कीर्तिर धर्मार्थविद उदारधीः\nयुक्तः संवरणॊ भर्ता दुहितुस ते विहंगम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 163, + "shloka": 3, + "text": "[गन्धर्व]\nइत्य उक्तः सविता तेन ददानीत्य एव निश्चितः\nपरत्यभाषत तं विप्रं परतिनन्द्य दिवाकरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 163, + "shloka": 4, + "text": "वरः संवरणॊ राज्ञां तवम ऋषीणां वरॊ मुने\nतपती यॊषितां शरेष्ठा किम अन्यत्रापवर्जनात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 163, + "shloka": 5, + "text": "ततः सर्वानवद्याग्नीं तपतीं तपनः सवयम\nददौ संवरणस्यार्थे वषिष्ठाय महात्मने\nपरतिजग्राह तां कन्यां महर्षिस तपतीं तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 163, + "shloka": 6, + "text": "वसिष्ठॊ ऽथ विसृष्टश च पुनर एवाजगाम ह\nयत्र विख्यत कीर्तिः स कुरूणाम ऋषभॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 163, + "shloka": 7, + "text": "स राजा मन्मथाविष्टस तद्गतेनान्तरात्मना\nदृष्ट्वा च देवकन्यां तां तपतीं चारुहासिनीम\nवसिष्ठेन सहायान्तीं संहृष्टॊ ऽभयधिकं बभौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 163, + "shloka": 8, + "text": "कृच्छ्रे दवादश रात्रे तु तस्य राज्ञः समापिते\nआजगाम विशुद्धात्मा वसिष्ठॊ भगवान ऋषिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 163, + "shloka": 9, + "text": "तपसाराध्य वरदं देवं गॊपतिम ईश्वरम\nलेभे संवरणॊ भार्यां वसिष्ठस्यैव तेजसा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 163, + "shloka": 10, + "text": "ततस तस्मिन गिरिश्रेष्ठे देवगन्धर्वसेविते\nजग्राह विधिवत पाणिं तपत्याः स नरर्षभः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 163, + "shloka": 11, + "text": "वसिष्ठेनाभ्यनुज्ञातस तस्मिन्न एव धराधरे\nसॊ ऽकामयत राजर्षिर विहर्तुं सह भार्यया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 163, + "shloka": 12, + "text": "ततः पुरे च राष्ट्रे च वाहनेषु बलेषु च\nआदिदेश महीपालस तम एव सचिवं तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 163, + "shloka": 13, + "text": "नृपतिं तव अभ्यनुज्ञाय वसिष्ठॊ ऽथापचक्रमे\nसॊ ऽपि राजा गिरौ तस्मिन विजहारामरॊपमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 163, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ दवादश वर्षाणि काननेषु जलेषु च\nरेमे तस्मिन गिरौ राजा तयैव सह भार्यया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 163, + "shloka": 15, + "text": "तस्य राज्ञः पुरे तस्मिन समा दवादश सर्वशः\nन ववर्ष सहस्राक्षॊ राष्ट्रे चैवास्य सर्वशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 163, + "shloka": 16, + "text": "तत कषुधार्तैर निरानन्दैः शवभूतैस तदा नरैः\nअभवत परेतराजस्य पुरं परेतैर इवावृतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 163, + "shloka": 17, + "text": "ततस तत तादृशं दृष्ट्वा स एव भगवान ऋषिः\nअभ्यपद्यत धर्मात्मा वसिष्ठॊ राजसत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 163, + "shloka": 18, + "text": "तं च पार्थिवशार्दूलम आनयाम आस तत पुरम\nतपत्या सहितं राजन्न उषितं दवादशीः समाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 163, + "shloka": 19, + "text": "ततः परवृष्टस तत्रासीद यथापूर्वं सुरारिहा\nतस्मिन नृपतिशार्दूल परविष्टे नगरं पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 163, + "shloka": 20, + "text": "ततः सराष्ट्रं मुमुदे तत पुरं परया मुदा\nतेन पार्थिव मुख्येन भावितं भावितात्मना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 163, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ दवादश वर्षाणि पुनर ईजे नराधिपः\nपत्न्या तपत्या सहितॊ यथा शक्रॊ मरुत्पतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 163, + "shloka": 22, + "text": "एवम आसीन महाभागा तपती नाम पौर्विकी\nतव वैवस्वती पार्थ तापत्यस तवं यया मतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 163, + "shloka": 23, + "text": "तस्यां संजनयाम आस कुरुं संवरणॊ नृपः\nतपत्यां तपतां शरेष्ठ तापत्यस तवं ततॊ ऽरजुन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 164, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nस गन्धर्ववचः शरुत्वा तत तदा भरतर्षभ\nअर्जुनः परया परीत्या पूर्णचन्द्र इवाबभौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 164, + "shloka": 2, + "text": "उवाच च महेष्वासॊ गन्धर्वं कुरुसत्तमः\nजातकौतूहलॊ ऽतीव वसिष्ठस्य तपॊबलात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 164, + "shloka": 3, + "text": "वसिष्ठ इति यस्यैतद ऋषेर नाम तवयेरितम\nएतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं यथावत तद वदस्व मे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 164, + "shloka": 4, + "text": "य एष गन्धर्वपते पूर्वेषां नः पुरॊहितः\nआसीद एतन ममाचक्ष्व क एष भगवान ऋषिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 164, + "shloka": 5, + "text": "[ग]\nतपसा निर्जितौ शश्वद अजेयाव अमरैर अपि\nकामक्रॊधाव उभौ यस्य चरणौ संववाहतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 164, + "shloka": 6, + "text": "यस तु नॊच्छेदनं चक्रे कुशिकानाम उदारधीः\nविश्वामित्रापराधेन धारयन मन्युम उत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 164, + "shloka": 7, + "text": "पुत्रव्यसनसंतप्तः शक्तिमान अपि यः परभुः\nविश्वामित्र विनाशाय न मेने कर्म दारुणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 164, + "shloka": 8, + "text": "मृतांश च पुनर आहर्तुं यः सपुत्रान यमक्षयात\nकृतान्तं नातिचक्राम वेलाम इव महॊदधिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 164, + "shloka": 9, + "text": "यं पराप्य विजितात्मानं महात्मानं नराधिपाः\nइक्ष्वाकवॊ महीपाला लेभिरे पृथिवीम इमाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 164, + "shloka": 10, + "text": "पुरॊहित वरं पराप्य वसिष्ठम ऋषिसत्तमम\nईजिरे करतुभिश चापि नृपास ते कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 164, + "shloka": 11, + "text": "स हि तान्य आजयाम आस सर्वान नृपतिसत्तमान\nबरह्मर्षिः पाण्डव शरेष्ठ बृहस्पतिर इवामरान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 164, + "shloka": 12, + "text": "तस्माद धर्मप्रधानात्मा वेद धर्मविद ईप्सितः\nबराह्मणॊ गुणवान कश चित पुरॊधाः परविमृश्यताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 164, + "shloka": 13, + "text": "कषत्रियेण हि जातेन पृथिवीं जेतुम इच्छता\nपूर्वं पुरॊहितः कार्यः पार्थ राज्याभिवृद्धये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 164, + "shloka": 14, + "text": "महीं जिगीषता राज्ञा बरह्म कार्यं पुरःसरम\nतस्मात पुरॊहितः कश चिद गुणवान अस्तु वॊ दविजः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 1, + "text": "[आर्ज]\nकिंनिमित्तम अभूद वैरं विश्वामित्र वसिष्ठयॊः\nवसतॊर आश्रमे पुण्ये शंस नः सर्वम एव तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 2, + "text": "[ग]\nइदं वासिष्ठम आख्यानं पुराणं परिचक्षते\nपार्थ सर्वेषु लॊकेषु यथावत तन निबॊध मे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 3, + "text": "कन्यकुब्जे महान आसीत पार्थिवॊ भरतर्षभ\nगाधीति विश्रुतॊ लॊके सत्यधर्मपरायणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 4, + "text": "तस्य धर्मात्मनः पुत्रः समृद्धबलवाहनः\nविश्वामित्र इति खयातॊ बभूव रिपुमर्दनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 5, + "text": "स चचार सहामात्यॊ मृगयां गहने वने\nमृगान विध्यन वराहांश च रम्येषु मरु धन्वसु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 6, + "text": "वयायामकर्शितः सॊ ऽथ मृगलिप्सुः पिपासितः\nआजगाम नरश्रेष्ठ वसिष्ठस्याश्रमं परति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 7, + "text": "तम आगतम अभिप्रेक्ष्य वसिष्ठः शरेष्ठभाग ऋषिः\nविश्वामित्रं नरश्रेष्ठं परतिजग्राह पूजया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 8, + "text": "पाद्यार्घ्याचमनीयेन सवागतेन च भारत\nतथैव परतिजग्राह वन्येन हविषा तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 9, + "text": "तस्याथ कामधुग धेनुर वसिष्ठस्य महात्मनः\nउक्ता कामान परयच्छेति सा कामान दुदुहे ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 10, + "text": "गराम्यारण्या ओषधीश च दुदुहे पय एव च\nषड्रसं चामृतरसं रसायनम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 11, + "text": "भॊजनीयानि पेयानि भक्ष्याणि विविधानि च\nलेह्यान्य अमृतकल्पानि चॊष्याणि च तथार्जुन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 12, + "text": "तैः कामैः सर्वसंपूर्णैः पूजितः स महीपतिः\nसामात्यः सबलश चैव तुतॊष स भृशं नृपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 13, + "text": "षड आयतां सुपार्श्वॊरुं तरिपृथुं पञ्च संवृताम\nमण्डूकनेत्रां सवाकारां पीनॊधसम अनिन्दिताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 14, + "text": "सुवालधिः शङ्कुकर्णां चारु शृङ्गां मनॊरमाम\nपुष्टायत शिरॊग्रीवां विस्मितः सॊ ऽभिवीक्ष्य ताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 15, + "text": "अभिनन्दति तां नन्दीं वसिष्ठस्य पयस्विनीम\nअब्रवीच च भृशं तुष्टॊ विश्वामित्रॊ मुनिं तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 16, + "text": "अर्बुदेन गवां बरह्मन मम राज्येन वा पुनः\nनन्दिनीं संप्रयच्छस्व भुङ्क्ष्व राज्यं महामुने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 17, + "text": "[वस]\nदेवतातिथिपित्रर्थम आज्यार्थं च पयस्विनी\nअदेया नन्दिनीयं मे राज्येनापि तवानघ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 18, + "text": "[विष्वामित्र]\nकषत्रियॊ ऽहं भवान विप्रस तपःस्वाध्यायसाधनः\nबराह्मणेषु कुतॊ वीर्यं परशान्तेषु धृतात्मसु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 19, + "text": "अर्बुदेन गवां यस तवं न ददासि ममेप्सिताम\nसवधर्मं न परहास्यामि नयिष्ये ते बलेन गाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 20, + "text": "[वस]\nबलस्थश चासि राजा च बाहुवीर्यश च कषत्रियः\nयथेच्छसि तथा कषिप्रं कुरु तवं मा विचारय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 21, + "text": "[ग]\nएवम उक्तस तदा पार्थ विश्वामित्रॊ बलाद इव\nहंसचन्द्र परतीकाशां नन्दिनीं तां जहार गाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 22, + "text": "कशा दण्डप्रतिहता काल्यमाना ततस ततः\nहम्भायमाना कल्याणी वसिष्ठस्याथ नन्दिनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 23, + "text": "आगम्याभिमुखी पार्थ तस्थौ भगवद उन्मुखी\nभृशं च ताड्यमानापि न जगामाश्रमात ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 24, + "text": "[वस]\nशृणॊमि ते रवं भद्रे विनदन्त्याः पुनः पुनः\nबलाद धृयसि मे नन्दिक्षमावान बराह्मणॊ हय अहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 25, + "text": "[ग]\nसा तु तेषां बलान नन्दी बलानां भरतर्षभ\nविश्वामित्र भयॊद्विग्ना वसिष्ठं समुपागमत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 26, + "text": "[गौह]\nपाषाण दण्डाभिहतां करन्दन्तीं माम अनाथवत\nविश्वामित्रबलैर घॊरैर भगवन किम उपेक्षसे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 27, + "text": "[ग]\nएवं तस्यां तदा पर्थ धर्षितायां महामुनिः\nन चुक्षुभे न धैर्याच च विचचाल धृतव्रतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 28, + "text": "[वस]\nकषत्रियाणां बलं तेजॊ बराह्मणानां कषमा बलम\nकषमा मां भजते तस्माद गम्यतां यदि रॊचते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 29, + "text": "[गौह]\nकिं नु तयक्तास्मि भगवन यद एवं मां परभाषसे\nअत्यक्ताहं तवया बरह्मन न शक्या नयितुं बलात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 30, + "text": "[वस]\nन तवां तयजामि कल्याणि सथीयतां यदि शक्यते\nदृढेन दाम्ना बद्ध्वैव वत्सस ते हरियते बलात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 31, + "text": "[ग]\nसथीयताम इति तच छरुत्वा वसिष्ठस्या पयस्विनी\nऊर्ध्वाञ्चित शिरॊग्रीवा परबभौ घॊरदर्शना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 32, + "text": "करॊधरक्तेक्षणा सा गौर हम्भार वधन सवना\nविश्वामित्रस्य तत सैन्यं वयद्रावयत सर्वशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 33, + "text": "कशाग्र दण्डाभिहता काल्यमाना ततस ततः\nकरॊधा दीप्तेक्षणा करॊधं भूय एव समादधे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 34, + "text": "आदित्य इव मध्याह्ने करॊधा दीप्तवपुर बभौ\nअङ्गारवर्षं मुञ्चन्ती मुहुर वालधितॊ महत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 35, + "text": "असृजत पह्लवान पुच्छाच छकृतः शबराञ शकान\nमूत्रतश चासृजच्च चापि यवनान करॊधमूर्च्छिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 36, + "text": "पुण्ड्रान किरातान दरमिडान सिंहलान बर्बरांस तथा\nतथैव दारदान मलेच्छान फेनतः सा ससर्ज ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 37, + "text": "तैर विषृष्टैर महत सैन्यं नाना मलेच्छ गणैस तदा\nनानावरण संछन्नैर नानायुध धरैस तथा\nअवाकीर्यत संरब्धैर विश्वामित्रस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 38, + "text": "एकैकश च तदा यॊधः पञ्चभिः सप्तभिर वृतः\nअस्त्रवर्षेण महता काल्यमानं बलं ततः\nपरभग्नं सर्वतस तरस्तं विश्वामित्रस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 39, + "text": "न च पराणैर वियुज्यन्ते के चित ते सैनिकास तदा\nविश्वामित्रस्य संक्रुद्धैर वासिष्ठैर भरतर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 40, + "text": "विश्वामित्रस्य सैन्यं तु काल्यमानं तरियॊजनम\nकरॊशमानं भयॊद्विग्नं तरातारं नाध्यगच्छत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 41, + "text": "दृष्ट्वा तन महद आश्चर्यं बरह्मतेजॊ भवं तदा\nविश्वामित्रः कषत्रभावान निर्विण्णॊ वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 42, + "text": "धिग बलं कषत्रियबलं बरह्मतेजॊबलं बलम\nबलाबलं विनिश्चित्य तप एव परं बलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 43, + "text": "स राज्यस्फीतम उत्सृज्य तां च दीप्तां नृप शरियम\nभॊगांश च पृष्ठतः कृत्वा तपस्य एव मनॊ दधे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 165, + "shloka": 44, + "text": "स गत्वा तपसा सिद्धिं लॊकान विष्टभ्य तेजसा\nतताप सर्वान दीप्तौजा बराह्मणत्वम अवाप च\nअपिवच च सुतं सॊमम इन्द्रेण सह कौशिकः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 1, + "text": "[ग]\nकल्माषपाद इत्य अस्मिँल लॊके राजा बभूव ह\nइक्ष्वाकुवंशजः पार्थ तेजसासदृशॊ भुवि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 2, + "text": "स कदा चिद वनं राजा मृगयां निर्ययौ पुरात\nमृगान विध्यन वराहांश च चचार रिपुमर्दनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 3, + "text": "स तु राजा महात्मानं वासिष्ठम ऋषिसात्तमम\nतृषार्तश च कषुधार्तश च एकायनगतः पथि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 4, + "text": "अपश्यद अजितः संख्ये मुनिं परतिमुखागतम\nशक्तिं नाम महाभागं वसिष्ठ कुलनन्दनम\nजयेष्ठं पुत्रशतात पुत्रं वसिष्ठस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 5, + "text": "अपगच्छ पथॊ ऽसमाकम इत्य एवं पार्थिवॊ ऽबरवीत\nतथा ऋषिर उवाचैनं सान्त्वयञ शलक्ष्णया गिरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 6, + "text": "ऋषिस तु नापचक्राम तस्मिन दर्म पथे सथितः\nनापि राजा मुनेर मानात करॊधाच्च चापि जगाम ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 7, + "text": "अमुञ्चन्तं तु पन्थानं तम ऋषिं नृपसत्तमः\nजघान कशया मॊहात तदा राक्षसवन मुनिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 8, + "text": "कशा परहाराभिहतस ततः स मुनिसत्तमः\nतं शशाप नृपश्रेष्ठं वासिष्ठः करॊधमूर्च्छितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 9, + "text": "हंसि राक्षसवद यस्माद राजापसद तापसम\nतस्मात तवम अद्य परभृति पुरुषादॊ भविष्यसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 10, + "text": "मनुष्यपिशिते सक्तश चरिष्यसि महीम इमाम\nगच्छ राजाधमेत्य उक्तः शक्तिना वीर्यशक्तिना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ याज्य निमित्तं तु विश्वामित्र वसिष्ठयॊः\nवैरम आसीत तदा तं तु विश्वामित्रॊ ऽनवपद्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 12, + "text": "तयॊर विवदतॊर एवं समीपम उपचक्रमे\nऋषिर उग्रतपाः पार्थ विश्वामित्रः परतापवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 13, + "text": "ततः स बुबुधे पश्चात तम ऋषिं नृपसत्तमः\nऋषेः पुत्रं वसिष्ठस्य वसिष्ठम इव तेजसा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 14, + "text": "अन्तर्धाय तदात्मानं विश्वामित्रॊ ऽपि भारत\nताव उभाव उपचक्राम चिकीर्षन्न आत्मनः परियम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 15, + "text": "स तु शप्तस तदा तेन शक्तिना वै नृपॊत्तमः\nजगाम शरणं शक्तिं परसादयितुम अर्हयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 16, + "text": "तस्य भावं विदित्वा स नृपतेः कुरुनन्दन\nविश्वामित्रस ततॊ रक्ष आदिदेश नृपं परति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 17, + "text": "स शापात तस्य विप्रर्षेर विश्वामित्रस्य चाज्ञया\nराक्षसाः किंकरॊ नाम विवेश नृपतिं तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 18, + "text": "रक्षसा तु गृहीतं तं विदित्वा सा मुनिस तदा\nविश्वामित्रॊ ऽपय अपक्रामत तस्माद देशाद अरिंदम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 19, + "text": "ततः स नृपतिर विद्वान रक्षन्न आत्मानम आत्मना\nबलवत पीड्यमानॊ ऽपि रक्षसान्तर गतेन ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 20, + "text": "ददर्श तं दविजः कश चिद राजानं परथितं पुनः\nययाचे कषुधितश चैनं समांसां भॊजनं तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 21, + "text": "तम उवाचाथ राजर्षिर दविजं मित्रसहस तदा\nआस्स्व बरह्मंस तवम अत्रैव मुहूर्तम इति सान्त्वयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 22, + "text": "निवृत्तः परतिदास्यामि भॊजनं ते यथेप्सितम\nइत्य उक्त्वा परययौ राजा तस्थौ च दविजसत्तमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 23, + "text": "अन्तर्गतं तु तद राज्ञस तदा बराह्मण भाषितम\nसॊ ऽनतःपुरं परविश्याथ संविवेश नराधिपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ ऽरधरात्र उत्थाय सूदम आनाय्य सत्वरम\nउवाच राजा संस्मृत्य बराह्मणस्य परतिश्रुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 25, + "text": "गच्छामुष्मिन्न असौ देशे बराह्मणॊ मां परतीक्षते\nअन्नार्थी तवं तन अन्नेन समांसेनॊपपादय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 26, + "text": "एवम उक्तस तदा सूदः सॊ ऽनासाद्यामिषं कव चित\nनिवेदयाम आस तदा तस्मै राज्ञे वयथान्वितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 27, + "text": "राजा तु रक्षसाविष्टः सूदम आह गतव्यथः\nअप्य एनं नरमांसेन भॊजयेति पुनः पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 28, + "text": "तथेत्य उक्त्वा ततः सूदः संस्थानं वध्य घातिनाम\nगत्वा जहार तवरितॊ नरमांसम अपेतभीः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 29, + "text": "स तत संस्कृत्य विधिवद अन्नॊपहितम आशु वै\nतस्मै परादाद बराह्मणाय कषुधिताय तपस्विने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 30, + "text": "स सिद्धचक्षुषा दृष्ट्वा तदन्नं दविजसत्तमः\nअभॊज्यम इदम इत्य आह करॊधपर्याकुलेक्षणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 31, + "text": "यस्माद अभॊज्यम अन्नं मे ददाति स नराधिपः\nतस्मात तस्यैव मूढस्य भविष्यत्य अत्र लॊलुपा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 32, + "text": "सक्तॊ मानुषमांसेषु यथॊक्तः शक्तिना पुरा\nउद्वेजनीयॊ भूतानां चरिष्यति महीम इमाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 33, + "text": "दविर अनुव्याहृते राज्ञः स शापॊ बलवान अभूत\nरक्षॊबलसमाविष्टॊ विसंज्ञश चाभवत तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 34, + "text": "ततः स नृपतिश्रेष्ठॊ राक्षसॊपहतेन्द्रियः\nउवाच शक्तिं तं दृष्ट्वा नचिराद इव भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 35, + "text": "यस्माद असदृशः शापः परयुक्तॊ ऽयं तवया मयि\nतस्मात तवत्तः परवर्तिष्ये खादितुं मानुषान अहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 36, + "text": "एवम उक्त्वा ततः सद्यस तं पराणैर विप्रयुज्य सः\nशक्तिनं भक्षयाम आस वयाघ्रः पशुम इवेप्सितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 37, + "text": "शक्तिनं तु हतं दृष्ट्वा विश्वामित्रस ततः पुनः\nवसिष्ठस्यैव पुत्रेषु तद रक्षः संदिदेश ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 38, + "text": "स ताञ शतावरान पुत्रान वसिष्ठस्य महात्मनः\nभक्षयाम आस संक्रुद्धः सिंहः कषुद्रमृगान इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 39, + "text": "वसिष्ठॊ घातिताञ शरुत्वा विश्वामित्रेण तान सुतान\nधारयाम आस तं शॊकं महाद्रिर इव मेदिनीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 40, + "text": "चक्रे चात्मविनाशाय बुद्धिं स मुनिसत्तमः\nन तव एव कुशिकॊच्छेदं मेने मतिमतां वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 41, + "text": "स मेरुकूटाद आत्मानं मुमॊच भगवान ऋषिः\nशिरस तस्य शिलायां च तूलराशाव इवापतत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 42, + "text": "न ममार च पातेन स यदा तेन पाण्डव\nतदाग्निम इद्ध्वा भगवान संविवेश महावने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 43, + "text": "तं तदा सुसमिद्धॊ ऽपि न ददाह हुताशनः\nदीप्यमानॊ ऽपय अमित्रघ्न शीतॊ ऽगनिर अभवत ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 44, + "text": "स समुद्रम अभिप्रेत्य शॊकाविष्टॊ महामुनिः\nबद्ध्वा कण्ठे शिलां गुर्वीं निपपात तद अम्भसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 166, + "shloka": 45, + "text": "स समुद्रॊर्मि वेगेन सथले नयस्तॊ महामुनिः\nजगाम स ततः खिन्नः पुनर एवाश्रमं परति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 167, + "shloka": 1, + "text": "[ग]\nततॊ दृष्ट्वाश्रमपदं रहितं तैः सुतैर मुनिः\nनिर्जगाम सुदुःखार्तः पुनर एवाश्रमात ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 167, + "shloka": 2, + "text": "सॊ ऽपश्यत सरितं पूर्णां परावृट्काले नवाम्भसा\nवृक्षान बहुविधान पार्थ वहन्तीं तीरजान बहून" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 167, + "shloka": 3, + "text": "अथ चिन्तां समापेदे पुनः पौरवनन्दन\nअम्भस्य अस्या निमज्जेयम इति दुःखसमन्वितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 167, + "shloka": 4, + "text": "ततः पाशैस तदात्मानं गाढं बद्ध्वा महामुनिः\nतस्या जले महानद्या निममज्ज सुदुःखितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 167, + "shloka": 5, + "text": "अथ छित्त्वा नदी पाशांस तस्यारि बलमर्दन\nसमस्थं तम ऋषिं कृत्वा विपाशं समवासृजत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 167, + "shloka": 6, + "text": "उत्ततार ततः पाशैर विमुक्तः स महान ऋषिः\nविपाशेति च नामास्या नद्याश चक्रे महान ऋषिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 167, + "shloka": 7, + "text": "शॊके बुद्धिं ततश चक्रे न चैकत्र वयतिष्ठित\nसॊ ऽगच्छत पर्वतांश चैव सरितश च सरांसि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 167, + "shloka": 8, + "text": "ततः स पुनर एवर्षिर नदीं हैमवतीं तदा\nचण्डग्राहवतीं दृष्ट्वा तस्याः सरॊतस्य अवापतत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 167, + "shloka": 9, + "text": "सा तम अग्निसमं विप्रम अनुचिन्त्य सरिद वरा\nशतधा विद्रुता यस्माच छतद्रुर इति विश्रुता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 167, + "shloka": 10, + "text": "ततः सथलगतं दृष्ट्वा तत्राप्य आत्मानम आत्मना\nमर्तुं न शक्यम इत्य उक्त्वा पुनर एवाश्रमं ययौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 167, + "shloka": 11, + "text": "वध्वादृश्यन्त्यानुगत आश्रमाभिमुखॊ वरजन\nअथ शुश्राव संगत्या वेदाध्ययननिःस्वनम\nपृष्ठतः परिपूर्णार्थैः षड्भिर अङ्गैर अलंकृतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 167, + "shloka": 12, + "text": "अनुव्रजति कॊ नव एष माम इत्य एव च सॊ ऽबरवीत\nअहं तव अदृश्यती नाम्ना तं सनुषा परत्यभाषत\nशक्तेर भार्या महाभाग तपॊ युक्ता तपस्विनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 167, + "shloka": 13, + "text": "[वस]\nपुत्रि कस्यैष साङ्गस्य वेदस्याध्ययन सवनः\nपुरा साङ्गस्य वेदस्य शक्तेर इव मया शरुतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 167, + "shloka": 14, + "text": "[आदृष्यन्ती]\nअयं कुक्षौ समुत्पन्नः शक्तेर गर्भः सुतस्य ते\nसमा दवादाश तस्येह वेदान अभ्यसतॊ मुने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 167, + "shloka": 15, + "text": "[ग]\nएवम उक्तस ततॊ हृष्टॊ वसिष्ठः शरेष्ठ भाग ऋषिः\nअस्ति संतानम इत्य उक्त्वा मृत्यॊः पार्थ नयवर्तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 167, + "shloka": 16, + "text": "ततः परतिनिवृत्तः स तया वध्वा सहानघ\nकल्माषपादम आसीनं ददर्श विजने वने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 167, + "shloka": 17, + "text": "स तु दृष्ट्वैव तं राजा करुद्ध उत्थाय भारत\nआविष्टॊ रक्षसॊग्रेण इयेषात्तुं ततः सम तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 167, + "shloka": 18, + "text": "अदृश्यन्ती तु तं दृष्ट्वा करूरकर्माणम अग्रतः\nभयसंविग्नया वाचा वसिष्ठम इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 167, + "shloka": 19, + "text": "असौ मृत्युर इवॊग्रेण दण्डेन भगवन्न इतः\nपरगृहीतेन काष्ठेन राक्षसॊ ऽभयेति भीषणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 167, + "shloka": 20, + "text": "तं निवारयितुं शक्तॊ नान्यॊ ऽसति भुवि कश चन\nतवदृते ऽदय महाभाग सर्ववेदविदां वर" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 167, + "shloka": 21, + "text": "तराहि मां भगवान पापाद अस्माद दारुणदर्शनात\nरक्षॊ अत्तुम इह हय आवां नूनम एतच चिकीर्षति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 168, + "shloka": 1, + "text": "[वस]\nमा भैः पुत्रि न भेतव्यं रक्षसस ते कथं चन\nनैतद रक्षॊभयं यस्मात पश्यसि तवम उपस्थितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 168, + "shloka": 2, + "text": "राजा कल्माषपादॊ ऽयं वीर्यवान परथितॊ भुवि\nस एषॊ ऽसमिन वनॊद्देशे निवसत्य अतिभीषणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 168, + "shloka": 3, + "text": "[ग]\nतम आपतन्तं संप्रेक्ष्य वसिष्ठॊ भगवान ऋषिः\nवारयाम आस तेजस्वी हुंकरेणैव भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 168, + "shloka": 4, + "text": "मन्त्रपूतेन च पुनः स तम अभ्युक्ष्य वारिणा\nमॊक्षयाम आस वै घॊराद राक्षसाद राजसत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 168, + "shloka": 5, + "text": "स हि दवादश वर्षाणि वसिष्ठस्यैव तेजसा\nगरस्त आसीद गृहेणेव पर्वकाले दिवाकरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 168, + "shloka": 6, + "text": "रक्षसा विप्रमुक्तॊ ऽथ स नृपस तद वनं महत\nतेजसा रञ्जयाम आस संध्याभ्रम इव भास्करः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 168, + "shloka": 7, + "text": "परतिलभ्य ततः संज्ञाम अभिवाद्य कृताञ्जलिः\nउवाच नृपतिः काले वसिष्ठम ऋषिसत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 168, + "shloka": 8, + "text": "सौदामॊ ऽहं महाभाग याज्यस ते दविजसत्तम\nअस्मिन काले यद इष्टं ते बरूहि किं करवाणि ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 168, + "shloka": 9, + "text": "[वस]\nवृत्तम एतद यथाकालं गच्छ राज्यं परशाधि तत\nबराह्मणांश च मनुष्येन्द्र मावमंस्थाः कदा चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 168, + "shloka": 10, + "text": "[राजा]\nनावमंस्याम्य अहं बरह्मन कदा चिद बराह्मणर्षभान\nतवन निदेशे सथितः शश्वत पुजयिष्याम्य अहं दविजान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 168, + "shloka": 11, + "text": "इक्ष्वाकूणां तु येनाहम अनृणः सयां दविजॊत्तम\nतत तवत्तः पराप्तुम इच्छामि वरं वेदविदां वर" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 168, + "shloka": 12, + "text": "अपत्यायेप्सितां मह्यं महिषीं गन्तुम अर्हसि\nशीलरूपगुणॊपेताम इक्ष्वाकुकुलवृद्धये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 168, + "shloka": 13, + "text": "[ग]\nददानीत्य एव तं तत्र राजानं परत्युवाच ह\nवसिष्ठः परमेष्वासं सत्यसंधॊ दविजॊत्तमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 168, + "shloka": 14, + "text": "ततः परतिययौ काले वसिष्ठः सहितॊ ऽनघ\nखयातं पुरवरं लॊकेष्व अयॊध्यां मनुजेश्वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 168, + "shloka": 15, + "text": "तं परजाः परतिमॊदन्त्यः सर्वाः परत्युद्ययुस तदा\nविपाप्मानं महात्मानं दिवौकस इवेश्वरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 168, + "shloka": 16, + "text": "अचिरात स मनुष्येन्द्रॊ नगरीं पुण्यकर्मणाम\nविवेश सहितस तेन वसिष्ठेन महात्मना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 168, + "shloka": 17, + "text": "ददृशुस तं ततॊ राजन्न अयॊध्यावासिनॊ जनाः\nपुष्येण सहितं काले दिवाकरम इवॊदितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 168, + "shloka": 18, + "text": "स हि तां पूरयाम आस लक्ष्म्या लक्ष्मीवतां वरः\nअयॊध्यां वयॊम शीतांशुः शरत्काल इवॊदितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 168, + "shloka": 19, + "text": "संसिक्त मृष्टपन्थानं पताकॊच्छ्रय भूषितम\nमनः परह्लादयाम आसा तस्य तत पुरम उत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 168, + "shloka": 20, + "text": "तुष्टपुष्टजनाकीर्णा सा पुरी कुरुनन्दन\nअशॊभत तदा तेन शक्रेणेवामरावती" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 168, + "shloka": 21, + "text": "ततः परविष्टे राजेन्द्रे तस्मिन राजनि तां पुरीम\nतस्य राज्ञ आज्ञया देवी वसिष्ठम उपचक्रमे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 168, + "shloka": 22, + "text": "ऋताव अथ महर्षिः स संबभूव तया सह\nदेव्या दिव्येन विधिना वसिष्ठः शरेष्ठ भाग ऋषिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 168, + "shloka": 23, + "text": "अथ तस्यां समुत्पन्ने गर्भे स मुनिसत्तमः\nराज्ञाभिवादितस तेन जगाम पुनर आश्रमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 168, + "shloka": 24, + "text": "दीर्घकालधृतं गर्भं सुषाव न तु तं यदा\nसाथ देव्य अश्मना कुक्षिं निर्बिभेद तदा सवकम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 168, + "shloka": 25, + "text": "दवादशे ऽथ ततॊ वर्षे स जज्ञे मनुजर्षभ\nअश्मकॊ नाम राजर्षिः पॊतनं यॊ नयवेशयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 169, + "shloka": 1, + "text": "[ग]\nआश्रमस्था ततः पुत्रम अदृश्यन्ती वयजायत\nशक्तेः कुलकरं राजन दवितीयम इव शक्तिनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 169, + "shloka": 2, + "text": "जातकर्मादिकास तस्य करियाः स मुनिपुंगवः\nपौत्रस्य भरतश्रेष्ठ चकार भगवान सवयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 169, + "shloka": 3, + "text": "परासुश च यतस तेन वसिष्ठः सथापितस तदा\nगर्भस्थेन ततॊ लॊके पराशर इति समृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 169, + "shloka": 4, + "text": "अमन्यत स धर्मात्मा वसिष्ठं पितरं तदा\nजन्मप्रभृति तस्मिंश च पितरीव वयवर्तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 169, + "shloka": 5, + "text": "स तात इति विप्रर्षिं वसिष्ठं परत्यभाषत\nमातुः समक्षं कौन्तेय अदृश्यन्त्याः परंतप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 169, + "shloka": 6, + "text": "तातेति परिपूर्णार्थं तस्य तन मधुरं वचः\nअदृश्यन्त्य अश्रुपूर्णाक्षी शृण्वन्ती तम उवाच ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 169, + "shloka": 7, + "text": "मा तात तात तातेति न ते तातॊ महामुनिः\nरक्षसा भक्षितस तात तव तातॊ वनान्तरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 169, + "shloka": 8, + "text": "मन्यसे यं तु तातेति नैष तातस तवानघ\nआर्यस तव एष पिता तस्य पितुस तव महात्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 169, + "shloka": 9, + "text": "स एवम उक्तॊ दुःखार्तः सत्यवाग ऋषिसत्तमः\nसर्वलॊकविनाशाय मतिं चक्रे महामनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 169, + "shloka": 10, + "text": "तं तथा निश्चितात्मानं महात्मानं महातपाः\nवसिष्ठॊ वारयाम आस हेतुना येन तच छृणु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 169, + "shloka": 11, + "text": "[वस]\nकृतवीर्य इति खयातॊ बभूव नृपतिः कषितौ\nयाज्यॊ वेदविदां लॊके भृगूणां पार्थिवर्षभः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 169, + "shloka": 12, + "text": "स तान अग्रभुजस तात धान्येन च धनेन च\nसॊमान्ते तर्पयाम आस विपुलेन विशां पतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 169, + "shloka": 13, + "text": "तस्मिन नृपतिशार्दूले सवर्याते ऽथ कदा चन\nबभूव तत कुलेयानां दरव्यकार्यम उपस्थितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 169, + "shloka": 14, + "text": "ते भृगूणां धनं जञात्वा राजानः सर्व एव ह\nयाचिष्णवॊ ऽभिजग्मुस तांस तात भार्गव सत्तमान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 169, + "shloka": 15, + "text": "भूमौ तु निदधुः के चिद भृगवॊ धनभक्षयम\nददुः के चिद दविजातिभ्यॊ जञात्वा कषत्रियतॊ भयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 169, + "shloka": 16, + "text": "भृगवस तु ददुः के चित तेषां वित्तं यथेप्सितम\nकषत्रियाणां तदा तात कारणान्तर दर्शनात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 169, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ महीतलं तात कषत्रियेण यदृच्छया\nखानताधिगतं वित्तं केन चिद भृगुवेश्मनि\nतद वित्तं ददृशुः सर्वे समेताः कषत्रियर्षभाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 169, + "shloka": 18, + "text": "अवमन्य ततः कॊपाद भृगूंस ताञ शरणागतान\nनिजघ्नुस ते महेष्वासाः सर्वांस तान निशितैः शरैः\nआ गर्भाद अनुकृन्तन्तश चेरुश चैव वसुंधराम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 169, + "shloka": 19, + "text": "तत उच्छिद्यमानेषु भृगुष्व एवं भयात तदा\nभृगुपत्न्यॊ गिरिं तात हिमवन्तं परपेदिरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 169, + "shloka": 20, + "text": "तासाम अन्यतमा गर्भं भयाद दाधार तैजसम\nऊरुणैकेन वामॊरुर भर्तुः कुलविवृद्धये\nददृशुर बराह्मणीं तां ते दीप्यमानां सवतेजसा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 169, + "shloka": 21, + "text": "अथ गर्भः स भित्त्वॊरुं बराह्मण्या निर्जगाम ह\nमुष्णन दृष्टीः कषत्रियाणां मध्याह्न इव भास्करः\nततश चक्षुर वियुक्तास ते गिरिदुर्गेषु बभ्रमुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 169, + "shloka": 22, + "text": "ततस ते मॊघसंकल्पा भयार्ताः कषत्रियर्षभाः\nबरह्मणीं शरणं जग्मुर दृष्ट्यर्थं ताम अनिन्दिताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 169, + "shloka": 23, + "text": "ऊचुश चैनां महाभागां कषत्रियास ते विचेतसः\nजयॊतिः परहीणा दुःखार्ताः शान्तार्चिष इवाग्नयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 169, + "shloka": 24, + "text": "भगवत्याः परसादेन गच्छेत कषत्रं सचक्षुषम\nउपारम्य च गच्छेम सहिताः पापकर्मणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 169, + "shloka": 25, + "text": "सपुत्रा तवं परसादं नः सर्वेषां कर्तुम अर्हसि\nपुनर दृष्टिप्रदानेन राज्ञः संत्रातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 170, + "shloka": 1, + "text": "[बराह्मणी]\nनाहं गृह्णामि वस तात दृष्टीर नास्ति रुषान्विता\nअयं तु भर्गवॊ नूनम ऊरुजः कुपितॊ ऽदय वः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 170, + "shloka": 2, + "text": "तेन चक्षूंषि वस तात नूनं कॊपान महात्मना\nसमरता निहतान बन्धून आदत्तानि न संशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 170, + "shloka": 3, + "text": "गर्भान अपि यदा यूयं भृगूणां घनत पुत्रकाः\nतदायम ऊरुणा गर्भॊ मया वर्षशतं धृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 170, + "shloka": 4, + "text": "षडङ्गश चाखिलॊ वेद इमं गर्भस्थम एव हि\nविवेश भृगुवंशस्य भूयः परियचिकीर्षया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 170, + "shloka": 5, + "text": "सॊ ऽयं पितृवधान नूनं करॊधाद वॊ हन्तुम इच्छति\nतेजसा यस्य दिव्येन चक्षूंषि मुषितानि वः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 170, + "shloka": 6, + "text": "तम इमं तात याचध्वम और्वं मम सुतॊत्तमम\nअयं वः परणिपातेन तुष्टॊ दृष्टीर विमॊक्ष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 170, + "shloka": 7, + "text": "[ग]\nएवम उक्तास ततः सर्वे राजानस ते तम ऊरुजम\nऊचुः परसीदेति तदा परसादं च चकार सः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 170, + "shloka": 8, + "text": "अनेनैव च विख्यातॊ नाम्ना लॊकेषु सत्तमः\nस और्व इति विप्रर्षिर ऊरुं भित्त्वा वयजायत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 170, + "shloka": 9, + "text": "चक्षूंषि परतिलभ्याथ परतिज्जग्मुस ततॊ नृपाः\nभार्गवस तु मुनिर मेने सर्वलॊकपराभवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 170, + "shloka": 10, + "text": "सचक्रे तात लॊकानां विनाशाय महामनाः\nसर्वेषाम एव कार्त्स्न्येन मनः परवणम आत्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 170, + "shloka": 11, + "text": "इच्छन्न अपचितिं कर्तुं भृगूणां भृगुसत्तमः\nसर्वलॊकविनाशाय तपसा महतैधितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 170, + "shloka": 12, + "text": "तापयाम आस लॊकान स सदेवासुरमानुषान\nतपसॊग्रेण महता नन्दयिष्यन पितामहान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 170, + "shloka": 13, + "text": "ततस तं पितरस तात विज्ञाय भृगुसत्तमम\nपितृलॊकाद उपागम्य सर्व ऊचुर इदं वचः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 170, + "shloka": 14, + "text": "और्व दृष्टः परभावस ते तपसॊग्रस्य पुत्रक\nपरसादं कुरु लॊकानां नियच्छ करॊधम आत्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 170, + "shloka": 15, + "text": "नानीशैर हि तदा तात भृगुभिर भावितात्मभिः\nवधॊ ऽभयुपेक्षितः सर्वैः कषत्रियाणां विहिंसताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 170, + "shloka": 16, + "text": "आयुषा हि परकृष्टेन यदा नः खेद आविशत\nतदास्माभिर वधस तात कषत्रियैर ईप्सितः सवयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 170, + "shloka": 17, + "text": "निखातं तद धि वै वित्तं केन चिद भृगुवेश्मनि\nवैरायैव तदा नयस्तं कषत्रियान कॊपयिष्णुभिः\nकिं हि वित्तेन नः कार्यं सवर्गेप्सूनां दविजर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 170, + "shloka": 18, + "text": "यदा तु मृत्युर आदातुं न नः शक्नॊति सर्वशः\nतदास्माभिर अयं दृष्ट उपायस तात संमतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 170, + "shloka": 19, + "text": "आत्महा च पुमांस तात न लॊकाँल लभते शुभान\nततॊ ऽसमाभिः समीक्ष्यैवं नात्मनात्मा विनाशितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 170, + "shloka": 20, + "text": "न चैतन नः परियं तात यद इदं कर्तुम इच्छसि\nनियच्छेदं मनः पापात सर्वलॊकपराभवात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 170, + "shloka": 21, + "text": "न हि नः कषत्रियाः के चिन न लॊकाः सप्त पुत्रक\nदूषयन्ति तपस तेजः करॊधम उत्पतितं जहि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 171, + "shloka": 1, + "text": "[आुर्व]\nउक्तवान अस्मि यां करॊधात परतिज्ञां पितरस तदा\nसर्वलॊकविनाशाय न सा मे वितथा भवेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 171, + "shloka": 2, + "text": "वृथा रॊषा परतिज्ञॊ हि नाहं जीवितुम उत्सहे\nअनिस्तीर्णॊ हि मां रॊषॊ दहेद अग्निर इवारणिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 171, + "shloka": 3, + "text": "यॊ हि कारणतः करॊधं संजातं कषन्तुम अर्हति\nनालं स मनुजः सम्यक तरिवर्गं परिरक्षितुम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 171, + "shloka": 4, + "text": "अशिष्टानां नियन्ता हि शिष्टानां परिरक्षता\nसथाने रॊषः परयुक्तः सयान नृपैः सवर्गजिगीषुभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 171, + "shloka": 5, + "text": "अश्रौषम अहम ऊरुस्थॊ गर्भशय्या गतस तदा\nआरावं मातृवर्गस्य भृगूणां कषत्रियैर वधे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 171, + "shloka": 6, + "text": "सामरैर हि यदा लॊकैर भृगूणां कषत्रियाधमैः\nआगर्भॊत्सादनं कषान्तं तदा मां मन्युर आविषत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 171, + "shloka": 7, + "text": "आपूर्ण कॊशाः किल मे मातरः पितरस तथा\nभयात सर्वेषु लॊकेषु नाधिजग्मुः परायणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 171, + "shloka": 8, + "text": "तान भृगूणां तदा दारान कश चिन नाभ्यवपद्यत\nयदा तदा दधारेयम ऊरुणैकेन मां शुभा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 171, + "shloka": 9, + "text": "परतिषेद्धा हि पापस्य यदा लॊकेषु विद्यते\nतदा सर्वेषु लॊकेषु पापकृन नॊपपद्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 171, + "shloka": 10, + "text": "यदा तु परतिषेद्धारं पापॊ न लभते कव चित\nतिष्ठन्ति बहवॊ लॊके तदा पापेषु कर्मसु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 171, + "shloka": 11, + "text": "जानन्न अपि च यन पापं शक्तिमान न नियच्छति\nईशः सन सॊ ऽपि तेनैव कर्मणा संप्रयुज्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 171, + "shloka": 12, + "text": "राजभिश चेश्वरैश चैव यदि वै पितरॊ मम\nशक्तैर न शकिता तरातुम इष्टं मत्वेह जीवितुम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 171, + "shloka": 13, + "text": "अत एषाम अहं करुद्धॊ लॊकानाम ईश्वरॊ ऽदय सन\nभवतां तु वचॊ नाहम अलं समतिवर्तितुम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 171, + "shloka": 14, + "text": "मम चापि भवेद एतद ईश्वरस्य सतॊ महत\nउपेक्षमाणस्य पुनर लॊकानां किल्बिषाद भयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 171, + "shloka": 15, + "text": "यश चायं मन्युजॊ मे ऽगनिर लॊकान आदातुम इच्च्छति\nदहेद एष च माम एव निगृहीतः सवतेजसा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 171, + "shloka": 16, + "text": "भवतां च विजानामि सर्वलॊकहितेप्सुताम\nतस्माद विदध्वं यच छरेयॊ लॊकानां मम चेश्वराः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 171, + "shloka": 17, + "text": "[पितरह]\nय एष मन्युजस ते ऽगनिर लॊकान आदातुम इच्छति\nअप्सु तं मुञ्च भद्रं ते लॊका हय अप्सु परतिष्ठिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 171, + "shloka": 18, + "text": "आपॊ मयाः सर्वरसाः सर्वम आपॊ मयं जगत\nतस्माद अप्सु विमुञ्चेमं करॊधाग्निं दविजसत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 171, + "shloka": 19, + "text": "अयं तिष्ठतु ते विप्र यदीच्छसि महॊदधौ\nमन्युजॊ ऽगनिर दहन्न आपॊ लॊका हय आपॊ मयाः समृताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 171, + "shloka": 20, + "text": "एवं परतिज्ञां सत्येयं तवानघ भविष्यति\nन चैव सामरा लॊका गमिष्यन्ति पराभवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 171, + "shloka": 21, + "text": "[वस]\nततस तं करॊधजं तात और्वॊ ऽगनिं वरुणालये\nउत्ससर्ग स चैवाप उपयुङ्क्ते महॊदधौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 171, + "shloka": 22, + "text": "महद धय शिरॊ भूत्वा यत तद वेदविदॊ विदुः\nतम अङ्गिम उद्गिरन वक्त्रात पिबत्य आपॊ महॊदधौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 171, + "shloka": 23, + "text": "तस्मात तवम अपि भद्रं ते न लॊकान हन्तुम अर्हसि\nपराशर परान धर्माञ जानञ जञानवतां वर" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 172, + "shloka": 1, + "text": "[ग]\nएवम उक्तः स विप्रर्षिर वसिष्ठेन महात्मना\nनययच्छद आत्मनः कॊपं सर्वलॊकपराभवात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 172, + "shloka": 2, + "text": "ईजे च स महातेजाः सर्ववेदविदां वरः\nऋषी राक्षस सत्रेण शाक्तेयॊ ऽथ पराशरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 172, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ वृद्धांश च बालांश च राक्षसान स महामुनिः\nददाह वितते यज्ञे शक्तेर वधम अनुस्मरन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 172, + "shloka": 4, + "text": "न हि तं वारयाम आस वसिष्ठॊ रक्षसां वधात\nदवितीयाम अस्य मा भाङ्क्षं परतिजाम इति निश्चयात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 172, + "shloka": 5, + "text": "तरयाणां पावकानां स सत्रे तस्मिन महामुनिः\nआसीत पुरस्ताद दीप्तानां चतुर्थ इव पावकः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 172, + "shloka": 6, + "text": "तेन यज्ञेन शुभ्रेण हूयमानेन युक्तितः\nतद विदीपितम आकाशं सूर्येणेव घनात्यये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 172, + "shloka": 7, + "text": "तं वसिष्ठादयः सर्वे मुनयस तत्र मेनिरे\nतेजसा दिवि दीप्यन्तं दवितीयम इव भास्करम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 172, + "shloka": 8, + "text": "ततः परमदुष्प्रापम अन्यैर ऋषिर उदारधीः\nसमापिपयिषुः सत्रं तम अत्रिः समुपागमत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 172, + "shloka": 9, + "text": "तथा पुलस्त्यः पुलहः करतुश चैव महाक्रतुम\nउपाजग्मुर अमित्रघ्न रक्षसां जीवितेप्सया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 172, + "shloka": 10, + "text": "पुलस्त्यस तु वधात तेषां रक्षसां भरतर्षभ\nउवाचेदं वचः पार्थ पराशरम अरिंदमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 172, + "shloka": 11, + "text": "कच चित तातापविघ्नं ते कच चिन नन्दसि पुत्रक\nअजानताम अदॊषाणां सर्वेषां रक्षसां वधात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 172, + "shloka": 12, + "text": "परजॊच्छेदम इमं मह्यं सर्वं सॊमप सत्तम\nअधर्मिष्ठं वरिष्ठः सन कुरुषे तवं पराशर\nराजा कल्माषपादश च दिवम आरॊढुम इच्छति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 172, + "shloka": 13, + "text": "ये च शक्त्यवराः पुत्रा वसिष्ठस्य महामुनेः\nते च सर्वे मुदा युक्ता मॊदन्ते सहिताः सुरैः\nसर्वम एतद वसिष्ठस्य विदितं वै महामुने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 172, + "shloka": 14, + "text": "रक्षसां च समुच्छेद एष तात तपस्विनाम\nनिमित्तभूतस तवं चात्र करतौ वासिष्ठनन्दन\nस सत्रं मुञ्च भद्रं ते समाप्तम इदम अस्तु ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 172, + "shloka": 15, + "text": "एवम उक्तः पुलस्त्येन वसिष्ठेन च धीमता\nतदा समापयाम आस सत्रं शाक्तिः पराशरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 172, + "shloka": 16, + "text": "सर्वराक्षस सत्राय संभृतं पावकं मुनिः\nउत्तरे हिमवत्पार्श्वे उत्ससर्ज महावने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 172, + "shloka": 17, + "text": "स तत्राद्यापि रक्षांसि वृक्षान अश्मान एव च\nभक्षयन दृश्यते वह्निः सदा पर्वणि पर्वणि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 173, + "shloka": 1, + "text": "[आर्ज]\nराज्ञा कल्माषपादेन गुरौ बरह्मविदां वरे\nकारणं किं पुरस्कृत्य भार्या वै संनियॊजिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 173, + "shloka": 2, + "text": "जानता च परं धर्मं लॊक्यं तेन महात्मना\nअगम्यागमनं कस्माद वसिष्ठेन महात्मना\nकृतं तेन पुरा सर्वं वक्तुम अर्हसि पृच्छतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 173, + "shloka": 3, + "text": "[ग]\nधनंजय निबॊधेदं यन मां तवं परिपृच्छसि\nवसिष्ठं परति दुर्धर्षं तथामित्र सहं नृपम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 173, + "shloka": 4, + "text": "कथितं ते मया पूर्वं यथा शप्तः स पार्थिवः\nशक्तिना भरतश्रेष्ठ वासिष्ठेन महात्मना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 173, + "shloka": 5, + "text": "स तु शापवशं पराप्तः करॊधपर्याकुलेक्षणः\nनिर्जगाम पुराद राजा सह दारः परंतपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 173, + "shloka": 6, + "text": "अरण्यं निर्जनं गत्वा सदारः परिचक्रमे\nनानामृगगणाकीर्णं नाना सत्त्वसमाकुलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 173, + "shloka": 7, + "text": "नानागुल्मलताच्छन्नं नानाद्रुमसमावृतम\nअरण्यं घॊरसंनादं शापग्रस्तः परिभ्रमन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 173, + "shloka": 8, + "text": "स कदा चित कषुधाविष्टॊ मृगयन भक्षम आत्मनः\nददर्श सुपरिक्लिष्टः कस्मिंश चिद वननिर्झरे\nबराह्मणीं बराह्मणं चैव मैथुनायॊपसंगतौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 173, + "shloka": 9, + "text": "तौ समीक्ष्य तु वित्रस्ताव अकृतार्थौ परधावितौ\nतयॊश च दरवतॊर विप्रं जगृहे नृपतिर बलात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 173, + "shloka": 10, + "text": "दृष्ट्वा गृहीतं भर्तारम अथ बराह्मण्य अभाषत\nशृणु राजन वचॊ मह्यं यत तवां वक्ष्यामि सुव्रत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 173, + "shloka": 11, + "text": "आदित्यवंशप्रभवस तवं हि लॊकपरिश्रुतः\nअप्रमत्तः सथितॊ धर्मे गुरुशुश्रूषणे रतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 173, + "shloka": 12, + "text": "शापं पराप्तॊ ऽसि दुर्धर्षे न पापं कर्तुम अर्हसि\nऋतुकाले तु संप्राप्ते भर्त्रास्म्य अद्य समागता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 173, + "shloka": 13, + "text": "अकृतार्था हय अहं भर्त्रा परसवार्थश च मे महान\nपरसीद नृपतिश्रेष्ठ भर्ता मे ऽयं विसृज्यताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 173, + "shloka": 14, + "text": "एवं विक्रॊशमानायास तस्याः स सुनृशंसकृत\nभर्तारं भक्षयाम आस वयाघॊर मृगम इवेप्सितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 173, + "shloka": 15, + "text": "तस्याः करॊधाभिभूताया यद अश्रुन्यपतद भुवि\nसॊ ऽगनिः समभवद दीप्तस तं च देशं वयदीपयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 173, + "shloka": 16, + "text": "ततः सा शॊकसंतप्ता भर्तृव्यसनदुःखिता\nकल्माषपादं राजर्षिम अशपद बराह्मणी रुषा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 173, + "shloka": 17, + "text": "यस्मान ममाकृतार्थायास तवया कषुद्रनृशंसवत\nपरेक्षन्त्या भक्षितॊ मे ऽदय परभुर भर्ता महायशाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 173, + "shloka": 18, + "text": "तस्मात तवम अपि दुर्बुद्धे मच छापपरिविक्षतः\nपत्नीम ऋताव अनुप्राप्य सद्यस तयक्ष्यसि जीवितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 173, + "shloka": 19, + "text": "यस्य चर्षेर वसिष्ठस्य तवया पुत्रा विनाशिताः\nतेन संगम्य ते भार्या तनयं जनयिष्यति\nस ते वंशकरः पुत्रॊ भविष्यति नृपाधम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 173, + "shloka": 20, + "text": "एवं शप्त्वा तु राजानं सा तम आङ्गिरसी शुभा\nतस्यैव संनिधौ दीप्तं परविवेश हुताशनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 173, + "shloka": 21, + "text": "वसिष्ठश च महाभागः सर्वम एतद अपश्यत\nजञानयॊगेन महता तपसा च परंतप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 173, + "shloka": 22, + "text": "मुक्तशापश च राजर्षिः कालेन महता ततः\nऋतुकाले ऽभिपतितॊ मदयन्त्या निवारितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 173, + "shloka": 23, + "text": "न हि सस्मार नृपतिस तं शापं शापमॊहितः\nदेव्याः सॊ ऽथ वचः शरुत्वा स तस्या नृपसत्तमः\nतं च शापम अनुस्मृत्य पर्यतप्यद भृशं तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 173, + "shloka": 24, + "text": "एतस्मात कारणाद राजा वसिष्ठं संन्ययॊजयत\nसवदारे भरतश्रेष्ठ शापदॊषसमन्वितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 174, + "shloka": 1, + "text": "[आर्ज]\nअस्माकम अनुरूपॊ वै यः सयाद गन्धर्व वेदवित\nपुरॊहितस तम आचक्ष्व सर्वं हि विदितं तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 174, + "shloka": 2, + "text": "[ग]\nयवीयान देवलस्यैष वने भराता तपस्यति\nधौम्य उत्कॊचके तीर्थे तं वृणुध्वं यदीच्छथ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 174, + "shloka": 3, + "text": "[वै]\nततॊ ऽरजुनॊ ऽसत्रम आग्नेयं परददौ तद यथाविधि\nगन्धर्वाय तदा परीतॊ वचनं चेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 174, + "shloka": 4, + "text": "तवय्य एव तावत तिष्ठन्तु हया गन्धर्वसत्तम\nकर्मकाले गरहीष्यामि सवस्ति ते ऽसव इति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 174, + "shloka": 5, + "text": "ते ऽनयॊन्यम अभिसंपूज्य गन्धर्वः पाण्डवाश च ह\nरम्याद भागी रथी कच्छाद यथाकामं परतस्थिरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 174, + "shloka": 6, + "text": "तत उत्कॊचनं तीर्थं गत्वा धौम्याश्रमं तु ते\nतं वव्रुः पाण्डवा धौम्यं पौरॊहित्याय भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 174, + "shloka": 7, + "text": "तान धौम्यः परतिजग्राह सर्ववेदविदां वरः\nपाद्येन फलमूलेन पौरॊहित्येन चैव ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 174, + "shloka": 8, + "text": "ते तदाशंसिरे लब्धां शरियं राज्यं च पाण्डवाः\nतं बराह्मणं पुरस्कृत्य पाञ्चाल्याश च सवयंवरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 174, + "shloka": 9, + "text": "मातृषष्ठास तु ते तेन गुरुणा संगतास तदा\nनाथवन्तम इवात्मानं मेनिरे भरतर्षभाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 174, + "shloka": 10, + "text": "स हि वेदार्थ तत्त्वज्ञस तेषां गुरुर उदारधीः\nतेन धर्मविदा पार्था याज्याः सर्वविदा कृताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 174, + "shloka": 11, + "text": "वीरांस तु स हि तान मेने पराप्तराज्यान सवधर्मतः\nबुद्धिवीर्यबलॊत्साहैर युक्तान देवान इवापरान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 174, + "shloka": 12, + "text": "कृतस्वस्त्ययनास तेन ततस ते मनुजाधिपाः\nमेनिरे सहिता गन्तुं पाञ्चाल्यास तं सवयंवरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 175, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततस ते नरशार्दूला भरातरः पञ्च पाण्डवाः\nपरययुर दरौपदीं दरष्टुं तं च देवमहॊत्सवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 175, + "shloka": 2, + "text": "ते परयाता नरव्याघ्रा मात्रा सह परंतपाः\nबराह्मणान ददृशुर मार्गे गच्छतः सगणान बहून" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 175, + "shloka": 3, + "text": "तान ऊचुर बराह्मणा राजन पाण्डवान बरह्मचारिणः\nकव भवन्तॊ गमिष्यन्ति उतॊ वागच्छतेति ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 175, + "shloka": 4, + "text": "[य]\nआगतान एकचक्रायाः सॊदर्यान देव दर्शिनः\nभवन्तॊ हि विजानन्तु सहितान मातृचारिणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 175, + "shloka": 5, + "text": "[बराह्मणाह]\nगच्छताद्यैव पाञ्चालान दरुपदस्य निवेशनम\nसवयंवरॊ महांस तत्र भविता सुमहाधनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 175, + "shloka": 6, + "text": "एकसार्थं परयाताः समॊ वयम अप्य अत्र गामिनः\nतत्र हय अद्भुतसंकाशॊ भविता सुमहॊत्सवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 175, + "shloka": 7, + "text": "यज्ञसेनस्य दुहिता दरुपदस्य महात्मनः\nवेदीमध्यात समुत्पन्ना पद्मपत्र निभेक्षणा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 175, + "shloka": 8, + "text": "दर्शनीयानवद्याङ्गी सुकुमारी मनस्विनी\nधृष्टद्युम्नस्य भगिनी दरॊण शत्रॊः परतापिनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 175, + "shloka": 9, + "text": "यॊ जातः कवची खड्गी सशरः सशरासनः\nसुसमिद्धे महाबाहुः पावके पावकप्रभः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 175, + "shloka": 10, + "text": "सवसा तस्यानवद्याङ्गी दरौपदी तनुमध्यमा\nनीलॊत्पलसमॊ गन्धॊ यस्याः करॊशात परवायति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 175, + "shloka": 11, + "text": "तां यज्ञसेनस्य सुतां सवयंवरकृतक्षणाम\nगच्छामहे वयं दरष्टुं तं च देवमहॊत्सवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 175, + "shloka": 12, + "text": "राजानॊ राजपुत्राश च यज्वानॊ भूरिदक्षिणाः\nसवाध्यायवन्तः शुचयॊ महात्मानॊ यतव्रताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 175, + "shloka": 13, + "text": "तरुणा दर्शनीयाश च नानादेशसमागताः\nमहारथाः कृतास्त्राश च समुपैष्यन्ति भूमिपाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 175, + "shloka": 14, + "text": "ते तत्र विविधान दायान विजयार्थं नरेश्वराः\nपरदास्यन्ति धनं गाश च भक्ष्यं भॊज्यं च सर्वशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 175, + "shloka": 15, + "text": "परतिगृह्य च तत सर्वं दृष्ट्वा चैव सवयंवरम\nअनुभूयॊत्सवं चैव गमिष्यामॊ यथेप्सितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 175, + "shloka": 16, + "text": "नटा वैतालिकाश चैव नर्तकाः सूतमागधाः\nनियॊधकाश च देशेभ्यः समेष्यन्ति महाबलाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 175, + "shloka": 17, + "text": "एवं कौतूहलं कृत्वा दृष्ट्वा च परतिगृह्य च\nसहास्माभिर महात्मानः पुनः परतिनिवर्त्स्यथ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 175, + "shloka": 18, + "text": "दर्शनीयांश च वः सर्वान देवरूपान अवस्थितान\nसमीक्ष्य कृष्णा वरयेत संगत्यान्यतमं वरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 175, + "shloka": 19, + "text": "अयं भराता तव शरीमान दर्शनीयॊ महाभुजः\nनियुध्यमानॊ विजयेत संगत्या दरविणं बहु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 175, + "shloka": 20, + "text": "[य]\nपरमं भॊ गमिष्यामॊ दरष्टुं देवमहॊत्सवम\nभवद्भिः सहिताः सर्वे कन्यायास तं सवयंवरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nएवम उक्ताः परयातास ते पाण्डवा जनमेजय\nराज्ञा दक्षिणपाञ्चालान दरुपदेनाभिरक्षितान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 2, + "text": "ततस ते तं महात्मानं शुद्धात्मानम अकल्मषम\nददृशुः पाण्डवा राजन पथि दवैपायनं तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 3, + "text": "तस्मै यथावत सत्कारं कृत्वा तेन च सान्त्विताः\nकथान्ते चाभ्यनुज्ञाताः परययुर दरुपद कषयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 4, + "text": "पश्यन्तॊ रमणीयानि वनानि च सरांसि च\nतत्र तत्र वसन्तश च शनैर जग्मुर महारथाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 5, + "text": "सवाध्यायवन्तः शुचयॊ मधुराः परियवादिनः\nआनुपूर्व्येण संप्राप्ताः पाञ्चालान कुरुनन्दनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 6, + "text": "ते तु दृष्ट्वा पुरं तच च सकन्धावारं च पाण्डवाः\nकुम्भकारस्य शालायां निवेशं चक्रिरे तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 7, + "text": "तत्र भैक्षं समाजह्रुर बराह्मीं वृत्तिं समाश्रिताः\nतांश च पराप्तांस तदा वीराञ जज्ञिरे न नराः कव चित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 8, + "text": "यज्ञसेनस्य कामस तु पाण्डवाय किरीटिने\nकृष्णां दद्याम इति सदा न चैतद विवृणॊति सः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 9, + "text": "सॊ ऽनवेषमाणः कौन्तेयान पाञ्चाल्यॊ जनमेजय\nदृढं धनुर अनायम्यं कारयाम आस भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 10, + "text": "यन्त्रं वैहायसं चापि कारयाम आस कृत्रिमम\nतेन यन्त्रेण सहितं राजा लक्ष्यं च काञ्चनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 11, + "text": "[दरुपद]\nइदं सज्यं धनुः कृत्वा सज्येनानेन सायकैः\nअतीत्य लक्ष्यं यॊ वेद्धा स लब्धा मत सुताम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 12, + "text": "[वै]\nइति स दरुपदॊ राजा सर्वतः समघॊषयत\nतच छरुत्वा पार्थिवाः सर्वे समीयुस तत्र भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 13, + "text": "ऋषयश च महात्मानः सवयंवरदिदृक्षया\nदुर्यॊधन पुरॊगाश च सकर्णाः कुरवॊ नृप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 14, + "text": "बराह्मणाश च महाभागा देशेभ्यः समुपागमन\nते ऽभयर्चिता राजगणा दरुपदेन महात्मना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 15, + "text": "ततः पौरजनाः सर्वे सागरॊद्धूत निःस्वनाः\nशिशुमार पुरं पराप्य नयविशंस ते च पार्थिवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 16, + "text": "परागुत्तरेण नगराद भूमिभागे समे शुभे\nसमाजवाटः शुशुभे भवनैः सर्वतॊवृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 17, + "text": "पराकारपरिखॊपेतॊ दवारतॊरण मण्डितः\nवितानेन विचित्रेण सर्वतः समवस्तृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 18, + "text": "तूर्यौघशतसंकीर्णः परार्ध्यागुरु धूपितः\nचन्दनॊदकसिक्तश च माल्यदामैश च शॊभितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 19, + "text": "कैलासशिखरप्रख्यैर नभस्तलविलेखिभिः\nसर्वतः संवृतैर नद्धः परासादैः सुकृतॊच्छ्रितैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 20, + "text": "सुवर्णजालसंवीतैर मणिकुट्टिम भूषितैः\nसुखारॊहण सॊपानैर महासनपरिच्छदैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 21, + "text": "अग्राम्यसमवच्छन्नैर अगुरूत्तमवासितैः\nहंसाच्छ वर्णैर बहुभिर आयॊजनसुगन्धिभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 22, + "text": "असंबाध शतद्वारैः शयनासनशॊभितैः\nबहुधातुपिनद्धाङ्गैर हिमवच्छिखरैर इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 23, + "text": "तत्र नानाप्रकारेषु विमानेषु सवलंकृताः\nसपर्धमानास तदान्यॊन्यं निषेदुः सर्वपार्थिवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 24, + "text": "तत्रॊपविष्टान ददृशुर महासत्त्वपराक्रमान\nराजसिंहान महाभागान कृष्णागुरु विभूषितान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 25, + "text": "महाप्रसादान बरह्मण्यान सवराष्ट्र परिरक्षिणः\nपरियान सर्वस्य लॊकस्य सुकृतैः कर्मभिः शुभैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 26, + "text": "मञ्चेषु च परार्ध्येषु पौरजानपदा जनाः\nकृष्णा दर्शनतुष्ट्य अर्थं सर्वतः समुपाविशन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 27, + "text": "बराह्मणैस ते च सहिताः पाण्डवाः समुपाविशन\nऋद्धिं पाञ्चालराजस्य पश्यन्तस ताम अनुत्तमाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 28, + "text": "ततः समाजॊ ववृधे स राजन दिवसान बहून\nरत्नप्रदान बहुलः शॊभितॊ नटनर्तकैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 29, + "text": "वर्तमाने समाजे तु रमणीये ऽहनि षॊडशे\nआप्लुताङ्गी सुवसना सर्वाभरणभूषिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 30, + "text": "वीर कांस्यम उपादाय काञ्चनं समलंकृतम\nअवतीर्णा ततॊ रङ्गं दरौपदी भरतर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 31, + "text": "पुरॊहितः सॊमकानां मन्त्रविद बराह्मणः शुचिः\nपरिस्तीर्य जुहावाग्निम आज्येन विधिना तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 32, + "text": "स तर्पयित्वा जवलनं बराह्मणान सवस्ति वाच्य च\nवारयाम आस सर्वाणि वादित्राणि समन्ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 33, + "text": "निःशब्दे तु कृते तस्मिन धृष्टद्युम्नॊ विशां पते\nरङ्गमध्यगतस तत्र मेघगम्भीरया गिरा\nवाक्यम उच्चैर जगादेदं शलक्ष्णम अर्थवद उत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 34, + "text": "इदं धनुर लक्ष्यम इमे च बाणाः; शृण्वन्तु मे पार्थिवाः सर्व एव\nयन्त्रच छिद्रेणाभ्यतिक्रम्य लक्ष्यं; समर्पयध्वं खगमैर दशार्धैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 35, + "text": "एतत कर्ता कर्म सुदुष्करं; यः कुलेन रूपेण बलेन युक्तः\nतस्याद्य भार्या भगिनी ममेयं; कृष्णा भवित्री न मृषा बरवीमि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 176, + "shloka": 36, + "text": "तान एवम उक्त्वा दरुपदस्य पुत्रः; पश्चाद इदं दरौपदीम अभ्युवाच\nनाम्ना च गॊत्रेण च कर्मणा च; संकीर्तयंस तान नृपतीन समेतान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 177, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nदुर्यॊधनॊ दुर्विषहॊ दुर्मुखॊ दुष्प्रधर्षणः\nविविंशतिर विकर्णश च सहॊ दुःशासनः समः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 177, + "shloka": 2, + "text": "युयुत्सुर वातवेगश च भीमवेगधरस तथा\nउग्रायुधॊ बलाकी च कनकायुर विरॊचनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 177, + "shloka": 3, + "text": "सुकुण्डलश चित्रसेनः सुवर्चाः कनकध्वजः\nनन्दकॊ बाहुशाली च कुण्डजॊ विकटस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 177, + "shloka": 4, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ धार्तराट्रा महाबलाः\nकर्णेन सहिता वीरास तवदर्थं समुपागताः\nशतसंख्या महात्मानः परथिताः कषत्रियर्षभाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 177, + "shloka": 5, + "text": "शकुनिश च बलश चैव वृषकॊ ऽथ बृहद्बलः\nएते गान्धर राजस्य सुताः सर्वे समागताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 177, + "shloka": 6, + "text": "अश्वत्थामा च भॊजश च सर्वशस्त्रभृतां वरौ\nसमवेतौ महात्मानौ तवदर्थे समलंकृतौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 177, + "shloka": 7, + "text": "बृहन्तॊ मणिमांश चैव दण्डधारश च वीर्यवान\nसहदेवॊ जयत्सेनॊ मेघसंधिश च मागधः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 177, + "shloka": 8, + "text": "विराटः सह पुत्राभ्यां शङ्खेनैवॊत्तरेण च\nवार्धक्षेमिः सुवर्चाश च सेना बिन्दुश च पार्थिवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 177, + "shloka": 9, + "text": "अभिभूः सह पुत्रेण सुदाम्ना च सुवर्चसा\nसुमित्रः सुकुमारश च वृकः सत्यधृतिस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 177, + "shloka": 10, + "text": "सूर्यध्वजॊ रॊचमानॊ नीलश चित्रायुधस तथा\nअंशुमांश चेकितानश च शरेणिमांश च महाबलः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 177, + "shloka": 11, + "text": "समुद्रसेनपुत्रश च चन्द्र सेनः परतापवान\nजलसंधः पिता पुत्रौ सुदण्डॊ दण्ड एव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 177, + "shloka": 12, + "text": "पौण्ड्रकॊ वासुदेवश च भगदत्तश च वीर्यवान\nकलिङ्गस ताम्रलिप्तश च पत्तनाधिपतिस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 177, + "shloka": 13, + "text": "मद्रराजस तथा शल्यः सहपुत्रॊ महारथः\nरुक्माङ्गदेन वीरेण तथा रुक्मरथेन च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 177, + "shloka": 14, + "text": "कौरव्यः सॊमदत्तश च पुत्राश चास्य महारथाः\nसमवेतास तरयः शूरा भूरिर भूरिश्रवाः शलः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 177, + "shloka": 15, + "text": "सुदक्षिणश च काम्बॊजॊ दृढधन्वा च कौरवः\nबृहद्बलः सुषेणश च शिबिर औशीनरस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 177, + "shloka": 16, + "text": "संकर्षणॊ वासुदेवॊ रौक्मिणेयश च वीर्यवान\nसाम्बश च चारु देष्णश च सारणॊ ऽथ गदस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 177, + "shloka": 17, + "text": "अक्रूरः सात्यकिश चैव उद्धवश च महाबलः\nकृतवर्मा च हार्दिक्यः पृथुर विपृथुर एव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 177, + "shloka": 18, + "text": "विडूरथश च कङ्कश च समीकः सारमेजयः\nवीरॊ वातपतिश चैव झिल्ली पिण्डारकस तथा\nउशीनरश च विक्रान्तॊ वृष्णयस ते परकीर्तिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 177, + "shloka": 19, + "text": "भगीरथॊ बृहत कषत्रः सैन्धवश च जयद्रथः\nबृहद्रथॊ बाह्लिकश च शरुतायुश च महारथः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 177, + "shloka": 20, + "text": "उलूकः कैतवॊ राजा चित्राङ्गद शुभाङ्गदौ\nवत्स राजश च धृतिमान कॊसलाधिपतिस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 177, + "shloka": 21, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ नानाजनपदेश्वराः\nतवदर्थम आगता भद्रे कषत्रियाः परथिता भुवि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 177, + "shloka": 22, + "text": "एते वेत्स्यन्न्ति विक्रान्तास तवदर्थं लक्ष्यम उत्तमम\nविध्येत य इमं लक्ष्यं वरयेथाः शुभे ऽदय तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 178, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nते ऽलंकृताः कुण्डलिनॊ युवानः; परस्परं सपर्धमानाः समेताः\nअस्त्रं बलं चात्मनि मन्यमानाः; सर्वे समुत्पेतुर अहं कृतेन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 178, + "shloka": 2, + "text": "रूपेण वीर्येण कुलेन चैव; धर्मेण चैवापि च यौवनेन\nसमृद्धदर्पा मदवेगभिन्ना; मत्ता यथा हैमवता गजेन्द्राः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 178, + "shloka": 3, + "text": "परस्परं सपर्धया परेक्षमाणाः; संकल्पजेनापि परिप्लुताङ्गाः\nकृष्णा ममैषेत्य अभिभाषमाणा; नृपासनेभ्यः सहसॊपतस्थुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 178, + "shloka": 4, + "text": "ते कषत्रिया रङ्ग गताः समेता; जिगीषमाणा दरुपदात्मजां ताम\nचकाशिरे पर्वतराजकन्याम; उमां यथा देवगणाः समेताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 178, + "shloka": 5, + "text": "कन्दर्प बाणाभिनिपीडिताङ्गाः; कृष्णागतैस ते हृदयैर नरेन्द्राः\nरङ्गावतीर्णा दरुपदात्मजार्थं; दवेष्यान हि चक्रुः सुहृदॊ ऽपि तत्र" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 178, + "shloka": 6, + "text": "अथाययुर देवगणा विमानै; रुद्रादित्या वसवॊ ऽथाश्विनौ च\nसाध्याश च सर्वे मरुतस तथैव; यमं पुरस्कृत्य धनेश्वरं च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 178, + "shloka": 7, + "text": "दैत्याः सुपर्णाश च महॊरगश च; देवर्षयॊ गुह्यकाश चारणाश च\nविश्वावसुर नारद पर्वतौ च; गन्धर्वमुख्याश च सहाप्सरॊभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 178, + "shloka": 8, + "text": "हलायुधस तत्र च केशवश च; वृष्ण्यन्धकाश चैव यथा परधानाः\nपरेक्षां सम चक्रुर यदुपुंगवास ते; सथिताश च कृष्णस्य मते बभूवुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 178, + "shloka": 9, + "text": "दृष्ट्वा हि तान मत्तगजेन्द्र रूपान; पञ्चाभिपद्मान इव वारणेन्द्रान\nभस्मावृताङ्गान इव हव्यवाहान; पार्थान परदध्यौ स यदुप्रवीरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 178, + "shloka": 10, + "text": "शशंस रामाय युधिष्ठिरं च; भीमं च जिष्णुं च यमौ च वीरौ\nशनैः शनैस तांश च निरीक्ष्य रामॊ; जनार्दनं परीतमना ददर्श" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 178, + "shloka": 11, + "text": "अन्ये तु नाना नृपपुत्रपौत्राः; कृष्णा गतैर नेत्रमनः सवभावैः\nवयायच्छमाना ददृशुर भरमन्तीं; संदष्ट दन्तच छदताम्रवक्त्राः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 178, + "shloka": 12, + "text": "तथैव पार्थाः पृथु बाहवस ते; वीरौ यमौ चैव महानुभावौ\nतां दरौपदीं परेक्ष्य तदा सम सर्वे; कन्दर्प बाणाभिहता बभूवुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 178, + "shloka": 13, + "text": "देवर्षिगन्धर्वसमाकुलं तत; सुपर्णनागासुरसिद्धजुष्टम\nदिव्येन गन्धेन समाकुलं च; दिव्यैश च माल्यैर अवकीर्यमाणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 178, + "shloka": 14, + "text": "महास्वनैर दुन्दुभिनादितैश च; बभूव तत संकुलम अन्तरिक्षम\nविमानसंबाधम अभूत समन्तात; सवेणु वीणा पणवानुनादम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 178, + "shloka": 15, + "text": "ततस तु ते राजगणाः करमेण; कृष्णा निमित्तं नृप विक्रमन्तः\nतत कारुमुकं संहननॊपपन्नं; सज्यं न शेकुस तरसापि कर्तुम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 178, + "shloka": 16, + "text": "ते विक्रमन्तः सफुरता दृढेन; निष्कृष्यमाणा धनुषा नरेन्द्राः\nविचेष्टमाना धरणीतलस्था; दीना अदृश्यन्त विभग्न चित्ताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 178, + "shloka": 17, + "text": "हाहाकृतं तद धनुषा दृढेन; निष्पिष्टभग्नाङ्गद कुण्डलं च\nकृष्णा निमित्तं विनिवृत्तभावं; राज्ञां तदा मण्डलम आर्तम आसीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 178, + "shloka": 18, + "text": "तस्मिंस तु संभ्रान्तजने समाजे; निक्षिप्तवादेषु नराधिपेषु\nकुन्तीसुतॊ जिष्णुर इयेष कर्तुं; सज्यं धनुस तत सशरं स वीरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 179, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nयदा निवृत्ता राजानॊ धनुषः सज्य कर्मणि\nअथॊदतिष्ठद विप्राणां मध्याज जिष्णुर उदारधीः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 179, + "shloka": 2, + "text": "उदक्रॊशन विप्रमुख्या विधुन्वन्तॊ ऽजिनानि च\nदृष्ट्वा संप्रस्थितं पार्थम इन्द्रकेतुसमप्रभम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 179, + "shloka": 3, + "text": "के चिद आसन विमनसः के चिद आसन मुदा युताः\nआहुः परस्परं के चिन निपुणा बुद्धिजीविनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 179, + "shloka": 4, + "text": "यत कर्ण शल्य परमुखैः पार्थिवैर लॊकविश्रुतैः\nनानृतं बलवद्भिर हि धनुर्वेदा परायणैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 179, + "shloka": 5, + "text": "तत कथं तव अकृतास्त्रेण पराणतॊ दुर्बलीयसा\nबटु मात्रेण शक्यं हि सज्यं कर्तुं धनुर दविजाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 179, + "shloka": 6, + "text": "अवहास्या भविष्यन्ति बराह्मणाः सर्वराजसु\nकर्मण्य अस्मिन्न असंसिद्धे चापलाद अपरीक्षिते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 179, + "shloka": 7, + "text": "यद्य एष दर्पाद धर्षाद वा यदि वा बरह्म चापलात\nपरस्थितॊ धनुर आयन्तुं वार्यतां साधु मा गमत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 179, + "shloka": 8, + "text": "नावहास्या भविष्यामॊ न च लाघवम आस्थिताः\nन च विद्विष्टतां लॊके गमिष्यामॊ महीक्षिताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 179, + "shloka": 9, + "text": "के चिद आहुर युवा शरीमान नागराजकरॊपमः\nपीनस्कन्धॊरु बाहुश च धैर्येण हिमवान इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 179, + "shloka": 10, + "text": "संभाव्यम अस्मिन कर्मेदम उत्साहाच चानुमीयते\nशक्तिर अस्य महॊत्साहा न हय अशक्तः सवयं वरजेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 179, + "shloka": 11, + "text": "न च तद्विद्यते किं चित कर्म लॊकेषु यद भवेत\nबराह्मणानाम असाध्यं च तरिषु संस्थान चारिषु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 179, + "shloka": 12, + "text": "अब्भक्षा वायुभक्षाश च फलाहारा दृढव्रताः\nदुर्बला हि बलीयांसॊ विप्रा हि बरह्मतेजसाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 179, + "shloka": 13, + "text": "बराह्मणॊ नावमन्तव्यः सद वासद वा समाचरन\nसुखं दुःखं महद धरस्वं कर्म यत समुपागतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 179, + "shloka": 14, + "text": "एवं तेषां विलपतां विप्राणां विविधा गिरः\nअर्जुनॊ धनुषॊ ऽभयाशे तस्थौ गिरिर इवाचलः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 179, + "shloka": 15, + "text": "स तद धनुः परिक्रम्य परदक्षिणम अथाकरॊत\nपरणम्य शिरसा हृष्टॊ जगृहे च परंतपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 179, + "shloka": 16, + "text": "सज्यं च चक्रे निमिषान्तरेण; शरांश च जग्राह दशार्ध संख्यान\nविव्याध लक्ष्यं निपपात तच च; छिद्रेण भूमौ सहसातिविद्धम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 179, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ ऽनतरिक्षे च बभूव नादः; समाजमध्ये च महान निनादः\nपुष्पाणि दिव्यानि ववर्ष देवः; पार्थस्य मूर्ध्नि दविषतां निहन्तुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 179, + "shloka": 18, + "text": "चेला वेधांस ततश चक्रुर हाहाकारांश च सर्वशः\nनयपतंश चात्र नभसः समन्तात पुष्पवृष्टयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 179, + "shloka": 19, + "text": "शताङ्गानि च तूर्याणि वादकाश चाप्य अवादयन\nसूतमागध संघाश च अस्तुवंस तत्र सुस्वनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 179, + "shloka": 20, + "text": "तं दृष्ट्वा दरुपदः परीतॊ बभूवारि निषूदनः\nसहसैन्यश च पार्थस्य साहाय्यार्थम इयेष सः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 179, + "shloka": 21, + "text": "तस्मिंस तु शब्दे महति परवृत्ते; युधिष्ठिरॊ धर्मभृतां वरिष्ठः\nआवासम एवॊपजगाम शीघ्रं; सार्धं यमाभ्यां पुरुषॊत्तमाभ्याम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 179, + "shloka": 22, + "text": "विद्धं तु लक्ष्यं परसमीक्ष्य; कृष्णा पार्थं च शक्र परतिमं निरीक्ष्य\nआदाय शुक्लं वरमाल्यदाम; जगाम कुन्तीसुतम उत्स्मयन्ती" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 179, + "shloka": 23, + "text": "स ताम उपादाय विजित्य रङ्गे; दविजातिभिस तैर अभिपूज्यमानः\nरङ्गान निरक्रामद अचिन्त्यकर्मा; पत्न्या तया चाप्य अनुगम्यमानः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 180, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतस्मै दित्सति कन्यां तु बराह्मणाय महात्मने\nकॊप आसीन महीपानाम आलॊक्यान्यॊन्यम अन्तिकात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 180, + "shloka": 2, + "text": "अस्मान अयम अतिक्रम्य तृणी कृत्यच संगतान\nदातुम इच्छति विप्राय दरौपदीं यॊषितां वराम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 180, + "shloka": 3, + "text": "निहन्मैनं दुरात्मानं यॊ ऽयम अस्मान न मन्यते\nन हय अर्हत्य एष सत्कारं नापि वृद्धक्रमं गुणैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 180, + "shloka": 4, + "text": "हन्मैनं सह पुत्रेण दुराचारं नृप दविषम\nअयं हि सर्वान आहूय सत्कृत्य च नराधिपान\nगुणवद भॊजयित्वा च ततः पश्चाद विनिन्दति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 180, + "shloka": 5, + "text": "अस्मिन राजसमावाये देवानाम इव संनये\nकिम अयं सदृशं कं चिन नृपतिं नैव दृष्टवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 180, + "shloka": 6, + "text": "न च विप्रेष्व अधीकारॊ विद्यते वरणं परति\nसवयंवरः कषत्रियाणाम इतीयं परथिवा शरुतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 180, + "shloka": 7, + "text": "अथ वा यदि कन्येयं नेह कं चिद बुभूषति\nअग्नाव एनां परिक्षिप्य यामराष्ट्राणि पार्थिवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 180, + "shloka": 8, + "text": "बराह्मणॊ यदि वा बाल्याल लॊभाद वा कृतवान इदम\nविप्रियं पार्थिवेन्द्राणां नैष वध्यः कथं चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 180, + "shloka": 9, + "text": "बराह्मणार्थं हि नॊ राज्यं जीवितं च वसूनि च\nपुत्रपौत्रं च यच चान्यद अस्माकं विद्यते धनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 180, + "shloka": 10, + "text": "अवमानभयाद एतत सवधर्मस्य च रक्षणात\nसवयंवराणां चान्येषां मा भूद एवंविधा गतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 180, + "shloka": 11, + "text": "इत्य उक्त्वा राजशार्दूला हृष्टाः परिघबाहवः\nदरुपदं संजिघृक्षन्तः सायुधाः समुपाद्रवन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 180, + "shloka": 12, + "text": "तान गृहीतशरावापान करुद्धान आपततॊ नृपान\nदरुपदॊ वीक्ष्य संत्रासाद बराह्मणाञ शरणं गतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 180, + "shloka": 13, + "text": "वेगेनापततस तांस तु परभिन्नान इव वारणान\nपाण्डुपुत्रौ महावीर्यौ परतीयतुर अरिंदमौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 180, + "shloka": 14, + "text": "ततः समुत्पेतुर उदायुधास ते; महीक्षितॊ बद्धतलाङ्गुलित्राः\nजिघांसमानाः कुरुराजपुत्राव; अमर्षयन्तॊ ऽरजुन भीमसेनौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 180, + "shloka": 15, + "text": "ततस तु भीमॊ ऽदभुतवीर्यकर्मा; महाबलॊ वज्रसमानवीर्यः\nउत्पाट्य दॊर्भ्यां दरुमम एकवीरॊ; निष्पत्रयाम आस यथा गजेन्द्रः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 180, + "shloka": 16, + "text": "तं वृक्षम आदाय रिपुप्रमाथी; दण्डीव दण्डं पितृराज उग्रम\nतस्थौ समीपे पुरुषर्षभस्य; पार्थस्य पार्थः पृथु दीर्घबाहुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 180, + "shloka": 17, + "text": "तत परेक्ष्य कर्मातिमनुष्य बुद्धेर; जिष्णॊः सहभ्रातुर अचिन्त्यकर्मा\nदामॊदरॊ भरातरम उग्रवीर्यं; हलायुधं वाक्यम इदं बभाषे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 180, + "shloka": 18, + "text": "य एष मत्तर्षभ तुल्यगामी; महद धनुः कर्षति तालमात्रम\nएषॊ ऽरजुनॊ नात्र विचार्यम अस्ति; यद्य अस्मि संकर्षण वासुदेवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 180, + "shloka": 19, + "text": "य एष वृक्षं तरसावरुज्य; राज्ञां विकारे सहसा निवृत्तः\nवृकॊदरॊ नान्य इहैतद अद्य कर्तुं; समर्थॊ भुवि मर्त्यधर्मा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 180, + "shloka": 20, + "text": "यॊ ऽसौ पुरस्तात कमलायताक्षस; तनुर महासिंहगतिर विनीतः\nगौरः परलम्बॊज्ज्वल चारु घॊणॊ; विनिःसृतः सॊ ऽचयुत धर्मराजः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 180, + "shloka": 21, + "text": "यौ तौ कुमाराव इव कार्तिकेयौ; दवाव अश्विनेयाव इति मे परतर्कः\nमुक्ता हि तस्माज जतु वेश्म दाहान; मया शरुताः पाण्डुसुताः पृथा च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 180, + "shloka": 22, + "text": "तम अब्रवीन निर्मलतॊयदाभॊ; हलायुधॊ ऽनन्तरजं परतीतः\nपरीतॊ ऽसमि दिष्ट्या हि पितृष्वसा नः; पृथा विमुक्ता सह कौरवाग्र्यैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nअजिनानि विधुन्वन्तः करकांश च दविजर्षभाः\nऊचुस तं भीर न कर्तव्या वयं यॊत्स्यामहे परान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 2, + "text": "तान एवं वदतॊ विप्रान अर्जुनः परहसन्न इव\nउवाच परेक्षका भूत्वा यूयं तिष्ठत पार्श्वतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 3, + "text": "अहम एनान अजिह्माग्रैः शतशॊ विकिरञ शरैः\nवारयिष्यामि संक्रुद्धान मन्त्रैर आशीविषान इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 4, + "text": "इति तद धनुर आदाय शुल्कावाप्तं महारथः\nभरात्रा भीमेन सहितस तस्थौ गिरिर इवाचलः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 5, + "text": "ततः कर्ण मुखान करुद्धान कषत्रियांस तान रुषॊत्थितान\nसंपेततुर अभीतौ तौ गजौ परतिगजान इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 6, + "text": "ऊचुश च वाचः परुषास ते राजानॊ जिघांसवः\nआहवे हि दविजस्यापि वधॊ हृष्टॊ युयुत्सतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ वैकर्तनः कर्णॊ जगामार्जुनम ओजसा\nयुद्धार्थी वाशिता हेतॊर गजः परतिगजं यथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 8, + "text": "भीमसेनं ययौ शल्यॊ मद्राणाम ईश्वरॊ बली\nदुर्यॊधनादयस तव अन्ये बराह्मणैः सह संगताः\nमृदुपूर्वम अयत्नेन परतयुध्यंस तदाहवे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ ऽरजुनः परत्यविध्यद आपतन्तं तरिभिः शरैः\nकर्णं वैकर्तनं धीमान विकृष्य बलवद धनुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 10, + "text": "तेषां शराणां वेगेन शितानां तिग्मतेजसाम\nविमुह्यमानॊ राधेयॊ यत्नात तम अनुधावति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 11, + "text": "ताव उभाव अप्य अनिर्देश्यौ लाघवाज जयतां वरौ\nअयुध्येतां सुसंरब्धाव अन्यॊन्यविजयैषिणौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 12, + "text": "कृते परतिकृतं पश्य पश्य बाहुबलं च मे\nइति शूरार्थ वचनैर आभाषेतां परस्परम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ ऽरजुनस्य भुजयॊर वीर्यम अप्रतिमं भुवि\nजञात्वा वैकर्तनः कर्णः संरब्धः समयॊधयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 14, + "text": "अर्जुनेन परयुक्तांस तान बाणान वेगवतस तदा\nपरतिहत्य ननादॊच्चैः सैन्यास तम अभिपूजयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 15, + "text": "[कर्ण]\nतुष्यामि ते विप्रमुख्यभुजवीर्यस्य संयुगे\nअविषादस्य चैवास्य शस्त्रास्त्रविनयस्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 16, + "text": "किं तवं साक्षाद धनुर्वेदॊ रामॊ वा विप्र सत्तम\nअथ साक्षाद धरि हयः साक्षाद वा विष्णुर अच्युतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 17, + "text": "आत्मप्रच्छादनार्थं वै बाहुवीर्यम उपाश्रितः\nविप्र रूपं विधायेदं ततॊ मां परतियुध्यसे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 18, + "text": "न हि माम आहवे करुद्धम अन्यः साक्षाच छची पतेः\nपुमान यॊधयितुं शक्तः पाण्डवाद वा किरीटिनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 19, + "text": "[वै]\nतम एवं वादिनं तत्र फल्गुनः परत्यभाषत\nनास्मि कर्ण धनुर्वेदॊ नास्मि रामः परतापवान\nबराह्मणॊ ऽसमि युधां शरेष्ठः सर्वशस्त्रभृतां वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 20, + "text": "बराह्मे पौरंदरे चास्त्रे निष्ठितॊ गुरु शासनात\nसथितॊ ऽसम्य अद्य रणे जेतुं तवां वीराविचलॊ भव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 21, + "text": "एवम उक्तस तु राधेयॊ युद्धात कर्णॊ नयवर्तत\nबरह्मं तेजस तदाजय्यं मन्यमानॊ महारथः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 22, + "text": "युद्धं तूपेयतुस तत्र राजञ शल्य वृकॊदरौ\nबलिनौ युगपन मत्तौ सपर्धया च बलेन च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 23, + "text": "अन्यॊन्यम आह्वयन्तौ तौ मत्ताव इव महागजौ\nमुष्टिभिर जानुभिश चैव निघ्नन्ताव इतरेतरम\nमुहूर्तं तौ तथान्यॊन्यं समरे पर्यकर्षताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ भीमः समुत्क्षिप्य बाहुभ्यां शल्यम आहवे\nनयवधीद बलिनां शरेष्ठॊ जहसुर बराह्मणास ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 25, + "text": "तत्राश्चर्यं भीमसेनश चकार पुरुषर्षभः\nयच छल्यं पतितं भूमौ नाहनद बलिनं बली" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 26, + "text": "पातिते भीमसेनेन शल्ये कर्णे च शङ्किते\nशङ्किताः सर्वराजानः परिवव्रुर वृकॊदरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 27, + "text": "ऊचुश च सहितास तत्र साध्व इमे बराह्मणर्षभाः\nविज्ञायन्तां कव जन्मानः कव निवासास तथैव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 28, + "text": "कॊ हि राधा सुतं कर्मं शक्तॊ यॊधयितुं रणे\nअन्यत्र रामाद दरॊणाद वा कृपाद वापि शरद्वतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 29, + "text": "कृष्णाद वा देवकीपुत्रात फल्गुनाद वा परंतपात\nकॊ वा दुर्यॊधनं शक्तः परतियॊधयितुं रणे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 30, + "text": "तथैव मद्रराजानं शल्यं बलवतां वरम\nबलदेवाद ऋते वीरात पाण्डवाद वा वृकॊदरात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 31, + "text": "करियताम अवहारॊ ऽसमाद युद्धाद बराह्मण संयुतात\nअथैनान उपलभ्येह पुनर यॊत्स्यामहे वयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 32, + "text": "तत कर्म भीमस्य समीक्ष्य कृष्णः; कुन्तीसुतौ तौ परिशङ्कमानः\nनिवारयाम आस महीपतींस तान; धर्मेण लब्धेत्य अनुनीय सर्वान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 33, + "text": "त एवं संनिवृत्तास तु युद्धाद युद्धविशारदाः\nयथावासं ययुः सर्वे विस्मिता राजसत्तमाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 34, + "text": "वृत्तॊ बरह्मॊत्तरॊ रङ्गः पाञ्चाली बराह्मणैर वृता\nइति बरुवन्तः परययुर ये तत्रासन समागताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 35, + "text": "बराह्मणैस तु परतिच्छन्नौ रौरवाजिनवासिभिः\nकृच्छ्रेण जग्मतुस तत्र भीमसेनधनंजयौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 36, + "text": "विमुक्तौ जनसंबाधाच छत्रुभिः परिविक्षितौ\nकृष्णयानुगतौ तत्र नृवीरौ तौ विरेजतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 37, + "text": "तेषां माता बहुविधं विनाशं पर्यचिन्तयत\nअनागच्छत्सु पुत्रेषु भैक्ष काले ऽतिगच्छति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 38, + "text": "धार्तराष्ट्रैर हता न सयुर विज्ञाय कुरुपुंगवाः\nमायान्वितैर वा रक्षॊभिः सुघॊरैर दृढवैरिभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 39, + "text": "विपरीतं मतं जातं वयासस्यापि महात्मनः\nइत्य एवं चिन्तयाम आस सुतस्नेहान्विता पृथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 181, + "shloka": 40, + "text": "महत्य अथापराह्णे तु घनैः सूर्य इवावृतः\nबराह्मणैः परविशत तत्र जिष्णुर बरह्म पुरस्कृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 182, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nगत्वा तु तां भार्गव कर्मशालां; पार्थौ पृथां पराप्य महानुभावौ\nतां याज्ञसेनीं परमप्रतीतौ; भिक्षेत्य अथावेदयतां नराग्र्यौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 182, + "shloka": 2, + "text": "कुटी गता सा तव अनवेक्ष्य पुत्रान; उवाच भुङ्क्तेति समेत्य सर्वे\nपश्चात तु कुन्ती परसमीक्ष्य कन्यां; कष्टं मया भाषितम इत्य उवाच" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 182, + "shloka": 3, + "text": "साधर्मभीता हि विलज्जमाना; तां याज्ञसेनीं परमप्रप्रीताम\nपाणौ गृहीत्वॊपजगाम कुन्ती; युधिष्ठिरं वाक्यम उवाच चेदम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 182, + "shloka": 4, + "text": "इयं हि कन्या दरुपदस्य राज्ञस; तवानुजाभ्यां मयि संनिसृष्टा\nयथॊचितं पुत्र मयापि चॊक्तं; समेत्य भुङ्क्तेति नृप परमादात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 182, + "shloka": 5, + "text": "कथं मया नानृतम उक्तम अद्य; भवेत कुरूणाम ऋषभब्रवीहि\nपाञ्चालराजस्य सुताम अधर्मॊ; न चॊपवर्तेत नभूत पूर्वः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 182, + "shloka": 6, + "text": "मुहूर्तमात्रं तव अनुचिन्त्य राजा; युधिष्ठिरॊ मातरम उत्तमौजा\nकुन्तीं समाश्वास्य कुरुप्रवीरॊ; धनंजयं वाक्यम इदं बभाषे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 182, + "shloka": 7, + "text": "तवया जिता पाण्डव याज्ञसेनी; तवया च तॊषिष्यति राजपुत्री\nपरज्वाल्यतां हूयतां चापि वह्निर; गृहाण पाणिं विधिवत तवम अस्याः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 182, + "shloka": 8, + "text": "[आर्ज]\nमा मां नरेन्द्र तवम अधर्मभाजं; कृथा न धर्मॊ हय अयम ईप्सितॊ ऽनयैः\nभवान निवेश्यः परथमं ततॊ ऽयं; भीमॊ महाबाहुर अचिन्त्यकर्मा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 182, + "shloka": 9, + "text": "अहं ततॊ नकुलॊ ऽनन्तरं मे; माद्री सुतः सहदेवॊ जघन्यः\nवृकॊदरॊ ऽहं च यमौ च राजन्न; इयं च कन्या भवतः सम सर्वे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 182, + "shloka": 10, + "text": "एवंगते यत करणीयम अत्र; धर्म्यं यशस्यं कुरु तत परचिन्त्य\nपाञ्चालराजस्य च यत परियं सयात; तद बरूहि सर्वे सम वशे सथितास ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 182, + "shloka": 11, + "text": "[वै]\nते दृष्ट्वा तत्र तिष्ठन्तीं सर्वे कृष्णां यशस्विनीम\nसंप्रेक्ष्यान्यॊन्यम आसीना हृदयैस ताम अधारयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 182, + "shloka": 12, + "text": "तेषां हि दरौपदीं दृष्ट्वा सर्वेषाम अमितौजसाम\nसंप्रमथ्येन्द्रिय गरामं परादुरासीन मनॊ भवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 182, + "shloka": 13, + "text": "काम्यं रूपं हि पाञ्चाल्या विधात्रा विहितं सवयम\nबभूवाधिकम अन्याभिः सर्वभूतमनॊहरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 182, + "shloka": 14, + "text": "तेषाम आकार भावज्ञः कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nदवैपायन वचः कृत्स्नं संस्मरन वै नरर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 182, + "shloka": 15, + "text": "अब्रवीत स हि तान भरातॄन मिथॊ भेदभयान नृपः\nसर्वेषां दरौपदी भार्या भविष्यति हि नः शुभा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 183, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nभरातृवचस तत परसमीक्ष्य सर्वे; जयेष्ठस्य पाण्डॊस तनयास तदानीम\nतम एवार्थं धयायमाना मनॊभिर; आसां चक्रुर अथ तत्रामितौजाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 183, + "shloka": 2, + "text": "वृष्णिप्रवीरस तु कुरुप्रवीरान; आशङ्कमानः सहरौहिणेयः\nजगाम तां भार्गव कर्मशालां; यत्रासते ते पुरुषप्रवीराः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 183, + "shloka": 3, + "text": "तत्रॊपविष्टं पृथु दीर्घबाहुं; ददर्श कृष्णः सहरौहिणेयः\nअजातशत्रुं परिवार्य तांश च; उपॊपविष्टाञ जवलनप्रकाशान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 183, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ ऽबरवीद वासुदेवॊ ऽभिगम्य; कुन्तीसुतं धर्मभृतां वरिष्टह्म\nकृष्णॊ ऽहम अस्मीति निपीड्य पादौ; युधिष्ठिरस्याजमीढस्य राज्ञः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 183, + "shloka": 5, + "text": "तथैव तस्याप्य अनु रौहिणेयस; तौ चापि हृष्टाः कुरवॊ ऽभयनन्दन\nपितृष्वसुश चापि यदुप्रवीराव; अगृह्णतां भारतमुख्यपादौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 183, + "shloka": 6, + "text": "अजातशत्रुश च कुरुप्रवीरः; पप्रच्छ कृष्णं कुशलं निवेद्य\nकथं वयं वासुदेव तवयेह; गूढा वसन्तॊ विदिताः सम सर्वे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 183, + "shloka": 7, + "text": "तम अब्रवीद वासुदेवः परहस्य; गूढॊ ऽपय अग्निर जञायत एव राजन\nतं विक्रमं पाण्डवेयानतीत्य; कॊ ऽनयः कर्ता विद्यते मानुषेषु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 183, + "shloka": 8, + "text": "दिष्ट्या तस्मात पावकात संप्रमुक्ता; यूयं सर्वे पाण्डवाः शत्रुसाहाः\nदिष्ट्या पापॊ धृतराष्ट्रस्य पुत्रः; सहामात्यॊ न सकामॊ ऽभविष्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 183, + "shloka": 9, + "text": "भद्रं वॊ ऽसतु निहितं यद गुहायां; विवर्धध्वं जवलन इवेध्यमानः\nमा वॊ विद्युः पार्थिवाः के चनेह; यास्यावहे शिबिरायैव तावत\nसॊ ऽनुज्ञातः पाण्डवेनाव्यय शरीः; परायाच छीघ्रं बलदेवेन सार्धम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 184, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nधृष्टद्युम्नस तु पाञ्चाल्यः पृष्ठतः कुरुनन्दनौ\nअन्वगच्छत तदा यान्तौ भार्गवस्य निवेशनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 184, + "shloka": 2, + "text": "सॊ ऽजञायमानः पुरुषान अवधाय समन्ततः\nसवयम आरान निविष्टॊ ऽभूद भार्गवस्य निवेशने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 184, + "shloka": 3, + "text": "साये ऽथ भीमस तु रिपुप्रमाथी; जिष्णुर यमौ चापि महानुभावौ\nभैक्षं चरित्वा तु युधिष्ठिराय; निवेदयां चक्रुर अदीनसत्त्वाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 184, + "shloka": 4, + "text": "ततस तु कुन्ती दरुपदात्मजां; ताम उवाच काले वचनं वदान्या\nअतॊ ऽगरम आदाय कुरुष्व भद्रे; बलिं च विप्राय च देहि भिक्षाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 184, + "shloka": 5, + "text": "ये चान्नम इच्छन्ति ददस्व तेभ्यः; परिश्रिता ये परितॊ मनुष्याः\nततश च शेषं परविभज्य शीघ्रम; अर्धं चतुर्णां मम चात्मनश च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 184, + "shloka": 6, + "text": "अर्धं च भीमाय ददाहि भद्रे; य एष मत्तर्षभ तुल्यरूपः\nशयामॊ युवा संहननॊपपन्न; एषॊ हि वीरॊ बहुभुक सदैव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 184, + "shloka": 7, + "text": "सा हृष्टरूपैव तु राजपुत्री; तस्या वचः साध्व अविशङ्कमाना\nयथावद उक्तं परचकार साध्वी; ते चापि सर्वे ऽभयवजह्रुर अन्नम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 184, + "shloka": 8, + "text": "कुशैस तु भूमौ शयनं चकार; माद्री सुतः सहदेवस तरस्वी\nयथात्मीयान्य अजिनानि सर्वे; संस्तीर्य वीराः सुषुपुर धरण्याम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 184, + "shloka": 9, + "text": "अगस्त्यशास्ताम अभितॊ दिशं तु; शिरांसि तेषां कुरुसत्तमानाम\nकुन्ती पुरस्तात तु बभूव तेषां; कृष्णा तिरश चैव बभूव पत्तः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 184, + "shloka": 10, + "text": "अशेत भूमौ सह पाण्डुपुत्रैः; पादॊपधानेव कृता कुशेषु\nन तत्र दुःखं च बभूव तस्या; न चावमेने कुरुपुंगवांस तान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 184, + "shloka": 11, + "text": "ते तत्र शूराः कथयां बभूवुः; कथा विचित्राः पृतनाधिकाराः\nअस्त्राणि दिव्यानि रथांश च नागान; खड्गान गदाश चापि परश्वधांश च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 184, + "shloka": 12, + "text": "तेषां कथास ताः परिकीर्त्यमानाः; पाञ्चालराजस्य सुतस तदानीम\nशुश्राव कृष्णां च तथा निषण्णां; ते चापि सर्वे ददृशुर मनुष्याः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 184, + "shloka": 13, + "text": "धृष्टद्युम्नॊ राजपुत्रस तु सर्वं; वृत्तं तेषां कथितं चैव रात्रौ\nसर्वं राज्ञे दरुपदायाखिलेन; निवेदयिष्यंस तवरितॊ जगाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 184, + "shloka": 14, + "text": "पाञ्चालराजस तु विषण्णरूपस; तान पाण्डवान अप्रतिविन्दमानः\nधृष्टद्युम्नं पर्यपृच्छन महात्मा; कव सा गता केन नीता च कृष्णा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 184, + "shloka": 15, + "text": "कच चिन न शूद्रेण न हीनजेन; वैश्येन वा करदेनॊपपन्ना\nकच चित पदं मूर्ध्नि न मे निदिग्धं; कच चिन माला पतिता न शमशाने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 184, + "shloka": 16, + "text": "कच चित सवर्ण परवरॊ मनुष्य; उद्रिक्त वर्कॊ ऽपय उत वेह कच चित\nकच चिन न वामॊ मम मूर्ध्नि पादः; कृष्णाभिमर्शेन कृतॊ ऽदय पुत्र" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 184, + "shloka": 17, + "text": "कच चिच च यक्ष्ये परमप्रप्रीतः; संयुज्य पार्थेन नरर्षभेण\nबरवीहि तत्त्वेन महानुभावः; कॊ ऽसौ विजेता दुहितुर ममाद्य" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 184, + "shloka": 18, + "text": "विचित्रवीर्यस्य तु कच चिद अद्य; कुरुप्रवीरस्य धरन्ति पुत्राः\nकच चित तु पार्थेन यवीयसाद्य; धनुर गृहीतं निहतं च लक्ष्यम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 185, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततस तथॊक्तः परिहृष्टरूपः; पित्रे शशंसाथ स राजपुत्रः\nधृष्टद्युम्नः सॊमकानां परबर्हॊ; वृत्तं यथा येन हृता च कृष्णा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 185, + "shloka": 2, + "text": "यॊ ऽसौ युवस्वायत लॊहिताक्षः; कृष्णाजिनी देवसमानरूपः\nयः कार्मुकाग्र्यं कृतवान अधिज्यं; लक्ष्यं च तत पतितवान पृथिव्याम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 185, + "shloka": 3, + "text": "असज्जमानश च गतस तरस्वी; वृतॊ दविजाग्र्यैर अभिपूज्यमानः\nचक्राम वज्रीव दितेः सुतेषु; सर्वैश च देवैर ऋषिभिश च जुष्टः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 185, + "shloka": 4, + "text": "कृष्णा च गृह्याजिनम अन्वयात तं; नागं यथा नागवधूः परहृष्टा\nअमृष्यमाणेषु नराधिपेषु; करुद्धेषु तं तत्र समापतत्सु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 185, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ ऽपरः पार्थिव राजमध्ये; परवृद्धम आरुज्य मही पररॊहम\nपरकालयन्न एव स पार्थिवौघान; करुद्धॊ ऽनतकः पराणभृतॊ यथैव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 185, + "shloka": 6, + "text": "तौ पार्थिवानां मिषतां नरेन्द्र; कृष्णाम उपादाय गतौ नराग्र्यौ\nविभ्राजमानाव इव चन्द्रसूर्यौ; बाह्यां पुराद भार्गव कर्मशालाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 185, + "shloka": 7, + "text": "तत्रॊपविष्टार्चिर इवानलस्य; तेषां जनित्रीति मम परतर्कः\nतथाविधैर एव नरप्रवीरैर; उपॊपविष्टैस तरिभिर अग्निकल्पैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 185, + "shloka": 8, + "text": "तस्यास ततस ताव अभिवाद्य पादाव; उक्त्वा च कृष्णाम अभिवादयेति\nसथितौ च तत्रैव निवेद्य कृष्णां; भैक्ष परचाराय गता नराग्र्याः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 185, + "shloka": 9, + "text": "तेषां तु भैक्षं परतिगृह्य कृष्णा; कृत्वा बलिं बरह्मणसाच च कृत्वा\nतां चैव वृद्धां परिविष्य तांश च; नरप्रवीरान सवयम अप्य अभुङ्क्त" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 185, + "shloka": 10, + "text": "सुप्तास तु ते पार्थिव सर्व एव; कृष्णा तु तेषां चरणॊपधानम\nआसीत पृथिव्यां शयनं च तेषां; दर्भाजिनाग्र्यास्तरणॊपपन्नम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 185, + "shloka": 11, + "text": "ते नर्दमाना इव कालमेघाः; कथा विचित्राः कथयां बभूवुः\nन वैश्यशूद्रौपयिकीः कथास ता; न च दविजातेः कथयन्ति वीराः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 185, + "shloka": 12, + "text": "निःसंशयं कषत्रिय पुंगवास ते; यथा हि युद्धं कथयन्ति राजन\nआशा हि नॊ वयक्तम इयं समृद्धा; मुक्तान हि पार्थाञ शृणुमॊ ऽगनिदाहात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 185, + "shloka": 13, + "text": "यथा हि लक्ष्यं निहतं धनुश च; सज्यं कृतं तेन तथा परसह्य\nयथा च भाषन्ति परस्परं ते; छन्ना धरुवं ते परचरन्ति पार्थाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 185, + "shloka": 14, + "text": "ततः स राजा दरुपदः परहृष्टः; पुरॊहितं परेषयां तत्र चक्रे\nविद्याम युष्मान इति भाषमाणॊ; महात्मनः पाण्डुसुताः सथ कच चित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 185, + "shloka": 15, + "text": "गृहीतवाक्यॊ नृपतेः पुरॊधा; गत्वा परशंसाम अभिधाय तेषाम\nवाक्यं यथावन नृपतेः समग्राम; उवाच तान स करमवित करमेण" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 185, + "shloka": 16, + "text": "विज्ञातुम इच्छत्य अवनीश्वरॊ वः; पाञ्चालराजॊ दरुपदॊ वरार्हाः\nलक्ष्यस्य वेद्धारम इमं हि दृष्ट्वा; हर्षस्य नान्तं परिपश्यते सः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 185, + "shloka": 17, + "text": "तद आचड्ढ्वं जञातिकुलानुपूर्वीं; पदं शिरःसु दविषतां कुरुध्वम\nपरह्लादयध्वं हृदये ममेदं; पाञ्चालराजस्य सहानुगस्य" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 185, + "shloka": 18, + "text": "पाण्डुर हि राजा दरुपदस्य राज्ञः; परियः सखा चात्मसमॊ बभूव\nतस्यैष कामॊ दुहिता ममेयं; सनुषा यदि सयाद इति कौरवस्य" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 185, + "shloka": 19, + "text": "अयं च कामॊ दरुपदस्य राज्ञॊ; हृदि सथितॊ नित्यम अनिन्दिताङ्गाः\nयद अर्जुनॊ वै पृथु दीर्घबाहुर; धर्मेण विन्देत सुतां ममेति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 185, + "shloka": 20, + "text": "तथॊक्त वाक्यं तु पुरॊहितं तं; सथितं विनीतं समुदीक्ष्य राजा\nसमीपस्थं भीमम इदं शशास; परदीयतां पाद्यम अर्घ्यं तथास्मै" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 185, + "shloka": 21, + "text": "मान्यः पुरॊधा दरुपदस्य राज्ञस; तस्मै परयॊज्याभ्यधिकैव पूजा\nभीमस तथा तत कृतवान नरेन्द्र; तां चैव पूजां परतिसंगृहीत्वा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 185, + "shloka": 22, + "text": "सुखॊपविष्टं तु पुरॊहितं तं; युधिष्ठिरॊ बराह्मणम इत्य उवाच\nपाञ्चालराजेन सुता निसृष्टा; सवधर्मदृष्टेन यथानुकामम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 185, + "shloka": 23, + "text": "परदिष्ट शुल्का दरुपदेन राज्ञा; सानेन वीरेण तथानुवृत्ता\nन तत्र वर्णेषु कृता विवक्षा; न जीव शिल्पे न कुले न गॊत्रे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 185, + "shloka": 24, + "text": "कृतेन सज्येन हि कार्मुकेण; विद्धेन लक्ष्येण च संनिसृष्टा\nसेयं तथानेन महात्मनेह; कृष्णा जिता पार्थिव संघमध्ये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 185, + "shloka": 25, + "text": "नैवं गते सौमकिर अद्य राजा; संतापम अर्हत्य असुखाय कर्तुम\nकामश च यॊ ऽसौ दरुपसद्य राज्ञः; स चापि संपत्स्यति पार्थिवस्य" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 185, + "shloka": 26, + "text": "अप्राप्य रूपां हि नरेन्द्र कन्याम; इमाम अहं बराह्मण साधु मन्ये\nन तद धनुर मन्दबलेन शक्यं; मौर्व्या समायॊजयितुं तथा हि\nन चाकृतास्त्रेण न हीनजेन; लक्ष्यं तथा पातयितुं हि शक्यम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 185, + "shloka": 27, + "text": "तस्मान न तापं दुहितुर निमित्तं; पाञ्चालराजॊ ऽरहति कर्तुम अद्य\nन चापि तत पातनम अन्यथेह; कर्तुं विषह्यं भुवि मानवेन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 185, + "shloka": 28, + "text": "एवं बरुवत्य एव युधिष्ठिरे तु; पाञ्चालराजस्य समीपतॊ ऽनयः\nतत्राजगामाशु नरॊ दवितीयॊ; निवेदयिष्यन्न इह सिद्धम अन्नम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 186, + "shloka": 1, + "text": "[दूत]\nजन्यार्थम अन्नं दरुपदेन राज्ञा; विवाह हेतॊर उपसंस्कृतं च\nतद आप्नुवध्वं कृतसर्वकार्याः; कृष्णा च तत्रैव चिरं न कार्यम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 186, + "shloka": 2, + "text": "इमे रथाः काञ्चनपद्मचित्राः; सदश्वयुक्ता वसुधाधिपार्हाः\nएतान समारुह्य परैत सर्वे; पाञ्चालराजस्य निवेशनं तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 186, + "shloka": 3, + "text": "[वै]\nततः परयाताः कुरुपुंगवास ते; पुरॊहितं तं परथमं परयाप्य\nआस्थाय यानानि महान्ति तानि; कुन्ती च कृष्णा च सहैव याते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 186, + "shloka": 4, + "text": "शरुत्वा तु वाक्यानि पुरॊहितस्य; यान्य उक्तवान भारत धर्मराजः\nजिज्ञासयैवाथ कुरूत्तमानां; दरव्याण्य अनेकान्य उपसंजहार" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 186, + "shloka": 5, + "text": "फलानि माल्यानि सुसंस्कृतानि; चर्माणि वर्माणि तथासनानि\nगाश चैव राजन्न अथ चैव रज्जूर; दरव्याणि चान्यानि कृषी निमित्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 186, + "shloka": 6, + "text": "अन्येषु शिल्पेषु च यान्य अपि सयुः; सर्वाणि कृल्प्तान्य अखिलेन तत्र\nकरीडा निमित्तानि च यानि तानि; सर्वाणि तत्रॊपजहार राजा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 186, + "shloka": 7, + "text": "रथाश्ववर्माणि च भानुमन्ति; खड्गा महान्तॊ ऽशवरथाश च चित्राः\nधनूंषि चाग्र्याणि शराश च मुख्याः; शक्त्यृषयः काञ्चनभूषिताश च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 186, + "shloka": 8, + "text": "परासा भुशुण्ड्यश च परश्वधाश च; सांग्रामिकं चैव तथैव सर्वम\nशय्यासनान्य उत्तमसंस्कृतानि; तथैव चासन विविधानि तत्र" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 186, + "shloka": 9, + "text": "कुन्ती तु कृष्णां परिगृह्य साध्वीम; अन्तःपुरं दरुपदस्याविवेष\nसत्रियश च तां कौरवराजपत्नीं; परत्यर्चयां चक्रुर अदीनसत्त्वाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 186, + "shloka": 10, + "text": "तान सिंहविक्रान्त गतीन अवेक्ष्य; महर्षभाक्षान अजिनॊत्तरीयान\nगूढॊत्तरांसान भुजगेन्द्र; भॊगप्रलम्बबाहून पुरुषप्रवीरान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 186, + "shloka": 11, + "text": "राजा च राज्ञः सचिवाश च सर्वे; पुत्राश च राज्ञः सुहृदस तथैव\nपरेष्याश च सर्वे निखिलेन राजन; हर्षं समापेतुर अतीव तत्र" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 186, + "shloka": 12, + "text": "ते तत्र वीराः परमासनेषु; सपाद पीठेष्व अविशङ्कमानाः\nयथानुपूर्व्या विविशुर नराग्र्यास; तदा महार्हेषु न विस्मयन्तः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 186, + "shloka": 13, + "text": "उच्चावचं पार्थिव भॊजनीयं; पात्रीषु जाम्बूनदराजतीषु\nदासाश च दास्यश च सुमृष्टवेषा; भॊजापकाश चाप्य उपजह्रुर अन्नम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 186, + "shloka": 14, + "text": "ते तत्र भुक्त्वा पुरुषप्रवीरा; यथानुकामं सुभृशं परतीताः\nउत्क्रम्य सर्वाणि वसूनि तत्र; सांग्रामिकान्य आविविशुर नृवीराः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 186, + "shloka": 15, + "text": "तल लक्षयित्वा दरुपदस्य पुत्रॊ; राजा च सर्वैः सह मन्त्रिमुख्यैः\nसमर्चयाम आसुर उपेत्य हृष्टाः; कुन्तीसुतान पार्थिव पुत्रपौत्रान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतत आहूय पाञ्चाल्यॊ राजपुत्रं युधिष्ठिरम\nपरिग्रहेण बराह्मेण परिगृह्य महाद्युतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 2, + "text": "पर्यपृच्छद अदीनात्मा कुन्तीपुत्रं सुवर्चसम\nकथं जानीम भवतः कषत्रियान बराह्मणान उत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 3, + "text": "वैश्यान वा गुणसंपन्नान उत वा शूद्रयॊनिजान\nमायाम आस्थाय वा सिद्धांश चरतः सर्वतॊदिशम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 4, + "text": "कृष्णा हेतॊर अनुप्राप्तान दिवः संदर्शनार्थिनः\nबरवीतु नॊ भवान सत्यं संदेहॊ हय अत्र नॊ महान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 5, + "text": "अपि नः संशयस्यान्ते मनस्तुष्टिर इहाविशेत\nअपि नॊ भागधेयानि शुभानि सयुः परंतप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 6, + "text": "कामया बरूहि सत्यं तवं सत्यं राजसु शॊभते\nइष्टापूर्तेन च तथा वक्तव्यम अनृतं न तु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 7, + "text": "शरुत्वा हय अमरसंकाश तव वाक्यम अरिंदम\nधरुवं विवाह करणम आस्थास्यामि विधानतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 8, + "text": "[य]\nमा राजन विमना भूस तवं पाञ्चाल्य परीतिर अस्तु ते\nईप्सितस ते धरुवः कामः संवृत्तॊ ऽयम असंशयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 9, + "text": "वयं हि कषत्रिया राजन पाण्डॊः पुत्रा महात्मनः\nजयेष्ठं मां विद्धि कौन्तेयं भीमसेनार्जुनाव इमौ\nयाभ्यां तव सुता राजन निर्जिता राजसंसदि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 10, + "text": "यमौ तु तत्र राजेन्द्र यत्र कृष्णा परतिष्ठिता\nवयेतु ते मानसं दुःखं कषत्रियाः समॊ नरर्षभ\nपद्मिनीव सुतेयं ते हरदाद अन्यं हरदं गता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 11, + "text": "इति तथ्यं महाराज सर्वम एतद बरवीमि ते\nभवान हि गुरुर अस्माकं परमं च परायणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 12, + "text": "[वै]\nततः स दरुपदॊ राजा हर्षव्याकुल लॊचनः\nपरतिवक्तुं तदा युक्तं नाशकत तं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 13, + "text": "यत्नेन तु स तं हर्षं संनिगृह्य परंतपः\nअनुरूपं ततॊ राजा परत्युवाच युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 14, + "text": "पप्रच्छ चैनं धर्मात्मा यथा ते परद्रुताः पुरा\nस तस्मै सर्वम आचख्याव आनुपूर्व्येण पाण्डवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 15, + "text": "तच छरुत्वा दरुपदॊ राजा कुन्तीपुत्रस्य भाषितम\nविगर्हयाम आस तदा धृतराष्ट्रं जनेश्वरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 16, + "text": "आश्वासयाम आस तदा धृतराष्ट्रं युधिष्ठिरम\nपरतिजज्ञे च राज्याय दरुपदॊ वदतां वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 17, + "text": "ततः कुन्ती च कृष्णा च भीमसेनार्जुनाव अपि\nयमौ च राज्ञा संदिष्टौ विविशुर भवनं महत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 18, + "text": "तत्र ते नयवसन राजन यज्ञसेनेन पूजिताः\nपरत्याश्वस्तांस ततॊ राजा सह पुत्रैर उवाच तान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 19, + "text": "गृह्णातु विधिवत पाणिम अद्यैव कुरुनन्दनः\nपुण्ये ऽहनि महाबाहुर अर्जुनः कुरुतां कषणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 20, + "text": "ततस तम अब्रवीद राजा धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nममापि दारसंबन्धः कार्यस तावद विशां पते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 21, + "text": "[दरुपद]\nभवान वा विधिवत पाणिं गृह्णातु दुहितुर मम\nयस्य वा मन्यसे वीर तस्य कृष्णाम उपादिश" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 22, + "text": "[य]\nसर्वेषां दरौपदी राजन महिषी नॊ भविष्यति\nएवं हि वयाहृतं पूर्वं मम मात्रा विशां पते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 23, + "text": "अहं चाप्य अनिविष्टॊ वै भीमसेनश च पाण्डवः\nपार्थेन विजिता चैषा रत्नभूता च ते सुता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 24, + "text": "एष नः समयॊ राजन रत्नस्य सहभॊजनम\nन च तं हातुम इच्छामः समयं राजसत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 25, + "text": "सर्वेषां धर्मतः कृष्णा महिषी नॊ भविष्यति\nआनुपूर्व्येण सर्वेषां गृह्णातु जवलने करम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 26, + "text": "[दरुपद]\nएकस्य बह्व्यॊ विहिता महिष्यः कुरुनन्दन\nनैकस्या बहवः पुंसॊ विधीयन्ते कदा चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 27, + "text": "लॊकवेद विरुद्धं तवं नाधर्मं धार्मिकः शुचिः\nकर्तुम अर्हसि कौन्तेय कस्मात ते बुद्धिर ईदृशी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 28, + "text": "[य]\nसूक्ष्मॊ धर्मॊ महाराज नास्य विद्मॊ वयं गतिम\nपूर्वेषाम आनुपूर्व्येण यातुं वर्त्मानुयामहे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 29, + "text": "न मे वाग अनृतं पराह नाधर्मे धीयते मतिः\nएवं चैव वदत्य अम्बा मम चैव मनॊगतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 30, + "text": "एष धर्मॊ धरुवॊ राजंश चरैनम अविचारयन\nमा च ते ऽतर विशङ्का भूत कथं चिद अपि पार्थिव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 31, + "text": "[दरुपद]\nतवं च कुन्ती च कौन्तेय धृष्टद्युम्नश च मे सुतः\nकथयन्त्व इतिकर्तव्यं शवःकाले करवामहे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 187, + "shloka": 32, + "text": "[वै]\nते समेत्य ततः सर्वे कथयन्ति सम भारत\nअथ दवैपायनॊ राजन्न अभ्यागच्छद यदृच्छया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 188, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततस ते पाण्डवाः सर्वे पाञ्चाल्यश च महायशाः\nपरत्युत्थाय महात्मानं कृष्णं दृष्ट्वाभ्यपूजयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 188, + "shloka": 2, + "text": "परतिनन्द्य स तान सर्वन पृष्ट्वा कुशलम अन्ततः\nआसने काञ्चने शुभ्रे निषसाद महामनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 188, + "shloka": 3, + "text": "अनुज्ञातास तु ते सर्वे कृष्णेनामित तेजसा\nआसनेषु महार्हेषु निषेदुर दविपदां वराः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 188, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ मुहूर्तान मधुरां वाणीम उच्चार्य पार्षतः\nपप्रच्छ तं महात्मानं दरौपद्य अर्थे विशां पतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 188, + "shloka": 5, + "text": "कथम एका बहूनां सयान न च सयाद धर्मसंकरः\nएतन नॊ भगवान सर्वं परब्रवीतु यथातथम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 188, + "shloka": 6, + "text": "[वयास]\nअस्मिन धर्मे विप्रलम्भे लॊकवेद विरॊधके\nयस्य यस्य मतं यद यच छरॊतुम इच्छामि तस्य तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 188, + "shloka": 7, + "text": "[दरुपद]\nअधर्मॊ ऽयं मम मतॊ विरुद्धॊ लॊकवेदयॊः\nन हय एका विद्यते पत्नी बहूनां दविजसत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 188, + "shloka": 8, + "text": "न चाप्य आचरितः पूर्वैर अयं धर्मॊ महात्मभिः\nन च धर्मॊ ऽपय अनेकस्थश चरितव्यः सनातनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 188, + "shloka": 9, + "text": "अतॊ नाहं करॊम्य एवं वयवसायं करियां परति\nधर्मसंदेह संदिग्धं परतिभाति हि माम इदम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 188, + "shloka": 10, + "text": "[धृ]\nयवीयसः कथं भार्यां जयेष्ठॊ भराता दविजर्षभ\nबरह्मन समभिवर्तेत सद्वृत्तः संस तपॊधन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 188, + "shloka": 11, + "text": "न तु धर्मस्य सूक्ष्मत्वाद गतिं विद्मः कथं चन\nअधर्मॊ धर्म इति वा वयवसायॊ न शक्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 188, + "shloka": 12, + "text": "कर्तुम अस्मद्विधैर बरह्मंस ततॊ न वयवसाम्य अहम\nपञ्चानां महिषी कृष्णा भवत्व इति कथं चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 188, + "shloka": 13, + "text": "[य]\nन मे वाग अनृतं पराह नाधर्मे धीयते मतिः\nवर्तते हि मनॊ मे ऽतर नैषॊ ऽधर्मः कथं चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 188, + "shloka": 14, + "text": "शरूयते हि पुराणे ऽपि जटिला नाम गौतमी\nऋषीन अध्यासितवती सप्त धर्मभृतां वर" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 188, + "shloka": 15, + "text": "गुरॊश च वचनं पराहुर धर्मं धर्मज्ञ सत्तम\nगुरूणां चैव सर्वेषां जनित्री परमॊ गुरुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 188, + "shloka": 16, + "text": "सा चाप्य उक्तवती वाचं भैक्षवद भुज्यताम इति\nतस्माद एतद अहं मन्ये धर्मं दविज वरॊत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 188, + "shloka": 17, + "text": "[कुन्ती]\nएवम एतद यथाहायं धर्मचारी युधिष्ठिरः\nअनृतान मे भयं तीव्रं मुच्येयम अनृतात कथम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 188, + "shloka": 18, + "text": "[वयास]\nअनृतान मॊक्ष्यसे भद्रे धर्मश चैव सनातनः\nन तु वक्ष्यामि सर्वेषां पाञ्चाल शृणु मे सवयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 188, + "shloka": 19, + "text": "यथायं विहितॊ धर्मॊ यतश चायं सनातनः\nयथा च पराह कौन्तेयस तथा धर्मॊ न संशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 188, + "shloka": 20, + "text": "[वै]\nतत उत्थाय भगवान वयासॊ दवैपायनः परभुः\nकरे गृहीत्वा राजानं राजवेश्म समाविशत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 188, + "shloka": 21, + "text": "पाण्डवाश चापि कुन्ती च धृष्टद्युम्नश च पार्षतः\nविचेतसस ते तत्रैव परतीक्षन्ते सम ताव उभौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 188, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ दवैपायनस तस्मै नरेन्द्राय महात्मने\nआचख्यौ तद यथा धर्मॊ बहूनाम एकपत्निता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 1, + "text": "[वयास]\nपुरा वै नैमिषारण्ये देवाः सत्रम उपासते\nतत्र वैवस्वतॊ राजञ शामित्रम अकरॊत तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ यमॊ दीक्षितस तत्र राजन; नामारयत किं चिद अपि परजाभ्यः\nततः परजास ता बहुला बभूवुः; कालातिपातान मरणात परहीणाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 3, + "text": "ततस तु शक्रॊ वरुणः कुबेरः; साध्या रुद्रा वसवश चाश्विनौ च\nपरणेतारं भुवनस्य परजापतिं; समाजग्मुस तत्र देवास तथान्ये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ ऽबरुवँल लॊकगुरुं समेता; भयं नस तीव्रं मानुषाणां विवृद्ध्या\nतस्माद भयाद उद्विजन्तः सुखेप्सवः; परयाम सर्वे शरणं भवन्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 5, + "text": "[बरह्मा]\nकिं वॊ भयं मानुषेभ्यॊ यूयं सर्वे यदामराः\nमा वॊ मर्त्यसकाशाद वै भयं भवतु कर्हि चित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 6, + "text": "[देवाह]\nमर्त्या हय अमर्त्याः संवृत्ता न विशेषॊ ऽसति कश चन\nअविशेषाद उद्विजन्तॊ विशेषार्थम इहागताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 7, + "text": "[बरह्मा]\nवैवस्वतॊ वयापृतः सत्र हेतॊस; तेन तव इमे न मरियन्ते मनुष्याः\nतस्मिन्न एकाग्रे कृतसर्वकार्ये; तत एषां भवितैवान्त कालः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 8, + "text": "वैवस्वतस्यापि तनुर विभूता; वीर्येण युष्माकम उत परयुक्ता\nसैषाम अन्तॊ भविता हय अन्तकाले; तनुर हि वीर्यं भविता नरेषु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 9, + "text": "[वयास]\nततस तु ते पूर्वज देववाक्यं; शरुत्वा देवा यत्र देवा यजन्ते\nसमासीनास ते समेता महाबला; भागी रथ्यां ददृशुः पुण्डरीकम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 10, + "text": "दृष्ट्वा च तद विस्मितास ते बभूवुस; तेषाम इन्द्रस तत्र शूरॊ जगाम\nसॊ ऽपश्यद यॊषाम अथ पावकप्रभां; यत्र गङ्गा सततं संप्रसूता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 11, + "text": "सा तत्र यॊषा रुदती जलार्थिनी; गङ्गां देवीं वयवगाह्यावतिष्ठत\nतस्याश्रु बिन्दुः पतितॊ जले वै; तत पद्मम आसीद अथ तत्र काञ्चनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 12, + "text": "तद अद्भुतं परेक्ष्य वज्री तदानीम; अपृच्छत तां यॊषितम अन्तिकाद वै\nका तवं कथं रॊदिषि कस्य हेतॊर; वाक्यं तथ्यं कामयेह बरवीहि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 13, + "text": "[सत्री]\nतवं वेत्स्यसे माम इह यास्मि शक्र; यदर्थं चाहं रॊदिमि मन्दभाग्या\nआगच्छ राजन पुरतॊ ऽहं गमिष्ये; दरष्टासि तद रॊदिमि यत्कृते ऽहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 14, + "text": "[वयास]\nतां गच्छन्तीम अन्वगच्छत तदानीं; सॊ ऽपश्यद आरात तरुणं दर्शनीयम\nसिंहासनस्थं युवती सहायं करीडन्तम; अक्षैर गिरिराजमूर्ध्नि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 15, + "text": "तम अब्रवीद देवराजॊ ममेदं; तवं विद्धि विश्वं भुवनं वशे सथितम\nईशॊ ऽहम अस्मीति समन्युर अब्रवीद; दृष्ट्वा तम अक्षैः सुभृशं परमत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 16, + "text": "करुद्धं तु शक्रं परसमीक्ष्य देवॊ; जहास शक्रं च शनैर उदैक्षत\nसंस्तम्भितॊ ऽभूद अथ देवराजस; तेनॊक्षितः सथाणुर इवावतस्थे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 17, + "text": "यदा तु पर्याप्तम इहास्य करीडया; तदा देवीं रुदतीं ताम उवाच\nआनीयताम एष यतॊ ऽहम आरान; मैनं दर्पः पुनर अप्य आविशेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 18, + "text": "ततः शक्रः सपृष्टमात्रस तया तु; सरस्तैर अङ्गैः पतितॊ ऽभूद धरण्याम\nतम अब्रवीद भगवान उग्रतेजा; मैवं पुनः शक्र कृथाः कथं चित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 19, + "text": "विवर्तयैनं च महाद्रिराजं; बलं च वीर्यं च तवाप्रमेयम\nविवृत्य चैवाविश मध्यम अस्य; यत्रासते तवद्विधाः सूर्यभासः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 20, + "text": "स तद विवृत्य शिखरं महागिरेस; तुल्यद्युतींश चतुरॊ ऽनयान ददर्श\nस तान अभिप्रेक्ष्य बभूव दुःखितः; कच चिन नाहं भविता वै यथेमे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ देवॊ गिरिशॊ वज्रपाणिं; विवृत्य नेत्रे कुपितॊ ऽभयुवाच\nदरीम एतां परविश तवं शतक्रतॊ; यन मां बाल्याद अवमंस्थाः पुरस्तात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 22, + "text": "उक्तस तव एवं विभुना देवराजः; परवेपमानॊ भृशम एवाभिषङ्गात\nसरस्तैर अङ्गैर अनिलेनेव नुन्नम; अश्वत्थ पात्रं गिरिराजमूर्ध्नि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 23, + "text": "स पराञ्जलिर विनतेनाननेन; परवेपमानः सहसैवम उक्तः\nउवाच चेदं बहुरूपम उग्रं; दरष्टा शेषस्य भगवंस तवं भवाद्य" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 24, + "text": "तम अब्रवीद उग्रधन्वा परहस्य; नैवं शीलाः शेषम इहाप्नुवन्ति\nएते ऽपय एवं भवितारः पुरस्तात; तस्माद एतां दरिम आविश्य शेध्वम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 25, + "text": "शेषॊ ऽपय एवं भविता नॊ न संशयॊ; यॊनिं सर्वे मानुषीम आविशध्वम\nतत्र यूयं कर्मकृत्वाविषह्यं; बहून अन्यान निधनं परापयित्वा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 26, + "text": "आगन्तारः पुनर एवेन्द्र लॊकं; सवकर्मणा पूर्वजितं महार्हम\nसर्वं मया भाषितम एतद एवं; कर्तव्यम अन्यद विविधार्थवच च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 27, + "text": "[पूर्वैन्द्राह]\nगमिष्यामॊ मानुषं देवलॊकाद; दुराधरॊ विहितॊ यत्र मॊक्षः\nदेवास तव अस्मान आदधीरञ जनन्यां; धर्मॊ वायुर मघवान अश्विनौ च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 28, + "text": "[वयास]\nएतच छरुत्वा वज्रपाणिर वचस तु; देव शरेष्ठं पुनर एवेदम आह\nवीर्येणाहं पुरुषं कार्यहेतॊर; दद्याम एषां पञ्चमं मत्प्रसूतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 29, + "text": "तेषां कामं भगवान उग्रधन्वा; परादाद इष्टं सन्निसर्गाद यथॊक्तम\nतां चाप्य एषां यॊषितं लॊककान्तां; शरियं भार्यां वयदधान मानुषेषु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 30, + "text": "तैर एव सार्धं तु ततः स देवॊ; जगाम नारायणम अप्रमेयम\nस चापि तद वयदधात सर्वम एव; ततः सर्वे संबभूवुर धरण्याम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 31, + "text": "स चापि केशौ हरिर उद्बबर्ह; शुक्लम एकम अपरं चापि कृष्णम\nतौ चापि केशौ विशतां यदूनां; कुले सथिरौ रॊहिणीं देवकीं च\nतयॊर एकॊ बलदेवॊ बभूव; कृष्णॊ दवितीयः केशवः संबभूव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 32, + "text": "ये ते पूर्वं शक्र रूपा निरुद्धास; तस्यां दर्यां पर्वतस्यॊत्तरस्य\nइहैव ते पाण्डवा वीर्यवन्तः; शक्रस्यांशः पाण्डवः सव्यसाची" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 33, + "text": "एवम एते पाण्डवाः संबभूवुर; ये ते राजन पूर्वम इन्द्रा बभूवुः\nलक्ष्मीश चैषां पूर्वम एवॊपदिष्टा; भार्यां यैषा दरौपदी दिव्यरूपा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 34, + "text": "कथं हि सत्री कर्मणॊ ऽनते महीतलात; समुत्थिष्ठेद अन्यतॊ दैवयॊगात\nयस्या रूपं सॊमसूर्यप्रकाशं; गन्धश चाग्र्यः करॊशमात्रात परवाति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 35, + "text": "इदं चान्यत परीतिपूर्वं नरेन्द्र; ददामि ते वरम अत्यद्भुतं च\nदिव्यं चक्षुः पश्य कुन्तीसुतांस तवं; पुण्यैर दिव्यैः पूर्वदेहैर उपेतान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 36, + "text": "[वै]\nततॊ वयासः परमॊदारकर्मा; शुचिर विप्रस तपसा तस्य राज्ञः\nचक्रुर दिव्यं परददौ तान स सर्वान; राजापश्यत पूर्वदेहैर यथावत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 37, + "text": "ततॊ दिव्यान हेमकिरीट मालिनः; शक्र परख्यान पावकादित्यवर्णान\nबद्धापीढांश चारुरूपांश च यूनॊ; वयूढॊरस्कांस तालमात्रान ददर्श" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 38, + "text": "दिव्यैर वस्त्रैर अरजॊभिः सुवर्णैर; माल्यैश चाग्र्यैः शॊभमानान अतीव\nसाक्षात तर्यक्षान वसवॊ वाथ दिव्यान; आदित्यान वा सर्वगुणॊपपन्नान\nतान पूर्वेन्द्रान एवम ईक्ष्याभिरूपान; परीतॊ राजा दरुपदॊ विस्मितश च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 39, + "text": "दिव्यां मायां ताम अवाप्याप्रमेयां; तां चैवाग्र्यां शरियम इव रूपिणीं च\nयॊग्यां तेषां रूपतेजॊ यशॊभिः; पत्नीम ऋद्धां दृष्टवान पार्थिवेन्द्रः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 40, + "text": "स तद दृष्ट्वा महद आश्चर्यरूपं; जग्राह पादौ सत्यवत्याः सुतस्य\nनैतच चित्रं परमर्षे तवयीति; परसन्नचेताः स उवाच चैनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 41, + "text": "[वयास]\nआसीत तपॊवने का चिद ऋषेः कन्या महात्मनः\nनाध्यगच्छत पतिं सा तु कन्या रूपवती सती" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 42, + "text": "तॊषयाम आस तपसा सा किलॊग्रेण शंकरम\nताम उवाचेश्वरः परीतॊ वृणु कामम इति सवयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 43, + "text": "सैवम उक्ताब्रवीत कन्या देवं वरदम ईश्वरम\nपतिं सर्वगुणॊपेतम इच्छामीति पुनः पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 44, + "text": "ददौ तस्मै स देवेशस तं वरं परीतिमांस तदा\nपञ्च ते पतयः शरेष्ठा भविष्यन्तीति शंकरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 45, + "text": "सा परसादयती देवम इदं भूयॊ ऽभयभाषत\nएकं पतिं गुणॊपेतं तवत्तॊ ऽरहामीति वै तदा\nतां देवदेवः परीतात्मा पुनः पराह शुभं वचः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 46, + "text": "पञ्च कृत्वस तवया उक्तः पतिं देहीत्य अहं पुनः\nतत तथा भविता भद्रे तव तद भद्रम अस्तु ते\nदेहम अन्यं गतायास ते यथॊक्तं तद भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 47, + "text": "दरुपदैषा हि सा जज्ञे सुता ते देवरूपिणी\nपञ्चानां विहिता पत्नी कृष्णा पार्षत्य अनिन्दिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 48, + "text": "सवर्गश्रीः पाण्डवार्थाय समुत्पन्ना महामखे\nसेह तप्त्वा तपॊ घॊरं दुहितृत्वं तवागता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 189, + "shloka": 49, + "text": "सैषा देवी रुचिरा देव जुष्टा; पञ्चानाम एका सवकृतेन कर्मणा\nसृष्टा सवयं देवपत्नी सवयम्भुवा; शरुत्वा राजन दरुपदेष्टं कुरुष्व" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 190, + "shloka": 1, + "text": "[दरुपद]\nअश्रुत्वैवं वचनं ते महर्षे; मया पूर्वं यातितं कार्यम एतत\nन वै शक्यं विहितस्यापयातुं; तद एवेदम उपपन्नं विधानम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 190, + "shloka": 2, + "text": "दिष्टस्य गरन्थिर अनिवर्तनीयः; सवकर्मणा विहितं नेह किं चित\nकृतं निमित्तं हि वरैक हेतॊस; तद एवेदम उपपन्नं बहूनाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 190, + "shloka": 3, + "text": "यथैव कृष्णॊक्तवती पुरस्तान; नैकान पतीन मे भगवान ददातु\nस चाप्य एवं वरम इत्य अब्रवीत तां; देवॊ हि वेद परमं यद अत्र" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 190, + "shloka": 4, + "text": "यदि वायं विहितः शंकरेण; धर्मॊ ऽधर्मॊ वा नात्र ममापराधः\nगृह्णन्त्व इमे विधिवत पाणिम अस्या; यथॊपजॊषं विहितैषां हि कृष्णा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 190, + "shloka": 5, + "text": "[वै]\nततॊ ऽबरवीद भगवान धर्मराजम; अद्य पुण्याहम उत पाण्डवेय\nअद्य पौष्यं यॊगम उपैति चन्द्रमाः; पाणिं कृष्णायास तवं गृहाणाद्य पूर्वम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 190, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ राजॊ यज्ञसेनः सपुत्रॊ; जन्यार्थ युक्तं बहु तत तदग्र्यम\nसमानयाम आस सुतां च कृष्णाम; आप्लाव्य रत्नैर बहुभिर विभूष्य" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 190, + "shloka": 7, + "text": "ततः सर्वे सुहृदस तत्र तस्य; समाजग्मुः सचिवा मन्त्रिणश च\nदरष्टुं विवाहं परमप्रतीता; दविजाश च पौराश च यथा परधानाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 190, + "shloka": 8, + "text": "तत तस्य वेश्मार्थि जनॊपशॊभितं; विकीर्णपद्मॊत्पलभूषिताजिरम\nमहार्हरत्नौघविचित्रम आबभौ; दिवं यथा निर्मलतारकाचितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 190, + "shloka": 9, + "text": "ततस तु ते कौरवराजपुत्रा; विभूषिताः कुण्डलिनॊ युवानः\nमहार्हवस्त्रा वरचन्दनॊक्षिताः; कृताभिषेकाः कृतमङ्गल करियाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 190, + "shloka": 10, + "text": "पुरॊहितेनाग्निसमानवर्चसा; सहैव धौम्येन यथाविधि परभॊ\nकरमेण सर्वे विविशुश च तत सदॊ; महर्षभा गॊष्ठम इवाभिनन्दिनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 190, + "shloka": 11, + "text": "ततः समाधाय स वेदपारगॊ; जुहाव मन्त्रैर जवलितं हुताशनम\nयुधिष्ठिरं चाप्य उपनीय मन्त्रविन; नियॊजयाम आस सहैव कृष्णया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 190, + "shloka": 12, + "text": "परदक्षिणं तौ परगृहीतपाणी; समानयाम आस स वेदपारगः\nततॊ ऽभयनुज्ञाय तम आजिशॊभिनं; पुरॊहितॊ राजगृहाद विनिर्ययौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 190, + "shloka": 13, + "text": "करमेण चानेन नराधिपात्मजा; वरस्त्रियास ते जगृहुस तदा करम\nअहन्य अहन्य उत्तमरूपधारिणॊ; महारथाः कौरववंशवर्धनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 190, + "shloka": 14, + "text": "इदं च तत्राद्भुत रूपम उत्तमं; जगाद विप्रर्षिर अतीतमानुषम\nमहानुभावा किल सा सुमध्यमा; बभूव कन्यैव गते गते ऽहनि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 190, + "shloka": 15, + "text": "कृते विवाहे दरुपदॊ धनं ददौ; महारथेभ्यॊ बहुरूपम उत्तमम\nशतं रथानां वरहेमभूषिणां; चतुर्युजां हेमखलीन मालिनाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 190, + "shloka": 16, + "text": "शतं गजानाम अभिपद्मिनीं तथा; शतं गिरीणाम इव हेमशृङ्गिणाम\nतथैव दासी शतम अग्र्ययौवनं; महार्हवेषाभरणाम्बर सरजम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 190, + "shloka": 17, + "text": "पृथक पृथक चैव दशायुतान्वितं; धनं ददौ सौमकिर अग्निसाक्षिकम\nतथैव वस्त्राणि च भूषणानि; परभावयुक्तानि महाधनानि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 190, + "shloka": 18, + "text": "कृते विवाहे च ततः सम पाण्डवाः; परभूतरत्नाम उपलभ्य तां शरियम\nविजह्रुर इन्द्र परतिमा महाबलाः; पुरे तु पाञ्चाल नृपस्य तस्य ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 191, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nपाण्डवैः सह संयॊगं गतस्य दरुपदस्य तु\nन बभूव भयं किं चिद देवेभ्यॊ ऽपि कथं चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 191, + "shloka": 2, + "text": "कुन्तीम आसाद्य ता नार्यॊ दरुपदस्य महात्मनः\nनाम संकीर्तयन्त्यस ताः पादौ जग्मुः सवमूर्धभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 191, + "shloka": 3, + "text": "कृष्णा च कषौमसंवीता कृतकौतुक मङ्गला\nकृताभिवादना शवश्र्वास तस्थौ परह्वा कृताञ्जलिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 191, + "shloka": 4, + "text": "रूपलक्षणसंपन्नां शीलाचार समन्विताम\nदरौपदीम अवदत परेम्णा पृथाशीर वचनं सनुषाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 191, + "shloka": 5, + "text": "यथेन्द्राणी हरिहये सवाहा चैव विभावसौ\nरॊहिणी च यथा सॊमे दमयन्ती यथा नले" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 191, + "shloka": 6, + "text": "यथा वैश्रवणे भद्रा वसिष्ठे चाप्य अरुन्धती\nयथा नारायणे लक्ष्मीस तथा तवं भव भर्तृषु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 191, + "shloka": 7, + "text": "जीवसूर वीरसूर भद्रे बहु सौख्य समन्विता\nसुभगा भॊगसंपन्ना यज्ञपत्नी सवनुव्रता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 191, + "shloka": 8, + "text": "अतिथीन आगतान साधून बालान वृद्धान गुरूंस तथा\nपूजयन्त्या यथान्यायं शश्वद गच्छन्तु ते समाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 191, + "shloka": 9, + "text": "कुरुजाङ्गल मुख्येषु राष्ट्रेषु नगरेषु च\nअनु तवम अभिषिच्यस्व नृपतिं धर्मवत्सलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 191, + "shloka": 10, + "text": "पतिभिर निर्जिताम उर्वीं विक्रमेण महाबलैः\nकुरु बराह्मणसात सर्वाम अश्वमेधे महाक्रतौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 191, + "shloka": 11, + "text": "पृथिव्यां यानि रत्नानि गुणवन्ति गुनान्विते\nतान्य आप्नुहि तवं कल्याणि सुखिनी शरदां शतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 191, + "shloka": 12, + "text": "यथा च तवाभिनन्दामि वध्व अद्य कषौमसंवृताम\nतथा भूयॊ ऽभिनन्दिष्ये सूतपुत्रां गुणान्विताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 191, + "shloka": 13, + "text": "ततस तु कृतदारेभ्यः पाण्डुभ्यः पराहिणॊद धरिः\nमुक्ता वैडूर्य चित्राणि हैमान्य आभरणानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 191, + "shloka": 14, + "text": "वासांसि च महार्हाणि नानादेश्यानि माधवः\nकम्बलाजिन रत्नानि सपर्शवन्ति शुभानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 191, + "shloka": 15, + "text": "शयनासनयानानि विविधानि महान्ति च\nवैडूर्य वज्रचित्राणि शतशॊ भाजनानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 191, + "shloka": 16, + "text": "रूपयौवन दाक्षिण्यैर उपेताश च सवलंकृताः\nपरेष्याः संप्रददौ कृष्णॊ नानादेश्याः सहस्रशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 191, + "shloka": 17, + "text": "गजान विनीतान भद्रांश च सदश्वांश च सवलंकृतान\nरथांश च दान्तान सौवर्णैः शुभैः पट्टैर अलंकृतान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 191, + "shloka": 18, + "text": "कॊटिशश च सुवर्णं स तेषाम अकृतकं तथा\nवीती कृतम अमेयात्मा पराहिणॊन मधुसूदनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 191, + "shloka": 19, + "text": "तत सर्वं परतिजग्राह धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nमुदा परमया युक्तॊ गॊविन्द परियकाम्यया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततॊ राज्ञां चरैर आप्तैश चारः समुपनीयत\nपाण्डवैर उपसंपन्ना दरौपदी पतिभिः शुभा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 2, + "text": "येन तद धनुर आयम्य लक्ष्यं विद्धं महात्मना\nसॊ ऽरजुनॊ जयतां शरेष्ठॊ महाबाणधनुर्धरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 3, + "text": "यः शल्यं मद्रराजानम उत्क्षिप्याभ्रामयद बली\nतरासयंश चापि संक्रुद्धॊ वृक्षेण पुरुषान रणे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 4, + "text": "न चापि संभ्रमः कश चिद आसीत तत्र महात्मनः\nस भीमॊ भीम संस्पर्शः शत्रुसेनाङ्गपातनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 5, + "text": "बरह्मरूपधराञ शरुत्वा पाण्डुराज सुतांस तदा\nकौन्तेयान मनुजेन्द्राणां विस्मयः समजायत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 6, + "text": "सपुत्रा हि पुरा कुन्ती दग्धा जतु गृहे शरुता\nपुनर्जातान इति समैतान मन्यन्ते सर्वपार्थिवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 7, + "text": "धिक कुर्वन्तस तदा भीष्मं धृतराष्ट्रं च कौरवम\nकर्मणा सुनृशंसेन पुरॊचन कृतेन वै" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 8, + "text": "वृत्ते सवयंवरे चैव राजानः सर्व एव ते\nयथागतं विप्रजग्मुर विदित्वा पाण्डवान वृतान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 9, + "text": "अथ दुर्यॊधनॊ राजा विमना भरातृभिः सह\nअश्वत्थाम्ना मातुलेन कर्णेन च कृपेण च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 10, + "text": "विनिवृत्तॊ वृतं दृष्ट्वा दरौपद्या शवेतवाहनम\nतं तु दुःशासनॊ वरीडन मन्दं मन्दम इवाब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 11, + "text": "यद्य असौ बराह्मणॊ न सयाद विन्देत दरौपदीं न सः\nन हि तं तत्त्वतॊ राजन वेद कश चिद धनंजयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 12, + "text": "दैवं तु परमं मन्ये पौरुषं तु निरर्थकम\nधिग अस्मत पौरुषं तात यद धरन्तीह पाण्डवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 13, + "text": "एवं संभाषमाणास ते निन्दन्तश च पुरॊचनम\nविविशुर हास्तिनपुरं दीना विगतचेतसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 14, + "text": "तरस्ता विगतसंकल्पा दृष्ट्वा पार्थान महौजसः\nमुक्तान हव्यवहाच चैनान संयुक्तान दरुपदेन च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 15, + "text": "धृष्टद्युम्नं च संचिन्त्य तथैव च शिखण्डिनम\nदरुपदस्यात्मजांश चान्यान सर्वयुद्धविशारदान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 16, + "text": "विदुरस तव अथ ताञ शरुत्वा दरौपद्या पाण्डवान वृतान\nवरीडितान धार्तराष्ट्रांश च भग्नदर्पान उपागतान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 17, + "text": "ततः परीतमनाः कषत्ता धृतराष्ट्रं विशां पते\nउवाच दिष्ट्या कुरवॊ वर्धन्त इति विस्मितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 18, + "text": "वैचित्र वीर्यस तु नृपॊ निशम्य विदुरस्य तत\nअब्रवीत परमप्रीतॊ दिष्ट्या दिष्ट्येति भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 19, + "text": "मन्यते हि वृतं पुत्रं जयेष्ठं दरुपद कन्यया\nदुर्यॊधनम अविज्ञानात परज्ञा चक्षुर नरेश्वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 20, + "text": "अथ तव आज्ञापयाम आस दरौपद्या भूषणं बहु\nआनीयतां वै कृष्णेति पुत्रं दुर्यॊधनं तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 21, + "text": "अथास्य पश्चाद विदुर आचख्यौ पाण्डवान वृतान\nसर्वान कुशलिनॊ वीरान पूजितान दरुपदेन च\nतेषां संबन्धिनश चान्यान बहून बलसमन्वितान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 22, + "text": "[धृ]\nयथैव पाण्डॊः पुत्रास ते तथैवाभ्यधिका मम\nसेयम अभ्यधिका परीतिर वृद्धिर विदुर मे मता\nयत ते कुशलिनॊ वीरा मित्रवन्तश च पाण्डवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 23, + "text": "कॊ हि दरुपदम आसाद्य मित्रं कषत्तः सबान्धवम\nन बुभूषेद भवेनार्थी गतश्रीर अपि पार्थिवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 24, + "text": "[वै]\nतं तथा भाषमाणं तु विदुरः परत्यभाषत\nनित्यं भवतु ते बुद्धिर एषा राजञ शतं समाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनश चैव राधेयश च विशां पते\nधृतराष्ट्रम उपागम्य वचॊ ऽबरूताम इदं तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 26, + "text": "संनिधौ विदुरस्य तवां वक्तुं नृप न शक्नुवः\nविविक्तम इति वक्ष्यावः किं तवेदं चिकीर्षितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 27, + "text": "सपत्नवृद्धिं यत तात मन्यसे वृद्धिम आत्मनः\nअभिष्टौषि च यत कषत्तुः समीपे दविपदां वर" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 28, + "text": "अन्यस्मिन नृप कर्तव्ये तवम अन्यत कुरुषे ऽनघ\nतेषां बलविघातॊ हि कर्तव्यस तात नित्यशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 192, + "shloka": 29, + "text": "ते वयं पराप्तकालस्य चिकीर्षां मन्त्रयामहे\nयथा नॊ न गरसेयुस ते सपुत्रबलबान्धवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 193, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nअहम अप्य एवम एवैतच चिन्तयामि यथा युवाम\nविवेक्तुं नाहम इच्छामि तव आकरं विदुरं परति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 193, + "shloka": 2, + "text": "अतस तेषां गुणान एव कीर्तयामि विशेषतः\nनावबुध्येत विदुरॊ ममाभिप्रायम इङ्गितैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 193, + "shloka": 3, + "text": "यच च तवं मन्यसे पराप्तं तद बरूहि तवं सुयॊधन\nराधेय मन्यसे तवं च यत पराप्तं तद बरवीहि मे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 193, + "shloka": 4, + "text": "[दुर]\nअद्य तान कुशलैर विप्रैः सुकृतैर आप्तकारिभिः\nकुन्तीपुत्रान भेदयामॊ माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 193, + "shloka": 5, + "text": "अथ वा दरुपदॊ राजा महद्भिर वित्तसंचयैः\nपुत्राश चास्य परलॊभ्यन्ताम अमात्याश चैव सर्वशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 193, + "shloka": 6, + "text": "परित्यजध्वं राजानं कुन्तीपुत्रं युधिष्ठिरम\nअथ तत्रैव वा तेषां निवासं रॊचयन्तु ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 193, + "shloka": 7, + "text": "इहैषां दॊषवद वासं वर्णयन्तु पृथक पृथक\nते भिद्यमानास तत्रैव मनः कुर्वन्तु पाण्डवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 193, + "shloka": 8, + "text": "अथ वा कुशलाः के चिद उपायनिपुणा नराः\nइतरेतरतः पार्थान भेदयन्त्व अनुरागतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 193, + "shloka": 9, + "text": "वयुत्थापयन्तु वा कृष्णां बहुत्वात सुकरं हि तत\nअथ वा पाण्डवांस तस्यां भेदयन्तु ततश च ताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 193, + "shloka": 10, + "text": "भीमसेनस्य वा राजन्न उपायकुशलैर नरैः\nमृत्युर विधीयतां छन्नैः स हि तेषां बलाधिकः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 193, + "shloka": 11, + "text": "तस्मिंस तु निहते राजन हतॊत्साहा हतौजसः\nयतिष्यन्ते न राज्याय स हि तेषां वयपाश्रयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 193, + "shloka": 12, + "text": "अजेयॊ हय अर्जुनः संख्ये पृष्ठगॊपे वृकॊदरे\nतम ऋते फल्गुनॊ युद्धे राधेयस्य न पादभाक" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 193, + "shloka": 13, + "text": "ते जानमाना दौर्बल्यं भीमसेनम ऋते महत\nअस्मान बलवतॊ जञात्वा नशिष्यन्त्य अबलीयसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 193, + "shloka": 14, + "text": "इहागतेषु पार्थेषु निदेशवशवर्तिषु\nपरवर्तिष्यामहे राजन यथाश्रद्धं निबर्हणे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 193, + "shloka": 15, + "text": "अथ वा दर्शनीयाभिः परमदाभिर विलॊभ्यताम\nएकैकस तत्र कौन्तेयस ततः कृष्णा विरज्यताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 193, + "shloka": 16, + "text": "परेष्यतां वापि राधेयस तेषाम आगमनाय वै\nते लॊप्त्र हारैः संधाय वध्यन्ताम आप्तकारिभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 193, + "shloka": 17, + "text": "एतेषाम अभ्युपायानां यस ते निर्दॊषवान मतः\nतस्य परयॊगम आतिष्ठ पुरा कालॊ ऽतिवर्तते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 193, + "shloka": 18, + "text": "यावच चाकृत विश्वासा दरुपदे पार्थिवर्षभे\nतावद एवाद्य ते शक्या न शक्यास तु ततः परम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 193, + "shloka": 19, + "text": "एषा मम मतिस तात निग्रहाय परवर्तते\nसाधु वा यदि वासाधु किं वा राधेय मन्यसे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 194, + "shloka": 1, + "text": "[कर्ण]\nदुर्यॊधन तव परज्ञा न सम्यग इति मे मतिः\nन हय उपायेन ते शक्याः पाण्डवाः कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 194, + "shloka": 2, + "text": "पूर्वम एव हिते सूक्ष्मैर उपायैर यतितास तवया\nनिग्रहीतुं यदा वीर शकिता न तदा तवया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 194, + "shloka": 3, + "text": "इहैव वर्तमानास ते समीपे तव पार्थिव\nअजातपक्षाः शिशवः शकिता नैव बाधितुम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 194, + "shloka": 4, + "text": "जातपक्षा विदेशस्था विवृद्धाः सर्वशॊ ऽदय ते\nनॊपाय साध्याः कौन्तेया ममैषा मतिर अच्युत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 194, + "shloka": 5, + "text": "न च ते वयसनैर यॊक्तुं शक्या दिष्ट कृता हि ते\nशङ्किताश चेप्सवश चैव पितृपैतामहं पदम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 194, + "shloka": 6, + "text": "परस्परेण भेदश च नाधातुं तेषु शक्यते\nएकस्यां ये रताः पत्न्यां न भिद्यन्ते परस्परम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 194, + "shloka": 7, + "text": "न चापि कृष्णा शक्येत तेभ्यॊ भेदयितुं परैः\nपरिद्यूनान वृतवती किम उताद्य मृजावतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 194, + "shloka": 8, + "text": "ईप्सितश च गुणः सत्रीणाम एकस्या बहु भर्तृता\nतं च पराप्तवती कृष्णा न सा भेदयितुं सुखम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 194, + "shloka": 9, + "text": "आर्य वृत्तश च पाञ्चाल्यॊ न स राजा धनप्रियः\nन संत्यक्ष्यति कौन्तेयान राज्यदानैर अपि धरुवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 194, + "shloka": 10, + "text": "तथास्य पुत्रॊ गुणवान अनुरक्तश च पाण्डवान\nतस्मान नॊपाय साध्यांस तान अहं मन्ये कथं चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 194, + "shloka": 11, + "text": "इदं तव अद्य कषमं कर्तुम अस्माकं पुरुषर्षभ\nयावन न कृतमूलास ते पाण्डवेया विशां पते\nतवत परहरणीयास ते रॊचतां तव विक्रमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 194, + "shloka": 12, + "text": "अस्मत पक्षॊ महान यावद यावत पाञ्चालकॊ लघुः\nतावत परहरणं तेषां करियतां मा विचारय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 194, + "shloka": 13, + "text": "वाहनानि परभूतानि मित्राणि बहुलानि च\nयाचन न तेषां गान्धारे तावद एवाशु विक्रम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 194, + "shloka": 14, + "text": "यावच च राजा पाञ्चाल्यॊ नॊद्यमे कुरुते मनः\nसह पुत्रैर महावीर्यैस तावद एवाशु विक्रम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 194, + "shloka": 15, + "text": "यावन्न आयाति वार्ष्णेयः कर्षन यावद अवाहिनीम\nराज्यार्थे पाण्डवेयानां तावद एवाशु विक्रम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 194, + "shloka": 16, + "text": "वसूनि विविधान भॊगान राज्यम एव च केवलम\nनात्याज्यम अस्ति कृष्णस्य पाण्डवार्थे महीपते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 194, + "shloka": 17, + "text": "विक्रमेण मही पराप्ता भरतेन महात्मना\nविक्रमेण च लॊकांस तरीञ जितवान पाकशासनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 194, + "shloka": 18, + "text": "विक्रमं च परशंसन्ति कषत्रियस्य विशां पते\nसवकॊ हि धर्मः शूराणां विक्रमः पार्थिवर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 194, + "shloka": 19, + "text": "ते बलेन वयं राजन महता चतुरङ्गिणा\nपरमथ्य दरुपदं शीघ्रम आनयामेह पाण्डवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 194, + "shloka": 20, + "text": "न हि साम्ना न दानेन न भेदेन च पाण्डवाः\nशक्याः साधयितुं तस्माद विक्रमेणैव ताञ जहि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 194, + "shloka": 21, + "text": "तान विक्रमेण जित्वेमाम अखिलां भुङ्क्ष्व मेदिनीम\nनान्यम अत्र परपश्यामि कार्यॊपायं जनाधिप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 194, + "shloka": 22, + "text": "[वै]\nशरुत्वा तु राधेय वचॊ धृतराष्ट्रः परतापवान\nअभिपूज्य ततः पश्चाद इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 194, + "shloka": 23, + "text": "उपपन्नं महाप्राज्ञे कृतास्त्रे सूतनन्दने\nतवयि विक्रमसंपन्नम इदं वचनम ईदृशम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 194, + "shloka": 24, + "text": "भूय एव तु भीष्मश च दरॊणॊ विदुर एव च\nयुवां च कुरुतां बुद्धिं भवेद या नः सुखॊदया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 194, + "shloka": 25, + "text": "तत आनाय्य तान सर्वान मन्त्रिणः सुमहायशाः\nधृतराष्ट्रॊ महाराज मन्त्रयाम आस वै तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 195, + "shloka": 1, + "text": "[भस]\nन रॊचते विग्रहॊ मे पाण्डुपुत्रैः कथं चन\nयथैव धृतराष्ट्रॊ मे तथा पाण्डुर असंशयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 195, + "shloka": 2, + "text": "गान्धार्याश च यथा पुत्रास तथा कुन्तीसुता मताः\nयथा च मम ते रक्ष्या धृतराष्ट्र तथा तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 195, + "shloka": 3, + "text": "यथा च मम राज्ञश च तथा दुर्यॊधनस्य ते\nतथा कुरूणां सर्वेषाम अन्येषाम अपि भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 195, + "shloka": 4, + "text": "एवंगते विग्रहं तैर न रॊचये; संधाय वीरैर दीयताम अद्य भूमिः\nतेषाम अपीदं परपितामहानां; राज्यं पितुश चैव कुरूत्तमानाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 195, + "shloka": 5, + "text": "दुर्यॊधन यथा राज्यं तवम इदं तात पश्यसि\nमम पैतृकम इत्य एवं ते ऽपि पश्यन्ति पाण्डवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 195, + "shloka": 6, + "text": "यदि राज्यं न ते पराप्ताः पाण्डवेयास तपस्विनः\nकुत एव तवापीदं भारतस्य च कस्य चित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 195, + "shloka": 7, + "text": "अथ धर्मेण राज्यं तवं पराप्तवान भरतर्षभ\nते ऽपि राज्यम अनुप्राप्ताः पूर्वम एवेति मे मतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 195, + "shloka": 8, + "text": "मधुरेणैव राज्यस्य तेषाम अर्धं परदीयताम\nएतद धि पुरुषव्याघ्र हितं सर्वजनस्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 195, + "shloka": 9, + "text": "अतॊ ऽनयथा चेत करियते न हितं नॊ भविष्यति\nतवाप्य अकीर्तिः सकला भविष्यति न संशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 195, + "shloka": 10, + "text": "कीर्तिरक्षणम आतिष्ठ कीर्तिर हि परमं बलम\nनष्टकीर्तेर मनुष्यस्य जीवितं हय अफलं समृतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 195, + "shloka": 11, + "text": "यावत कीर्तिर मनुष्यस्य न परणश्यति कौरव\nतावज जीवति गान्धारे नष्टकीर्तिस तु नश्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 195, + "shloka": 12, + "text": "तम इमं समुपातिष्ठ धर्मं कुरु कुलॊचितम\nअनुरूपं महाबाहॊ पूर्वेषाम आत्मनः कुरु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 195, + "shloka": 13, + "text": "दिष्ट्या धरन्ति ते वीरा दिष्ट्या जीवति सा पृथा\nदिष्ट्या पुरॊचनः पापॊ नसकामॊ ऽतययं गतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 195, + "shloka": 14, + "text": "तदा परभृति गान्धारे न शक्नॊम्य अभिवीक्षितुम\nलॊके पराणभृतां कं चिच छरुत्वा कुन्तीं तथागताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 195, + "shloka": 15, + "text": "न चापि दॊषेण तथा लॊकॊ वैति पुरॊचनम\nयथा तवां पुरुषव्याघ्र लॊकॊ दॊषेण गच्छति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 195, + "shloka": 16, + "text": "तद इदं जीवितं तेषां तव कल्मष नाशनम\nसंमन्तव्यं महाराज पाण्डवानां च दर्शनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 195, + "shloka": 17, + "text": "न चापि तेषां वीराणां जीवतां कुरुनन्दन\nपित्र्यॊ ऽंशः शक्य आदातुम अपि वज्रभृता सवयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 195, + "shloka": 18, + "text": "ते हि सर्वे सथिता धर्मे सर्वे चैवैक चेतसः\nअधर्मेण निरस्ताश च तुल्ये राज्ये विशेषतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 195, + "shloka": 19, + "text": "यदि धर्मस तवया कार्यॊ यदि कार्यं परियं च मे\nकषेमं च यदि कर्तव्यं तेषाम अर्धं परदीयताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 196, + "shloka": 1, + "text": "[दरॊण]\nमन्त्राय समुपानीतैर धृतराष्ट्र हितैर नृप\nधर्म्यं पथ्यं यशस्यं च वाच्यम इत्य अनुशुश्रुमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 196, + "shloka": 2, + "text": "ममाप्य एषा मतिस तात या भीष्मस्य महात्मनः\nसंविभज्यास तु कौन्तेया धर्म एष सनातनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 196, + "shloka": 3, + "text": "परेष्यतां दरुपदायाशु नरः कश चित परियंवदः\nबहुलं रत्नम आदाय तेषाम अर्थाय भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 196, + "shloka": 4, + "text": "मिथः कृत्यं च तस्मै स आदाय बहु गच्छतु\nवृद्धिं च परमां बरूयात तत संयॊगॊद्भवां तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 196, + "shloka": 5, + "text": "संप्रीयमाणं तवां बरूयाद राजन दूर्यॊधनं तथा\nअसकृद दरुपदे चैव धृष्टद्युम्ने च भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 196, + "shloka": 6, + "text": "उचितत्वं परियत्वं च यॊगस्यापि च वर्णयेत\nपुनः पुनश च कौन्तेयान माद्रीपुत्रौ च सान्त्वयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 196, + "shloka": 7, + "text": "हिरण्मयानि शुभ्राणि बहून्य आभरणानि च\nवचनात तव राजेन्द्र दरौपद्याः संप्रयच्छतु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 196, + "shloka": 8, + "text": "तथा दरुपदपुत्राणां सर्वेषां भरतर्षभ\nपाण्डवानां च सर्वेषां कुन्त्या युक्तानि यानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 196, + "shloka": 9, + "text": "एवं सान्त्वसमायुक्तं दरुपदं पाण्डवैः सह\nउक्त्वाथानन्तरं बरूयात तेषाम आगमनं परति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 196, + "shloka": 10, + "text": "अनुज्ञातेषु वीरेषु बलं गच्छतु शॊभनम\nदुःशासनॊ विकर्णश च पाण्डवान आनयन्त्व इह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 196, + "shloka": 11, + "text": "ततस ते पार्थिवश्रेष्ठ पूज्यमानाः सदा तवया\nपरकृतीनाम अनुमते पदे सथास्यन्ति पैतृके" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 196, + "shloka": 12, + "text": "एवं तव महाराज तेषु पुत्रेषु चैव ह\nवृत्तम औपयिकं मन्ये भीष्मेण सह भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 196, + "shloka": 13, + "text": "[कर्ण]\nयॊजिताव अर्थमानाभ्यां सर्वकार्येष्व अनन्तरौ\nन मन्त्रयेतां तवच छरेयः किम अद्भुततरं ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 196, + "shloka": 14, + "text": "दुष्टेन मनसा यॊ वै परच्छन्नेनान्तर आत्मना\nबरूयान निःश्रेयसं नाम कथं कुर्यात सतां मतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 196, + "shloka": 15, + "text": "न मित्राण्य अर्थकृच्छ्रेषु शरेयसे वेतराय वा\nविधिपूर्वं हि सर्वस्य दुःखं वा यदि वा सुखम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 196, + "shloka": 16, + "text": "कृतप्रज्ञॊ ऽकृतप्रज्ञॊ बालॊ वृद्धश च मानवः\nससहायॊ ऽसहायश च सर्वं सर्वत्र विन्दति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 196, + "shloka": 17, + "text": "शरूयते हि पुरा कश चिद अम्बुवीच इति शरुतः\nआसीद राजगृहे राजा मागधानां महीक्षिताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 196, + "shloka": 18, + "text": "स हीनः करणैः सर्वैर उच्छ्वासपरमॊ नृपः\nअमात्यसंस्थः कार्येषु सर्वेष्व एवाभवत तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 196, + "shloka": 19, + "text": "तस्यामात्यॊ महाकर्णिर बभूवैकेश्वरः पुरा\nस लब्धबलम आत्मानं मन्यमानॊ ऽवमन्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 196, + "shloka": 20, + "text": "स राज्ञ उपभॊग्यानि सत्रियॊ रत्नधनानि च\nआददे सर्वशॊ मूढ ऐश्वर्यं च सवयं तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 196, + "shloka": 21, + "text": "तद आदाय च लुब्धस्य लाभाल लॊभॊ वयवर्धत\nतथा हि सर्वम आदाय राज्यम अस्य जिहीर्षति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 196, + "shloka": 22, + "text": "हीनस्य करणैः सर्वैर उच्छ्वासपरमस्य च\nयतमानॊ ऽपि तद राज्यं न शशाकेति नः शरुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 196, + "shloka": 23, + "text": "किम अन्यद विहितान नूनं तस्य सा पुरुषेन्द्रता\nयदि ते विहितं राज्यं भविष्यति विशां पते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 196, + "shloka": 24, + "text": "मिषतः सर्वलॊकस्य सथास्यते तवयि तद धरुवम\nअतॊ ऽनयथा चेद विहितं यतमानॊ न लप्स्यसे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 196, + "shloka": 25, + "text": "एवं विद्वन्न उपादत्स्व मन्त्रिणां साध्व असाधुताम\nदुष्टानां चैव बॊद्धव्यम अदुष्टानां च भाषितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 196, + "shloka": 26, + "text": "[दरॊण]\nविद्म ते भावदॊषेण यदर्थम इदम उच्यते\nदुष्टः पाण्डव हेतॊस तवं दॊषं खयापयसे हि नः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 196, + "shloka": 27, + "text": "हितं तु परमं कर्ण बरवीमि कुरुवर्धनम\nअथ तवं मन्यसे दुष्टं बरूहि यत परमं हितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 196, + "shloka": 28, + "text": "अतॊ ऽनयथा चेत करियते यद बरवीमि परं हितम\nकुरवॊ विनशिष्यन्ति नचिरेणेति मे मतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 1, + "text": "[विदुर]\nराजन निःसंशयं शरेयॊ वाच्यस तवम असि बान्धवैः\nन तव अशुश्रूषमाणेषु वाक्यं संप्रतितिष्ठति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 2, + "text": "हितं हि तव तद वाक्यम उक्तवान कुरुसत्तमः\nभीष्मः शांतनवॊ राजन परतिगृह्णासि तन न च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 3, + "text": "तथा दरॊणेन बहुधा भाषितं हितम उत्तमम\nतच च राधा सुतः कर्णॊ मन्यते न हितं तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 4, + "text": "चिन्तयंश च न पश्यामि राजंस तव सुहृत्तमम\nआभ्यां पुरुषसिंहाभ्यां यॊ वा सयात परज्ञयाधिकः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 5, + "text": "इमौ हि वृद्धौ वयसा परज्ञया च शरुतेन च\nसमौ च तवयि राजेन्द्र तेषु पाण्डुसुतेषु च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 6, + "text": "धर्मे चानवमौ राजन सत्यतायां च भारत\nरामाद दाशरथेश चैव गयाच चैव न संशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 7, + "text": "न चॊक्तवन्ताव अश्रेयः पुरस्ताद अपि किं चन\nन चाप्य अपकृतं किं चिद अनयॊर लक्ष्यते तवयि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 8, + "text": "ताव इमौ पुरुषव्याघ्राव अनागसि नृप तवयि\nन मन्त्रयेतां तवच छरेयः कथं सत्यपराक्रमौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 9, + "text": "परज्ञावन्तौ नरश्रेष्ठाव अस्मिँल लॊके नराधिप\nतवन्निमित्तम अतॊ नेमौ किं चिज जिह्मं वदिष्यतः\nइति मे नैष्ठिकी बुद्धिर वर्तते कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 10, + "text": "न चार्थहेतॊर धर्मज्ञौ वक्ष्यतः पक्षसंश्रितम\nएतद धि परमं शरेयॊ मेनाते तव भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 11, + "text": "दुर्यॊधनप्रभृतयः पुत्रा राजन यथा तव\nतथैव पाण्डवेयास ते पुत्रा राजन न संशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 12, + "text": "तेषु चेद अहितं किं चिन मन्त्रयेयुर अबुद्धितः\nमन्त्रिणस ते न ते शरेयः परपश्यन्ति विशेषतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 13, + "text": "अथ ते हृदयं राजन विशेषस तेषु वर्तते\nअन्तरस्थं विवृण्वानाः शरेयः कुर्युर न ते धरुवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 14, + "text": "एतदर्थम इमौ राजन महात्मानौ महाद्युती\nनॊचतुर विवृतं किं चिन न हय एष तव निश्चयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 15, + "text": "यच चाप्य अशक्यतां तेषाम आहतुः पुरुषर्षभौ\nतत तथा पुरुषव्याघ्र तव तद भद्रम अस्तु ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 16, + "text": "कथं हि पाण्डवः शरीमान सव्यसाची परंतपः\nशक्यॊ विजेतुं संग्रामे राजन मघवता अपि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 17, + "text": "भीमसेनॊ महाबाहुर नागायुत बलॊ महान\nकथं हि युधि शक्येत विजेतुम अमरैर अपि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 18, + "text": "तथैव कृतिनौ युद्धे यमौ यम सुताव इव\nकथं विषहितुं शक्यौ रणे जीवितुम इच्छता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 19, + "text": "यस्मिन धृतिर अनुक्रॊशः कषमा सत्यं पराक्रमः\nनित्यानि पाण्डवश्रेष्ठे स जीयेत कथं रणे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 20, + "text": "येषां पक्षधरॊ रामॊ येषां मन्त्री जनार्दनः\nकिं नु तैर अजितं संख्ये येषां पक्षे च सात्यकिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 21, + "text": "दरुपदः शवशुरॊ येषां येषां शयालाश च पार्षताः\nधृष्टद्युम्नमुखा वीरा भरातरॊ दरुपदात्मजाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 22, + "text": "सॊ ऽशक्यतां च विज्ञाय तेषाम अग्रेण भारत\nदायाद्यतां च धर्मेण सम्यक तेषु समाचर" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 23, + "text": "इदं निर्दग्धम अयशः पुरॊचन कृतं महत\nतेषाम अनुग्रहेणाद्य राजन परक्षालयात्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 24, + "text": "दरुपदॊ ऽपि महान राजा कृतवैरश च नः पुरा\nतस्य संग्रहणं राजन सवपक्षस्य विवर्धनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 25, + "text": "बलवन्तश च दाशार्हा बहवश च विशां पते\nयतः कृष्णस ततस ते सयुर यतः कृष्णस ततॊ जयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 26, + "text": "यच च साम्नैव शक्येत कार्यं साधयितुं नृप\nकॊ दैवशप्तस तत कार्तुं विग्रहेण समाचरेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 27, + "text": "शरुत्वा च जीवतः पार्थान पौरजानपदॊ जनः\nबलवद दर्शने गृध्नुस तेषां राजन कुरु परियम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 28, + "text": "दुर्यॊधनश च कर्णश च शकुनिश चापि सौबलः\nअधर्मयुक्ता दुष्प्रज्ञा बाला मैषां वचः कृथाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 197, + "shloka": 29, + "text": "उक्तम एतन मया राजन पुरा गुणवतस तव\nदुर्यॊधनापराधेन परजेयं विनशिष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 198, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nभीष्मः शांतनवॊ विद्वान दरॊणश च भगवान ऋषिः\nहितं परमकं वाक्यं तवं च सत्यं बरवीषि माम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 198, + "shloka": 2, + "text": "यथैव पाण्डॊस ते वीराः कुन्तीपुत्रा महारथाः\nतथैव धर्मतः सर्वे मम पुत्रा न संशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 198, + "shloka": 3, + "text": "यथैव मम पुत्राणाम इदं राज्यं विधीयते\nतथैव पाण्डुपुत्राणाम इदं राज्यं न संशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 198, + "shloka": 4, + "text": "कषत्तर आनय गच्छैतान सह मात्रा सुसत्कृतान\nतया च देवरूपिण्या कृष्णया सह भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 198, + "shloka": 5, + "text": "दिष्ट्या जीवन्ति ते पार्था दिष्ट्या जीवति सा पृथा\nदिष्ट्या दरुपद कन्यां च लब्धवन्तॊ महारथाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 198, + "shloka": 6, + "text": "दिष्ट्या वर्धामहे सर्वे दिष्ट्या शान्तः पुरॊचनः\nदिष्ट्या मम परं दुःखम अपनीतं महाद्युते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 198, + "shloka": 7, + "text": "[वै]\nततॊ जगाम विदुरॊ धृतराष्ट्रस्य शासनात\nसकाशं यज्ञसेनस्य पाण्डवानां च भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 198, + "shloka": 8, + "text": "तत्र गत्वा स धर्मज्ञः सर्वशास्त्रविशारदः\nदरुपदं नयायतॊ राजन संयुक्तम उपतस्थिवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 198, + "shloka": 9, + "text": "स चापि परतिजग्राह धर्मेण विदुरं ततः\nचक्रतुश च यथान्यायं कुशलप्रश्न संविदम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 198, + "shloka": 10, + "text": "ददर्श पाण्डवांस तत्र वासुदेवं च भारत\nसनेहात परिष्वज्य स तान पप्रच्छानामयं ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 198, + "shloka": 11, + "text": "तैश चाप्य अमितबुद्धिः स पूजितॊ ऽथ यथाक्रमम\nवचनाद धृतराष्ट्रस्य सनेहयुक्तं पुनः पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 198, + "shloka": 12, + "text": "पप्रच्छानामयं राजंस ततस तान पाण्डुनन्दनान\nपरददौ चापि रत्नानि विविधानि वसूनि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 198, + "shloka": 13, + "text": "पाण्डवानां च कुन्त्याश च दरौपद्याश च विशां पते\nदरुपदस्य च पुत्राणां यथादत्तानि कौरवैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 198, + "shloka": 14, + "text": "परॊवाच चामितमतिः परश्रितं विनयान्वितः\nदरुपदं पाण्डुपुत्राणां संनिधौ केशवस्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 198, + "shloka": 15, + "text": "राजञ शृणु सहामात्यः सपुत्रश च वचॊ मम\nधृतराष्ट्रः सपुत्रस तवां सहामात्यः सबान्धवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 198, + "shloka": 16, + "text": "अब्रवीत कुशलं राजन परीयमाणः पुनः पुनः\nपरीतिमांस ते दृढं चापि संबन्धेन नराधिप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 198, + "shloka": 17, + "text": "तथा भीष्मः शांतनवः कौरवैः सह सर्वशः\nकुशलं तवां महाप्राज्ञः सर्वतः परिपृच्छति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 198, + "shloka": 18, + "text": "भारद्वाजॊ महेष्वासॊ दरॊणः परियसखस तव\nसमाश्लेषम उपेत्य तवां कुशलं परिपृच्छति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 198, + "shloka": 19, + "text": "धृतराष्ट्रश च पाञ्चाल्य तवया संबन्धम ईयिवान\nकृतार्थं मन्यत आत्मानं तथा सर्वे ऽपि कौरवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 198, + "shloka": 20, + "text": "न तथा राज्यसंप्राप्तिस तेषां परीतिकरी मता\nयथा संबन्धकं पराप्य यज्ञसेन तवया सह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 198, + "shloka": 21, + "text": "एतद विदित्वा तु भवान परस्थापयतु पाण्डवान\nदरष्टुं हि पाण्डुदायादांस तवरन्ते कुरवॊ भृशम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 198, + "shloka": 22, + "text": "विप्रॊषिता दीर्घकालम इमे चापि नरर्षभाः\nउत्सुका नगरं दरष्टुं भविष्यन्ति पृथा तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 198, + "shloka": 23, + "text": "कृष्णाम अपि च पाञ्चालीं सर्वाः कुरु वरस्त्रियः\nदरष्टुकामाः परतीक्षन्ते पुरं च विषयं च नः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 198, + "shloka": 24, + "text": "स भवान पाण्डुपुत्राणाम आज्ञापयतु माचिरम\nगमनं सहदाराणाम एतद आगमनं मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 198, + "shloka": 25, + "text": "विसृष्टेषु तवया राजन पाण्डवेषु महात्मसु\nततॊ ऽहं परेषयिष्यामि धृतराष्ट्रस्य शीघ्रगान\nआगमिष्यन्ति कौन्तेयाः कुन्ती च सह कृष्णया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 1, + "text": "[दरुपद]\nएवम एतन महाप्राज्ञ यथात्थ विदुराद्य माम\nममापि परमॊ हर्षः संबन्धे ऽसमिन कृते विभॊ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 2, + "text": "गमनं चापि युक्तं सयाद गृहम एषां महात्मनाम\nन तु तावन मया युक्तम एतद वक्तुं सवयं गिरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 3, + "text": "यदा तु मन्यते वीरः कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nभीमसेनार्जुनौ चैव यमौ च पुरुषर्षभौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 4, + "text": "राम कृष्णौ च धर्मज्ञौ तदा गच्छन्तु पाण्डवाः\nएतौ हि पुरुषव्याघाव एषां परियहिते रतौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 5, + "text": "[य]\nपरवन्तॊ वयं राजंस तवयि सर्वे सहानुगाः\nयथा वक्ष्यसि नः परीत्या करिष्यामस तथा वयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 6, + "text": "[वै]\nततॊ ऽबरवीद वासुदेवॊ गमनं मम रॊचते\nयथा वा मन्यते राजा दरुपदः सर्वधर्मवित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 7, + "text": "[दरुपद]\nयथैव मन्यते वीरॊ दाशार्हः पुरुषॊत्तमः\nपराप्तकालं महाबाहुः सा बुद्धिर निश्चिता मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 8, + "text": "यथैव हि महाभागाः कौन्तेया मम सांप्रतम\nतथैव वासुदेवस्य पाण्डुपुत्रा न संशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 9, + "text": "न तद धयायति कौन्तेयॊ धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nयद एषां पुरुषव्याघ्रः शरेयॊ धयायति केशवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 10, + "text": "[वै]\nततस ते समनुज्ञाता दरुपदेन महात्मना\nपाण्डवाश चैव कृष्णश च विदुरश च महामतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 11, + "text": "आदाय दरौपदीं कृष्णां कुन्तीं चैव यशस्विनीम\nसविहारं सुखं जग्मुर नगरं नागसाह्वयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 12, + "text": "शरुत्वा चॊपस्थितान वीरान धृतराष्ट्रॊ ऽपि कौरवः\nपरतिग्रहाय पाण्डूनां परेषयाम आस कौरवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 13, + "text": "विकर्णं च महेष्वासं चित्रसेनं च भारत\nदरॊणं च परमेष्वासं गौतमं कृपम एव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 14, + "text": "तैस ते परिवृता वीराः शॊभमाना महारथाः\nनगरं हास्तिनपुरं शनैः परविविशुस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 15, + "text": "कौतूहलेन नगरं दीर्यमाणम इवाभवत\nयत्र ते पुरुषव्याघ्राः शॊकदुःखविनाशनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 16, + "text": "तत उच्चावचा वाचः परियाः परियचिकीर्षुभिः\nउदीरिता अशृण्वंस ते पाण्डवा हृदयंगमाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 17, + "text": "अयं स पुरुषव्याघ्रः पुनर आयाति धर्मवित\nयॊ नः सवान इव दायादान धर्मेण परिरक्षति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 18, + "text": "अद्य पाण्डुर महाराजॊ वनाद इव वनप्रियः\nआगतः परियम अस्माकं चिकीर्षुर नात्र संशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 19, + "text": "किं नु नाद्य कृतं तावत सर्वेषां नः परं परियम\nयन नः कुन्तीसुता वीरा भर्तारः पुनरागताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 20, + "text": "यदि दत्तं यदि हुतं विद्यते यदि नस तपः\nतेन तिष्ठन्तु नगरे पाण्डवाः शरदां शतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 21, + "text": "ततस ते धृतराष्ट्रस्य भीष्मस्य च महात्मनः\nअन्येषां च तद अर्हाणां चक्रुः पादाभिवन्दनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 22, + "text": "कृत्वा तु कुशलप्रश्नं सर्वेण नगरेण ते\nसमाविशन्त वेश्मानि धृतराष्ट्रस्य शासनात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 23, + "text": "विश्रान्तास ते महात्मानः कं चित कालं महाबलाः\nआहूता धृतराष्ट्रेण राज्ञा शांतनवेन च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 24, + "text": "[धृ]\nभरातृभिः सह कौन्तेय निबॊधेदं वचॊ मम\nपुनर वॊ विग्रहॊ मा भूत खाण्डव परस्थम आविश" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 25, + "text": "न च वॊ वसतस तत्र कश चिच छक्तः परबाधितुम\nसंरक्ष्यमाणान पार्थेन तरिदशान इव वज्रिणा\nअर्धं राज्यस्य संप्राप्य खाण्डव परस्थम आविश" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 26, + "text": "[वै]\nपरतिगृह्य तु तद वाक्यं नृपं सर्वे परणम्य च\nपरतस्थिरे ततॊ घॊरं वनं तन मनुजर्षभाः\nअर्धं राज्यस्य संप्राप्य खाण्डव परस्थम आविशन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 27, + "text": "ततस ते पाण्डवास तत्र गत्वा कृष्ण पुरॊगमाः\nमण्डयां चक्रिरे तद वै पुरं सवर्गवद अच्युताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 28, + "text": "ततः पुण्ये शिवे देशे शान्तिं कृत्वा महारथाः\nनगरं मापयाम आसुर दवैपायन पुरॊगमाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 29, + "text": "सागरप्रतिरूपाभिः परिखाभिर अलंकृतम\nपराकरेण च संपन्नं दिवम आवृत्य तिष्ठता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 30, + "text": "पाण्डुराभ्रप्रकाशेन हिमराशि निभेन च\nशुशुभे तत पुरश्रेष्ठं नागैर भॊगवती यथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 31, + "text": "दविपक्षगरुड परख्यैर दवारैर घॊरप्रदर्शनैः\nगुप्तम अभ्रचय परख्यैर गॊपुरैर मन्दरॊपमैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 32, + "text": "विविधैर अतिनिर्विद्धैः शस्त्रॊपेतैः सुसंवृतैः\nशक्तिभिश चावृतं तद धि दविजिह्वैर इव पन्नगैः\nतल्पैश चाभ्यासिकैर युक्तं शुशुभे यॊधरक्षितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 33, + "text": "तीक्ष्णाङ्कुश शतघ्नीभिर यन्त्रजालैश च शॊभितम\nआयसैश च महाचक्रैः शुशुभे तत पुरॊत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 34, + "text": "सुविभक्तमहारथ्यं देवता बाध वर्जितम\nविरॊचमानं विविधैः पाण्डुरैर भवनॊत्तमैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 35, + "text": "तन्त्रिविष्टप संकाशम इन्द्रप्रस्थं वयरॊचत\nमेघविन्दम इवाकाशे वृद्धं विद्युत समावृतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 36, + "text": "तत्र रम्ये शुभे देशे कौरवस्य निवेशनम\nशुशुभे धनसंपूर्णं धनाध्यक्षक्षयॊपमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 37, + "text": "तत्रागच्छन दविजा राजन सर्ववेदविदां वराः\nनिवासं रॊचयन्ति सम सर्वभाषाविदस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 38, + "text": "वणिजश चाभ्ययुस तत्र देशे दिग्भ्यॊ धनार्थिनः\nसर्वशिल्पविदश चैव वासायाभ्यागमंस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 39, + "text": "उद्यानानि च रम्याणि नगरस्य समन्ततः\nआम्रैर आम्रातकैर नीपैर अशॊकैश चम्पकैस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 40, + "text": "पुंनागैर नागपुष्पैश च लकुचैः पनसैस तथा\nशालतालकदम्बैश च बकुलैश च सकेतकैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 41, + "text": "मनॊहरैः पुष्पितैश च फलभारावनामितैः\nपराचीनामलकैर लॊध्रैर अङ्कॊलैश च सुपुष्पितैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 42, + "text": "जम्बूभिः पाटलाभिश च कुब्जकैर अतिमुक्तकैः\nकरवीरैः पारिजातैर अन्यैश च विविधैर दरुमैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 43, + "text": "नित्यपुष्पफलॊपेतैर नानाद्विज गणायुतम\nमत्तबर्हिण संघुष्टं कॊकिलैश च सदा मदैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 44, + "text": "गृहैर आदर्शविमलैर विविधैश च लतागृहैः\nमनॊहरैश चित्रगृहैस तथा जगति पर्वतैः\nवापीभिर विविधाभिश च पूर्णाभिः परमाम्भसा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 45, + "text": "सरॊभिर अतिरम्यैश च पद्मॊत्पलसुगन्धिभिः\nहंसकारण्डव युतैश चक्रवाकॊपशॊभितैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 46, + "text": "रम्याश च विविधास तत्र पुष्करिण्यॊ वनावृताः\nतडागानि च रम्याणि बृहन्ति च महान्ति च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 47, + "text": "तेषां पुण्यजनॊपेतं राष्ट्रम आवसतां महत\nपाण्डवानां महाराज शश्वत परीतिर अवर्धत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 48, + "text": "तत्र भीष्मेण राज्ञा च धर्मप्रणयने कृते\nपाण्डवाः समपद्यन्त खाण्डव परस्थवासिनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 49, + "text": "पञ्चभिस तैर महेष्वासैर इन्द्रकल्पैः समन्वितम\nशुशुभे तत पुरश्रेष्ठं नागैर भॊगवती यथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 199, + "shloka": 50, + "text": "तान निवेश्य ततॊ वीरॊ रामेण सह केशवः\nययौ दवारवतीं राजन पाण्डवानुमते तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 200, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nएवं संप्राप्य राज्यं तद इन्द्रप्रस्थे तपॊधन\nअत ऊर्ध्वं महात्मानः किम अकुर्वन्त पाण्डवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 200, + "shloka": 2, + "text": "सर्व एव महात्मानः पूर्वे मम पितामहाः\nदरौपदी धर्मपत्नी च कथं तान अन्ववर्तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 200, + "shloka": 3, + "text": "कथं वा पञ्च कृष्णायाम एकस्यां ते नराधिपाः\nवर्तमाना महाभागा नाभिद्यन्त परस्परम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 200, + "shloka": 4, + "text": "शरॊतुम इच्छाम्य अहं सर्वं विस्तरेण तपॊधन\nतेषां चेष्टितम अन्यॊन्यं युक्तानां कृष्णया तया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 200, + "shloka": 5, + "text": "[वै]\nधृतराष्ट्राभ्यनुज्ञाताः कृष्णया सह पाण्डवाः\nरेमिरे पुरुषव्याघ्राः पराप्तराज्याः परंतपाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 200, + "shloka": 6, + "text": "पराप्य राज्यं महातेजाः सत्यसंधॊ युधिष्ठिरः\nपालयाम आस धर्मेण पृथिवीं भरातृभिः सह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 200, + "shloka": 7, + "text": "जितारयॊ महाप्राज्ञाः सत्यधर्मपरायणाः\nमुदं परमिकां पराप्तास तत्रॊषुः पाण्डुनन्दनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 200, + "shloka": 8, + "text": "कुर्वाणाः पौरकार्याणि सर्वाणि पुरुषर्षभाः\nआसां चक्रुर महार्हेषु पार्थिवेष्व आसनेषु च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 200, + "shloka": 9, + "text": "अथ तेषूपविष्टेषु सर्वेष्व एव महात्मसु\nनारदस तव अथ देवर्षिर आजगाम यदृच्छया\nआसनं रुचिरं तस्मै परददौ सवं युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 200, + "shloka": 10, + "text": "देवर्षेर उपविष्टस्य सवयम अर्घ्यं यथाविधि\nपरादाद युधिष्ठिरॊ धीमान राज्यं चास्मै नयवेदयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 200, + "shloka": 11, + "text": "परतिगृह्य तु तां पूजाम ऋषिः परीतमनाभवत\nआशीर्भिर वर्धयित्वा तु तम उवाचास्यताम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 200, + "shloka": 12, + "text": "निषसादाभ्यनुज्ञातस ततॊ राजा युधिष्ठिरः\nपरेषयाम आस कृष्णायै भगवन्तम उपस्थितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 200, + "shloka": 13, + "text": "शरुत्वैव दरौपदी चापि शुचिर भूत्वा समाहिता\nजगाम तत्र यत्रास्ते नारदः पाण्डवैः सह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 200, + "shloka": 14, + "text": "तस्याभिवाद्य चरणौ देवर्षेर धर्मचारिणी\nकृताञ्जलिः सुसंवीता सथिताथ दरुपदात्मजा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 200, + "shloka": 15, + "text": "तस्याश चापि स धर्मात्मा सत्यवाग ऋषिसत्तमः\nआशिषॊ विविधाः परॊच्य राजपुत्र्यास तु नारदः\nगम्यताम इति हॊवाच भगवांस ताम अनिन्दिताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 200, + "shloka": 16, + "text": "गतायाम अथ कृष्णायां युधिष्ठिरपुरॊगमान\nविविक्ते पाण्डवान सर्वान उवाच भगवान ऋषिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 200, + "shloka": 17, + "text": "पाञ्चाली भवताम एका धर्मपत्नी यशस्विनी\nयथा वॊ नात्र भेदः सयात तथा नीतिर विधीयताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 200, + "shloka": 18, + "text": "सुन्दॊपसुन्दाव असुरौ भरातरौ सहिताव उभौ\nआस्ताम अवध्याव अन्येषां तरिषु लॊकेषु विश्रुतौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 200, + "shloka": 19, + "text": "एकराज्याव एकगृहाव एकशय्यासनाशनौ\nतिलॊत्तमायास तौ हेतॊर अन्यॊन्यम अभिजघ्नतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 200, + "shloka": 20, + "text": "रक्ष्यतां सौह्रदं तस्माद अन्यॊन्यप्रतिभाविकम\nयथा वॊ नात्र भेदः सयात तत कुरुष्व युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 200, + "shloka": 21, + "text": "[य]\nसुन्दॊपसुन्दाव असुरौ कस्य पुत्रौ महामुने\nउत्पन्नश च कथं भेदः कथं चान्यॊन्यम अघ्नताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 200, + "shloka": 22, + "text": "अप्सरा देवकन्या वा कस्य चैषा तिलॊत्तमा\nयस्याः कामेन संमत्तौ जघ्नतुस तौ परस्परम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 200, + "shloka": 23, + "text": "एतत सर्वं यथावृत्तं विस्तरेण तपॊधन\nशरॊतुम इच्छामहे विप्र परं कौतूहलं हि नः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 1, + "text": "[नारद]\nशृणु मे विस्तरेणेमम इतिहासं पुरातनम\nभरातृभीः सहितः पार्थ यथावृत्तं युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 2, + "text": "महासुरस्यान्ववाये हिरण्यकशिपॊः पुरा\nनिकुम्भॊ नाम दैत्येन्द्रस तेजस्वी बलवान अभूत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 3, + "text": "तस्य पुत्रौ महावीर्यौ जातौ भीमपराक्रमौ\nसहान्यॊन्येन भुञ्जाते विनान्यॊन्यं न गच्छतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 4, + "text": "अन्यॊन्यस्य परियकराव अन्यॊन्यस्य परियंवदौ\nएकशीलसमाचारौ दविधैवैकं यथा कृतौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 5, + "text": "तौ विवृद्धौ महावीर्यौ कार्येष्व अप्य एकनिश्चयौ\nतरैलॊक्यविजयार्थाय समास्थायैक निश्चयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 6, + "text": "कृत्वा दीक्षां गतौ विन्ध्यं तत्रॊग्रं तेपतुस तपः\nतौ तु दीर्घेण कालेन तपॊ युक्तौ बभूवतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 7, + "text": "कषुत्पिपासापरिश्रान्तौ जटावल्कलधारिणौ\nमलॊपचित सर्वाङ्गौ वायुभक्षौ बभूवतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 8, + "text": "आत्ममांसानि जुह्वन्तौ पादाङ्गुष्ठाग्रधिष्ठितौ\nऊर्ध्वबाहू चानिमिषौ दीर्घकालं धृतव्रतौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 9, + "text": "तयॊस तपः परभावेण दीर्घकालं परतापितः\nधूमं परमुमुचे विन्ध्यस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ देवाभवन भीता उग्रं दृष्ट्वा तयॊस तपः\nतपॊ विघातार्थम अथॊ देवा विघ्नानि चक्रिरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 11, + "text": "रत्नैः परलॊभयाम आसुः सत्रीभिश चॊभौ पुनः पुनः\nन च तौ चक्रतुर भङ्गं वरतस्य सुमहाव्रतौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 12, + "text": "अथ मायां पुनर देवास तयॊश चक्रुर महात्मनॊः\nभगिन्यॊ मातरॊ भार्यास तयॊः परिजनस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 13, + "text": "परिपात्यमाना वित्रस्ताः शूलहस्तेन रक्षसा\nसरस्ताभरण केशान्ता एकान्तभ्रष्टवाससः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 14, + "text": "अभिधाव्य ततः सर्वास तौ तराहीति विचुक्रुशुः\nन च तौ चक्रतुर भङ्गं वरतस्य सुमहाव्रतौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 15, + "text": "यदा कषॊभं नॊपयाति नार्तिम अन्यतरस तयॊः\nततः सत्रियस ता भूतं च सर्वम अन्तरधीयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 16, + "text": "ततः पिता महः साक्षाद अभिगम्य महासुरौ\nवरेण छन्दयाम आस सर्वलॊकपितामहः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 17, + "text": "ततः सुन्दॊपसुन्दौ तौ भरातरौ दृढविक्रमौ\nदृष्ट्वा पितामहं देवं तस्थतुः पराञ्जलीतदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 18, + "text": "ऊचतुश च परभुं देवं ततस तौ सहितौ तदा\nआवयॊस तपसानेन यदि परीतः पितामहः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 19, + "text": "मायाविदाव अस्त्रविदौ बलिनौ कामरूपिणौ\nउभाव अप्य अमरौ सयावः परसन्नॊ यदि नॊ परभुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 20, + "text": "[पितामह]\nऋते ऽमरत्वम अन्यद वां सर्वम उक्तं भविष्यति\nअन्यद वृणीतां मृत्यॊश च विधानम अमरैः समम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 21, + "text": "करिष्यावेदम इति यन महद अभ्युत्थितं तपः\nयुवयॊर हेतुनानेन नामरत्वं विधीयते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 22, + "text": "तरैलॊक्यविजयार्थाय भवद्भ्याम आस्थितं तपः\nहेतुनानेन दैत्येन्द्रौ न वां कामं करॊम्य अहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 23, + "text": "[सुन्दौपसुन्दाव]\nतरिषु लॊकेषु यद भूतं किं चित सथावरजङ्गमम\nसर्वस्मान नौ भयं न सयाद ऋते ऽनयॊन्यं पितामह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 24, + "text": "[पितामह]\nयत परार्थितं यथॊक्तं च कामम एतद ददानि वाम\nमृत्यॊर विधानम एतच च यथावद वां भविष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 25, + "text": "[नारद]\nततः पितामहॊ दात्त्वा वरम एतत तदा तयॊः\nनिवर्त्य तपसस तौ च बरह्मलॊकं जगाम ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 26, + "text": "लब्ध्वा वराणि सर्वाणि दैत्येन्द्राव अपि ताव उभौ\nअवध्यौ सर्वलॊकस्य सवम एव भवनं गतौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 27, + "text": "तौ तु लब्धवरौ दृष्ट्वा कृतकामौ महासुरौ\nसर्वः सुहृज्जनस ताभ्यां परमॊदम उपजग्मिवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 28, + "text": "ततस तौ तु जटा हित्वा मौलिनौ संबभूवतुः\nमहार्हाभरणॊपेतौ विरजॊऽमबरधारिणौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 29, + "text": "अकालकौमुदीं चैव चक्रतुः सार्वकामिकी\nदैत्येन्द्रौ परमप्रीतौ तयॊश चैव सुहृज्जनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 30, + "text": "भक्ष्यतां भुज्यतां नित्यं रम्यतां गीयताम इति\nपीयतां दीयतां चेति वाच आसन गृहे गृहे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 31, + "text": "तत्र तत्र महापानैर उत्कृष्टतलनादितैः\nहृष्टं परमुदितं सर्वं दैत्यानाम अभवत पुरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 201, + "shloka": 32, + "text": "तैस तैर विहारैर बहुभिर दैत्यानां कामरूपिणाम\nसमाः संक्रीडतां तेषाम अहर एकम इवाभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 202, + "shloka": 1, + "text": "[नारद]\nउत्सवे वृत्तमात्रे तु तरैलॊक्याकाङ्क्षिणाव उभौ\nमन्त्रयित्वा ततः सेनां ताव आज्ञापयतां तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 202, + "shloka": 2, + "text": "सुहृद्भिर अभ्यनुज्ञातौ दैत्य वृद्धैश च मन्त्रिभिः\nकृत्वा परास्थानिकं रात्रौ मघासु ययतुस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 202, + "shloka": 3, + "text": "गदा पट्टिशधारिण्या शूलमुद्गर हस्तया\nपरस्थितौ सहधर्मिण्या महत्या दैत्य सेनया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 202, + "shloka": 4, + "text": "मङ्गलैः सतुतिभिश चापि विजयप्रतिसंहितैः\nचारणैः सतूयमानौ तु जग्मतुः परया मुदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 202, + "shloka": 5, + "text": "ताव अन्तरिक्षम उत्पत्य दैत्यौ कामगमाव उभौ\nदेवानाम एव भवनं जग्मतुर युद्धदुर्मदौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 202, + "shloka": 6, + "text": "तयॊर आगमनं जञात्वा वरदानं च तत परभॊः\nहित्वा तरिविष्टपं जग्मुर बरह्मलॊकं ततः सुराः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 202, + "shloka": 7, + "text": "तान इन्द्रलॊकं निर्जित्य यक्षरक्षॊगणांस तथा\nखेचराण्य अपि भूतानि जिग्यतुस तीव्रविक्रमौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 202, + "shloka": 8, + "text": "अन्तर भूमिगतान नागाञ जित्वा तौ च महासुरौ\nसमुद्रवासिनः सर्वान मलेच्छ जातीन विजिग्यतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 202, + "shloka": 9, + "text": "ततः सर्वां महीं जेतुम आरब्धाव उग्रशासनौ\nसैनिकांश च समाहूय सुतीक्ष्णां वाचम ऊचतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 202, + "shloka": 10, + "text": "राजर्षयॊ महायज्ञैर हव्यकव्यैर दविजातयः\nतेजॊबलं च देवानां वर्धयन्ति शरियं तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 202, + "shloka": 11, + "text": "तेषाम एवं परवृद्धानां सर्वेषाम असुरद्विषाम\nसंभूय सर्वैर अस्माभिः कार्यः सर्वात्मना वधः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 202, + "shloka": 12, + "text": "एवं सर्वान समादिश्य पूर्वतीरे महॊदधेः\nकरूरां मतिं समास्थाय जग्मतुः सर्वतॊ मुखम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 202, + "shloka": 13, + "text": "यज्ञैर यजन्ते ये के चिद याजनन्ति च ये दविजाः\nतान सर्वान परसभं दृष्ट्वा बलिनौ जघ्नतुस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 202, + "shloka": 14, + "text": "आश्रमेष्व अग्निहॊत्राणि ऋषीणां भावितात्मनाम\nगृहीत्वा परक्षिपन्त्य अप्सु विश्रब्धाः सैनिकास तयॊः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 202, + "shloka": 15, + "text": "तपॊधनैश च ये शापाः करुद्धैर उक्ता महात्मभिः\nनाक्रामन्ति तयॊस ते ऽपि वरदानेन जृम्भतॊः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 202, + "shloka": 16, + "text": "नाक्रामन्ति यदा शापा बाणा मुक्ताः शिलास्व इव\nनियमांस तदा परित्यज्य वयद्रवन्त दविजातयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 202, + "shloka": 17, + "text": "पृथिव्यां ये तपःसिद्धा दान्ताः शम परायणाः\nतयॊर भयाद दुद्रुवुस ते वैनतेयाद इवॊरगाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 202, + "shloka": 18, + "text": "मथितैर आश्रमैर भग्नैर विकीर्णकलशस्रुवैः\nशून्यम आसीज जगत सर्वं कालेनेव हतं यथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 202, + "shloka": 19, + "text": "राजर्षिभिर अदृश्यद्भिर ऋषिभिश च महासुरौ\nउभौ विनिश्चयं कृत्वा विकुर्वाते वधैषिणौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 202, + "shloka": 20, + "text": "परभिन्नकरटौ मत्तौ भूत्वा कुञ्जररूपिणौ\nसंलीनान अपि दुर्गेषु निन्यतुर यमसादनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 202, + "shloka": 21, + "text": "सिंहौ भूत्वा पुनर वयाघ्रौ पुनश चान्तर हिताव उभौ\nतैस तैर उपायैस तौ करूदाव ऋषीन दृष्ट्वा निजघ्नतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 202, + "shloka": 22, + "text": "निवृत्तयज्ञस्वाध्याया परणष्टनृपतिद्विजा\nउत्सन्नॊत्सव यज्ञा च बभूव वसुधा तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 202, + "shloka": 23, + "text": "हाहाभूता भयार्ता च निवृत्तविपणापणा\nनिवृत्तदेवकार्या च पुण्यॊद्वाह विवर्जिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 202, + "shloka": 24, + "text": "निवृत्तकृषिगॊरक्षा विध्वस्तनगराश्रमा\nअस्थि कङ्काल संकीर्णा भूर बभूवॊग्र दर्शना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 202, + "shloka": 25, + "text": "निवृत्तपितृकार्यं च निर्वषट्कारमङ्गलम\nजगत परतिभयाकारं दुष्प्रेक्ष्यम अभवत तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 202, + "shloka": 26, + "text": "चन्द्रादित्यौ गरहास तारा नक्षत्राणि दिवौकसः\nजग्मुर विषादं तत कर्म दृष्ट्वा सुन्दॊपसुन्दयॊः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 202, + "shloka": 27, + "text": "एवं सर्वा दिशॊ दैत्यौ जित्वा करूरेण कर्मणा\nनिःसपत्नौ कुरुक्षेत्रे निवेशम अभिचक्रमुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 1, + "text": "[नारद]\nततॊ देवर्षयः सर्वे सिद्धाश च परमर्षयः\nजग्मुस तदा पराम आर्तिं दृष्ट्वा कत कदनं महत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 2, + "text": "ते ऽभिजग्मुर जितक्रॊधा जितात्मानॊ जितेन्द्रियाः\nपितामहस्य भवनं जगतः कृपया तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ ददृशुर आसीनं सह देवैः पितामहम\nसिद्धैर बरह्मर्षिभिश चैव समन्तात परिवारितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 4, + "text": "तत्र देवॊ महादेवस तत्राग्निर वायुना सह\nचन्द्रादित्यौ च धर्मश च परमेष्ठी तथा बुधः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 5, + "text": "वैखानसा वालखिल्या वानप्रस्था मरीचिपाः\nअजाश चैवाविमूढाश च तेजॊ गर्भास तपस्विनः\nऋषयः सर्व एवैते पितामहम उपासते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ ऽभिगम्य सहिताः सर्व एव महर्षयः\nसुन्दॊपसुन्दयॊः कर्म सर्वम एव शशंसिरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 7, + "text": "यथा कृतं यथा चैव कृतं येन करमेण च\nनयवेदयंस ततः सर्वम अखिलेन पितामहे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ देवगणाः सर्वे ते चैव परमर्षयः\nतम एवार्थं पुरस्कृत्य पितामहम अचॊदयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 9, + "text": "ततः पितामहः शरुत्वा सर्वेषां तद वचस तदा\nमुहूर्तम इव संचिन्त्य कर्तव्यस्य विनिश्चयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 10, + "text": "तयॊर वधं समुद्दिश्य विश्वकर्माणम आह्वयत\nदृष्ट्वा च विश्वकर्माणं वयादिदेश पितामहः\nसृज्यतां पराथनीयेह परमदेति महातपाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 11, + "text": "पितामहं नमस्कृत्य तद वाक्यम अभिनन्द्य च\nनिर्ममे यॊषितं दिव्यां चिन्तयित्वा परयत्नतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 12, + "text": "तरिषु लॊकेषु यत किं चिद भूतं सथावरजङ्गमम\nसमानयद दर्शनीयं तत तद यत्नात ततस ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 13, + "text": "कॊटिशश चापि रत्नानि तस्या गात्रे नयवेशयत\nतां रत्नसंघात मयीम असृजद देवरूपिणीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 14, + "text": "सा परयत्नेन महता निर्मिता विश्वकर्मणा\nतरिषु लॊकेषु नारीणां रूपेणाप्रतिमाभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 15, + "text": "न तस्याः सूक्ष्मम अप्य अस्ति यद गात्रे रूपसंपदा\nन युक्तं यत्र वा दृष्टिर न सज्जति निरीक्षताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 16, + "text": "सा विग्रहवतीव शरीः कान्त रूपा वपुष्मती\nजहार सर्वभूतानां चक्षूंषि च मनांसि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 17, + "text": "तिलं तिलं समानीय रत्नानां यद विनिर्मिता\nतिलॊत्तमेत्य अतस तस्या नाम चक्रे पितामहः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 18, + "text": "[पितामह]\nगच्छ सुन्दॊपसुन्दाभ्याम असुराभ्यां तिलॊत्तमे\nपरार्थनीयेन रूपेण कुरु भद्रे परलॊभनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 19, + "text": "तवत्कृते दर्शनाद एव रूपसंपत कृतेन वै\nविरॊधः सयाद यथा ताभ्याम अन्यॊन्येन तथा कुरु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 20, + "text": "[नारद]\nसा तथेति परतिज्ञाय नमस्कृत्य पितामहम\nचकार मण्डलं तत्र विबुधानां परदक्षिणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 21, + "text": "पराङ्मुखॊ भगवान आस्ते दक्षिणेन महेश्वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 22, + "text": "देवाश चैवॊत्तरेणासन सर्वतस तव ऋषयॊ ऽभवन\nकुर्वन्त्या तु तया तत्र मण्डलं तत परदक्षिणम\nइन्द्रः सथाणुश च भगवान धैर्येण परत्यवस्थितौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 23, + "text": "दरष्टुकामस्य चात्यर्थं गतायाः पार्श्वतस तदा\nअन्यद अञ्चितपक्ष्मान्तं दक्षिणं निःसृतं मुखम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 24, + "text": "पृष्ठतः परिवर्तन्त्याः पश्चिमं निःसृतं मुखम\nगतायाश चॊत्तरं पार्श्वम उत्तरं निःसृतं मुखम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 25, + "text": "महेन्द्रस्यापि नेत्राणां पार्श्वतः पृष्ठतॊ ऽगरतः\nरक्तान्तानां विशालानां सहस्रं सर्वतॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 26, + "text": "एवं चतुर्मुखः सथाणुर महादेवॊ ऽभवत पुरा\nतथा सहस्रनेत्रश च बभूव बलसूदनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 27, + "text": "तथा देव निकायानाम ऋषीणां चैव सर्वशः\nमुखान्य अभिप्रवर्तन्ते येन याति तिलॊत्तमा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 28, + "text": "तस्या गात्रे निपतिता तेषां दृष्टिर महात्मनाम\nसर्वेषाम एव भूयिष्ठम ऋते देवं पितामहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 29, + "text": "गच्छन्त्यास तु तदा देवाः सर्वे च परमर्षयः\nकृतम इत्य एव तत कार्यं मेनिरे रूपसंपदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 203, + "shloka": 30, + "text": "तिलॊत्तमायां तु तदा गतायां लॊकभावनः\nसर्वान विसर्जयाम आस देवान ऋषिगणांश च तान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 1, + "text": "[नारद]\nजित्वा तु पृथिवीं दैत्यौ निःसपत्नौ गतव्यथौ\nकृत्वा तरैलॊक्यम अव्यग्रं कृतकृत्यौ बभूवतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 2, + "text": "देवगन्धर्वयक्षाणां नागपार्थिव रक्षसाम\nआदाय सर्वरत्नानि परां तुष्टिम उपागतौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 3, + "text": "यदा न परतिषेद्धारस तयॊः सन्तीह के चन\nनिरुद्यॊगौ तदा भूत्वा विजह्राते ऽमराव इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 4, + "text": "सत्रीभिर माल्यैश च गन्धैश च भक्षैर भॊज्यैश च पुष्कलैः\nपानैश च विविधैर हृद्यैः परां परीतिम अवापतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 5, + "text": "अन्तःपुरे वनॊद्याने पर्वतॊपवनेषु च\nयथेप्सितेषु देशेषु विजह्राते ऽमराव इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 6, + "text": "ततः कदा चिद विन्ध्यस्य पृष्ठे समशिलातले\nपुष्पिताग्रेषु शालेषु विहारम अभिजग्मतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 7, + "text": "दिव्येषु सर्वकामेषु समानीतेषु तत्र तौ\nवरासनेषु संहृष्टौ सह सत्रीभिर निषेदतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ वादित्रनृत्ताभ्याम उपातिष्ठन्त तौ सत्रियः\nगीतैश च सतुतिसंयुक्तैः परीत्यर्थम उपजग्मिरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 9, + "text": "ततस तिलॊत्तमा तत्र वने पुष्पाणि चिन्वती\nवेषम आक्षिप्तम आधाय रक्तेनैकेन वाससा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 10, + "text": "नदीतीरेषु जातान सा कर्णिकारान विचिन्वती\nशनैर जगाम तं देशं यत्रास्तां तौ महासुरौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 11, + "text": "तौ तु पीत्वा वरं पानं मदरक्तान्त लॊचनौ\nदृष्ट्वैव तां वरारॊहां वयथितौ संबहूवतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 12, + "text": "ताव उत्पत्यासनं हित्वा जग्मतुर यत्र सा सथिता\nउभौ च कामसंमत्ताव उभौ परार्थयतश च ताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 13, + "text": "दक्षिणे तां करे सुभ्रूं सुन्दॊ जग्राह पाणिना\nउपसुन्दॊ ऽपि जग्राह वामे पाणौ तिलॊत्तमाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 14, + "text": "वरप्रदान मत्तौ ताव औरसेन बलेन च\nधनरत्नमदाभ्यां च सुरा पानमदेन च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 15, + "text": "सर्वैर एतैर मदैर मत्ताव अन्यॊन्यं भरुकुटी कृतौ\nमदकामसमाविष्टौ परस्परम अथॊचतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 16, + "text": "मम भार्या तव गुरुर इति सुन्दॊ ऽभयभाषत\nमम भार्या तव वधूर उपसुन्दॊ ऽभयभाषत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 17, + "text": "नैषा तव ममैषेति तत्र तौ मन्युर आविशत\nतस्या हेतॊर गदे भीमे ताव उभाव अप्य अगृह्णताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 18, + "text": "तौ परगृह्य गदे भीमे तस्याः कामेन मॊहितौ\nअहं पूर्वम अहं पूर्वम इत्य अन्यॊन्यं निजघ्नतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 19, + "text": "तौ गदाभिहतौ भीमौ पेततुर धरणीतले\nरुधिरेणावलिप्ताङ्गौ दवाव इवार्कौ नभश चयुतौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 20, + "text": "ततस ता विद्रुता नार्यः स च दैत्य गणस तदा\nपातालम अगमत सर्वॊ विषादभयकम्पितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 21, + "text": "ततः पितामहस तत्र सह देवैर महर्षिभिः\nआजगाम विशुद्धात्मा पूजयिष्यंस तिलॊत्तमाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 22, + "text": "वरेण छन्दिता सा तु बरह्मणा परीतिम एव ह\nवरयाम आस तत्रैनां परीतः पराह पितामहः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 23, + "text": "आदित्यचरिताँल लॊकान विचरिष्यसि भामिनि\nतेजसा च सुदृष्टां तवां न करिष्यति कश चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 24, + "text": "एवं तस्यै वरं दत्त्वा सर्वलॊकपितामहः\nइन्द्रे तरैलॊक्यम आधाय बरह्मलॊकं गतः परभुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 25, + "text": "एवं तौ सहितौ भूत्वा सर्वार्थेष्व एकनिश्चयौ\nतिलॊत्तमार्थे संक्रुद्धाव अन्यॊन्यम अभिजघ्नतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 26, + "text": "तस्माद बरवीमि वः सनेहात सर्वान भरतसत्तमान\nयथा वॊ नात्र भेदः सयात सर्वेषां दरौपदी कृते\nतथा कुरुत भद्रं वॊ मम चेत परियम इच्छथ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 27, + "text": "[वै]\nएवम उक्ता महात्मानॊ नारदेन महर्षिणा\nसमयं चक्रिरे राजंस ते ऽनयॊन्येन समागताः\nसमक्षं तस्य देवर्षेर नारदस्यामितौजसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 28, + "text": "दरौपद्या नः सहासीनम अन्यॊ ऽनयं यॊ ऽभिदर्शयेत\nस नॊ दवादश वर्षाणि बरह्म चारी वने वसेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 29, + "text": "कृते तु समये तस्मिन पाण्डवैर धर्मचारिभिः\nनारदॊ ऽपय अगमत परीत इष्टं देशं महामुनिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 204, + "shloka": 30, + "text": "एवं तैः समयः पूर्वं कृतॊ नरद चॊदितैः\nन चाभिद्यन्त ते सार्वे तदान्यॊन्येन भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nएवं ते समयं कृत्वा नयवसंस तत्र पाण्डवाः\nवशे शस्त्रप्रतापेन कुर्वन्तॊ ऽनयान महीक्षितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 2, + "text": "तेषां मनुजसिंहानां पञ्चानाम अमितौजसाम\nबभूव कृष्णा सर्वेषां पार्थानां वशवर्तिनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 3, + "text": "ते तया तैश च सा वीरैः पतिभिः सह पञ्चभिः\nबभूव परमप्रीता नागैर इव सरस्वती" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 4, + "text": "वर्तमानेषु धर्मेण पाण्डवेषु महात्मसु\nवयवर्धन कुरवः सर्वे हीनदॊषाः सुखान्विताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 5, + "text": "अथ दीर्घेण कालेन बराह्मणस्य विशां पते\nकस्यच चित तस्कराः केच चिज जह्रुर गा नृपसत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 6, + "text": "हरियमाणे धने तस्मिन बराह्मणः करॊधमूर्च्छितः\nआगम्य खाण्डव परस्थम उदक्रॊशत पाण्डवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 7, + "text": "हरियते गॊधनं कषुद्रैर नृशंसैर अकृतात्मभिः\nपरसह्य वॊ ऽसमाद विषयाद अभिधावत पाण्डवाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 8, + "text": "बराह्मणस्य परमत्तस्य हविर धवाङ्क्षैर विलुप्यते\nशार्दूलस्य गुहां शून्यां नीचः करॊष्टाभिमर्शति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 9, + "text": "बराह्मण सवे हृते चॊरैर धर्मार्थे च विलॊपिते\nरॊरूयमाणे च मयि करियताम अस्त्रधारणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 10, + "text": "रॊरूयमाणस्याभ्याशे तस्य विप्रस्य पाण्डवः\nतानि वाक्यानि शुश्राव कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 11, + "text": "शरुत्वा चैव महाबाहुर मा भैर इत्य आह तं दविजम\nआयुधानि च यत्रासन पाण्डवानां महात्मनाम\nकृष्णया सह तत्रासीद धर्मराजॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 12, + "text": "स परवेशाय चाशक्तॊ गमनाय च पाण्डवः\nतस्य चार्तस्य तैर वाक्यैश चॊद्यमानः पुनः पुनः\nआक्रन्दे तत्र कौन्तेयश चिन्तयाम आस दुःखितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 13, + "text": "हरियमाणे धने तस्मिन बराह्मणस्य तपस्विनः\nअश्रुप्रमार्जनं तस्य कर्तव्यम इति निश्चितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 14, + "text": "उपप्रेक्षणजॊ ऽधर्मः सुमहान सयान महीपतेः\nयद्य अस्य रुदतॊ दवारि न करॊम्य अद्य रक्षणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 15, + "text": "अनास्तिक्यं च सर्वेषाम अस्माकम अपि रक्षणे\nपरतितिष्ठेत लॊके ऽसमिन्न अधर्मश चैव नॊ भवेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 16, + "text": "अनापृच्छ्य च राजानं गते मयि न संशयः\nअजातशत्रॊर नृपतेर मम चैवाप्रियं भवेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 17, + "text": "अनुप्रवेशे राज्ञस तु वनवासॊ भवेन मम\nअधर्मॊ वा महान अस्तु वने वा मरणं मम\nशरीरस्यापि नाशेन धर्म एव विशिष्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 18, + "text": "एवं विनिश्चित्य ततः कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः\nअनुप्रविश्य राजानम आपृच्छ्य च विशां पते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 19, + "text": "धनुर आदाय संहृष्टॊ बराह्मणं परत्यभाषत\nबराह्मणागम्यतां शीघ्रं यावत परधनैषिणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 20, + "text": "न दूरे ते गताः कषुद्रास तावद गच्छामहे सह\nयावद आवर्तयाम्य अद्य चॊरहस्ताद धनं तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 21, + "text": "सॊ ऽनुसृत्य महाबाहुर धन्वी वर्मी रथी धवजी\nशरैर विध्वंसितांश चॊरान अवजित्य च तद धनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 22, + "text": "बराह्मणस्य उपाहृत्य यशः पीत्वा च पाण्डवः\nआजगाम पुरं वीरः सव्यसाची परंतपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 23, + "text": "सॊ ऽभिवाद्य गुरून सर्वांस तैश चापि परतिनन्दितः\nधर्मराजम उवाचेदं वरतम आदिश्यतां मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 24, + "text": "समयः समतिक्रान्तॊ भवत संदर्शनान मया\nवनवासं गमिष्यामि समयॊ हय एष नः कृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 25, + "text": "इत्य उक्तॊ धर्मराजस तु सहसा वाक्यम अप्रियम\nकथम इत्य अब्रवीद वाचा शॊकार्तः सज्जमानया\nयुधिष्ठिरॊ गुडा केशं भराता भरातरम अच्युतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 26, + "text": "परमाणम अस्मि यदि ते मत्तः शृणु वचॊ ऽनघ\nअनुप्रवेशे यद वीर कृतवांस तवं ममाप्रियम\nसर्वं तद अनुजानामि वयलीकं न च मे हृदि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 27, + "text": "गुरॊर अनुप्रवेशॊ हि नॊपघातॊ यवीयसः\nयवीयसॊ ऽनुप्रवेशॊ जयेष्ठस्य विधिलॊपकः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 28, + "text": "निवर्तस्व महाबाहॊ कुरुष्व वचनं मम\nन हि ते धर्मलॊपॊ ऽसति न च मे धर्षणा कृता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 29, + "text": "[आर्ज]\nन वयाजेन चरेद धर्मम इति मे भवतः शरुतम\nन सत्याद विचलिष्यामि सत्येनायुधम आलभे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 205, + "shloka": 30, + "text": "[वै]\nसॊ ऽभयनुज्ञाप्य राजानं बरह्मचर्याय दीक्षितः\nवने दवादश वर्षाणि वासायॊपजगाम ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतं परयान्तं महाबाहुं कौरवाणां यशः करम\nअनुजग्मुर महात्मानॊ बराह्मणा वेदपारगाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 2, + "text": "वेदवेदाङ्गविद्वांसस तथैवाध्यात्म चिन्तकाः\nचौक्षाश च भगवद भक्ताः सूताः पौराणिकाश च ये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 3, + "text": "कथकाश चापरे राजञ शरमणाश च वनौकसः\nदिव्याख्यानानि ये चापि पठन्ति मधुरं दविजाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 4, + "text": "एतैश चान्यैश च बहुभिः सहायैः पाण्डुनन्दनः\nवृतः शलक्ष्णकथैः परायान मरुद्भिर इव वासवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 5, + "text": "रमणीयानि चित्राणि वनानि च सरांसि च\nसरितः सागरांश चैव देशान अपि च भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 6, + "text": "पुण्यानि चैव तीर्थानि ददर्श भरतर्षभ\nस गङ्गा दवारम आसाद्य निवेशम अकरॊत परभुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 7, + "text": "तत्र तस्याद्भुतं कर्म शृणु मे जनमेजय\nकृतवान यद विशुद्धात्मा पाण्डूनां परवरॊ रथी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 8, + "text": "निविष्टे तत्र कौन्तेये बराह्मणेषु च भारत\nअग्निहॊत्राणि विप्रास ते परादुश्चक्रुर अनेकशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 9, + "text": "तेषु परबॊध्यमानेषु जवलितेषु हुतेषु च\nकृतपुष्पॊपहारेषु तीरान्तर गतेषु च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 10, + "text": "कृताभिषेकैर विद्वद्भिर नियतैः सत्पथि सथितैः\nशुशुभे ऽतीव तद राजन गङ्गा दवारं महात्मभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 11, + "text": "तथा पर्याकुले तस्मिन निवेशे पाण्डुनन्दनः\nअभिषेकाय कौन्तेयॊ गङ्गाम अवततार ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 12, + "text": "तत्राभिषेकं कृत्वा स तर्पयित्वा पितामहान\nउत्तितीर्षुर जलाद राजन्न अग्निकार्यचिकीर्षया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 13, + "text": "अपकृष्टॊ महाबाहुर नागराजस्य कन्यया\nअन्तर्जले महाराज उलूप्या कामयानया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 14, + "text": "ददर्श पाण्डवस तत्र पावकं सुसमाहितम\nकौरव्यस्याथ नागस्य भवने परमार्चिते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 15, + "text": "तत्राग्निकार्यं कृतवान कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः\nअशङ्कमानेन हुतस तेनातुष्यद धुताशनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 16, + "text": "अग्निकार्यं स कृत्वा तु नागराजसुतां तदा\nपरहसन्न इव कौन्तेय इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 17, + "text": "किम इदं साहसं भीरु कृतवत्य असि भामिनि\nकश चायं सुभगॊ देशः का च तवं कस्य चात्मजा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 18, + "text": "[ऊलूपी]\nऐरावत कुले जातः कौरव्यॊ नाम पन्नगः\nतस्यास्मि दुहिता पार्थ उलूपी नाम पन्नगी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 19, + "text": "साहं तवाम अभिषेकार्थम अवतीर्णं समुद्रगाम\nदृष्टवत्य एव कौन्तेय कन्दर्पेणास्मि मूर्च्छिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 20, + "text": "तां माम अनङ्ग मथितां तवत्कृते कुरुनन्दन\nअनन्यां नन्दयस्वाद्य परदानेनात्मनॊ रहः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 21, + "text": "[आर्ज]\nबरह्मचर्यम इदं भद्रे मम दवादश वार्षिकम\nधर्मराजेन चादिष्टं नाहम अस्मि सवयं वशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 22, + "text": "तव चापि परियं कर्तुम इच्छामि जलचारिणि\nअनृतं नॊक्तपूर्वं च मया किं चन कर्हि चित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 23, + "text": "कथं च नानृतं तत सयात तव चापि परियं भवेत\nन च पीड्येत मे धर्मस तथा कुर्यां भुजंगमे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 24, + "text": "[ऊलूपी]\nजानाम्य अहं पाण्डवेय यथा चरसि मेदिनीम\nयथा च ते बरह्मचर्यम इदम आदिष्टवान गुरुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 25, + "text": "परस्परं वर्तमानान दरुपदस्यात्मजां परति\nयॊ नॊ ऽनुप्रविशेन मॊहात स नॊ दवादश वार्षिकम\nवनेचरेद बरह्मचर्यम इति वः समयः कृतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 26, + "text": "तद इदं दरौपदीहेतॊर अन्यॊन्यस्य परवासनम\nकृतं वस तत्र धर्मार्थम अत्र धर्मॊ न दुष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 27, + "text": "परित्राणं च कर्तव्यम आर्तानां पृथुलॊचन\nकृत्वा मम परित्राणं तव धर्मॊ न लुप्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 28, + "text": "यदि वाप्य अस्य धर्मस्य सूक्ष्मॊ ऽपि सयाद वयतिक्रमः\nस च ते धर्म एव सयाद दात्त्वा पराणान ममार्जुन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 29, + "text": "भक्तां भजस्य मां पार्थ सताम एतन मतं परभॊ\nन करिष्यसि चेद एवं मृतां माम उपधारय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 30, + "text": "पराणदानान महाबाहॊ चर धर्मम अनुत्तमम\nशरणं च परपन्नास्मि तवाम अद्य पुरुषॊत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 31, + "text": "दीनान अनाथान कौन्तेय परिरक्षसि नित्यशः\nसाहं शरणम अभ्येमि रॊरवीमि च दुःखिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 32, + "text": "याचे तवाम अभिकामाहं तस्मात कुरु मम परियम\nस तवम आत्मप्रदानेन सकामां कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 33, + "text": "[वै]\nएवम उक्तस तु कौन्तेयः पन्नगेश्वर कन्यया\nकृतवांस तत तथा सर्वं धर्मम उद्दिश्य कारणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 206, + "shloka": 34, + "text": "स नागभवने रात्रिं ताम उषित्वा परतापवान\nउदिते ऽभयुत्थितः सूर्ये कौरव्यस्य निवेशनात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 207, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nकथयित्वा तु तत सर्वं बराह्मणेभ्यः स भारत\nपरययौ हिमवत्पार्श्वं ततॊ वज्रधरात्मजः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 207, + "shloka": 2, + "text": "अगस्त्यवटम आसाद्य वसिष्ठस्य च पर्वतम\nभृगुतुङ्गे च कौन्तेयः कृतवाञ शौचम आत्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 207, + "shloka": 3, + "text": "परददौ गॊसहस्राणि तीर्थेष्व आयतनेषु च\nनिवेशांश च दविजातिभ्यः सॊ ऽददत कुरुसत्तमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 207, + "shloka": 4, + "text": "हिरण्यबिन्दॊस तीर्थे च सनात्वा पुरुषसत्तमः\nदृष्टवान पर्वतश्रेष्ठं पुण्यान्य आयतनानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 207, + "shloka": 5, + "text": "अवतीर्य नरश्रेष्ठॊ बराह्मणैः सह भारत\nपराचीं दिशम अभिप्रेप्सुर जगाम भरतर्षभः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 207, + "shloka": 6, + "text": "आनुपूर्व्येण तीर्थानि दृष्टवान कुरुसत्तमः\nनदीं चॊत्पलिनीं रम्याम अरण्यं नैमिषं परति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 207, + "shloka": 7, + "text": "नन्दाम अपरनन्दां च कौशिकीं च यशस्विनीम\nमहानदीं गयां चैव गङ्गाम अपि च भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 207, + "shloka": 8, + "text": "एवं सर्वाणि तीर्थानि पश्यमानस तथाश्रमान\nआत्मनः पावनं कुर्वन बराह्मणेभ्यॊ ददौ वसु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 207, + "shloka": 9, + "text": "अङ्गवङ्ग कलिङ्गेषु यानि पुण्यानि कानि चित\nजगाम तानि सर्वाणि तीर्थान्य आयतनानि च\nदृष्ट्वा च विधिवत तानि धनं चापि ददौ ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 207, + "shloka": 10, + "text": "कलिङ्ग राष्ट्रद्वारेषु बराह्मणाः पाण्डवानुगाः\nअभ्यनुज्ञाय कौन्तेयम उपावर्तन्त भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 207, + "shloka": 11, + "text": "स तु तैर अभ्यनुज्ञातः कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः\nसहायैर अल्पकैः शूरः परययौ येन सागरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 207, + "shloka": 12, + "text": "स कलिङ्गान अतिक्रम्य देशान आयतनानि च\nधर्म्याणि रमणीयानि परेक्षमाणॊ ययौ परभुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 207, + "shloka": 13, + "text": "महेन्द्र पर्वतं दृष्ट्वा तापसैर उपशॊभितम\nसमुद्रतीरेण शनैर मणलूरं जगाम ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 207, + "shloka": 14, + "text": "तत्र सर्वाणि तीर्थानि पुण्यान्य आयतनानि च\nअभिगम्य महाबाहुर अभ्यगच्छन महीपतिम\nमणलूरेश्वरं राजन धर्मज्ञं चित्रवाहनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 207, + "shloka": 15, + "text": "तस्य चित्राङ्गदा नाम दुहिता चारुदर्शना\nतां ददर्श पुरे तस्मिन विचरन्तीं यदृच्छया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 207, + "shloka": 16, + "text": "दृष्ट्वा च तां वरारॊहां चकमे चैत्रवाहिनीम\nअभिगम्य च राजानं जञापयत सवं परयॊजनम\nतम उवाचाथ राजा स सान्त्वपूर्वम इदं वचः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 207, + "shloka": 17, + "text": "राजा परभंकरॊ नाम कुले अस्मिन बभूव ह\nअपुत्रः परसवेनार्थी तपस तेपे स उत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 207, + "shloka": 18, + "text": "उग्रेण तपसा तेन परणिपातेन शंकरः\nईश्वरस तॊषितस तेन महादेव उमापतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 207, + "shloka": 19, + "text": "स तस्मै भगवान परादाद एकैकं परसवं कुले\nएकैकः परसवस तस्माद भवत्य अस्मिन कुले सदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 207, + "shloka": 20, + "text": "तेषां कुमाराः सर्वेषां पूर्वेषां मम जज्ञिरे\nकन्या तु मम जातेयं कुलस्यॊत्पादनी धरुवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 207, + "shloka": 21, + "text": "पुत्रॊ ममेयम इति मे भावना पुरुषॊत्तम\nपुत्रिका हेतुविधिना संज्ञिता भरतर्षभ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 207, + "shloka": 22, + "text": "एतच छुल्कं भवत्व अस्याः कुलकृज जायताम इह\nएतेन समयेनेमां परतिगृह्णीष्व पाण्डव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 207, + "shloka": 23, + "text": "स तथेति परतिज्ञाय कन्यां तां परतिगृह्य च\nउवास नगरे तस्मिन कौन्तेयस तरिहिमाः समाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 208, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततः समुद्रे तीर्थानि दक्षिणे भरतर्षभः\nअभ्यगच्छत सुपुण्यानि शॊभितानि तपस्विभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 208, + "shloka": 2, + "text": "वर्जयन्ति सम तीर्थानि पञ्च तत्र तु तापसाः\nआचीर्णानि तु यान्य आसन पुरस्तात तु तपस्विभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 208, + "shloka": 3, + "text": "अगस्त्यतीर्थं सौभद्रं पौलॊमं च सुपावनम\nकारंधमं परसन्नं च हयमेध फलं च यत\nभारद्वाजस्य तीर्थं च पापप्रशमनं महत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 208, + "shloka": 4, + "text": "विविक्तान्य उपलक्ष्याथ तानि तीर्थानि पाण्डवः\nदृष्ट्वा च वर्ज्यमानानि मुनिभिर धर्मबुद्धिभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 208, + "shloka": 5, + "text": "तपस्विनस ततॊ ऽपृच्छत पराज्ञलिः कुरुनन्दनः\nतीर्थानीमानि वर्ज्यन्ते किमर्थं बरह्मवादिभिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 208, + "shloka": 6, + "text": "[तापसाह]\nगराहाः पञ्च वसन्त्य एषु हरन्ति च तपॊधनान\nअत एतानि वर्ज्यन्ते तीर्थानि कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 208, + "shloka": 7, + "text": "[वै]\nतेषां शरुत्वा महाबाहुर वार्यमाणस तपॊधनैः\nजगाम तानि तीर्थानि दरष्टुं पुरुषसत्तमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 208, + "shloka": 8, + "text": "ततः सौभद्रम आसाद्य महर्षेस तीर्थम उत्तमम\nविगाह्य तरसा शूरः सनानं चक्रे परंतपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 208, + "shloka": 9, + "text": "अथ तं पुरुषव्याघ्रम अन्तर्जलचरॊ महान\nनिजग्राह जले गराहः कुन्तीपुत्रं धनंजयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 208, + "shloka": 10, + "text": "स तम आदाय कौन्तेयॊ विस्फुरन्तं जले चरम\nउदतिष्ठन महाबाहुर बलेन बलिनां वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 208, + "shloka": 11, + "text": "उत्कृष्ट एव तु गराहः सॊ ऽरजुनेन यशस्विना\nबभूव नारी कल्याणी सर्वाभरणभूषिता\nदीप्यमाना शरिया राजन दिव्यरूपा मनॊरमा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 208, + "shloka": 12, + "text": "तद अद्भुतं महद दृष्ट्वा कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः\nतां सत्रियं परमप्रीत इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 208, + "shloka": 13, + "text": "का वै तवम असि कल्याणि कुतॊ वासि जले चरी\nकिमर्थं च महत पापम इदं कृतवती पुरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 208, + "shloka": 14, + "text": "[नारी]\nअप्सरास्मि महाबाहॊ देवारण्य विचारिणी\nइष्टा धनपतेर नित्यं वर्गा नाम महाबल" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 208, + "shloka": 15, + "text": "मम सख्यश चतस्रॊ ऽनयाः सर्वाः कामगमाः शुभाः\nताभिः सार्धं परयातास्मि लॊकपाल निवेशनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 208, + "shloka": 16, + "text": "ततः पश्यामहे सर्वा बराह्मणं संशितव्रतम\nरूपवन्तम अधीयानम एकम एकान्तचारिणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 208, + "shloka": 17, + "text": "तस्य वै तपसा राजंस तद वनं तेजसावृतम\nआदित्य इव तं देशं कृत्स्नं स वयवभासयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 208, + "shloka": 18, + "text": "तस्य दृष्ट्वा तपस तादृग्रूपं चाद्भुतदर्शनम\nअवतीर्णाः सम तं देशं तपॊविघ्नचिकीर्षया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 208, + "shloka": 19, + "text": "अहं च सौरभेयी च समीची बुद्बुदा लता\nयौगपद्येन तं विप्रम अभ्यगच्छाम भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 208, + "shloka": 20, + "text": "गायन्त्यॊ वै हसन्त्यश च लॊभयन्त्यश च तं दविजम\nस च नास्मासु कृतवान मनॊ वीर कथं चन\nनाकम्पत महातेजाः सथितस तपसि निर्मले" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 208, + "shloka": 21, + "text": "सॊ ऽशपत कुपितॊ ऽसमांस तु बराह्मणः कषत्रियर्षभ\nगराहभूता जले यूयं चरिष्यध्वं शतं समाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 209, + "shloka": 1, + "text": "[वर्ग]\nततॊ वयं परव्यथिताः सर्वा भरतसत्तम\nआयाम शरणं विप्रं तं तपॊधनम अच्युतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 209, + "shloka": 2, + "text": "रूपेण वयसा चैव कन्दर्पेण च दर्पिताः\nअयुक्तं कृतवत्यः सम कषन्तुम अर्हसि नॊ दविज" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 209, + "shloka": 3, + "text": "एष एव वधॊ ऽसमाकं सुपर्याप्तस तपॊधन\nयद वयं संशितात्मानं परलॊब्धुं तवाम इहागताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 209, + "shloka": 4, + "text": "अवध्यास तु सत्रियः सृष्टा मन्यन्ते धर्मचिन्तकाः\nतस्माद धर्मेण धर्मज्ञ नास्मान हिंसितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 209, + "shloka": 5, + "text": "सर्वभूतेषु धर्मज्ञ मैत्रॊ बराह्मण उच्यते\nसत्यॊ भवतु कल्याण एष वादॊ मनीषिणाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 209, + "shloka": 6, + "text": "शरणं च परपन्नानां शिष्टाः कुर्वन्ति पालनम\nशरणं तवां परपन्नाः सम तस्मात तवं कषन्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 209, + "shloka": 7, + "text": "[वै]\nएवम उक्तस तु धर्मात्मा बराह्मणः शुभकर्मकृत\nपरसादं कृतवान वीर रविसॊमसमप्रभः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 209, + "shloka": 8, + "text": "[बराह्मण]\nशतं सहस्रं विश्वं च सर्वम अक्षय वाचकम\nपरिमाणं शतं तव एतन नैतद अक्षय वाचकम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 209, + "shloka": 9, + "text": "यदा च वॊ गराहभूता गृह्णन्तीः पुरुषाञ जले\nउत्कर्षति जलात कश चित सथलं पुरुषसत्तमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 209, + "shloka": 10, + "text": "तदा यूयं पुनः सर्वाः सवरूपं परतिपत्स्यथ\nअनृतं नॊक्तपूर्वं मे हसतापि कदा चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 209, + "shloka": 11, + "text": "तानि सर्वाणि तीर्थानि इतः परभृति चैव ह\nनारी तीर्थानि नाम्नेह खयातिं यास्यन्ति सर्वशः\nपुण्यानि च भविष्यन्ति पावनानि मनीषिणाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 209, + "shloka": 12, + "text": "[वर्ग]\nततॊ ऽभिवाद्य तं विप्रं कृत्वा चैव परदक्षिणम\nअचिन्तयामॊपसृत्य तस्माद देशात सुदुःखिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 209, + "shloka": 13, + "text": "कव नु नाम वयं सर्वाः कालेनाल्पेन तं नरम\nसमागच्छेम यॊ नस तद रूपम आपादयेत पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 209, + "shloka": 14, + "text": "ता वयं चिन्तयित्वैवं मुहूर्ताद इव भारत\nदृष्टवत्यॊ महाभागं देवर्षिम उत नारदम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 209, + "shloka": 15, + "text": "सर्वा हृष्टाः सम तं दृष्ट्वा देवर्षिम अमितद्युतिम\nअभिवाद्य च तं पार्थ सथिताः सम वयथिताननाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 209, + "shloka": 16, + "text": "स नॊ ऽपृच्छद दुःखमूलम उक्तवत्यॊ वयं च तत\nशरुत्वा तच च यथावृत्तम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 209, + "shloka": 17, + "text": "दक्षिणे सागरानूपे पञ्च तीर्थानि सन्ति वै\nपुण्यानि रमणीयानि तानि गच्छत माचिरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 209, + "shloka": 18, + "text": "तत्राशु पुरुषव्याघ्रः पाण्डवॊ वॊ धनंजयः\nमॊक्षयिष्यति शुद्धात्मा दुःखाद अस्मान न संशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 209, + "shloka": 19, + "text": "तस्य सर्वा वयं वीर शरुत्वा वाक्यम इहागताः\nतद इदं सत्यम एवाद्य मॊक्षिताहं तवयानघ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 209, + "shloka": 20, + "text": "एतास तु मम वै सख्यश चतस्रॊ ऽनया जले सथिताः\nकुरु कर्म शुभं वीर एताः सर्वा विमॊक्षय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 209, + "shloka": 21, + "text": "[वै]\nततस ताः पाण्डवश्रेष्ठः सर्वा एव विशां पते\nतस्माच छापाद अदीनात्मा मॊक्षयाम आस वीर्यवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 209, + "shloka": 22, + "text": "उत्थाय च जलात तस्मात परतिलभ्य वपुः सवकम\nतास तदाप्सरसॊ राजन्न अदृश्यन्त यथा पुरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 209, + "shloka": 23, + "text": "तीर्थानि शॊधयित्वा तु तथानुज्ञाय ताः परभुः\nचित्राङ्गदां पुनर दरष्टुं मणलूर पुरं ययौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 209, + "shloka": 24, + "text": "तस्याम अजनयत पुत्रं राजानं बभ्रु वाहनम\nतं दृष्ट्वा पाण्डवॊ राजन गॊकर्णम अभितॊ ऽगमत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 210, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nसॊ ऽपरान्तेषु तीर्थानि पुण्यान्य आयतनानि च\nसर्वाण्य एवानुपूर्व्येण जगामामित विक्रमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 210, + "shloka": 2, + "text": "समुद्रे पश्चिमे यानि तीर्थान्य आयतनानि च\nतानि सर्वाणि गत्वा स परभासम उपजग्मिवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 210, + "shloka": 3, + "text": "परभास देशं संप्राप्तं बीभत्सुम अपराजितम\nतीर्थान्य अनुचरन्तं च शुश्राव मधुसूदनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 210, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ ऽभयगच्छत कौन्तेयम अज्ञातॊ नाम माधवः\nददृशाते तदान्यॊन्यं परभासे कृष्ण पाण्डवौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 210, + "shloka": 5, + "text": "ताव अन्यॊन्यं समाश्लिष्य पृष्ट्वा च कुशलं वने\nआस्तां परियसखायौ तौ नरनारायणाव ऋषी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 210, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ ऽरजुनं वासुदेवस तां चर्यां पर्यपृच्छत\nकिमर्थं पाण्डवेमानि तीर्थान्य अनुचरस्य उत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 210, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ ऽरजुनॊ यथावृत्तं सर्वम आख्यातवांस तदा\nशरुत्वॊवाच च वार्षेण्य एवम एतद इति परभुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 210, + "shloka": 8, + "text": "तौ विहृत्य यथाकामं परभासे कृष्ण पाण्डवौ\nमहीधरं रैवतकं वासायैवाभिजग्मतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 210, + "shloka": 9, + "text": "पूर्वम एव तु कृष्णस्य वचनात तं महीधरम\nपुरुषाः समलंचक्रुर उपजह्रुश च भॊजनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 210, + "shloka": 10, + "text": "परतिगृह्यार्जुनः सर्वम उपभुज्य च पाण्डवः\nसहैव वासुदेवेन दृष्टवान नटनर्तकान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 210, + "shloka": 11, + "text": "अभ्यनुज्ञाप्य तान सर्वान अर्चयित्वा च पाण्डवः\nसत्कृतं शयनं दिव्यम अभ्यगच्छन महाद्युतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 210, + "shloka": 12, + "text": "तीर्थानां दर्शनं चैव पर्वतानां च भारत\nआपगानां वनानां च कथयाम आस सात्वते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 210, + "shloka": 13, + "text": "स कथाः कथयन्न एव निद्रया जनमेजय\nकौन्तेयॊ ऽपहृतस तस्मिञ शयने सवर्गसंमिते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 210, + "shloka": 14, + "text": "मधुरेण स गीतेन वीणा शब्देन चानघ\nपरबॊध्यमानॊ बुबुधे सतुतिभिर मङ्गलैस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 210, + "shloka": 15, + "text": "स कृत्वावश्य कार्याणि वार्ष्णेयेनाभिनन्दितः\nरथेन काञ्चनाङ्गेन दवारकाम अभिजग्मिवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 210, + "shloka": 16, + "text": "अलंकृता दवारका तु बभूव जनमेजय\nकुन्तीसुतस्य पूजार्थम अपि निष्कुटकेष्व अपि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 210, + "shloka": 17, + "text": "दिदृक्षवश च कौन्तेयं दवारकावासिनॊ जनाः\nनरेन्द्रमार्गम आजग्मुस तूर्णं शतसहस्रशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 210, + "shloka": 18, + "text": "अवलॊकेषु नारीणां सहस्राणि शतानि च\nभॊजवृष्ण्यन्धकानां च समवायॊ महान अभूत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 210, + "shloka": 19, + "text": "स तथा सत्कृतः सर्वैर भॊजवृष्ण्यन्धकात्मजैः\nअभिवाद्याभिवाद्यांश च सूर्यैश च परतिनन्दितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 210, + "shloka": 20, + "text": "कुमारैः सर्वशॊ वीरः सत्करेणाभिवादितः\nसमानवयसः सर्वान आश्लिष्य स पुनः पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 210, + "shloka": 21, + "text": "कृष्णस्य भवने रम्ये रत्नभॊज्य समावृते\nउवास सह कृष्णेन बहुलास तत्र शर्वरीः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 211, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततः कतिपयाहस्य तस्मिन रैवतके गिरौ\nवृष्ण्यन्धकानाम अभवत सुमहान उत्सवॊ नृप" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 211, + "shloka": 2, + "text": "तत्र दानं ददुर वीरा बराह्मणानां सहस्रशः\nभॊजवृष्ण्यन्धकाश चैव महे तस्य गिरेस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 211, + "shloka": 3, + "text": "परसादै रत्नचित्रैश च गिरेस तस्य समन्ततः\nस देशः शॊभितॊ राजन दीपवृक्षैश च सर्वशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 211, + "shloka": 4, + "text": "वादित्राणि च तत्र सम वादकाः समवादयन\nननृतुर नर्तकाश चैव जगुर गानानि गायनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 211, + "shloka": 5, + "text": "अलंकृताः कुमाराश च वृष्णीनां सुमहौजसः\nयानैर हाटकचित्राङ्गैश चञ्चूर्यन्ते सम सर्वशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 211, + "shloka": 6, + "text": "पौराश च पादचारेण यानैर उच्चावचैस तथा\nसदाराः सानुयात्राश च शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 211, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ हलधरः कषीबॊ रेवती सहितः परभुः\nअनुगम्यमानॊ गन्धर्वैर अचरत तत्र भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 211, + "shloka": 8, + "text": "तथैव राजा वृष्णीनाम उग्रसेनः परतापवान\nउपगीयमानॊ गन्धर्वैः सत्रीसहस्रसहायवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 211, + "shloka": 9, + "text": "रौक्मिणेयश च साम्बश च कषीबौ समरदुर्मदौ\nदिव्यमाल्याम्बरधरौ विजह्राते ऽमराव इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 211, + "shloka": 10, + "text": "अक्रूरः सारणश चैव गदॊ भानुर विडूरथः\nनिशठश चारु देष्णश च पृथुर विपृथुर एव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 211, + "shloka": 11, + "text": "सत्यकः सात्यकिश चैव भङ्गकारसहाचरौ\nहार्दिक्यः कृतवर्मा च ये चान्ये नानुकीर्तिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 211, + "shloka": 12, + "text": "एते परिवृताः सत्रीभिर गन्धर्वैश च पृथक पृथक\nतम उत्सवं रैवतके शॊभयां चक्रिरे तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 211, + "shloka": 13, + "text": "तदा कॊलाहले तस्मिन वर्तमाने महाशुभे\nवासुदेवश च पार्थश च सहितौ परिजग्मतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 211, + "shloka": 14, + "text": "तत्र चङ्क्रम्यमाणौ तौ वासुदेव सुतां शुभाम\nअलंकृतां सखीमध्ये भद्रां ददृशतुस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 211, + "shloka": 15, + "text": "दृष्ट्वैव ताम अर्जुनस्य कन्दर्पः समजायत\nतं तथैकाग्र मनसं कृष्णः पार्थम अलक्षयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 211, + "shloka": 16, + "text": "अथाब्रवीत पुष्कराक्षः परहसन्न इव भारत\nवनेचरस्य किम इदं कामेनालॊड्यते मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 211, + "shloka": 17, + "text": "ममैषा भगिनी पार्थ सारणस्य सहॊदरा\nयदि ते वर्तते बुद्धिर वक्ष्यामि पितरं सवयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 211, + "shloka": 18, + "text": "[आर्ज]\nदुहिता वसुदेवस्य वसुदेवस्य च सवसा\nरूपेण चैव संपन्ना कम इवैषा न मॊहयेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 211, + "shloka": 19, + "text": "कृतम एव तु कल्याणं सर्वं मम भवेद धरुवम\nयदि सयान मम वार्ष्णेयी महिषीयं सवसा तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 211, + "shloka": 20, + "text": "पराप्तौ तु क उपायः सयात तद बरवीहि जनार्दन\nआस्थास्यामि तथा सर्वं यदि शक्यं नरेण तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 211, + "shloka": 21, + "text": "[वासु]\nसवयंवरः कषत्रियाणां विवाहः पुरुषर्षभ\nस च संशयितः पार्थ सवभावस्यानिमित्ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 211, + "shloka": 22, + "text": "परसह्य हरणं चापि कषत्रियाणां परशस्यते\nविवाह हेतॊः शूराणाम इति धर्मविदॊ विदुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 211, + "shloka": 23, + "text": "स तवम अर्जुन कल्याणीं परसह्य भगिनीं मम\nहर सवयंवरे हय अस्याः कॊ वै वेद चिकीर्षितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 211, + "shloka": 24, + "text": "[वै]\nततॊ ऽरजुनश च कृष्णश च विनिश्चित्येतिकृत्यताम\nशीघ्रगान पुरुषान राज्ञ परेषयाम आसतुस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 211, + "shloka": 25, + "text": "धर्मराजाय तत सर्वम इन्द्रप्रस्थगताय वै\nशरुत्वैव च महाबाहुर अनुजज्ञे स पाण्डवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततः संवादिते तस्मिन्न अनुज्ञातॊ धनंजयः\nगतां रैवतके कन्यां विदित्वा जनमेजय\nवासुदेवाभ्यनुज्ञातः कथयित्वेतिकृत्यताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 2, + "text": "कृष्णस्य मतम आज्ञाय परययौ भरतर्षभः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 3, + "text": "रथेन काञ्चनाङ्गेन कल्पितेन यथाविधि\nसैन्यसुग्रीव युक्तेन किङ्किणीजालमालिना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 4, + "text": "सर्वशस्त्रॊपपन्नेन जीमूतरवनादिना\nजवलिताग्निप्रकाशेन दविषतां हर्षघातिना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 5, + "text": "संनद्धः कवची खड्गी बद्धगॊधाङ्गुलित्रवान\nमृगया वयपदेशेन यौगपद्येन भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 6, + "text": "सुभद्रा तव अथ शैलेन्द्रम अभ्यर्च्य सह रैवतम\nदैवतानि च सर्वाणि बराह्मणान सवस्ति वाच्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 7, + "text": "परदक्षिणं गिरिं कृत्वा परययौ दवारकां परति\nताम अभिद्रुत्य कौन्तेयः परसह्यारॊपयद रथम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 8, + "text": "ततः स पुरुषव्याघ्रस ताम आदाय शुचिस्मिताम\nरथेनाकाशगेनैव परययौ सवपुरं परति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 9, + "text": "हरियमाणां तु तां दृष्ट्वा सुभद्रां सैनिकॊ जनः\nविक्रॊशन पराद्रवत सर्वॊ दवारकाम अभितः पुरीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 10, + "text": "ते समासाद्य सहिताः सुधर्माम अभितः सभाम\nसभा पालस्य तत सर्वम आचख्युः पार्थ विक्रमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 11, + "text": "तेषां शरुत्वा सभा पालॊ भेरीं साम्नाहिकीं ततः\nसमाजघ्ने महाघॊषां जाम्बूनदपरिष्कृताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 12, + "text": "कषुब्धास तेनाथ शब्देन भॊजवृष्ण्यन्धकास तदा\nअन्नपानम अपास्याथ समापेतुः सभां ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ जाम्बूनदाङ्गानि सपर्ध्यास्तरणवन्ति च\nमणिविद्रुम चित्राणि जवलिताग्निप्रभाणि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 14, + "text": "भेजिरे पुरुषव्याघ्रा वृष्ण्यन्धकमहारथाः\nसिंहासनानि शतशॊ धिष्ण्यानीव हुताशनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 15, + "text": "तेषां समुपविष्टानां देवानाम इव संनये\nआचख्यौ चेष्टितं जिष्णॊः सभा पालः सहानुगः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 16, + "text": "तच छरुत्वा वृष्णिवीरास ते मदरक्तान्त लॊचनाः\nअमृष्यमाणाः पार्थस्य समुत्पेतुर अहं कृताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 17, + "text": "यॊजयध्वं रथान आशु परासान आहरतेति च\nधनूंषि च महार्हाणि कवचानि बृहन्ति च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 18, + "text": "सूतान उच्चुक्रुशुः केच चिद रथान यॊजयतेति च\nसवयं च तुरगान के चिन निन्युर हेमविभूषितान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 19, + "text": "रथेष्व आनीयमानेषु कवचेषु धवजेषु च\nअभिक्रन्दे नृवीराणां तदासीत संकुलं महत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 20, + "text": "वनमाली ततः कषीबः कैलासशिखरॊपमः\nनीलवासा मदॊत्सिक्त इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 21, + "text": "किम इदं कुरुथाप्रज्ञास तूष्णींभूते जनार्दने\nअस्य भावम अविज्ञाय संक्रुद्धा मॊघगर्जिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 22, + "text": "एष तावद अभिप्रायम आख्यातु सवं महामतिः\nयद अस्य रुचितं कर्तुं तत कुरुध्वम अतन्द्रिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 23, + "text": "ततस ते तद वचः शरुत्वा गराह्य रूपं हलायुधात\nतूष्णींभूतास ततः सर्वे साधु साध्व इति चाब्रुवन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 24, + "text": "समं वचॊ निशम्येति बलदेवस्य धीमतः\nपुनर एव सभामध्ये सर्वे तु समुपाविशन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ ऽबरवीत कामपालॊ वासुदेवं परंतपम\nकिम अवाग उपविष्टॊ ऽसि परेक्षमाणॊ जनार्दन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 26, + "text": "सत्कृतस तवत्कृते पार्तः सर्वैर अस्माभिर अच्युत\nन च सॊ ऽरहति तां पूजां दुर्बुद्धिः कुलपांसनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 27, + "text": "कॊ हि तत्रैव भुक्त्वान्नं भाजनं भेत्तुम अर्हति\nमन्यमानः कुले जातम आत्मानं पुरुषः कव चित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 28, + "text": "ईप्समानश च संबन्धं कृप पूर्वं च मानयन\nकॊ हि नाम भवेनार्थी साहसेन समाचरेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 29, + "text": "सॊ ऽवमन्य च नामास्मान अनादृत्य च केशवम\nपरसह्य हृतवान अद्य सुभद्रां मृत्युम आत्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 30, + "text": "कथं हि शिरसॊ मध्ये पदं तेन कृतं मम\nमर्षयिष्यामि गॊविन्द पादस्पर्शम इवॊरगः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 31, + "text": "अद्य निष्कौरवाम एकः करिष्यामि वसुंधराम\nन हि मे मर्षणीयॊ ऽयम अर्जुनस्य वयतिक्रमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 212, + "shloka": 32, + "text": "तं तथा गर्जमानं तु मेघदुन्दुभि निःस्वनम\nअन्वपद्यन्त ते सर्वे भॊजवृष्ण्यन्धकास तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nउक्तवन्तॊ यदा वाक्यम असकृत सर्ववृष्णयः\nततॊ ऽबरवीद वासुदेवॊ वाक्यं धर्मार्थसंहितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 2, + "text": "नावमानं कुलस्यास्य गुडा केशः परयुक्तवान\nसंमानॊ ऽभयधिकस तेन परयुक्तॊ ऽयम असंशयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 3, + "text": "अर्थलुब्धान न वः पार्थॊ मन्यते सात्वतान सदा\nसवयंवरम अनाधृष्यं मन्यते चापि पाण्डवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 4, + "text": "परदानम अपि कन्यायाः पशुवत कॊ ऽनुमंस्यते\nविक्रमं चाप्य अपत्यस्य कः कुर्यात पुरुषॊ भुवि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 5, + "text": "एतान दॊषांश च कौन्तेयॊ दृष्टवान इति मे मतिः\nअतः परसह्य हृतवान कन्यां धर्मेण पाण्डवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 6, + "text": "उचितश चैव संबन्धः सुभद्रा च यशस्विनी\nएष चापीदृशः पार्थः परसह्य हृतवान इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 7, + "text": "भरतस्यान्वये जातं शंतनॊश च महात्मनः\nकुन्तिभॊजात्मजा पुत्रं कॊ बुभूषेत नार्जुनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 8, + "text": "न च पश्यामि यः पार्थं विक्रमेण पराजयेत\nअपि सर्वेषु लॊकेषु सैन्द्र रुद्रेषु मारिष" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 9, + "text": "स च नाम रथस तादृङ मदीयास ते च वाजिनः\nयॊद्धा पार्थश च शीघ्रास्त्राः कॊ नु तेन समॊ भवेत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 10, + "text": "तम अनुद्रुत्य सान्त्वेन परमेण धनंजयम\nनिवर्तयध्वं संहृष्टा ममैषा परमा मतिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 11, + "text": "यदि निर्जित्य वः पार्थॊ बलाद गच्छेत सवकं पुरम\nपरणश्येद वॊ यशः सद्यॊ न तु सान्त्वे पराजयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 12, + "text": "तच छरुत्वा वासुदेवस्य तथा चक्रुर जनाधिप\nनिवृत्तश चार्जुनस तत्र विवाहं कृतवांस ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 13, + "text": "उषित्वा तत्र कौन्तेयः संवत्सरपराः कषपाः\nपुष्करेषु ततः शिष्टं कालं वर्तितवान परभुः\nपूर्णे तु दवादशे वर्षे खाण्डव परस्थम आविशत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 14, + "text": "अभिगम्य स राजानं विनयेन समाहितः\nअभ्यर्च्य बराह्मणान पार्थॊ दरौपदीम अभिजग्मिवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 15, + "text": "तं दरौपदी परत्युवाच परणयात कुरुनन्दनम\nतत्रैव गच्छ कौन्तेय यत्र सा सात्वतात्मजा\nसुबद्धस्यापि भारस्य पूर्वबन्धः शलथायते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 16, + "text": "तथा बहुविधं कृष्णां विलपन्तीं धनंजयः\nसान्त्वयाम आस भूयश च कषमयाम आस चासकृत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 17, + "text": "सुभद्रां तवरमाणश च रक्तकौशेय वाससम\nपार्थः परस्थापयाम आस कृत्वा गॊपालिका वपुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 18, + "text": "साधिकं तेन रूपेण शॊभमाना यशस्विनी\nभवनं शरेष्ठम आसाद्य वीर पत्नी वराङ्गना\nववन्दे पृथु ताम्राक्षी पृथां भद्रा यशस्विनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ ऽभिगम्य तवरिता पूर्णेन्दुसदृशानना\nववन्दे दरौपदीं भद्रा परेष्याहम इति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 20, + "text": "परत्युत्थाय च तां कृष्णा सवसारं माधवस्य ताम\nसस्वजे चावदत परीता निःसपत्नॊ ऽसतु ते पतिः\nतथैव मुदिता भद्रा ताम उवाचैवम अस्त्व इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 21, + "text": "ततस ते हृष्टमनसः पाण्डवेया महारथाः\nकुन्ती च परमप्रीता बभूव जनमेजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 22, + "text": "शरुत्वा तु पुण्डरीकाक्षः संप्राप्तं सवपुरॊत्तमम\nअर्जुनं पाण्डवश्रेष्ठम इन्द्रप्रस्थगतं तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 23, + "text": "आजगाम विशुद्धात्मा सह रामेण केशवः\nवृष्ण्यन्धकमहामात्रैः सह वीरैर महारथैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 24, + "text": "भरातृभिश च कुमारैश च यॊधैश च शतशॊ वृतः\nसैन्येन महता शौरिर अभिगुप्तः परंतपः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 25, + "text": "तत्र दानपतिर धीमान आजगाम महायशाः\nअक्रूरॊ वृष्णिवीराणां सेनापतिर अरिंदमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 26, + "text": "अनाधृष्टिर महातेजा उद्धवश च महायशाः\nसाक्षाद बृहस्पतेः शिष्यॊ महाबुद्धिर महायशाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 27, + "text": "सत्यकः सात्यकिश चैव कृतवर्मा च सात्वतः\nपरद्युम्नश चैव साम्बश च निशठः शङ्कुर एव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 28, + "text": "चारुदेष्णश च विक्रान्तॊ झिल्ली विपृथुर एव च\nसारणश च महाबाहुर गदश च विदुषां वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 29, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ वृष्णिभॊजान्धकास तथा\nआजग्मुः खाण्डव परस्थम आदाय हरणं बहु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 30, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा शरुत्वा माधवम आगतम\nपरतिग्रहार्थं कृष्णस्य यमौ परास्थापयत तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 31, + "text": "ताभ्यां परतिगृहीतं तद वृष्णिचक्रं समृद्धिमत\nविवेश खाण्डव परस्थं पताकाध्वजशॊभितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 32, + "text": "सिक्तसंमृष्टपन्थानं पुष्पप्रकर शॊभितम\nचन्दनस्य रसैः शीतैः पुण्यगन्धैर निषेवितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 33, + "text": "दह्यतागुरुणा चैव देशे देशे सुगन्धिना\nसुसंमृष्ट जनाकीर्णं वणिग्भिर उपशॊभितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 34, + "text": "परतिपेदे महाबाहुः सह रामेण केशवः\nवृष्ण्यन्धकमहाभॊजैः संवृतः पुरुषॊत्तमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 35, + "text": "संपूज्यमानः पौरैश च बराह्मणैश च सहस्रशः\nविवेश भवनं राज्ञः पुरंदर गृहॊपमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 36, + "text": "युधिष्ठिरस तु रामेण समागच्छद यथाविधि\nमूर्ध्नि केशवम आघ्राय पर्यष्वजत बाहुना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 37, + "text": "तं परीयमाणं कृष्णस तु विनयेनाभ्यपूजयत\nभीमं च पुरुषव्याघ्रं विधिवत परत्यपूजयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 38, + "text": "तांश च वृष्ण्यन्धकश्रेष्ठान धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nपरतिजग्राह सत्कारैर यथाविधि यथॊपगम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 39, + "text": "गुरुवत पूजयाम आस कांश चित कांश चिद वयस्यवत\nकांश चिद अभ्यवदत परेम्णा कैश चिद अप्य अभिवादितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 40, + "text": "ततॊ ददौ वासुदेवॊ जन्यार्थे धनम उत्तमम\nहरणं वै सुभद्राया जञातिदेयं महायशाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 41, + "text": "रथानां काञ्चनाङ्गानां किङ्किणीजालमालिनाम\nचतुर्युजाम उपेतानां सूतैः कुशलसंमतैः\nसहस्रं परददौ कृष्णॊ गवाम अयुतम एव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 42, + "text": "शरीमान माथुरदेश्यानां दॊग्ध्रीणां पुण्यवर्चसाम\nवडवानां च शुभ्राणां चन्द्रांशुसमवर्चसाम\nददौ जनार्दनः परीत्या सहस्रं हेमभूषणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 43, + "text": "तथैवाश्वतरीणां च दान्तानां वातरंहसाम\nशतान्य अञ्जन केशीनां शवेतानां पञ्च पञ्च च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 44, + "text": "सनपनॊत्सादने चैव सुयुक्तं वयसान्वितम\nसत्रीणां सहस्रं गौरीणां सुवेषाणां सुवर्चसाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 45, + "text": "सुवर्णशतकण्ठीनाम अरॊगाणां सुवाससाम\nपरिचर्यासु दक्षाणां परददौ पुष्करेक्षणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 46, + "text": "कृताकृतस्य मुख्यस्य कनकस्याग्निवर्चसः\nमनुष्यभारान दाशार्हॊ ददौ दश जनार्दनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 47, + "text": "गजानां तु परभिन्नानां तरिधा परस्रवतां मदम\nगिरिकूट निकाशानां समरेष्व अनिवर्तिनाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 48, + "text": "कॢप्तानां पटु घण्टानां वराणां हेममालिनाम\nहस्त्यारॊहैर उपेतानां सहस्रं साहस परियः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 49, + "text": "रामः पादग्राहणिकं ददौ पार्थाय लाङ्गली\nपरीयमाणॊ हलधरः संबन्ध परीतिम आवहन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 50, + "text": "स महाधनरत्नौघॊ वस्त्रकम्बल फेनवान\nमहागजमहाग्राहः पताका शैवलाकुलः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 51, + "text": "पाण्डुसागरम आविद्धः परविवेश महानदः\nपूर्णम आपूरयंस तेषां दविषच छॊकावहॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 52, + "text": "परतिजग्राह तत सर्वं धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nपूजयाम आस तांश चैव वृष्ण्यन्धकमहारथान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 53, + "text": "ते समेता महात्मानः कुरु वृष्ण्यन्धकॊत्तमाः\nविजह्रुर अमरावासे नराः सुकृतिनॊ यथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 54, + "text": "तत्र तत्र महापानैर उत्कृष्टतलनादितैः\nयथायॊगं यथा परीतिविजह्रुः कुरु वृष्णयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 55, + "text": "एवम उत्तमवीर्यास ते विहृत्य दिवसान बहून\nपूजिताः कुरुभिर जग्मुः पुनर दवारवतीं पुरीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 56, + "text": "रामं पुरस्कृत्य ययुर वृष्ण्यन्धकमहारथाः\nरत्नान्य आदाय शुभ्राणि दत्तानि कुरुसत्तमैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 57, + "text": "वासुदेवस तु पार्थेन तत्रैव सह भारत\nउवास नगरे रम्ये शक्र परस्थे महामनाः\nवयचरद यमुना कूले पार्थेन सह भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 58, + "text": "ततः सुभद्रा सौभद्रं केशवस्य परिया सवसा\nजयन्तम इव पौलॊमी दयुतिमन्तम अजीजनत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 59, + "text": "दीर्घबाहुं महासत्त्वम ऋषभाक्षम अरिंदमम\nसुभद्रा सुषुवे वीरम अभिमन्युं नरर्षभम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 60, + "text": "अभीश च मन्युमांश चैव ततस तम अरिमर्दनम\nअभिमन्युम इति पराहुर आर्जुनिं पुरुषर्षभम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 61, + "text": "स सात्वत्याम अतिरथः संबभूव धनंजयात\nमखे निर्मथ्यमानाद वा शमी गर्भाद धुताशनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 62, + "text": "यस्मिञ जाते महाबाहुः कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nअयुतं गा दविजातिभ्यः परादान निष्कांश च तावतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 63, + "text": "दयितॊ वासुदेवस्य बाल्यात परभृति चाभवत\nपितॄणां चैव सर्वेषां परजानाम इव चन्द्रमाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 64, + "text": "जन्मप्रभृति कृष्णश च चक्रे तस्य करियाः शुभाः\nस चापि ववृधे बालः शुक्लपक्षे यथा शशी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 65, + "text": "चतुष्पादं दशविधं धनुर्वेदम अरिंदमः\nअर्जुनाद वेद वेदज्ञात सकलं दिव्यमानुषम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 66, + "text": "विज्ञानेष्व अपि चास्त्राणां सौष्ठवे च महाबलः\nकरियास्व अपि च सर्वासु विशेषान अभ्यशिक्षयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 67, + "text": "आगमे च परयॊगे च चक्रे तुल्यम इवात्मनः\nतुतॊष पुत्रं सौभद्रं परेक्षमाणॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 68, + "text": "सर्वसंहननॊपेतं सर्वलक्षणलक्षितम\nदुर्धर्षम ऋषभस्कन्धं वयात्ताननम इवॊरगम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 69, + "text": "सिंहदर्पं महेष्वासं मत्तमातङ्गविक्रमम\nमेघदुन्दुभि निर्घॊषं पूर्णचन्द्रनिभाननम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 70, + "text": "कृष्णस्य सदृशं शौर्ये वीर्ये रूपे तथाकृतौ\nददर्श पुत्रं बीभत्सुर मघवान इव तं यथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 71, + "text": "पाञ्चाल्य अपि च पञ्चभ्यः पतिभ्यः शुभलक्षणा\nलेभे पञ्च सुतान वीराञ शुभान पञ्चाचलान इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 72, + "text": "युधिष्ठिरात परतिविन्ध्यं सुत सॊमं वृकॊदरात\nअर्जुनाच छरुत कर्माणं शतानीकं च नाकुलिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 73, + "text": "सहदेवाच छरुत सेनम एतान पञ्च महारथान\nपाञ्चाली सुषुवे वीरान आदित्यान अदितिर यथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 74, + "text": "शास्त्रतः परतिविन्ध्यं तम ऊचुर विप्रा युधिष्ठिरम\nपरप्रहरण जञाने परतिविन्ध्यॊ भवत्व अयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 75, + "text": "सुते सॊमसहस्रे तु सॊमार्क समतेजसम\nसुत सॊमं महेष्वासं सुषुवे भीमसेनतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 76, + "text": "शरुतं कर्म महत कृत्वा निवृत्तेन किरीटिना\nजातः पुत्रस तवेत्य एवं शरुतकर्मा ततॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 77, + "text": "शतानीकस्य राजर्षेः कौरव्यः कुरुनन्दनः\nचक्रे पुत्रं सनामानं नकुलः कीर्तिवर्धनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 78, + "text": "ततस तव अजीजनत कृष्णा नक्षत्रे वह्नि दैवते\nसहदेवात सुतं तस्माच छरुत सेनेति तं विदुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 79, + "text": "एकवर्षान्तरास तव एव दरौपदेया यशस्विनः\nअन्वजायन्त राजेन्द्र परस्परहिते रताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 80, + "text": "जातकर्माण्य आनुपूर्व्याच चूडॊपनयनानि च\nचकार विधिवद धौम्यस तेषां भरतसत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 81, + "text": "कृत्वा च वेदाध्ययनं ततः सुचरितव्रताः\nजगृहुः सर्वम इष्वस्त्रम अर्जुनाद दिव्यमानुषम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 213, + "shloka": 82, + "text": "देवगर्भॊपमैः पुत्रैर वयूढॊरस्कैर महाबलैः\nअन्विता राजशार्दूल पाण्डवा मुदम आप्नुवन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nइन्द्रप्रस्थे वसन्तस ते जघ्नुर अन्यान नराधिपान\nशासनाद धृतराष्ट्रस्य राज्ञः शांतनवस्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 2, + "text": "आश्रित्य धर्मराजानं सर्वलॊकॊ ऽवसत सुखम\nपुण्यलक्षणकर्माणं सवदेहम इव देहिनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 3, + "text": "स समं धर्मकामार्थान सिषेवे भरतर्षभः\nतरीन इवात्मसमान बन्धून बन्धुमान इव मानयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 4, + "text": "तेषां समभिभक्तानां कषितौ देहवताम इव\nबभौ धर्मार्थकामानां चतुर्थ इव पार्थिवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 5, + "text": "अध्येतारं परं वेदाः परयॊक्तारं महाध्वराः\nरक्षितारं शुभं वर्णा लेभिरे तं जनाधिपम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 6, + "text": "अधिष्ठानवती लक्ष्मीः परायणवती मतिः\nबन्धुमान अखिलॊ धर्मस तेनासीत पृथिवीक्षिता" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 7, + "text": "भरातृभिः सहितॊ राजा चतुर्भिर अधिकं बभौ\nपरयुज्यमानैर विततॊ वेदैर इव महाध्वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 8, + "text": "तं तु धौम्यादयॊ विप्राः परिवार्यॊपतस्थिरे\nबृहस्पतिसमा मुख्याः परजापतिम इवामराः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 9, + "text": "धर्मराजे अतिप्रीत्या पूर्णचन्द्र इवामले\nपरजानां रेमिरे तुल्यं नेत्राणि हृदयानि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 10, + "text": "न तु केवलदैवेन परजा भावेन रेमिरे\nयद बभूव मनःकान्तं कर्मणा स चकार तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 11, + "text": "न हय अयुक्तं न चासत्यं नानृतं न च विप्रियम\nभाषितं चारु भाषस्य जज्ञे पार्थस्य धीमतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 12, + "text": "स हि सर्वस्य लॊकस्य हितम आत्मन एव च\nचिकीर्षुः सुमहातेजा रेमे भरतसत्तमः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 13, + "text": "तथा तु मुदिताः सर्वे पाण्डवा विगतज्वराः\nअवसन पृथिवीपालांस तरासयन्तः सवतेजसा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 14, + "text": "ततः कतिपयाहस्य बीभत्सुः कृष्णम अब्रवीत\nउष्णानि कृष्ण वर्तन्ते गच्छामॊ यमुनां परति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 15, + "text": "सुहृज्जनवृतास तत्र विहृत्य मधुसूदन\nसायाह्ने पुनर एष्यामॊ रॊचतां ते जनार्दन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 16, + "text": "[वासु]\nकुन्ती मातर ममाप्य एतद रॊचते यद वयं जले\nसुहृज्जनवृताः पार्थ विहरेम यथासुखम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 17, + "text": "[वै]\nआमन्त्र्य धर्मराजानम अनुज्ञाप्य च भारत\nजग्मतुः पार्थ गॊविन्दौ सुहृज्जनवृतौ ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 18, + "text": "विहारदेशं संप्राप्य नानाद्रुमवद उत्तमम\nगृहैर उच्चावचैर युक्तं पुरंदर गृहॊपमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 19, + "text": "भक्ष्यैर भॊज्यैश च पेयैश च रसवद्भिर महाधनैः\nमाल्यैश च विविधैर युक्तं युक्तं वार्ष्णेय पार्थयॊः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 20, + "text": "आविवेशतुर आपूर्णं रत्नैर उच्चावचैः शुभैः\nयथॊपजॊषं सर्वश च जनश चिक्रीड भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 21, + "text": "वने काश चिज जले काश चित काश चिद वेश्मसु चाङ्गनाः\nयथा देशं यथा परीतिचिक्रीडुः कृष्ण पार्थयॊः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 22, + "text": "दरौपदी च सुभद्रा च वासांस्य आभरणानि च\nपरयच्छेतां महार्हाणि सत्रीणां ते सम मदॊत्कटे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 23, + "text": "काश चित परहृष्टा ननृतुश चुक्रुशुश च तथापराः\nजहसुश चापरा नार्यः पपुश चान्या वरासवम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 24, + "text": "रुरुदुश चापरास तत्र परजघ्नुश च परस्परम\nमन्त्रयाम आसुर अन्याश च रहस्यानि परस्परम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 25, + "text": "वेणुवीणा मृदङ्गानां मनॊज्ञानां च सर्वशः\nशब्देनापूर्यते ह सम तद वनं सुसमृद्धिमत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 26, + "text": "तस्मिंस तथा वर्तमाने कुरु दाशार्हनन्दनौ\nसमीपे जग्मतुः कं चिद उद्देशं सुमनॊहरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 27, + "text": "तत्र गत्वा महात्मानौ कृष्णौ परपुरंजयौ\nमहार्हासनयॊ राजंस ततस तौ संनिषीदतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 28, + "text": "तत्र पूर्वव्यतीतानि विक्रान्तानि रतानि च\nबहूनि कथयित्वा तौ रेमाते पार्थ माधवौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 29, + "text": "तत्रॊपविष्टौ मुदितौ नाकपृष्ठे ऽशविनाव इव\nअभ्यगच्छत तदा विप्रॊ वासुदेवधनंजयौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 30, + "text": "बृहच छाल परतीकाशः परतप्तकनकप्रभः\nहरि पिङ्गॊ हरि शमश्रुः परमाणायामतः समः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 31, + "text": "तरुणादित्यसंकाशः कृष्ण वासा जटाधरः\nपद्मपत्राननः पिङ्गस तेजसा परज्वलन्न इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 214, + "shloka": 32, + "text": "उपसृष्टं तु तं कृष्णौ भराजमानं दविजॊत्तमम\nअर्जुनॊ वासुदेवश च तूर्णम उत्पत्य तस्थतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 215, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nसॊ ऽबरवीद अर्जुनं चैव वासुदेवं च सात्वतम\nलॊकप्रवीरौ तिष्ठन्तौ खाण्डवस्य समीपतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 215, + "shloka": 2, + "text": "बराह्मणॊ बहु भॊक्तास्मि भुञ्जे ऽपरिमितं सदा\nभिक्षे वार्ष्णेय पार्थौ वाम एकां तृप्तिं परयच्छताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 215, + "shloka": 3, + "text": "एवम उक्तौ तम अब्रूतां ततस तौ कृष्ण पाण्डवौ\nकेनान्नेन भवांस तृप्येत तस्यान्नस्य यतावहे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 215, + "shloka": 4, + "text": "एवम उक्तः स भगवान अब्रवीत ताव उभौ ततः\nभाषमाणौ तदा वीरौ किम अन्नं करियताम इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 215, + "shloka": 5, + "text": "नाहम अन्नं बुभुक्षे वै पावकं मां निबॊधतम\nयदन्नम अनुरूपं मे तद युवां संप्रयच्छतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 215, + "shloka": 6, + "text": "इदम इन्द्रः सदा दावं खाण्डवं परिरक्षति\nतं न शक्नॊम्य अहं दग्धुं रक्ष्यमाणं महात्मना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 215, + "shloka": 7, + "text": "वसत्य अत्र सखा तस्य तक्षकः पन्नगः सदा\nसगणस तत कृते दावं परिरक्षति वज्रभृत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 215, + "shloka": 8, + "text": "तत्र भूतान्य अनेकानि रक्ष्यन्ते सम परसङ्गतः\nतं दिधक्षुर न शक्नॊमि दग्धुं शक्रस्य तेजसा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 215, + "shloka": 9, + "text": "स मां परज्वलितं दृष्ट्वा मेघाम्भॊभिः परवर्षति\nततॊ दग्धुं न शक्नॊमि दिधक्षुर दावम ईप्सितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 215, + "shloka": 10, + "text": "स युवाभ्यां सहायाभ्याम अस्त्रविद्भ्यां समागतः\nदहेयं खाण्डवं दावम एतद अन्नं वृतं मया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 215, + "shloka": 11, + "text": "युवां हय उदकधारास ता भूतानि च समन्ततः\nउत्तमास्त्रविदॊ सम्यक सर्वतॊ वारयिष्यथः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 215, + "shloka": 12, + "text": "एवम उक्ते परत्युवाच बीभत्सुर जातवेददम\nदिधक्षुं खाण्डवं दावम अकामस्य शतक्रतॊः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 215, + "shloka": 13, + "text": "उत्तमास्त्राणि मे सन्ति दिव्यानि च बहूनि च\nयैर अहं शक्नुयां यॊद्धुम अपि वज्रधरान बहून" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 215, + "shloka": 14, + "text": "धनुर मे नास्ति भगवन बाहुवीर्येण संमितम\nकुर्वतः समरे यत्नं वेगं यद विषहेत मे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 215, + "shloka": 15, + "text": "शरैश च मे ऽरथॊ बहुभिर अक्षयैः कषिप्रम अस्यतः\nन हि वॊढुं रथः शक्तः शरान मम यथेप्सितान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 215, + "shloka": 16, + "text": "अश्वांश च दिव्यान इच्छेयं पाण्डुरान वातरंहसः\nरथं च मेघनिर्घॊषं सूर्यप्रतिम तेजसम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 215, + "shloka": 17, + "text": "तथा कृष्णस्य वीर्येण नायुधं विद्यते समम\nयेन नागान पिशामांश च निहन्यान माधवॊ रणे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 215, + "shloka": 18, + "text": "उपायं कर्मणः सिद्धौ भगवन वक्तुम अर्हसि\nनिवारयेयं येनेन्द्रं वर्षमाणं महावने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 215, + "shloka": 19, + "text": "पौरुषेण तु यत कार्यं तत कर्तारौ सवपावक\nकरणानि समर्थानि भगवन दातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nएवम उक्तस तु भगवान धूमकेतुर हुताशनः\nचिन्तयाम आस वरुणं लॊकपालं दिदृक्षया\nआदित्यम उदके देवं निवसन्तं जलेश्वरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 2, + "text": "स च तच चिन्तितं जञात्वा दर्शयाम आस पावकम\nतम अब्रवीद धूमकेतुः परतिपूज्य जलेश्वरम\nचतुर्थं लॊकपालानां रक्षितारं महेश्वरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 3, + "text": "सॊमेन राज्ञा यद दत्तं धनुश चैवेषुधी च ते\nतत परयच्छॊभयं शीघ्रं रथं च कपिलक्षणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 4, + "text": "कार्यं हि सुमहत पार्थॊ गाण्डीवेन करिष्यति\nचक्रेण वासुदेवश च तन मदर्थे परदीयताम\nददानीत्य एव वरुणः पावकं परत्यभाषत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ ऽदभुतं महावीर्यं यशः कीर्तिविवर्धनम\nसर्वशस्त्रैर अनाधृष्यं सर्वशस्त्रप्रमाथि च\nसर्वायुधमहामात्रं परसेना परधर्षणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 6, + "text": "एकं शतसहस्रेण संमितं राष्ट्रवर्धनम\nचित्रम उच्चावचैर वर्णैः शॊभितं शलक्ष्णम अव्रणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 7, + "text": "देवदानवगन्धर्वैः पूजितं शाश्वतीः समाः\nपरादाद वै धनु रत्नं तद अक्षय्यौ च महेषुधी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 8, + "text": "रथं च दिव्याश्वयुजं कपिप्रवर केतनम\nउपेतं राजतैर अश्वैर गान्धर्वैर हेममालिभिः\nपाण्डुराभ्रप्रतीकाशैर मनॊ वायुसमैर जवे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 9, + "text": "सर्वॊपकरणैर युक्तम अजय्यं देवदानवैः\nभानुमन्तं महाघॊषं सर्वभूतमनॊहरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 10, + "text": "ससर्ज यत सवतपसा भौवनॊ भुवन परभुः\nपरजापतिर अनिर्देश्यं यस्य रूपं रवेर इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 11, + "text": "यं सम सॊमः समारुह्य दानवान अजयत परभुः\nनगमेघप्रतीकाशं जवलन्तम इव च शरिया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 12, + "text": "आश्रिता तं रथश्रेष्ठं शक्रायुधसमा शुभा\nतापनीया सुरुचिरा धवजयष्टिर अनुत्तमा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 13, + "text": "तस्यां तु वानरॊ दिव्यः सिंहशार्दूललक्षणः\nविनर्दन्न इव तत्रस्थः संस्थितॊ मूर्ध्न्य अशॊभत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 14, + "text": "धवजे भूतानि तत्रासन विविधानि महान्ति च\nनादेन रिपुसैन्यानां येषां संज्ञा परणश्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 15, + "text": "स तं नानापताकाभिः शॊभितं रथम उत्तमम\nपरदक्षिणम उपावृत्य दैवतेभ्यः परणम्य च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 16, + "text": "संनद्धः कवची खड्गी बद्धगॊधाङ्गुलि तरवान\nआरुरॊह रथं पार्थॊ विमानं सुकृती यथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 17, + "text": "तच च दिव्यं धनुःश्रेष्ठं बरह्मणा निर्मितं पुरा\nगाण्डीवम उपसंगृह्य बभूव मुदितॊ ऽरजुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 18, + "text": "हुताशनं नमस्कृत्य ततस तद अपि वीर्यवान\nजग्राह बलम आस्थाय जयया च युयुजे धनुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 19, + "text": "मौर्व्यां तु युज्यमानायां बलिना पाण्डवेन ह\nये ऽशृण्वन कूजितं तत्र तेषां वै वयथितं मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 20, + "text": "लब्ध्वा रथं धनुश चैव तथाक्षय्यौ महेषुधी\nबभूव कल्यः कौन्तेयः परहृष्टः साह्यकर्मणि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 21, + "text": "वज्रनाभं ततश चक्रं ददौ कृष्णाय पावकः\nआग्नेयम अस्त्रं दयितं स च कल्यॊ ऽभवत तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 22, + "text": "अब्रवीत पावकैश चैनम एतेन मधुसूदन\nअमानुषान अपि रणे विजेष्यसि न संशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 23, + "text": "अनेन तवं मनुष्याणां देवानाम अपि चाहवे\nरक्षःपिशाचदैत्यानां नागानां चाधिकः सदा\nभविष्यसि न संदेहः परवरारि निबर्हणे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 24, + "text": "कषिप्तं कषिप्तं रणे चैतत तवया माधव शत्रुषु\nहत्वाप्रतिहतं संख्ये पाणिम एष्यति ते पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 25, + "text": "वरुणश च ददौ तस्मै गदाम अशनिनिःस्वनाम\nदैत्यान्त करणीं घॊरां नाम्ना कौमॊदकीं हरेः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 26, + "text": "ततः पावकम अब्रूतां परहृष्टौ कृष्ण पाण्डवौ\nकृतास्त्रौ शस्त्रसंपन्नौ रथिनौ धवजिनाव अपि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 27, + "text": "कल्यौ सवॊ भगवन यॊद्धुम अपि सर्वैः सुरासुरैः\nकिं पुनर वज्रिणैकेन पन्नगार्थे युयुत्सुना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 28, + "text": "[आर्ज]\nचक्रम अस्त्रं च वार्ष्णेयॊ विसृजन युधि वीर्यवान\nतरिषु लॊकेषु तन नास्ति यन न जीयाज जनार्दनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 29, + "text": "गाण्डीवं धनुर आदाय तथाक्षय्यौ महेषुधी\nअहम अप्य उत्सहे लॊकान विजेतुं युधि पावक" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 30, + "text": "सर्वतः परिवार्यैनं दावेन महता परभॊ\nकामं संप्रज्वलाद्यैव कल्यौ सवः साह्यकर्मणि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 31, + "text": "[वै]\nएवम उक्तः स भगवान दाशार्हेणार्जुनेन च\nतैजसं रूपम आस्थाय दावं दग्धुं परचक्रमे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 32, + "text": "सर्वतः परिवार्याथ सप्तार्चिर जवलनस तदा\nददाह खाण्डवं करुद्धॊ युगान्तम इव दर्शयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 33, + "text": "परिगृह्य समाविष्टस तद वनं भरतर्षभ\nमेघस्तनित निर्घॊषं सर्वभूतानि निर्दहन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 216, + "shloka": 34, + "text": "दह्यतस तस्य विबभौ रूपं दावस्य भारत\nमेरॊर इव नगेन्द्रस्य काञ्चनस्य महाद्युतेः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 217, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतौ रथाभ्यां नरव्याघ्रौ दावस्यॊभयतः सथितौ\nदिक्षु सर्वासु भूतानां चक्राते कदनं महत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 217, + "shloka": 2, + "text": "यत्र यत्र हि दृश्यन्ते पराणिनः खाण्डवालयाः\nपलायन्तस तत्र तत्र तौ वीरौ पर्यधावताम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 217, + "shloka": 3, + "text": "छिद्रं हि न परपश्यन्ति रथयॊर आशु विक्रमात\nआविद्धाव इव दृश्येते रथिनौ तौ रथॊत्तमौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 217, + "shloka": 4, + "text": "खाण्डवे दह्यमाने तु भूतान्य अथ सहस्रशः\nउत्पेतुर भैरवान नादान विनदन्तॊ दिशॊ दश" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 217, + "shloka": 5, + "text": "दग्धैक देशा बहवॊ निष्टप्ताश च तथापरे\nसफुटिताक्षा विशीर्णाश च विप्लुताश च विचेतसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 217, + "shloka": 6, + "text": "समालिङ्ग्य सुतान अन्ये पितॄन मातॄंस तथापरे\nतयक्तुं न शेकुः सनेहेन तथैव निधनं गताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 217, + "shloka": 7, + "text": "विकृतैर दर्शनैर अन्ये समुपेतुः सहस्रशः\nतत्र तत्र विघूर्णन्तः पुनर अग्नौ परपेदिरे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 217, + "shloka": 8, + "text": "दग्धपक्षाक्षि चरणा विचेष्टन्तॊ महीतले\nतत्र तत्र सम दृश्यन्ते विनश्यन्तः शरीरिणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 217, + "shloka": 9, + "text": "जलस्थानेषु सर्वेषु कवाथ्यमानेषु भारत\nगतसत्त्वाः सम दृश्यन्ते कूर्ममत्स्याः सहस्रशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 217, + "shloka": 10, + "text": "शरीरैः संप्रदीप्तैश च देहवन्त इवाग्नयः\nअदृश्यन्त वने तस्मिन पराणिनः पराणसंक्षये" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 217, + "shloka": 11, + "text": "तांस तथॊत्पततः पार्थः शरैः संछिद्य खण्डशः\nदीप्यमाने ततः परास्यत परहसन कृष्णवर्त्मनि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 217, + "shloka": 12, + "text": "ते शराचित सर्वाङ्गा विनदन्तॊ महारवान\nऊर्ध्वम उत्पत्य वेगेन निपेतुः पावके पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 217, + "shloka": 13, + "text": "शरैर अभ्याहतानां च दह्यतां च वनौकसाम\nविरावः शरूयते ह सम समुद्रस्येव मथ्यतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 217, + "shloka": 14, + "text": "वह्नेश चापि परहृष्टस्य खम उत्पेतुर महार्चिषः\nजनयाम आसुर उद्वेगं सुमहान्तं दिवौकसाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 217, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ जग्मुर महात्मानः सर्व एव दिवौकसः\nशरणं देवराजानं सहस्राक्षं पुरंदरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 217, + "shloka": 16, + "text": "[देवाह]\nकिं नव इमे मानवाः सर्वे दह्यन्ते कृष्णवर्त्मना\nकच चिन न संक्षयः पराप्तॊ लॊकानाम अमरेश्वर" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 217, + "shloka": 17, + "text": "[वै]\nतच छरुत्वा वृत्रहा तेभ्यः सवयम एवान्ववेक्ष्य च\nखाण्डवस्य विमॊक्षार्थं परययौ हरिवाहनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 217, + "shloka": 18, + "text": "महता मेघजालेन नानारूपेण वज्रभृत\nआकाशं समवस्तीर्य परववर्ष सुरेश्वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 217, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ ऽकषमात्रा विसृजन धाराः शतसहस्रशः\nअभ्यवर्षत सहस्राक्षः पावकं खाण्डवं परति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 217, + "shloka": 20, + "text": "असंप्राप्तास तु ता धारास तेजसा जातवेदसः\nख एव समशुष्यन्त न काश चित पावकं गताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 217, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ नमुचिहा करुद्धॊ भृशम अर्चिष्मतस तदा\nपुनर एवाभ्यवर्षत तम अम्भः परविसृजन बहु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 217, + "shloka": 22, + "text": "अर्चिर धाराभिसंबद्धं धूमविद्युत समाकुलम\nबभूव तद वनं घॊरं सतनयित्नुसघॊषवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतस्याभिवर्षतॊ वारि पाण्डवः परत्यवारयत\nशरवर्षेण बीभत्सुर उत्तमास्त्राणि दर्शयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 2, + "text": "शरैः समन्ततः सर्वं खाण्डवं चापि पाण्डवः\nछादयाम आस तद वर्षम अपकृष्य ततॊ वनात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 3, + "text": "न च सम किं चिच छक्नॊति भूतं निश्चरितं ततः\nसंछाद्यमाने खगमैर अस्यता सव्यसाचिना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 4, + "text": "तक्षकस तु न तत्रासीत सर्पराजॊ महाबलः\nदह्यमाने वने तस्मिन कुरुक्षेत्रे ऽभवत तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 5, + "text": "अश्वसेनस तु तत्रासीत तक्षकस्य सुतॊ बली\nस यत्नम अकरॊत तीव्रं मॊक्षार्थं हव्यवाहनात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 6, + "text": "न शशाक विनिर्गन्तुं कौन्तेय शरपीडितः\nमॊक्षयाम आस तं माता निगीर्य भुजगात्मजा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 7, + "text": "तस्य पूर्वं शिरॊ गरस्तं पुच्छम अस्य निगीर्यते\nऊर्ध्वम आचक्रमे सा तु पन्नगी पुत्रगृद्धिनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 8, + "text": "तस्यास तीक्ष्णेन भल्लेन पृथु धारेण पाण्डवः\nशिरश चिच्छेद गच्छन्त्यास ताम अपश्यत सुरेश्वरः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 9, + "text": "तं मुमॊचयिषुर वज्री वातवर्षेण पाण्डवम\nमॊहयाम आस तत कालम अश्वसेनस तवम उच्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 10, + "text": "तां च मायां तदा दृष्ट्वा घॊरां नागेन वञ्चितः\nदविधा तरिधा च चिच्छेद खगतान एव भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 11, + "text": "शशाप तं च संक्रुद्धॊ बीभत्सुर जिह्मगामिनम\nपावकॊ वासुदेवश च अप्रतिष्ठॊ भवेद इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ जिष्णुः सहस्राक्षं खं वितत्येषुभिः शितैः\nयॊधयाम आस संक्रुद्धॊ वञ्चनां ताम अनुस्मरन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 13, + "text": "देवराड अपि तं दृष्ट्वा संरब्धम इव फल्गुनम\nसवम अस्त्रम असृजद दीप्तं यत ततानाखिलं नभः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ वायुर महाघॊषः कषॊभयन सर्वसागरान\nवियत्स्थॊ ऽजनयन मेघाञ जलधारा मुच आकुलान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 15, + "text": "तद विघातार्थम असृजद अर्जुनॊ ऽपय अस्त्रम उत्तमम\nवायव्यम एवाभिमन्त्र्य परतिपत्तिविशारदः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 16, + "text": "तेनेन्द्राशनि मेघानां वीर्यौजस तद्विनाशितम\nजलधाराश च ताः शेषं जग्मुर नेशुश च विद्युतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 17, + "text": "कषणेन चाभवद वयॊम संप्रशान्त रजस तमः\nसुखशीतानिल गुणं परकृतिस्थार्क मण्डलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 18, + "text": "निष्प्रतीकार हृष्टश च हुतभुग विविधाकृतिः\nपरजज्वालातुलार्चिष्मान सवनादैः पूरयञ जगत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 19, + "text": "कृष्णाभ्यां रक्षितं दृष्ट्वा तं च दावम अहं कृताः\nसमुत्पेतुर अथाकाशं सुपर्णाद्याः पतत्रिणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 20, + "text": "गरुडा वज्रसदृशैः पक्षतुण्ड नखैस तथा\nपरहर्तुकामाः संपेतुर आकाशात कृष्ण पाण्डवौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 21, + "text": "तथैवॊरग संघाताः पाण्डवस्य समीपतः\nउत्सृजन्तॊ विषं घॊरं निश्चेरुर जवलिताननाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 22, + "text": "तांश चकर्त शरैः पार्थः सरॊषान दृश्यखे चरान\nविवशाश चापतन दीप्तं देहाभावाय पावकम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 23, + "text": "ततः सुराः सगन्धर्वा यक्षराक्षस पन्नगाः\nउत्पेतुर नादम अतुलम उत्सृजन्तॊ रणार्थिणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 24, + "text": "अयः कणप चक्राश्म भुशुण्ड्य उद्यतबाहवः\nकृष्ण पार्थौ जिघांसन्तः करॊधसंमूर्च्छितौजसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 25, + "text": "तेषाम अभिव्याहरतां शस्त्रवर्षणं च मुञ्चताम\nपरममाथॊत्तमाङ्गानि बीभत्सुर निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 26, + "text": "कृष्णश च सुमहातेजाश चक्रेणारि निहा तदा\nदैत्यदानव संघानां चकार कदनं महत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 27, + "text": "अथापरे शरैर विद्धाश चक्रवेगेरितास तदा\nवेलाम इव समासाद्य वयातिष्ठन्त महौजसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 28, + "text": "ततः शक्रॊ ऽभिसंक्रुद्धस तरिदशानां महेश्वरः\nपाण्डुरं गजम आस्थाय ताव उभौ समभिद्रवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 29, + "text": "अशनिं गृह्य तरसा वज्रम अस्त्रम अवासृजत\nहताव एताव इति पराह सुरान असुरसूदनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 30, + "text": "ततः समुद्यतां दृष्ट्वा देवेन्द्रेण महाशनिम\nजगृहुः सर्वशस्त्राणि सवानि सवानि सुरास तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 31, + "text": "कालदण्डं यमॊ राजा शिबिकां च धनेश्वरः\nपाशं च वरुणस तत्र विचक्रं च तथा शिवः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 32, + "text": "ओषधीर दीप्यमानाश च जगृहाते ऽशविनाव अपि\nजगृहे च धनुर धाता मुसलं च जयस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 33, + "text": "पर्वतं चापि जग्राह करुद्धस तवष्टा महाबलः\nअंशस तु शक्तिं जग्राह मृत्युर देवः परश्वधम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 34, + "text": "परगृह्य परिघं घॊरं विचचारार्यमा अपि\nमित्रश च कषुर पर्यन्तं चक्रं गृह्य वयतिष्ठत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 35, + "text": "पूषा भगश च संक्रुद्धः सविता च विशां पते\nआत्तकार्मुकनिस्त्रिंशाः कृष्ण पार्थाव अभिद्रुताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 36, + "text": "रुद्राश च वसवश चैव मरुतश च महाबलाः\nविश्वे देवास तथा साध्या दीप्यमानाः सवतेजसा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 37, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ देवास तौ पुरुषॊत्तमौ\nकृष्ण पार्थौ जिघांसन्तः परतीयुर विविधायुधाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 38, + "text": "तत्राद्भुतान्य अदृश्यन्त निमित्तानि महाहवे\nयुगान्तसमरूपाणि भूतॊत्सादाय भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 39, + "text": "तथा तु दृष्ट्वा संरब्धं शक्रं देवैः सहाच्युतौ\nअभीतौ युधि दुर्धर्षौ तस्थतुः सज्जकार्मुकौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 40, + "text": "आगतांश चैव तान दृष्ट्वा देवान एकैकशस ततः\nनयवारयेतां संक्रुद्धौ बाणैर वर्जॊपमैस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 41, + "text": "असकृद भग्नसंकल्पाः सुराश च बहुशः कृताः\nभयाद रणं परित्यज्य शक्रम एवाभिशिश्रियुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 42, + "text": "दृष्ट्वा निवारितान देवान माधवेनार्जुनेन च\nआश्चर्यम अगमस तत्र मुनयॊ दिवि विष्ठिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 43, + "text": "शक्रश चापि तयॊर वीर्यम उपलभ्यासकृद रणे\nबभूव परमप्रीतॊ भूयश चैताव अयॊधयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 44, + "text": "ततॊ ऽशमवर्षं सुमहद वयसृजत पाकशासनः\nभूय एव तदा वीर्यं जिज्ञासुः सव्यसाचिनः\nतच छरैर अर्जुनॊ वर्षं परतिजघ्ने ऽतयमर्षणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 45, + "text": "विफलं करियमाणं तत संप्रेक्ष्य च शतक्रतुः\nभूयः संवर्धयाम आस तद वर्षं देवराड अथ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 46, + "text": "सॊ ऽशमवर्षं महावेगैर इषुभिः पाकशासनिः\nविलयं गमयाम आस हर्षयन पितरं तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 47, + "text": "समुत्पाट्य तु पाणिभ्यां मन्दराच छिखरं महत\nसद्रुमं वयसृजच छक्रॊ जिघांसुः पाण्डुनन्दनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 48, + "text": "ततॊ ऽरजुनॊ वेगवद्भिर जवलिताग्रैर अजिह्मगैः\nबाणैर विध्वंसयाम आस गिरेः शृङ्गं सहस्रधा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 49, + "text": "गिरेर विशीर्यमाणस्य तस्य रूपं तदा बभौ\nसार्कचन्द्र गरहस्येव नभसः परविशीर्यतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 218, + "shloka": 50, + "text": "तेनावाक पतता दावे शैलेन महता भृशम\nभूय एव हतास तत्र पराणिनः खाण्डवालयाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतथा शैलनिपातेन भीषिताः खाण्डवालयाः\nदानवा राक्षसा नागास तरक्ष्वृक्षवनौकसः\nदविपाः परभिन्नाः शार्दूलाः सिंहाः केसरिणस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 2, + "text": "मृगाश च महिषाश चैव शतशः पक्षिणस तथा\nसमुद्विग्ना विससृपुस तथान्या भूतजातयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 3, + "text": "तं दावं समुदीक्षन्तः कृष्णौ चाभ्युद्यतायुधौ\nउत्पातनाद अशब्देन संत्रासित इवाभवन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 4, + "text": "सवतेजॊ भास्वरं चक्रम उत्ससर्ज जनार्दनः\nतेन ता जातयः कषुद्राः सदानव निशाचराः\nनिकृत्ताः शतशः सर्वा निपेतुर अनलं कषणात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 5, + "text": "अदृश्यन राक्षसास तत्र कृष्ण चक्रविदारिताः\nवसा रुधिरसंपृक्ताः संध्यायाम इव तॊयदाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 6, + "text": "पिशाचान पक्षिणॊ नागान पशूंश चापि सहस्रशः\nनिघ्नंश चरति वार्ष्णेयः कालवत तत्र भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 7, + "text": "कषिप्तं कषिप्तं हि तच चक्रं कृष्णस्यामित्र घातिनः\nहत्वानेकानि सत्त्वानि पाणिम एति पुनः पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 8, + "text": "तथा तु निघ्नतस तस्य सर्वसत्त्वानि भारत\nबभूव रूपम अत्युग्रं सर्वभूतात्मनस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 9, + "text": "समेतानां च देवानां दानवानां च सर्वशः\nविजेता नाभवत कश चित कृष्ण पाण्डवयॊर मृधे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 10, + "text": "तयॊर बलात परित्रातुं तं दावं तु यदा सुराः\nनाशक्नुवञ शमयितुं तदाभूवन पराङ्मुखाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 11, + "text": "शतक्रतुश च संप्रेक्ष्य विमुखान देवता गणान\nबभूवावस्थितः परीतः परशंसन कृष्ण पाण्डवौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 12, + "text": "निवृत्तेषु तु देवेषु वाग उवाचाशरीरिणी\nशतक्रतुम अभिप्रेक्ष्य महागम्भीर निःस्वना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 13, + "text": "न ते सखा संनिहितस तक्षकः पन्नगॊत्तमः\nदाहकाले खाण्डवस्य कुरुक्षेत्रं गतॊ हय असौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 14, + "text": "न च शक्यॊ तवया जेतुं युद्धे ऽसमिन समवस्थितौ\nवासुदेवार्जुनौ शक्र निबॊधेदं वचॊ मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 15, + "text": "नरनारायणौ देवौ ताव एतौ विश्रुतौ दिवि\nभवान अप्य अभिजानाति यद वीर्यौ यत पराक्रमौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 16, + "text": "नैतौ शक्यौ दुराधर्षौ विजेतुम अजितौ युधि\nअपि सर्वेषु लॊकेषु पुराणाव ऋषिसत्तमौ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 17, + "text": "पूजनीयतमाव एताव अपि सर्वैः सुरासुरैः\nसयक्षरक्षॊगन्धर्वनरकिंनर पन्नगैः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 18, + "text": "तस्माद इतः सुरैः सार्धं गन्तुम अर्हसि वासव\nदिष्टं चाप्य अनुपश्यैतत खाण्डवस्य विनाशनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 19, + "text": "इति वाचम अभिश्रुत्य तथ्यम इत्य अमरेश्वरः\nकॊपामर्षौ समुत्सृज्य संप्रतस्थे दिवं तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 20, + "text": "तं परस्थितं महात्मानं समवेक्ष्य दिवौकसः\nतवरिताः सहिता राजन्न अनुजग्मुः शतक्रतुम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 21, + "text": "देवराजं तदा यान्तं सह देवैर उदीक्ष्य तु\nवासुदेवार्जुनौ वीरौ सिंहनादं विनेदतुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 22, + "text": "देवराजे गते राजन परहृष्टौ कृष्ण पाण्डवौ\nनिर्विशङ्कं पुनर दावं दाहयाम आसतुस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 23, + "text": "स मारुत इवाभ्राणि नाशयित्वार्जुनः सुरान\nवयधमच छरसंपातैः पराणिनः खाण्डवालयान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 24, + "text": "न च सम किं चिच छक्नॊति भूतं निश्चरितं ततः\nसंछिद्यमानम इषुभिर अस्यता सव्यसाचिना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 25, + "text": "नाशकंस तत्र भूतानि महान्त्य अपि रणे ऽरजुनम\nनिरीक्षितुम अमॊघेषुं करिष्यन्ति कुतॊ रणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 26, + "text": "शतेनैकं च विव्याध शतं चैकेन पत्त्रिणा\nवयसवस ते ऽपतन्न अग्नौ साक्षात कालहता इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 27, + "text": "न चालभन्त ते शर्म रॊधःसु विषमेषु च\nपितृदेव निवासेषु संतापश चाप्य अजायत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 28, + "text": "भूतसंघ सहस्राश च दीनाश चक्रुर महास्वनम\nरुरुवुर वारणाश चैव तथैव मृगपक्षिणः\nतेन शब्देन वित्रेसुर गङ्गॊदधि चरा झषाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 29, + "text": "न हय अर्जुनं महाबाहुं नापि कृष्णं महाबलम\nनिरीक्षितुं वै शक्नॊति कश चिद यॊद्धुं कुतः पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 30, + "text": "एकायनगता ये ऽपि निष्पतन्त्य अत्र के चन\nराक्षसान दानवान नागाञ जघ्ने चक्रेण तान हरिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 31, + "text": "ते विभिन्नशिरॊ देहाश चक्रवेगाद गतासवः\nपेतुर आस्ये महाकाया दीप्तस्य वसुरेतसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 32, + "text": "स मांसरुधिरौघैश च मेदौघैश च समीरितः\nउपर्य आकाशगॊ वह्निर विधूमः समदृश्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 33, + "text": "दीप्ताक्षॊ दीप्तजिह्वश च दीप्तव्यात्त महाननः\nदीप्तॊर्ध्व केशः पिङ्गाक्षः पिबन पराणभृतां वसाम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 34, + "text": "तां स कृष्णार्जुन कृतां सुधां पराप्य हुताशनः\nबभूव मुदितस तृप्तः परां निर्वृतिम आगतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 35, + "text": "अथासुरं मयं नाम तक्षकस्य निवेशनात\nविप्रद्रवन्तं सहसा ददर्श मधुसूदनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 36, + "text": "तम अग्निः परार्थयाम आस दिधक्षुर वातसारथिः\nदेहवान वै जटी भूत्वा नदंश च जलदॊ यथा\nजिघांसुर वासुदेवश च चक्रम उद्यम्य विष्ठितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 37, + "text": "सचक्रम उद्यतं दृष्ट्वा दिधक्षुं च हुताशनम\nअभिधावार्जुनेत्य एवं मयश चुक्रॊश भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 38, + "text": "तस्य भीतस्वनं शरुत्वा मा भैर इति धनंजयः\nपरत्युवाच मयं पार्थॊ जीवयन्न इव भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 39, + "text": "तं पार्थेनाभये दत्ते नमुचेर भरातरं मयम\nन हन्तुम ऐच्छद दाशार्हः पावकॊ न ददाह च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 219, + "shloka": 40, + "text": "तस्मिन वने दह्यमाने षड अग्निर न ददाह च\nअश्वसेनं मयं चापि चतुरः शार्ङ्गकान इति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nकिमर्थं शार्ङ्गकान अग्निर न ददाह तथागते\nतस्मिन वने दह्यमाने बरह्मन्न एतद वदाशु मे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 2, + "text": "अदाहे हय अश्वसेनस्य दानवस्य मयस्य च\nकारणं कीर्तितं बरह्मञ शार्ङ्गकानां न कीर्तितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 3, + "text": "तद एतद अद्भुतं बरह्मञ शार्ङ्गानाम अविनाशनम\nकीर्तयस्वाग्निसंमर्दे कथं ते न विनाशिताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 4, + "text": "[वै]\nयदर्थं शार्ङ्गकान अग्निर न ददाह तथागते\nतत ते सर्वं यथावृत्तं कथयिष्यामि भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 5, + "text": "धर्मज्ञानां मुख्यतमस तपस्वी संशितव्रतः\nआसीन महर्षिः शरुतवान मन्दपाल इति शरुतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 6, + "text": "स मार्गम आस्थितॊ राजन्न ऋषीणाम ऊर्ध्वरेतसाम\nसवाध्यायवान धर्मरतस तपस्वी विजितेन्द्रियः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 7, + "text": "स गत्वा तपसः पारं देहम उत्सृज्य भारत\nजगाम पितृलॊकाय न लेभे तत्र तत फलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 8, + "text": "स लॊकान अफलान दृष्ट्वा तपसा निर्जितान अपि\nपप्रच्छ धर्मराजस्य समीपस्थान दिवौकसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 9, + "text": "किमर्थम आवृता लॊका ममैते तपसार्जिताः\nकिं मया न कृतं तत्र यस्येदं कर्मणः फलम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 10, + "text": "तत्राहं तत करिष्यामि यदर्थम इदम आवृतम\nफलम एतस्य तपसः कथयध्वं दिवौकसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 11, + "text": "[देवाह]\nऋणिनॊ मानवा बरह्मञ जायन्ते येन तच छृणु\nकरियाभिर बरह्मचर्येण परजया च न संशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 12, + "text": "तद अपाक्रियते सर्वं यज्ञेन तपसा सुतैः\nतपस्वी यज्ञकृच चासि न तु ते विद्यते परजा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 13, + "text": "त इमे परसवस्यार्थे तव लॊकाः समावृताः\nपरजायस्व ततॊ लॊकान उपभॊक्तासि शाश्वतान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 14, + "text": "पुन नाम्नॊ नरकात पुत्रस तरातीति पितरं मुने\nतस्माद अपत्यसंताने यतस्व दविजसत्तम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 15, + "text": "[वै]\nतच छरुत्वा मन्दपालस तु तेषां वाक्यं दिवौकसाम\nकव नु शीघ्रम अपत्यं सयाद बहुलं चेत्य अचिन्तयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 16, + "text": "स चिन्तयन्न अभ्यगच्छद बहुल परसवान खगान\nशार्ङ्गिकां शार्ङ्गकॊ भूत्वा जरितां समुपेयिवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 17, + "text": "तस्यां पुत्रान अजनयच चतुरॊ बरह्मवादिनः\nतान अपास्य स तत्रैव जगाम लपितां परति\nबालान सुतान अण्ड गतान मात्रा सह मुनिर वने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 18, + "text": "तस्मिन गते महाभागे लपितां परति भारत\nअपत्यस्नेहसंविग्ना जरिता बह्व अचिन्तयत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 19, + "text": "तेन तयक्तान असंत्याज्यान ऋषीन अण्ड गतान वने\nनाजहत पुत्रकान आर्ता जरिता खाण्डवे नृप\nबभार चैतान संजातान सववृत्त्या सनेहविक्लवा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ ऽगनिं खाण्डवं दग्धुम आयान्तं दृष्टवान ऋषिः\nमन्दपालश चरंस तस्मिन वने लपितया सह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 21, + "text": "तं संकल्पं विदित्वास्य जञात्वा पुत्रांश च बालकान\nसॊ ऽभितुष्टाव विप्रर्षेर बराह्मणॊ जातवेदसम\nपुत्रान परिददद भीतॊ लॊकपालं महौजसम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 22, + "text": "[मन्दपाल]\nतवम अग्ने सर्वदेवानां मुखं तवम असि हव्यवाट\nतवम अन्तः सर्वभूतानां गूढश चरसि पावक" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 23, + "text": "तवम एकम आहुः कवयस तवाम आहुस तरिविधं पुनः\nतवाम अष्टधा कल्पयित्वा यज्ञवाहम अकल्पयन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 24, + "text": "तवया सृष्टम इदं विश्वं वदन्ति परमर्षयः\nतवदृते हि जगत कृत्स्नं सद्यॊ न सयाद धुताशन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 25, + "text": "तुभ्यं कृत्वा नमॊ विप्राः सवकर्म विजितां गतिम\nगच्छन्ति सह पत्नीभिः सुतैर अपि च शाश्वतीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 26, + "text": "तवाम अग्ने जलदान आहुः खे विषक्तान सविद्युतः\nदहन्ति सर्वभूतानि तवत्तॊ निष्क्रम्य हायनाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 27, + "text": "जातवेदस तवैवेयं विश्वसृष्टिर महाद्युते\nतवैव कर्म विहितं भूतं सर्वं चराचरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 28, + "text": "तवयापॊ विहिताः पूर्वं तवयि सर्वम इदं जगत\nतवयि हव्यं च कव्यं च यथावत संप्रतिष्ठितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 29, + "text": "अग्ने तवम एव जवलनस तवं धाता तवं बृहस्पतिः\nतवम अश्विनौ यमौ मित्रः सॊमस तवम असि चानिलः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 30, + "text": "[वै]\nएवं सतुतस ततस तेन मन्दपालेन पावकः\nतुतॊष तस्य नृपते मुनेर अमिततेजसः\nउवाच चैनं परीतात्मा किम इष्टं करवाणि ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 31, + "text": "तम अब्रवीन मन्दपालः पराञ्जलिर हव्यवाहनम\nपरदहन खाण्डवं दावं मम पुत्रान विसर्जय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 220, + "shloka": 32, + "text": "तथेति तत परतिश्रुत्य भगवान हव्यवाहनः\nखाण्डवे तेन कालेन परजज्वाल दिधक्षया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 221, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततः परज्वलिते शुक्रे शार्ङ्गकास ते सुदुःखिताः\nवयथिताः परमॊद्विग्ना नाधिजग्मुः परायणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 221, + "shloka": 2, + "text": "निशाम्य पुत्रकान बालान माता तेषां तपस्विनी\nजरिता दुःखसंतप्ता विललाप नरेश्वर" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 221, + "shloka": 3, + "text": "अयम अग्निर दहन कक्षम इत आयाति भीषणः\nजगत संदीपयन भीमॊ मम दुःखविवर्धनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 221, + "shloka": 4, + "text": "इमे च मां कर्षयन्ति शिशवॊ मन्दचेतसः\nअबर्हाश चरणैर हीनाः पूर्वेषां नः परायणम\nतरासयंश चायम आयाति लेलिहानॊ महीरुहान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 221, + "shloka": 5, + "text": "अशक्तिमत्त्वाच च सुता न शक्ताः सरणे मम\nआदाय च न शक्तास्मि पुत्रान सरितुम अन्यतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 221, + "shloka": 6, + "text": "न च तयक्तुम अहं शक्ता हृदयं दूयतीव मे\nकं नु जह्याम अहं पुत्रं कम आदाय वरजाम्य अहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 221, + "shloka": 7, + "text": "किं नु मे सयात कृतं कृत्वा मन्यध्वं पुत्रकाः कथम\nचिन्तयाना विमॊक्षं वॊ नाधिगच्छामि किं चन\nछादयित्वा च वॊ गात्रैः करिष्ये मरणं सह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 221, + "shloka": 8, + "text": "जरितारौ कुलं हीदं जयेष्ठत्वेन परतिष्ठितम\nसारिसृक्वः परजायेत पितॄणां कुलवर्धनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 221, + "shloka": 9, + "text": "सतम्ब मित्रस तपः कुर्याद दरॊणॊ बरह्मविद उत्तमः\nइत्य एवम उक्त्वा परययौ पिता वॊ निर्घृणः पुरा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 221, + "shloka": 10, + "text": "कम उपादाय शक्येत गन्तुं कस्यापद उत्तमा\nकिं नु कृत्वा कृतं कार्यं भवेद इति च विह्वला" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 221, + "shloka": 11, + "text": "नापश्यत सवधिया मॊक्षं सवसुतानां तदानलात\nएवं बरुवन्तीं शार्ङ्गास ते परत्यूचुर अथ मातरम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 221, + "shloka": 12, + "text": "सनेहम उत्सृज्य मातस तवं पत यत्र न हव्यवाट\nअस्मासु हि विनष्टेषु भवितारः सुतास तव\nतवयि मातर विनष्टायां न नः सयात कुलसंततिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 221, + "shloka": 13, + "text": "अन्ववैक्ष्यैतद उभयं कषमं सयाद यत कुलस्य नः\nतद वै कर्तुं परः कालॊ मातर एष भवेत तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 221, + "shloka": 14, + "text": "मा वै कुलविनाशाय सनेहं कार्षीः सुतेषु नः\nन हीदं कर्म मॊघं सयाल लॊककामस्य नः पितुः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 221, + "shloka": 15, + "text": "[जरिता]\nइदम आखॊर बिलं भूमौ वृक्षस्यास्य समीपतः\nतद आविशध्वं तवरिता वह्नेर अत्र न वॊ भयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 221, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ ऽहं पांसुना छिद्रम अपिधास्यामि पुत्रकाः\nएवं परतिकृतं मन्ये जवलतः कृष्णवर्त्मनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 221, + "shloka": 17, + "text": "तत एष्याम्य अतीते ऽगनौ विहर्तुं पांसुसंचयम\nरॊचताम एष वॊपायॊ विमॊक्षाय हुताशनात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 221, + "shloka": 18, + "text": "[षार्न्गकाह]\nअबर्हान मांसभूतान नः करव्यादाखुर विनाशयेत\nपश्यमाना भयम इदं न शक्ष्यामॊ निषेवितुम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 221, + "shloka": 19, + "text": "कथम अग्निर न नॊ दह्यात कथम आखुर न भक्षयेत\nकथं न सयात पिता मॊघः कथं माता धरियेत नः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 221, + "shloka": 20, + "text": "बिल आखॊर विनाशः सयाद अग्नेर आकाशचारिणाम\nअन्ववेक्ष्यैतद उभयं शरेयान दाहॊ न भक्षणम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 221, + "shloka": 21, + "text": "गर्हितं मरणं नः सयाद आखुना खादता बिले\nशिष्टाद इष्टः परित्यागः शरीरस्य हुताशनात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 222, + "shloka": 1, + "text": "[जरिता]\nअस्माद बिलान निष्पतितं शयेन आखुं जहार तम\nकषुद्रं गृहीत्वा पादाभ्यां भयं न भविता ततः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 222, + "shloka": 2, + "text": "[षार्न्गकाह]\nन हृतं तं वयं विद्मः शयेनेनाखुं कथं चन\nअन्ये ऽपि भवितारॊ ऽतर तेभ्यॊ ऽपि भयम एव नः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 222, + "shloka": 3, + "text": "संशयॊ हय अग्निर आगच्छेद दृष्टं वायॊर निवर्तनम\nमृत्युर नॊ बिलवासिभ्यॊ भवेन मातर असंशयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 222, + "shloka": 4, + "text": "निःसंशयात संशयितॊ मृत्युर मातर विशिष्यते\nचर खे तवं यथान्यायं पुत्रान वेत्स्यसि शॊभनान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 222, + "shloka": 5, + "text": "[जरिता]\nअहं वै शयेनम आयान्तम अद्राक्षं बिलम अन्तिकात\nसंचरन्तं समादाय जहाराखुं बिलाद बली" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 222, + "shloka": 6, + "text": "तं पतन्तम अखं शयेनं तवरिता पृष्ठतॊ ऽनवगाम\nआशिषॊ ऽसय परयुञ्जाना हरतॊ मूषकं बिलात" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 222, + "shloka": 7, + "text": "यॊ नॊ दवेष्टारम आदाय शयेनराजप्रधावसि\nभव तवं दिवम आस्थाय निरमित्रॊ हिरण्मयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 222, + "shloka": 8, + "text": "यदा स भक्षितस तेन कषुधितेन पतत्रिणा\nतदाहं तम अनुज्ञाप्य परत्युपायां गृहान परति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 222, + "shloka": 9, + "text": "परविशध्वं बिलं पुत्रा विश्रब्धा नास्ति वॊ भयम\nशयेनेन मम पश्यन्त्या हृत आखुर न संशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 222, + "shloka": 10, + "text": "[षार्न्गकाह]\nन विद्म वै वयं मातर हृतम आखुम इतः पुरा\nअविज्ञाय न शक्ष्यामॊ बिलम आविशतुं वयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 222, + "shloka": 11, + "text": "[जरिता]\nअहं हि तं परजानामि हृतं शयेनेन मूषकम\nअत एव भयं नास्ति करियतां वचनं मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 222, + "shloka": 12, + "text": "[षार्न्गकाह]\nन तवं मिथ्यॊपचारेण मॊक्षयेथा भयं महत\nसमाकुलेषु जञानेषु न बुद्धिकृतम एव तत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 222, + "shloka": 13, + "text": "न चॊपकृतम अस्माभिर न चास्मान वेत्थ ये वयम\nपीड्यमाना भरस्य अस्मान का सती के वयं तव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 222, + "shloka": 14, + "text": "तरुणी दर्शनीयासि समर्था भर्तुर एषणे\nअनुगच्छ सवभर्तारं पुत्रान आप्स्यसि शॊभनान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 222, + "shloka": 15, + "text": "वयम अप्य अग्निम आविश्य लॊकान पराप्स्यामहे शुभान\nअथास्मान न दहेद अग्निर आयास तवं पुनर एव नः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 222, + "shloka": 16, + "text": "[वै]\nएवम उक्ता ततः शार्ङ्गी पुत्रान उत्सृज्य खाण्डवे\nजगाम तवरिता देशं कषेमम अग्नेर अनाश्रयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 222, + "shloka": 17, + "text": "ततस तीक्ष्णार्चिर अभ्यागाज जवलितॊ हव्यवाहनः\nयत्र शार्ङ्गा बभूवुस ते मन्दपालस्य पुत्रकाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 222, + "shloka": 18, + "text": "ते शार्ङ्गा जवलनं दृष्ट्वा जवलितं सवेन तेजसा\nजरितारिस ततॊ वाचं शरावयाम आस पावकम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 223, + "shloka": 1, + "text": "[जरितारि]\nपुरतः कृच्छ्रकालस्य धीमाञ जागर्ति पूरुषः\nस कृच्छ्रकालं संप्राप्य वयथां नैवैति कर्हि चित" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 223, + "shloka": 2, + "text": "यस तु कृच्छ्रम असंप्राप्तं विचेता नावबुध्यते\nस कृच्छ्रकाले वयथितॊ न परजानाति किं चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 223, + "shloka": 3, + "text": "[सारिसृक्व]\nधीरस तवम असि मेधावी पराणकृच्छ्रम इदं च नः\nशूरः पराज्ञॊ बहूनां हि भवत्य एकॊ न संशयः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 223, + "shloka": 4, + "text": "[सतम्बमित्र]\nजयेष्ठस तराता भवति वै जयेष्ठॊ मुञ्चति कृच्छ्रतः\nजयेष्ठश चेन न परजानाति कनीयान किं करिष्यति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 223, + "shloka": 5, + "text": "[दरॊण]\nहिरण्यरेतास तवरितॊ जवलन्न आयाति नः कषयम\nसप्त जिह्वॊ ऽनलः कषामॊ लेलिहानॊपसर्पति" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 223, + "shloka": 6, + "text": "[वै]\nएवम उक्तॊ भरातृभिस तु जरितारिर बिभावसुम\nतुष्टाव पराञ्जलिर भूत्वा यथा तच छृणु पार्थिव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 223, + "shloka": 7, + "text": "[जरितारि]\nआत्मासि वायॊः पवनः शरीरम उत वीरुधाम\nयॊनिर आपश च ते शुक्रयॊनिस तवम असि चाम्भसः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 223, + "shloka": 8, + "text": "ऊर्ध्वं चाधश च गच्छन्ति विसर्पन्ति च पार्श्वतः\nअर्चिषस ते महावीर्यरश्मयः सवितुर यथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 223, + "shloka": 9, + "text": "[सारिसृक्व]\nमाता परपन्ना पितरं न विद्मः; पक्षाश च नॊ न परजाताब्ज केतॊ\nन नस तराता विद्यते ऽगने तवदन्यस; तस्माद धि नः परिरक्षैक वीर" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 223, + "shloka": 10, + "text": "यद अग्ने ते शिवं रूपं ये च ते सप्त हेतवः\nतेन नः परिरक्षाद्य ईडितः शरणैषिणः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 223, + "shloka": 11, + "text": "तवम एवैकस तपसे जातवेदॊ; नान्यस तप्ता विद्यते गॊषु देव\nऋषीन अस्मान बालकान पालयस्व; परेणास्मान परैहि वै हव्यवाह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 223, + "shloka": 12, + "text": "[सतम्बमित्र]\nसर्वम अग्ने तवम एवैकस तवयि सर्वम इदं जगत\nतवं धारयसि भूतानि भुवनं तवं बिभर्षि च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 223, + "shloka": 13, + "text": "तवम अग्निर हव्यवाहस तवं तवम एव परमं हविः\nमनीषिणस तवां यजन्ते बहुधा चैकधैव च" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 223, + "shloka": 14, + "text": "सृष्ट्वा लॊकांस तरीन इमान हव्यवाह; पराप्ते काले पचसि पुनः समिद्धः\nसर्वस्यास्य भुवनस्य परसूतिस; तवम एवाग्ने भवसि पुनः परतिष्ठा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 223, + "shloka": 15, + "text": "तवम अन्नं पराणिनां भुक्तम अन्तर भूतॊ जगत्पते\nनित्यं परवृद्धः पचसि तवयि सर्वं परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 223, + "shloka": 16, + "text": "[दरॊण]\nसूर्यॊ भूत्वा रश्मिभिर जातवेदॊ; भूमेर अम्भॊ भूमिजातान रसांश च\nविश्वान आदाय पुनर उत्सर्ग काले; सृष्ट्वा वृष्ट्या भावयसीह शुक्र" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 223, + "shloka": 17, + "text": "तवत्त एताः पुनः शुक्रवीरुधॊ हरितच छदाः\nजायन्ते पुष्करिण्यश च समुद्रश च महॊदधिः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 223, + "shloka": 18, + "text": "इदं वै सद्म तिग्मांशॊ वरुणस्य परायणम\nशिवस तराता भवास्माकं मास्मान अद्य विनाशय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 223, + "shloka": 19, + "text": "पिङ्गाक्षलॊहितग्रीव कृष्णवर्त्मन हुताशन\nपरेण परैहि मुञ्चास्मान सागरस्य गृहान इव" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 223, + "shloka": 20, + "text": "[वै]\nएवम उक्तॊ जातवेदा दरॊणेनाक्लिष्ट कर्मणा\nदरॊणम आह परतीतात्मा मन्दपाल परतिज्ञया" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 223, + "shloka": 21, + "text": "ऋषिर दरॊणस तवम असि वै बरह्मैतद वयाहृतं तवया\nईप्सितं ते करिष्यामि न च ते विद्यते भयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 223, + "shloka": 22, + "text": "मन्दपालेन यूयं हि मम पूर्वं निवेदिताः\nवर्जयेः पुत्रकान मह्यं दहन दावम इति सम ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 223, + "shloka": 23, + "text": "य च तद वचनं तस्य तवया यच चेह भाषितम\nउभयं मे गरीयस तद बरूहि किं करवाणि ते\nभृशं परीतॊ ऽसमि भद्रं ते बरह्मन सतॊत्रेण ते विभॊ" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 223, + "shloka": 24, + "text": "[दरॊण]\nइमे मार्जारकाः शुक्रनित्यम उद्वेजयन्ति नः\nएतान कुरुष्व दंष्ट्रासु हव्यवाहसबान्धवान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 223, + "shloka": 25, + "text": "[वै]\nतथा तत कृतवान वह्निर अभ्यनुज्ञाय शार्ङ्गकान\nददाह खाण्डवं चैव समिद्धॊ जनमेजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nमन्दपालॊ ऽपि कौरव्य चिन्तयानः सुतांस तदा\nउक्तवान अप्य अशीतांशुं नैव स सम न तप्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 2, + "text": "स तप्यमानः पुत्रार्थे लपिताम इदम अब्रवीत\nकथं नव अशक्ताः पलवने लपिते मम पुत्रकाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 3, + "text": "वर्धमाने हुतवहे वाते शीघ्रं परवायति\nअसमर्था विमॊक्षाय भविष्यन्ति ममात्मजाः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 4, + "text": "कथं नव अशक्ता तराणाय माता तेषां तपस्विनी\nभविष्यत्य असुखाविष्टा पुत्र तराणम अपश्यती" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 5, + "text": "कथं नु सरणे ऽशक्तान पतने च ममात्मजान\nसंतप्यमाना अभितॊ वाशमानाभिधावती" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 6, + "text": "जरितारिः कथं पुत्रः सारिसृक्वः कथं च मे\nसतम्ब मित्रः कथं दरॊणः कथं सा च तपस्विनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 7, + "text": "लालप्यमानं तम ऋषिं मन्दपालं तथा वने\nलपिता परत्युवाचेदं सासूयम इव भारत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 8, + "text": "न ते सुतेष्व अवेक्षास्ति तान ऋषीन उक्तवान असि\nतेजस्विनॊ वीर्यवन्तॊ न तेषां जवलनाद भयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 9, + "text": "तथाग्नौ ते परीत्ताश च तवया हि मम संनिधौ\nपरतिश्रुतं तथा चेति जवलनेन महात्मना" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 10, + "text": "लॊकपालॊ ऽनृतां वाचं न तु वक्ता कथं चन\nसमर्थास ते च वक्तारॊ न ते तेष्व अस्ति मानसम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 11, + "text": "ताम एव तु ममामित्रीं चिन्तयन परितप्यसे\nधरुवं मयि न ते सनेहॊ यथा तस्यां पुराभवत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 12, + "text": "न हि पक्षवता नयाय्यं निःस्नेहेन सुहृज्जने\nपीड्यमान उपद्रष्टुं शक्तेनात्मा कथं चन" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 13, + "text": "गच्छ तवं जरिताम एव यदर्थं परितप्यसे\nचरिष्याम्य अहम अप्य एका यथा कापुरुषे तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 14, + "text": "[मन्दपाल]\nनाहम एवं चरे लॊके यथा तवम अभिमन्यसे\nअपत्यहेतॊर विचरे तच च कृच्छ्रगतं मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 15, + "text": "भूतं हित्वा भविष्ये ऽरथे यॊ ऽवलम्बेत मन्दधीः\nअवमन्येत तं लॊकॊ यथेच्छसि तथा कुरु" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 16, + "text": "एष हि जवलमानॊ ऽगनिर लेलिहानॊ महीरुहान\nदवेष्यं हि हृदि संतापं जनयत्य अशिवं मम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 17, + "text": "[वै]\nतस्माद देशाद अतिक्रान्ते जवलने जरिता ततः\nजगाम पुत्रकान एव तवरिता पुत्रगृद्धिनी" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 18, + "text": "सा तान कुशलिनः सर्वान निर्मुक्ताञ जातवेदसः\nरॊरूयमाणा कृपणा सुतान दृष्टवती वने" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 19, + "text": "अश्रद्धेयतमं तेषां दर्शनं सा पुनः पुनः\nएकैकशश च तान पुत्रान करॊशमानान्वपद्यत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ ऽभयगच्छत सहसा मन्दपालॊ ऽपि भारत\nअथ ते सर्वम एवैनं नाभ्यनन्दन्त वै सुताः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 21, + "text": "लालप्यमानम एकैकं जरितां च पुनः पुनः\nनॊचुस ते वचनं किं चित तम ऋषिं साध्व असाधु वा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 22, + "text": "[मन्दपाल]\nजयेष्ठः सुतस ते कतमः कतमस तदनन्तरः\nमध्यमः कतमः पुत्रः कनिष्ठः कतमश च ते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 23, + "text": "एवं बरुवन्तं दुःखार्तं किं मां न परतिभाषसे\nकृतवान अस्मि हव्याशे नैव शान्तिम इतॊ लभे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 24, + "text": "[जरिता]\nकिं ते जयेष्ठे सुते कार्यं किम अनन्तरजेन वा\nकिं च ते मध्यमे कार्यं किं कनिष्ठे तपस्विनि" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 25, + "text": "यस तवं मां सर्वशॊ हीनाम उत्सृज्यासि गतः पुरा\nताम एव लपितां गच्छ तरुणीं चारुहासिनीम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 26, + "text": "[मन्दपाल]\nन सत्रीणां विद्यते किं चिद अन्यत्र पुरुषान्तरात\nसापत्नकम ऋते लॊके भवितव्यं हि तत तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 27, + "text": "सुव्रतापि हि कल्याणी सर्वलॊकपरिश्रुता\nअरुन्धती पर्यशङ्कद वसिष्ठम ऋषिसत्तमम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 28, + "text": "विशुद्धभावम अत्यन्तं सदा परियहिते रतम\nसप्तर्षिमध्यगं वीरम अवमेने च तं मुनिम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 29, + "text": "अपध्यानेन सा तेन धूमारुण समप्रभा\nलक्ष्यालक्ष्या नाभिरूपा निमित्तम इव लक्ष्यते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 30, + "text": "अपत्यहेतॊः संप्राप्तं तथा तवम अपि माम इह\nइष्टम एवंगते हित्वा सा तथैव च वर्तसे" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 31, + "text": "नैव भार्येति विश्वासः कार्यः पुंसा कथं चन\nन हि कार्यम अनुध्याति भार्या पुत्रवती सती" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 224, + "shloka": 32, + "text": "[वै]\nततस ते सर्व एवैनं पुत्राः सम्यग उपासिरे\nस च तान आत्मजान राजन्न आश्वासयितुम आरभत" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 225, + "shloka": 1, + "text": "[मन्दपाल]\nयुष्माकं परिरक्षार्थं विज्ञप्तॊ जवलनॊ मया\nअग्निना च तथेत्य एवं पूर्वम एव परतिश्रुतम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 225, + "shloka": 2, + "text": "अग्नेर वचनम आज्ञाय मातुर धर्मज्ञतां च वः\nयुष्माकं च परं वीर्यं नाहं पूर्वम इहागतः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 225, + "shloka": 3, + "text": "न संतापॊ हि वः कार्यः पुत्रका मरणं परति\nऋषीन वेद हुताशॊ ऽपि बरह्म तद विदितं च वः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 225, + "shloka": 4, + "text": "[वै]\nएवम आश्वास्य पुत्रान स भर्यां चादाय भारत\nमन्दपालस ततॊ देशाद अन्यं देशं जगाम ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 225, + "shloka": 5, + "text": "मघवान अपि तिग्मांशुः समिद्धं खाण्डवं वनम\nददाह सह कृष्णाभ्यां जनयञ जगतॊ ऽभयम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 225, + "shloka": 6, + "text": "वसा मेदॊ वहाः कुल्यास तत्र पीत्वा च पावकः\nअगच्छत परमां तृप्तिं दर्शयाम आस चार्जुनम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 225, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ ऽनतरिक्षाद भगवान अवतीर्य सुरेश्वरः\nमरुद्गणवृतः पार्थं माधवं चाब्रवीद इदम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 225, + "shloka": 8, + "text": "कृतं युवाभ्यां कर्मेदम अमरैर अपि दुष्करम\nवरान वृणीतं तुष्टॊ ऽसमि दुर्लभान अप्य अमानुषान" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 225, + "shloka": 9, + "text": "पार्थस तु वरयाम आस शक्राद अस्त्राणि सर्वशः\nगरहीतुं तच च शक्रॊ ऽसय तदा कालं चकार ह" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 225, + "shloka": 10, + "text": "यदा परसन्नॊ भगवान महादेवॊ भविष्यति\nतुभ्यं तदा परदास्यामि पाण्डवास्त्राणि सर्वशः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 225, + "shloka": 11, + "text": "अहम एव च तं कालं वेत्स्यामि कुरुनन्दन\nतपसा महता चापि दास्यामि तव तान्य अहम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 225, + "shloka": 12, + "text": "आग्नेयानि च सर्वाणि वायव्यानि तथैव च\nमदीयानि च सर्वाणि गरहीष्यसि धनंजय" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 225, + "shloka": 13, + "text": "वासुदेवॊ ऽपि जग्राह परीतिं पार्थेन शाश्वतीम\nददौ च तस्मै देवेन्द्रस तं वरं परीतिमांस तदा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 225, + "shloka": 14, + "text": "दत्त्वा ताभ्यां वरं परीतः सह देवैर मरुत्पतिः\nहुताशनम अनुज्ञाप्य जगाम तरिदिवं पुनः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 225, + "shloka": 15, + "text": "पावकश चापि तं दावं दग्ध्वा समृगपक्षिणम\nअहानि पञ्च चैकं च विरराम सुतर्पितः" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 225, + "shloka": 16, + "text": "जग्ध्वा मांसानि पीत्वा च मेदांसि रुधिराणि च\nयुक्तः परमया परीत्या ताव उवाच विशां पते" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 225, + "shloka": 17, + "text": "युवाभ्यां पुरुषाग्र्याभ्यां तर्पितॊ ऽसमि यथासुखम\nअनुजानामि वां वीरौ चरतं यत्र वाञ्छितम" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 225, + "shloka": 18, + "text": "एवं तौ समनुज्ञातौ पावकेन महात्मना\nअर्जुनॊ वासुदेवश च दानवश च मयस तथा" + }, + { + "book": 1, + "chapter": 225, + "shloka": 19, + "text": "परिक्रम्य ततः सर्वे तरयॊ ऽपि भरतर्षभ\nरमणीये नदीकूले सहिताः समुपाविशन" + } +] \ No newline at end of file diff --git a/texts/mahabharata/mahabharata_book_02.json b/texts/mahabharata/mahabharata_book_02.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..df6cff5a54f07e3853a691e203dd9827b902080a --- /dev/null +++ b/texts/mahabharata/mahabharata_book_02.json @@ -0,0 +1,14342 @@ +[ + { + "book": 2, + "chapter": 1, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततॊ ऽबरवीन मयः पार्थं वासुदेवस्य संनिधौ\nपराञ्जलिः शलक्ष्णया वाचा पूजयित्वा पुनः पुनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 1, + "shloka": 2, + "text": "अस्माच च कृष्णात संक्रुद्धात पावकाच च दिधक्षतः\nतवया तरातॊ ऽसमि कौन्तेय बरूहि किं करवाणि ते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 1, + "shloka": 3, + "text": "[आर्ज]\nकृतम एव तवया सर्वं सवस्ति गच्छ महासुर\nपरीतिमान भव मे नित्यं परीतिमन्तॊ वयं च ते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 1, + "shloka": 4, + "text": "[मय]\nयुक्तम एतत तवयि विभॊ यथात्थ पुरुषर्षभ\nपरीतिपूर्वम अहं किं चित कर्तुम इच्छामि भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 1, + "shloka": 5, + "text": "अहं हि विश्वकर्मा वै दानवानां महाकविः\nसॊ ऽहं वै तवत्कृते किं चित कर्तुम इच्छामि पाण्डव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 1, + "shloka": 6, + "text": "[अर]\nपराणकृच्छ्राद विमुक्तं तवम आत्मानं मन्यसे मया\nएवंगते न शक्ष्यामि किं चित कारयितुं तवया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 1, + "shloka": 7, + "text": "न चापि तव संकल्पं मॊघम इच्छामि दानव\nकृष्णस्य करियतां किं चित तथा परतिकृतं मयि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 1, + "shloka": 8, + "text": "[व]\nचॊदितॊ वासुदेवस तु मयेन भरतर्षभ\nमुहूर्तम इव संदध्यौ किम अयं चॊद्यताम इति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 1, + "shloka": 9, + "text": "चॊदयाम आस तं कृष्णः सभा वै करियताम इति\nधर्मराजस्य दैतेय यादृशीम इह मन्यसे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 1, + "shloka": 10, + "text": "यां कृतां नानुकुर्युस ते मानवाः परेक्ष्य विस्मिताः\nमनुष्यलॊके कृत्स्ने ऽसमिंस तादृशीं कुरु वै सभाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 1, + "shloka": 11, + "text": "यत्र दिव्यान अभिप्रायान पश्येम विहितांस तवया\nआसुरान मानुषांश चैव तां सभां कुरु वै मय" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 1, + "shloka": 12, + "text": "परतिगृह्य तु तद वाक्यं संप्रहृष्टॊ मयस तदा\nविमानप्रतिमां चक्रे पाण्डवस्य सभां मुदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 1, + "shloka": 13, + "text": "ततः कृष्णश च पार्थश च धर्मराजे युधिष्ठिरे\nसर्वम एतद यथावेद्य दर्शयाम आसतुर मयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 1, + "shloka": 14, + "text": "तस्मै युधिष्ठिरः पूजां यथार्हम अकरॊत तदा\nस तु तां परतिजग्राह मयः सत्कृत्य सत्कृतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 1, + "shloka": 15, + "text": "स पूर्वदेव चरितं तत्र तत्र विशां पते\nकथयाम आस दैतेयः पाण्डुपुत्रेषु भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 1, + "shloka": 16, + "text": "स कालं कं चिद आश्वस्य विश्वकर्मा परचिन्त्य च\nसभां परचक्रमे कर्तुं पाण्डवानां महात्मनाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 1, + "shloka": 17, + "text": "अभिप्रायेण पार्थानां कृष्णस्य च महात्मनः\nपुण्ये ऽहनि महातेजाः कृतकौतुक मङ्गलः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 1, + "shloka": 18, + "text": "तर्पयित्वा दविजश्रेष्ठान पायसेन सहस्रशः\nधनं बहुविधं दत्त्वा तेभ्य एव च वीर्यवान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 1, + "shloka": 19, + "text": "सर्वर्तुगुणसंपन्नां दिव्यरूपां मनॊरमाम\nदश किष्कु सहस्रां तां मापयाम आस सर्वतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 2, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nउषित्वा खाण्डव परस्थे सुखवासं जनार्दनः\nपार्थैः परीतिसमायुक्तैः पूजनार्हॊ ऽभिपूजितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 2, + "shloka": 2, + "text": "गमनाय मतिं चक्रे पितुर दर्शनलालसः\nधर्मराजम अथामन्त्र्य पृथां च पृथुलॊचनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 2, + "shloka": 3, + "text": "ववन्दे चरणौ मूर्ध्ना जगद वन्द्यः पितृस्वसुः\nस तया मूर्ध्न्य उपाघ्रातः परिष्वक्तश च केशवः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 2, + "shloka": 4, + "text": "ददर्शानन्तरं कृष्णॊ भगिनीं सवां महायशाः\nताम उपेत्य हृषीकेशः परीत्या बाष्पसमन्वितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 2, + "shloka": 5, + "text": "अर्थ्यं तथ्यं हितं वाक्यं लघु युक्तम अनुत्तमम\nउवाच भगवान भद्रां सुभद्रां भद्र भाषिणीम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 2, + "shloka": 6, + "text": "तया सवजनगामीनि शरावितॊ वचनानि सः\nसंपूजितश चाप्य असकृच छिरसा चाभिवादितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 2, + "shloka": 7, + "text": "ताम अनुज्ञाप्य वार्ष्णेयः परतिनन्द्य च भामिनीम\nददर्शानन्तरं कृष्णां दौम्यं चापि जनार्दनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 2, + "shloka": 8, + "text": "ववन्दे च यथान्यायं धौम्यं पुरुषसत्तमः\nदरौपदीं सान्त्वयित्वा च आमन्त्र्य च जनार्दनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 2, + "shloka": 9, + "text": "भरातॄन अभ्यगमद धीमान पार्थेन सहितॊ बली\nभरातृभिः पञ्चभिः कृष्णॊ वृतः शक्र इवामरैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 2, + "shloka": 10, + "text": "अर्चयाम आस देवांश च दविजांश च यदुपुंगवः\nमाल्यजप्य नमः कारैर गन्धैर उच्चावचैर अपि\nस कृत्वा सर्वकार्याणि परतस्थे तस्थुषां वरः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 2, + "shloka": 11, + "text": "सवस्ति वाच्यार्हतॊ विप्रान दधि पात्रफलाक्षतैः\nवसु परदाय च ततः परदक्षिणम अवर्तत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 2, + "shloka": 12, + "text": "काञ्चनं रथम आस्थाय तार्क्ष्य केतनम आशुगम\nगदा चक्रासिशार्ङ्गाद्यैर आयुधैश च समन्वितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 2, + "shloka": 13, + "text": "तिथाव अथ च नक्षत्रे मुहूर्ते च गुणान्विते\nपरययौ पुण्डरीकाक्षः सैन्यसुग्रीव वाहनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 2, + "shloka": 14, + "text": "अन्वारुरॊह चाप्य एनं परेम्णा राजा युधिष्ठिरः\nअपास्य चास्य यन्तारं दारुकं यन्तृसत्तमम\nअभीषून संप्रजग्राह सवयं कुरुपतिस तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 2, + "shloka": 15, + "text": "उपारुह्यार्जुनश चापि चामरव्यजनं सितम\nरुक्मदण्डं बृहन मूर्ध्नि दुधावाभिप्रदक्षिणम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 2, + "shloka": 16, + "text": "तथैव भीमसेनॊ ऽपि यमाभ्यां सहितॊ वशी\nपृष्ठतॊ ऽनुययौ कृष्णम ऋत्विक पौरजनैर वृतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 2, + "shloka": 17, + "text": "स तथा भरातृभिः सार्धं केशवः परवीरहा\nअनुगम्यमानः शुशुभे शिष्यैर इव गुरुः परियैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 2, + "shloka": 18, + "text": "पार्थम आमन्त्र्य गॊविन्दः परिष्वज्य च पीडितम\nयुधिष्ठिरं पूजयित्वा भीमसेनं यमौ तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 2, + "shloka": 19, + "text": "परिष्वक्तॊ भृशं ताभ्यां यमाभ्याम अभिवादितः\nततस तैः संविदं कृत्वा यथावन मधुसूदनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 2, + "shloka": 20, + "text": "निवर्तयित्वा च तदा पाण्डवान सपदानुगान\nसवां पुरीं परययौ कृष्णः पुरंदर इवापरः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 2, + "shloka": 21, + "text": "लॊचनैर अनुजग्मुस ते तम आदृष्टि पथात तदा\nमनॊभिर अनुजग्मुस ते कृष्णं परीतिसमन्वयात" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 2, + "shloka": 22, + "text": "अतृप्त मनसाम एव तेषां केशव दर्शने\nकषिप्रम अन्तर्दधे शौरिश चक्षुषां परियदर्शनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 2, + "shloka": 23, + "text": "अकामा इव पार्थास ते गॊविन्द गतमानसाः\nनिवृत्यॊपययुः सर्वे सवपुरं पुरुषर्षभाः\nसयन्दनेनाथ कृष्णॊ ऽपि समये दवारकाम अगात" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nअथाब्रवीन मयः पार्थम अर्जुनं जयतां वरम\nआपृच्छे तवां गमिष्यामि कषिप्रम एष्यामि चाप्य अहम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 2, + "text": "उत्तरेण तु कैलासं मैनाकं पर्वतं परति\nयक्ष्यमाणेषु सर्वेषु दानवेषु तदा मया\nकृतं मणिमयं भाण्डं रम्यं बिन्दुसरः परति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 3, + "text": "सभायां सत्यसंधस्य यद आसीद वृषपर्वणः\nआगमिष्यामि तद्गृह्य यदि तिष्ठति भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 4, + "text": "ततः सभां करिष्यामि पाण्डवाय यशॊ विने\nमनः परह्लादिनीं चित्रां सर्वरत्र विभूषिताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 5, + "text": "अस्ति बिन्दुसरस्य एव गदा शरेष्ठा कुरूद्वह\nनिहिता यौवनाश्वेन राज्ञा हत्वा रणे रिपून\nसुवर्णबिन्दुभिश चित्रा गुर्वी भारसहा दृढा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 6, + "text": "सा वै शतसहस्रस्य संमिता सर्वघातिनी\nअनुरूपा च भीमस्य गाण्डीवं भवतॊ यथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 7, + "text": "वारुणश च महाशङ्खॊ देवदत्तः सुघॊषवान\nसर्वम एतत परदास्यामि भवते नात्र संशयः\nइत्य उक्त्वा सॊ ऽसुरः पार्थं पराग उदीचीम अगाद दिशम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 8, + "text": "उत्तरेण तु कैलासं मैनाकं पर्वतं परति\nहिरण्यशृङ्गॊ भगवान महामणिमयॊ गिरिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 9, + "text": "रम्यं बिन्दुसरॊ नाम यत्र राजा भगीरथः\nदृष्ट्वा भागीरथीं गङ्गाम उवास बहुलाः समाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 10, + "text": "यत्रेष्ट्वा सर्वभूतानाम ईश्वरेण महात्मना\nआहृताः करतवॊ मुख्याः शतं भरतसत्तम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 11, + "text": "यत्र यूपा मणिमयाश चित्याश चापि हिरन मयाः\nशॊभार्थं विहितास तत्र न तु दृष्टान्ततः कृताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 12, + "text": "यत्रेष्ट्वा स गतः सिद्धिं सहस्राक्षः शचीपतिः\nयत्र भूतपतिः सृष्ट्वा सर्वलॊकान सनातनः\nउपास्यते तिग्मतेजा वृतॊ भूतैः सहस्रशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 13, + "text": "नरनारायणौ बरह्मा यमः सथाणुश च पञ्चमः\nउपासते यत्र सत्रं सहस्रयुगपर्यये" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 14, + "text": "यत्रेष्टं वासुदेवेन सर्वैर वर्षसहस्रकैः\nशरद्दधानेन सततं शिष्टसंप्रतिपत्तये" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 15, + "text": "सुवर्णमालिनॊ यूपाश चित्याश चाप्य अति भास्वराः\nददौ यत्र सहस्राणि परयुतानि च केशवः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 16, + "text": "तत्र गत्वा स जग्राह गदां शङ्खं च भारत\nसफाटिकं च सभा दरव्यं यद आसीद वृषपर्वणः\nकिंकरैः सह रक्षॊभिर अगृह्णात सर्वम एव तत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 17, + "text": "तद आहृत्य तु तां चक्रे सॊ ऽसुरॊ ऽपरतिमां सभाम\nविश्रुतां तरिषु लॊकेषु दिव्यां मणिमयीं शुभाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 18, + "text": "गदां च भीमसेनाय परवरां परददौ तदा\nदेवदत्तं च पार्थाय ददौ शङ्खम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 19, + "text": "सभा तु सा महाराज शातकुम्भमय दरुमा\nदश किष्कु सहस्राणि समन्ताद आयताभवत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 20, + "text": "यथा वह्नेर यथार्कस्य सॊमस्य च यथैव सा\nभराजमाना तथा दिव्या बभार परमं वपुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 21, + "text": "परतिघ्नतीव परभया परभाम अर्कस्य भास्वराम\nपरबभौ जवलमानेव दिव्या दिव्येन वर्चसा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 22, + "text": "नगमेघप्रतीकाशा दिवम आवृत्य विष्ठिता\nआयता विपुला शलक्ष्णा विपाप्मा विगतक्लमा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 23, + "text": "उत्तमद्रव्यसंपन्ना मणिप्राकारमालिनी\nबहुरत्ना बहुधना सुकृता विश्वकर्मणा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 24, + "text": "न दाशार्ही सुधर्मा वा बरह्मणॊ वापि तादृशी\nआसीद रूपेण संपन्ना यां चक्रे ऽपरतिमां मयः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 25, + "text": "तां सम तत्र मयेनॊक्ता रक्षन्ति च वहन्ति च\nसभाम अष्टौ सहस्राणि किंकरा नाम राक्षसाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 26, + "text": "अन्तरिक्षचरा घॊरा महाकाया महाबलाः\nरक्ताक्षाः पिङ्गलाक्षाश च शुक्तिकर्णाः परहारिणः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 27, + "text": "तस्यां सभायां नलिनीं चकाराप्रतिमां मयः\nवैडूर्य पत्रविततां मणिनाल मयाम्बुजाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 28, + "text": "पद्मसौगन्धिक वतीं नानाद्विज गणायुताम\nपुष्पितैः पङ्कजैश चित्रां कूर्ममत्स्यैश च शॊभिताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 29, + "text": "सूपतीर्थाम अकलुषां सर्वर्तुसलिलां शुभाम\nमारुतेनैव चॊद्धूतैर मुक्ता बिन्दुभिर आचिताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 30, + "text": "मणिरत्नचितां तां तु के चिद अभ्येत्य पार्थिवाः\nदृष्ट्वापि नाभ्यजानन्त ते ऽजञानात परपतन्त्य उत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 31, + "text": "तां सभाम अभितॊ नित्यं पुष्पवन्तॊ महाद्रुमाः\nआसन नानाविधा नीलाः शीतच छाया मनॊरमाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 32, + "text": "काननानि सुगन्धीनि पुष्करिण्यश च सर्वशः\nहंसकारण्डव युताश चक्रवाकॊपशॊभिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 33, + "text": "जलजानां च माल्यानां सथलजानां च सर्वशः\nमारुतॊ गन्धम आदाय पाण्डवान सम निषेवते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 3, + "shloka": 34, + "text": "ईदृशीं तां सभां कृत्वा मासैः परि चतुर्दशैः\nनिष्ठितां धर्मराजाय मयॊ राज्ञे नयवेदयत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततः परवेशनं चक्रे तस्यां राजा युधिष्ठिरः\nअयुतं भॊजयाम आस बराह्मणानां नराधिपः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 2, + "text": "घृतपायसेन मधुना भक्ष्यैर मूलफलैस तथा\nअहतैश चैव वासॊभिर माल्यैर उच्चावचैर अपि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 3, + "text": "ददौ तेभ्यः सहस्राणि गवां परत्येकशः परभुः\nपुण्याहघॊषस तत्रासीद दिवस्पृग इव भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 4, + "text": "वादित्रैर विविधैर गीतैर गन्धैर उच्चावचैर अपि\nपूजयित्वा कुरुश्रेष्ठॊ दैवतानि निवेश्य च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 5, + "text": "तत्र मल्ला नटा झल्लाः सूता वैतालिकास तथा\nउपतस्थुर महात्मानं सप्तरात्रं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 6, + "text": "तथा स कृत्वा पूजां तां भरातृभिः सह पाण्डवः\nतस्यां सभायां रम्यायां रेमे शक्रॊ यथा दिवि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 7, + "text": "सभायाम ऋषयस तस्यां पाण्डवैः सह आसते\nआसां चक्रुर नरेन्द्राश च नानादेशसमागताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 8, + "text": "असितॊ देवलः सत्यः सर्पमाली महाशिराः\nअर्वावसुः सुमित्रश च मैत्रेयः शुनकॊ बलिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 9, + "text": "बकॊ दाल्भ्यः सथूलशिराः कृष्णद्वैपायनः शुकः\nसुमन्तुर जैमिनिः पैलॊ वयास शिष्यास तथा वयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 10, + "text": "तित्तिरिर याज्ञवल्क्यश च ससुतॊ लॊमहर्षणः\nअप्सु हॊम्यश च धौम्यश च आणी माण्डव्य कौशिकौ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 11, + "text": "दामॊष्णीषस तरैवणिश च पर्णादॊ घटजानुकः\nमौञ्जायनॊ वायुभक्षः पाराशर्यश च सारिकौ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 12, + "text": "बलवाकः शिनी वाकः सत्यपालः कृतश्रमः\nजातू कर्णः शिखावांश च सुबलः पारिजातकः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 13, + "text": "पर्वतश च महाभागॊ मार्कण्डेयस तथा मुनिः\nपवित्रपाणिः सावर्णिर भालुकिर गालवस तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 14, + "text": "जङ्घा बन्धुश च रैभ्यश च कॊपवेगश्रवा भृगुः\nहरि बभ्रुश च कौण्डिन्यॊ बभ्रु माली सनातनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 15, + "text": "कक्षीवान औशिजश चैव नाचिकेतॊ ऽथ गौतमः\nपैङ्गॊ वराहः शुनकः शाण्डिल्यश च महातपाः\nकर्करॊ वेणुजङ्घश च कलापः कठ एव च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 16, + "text": "मुनयॊ धर्मसहिता धृतात्मानॊ जितेन्द्रियाः\nएते चान्ये च बहवॊ वेदवेदाङ्गपारगाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 17, + "text": "उपासते महात्मानं सभायाम ऋषिसत्तमाः\nकथयन्तः कथाः पुण्या धर्मज्ञाः शुचयॊ ऽमलाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 18, + "text": "तथैव कषत्रिय शरेष्ठा धर्मराजम उपासते\nशरीमान महात्मा धर्मात्मा मुञ्ज केतुर विवर्धनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 19, + "text": "संग्रामजिद दुर्मुखश च उग्रसेनश च वीर्यवान\nकक्षसेनः कषितिपतिः कषेमकश चापराजितः\nकाम्बॊजराजः कमलः कम्पनश च महाबलः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 20, + "text": "सततं कम्पयाम आस यवनान एक एव यः\nयथासुरान कालकेयान देवॊ वज्रधरस तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 21, + "text": "जटासुरॊ मद्रकान्तश च राजा; कुन्तिः कुणिन्दश च किरात राजः\nतथाङ्गवङ्गौ सह पुण्ड्रकेण; पाण्ड्यॊड्र राजौ सह चान्ध्रकेण" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 22, + "text": "किरात राजः सुमना यवनाधिपतिस तथा\nचाणूरॊ देवरातश च भॊजॊ भीम रथश च यः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 23, + "text": "शरुतायुधश च कालिङ्गॊ जयत्सेनश च मागधः\nसुशर्मा चेकितानश च सुरथॊ ऽमित्रकर्षणः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 24, + "text": "केतुमान वसु दानश च वैदेहॊ ऽथ कृतक्षणः\nसुधर्मा चानिरुद्धश च शरुतायुश च महाबलः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 25, + "text": "अनूप राजॊ दुर्धर्षः कषेमजिच च सुदक्षिणः\nशिशुपालः सहसुतः करूषाधिपतिस तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 26, + "text": "वृष्णीनां चैव दुर्धर्षाः कुमारा देवरूपिणः\nआहुकॊ वि पृथुश चैव गदः सारण एव च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 27, + "text": "अक्रूरः कृतवर्मा च सात्यकिश च शिनेः सुतः\nभीष्मकॊ ऽथाहृतिश चैव दयुमत सेनश च वीर्यवान\nकेकयाश च महेष्वासा यज्ञसेनश च सौमकिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 28, + "text": "अर्जुनं चापि संश्रित्य राजपुत्रा महाबलाः\nअशिक्षन्त धनुर्वेदं रौरवाजिनवाससः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 29, + "text": "तत्रैव शिक्षिता राजन कुमारा वृष्णिनन्दनाः\nरौक्मिणेयश च साम्बश च युयुधानश च सात्यकिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 30, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ राजानः पृथिवीपते\nधनंजय सखा चात्र नित्यम आस्ते सम तुम्बुरुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 31, + "text": "चित्रसेनः सहामात्यॊ गन्धर्वाप्सरसस तथा\nगीतवादित्रकुशलाः शम्या तालविशारदाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 32, + "text": "परमाणे ऽथ लयस्थाने किंनराः कृतनिश्रमाः\nसंचॊदितास तुम्बुरुणा गन्धर्वाः सहिता जगुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 33, + "text": "गायन्ति दिव्यतानैस ते यथान्यायं मनस्विनः\nपाण्डुपुत्रान ऋषींश चैव रमयन्त उपासते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 4, + "shloka": 34, + "text": "तस्यां सभायाम आसीनाः सुव्रताः सत्यसंगराः\nदिवीव देवा बरह्माणं युधिष्ठिरम उपासते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nतत्र तत्रॊपविष्टेषु पाण्डवेषु महात्मसु\nमहत्सु चॊपविष्टेषु गन्धर्वेषु च भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 2, + "text": "लॊकान अनुचरन सर्वान आगमत तां सभाम ऋषिः\nनारदः सुमहातेजा ऋषिभिः सहितस तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 3, + "text": "पारिजातेन राजेन्द्र रैवतेन च धीमता\nसुमुखेन च सौम्येन देवर्षिर अमितद्युतिः\nसभास्थान पाण्डवान दरष्टुं परीयमाणॊ मनॊजवः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 4, + "text": "तम आगतम ऋषिं दृष्ट्वा नारदं सर्वधर्मवित\nसहसा पाण्डवश्रेष्ठः परत्युत्थायानुजैः सह\nअभ्यवादयत परीत्या विनयावनतस तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 5, + "text": "तद अर्हम आसनं तस्मै संप्रदाय यथाविधि\nअर्चयाम आस रत्नैश च सर्वकामैश च धर्मवित" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 6, + "text": "सॊ ऽरचितः पाण्डवैः सर्वैर महर्षिर वेदपारगः\nधर्मकामार्थ संयुक्तं पप्रच्छेदं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 7, + "text": "[न]\nकच चिद अर्थाश च कल्पन्ते धर्मे च रमते मनः\nसुखानि चानुभूयन्ते मनश च न विहन्यते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 8, + "text": "कच चिद आचरितां पूर्वैर नरदेव पिता महैः\nवर्तसे वृत्तिम अक्षीणां धर्मार्थसहितां नृषु" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 9, + "text": "कच चिद अर्थेन वा धर्मं धर्मेणार्थम अथापि वा\nउभौ वा परीतिसारेण न कामेन परबाधसे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 10, + "text": "कच चिद अर्थं च धर्मं च कामं च जयतां वर\nविभज्य काले कालज्ञ सदा वरद सेवसे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 11, + "text": "कच चिद राजगुणैः षड्भिः सप्तॊपायांस तथानघ\nबलाबलं तथा सम्यक चतुर्दश परीक्षसे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 12, + "text": "कच चिद आत्मानम अन्वीक्ष्य परांश च जयतां वर\nतथा संधाय कर्माणि अष्टौ भारत सेवसे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 13, + "text": "कच चित परकृतयः षट ते न लुप्ता भरतर्षभ\nआढ्यास तथाव्यसनिनः सवनुरक्ताश च सर्वशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 14, + "text": "कच चिन न तर्कैर दूतैर वा ये चाप्य अपरिशङ्किताः\nतवत्तॊ वा तव वामात्यैर भिद्यते जातु मन्त्रितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 15, + "text": "कच चित संधिं यथाकालं विग्रहं चॊपसेवसे\nकच चिद वृत्तिम उदासीने मध्यमे चानुवर्तसे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 16, + "text": "कच चिद आत्मसमा बुद्ध्या शुचयॊ जीवितक्षमाः\nकुलीनाश चानुरक्ताश च कृतास ते वीर मन्त्रिणः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 17, + "text": "विजयॊ मन्त्रमूलॊ हि राज्ञां भवति भारत\nसुसंवृतॊ मन्त्रधनैर अमात्यैः शास्त्रकॊविदैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 18, + "text": "कच चिन निद्रावशं नैषि कच चित काले विबुध्यसे\nकच चिच चापररात्रेषु चिन्तयस्य अर्थम अर्थवित" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 19, + "text": "कच चिन मन्त्रयसे नैकः कच चिन न बहुभिः सह\nकच चित ते मन्त्रितॊ मन्त्रॊ न राष्ट्रम अनुधावति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 20, + "text": "कच चिद अर्थान विनिश्चित्य लघुमूलान महॊदयान\nकषिप्रम आरभसे कर्तुं न विघ्नयसि तादृशान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 21, + "text": "कच चिन न सर्वे कर्मान्ताः परॊक्षास ते विशङ्किताः\nसर्वे वा पुनर उत्सृष्टाः संसृष्टं हय अत्र कारणम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 22, + "text": "कच चिद राजन कृतान्य एव कृतप्रायानि वा पुनः\nविदुस ते वीरकर्माणि नानवाप्तानि कानि चित" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 23, + "text": "कच चित कारणिकाः सर्वे सर्वशास्त्रेषु कॊविदाः\nकारयन्ति कुमारांश च यॊधमुख्यांश च सर्वशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 24, + "text": "कच चित सहस्रैर मूर्खाणाम एकं करीणासि पण्डितम\nपण्डितॊ हय अर्थकृच्छ्रेषु कुर्यान निःश्रेयसं परम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 25, + "text": "कच चिद दुर्गाणि सर्वाणि धनधान्यायुधॊदकैः\nयन्त्रैश च परिपूर्णानि तथा शिल्पिधनुर्धरैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 26, + "text": "एकॊ ऽपय अमात्यॊ मेधावी शूरॊ दान्तॊ विचक्षणः\nराजानं राजपुत्रं वा परापयेन महतीं शरियम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 27, + "text": "कच चिद अष्टा दशान्येषु सवपक्षे दश पञ्च च\nतरिभिस तरिभिर अविज्ञातैर वेत्सि तीर्थानि चारकैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 28, + "text": "कच चिद दविषाम अविदितः परतियत्तश च सर्वदा\nनित्ययुक्तॊ रिपून सर्वान वीक्षसे रिपुसूदन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 29, + "text": "कच चिद विनयसंपन्नः कुलपुत्रॊ बहुश्रुतः\nअनसूयुर अनुप्रष्टा सत्कृतस ते पुरॊहितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 30, + "text": "कच चिद अग्निषु ते युक्तॊ विधिज्ञॊ मतिमान ऋजुः\nहुतं च हॊष्यमानं च काले वेदयते सदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 31, + "text": "कच चिद अङ्गेषु निष्णातॊ जयॊतिषां परतिपादकः\nउत्पातेषु च सर्वेषु दैवज्ञः कुशलस तव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 32, + "text": "कच चिन मुख्या महत्स्व एव मध्यमेषु च मध्यमाः\nजघन्याश च जघन्येषु भृत्याः कर्मसु यॊजिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 33, + "text": "अमात्यान उपधातीतान पितृपैतामहाञ शुचीन\nशरेष्ठाञ शरेष्ठेषु कच चित तवं नियॊजयसि कर्मसु" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 34, + "text": "कच चिन नॊग्रेण दण्डेन भृशम उद्वेजित परजाः\nराष्ट्रं तवानुशासन्ति मन्त्रिणॊ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 35, + "text": "कच चित तवां नावजानन्ति याजकाः पतितं यथा\nउग्रप्रतिग्रहीतारं कामयानम इव सत्रियः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 36, + "text": "कच चिद धृष्टश च शूरश च मतिमान धृतिमाञ शुचिः\nकुलीनश चानुरक्तश च दक्षः सेनापतिस तव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 37, + "text": "कच चिद बलस्य ते मुख्याः सर्वे युद्धविशारदाः\nदृष्टापदाना विक्रान्तास तवया सत्कृत्य मानिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 38, + "text": "कच चिद बलस्य भक्तं च वेतनं च यथॊचितम\nसंप्राप्तकालं दातव्यं ददासि न विकर्षसि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 39, + "text": "कालातिक्रमणाद धयेते भक्त वेतनयॊर भृताः\nभर्तुः कुप्यन्ति दौर्गत्यात सॊ ऽनर्थः सुमहान समृतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 40, + "text": "कच चित सर्वे ऽनुरक्तास तवां कुलपुत्राः परधानतः\nकच चित पराणांस तवार्थेषु संत्यजन्ति सदा युधि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 41, + "text": "कच चिन नैकॊ बहून अर्थान सर्वशः साम्परायिकान\nअनुशास्सि यथाकामं कामात्मा शासनातिगः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 42, + "text": "कच चित पुरुषकारेण पुरुषः कर्मशॊभयन\nलभते मानम अधिकं भूयॊ वा भक्त वेतनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 43, + "text": "कच चिद विद्याविनीतांश च नराञ जञानविशारदान\nयथार्हं गुणतश चैव दानेनाभ्यवपद्यसे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 44, + "text": "कच चिद दारान मनुष्याणां तवार्थे मृत्युम एयुषाम\nवयसनं चाभ्युपेतानां बिभर्षि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 45, + "text": "कच चिद भयाद उपनतं कलीबं वा रिपुम आगतम\nयुद्धे वा विजितं पार्थ पुत्रवत परिरक्षसि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 46, + "text": "कच चित तवम एव सर्वस्याः पृथिव्याः पृथिवीपते\nसमश च नाभिशङ्क्यश च यथा माता यथा पिता" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 47, + "text": "कच चिद वयसनिनं शत्रुं निशम्य भरतर्षभ\nअभियासि जवेनैव समीक्ष्य तरिविधं बलम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 48, + "text": "पार्ष्णिमूलं च विज्ञाय वयवसायं पराजयम\nबलस्य च महाराज दत्त्वा वेतनम अग्रतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 49, + "text": "कच चिच च बलमुख्येभ्यः परराष्ट्रे परंतप\nउपच्छन्नानि रत्नानि परयच्छसि यथार्हतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 50, + "text": "कच चिद आत्मानम एवाग्रे विजित्य विजितेन्द्रियः\nपराञ जिगीषसे पार्थ परमत्तान अजितेन्द्रियान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 51, + "text": "कच चित ते यास्यतः शत्रून पूर्वं यान्ति सवनुष्ठिताः\nसामं दानं च भेदश च दण्डश च विधिवद गुणाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 52, + "text": "कच चिन मूलं दृढं कृत्वा यात्रां यासि विशां पते\nतांश च विक्रमसे जेतुं जित्वा च परिरक्षसि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 53, + "text": "कच चिद अष्टाङ्गसंयुक्ता चतुर्विध बला चमूः\nबलमुख्यैः सुनीता ते दविषतां परतिबाधनी" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 54, + "text": "कच चिल लवं च मुष्टिं च परराष्ट्रे परंतप\nअविहाय महाराज विहंसि समरे रिपून" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 55, + "text": "कच चित सवपरराष्ट्रेषु बहवॊ ऽधिकृतास तव\nअर्थान समनुतिष्ठन्ति रक्षन्ति च परस्परम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 56, + "text": "कच चिद अभ्यवहार्याणि गात्रसंस्पर्शकानि च\nघरेयाणि च महाराज रक्षन्त्य अनुमतास तव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 57, + "text": "कच चित कॊशं च कॊष्ट्थं च वाहनं दवारम आयुधम\nआयश च कृतकल्याणैस तव भक्तैर अनुष्ठितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 58, + "text": "कच चिद आभ्यन्तरेभ्यश च बाह्येभ्यश च विशां पते\nरक्षस्य आत्मानम एवाग्रे तांश च सवेभ्यॊ मिथश च तान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 59, + "text": "कच चिन न पाने दयूते वा करीडासु परमदासु च\nपरतिजानन्ति पूर्वाह्णे वययं वयसनजं तव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 60, + "text": "कच चिद आयस्य चार्धेन चतुर्भागेन वा पुनः\nपादभागैस तरिभिर वापि वययः संशॊध्यते तव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 61, + "text": "कच चिज जञातीन गुरून वृद्धान वणिजः शिल्पिनः शरितान\nअभीक्ष्णम अनुगृह्णासि धनधान्येन दुर्गतान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 62, + "text": "कच चिद आयव्यये युक्ताः सर्वे गणक लेखकाः\nअनुतिष्ठन्ति पूर्वाह्णे नित्यम आयव्ययं तव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 63, + "text": "कच चिद अर्थेषु संप्रौढान हितकामान अनुप्रियान\nनापकर्षसि कर्मभ्यः पूर्वम अप्राप्य किल्बिषम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 64, + "text": "कच चिद विदित्वा पुरुषान उत्तमाधममध्यमान\nतवं कर्मस्व अनुरूपेषु नियॊजयसि भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 65, + "text": "कच चिन न लुब्धाश चौरा वा वैरिणॊ वा विशां पते\nअप्राप्तव्यवहारा वा तव कर्मस्व अनुष्ठिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 66, + "text": "कच चिन न लुब्धैश चौरैर वा कुमारैः सत्री बलेन वा\nतवया वा पीड्यते राष्ट्रं कच चित पुष्टाः कृषी वलाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 67, + "text": "कच चिद राष्ट्रे तडागानि पूर्णानि च महान्ति च\nभागशॊ विनिविष्टानि न कृषिर देव मातृका" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 68, + "text": "कच चिद बीजं च भक्तं च कर्षकायावसीदते\nपरतिकं च शतं वृद्ध्या ददास्य ऋणम अनुग्रहम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 69, + "text": "कच चित सवनुष्ठिता तात वार्त्ता ते साधुभिर जनैः\nवार्त्तायां संश्रितस तात लॊकॊ ऽयं सुखम एधते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 70, + "text": "कच चिच छुचिकृतः पराज्ञाः पञ्च पञ्च सवनुष्ठिताः\nकषेमं कुर्वन्ति संहत्य राजञ जनपदे तव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 71, + "text": "कच चिन नगरगुप्त्य अर्थं गरामा नगरवत कृताः\nगरामवच च कृता रक्षा ते च सर्वे तद अर्पणाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 72, + "text": "कच चिद बलेनानुगताः समानि विषमाणि च\nपुराणचौराः साध्यक्षाश चरन्ति विषये तव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 73, + "text": "कच चित सत्रियः सान्त्वयसि कच चित ताश च सुरक्षिताः\nकच चिन न शरद्दधास्य आसां कच चिद गुह्यं न भाषसे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 74, + "text": "कच चिच चारान निशि शरुत्वा तत कार्यम अनुचिन्त्य च\nपरियाण्य अनुभवञ शेषे विदित्वाभ्यन्तरं जनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 75, + "text": "कच चिद दवौ परथमौ यामौ रात्र्यां सुप्त्वा विशां पते\nसंचिन्तयसि धर्मार्थौ याम उत्थाय पश्चिमे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 76, + "text": "कच चिद दर्शयसे नित्यं मनुष्यान समलंकृतान\nउत्थाय काले कालज्ञः सह पाण्डव मन्त्रिभिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 77, + "text": "कच चिद रक्ताम्बरधराः खड्गहस्ताः सवलं कृताः\nअभितस तवाम उपासन्ते रक्षणार्थम अरिंदम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 78, + "text": "कच चिद दण्ड्येषु यमवत पूज्येषु च विशां पते\nपरीक्ष्य वर्तसे सम्यग अप्रियेषु परियेषु च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 79, + "text": "कच चिच छारीरम आबाधम औषधैर नियमेन वा\nमानसं वृद्धसेवाभिः सदा पार्थापकर्षसि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 80, + "text": "कच चिद वैद्याश चिकित्सायाम अष्टाङ्गायां विशारदाः\nसुहृदश चानुरक्ताश च शरीरे ते हिताः सदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 81, + "text": "कच चिन न मानान मॊहाद वा कामाद वापि विशां पते\nअर्थि परत्यर्थिनः पराप्तान अपास्यसि कथं चन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 82, + "text": "कच चिन न लॊभान मॊहाद वा विश्रम्भात परणयेन वा\nआश्रितानां मनुष्याणां वृत्तिं तवं संरुणत्सि च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 83, + "text": "कच चित पौरा न सहिता ये च ते राष्ट्रवासिनः\nतवया सह विरुध्यन्ते परैः करीताः कथं चन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 84, + "text": "कच चित ते दुर्बलः शत्रुर बलेनॊपनिपीडितः\nमन्त्रेण बलवान कश चिद उभाभ्यां वा युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 85, + "text": "कच चित सर्वे ऽनुरक्तास तवां भूमिपालाः परधानतः\nकच चित पराणांस तवदर्थेषु संत्यजन्ति तवया हृताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 86, + "text": "कच चित ते सर्वविद्यासु गुणतॊ ऽरचा परवर्तते\nबराह्मणानां च साधूनां तव निःश्रेयसे शुभा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 87, + "text": "कच चिद धर्मे तरयी मूले पूर्वैर आचरिते जनैः\nवर्तमानस तथा कर्तुं तस्मिन कर्मणि वर्तसे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 88, + "text": "कच चित तव गृहे ऽननानि सवादून्य अश्नन्ति वै दविजाः\nगुणवन्ति गुणॊपेतास तवाध्यक्षं सदक्षिणम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 89, + "text": "कच चित करतून एकचित्तॊ वाजपेयांश च सर्वशः\nपुण्डरीकांश च कार्त्स्न्येन यतसे कर्तुम आत्मवान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 90, + "text": "कच चिज जञातीन गुरून वृद्धान दैवतांस तापसान अपि\nचैत्यांश च वृक्षान कल्याणान बराह्मणांश च नमस्यसि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 91, + "text": "कच चिद एषा च ते बुद्धिर वृत्तिर एषा च ते ऽनघ\nआयुष्या च यशस्या च धर्मकामार्थ दर्शिनी" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 92, + "text": "एतया वर्तमानस्य बुद्ध्या राष्ट्रं न सीदति\nविजित्य च महीं राजा सॊ ऽतयन्तं सुखम एधते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 93, + "text": "कच चिद आर्यॊ विशुद्धात्मा कषारितश चौर कर्मणि\nअदृष्टशास्त्रकुशलैर न लॊभाद वध्यते शुचिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 94, + "text": "पृष्टॊ गृहीतस तत्कारी तज्ज्ञैर दृष्टः स कारणः\nकच चिन न मुच्यते सतेनॊ दरव्यलॊभान नरर्षभ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 95, + "text": "वयुत्पन्ने कच चिद आढ्यस्य दरिद्रस्य च भारत\nअर्थान न मिथ्या पश्यन्ति तवामात्या हृता धनैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 96, + "text": "नास्तिक्यम अनृतं करॊधं परमादं दीर्घसूत्रताम\nअदर्शनं जञानवताम आलस्यं कषिप्तचित्तताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 97, + "text": "एकचिन्तनम अर्थानाम अनर्थज्ञैश च चिन्तनम\nनिश्चितानाम अनारम्भं मन्त्रस्यापरिरक्षणम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 98, + "text": "मङ्गल्यस्याप्रयॊगं च परसङ्गं विषयेषु च\nकच चित तवं वर्जयस्य एतान राजदॊषांश चतुर्दश" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 99, + "text": "कच चित ते सफला वेदाः कच चित ते सफलं धनम\nकच चित ते सफला दाराः कच चित ते सफलं शरुतम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 100, + "text": "[य]\nकथं वै सफला वेदाः कथं वै सफलं धनम\nकथं वै सफला दाराः कथं वै सफलं शरुतम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 101, + "text": "[न]\nअग्निहॊत्रफला वेदा दत्तभुक्त फलं धनम\nरतिपुत्र फला दाराः शीलवृत्तफलं शरुतम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 102, + "text": "[व]\nएतद आख्याय स मुनिर नारदः सुमहातपाः\nपप्रच्छानन्तरम इदं धर्मात्मानं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 103, + "text": "[न]\nकच चिद अभ्यागता दूराद वणिजॊ लाभकारणात\nयथॊक्तम अवहार्यन्ते शुल्कं शुल्कॊपजीविभिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 104, + "text": "कच चित ते पुरुषा राजन पुरे राष्ट्रे च मानिताः\nउपानयन्ति पण्यानि उपधाभिर अवञ्चिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 105, + "text": "कच चिच छृणॊषि वृद्धानां धर्मार्थसहिता गिरः\nनित्यम अर्थविदां तात तथा धर्मानुदर्शिनाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 106, + "text": "कच चित ते कृषितन्त्रेषु गॊषु पुष्पफलेषु च\nधर्मार्थं च दविजातिभ्यॊ दीयते मधुसर्पिषी" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 107, + "text": "दरव्यॊपकरणं कच चित सर्वदा सर्वशिल्पिनाम\nचातुर्मास्यावरं सम्यङ नियतं संप्रयच्छसि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 108, + "text": "कच चित कृतं विजानीषे कर्तारं च परशंससि\nसतां मध्ये महाराज सत करॊषि च पूजयन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 109, + "text": "कच चित सूत्राणि सर्वाणि गृह्णासि भरतर्षभ\nहस्तिसूत्राश्वसूत्राणि रथसूत्राणि चाभिभॊ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 110, + "text": "कच चिद अभ्यस्यते शश्वद गृहे ते भरतर्षभ\nधनुर्वेदस्य सूत्रं च यन्त्रसूत्रं च नागरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 111, + "text": "कच चिद अस्त्राणि सर्वाणि बरह्मदण्डश च ते ऽनघ\nविषयॊगाश च ते सर्वे विदिताः शत्रुनाशनाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 112, + "text": "कच चिद अग्निभयाच चैव सर्पव्याल भयात तथा\nरॊगरक्षॊभयाच चैव राष्ट्रं सवं परिरक्षसि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 113, + "text": "कच चिद अन्धांश च मूकांश च पङ्गून वयङ्गान अबान्धवान\nपितेव पासि धर्मज्ञ तथा परव्रजितान अपि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 114, + "text": "[व]\nएताः कुरूणाम ऋषभॊ महात्मा; शरुत्वा गिरॊ बराह्मणसत्तमस्य\nपरणम्य पादाव अभिवाद्य हृष्टॊ; राजाब्रवीन नारदं देवरूपम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 115, + "text": "एवं करिष्यामि यथा तवयॊक्तं; परज्ञा हि मे भूय एवाभिवृद्धा\nउक्त्वा तथा चैव चकार राजा; लेभे महीं सागरमेखलां च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 5, + "shloka": 116, + "text": "[न]\nएवं यॊ वर्तते राजा चातुर्वर्ण्यस्य रक्षणे\nस विहृत्येह सुसुखी शक्रस्यैति सलॊकताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 6, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nसंपूज्याथाभ्यनुज्ञातॊ महर्षेर वचनात परम\nपरत्युवाचानुपूर्व्येण धर्मराजॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 6, + "shloka": 2, + "text": "भगवन नयाय्यम आहैतं यथावद धर्मनिश्चयम\nयथाशक्ति यथान्यायं करियते ऽयं विधिर मया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 6, + "shloka": 3, + "text": "राजभिर यद यथा कार्यं पुरा तत तन न संशयः\nयथान्यायॊपनीतार्थं कृतं हेतुमद अर्थवत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 6, + "shloka": 4, + "text": "वयं तु सत्पथं तेषां यातुम इच्छामहे परभॊ\nन तु शक्यं तथा गन्तुं यथा तैर नियतात्मभिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 6, + "shloka": 5, + "text": "एवम उक्त्वा स धर्मात्मा वाक्यं तद अभिपूज्य च\nमुहूर्तात पराप्तकालं च दृष्ट्वा लॊकचरं मुनिम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 6, + "shloka": 6, + "text": "नारदं सवस्थम आसीनम उपासीनॊ युधिष्ठिरः\nअपृच्छत पाण्डवस तत्र राजमध्ये महामतिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 6, + "shloka": 7, + "text": "भवान संचरते लॊकान सदा नानाविधान बहून\nबरह्मणा निर्मितान पूर्वं परेक्षमाणॊ मनॊजवः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 6, + "shloka": 8, + "text": "ईदृशी भवता का चिद दृष्टपूर्वा सभा कव चित\nइतॊ वा शरेयसी बरह्मंस तन ममाचक्ष्व पृच्छतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 6, + "shloka": 9, + "text": "तच छरुत्वा नारदस तस्य धर्मराजस्य भाषितम\nपाण्डवं परत्युवाचेदं समयन मधुरया गिरा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 6, + "shloka": 10, + "text": "मानुषेषु न मे तात दृष्टपूर्वा न च शरुता\nसभा मणिमयी राजन यथेयं तव भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 6, + "shloka": 11, + "text": "सभां तु पितृराजस्य वरुणस्य च धीमतः\nकथयिष्ये तथेन्द्रस्य कैलासनिलयस्य च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 6, + "shloka": 12, + "text": "बरह्मणश च सभां दिव्यां कथयिष्ये गतक्लमाम\nयदि ते शरवणे बुद्धिर वर्तते भरतर्षभ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 6, + "shloka": 13, + "text": "नारदेनैवम उक्तस तु धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nपराञ्जलिर भरातृभिः सार्धं तैश च सर्वैर नृपैर वृतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 6, + "shloka": 14, + "text": "नारदं परत्युवाचेदं धर्मराजॊ महामनाः\nसभाः कथय ताः सर्वाः शरॊतुम इच्छामहे वयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 6, + "shloka": 15, + "text": "किं दरव्यास ताः सभा बरह्मन किं विस्ताराः किम आयताः\nपितामहं च के तस्यां सभायां पर्युपासते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 6, + "shloka": 16, + "text": "वासवं देवराजं च यमं वैवस्वतं च के\nवरुणं च कुबेरं च सभायां पर्युपासते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 6, + "shloka": 17, + "text": "एतत सर्वं यथातत्त्वं देवर्षे वदतस तव\nशरॊतुम इच्छाम सहिताः परं कौतूहलं हि नः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 6, + "shloka": 18, + "text": "एवम उक्तः पाण्डवेन नारदः परत्युवाच तम\nकरमेण राजन दिव्यास ताः शरूयन्ताम इह नः सभाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 7, + "shloka": 1, + "text": "[न]\nशक्रस्य तु सभा दिव्या भास्वरा कर्मभिर जिता\nसवयं शक्रेण कौरव्य निर्मितार्क समप्रभा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 7, + "shloka": 2, + "text": "विस्तीर्णा यॊजनशतं शतम अध्यर्धम आयता\nवैहायसी कामगमा पञ्चयॊजनम उच्छ्रिता" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 7, + "shloka": 3, + "text": "जरा शॊकक्लमापेता निरातङ्का शिवा शुभा\nवेश्मासनवती रम्या दिव्यपादप शॊभिता" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 7, + "shloka": 4, + "text": "तस्यां देवेश्वरः पार्थ सभायां परमासने\nआस्ते शच्या महेन्द्राण्या शरिया लक्ष्म्या च भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 7, + "shloka": 5, + "text": "बिभ्रद वपुर अनिर्देश्यं किरीटी लॊहिताङ्गदः\nविरजॊऽमबरश चित्रमाल्यॊ हरीकीर्तिद्युतिभिः सह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 7, + "shloka": 6, + "text": "तस्याम उपासते नित्यं महात्मानं शतक्रतुम\nमरुतः सर्वतॊ राजन सर्वे च गृहमेधिनः\nसिद्धा देवर्षयश चैव साध्या देवगणास तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 7, + "shloka": 7, + "text": "एते सानुचराः सर्वे दिव्यरूपाः सवलंकृताः\nउपासते महात्मानं देवराजम अरिंदमम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 7, + "shloka": 8, + "text": "तथा देवर्षयः सर्वे पार्थ शक्रम उपासते\nअमला धूतपाप्मानॊ दीप्यमाना इवाग्नयः\nतेजस्विनः सॊमयुजॊ विपापा विगतक्लमाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 7, + "shloka": 9, + "text": "पराशरः पर्वतश च तथा सावर्णि गालवौ\nशङ्खश च लिखितश चैव तथा गौर शिरा मुनिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 7, + "shloka": 10, + "text": "दुर्वासाश च दीर्घतपा याज्ञवल्क्यॊ ऽथ भालुकिः\nउद्दालकः शवेतकेतुस तथा शाट्यायनः परभुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 7, + "shloka": 11, + "text": "हविष्मांश च गविष्ठश च हरिश चन्द्रश च पार्थिवः\nहृद्यश चॊदर शाण्डिल्यः पाराशर्यः कृषी हवलः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 7, + "shloka": 12, + "text": "वातस्कन्धॊ विशाखश च विधाता काल एव च\nअनन्त दन्तस तवष्टा च विश्वकर्मा च तुम्बुरुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 7, + "shloka": 13, + "text": "अयॊनिजा यॊनिजाश च वायुभक्षा हुताशिनः\nईशानं सर्वलॊकस्य वज्रिणं समुपासते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 7, + "shloka": 14, + "text": "सहदेवः सुनीथश च वाल्मीकिश च महातपाः\nसमीकः सत्यवांश चैव परचेताः सत्यसंगरः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 7, + "shloka": 15, + "text": "मेधातिथिर वामदेवः पुलस्त्यः पुलहः करतुः\nमरुत्तश च मरीचिश च सथाणुश चात्रिर महातपाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 7, + "shloka": 16, + "text": "कक्षीवान गौतमस तार्क्ष्यस तथा वैश्वानरॊ मुनिः\nमुनिः कालक वृक्षीय आश्राव्यॊ ऽथ हिरण्यदः\nसंवर्तॊ देव हव्यश च विष्वक्सेनश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 7, + "shloka": 17, + "text": "दिव्या आपस तथौषध्यः शरद्धा मेधा सरस्वती\nअर्थॊ धर्मश च कामश च विद्युतश चापि पाण्डव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 7, + "shloka": 18, + "text": "जलवाहास तथा मेघा वायवः सतनयित्नवः\nपराची दिग यज्ञवाहाश च पावकाः सप्त विंशतिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 7, + "shloka": 19, + "text": "अग्नी षॊमौ तथेन्द्राग्नी मित्रॊ ऽथ सवितार्यमा\nभगॊ विश्वे च साध्याश च शुक्रॊ मन्थी च भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 7, + "shloka": 20, + "text": "यज्ञाश च दक्षिणाश चैव गरहाः सतॊभाश च सर्वशः\nयज्ञवाहाश च ये मन्त्राः सर्वे तत्र समासते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 7, + "shloka": 21, + "text": "तथैवाप्सरसॊ राजन गन्धर्वाश च मनॊरमाः\nनृत्यवादित्रगीतैश च हास्यैश च विविधैर अपि\nरमयन्ति सम नृपते देवराजं शतक्रतुम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 7, + "shloka": 22, + "text": "सतुतिभिर मङ्गलैश चैव सतुवन्तः कर्मभिस तथा\nविक्रमैश च महात्मानं बलवृत्रनिषूदनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 7, + "shloka": 23, + "text": "बरह्म राजर्षयः सर्वे सर्वे देवर्षयस तथा\nविमानैर विविधैर दिव्यैर भराजमानैर इवाग्निभिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 7, + "shloka": 24, + "text": "सरग्विणॊ भूषिताश चान्ये यान्ति चायान्ति चापरे\nबृहस्पतिश च शुक्रश च तस्याम आययतुः सह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 7, + "shloka": 25, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ यतात्मानॊ यतव्रताः\nविमानैश चन्द्रसंकाशैः सॊमवत परियदर्शनाः\nबरह्मणॊ वचनाद राजन भृगुः सप्तर्षयस तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 7, + "shloka": 26, + "text": "एषा सभा मया राजन दृष्टा पुष्कर मालिनी\nशतक्रतॊर महाराज याम्यां शृणु ममानघ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 1, + "text": "[न]\nकथयिष्ये सभां दिव्यां युधिष्ठिर निबॊध ताम\nवैवस्वतस्य याम अर्थे विश्वकर्मा चकार ह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 2, + "text": "तैजसी सा सभा राजन बभूव शतयॊजना\nविस्तारायाम संपन्ना भूयसी चापि पाण्डव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 3, + "text": "अर्कप्रकाशा भराजिष्णुः सर्वतः कामचारिणी\nनैवातिशीता नात्युष्णा मनसश च परहर्षिणी" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 4, + "text": "न शॊकॊ न जरा तस्यां कषुत्पिपासे न चाप्रियम\nन च दैन्यं कलमॊ वापि परतिकूलं न चाप्य उत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 5, + "text": "सर्वे कामाः सथितास तस्यां ये दिव्या ये च मानुषाः\nरसवच च परभूतं च भक्ष्यभॊज्यम अरिंदम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 6, + "text": "पुण्यगन्धाः सरजस तत्र नित्यपुष्पफलद्रुमाः\nरसवन्ति च तॊयानि शीतान्य उष्णानि चैव ह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 7, + "text": "तस्यां राजर्षयः पुण्यास तथा बरह्मर्षयॊ ऽमलाः\nयमं वैवस्वतं तात परहृष्टाः पर्युपासते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 8, + "text": "ययातिर नहुषः पूरुर मान्धाता सॊमकॊ नृगः\nतरसदस्युश च तुरयः कृतवीर्यः शरुतश्रवाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 9, + "text": "अरिप्रणुत सुसिंहश च कृतवेगः कृतिर निमिः\nपरतर्दनः शिबिर मत्स्यः पृथ्व अक्षॊ ऽथ बृहद्रथः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 10, + "text": "ऐडॊ मरुत्तः कुशिकः सांकाश्यः सांकृतिर भवः\nचतुरश्वः सदश्वॊर्मिः कार्तवीर्यश च पार्थिवः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 11, + "text": "भरतस तथा सुरथः सुनीथॊ नैषधॊ नलः\nदिवॊदासॊ ऽथ सुमना अम्बरीषॊ भगीरथः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 12, + "text": "वयश्वः सदश्वॊ वध्र्य अश्वः पञ्च हस्तः पृथुश्रवाः\nरुषद्गुर वृषसेनश च कषुपश च सुमहाबलः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 13, + "text": "रुषद अश्वॊ वसु मनाः पुरु कुत्सॊ धवजी रथी\nआर्ष्टिषेणॊ दिलीपश च महात्मा चाप्य उशीनरः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 14, + "text": "औशीनरः पुण्डरीकः शर्यातिः शरभः शुचिः\nअङ्गॊ ऽरिष्टश च वेनश च दुःषन्तः संजयॊ जयः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 15, + "text": "भाङ्गास्वरिः सुनीथश च निषधॊ ऽथ तविषी रथः\nकरंधमॊ बाह्लिकश च सुद्युम्नॊ बलवान मधुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 16, + "text": "कपॊत रॊमा तृणकः सहदेवार्जुनौ तथा\nरामॊ दाशरथिश चैव लक्ष्मणॊ ऽथ परतर्दनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 17, + "text": "अलर्कः कक्षसेनश च गयॊ गौराश्व एव च\nजामदग्न्यॊ ऽथ रामॊ ऽतर नाभाग सगरौ तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 18, + "text": "भूरि दयुम्नॊ महाश्वश च पृथ्व अश्वॊ जनकस तथा\nवैन्यॊ राजा वारि षेणः पुरुजॊ जनमेजयः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 19, + "text": "बरह्मदत्तस तरिगर्तश च राजॊपरि चरस तथा\nइन्द्र दयुम्नॊ भीम जानुर गयः पृष्ठॊ नयॊ ऽनघ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 20, + "text": "पद्मॊ ऽथ मुचुकुन्दश च भूरि दयुम्नः परसेनजित\nअरिष्टनेमिः परद्युम्नः पृथग अश्वॊ ऽजकस तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 21, + "text": "शतं मत्स्या नृपतयः शतं नीपाः शतं हयाः\nधृतराष्ट्राश चैकशतम अशीतिर जनमेजयाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 22, + "text": "शतं च बरह्मदत्तानाम ईरिणां वैरिणां शतम\nशंतनुश चैव राजर्षिः पाण्डुश चैव पिता तव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 23, + "text": "उशद गवः शतरथॊ देवराजॊ जयद्रथः\nवृषा दर्भिश च राजर्षिर धाम्ना सह समन्त्रिणा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 24, + "text": "अथापरे सहस्राणि ये गताः शशबिन्दवः\nइष्ट्वाश्वमेधैर बहुभिर महद्भिर भूरिदक्षिणैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 25, + "text": "एते राजर्षयः पुण्याः कीर्तिमन्तॊ बहुश्रुताः\nतस्यां सभायां राजर्षे वैवस्वतम उपासते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 26, + "text": "अगस्त्यॊ ऽथ मतङ्गश च कालॊ मृत्युस तथैव च\nयज्वानश चैव सिद्धाश च ये च यॊगशरीरिणः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 27, + "text": "अग्निष्व आत्ताश च पितरः फेनपाश चॊष्मपाश च ये\nसवधावन्तॊ बर्हि षदॊ मूर्तिमन्तस तथापरे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 28, + "text": "कालचक्रं च साक्षाच च भगवान हव्यवाहनः\nनरा दुष्कृतकर्माणॊ दक्षिणायन मृत्यवः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 29, + "text": "कालस्य नयने युक्ता यमस्य पुरुषाश च ये\nतस्यां शिंशप पालाशास तथा काशकुशादयः\nउपासते धर्मराजं मूर्तिमन्तॊ निरामयाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 30, + "text": "एते चान्ये च बहवः पितृराज सभा सदः\nअशक्याः परिसंख्यातुं नामभिः कर्मभिस तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 31, + "text": "असंबाधा हि सा पार्थ रम्या कामगमा सभा\nदीर्घकालं तपस तप्त्वा निर्मिता विश्वकर्मणा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 32, + "text": "परभासन्ती जवलन्तीव तेजसा सवेन भारत\nताम उग्रतपसॊ यान्ति सुव्रताः सत्यवादिनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 33, + "text": "शान्ताः संन्यासिनः सिद्धा पूताः पुण्येन कर्मणा\nसर्वे भास्वरदेहाश च सर्वे च विरजॊऽमबराः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 34, + "text": "चित्राङ्गदाश चित्रमाल्याः सर्वे जवलितकुण्डलाः\nसुकृतैः कर्मभिः पुण्यैः परिबर्हैर विभूषिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 35, + "text": "गन्धर्वाश च महात्मानः शतशश चाप्सरॊगणाः\nवादित्रं नृत्तगीतं च हास्यं लास्यं च सर्वशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 36, + "text": "पुण्याश च गन्धाः शब्दाश च तस्यां पार्थ समन्ततः\nदिव्यानि माल्यानि च ताम उपतिष्ठन्ति सर्वशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 37, + "text": "शतं शतसहस्राणि धर्मिणां तं परजेश्वरम\nउपासते महात्मानं रूपयुक्ता मनस्विनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 8, + "shloka": 38, + "text": "ईदृशी सा सभा राजन पितृराज्ञॊ महात्मनः\nवरुणस्यापि वक्ष्यामि सभां पुष्कर मालिनीम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 9, + "shloka": 1, + "text": "[न]\nयुधिष्ठिर सभा दिव्या वरुणस्य सितप्रभा\nपरमाणेन यथा याम्या शुभप्राकारतॊरणा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 9, + "shloka": 2, + "text": "अन्तः सलिलम आस्थाय विहिता विश्वकर्मणा\nदिव्यरत्नमयैर वृक्षैः फलपुष्पप्रदैर युता" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 9, + "shloka": 3, + "text": "नीलपीतासित शयामैः सितैर लॊहितकैर अपि\nअवतानैस तथा गुल्मैः पुष्पमञ्जरि धारिभिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 9, + "shloka": 4, + "text": "तथा शकुनयस तस्यां नानारूपा मृदु सवराः\nअनिर्देश्या वपुष्मन्तः शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 9, + "shloka": 5, + "text": "सा सभा सुखसंस्पर्शा न शीता न च घर्मदा\nवेश्मासनवती रम्या सिता वरुणपालिता" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 9, + "shloka": 6, + "text": "यस्याम आस्ते स वरुणॊ वारुण्या सह भारत\nदिव्यरत्नाम्बर धरॊ भूषणैर उपशॊभितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 9, + "shloka": 7, + "text": "सरग्विणॊ भूषिताश चापि दिव्यमाल्यानुकर्षिणः\nआदित्यास तत्र वरुणं जलेश्वरम उपासते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 9, + "shloka": 8, + "text": "वासुकिस तक्षकश चैव नागश चैरावतस तथा\nकृष्णश च लॊहितश चैव पद्मश चित्रश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 9, + "shloka": 9, + "text": "कम्बलाश्वतरौ नागौ धृतराष्ट्र बलाहकौ\nमणिमान कुण्डलधरः कर्कॊटक धनंजयौ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 9, + "shloka": 10, + "text": "परह्लादॊ मूषिकादश च तथैव जनमेजयः\nपताकिनॊ मण्डलिनः फणवन्तश च सर्वशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 9, + "shloka": 11, + "text": "एते चान्ये च बहवः सर्पास तस्यां युधिष्ठिर\nउपासते महात्मानं वरुणं विगतक्लमाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 9, + "shloka": 12, + "text": "बलिर वैरॊचनॊ राजा नरकः पृथिवीं जयः\nपरह्लादॊ विप्र चित्तिश च कालखञ्जाश च सर्वशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 9, + "shloka": 13, + "text": "सुहनुर दुर्मुखः शङ्खः सुमनाः सुमतिः सवनः\nघटॊदरॊ महापार्श्वः करथनः पिठरस तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 9, + "shloka": 14, + "text": "विश्वरूपः सुरूपश च विरूपॊ ऽथ महाशिराः\nदशग्रीवश च बाली च मेघवासा दशावरः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 9, + "shloka": 15, + "text": "कैटभॊ विटटूतश च संह्रादश चेन्द्र तापनः\nदैत्यदानव संघाश च सर्वे रुचिरकुण्डलाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 9, + "shloka": 16, + "text": "सरग्विणॊ मौलिनः सर्वे तथा दिव्यपरिच्छदाः\nसर्वे लब्धवराः शूराः सर्वे विगतमृत्यवः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 9, + "shloka": 17, + "text": "ते तस्यां वरुणं देवं धर्मपाशस्थिताः सदा\nउपासते महात्मानं सर्वे सुचरितव्रताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 9, + "shloka": 18, + "text": "तथा समुद्राश चत्वारॊ नदी भागीरथी च या\nकालिन्दी विदिशा वेण्णा नर्मदा वेगवाहिनी" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 9, + "shloka": 19, + "text": "विपाशा च शतद्रुश च चन्द्र भागा सरस्वती\nइरावती वितस्ता च सिन्धुर देव नदस तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 9, + "shloka": 20, + "text": "गॊदावरी कृष्ण वेण्णा कावेरी च सरिद वरा\nएताश चान्याश च सरितस तीर्थानि च सरांसि च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 9, + "shloka": 21, + "text": "कूपाश च सप्रस्रवणा देहवन्तॊ युधिष्ठिर\nपल्वलानि तडागानि देहवन्त्य अथ भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 9, + "shloka": 22, + "text": "दिशस तथा मही चैव तथा सर्वे महीधराः\nउपासते महात्मानं सर्वे जलचरास तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 9, + "shloka": 23, + "text": "गीतवादित्रवन्तश च गन्धर्वाप्सरसां गणाः\nसतुवन्तॊ वरुणं तस्यां सर्व एव समासते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 9, + "shloka": 24, + "text": "महीधरा रत्नवन्तॊ रसा येषु परतिष्ठिताः\nसर्वे विग्रहवन्तस ते तम ईश्वरम उपासते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 9, + "shloka": 25, + "text": "एषा मया संपतता वारुणी भरतर्षभ\nदृष्टपूर्वा सभा रम्या कुबेरस्य सभां शृणु" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 10, + "shloka": 1, + "text": "[न]\nसभा वैश्रवणी राजञ शतयॊजनम आयता\nविस्तीर्णा सप्ततिश चैव यॊजनानि सितप्रभा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 10, + "shloka": 2, + "text": "तपसा निर्मिता राजन सवयं वैश्रवणेन सा\nशशिप्रभा खेचरीणां कैलासशिखरॊपमा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 10, + "shloka": 3, + "text": "गुह्यकैर उह्यमाना सा खे विषक्तेव दृश्यते\nदिव्या हेममयैर उच्चैः पादपैर उपशॊभिता" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 10, + "shloka": 4, + "text": "रश्मिवती भास्वरा च दिव्यगन्धा मनॊरमा\nसिताभ्रशिखराकारा पलवमानेव दृश्यते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 10, + "shloka": 5, + "text": "तस्यां वैश्रवणॊ राजा विचित्राभरणाम्बरः\nसत्रीसहस्रावृतः शरीमान आस्ते जवलितकुण्डलः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 10, + "shloka": 6, + "text": "दिवाकरनिभे पुण्ये दिव्यास्तरण संवृते\nदिव्यपादॊपधाने च निषण्णः परमासने" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 10, + "shloka": 7, + "text": "मन्दाराणाम उदाराणां वनानि सुरभीणि च\nसौगन्धिकानां चादाय गन्धान गन्धवहः शुचिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 10, + "shloka": 8, + "text": "नलिन्याश चालकाख्यायाश चन्दनानां वनस्य च\nमनॊ हृदयसंह्लादी वायुस तम उपसेवते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 10, + "shloka": 9, + "text": "तत्र देवाः सगन्धर्वा गणैर अप्सरसां वृताः\nदिव्यतानेन गीतानि गान्ति दिव्यानि भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 10, + "shloka": 10, + "text": "मिश्रकेशी च रम्भा च चित्रसेना शुचिस्मिता\nचारुनेत्रा घृताची च मेनका पुञ्जिकस्थला" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 10, + "shloka": 11, + "text": "विश्वाची सह जन्या च परम्लॊचा उर्वशी इरा\nवर्गा च सौरभेयी च समीची बुद्बुदा लता" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 10, + "shloka": 12, + "text": "एताः सहस्रशश चान्या नृत्तगीतविशारदाः\nउपतिष्ठन्ति धनदं पाण्डवाप्सरसां गणाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 10, + "shloka": 13, + "text": "अनिशं दिव्यवादित्रैर नृत्तैर गीतैश च सा सभा\nअशून्या रुचिरा भाति गन्धर्वाप्सरसां गणैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 10, + "shloka": 14, + "text": "किंनरा नाम गन्धर्वा नरा नाम तथापरे\nमणिभद्रॊ ऽथ धनदः शवेतभद्रश च गुह्यकः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 10, + "shloka": 15, + "text": "कशेरकॊ गण्डकण्डुः परद्यॊतश च महाबलः\nकुस्तुम्बुरुः पिशाचश च गजकर्णॊ विशालकः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 10, + "shloka": 16, + "text": "वराहकर्णः सान्द्रौष्ठः फलभक्षः फलॊदकः\nअङ्गचूडः शिखावर्तॊ हेमनेत्रॊ विभीषणः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 10, + "shloka": 17, + "text": "पुष्पाननः पिङ्गलकः शॊणितॊदः परवालकः\nवृक्षवास्य निकेतश च चीरवासाश च भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 10, + "shloka": 18, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ यक्षाः शतसहस्रशः\nसदा भगवती च शरीस तथैव नलकूबरः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 10, + "shloka": 19, + "text": "अहं च बहुशस तस्यां भवन्त्य अन्ये च मद्विधाः\nआचार्याश चाभवंस तत्र तथा देवर्षयॊ ऽपरे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 10, + "shloka": 20, + "text": "भगवान भूतसंघैश च वृतः शतसहस्रशः\nउमापतिः पशुपतिः शूलधृग भग नेत्रहा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 10, + "shloka": 21, + "text": "तर्यम्बकॊ राजशार्दूल देवी च विगतक्लमा\nवामनैर विकटैः कुब्जैः कषतजाक्षैर मनॊजवैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 10, + "shloka": 22, + "text": "मांसमेदॊ वसाहारैर उग्रश्रवण दर्शनैः\nनानाप्रहरणैर घॊरैर वातैर इव महाजवैः\nवृतः सखायम अन्वास्ते सदैव धनदं नृप" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 10, + "shloka": 23, + "text": "सा सभा तादृशी राजन मया दृष्टान्तरिक्षगा\nपितामह सभां राजन कथयिष्ये गतक्लमाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 1, + "text": "[न]\nपुरा देवयुगे राजन्न आदित्यॊ भगवान दिवः\nआगच्छन मानुषं लॊकं दिदृक्षुर विगतक्लमः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 2, + "text": "चरन मानुषरूपेण सभां दृष्ट्वा सवयं भुवः\nसभाम अकथयन मह्यं बराह्मीं तत्त्वेन पाण्डव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 3, + "text": "अप्रमेयप्रभां दिव्यां मानसीं भरतर्षभ\nअनिर्देश्यां परभावेन सर्वभूतमनॊरमाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 4, + "text": "शरुत्वा गुणान अहं तस्याः सभायाः पाण्डुनन्दन\nदर्शनेप्सुस तथा राजन्न आदित्यम अहम अब्रुवम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 5, + "text": "भगवन दरष्टुम इच्छामि पितामह सभाम अहम\nयेन सा तपसा शक्या कर्मणा वापि गॊपते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 6, + "text": "औषधैर वा तथायुक्तैर उत वा मायया यया\nतन ममाचक्ष्व भगवन पश्येयं तां सभां कथम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 7, + "text": "ततः स भगवान सूर्यॊ माम उपादाय वीर्यवान\nअगच्छत तां सभां बराह्मीं विपापां विगतक्लमाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 8, + "text": "एवंरूपेति सा शक्या न निर्देष्टुं जनाधिप\nकषणेन हि बिभर्त्य अन्यद अनिर्देश्यं वपुस तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 9, + "text": "न वेद परिमानं वा संस्थानं वापि भारत\nन च रूपं मया तादृग दृष्टपूर्वं कदा चन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 10, + "text": "सुसुखा सा सभा राजन न शीता न च घर्मदा\nन कषुत्पिपासे न गलानिं पराप्य तां पराप्नुवन्त्य उत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 11, + "text": "नानारूपैर इव कृता सुविचित्रैः सुभास्वरैः\nसतम्भैर न च धृता सा तु शाश्वती न च सा कषरा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 12, + "text": "अति चन्द्रं च सूर्यं च शिखिनं च सवयंप्रभा\nदीप्यते नाकपृष्ठस्था भासयन्तीव भास्करम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 13, + "text": "तस्यां स भगवान आस्ते विदधद देव मायया\nसवयम एकॊ ऽनिशं राजँल लॊकाँल लॊकपिता महः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 14, + "text": "उपतिष्ठन्ति चाप्य एनं परजानां पतयः परभुम\nदक्षः परचेताः पुलहॊ मरीचिः कश्यपस तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 15, + "text": "भृगुर अत्रिर वसिष्ठश च गौतमश च तथाङ्गिराः\nमनॊ ऽनतरिक्षं विद्याश च वायुस तेजॊ जलं मही" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 16, + "text": "शब्दः सपर्शस तथारूपं रसॊ गन्धश च भारत\nपरकृतिश च विकारश च यच चान्यत कारणं भुवः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 17, + "text": "चन्द्रमाः सह नक्षत्रैर आदित्यश च गभस्तिमान\nवायवः करतवश चैव संकल्पः पराण एव च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 18, + "text": "एते चान्ये च बहवः सवयम्भुवम उपस्थिताः\nअर्थॊ धर्मश च कामश च हर्षॊ दवेषस तपॊ दमः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 19, + "text": "आयान्ति तस्यां सहिता गन्धर्वाप्सरसस तथा\nविंशतिः सप्त चैवान्ये लॊकपालाश च सर्वशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 20, + "text": "शुक्रॊ बृहस्पतिश चैव बुधॊ ऽङगारक एव च\nशनैश्चरश च राहुश च गरहाः सर्वे तथैव च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 21, + "text": "मन्त्रॊ रथंतरश चैव हरिमान वसुमान अपि\nआदित्याः साधिराजानॊ नाना दवंद्वैर उदाहृताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 22, + "text": "मरुतॊ विश्वकर्मा च वसवश चैव भारत\nतथा पितृगणाः सर्वे सर्वाणि च हवींस्य अथ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 23, + "text": "ऋग वेदः सामवेदश च यजुर्वेदश च पाण्डव\nअथर्ववेदश च तथा पर्वाणि च विशां पते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 24, + "text": "इतिहासॊपवेदाश च वेदाङ्गानि च सर्वशः\nगरहा यज्ञाश च सॊमश च दैवतानि च सर्वशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 25, + "text": "सावित्री दुर्ग तरणी वाणी सप्त विधा तथा\nमेधा धृतिः शरुतिश चैव परज्ञा बुद्धिर यशॊ कषमा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 26, + "text": "सामानि सतुतिशस्त्राणि गाथाश च विविधास तथा\nभाष्याणि तर्क युक्तानि देहवन्ति विशां पते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 27, + "text": "कषणा लवा मुहूर्ताश च दिवारात्रिस तथैव च\nअर्धमासाश च मासाश च ऋतवः षट च भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 28, + "text": "संवत्सराः पञ्च युगम अहॊरात्राश चतुर्विधा\nकालचक्रं च यद दिव्यं नित्यम अक्षयम अव्ययम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 29, + "text": "अदितिर दितिर दनुश चैव सुरसा विनता इरा\nकालका सुरभिर देवी सरमा चाथ गौतमी" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 30, + "text": "आदित्या वसवॊ रुद्रा मरुतश चाश्विनाव अपि\nविश्वे देवाश च साध्याश च पितरश च मनॊजवाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 31, + "text": "राक्षसाश च पिशाचाश च दानवा गुह्यकास तथा\nसुपर्णनागपशवः पितामहम उपासते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 32, + "text": "देवॊ नारायणस तस्यां तथा देवर्षयश च ये\nऋषयॊ वालखिल्याश च यॊनिजायॊनिजास तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 33, + "text": "यच च किं चित तरिलॊके ऽसमिन दृश्यते सथाणुजङ्गमम\nसर्वं तस्यां मया दृष्टं तद विद्धि मनुजाधिप" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 34, + "text": "अष्टाशीति सहस्राणि यतीनाम ऊर्ध्वरेतसाम\nपरजावतां च पञ्चाशद ऋषीणाम अपि पाण्डव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 35, + "text": "ते सम तत्र यथाकामं दृष्ट्वा सर्वे दिवौकसः\nपरणम्य शिरसा तस्मै परतियान्ति यथागतम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 36, + "text": "अतिथीन आगतान देवान दैत्यान नागान मुनींस तथा\nयक्षान सुपर्णान कालेयान गन्धर्वाप्सरसस तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 37, + "text": "महाभागान अमितधीर बरह्मा लॊकपिता महः\nदयावान सर्वभूतेषु यथार्हं परतिपद्यते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 38, + "text": "परतिगृह्य च विश्वात्मा सवयम्भूर अमितप्रभः\nसान्त्वमानार्थ संभॊगैर युनक्ति मनुजाधिप" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 39, + "text": "तथा तैर उपयातैश च परतियातैश च भारत\nआकुला सा सभा तात भवति सम सुखप्रदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 40, + "text": "सर्वतेजॊमयी दिव्या बरह्मर्षिगणसेविता\nबराह्म्या शरिया दीप्यमाना शुशुभे विगतक्लमा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 41, + "text": "सा सभा तादृषी दृष्टा सर्वलॊकेषु दुर्लभा\nसभेयं राजशार्दूल मनुष्येषु यथा तव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 42, + "text": "एता मया दृष्टपूर्वाः सभा देवेषु पाण्डव\nतवेयं मानुषे लॊके सर्वश्रेष्ठतमा सभा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 43, + "text": "[य]\nपरायशॊ राजलॊकस ते कथितॊ वदतां वर\nवैवस्वतसभायां तु यथा वदसि वै परभॊ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 44, + "text": "वरुणस्य सभायां तु नागास ते कथिता विभॊ\nदैत्येन्द्राश चैव भूयिष्ठाः सरितः सागरास तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 45, + "text": "तथा धनपतेर यक्षा गुह्यका राक्षसास तथा\nगन्धर्वाप्सरसश चैव भगवांश च वृषध्वजः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 46, + "text": "पितामह सभायां तु कथितास ते महर्षयः\nसर्वदेव निकायाश च सर्वशास्त्राणि चैव हि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 47, + "text": "शतक्रतुसभायां तु देवाः संकीर्तिता मुने\nउद्देशतश च गन्धर्वा विविधाश च महर्षयः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 48, + "text": "एक एव तु राजर्षिर हरिश चन्द्रॊ महामुने\nकथितस ते सभा नित्यॊ देवेन्द्रस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 49, + "text": "किं कर्म तेनाचरितं तपॊ वा नियतव्रतम\nयेनासौ सह शक्रेण सपर्धते सम महायशाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 50, + "text": "पितृलॊकगतश चापि तवया विप्र पिता मम\nदृष्टः पाण्डुर महाभागः कथं चासि समागतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 51, + "text": "किम उक्तवांश च भगवन्न एतद इच्छामि वेदितुम\nतवत्तः शरॊतुम अहं सर्वं परं कौतूहलं हि मे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 52, + "text": "[न]\nयन मां पृच्छसि राजेन्द्र हरिश चन्द्रं परति परभॊ\nतत ते ऽहं संप्रवक्ष्यामि माहात्म्यं तस्य धीमतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 53, + "text": "स राजा बलवान आसीत सम्राट सर्वमहीक्षिताम\nतस्य सर्वे महीपालाः शासनावनताः सथिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 54, + "text": "तेनैकं रथम आस्थाय जैत्रं हेमविभूषितम\nशस्त्रप्रतापेन जिता दवीपाः सप्त नरेश्वर" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 55, + "text": "स विजित्य महीं सर्वां स शैलवनकाननाम\nआजहार महाराज राजसूयं महाक्रतुम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 56, + "text": "तस्य सर्वे महीपाला धनान्य आजह्रुर आज्ञया\nदविजानां परिवेष्टारस तस्मिन यज्ञे च ते ऽभवन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 57, + "text": "परादाच च दरविणं परीत्या याजकानां नरेश्वरः\nयथॊक्तं तत्र तैस तस्मिंस ततः पञ्च गुणाधिकम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 58, + "text": "अतर्पयच च विविधैर वसुभिर बराह्मणांस तथा\nपरासर्प काले संप्राप्ते नानादिग्भ्यः समागतान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 59, + "text": "भक्ष्यैर भॊज्यैश च विविधैर यथा कामपुरस्कृतैः\nरत्नौघतर्पितैस तुष्टैर दविजैश च समुदाहृतम\nतेजस्वी च यशस्वी च नृपेभ्यॊ ऽभयधिकॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 60, + "text": "एतस्मात कारणात पार्थ हरिश चन्द्रॊ विराजते\nतेभ्यॊ राजसहस्रेभ्यस तद विद्धि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 61, + "text": "समाप्य च हरिश चन्द्रॊ महायज्ञं परतापवान\nअभिषिक्तः स शुशुभे साम्राज्येन नराधिप" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 62, + "text": "ये चान्ये ऽपि महीपाला राजसूयं महाक्रतुम\nयजन्ते ते महेन्द्रेण मॊदन्ते सह भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 63, + "text": "ये चापि निधनं पराप्ताः संग्रामेष्व अपलायिनः\nते तत सदॊ समासाद्य मॊदन्ते भरतर्षभ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 64, + "text": "तपसा ये च तीव्रेण तयजन्तीह कलेवरम\nते ऽपि तत सथानम आसाद्य शरीमन्तॊ भान्ति नित्यशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 65, + "text": "पिता च तव आह कौन्तेय पाण्डुः कौरवनन्दनः\nहरिश चन्द्रे शरियं दृष्ट्वा नृपतौ जातविस्मयः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 66, + "text": "समर्थॊ ऽसि महीं जेतुं भरातरस ते वशे सथिताः\nराजसूयं करतुश्रेष्ठम आहरस्वेति भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 67, + "text": "तस्य तवं पुरुषव्याघ्र संकल्पं कुरु पाण्डव\nगन्तारस ते महेन्द्रस्य पूर्वैः सह सलॊकताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 68, + "text": "बहुविघ्नश च नृपते करतुर एष समृतॊ महान\nछिद्राण्य अत्र हि वाञ्छन्ति यज्ञघ्ना बरह्मराक्षसाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 69, + "text": "युद्धं च पृष्ठगमनं पृथिवी कषयकारकम\nकिं चिद एव निमित्तं च भवत्य अत्र कषयावहम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 70, + "text": "एतत संचिन्त्य राजेन्द्र यत कषमं तत समाचर\nअप्रमत्तॊत्थितॊ नित्यं चातुर्वर्ण्यस्य रक्षणे\nभव एधस्व मॊदस्व दानैस तर्पय च दविजान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 71, + "text": "एतत ते विस्तरेणॊक्तं यन मां तवं परिपृच्छसि\nआपृच्छे तवां गमिष्यामि दाशार्ह नगरीं परति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 72, + "text": "[व]\nएवम आख्याय पार्थेभ्यॊ नारदॊ जनमेजय\nजगाम तैर वृतॊ राजन्न ऋषिभिर यैः समागतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 11, + "shloka": 73, + "text": "गते तु नारदे पार्थॊ भरातृभिः सह कौरव\nराजसूयं करतुश्रेष्ठं चिन्तयाम आस भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nऋषेस तद वचनं शरुत्वा निशश्वास युधिष्ठिरः\nचिन्तयन राजसूयाप्तिं न लेभे शर्म भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 2, + "text": "राजर्षीणां हि तं शरुत्वा महिमानं महात्मनाम\nयज्वनां कर्मभिः पुण्यैर लॊकप्राप्तिं समीक्ष्य च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 3, + "text": "हरिश चन्द्रं च राजर्षिं रॊचमानं विशेषतः\nयज्वानं यज्ञम आहर्तुं राजसूयम इयेष सः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 4, + "text": "युधिष्ठिरस ततः सर्वान अर्चयित्वा सभा सदः\nपरत्यर्चितश च तैः सर्वैर यज्ञायैव मनॊ दधे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 5, + "text": "स राजसूयं राजेन्द्र कुरूणाम ऋषभः करतुम\nआहर्तुं परवणं चक्रे मनॊ संचिन्त्य सॊ ऽसकृत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 6, + "text": "भूयॊ चाद्भुतवीर्यौजा धर्मम एवानुपालयन\nकिं हितं सर्वलॊकानां भवेद इति मनॊ दधे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 7, + "text": "अनुगृह्णन परजाः सर्वाः सर्वधर्मविदां वरः\nअविशेषेण सर्वेषां हितं चक्रे युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 8, + "text": "एवंगते ततस तस्मिन पितरीवाश्वसञ जनाः\nन तस्य विद्यते दवेष्टा ततॊ ऽसयाजात शत्रुता" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 9, + "text": "स मन्त्रिणः समानाय्य भरातॄंश च वदतां वरः\nराजसूयं परति तदा पुनः पुनर अपृच्छत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 10, + "text": "ते पृच्छ्यमानाः सहिता वचॊ ऽरथ्यं मन्त्रिणस तदा\nयुधिष्ठिरं महाप्राज्ञं यियक्षुम इदम अब्रुवन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 11, + "text": "येनाभिषिक्तॊ नृपतिर वारुणं गुणम ऋच्छति\nतेन राजापि सन कृत्स्नं सम्राड गुणम अभीप्सति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 12, + "text": "तस्य सम्राड गुणार्हस्य भवतः कुरुनन्दन\nराजसूयस्य समयं मन्यन्ते सुहृदस तव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 13, + "text": "तस्य यज्ञस्य समयः सवाधीनः कषत्रसंपदा\nसाम्ना षड अग्नयॊ यस्मिंश चीयन्ते संशितव्रतैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 14, + "text": "दर्वी हॊमान उपादाय सर्वान यः पराप्नुते करतून\nअभिषेकं च यज्ञान्ते सर्वजित तेन चॊच्यते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 15, + "text": "समर्थॊ ऽसि महाबाहॊ सर्वे ते वशगा वयम\nअविचार्य महाराज राजसूये मनॊ कुरु" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 16, + "text": "इत्य एवं सुहृदः सर्वे पृथक च सह चाब्रुवन\nस धर्म्यं पाण्डवस तेषां वचॊ शरुत्वा विशां पते\nधृष्टम इष्टं वरिष्ठं च जग्राह मनसारिहा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 17, + "text": "शरुत्वा सुहृद वचस तच च जानंश चाप्य आत्मनः कषमम\nपुनः पुनर मनॊ दध्रे राजसूयाय भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 18, + "text": "स भरातृभिः पुनर धीमान ऋत्विग्भिश च महात्मभिः\nधौम्य दवैपायनाद्यैश च मन्त्रयाम आस मन्त्रिभिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 19, + "text": "[य]\nइयं या राजसूयस्य सम्राड अर्हस्य सुक्रतॊः\nशरद्दधानस्य वदतः सपृहा मे सा कथं भवेत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 20, + "text": "[व]\nएवम उक्तास तु ते तेन राज्ञा राजीवलॊचन\nइदम ऊचुर वचॊ काले धर्मात्मानं युधिष्ठिरम\nअर्हस तवम असि धर्मज्ञ राजसूयं महाक्रतुम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 21, + "text": "अथैवम उक्ते नृपताव ऋत्विग्भिर ऋषिभिस तथा\nमन्त्रिणॊ भरातरश चास्य तद वचॊ परत्यपूजयन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 22, + "text": "स तु राजा महाप्राज्ञः पुनर एवात्मनात्मवान\nभूयॊ विममृशे पार्थॊ लॊकानां हितकाम्यया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 23, + "text": "सामर्थ्य यॊगं संप्रेक्ष्य देशकालौ वययागमौ\nविमृश्य सम्यक च धिया कुर्वन पराज्ञॊ न सीदति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 24, + "text": "न हि यज्ञसमारम्भः केवलात्म विपत्तये\nभवतीति समाज्ञाय यत्नतः कार्यम उद्वहन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 25, + "text": "स निश्चयार्थं कार्यस्य कृष्णम एव जनार्दनम\nसर्वलॊकात परं मत्वा जगाम मनसा हरिम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 26, + "text": "अप्रमेयं महाबाहुं कामाज जातम अजं नृषु\nपाण्डवस तर्कयाम आस कर्मभिर देव संमितैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 27, + "text": "नास्य किं चिद अविज्ञातं नास्य किं चिद अकर्मजम\nन स किं चिन न विषहेद इति कृष्णम अमन्यत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 28, + "text": "स तु तां नैष्ठिकीं बुद्धिं कृत्वा पार्थॊ युधिष्ठिरः\nगुरुवद भूतगुरवे पराहिणॊद दूतम अञ्जसा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 29, + "text": "शीघ्रगेन रथेनाशु स दूतः पराप्य यादवान\nदवारकावासिनं कृष्णं दवारवत्यां समासदत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 30, + "text": "दर्शनाकाङ्क्षिणं पार्थं दर्शनाकांक्षयाच्युतः\nइन्द्रसेनेन सहित इन्द्रप्रस्थं ययौ तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 31, + "text": "वयतीत्य विविधान देशांस तवरावान कषिप्रवाहनः\nइन्द्रप्रस्थगतं पार्थम अभ्यगच्छज जनार्दनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 32, + "text": "स गृहे भरातृवद भरात्रा धर्मराजेन पूजितः\nभीमेन च ततॊ ऽपश्यत सवसारं परीतिमान पितुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 33, + "text": "परीतः परियेण सुहृदा रेमे स सहितस तदा\nअर्जुनेन यमाभ्यां च गुरुवत पर्युपस्थितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 34, + "text": "तं विश्रान्तं शुभे देशे कषणिनं कल्यम अच्युतम\nधर्मराजः समागम्य जञापयत सवं परयॊजनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 35, + "text": "[य]\nपरार्थितॊ राजसूयॊ मे न चासौ केवलेप्सया\nपराप्यते येन तत ते ह विदितं कृष्ण सर्वशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 36, + "text": "यस्मिन सर्वं संभवति यश च सर्वत्र पूज्यते\nयश च सर्वेश्वरॊ राजा राजसूयं स विन्दति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 37, + "text": "तं राजसूयं सुहृदः कार्यम आहुः समेत्य मे\nतत्र मे निश्चिततमं तव कृष्णगिरा भवेत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 38, + "text": "केचिद धि सौहृदाद एव दॊषं न परिचक्षते\nअर्थहेतॊस तथैवान्ये परियम एव वदन्त्य उत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 39, + "text": "परियम एव परीप्सन्ते के चिद आत्मणि यद धितम\nएवं परायाश च दृश्यन्ते जनवादाः परयॊजने" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 12, + "shloka": 40, + "text": "तवं तु हेतून अतीत्यैतान कामक्रॊधौ वयतीत्य च\nपरमं नः कषमं लॊके यथावद वक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 1, + "text": "[क]\nसर्वैर गुणैर महाराज राजसूयं तवम अर्हसि\nजानतस तव एव ते सर्वं किं चिद वक्ष्यामि भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 2, + "text": "जामदग्न्येन रामेण कषत्रं यद अवशेषितम\nतस्माद अवरजं लॊके यद इदं कषत्रसंज्ञितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 3, + "text": "कृतॊ ऽयं कुलसंकल्पः कषत्रियैर वसुधाधिप\nनिदेशवाग्भिस तत ते ह विदितं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 4, + "text": "ऐलस्येक्ष्वाकु वंशस्य परकृतिं परिचक्षते\nराजानः शरेणि बद्धाश च ततॊ ऽनये कषत्रिया भुवि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 5, + "text": "ऐल वंश्यास तु ये राजंस तथैवेक्ष्वाकवॊ नृपाः\nतानि चैकशतं विद्धि कुलानि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 6, + "text": "ययातेस तव एव भॊजानां विस्तरॊ ऽतिगुणॊ महान\nभजते च महाराज विस्तरः स चतुर्दशम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 7, + "text": "तेषां तथैव तां लक्ष्मीं सर्वक्षत्रम उपासते\nसॊ ऽवनीं मध्यमां भुक्त्वा मिथॊ भेदेष्व अमन्यत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 8, + "text": "चतुर्युस तव अपरॊ राजा यस्मिन्न एकशतॊ ऽभवत\nस साम्राज्यं जरासंधः पराप्तॊ भवति यॊनितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 9, + "text": "तं स राजा महाप्राज्ञ संश्रित्य किल सर्वशः\nराजन सेनापतिर जातः शिशुपालः परतापवान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 10, + "text": "तम एव च महाराज शिष्यवत समुपस्थितः\nवक्रः करूषाधिपतिर माया यॊधी महाबलः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 11, + "text": "अपरौ च महावीर्यौ महात्मानौ समाश्रितौ\nजरासंधं महावीर्यं तौ हंसडिभकाव उभौ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 12, + "text": "दन्तवक्रः करूषश च कलभॊ मेघवाहनः\nमूर्ध्ना दिव्यं मणिं बिभ्रद यं तं भूतमणिं विदुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 13, + "text": "मुरं च नरकं चैव शास्ति यॊ यवनाधिपौ\nअपर्यन्त बलॊ राजा परतीच्यां वरुणॊ यथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 14, + "text": "भगदत्तॊ महाराज वृद्धस तव पितुः सखा\nस वाचा परणतस तस्य कर्मणा चैव भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 15, + "text": "सनेहबद्धस तु पितृवन मनसा भक्तिमांस तवयि\nपरतीच्यां दक्षिणं चान्तं पृथिव्याः पाति यॊ नृपः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 16, + "text": "मातुलॊ भवतः शूरः पुरुजित कुन्तिवर्धनः\nस ते संनतिमान एकः सनेहतः शत्रुतापनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 17, + "text": "जरासंधं गतस तव एवं पुरा यॊ न मया हतः\nपुरुषॊत्तम विज्ञातॊ यॊ ऽसौ चेदिषु दुर्मतिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 18, + "text": "आत्मानं परतिजानाति लॊके ऽसमिन पुरुषॊत्तमम\nआदत्ते सततं मॊहाद यः स चिह्नं च मामकम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 19, + "text": "वङ्ग पुण्ड्र किरातेषु राजा बलसमन्वितः\nपौण्ड्रकॊ वासुदेवेति यॊ ऽसौ लॊकेषु विश्रुतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 20, + "text": "चतुर्युः स महाराज भॊज इन्द्र सखॊ बली\nविद्या बलाद यॊ वयजयत पाण्ड्य करथक कैशिकान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 21, + "text": "भराता यस्याहृतिः शूरॊ जामदग्न्य समॊ युधि\nस भक्तॊ मागधं राजा भीष्मकः परवीरहा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 22, + "text": "परियाण्य आचरतः परह्वान सदा संबन्धिनः सतः\nभजतॊ न भजत्य अस्मान अप्रियेषु वयवस्थितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 23, + "text": "न कुलं न बलं राजन्न अभिजानंस तथात्मनः\nपश्यमानॊ यशॊ दीप्तं जरासंधम उपाश्रितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 24, + "text": "उदीच्यभॊजाश च तथा कुलान्य अष्टा दशाभिभॊ\nजरासंध भयाद एव परतीचीं दिशम आश्रिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 25, + "text": "शूरसेना भद्र कारा बॊधाः शाल्वाः पतच चराः\nसुस्थराश च सुकुट्टाश च कुणिन्दाः कुन्तिभिः सह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 26, + "text": "शाल्वेयानां च राजानः सॊदर्यानुचरैः सह\nदक्षिणा ये च पाञ्चालाः पूर्वाः कुन्तिषु कॊशलाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 27, + "text": "तथॊत्तरां दिशं चापि परित्यज्य भयार्दिताः\nमत्स्याः संन्यस्तपादाश च दक्षिणां दिशम आश्रिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 28, + "text": "तथैव सर्वपाञ्चाला जरासंध भयार्दिताः\nसवराष्ट्रं संपरित्यज्य विद्रुताः सर्वतॊदिशम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 29, + "text": "कस्य चित तव अथ कालस्य कंसॊ निर्मथ्य बान्धवान\nबार्हद्रथ सुते देव्याव उपागच्छद वृथा मतिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 30, + "text": "अस्तिः पराप्तिश च नाम्ना ते सहदेवानुजे ऽबले\nबलेन तेन स जञातीन अभिभूय वृथा मतिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 31, + "text": "शरैष्ठ्यं पराप्तः स तस्यासीद अतीवापनयॊ महान\nभॊजराजन्य वृद्धैस तु पीड्यमानैर दुरात्मना" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 32, + "text": "जञातित्राणम अभीप्सद्भिर अस्मत संभावना कृता\nदत्त्वाक्रूराय सुतनुं ताम आहुक सुतां तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 33, + "text": "संकर्षण दवितीयेन जञातिकार्यं मया कृतम\nहतौ कंस सुनामानौ मया रामेण चाप्य उत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 34, + "text": "भये तु समुपक्रान्ते जरासंधे समुद्यते\nमन्त्रॊ ऽयं मन्त्रितॊ राजन कुलैर अष्टा दशावरैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 35, + "text": "अनारमन्तॊ निघ्नन्तॊ महास्त्रैः शतघातिभिः\nन हन्याम वयं तस्य तरिभिर वर्षशतैर बलम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 36, + "text": "तस्य हय अमरसंकाशौ बलेण बलिनां वरौ\nनामभ्यां हंसडिभकाव इत्य आस्तां यॊधसत्तमौ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 37, + "text": "ताव उभौ सहितौ वीरौ जरासंधश च वीर्यवान\nतरयस तरयाणां लॊकानां पर्याप्ता इति मे मतिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 38, + "text": "न हि केवलम अस्माकं यावन्तॊ ऽनये च पार्थिवाः\nतथैव तेषाम आसीच च बुद्धिर बुद्धिमतां वर" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 39, + "text": "अथ हंस इति खयातः कश चिद आसीन महान नृपः\nस चान्यैः सहितॊ राजन संग्रामे ऽषटा दशावरैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 40, + "text": "हतॊ हंस इति परॊक्तम अथ केनापि भारत\nतच छरुत्वा डिभकॊ राजन यमुनाम्भस्य अमज्जत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 41, + "text": "विना हंसेन लॊके ऽसमिन नाहं जीवितुम उत्सहे\nइत्य एतां मतिम आस्थाय डिभकॊ निधनं गतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 42, + "text": "तथा तु डिभकं शरुत्वा हंसः परपुरंजयः\nपरपेदे यमुनाम एव सॊ ऽपि तस्यां नयमज्जत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 43, + "text": "तौ स राजा जरासंधः शरुत्वाप्सु निधनं गतौ\nसवपुरं शूरसेनानां परययौ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 44, + "text": "ततॊ वयम अमित्रघ्न तस्मिन परतिगते नृपे\nपुनर आनन्दिताः सर्वे मथुरायां वसामहे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 45, + "text": "यदा तव अभ्येत्य पितरं सा वै राजीवलॊचना\nकंस भार्या जरासंधं दुहिता मागधं नृपम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 46, + "text": "चॊदयत्य एव राजेन्द्र पतिव्यसनदुःखिता\nपतिघ्नं मे जहीत्य एवं पुनः पुनर अरिन दम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 47, + "text": "ततॊ वयं महाराज तं मन्त्रं पूर्वमन्त्रितम\nसंस्मरन्तॊ विमनसॊ वयपयाता नराधिप" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 48, + "text": "पृथक्त्वेन दरुता राजन संक्षिप्य महतीं शरियम\nपरपतामॊ भयात तस्य सधन जञातिबान्धवाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 49, + "text": "इति संचिन्त्य सर्वे सम परतीचीं दिशम आश्रिताः\nकुश सथलीं पुरीं रम्यां रैवतेनॊपशॊभिताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 50, + "text": "पुनर निवेशनं तस्यां कृतवन्तॊ वयं नृप\nतथैव दुर्ग संस्कारं देवैर अपि दुरासदम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 51, + "text": "सत्रियॊ ऽपि यस्यां युध्येयुः किं पुनर वृष्णिपुंगवाः\nतस्यां वयम अमित्रघ्न निवसामॊ ऽकुतॊभयाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 52, + "text": "आलॊक्य गिरिमुख्यं तं माधवी तीर्थम एव च\nमाधवाः कुरुशार्दूल परां मुदम अवाप्नुवन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 53, + "text": "एवं वयं जरासंधाद आदितः कृतकिल्बिषाः\nसामर्थ्यवन्तः संबन्धाद भवन्तं समुपाश्रिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 54, + "text": "तरियॊजनायतं सद्म तरिस्कन्धं यॊजनाद अधि\nयॊजनान्ते शतद्वारं विक्रमक्रमतॊरणम\nअष्टा दशावरैर नद्धं कषत्रियैर युद्धदुर्मदैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 55, + "text": "अष्टा दशसहस्राणि वरतानां सन्ति नः कुले\nआहुकस्य शतं पुत्रा एकैकस तरिशतावरः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 56, + "text": "चारु देष्णः सह भरात्रा चक्रदेवॊ ऽथ सात्यकिः\nअहं च रौहिणेयश च साम्बः शौरि समॊ युधि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 57, + "text": "एवम एते रथा सप्त राजन्न अन्यान निबॊध मे\nकृतवर्मा अनाधृष्टिः समीकः समितिंजयः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 58, + "text": "कह्वः शङ्कुर निदान्तश च सप्तैवैते महारथाः\nपुत्रौ चान्धकभॊजस्य वृद्धॊ राजा च ते दश" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 59, + "text": "लॊकसंहनना वीरा वीर्यवन्तॊ महाबलाः\nसमरन्तॊ मध्यमं देशं वृष्णिमध्ये गतव्यथाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 60, + "text": "स तवं सम्राड गुणैर युक्तः सदा भरतसत्तम\nकषत्रे सम्राजम आत्मानं कर्तुम अर्हसि भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 61, + "text": "न तु शक्यं जरासंधे जीवमाने महाबले\nराजसूयस तवया पराप्तुम एषा राजन मतिर मम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 62, + "text": "तेन रुद्धा हि राजानः सर्वे जित्वा गिरिव्रजे\nकन्दरायां गिरीन्द्रस्य सिंहेनेव महाद्विपाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 63, + "text": "सॊ ऽपि राजा जरासंधॊ यियक्षुर वसुधाधिपैः\nआराध्य हि महादेवं निर्जितास तेन पार्थिवाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 64, + "text": "स हि निर्जित्य निर्जित्य पार्थिवान पृतना गतान\nपुरम आनीय बद्ध्वा च चकार पुरुषव्रजम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 65, + "text": "वयं चैव महाराज जरासंध भयात तदा\nमथुरां संपरित्यज्य गता दवारवतीं पुरीम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 66, + "text": "यदि तव एनं महाराज यज्ञं पराप्तुम इहेच्छसि\nयतस्व तेषां मॊक्षाय जरासंध वधाय च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 67, + "text": "समारम्भॊ हि शक्यॊ ऽयं नान्यथा कुरुनन्दन\nराजसूयस्य कार्त्स्न्येन कत्रुं मतिमतां वर" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 13, + "shloka": 68, + "text": "इत्य एषा मे मती राजन यथा वा मन्यसे ऽनघ\nएवंगते ममाचक्ष्व सवयं निश्चित्य हेतुभिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 14, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nउक्तं तवया बुद्धिमता यन नान्यॊ वक्तुम अर्हति\nसंशयानां हि निर्मॊक्ता तवन नान्यॊ विद्यते भुवि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 14, + "shloka": 2, + "text": "गृहे गृहे हि राजानः सवस्य सवस्य परियं कराः\nन च साम्राज्यम आप्तास ते सम्राट शब्दॊ हि कृत्स्नभाक" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 14, + "shloka": 3, + "text": "कथं परानुभावज्ञः सवं परशंसितुम अर्हति\nपरेण समवेतस तु यः परशस्तः स पूज्यते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 14, + "shloka": 4, + "text": "विशाला बहुला भूमिर बहुरत्नसमाचिता\nदूरं गत्वा विजानाति शरेयॊ वृष्णिकुलॊद्वह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 14, + "shloka": 5, + "text": "शमम एव परं मन्ये न तु मॊक्षाद भवेच छमः\nआरम्भे पारमेष्ठ्यं तु न पराप्यम इति मे मतिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 14, + "shloka": 6, + "text": "एवम एवाभिजानन्ति कुले जाता मनस्विनः\nकश चित कदा चिद एतेषां भवेच छरेयॊ जनार्दन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 14, + "shloka": 7, + "text": "[भ]\nअनारम्भ परॊ राजा वल्मीक इव सीदति\nदुर्बलश चानुपायेन बलिनं यॊ ऽधितिष्ठति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 14, + "shloka": 8, + "text": "अतन्द्रितस तु परायेन दुर्बलॊ बलिनं रिपुम\nजयेत सम्यङ नयॊ राजन नीत्यार्थान आत्मनॊ हितान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 14, + "shloka": 9, + "text": "कृष्णे नयॊ मयि बलं जयः पार्थे धनंजये\nमागधं साधयिष्यामॊ वयं तरय इवाग्नयः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 14, + "shloka": 10, + "text": "[क]\nआदत्ते ऽरथपरॊ बालॊ नानुबन्धम अवेक्षते\nतस्माद अरिं न मृष्यन्ति बालम अर्थपरायणम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 14, + "shloka": 11, + "text": "हित्वा करान यौवनाश्वः पालनाच च भगीरथः\nकार्तवीर्यस तपॊयॊगाद बलात तु भरतॊ विभुः\nऋद्ध्या मरुत्तस तान पञ्च सम्राज इति शुश्रुमः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 14, + "shloka": 12, + "text": "निग्राह्य लक्षणं पराप्तॊ धर्मार्थनय लक्षणैः\nबार्हद्रथॊ जरासंधस तद विद्धि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 14, + "shloka": 13, + "text": "न चैनम अनुरुध्यन्ते कुलान्य एकशतं नृपाः\nतस्माद एतद बलाद एव साम्राज्यं कुरुते ऽदय सः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 14, + "shloka": 14, + "text": "रत्नभाजॊ हि राजानॊ जरासंधम उपासते\nन च तुष्यति तेनापि बाल्याद अनयम आस्थितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 14, + "shloka": 15, + "text": "मूर्धाभिषिक्तं नृपतिं परधानपुरुषं बलात\nआदत्ते न च नॊ दृष्टॊ ऽभागः पुरुषतः कव चित" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 14, + "shloka": 16, + "text": "एवं सर्वान वशे चक्रे जरासंधः शतावरान\nतं दुर्बलतरॊ राजा कथं पार्थ उपैष्यति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 14, + "shloka": 17, + "text": "परॊक्षितानां परमृष्टानां राज्ञां पशुपतेर गृहे\nपशूनाम इव का परीतिर जीविते भरतर्षभ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 14, + "shloka": 18, + "text": "कषत्रियः शस्त्रमरणॊ यदा भवति सत्कृतः\nननु सम मागधं सर्वे परतिबाधेम यद वयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 14, + "shloka": 19, + "text": "षड अशीतिः समानीताः शेषा राजंश चतुर्दश\nजरासंधेन राजानस ततः करूरं परपत्स्यते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 14, + "shloka": 20, + "text": "पराप्नुयात स यशॊ दीप्तं तत्र यॊ विघ्नम आचरेत\nजयेद यश च जरासंधं स सम्राण नियतं भवेत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 15, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nसम्राड गुणम अभीप्सन वै युष्मान सवार्थपरायणः\nकथं परहिणुयां भीमं बलात केवलसाहसात" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 15, + "shloka": 2, + "text": "भीमार्जुनाव उभौ नेत्रे मनॊ मन्ये जनार्दनम\nमनश चक्षुर विहीनस्य कीदृशं जीवितं भवेत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 15, + "shloka": 3, + "text": "जरासंध बलं पराप्य दुष्पारं भीमविक्रमम\nशरमॊ हि वः पराजय्यात किम उ तत्र विचेष्टितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 15, + "shloka": 4, + "text": "अस्मिन्न अर्थान्तरे युक्तम अनर्थः परतिपद्यते\nयथाहं विमृशाम्य एकस तत तावच छरूयतां मम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 15, + "shloka": 5, + "text": "संन्यासं रॊचये साधुकार्यस्यास्य जनार्दन\nपरतिहन्ति मनॊ मे ऽदय राजसूयॊ दुरासदः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 15, + "shloka": 6, + "text": "[व]\nपार्थः पराप्य धनुःश्रेष्ठम अक्षय्यौ च महेषुधी\nरथं धवजं सभां चैव युधिष्ठिरम अभाषत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 15, + "shloka": 7, + "text": "धनुर अस्त्रं शरा वीर्यं पक्षॊ भूमिर यशॊबलम\nपराप्तम एतन मया राजन दुष्प्रापं यद अभीप्सितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 15, + "shloka": 8, + "text": "कुले जन्म परशंसन्ति वैद्याः साधु सुनिष्ठिताः\nबलेन सदृशं नास्ति वीर्यं तु मम रॊचते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 15, + "shloka": 9, + "text": "कृतवीर्यकुले जातॊ निर्वीर्यः किं करिष्यति\nकषत्रियः सर्वशॊ राजन यस्य वृत्तिः पराजये" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 15, + "shloka": 10, + "text": "सर्वैर अपि गुणैर हीनॊ वीर्यवान हि तरेद रिपून\nसर्वैर अपि गुणैर युक्तॊ निर्वीर्यः किं करिष्यति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 15, + "shloka": 11, + "text": "दरव्यभूता गुणाः सर्वे तिष्ठन्ति हि पराक्रमे\nजयस्य हेतुः सिद्धिर हि कर्म दैवं च संश्रितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 15, + "shloka": 12, + "text": "संयुक्तॊ हि बलैः कश चित परमादान नॊपयुज्यते\nतेन दवारेण शत्रुभ्यः कषीयते सबलॊ रिपुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 15, + "shloka": 13, + "text": "दैन्यं यथाबलवति तथा मॊहॊ बलान्विते\nताव उभौ नाशकौ हेतू राज्ञा तयाज्यौ जयार्थिना" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 15, + "shloka": 14, + "text": "जरासंध विनाशं च राज्ञां च परिमॊक्षणम\nयदि कुर्याम यज्ञार्थं किं ततः परमं भवेत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 15, + "shloka": 15, + "text": "अनारम्भे तु नियतॊ भवेद अगुण निश्चयः\nगुणान निःसंशयाद राजन नैर्गुण्यं मन्यसे कथम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 15, + "shloka": 16, + "text": "काषायं सुलभं पश्चान मुनीनां शमम इच्छताम\nसाम्राज्यं तु तवेच्छन्तॊ वयं यॊत्स्यामहे परैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 1, + "text": "[वा]\nजातस्य भारते वंशे तथा कुन्त्याः सुतस्य च\nया वै युक्ता मतिः सेयम अर्जुनेन परदर्शिता" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 2, + "text": "न मृत्यॊः समयं विद्म रात्रौ वा यदि वा दिवा\nन चापि कं चिद अमरम अयुद्धेनापि शुश्रुमः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 3, + "text": "एतावद एव पुरुषैः कार्यं हृदयतॊषणम\nनयेन विधिदृष्टेन यद उपक्रमते परान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 4, + "text": "सुनयस्यानपायस्य संयुगे परमः करमः\nसंशयॊ जायते साम्ये साम्यं च न भवेद दवयॊः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 5, + "text": "ते वयं नयम आस्थाय शत्रुदेहसमीपगाः\nकथम अन्तं न गच्छेम वृक्षस्येव नदीरयाः\nपररन्ध्रे पराक्रान्ताः सवरन्ध्रावरणे सथिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 6, + "text": "वयूढानीकैर अनुबलैर नॊपेयाद बलवत्तरम\nइति बुद्धिमतां नीतिस तन ममापीह रॊचते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 7, + "text": "अनवद्या हय असंबुद्धाः परविष्टाः शत्रुसद्म तत\nशत्रुदेहम उपाक्रम्य तं कामं पराप्नुयामहे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 8, + "text": "एकॊ हय एव शरियं नित्यं बिभर्ति पुरुषर्षभ\nअन्तरात्मेव भूतानां तत कषये वै बलक्षयः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 9, + "text": "अथ चेत तं निहत्याजौ शेषेणाभिसमागताः\nपराप्नुयाम ततः सवर्गं जञातित्राण परायनाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 10, + "text": "[य]\nकृष्ण कॊ ऽयं जरासंधः किं वीर्यः किं पराक्रमः\nयस तवां सपृष्ट्वाग्निसदृशं न दग्धः शलभॊ यथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 11, + "text": "[क]\nशृणु राजञ जरासंधॊ यद वीर्यॊ यत पराक्रमः\nयथा चॊपेक्षितॊ ऽसमाभिर बहुशः कृतविप्रियः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 12, + "text": "अक्षौहिणीनां तिसृणाम आसीत समरदर्पितः\nराजा बृहद्रथॊ नाम मगधाधिपतिः पतिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 13, + "text": "रूपवान वीर्यसंपन्नः शरीमान अतुलविक्रमः\nनित्यं दीक्षा कृश तनुः शतक्रतुर इवापरः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 14, + "text": "तेजसा सूर्यसदृशः कषमया पृथिवीसमः\nयमान्तकसमः कॊपे शरिया वैश्रवणॊपमः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 15, + "text": "तस्याभिजन संयुक्तैर गुणैर भरतसत्तम\nवयाप्तेयं पृथिवी सर्वा सूर्यस्येव गभस्तिभिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 16, + "text": "स काशिराजस्य सुते यमजे भरतर्षभ\nउपयेमे महावीर्यॊ रूपद्रविण संमते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 17, + "text": "तयॊश चकार समयं मिथः स पुरुषर्षभः\nनातिवर्तिष्य इत्य एवं पत्नीभ्यां संनिधौ तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 18, + "text": "स ताभ्यां शुशुभे राजा पत्नीभ्यां मनुजाधिप\nपरियाभ्याम अनुरूपाभ्यां करेणुभ्याम इव दविपः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 19, + "text": "तयॊर मध्यगतश चापि रराज वसुधाधिपः\nगङ्गायमुनयॊर मध्ये मूर्तिमान इव सागरः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 20, + "text": "विषयेषु निमग्नस्य तस्य यौवनम अत्यगात\nन च वंशकरः पुत्रस तस्याजायत कश चन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 21, + "text": "मङ्गलैर बहुभिर हॊमैः पुत्र कामाभिर इष्टिभिः\nनाससाद नृपश्रेष्ठः पुत्रं कुलविवर्धनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 22, + "text": "अथ काक्षीवतः पुत्रं गौतमस्य महात्मनः\nशुश्राव तपसि शरान्तम उदारं चण्डकौशिकम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 23, + "text": "यदृच्छयागतं तं तु वृक्षमूलम उपाश्रितम\nपत्नीभ्यां सहितॊ राजा सर्वरत्नैर अतॊषयत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 24, + "text": "तम अब्रवीत सत्यधृतिः सत्यवाग ऋषिसत्तमः\nपरितुष्टॊ ऽसमि ते राजन वरं वरय सुव्रत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 25, + "text": "ततः सभार्यः परनटस तम उवाच बृहद्रथः\nपुत्रदर्शननैराश्याद बाष्पगद्गदया गिरा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 26, + "text": "[ब]\nभगवन राज्यम उत्सृज्य परस्थितस्य तपॊवनम\nकिं वरेणाल्प भाग्यस्य किं राज्येनाप्रजस्य मे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 27, + "text": "[क]\nएतच छरुत्वा मुनिर धयानम अगमत कषुभितेन्द्रियः\nतस्यैव चाम्र वृक्षस्य छायायां समुपाविशत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 28, + "text": "तस्यॊपविष्टस्य मुनेर उत्सङ्गे निपपात ह\nअवातम अशुकादष्टम एकम आम्रफलं किल" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 29, + "text": "तत परगृह्य मुनिश्रेष्ठॊ हृदयेनाभिमन्त्र्य च\nराज्ञे ददाव अप्रतिमं पुत्रसंप्राप्ति कारकम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 30, + "text": "उवाच च महाप्राज्ञस तं राजानं महामुनिः\nगच्छ राजन कृतार्थॊ ऽसि निवर्त मनुजाधिप" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 31, + "text": "यथा समयम आज्ञाय तदा स नृपसत्तमः\nदवाभ्याम एकं फलं परादात पत्नीभ्यां भरतर्षभ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 32, + "text": "ते तद आम्रं दविधाकृत्वा भक्षयाम आसतुः शुभे\nभावित्वाद अपि चार्थस्य सत्यवाक्यात तथा मुनेः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 33, + "text": "तयॊः समभवद गर्भः फलप्राशन संभवः\nते च दृष्ट्वा नरपतिः परां मुदम अवाप ह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 34, + "text": "अथ काले महाप्राज्ञ यथा समयम आगते\nपरजायेताम उभे राजञ शरीरशकले तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 35, + "text": "एकाक्षिबाहुचरणे अर्धॊदर मुखस्फिजे\nदृष्ट्वा शरीरशकले परवेपाते उभे भृशम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 36, + "text": "उद्विग्ने सह संमन्त्र्य ते भगिन्यौ तदाबले\nसजीवे पराणिशकले तत्यजाते सुदुःखिते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 37, + "text": "तयॊर धात्र्यौ सुसंवीते कृत्वा ते गर्भसंप्लवे\nनिर्गम्यान्तः पुरद्वारात समुत्सृज्याशु जग्मतुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 38, + "text": "ते चतुष्पथ निक्षिप्ते जरा नामाथ राक्षसी\nजग्राह मनुजव्याघ्रमांसशॊणितभॊजना" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 39, + "text": "कर्तुकामा सुखवहे शकले सा तु राक्षसी\nसंघट्टयाम आस तदा विधानबलचॊदिता" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 40, + "text": "ते समानीत मात्रे तु शकले पुरुषर्षभ\nएकमूर्ति कृते वीरः कुमारः समपद्यत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 41, + "text": "ततः सा राक्षसी राजन विस्मयॊत्फुल्ललॊचना\nन शशाक समुद्वॊधुं वज्रसार मयं शिशुम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 42, + "text": "बालस ताम्रतलं मुष्टिं कृत्वा चास्ये निधाय सः\nपराक्रॊशद अतिसंरम्भात सतॊय इव तॊयदः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 43, + "text": "तेन शब्देन संभ्रान्तः सहसान्तः पुरे जनः\nनिर्जगाम नरव्याघ्र राज्ञा सह परंतप" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 44, + "text": "ते चाबले परिग्लाने पयः पूर्णपयॊधरे\nनिराशे पुत्रलाभाय सहसैवाभ्यगच्छताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 45, + "text": "अथ दृष्ट्वा तथा भूते राजानं चेष्ट संततिम\nतं च बालं सुबलिनं चिन्तयाम आस राक्षसी" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 46, + "text": "नार्हामि विषये राज्ञॊ वसन्ती पुत्रगृद्धिनः\nबालं पुत्रम उपादातुं मेघलेखेव भास्करम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 47, + "text": "सा कृत्वा मानुषं रूपम उवाच मनुजाधिपम\nबृहद्रथसुतस ते ऽयं मद्दत्तः परतिगृह्यताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 48, + "text": "तव पत्नी दवये जातॊ दविजातिवरशासनात\nधात्री जनपरित्यक्तॊ ममायं परिरक्षितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 49, + "text": "ततस ते भरतश्रेष्ठ काशिराजसुते शुभे\nतं बालम अभिपत्याशु परस्नवैर अभिषिञ्चताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 50, + "text": "ततः स राजा संहृष्टः सर्वं तद उपलभ्य च\nअपृच्छन नवहेमाभां राक्षसीं ताम अराक्षसीम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 16, + "shloka": 51, + "text": "का तवं कमलगर्भाभे मम पुत्र परदायिनी\nकामया बरूहि कल्याणि देवता परतिभासि मे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 17, + "shloka": 1, + "text": "[र]\nजरा नामास्मि भद्रं ते राक्षसी कामरूपिणी\nतव वेश्मनि राजेन्द्र पूजिता नयवसं सुखम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 17, + "shloka": 2, + "text": "साहं परत्युपकारार्थं चिन्तयन्त्य अनिशं नृप\nतवेमे पुत्र शकले दृष्टवत्य अस्मि धार्मिक" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 17, + "shloka": 3, + "text": "संश्लेषिते मया दैवात कुमारः समपद्यत\nतव भाग्यैर महाराज हेतुमात्रम अहं तव इह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 17, + "shloka": 4, + "text": "[क]\nएवम उक्त्वा तु सा राजंस तत्रैवान्तरधीयत\nस गृह्य च कुमारं तं पराविशत सवगृहं नृपः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 17, + "shloka": 5, + "text": "तस्य बालस्य यत्कृत्यं तच चकार नृपस तदा\nआज्ञापयच च राक्षस्या मागधेषु महॊत्सवम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 17, + "shloka": 6, + "text": "तस्य नामाकरॊत तत्र परजापतिसमः पिता\nजरया संधितॊ यस्माज जरासंधस ततॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 17, + "shloka": 7, + "text": "सॊ ऽवर्धत महातेजा मगधाधिपतेः सुतः\nपरमाण बलसंपन्नॊ हुताहुतिर इवानलः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 17, + "shloka": 8, + "text": "कस्य चित तव अथ कालस्य पुनर एव महातपाः\nमगधान उपचक्राम भगवांश चण्डकौशिकः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 17, + "shloka": 9, + "text": "तस्यागमनसंहृष्टः सामात्यः सपुरःसरः\nसभार्यः सह पुत्रेण निर्जगाम बृहद्रथः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 17, + "shloka": 10, + "text": "पाद्यार्घ्याचमनीयैस तम अर्चयाम आस भारत\nस नृपॊ राज्यसहितं पुत्रं चास्मै नयवेदयत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 17, + "shloka": 11, + "text": "परतिगृह्य तु तां पूजां पार्थिवाद भगवान ऋषिः\nउवाच मागधं राजन परहृष्टेनान्तरात्मना" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 17, + "shloka": 12, + "text": "सर्वम एतन मया राजन विज्ञातं जञानचक्षुषा\nपुत्रस तु शृणु राजेन्द्र यादृशॊ ऽयं भविष्यति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 17, + "shloka": 13, + "text": "अस्य वीर्यवतॊ वीर्यं नानुयास्यन्ति पार्थिवाः\nदेवैर अपि विसृष्टानि शस्त्राण्य अस्य महीपते\nन रुजं जनयिष्यन्ति गिरेर इव नदीरयाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 17, + "shloka": 14, + "text": "सर्वमूर्धाभिषिक्तानाम एष मूर्ध्नि जवलिष्यति\nसर्वेषां निष्प्रभ करॊ जयॊतिषाम इव भास्करः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 17, + "shloka": 15, + "text": "एनम आसाद्य राजानः समृद्धबलवाहनाः\nविनाशम उपयास्यन्ति शलभा इव पावकम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 17, + "shloka": 16, + "text": "एष शरियं समुदितां सर्वराज्ञां गरहीष्यति\nवर्षास्व इवॊद्धत जला नदीर नदनदीपतिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 17, + "shloka": 17, + "text": "एष धारयिता सम्यक चातुर्वर्ण्यं महाबलः\nशुभाशुभम इव सफीता सर्वसस्य धराधरा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 17, + "shloka": 18, + "text": "अस्याज्ञा वशगाः सर्वे भविष्यन्ति नराधिपाः\nसर्वभूतात्मभूतस्य वायॊर इव शरीरिणः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 17, + "shloka": 19, + "text": "एष रुद्रं महादेवं तरिपुरान्त करं हरम\nसर्वलॊकेष्व अति बलः सवयं दरक्ष्यति मागधः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 17, + "shloka": 20, + "text": "एवं बरुवन्न एव मुनिः सवकार्यार्थं विचिन्तयन\nविसर्जयाम आस नृपं बृहद्रथम अथारिहन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 17, + "shloka": 21, + "text": "परविश्य नगरं चैव जञातिसंबन्धिभिर वृतः\nअभिषिच्य जरासंधं मगधाधिपतिस तदा\nबृहद्रथॊ नरपतिः परां निर्वृतिम आययौ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 17, + "shloka": 22, + "text": "अभिषिक्ते जरासंधे तदा राजा बृहद्रथः\nपत्नी दवयेनानुगतस तपॊवनरतॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 17, + "shloka": 23, + "text": "तपॊवनस्थे पितरि मातृभ्यां सह भारत\nजरासंधः सववीर्येण पाथिवान अकरॊद वशे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 17, + "shloka": 24, + "text": "अथ दीर्घस्य कालस्य तपॊवनगतॊ नृपः\nसभार्यः सवर्गम अगमत तपस तप्त्वा बृहद्रथः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 17, + "shloka": 25, + "text": "तस्यास्तां हंसडिभकाव अशस्त्रनिधनाव उभौ\nमन्त्रे मतिमतां शरेष्ठौ युद्धशास्त्रविशारदौ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 17, + "shloka": 26, + "text": "यौ तौ मया ते कथितौ पूर्वम एव महाबलौ\nतरयस तरयाणां लॊकानां पर्याप्ता इति मे मतिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 17, + "shloka": 27, + "text": "एवम एष तदा वीर बलिभिः कुकुरान्धकैः\nवृष्णिभिश च महाराज नीतिहेतॊर उपेक्षितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 1, + "text": "[वा]\nपतितौ हंसडिभकौ कंसामात्यौ निपातितौ\nजरासंधस्य निधने कालॊ ऽयं समुपागतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 2, + "text": "न स शक्यॊ रणे जेतुं सर्वैर अपि सुरासुरैः\nपराणयुद्धेन जेतव्यः स इत्य उपलभामहे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 3, + "text": "मयि नीतिर बलं भीमे रक्षिता चावयॊ ऽरजुनः\nसाधयिष्यामि तं राजन वयं तरय इवाग्नयः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 4, + "text": "तरिभिर आसादितॊ ऽसमाभिर विजने स नराधिपः\nन संदेहॊ यथा युद्धम एकेनाभ्युपयास्यति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 5, + "text": "अवमानाच च लॊकस्य वयायतत्वाच च धर्षितः\nभीमसेनेन युद्धाय धरुवम अभ्युपयास्यति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 6, + "text": "अलं तस्य महाबाहुर भीमसेनॊ महाबलः\nलॊकस्य समुदीर्णस्य निधनायान्तकॊ यथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 7, + "text": "यदि ते हृदयं वेत्ति यदि ते परत्ययॊ मयि\nभीमसेनार्जुनौ शीघ्रं नयासभूतौ परयच्छ मे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 8, + "text": "[वै]\nएवम उक्तॊ भगवता परत्युवाच युधिष्ठिरः\nभीम पार्थौ समालॊक्य संप्रहृष्टमुखौ सथितौ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 9, + "text": "अच्युताच्युत मा मैवं वयाहरामित्र कर्षण\nपाण्डवानां भवान नाथॊ भवन्तं चाश्रिता वयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 10, + "text": "यथा वदसि गॊविन्द सर्वं तद उपपद्यते\nन हि तवम अग्रतस तेषां येषां लक्ष्मीः पराङ्मुखी" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 11, + "text": "निहतश च जरासंधॊ मॊक्षिताश च महीक्षितः\nराजसूयश च मे लब्धॊ निदेशे तव तिष्ठतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 12, + "text": "कषिप्रकारिन यथा तव एतत कार्यं समुपपद्यते\nमम कार्यं जगत कार्यं तथा कुरु नरॊत्तम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 13, + "text": "तरिभिर भवद्भिर हि विना नाहं जीवितुम उत्सहे\nधर्मकामार्थ रहितॊ रॊगार्त इव दुर्गतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 14, + "text": "न शौरिणा विना पार्थॊ न शौरिः पाण्डवं विना\nनाजेयॊ ऽसत्य अनयॊर लॊके कृष्णयॊर इति मे मतिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 15, + "text": "अयं च बलिनां शरेष्ठः शरीमान अपि वृकॊदरः\nयुवाभ्यां सहितॊ वीरः किं न कुर्यान महायशाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 16, + "text": "सुप्रणीतॊ बलौघॊ हि कुरुते कार्यम उत्तमम\nअन्धं जडं बलं पराहुः परणेतव्यं विचक्षणैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 17, + "text": "यतॊ हि निम्नं भवति नयन्तीह ततॊ जलम\nयतश छिद्रं ततश चापि नयन्ते धीधना बलम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 18, + "text": "तस्मान नयविधानज्ञं पुरुषं लॊकविश्रुतम\nवयम आश्रित्य गॊविन्दं यतामः कार्यसिद्धये" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 19, + "text": "एवं परज्ञा नयबलं करियॊपाय समन्वितम\nपुरस्कुर्वीत कार्येषु कृष्ण कार्यार्थसिद्धये" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 20, + "text": "एवम एव यदुश्रेष्ठं पार्थः कार्यार्थसिद्धये\nअर्जुनः कृष्णम अन्वेतु भीमॊ ऽनवेतु धनंजयम\nनयॊ जयॊ बलं चैव विक्रमे सिद्धिम एष्यति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 21, + "text": "एवम उक्तास ततः सर्वे भरातरॊ विपुलौजसः\nवार्ष्णेयः पाण्डवेयौ च परतस्थुर मागधं परति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 22, + "text": "वर्चस्विनां बराह्मणानां सनातकानां परिच्छदान\nआच्छाद्य सुहृदां वाक्यैर मनॊज्ञैर अभिनन्दिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 23, + "text": "अमर्षाद अभितप्तानां जञात्यर्थं मुख्यवाससाम\nरविसॊमाग्निवपुषां भीमम आसीत तदा वपुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 24, + "text": "हतं मेने जरासंधं दृष्ट्वा भीम पुरॊगमौ\nएककार्यसमुद्युक्तौ कृष्णौ युद्धे ऽपराजितौ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 25, + "text": "ईशौ हि तौ महात्मानौ सर्वकार्यप्रवर्तने\nधर्मार्थकामकार्याणां कार्याणाम इव निग्रहे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 26, + "text": "कुरुभ्यः परस्थितास ते तु मध्येन कुरुजाङ्गलम\nरम्यं पद्मसरॊ गत्वा कालकूटम अतीत्य च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 27, + "text": "गण्डकीयां तथा शॊणं सदा नीरां तथैव च\nएकपर्वतके नद्यः करमेणैत्य वरजन्ति ते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 28, + "text": "संतीर्य सरयूं रम्यां दृष्ट्वा पूर्वांश च कॊसलान\nअतीत्य जग्मुर मिथिलां मालां चर्मण्वतीं नदीम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 29, + "text": "उत्तीर्य गङ्गां शॊणं च सर्वे ते पराङ्मुखास तरयः\nकुरवॊरश छदं जग्मुर मागधं कषेत्रम अच्युताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 18, + "shloka": 30, + "text": "ते शश्वद गॊधनाकीर्णम अम्बुमन्तं शुभद्रुतम\nगॊरथं गिरिम आसाद्य ददृशुर मागधं पुरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 1, + "text": "[वा]\nएष पार्थ महान सवादुः पशुमान नित्यम अम्बुमान\nनिरामयः सुवेश्माढ्यॊ निवेशॊ मागधः शुभः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 2, + "text": "वैहारॊ विपुलः शैलॊ वराहॊ वृषभस तथा\nतथैवर्षिगिरिस तात शुभाश चैत्यक पञ्चमाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 3, + "text": "एते पञ्च महाशृङ्गाः पर्वताः शीतलद्रुमाः\nरक्षन्तीवाभिसंहत्य संहताङ्गा गिरिव्रजम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 4, + "text": "पुष्पवेष्टित शाखाग्रैर गन्धवद्भिर मनॊरमैः\nनिगूढा इव लॊध्राणां वनैः कामि जनप्रियैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 5, + "text": "शूद्रायां गौतमॊ यत्र महात्मा संशितव्रतः\nऔशीनर्याम अजनयत काक्षीवादीन सुतान ऋषिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 6, + "text": "गौतमः कषयणाद अस्माद अथासौ तत्र वेश्मनि\nभजते मागधं वंशं स नृपाणाम अनुग्रहात" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 7, + "text": "अङ्गवङ्गादयश चैव राजानः सुमहाबलाः\nगौतम कषयम अभ्येत्य रमन्ते सम पुरार्जुन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 8, + "text": "वनराजीस तु पश्येमाः परियालानां मनॊरमाः\nलॊध्राणां च शुभाः पार्थ गौतमौकः समीपजाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 9, + "text": "अर्बुदः शक्र वापी च पन्नगौ शत्रुतापनौ\nसवस्तिकस्यालयश चात्र मणिनागस्य चॊत्तमः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 10, + "text": "अपरिहार्या मेघानां मागधेयं मणेः कृते\nकौशिकॊ मणिमांश चैव ववृधाते हय अनुग्रहम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 11, + "text": "अर्थसिद्धिं तव अनपगां जरासंधॊ ऽभिमन्यते\nवयम आसादने तस्य दर्पम अद्य निहन्मि हि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 12, + "text": "[व]\nएवम उक्त्वा ततः सर्वे भरातरॊ विपुलौजसः\nवार्ष्णेयः पाण्डवेयौ च परतस्थुर मागधं पुरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 13, + "text": "तुष्टपुष्टजनॊपेतं चातुर्वर्ण्यजनाकुलम\nसफीतॊत्सवम अनाधृष्यम आसेदुश च गिरिव्रजम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 14, + "text": "ते ऽथ दवारम अनासाद्य पुरस्य गिरिम उच्छ्रितम\nबार्हद्रथैः पूज्यमानं तथा नगरवासिभिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 15, + "text": "यत्र माषादम ऋषभम आससाद बृहद्रथः\nतं हत्वा माषनालाश च तिस्रॊ भेरीर अकारयत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 16, + "text": "आनह्य चर्मणा तेन सथापयाम आस सवे पुरे\nयत्र ताः पराणदन भेर्यॊ दिव्यपुष्पावचूर्णिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 17, + "text": "मागधानां सुरुचिरं चैत्यकान्तं समाद्रवन\nशिरसीव जिघांसन्तॊ जरासंध जिघान्सवः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 18, + "text": "सथिरं सुविपुलं शृङ्गं सुमहान्तं पुरातनम\nअर्चितं माल्यदामैश च सततं सुप्रतिष्ठितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 19, + "text": "विपुलैर बाहुभिर वीरास ते ऽभिहत्याभ्यपातयन\nततस ते मागधं दृष्ट्वा पुरं परविविशुस तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 20, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु जरासंधं समर्चयन\nपर्य अग्निकुर्वंश च नृपं दविरदस्थं पुरॊहिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 21, + "text": "सनातक वरतिनस ते तु बाहुशस्त्रा निरायुधाः\nयुयुत्सवः परविविशुर जरासंधेन भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 22, + "text": "भक्ष्यमाल्यापणानां च ददृशुः शरियम उत्तमाम\nसफीतां सर्वगुणॊपेतां सर्वकामसमृद्धिनीम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 23, + "text": "तां तु दृष्ट्वा समृद्धिं ते वीथ्यां तस्यां नरॊत्तमाः\nराजमार्गेण गच्छन्तः कृष्ण भीम धनंजयाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 24, + "text": "बलाद गृहीत्वा माल्यानि मालाकारान महाबलाः\nविराग वसनाः सर्वे सरग्विणॊ मृष्टकुण्डलाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 25, + "text": "निवेशनम अथाजग्मुर जरासंधस्य धीमतः\nगॊवासम इव वीक्षन्तः सिंहा हैमवता यथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 26, + "text": "शैलस्तम्भनिभास तेषां चन्दनागुरुभूषिताः\nअशॊभन्त महाराज बाहवॊ बाहुशालिनाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 27, + "text": "तान दृष्ट्वा दविरदप्रख्याञ शालस्कन्धान इवॊद्गतान\nवयूढॊरस्कान मागधानां विस्मयः समजायत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 28, + "text": "ते तव अतीत्य जनाकीर्णास तिस्रः कक्ष्या नरर्षभाः\nअहं कारेण राजानम उपतस्थुर महाबलाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 29, + "text": "तान पाद्य मधुपर्कार्हान मानार्हान सत्कृतिं गतान\nपरत्युत्थाय जरासंध उपतस्थे यथाविधि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 30, + "text": "उवाच चैतान राजासौ सवागतं वॊ ऽसत्व इति परभुः\nतस्य हय एतद वरतं राजन बभूव भुवि विश्रुतम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 31, + "text": "सनातकान बराह्मणान पराप्ताञ शरुत्वा स समितिंजयः\nअप्य अर्धरात्रे नृपतिः परत्युद्गच्छति भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 32, + "text": "तांस तव अपूर्वेण वेषेण दृष्ट्वा नृपतिसत्तमः\nउपतस्थे जरासंधॊ विस्मितश चाभवत तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 33, + "text": "ते तु दृष्ट्वैव राजानं जरासंधं नरर्षभाः\nइदम ऊचुर अमित्रघ्नाः सर्वे भरतसत्तम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 34, + "text": "सवस्त्य अस्तु कुशलं राजन्न इति सर्वे वयवस्थिताः\nतं नृपं नृपशार्दूल विप्रैक्षन्त परस्परम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 35, + "text": "तान अब्रवीज जरासंधस तदा यादव पाण्डवान\nआस्यताम इति राजेन्द्र बराह्मणच छद्म संवृतान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 36, + "text": "अथॊपविविशुः सर्वे तरयस ते पुरुषर्षभाः\nसंप्रदीप्तास तरयॊ लक्ष्म्या महाध्वर इवाग्नयः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 37, + "text": "तान उवाच जरासंधः सत्यसंधॊ नराधिपः\nविगर्हमाणः कौरव्य वेषग्रहणकारणात" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 38, + "text": "न सनातक वरता विप्रा बहिर माल्यानुलेपनाः\nभवन्तीति नृलॊके ऽसमिन विदितं मम सर्वशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 39, + "text": "ते यूयं पुष्पवन्तश च भुजैर जयाघात लक्षणैः\nबिभ्रतः कषात्रम ओजॊ च बराह्मण्यं परतिजानथ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 40, + "text": "एवं विराग वसना बहिर माल्यानुलेपनाः\nसत्यं वदत के यूयं सत्यं राजसु शॊभते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 41, + "text": "चैत्यकं च गिरेः शृङ्गं भित्त्वा किम इव सद्म नः\nअद्वारेण परविष्टाः सथ निर्भया राजकिल्बिषात" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 42, + "text": "कर्म चैतद विलिङ्गस्य किं वाद्य परसमीक्षितम\nवदध्वं वाचि वीर्यं च बराह्मणस्य विशेषतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 43, + "text": "एवं च माम उपस्थाय कस्माच च विधिनार्हणाम\nपरणीतां नॊ न गृह्णीत कार्यं किं चास्मद आगमे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 44, + "text": "एवम उक्तस ततः कृष्णः परत्युवाच महामनाः\nसनिग्धगम्भीरया वाचा वाक्यं वाक्यविशारदः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 45, + "text": "सनातक वरतिनॊ राजन बराह्मणाः कषत्रिया विशः\nविशेषनियमाश चैषाम अविशेषाश च सन्त्य उत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 46, + "text": "विशेषवांश च सततं कषत्रियः शरियम अर्छति\nपुष्पवत्सु धरुवा शरीश च पुष्पवन्तस ततॊ वयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 47, + "text": "कषत्रियॊ बाहुवीर्यस तु न तथा वाक्यवीर्यवान\nअप्रगल्भं वचस तस्य तस्माद बार्हद्रथे समृतम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 48, + "text": "सववीर्यं कषत्रियाणां च बाह्वॊर धाता नयवेशयत\nतद दिदृक्षसि चेद राजन दरष्टास्य अद्य न संशयः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 49, + "text": "अद्वारेण रिपॊर गेहं दवारेण सुहृदॊ गृहम\nपरविशन्ति सदा सन्तॊ दवारं नॊ वर्जितं ततः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 19, + "shloka": 50, + "text": "कार्यवन्तॊ गृहान एत्य शत्रुतॊ नार्हणां वयम\nपरतिगृह्णीम तद विद्धि एतन नः शाश्वतं वरतम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nन समरेयं कदा वैरं कृतं युष्माभिर इत्य उत\nचिन्तयंश च न पश्यामि भवतां परति वैकृतम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 2, + "text": "वैकृते चासति कथं मन्यध्वं माम अनागसम\nअरिं विब्रूत तद विप्राः सतां समय एष हि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 3, + "text": "अथ धर्मॊपघाताद धि मनः समुपतप्यते\nयॊ ऽनागसि परसृजति कषत्रियॊ ऽपि न संशयः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 4, + "text": "अतॊ ऽनयथाचरँल लॊके धर्मज्ञः सन महाव्रतः\nवृजिनां गतिम आप्नॊति शरेयसॊ ऽपय उपहन्ति च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 5, + "text": "तरैलॊक्ये कषत्रधर्माद धि शरेयांसं साधु चारिणाम\nअनागसं परजानानाः परमादाद इव जल्पथ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 6, + "text": "[वासु]\nकुलकार्यं महाराज कश चिद एकः कुलॊद्वहः\nवहते तन्नियॊगाद वै वयम अभ्युत्थितास तरयः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 7, + "text": "तवया चॊपहृता राजन कषत्रिया लॊकवासिनः\nतद आगॊ करूरम उत्पाद्य मन्यसे किं तव अनागसम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 8, + "text": "राजा राज्ञः कथं साधून हिंस्यान नृपतिसत्तम\nतद राज्ञः संनिगृह्य तवं रुद्रायॊपजिहीर्षसि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 9, + "text": "अस्मांस तद एनॊ गच्छेत तवया बार्हद्रथे कृतम\nवयं हि शक्ता धर्मस्य रक्षणे धर्मचारिणः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 10, + "text": "मनुष्याणां समालम्भॊ न च दृष्टः कदा चन\nस कथं मानुषैर देवं यष्टुम इच्छसि शंकरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 11, + "text": "सवर्णॊ हि सवर्णानां पशुसंज्ञां करिष्यति\nकॊ ऽनय एवं यथा हि तवं जरासंध वृथा मतिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 12, + "text": "ते तवां जञातिक्षयकरं वयम आर्तानुसारिणः\nजञातिवृद्धि निमित्तार्थं विनियन्तुम इहागताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 13, + "text": "नास्ति लॊके पुमान अन्यः कषत्रियेष्व इति चैव यत\nमन्यसे स च ते राजन सुमहान बुद्धिविप्लवः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 14, + "text": "कॊ हि जानन्न अभिजनम आत्मनः कषत्रियॊ नृप\nनाविशेत सवर्गम अतुलं रणानन्तरम अव्ययम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 15, + "text": "सवर्गं हय एव समास्थाय रणयज्ञेषु दीक्षिताः\nयजन्ते कषत्रिया लॊकांस तद विद्धि मगधाधिपः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 16, + "text": "सवर्गयॊनिर जयॊ राजन सवर्गयॊनिर महद यशः\nसवर्गयॊनिस तपॊ युद्धे मार्गः सॊ ऽवयभिचारवान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 17, + "text": "एष हय ऐन्द्रॊ वैजयन्तॊ गुणॊ नित्यं समाहितः\nयेनासुरान पराजित्य जगत पाति शतक्रतुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 18, + "text": "सवर्गम आस्थाय कस्य सयाद विग्रहित्वं यथा तव\nमागधैर विपुलैः सैन्यैर बाहुल्य बलदर्पितैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 19, + "text": "मावमन्स्थाः परान राजन नास्ति वीर्यं नरे नरे\nसमं तेजस तवया चैव केवलं मनुजेश्वर" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 20, + "text": "यावद एव न संबुद्धं तावद एव भवेत तव\nविषह्यम एतद अस्माकम अतॊ राजन बरवीमि ते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 21, + "text": "जहि तवं सदृशेष्व एव मानं दर्पं च मागध\nमा गमः ससुतामात्यः सबलश च यमक्षयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 22, + "text": "दम्भॊद्भवः कार्तवीर्य उत्तरश च बृहद्रथः\nशरेयसॊ हय अवमन्येह विनेशुः सबला नृपाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 23, + "text": "मुमुक्षमाणास तवत्तश च न वयं बराह्मण बरुवाः\nशौरिर अस्मि हृषीकेशॊ नृवीरौ पाण्डवाव इमौ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 24, + "text": "तवाम आह्वयामहे राजन सथिरॊ युध्यस्व मागध\nमुञ्च वा नृपतीन सर्वान मा गमस तवं यमक्षयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 25, + "text": "[ज]\nनाजितान वै नरपतीन अहम आदद्मि कांश चन\nजितः कः पर्यवस्थाता कॊ ऽतर यॊ न मया जितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 26, + "text": "कषत्रियस्यैतद एवाहुर धर्म्यं कृष्णॊपजीवनम\nविक्रम्य वशम आनीय कामतॊ यत समाचरेत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 27, + "text": "देवतार्थम उपाकृत्य राज्ञः कृष्ण कथं भयात\nअहम अद्य विमुञ्चेयं कषात्रं वरतम अनुस्मरन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 28, + "text": "सैन्यं सैन्येन वयूढेन एक एकेन वा पुनः\nदवाभ्यां तरिभिर वा यॊत्स्ये ऽहं युगपत पृथग एव वा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 29, + "text": "[व]\nएवम उक्त्वा जरासंधः सहदेवाभिषेचनम\nआज्ञापयत तदा राजा युयुत्सुर भीमकर्मभिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 30, + "text": "स तु सेनापती राजा सस्मार भरतर्षभ\nकौशिकं चित्रसेनं च तस्मिन युद्ध उपस्थिते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 31, + "text": "ययॊस ते नामनी लॊके हंसेति डिभकेति च\nपूर्वं संकथिते पुम्भिर नृलॊके लॊकसत्कृते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 32, + "text": "तं तु राजन विभुः शौरी राजानं बलिनां वरम\nसमृत्वा पुरुषशार्दूल शार्दूलसमविक्रमम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 33, + "text": "सत्यसंधॊ जरासंधं भुवि भीमपराक्रमम\nभागम अन्यस्य निर्दिष्टं वध्यं भूमिभृद अच्युतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 20, + "shloka": 34, + "text": "नात्मनात्मवतां मुख्य इयेष मधुसूदनः\nबरह्मण आज्ञां पुरस्कृत्य हन्तुं हलधरानुजः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 21, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततस तं निश्चितात्मानं युद्धाय यदुनन्दनः\nउवाच वाग्मी राजानं जरासंधम अधॊक्षजः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 21, + "shloka": 2, + "text": "तरयाणां केन ते राजन यॊद्धुं वितरते मनः\nअस्मद अन्यतमेनेह सज्जीभवतु कॊ युधि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 21, + "shloka": 3, + "text": "एवम उक्तः स कृष्णेन युद्धं वव्रे महाद्युतिः\nजरासंधस ततॊ राजन भीमसेनेन मागधः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 21, + "shloka": 4, + "text": "धारयन्न अगदान मुख्यान निर्वृतीर वेदनानि च\nउपतस्थे जरासंधं युयुत्सुं वै पुरॊहितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 21, + "shloka": 5, + "text": "कृतस्वस्त्ययनॊ विद्वान बराह्मणेन यशस्विना\nसमनह्यज जरासंधः कषत्रधर्मम अनुव्रतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 21, + "shloka": 6, + "text": "अवमुच्य किरीटं स केशान समनुमृज्य च\nउदतिष्ठज जरासंधॊ वेलातिग इवार्णवः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 21, + "shloka": 7, + "text": "उवाच मतिमान राजा भीमं भीमपराक्रमम\nभीम यॊत्स्ये तवया सार्धं शरेयसा निर्जितं वरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 21, + "shloka": 8, + "text": "एवम उक्त्वा जरासंधॊ भीमसेनम अरिंदमः\nपरत्युद्ययौ महातेजाः शक्रं बलिर इवासुरः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 21, + "shloka": 9, + "text": "ततः संमन्त्र्य कृष्णेन कृतस्वस्त्ययनॊ बली\nभीमसेनॊ जरासंधम आससाद युयुत्सया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 21, + "shloka": 10, + "text": "ततस तौ नरशार्दूलौ बाहुशस्त्रौ समीयतुः\nवीरौ परमसंहृष्टाव अन्यॊन्यजय काङ्क्षिणौ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 21, + "shloka": 11, + "text": "तयॊर अथ भुजाघातान निग्रहप्रग्रहात तथा\nआसीत सुभीम संह्रादॊ वज्रपर्वतयॊर इव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 21, + "shloka": 12, + "text": "उभौ परमसंहृष्टौ बलेनातिबलाव उभौ\nअन्यॊन्यस्यान्तरं परेप्सू परस्परजयैषिणौ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 21, + "shloka": 13, + "text": "तद भीमम उत्सार्य जनं युद्धम आसीद उपह्वरे\nबलिनॊः संयुगे राजन वृत्रवासवयॊर इव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 21, + "shloka": 14, + "text": "परकर्षणाकर्षणाभ्याम अभ्याकर्ष विकर्षणैः\nआकर्षेतां तथान्यॊन्यं जानुभिश चाभिजघ्नतुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 21, + "shloka": 15, + "text": "ततः शब्देन महता भर्त्सयन्तौ परस्परम\nपाषाण संघातनिभैः परहारैर अभिजघ्नतुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 21, + "shloka": 16, + "text": "वयूढॊरस्कौ दीर्घभुजौ नियुद्ध कुशलाव उभौ\nबाहुभिः समसज्जेताम आयसैः परिघैर इव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 21, + "shloka": 17, + "text": "कार्त्तिकस्य तु मासस्य परवृत्तं परथमे ऽहनि\nअनारतं दिवारात्रम अविश्रान्तम अवर्तत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 21, + "shloka": 18, + "text": "तद्वृत्तं तु तरयॊदश्यां समवेतं महात्मनॊः\nचतुर्दश्यां निशायां तु निवृत्तॊ मागधः कलमात" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 21, + "shloka": 19, + "text": "तं राजानं तथा कलान्तं दृष्ट्वा राजञ जनार्दनः\nउवाच भीमकर्माणं भीमं संबॊधयन्न इव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 21, + "shloka": 20, + "text": "कलान्तः शत्रुर न कौन्तेय लभ्यः पीडयितुं रणे\nपीड्यमानॊ हि कार्त्स्न्येन जह्याज जीवितम आत्मनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 21, + "shloka": 21, + "text": "तस्मात ते नैव कौन्तेय पीडनीयॊ नराधिपः\nसमम एतेन युध्यस्व बाहुभ्यां भरतर्षभ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 21, + "shloka": 22, + "text": "एवम उक्तः स कृष्णेन पाण्डवः परवीरहा\nजरासंधस्य तद रन्ध्रं जञात्वा चक्रे मतिं वधे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 21, + "shloka": 23, + "text": "ततस तम अजितं जेतुं जरासंधं वृकॊदरः\nसंरभ्य बलिनां मुख्यॊ जग्राह कुरुनन्दनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nभीमसेनस ततः कृष्णम उवाच यदुनन्दनम\nबुद्धिम आस्थाय विपुलां जरासंध जिघांसया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 2, + "text": "नायं पापॊ मया कृष्ण युक्तः सयाद अनुरॊधितुम\nपराणेन यदुशार्दूल बद्धवङ्क्षण वाससा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 3, + "text": "एवम उक्तस ततः कृष्णः परत्युवाच वृकॊदरम\nतवरयन पुरुषव्याघ्रॊ जरासंध वधेप्सया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 4, + "text": "यत ते दैवं परं सत्त्वं यच च ते मातरिश्वनः\nबलं भीम जरासंधे दर्शयाशु तद अद्य नः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 5, + "text": "एवम उक्तस तदा भीमॊ जरासंधम अरिंदमः\nउत्क्षिप्य भरामयद राजन बलवन्तं महाबलः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 6, + "text": "भरामयित्वा शतगुणं भुजाभ्यां भरतर्षभ\nबभञ्ज पृष्ठे संक्षिप्य निष्पिष्य विननाद च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 7, + "text": "तस्य निष्पिष्यमाणस्य पाण्डवस्य च गर्जतः\nअभवत तुमुलॊ नादः सर्वप्राणि भयंकरः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 8, + "text": "वित्रेसुर मागधाः सर्वे सत्रीणां गर्भाश च सुस्रुवुः\nभीमसेनस्य नादेन जरासंधस्य चैव ह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 9, + "text": "किं नु सविद धिमवान भिन्नः किं नु सविद दीर्यते मही\nइति सम मागधा जज्ञुर भीमसेनस्य निस्वनात" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ राजकुलद्वारि परसुप्तम इव तं नृपम\nरात्रौ परासुम उत्सृज्य निश्चक्रमुर अरिंदमाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 11, + "text": "जरासंध रथं कृष्णॊ यॊजयित्वा पताकिनम\nआरॊप्य भरातरौ चैव मॊक्षयाम आस बान्धवान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 12, + "text": "ते वै रत्नभुजं कृष्णं रत्नार्हं पृथिवीश्वराः\nराजानश चक्रुर आसाद्य मॊक्षिता महतॊ भयात" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 13, + "text": "अक्षतः शस्त्रसंपन्नॊ जितारिः सह राजभिः\nरथम आस्थाय तं दिव्यं निर्जगाम गिरिव्रजात" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 14, + "text": "यः ससॊदर्यवान नाम दवियॊधः कृष्णसारथिः\nअभ्यासघाती संदृश्यॊ दुर्जयः सर्वराजभिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 15, + "text": "भीमार्जुनाभ्यां यॊधाभ्याम आस्थितः कृष्णसारथिः\nशुशुभे रथवर्यॊ ऽसौ दुर्जयः सर्वधन्विभिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 16, + "text": "शक्र विष्णू हि संग्रामे चेरतुस तारका मये\nरथेन तेन तं कृष्ण उपारुह्य ययौ तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 17, + "text": "तप्तचामीकराभेण किङ्किणीजालमालिना\nमेघनिर्घॊषनादेन जैत्रेणामित्र घातिना" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 18, + "text": "येन शक्रॊ दानवानां जघान नवतीर नव\nतं पराप्य समहृष्यन्त रथं ते पुरुषर्षभाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 19, + "text": "ततः कृष्णं महाबाहुं भरातृभ्यां सहितं तदा\nरथस्थं मागधा दृष्ट्वा समपद्यन्त विस्मिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 20, + "text": "हयैर दिव्यैः समायुक्तॊ रथॊ वायुसमॊ जवे\nअधिष्ठितः स शुशुभे कृष्णेनातीव भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 21, + "text": "असङ्गी देव विहितस तस्मिन रथवरे धवजः\nयॊजनाद ददृशे शरीमान इन्द्रायुधसमप्रभः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 22, + "text": "चिन्तयाम आस कृष्णॊ ऽथ गरुत्मन्तं स चाभ्ययात\nकषणे तस्मिन स तेनासीच चैत्ययूप इवॊच्छ्रितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 23, + "text": "वयादितास्यैर महानादैः सह भूतैर धवजालयैः\nतस्थौ रथवरे तस्मिन गरुत्मान पन्नगाशनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 24, + "text": "दुर्निरीक्ष्यॊ हि भूतानां तेजसाभ्यधिकं बभौ\nआदित्य इव मध्याह्ने सहस्रकिरणावृतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 25, + "text": "न स सज्जति वृक्षेषु शस्त्रैश चापि न रिष्यते\nदिव्यॊ धवजवरॊ राजन दृश्यते देव मानुषैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 26, + "text": "तम आस्थाय रथं दिव्यं पर्जन्यसमनिस्वनम\nनिर्ययौ पुरुषव्याघ्रः पाण्डवाभ्यां सहाच्युतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 27, + "text": "यं लेभे वासवाद राजा वसुस तस्माद बृहद्रथः\nबृहद्रथात करमेणैव पराप्तॊ बार्हद्रथं नृपम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 28, + "text": "स निर्ययौ महाबाहुः पुण्डरीकेक्षणस ततः\nगिरिव्रजाद बहिस तस्थौ समे देशे महायशाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 29, + "text": "तत्रैनं नागराः सर्वे सत्कारेणाभ्ययुस तदा\nबराह्मण परमुखा राजन विधिदृष्टेण कर्मणा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 30, + "text": "बन्धनाद विप्रमुक्ताश च राजानॊ मधुसूदनम\nपूजयाम आसुर ऊचुश च सान्त्वपूर्वम इदं वचः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 31, + "text": "नैतच चित्रं महाबाहॊ तवयि देवकिनन्दन\nभीमार्जुनबलॊपेते धर्मस्य परिपालनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 32, + "text": "जरासंध हरदे घॊरे दुःखपङ्के निमज्जताम\nराज्ञां समभ्युद्धरणं यद इदं कृतम अद्य ते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 33, + "text": "विष्णॊ समवसन्नानां गिरिदुर्गे सुदारुणे\nदिष्ट्या मॊक्षाद यशॊ दीप्तम आप्तं ते पुरुषॊत्तम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 34, + "text": "किं कुर्मः पुरुषव्याघ्र बरवीहि पुरुषर्षभ\nकृतम इत्य एव तज जञेयं नृपैर यद्य अपि दुष्करम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 35, + "text": "तान उवाच हृषीकेशः समाश्वास्य महामनाः\nयुधिष्ठिरॊ राजसूयं करतुम आहर्तुम इच्छति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 36, + "text": "तस्य धर्मप्रवृत्तस्य पार्थिव तवं चिकीर्षतः\nसर्वैर भवद्भिर यज्ञार्थे साहाय्यं दीयताम इति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 37, + "text": "ततः परतीतमनसस ते नृपा भरतर्षभ\nतथेत्य एवाब्रुवन सर्वे परतिजज्ञुश च तां गिरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 38, + "text": "रत्नभाजं च दाशार्हं चक्रुस ते पृथिवीश्वराः\nकृच्छ्राज जग्राह गॊविन्दस तेषां तद अनुकम्पया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 39, + "text": "जरासंधात्मजश चैव सहदेवॊ महारथः\nनिर्ययौ सजनामात्यः पुरस्कृत्य पुरॊहितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 40, + "text": "स नीचैः परश्रितॊ भूत्वा बहुरत्नपुरॊगमः\nसहदेवॊ नृणां देवं वासुदेवम उपस्थितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 41, + "text": "भयार्ताय ततस तस्मै कृष्णॊ दत्त्वाभयं तदा\nअभ्यषिञ्चत तत्रैव जरासंधात्मजं तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 42, + "text": "गत्वैकत्वं च कृष्णेन पार्थाभ्यां चैव सत्कृतः\nविवेश राजा मतिमान पुनर बार्हद्रथं पुरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 43, + "text": "कृष्णस तु सह पार्थाभ्यां शरिया परमया जवलन\nरत्नान्य आदाय भूरीणि परययौ पुष्करेक्षणः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 44, + "text": "इन्द्रप्रस्थम उपागम्य पाण्डवाभ्यां सहाच्युतः\nसमेत्य धर्मराजानं परीयमाणॊ ऽभयभाषत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 45, + "text": "दिष्ट्या भीमेन बलवाञ जरासंधॊ निपातितः\nराजानॊ मॊक्षिताश चेमे बन्धनान नृपसत्तम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 46, + "text": "दिष्ट्या कुशलिनौ चेमौ भीमसेनधनंजयौ\nपुनः सवनगरं पराप्ताव अक्षताव इति भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 47, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरः कृष्णं पूजयित्वा यथार्हतः\nभीमसेनार्जुनौ चैव परहृष्टः परिषस्वजे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 48, + "text": "ततः कषीणे जरासंधे भरातृभ्यां विहितं जयम\nअजातशत्रुर आसाद्य मुमुदे भरातृभिः सह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 49, + "text": "यथा वयः समागम्य राजभिस तैश च पाण्डवः\nसत्कृत्य पूजयित्वा च विससर्ज नराधिपान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 50, + "text": "युधिष्ठिराभ्यनुज्ञातास ते नृपा हृष्टमानसाः\nजग्मुः सवदेशांस तवरिता यानैर उच्चावचैस ततः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 51, + "text": "एवं पुरुषशार्दूलॊ महाबुद्धिर जनार्दनः\nपाण्डवैर घातयाम आस जरासंधम अरिं तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 52, + "text": "घातयित्वा जरासंधं बुद्धिपूर्वम अरिंदमः\nधर्मराजम अनुज्ञाप्य पृथां कृष्णां च भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 53, + "text": "सुभद्रां भीमसेनं च फाल्गुणं यमजौ तथा\nधौम्यम आमन्त्रयित्वा च परययौ सवां पुरीं परति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 54, + "text": "तेनैव रथमुख्येन तरुणादित्यवर्चसा\nधर्मराज विसृष्टेन दिव्येनानादयन दिशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 55, + "text": "ततॊ युधिष्ठिर मुखाः पाण्डवा भरतर्षभ\nपरदक्षिणम अकुर्वन्त कृष्णम अक्लिष्टकारिणम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 56, + "text": "ततॊ गते भगवति कृष्णे देवकिनन्दने\nजयं लब्ध्वा सुविपुलं राज्ञाम अभयदास तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 57, + "text": "संवर्धितौजसॊ भूयॊ कर्मणा तेन भारत\nदरौपद्याः पाण्डवा राजन परां परीतिम अवर्धयन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 22, + "shloka": 58, + "text": "तस्मिन काले तु यद युक्तं धर्मकामार्थ संहितम\nतद राजा धर्मतश चक्रे राज्यपालन कीर्तिमान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 23, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nपार्थः पराप्य धनुःश्रेष्ठम अक्षय्यौ च महेषुधी\nरथं धवजं सभां चैव युधिष्ठिरम अभाषत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 23, + "shloka": 2, + "text": "धनुर अस्त्रं शरा वीर्यं पक्षॊ भूमिर यशॊबलम\nपराप्तम एतन मया राजन दुष्प्रापं यद अभीप्सितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 23, + "shloka": 3, + "text": "तत्र कृत्यम अहं मन्ये कॊशस्यास्य विवर्धनम\nकरम आहारयिष्यामि राज्ञः सर्वान नृपॊत्तम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 23, + "shloka": 4, + "text": "विजयाय परयास्यामि दिशं धनद रक्षिताम\nतिथाव अथ मुहूर्ते च नक्षत्रे च तथा शिवे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 23, + "shloka": 5, + "text": "धनंजय वचॊ शरुत्वा धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nसनिग्धगम्भीर नादिन्या तं गिरा परत्यभाषत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 23, + "shloka": 6, + "text": "सवस्ति वाच्यार्हतॊ विप्रान परयाहि भरतर्षभ\nदुर्हृदाम अप्रहर्षाय सुहृदां नन्दनाय च\nविजयस ते धरुवं पार्थ परियं कामम अवाप्नुहि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 23, + "shloka": 7, + "text": "इत्य उक्तः परययौ पार्थः सैन्येन महता वृतः\nअग्निदत्तेन दिव्येन रथेनाद्भुतकर्मणा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 23, + "shloka": 8, + "text": "तथैव भीमसेनॊ ऽपि यमौ च पुरुषर्षभौ\nस सैन्याः परययुः सर्वे धर्मराजाभि पूजिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 23, + "shloka": 9, + "text": "दिशं धनपतेर इष्टाम अजयत पाकशासनिः\nभीमसेनस तथा पराचीं सहदेवस तु दक्षिणाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 23, + "shloka": 10, + "text": "परतीचीं नकुलॊ राजन दिशं वयजयद अस्त्रवित\nखाण्डव परस्थम अध्यास्ते धर्मराजॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 23, + "shloka": 11, + "text": "[ज]\nदिशाम अभिजयं बरह्मन विस्तरेणानुकीर्तय\nन हि तृप्यामि पूर्वेषां शृण्वानश चरितं महत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 23, + "shloka": 12, + "text": "[वै]\nधनंजयस्य वक्ष्यामि विजयं पूर्वम एव ते\nयौगपद्येन पार्थैर हि विजितेयं वसुंधरा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 23, + "shloka": 13, + "text": "पूर्वं कुणिन्द विषये वशे चक्रे महीपतीन\nधनंजयॊ महाबाहुर नातितीव्रेण कर्मणा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 23, + "shloka": 14, + "text": "आनर्तान कालकूटांश च कुणिन्दांश च विजित्य सः\nसुमण्डलं पापजितं कृतवान अनु सैनिकम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 23, + "shloka": 15, + "text": "स तेन सहितॊ राजन सव्यसाची परंतपः\nविजिग्ये सकलं दवीपं परतिविन्ध्यं च पार्थिवम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 23, + "shloka": 16, + "text": "सकल दवीपवासांश च सप्त दवीपे च ये नृपाः\nअर्जुनस्य च सैन्यानां विग्रहस तुमुलॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 23, + "shloka": 17, + "text": "स तान अपि महेष्वासॊ विजित्य भरतर्षभ\nतैर एव सहितः सर्वैः पराग्ज्यॊतिषम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 23, + "shloka": 18, + "text": "तत्र राजा महान आसीद भगदत्तॊ विशां पते\nतेनासीत सुमहद युद्धं पाण्डवस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 23, + "shloka": 19, + "text": "स किरातैश च चीनैश च वृतः पराग्ज्यॊतिषॊ ऽभवत\nअन्यैश च बहुभिर यॊधैः सागरानूपवासिभिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 23, + "shloka": 20, + "text": "ततः स दिवसान अष्टौ यॊधयित्वा धनंजयम\nपरहसन्न अब्रवीद राजा संग्रामे विगतक्लमः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 23, + "shloka": 21, + "text": "उपपन्नं महाबाहॊ तवयि पाण्डवनन्दन\nपाकशासनदायादे वीर्यम आहवशॊभिनि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 23, + "shloka": 22, + "text": "अहं सखा सुरेन्द्रस्य शक्राद अनवमॊ रणे\nन च शक्नॊमि ते तात सथातुं परमुखतॊ युधि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 23, + "shloka": 23, + "text": "किम ईप्सितं पाण्डवेय बरूहि किं करवाणि ते\nयद वक्ष्यसि महाबाहॊ तत करिष्यामि पुत्रक" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 23, + "shloka": 24, + "text": "[अर]\nकुरूणाम ऋषभॊ राजा धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nतस्य पार्थिवताम ईप्से करस तस्मै परदीयताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 23, + "shloka": 25, + "text": "भवान पितृसखा चैव परीयमाणॊ मयापि च\nततॊ नाज्ञापयामि तवां परीतिपूर्वं परदीयताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 23, + "shloka": 26, + "text": "[भ]\nकुन्ती मातर यथा मे तवं तथा राजा युधिष्ठिरः\nसर्वम एतत करिष्यामि किं चान्यत करवाणि ते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 24, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतं विजित्य महाबाहुः कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः\nपरययाव उत्तरां तस्माद दिशं धनद पालितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 24, + "shloka": 2, + "text": "अन्तर गिरिं च कौन्तेयस तथैव च बहिर गिरिम\nतथॊपरि गिरिं चैव विजिग्ये पुरुषर्षभः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 24, + "shloka": 3, + "text": "विजित्य पर्वतान सर्वान ये च तत्र नराधिपाः\nतान वशे सथापयित्वा स रत्नान्य आदाय सर्वशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 24, + "shloka": 4, + "text": "तैर एव सहितः सर्वैर अनुरज्य च तान नृपान\nकुलूतवासिनं राजन बृहन्तम उपजग्मिवान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 24, + "shloka": 5, + "text": "मृदङ्गवरनादेन रथनेमि सवनेन च\nहस्तिनां च निनादेन कम्पयन वसुधाम इमाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 24, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ बृहन्तस तरुणॊ बलेन चतुरङ्गिना\nनिष्क्रम्य नगरात तस्माद यॊधयाम आस पाण्डवम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 24, + "shloka": 7, + "text": "सुमहान संनिपातॊ ऽभूद धनंजय बृहन्तयॊः\nन शशाक बृहन्तस तु सॊढुं पाण्डव विक्रमम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 24, + "shloka": 8, + "text": "सॊ ऽविषह्यतमं जञात्वा कौन्तेयं पर्वतेश्वरः\nउपावर्तत दुर्मेधा रत्नान्य आदाय सर्वशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 24, + "shloka": 9, + "text": "स तद राज्यम अवस्थाप्य कुलूत सहितॊ ययौ\nसेना बिन्दुम अथॊ राजन राज्याद आशु समाक्षिपत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 24, + "shloka": 10, + "text": "मॊदा पुरं वामदेवं सुदामानं सुसंकुलम\nकुलूतान उत्तरांश चैव तांश च राज्ञः समानयत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 24, + "shloka": 11, + "text": "तत्रस्थः पुरुषैर एव धर्मराजस्य शासनात\nवयजयद धनंजयॊ राजन देशान पञ्च परमाणतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 24, + "shloka": 12, + "text": "स दिवः परस्थम आसाद्य सेना बिन्दॊः पुरं महत\nबलेन चतुरङ्गेण निवेशम अकरॊत परभुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 24, + "shloka": 13, + "text": "स तैः परिवृतः सर्वैर विष्वग अश्वं नराधिपम\nअभ्यगच्छन महातेजाः पौरवं पुरुषर्षभः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 24, + "shloka": 14, + "text": "विजित्य चाहवे शूरान पार्वतीयान महारथान\nधवजिन्या वयजयद राजन पुरं पौरवरक्षितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 24, + "shloka": 15, + "text": "पौरवं तु विनिर्जित्य दस्यून पर्वतवासिनः\nगणान उत्सव संकेतान अजयत सप्त पाण्डवः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 24, + "shloka": 16, + "text": "ततः काश्मीरकान वीरान कषत्रियान कषत्रियर्षभः\nवयजयल लॊहितं चैव मण्डलैर दशभिः सह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 24, + "shloka": 17, + "text": "ततस तरिगर्तान कौन्तेयॊ दार्वान कॊक नदाश च ये\nकषत्रिया बहवॊ राजन्न उपावर्तन्त सर्वशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 24, + "shloka": 18, + "text": "अभिसारीं ततॊ रम्यां विजिग्ये कुरुनन्दनः\nउरगावासिनं चैव रॊचमानं रणे ऽजयत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 24, + "shloka": 19, + "text": "ततः सिंहपुरं रम्यं चित्रायुधसुरक्षितम\nपरामथद बलम आस्थाय पाकशासनिर आहवे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 24, + "shloka": 20, + "text": "ततः सुह्मांश च चॊलांश च किरीटी पाण्डवर्षभः\nसहितः सर्वसैन्येन परामथत कुरुनन्दनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 24, + "shloka": 21, + "text": "ततः परमविक्रान्तॊ बाह्लीकान कुरुनन्दनः\nमहता परिमर्देन वशे चक्रे दुरासदान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 24, + "shloka": 22, + "text": "गृहीत्वा तु बलं सारं फल्गु चॊत्सृज्य पाण्डवः\nदरदान सह काम्बॊजैर अजयत पाकशासनिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 24, + "shloka": 23, + "text": "परागुत्तरां दिशं ये च वसन्त्य आश्रित्य दस्यवः\nनिवसन्ति वने ये च तान सर्वान अजयत परभुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 24, + "shloka": 24, + "text": "लॊहान परमकाम्बॊजान ऋषिकान उत्तरान अपि\nसहितांस तान महाराज वयजयत पाकशासनिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 24, + "shloka": 25, + "text": "ऋषिकेषु तु संग्रामॊ बभूवातिभयं करः\nतारका मय संकाशः परमर्षिक पार्थयॊः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 24, + "shloka": 26, + "text": "स विजित्य ततॊ राजन्न ऋषिकान रणमूर्धनि\nशुकॊदर समप्रख्यान हयान अष्टौ समानयत\nमयूरसदृशान अन्यान उभयान एव चापरान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 24, + "shloka": 27, + "text": "स विनिर्जित्य संग्रामे हिमवन्तं स निष्कुटम\nशवेतपर्वतम आसाद्य नयवसत पुरुषर्षभः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 25, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nस शवेतपर्वतं वीरः समतिक्रम्य भारत\nदेशं किं पुरुषावासं दरुमपुत्रेण रक्षितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 25, + "shloka": 2, + "text": "महता संनिपातेन कषत्रियान्तकरेण ह\nवयजयत पाण्डवश्रेष्ठः करे चैव नयवेशयत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 25, + "shloka": 3, + "text": "तं जित्वा हाटकं नाम देशं गुह्यक रक्षितम\nपाकशासनिर अव्यग्रः सह सैन्यः समासदत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 25, + "shloka": 4, + "text": "तांस तु सान्त्वेन निर्जित्य मानसं सर उत्तमम\nऋषिकुल्याश च ताः सर्वा ददर्श कुरुनन्दनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 25, + "shloka": 5, + "text": "सरॊ मानसम आसाद्य हाटकान अभितः परभुः\nगन्धर्वरक्षितं देशं वयजयत पाण्डवस ततः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 25, + "shloka": 6, + "text": "तत्र तित्तिरि कल्माषान मण्डूकाक्षान हयॊत्तमान\nलेभे स करम अत्यन्तं गन्धर्वनगरात तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 25, + "shloka": 7, + "text": "उत्तरं हरिवर्षं तु समासाद्य स पाण्डवः\nइयेष जेतुं तं देशं पाकशासननन्दनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 25, + "shloka": 8, + "text": "तत एनं महाकाया महावीर्या महाबलाः\nदवारपालाः समासाद्य हृष्टा वचनम अब्रुवन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 25, + "shloka": 9, + "text": "पार्थ नेदं तवया शक्यं पुरं जेतुं कथं चन\nउपावर्तस्व कल्याण पर्याप्तम इदम अच्युत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 25, + "shloka": 10, + "text": "इदं पुरं यः परविशेद धरुवं स न भवेन नरः\nपरीयामहे तवया वीर पर्याप्तॊ विजयस तव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 25, + "shloka": 11, + "text": "न चापि किं चिज जेतव्यम अर्जुनात्र परदृश्यते\nउत्तराः कुरवॊ हय एते नात्र युद्धं परवर्तते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 25, + "shloka": 12, + "text": "परविष्टश चापि कौन्तेय नेह दरक्ष्यसि किं चन\nन हि मानुषदेहेन शक्यम अत्राभिवीक्षितुम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 25, + "shloka": 13, + "text": "अथेह पुरुषव्याघ्र किं चिद अन्यच चिकीर्षसि\nतद बरवीहि करिष्यामॊ वचनात तव भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 25, + "shloka": 14, + "text": "ततस तान अब्रवीद राजन्न अर्जुनः पाकशासनिः\nपार्थिवत्वं चिकीर्षामि धर्मराजस्य धीमतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 25, + "shloka": 15, + "text": "न परवेक्ष्यामि वॊ देशं बाध्यत्वं यदि मानुषैः\nयुधिष्ठिराय तत किं चित करवन नः परदीयताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 25, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ दिव्यानि वस्त्राणि दिव्यान्य आभरणानि च\nमॊकाजिनानि दिव्यानि तस्मै ते परददुः करम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 25, + "shloka": 17, + "text": "एवं स पुरुषव्याघ्रॊ विजिग्ये दिशम उत्तराम\nसंग्रामान सुबहून कृत्वा कषत्रियैर दस्युभिस तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 25, + "shloka": 18, + "text": "स विनिर्जित्य राज्ञस तान करे च विनिवेश्य ह\nधनान्य आधाय सर्वेभ्यॊ रत्नानि विविधानि च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 25, + "shloka": 19, + "text": "हयांस तित्तिरि कल्माषाञ शुकपत्रनिभान अपि\nमयूरसदृशांश चान्यान सर्वान अनिलरंहसः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 25, + "shloka": 20, + "text": "वृतः सुमहता राजन बलेन चतुरङ्गिणा\nआजगाम पुनर वीरः शक्र परस्थं पुरॊत्तमम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 26, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nएतस्मिन्न एव काले तु भीमसेनॊ ऽपि वीर्यवान\nधर्मराजम अनुज्ञाप्य ययौ पराचीं दिशं परति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 26, + "shloka": 2, + "text": "महता बलचक्रेण परराष्ट्रावमर्दिना\nवृतॊ भरतशार्दूलॊ दविषच छॊकविवर्धनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 26, + "shloka": 3, + "text": "स गत्वा राजशार्दूलः पाञ्चालानां पुरं महत\nपाञ्चालान विविधॊपायैः सान्त्वयाम आस पाण्डवः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 26, + "shloka": 4, + "text": "ततः सगण्डकीं शूरॊ विदेहांश च नरर्षभः\nविजित्याल्पेन कालेन दशार्णान अगमत परभुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 26, + "shloka": 5, + "text": "तत्र दाशार्हकॊ राजा सुधर्मा लॊमहर्षणम\nकृतवान कर्म भीमेन महद युद्धं निरायुधम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 26, + "shloka": 6, + "text": "भीमसेनस तु तद दृष्ट्वा तस्य कर्म परंतपः\nअधिसेना पतिं चक्रे सुधर्माणं महाबलम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 26, + "shloka": 7, + "text": "ततः पराचीं दिशं भीमॊ ययौ भीमपराक्रमः\nसैन्येन महता राजन कम्पयन्न इव मेदिनीम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 26, + "shloka": 8, + "text": "सॊ ऽशवमेधेश्वरं राजन रॊचमानं सहानुजम\nजिगाय समरे वीरॊ बलेन बलिनां वरः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 26, + "shloka": 9, + "text": "स तं निर्जित्य कौन्तेयॊ नातितीव्रेण कर्मणा\nपूर्वदेशं महावीर्यॊ विजिग्ये कुरुनन्दनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 26, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ दक्षिणम आगम्य पुलिन्द नगरं महत\nसुकुमारं वशे चक्रे सुमित्रं च नराधिपम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 26, + "shloka": 11, + "text": "ततस तु धर्मराजस्य शासनाद भरतर्षभः\nशिशुपालं महावीर्यम अभ्ययाज जनमेजय" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 26, + "shloka": 12, + "text": "चेदिराजॊ ऽपि तच छरुत्वा पाण्डवस्य चिकीर्षितम\nउपनिष्क्रम्य नगरात परत्यगृह्णात परंतपः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 26, + "shloka": 13, + "text": "तौ समेत्य महाराज कुरु चेदिवृषौ तदा\nउभयॊर आत्मकुलयॊः कौशल्यं पर्यपृच्छताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 26, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ निवेद्य तद राष्ट्रं चेदिराजॊ विशां पते\nउवाच भीमं परहसन किम इदं कुरुषे ऽनघ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 26, + "shloka": 15, + "text": "तस्य भीमस तदाचख्यौ धर्मराज चिकीर्षितम\nस च तत परतिगृह्यैव तथा चक्रे नराधिपः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 26, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ भीमस तत्र राजन्न उषित्वा तरिदशाः कषपाः\nसत्कृतः शिशुपालेन ययौ सबलवाहनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 27, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततः कुमार विषये शरेणिमन्तम अथाजयत\nकॊसलाधिपतिं चैव बृहद्बलम अरिंदमः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 27, + "shloka": 2, + "text": "अयॊध्यायां तु धर्मज्ञं दीर्घप्रज्ञं महाबलम\nअजयत पाण्डवश्रेष्ठॊ नातितीव्रेण कर्मणा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 27, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ गॊपाल कच्छं च सॊत्तमान अपि चॊत्तरान\nमल्लानाम अधिपं चैव पार्थिवं वयजयत परभुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 27, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ हिमवतः पार्श्वे समभ्येत्य जरद गवम\nसर्वम अल्पेन कालेन देशं चक्रे वशे बली" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 27, + "shloka": 5, + "text": "एवं बहुविधान देशान विजित्य पुरुषर्षभः\nउन्नाटम अभितॊ जिग्ये कुक्षिमन्तं च पर्वतम\nपाण्डवः सुमहावीर्यॊ बलेन बलिनां वरः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 27, + "shloka": 6, + "text": "स काशिराजं समरे सुबन्धम अनिवर्तिनम\nवशे चक्रे महाबाहुर भीमॊ भीमपराक्रमः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 27, + "shloka": 7, + "text": "ततः सुपार्श्वम अभितस तथा राजपतिं करथम\nयुध्यमानं बलात संख्ये विजिग्ये पाण्डवर्षभः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 27, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ मत्स्यान महातेजा मलयांश च महाबलान\nअनवद्यान गयांश चैव पशुभूमिं च सर्वशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 27, + "shloka": 9, + "text": "निवृत्य च महाबाहुर मदर्वीकं महीधरम\nसॊपदेशं विनिर्जित्य परययाव उत्तरा मुखः\nवत्सभूमिं च कौन्तेयॊ विजिग्ये बलवान बलात" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 27, + "shloka": 10, + "text": "भर्गाणाम अधिपं चैव निषादाधिपतिं तथा\nविजिग्ये भूमिपालांश च मणिमत परमुखान बहून" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 27, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ दक्षिणमल्लांश च भॊगवन्तं च पाण्डवः\nतरसैवाजयद भीमॊ नातितीव्रेण कर्मणा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 27, + "shloka": 12, + "text": "शर्मकान वर्मकांश चैव सान्त्वेनैवाजयत परभुः\nवैदेहकं च राजानं जनकं जगतीपतिम\nविजिग्ये पुरुषव्याघ्रॊ नातितीव्रेण कर्मणा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 27, + "shloka": 13, + "text": "वैदेहस्थस तु कौन्तेय इन्द्र पर्वतम अन्तिकात\nकिरातानाम अधिपतीन वयजयत सप्त पाण्डवः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 27, + "shloka": 14, + "text": "ततः सुह्मान पराच्य सुह्मान समक्षांश चैव वीर्यवान\nविजित्य युधि कौन्तेयॊ मागधान उपयाद बली" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 27, + "shloka": 15, + "text": "दण्डं च दण्डधारं च विजित्य पृथिवीपतीन\nतैर एव सहितः सर्वैर गिरिव्रजम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 27, + "shloka": 16, + "text": "जारा संधिं सान्त्वयित्वा करे च विनिवेश्य ह\nतैर एव सहितॊ राजन कर्णम अभ्यद्रवद बली" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 27, + "shloka": 17, + "text": "स कम्पयन्न इव महीं बलेन चतुरङ्गिणा\nयुयुधे पाण्डवश्रेष्ठः कर्णेनामित्र घातिना" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 27, + "shloka": 18, + "text": "स कर्णं युधि निर्जित्य वशे कृत्वा च भारत\nततॊ विजिग्ये बलवान राज्ञः पर्वतवासिनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 27, + "shloka": 19, + "text": "अथ मॊदा गिरिं चैव राजानं बलवत्तरम\nपाण्डवॊ बाहुवीर्येण निजघान महाबलम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 27, + "shloka": 20, + "text": "ततः पौण्ड्राधिपं वीरं वासुदेवं महाबलम\nकौशिकी कच्छ निलयं राजानं च महौजसम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 27, + "shloka": 21, + "text": "उभौ बलवृतौ वीराव उभौ तीव्रपराक्रमौ\nनिर्जित्याजौ महाराज वङ्ग राजम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 27, + "shloka": 22, + "text": "समुद्रसेनं निर्जित्य चन्द्र सेनं च पार्थिवम\nताम्रलिप्तं च राजानं काचं वङ्गाधिपं तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 27, + "shloka": 23, + "text": "सुह्मानाम अधिपं चैव ये च सागरवासिनः\nसर्वान मलेच्छ गणांश चैव विजिग्ये भरतर्षभः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 27, + "shloka": 24, + "text": "एवं बहुविधान देशान विजित्य पवनात्मजः\nवसु तेभ्य उपादाय लौहित्यम अगमद बली" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 27, + "shloka": 25, + "text": "स सर्वान मलेच्छ नृपतिन सागरद्वीपवासिनः\nकरम आहारयाम आस रत्नानि विविधानि च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 27, + "shloka": 26, + "text": "चन्दनागुरुवस्त्राणि मणिमुक्तम अनुत्तमम\nकाञ्चनं रजतं वज्रं विद्रुमं च महाधनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 27, + "shloka": 27, + "text": "स कॊटिशतसंख्येन धनेन महता तदा\nअभ्यवर्षद अमेयात्मा धनवर्षेण पाण्डवम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 27, + "shloka": 28, + "text": "इन्द्रप्रस्थम अथागम्य भीमॊ भीमपराक्रमः\nनिवेदयाम आस तदा धर्मराजाय तद धनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nतथैव सहदेवॊ ऽपि धर्मराजेन पूजितः\nमहत्या सेनया सार्धं परययौ दक्षिणां दिशम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 2, + "text": "स शूरसेनान कार्त्स्न्येन पूर्वम एवाजयत परभुः\nमत्स्यराजं च कौरव्यॊ वशे चक्रे बलाद बली" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 3, + "text": "अधिराजाधिपं चैव दन्तवक्रं महाहवे\nजिगाय करदं चैव सवराज्ये संन्यवेशयत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 4, + "text": "सुकुमारं वशे चक्रे सुमित्रं च नराधिपम\nतथैवापरमत्स्यांश च वयजयत स पटच चरान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 5, + "text": "निषादभूमिं गॊशृङ्गं पर्वत परवरं तथा\nतरसा वयजयद धीमाञ शरेणिमन्तं च पार्थिवम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 6, + "text": "नव राष्ट्रं विनिर्जित्य कुन्तिभॊजम उपाद्रवत\nपरीतिपूर्वं च तस्यासौ परतिजग्राह शासनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 7, + "text": "ततश चर्मण्वती कूले जम्भकस्यात्मजं नृपम\nददर्श वासुदेवेन शेषितं पूर्ववैरिणा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 8, + "text": "चक्रे तत्र स संग्रामं सह भॊजेन भारत\nस तम आजौ विनिर्जित्य दक्षिणाभिमुखॊ ययौ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 9, + "text": "करांस तेभ्य उपादाय रत्नानि विविधानि च\nततस तैर एव सहितॊ नर्मदाम अभितॊ ययौ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 10, + "text": "विन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ सैन्येन महता वृतौ\nजिगाय समरे वीराव आश्विनेयः परतापवान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ रत्नान्य उपादाय पुरीं माहिष्मतीं ययौ\nतत्र नीलेन राज्ञा सचक्रे युद्धं नरर्षभः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 12, + "text": "पाण्डवः परवीरघ्नः सहदेवः परतापवान\nततॊ ऽसय सुमहद युद्धम आसीद भीरु भयंकरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 13, + "text": "सैन्यक्षयकरं चैव पराणानां संशयाय च\nचक्रे तस्य हि साहाय्यं भगवान हव्यवाहनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ हया रथा नागाः पुरुषाः कवचानि च\nपरदीप्तानि वयदृश्यन्त सहदेव बले तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 15, + "text": "ततः सुसंभ्रान्त मना बभूव कुरुनन्दनः\nनॊत्तरं परतिवक्तुं च शक्तॊ ऽभूज जनमेजय" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 16, + "text": "[ज]\nकिमर्थं भगवान अग्निः परत्यमित्रॊ ऽभवद युधि\nसहदेवस्य यज्ञार्थं घटमानस्य वै दविज" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 17, + "text": "[व]\nतत्र माहिष्मती वासी भगवान हव्यवाहनः\nशरूयते निगृहीतॊ वै पुरस्तत पारदारिकः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 18, + "text": "नीलस्य राज्ञः पूर्वेषाम उपनीतश च सॊ ऽभवत\nतदा बराह्मणरूपेण चरमाणॊ यदृच्छया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 19, + "text": "तं तु राजा यथाशास्त्रम अन्वशाद धार्मिकस तदा\nपरजज्वाल ततः कॊपाद भगवान हव्यवाहनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 20, + "text": "तं दृष्ट्वा विस्मितॊ राजा जगाम शिरसा कविम\nचक्रे परसादं च तदा तस्य राज्ञॊ विभावसुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 21, + "text": "वरेण छन्दयाम आस तं नृपं सविष्टकृत्तमः\nअभयं च स जग्राह सवसैन्ये वै महीपतिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 22, + "text": "ततः परभृति ये के चिद अज्ञानात तां पुरीं नृपाः\nजिगीषन्ति बलाद राजंस ते दह्यन्तीह वह्निना" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 23, + "text": "तस्यां पुर्यां तदा चैव माहिष्मत्यां कुरूद्वह\nबभूवुर अनभिग्राह्या यॊषितश छन्दतः किल" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 24, + "text": "एवम अग्निर वरं परादात सत्रीणाम अप्रतिवारणे\nसवैरिण्यस तत्र नार्यॊ हि यथेष्टं परचरन्त्य उत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 25, + "text": "वर्जयन्ति च राजानस तद राष्ट्रं पुरुषॊत्तम\nभयाद अग्नेर महाराज तदा परभृति सर्वदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 26, + "text": "सहदेवस तु धर्मात्मा सैन्यं दृष्ट्वा भयार्दितम\nपरीतम अग्निना राजन नाकम्पत यथा गिरिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 27, + "text": "उपस्पृश्य शुचिर भूत्वा सॊ ऽबरवीत पावकं ततः\nतवदर्थॊ ऽयं समारम्भः कृष्णवर्त्मन नमॊ ऽसतु ते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 28, + "text": "मुखं तवम असि देवानां यज्ञस तवम असि पावक\nपावनात पावकश चासि वहनाद धव्यवाहनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 29, + "text": "वेदास तवदर्थं जाताश च जातवेदास ततॊ हय असि\nयज्ञविघ्नम इमं कर्तुं नार्हस तवं हव्यवाहन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 30, + "text": "एवम उक्त्वा तु माद्रेयः कुशैर आस्तीर्य मेदिनीम\nविधिवत पुरुषव्याघ्रः पावकं परत्युपाविशत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 31, + "text": "परमुखे सर्वसैन्यस्य भीतॊद्विग्नस्य भारत\nन चैनम अत्यगाद वह्निर वेलाम इव महॊदधिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 32, + "text": "तम अभ्येत्य शनैर वह्निर उवाच कुरुनन्दनम\nसहदेवं नृणां देवं सान्त्वपूर्वम इदं वचः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 33, + "text": "उत्तिष्ठॊत्तिष्ठ कौरव्य जिज्ञासेयं कृता मया\nवेद्मि सर्वम अभिप्रायं तव धर्मसुतस्य च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 34, + "text": "मया तु रक्षितव्येयं पुरी भरतसत्तम\nयावद राज्ञॊ ऽसय नीलस्य कुलवंशधरा इति\nईप्सितं तु करिष्यामि मनसस तव पाण्डव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 35, + "text": "तत उत्थाय हृष्टात्मा पराञ्जलिः शिरसानतः\nपूजयाम आस माद्रेयः पावकं पुरुषर्षभः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 36, + "text": "पावके विनिवृत्ते तु नीलॊ राजाभ्ययात तदा\nसत्कारेण नरव्याघ्रं सहदेवं युधां पतिम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 37, + "text": "परतिगृह्य च तां पूजां करे च विनिवेश्य तम\nमाद्री सुतस ततः परायाद विजयी दक्षिणां दिशम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 38, + "text": "तरैपुरं स वशे कृत्वा राजानम अमितौजसम\nनिजग्राह महाबाहुस तरसा पॊतनेश्वरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 39, + "text": "आहृतिं कौशिकाचार्यं यत्नेन महता ततः\nवशे चक्रे महाबाहुः सुराष्ट्राधिपतिं तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 40, + "text": "सुराष्ट्र विषयस्थश च परेषयाम आस रुक्मिणे\nराज्ञे भॊजकटस्थाय महामात्राय धीमते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 41, + "text": "भीष्मकाय स धर्मात्मा साक्षाद इन्द्र सखाय वै\nस चास्य ससुतॊ राजन परतिजग्राह शासनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 42, + "text": "परीतिपूर्वं महाबाहुर वासुदेवम अवेक्ष्य च\nततः स रत्नान्य आदाय पुनः परायाद युधां पतिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 43, + "text": "ततः शूर्पारकं चैव गणं चॊपकृताह्वयम\nवशे चक्रे महातेजा दण्डकांश च महाबलः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 44, + "text": "सागरद्वीपवासांश च नृपतीन मलेच्छ यॊनिजान\nनिषादान पुरुषादांश च कर्णप्रावरणान अपि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 45, + "text": "ये च कालमुखा नाम नरा राक्षसयॊनयः\nकृत्स्नं कॊल्ल गिरिं चैव मुरची पत्तनं तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 46, + "text": "दवीपं ताम्राह्वयं चैव पर्वतं रामकं तथा\nतिमिङ्गिलं च नृपतिं वशे चक्रे महामतिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 47, + "text": "एकपादांश च पुरुषान केवलान वनवासिनः\nनगरीं संजयन्तीं च पिच्छण्डं करहाटकम\nदूतैर एव वशे चक्रे करं चैनान अदापयत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 48, + "text": "पाण्ड्यांश च दरविदांश चैव सहितांश चॊद्र केरलैः\nअन्ध्रांस तलवनांश चैव कलिङ्गान ओष्ट्र कर्णिकान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 49, + "text": "अन्ताखीं चैव रॊमां च यवनानां पुरं तथा\nदूतैर एव वशे चक्रे करं चैनान अदापयत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 50, + "text": "भरु कच्छं गतॊ धीमान दूतान माद्रवतीसुतः\nपरेषयाम आस राजेन्द्र पौलस्त्याय महात्मने\nविभीषणाय धर्मात्मा परीतिपूर्वम अरिंदमः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 51, + "text": "स चास्य परतिजग्राह शासनं परीतिपूर्वकम\nतच च कालकृतं धीमान अन्वमन्यत स परभुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 52, + "text": "ततः संप्रेषयाम आस रत्नानि विविधानि च\nचन्दनागुरुमुख्यानि दिव्यान्य आभरणानि च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 53, + "text": "वासांसि च महार्हाणि मणींश चैव महाधनान\nनयवर्तत ततॊ धीमान सहदेवः परतापवान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 54, + "text": "एवं निर्जित्य तरसा सान्त्वेन विजयेन च\nकरदान पार्थिवान कृत्वा परत्यागच्छद अरिंदमः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 28, + "shloka": 55, + "text": "धर्मराजाय तत सर्वं निवेद्य भरतर्षभ\nकृतकर्मा सुखं राजन्न उवास जनमेजय" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 29, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nनकुलस्य तु वक्ष्यामि कर्माणि विजयं तथा\nवासुदेव जिताम आशां यथासौ वयजयत परभुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 29, + "shloka": 2, + "text": "निर्याय खाण्डव परस्थात परतीचीम अभितॊ दिशम\nउद्दिश्य मतिमान परायान महत्या सेनया सह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 29, + "shloka": 3, + "text": "सिंहनादेन महता यॊधानां गर्जितेन च\nरथनेमि निनादैश च कम्पयन वसुधाम इमाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 29, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ बहुधनं रम्यं गवाश्वधनधान्यवत\nकार्तिकेयस्य दयितं रॊहीतकम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 29, + "shloka": 5, + "text": "तत्र युद्धं महद वृत्तं शूरैर मत्तमयूरकैः\nमरु भूमिं च कार्त्स्न्येन तथैव बहु धान्यकम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 29, + "shloka": 6, + "text": "शैरीषकं महेच्छं च वशे चक्रे महाद्युतिः\nशिबींस तरिगर्तान अम्बष्ठान मालवान पञ्च कर्पटान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 29, + "shloka": 7, + "text": "तथा मध्यमिकायांश च वाटधानान दविजान अथ\nपुनश च परिवृत्याथ पुष्करारण्यवासिनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 29, + "shloka": 8, + "text": "गणान उत्सव संकेतान वयजयत पुरुषर्षभ\nसिन्धुकूलाश्रिता ये च गरामणेया महाबलाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 29, + "shloka": 9, + "text": "शूद्राभीर गणाश चैव ये चाश्रित्य सरस्वतीम\nवर्तयन्ति च ये मत्स्यैर ये च पर्वतवासिनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 29, + "shloka": 10, + "text": "कृत्स्नं पञ्चनदं चैव तथैवापरपर्यटम\nउत्तरज्यॊतिकं चैव तथा वृण्डाटकं पुरम\nदवारपालं च तरसा वशे चक्रे महाद्युतिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 29, + "shloka": 11, + "text": "रमठान हारहूणांश च परतीच्याश चैव ये नृपाः\nतान सर्वान स वशे चक्रे शासनाद एव पाण्डवः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 29, + "shloka": 12, + "text": "तत्रस्थः परेषयाम आस वासुदेवाय चाभिभुः\nस चास्य दशभी राज्यैः परतिजग्राह शासनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 29, + "shloka": 13, + "text": "ततः शाकलम अभ्येत्य मद्राणां पुटभेदनम\nमातुलं परीतिपूर्वेण शल्यं चक्रे वशे बली" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 29, + "shloka": 14, + "text": "स तस्मिन सत्कृतॊ राज्ञा सत्कारार्हॊ विशां पते\nरत्नानि भूरीण्य आदाय संप्रतस्थे युधां पतिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 29, + "shloka": 15, + "text": "ततः सागरकुक्षिस्थान मलेच्छान परमदारुणान\nपह्लवान बर्बरांश चैव तान सर्वान अनयद वशम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 29, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ रत्नान्य उपादाय वशे कृत्वा च पार्थिवान\nनयवर्तत नरश्रेष्ठॊ नकुलश चित्रमार्गवित" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 29, + "shloka": 17, + "text": "करभाणां सहस्राणि कॊशं तस्य महात्मनः\nऊहुर दश महाराज कृच्छ्राद इव महाधनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 29, + "shloka": 18, + "text": "इन्द्रप्रस्थगतं वीरम अभ्येत्य स युधिष्ठिरम\nततॊ माद्री सुतः शरीमान धनं तस्मै नयवेदयत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 29, + "shloka": 19, + "text": "एवं परतीचीं नकुलॊ दिशं वरुणपालिताम\nविजिग्ये वासुदेवेन निर्जितां भरतर्षभः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nरक्षणाद धर्मराजस्य सत्यस्य परिपालनात\nशत्रूणां कषपणाच चैव सवकर्मनिरताः परजाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 2, + "text": "बलीनां सम्यग आदानाद धर्मतश चानुशासनात\nनिकामवर्षी पर्जन्यः सफीतॊ जनपदॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 3, + "text": "सर्वारम्भाः सुप्रवृत्ता गॊरक्षं कर्षणं वनिक\nविशेषात सर्वम एवैतत संजज्ञे राजकर्मणः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 4, + "text": "दस्युभ्यॊ वञ्चकेभ्यॊ वा राजन परति परस्परम\nराजवल्लभतश चैव नाश्रूयन्त मृषा गिरः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 5, + "text": "अवर्षं चातिवर्षं च वयाधिपावक मूर्छनम\nसर्वम एतत तदा नासीद धर्मनित्ये युधिष्ठिरे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 6, + "text": "परियं कर्तुम उपस्थातुं बलिकर्म सवभावजम\nअभिहर्तुं नृपा जग्मुर नान्यैः कार्यैः पृथक पृथक" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 7, + "text": "धर्म्यैर धनागमैस तस्य ववृधे निचयॊ महान\nकर्तुं यस्य न शक्येत कषयॊ वर्षशतैर अपि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 8, + "text": "सवकॊशस्य परीमाणं कॊष्ठस्य च महीपतिः\nविज्ञाय राजा कौन्तेयॊ यज्ञायैव मनॊ दधे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 9, + "text": "सुहृदश चैव तं सर्वे पृथक च सह चाब्रुवन\nयज्ञकालस तव विभॊ करियताम अत्र सांप्रतम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 10, + "text": "अथैवं बरुवताम एव तेषाम अभ्याययौ हरिः\nऋषिः पुराणॊ वेदात्मा दृश्यश चापि विजानताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 11, + "text": "जगतस तस्थुषां शरेष्ठः परभवश चाप्ययश च ह\nभूतभव्य भवन नाथः केशवः केशि सूदनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 12, + "text": "पराकारः सर्ववृष्णीनाम आपत्स्व अभयदॊ ऽरिहा\nबलाधिकारे निक्षिप्य संहत्यानक दुन्दुभिम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 13, + "text": "उच्चावचम उपादाय धर्मराजाय माधवः\nधनौघं पुरुषव्याघ्रॊ बलेन महता वृतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 14, + "text": "तं धनौघम अपर्यन्तं रत्नसागरम अक्षयम\nनादयन रथघॊषेण परविवेश पुरॊत्तमम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 15, + "text": "असूर्यम इव सूर्येण निवातम इव वायुना\nकृष्णेन समुपेतेन जहृषे भारतं पुरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 16, + "text": "तं मुदाभिसमागम्य सत्कृत्य च यथाविधि\nसंपृष्ट्वा कुशलं चैव सुखासीनं युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 17, + "text": "धौम्य दवैपायन मुखैर ऋत्विग्भिः पुरुषर्षभ\nभीमार्जुनयमैश चापि सहितः कृष्णम अब्रवीत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 18, + "text": "तवत्कृते पृथिवी सर्वा मद वशे कृष्ण वर्तते\nधनं च बहु वार्ष्णेय तवत्प्रसादाद उपार्जितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 19, + "text": "सॊ ऽहम इच्छामि तत सर्वं विधिवद देवकी सुत\nउपयॊक्तुं दविजाग्र्येषु हव्यवाहे च माधव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 20, + "text": "तद अहं यष्टुम इच्छामि दाशार्ह सहितस तवया\nअनुजैश च महाबाहॊ तन मानुज्ञातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 21, + "text": "स दीक्षापय गॊविन्द तवम आत्मानं महाभुज\nतवयीष्टवति दाशार्ह विपाप्मा भविता हय अहम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 22, + "text": "मां वाप्य अभ्यनुजानीहि सहैभिर अनुजैर विभॊ\nअनुज्ञातस तवया कृष्ण पराप्नुयां करतुम उत्तमम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 23, + "text": "तं कृष्णः परत्युवाचेदं बहूक्त्वा गुणविस्तरम\nतवम एव राजशार्दूल सम्राड अर्हॊ महाक्रतुम\nसंप्राप्नुहि तवया पराप्ते कृतकृत्यास ततॊ वयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 24, + "text": "यजस्वाभीप्सितं यज्ञं मयि शरेयस्य अवस्थिते\nनियुङ्क्ष्व चापि मां कृत्ये सर्वं कर्तास्मि ते वचः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 25, + "text": "[य]\nसफलः कृष्ण संकल्पः सिद्धिश च नियता मम\nयस्य मे तवं हृषीकेशयथेप्सितम उपस्थितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 26, + "text": "[व]\nअनुज्ञातस तु कृष्णेन पाण्डवॊ भरातृभिः सह\nईहितुं राजसूयाय साधनान्य उपचक्रमे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 27, + "text": "तत आज्ञापयाम आस पाण्डवॊ ऽरिनिबर्हणः\nसहदेवं युधां शरेष्ठं मन्त्रिणश चैव सर्वशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 28, + "text": "अस्मिन करतौ यथॊक्तानि यज्ञाङ्गानि दविजातिभिः\nतथॊपकरणं सर्वं मङ्गलानि च सर्वशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 29, + "text": "अधियज्ञांश च संभारान धौम्यॊक्तान कषिप्रम एव हि\nसमानयन्तु पुरुषा यथायॊगं यथाक्रमम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 30, + "text": "इन्द्रसेनॊ विशॊकश च पूरुश चार्जुन सारथिः\nअन्नाद्याहरणे युक्ताः सन्तु मत्प्रियकाम्यया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 31, + "text": "सर्वकामाश च कार्यन्तां रसगन्धसमन्विताः\nमनॊहराः परीतिकरा दविजानां कुरुसत्तम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 32, + "text": "तद वाक्यसमकालं तु कृतं सर्वम अवेदयत\nसहदेवॊ युधां शरेष्ठॊ धर्मराजे महात्मनि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ दवैपायनॊ राजन्न ऋत्विजः समुपानयत\nवेदान इव महाभागान साक्षान मूर्तिमतॊ दविजान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 34, + "text": "सवयं बरह्मत्वम अकरॊत तस्य सत्यवती सुतः\nधनंजयानाम ऋषभः सुसामा सामगॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 35, + "text": "याज्ञवल्क्यॊ बभूवाथ बरह्मिष्ठॊ ऽधवर्यु सत्तमः\nपैलॊ हॊता वसॊः पुत्रॊ धौम्येन सहितॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 36, + "text": "एतेषां शिष्यवर्गाश च पुत्राश च भरतर्षभ\nबभूवुर हॊत्रगाः सर्वे वेदवेदाङ्गपारगाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 37, + "text": "ते वाचयित्वा पुण्याहम ईहयित्वा च तं विधिम\nशास्त्रॊक्तं यॊजयाम आसुस तद देवयजनं महत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 38, + "text": "तत्र चक्रुर अनुज्ञाताः शरणान्य उत शिल्पिनः\nरत्नवन्ति विशालानि वेश्मानीव दिवौकसाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 39, + "text": "तत आज्ञापयाम आस स राजा राजसत्तमः\nसहदेवं तदा सद्यॊ मन्त्रिणं कुरुसत्तमः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 40, + "text": "आमन्त्रणार्थं दूतांस तवं परेषयस्वाशुगान दरुतम\nउपश्रुत्य वचॊ राज्ञॊ स दूतान पराहिनॊत तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 41, + "text": "आमन्त्रयध्वं राष्ट्रेषु बराह्मणान भूमिपान अपि\nविशश च मान्याञ शूद्रांश च सर्वान आनयतेति च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 42, + "text": "ते सर्वान पृथिवीपालान पाण्डवेयस्य शासनात\nआमन्त्रयां बभूवुश च परेषयाम आस चापरान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 43, + "text": "ततस ते तु यथाकालं कुन्तीपुत्रं युधिष्ठिरम\nदीक्षयां चक्रिरे विप्रा राजसूयाय भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 44, + "text": "दीक्षितः स तु धर्मात्मा धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nजगाम यज्ञायतनं वृतॊ विप्रैः सहस्रशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 45, + "text": "भरातृभिर जञातिभिश चैव सुहृद्भिः सचिवैस तथा\nकषत्रियैश च मनुष्येन्द्र नानादेशसमागतैः\nअमात्यैश च नृपश्रेष्ठॊ धर्मॊ विग्रहवान इव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 46, + "text": "आजग्मुर बराह्मणास तत्र विषयेभ्यस ततस ततः\nसर्वविद्यासु निष्णाता वेदवेदाङ्गपार गाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 47, + "text": "तेषाम आवसथांश चक्रुर धर्मराजस्य शासनात\nबह्व अन्नाञ शयनैर युक्तान सगणानां पृथक पृथक\nसर्वर्तुगुणसंपन्नाञ शिल्पिनॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 48, + "text": "तेषु ते नयवसन राजन बराह्मणा भृशसत्कृताः\nकथयन्तः कथा बह्वीः पश्यन्तॊ नटनर्तकान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 49, + "text": "भुञ्जतां चैव विप्राणां वदतां च महास्वनः\nअनिशं शरूयते समात्र मुदितानां महात्मनाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 50, + "text": "दीयतां दीयताम एषां भुज्यतां भुज्यताम इति\nएवं परकाराः संजल्पाः शरूयन्ते समात्र नित्यशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 51, + "text": "गवां शतसहस्राणि शयनानां च भारत\nरुक्मस्य यॊषितां चैव धर्मराजः पृथग ददौ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 52, + "text": "परावर्ततैवं यज्ञः स पाण्डवस्य महात्मनः\nपृथिव्याम एकवीरस्य शक्रस्येव तरिविष्टपे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 53, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा परेषयाम आस पाण्डवम\nनकुलं हास्तिनपुरं भीष्माय भरतर्षभ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 30, + "shloka": 54, + "text": "दरॊणाय धृतराष्ट्राय विदुराय कृपाय च\nभरातॄणां चैव सर्वेषां ये ऽनुरक्ता युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 31, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nस गत्वा हास्तिनपुरं नकुलः समितिंजयः\nभीष्मम आमन्त्रयाम आस धृतराष्ट्रं च पाण्डवः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 31, + "shloka": 2, + "text": "परययुः परीतमनसॊ यज्ञं बरह्म पुरःसराः\nसंश्रुत्य धर्मराजस्य यज्ञं यज्ञविदस तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 31, + "shloka": 3, + "text": "अन्ये च शतशस तुष्टैर मनॊभिर मनुजर्षभ\nदरष्टुकामाः सभां चैव धर्मराजं च पाण्डवम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 31, + "shloka": 4, + "text": "दिग्भ्यः सर्वे समापेतुः पार्थिवास तत्र भारत\nसमुपादाय रत्नानि विविधानि महान्ति च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 31, + "shloka": 5, + "text": "धृतराष्ट्रश च भीष्मश च विदुरश च महामतिः\nदुर्यॊधन पुरॊगाश च भरातरः सर्व एव ते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 31, + "shloka": 6, + "text": "सत्कृत्यामन्त्रिताः सर्वे आचार्य परमुखा नृपाः\nगान्धारराजः सुबलः शकुनिश च महाबलः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 31, + "shloka": 7, + "text": "अचलॊ वृषकश चैव कर्णश च रथिनां वरः\nऋतः शल्यॊ मद्रराजॊ बाह्लिकश च महारथः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 31, + "shloka": 8, + "text": "सॊमदत्तॊ ऽथ कौरव्यॊ भूरिर भूरिश्रवाः शलः\nअश्वत्थामा कृपॊ दरॊणः सैन्धवश च जयद्रथः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 31, + "shloka": 9, + "text": "यज्ञसेनः सपुत्रश च शाल्वश च वसुधाधिपः\nपराग्ज्यॊतिषश च नृपतिर भगदत्तॊ महायशाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 31, + "shloka": 10, + "text": "सह सर्वैस तथा मलेच्छैः सागरानूपवासिभिः\nपार्वतीयाश च राजानॊ राजा चैव बृहद्बलः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 31, + "shloka": 11, + "text": "पौण्ड्रकॊ वासुदेवश च वङ्गः कालिङ्गकस तथा\nआकर्षः कुन्तलश चैव वानवास्यान्ध्रकास तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 31, + "shloka": 12, + "text": "दरविडाः सिंहलाश चैव राजा काश्मीरकस तथा\nकुन्तिभॊजॊ महातेजाः सुह्मश च सुमहाबलः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 31, + "shloka": 13, + "text": "बाह्लिकाश चापरे शूरा राजानः सर्व एव ते\nविराटः सह पुत्रैश च माचेल्लश च महारथः\nराजानॊ राजपुत्राश च नानाजनपदेश्वराः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 31, + "shloka": 14, + "text": "शिशुपालॊ महावीर्यः सह पुत्रेण भारत\nआगच्छत पाण्डवेयस्य यज्ञं संग्रामदुर्मदः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 31, + "shloka": 15, + "text": "रामश चैवानिरुद्धश च बभ्रुश च सहसा रणः\nगद परद्युम्न साम्बाश च चारु देष्णश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 31, + "shloka": 16, + "text": "उल्मुकॊ निशठश चैव वीरः पराद्युम्निर एव च\nवृष्णयॊ निखिलेनान्ये समाजग्मुर महारथाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 31, + "shloka": 17, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ राजानॊ मध्यदेशजाः\nआजग्मुः पाण्डुपुत्रस्य राजसूयं महाक्रतुम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 31, + "shloka": 18, + "text": "ददुस तेषाम आवसथान धर्मराजस्य शासनात\nबहु कक्ष्यान्वितान राजन दीर्घिका वृक्षशॊभितान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 31, + "shloka": 19, + "text": "तथा धर्मात्मजस तेषां चक्रे पूजाम अनुत्तमाम\nसत्कृताश च यथॊद्दिष्टाञ जग्मुर आवसथान नृपाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 31, + "shloka": 20, + "text": "कैलासशिखरप्रख्यान मनॊज्ञान दरव्यभूषितान\nसर्वतः संवृतान उच्चैः पराकारैः सुकृतैः सितैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 31, + "shloka": 21, + "text": "सुवर्णजालसंवीतान मणिकुट्टिम शॊभितान\nसुखारॊहण सॊपानान महासनपरिच्छदान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 31, + "shloka": 22, + "text": "सरग्दाम समवछन्नान उत्तमागुरु गन्धिनः\nहंसांशु वर्णसदृशान आयॊजनसुदर्शनान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 31, + "shloka": 23, + "text": "असंबाधान समद्वारान युतान उच्चावचैर गुणैः\nबहुधातुपिनद्धाङ्गान हिमवच्छिखरान इव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 31, + "shloka": 24, + "text": "विश्रान्तास ते ततॊ ऽपश्यन भूमिपा भूरिदक्षिणम\nवृतं सदस्यैर बहुभिर धर्मराजं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 31, + "shloka": 25, + "text": "तत सदॊ पार्थिवैः कीर्णं बराह्मणैश च महात्मभिः\nभराजते सम तदा राजन नाकपृष्ठम इवामरैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 32, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nपिता महं गुरुं चैव परत्युद्गम्य युधिष्ठिरः\nअभिवाद्य ततॊ राजन्न इदं वचनम अब्रवीत\nभीष्मं दरॊणं कृपं दरौणिं दुर्यॊधन विविंशती" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 32, + "shloka": 2, + "text": "अस्मिन यज्ञे भवन्तॊ माम अनुगृह्णन्तु सर्वशः\nइदं वः सवम अहं चैव यद इहास्ति धनं मम\nपरीणयन्तु भवन्तॊ मां यथेष्टम अनियन्त्रिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 32, + "shloka": 3, + "text": "एवम उक्त्वा स तान सर्वान दीक्षितः पाण्डवाग्रजः\nयुयॊज ह यथायॊगम अधिकारेष्व अनन्तरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 32, + "shloka": 4, + "text": "भक्ष्यभॊज्याधिकारेषु दुःशासनम अयॊजयत\nपरिग्रहे बराह्मणानाम अश्वत्थामानम उक्तवान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 32, + "shloka": 5, + "text": "राज्ञां तु परतिपूजार्थं संजयं संन्ययॊजयत\nकृताकृत परिज्ञाने भीष्मद्रॊणौ महामती" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 32, + "shloka": 6, + "text": "हिरण्यस्य सुवर्णस्य रत्नानां चान्ववेक्षणे\nदक्षिणानां च वै दाने कृपं राजा नययॊजयत\nतथान्यान पुरुषव्याघ्रांस तस्मिंस तस्मिन नययॊजयत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 32, + "shloka": 7, + "text": "बाह्लिकॊ धृतराष्ट्रश च सॊमदत्तॊ जयद्रथः\nनकुलेन समानीताः सवामिवत तत्र रेमिरे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 32, + "shloka": 8, + "text": "कषत्ता वययकरस तव आसीद विदुरः सर्वधर्मवित\nदुर्यॊधनस तव अर्हणानि परतिजग्राह सर्वशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 32, + "shloka": 9, + "text": "सर्वलॊकः समावृत्तः पिप्रीषुः फलम उत्तमम\nदरष्टुकामः सभां चैव धर्मराजं च पाण्डवम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 32, + "shloka": 10, + "text": "न कश चिद आहरत तत्र सहस्रावरम अर्हणम\nरत्नैश च बहुभिस तत्र धर्मराजम अवर्धयन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 32, + "shloka": 11, + "text": "कथं नु मम कौरव्यॊ रत्नदानैः समाप्नुयात\nयज्ञम इत्य एव राजानः सपर्धमाना ददुर धनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 32, + "shloka": 12, + "text": "भवनैः सविमानाग्रैः सॊदर्कैर बलसंवृतैः\nलॊकराज विमानैश च बराह्मणावसथैः सह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 32, + "shloka": 13, + "text": "कृतैर आवसथैर दिव्यैर विमानप्रतिमैस तथा\nविचित्रै रत्नवद्भिश च ऋद्ध्या परमया युतैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 32, + "shloka": 14, + "text": "राजभिश च समावृत्तैर अतीव शरीसमृद्धिभिः\nअशॊभत सदॊ राजन कौन्तेयस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 32, + "shloka": 15, + "text": "ऋद्द्या च वरुणं देवं सपर्धमानॊ युधिष्ठिरः\nषड अग्निनाथ यज्ञेन सॊ ऽयजद दक्षिणावता\nसर्वाञ जनान सर्वकामैः समृद्धैर समतर्पयत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 32, + "shloka": 16, + "text": "अन्नवान बहुभक्ष्यश च भुक्तवज जनसंवृतः\nरत्नॊपहार कर्मण्यॊ बभूव स समागमः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 32, + "shloka": 17, + "text": "इडाज्य हॊमाहुतिभिर मन्त्रशिक्षा समन्वितैः\nतस्मिन हि ततृपुर देवास तते यज्ञे महर्षिभिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 32, + "shloka": 18, + "text": "यथा देवास तथा विप्रा दक्षिणान्न महाधनैः\nततृपुः सर्ववर्णाश च तस्मिन यज्ञे मुदान्विताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततॊ ऽभिषेचनीये ऽहनि बराह्मणा राजभिः सह\nअन्तर वेदीं परविविशुः सत्कारार्थं महर्षयः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 2, + "text": "नारदप्रमुखास तस्याम अन्तर वेद्यां महात्मनः\nसमासीनाः शुशुभिरे सह राजर्षिभिस तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 3, + "text": "समेता बरह्मभवने देवा देवर्षयॊ यथा\nकर्मान्तरम उपासन्तॊ जजल्पुर अमितौजसः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 4, + "text": "इदम एवं न चाप्य एवम एवम एतन न चान्यथा\nइत्य ऊचुर बहवस तत्र वितण्डानाः परस्परम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 5, + "text": "कृशान अर्थांस तथा के चिद अकृशांस तत्र कुर्वते\nअकृशांश च कृशांश चक्रुर हेतुभिः शास्त्रनिश्चितैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 6, + "text": "तत्र मेधाविनः के चिद अर्थम अन्यैः परपूरितम\nविचिक्षिपुर यथा शयेना नभॊगतम इवामिषम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 7, + "text": "के चिद धर्मार्थसंयुक्ताः कथास तत्र महाव्रताः\nरेमिरे कथयन्तश च सर्ववेदविदां वराः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 8, + "text": "सा वेदिर वेदसंपन्नैर देवद्विज महर्षिभिः\nआबभासे समाकीर्णा नक्षत्रैर दयौर इवामला" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 9, + "text": "न तस्यां समिधौ शूद्रः कश चिद आसीन न चाव्रतः\nअन्तर वेद्यां तदा राजन युधिष्ठिर निवेशने" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 10, + "text": "तां तु लक्ष्मीवतॊ लक्ष्मीं तदा यज्ञविधानजाम\nतुतॊष नारदः पश्यन धर्मराजस्य धीमतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 11, + "text": "अथ चिन्तां समापेदे स मुनिर मनुजाधिप\nनारदस तं तदा पश्यन सर्वक्षत्रसमागमम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 12, + "text": "सस्मार च पुरावृत्तां कथां तां भरतर्षभ\nअंशावतरणे यासौ बरह्मणॊ भवने ऽभवत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 13, + "text": "देवानां संगमं तं तु विज्ञाय कुरुनन्दन\nनारदः पुण्डरीकाक्षं सस्मार मनसा हरिम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 14, + "text": "साक्षात स विबुधारिघ्नः कषत्रे नारायणॊ विभुः\nपरतिज्ञां पालयन धीमाञ जातः परपुरंजयः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 15, + "text": "संदिदेश पुरा यॊ ऽसौ विबुधान भूतकृत सवयम\nअन्यॊन्यम अभिनिघ्नन्तः पुनर लॊकान अवाप्स्यथ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 16, + "text": "इति नारायणः शम्भुर भगवाञ जगतः परभुः\nआदिश्य विबुधान सर्वान अजायत यदुक्षये" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 17, + "text": "कषिताव अन्धकवृष्णीणां वंशे वंशभृतां वरः\nपरया शुशुभे लक्ष्म्या नक्षत्राणाम इवॊडुराट" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 18, + "text": "यस्य बाहुबलं सेन्द्राः सुराः सर्व उपासते\nसॊ ऽयं मानुषवन नाम हरिर आस्ते ऽरिमर्दनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 19, + "text": "अहॊ बत महद भूतं सवयम्भूर यद इदं सवयम\nआदास्यति पुनः कषत्रम एवं बलसमन्वितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 20, + "text": "इत्य एतां नारदश चिन्तां चिन्तयाम आस धर्मवित\nहरिं नारायणं जञात्वा यज्ञैर ईड्यं तम ईश्वरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 21, + "text": "तस्मिन धर्मविदां शरेष्ठॊ धर्मराजस्य धीमतः\nमहाध्वरे महाबुद्धिस तस्थौ स बहुमानतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ भीष्मॊ ऽबरवीद राजन धर्मराजं युधिष्ठिरम\nकरियताम अर्हणं राज्ञां यथार्हम इति भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 23, + "text": "आचार्यम ऋत्विजं चैव संयुक्तं च युधिष्ठिर\nसनातकं च परियं चाहुः षड अर्घ्यार्हान नृपं तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 24, + "text": "एतान अर्हान अभिगतान आहुः संवत्सरॊषितान\nत इमे कालपूगस्य महतॊ ऽसमान उपागताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 25, + "text": "एषाम एकैकशॊ राजन्न अर्घ्यम आनीयताम इति\nअथ चैषां वरिष्ठाय समर्थायॊपनीयताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 26, + "text": "[य]\nकस्मै भवान मन्यते ऽरघम एकस्मै कुरुनन्दन\nउपनीयमानं युक्तं च तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 27, + "text": "[व]\nततॊ भीष्मः शांतनवॊ बुद्ध्या निश्चित्य भारत\nवार्ष्णेयं मन्यते कृष्णम अर्हणीयतमं भुवि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 28, + "text": "एष हय एषां समेतानां तेजॊबलपराक्रमैः\nमध्ये तपन्न इवाभाति जयॊतिषाम इव भास्करः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 29, + "text": "असूर्यम इव सूर्येण निवातम इव वायुना\nभासितं हलादितं चैव कृष्णेनेदं सदॊ हि नः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 30, + "text": "तस्मै भीष्माभ्यनुज्ञातः सहदेवः परतापवान\nउपजह्रे ऽथ विधिवद वार्ष्णेयायार्घ्यम उत्तमम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 31, + "text": "परतिजग्राह तत कृष्णः शास्र दृष्टेन कर्मणा\nशिशुपालस तु तां पूजां वासुदेवे न चक्षमे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 33, + "shloka": 32, + "text": "स उपालभ्य भीमं च धर्मराजं च संसदि\nअपाक्षिपद वासुदेवं चेदिराजॊ महाबलः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 34, + "shloka": 1, + "text": "[ष]\nनायम अर्हति वार्ष्णेयस तिष्ठत्स्व इह महात्मसु\nमहीपतिषु कौरव्य राजवत पार्थिवार्हणम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 34, + "shloka": 2, + "text": "नायं युक्तः समाचारः पाण्डवेषु महात्मसु\nयत कामात पुण्डरीकाक्षं पाण्डवार्चितवान असि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 34, + "shloka": 3, + "text": "बाला यूयं न जानीध्वं धर्मः सूक्ष्मॊ हि पाण्डवाः\nअयं तत्राभ्यतिक्रान्त आपगेयॊ ऽलपदर्शनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 34, + "shloka": 4, + "text": "तवादृशॊ धर्मयुक्तॊ हि कुर्वाणः परियकाम्यया\nभवत्य अभ्यधिकं भीष्मॊ लॊकेष्व अवमतः सताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 34, + "shloka": 5, + "text": "कथं हय अराजा दाशार्हॊ मध्ये सर्वमहीक्षिताम\nअर्हणाम अर्हति तथा यथा युष्माभिर अर्चितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 34, + "shloka": 6, + "text": "अथ वा मन्यसे कृष्णं सथविरं भरतर्षभ\nवसुदेवे सथिते वृद्धे कथम अर्हति तत सुतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 34, + "shloka": 7, + "text": "अथ वा वासुदेवॊ ऽपि परियकामॊ ऽनुवृत्तवान\nदरुपदे तिष्ठति कथं माधवॊ ऽरहति पूजनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 34, + "shloka": 8, + "text": "आचार्यं मन्यसे कृष्णम अथ वा कुरुपुंगव\nदरॊणे तिष्ठति वार्ष्णेयं कस्माद अर्चितवान असि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 34, + "shloka": 9, + "text": "ऋत्विजं मन्यसे कृष्णम अथ वा कुरुनन्दन\nदवैपायने सथिते विप्रे कथं कृष्णॊ ऽरचितस तवया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 34, + "shloka": 10, + "text": "नैव ऋत्विन न चाचार्यॊ न राजा मधुसूदनः\nअर्चितश च कुरुश्रेष्ठ किम अन्यत परियकाम्यया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 34, + "shloka": 11, + "text": "अथ वाप्य अर्चनीयॊ ऽयं युष्माकं मधुसूदनः\nकिं राजभिर इहानीतैर अवमानाय भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 34, + "shloka": 12, + "text": "वयं तु न भयाद अस्य कौन्तेयस्य महात्मनः\nपरयच्छामः करान सर्वे न लॊभान न च सान्त्वनात" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 34, + "shloka": 13, + "text": "अस्य धर्मप्रवृत्तस्य पार्थिव तवं चिकीर्षतः\nकरान अस्मै परयच्छामः सॊ ऽयम अस्मान न मन्यते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 34, + "shloka": 14, + "text": "किम अन्यद अवमानाद धि यद इमं राजसंसदि\nअप्राप्तलक्षणं कृष्णम अर्घ्येणार्चितवान असि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 34, + "shloka": 15, + "text": "अकस्माद धर्मपुत्रस्य धर्मात्मेति यशॊ गतम\nकॊ हि धर्मच्युते पूजाम एवं युक्तां परयॊजयेत\nयॊ ऽयं वृष्णिकुले जातॊ राजानं हतवान पुरा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 34, + "shloka": 16, + "text": "अद्य धर्मात्मता चैव वयपकृष्टा युधिष्ठिरात\nकृपणत्वं निविष्टं च कृष्णे ऽरघ्यस्य निवेदनात" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 34, + "shloka": 17, + "text": "यदि भीताश च कौन्तेयाः कृपणाश च तपस्विनः\nननु तवयापि बॊद्धव्यं यां पूजां माधवॊ ऽरहति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 34, + "shloka": 18, + "text": "अथ वा कृपणैर एताम उपनीतां जनार्दन\nपूजाम अनर्हः कस्मात तवम अभ्यनुज्ञातवान असि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 34, + "shloka": 19, + "text": "अयुक्ताम आत्मनः पूजां तवं पुनर बहु मन्यसे\nहविषः पराप्य निष्यन्दं पराशितुं शवेव निर्जने" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 34, + "shloka": 20, + "text": "न तव अयं पार्थिवेन्द्राणाम अवमानः परयुज्यते\nतवाम एव कुरवॊ वयक्तं परलम्भन्ते जनार्दन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 34, + "shloka": 21, + "text": "कलीबे दारक्रिया यादृग अन्धे वा रूपदर्शनम\nअराज्ञॊ राजवत पूजा तथा ते मधुसूदन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 34, + "shloka": 22, + "text": "दृष्टॊ युधिष्ठिरॊ राजा दृष्टॊ भीष्मश च यादृशः\nवासुदेवॊ ऽपय अयं दृष्टः सर्वम एतद यथातथम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 34, + "shloka": 23, + "text": "इत्य उक्त्वा शिशुपालस तान उत्थाय परमासनात\nनिर्ययौ सदसस तस्मात सहितॊ राजभिस तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततॊ युधिष्ठिरॊ राजा शिशुपालम उपाद्रवत\nउवाच चैनं मधुरं सान्त्वपूर्वम इदं वचः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 2, + "text": "नेदं युक्तं महीपाल यादृशं वै तवम उक्तवान\nअधर्मश च परॊ राजन पारुष्यं च निरर्थकम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 3, + "text": "न हि धर्मं परं जातु नावबुध्येत पार्थिव\nभीष्मः शांतनवस तव एनं मावमंस्था अतॊ ऽनयथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 4, + "text": "पश्य चेमान महीपालांस तवत्तॊ वृद्धतमान बहून\nमृष्यन्ते चार्हणां कृष्णे तद्वत तवं कषन्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 5, + "text": "वेद तत्त्वेन कृष्णं हि भीष्मश चेदिपते भृशम\nन हय एनं तवं तथा वेत्थ यथैनं वेद कौरवः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 6, + "text": "[भस]\nनास्मा अनुनयॊ देयॊ नायम अर्हति सान्त्वनम\nलॊकवृद्धतमे कृष्णे यॊ ऽरहणां नानुमन्यते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 7, + "text": "कषत्रियः कषत्रियं जित्वा रणे रणकृतां वरः\nयॊ मुञ्चति वशे कृत्वा गुरुर भवति तस्य सः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 8, + "text": "अस्यां च समितौ राज्ञाम एकम अप्य अजितं युधि\nन पश्यामि महीपालं सात्वती पुत्र तेजसा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 9, + "text": "न हि केवलम अस्माकम अयम अर्च्यतमॊ ऽचयुतः\nतरयाणाम अपि लॊकानाम अर्चनीयॊ जनार्दनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 10, + "text": "कृष्णेन हि जिता युद्धे बहवः कषत्रियर्षभाः\nजगत सर्वं च वार्ष्णेये निखिलेन परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 11, + "text": "तस्मात सत्स्व अपि वृद्धेषु कृष्णम अर्चाम नेतरान\nएवं वक्तुं न चार्हस तवं मा भूत ते बुद्धिर ईदृशी" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 12, + "text": "जञानवृद्धा मया राजन बहवः पर्युपासिताः\nतेषां कथयतां शौरेर अहं गुणवतॊ गुणान\nसमागतानाम अश्रौषं बहून बहुमतान सताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 13, + "text": "कर्माण्य अपि च यान्य अस्य जन्मप्रभृति धीमतः\nबहुशः कथ्यमानानि नरैर भूयॊ शरुतानि मे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 14, + "text": "न केवलं वयं कामाच चेदिराजजनार्दनम\nन संबन्धं पुरस्कृत्य कृतार्थं वा कथं चन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 15, + "text": "अर्चामहे ऽरचितं सद्भिर भुवि भौम सुखावहम\nयशॊ शौचं जयं चास्य विज्ञायार्चां परयुज्महे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 16, + "text": "न हि कश चिद इहास्माभिः सुबालॊ ऽपय अपरीक्षितः\nगुणैर वृद्धान अतिक्रम्य हरिर अर्च्यतमॊ मतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 17, + "text": "जञानवृद्धॊ दविजातीनां कषत्रियाणां बलाधिकः\nपूज्ये ताव इह गॊविन्दे हेतू दवाव अपि संस्थितौ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 18, + "text": "वेदवेदाङ्गविज्ञानं बलं चाप्य अमितं तथा\nनृणां हि लॊके कस्यास्ति विशिष्टं केशवाद ऋते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 19, + "text": "दानं दाक्ष्यं शरुतं शौर्यं हरीः कीर्तिर बुद्धिर उत्तमा\nसंनतिः शरीर धृतिस तुष्टिः पुष्टिश च नियताच्युते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 20, + "text": "तम इमं सर्वसंपन्नम आचार्यं पितरं गुरुम\nअर्च्यम अर्चितम अर्चार्हं सर्वे संमन्तुम अर्थथ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 21, + "text": "ऋत्विग गुरुर विवाह्यश च सनातकॊ नृपतिः परियः\nसर्वम एतद धृषी केशे तस्माद अभ्यर्चितॊ ऽचयुतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 22, + "text": "कृष्ण एव हि लॊकानाम उत्पत्तिर अपि चाप्ययः\nकृष्णस्य हि कृते भूतम इदं विश्वं समर्पितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 23, + "text": "एष परकृतिर अव्यक्ता कर्ता चैव सनातनः\nपरश च सर्वभूतेभ्यस तस्माद वृद्धतमॊ ऽचयुतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 24, + "text": "बुद्धिर मनॊ महान वायुस तेजॊ ऽमभः खं मही च या\nचतुर्विधं च यद भूतं सर्वं कृष्णे परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 25, + "text": "आदित्यश चन्द्रमाश चैव नक्षत्राणि गरहाश च ये\nदिशश चॊपदिशश चैव सर्वं कृष्णे परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 26, + "text": "अयं तु पुरुषॊ बालः शिशुपालॊ न बुध्यते\nसर्वत्र सर्वदा कृष्णं तस्माद एवं परभाषते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 27, + "text": "यॊ हि धर्मं विचिनुयाद उत्कृष्टं मतिमान नरः\nस वै पश्येद यथा धर्मं न तथा चेदिराड अयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 28, + "text": "स वृद्धबालेष्व अथ वा पार्थिवेषु महात्मसु\nकॊ नार्हं मन्यते कृष्णं कॊ वाप्य एनं न पूजयेत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 35, + "shloka": 29, + "text": "अथेमां दुष्कृतां पूजां शिशुपालॊ वयवस्यति\nदुष्कृतायां यथान्यायं तथायं कर्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 36, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nएवम उक्त्वा ततॊ भीष्मॊ विरराम महायशाः\nवयाजहारॊत्तरं तत्र सहदेवॊ ऽरथवद वचः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 36, + "shloka": 2, + "text": "केशवं केशि हन्तारम अप्रमेयपराक्रमम\nपूज्यमानं मया यॊ वः कृष्णं न सहते नृपाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 36, + "shloka": 3, + "text": "सर्वेषां बलिनां मूर्ध्नि मयेदं निहितं पदम\nएवम उक्ते मया सम्यग उत्तरं परब्रवीतु सः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 36, + "shloka": 4, + "text": "मतिमन्तस तु ये के चिद आचार्यं पितरं गुरुम\nअर्च्यम अर्चितम अर्चार्हम अनुजानन्तु ते नृपाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 36, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ न वयाजहारैषां कश चिद बुद्धिमतां सताम\nमानिनां बलिनां राज्ञां मध्ये संदर्शिते पदे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 36, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ ऽपतत पुष्पवृष्टिः सहदेवस्य मूर्धनि\nअदृश्य रूपा वाचश चाप्य अब्रुवन साधु साध्व इति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 36, + "shloka": 7, + "text": "आविध्यद अजिनं कृष्णं भविष्यद भूतजल्पकः\nसर्वसंशय निर्मॊक्ता नारदः सर्वलॊकवित" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 36, + "shloka": 8, + "text": "तत्राहूतागताः सर्वे सुनीथ परमुखा गणाः\nसंप्रादृश्यन्त संक्रुद्धा विवर्णवदनास तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 36, + "shloka": 9, + "text": "युधिष्ठिराभिषेकं च वासुदेवस्य चार्हणम\nअब्रुवंस तत्र राजानॊ निर्वेदाद आत्मनिश्चयात" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 36, + "shloka": 10, + "text": "सुहृद्भिर वार्यमाणानां तेषां हि वपुर आबभौ\nआमिषाद अपकृष्टानां सिंहानाम इव गर्जताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 36, + "shloka": 11, + "text": "तं बलौघम अपर्यन्तं राजसागरम अक्षयम\nकुर्वाणं समयं कृष्णॊ युद्धाय बुबुधे तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 36, + "shloka": 12, + "text": "पूजयित्वा तु पूजार्हं बरह्मक्षत्रं विशेषतः\nसहदेवॊ नृणां देवः समापयत कर्म तत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 36, + "shloka": 13, + "text": "तस्मिन्न अभ्यर्चिते कृष्णे सुनीथः शत्रुकर्षणः\nअतिताम्रेक्षणः कॊपाद उवाच मनुजाधिपान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 36, + "shloka": 14, + "text": "सथितः सेनापतिर वॊ ऽहं मन्यध्वं किं नु सांप्रतम\nयुधि तिष्ठाम संनह्य समेतान वृष्णिपाण्डवान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 36, + "shloka": 15, + "text": "इति सर्वान समुत्साह्य राज्ञस तांश चेदिपुंगवः\nयज्ञॊपघाताय ततः सॊ ऽमन्त्रयत राजभिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 37, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततः सागरसंकाशं दृष्ट्वा नृपतिसागरम\nरॊषात परचलितं सर्वम इदम आह युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 37, + "shloka": 2, + "text": "भीष्मं मतिमतां शरेष्ठं वृद्धं कुरु पिता महम\nबृहस्पतिं बृहत तेजाः पुरुहूता इवारिहा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 37, + "shloka": 3, + "text": "असौ रॊषात परचलितॊ महान नृपतिसागरः\nअत्र यत परतिपत्तव्यं तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 37, + "shloka": 4, + "text": "यज्ञस्य च न विघ्नः सयात परजानां च शिवं भवेत\nयथा सर्वत्र तत सर्वं बरूहि मे ऽदय पितामह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 37, + "shloka": 5, + "text": "इत्य उक्तवति धर्मज्ञे धर्मराजे युधिष्ठिरे\nउवाचेदं वचॊ भीष्मस ततः कुरु पिता महः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 37, + "shloka": 6, + "text": "मा भैस तवं कुरुशार्दूल शवा सिंहं हन्तुम अर्हति\nशिवः पन्थाः सुनीतॊ ऽतर मया पूर्वतरं वृतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 37, + "shloka": 7, + "text": "परसुप्ते हि यथा सिंहे शवानस तत्र समागताः\nभषेयुः सहिताः सर्वे तथेमे वसुधाधिपाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 37, + "shloka": 8, + "text": "वृष्णिसिंहस्य सुप्तस्य तथेमे परमुखे सथिताः\nभषन्ते तात संक्रुद्धाः शवानः सिंहस्य संनिधौ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 37, + "shloka": 9, + "text": "न हि संबुध्यते तावत सुप्तः सिंह इवाच्युतः\nतेन सिंही करॊत्य एतान नृसिंहश चेदिपुंगवः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 37, + "shloka": 10, + "text": "पार्थिवान पार्थिवश्रेष्ठ शिशुपालॊ ऽलपचेतनः\nसर्वान सर्वात्मना तात नेतु कामॊ यमक्षयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 37, + "shloka": 11, + "text": "नूनम एतत समादातुं पुनर इच्छत्य अधॊ ऽकषजः\nयद अस्य शिशुपालस्थं तेजस तिष्ठति भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 37, + "shloka": 12, + "text": "विप्लुता चास्य भद्रं ते बुद्धिर बुद्धिमतां वर\nचेदिराजस्य कौन्तेय सर्वेषां च महीक्षिताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 37, + "shloka": 13, + "text": "आदातुं हि नरव्याघ्रॊ यं यम इच्छत्य अयं यदा\nतस्य विप्लवते बुद्धिर एवं चेदिपतेर यथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 37, + "shloka": 14, + "text": "चतुर्विधानां भूतानां तरिषु लॊकेषु माधवः\nपरभवश चैव सर्वेषां निधनं च युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 37, + "shloka": 15, + "text": "इति तस्य वचॊ शरुत्वा ततश चेदिपतिर नृपः\nभीष्मं रूक्षाक्षरा वाचः शरावयाम आस भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 1, + "text": "शिशुपाल उवाच\nविभीषिकाभिर बह्वीभिर भीषयन सर्वपार्थिवान\nन वयपत्रपसे कस्माद वृद्धः सन कुलपांसनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 2, + "text": "युक्तम एतत तृतीयायां परकृतौ वर्तता तवया\nवक्तुं धर्माद अपेतार्थं तवं हि सर्वकुरूत्तमः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 3, + "text": "नावि नौर इव संबद्धा यथान्धॊ वान्धम अन्वियात\nतथाभूता हि कौरव्या भीष्म येषां तवम अग्रणीः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 4, + "text": "पूतनाघातपूर्वाणि कर्माण्य अस्य विशेषतः\nतवया कीर्तयतास्माकं भूयः परच्यावितं मनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 5, + "text": "अवलिप्तस्य मूर्खस्य केशवं सतॊतुम इच्छतः\nकथं भीष्म न ते जिह्वा शतधेयं विदीर्यते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 6, + "text": "यत्र कुत्सा परयॊक्तव्या भीष्म बालतरैर नरैः\nतम इमं जञानवृद्धः सन गॊपं संस्तॊतुम इच्छसि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 7, + "text": "यद्य अनेन हता बाल्ये शकुनिश चित्रम अत्र किम\nतौ वाश्ववृषभौ भीष्म यौ न युद्धविशारदौ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 8, + "text": "चेतनारहितं काष्ठं यद्य अनेन निपातितम\nपादेन शकटं भीष्म तत्र किं कृतम अद्भुतम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 9, + "text": "वल्मीकमात्रः सप्ताहं यद्य अनेन धृतॊ ऽचलः\nतदा गॊवर्धनॊ भीष्म न तच चित्रं मतं मम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 10, + "text": "भुक्तम एतेन बह्व अन्नं करीडता नगमूर्धनि\nइति ते भीष्म शृण्वानाः परं विस्मयम आगताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 11, + "text": "यस्य चानेन धर्मज्ञ भुक्तम अन्नं बलीयसः\nस चानेन हतः कंस इत्य एतन न महाद्भुतम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 12, + "text": "न ते शरुतम इदं भीष्म नूनं कथयतां सताम\nयद वक्ष्ये तवाम अधर्मज्ञ वाक्यं कुरुकुलाधम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 13, + "text": "सत्रीषु गॊषु न शस्त्राणि पातयेद बराह्मणेषु च\nयस्य चान्नानि भुञ्जीत यश च सयाच छरणागतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 14, + "text": "इति सन्तॊ ऽनुशासन्ति सज्जना धर्मिणः सदा\nभीष्म लॊके हि तत सर्वं वितथं तवयि दृश्यते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 15, + "text": "जञानवृद्धं च वृद्धं च भूयांसं केशवं मम\nअजानत इवाख्यासि संस्तुवन कुरुसत्तम\nगॊघ्नः सत्रीघ्नश च सन भीष्म कथं संस्तवम अर्हति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 16, + "text": "असौ मतिमतां शरेष्ठॊ य एष जगतः परभुः\nसंभावयति यद्य एवं तवद्वाक्याच च जनार्दनः\nएवम एतत सर्वम इति सर्वं तद वितथं धरुवम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 17, + "text": "न गाथा गाथिनं शास्ति बहु चेद अपि गायति\nपरकृतिं यान्ति भूतानि भूलिङ्गशकुनिर यथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 18, + "text": "नूनं परकृतिर एषा ते जघन्या नात्र संशयः\nअतः पापीयसी चैषां पाण्डवानाम अपीष्यते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 19, + "text": "येषाम अर्च्यतमः कृष्णस तवं च येषां परदर्शकः\nधर्मवाक तवम अधर्मज्ञः सतां मार्गाद अवप्लुतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 20, + "text": "कॊ हि धर्मिणम आत्मानं जानञ जञानवतां वरः\nकुर्याद यथा तवया भीष्म कृतं धर्मम अवेक्षता" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 21, + "text": "अन्यकामा हि धर्मज्ञ कन्यका पराज्ञमानिना\nअम्बा नामेति भद्रं ते कथं सापहृता तवया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 22, + "text": "यां तवयापहृतां भीष्म कन्यां नैषितवान नृपः\nभराता विचित्रवीर्यस ते सतां वृत्तम अनुष्ठितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 23, + "text": "दारयॊर यस्य चान्येन मिषतः पराज्ञमानिनः\nतव जातान्य अपत्यानि सज्जनाचरिते पथि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 24, + "text": "न हि धर्मॊ ऽसति ते भीष्म बरह्मचर्यम इदं वृथा\nयद धारयसि मॊहाद वा कलीबत्वाद वा न संशयः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 25, + "text": "न तव अहं तव धर्मज्ञ पश्याम्य उपचयं कव चित\nन हि ते सेविता वृद्धा य एवं धर्मम अब्रुवन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 26, + "text": "इष्टं दत्तम अधीतं च यज्ञाश च बहुदक्षिणाः\nसर्वम एतद अपत्यस्य कलां नार्हति षॊडशीम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 27, + "text": "वरतॊपवासैर बहुभिः कृतं भवति भीष्म यत\nसर्वं तद अनपत्यस्य मॊघं भवति निश्चयात" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 28, + "text": "सॊ ऽनपत्यश च वृद्धश च मिथ्याधर्मानुशासनात\nहंसवत तवम अपीदानीं जञातिभ्यः पराप्नुया वधम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 29, + "text": "एवं हि कथयन्त्य अन्ये नरा जञानविदः पुरा\nभीष्म यत तद अहं सम्यग वक्ष्यामि तव शृण्वतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 30, + "text": "वृद्धः किल समुद्रान्ते कश चिद धंसॊ ऽभवत पुरा\nधर्मवाग अन्यथावृत्तः पक्षिणः सॊ ऽनुशास्ति ह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 31, + "text": "धर्मं चरत माधर्मम इति तस्य वचः किल\nपक्षिणः शुश्रुवुर भीष्म सततं धर्मवादिनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 32, + "text": "अथास्य भक्ष्यम आजह्रुः समुद्रजलचारिणः\nअण्डजा भीष्म तस्यान्ये धर्मार्थम इति शुश्रुम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 33, + "text": "तस्य चैव समभ्याशे निक्षिप्याण्डानि सर्वशः\nसमुद्राम्भस्य अमॊदन्त चरन्तॊ भीष्म पक्षिणः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 34, + "text": "तेषाम अण्डानि सर्वेषां भक्षयाम आस पापकृत\nस हंसः संप्रमत्तानाम अप्रमत्तः सवकर्मणि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 35, + "text": "ततः परक्षीयमाणेषु तेष्व अण्डेष्व अण्डजॊ ऽपरः\nअशङ्कत महाप्राज्ञस तं कदा चिद ददर्श ह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 36, + "text": "ततः स कथयाम आस दृष्ट्वा हंसस्य किल्बिषम\nतेषां परमदुःखार्तः स पक्षी सर्वपक्षिणाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 37, + "text": "ततः परत्यक्षतॊ दृष्ट्वा पक्षिणस ते समागताः\nनिजघ्नुस तं तदा हंसं मिथ्यावृत्तं कुरूद्वह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 38, + "text": "ते तवां हंससधर्माणम अपीमे वसुधाधिपाः\nनिहन्युर भीष्म संक्रुद्धाः पक्षिणस तम इवाण्डजम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 39, + "text": "गाथाम अप्य अत्र गायन्ति ये पुराणविदॊ जनाः\nभीष्म यां तां च ते सम्यक कथयिष्यामि भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 38, + "shloka": 40, + "text": "अन्तरात्मनि विनिहिते; रौषि पत्ररथ वितथम\nअण्डभक्षणम अशुचि ते; कर्म वाचम अतिशयते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 39, + "shloka": 1, + "text": "[षिषु]\nस मे बहुमतॊ राजा जरासंधॊ महाबलः\nयॊ ऽनेन युद्धं नेयेष दासॊ ऽयम इति संयुगे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 39, + "shloka": 2, + "text": "केशवेन कृतं यत तु जरासंध वधे तदा\nभीमसेनार्जुनाभ्यां च कस तत साध्व इति मन्यते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 39, + "shloka": 3, + "text": "अद्वारेण परविष्टेन छद्मना बरह्मवादिना\nदृष्टः परभावः कृष्णेन जरासंधस्य धीमतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 39, + "shloka": 4, + "text": "येन धर्मात्मनात्मानं बरह्मण्यम अभिजानता\nनैषितं पाद्यम अस्मै तद दातुम अग्रे दुरात्मने" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 39, + "shloka": 5, + "text": "भुज्यताम इति तेनॊक्ताः कृष्ण भीम धनंजयाः\nजरासंधेन कौरव्य कृष्णेन विकृतं कृतम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 39, + "shloka": 6, + "text": "यद्य अयं जगतः कर्ता यथैनं मूर्ख मन्यसे\nकस्मान न बराह्मणं सम्यग आत्मानम अवगच्छति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 39, + "shloka": 7, + "text": "इदं तव आश्चर्यभूतं मे यद इमे पाण्डवास तवया\nअपकृष्टाः सतां मार्गान मन्यन्ते तच च साध्व इति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 39, + "shloka": 8, + "text": "अथ वा नैतद आश्चर्यं येषां तवम असि भारत\nसत्री सधर्मा च वृद्धश च सर्वार्थानां परदर्शकः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 39, + "shloka": 9, + "text": "[व]\nतस्य तद वचनं शरुत्वा रूक्षं रूक्षाक्षरं बहु\nचुकॊप बलिनां शरेष्ठॊ भीमसेनः परतापवान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 39, + "shloka": 10, + "text": "तस्य पद्मप्रतीकाशे सवभावायत विस्तृते\nभूयॊ करॊधाभिताम्रान्ते रक्ते नेत्रे बभूवतुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 39, + "shloka": 11, + "text": "तरिशिखां भरुकुटीं चास्य ददृशुः सर्वपार्थिवाः\nललाटस्थां तरिकूटस्थां गङ्गां तरिपथगाम इव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 39, + "shloka": 12, + "text": "दन्तान संदशतस तस्य कॊपाद ददृशुर आननम\nयुगान्ते सर्वभूतानि कालस्येव दिधक्षतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 39, + "shloka": 13, + "text": "उत्पतन्तं तु वेगेन जग्राहैनं मनस्विनम\nभीष्म एव महाबाहुर महासेनम इवेश्वरः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 39, + "shloka": 14, + "text": "तस्य भीमस्य भीष्मेण वार्यमाणस्य भारत\nगुरुणा विविधैर वाक्यैः करॊधः परशमम आगतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 39, + "shloka": 15, + "text": "नातिचक्राम भीष्मस्य स हि वाक्यम अरिंदमः\nसमुद्धूतॊ घनापाये वेलाम इव महॊदधिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 39, + "shloka": 16, + "text": "शिशुपालस तु संक्रुद्धे भीमसेने नराधिप\nनाकम्पत तदा वीरः पौरुषे सवे वयवस्थितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 39, + "shloka": 17, + "text": "उत्पतन्तं तु वेगेन पुनः पुनर अरिंदमः\nन स तं चिन्तयाम आस सिंहः कषुद्रमृगं यथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 39, + "shloka": 18, + "text": "परहसंश चाब्रवीद वाक्यं चेदिराजः परतापवान\nभीमसेनम अतिक्रुद्धं दृष्ट्वा भीमपराक्रमम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 39, + "shloka": 19, + "text": "मुञ्चैनं भीष्म पश्यन्तु यावद एनं नराधिपाः\nमत परतापाग्निनिर्दग्धं पतंगम इव वह्निना" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 39, + "shloka": 20, + "text": "ततश चेदिपतेर वाक्यं तच छरुत्वा कुरुसत्तमः\nभीमसेनम उवाचेदं भीष्मॊ मतिमतां वरः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 40, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nचेदिराजकुले जातस तर्यक्ष एष चतुर्भुजः\nरासभाराव सदृशं रुराव च ननाद च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 40, + "shloka": 2, + "text": "तेनास्य माता पितरौ तरेसतुस तौ स बान्धवौ\nवैकृतं तच च तौ दृष्ट्वा तयागाय कुरुतां मतिम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 40, + "shloka": 3, + "text": "ततः सभार्यं नृपतिं सामात्यं सपुरॊहितम\nचिन्ता संमूढहृदयं वाग उवाचाशरीरिणी" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 40, + "shloka": 4, + "text": "एष ते नृपते पुत्रः शरीमाञ जातॊ महाबलः\nतस्माद अस्मान न भेतव्यम अव्यग्रः पाहि वै शिशुम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 40, + "shloka": 5, + "text": "न चैवैतस्य मृत्युस तवं न कालः परत्युपस्थितः\nमृत्युर हन्तास्य शस्त्रेण स चॊत्पन्नॊ नराधिप" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 40, + "shloka": 6, + "text": "संश्रुत्यॊदाहृतं वाक्यं भूतम अन्तर्हितं ततः\nपुत्रस्नेहाभिसंतप्ता जननी वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 40, + "shloka": 7, + "text": "येनेदम ईरितं वाक्यं ममैव तनयं परति\nपराञ्जलिस तं नमस्यामि बरवीतु स पुनर वचः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 40, + "shloka": 8, + "text": "शरॊतुम इच्छामि पुत्रस्य कॊ ऽसय मृत्युर भविष्यति\nअन्तर्हितं ततॊ भूतम उवाचेदं पुनर वचः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 40, + "shloka": 9, + "text": "येनॊत्सङ्गे गृहीतस्य भुजाव अभ्यधिकाव उभौ\nपतिष्यतः कषितितले पञ्चशीर्षाव इवॊरगौ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 40, + "shloka": 10, + "text": "तृतीयम एतद बालस्य ललाटस्थं च लॊचनम\nनिमज्जिष्यति यं दृष्ट्वा सॊ ऽसय मृत्युर भविष्यति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 40, + "shloka": 11, + "text": "तर्यक्षं चतुर्भुजं शरुत्वा तथा च समुदाहृतम\nधरण्यां पार्थिवाः सर्वे अभ्यगच्छन दिदृक्षवः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 40, + "shloka": 12, + "text": "तान पूजयित्वा संप्राप्तान यथार्हं स महीपतिः\nएकैकस्य नृपस्याङ्के पुत्रम आरॊपयत तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 40, + "shloka": 13, + "text": "एवं राजसहस्राणां पृथक्त्वेन यथाक्रमम\nशिशुर अङ्के समारूढॊ न तत पराप निदर्शनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 40, + "shloka": 14, + "text": "ततश चेदिपुरं पराप्तौ संकर्षण जनार्दनौ\nयादवौ यादवीं दरस्तुं सवसारं तां पितुस तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 40, + "shloka": 15, + "text": "अभिवाद्य यथान्यायं यथा जयेष्ठं नृपांश च तान\nकुशलानामयं पृष्ट्वा निषण्णौ राम केशवौ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 40, + "shloka": 16, + "text": "अभ्यर्चितौ तदा वीरौ परीत्या चाभ्यधिकं ततः\nपुत्रं दामॊदरॊत्सङ्गे देवी संन्यदधात सवयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 40, + "shloka": 17, + "text": "नयस्तमात्रस्य तस्याङ्के भुजाव अभ्यधिकाव उभौ\nपेततुस तच च नयनं निममज्ज ललाटजम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 40, + "shloka": 18, + "text": "तद दृष्ट्वा वयथिता तरस्ता वरं कृष्णम अयाचत\nददस्व मे वरं कृष्ण भयार्ताय महाभुज" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 40, + "shloka": 19, + "text": "तवं हय आर्तानां समाश्वासॊ भीतानाम अभयंकरः\nपितृस्वसारं मा भैषीर इत्य उवाच जनार्दनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 40, + "shloka": 20, + "text": "ददानि कं वरं किं वा करवाणि पितृस्वसः\nशक्यं वा यदि वाशक्यं करिष्यामि वचस तव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 40, + "shloka": 21, + "text": "एवम उक्ता ततः कृष्णम अब्रवीद यदुनन्दनम\nशिशुपालस्यापराधान कषमेथास तवं महाबल" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 40, + "shloka": 22, + "text": "[क]\nअपराधशतं कषाम्यं मया हय अस्य पितृष्वसः\nपुत्रस्य ते वधार्हाणां मा तवं शॊके मनः कृथाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 40, + "shloka": 23, + "text": "[भस]\nएवम एष नृपः पापः शिशुपालः सुमन्दधीः\nतवां समाह्वयते वीर गॊविन्द वरदर्पितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 1, + "text": "[भस]\nनैषा चेदिपतेर बुद्धिर यया तव आह्वयते ऽचयुतम\nनूनम एष जगद भर्तुः कृष्णस्यैव विनिश्चयः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 2, + "text": "कॊ हि मां भीमसेनाद्य कषिताव अर्हति पार्थिवः\nकषेप्तुं दैवपरीतात्मा यथैष कुलपांसनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 3, + "text": "एष हय अस्य महाबाहॊ तेजॊ ऽंशश च हरेर धरुवम\nतम एव पुनर आदातुम इच्छत पृथु यशा हरिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 4, + "text": "येनैष कुरुशार्दूल शार्दूल इव चेदिराट\nगर्जत्य अतीव दुर्बुद्धिः सर्वान अस्मान अचिन्तयन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 5, + "text": "[व]\nततॊ न ममृषे चैद्यस तद भीष्म वचनं तदा\nउवाच चैनं संक्रुद्धः पुनर भीष्मम अथॊत्तरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 6, + "text": "[ष]\nदविषतां नॊ ऽसतु भीष्मैष परभावः केशवस्य यः\nयस्य संस्तव वक्ता तवं बन्दिवत सततॊत्थितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 7, + "text": "संस्तवाय मनॊ भीष्म परेषां रमते सदा\nयदि संस्तौषि राज्ञस तवम इमं हित्वा जनार्दनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 8, + "text": "दरदं सतुहि बाह्लीकम इमं पार्थिव सत्तमम\nजायमानेन येनेयम अभवद दारिता मही" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 9, + "text": "वङ्गाङ्गविषयाध्यक्षं सहस्राक्षसमं बले\nसतुहि कर्णम इमं भीष्म महाचाप विकर्षणम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 10, + "text": "दरॊणं दरौणिं च साधु तवं पिता पुत्रौ महारथौ\nसतुहि सतुत्याव इमौ भीष्म सततं दविजसत्तमौ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 11, + "text": "ययॊर अन्यतरॊ भीष्म संक्रुद्धः स चराचराम\nइमां वसुमतीं कुर्याद अशेषाम इति मे मतिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 12, + "text": "दरॊणस्य हि समं युद्धे न पश्यामि नराधिपम\nअश्वत्थाम्नस तथा भीष्म न चैतौ सतॊतुम इच्छसि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 13, + "text": "शल्यादीन अपि कस्मात तवं न सतौषि वसुधाधिपान\nसतवाय यदि ते बुद्धिर वर्तते भीष्म सर्वदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 14, + "text": "किं हि शक्यं मया कर्तुं यद वृद्धानां तवया नृप\nपुरा कथयतां नूनं न शरुतं धर्मवादिनाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 15, + "text": "आत्मनिन्दात्मपूजा च परनिन्दा परस्तवः\nअनाचरितम आर्याणां वृत्तम एतच चतुर्विधम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 16, + "text": "यद अस्तव्यम इमं शश्वन मॊहात संस्तौषि भक्तितः\nकेशवं तच च ते भीष्म न कश चिद अनुमन्यते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 17, + "text": "कथं भॊजस्य पुरुषे वर्ग पाले दुरात्मनि\nसमावेशयसे सर्वं जगत केवलकाम्यया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 18, + "text": "अथ वैषा न ते भक्तिः पकृतिं याति भारत\nमयैव कथितं पूर्वं भूलिङ्गशकुनिर यथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 19, + "text": "भूलिङ्गशकुनिर नाम पार्श्वे हिमवतः परे\nभीष्म तस्याः सदा वाचॊ शरूयन्ते ऽरथविगर्हिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 20, + "text": "मा साहसम इतीदं सा सततं वाशते किल\nसाहसं चात्मनातीव चरन्ती नावबुध्यते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 21, + "text": "सा हि मांसार्गलं भीष्म मुखात सिंहस्य खादतः\nदन्तान्तर विलग्नं यत तद आदत्ते ऽलपचेतना" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 22, + "text": "इच्छतः सा हि सिंहस्य भीष्म जीवत्य असंशयम\nतद्वत तवम अप्य अधर्मज्ञ सदा वाचॊ परभाषसे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 23, + "text": "इच्छतां पार्थिवेन्द्राणां भीष्म जीवस्य असंशयम\nलॊकविद्विष्ट कर्मा हि नान्यॊ ऽसति भवता समः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 24, + "text": "[व]\nततश चेदिपतेः शरुत्वा भीष्मः सकटुकं वचः\nउवाचेदं वचॊ राजंश चेदिराजस्य शृण्वतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 25, + "text": "इच्छतां किल नामाहं जीवाम्य एषां महीक्षिताम\nयॊ ऽहं न गणयाम्य एतांस तृणानीव नराधिपान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 26, + "text": "एवम उक्ते तु भीष्मेण ततः संचुक्रुधुर नृपाः\nके चिज जहृषिरे तत्र के चिद भीष्मं जगर्हिरे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 27, + "text": "के चिद ऊचुर महेष्वासाः शरुत्वा भीष्मस्य तद वचः\nपापॊ ऽवलिप्तॊ वृद्धश च नायं भीष्मॊ ऽरहति कषमाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 28, + "text": "हन्यतां दुर्मतिर भीष्मः पशुवत साध्व अयं नृपैः\nसर्वैः समेत्य संरब्धैर दह्यतां वा कटाग्निना" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 29, + "text": "इति तेषां वचॊ शरुत्वा ततः कुरु पिता महः\nउवाच मतिमान भीष्मस तान एव वसुधाधिपान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 30, + "text": "उक्तस्यॊक्तस्य नेहान्तम अहं समुपलक्षये\nयत तु वक्ष्यामि तत सर्वं शृणुध्वं वसुधाधिपाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 31, + "text": "पशुवद घातनं वा मे दहनं वा कटाग्निना\nकरियतां मूर्ध्नि वॊ नयस्तं मयेदं सकलं पदम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 32, + "text": "एष तिष्ठति गॊविन्दः पूजितॊ ऽसमाभिर अच्युतः\nयस्य वस तवरते बुद्धिर मरणाय स माधवम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 41, + "shloka": 33, + "text": "कृष्णम आह्वयताम अद्य युद्धे शार्ङ्गगदाधरम\nयावद अस्यैव देवस्य देहं विशतु पातितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततः शरुत्वैव भीष्मस्य चेदिराड उरुविक्रमः\nयुयुत्सुर वासुदेवेन वासुदेवम उवाच ह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 2, + "text": "आह्वये तवां रणं गच्छ मया सार्धं जनार्दन\nयावद अद्य निहन्मि तवां सहितं सर्वपाण्डवैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 3, + "text": "सह तवया हि मे वध्याः पाण्डवाः कृष्ण सर्वथा\nनृपतीन समतिक्रम्य यैर अराजा तवम अर्चितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 4, + "text": "ये तवां दासम अराजानं बाल्याद अर्चन्ति दुर्मतिम\nअनर्हम अर्हवत कृष्ण वध्यास त इति मे मतिः\nइत्य उक्त्वा राजशार्दूलस तस्थौ गर्जन्न अमर्षणः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 5, + "text": "एवम उक्ते ततः कृष्णॊ मृदुपूर्वम इदं वचः\nउवाच पार्थिवान सर्वांस तत्समक्षं च पाण्डवान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 6, + "text": "एष नः शत्रुर अत्यन्तं पार्थिवाः सात्वती सुतः\nसात्वतानां नृशंसात्मा न हितॊ ऽनपकारिणाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 7, + "text": "पराग्ज्यॊतिष पुरं यातान अस्माञ जञात्वा नृशंसकृत\nअदहद दवारकाम एष सवस्रीयः सन नराधिपाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 8, + "text": "करीडतॊ भॊजराजन्यान एष रैवतके गिरौ\nहत्वा बद्ध्वा च तान सर्वान उपायात सवपुरं पुरा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 9, + "text": "अश्वमेधे हयं मेध्यम उत्सृष्टं रक्षिभिर वृतम\nपितुर मे यज्ञविघ्नार्थम अहरत पापनिश्चयः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 10, + "text": "सुवीरान परतिपत्तौ च बभ्रॊर एष यशस्विनः\nभार्याम अभ्यहरन मॊहाद अकामां ताम इतॊ गताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 11, + "text": "एष माया परतिच्छन्नः करूषार्थे तपस्विनीम\nजहार भद्रां वैशालीं मातुलस्य नृशंसकृत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 12, + "text": "पितृस्वसुः कृते दुःखं सुमहन मर्षयाम्य अहम\nदिष्ट्या तव इदं सर्वराज्ञां संनिधाव अद्य वर्तते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 13, + "text": "पश्यन्ति हि भवन्तॊ ऽदय मय्य अतीव वयतिक्रमम\nकृतानि तु परॊक्षं मे यानि तानि निबॊधत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 14, + "text": "इमं तव अस्य न शक्ष्यामि कषन्तुम अद्य वयतिक्रमम\nअवलेपाद वधार्हस्य समग्रे राजमण्डले" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 15, + "text": "रुक्मिण्याम अस्य मूढस्य परार्थनासीन मुमूर्षतः\nन च तां पराप्तवान मूढः शूद्रॊ वेदश्रुतिं यथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 16, + "text": "एवमादि ततः सर्वे सहितास ते नराधिपाः\nवासुदेव वचॊ शरुत्वा चेदिराजं वयगर्हयन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 17, + "text": "ततस तद वचनं शरुत्वा शिशुपालः परतापवान\nजहास सवनवद धासं परहस्येदम उवाच ह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 18, + "text": "मत पूर्वां रुक्मिणीं कृष्ण संसत्सु परिकीर्तयन\nविशेषतः पार्थिवेषु वरीडां न कुरुषे कथम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 19, + "text": "मन्यमानॊ हि कः सत्सु पुरुषः परिकीर्तयेत\nअन्यपूर्वां सत्रियं जातु तवदन्यॊ मधुसूदन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 20, + "text": "कषम वा यदि ते शरद्धा मा वा कृष्ण मम कषम\nकरुद्धाद वापि परसन्नाद वा किं मे तवत्तॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 21, + "text": "तथा बरुवत एवास्य भगवान मधुसूदनः\nवयपाहरच छिरॊ करुद्धश चक्रेणामित्र कर्षणः\nस पपात महाबाहुर वज्राहत इवाचलः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 22, + "text": "ततश चेदिपतेर देहात तेजॊ ऽगर्यं ददृशुर नृपाः\nउत्पतन्तं महाराज गगणाद इव भास्करम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 23, + "text": "ततः कमलपत्राक्षं कृष्णं लॊकनमस्कृतम\nववन्दे तत तदा तेजॊ विवेश च नराधिप" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 24, + "text": "तद अद्भुतम अमन्यन्त दृष्ट्वा सर्वे महीक्षितः\nयद विवेश महाबाहुं तत तेजॊ पुरुषॊत्तमम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 25, + "text": "अनभ्रे परववर्ष दयौः पपात जवलिताशनिः\nकृष्णेन निहते चैद्ये चचाल च वसुंधरा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 26, + "text": "ततः के चिन महीपाला नाब्रुवंस तत्र किं चन\nअतीतवाक्पथे काले परेक्षमाणा जनार्दनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 27, + "text": "हस्तैर हस्ताग्रम अपरे परत्यपीषन्न अमर्षिताः\nअपरे दशनैर ओष्ठान अदशन करॊधमूर्छिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 28, + "text": "रहस तु के चिद वार्ष्णेयं परशशंसुर नराधिपाः\nके चिद एव तु संरब्धा मध्यस्थास तव अपरे ऽभवन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 29, + "text": "परहृष्टाः केशवं जग्मुः संस्तुवन्तॊ महर्षयः\nबराह्मणाश च महात्मानः पार्थिवाश च महाबलाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 30, + "text": "पाण्डवस तव अब्रवीद भरातॄन सत्कारेण महीपतिम\nदमघॊषात्मजं वीरं संसाधयत माचिरम\nतथा च कृतवन्तस ते भरातुर वै शासनं तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 31, + "text": "चेदीनाम आधिपत्ये च पुत्रम अस्य महीपतिम\nअभ्यसिञ्चत तदा पार्थः सह तैर वसुधाधिपैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 32, + "text": "ततः स कुरुराजस्य करतुः सर्वं समृद्धिमान\nयूनां परीतिकरॊ राजन संबभौ विपुलौजसः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 33, + "text": "शान्तविघ्नः सुखारम्भः परभूतधनधान्यवान\nअन्नवान बहुभक्ष्यश च केशवेन सुरक्षितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 34, + "text": "समापयाम आस च तं राजसूयं महाक्रतुम\nतं तु यज्ञं महाबाहुर आ समाप्तेर जनार्दनः\nररक्ष भगवाञ शौरिः शार्ङ्गचक्रगदाधरः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 35, + "text": "ततस तव अवभृथ सनातं धर्मराजं युधिष्ठिरम\nसमस्तं पार्थिवं कषत्रम अभिगम्येदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 36, + "text": "दिष्ट्या वर्धसि धर्मज्ञ साम्राज्यं पराप्तवान विभॊ\nआजमीढाजमीढानां यशॊ संवर्धितं तवया\nकर्मणैतेन राजेन्द्र धर्मश च सुमहान कृतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 37, + "text": "आपृच्छामॊ नरव्याघ्र सर्वकामैः सुपूजिताः\nसवराष्ट्राणि गमिष्यामस तदनुज्ञातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 38, + "text": "शरुत्वा तु वचनं राज्ञां धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nयथार्हं पूज्य नृपतीन भरातॄन सर्वान उवाच ह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 39, + "text": "राजानः सर्व एवैते परीत्यास्मान समुपागताः\nपरस्थिताः सवानि राष्ट्राणि माम आपृच्छ्य परंतपाः\nते ऽनुव्रजत भद्रं ते विषयान्तं नृपॊत्तमान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 40, + "text": "भरातुर वचनम आज्ञाय पाण्डवा धर्मचारिणः\nयथार्हं नृप मुख्यांस तान एकैकं समनुव्रजन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 41, + "text": "विराटम अन्वयात तूर्णं धृष्टद्युम्नः परतापवान\nधनंजयॊ यज्ञसेनं महात्मानं महारथः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 42, + "text": "भीष्मं च धृतराष्ट्रं च भीमसेनॊ महाबलः\nदरॊणं च स सुतं वीरं सहदेवॊ महारथः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 43, + "text": "नकुलः सुबलं राजन सह पुत्रं समन्वयात\nदरौपदेयाः स सौभौद्राः पार्वतीयान महीपतीन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 44, + "text": "अन्वगच्छंस तथैवान्यान कषत्रियान कषत्रियर्षभाः\nएवं संपूजितास ते वै जग्मुर विप्राश च सर्वशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 45, + "text": "गतेषु पार्थिवेन्द्रेषु सर्वेषु भरतर्षभ\nयुधिष्ठिरम उवाचेदं वासुदेवः परतापवान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 46, + "text": "आपृच्छे तवां गमिष्यामि दवारकां कुरुनन्दन\nराजसूयं करतुश्रेष्ठं दिष्ट्या तवं पराप्तवान असि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 47, + "text": "तम उवाचैवम उक्तस तु धर्मराण मधुसूदनम\nतव परसादाद गॊविन्द पराप्तवान अस्मि वै करतुम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 48, + "text": "समस्तं पार्थिवं कषत्रं तवत्प्रसादाद वशानुगम\nउपादाय बलिं मुख्यं माम एव समुपस्थितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 49, + "text": "न वयं तवाम ऋते वीर रंस्यामेह कथं चन\nअवश्यं चापि गन्तव्या तवया दवारवती पुरी" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 50, + "text": "एवम उक्तः स धर्मात्मा युधिष्ठिर सहायवान\nअभिगम्याब्रवीत परीतः पृथां पृथु यशा हरिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 51, + "text": "साम्राज्यं समनुप्राप्ताः पुत्रास ते ऽदय पितृष्वसः\nसिद्धार्था वसुमन्तश च सा तवं परीतिम इवाप्नुहि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 52, + "text": "अनुज्ञातस तवया चाहं दवारकां गन्तुम उत्सहे\nसुभद्रां दरौपदीं चैव सभाजयत केशवः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 53, + "text": "निष्क्रम्यान्तःपुराच चैव युधिष्ठिर सहायवान\nसनातश च कृतजप्यश च बराह्मणान सवस्ति वाच्य च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 54, + "text": "ततॊ मेघवरप्रख्यं सयन्दनं वै सुकल्पितम\nयॊजयित्वा महाराज दारुकः परत्युपस्थितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 55, + "text": "उपस्थितं रथं दृष्ट्वा तार्क्ष्य परवर केतनम\nपरदक्षिणम उपावृत्य समारुह्य महामनाः\nपरययौ पुण्डरीकाक्षस ततॊ दवारवतीं पुरीम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 56, + "text": "तं पद्भ्याम अनुवव्राज धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nभरातृभिः सहितः शरीमान वासुदेवं महाबलम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 57, + "text": "ततॊ मुहूर्तं संगृह्य सयन्दनप्रवरं हरिः\nअब्रवीत पुण्डरीकाक्षः कुन्तीपुत्रं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 58, + "text": "अप्रमत्तः सथितॊ नित्यं परजाः पाहि विशां पते\nपर्जन्यम इव भूतानि महाद्रुमम इवाण्डजाः\nबान्धवास तवॊपजीवन्तु सहस्राक्षम इवामराः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 59, + "text": "कृत्वा परस्परेणैव संविदं कृष्ण पाण्डवौ\nअन्यॊन्यं समनुज्ञाप्य जग्मतुः सवगृहान परति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 42, + "shloka": 60, + "text": "गते दवारवतीं कृष्णे सात्वत परवरे नृप\nएकॊ दुर्यॊधनॊ राजा शकुनिश चापि सौबलः\nतस्यां सभायां दिव्यायाम ऊषतुस तौ नरर्षभौ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nवसन दुर्यॊधनस तस्यां सभायां भरतर्षभ\nशनैर ददर्श तां सर्वां सभां शकुनिना सह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 2, + "text": "तस्यां दिव्यान अभिप्रायान ददर्श कुरुनन्दनः\nन दृष्टपूर्वा ये तेन नगरे नागसाह्वये" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 3, + "text": "स कदा चित सभामध्ये धार्तराष्ट्रॊ महीपतिः\nसफाटिकं तलम आसाद्य जलम इत्य अभिशङ्कया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 4, + "text": "सववस्त्रॊत्कर्षणं राजा कृतवान बुद्धिमॊहितः\nदुर्मना विमुखश चैव परिचक्राम तां सभाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 5, + "text": "ततः सफाटिकतॊयां वै सफाटिकाम्बुज शॊभिताम\nवापीं मत्वा सथलम इति स वासाः परापतज जले" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 6, + "text": "जले निपतितं दृष्ट्वा किं करा जहसुर भृशम\nवासांसि च शुभान्य अस्मै परददू राजशासनात" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 7, + "text": "तथागतं तु तं दृष्ट्वा भीमसेनॊ महाबलः\nअर्जुनश च यमौ चॊभौ सर्वे ते पराहसंस तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 8, + "text": "नामर्षयत ततस तेषाम अवहासम अमर्षणः\nआकारं रक्षमाणस तु न स तान समुदैक्षत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 9, + "text": "पुनर वसनम उत्क्षिप्य परतरिष्यन्न इव सथलम\nआरुरॊह ततः सर्वे जहसुस ते पुनर जनाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 10, + "text": "दवारं च विवृताकारं ललाटेन समाहनत\nसंवृतं चेति मन्वानॊ दवारदेशाद उपारमत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 11, + "text": "एवं परलम्भान विविधान पराप्य तत्र विशां पते\nपाण्डवेयाभ्यनुज्ञातस ततॊ दुर्यॊधनॊ नृपः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 12, + "text": "अप्रहृष्टेन मनसा राजसूये महाक्रतौ\nपरेक्ष्यताम अद्भुताम ऋद्धिं जगाम गजसाह्वयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 13, + "text": "पाण्डव शरीप्रतप्तस्य धयानग्लानस्य गच्छतः\nदुर्यॊधनस्य नृपतेः पापा मतिर अजायत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 14, + "text": "पार्थान सुमनसॊ दृष्ट्वा पार्थिवांश च वशानुगान\nकृत्स्नं चापिहितं लॊकम आ कुमारं कुरूद्वह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 15, + "text": "महिमानं परं चापि पाण्डवानां महात्मनाम\nदुर्यॊधनॊ धार्तराष्ट्रॊ विवर्णः समपद्यत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 16, + "text": "स तु गच्छन्न अनेकाग्रः सभाम एवानुचिन्तयन\nशरियं च ताम अनुपमां धर्मराजस्य धीमतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 17, + "text": "परमत्तॊ धृतराष्ट्रस्य पुत्रॊ दुर्यॊधनस तदा\nनाभ्यभाषत सुबलजं भाषमाणं पुनः पुनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 18, + "text": "अनेकाग्रं तु तं दृष्ट्वा शकुनिः परत्यभाषत\nदुर्यॊधन कुतॊ मूलं निःश्वसन्न इव गच्छसि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 19, + "text": "[द]\nदृष्ट्वेमां पृथिवीं कृत्स्नां युधिष्ठिर वशानुगाम\nजिताम अस्त्रप्रतापेन शवेताश्वस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 20, + "text": "तं च यज्ञं तथा भूतं दृष्ट्वा पार्थस्य मातुल\nयथा शक्रस्य देवेषु तथा भूतं महाद्युते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 21, + "text": "अमर्षेण सुसंपूर्णॊ दह्यमानॊ दिवानिशम\nशुचि शुक्रागमे काले शुष्ये तॊयम इवाल्पकम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 22, + "text": "पश्य सात्वत मुख्येन शिशुपालं निपातितम\nन च तत्र पुमान आसीत कश चित तस्य पदानुगः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 23, + "text": "दह्यमाना हि राजानः पाण्डवॊत्थेन वह्निना\nकषान्तवन्तॊ ऽपराधं तं कॊ हि तं कषन्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 24, + "text": "वासुदेवेन तत कर्म तथायुक्तं महत कृतम\nसिद्धं च पाण्डवेयानां परतापेन महात्मनाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 25, + "text": "तथा हि रत्नान्य आदाय विविधानि नृपा नृपम\nउपतिष्ठन्ति कौन्तेयं वैश्या इव करप्रदाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 26, + "text": "शरियं तथाविधां दृष्ट्वा जवलन्तीम इव पाण्डवे\nअमर्षवशम आपन्नॊ दह्ये ऽहम अतथॊचितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 27, + "text": "वह्निम एव परवेक्ष्यामि भक्षयिष्यामि वा विषम\nअपॊ वापि परवेक्ष्यामि न हि शक्ष्यामि जीवितुम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 28, + "text": "कॊ हि नाम पुमाँल लॊके मर्षयिष्यति सत्त्ववान\nसपत्नान ऋध्यतॊ दृष्ट्वा हानिम आत्मन एव च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 29, + "text": "सॊ ऽहं न सत्री न चाप्य अस्त्री न पुमान नापुमान अपि\nयॊ ऽहं तां मर्षयाम्य अद्य तादृशीं शरियम आगताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 30, + "text": "ईश्वरत्वं पृथिव्याश च वसुमत्तां च तादृशीम\nयज्ञं च तादृशं दृष्ट्वा मादृशः कॊ न संज्वरेत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 31, + "text": "अशक्तश चैक एवाहं ताम आहर्तुं नृप शरियम\nसहायांश च न पश्यामि तेन मृत्युं विचिन्तये" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 32, + "text": "दैवम एव परं मन्ये पौरुषं तु निरर्थकम\nदृष्ट्वा कुन्तीसुते शुभ्रां शरियं ताम आहृतां तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 33, + "text": "कृतॊ यत्नॊ मया पूर्वं विनाशे तस्य सौबल\nतच च सर्वम अतिक्रम्य सवृद्धॊ ऽपस्व इव पङ्कजम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 34, + "text": "तेन दैवं परं मन्ये पौरुषं तु निरर्थकम\nधार्तराष्ट्रा हि हीयन्ते पार्था वर्धन्ति नित्यशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 35, + "text": "सॊ ऽहं शरियं च तां दृष्ट्वा सभां तां च तथाविधाम\nरक्षिभिश चावहासं तं परितप्ये यथाग्निना" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 43, + "shloka": 36, + "text": "स माम अभ्यनुजानीहि मातुलाद्य सुदुःखितम\nअमर्षं च समाविष्टं धृतराष्ट्रे निवेदय" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 44, + "shloka": 1, + "text": "[ष]\nदुर्यॊधन न ते ऽमर्षः कार्यः परति युधिष्ठिरम\nभागधेयानि हि सवानि पाण्डवा भुञ्जते सदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 44, + "shloka": 2, + "text": "अनेकैर अभ्युपायैश च तवयारब्धाः पुरासकृत\nविमुक्ताश च नरव्याघ्रा भागधेय पुरस्कृताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 44, + "shloka": 3, + "text": "तैर लब्धा दरौपदी भार्या दरुपदश च सुतैः सह\nसहायः पृथिवी लाभे वासुदेवश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 44, + "shloka": 4, + "text": "लब्धश च नाभिभूतॊ ऽरथः पित्र्यॊ ऽंशः पृथिवीपते\nविवृद्धस तेजसा तेषां तत्र का परिदेवना" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 44, + "shloka": 5, + "text": "धनंजयेन गाण्डीवम अक्षय्यौ च महेषुधी\nलब्धान्य अस्त्राणि दिव्यानि तर्पयित्वा हुताशनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 44, + "shloka": 6, + "text": "तेन कार्मुकमुख्येन बाहुवीर्येण चात्मनः\nकृता वशे महीपालास तत्र का परिदेवना" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 44, + "shloka": 7, + "text": "अग्निदाहान मयं चापि मॊक्षयित्वा सदानवम\nसभां तां कारयाम आस सव्यसाची परंतपः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 44, + "shloka": 8, + "text": "तेन चैव मयेनॊक्ताः किं करा नाम राक्षसाः\nवहन्ति तां सभां भीमास तत्र का परिदेवना" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 44, + "shloka": 9, + "text": "यच चासहायतां राजन्न उक्तवान असि भारत\nतन मिथ्या भरातरॊ हीमे सहायास ते महारथाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 44, + "shloka": 10, + "text": "दरॊणस तव महेष्वासः सह पुत्रेण धीमता\nसूतपुत्रश च राधेयॊ गौतमश च महारथः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 44, + "shloka": 11, + "text": "अहं च सह सॊदर्यैः सौमदत्तिश च वीर्यवान\nएतैस तवं सहितः सर्वैर जय कृत्स्नां वसुंधराम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 44, + "shloka": 12, + "text": "[द]\nतवया च सहितॊ राजन्न एतैश चान्यैर महारथैः\nएतान एव विजेष्यामि यदि तवम अनुमन्यसे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 44, + "shloka": 13, + "text": "एतेषु विजितेष्व अद्य भविष्यति मही मम\nसर्वे च पृथिवीपालाः सभा सा च महाधना" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 44, + "shloka": 14, + "text": "[ष]\nधनंजयॊ वासुदेवॊ भीमसेनॊ युधिष्ठिरः\nनकुलः सहदेवश च दरुपदश च सहात्म जैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 44, + "shloka": 15, + "text": "नैते युधि बलाज जेतुं शक्याः सुरगणैर अपि\nमहारथा महेष्वासाः कृतास्त्रा युद्धदुर्मदाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 44, + "shloka": 16, + "text": "अहं तु तद विजानामि विजेतुं येन शक्यते\nयुधिष्ठिरं सवयं राजंस तन निबॊध जुषस्व च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 44, + "shloka": 17, + "text": "[द]\nअप्रमादेन सुहृदाम अन्येषां च महात्मनाम\nयदि शक्या विजेतुं ते तन ममाचक्ष्व मातुल" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 44, + "shloka": 18, + "text": "[ष]\nदयूतप्रियश च कौन्तेयॊ न च जानाति देवितुम\nसमाहूतश च राजेन्द्रॊ न शक्ष्यति निवर्तितुम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 44, + "shloka": 19, + "text": "देवने कुशलश चाहं न मे ऽसति सदृशॊ भुवि\nतरिषु लॊकेषु कौन्तेयं तं तवं दयूते समाह्वय" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 44, + "shloka": 20, + "text": "तस्याक्षकुशलॊ राजन्न आदास्ये ऽहम असंशयम\nराज्यं शरियं च तां दीप्तां तवदर्थं पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 44, + "shloka": 21, + "text": "इदं तु सर्वं तवं राज्ञे दुर्यॊधन निवेदय\nअनुज्ञातस तु ते पित्रा विजेष्ये तं न संशयः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 44, + "shloka": 22, + "text": "[द]\nतवम एव कुरुमुख्याय धृतराष्ट्राय सौबल\nनिवेदय यथान्यायं नाहं शक्ष्ये निशंसितुम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nअनुभूय तु राज्ञस तं राजसूयं महाक्रतुम\nयुधिष्ठिरस्य नृपतेर गान्धारी पुत्र संयुतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 2, + "text": "परियकृन मतम आज्ञाय पूर्वं दुर्यॊधनस्य तत\nपरज्ञा चक्षुषम आसीनं शकुनिः सौबलस तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 3, + "text": "दुर्यॊधन वचॊ शरुत्वा धृतराष्ट्रं जनाधिपम\nउपगम्य महाप्राज्ञं शकुनिर वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 4, + "text": "दुर्यॊधनॊ महाराज विवर्णॊ हरिणः कृशः\nदीनश चिन्तापरश चैव तद विद्धि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 5, + "text": "न वै परीक्षसे सम्यग असह्यं शत्रुसंभवम\nजयेष्ठपुत्रस्य शॊकं तवं किमर्थं नावबुध्यसे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 6, + "text": "[ध]\nदुर्यॊधन कुतॊ मूलं भृशम आर्तॊ ऽसि पुत्रक\nशरॊतव्यश चेन मया सॊ ऽरथॊ बरूहि मे कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 7, + "text": "अयं तवां शकुनिः पराह विवर्णं हरिणं कृशम\nचिन्तयंश च न पश्यामि शॊकस्य तव संभवम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 8, + "text": "ऐश्वर्यं हि महत पुत्र तवयि सर्वं समर्पितम\nभरातरः सुहृदश चैव नाचरन्ति तवाप्रियम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 9, + "text": "आच्छादयसि परावारान अश्नासि पिशितौदनम\nआजानेया वहन्ति तवां केनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 10, + "text": "शयनानि महार्हाणि यॊषितश च मनॊरमाः\nगुणवन्ति च वेश्मानि विहाराश च यथासुखम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 11, + "text": "देवानाम इव ते सर्वं वाचि बद्धं न संशयः\nसदीन इव दुर्धर्षः कस्माच छॊचसि पुत्रक" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 12, + "text": "[द]\nअश्नाम्य आच्छादये चाहं यथा कुपुरुषस तथा\nअमर्षं धारये चॊग्रं तितिक्षन कालपर्ययम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 13, + "text": "अमर्षणः सवाः परकृतीर अभिभूय परे सथिताः\nकलेशान मुमुक्षुः परजान स वै पुरुष उच्यते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 14, + "text": "संतॊषॊ वै शरियं हन्ति अभिमानश च भारत\nअनुक्रॊश भये चॊभे यैर वृतॊ नाश्नुते महत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 15, + "text": "न माम अवति तद भुक्तं शरियं दृष्ट्वा युधिष्ठिरे\nजवलन्तीम इव कौन्तेये विवर्णकरणीं मम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 16, + "text": "सपत्नान ऋध्यत आत्मानं हीयमानं निशाम्य च\nअदृश्याम अपि कौन्तेये सथितां पश्यन्न इवॊद्यताम\nतस्माद अहं विवर्णश च दीनश च हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 17, + "text": "अष्टाशीति सहस्राणि सनातका गृहमेधिनः\nतरिंशद दासीक एकैकॊ यान बिभर्ति युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 18, + "text": "दशान्यानि सहस्राणि नित्यं तत्रान्नम उत्तमम\nभुञ्जते रुक्मपात्रीभिर युधिष्ठिर निवेशने" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 19, + "text": "कदली मृगमॊकानि कृष्ण शयामारुणानि च\nकाम्बॊजः पराहिणॊत तस्मै परार्ध्यान अपि कम्बलान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 20, + "text": "रथयॊषिद गवाश्वस्य शतशॊ ऽथ सहस्रशः\nतरिंशतं चॊष्ट्र वामीनां शतानि विचरन्त्य उत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 21, + "text": "पृथग्विधानि रत्नानि पार्थिवाः पृथिवीपते\nआहरन करतुमुख्ये ऽसमिन कुन्तीपुत्राय भूरिशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 22, + "text": "न कवचिद धि मया दृष्टस तादृशॊ नैव च शरुतः\nयादृग धनागमॊ यज्ञे पाण्डुपुत्रस्य धीमतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 23, + "text": "अपर्यन्तं धनौघं तं दृष्ट्वा शत्रॊर अहं नृप\nशर्म नैवाधिगच्छामि चिन्तयानॊ ऽनिशं विभॊ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 24, + "text": "बराह्मणा वाटधानाश च गॊमन्तः शतसंघशः\nतरैखर्वं बलिम आदाय दवारि तिष्ठन्ति वारिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 25, + "text": "कमण्डलून उपादाय जातरूपमयाञ शुभान\nएवं बलिं समादाय परवेशं लेभिरे ततः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 26, + "text": "यन नैव मधु शक्राय धारयन्त्य अमर सत्रियः\nतद अस्मै कांस्यम आहार्षीद वारुणं कलशॊदधिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 27, + "text": "शैक्यं रुक्मसहस्रस्य बहुरत्नविभूषितम\nदृष्ट्वा च मम तत सर्वं जवर रूपम इवाभवत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 28, + "text": "गृहीत्वा तत तु गच्छन्ति समुद्रौ पूर्वदक्षिणौ\nतथैव पश्चिमं यान्ति गृहीत्वा भरतर्षभ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 29, + "text": "उत्तरं तु न गच्छन्ति विना तात पतत्रिभिः\nइदं चाद्भुतम अत्रासीत तन मे निगदतः शृणु" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 30, + "text": "पूर्णे शतसहस्रे तु विप्राणां परिविष्यताम\nसथापिता तत्र संज्ञाभूच छङ्खॊ धमायति नित्यशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 31, + "text": "मुहुर मुहुः परनदतस तस्य शङ्खस्य भारत\nउत्तमं शब्दम अश्रौषं ततॊ रॊमाणि मे ऽहृषन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 32, + "text": "पार्थिवैर बहुभिः कीर्णम उपस्थानं दिदृक्षुभिः\nसर्वरत्नान्य उपादाय पार्थिवा वै जनेश्वर" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 33, + "text": "यज्ञे तस्य महाराज पाण्डुपुत्रस्य धीमतः\nवैश्या इव महीपाला दविजातिपरिवेषकाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 34, + "text": "न सा शरीर देवराजस्य यमस्य वरुणस्य वा\nगुह्यकाधिपतेर वापि या शरीराजन युधिष्ठिरे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 35, + "text": "तां दृष्ट्वा पाण्डुपुत्रस्य शरियं परमिकाम अहम\nशान्तिं न परिगच्छामि दह्यमानेन चेतसा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 36, + "text": "[ष]\nयाम एताम उत्तमां लक्ष्मीं दृष्टवान असि पाण्डवे\nतस्याः पराप्ताव उपायं मे शृणु सत्यपराक्रम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 37, + "text": "अहम अक्षेष्व अभिज्ञातः पृथिव्याम अपि भारत\nहृदयज्ञः पणज्ञश च विशेषज्ञश च देवने" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 38, + "text": "दयूतप्रियश च कौन्तेयॊ न च जानाति देवितुम\nआहूतश चैष्यति वयक्तं दीव्यावेत्य आह्वयस्व तम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 39, + "text": "[व]\nएवम उक्तः शकुनिना राजा दुर्यॊधनस तदा\nधृतराष्ट्रम इदं वाक्यम अपदान्तरम अब्रवीत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 40, + "text": "अयम उत्सहते राजञ शरियम आहर्तुम अक्षवित\nदयूतेन पाण्डुपुत्रस्य तदनुज्ञातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 41, + "text": "[ध]\nकषत्ता मन्त्री महाप्राज्ञः सथितॊ यस्यास्मि शासने\nतेन संगम्य वेत्स्यामि कार्यस्यास्य विनिश्चयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 42, + "text": "स हि धर्मं पुरस्कृत्य दीर्घदर्शी परं हितम\nउभयॊः पक्षयॊर युक्तं वक्ष्यत्य अर्थविनिश्चयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 43, + "text": "[द]\nनिवर्तयिष्यति तवासौ यदि कषत्ता समेष्यति\nनिवृत्ते तवयि राजेन्द्र मरिष्ये ऽहम असंशयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 44, + "text": "स मयि तवं मृते राजन विदुरेण सुखी भव\nभॊक्ष्यसे पृथिवीं कृत्स्नां किं मया तवं करिष्यसि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 45, + "text": "[व]\nआर्तवाक्यं तु तत तस्य परणयॊक्तं निशम्य सः\nधृतराष्ट्रॊ ऽबरवीत परेष्यान दुर्यॊधन मते सथितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 46, + "text": "सथूणा सहस्रैर बृहतीं शतद्वारां सभां मम\nमनॊरमां दर्शनीयाम आशु कुर्वन्तु शिल्पिनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 47, + "text": "ततः संस्तीर्य रत्नैस ताम अक्षान आवाप्य सर्वशः\nसुकृतां सुप्रवेशां च निवेदयत मे शनैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 48, + "text": "दुर्यॊधनस्य शान्त्य अर्थम इति निश्चित्य भूमिपः\nधृतराष्ट्रॊ महाराज पराहिणॊद विदुराय वै" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 49, + "text": "अपृष्ट्वा विदुरं हय अस्य नासीत कश चिद विनिश्चयः\nदयूतदॊषांश च जानन सपुत्रस्नेहाद अकृष्यत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 50, + "text": "तच छरुत्वा विदुरॊ धीमान कलिद्वारम उपस्थितम\nविनाशमुखम उत्पन्नं धृतराष्ट्रम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 51, + "text": "सॊ ऽभिगम्य महात्मानं भराता भरातरम अग्रजम\nमूर्ध्ना परणम्य चरणाव इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 52, + "text": "नाभिनन्दामि ते राजन वयवसायम इमं परभॊ\nपुत्रैर भेदॊ यथा न सयाद दयूतहेतॊस तथा कुरु" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 53, + "text": "[धृ]\nकषत्तः पुत्रेषु पुत्रैर मे कलहॊ न भविष्यति\nदिवि देवाः परसादं नः करिष्यन्ति न संशयः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 54, + "text": "अशुभं वा शुभं वापिहितं वा यदि वाहितम\nपरवर्ततां सुहृद दयूतं दिष्टम एतन न संशयः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 55, + "text": "मयि संनिहिते चैव भीष्मे च भरतर्षभे\nअनयॊ दैवविहितॊ न कथं चिद भविष्यति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 56, + "text": "गच्छ तवं रथम आस्थाय हयैर वातसमैर जवे\nखाण्डव परस्थम अद्यैव समानय युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 57, + "text": "न वार्यॊ वयवसायॊ मे विदुरैतद बरवीमि ते\nदैवम एव परं मन्ये येनैतद उपपद्यते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 45, + "shloka": 58, + "text": "इत्य उक्तॊ विदुरॊ धीमान नैतद अस्तीति चिन्तयन\nआपगेयं महाप्राज्ञम अभ्यगच्छत सुदुःखितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nकथं समभवद दयूतं भरातॄणां तन महात्ययम\nयत्र तद वयसनं पराप्तं पाण्डवैर मे पितामहैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 2, + "text": "के च तत्र सभास्तारा राजानॊ बरह्मवित्तम\nके चैनम अन्वमॊदन्त के चैनं परत्यषेधयन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 3, + "text": "विस्तरेणैतद इच्छामि कथ्यमानं तवया दविज\nमूलं हय एतद विनाशस्य पृथिव्या दविजसत्तम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 4, + "text": "[सूत]\nएवम उक्तस तदा राज्ञा वयास शिष्यः परतापवान\nआचचक्षे यथावृत्तं तत सर्वं सर्ववेदवित" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 5, + "text": "[व]\nशृणु मे विस्तरेणेमां कथां भरतसत्तम\nभूय एव महाराज यदि ते शरवणे मतिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 6, + "text": "विदुरस्य मतं जञात्वा धृतराष्ट्रॊ ऽमबिका सुतः\nदुर्यॊधनम इदं वाक्यम उवाच विजने पुनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 7, + "text": "अलं दयूतेन गान्धारे विदुरॊ न परशंसति\nन हय असौ सुमहाबुद्धिर अहितं नॊ वदिष्यति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 8, + "text": "हितं हि परमं मन्ये विदुरॊ यत परभाषते\nकरियतां पुत्र तत सर्वम एतन मन्ये हितं तव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 9, + "text": "देवर्षिर वासव गुरुर देवराजाय धीमते\nयत पराह शास्त्रं भगवान बृहस्पतिर उदारधीः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 10, + "text": "तद वेद विदुरः सर्वं सरहस्यं महाकविः\nसथितश च वचने तस्य सदाहम अपि पुत्रक" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 11, + "text": "विदुरॊ वापि मेधावी कुरूणां परवरॊ मतः\nउद्धवॊ वा महाबुद्धिर वृष्णीणाम अर्चितॊ नृप" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 12, + "text": "दयूतेन तद अलं पुत्र दयूते भेदॊ हि दृश्यते\nभेदे विनाशॊ राज्यस्य तत पुत्र परिवर्जय" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 13, + "text": "पित्रा मात्रा च पुत्रस्य यद वै कार्यं परं समृतम\nपराप्तस तवम असि तत तात पितृपैतामहं पदम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 14, + "text": "अधीतवान कृती शास्त्रे लालितः सततं गृहे\nभरातृज्येष्ठः सथितॊ राज्ये विन्दसे किं न शॊभनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 15, + "text": "पृथग्जनैर अलभ्यं यद भॊजनाच्छादनं परम\nतत पराप्तॊ ऽसि महाबाहॊ कस्माच छॊचसि पुत्रक" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 16, + "text": "सफीतं राष्ट्रं महाबाहॊ पितृपैतामहं महत\nनित्यम आज्ञापयन भासि दिवि देवेश्वरॊ यथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 17, + "text": "तस्य ते विदितप्रज्ञ शॊकमूलम इदं कथम\nसमुत्थितं दुःखतरं तन मे शंसितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 18, + "text": "[द]\nअश्नाम्य आच्छादयामीति परपश्यन पापपूरुषः\nनामर्षं कुरुते यस तु पुरुषः सॊ ऽधमः समृतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 19, + "text": "न मां परीणाति राजेन्द्र लक्ष्मीः साधारणा विभॊ\nजवलिताम इव कौन्तेये शरियं दृष्ट्वा च विव्यथे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 20, + "text": "सर्वां हि पृथिवीं दृष्ट्वा युधिष्ठिर वशानुगाम\nसथिरॊ ऽसमि यॊ ऽहं जीवामि दुःखाद एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 21, + "text": "आवर्जिता इवाभान्ति निघ्नाश चैत्रकि कौकुराः\nकारः करा लॊहजङ्घा युधिष्ठिर निवेशने" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 22, + "text": "हिमवत्सागरानूपाः सर्वरत्नाकरास तथा\nअन्त्याः सर्वे पर्युदस्ता युधिष्ठिर निवेशने" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 23, + "text": "जयेष्ठॊ ऽयम इति मां मत्वा शरेष्ठश चेति विशां पते\nयुधिष्ठिरेण सत्कृत्य युक्तॊ रत्नपरिग्रहे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 24, + "text": "उपस्थितानां रत्नानां शरेष्ठानाम अर्घ हारिणाम\nनादृश्यत परः परान्तॊ नापरस तत्र भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 25, + "text": "न मे हस्तः समभवद वसु तत परतिगृह्णतः\nपरातिष्ठन्त मयि शरान्ते गृह्य दूराहृतं वसु" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 26, + "text": "कृतां बिन्दुसरॊ रत्नैर मयेन सफाटिकच छदाम\nअपश्यं नलिनीं पूर्णाम उदकस्येव भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 27, + "text": "वस्त्रम उत्कर्षति मयि पराहसत स वृकॊदरः\nशत्रॊर ऋद्धिविशेषेण विमूढं रत्नवर्जितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 28, + "text": "तत्र सम यदि शक्तः सयां पातयेयं वृकॊदरम\nसपत्नेनावहासॊ हि स मां दहति भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 29, + "text": "पुनश च तादृशीम एव वापीं जलज शालिनीम\nमत्वा शिला समां तॊये पतितॊ ऽसमि नराधिप" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 30, + "text": "तत्र मां पराहसत कृष्णः पार्थेन सह सस्वनम\nदरौपदी च सह सत्रीभिर वयथयन्ती मनॊ मम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 31, + "text": "कलिन्नवस्त्रस्य च जले किं करा राजचॊदिताः\nददुर वासांसि मे ऽनयानि तच च दुःखतरं मम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 32, + "text": "परलम्भं च शृणुष्वान्यं गदतॊ मे नराधिप\nअद्वारेण विनिर्गच्छन दवारसंस्थान रूपिणा\nअभिहत्य शिलां भूयॊ ललाटेनास्मि विक्षतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 33, + "text": "तत्र मां यमजौ दूराद आलॊक्य ललितौ किल\nबाहुभिः परिगृह्णीतां शॊचन्तौ सहिताव उभौ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 34, + "text": "उवाच सहदेवस तु तत्र मां विस्मयन्न इव\nइदं दवारम इतॊ गच्छ राजन्न इति पुनः पुनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 46, + "shloka": 35, + "text": "नामधेयानि रत्नानां पुरस्तान न शरुतानि मे\nयानि दृष्टानि मे तस्यां मनस तपति तच च मे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 1, + "text": "[द]\nयन मया पाण्डवानां तु दृष्टं तच छृणु भारत\nआहृतं भूमिपालैर हि वसु मुख्यं ततस ततः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 2, + "text": "न विन्दे दृढम आत्मामं दृष्ट्वाहं तद अरेर धनम\nफलतॊ भूमितॊ वापि परतिपद्यस्व भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 3, + "text": "ऐडांश चैलान वार्षदंशाञ जातरूपपरिष्कृताम\nपरावाराजिन मुख्यांश च कम्बॊजः परददौ वसु" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 4, + "text": "अश्वांस तित्तिरि कल्माषांस तरिशतं शुकनासिकान\nउष्ट्रवामीस तरिशतं च पुष्टाः पीलु शमीङ्गुदैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 5, + "text": "गॊवासना बराह्मणाश च दासमीयाश च सर्वशः\nपरीत्यर्थं ते महाभागा धर्मराज्ञॊ महात्मनः\nतरिखर्वं बलिम आदाय दवारि तिष्ठन्ति वारिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 6, + "text": "कमण्डलून उपादाय जातरूपमयाञ शुभान\nएवं बलिं परदायाथ परवेशं लेभिरे ततः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 7, + "text": "शतं दासी सहस्राणां कार्पासिक निवासिनाम\nशयामास तन्व्यॊ दीर्घकेश्यॊ हेमाभरण भूषिताः\nशूद्रा विप्रॊत्तमार्हाणि राङ्कवान्य अजिनानि च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 8, + "text": "बलिं च कृत्स्नम आदाय भरु कच्छ निवासिनः\nउपनिन्युर महाराज हयान गान्धारदेशजान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 9, + "text": "इन्द्र कृष्टैर वर्तयन्ति धान्यैर नदी मुखैश च ये\nसमुद्रनिष्कुटे जाताः परिसिन्दु च मानवाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 10, + "text": "ते वैरामाः पारदाश च वङ्गाश च कितवैः सह\nविविधं बलिम आदाय रत्नानि विविधानि च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 11, + "text": "अजाविकं गॊहिरण्यं खरॊष्ट्रं फलजं मधु\nकम्बलान विविधांश चैव दवारि तिष्ठन्ति वारिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 12, + "text": "पराग्ज्यॊतिषाधिपः शूरॊ मलेच्छानाम अधिपॊ बली\nयनवैः सहितॊ राजा भगदत्तॊ महारथः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 13, + "text": "आजानेयान हयाञ शीघ्रान आदायानिल रंहसः\nबलिं च कृत्स्नम आदाय दवारि तिष्ठति वारितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 14, + "text": "अश्मसारमयं भाण्डं शुद्धदन्तत्सरून असीन\nपराग्ज्यॊतिषॊ ऽथ तद दत्त्वा भगदत्तॊ ऽवरजत तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 15, + "text": "दव्यक्षांस तर्यक्षाँल ललाटाक्षान नानादिग्भ्यः समागतान\nऔष्णीषान अनिवासांश च बाहुकान पुरुषादकान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 16, + "text": "एकपादांश च तत्राहम अपश्यं दवारि वारितान\nबल्यर्थं ददतस तस्मै हिरण्यं रजतं बहु" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 17, + "text": "इन्द्र गॊप कवर्णाभाञ शुकवर्णान मनॊजवान\nतथैवेन्द्रायुध निभान संध्याभ्रसदृशान अपि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 18, + "text": "अनेकवर्णान आरण्यान गृहीत्वाश्वान मनॊजवान\nजातरूपम अनर्घ्यं च ददुस तस्यैक पादकाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 19, + "text": "चीनान हूनाञ शकान ओडून पर्वतान्तरवासिनः\nवार्ष्णेयान हारहूणांश च कृष्णान हैमवतांस तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 20, + "text": "न पारयाम्य अभिगतान विविधान दवारि वारितान\nबल्यर्थं ददतस तस्य नानारूपान अनेकशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 21, + "text": "कृष्ण गरीवान महाकायान रासभाञ शतपातिनः\nआहार्षुर दशसाहस्रान विनीतान दिक्षु विश्रुतान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 22, + "text": "परमाण रागस्पर्शाढ्यं बाह्ली चीन समुद्भवम\nऔर्णं च राङ्कवं चैव कीटजं पट्टजं तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 23, + "text": "कुट्टी कृतं तथैवान्यत कमलाभं सहस्रशः\nशलक्ष्णं वस्त्रम अकार्पासम आविकं मृदु चाजिनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 24, + "text": "निशितांश चैव दीर्घासीन ऋष्टिशक्तिपरश्वधान\nअपरान्त समुद्भूतांस तथैव परशूञ शितान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 25, + "text": "रसान गन्धांश च विविधान रत्नानि च सहस्रशः\nबलिं च कृत्स्नम आदाय दवारि तिष्ठन्ति वारिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 26, + "text": "शकास तुखाराः कङ्काश च रॊमशाः शृङ्गिणॊ नराः\nमहागमान दूरगमान गणितान अर्बुदं हयान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 27, + "text": "कॊटिशश चैव बहुशः सुवर्णं पद्मसंमितम\nबलिम आदाय विविधं दवारि तिष्ठन्ति वारिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 28, + "text": "आसनानि महार्हाणि यानानि शयनानि च\nमणिकाञ्चनचित्राणि गजदन्त मयानि च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 29, + "text": "रथांश च विविधाकाराञ जातरूपपरिष्कृतान\nहयैर विनीतैः संपन्नान वैयाघ्रपरिवारणान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 30, + "text": "विचित्रांश च परिस्तॊमान रत्नानि च सहस्रशः\nनाराचान अर्धनाराचाञ शस्त्राणि विविधानि च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 47, + "shloka": 31, + "text": "एतद दत्त्वा महद दरव्यं पूर्वदेशाधिपॊ नृपः\nपरविष्टॊ यज्ञसदनं पाण्डवस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 1, + "text": "[द]\nदायं तु तस्मै विविधं शृणु मे गदतॊ ऽनघ\nयज्ञार्थं राजभिर दत्तं महान्तं धनसंचयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 2, + "text": "मेरुमन्दरयॊर मध्ये शैलॊदाम अभितॊ नदीम\nये ते कीचक वेणूनां छायां रम्याम उपासते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 3, + "text": "खशा एकाशनाज्यॊहाः परदरा दीर्घवेनवः\nपशुपाश च कुणिन्दाश च तङ्गणाः परतङ्गणाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 4, + "text": "ते वै पिपीलिकं नाम वरदत्तं पिपीलिकैः\nजातरूपं दरॊण मेयम अहार्षुः पुञ्जशॊ नृपाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 5, + "text": "कृष्णाँल ललामांश चमराञ शुक्लांश चान्याञ शशिप्रभान\nहिमवत्पुष्पजं चैव सवादु कषौद्रं तथा बहु" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 6, + "text": "उत्तरेभ्यः कुरुभ्यश चाप्य अपॊढं माल्यम अम्बुभिः\nउत्तराद अपि कैलासाद ओषधीः सुमहाबलाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 7, + "text": "पार्वतीया बलिं चान्यम आहृत्य परणताः सथिताः\nअजातशत्रॊर नृपतेर दवारि तिष्ठन्ति वारिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 8, + "text": "ये परार्धे हिमवतः सूर्यॊदयगिरौ नृपाः\nवारि षेण समुद्रान्ते लॊहित्यम अभितश च ये\nफलमूलाशना ये च किराताश चर्म वाससः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 9, + "text": "चन्दनागुरुकाष्ठानां भारान कालीयकस्य च\nचर्म रत्नसुवर्णानां गन्धानां चैव राशयः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 10, + "text": "कैरातिकानाम अयुतं दासीनां च विशां पते\nआहृत्य रमणीयार्थान दूरजान मृगपक्षिणः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 11, + "text": "निचितं पर्वतेभ्यश च हिरण्यं भूरि वर्चसम\nबलिं च कृत्स्नम आदाय दवारि तिष्ठन्ति वारिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 12, + "text": "कायव्या दरदा दार्वाः शूरा वैयमकास तथा\nऔदुम्बरा दुर्विभागाः पारदा बाह्लिकैः सह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 13, + "text": "काश्मीराः कुन्दमानाश च पौरका हंसकायनाः\nशिबित्रिगर्तयौधेया राजन्या मद्रकेकयाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 14, + "text": "अम्बष्ठाः कौकुरास तार्क्ष्या वस्त्रपाः पह्लवैः सह\nवसातयः समौलेयाः सह कषुद्रकमालवैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 15, + "text": "शौण्डिकाः कुक्कुराश चैव शकाश चैव विशां पते\nअङ्गा वङ्गाश च पुण्ड्राश च शानवत्या गयास तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 16, + "text": "सुजातयः शरेणिमन्तः शरेयांसः शस्त्रपाणयः\nआहार्षुः कषत्रिया वित्तं शतशॊ ऽजातशत्रवे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 17, + "text": "वङ्गाः कलिङ्ग पतयस ताम्रलिप्ताः सपुण्ड्रकाः\nदुकूलं कौशिकं चैव पत्रॊर्णं परावरान अपि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 18, + "text": "तत्र सम दवारपालैस ते परॊच्यन्ते राजशासनात\nकृतकाराः सुबलयस ततॊ दवारम अवाप्स्यथ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 19, + "text": "ईषा दन्तान हेमकक्षान पद्मवर्णान कुथावृतान\nशैलाभान नित्यमत्तांश च अभितः काम्यकं सरः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 20, + "text": "दत्त्वैकैकॊ दशशतान कुञ्जरान कवचावृतान\nकषमावतः कुलीनांश च दवारेण पराविशंस ततः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 21, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ गणा दिग्भ्यः समागताः\nअन्यैश चॊपाहृतान्य अत्र रत्नानीह महात्मभिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 22, + "text": "राजा चित्ररथॊ नाम गन्धर्वॊ वासवानुगः\nशतानि चत्वार्य अददद धयानां वातरंहसाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 23, + "text": "तुम्बुरुस तु परमुदितॊ गन्धर्वॊ वाजिनां शतम\nआम्रपत्र सवर्णानाम अददद धेममालिनाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 24, + "text": "कृती तु राजा कौरव्य शूकराणां विशां पते\nअददद गजरत्नानां शतानि सुबहून्य अपि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 25, + "text": "विराटेन तु मत्स्येन बल्यर्थं हेममालिनाम\nकुञ्जराणां सहस्रे दवे मत्तानां समुपाहृते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 26, + "text": "पांशुराष्ट्राद वसु दानॊ राजा षड विंशतिं गजान\nअश्वानां च सहस्रे दवे राजन काञ्चनमालिनाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 27, + "text": "जवसत्त्वॊपपन्नानां वयःस्थानां नराधिप\nबलिं च कृत्स्नम आदाय पाण्डवेभ्यॊ नयवेदयत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 28, + "text": "यज्ञसेनेन दासीनां सहस्राणि चतुर्दश\nदासानाम अयुतं चैव सदाराणां विशां पते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 29, + "text": "गजयुक्ता महाराज रथाः षड विंशतिस तथा\nराज्यं च कृत्स्नं पार्थेभ्यॊ यज्ञार्थं वै निवेदितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 30, + "text": "समुद्रसारं वैडूर्यं मुक्ताः शङ्खांस तथैव च\nशतशश च कुथांस तत्र सिन्हलाः समुपाहरन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 31, + "text": "संवृता मणिचीरैस तु शयामास ताम्रान्त लॊचनाः\nतान गृहीत्वा नरास तत्र दवारि तिष्ठन्ति वारिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 32, + "text": "परीत्यर्थं बराह्मणैश चैव कषत्रियाश च विनिर्जिताः\nउपाजह्रुर विशश चैव शूद्राः शुश्रूषवॊ ऽपि च\nपरीत्या च बहुमानाच च अभ्यगच्छन युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 33, + "text": "सर्वे मलेच्छाः सर्ववर्णा आदिमध्यान्तजास तथा\nनानादेशसमुत्थैश च नाना जातिभिर आगतैः\nपर्यस्त इव लॊकॊ ऽयं युधिष्ठिर निवेशने" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 34, + "text": "उच्चावचान उपग्राहान राजभिः परहितान बहून\nशत्रूणां पश्यतॊ दुःखान मुमूर्षा मे ऽदय जायते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 35, + "text": "भृत्यास तु ये पाण्डवानां तांस ते वक्ष्यामि भारत\nयेषाम आमं च पक्वं च संविधत्ते युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 36, + "text": "अयुतं तरीणि पद्मानि गजारॊहाः ससादिनः\nरथानाम अर्बुदं चापि पादाता बहवस तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 37, + "text": "परमीयमानम आरब्धं पच्यमानं तथैव च\nविसृज्यमानं चान्यत्र पुण्याहस्वन एव च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 38, + "text": "नाभुक्तवन्तं नाहृष्टं नासुभिक्षं कथं चन\nअपश्यं सर्ववर्णानां युधिष्ठिर निवेशने" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 39, + "text": "अष्टाशीति सहस्राणि सनातका गृहमेधिनः\nतरिंशद दासीक एकैकॊ यान बिभर्ति युधिष्ठिरः\nसुप्रीताः परितुष्टाश च ते ऽपय आशंसन्त्य अरिक्षयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 40, + "text": "दशान्यानि सहस्राणि यतीनाम ऊर्ध्वरेतसाम\nभुञ्जते रुक्मपात्रीषु युधिष्ठिर निवेशने" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 41, + "text": "भुक्ताभुक्तं कृताकृतं सर्वम आ कुब्ज वामनम\nअभुञ्जाना याज्ञसेनी परत्यवैक्षद विशां पते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 48, + "shloka": 42, + "text": "दवौ करं न परयच्छेतां कुन्तीपुत्राय भारत\nवैवाहिकेन पाञ्चालाः सख्येनान्धकवृष्णयः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 49, + "shloka": 1, + "text": "[द]\nआर्यास तु ये वै राजानः सत्यसंधा महाव्रताः\nपर्याप्तविद्या वक्तारॊ वेदान्तावभृथाप्लुताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 49, + "shloka": 2, + "text": "धृतिमन्तॊ हरीनिषेधा धर्मात्मानॊ यशस्विनः\nमूर्ढाभिषिक्तास ते चैनं राजानः पर्युपासते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 49, + "shloka": 3, + "text": "दक्षिणार्थं समानीता राजभिः कांस्यदॊहनाः\nआरण्या बहुसाहस्रा अपश्यं तत्र तत्र गाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 49, + "shloka": 4, + "text": "आजह्रुस तत्र सत्कृत्य सवयम उद्यम्य भारत\nअभिषेकार्थम अव्यग्रा भाण्डम उच्चावचं नृपाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 49, + "shloka": 5, + "text": "बाह्लीकॊ रथम आहार्षीज जाम्बूनदपरिष्कृतम\nसुदक्षिणस तं युयुजे शवेतैः काम्बॊजजैर हयैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 49, + "shloka": 6, + "text": "सुनीथॊ ऽपरतिमं तस्य अनुकर्षं महायशाः\nधवजं चेदिपतिः कषिप्रम अहार्षीत सवयम उद्यतम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 49, + "shloka": 7, + "text": "दाक्षिणात्यः संनहनं सरग उष्णीषे च मागधः\nवसु दानॊ महेष्वासॊ गजेन्द्रं षष्टिहायनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 49, + "shloka": 8, + "text": "मत्स्यस तव अक्षान अवाबध्नाद एकलव्य उपानहौ\nआवन्त्यस तव अभिषेकार्थम आपॊ बहुविधास तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 49, + "shloka": 9, + "text": "चेकितान उपासङ्गं धनुः काश्य उपाहरत\nअसिं रुक्मत्सरुं शल्यः शैक्यं काञ्चनभूषणम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 49, + "shloka": 10, + "text": "अभ्यषिञ्चत ततॊ धौम्यॊ वयासश च सुमहातपाः\nनारदं वै पुरस्कृत्य देवलं चासितं मुनिम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 49, + "shloka": 11, + "text": "परीतिमन्त उपातिष्ठन्न अभिषेकं महर्षयः\nजामदग्न्येन सहितास तथान्ये वेदपारगाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 49, + "shloka": 12, + "text": "अभिजग्मुर महात्मानं मन्त्रवद भूरिदक्षिणम\nमहेन्द्रम इव देवेन्द्रं दिवि सप्तर्षयॊ यथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 49, + "shloka": 13, + "text": "अधारयच छत्रम अस्य सात्यकिः सत्यविक्रमः\nधनंजयश च वयजने भीमसेनश च पाण्डवः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 49, + "shloka": 14, + "text": "उपागृह्णाद यम इन्द्राय पुराकल्पे परजापतिः\nतम अस्मै शङ्खम आहार्षीद वारुणं कलशॊदधिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 49, + "shloka": 15, + "text": "सिक्तं निष्कसहस्रेण सुकृतं विश्वकर्मणा\nतेनाभिषिक्तः कृष्णेन तत्र मे कश्मलॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 49, + "shloka": 16, + "text": "गच्छन्ति पूर्वाद अपरं समुद्रं चापि दक्षिणम\nउत्तरं तु न गच्छन्ति विना तात पतत्रिभिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 49, + "shloka": 17, + "text": "तत्र सम दध्मुः शतशः शङ्खान मङ्गल्य कारणात\nपराणदंस ते समाध्मातास तत्र रॊमाणि मे ऽहृषन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 49, + "shloka": 18, + "text": "परणता भूमिपाश चापि पेतुर ईनाः सवतेजसा\nधृष्टद्युम्नः पाण्डवाश च सात्यकिः केशवॊ ऽषटमः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 49, + "shloka": 19, + "text": "सत्त्वस्थाः शौर्यसंपन्ना अन्यॊन्यप्रियकारिणः\nविसंज्ञान भूमिपान दृष्ट्वा मां च ते पराहसंस तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 49, + "shloka": 20, + "text": "ततः परहृष्टॊ बीभत्सुः परादाद धेमविषाणिनाम\nशतान्य अनडुहां पञ्च दविजमुख्येषु भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 49, + "shloka": 21, + "text": "नैवं शम्बर हन्ताभूद यौवनाश्वॊ मनुर न च\nन च राजा पृथुर वैन्यॊ न चाप्य आसीद भगीरथः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 49, + "shloka": 22, + "text": "यथातिमात्रं कौन्तेयः शरिया परमया युतः\nराजसूयम अवाप्यैवं हरिश चन्द्र इव परभुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 49, + "shloka": 23, + "text": "एतां दृष्ट्वा शरियं पार्थे हरिश चन्द्रे यथा विभॊ\nकथं नु जीवितं शरेयॊ मम पश्यसि भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 49, + "shloka": 24, + "text": "अन्धेनेव युगं नद्धं विपर्यस्तं नराधिप\nकनीयांसॊ विवर्धन्ते जयेष्ठा हीयन्ति भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 49, + "shloka": 25, + "text": "एवं दृष्ट्वा नाभिविन्दामि शर्म; परीक्षमाणॊ ऽपि कुरुप्रवीर\nतेनाहम एवं कृषतां गतश च; विवर्णतां चैव स शॊकतां च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 50, + "shloka": 1, + "text": "[द]\nतवं वै जयेष्ठॊ जयैष्ठिनेयः पुत्र मा पाण्डवान दविषः\nदवेष्टा हय असुखम आदत्ते यथैव निधनं तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 50, + "shloka": 2, + "text": "अव्युत्पन्नं समानार्थं तुल्यमित्रं युधिष्ठिरम\nअद्विषन्तं कथं दविष्यात तवादृशॊ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 50, + "shloka": 3, + "text": "तुल्याभिजनवीर्यश च कथं भरातुः शरियं नृप\nपुत्र कामयसे मॊहान मैवं भूः शाम्य साध्व इह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 50, + "shloka": 4, + "text": "अथ यज्ञविभूतिं तां काङ्क्षसे भरतर्षभ\nऋत्विजस तव तन्वन्तु सप्त तन्तुं महाध्वरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 50, + "shloka": 5, + "text": "आहरिष्यन्ति राजानस तवापि विपुलं धनम\nपरीत्या च बहुमानाच च रत्नान्य आभरणानि च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 50, + "shloka": 6, + "text": "अनर्थाचरितं तात परस्वस्पृहणं भृशम\nसवसंतुष्टः सवधर्मस्थॊ यः स वै सुखम एधते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 50, + "shloka": 7, + "text": "अव्यापारः परार्थेषु नित्यॊद्यॊगः सवकर्मसु\nउद्यमॊ रक्षणे सवेषाम एतद वैभव लक्षणम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 50, + "shloka": 8, + "text": "विपत्तिष्व अव्यथॊ दक्षॊ नित्यम उत्थानवान नरः\nअप्रमत्तॊ विनीतात्मा नित्यं भद्राणि पश्यति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 50, + "shloka": 9, + "text": "अन्तर वेद्यां ददद वित्तं कामान अनुभवन परियान\nकरीडन सत्रीभिर निरातङ्कः परशाम्य भरतर्षभ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 50, + "shloka": 10, + "text": "[द]\nजानन वै मॊहयसि मां नावि नौर इव संयता\nसवार्थे किं नावधानं ते उताहॊ दवेष्टि मां भवान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 50, + "shloka": 11, + "text": "न सन्तीमे धार्तराष्ट्रा येषां तवम अनुशासिता\nभविष्यम अर्थम आख्यासि सदा तवं कृत्यम आत्मनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 50, + "shloka": 12, + "text": "परप्रणेयॊ ऽगरणीर हि यश च मार्गात परमुह्यति\nपन्थानम अनुगच्छेयुः कथं तस्य पदानुगाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 50, + "shloka": 13, + "text": "राजन परिगत परज्ञॊ वृद्धसेवी जितेन्द्रियः\nपरतिपन्नान सवकार्येषु संमॊहयसि नॊ भृषम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 50, + "shloka": 14, + "text": "लॊकवृत्ताद राजवृत्तम अन्यद आह बृहस्पतिः\nतस्माद राज्ञा परयत्नेन सवार्थश चिन्त्यः सदैव हि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 50, + "shloka": 15, + "text": "कषत्रियस्य महाराज जये वृत्तिः समाहिता\nस वै धर्मॊ ऽसत्व अधर्मॊ वा सववृत्तौ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 50, + "shloka": 16, + "text": "परकालयेद दिशः सर्वाः परतॊदेनेव सारथिः\nपरत्य अमित्रश्रियं दीप्तां बुभूषुर भरतर्षभ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 50, + "shloka": 17, + "text": "परच्छन्नॊ वा परकाशॊ वा यॊ यॊगॊ रिपुबान्धनः\nतद वै शस्त्रं शस्त्रविदां न शस्त्रं छेदनं समृतम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 50, + "shloka": 18, + "text": "असंतॊषः शरियॊ मूलं तस्मात तं कामयाम्य अहम\nसमुच्छ्रये यॊ यतते स राजन परमॊ नयी" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 50, + "shloka": 19, + "text": "मम तवं हि न कर्तव्यम ऐश्वर्ये वा धने ऽपि वा\nपूर्वावाप्तं हरन्त्य अन्ये राजधर्मं हि तं विदुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 50, + "shloka": 20, + "text": "अद्रॊहे समयं कृत्वा चिच्छेद नमुचेः शिरः\nशक्रः सा हि मता तस्य रिपौ वृत्तिः सनातनी" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 50, + "shloka": 21, + "text": "दवाव एतौ गरसते भूमिः सर्पॊ बिलशयान इव\nराजानं चाविरॊद्धारं बराह्मणं चाप्रवासिनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 50, + "shloka": 22, + "text": "नास्ति वै जातितः शत्रुः पुरुषस्य विशां पते\nयेन साधारणी वृत्तिः स शत्रुर नेतरॊ जनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 50, + "shloka": 23, + "text": "शत्रुपक्षं समृध्यन्तं यॊ मॊहात समुपेक्षते\nवयाधिर आप्यायित इव तस्य मूलं छिनत्ति सः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 50, + "shloka": 24, + "text": "अल्पॊ ऽपि हय अरिर अत्यन्तं वर्धमानपराक्रमः\nवल्मीकॊ मूलज इव गरसते वृक्षम अन्तिकात" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 50, + "shloka": 25, + "text": "आजमीढ रिपॊर लक्ष्मीर मा ते रॊचिष्ट भारत\nएष भारः सत्त्ववतां नयः शिरसि धिष्ठितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 50, + "shloka": 26, + "text": "जन्म वृद्धिम इवार्थानां यॊ वृद्धिम अभिकाङ्क्षते\nएधते जञातिषु स वै सद्यॊ वृद्धिर हि विक्रमः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 50, + "shloka": 27, + "text": "नाप्राप्य पाण्डवैश्वर्यं संशयॊ मे भविष्यति\nअवाप्स्ये वा शरियं तां हि शेष्ये वा निहतॊ युधि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 50, + "shloka": 28, + "text": "अतादृशस्य किं मे ऽदय जीवितेन विशां पते\nवर्धन्ते पाण्डवा नित्यं वयं तु सथिरवृद्धयः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 51, + "shloka": 1, + "text": "[ष]\nयां तवम एतां शरियं दृष्ट्वा पाण्डुपुत्रे युधिष्ठिरे\nतप्यसे तां हरिष्यामि दयूतेनाहूयतां परः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 51, + "shloka": 2, + "text": "अगत्वा संशयम अहम अयुद्ध्वा च चमूमुखे\nअक्षान कषिपन्न अक्षतः सन विद्वान अविदुषॊ जये" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 51, + "shloka": 3, + "text": "गलहान धनूंसि मे विद्धि शरान अक्षांश च भारत\nअक्षाणां हृदयं मे जयां रथं विद्धि ममास्तरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 51, + "shloka": 4, + "text": "[द]\nअयम उत्सहते राजञ शरियम आहर्तुम अक्षवित\nदयूतेन पाण्डुपुत्रेभ्यस तत तुभ्यं तात रॊचताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 51, + "shloka": 5, + "text": "[ध]\nसथितॊ ऽसमि शासने भरातुर विदुरस्य महात्मनः\nतेन संगम्य वेत्स्यामि कार्यस्यास्य विनिश्चयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 51, + "shloka": 6, + "text": "[द]\nविहनिष्यति ते बुद्धिं विदुरॊ मुक्तसंशयः\nपाण्डवानां हिते युक्तॊ न तथा मम कौरव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 51, + "shloka": 7, + "text": "नारभेत परसामर्थ्यात पुरुषः कार्यम आत्मनः\nमतिसाम्यं दवयॊर नास्ति कार्येषु कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 51, + "shloka": 8, + "text": "भयं परिहरन मन्द आत्मानं परिपालयन\nवर्षासु कलिन्नकटवत तिष्ठन्न एवावसीदति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 51, + "shloka": 9, + "text": "न वयाधयॊ नापि यमः शरेयः पराप्तिं परतीक्षते\nयावद एव भवेत कल्पस तावच छरेयॊ समाचरेत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 51, + "shloka": 10, + "text": "[ध]\nसर्वथा पुत्रबलिभिर विग्रहं ते न रॊचये\nवैरं विकारं सृजति तद वै शस्त्रम अनायसम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 51, + "shloka": 11, + "text": "अनर्थम अर्थं मन्यसे राजपुत्र; संग्रन्थनं कलहस्यातिघॊरम\nतद वै परवृत्तं तु यथा कथं चिद; विमॊक्षयेच चाप्य असि सायकांश च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 51, + "shloka": 12, + "text": "[दुर]\nदयूते पुराणैर वयवहारः परनीतस; तत्रात्ययॊ नास्ति न संप्रहारः\nतद रॊचतां शकुनेर वाक्यम अद्य सभां; कषिप्रं तवम इहाज्ञापयस्व" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 51, + "shloka": 13, + "text": "सवर्गद्वारं दीव्यतां नॊ विशिष्टं; तद वर्तिनां चापि तथैव युक्तम\nभवेद एवं हय आत्मना तुल्यम एव; दुरॊदरं पाण्डवैस तवं कुरुष्व" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 51, + "shloka": 14, + "text": "[धृ]\nवाक्यं न मे रॊचते यत तवयॊक्तं; यत ते परियं तत करियतां नरेन्द्र\nपश्चात तप्यसे तद उपाक्रम्य वाक्यं; न हीदृशं भावि वचॊ हि धर्म्यम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 51, + "shloka": 15, + "text": "दृष्टं हय एतद विदुरेनैवम एव; सर्वं पूर्वं बुद्धिविद्यानुगेन\nतद एवैतद अवशस्याभ्युपैति; महद भयं कषत्रिय बीजघाति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 51, + "shloka": 16, + "text": "[व]\nएवम उक्त्वा धृतरास्थ्रॊ मनीषी; दैवं मत्वा परमं दुस्तरं च\nशशासॊच्चैः पुरुषान पुत्र वाक्ये; सथितॊ राजा दैवसंमूढचेताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 51, + "shloka": 17, + "text": "सहस्रस्तम्भां हेमवैडूर्य चित्रां; शतद्वारां तॊरणस्फाटि शृङ्गाम\nसभाम अग्र्यां करॊशमात्रायतां; मे तद विस्ताराम आशु कुर्वन्तु युक्ताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 51, + "shloka": 18, + "text": "शरुत्वा तस्य तवरिता निर्विशङ्काः; पराज्ञा दक्षास तां तथा चक्रुर आशु\nसर्वद्रव्याण्य उपजह्रुः सभायां; सहस्रशः शिल्पिनश चापि युक्ताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 51, + "shloka": 19, + "text": "कालेनाल्पेनाथ निष्ठां गतां; तां सभां रम्यां बहुरत्नां विचित्राम\nचित्रैर हेमैर आसनैर अभ्युपेताम; आचख्युस ते तस्य राज्ञः परतीताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 51, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ विद्वान विदुरं मन्त्रिमुख्यम; उवाचेदं धृतराष्ट्रॊ नरेन्द्रः\nयुधिष्ठिरं राजपुत्रं हि गत्वा; मद्वाक्येन कषिप्रम इहानयस्व" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 51, + "shloka": 21, + "text": "सभेयं मे बहुरत्ना विचित्रा; शय्यासनैर उपपन्ना महार्हैः\nसा दृश्यतां भरातृभिः सार्धम एत्य; सुहृद दयूतं वर्तताम अत्र चेति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 51, + "shloka": 22, + "text": "मतम आज्ञाय पुत्रस्य धृतराष्ट्रॊ नराधिपः\nमत्वा च दुस्तरं दैवम एतद राजा चकार ह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 51, + "shloka": 23, + "text": "अन्यायेन तथॊक्तस तु विदुरॊ विदुषां वरः\nनाभ्यनन्दद वचॊ भरातुर वचनं चेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 51, + "shloka": 24, + "text": "नाभिनन्दामि नृपते परैषम एतं; मैवं कृथाः कुलनाशाद बिभेमि\nपुत्रैर भिन्नैः कलहस ते धरुवं सयाद; एतच छङ्के दयूतकृते नरेन्द्र" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 51, + "shloka": 25, + "text": "[ध]\nनेह कषत्तः कलहस तप्स्यते मां; न चेद दैवं परतिलॊमं भविष्यत\nधात्रा तु दिष्टस्य वशे किलेदं सर्वं; जगच चेष्टति न सवतन्त्रम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 51, + "shloka": 26, + "text": "तद अद्य विदुर पराप्य राजानं मम शासनात\nकषिप्रम आनय दुर्धर्षं कुन्तीपुत्रं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततः परायाद विदुरॊ ऽशवैर उदारैर; महाजवैर बलिभिः साधु दान्तैः\nबलान नियुक्तॊ धृतराष्ट्रेण राज्ञा; मनीषिणां पाण्डवानां सकाशम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 2, + "text": "सॊ ऽभिपत्य तद अध्वानम आसाद्य नृपतेः पुरम\nपरविवेश महाबुद्धिः पूज्यमानॊ दविजातिभिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 3, + "text": "स राजगृहम आसाद्य कुवेर भवनॊपमम\nअभ्यगच्छत धर्मात्मा धर्मपुत्रं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 4, + "text": "तं वै राजा सत्यधृतिर महात्मा; अजातशत्रुर विदुरं यथावत\nपूजा पूर्वं परतिगृह्याजमीढस; ततॊ ऽपृच्छद धृतराष्ट्रं सपुत्रम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 5, + "text": "[य]\nविज्ञायते ते मनसॊ न परहर्षः; कच चित कषत्तः कुशलेनागतॊ ऽसि\nकच चित पुत्राः सथविरस्यानुलॊमा; वशानुगाश चापि विशॊ ऽपि कच चित" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 6, + "text": "[वि]\nराजा महात्मा कुशली सपुत्र; आस्ते वृतॊ जञातिभिर इन्द्रकल्पैः\nपरीतॊ राजन पुत्र गणैर विनीतैर; विशॊक एवात्म रतिर दृढात्मा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 7, + "text": "इदं तु तवां कुरुराजॊ ऽभयुवाच; पूर्वां पृष्ट्वा कुशलं चाव्ययं च\nइयं सभा तवत सभा तुल्यरूपा; भरातॄणां ते पश्यताम एत्य पुत्र" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 8, + "text": "समागम्य भरातृभिः पार्थ तस्यां; सुहृद दयूतं करियतां रम्यतां च\nपरीयामहे भवतः संगमेन; समागताः कुरवश चैव सर्वे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 9, + "text": "दुरॊदरा विहिता ये तु तत्र; महात्मना धृतराष्ट्रेण राज्ञा\nतान दरक्ष्यसे कितवान संनिविष्टान; इत्य आगतॊ ऽहं नृपते तज जुषस्व" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 10, + "text": "[य]\nदयूते कषत्तः कलहॊ विद्यते; नः कश वै दयूतं रॊचयेद युध्यमानः\nकिं वा भवान मन्यते युक्तरूपं; भवद्वाक्ये सर्व एव सथिताः सम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 11, + "text": "[वि]\nजानाम्य अहं दयूतम अनर्थमूलं; कृतश च यत्नॊ ऽसय मया निवारणे\nराजा तु मां पराहिनॊत तवत्सकाशं; शरुत्वा विद्वञ शरेय इहाचरस्व" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 12, + "text": "[य]\nके तत्रान्ये कितवा दीव्यमाना; विना राज्ञॊ धृतराष्ट्रस्य पुत्रैः\nपृच्छामि तवां विदुर बरूहि नस तान; यैर दीव्यामः शतशः संनिपत्य" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 13, + "text": "[वि]\nगान्धारराजः शकुनिर विशां पते; राजातिदेवी कृतहस्तॊ मताक्षः\nविविंशतिश चित्रसेनश च राजा; सत्यव्रतः पुरुमित्रॊ जयश च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 14, + "text": "[य]\nमहाभयाः कितवाः संनिविष्टा; मायॊपधा देवितारॊ ऽतर सन्ति\nधात्रा तु दिष्टस्य वशे किलेदं; नादेवनं कितवैर अद्य तैर मे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 15, + "text": "नाहं राज्ञॊ धृतराष्ट्रस्य शासनान; न गन्तुम इच्छामि कवे दुरॊदरम\nइष्टॊ हि पुत्रस्य पिता सदैव; तद अस्मि कर्ता विदुरात्थ मां यथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 16, + "text": "न चाकामः शकुनिना देविताहं; न चेन मां धृष्णुर आह्वयिता सभायाम\nआहूतॊ ऽहं न निवर्ते कदा चित; तद आहितं शाश्वतं वै वरतं मे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 17, + "text": "[व]\nएवम उक्त्वा विदुरं धर्मराजः; परायात्रिकं सर्वम आज्ञाप्य तूर्णम\nपरायाच छवॊ भूते सगणः सानुयात्रः; सह सत्रीभिर दरौपदीम आदि कृत्वा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 18, + "text": "दैवं परज्ञां तु मुष्णाति तेजश चक्षुर इवापतत\nधातुश च वशम अन्वेति पाशैर इव नरः सितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 19, + "text": "इत्य उक्त्वा परययौ राजा सह कषत्त्रा युधिष्ठिरः\nअमृष्यमाणस तत पार्थः समाह्वानम अरिंदमः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 20, + "text": "बाह्लिकेन रथं दत्तम आस्थाय परवीरहा\nपरिच्छन्नॊ ययौ पार्थॊ भरातृभिः सह पाण्डवः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 21, + "text": "राजश्रिया दीप्यमानॊ ययौ बरह्म पुरःसरः\nधृतराष्ट्रेण चाहूतः कालस्य समयेन च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 22, + "text": "स हास्तिनपुरं गत्वा धृतराष्ट्र गृहं ययौ\nसमियाय च धर्मात्मा धृतराष्ट्रेण पाण्डवः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 23, + "text": "तथा दरॊणेन भीष्मेण कर्णेन च कृपेण च\nसमियाय यथान्यायं दरौणिना च विभुः सह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 24, + "text": "समेत्य च महाबाहुः सॊमदत्तेन चैव ह\nदुर्यॊधनेन शल्येन सौबलेन च वीर्यवान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 25, + "text": "ये चान्ये तत्र राजानः पूर्वम एव समागताः\nजयद्रथेन च तथा कुरुभिश चापि सर्वशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 26, + "text": "ततः सर्वैर महाबाहुर भरातृभिः परिवारितः\nपरविवेश गृहं राज्ञॊ धृतराष्ट्रस्य धीमतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 27, + "text": "ददर्श तत्र गान्धारीं देवीं पतिम अनुव्रताम\nसनुषाभिः संवृतां शश्वत ताराभिर इव रॊहिणीम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 28, + "text": "अभिवाद्य स गान्धारीं तया च परतिनन्दितः\nददर्श पितरं वृद्धं परज्ञा चक्षुषम ईश्वरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 29, + "text": "राज्ञा मूर्धन्य उपाघ्रातास ते च कौरवनन्दनाः\nचत्वारः पाण्डवा राजन भीमसेनपुरॊगमाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 30, + "text": "ततॊ हर्षः समभवत कौरवाणां विशां पते\nतान दृष्ट्वा पुरुषव्याघ्रान पाण्डवान परियदर्शनान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 31, + "text": "विविशुस ते ऽभयनुज्ञाता रत्नवन्ति गृहाण्य अथ\nददृशुश चॊपयातास तान दरौपदी परमुखाः सत्रियः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 32, + "text": "याज्ञसेन्याः पराम ऋद्धिं दृष्ट्वा परज्वलिताम इव\nसनुषास ता धृतराष्ट्रस्य नातिप्रमनसॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 33, + "text": "ततस ते पुरुषव्याघ्रा गत्वा सत्रीभिस तु संविदम\nकृत्वा वयायामपूर्वाणि कृत्यानि परतिकर्म च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 34, + "text": "ततः कृताह्निकाः सर्वे दिव्यचन्दन रूषिताः\nकल्याण मनसश चैव बराह्मणान सवस्ति वाच्य च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 35, + "text": "मनॊज्ञम अशनं भुक्त्वा विविशुः शरणान्य अथ\nउपगीयमाना नारीभिर अस्वपन कुरुनन्दनाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 36, + "text": "जगाम तेषां सा रात्रिः पुण्या रतिविहारिणाम\nसतूयमानाश च विश्रान्ताः काले निद्राम अथात्यजन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 52, + "shloka": 37, + "text": "सुखॊषितास तां रजनीं परातः सर्वे कृताह्निकाः\nसभां रम्यां परविविशुः कितवैर अभिसंवृताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 53, + "shloka": 1, + "text": "[ष]\nउपस्तीर्णा सभा राजन रन्तुं चैते कृतक्षणाः\nअक्षान उप्त्वा देवनस्य समयॊ ऽसतु युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 53, + "shloka": 2, + "text": "[य]\nनिकृतिर देवनं पापं न कषात्रॊ ऽतर पराक्रमः\nन च नीतिर धरुवा राजन किं तवं दयूतं परशंससि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 53, + "shloka": 3, + "text": "न हि मानं परशंसन्ति निकृतौ कितवस्य ह\nशकुने मैव नॊ जैषीर अमार्गेण नृशंसवत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 53, + "shloka": 4, + "text": "[ष]\nयॊ ऽनवेति संख्यां निकृतौ विधिज्ञश; चेष्टास्व अखिन्नः कितवॊ ऽकषजासु\nमहामतिर यश च जानाति दयूतं; स वै सर्वं सहते परक्रियासु" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 53, + "shloka": 5, + "text": "अक्षग्लहः सॊ ऽभिभवेत परं; नस तेनैव कालॊ भवतीदम आत्थ\nदीव्यामहे पार्थिव मा विशङ्कां; कुरुष्व पाणं च चिरं च मा कृथाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 53, + "shloka": 6, + "text": "[य]\nएवम आहायम असितॊ देवलॊ मुनिसत्तमः\nइमानि लॊकद्वाराणि यॊ वै संचरते सदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 53, + "shloka": 7, + "text": "इदं वै देवनं पापं मायया कितवैः सह\nधर्मेण तु जयॊ युद्धे तत्परं साधु देवनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 53, + "shloka": 8, + "text": "नार्या मलेच्छन्ति भाषाभिर मायया न चरन्त्य उत\nअजिह्मम अशठं युद्धम एतत सत्पुरुषव्रतम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 53, + "shloka": 9, + "text": "शक्तितॊ बराह्मणान वन्द्याञ शिक्षितुं परयतामहे\nतद वै वित्तं मातिदेवीर मा जैषीः शकुने परम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 53, + "shloka": 10, + "text": "नाहं निकृत्या कामये सुखान्य उत धनानि वा\nकितवस्याप्य अनिकृतेर वृत्तम एतन न पूज्यते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 53, + "shloka": 11, + "text": "[ष]\nशरॊत्रियॊ ऽशरॊत्रियम उत निकृत्यैव युधिष्ठिर\nविद्वान अविदुषॊ ऽभयेति नाहुस तां निकृतिं जनाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 53, + "shloka": 12, + "text": "एवं तवं माम इहाभ्येत्य निकृतिं यदि मन्यसे\nदेवनाद विनिवर्तस्व यदि ते विद्यते भयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 53, + "shloka": 13, + "text": "[य]\nआहूतॊ न निवर्तेयम इति मे वरतम आहितम\nविधिश च बलवान राजन दिष्टस्यास्मि वशे सथितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 53, + "shloka": 14, + "text": "अस्मिन समागमे केन देवनं मे भविष्यति\nपरतिपाणश च कॊ ऽनयॊ ऽसति ततॊ दयूतं परवर्तताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 53, + "shloka": 15, + "text": "[द]\nअहं दातास्मि रत्नानां धनानां च विशां पते\nमदर्थे देविता चायं शकुनिर मातुलॊ मम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 53, + "shloka": 16, + "text": "[य]\nअन्येनान्यस्य विषमं देवनं परतिभाति मे\nएतद विद्वन्न उपादत्स्व कामम एवं परवर्तताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 53, + "shloka": 17, + "text": "[व]\nउपॊह्यमाने दयूते तु राजानः सर्व एव ते\nधृतराष्ट्रं पुरस्कृत्य विविशुस ते सभां ततः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 53, + "shloka": 18, + "text": "भीष्मॊ दरॊणः कृपश चैव विदुरश च महामतिः\nनातीव परीतिमनसस ते ऽनववर्तन्त भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 53, + "shloka": 19, + "text": "ते दवन्द्वशः पृथक चैव सिंहग्रीवा महौजसः\nसिंहासनानि भूरीणि विचित्राणि च भेजिरे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 53, + "shloka": 20, + "text": "शुशुभे सा सभा राजन राजभिस तैः समागतैः\nदेवैर इव महाभागैः समवेतैस तरिविष्टपम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 53, + "shloka": 21, + "text": "सर्वे वेदविदः शूराः सर्वे भास्वरमूर्तयः\nपरावर्तत महाराज सुहृद दयूतम अनन्तरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 53, + "shloka": 22, + "text": "[य]\nअयं बहुधनॊ राजन सागरावर्त संभवः\nमणिर हारॊत्तरः शरीमान कनकॊत्तम भूषणः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 53, + "shloka": 23, + "text": "एतद राजन धनं मह्यं परतिपाणस तु कस तव\nभवत्व एष करमस तात जयाम्य एनं दुरॊदरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 53, + "shloka": 24, + "text": "[द]\nसन्ति मे मणयश चैव धनानि विविधानि च\nमत्सरश च न मे ऽरथेषु जयाम्य एनं दुरॊदरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 53, + "shloka": 25, + "text": "[व]\nततॊ जग्राह शकुनिस तान अक्षान अक्षतत्त्ववित\nजितम इत्य एव शकुनिर युधिष्ठिरम अभाषत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nमत्तः कैतवकेनैव यज जितॊ ऽसमि दुरॊदरम\nशकुने हन्त दीव्यामॊ गलहमानाः सहस्रशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 2, + "text": "इमे निष्कसहस्रस्य कुण्डिनॊ भरिताः शतम\nकॊशॊ हिरण्यम अक्षय्यं जातरूपम अनेकशः\nएतद राजन धनं मह्यं तेन दीव्याम्य अहं तवया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 3, + "text": "[व]\nइत्य उक्तः शकुनिः पराह जितम इत्य एव तं नृपम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 4, + "text": "[य]\nअयं सहस्रसमितॊ वैयाघ्रः सुप्रवर्तितः\nसुचक्रॊपस्करः शरीमान किङ्किणीजालमण्डितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 5, + "text": "संह्रादनॊ राजरथॊ य इहास्मान उपावहत\nजैत्रॊ रथवरः पुण्यॊ मेघसागर निःस्वनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 6, + "text": "अष्टौ यं कुररच छायाः सदश्वा राष्ट्रसंमताः\nवहन्ति नैषाम उच्येत पदा भूमिम उपस्पृशन\nएतद राजन धनं मह्यं तेन दीव्याम्य अहं तवया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 7, + "text": "[व]\nएतच छरुत्वा वयवसितॊ निकृतिं समुपाश्रितः\nजितम इत्य एव शकुनिर युधिष्ठिरम अभाषत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 8, + "text": "[य]\nसहस्रसंख्या नागा मे मत्तास तिष्ठन्ति सौबल\nहेमकक्षाः कृतापीडाः पद्मिनॊ हेममालिनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 9, + "text": "सुदान्ता राजवहनाः सर्वशब्दक्षमा युधि\nईषा दन्ता महाकायाः सर्वे चाष्ट करेणवः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 10, + "text": "सर्वे च पुरभेत्तारॊ नगमेघनिभा गजाः\nएतद राजन धनं मह्यं तेन दीव्याम्य अहं तवया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 11, + "text": "[व]\nतम एवं वादिनं पार्थं परहसन्न इव सौबलः\nजितम इत्य एव शकुनिर युधिष्ठिरम अभासत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 12, + "text": "[य]\nशतं दासी सहस्राणि तरुण्यॊ मे परभद्रिकाः\nकम्बुकेयूर धारिण्यॊ निष्ककन्थ्यः सवलं कृताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 13, + "text": "महार्हमाल्याभरणाः सुवस्त्राश चन्दनॊक्षिताः\nमणीन हेमच बिभ्रत्यः सर्वा वै सूक्ष्मवाससः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 14, + "text": "अनुसेवां चरन्तीमाः कुशला नृत्यसामसु\nसनातकानाम अमात्यानां राज्ञां च मम शासनात\nएतद राजन धनं मह्यं तेन दीव्याम्य अहं तवया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 15, + "text": "[व]\nएतच छरुत्वा वयवसितॊ निकृतिं समुपाश्रितः\nजितम इत्य एव शकुनिर युधिष्ठिरम अभाषत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 16, + "text": "[य]\nएतावन्त्य एव दासानां सहस्राण्य उत सन्ति मे\nपरदक्षिणानुलॊमाश च परावार वसनाः सदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 17, + "text": "पराज्ञा मेधाविनॊ दक्षा युवानॊ मृष्टकुण्डलाः\nपात्री हस्ता दिवारात्रम अतिथीन भॊजयन्त्य उत\nएतद राजन धनं मह्यं तेन दीव्याम्य अहं तवया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 18, + "text": "[व]\nएतच छरुत्वा वयवसितॊ निकृतिं समुपाश्रितः\nजितम इत्य एव शकुनिर युधिष्ठिरम अभाषत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 19, + "text": "[य]\nरथास तावन्त एवेमे हेमभाण्डाः पताकिनः\nहयैर विनीतैः संपन्ना रथिभिश चित्रयॊधिभिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 20, + "text": "एकैकॊ यत्र लभते सहस्रपरमां भृतिम\nयुध्यतॊ ऽयुध्यतॊ वापि वेतनं मासकालिकम\nएतद राजन धनं मह्यं तेन दीव्याम्य अहं तवया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 21, + "text": "[व]\nइत्य एवम उक्ते पार्थेन कृतवैरॊ दुरात्मवान\nजितम इत्य एव शकुनिर युधिष्ठिरम अभाषत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 22, + "text": "[य]\nअश्वांस तित्तिरि कल्माषान गान्धर्वान हेममालिनः\nददौ चित्ररथस तुष्टॊ यांस तान गाण्डीवधन्वने\nएतद राजन धनं मह्यं तेन दीव्याम्य अहं तवया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 23, + "text": "[व]\nएतच छरुत्वा वयवसितॊ निकृतिं समुपाश्रितः\nजितम इत्य एव शकुनिर युधिष्ठिरम अभाषत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 24, + "text": "[य]\nरथानां शकटानां च हयानां चायुतानि मे\nयुक्तानाम एव तिष्ठन्ति वाहैर उच्चावचैर वृताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 25, + "text": "एवं वर्णस्य वर्णस्य समुच्चीय सहस्रशः\nकषीरं पिबन्तस तिष्ठन्ति भुञ्जानाः शालितण्डुलान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 26, + "text": "षष्टिस तानि सहस्राणि सर्वे पृथुल वक्षसः\nएतद राजन धनं मह्यं तेन दीव्याम्य अहं तवया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 27, + "text": "[व]\nएतच छरुत्वा वयवसितॊ निकृतिं समुपाश्रितः\nजितम इत्य एव शकुनिर युधिष्ठिरम अभाषत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 28, + "text": "[य]\nताम्रलॊहैर परिवृता निधयॊ मे चतुर्शताः\nपञ्च दरौणिक एकैकः सुवर्णस्याहतस्य वै\nएतद राजन धनं मह्यं तेन दीव्याम्य अहं तवया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 54, + "shloka": 29, + "text": "[व]\nएतच छरुत्वा वयवसितॊ निकृतिं समुपाश्रितः\nजितम इत्य एव शकुनिर युधिष्ठिरम अभाषत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 55, + "shloka": 1, + "text": "[विदुर]\nमहाराज विजानीहि यत तवां वक्ष्यामि तच छृणु\nमुमूर्षॊर औषधम इव न रॊचेतापि ते शरुतम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 55, + "shloka": 2, + "text": "यद वै पुरा जातमात्रॊ रुराव; गॊमायुवद विस्वरं पापचेताः\nदुर्यॊधनॊ भारतानां कुलघ्नः; सॊ ऽयं युक्तॊ भविता कालहेतुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 55, + "shloka": 3, + "text": "गृहे वसन्तं गॊमायुं तवं वै मत्वा न बुध्यसे\nदुर्यॊधनस्य रूपेण शृणु काव्यां गिरं मम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 55, + "shloka": 4, + "text": "मधु वै माध्विकॊ लब्ध्वा परपातं नावबुध्यते\nआरुह्य तं मज्जति वा पतनं वाधिगच्छति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 55, + "shloka": 5, + "text": "सॊ ऽयं मत्तॊ ऽकषदेवेन मधुवन न परीक्षते\nपरपातं बुध्यते नैव वैरं कृत्वा महारथैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 55, + "shloka": 6, + "text": "विदितं ते महाराज राजस्व एवासमञ्जसम\nअन्धका यादवा भॊजाः समेताः कंसम अत्यजन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 55, + "shloka": 7, + "text": "नियॊगाच च हते तस्मिन कृष्णेनामित्र घातिना\nएवं ते जञातयः सर्वे मॊदमानाः शतं समाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 55, + "shloka": 8, + "text": "तवन नियुक्तः सव्यसाची निगृह्णातु सुयॊधनम\nनिग्रहाद अस्य पापस्य मॊदन्तां कुरवः सुखम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 55, + "shloka": 9, + "text": "काकेनेमांश चित्रबर्हाञ शार्दूलान करॊष्टुकेन च\nकरीणीष्व पाण्डवान राजन मा मज्जीः शॊकसागरे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 55, + "shloka": 10, + "text": "तयजेत कुलार्थे पुरुषं गरामस्यार्थे कुलं तयजेत\nगरामं जनपदस्यार्थे आत्मार्थे पृथिवीं तयजेत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 55, + "shloka": 11, + "text": "सर्वज्ञः सर्वभावज्ञः सर्वशत्रुभयं करः\nइति सम भाषते काव्यॊ जम्भ तयागे महासुरान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 55, + "shloka": 12, + "text": "हिरण्यष्ठीविनः कश चित पक्षिणॊ वनगॊचरान\nगृहे किल कृतावासाँल लॊभाद राजन्न अपीडयत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 55, + "shloka": 13, + "text": "सदॊपभॊज्याँल लॊभान्धॊ हिरण्यार्थे परंतप\nआयातिं च तदा तवं च उभे सद्यॊ वयनाशयत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 55, + "shloka": 14, + "text": "तदात्व कामः पाण्डूंस तवं मा दरुहॊ भरतर्षभ\nमॊहात्मा तप्यसे पश्चात पक्षिहा पुरुषॊ यथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 55, + "shloka": 15, + "text": "जातं जातं पाण्डवेभ्यः पुष्पम आदत्स्व भारत\nमाला कार इवारामे सनेहं कुर्वन पुनः पुनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 55, + "shloka": 16, + "text": "वृक्षान अङ्गारकारीव मैनान धाक्षीः समूलकान\nमा गमः ससुतामात्यः सबलश च पराभवम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 55, + "shloka": 17, + "text": "समवेतान हि कः पार्थान परतियुध्येत भारत\nमरुद्भिः सहितॊ राजन्न अपि साक्षान मरुत्पतिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 56, + "shloka": 1, + "text": "[वि]\nदयूतं मूलं कलहस्यानुपाति; मिथॊ भेदाय महते वा रणाय\nयद आस्थितॊ ऽयं धृतराष्ट्रस्य पुत्रॊ; दुर्यॊधनः सृजते वैरम उग्रम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 56, + "shloka": 2, + "text": "परातिपीयाः शांतनवा भैमसेनाः स बाह्लिकाः\nदुर्यॊधनापराधेन कृच्छ्रं पराप्स्यन्ति सर्वशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 56, + "shloka": 3, + "text": "दुर्यॊधनॊ मदेनैव कषेमं राष्ट्राद अपॊहति\nविषाणं गौर इव मदात सवयम आरुजते बलात" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 56, + "shloka": 4, + "text": "यश चित्तम अन्वेति परस्य राजन; वीरः कविः सवाम अतिपत्य दृष्टिम\nनावं समुद्र इव बाल नेत्राम; आरुह्य घॊरे वयसने निमज्जेत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 56, + "shloka": 5, + "text": "दुर्यॊधनॊ गलहते पाण्डवेन; परियायसे तवं जयतीति तच च\nअतिनर्माज जायते संप्रहारॊ; यतॊ विनाशः समुपैति पुंसाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 56, + "shloka": 6, + "text": "आकर्षस ते ऽवाक्फलः कु परणीतॊ; हृदि परौढॊ मन्त्रपदः समाधिः\nयुधिष्ठिरेण सफलः संस्तवॊ ऽसतु; साम्नः सुरिक्तॊ ऽरिमतेः सुधन्वा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 56, + "shloka": 7, + "text": "परातिपीयाः शांतनवाश च राजन; काव्यां वाचं शृणुत मात्यगाद वः\nवैश्वानरं परज्वलितं सुघॊरम; अयुद्धेन परशमयतॊत्पतन्तम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 56, + "shloka": 8, + "text": "यदा मन्युं पाण्डवॊ ऽजातशत्रुर; न संयच्छेद अक्षमयाभिभूतः\nवृकॊदरः सव्यसाची यमौ च; कॊ ऽतर दवीपः सयात तुमुले वस तदानीम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 56, + "shloka": 9, + "text": "महाराज परभवस तवं धनानां; पुरा दयूतान मनसा यावद इच्छेः\nबहु वित्तं पाण्डवांश चेज जयेस तवं; किं तेन सयाद वसु विन्देह पार्थान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 56, + "shloka": 10, + "text": "जानीमहे देवितं सौबलस्य; वेद दयूते निकृतिं पार्वतीयः\nयतः पराप्तः शकुनिस तत्र यातु; माया यॊधी भारत पार्वतीयः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 57, + "shloka": 1, + "text": "[दुर]\nपरेषाम एव यशसा शलाघसे तवं; सदा छन्नः कुत्सयन धार्तराष्ट्रान\nजानीमस तवां विदुर यत परियस तवं; बालान इवास्मान अवमन्यसे तवम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 57, + "shloka": 2, + "text": "सुविज्ञेयः पुरुषॊ ऽनयत्र कामॊ; निन्दा परशंसे हि तथा युनक्ति\nजिह्वा मनस ते हृदयं निर्व्यनक्ति; जयायॊ निराह मनसः परातिकूल्यम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 57, + "shloka": 3, + "text": "उत्सङ्गेन वयाल इवाहृतॊ ऽसि; मार्जारवत पॊषकं चॊपहंसि\nभर्तृघ्नत्वान न हि पापीय आहुस; तस्मात कषत्तः किं न बिभेषि पापात" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 57, + "shloka": 4, + "text": "जित्वा शत्रून फलम आप्तं महन नॊ; मास्मान कषत्तः परुषाणीह वॊचः\nदविषद्भिस तवं संप्रयॊगाभिनन्दी; मुहुर दवेषं यासि नः संप्रमॊहात" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 57, + "shloka": 5, + "text": "अमित्रतां याति नरॊ ऽकषमं बरुवन; निगूहते गुह्यम अमित्रसंस्तवे\nतद आश्रितापत्रपा किं न बाधते; यद इच्छसि तवं तद इहाद्य भाषसे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 57, + "shloka": 6, + "text": "मा नॊ ऽवमन्स्था विद्म मनस तवेदं; शिक्षस्व बुद्धिं सथविराणां सकाशात\nयशॊ रक्षस्व विदुर संप्रणीतं; मा वयापृतः परकार्येषु भूस तवम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 57, + "shloka": 7, + "text": "अहं कर्तेति विदुर मावमन्स्था; मा नॊ नित्यं परुषाणीह वॊचः\nन तवां पृच्छामि विदुर यद धितं मे; सवस्ति कषत्तर मा तितिक्षून कषिणु तवम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 57, + "shloka": 8, + "text": "एकः शास्ता न दवितीयॊ ऽसति शास्ता; गर्भे शयानं पुरुषं शास्ति शास्ता\nतेनानुशिष्टः परवणाद इवाम्भॊ; यथा नियुक्तॊ ऽसमि तथा वहामि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 57, + "shloka": 9, + "text": "भिनत्ति शिरसा शैलम अहिं भॊजयते च यः\nस एव तस्य कुरुते कार्याणाम अनुशासनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 57, + "shloka": 10, + "text": "यॊ बलाद अनुशास्तीह सॊ ऽमित्रं तेन विन्दति\nमित्रताम अनुवृत्तं तु समुपेक्षेत पण्डितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 57, + "shloka": 11, + "text": "परदीप्य यः परदीप्ताग्निं पराक तवरन नाभिधावति\nभस्मापि न स विन्देत शिष्टं कव चन भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 57, + "shloka": 12, + "text": "न वासयेत पारवर्ग्यं दविषन्तं; विशेषतः कषत्तर अहितं मनुष्यम\nस यत्रेच्छसि विदुर तत्र गच्छ; सुसान्त्वितापि हय असती सत्री जहाति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 57, + "shloka": 13, + "text": "[वि]\nएतावता ये पुरुषं तयजन्ति; तेषां सख्यम अन्तवद बरूहि राजन\nराज्ञां हि चित्तानि परिप्लुतानि; सान्त्वं दत्त्वा मुसलैर घातयन्ति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 57, + "shloka": 14, + "text": "अबालस तवं मन्यसे राजपुत्र; बालॊ ऽहम इत्य एव सुमन्दबुद्धे\nयः सौहृदे पुरुषं सथापयित्वा; पश्चाद एनं दूषयते स बालः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 57, + "shloka": 15, + "text": "न शरेयसे नीयते मन्दबुद्धिः; सत्री शरॊत्रियस्येव गृहे परदुष्टा\nधरुवं न रॊचेद भरतर्षभस्य; पतिः कुमार्या इव षष्टिवर्षः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 57, + "shloka": 16, + "text": "अनुप्रियं चेद अनुकाङ्क्षसे तवं; सर्वेषु कार्येषु हिताहितेषु\nसत्रियश च राजञ जद पङ्गुकांश च; पृच्छ तवं वै तादृशांश चैव मूढान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 57, + "shloka": 17, + "text": "लभ्यः खलु परातिपीय नरॊ ऽनुप्रिय वाग इह\nअप्रियस्य तु पथ्यस्य वक्ता शरॊता च दुर्लभः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 57, + "shloka": 18, + "text": "यस तु धर्मे पराश्वस्य हित्वा भर्तुः परियाप्रिये\nअप्रियाण्य आह पथ्यानि तेन राजा सहायवान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 57, + "shloka": 19, + "text": "अव्याधिजं कटुकं तीक्ष्णम उष्णं; यशॊ मुषं परुषं पूति गन्धि\nसतां पेयं यन न पिबन्त्य असन्तॊ; मन्युं महाराज पिब परशाम्य" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 57, + "shloka": 20, + "text": "वैचित्रवीर्यस्य यशॊ धनं च; वाञ्छाम्य अहं सहपुत्रस्य शश्वत\nयथातथा वॊ ऽसतु नमश च वॊ ऽसतु; ममापि च सवस्ति दिशन्तु विप्राः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 57, + "shloka": 21, + "text": "आशीविषान नेत्रविषान कॊपयेन न तु पण्डितः\nएवं ते ऽहं वदामीदं परयतः कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 1, + "text": "[ष]\nबहु वित्तं पराजैषीः पाण्डवानां युधिष्ठिर\nआचक्ष्व वित्तं कौन्तेय यदि ते ऽसत्य अपराजितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 2, + "text": "[य]\nमम वित्तम असंख्येयं यद अहं वेद सौबल\nअथ तवं शकुने कस्माद वित्तं समनुपृच्छसि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 3, + "text": "अयुतं परयुतं चैव खर्वं पद्मं तथार्बुदम\nशङ्खं चैव निखर्वं च समुद्रं चात्र पण्यताम\nएतन मम धनं राजंस तेन दीव्याम्य अहं तवया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 4, + "text": "[व]\nएतच छरुत्वा वयवसितॊ निकृतिं समुपाश्रितः\nजितम इत्य एव शकुनिर युधिष्ठिरम अभाषत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 5, + "text": "[य]\nगवाश्वं बहुधेनूकम असंख्येयम अजाविकम\nयत किं चिद अनुवर्णानां पराक सिन्धॊर अपि सौबल\nएतन मम धनं राजंस तेन दीव्याम्य अहं तवया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 6, + "text": "[व]\nएतच छरुत्वा वयवसितॊ निकृतिं समुपाश्रितः\nजितम इत्य एव शकुनिर युधिष्ठिरम अभाषत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 7, + "text": "[य]\nपुरं जनपदॊ भूमिर अब्राह्मण धनैः सह\nअब्राह्मणाश च पुरुषा राजञ शिष्टं धनं मम\nएतद राजन धनं मह्यं तेन दीव्याम्य अहं तवया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 8, + "text": "[व]\nएतच छरुत्वा वयवसितॊ निकृतिं समुपाश्रितः\nजितम इत्य एव शकुनिर युधिष्ठिरम अभाषत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 9, + "text": "[य]\nराजपुत्रा इमे राजञ शॊभन्ते येन भूषिताः\nकुण्डलानि च निष्काश च सर्वं चाङ्गविभूषणम\nएतं मम धनं राजंस तेन दीव्याम्य अहं तवया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 10, + "text": "[व]\nएतच छरुत्वा वयवसितॊ निकृतिं समुपाश्रितः\nजितम इत्य एव शकुनिर युधिष्ठिरम अभाषत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 11, + "text": "[य]\nशयामॊ युवा लॊहिताक्षः सिंहस्कन्धॊ महाभुजः\nनकुलॊ गलह एकॊ मे यच चैतत सवगतं धनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 12, + "text": "[ष]\nपरियस ते नकुलॊ राजन राजपुत्रॊ युधिष्ठिर\nअस्माकं धनतां पराप्तॊ भूयस तवं केन दीव्यसि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 13, + "text": "[व]\nएवम उक्त्वा तु शकुनिस तान अक्षान परत्यपद्यत\nजितम इत्य एव शकुनिर युधिष्ठिरम अभाषत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 14, + "text": "[य]\nअयं धर्मान सहदेवॊ ऽनुशास्ति; लॊके हय अस्मिन पण्डिताख्यां गतश च\nअनर्हता राजपुत्रेण तेन; तवया दीव्याम्य अप्रियवत परियेण" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 15, + "text": "[व]\nएतच छरुत्वा वयवसितॊ निकृतिं समुपाश्रितः\nजितम इत्य एव शकुनिर युधिष्ठिरम अभाषत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 16, + "text": "[ष]\nमाद्रीपुत्रौ परियौ राजंस तवेमौ विजितौ मया\nगरीयांसौ तु ते मन्ये भीमसेनधनंजयौ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 17, + "text": "[य]\nअधर्मं चरसे नूनं यॊ नावेक्षसि वै नयम\nयॊ नः सुमनसां मूढ विभेदं कर्तुम इच्छसि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 18, + "text": "[ष]\nगर्ते मत्तः परपतति परमत्तः सथाणुम ऋच्छति\nजयेष्ठॊ राजन वरिष्ठॊ ऽसि नमस ते भरतर्षभ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 19, + "text": "सवप्ने न तानि पश्यन्ति जाग्रतॊ वा युधिष्ठिर\nकितवा यानि दीव्यन्तः परलपन्त्य उत्कटा इव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 20, + "text": "[य]\nयॊ नः संख्ये नौर इव पारनेता; जेता रिपूणां राजपुत्रस तरस्वी\nअनर्हता लॊकवीरेण तेन; दीव्याम्य अहं शकुने फल्गुनेन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 21, + "text": "[व]\nएतच छरुत्वा वयवसितॊ निकृतिं समुपाश्रितः\nजितम इत्य एव शकुनिर युधिष्ठिरम अभाषत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 22, + "text": "[ष]\nअयं मया पाण्डवानां धनुर्धरः; पराजितः पाण्डवः सव्यसाची\nभीमेन राजन दयितेन दीव्य; यत कैवव्यं पाण्डव ते ऽवशिष्टम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 23, + "text": "[य]\nयॊ नॊ नेता यॊ युधां नः परणेता; यथा वज्री दानव शत्रुर एकः\nतिर्यक परेक्षी संहतभ्रूर महात्मा; सिंहस्कन्धॊ यश च सदात्यमर्षी" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 24, + "text": "बलेन तुल्यॊ यस्य पुमान न विद्यते; गदा भृताम अग्र्य इहारि मर्दनः\nअनर्हता राजपुत्रेण तेन; दीव्याम्य अहं भीमसेनेन राजन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 25, + "text": "[व]\nएतच छरुत्वा वयवसितॊ निकृतिं समुपाश्रितः\nजितम इत्य एव शकुनिर युधिष्ठिरम अभाषत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 26, + "text": "[ष]\nबहु वित्तं पराजैषीर भरातॄंश च सहयद्विपान\nआचक्ष्व वित्तं कौन्तेय यदि ते ऽसत्य अपराजितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 27, + "text": "[य]\nअहं विशिष्टः सर्वेषां भरातॄणां दयितस तथा\nकुर्यामस ते जिताः कर्म सवयम आत्मन्य उपप्लवे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 28, + "text": "[व]\nएतच छरुत्वा वयवसितॊ निकृतिं समुपाश्रितः\nजितम इत्य एव शकुनिर युधिष्ठिरम अभाषत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 29, + "text": "[ष]\nएतत पापिष्ठम अकरॊर यद आत्मानं पराजितः\nशिष्टे सति धने राजन पाप आत्मपराजयः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 30, + "text": "[व]\nएवम उक्त्वा मताक्षस तान गलहे सर्वान अवस्थितान\nपराजयल लॊकवीरान आक्षेपेण पृथक पृथक" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 31, + "text": "[ष]\nअस्ति वै ते परिया देवी गलह एकॊ ऽपराजितः\nपणस्व कृष्णां पाञ्चालीं तयात्मानं पुनर जय" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 32, + "text": "[य]\nनैव हरस्वा न महती नातिकृष्णा न रॊहिणी\nसराग रक्तनेत्रा च तया दीव्याम्य अहं तवया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 33, + "text": "शारदॊत्पल पत्राक्ष्या शारदॊत्पल गन्धया\nशारदॊत्पल सेविन्या रूपेण शरीसमानया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 34, + "text": "तथैव सयाद आनृशंस्यात तथा सयाद रूपसंपदा\nतथा सयाच छील संपत्त्या याम इच्छेत पुरुषः सत्रियम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 35, + "text": "चरमं संविशति या परथमं परतिबुध्यते\nआ गॊपालावि पालेभ्यः सर्वं वेद कृताकृतम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 36, + "text": "आभाति पद्मवद वक्त्रं सस्वेदं मल्लिकेव च\nवेदीमध्या दीर्घकेशी ताम्राक्षी नातिरॊमशा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 37, + "text": "तयैवं विधया राजन पाञ्चाल्याहं सुमध्यया\nगलहं दीव्यामि चार्व अङ्ग्या दरौपद्या हन्त सौबल" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 38, + "text": "[व]\nएवम उक्ते तु वचने धर्मराजेन भारत\nधिग धिग इत्य एव वृद्धानां सभ्यानां निःसृता गिरः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 39, + "text": "चुक्षुभे सा सभा राजन राज्ञां संजज्ञिरे कथाः\nभीष्मद्रॊणकृपादीनां सवेदश च समजायत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 40, + "text": "शिरॊ गृहीत्वा विदुरॊ गतसत्त्व इवाभवत\nआस्ते धयायन्न अधॊ वक्त्रॊ निःश्वसन पन्नगॊ यथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 41, + "text": "धृतराष्ट्रस तु संहृष्टः पर्यपृच्छत पुनः पुनः\nकिं जितं किं जितम इति हय आकारं नाभ्यलक्षत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 42, + "text": "जहर्ष कर्णॊ ऽतिभृशं सह दुःशासनादिभिः\nइतरेषां तु सभ्यानां नेत्रेभ्यः परापतज जलम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 58, + "shloka": 43, + "text": "सौबलस तव अविचार्यैव जितकाशी मदॊत्कटः\nजितम इत्य एव तान अक्षान पुनर एवान्वपद्यत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 59, + "shloka": 1, + "text": "[दूृ]\nएहि कषत्तर दरौपदीम आनयस्व; परियां भार्यां संमतां पाण्डवानाम\nसंमार्जतां वेश्म परैतु शीघ्रम; आनन्दॊ नः सह दासीभिर अस्तु" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 59, + "shloka": 2, + "text": "[व]\nदुर्विभाव्यं भवति तवादृशेन; न मन्दसंबुध्यसि पाशबद्धः\nपरपाते तवं लम्बमानॊ न वेत्सि; वयाघ्रान मृगः कॊपयसे ऽतिबाल्यात" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 59, + "shloka": 3, + "text": "आशीविषाः शिरसि ते पूर्णकॊशा महाविषाः\nमा कॊपिष्ठाः सुमन्दात्मन मा गमस तवं यमक्षयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 59, + "shloka": 4, + "text": "न हि दासीत्वम आपन्ना कृष्णा भवति भारत\nअनीशेन हि राज्ञैषा पणे नयस्तेति मे मतिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 59, + "shloka": 5, + "text": "अयं धत्ते वेणुर इवात्मघाती; फलं राजा धृतराष्ट्रस्य पुत्रः\nदयूतं हि वैराय महाभयाय; पक्वॊ न बुध्यत्य अयम अन्तकाले" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 59, + "shloka": 6, + "text": "नारुं तुदः सयान न नृशंसवादी; न हीनतः परम अभ्याददीत\nययास्य वाचा पर उद्विजेत; न तां वदेद रुशतीं पापलॊक्याम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 59, + "shloka": 7, + "text": "समुच्चरन्त्य अतिवादा हि वक्त्राद; यैर आहतः शॊचति रात्र्यहानि\nपरस्य नामर्मसु ते पतन्ति; तान पण्डितॊ नावसृजेत परेषाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 59, + "shloka": 8, + "text": "अजॊ हि शस्त्रम अखनत किलैकः; शस्त्रे विपन्ने पद्भिर अपास्य भूमिम\nनिकृन्तनं सवस्य कण्ठस्य घॊरं; तद्वद वैरं मा खनीः पाण्डुपुत्रैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 59, + "shloka": 9, + "text": "न किं चिद ईड्यं परवदन्ति पापं; वनेचरं वा गृहमेधिनं वा\nतपस्विनं संपरिपूर्ण विद्यं; भषन्ति हैवं शवनराः सदैव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 59, + "shloka": 10, + "text": "दवारं सुघॊरं नरकस्य जिह्मं; न बुध्यसे धृतराष्ट्रस्य पुत्र\nतवाम अन्वेतारॊ बहवः कुरूणां; दयूतॊदये सह दुःशासनेन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 59, + "shloka": 11, + "text": "मज्जन्त्य अलाबूनि शिलाः पलवन्ते; मुह्यन्ति नावॊ ऽमभसि शश्वद एव\nमूढॊ राजा धृतराष्ट्रस्य पुत्रॊ; न मे वाचः पथ्यरूपाः शृणॊति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 59, + "shloka": 12, + "text": "अन्तॊ नूनं भवितायं कुरूणां; सुदारुणः सर्वहरॊ विनाशः\nवाचः काव्याः सुहृदां पथ्यरूपा; न शरूयन्ते वर्धते लॊभ एव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nधिग अस्तु कषत्तारम इति बरुवाणॊ; दर्पेण मत्तॊ धृतराष्ट्रस्य पुत्रः\nअवैक्षत परातिकामीं सभायाम; उवाच चैनं परमार्यमध्ये" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 2, + "text": "तवं परातिकामिन दरौपदीम आनयस्व; न ते भयं विद्यते पाण्डवेभ्यः\nकषत्ता हय अयं विवदत्य एव भीरुर; न चास्माकं वृद्धिकामः सदैव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 3, + "text": "एवम उक्तः परातिकामी ससूतः; परायाच छीघ्रं राजवचॊ निशम्य\nपरविश्य च शवेव स सिंहगॊष्ठं; समासदन महिषीं पाण्डवानाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 4, + "text": "[पर]\nयुधिष्ठिरे दयूतमदेन मत्ते; दुर्यॊधनॊ दरौपदि तवाम अजैषीत\nसा परपद्य तवं धृतराष्ट्रस्य वेश्म; नयामि तवां कर्मणे याज्ञसेनि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 5, + "text": "[द]\nकथं तव एवं वदसि परातिकामिन; कॊ वै दीव्येद भार्ययया राजपुत्रः\nमूढॊ राजा दयूतमदेन मत्त; आहॊ नान्यत कैतवम अस्य किं चित" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 6, + "text": "[प]\nयदा नाभूत कैतवम अन्यद अस्य; तदादेवीत पाण्डवॊ ऽजातशत्रुः\nनयस्ताः पूर्वं भरातरस तेन राज्ञा; सवयं चात्मा तवम अथॊ राजपुत्रि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 7, + "text": "[द]\nगच्छ तवं कितवं गत्वा सभायां पृच्छ सूतज\nकिं नु पूर्वं पराजैषीर आत्मानं मां नु भारत\nएतज जञात्वा तवम आगच्छ ततॊ मां नयसूतज" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 8, + "text": "[व]\nसभां गत्वा स चॊवाच दरौपद्यास तद वचस तदा\nकस्येशॊ नः पराजैषीर इति तवाम आह दरौपदी\nकिं नु पूर्वं पराजैषीर आत्मानम अथ वापि माम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 9, + "text": "युधिष्ठिरस तु निश्चेष्टॊ गतसत्त्व इवाभवत\nन तं सूतं परत्युवाच वचनं साध्व असाधु वा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 10, + "text": "[दुर]\nइहैत्य कृष्णा पाञ्चाली परश्नम एतं परभाषताम\nइहैव सर्वे शृण्वन्तु तस्या अस्य च यद वचः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 11, + "text": "[व]\nस गत्वा राजभवनं दुर्यॊधन वशानुगः\nउवाच दरौपदीं सूतः परातिकामी वयथन्न इव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 12, + "text": "सभ्यास तव अमी राजपुत्र्य आह्वयन्ति; मन्ये पराप्तः संक्षयः कौरवाणाम\nन वै समृद्धिं पालयते लघीयान; यत तवं सभाम एष्यसि राजपुत्रि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 13, + "text": "[दरौ]\nएवं नूनं वयदधात संविधाता; सपर्शाव उभौ सपृशतॊ वीर बालौ\nधर्मं तव एकं परमं पराह लॊके; स नः शमं धास्यति गॊप्यमानः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 14, + "text": "[वै]\nयुधिष्ठिरस तु तच छरुत्वा दुर्यॊधन चिकीर्षितम\nदरौपद्या संमतं दूतं पराहिणॊद भरतर्षभ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 15, + "text": "एकवस्त्रा अधॊ नीवी रॊदमाना रजस्वला\nसभाम आगम्य पाञ्चाली शवशुरस्याग्रतॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 16, + "text": "ततस तेषां मुखम आलॊक्य राजा; दुर्यॊधनः सूतम उवाच हृष्टः\nइहैवैताम आनय परातिकामिन; परत्यक्षम अस्याः कुरवॊ बरुवन्तु" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 17, + "text": "ततः सूतस तस्य वशानुगामी; भीतश च कॊपाद दरुपदात्मजायाः\nविहाय मानं पुनर एव सभ्यान; उवाच कृष्णां किम अहं बरवीमि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 18, + "text": "[दुर]\nदुःशासनैष मम सूतपुत्रॊ; वृकॊदराद उद्विजते ऽलपचेताः\nसवयं परगृह्यानय याज्ञसेनीं; किं ते करिष्यन्त्य अवशाः सपत्नाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 19, + "text": "ततः समुत्थाय स राजपुत्रः; शरुत्वा भरातुः कॊपविरक्त दृष्टिः\nपरविश्य तद वेश्म महारथानाम; इत्य अब्रवीद दरौपदीं राजपुत्रीम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 20, + "text": "एह्य एहि पाञ्चालि जितासि कृष्णे; दुर्यॊधनं पश्य विमुक्तलज्जा\nकुरून भजस्वायत पद्मनेत्रे; धर्मेण लब्धासि सभां परैहि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 21, + "text": "ततः समुत्थाय सुदुर्मनाः सा; विवर्णम आमृज्य मुखं करेण\nआर्ता परदुद्राव यतः सत्रियस ता; वृद्धस्य राज्ञः कुरुपुंगवस्य" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ जवेनाभिससार रॊषाद; दुःशासनस ताम अभिगर्जमानः\nदीर्घेषु नीलेष्व अथ चॊर्मि मत्सु; जग्राह केशेषु नरेन्द्रपत्नीम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 23, + "text": "ये राजसूयावभृथे जलेन; महाक्रतौ मन्त्रपूतेन सिक्ताः\nते पाण्डवानां परिभूय वीर्यं; बलात परमृष्टा धृतराष्ट्र जेन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 24, + "text": "स तां परामृश्य सभा समीपम; आनीय कृष्णाम अतिकृष्ण केशीम\nदुःशासनॊ नाथवतीम अनाथवच; चकर्ष वायुः कदलीम इवार्ताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 25, + "text": "सा कृष्यमाणा नमिताङ्गयस्तिः; शनैर उवाचाद्य रजस्वलास्मि\nएकं च वासॊ मम मन्दबुद्धे; सभां नेतुं नार्हसि माम अनार्य" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 26, + "text": "ततॊ ऽबरवीत तां परसभं निगृह्य; केशेषु कृष्णेषु तदा स कृष्णाम\nकृष्णं च जिष्णुं च हरिं नरं च; तराणाय विक्रॊश नयामि हि तवाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 27, + "text": "रजस्वला वा भव याज्ञसेनि; एकाम्बरा वाप्य अथ वा विवस्त्रा\nदयूते जिता चासि कृतासि दासी; दासीषु कामश च यथॊपजॊषम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 28, + "text": "परकीर्णकेशी पतितार्ध वस्त्रा; दुःशासनेन वयवधूयमाना\nहरीमत्य अमर्षेण च दह्यमाना; शनैर इदं वाक्यम उवाच कृष्णा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 29, + "text": "इमे सभायाम उपदिष्ट शास्त्राः; करियावन्तः सर्व एवेन्द्र कल्पाः\nगुरु सथाना गुरवश चैव सर्वे; तेषाम अग्रे नॊत्सहे सथातुम एवम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 30, + "text": "नृशंसकर्मंस तवम अनार्य वृत्त; मा मां विवस्त्रां कृधि मा विकार्षीः\nन मर्षयेयुस तव राजपुत्राः; सेन्द्रापि देवा यदि ते सहायाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 31, + "text": "धर्मे सथितॊ धर्मसुतश च राजा; धर्मश च सूक्ष्मॊ निपुणॊपलभ्यः\nवाचापि भर्तुः परमाणु मात्रं; नेच्छसि दॊषं सवगुणान विषृज्य" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 32, + "text": "इदं तव अनार्यं कुरुवीरमध्ये; रजस्वलां यत परिकर्षसे माम\nन चापि कश चित कुरुते ऽतर पूजां; धरुवं तवेदं मतम अन्वपद्यन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 33, + "text": "धिग अस्तु नष्टः खलु भारतानां; धर्मस तथा कषत्रविदां च वृत्तम\nयत्राभ्यतीतां कुरु धर्मवेलां; परेक्षन्ति सर्वे कुरवः सभायाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 34, + "text": "दरॊणस्य भीष्मस्य च नास्ति सत्त्वं; धरुवं तथैवास्य महात्मनॊ ऽपि\nराज्ञस तथा हीमम अधर्मम उग्रं; न लक्षयन्ते कुरुवृद्ध मुख्याः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 35, + "text": "तथा बरुवन्ती करुणं सुमध्यमा; काक्षेण भर्तॄन कुपितान अपश्यत\nसा पाण्डवान कॊपपरीत देहान; संदीपयाम आस कटाक्ष पातैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 36, + "text": "हृतेन राज्येन तथा धनेन; रत्नैश च मुख्यैर न तथा बभूव\nयथार्तया कॊपसमीरितेन; कृष्णा कटाक्षेण बभूव दुःखम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 37, + "text": "दुःशासनश चापि समीक्ष्य कृष्णाम; अवेक्षमाणां कृपणान पतींस तान\nआधूय वेगेन विसंज्ञकल्पाम; उवाच दासीति हसन्न इवॊग्रः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 38, + "text": "कर्णस तु तद वाक्यम अतीव हृष्टः; संपूजयाम आस हसन सशब्दम\nगान्धारराजः सुबलस्य पुत्रस; तथैव दुःशासनम अभ्यनन्दत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 39, + "text": "सभ्यास तु ये तत्र बभूवुर अन्ये; ताभ्याम ऋते धार्तराष्ट्रेण चैव\nतेषाम अभूद दुःखम अतीव कृष्णां; दृष्ट्वा सभायां परिकृष्यमाणाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 40, + "text": "[भीस्म]\nन धर्मसौक्ष्म्यात सुभगे विवक्तुं; शक्नॊमि ते परश्नम इमं यथावत\nअस्वॊ हय अशक्तः पणितुं परस्वं; सत्रियश च भर्तुर वशतां समीक्ष्य" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 41, + "text": "तयजेत सर्वां पृथिवीं समृद्धां; युधिष्ठिरः सत्यम अथॊ न जह्यात\nउक्तं जितॊ ऽसमीति च पाण्डवेन; तस्मान न शक्नॊमि विवेक्तुम एतत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 42, + "text": "दयूते ऽदवितीयः शकुनिर नरेषु; कुन्तीसुतस तेन निसृष्टकामः\nन मन्यते तां निकृतिं महात्मा; तस्मान न ते परश्नम इमं बरवीमि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 43, + "text": "[द]\nआहूय राजा कुशलैः सभायां; दुष्टात्मभिर नैकृतिकैर अनार्यैः\nदयूतप्रियैर नातिकृत परयत्नः; कस्माद अयं नाम निसृष्टकामः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 44, + "text": "स शुद्धभावॊ निकृतिप्रवृत्तिम; अबुध्यमानः कुरुपाण्डवाग्र्यः\nसंभूय सर्वैश च जितॊ ऽपि यस्मात; पश्चाच च यत कैतवम अभ्युपेतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 45, + "text": "तिष्ठन्ति चेमे कुरवः सभायाम; ईशाः सुतानां च तथा सनुषाणाम\nसमीक्ष्य सर्वे मम चापि वाक्यं; विब्रूत मे परश्नम इमं यथावत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 46, + "text": "[व]\nतथा बरुवन्तीं करुणं रुदन्तीम; अवेक्षमाणाम असकृत पतींस तान\nदुःशासनः परुषाण्य अप्रियाणि; वाक्यान्य उवाचामधुराणि चैव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 60, + "shloka": 47, + "text": "तां कृष्यमाणां च रजस्वलां च; सरस्तॊत्तरीयाम अतदर्हमाणाम\nवृकॊदरः परेक्ष्य युधिष्ठिरं च; चकार कॊपं परमार्तरूपः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 1, + "text": "[भम]\nभवन्ति देशे बन्धक्यः कितवानां युधिष्ठिर\nन ताभिर उत दीव्यन्ति दया चैवास्ति तास्व अपि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 2, + "text": "काश्यॊ यद बलिम आहार्षीद दरव्यं यच चान्यद उत्तमम\nतथान्ये पृथिवीपाला यानि रत्नान्य उपाहरन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 3, + "text": "वाहनानि धनं चैव कवचान्य आयुधानि च\nराज्यम आत्मा वयं चैव कैतवेन हृतं परैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 4, + "text": "न च मे तत्र कॊपॊ ऽभूत सर्वस्येशॊ हि नॊ भवान\nइदं तव अतिकृतं मन्ये दरौपदी यत्र पण्यते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 5, + "text": "एषा हय अनर्हती बाला पाण्डवान पराप्य कौरवैः\nतवत्कृते कलिश्यते कषुद्रैर नृशंसैर निकृतिप्रियैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 6, + "text": "अस्याः कृते मन्युर अयं तवयि राजन निपात्यते\nबाहू ते संप्रधक्ष्यामि सहदेवाग्निम आनय" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 7, + "text": "[अर]\nन पुरा भीमसेन तवम ईदृशीर वदिता गिरः\nपरैस ते नाशितं नूनं नृशंसैर धर्मगौरवम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 8, + "text": "न सकामाः परे कार्या धर्मम एवाचरॊत्तमम\nभरातरं धार्मिकं जयेष्ठं नातिक्रमितुम अर्हति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 9, + "text": "आहूतॊ हि परै राजा कषात्र धर्मम अनुस्मरन\nदीव्यते परकामेन तन नः कीर्तिकरं महत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 10, + "text": "[भम]\nएवम अस्मि कृतं विद्यां यद्य अस्याहं धनंजय\nदीप्ते ऽगनौ सहितौ बाहू निर्दयेयं बलाद इव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 11, + "text": "[व]\nतथा तान दुःखितान दृष्ट्वा पाण्डवान धृतराष्ट्रजः\nकलिश्यमानां च पाञ्चालीं विकर्ण इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 12, + "text": "याज्ञसेन्या यद उक्तं तद वाक्यं विब्रूत पार्थिवाः\nअविवेकेन वाक्यस्य नरकः सद्य एव नः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 13, + "text": "भीष्मश च धृतराष्ट्रश च कुरुवृद्ध तमाव उभौ\nसमेत्य नाहतुः किं चिद विदुरश च महामतिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 14, + "text": "भरद्वाजॊ ऽपि सर्वेषाम आचार्यः कृप एव च\nअत एताव अपि परश्नं नाहतुर दविजसत्तमौ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 15, + "text": "ये तव अन्ये पृथिवीपालाः समेताः सर्वतॊदिशः\nकामक्रॊधौ समुत्सृज्य ते बरुवन्तु यथामति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 16, + "text": "यद इदं दरौपदी वाक्यम उक्तवत्य असकृच छुभा\nविमृश्य कस्य कः पक्षः पार्थिवा वदतॊत्तरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 17, + "text": "एवं स बहुशः सर्वान उक्तवांस तान सभा सदः\nन च ते पृथिवीपालास तम ऊचुः साध्व असाधु वा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 18, + "text": "उक्त्वा तथासकृत सर्वान विकर्णः पृथिवीपतीन\nपाणिं पाणौ विनिष्पिष्य निःश्वसन्न इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 19, + "text": "विब्रूत पृथिवीपाला वाक्यं मा वा कथं चन\nमन्ये नयाय्यं यद अत्राहं तद धि वक्ष्यामि कौरवाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 20, + "text": "चत्वार्य आहुर नरश्रेष्ठा वयसनानि महीक्षिताम\nमृगयां पानम अक्षांश च गराम्ये चैवातिसक्तताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 21, + "text": "एतेषु हि नरः सक्तॊ धर्मम उत्सृज्य वर्तते\nतथायुक्तेन च कृतां करियां लॊकॊ न मन्यते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 22, + "text": "तद अयं पाण्डुपुत्रेण वयसने वर्तता भृशम\nसमाहूतेन कितवैर आस्थितॊ दरौपदी पणः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 23, + "text": "साधारणी च सर्वेषां पाण्डवानाम अनिन्दिता\nजितेन पूर्वं चानेन पाण्डवेन कृतः पणः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 24, + "text": "इयं च कीर्तिता कृष्णा सौबलेन पणार्थिना\nएतत सर्वं विचार्याहं मन्ये न विजिताम इमाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 25, + "text": "एतच छरुत्वा महान नादः सभ्यानाम उदतिष्ठत\nविकर्णं शंसमानानां सौबलं च विनिन्दताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 26, + "text": "तस्मिन्न उपरते शब्दे राधेयः करॊधमूर्छितः\nपरगृह्य रुचिरं बाहुम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 27, + "text": "दृश्यन्ते वै विकर्णे हि वैकृतानि बहून्य अपि\nतज्जस तस्य विनाशाय यथाग्निर अरणि परजः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 28, + "text": "एते न किं चिद अप्य आहुश चॊद्यमानापि कृष्णया\nधर्मेण विजितां मन्ये मन्यन्ते दरुपदात्मजाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 29, + "text": "तवं तु केवलबाल्येन धार्तराष्ट्र विदीर्यसे\nयद बरवीषि सभामध्ये बालः सथविर भाषितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 30, + "text": "न च धर्मं यथातत्त्वं वेत्सि दुर्यॊधनावर\nयद बरवीषि जितां कृष्णाम अजितेति सुमन्दधीः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 31, + "text": "कथं हय अविजितां कृष्णां मन्यसे धृतराष्ट्रज\nयदा सभायां सर्वस्वं नयस्तवान पाण्डवाग्रजः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 32, + "text": "अभ्यन्तरा च सर्वस्वे दरौपदी भरतर्षभ\nएवं धर्मजितां कृष्णां मन्यसे न जितां कथम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 33, + "text": "कीर्तिता दरौपदी वाचा अनुज्ञाता च पाण्डवैः\nभवत्य अविजिता केन हेतुनैषा मता तव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 34, + "text": "मन्यसे वा सभाम एताम आनीताम एकवाससम\nअधर्मेणेति तत्रापि शृणु मे वाक्यम उत्तरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 35, + "text": "एकॊ भर्ता सत्रिया देवैर विहितः कुरुनन्दन\nइयं तव अनेकवशगा बन्धकीति विनिश्चिता" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 36, + "text": "अस्याः सभाम आनयनं न चित्रम इति मे मतिः\nएकाम्बर धरत्वं वाप्य अथ वापि विवस्त्रता" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 37, + "text": "यच चैषां दरविणं किं चिद या चैषा ये च पाण्डवाः\nसौबलेनेह तत सर्वं धर्मेण विजितं वसु" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 38, + "text": "दुःशासन सुबालॊ ऽयं विकर्णः पराज्ञवादिकः\nपाण्डवानां च वासांसि दरौपद्याश चाप्य उपाहर" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 39, + "text": "तच छरुत्वा पाण्डवाः सर्वे सवानि वासांसि भारत\nअवकीर्यॊत्तरीयाणि सभायां समुपाविशत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 40, + "text": "ततॊ दुःशासनॊ राजन दरौपद्या वसनं बलात\nसभामध्ये समाक्षिप्य वयपक्रष्टुं परचक्रमे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 41, + "text": "आकृष्यमाणे वसने दरौपद्यास तु विशां पते\nतद रूपम अपरं वस्त्रं परादुरासीद अनेकशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 42, + "text": "ततॊ हलहलाशब्दस तत्रासीद घॊरनिस्वनः\nतद अद्भुततमं लॊके वीक्ष्य सर्वमहीक्षिताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 43, + "text": "शशाप तत्र भीमस तु राजमध्ये महास्वनः\nकरॊधाद विस्फुरमाणौष्ठॊ विनिष्पिष्य करे करम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 44, + "text": "इदं मे वाक्यम आदद्ध्वं कषत्रिया लॊकवासिनः\nनॊक्तपूर्वं नरैर अन्यैर न चान्यॊ यद वदिष्यति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 45, + "text": "यद्य एतद एवम उक्त्वा तु न कुर्यां पृथिवीश्वराः\nपितामहानां सर्वेषां नाहं गतिम अवाप्नुयाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 46, + "text": "अस्य पापस्य दुर्जातेर भारतापसदस्य च\nन पिबेयं बलाद वक्षॊ भित्त्वा चेद रुधिरं युधि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 47, + "text": "तस्य ते वचनं शरुत्वा सर्वलॊकप्रहर्षणम\nपरचक्रुर बहुलां पूजां कुत्सन्तॊ धृतराष्ट्रजम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 48, + "text": "यदा तु वाससां राशिः सभामध्ये समाचितः\nततॊ दुःशासनः शरान्तॊ वरीडितः समुपाविशत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 49, + "text": "धिक शब्दस तु ततस तत्र समभूल लॊमहर्षणः\nसभ्यानां नरदेवानां दृष्ट्वा कुन्तीसुतांस तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 50, + "text": "न विब्रुवन्ति कौरव्याः परश्नम एतम इति सम ह\nसजनः करॊशति समात्र धृतराष्ट्रं विगर्हयन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 51, + "text": "ततॊ बाहू समुच्छ्रित्य निवार्य च सभा सदः\nविदुरः सर्वधर्मज्ञ इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 52, + "text": "[वि]\nदरौपदी परश्नम उक्त्वैवं रॊरवीति हय अनाथवत\nन च विब्रूत तं परश्नं सभ्या धर्मॊ ऽतर पीड्यते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 53, + "text": "सभां परपद्यते हय आर्तः परज्वलन्न इव हव्यवाट\nतं वै सत्येन धर्मेण सभ्याः परशमयन्त्य उत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 54, + "text": "धर्मप्रश्नम अथॊ बरूयाद आर्तः सभ्येषु मानवः\nविब्रूयुस तत्र ते परश्नं कामक्रॊधवशातिगाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 55, + "text": "विकर्णेन यथा परज्ञम उक्तः परश्नॊ नराधिपाः\nभवन्तॊ ऽपि हि तं परश्नं विब्रुवन्तु यथामति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 56, + "text": "यॊ हि परश्नं न विब्रूयाद धर्मदर्षी सभां गतः\nअनृते या फलावाप्तिस तस्याः सॊ ऽरधं समश्नुते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 57, + "text": "यः पुनर वितथं बरूयाद धर्मदर्शी सभां गतः\nअनृतस्य फलं कृत्स्नं संप्राप्नॊतीति निश्चयः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 58, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nपरह्लादस्य च संवादं मुनेर आङ्गिरसस्य च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 59, + "text": "परह्लादॊ नाम दैत्येन्द्रस तस्य पुत्रॊ विरॊचनः\nकन्या हेतॊर आङ्गिरसं सुधन्वानम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 60, + "text": "अहं जयायान अहं जयायान इति कन्येप्सया तदा\nतयॊर देवनम अत्रासीत पराणयॊर इति नः शरुतम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 61, + "text": "तयॊः परश्न विवादॊ ऽभूत परह्लादं ताव अपृच्छताम\nजयायान क आवयॊर एकः परश्नं परब्रूहि मा मृषा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 62, + "text": "स वै विवदनाद भीतः सुधन्वानं वयलॊकयत\nतं सुधन्वाब्रवीत करुद्धॊ बरह्मदण्ड इव जवलन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 63, + "text": "यदि वै वक्ष्यसि मृषा परह्लादाथ न वक्ष्यसि\nशतधा ते शिरॊ वज्री वज्रेण परहरिष्यति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 64, + "text": "सुधन्वना तथॊक्तः सन वयथितॊ ऽशवत्थ पर्णवत\nजगाम कश्यपं दैत्यः परिप्रष्टुं महौजसम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 65, + "text": "[परह]\nतवं वै धर्मस्य विज्ञाता दैवस्येहासुरस्य च\nबराह्मणस्य महाप्राज्ञ धर्मकृच्छ्रम इदं शृणु" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 66, + "text": "यॊ वै परश्नं न विब्रूयाद वितथं वापि निर्दिशेत\nके वै तस्य परे लॊकास तन ममाचक्ष्व पृच्छतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 67, + "text": "[कष]\nजानन न विब्रुवन परश्नं कामात करॊधात तथा भयात\nसहस्रं वारुणान पाशान आत्मनि परतिमुञ्चति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 68, + "text": "तस्य संवत्सरे पूर्णे पाश एकः परमुच्यते\nतस्मात सत्यं तु वक्तव्यं जानता सत्यम अञ्जसा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 69, + "text": "विद्धॊ धर्मॊ हय अधर्मेण सभां यत्र परपद्यते\nन चास्य शल्यं कृन्तन्ति विद्धास तत्र सभा सदः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 70, + "text": "अर्धं हरति वै शरेष्ठः पादॊ भवति कर्तृषु\nपादश चैव सभासत्सु ये न निन्दन्ति निन्दितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 71, + "text": "अनेनॊ भवति शरेष्ठॊ मुच्यन्ते च सभा सदः\nएनॊ गच्छति कर्तारं निन्दार्हॊ यत्र निन्द्यते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 72, + "text": "वितथं तु वदेयुर ये धर्मं परह्लाद पृच्छते\nइष्टापूर्तं च ते घनन्ति सप्त चैव परावरान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 73, + "text": "हृतस्वस्य हि यद दुःखं हतपुत्रस्य चापि यत\nऋणिनं परति यच चैव राज्ञा गरस्तस्य चापि यत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 74, + "text": "सत्रियाः पत्या विहीनायाः सार्थाद भरष्टस्य चैव यत\nअध्यूढायाश च यद दुःखं साक्षिभिर विहतस्य च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 75, + "text": "एतानि वै समान्य आहुर दुःखानि तरिदशेश्वराः\nतानि सर्वाणि दुःखानि पराप्नॊति वितथं बरुवन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 76, + "text": "समक्ष दर्शनात साक्ष्यं शरवणाच चेति धारणात\nतस्मात सत्यं बरुवन साक्षी धर्मार्थाभ्यां न हीयते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 77, + "text": "[वि]\nकश्यपस्य वचॊ शरुत्वा परह्लादः पुत्रम अब्रवीत\nशरेयान सुधन्वा तवत्तॊ वै मत्तः शरेयांस तथाङ्गिराः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 78, + "text": "माता सुधन्वनश चापि शरेयसी मातृतस तव\nविरॊचन सुधन्वायं पराणानाम ईश्वरस तव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 79, + "text": "[सुधन्वन]\nपुत्रस्नेहं परित्यज्य यस तवं धर्मे परतिष्ठितः\nअनुजानामि ते पुत्रं जीवत्व एष शतं समाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 80, + "text": "[वि]\nएवं वै परमं धर्मं शरुत्वा सर्वे सभा सदः\nयथा परश्नं तु कृष्णाया मन्यध्वं तत्र किं परम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 81, + "text": "[व]\nविदुरस्य वचॊ शरुत्वा नॊचुः किं चन पार्थिवाः\nकर्णॊ दुःशासनं तव आह कृष्णां दासीं गृहान नय" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 61, + "shloka": 82, + "text": "तां वेपमानां सव्रीडां परलपन्तीं सम पाण्डवान\nदुःशासनः सभामध्ये विचकर्ष तपस्विनीम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 1, + "text": "[दरौ]\nपुरस्तात करणीयं मे न कृतं कार्यम उत्तरम\nविह्वलास्मि कृतानेन कर्षता बलिना बलात" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 2, + "text": "अभिवादं करॊम्य एषां गुरूणां कुरुसंसदि\nन मे सयाद अपराधॊ ऽयं यद इदं न कृतं मया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 3, + "text": "[वै]\nसा तेन च समुद्धूता दुःखेन च तपस्विनी\nपतिता विललापेदं सभायाम अतथॊचिता" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 4, + "text": "[दरौ]\nसवयंवरे यास्मि नृपैर दृष्टा रङ्गे समागतैः\nन दृष्टपूर्वा चान्यत्र साहम अद्य सभां गता" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 5, + "text": "यां न वायुर न चादित्यॊ दृष्टवन्तौ पुरा गृहे\nसाहम अद्य सभामध्ये दृश्यामि कुरुसंसदि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 6, + "text": "यां न मृष्यन्ति वातेन सपृश्यमानां पुरा गृहे\nसपृश्यमानां सहन्ते ऽदय पाण्डवास तां दुरात्मना" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 7, + "text": "मृष्यन्ते कुरवश चेमे मन्ये कालस्य पर्ययम\nसनुषां दुहितरं चैव कलिश्यमानाम अनर्हतीम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 8, + "text": "किं तव अतः कृपणं भूयॊ यद अहं सत्री सती शुभा\nसभामध्यं विगाहे ऽदय कव नु धर्मॊ महीक्षिताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 9, + "text": "धर्म्याः सत्रियः सभां पूर्वं न नयन्तीति नः शरुतम\nस नष्टः कौरवेयेषु पूर्वॊ धर्मः सनातनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 10, + "text": "कथं हि भार्या पाण्डूनां पार्षतस्य सवसा सती\nवासुदेवस्य च सखी पार्थिवानां सभाम इयाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 11, + "text": "ताम इमां धर्मराजस्य भार्यां सदृशवर्णजाम\nबरूत दासीम अदासीं वा तत करिष्यामि कौरवाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 12, + "text": "अयं हि मां दृढं कषुद्रः कौरवाणां यशॊहरः\nकलिश्नाति नाहं तत सॊढुं चिरं शक्ष्यामि कौरवाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 13, + "text": "जितां वाप्य अजितां वापि मन्यध्वं वा यथा नृपाः\nतथा परत्युक्तम इच्छामि तत करिष्यामि कौरवाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 14, + "text": "[भस]\nउक्तवान अस्मि कल्याणि धर्मस्य तु परां गतिम\nलॊके न शक्यते गन्तुम अपि विप्रैर महात्मभिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 15, + "text": "बलवांस तु यथा धर्मं लॊके पश्यति पूरुषः\nस धर्मॊ धर्मवेलायां भवत्य अभिहितः परैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 16, + "text": "न विवेक्तुं च ते परश्नम एतं शक्नॊमि निश्चयात\nसूक्ष्मत्वाद गहनत्वाच च कार्यस्यास्य च गौरवात" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 17, + "text": "नूनम अन्तः कुलस्यास्य भविता नचिराद इव\nतथा हि कुरवः सर्वे लॊभमॊहपरायणाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 18, + "text": "कुलेषु जाताः कल्याणि वयसनाभ्याहता भृशम\nधर्म्यान मार्गान न चयवन्ते यथा नस तवं वधूः सथिता" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 19, + "text": "उपपन्नं च पाञ्चालि तवेदं वृत्तम ईदृशम\nयत कृच्छ्रम अपि संप्राप्ता धर्मम एवान्ववेक्षसे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 20, + "text": "एते दरॊणादयश चैव वृद्धा धर्मविदॊ जनाः\nशून्यैः शरीरैस तिष्ठन्ति गतासव इवानताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 21, + "text": "युधिष्ठिरस तु परश्ने ऽसमिन परमाणम इति मे मतिः\nअजितां वा जितां वापि सवयं वयाहर्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 22, + "text": "[व]\nतथा तु दृष्ट्वा बहु तत तद एवं; रॊरूयमाणां कुररीम इवार्ताम\nनॊचुर वचः साध्व अथ वाप्य असाधु; महीक्षितॊ धार्तराष्ट्रस्य भीताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 23, + "text": "दृष्ट्वा तु तान पार्थिव पुत्रपौत्रांस; तूष्णींभूतान धृतराष्ट्रस्य पुत्रः\nसमयन्न इवेदं वचनं बभाषे; पाञ्चालराजस्य सुतां तदानीम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 24, + "text": "तिष्ठत्व अयं परश्न उदारसत्त्वे; भीमे ऽरजुने सहदेवे तथैव\nपत्यौ च ते नकुले याज्ञसेनि; वदन्त्व एते वचनं तवत परसूतम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 25, + "text": "अनीश्वरं विब्रुवन्त्व आर्यमध्ये; युधिष्ठिरं तव पाञ्चालि हेतॊः\nकुर्वन्तु सर्वे चानृतं धर्मराजं; पाञ्चालि तवं मॊक्ष्यसे दासभावात" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 26, + "text": "धर्मे सथितॊ धर्मराजॊ महात्मा; सवयं चेदं कथयत्व इन्द्रकल्पः\nईशॊ वा ते यद्य अनीशॊ ऽथ वैष; वाक्याद अस्य कषिप्रम एकं भजस्व" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 27, + "text": "सर्वे हीमे कौरवेयाः सभायां; दुःखान्तरे वर्तमानास तवैव\nन विब्रुवन्त्य आर्य सत्त्वा यथावत; पतींश च ते समवेक्ष्याल्प भाग्यान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 28, + "text": "[व]\nततः सभ्याः कुरुराजस्य तत्र; वाक्यं सर्वे परशशंसुस तदॊच्चैः\nचेलावेधांश चापि चक्रुर नदन्तॊ; हाहेत्य आसीद अपि चैवात्र नादः\nसर्वे चासन पार्थिवाः परीतिमन्तः; कुरुश्रेष्ठं धार्मिकं पूजयन्तः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 29, + "text": "युधिष्ठिरं च ते सर्वे समुदैक्षन्त पार्थिवाः\nकिं नु वक्ष्यति धर्मज्ञ इति साची कृताननाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 30, + "text": "किं नु वक्ष्यति बीभत्सुर अजितॊ युधि पाण्डवः\nभीमसेनॊ यमौ चेति भृशं कौतूहलान्विताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 31, + "text": "तस्मिन्न उपरते शब्दे भीमसेनॊ ऽबरवीद इदम\nपरगृह्य विपुलं वृत्तं भुजं चन्दनरूषितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 32, + "text": "यद्य एष गुरुर अस्माकं धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nन परभुः सयात कुलस्यास्य न वयं मर्षयेमहि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 33, + "text": "ईशॊ नः पुण्यतपसां पराणानाम अपि चेश्वरः\nमन्यते जितम आत्मानं यद्य एष विजिता वयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 34, + "text": "न हि मुच्येत जीवन मे पदा भूमिम उपस्पृशन\nमर्त्यधर्मा परामृश्य पाञ्चाल्या मूर्धजान इमान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 35, + "text": "पश्यध्वम आयतौ वृत्तौ भुजौ मे परिघाव इव\nनैतयॊर अन्तरं पराप्य मुच्येतापि शतक्रतुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 36, + "text": "धर्मपाशसितस तव एवं नाधिगच्छामि संकटम\nगौरवेण निरुद्धश च निग्रहाद अर्जुनस्य च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 37, + "text": "धर्मराज निसृष्टस तु सिंहः कषुद्रमृगान इव\nधार्तराष्ट्रान इमान पापान निष्पिषेयं तलासिभिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 62, + "shloka": 38, + "text": "तम उवाच तदा भीष्मॊ दरॊणॊ विदुर एव च\nकषम्यताम एवम इत्य एवं सर्वं संभवति तवयि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 1, + "text": "[कर्ण]\nतरयः किलेमे अधना भवन्ति; दासः शिष्यश चास्वतन्त्रा च नारी\nदासस्य पत्नी तवं धनम अस्य भद्रे; हीनेश्वरा दासधनं च दासी" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 2, + "text": "परविश्य सा नः परिचारैर भजस्व; तत ते कार्यं शिष्टम आवेश्य वेश्म\nईशाः सम सर्वे तव राजपुत्रि; भवन्ति ते धार्तराष्ट्रा न पार्थाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 3, + "text": "अन्यं वृणीष्व पतिम आशु भामिनि; यस्माद दास्यं न लभसे देवनेन\nअनवद्या वै पतिषु कामवृत्तिर; नित्यं दास्ये विदितं वै तवास्तु" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 4, + "text": "पराजितॊ नकुलॊ भीमसेनॊ; युधिष्ठिरः सहदेवॊ ऽरजुनश च\nदासी भूता परविश याज्ञसेनि; पराजितास ते पतयॊ न सन्ति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 5, + "text": "परयॊजनं चात्मनि किं नु मन्यते; पराक्रमं पौरुषं चेह पार्थः\nपाञ्चाल्यस्य दरुपदस्यात्मजाम इमां; सभामध्ये यॊ ऽतिदेवीद गलहेषु" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 6, + "text": "[व]\nतद वै शरुत्वा भीमसेनॊ ऽतय अमर्षी; भृशं निशश्वास तदार्तरूपः\nराजानुगॊ धर्मपाशानुबद्धॊ; दहन्न इवैनं कॊपविरक्त दृष्टिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 7, + "text": "[भम]\nनाहं कुप्ये सूतपुत्रस्य राजन्न; एष सत्यं दासधर्मः परविष्टः\nकिं विद्विषॊ वाद्य मां धारयेयुर; नादेवीस तवं यद्य अनया नरेन्द्र" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 8, + "text": "[वै]\nराधेयस्य वचॊ शरुत्वा राजा दुर्यॊधनस तदा\nयुधिष्ठिरम उवाचेदं तूष्णींभूतम अचेतसम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 9, + "text": "भीमार्जुनौ यमौ चैव सथितौ ते नृपशासने\nपरश्नं परब्रूहि कृष्णां तवम अजितां यदि मन्यसे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 10, + "text": "एवम उक्त्वा स कौन्तेयम अपॊह्य वसनं सवकम\nसमयन्न इवैक्षत पाञ्चालीम ऐश्वर्यमदमॊहितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 11, + "text": "कदली दण्डसदृशं सर्वलक्षणपूजितम\nगजहस्तप्रतीकाशं वज्रप्रतिम गौरवम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 12, + "text": "अभ्युत्स्मयित्वा राधेयं भीमम आधर्षयन्न इव\nदरौपद्याः परेक्षमाणायाः सव्यम ऊरुम अदर्शयत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 13, + "text": "वृकॊदरस तद आलॊक्य नेत्रे उत्फाल्य लॊहिते\nपरॊवाच राजमध्ये तं सभां विश्रावयन्न इव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 14, + "text": "पितृभिः सह सालॊक्यं मा सम गच्छेद वृकॊदरः\nयद्य एतम ऊरुं गदया न भिन्द्यां ते महाहवे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 15, + "text": "करुद्धस्य तस्य सरॊतॊभ्यः सर्वेभ्यः पावकार्चिषः\nवृक्षस्येव विनिश्चेरुः कॊटरेभ्यः परदह्यतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 16, + "text": "[वि]\nपरं भयं पश्यत भीमसेनाद; बुध्यध्वं राज्ञॊ वरुणस्येव पाशात\nदैवेरितॊ नूनम अयं पुरस्तात; परॊ ऽनयॊ भरतेषूदपादि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 17, + "text": "अति दयूतं कृतम इदं धार्तराष्ट्रा; ये ऽसयां सत्रियं विवदध्वं सभायाम\nयॊगक्षेमॊ दृश्यते वॊ महाभयः; पापान मन्त्रान कुरवॊ मन्त्रयन्ति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 18, + "text": "इमं धर्मं कुरवॊ जानताशु; दुर्दृष्टे ऽसमिन परिषत संप्रदुष्येत\nइमां चेत पूर्वं कितवॊ ऽगलहीष्यद; ईशॊ ऽभविष्यद अपराजितात्मा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 19, + "text": "सवप्ने यथैतद धि धनं जितं सयात; तद एवं मन्ये यस्य दीव्यत्य अनीशः\nगान्धारि पुत्रस्य वचॊ निशम्य; धर्माद अस्मात कुरवॊ मापयात" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 20, + "text": "[दुर]\nभीमस्य वाक्ये तद्वद एवार्जुनस्य; सथितॊ ऽहं वै यमयॊश चैवम एव\nयुधिष्ठिरं चेत परवदन्त्य अनीशम; अथॊ दास्यान मॊक्ष्यसे याज्ञसेनि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 21, + "text": "[अर]\nईशॊ राजा पूर्वम आसीद गलहे; नः कुन्तीपुत्रॊ धर्मराजॊ महात्मा\nईशस तव अयं कस्य पराजितात्मा; तज जानीध्वं कुरवः सर्व एव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 22, + "text": "[व]\nततॊ राज्ञॊ धृतराष्ट्रस्य गेहे; गॊमायुर उच्चैर वयाहरद अग्निहॊत्रे\nतं रासभाः परत्यभाषन्त राजन; समन्ततः पक्षिणश चैव रौद्राः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 23, + "text": "तं च शब्दं विदुरस तत्त्ववेदी; शुश्राव घॊरं सुबलात्मजा च\nभीष्मद्रॊणौ गौतमश चापि विद्वान; सवस्ति सवस्तीत्य अपि चैवाहुर उच्चैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ गान्धारी विदुरश चैव विद्वांस; तम उत्पातं घॊरम आलक्ष्य राज्ञे\nनिवेदयाम आसतुर आर्तवत तदा; ततॊ राजा वाक्यम इदं बभाषे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 25, + "text": "हतॊ ऽसि दुर्यॊधन मन्दबुद्धे; यस तवं सभायां कुरुपुंगवानाम\nसत्रियं समाभाषसि दुर्विनीत; विशेषतॊ दरौपदीं धर्मपत्नीम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 26, + "text": "एवम उक्त्वा धृतराष्ट्रॊ मनीषी; हितान्वेषी बान्धवानाम अपायात\nकृष्णां पाञ्चालीम अब्रवीत सान्त्वपूर्वं; विमृश्यैतत परज्ञया तत्त्वबुद्धिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 27, + "text": "[ध]\nवरं वृणीष्व पाञ्चालि मत्तॊ यद अभिकाङ्क्षसि\nवधूनां हि विशिष्टा मे तवं धर्मपरमा सती" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 28, + "text": "[दर]\nददासि चेद वरं मह्यं वृणॊमि भरतर्षभ\nसर्वधर्मानुगः शरीमान अदासॊ ऽसतु युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 29, + "text": "मनस्विनम अजानन्तॊ मा वै बरूयुः कुमारकाः\nएष वै दासपुत्रेति परतिविन्ध्यं तम आगतम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 30, + "text": "राजपुत्रः पुरा भूत्वा यथा नान्यः पुमान कव चित\nलालितॊ दासपुत्रत्वं पश्यन नश्येद धि भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 31, + "text": "[ध]\nदवितीयं ते वरं भद्रे ददामि वरयस्व माम\nमनॊ हि मे वितरति नैकं तवं वरम अर्हसि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 32, + "text": "[दर]\nसरथौ सधनुष्कौ च भीमसेनधनंजयौ\nनकुलं सहदेवं च दवितीयं वरये वयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 33, + "text": "[ध]\nतृतीयं वरयास्मत्तॊ नासि दवाभ्यां सुसत कृता\nतवं हि सर्वस्नुषाणां मे शरेयसी धर्मचारिणी" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 34, + "text": "[दर]\nलॊभॊ धर्मस्य नाशाय भगवन नाहम उत्सहे\nअनर्हा वरम आदातुं तृतीयं राजसत्तम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 35, + "text": "एकम आहुर वैश्य वरं दवौ तु कषत्रस्त्रिया वरौ\nतरयस तु राज्ञॊ राजेन्द्र बराह्मणस्य शतं वराः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 63, + "shloka": 36, + "text": "पापीयांस इमे भूत्वा संतीर्णाः पतयॊ मम\nवेत्स्यन्ति चैव भद्राणि राजन पुण्येन कर्मणा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 64, + "shloka": 1, + "text": "[कर्ण]\nया नः शरुता मनुष्येषु सत्रियॊ रूपेण संमताः\nतासाम एतादृशं कर्म न कस्यां चन शुश्रुमः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 64, + "shloka": 2, + "text": "करॊधाविष्टेषु पार्थेषु धार्तराष्ट्रेषु चाप्य अति\nदरौपदी पाण्डुपुत्राणां कृष्णा शान्तिर इहाभवत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 64, + "shloka": 3, + "text": "अप्लवे ऽमभसि मग्नानाम अप्रतिष्ठे निमज्जताम\nपाञ्चाली पाण्डुपुत्राणां नौर एषा पारगाभवत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 64, + "shloka": 4, + "text": "[व]\nतद वै शरुत्वा भीमसेनः कुरुमध्ये ऽतय अमर्षणः\nसत्री गतिः पाण्डुपुत्राणाम इत्य उवाच सुदुर्मनाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 64, + "shloka": 5, + "text": "तरीणि जयॊतींषि पुरुष इति वै देवलॊ ऽबरवीत\nअपत्यं कर्म विद्या च यतः सृष्टाः परजास ततः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 64, + "shloka": 6, + "text": "अमेध्ये वै गतप्राणे शून्ये जञातिभिर उज्झिते\nदेहे तरितयम एवैतत पुरुषस्यॊपजायते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 64, + "shloka": 7, + "text": "तन नॊ जयॊतिर अभिहतं दाराणाम अभिमर्शनात\nधनंजय कथंस्वित सयाद अपत्यम अभिमृष्टजम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 64, + "shloka": 8, + "text": "[अर]\nन चैवॊक्ता न चानुक्ता हीनतः परुषा गिरः\nभारताः परतिजल्पन्ति सदा तूत्तम पूरुषाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 64, + "shloka": 9, + "text": "समरन्ति सुकृतान्य एव न वैराणि कृतानि च\nसन्तः परतिविजानन्तॊ लब्ध्वा परत्ययम आत्मनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 64, + "shloka": 10, + "text": "[भ]\nइहैवैतांस तुरा सर्वान हन्मि शत्रून समागतान\nअथ निष्क्रम्य राजेन्द्र समूलान कृन्धि भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 64, + "shloka": 11, + "text": "किं नॊ विवदितेनेह किं नः कलेशेन भारत\nअद्यैवैतान निहन्मीह परशाधि वसुधाम इमाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 64, + "shloka": 12, + "text": "[व]\nइत्य उक्त्वा भीमसेनस तु कनिष्ठैर भरातृभिर वृतः\nमृगमध्ये यथा सिंहॊ मुहुः परिघम ऐक्षत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 64, + "shloka": 13, + "text": "सान्त्व्यमानॊ वीज्यमानः पार्थेनाक्लिष्ट कर्मणा\nसविद्यते च महाबाहुर अन्तर्दाहेन वीर्यवान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 64, + "shloka": 14, + "text": "करुद्धस्य तस्य सरॊतॊभ्यॊ कर्णादिभ्यॊ नराधिप\nसधूमः सस्फुलिङ्गाच्रिः पावकः समजायत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 64, + "shloka": 15, + "text": "भरुकुटी पुटदुष्प्रेक्ष्यम अभवत तस्य तन्मुखम\nयुगान्तकाले संप्राप्ते कृतान्तस्येव रूपिणः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 64, + "shloka": 16, + "text": "युधिष्ठिरस तम आवार्य बाहुना बाहुशालिनम\nमैवम इत्य अब्रवीच चैनं जॊषम आस्स्वेति भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 64, + "shloka": 17, + "text": "निवार्य तं महाबाहुं कॊपसंरक्त लॊचनम\nपितरं समुपातिष्ठद धृतराष्ट्रं कृताञ्जलिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 65, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nराजन किं करवामस ते परशाध्य अस्मांस तवम ईश्वरः\nनित्यं हि सथातुम इच्छामस तव भारत शासने" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 65, + "shloka": 2, + "text": "[धृ]\nअजातशत्रॊ भद्रं ते अरिष्टं सवस्ति गच्छत\nअनुज्ञाताः सहधनाः सवराज्यम अनुशासत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 65, + "shloka": 3, + "text": "इदं तव एवावबॊद्धव्यं वृद्धस्य मम शासनम\nधिया निगदितं कृत्स्नं पथ्यं निःश्रेयसं परम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 65, + "shloka": 4, + "text": "वेत्थ तवं तात धर्माणां गतिं सूक्ष्मां युधिष्ठिर\nविनीतॊ ऽसि महाप्राज्ञ वृद्धानां पर्युपासिता" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 65, + "shloka": 5, + "text": "यतॊ बुद्धिस ततः शान्तिः परशमं गच्छ भारत\nनादारौ करमते शस्त्रं दारौ शस्त्रं निपात्यते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 65, + "shloka": 6, + "text": "न वैराण्य अभिजानन्ति गुणान पश्यन्ति नागुणान\nविरॊधं नाधिगच्छन्ति ये त उत्तमपूरुषाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 65, + "shloka": 7, + "text": "संवादे परुषाण्य आहुर युधिष्ठिर नराधमाः\nपरत्याहुर मध्यमास तव एतान उक्ताः परुषम उत्तरम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 65, + "shloka": 8, + "text": "नैवॊक्ता नैव चानुक्ता अहिताः परुषा गिरः\nपरतिजल्पन्ति वै धीराः सदा उत्तमपूरुषाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 65, + "shloka": 9, + "text": "समरन्ति सुकृतान्य एव न वैराणि कृतान्य अपि\nसन्तः परतिविजानन्तॊ लब्ध्वा परत्ययम आत्मनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 65, + "shloka": 10, + "text": "तथाचरितम आर्येण तवयास्मिन सत समागमे\nदुर्यॊधनस्य पारुष्यं तत तात हृदि मा कृथाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 65, + "shloka": 11, + "text": "मातरं चैव गान्धारीं मां च तवद गुणकाङ्क्षिणम\nउपस्थितं वृद्धम अन्धं पितरं पश्य भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 65, + "shloka": 12, + "text": "परेक्षापूर्वं मया दयूतम इदम आसीद उपेक्षितम\nमित्राणि दरष्टुकामेन पुत्राणां च बलाबलम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 65, + "shloka": 13, + "text": "अशॊच्याः कुरवॊ राजन येषां तवम अनुशासिता\nमन्त्री च विदुरॊ धीमान सर्वशास्त्रविशारदः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 65, + "shloka": 14, + "text": "तवयि धर्मॊ ऽरजुने वीर्यं भीमसेने पराक्रमः\nशरद्धा च गुरुशुश्रूषा यमयॊः पुरुषाग्र्ययॊः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 65, + "shloka": 15, + "text": "अजातशत्रॊ भद्रं ते खाण्डव परस्थम आविश\nभरातृभिस ते ऽसतु सौभ्रात्रं धर्मे ते धीयतां मनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 65, + "shloka": 16, + "text": "[व]\nइत्य उक्तॊ भरतश्रेष्ठॊ धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nकृत्वार्य समयं सर्वं परतस्थे भरातृभिः सह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 65, + "shloka": 17, + "text": "ते रथान मेघसंकाशान आस्थाय सह कृष्णया\nपरययुर हृष्टमनस इन्द्रप्रस्थं पुरॊत्तमम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 1, + "text": "जनमेजय उवाच\nअनुज्ञातांस तान विदित्वा सरत्नधनसंचयान\nपाण्डवान धार्तराष्ट्राणां कथम आसीन मनस तदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 2, + "text": "वैशंपायन उवाच\nअनुज्ञातांस तान विदित्वा धृतराष्ट्रेण धीमता\nराजन दुःशासनः कषिप्रं जगाम भरातरं परति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 3, + "text": "दुर्यॊधनं समासाद्य सामात्यं भरतर्षभ\nदुःखार्तॊ भरतश्रेष्ठ इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 4, + "text": "दुःखेनैतत समानीतं सथविरॊ नाशयत्य असौ\nशत्रुसाद गमयद दरव्यं तद बुध्यध्वं महारथाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 5, + "text": "अथ दुर्यॊधनः कर्णः शकुनिश चापि सौबलः\nमिथः संगम्य सहिताः पाण्डवान परति मानिनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 6, + "text": "वैचित्रवीर्यं राजानं धृतराष्ट्रं मनीषिणम\nअभिगम्य तवरायुक्ताः शलक्ष्णं वचनम अब्रुवन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 7, + "text": "दुर्यॊधन उवाच\nन तवयेदं शरुतं राजन यज जगाद बृहस्पतिः\nशक्रस्य नीतिं परवदन विद्वान देवपुरॊहितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 8, + "text": "सर्वॊपायैर निहन्तव्याः शत्रवः शत्रुकर्षण\nपुरा युद्धाद बलाद वापि परकुर्वन्ति तवाहितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 9, + "text": "ते वयं पाण्डवधनैः सर्वान संपूज्य पार्थिवान\nयदि तान यॊधयिष्यामः किं वा नः परिहास्यति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 10, + "text": "अहीन आशीविषान करुद्धान दंशाय समुपस्थितान\nकृत्वा कण्ठे च पृष्ठे च कः समुत्स्रष्टुम अर्हति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 11, + "text": "आत्तशस्त्रा रथगताः कुपितास तात पाण्डवाः\nनिःशेषं नः करिष्यन्ति करुद्धा हय आशीविषा यथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 12, + "text": "संनद्धॊ हय अर्जुनॊ याति विवृत्य परमेषुधी\nगाण्डीवं मुहुर आदत्ते निःश्वसंश च निरीक्षते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 13, + "text": "गदां गुर्वीं समुद्यम्य तवरितश च वृकॊदरः\nसवरथं यॊजयित्वाशु निर्यात इति नः शरुतम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 14, + "text": "नकुलः खड्गम आदाय चर्म चाप्य अष्टचन्द्रकम\nसहदेवश च राजा च चक्रुर आकारम इङ्गितैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 15, + "text": "ते तव आस्थाय रथान सर्वे बहुशस्त्रपरिच्छदान\nअभिघ्नन्तॊ रथव्रातान सेनायॊगाय निर्ययुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 16, + "text": "न कषंस्यन्ते तथास्माभिर जातु विप्रकृता हि ते\nदरौपद्याश च परिक्लेशं कस तेषां कषन्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 17, + "text": "पुनर दीव्याम भद्रं ते वनवासाय पाण्डवैः\nएवम एतान वशे कर्तुं शक्ष्यामॊ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 18, + "text": "ते वा दवादश वर्षाणि वयं वा दयूतनिर्जिताः\nपरविशेम महारण्यम अजिनैः परतिवासिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 19, + "text": "तरयॊदशं च सजने अज्ञाताः परिवत्सरम\nजञाताश च पुनर अन्यानि वने वर्षाणि दवादश" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 20, + "text": "निवसेम वयं ते वा तथा दयूतं परवर्तताम\nअक्षान उप्त्वा पुनर्द्यूतम इदं दीव्यन्तु पाण्डवाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 21, + "text": "एतत कृत्यतमं राजन्न अस्माकं भरतर्षभ\nअयं हि शकुनिर वेद सविद्याम अक्षसंपदम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 22, + "text": "दृढमूला वयं राज्ये मित्राणि परिगृह्य च\nसारवद विपुलं सैन्यं सत्कृत्य च दुरासदम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 23, + "text": "ते च तरयॊदशे वर्षे पारयिष्यन्ति चेद वरतम\nजेष्यामस तान वयं राजन रॊचतां ते परंतप" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 24, + "text": "धृतराष्ट्र उवाच\nतूर्णं परत्यानयस्वैतान कामं वयध्वगतान अपि\nआगच्छन्तु पुनर्द्यूतम इदं कुर्वन्तु पाण्डवाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 25, + "text": "वैशंपायन उवाच\nततॊ दरॊणः सॊमदत्तॊ बाह्लीकश च महारथः\nविदुरॊ दरॊणपुत्रश च वैश्यापुत्रश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 26, + "text": "भूरिश्रवाः शांतनवॊ विकर्णश च महारथः\nमा दयूतम इत्य अभाषन्त शमॊ ऽसत्व इति च सर्वशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 27, + "text": "अकामानां च सर्वेषां सुहृदाम अर्थदर्शिनाम\nअकरॊत पाण्डवाह्वानं धृतराष्ट्रः सुतप्रियः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 28, + "text": "अथाब्रवीन महाराज धृतराष्ट्रं जनेश्वरम\nपुत्रहार्दाद धर्मयुक्तं गान्धारी शॊककर्शिता" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 29, + "text": "जाते दुर्यॊधने कषत्ता महामतिर अभाषत\nनीयतां परलॊकाय साध्व अयं कुलपांसनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 30, + "text": "वयनदज जातमात्रॊ हि गॊमायुर इव भारत\nअन्तॊ नूनं कुलस्यास्य कुरवस तन निबॊधत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 31, + "text": "मा बालानाम अशिष्टानाम अभिमंस्था मतिं परभॊ\nमा कुलस्य कषये घॊरे कारणं तवं भविष्यसि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 32, + "text": "बद्धं सेतुं कॊ नु भिन्द्याद धमेच छान्तं च पावकम\nशमे धृतान पुनः पार्थान कॊपयेत कॊ नु भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 33, + "text": "समरन्तं तवाम आजमीढ समारयिष्याम्य अहं पुनः\nशास्त्रं न शास्ति दुर्बुद्धिं शरेयसे वेतराय वा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 34, + "text": "न वै वृद्धॊ बालमतिर भवेद राजन कथं चन\nतवन्नेत्राः सन्तु ते पुत्रा मा तवां दीर्णाः परहासिषुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 35, + "text": "शमेन धर्मेण परस्य बुद्ध्या; जाता बुद्धिः सास्तु ते मा परतीपा\nपरध्वंसिनी करूरसमाहिता शरीर; मृदुप्रौढा गच्छति पुत्रपौत्रान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 36, + "text": "अथाब्रवीन महाराजॊ गान्धारीं धर्मदर्शिनीम\nअन्तः कामं कुलस्यास्तु न शक्ष्यामि निवारितुम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 66, + "shloka": 37, + "text": "यथेच्छन्ति तथैवास्तु परत्यागच्छन्तु पाण्डवाः\nपुनर्द्यूतं परकुर्वन्तु मामकाः पाण्डवैः सह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 67, + "shloka": 1, + "text": "वैशंपायन उवाच\nततॊ वयध्वगतं पार्थं परातिकामी युधिष्ठिरम\nउवाच वचनाद राज्ञॊ धृतराष्ट्रस्य धीमतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 67, + "shloka": 2, + "text": "उपस्तीर्णा सभा राजन्न अक्षान उप्त्वा युधिष्ठिर\nएहि पाण्डव दीव्येति पिता तवाम आह भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 67, + "shloka": 3, + "text": "युधिष्ठिर उवाच\nधातुर नियॊगाद भूतानि पराप्नुवन्ति शुभाशुभम\nन निवृत्तिस तयॊर अस्ति देवितव्यं पुनर यदि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 67, + "shloka": 4, + "text": "अक्षद्यूते समाह्वानं नियॊगात सथविरस्य च\nजानन्न अपि कषयकरं नातिक्रमितुम उत्सहे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 67, + "shloka": 5, + "text": "वैशंपायन उवाच\nइति बरुवन निववृते भरातृभिः सह पाण्डवः\nजानंश च शकुनेर मायां पार्थॊ दयूतम इयात पुनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 67, + "shloka": 6, + "text": "विविशुस ते सभां तां तु पुनर एव महारथाः\nवयथयन्ति सम चेतांसि सुहृदां भरतर्षभाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 67, + "shloka": 7, + "text": "यथॊपजॊषम आसीनाः पुनर्द्यूतप्रवृत्तये\nसर्वलॊकविनाशाय दैवेनॊपनिपीडिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 67, + "shloka": 8, + "text": "शकुनिर उवाच\nअमुञ्चत सथविरॊ यद वॊ धनं पूजितम एव तत\nमहाधनं गलहं तव एकं शृणु मे भरतर्षभ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 67, + "shloka": 9, + "text": "वयं दवादश वर्षाणि युष्माभिर दयूतनिर्जिताः\nपरविशेम महारण्यं रौरवाजिनवाससः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 67, + "shloka": 10, + "text": "तरयॊदशं च सजने अज्ञाताः परिवत्सरम\nजञाताश च पुनर अन्यानि वने वर्षाणि दवादश" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 67, + "shloka": 11, + "text": "अस्माभिर वा जिता यूयं वने वर्षाणि दवादश\nवसध्वं कृष्णया सार्धम अजिनैः परतिवासिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 67, + "shloka": 12, + "text": "तरयॊदशे च निर्वृत्ते पुनर एव यथॊचितम\nसवराज्यं परतिपत्तव्यम इतरैर अथ वेतरैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 67, + "shloka": 13, + "text": "अनेन वयवसायेन सहास्माभिर युधिष्ठिर\nअक्षान उप्त्वा पुनर्द्यूतम एहि दीव्यस्व भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 67, + "shloka": 14, + "text": "सभासद ऊचुः\nअहॊ धिग बान्धवा नैनं बॊधयन्ति महद भयम\nबुद्ध्या बॊध्यं न बुध्यन्ते सवयं च भरतर्षभाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 67, + "shloka": 15, + "text": "वैशंपायन उवाच\nजनप्रवादान सुबहून इति शृण्वन नराधिपः\nहरिया च धर्मसङ्गाच च पार्थॊ दयूतम इयात पुनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 67, + "shloka": 16, + "text": "जानन्न अपि महाबुद्धिः पुनर्द्यूतम अवर्तयत\nअप्य अयं न विनाशः सयात कुरूणाम इति चिन्तयन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 67, + "shloka": 17, + "text": "युधिष्ठिर उवाच\nकथं वै मद्विधॊ राजा सवधर्मम अनुपालयन\nआहूतॊ विनिवर्तेत दीव्यामि शकुने तवया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 67, + "shloka": 18, + "text": "शकुनिर उवाच\nगवाश्वं बहुधेनूकम अपर्यन्तम अजाविकम\nगजाः कॊशॊ हिरण्यं च दासीदासं च सर्वशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 67, + "shloka": 19, + "text": "एष नॊ गलह एवैकॊ वनवासाय पाण्डवाः\nयूयं वयं वा विजिता वसेम वनम आश्रिताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 67, + "shloka": 20, + "text": "अनेन वयवसायेन दीव्याम भरतर्षभ\nसमुत्क्षेपेण चैकेन वनवासाय भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 67, + "shloka": 21, + "text": "वैशंपायन उवाच\nपरतिजग्राह तं पार्थॊ गलहं जग्राह सौबलः\nजितम इत्य एव शकुनिर युधिष्ठिरम अभाषत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 1, + "text": "वैशंपायन उवाच\nवनवासाय चक्रुस ते मतिं पार्थाः पराजिताः\nअजिनान्य उत्तरीयाणि जगृहुश च यथाक्रमम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 2, + "text": "अजिनैः संवृतान दृष्ट्वा हृतराज्यान अरिंदमान\nपरस्थितान वनवासाय ततॊ दुःशासनॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 3, + "text": "परवृत्तं धार्तराष्ट्रस्य चक्रं राज्ञॊ महात्मनः\nपराभूताः पाण्डुपुत्रा विपत्तिं परमां गताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 4, + "text": "अद्य देवाः संप्रयाताः समैर वर्त्मभिर अस्थलैः\nगुणज्येष्ठास तथा जयेष्ठा भूयांसॊ यद वयं परैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 5, + "text": "नरकं पातिताः पार्था दीर्घकालम अनन्तकम\nसुखाच च हीना राज्याच च विनष्टाः शाश्वतीः समाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 6, + "text": "बलेन मत्ता ये ते सम धार्तराष्ट्रान परहासिषुः\nते निर्जिता हृतधना वनम एष्यन्ति पाण्डवाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 7, + "text": "चित्रान संनाहान अवमुञ्चन्तु चैषां; वासांसि दिव्यानि च भानुमन्ति\nनिवास्यन्तां रुरुचर्माणि सर्वे; यथा गलहं सौबलस्याभ्युपेताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 8, + "text": "न सन्ति लॊकेषु पुमांस ईदृशा; इत्य एव ये भावितबुद्धयः सदा\nजञास्यन्ति ते तमानम इमे ऽदय पाण्डवा; विपर्यये षण्ढतिला इवाफलाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 9, + "text": "अयं हि वासॊदय ईदृशानां; मनस्विनां कौरव मा भवेद वः\nअदीक्षितानाम अजिनानि यद्वद; बलीयसां पश्यत पाण्डवानाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 10, + "text": "महाप्राज्ञः सॊमकॊ यज्ञसेनः; कन्यां पाञ्चालीं पाण्डवेभ्यः परदाय\nअकार्षीद वै दुष्कृतं नेह सन्ति; कलीबाः पार्थाः पतयॊ याज्ञसेन्याः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 11, + "text": "सूक्ष्मान परावारान अजिनानि चॊदितान; दृष्ट्वारण्ये निर्धनान अप्रतिष्ठान\nकां तवं परीतिं लप्स्यसे याज्ञसेनि; पतिं वृणीष्व यम इहान्यम इच्छसि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 12, + "text": "एते हि सर्वे कुरवः समेताः; कषान्ता दान्ताः सुद्रविणॊपपन्नाः\nएषां वृणीष्वैकतमं पतित्वे; न तवां तपेत कालविपर्ययॊ ऽयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 13, + "text": "यथाफलाः षण्ढतिला यथा चर्ममया मृगाः\nतथैव पाण्डवाः सर्वे यथा काकयवा अपि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 14, + "text": "किं पाण्डवांस तवं पतितान उपास्से; मॊघः शरमः षण्ढतिलान उपास्य\nएवं नृशंसः परुषाणि पार्थान; अश्रावयद धृतराष्ट्रस्य पुत्रः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 15, + "text": "तद वै शरुत्वा भीमसेनॊ ऽतयमर्षी; निर्भर्त्स्यॊच्चैस तं निगृह्यैव रॊषात\nउवाचेदं सहसैवॊपगम्य; सिंहॊ यथा हैमवतः शृगालम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 16, + "text": "भीमसेन उवाच\nकरूर पापजनैर जुष्टम अकृतार्थं परभाषसे\nगान्धारविद्यया हि तवं राजमध्ये विकत्थसे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 17, + "text": "यथा तुदसि मर्माणि वाक्शरैर इह नॊ भृशम\nतथा समारयिता ते ऽहं कृन्तन मर्माणि संयुगे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 18, + "text": "ये च तवाम अनुवर्तन्ते कामलॊभवशानुगाः\nगॊप्तारः सानुबन्धांस तान नेष्यामि यमसादनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 19, + "text": "वैशंपायन उवाच\nएवं बरुवाणम अजिनैर विवासितं; दुःखाभिभूतं परिनृत्यति सम\nमध्ये कुरूणां धर्मनिबद्धमार्गं; गौर गौर इति समाह्वयन मुक्तलज्जः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 20, + "text": "भीमसेन उवाच\nनृशंसं परुषं करूरं शक्यं दुःशासन तवया\nनिकृत्या हि धनं लब्ध्वा कॊ विकत्थितुम अर्हति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 21, + "text": "मा ह सम सुकृताँल लॊकान गच्छेत पार्थॊ वृकॊदरः\nयदि वक्षसि भित्त्वा ते न पिबेच छॊणितं रणे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 22, + "text": "धार्तराष्ट्रान रणे हत्वा मिषतां सर्वधन्विनाम\nशमं गन्तास्मि नचिरात सत्यम एतद बरवीमि वः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 23, + "text": "वैशंपायन उवाच\nतस्य राजा सिंहगतेः सखेलं; दुर्यॊधनॊ भीमसेनस्य हर्षात\nगतिं सवगत्यानुचकार मन्दॊ; निर्गच्छतां पाण्डवानां सभायाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 24, + "text": "नैतावता कृतम इत्य अब्रवीत तं; वृकॊदरः संनिवृत्तार्धकायः\nशीघ्रं हि तवा निहतं सानुबन्धं; संस्मार्याहं परतिवक्ष्यामि मूढ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 25, + "text": "एतत समीक्ष्यात्मनि चावमानं; नियम्य मन्युं बलवान स मानी\nराजानुगः संसदि कौरवाणां; विनिष्क्रमन वाक्यम उवाच भीमः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 26, + "text": "अहं दुर्यॊधनं हन्ता कर्णं हन्ता धनंजयः\nशकुनिं चाक्षकितवं सहदेवॊ हनिष्यति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 27, + "text": "इदं च भूयॊ वक्ष्यामि सभामध्ये बृहद वचः\nसत्यं देवाः करिष्यन्ति यन नॊ युद्धं भविष्यति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 28, + "text": "सुयॊधनम इमं पापं हन्तास्मि गदया युधि\nशिरः पादेन चास्याहम अधिष्ठास्यामि भूतले" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 29, + "text": "वाक्यशूरस्य चैवास्य परुषस्य दुरात्मनः\nदुःशासनस्य रुधिरं पातास्मि मृगराड इव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 30, + "text": "अर्जुन उवाच\nनैव वाचा वयवसितं भीम विज्ञायते सताम\nइतश चतुर्दशे वर्षे दरष्टारॊ यद भविष्यति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 31, + "text": "दुर्यॊधनस्य कर्णस्य शकुनेश च दुरात्मनः\nदुःशासनचतुर्थानां भूमिः पास्यति शॊणितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 32, + "text": "असूयितारं वक्तारं परस्रष्टारं दुरात्मनाम\nभीमसेन नियॊगात ते हन्ताहं कर्णम आहवे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 33, + "text": "अर्जुनः परतिजानीते भीमस्य परियकाम्यया\nकर्णं कर्णानुगांश चैव रणे हन्तास्मि पत्रिभिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 34, + "text": "ये चान्ये परतियॊत्स्यन्ति बुद्धिमॊहेन मां नृपाः\nतांश च सर्वाञ शतैर बाणैर नेतास्मि यमसादनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 35, + "text": "चलेद धि हिमवान सथानान निष्प्रभः सयाद दिवाकरः\nशैत्यं सॊमात परणश्येत मत्सत्यं विचलेद यदि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 36, + "text": "न परदास्यति चेद राज्यम इतॊ वर्षे चतुर्दशे\nदुर्यॊधनॊ हि सत्कृत्य सत्यम एतद भविष्यति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 37, + "text": "वैशंपायन उवाच\nइत्य उक्तवति पार्थे तु शरीमान माद्रवतीसुतः\nपरगृह्य विपुलं बाहुं सहदेवः परतापवान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 38, + "text": "सौबलस्य वधं परेप्सुर इदं वचनम अब्रवीत\nकरॊधसंरक्तनयनॊ निःश्वसन्न इव पन्नगः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 39, + "text": "अक्षान यान मन्यसे मूढ गान्धाराणां यशॊहर\nनैते ऽकषा निशिता बाणास तवयैते समरे वृताः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 40, + "text": "यथा चैवॊक्तवान भीमस तवाम उद्दिश्य सबान्धवम\nकर्ताहं कर्मणस तस्य कुरु कार्याणि सर्वशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 41, + "text": "हन्तास्मि तरसा युद्धे तवां विक्रम्य सबान्धवम\nयदि सथास्यसि संग्रामे कषत्रधर्मेण सौबल" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 42, + "text": "सहदेववचः शरुत्वा नकुलॊ ऽपि विशां पते\nदर्शनीयतमॊ नॄणाम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 43, + "text": "सुतेयं यज्ञसेनस्य दयूते ऽसमिन धृतराष्ट्रजैः\nयैर वाचः शराविता रूक्षाः सथितैर दुर्यॊधनप्रिये" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 44, + "text": "तान धार्तराष्ट्रान दुर्वृत्तान मुमूर्षून कालचॊदितान\nदर्शयिष्यामि भूयिष्ठम अहं वैवस्वतक्षयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 45, + "text": "निदेशाद धर्मराजस्य दरौपद्याः पदवीं चरन\nनिर्धार्तराष्ट्रां पृथिवीं कर्तास्मि नचिराद इव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 68, + "shloka": 46, + "text": "एवं ते पुरुषव्याघ्राः सर्वे वयायतबाहवः\nपरतिज्ञा बहुलाः कृत्वा धृतराष्ट्रम उपागमन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 69, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nआमन्त्रयामि भरतांस तथा वृद्धं पिता महम\nराजानं सॊमदत्तं च महाराजं च बाह्लिकम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 69, + "shloka": 2, + "text": "दरॊणं कृपं नृपांश चान्यान अश्वत्थामानम एव च\nविदुरं धृतराष्ट्रं च धार्तराष्ट्रांश च सर्वशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 69, + "shloka": 3, + "text": "युयुत्सुं संजयं चैव तथैवान्यान सभा सदः\nसर्वान आमन्त्र्य गच्छामि दरष्टास्मि पुनर एत्य वः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 69, + "shloka": 4, + "text": "[व]\nन च किं चित तदॊचुस ते हरिया सन्तॊ युधिष्ठिरम\nमनॊभिर एव कल्याणं दध्युस ते तस्य धीमतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 69, + "shloka": 5, + "text": "[वि]\nआर्या पृथा राजपुत्री नारण्यं गन्तुम अर्हति\nसुकुमारी च वृद्धा च नित्यं चैव सुखॊचिता" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 69, + "shloka": 6, + "text": "इह वत्स्यति कल्याणी सत्कृता मम वेश्मनि\nइति पार्था विजानीध्वम अगदं वॊ ऽसतु सर्वशः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 69, + "shloka": 7, + "text": "युधिष्ठिर विजानीहि ममेदं भरतर्षभ\nनाधर्मेण जितः कश चिद वयथते वै पराजयात" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 69, + "shloka": 8, + "text": "तवं वै धर्मान विजानीषे युधां वेत्ता धनंजयः\nहन्तारीणां भीमसेनॊ नकुलस तव अर्थसंग्रही" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 69, + "shloka": 9, + "text": "संयन्ता सहदेवस तु धौम्यॊ बरह्मविद उत्तमः\nधर्मार्थकुशला चैव दरौपदी धर्मचारिणी" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 69, + "shloka": 10, + "text": "अन्यॊन्यस्य परियाः सर्वे तथैव परियवादिनः\nपरैर अभेद्याः संतुष्टाः कॊ वॊ न सपृहयेद इह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 69, + "shloka": 11, + "text": "एष वै सर्वकल्याणः समाधिस तव भारत\nनैनं शत्रुर विषहते शक्रेणापि समॊ ऽचयुत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 69, + "shloka": 12, + "text": "हिमवत्य अनुशिष्टॊ ऽसि मेरुसावर्णिना पुरा\nदवैपायनेन कृष्णेन नगरे वारणावते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 69, + "shloka": 13, + "text": "भृगुतुङ्गे च रामेण दृषद्वत्यां च शम्भुना\nअश्रौषीर असितस्यापि महर्षेर अञ्जनं परति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 69, + "shloka": 14, + "text": "दरष्टा सदा नारदस्य धौम्यस ते ऽयं पुरॊहितः\nमा हार्षीः साम्पराये तवं बुद्धिं ताम ऋषिपूजिताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 69, + "shloka": 15, + "text": "पुरूरवसम ऐलं तवं बुद्ध्या जयसि पाण्डव\nशक्त्या जयसि राज्ञॊ ऽनयान ऋषीन धर्मॊपसेवया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 69, + "shloka": 16, + "text": "ऐन्द्रे जये धृतमना याम्ये कॊपविधारणे\nविसर्गे चैव कौबेरे वारुणे चैव संयमे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 69, + "shloka": 17, + "text": "आत्मप्रदानं सौम्य तवम अद्भ्यश चैवॊपजीवनम\nभूमेः कषमा च तेजॊ च समग्रं सूर्यमण्डलात" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 69, + "shloka": 18, + "text": "वायॊर बलं विद्धि स तवं भूतेभ्यश चात्मसंभवम\nअगदं वॊ ऽसतु भद्रं वॊ दरक्ष्यामि पुनरागतान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 69, + "shloka": 19, + "text": "आपद धर्मार्थकृच्छ्रेषु सर्वकार्येषु वा पुनः\nयथावत परतिपद्येथाः काले काले युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 69, + "shloka": 20, + "text": "आपृष्टॊ ऽसीह कौन्तेय सवस्ति पराप्नुहि भारत\nकृतार्थं सवस्तिमन्तं तवां दरक्ष्यामः पुनरागतम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 69, + "shloka": 21, + "text": "[व]\nएवम उक्तस तथेत्य उक्त्वा पाण्डवः सत्यविक्रमः\nभीष्मद्रॊणौ नमस्कृत्य परातिष्ठत युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 70, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nतस्मिन संप्रस्थिते कृष्णा पृथां पराप्य यशस्विनीम\nआपृच्छद भृशदुःखार्ता याश चान्यास तत्र यॊषितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 70, + "shloka": 2, + "text": "यथार्हं वन्दनाश्लेषान कृत्वा गन्तुम इयेष सा\nततॊ निनादः सुमहान पाण्डवान्तः पुरे ऽभवत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 70, + "shloka": 3, + "text": "कुन्ती च भृशसंतप्ता दरौपदीं परेक्ष्य गच्छतीम\nशॊकविह्वलया वाचा कृच्छ्राद वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 70, + "shloka": 4, + "text": "वत्से शॊकॊ न ते कार्यः पराप्येदं वयसनं महत\nसत्री धर्माणाम अभिज्ञासि शीलाचारवती तथा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 70, + "shloka": 5, + "text": "न तवां संदेष्टुम अर्हामि भर्तॄन परति शुचिस्मिते\nसाध्वी गुणसमाधानैर भूषितं ते कुलद्वयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 70, + "shloka": 6, + "text": "सभाग्याः कुरवश चेमे ये न दग्धास तवयानगे\nअरिष्टं वरज पन्थानं मद अनुध्यान बृंहिता" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 70, + "shloka": 7, + "text": "भाविन्य अर्थे हि सत सत्रीणां वैक्लव्यं नॊपजायते\nगुरुधर्माभिगुप्ता च शरेयॊ कषिप्रम अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 70, + "shloka": 8, + "text": "सहदेवश च मे पुत्रः सदावेक्ष्यॊ वने वसन\nयथेदं वयसनं पराप्य नास्य सीदेन महन मनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 70, + "shloka": 9, + "text": "तथेत्य उक्त्वा तु सा देवी सरवन नेत्रजलाविला\nशॊणिताक्तैक वसना मुक्तकेश्य अभिनिर्ययौ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 70, + "shloka": 10, + "text": "तां करॊशन्तीं पृथा दुःखाद अनुवव्राज गच्छतीम\nअथापश्यत सुतान सर्वान हृताभरण वाससः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 70, + "shloka": 11, + "text": "रुरुचर्मावृत तनून हरिया किं चिद अवाङ्मुखान\nपरैः परीतान संहृष्टैः सुहृद्भिश चानुशॊचितान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 70, + "shloka": 12, + "text": "तदवस्थान सुतान सर्वान उपसृत्यातिवत्सला\nसस्वजानावदच छॊकात तत तद विलपती बहु" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 70, + "shloka": 13, + "text": "कथं सद धर्मचारित्रवृत्तस्थिति विभूषितान\nअक्षुद्रान दृढभक्तांश च दैवतेज्या परान सदा" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 70, + "shloka": 14, + "text": "वयसनं वः समभ्यागात कॊ ऽयं विधिविपर्ययः\nकस्यापध्यानजं चेदम आगॊ पश्यामि वॊ धिया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 70, + "shloka": 15, + "text": "सयात तु मद्भाग्यदॊषॊ ऽयं याहं युष्मान अजीजनम\nदुःखायास भुजॊ ऽतयर्थं युक्तान अप्य उत्तमैर गुणैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 70, + "shloka": 16, + "text": "कथं वत्स्यथ दुर्गेषु वनेष्व ऋद्धिविनाकृताः\nवीर्यसत्त्वबलॊत्साह तेजॊभिर अकृशाः कृशाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 70, + "shloka": 17, + "text": "यद्य एतद अहम अज्ञास्यं वनवासॊ हि वॊ धरुवम\nशतशृङ्गान मृते पाण्डौ नागमिष्यं गजाह्वयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 70, + "shloka": 18, + "text": "धन्यं वः पितरं मन्ये तपॊ मेधान्वितं तथा\nयः पुत्राधिम असंप्राप्य सवर्गेच्छाम अकरॊत परियाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 70, + "shloka": 19, + "text": "धन्यां चातीन्द्रियज्ञानाम इमां पराप्तां परां गतिम\nमन्ये ऽदय माद्रीं धर्मज्ञां कल्याणीं सर्वथैव हि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 70, + "shloka": 20, + "text": "रत्या मत्या च गत्या च ययाहम अभिसंधिता\nजीवितप्रियतां मह्यं धिग इमां कलेशभागिनीम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 70, + "shloka": 21, + "text": "एवं विलपतीं कुन्तीम अभिसान्त्व्य परनम्य च\nपाण्डवा विगतानन्दा वनायैव परवव्रजुः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 70, + "shloka": 22, + "text": "विदुरादयश च ताम आर्तां कुन्तीम आश्वास्य हेतुभिः\nपरावेशयन गृहं कषत्तुः सवयम आर्ततराः शनैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 70, + "shloka": 23, + "text": "राजा च धृतराष्ट्रः स शॊकाकुलित चेतनः\nकषत्तुः संप्रेषयाम आस शीघ्रम आगम्यताम इति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 70, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ जगाम विदुरॊ धृतराष्ट्र निवेशनम\nतं पर्यपृच्छत संविग्नॊ धृतराष्ट्रॊ नराधिपः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 1, + "text": "[ध]\nकथं गच्छति कौन्तेयॊ धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nभीमसेनः सव्यसाची माद्रीपुत्रौ च ताव उभौ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 2, + "text": "धौम्यश चैव कथं कषत्तर दरौपदी वा तपस्विनी\nशरॊतुम इच्छाम्य अहं सर्वं तेषाम अङ्गविचेष्टितम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 3, + "text": "[वि]\nवस्त्रेण संवृत्य मुखं कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nबाहू विशालौ कृत्वा तु भीमॊ गच्छति पाण्डवः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 4, + "text": "सिकता वपन सव्यसाची राजानम अनुगच्छति\nमाद्रीपुत्रः सहदेवॊ मुखम आलिप्य गच्छति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 5, + "text": "पांसूपलिप्त सर्वाङ्गॊ नकुलश चित्तविह्वलः\nदर्शनीयतमॊ लॊके राजानम अनुगच्छति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 6, + "text": "कृष्णा केशैः परतिच्छाद्य मुखम आयतलॊचना\nदर्शनीया पररुदती राजानम अनुगच्छति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 7, + "text": "धौम्यॊ याम्यानि सामानि रौद्राणि च विशां पते\nगायन गच्छति मार्गेषु कुशान आदाय पाणिना" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 8, + "text": "[धृ]\nविविधान्य इह रूपाणि कृत्वा गच्छन्ति पाण्डवाः\nतन ममाचक्ष्व विदुर कस्माद एवं वरजन्ति ते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 9, + "text": "[वि]\nनिकृतस्यापि ते पुत्रैर हृते राज्ये धनेषु च\nन धर्माच चलते बुद्धिर धर्मराजस्य धीमतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 10, + "text": "यॊ ऽसौ राजा घृणी नित्यं धार्तराष्ट्रेषु भारत\nनिकृत्या करॊधसंतप्तॊ नॊन्मीलयति लॊचने" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 11, + "text": "नाहं जनं निर्दहेयं दृष्ट्वा घॊरेण चक्षुषा\nस पिधाय मुखं राजा तस्माद गच्छति पाण्डवः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 12, + "text": "यथा च भीमॊ वरजति तन मे निगदतः शृणु\nबाह्वॊर बले नास्ति समॊ ममेति भरतर्षभ" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 13, + "text": "बाहू विशालौ कृत्वा तु तेन भीमॊ ऽपि गच्छति\nबाहू दर्शयमानॊ हि बाहुद्रविण दर्पितः\nचिकीर्षन कर्म शत्रुभ्यॊ बाहुद्रव्यानुरूपतः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 14, + "text": "परदिशञ शरसंपातान कुन्तीपुत्रॊ ऽरजुनस तदा\nसिकता वपन सव्यसाची राजानम अनुगच्छति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 15, + "text": "असक्ताः सिकतास तस्य यथा संप्रति भारत\nअसक्तं शरवर्षाणि तथा मॊक्ष्यति शत्रुषु" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 16, + "text": "न मे कश चिद विजानीयान मुखम अद्येति भारत\nमुखम आलिप्य तेनासौ सहदेवॊ ऽपि गच्छति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 17, + "text": "नाहं मनांस्य आददेयं मार्गे सत्रीणाम इति परभॊ\nपांसूपचित सर्गाङ्गॊ नकुलस तेन गच्छति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 18, + "text": "एकवस्त्रा तु रुदती मुक्तकेशी रजस्वला\nशॊनिताक्तार्द्र वसना दरौपदी वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 19, + "text": "यत्कृते ऽहम इमां पराप्ता तेषां वर्षे चतुर्दशे\nहतपत्यॊ हतसुता हतबन्धुजनप्रियाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 20, + "text": "बन्धुशॊनित दिग्धाङ्ग्यॊ मुक्तकेश्यॊ रजस्वलाः\nएवं कृतॊदका नार्यः परवेक्ष्यन्ति गजाह्वयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 21, + "text": "कृत्वा तु नैरृतान दर्भान घॊरॊ धौम्यः पुरॊहितः\nसामानि गायन याम्यानि पुरतॊ याति भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 22, + "text": "हतेषु भारतेष्व आजौ कुरूणां गुरवस तदा\nएवं सामानि गास्यन्तीत्य उक्त्वा धौम्यॊ ऽपि गच्छति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 23, + "text": "हाहा गच्छन्ति नॊ नाथाः समवेक्षध्वम ईदृशम\nइति पौराः सुदुःखार्ताः करॊशन्ति सम समन्ततः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 24, + "text": "एवम आकार लिङ्गैस ते वयवसायं मनॊगतम\nकथयन्तः सम कौन्तेया वनं जग्मुर मनस्विनः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 25, + "text": "एवं तेषु नराग्र्येषु निर्यत्सु गजसाह्वयात\nअनभ्रे विद्युतश चासन भूमिश च समकम्पत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 26, + "text": "राहुर अग्रसद आदित्यम अपर्वणि विशां पते\nउल्का चाप्य अपसव्यं तु पुरं कृत्वा वयशीर्यत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 27, + "text": "परव्याहरन्ति करव्यादा गृध्रगॊमायुवायसाः\nदेवायतनचैत्येषु पराकाराट्टालकेषु च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 28, + "text": "एवम एते महॊत्पाता वनं गच्छति पाण्डवे\nभारतानाम अभावाय राजन दुर्मन्त्रिते तव" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 29, + "text": "नारदश च सभामध्ये कुरूणाम अग्रतः सथितः\nमहर्षिभिः परिवृतॊ रौद्रं वाक्यम उवाच ह" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 30, + "text": "इतश चतुर्दशे वर्षे विनङ्क्ष्यन्तीह कौरवाः\nदुर्यॊधनापराधेन भीमार्जुनबलेन च" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 31, + "text": "इत्य उक्त्वा दिवम आक्रम्य कषिप्रम अन्तरधीयत\nबराह्मीं शरियं सुविपुलां बिभ्रद देवर्षिसत्तमः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनः कर्णः शकुनिश चापि सौबलः\nदरॊणं दवीपम अमन्यन्त राज्यं चास्मै नयवेदयन" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 33, + "text": "अथाब्रवीत ततॊ दरॊणॊ दुर्यॊधनम अमर्षणम\nदुःशासनं च कर्णं च सर्वान एव च भारतान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 34, + "text": "अवध्यान पाण्डवान आहुर देवपुत्रान दविजातयः\nअहं तु शरणं पराप्तान वर्तमानॊ यथाबलम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 35, + "text": "गतान सर्वात्मना भक्त्या धार्तरस्त्रान सराजकान\nनॊत्सहे समभित्यक्तुं दैवमूलम अतः परम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 36, + "text": "धर्मतः पाण्डुपुत्रा वै वनं गच्छन्ति निर्जिताः\nते च दवादश वर्षाणि वने वत्स्यन्ति कौरवाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 37, + "text": "चरितब्रह्म चर्याश च करॊधामर्षवशानुगाः\nवैरं परत्यानयिष्यन्ति मम दुःखाय पाण्डवाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 38, + "text": "मया तु भरंशितॊ राज्याद दरुपदः सखिविग्रहे\nपुत्रार्थम अयजत करॊधाद वधाय मम भारत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 39, + "text": "याजॊपयाज तपसा पुत्रं लेभे स पावकात\nधृष्टद्युम्नं दरौपदीं च वेदीमध्यात सुमध्यमाम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 40, + "text": "जवाला वर्णॊ देवदत्तॊ धनुष्मान कवची शरी\nमर्त्यधर्मतया तस्माद इति मां भयम आविशत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 41, + "text": "गतॊ हि पक्षतां तेषां पार्षतः पुरुषर्षभः\nसृष्ट पराणॊ भृशतरं तस्माद यॊत्स्ये तवारिभिः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 42, + "text": "मद्वधाय शरुतॊ हय एष लॊके चाप्य अतिविश्रुतः\nनूनं सॊ ऽयम अनुप्राप्तस तवत्कृते कालपर्ययः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 43, + "text": "तवरिताः कुरुत शरेयॊ नैतद एतावता कृतम\nमुहूर्तं सुखम एवैतत तालच छायेव हैमनी" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 44, + "text": "यजध्वं च महायज्ञैर भॊगान अश्नीत दत्तच\nइतश चतुर्दशे वर्षे महत पराप्स्यथ वैशसम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 45, + "text": "दुर्यॊधन निशम्यैतत परतिपद्य यथेच्छसि\nसाम वा पाण्डवेयेषु परयुङ्क्ष्व यदि मन्यसे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 46, + "text": "[व]\nदरॊणस्य वचनं शरुत्वा धृतराष्ट्रॊ ऽबरवीद इदम\nसम्यग आह गुरुः कषत्तर उपावर्तय पाण्डवान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 71, + "shloka": 47, + "text": "यदि वा न निवर्तन्ते सत्कृता यान्तु पाण्डवाः\nस शस्त्ररथपादाता भॊगवन्तश च पुत्रकाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nवनं गतेषु पार्थेषु निर्जितेषु दुरॊदरे\nधृतराष्ट्रं महाराज तदा चिन्ता समाविशत" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 2, + "text": "तं चिन्तयानम आसीनं धृतराष्ट्रं जनेश्वरम\nनिःश्वसन्तम अनेकाग्रम इति हॊवाच संजयः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 3, + "text": "अवाप्य वसुसंपूर्णां वसुधां वसुधाधिप\nपरव्राज्य पाण्डवान राज्याद राजन किम अनुशॊचसि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 4, + "text": "[ध]\nअशॊच्यं तु कुतस तेषां येषां वैरं भविष्यति\nपाण्डवैर युद्धशौण्डैर हि मित्रवद्भिर महारथैः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 5, + "text": "[स]\nतवेदं सुकृतं राजन महद वैरं भविष्यति\nविनाशः सर्वलॊकस्य सानुबन्धॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 6, + "text": "वार्यमाणॊ ऽपि भीष्मेण दरॊणेन विदुरेण च\nपाण्डवानां परियां भार्यां दरौपदीं धर्मचारिणीम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 7, + "text": "पराहिणॊद आनयेहेति पुत्रॊ दुर्यॊधनस तव\nसूतपुत्रं सुमन्दात्मा निर्लज्जः परातिकामिनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 8, + "text": "[धृ]\nयस्मै देवाः परयच्छन्ति पुरुषाय पराभवम\nबुद्धिं तस्यापकर्षन्ति सॊ ऽपाचीनानि पश्यति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 9, + "text": "बुद्धौ कलुष भूतायां विनाशे परत्युपस्थिते\nअनयॊ नयसंकाशॊ हृदयान नापसर्पति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 10, + "text": "अनर्थाश चार्थरूपेण अर्थाश चानर्थ रूपिणः\nउत्तिष्ठन्ति विनाशान्ते नरं तच चास्य रॊचते" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 11, + "text": "न कालॊ दण्डम उद्यम्य शिरॊ कृन्तति कस्य चित\nकालस्य बलम एतावद विपरीतार्थ दर्शनम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 12, + "text": "आसादितम इदं घॊरं तुमुलं लॊमहर्षणम\nपाञ्चालीम अपकर्षद्भिः सभामध्ये तपस्विनीम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 13, + "text": "अयॊनिजां रूपवतीं कुले जातां विभावरीम\nकॊ नु तां सर्वधर्मज्ञां परिभूय यशस्विनीम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 14, + "text": "पर्यानयेत सभामध्यम ऋते दुर्द्यूत देविनम\nसत्री धर्मिणीं वरारॊहां शॊनितेन समुक्षिता" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 15, + "text": "एकवस्त्रां च पाञ्चालीं पाण्डवान अभ्यवेक्षतीम\nहृतस्वान भरष्टचित्तांस तान हृतदारान हृतश्रियः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 16, + "text": "विहीनान सर्वकामेभ्यॊ दासभाववशं गतान\nधर्मपाशपरिक्षिप्तान अशक्तान इव विक्रमे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 17, + "text": "करुद्धाम अमर्षितां कृष्णां दुःखितां कुरुसंसदि\nदुर्यॊधनश च कर्णश च कटुकान्य अभ्यभाषताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 18, + "text": "तस्याः कृपण चक्षुर भयां परदह्येतापि मेदिनी\nअपि शेषं भवेद अद्य पुत्राणां मम संजय" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 19, + "text": "भारतानां सत्रियः सर्वा गान्धार्या सह संगताः\nपराक्रॊर्शन भैरवं तत्र दृष्ट्वा कृष्णां सभा गताम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 20, + "text": "अग्निहॊत्राणि सायाह्ने न चाहूयन्त सर्वशः\nबराह्मणाः कुपिताश चासन दरौपद्याः परिकर्षणे" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 21, + "text": "आसीन निष्टानकॊ घॊरॊ निर्घातश च महान अभूत\nदिवॊल्काश चापतन घॊरा राहुश चार्कम उपाग्रसत\nअपर्वणि महाघॊरं परजानां जनयन भयम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 22, + "text": "तथैव रथशालासु परादुरासीद धुताशनः\nधवजाश च वयवशीर्यन्त भरतानाम अभूतये" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 23, + "text": "दुर्यॊधनस्याग्निहॊत्रे पराक्रॊशन भैरवं शिवाः\nतास तदा परत्यभाषन्त रासभाः सर्वतॊदिशम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 24, + "text": "परातिष्ठत ततॊ भीष्मॊ दरॊणेन सह संजय\nकृपश च सॊमदत्तश च बाह्लीकश च महारथः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ ऽहम अब्रुवं तत्र विदुरेण परचॊदितः\nवरं ददानि कृष्णायै कान्स्कितं यद यद इच्छति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 26, + "text": "अवृणॊत तत्र पाञ्चाली पाण्डवान अमितौजसः\nसरथान सधनुष्कांश चाप्य अनुज्ञासिषम अप्य अहम" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 27, + "text": "अथाब्रवीन महाप्राज्ञॊ विदुरः सर्वधर्मवित\nएतद अन्ताः सथ भरता यद वः कृष्णा सभां गता" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 28, + "text": "एषा पाञ्चालराजस्य सुतैषा शरीर अनुत्तमा\nपाञ्चाली पाण्डवान एतान दैवसृष्टॊपसर्पति" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 29, + "text": "तस्याः पार्थाः परिक्लेशं न कषंस्यन्ते ऽतयमर्षणाः\nवृष्णयॊ वा महेष्वासाः पाञ्चाला वा महौजसः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 30, + "text": "तेन सत्याभिसंधेन वासुदेवेन रक्षिताः\nआगमिष्यति बीभत्सुः पाञ्चालैर अभिरक्षितः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 31, + "text": "तेषां मध्ये महेष्वासॊ भीमसेनॊ महाबलः\nआगमिष्यति धुन्वानॊ गदां दण्डम इवान्तकः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ गाण्डीवनिर्घॊषं शरुत्वा पार्थस्य धीमतः\nगदा वेगं च भीमस्य नालं सॊढुं नराधिपाः" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 33, + "text": "तत्र मे रॊचते नित्यं पार्थैर सार्धं न विग्रहः\nकुरुभ्यॊ हि सदा मन्ये पाण्डवाञ शक्तिमत्तरान" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 34, + "text": "तथा हि बलवान राजा जरासंधॊ महाद्युतिः\nबाहुप्रहरणेनैव भीमेन निहतॊ युधि" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 35, + "text": "तस्य ते शम एवास्तु पाण्डवैर भरतर्षभ\nउभयॊः पक्षयॊर युक्तं करियताम अविशङ्कया" + }, + { + "book": 2, + "chapter": 72, + "shloka": 36, + "text": "एवं गावल्गणे कषत्ता धर्मार्थसहितं वचः\nउक्तवान न गृहीतं च मया पुत्र हितेप्सया" + } +] \ No newline at end of file diff --git a/texts/mahabharata/mahabharata_book_03.json b/texts/mahabharata/mahabharata_book_03.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..b25923fd3636ea9f66f8f3f26923a349dcf6d6eb --- /dev/null +++ b/texts/mahabharata/mahabharata_book_03.json @@ -0,0 +1,61910 @@ +[ + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nएवं दयूतजिताः पार्थाः कॊपिताश च दुरात्मभिः\nधार्तराष्ट्रैः सहामात्यैर निकृत्या दविजसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 2, + "text": "शराविताः परुषा वाचः सृजद्भिर वैरम उत्तमम\nकिम अकुर्वन्त कौरव्या मम पूर्वपितामहाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 3, + "text": "कथं चैश्वर्यविभ्रष्टाः सहसा दुःखम एयुषः\nवने विजह्रिरे पार्थाः शक्र परतिमतेजसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 4, + "text": "के चैनान अन्ववर्तन्त पराप्तान वयसनम उत्तमम\nकिमाहाराः किमाचाराः कव च वासॊ महात्मनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 5, + "text": "कथं दवादश वर्षाणि वने तेषां महात्मनाम\nवयतीयुर बराह्मणश्रेष्ठ शूराणाम अरिघातिनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 6, + "text": "कथं च राजपुत्री सा परवरा सर्वयॊषिताम\nपतिव्रता महाभागा सततं सत्यवादिनी\nवनवासम अदुःखार्हा दारुणं परत्यपद्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 7, + "text": "एतद आचक्ष्व मे सर्वं विस्तरेण तपॊधन\nशरॊतुम इच्छामि चरितं भूरि दरविण तेजसाम\nकथ्यमानं तवया विप्र परं कौतूहलं हि मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 8, + "text": "[व]\nएवं दयूतजिताः पार्थाः कॊपिताश च दुरात्मभिः\nधार्तराष्ट्रैः सहामात्यैर निर्ययुर गजसाह्वयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 9, + "text": "वर्धमानपुरद्वारेणाहिनिष्क्रम्य ते तदा\nउदङ्मुखः शस्त्रभृतः परययुः सह कृष्णया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 10, + "text": "इन्द्रसेनादयश चैनान भृत्याः परिचतुर्दश\nरथैर अनुययुः शीघ्रैः सत्रिय आदाय सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 11, + "text": "वरजतस तान विदित्वा तु पौराः शॊकाभिपीडिताः\nगर्हयन्तॊ ऽसकृद भीष्म विदुर दरॊण गौतमान\nऊचुर विगतसंत्रासाः समागम्य परस्परम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 12, + "text": "नेदम अस्ति कुलं सर्वं न वयं न च नॊ गृहाः\nयत्र दुर्यॊधनः पापः सौबलेयेन पालिताः\nकर्ण दुःखासनाभ्यां च राज्यम एतच चिकीर्षति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 13, + "text": "नॊ चेत कुलं न चाचारॊ न धर्मॊ ऽरथः कुतः सुखम\nयत्र पापसहायॊ ऽयं पापॊ राज्यं बुभूषते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 14, + "text": "दुर्यॊधनॊ गुरु दवेषी तयक्ताचार सुहृज्जनः\nअर्थलुब्धॊ ऽभिमानी च नीचः परकृतिनिर्घृणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 15, + "text": "नेयम अस्ति महीकृत्स्ना यत्र दुर्यॊधनॊ नृपः\nसाधु गच्छामहे सर्वे यत्र गच्छन्ति पाण्डवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 16, + "text": "सानुक्रॊशॊ महात्मानॊ विजितेन्द्रिय शत्रवः\nहरीमन्तः कीर्तिमन्तश च धर्माचार परायणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 17, + "text": "एवम उक्त्वानुजग्मुस तान पाण्डवांस ते समेत्य च\nऊचुः पराञ्जलयः सर्वे तान कुन्ती माद्रिनन्दनान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 18, + "text": "कव गमिष्यथ भद्रं वस तयक्त्वास्मान दुःखभागिनः\nवयम अप्य अनुयास्यामॊ यत्र यूयं गमिष्यथ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 19, + "text": "अधर्मेण जिताञ शरुत्वा युष्मांस तयक्तघृषैः परैः\nउद्विग्नाः सम भृशं सर्वे नास्मान हातुम इहार्हथ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 20, + "text": "भक्तानुरक्ताः सुहृदः सदा परियहिते रतान\nकुराजाधिष्ठिते राज्ये न विनश्येम सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 21, + "text": "शरूयतां चाभिधास्यामॊ गुणदॊषान नरर्षभाः\nशुभाशुभाधिवासेन संसर्गं कुरुते यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 22, + "text": "वस्त्रम आपस तिलान भूमिं गन्धॊ वासयते यथा\nपुष्पाणाम अधिवासेन तथा संसर्गजा गुणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 23, + "text": "मॊहजालस्य यॊनिर हि मूढैर एव समागमः\nअहन्य अहनि धर्मस्य यॊनिः साधु समागमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 24, + "text": "तस्मात पराज्ञैश च वृद्धैश च सुस्वभावैस तपस्विभिः\nसद्भिश च सह संसर्गः कार्यः शम परायणैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 25, + "text": "येषां तरीण्य अवदातानि यॊनिर विध्या च कर्म च\nतान सेवेत तैः समास्या हि शास्त्रेभ्यॊ ऽपि गरीयसी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 26, + "text": "निरारम्भा हय अपि वयं पुण्यशीलेषु साधुषु\nपुण्यम एवाप्नुयामेह पापं पापॊपसेवनात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 27, + "text": "असतां दर्शनात सपर्शात संजल्पन सहासनत\nधर्माचारः परहीयन्ते न च सिध्यन्ति मानवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 28, + "text": "बुद्धिश च हीयते पुंसां नीचैः सह समागमात\nमध्यमैर मध्यतां याति शरेष्ठतां याति चॊत्तमैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 29, + "text": "ये गुणाः कीर्तिता लॊके धर्मकामार्थ संभवाः\nलॊकाचारात्म संभूता वेदॊक्ताः शिष्टसंमताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 30, + "text": "ते युष्मासु समस्ताश च वयस्ताश चैवेह सद्गुणाः\nइच्छामॊ गुणवन मध्ये वस्तुं शरेयॊ ऽभिकाङ्क्षिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 31, + "text": "[य]\nधन्या वयं यद अस्माकं सनेहकारुण्ययन्त्रिताः\nअसतॊ ऽपि गुणान आहुर बराह्मण परमुखाः परजाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 32, + "text": "तद अहं भरातृसहितः सर्वान विज्ञापयामि वः\nनान्यथा तद धि कर्तव्यम अस्मत सनेहानुकम्पया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 33, + "text": "भीष्मः पितामहॊ राजा विदुरॊ जननी च मे\nसुहृज्जनश च परायॊ मे नगरे नागसाह्वये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 34, + "text": "ते तव अस्मद्धितकामार्थं पालनीयाः परयत्नतः\nयुष्माभिः सहितैः सर्वैः शॊकसंताप विह्वलाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 35, + "text": "निवर्ततागता दूरं समागमन शापिताः\nसवजने नयासभूते मे कार्या सनेहान्विता मतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 36, + "text": "एतद धि मम कार्याणां परमं हृदि संस्थितम\nसुकृतानेन मे तुष्टिः सत्काराश च भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 37, + "text": "[व]\nतथानुमन्त्रितास तेन धर्मराजेन ताः परजाः\nचक्रुर आर्तस्वरं घॊरं हा राजन्न इति दुःखिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 38, + "text": "गुणान पार्थस्य संस्मृत्य दुःखार्ताः परमातुराः\nअकामाः संन्यवर्तन्त समागम्याथ पाण्डवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 39, + "text": "निवृत्तेषु तु पौरेषु रथान आस्थाय पाण्डवाः\nपरजग्मुर जाह्नवीतीरे परमाणाख्यं महावटम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 40, + "text": "तं ते दिवसशेषेण वटं गत्वा तु पाण्डवाः\nऊषुस तां रजनीं वीराः संस्पृश्य सलिलं शुचि\nउदकेनैव तां रात्रिम ऊषुस ते दुःखकर्शिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 41, + "text": "अनुजग्मुश च तत्रैतान सनेहात के चिद दविजातयः\nसग्नयॊ ऽनग्नयश चैव सशिष्य गणबान्धवाः\nस तैः परिवृतॊ राजा शुशुभे बरह्मवादिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 42, + "text": "तेषां परादुष्कृताग्नीनां मुहूर्ते रम्यदारुणे\nबरह्मघॊषपुरस्कारः संजल्पः समजायत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 1, + "shloka": 43, + "text": "राजानं तु कुरुश्रेष्ठं ते हंसमधुरस्वराः\nआश्वासयन्तॊ विप्राग्र्याः कषपां सर्वां वयनॊदयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nपरभातायां तु शर्वर्यां तेषाम अक्लिष्टकर्मणाम\nवनं यियासतां विप्रास तस्थुर भिक्षा भुजॊ ऽगरतः\nतान उवाच ततॊ राजा कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 2, + "text": "वयं हि हृतसर्वस्वा हृतराज्या हृतश्रियः\nफलमूलामिषाहारा वनं यास्याम दुःखिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 3, + "text": "वनं च दॊषबहुलं बहु वयालसरीसृपम\nपरिक्लेशश च वॊ मन्ये धरुवं तत्र भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 4, + "text": "बराह्मणानां परिक्लेशॊ दैवतान्य अपि सादयेत\nकिं पुनर माम इतॊ विप्रा निवर्तध्वं यथेष्टतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 5, + "text": "[बर]\nगतिर या भवतां राजंस तां वयं गन्तुम उद्यताः\nनार्हथास्मान परित्यक्तुं भक्तान सद धर्मदर्शिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 6, + "text": "अनुकम्पां हि भक्तेषु दैवतान्य अपि कुर्वते\nविशेषतॊ बराह्मणेषु सद आचारावलम्बिषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 7, + "text": "[य]\nममापि परमा भक्तिर बराह्मणेषु सदा दविजाः\nसहायविपरिभ्रंशस तव अयं सादयतीव माम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 8, + "text": "आहरेयुर हि मे ये ऽपि फलमूलमृगांस तथा\nत इमे शॊकजैर दुःखैर भरातरॊ मे विमॊहिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 9, + "text": "दरौपद्या विप्रकर्षेण राज्यापहरणेन च\nदुःखान्वितान इमान कलेशैर नाहं यॊक्तुम इहॊत्सहे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 10, + "text": "[बर]\nअस्मत पॊषणजा चिन्ता मा भूत ते हृदि पार्थिव\nसवयम आहृत्य वन्यानि अनुयास्यामहे वयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 11, + "text": "अनुध्यानेन जप्येन विधास्यामः शिवं तव\nकथाभिश चानुकूलाभिः सह रंस्यामहे वने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 12, + "text": "[य]\nएवम एतन न संदेहॊ रमेयं बराह्मणैः सह\nनयून भावात तु पश्यामि परत्यादेशम इवात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 13, + "text": "कथं दरक्ष्यामि वः सर्वान सवयम आहृत भॊजनान\nमद्भक्त्या कलिश्यतॊ ऽनर्हान धिक पापान धृतराष्ट्रजान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 14, + "text": "[व]\nइत्य उक्त्वा स नृपः शॊचन निषसाद महीतले\nतम अध्यात्मरतिर विद्वाञ शौनकॊ नाम वै दविजः\nयॊगे सांख्ये च कुशलॊ राजानम इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 15, + "text": "शॊकस्थान सहस्राणि भयस्थान शतानि च\nदिवसे दिवसे मूढम आविशन्ति न पण्डितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 16, + "text": "न हि जञानविरुद्धेषु बहुदॊषेषु कर्मसु\nशरेयॊ घातिषु सज्जन्ते बुद्धिमन्तॊ भवद्विधाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 17, + "text": "अष्टाङ्गां बुद्धिम आहुर यां सर्वाश्रेयॊ विघातिनीम\nशरुतिस्मृतिसमायुक्तां सा राजंस तवय्य अवस्थिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 18, + "text": "अर्थकृच्छ्रेषु दुर्गेषु वयापत्सु सवजनस्य च\nशारीर मानसैर दुःखैर न सीदन्ति भवद्विधाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 19, + "text": "शरूयतां चाभिधास्यामि जनकेन यथा पुरा\nआत्मव्यवस्थान करा गीताः शलॊका महात्मना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 20, + "text": "मनॊ देहसमुत्थाभ्यां दुःखाभ्याम अर्दितं जगत\nतयॊर वयास समासाभ्यां शमॊपायम इमं शृणु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 21, + "text": "वयाधेर अनिष्ट संस्पर्शाच छरमाद इष्टविवर्जनात\nदुःखं चतुर्भिर शारीरं कारणैः संप्रवर्तते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 22, + "text": "तद आशु परतिकाराच च सततं चाविचिन्तनात\nआधिव्याधिप्रशमनं करियायॊगद्वयेन तु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 23, + "text": "मतिमन्तॊ हय अतॊ वैद्याः शमं पराग एव कुर्वते\nमानसस्य परियाख्यानैः संभॊगॊपनयैर नृणाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 24, + "text": "मानसेन हि दुःखेन शरीरम उपतप्यते\nअयः पिण्डेन तप्तेन कुम्ब्भ संस्थाम इवॊदकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 25, + "text": "मानसं शमयेत तस्माज जञानेनागिम इवाम्बुना\nपरशान्ते मानसे दुःखे शारीरम उपशाम्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 26, + "text": "मनसॊ दुःखमूलं तु सनेह इत्य उपलभ्यते\nसनेहात तु सज्जते जन्तुर दुःखयॊगम उपैति च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 27, + "text": "सनेहमूलानि दुःखानि सनेहजानि भयानि च\nशॊकहर्षौ तथायासः सर्वं सनेहात परवर्तते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 28, + "text": "सनेहत करण रागश च परजज्ञे वैषयस तथा\nअश्रेयस्काव उभाव एतौ पूर्वस तत्र गुरुः समृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 29, + "text": "कॊटराग्निर यथाशेषं समूलं पादपं दहेत\nधर्मार्थिनं तथाल्पॊ ऽपि रागदॊषॊ विनाशयेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 30, + "text": "विप्रयॊगे न तु तयागी दॊषदर्शी समागमात\nविरागं भजते जन्तुर निर्वैरॊ निष्परिग्रहः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 31, + "text": "तस्मात सनेहं सवपक्षेभ्यॊ मित्रेभ्यॊ धनसंचयात\nसवशरीरसमुत्थं तु जञानेन विनिवर्तयेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 32, + "text": "जञानान्वितेषु मुख्येषु शास्त्रज्ञेषु कृतात्मसु\nन तेषु सज्जते सनेहः पद्मपत्रेष्व इवॊदकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 33, + "text": "रागाभिभूतः पुरुषः कामेन परिकृष्यते\nइच्छा संजायते तस्य ततस तृष्णा परवर्तते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 34, + "text": "तृष्णा हि सर्वपापिष्ठा नित्यॊद्वेग करी नृणाम\nअधर्मबहुला चैव घॊरा पापानुबन्धिनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 35, + "text": "या दुस्त्यजा दुर्मतिभिर या न जीर्यति जीर्यतः\nयॊ ऽसौ पराणान्तिकॊ रॊगस तां तृष्णां तयजतः सुखम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 36, + "text": "अनाद्य अन्ता तु सा तृष्णा अन्तर देहगता नृणाम\nविनाशयति संभूता अयॊनिज इवानलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 37, + "text": "यथैधः सवसमुत्थेन वह्निना नाशम ऋच्छति\nतथाकृतात्मा लॊभेन सहजेन विनश्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 38, + "text": "राजतः सलिलाद अग्नेश चॊरतः सवजनाद अपि\nभयम अर्थवतां नित्यं मृत्यॊः पराणभृताम इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 39, + "text": "यथा हय आमिषम आकाशे पक्षिभिः शवापदैर भुवि\nभक्ष्यते सलिले मत्स्यैस तथा सर्वेण वित्तवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 40, + "text": "अर्थ एव हि केषां चिद अनर्थॊ भविता नृणाम\nअर्थश्रेयसि चासक्तॊ न शरेयॊ विन्दते नरः\nतस्माद अर्थागमाः सर्वे मनॊ मॊहविवर्धनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 41, + "text": "कार्पण्यं दर्पमानौ च भयम उद्वेग एव च\nअर्थजानि विदुः पराज्ञा दुःखान्य एतानि देहिनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 42, + "text": "अर्थस्यॊपार्जने दुःखं पालने च कषये तथा\nनाशे दुःखं वयये दुःखं घनन्ति चैवार्थ कारणात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 43, + "text": "अर्था दुःखं परित्यक्तुं पालिताश चापि ते ऽसुखाः\nदुःखेन चाधिगम्यन्ते तेषां नाशं न चिन्तयेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 44, + "text": "असंतॊष परा मूढाः संतॊषं यान्ति पण्डिताः\nअन्तॊ नास्ति पिपासायाः संतॊषः परमं सुखम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 45, + "text": "तस्मात संतॊषम एवेह धनं पश्यन्ति पण्डिताः\nअनित्यं यौवनं रूपं जीवितं दरव्यसंचयः\nऐश्वर्यं परिय संवासॊ गृध्येद एषु न पण्डितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 46, + "text": "तयजेत संचयांस तस्मात तज्जं कलेशं सहेत कः\nन हि संचयवान कश चिद दृश्यते निरुपद्रवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 47, + "text": "अतश च धर्मिभिः पुम्भिर अनीहार्थः परशस्यते\nपरक्षालनाद धि पङ्कस्य दूराद अस्पर्शनं वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 48, + "text": "युधिष्ठिरैवम अर्थेषु न सपृहां कर्तुम अर्हसि\nधर्मेण यदि ते कार्यं विमुक्तेच्छॊ भवार्थतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 49, + "text": "[य]\nनार्थॊपभॊग लिप्सार्थम इयम अर्थेप्सुता मम\nभरणार्थं तु विप्राणां बरह्मन काङ्क्षे न लॊभतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 50, + "text": "कथं हय अस्मद्विधॊ बरह्मन वर्तमानॊ गृहाश्रमे\nभरणं पालनं चापि न कुर्याद अनुयायिनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 51, + "text": "संविभागॊ हि भूतानां सर्वेषाम एव शिष्यते\nतथैवॊपचमानेभ्यः परदेयं गृहमेधिना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 52, + "text": "तृणानि भूमिर उदकं वाक चतुर्थी च सूनृता\nसताम एतानि गेहेषु नॊच्छिद्यन्ते कदा चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 53, + "text": "देयम आर्तस्य शयनं सथितश्रान्तस्य चासनम\nतृषितस्य च पानीयं कषुधितस्य च भॊजनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 54, + "text": "चक्षुर अद्यान मनॊ दद्याद वाचं दद्याच च सूनृताम\nपरत्युद्गम्याभिगमनं कुर्यान नयायेन चार्चनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 55, + "text": "अघि हॊत्रम अनड्वांश च जञातयॊ ऽतिथिबान्धवाः\nपुत्रदारभृताश चैव निर्दहेयुर अपूजिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 56, + "text": "नात्मार्थं पाचयेद अन्नं न वृथा घातयेत पशून\nन च तत सवयम अश्नीयाद विधिवद यन न निर्वपेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 57, + "text": "शवभ्यश च शवपचेभ्यश च वयॊभ्यश चावपेद भुवि\nवैश्वदेवं हि नामैतत सायंप्रातर विधीयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 58, + "text": "विघसाशी भवेत तस्मान नित्यं चामृतभॊजनः\nविघसं भृत्यशेषं तु यज्ञशेषं तथामृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 59, + "text": "एतां यॊ वर्तते वृत्तिं वर्तमानॊ गृहाश्रमे\nतस्य धर्मं परं पराहुः कथं वा विप्र मन्यसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 60, + "text": "[ष]\nअहॊ बत महत कष्टं विपरीतम इदं जगत\nयेनापत्रपते साधुर असाधुस तेन तुष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 61, + "text": "शिश्नॊदर कृते ऽपराज्ञः करॊति विघसं बहु\nमॊहरागसमाक्रान्त इन्द्रियार्थ वशानुगः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 62, + "text": "हरियते बुध्यमानॊ ऽपि नरॊ हारिभिर इन्द्रियैः\nविमूढसंज्ञॊ दुष्टाश्वैर उद्भ्रान्तैर इव सारथिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 63, + "text": "षडिन्द्रियाणि विषयं समागच्छन्ति वै यदा\nतदा परादुर्भवत्य एषां पूर्वसंकल्पजं मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 64, + "text": "मनॊ यस्येन्द्रिय गरामविषयं परति चॊदितम\nतस्यौत्सुक्यं संभवति परवृत्तिश चॊपजायते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 65, + "text": "ततः संकल्पवीर्येण कामेन विषयेषुभिः\nविद्धः पतति लॊभाग्नौ जयॊतिर लॊभात पतंगवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 66, + "text": "ततॊ विहारैर आहारैर मॊहितश च विशां पते\nमहामॊहमुखे मग्ने नात्मानम अवबुध्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 67, + "text": "एवं पतति संसारे तासु तास्व इह यॊनिषु\nअविद्या कर्म तृष्णाभिर भराम्यमाणॊ ऽथ चक्रवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 68, + "text": "बरह्मादिषु तृणान्तेषु हूतेषु परिवर्तते\nजले भुवि तथाकाशे जायमानः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 69, + "text": "अबुधानां गतिस तव एषा बुधानाम अपि मे शृणु\nये धर्मे शरेयसि रता विमॊक्षरतयॊ जनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 70, + "text": "यद इदं वेद वचनं कुरु कर्म तयजेति च\nतस्माद धर्मान इमान सर्वान नाभिमानात समाचरेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 71, + "text": "इज्याध्ययन दानानि तपः सत्यं कषमा दमः\nअलॊभ इति मार्गॊ ऽयं धर्मस्याष्ट विधः समृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 72, + "text": "तत्र पूर्वश चतुर्वर्गः पितृयानपथे सथितः\nकर्तव्यम इति यत कार्यं नाभिमानात समाचरेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 73, + "text": "उत्तरॊ देव यानस तु सद्भिर आचरितः सदा\nअष्टाङ्गेनैव मार्गेण विशुद्धात्मा समाचरेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 74, + "text": "सम्यक संकल्पसंबन्धात सम्यक चेन्द्रियनिग्रहात\nसम्यग वरतविशेषाच च सम्यक च गुरु सेवनात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 75, + "text": "सम्यग आहारयॊगाच च सम्यक चाध्ययनागमात\nसम्यक कर्मॊपसंन्यासात सम्यक चित्तनिरॊधनात\nएवं कर्माणि कुर्वन्ति संसारविजिगीषवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 76, + "text": "रागद्वेषविनिर्मुक्ता ऐश्वर्यं देवता गताः\nरुद्राः साध्यास तथादित्या वसवॊ ऽथाश्विनाव अपि\nयॊगैश्वर्येण संयुक्ता धारयन्ति परजा इमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 77, + "text": "तथा तवम अपि कौन्तेय शमम आस्थाय पुष्कलम\nतपसा सिद्धिम अन्विच्छ यॊगसिद्धिं च भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 78, + "text": "पितृमातृमयी सिद्धिः पराप्ता कर्ममयी च ते\nतपसा सिद्धिम अन्विच्छ कुर्वते तद अनुग्रहात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 2, + "shloka": 79, + "text": "सिद्धा हि यद यद इच्छन्ति कुर्वते तद अनुग्रहात\nतस्मात तपः समास्थाय कुरुष्वात्म मनॊरथम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nशौनकेनैवम उक्तस तु कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nपुरॊहितम उपागम्य भरातृमध्ये ऽबरवीद इदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 2, + "text": "परस्थितं मानुयान्तीमे बराह्मणा वेदपारगाः\nन चास्मि पालने शक्तॊ बहुदुःखसमन्वितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 3, + "text": "परित्यक्तुं न शक्नॊमि दानशक्तिश च नास्ति मे\nकथम अत्र मया कार्यं भगवांस तद बरवीतु मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 4, + "text": "मुहूर्तम इव स धयात्वा धर्मेणान्विष्य तां गतिम\nयुधिष्ठिरम उवाचेदं धौम्यॊ धर्मभृतां वरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 5, + "text": "पुरा सृष्टनि भूतानि पीड्यन्ते कषुधया भृशम\nततॊ ऽनुकम्पया तेषां सविता सवपिता इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 6, + "text": "गत्वॊत्तरायणं तेजॊ रसान उद्धृत्य रश्मिभिः\nदक्षिणायनम आवृत्तॊ महीं निविशते रविः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 7, + "text": "कषेत्रभूते ततस तस्मिन्न ओषधीर ओषधी पतिः\nदिवस तेजः समुद्धृत्य जनयाम आस वारिणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 8, + "text": "निषिक्तश चन्द्र तेजॊभिः सूयते भूगतॊ रविः\nओषध्यः षड्रसा मेध्यास तदन्नं पराणिनां भुवि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 9, + "text": "एवं भानुमयं हय अन्नं भूतानां पराणधारणम\nपितैष सर्वभूतानां तस्मात तं शरणं वरज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 10, + "text": "राजानॊ हि महात्मानॊ यॊनिकर्म विशॊधिताः\nउद्धरन्ति परजाः सर्वास तप आस्थाय पुष्कलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 11, + "text": "भीमेन कार्तवीर्येण वैन्येन नहुषेण च\nतपॊयॊगसमाधिस्थैर उद्धृता हय आपदः परजाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 12, + "text": "तथा तवम अपि धर्मात्मन कर्मणा च विशॊधितः\nतप आस्थाय धर्मेण दविजातीन भर भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 13, + "text": "एवम उक्तस तु धौम्येन तत कालसदृशं वचः\nधर्मराजॊ विशुद्धात्मा तप आतिष्ठद उत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 14, + "text": "पुष्पॊपहारैर बलिभिर अर्चयित्वा दिवाकरम\nयॊगम आस्थाय धर्मात्मा वायुभक्षॊ जितेन्द्रियः\nगाङ्गेयं वार्य उपस्पृष्य पराणायामेन तस्थिवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 15, + "text": "[ज]\nकथं कुरूणाम ऋषभः स तु राजा युधिष्ठिरः\nविप्रार्थम आराधितवान सूर्यम अद्भुतविक्रमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 16, + "text": "[व]\nशृणुष्वावहितॊ राजञ शुचिर भूत्वा समाहितः\nकषणं च कुरु राजेन्द्र सर्वं वक्ष्याम्य अशेषतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 17, + "text": "धौम्येन तु यथ परॊक्तं पार्थाय सुमहात्मने\nनाम्नाम अष्ट शतं पुण्यं तच छृणुष्व महामते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 18, + "text": "सूर्यॊ ऽरयमा भगस तवष्टा पूषार्कः सविता रविः\nगभस्तिमान अजः कालॊ मृत्युर धाता परभा करः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 19, + "text": "पृथिव्य आपश च तेजश च खं वायुश च परायणम\nसॊमॊ बृहस्पतिः शुक्रॊ बुधॊ ऽङगारक एव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 20, + "text": "इन्द्रॊ विवस्व्वान दीप्तांशुः शुचिः शौरिः शनैश्चरः\nबरह्मा विष्णुश च रुद्रश च सकन्दॊ वैश्वरणॊ यमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 21, + "text": "वैद्युतॊ जाठरश चागिर ऐन्धनस तेजसां पतिः\nधर्मध्वजॊ वेद कर्ता वेदाङ्गॊ वेद वाहनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 22, + "text": "कृतं तरेता दवापरश च कलिः सर्वामराश्रयः\nकला काष्ठा मुहुर्ताश च पक्षा मासा ऋतुस तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 23, + "text": "संवत्सरकरॊ ऽशवत्थः कालचक्रॊ विभावसुः\nपुरुषः शाश्वतॊ यॊगी वयक्ताव्यक्तः सनातनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 24, + "text": "लॊकाध्यक्षः परजाध्यक्षॊ विश्वकर्मा तमॊनुदः\nवरुणः सागरॊ ऽंशुश च जीमूतॊ जीवनॊ ऽरिहा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 25, + "text": "भूताश्रयॊ भूतपतिः सर्वभूतनिषेवितः\nमणिः सुवर्णॊ भूतादिः कामदः सर्वतॊ मुखः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 26, + "text": "जयॊ विशालॊ वरदः शीघ्रगः पराणधारणः\nधन्वन्तरिर धूमकेतुर आदिदेवॊ ऽदितेः सुतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 27, + "text": "दवादशात्मारविन्दाक्षः पिता माता पितामहः\nसवर्गद्वारं परजा दवारं मॊक्षद्वारं तरिविष्टपम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 28, + "text": "देहकर्ता परशान्तात्मा विश्वात्मा विश्वतॊमुखः\nचराचरात्मा सूक्ष्मात्मा मैत्रेण वपुषान्वितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 29, + "text": "एतद वै कीर्तनीयस्य सूर्यस्यैव महात्मनः\nनाम्नाम अष्ट शतं पुण्यं शक्रेणॊक्तं महात्मना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 30, + "text": "शक्राच च नारदः पराप्तॊ धौम्यश च तदनन्तरम\nधौम्याद युधिष्ठिरः पराप्य सर्वान कामान अवाप्तवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 31, + "text": "सुरपितृगणयक्षसेवितं; हय असुरनिशाचरसिद्धवन्दितम\nवरकनकहुताशनप्रभं; तवम अपि मनस्य अभिधेहि भास्करम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 32, + "text": "सूर्यॊदये यस तु समाहितः पठेत; सपुत्रलाभं धनरत्नसंचयान\nलभेत जातिस्मरतां सदा नरः; समृतिं च मेधां च स विन्दते पराम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 3, + "shloka": 33, + "text": "इमं सतवं देववरस्य यॊ नरः; परकीर्तयेच छुचि सुमनाः समाहितः\nस मुच्यते शॊकदवाग्निसागराल; लभेत कामान मनसा यथेप्सितान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 4, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततॊ दिवाकरः परीतॊ दर्शयाम आस पाण्डवम\nदीप्यमानः सववपुषा जवलन्न इव हुताशनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 4, + "shloka": 2, + "text": "यत ते ऽभिलषितं राजन सर्वम एतद अवाप्स्यसि\nअहम अन्नं परदास्यामि सप्त पञ्च च ते समाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 4, + "shloka": 3, + "text": "फलमूलामिषं शाकं संस्कृतं यन महानसे\nचतुर्विधं तदन्नाद्यम अक्षय्यं ते भविष्यति\nधनं च विविधं तुभ्यम इत्य उक्त्वान्तरधीयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 4, + "shloka": 4, + "text": "लब्ध्वा वरं तु कौन्तेयॊ जलाद उत्तीर्य धर्मवित\nजग्राह पादौ धौम्यस्य भरातॄंश चास्वजताच्युतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 4, + "shloka": 5, + "text": "दरौपद्या सह संगम्य पश्यमानॊ ऽभययात परभुः\nमहानसे तदान्नं तु साधयाम आस पाण्डवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 4, + "shloka": 6, + "text": "संस्कृतं परसवं याति वन्यम अन्नं चतुर्विधम\nअक्षय्यं वर्धते चान्नं तेन भॊजयते दविजान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 4, + "shloka": 7, + "text": "भुक्तवत्सु च विप्रेषु भॊजयित्वानुजान अपि\nशेषं विघस संज्ञं तु पश्चाद भुङ्क्ते युधिष्ठिरः\nयुधिष्ठिरं भॊजयित्वा शेषम अश्नाति पार्षती" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 4, + "shloka": 8, + "text": "एवं दिवाकरात पराप्य दिवाकरसमद्युतिः\nकामान मनॊ ऽभिलषितान बराह्मणेभ्यॊ ददौ परभुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 4, + "shloka": 9, + "text": "पुरॊहित पुरॊगाश च तिथि नक्षत्रपर्वसु\nयज्ञियार्थः परवर्तन्ते विधिमन्त्रप्रमाणतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 4, + "shloka": 10, + "text": "ततः कृतस्वस्त्ययना धौम्येन सह पाण्डवाः\nदविजसंघैः परिवृताः परययुः काम्यकं वनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 5, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nवनं परविष्टेष्व अथ पाण्डवेषु; परज्ञा चक्षुस तप्यमानॊ ऽमबिकेयः\nधर्मात्मानं विदुरम अगाध बुद्धिं; सुखासीनॊ वाक्यम उवाच राजा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 5, + "shloka": 2, + "text": "परज्ञा च ते भार्गवस्येव शुद्धा; धर्मं च तवं परमं वेत्थ सूक्ष्मम\nसमश च तवं संमतः कौरवाणां; पथ्यं चैषां मम चैव बरवीहि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 5, + "shloka": 3, + "text": "एवंगते विदुर यद अद्य कार्यं; पौराश चेमे कथम अस्मान भजेरन\nते चाप्य अस्मान नॊद्धरेयुः समूलान; न कामये तांश च विनश्यमाना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 5, + "shloka": 4, + "text": "[वि]\nतरिगर्तॊ ऽयं धर्ममूलॊ नरेन्द्र; राज्यं चेदं धर्ममूलं वदन्ति\nधर्मे राजन वर्तमानः सवशक्त्या; पुत्रान सर्वान पाहि कुन्तीसुतांश च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 5, + "shloka": 5, + "text": "स वै धर्मॊ विप्रलुप्तः सभायां; पापात्मभिः सौबलेय परधानैः\nआहूय कुन्तीसुतम अक्षवत्यां; पराजैषीत सत्यसंधं सुतस ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 5, + "shloka": 6, + "text": "एतस्य ते दुष्प्रणीतस्य राजञ; शेषस्याहं परिपश्याम्य उपायम\nयथा पुत्रस तव कौरव्य पापान; मुक्तॊ लॊके परतितिष्ठेत साधु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 5, + "shloka": 7, + "text": "तद वै सर्वं पाण्डुपुत्रा लभन्तां; यत तद राजन्न अतिसृष्टं तवयासीत\nएष धर्मः परमॊ यत सवकेन; राजा तुष्येन अन परस्वेषु गृध्येत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 5, + "shloka": 8, + "text": "एतत कार्यं तव सर्वप्रधानं; तेषां तुष्टिः शकुनेश चावमानः\nएवं शेषं यदि पुत्रेषु ते सयाद; एतद राजंस तवरमाणः कुरुष्व" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 5, + "shloka": 9, + "text": "अथैतद एवं न करॊषि राजन; धरुवं कुरूणां भविता विनाशः\nन हि करुद्धॊ भीमसेनॊ ऽरजुनॊ वा; शेषं कुर्याच छात्रवाणाम अनीके" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 5, + "shloka": 10, + "text": "येषां यॊद्धा सव्यसाची कृतास्त्रॊ; धनुर येषां पाण्डिवं लॊकसारम\nयेषां भीमॊ बाहुशाली च यॊद्धा; तेषां लॊके किं नु न पराप्यम अस्ति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 5, + "shloka": 11, + "text": "उक्तं पूर्वं जातमात्रे सुते ते; मया यत ते हितम आसीत तदानीम\nपुत्रं तयजेमम अहितं कुलस्येत्य; एतद राजन न च तत तवं चकर्थ\nइदानीं ते हितम उक्तं न चेत तवं; कर्तासि राजन परितप्तासि पश्चात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 5, + "shloka": 12, + "text": "यद्य एतद एवम अनुमन्ता सुतस ते; संप्रीयमाणः पाण्डवैर एकराज्यम\nतापॊ न ते वै भविता परीतियॊगात; तवं चेन न गृह्णासि सुतं सहायैः\nअथापरॊ भवति हि तं निगृह्य; पाण्डॊः पुत्रं परकुरुष्वाधिपत्ये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 5, + "shloka": 13, + "text": "अजातशत्रुर हि विमुक्तरागॊ; धर्मेणेमां पृथिवीं शास्तु राजन\nततॊ राजन पार्थिवाः सर्व एव; वैश्या इवास्मान उपतिष्ठन्तु सद्यः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 5, + "shloka": 14, + "text": "दुर्यॊधनः शकुनिः सूतपुत्रः; परीत्या राजन पाण्डुपुत्रान भजन्ताम\nदुःशासनॊ याचतु भीमसेनं; सभामध्ये दरुपदस्यात्मजां च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 5, + "shloka": 15, + "text": "युधिष्ठिरं तवं परिसान्त्वयस्व; राज्ये चैनं सथापयस्वाभिपूज्य\nतवया पृष्ठः किम अहम अन्यद वदेयम; एतत कृत्वा कृतकृत्यॊ ऽसि राजन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 5, + "shloka": 16, + "text": "[धृ]\nएतद वाक्यं विदुर यत ते सभायाम; इह परॊक्तं पाण्डवान पराप्य मां च\nहितं तेषाम अहितं मामकानाम; एतत सर्वं मम नॊपैति चेतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 5, + "shloka": 17, + "text": "इदं तव इदानीं कुत एव निश्चितं; तेषाम अर्थे पाण्डवानां यद आत्थ\nतेनाद्य मन्ये नासि हितॊ ममेति; कथं हि पुत्रं पाण्डवार्थे तयजेयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 5, + "shloka": 18, + "text": "असंशयं ते ऽपि ममैव पुत्रा; दुर्यॊधनस तु मम देहात परसूतः\nसवं वै देहं परहेतॊस तयजेति; कॊ नु बरूयात समताम अन्ववेक्षन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 5, + "shloka": 19, + "text": "स मा जिह्मं विदुर सर्वं बरवीषि; मानं च ते ऽहम अधिकं धारयामि\nयथेच्छकं गच्छ वा तिष्ठ वा तवं; सुसान्त्व्यमानाप्य असती सत्री जहाति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 5, + "shloka": 20, + "text": "[व]\nएतावद उक्त्वा धृतराष्ट्रॊ ऽनवपद्यद; अन्तर वेश्म सहसॊत्थाय राजन\nनेदम अस्तीत्य अथ विदुरॊ भाषमाणः; संप्राद्रवद यत्र पार्थ बभूवुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 6, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nपाण्डवास तु वने वासम उद्दिश्य भरतर्षभाः\nपरययुर जाह्नवी कूलात कुरुक्षेत्रं सहानुगाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 6, + "shloka": 2, + "text": "सरस्वती दृषद्वत्यौ यमुनां च निषेव्य ते\nययुर वनेनैव वनं सततं पश्चिमां दिशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 6, + "shloka": 3, + "text": "ततः सरस्वती कूले समेषु मरु धन्वसु\nकाम्यकं नाम ददृशुर वनं मुनिजनप्रियम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 6, + "shloka": 4, + "text": "तत्र ते नयवसन वीरा वने बहुमृगद्विजे\nअन्वास्यमाना मुनिभिः सान्त्व्यमानाश च भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 6, + "shloka": 5, + "text": "विदुरस तव अपि पाण्डूनां तदा दर्शनलालसः\nजगामैक रथेनैव काम्यकं वनम ऋद्धिवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 6, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ यात्वा विदुरः काननं तच; छीघ्रैर अश्वैर वाहिना सयन्दनेन\nददर्शासीनं धर्मराजं विविक्ते; सार्धं दरौपद्या भरातृभिर बराह्मणैश च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 6, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ ऽपश्यद विदुरं तूर्णम आराद; अभ्यायान्तं सत्यसंधः स राजा\nअथाब्रवीद भरातरं भीमसेनं; किं नु कषत्ता वक्ष्यति नः समेत्य" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 6, + "shloka": 8, + "text": "कच चिन नायं वचनात सौबलस्य; समाह्वाता देवनायॊपयाति\nकच चित कषुद्रः शकुनिर नायुधानि; जेष्यत्य अस्मान्पुनर एवाक्षवत्याम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 6, + "shloka": 9, + "text": "समाहूतः केन चिद आद्रवेति; नाहं शक्तॊ भीमसेनापयातुम\nगाण्डीवे वा संशयिते कथं चिद; राज्यप्राप्तिः संशयिता भवेन नः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 6, + "shloka": 10, + "text": "तत उत्थाय विदुरं पाण्डवेयाः; परत्यगृह्णन नृपते सर्व एव\nतैः सत्कृतः स च तान आजमीढॊ; यथॊचितं पाण्डुपुत्रान समेयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 6, + "shloka": 11, + "text": "समाश्वस्तं विदुरं ते नरर्षभास; ततॊ ऽपृच्छन्न आगमनाय हेतुम\nस चापि तेभ्यॊ विस्तरतः शशंस; यथावृत्तॊ धृतराष्ट्रॊ ऽऽमबिकेयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 6, + "shloka": 12, + "text": "[वि]\nअवॊचन मां धृतराष्ट्रॊ ऽनुगुप्तम; अजातशत्रॊ परिगृह्याभिपूज्य\nएवंगते समताम अब्भ्युपेत्य; पथ्यं तेषां मम चैव बरवीहि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 6, + "shloka": 13, + "text": "मयाप्य उक्तं यत कषमं कौरवाणां; हितं पथ्यं धृतराष्ट्रस्य चैव\nतद वै पथ्यं तन मनॊ नाभ्युपैति; ततश चाहं कषमम अन्यन न मन्ये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 6, + "shloka": 14, + "text": "परं शरेयः पाण्डवेया मयॊक्तं; न मे तच च शरुतवान आम्बिकेयः\nयथातुरस्येव हि पथ्यम अन्नं; न रॊचते समास्य तद उच्यमानम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 6, + "shloka": 15, + "text": "न शरेयसे नीयते ऽजातशत्रॊ; सत्री शरॊत्रियस्येव गृहे परदुष्टा\nबरुवन न रुच्यै भरतर्षभस्य; पतिः कुमार्या इव षष्टिवर्षः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 6, + "shloka": 16, + "text": "धरुवं विनाशॊ नृप कौरवाणां; न वै शरेयॊ धृतराष्ट्रः परैति\nयथा पर्णे पुष्करस्येव सिक्तं; जलं न तिष्ठेत पथ्यम उक्तं तथास्मिन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 6, + "shloka": 17, + "text": "ततः करुद्धॊ धृतराष्ट्रॊ ऽबरवीन मां; यत्र शरद्धा भारत तत्र याहि\nनाहं भूयः कामये तवां सहायं; महीम इमां पालयितुं पुरं वा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 6, + "shloka": 18, + "text": "सॊ ऽहं तयक्तॊ धृतराष्ट्रेण राजंस; तवां शासितुम उपयातस तवरावान\nतद वै सर्वं यन मयॊक्तं सभायां; तद धार्यतां यत परवक्ष्यामि भूयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 6, + "shloka": 19, + "text": "कलेशैस तीव्रैर युज्यमानः सपत्नैः; कषमां कुर्वन कालम उपासते यः\nसं वर्धयन सतॊकम इवाग्निम आत्मवान; स वै भुङ्क्ते पृथिवीम एक एव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 6, + "shloka": 20, + "text": "यस्याविभक्तं वसु राजन सहायैस; तस्य दुःखे ऽपय अंशभाजः सहायाः\nसहायानाम एष संग्रहणे ऽभयुपायः; सहायाप्तौ पृथिवी पराप्तिम आहुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 6, + "shloka": 21, + "text": "सत्यं शरेष्ठं पाण्डव निष्प्रलापं; तुल्यं चान्नं सह भॊज्यं सहायैः\nआत्मा चैषाम अग्रतॊ नातिवर्तेद; एवंवृत्तिर वर्धते भूमिपालः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 6, + "shloka": 22, + "text": "[य]\nएवं करिष्यामि यथा बरवीषि; परां बुद्धिम उपगम्याप्रमत्तः\nयच चाप्य अन्यद देशकालॊपपन्नं; तद वै वाच्यं तत करिष्यामि कृत्स्नम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 7, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nगते तु विदुरे राजन्न आश्रमं पाण्डवान परति\nधृतराष्ट्रॊ महाप्राज्ञः पर्यतप्यत भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 7, + "shloka": 2, + "text": "स सभा दवारम आगम्य विदुर समर मॊहितः\nसमक्षं पार्थिवेन्द्राणां पपाताविष्ट चेतनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 7, + "shloka": 3, + "text": "स तु लब्ध्वा पुनः संज्ञां समुत्थाय महीतलात\nसमीपॊपस्थितं राजा संजयं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 7, + "shloka": 4, + "text": "भराता मम सुहृच चैव साक्षाद धर्म इवापरः\nतस्य समृत्वाद्य सुभृशं हृदयं दीर्यतीव मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 7, + "shloka": 5, + "text": "तम आनयस्व धर्मज्ञं मम भरातरम आशु वै\nइति बरुवन स नृपतिः करुणं पर्यदेवयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 7, + "shloka": 6, + "text": "पश्चात तापाभिसंतप्तॊ विदुर समार कर्शितः\nभरातृस्नेहाद इदं राजन संजयं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 7, + "shloka": 7, + "text": "गच्छ संजय जानीहि भरातरं विदुरं मम\nयदि जीवति रॊषेण मया पापेन निर्धुतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 7, + "shloka": 8, + "text": "न हि तेन मम भरात्रा सुसूक्ष्मम अपि किं चन\nवयलीकं कृतपूर्वं मे पराज्ञेनामित बुद्धिना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 7, + "shloka": 9, + "text": "स वयलीकं कथं पराप्तॊ मत्तः परमबुद्धिमान\nन जन्याज जीवितं पराज्ञस तं गच्छानय संजय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 7, + "shloka": 10, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा राज्ञस तम अनुमान्य च\nसंजयॊ बाढम इत्य उक्त्वा पराद्रवत काम्यकं वनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 7, + "shloka": 11, + "text": "सॊ ऽचिरेण समासाद्य तद वनं यत्र पाण्डवाः\nरौरवाजिनसंवीतं ददर्शाथ युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 7, + "shloka": 12, + "text": "विदुरेण सहासीनं बराह्मणैश च सहस्रशः\nभरातृभिश चाभिसंगुप्तं देवैर इव शतक्रतुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 7, + "shloka": 13, + "text": "युधिष्ठिरम अथाभ्येत्य पूजयाम आस संजयः\nभीमार्जुनयमांश चापि तद अर्हं परत्यपद्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 7, + "shloka": 14, + "text": "राज्ञा पृष्टः स कुशलं सुखासीनश च संजयः\nशशंसागमने हेतुम इदं चैवाब्रवीद वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 7, + "shloka": 15, + "text": "राजा समरति ते कषत्तर धृतराष्ट्रॊ ऽमबिका सुतः\nतं पश्य गत्वा तवं कषिप्रं संजीवय च पार्थिवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 7, + "shloka": 16, + "text": "सॊ ऽनुमान्य नरश्रेष्ठान पाण्डवान कुरुनन्दनान\nनियॊगाद राजसिंहस्य गन्तुम अर्हसि मानद" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 7, + "shloka": 17, + "text": "एवम उक्तस तु विदुरॊ धीमान सवजनवत्सलः\nयुधिष्ठिरस्यानुमते पुनर आयाद गजाह्वयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 7, + "shloka": 18, + "text": "तम अब्रवीन महाप्राज्ञं धृतराष्ट्रः परतापवान\nदिष्ट्या पराप्तॊ ऽसि धर्मज्ञ दिष्ट्या समरसि मे ऽनघ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 7, + "shloka": 19, + "text": "अद्य रात्रौ दिवा चाहं तवत्कृते भरतर्षभ\nपरजागरे पपश्यामि विचित्रं देहम आत्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 7, + "shloka": 20, + "text": "सॊ ऽङकम आदाय विदुरं मूर्ध्न्य उपाघ्राय चैव ह\nकषम्यताम इति चॊवाच यद उक्तॊ ऽसि मया रुषा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 7, + "shloka": 21, + "text": "[वि]\nकषान्तम एव मया राजन गुरुर नः परमॊ भवान\nतथा हय अस्म्य आगतः कषिप्रं तवद्दर्शनपरायणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 7, + "shloka": 22, + "text": "भवन्ति हि नरव्याघ्र पुरुषा धर्मचेतसः\nदीनाभिपातिनॊ राजन नात्र कार्या विचारणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 7, + "shloka": 23, + "text": "पाण्डॊः सुता यादृशा मे तादृशा मे सुतास तव\nदीना इति हि मे बुद्धिर अभिपन्नाद्य तान रपति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 7, + "shloka": 24, + "text": "[व]\nअन्यॊन्यम अनुनीयैवं भरातरौ तौ महाद्युती\nविदुरॊ धृतराष्ट्रश च लेभाते परमां मुदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 8, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nशरुत्वा च विदुरं पराप्तं राज्ञा च परिसान्त्वितम\nधृतराट्रात्मजॊ राजा पर्यतप्यत दुर्मतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 8, + "shloka": 2, + "text": "स सौबलं समानाय्य कर्ण दुःशासनाव अपि\nअब्रवीद वचनं राजा परविश्याबुद्धिजं तमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 8, + "shloka": 3, + "text": "एष परप्त्यगतॊ मन्त्री धृतराष्ट्रस्य संमतः\nविदुरः पाण्डुपुत्राणां सुहृद विद्वान हिते रतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 8, + "shloka": 4, + "text": "यावद अस्य पुनर बुद्धिं विदुरॊ नापकर्षति\nपाण्डवानयने तावन मन्त्रयध्वं हितं मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 8, + "shloka": 5, + "text": "अथ पश्याम्य अहं पार्थान पराप्तान इह कथं चन\nपुनः शॊषं गमिष्यामि निरासुर निरवग्रहः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 8, + "shloka": 6, + "text": "विषम उद्बन्धनं वापि शस्त्रम अग्निप्रवेशनम\nकरिष्ये न हि तान ऋद्धान पुनर दरष्टुम इहॊत्सहे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 8, + "shloka": 7, + "text": "[ष]\nकिं बालिषां मतिं राजन्न आस्थितॊ ऽसि विशां पते\nगतास ते समयं कृत्वा नैतद एवं भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 8, + "shloka": 8, + "text": "सत्यवाक्ये सथिताः सर्वे पाण्डवा भरतर्षभ\nपितुस ते वचनं तात न गरहीष्यन्ति कर्हि चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 8, + "shloka": 9, + "text": "अथ वा ते गरहीष्यन्ति पुनर एष्यन्ति वा पुरम\nनिरस्य समयं भूयः पणॊ ऽसमाकं भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 8, + "shloka": 10, + "text": "सर्वे भवामॊ मध्यस्था राज्ञश छन्दानुवर्तिनः\nछिद्रं बहु परपश्यन्तः पाण्डवानां सुसंवृताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 8, + "shloka": 11, + "text": "[दुह]\nएवम एतन महाप्राज्ञ यथा वदसि मातुल\nनित्यं हि मे कथयतस तव बुद्धिर हि रॊचते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 8, + "shloka": 12, + "text": "[कर]\nकामम ईक्षामहे सर्वे दुर्यॊधन तवेप्सितम\nऐकमत्यं हि नॊ राजन सर्वेषाम एव लक्ष्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 8, + "shloka": 13, + "text": "[व]\nएवम उक्तस तु कर्णेन राजा दुर्यॊधनस तदा\nनातिहृष्टमनाः कषिप्रम अभवत स पराङ्मुखः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 8, + "shloka": 14, + "text": "उपलभ्य ततः कर्णॊ विवृत्य नयने शुभे\nरॊषाद दुःशासनं चैव सौबलेयं च ताव उभौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 8, + "shloka": 15, + "text": "उवाच परमक्रुद्ध उद्यम्यात्मानम आत्मना\nअहॊ मम मतं यत तन निबॊधत नराधिपाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 8, + "shloka": 16, + "text": "परियं सर्वे चिकीर्षामॊ राज्ञः किंकरपाणयः\nन चास्य शक्नुमः सर्वे परिये सथातुम अतन्द्रिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 8, + "shloka": 17, + "text": "वयं तु शस्त्राण्य आदाय रथान आस्थाय दंशिताः\nगच्छामः सहिता हन्तुं पाण्डवान वनगॊचरान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 8, + "shloka": 18, + "text": "तेषु सर्वेषु शान्तेषु गतेष अविदितां गतिम\nनिर्विवादा भविष्यन्ति धार्तराष्ट्रास तथा वयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 8, + "shloka": 19, + "text": "यावद एव परिद्यूना यावच छॊकपरायणाः\nयावन मित्र विहीनाश च तावच छक्या मतं मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 8, + "shloka": 20, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा पूजयन्तः पुनः पुनः\nबाढम इत्य एव ते सर्वे परत्यूचुः सूतजं तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 8, + "shloka": 21, + "text": "एवम उक्त्वा तु संक्रुद्धा रथैः सर्वे पृथक पृथक\nनिर्ययुः पाण्डवान हन्तुं संघशः कृतनिश्चयाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 8, + "shloka": 22, + "text": "तान परस्थितान परिज्ञाय कृष्णद्वैपायनस तदा\nआजगाम विशुद्धात्मा दृष्ट्वा दिव्येन चक्षुषा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 8, + "shloka": 23, + "text": "परतिषिध्याथ तान सर्वान भगवाँल लॊकपूजितः\nपरज्ञा चक्षुषम आसीनम उवाचाभ्येत्य सत्वरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 9, + "shloka": 1, + "text": "[वय]\nधृतराष्ट्र महाप्राज्ञ निबॊध वचनं मम\nवक्ष्यामि तवा कौरवाणां सर्वेषां हितम उत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 9, + "shloka": 2, + "text": "न मे परियं महाबाहॊ यद गताः पाण्डवा वनम\nनिकृत्या निर्जिताश चैव दुर्यॊधन वशानुगैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 9, + "shloka": 3, + "text": "ते समरन्तः परिक्लेशान वर्षे पूर्णे तरयॊदशे\nविमॊक्ष्यन्ति विषं करुद्धाः करवेयेषु भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 9, + "shloka": 4, + "text": "तद अयं किं नु पापात्मा तव पुत्रः सुमन्दधीः\nपाण्डवान नित्यसंक्रुद्धॊ राज्यहेतॊर जिघांसति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 9, + "shloka": 5, + "text": "वार्यतां साध्व अयं मूढः शमं गच्छतु ते सुतः\nवनस्थांस तान अयं हन्तुम इच्छन पराणैर विमॊक्ष्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 9, + "shloka": 6, + "text": "यथाह विदुरः पराज्ञॊ यथा भीष्मॊ यथा वयम\nयथा कृपश च दरॊणश च तथा साधु विधीयताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 9, + "shloka": 7, + "text": "विग्रहॊ हि महाप्राज्ञ सवजनेन विगर्हितः\nअधार्म्यम अयशस्यं च मा राजन परतिपद्यथाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 9, + "shloka": 8, + "text": "समीक्षा यादृशी हय अस्य पाण्डवान परति भारत\nउपेक्ष्यमाणा सा राजन हमान्तम अनयं सपृशेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 9, + "shloka": 9, + "text": "अथ वायं सुमन्दात्मा वनं गच्छतु ते सुतः\nपाण्डवैः सहितॊ राजन्न एक एवासहाय वान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 9, + "shloka": 10, + "text": "ततः संसर्गजः सनेहः पुत्रस्य तव पाण्डवैः\nयदि सयात कृतकार्यॊ ऽदय भवेस तवं मनुजेश्वर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 9, + "shloka": 11, + "text": "अथ वा जायमानस्य यच छीलम अनुजायते\nशरूयते तन महाराज नामृतस्य अपसर्पति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 9, + "shloka": 12, + "text": "कथं वा मन्यते भीष्मॊ दरॊणॊ वा विदुरॊ ऽपि वा\nभवान वात्र कषमं कार्यं पुरा चार्थॊ ऽतिवर्तते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 10, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nभगवन नाहम अप्य एतद रॊचये दयूतसंस्तवम\nमन्ये तद विधिनाक्रम्य कारितॊ ऽसमीति वै मुने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 10, + "shloka": 2, + "text": "नैतद रॊचयते भीष्मॊ न दरॊणॊ विदुरॊ न च\nगान्धारी नेच्छति दयूतं तच च मॊहात परवर्तितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 10, + "shloka": 3, + "text": "परित्यक्तुं न शक्नॊमि दुर्यॊधनम अचेतनम\nपुत्रस्नेहेन भगवञ जानन्न अपि यतव्रत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 10, + "shloka": 4, + "text": "[वय]\nवैचित्र वीर्यनृपते सत्यम आह यथा भवान\nदृढं वेद्मि परं पुत्रं परं पुत्रान न विद्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 10, + "shloka": 5, + "text": "इन्द्रॊ ऽपय अश्रुनिपातेन सुरभ्या परतिबॊधितः\nअन्यैः समृद्धैर अप्य अर्थैर न सुताद विद्यते परम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 10, + "shloka": 6, + "text": "अत्र ते वर्तयिष्यामि महद आख्यानम उत्तमम\nसुरभ्याश चैव संवादम इन्द्रस्य च विशां पते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 10, + "shloka": 7, + "text": "तरिविष्टपगता राजन सुरभिः परारुदत किल\nगवां मात पुरा तात ताम इन्द्रॊ ऽनवकृपायत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 10, + "shloka": 8, + "text": "[इन]\nकिम इदं रॊदिषि शुभे कच चित कषेमं दिवौकसाम\nमानुषेष्व अथ वा गॊषु नैतद अल्पं भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 10, + "shloka": 9, + "text": "[सु]\nविनिपातॊ न वः कश चिद दृश्यते तरिदशाधिप\nअहं तु पुत्रं शॊचामि तेन रॊदिमि कौशिक" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 10, + "shloka": 10, + "text": "पश्यैनं कर्षकं रौद्रं दुर्बलं मम पुत्रकम\nपरतॊदेनाभिनिघ्नन्तं लाङ्गलेन निपीडितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 10, + "shloka": 11, + "text": "एतं दृष्ट्वा भृशं शरन्तं वध्यमानं सुराधिप\nकृपाविष्टास्मि देवेन्द्र मनश चॊद्विजते मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 10, + "shloka": 12, + "text": "एकस तत्र बलॊपेतॊ धुरम उद्वहते ऽधिकाम\nअपरॊ ऽलपबलप्राणः कृशॊ धमनि संततः\nकृच्छ्राद उद्वहते भारं तं वै शॊचामि वासव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 10, + "shloka": 13, + "text": "वध्यमानः परतॊदेन तुद्यमानः पुनः पुनः\nनैव शक्नॊमि तं भारम उद्वॊढुं पश्य वासव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 10, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ ऽहं तस्य दुःखार्ता विरौमि भृशदुःखिता\nअश्रूण्य आवर्तयन्ती च नेत्राभ्यां करुणायती" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 10, + "shloka": 15, + "text": "[इन]\nतव पुत्रसहस्रेषु पीड्यमानेषु शॊभने\nकिं कृपायितम अस्त्य अत्र पुत्र एकॊ ऽतर पीड्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 10, + "shloka": 16, + "text": "[सु]\nयदि पुत्रसहस्रं मे सर्वत्र समम एव मे\nदीनस्य तु सतः शक्रपुत्रस्याभ्यधिका कृपा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 10, + "shloka": 17, + "text": "[वय]\nतद इन्द्रः सुरभी वाक्यं निशम्य भृशविस्मितः\nजीवितेनापि कौरव्य मेने ऽभयधिकम आत्मजम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 10, + "shloka": 18, + "text": "परववर्ष च तत्रैव सहसा तॊयम उल्बणम\nकर्षकस्याचरन विघ्नं भगवान पाकशासनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 10, + "shloka": 19, + "text": "तद यथा सुरभिः पराह समम एवास्तु मे तथा\nसुतेषु राजन सर्वेषु दीनेष्व अभ्यधिका कृपा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 10, + "shloka": 20, + "text": "यादृशॊ मे सुतः पण्डुस तादृशॊ मे ऽसि पुत्रक\nविदुरश च महाप्राज्ञः सनेहाद एतद वरमीम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 10, + "shloka": 21, + "text": "चिराय तव पुत्राणां शतम एकश च पार्थिव\nपाण्डॊः पञ्चैव लक्ष्यन्ते ते ऽपि मन्दाः सुदुःखिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 10, + "shloka": 22, + "text": "कथं जीवेयुर अत्यन्तं कथं वर्धेयुर इत्य अपि\nइति दीनेषु पार्थेषु मनॊ मे परितप्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 10, + "shloka": 23, + "text": "यदि पार्थिव कौरव्याञ जीवमानान इहेच्छसि\nदुर्यॊधनस तव सुतः शमं गच्छतु पाण्डवैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nएवम एतन महाप्राज्ञ यथा वदसि नॊ मुने\nअहं चैव विजानामि सर्वे चेमे नराधिपाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 2, + "text": "भवांस तु मन्यते साधु यत कुरूणां सुखॊदयम\nतद एव विदुरॊ ऽपय आह भीष्मॊ दरॊणश च मां मुने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 3, + "text": "यदि तव अहम अनुग्राह्यः कौरवेषु दया यदि\nअनुशाधि दुरात्मानं पुत्रं दुर्यॊधनं मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 4, + "text": "[वय]\nअयम आयाति वै राजन मैत्रेयॊ भवगान ऋषिः\nअन्वीय पाण्डवान भरातॄन इहैवास्मद दिदृक्षया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 5, + "text": "एष दुर्यॊधनं पुत्रं तव राजन महान ऋषिः\nअनुशास्ता यथान्यायं शमायास्य कुलस्य ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 6, + "text": "बरूयाद यद एष राजेन्द्र तत कार्यम अविशङ्कया\nअक्रियायां हि कार्यस्य पुत्रं ते शप्स्यते रुषा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 7, + "text": "[वै]\nएवम उक्त्वा ययौ वयासॊ मैत्रेयः परत्यदृश्यत\nपूजया परतिजग्राह सपुत्रस तं नराधिपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 8, + "text": "दत्त्वार्घ्याद्याः करियाः सर्वा विश्रान्तं मुनिपुंगवम\nपरश्रयेणाब्रवीद राजा धृतराष्ट्रॊ ऽमबिका सुतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 9, + "text": "सुखेनागमनं कच चिद भगवन कुरुजाङ्गले\nकच चित कुशलिनॊ वीरा भरातरः पञ्च पाण्डवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 10, + "text": "समये सथातुम इच्छन्ति कच चिच च पुरुषर्षभाः\nकच चित कुरूणां सौभ्रात्रम अव्युच्छन्नं भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 11, + "text": "[मै]\nतीर्थयात्राम अनुक्रामन पराप्तॊ ऽसमि कुरुजाङ्गलम\nयदृच्छया धर्मराजं दृष्टवान काम्यके वने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 12, + "text": "तं जटाजिनसंवीतं तपॊवननिवासिनम\nसमाजग्मुर महात्मानं दरष्टुं मुनिगणाः परभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 13, + "text": "तत्राश्रौषं महाराज पुत्राणां तव विभ्रमम\nअनयं दयूतरूपेण महापापम उपस्थितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ ऽहं तवाम अनुप्राप्तः कौरवाणाम अवेक्षया\nसदा हय अभ्यधिकः सनेहः परीतिश च तवयि मे परभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 15, + "text": "नैतद औपयिकं राजंस तवयि भीष्मे च जीवति\nयद अन्यॊन्येन ते पुत्रा विरुध्यन्ते नराधिप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 16, + "text": "मेढी भूतः सवयं राजन निग्रहे रपग्रहे भवान\nकिमर्थम अनयं घॊरम उत्पतन्तम उपेक्षसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 17, + "text": "दस्यूनाम इव यद्वृत्तं सभायां कुरुनन्दन\nतेन न भराजसे राजंस तापसानां समागमे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 18, + "text": "[वै]\nततॊ वयावृत्य राजानं दुर्यॊधनम अमर्षणम\nउवाच शलक्ष्णया वाचा मैत्रेयॊ भगवान ऋषिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 19, + "text": "दुर्यॊधन महाबाहॊ निबॊध वदतां वर\nवचनं मे महाप्राज्ञ बरुवतॊ यद धितं तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 20, + "text": "मा दरुहः पाण्डवान राजन कुरुष्व हितम आत्मनः\nपाण्डवानां कुरूणां च लॊकस्य च नरर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 21, + "text": "ते हि सर्वे नरव्याघ्राः शूरा विक्रान्तयॊधिनः\nसर्वे नागायुत पराणा वज्रसंहनना दृढाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 22, + "text": "सत्यव्रतपराः सर्वे सर्वे पुरुषमानिनः\nहन्तारॊ देवशत्रूणां रक्षसां कामरूपिणाम\nहिडिम्बबकमुख्यानां किर्मीरस्य च रक्षसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 23, + "text": "इतः परच्यवतां रात्रौ यः स तेषां महात्मनाम\nआवृत्य मार्गं रौद्रात्मा तस्थौ गिरिर इवाचलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 24, + "text": "तं भीमः समरश्लाघी बलेन बलिनां वरः\nजघान पशुमारेण वयाघ्रः कषुद्रमृगं यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 25, + "text": "पश्य दिग विजये राजन यथा भीमेन पातितः\nजरासंधॊ महेष्वासॊ नागायुत बलॊ युधि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 26, + "text": "संबन्धी वासुदेवश च येषां शयालश च पार्षतः\nकस तान युधि समासीत जरामरणवान नरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 27, + "text": "तस्य ते शम एवास्तु पाण्डवैर भरतर्षभ\nकुरु मे वचनं राजन मा मृत्युवशम अन्वगाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 28, + "text": "एवं तु बरुवतस तस्य मैत्रेयस्य विशां पते\nऊरुं गजकराकारं करेणाभिजघान सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 29, + "text": "दुर्यॊधनः समितं कृत्वा चरणेनालिखन महीम\nन किं चिद उक्त्वा दुर्यॊधास तस्थौ किं चिद अवाङ्मुखः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 30, + "text": "तम अशुश्रूषमाणं तु विलिखन्तं वसुंधराम\nदृष्ट्वा दुर्यॊधनं राजन मैत्रेयं कॊप आविशत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 31, + "text": "स कॊपवशम आपन्नॊ मैत्रेयॊ मुनिसत्तमः\nविधिना संप्रयुक्तश च शापायास्य मनॊ दधे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 32, + "text": "ततः स वार्य उपस्पृश्य कॊपसंरक्त लॊचनः\nमैत्रेयॊ धार्तराष्ट्रं तम अशपद दुष्टचेतसम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 33, + "text": "यस्मात तवं माम अनादृत्य नेमां वाचं चिकीर्षसि\nतस्माद अस्याभिमानस्य सद्यः फलम अवाप्नुहि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 34, + "text": "तवद अभिद्रॊह संयुक्तं युद्धम उत्पत्स्यते महत\nयत्र भीमॊ गदापातैस तवॊरुं भेत्स्यते बली" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 35, + "text": "इत्य एवम उक्ते वचने धृतराष्ट्रॊ महीपतिः\nपरसादयाम आस मुनिं नैतद एवं भवेद इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 36, + "text": "[मै]\nशमं यास्यति चेत पुत्रस तव राजन यथातथा\nशापॊ न भविता तात विपरीते भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 37, + "text": "[वै]\nस विलक्षस तु राजेन्द्र दुर्यॊधन पिता तदा\nमैत्रेयं पराह किर्मीरः कथं भीमेन पातितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 38, + "text": "[मै]\nनाहं वक्ष्याम्य असूरा ते न ते शुश्रूषते सुतः\nएष ते विदुरः सर्वम आख्यास्यति गते मयि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 11, + "shloka": 39, + "text": "[वै]\nइत्य एवम उक्त्वा मैत्रेयः परातिष्ठत यथागतम\nकिर्मीरवधसंविग्नॊ बहिर दुर्यॊधनॊ ऽगमत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nकिर्मीरस्य वधं कषत्तः शरॊतुम इच्छामि कथ्यताम\nरक्षसा भीमसेनस्य कथम आसीत समागमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 2, + "text": "[वि]\nशृणु भीमस्य कर्मेदम अतिमानुष कर्मणः\nशरुतपूर्वं मया तेषां कथान्तेषु पुनः पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 3, + "text": "इतः परयाता राजेन्द्र पाण्डवा दयूतनिर्जिताः\nजग्मुस तरिभिर अहॊरात्रैः काम्यकं नाम तद वनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 4, + "text": "रात्रौ निशीथे सवाभीले गते ऽरथसमये नृप\nपरचारे पुरुषादानां रक्षसां भीमकर्मणाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 5, + "text": "तद वनं तापसा नित्यं शेषाश च वनचारिणः\nदूरात परिहरन्ति सम पुरुषाद अभयात किल" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 6, + "text": "तेषां परविशतां तत्र मार्गम आवृत्य भारत\nदीप्ताक्षं भीषणं रक्षः सॊल्मुकं परत्यदृश्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 7, + "text": "बाहू महान्तौ कृत्वा तु तथास्यं च भयानकम\nसथितम आवृत्य पन्थानं येन यान्ति कुरूद्वहाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 8, + "text": "दष्टौष्ठ दंष्ट्रं ताम्राक्षं परदीप्तॊर्ध्व शिरॊरुहम\nसार्करश्मितडिच चक्रं सबलाकम इवाम्बुदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 9, + "text": "सृजन्तं राक्षसीं मायां महाराव विराविणम\nमुञ्चन्तं विपुलं नादं सतॊयम इव तॊयदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 10, + "text": "तस्य नादेन संत्रस्ताः पक्षिणः सर्वतॊदिशम\nविमुक्तनादाः संपेतुः सथलजा जलजैः सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 11, + "text": "संप्रद्रुत मृगद्वीपिमहिषर्क्ष समाकुलम\nतद वनं तस्य नादेन संप्रस्थितम इवाभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 12, + "text": "तस्यॊरुवाताभिहता ताम्रपल्लव बाहवः\nविदूर जाताश च लताः समाल्शिष्यन्त पादपान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 13, + "text": "तस्मिन कषणे ऽथ परववौ मारुतॊ भृशदारुणः\nरजसा संवृतं तेन नष्टर्ष्कम अभवन नभः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 14, + "text": "पञ्चानां पाण्डुपुत्राणाम अविज्ञातॊ महारिपुः\nपञ्चानाम इन्द्रियाणां तु शॊकवेग इवातुलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 15, + "text": "स दृष्ट्वा पाण्डवान दूरात कृष्णाजिनसमावृतान\nआवृणॊत तद वनद्वारं मैनाक इव पर्वतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 16, + "text": "तं समासाद्य वित्रस्ता कृष्णा कमललॊचना\nअदृष्टपूर्वं संत्रासान नयमीलयत लॊचने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 17, + "text": "दुःशासन करॊत्सृष्टविप्रकीर्णशिरॊरुहा\nपञ्च पर्वतमध्यस्था नदीवाकुलतां गता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 18, + "text": "मॊमुह्यमानां तां तत्र जगृहुः पञ्च पाण्डवाः\nइन्द्रियाणि परसक्तानि विषयेषु यथा रतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 19, + "text": "अथ तां राक्षसीं मायाम उत्थितां घॊरदर्शनाम\nरक्षॊघ्नैर विविधैर मन्त्रैर धौम्यः सम्यक परयॊजितैः\nपश्यतां पाण्डुपुत्राणां नाशयाम आस वीर्यवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 20, + "text": "स नष्टमायॊ ऽतिबलः करॊधविस्फारितेक्षणः\nकाममूर्ति धरः कषुद्रः कालकल्पॊ वयदृश्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 21, + "text": "तम उवाच ततॊ राजा दीर्घप्रज्ञॊ युधिष्ठिरः\nकॊ भवान कस्य वा किं ते करियतां कार्यम उच्यताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 22, + "text": "परत्युवाचाथ तद रक्षॊ धर्मराजं युधिष्ठिरम\nअहं बकस्य वै भराता किर्मीर इति विश्रुतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 23, + "text": "वने ऽसमिन काम्यके शून्ये निवसामि गतज्वरः\nयुधि निर्जित्य पुरुषान आहारं नित्यम आचरन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 24, + "text": "के यूयम इह संप्राप्ता भक्ष्यभूता ममान्तिकम\nयुधि निर्जित्य वः सर्वान भक्षयिष्ये गतज्वरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 25, + "text": "युधिष्ठिरस तु तच छरुत्वा वचस तस्य दुरात्मनः\nआचचक्षे ततः सर्वं गॊत्र नामादि भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 26, + "text": "पाण्डवॊ धर्मराजॊ ऽहं यदि ते शरॊत्रम आगतः\nसहितॊ भरातृभिः सर्वैर भीमसेनार्जुनादिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 27, + "text": "हृतराज्यॊ वनेवासं वस्तुं कृतम इतस ततः\nवनम अभ्यागतॊ घॊरम इदं तव परिग्रहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 28, + "text": "किर्मीरस तव अब्रवीद एनं दिष्ट्या देवैर इदं मम\nउपपादितम अद्येह चिरकालान मनॊगतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 29, + "text": "भीमसेनवधार्थं हि नित्यम अभ्युद्यतायुधः\nचरामि पृथिवीं कृत्स्नां नैनम आसादयाम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 30, + "text": "सॊ ऽयम आसादितॊ दिष्ट्या भरातृहा काङ्क्षितश चिरम\nअनेन हि मम भराता बकॊ विनिहतः परियः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 31, + "text": "वेत्रकीय गृहे राजन बराह्मणच छद्म रूपिणा\nविद्या बलम उपाश्रित्य न हय अस्त्य अस्यौरसं बलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 32, + "text": "हिडिम्बश च सखा मह्यं दयितॊ वनगॊचरः\nहतॊ दुरात्मनानेन सवसा चास्य हृता पुरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 33, + "text": "सॊ ऽयम अभ्यागतॊ मूढ ममेदं गहनं वनम\nपरचार समये ऽसमाकम अर्धरात्रे समास्थिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 34, + "text": "अद्यास्य यातयिष्याम तद वैरं चिरसंभृतम\nतर्पयिष्यामि च बकं रुधिरेणास्य भूरिणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 35, + "text": "अध्याहम अनृणॊ भूत्वा भरातुः सख्युस तथैव च\nशान्तिं लब्धास्मि परमां हत्व राक्षसकण्टकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 36, + "text": "यदि तेन पुरा मुक्तॊ भीमसेनॊ बकेन वै\nअद्यैनं भक्षयिष्यामि पश्यतस ते युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 37, + "text": "एनं हि विपुलप्राणम अद्य हत्वा वृकॊदरम\nसंभक्ष्य जरयिष्यामि यथागस्त्यॊ महासुरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 38, + "text": "एवम उक्तस तु धर्मात्मा सत्यसंधॊ युधिष्ठिरः\nनैतद अस्तीति सक्रॊधॊ भर्त्सयाम आस राक्षसम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 39, + "text": "ततॊ भीमॊ महाबाहुर आरुज्य तरसा दरुम\nदशव्यामम इवॊद्विद्धं निष्पत्रम अकरॊत तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 40, + "text": "चकार सज्यं गाण्डीवं वज्रनिष्पेष गौरवम\nनिमेषान्तरमात्रेण तथैव विजयॊ ऽरजुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 41, + "text": "निवार्य भीमॊ जिष्णुं तु तद रक्षॊ घॊरदर्शनम\nअभिद्रुत्याब्रवीद वाक्यं तिष्ठ तिष्ठेति भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 42, + "text": "इत्य उक्त्वैनम अभिक्रुद्धः कक्ष्याम उत्पीड्य पाण्डवः\nनिष्पिष्य पाणिना पाणिं संदष्टौष्ठ पुटॊ बली\nतम अभ्यधावद वेगेन भीमॊ वृक्षायुधस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 43, + "text": "यमदण्डप्रतीकाशं ततस तं तस्य मूर्धनि\nपातयाम आस वेगेन कुलिशं मघवान इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 44, + "text": "असंभ्रान्तं तु तद रक्षः समरे परत्यदृश्यत\nचिक्षेप चॊल्मिकं दीप्तम अशनिं जवलिताम इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 45, + "text": "तद उदस्तम अलातं तु भीमः परहरतां वरः\nपदा सव्येन चिक्षेप तद रक्षः पुनर आव्रजत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 46, + "text": "किर्मीरश चापि सहसा वृक्षम उत्पाट्य पाण्डवम\nदण्डपाणिर इव करुद्धः समरे परत्ययुध्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 47, + "text": "तद वृक्षयुद्धम अभवन महीरुह विनाशनम\nवालिसुग्रीवयॊर भरात्रॊर यथा शरीकाङ्क्षिणॊः पुरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 48, + "text": "शीर्षयॊः पतिता वृक्षा बिभिदुर नैकधा तयॊः\nयथैवॊत्पल पद्मानि मत्तयॊर दविपयॊस तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 49, + "text": "मुञ्जवज जार्जरी भूता बहवस तत्र पादपाः\nचीराणीव वयुदस्तानि रेजुस तत्र महावने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 50, + "text": "तद वृक्षयुद्धम अभवत सुमुहूर्तं विशां पते\nराक्षसानां च मुख्यस्य नराणाम उत्तमस्य च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 51, + "text": "ततः शिलां समुत्क्षिप्य भीमस्य युधि तिष्ठतः\nपराहिणॊद राक्षसः करुद्धॊ भीमसेनश चचाल ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 52, + "text": "तं शिला ताडनजडं पर्यधावत स राक्षसः\nबाहुविक्षिप्त किरणः सवर्भानुर इव भास्करम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 53, + "text": "ताव अन्यॊन्यं समाश्लिष्य परकर्षन्तौ परस्परम\nउभाव अपि चकाशेते परयुद्धौ वृषभाव इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 54, + "text": "तयॊर आसीत सुतुमुलः संप्रहारः सुदारुणः\nनखदंष्ट्रायुधवतॊर वयाघ्रयॊर इव दृट्तयॊः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 55, + "text": "दुर्यॊधन निकाराच च बाहुवीर्याच च दर्पितः\nकृष्णा नयनदृष्टश च वयवर्धत वृकॊदरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 56, + "text": "अभिपत्याथ बाहुभ्यां परत्यगृह्णाद अमर्षितः\nमातङ्ग इव मातङ्गं परभिन्नकरटा मुखः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 57, + "text": "तं चाप्य आथ ततॊ रक्षः परतिजग्राह वीर्यवान\nतम आक्षिपद भीमसेनॊ बलेन बलिनां वरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 58, + "text": "तयॊर भुजविनिष्पेषाद उभयॊर वलिनॊस तदा\nशब्दः समभवद घॊरॊ वेणुस्फॊट समॊ युधि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 59, + "text": "अथैनम आक्षिप्य बलाद गृह्य मध्ये वृकॊदरः\nधूनयाम आस वेगेन वायुश चण्ड इव दरुमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 60, + "text": "स भीमेन परामृष्टॊ दुर्बलॊ बलिना रणे\nवयस्पन्दत यथाप्राणं विचकर्ष च पाण्डवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 61, + "text": "तत एनं परिश्रान्तम उपलभ्य वृकॊदरः\nयॊक्त्रयाम आस बाहुभ्यां पशुं रशनया यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 62, + "text": "विनदन्तं महानादं भिन्नभेरी समस्वनम\nभरामयाम आस सुचिरं विस्फुरन्तम अचेतसम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 63, + "text": "तं विषीदन्तम आज्ञाय राक्षसं पाण्डुनन्दनः\nपरगृह्य तरसा दॊर्भ्यां पशुमारम अमारयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 64, + "text": "आक्रम्य स कटी देशे जानुना राक्षसाधमम\nअपीडयत बाहुब्भ्यां कण्ठं तस्य वृकॊदरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 65, + "text": "अथ तं जड सर्वाङ्गं वयावृत्तनयनॊल्बणम\nभूतले पातयाम आस वाक्यं चेदम उवाच ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 66, + "text": "हिडिम्बबकयॊः पापन तवम अश्रुप्रमार्जनम\nकरिष्यसि गतश चासि यमस्य सदनं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 67, + "text": "इत्य एवम उक्त्वा पुरुषप्रवीरस; तं राक्षसं करॊधविवृत्त नेत्रः\nपरस्रस्तवस्त्राभरणं सफुरन्तम; उद्ब्भ्रान्त चित्तं वयसुम उत्ससर्ज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 68, + "text": "तस्मिन हते तॊयदतुल्यरूपे; कृष्णां पुरस्कृत्य नरेन्द्रपुत्राः\nभीमं परशस्याथ गुणैर अनेकैर; हृष्टास ततॊ दवैतवनाय जग्मुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 69, + "text": "एवं विनिहतः संख्ये किर्मीरॊ मनुजाधिप\nभीमेन वचनाद अस्य धर्मराजस्य कौरव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 70, + "text": "ततॊ निष्कण्टकं कृत्वा वनं तद अपराजितः\nदरौपद्या सहधर्मज्ञॊ वसतिं ताम उवास ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 71, + "text": "समाश्वास्य च ते सर्वे दरौपदीं भरतर्षभाः\nपरहृष्टमनसः परीत्या परशशंसुर वृकॊदरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 72, + "text": "भीम बाहुबलॊत्पिष्टे विनष्टे राक्षसे ततः\nविविशुस तद वनं वीराः कषेमं निहतकण्टकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 73, + "text": "स मया गच्छता मार्गे विनिकीर्णॊ भयावहः\nवने महति दुष्टात्मा दृष्टॊ भीमबलाद धतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 74, + "text": "तत्राश्रौषम अहं चैतत कर्म भीमस्य भारत\nबराह्मणानां कथयतां ये तत्रासन समागताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 12, + "shloka": 75, + "text": "एवं विनिहतं संख्ये किर्मीरं राक्षसॊत्तमम\nशरुत्वा धयानपरॊ राजा निशश्वासार्तवत तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nभॊजाः परव्रजिताञ शरुत्वा वृष्णयश चान्धकैः सह\nपाण्डवान दुःखसंतप्तान समाजग्मुर महावने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 2, + "text": "पाञ्चालस्य च दायादा धृष्टकेतुश च चेदिपः\nकेकयाश च महावीर्या भरातरॊ लॊकविश्रुताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 3, + "text": "वने ते ऽभिययुः पार्थान करॊधामर्श समन्विताः\nगर्हयन्तॊ धार्तराष्ट्रान किं कुर्म इति चाब्रुवन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 4, + "text": "वासुदेवं पुरस्कृत्य सर्वे ते कषत्रियर्षभाः\nपरिवार्यॊपविविशुर धर्मराजं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 5, + "text": "[वा]\nदुर्यॊधनस्य कर्णस्य शकुनेश च दुरात्मनः\nदुःशासनचतुर्थानां भूमिः पास्यति शॊणितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 6, + "text": "ततः सर्वे ऽभिषिञ्चामॊ धर्मराजं युधिष्ठिरम\nनिकृत्यॊपचरन वध्य एव धर्मः सनातनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 7, + "text": "[वै]\nपार्थानाम अभिषङ्गेण तथा करुद्धं जनार्दनम\nअर्जुनः शमयाम आसा दिधक्षन्तम इव परजाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 8, + "text": "संक्रुद्धं केशवं दृष्ट्वा पूर्वदेहेषु फल्गुनः\nकीर्तयाम आस कर्माणि सत्यकीर्तेर महात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 9, + "text": "पुरुषस्याप्रमेयस्य सत्यस्यामित तेजसः\nपरजापतिपतेर विष्णॊर लॊकनाथस्य धीमतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 10, + "text": "[अर]\nदशवर्षसहस्राणि यत्रसायं गृहॊ मुनिः\nवयचरस तवं पुरा कृष्ण पर्वते गन्धमादने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 11, + "text": "दशवर्षसहस्राणि दशवर्षशतानि च\nपुष्करेष्व अवसः कृष्ण तवम अपॊ भक्षयन पुरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 12, + "text": "ऊर्ध्वबाहुर विशालायां बदर्यां मधुसूदन\nअतिष्ठ एकपादेन वायुभक्षः शतं समाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 13, + "text": "अपकृष्टॊत्तरासङ्गः कृशॊ धमनि संततः\nआसीः कृष्ण सरस्वत्यां सत्रे दवादश वार्षिके" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 14, + "text": "परभासं चाप्य अथासाद्य तीर्थं पुण्यजनॊचितम\nतथा कृष्ण महातेजा दिव्यं वर्षसहस्रकम\nआतिष्ठस तप एकेन पादेन नियमे सथितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 15, + "text": "कषेत्रजः सर्वभूतानाम आदिर अन्तश च केशव\nनिधानं तपसां कृष्ण यज्ञस तवं च सनातनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 16, + "text": "निहत्य नरकं भौमम आहृत्य मणिकुण्डले\nपरथमॊत्पादितं कृष्ण मेध्यम अश्वम अवासृजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 17, + "text": "कृत्वा तत कर्म लॊकानाम ऋषभः सर्वलॊकजित\nअवधीस तवं रणे सर्वान समेतान दैत्यदानवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 18, + "text": "ततः सर्वेश्वरत्वं च संप्रदाय शचीपतेः\nमानुषेषु महाबाहॊ परादुर्भूतॊ ऽसि केशव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 19, + "text": "स तवं नारायणॊ भूत्वा हरिर आसीः परंतप\nबरह्मा सॊमश च सूर्यश च धर्मॊ धाता यमॊ ऽनलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 20, + "text": "वायुर वैश्रवणॊ रुद्रः कालः खं पृथिवी दिशः\nअजश चराचरगुरुः सरष्टा तवं पुरुषॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 21, + "text": "तुरायणादिभिर देवक्रतुभिर भूरिदक्षिणैः\nअयजॊ भूरि तेजा वै कृष्ण चैत्ररथॊ वने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 22, + "text": "शतं शतसहस्राणि सुवर्णस्य जनार्दन\nएकैकस्मिंस तदा रज्ञे परिपूर्णानि भागशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 23, + "text": "अदितेर अपि पुत्रत्वम एत्य यादवनन्दन\nतवं विष्णुर इति विख्यात इन्द्राद अवरजॊ भुवि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 24, + "text": "शिशुर भूत्वा दिवं खं च पृथिवीं च परंतप\nतरिभिर विक्रमणैः कृष्ण करान्तवान असि तेजसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 25, + "text": "संप्राप्य दिवम आकाशम आदित्यसदने सथितः\nअत्यरॊचश च भूतात्मन भास्करं सवेन तेजसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 26, + "text": "सादिता मौरवाः पाशा निसुन्द नरकौ हतौ\nकृतः कषेमः पुनः पन्थाः पुरं पराग्ज्यॊतिषं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 27, + "text": "जारूथ्याम आहुतिः कराथः शिशुपालॊ जनैः सह\nभीमसेनश च शैब्यश च शतधन्वा च निर्जितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 28, + "text": "तथा पर्जन्यघॊषेण रथेनादित्यवर्चसा\nअवाक्षीर महिषीं भॊज्यां रणे निर्जित्य रुक्मिणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 29, + "text": "इन्द्र दयुम्नॊ हतः कॊपाद यवनश च कशेरुमान\nहतः सौभपतिः शाल्वस तवया सौभं च पातितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 30, + "text": "इरावत्यां तथा भॊजः कार्तवीर्यसमॊ युधि\nगॊपतिस तालकेतुश च तवया विनिहताव उभौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 31, + "text": "तां च भॊगवतीं पुण्याम ऋषिकान्तां जनार्दन\nदवारकाम आत्मसात्कृत्वा समुद्रं गमयिष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 32, + "text": "न करॊधॊ न च मात्सर्यं नानृतं मधुसूदन\nतवयि तिष्ठति दाशार्ह न नृशंस्यं कुतॊ ऽनघ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 33, + "text": "आसीनं चित्तमध्ये तवां दीप्यमानं सवतेजसा\nआगम्य ऋषयः सर्वे ऽयाचन्ताभयम अच्युत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 34, + "text": "युगान्ते सर्वभूतानि संक्षिप्य मधुसूदन\nआत्मन्य एवात्म सात्कृत्वा जगद आस्से परंतप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 35, + "text": "नैवं पूर्वे नापरे वा करिष्यन्ति कृतानि ते\nकर्माणि यानि देव तवं बाल एव महाद्युते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 36, + "text": "कृतवान पुण्डरीकाक्ष बलदेव सहायवान\nवैराज भवने चापि बरह्मणा नयवसः सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 37, + "text": "[वै]\nएवम उक्त्वा तदात्मानम आत्मा कृष्णस्य पाण्डवः\nतूष्णीम आसीत ततः पार्थम इत्य उवाच जनार्दनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 38, + "text": "ममैव तवं तवैवाहं ये मदीयास तवैव ते\nयस तवां दवेष्टि स मां दवेष्टि यस तवाम अनु स माम अनु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 39, + "text": "नरस तवम असि दुर्धर्ष हरिर नारायणॊ हय अहम\nलॊकाल लॊकम इमं परप्तौ नरनारायणाव ऋषी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 40, + "text": "अनन्यः पार्थ मत्तस तवम अहं तवत्तश च भारत\nनावयॊर अन्तरं शक्यं वेदितुं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 41, + "text": "तस्मिन वीर समावाये संरब्धेष्व अथ राजसु\nधृष्टद्युम्नमुखैर वीरैर भरातृभिः परिवारिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 42, + "text": "पाञ्चाली पुण्डरीकाक्षम आसीनं यादवैः सह\nअभिगम्याब्रवीत कृष्णा शरण्यं शरणैषिणी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 43, + "text": "पूर्वे परजा निसर्वे तवाम आहुर एकं परजापतिम\nसरष्टारं सर्वभूतानाम असितॊ देवलॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 44, + "text": "विष्णुस तवम असि दुर्धर्ष तवं यज्ञॊ मधुसूदन\nयष्टा तवम असि यष्टव्यॊ जामदग्न्यॊ यथाब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 45, + "text": "ऋषयस तवां कषमाम आहुः सत्यं च पुरुषॊत्तम\nसत्याद यज्ञॊ ऽसि संभूतः कश्यपस तवां यथाब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 46, + "text": "साध्यानाम अपि देवानां वसूनाम ईश्वरेश्वर\nलॊभभावेन लॊकेश यथा तवां नारदॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 47, + "text": "दिवं ते शिरसा वयाप्तं पद्भ्यां च पृथिवी विभॊ\nजठरं ते इमे लॊकाः पुरुषॊ ऽसि सनातनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 48, + "text": "विद्या तपॊ ऽभितप्तानां तपसा भावितात्मनाम\nआत्मदर्शनसिद्धानाम ऋषीणाम ऋषिसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 49, + "text": "राजर्षीणां पुण्यकृताम आहवेष्व अनिवर्तिनाम\nसर्वधर्मॊपपन्नानां तवं गतिः पुरुषॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 50, + "text": "तवं परभुस तवं विभुस तवं भूर आत्मभूस तवं सनातनः\nलॊकपालाश च लॊकाश च नक्षत्राणि दिशॊ दश\nनभश चन्द्रश च सूर्यश च तवयि सर्वं परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 51, + "text": "मर्त्यता चैव भूतानाम अमरत्वं दिवौकसाम\nतवयि सर्वं महाबाहॊ लॊककार्यं परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 52, + "text": "सा ते ऽहं दुःखम आख्यास्ये परणयान मधुसूदन\nईशस तवं सर्वभूतानां ये दिव्या ये च मानुषाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 53, + "text": "कथं नु भार्या पार्थानां तव कृष्ण सखी विभॊ\nधृष्टद्युम्नस्य भगिनी सभां कृष्येत मादृशी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 54, + "text": "सत्री धर्मिणी वेपमाना रुधिरेण समुक्षिता\nएकवस्त्रा विकृष्टास्मि दुःखिता कुरुसंसदि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 55, + "text": "राजमध्ये सभायां तु रजसाभिसमीरिताम\nदृष्ट्वा च मां धार्तराष्ट्रः पराहसन पापचेतसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 56, + "text": "दासी भावेन भॊक्तुं माम ईषुस ते मधुसूदन\nजीवत्सु पाण्डुपुत्रेषु पाञ्चालेष्व अथ वृष्णिषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 57, + "text": "नन्व अहं कृष्टभीष्मस्य धृतराष्ट्रस्य चॊभयॊः\nसनुषा भवामि धर्मेण साहं दासी कृता बलात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 58, + "text": "गर्हये पाण्डवांस तव एव युधि शरेष्ठान महाबलान\nये कलिश्यमानां परेक्षन्ते धर्मपत्नीं यशस्विनीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 59, + "text": "धिग बलं भीमसेनस्य धिक पार्थस्य धनुष्मताम\nयौ मां विप्रकृतां कषुद्रैर मर्षयेतां जनार्दन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 60, + "text": "शाश्वतॊ ऽयं धर्मपथः सद्भिर आचरितः सदा\nयद भार्यां परिरक्षन्ति भर्तारॊ ऽलपबला अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 61, + "text": "भार्यायां रक्ष्यमाणायां परजा भवति रक्षिता\nपरजायां रक्ष्यमाणायाम आत्मा भवति रक्षितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 62, + "text": "आत्मा हि जायते तस्यां तस्माज जाया भवत्य उत\nभर्ता च भार्यया रक्ष्यः कथं जायान ममॊदरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 63, + "text": "नन्व इमे शरणं पराप्तान न तयजन्ति कदा चन\nते मां शरणम आपान्नां नान्वपद्यन्त पाण्डवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 64, + "text": "पञ्चेमे पञ्चभिर जाताः कुमाराश चामितौजसः\nएतेषाम अप्य अवेक्षार्थं तरातव्यास्मि जनार्दन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 65, + "text": "परतिविन्ध्यॊ युधिष्ठिरात सुत सॊमॊ वृकॊदरात\nअर्जुनाच छरुत कीरित्स तु शतानीकस तु नाकुलिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 66, + "text": "कनिष्टाच छरुत कर्मा तु सर्वे सत्यपराक्रमाः\nपरद्युम्नॊ यादृशः कृष्ण तादृशास ते महारथाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 67, + "text": "नन्व इमे धनुषि शरेष्ठा अजेया युधि शात्रवैः\nकिमर्थं धार्तराष्ट्राणां सहन्ते दुर्बलीयसाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 68, + "text": "अधार्मेण हृतं राज्यं सर्वे दासाः कृतास तथा\nसभायां परिकृष्टाहम एकवस्त्रा रजस्वला" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 69, + "text": "नाधिज्यम अपि यच छक्यं कर्तुम अन्येन गाण्डिवम\nअन्यत्रार्जुन भीमाभ्यां तवया वा मधुसूदन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 70, + "text": "धिग भीमसेनस्य बलं धिक पार्थस्य च गाण्डिवम\nयत्र दुर्यॊधनः कृष्ण मुहूर्तम अपि जीवति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 71, + "text": "य एतान आक्षिपद राष्ट्रात सह मात्राविहिंसकान\nअधीयानान पुरा बालान वरतस्थान मधुसूदन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 72, + "text": "भॊजने भीमसेनस्य पापः पराक्षेपयद विषम\nकालकूटं नवं तीक्ष्णं संभृतं लॊमहर्षणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 73, + "text": "तज जीर्णम अविकारेण सहान्नेन जनार्दन\nसशेषत्वान महाबाहॊ भीमस्य पुरुषॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 74, + "text": "परमाण कॊट्यां विश्वस्तं तथा सुप्तं वृकॊदरम\nबद्ध्वैनं कृष्ण गङ्गायां परक्षिप्य पुनर आव्रजत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 75, + "text": "यदा विबुद्धः कौन्तेयस तदा संछिद्य बन्धनम\nउदतिष्ठन महाबाहुर भीमसेनॊ महाबलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 76, + "text": "आशीविषैः कृष्णसर्पैः सुप्तं चैनम अदर्शयत\nसर्वेष्व एवाङ्गदेशेषु न ममार च शत्रुहा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 77, + "text": "परतिब्बुद्धस तु कौन्तेयः सर्वान सर्पान अपॊथयत\nसारथिं चास्य दयितम अपहस्तेन जघ्निवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 78, + "text": "पुनः सुप्तान उपाधाक्षीद बालकान वारणावते\nशयानान आर्यया सार्धं कॊ नु तत कर्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 79, + "text": "यत्रार्या रुदती भीता पाण्डवान इदम अब्रवीत\nमहद वयसनम आपन्ना शिखिना परिवारिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 80, + "text": "हाहतास्मि कुतॊ नव अद्य भवेच छान्तिर इहानलात\nअनाथा विनशिष्यामि बालकैः पुत्रकैः सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 81, + "text": "तत्र भीमॊ महाबाहुर वायुवेगपराक्रमः\nआर्याम आश्वासयाम आस भरातॄंश चापि वृकॊदरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 82, + "text": "वैनतेयॊ यथा पक्षी गरुडः पततां वरः\nतथैवाभिपतिष्यामि भयं वॊ नेह विद्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 83, + "text": "आर्याम अङ्केन वामेन राजानं दक्षिणेन च\nअंसयॊश च यमौ कृत्वा पृष्ठे बीभत्सुम एव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 84, + "text": "सहसॊत्पत्य वेगेन सर्वान आदाय वीर्यवान\nभरातॄन आर्यां च बलवान मॊक्षयाम आस पावकात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 85, + "text": "ते रात्रौ परस्थिताः सर्वे मात्रा सह यशस्विनः\nअभ्यगच्छन महारण्यं हिडिम्बवनम अन्तिकात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 86, + "text": "शरान्ताः परसुप्तास तत्रेमे मात्रा सह सुदुःखिताः\nसुप्तांश चैनान अभ्यगच्छद धिडिम्बा नाम राक्षसी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 87, + "text": "भीमस्य पादौ कृत्वा तु ख उत्सङ्गे ततॊ बलात\nपर्यमर्दत संहृष्टा कल्याणी मृदु पाणिना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 88, + "text": "ताम अबुध्यद अमेयात्मा बलवान सत्यविक्रमः\nपर्यपृच्छच च तां भीमः किम इहेच्छस्य अनिन्दिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 89, + "text": "तयॊः शरुता तु कथितम आगच्छद राक्षसाधमः\nभीमरूपॊ महानादान विसृजन भीमदर्शनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 90, + "text": "केन सार्धं कथयसि आनयैनं ममान्तिकम\nहिडिम्बे भक्षयिष्यावॊ नचिरं कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 91, + "text": "सा कृपा संगृहीतेन हृदयेन मनस्विनी\nनैनम ऐछत तदाख्यातुम अनुक्रॊशाद अनिन्दिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 92, + "text": "स नादान विनदन घॊरान राक्षसः पुरुषादकः\nअभ्यद्रवत वेगेन भीमसेनं तदा किल" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 93, + "text": "तम अभिद्रुत्य संक्रुद्धॊ वेगेन महता बली\nअगृह्णात पाणिना पाणिं भीमसेनस्य राक्षसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 94, + "text": "इन्द्राशनिसमस्पर्शं वज्रसंहननं दृढम\nसंहत्य भीमसेनाय वयाक्षिपत सहसा करम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 95, + "text": "गृहीतं पाणिना पाणिं भीमसेनॊ ऽथ रक्षसा\nनामृष्यत महाबाहुस तत्राक्रुध्यद वृकॊदरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 96, + "text": "तत्रासीत तुमुलं युद्धं भीमसेनहिडिम्बयॊः\nसर्वास्त्रविदुषॊर घॊरं वृत्रवासवयॊर इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 97, + "text": "हत्वा हिडिम्बं भीमॊ ऽथ परस्थितॊ भरातृभिः सह\nहिडिम्बाम अग्रतः कृत्वा यस्यां जातॊ घटॊत्कचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 98, + "text": "ततश च पराद्रवन सर्वे सह मात्रा यशस्विनः\nएकचक्राम अभिमुखाः संवृता बराह्मण वरजैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 99, + "text": "परस्थाने वयास एषां न मन्त्री परियहितॊ ऽभवत\nततॊ ऽगच्छन्न एकचक्रां पाण्डवाः संशितव्रताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 100, + "text": "तत्र अप्य आसादयाम आसुर बकं नाम महाबलम\nपुरुषादं परतिभयं हिडिम्बेनैव संमितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 101, + "text": "तं चापि विनिहत्यॊग्रं भीमः परहरतां वरः\nसहितॊ भरातृभिः सर्वैर दरुपदस्य पुरं ययौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 102, + "text": "लब्धाहम अपि तत्रैव वसता सव्यसाचिना\nयथा तवया जिता कृष्ण रुक्मिणी भीष्मकात्मजा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 103, + "text": "एवं सुयुद्धे पार्थेन जिताहं मधुसूदन\nसवयंवरे महत कर्मकृत्वा नसुकरं परैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 104, + "text": "एवं कलेशैः सुबहुभिः कलिश्यमानाः सुदुःखिताः\nनिवसाम आर्यया हीनाः कृष्ण धौम्य पुरःसराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 105, + "text": "त इमे सिंहविक्रान्ता वीर्येणाभ्यधिका परैः\nविहीनैः परिक्लिश्यन्तीं समुपेक्षन्त मां कथम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 106, + "text": "एतादृशानि दुःखानि सहन्ते दुर्बलीयसाम\nदीर्घकालं परदीप्तानि पापानां कषुद्रकर्मणाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 107, + "text": "कुले महति जातास्मि दिव्येन विधिना किल\nपाण्डवानां परिया भार्या सनुषा पाण्डॊर महात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 108, + "text": "कच गरहम अनुप्राप्ता सास्मि कृष्ण वरा सती\nपञ्चानाम इन्द्रकल्पानां परेक्षतां मधुसूदन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 109, + "text": "इत्य उक्त्वा परारुदत कृष्णा मुखं पच्छाद्य पाणिना\nपद्मकेश परकाशेन मृदुना मृदुभाषिणी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 110, + "text": "सतनाव अपतितौ पीनौ सुजातौ शुभलक्षणौ\nअभ्यवर्षत पाञ्चाली दुःखजैर अश्रुबिन्दुभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 111, + "text": "चक्षुषी परिमार्जन्ती निःश्वसन्ती पुनः पुनः\nबाष्पपूर्णेन कण्ठेन करुद्धा वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 112, + "text": "नैव मे पतयः सन्ति न पुत्रा मधुसूदन\nन भरातरॊ न च पिता नैव तवं न च बान्धवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 113, + "text": "ये मां विप्रकृतां कषुद्रैर उपेक्षध्वं विशॊकवत\nन हि मे शाम्यते दुःखं कर्णॊ यत पराहसत तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 114, + "text": "अथैनाम अब्रवीत कृष्णस तस्मिन वीर समागमे\nरॊदिष्यन्ति सत्रियॊ हय एवं येषां करुद्धासि भामिनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 115, + "text": "बीभत्सु शरसांछन्नाञ शॊणितौघपरिप्लुतान\nनिहताञ जीवितं तयक्त्वा शयानान वसुधातले" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 116, + "text": "यत समर्थं पाण्डवानां तत करिष्यामि मा शुचः\nसत्यं ते परतिजानामि राज्ञां राज्ञी भविष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 117, + "text": "पतेद दयौर हिमवाञ शीर्येत पृथिवी शकलीभवेत\nशुष्येत तॊयनिधिः कृष्णे न मे मॊघं वचॊ भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 118, + "text": "[धृस्त]\nअहं दरॊणं हनिष्यामि शिखण्डी तु पितामहम\nदुर्यॊधनं भीमसेनः कर्णं हन्ता धनंजयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 119, + "text": "राम कृष्णौ वयपाश्रित्य अजेयाः सम शुचिस्मिते\nअपि वृत्रहणा युद्धे किं पुनर धृतराष्ट्रजैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 13, + "shloka": 120, + "text": "[वै]\nइत्य उक्ते ऽभिमुखा वीरा वासुदेव्वम उपस्थिता\nतेषां मध्ये महाबाहुः केशवॊ वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 14, + "shloka": 1, + "text": "[वा]\nनेदं कृच्छ्रम अनुप्राप्तॊ भवान सयाद वसुधाधिप\nयद्य अहं दवारकायां सयां राजन संनिहितः पुरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 14, + "shloka": 2, + "text": "आगछेयम अहं दयूतम अनाहूतॊ ऽपि कौरवैः\nआम्बिकेयेन दुर्धर्ष राज्ञा दुर्यॊधनेन च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 14, + "shloka": 3, + "text": "वारयेयम अहं दयूतं बहून दॊषान परदर्शयन\nभीष्मद्रॊणौ समानाय्य कृपं बाह्लीकम एव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 14, + "shloka": 4, + "text": "वैचित्रवीर्यं राजानम अल दयूतेन कौरव\nपुत्राणां तव राजेन्द्र तवन्निमित्तम इति परभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 14, + "shloka": 5, + "text": "तत्र वक्ष्याम्य अहं दॊषान यैर भवान अवरॊफितः\nवीरसेनसुतॊ यश च राज्यात परभ्रंशितः पुरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 14, + "shloka": 6, + "text": "अभक्षित विनाशंच देवनेन विशां पते\nसातत्यं च परसङ्गस्य वर्णयेयं यथासुखम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 14, + "shloka": 7, + "text": "सत्रियॊ ऽकषा मृगया पानम एतत कामसमुत्थितम\nवयसनं चतुष्टयं परॊक्तं यै राजन भरश्यते सरियः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 14, + "shloka": 8, + "text": "तत्र सर्वत्र वक्तव्यं मन्यन्ते शास्त्रकॊविदाः\nविशेषतश च वक्तव्यं दयूते पश्यन्ति तद्विदः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 14, + "shloka": 9, + "text": "एकाह्ना दरव्यनाशॊ ऽतर धरुवं वयसनम एव च\nअभुक्त नाशश चार्थानां वाक पौरुष्यं च केवलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 14, + "shloka": 10, + "text": "एतच चान्यच च कौरव्य परसङ्गि कटुकॊदयम\nदयूते बरूयां महाबाहॊ समासाद्याम्बिका सुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 14, + "shloka": 11, + "text": "एवम उक्तॊ यदि मया गृह्णीयाद वचनं मम\nअनामयं सयाद धर्मस्य कुरूणां कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 14, + "shloka": 12, + "text": "न चेत स मम राजेन्द्र गृह्णीयान मधुरं वचः\nपथ्यं च भरतश्रेष्ठ निगृह्णीयां बलेन तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 14, + "shloka": 13, + "text": "अथैनान अभिनीयैवं सुहृदॊ नाम दुर्हृदः\nसभासदश च तान सर्वान भेदयेयं दुरॊदरान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 14, + "shloka": 14, + "text": "असांनिध्यं तु कौरव्य ममानर्तेष्व अभूत तदा\nयेनेदं वयसनं पराप्ता भवन्तॊ दयूतकारितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 14, + "shloka": 15, + "text": "सॊ ऽहम एत्य कुरुश्रेष्ठ दवारकां पाण्डुनन्दन\nअश्रौषं तवां वयसनिनं युयुधानाद यथा तथम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 14, + "shloka": 16, + "text": "शरुत्वैव चाहं राजेन्द्र परमॊद्विग्न मानसः\nतूर्णम अभ्यागतॊ ऽसमि तवां दरष्टुकामॊ विशां पते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 14, + "shloka": 17, + "text": "अहॊ कृच्छ्रम अनुप्राप्ताः सर्वे सम भरतर्षभ\nये वयं तवां वयसनिनं पश्यामः सह सॊदरैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 15, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nअसांनिध्यं कथं कृष्ण तवासीद वृष्णिनन्दन\nकव चासीद विप्रवासस ते किं वाकार्षीः परवासकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 15, + "shloka": 2, + "text": "[कृ]\nशाल्वस्य नगरं सौभं गतॊ ऽहं भरतर्षभ\nविनिहन्तुं नरश्रेष्ठ तत्र मे शृणु कारणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 15, + "shloka": 3, + "text": "महातेजा महाबाहुर यः स राजा महायशाः\nदमघॊषात्मजॊ वीरः शिशुपालॊ मया हतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 15, + "shloka": 4, + "text": "यज्ञे ते भरतश्रेष्ठ राजसूये ऽरहणां परति\nसरॊषवशसंप्राप्तॊ नामृष्यत दुरात्मवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 15, + "shloka": 5, + "text": "शरुत्वा तं निहतं शाल्वस तीव्ररॊषसमन्वितः\nउपायाद दवारकां शून्याम इहस्थे मयि भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 15, + "shloka": 6, + "text": "स तत्र यॊधितॊ राजन बालकैर वृष्णिपुंगवैः\nआगतः कामगं सौभम आरुह्यैव नृशंसकृत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 15, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ वृष्णिप्रवीरांस तान बालान हत्वा बहूंस तदा\nपुरॊद्यानानि सर्वाणि भेदयाम आस दुर्मतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 15, + "shloka": 8, + "text": "उक्तवांश च महाबाहॊ कवासौ वृष्णिकुलाधमः\nवासुदेवः सुमन्दात्मा वसुदेव सुतॊ गतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 15, + "shloka": 9, + "text": "तस्य युद्धार्थिनॊ दर्पं युद्धे नाशयितास्म्य अहम\nआनर्ताः सत्यम आख्यात तत्र गन्तास्मि यत्र सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 15, + "shloka": 10, + "text": "तं हत्वा विनिवर्तिष्ये कंस केशि निषूदनम\nअहत्वा न निवर्तिष्ये सत्येनायुधम आलभे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 15, + "shloka": 11, + "text": "कवासौ कवासाव इति पुनस तत्र तत्र विधावति\nमया किल रणे युद्धं काङ्क्षमाणः स सौभराट" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 15, + "shloka": 12, + "text": "अद्य तं पापकर्माणं कषुद्रं विश्वासघातिनम\nशिशुपाल वधामर्षाद गमयिष्ये यमक्षयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 15, + "shloka": 13, + "text": "मम पापस्वभावेन भराता येन निपातितः\nशिशुपालॊ महीपालस तं वधिष्ये महीतले" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 15, + "shloka": 14, + "text": "भराता बालश च राजा च न च संग्राममूर्धनि\nपरमत्तश च हतॊ वीरस तं हनिष्ये जनार्दनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 15, + "shloka": 15, + "text": "एवमादि महाराज विलप्य दिवम आस्थितः\nकामगेन स सौभेन कषिप्त्वा मां कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 15, + "shloka": 16, + "text": "तम अश्रौषम अहं गत्वा यथावृत्तः सुदुर्मतिः\nमयि कौरव्य दुष्टात्मा मार्तिकावतकॊ नृपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 15, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ ऽहम अपि कौरव्य रॊषव्याकुललॊचनः\nनिश्चित्य मनसा राजन वधायास्य मनॊ दधे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 15, + "shloka": 18, + "text": "आनर्तेषु विमर्दं च कषेपं चात्मनि कौरव\nपरवृद्धम अवलेपं च तस्य दुष्कृतकर्मणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 15, + "shloka": 19, + "text": "ततः सौभवधायाहं परतस्थे पृथिवीपते\nस मया सागरावर्ते दृष्ट आसीत परीप्सता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 15, + "shloka": 20, + "text": "ततः परध्माप्य जलजं पाञ्चजन्यम अहं नृप\nआहूय शाल्वं समरे युद्धाय समवस्थितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 15, + "shloka": 21, + "text": "सुमुहूर्तम अभूद युद्धं तत्र मे दानवैः सह\nवशीभूताश च मे सर्वे भूतले च निपातिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 15, + "shloka": 22, + "text": "एतत कार्यं महाबाहॊ येनाहं नागमं तदा\nशरुत्वैव हास्तिनपुरं दयूतं चाविनयॊत्थितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 16, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nवासुदेव महाबाहॊ विस्तरेण महामते\nसौभस्य वधम आचक्ष्व न हि तृप्यामि कथ्यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 16, + "shloka": 2, + "text": "[वा]\nहतं शरुत्वा महाबाहॊ मया शरौतश्रवं नृपम\nउपायाद भरतश्रेष्ठ शाल्वॊ दवारवतीं पुरीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 16, + "shloka": 3, + "text": "अरुन्धत तां सुदुष्टात्मा सर्वतः पाण्डुनन्दन\nशाल्वॊ वैहायसं चापि तत पुरं वयूह्य विष्ठितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 16, + "shloka": 4, + "text": "तत्रस्थॊ ऽथ महीपालॊ यॊधयाम आस तां पुरीम\nअभिसारेण सर्वेण तत्र युद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 16, + "shloka": 5, + "text": "पुरी समन्ताद विहिता सपताका सतॊरणा\nसचक्रा सहुडा चैव सयान्त्र खनका तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 16, + "shloka": 6, + "text": "सॊपतल्प परतॊलीका साट्टाट्टाकल गॊपुरा\nसकच गरहणी चैव सॊल्कालातावपॊथिका" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 16, + "shloka": 7, + "text": "सॊष्ट्रिका भरतश्रेष्ठ सभेरी पणवानका\nसमित तृणकुशा राजन सशतघ्नीक लाङ्गला" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 16, + "shloka": 8, + "text": "सभुशुण्ड्य अश्मल गुडा सायुधा सपरश्वधा\nलॊहचर्मवती चापि साग्निः सहुड शृङ्गिका" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 16, + "shloka": 9, + "text": "शास्त्रदृष्टेन विधिना संयुक्ता भरतर्षभ\nदरव्यैर अनेकैर विविधैर गद साम्बॊद्धवादिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 16, + "shloka": 10, + "text": "पुरुषैः कुरुशार्दूल समर्थैः परतिबाधने\nअभिख्यात कुलैर वीरैर दृष्टवीर्यैश च संयुगे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 16, + "shloka": 11, + "text": "मध्यमेन च गुल्मेन रक्षिता सारसंज्ञिता\nउत्क्षिप्त गुल्मैश च तथा हयैश चैव पदातिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 16, + "shloka": 12, + "text": "आघॊषितं च नगरे न पातव्या सुरेति ह\nपरमादं परिरक्षद्भिर उग्रसेनॊद्धवादिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 16, + "shloka": 13, + "text": "परमत्तेष्व अभिघातं हि कुर्याच छाल्वॊ नराधिपः\nइति कृत्वाप्रमत्तास ते सरे वृष्ण्यन्धकाः सथिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 16, + "shloka": 14, + "text": "आनर्ताश च तथा सर्वे नटनर्तक गायनाः\nबहिर विवासिताः सर्वे रक्षद्भिर वित्तसंचयान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 16, + "shloka": 15, + "text": "संक्रमा भेदिताः सर्वे नावश च परतिषेधिताः\nपरिखाश चापि कौरव्य कीलैः सुनिचिताः कृताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 16, + "shloka": 16, + "text": "उदपानाः कुरुश्रेष्ठ तथैवाप्य अम्बरीषकाः\nसमन्तात कॊशमात्रं च कारिता विषमा च भूः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 16, + "shloka": 17, + "text": "परकृत्या विषमं दुर्गं परकृत्या च सुरक्षितम\nपरकृत्या चायुधॊपेतं विशेषेण तदानघ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 16, + "shloka": 18, + "text": "सुरक्षितं सुगुप्तं च सरायुध समन्वितम\nतत पुरं भरतश्रेष्ठ यथेन्द्र भवनं तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 16, + "shloka": 19, + "text": "न चामुद्रॊ ऽभिनिर्याति न चामुद्रः परवेश्यते\nवृष्ण्यन्धकपुरे राजंस तदा सौभसमागमे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 16, + "shloka": 20, + "text": "अनु रथ्यासु सर्वासु चत्वरेषु च कौरव\nबलं बभूव राजेन्द्र परभूतगजवाजिमत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 16, + "shloka": 21, + "text": "दत्तवेतन भक्तं च दत्तायुध परिच्छदम\nकृतापदानं च तदा बलम आसीन महाभुज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 16, + "shloka": 22, + "text": "न कुप्य वेतनी कश चिन न चातिक्रान्त वेतनी\nनानुग्रहभृतः कश चिन न चादृष्ट पराक्रमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 16, + "shloka": 23, + "text": "एवं सुविहिता राजन दवारका भूरिदक्षिणैः\nआहुकेन सुगुप्ता च राज्ञा राजीवलॊचन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 1, + "text": "[वा]\nतां तूपयात्वा राजेन्द्र शाल्वः सौभपतिस तदा\nपरभूतनरनागेन बलेनॊपविवेश ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 2, + "text": "समे निविष्टा सा सेना परभूतसलिलाशये\nचतुरङ्ग बलॊपेता शाल्वराजाभिपालिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 3, + "text": "वर्जयित्वा शमशानानि देवतायतनानि च\nवल्मीकाश चैव चैत्यांश च तन निविष्टम अभूद बलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 4, + "text": "अनीकानां विभागेन पन्थानः षट कृताभवन\nपरवणा नव चैवासञ शाल्वस्य शिबिरे नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 5, + "text": "सर्वायुधसमॊपेतं सर्वशस्त्रविशारदम\nरथनागाश्वकलिलं पदातिध्वजसंकुलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 6, + "text": "तुष्टपुष्टजनॊपेतं वीर लक्षणलक्षितम\nविचित्रध्वजसंनाहं विचित्ररथकार्मुकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 7, + "text": "संनिवेश्य च कौरव्य दवारकायां नरर्षभ\nअभिसारयाम आस तदा वेगेन पतगेन्द्रवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 8, + "text": "तदापतन्तं संदृश्य बलं शाल्वपतेस तदा\nनिर्याय यॊधयाम आसुः कुमारा वृष्णिनन्दनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 9, + "text": "असहन्तॊ ऽभियातं तच छाल्व राजस्य कौरव\nचारुदेष्णश च साम्बश च परद्युम्नश च महारथः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 10, + "text": "ते रथैर दंशिताः सर्वे विचित्राभरण धवजाः\nसंसक्ताः शाल्वराजस्य बहुभिर यॊधपुंगवैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 11, + "text": "गृहीत्वा तु धनुः साम्बः शाल्वस्य सचिवं रणे\nयॊधयाम आस संहृष्टः कषेमवृद्धिं चमूपतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 12, + "text": "तस्य बाणमयं वर्षं जाम्बवत्याः सुतॊ मह त\nमुमॊच भरतश्रेष्ठ यथा वर्षं सहस्रधृक" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 13, + "text": "तद बाणवर्षं तुमुलं विषेहे स चमूपतिः\nकषेमवृद्धिर महाराज हिमवान इव निश्चलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 14, + "text": "ततः साम्बाय राजेन्द्र कषेमवृद्धिर अपि सम ह\nमुमॊच मायाविहितं शरजालं महत्तरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ मायामयं जालं माययैव विदार्य सः\nसाम्बः शरसहस्रेण रथम अस्याभ्यवर्षत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 16, + "text": "ततः स विद्धः साम्बेन कषेमवृद्धिश चमूपतिः\nअपायाज जवनैर अश्वैः साम्ब बाणप्रपीडितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 17, + "text": "तस्मिन विप्रद्रुते करूरे शाल्वस्याथ चमूपतौ\nवेगवान नाम दैतेयः सुतं मे ऽभयद्रवद बली" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 18, + "text": "अभिपन्नस तु राजेन्द्र साम्बॊ वृष्णिकुलॊद्वहः\nवेगं वेगवतॊ राजंस तस्थौ वीरॊ विधारयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 19, + "text": "स वेगवति कौन्तेय साम्बॊ वेगवतीं गदाम\nचिक्षेप तरसा वीरॊ वयाविध्य सत्यविक्रमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 20, + "text": "तया तव अभिहतॊ राजन वेगवान अपतद भुवि\nवातरुग्ण इव कषुण्णॊ जीर्ण मूलॊ वनस्पतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 21, + "text": "तस्मिन निपतिते वीरे गदा नुन्ने महासुरे\nपरविश्य महतीं सेनां यॊधयाम आस मे सुतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 22, + "text": "चारुदेष्णेन संसक्तॊ विविन्ध्यॊनाम दानवः\nमहारथः समाज्ञातॊ महाराज महाधनुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 23, + "text": "ततः सुतुमुलं युद्धं चारुदेष्ण विविन्ध्ययॊः\nवृत्रवासवयॊ राजन यथापूर्वं तथाभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 24, + "text": "अन्यॊन्यस्याभिसंक्रुद्धाव अन्यॊन्यं जघ्नतुः शरैः\nविनदन्तौ महाराज सिंहाव इव महाबलौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 25, + "text": "रौक्मिणेयस ततॊ बाणम अग्न्यर्कॊपम वर्चसम\nअभिमान्त्र्य महास्त्रेण संदधे शत्रुनाशनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 26, + "text": "स विविन्ध्याय सक्रॊधः समाहूय महारथः\nचिक्षेप मे सुतॊ राजन स गतासुर अथापतत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 27, + "text": "विविन्ध्यं निहतं दृष्ट्वा तां च विक्षॊभितां चमूम\nकामगेन स सौभेन शाल्वः पुनर उपागमत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ वयाकुलितं सर्वं दवारकावासितद बलम\nदृष्ट्वा शाल्वं महाबाहॊ सौभस्थं पृथिवी गतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ निर्याय कौन्तेय वयवस्थाप्य च तद बलम\nआनर्तानां महाराज परद्युम्नॊ वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 30, + "text": "सर्वे भवन्तस तिष्ठन्तु सर्वे पश्यन्तु मां युधि\nनिवारयन्तं संग्रामे बलात सौभं सराजकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 31, + "text": "अहं सौभपतेः सेनाम आयसैर भुजगैर इव\nधनुर भुजविनिर्मुक्तैर नाशयाम्य अद्य यादवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 32, + "text": "आश्वसध्वं न भीः कार्या सौभराड अद्य नश्यति\nमयाभिपन्नॊ दुष्टात्मा ससौभॊ विनशिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 17, + "shloka": 33, + "text": "एवं बरुवति संहृष्टे परद्युम्ने पाण्डुनन्दन\nविष्ठितं तद बलं वीर युयुधे च यथासुखम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 18, + "shloka": 1, + "text": "[वा]\nएवम उक्त्वा रौक्मिणेयॊ यादवान भरतर्षभ\nदंशितैर हरिभिर युक्तं रथम आस्थाय काञ्चनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 18, + "shloka": 2, + "text": "उच्छ्रित्य मकरं केतुं वयात्ताननम अलंकृतम\nउत्पतद्भिर इवाकाशं तैर हयैर अन्वयात परान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 18, + "shloka": 3, + "text": "विक्षिपन नादयंश चापि धनुःश्रेष्ठं महाबलः\nतूणखड्गधरः शूरॊ बद्धगॊधाङ्गुलि तरवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 18, + "shloka": 4, + "text": "स विद्युच्चलितं चापं विहरन वै तलात तलम\nमॊहयाम आस दैतेयान सर्वान सौभनिवासिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 18, + "shloka": 5, + "text": "नास्य विक्षिपतश चापं संदधानस्य चासकृत\nअन्तरं ददृशे कश चिन निघ्नतः शात्रवान रणे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 18, + "shloka": 6, + "text": "मुखस्य वर्णॊ न विकल्पते ऽसय; चेलुश च गात्राणि न चापि तस्य\nसिंहॊन्नतं चाप्य अभिगर्जतॊ ऽसय; शुश्राव लॊकॊ ऽदभुतरूपम अग्र्यम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 18, + "shloka": 7, + "text": "जले चरः काञ्चनयष्टि संस्थॊ; वयात्ताननः सर्वतिमि परमाथी\nवित्रासयन राजति वाहमुख्ये; शाल्वस्य सेना परमुखे धवजाग्र्यः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 18, + "shloka": 8, + "text": "ततः स तूर्णं निष्पत्य परद्युम्नः शत्रुकर्शनः\nशाल्वम एवाभिदुद्राव विधास्यन कलहं नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 18, + "shloka": 9, + "text": "अभियानं तु वीरेण परद्युम्नेन महाहवे\nनामर्षयत संक्रुद्धः शाल्वः कुरुकुलॊद्वह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 18, + "shloka": 10, + "text": "स रॊममदमत्तॊ वै कामगाद अवरुह्य च\nपरद्युम्नं यॊधयाम आस शाल्वः परपुरंजयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 18, + "shloka": 11, + "text": "तयॊः सुतुमुलं युद्धं शाल्व वृष्णिप्रवीरयॊः\nसमेता ददृशुर लॊका बलिवासवयॊर इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 18, + "shloka": 12, + "text": "तस्य मायामयॊ वीर रथॊ हेमपरिष्कृतः\nसध्वजः सपताकश च सानुकर्षः सतूणवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 18, + "shloka": 13, + "text": "स तं रथवरं शरीमान समारुह्य किल परभॊ\nमुमॊच बाणान कौरव्य परद्युम्नाय महाबलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 18, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ बाणमयं वर्षं वयसृजत तरसा रणे\nपरद्युम्नॊ भुजवेगेन शाल्वं संमॊहयन्न इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 18, + "shloka": 15, + "text": "स तैर अभिहतः संख्ये नामर्षयत सौभराट\nशरान दीप्ताग्निसंकाशान मुमॊच तनये मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 18, + "shloka": 16, + "text": "स शाल्व बाणै राजेन्द्र विद्धॊ रुक्मिणिनन्दनः\nमुमॊच बाणं तवरितॊ मर्मभेदिनम आहवे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 18, + "shloka": 17, + "text": "तस्य वर्म विभिद्याशु स बाणॊ मत सुतेरितः\nबिभेद हृदयं पत्री स पपात मुमॊह च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 18, + "shloka": 18, + "text": "तस्मिन निपतिते वीरे शाल्वराजे विचेतसि\nसंप्राद्रवन दानवेन्द्रा दारयन्तॊ वसुंधराम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 18, + "shloka": 19, + "text": "हाहाकृतम अभूत सैन्यं शाल्वस्य पृथिवीपते\nनष्टसंज्ञे निपतिते तदा सौभपतौ नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 18, + "shloka": 20, + "text": "तत उत्थाय कौरव्य परतिलभ्य च चेतनम\nमुमॊच बाणं तरसा परद्युम्नाय महाबलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 18, + "shloka": 21, + "text": "तेन विद्धॊ महाबाहुः परद्युम्नः समरे सथितः\nजत्रु देशे भृशं वीरॊ वयवासीदद रथे तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 18, + "shloka": 22, + "text": "तं स विद्ध्वा महाराज शाल्वॊ रुक्मिणिनन्दनम\nननाद सिंहनादं वै नादेनापूरयन महीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 18, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ मॊहं समापन्ने तनये मम भारत\nमुमॊच बाणांस तवरितः पुनर अन्यान दुरासदान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 18, + "shloka": 24, + "text": "स तैर अभिहतॊ बाणैर बहुभिस तेन मॊहितः\nनिश्चेष्टः कौरवश्रेष्ठ परद्युम्नॊ ऽभूद रणाजिरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 1, + "text": "[वा]\nशाल्व बाणार्दिते तस्मिन परद्युम्ने बलिनां वरे\nवृष्णयॊ भग्नसंकल्पा विव्यथुः पृतना गताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 2, + "text": "हाहाकृतम अभूत सार्वं वृष्ण्यन्धकबलं तदा\nपरद्युम्ने पतिते राजन परे च मुदिताभवन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 3, + "text": "तं तथा मॊहितं दृष्ट्वा सारथिर जवनैर हयैः\nरणाद अपाहरत तूर्णं शिक्षितॊ दारुकिस ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 4, + "text": "न तिदूरापयाते तु रथे रथवरप्रणुत\nधनुर गृहीत्वा यन्तारं लब्धसंज्ञॊ ऽबरवीद इदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 5, + "text": "सौते किं ते वयवसितं कस्माद यासि पराङ्मुखः\nनैष वृष्णिप्रवीराणाम आहवे धर्म उच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 6, + "text": "कच चित सौते न ते मॊहः शाल्वं दृष्ट्वा महाहवे\nविषादॊ वा रणं दृष्ट्वा बरूहि मे तवं यथातथम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 7, + "text": "[सूत]\nजानार्दने न मे मॊहॊ नापि मे भयम आविशत\nअतिभारं तु ते मन्ये शाल्वं केशवनन्दन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 8, + "text": "सॊ ऽपयामि शनैर वीर बलवान एष पापकृत\nमॊहितश च रणे शूरॊ रक्ष्यः सारथिना रथी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 9, + "text": "आयुष्मंस तवं मया नित्यं रक्षितव्यस तवयाप्य अहम\nरक्षितव्यॊ रथी नित्यम इति कृत्वापयाम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 10, + "text": "एकश चासि महाबाहॊ बहवश चापि दानवाः\nनसमं रौक्मिणेयाहं रणं मत्वापयाम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 11, + "text": "[वा]\nएवं बरुवति सूते तु तदा मकरकेतुमान\nउव्वाच सूतं कौरव्य निवर्तय रथं पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 12, + "text": "दारुकात्मज मैवं तं पुनः कार्षीः कथं चन\nवयपयानं रणात सौते जीवतॊ मम कर्हि चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 13, + "text": "न स वृष्णिकुले जातॊ यॊ वै तयजति संगरम\nयॊ वा निपतितं हन्ति तवास्मीति च वादिनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 14, + "text": "तथा सत्रियं वै यॊ हन्ति वृद्धं बालं तथैव च\nविरथं विप्रकीर्णं च भग्नशस्स्त्रायुधं तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 15, + "text": "तवं च सूत कुले जातॊ विनीतः सूत कर्मणि\nधर्मज्ञश चासि वृष्णीनाम आहवेष्व अपि दारुके" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 16, + "text": "स जानंश चरितं कृत्स्नं वृष्णीनां पृतना मुखे\nअपयानं पुनः सौते मैवं कार्षीः कथं चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 17, + "text": "अपयातं हतं पृष्ठे भीतं रणपलायिनम\nगदाग्रजॊ दुराधर्षः किं मां वक्ष्यति माधवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 18, + "text": "केशवस्याग्रजॊ वापि नीलवासा मदॊत्कटः\nकिं वक्ष्यति महाबाहुर बलदेवः समागतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 19, + "text": "किं वक्ष्यति शिनेर नप्ता नरसिंहॊ महाधनुः\nअपयातं रणात सौते साम्ब्बश च समितिंजयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 20, + "text": "चारुदेष्णश च दुर्धर्षस तथैव गद सारणौ\nअक्रूरश च महाबाहुः किं मां वक्ष्यति सारथे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 21, + "text": "शूरं संभावितं सन्तं नित्यं पुरुषमानिनम\nसत्रियश च वृष्णी वीराणां किं मां वक्ष्यन्ति संगताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 22, + "text": "परद्युम्नॊ ऽयम उपायाति भीतस तयक्त्वा महाहवम\nधिग एनम इति वक्ष्यन्ति न तु वक्ष्यन्ति साध्व इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 23, + "text": "धिग वाचा परिहासॊ ऽपि मम वा मद्विधस्य वा\nमृत्युनाभ्यधिकः सौते स तवं मा वयपयाः पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 24, + "text": "भारं हि मयि संन्यस्य यातॊ मधुनिहा हरिः\nयज्ञं भरत सिंहस्य पार्थस्यामित तेजसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 25, + "text": "कृतवर्मा मया वीरॊ निर्यास्यन्न एव वारितः\nशाल्वं निवारयिष्ये ऽहं तिष्ठ तवम इति सूतज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 26, + "text": "स च संभावयन मां वै निवृत्तॊ हृदिकात्मजः\nतं समेत्य रणं तयक्त्वा किं वक्ष्यामि महारथम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 27, + "text": "उपयातं दुराधर्षं शङ्खचक्रगदाधरम\nपुरुषं पुण्डरीकाक्षं किं वक्ष्यामि महाभुजम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 28, + "text": "सात्यकिं बलदेवं च ये चान्ये ऽनधकवृष्णयः\nमया सपर्धन्ति सततं किं नु वक्ष्यामि तान अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 29, + "text": "तयक्त्वा रणम इमं सौते पृष्ठतॊ ऽभयाहतः शरैः\nतवयापनीतॊ विवशॊ न जीवेयं कथं चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 30, + "text": "स निवर्त रथेनाशु पुनर दारुकनन्दन\nन चैतद एवं कर्तव्यम अथापत्सु कथं चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 31, + "text": "न जीवितम अहं सौते बहु मन्ये कदा चन\nअपयातॊ रणाद भीतः पृष्ठतॊ ऽभयाहताः शरैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 32, + "text": "कदा वा सूतपुत्र तवं जानीषे मां भयार्दितम\nअपयातं रणं हित्वा यथा कापुरुषं तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 19, + "shloka": 33, + "text": "न युक्तं भवता तयक्तुं संग्रामं दारुकात्मज\nमयि युद्धार्थिनि भृशं स तवं याहि यतॊ रणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 20, + "shloka": 1, + "text": "[वा]\nएवम उक्तस तु कौन्तेय सूतपुत्रस तदा मृधे\nपरद्युम्नम अब्रवीच छलक्ष्णं मधुरं वाक्यम अञ्जसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 20, + "shloka": 2, + "text": "न मे भयं रौक्मिणेय संग्रामे यच्छतॊ हयान\nयुद्धज्ञश चास्मि वृष्णीनां नात्र किं चिद अतॊ ऽनयथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 20, + "shloka": 3, + "text": "आयुष्मन्न उपदेशस तु सारथ्ये वर्ततां समृतः\nसर्वार्थेषु रथी रक्ष्यस तवं चापि भृशपीडितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 20, + "shloka": 4, + "text": "तवं हि शाल्व परयुक्तेन पत्रिणाभिहतॊ भृशम\nकश्मलाभिहतॊ वीर ततॊ ऽहम अपयातवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 20, + "shloka": 5, + "text": "स तवं सात्वत मुख्याद्य लब्धसंज्ञॊ यदृच्छया\nपश्य मे हयसाम्याने शिक्षां केशवनन्दन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 20, + "shloka": 6, + "text": "दारुकेणाहम उत्पन्नॊ यथावच चैव शिक्षितः\nवीतभीः परविशाम्य एतां शाल्वस्य महतीं चमूम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 20, + "shloka": 7, + "text": "एवम उक्त्वा ततॊ वीर हयान संचॊद्य संगरे\nरश्मिभिश च समुद्यम्य जवेनाभ्यपतत तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 20, + "shloka": 8, + "text": "मण्डलानि विचित्राणि यमकानीतराणि च\nसव्यानि च विचित्राणि दक्षिणानि च सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 20, + "shloka": 9, + "text": "परतॊदेनाहता राजन रश्मिभिश च समुद्यताः\nउत्पतन्त इवाकाशं विबभुस ते हयॊत्तमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 20, + "shloka": 10, + "text": "ते हस्तलाघवॊपेतं विज्ञाय नृप दारुकिम\nदह्यमाना इव तदा पस्पृशुश चरणैर महीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 20, + "shloka": 11, + "text": "सॊ ऽपसव्यां चमूं तस्य शाल्वस्य भरतर्षभ\nचकार नातियत्नेन तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 20, + "shloka": 12, + "text": "अमृष्यमाणॊ ऽपसव्यं परद्युम्नेन स सौभराट\nयन्तारम अस्य सहसा तरिभिर बाणैः समर्पयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 20, + "shloka": 13, + "text": "दारुकस्य सुतस तं तु बाणवेगम अचिन्तयन\nभूय एव महाबाहॊ परययौ हयसंमतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 20, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ बाणान बहुविधान पुनर एव स सौभराट\nमुमॊच तनये वीरे मम रुक्मिणिनन्दने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 20, + "shloka": 15, + "text": "तान अप्राप्ताञ शितैर बाणैश चिच्छेद परवीरहा\nरौक्मिणेयः समितं कृत्वा दर्शयन हस्तलाघवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 20, + "shloka": 16, + "text": "छिन्नान दृष्ट्वा तु तान बाणान परद्युम्नेन स सौभराट\nआसुरीं दारुणीं मायाम आस्थाय वयसृजच छरान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 20, + "shloka": 17, + "text": "परयुज्यमानम आज्ञाय दैतेयास्त्रं महाबलः\nबरह्मास्त्रेणान्तरा छित्त्वा मुमॊचान्यान पतत्रिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 20, + "shloka": 18, + "text": "ते तद अस्त्रं विधूयाशु विव्यधू रुधिराशनाः\nशिरस्य उरसि वक्त्रेच स मुमॊह पपात च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 20, + "shloka": 19, + "text": "तस्मिन निपतिते कषुद्रे शाल्वे बाणप्रपीडिते\nरौक्मिणेयॊ ऽपरं बाणं संदधे शत्रुनाशनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 20, + "shloka": 20, + "text": "तम अर्चितं सर्वदाशार्ह पूगैर; आशीर्भिर अर्कज्वलन परकाशम\nदृष्ट्वा शरं जयाम अभिनीयमानं; बभूव हाहाकृतम अन्तरिक्षम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 20, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ देवगणाः सर्वे सेन्द्राः सह धनेश्वराः\nनारदं परेषयाम आसुः शवसनं च महाबलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 20, + "shloka": 22, + "text": "तौ रौक्मिणेयम आगम्य वचॊ ऽबरूतां दिवौकसाम\nनैष वध्यस तवया वीर शाल्वराजः कथं चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 20, + "shloka": 23, + "text": "संहरस्व पुनर बाणम अवध्यॊ ऽयं तवया रणे\nएतस्य हि शरस्याजौ नावध्यॊ ऽसति पुमान कव चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 20, + "shloka": 24, + "text": "मृत्युर अस्य महाबाहॊ रणे देवकिनन्दनः\nकृष्णः संकल्पितॊ धात्रा तन न मिथ्या भवेद इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 20, + "shloka": 25, + "text": "ततः परमसंहृष्टः परद्युम्नः शरम उत्तरम\nसंजहार धनुःश्रेष्ठात तूर्णे चैव नयवेशयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 20, + "shloka": 26, + "text": "तत उत्थाय राजेन्द्र शाल्वः परमदुर्मनाः\nवयपायात सबलस तूर्णं परद्युम्न शरपीडितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 20, + "shloka": 27, + "text": "स दवारकां परित्यज्य करूरॊ वृणिभिर अर्दितः\nसौभम आस्थाय राजेन्द्र दिवम आचक्रमे तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 1, + "text": "[वा]\nआनर्तनगरं मुक्तं ततॊ ऽहम अगमं तदा\nमहाक्रतौ राजसूये निवृत्ते नृपते तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 2, + "text": "अपश्यं दवारकां चाहं महाराज हतत्विषम\nनिःस्वाध्याय वषट्कारां निर्भूषण वरस्त्रियम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 3, + "text": "अनभिज्ञेय रूपाणि दवारकॊपवनानि च\nदृष्ट्वा शङ्कॊपपन्नॊ ऽहम अपृच्छं हृदिकात्मजम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 4, + "text": "अस्वस्थनरनारीकम इदं वृष्णिपुरं भृषम\nकिम इदं नरशार्दूल शरॊतुम इच्छामहे वयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 5, + "text": "एवम उक्तस तु स मया विस्तरेणेदम अब्रवीत\nरॊधं मॊक्षं च शाल्वेन हार्दिक्यॊ राजसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ ऽहं कौरवश्रेष्ठ शरुत्वा सर्वम अशेषतः\nविनाशे शाल्वराजस्य तदैवाकरवं मतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ ऽहं भरतश्रेष्ठ समाश्वास्य पुरे जनम\nराजानम आहुकं चैव तथैवानक दुन्दुभिम\nसर्ववृष्णिप्रवीरांश च हर्षयन्न अब्रुवं तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 8, + "text": "अप्रमादः सदा कार्यॊ नगरे यादवर्षभाः\nशाल्वराजविनाशाय परयातं मां निबॊधत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 9, + "text": "नाहत्वा तं निवर्तिष्ये पुरीं दवारवतीं परति\nसशाल्वं सौभनगरं हत्वा दरष्टास्मि वः पुनः\nतरिसामा हन्यताम एषा दुन्दुभिः शत्रुभीषणी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 10, + "text": "ते मयाश्वासिता वीरा यथावद भरतर्षभ\nसर्वे माम अब्रुवन हृष्टाः परयाहि जहि शत्रवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 11, + "text": "तैः परहृष्टात्मभिर वीरैर आशीर्भिर अभिनन्दितः\nवाचयित्वा दविजश्रेष्ठान परणम्य शिरसाहुकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 12, + "text": "सैन्यसुग्रीव युक्तेन रथेनानादयन दिशः\nपरध्माप्य शङ्खप्रवरं पाञ्चजन्यम अहं नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 13, + "text": "परयातॊ ऽसमि नरव्याघ्र बलेन महता वृतः\nकॢप्तेन चतुरङ्गेण बलेन जितकाशिना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 14, + "text": "समतीत्य बहून देशान गिरींश च बहुपादपान\nसरांसि सरितश चैव मार्तिकावतम आसदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 15, + "text": "तत्राश्रौषं नरव्याघ्र शाल्वं नगरम अन्तिकात\nपरयातं सौभम आस्थाय तम अहं पृष्ठतॊ ऽनवयाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 16, + "text": "ततः सागरम आसाद्य कुक्षौ तस्य महॊर्मिणः\nसमुद्रनाभ्यां शाल्वॊ ऽभूत सौभम आस्थाय शत्रुहन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 17, + "text": "स समालॊक्य दूरान मां समयन्न इव युधिष्ठिर\nआह्वयाम आस दुष्टात्मा युद्धायैव मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 18, + "text": "तस्य शार्ङ्गविनिर्मुक्तैर बहुभिर मर्मभेदिभिः\nपुरं नासाद्यत शरैस ततॊ मां रॊष आविशत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 19, + "text": "स चापि पापप्रकृतिर दैतेयापसदॊ नृप\nमय्य अवर्षत दुर्धर्षः शरधाराः सहस्रशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 20, + "text": "सैनिकान मम सूतं च हयांश च समवाकिरत\nअचिन्तयन्तस तु शरान वयं युध्याम भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 21, + "text": "ततः शतसहस्राणि शराणां नतपर्वणाम\nचिक्षिपुः समरे वीरा मयि शाल्व पदानुगाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 22, + "text": "ते हयान मे रथं चैव तदा दारुकम एव च\nछादयाम आसुर असुरा बाणैर मर्म विभेदिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 23, + "text": "न हया न रथॊ वीर न यन्ता मम दारुकः\nअदृश्यन्त शरैश छन्नास तथाहं सैनिकाश च मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ ऽहम अपि कौरव्य शराणाम अयुतान बहून\nअभिमन्त्रितानां धनुषा दिव्येन विधिनाक्षिपम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 25, + "text": "न तत्र विषयस तव आसीन मम सैन्यस्य भारत\nखे विषिक्तं हि तत सौभं करॊशमात्र इवाभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 26, + "text": "ततस ते परेक्षकाः सर्वे रङ्ग वाट इव सथिताः\nहर्षयाम आसुर उच्चैर मां सिंहनाद तलस्वनैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 27, + "text": "मत्कार्मुकविनिर्मुक्ता दानवानां महारणे\nअङ्गेषु रुधिराक्तास ते विविशुः शलभा इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ हलहलाशब्दः सौभमध्ये वयवर्धत\nवध्यतां विशिखैस तीक्ष्णैः पततां च महार्णवे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 29, + "text": "ते निकृत्तभुजस्कन्धाः कबन्धाकृति दर्शनाः\nनदन्तॊ भैरवान नादन निपतन्ति सम दानवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 30, + "text": "ततॊ गॊक्षीरकुन्देन्दु मृणालरजतप्रभम\nजलजं पाञ्चजन्यं वै पराणेनाहम अपूरयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 31, + "text": "तान दृष्ट्वा पतितांस तत्र शाल्वः सौभपतिस तदा\nमायायुद्धेन महता यॊधयाम आस मां युधि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ हुडहुडाः परासाः शक्तिशूलपरश्वधाः\nपट्टिशाश च भुशुण्ड्यश च परापतन्न अनिशं मयि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 33, + "text": "तान अहं माययैवाशु परतिगृह्य वयनाशयम\nतस्यां हतायां मायायां गिरिशृङ्गैर अयॊधयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ ऽभवत तम इव परभातम इव चाभवत\nदुर्दिनं सुदिनं चैव शीतम उष्णं च भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 35, + "text": "एवं मायां विकुर्वाणॊ यॊधयाम आस मां रिपुः\nविज्ञाय तद अहं सर्वं माययैव वयनाशयम\nयथाकालं तु युद्धेन वयधमं सर्वतः शरैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 36, + "text": "ततॊ वयॊम महाराज शतसूर्यम इवाभवत\nशतचन्द्रं च कौन्तेय सहस्रायुत तारकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 37, + "text": "ततॊ नाज्ञायत तदा दिवारात्रं तथा दिशः\nततॊ ऽहं मॊहम आपन्नः परज्ञास्त्रं समयॊजयम\nततस तद अस्त्रम अस्त्रेण विधूतं शरतूलवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 21, + "shloka": 38, + "text": "तथा तद अभवद युद्धं तुमुलं लॊमहर्षणम\nलब्धालॊकश च राजेन्द्र पुनः शत्रुम अयॊधयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 1, + "text": "[वा]\nएवं स पुरुषव्याघ्र शाल्वॊ राज्ञां महारिपुः\nयुध्यमानॊ मया संख्ये वियद अभ्यागमत पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 2, + "text": "ततः शतघ्नीश च महागदाश च; दीप्तंश च शूलान मुसलान असींश च\nचिक्षेप रॊषान मयि मन्दबुद्धिः; शाल्वॊ महाराज जयाभिकाङ्क्षी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 3, + "text": "तान आशुगैर आपततॊ ऽहम आशु; निवार्य तूर्णं खगमान ख एव\nदविधा तरिधा चाच्छिनम आशु मुखैस; ततॊ ऽनतरिक्षे निनदॊ बभूव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 4, + "text": "ततः शतसहस्रेण शराणां नतपर्वणाम\nदारुकं वाजिनश चैव रथं च समवाकिरत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ माम अब्रवीद वीर दारुकॊ विह्वलन्न इव\nसथातव्यम इति तिष्ठामि शाल्व बाणप्रपीडितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 6, + "text": "इति तस्य निशम्याहं सारथेः करुणं वचः\nअवेक्षमाणॊ यन्तारम अपश्यं शरपीडितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 7, + "text": "न तस्यॊरसि नॊ मूर्ध्नि न काये न भुजद्वजे\nअन्तरं पाण्डवश्रेष्ठ पश्यामि नहतं शरैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 8, + "text": "स तु बाणवरॊत्पीडाद विस्रवत्य असृग उल्बणम\nअभिवृष्टॊ यथा मेधैर गिरिर गैरिकधातुमान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 9, + "text": "अभीषु हस्तं तं दृष्ट्वा सीदन्तं सारथिं रणे\nअस्तम्भयं महाबाहॊ शाल्व बाणप्रपीडितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 10, + "text": "अथ मां पुरुषः कश चिद दवारका निलयॊ ऽबरवीत\nतवरितॊ रथम अभ्येत्य सौहृदाद इव भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 11, + "text": "आहुकस्य वचॊ वीर तस्यैव परिचारकः\nविषण्णः सन्नकण्ठॊ वै तन निबॊध युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 12, + "text": "दवारकाधिपतिर वीर आह तवाम आहुकॊ वचः\nकेशवेह विजानीष्व यत तवां पितृसखॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 13, + "text": "उपयात्वाद्य शाल्वेन दवारकां वृष्णिनन्दन\nविषक्ते तवयि दुर्धर्ष हतः शूर सुतॊ बलात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 14, + "text": "तद अलं साधु युद्धेन निवर्तस्व जनार्दन\nदवारकाम एव रक्षस्व कार्यम एतन महत तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 15, + "text": "इत्य अहं तस्य वचनं शरुत्वा परमदुर्मनाः\nनिश्चयं नाधिगच्छामि कर्तव्यस्येतरस्य वा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 16, + "text": "सात्यकिं बलदेवं च परद्युम्नं च महारथम\nजगर्हे मनसा वीर तच छरुत्वा विप्रियं वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 17, + "text": "अहं हि दवारकायाश च पितुश च कुरुनन्दन\nतेषु रक्षां समाधाय परयातः सौभपातने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 18, + "text": "बलदेवॊ महाबाहुः कच चिज जीवति शत्रुहा\nसात्यकी रौक्मिणेयश च चारुदेष्णश च वीर्यवान\nसाम्बप्रभृतयश चैवेत्य अहम आसं सुदुर्मनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 19, + "text": "एतेषु हि नरव्याघ्र जीवत्सु न कथं चन\nशक्यः शूर सुतॊ हन्तुम अपि वज्रभृता सवयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 20, + "text": "हतः शूर सुतॊ वयक्तं वयक्तं ते च परासवः\nबलदेव मुखाः सर्वे इति मे निश्चिता मतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 21, + "text": "सॊ ऽहं सर्वविनाशं तं चिन्तयानॊ मुहुर मुहुः\nसुविह्वलॊ महाराज पुनः शाल्वम अयॊधयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ ऽपश्यं महाराज परपतन्तम अहं तदा\nसौभाच छूर सुतं वीर ततॊ मां मॊह आविशत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 23, + "text": "तस्य रूपं परपततः पितुर मम नराधिप\nययातेः कषीणपुण्यस्य सवर्गाद इव महीतलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 24, + "text": "विशीर्णगलितॊष्णीषः परकीर्णाम्बर मूर्धजः\nपरपतन दृश्यते ह सम कषीणपुण्य इव गरहः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 25, + "text": "ततः शार्ङ्गं धनुःश्रेष्ठं करात परपतितं मम\nमॊहात सन्नश च कौन्तेय रथॊपस्थ उपाविशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 26, + "text": "ततॊ हाहाकृतं सर्वं सैन्यं मे गतचेतनम\nमां दृष्ट्वा रथनीडस्थं गतासुम इव भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 27, + "text": "परसार्य बाहू पततः परसार्य चरणाव अपि\nरूपं पितुर अपश्यं तच छकुनेः पतितॊ यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 28, + "text": "तं पतन्तं महाबाहॊ शूलपट्टिशपाणयः\nअभिघ्नन्तॊ भृशं वीरा मम चेतॊ वयकम्पयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ मुहूर्तात परतिलभ्य संज्ञाम; अहं तदा वीर महाविमर्दे\nन तत्र सौभं न रिपुं न शाल्वं; पश्यामि वृद्धं पितरं न चापि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 22, + "shloka": 30, + "text": "ततॊ ममासीन मनसि पायेयम इति निश्चितम\nपरबुद्धॊ ऽसमि ततॊ भूयः शतशॊ विकिरञ शरान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 1, + "text": "[वा]\nततॊ ऽहं भरतश्रेष्ठ परगृह्य रुचिरं धनुः\nशरैर अपातयं सौभाच छिरांसि विबुधद्विषाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 2, + "text": "शरांश चाशीविषाकारान ऊर्ध्वगांस तिग्मतेजसः\nअप्रैषं शाल्वराजाय शार्ङ्गमुक्तान सुवाससः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ नादृश्यत तदा सौभं कुरुकुलॊद्वह\nअन्तर्हितं माययाभूत ततॊ ऽहं विस्मितॊ ऽभवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 4, + "text": "अथ दानवसंघास ते विकृताननमूर्धजाः\nउदक्रॊशन महाराज विष्ठिते मयि भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ ऽसत्रं शब्दसाहं वै तवरमाणॊ महाहवे\nअयॊजयं तद वधाय ततः शब्द उपारमत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 6, + "text": "हतास ते दानवाः सर्वे यैः स शब्द उदीरितः\nशरैर आदित्यसंकाशैर जवलितैः शब्दसाधनैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 7, + "text": "तस्मिन्न उपरते शब्दे पुनर एवान्यतॊ ऽभवत\nशब्दॊ ऽपरॊ महाराज तत्रापि पराहरं शरान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 8, + "text": "एवं दश दिशः सर्वास तिर्यग ऊर्ध्वं च भारत\nनादयाम आसुर असुरास ते चापि निहता मया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 9, + "text": "ततः पराग्ज्यॊतिषं गत्वा पुनर एव वयदृश्यत\nसौभं कामगमं वीर मॊहयन मम चक्षुषी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ लॊकान्त करणॊ दानवॊ वानराकृतिः\nशिला वर्षेण सहसा सहसा मां समावृणॊत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 11, + "text": "सॊ ऽहं पर्वत वर्षेण वध्यमानः समन्ततः\nवल्मीक इव राजेन्द्र पर्वतॊपचितॊ ऽभवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ ऽहं पर्वत चितः सहयः सह सारथिः\nअप्रख्यातिम इयां राजन सध्वजः पर्वतैश चितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ वृणि परवीरा यॊ ममासन सैनिकास तदा\nते भयार्ता दिशः सर्वाः सहसा विप्रदुद्रुवुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ हाहाकृतं सर्वम अभूत किल विशां पते\nदयौश च भूमिश च खं चैवादृश्यमाने तथा मयि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ विषण्णमनसॊ मम राजन सुहृज्जनाः\nरुरुदुश चुक्रुशुश चैव दुःखशॊकसमन्विताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 16, + "text": "दविषतां च परहर्षॊ ऽभूद आर्तिश चाद्विषताम अपि\nएवं विजितवान वीर पश्चाद अश्रौषम अच्युत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ ऽहम अस्त्रं दयितं सर्वपाषाण भेदनम\nवज्रम उद्यम्य तान सर्वान पर्वतान समशातयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 18, + "text": "ततः पर्वत भारार्ता मन्दप्राणविचेष्टिताः\nहया मम महाराज वेपमाना इवाभवन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 19, + "text": "मेघजालम इवाकाशे विदार्याभ्युदितं रविम\nदृष्ट्वा मां बान्धवाः सर्वे हर्षम आहारयन पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ माम अब्रवीत सूतः पराञ्जलिः परणतॊ नृप\nसाधु संपश्य वार्ष्णेय शाल्वं सौभपतिं सथितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 21, + "text": "अलं कृष्णावमन्यैनं साधु यत्नं समाचर\nमार्दवं सखितां चैव शाल्वाद अद्य वयपाहर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 22, + "text": "जहि शाल्वं महाबाहॊ मैनं जीवय केशव\nसर्वैः पराक्रमैर वीरवध्यः शत्रुर अमित्रहन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 23, + "text": "न शत्रुर अवमन्तव्यॊ दुर्बलॊ ऽपि बलीयसा\nयॊ ऽपि सयात पीढगः कश चित किं पुनः समरे सथितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 24, + "text": "स तवं पुरुषशार्दूल सर्वयत्नैर इमं परभॊ\nजहि वृष्णिकुलश्रेष्ठ मा तवां कालॊ ऽतयगात पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 25, + "text": "नैष मार्दवसाध्यॊ वै मतॊ नापि सखा तव\nयेन तवं यॊधितॊ वीर दवारका चावमर्दिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 26, + "text": "एवमादि तु कौन्तेय शरुत्वाहं सारथेर वचः\nतत्त्वम एतद इति जञात्वा युद्धे मतिम अधारयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 27, + "text": "वधाय शाल्वराजस्य सौभस्य च निपातने\nदारुकं चाब्रुवं वीर मुहूर्तं सथीयताम इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ ऽपरतिहतं दिव्यम अभेद्यम अतिवीर्यवत\nआग्नेयम अस्त्रं दयितं सर्वसाहं महाप्रभम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 29, + "text": "यक्षाणां राक्षसाणां च दानवानां च संयुगे\nराज्ञां च परतिलॊमानां भस्मान्त करणं महत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 30, + "text": "कषुरान्तम अमलं चक्रं कालान्तकयमॊपमम\nअभिमन्त्र्याहम अतुलं दविषतां च निबर्हणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 31, + "text": "जहि सौभं सववीर्येण ये चात्र रिपवॊ मम\nइत्य उक्त्वा भुजवीर्येण तस्मै पराहिणवं रुषा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 32, + "text": "रूपं सुदर्शनस्यासीद आकाशे पततस तदा\nदवितीयस्येव सूर्यस्य युगान्ते परिविष्यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 33, + "text": "तत समासाद्य नगरं सौभं वयपगतत्विषम\nमध्येन पाटयाम आस करकचॊ दार्व इवॊच्छ्रितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 34, + "text": "दविधाकृतं ततः सौभं सुदर्शन बलाद धतम\nमहेश्वर शरॊद्धूतं पपात तरिपुरं यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 35, + "text": "तस्मिन निपतिते सौभे चक्रम आगत करं मम\nपुनश चॊद्धूय वेगेन शाल्वाल्येत्य अहम अब्रुवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 36, + "text": "ततः शाल्वं गदां गुर्वीम आविध्यन्तं महाहवे\nदविधा चकार सहसा परजज्वाल च तेजसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 37, + "text": "तस्मिन निपतिते वीरे दानवास तरस्तचेतसः\nहाहाभूता दिशॊ जग्मुर अर्दिता मम सायकैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 38, + "text": "ततॊ ऽहं समवस्थाप्य रथं सौभसमीपतः\nशङ्खं परध्माप्य हर्षेण मुहृदः पर्यहर्षयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 39, + "text": "तन मेरुशिखराकारं विध्वस्ताट्टाल गॊपुरम\nदह्यमानम अभिप्रेक्ष्य सत्रियस ताः संप्रदुद्रुवुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 40, + "text": "एवं निहत्य समरे शाल्वं सौभं निपात्य च\nआनर्तान पुनर आगम्य सुहृदां परीतिम आवहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 41, + "text": "एतस्मात कारणाद राजन नागमं नागसाह्वयम\nयद्य अगां परवीरघ्न न हि जीवेत सुयॊधनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 42, + "text": "[वै]\nएवम उक्त्वा महाबाहुः कौरवं पुरुषॊत्तमः\nआमन्त्र्य परययौ धीमान पाण्डवान मधुसूदनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 43, + "text": "अभिवाद्य महाबाहुर धर्मराजं युधिष्ठिरम\nराज्ञा मूर्धन्य उपाघ्रातॊ भीमेन च महाभुजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 44, + "text": "सुभद्राम अभिमन्युं च रथम आरॊप्य काञ्चनम\nआरुरॊह रथं कृष्णः पाण्डवैर अभिपूजितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 45, + "text": "सैन्यसुग्रीव युक्तेन रथेनादित्यवर्चसा\nदवारकां परययौ कृष्णः समाश्वास्य युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 46, + "text": "ततः परयाते दाशार्हे धृष्टद्युम्नॊ ऽपि पार्षतः\nदरौपदेयान उपादाय परययौ सवपुरं तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 47, + "text": "धृष्टकेतुः सवसारं च समादायाथ चेदिराट\nजगाम पाण्डवान दृष्ट्वा रम्यां शुक्तिमतीं पुरीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 48, + "text": "केकयाश चाप्य अनुज्ञाताः कौन्तेयेनामितौजसा\nआमन्त्र्य पाण्डवान सर्वान परययुस ते ऽपि भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 49, + "text": "बराह्मणाश च विशश चैव तथा विषयवासिनः\nविसृज्यमानाः सुभृशं न तयजन्ति सम पाण्डवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 50, + "text": "सामवायः स राजेन्द्र सुमहाद्भुत दर्शनः\nआसीन महात्मानं तेषां काम्यके भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 23, + "shloka": 51, + "text": "युधिष्ठिरस तु विप्रांस तान अनुमान्य महात्मनाः\nशशास पुरुषान काले रथान यॊजयतेति ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 24, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतस्मिन दशार्हाधिपतौ परयाते; युधिष्ठिरॊ भीमसेनार्जुनौ च\nयमौ च कृष्णा च पुरॊहितश च; रथान महार्हान परमाश्वयुक्तान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 24, + "shloka": 2, + "text": "आस्थाय वीराः सहिता वनाय; परतस्थिरे भूतपतिप्रकाशाः\nहिरण्यनिष्कान वसनानि गाश च; परदाय शिक्षाक्षर मन्त्रिविद्भ्यः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 24, + "shloka": 3, + "text": "परेष्याः पुरॊ विंशतिर आत्तशस्त्रा; धनूंषि वर्माणि शरांश च पीतान\nमौर्वीश च यन्त्राणि च सायकांश च; सर्वे समादाय जघन्यम ईयुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 24, + "shloka": 4, + "text": "ततस तु वासांसि च राजपुत्र्या; धात्र्यश च दास्यश च विभूषणं च\nतद इन्द्रसेनस तवरितं परगृह्य; जघन्यम एवॊपययौ रथेन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 24, + "shloka": 5, + "text": "ततः कुरुश्रेष्ठम उपेत्य पौराः; परदक्षिणं चक्रुर अदीनसत्त्वाः\nतं बराह्मणाश चाभ्यवदन परसन्ना; मुख्याश च सर्वे कुरुजाङ्गलानाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 24, + "shloka": 6, + "text": "स चापि तान अभ्यवदत परसन्नः; सहैव तैर भरातृभिर धर्मराजः\nतस्थौ च तत्राधिपतिर महात्मा; दृष्ट्वा जनौघं कुरुजाङ्गलानाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 24, + "shloka": 7, + "text": "पितेव पुत्रेषु स तेषु भावं; चक्रे कुरूणाम ऋषभॊ महात्मा\nते चापि तस्मिन भरत परबर्हे; तदा बभूवुः पितरीव पुत्राः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 24, + "shloka": 8, + "text": "ततः समासाद्य महाजनौघाः; कुरुप्रवीरं परिवार्य तस्थुः\nहा नाथ हा धर्म इति बरुवन्तॊ; हरिया च सर्वे ऽशरुमुखा बभूवुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 24, + "shloka": 9, + "text": "वरः कुरूणाम अधिपः परजानां; पितेव पुत्रान अपहाय चास्मान\nपौरान इमाञ जानपदांश च सर्वान; हित्वा परयातः कव नु धर्मराजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 24, + "shloka": 10, + "text": "धिग धार्तराष्ट्रं सुनृशंस बुद्धिं; ससौबलं पापमतिं च कर्णम\nअनर्थम इच्छन्ति नरेन्द्र पापा; ये धर्मनित्यस्य सतस तवाग्राः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 24, + "shloka": 11, + "text": "सवयं निवेश्याप्रतिमं महात्मा; पुरं महद देवपुरप्रकाशम\nशतक्रतुप्रथम अमॊघकर्मा; हित्वा परयातः कव नु धर्मराजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 24, + "shloka": 12, + "text": "चकार याम अप्रतिमां महात्मा; सभां मयॊ देव सभा परकाशाम\nतां देव गुप्ताम इव देव मायां; हित्वा परयातः कव नु धर्मराजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 24, + "shloka": 13, + "text": "तान धर्मकामार्थविद उत्तमौजा; बीभत्सुर उच्चैः सहितान उवाच\nआदास्यते वासम इमं निरुष्य; वनेषु राजा दविषतां यशांसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 24, + "shloka": 14, + "text": "दविजातिमुख्याः सहिताः पृथक च; भवद्भिर आसाद्य तपस्विनश च\nपरसाद्य धर्मार्थविदश च वाच्या; यथार्थसिद्धिः परमा भवेन नः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 24, + "shloka": 15, + "text": "इत्य एवम उक्ते वचने ऽरजुनेन; ते बराह्मणाः सर्ववर्णाश च राजन\nमुदाभ्यनन्दन सहिताश च चक्रुः; परदक्षिणं धर्मभृतां वरिष्ठम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 24, + "shloka": 16, + "text": "आमन्त्र्य पार्थं च वृकॊदरं च; धनंजयं याज्ञसेनीं यमौ च\nपरतस्थिरे राष्ट्रम अपेतहर्षा; युधिष्ठिरेणानुमता यथा सवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 25, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततस तेषु परयातेषु कौन्तेयः सत्यसंगरः\nअभ्यभाषत धर्मात्मा भरातॄन सर्वान युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 25, + "shloka": 2, + "text": "दवादशेमाः समास्माभिर वस्तव्यं निर्जने वने\nसमीक्षध्वं महारण्ये देशं बहुमृगद्विजम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 25, + "shloka": 3, + "text": "बहुपुष्पफलं रम्यं शिवं पुण्यजनॊचितम\nयत्रेमाः शरदः सर्वाः सुखं परतिवसेमहि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 25, + "shloka": 4, + "text": "एवम उक्ते परत्युवाच धर्मराजं धनंजयः\nगुरुवन मानव गुरुं मानयित्व मनस्विनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 25, + "shloka": 5, + "text": "[अर]\nभवान एव महर्षीणां वृद्धानां पर्युपासिता\nअज्ञातं मानुषे लॊके भवतॊ नास्ति किं चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 25, + "shloka": 6, + "text": "तवया हय उपासिता नित्यं बराह्मणा भरतर्षभ\nदवैपायनप्रभृतयॊ नारदश च महातपाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 25, + "shloka": 7, + "text": "यः सर्वलॊकद्वाराणि नित्यं संचरते वशी\nदेवलॊकाद बरह्मलॊकं गन्धर्वाप्सरसाम अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 25, + "shloka": 8, + "text": "सर्वा गतीर विजानासि बराह्मणानां न संशयः\nपरभावांश चैव वेत्थ तवं सर्वेषाम एव पार्थिव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 25, + "shloka": 9, + "text": "तवम एव राजञ जानासि शरेयः कारणम एव च\nयत्रेच्छसि महाराज निवासं तत्र कुर्महे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 25, + "shloka": 10, + "text": "इदं दवैतवनं नाम सरः पुण्यजनॊचितम\nबहुपुष्पफलं रम्यं नानाद्विजनिषेवितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 25, + "shloka": 11, + "text": "अत्रेमा दवादश समा विहरेमेति रॊचये\nयदि ते ऽनुमतं राजन किं वान्यन मन्यते भवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 25, + "shloka": 12, + "text": "[य]\nममाप्य एतन मतं पार्थ तवया यत समुदाहृतम\nगच्छाम पुण्यं विख्यातं महद दवैतवनं सरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 25, + "shloka": 13, + "text": "[वै]\nततस ते परययुः सर्वे पाण्डवा धर्मचारिणः\nबराह्मणैर बहुभिः सार्धं पुण्यं दवैतवनं सरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 25, + "shloka": 14, + "text": "बराह्मणाः साग्निहॊत्राश च तथैव च निरग्नयः\nसवाध्यायिनॊ भिक्षवश च सजपा वनवासिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 25, + "shloka": 15, + "text": "बहवॊ बराह्मणास तत्र परिवव्रुर युधिष्ठिरम\nतपस्विनः सत्यशीलाः शतशः संशितव्रताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 25, + "shloka": 16, + "text": "ते यात्वा पाण्डवास तत्र बहुभिर बराह्मणैः सह\nपुण्यं दवैतवनं रम्यं विविशुर भरतर्षभाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 25, + "shloka": 17, + "text": "तच छाल तालाम्र मधूकनीप; कदम्बसर्जार्जुन कर्णिकारैः\nतपात्यये पुष्पधरैर उपेतं; महावनं राष्ट्रपतिर ददर्श" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 25, + "shloka": 18, + "text": "महाद्रुमाणां शिखरेषु तस्थुर; मनॊरमां वाचम उदीरयन्तः\nमयूरदात्यूह चकॊर संघास; तस्मिन वने काननकॊकिलाश च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 25, + "shloka": 19, + "text": "करेणुयूथैः सह यूथपानां; मदॊत्कटानाम अचलप्रभाणाम\nमहान्ति यूथानि महाद्विपानां; तस्मिन वने राष्ट्रपतिर ददर्श" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 25, + "shloka": 20, + "text": "मनॊरमां भॊगवतीम उपेत्य; धृतात्मानं चीरजटा धराणाम\nतस्मिन वने धर्मभृतां निवासे; ददर्श सिद्धर्षिगणान अनेकान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 25, + "shloka": 21, + "text": "ततः स यानाद अवरुह्य राजा; सभ्रातृकः सजनः काननं तत\nविवेश धर्मात्मवतां वरिष्ठस; तरिविष्टपं शक्र इवामितौजाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 25, + "shloka": 22, + "text": "तं सत्यसंधं सहिताभिपेतुर; दिदृक्षवश चारणसिद्धसंघाः\nवनौकसश चापि नरेन्द्र सिंहं; मनस्विनं संपरिवार्य तस्थुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 25, + "shloka": 23, + "text": "स तत्र सिद्धान अभिवाद्य सर्वान; परत्यर्चितॊ राजवद देववच च\nविवेश सर्वैः सहितॊ दविजाग्र्यैः; कृताञ्जलिर धर्मभृतां वरिष्ठः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 25, + "shloka": 24, + "text": "स पुण्यशीलः पितृवन महात्मा; तपस्विभिर धर्मपरैर उपेत्य\nपरत्यर्चितः पुष्पधरस्य मूले; महाद्रुमस्यॊपविवेश राजा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 25, + "shloka": 25, + "text": "भीमश च कृष्णा च धनंजयश च; यमौ च ते चानुचरा नरेन्द्रम\nविमुच्य वाहान अवरुह्य सर्वे; तत्रॊपतस्थुर भरत परबर्हाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 25, + "shloka": 26, + "text": "लतावतानावनतः स पाण्डवैर; महाद्रुमः पञ्चभिर उग्रधन्विभिः\nबभौ निवासॊपगतैर महात्मभिर; महागिरिर वारणयूथपैर इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 26, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतत काननं पराप्य नरेन्द्रपुत्राः; सुखॊचिता वासम उपेत्य कृच्छ्रम\nविजह्रुर इन्द्र परतिमाः शिवेषु; सरस्वती शालवनेषु तेषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 26, + "shloka": 2, + "text": "यतींश च सर्वान स मुनींश च राजा; तस्मिन वने मूलफलैर उदग्रैः\nदविजातिमुख्यान ऋषभः कुरूणां; संतर्पयाम आस महानुभावः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 26, + "shloka": 3, + "text": "इष्टीश च पित्र्याणि तथाग्रियाणि; महावने वसतां पाण्डवानाम\nपुरॊहितः सर्वसमृद्धतेजाश; चकार धौम्यः पितृवत कुरूणाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 26, + "shloka": 4, + "text": "अपेत्य राष्ट्राद वसतां तु तेषाम; ऋषिः पुराणॊ ऽतिथिर आजगाम\nतम आश्रमं तीव्रसमृद्धतेजा; मार्कण्डेयः शरीमतां पाण्डवानाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 26, + "shloka": 5, + "text": "स सर्वविद दरौपदीं परेक्ष्य कृष्णां; युधिष्ठिरं भीमसेनार्जुनौ च\nसंस्मृत्य रामं मनसा महात्मा; तपस्विमध्ये ऽसमयतामितौजाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 26, + "shloka": 6, + "text": "तं धर्मराजॊ विमना इवाब्रवीत; सर्वे हरिया सन्ति तपस्विनॊ ऽमी\nभवान इदं किं समयतीव हृष्टस; तपस्विनां पश्यतां माम उदीक्ष्य" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 26, + "shloka": 7, + "text": "[मार]\nन तात हृष्यामि न च समयामि; परहर्षजॊ मां भजते न दर्पः\nतवापदं तव अद्य समीक्ष्य रामं; सत्यव्रतं दाशरथिं समरामि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 26, + "shloka": 8, + "text": "स चापि राजा सह लक्ष्मणेन; वने निवासं पितुर एव शासनात\nधन्वी चरन पार्थ पुरा मयैव; दृष्टॊ गिरेर ऋष्यमूकस्य सानौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 26, + "shloka": 9, + "text": "सहस्रनेत्र परतिमॊ महात्मा; मयस्य जेत नमुचेश च हन्ता\nपितुर निदेशाद अनघः सवधर्मं; वनेवासं दाशरथिश चकार" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 26, + "shloka": 10, + "text": "स चापि शक्रस्य समप्रभावॊ; महानुभावः समरेष्व अजेयः\nविहाय भॊगान अचरद वनेषु; नेशे बलस्येति चरेद अधर्मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 26, + "shloka": 11, + "text": "नृपाश च नाभाग भगीरथादयॊ; महीम इमां सागरान्तां विजित्य\nसत्येन ते ऽपय अजयंस तात लॊकान; नेशे बलस्येति चरेद अधर्मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 26, + "shloka": 12, + "text": "अलर्कम आहुर नरवर्य सन्तं; सत्यव्रतं काशिकरूष राजम\nविहाय रष्ट्राणि वसूनि चैव; नेशे बलस्येति चरेद अधर्मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 26, + "shloka": 13, + "text": "धात्रा विधिर यॊ विहितः पुराणस; तं पूजयन्तॊ नरवर्य सन्तः\nसप्तर्षयः पार्थ दिवि परभान्ति; नेशे बलस्येति चरेद अधर्मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 26, + "shloka": 14, + "text": "महाबलान पर्वतकूटमात्रान; विषाणिनः पश्य गजान नरेन्द्र\nसथितान निदेशे नरवर्य धातुर; नेशे बलस्येति चरेद अधर्मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 26, + "shloka": 15, + "text": "सर्वाणि भूतानि नरेन्द्र पश्य; यथा यथावद विहितं विधात्रा\nसवयॊनितस तत कुरुते परभावान; नेशे बलस्येति चरेद अधर्मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 26, + "shloka": 16, + "text": "सत्येन धर्मेण यथार्ह वृत्त्या; हरिया तथा सर्वभूतान्य अतीत्य\nयशश च तेजश च तवापि दीप्तं; विभावसॊर भास्करस्येव पार्थ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 26, + "shloka": 17, + "text": "यथाप्रतिज्ञं च महानुभाव; कृच्छ्रं वनेवासम इमं निरुष्य\nततः शरियं तेजसा सवेन दीप्ताम; आदास्यसे पार्थिव कौरवेभ्यः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 26, + "shloka": 18, + "text": "[वै]\nतम एवम उक्त्वा वचनं महर्षिस; तपस्विमध्ये सहितं सुहृद्भिः\nआमन्त्र्य धौम्यं सहितांश च पार्थांस; ततः परतस्थे दिशम उत्तरां सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 27, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nवसत्स्व अथ दवैतवने पाण्डवेषु महात्मसु\nअनुकीर्णं महारण्यं बराह्मणैः समपद्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 27, + "shloka": 2, + "text": "ईर्यमाणेन सततं बरह्मघॊषेण सर्वतः\nबरह्मलॊकसमं पुण्यम आसीद दवैतवनं सरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 27, + "shloka": 3, + "text": "यजुषाम ऋचां च साम्नां च गद्यानां चैव सर्वशः\nआसीद उच्चार्यमाणानां निस्वनॊ हृदयंगमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 27, + "shloka": 4, + "text": "जयाघॊषः पाण्ववेयानां बरह्मघॊषश च धीमताम\nसंसृष्टं बरह्मणा कषत्रं भूय एव वयरॊचत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 27, + "shloka": 5, + "text": "अथाब्रवीद बकॊ दाल्भ्यॊ धर्मराजं युधिष्ठिरम\nसंध्यां कौन्तेयम आसीनम ऋषिभिः परिवारितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 27, + "shloka": 6, + "text": "पश्य दवैतवने पार्थ बराह्मणानां तपस्विनाम\nहॊमवेलां कुरुश्रेष्ठ संप्रज्वलित पावकाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 27, + "shloka": 7, + "text": "चरन्ति धर्मं पुण्ये ऽसमिंस तवया गुप्ता धृतव्रताः\nभृगवॊ ऽङगिरसश चैव वासिष्ठाः काश्यपैः सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 27, + "shloka": 8, + "text": "आगस्त्याश च महाभागा आत्रेयाश चॊत्तमव्रताः\nसर्वस्य जगतः शरेष्ठा बराह्मणाः संगतास तवया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 27, + "shloka": 9, + "text": "इदं तु वचनं पार्थ शृण्व एकाग्रमना मम\nभरातृभिः सह कौन्तेय यत तवां वक्ष्यामि कौरव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 27, + "shloka": 10, + "text": "बरह्मक्षत्रेण संसृष्टं कषत्रं च बरह्मणा सह\nउदीर्णौ दहतः शत्रून वनानीवाग्निमारुतौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 27, + "shloka": 11, + "text": "नाब्राह्मणस तात चिरं बुभूषेद; इच्छान्न इमं लॊकम अमुं च जेतुम\nविनीतधर्मार्थम अपेतमॊहं; लब्ध्वा दविजं नुदति नृपः सपत्नान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 27, + "shloka": 12, + "text": "चरन नैःश्रेयसं धर्मं परजापालनकारितम\nनाध्यगच्छद बलिर लॊके तीर्थम अन्यत्र वै दविजात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 27, + "shloka": 13, + "text": "अनूनम आसीद असुरस्य कामैर; वैरॊचनेः शरीर अपि चाक्षयासीत\nलब्ध्वा महीं बराह्मण संप्रयॊगात; तेष्व आचरन दुष्टम अतॊ वयनश्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 27, + "shloka": 14, + "text": "नाब्राह्मणं भूमिर इयं सभूतिर; वर्णं दवितीयं भजते चिराय\nसमुद्रनेमिर नमते तु तस्मै; यं बराह्मणः शास्ति नयैर विनीतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 27, + "shloka": 15, + "text": "कुञ्जरस्येव संग्रामे ऽपरिगृह्याङ्कुश गरहम\nबराह्मणैर विप्रहीणस्य कषत्रस्य कषीयते बलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 27, + "shloka": 16, + "text": "बरह्मण्य अनुपमा दृष्टिः कषात्रम अप्रतिमं बलम\nतौ यदा चरतः सार्धम अथ लॊकः परसीदति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 27, + "shloka": 17, + "text": "यथा हि सुमहान अग्निः कक्षं दहति सानिलः\nतथा दहति राजन्यॊ बराह्मणेन समं रिपून" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 27, + "shloka": 18, + "text": "बराह्मणेभ्यॊ ऽथ मेधावी बुद्धिर पर्येषणं चरे\nअलब्धस्यच लाभाय लब्धस्य च विवृद्धये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 27, + "shloka": 19, + "text": "अलब्धलाभाय च लब्धवृद्धये; यथार्ह तीर्थप्रतिपादनाय\nयशस्विनं वेदविदं विपश्चितं; बहुश्रुतं बराह्मणम एव वासय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 27, + "shloka": 20, + "text": "बराह्मणेषूत्तमा वृत्तिस तव नित्यं युधिष्ठिर\nतेन ते सर्वलॊकेषु दीप्यते परथितं यशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 27, + "shloka": 21, + "text": "ततस ते बराह्मणाः सर्वे बकं दाल्भ्यम अपूजयन\nयुधिष्ठिरे सतूयमाने भूयः सुमनसॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 27, + "shloka": 22, + "text": "दवैपायनॊ नारदश च जामदग्न्यः पृथुश्रवाः\nइन्द्र दयुम्नॊ भालुकिश च कृतचेताः सहस्रपात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 27, + "shloka": 23, + "text": "कर्ण शरवाश च मुञ्जश च लवणाश्वश च काश्यपः\nहारीतः सथूण कर्णश च अग्निवेश्यॊ ऽथ शौनकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 27, + "shloka": 24, + "text": "ऋतवाक च सुवाक चैव बृहदश्व ऋता वसुः\nऊर्ध्वरेता वृषामित्रः सुहॊत्रॊ हॊत्रवाहनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 27, + "shloka": 25, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ बराह्मणाः संशितव्रताः\nअजातशत्रुम आनर्चुः पुरंदरम इवर्षयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततॊ वनगताः पार्थाः सायाह्ने सह कृष्णया\nउपविष्टाः कथाश चक्रुर दुःखशॊकपरायणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 2, + "text": "परिया च दर्शनीया च पण्डिता च पतिव्रता\nततः कृष्णा धर्मराजम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 3, + "text": "न नूनं तस्य पापस्य दुःखम अस्मासु किं चन\nविद्यते धार्तराष्ट्रस्य नृशंसस्य दुरात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 4, + "text": "यस तवां राजन मया सार्धम अजिनैः परतिवासितम\nभरातृभिश च तथा सर्वैर नाभ्यभाषत किं चन\nवनं परस्थाप्य दुष्टात्मा नान्वपत्यत दुर्मतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 5, + "text": "आयसं हृदयं नूनं तस्या दुष्कृतकर्मणः\nयस तवां धर्मपरं शरेष्ठं रूक्षाण्य अश्रावयत तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 6, + "text": "सुखॊचितम अदुःखार्हं दुरात्मा ससुहृद गणः\nईदृशं दुःखम आनीय मॊदते पापपूरुषः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 7, + "text": "चतुर्णाम एव पापानाम अश्रुवै नापतत तदा\nतवयि भारत निष्क्रान्ते वनायाजिन वाससि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 8, + "text": "दुर्यॊधनस्य कर्णस्य शकुनेश च दुरात्मनः\nदुर्भ्रातुस तस्य चॊग्रस्य तथा दुःशासनस्य च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 9, + "text": "इतरेषां तु सर्वेषां कुरूणां कुरुसत्तम\nदुःखेनाभिपरीतानां नेत्रेभ्यः परापतज जलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 10, + "text": "इदं च शयनं दृष्ट्वा यच चासीत ते पुरातनम\nशॊचामि तवां महाराज दुःखानर्हं सुखॊचितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 11, + "text": "दान्तं यच च सभामध्ये आसनं रत्नभूषितम\nदृष्ट्वा कुश बृसीं चेमां शॊकॊ मां रुन्धयत्य अयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 12, + "text": "यद अपश्यं सभायां तवां राजभिः परिवारितम\nतच च राजन्न अपश्यन्त्याः का शान्तिर हृदयस्य मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 13, + "text": "या तवाहं चन्दनादिग्धम अपश्यं सूर्यवर्चसम\nसा तवां पङ्कमलादिग्धं दृष्ट्वा मुह्यामि भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 14, + "text": "या वै तवा कौशिकैर वस्त्रैः शुभ्रैर बहुधनैः पुरा\nदृष्टवत्य अस्मि राजेन्द्र सा तवां पश्यामि चीरिणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 15, + "text": "यच च तद रुक्मपात्रीभिर बराह्मणेभ्यः सहस्रशः\nहरियते ते गृहाद अन्नं संस्कृतं सार्वकामिकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 16, + "text": "यतीनाम अगृहाणां ते तथैव गृहमेधिनाम\nदीयते भॊजनं राजन्न अतीव गुणवत परभॊ\nतच च राजन्न अपश्यन्त्याः का शान्तिर हृदयस्य मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 17, + "text": "यांस ते भरातॄन महाराज युवानॊ मृष्टकुण्डलाः\nअभॊजयन्त मृष्टान्नैः सूदाः परमसंस्कृतैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 18, + "text": "सर्वांस तान अद्य पश्यामि वने वन्येन जीवतः\nअदुःखार्हान मनुष्येन्द्र नॊपशाम्यति मे मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 19, + "text": "भीमसेनम इमं चापि दुःखितं वनवासिनम\nधयायन्तं किं न मन्युस ते पराप्ते काले विवर्धते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 20, + "text": "भीमसेनं हि कर्माणि सवयं कुर्वाणम अच्युत\nसुखार्हं दुःखितं दृष्ट्वा कस्मान मन्युर न वर्धते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 21, + "text": "सत्कृतं विविदैर यानैर वस्त्रैर उच्चावचैस तथा\nतं ते वनगतं दृष्ट्वा कस्मान मन्युर न वर्धते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 22, + "text": "कुरून अपि हि यः सर्वान हन्तुम उत्सहते परभुः\nतवत्प्रसादं परतीक्षंस तु सहते ऽयं वृकॊदरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 23, + "text": "यॊ ऽरजुनेनार्जुनस तुल्यॊ दविबाहुर बहु बाहुना\nशरातिसर्गे शीघ्रत्वात कालान्तकयमॊपमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 24, + "text": "यस्य शस्त्रप्रतापेन परणताः सर्वपार्थिवाः\nयज्ञे तव महाराज बराह्मणान उपतस्थिरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 25, + "text": "तम इमं पुरुषव्याघ्रं पूजितं देवदानवैः\nधयायन्तम अर्जुनं दृष्ट्वा कस्मान मन्युर न वर्धते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 26, + "text": "दृष्ट्वा वनगतं पार्थम अदुःखार्हं सुखॊचितम\nन च ते वर्धते मन्युस तेन मुह्यामि भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 27, + "text": "यॊ देवांश च मनुष्यांश च सर्पांश चैकरथॊ ऽजयत\nतं ते वनगतं दृष्ट्वा कस्मान मन्युर न वर्धते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 28, + "text": "यॊ यानैर अद्भुताकारैर हयैर नागैश च संवृतः\nपरसह्य वित्तान्य आदत्त पार्थिवेभ्यः परंतपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 29, + "text": "कषिपत्य एकेन वेगेन पञ्चबाणशतानि यः\nतं ते वनगतं दृष्ट्वा कस्मान मन्युर न वर्धते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 30, + "text": "शयामं बृहन्तं तरुणं चर्मिणाम उत्तमं रणे\nनकुलं ते वने दृष्ट्वा कस्मान मन्युर न वर्धते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 31, + "text": "दर्शनीयं च शूरं च माद्रीपुत्रं युधिष्ठिर\nसहदेवं वने दृष्ट्वा कस्मान मन्युर न वर्धते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 32, + "text": "दरुपदस्य कुले जातां सनुषां पाण्डॊर महात्मनः\nमां ते वनगतां दृष्ट्वा कस्मान मन्युर न वर्धते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 33, + "text": "नूनं च तव नैवास्ति मन्युर भरतसत्तम\nयत ते भरातॄंश च मां चैव दृष्ट्वा न वयथते मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 34, + "text": "न निर्मन्युः कषत्रियॊ ऽसति लॊके निर्वचनं समृतम\nतद अद्य तवयि पश्यामि कषत्रिये विपरीतवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 35, + "text": "यॊ न दर्शयते तेजः कषत्रियः काल आगते\nसर्वभूतानि तं पार्थ सदा परिभवन्त्य उत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 36, + "text": "तत तवया न कषमा कार्या शत्रून परति कथं चन\nतेजसैव हि ते शक्या निहन्तुं नात्र संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 28, + "shloka": 37, + "text": "तथैव यः कषमा काले कषत्रियॊ नॊपशाम्यति\nअप्रियः सर्वभूतानां सॊ ऽमुत्रेह च नश्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 1, + "text": "[दरौ]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nपरह्लादस्या च संवादं बलेर वैरॊचनस्य च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 2, + "text": "असुरेन्द्रं महाप्राज्ञं धर्माणाम आगतागमम\nबलिः पप्रच्छ दैत्येन्द्रं परह्लादं पितरं पितुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 3, + "text": "कषमा सविच छरेयसी तात उपाहॊ तेज इत्य उत\nएतन मे संशयं तात यथावद बरूहि पृच्छते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 4, + "text": "शरेयॊ यद अत्र धर्मज्ञ बरूहि मे तद असंशयम\nकरिष्यामि हि तत सर्वं यथावद अनुशासनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 5, + "text": "तस्मै परॊवाच तत सर्वम एवं पृष्टः पितामहः\nसर्वनिश्चयवत पराज्ञः संशयं परिपृच्छते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 6, + "text": "[परह]\nन शरेयः सततं तेजॊ न नित्यं शरेयसी कषमा\nइति तात विजानीहि दवयम एतद असंशयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 7, + "text": "यॊ नित्यं कषमते तात बहून दॊषान स विन्दति\nभृत्याः परिभवन्त्य एनम उदासीनास तथैव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 8, + "text": "सर्वभूतानि चाप्य अस्य न नमन्ते कदा चन\nतस्मान नित्यं कषमा तात पण्डितैर अपवादिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 9, + "text": "अवज्ञाय हि तं भृत्या भजन्ते बहुदॊषताम\nआदातुं चास्य वित्तानि परार्थयन्ते ऽलपचेतसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 10, + "text": "यानं वस्त्राण्य अलंकाराञ शयनान्य आसनानि च\nभॊजनान्य अथ पानानि सर्वॊपकरणानि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 11, + "text": "आददीरन्न अधिकृता यथाकामम अचेतसः\nपरदिष्टानि च देयानि न दद्युर भर्तृशासनात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 12, + "text": "न चैनं भर्तृपूजाभिः पूजयन्ति कदा चन\nअवज्ञानं हि लॊके ऽसमिन मरणाद अपि गर्हितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 13, + "text": "कषमिणं तादृशं तात बरुवन्ति कटुकान्य अपि\nपरेष्याः पुत्राश च भृत्याश च तथॊदासीन वृत्तयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 14, + "text": "अप्य अस्य दारान इच्छन्ति परिभूय कषमावतः\nदाराश चास्य परवर्तन्ते यथाकामम अचेतसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 15, + "text": "तथा च नित्यम उदिता यदि सवल्पम अपीश्वरात\nदण्डम अर्हन्ति दुष्यन्ति दुष्टाश चाप्य अपकुर्वते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 16, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ नित्यं दॊषाः कषमावताम\nअथ वैरॊचने दॊषान इमान विद्ध्य अक्षमावताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 17, + "text": "अस्थाने यदि वा सथाने सततं रजसावृतः\nकरुद्धॊ दण्डान परणयति विविधान सवेन तेजसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 18, + "text": "मित्रैः सह विरॊधं च पराप्नुते तेजसावृतः\nपराप्नॊति दवेष्यतां चैव लॊकात सवजनतस तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 19, + "text": "सॊ ऽवमानाद अर्थहानिम उपालम्भम अनादरम\nसंतापद्वेषलॊभांश च शत्रूंश च लभते नरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 20, + "text": "करॊधाद दण्डान मनुष्येषु विविधान पुरुषॊ नयन\nभरश्यते शीघ्रम ऐश्वर्यात पराणेभ्यः सवजनाद अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 21, + "text": "यॊ ऽपकर्तॄंश च कर्तॄंश च तेजसैवॊपगच्छति\nतस्माद उद्विजते लॊकः सर्पाद वेश्म गताद इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 22, + "text": "यस्माद उद्विजते लॊकः कथं तस्य भवॊ भवेत\nअन्तरं हय अस्य दृष्ट्वैव लॊकॊ विकुरुते धरुवम\nतस्मान नात्युत्सृजेत तेजॊ न च नित्यं मृदुर भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 23, + "text": "काले मृदुर यॊ भवति काले भवति दारुणः\nस वै सुखम अवाप्नॊति लॊके ऽमुष्मिन्न इहैव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 24, + "text": "कषमा कालांस तु वक्ष्यामि शृणु मे विस्तरेण तान\nये ते नित्यम असंत्याज्या यथा पराहुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 25, + "text": "पूर्वॊपकारी यस तु सयाद अपराधे ऽगरीयसि\nउपकारेण तत तस्य कषन्तव्यम अपराधिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 26, + "text": "अबुद्धिम आश्रितानां च कषन्तव्यम अपराधिनाम\nन हि सर्वत्र पाण्डित्यं सुलभं पुरुषेण वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 27, + "text": "अथ चेद बुद्धिजं कृत्वा बरूयुस ते तद अबुद्धिजम\nपापान सवल्पे ऽपि तान हन्याद अपराधे तथानृजून" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 28, + "text": "सर्वस्यैकॊ ऽपराधस ते कषन्तव्यः पराणिनॊ भवेत\nदवितीये सति वध्यस तु सवल्पे ऽपय अपकृते भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 29, + "text": "अजानता भवेत कश चिद अपराधः कृतॊ यदि\nकषन्तव्यम एव तस्याहुः सुपरीक्ष्य परीक्षया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 30, + "text": "मृदुना मार्दवं हन्ति मृदुना हन्ति दारुणम\nनासाध्यं मृदुना किं चित तस्मात तीक्ष्णतरॊ मृदुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 31, + "text": "देशकालौ तु संप्रेक्ष्य बलाबलम अथात्मनः\nनादेश कालॊ किं चित सयाद देशः कालः परतीष्यते\nतथा लॊकभयाच चैव कषन्तव्यम अपराधिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 32, + "text": "एव एवंविधाः कालाः कषमायाः परिकीर्तिताः\nअतॊ ऽनयथानुवर्तत्सु तेजसः काल उच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 33, + "text": "[दरौ]\nतद अहं तेजसः कालं तव मन्ये नराधिप\nधार्तराष्ट्रेषु लुब्धेषु सततं चापकारिषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 34, + "text": "न हि कश चित कषमा कालॊ विद्यते ऽदय कुरून परति\nतेजसश चागते काले तेज उत्स्रष्टुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 29, + "shloka": 35, + "text": "मृदुर भवत्य अवज्ञातस तीक्ष्णाद उद्विजते जनः\nकाले पराप्ते दवयं हय एतद यॊ वेद स महीपतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकरॊधॊ हन्ता मनुष्याणां करॊधॊ भावयिता पुनः\nइति विद्धि महाप्राज्ञे करॊधमूलौ भवाभवौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 2, + "text": "यॊ हि संहरते करॊधं भावस तस्य सुशॊभने\nयः पुनः पुरुषः करॊधं नित्यां न सहते शुभे\nतस्याभावाय भवति करॊधः परमदारुणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 3, + "text": "करॊधमूलॊ विनाशॊ हि परजानाम इह दृश्यते\nतत कथं मादृशः करॊधम उत्सृजेल लॊकनाशनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 4, + "text": "करुद्धः पापं नरः कुर्यात करुद्धॊ हन्याद गुरून अपि\nकरुद्धः परुषया वाचा शरेयसॊ ऽपय अवमन्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 5, + "text": "वाच्यावाच्ये हि कुपितॊ न परजानाति कर्हि चित\nनाकार्यम अस्ति करुद्धस्य नावाच्यं विद्यते तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 6, + "text": "हिंस्यात करॊधाद अवध्यांश च वध्यान संपूजयेद अपि\nआत्मानम अपि च करुद्धः परेषयेद यमसादनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 7, + "text": "एतान दॊषान परपश्यद्भिर जितः करॊधॊ मनीषिभिः\nइच्छद्भिः परमं शरेय इह चामुत्र चॊत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 8, + "text": "तं करॊधं वर्जितं धीरैः कथम अस्मद्विधश चरेत\nएतद दरौपदि संधाय न मे मन्युः परवर्धते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 9, + "text": "आत्मानं च परं चैव तरायते महतॊ भयात\nकरुध्यन्तम अप्रतिक्रुध्यन दवयॊर एष चिकित्सकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 10, + "text": "मूढॊ यदि कलिश्यमानः करुध्यते ऽशक्तिमान नरः\nबलीयसां मनुष्याणां तयजत्य आत्मानम अन्ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 11, + "text": "तस्यात्मानं संत्यजतॊ लॊका नश्यन्त्य अनात्मनः\nतस्माद दरौपद्य अशक्तस्य मन्यॊर नियमनं समृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 12, + "text": "विद्वांस तथैव यः शक्तः कलिश्यमानॊ न कुप्यति\nस नाशयित्वा कलेष्टारं परलॊके च नन्दति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 13, + "text": "तस्माद बलवता चैव दुर्बलेन च नित्यदा\nकषन्तव्यं पुरुषेणाहुर आपत्स्व अपि विजानता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 14, + "text": "मन्यॊर हि विजयं कृष्णे परशंसन्तीह साधवः\nकषमावतॊ जयॊ नित्यं साधॊर इह सतां मतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 15, + "text": "सत्यं चानृततः शरेयॊ नृशंसाच चानृशंसता\nतम एवं बहुदॊषं तु करॊधं साधु विवर्जितम\nमादृशः परसृजेत कस्मात सुयॊधन वधाद अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 16, + "text": "तेजस्वीति यम आहुर वै पण्डिता दीर्घदर्शिनः\nन करॊधॊ ऽभयन्तरस तस्य भवतीति विनिश्चितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 17, + "text": "यस तु करॊधं समुत्पन्नं परज्ञया परतिबाधते\nतेजस्विनं तं विद्वांसॊ मन्यन्ते तत्त्वदर्शिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 18, + "text": "करुद्धॊ हि कायं सुश्रॊणि न यथावत परपश्यति\nन कार्यं न च मर्यादां नरः करुद्धॊ ऽनुपश्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 19, + "text": "हन्त्य अवध्यान अपि करुद्धॊ गुरून रूक्षैस तुदत्य अपि\nतस्मात तेजसि कर्तव्ये करॊधॊ दूरात परतिष्ठितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 20, + "text": "दाक्ष्यं हय अमर्षः शौर्यं च शीघ्रत्वम इति तेजसः\nगुणाः करॊधाभिभूतेन न शक्याः पराप्तुम अञ्जसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 21, + "text": "करॊधं तयक्त्वा तु पुरुषः सम्यक तेजॊ ऽभिपद्यते\nकालयुक्तं महाप्राज्ञे करुद्धैस तेजः सुदुःसहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 22, + "text": "करॊधस तव अपण्डितैः शश्वत तेज इत्य अभिधीयते\nरजस तल लॊकनाशाय विहितं मानुषान परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 23, + "text": "तस्माच छश्वत तयजेत करॊधं पुरुषः सम्यग आचरन\nशरेयान सवधर्मानपगॊ न करुद्ध इति निश्चितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 24, + "text": "यदि सर्वम अबुद्धीनाम अतिक्रान्तम अमेधसाम\nअतिक्रमॊ मद्विधस्य कथं सवित सयाद अनिन्दिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 25, + "text": "यदि न सयुर मनुष्येषु कषमिणः पृथिवीसमाः\nन सयात संधिर मनुष्याणां करॊधमूलॊ हि विग्रहः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 26, + "text": "अभिषक्तॊ हय अभिषजेद आहन्याद गुरुणा हतः\nएवं विनाशॊ भूतानाम अधर्मः परथितॊ भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 27, + "text": "आक्रुष्टः पुरुषः सर्वः परत्याक्रॊशेद अनन्तरम\nपरतिहन्याद धतश चैव तथा हिंस्याच च हिंसितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 28, + "text": "हन्युर हि पितरः पुत्रान पुत्राश चापि तथा पितॄन\nहन्युश च पतयॊ भार्याः पतीन भार्यास तथैव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 29, + "text": "एवं संकुपिते लॊके जन्म कृष्णे न विद्यते\nपरजानां संधिमूलं हि जन्म विद्धि शुभानने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 30, + "text": "ताः कषीयेरन परजाः सर्वाः कषिप्रं दरौपदि तादृशे\nतस्मान मन्युर विनाशाय परजानाम अभवाय च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 31, + "text": "यस्मात तु लॊके दृश्यन्ते कषमिणः पृथिवीसमाः\nतस्माज जन्म च भूतानां भवश च परतिपद्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 32, + "text": "कषन्तव्यं पुरुषेणेह सर्वास्व आपत्सु शॊभने\nकषमा भवॊ हि भूतानां जन्म चैव परकीर्तितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 33, + "text": "आक्रुष्टस ताडितः करुद्धः कषमते यॊ बलीयसा\nयश च नित्यं जितक्रॊधॊ विद्वान उत्तमपूरुषः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 34, + "text": "परभाववान अपि नरस तस्य लॊकाः सनातनाः\nकरॊधनस तव अल्पविज्ञानः परेत्य चेह च नश्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 35, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमा गाथा नित्यं कषमावताम\nगीताः कषमावता कृष्णे काश्यपेन महात्मना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 36, + "text": "कषमा धर्मः कषमा यज्ञः कषमा वेदाः कषमा शरुतम\nयस ताम एवं विजानाति स सर्वं कषन्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 37, + "text": "कषमा बरह्म कषमा सत्यं कषमा भूतं च भावि च\nकषमा तपः कषमा शौचं कषमया चॊद्धृतं जगत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 38, + "text": "अति बरह्मविदां लॊकान अति चापि तपस्विनाम\nअति यज्ञविदां चैव कषमिणः पराप्नुवन्ति तान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 39, + "text": "कषमा तेजस्विनां तेजः कषमा बरह्म तपस्विनाम\nकषमा सत्यं सत्यवतां कषमा दानं कषमायशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 40, + "text": "तां कषमाम ईदृशीं कृष्णे कथम अस्मद्विधस तयजेत\nयस्यां बरह्म च सत्यं च यज्ञा लॊकाश च विष्ठिताः\nभुज्यन्ते यज्वनां लॊकाः कषमिणाम अपरे तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 41, + "text": "कषन्तव्यम एव सततं पुरुषेण विजानता\nयदा हि कषमते सर्वं बरह्म संपद्यते तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 42, + "text": "कषमावताम अयं लॊकः परश चैव कषमावताम\nइह संमानम ऋच्छन्ति परत्र च शुभां गतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 43, + "text": "येषां मन्युर मनुष्याणां कषमया निहितस तदा\nतेषां परतरे लॊकास तस्मात कषान्तिः परा मता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 44, + "text": "इति गीताः काश्यपेन गाथा नित्यं कषमावताम\nशरुत्वा गाथाः कषमायास तवं तुष्य दरौपदि मा करुधः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 45, + "text": "पितामहः शांतनवः शमं संपूजयिष्यति\nआचार्यॊ विदुरः कषत्ता शमम एव वदिष्यतः\nकृपश च संजयश चैव शमम एव वदिष्यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 46, + "text": "सॊमदत्तॊ युयुत्सुश च दरॊणपुत्रस तथैव च\nपितामहश च नॊ वयासः शमं वदति नित्यशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 47, + "text": "एतैर हि राजा नियतं चॊद्यमानं शमं परति\nराज्यं दातेति मे बुद्धिर न चेल लॊभान नशिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 48, + "text": "कालॊ ऽयं दारुणः पराप्तॊ भरतानाम अभूतये\nनिश्चितं मे सदैवैतत पुरस्ताद अपि भामिनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 49, + "text": "सुयॊधनॊ नार्हतीति कषमाम एवं न विन्दति\nअर्हस तस्याहम इत्य एव तस्मान मां विन्दते कषमा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 30, + "shloka": 50, + "text": "एतद आत्मवतां वृत्तम एष धर्मः सनातनः\nकषमा चैवानृशंस्यं च तत कर्तास्म्य अहम अञ्जसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 1, + "text": "[दरौ]\nनमॊ धात्रे विधात्रे च यौ मॊहं चक्रतुस तव\nपितृपैतामहे वृत्ते वॊढव्ये ते ऽनयथा मतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 2, + "text": "नेह धर्मानृशंस्याभ्यां न कषान्त्या नार्जवेन च\nपुरुषः शरियम आप्नॊति न घृणित्वेन कर्हि चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 3, + "text": "तवां चेद वयसनम अभ्यागाद इदं भारत दुःसहम\nयत तवं नार्हसि नापीमे भरातरस ते महौजसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 4, + "text": "न हि ते ऽधयगमज जातु तदानीं नाद्य भारत\nधर्मात परियतरं किं चिद अपि चेज जीविताद इह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 5, + "text": "धर्मार्थम एव ते राज्यं धर्मार्थं जीवितं च ते\nबराह्मणा गुरवश चैव जानत्य अपि च देवताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 6, + "text": "भीमसेनार्जुनौ चैव माद्रेयौ च मया सह\nतयजेस तवम इति मे बुद्धिर न तु धर्मं परित्यजेः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 7, + "text": "राजानं धर्मगॊप्तारं धर्मॊ रक्षति रक्षितः\nइति मे शरुतम आर्याणां तवां तु मन्ये न रक्षति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 8, + "text": "अनन्या हि नरव्याघ्र नित्यदा धर्मम एव ते\nबुद्धिः सततम अन्वेति छायेव पुरुषं निजा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 9, + "text": "नावमंस्था हि सदृशान नावराञ शरेयसः कुतः\nअवाप्य पृथिवीं कृत्स्नां न ते शृङ्गम अवर्धत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 10, + "text": "सवाहाकारैः सवधाभिश च पूजाभिर अपि च दविजान\nदैवतानि पितॄंश चैव सततं पार्थ सेवसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 11, + "text": "बराह्मणाः सर्वकामैस ते सततं पार्थ तर्पिताः\nयतयॊ मॊक्षिणश चैव गृहस्थाश चैव भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 12, + "text": "आरण्यकेभ्यॊ लौहानि भाजनानि परयच्छसि\nनादेयं बराह्मणेभ्यस ते गृहे किं चन विद्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 13, + "text": "यद इदं वैश्वदेवान्ते सायंप्रातः परदीयते\nतद दत्त्वातिथि भृत्येभ्यॊ राजञ शेषेण जीवसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 14, + "text": "इष्टयः पशुबन्धाश च काम्यनैमित्तिकाश च ये\nवर्तन्ते पाकयज्ञाश च यज्ञकर्म च नित्यदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 15, + "text": "अस्मिन्न अपि महारण्ये विजने दस्यु सेविते\nराष्ट्राद अपेत्य वसतॊ धार्मस ते नावसीदति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 16, + "text": "अश्वमेधॊ राजसूयः पुण्डरीकॊ ऽथ गॊसवः\nएतैर अपि महायज्ञैर इष्टं ते भूरिदक्षिणैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 17, + "text": "राजन परीतया बुद्ध्या विषमे ऽकषपराजये\nराज्यं वसून्य आयुधानि भरातॄन मां चासि निर्जितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 18, + "text": "ऋजॊर मृदॊर वदान्यस्य हरीमतः सत्यवादिनः\nकथम अक्षव्यसनजा बुद्धिर आपतिता तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 19, + "text": "अतीव मॊहम आयाति मनश च परिदूयते\nनिशाम्य ते दुःखम इदम इमां चापदम ईदृशीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 20, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nईश्वरस्य वशे लॊकस तिष्ठते नात्मनॊ यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 21, + "text": "धातैव खलु भूतानां सुखदुःखे परियाप्रिये\nदधाति सर्वम ईशानः पुरस्ताच छुक्रम उच्चरन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 22, + "text": "यथा दारुमयी यॊषा नरवीर समाहिता\nईरयत्य अङ्गम अङ्गानि तथा राजन्न इमाः परजाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 23, + "text": "आकाश इव भूतानि वयाप्य सर्वाणि भारत\nईश्वरॊ विदधातीह कल्याणं यच च पापकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 24, + "text": "शकुनिस तन्तु बद्धॊवा नियतॊ ऽयम अनीश्वरः\nईश्वरस्य वशे तिष्ठन नान्येषां नात्मनः परभुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 25, + "text": "मणिः सूत्र इव परॊतॊ नस्यॊत इव गॊवृषः\nधातुर आदेशम अन्वेति तन्मयॊ हि तद अर्पणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 26, + "text": "नात्माधीनॊ मनुष्यॊ ऽयं कालं भवति कं चन\nसरॊतसॊ मध्यम आपन्नः कूलाद वृक्श इव चयुतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 27, + "text": "अज्ञॊ जन्तुर अनीशॊ ऽयम आत्मनः सुखदुःखयॊः\nईश्वर परेरितॊ गच्छेत सवर्गं नरकम एव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 28, + "text": "यथा वायॊस तृणाग्राणि वशं यान्ति बलीयसः\nधातुर एवं वशं यान्ति सर्वभूतानि भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 29, + "text": "आर्य कर्मणि युञ्जानः पापे वा पुनर ईश्वरः\nवयाप्य भूतानि चरते न चायम इति लक्ष्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 30, + "text": "हेतुमात्रम इदं धात्तुः शरीरं कषेत्रसंज्ञितम\nयेन कारयते कर्म शुभाशुभफलं विभुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 31, + "text": "पश्य माया परभावॊ ऽयम ईश्वरेण यथा कृतः\nयॊ हन्ति भूतैर भूतानि मुनिभिर वेद दर्शिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 32, + "text": "अन्यथा परिदृष्टानि मुनिभिर वेद दर्शिभिः\nअन्यथा परिवर्तन्ते वेगा इव नभस्वतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 33, + "text": "अन्यथैव हि मन्यन्ते पुरुषास तानि तानि च\nअन्यथैव परभुस तानि करॊति विकरॊति च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 34, + "text": "यथा काष्ठेन वा काष्टम अश्मानं चाश्मना पुनः\nअयसा चाप्य अयश छिन्द्यान निर्विचेष्टम अचेतनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 35, + "text": "एवं स भगवान देवः सवयम्भूः परपितामहः\nहिनस्ति भूतैर भूतानि छद्म कृत्वा युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 36, + "text": "संप्रयॊज्य वियॊज्यायं कामकार करः परभुः\nकरीडते भगवन भूतैर बालः करीडनकैर इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 37, + "text": "न मातृपितृवद राजन धाता भूतेषु वर्तते\nरॊषाद इव परवृत्तॊ ऽयं यथायम इतरॊ जनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 38, + "text": "आर्याञ शीलवतॊ दृष्ट्वा हरीमतॊ वृत्ति कर्शितान\nअनार्यान सुखिनश चैव विह्वलामीव चिन्तया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 39, + "text": "तवेमाम आपदं दृष्ट्वा समृद्धिं च सुयॊधन\nधातारं गर्हये पार्थ विषमं यॊ ऽनुपश्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 40, + "text": "आर्य शास्त्रातिगे करूरे लुब्धे धर्मापचायिनि\nधार्तराष्ट्रे शरियं दत्त्वा धाता किं फलम अश्नुते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 41, + "text": "कर्म चेत कृतम अन्वेति कर्तारं नान्यम ऋच्छति\nकर्मणा तेन पापेन लिप्यते नूनम ईश्वरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 31, + "shloka": 42, + "text": "अथ कर्मकृतं पापं न चेत कर्तारम ऋच्छति\nकारणं बलम एवेह जनाञ शॊचामि दुर्बलान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nवल्गु चित्रपदं शलक्ष्णं याज्ञसेनि तवया वचः\nउक्तं तच छरुतम अस्माभिर नास्तिक्यं तु परभाषसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 2, + "text": "नाहं धर्मफलान्वेषी राजपुत्रि चराम्य उत\nददामि देयम इत्य एव यजे यष्टव्यम इत्य उत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 3, + "text": "अस्तु वात्र फलं मा वा कर्तव्यं पुरुषेण यत\nगृहान आवसता कृष्णे यथाशक्ति करॊमि तत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 4, + "text": "धर्मं चरामि सुश्रॊणि न धर्मफलकारणात\nआगमान अनतिक्रम्य सतां वृत्तम अवेक्ष्य च\nधर्म एव मनः कृष्णे सवभावाच चैव मे धृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 5, + "text": "न धर्मफलम आप्नॊति यॊ धर्मं दॊग्धुम इच्छति\nयश चैनं शङ्कते कृत्वा नास्तिक्यात पापचेतनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 6, + "text": "अतिवादान मदाच चैव मा धर्मम अतिशङ्किथाः\nधर्मातिशङ्की पुरुषस तिर्यग्गतिपरायणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 7, + "text": "धर्मॊ यस्यातिशङ्क्यः सयाद आर्षं वा दुर्बलात्मनः\nवेदाच छूद्र इवापेयात स लॊकाद अजरामरात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 8, + "text": "वेदाध्यायी धर्मपरः कुले जातॊ यशस्विनि\nसथविरेषु स यॊक्तव्यॊ राजभिर धर्मचारिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 9, + "text": "पापीयान हि स शूद्रेभ्यस तस्करेब्भ्यॊ विशेषतः\nशास्त्रातिगॊ मन्दबुद्धिर यॊ धर्मम अतिशङ्कते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 10, + "text": "परत्यक्षं हि तवया दृष्ट ऋषिर गच्छन महातपाः\nमार्कण्डेयॊ ऽपरमेयात्मा धर्मेण चिरजीविताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 11, + "text": "वयासॊ वसिष्ठॊ मैत्रेयॊ नारदॊ लॊमशः शुकः\nअन्ये च ऋषयः सिद्धा धर्मेणैव सुचेतसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 12, + "text": "परत्यक्षं पश्यसि हय एतान दिव्ययॊगसमन्वितान\nशापानुग्रहणे शक्तान देवैर अपि गरीयसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 13, + "text": "एते हि धर्मम एवादौ वर्णयन्ति सदा मम\nकर्तव्यम अमरप्रख्याः परत्यक्षागम बुद्धयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 14, + "text": "अतॊ नार्हसि कल्याणि धातारं धर्मम एव च\nरजॊ मूढेन मनसा कषेप्तुं शङ्कितुम एव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 15, + "text": "धर्मातिशङ्की नान्यस्मिन परमाणम अधिगछति\nआत्मप्रमाण उन्नद्धः शरेयसॊ हय अवमन्यकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 16, + "text": "इन्द्रियप्रीतिसंबद्धं यद इदं लॊकसाक्षिकम\nएतावान मन्यते बालॊ मॊहम अन्यत्र गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 17, + "text": "परायश चितां न तस्यास्ति यॊ धर्मम अतिशङ्कते\nधयायन स कृपणः पापॊ न लॊकान परतिपद्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 18, + "text": "परमाणान्य अतिवृत्तॊ हि वेद शास्त्रार्थनिन्दकः\nकामलॊभानुगॊ मूढॊ नरकं परतिपद्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 19, + "text": "यस तु नित्यं कृतमतिर धर्मम एवाभिपद्यते\nअशङ्कमानः कल्याणि सॊ ऽमुत्रानन्त्यम अश्नुते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 20, + "text": "आर्षं परमाणम उत्क्रम्य धर्मान अपरिपालयन\nसर्वशास्त्रातिगॊ मूढॊ शं जन्मसु न विन्दति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 21, + "text": "शिष्टैर आचरितं धर्मं कृष्णे मा समातिशङ्किथाः\nपुराणम ऋषिभिः परॊक्तं सर्वज्ञैः सर्वदर्शिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 22, + "text": "धर्म एव्व पलवॊ नान्यः सवर्गं दरौपदि गच्छताम\nसैव नौः सागरस्येव वणिजः पारम ऋच्छतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 23, + "text": "अफालॊ यदि धर्मः सयाच चरितॊ धर्मचारिभिः\nअप्रतिष्ठे तमस्य एतञ जगन मज्जेद अनिन्दिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 24, + "text": "निर्वाणं नाधिगच्छेयुर जीवेयुः पशुजीविकाम\nविघातेनैव युज्येयुर न चार्थं किं चिद आप्नुयुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 25, + "text": "तपश च बरह्मचर्यं च यज्ञः सवाध्याय एव च\nदानम आर्जवम एतानि यदि सयुर अफलानि वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 26, + "text": "नाचरिष्यन परे धर्मं परे परतरे चये\nविप्रलम्भॊ ऽयम अत्यन्तं यदि सयुर अफलाः करियाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 27, + "text": "ऋषयश चैव देवाश च गन्धर्वासुरराक्षसाः\nईश्वराः कस्य हेतॊस ते चरेयुर धरम आदृताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 28, + "text": "फलदं तव इह विज्ञाय धातारं शरेयसि धरुवे\nधर्मं ते हय आचरन कृष्णे तद्धि धर्मसनातनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 29, + "text": "स चायं सफलॊ धर्मॊ न धर्मॊ ऽफल उच्यते\nदृश्यन्ते ऽपि हि विद्यानां फलानि तपसां तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 30, + "text": "तवय्य एतद वै विजानीहि जन्म कृष्णे यथा शरुतम\nवेत्थ चापि यथा जातॊ धृष्टद्युम्नः परतापवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 31, + "text": "एतावद एव पर्याप्तम उपमानं शुचिस्मिते\nकर्मणां फलम अस्तीति धीरॊ ऽलपेनापि तुष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 32, + "text": "बहुनापि हय अविद्वांसॊ नैव तुष्यन्त्य अबुद्धयः\nतेषां न धर्मजं किं चित परेत्य शर्मास्ति कर्म वा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 33, + "text": "कर्मणाम उत पुण्यानां पापानां च फलॊदयः\nपरभवश चाप्ययश चैव देव गुह्यानि भामिनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 34, + "text": "नैतानि वेद यः कश चिन मुह्यन्त्य अत्र परजा इमाः\nरक्ष्याण्य एतानि देवानां गूढमाया हि देवताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 35, + "text": "कृशाङ्गाः सुव्रताश चैव तपसा दग्धकिल्बिषाः\nपरसन्नैर मानसैर युक्ताः पश्यन्त्य एतानि वै दविजाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 36, + "text": "न फलादर्शनाद धर्मः शङ्कितव्यॊ न देवताः\nयष्टव्यं चाप्रमत्तेन दातव्यं चानसूयता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 37, + "text": "कर्मणा फलम अस्तीति तथैतद धर्मशाश्वतम\nबरह्मा परॊवाच पुत्राणां यद ऋषिर वेद कश्यपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 38, + "text": "तस्मात ते संशयः कृष्णे नीहार इव नश्यतु\nवयवस्त्य सर्वम अस्तीति नास्तिक्यं भावम उत्सृज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 39, + "text": "ईश्वरं चापि भूतानां धातारं मा विचिक्षिपः\nशिक्षस्वैनं नमस्वैनं मा ते भूद बुद्धिर ईदृशी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 32, + "shloka": 40, + "text": "यस्य परसादात तद भक्तॊ मर्त्यॊ गच्छत्य अमर्त्यताम\nउत्तमं दैवतं कृष्णे मातिवॊचः कथं चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 1, + "text": "[दरौ]\nनावमन्ये न गर्हे च धर्मं पार्थ कथं चन\nईश्वरं कुत एवाहम अवमंस्ये परजापतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 2, + "text": "आर्ताहं परलपामीदम इति मां विद्धि भारत\nभूयश च विलपिष्यामि सुमनास तन निबॊध मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 3, + "text": "कर्म खल्व इह कर्तव्यं जातेनामित्रकर्शन\nअकर्माणॊ हि जीवन्ति सथावरा नेतरे जनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 4, + "text": "आ मातृस्तन पानाच च यावच छय्यॊपसर्पणम\nजङ्गमाः कर्मणा वृत्तिम आप्नुवन्ति युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 5, + "text": "जङ्गमेषु विशेषेण मनुष्या भरतर्षभ\nइच्छन्ति कर्मणा वृत्तिम अवाप्तुं परेत्य चेह च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 6, + "text": "उत्थानम अभिजानन्ति सर्वभूतानि भारत\nपरत्यक्षं फलम अश्नन्ति कर्मणां लॊकसाक्षिकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 7, + "text": "पश्यामि सवं समुत्थानम उपजीवन्ति जन्तवः\nअपि धाता विधाता च यथायम उदके बकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 8, + "text": "सवकर्म कुरु मा गलासीः कर्मणा भव दंशितः\nकृत्यं हि यॊ ऽभिजानाति सहस्रे नास्ति सॊ ऽसति वा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 9, + "text": "तस्य चापि भवेत कार्यं विवृद्धौ रक्षणे तथा\nभक्ष्यमाणॊ हय अनावापः कषीयते हिमवान अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 10, + "text": "उत्सीदेरन परजाः सर्वा न कुर्युः कर्म चेद यदि\nअपि चाप्य अफलं कर्म पश्यामः कुर्वतॊ जनान\nनान्यथा हय अभिजानन्ति वृत्तिं लॊके कथं चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 11, + "text": "यश च दिष्ट परॊ लॊके यश चायं हठ वादकः\nउभाव अपसदाव एतौ कर्म बुद्धिः परशस्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 12, + "text": "यॊ हि दिष्टम उपासीनॊ निर्विचेष्टः सुखं सवपेत\nअवसीदेत सुदुर्बुद्धिर आमॊ घट इवाम्भसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 13, + "text": "तथैव हठ बुद्धिर यः शक्तः कर्मण्य अकर्मकृत\nआसीत नचिरं जीवेद अनाथ इव दुर्बलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 14, + "text": "अकस्माद अपि यः कश चिद अर्थं पराप्नॊति पूरुषः\nतं हठेनेति मन्यन्ते स हि यत्नॊ न कस्य चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 15, + "text": "यच चापि किं चित पुरुषॊ दिष्टं नाम लभत्य उत\nदैवेन विधिना पार्थ तद दैवम इति निश्चितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 16, + "text": "यत सवयं कर्मणा किं चित फलम आप्नॊति पूरुषः\nपरत्यक्षं चक्षुषा दृष्टं तत पौरुषम इति समृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 17, + "text": "सवभावतः परवृत्तॊ ऽनयः पराप्नॊत्य अर्थान अकारणात\nतत सवभावात्मकं विद्धि फलं पुरुषसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 18, + "text": "एवं हठाच च दैवाच च सवभावात कर्मणस तथा\nयानि पराप्नॊति पुरुषस तत फलं पूर्वकर्मणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 19, + "text": "धातापि हि सवकर्मैव तैस तैर हेतुभिर ईश्वरः\nविदधाति विभज्येह फलं पूर्वकृतं नृणाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 20, + "text": "यद धययं पुरुषं किं चित कुरुते वै शुभाशुभम\nतद धातृविहितं विद्धि पूर्वकर्मफलॊदयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 21, + "text": "कारणं तस्य देहॊ ऽयं धातुः कर्मणि कर्मणि\nस यथा परेरयत्य एनं तथायं कुरुते ऽवशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 22, + "text": "तेषु तेषु हि कृत्येषु विनियॊक्ता महेश्वरः\nसर्वभूतानि कौन्तेय कारयत्य अवशान्य अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 23, + "text": "मनसार्थान विनिश्चित्य पश्चात पराप्नॊति कर्मणा\nबुद्धिपूर्वं सवयं धीरः पुरुषस तत्र कारणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 24, + "text": "संख्यातुं नैव शक्यानि कर्माणि पुरुषर्षभ\nअगार नगराणां हि सिद्धिः पुरुषहैतुकी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 25, + "text": "तिले तैलं गवि कषीरं काष्ठे पावकम अन्ततः\nधिया धिरॊ विजानीयाद उपायं चास्य सिद्धये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 26, + "text": "ततः परवर्तते पश्च्चात करणेष्व अस्य सिद्धये\nतां सिद्धिम उपजीवन्ति कर्मणाम इह जन्तवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 27, + "text": "कुशलेन कृतं कर्म कर्त्रा साधु विनिश्चितम\nइदं तव अकुशलेनेति विशेषाद उपलभ्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 28, + "text": "इष्टापूर्तफलं न सयान न शिष्यॊ न गुरुर भवेत\nपुरुषः कर्म साध्येषु सयाच चेद अयम अकारणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 29, + "text": "कर्तृत्वाद एव पुरुषः कर्मसिद्धौ परशस्यते\nअसिद्धौ निन्द्यते चापि कर्म नाशः कथं तव इह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 30, + "text": "सर्वम एव हठेनैके दिष्टेनैके वदन्त्य उत\nपुरुषप्रयत्नजं के चित तरैधम एतन निरुच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 31, + "text": "न चैवैतावता कायं मन्यन्त इति चापरे\nअस्ति सर्वम अदृश्यं तु दिष्टं चैव तथा हठः\nदृश्यते हि हठाच चैव दिष्टाच चार्थस्य संततिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 32, + "text": "किं चिद दैवाद धठात किं चित किं चिद एव सवकर्मतः\nपुरुषः फलम आप्नॊति चतुर्थं नात्र कारणम\nकुशलाः परतिजानन्ति ये तत तव अविदुषॊ जनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 33, + "text": "तथैव धाता भूतानाम इष्टानिष्ट फलप्रदः\nयदि न सयान न भूतानां कृपणॊ नाम कश चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 34, + "text": "यं यम अर्थम अभिप्रेप्सुः कुरुते कर्म पूरुषः\nतत तत सफलम एव सयाद यदि न सयात पुरा कृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 35, + "text": "तरिद्वाराम अर्थ सिद्धिं तु नानुपश्यन्ति ये नराः\nतथैवानर्थ सिद्धिं च यथा लॊकास तथैव ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 36, + "text": "कर्तव्यं तव एव कर्मेति मनॊर एष विनिश्चयः\nएकान्तेन हय अनीहॊ ऽयं पराभवति पूरुषः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 37, + "text": "कुर्वतॊ हि भवत्य एव परायेणेह युधिष्ठिर\nएकान्तफलसिद्धिं तु न विन्दत्य अलसः कव चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 38, + "text": "असंभवे तव अस्य हेतुः परायश्चित्तं तु लक्ष्यते\nकृते कर्मणि राजेन्द्र तथानृण्यम अवाप्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 39, + "text": "अलक्ष्मीर आविशत्य एनं शयानम अलसं नरम\nनिःसंशयं फलं लब्ध्वा दक्षॊ भूतिम उपाश्नुते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 40, + "text": "अनर्थं संशयावस्थं वृण्वते मुक्तसंशयाः\nधीरा नराः कर्म रता न तु निःसंशयं कव चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 41, + "text": "एकान्तेन हय अनर्थॊ ऽयं वर्तते ऽसमासु सांप्रतम\nन तु निःसंशयं न सयात तवयि कर्मण्य अवस्थिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 42, + "text": "अथ वा सिद्धिर एव सयान महिमा तु तथैव ते\nवृकॊदरस्य बीभत्सॊर भरात्रॊश च यमयॊर अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 43, + "text": "अन्येषां कर्म सफलम अस्माकम अपि वा पुनः\nविप्रकर्षेण बुध्येत कृतकर्मा यथा फलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 44, + "text": "पृथिवीं लाङ्गलेनैव भित्त्वा बीजं वपत्य उत\nआस्ते ऽथ कर्षकस तूष्णीं पर्जन्यस तत्र कारणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 45, + "text": "वृष्टिश चेन नानुगृह्णीयाद अनेनास तत्र कर्षकः\nयद अन्यः पुरुषः कुर्यात कृतं तत सकलं मया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 46, + "text": "तच चेद अफलम अस्माकं नापराधॊ ऽसति नः कव चित\nइति घॊरॊ ऽनववेक्ष्यैव नात्मानं तत्र गर्हयेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 47, + "text": "कुर्वतॊ नार्थसिद्धिर मे भवतीति ह भारत\nनिर्वेदॊ नात्र गन्तव्यॊ दवाव एतौ हय अस्य कर्मणः\nसिद्धिर वाप्य अथ वासिद्धिर अप्रवृत्तिर अतॊ ऽनयथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 48, + "text": "बहूनां समवाये हि भावानां कर्म सिध्यति\nगुणाभावे फलं नयूनं भवत्य अफलम एव वा\nअनारम्भे तु न फलं न गुणॊ दृश्यते ऽचयुत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 49, + "text": "देशकालाव उपायांश च मङ्गलं सवस्ति वृद्धये\nयुनक्ति मेधया धीरॊ यथाशक्ति यथाबलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 50, + "text": "अप्रमत्तेन तत कार्यम उपदेष्टा पराक्रमः\nभूयिष्ठं कर्मयॊगेषु सर्व एव पराक्रमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 51, + "text": "यं तु धीरॊ ऽनववेक्षेत शरेयांसं बहुभिर गुणैः\nसाम्नैवार्थं ततॊ लिप्सेत कर्म चास्मै परयॊजयेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 52, + "text": "वयसनं वास्य काङ्क्षेत विनाशं वा युधिष्ठिर\nअपि सिन्धॊर गिरेर वापि किं पुनर मर्त्यधर्मिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 53, + "text": "उत्थान युक्तः सततं परेषाम अन्तरैषिणे\nआनृण्यम आप्नॊति नरः परस्यात्मन एव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 54, + "text": "न चैवात्मावमन्तव्यः पुरुषेण कदा चन\nन हय आत्मपरिभूतस्य भूतिर भवति भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 55, + "text": "एवं संस्थितिका सिद्धिर इयं लॊकस्य भारत\nचित्रा सिद्धिगतिः परॊक्ता कालावस्था विभागतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 56, + "text": "बराह्मणं मे पिता पूर्वं वासयाम आस पण्डितम\nसॊ ऽसमा अर्थम इमं पराह पित्रे मे भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 57, + "text": "नीतिं बृहस्पतिप्रॊक्तां भरातॄन मे ऽगराहयत पुरा\nतेषां सांकथ्यम अश्रौषम अहम एतत तदा गृहे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 33, + "shloka": 58, + "text": "स मां राजन कर्मवतीम आगताम आह सान्त्वयन\nशुश्रूषमाणाम आसीनां पितुर अङ्के युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nयाज्ञसेन्या वचः शरुत्वा भीमसेनॊ ऽतयमर्षणः\nनिःश्वसन्न उपसंगम्य करुद्धॊ राजानम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 2, + "text": "राज्यस्य पदवीं धर्म्यां वरज सत्पुरुषॊचिताम\nधर्मकामार्थ हीनानां किं नॊ वस्तुं तपॊवने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 3, + "text": "नैव धर्मेण तद राज्यं नार्जवेन न चौजसा\nअक्षकूटम अधिष्ठाय हृतं दुर्यॊधनेन नः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 4, + "text": "गॊमायुनेव सिंहानां दुर्बलेन बलीयसाम\nआमिषं विघसाशेन तद्वद राज्यं हि नॊ हृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 5, + "text": "धर्मलेश परतिच्छन्नः परभवं धर्मकामयॊः\nअर्थम उत्सृज्य किं राजन दुर्गेषु परितप्यसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 6, + "text": "भवतॊ ऽनुविधानेन राज्यं नः पश्यतां हृतम\nअहार्यम अपि शक्रेण गुप्तं गाण्डीवधन्वना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 7, + "text": "कुणीनाम इव बिल्वानि पङ्गूनाम इव धेनवः\nहृतम ऐश्वर्यम अस्माकं जीवतां भवतः कृते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 8, + "text": "भवतः परियम इत्य एवं महद वयसनम ईदृशम\nधर्मकामे परतीतस्य परतिपन्नाः सम भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 9, + "text": "कर्शयामः सवमित्राणि नन्दयामश च शात्रवान\nआत्मानं भवतः शास्त्रे नियम्य भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 10, + "text": "यद वयं न तदैवैतान धार्तराष्ट्रान निहन्महि\nभवतः शास्त्रम आदाय तन नस तपति दुष्कृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 11, + "text": "अथैनाम अन्ववेक्षस्व मृगचर्याम इवात्मनः\nअवीराचरितां राजन न बलस्थैर निषेविताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 12, + "text": "यां न कृष्णॊ न बीभत्सुर नाभिमन्युर न सृञ्जयः\nन चाहम अभिनन्दामि न च माद्री सुताव उभौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 13, + "text": "भवान धर्मॊ धर्म इति सततं वरतकर्शितः\nकच चिद राजन न निर्वेदाद आपन्नः कलीब जीविकाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 14, + "text": "दुर्मनुष्यां हि निर्वेदम अफलं सर्वघातिनाम\nअशक्ताः शरियम आहर्तुम आत्मनः कुर्वते परियम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 15, + "text": "स भवान दृष्टिमाञ शक्तः पश्यन्न आत्मनि पौरुषम\nआनृशंस्य परॊ राजन नानर्थम अवबुध्यसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 16, + "text": "अस्मान अमी धार्तराष्ट्राः कषममाणान अलं सतः\nअशक्तान एव मन्यन्ते तद्दुःखं नाहवे वधः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 17, + "text": "तत्र चेद युध्यमानानाम अजिह्मम अनिवर्तिनाम\nसर्वशॊ हि वधः शरेयान परेत्य लॊकाँल लभेमहि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 18, + "text": "अथ वा वयम एवैतान निहत्य भरतर्षभ\nआददीमहि गां सर्वां तथापि शरेय एव नः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 19, + "text": "सर्वथा कार्यम एतन नः सवधर्मम अनुतिष्ठताम\nकाङ्क्षतां विपुलां कीर्तिं वैरं परतिचिकीर्षताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 20, + "text": "आत्मार्थं युध्यमानानां विदिते कृत्यलक्षणे\nअन्यैर अपहृते राज्ये परशंसैव न गर्हणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 21, + "text": "कर्शनार्थॊ हि यॊ धर्मॊ मित्राणाम आत्मनस तथा\nवयसनं नाम तद राजन न सा धर्मः कुधर्म तत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 22, + "text": "सर्वथा धर्मनित्यं तु पुरुषं धर्मदुर्बलम\nजहतस तात धर्मार्थौ परेतं दुःखसुखे यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 23, + "text": "यस्य धर्मॊ हि धर्मार्थं कलेशभान न स पण्डितः\nन स धर्मस्य वेदार्थं सूर्यस्यान्धः परभाम इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 24, + "text": "यस्य चार्थार्थम एवार्थः स च नार्थस्य कॊविदः\nरक्षते भृतकॊ ऽरण्यं यथा सयात तादृग एव सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 25, + "text": "अतिवेलं हि यॊ ऽरथार्थी नेतराव अनुतिष्ठति\nस वध्यः सर्वभूतानां बरह्महेव जुगुप्सितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 26, + "text": "सततं यश च कामार्थी नेतराव अनुतिष्ठति\nमित्राणि तस्य नश्यन्ति धर्मार्थाब्भ्यां च हीयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 27, + "text": "तस्य धर्मार्थहीनस्य कामान्ते निधनं धरुवम\nकामतॊ रममाणस्य मीनस्येवाम्भसः कषये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 28, + "text": "तस्माद धर्मार्थयॊर नित्यं न परमाद्यन्ति पण्डिताः\nपरकृतिः सा हि कामस्य पावकस्यारणिर यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 29, + "text": "सर्वथा धर्ममूलॊ ऽरथॊ धर्मश चार्थपरिग्रहः\nइतरेतर यॊनी तौ विद्धि मेघॊदधी यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 30, + "text": "दरव्यार्थ सपर्शसंयॊगे या परीतिर उपजायते\nस कामश चित्तसंकल्पः शरीरं नास्य विद्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 31, + "text": "अर्थार्थी पुरुषॊ राजन बृहन्तं धर्मम ऋच्छति\nअर्थम ऋच्छति कामार्थी न कामाद अन्यम ऋच्छती" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 32, + "text": "न हि कामेन कामॊ ऽनयः साध्यते फलम एव तत\nउपयॊगात फलस्येव काष्ठाद भस्मेव पण्डितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 33, + "text": "इमाञ शकुनिकान राजन हन्ति वैतंसिकॊ यथा\nएतद रूपम अधर्मस्य भूतेषु च विहिंसताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 34, + "text": "कामाल लॊभाच च धर्मस्य परवृत्तिं यॊ न पश्यति\nस वध्यः सर्वभूतानां परेत्य चेह च दुर्मतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 35, + "text": "वयक्तं ते विदितॊ राजन्न अर्थॊ दरव्यपरिग्रहः\nपरकृतिं चापि वेत्थास्य विकृतिं चापि भूयसीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 36, + "text": "तस्य नाशं विनाशं वा जरया मरणेन वा\nअनर्थम इति मन्यन्ते सॊ ऽयम अस्मासु वर्तते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 37, + "text": "इन्द्रियाणां च पञ्चानां मनसॊ हृदयस्य च\nविषये वर्तमानानां या परीतिर उपजायते\nस काम इति मे बुद्धिः कर्मणां फलम उत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 38, + "text": "एवम एव पृथग दृष्ट्वा धर्मार्थौ कामम एव च\nन धर्मपर एव सयान नाथार्थ परमॊ नरः\nन कामपरमॊ वा सयात सर्वान सेवेत सर्वदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 39, + "text": "धर्मं पूर्वं धनं मध्ये जघन्ये कामम आचरेत\nअहन्य अनुचरेद एवम एष शास्त्रकृतॊ विधिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 40, + "text": "कामं पूर्वं धनं मध्ये जघन्ये धर्मम आचरेत\nवयस्य अनुचरेद एवम एष शास्त्रकृतॊ विधिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 41, + "text": "धर्मं चार्थं च कामं च यथावद वदतां वर\nविभज्य काले कालज्ञः सर्वान सेवेत पण्डितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 42, + "text": "मॊक्षॊ वा परमं शरेय एष राजन सुखार्थिनाम\nपराप्तिर वा बुद्धिम आस्थाय सॊपायं कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 43, + "text": "तद वाशु करियतां राजन पराप्तिर वाप्य अधिगम्यताम\nजीवितं हय आतुरस्येव दुःखम अन्तरवर्तिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 44, + "text": "विदितश चैव ते धर्मः सततं चरितश च ते\nजानते तवयि शंसन्ति सुहृदः कर्मचॊदनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 45, + "text": "दानं यज्ञं सतां पूजा वेद धारणम आर्जवम\nएष धर्मः परॊ राजन फलवान परेत्य चेह च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 46, + "text": "एष नार्थविहीनेन शक्यॊ राजन निषेवितुम\nअखिलाः पुरुषव्याघ्र गुणाः सयुर यद्य अपीतरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 47, + "text": "धर्ममूलं जगद राजन नान्यद धर्माद विशिष्यते\nधर्मश चार्थेन महता शक्यॊ राजन निषेवितुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 48, + "text": "न चार्थॊ भैक्ष चर्येण नापि कलैब्येन कर्हि चित\nवेत्तुं शक्यः सदा राजन केवलं धर्मबुद्धिना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 49, + "text": "परतिषिद्धा हि ते याच्ञा यया सिध्यति वै दविजः\nतेजसैवार्थ लिप्सायां यतस्व पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 50, + "text": "भैक्ष चर्या न विहिता न च विट शूद्र जीविका\nकषत्रियस्य विशेषेण धर्मस तु बलम औरसम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 51, + "text": "उदारम एव विद्वांसॊ धर्मं पराहुर मनीषिणः\nउदारं परतिपद्यस्व नावरे सथातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 52, + "text": "अनुबुध्यस्व राजेन्द्र वेत्थ धर्मान सनातनान\nकरूरकर्माभिजातॊ ऽसि यस्माद उद्विजते जनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 53, + "text": "परजापालनसंभूतं फलं तव न गर्हितम\nएष ते विहितॊ राजन धात्रा धर्मः सनातनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 54, + "text": "तस्माद विचलितः पार्थ लॊके हास्यं गमिष्यसि\nसवधर्माद धि मनुष्याणां चलनं न परशस्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 55, + "text": "स कषात्रं हृदयं कृत्वा तयक्त्वेदं शिथिलं मनः\nवीर्यम आस्थाय कौन्तेय धुरम उद्वह धुर्यवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 56, + "text": "न हि केवलधर्मात्मा पृथिवीं जातु कश चन\nपार्थिवॊ वयजयद राजन न भूतिं न पुनः शरियम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 57, + "text": "जिह्वां दत्त्वा बहूनां हि कषुद्राणां लुब्ध चेतसाम\nनिकृत्या लभते राज्यम आहारम इव शल्यकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 58, + "text": "भरातरः पूर्वजाताश च सुसमृद्धाश च सर्वशः\nनिकृत्या निर्जिता देवैर असुराः पाण्डवर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 59, + "text": "एवं बलवतः सर्वम इति बुद्ध्वा महीपते\nजहि शत्रून महाबाहॊ परां निकृतिम आस्थितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 60, + "text": "न हय अर्जुन समः कश चिद युधि यॊद्धा धनुर्धरः\nभविता वा पुमान कश चिन मत्समॊ वा गदाधरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 61, + "text": "सत्त्वेन कुरुते युद्धं राजन सुबलवान अपि\nन परमाणेन नॊत्साहात सत्त्वस्थॊ भव पाण्डव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 62, + "text": "सत्त्वं हि मूलम अर्थस्य वितथं यद अयॊ ऽनयथा\nन तु परसक्तं भवति वृक्षच छायेव हैमनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 63, + "text": "अर्थत्यागॊ हि कार्यः सयाद अर्थं शरेयांसम इच्छता\nबीजौपम्येन कौन्तेय मा ते भूद अत्र संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 64, + "text": "अर्थेन तु समॊ ऽनर्थॊ यत्र लभ्येत नॊदयः\nन तत्र विपणः कार्यः खरकण्डूयितं हि तत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 65, + "text": "एवम एव मनुष्येन्द्र धर्मं तयक्त्वाल्पकं नरः\nबृहन्तं धर्मम आप्नॊति स बुद्ध इति निश्चितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 66, + "text": "अमित्रं मित्रसंपन्नं मित्रैर भिन्दन्ति पण्डिताः\nभिन्नैर मित्रैः परित्यक्तं दुर्बलं कुरुते वशे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 67, + "text": "सत्त्वेन कुरुते युद्धं राजन सुबलवान अपि\nनॊद्यमेन न हॊत्राब्भिः सर्वाः सवीकुरुते परजाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 68, + "text": "सर्वथा संहतैर एव दुर्बलैर बलवान अपि\nअमित्रः शक्यते हन्तुं मधुहा भरमरैर इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 69, + "text": "यथा राजन परजाः सर्वाः सूर्यः पाति गभस्तिभिः\nअत्ति चैव तथैव तवं सवितुः सदृशॊ भव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 70, + "text": "एतद धयपि तपॊ राजन पुराणम इति नः शरुतम\nविधिना पालनं भूमेर यत्कृतं नः पितामहैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 71, + "text": "अपेयात किल भाः सूर्याल लक्ष्मीश चन्द्रमसस तथा\nइति लॊके वयवसितॊ दृष्ट्वेमां भवतॊ वयथाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 72, + "text": "भवतश च परशंसाभिर निन्दाभिर इतरस्य च\nकथा युक्ताः परिषदः पृथग राजन समागताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 73, + "text": "इदम अभ्यधिकं राजन बराह्मणा गुरवश च ते\nसमेताः कथयन्तीह मुदिताः सत्यसंधताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 74, + "text": "यन न मॊहान न कार्पण्यान न लॊभान न भयाद अपि\nअनृतं किं चिद उक्तं ते न कामान नार्थकारणात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 75, + "text": "यद एनः कुरुते किं चिद राजा भूमिम इवाप्नुवन\nसर्वं तन नुदते पश्चाद यज्ञैर विपुलदक्षिणैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 76, + "text": "बराह्मणेभ्यॊ ददद गरामान गाश च राजन सहस्रशः\nमुच्यते सर्वपापेभ्यस तमॊभ्य इव चन्द्रमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 77, + "text": "पौरजानपदाः सर्वे परायशः कुरुनन्दन\nसवृद्धबालाः सहिताः शंसन्ति तवां युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 78, + "text": "शवदृतौ कषीरम आसक्तं बरह्म वा वृषले यथा\nसत्यं सतेने बलं नार्यां राज्यं दुर्यॊधने तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 79, + "text": "इति निर्वचनं लॊके चिरं चरति भारत\nअपि चैतत सत्रियॊ बालाः सवाध्यायम इव कुर्वते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 80, + "text": "स भवान रथम आस्थाय सर्वॊपकरणान्वितम\nतवरमाणॊ ऽभिनिर्यातु चिरम अर्थॊपपादकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 81, + "text": "वाचयित्वा दविजश्रेष्ठान अद्यैव गजसाह्वयम\nअस्त्रविद्भिः परिवृतॊ भरातृभिर दृठ धन्विभिः\nआशीविषसमैर वीरैर मरुद्भिर इव वृत्रहा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 82, + "text": "शरियम आदत्स्व कौन्तेय धार्तराष्ट्रान महाबल\nन हि गाण्डीवमुक्तानां शराणां गार्ध्रवाससाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 83, + "text": "सपर्शम आशीविषाभानां मर्त्यः कश चन संसहेत\nन स वीरॊ न मातङ्गॊ न सदश्वॊ ऽसति भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 84, + "text": "यः सहेत गदा वेगं मम करुद्धस्य संयुगे\nसृञ्जयैः सह कैकेयैर वृष्णीनाम ऋषभेण च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 34, + "shloka": 85, + "text": "कथं सविद युधि कौन्तेय राज्यं न पराप्नुयामहे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 35, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nअसंशयं भारत सत्यम एतद; यन मा तुदन वाक्यशल्यैः कषिणॊषि\nन तवा विगर्हे परतिकूलम एतन; ममानयाद धि वयसनं व आगात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 35, + "shloka": 2, + "text": "अहं हय अक्षान अन्वपद्यं जिहीर्षन; राज्यं सराष्ट्रं धृतराष्ट्रस्य पुत्रात\nतन मा शठः कितव्वः परत्यदेवीत; सुयॊधनार्थं सुबलस्य पुत्रः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 35, + "shloka": 3, + "text": "महामायः शकुनिः पार्वतीयः; सदा सभायां परवपन्न अक्षपूगान\nअमायिनं मायया परत्यदेवीत; ततॊ ऽपश्यं वृजिनं भीमसेन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 35, + "shloka": 4, + "text": "अक्षान हि दृष्ट्वा शकुनेर यथावत; कामानुलॊमान अयुजॊ युजश च\nशक्यं नियन्तुम अभविष्यद आत्मा; मन्युस तु हन्ति पुरुषस्य धैर्यम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 35, + "shloka": 5, + "text": "यन्तुं नात्मा शक्यते पौरुषेण; मानेन वीर्येण च तात नद्धः\nन ते वाचं भीमसेनाभ्यसूये; मन्ये तथा तद भवितव्यम आसीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 35, + "shloka": 6, + "text": "स नॊ राजा धृतराष्ट्रस्य पुत्रॊ; नयपातयद वयसने राज्यम इच्छन\nदास्यं च नॊ ऽगमयद भीमसेन; यत्राभवच छरणं दरौपदी नः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 35, + "shloka": 7, + "text": "तवं चापि तद वेत्थ धनंजयश च; पुनर्द्यूतायागतानां सभां नः\nयन माब्रवीद धृतराष्ट्रस्य पुत्र; एकग्लहार्थं भरतानां समक्षम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 35, + "shloka": 8, + "text": "वने समा दवादश राजपुत्र; यथाकामं विदितम अजातशत्रॊ\nअथापरं चाविदितं चरेथाः; सर्वैः सह भरातृभिश छद्म गूढः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 35, + "shloka": 9, + "text": "तवां चेच छरुत्वा तात तथा चरन्तम; अवभॊत्स्यन्ते भरतानां चराः सम\nअन्यांश चरेथास तावतॊ ऽबदांस ततस तवं; निश्चित्य तत परतिजानीहि पार्थ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 35, + "shloka": 10, + "text": "चरैश चेन नॊ ऽविदितः कालम एतं; युक्तॊ राजन मॊहयित्वा मदीयान\nबरवीमि सत्यं कुरुसंसदीह; तवैव ता भारत पञ्च नद्यः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 35, + "shloka": 11, + "text": "वयं चैवं भरातरः सर्व एव; तवया जिताः कालम अपास्य भॊगान\nवसेम इत्य आह पुरा स राजा; मध्ये कुरूणां स मयॊक्तस तथेति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 35, + "shloka": 12, + "text": "तत्र दयूतम अभवन नॊ जघन्यं; तस्मिञ जिताः परव्रजिताश च सर्वे\nइत्थं च देशान अनुसंचरामॊ; वनानि कृच्छ्राणि च कृच्छ्ररूपाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 35, + "shloka": 13, + "text": "सुयॊधनश चापि न शान्तिम इच्छन; भूयः स मन्यॊर वशम अन्वगच्छत\nउद्यॊजायाम आस कुरूंश च सर्वान; ये चास्य के चिद वशम अन्वगच्छन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 35, + "shloka": 14, + "text": "तं संधिम आस्थाय सतां सकाशे; कॊ नाम जह्याद इह राज्यहेतॊः\nआर्यस्य मन्ये मरणाद गरीयॊ; यद धर्मम उत्क्रम्य महीं परशिष्यात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 35, + "shloka": 15, + "text": "तदैव चेद वीरकर्माकरिष्यॊ; यदा दयूते परिघं पर्यमृक्षः\nबाहू दिधक्षन वारितः फल्गुनेन; किं दुष्कृतं भीम तदाब्भविष्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 35, + "shloka": 16, + "text": "पराग एव चैवं समयक्रियायाः; किं नाब्रवीः पौरुषम आविदानः\nपराप्तं तु कालं तव अभिपद्य पश्चाद; इं माम इदानीम अतिवेलम आत्थ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 35, + "shloka": 17, + "text": "भूयॊ ऽपि दुःखं मम भीमसेन; दूये विषस्येव रसं विदित्वा\nयद याज्ञसेनीं परिकृष्यमाणां; संदृश्य तत कषान्तम इति सम भीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 35, + "shloka": 18, + "text": "न तव अद्य शक्यं भरत परवीर; कृत्वा यद उक्तं कुरुवीरमध्ये\nकालं परतीक्षस्व सुखॊदयस्य; पङ्क्तिं फलानाम इव बीजवापः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 35, + "shloka": 19, + "text": "यदा हि पूर्वं निकृतॊ निकृत्या; वैरं सपुष्पं सफलं विदित्वा\nमहागुणं हरति हि पौरुषेण; तदा वीरॊ जीवति जीवलॊके" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 35, + "shloka": 20, + "text": "शरियं च लॊके लभते समग्रां; मन्ये चास्मै शत्रवः संनमन्ते\nमित्राणि चैनम अतिरागाद भजन्ते; देवा इवेन्द्रम अनुजीवन्ति चैनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 35, + "shloka": 21, + "text": "मम परतिज्ञां च निबॊध सत्यां; वृणे धर्मम अमृताज जीविताच च\nराज्यं च पुत्राश च यशॊ धनं च; सर्वं न सत्यस्य कलाम उपैति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 1, + "text": "[भि]\nसंधिं कृत्वैव कालेन अन्तकेन पतत्रिणा\nअनन्तेनाप्रमेयेन सरॊतसा सर्वहारिणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 2, + "text": "परत्यक्षं मन्यसे कालं मर्त्यः सन कालबन्धनः\nफेनधर्मा महाराज फलधर्मा तथैव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 3, + "text": "निमेषाद अपि कौन्तेय यस्यायुर अपचीयते\nसूच्येवाञ्जन चूर्णस्य किम इति परतिपालयेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 4, + "text": "यॊ नूनम अमितायुः सयाद अथ वापि परमाणवित\nस कालं वै परतीक्षेत सर्वप्रत्यक्षदर्शिवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 5, + "text": "परतीक्षमाणान कालॊ नः समा राजंस तरयॊ दश\nआयुषॊ ऽपचयं कृत्वा मरणायॊपनेष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 6, + "text": "शरीरिणां हि मरणं शरीरे नित्यम आश्रितम\nपराग एव मरणात तस्माद राज्यायैव घटामहे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 7, + "text": "यॊ न याति परसंख्यानम अस्पष्टॊ भूमिवर्धनः\nअयातयित्वा वैराणि सॊ ऽवसीदति गौर इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 8, + "text": "यॊ न यातयते वैरम अल्पसत्त्वॊद्यमः पुमान\nअफलं तस्य जन्माहं मन्ये दुर्जात जायिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 9, + "text": "हैरण्यौ भवतॊ बाहू शरुतिर भवति पार्थिव\nहत्वा दविषन्तं संग्रामे भुक्त्वा बाह्वर्जितं वसुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 10, + "text": "हत्वा चेत पुरुषॊ राजन निकर्तारम अरिंदम\nअह्नाय नरकं गच्छेत सवर्गेणास्य स संमितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 11, + "text": "अमर्षजॊ हि संतापः पावकाद दीप्तिमत्तरः\nयेनाहम अभिसंतप्तॊ न नक्तं न दिवा शये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 12, + "text": "अयं च पार्थॊ बीभत्सुर वरिष्ठॊ जया विकर्षणे\nआस्ते परमसंतप्तॊ नूनं सिंह इवाशये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 13, + "text": "यॊ ऽयम एकॊ ऽभिमनुते सर्वाँल लॊके धनुर्भृतः\nसॊ ऽयम आत्मजम ऊष्माणं महाहस्तीव यच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 14, + "text": "नकुलः सहदेवश च वृद्धा माता च वीरसूः\nतवैव परियम इच्छन्त आसते जड मूकवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 15, + "text": "सवे ते परियम इच्छन्ति बन्धवाः सह सृञ्जयैः\nअहम एकॊ ऽभिसंतप्तॊ माता च परतिविन्ध्यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 16, + "text": "परियम एव तु सर्वेषां यद बरवीम्य उत किं चन\nसर्वे ही वयसनं पराप्ताः सर्वे युद्धाभिनन्दिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 17, + "text": "नेतः पापीयसी का चिद आपद राजन भविष्यति\nयन नॊ नीचैर अल्पबलै राज्यम आच्छिद्य भुज्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 18, + "text": "शीलदॊषाद घृणाविष्ट आनृशंस्यात परंतप\nकलेशांस तितिक्षसे राजन नान्यः कश चित परशंसति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 19, + "text": "घृणी बराह्मणरूपॊ ऽसि कथं कषत्रे अजायथाः\nअस्यां हि यॊनौ जायन्ते परायशः करूर बुद्धयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 20, + "text": "अश्रौषीस तवं राजधर्मान यथा वै मनुर अब्रवीत\nकरूरान निकृतिसंयुक्तान विहितान अशमात्मकान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 21, + "text": "कर्तव्ये पुरुषव्याघ्र किम आस्से पीठ सर्पवत\nबुद्ध्या वीर्येण संयुक्तः शरुतेनाभिजनेन च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 22, + "text": "तृणानां मुष्टिनैकेन हिमवन्तं तु पर्वतम\nछन्नम इच्छसि कौन्तेय यॊ ऽसमान संवर्तुम इच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 23, + "text": "अज्ञातचर्या गूढेन पृथिव्यां विश्रुतेन च\nदिवीव पार्थ सूर्येण न शक्या चरितुं तवया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 24, + "text": "बृहच छाल इवानूपे शाखा पुष्पपलाशवान\nहस्ती शवेत इवाज्ञातः कथं जिष्णुश चरिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 25, + "text": "इमौ च सिंहसंकाशौ भरातरौ सहितौ शिशू\nनकुलः सहदेवश च कथं पार्थ चरिष्यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 26, + "text": "पुण्यकीर्ती राजपुत्री दरौपदी वीरसूर इयम\nविश्रुता कथम अज्ञाता कृष्णा पार्थ चरिश्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 27, + "text": "मां चापि राजञ जानन्ति आकुमारम इमाः परजाः\nअज्ञातचर्यां पश्यामि मेरॊर इव निगूहनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 28, + "text": "तथैव बहवॊ ऽसमाभी राष्ट्रेभ्यॊ विप्रवासिताः\nराजानॊ राजपुत्राश च धृतराष्ट्रम अनुव्रताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 29, + "text": "न हि ते ऽपय उपशाम्यन्ति निकृतानां निराकृताः\nअवश्यं तैर निकर्तव्यम अस्माकं तत्प्रियैषिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 30, + "text": "ते ऽपय अस्मासु परयुञ्जीरन परच्छन्नान सुबहूञ जनान\nआचक्षीरंश च नॊ जञात्वा तन नः सयात सुमहद भयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 31, + "text": "अस्माभिर उषिताः सम्यग वने मासास तरयॊदश\nपरिमाणेन तान पश्य तावतः परिवत्सरान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 32, + "text": "अस्ति मासः परतिनिधिर यथा पराहुर मनीषिणः\nपूतिकान इव सॊमस्य तथेदं करियताम इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 33, + "text": "अथ वानडुहे राजन साधवे साधु वाहिने\nसौहित्य दानाद एकस्माद एनसः परतिमुच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 36, + "shloka": 34, + "text": "तस्माच छत्रुवधे राजन करियतां निश्चयस तवया\nकषत्रियस्य तु सर्वस्य नान्यॊ धर्मॊ ऽसति संयुगात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nभीमसेनवचः शरुत्वा कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nनिःश्वस्य पुरुषव्याघ्रः संप्रदध्यौ परंतपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 2, + "text": "स मुहूर्तम इव धयात्वा विनिश्चित्येति कृत्यताम\nभीमसेनम इदं वाक्यम अपदान्तरम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 3, + "text": "एवम एतन महाबाहॊ यथा वदसि भारत\nइदम अन्यत समाधत्स्व वाक्यं मे वाक्यकॊविद" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 4, + "text": "महापापानि कर्माणि यानि केवलसाहसात\nआरभ्यन्ते भीमसेन वयथन्ते तानि भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 5, + "text": "सुमन्त्रिते सुविक्रान्ते सुकृते सुविचारिते\nसिध्यन्त्य अर्था महाबाहॊ दैवं चात्र परदक्षिणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 6, + "text": "तवं तु केवलचापल्याद बलदर्पॊच्छ्रितः सवयम\nआरब्धव्यम इदं कर्म मन्यसे शृणु तत्र मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 7, + "text": "भूरिश्रवाः शलश चैव जलसंधश च वीर्यवान\nभीष्मॊ दरॊणश च कर्णश च दरॊणपुत्रश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 8, + "text": "धार्तराष्ट्रा दुराधर्षा दुर्यॊधन पुरॊगमाः\nसर्व एव कृतास्त्राश च सततं चाततायिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 9, + "text": "राजानः पार्थिवाश चैव ये ऽसमाभिर उपतापिताः\nसंश्रिताः कौरवं पक्षं जातस्नेहाश च सांप्रतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 10, + "text": "दुर्यॊधन हिते युक्ता न तथास्मासु भारत\nपूर्णकॊशा बलॊपेताः परयतिष्यन्ति रक्षणे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 11, + "text": "सर्वे कौरव सैन्यस्य सपुत्रामात्यसैनिकाः\nसंविभक्ता हि मात्राभिर भॊगैर अपि च सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 12, + "text": "दुर्यॊधनेन ते वीरा मानिताश च विशेषतः\nपराणांस तयक्ष्यन्ति संग्रामे इति मे निश्चिता मतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 13, + "text": "समा यद्य अपि भीष्मस्य वृत्तिर अस्मासु तेषु च\nदरॊणस्य च महाबाहॊ कृपस्य च महात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 14, + "text": "अवश्यं राजपिण्डस तैर निर्वेश्य इति मे मतिः\nतस्मात तयक्ष्यन्ति संग्रामे पराणान अपि सुदुस्त्यजान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 15, + "text": "सर्वे दिव्यास्त्रविद्वांसः सर्वे धर्मपरायणाः\nअजेयाश चेति मे बुद्धिर अपि देवैः सवासवैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 16, + "text": "अमर्षी नित्यसंहृष्टस तत्र कर्णॊ महारथः\nसर्वास्त्रविद अनाधृष्य अभेद्यकवचावृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 17, + "text": "अनिर्जित्य रणे सर्वान एतान पुरुषसत्तमान\nअशक्यॊ हय असहायेन हन्तुं दुर्यॊधनस तवया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 18, + "text": "न निद्राम अधिगच्छामि चिन्तयानॊ वृकॊदर\nअति सर्वान धनुर गराहान सूतपुत्रस्य लाघवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 19, + "text": "एतद वचनम आज्ञाय भीमसेनॊ ऽतयमर्षणः\nबभूव विमनास तरस्तॊ न चैवॊवाच किं चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 20, + "text": "तयॊः संवदतॊर एवं तदा पाण्डवयॊर दवयॊः\nआजगाम महायॊगी वयासः सत्यवती सुतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 21, + "text": "सॊ ऽभिगम्य यथान्यायं पाण्डवैः परतिपूजितः\nयुधिष्ठिरम इदं वाक्यम उवाच वदतां वरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 22, + "text": "युधिष्ठिर महाबाहॊ वेद्मि ते हृदि मानसम\nमनीषया ततः कषिप्रम आगतॊ ऽसमि नरर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 23, + "text": "भीष्माद दरॊणात कृपात कर्णाद दरॊणपुत्राच च भारत\nयत ते भयम अमित्रघ्न हृदि संपरिवर्तते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 24, + "text": "तत ते ऽहं नाशयिष्यामि विधिदृष्टेन हेतुना\nतच छरुत्वा धृतिम आस्थाय कर्मणा परतिपादय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 25, + "text": "तत एकान्तम उन्नीय पाराशर्यॊ युधिष्ठिरम\nअब्रवीद उपपन्नार्थम इदं वाक्यविशारदः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 26, + "text": "शरेयसस ते परः कालः पराप्तॊ भरतसत्तम\nयेनाभिभविता शत्रून रणे पार्थॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 27, + "text": "गृहाणेमां मया परॊक्तां सिद्धिं मूर्तिमतीम इव\nविद्यां परतिस्मृतिं नाम परपन्नाय बरवीमि ते\nयाम अवाप्य महाबाहुर अर्जुनः साधयिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 28, + "text": "अस्त्रहेतॊर महेन्द्रं च रुद्रं चैवाभिगच्छतु\nवरुणं च धनेशं च धर्मराजं च पाण्डव\nशक्तॊ हय एष सुरान दरष्टुं तपसा विक्रमेण च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 29, + "text": "ऋषिर एष महातेजा नारायण सहायवान\nपुराणः शाश्वतॊ देवॊ विष्णॊर अंशः सनातनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 30, + "text": "अस्त्राणीन्द्राच च रुद्राच च लॊकपालेभ्य एव च\nसमादाय महाबाहुर महत कर्म करिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 31, + "text": "वदाद अस्माच च कौन्तेय वनम अन्यद विचिन्त्यताम\nनिवासार्थाय यद युक्तं भवेद वः पृथिवीपते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 32, + "text": "एकत्र चिरवासॊ हि न परीतिजननॊ भवेत\nतापसानां च शान्तानां भवेद उद्वेग कारकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 33, + "text": "मृगाणाम उपयॊगश च वीरुद ओषधिसंक्षयः\nविभर्षि हि बहून विप्रान वेदवेदाङ्गपारगान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 34, + "text": "एवम उक्त्वा परपन्नाय शुचये भगवान परभुः\nपरॊवाच यॊगतत्त्वज्ञॊ यॊगविद्याम अनुत्तमाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 35, + "text": "धर्मराज्ञे तदा धीमान वयासः सत्यवती सुतः\nअनुज्ञाय च कौन्तेयं तत्रैवान्तरधीयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 36, + "text": "युधिष्ठिरस तु धर्मात्मा तद बरह्म मनसा यतः\nधारयाम आस मेधावी काले काले समब्भ्यसन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 37, + "text": "स वयासवाक्यमुदितॊ वनाद दवैतवनात ततः\nययौ सरस्वती तीरे काम्यकं नाम काननम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 38, + "text": "तम अन्वयुर महाराज शिक्षा कषरविदस तथा\nबराह्मणास तपसा युक्ता देवेन्द्रम ऋषयॊ यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 39, + "text": "ततः काम्यकम आसाद्य पुनस ते भरतर्षभाः\nनयविशन्त महात्मानः सामात्याः सपदानुगाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 40, + "text": "तत्र ते नयवसन राजन कं चित कालं मनस्विनः\nधनुर्वेद परा वीरा शृण्वाना वेदम उत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 37, + "shloka": 41, + "text": "चरन्तॊ मृगयां नित्यं शुद्धैर बाणैर मृगार्थिनः\nपितृदैवतविप्रेभ्यॊ निर्वपन्तॊ यथाविधि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nकस्य चित तव अथ कालस्य धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nसंस्मृत्य मुनिसंदेशम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 2, + "text": "विविक्ते विदितप्रज्ञम अर्जुनं भरतर्षभम\nसान्त्वपूर्वं समितं कृत्वा पाणिना परिसंस्पृशन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 3, + "text": "स मुहूर्तम इव धयात्वा वनवासम अरिंदमः\nधनंजयं धर्मराजॊ रहसीदम उवाच ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 4, + "text": "भीष्मे दरॊणे कृपे कर्णे दरॊणपुत्रे च भारत\nधनुर्वेदश चतुष्पाद एतेष्व अद्य परतिष्ठितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 5, + "text": "बराह्मं दैवम आसुरं च सप्रयॊग चिकित्सितम\nसर्वास्त्राणां परयॊगं च ते ऽभिजानन्ति कृत्स्नशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 6, + "text": "ते सर्वे धृतराष्ट्रस्य पुत्रेण परिसान्त्विताः\nसंविभक्ताश च तुष्टाश च गुरुवत तेषु वर्तते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 7, + "text": "सर्वयॊधेषु चैवास्य सदा वृत्तिर अनुत्तमा\nशक्तिं न हापयिष्यन्ति ते काले परतिपूजिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 8, + "text": "अद्य चेयं महीकृत्स्ना दुर्यॊधन वशानुगा\nतवयि वयपाश्रयॊ ऽसमाकं तवयि भारः समाहितः\nतत्र कृत्यं परपश्यामि पराप्तकालम अरिंदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 9, + "text": "कृष्णद्वैपायनात तात गृहीतॊपनिषन मया\nतया परयुक्तया सम्यग जगत सर्वं परकाशते\nतेन तवं बरह्मणा तात संयुक्तः सुसमाहितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 10, + "text": "देवतानां यथाकालं परसादं परतिपालय\nतपसा यॊजयात्मानम उग्रेण भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 11, + "text": "धनुष्मान कवची खद्गी मुनिः सारसमन्वितः\nन कस्य चिद ददन मार्गं गच्छ तातॊत्तरां दिशम\nइन्द्रे हय अस्त्राणि दिव्यानि समस्तानि धनंजय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 12, + "text": "वृत्राद भीतैस तदा देवैर बलम इन्द्रे समर्पितम\nतान्य एकस्थानि सर्वाणि ततस तवं परतिपत्स्यसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 13, + "text": "शक्रम एव परपद्यस्व स ते ऽसत्राणि परदास्यति\nदीक्षितॊ ऽदयैव गच्छ तवं दरष्टुं देवं पुरंदरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 14, + "text": "एवम उक्त्वा धर्मराजस तम अध्यापयत परभुः\nदीक्षितं विधिना तेन यतवाक्कायमानसम\nअनुजज्ञे ततॊ वीरं भराता भरातरम अग्रजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 15, + "text": "निदेशाद धर्मराजस्य दरष्टुं देवं पुरंदरम\nधनुर गाण्डीवम आदाय तथाक्षय्यौ महेषुधी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 16, + "text": "कवची सतल तराणॊ बद्धगॊधाङ्गुलि तरवान\nहुत्वाग्निं बराह्मणान निष्कैः सवस्ति वाच्य महाभुजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 17, + "text": "परातिष्ठत महाबाहुः परगृहीतशरासनः\nवधाय धार्तराष्ट्राणां निःश्वस्यॊर्ध्वम उदीक्ष्य च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 18, + "text": "तं दृष्ट्वा तत्र कौन्तेयं परगृहीतशरासनम\nअब्रुवन बराह्मणाः सिद्धा भूतान्य अन्तर्हितानि च\nकषिप्रं पराप्नुहि कौन्तेय मनसा यद यद इच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 19, + "text": "तं सिंहम इव गच्छन्तं शालस्कन्धॊरुम अर्जुनम\nमनांस्य आदाय सर्वेषां कृट्णा वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 20, + "text": "यत ते कुन्ती महाबाहॊ जातस्यैच्छद धनंजय\nतत ते ऽसतु सर्वं कौन्तेय याथा च सवयम इच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 21, + "text": "मास्माकं कषत्रियकुले जन्म कश चिद अवाप्नुयात\nबराह्मणेभ्यॊ नमॊ नित्यं येषां युद्धे न जीविका" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 22, + "text": "नूनं ते भरातरः सर्वे तवत कथाभिः परजागरे\nरंस्यन्ते वीरकर्माणि कीर्तयन्तः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 23, + "text": "नैव नः पार्थ भॊगेषु न धने नॊत जीविते\nतुष्टिर बुद्धिर भवित्री वा तवयि दीर्घप्रवासिनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 24, + "text": "तवयि नः पार्थ सर्वेषां सुखदुःखे समाहिते\nजीवितं मरणं चैव राज्यम ऐश्वर्यम एव च\nआपृष्टॊ मे ऽसि कौन्तेय सवस्ति पराप्नुहि पाण्डव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 25, + "text": "नमॊ धात्रे विधात्रे च सवस्ति गच्छ हय अनामयम\nसवस्ति ते ऽसव आन्तरिक्षेभ्यः पार्थिवेभ्यश च भारत\nदिव्येभ्यश चैव भूतेभ्यॊ ये चान्ये परिपन्थिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 26, + "text": "ततः परदक्षिणं कृत्वा भरातॄन धौम्यं च पाण्डवः\nपरातिष्ठत महाबाहुः परगृह्य रुचिरं धनुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 27, + "text": "तस्य मार्गाद अपाक्रामन सर्वभूतानि गच्छतः\nयुक्तस्यैन्द्रेण यॊगेन पराक्रान्तस्य शुष्मिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 28, + "text": "सॊ ऽगच्छत पर्वतं पुण्यम एकाह्नैव महामनाः\nमनॊजव गतिर भूत्वा यॊगयुक्तॊ यथानिलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 29, + "text": "हिमवन्तम अतिक्रम्य गन्धमादनम एव च\nअत्यक्रामत स दुर्गाणि दिवारात्रम अतन्द्रितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 30, + "text": "इन्द्र कीलं समासाद्य ततॊ ऽतिष्ठद धनंजयः\nअन्तरिक्षे हि शुश्राव तिष्ठेति स वचस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 31, + "text": "ततॊ ऽपश्यत सव्यसाची वृक्षमूले तपस्विनम\nबराह्म्या शरिया दीप्यमानं पिङ्गलं जटिलं कृशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 32, + "text": "सॊ ऽबरवीद अर्जुनं तत्र सथितं दृष्ट्वा महातपाः\nकस तवं तातेह संप्राप्तॊ धनुष्मान कवची शरी\nनिबद्धासि तलत्राणः कषत्रधर्मम अनुव्रतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 33, + "text": "नेह शस्त्रेण कर्तव्यं शान्तानाम अयम आलयः\nविनीतक्रॊधहर्षाणां बराह्मणानां तपस्विनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 34, + "text": "नेहास्ति धनुषा कार्यं न संग्रामेण कर्हि चित\nनिक्षिपैतद धनुस तात पराप्तॊ ऽसि परमां गतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 35, + "text": "इत्य अनन्तौजसं वीरं यथा चान्यं पृथग्जनम\nतथा वाचन्म अथाभीक्ष्णं बराह्मणॊ ऽरजुनम अब्रवीत\nन चैनं चालयाम आस धैर्यात सुदृढ निश्चयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 36, + "text": "तम उवाच ततः परीतः स दविजः परहसन्न इव\nवरं वृणीष्व भद्रं ते शक्रॊ ऽहम अरिसूदनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 37, + "text": "एवम उक्तः परत्युवाच सहस्राक्षं धनंजयः\nपराञ्जलिः परणतॊ भूत्वा शूरः कुलकुलॊद्वहः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 38, + "text": "ईप्सितॊ हय एष मे कामॊ वरं चैनं परयच्छ मे\nतवत्तॊ ऽदय भगवन्न अस्त्रं कृत्स्नम इच्छामि वेदितुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 39, + "text": "परत्युवाच महेन्द्रस तं परीतात्मा परहसन्न इव\nइह पराप्तस्य किं कार्यम अस्त्रैस तव धनंजय\nकामान वृणीष्व लॊकांश च पराप्तॊ ऽसि परमां गतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 40, + "text": "एवम उक्तः परत्युवाच सहस्राक्षं धनंजयः\nन लॊकान न पुनः कामान न देवत्वं कुतः सुखम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 41, + "text": "न च सर्वामरैश्वर्यं कामये तरिदशाधिप\nभरातॄंस तान विपिने तयक्त्वा वैरम अप्रतियात्य च\nअकीर्तिं सर्वलॊकेषु गच्छेयं शाश्वतीः समाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 42, + "text": "एवम उक्तः परत्युवाच वृत्रहा पाण्डुनन्दनम\nसान्त्वयञ शलक्ष्णया वाचा सर्वलॊकनमस्कृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 43, + "text": "यदा दरक्ष्यसि भूतेशं तर्यक्षं शूलधरं शिवम\nतदा दातास्मि ते तात दिव्यान्य अस्त्राणि सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 44, + "text": "करियतां दर्शने यत्नॊ देवस्य परमेष्ठिनः\nदर्शनात तस्य कौन्तेय संसिद्धः सवर्गम एष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 38, + "shloka": 45, + "text": "इत्य उक्त्वा फल्गुनं शक्रॊ जगामादर्शनं ततः\nअर्जुनॊ ऽपय अथ तत्रैव तस्थौ यॊगसमन्वितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nभगवञ शरॊतुम इच्छामि पार्थस्याक्लिष्ट कर्मणः\nविस्तरेण कथाम एतां यथास्त्राण्य उपलब्धवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 2, + "text": "कथं स पुरुषव्याघ्रॊ दीर्घबाहुर धनंजयः\nवनं परविष्टस तेजस्वी निर्मनुष्यम अभीतवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 3, + "text": "किं च तेन कृतं तत्र वसता बरह्मवित्तम\nकथं च भगवान सथाणुर देवराजश च तॊषितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 4, + "text": "एतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं तवत्प्रसादाद दविजॊत्तम\nतवं हि सर्वज्ञ दिव्यं च मानुषं चैव वेत्थ ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 5, + "text": "अत्यद्भुतं महाप्राज्ञ रॊमहर्षणम अर्जुनः\nभवेन सह संग्रामं चकाराप्रतिमं किल\nपुरा परहरतां शरेष्ठः संग्रामेष्व अपराजितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 6, + "text": "यच छरुत्वा नरसिंहानां दैन्यहर्षातिविस्मयात\nशूराणाम अपि पार्थानां हृदयानि चकम्पिरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 7, + "text": "यद यच च कृतवान अन्यत पार्थस तद अखिलं वद\nन हय अस्य निन्दितं जिष्णॊः सुसूक्ष्मम अपि लक्षये\nचरितं तस्य शूरस्य तन मे सर्वं परकीर्तय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 8, + "text": "[वै]\nकथयिष्यामि ते तात कथाम एतां महात्मनः\nदिव्यां कौरव शार्दूलमहतीम अद्भुतॊपमाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 9, + "text": "गात्रसंस्पर्श संबन्धं तर्यम्बकेण सहानघ\nपार्थस्य देवदेवेन शृणु सम्यक समागमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 10, + "text": "युधिष्ठिर नियॊगात स जगामामित विक्रमः\nशक्रं सुरेश्वरं दरष्टुं देवदेवं च शंकरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 11, + "text": "दिव्यं तद धनुर आदाय खड्गं च पुरुषर्षभः\nमहाबलॊ महाबाहुर अर्जुनः कार्यसिद्धये\nदिशं हय उदीचीं कौरव्यॊ हिमवच्छिखरं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 12, + "text": "ऐन्द्रिः सथिरमना राजन सर्वलॊकमहारथः\nतवरया परया युक्तस तपसे धृतनिश्चयः\nवनं कण्टकितं घॊरम एक एवान्वपद्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 13, + "text": "नानापुष्पफलॊपेतं नानापक्षिनिषेवितम\nनानामृगगणाकीर्णं सिद्धचारणसेवितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 14, + "text": "ततः परयाते कौन्तेय वनं मानुषवर्जितम\nशङ्खानां पटहानां च शब्दः समभवद दिवि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 15, + "text": "पुष्पवर्षं च सुमहन निपपात महीतले\nमेघजालं च विततं छादयाम आस सर्वतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 16, + "text": "अतीत्य वनदुर्गाणि संनिकर्षे महागिरेः\nशुशुभे हिमवत्पृष्ठे वसमानॊ ऽरजुनस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 17, + "text": "तत्रापश्यद दरुमान फुल्लान विहगैर वल्गु नादितान\nनदीश च बहुलावर्ता नीलवैडूर्य संनिभाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 18, + "text": "हंसकारण्डवॊद्गीताः सारसाभिरुतास तथा\nपुंस्कॊकिल रुताश चैव करौञ्चबर्हिण नादिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 19, + "text": "मनॊहरवनॊपेतास तस्मिन्न अतिरथॊ ऽरजुनः\nपुण्यशीतामल जलाः पश्यन परीतमनाभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 20, + "text": "रमणीये वनॊद्देशे रममाणॊ ऽरजुनस तदा\nतपस्य उग्रे वर्तमान उग्रतेजा महामनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 21, + "text": "दर्भचीरं निवस्याथ दण्डाजिन विभूषितः\nपूर्णे पूर्णे तरिरात्रे तु मासम एकं फलाशनः\nदविगुणेनैव कालेन दवितीयं मासम अत्यगात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 22, + "text": "तृतीयम अपि मासं स पक्षेणाहारम आचरन\nशीर्णं च पतितं भूमौ पर्णं समुपयुक्तवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 23, + "text": "चतुर्थे तव अथ संप्राप्ते मासि पूर्णे ततः परम\nवायुभक्षॊ महाबाहुर अभवत पाण्डुनन्दनः\nऊर्ध्वबाहुर निरालम्बः पादाङ्गुष्ठाग्रविष्ठितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 24, + "text": "सदॊपस्पर्शनाच चास्य बभूवुर अमितौजसः\nविद्युद अम्भॊ रुहनिभा जटास तस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ महर्षयः सर्वे जग्मुर देवं पिनाकिनम\nशितिकण्ठं महाभागं परणिपत्य परसाद्य च\nसर्वे निवेदयाम आसुः कर्म तत फल्गुनस्य ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 26, + "text": "एष पार्थॊ महातेजा हिमवत्पृष्ठम आश्रितः\nउग्रे तपसि दुष्पारे सथितॊ धूमाययन दिशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 27, + "text": "तस्य देवेश न वयं विद्मः सर्वे चिकीर्षितम\nसंतापयति नः सर्वान असौ साधु निवार्यताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 28, + "text": "[महेष्वर]\nशीघ्रं गच्छत संहृष्टा यथागतम अतन्द्रिताः\nअहम अस्य विजानामि संकल्पं मनसि सथितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 29, + "text": "नास्य सवर्गस्पृहा का चिन नैश्वर्यस्य न चायुषः\nयत तव अस्य काङ्क्षितं सर्वं तत करिष्ये ऽहम अद्य वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 39, + "shloka": 30, + "text": "[वै]\nते शरुत्व शर्व वचनम ऋषयः सत्यवादिनः\nपरहृष्टमनसॊ जग्मुर यथा सवं पुनर आश्रमान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nगतेषु तेषु सर्वेषु तपस्विषु महात्मसु\nपिनाक पाणिर भगवान सर्वपापहरॊ हरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 2, + "text": "कैरातं वेषम आस्थाय काञ्चनद्रुम संनिभम\nविभ्राजमानॊ वपुषा गिरिर मेरुर इवापरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 3, + "text": "शरीमद धनुर उपादाय शरांश चाशीविषॊपमान\nनिष्पपात महार्चिष्मान दहन कक्षम इवानलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 4, + "text": "देव्या सहॊमया शरीमान समानव्रतवेषया\nनानावेषधरैर हृष्टैर भूतैर अनुगतस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 5, + "text": "किरात वेषप्रच्छन्नः सत्रीभिश चानु सहस्रशः\nअशॊभत तदा राजन स देवॊ ऽतीव भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 6, + "text": "कषणेन तद वनं सर्वं निःशब्दम अभवत तदा\nनादः परस्रवणानां च पक्षिणां चाप्य उपारमत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 7, + "text": "स संनिकर्णम आगम्य पार्थस्याक्लिष्ट कर्मणः\nमूकं नाम दितेः पुत्रं ददर्शाद्भुतदर्शनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 8, + "text": "वाराहं रूपम आस्थाय तर्कयन्तम इवार्जुनम\nहन्तुं परमदुष्टात्मा तम उवाचाथ फल्गुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 9, + "text": "गाण्डीवं धनुर आदाय शरांश चाशीविषॊपमान\nसज्यं धनुर्वरं कृत्वा जयाघॊषेण निनादयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 10, + "text": "यन मां परार्थयसे हन्तुम अनागसम इहागतम\nतस्मात तवां पूर्वम एवाहं नेष्यामि यमसादनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 11, + "text": "तं दृष्ट्वा परहरिष्यन्तं फल्गुनं दृष्ठ धन्व्विनम\nकिरात रूपी सहसा वारयाम आस शंकरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 12, + "text": "मयैष परार्थितः पूर्वं नीलमेघसमप्रभः\nअनादृत्यैव तद वाक्यं परजहाराथ फल्गुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 13, + "text": "किरातश च समं तस्मिन्न एकलक्ष्ये महाद्युतिः\nपरमुमॊचाशनि परख्यं शरम अग्निशिखॊपमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 14, + "text": "तौ मुक्तौ सायकौ ताभ्यां समं तत्र निपेततुः\nमूकस्य गात्रे विस्तीर्णे शैलसंहनने तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 15, + "text": "यथाशनिविनिष्पेषॊ वज्रस्येव च पर्वते\nतथा तयॊः संनिपातः शरयॊर अभवत तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 16, + "text": "स विद्धॊ बहुभिर बाणैर दीप्तास्यैः पन्नगैर इव\nममार राक्षसं रूपं भूयः कृत्वा विभीषणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 17, + "text": "ददर्शाथ ततॊ जिष्णुः पुरुषं काञ्चनप्रभम\nकिरात वेषप्रच्छन्नं सत्री सहायम अमित्रहा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 18, + "text": "तम अब्रवीत परीतमनाः कौन्तेयः परहसन्न इव\nकॊ भवान अटते घॊरे विभेषि कनकप्रभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 19, + "text": "किमर्थं च तवया विद्धॊ मृगॊ ऽयं मत्परिग्रहः\nमयाभिपन्नः पूर्वं हि राक्षसॊ ऽयम इहागतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 20, + "text": "कामात परिभवाद वापि न मे जीवन विमॊक्ष्यसे\nन हय एष मृगया धर्मॊ यस तवयाद्य कृतॊ मयि\nतेन तवां भरंशयिष्यामि जीवितात पर्वताश्रय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 21, + "text": "इत्य उक्तः पाण्डवेयेन किरातः परहसन्न इव\nउवाच शलक्ष्णया वाचा पाण्डवं सव्यसाचिनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 22, + "text": "ममैवायं लक्ष्यभूतः पूर्वम एव परिग्रहः\nममैव च परहारेण जीविताद वयवरॊपितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 23, + "text": "दॊषान सवान नार्हसे ऽनयस्मै वक्तुं सवबलदर्पितः\nअभिषक्तॊ ऽसमि मन्दात्मन न मे जीवन विमॊक्ष्यसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 24, + "text": "सथिरॊ भवस्व मॊक्ष्यामि सायकान अशनीन इव\nघटस्व परया शक्त्या मुञ्च तवम अपि सायकान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 25, + "text": "ततस तौ तत्र संरब्धौ गर्जमानौ मुहुर मुहुः\nशरैर आशीविषाकारैस ततक्षाते परस्परम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 26, + "text": "ततॊ ऽरजुनः शरवर्षं किराते समवासृजत\nतत परसन्नेन मनसा परतिजग्राह शंकरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 27, + "text": "मुहूर्तं शरवर्षं तत परतिगृह्य पिनाकधृक\nअक्षतेन शरीरेण तस्थौ गिरिर इवाचलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 28, + "text": "स दृष्ट्वा बाणवर्षं तन मॊघी भूतं धनंजयः\nपरमं विस्मयं चक्रे साधु साध्व इति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 29, + "text": "अहॊ ऽयं सुकुमाराङ्गॊ हिमवच्छिखरालयः\nगाण्डीवमुक्तान नाराचान परतिगृह्णात्य अविह्वलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 30, + "text": "कॊ ऽयं देवॊ भवेत साक्षाद रुद्रॊ यक्षः सुरेश्वरः\nविद्यते हि गिरिश्रेष्ठे तरिदशानां समागमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 31, + "text": "न हि मद्बाणजालानाम उत्सृष्टानां सहस्रशः\nशक्तॊ ऽनयः सहितुं वेगम ऋते देवं पिनाकिनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 32, + "text": "देवॊ वा यदि वा यक्षॊ रुद्राद अन्यॊ वयवस्थितः\nअहम एनं शरैस तीक्ष्णैर नयामि यमसादनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ हृष्टमना जिष्णुर नाराचान मर्मभेदिनः\nवयसृजच छतधा राजन मयूखान इव भास्करः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 34, + "text": "तान परसन्नेन मनसा भगवाँल लॊकभावनः\nशूलपाणिः परत्यगृह्णाच छिला वर्षम इवाचलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 35, + "text": "कषणेन कषीणबाणॊ ऽथ संवृत्तः फल्गुनस तदा\nवित्रासं च जगामाथ तं दृष्ट्वा शरसंक्षयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 36, + "text": "चिन्तयाम आस जिष्णुस तु भगवन्तं हुताशनम\nपुरस्ताद अक्षयौ दत्तौ तूणौ येनास्य खाण्डवे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 37, + "text": "किं नु मॊक्ष्यामि धनुषा यन मे बाणाः कषयं गताः\nअयं च पुरुषः कॊ ऽपि बाणान गरसति सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 38, + "text": "अहम एनं धनुष्कॊट्या शूलाग्रेणेव कुञ्जरम\nनयामि दण्डधारस्य यमस्य सदनं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 39, + "text": "संप्रायुध्यद धनुष्कॊट्या कौन्तेयः परवीरहा\nतद अप्य अस्य धनुर दिव्यं जग्रास गिरिगॊचरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 40, + "text": "ततॊ ऽरजुनॊ गरस्तधनुः खड्गपाणिर अतिष्ठत\nयुद्धस्यान्तम अभीप्सन वै वेगेनाभिजगाम तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 41, + "text": "तस्य मूर्ध्नि शितं खड्गम असक्तं पर्वतेष्व अपि\nमुमॊच भुजवीर्येण पफालासि वरॊ हि सः\nतस्य मूर्धानम आसाद्य पफालासि वरॊ हि सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 42, + "text": "ततॊ वृक्षैः शिलाभिश च यॊधयाम आस फल्गुनः\nयथा वृक्षान महाकायः परत्यगृह्णाद अथॊ शिलाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 43, + "text": "किरात रूपी भगवांस ततः पार्थॊ महाबलः\nमुष्टिभिर वज्रसंस्पर्शैर धूमम उत्पादयन मुखे\nपरजहार दुराधर्षे किरात समरूपिणि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 44, + "text": "ततः शक्राशनिसमैर मुष्टिभिर भृशदारुणैः\nकिरात रूपी भगवान अर्दयाम आस फल्गुनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 45, + "text": "ततश चटचटा शब्दः सुघॊरः समजायत\nपाण्डावस्य च मुष्टीनां किरातस्य च युध्यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 46, + "text": "सुमुहूर्तं महद युद्धम आसीत तल लॊमहर्षणम\nभुजप्रहार संयुक्तं वृत्रवासवयॊर इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 47, + "text": "जहाराथ ततॊ जिष्णुः किरातम उरसा बली\nपाण्डवं च विचेष्टन्तं किरातॊ ऽपय अहनद बलात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 48, + "text": "तयॊर भुजविनिष्पेषात संघर्षेणॊरसॊस तथा\nसमजायत गात्रेषु पावकॊ ऽङगारधूमवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 49, + "text": "तत एनं महादेवः पीड्य गात्रैः सुपीडितम\nतेजसा वयाक्रमद रॊषाच चेतस तस्य विमॊहयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 50, + "text": "ततॊ निपीडितैर गात्रैः पिण्डी कृत इवाबभौ\nफल्गुनॊ गात्रसंरुद्धॊ देवदेवेन भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 51, + "text": "निरुच्च्वासॊ ऽभवच चैव संनिरुद्धॊ महात्मना\nततः पपात संमूढस ततः परीतॊ ऽभवद भवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 52, + "text": "[भगवान]\nभॊ भॊ फल्गुन तुष्टॊ ऽसमि कर्मणाप्रतिमेन ते\nशौर्येणानेन धृत्या च कषत्रियॊ नास्ति ते समः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 53, + "text": "समं तेजश च वीर्यं च ममाद्य तव चानघ\nपरीतस ते ऽहं महाबाहॊ पश्य मां पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 54, + "text": "ददानि ते विशालाक्ष चक्षुः पूर्व ऋषिर भवान\nविजेष्यसि रणे शत्रून अपि सर्वान दिवौकसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 55, + "text": "[वै]\nततॊ देवं महादेवं गिरिशं शूलपाणिनम\nददर्श फल्गुनस तत्र सहदेव्या महाद्युतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 56, + "text": "स जानुभ्यां महीं गत्वा शिरसा परणिपत्य च\nपरसादयाम आस हरं पार्थः परपुरंजयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 57, + "text": "[अर्ज]\nकपर्दिन सर्वभूतेश भग नेत्रनिपातन\nवयतिक्रमं मे भगवन कषन्तुम अर्हसि शंकर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 58, + "text": "भवगद दर्शनाकाङ्क्षी पराप्तॊ ऽसमीमं महागिरिम\nदयितं तव देवेश तापसालयम उत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 59, + "text": "परसादये तवां भगवन सर्वभूतनमस्कृत\nन मे सयाद अपराधॊ ऽयं महादेवातिसाहसात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 60, + "text": "कृतॊ मया यद अज्ञानाद विमर्दॊ ऽयं तवया सह\nशरणं संप्रपन्नाय तत्क्षमस्वाद्य शंकर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 40, + "shloka": 61, + "text": "[वै]\nतम उवाच महातेजाः परहस्य वृषभध्वजः\nपरगृह्य रुचिरं बाहुं कषान्तम इत्य एव फल्गुनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 41, + "shloka": 1, + "text": "[भगवान]\nनरस तवं पूर्वदेहे वै नारायण सहायवान\nबदर्यां तप्तवान उग्रं तपॊ वर्षायुतान बहून" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 41, + "shloka": 2, + "text": "तवयि वा परमं तेजॊविष्णौ वा पुरुषॊत्तमे\nयुवाभ्यां पुरुषाग्र्याभ्यां तेजसा धार्यते जगत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 41, + "shloka": 3, + "text": "शक्राभिषेके सुमहद धनुर जलदनिस्वनम\nपरगृह्य दानवाः शस्तास तवया कृष्णेन च परभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 41, + "shloka": 4, + "text": "एतत तद एव गाण्डीवं तव पार्थ करॊचितम\nमायाम आस्थाय यद गरस्तं मया पुरुषसत्तम\nतूणौ चाप्य अक्षयौ भूयस तव पार्थ यथॊचितौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 41, + "shloka": 5, + "text": "परीतिमान अस्मि वै पार्थ तव सत्यपराक्रम\nगृहाण वरम अस्मत्तः काङ्क्षितं यन नरर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 41, + "shloka": 6, + "text": "न तवया सदृशः कश चित पुमान मर्त्येषु मानद\nदिवि वा विद्यते कषत्रं तवत परधानम अरिंदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 41, + "shloka": 7, + "text": "[अर्ज]\nभगवन ददासि चेन मह्यं कामं परीत्या वृषध्वज\nकामये दिव्यम अस्त्रं तद घॊरं पाशुपतं परभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 41, + "shloka": 8, + "text": "यत तद बरह्मशिरॊ नाम रौद्रं भीमपराक्रमम\nयुगान्ते दारुणे पराप्ते कृत्स्नं संहरते जगत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 41, + "shloka": 9, + "text": "दहेयं येन संग्रामे दानवान राक्षसांस तथा\nभूतानि च पिशाचांश च गन्धर्वान अथ पन्नगान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 41, + "shloka": 10, + "text": "यतः शूलसहस्राणि गदाश चॊग्रप्रदर्शनाः\nशराश चाशीविषाकाराः संभवन्त्य अनुमन्त्रिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 41, + "shloka": 11, + "text": "युध्येयं येन भीष्मेण दरॊणेन च कृपेण च\nसूतपुत्रेण च रणे नित्यं कटुक भाषिणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 41, + "shloka": 12, + "text": "एष मे परथमः कामॊ भगवन भव नेत्रहन\nतवत्प्रसादाद विनिर्वृत्तः समर्थः सयाम अहं यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 41, + "shloka": 13, + "text": "[भगवान]\nददानि ते ऽसत्रं दयितम अहं पाशुपतं महत\nसमर्थॊ धारणे मॊक्षे संहारे चापि पाण्डव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 41, + "shloka": 14, + "text": "नैतद वेद महेन्द्रॊ ऽपि न यमॊ न च यक्षराट\nवरुणॊ वाथ वा वायुः कुतॊ वेत्स्यन्ति मानवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 41, + "shloka": 15, + "text": "न तव एतत सहसा पार्थ मॊक्तव्यं पुरुषे कव चित\nजगद विनिर्दहेत सर्वम अल्पतेजसि पातितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 41, + "shloka": 16, + "text": "अवध्यॊ नाम नास्त्य अस्य तरैलॊक्ये सचराचरे\nमनसा चक्षुषा वाचा धनुषा च निपात्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 41, + "shloka": 17, + "text": "[वै]\nतच छरुत्वा तवरितः पार्थः शुचिर भूत्वा समाहितः\nउपसंगृह्य विश्वेशम अधीष्वेति च सॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 41, + "shloka": 18, + "text": "ततस तव अध्यापयाम आस सरहस्य निवर्तनम\nतद अस्त्रं पाण्डवश्रेष्ठं मूर्तिमन्तम इवान्तकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 41, + "shloka": 19, + "text": "उपतस्थे महात्मानं यथा तर्यक्षम उमापतिम\nपरतिजग्राह तच चापि परीतिमान अर्जुनस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 41, + "shloka": 20, + "text": "ततश चचाल पृथिवी सपर्वतवनद्रुमा\nससागरवनॊद्देशा सग्राम नगराकरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 41, + "shloka": 21, + "text": "शङ्खदुन्दुभिघॊषाश च भेरीणां च सहस्रशः\nतस्मिन मुहूर्ते संप्राप्ते निर्घातश च महान अभूत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 41, + "shloka": 22, + "text": "अथास्त्रं जाज्वलद घॊरं पाण्डवस्यामितौजसः\nमूर्तिमद विष्ठितं पार्श्वे ददृशुर देवदानवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 41, + "shloka": 23, + "text": "सपृष्टस्य च तर्यम्बकेन फल्गुनस्यामितौजसः\nयत किं चिद अशुभं देहे तत सर्वं नाशम एयिवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 41, + "shloka": 24, + "text": "सवर्गं गच्छेत्य अनुज्ञातस तर्यम्बकेन तदार्जुनः\nपरणम्य शिरसा पार्थः पराञ्जलिर देवम ऐक्षत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 41, + "shloka": 25, + "text": "ततः परभुस तरिदिव निवासिनां वशी; महामतिर गिरिश उमापतिः शिवः\nधनुर महद दितिजपिशाचसूदनं; ददौ भवः पुरुषवराय गाण्डिवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 41, + "shloka": 26, + "text": "ततः शुभं गिरिवरम ईश्वरस तदा; सहॊमया सिततट सानु कन्दरम\nविहाय तं पतगमहर्षिसेवितं; जगाम खं पुरुषवरस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतस्य संपश्यतस तव एव पिनाकी वृषभध्वजः\nजगामादर्शनं भानुर लॊकस्येवास्तम एयिवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ ऽरजुनः परं चक्रे विस्मयं परवीरहा\nमया साक्षान महादेवॊ दृष्ट इत्य एव भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 3, + "text": "धन्यॊ ऽसम्य अनुगृहीतॊ ऽसमि यन मया तर्यम्बकॊ हरः\nपिनाकी वरदॊ रूपी दृष्टः सपृष्टश च पाणिना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 4, + "text": "कृतार्थं चावगच्छामि परम आत्मानम आत्मना\nशत्रूंश च विजितान सर्वान निर्वृत्तं च परयॊजनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ वैडूर्य वर्णाभॊ भासयन सर्वतॊदिशः\nयादॊगणवृतः शरीमान आजगाम जलेश्वरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 6, + "text": "नागैर नदैर नदीभिश च दैत्यैः साध्यैश च दैवतैः\nवरुणॊ यादसां भर्ता वशीतं देशम आगमत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 7, + "text": "अथ जाम्बूनदवपुर विमानेन महार्चिषा\nकुबेरः समनुप्राप्तॊ यक्षैर अनुगतः परभुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 8, + "text": "विद्यॊतयन्न इवाकाशम अद्भुतॊपमदर्शनः\nधनानाम ईश्वरः शरीमान अर्जुनं दरष्टुम आगतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 9, + "text": "तथा लॊकान्त कृच छरीमान यमः साक्षात परतापवान\nमूर्त्य अमूर्ति धरैः सार्धं पितृभिर लॊकभावनैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 10, + "text": "दण्डपाणिर अचिन्त्यात्मा सर्वभूतविनाशकृत\nवैवस्वतॊ धर्मराजॊ विमानेनावभासयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 11, + "text": "तरीँल लॊकान गुह्यकांश चैव गन्धर्वांश च सपन्नगान\nदवितीय इव मार्तण्डॊ युगान्ते समुपस्थिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 12, + "text": "भानुमन्ति विचित्राणि शिखराणि महागिरेः\nसमास्थायार्जुनं तत्र ददृशुस तपसान्वितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ मुहूर्ताद भगवान ऐरावत शिरॊ गतः\nआजगाम सहेन्द्राण्या शक्रः सुरगणैर वृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 14, + "text": "पाण्डुरेणातपत्रेण धरियमाणेन मूर्धनि\nशुशुभे तारका राजः सितम अभ्रम इवास्थितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 15, + "text": "संस्तूयमानॊ गन्धर्वैर ऋषिभिश च तपॊधनैः\nशृङ्गं गिरेः समासाद्य तस्थौ सूर्य इवॊदितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 16, + "text": "अथ मेघस्वनॊ धीमान वयाजहार शुभां गिरम\nयमः परमधर्मज्ञॊ दक्षिणां दिशम आस्थितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 17, + "text": "अर्जुनार्जुन पश्यास्माँल लॊकपालान समागतान\nदृष्टिं ते वितरामॊ ऽदय भवान अर्हॊ हि दर्शनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 18, + "text": "पूर्वर्षिर अमितात्मा तवं नरॊ नाम महाबलः\nनियॊगाद बरह्मणस तात मर्त्यतां समुपागतः\nतवं वासव समुद्भूतॊ महावीर्यपराक्रमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 19, + "text": "कषत्रं चाग्निसमस्पर्शं भारद्वाजेन रक्षितम\nदानवाश च महावीर्या ये मनुष्यत्वम आगताः\nनिवातकवचाश चैव संसाध्याः कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 20, + "text": "पितुर ममांशॊ देवस्य सर्वलॊकप्रतापिनः\nकर्णः स सुमहावीर्यस तवया वध्यॊ धनंजय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 21, + "text": "अंशाश च कषितिसंप्राप्ता देवगन्धर्वरक्षसाम\nतया निपातिता युद्धे सवकर्मफलनिर्जिताम\nगतिं पराप्स्यन्ति कौन्तेय यथा सवम अरिकर्शन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 22, + "text": "अक्षया तव कीर्तिश च लॊके सथास्यति फल्गुन\nलघ्वी वसुमती चापि कर्तव्या विष्णुना सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 23, + "text": "गृहाणास्त्रं महाबाहॊ दण्डम अप्रतिवारणम\nअनेनास्त्रेण सुमहत तवं हि कर्म करिष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 24, + "text": "परतिजग्राह तत पार्थॊ विधिवत कुरुनन्दनः\nसमन्त्रं सॊपचारं च समॊक्षं सनिवर्तनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ जलधर शयामॊ वरुणॊ यादसां पतिः\nपश्चिमां दिशम आस्थाय गिरम उच्चारयन परभुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 26, + "text": "पार्थ कषत्रिय मुख्यस तवं कषत्रधर्मे वयवस्थितः\nपश्य मां पृथु ताम्राक्ष वरुणॊ ऽसमि जलेश्वरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 27, + "text": "मया समुद्यतान पाशान वारुणान अनिवारणान\nपरतिगृह्णीष्व कौन्तेय सरहस्य निवर्तनान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 28, + "text": "एभिस तदा मया वीर संग्रामे तारकामये\nदैतेयानां सहस्राणि संयतानि महात्मनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 29, + "text": "तस्माद इमान महासत्त्वमत्प्रसादात समुत्थितान\nगृहाण न हि ते मुच्येद अन्तकॊ ऽपय आततायिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 30, + "text": "अनेन तवं यदास्त्रेण संग्रामे विचरिष्यसि\nतदा निःक्षत्रिया भूमिर भविष्यति न संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 31, + "text": "ततः कैलासनिलयॊ धनाध्यक्षॊ ऽभयभाषत\nदत्तेष्व अस्त्रेषु दिव्येषु वरुणेन यमेन च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 32, + "text": "सव्यसाचिन महाबाहॊ पूर्वदेव सनातन\nसहास्माभिर भवाञ शरान्तः पुराकल्पेषु नित्यशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 33, + "text": "मत्तॊ ऽपि तवं गृहाणास्त्रम अन्तर्धानं परियं मम\nओजस तेजॊ दयुतिहरं परस्वापनम अरातिहन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ ऽरजुनॊ महाबाहुर विधिवत कुरुनन्दनः\nकौबेरम अपि जग्राह दिव्यम अस्त्रं महाबलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 35, + "text": "ततॊ ऽबरवीद देवराजः पार्थम अक्लिष्टकारिणम\nसान्त्वयञ शलक्ष्णया वाचा मेघदुन्दुभि निस्वनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 36, + "text": "कुन्ती मातर महाबाहॊ तवम ईशानः पुरातनः\nपरां सिद्धिम अनुप्राप्तः साक्षाद देव गतिं गतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 37, + "text": "देवकार्यं हि सुमहत तवया कार्यम अरिंदम\nआरॊढव्यस तवया सवर्गाः सज्जीभव महाद्युते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 38, + "text": "रथॊ मातलिसंयुक्त आगन्ता तवत्कृते महीम\nतत्र ते ऽहं परदास्यामि दिव्यान्य अस्त्राणि कौरव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 39, + "text": "तान दृष्ट्वा लॊकपालांस तु समेतान गिरिमूर्धनि\nजगाम विस्मयं धीमान कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 40, + "text": "ततॊ ऽरजुनॊ महातेजा लॊकपालान समागतान\nपूजयाम आस विधिवद वाग्भिर अद्भिः फलैर अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 41, + "text": "ततः परतिययुर देवाः परतिपूज्य धनंजयम\nयथागतेन विबुधाः सर्वे काममनॊ जवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 42, + "shloka": 42, + "text": "ततॊ ऽरजुनॊ मुदं लेभे लब्धास्त्रः पुरुषर्षभः\nकृतार्थम इव चात्मानं स मेने पूर्णमानसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nगतेषु लॊकपालेषु पार्थः शत्रुनिबर्हणः\nचिन्तयाम आस राजेन्द्र देवराजरथागमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 2, + "text": "ततश चिन्तयमानस्य गुडा केशस्य धीमतः\nरथॊ मातलिसंयुक्त आजगाम महाप्रभः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 3, + "text": "नभॊ वितिमिरं कुर्वञ जलदान पाटयन्न इव\nदिशः संपूरयन नादैर महामेघरवॊपमैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 4, + "text": "असयः शक्तयॊ भीमा गदाश चॊग्रप्रदर्शनाः\nदिव्यप्रभावा परासाश च विद्युतश च महाप्रभाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 5, + "text": "तथैवाशनयस तत्र चक्रयुक्ता हुडा गुडाः\nवायुस्फॊटाः सनिर्घाता बर्हि मेघनिभ सवनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 6, + "text": "तत्र नागा महाकाया जवलितास्याः सुदारुणाः\nसिताभ्रकूटप्रतिमाः संहताश च यथॊपलाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 7, + "text": "दशवाजिसहस्राणि हरीणां वातरंहसाम\nवहन्ति यं नेत्रमुषं दिव्यं मायामयं रथम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 8, + "text": "तत्रापश्यन महानीलं वैजयन्तं महाप्रभम\nधवजम इन्दी वरश्यामं वंशं कनकभूषणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 9, + "text": "तस्मिन रथे सथितं सूतं तप्तहेमविभूषितम\nदृष्ट्वा पार्थॊ महाबाहुर देवम एवान्वतर्कयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 10, + "text": "तथा तर्कयतस तस्य फल्गुनस्याथ मातलिः\nसंनतः परश्रितॊ भूत्वा वाक्यम अर्जुनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 11, + "text": "भॊ भॊ शक्रात्मज शरीमाञ शक्रस तवां दरष्टुम इच्छति\nआरॊहतु भवाञ शीघ्रं रथम इन्द्रस्य संमतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 12, + "text": "आह माम अमर शरेष्ठः पिता तव शतक्रतुः\nकुन्तीसुतम इह पराप्तं पश्यन्तु तरिदशालयाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 13, + "text": "एष शक्रः परिवृतॊ देवैर ऋषिगणैस तथा\nगन्धर्वैर अप्सरॊभिश च तवां दिदृक्षुः परतीक्षते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 14, + "text": "अस्माल लॊकाद देवलॊकं पाकशासन शासनात\nआरॊह तवं मया सार्धं लब्धास्त्रः पुनर एष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 15, + "text": "[अर्ज]\nमातले गच्छ शीघ्रं तवम आरॊहस्व रथॊत्तमम\nराजसूयाश्वमेधानां शतैर अपि सुदुर्लभम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 16, + "text": "पार्थिवैः सुमहाभागैर यज्वभिर भूरिदक्षिणैः\nदैवतैर वा समारॊढुं दानवैर वा रथॊत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 17, + "text": "नातप्त तपसा शक्य एष दिव्यॊ महारथः\nदरष्टुं वाप्य अथ वा सप्रष्टुम आरॊढुं कुत एव तु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 18, + "text": "तवयि परतिष्ठिते साधॊ रथस्थे सथिरवाजिनि\nपश्चाद अहम अथारॊक्ष्ये सुकृती सत्पथं यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 19, + "text": "[वै]\nतस्य तद वचनं शरुत्वा मातलिः शक्रसारथिः\nआरुरॊह रथं शीघ्रं हयान येमे च रश्मिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ ऽरजुनॊ हृष्टमना गङ्गायाम आप्लुतः शुचिः\nजजाप जप्यं कौन्तेयॊ विधिवत कुरुनन्दनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 21, + "text": "ततः पितॄन यथान्यायं तर्पयित्वा यथाविधि\nमन्दरं शैलराजं तम आप्रष्टुम उपचक्रमे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 22, + "text": "साधूनां धर्मशीलानां मुनीनां पुण्यकर्मणाम\nतवं सदा संश्रयः शैलस्वर्गमार्गाभिकाङ्क्षिणाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 23, + "text": "तवत्प्रसादात सदा शैलब्राह्मणाः कषत्रिया विशः\nसवगं पराप्ताश चरन्ति सम देवैः सह गतव्यथाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 24, + "text": "अद्रिराजमहाशैलमुनि संश्रयतीर्थवन\nगच्छाम्य आमन्त्रयामि तवां सुखम अस्म्य उषितस तवयि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 25, + "text": "तव सानूनि कुञ्जाश च नद्यः परस्रवणानि च\nतीर्थानि च सुपुण्यानि मया दृष्टान्य अनेकशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 26, + "text": "एवम उक्त्वार्जुनः शैलम आमन्त्र्य परवीरहा\nआरुरॊह रथं दिव्यं दयॊतयन्न इव भास्वकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 27, + "text": "स तेनादित्य रूपेण दिव्येनाद्भुत कर्मणा\nऊर्ध्वम आचक्रमे धीमान परहृष्टः कुरुनन्दनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 28, + "text": "सॊ ऽदर्शन पथं यात्वा मर्त्यानां भूमिचारिणाम\nददर्शाद्भुतरूपाणि विमानानि सहस्रशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 29, + "text": "न तत्र सूर्यः सॊमॊ वा दयॊतते न च पावकः\nसवयैव परभया तत्र दयॊतन्ते पुण्यलब्धया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 30, + "text": "तारा रूपाणि यानीह दृश्यन्ते दयुतिमन्ति वै\nदीपवद विप्रकृष्टत्वाद अणूनि सुमहान्त्य अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 31, + "text": "तानि तत्र परभास्वन्ति रूपवन्ति च पाण्डवः\nददर्श सवेषु धिष्ण्येषु दीप्तिमन्ति सवयार्चिषा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 32, + "text": "तत्र राजर्षयः सिद्धा वीराश च निहता युधि\nतपसा च जितस्वर्गाः संपेतुः शतसंघशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 33, + "text": "गन्धर्वाणां सहस्राणि सूर्यज्वलन तेजसाम\nगुह्यकानाम ऋषीणां च तथैवाप्सरसां गणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 34, + "text": "लॊकान आत्मप्रभान पश्यन फल्गुनॊ विस्मयान्वितः\nपप्रच्छ मातलिं परीत्या स चाप्य एनम उवाच ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 35, + "text": "एते सुकृतिनः पार्थ सवेषु धिष्ण्येष्व्व अवस्थिताः\nयान दृष्टवान असि विभॊ तारा रूपाणि भूतले" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 36, + "text": "ततॊ ऽपश्यत सथितं दवारि सितं वैजयिनं गजम\nऐरावतं चतुर्दन्तं कैलासम इव शृङ्गिणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 37, + "text": "स सिद्धमार्गम आक्रम्य कुरुपाण्डवसत्तमः\nवयरॊचत यथापूर्वं मान्धाता पार्थिवॊत्तमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 43, + "shloka": 38, + "text": "अतिचक्राम लॊकान स राज्ञां राजीवलॊचनः\nततॊ ददर्श शक्रस्य पुरीं ताम अमरावतीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nस ददर्श पुरीं रम्यां सिद्धचारणसेविताम\nसर्वर्तुकुसुमैः पुण्यैः पादपैर उपशॊभिताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 2, + "text": "तत्र सौगन्धिकानां स दरुमाणां पुण्यगन्धिनाम\nउपवीज्यमानॊ मिश्रेण वायुना पुण्यगन्धिना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 3, + "text": "नन्दनं च वनं दिव्यम अप्सरॊगणसेवितम\nददर्श दिव्यकुसुमैर आह्वयद्भिर इव दरुमैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 4, + "text": "नातप्त तपसा शक्यॊ दरष्टुं नानाहिताग्निना\nस लॊकः पुण्यकर्तॄणां नापि युद्धपराङ्मुखैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 5, + "text": "नायज्वभिर नानृतकैर न वेदश्रुतिवर्जितैः\nनाना पलुताङ्गैस तीर्थेषु यज्ञदानबहिष कृतैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 6, + "text": "नापि यज्ञहनैः कषुद्रैर दरष्टुं शक्यः कथं चन\nपानपैर गुरु तल्पैश च मांसादैर वा दुरात्मभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 7, + "text": "स तद दिव्यं वनं पश्यन दिव्यगीत निनादितम\nपरविवेश महाबाहुः शक्रस्य दयितां पुरीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 8, + "text": "तत्र देव विमानानि कामगानि सहस्रशः\nसंस्थितान्य अभियातानि ददर्शायुतशस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 9, + "text": "संस्तूयमानॊ गन्धर्वैर अप्सरॊभिश च पाण्डवः\nपुष्पगन्धवहैः पुण्यैर वायुभिश चानुजीवितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ देवाः सगन्धर्वाः सिद्धाश च परमर्षयः\nहृष्टाः संपूजयाम आसुः पार्थम अक्लिष्टकारिणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 11, + "text": "आशीर्वादैः सतूयमानॊ दिव्यवादित्र निस्वनैः\nपरतिपेदे महाबाहुः शङ्खदुन्दुभिनादितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 12, + "text": "नक्षत्रमार्गं विपुलं सुरवीथीति विश्रुतम\nइन्द्राज्ञया ययौ पार्थः सतूयमानः समन्ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 13, + "text": "तत्र साध्यास तथा विश्वे मरुतॊ ऽथाश्विनाव अपि\nआदित्या वसवॊ रुद्रास तथा बरह्मर्षयॊ ऽमलाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 14, + "text": "राजर्षयश च बहवॊ दिलीप परमुखा नृपाः\nतुम्बुरुर नारदैश चैव गन्धर्व्वौ च हहाहुहू" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 15, + "text": "तान सर्व्वान स समागम्य विधिवत कुरुनन्दनः\nततॊ ऽपश्यद देवराजं शतक्रतुम अरिंदमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 16, + "text": "ततः पार्थॊ महाबाहुर अवतीर्य रथॊत्तमात\nददर्श साक्षाद देवेन्द्रं पितरं पाकशासनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 17, + "text": "पाण्डुरेणातपत्रेण हेमदण्डेन चारुणा\nदिव्यगन्धाधिवासेन वयजनेन विधूयता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 18, + "text": "विश्वावसुप्रभृतिभिर गन्धर्वैः सतुतिवन्दनैः\nसतूयमानं दविजाग्र्यैश च ऋग यजुः साम संस्तवैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ ऽभिगम्य कौन्तेयः शिरसाभ्यनमद बली\nस चैनम अनुवृत्ताभ्यां भुजाभ्यां परत्यगृह्णत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 20, + "text": "ततः शक्रासने पुण्ये देवराजर्षिपूजिते\nशक्रः पाणौ गृहीत्वैनम उपावेशयद अन्तिके" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 21, + "text": "मूर्ध्नि चैनम उपाघ्राय देवेन्द्रः परवीरहा\nअङ्कम आरॊपयाम आस परश्रयावनतं तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 22, + "text": "सहस्राक्ष नियॊगात स पार्थः शक्रासनं तदा\nअध्यक्रामद अमेयात्मा दवितीय इव वासवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 23, + "text": "ततः परेम्णा वृत्र शत्रुर अर्जुनस्य शुभं मुखम\nपस्पर्श पुण्यगन्धेन करेण परिसान्त्वयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 24, + "text": "परिमार्जमानः शनकैर बाहू चास्यायतौ शुभौ\nजया शरक्षेप कठिनौ सतम्भाव इव हिरण्मयौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 25, + "text": "वज्रग्रहणचिह्नेन करेण बलसूदनः\nमुहुर मुहुर वज्रधरॊ बाहू संस्फालयञ शनैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 26, + "text": "समयन्न इव गुडा केशं परेक्षमाणः सहस्रदृक\nहर्षेणॊत्फुल्ल नयनॊ न चातृप्यत वृत्रहा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 27, + "text": "एकासनॊपविष्टौ तौ शॊभयां चक्रतुः सभाम\nसूर्या चन्द्रमसौ वयॊम्नि चतुर्दश्याम इवॊदितौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 28, + "text": "तत्र सम गाथा गायन्ति साम्ना परमवल्गुना\nगन्धर्वास तुम्बुरु शरेष्ठाः कुशला गीतसामसु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 29, + "text": "घृताची मेनका रम्भा पूर्वचित्तिः सवयंप्रभा\nउर्वशी मिश्रकेशी च डुण्डुर गौरी वरूथिनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 30, + "text": "गॊपाली सह जन्या च कुम्भयॊनिः परजागरा\nचित्रसेना चित्रलेखा सहा च मधुरस्वरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 31, + "text": "एताश चान्याश च ननृतुस तत्र तत्र वराङ्गनाः\nचित्तप्रमथने युक्ताः सिद्धानां पद्मलॊचनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 44, + "shloka": 32, + "text": "महाकटि तट शरॊण्यः कम्पमानैः पयॊधरैः\nकटाक्ष हाव माधुर्यैश चेतॊ बुद्धिमनॊहराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततॊ देवाः सगन्धर्वाः समादायार्घ्यम उत्तमम\nशक्रस्य मतम आज्ञाय पार्थम आनर्चुर अञ्जसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 2, + "text": "पाद्यम आचमनीयं च परतिगृह्य नृपात्मजम\nपरवेशया मासुर अथॊ पुरंदर निवेशनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 3, + "text": "एवं संपूजितॊ जिष्णुर उवास भवने पितुः\nउपशिक्षन महास्त्राणि ससंहाराणि पाण्डवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 4, + "text": "शक्रस्य हस्ताद दयितं वज्रम अस्त्रं दुरुत्सहम\nअशनीश च महानादा मेघबर्हिण लक्षणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 5, + "text": "गृहीतास्त्रस तु कौन्तेयॊ भरातॄन सस्मार पाण्डवः\nपुरंदर नियॊगाच च पञ्चाब्दम अवसत सुखी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 6, + "text": "ततः शक्रॊ ऽबरवीत पार्थं कृतास्त्रं काल आगते\nनृत्तं गीतं च कौन्तेय चित्रसेनाद अवाप्नुहि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 7, + "text": "वादित्रं देव विहितं नृलॊके यन न विद्यते\nतद अर्जयस्व कौन्तेय शरेयॊ वै ते भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 8, + "text": "सखायं परददौ चास्य चित्रसेनं पुरंदरः\nस तेन सह संगम्य रेमे पार्थॊ निरामयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 9, + "text": "कदा चिद अटमानस तु महर्षिर उत लॊमशः\nजगाम शक्र भवनं पुरंदर दिदृक्षया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 10, + "text": "स समेत्य नमस्कृत्य देवराजं महामुनिः\nददर्शार्धासन गतं पाण्डवं वासवस्य ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 11, + "text": "ततः शक्राभ्यनुज्ञात आसने विष्टरॊत्तरे\nनिषसाद दविजश्रेष्ठः पूज्यमानॊ महर्षिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 12, + "text": "तस्य दृष्ट्वाभवद बुद्धिः पार्थम इन्द्रासने सथितम\nकथं नु कषत्रियः पार्थः शक्रासनम अवाप्तवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 13, + "text": "किं तव अस्य सुकृतं कर्म लॊका वा के विनिर्जिताः\nय एवम उपसंप्राप्तः सथानं देवनमस्कृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 14, + "text": "तस्य विज्ञाय संकल्पं शक्रॊ वृत्रनिषूदनः\nलॊमशं परहसन वाक्यम इदम आह शचीपतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 15, + "text": "बरह्मर्षे शरूयतां यत ते मनसैतद विवक्षितम\nनायं केवलमर्त्यॊ वै कषत्रियत्वम उपागतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 16, + "text": "महर्षे मम पुत्रॊ ऽयं कुन्त्यां जातॊ महाभुजः\nअस्त्रहेतॊर इह पराप्तः कस्माच चित कारणान्तरात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 17, + "text": "अहॊ नैनं भवान वेत्ति पुराणम ऋषिसत्तमम\nशृणु मे वदतॊ बरह्मन यॊ ऽयं यच चास्य कारणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 18, + "text": "नरनारायणौ यौ तौ पुराणाव ऋषिसत्तमौ\nताव इमाव अभिजानीहि हृषीकेशधनंजयौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 19, + "text": "यन न शक्यं सुरैर दरष्टुम ऋषिभिर वा महात्मभिः\nतद आश्रमपदं पुण्यं बदरी नाम विश्रुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 20, + "text": "स निवासॊ ऽभवद विप्र विष्णॊर जिष्णॊस तथैव च\nयतः परववृते गङ्गा सिद्धचारणसेविता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 21, + "text": "तौ मन्नियॊगाद बरह्मर्षे कषितौ जातौ महाद्युती\nभूमेर भारावतरणं महावीर्यौ करिष्यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 22, + "text": "उद्वृत्ता हय असुराः के चिन निवातकवचा इति\nविप्रियेषु सथितास्माकं वरदानेन मॊहिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 23, + "text": "तर्कयन्ते सुरान हन्तुं बलदर्प समन्विताः\nदेवान न गणयन्ते च तथा दत्तवरा हि ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 24, + "text": "पातालवासिनॊ रौद्रा दनॊः पुत्रा महाबलाः\nसर्वे देव निकाया हि नालं यॊधयितुं सम तान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 25, + "text": "यॊ ऽसौ भूमिगतः शरीमान विष्णुर मधु निषूदनः\nकपिलॊ नाम देवॊ ऽसौ भगवान अजितॊ हरिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 26, + "text": "येन पूर्वं महात्मानः खनमाना रसातलम\nदर्शनाद एव निहताः सगरस्यात्मजा विभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 27, + "text": "तेन कार्यं महत कार्यम अस्माकं दविजसत्तम\nपार्थेन च महायुद्धे समेताभ्याम असंशयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 28, + "text": "अयं तेषां समस्तानां शक्तः परतिसमासने\nतान निहत्य रणे शूरः पुनर यास्यति मानुषान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 29, + "text": "भवांश चास्मन नियॊगेन यातु तावन महीतलम\nकाम्यके दरक्ष्यसे वीरं निवसन्तं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 30, + "text": "स वाच्यॊ मम संदेशाद धर्मात्मा सत्यसंगरः\nनॊत्कण्ठा फल्गुने कार्या कृतास्त्रः शीघ्रम एष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 31, + "text": "नाशुद्ध बाहुवीर्येण नाकृतास्त्रेण वा रणे\nभीष्मद्रॊणादयॊ युद्धे शक्त्याः परतिसमासितुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 32, + "text": "गृहीतास्त्रॊ गुडा केशॊ महाबाहुर महामनाः\nनृत्तवादित्रगीतानां दिव्यानां पारम एयिवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 33, + "text": "भवान अपि विविक्तानि तीर्थानि मनुजेश्वर\nभरातृभिः सहितः सर्वैर दरष्टुम अर्हत्य अरिंदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 34, + "text": "तीर्थेष्व आप्लुत्य पुण्येषु विपाप्मा विगतज्वरः\nराज्यं भॊक्ष्यसि राजेन्द्र सुखी विगतकल्मषः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 35, + "text": "भवांश चैनं दविजश्रेष्ठ पर्यटन्तं महीतले\nतरातुम अर्हति विप्राग्र्य तपॊबलसमन्वितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 36, + "text": "गिरिदुर्गेषु हि सदा देशेषु विषमेषु च\nवसन्ति राक्षसा रौद्रास तेभ्यॊ रक्षेत सदा भवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 37, + "text": "स तथेति परतिज्ञाय लॊमशः सुमहातपाः\nकाम्यकं वनम उद्दिश्य समुपायान महीतलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 45, + "shloka": 38, + "text": "ददर्श तत्र कौन्तेयं धर्मराजम अरिंदमम\nतापसैर भरातृभिश चैव सर्वतः परिवारितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nअत्यद्भुतम इदं कर्म पार्थस्यामित तेजसः\nधृतराष्ट्रॊ महातेजाः शरुत्वा विप्र किम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 2, + "text": "[वै]\nशक्र लॊकगतं पार्थं शरुत्वा राजाम्बिका सुतः\nदवैपायनाद ऋषिश्रेष्ठात संजयं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 3, + "text": "शरुतं मे सूत कार्त्स्न्येन कर्म पार्थस्य धीमतः\nकच चित तवापि विदितं यथातथ्येन सारथे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 4, + "text": "परमत्तॊ गराम्यधर्मेषु मन्दात्मा पापनिश्चयः\nमम पुत्रः सुदुर्बुद्धिः पृथिवीं घातयिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 5, + "text": "यस्य नित्यम ऋता वाचः सवैरेष्व अपि महात्मनः\nतरैलॊक्यम अपि तस्य सयाद यॊद्धा यस्य धनंजयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 6, + "text": "अस्यतः कर्णिनाराचांस तीक्ष्णाग्रांश च शिलाशितान\nकॊ ऽरजुनस्याग्रतस तिष्ठेद अपि मृत्युर जरातिगः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 7, + "text": "मम पुत्रा दुरात्मानः सर्वे मृत्युवशं गताः\nयेषां युद्धं दुराधर्षैः पाण्डवैः परत्युपस्थितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 8, + "text": "तस्यैव च न पश्यामि युधि गाण्डीवधन्वनः\nअनिशं चिन्तयानॊ ऽपि य एनम उदियाद रथी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 9, + "text": "दरॊणकर्णौ परतीयातां यदि भीष्मॊ ऽपि वा रणे\nमहान सयात संशयॊ लॊके न तु पश्यामि नॊ जयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 10, + "text": "घृणी कर्णः परमादी च आचार्यः सथविरॊ गुरुः\nअमर्षी बलवान पार्थः संरम्भी दृढविक्रमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 11, + "text": "भवेत सुतुमुलं युद्धं सर्वशॊ ऽपय अपराजितम\nसर्वे हय अस्त्रविदः शूराः सर्वे पराप्ता महद यशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 12, + "text": "अपि सर्वेश्वरत्वं हि न वाञ्छेरन पराजिताः\nवधे नूनं भवेच छान्तिस तेषां वा फल्गुनस्य वा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 13, + "text": "न तु हन्तार्जुनस्यास्ति जेता वास्य न विद्यते\nमन्युस तस्य कथं शाम्येन मन्दान परति समुत्थितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 14, + "text": "तरिदशेश समॊ वीरः खाण्डवे ऽगनिम अतर्पयत\nजिगाय पार्थिवान सर्वान राजसूये महाक्रतौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 15, + "text": "शेषं कुर्याद गिरेर वज्रं निपतन मूर्ध्नि संजय\nन तु कुर्युः शराः शेषम अस्तास तात किरीटिना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 16, + "text": "यथा हि किरणा भानॊस तपन्तीह चराचरम\nतथा पार्थ भुजॊत्सृष्टाः शरास तप्स्यन्ति मे सुतान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 17, + "text": "अपि वा रथघॊषेण भयार्ता सव्यसाचिनः\nपरतिभाति विदीर्णेव सर्वतॊ भारती चमूः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 18, + "text": "यद उद्वपन परवपंश चैव बाणान; सथाताततायी समरे किरीटी\nसृष्टॊ ऽनतकः सर्वहरॊ विधात्रा; भवेद यथा तद्वद अपारणीयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 19, + "text": "[स]\nयद एतत कथितं राजंस तवया दुर्यॊधनं परति\nसर्वम एतद यथात्थ तवं नैतन मिथ्या महीपते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 20, + "text": "मन्युना हि समाविष्टाः पाण्डवास ते ऽमितौजसः\nदृष्ट्वा कृष्णां सभां नीतां धर्मपत्नीं यशस्विनीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 21, + "text": "दुःशासनस्य ता वाचः शरुत्वा ते दारुणॊदयाः\nकर्णस्य च महाराज न सवप्स्यन्तीति मे मतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 22, + "text": "शरुतं हि ते महाराज यथा पार्थेन संयुगे\nएकादश तनुः सथाणुर धनुषा परितॊषितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 23, + "text": "कैरातं वेषम आस्थाय यॊधयाम आस फल्गुनम\nजिज्ञासुः सर्वदेवेशः कपर्दी भगवान सवयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 24, + "text": "तत्रैनं लॊकपालास ते दर्शयाम आसुर अर्जुनम\nअस्त्रहेतॊः पराक्रान्तं तपसा कौरवर्षभम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 25, + "text": "नैतद उत्सहते ऽनयॊ हि लब्धुम अन्यत्र फल्गुनात\nसाक्षाद दर्शनम एतेषाम ईश्वराणां नरॊ भुवि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 26, + "text": "महेश्वरेण यॊ राजन न जीर्णॊ गरस्तमूर्तिमान\nकस तम उत्सहते वीरं युद्धे जरयितुं पुमान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 27, + "text": "आसादितम इदं घॊरं तुमुलं लॊमहर्षणम\nदरौपदीं परिकर्षद्भिः कॊपयद्भिश च पाण्डवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 28, + "text": "यत्र विस्फुरमाणौष्ठॊ भीमः पराह वचॊ महत\nदृष्ट्वा दुर्यॊधनेनॊरू दरौपद्या दर्शिताव उभौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 29, + "text": "ऊरू भेत्स्यामि ते पापगदया वज्रकल्पया\nतरयॊदशानां वर्षाणाम अन्ते दुर्द्यूत देविनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 30, + "text": "सर्वे परहरतां शरेष्ठाः सर्वे चामिततेजसः\nसर्वे सर्वास्त्रविद्वांसॊ देवैर अपि सुदुर्जयाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 31, + "text": "मन्ये मन्युसमुद्धूताः पुत्राणां तव संयुगे\nअन्तं पार्थाः करिष्यन्ति वीर्यामर्ष समन्विताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 32, + "text": "[धृ]\nकिं कृतं सूत कर्णेन वदता परुषं वचः\nपर्याप्तं वैरम एतावद यत कृष्णा सा सभां गता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 33, + "text": "अपीदानीं मम सुतास तिष्ठेरन मन्दचेतसः\nयेषां भराता गुरुर जयेष्ठॊ विनये नावतिष्ठते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 34, + "text": "ममापि वचनं सूत न शुश्रूषति मन्दभाक\nदृष्ट्वा मां चक्षुषा हीनं निर्विचेष्टम अचेतनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 35, + "text": "ये चास्य सचिवा मन्दाः कर्ण सौबलकादयः\nते ऽपय अस्य भूयसॊ दॊषान वर्धयन्ति विचेतसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 36, + "text": "सवैरम उक्ता अपि शराः पार्थेनामित तेजसा\nनिर्दहेयुर मम सुतान किं पुनर मन्युनेरिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 37, + "text": "पार्थ बाहुबलॊत्सृष्टा महाचाप विनिःसृताः\nदिव्यास्त्रमन्त्रमुदिताः सादयेयुः सुरान अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 38, + "text": "यस्य मन्त्री च गॊप्ता च सुहृच चैव जनार्दनः\nहरिस तरैलॊक्यनाथः स किं नु तस्य न निर्जितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 39, + "text": "इदं च सुमहच चित्रम अर्जुनस्येह संजय\nमहादेवेन बाहुभ्यां यत समेत इति शरुतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 40, + "text": "परत्यक्षं सर्वलॊकस्य खाण्डवे यत्कृतं पुरा\nफल्गुनेन सहायार्थे वह्नेर दामॊदरेण च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 46, + "shloka": 41, + "text": "सर्वथा नास्ति मे पुत्रः सामात्यः सह बान्धवः\nकरुद्धे पार्थे च भीमे च वासुदेवे च सात्वते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 47, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nयद इदं शॊचितं राज्ञा धृतराष्ट्रेण वै मुने\nपरव्राज्य पाण्डवान वीरान सर्वम एतन निरर्थकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 47, + "shloka": 2, + "text": "कथं हि राजा पुत्रं सवम उपेक्षेताल्प चेतसम\nदुर्यॊधनं पाण्डुपुत्रान कॊपयानं महारथान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 47, + "shloka": 3, + "text": "किम आसीत पाण्डुपुत्राणां वने भॊजनम उच्यताम\nवानेयम अथ वा कृष्टम एतद आख्यातु मे भवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 47, + "shloka": 4, + "text": "[वै]\nवानेयं च मृगांश चैव शुद्धैर बाणैर निपातितान\nबराह्मणानां निवेद्याग्रम अभुञ्जन पुरुषर्षभाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 47, + "shloka": 5, + "text": "तांस तु शूरान महेष्वासांस तदा निवसतॊ वने\nअन्वयुर बराह्मणा राजन साग्नयॊ ऽनङ्गयस तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 47, + "shloka": 6, + "text": "बराह्मणानां सहस्राणि सनातकानां महात्मनाम\nदश मॊक्षविदां तद्वद यान बिभर्ति युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 47, + "shloka": 7, + "text": "रुरून कृष्णमृगांश चैव मेध्यांश चान्यान वनेचरान\nबाणैर उन्मथ्य विधिवद बराह्मणेभ्यॊ नयवेदयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 47, + "shloka": 8, + "text": "न तत्र कश चिद दुर्वर्णॊ वयाधितॊ वाप्य अदृश्यत\nकृशॊ वा दुर्बलॊ वापि दीनॊ भीतॊ ऽपि वा नरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 47, + "shloka": 9, + "text": "पुत्रान इव परियाञ जञातीन भरातॄन इव सहॊदरान\nपुपॊष कौरवश्रेष्ठॊ धर्मराजॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 47, + "shloka": 10, + "text": "पतींश च दरौपदी सर्वान दविजांश चैव यशस्विनी\nमातेव भॊजयित्वाग्रे शिष्टम आहारयत तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 47, + "shloka": 11, + "text": "पराचीं राजा दक्षिणां भीमसेनॊ; यमौ परतीचीम अथ वाप्य उदीचीम\nधनुर्धरा मांसहेतॊर मृगाणां; कषयं चक्रुर नित्यम एवॊपगम्य" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 47, + "shloka": 12, + "text": "तथा तेषां वसतां काम्यके वै; विहीनानाम अर्जुनेनॊत्सुकानाम\nपञ्चैव वर्षाणि तदा वयतीयुर; अधीयतां जपतां जुह्वतां च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nसुदीर्घम उष्णं निःश्वस्य धृतराष्ट्रॊ ऽमबिका सुतः\nअब्रवीत संजयं सूतम आमन्त्र्य भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 2, + "text": "देवपुत्रौ महाभागौ देवराजसमद्युती\nनकुलः सहदेवश च पाण्डवौ युद्धदुर्मदौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 3, + "text": "दृढायुधौ दूरपातौ युद्धे च कृतनिश्चयौ\nशीघ्रहस्तौ दृढक्रॊधौ नित्ययुक्तौ तरस्विनौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 4, + "text": "भीमार्जुनौ पुरॊधाय यदा तौ रणमूर्धनि\nसथास्येते सिंहविक्रान्ताव अश्विनाव इव दुःसहौ\nन शेषम इह पश्यामि तदा सैन्यस्य संजय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 5, + "text": "तौ हय अप्रतिरथौ युद्धे देवपुत्रौ महारथौ\nदरौपद्यास तं परिक्लेशं न कषंस्येते तव अमर्षिणौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 6, + "text": "वृष्णयॊ वा महेष्वासा पाञ्चाला वा महौजसः\nयुधि सत्याभिसंधेन वासुदेवेन रक्षिताः\nपरधक्ष्यन्ति रणे पार्थाः पुत्राणां मम वाहिनीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 7, + "text": "राम कृष्ण परणीतानां वृष्णीनां सूतनन्दन\nन शक्यः सहितुं वेगः पर्वतैर अपि संयुगे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 8, + "text": "तेषां मध्ये महेष्वासॊ भीमॊ भीमपराक्रमः\nशक्यया वीर घातिन्या गदया विचरिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 9, + "text": "तथा गाण्डीवनिर्घॊषं विस्फूर्जितम इवाशनेः\nगदा वेगं च भीमस्य नालं सॊढुं नराधिपाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ ऽहं सुहृदां वाचॊ दुर्यॊधन वशानुगः\nसमरणीयाः समरिष्यामि मया या न कृताः पुरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 11, + "text": "[स]\nवयतिक्रमॊ ऽयं सुमहांस तवया राजन्न उपेक्षितः\nसमर्थेनापि यन मॊहात पुत्रस ते न निवारितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 12, + "text": "शरुत्वा हि निर्जितान दयूते पाण्डवान मधुसूदनः\nतवरितः काम्यके पार्थान समभावयद अच्युतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 13, + "text": "दरुपदस्य तथा पुत्रा धृष्टद्युम्नपुरॊगमाः\nविराटॊ धृष्टकेतुश च केकयाश च महारथाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 14, + "text": "तैश च यत कथितं तत्र दृष्ट्वा पार्थान पराजितान\nचारेण विदितं सर्वं तन मया वेदितं च ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 15, + "text": "समागम्य वृतस तत्र पाण्डवैर मधुसूदनः\nसारथ्ये फल्गुनस्याजौ तथेत्य आह च तान हरिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 16, + "text": "अमर्षितॊ हि कृष्णॊ ऽपि दृष्ट्वा पार्थांस तथागतान\nकृष्णाजिनॊत्तरासङ्गान अब्रवीच च युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 17, + "text": "या सा समृद्धिः पार्थानाम इन्द्रप्रस्थे बभूव ह\nराजसूये मया दृष्टा नृपैर अन्यैः सुदुर्लभा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 18, + "text": "यत्र सर्वान महीपालाञ शस्त्रतेजॊ भयार्दितान\nसवङ्गाङ्गान सपौण्ड्र उड्रान सचॊल दरविडान्धकान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 19, + "text": "सागरानूपगांश चैव ये च पत्तनवासिनः\nसिंहलान बर्बरान मलेच्छान ये च जाङ्गलवासिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 20, + "text": "पश्चिमानि च राज्यानि शतशः सागरान्तिकान\nपह्लवान दरदान सर्वान किरातान यवनाञ शकान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 21, + "text": "हारहूणांश च चीनांश च तुखारान सैन्धवांस तथा\nजागुडान रमठान मुण्डान सत्री राज्यान अथ तङ्गणान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 22, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ ये च ते भरतर्षभ\nआगतान अहम अद्राक्षं यज्ञे ते परिवेषकान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 23, + "text": "सा ते समृद्धिर यैर आत्ता चपला परतिसारिणी\nआदाय जीवितं तेषाम आहरिष्यामि ताम अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 24, + "text": "रामेण सह कौरव्य भीमार्जुनयमैस तथा\nअक्रूर गद साम्बैश च परद्युम्नेनाहुकेन च\nधृष्टद्युम्नेन वीरेण शिशुपालात्मजेन च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 25, + "text": "दुर्यॊधनं रणे हत्वा सद्यः कर्णं च भारत\nदुःशासनं सौबलेयं यश चान्यः परतियॊत्स्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 26, + "text": "ततस तवं हास्तिनपुरे भरातृभिः सहितॊ वसन\nधार्तराष्ट्रीं शरियं पराप्य परशाधि पृथिवीम इमाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 27, + "text": "अथैनम अब्रवीद राजा तस्मिन वीर समागमे\nशृण्वत्सु तेषु सर्वेषु धृष्टद्युम्नमुखेषु च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 28, + "text": "परतिगृह्णामि ते वाचं सत्याम एतां जनार्दन\nअमित्रान मे महाबाहॊ सानुबन्धान हनिष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 29, + "text": "वर्षात तरयॊदशाद ऊर्ध्वं सत्यं मां कुरु केशव\nपरतिज्ञातॊ वनेवासॊ राजमध्ये मया हय अयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 30, + "text": "तद धर्मराज वचनं परतिश्रुत्य सभा सदः\nधृष्टद्युम्न पुरॊगास ते शमयाम आसुर अञ्जसा\nकेशवं मधुरैर वाक्यैः कालयुक्तैर अमर्षितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 31, + "text": "पाञ्चालीं चाहुर अक्लिष्टां वासुदेवस्य शृण्वतः\nदुर्यॊधनस तव करॊधाद देवि तयक्ष्यति जीवितम\nपरतिजानीम ते सत्यं मा शुचॊ वरवर्णिनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 32, + "text": "ये सम ते कुपितां कृष्णे दृष्ट्वा तवां पराहसंस तदा\nमांसानि तेषां खादन्तॊ हसिष्यन्ति मृगद्विजाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 33, + "text": "पास्यन्ति रुधिरं तेषां गृध्रा गॊमायवस तथा\nउत्तमाङ्गानि कर्षन्तॊ यैस तवं कृष्टा सभा तले" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 34, + "text": "तेषां दरक्ष्यसि पाञ्चालि गात्राणि पृथिवीतले\nकरव्यादैः कृष्यमाणानि भक्ष्यमाणानि चासकृत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 35, + "text": "परिक्लिष्टासि यैस तत्र यैश चापि समुपेक्षिता\nतेषाम उत्कृत्त शिरसां भूमिः पास्यति शॊणितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 36, + "text": "एवं बहुविधा वाचस तदॊचुः पुरुषर्षभाः\nसर्वे तेजस्विनः शूराः सर्वे चाहतलक्षणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 37, + "text": "ते धर्मराजेन वृता वर्षाद ऊर्ध्वं तरयॊदशात\nपुरस्कृत्यॊपयास्यन्ति वासुदेवं महारथाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 38, + "text": "रामश च कृष्णश च धनंजयश च; परद्युम्न साम्बौ युयुधान भीमौ\nमाद्री सुतौ केकयराजपुत्राः; पाञ्चाल पुत्राः सहधर्मराज्ञा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 39, + "text": "एतान सर्वाँल लॊकवीरान अजेयान; महात्मनः सानुबन्धान ससैन्यान\nकॊ जीवितार्थी समरे परत्युदीयात; करुद्धान सिंहान केसरिणॊ यथैव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 40, + "text": "[धृ]\nयन माब्रवीद विदुरॊ दयूतकाले; तवं पाण्डवाञ जेष्यसि चेन नरेन्द्र\nधरुवं कुरूणाम अयम अन्तकालॊ; महाभयॊ भविता शॊणितौघः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 48, + "shloka": 41, + "text": "मन्ये तथा तद भवितेति सूत; यथा कषत्ता पराह वचः पुरा माम\nअसंशयं भविता युद्धम एतद; गते काले पाण्डवानां यथॊक्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nअस्त्रहेतॊर गते पार्थे शक्र लॊकं महात्मनि\nयुधिष्ठिरप्रभृतयः किम अकुर्वन्त पाण्डवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 2, + "text": "[व]\nअस्त्रहेतॊर गते पार्थे शक्र लॊकं महात्मनि\nनयवसन कृष्णया सार्धं काम्यके पुरुषर्षभाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 3, + "text": "ततः कदा चिद एकान्ते विविक्त इव शाद्वले\nदुःखार्ता भरतश्रेष्ठा निषेदुः सह कृष्णया\nधनंजयं शॊचमानाः साश्रुकण्ठाः सुदुःखिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 4, + "text": "तद वियॊगाद धि तान सर्वाञ शॊकः समभिपुप्लुवे\nधनंजय वियॊगाच च राज्यनाशाश च दुःखिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 5, + "text": "अथ भीमॊ महाबाहुर युधिष्ठिरम अभाषत\nनिदेशात ते महाराज गतॊ ऽसौ पुरुषर्षभः\nअर्जुनः पाण्डुपुत्राणां यस्मिन पराणाः परतिष्ठिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 6, + "text": "यस्मिन विनष्टे पाञ्चालाः सह पुत्रैस तथा वयम\nसात्यकिर वासुदेवश च विनश्येयुर असंशयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 7, + "text": "यॊ ऽसौ गच्छति तेजस्वी बहून कलेशान अचिन्तयन\nभवन नियॊगाद बीभत्सुस ततॊ दुःखतरं नु किम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 8, + "text": "यस्य बाहू समाश्रित्य वयं सर्वे महात्मनः\nमन्यामहे जितान आजौ परान पराप्तां च मेदिनीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 9, + "text": "यस्य परभावान न मया सभामध्ये धनुष्मतः\nनीता लॊकम अमुं सर्वे धार्तराष्ट्राः स सौबलाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 10, + "text": "ते वयं बाहुबलिनः करॊधम उत्थितम आत्मनः\nसहामहे भवन मूलं वासुदेवेन पालिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 11, + "text": "वयं हि सह कृष्णेन हत्वा कर्ण मुखान परान\nसवबाहुविजितां कृत्स्नां परशासेम वसुंधराम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 12, + "text": "भवतॊ दयूतदॊषेण सर्वे वयम उपप्लुताः\nअहीन पौरुषा राजन बलिभिर बलवत्तमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 13, + "text": "कषात्रं धर्मं महाराज समवेक्षितुम अर्हसि\nन हि धर्मॊ महाराज कषत्रियस्य वनाश्रयः\nराज्यम एव परं धर्मं कषत्रियस्य विदुर बुधाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 14, + "text": "स कषत्रधर्मविद राजन मा धर्म्यान नीनशः पथः\nपराग दवादश समा राजन धार्तराष्ट्रान निहन्महि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 15, + "text": "निवर्त्य च वनात पार्थम आनाय्य च जनार्दनम\nवयूढानीकान महाराज जवेनैव महाहवे\nधार्तराष्ट्रान अमुं लॊकं गमयामि विशां पते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 16, + "text": "सर्वान अहं हनिष्यामि धार्तराष्ट्रान स सौबलान\nदुर्यॊधनं च कर्णं च यॊ वान्यः परतियॊत्स्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 17, + "text": "मया परशमिते पश्चात तवम एष्यसि वनात पुनः\nएवं कृते न ते दॊषॊ भविष्यति विशां पते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 18, + "text": "यज्ञैश च विविधैस तात कृतं पापम अरिंदम\nअवधूय महाराज गच्छेम सवर्गम उत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 19, + "text": "एवम एतद भवेद राजन यदि राजा न बालिशः\nअस्माकं दीर्घसूत्रः सयाद भवान धर्मपरायणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 20, + "text": "निकृत्या निकृतिप्रज्ञा हन्तव्या इति निश्चयः\nन हि नैकृतिकं हत्वा निकृत्या पापम उच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 21, + "text": "तथा भारत धर्मेषु धर्मज्ञैर इह दृश्यते\nअहॊरात्रं महाराज तुल्यं संवत्सरेण हि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 22, + "text": "तथैव वेद वचनं शरूयते नित्यदा विभॊ\nसंवत्सरॊ महाराज पूर्णॊ भवति कृच्छ्रतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 23, + "text": "यदि वेदाः परमाणं ते दिवसाद ऊर्ध्वम अच्युत\nतरयॊदश समाः कालॊ जञायतां परिनिष्ठितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 24, + "text": "कालॊ दुर्यॊधनं हन्तुं सानुबन्धम अरिंदम\nएकाग्रां पृथिवीं सर्वां पुरा राजन करॊति सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 25, + "text": "एवं बरुवाणं भीमं तु धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nउवाच सान्त्वयन राजा मूर्ध्न्य उपाघ्राय पाण्डवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 26, + "text": "असंशयं महाबाहॊ हनिष्यसि सुयॊधनम\nवर्षात तरयॊदशाद ऊर्ध्वं सह गाण्डीवधन्वना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 27, + "text": "यच च मा भाषसे पार्थ पराप्तः काल इति परभॊ\nअनृतं नॊत्सहे वक्तुं न हय एतन मयि विद्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 28, + "text": "अन्तरेणापि कौन्तेय निकृतिं पापनिश्चयम\nहन्ता तवम असि दुर्धर्ष सानुबन्धं सुयॊधनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 29, + "text": "एवं बरुवति भीमं तु धर्मराजे युधिष्ठिरे\nआजगाम महाभागॊ बृहदश्वॊ महान ऋषिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 30, + "text": "तम अभिप्रेक्ष्य धर्मात्मा संप्राप्तं धर्मचारिणम\nशास्त्रवन मधुपर्केण पूजयाम आस धर्मराट" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 31, + "text": "आश्वस्तं चैनम आसीनम उपासीनॊ युधिष्ठिरः\nअभिप्रेक्ष्य महाबाहुः कृपणं बह्व अभाषत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 32, + "text": "अक्षद्यूतेन भगवन धनं राज्यं च मे हृतम\nआहूय निकृतिप्रज्ञैः कितवैर अक्षकॊविदैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 33, + "text": "अनक्ष जञस्य हि सतॊ निकृत्या पापनिश्चयैः\nभार्या च मे सभां नीता पराणेभ्यॊ ऽपि गरीयसी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 34, + "text": "अस्ति राजा मया कश चिद अल्पभाग्यतरॊ भुवि\nभवता दृष्टपूर्वॊ वा शरुतपूर्वॊ ऽपि वा भवेत\nन मत्तॊ दुःखिततरः पुमान अस्तीति मे मतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 35, + "text": "[ब]\nयद बरवीषि महाराज न मत्तॊ विद्यते कव चित\nअल्पभाग्यतरः कश चित पुमान अस्तीति पाण्डव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 36, + "text": "अत्र ते कथयिष्यामि यदि शुश्रूषसे ऽनघ\nयस तवत्तॊ दुःखिततरॊ राजासीत पृथिवीपते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 37, + "text": "अथैनम अब्रवीद राजा बरवीतु भगवान इति\nइमाम अवस्थां संप्राप्तं शरॊतुम इच्छामि पार्थिव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 38, + "text": "[ब]\nशृणु राजन्न अवहितः सह भरातृभिर अच्युत\nयस तवत्तॊ दुःखिततरॊ राजासीत पृथिवीपते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 39, + "text": "निषधेषु महीपालॊ वीरसेन इति सम ह\nतस्य पुत्रॊ ऽभवन नाम्ना नलॊ धर्मार्थदर्शिवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 40, + "text": "स निकृत्या जितॊ राजा पुष्करेणेति नः शरुतम\nवनवासम अदुःखार्हॊ भार्यया नयवसत सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 41, + "text": "न तस्याश्वॊ न च रथॊ न भराता न च बान्धवाः\nवने निवसतॊ राजञ शिष्यन्ते सम कदा चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 42, + "text": "भवान हि संवृतॊ वीरैर भरातृभिर देव संमितैः\nबरह्मकल्पैर दविजाग्र्यैश च तस्मान नार्हसि शॊचितुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 49, + "shloka": 43, + "text": "[य]\nविस्तरेणाहम इच्छामि नलस्य सुमहात्मनः\nचरितं वदतां शरेष्ठ तन ममाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 1, + "text": "बृहदश्व उवाच\nआसीद राजा नलॊ नाम वीरसेनसुतॊ बली\nउपपन्नॊ गुणैर इष्टै रूपवान अश्वकॊविदः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 2, + "text": "अतिष्ठन मनुजेन्द्राणां मूर्ध्नि देवपतिर यथा\nउपर्य उपरि सर्वेषाम आदित्य इव तेजसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 3, + "text": "बरह्मण्यॊ वेदविच छूरॊ निषधेषु महीपतिः\nअक्षप्रियः सत्यवादी महान अक्षौहिणीपतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 4, + "text": "ईप्सितॊ वरनारीणाम उदारः संयतेन्द्रियः\nरक्षिता धन्विनां शरेष्ठः साक्षाद इव मनुः सवयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 5, + "text": "तथैवासीद विदर्भेषु भीमॊ भीमपराक्रमः\nशूरः सर्वगुणैर युक्तः परजाकामः स चाप्रजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 6, + "text": "स परजार्थे परं यत्नम अकरॊत सुसमाहितः\nतम अभ्यगच्छद बरह्मर्षिर दमनॊ नाम भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 7, + "text": "तं स भीमः परजाकामस तॊषयाम आस धर्मवित\nमहिष्या सह राजेन्द्र सत्कारेण सुवर्चसम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 8, + "text": "तस्मै परसन्नॊ दमनः सभार्याय वरं ददौ\nकन्यारत्नं कुमारांश च तरीन उदारान महायशाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 9, + "text": "दमयन्तीं दमं दान्तं दमनं च सुवर्चसम\nउपपन्नान गुणैः सर्वैर भीमान भीमपराक्रमान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 10, + "text": "दमयन्ती तु रूपेण तेजसा यशसा शरिया\nसौभाग्येन च लॊकेषु यशः पराप सुमध्यमा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 11, + "text": "अथ तां वयसि पराप्ते दासीनां समलंकृतम\nशतं सखीनां च तथा पर्युपास्ते शचीम इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 12, + "text": "तत्र सम भराजते भैमी सर्वाभरणभूषिता\nसखीमध्ये ऽनवद्याङ्गी विद्युत सौदामिनी यथा\nअतीव रूपसंपन्ना शरीर इवायतलॊचना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 13, + "text": "न देवेषु न यक्षेषु तादृग्रूपवती कव चित\nमानुसेष्व अपि चान्येषु दृष्टपूर्वा न च शरुता\nचित्तप्रमाथिनी बाला देवानाम अपि सुन्दरी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 14, + "text": "नलश च नरशार्दूलॊ रूपेणाप्रतिमॊ भुवि\nकन्दर्प इव रूपेण मूर्तिमान अभवत सवयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 15, + "text": "तस्याः समीपे तु नलं परशशंसुः कुतूहलात\nनैषधस्य समीपे तु दमयन्तीं पुनः पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 16, + "text": "तयॊर अदृष्टकामॊ ऽभूच छृण्वतॊः सततं गुणान\nअन्यॊन्यं परति कौन्तेय स वयवर्धत हृच्छयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 17, + "text": "अशक्नुवन नलः कामं तदा धारयितुं हृदा\nअन्तःपुरसमीपस्थे वन आस्ते रहॊगतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 18, + "text": "स ददर्श तदा हंसाञ जातरूपपरिच्छदान\nवने विचरतां तेषाम एकं जग्राह पक्षिणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ ऽनतरिक्षगॊ वाचं वयाजहार तदा नलम\nन हन्तव्यॊ ऽसमि ते राजन करिष्यामि हि ते परियम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 20, + "text": "दमयन्तीसकाशे तवां कथयिष्यामि नैषध\nयथा तवदन्यं पुरुषं न सा मंस्यति कर्हि चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 21, + "text": "एवम उक्तस ततॊ हंसम उत्ससर्ज महीपतिः\nते तु हंसाः समुत्पत्य विदर्भान अगमंस ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 22, + "text": "विदर्भनगरीं गत्वा दमयन्त्यास तदान्तिके\nनिपेतुस ते गरुत्मन्तः सा ददर्शाथ तान खगान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 23, + "text": "सा तान अद्भुतरूपान वै दृष्ट्वा सखिगणावृता\nहृष्टा गरहीतुं खगमांस तवरमाणॊपचक्रमे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 24, + "text": "अथ हंसा विससृपुः सर्वतः परमदावने\nएकैकशस ततः कन्यास तान हंसान समुपाद्रवन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 25, + "text": "दमयन्ती तु यं हंसं समुपाधावद अन्तिके\nस मानुषीं गिरं कृत्वा दमयन्तीम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 26, + "text": "दमयन्ति नलॊ नाम निषधेषु महीपतिः\nअश्विनॊः सदृशॊ रूपे न समास तस्य मानुषाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 27, + "text": "तस्य वै यदि भार्या तवं भवेथा वरवर्णिनि\nसफलं ते भवेज जन्म रूपं चेदं सुमध्यमे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 28, + "text": "वयं हि देवगन्धर्वमनुष्यॊरगराक्षसान\nदृष्टवन्तॊ न चास्माभिर दृष्टपूर्वस तथाविधः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 29, + "text": "तवं चापि रत्नं नारीणां नरेषु च नलॊ वरः\nविशिष्टाया विशिष्टेन संगमॊ गुणवान भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 30, + "text": "एवम उक्ता तु हंसेन दमयन्ती विशां पते\nअब्रवीत तत्र तं हंसं तम अप्य एवं नलं वद" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 50, + "shloka": 31, + "text": "तथेत्य उक्त्वाण्डजः कन्यां वैदर्भस्य विशां पते\nपुनर आगम्य निषधान नले सर्वं नयवेदयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 1, + "text": "बृहदश्व उवाच\nदमयन्ती तु तच छरुत्वा वचॊ हंसस्य भारत\nतदा परभृति न सवस्था नलं परति बभूव सा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 2, + "text": "ततश चिन्तापरा दीना विवर्णवदना कृशा\nबभूव दमयन्ती तु निःश्वासपरमा तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 3, + "text": "ऊर्ध्वदृष्टिर धयानपरा बभूवॊन्मत्त दर्शना\nन शय्यासनभॊगेषु रतिं विन्दति कर्हि चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 4, + "text": "न नक्तं न दिवा शेते हा हेति वदती मुहुः\nताम अस्वस्थां तदाकारां सख्यस ता जज्ञुर इङ्गितैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ विदर्भपतये दमयन्त्याः सखीगणः\nनयवेदयत न सवस्थां दमयन्तीं नरेश्वर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 6, + "text": "तच छरुत्वा नृपतिर भीमॊ दमयन्तीसखीगणात\nचिन्तयाम आस तत कार्यं सुमहत सवां सुतां परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 7, + "text": "स समीक्ष्य महीपालः सवां सुतां पराप्तयौवनाम\nअपश्यद आत्मनः कार्यं दमयन्त्याः सवयंवरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 8, + "text": "स संनिपातयाम आस महीपालान विशां पते\nअनुभूयताम अयं वीराः सवयंवर इति परभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 9, + "text": "शरुत्वा तु पार्थिवाः सर्वे दमयन्त्याः सवयंवरम\nअभिजग्मुस तदा भीमं राजानॊ भीमशासनात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 10, + "text": "हस्त्यश्वरथघॊषेण नादयन्तॊ वसुंधराम\nविचित्रमाल्याभरणैर बलैर दृश्यैः सवलंकृतैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 11, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु पुराणाव ऋषिसत्तमौ\nअटमानौ महात्मानाव इन्द्रलॊकम इतॊ गतौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 12, + "text": "नारदः पर्वतश चैव महात्मानौ महाव्रतौ\nदेवराजस्य भवनं विविशाते सुपूजितौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 13, + "text": "ताव अर्चित्वा सहस्राक्षस ततः कुशलम अव्ययम\nपप्रच्छानामयं चापि तयॊः सर्वगतं विभुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 14, + "text": "नारद उवाच\nआवयॊः कुशलं देव सर्वत्रगतम ईश्वर\nलॊके च मघवन कृत्स्ने नृपाः कुशलिनॊ विभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 15, + "text": "बृहदश्व उवाच\nनारदस्य वचः शरुत्वा पप्रच्छ बलवृत्रहा\nधर्मज्ञाः पृथिवीपालास तयक्तजीवितयॊधिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 16, + "text": "शस्त्रेण निधनं काले ये गच्छन्त्य अपराङ्मुखाः\nअयं लॊकॊ ऽकषयस तेषां यथैव मम कामधुक" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 17, + "text": "कव नु ते कषत्रियाः शूरा न हि पश्यामि तान अहम\nआगच्छतॊ महीपालान अतिथीन दयितान मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 18, + "text": "एवम उक्तस तु शक्रेण नारदः परत्यभाषत\nशृणु मे भगवन येन न दृश्यन्ते महीक्षितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 19, + "text": "विदर्भराजदुहिता दमयन्तीति विश्रुता\nरूपेण समतिक्रान्ता पृथिव्यां सर्वयॊषितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 20, + "text": "तस्याः सवयंवरः शक्र भविता नचिराद इव\nतत्र गच्छन्ति राजानॊ राजपुत्राश च सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 21, + "text": "तां रत्नभूतां लॊकस्य परार्थयन्तॊ महीक्षितः\nकाङ्क्षन्ति सम विशेषेण बलवृत्रनिषूदन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 22, + "text": "एतस्मिन कथ्यमाने तु लॊकपालाश च साग्निकाः\nआजग्मुर देवराजस्य समीपम अमरॊत्तमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 23, + "text": "ततस तच छुश्रुवुः सर्वे नारदस्य वचॊ महत\nशरुत्वा चैवाब्रुवन हृष्टा गच्छामॊ वयम अप्य उत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 24, + "text": "ततः सर्वे महाराज सगणाः सहवाहनाः\nविदर्भान अभितॊ जग्मुर यत्र सर्वे महीक्षितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 25, + "text": "नलॊ ऽपि राजा कौन्तेय शरुत्वा राज्ञां समागमम\nअभ्यगच्छद अदीनात्मा दमयन्तीम अनुव्रतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 26, + "text": "अथ देवाः पथि नलं ददृशुर भूतले सथितम\nसाक्षाद इव सथितं मूर्त्या मन्मथं रूपसंपदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 27, + "text": "तं दृष्ट्वा लॊकपालास ते भराजमानं यथा रविम\nतस्थुर विगतसंकल्पा विस्मिता रूपसंपदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ ऽनतरिक्षे विष्टभ्य विमानानि दिवौकसः\nअब्रुवन नैषधं राजन्न अवतीर्य नभस्तलात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 51, + "shloka": 29, + "text": "भॊ भॊ नैषध राजेन्द्र नल सत्यव्रतॊ भवान\nअस्माकं कुरु साहाय्यं दूतॊ भव नरॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 52, + "shloka": 1, + "text": "बृहदश्व उवाच\nतेभ्यः परतिज्ञाय नलः करिष्य इति भारत\nअथैनान परिपप्रच्छ कृताञ्जलिर अवस्थितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 52, + "shloka": 2, + "text": "के वै भवन्तः कश चासौ यस्याहं दूत ईप्सितः\nकिं च तत्र मया कार्यं कथयध्वं यथातथम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 52, + "shloka": 3, + "text": "एवम उक्ते नैषधेन मघवान परत्यभाषत\nअमरान वै निबॊधास्मान दमयन्त्यर्थम आगतान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 52, + "shloka": 4, + "text": "अहम इन्द्रॊ ऽयम अग्निश च तथैवायम अपां पतिः\nशरीरान्तकरॊ नॄणां यमॊ ऽयम अपि पार्थिव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 52, + "shloka": 5, + "text": "स वै तवम आगतान अस्मान दमयन्त्यै निवेदय\nलॊकपालाः सहेन्द्रास तवां समायान्ति दिदृक्षवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 52, + "shloka": 6, + "text": "पराप्तुम इच्छन्ति देवास तवां शक्रॊ ऽगनिर वरुणॊ यमः\nतेषाम अन्यतमं देवं पतित्वे वरयस्व ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 52, + "shloka": 7, + "text": "एवम उक्तः स शक्रेण नलः पराञ्जलिर अब्रवीत\nएकार्थसमवेतं मां न परेषयितुम अर्हथ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 52, + "shloka": 8, + "text": "देवा ऊचुः\nकरिष्य इति संश्रुत्य पूर्वम अस्मासु नैषध\nन करिष्यसि कस्मात तवं वरज नैषध माचिरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 52, + "shloka": 9, + "text": "बृहदश्व उवाच\nएवम उक्तः स देवैस तैर नैषधः पुनर अब्रवीत\nसुरक्षितानि वेश्मानि परवेष्टुं कथम उत्सहे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 52, + "shloka": 10, + "text": "परवेक्ष्यसीति तं शक्रः पुनर एवाभ्यभाषत\nजगाम स तथेत्य उक्त्वा दमयन्त्या निवेशनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 52, + "shloka": 11, + "text": "ददर्श तत्र वैदर्भीं सखीगणसमावृताम\nदेदीप्यमानां वपुषा शरिया च वरवर्णिनीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 52, + "shloka": 12, + "text": "अतीव सुकुमाराङ्गीं तनुमध्यां सुलॊचनाम\nआक्षिपन्तीम इव च भाः शशिनः सवेन तेजसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 52, + "shloka": 13, + "text": "तस्य दृष्ट्वैव ववृधे कामस तां चारुहासिनीम\nसत्यं चिकीर्षमाणस तु धारयाम आस हृच्छयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 52, + "shloka": 14, + "text": "ततस ता नैषधं दृष्ट्वा संभ्रान्ताः परमाङ्गनाः\nआसनेभ्यः समुत्पेतुस तेजसा तस्य धर्षिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 52, + "shloka": 15, + "text": "परशशंसुश च सुप्रीता नलं ता विस्मयान्विताः\nन चैनम अभ्यभाषन्त मनॊभिस तव अभ्यचिन्तयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 52, + "shloka": 16, + "text": "अहॊ रूपम अहॊ कान्तिर अहॊ धैर्यं महात्मनः\nकॊ ऽयं देवॊ नु यक्षॊ नु गन्धर्वॊ नु भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 52, + "shloka": 17, + "text": "न तव एनं शक्नुवन्ति सम वयाहर्तुम अपि किं चन\nतेजसा धर्षिताः सर्वा लज्जावत्यॊ वराङ्गनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 52, + "shloka": 18, + "text": "अथैनं समयमानेव समितपूर्वाभिभाषिणी\nदमयन्ती नलं वीरम अभ्यभाषत विस्मिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 52, + "shloka": 19, + "text": "कस तवं सर्वानवद्याङ्ग मम हृच्छयवर्धन\nपराप्तॊ ऽसय अमरवद वीर जञातुम इच्छामि ते ऽनघ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 52, + "shloka": 20, + "text": "कथम आगमनं चेह कथं चासि न लक्षितः\nसुरक्षितं हि मे वेश्म राजा चैवॊग्रशासनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 52, + "shloka": 21, + "text": "एवम उक्तस तु वैदर्भ्या नलस तां परत्युवाच ह\nनलं मां विद्धि कल्याणि देवदूतम इहागतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 52, + "shloka": 22, + "text": "देवास तवां पराप्तुम इच्छन्ति शक्रॊ ऽगनिर वरुणॊ यमः\nतेषाम अन्यतमं देवं पतिं वरय शॊभने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 52, + "shloka": 23, + "text": "तेषाम एव परभावेन परविष्टॊ ऽहम अलक्षितः\nपरविशन्तं हि मां कश चिन नापश्यन नाप्य अवारयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 52, + "shloka": 24, + "text": "एतदर्थम अहं भद्रे परेषितः सुरसत्तमैः\nएतच छरुत्वा शुभे बुद्धिं परकुरुष्व यथेच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 53, + "shloka": 1, + "text": "बृहदश्व उवाच\nसा नमस्कृत्य देवेभ्यः परहस्य नलम अब्रवीत\nपरणयस्व यथाश्रद्धं राजन किं करवाणि ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 53, + "shloka": 2, + "text": "अहं चैव हि यच चान्यन ममास्ति वसु किं चन\nसर्वं तत तव विश्रब्धं कुरु परणयम ईश्वर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 53, + "shloka": 3, + "text": "हंसानां वचनं यत तत तन मां दहति पार्थिव\nतवत्कृते हि मया वीर राजानः संनिपातिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 53, + "shloka": 4, + "text": "यदि चेद भजमानां मां परत्याख्यास्यसि मानद\nविषम अग्निं जलं रज्जुम आस्थास्ये तव कारणात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 53, + "shloka": 5, + "text": "एवम उक्तस तु वैदर्भ्या नलस तां परत्युवाच ह\nतिष्ठत्सु लॊकपालेषु कथं मानुषम इच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 53, + "shloka": 6, + "text": "येषाम अहं लॊककृताम ईश्वराणां महात्मनाम\nन पादरजसा तुल्यॊ मनस ते तेषु वर्तताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 53, + "shloka": 7, + "text": "विप्रियं हय आचरन मर्त्यॊ देवानां मृत्युम ऋच्छति\nतराहि माम अनवद्याङ्गि वरयस्व सुरॊत्तमान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 53, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ बाष्पकलां वाचं दमयन्ती शुचिस्मिता\nपरव्याहरन्ती शनकैर नलं राजानम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 53, + "shloka": 9, + "text": "अस्त्य उपायॊ मया दृष्टॊ निरपायॊ नरेश्वर\nयेन दॊषॊ न भविता तव राजन कथं चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 53, + "shloka": 10, + "text": "तवं चैव हि नरश्रेष्ठ देवाश चाग्निपुरॊगमाः\nआयान्तु सहिताः सर्वे मम यत्र सवयंवरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 53, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ ऽहं लॊकपालानां संनिधौ तवां नरेश्वर\nवरयिष्ये नरव्याघ्र नैवं दॊषॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 53, + "shloka": 12, + "text": "एवम उक्तस तु वैदर्भ्या नलॊ राजा विशां पते\nआजगाम पुनस तत्र यत्र देवाः समागताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 53, + "shloka": 13, + "text": "तम अपश्यंस तथायान्तं लॊकपालाः सहेश्वराः\nदृष्ट्वा चैनं ततॊ ऽपृच्छन वृत्तान्तं सर्वम एव तत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 53, + "shloka": 14, + "text": "देवा ऊचुः\nकच चिद दृष्टा तवया राजन दमयन्ती शुचिस्मिता\nकिम अब्रवीच च नः सर्वान वद भूमिपते ऽनघ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 53, + "shloka": 15, + "text": "नल उवाच\nभवद्भिर अहम आदिष्टॊ दमयन्त्या निवेशनम\nपरविष्टः सुमहाकक्ष्यं दण्डिभिः सथविरैर वृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 53, + "shloka": 16, + "text": "परविशन्तं च मां तत्र न कश चिद दृष्टवान नरः\nऋते तां पार्थिवसुतां भवताम एव तेजसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 53, + "shloka": 17, + "text": "सख्यश चास्या मया दृष्टास ताभिश चाप्य उपलक्षितः\nविस्मिताश चाभवन दृष्ट्वा सर्वा मां विबुधेश्वराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 53, + "shloka": 18, + "text": "वर्ण्यमानेषु च मया भवत्सु रुचिरानना\nमाम एव गतसंकल्पा वृणीते सुरसत्तमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 53, + "shloka": 19, + "text": "अब्रवीच चैव मां बाला आयान्तु सहिताः सुराः\nतवया सह नरश्रेष्ठ मम यत्र सवयंवरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 53, + "shloka": 20, + "text": "तेषाम अहं संनिधौ तवां वरयिष्ये नरॊत्तम\nएवं तव महाबाहॊ दॊषॊ न भवितेति ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 53, + "shloka": 21, + "text": "एतावद एव विबुधा यथावृत्तम उदाहृतम\nमयाशेषं परमाणं तु भवन्तस तरिदशेश्वराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 1, + "text": "बृहदश्व उवाच\nअथ काले शुभे पराप्ते तिथौ पुण्ये कषणे तथा\nआजुहाव महीपालान भीमॊ राजा सवयंवरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 2, + "text": "तच छरुत्वा पृथिवीपालाः सर्वे हृच्छयपीडिताः\nतवरिताः समुपाजग्मुर दमयन्तीम अभीप्सवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 3, + "text": "कनकस्तम्भरुचिरं तॊरणेन विराजितम\nविविशुस ते महारङ्गं नृपाः सिंहा इवाचलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 4, + "text": "तत्रासनेषु विविधेष्व आसीनाः पृथिवीक्षितः\nसुरभिस्रग्धराः सर्वे सुमृष्टमणिकुण्डलाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 5, + "text": "तां राजसमितिं पूर्णां नागैर भॊगवतीम इव\nसंपूर्णां पुरुषव्याघ्रैर वयाघ्रैर गिरिगुहाम इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 6, + "text": "तत्र सम पीना दृश्यन्ते बाहवः परिघॊपमाः\nआकारवन्तः सुश्लक्ष्णाः पञ्चशीर्षा इवॊरगाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 7, + "text": "सुकेशान्तानि चारूणि सुनासानि शुभानि च\nमुखानि राज्ञां शॊभन्ते नक्षत्राणि यथा दिवि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 8, + "text": "दमयन्ती ततॊ रङ्गं परविवेश शुभानना\nमुष्णन्ती परभया राज्ञां चक्षूंसि च मनांसि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 9, + "text": "तस्या गात्रेषु पतिता तेषां दृष्टिर महात्मनाम\nतत्र तत्रैव सक्ताभून न चचाल च पश्यताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 10, + "text": "ततः संकीर्त्यमानेषु राज्ञां नामसु भारत\nददर्श भैमी पुरुषान पञ्च तुल्याकृतीन इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 11, + "text": "तान समीक्ष्य ततः सर्वान निर्विशेषाकृतीन सथितान\nसंदेशाद अथ वैधर्भी नाभ्यजानान नलं नृपम\nयं यं हि ददृशे तेषां तं तं मेने नलं नृपम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 12, + "text": "सा चिन्तयन्ती बुद्ध्याथ तर्कयाम आस भामिनी\nकथं नु देवाञ जानीयां कथं विद्यां नलं नृपम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 13, + "text": "एवं संचिन्तयन्ती सा वैदर्भी भृशदुःखिता\nशरुतानि देवलिङ्गानि चिन्तयाम आस भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 14, + "text": "देवानां यानि लिङ्गानि सथविरेभ्यः शरुतानि मे\nतानीह तिष्ठतां भूमाव एकस्यापि न लक्षये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 15, + "text": "सा विनिश्चित्य बहुधा विचार्य च पुनः पुनः\nशरणं परति देवानां पराप्तकालम अमन्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 16, + "text": "वाचा च मनसा चैव नमः कारं परयुज्य सा\nदेवेभ्यः पराञ्जलिर भूत्वा वेपमानेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 17, + "text": "हंसानां वचनं शरुत्वा यथा मे नैषधॊ वृतः\nपतित्वे तेन सत्येन देवास तं परदिशन्तु मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 18, + "text": "वाचा च मनसा चैव यथा नाभिचराम्य अहम\nतेन सत्येन विबुधास तम एव परदिशन्तु मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 19, + "text": "यथा देवैः स मे भर्ता विहितॊ निषधाधिपः\nतेन सत्येन मे देवास तम एव परदिशन्तु मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 20, + "text": "सवं चैव रूपं पुष्यन्तु लॊकपालाः सहेश्वराः\nयथाहम अभिजानीयां पुण्यश्लॊकं नराधिपम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 21, + "text": "निशम्य दमयन्त्यास तत करुणं परिदेवितम\nनिश्चयं परमं तथ्यम अनुरागं च नैषधे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 22, + "text": "मनॊविशुद्धिं बुद्धिं च भक्तिं रागं च भारत\nयथॊक्तं चक्रिरे देवाः सामर्थ्यं लिङ्गधारणे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 23, + "text": "सापश्यद विबुधान सर्वान अस्वेदान सतब्धलॊचनान\nहृषितस्रग रजॊहीनान सथितान अस्पृशतः कषितिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 24, + "text": "छायाद्वितीयॊ मलानस्रग रजःस्वेदसमन्वितः\nभूमिष्ठॊ नैषधश चैव निमेषेण च सूचितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 25, + "text": "सा समीक्ष्य ततॊ देवान पुण्यश्लॊकं च भारत\nनैषधं वरयाम आस भैमी धर्मेण भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 26, + "text": "विलज्जमाना वस्त्रान्ते जग्राहायतलॊचना\nसकन्धदेशे ऽसृजच चास्य सरजं परमशॊभनाम\nवरयाम आस चैवैनं पतित्वे वरवर्णिनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 27, + "text": "ततॊ हा हेति सहसा शब्दॊ मुक्तॊ नराधिपैः\nदेवैर महर्षिभिश चैव साधु साध्व इति भारत\nविस्मितैर ईरितः शब्दः परशंसद्भिर नलं नृपम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 28, + "text": "वृते तु नैषधे भैम्या लॊकपाला महौजसा\nपरहृष्टमनसः सर्वे नलायाष्टौ वरान ददुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 29, + "text": "परत्यक्षदर्शनं यज्ञे गतिं चानुत्तमां शुभाम\nनैषधाय ददौ शक्रः परीयमाणः शचीपतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 30, + "text": "अग्निर आत्मभवं परादाद यत्र वाञ्छति नैषधः\nलॊकान आत्मप्रभांश चैव ददौ तस्मै हुताशनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 31, + "text": "यमस तव अन्नरसं परादाद धर्मे च परमां सथितिम\nअपां पतिर अपां भावं यत्र वाञ्छति नैषधः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 32, + "text": "सरजं चॊत्तमगन्धाढ्यां सर्वे च मिथुनं ददुः\nवरान एवं परदायास्य देवास ते तरिदिवं गताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 33, + "text": "पार्थिवाश चानुभूयास्य विवाहं विस्मयान्विताः\nदमयन्त्याः परमुदिताः परतिजग्मुर यथागतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 34, + "text": "अवाप्य नारीरत्नं तत पुण्यश्लॊकॊ ऽपि पार्थिवः\nरेमे सह तया राजा शच्येव बलवृत्रहा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 35, + "text": "अतीव मुदितॊ राजा भराजमानॊ ऽंशुमान इव\nअरञ्जयत परजा वीरॊ धर्मेण परिपालयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 36, + "text": "ईजे चाप्य अश्वमेधेन ययातिर इव नाहुषः\nअन्यैश च करतुभिर धीमान बहुभिश चाप्तदक्षिणैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 37, + "text": "पुनश च रमणीयेषु वनेषूपवनेषु च\nदमयन्त्या सह नलॊ विजहारामरॊपमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 54, + "shloka": 38, + "text": "एवं स यजमानश च विहरंश च नराधिपः\nररक्ष वसुसंपूर्णां वसुधां वसुधाधिपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 55, + "shloka": 1, + "text": "बृहदश्व उवाच\nवृते तु नैषधे भैम्या लॊकपाला महौजसः\nयान्तॊ ददृशुर आयान्तं दवापरं कलिना सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 55, + "shloka": 2, + "text": "अथाब्रवीत कलिं शक्रः संप्रेक्ष्य बलवृत्रहा\nदवापरेण सहायेन कले बरूहि कव यास्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 55, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ ऽबरवीत कलिः शक्रं दमयन्त्याः सवयंवरम\nगत्वाहं वरयिष्ये तां मनॊ हि मम तद्गतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 55, + "shloka": 4, + "text": "तम अब्रवीत परहस्येन्द्रॊ निर्वृत्तः स सवयंवरः\nवृतस तया नलॊ राजा पतिर अस्मत्समीपतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 55, + "shloka": 5, + "text": "एवम उक्तस तु शक्रेण कलिः कॊपसमन्वितः\nदेवान आमन्त्र्य तान सर्वान उवाचेदं वचस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 55, + "shloka": 6, + "text": "देवानां मानुषं मध्ये यत सा पतिम अविन्दत\nननु तस्या भवेन नयाय्यं विपुलं दण्डधारणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 55, + "shloka": 7, + "text": "एवम उक्ते तु कलिना परत्यूचुस ते दिवौकसः\nअस्माभिः समनुज्ञातॊ दमयन्त्या नलॊ वृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 55, + "shloka": 8, + "text": "कश च सर्वगुणॊपेतं नाश्रयेत नलं नृपम\nयॊ वेद धर्मान अखिलान यथावच चरितव्रतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 55, + "shloka": 9, + "text": "यस्मिन सत्यं धृतिर दानं तपः शौचं दमः शमः\nधरुवाणि पुरुषव्याघ्रे लॊकपालसमे नृपे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 55, + "shloka": 10, + "text": "आत्मानं स शपेन मूढॊ हन्याच चात्मानम आत्मना\nएवंगुणं नलं यॊ वै कामयेच छपितुं कले" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 55, + "shloka": 11, + "text": "कृच्छ्रे स नरके मज्जेद अगाधे विपुले ऽपलवे\nएवम उक्त्वा कलिं देवा दवापरं च दिवं ययुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 55, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ गतेषु देवेषु कलिर दवापरम अब्रवीत\nसंहर्तुं नॊत्सहे कॊपं नले वत्स्यामि दवापर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 55, + "shloka": 13, + "text": "भरंशयिष्यामि तं राज्यान न भैम्या सह रंस्यते\nतवम अप्य अक्षान समाविश्य कर्तुं साहाय्यम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 56, + "shloka": 1, + "text": "बृहदश्व उवाच\nएवं स समयं कृत्वा दवापरेण कलिः सह\nआजगाम ततस तत्र यत्र राजा स नैषधः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 56, + "shloka": 2, + "text": "स नित्यम अन्तरप्रेक्षी निषधेष्व अवसच चिरम\nअथास्य दवादशे वर्षे ददर्श कलिर अन्तरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 56, + "shloka": 3, + "text": "कृत्वा मूत्रम उपस्पृश्य संध्याम आस्ते सम नैषधः\nअकृत्वा पादयॊः शौचं तत्रैनं कलिर आविशत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 56, + "shloka": 4, + "text": "स समाविश्य तु नलं समीपं पुष्करस्य ह\nगत्वा पुष्करम आहेदम एहि दीव्य नलेन वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 56, + "shloka": 5, + "text": "अक्षद्यूते नलं जेता भवान हि सहितॊ मया\nनिषधान परतिपद्यस्व जित्वा राजन नलं नृपम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 56, + "shloka": 6, + "text": "एवम उक्तस तु कलिना पुष्करॊ नलम अभ्ययात\nकलिश चैव वृषॊ भूत्वा गवां पुष्करम अभ्ययात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 56, + "shloka": 7, + "text": "आसाद्य तु नलं वीरं पुष्करः परवीरहा\nदीव्यावेत्य अब्रवीद भराता वृषेणेति मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 56, + "shloka": 8, + "text": "न चक्षमे ततॊ राजा समाह्वानं महामनाः\nवैदर्भ्याः परेक्षमाणायाः पणकालम अमन्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 56, + "shloka": 9, + "text": "हिरण्यस्य सुवर्णस्य यानयुग्यस्य वाससाम\nआविष्टः कलिना दयूते जीयते सम नलस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 56, + "shloka": 10, + "text": "तम अक्षमदसंमत्तं सुहृदां न तु कश चन\nनिवारणे ऽभवच छक्तॊ दीव्यमानम अचेतसम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 56, + "shloka": 11, + "text": "ततः पौरजनः सर्वॊ मन्त्रिभिः सह भारत\nराजानं दरष्टुम आगच्छन निवारयितुम आतुरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 56, + "shloka": 12, + "text": "ततः सूत उपागम्य दमयन्त्यै नयवेदयत\nएष पौरजनः सर्वॊ दवारि तिष्ठति कार्यवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 56, + "shloka": 13, + "text": "निवेद्यतां नैषधाय सर्वाः परकृतयः सथिताः\nअमृष्यमाणा वयसनं राज्ञॊ धर्मार्थदर्शिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 56, + "shloka": 14, + "text": "ततः सा बाष्पकलया वाचा दुःखेन कर्शिता\nउवाच नैषधं भैमी शॊकॊपहतचेतना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 56, + "shloka": 15, + "text": "राजन पौरजनॊ दवारि तवां दिदृक्षुर अवस्थितः\nमन्त्रिभिः सहितः सर्वै राजभक्तिपुरस्कृतः\nतं दरष्टुम अर्हसीत्य एव पुनः पुनर अभाषत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 56, + "shloka": 16, + "text": "तां तथा रुचिरापाङ्गीं विलपन्तीं सुमध्यमाम\nआविष्टः कलिना राजा नाभ्यभाषत किं चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 56, + "shloka": 17, + "text": "ततस ते मन्त्रिणः सर्वे ते चैव पुरवासिनः\nनायम अस्तीति दुःखार्ता वरीडिता जग्मुर आलयान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 56, + "shloka": 18, + "text": "तथा तद अभवद दयूतं पुष्करस्य नलस्य च\nयुधिष्ठिर बहून मासान पुण्यश्लॊकस तव अजीयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 57, + "shloka": 1, + "text": "बृहदश्व उवाच\nदमयन्ती ततॊ दृष्ट्वा पुण्यश्लॊकं नराधिपम\nउन्मत्तवद अनुन्मत्ता देवने गतचेतसाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 57, + "shloka": 2, + "text": "भयशॊकसमाविष्टा राजन भीमसुता ततः\nचिन्तयाम आस तत कार्यं सुमहत पार्थिवं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 57, + "shloka": 3, + "text": "सा शङ्कमाना तत्पापं चिकीर्षन्ती च तत्प्रियम\nनलं च हृतसर्वस्वम उपलभ्येदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 57, + "shloka": 4, + "text": "बृहत्सेने वरजामात्यान आनाय्य नलशासनात\nआचक्ष्व यद धृतं दरव्यम अवशिष्टं च यद वसु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 57, + "shloka": 5, + "text": "ततस ते मन्त्रिणः सर्वे विज्ञाय नलशासनम\nअपि नॊ भागधेयं सयाद इत्य उक्त्वा पुनर आव्रजन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 57, + "shloka": 6, + "text": "तास तु सर्वाः परकृतयॊ दवितीयं समुपस्थिताः\nनयवेदयद भीमसुता न च तत परत्यनन्दत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 57, + "shloka": 7, + "text": "वाक्यम अप्रतिनन्दन्तं भर्तारम अभिवीक्ष्य सा\nदमयन्ती पुनर वेश्म वरीडिता परविवेश ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 57, + "shloka": 8, + "text": "निशम्य सततं चाक्षान पुण्यश्लॊकपराङ्मुखान\nनलं च हृतसर्वस्वं धात्रीं पुनर उवाच ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 57, + "shloka": 9, + "text": "बृहत्सेने पुनर गच्छ वार्ष्णेयं नलशासनात\nसूतम आनय कल्याणि महत कार्यम उपस्थितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 57, + "shloka": 10, + "text": "बृहत्सेना तु तच छरुत्वा दमयन्त्याः परभाषितम\nवार्ष्णेयम आनयाम आस पुरुषैर आप्तकारिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 57, + "shloka": 11, + "text": "वार्ष्णेयं तु ततॊ भैमी सान्त्वयञ शलक्ष्णया गिरा\nउवाच देशकालज्ञा पराप्तकालम अनिन्दिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 57, + "shloka": 12, + "text": "जानीषे तवं यथा राजा सम्यग्वृत्तः सदा तवयि\nतस्य तवं विषमस्थस्य साहाय्यं कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 57, + "shloka": 13, + "text": "यथा यथा हि नृपतिः पुष्करेणेह जीयते\nतथा तथास्य दयूते वै रागॊ भूयॊ ऽभिवर्धते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 57, + "shloka": 14, + "text": "यथा च पुष्करस्याक्षा वर्तन्ते वशवर्तिनः\nतथा विपर्ययश चापि नलस्याक्षेषु दृश्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 57, + "shloka": 15, + "text": "सुहृत्स्वजनवाक्यानि यथावन न शृणॊति च\nनूनं मन्ये न शेषॊ ऽसति नैषधस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 57, + "shloka": 16, + "text": "यत्र मे वचनं राजा नाभिनन्दति मॊहितः\nशरणं तवां परपन्नास्मि सारथे कुरु मद्वचः\nन हि मे शुध्यते भावः कदा चिद विनशेद इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 57, + "shloka": 17, + "text": "नलस्य दयितान अश्वान यॊजयित्वा महाजवान\nइदम आरॊप्य मिथुनं कुण्डिनं यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 57, + "shloka": 18, + "text": "मम जञातिषु निक्षिप्य दारकौ सयन्दनं तथा\nअश्वांश चैतान यथाकामं वस वान्यत्र गच्छ वा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 57, + "shloka": 19, + "text": "दमयन्त्यास तु तद वाक्यं वार्ष्णेयॊ नलसारथिः\nनयवेदयद अशेषेण नलामात्येषु मुख्यशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 57, + "shloka": 20, + "text": "तैः समेत्य विनिश्चित्य सॊ ऽनुज्ञातॊ महीपते\nययौ मिथुनम आरॊप्य विदर्भांस तेन वाहिना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 57, + "shloka": 21, + "text": "हयांस तत्र विनिक्षिप्य सूतॊ रथवरं च तम\nइन्द्रसेनां च तां कन्याम इन्द्रसेनं च बालकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 57, + "shloka": 22, + "text": "आमन्त्र्य भीमं राजानम आर्तः शॊचन नलं नृपम\nअटमानस ततॊ ऽयॊध्यां जगाम नगरीं तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 57, + "shloka": 23, + "text": "ऋतुपर्णं स राजानम उपतस्थे सुदुःखितः\nभृतिं चॊपययौ तस्य सारथ्येन महीपते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 1, + "text": "बृहदश्व उवाच\nततस तु याते वार्ष्णेये पुण्यश्लॊकस्य दीव्यतः\nपुष्करेण हृतं राज्यं यच चान्यद वसु किं चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 2, + "text": "हृतराज्यं नलं राजन परहसन पुष्करॊ ऽबरवीत\nदयूतं परवर्ततां भूयः परतिपाणॊ ऽसति कस तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 3, + "text": "शिष्टा ते दमयन्त्य एका सर्वम अन्यद धृतं मया\nदमयन्त्याः पुणः साधु वर्ततां यदि मन्यसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 4, + "text": "पुष्करेणैवम उक्तस्य पुण्यश्लॊकस्य मन्युना\nवयदीर्यतेव हृदयं न चैनं किं चिद अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 5, + "text": "ततः पुष्करम आलॊक्य नलः परममन्युमान\nउत्सृज्य सर्वगात्रेभ्यॊ भूषणानि महायशाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 6, + "text": "एकवासा असंवीतः सुहृच्छॊकविवर्धनः\nनिश्चक्राम तदा राजा तयक्त्वा सुविपुलां शरियम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 7, + "text": "दमयन्त्य एकवस्त्रा तं गच्छन्तं पृष्ठतॊ ऽनवियात\nस तया बाह्यतः सार्धं तरिरात्रं नैषधॊ ऽवसत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 8, + "text": "पुष्करस तु महाराज घॊषयाम आस वै पुरे\nनले यः सम्यग आतिष्ठेत स गच्छेद वध्यतां मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 9, + "text": "पुष्करस्य तु वाक्येन तस्य विद्वेषणेन च\nपौरा न तस्मिन सत्कारं कृतवन्तॊ युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 10, + "text": "स तथा नगराभ्याशे सत्कारार्हॊ न सत्कृतः\nतरिरात्रम उषितॊ राजा जलमात्रेण वर्तयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 11, + "text": "कषुधा संपीड्यमानस तु नलॊ बहुतिथे ऽहनि\nअपश्यच छकुनान कांश चिद धिरण्यसदृशच्छदान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 12, + "text": "स चिन्तयाम आस तदा निषधाधिपतिर बली\nअस्ति भक्षॊ ममाद्यायं वसु चेदं भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 13, + "text": "ततस तान अन्तरीयेण वाससा समवास्तृणॊत\nतस्यान्तरीयम आदाय जग्मुः सर्वे विहायसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 14, + "text": "उत्पतन्तः खगास ते तु वाक्यम आहुस तदा नलम\nदृष्ट्वा दिग्वाससं भूमौ सथितं दीनम अधॊमुखम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 15, + "text": "वयम अक्षाः सुदुर्बुद्धे तव वासॊर जिहीर्षवः\nआगता न हि नः परीतिः सवाससि गते तवयि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 16, + "text": "तान समीक्ष्य गतान अक्षान आत्मानं च विवाससम\nपुण्यश्लॊकस ततॊ राजा दमयन्तीम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 17, + "text": "येषां परकॊपाद ऐश्वर्यात परच्युतॊ ऽहम अनिन्दिते\nपराणयात्रां न विन्दे च दुःखितः कषुधयार्दितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 18, + "text": "येषां कृते न सत्कारम अकुर्वन मयि नैषधाः\nत इमे शकुना भूत्वा वासॊ ऽपय अपहरन्ति मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 19, + "text": "वैषम्यं परमं पराप्तॊ दुःखितॊ गतचेतनः\nभर्ता ते ऽहं निबॊधेदं वचनं हितम आत्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 20, + "text": "एते गच्छन्ति बहवः पन्थानॊ दक्षिणापथम\nअवन्तीम ऋक्षवन्तं च समतिक्रम्य पर्वतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 21, + "text": "एष विन्ध्यॊ महाशैलः पयॊष्णी च समुद्रगा\nआश्रमाश च महर्षीणाम अमी पुष्पफलान्विताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 22, + "text": "एष पन्था विदर्भाणाम अयं गच्छति कॊसलान\nअतः परं च देशॊ ऽयं दक्षिणे दक्षिणापथः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 23, + "text": "ततः सा बाष्पकलया वाचा दुःखेन कर्शिता\nउवाच दमयन्ती तं नैषधं करुणं वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 24, + "text": "उद्वेपते मे हृदयं सीदन्त्य अङ्गानि सर्वशः\nतव पार्थिव संकल्पं चिन्तयन्त्याः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 25, + "text": "हृतराज्यं हृतधनं विवस्त्रं कषुच्छ्रमान्वितम\nकथम उत्सृज्य गच्छेयम अहं तवां विजने वने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 26, + "text": "शरान्तस्य ते कषुधार्तस्य चिन्तयानस्य तत सुखम\nवने घॊरे महाराज नाशयिष्यामि ते कलमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 27, + "text": "न च भार्यासमं किं चिद विद्यते भिषजां मतम\nऔषधं सर्वदुःखेषु सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 28, + "text": "नल उवाच\nएवम एतद यथात्थ तवं दमयन्ति सुमध्यमे\nनास्ति भार्यासमं मित्रं नरस्यार्तस्य भेषजम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 29, + "text": "न चाहं तयक्तुकामस तवां किमर्थं भीरु शङ्कसे\nतयजेयम अहम आत्मानं न तव एव तवाम अनिन्दिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 30, + "text": "दमयन्त्य उवाच\nयदि मां तवं महाराज न विहातुम इहेच्छसि\nतत किमर्थं विदर्भाणां पन्थाः समुपदिश्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 31, + "text": "अवैमि चाहं नृपते न तवं मां तयकुम अर्हसि\nचेतसा तव अपकृष्टेन मां तयजेथा महापते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 32, + "text": "पन्थानं हि ममाभीक्ष्णम आख्यासि नरसत्तम\nअतॊनिमित्तं शॊकं मे वर्धयस्य अमरप्रभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 33, + "text": "यदि चायम अभिप्रायस तव राजन वरजेद इति\nसहिताव एव गच्छावॊ विदर्भान यदि मन्यसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 58, + "shloka": 34, + "text": "विदर्भराजस तत्र तवां पूजयिष्यति मानद\nतेन तवं पूजितॊ राजन सुखं वत्स्यसि नॊ गृहे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 59, + "shloka": 1, + "text": "नल उवाच\nयथा राज्यं पितुस ते तत तथा मम न संशयः\nन तु तत्र गमिष्यामि विषमस्थः कथं चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 59, + "shloka": 2, + "text": "कथं समृद्धॊ गत्वाहं तव हर्षविवर्धनः\nपरिद्यूनॊ गमिष्यामि तव शॊकविवर्धनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 59, + "shloka": 3, + "text": "बृहदश्व उवाच\nइति बरुवन नलॊ राजा दमयन्तीं पुनः पुनः\nसान्त्वयाम आस कल्याणीं वाससॊ ऽरधेन संवृताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 59, + "shloka": 4, + "text": "ताव एकवस्त्रसंवीताव अटमानाव इतस ततः\nकषुत्पिपासापरिश्रान्तौ सभां कां चिद उपेयतुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 59, + "shloka": 5, + "text": "तां सभाम उपसंप्राप्य तदा स निषधाधिपः\nवैदर्भ्या सहितॊ राजा निषसाद महीतले" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 59, + "shloka": 6, + "text": "स वै विवस्त्रॊ मलिनॊ विकचः पांसुगुण्ठितः\nदमयन्त्या सह शरान्तः सुष्वाप धरणीतले" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 59, + "shloka": 7, + "text": "दमयन्त्य अपि कल्याणी निद्रयापहृता ततः\nसहसा दुःखम आसाद्य सुकुमारी तपस्विनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 59, + "shloka": 8, + "text": "सुप्तायां दमयन्त्यां तु नलॊ राजा विशां पते\nशॊकॊन्मथितचित्तात्मा न सम शेते यथा पुरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 59, + "shloka": 9, + "text": "स तद राज्यापहरणं सुहृत्त्यागं च सर्वशः\nवने च तं परिध्वंसं परेक्ष्य चिन्ताम उपेयिवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 59, + "shloka": 10, + "text": "किं नु मे सयाद इदं कृत्वा किं नु मे सयाद अकुर्वतः\nकिं नु मे मरणं शरेयः परित्यागॊ जनस्य वा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 59, + "shloka": 11, + "text": "माम इयं हय अनुरक्तेदं दुःखम आप्नॊति मत्कृते\nमद्विहीना तव इयं गच्छेत कदा चित सवजनं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 59, + "shloka": 12, + "text": "मया निःसंशयं दुःखम इयं पराप्स्यत्य अनुत्तमा\nउत्सर्गे संशयः सयात तु विन्देतापि सुखं कव चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 59, + "shloka": 13, + "text": "स विनिश्चित्य बहुधा विचार्य च पुनः पुनः\nउत्सर्गे ऽमन्यत शरेयॊ दमयन्त्या नराधिपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 59, + "shloka": 14, + "text": "सॊ ऽवस्त्रताम आत्मनश च तस्याश चाप्य एकवस्त्रताम\nचिन्तयित्वाध्यगाद राजा वस्त्रार्धस्यावकर्तनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 59, + "shloka": 15, + "text": "कथं वासॊ विकर्तेयं न च बुध्येत मे परिया\nचिन्त्यैवं नैषधॊ राजा सभां पर्यचरत तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 59, + "shloka": 16, + "text": "परिधावन्न अथ नल इतश चेतश च भारत\nआससाद सभॊद्देशे विकॊशं खड्गम उत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 59, + "shloka": 17, + "text": "तेनार्धं वाससश छित्त्वा निवस्य च परंतपः\nसुप्ताम उत्सृज्य वैदर्भीं पराद्रवद गतचेतनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 59, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ निबद्धहृदयः पुनर आगम्य तां सभाम\nदमयन्तीं तथा दृष्ट्वा रुरॊद निषधाधिपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 59, + "shloka": 19, + "text": "यां न वायुर न चादित्यः पुरा पश्यति मे परियाम\nसेयम अद्य सभामध्ये शेते भूमाव अनाथवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 59, + "shloka": 20, + "text": "इयं वस्त्रावकर्तेन संवीता चारुहासिनी\nउन्मत्तेव वरारॊहा कथं बुद्ध्वा भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 59, + "shloka": 21, + "text": "कथम एका सती भैमी मया विरहिता शुभा\nचरिष्यति वने घॊरे मृगव्यालनिषेविते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 59, + "shloka": 22, + "text": "गत्वा गत्वा नलॊ राजा पुनर एति सभां मुहुः\nआकृष्यमाणः कलिना सौहृदेनापकृष्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 59, + "shloka": 23, + "text": "दविधेव हृदयं तस्य दुःखितस्याभवत तदा\nदॊलेव मुहुर आयाति याति चैव सभां मुहुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 59, + "shloka": 24, + "text": "सॊ ऽपकृष्टस तु कलिना मॊहितः पराद्रवन नलः\nसुप्ताम उत्सृज्य तां भार्यां विलप्य करुणं बहु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 59, + "shloka": 25, + "text": "नष्टात्मा कलिना सपृष्टस तत तद विगणयन नृपः\nजगामैव वने शून्ये भार्याम उत्सृज्य दुःखितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 1, + "text": "बृहदश्व उवाच\nअपक्रान्ते नले राजन दमयन्ती गतक्लमा\nअबुध्यत वरारॊहा संत्रस्ता विजने वने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 2, + "text": "सापश्यमाना भर्तारं दुःखशॊकसमन्विता\nपराक्रॊशद उच्चैः संत्रस्ता महाराजेति नैषधम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 3, + "text": "हा नाथ हा महाराज हा सवामिन किं जहासि माम\nहा हतास्मि विनष्टास्मि भीतास्मि विजने वने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 4, + "text": "ननु नाम महाराज धर्मज्ञः सत्यवाग असि\nकथम उक्त्वा तथासत्यं सुप्ताम उत्सृज्य मां गतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 5, + "text": "कथम उत्सृज्य गन्तासि वश्यां भार्याम अनुव्रताम\nविशेषतॊ ऽनपकृते परेणापकृते सति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 6, + "text": "शक्ष्यसे ता गिरः सत्याः कर्तुं मयि नरेश्वर\nयास तवया लॊकपालानां संनिधौ कथिताः पुरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 7, + "text": "पर्याप्तः परिहासॊ ऽयम एतावान पुरुषर्षभ\nभीताहम अस्मि दुर्धर्ष दर्शयात्मानम ईश्वर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 8, + "text": "दृश्यसे दृश्यसे राजन्न एष तिष्ठसि नैषध\nआवार्य गुल्मैर आत्मानं किं मां न परतिभाषसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 9, + "text": "नृशंसं बत राजेन्द्र यन माम एवंगताम इह\nविलपन्तीं समालिङ्ग्य नाश्वासयसि पार्थिव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 10, + "text": "न शॊचाम्य अहम आत्मानं न चान्यद अपि किं चन\nकथं नु भवितास्य एक इति तवां नृप शॊचिमि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 11, + "text": "कथं नु राजंस तृषितः कषुधितः शरमकर्शितः\nसायाह्ने वृक्षमूलेषु माम अपश्यन भविष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 12, + "text": "ततः सा तीव्रशॊकार्ता परदीप्तेव च मन्युना\nइतश चेतश च रुदती पर्यधावत दुःखिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 13, + "text": "मुहुर उत्पतते बाला मुहुः पतति विह्वला\nमुहुर आलीयते भीता मुहुः करॊशति रॊदिति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 14, + "text": "सा तीव्रशॊकसंतप्ता मुहुर निःश्वस्य विह्वला\nउवाच भैमी निष्क्रम्य रॊदमाना पतिव्रता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 15, + "text": "यस्याभिशापाद दुःखार्तॊ दुःखं विन्दति नैषधः\nतस्य भूतस्य तद दुःखाद दुःखम अभ्यधिकं भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 16, + "text": "अपापचेतसं पापॊ य एवं कृतवान नलम\nतस्माद दुःखतरं पराप्य जीवत्व असुखजीविकाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 17, + "text": "एवं तु विलपन्ती सा राज्ञॊ भार्या महात्मनः\nअन्वेषति सम भर्तारं वने शवापदसेविते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 18, + "text": "उन्मत्तवद भीमसुता विलपन्ती ततस ततः\nहा हा राजन्न इति मुहुर इतश चेतश च धावति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 19, + "text": "तां शुष्यमाणाम अत्यर्थं कुररीम इव वाशतीम\nकरुणं बहु शॊचन्तीं विलपन्तीं मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 20, + "text": "सहसाभ्यागतां भैमीम अभ्याशपरिवर्तिनीम\nजग्राहाजगरॊ गराहॊ महाकायः कषुधान्वितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 21, + "text": "सा गरस्यमाना गराहेण शॊकेन च पराजिता\nनात्मानं शॊचति तथा यथा शॊचति नैषधम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 22, + "text": "हा नाथ माम इह वने गरस्यमानाम अनाथवत\nगराहेणानेन विपिने किमर्थं नाभिधावसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 23, + "text": "कथं भविष्यसि पुनर माम अनुस्मृत्य नैषध\nपापान मुक्तः पुनर लब्ध्वा बुद्धिं चेतॊ धनानि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 24, + "text": "शरान्तस्य ते कषुधार्तस्य परिग्लानस्य नैषध\nकः शरमं राजशार्दूल नाशयिष्यति मानद" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 25, + "text": "ताम अकस्मान मृगव्याधॊ विचरन गहने वने\nआक्रन्दतीम उपश्रुत्य जवेनाभिससार ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 26, + "text": "तां स दृष्ट्वा तथा गरस्ताम उरगेणायतेक्षणाम\nतवरमाणॊ मृगव्याधः समभिक्रम्य वेगितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 27, + "text": "मुखतः पातयाम आस शस्त्रेण निशितेन ह\nनिर्विचेष्टं भुजंगं तं विशस्य मृगजीविनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 28, + "text": "मॊक्षयित्वा च तां वयाधः परक्षाल्य सलिलेन च\nसमाश्वास्य कृताहाराम अथ पप्रच्छ भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 29, + "text": "कस्य तवं मृगशावाक्षि कथं चाभ्यागता वनम\nकथं चेदं महत कृच्छ्रं पराप्तवत्य असि भामिनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 30, + "text": "दमयन्ती तथा तेन पृच्छ्यमाना विशां पते\nसर्वम एतद यथावृत्तम आचचक्षे ऽसय भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 31, + "text": "ताम अर्धवस्त्रसंवीतां पीनश्रॊणिपयॊधराम\nसुकुमारानवद्याङ्गीं पूर्णचन्द्रनिभाननाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 32, + "text": "अरालपक्ष्मनयनां तथा मधुरभाषिणीम\nलक्षयित्वा मृगव्याधः कामस्य वशम एयिवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 33, + "text": "ताम अथ शलक्ष्णया वाचा लुब्धकॊ मृदुपुर्वया\nसान्त्वयाम आस कामार्तस तद अबुध्यत भामिनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 34, + "text": "दमयन्ती तु तं दुष्टम उपलभ्य पतिव्रता\nतीव्ररॊषसमाविष्टा परजज्वालेव मन्युना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 35, + "text": "स तु पापमतिः कषुद्रः परधर्षयितुम आतुरः\nदुर्धर्षां तर्कयाम आस दीप्ताम अग्निशिखाम इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 36, + "text": "दमयन्ती तु दुःखार्ता पतिराज्यविनाकृता\nअतीतवाक्पथे काले शशापैनं रुषा किल" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 37, + "text": "यथाहं नैषधाद अन्यं मनसापि न चिन्तये\nतथायं पततां कषुद्रः परासुर मृगजीवनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 60, + "shloka": 38, + "text": "उक्तमात्रे तु वचने तया स मृगजीवनः\nवयसुः पपात मेदिन्याम अग्निदग्ध इव दरुमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 1, + "text": "बृहदश्व उवाच\nसा निहत्य मृगव्याधं परतस्थे कमलेक्षणा\nवनं परतिभयं शून्यं झिल्लिकागणनादितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 2, + "text": "सिंहव्याघ्रवराहर्क्षरुरुद्वीपिनिषेवितम\nनानापक्षिगणाकीर्णं मलेच्छतस्करसेवितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 3, + "text": "शालवेणुधवाश्वत्थतिन्दुकेङ्गुदकिंशुकैः\nअर्जुनारिष्टसंछन्नं चन्दनैश च सशाल्मलैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 4, + "text": "जम्ब्वाम्रलॊध्रखदिरशाकवेत्रसमाकुलम\nकाश्मर्यामलकप्लक्षकदम्बॊदुम्बरावृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 5, + "text": "बदरीबिल्वसंछन्नं नयग्रॊधैश च समाकुलम\nपरियालतालखर्जूरहरीतकबिभीतकैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 6, + "text": "नानाधातुशतैर नद्धान विविधान अपि चाचलान\nनिकुञ्जान पक्षिसंघुष्टान दरीश चाद्भुतदर्शनाः\nनदीः सरांसि वापीश च विविधांश च मृगद्विजान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 7, + "text": "सा बहून भीमरूपांश च पिशाचॊरगराक्षसान\nपल्वलानि तडागानि गिरिकूटानि सर्वशः\nसरितः सागरांश चैव ददर्शाद्भुतदर्शनान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 8, + "text": "यूथशॊ ददृशे चात्र विदर्भाधिपनन्दिनी\nमहिषान वराहान गॊमायून ऋक्षवानरपन्नगान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 9, + "text": "तेजसा यशसा सथित्या शरिया च परया युता\nवैदर्भी विचरत्य एका नलम अन्वेषती तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 10, + "text": "नाबिभ्यत सा नृपसुता भैमी तत्राथ कस्य चित\nदारुणाम अटवीं पराप्य भर्तृव्यसनकर्शिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 11, + "text": "विदर्भतनया राजन विललाप सुदुःखिता\nभर्तृशॊकपरीताङ्गी शिलातलसमाश्रिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 12, + "text": "दमयन्त्य उवाच\nसिंहॊरस्क महाबाहॊ निषधानां जनाधिप\nकव नु राजन गतॊ ऽसीह तयक्त्वा मां निर्जने वने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 13, + "text": "अश्वमेधादिभिर वीर करतुभिः सवाप्तदक्षिणैः\nकथम इष्ट्वा नरव्याघ्र मयि मिथ्या परवर्तसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 14, + "text": "यत तवयॊक्तं नरव्याघ्र मत्समक्षं महाद्युते\nकर्तुम अर्हसि कल्याण तद ऋतं पार्थिवर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 15, + "text": "यथॊक्तं विहगैर हंसैः समीपे तव भूमिप\nमत्सकाशे च तैर उक्तं तद अवेक्षितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 16, + "text": "चत्वार एकतॊ वेदाः साङ्गॊपाङ्गाः सविस्तराः\nसवधीता मानवश्रेष्ठ सत्यम एकं किलैकतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 17, + "text": "तस्माद अर्हसि शत्रुघ्न सत्यं कर्तुं नरेश्वर\nउक्तवान असि यद वीर मत्सकाशे पुरा वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 18, + "text": "हा वीर ननु नामाहम इष्टा किल तवानघ\nअस्याम अटव्यां घॊरायां किं मां न परतिभाषसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 19, + "text": "भर्त्सयत्य एष मां रौद्रॊ वयात्तास्यॊ दारुणाकृतिः\nअरण्यराट कषुधाविष्टः किं मां न तरातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 20, + "text": "न मे तवदन्या सुभगे परिया इत्य अब्रवीस तदा\nताम ऋतां कुरु कल्याणपुरॊक्तां भारतीं नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 21, + "text": "उन्मत्तां विलपन्तीं मां भार्याम इष्टां नराधिप\nईप्सिताम ईप्सितॊ नाथ किं मां न परतिभाषसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 22, + "text": "कृशां दीनां विवर्णां च मलिनां वसुधाधिप\nवस्त्रार्धप्रावृताम एकां विलपन्तीम अनाथवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 23, + "text": "यूथभ्रष्टाम इवैकां मां हरिणीं पृथुलॊचन\nन मानयसि मानार्ह रुदतीम अरिकर्शन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 24, + "text": "महाराज महारण्ये माम इहैकाकिनीं सतीम\nआभाषमाणां सवां पत्नीं किं मां न परतिभाषसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 25, + "text": "कुलशीलॊपसंपन्नं चारुसर्वाङ्गशॊभनम\nनाद्य तवाम अनुपश्यामि गिराव अस्मिन नरॊत्तम\nवने चास्मिन महाघॊरे सिंहव्याघ्रनिषेविते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 26, + "text": "शयानम उपविष्टं वा सथितं वा निषधाधिप\nपरस्थितं वा नरश्रेष्ठ मम शॊकविवर्धन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 27, + "text": "कं नु पृच्छामि दुःखार्ता तवदर्थे शॊककर्शिता\nकच चिद दृष्टस तवयारण्ये संगत्येह नलॊ नृपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 28, + "text": "कॊ नु मे कथयेद अद्य वने ऽसमिन विष्ठितं नलम\nअभिरूपं महात्मानं परव्यूहविनाशनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 29, + "text": "यम अन्वेषसि राजानं नलं पद्मनिभेक्षणम\nअयं स इति कस्याद्य शरॊष्यामि मधुरां गिरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 30, + "text": "अरण्यराड अयं शरीमांश चतुर्दंष्ट्रॊ महाहनुः\nशार्दूलॊ ऽभिमुखः परैति पृच्छाम्य एनम अशङ्किता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 31, + "text": "भवान मृगाणाम अधिपस तवम अस्मिन कानने परभुः\nविदर्भराजतनयां दमयन्तीति विद्धि माम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 32, + "text": "निषधाधिपतेर भार्यां नलस्यामित्रघातिनः\nपतिम अन्वेषतीम एकां कृपणां शॊककर्शिताम\nआश्वासय मृगेन्द्रेह यदि दृष्टस तवया नलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 33, + "text": "अथ वारण्यनृपते नलं यदि न शंससि\nमाम अदस्व मृगश्रेष्ठ विशॊकां कुरु दुःखिताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 34, + "text": "शरुत्वारण्ये विलपितं ममैष मृगराट सवयम\nयात्य एतां मृष्टसलिलाम आपगां सागरंगमाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 35, + "text": "इमं शिलॊच्चयं पुण्यं शृङ्गैर बहुभिर उच्छ्रितैः\nविराजद्भिर दिवस्पृग्भिर नैकवर्णैर मनॊरमैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 36, + "text": "नानाधातुसमाकीर्णं विविधॊपलभूषितम\nअस्यारण्यस्य महतः केतुभूतम इवॊच्छ्रितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 37, + "text": "सिंहशार्दूलमातङ्गवराहर्क्षमृगायुतम\nपतत्रिभिर बहुविधैः समन्ताद अनुनादितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 38, + "text": "किंशुकाशॊकबकुलपुंनागैर उपशॊभितम\nसरिद्भिः सविहंगाभिः शिखरैश चॊपशॊभितम\nगिरिराजम इमं तावत पृच्छामि नृपतिं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 39, + "text": "भगवन्न अचलश्रेष्ठ दिव्यदर्शनविश्रुत\nशरण्य बहुकल्याण नमस ते ऽसतु महीधर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 40, + "text": "परणमे तवाभिगम्याहं राजपुत्रीं निबॊध माम\nराज्ञः सनुषां राजभार्यां दमयन्तीति विश्रुताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 41, + "text": "राजा विदर्भाधिपतिः पिता मम महारथः\nभीमॊ नाम कषितिपतिश चातुर्वर्ण्यस्य रक्षिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 42, + "text": "राजसूयाश्वमेधानां करतूनां दक्षिणावताम\nआहर्ता पार्थिवश्रेष्ठः पृथुचार्वञ्चितेक्षणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 43, + "text": "बरह्मण्यः साधुवृत्तश च सत्यवाग अनसूयकः\nशीलवान सुसमाचारः पृथुश्रीर धर्मविच छुचिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 44, + "text": "सम्यग गॊप्ता विदर्भाणां निर्जितारिगणः परभुः\nतस्य मां विद्धि तनयां भगवंस तवाम उपस्थिताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 45, + "text": "निषधेषु महाशैल शवशुरॊ मे नृपॊत्तमः\nसुगृहीतनामा विख्यातॊ वीरसेन इति सम ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 46, + "text": "तस्य राज्ञः सुतॊ वीरः शरीमान सत्यपराक्रमः\nकरमप्राप्तं पितुः सवं यॊ राज्यं समनुशास्ति ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 47, + "text": "नलॊ नामारिदमनः पुण्यश्लॊक इति शरुतः\nबरह्मण्यॊ वेदविद वाग्मी पुण्यकृत सॊमपॊ ऽगनिचित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 48, + "text": "यष्टा दाता च यॊद्धा च सम्यक चैव परशासिता\nतस्य माम अचलश्रेष्ठ विद्धि भार्याम इहागताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 49, + "text": "तयक्तश्रियं भर्तृहीनाम अनाथां वयसनान्विताम\nअन्वेषमाणां भर्तारं तं वै नरवरॊत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 50, + "text": "खम उल्लिखद्भिर एतैर हि तवया शृङ्गशतैर नृपः\nकच चिद दृष्टॊ ऽचलश्रेष्ठ वने ऽसमिन दारुणे नलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 51, + "text": "गजेन्द्रविक्रमॊ धीमान दीर्घबाहुर अमर्षणः\nविक्रान्तः सत्यवाग धीरॊ भर्ता मम महायशाः\nनिषधानाम अधिपतिः कच चिद दृष्टस तवया नलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 52, + "text": "किं मां विलपतीम एकां पर्वतश्रेष्ठ दुःखिताम\nगिरा नाश्वासयस्य अद्य सवां सुताम इव दुःखिताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 53, + "text": "वीर विक्रान्त धर्मज्ञ सत्यसंध महीपते\nयद्य अस्य अस्मिन वने राजन दर्शयात्मानम आत्मना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 54, + "text": "कदा नु सनिग्धगम्भीरां जीमूतस्वनसंनिभाम\nशरॊष्यामि नैषधस्याहं वाचं ताम अमृतॊपमाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 55, + "text": "वैदर्भीत्य एव कथितां शुभां राज्ञॊ महात्मनः\nआम्नायसारिणीम ऋद्धां मम शॊकनिबर्हिणीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 56, + "text": "इति सा तं गिरिश्रेष्ठम उक्त्वा पार्थिवनन्दिनी\nदमयन्ती ततॊ भूयॊ जगाम दिशम उत्तराम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 57, + "text": "सा गत्वा तरीन अहॊरात्रान ददर्श परमाङ्गना\nतापसारण्यम अतुलं दिव्यकाननदर्शनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 58, + "text": "वसिष्ठभृग्वत्रिसमैस तापसैर उपशॊभितम\nनियतैः संयताहारैर दमशौचसमन्वितैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 59, + "text": "अब्भक्षैर वायुभक्षैश च पत्राहारैस तथैव च\nजितेन्द्रियैर महाभागैः सवर्गमार्गदिदृक्षुभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 60, + "text": "वल्कलाजिनसंवीतैर मुनिभिः संयतेन्द्रियैः\nतापसाध्युषितं रम्यं ददर्शाश्रममण्डलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 61, + "text": "सा दृष्ट्वैवाश्रमपदं नानामृगनिषेवितम\nशाखामृगगणैश चैव तापसैश च समन्वितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 62, + "text": "सुभ्रूः सुकेशी सुश्रॊणी सुकुचा सुद्विजानना\nवर्चस्विनी सुप्रतिष्ठा सवञ्चितॊद्यतगामिनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 63, + "text": "सा विवेशाश्रमपदं वीरसेनसुतप्रिया\nयॊषिद्रत्नं महाभागा दमयन्ती मनस्विनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 64, + "text": "साभिवाद्य तपॊवृद्धान विनयावनता सथिता\nसवागतं त इति परॊक्ता तैः सर्वैस तापसैश च सा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 65, + "text": "पूजां चास्या यथान्यायं कृत्वा तत्र तपॊधनाः\nआस्यताम इत्य अथॊचुस ते बरूहि किं करवामहे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 66, + "text": "तान उवाच वरारॊहा कच चिद भवगताम इह\nतपस्य अग्निषु धर्मेषु मृगपक्षिषु चानघाः\nकुशलं वॊ महाभागाः सवधर्मचरणेषु च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 67, + "text": "तैर उक्ता कुशलं भद्रे सर्वत्रेति यशस्विनी\nबरूहि सर्वानवद्याङ्गि का तवं किं च चिकीर्षसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 68, + "text": "दृष्ट्वैव ते परं रूपं दयुतिं च परमाम इह\nविस्मयॊ नः समुत्पन्नः समाश्वसिहि मा शुचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 69, + "text": "अस्यारण्यस्य महती देवता वा महीभृतः\nअस्या नु नद्याः कल्याणि वद सत्यम अनिन्दिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 70, + "text": "साब्रवीत तान ऋषीन नाहम अरण्यस्यास्य देवता\nन चाप्य अस्य गिरेर विप्रा न नद्या देवताप्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 71, + "text": "मानुषीं मां विजानीत यूयं सर्वे तपॊधनाः\nविस्तरेणाभिधास्यामि तन मे शृणुत सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 72, + "text": "विदर्भेषु महीपालॊ भीमॊ नाम महाद्युतिः\nतस्य मां तनयां सर्वे जानीत दविजसत्तमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 73, + "text": "निषधाधिपतिर धीमान नलॊ नाम महायशाः\nवीरः संग्रामजिद विद्वान मम भर्ता विशां पतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 74, + "text": "देवताभ्यर्चनपरॊ दविजातिजनवत्सलः\nगॊप्ता निषधवंशस्य महाभागॊ महाद्युतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 75, + "text": "सत्यवाग धर्मवित पराज्ञः सत्यसंधॊ ऽरिमर्दनः\nबरह्मण्यॊ दैवतपरः शरीमान परपुरंजयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 76, + "text": "नलॊ नाम नृपश्रेष्ठॊ देवराजसमद्युतिः\nमम भर्ता विशालाक्षः पूर्णेन्दुवदनॊ ऽरिहा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 77, + "text": "आहर्ता करतुमुख्यानां वेदवेदाङ्गपारगः\nसपत्नानां मृधे हन्ता रविसॊमसमप्रभः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 78, + "text": "स कैश चिन निकृतिप्रज्ञैर अकल्याणैर नराधमैः\nआहूय पृथिवीपालः सत्यधर्मपरायणः\nदेवने कुशलैर जिह्मैर जितॊ राज्यं वसूनि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 79, + "text": "तस्य माम अवगच्छध्वं भार्यां राजर्षभस्य वै\nदमयन्तीति विख्यातां भर्तृदर्शनलालसाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 80, + "text": "सा वनानि गिरींश चैव सरांसि सरितस तथा\nपल्वलानि च रम्याणि तथारण्यानि सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 81, + "text": "अन्वेषमाणा भर्तारं नलं रणविशारदम\nमहात्मानं कृतास्त्रं च विचरामीह दुःखिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 82, + "text": "कच चिद भगवतां पुण्यं तपॊवनम इदं नृपः\nभवेत पराप्तॊ नलॊ नाम निषधानां जनाधिपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 83, + "text": "यत्कृते ऽहम इदं विप्राः परपन्ना भृशदारुणम\nवनं परतिभयं घॊरं शार्दूलमृगसेवितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 84, + "text": "यदि कैश चिद अहॊरात्रैर न दरक्ष्यामि नलं नृपम\nआत्मानं शरेयसा यॊक्ष्ये देहस्यास्य विमॊचनात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 85, + "text": "कॊ नु मे जीवितेनार्थस तम ऋते पुरुषर्षभम\nकथं भविष्याम्य अद्याहं भर्तृशॊकाभिपीडिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 86, + "text": "एवं विलपतीम एकाम अरण्ये भीमनन्दिनीम\nदमयन्तीम अथॊचुस ते तापसाः सत्यवादिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 87, + "text": "उदर्कस तव कल्याणि कल्याणॊ भविता शुभे\nवयं पश्याम तपसा कषिप्रं दरक्ष्यसि नैषधम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 88, + "text": "निषधानाम अधिपतिं नलं रिपुनिघातिनम\nभैमि धर्मभृतां शरेष्ठं दरक्ष्यसे विगतज्वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 89, + "text": "विमुक्तं सर्वपापेभ्यः सर्वरत्नसमन्वितम\nतद एव नगरश्रेष्ठं परशासन्तम अरिंदमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 90, + "text": "दविषतां भयकर्तारं सुहृदां शॊकनाशनम\nपतिं दरक्ष्यसि कल्याणि कल्याणाभिजनं नृपम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 91, + "text": "एवम उक्त्वा नलस्येष्टां महिषीं पार्थिवात्मजाम\nअन्तर्हितास तापसास ते साग्निहॊत्राश्रमास तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 92, + "text": "सा दृष्ट्वा महद आश्चर्यं विस्मिता अभवत तदा\nदमयन्त्य अनवद्याङ्गी वीरसेननृपस्नुषा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 93, + "text": "किं नु सवप्नॊ मया दृष्टः कॊ ऽयं विधिर इहाभवत\nकव नु ते तापसाः सर्वे कव तद आश्रममण्डलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 94, + "text": "कव सा पुण्यजला रम्या नानाद्विजनिषेविता\nनदी ते च नगा हृद्याः फलपुष्पॊपशॊभिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 95, + "text": "धयात्वा चिरं भीमसुता दमयन्ती शुचिस्मिता\nभर्तृशॊकपरा दीना विवर्णवदनाभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 96, + "text": "सा गत्वाथापरां भूमिं बाष्पसंदिग्धया गिरा\nविललापाश्रुपूर्णाक्षी दृष्ट्वाशॊकतरुं ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 97, + "text": "उपगम्य तरुश्रेष्ठम अशॊकं पुष्पितं तदा\nपल्लवापीडितं हृद्यं विहंगैर अनुनादितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 98, + "text": "अहॊ बतायम अगमः शरीमान अस्मिन वनान्तरे\nआपीडैर बहुभिर भाति शरीमान दरमिडराड इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 99, + "text": "विशॊकां कुरु मां कषिप्रम अशॊक परियदर्शन\nवीतशॊकभयाबाधं कच चित तवं दृष्टवान नृपम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 100, + "text": "नलं नामारिदमनं दमयन्त्याः परियं पतिम\nनिषधानाम अधिपतिं दृष्टवान असि मे परियम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 101, + "text": "एकवस्त्रार्धसंवीतं सुकुमारतनुत्वचम\nवयसनेनार्दितं वीरम अरण्यम इदम आगतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 102, + "text": "यथा विशॊका गच्छेयम अशॊकनग तत कुरु\nसत्यनामा भवाशॊक मम शॊकविनाशनात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 103, + "text": "एवं साशॊकवृक्षं तम आर्ता तरिः परिगम्य ह\nजगाम दारुणतरं देशं भैमी वराङ्गना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 104, + "text": "सा ददर्श नगान नैकान नैकाश च सरितस तथा\nनैकांश च पर्वतान रम्यान नैकांश च मृगपक्षिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 105, + "text": "कन्दरांश च नितम्बांश च नदांश चाद्भुतदर्शनान\nददर्श सा भीमसुता पतिम अन्वेषती तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 106, + "text": "गत्वा परकृष्टम अध्वानं दमयन्ती शुचिस्मिता\nददर्शाथ महासार्थं हस्त्यश्वरथसंकुलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 107, + "text": "उत्तरन्तं नदीं रम्यां परसन्नसलिलां शुभाम\nसुशीततॊयां विस्तीर्णां हरदिनीं वेतसैर वृताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 108, + "text": "परॊद्घुष्टां करौञ्चकुररैश चक्रवाकॊपकूजिताम\nकूर्मग्राहझषाकीर्णां पुलिनद्वीपशॊभिताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 109, + "text": "सा दृष्ट्वैव महासार्थं नलपत्नी यशस्विनी\nउपसर्प्य वरारॊहा जनमध्यं विवेश ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 110, + "text": "उन्मत्तरूपा शॊकार्ता तथा वस्त्रार्धसंवृता\nकृशा विवर्णा मलिना पांसुध्वस्तशिरॊरुहा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 111, + "text": "तां दृष्ट्वा तत्र मनुजाः के चिद भीताः परदुद्रुवुः\nके चिच चिन्तापरास तस्थुः के चित तत्र विचुक्रुशुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 112, + "text": "परहसन्ति सम तां के चिद अभ्यसूयन्त चापरे\nचक्रुस तस्यां दयां के चित पप्रच्छुश चापि भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 113, + "text": "कासि कस्यासि कल्याणि किं वा मृगयसे वने\nतवां दृष्ट्वा वयथिताः समेह कच चित तवम असि मानुषी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 114, + "text": "वद सत्यं वनस्यास्य पर्वतस्याथ वा दिशः\nदेवता तवं हि कल्याणि तवां वयं शरणं गताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 115, + "text": "यक्षी वा राक्षसी वा तवम उताहॊ ऽसि वराङ्गना\nसर्वथा कुरु नः सवस्ति रक्षस्वास्मान अनिन्दिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 116, + "text": "यथायं सर्वथा सार्थः कषेमी शीघ्रम इतॊ वरजेत\nतथा विधत्स्व कल्याणि तवां वयं शरणं गताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 117, + "text": "परत्युवाच ततः साध्वी भर्तृव्यसनदुःखिता\nसार्थवाहं च सार्थं च जना ये चात्र के चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 118, + "text": "मानुषीं मां विजानीत मनुजाधिपतेः सुताम\nनृपस्नुषां राजभार्यां भर्तृदर्शनलालसाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 119, + "text": "विदर्भराण मम पिता भर्ता राजा च नैषधः\nनलॊ नाम महाभागस तं मार्गाम्य अपराजितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 120, + "text": "यदि जानीत नृपतिं कषिप्रं शंसत मे परियम\nनलं पार्थिवशार्दूलम अमित्रगणसूदनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 121, + "text": "ताम उवाचानवद्याङ्गीं सार्थस्य महतः परभुः\nसार्थवाहः शुचिर नाम शृणु कल्याणि मद्वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 122, + "text": "अहं सार्थस्य नेता वै सार्थवाहः शुचिस्मिते\nमनुष्यं नलनामानं न पश्यामि यशस्विनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 123, + "text": "कुञ्जरद्वीपिमहिषशार्दूलर्क्षमृगान अपि\nपश्याम्य अस्मिन वने कष्टे अमनुष्यनिषेविते\nतथा नॊ यक्षराड अद्य मणिभद्रः परसीदतु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 124, + "text": "साब्रवीद वणिजः सर्वान सार्थवाहं च तं ततः\nकव नु यास्यसि सार्थॊ ऽयम एतद आख्यातुम अर्हथ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 61, + "shloka": 125, + "text": "सार्थवाह उवाच\nसार्थॊ ऽयं चेदिराजस्य सुबाहॊर सत्यवादिनः\nकषिप्रं जनपदं गन्ता लाभाय मनुजात्मजे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 1, + "text": "बृहदश्व उवाच\nसा तच छरुत्वानवद्याङ्गी सार्थवाहवचस तदा\nअगच्छत तेन वै सार्धं भर्तृदर्शनलालसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 2, + "text": "अथ काले बहुतिथे वने महति दारुणे\nतडागं सर्वतॊभद्रं पद्मसौगन्धिकं महत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 3, + "text": "ददृशुर वणिजॊ रम्यं परभूतयवसेन्धनम\nबहुमूलफलॊपेतं नानापक्षिगणैर वृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 4, + "text": "तं दृष्ट्वा मृष्टसलिलं मनॊहरसुखावहम\nसुपरिश्रान्तवाहास ते निवेशाय मनॊ दधुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 5, + "text": "संमते सार्थवाहस्य विविशुर वनम उत्तमम\nउवास सार्थः सुमहान वेलाम आसाद्य पश्चिमाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 6, + "text": "अथार्धरात्रसमये निःशब्दस्तिमिते तदा\nसुप्ते सार्थे परिश्रान्ते हस्तियूथम उपागमत\nपानीयार्थं गिरिनदीं मदप्रस्रवणाविलाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 7, + "text": "मार्गं संरुध्य संसुप्तं पद्मिन्याः सार्थम उत्तमम\nसुप्तं ममर्द सहसा चेष्टमानं महीतले" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 8, + "text": "हाहारवं परमुञ्चन्तः सार्थिकाः शरणार्थिनः\nवनगुल्मांश च धावन्तॊ निद्रान्धा महतॊ भयात\nके चिद दन्तैः करैः के चित के चित पद्भ्यां हता नराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 9, + "text": "गॊखरॊष्ट्राश्वबहुलं पदातिजनसंकुलम\nभयार्तं धावमानं तत परस्परहतं तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 10, + "text": "घॊरान नादान विमुञ्चन्तॊ निपेतुर धरणीतले\nवृक्षेष्व आसज्य संभग्नाः पतिता विषमेषु च\nतथा तन निहतं सर्वं समृद्धं सार्थमण्डलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 11, + "text": "अथापरेद्युः संप्राप्ते हतशिष्टा जनास तदा\nवनगुल्माद विनिष्क्रम्य शॊचन्तॊ वैशसं कृतम\nभरातरं पितरं पुत्रं सखायं च जनाधिप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 12, + "text": "अशॊचत तत्र वैदर्भी किं नु मे दुष्कृतं कृतम\nयॊ ऽपि मे निर्जने ऽरण्ये संप्राप्तॊ ऽयं जनार्णवः\nहतॊ ऽयं हस्तियूथेन मन्दभाग्यान ममैव तु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 13, + "text": "पराप्तव्यं सुचिरं दुःखं मया नूनम असंशयम\nनाप्राप्तकालॊ मरियते शरुतं वृद्धानुशासनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 14, + "text": "यन नाहम अद्य मृदिता हस्तियूथेन दुःखिता\nन हय अदैवकृतं किं चिन नराणाम इह विद्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 15, + "text": "न च मे बालभावे ऽपि किं चिद वयपकृतं कृतम\nकर्मणा मनसा वाचा यद इदं दुःखम आगतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 16, + "text": "मन्ये सवयंवरकृते लॊकपालाः समागताः\nपरत्याख्याता मया तत्र नलस्यार्थाय देवताः\nनूनं तेषां परभावेन वियॊगं पराप्तवत्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 17, + "text": "एवमादीनि दुःखानि सा विलप्य वराङ्गना\nहतशिष्टैः सह तदा बराह्मणैर वेदपारगैः\nअगच्छद राजशार्दूल दुःखशॊकपरायणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 18, + "text": "गच्छन्ती सा चिरात कालात पुरम आसादयन महत\nसायाह्ने चेदिराजस्य सुबाहॊर सत्यवादिनः\nवस्त्रार्धकर्तसंवीता परविवेश पुरॊत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 19, + "text": "तां विवर्णां कृशां दीनां मुक्तकेशीम अमार्जनाम\nउन्मत्ताम इव गच्छन्तीं ददृशुः पुरवासिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 20, + "text": "परविशन्तीं तु तां दृष्ट्वा चेदिराजपुरीं तदा\nअनुजग्मुस ततॊ बाला गरामिपुत्राः कुतूहलात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 21, + "text": "सा तैः परिवृतागच्छत समीपं राजवेश्मनः\nतां परासादगतापश्यद राजमाता जनैर वृताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 22, + "text": "सा जनं वारयित्वा तं परासादतलम उत्तमम\nआरॊप्य विस्मिता राजन दमयन्तीम अपृच्छत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 23, + "text": "एवम अप्य असुखाविष्टा बिभर्षि परमं वपुः\nभासि विद्युद इवाभ्रेषु शंस मे कासि कस्य वा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 24, + "text": "न हि ते मानुषं रूपं भूषणैर अपि वर्जितम\nअसहाया नरेभ्यश च नॊद्विजस्य अमरप्रभे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 25, + "text": "तच छरुत्वा वचनं तस्या भैमी वचनम अब्रवीत\nमानुषीं मां विजानीहि भर्तारं समनुव्रताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 26, + "text": "सैरन्ध्रीं जातिसंपन्नां भुजिष्यां कामवासिनीम\nफलमूलाशनाम एकां यत्रसायंप्रतिश्रयाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 27, + "text": "असंख्येयगुणॊ भर्ता मां च नित्यम अनुव्रतः\nभर्तारम अपि तं वीरं छायेवानपगा सदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 28, + "text": "तस्य दैवात परसङ्गॊ ऽभूद अतिमात्रं सम देवने\nदयूते स निर्जितश चैव वनम एकॊ ऽभयुपेयिवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 29, + "text": "तम एकवसनं वीरम उन्मत्तम इव विह्वलम\nआश्वासयन्ती भर्तारम अहम अन्वगमं वनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 30, + "text": "स कदा चिद वने वीरः कस्मिंश चित कारणान्तरे\nकषुत्परीतः सुविमनास तद अप्य एकं वयसर्जयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 31, + "text": "तम एकवसनं नग्नम उन्मत्तं गतचेतसम\nअनुव्रजन्ती बहुला न सवपामि निशाः सदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ बहुतिथे काले सुप्ताम उत्सृज्य मां कव चित\nवाससॊ ऽरधं परिच्छिद्य तयक्तवान माम अनागसम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 33, + "text": "तं मार्गमाणा भर्तारं दह्यमाना दिनक्षपाः\nन विन्दाम्य अमरप्रख्यं परियं पराणधनेश्वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 34, + "text": "ताम अश्रुपरिपूर्णाक्षीं विलपन्तीं तथा बहु\nराजमाताब्रवीद आर्तां भैमीम आर्ततरा सवयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 35, + "text": "वसस्व मयि कल्याणि परीतिर मे तवयि वर्तते\nमृगयिष्यन्ति ते भद्रे भर्तारं पुरुषा मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 36, + "text": "अथ वा सवयम आगच्छेत परिधावन्न इतस ततः\nइहैव वसती भद्रे भर्तारम उपलप्स्यसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 37, + "text": "राजमातुर वचः शरुत्वा दमयन्ती वचॊ ऽबरवीत\nसमयेनॊत्सहे वस्तुं तवयि वीरप्रजायिनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 38, + "text": "उच्छिष्टं नैव भुञ्जीयां न कुर्यां पादधावनम\nन चाहं पुरुषान अन्यान संभाषेयं कथं चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 39, + "text": "परार्थयेद यदि मां कश चिद दण्ड्यस ते स पुमान भवेत\nभर्तुर अन्वेषणार्थं तु पश्येयं बराह्मणान अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 40, + "text": "यद्य एवम इह कर्तव्यं वसाम्य अहम असंशयम\nअतॊ ऽनयथा न मे वासॊ वर्तते हृदये कव चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 41, + "text": "तां परहृष्टेन मनसा राजमातेदम अब्रवीत\nसर्वम एतत करिष्यामि दिष्ट्या ते वरतम ईदृशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 42, + "text": "एवम उक्त्वा ततॊ भैमीं राजमाता विशां पते\nउवाचेदं दुहितरं सुनन्दां नाम भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 62, + "shloka": 43, + "text": "सैरन्ध्रीम अभिजानीष्व सुनन्दे देवरूपिणीम\nएतया सह मॊदस्व निरुद्विग्नमनाः सवयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 63, + "shloka": 1, + "text": "बृहदश्व उवाच\nउत्सृज्य दमयन्तीं तु नलॊ राजा विशां पते\nददर्श दावं दह्यन्तं महान्तं गहने वने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 63, + "shloka": 2, + "text": "तत्र शुश्राव मध्ये ऽगनौ शब्दं भूतस्य कस्य चित\nअभिधाव नलेत्य उच्चैः पुण्यश्लॊकेति चासकृत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 63, + "shloka": 3, + "text": "मा भैर इति नलश चॊक्त्वा मध्यम अग्नेः परविश्य तम\nददर्श नागराजानं शयानं कुण्डलीकृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 63, + "shloka": 4, + "text": "स नागः पराञ्जलिर भूत्वा वेपमानॊ नलं तदा\nउवाच विद्धि मां राजन नागं कर्कॊटकं नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 63, + "shloka": 5, + "text": "मया परलब्धॊ बरह्मर्षिर अनागाः सुमहातपाः\nतेन मन्युपरीतेन शप्तॊ ऽसमि मनुजाधिप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 63, + "shloka": 6, + "text": "तस्य शापान न शक्नॊमि पदाद विचलितुं पदम\nउपदेक्ष्यामि ते शरेयस तरातुम अर्हति मां भवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 63, + "shloka": 7, + "text": "सखा च ते भविष्यामि मत्समॊ नास्ति पन्नगः\nलघुश च ते भविष्यामि शीघ्रम आदाय गच्छ माम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 63, + "shloka": 8, + "text": "एवम उक्त्वा स नागेन्द्रॊ बभूवाङ्गुष्ठमात्रकः\nतं गृहीत्वा नलः परायाद उद्देशं दाववर्जितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 63, + "shloka": 9, + "text": "आकाशदेशम आसाद्य विमुक्तं कृष्णवर्त्मना\nउत्स्रष्टुकामं तं नागः पुनः कर्कॊटकॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 63, + "shloka": 10, + "text": "पदानि गणयन गच्छ सवानि नैषध कानि चित\nतत्र ते ऽहं महाराज शरेयॊ धास्यामि यत परम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 63, + "shloka": 11, + "text": "ततः संख्यातुम आरब्धम अदशद दशमे पदे\nतस्य दष्टस्य तद रूपं कषिप्रम अन्तरधीयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 63, + "shloka": 12, + "text": "स दृष्ट्वा विस्मितस तस्थाव आत्मानं विकृतं नलः\nसवरूपधारिणं नागं ददर्श च महीपतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 63, + "shloka": 13, + "text": "ततः कर्कॊटकॊ नागः सान्त्वयन नलम अब्रवीत\nमया ते ऽनतर्हितं रूपं न तवा विद्युर जना इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 63, + "shloka": 14, + "text": "यत्कृते चासि विकृतॊ दुःखेन महता नल\nविषेण स मदीयेन तवयि दुःखं निवत्स्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 63, + "shloka": 15, + "text": "विषेण संवृतैर गात्रैर यावत तवां न विमॊक्ष्यति\nतावत तवयि महाराज दुःखं वै स निवत्स्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 63, + "shloka": 16, + "text": "अनागा येन निकृतस तवम अनर्हॊ जनाधिप\nकरॊधाद असूययित्वा तं रक्षा मे भवतः कृता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 63, + "shloka": 17, + "text": "न ते भयं नरव्याघ्र दंष्ट्रिभ्यः शत्रुतॊ ऽपि वा\nबरह्मविद्भ्यश च भविता मत्प्रसादान नराधिप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 63, + "shloka": 18, + "text": "राजन विषनिमित्ता च न ते पीडा भविष्यति\nसंग्रामेषु च राजेन्द्र शश्वज जयम अवाप्स्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 63, + "shloka": 19, + "text": "गच्छ राजन्न इतः सूतॊ बाहुकॊ ऽहम इति बरुवन\nसमीपम ऋतुपर्णस्य स हि वेदाक्षनैपुणम\nअयॊध्यां नगरीं रम्याम अद्यैव निषधेश्वर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 63, + "shloka": 20, + "text": "स ते ऽकषहृदयं दाता राजाश्वहृदयेन वै\nइक्ष्वाकुकुलजः शरीमान मित्रं चैव भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 63, + "shloka": 21, + "text": "भविष्यसि यदाक्षज्ञः शरेयसा यॊक्ष्यसे तदा\nसमेष्यसि च दारैस तवं मा सम शॊके मनः कृथाः\nराज्येन तनयाभ्यां च सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 63, + "shloka": 22, + "text": "सवरूपं च यदा दरष्टुम इच्छेथास तवं नराधिप\nसंस्मर्तव्यस तदा ते ऽहं वासश चेदं निवासयेः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 63, + "shloka": 23, + "text": "अनेन वाससाछन्नः सवरूपं परतिपत्स्यसे\nइत्य उक्त्वा परददाव अस्मै दिव्यं वासॊयुगं तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 63, + "shloka": 24, + "text": "एवं नलं समादिश्य वासॊ दत्त्वा च कौरव\nनागराजस ततॊ राजंस तत्रैवान्तरधीयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 64, + "shloka": 1, + "text": "बृहदश्व उवाच\nतस्मिन्न अन्तर्हिते नागे परययौ नैषधॊ नलः\nऋतुपर्णस्य नगरं पराविशद दशमे ऽहनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 64, + "shloka": 2, + "text": "स राजानम उपातिष्ठद बाहुकॊ ऽहम इति बरुवन\nअश्वानां वाहने युक्तः पृथिव्यां नास्ति मत्समः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 64, + "shloka": 3, + "text": "अर्थकृच्छ्रेषु चैवाहं परष्टव्यॊ नैपुणेषु च\nअन्नसंस्कारम अपि च जानाम्य अन्यैर विशेषतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 64, + "shloka": 4, + "text": "यानि शिल्पाणि लॊके ऽसमिन यच चाप्य अन्यत सुदुष्करम\nसर्वं यतिष्ये तत कर्तुम ऋतुपर्ण भरस्व माम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 64, + "shloka": 5, + "text": "वस बाहुक भद्रं ते सर्वम एतत करिष्यसि\nशीघ्रयाने सदा बुद्धिर धीयते मे विशेषतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 64, + "shloka": 6, + "text": "स तवम आतिष्ठ यॊगं तं येन शीघ्रा हया मम\nभवेयुर अश्वाध्यक्षॊ ऽसि वेतनं ते शतं शताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 64, + "shloka": 7, + "text": "तवाम उपस्थास्यतश चेमौ नित्यं वार्ष्णेयजीवलौ\nएताभ्यां रंस्यसे सार्धं वस वै मयि बाहुक" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 64, + "shloka": 8, + "text": "एवम उक्तॊ नलस तेन नयवसत तत्र पूजितः\nऋतुपर्णस्य नगरे सहवार्ष्णेयजीवलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 64, + "shloka": 9, + "text": "स तत्र निवसन राजन वैदर्भीम अनुचिन्तयन\nसायं सायं सदा चेमं शलॊकम एकं जगाद ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 64, + "shloka": 10, + "text": "कव नु सा कषुत्पिपासार्ता शरान्ता शेते तपस्विनी\nसमरन्ती तस्य मन्दस्य कं वा साद्यॊपतिष्ठति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 64, + "shloka": 11, + "text": "एवं बरुवन्तं राजानं निशायां जीवलॊ ऽबरवीत\nकाम एनां शॊचसे नित्यं शरॊतुम इच्छामि बाहुक" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 64, + "shloka": 12, + "text": "तम उवाच नलॊ राजा मन्दप्रज्ञस्य कस्य चित\nआसीद बहुमता नारी तस्या दृढतरं च सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 64, + "shloka": 13, + "text": "स वै केन चिद अर्थेन तया मन्दॊ वययुज्यत\nविप्रयुक्तश च मन्दात्मा भरमत्य असुखपीडितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 64, + "shloka": 14, + "text": "दह्यमानः स शॊकेन दिवारात्रम अतन्द्रितः\nनिशाकाले समरंस तस्याः शलॊकम एकं सम गायति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 64, + "shloka": 15, + "text": "स वै भरमन महीं सर्वां कव चिद आसाद्य किं चन\nवसत्य अनर्हस तद्दुःखं भूय एवानुसंस्मरन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 64, + "shloka": 16, + "text": "सा तु तं पुरुषं नारी कृच्छ्रे ऽपय अनुगता वने\nतयक्ता तेनाल्पपुण्येन दुष्करं यदि जीवति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 64, + "shloka": 17, + "text": "एका बालानभिज्ञा च मार्गाणाम अतथॊचिता\nकषुत्पिपासापरीता च दुष्करं यदि जीवति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 64, + "shloka": 18, + "text": "शवापदाचरिते नित्यं वने महति दारुणे\nतयक्ता तेनाल्पपुण्येन मन्दप्रज्ञेन मारिष" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 64, + "shloka": 19, + "text": "इत्य एवं नैषधॊ राजा दमयन्तीम अनुस्मरन\nअज्ञातवासम अवसद राज्ञस तस्य निवेशने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 1, + "text": "बृहदश्व उवाच\nहृतराज्ये नले भीमः सभार्ये परेष्यतां गते\nदविजान परस्थापयाम आस नलदर्शनकाङ्क्षया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 2, + "text": "संदिदेश च तान भीमॊ वसु दत्त्वा च पुष्कलम\nमृगयध्वं नलं चैव दमयन्तीं च मे सुताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 3, + "text": "अस्मिन कर्मणि निष्पन्ने विज्ञाते निषधाधिपे\nगवां सहस्रं दास्यामि यॊ वस ताव आनयिष्यति\nअग्रहारं च दास्यामि गरामं नगरसंमितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 4, + "text": "न चेच छक्याव इहानेतुं दमयन्ती नलॊ ऽपि वा\nजञातमात्रे ऽपि दास्यामि गवां दशशतं धनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 5, + "text": "इत्य उक्तास ते ययुर हृष्टा बराह्मणाः सर्वतॊदिशम\nपुरराष्ट्राणि चिन्वन्तॊ नैषधं सह भार्यया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 6, + "text": "ततश चेदिपुरीं रम्यां सुदेवॊ नाम वै दविजः\nविचिन्वानॊ ऽथ वैदर्भीम अपश्यद राजवेश्मनि\nपुण्याहवाचने राज्ञः सुनन्दा सहितां सथिताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 7, + "text": "मन्दप्रख्यायमानेन रूपेणाप्रतिमेन ताम\nपिनद्धां धूमजालेन परभाम इव विभावसॊः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 8, + "text": "तां समीक्ष्य विशालाक्षीम अधिकं मलिनां कृशाम\nतर्कयाम आस भैमीति कारणैर उपपादयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 9, + "text": "सुदेव उवाच\nयथेयं मे पुरा दृष्टा तथारूपेयम अङ्गना\nकृतार्थॊ ऽसम्य अद्य दृष्ट्वेमां लॊककान्ताम इव शरियम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 10, + "text": "पूर्णचन्द्राननां शयामां चारुवृत्तपयॊधराम\nकुर्वन्तीं परभया देवीं सर्वा वितिमिरा दिशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 11, + "text": "चारुपद्मपलाशाक्षीं मन्मथस्य रतीम इव\nइष्टां सर्वस्य जगतः पूर्णचन्द्रप्रभाम इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 12, + "text": "विदर्भसरसस तस्माद दैवदॊषाद इवॊद्धृताम\nमलपङ्कानुलिप्ताङ्गीं मृणालीम इव तां भृशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 13, + "text": "पौर्णमासीम इव निशां राहुग्रस्तनिशाकराम\nपतिशॊकाकुलां दीनां शुष्कस्रॊतां नदीम इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 14, + "text": "विध्वस्तपर्णकमलां वित्रासितविहंगमाम\nहस्तिहस्तपरिक्लिष्टां वयाकुलाम इव पद्मिनीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 15, + "text": "सुकुमारीं सुजाताङ्गीं रत्नगर्भगृहॊचिताम\nदह्यमानाम इवॊष्णेन मृणालीम अचिरॊद्धृताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 16, + "text": "रूपौदर्यगुणॊपेतां मण्डनार्हाम अमण्डिताम\nचन्द्रलेखाम इव नवां वयॊम्नि नीलाभ्रसंवृताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 17, + "text": "कामभॊगैः परियैर हीनां हीनां बन्धुजनेन च\nदेहं धारयतीं दीनां भर्तृदर्शनकाङ्क्षया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 18, + "text": "भर्ता नाम परं नार्या भूषणं भूषणैर विना\nएषा विरहिता तेन शॊभनापि न शॊभते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 19, + "text": "दुष्करं कुरुते ऽतयर्थं हीनॊ यद अनया नलः\nधारयत्य आत्मनॊ देहं न शॊकेनावसीदति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 20, + "text": "इमाम असितकेशान्तां शतपत्रायतेक्षणाम\nसुखार्हां दुःखितां दृष्ट्वा ममापि वयथते मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 21, + "text": "कदा नु खलु दुःखस्य पारं यास्यति वै शुभा\nभर्तुः समागमात साध्वी रॊहिणी शशिनॊ यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 22, + "text": "अस्या नूनं पुनर लाभान नैषधः परीतिम एष्यति\nराजा राज्यपरिभ्रष्टः पुनर लब्ध्वेव मेदिनीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 23, + "text": "तुल्यशीलवयॊयुक्तां तुल्याभिजनसंयुताम\nनैषधॊ ऽरहति वैदर्भीं तं चेयम असितेक्षणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 24, + "text": "युक्तं तस्याप्रमेयस्य वीर्यसत्त्ववतॊ मया\nसमाश्वासयितुं भार्यां पतिदर्शनलालसाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 25, + "text": "अयम आश्वासयाम्य एनां पूर्णचन्द्र निभाननाम\nअदृष्टपूर्वां दुःखस्य दुःखार्तां धयानतत्पराम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 26, + "text": "बृहदश्व उवाच\nएवं विमृश्य विविधैः कारणैर लक्षणैश च ताम\nउपगम्य ततॊ भैमीं सुदेवॊ बराह्मणॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 27, + "text": "अहं सुदेवॊ वैधर्भि भरातुस ते दयितः सखा\nभीमस्य वचनाद राज्ञस तवाम अन्वेष्टुम इहागतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 28, + "text": "कुशली ते पिता राज्ञि जनित्री भरातरश च ते\nआयुष्मन्तौ कुशलिनौ तत्रस्थौ दारुकौ च ते\nतवत्कृते बन्धुवर्गाश च गतसत्त्वा इवासते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 29, + "text": "अभिज्ञाय सुदेवं तु दमयन्ती युधिष्ठिर\nपर्यपृच्छत ततः सर्वान करमेण सुहृदः सवकान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 30, + "text": "रुरॊद च भृशं राजन वैदर्भी शॊककर्शिता\nदृष्ट्वा सुदेवं सहसा भरातुर इष्टं दविजॊत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 31, + "text": "ततॊ रुदन्तीं तां दृष्ट्वा सुनन्दा शॊककर्शिताम\nसुदेवेन सहैकान्ते कथयन्तीं च भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 32, + "text": "जनित्र्यै परेषयाम आस सैरन्ध्री रुदते भृशम\nबराह्मणेन समागम्य तां वेद यदि मन्यसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 33, + "text": "अथ चेदिपतेर माता राज्ञश चान्तःपुरात तदा\nजगाम यत्र सा बाला बराह्मणेन सहाभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 34, + "text": "ततः सुदेवम आनाय्य राजमाता विशां पते\nपप्रच्छ भार्या कस्येयं सुता वा कस्य भामिनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 35, + "text": "कथं च नष्टा जञातिभ्यॊ भर्तुर वा वामलॊचना\nतवया च विदिता विप्र कथम एवंगता सती" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 36, + "text": "एतद इच्छाम्य अहं तवत्तॊ जञातुं सर्वम अशेषतः\nतत्त्वेन हि ममाचक्ष्व पृच्छन्त्या देवरूपिणीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 65, + "shloka": 37, + "text": "एवम उक्तस तया राजन सुदेवॊ दविजसत्तमः\nसुखॊपविष्ट आचष्ट दमयन्त्या यथातथम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 66, + "shloka": 1, + "text": "सुदेव उवाच\nविदर्भराजॊ धर्मात्मा भीमॊ भीमपराक्रमः\nसुतेयं तस्य कल्याणी दमयन्तीति विश्रुता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 66, + "shloka": 2, + "text": "राजा तु नैषधॊ नाम वीरसेनसुतॊ नलः\nभार्येयं तस्य कल्याणी पुण्यश्लॊकस्य धीमतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 66, + "shloka": 3, + "text": "स वै दयूते जितॊ भरात्रा हृतराज्यॊ महीपतिः\nदमयन्त्या गतः सार्धं न परज्ञायत कर्हि चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 66, + "shloka": 4, + "text": "ते वयं दमयन्त्यर्थं चरामः पृथिवीम इमाम\nसेयम आसादिता बाला तव पुत्रनिवेशने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 66, + "shloka": 5, + "text": "अस्या रूपेण सदृशी मानुषी नेह विद्यते\nअस्याश चैव भरुवॊर मध्ये सहजः पिप्लुर उत्तमः\nशयामायाः पद्मसंकाशॊ लक्षितॊ ऽनतर्हितॊ मया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 66, + "shloka": 6, + "text": "मलेन संवृतॊ हय अस्यास तन्वभ्रेणेव चन्द्रमाः\nचिह्नभूतॊ विभूत्यर्थम अयं धात्रा विनिर्मितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 66, + "shloka": 7, + "text": "परतिपत कलुषेवेन्दॊर लेखा नाति विराजते\nन चास्या नश्यते रूपं वपुर मलसमाचितम\nअसंस्कृतम अपि वयक्तं भाति काञ्चनसंनिभम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 66, + "shloka": 8, + "text": "अनेन वपुषा बाला पिप्लुनानेन चैव ह\nलक्षितेयं मया देवी पिहितॊ ऽगनिर इवॊष्मणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 66, + "shloka": 9, + "text": "बृहदश्व उवाच\nतच छरुत्वा वचनं तस्य सुदेवस्य विशां पते\nसुनन्दा शॊधयाम आस पिप्लुप्रच्छादनं मलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 66, + "shloka": 10, + "text": "स मलेनापकृष्टेन पिप्लुस तस्या वयरॊचत\nदमयन्त्यास तदा वयभ्रे नभसीव निशाकरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 66, + "shloka": 11, + "text": "पिप्लुं दृष्ट्वा सुनन्दा च राजमाता च भारत\nरुदन्त्यौ तां परिष्वज्य मुहूर्तम इव तस्थतुः\nउत्सृज्य बाष्पं शनकै राजमातेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 66, + "shloka": 12, + "text": "भगिन्या दुहिता मे ऽसि पिप्लुनानेन सूचिता\nअहं च तव माता च राजन्यस्य महात्मनः\nसुते दशार्णाधिपतेः सुदाम्नश चारुदर्शने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 66, + "shloka": 13, + "text": "भीमस्य राज्ञः सा दत्ता वीरबाहॊर अहं पुनः\nतवं तु जाता मया दृष्टा दशार्णेषु पितुर गृहे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 66, + "shloka": 14, + "text": "यथैव ते पितुर गेहं तथेदम अपि भामिनि\nयथैव हि ममैश्वर्यं दमयन्ति तथा तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 66, + "shloka": 15, + "text": "तां परहृष्टेन मनसा दमयन्ती विशां पते\nअभिवाद्य मातुर भगिनीम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 66, + "shloka": 16, + "text": "अज्ञायमानापि सती सुखम अस्म्य उषितेह वै\nसर्वकामैः सुविहिता रक्ष्यमाणा सदा तवया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 66, + "shloka": 17, + "text": "सुखात सुखतरॊ वासॊ भविष्यति न संशयः\nचिरविप्रॊषितां मातर माम अनुज्ञातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 66, + "shloka": 18, + "text": "दारकौ च हि मे नीतौ वसतस तत्र बालकौ\nपित्रा विहीनौ शॊकार्तौ मया चैव कथं नु तौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 66, + "shloka": 19, + "text": "यदि चापि परियं किं चिन मयि कर्तुम इहेच्छसि\nविदर्भान यातुम इच्छामि शीघ्रं मे यानम आदिश" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 66, + "shloka": 20, + "text": "बाढम इत्य एव ताम उक्त्वा हृष्टा मातृष्वसा नृप\nगुप्तां बलेन महता पुत्रस्यानुमते ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 66, + "shloka": 21, + "text": "परस्थापयद राजमाता शरीमता नरवाहिना\nयानेन भरतश्रेष्ठ सवन्नपानपरिच्छदाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 66, + "shloka": 22, + "text": "ततः सा नचिराद एव विदर्भान अगमच छुभा\nतां तु बन्धुजनः सर्वः परहृष्टः परत्यपूजयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 66, + "shloka": 23, + "text": "सर्वान कुशलिनॊ दृष्ट्वा बान्धवान दारकौ च तौ\nमातरं पितरं चैव सर्वं चैव सखीजनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 66, + "shloka": 24, + "text": "देवताः पूजयाम आस बराह्मणांश च यशस्विनी\nविधिना परेण कल्याणी दमयन्ती विशां पते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 66, + "shloka": 25, + "text": "अतर्पयत सुदेवं च गॊसहस्रेण पार्थिवः\nपरीतॊ दृष्ट्वैव तनयां गरामेण दरविणेन च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 66, + "shloka": 26, + "text": "सा वयुष्टा रजनीं तत्र पितुर वेश्मनि भामिनी\nविश्रान्तां मातरं राजन्न इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 67, + "shloka": 1, + "text": "दमयन्त्य उवाच\nमां चेद इच्छसि जीवन्तीं मातः सत्यं बरवीमि ते\nनरवीरस्य वै तस्य नलस्यानयने यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 67, + "shloka": 2, + "text": "बृहदश्व उवाच\nदमयन्त्या तथॊक्ता तु सा देवी भृशदुःखिता\nबाष्पेण पिहिता राजन नॊत्तरं किं चिद अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 67, + "shloka": 3, + "text": "तदवस्थां तु तां दृष्ट्वा सर्वम अन्तःपुरं तदा\nहाहाभूतम अतीवासीद भृशं च पररुरॊद ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 67, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ भीमं महाराज भार्या वचनम अब्रवीत\nदमयन्ती तव सुता भर्तारम अनुशॊचति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 67, + "shloka": 5, + "text": "अपकृष्य च लज्जां मां सवयम उक्तवती नृप\nपरयतन्तु तव परेष्याः पुण्यश्लॊकस्य दर्शने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 67, + "shloka": 6, + "text": "तया परचॊदितॊ राजा बराह्मणान वशवर्तिनः\nपरास्थापयद दिशः सर्वा यतध्वं नलदर्शने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 67, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ विदर्भाधिपतेर नियॊगाद बराह्मणर्षभाः\nदमयन्तीम अथॊ दृष्ट्वा परस्थिताः समेत्य अथाब्रुवन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 67, + "shloka": 8, + "text": "अथ तान अब्रवीद भैमी सर्वराष्ट्रेष्व इदं वचः\nबरुवध्वं जनसंसत्सु तत्र तत्र पुनः पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 67, + "shloka": 9, + "text": "कव नु तवं कितव छित्त्वा वस्त्रार्धं परस्थितॊ मम\nउत्सृज्य विपिने सुप्ताम अनुरक्तां परियां परिय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 67, + "shloka": 10, + "text": "सा वै यथा समादिष्टा तत्रास्ते तवत्प्रतीक्षिणी\nदह्यमाना भृशं बाला वस्त्रार्धेनाभिसंवृता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 67, + "shloka": 11, + "text": "तस्या रुदन्त्या सततं तेन शॊकेन पार्थिव\nपरसादं कुरु वै वीर परतिवाक्यं ददस्व च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 67, + "shloka": 12, + "text": "एतद अन्यच च वक्तव्यं कृपां कुर्याद यथा मयि\nवायुना धूयमानॊ हि वनं दहति पावकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 67, + "shloka": 13, + "text": "भर्तव्या रक्षणीया च पत्नी हि पतिना सदा\nतन नष्टम उभयं कस्माद धर्मज्ञस्य सतस तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 67, + "shloka": 14, + "text": "खयातः पराज्ञः कुलीनश च सानुक्रॊशश च तवं सदा\nसंवृत्तॊ निरनुक्रॊशः शङ्के मद्भाग्यसंक्षयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 67, + "shloka": 15, + "text": "स कुरुष्व महेष्वास दयां मयि नरर्षभ\nआनृशंस्यं परॊ धर्मस तवत्त एव हि मे शरुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 67, + "shloka": 16, + "text": "एवं बरुवाणान यदि वः परतिब्रूयाद धि कश चन\nस नरः सर्वथा जञेयः कश चासौ कव च वर्तते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 67, + "shloka": 17, + "text": "यच च वॊ वचनं शरुत्वा बरूयात परतिवचॊ नरः\nतद आदाय वचः कषिप्रं ममावेद्यं दविजॊत्तमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 67, + "shloka": 18, + "text": "यथा च वॊ न जानीयाच चरतॊ भीमशासनात\nपुनरागमनं चैव तथा कार्यम अतन्द्रितैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 67, + "shloka": 19, + "text": "यदि वासौ समृद्धः सयाद यदि वाप्य अधनॊ भवेत\nयदि वाप्य अर्थकामः सयाज जञेयम अस्य चिकीर्षितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 67, + "shloka": 20, + "text": "एवम उक्तास तव अगच्छंस ते बराह्मणाः सर्वतॊदिशम\nनलं मृगयितुं राजंस तथा वयसनिनं तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 67, + "shloka": 21, + "text": "ते पुराणि सराष्ट्राणि गरामान घॊषांस तथाश्रमान\nअन्वेषन्तॊ नलं राजन नाधिजग्मुर दविजातयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 67, + "shloka": 22, + "text": "तच च वाक्यं तथा सर्वे तत्र तत्र विशां पते\nशरावयां चक्रिरे विप्रा दमयन्त्या यथेरितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 68, + "shloka": 1, + "text": "बृहदश्व उवाच\nअथ दीर्घस्य कालस्य पर्णादॊ नाम वै दविजः\nपरत्येत्य नगरं भैमीम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 68, + "shloka": 2, + "text": "नैषधं मृगयानेन दमयन्ति दिवानिशम\nअयॊध्यां नगरीं गत्वा भाङ्गस्वरिर उपस्थितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 68, + "shloka": 3, + "text": "शरावितश च मया वाक्यं तवदीयं स महाजने\nऋतुपर्णॊ महाभागॊ यथॊक्तं वरवर्णिनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 68, + "shloka": 4, + "text": "तच छरुत्वा नाब्रवीत किं चिद ऋतुपर्णॊ नराधिपः\nन च पारिषदः कश चिद भाष्यमाणॊ मयासकृत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 68, + "shloka": 5, + "text": "अनुज्ञातं तु मां राज्ञा विजने कश चिद अब्रवीत\nऋतुपर्णस्य पुरुषॊ बाहुकॊ नाम नामतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 68, + "shloka": 6, + "text": "सूतस तस्य नरेन्द्रस्य विरूपॊ हरस्वबाहुकः\nशीघ्रयाने सुकुशलॊ मृष्टकर्ता च भॊजने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 68, + "shloka": 7, + "text": "स विनिःश्वस्य बहुशॊ रुदित्वा च मुहुर मुहुः\nकुशलं चैव मां पृष्ट्वा पश्चाद इदम अभाषत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 68, + "shloka": 8, + "text": "वैषम्यम अपि संप्राप्ता गॊपायन्ति कुलस्त्रियः\nआत्मानम आत्मना सत्यॊ जितस्वर्गा न संशयः\nरहिता भर्तृभिश चैव न करुध्यन्ति कदा चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 68, + "shloka": 9, + "text": "विषमस्थेन मूढेन परिभ्रष्टसुखेन च\nयत सा तेन परित्यक्ता तत्र न करॊद्धुम अर्हति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 68, + "shloka": 10, + "text": "पराणयात्रां परिप्रेप्सॊः शकुनैर हृतवाससः\nआधिभिर दह्यमानस्य शयामा न करॊद्धुम अर्हति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 68, + "shloka": 11, + "text": "सत्कृतासत्कृता वापि पतिं दृष्ट्वा तथागतम\nभरष्टराज्यं शरिया हीनं शयामा न करॊद्धुम अर्हति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 68, + "shloka": 12, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा तवरितॊ ऽहम इहागतः\nशरुत्वा परमाणं भवती राज्ञश चैव निवेदय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 68, + "shloka": 13, + "text": "एतच छरुत्वाश्रुपूर्णाक्षी पर्णादस्य विशां पते\nदमयन्ती रहॊ ऽभयेत्य मातरं परत्यभाषत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 68, + "shloka": 14, + "text": "अयम अर्थॊ न संवेद्यॊ भीमे मातः कथं चन\nतवत्संनिधौ समादेक्ष्ये सुदेवं दविजसत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 68, + "shloka": 15, + "text": "यथा न नृपतिर भीमः परतिपद्येत मे मतम\nतथा तवया परयत्तव्यं मम चेत परियम इच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 68, + "shloka": 16, + "text": "यथा चाहं समानीता सुदेवेनाशु बान्धवान\nतेनैव मङ्गलेनाशु सुदेवॊ यातु माचिरम\nसमानेतुं नलं मातर अयॊध्यां नगरीम इतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 68, + "shloka": 17, + "text": "विश्रान्तं च ततः पश्चात पर्णादं दविजसत्तमम\nअर्चयाम आस वैदर्भी धनेनातीव भामिनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 68, + "shloka": 18, + "text": "नले चेहागते विप्र भूयॊ दास्यामि ते वसु\nतवया हि मे बहु कृतं यथा नान्यः करिष्यति\nयद भर्त्राहं समेष्यामि शीघ्रम एव दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 68, + "shloka": 19, + "text": "एवम उक्तॊ ऽरचयित्वा ताम आशीर्वादैः सुमङ्गलैः\nगृहान उपययौ चापि कृतार्थः स महामनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 68, + "shloka": 20, + "text": "ततश चानाय्य तं विप्रं दमयन्ती युधिष्ठिर\nअब्रवीत संनिधौ मातुर दुःखशॊकसमन्विता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 68, + "shloka": 21, + "text": "गत्वा सुदेव नगरीम अयॊध्यावासिनं नृपम\nऋतुपर्णं वचॊ बरूहि पतिम अन्यं चिकीर्षती\nआस्थास्यति पुनर भैमी दमयन्ती सवयंवरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 68, + "shloka": 22, + "text": "तत्र गच्छन्ति राजानॊ राजपुत्राश च सर्वशः\nयथा च गणितः कालः शवॊभूते स भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 68, + "shloka": 23, + "text": "यदि संभावनीयं ते गच्छ शीघ्रम अरिंदम\nसूर्यॊदये दवितीयं सा भर्तारं वरयिष्यति\nन हि स जञायते वीरॊ नलॊ जीवन मृतॊ ऽपि वा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 68, + "shloka": 24, + "text": "एवं तया यथॊक्तं वै गत्वा राजानम अब्रवीत\nऋतुपर्णं महाराज सुदेवॊ बराह्मणस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 1, + "text": "बृहदश्व उवाच\nशरुत्वा वचः सुदेवस्य ऋतुपर्णॊ नराधिपः\nसान्त्वयञ शलक्ष्णया वाचा बाहुकं परत्यभाषत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 2, + "text": "विदर्भान यातुम इच्छामि दमदन्त्याः सवयंवरम\nएकाह्ना हयतत्त्वज्ञ मन्यसे यदि बाहुक" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 3, + "text": "एवम उक्तस्य कौन्तेय तेन राज्ञा नलस्य ह\nवयदीर्यत मनॊ दुःखात परदध्यौ च महामनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 4, + "text": "दमयन्ती भवेद एतत कुर्याद दुःखेन मॊहिता\nअस्मदर्थे भवेद वायम उपायश चिन्तितॊ महान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 5, + "text": "नृशंसं बत वैदर्भी कर्तुकामा तपस्विनी\nमया कषुद्रेण निकृता पापेनाकृतबुद्धिना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 6, + "text": "सत्रीस्वभावश चलॊ लॊके मम दॊषश च दारुणः\nसयाद एवम अपि कुर्यात सा विवशा गतसौहृदा\nमम शॊकेन संविग्ना नैराश्यात तनुमध्यमा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 7, + "text": "न चैवं कर्हि चित कुर्यात सापत्या च विशेषतः\nयद अत्र तथ्यं पथ्यं च गत्वा वेत्स्यामि निश्चयम\nऋतुपर्णस्य वै कामम आत्मार्थं च करॊम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 8, + "text": "इति निश्चित्य मनसा बाहुकॊ दीनमानसः\nकृताञ्जलिर उवाचेदम ऋतुपर्णं नराधिपम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 9, + "text": "परतिजानामि ते सत्यं गमिष्यसि नराधिप\nएकाह्ना पुरुषव्याघ्र विदर्भनगरीं नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 10, + "text": "ततः परीक्षाम अश्वानां चक्रे राजन स बाहुकः\nअश्वशालाम उपागम्य भाङ्गस्वरिनृपाज्ञया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 11, + "text": "स तवर्यमाणॊ बहुश ऋतुपर्णेन बाहुकः\nअध्यगच्छत कृशान अश्वान समर्थान अध्वनि कषमान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 12, + "text": "तेजॊबलसमायुक्तान कुलशीलसमन्वितान\nवर्जिताँल लक्षणैर हीनैः पृथुप्रॊथान महाहनून\nशुद्धान दशभिर आवर्तैः सिन्धुजान वातरंहसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 13, + "text": "दृष्ट्वा तान अब्रवीद राजा किं चित कॊपसमन्वितः\nकिम इदं परार्थितं कर्तुं परलब्धव्या हि ते वयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 14, + "text": "कथम अल्पबलप्राणा वक्ष्यन्तीमे हया मम\nमहान अध्वा च तुरगैर गन्तव्यः कथम ईदृशैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 15, + "text": "बाहुक उवाच\nएते हया गमिष्यन्ति विदर्भान नात्र संशयः\nअथान्यान मन्यसे राजन बरूहि कान यॊजयामि ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 16, + "text": "ऋतुपर्ण उवाच\nतवम एव हयतत्त्वज्ञः कुशलश चासि बाहुक\nयान मन्यसे समर्थांस तवं कषिप्रं तान एव यॊजय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 17, + "text": "बृहदश्व उवाच\nततः सदश्वांश चतुरः कुलशीलसमन्वितान\nयॊजयाम आस कुशलॊ जवयुक्तान रथे नरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ युक्तं रथं राजा समारॊहत तवरान्वितः\nअथ पर्यपतन भूमौ जानुभिस ते हयॊत्तमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ नरवरः शरीमान नलॊ राजा विशां पते\nसान्त्वयाम आस तान अश्वांस तेजॊबलसमन्वितान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 20, + "text": "रश्मिभिश च समुद्यम्य नलॊ यातुम इयेष सः\nसूतम आरॊप्य वार्ष्णेयं जवम आस्थाय वै परम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 21, + "text": "ते चॊद्यमाना विधिना बाहुकेन हयॊत्तमाः\nसमुत्पेतुर इवाकाशं रथिनं मॊहयन्न इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 22, + "text": "तथा तु दृष्ट्वा तान अश्वान वहतॊ वातरंहसः\nअयॊध्याधिपतिर धीमान विस्मयं परमं ययौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 23, + "text": "रथघॊषं तु तं शरुत्वा हयसंग्रहणं च तत\nवार्ष्णेयश चिन्तयाम आस बाहुकस्य हयज्ञताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 24, + "text": "किं नु सयान मातलिर अयं देवराजस्य सारथिः\nतथा हि लक्षणं वीरे बाहुके दृश्यते महत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 25, + "text": "शालिहॊत्रॊ ऽथ किं नु सयाद धयानां कुलतत्त्ववित\nमानुषं समनुप्राप्तॊ वपुः परमशॊभनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 26, + "text": "उताहॊ सविद भवेद राजा नलः परपुरंजयः\nसॊ ऽयं नृपतिर आयात इत्य एवं समचिन्तयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 27, + "text": "अथ वा यां नलॊ वेद विद्यां ताम एव बाहुकः\nतुल्यं हि लक्षये जञानं बाहुकस्य नलस्य च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 28, + "text": "अपि चेदं वयस तुल्यम अस्य मन्ये नलस्य च\nनायं नलॊ महावीर्यस तद्विद्यस तु भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 29, + "text": "परछन्ना हि महात्मानश चरन्ति पृथिवीम इमाम\nदैवेन विधिना युक्ताः शास्त्रॊक्तैश च विरूपणैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 30, + "text": "भवेत तु मतिभेदॊ मे गात्रवैरूप्यतां परति\nपरमाणात परिहीनस तु भवेद इति हि मे मतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 31, + "text": "वयःप्रमाणं तत्तुल्यं रूपेण तु विपर्ययः\nनलं सर्वगुणैर युक्तं मन्ये बाहुकम अन्ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 32, + "text": "एवं विचार्य बहुशॊ वार्ष्णेयः पर्यचिन्तयत\nहृदयेन महाराज पुण्यश्लॊकस्य सारथिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 33, + "text": "ऋतुपर्णस तु राजेन्द्र बाहुकस्य हयज्ञताम\nचिन्तयन मुमुदे राजा सहवार्ष्णेयसारथिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 69, + "shloka": 34, + "text": "बलं वीर्यं तथॊत्साहं हयसंग्रहणं च तत\nपरं यत्नं च संप्रेक्ष्य परां मुदम अवाप ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 1, + "text": "बृहदश्व उवाच\nस नदीः पर्वतांश चैव वनानि च सरांसि च\nअचिरेणातिचक्राम खेचरः खे चरन्न इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 2, + "text": "तथा परयाते तु रथे तदा भाङ्गस्वरिर नृपः\nउत्तरीयम अथापश्यद भरष्टं परपुरंजयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 3, + "text": "ततः स तवरमाणस तु पटे निपतिते तदा\nगरहीष्यामीति तं राजा नलम आह महामनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 4, + "text": "निगृह्णीष्व महाबुद्धे हयान एतान महाजवान\nवार्ष्णेयॊ यावद एतं मे पटम आनयताम इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 5, + "text": "नलस तं परत्युवाचाथ दूरे भरष्टः पटस तव\nयॊजनं समतिक्रान्तॊ न स शक्यस तवया पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 6, + "text": "एवम उक्ते नलेनाथ तदा भाङ्गस्वरिर नृपः\nआससाद वने राजन फलवन्तं बिभीतकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 7, + "text": "तं दृष्ट्वा बाहुकं राजा तवरमाणॊ ऽभयभाषत\nममापि सूत पश्य तवं संख्याने परमं बलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 8, + "text": "सर्वः सर्वं न जानाति सर्वज्ञॊ नास्ति कश चन\nनैकत्र परिनिष्ठास्ति जञानस्य पुरुषे कव चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 9, + "text": "वृक्षे ऽसमिन यानि पर्णानि फलान्य अपि च बाहुक\nपतितानि च यान्य अत्र तत्रैकम अधिकं शतम\nएकपत्राधिकं पत्रं फलम एकं च बाहुक" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 10, + "text": "पञ्च कॊट्यॊ ऽथ पत्राणां दवयॊर अपि च शाखयॊः\nपरचिनुह्य अस्य शाखे दवे याश चाप्य अन्याः परशाखिकाः\nआभ्यां फलसहस्रे दवे पञ्चॊनं शतम एव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ रथाद अवप्लुत्य राजानं बाहुकॊ ऽबरवीत\nपरॊक्षम इव मे राजन कत्थसे शत्रुकर्शन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 12, + "text": "अथ ते गणिते राजन विद्यते न परॊक्षता\nपरत्यक्षं ते महाराज गणयिष्ये बिभीतकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 13, + "text": "अहं हि नाभिजानामि भवेद एवं न वेति च\nसंख्यास्यामि फलान्य अस्य पश्यतस ते नराधिप\nमुहूर्तम इव वार्ष्णेयॊ रश्मीन यच्छतु वाजिनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 14, + "text": "तम अब्रवीन नृपः सूतं नायं कालॊ विलम्बितुम\nबाहुकस तव अब्रवीद एनं परं यत्नं समास्थितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 15, + "text": "परतीक्षस्व मुहूर्तं तवम अथ वा तवरते भवान\nएष याति शिवः पन्था याहि वार्ष्णेयसारथिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 16, + "text": "अब्रवीद ऋतुपर्णस तं सान्त्वयन कुरुनन्दन\nतवम एव यन्ता नान्यॊ ऽसति पृथिव्याम अपि बाहुक" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 17, + "text": "तवत्कृते यातुम इच्छामि विदर्भान हयकॊविद\nशरणं तवां परपन्नॊ ऽसमि न विघ्नं कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 18, + "text": "कामं च ते करिष्यामि यन मां वक्ष्यसि बाहुक\nविदर्भान यदि यात्वाद्य सूर्यं दर्शयितासि मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 19, + "text": "अथाब्रवीद बाहुकस तं संख्यायेमं बिभीतकम\nततॊ विदर्भान यास्यामि कुरुष्वेदं वचॊ मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 20, + "text": "अकाम इव तं राजा गणयस्वेत्य उवाच ह\nसॊ ऽवतीर्य रथात तूर्णं शातयाम आस तं दरुमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 21, + "text": "ततः स विस्मयाविष्टॊ राजानम इदम अब्रवीत\nगणयित्वा यथॊक्तानि तावन्त्य एव फलानि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 22, + "text": "अत्यद्भुतम इदं राजन दृष्टवान अस्मि ते बलम\nशरॊतुम इच्छामि तां विद्यां यथैतज जञायते नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 23, + "text": "तम उवाच ततॊ राजा तवरितॊ गमने तदा\nविद्ध्य अक्षहृदयज्ञं मां संख्याने च विशारदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 24, + "text": "बाहुकस तम उवाचाथ देहि विद्याम इमां मम\nमत्तॊ ऽपि चाश्वहृदयं गृहाण पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 25, + "text": "ऋतुपर्णस ततॊ राजा बाहुकं कार्यगौरवात\nहयज्ञानस्य लॊभाच च तथेत्य एवाब्रवीद वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 26, + "text": "यथेष्टं तवं गृहाणेदम अक्षाणां हृदयं परम\nनिक्षेपॊ मे ऽशवहृदयं तवयि तिष्ठतु बाहुक\nएवम उक्त्वा ददौ विद्याम ऋतुपर्णॊ नलाय वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 27, + "text": "तस्याक्षहृदयज्ञस्य शरीरान निःसृतः कलिः\nकर्कॊटकविषं तीक्ष्णं मुखात सततम उद्वमन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 28, + "text": "कलेस तस्य तदार्तस्य शापाग्निः स विनिःसृतः\nस तेन कर्शितॊ राजा दीर्घकालम अनात्मवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ विषविमुक्तात्मा सवरूपम अकरॊत कलिः\nतं शप्तुम ऐच्छत कुपितॊ निषधाधिपतिर नलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 30, + "text": "तम उवाच कलिर भीतॊ वेपमानः कृताञ्जलिः\nकॊपं संयच्छ नृपते कीर्तिं दास्यामि ते पराम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 31, + "text": "इन्द्रसेनस्य जननी कुपिता माशपत पुरा\nयदा तवया परित्यक्ता ततॊ ऽहं भृशपीडितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 32, + "text": "अवसं तवयि राजेन्द्र सुदुःखम अपराजित\nविषेण नागराजस्य दह्यमानॊ दिवानिशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 33, + "text": "ये च तवां मनुजा लॊके कीर्तयिष्यन्त्य अतन्द्रिताः\nमत्प्रसूतं भयं तेषां न कदा चिद भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 34, + "text": "एवम उक्तॊ नलॊ राजा नययच्छत कॊपम आत्मनः\nततॊ भीतः कलिः कषिप्रं परविवेश बिभीतकम\nकलिस तव अन्येन नादृश्यत कथयन नैषधेन वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 35, + "text": "ततॊ गतज्वरॊ राजा नैषधः परवीरहा\nसंप्रनष्टे कलौ राजन संख्यायाथ फलान्य उत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 36, + "text": "मुदा परमया युक्तस तेजसा च परेण ह\nरथम आरुह्य तेजस्वी परययौ जवनैर हयैः\nबिभीतकश चाप्रशष्टः संवृत्तः कलिसंश्रयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 37, + "text": "हयॊत्तमान उत्पततॊ दविजान इव पुनः पुनः\nनलः संचॊदयाम आस परहृष्टेनान्तरात्मना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 38, + "text": "विदर्भाभिमुखॊ राजा परययौ स महामनाः\nनले तु समतिक्रान्ते कलिर अप्य अगमद गृहान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 70, + "shloka": 39, + "text": "ततॊ गतज्वरॊ राजा नलॊ ऽभूत पृथिवीपते\nविमुक्तः कलिना राजन रूपमात्रवियॊजितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 1, + "text": "बृहदश्व उवाच\nततॊ विदर्भान संप्राप्तं सायाह्ने सत्यविक्रमम\nऋतुपर्णं जना राज्ञे भीमाय परत्यवेदयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 2, + "text": "स भीमवचनाद राजा कुण्डिनं पराविशत पुरम\nनादयन रथघॊषेण सर्वाः सॊपदिशॊ दश" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 3, + "text": "ततस तं रथनिर्घॊषं नलाश्वास तत्र शुश्रुवुः\nशरुत्वा च समहृष्यन्त पुरेव नलसंनिधौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 4, + "text": "दमयन्ती च शुश्राव रथघॊषं नलस्य तम\nयथा मेघस्य नदतॊ गम्भीरं जलदागमे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 5, + "text": "नलेन संगृहीतेषु पुरेव नलवाजिषु\nसदृशं रथनिर्घॊषं मेने भैमी तथा हयाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 6, + "text": "परासादस्थाश च शिखिनः शालास्थाश चैव वारणाः\nहयाश च शुश्रुवुस तत्र रथघॊषं महीपतेः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 7, + "text": "ते शरुत्वा रथनिर्घॊषं वारणाः शिखिनस तथा\nपरणेदुर उन्मुखा राजन मेघॊदयम इवेक्ष्य ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 8, + "text": "दमयन्त्य उवाच\nयथासौ रथनिर्घॊषः पूरयन्न इव मेदिनीम\nमम हलादयते चेतॊ नल एष महीपतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 9, + "text": "अद्य चन्द्राभवक्त्रं तं न पश्यामि नलं यदि\nअसंख्येयगुणं वीरं विनशिष्याम्य असंशयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 10, + "text": "यदि वै तस्य वीरस्य बाह्वॊर नाद्याहम अन्तरम\nपरविशामि सुखस्पर्शं विनशिष्याम्य असंशयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 11, + "text": "यदि मां मेघनिर्घॊषॊ नॊपगच्छति नैषधः\nअद्य चामीकरप्रख्यॊ विनशिष्याम्य असंशयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 12, + "text": "यदि मां सिंहविक्रान्तॊ मत्तवारणवारणः\nनाभिगच्छति राजेन्द्रॊ विनशिष्याम्य असंशयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 13, + "text": "न समराम्य अनृतं किं चिन न समराम्य अनुपाकृतम\nन च पर्युषितं वाक्यं सवैरेष्व अपि महात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 14, + "text": "परभुः कषमावान वीरश च मृदुर दान्तॊ जितेन्द्रियः\nरहॊऽनीचानुवर्ती च कलीबवन मम नैषधः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 15, + "text": "गुणांस तस्य समरन्त्या मे तत्पराया दिवानिशम\nहृदयं दीर्यत इदं शॊकात परियविनाकृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 16, + "text": "बृहदश्व उवाच\nएवं विलपमाना सा नष्टसंज्ञेव भारत\nआरुरॊह महद वेश्म पुण्यश्लॊकदिदृष्कया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ मध्यमकक्षायां ददर्श रथम आस्थितम\nऋतुपर्णं महीपालं सहवार्ष्णेयबाहुकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ ऽवतीर्य वार्ष्णेयॊ बाहुकश च रथॊत्तमात\nहयांस तान अवमुच्याथ सथापयाम आसतू रथम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 19, + "text": "सॊ ऽवतीर्य रथॊपस्थाद ऋतुपर्णॊ नराधिपः\nउपतस्थे महाराज भीमं भीमपराक्रमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 20, + "text": "तं भीमः परतिजग्राह पूजया परया ततः\nअकस्मात सहसा पराप्तं सत्रीमन्त्रं न सम विन्दति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 21, + "text": "किं कार्यं सवागतं ते ऽसतु राज्ञा पृष्टश च भारत\nनाभिजज्ञे स नृपतिर दुहित्रर्थे समागतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 22, + "text": "ऋतुपर्णॊ ऽपि राजा स धीमान सत्यपराक्रमः\nराजानं राजपुत्रं वा न सम पश्यति कं चन\nनैव सवयंवरकथां न च विप्रसमागमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ विगणयन राजा मनसा कॊसलाधिपः\nआगतॊ ऽसमीत्य उवाचैनं भवन्तम अभिवादकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 24, + "text": "राजापि च समयन भीमॊ मनसाभिविचिन्तयत\nअधिकं यॊजनशतं तस्यागमनकारणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 25, + "text": "गरामान बहून अतिक्रम्य नाध्यगच्छद यथातथम\nअल्पकार्यं विनिर्दिष्टं तस्यागमनकारणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 26, + "text": "नैतद एवं स नृपतिस तं सत्कृत्य वयसर्जयत\nविश्राम्यताम इति वदन कलान्तॊ ऽसीति पुनः पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 27, + "text": "स सत्कृतः परहृष्टात्मा परीतः परीतेन पार्थिवः\nराजप्रेष्यैर अनुगतॊ दिष्टं वेश्म समाविशत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 28, + "text": "ऋतुपर्णे गते राजन वार्ष्णेयसहिते नृपे\nबाहुकॊ रथम आस्थाय रथशालाम उपागमत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 29, + "text": "स मॊचयित्वा तान अश्वान परिचार्य च शास्त्रतः\nसवयं चैतान समाश्वास्य रथॊपस्थ उपाविशत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 30, + "text": "दमयन्ती तु शॊकार्ता दृष्ट्वा भाङ्गस्वरिं नृपम\nसूतपुत्रं च वार्ष्णेयं बाहुकं च तथाविधम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 31, + "text": "चिन्तयाम आस वैदर्भी कस्यैष रथनिस्वनः\nनलस्येव महान आसीन न च पश्यामि नैषधम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 32, + "text": "वार्ष्णेयेन भवेन नूनं विद्या सैवॊपशिक्षिता\nतेनास्य रथनिर्घॊषॊ नलस्येव महान अभूत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 33, + "text": "आहॊ सविद ऋतुपर्णॊ ऽपि यथा राजा नलस तथा\nततॊ ऽयं रथनिर्घॊषॊ नैषधस्येव लक्ष्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 71, + "shloka": 34, + "text": "एवं वितर्कयित्वा तु दमयन्ती विशां पते\nदूतीं परस्थापयाम आस नैषधान्वेषणे नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 1, + "text": "दमयन्त्य उवाच\nगच्छ केशिनि जानीहि क एष रथवाहकः\nउपविष्टॊ रथॊपस्थे विकृतॊ हरस्वबाहुकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 2, + "text": "अभ्येत्य कुशलं भद्रे मृदुपूर्वं समाहिता\nपृच्छेथाः पुरुषं हय एनं यथातत्त्वम अनिन्दिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 3, + "text": "अत्र मे महती शङ्का भवेद एष नलॊ नृपः\nतथा च मे मनस्तुष्टिर हृदयस्य च निर्वृतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 4, + "text": "बरूयाश चैनं कथान्ते तवं पर्णादवचनं यथा\nपरतिवाक्यं च सुश्रॊणि बुध्येथास तवम अनिन्दिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 5, + "text": "बृहदश्व उवाच\nएवं समाहिता गत्वा दूती बाहुकम अब्रवीत\nदमयन्त्य अपि कल्याणी परासादस्थान्ववैक्षत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 6, + "text": "सवागतं ते मनुष्येन्द्र कुशलं ते बरवीम्य अहम\nदमयन्त्या वचः साधु निबॊध पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 7, + "text": "कदा वै परस्थिता यूयं किमर्थम इह चागताः\nतत तवं बरूहि यथान्यायं वैदर्भी शरॊतुम इच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 8, + "text": "बाहुक उवाच\nशरुतः सवयंवरॊ राज्ञा कौसल्येन यशस्विना\nदवितीयॊ दमयन्त्या वै शवॊभूत इति भामिनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 9, + "text": "शरुत्वा तं परस्थितॊ राजा शतयॊजनयायिभिः\nहयैर वातजवैर मुख्यैर अहम अस्य च सारथिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 10, + "text": "केशिन्य उवाच\nअथ यॊ ऽसौ तृतीयॊ वः स कुतः कस्य वा पुनः\nतवं च कस्य कथं चेदं तवयि कर्म समाहितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 11, + "text": "बाहुक उवाच\nपुण्यश्लॊकस्य वै सूतॊ वार्ष्णेय इति विश्रुतः\nस नले विद्रुते भद्रे भाङ्गस्वरिम उपस्थितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 12, + "text": "अहम अप्य अश्वकुशलः सूदत्वे च सुनिष्ठितः\nऋतुपर्णेन सारथ्ये भॊजने च वृतः सवयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 13, + "text": "केशिन्य उवाच\nअथ जानाति वार्ष्णेयः कव नु राजा नलॊ गतः\nकथं चित तवयि वैतेन कथितं सयात तु बाहुक" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 14, + "text": "बाहुक उवाच\nइहैव पुत्रौ निक्षिप्य नलस्याशुभकर्मणः\nगतस ततॊ यथाकामं नैष जानाति नैषधम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 15, + "text": "न चान्यः पुरुषः कश चिन नलं वेत्ति यशस्विनि\nगूढश चरति लॊके ऽसमिन नष्टरूपॊ महीपतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 16, + "text": "आत्मैव हि नलं वेत्ति या चास्य तदनन्तरा\nन हि वै तानि लिङ्गानि नलं शंसन्ति कर्हि चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 17, + "text": "केशिन्य उवाच\nयॊ ऽसाव अयॊध्यां परथमं गतवान बराह्मणस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 71, + "text": "इमानि नारीवाक्यानि कथयानः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 18, + "text": "कव नु तवं कितव छित्त्वा वस्त्रार्धं परस्थितॊ मम\nउत्सृज्य विपिने सुप्ताम अनुरक्तां परियां परिय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 19, + "text": "सा वै यथा समादिष्टा तत्रास्ते तवत्प्रतीक्षिणी\nदह्यमाना दिवारात्रं वस्त्रार्धेनाभिसंवृता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 20, + "text": "तस्या रुदन्त्याः सततं तेन दुःखेन पार्थिव\nपरसादं कुरु वै वीर परतिवाक्यं परयच्छ च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 21, + "text": "तस्यास तत्प्रियम आख्यानं परब्रवीहि महामते\nतद एव वाक्यं वैदर्भी शरॊतुम इच्छत्य अनिन्दिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 22, + "text": "एतच छरुत्वा परतिवचस तस्य दत्तं तवया किल\nयत पुरा तत पुनस तवत्तॊ वैदर्भी शरॊतुम इच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 23, + "text": "बृहदश्व उवाच\nएवम उक्तस्य केशिन्या नलस्य कुरुनन्दन\nहृदयं वयथितं चासीद अश्रुपूर्णे च लॊचने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 24, + "text": "स निगृह्यात्मनॊ दुःखं दह्यमानॊ महीपतिः\nबाष्पसंदिग्धया वाचा पुनर एवेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 25, + "text": "वैषम्यम अपि संप्राप्ता गॊपायन्ति कुलस्त्रियः\nआत्मानम आत्मना सत्यॊ जितस्वर्गा न संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 26, + "text": "रहिता भर्तृभिश चैव न करुध्यन्ति कदा चन\nपराणांश चारित्रकवचा धारयन्तीह सत्स्त्रियः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 27, + "text": "पराणयात्रां परिप्रेप्सॊः शकुनैर हृतवाससः\nआधिभिर दह्यमानस्य शयामा न करॊद्धुम अर्हति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 28, + "text": "सत्कृतासत्कृता वापि पतिं दृष्ट्वा तथागतम\nभरष्टराज्यं शरिया हीनं कषुधितं वयसनाप्लुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 29, + "text": "एवं बरुवाणस तद वाक्यं नलः परमदुःखितः\nन बाष्पम अशकत सॊढुं पररुरॊद च भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 72, + "shloka": 30, + "text": "ततः सा केशिनी गत्वा दमयन्त्यै नयवेदयत\nतत सर्वं कथितं चैव विकारं चैव तस्य तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 73, + "shloka": 1, + "text": "बृहदश्व उवाच\nदमयन्ती तु तच छरुत्वा भृशं शॊकपरायणा\nशङ्कमाना नलं तं वै केशिनीम इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 73, + "shloka": 2, + "text": "गच्छ केशिनि भूयस तवं परीक्षां कुरु बाहुके\nआब्रुवाणा समीपस्था चरितान्य अस्य लक्षय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 73, + "shloka": 3, + "text": "यदा च किं चित कुर्यात स कारणं तत्र भामिनि\nतत्र संचेष्टमानस्य संलक्ष्यं ते विचेष्टितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 73, + "shloka": 4, + "text": "न चास्य परतिबन्धेन देयॊ ऽगनिर अपि भामिनि\nयाचते न जलं देयं सम्यग आत्वरमाणया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 73, + "shloka": 5, + "text": "एतत सर्वं समीक्ष्य तवं चरितं मे निवेदय\nयच चान्यद अपि पश्येथास तच चाख्येयं तवया मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 73, + "shloka": 6, + "text": "दमयन्त्यैवम उक्ता सा जगामाथाशु केशिनी\nनिशाम्य च हयज्ञस्य लिङ्गानि पुनर आगमत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 73, + "shloka": 7, + "text": "सा तत सर्वं यथावृत्तं दमयन्त्यै नयवेदयत\nनिमित्तं यत तदा दृष्टं बाहुके दिव्यमानुषम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 73, + "shloka": 8, + "text": "केशिन्य उवाच\nदृढं शुच्युपचारॊ ऽसौ न मया मानुषः कव चित\nदृष्टपूर्वः शरुतॊ वापि दमयन्ति तथाविधः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 73, + "shloka": 9, + "text": "हरस्वम आसाद्य संचारं नासौ विनमते कव चित\nतं तु दृष्ट्वा यथासङ्गम उत्सर्पति यथासुखम\nसंकटे ऽपय अस्य सुमहद विवरं जायते ऽधिकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 73, + "shloka": 10, + "text": "ऋतुपर्णस्य चार्थाय भॊजनीयम अनेकशः\nपरेषितं तत्र राज्ञा च मांसं सुबहु पाशवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 73, + "shloka": 11, + "text": "तस्य परक्षालनार्थाय कुम्भस तत्रॊपकल्पितः\nस तेनावेक्षितः कुम्भः पूर्ण एवाभवत तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 73, + "shloka": 12, + "text": "ततः परक्षालनं कृत्वा समधिश्रित्य बाहुकः\nतृणमुष्टिं समादाय आविध्यैनं समादधत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 73, + "shloka": 13, + "text": "अथ परज्वलितस तत्र सहसा हव्यवाहनः\nतद अद्भुततमं दृष्ट्वा विस्मिताहम इहागता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 73, + "shloka": 14, + "text": "अन्यच च तस्मिन सुमहद आश्चर्यं लक्षितं मया\nयद अग्निम अपि संस्पृश्य नैव दह्यत्य असौ शुभे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 73, + "shloka": 15, + "text": "छन्देन चॊदकं तस्य वहत्य आवर्जितं दरुतम\nअतीव चान्यत सुमहद आश्चर्यं दृष्टवत्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 73, + "shloka": 16, + "text": "यत स पुष्पाण्य उपादाय हस्ताभ्यां ममृदे शनैः\nमृद्यमानानि पाणिभ्यां तेन पुष्पाणि तान्य अथ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 73, + "shloka": 17, + "text": "भूय एव सुगन्धीनि हृषितानि भवन्ति च\nएतान्य अद्भुतकल्पानि दृष्ट्वाहं दरुतम आगता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 73, + "shloka": 18, + "text": "बृहदश्व उवाच\nदमयन्ती तु तच छरुत्वा पुण्यश्लॊकस्य चेष्टितम\nअमन्यत नलं पराप्तं कर्मचेष्टाभिसूचितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 73, + "shloka": 19, + "text": "सा शङ्कमाना भर्तारं नलं बाहुकरूपिणम\nकेशिनीं शलक्ष्णया वाचा रुदती पुनर अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 73, + "shloka": 20, + "text": "पुनर गच्छ परमत्तस्य बाहुकस्यॊपसंस्कृतम\nमहानसाच छृतं मांसं समादायैहि भामिनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 73, + "shloka": 21, + "text": "सा गत्वा बाहुके वयग्रे तन मांसम अपकृष्य च\nअत्युष्णम एव तवरिता तत्क्षणं परियकारिणी\nदमयन्त्यै ततः परादात केशिनी कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 73, + "shloka": 22, + "text": "सॊचिता नलसिद्धस्य मांसस्य बहुशः पुरा\nपराश्य मत्वा नलं सूदं पराक्रॊशद भृशदुःखिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 73, + "shloka": 23, + "text": "वैक्लव्यं च परं गत्वा परक्षाल्य च मुखं ततः\nमिथुनं परेषयाम आस केशिन्या सह भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 73, + "shloka": 24, + "text": "इन्द्रसेनां सह भरात्रा समभिज्ञाय बाहुकः\nअभिद्रुत्य ततॊ राजपरिष्वज्याङ्कम आनयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 73, + "shloka": 25, + "text": "बाहुकस तु समासाद्य सुतौ सुरसुतॊपमौ\nभृशं दुःखपरीतात्मा सस्वरं पररुदॊद ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 73, + "shloka": 26, + "text": "नैषधॊ दर्शयित्वा तु विकारम असकृत तदा\nउत्सृज्य सहसा पुत्रौ केशिनीम इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 73, + "shloka": 27, + "text": "इदं सुसदृशं भद्रे मिथुनं मम पुत्रयॊः\nततॊ दृष्ट्वैव सहसा बाष्पम उत्सृतवान अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 73, + "shloka": 28, + "text": "बहुशः संपतन्तीं तवां जनः शङ्केत दॊषतः\nवयं च देशातिथयॊ गच्छ भद्रे नमॊ ऽसु ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 74, + "shloka": 1, + "text": "बृहदश्व उवाच\nसर्वं विकारं दृष्ट्वा तु पुण्यश्लॊकस्य धीमतः\nआगत्य केशिनी कषिप्रं दमयन्त्यै नयवेदयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 74, + "shloka": 2, + "text": "दमयन्ती ततॊ भूयः परेषयाम आस केशिनीम\nमातुः सकाशं दुःखार्ता नलशङ्कासमुत्सुका" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 74, + "shloka": 3, + "text": "परीक्षितॊ मे बहुशॊ बाहुकॊ नलशङ्कया\nरूपे मे संशयस तव एकः सवयम इच्छामि वेदितुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 74, + "shloka": 4, + "text": "स वा परवेश्यतां मातर मां वानुज्ञातुम अर्हसि\nविदितं वाथ वाज्ञातं पितुर मे संविधीयताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 74, + "shloka": 5, + "text": "एवम उक्ता तु वैदर्भ्या सा देवी भीमम अब्रवीत\nदुहितुस तम अभिप्रायम अन्वजानाच च पार्थिवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 74, + "shloka": 6, + "text": "सा वै पित्राभ्यनुज्ञाता मात्रा च भरतर्षभ\nनलं परवेशयाम आस यत्र तस्या परतिश्रयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 74, + "shloka": 7, + "text": "तं तु दृष्ट्वा तथायुक्तं दमयन्ती नलं तदा\nतीव्रशॊकसमाविष्टा बभूव वरवर्णिनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 74, + "shloka": 8, + "text": "ततः काषायवसना जटिला मलपङ्किनी\nदमयन्ती महाराज बाहुकं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 74, + "shloka": 9, + "text": "दृष्टपूर्वस तवया कश चिद धर्मज्ञॊ नाम बाहुक\nसुप्ताम उत्सृज्य विपिने गतॊ यः पुरुषः सत्रियम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 74, + "shloka": 10, + "text": "अनागसं परियां भार्यां विजने शरममॊहिताम\nअपहाय तु कॊ गच्छेत पुण्यश्लॊकम ऋते नलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 74, + "shloka": 11, + "text": "किं नु तस्य मया कार्यम अपराद्धं महीपतेः\nयॊ माम उत्सृज्य विपिने गतवान निद्रया हृताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 74, + "shloka": 12, + "text": "साक्षाद देवान अपाहाय वृतॊ यः स मया पुरा\nअनुव्रतां साभिकामां पुत्रिणीं तयक्तवान कथम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 74, + "shloka": 13, + "text": "अग्नौ पाणिगृहीतां च हंसानां वचने सथिताम\nभरिष्यामीति सत्यं च परतिश्रुत्य कव तद गतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 74, + "shloka": 14, + "text": "दमयन्त्या बरुवन्त्यास तु सर्वम एतद अरिंदम\nशॊकजं वारि नेत्राभ्याम असुखं परास्रवद बहु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 74, + "shloka": 15, + "text": "अतीव कृष्णताराभ्यां रक्तान्ताभ्यां जलं तु तत\nपरिस्रवन नलॊ दृष्ट्वा शॊकार्त इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 74, + "shloka": 16, + "text": "मम राज्यं परनष्टं यन नाहं तत कृतवान सवयम\nकलिना तत कृतं भीरु यच च तवाम अहम अत्यजम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 74, + "shloka": 17, + "text": "तवया तु धर्मभृच्छ्रेष्ठे शापेनाभिहतः पुरा\nवनस्थया दुःखितया शॊचन्त्या मां विवाससम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 74, + "shloka": 18, + "text": "स मच्छरीरे तवच्छापाद दह्यमानॊ ऽवसत कलिः\nतवच छापदग्धः सततं सॊ ऽगनाव इव समाहितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 74, + "shloka": 19, + "text": "मम च वयवसायेन तपसा चैव निर्जितः\nदुःखस्यान्तेन चानेन भवितव्यं हि नौ शुभे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 74, + "shloka": 20, + "text": "विमुच्य मां गतः पापः स ततॊ ऽहम इहागतः\nतवदर्थं विपुलश्रॊणि न हि मे ऽनयत परयॊजनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 74, + "shloka": 21, + "text": "कथं नु नारी भर्तारम अनुरक्तम अनुव्रतम\nउत्सृज्य वरयेद अन्यं यथा तवं भीरु कर्हि चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 74, + "shloka": 22, + "text": "दूताश चरन्ति पृथिवीं कृत्स्नां नृपतिशासनात\nभैमी किल सम भर्तारं दवितीयं वरयिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 74, + "shloka": 23, + "text": "सवैरवृत्ता यथाकामम अनुरूपम इवात्मनाः\nशरुत्वैव चैवं तवरितॊ भाङ्गस्वरिर उपस्थितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 74, + "shloka": 24, + "text": "दमयन्ती तु तच छरुत्वा नलस्य परिदेवितम\nपराञ्जलिर वेपमाना च भीता वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 75, + "shloka": 1, + "text": "दमयन्त्य उवाच\nन माम अर्हसि कल्याण पापेन परिशङ्कितुम\nमया हि देवान उत्सृज्य वृतस तवं निषधाधिप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 75, + "shloka": 2, + "text": "तवाभिगमनार्थं तु सर्वतॊ बराह्मणा गताः\nवाक्यानि मम गाथाभिर गायमाना दिशॊ दश" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 75, + "shloka": 3, + "text": "ततस तवां बराह्मणॊ विद्वान पर्णादॊ नाम पार्थिव\nअभ्यगच्छत कॊसलायाम ऋतुपर्णनिवेशने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 75, + "shloka": 4, + "text": "तेन वाक्ये हृते सम्यक परतिवाक्ये तथाहृते\nउपायॊ ऽयं मया दृष्टॊ नैषधानयने तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 75, + "shloka": 5, + "text": "तवाम ऋते न हि लॊके ऽनय एकाह्ना पृथिवीपते\nसमर्थॊ यॊजनशतं गन्तुम अश्वैर नराधिप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 75, + "shloka": 6, + "text": "तथा चेमौ महीपाल भजे ऽहं चरणौ तव\nयथा नासत्कृतं किं चिन मनसापि चराम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 75, + "shloka": 7, + "text": "अयं चरति लॊके ऽसमिन भूतसाक्षी सदागतिः\nएष मुञ्चतु मे पराणान यदि पापं चराम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 75, + "shloka": 8, + "text": "तथा चरति तिग्मांशुः परेण भुवनं सदा\nस विमुञ्चतु मे पराणान यदि पापं चराम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 75, + "shloka": 9, + "text": "चन्द्रमाः सर्वभूतानाम अन्तश चरति साक्षिवत\nस विमुञ्चतु मे पराणान यदि पापं चराम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 75, + "shloka": 10, + "text": "एते देवास तरयः कृत्स्नं तरैलॊक्यं धारयन्ति वै\nविब्रुवन्तु यथासत्यम एते वाद्य तयजन्तु माम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 75, + "shloka": 11, + "text": "एवम उक्ते ततॊ वायुर अन्तरिक्षाद अभाषत\nनैषा कृतवती पापं नलं सत्यं बरवीमि ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 75, + "shloka": 12, + "text": "राजञ शीलनिधिः सफीतॊ दमयन्त्या सुरक्षितः\nसाक्षिणॊ रक्षिणश चास्या वयं तरीन परिवत्सरान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 75, + "shloka": 13, + "text": "उपायॊ विहितश चायं तवदर्थम अतुलॊ ऽनया\nन हय एकाह्ना शतं गन्ता तवदृते ऽनयः पुमान इह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 75, + "shloka": 14, + "text": "उपपन्ना तवया भैमी तवं च भैम्या महीपते\nनात्र शङ्का तवया कार्या संगच्छ सह भार्यया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 75, + "shloka": 15, + "text": "तथा बरुवति वायौ तु पुष्पवृष्टिः पपात ह\nदेवदुन्दुभयॊ नेदुर ववौ च पवनः शिवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 75, + "shloka": 16, + "text": "तद अद्भुततमं दृष्ट्वा नलॊ राजाथ भारत\nदमयन्त्यां विशङ्कां तां वयपाकर्षद अरिंदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 75, + "shloka": 17, + "text": "ततस तद वस्त्रम अरजः परावृणॊद वसुधाधिपः\nसंस्मृत्य नागराजानं ततॊ लेभे वपुः सवकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 75, + "shloka": 18, + "text": "सवरूपिणं तु भर्तारं दृष्ट्वा भीमसुता तदा\nपराक्रॊशद उच्चैर आलिङ्ग्य पुण्यश्लॊकम अनिन्दिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 75, + "shloka": 19, + "text": "भैमीम अपि नलॊ राजा भराजमानॊ यथा पुरा\nसस्वजे सवसुतौ चापि यथावत परत्यनन्दत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 75, + "shloka": 20, + "text": "ततः सवॊरसि विन्यस्य वक्त्रं तस्य शुभानना\nपरीता तेन दुःखेन निशश्वासायतेक्षणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 75, + "shloka": 21, + "text": "तथैव मलदिग्धाङ्गी परिष्वज्य शुचिस्मिता\nसुचिरं पुरुषव्याघ्रं तस्थौ साश्रुपरिप्लुता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 75, + "shloka": 22, + "text": "ततः सर्वं यथावृत्तं दमयन्त्या नलस्य च\nभीमायाकथयत परीत्या वैदर्भ्या जननी नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 75, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ ऽबरवीन महाराजः कृतशौचम अहं नलम\nदमयन्त्या सहॊपेतं काल्यं दरष्टा सुखॊषितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 75, + "shloka": 24, + "text": "ततस तौ सहितौ रात्रिं कथयन्तौ पुरातनम\nवने विचरितं सर्वम ऊषतुर मुदितौ नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 75, + "shloka": 25, + "text": "स चतुर्थे ततॊ वर्षे संगम्य सह भार्यया\nसर्वकामैः सुसिद्धार्थॊ लब्धवान परमां मुदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 75, + "shloka": 26, + "text": "दमयन्त्य अपि भर्तारम अवाप्याप्यायिता भृशम\nअर्धसंजातसस्येव तॊयं पराप्य वसुंधरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 75, + "shloka": 27, + "text": "सैवं समेत्य वयपनीततन्द्री; शान्तज्वरा हर्षविवृद्धसत्त्वा\nरराज भैमी समवाप्तकामा; शीतांशुना रात्रिर इवॊदितेन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 76, + "shloka": 1, + "text": "बृहदश्व उवाच\nअथ तां वयुषितॊ रात्रिं नलॊ राजा सवलंकृतः\nवैदर्भ्या सहितः काल्यं ददर्श वसुधाधिपम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 76, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ ऽभिवादयाम आस परयतः शवशुरं नलः\nतस्यानु दमयन्ती च ववन्दे पितरं शुभा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 76, + "shloka": 3, + "text": "तं भीमः परतिजग्राह पुत्रवत परया मुदा\nयथार्हं पूजयित्वा तु समाश्वासयत परभुः\nनलेन सहितां तत्र दमयन्तीं पतिव्रताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 76, + "shloka": 4, + "text": "ताम अर्हणां नलॊ राजा परतिगृह्य यथाविधि\nपरिचर्यां सवकां तस्मै यथावत परत्यवेदयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 76, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ बभूव नगरे सुमहान हर्षनिस्वनः\nजनस्य संप्रहृष्टस्य नलं दृष्ट्वा तथागतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 76, + "shloka": 6, + "text": "अशॊभयच च नगरं पताकाध्वजमालिनम\nसिक्तसंमृष्टपुष्पाढ्या राजमार्गाः कृतास तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 76, + "shloka": 7, + "text": "दवारि दवारि च पौराणां पुष्पभङ्गः परकल्पितः\nअर्चितानि च सर्वाणि देवतायतनानि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 76, + "shloka": 8, + "text": "ऋतुपर्णॊ ऽपि शुश्राव बाहुकछद्मिनं नलम\nदमयन्त्या समायुक्तं जहृषे च नराधिपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 76, + "shloka": 9, + "text": "तम आनाय्य नलॊ राजा कषमयाम आस पार्थिवम\nस च तं कषमयाम आस हेतुभिर बुद्धिसंमतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 76, + "shloka": 10, + "text": "स सत्कृतॊ महीपालॊ नैषधं विस्मयान्वितः\nदिष्ट्या समेतॊ दारैः सवैर भवान इत्य अभ्यनन्दत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 76, + "shloka": 11, + "text": "कच चित तु नापराधं ते कृतवान अस्मि नैषध\nअज्ञातवासं वसतॊ मद्गृहे निषधाधिप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 76, + "shloka": 12, + "text": "यदि वा बुद्धिपूर्वाणि यद्य अबुद्धानि कानि चित\nमया कृतान्य अकार्याणि तानि मे कषन्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 76, + "shloka": 13, + "text": "नल उवाच\nन मे ऽपराधं कृतवांस तवं सवल्पम अपि पार्थिव\nकृते ऽपि च न मे कॊपः कषन्तव्यं हि मया तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 76, + "shloka": 14, + "text": "पूर्वं हय असि सखा मे ऽसि संबन्धी च नराधिप\nअत ऊर्ध्वं तु भूयस तवं परीतिम आहर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 76, + "shloka": 15, + "text": "सर्वकामैः सुविहितः सुखम अस्म्य उषितस तवयि\nन तथा सवगृहे राजन यथा तव गृहे सदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 76, + "shloka": 16, + "text": "इदं चैव हयज्ञानं तवदीयं मयि तिष्ठति\nतद उपाकर्तुम इच्छामि मन्यसे यदि पार्थिव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 76, + "shloka": 17, + "text": "एवम उक्त्वा ददौ विद्याम ऋतुपर्णाय नैषधः\nस च तां परतिजग्राह विधिदृष्टेन कर्मणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 76, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ गृह्याश्वहृदयं तदा भाङ्गस्वरिर नृपः\nसूतम अन्यम उपादाय ययौ सवपुरम एव हि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 76, + "shloka": 19, + "text": "ऋतुपर्णे परतिगते नलॊ राजा विशां पते\nनगरे कुण्डिने कालं नातिदीर्घम इवावसत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 1, + "text": "बृहदश्व उवाच\nस मासम उष्य कौन्तेय भीमम आमन्त्र्य नैषधः\nपुराद अल्पपरीवारॊ जगाम निषधान परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 2, + "text": "रथेनैकेन शुभ्रेण दन्तिभिः परिषॊडशैः\nपञ्चाशद्भिर हयैश चैव षट्शतैश च पदातिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 3, + "text": "स कम्पयन्न इव महीं तवरमाणॊ महीपतिः\nपरविवेशातिसंरब्धस तरसैव महामनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 4, + "text": "ततः पुष्करम आसाद्य वीरसेनसुतॊ नलः\nउवाच दीव्याव पुनर बहु वित्तं मयार्जितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 5, + "text": "दमयन्ती च यच चान्यन मया वसु समर्जितम\nएष वै मम संन्यासस तव राज्यं तु पुष्कर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 6, + "text": "पुनः परवर्ततां दयूतम इति मे निश्चिता मतिः\nएकपाणेन भद्रं ते पराणयॊश च पणावहे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 7, + "text": "जित्वा परस्वम आहृत्य राज्यं वा यदि वा वसु\nपरतिपाणः परदातव्यः परं हि धनम उच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 8, + "text": "न चेद वाञ्छसि तद दयूतं युद्धद्यूतं परवर्तताम\nदवैरथेनास्तु वै शान्तिस तव वा मम वा नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 9, + "text": "वंशभॊज्यम इदं राज्यं मार्गितव्यं यथा तथा\nयेन तेनाप्य उपायेन वृद्धानाम इति शासनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 10, + "text": "दवयॊर एकतरे बुद्धिः करियताम अद्य पुष्कर\nकैतवेनाक्षवत्यां वा युद्धे वा नम्यतां धनुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 11, + "text": "नैषधेनैवम उक्तस तु पुष्करः परहसन्न इव\nधरुवम आत्मजयं मत्वा परत्याह पृथिवीपतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 12, + "text": "दिष्ट्या तवयार्जितं वित्तं परतिपाणाय नैषध\nदिष्ट्या च दुष्कृतं कर्म दमयन्त्याः कषयं गतम\nदिष्ट्या च धरियसे राजन सदारॊ ऽरिनिबर्हण" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 13, + "text": "धनेनानेन वैदर्भी जितेन समलंकृता\nमाम उपस्थास्यति वयक्तं दिवि शक्रम इवाप्सराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 14, + "text": "नित्यशॊ हि समरामि तवां परतीक्षामि च नैषध\nदेवने च मम परीतिर न भवत्य असुहृद्गणैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 15, + "text": "जित्वा तव अद्य वरारॊहां दमयन्तीम अनिन्दिताम\nकृतकृत्यॊ भविष्यामि सा हि मे नित्यशॊ हृदि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 16, + "text": "शरुत्वा तु तस्य ता वाचॊ बह्वबद्धप्रलापिनः\nइयेष स शिरश छेत्तुं खड्गेन कुपितॊ नलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 17, + "text": "समयंस तु रॊषताम्राक्षस तम उवाच ततॊ नृपः\nपणावः किं वयाहरसे जित्वा वै वयाहरिष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 18, + "text": "ततः परावर्तत दयूतं पुष्करस्य नलस्य च\nएकपाणेन भद्रं ते नलेन स पराजितः\nस रत्नकॊशनिचयः पराणेन पणितॊ ऽपि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 19, + "text": "जित्वा च पुष्करं राजा परहसन्न इदम अब्रवीत\nमम सर्वम इदं राज्यम अव्यग्रं हतकण्टकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 20, + "text": "वैदर्भी न तवया शक्या राजापसद वीक्षितुम\nतस्यास तवं सपरीवारॊ मूढ दासत्वम आगतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 21, + "text": "न तत तवया कृतं कर्म येनाहं निर्जितः पुरा\nकलिना तत कृतं कर्म तवं तु मूढ न बुध्यसे\nनाहं परकृतं दॊषं तवय्य आधास्ये कथं चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 22, + "text": "यथासुखं तवं जीवस्व पराणान अभ्युत्सृजामि ते\nतथैव च मम परीतिस तवयि वीर न संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 23, + "text": "सौभ्रात्रं चैव मे तवत्तॊ न कदा चित परहास्यति\nपुष्कर तवं हि मे भराता संजीवस्व शतं समाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 24, + "text": "एवं नलः सान्त्वयित्वा भरातरं सत्यविक्रमः\nसवपुरं परेषयाम आस परिष्वज्य पुनः पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 25, + "text": "सान्त्वितॊ नैषधेनैवं पुष्करः परत्युवाच तम\nपुण्यश्लॊकं तदा राजन्न अभिवाद्य कृताञ्जलिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 26, + "text": "कीर्तिर अस्तु तवाक्षय्या जीव वर्षायुतं सुखी\nयॊ मे वितरसि पराणान अधिष्ठानं च पार्थिव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 27, + "text": "स तथा सत्कृतॊ राज्ञा मासम उष्य तदा नृपः\nपरययौ सवपुरं हृष्टः पुष्करः सवजनावृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 28, + "text": "महत्या सेनया राजन विनीतैः परिचारिकैः\nभराजमान इवादित्यॊ वपुषा पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 77, + "shloka": 29, + "text": "परस्थाप्य पुष्करं राजा वित्तवन्तम अनामयम\nपरविवेश पुरं शरीमान अत्यर्थम उपशॊभितम\nपरविश्य सान्त्वयाम आस पौरांश च निषधाधिपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 78, + "shloka": 1, + "text": "बृहदश्व उवाच\nपरशान्ते तु पुरे हृष्टे संप्रवृत्ते महॊत्सवे\nमहत्या सेनया राजा दमयन्तीम उपानयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 78, + "shloka": 2, + "text": "दमयन्तीम अपि पिता सत्कृत्य परवीरहा\nपरस्थापयद अमेयात्मा भीमॊ भीमपराक्रमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 78, + "shloka": 3, + "text": "आगतायां तु वैदर्भ्यां सपुत्रायां नलॊ नृपः\nवर्तयाम आस मुदितॊ देवराड इव नन्दने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 78, + "shloka": 4, + "text": "तथा परकाशतां यातॊ जम्बूद्वीपे ऽथ राजसु\nपुनः सवे चावसद राज्ये परत्याहृत्य महायशाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 78, + "shloka": 5, + "text": "ईजे च विविधैर यज्ञैर विधिवत सवाप्तदक्षिणैः\nतथा तवम अपि राजेन्द्र ससुहृद वक्ष्यसे ऽचिरात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 78, + "shloka": 6, + "text": "दुःखम एतादृशं पराप्तॊ नलः परपुरंजयः\nदेवनेन नरश्रेष्ठ सभार्यॊ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 78, + "shloka": 7, + "text": "एकाकिनैव सुमहन नलेन पृथिवीपते\nदुःखम आसादितं घॊरं पराप्तश चाभ्युदयः पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 78, + "shloka": 8, + "text": "तवं पुनर भरातृसहितः कृष्णया चैव पाण्डव\nरमसे ऽसमिन महारण्ये धर्मम एवानुचिन्तयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 78, + "shloka": 9, + "text": "बराह्मणैश च महाभागैर वेदवेदाङ्गपारगैः\nनित्यम अन्वास्यसे राजंस तत्र का परिदेवना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 78, + "shloka": 10, + "text": "इतिहासम इमं चापि कलिनाशनम उच्यते\nशक्यम आश्वासितुं शरुत्वा तवद्विधेन विशां पते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 78, + "shloka": 11, + "text": "अस्थिरत्वं च संचिन्त्य पुरुषार्थस्य नित्यदा\nतस्याये च वयये चैव समाश्वसिहि मा शुचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 78, + "shloka": 12, + "text": "ये चेदं कथयिष्यन्ति नलस्य चरितं महत\nशरॊष्यन्ति चाप्य अभीक्ष्णं वै नालक्ष्मीस तान भजिष्यति\nअर्थास तस्यॊपपत्स्यन्ते धन्यतां च गमिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 78, + "shloka": 13, + "text": "इतिहासम इमं शरुत्वा पुराणं शश्वद उत्तमम\nपुत्रान पौत्रान पशूंश चैव वेत्स्यते नृषु चाग्र्यताम\nअरॊगः परीतिमांश चैव भविष्यति न संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 78, + "shloka": 14, + "text": "भयं पश्यसि यच च तवम आह्वयिष्यति मां पुनः\nअक्षज्ञ इति तत ते ऽहं नाशयिष्यामि पार्थिव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 78, + "shloka": 15, + "text": "वेदाक्षहृदयं कृत्स्नम अहं सत्यपराक्रम\nउपपद्यस्व कौन्तेय परसन्नॊ ऽहं बरवीमि ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 78, + "shloka": 16, + "text": "वैशंपायन उवाच\nततॊ हृष्टमना राजा बृहदश्वम उवाच ह\nभगवन्न अक्षहृदयं जञातुम इच्छामि तत्त्वतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 78, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ ऽकषहृदयं परादात पाण्डवाय महात्मने\nदत्त्वा चाश्वशिरॊ ऽगच्छद उपस्प्रष्टुं महातपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 78, + "shloka": 18, + "text": "बृहदश्वे गते पार्थम अश्रौषीत सव्यसाचिनम\nवर्तमानं तपस्य उग्रे वायुभक्षं मनीषिणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 78, + "shloka": 19, + "text": "बराह्मणेभ्यस तपस्विभ्यः संपतद्भ्यस ततस ततः\nतीर्थशैलवरेभ्यश च समेतेभ्यॊ दृढव्रतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 78, + "shloka": 20, + "text": "इति पार्थॊ महाबाहुर दुरापं तप आस्थितः\nन तथा दृष्टपूर्वॊ ऽनयः कश चिद उग्रतपा इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 78, + "shloka": 21, + "text": "यथा धनंजयः पार्थस तपस्वी नियतव्रतः\nमुनिर एकचरः शरीमान धर्मॊ विग्रहवान इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 78, + "shloka": 22, + "text": "तं शरुत्वा पाण्डवॊ राजंस तप्यमानं महावने\nअन्वशॊचत कौन्तेयः परियं वै भरातरं जयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 78, + "shloka": 23, + "text": "दह्यमानेन तु हृदा शरणार्थी महावने\nबराह्मणान विविधज्ञानान पर्यपृच्छद युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nभगवन काम्यकात पार्थे गते मे परपिता महे\nपाण्डवाः किम अकुर्वन्त तम ऋते सव्यसाचिनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 2, + "text": "स हि तेषां महेष्वासॊ गतिर आसीद अनीकजित\nआदित्यानां यथा विष्णुस तथैव परतिभाति मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 3, + "text": "तेनेन्द्र समवीर्येण संग्रामेष्व अनिवर्तिना\nविना भूता वने वीराः कथम आसन पिता महाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 4, + "text": "[व]\nगते तु काम्यकात तात पाण्डवे सव्यसाचिनि\nबभूवुः कौरवेयास ते दुःखशॊकपरायणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 5, + "text": "आक्षिप्त सूत्रा मणयश छिन्नपक्षा इव दविजाः\nअप्रीत मनसः सर्वे बभूवुर अथ पाण्डवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 6, + "text": "वनं च तद अभूत तेन हीनम अक्लिष्टकर्मणा\nकुवेरेण यथा हीनं वनं चैत्ररथं तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 7, + "text": "तम ऋते पुरुषव्याघ्रं पाण्डवा जनमेजय\nमुदम अप्राप्नुवन्तॊ वै काम्यके नयवसंस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 8, + "text": "बराह्मणार्थे पराक्रान्ताः शुद्धैर बाणैर महारथाः\nनिघ्नन्तॊ भरतश्रेष्ठ मेध्यान बहुविधान मृगान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 9, + "text": "नित्यं हि पुरुषव्याघ्रा वन्याहारम अरिंदमाः\nविप्रसृत्य समाहृत्य बराह्मणेभ्यॊ नयवेदयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 10, + "text": "एवं ते नयवसंस तत्र सॊत्कण्ठाः पुरुषर्षभाः\nअहृष्ट मनसः सर्वे गते राजन धनंजये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 11, + "text": "अथ विप्रॊषितं वीरं पाञ्चाली मध्यमं पतिम\nसमरन्ती पाण्डवश्रेष्ठम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 12, + "text": "यॊ ऽरजुनेनार्जुनस तुल्यॊ दविबाहुर बहु बाहुना\nतम ऋते पाण्डवश्रेष्ठं वनं न परतिभाति मे\nशून्याम इव च पश्यामि तत्र तत्र महीम इमाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 13, + "text": "बह्वाश्चर्यम इदं चापि वनं कुसुमितद्रुमम\nन तथा रमणीयं मे तम ऋते सव्यसाचिनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 14, + "text": "नीलाम्बुदसमप्रख्यं मत्तमातङ्गविक्रमम\nतम ऋते पुण्डरीकाक्षं काम्यकं नातिभाति मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 15, + "text": "यस्य सम धनुषॊ घॊषः शरूयते ऽशनिनिस्वनः\nन लभे शर्म तं राजन समरन्ती सव्यसाचिनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 16, + "text": "तथा लालप्यमानां तां निशम्य परवीरहा\nभीमसेनॊ महाराज दरौपदीम इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 17, + "text": "मनः परीतिकरं भद्रे यद बरवीषि सुमध्यमे\nतन मे परीणाति हृदयम अमृतप्राशनॊपमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 18, + "text": "यस्य दीर्घौ समौ पीनौ भुजौ परिघसंनिभौ\nमौर्वी कृतकिणौ वृत्तौ खड्गायुध गदाधरौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 19, + "text": "निष्काङ्गदकृतापीडौ पञ्चशीर्षाव इवॊरगौ\nतम ऋते पुरुषव्याघ्रं नष्टसूर्यम इदं वनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 20, + "text": "यम आश्रित्य महाबाहुं पाञ्चालाः कुरवस तथा\nसुराणाम अपि यत्तानां पृतनासु न बिभ्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 21, + "text": "यस्य बाहू समाश्रित्य वयं सर्वे महात्मनाः\nमन्यामहे जितान आजौ परान पराप्तां च मेदिनीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 22, + "text": "तम ऋते फल्गुनं वीरं न लभे काम्यके धृतिम\nशून्याम इव च पश्यामि तत्र तत्र महीम इमाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 23, + "text": "[नकुल]\nय उदीचीं दिशं गत्वा जित्वा युधि महाबलान\nगन्धर्वमुख्याञ शतशॊ हयाँल लेभे स वासविः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 24, + "text": "राजंस तित्तिरि कल्माषाञ शरीमान अनिलरंहसः\nपरादाद भरात्रे परियः परेम्ना राजसूये महाक्रतौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 25, + "text": "तम ऋते भीमधन्वानं भीमाद अवरजं वने\nकामये काम्यके वासं नेदानीम अमरॊपमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 26, + "text": "[सहदेव]\nयॊ धनानि च कन्याश च युधि जित्वा महारथान\nआजहार पुरा राज्ञे राजसूये महाक्रतौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 27, + "text": "यः समेतान मृधे जित्वा यादवान अमितद्युतिः\nसुभद्राम आजहारैकॊ वासुदेवस्य संमते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 28, + "text": "तस्य जिष्णॊर बृसीं दृष्ट्वा शून्याम उपनिवेशने\nहृदयं मे महाराज न शाम्यति कदा चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 79, + "shloka": 29, + "text": "वनाद अस्माद विवासं तु रॊचये ऽहम अरिंदम\nन हि नस तम ऋते वीरं रमणीयम इदं वनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nधनंजयॊत्सुकास ते तु वने तस्मिन महारथाः\nनयवसन्त महाभागा दरौपद्या सह पाण्डवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 2, + "text": "अथापश्यन महात्मानं देवर्षिं तत्र नारदम\nदीप्यमानं शरिया बराह्म्या दीप्ताग्निसमतेजसम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 3, + "text": "स तैः परिवृतः शरीमान भरातृभिः कुरुसत्तमः\nविबभाव अतिदीप्तौजॊ देवैर इव शतक्रतुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 4, + "text": "यथा च वेदान सावित्री याज्ञसेनी तथा सती\nन जहौ धर्मतः पार्थान मेरुम अर्कप्रभा यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 5, + "text": "परतिगृह्य तु तां पूजां नारदॊ भगवान ऋषिः\nआश्वासयद धर्मसुतं युक्तरूपम इवानघ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 6, + "text": "उवाच च महात्मानं धर्मराजं युधिष्ठिरम\nबरूहि धर्मभृतां शरेष्ठ केनार्थः किं ददामि ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 7, + "text": "अथ धर्मसुतॊ राजा परणम्य भरातृभिः सह\nउवाच पराञ्जलिर वाक्यं नारदं देव संमितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 8, + "text": "तवयि तुष्टे महाभाग सर्वलॊकाभिपूजिते\nकृतम इत्य एव मन्ये ऽहं परसादात तव सुव्रत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 9, + "text": "यदि तव अहम अनुग्राह्यॊ भरातृभिः सहितॊ ऽनघ\nसंदेहं मे मुनिश्रेष्ठ हृदिस्थं छेत्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 10, + "text": "परदक्षिणं यः कुरुते पृथिवीं तीर्थतत्परः\nकिं फलं तस्य कार्त्स्न्येन तद बरह्मन वक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 11, + "text": "[न]\nशृणु राजन्न अवहितॊ यथा भीष्मेण भारत\nपुलस्त्यस्य सकाशाद वै सर्वम एतद उपश्रुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 12, + "text": "पुरा भागीरथी तीरे भीष्मॊ धर्मभृतां वरः\nपित्र्यं वरतं समास्थाय नयवसन मुनिवत तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 13, + "text": "शुभे देशे महाराज पुण्ये देवर्षिसेविते\nगङ्गा दवारे महातेजॊ देवगन्धर्वसेविते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 14, + "text": "स पितॄंस तर्पयाम आस देवांश च परमद्युतिः\nऋषींश च तॊषयाम आस विधिदृष्टेन कर्मणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 15, + "text": "कस्य चित तव अथ कालस्य जपन्न एव महातपाः\nददर्शाद्भुतसंकाशं पुलस्त्यम ऋषिसत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 16, + "text": "स तं दृष्ट्वॊग्र तपसं दीप्यमानम इव शरिया\nपरहर्षम अतुलं लेभे विस्मयं च परं ययौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 17, + "text": "उपस्थितं महाराज पूजयाम आस भारत\nभीष्मॊ धर्मभृतां शरेष्ठॊ विधिदृष्टेन कर्मणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 18, + "text": "शिरसा चार्घ्यम आदाय शुचिः परयत मानसः\nनाम संकीर्तयाम आस तस्मिन बरह्मर्षिसत्तमे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 19, + "text": "भीष्मॊ ऽहम अस्मि भद्रं ते दासॊ ऽसमि तव सुव्रत\nतव संदर्शनाद एव मुक्तॊ ऽहं सर्वकिल्बिषैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 20, + "text": "एवम उक्त्वा महाराज भीष्मॊ धर्मभृतां वरः\nवाग्यतः पराञ्जलिर भूत्वा तूष्णीम आसीद युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 21, + "text": "तं दृष्ट्वा नियमेनाथ सवाध्यायाम्नाय कर्शितम\nभीष्मं कुरु कुलश्रेष्ठं मुनिः परीतमनाभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 22, + "text": "[पुलस्त्य]\nअनेन तव धर्मज्ञ परश्रयेण दमेन च\nसत्येन च महाभाग तुष्टॊ ऽसमि तव सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 23, + "text": "यस्येदृशस ते धर्मॊ ऽयं पितृभक्त्याश्रितॊ ऽनघ\nतेन पश्यसि मां पुत्र परीतिश चापि मम तवयि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 24, + "text": "अमॊघदर्शी भीष्माहं बरूहि किं करवाणि ते\nयद वक्ष्यसि कुरुश्रेष्ठ तस्य दातास्मि ते ऽनघ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 25, + "text": "[भ]\nपरीते तवयि महाभाग सर्वलॊकाभिपूजिते\nकृतम इत्य एव मन्ये ऽहं यद अहं दृष्टवान परभुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 26, + "text": "यदि तव अहम अनुग्राह्यस तव धर्मभृतां वर\nवक्ष्यामि हृत्स्थं संदेहं तन मे तवं वक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 27, + "text": "अस्ति मे भगवन कश चित तीर्थेभ्यॊ धर्मसंशयः\nतम अहं शरॊतुम इच्छामि पृथक संकीर्तितं तवया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 28, + "text": "परदक्षिणं यः पृथिवीं करॊत्य अमितविक्रम\nकिं फलं तस्य विप्रर्षे तन मे बरूहि तपॊधन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 29, + "text": "[प]\nहन्त ते ऽहं परवक्ष्यामि यद ऋषीणां परायणम\nतद एकाग्रमनास तात शृणु तीर्थेषु यत फलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 30, + "text": "यस्य हस्तौ च पादौ च मनश चैव सुसंयतम\nविद्या तपश च कीर्तिश च स तीर्थफलम अश्नुते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 31, + "text": "परतिग्रहाद उपावृत्तः संतुष्टॊ नियतः शुचिः\nअहं कारनिवृत्तिश च स तीर्थफलम अश्नुते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 32, + "text": "अकल्ककॊ निरारम्भॊ लघ्व आहारॊ जितेन्द्रियः\nविमुक्तः सर्वदॊषैर यः स तीर्थफलम अश्नुते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 33, + "text": "अक्रॊधनश च राजेन्द्र सत्यशीलॊ दृढव्रतः\nआत्मॊपमश च भूतेषु स तीर्थफलम अश्नुते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 34, + "text": "ऋषिभिः करतवः परॊक्ता वेदेष्व इह यथाक्रमम\nफलं चैव यथातत्त्वं परेत्य चेह च सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 35, + "text": "न ते शक्या दरिद्रेण यज्ञाः पराप्तुं महीपते\nबहूपकरणा यज्ञा नाना संभारविस्तराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 36, + "text": "पराप्यन्ते पार्थिवैर एते समृद्धैर वा नरैः कव चित\nनार्थान्य ऊनॊपकरणैर एकात्मभिर असंहतैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 37, + "text": "यॊ दरिद्रैर अपि विधिः शक्यः पराप्तुं नरेश्वर\nतुल्यॊ यज्ञफलैः पुण्यैस तं निबॊध युधां वर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 38, + "text": "ऋषीणां परमं गुह्यम इदं भरतसत्तम\nतीर्थाभिगमनं पुण्यं यज्ञैर अपि विशिष्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 39, + "text": "अनुपॊष्य तरिरात्राणि तीर्थान्य अनभिगम्य च\nअदत्त्वा काञ्चनं गाश च दरिद्रॊ नाम जायते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 40, + "text": "अग्निष्टॊमादिभिर यज्ञैर इष्ट्वा विपुलदक्षिणैः\nन तत फलम अवाप्नॊति तीर्थाभिगमनेन यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 41, + "text": "नृलॊके देवदेवस्य तीर्थं तरैलॊक्यविश्रुतम\nपुष्करं नाम विख्यातं महाभागः समाविशेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 42, + "text": "दशकॊटिसहस्राणि तीर्थानां वै महीपते\nसांनिध्यं पुष्करे येषां तरिसंध्यं कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 43, + "text": "आदित्या वसवॊ रुद्राः साध्याश च स मरुद्गणाः\nगन्धर्वाप्सरसश चैव नित्यं संनिहिता विभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 44, + "text": "यत्र देवास तपस तप्त्वा दैत्या बरह्मर्षयस तथा\nदिव्ययॊगा महाराज पुण्येन महतान्विताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 45, + "text": "मनसाप्य अभिकामस्य पुष्कराणि मनस्विनः\nपूयन्ते सर्वपापानि नाकपृष्ठे च पूज्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 46, + "text": "तस्मिंस तीर्थे महाभाग नित्यम एव पिता महः\nउवास परमप्रीतॊ देवदानव संम्मतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 47, + "text": "पुष्करेषु महाभाग देवाः सर्षिपुरॊगमाः\nसिद्धिं समभिसंप्राप्ताः पुण्येन महतान्विताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 48, + "text": "तत्राभिषेकं यः कुर्यात पितृदेवार्चने रतः\nअश्वमेधं दशगुणं परवदन्ति मनीषिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 49, + "text": "अप्य एकं भॊजयेद विप्रं पुष्करारण्यम आश्रितः\nतेनासौ कर्मणा भीष्म परेत्य चेह च मॊदते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 50, + "text": "शाकमूलफलैर वापि येन वर्तयते सवयम\nतद वै दद्याद बराह्मणाय शरद्धावान अनसूयकः\nतेनैव पराप्नुयात पराज्ञॊ हयमेध फलं नरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 51, + "text": "बराह्मणः कषत्रियॊ वैश्यः शूद्रॊ वा राजसत्तम\nन वियॊनिं वरजन्त्य एते सनातास तीर्थे महात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 52, + "text": "कार्तिक्यां तु विशेषेण यॊ ऽभिगच्छेत पुष्करम\nफलं तत्राक्षयं तस्य वर्धते भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 53, + "text": "सायंप्रातः समरेद यस तु पुष्कराणि कृताञ्जलिः\nउपस्पृष्टं भवेत तेन सर्वतीर्थेषु भारत\nपराप्नुयाच च नरॊ लॊकान बरह्मणः सदने ऽकषयान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 54, + "text": "जन्मप्रभृति यत पापं सत्रियॊ वा पुरुषस्य वा\nपुष्करे सनातमात्रस्य सर्वम एव परणश्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 55, + "text": "यथा सुराणां सर्वेषाम आदिस तु मधुसूदनः\nतथैव पुष्करं राजंस तीर्थानाम आदिर उच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 56, + "text": "उष्य दवादश वर्षाणि पुष्करे नियतः शुचिः\nकरतून सर्वान अवाप्नॊति बरह्मलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 57, + "text": "यस तु वर्षशतं पूर्णम अग्निहॊत्रम उपासते\nकार्तिकीं वा वसेद एकां पुष्करे समम एव तत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 58, + "text": "पुष्करं पुष्करं गन्तुं दुष्करं पुष्करे तपः\nदुष्करं पुष्करे दानं वस्तुं चैव सुदुष्करम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 59, + "text": "उष्य दवादश रात्रं तु नियतॊ नियताशनः\nपरदक्षिणम उपावृत्तॊ जम्बू मार्गं समाविशेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 60, + "text": "जम्बू मार्गं समाविश्य देवर्षिपितृसेवितम\nअश्वमेधम अवाप्नॊति विष्णुलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 61, + "text": "तत्रॊष्य रजनीः पञ्च षष्ठ कालक्षमी नरः\nन दुर्गतिम अवाप्नॊति सिद्धिं पराप्नॊति चॊत्तमाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 62, + "text": "जम्बू मार्गाद उपावृत्तॊ गच्छेत तण्डुलिकाश्रमम\nन दुर्गतिम अवाप्नॊति सवर्गलॊके च पूज्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 63, + "text": "अगस्य सर आसाद्य पितृदेवार्चने रतः\nतरिरात्रॊपॊषितॊ राजन्न अग्निष्टॊम फलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 64, + "text": "शाकवृत्तिः फलैर वापि कौमारं विन्दते पदम\nकण्वाश्रमं समासाद्य शरीजुष्टं लॊकपूजितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 65, + "text": "धर्मारण्यं हि तत पुण्यम आद्यं च भरतर्षभ\nयत्र परविष्टमात्रॊ वै पापेभ्यॊ विप्रमुच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 66, + "text": "अर्चयित्वा पितॄन देवान नियतॊ नियताशनः\nसर्वकामसमृद्धस्य यज्ञस्य फलम अश्नुते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 67, + "text": "परदक्षिणं ततः कृत्वा ययाति पतनं वरजेत\nहयमेधस्य यज्ञस्य फलं पराप्नॊति तत्र वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 68, + "text": "महाकालं ततॊ गच्छेन नियतॊ नियताशनः\nकॊटितीर्थम उपस्पृश्य हयमेध फलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 69, + "text": "ततॊ गच्छेत धर्मज्ञ पुण्यस्थानम उमापतेः\nनाम्ना भद्र वटं नाम तरिषु लॊकेषु विश्रुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 70, + "text": "तत्राभिगम्य चेशानं गॊसहस्रफलं लभेत\nमहादेव परसादाच च गाणपत्यम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 71, + "text": "नर्मदाम अथ चासाद्य नदीं तरैलॊक्यविश्रुताम\nतर्पयित्वा पितॄन देवान अग्निष्टॊम फलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 72, + "text": "दक्षिणं सिन्धुम आसाद्य बरह्म चारी जितेन्द्रियः\nअग्निष्टॊमम अवाप्नॊति विमानं चाधिरॊहति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 73, + "text": "चर्मण्वतीं समासाद्य नियतॊ नियताशनः\nरन्ति देवाभ्यनुज्ञातॊ अग्निष्टॊम फलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 74, + "text": "ततॊ गच्छेत धर्मज्ञ हिमवत्सुतम अर्बुदम\nपृथिव्यां यत्र वै छिद्रं पूर्वम आसीद युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 75, + "text": "तत्राश्रमॊ वसिष्ठस्य तरिषु लॊकेषु विश्रुतः\nतत्रॊष्य रजनीम एकां गॊसहस्रफलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 76, + "text": "पिङ्गा तीर्थम उपस्पृश्य बरह्म चारी जितेन्द्रियः\nकपिलानां नरव्याघ्र शतस्य फलम अश्नुते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 77, + "text": "ततॊ गच्छेत धर्मज्ञ परभासं लॊकविश्रुतम\nयत्र संनिहितॊ नित्यं सवयम एव हुताशनः\nदेवतानां मुखं वीर अनलॊ ऽनिलसारथिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 78, + "text": "तस्मिंस तीर्थवरे सनात्वा शुचिः परयत मानसः\nअग्निष्टॊमातिरात्राभ्यां फलं पराप्नॊति मानवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 79, + "text": "ततॊ गत्वा सरस्वत्याः सागरस्य च संगमे\nगॊसहस्रफलं पराप्य सवर्गलॊके महीयते\nदीप्यमानॊ ऽगनिवन नित्यं परभया भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 80, + "text": "तरिरात्रम उषितस तत्र तर्पयेत पितृदेवताः\nपरभासते यथा सॊमॊ अश्वमेधं च विन्दति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 81, + "text": "वरदानं ततॊ गच्छेत तीर्थं भरतसत्तम\nविष्णॊर दुर्वाससा यत्र वरॊ दत्तॊ युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 82, + "text": "वरदाने नरः सनात्वा गॊसहस्रफलं लभेत\nततॊ दवारवतीं गच्छेन नियतॊ नियताशनः\nपिण्डारके नरः सनात्वा लभेद बहुसुवर्णकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 83, + "text": "तस्मिंस तीर्थे महाभाग पद्मलक्षणलक्षिताः\nअद्यापि मुद्रा दृश्यन्ते तद अद्भुतम अरिंदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 84, + "text": "तरिशूलाङ्कानि पद्मानि दृश्यन्ते कुरुनन्दन\nमहादेवस्य सांनिध्यं तत्रैव भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 85, + "text": "सागरस्य च सिन्धॊश च संगमं पराप्य भारत\nतीर्थे सलिलराजस्य सनात्वा परयत मानसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 86, + "text": "तर्पयित्वा पितॄन देवान ऋषींश च भरतर्षभ\nपराप्नॊति वारुणं लॊकं दीप्यमानः सवतेजसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 87, + "text": "शङ्कुकर्णेश्वरं देवम अर्चयित्वा युधिष्ठिर\nअश्वमेधं दशगुणं परवदन्ति मनीषिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 88, + "text": "परदक्षिणम उपावृत्य गच्छेत भरतर्षभ\nतीर्थं कुरु वरश्रेष्ठ तरिषु लॊकेषु विश्रुतम\nदृमीति नाम्ना विख्यातं सर्वपापप्रमॊचनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 89, + "text": "यत्र बरह्मादयॊ देवा उपासन्ते महेश्वरम\nतत्र सनात्वार्चयित्वा च रुद्रं देवगणैर वृतम\nजन्मप्रभृति पापानि कृतानि नुदते नरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 90, + "text": "दृमी चात्र नरश्रेष्ठ सर्वदेवैर अभिष्टुता\nतत्र सनात्वा नरव्याघ्र हयमेधम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 91, + "text": "जित्वा यत्र महाप्राज्ञ विष्णुना परभ विष्णुना\nपुरा शौचं कृतं राजन हत्वा दैवतकण्टकान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 92, + "text": "ततॊ गच्छेत धर्मज्ञ वसॊर धाराम अभिष्टुताम\nगमनाद एव तस्यां हि हयमेधम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 93, + "text": "सनात्वा कुरु वरश्रेष्ठ परयतात्मा तु मानवः\nतर्प्य देवान पितॄंश चैव विष्णुलॊके महीयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 94, + "text": "तीर्थं चात्र परं पुण्यं वसूनां भरतर्षभ\nतत्र सनात्वा च पीत्वा च वसूनां संमतॊ भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 95, + "text": "सिन्धूत्तमम इति खयातं सर्वपापप्रणाशनम\nतत्र सनात्वा नरश्रेष्ठ लभेद बहुसुवर्णकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 96, + "text": "बरह्म तुङ्गं समासाद्य शुचिः परयत मानसः\nबरह्मलॊकम अवाप्नॊति सुकृती विरजा नरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 97, + "text": "कुमारिकाणां शक्रस्य तीर्थं सिद्धनिषेवितम\nतत्र सनात्वा नरः कषिप्रं शक्र लॊकम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 98, + "text": "रेणुकायाश च तत्रैव तीर्थं देव निषेवितम\nतत्र सनात्वा भवेद विप्रॊ विमलश चन्द्रमा यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 99, + "text": "अथ पञ्चनदं गत्वा नियतॊ नियताशनः\nपञ्च यज्ञान अवाप्नॊति करमशॊ ये ऽनुकीर्तिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 100, + "text": "ततॊ गच्छेत धर्मज्ञ भीमायाः सथानम उत्तमम\nतत्र सनात्वा तु यॊन्यां वै नरॊ भरतसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 101, + "text": "देव्याः पुत्रॊ भवेद राजंस तप्तकुण्डलविग्रहः\nगवां शतसहस्रस्य फलं चैवाप्नुयान महत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 102, + "text": "गिरिमुञ्जं समासाद्य तरिषु लॊकेषु विश्रुतम\nपिता महं नमस्कृत्य गॊसहस्रफलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 103, + "text": "ततॊ गच्छेत धर्मज्ञ विमलं तीर्थम उत्तमम\nअद्यापि यत्र दृश्यन्ते मत्स्याः सौवर्णराजताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 104, + "text": "तत्र सनात्वा नरश्रेष्ठ वाजपेयम अवाप्नुयात\nसर्वपापविशुद्धात्मा गच्छेच च परमां गतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 105, + "text": "ततॊ गच्छेत मलदां तरिषु लॊकेषु विश्रुताम\nपश्चिमायां तु संध्यायाम उपस्पृश्य यथाविधि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 106, + "text": "चरुं नरेन्द्र सप्तार्चेर यथाशक्ति निवेदयेत\nपितॄणाम अक्षयं दानं परवदन्ति मनीषिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 107, + "text": "गवां शतसहस्रेण राजसूय शतेन च\nअश्वमेध सहस्रेण शरेयान सप्तार्चिषश चरुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 108, + "text": "ततॊ निवृत्तॊ राजेन्द्र वस्त्रा पदम अथाविशेत\nअभिगम्य महादेवम अश्वमेध फलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 109, + "text": "मणिमन्तं समासाद्य बरह्म चारी समाहितः\nएकरात्रॊषितॊ राजन्न अग्निष्टॊम फलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 110, + "text": "अथ गच्छेत राजेन्द्र देविकां लॊकविश्रुताम\nपरसूतिर यत्र विप्राणां शरूयते भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 111, + "text": "तरिशूलपाणेः सथानं च तरिषु लॊकेषु विश्रुतम\nदेविकायां नरः सनात्वा समभ्यर्च्य महेश्वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 112, + "text": "यथाशक्ति चरुं तत्र निवेद्य भरतर्षभ\nसर्वकामसमृद्धस्य यज्ञस्य लभते फलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 113, + "text": "कामाख्यं तत्र रुद्रस्य तीर्थं देवर्षिसेवितम\nतत्र सनात्वा नरः कषिप्रं सिद्धिम आप्नॊति भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 114, + "text": "यजनं याजनं गत्वा तथैव बरह्म वालुकाम\nपुष्पन्यास उपस्पृश्य न शॊचेन मरणं ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 115, + "text": "अर्धयॊजनविस्तारां पञ्चयॊजनम आयताम\nएतावद देविकाम आहुः पुण्यां देवर्षिसेविताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 116, + "text": "ततॊ गच्छेत धर्मज्ञ दीर्घसत्रं यथाक्रमम\nयत्र बरह्मादयॊ देवाः सिद्धाश च परमर्षयः\nदीर्घसत्रम उपासन्ते दक्षिणाभिर यतव्रताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 117, + "text": "गमनाद एव राजेन्द्र दीर्घसत्रम अरिंदम\nराजसूयाश्वमेधाभ्यां फलं पराप्नॊति मानवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 118, + "text": "ततॊ विनशनं गच्छेन नियतॊ नियताशनः\nगच्छत्य अन्तर्हिता यत्र मरु पृष्ठे सरस्वती\nचमसे च शिवॊद्भेदे नागॊद्भेदे च दृश्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 119, + "text": "सनात्वा च चमसॊद्भेदे अग्निष्टॊम फलं लभेत\nशिवॊद्भेदे नरः सनात्वा गॊसहस्रफलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 120, + "text": "नागॊद्भेदे नरः सनात्वा नागलॊकम अवाप्नुयात\nशशयानं च राजेन्द्र तीर्थम आसाद्य दुर्लभम\nशशरूपप्रतिछन्नाः पुष्करा यत्र भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 121, + "text": "सरस्वत्यां महाराज अनु संवत्सरं हि ते\nसनायन्ते भरतश्रेष्ठ वृत्तां वै कार्तिकीं सदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 122, + "text": "तत्र सनात्वा नरव्याघ्र दयॊतते शशिवत सदा\nगॊसहस्रपलं चैव पराप्नुयाद भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 123, + "text": "कुमार कॊटिम आसाद्य नियतः कुरुनन्दन\nतत्राभिषेकं कुर्वीत पितृदेवार्चने रतः\nगवामयम अवाप्नॊति कुलं चैव समुद्धरेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 124, + "text": "ततॊ गच्छेत धर्मज्ञ रुद्र कॊटिं समाहितः\nपुरा यत्र महाराज ऋषिकॊटिः समाहिता\nपरहर्षेण च संविष्टा देव दर्शनकाङ्क्षया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 125, + "text": "अहं पूर्वम अहं पूर्वं दरक्ष्यामि वृषभध्वजम\nएवं संप्रस्थिता राजन्न ऋषयः किल भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 126, + "text": "ततॊ यॊगेष्वरेणापि यॊगम आस्थाय भूपते\nतेषां मन्युप्रणाशार्थम ऋषीणां भावितात्मनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 127, + "text": "सृष्टा कॊटिस तु रुद्राणाम ऋषीणाम अग्रतः सथिता\nमया पूर्वतरं दृष्ट इति ते मेनिरे पृथक" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 128, + "text": "तेषां तुष्टॊ महादेव ऋषीणाम उग्रतेजसाम\nभक्त्या परमया राजन वरं तेषां परदिष्टवान\nअद्य परभृति युष्माकं धर्मवृद्धिर भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 129, + "text": "तत्र सनात्वा नरव्याघ्र रुद्र कॊट्यां नरः शुचिः\nअश्वमेधम अवाप्नॊति कुलं चैव समुद्धरेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 130, + "text": "ततॊ गच्छेत राजेन्द्र संगमं लॊकविश्रुतम\nसरस्वत्या महापुण्यम उपासन्ते जनार्दनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 131, + "text": "यत्र बरह्मादयॊ देवा ऋषयः सिद्धचारणाः\nअभिगच्छन्ति राजेन्द्र चैत्रशुक्लचतुर्दशीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 132, + "text": "तत्र सनात्वा नरव्याघ्र विन्देद बहुसुवर्णकम\nसर्वपापविशुद्धात्मा बरह्मलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 80, + "shloka": 133, + "text": "ऋषीणां यत्र सत्राणि समाप्तानि नराधिप\nसत्रावसानम आसाद्य गॊसहस्रफलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 1, + "text": "[पुलस्त्य]\nततॊ गच्छेत राजेन्द्र कुरुक्षेत्रम अभिष्टुतम\nपापेभ्यॊ विप्रमुच्यन्ते तद्गताः सर्वजन्तवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 2, + "text": "कुरुक्षेत्रं गमिष्यामि कुरुक्षेत्रे वसाम्य अहम\nय एवं सततं बरूयात सॊ ऽपि पापैः परमुच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 3, + "text": "अत्र मासं वसेद वीर सरस्वत्यां युधिष्ठिर\nयत्र बरह्मादयॊ देव ऋषयः सिद्धचारणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 4, + "text": "गन्धर्वाप्सरसॊ यक्षाः पन्नगाश च महीपते\nबरह्म कषेत्रं महापुण्यम अभिगच्छन्ति भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 5, + "text": "मनसाप्य अभिकामस्य कुरुक्षेत्रं युधिष्ठिर\nपापाणि विप्रणश्यन्ति बरह्मलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 6, + "text": "गत्वा हि शरद्धया युक्तः कुरुक्षेत्रं कुरूद्वह\nराजसूयाश्वमेधाभ्यां फलं पराप्नॊति मानवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ मचक्रुकं राजन दवारपालं महाबलम\nयक्षं समभिवाद्यैव गॊसहस्रफलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ गच्छेत धर्मज्ञ विष्णॊर सथानम अनुत्तमम\nसततं नाम राजेन्द्र यत्र संनिहितॊ हरिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 9, + "text": "तत्र सनात्वार्चयित्वा च तरिलॊकप्रभवं हरिम\nअश्वमेधम अवाप्नॊति विष्णुलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 10, + "text": "ततः पारिप्लवं गच्छेत तीर्थं तरैलॊक्यविश्रुतम\nअग्निष्टॊमातिरात्राभ्यां फलं पराप्नॊति मानवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 11, + "text": "पृथिव्यास तीर्थम आसाद्य गॊसहस्रफलं लभेत\nततः शालूकिनीं गत्वा तीर्थसेवी नराधिप\nदशाश्वमेधिके सनात्वा तद एव लभते फलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 12, + "text": "सर्पदर्वीं समासाद्य नागानां तीर्थम उत्तमम\nअग्निष्टॊमम अवाप्नॊति नागलॊकं च विन्दति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ गच्छेत धर्मज्ञ दवारपालं तरन्तुकम\nतत्रॊष्य रजनीम एकां गॊसहस्रफलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 14, + "text": "ततः पञ्चनदं गत्वा नियतॊ नियताशनः\nकॊटिकीर्थम उपस्पृश्य हयमेध फलं लभेत\nअश्विनॊस तीर्थम आसाद्य रूपवान अभिजायते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ गच्छेत धर्मज्ञ वाराहं तीर्थम उत्तमम\nविष्णुर वाराह रूपेण पूर्वं यत्र सथितॊ ऽभवत\nतत्र सनात्वा नरव्याघ्र अग्निष्टॊम फलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ जयन्त्या राजेन्द्र सॊमतीर्थं समाविशेत\nसनात्वा फलम अवाप्नॊति राजसूयस्य मानवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 17, + "text": "एकहंसे नरः सनात्वा गॊसहस्रफलं लभेत\nकृतशौचं समासाद्य तीर्थसेवी कुरूद्वह\nपुण्डरीकम अवाप्नॊति कृतशौचॊ भवेन नरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ मुञ्ज वटं नाम महादेवस्य धीमतः\nतत्रॊष्य रजनीम एकां गाणपत्यम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 19, + "text": "तत्रैव च महाराज यक्षी लॊकपरिश्रुता\nतां चाभिगम्य राजेन्द्र पुण्याँल लॊकान अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 20, + "text": "कुरुक्षेत्रस्य तद्द्वारं विश्रुतं भरतर्षभ\nपरदक्षिणम उपावृत्य तीर्थसेवी समाहितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 21, + "text": "संमिते पुष्कराणां च सनात्वार्च्य पितृदेवताः\nजामदग्न्येन रामेण आहृते वै महात्मना\nकृतकृत्यॊ भवेद राजन्न अश्वमेधं च विन्दति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ रामह्रदान गच्छेत तीर्थसेवी नराधिप\nयत्र रामेण राजेन्द्र तरसा दीप्ततेजसा\nकषत्रम उत्साद्य वीर्येण हरदाः पञ्च निवेशिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 23, + "text": "पूरयित्वा नरव्याघ्र रुधिरेणेति नः शरुतम\nपितरस तर्पिताः सर्वे तथैव च पिता महाः\nततस ते पितरः परीता रामम ऊचुर महीपते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 24, + "text": "रम राम महाभाग परीताः सम तव भार्गव\nअनया पितृभक्त्या च विक्रमेण च ते विभॊ\nवरं वृणीष्व भद्रं ते किम इच्छसि महाद्युते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 25, + "text": "एवम उक्तः स राजेन्द्र रामः परहरतां वरः\nअब्रवीत पराञ्जलिर वाक्यं पितॄन स गगने सथितान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 26, + "text": "भवन्तॊ यदि मे परीता यद्य अनुग्राह्यता मयि\nपितृप्रसादाद इच्छेयं तपसाप्यायनं पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 27, + "text": "यच च रॊषाभिभूतेन कषत्रम उत्सादितं मया\nततश च पापान मुच्येयं युष्माकं तेजसा हय अहम\nहरदाश च तीर्थभूता मे भवेयुर भुवि विश्रुताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 28, + "text": "एतच छरुत्वा शुभं वाक्यं रामस्य पितरस तदा\nपरत्यूचुः परमप्रीता रामं हर्षसमन्विताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 29, + "text": "तपस ते वर्धतां भूयः पितृभक्त्या विशेषतः\nयच च रॊषाभिभूतेन कषत्रम उत्सादितं तवया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 30, + "text": "ततश च पापान मुक्तस तवं कर्मभिस ते च पातिताः\nहरदाश च तव तीर्थत्वं गमिष्यन्ति न संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 31, + "text": "हरदेष्व एतेषु यः सनात्वा पितॄन संतर्पयिष्यति\nपितरस तस्य वै परीता दास्यन्ति भुवि दुर्लभम\nईप्सितं मनसः कामं सवर्गलॊकं च शाश्वतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 32, + "text": "एवं दत्त्वा वरान राजन रामस्य पितरस तदा\nआमन्त्र्य भार्गवं परीतास तत्रैवान्तर दधुस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 33, + "text": "एवं रामह्रदाः पुण्या भार्गवस्य महात्मनाः\nसनात्वा हरदेषु रामस्य बरह्म चारी शुभव्रतः\nरामम अभ्यर्च्य राजेन्द्र लभेद बहुसुवर्णकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 34, + "text": "वंशमूलकम आसाद्य तीर्थसेवी कुरूद्वह\nसववंशम उद्धरेद राजन सनात्वा वै वंशमूलके" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 35, + "text": "कायशॊधनम आसाद्य तीर्थं भरतसत्तम\nशरीरशुद्धिः सनातस्य तस्मिंस तीर्थे न संशयः\nशुद्धदेहश च संयाति शुभाँल लॊकान अनुत्तमान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 36, + "text": "ततॊ गच्छेत राजेन्द्र तीर्थं तरैलॊक्यविश्रुतम\nलॊका यत्रॊद्धृताः पूर्वं विष्णुना परभ विष्णुना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 37, + "text": "लॊकॊद्धारं समासाद्य तीर्थं तरैलॊक्यविश्रुतम\nसनात्वा तीर्थवरे राजँल लॊकान उद्धरते सवकान\nशरीतीर्थं च समासाद्य विन्दते शरियम उत्तमाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 38, + "text": "कपिला तीर्थम आसाद्य बरह्म चारी समाहितः\nतत्र सनात्वार्चयित्वा च दैवतानि पितॄंस तथा\nकपिलानां सहस्रस्य फलं विन्दति मानवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 39, + "text": "सूर्यतीर्थं समासाद्य सनात्वा नियतमानसः\nअर्चयित्वा पितॄन देवान उपवासपरायणः\nअग्निष्टॊमम अवाप्नॊति सूर्यलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 40, + "text": "गमां भवनम आसाद्य तीर्थसेवी यथाक्रमम\nतत्राभिषेकं कुर्वाणॊ गॊसहस्रफलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 41, + "text": "शङ्खिनीं तत्र आसाद्य तीर्थसेवी कुरूद्वह\nदेव्यास तीर्थे नरः सनात्वा लभते रूपम उत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 42, + "text": "ततॊ गच्छेत राजेन्द्र दवारपालम अरन्तुकम\nतस्य तीर्थं सरस्वत्यां यक्षेन्द्रस्य महात्मनाः\nतत्र सनात्वा नरॊ राजन्न अग्निष्टॊम फलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 43, + "text": "ततॊ गच्छेत धर्मज्ञ बरह्मावर्तं नराधिप\nबरह्मावर्ते नरः सनात्वा बरह्मलॊकम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 44, + "text": "ततॊ गच्छेत धर्मज्ञ सुतीर्थकम अनुत्तमम\nयत्र संनिहिता नित्यं पितरॊ दैवतैः सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 45, + "text": "तत्राभिषेकं कुर्वीत पितृदेवार्चने रतः\nअश्वमेधम अवाप्नॊति पितृलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 46, + "text": "ततॊ ऽमबुवश्यं धर्मज्ञ समासाद्य यथाक्रमम\nकॊशेश्वरस्य तीर्थेषु सनात्वा भरतसत्तम\nसर्वव्याधिविनिर्मुक्तॊ बरह्मलॊके महीयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 47, + "text": "मातृतीर्थं च तत्रैव यत्र सनातस्य भारत\nपरजा विवर्धते राजन्न अनन्तां चाश्नुते शरियम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 48, + "text": "ततः शीतवनं गच्छेन नियतॊ नियताशनः\nतीर्थं तत्र महाराज महद अन्यत्र दुर्लभम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 49, + "text": "पुनाति दर्शनाद एव दण्डेनैकं नराधिप\nकेशान अभ्युक्ष्य वै तस्मिन पूतॊ भवति भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 50, + "text": "तीर्थं तत्र महाराज शवानलॊमापहं समृतम\nयतविप्रा नरव्याघ्र विद्वांसस तीर्थतत्पराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 51, + "text": "शवानलॊमापनयने तीर्थे भरतसत्तम\nपराणायामैर निर्हरन्ति शवलॊमानि दविजॊत्तमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 52, + "text": "पूतात्मानश च राजेन्द्र परयान्ति परमां गतिम\nदशाश्वमेधिकं चैव तस्मिंस तीर्थे महीपते\nतत्र सनात्वा नरव्याघ्र गच्छेत परमां गतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 53, + "text": "ततॊ गच्छेत राजेन्द्र मानुषं लॊकविश्रुतम\nयत्र कृष्णमृगा राजन वयाधेन परिपीडिताः\nअवगाह्य तस्मिन सरसि मानुषत्वम उपागताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 54, + "text": "तस्मिंस तीर्थे नरः सनात्वा बरह्म चारी जितेन्द्रियः\nसर्वपापविशुद्धात्मा सवर्गलॊके महीयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 55, + "text": "मानुषस्य तु पूर्वेण करॊशमात्रे महीपते\nआपगा नाम विख्याता नदी सिद्धनिषेविता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 56, + "text": "शयामाक भॊजनं तत्र यः परयच्छति मानवः\nदेवान पितॄंश च उद्दिश्य तस्य धर्मफलं महत\nएकस्मिन भॊजिते विप्रे कॊटिर भवति भॊजिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 57, + "text": "तत्र सनात्वार्चयित्वा च दैवतानि पितॄंस तथा\nउषित्वा रजनीम एकाम अग्निष्टॊम फलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 58, + "text": "ततॊ गच्छेत राजेन्द्र बरह्मणः सथानम उत्तमम\nबरह्मॊदुम्बरम इत्य एव परकाशं भुवि भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 59, + "text": "तत्र सप्तर्षिकुण्डेषु सनातस्य कुरुपुंगव\nकेदारे चैव राजेन्द्र कपिष्ठल महात्मनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 60, + "text": "बरह्माणम अभिगम्याथ शुचिः परयत मानसः\nसर्वपापविशुद्धात्मा बरह्मलॊकं परपद्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 61, + "text": "कपिष्ठलस्य केदारं समासाद्य सुदुर्लभम\nअन्तर्धानम अवाप्नॊति तपसा दग्धकिल्बिषः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 62, + "text": "ततॊ गच्छेत राजेन्द्र सरकं लॊकविश्रुतम\nकृष्णपक्षे चतुर्दश्याम अभिगम्य वृषध्वजम\nलभते सर्वकामान हि सवर्गलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 63, + "text": "तिस्रः कॊट्यस तु तीर्थानां सरके कुरुनन्दन\nरुद्र कॊटिस तथा कूपे हरदेषु च महीपते\nइलास्पदं च तत्रैव तीर्थं भरतसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 64, + "text": "तत्र सनात्वार्चयित्वा च पितॄन देवांश च भारत\nन दुर्गतिम अवाप्नॊति वाजपेयं च विन्दति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 65, + "text": "किंदाने च नरः सनात्वा किंजप्ये च महीपते\nअप्रमेयम अवाप्नॊति दानं जप्यं च भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 66, + "text": "कलश्यां चाप्य उपस्पृश्य शरद्दधानॊ जितेन्द्रियः\nअग्निष्टॊमस्य यज्ञस्य फलं पराप्नॊति मानवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 67, + "text": "सरकस्य तु पूर्वेण नारदस्य महात्मनाः\nतीर्थं कुरु वरश्रेष्ठ अनाजन्मेति विश्रुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 68, + "text": "तत्र तीर्थे नरः सनात्वा पराणांश चॊत्सृज्य भारत\nनारदेनाभ्यनुज्ञातॊ लॊकान पराप्नॊति दुर्लभान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 69, + "text": "शुक्लपक्षे दशम्यां तु पुण्डरीकं समाविशेत\nतत्र सनात्वा नरॊ राजन पुण्डरीकफलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 70, + "text": "ततस तरिविष्टपं गच्छेत तरिषु लॊकेषु विश्रुतम\nतत्र वैतरणी पुण्या नदी पापप्रमॊचनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 71, + "text": "तत्र सनात्वार्चयित्वा च शूलपाणिं वृषध्वजम\nसर्वपापविशुद्धात्मा गच्छेत परमां गतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 72, + "text": "ततॊ गच्छेत राजेन्द्र फलकी वनम उत्तमम\nयत्र देवाः सदा राजन फलकी वनम आश्रिताः\nतपश चरन्ति विपुलं बहुवर्षसहस्रकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 73, + "text": "दृषद्वत्यां नरः सनात्वा तर्पयित्वा च देवताः\nअग्निष्टॊमातिरात्राभ्यां फलं विन्दति भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 74, + "text": "तीर्थे च सर्वदेवानां सनात्वा भरतसत्तम\nगॊसहस्रस्य राजेन्द्र फलं पराप्नॊति मानवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 75, + "text": "पाणिखाते नरः सनात्वा तर्पयित्वा च देवताः\nराजसूयम अवाप्नॊति ऋषिलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 76, + "text": "ततॊ गच्छेत राजेन्द्र मिश्रकं तीर्थम उत्तमम\nतत्र तीर्थानि राजेन्द्र मिश्रितानि महात्मना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 77, + "text": "वयासेन नृपशार्दूल दविजार्थम इति नः शरुतम\nसर्वतीर्थेषु स सनाति मिश्रके सनाति यॊ नरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 78, + "text": "ततॊ वयास वनं गच्छेन नियतॊ नियताशनः\nमनॊजवे नरः सनात्वा गॊसहस्रफलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 79, + "text": "गत्वा मधु वटीं चापि देव्यास तीर्थं नरः शुचिः\nतत्र सनात्वार्चयेद देवान पितॄंश च परयतः शुचिः\nस देव्या समनुज्ञातॊ गॊसहस्रफलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 80, + "text": "कौशिक्याः संगमे यस तु दृषद्वत्याश च भारत\nसनाति वै नियताहारः सर्वपापैः परमुच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 81, + "text": "ततॊ वयास सथली नाम यत्र वयासेन धीमता\nपुत्रशॊकाभितप्तेन देहत्यागार्थ निश्चयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 82, + "text": "कृतॊ देवैश च राजेन्द्र पुनर उत्थापितस तदा\nअभिगम्य सथलीं तस्य गॊसहस्रफलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 83, + "text": "किं दत्तं कूपम आसाद्य तिलप्रस्थं परदाय च\nगच्छेत परमां सिद्धिम ऋणैर मुक्तः कुरूद्वह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 84, + "text": "अहश च सुदिनं चैव दवे तीर्थे च सुदुर्लभे\nतयॊः सनात्वा नरव्याघ्र सूर्यलॊकम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 85, + "text": "मृगधूमं ततॊ गच्छेत तरिषु लॊकेषु विश्रुतम\nतत्र गङ्गा हरदे सनात्वा समभ्यर्च्य च मानवः\nशूलपाणिं महादेवम अश्वमेध फलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 86, + "text": "देव तीर्थे नरः सनात्वा गॊसहस्रफलं लभेत\nअथ वामनकं गच्छेत तरिषु लॊकेषु विश्रुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 87, + "text": "तत्र विष्णुपदे सनात्वा अर्चयित्वा च वामनम\nसर्वपापविशुद्धात्मा विष्णुलॊकम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 88, + "text": "कुलम्पुने नरः सनात्वा पुनाति सवकुलं नरः\nपवनस्य हरदं गत्वा मरुतां तीर्थम उत्तमम\nतत्र सनात्वा नरव्याघ्र वायुलॊके महीयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 89, + "text": "अमराणां हरदे सनात्वा अमरेषु नराधिप\nअमराणां परभावेन सवर्गलॊके महीयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 90, + "text": "शालिहॊत्रस्य राजेन्द्र शालिशूर्पे यथाविधि\nसनात्वा नरवरश्रेष्ठ गॊसहस्रफलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 91, + "text": "शरीकुञ्जं च सरस्वत्यां तीर्थं भरतसत्तम\nतत्र सनात्वा नरॊ राजन्न अग्निष्टॊम फलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 92, + "text": "ततॊ नैमिष कुञ्जं च समासाद्य कुरूद्वह\nऋषयः किल राजेन्द्र नैमिषेयास तपॊधनाः\nतीर्थयात्रां पुरस्कृत्य कुरुक्षेत्रं गताः पुरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 93, + "text": "ततः कुञ्जः सरस्वत्यां कृतॊ भरतसत्तम\nऋषीणाम अवकाशः सयाद यथा तुष्टिकरॊ महान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 94, + "text": "तस्मिन कुञ्जे नरः सनात्वा गॊसहस्रफलं लभेत\nकन्या तीर्थे नरः सनात्वा अग्निष्टॊम फलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 95, + "text": "ततॊ गच्छेन नरव्याघ्र बरह्मणः सथानम उत्तमम\nतत्र वर्णावरः सनात्वा बराह्मण्यं लभते नरः\nबराह्मणश च विशुद्धात्मा गच्छेत परमां गतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 96, + "text": "ततॊ गच्छेन नरश्रेष्ठ सॊमतीर्थम अनुत्तमम\nतत्र सनात्वा नरॊ राजन सॊमलॊकम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 97, + "text": "सप्त सारस्वतं तीर्थं ततॊ गच्छेन नराधिप\nयत्र मङ्कणकः सिद्धॊ महर्षिर लॊकविश्रुतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 98, + "text": "पुरा मङ्कणकॊ राजन कुशाग्रेणेति नः शरुतम\nकषतः किल करे राजंस तस्य शाकरसॊ ऽसरवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 99, + "text": "स वै शाकरसं दृष्ट्वा हर्षाविष्टॊ महातपाः\nपरनृत्तः किल विप्रर्षिर विस्मयॊत्फुल्ललॊचनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 100, + "text": "ततस तस्मिन परनृत्ते वै सथावरं जङ्गमं च यत\nपरनृत्तम उभयं वीर तेजसा तस्य मॊहितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 101, + "text": "बरह्मादिभिः सुरै राजन्न ऋषिभिश च तपॊधनैः\nविज्ञप्तॊ वै महादेव ऋषेर अर्थे नराधिप\nनायं नृत्येद यथा देव तथा तवं कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 102, + "text": "ततः परनृत्तम आसाद्य हर्षाविष्टेन चेतसा\nसुराणां हितकामार्थम ऋषिं देवॊ ऽभयभाषत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 103, + "text": "अहॊ महर्षे धर्मज्ञ किमर्थं नृत्यते भवान\nहर्षस्थानं किमर्थं वा तवाद्य मुनिपुंगव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 104, + "text": "[रसि]\nकिं न पश्यसि मे देवकराच छाक रसं सरुतम\nयं दृष्ट्वाहं परनृत्तॊ वै हर्षेण महतान्वितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 105, + "text": "[पुलस्त्य]\nतं परहस्याब्रवीद देवॊ मुनिं रागेण मॊहितम\nअहं वै विस्मयं विप्र न गच्छामीति पश्य माम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 106, + "text": "एवम उक्त्वा नरश्रेष्ठ महादेवेन धीमता\nअङ्गुल्यग्रेण राजेन्द्र सवाङ्गुष्ठस ताडितॊ ऽनघ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 107, + "text": "ततॊ भस्म कषताद राजन निर्गतं हिमसंनिभम\nतद दृष्ट्वा वरीडितॊ राजन स मुनिः पादयॊर गतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 108, + "text": "नान्यं देवम अहं मन्ये रुद्रात परतरं महत\nसुरासुरस्य जगतॊ गतिस तवम असि शूलधृक" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 109, + "text": "तवया सृष्टम इदं विश्वं तरैलॊक्यं स चराचरम\nतवाम एव भगवन सर्वे परविशन्ति युगक्षये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 110, + "text": "देवैर अपि न शक्यस तवं परिज्ञातुं कुतॊ मया\nतवयि सर्वे च दृश्यन्ते सुरा बरह्मादयॊ ऽनघ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 111, + "text": "सर्वस तवम असि लॊकानां कर्ता कारयिता च ह\nतवत्प्रसादात सुराः सर्वे मॊदन्तीहाकुतॊ भयाः\nएवं सतुत्वा महादेवं स ऋषिः परणतॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 112, + "text": "[रसि]\nतवत्प्रसादान महादेव तपॊ मे न कषरेत वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 113, + "text": "[पुलस्त्य]\nततॊ देवः परहृष्टात्मा बरह्मर्षिम इदम अब्रवीत\nतपस ते वर्धतां विप्र मत्प्रसादात सहस्रधा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 114, + "text": "आश्रमे चेह वत्स्यामि तवया सार्धं महामुने\nसप्त सारस्वते सनात्वा अर्चयिष्यन्ति ये तु माम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 115, + "text": "न तेषां दुर्लभं किं चिद इह लॊके परत्र च\nसारस्वतं च ते लॊकं गमिष्यन्ति न संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 116, + "text": "ततस तव औशनसं गच्छेत तरिषु लॊकेषु विश्रुतम\nयत्र बरह्मादयॊ देवा ऋषयश च तपॊधनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 117, + "text": "कार्तिकेयश च भगवांस तरिसंध्यं किल भारत\nसांनिध्यम अकरॊत तत्र भार्गव परियकाम्यया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 118, + "text": "कपालमॊचनं तीर्थं सर्वपापप्रमॊचनम\nतत्र सनात्वा नरव्याघ्र सर्वपापैः परमुच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 119, + "text": "अग्नितीर्थं ततॊ गच्छेत तत्र सनात्वा नरर्षभ\nअग्निलॊकम अवाप्नॊति कुलं चैव समुद्धरेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 120, + "text": "विश्वा मित्रस्य तत्रैव तीर्थं भरतसत्तम\nतत्र सनात्वा महाराज बराह्मण्यम अभिजायते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 121, + "text": "बरह्मयॊनिं समासाद्य शुचिः परयत मानसः\nतत्र सनात्वा नरव्याघ्र बरह्मलॊकं परपद्यते\nपुनात्य आ सप्तमं चैव कुलं नास्त्य अत्र संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 122, + "text": "ततॊ गच्छेत राजेन्द्र तीर्थं तरैलॊक्यविश्रुतम\nपृथूदकम इति खयातं कार्तिकेयस्य वै नृप\nतत्राभिषेकं कुर्वीत पितृदेवार्चने रतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 123, + "text": "अज्ञानाज जञानतॊ वापि सत्रिया वा पुरुषेण वा\nयत किं चिद अशुभं कर्मकृतं मानुषबुद्धिना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 124, + "text": "तत सर्वं नश्यते तस्य सनातमात्रस्य भारत\nअश्वमेध फलं चापि सवर्गलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 125, + "text": "पुण्यम आहुः कुरुक्षेत्रं कुरुक्षेत्रात सरस्वतीम\nसरस्वत्याश च तीर्थानि तीर्थेभ्यश च पृथूदकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 126, + "text": "उत्तमे सर्वतीर्थानां यस तयजेद आत्मनस तनुम\nपृथूदके जप्यपरॊ नैनं शवॊ मरणं तपेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 127, + "text": "गीतं सनत कुमारेण वयासेन च महात्मना\nवेदे च नियतं राजन अभिगच्छेत पृथूदकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 128, + "text": "पृथूदकात पुण्यतमं नान्यत तीर्थं नरॊत्तम\nएतन मेध्यं पवित्रं च पावनं च न संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 129, + "text": "तत्र सनात्वा दिवं यान्ति अपि पापकृतॊ जनाः\nपृथूदके नरश्रेष्ठ पराहुर एवं मनीषिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 130, + "text": "मधुस्रवं च तत्रैव तीर्थं भरतसत्तम\nतत्र सनात्वा नरॊ राजन गॊसहस्रफलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 131, + "text": "ततॊ गच्छेन नरश्रेष्ठ तीर्थं देव्या यथाक्रमम\nसरस्वत्यारुणायाश च संगमं लॊकविश्रुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 132, + "text": "तरिरात्रॊपॊषितः सनात्वा मुच्यते बरह्महत्यया\nअग्निष्टॊमातिरात्राभ्यां फलं विन्दति मानवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 133, + "text": "आ सप्तमं कुलं चैव पुनाति भरतर्षभ\nअवतीर्णं च तत्रैव तीर्थं कुरुकुलॊद्वह\nविप्राणाम अनुकम्पार्थं दर्भिणा निर्मितं पुरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 134, + "text": "वरतॊपनयनाभ्यां वा उपवासेन वा दविजः\nकरिया मन्त्रैश च संयुक्तॊ बराह्मणः सयान न संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 135, + "text": "करिया मन्त्रविहीनॊ ऽपि तत्र सनात्वा नरर्षभ\nचीर्ण वरतॊ भवेद विप्रॊ दृष्टम एतत पुरातने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 136, + "text": "समुद्राश चापि चत्वारः समानीताश च दर्भिणा\nयेषु सनातॊ नरव्याघ्र न दुर्गतिम अवाप्नुयात\nफलानि गॊसहस्राणां चतुर्णां विन्दते च सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 137, + "text": "ततॊ गच्छेत राजेन्द्र तीर्थं शतसहस्रकम\nसाहस्रकं च तत्रैव दवे तीर्थे लॊकविश्रुते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 138, + "text": "उभयॊर हि नरः सनात्वा गॊसहस्रफलं भवेत\nदानं वाप्य उपवासॊ वा सहस्रगुणितं भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 139, + "text": "ततॊ गच्छेत राजेन्द्र रेणुका तीर्थम उत्तमम\nतत्राभिषेकं कुर्वीत पितृदेवार्चने रतः\nसरव पापविशुद्धात्मा अग्निष्टॊम फलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 140, + "text": "विमॊचनम उपस्पृश्य जितमन्युर जितेन्द्रियः\nपरतिग्रह कृतैर दॊषैर सर्वैः स परिमुच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 141, + "text": "ततः पञ्च वटं गत्वा बरह्म चारी जितेन्द्रियः\nपुण्येन महता युक्तः सतां लॊके महीयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 142, + "text": "यत्र यॊगेश्वरः सथाणुः सवयम एव वृषध्वजः\nतम अर्चयित्वा देवेशं गमनाद एव सिध्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 143, + "text": "औजसं वरुणं तीर्थं दीप्यते सवेन तेजसा\nयत्र बरह्मादिभिर देवैर ऋषिभिश च तपॊधनैः\nसेनापत्येन देवानाम अभिषिक्तॊ गुहस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 144, + "text": "औजसस्य तु पूर्वेण कुरु तीर्थं कुरूद्वह\nकुरु तीर्थे नरः सनात्वा बरह्म चारी जितेन्द्रियः\nसर्वपापविशुद्धात्मा कुरु लॊकं परपद्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 145, + "text": "सवर्गद्वारं ततॊ गच्छेन नियतॊ नियताशनः\nसवर्गलॊकम अवाप्नॊति बरह्मलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 146, + "text": "ततॊ गच्छेद अनरकं तीर्थसेवी नराधिप\nतत्र सनात्वा नरॊ राजन न दुर्गतिम इवाप्नुयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 147, + "text": "तत्र बरह्मा सवयं नित्यं देवैः सह महीपते\nअन्वास्यते नरश्रेष्ठ नारायण पुरॊगमैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 148, + "text": "सांनिध्यं चैव राजेन्द्र रुद्र पत्न्याः कुरूद्वह\nअभिगम्य च तां देवीं न दुर्गतिम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 149, + "text": "तत्रैव च महाराज विश्वेश्वरम उमापतिम\nअभिगम्य महादेवं मुच्यते सर्वकिल्बिषैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 150, + "text": "नारायणं चाभिगम्य पद्मनाभम अरिंदमम\nशॊभमानॊ महाराज विष्णुलॊकं परपद्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 151, + "text": "तीर्थे तु सर्वदेवानां सनातः स पुरुषर्षभ\nसर्वदुःखैः परित्यक्तॊ दयॊतते शशिवत सदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 152, + "text": "ततः सवस्ति पुरं गच्छेत तीर्थसेवी नराधिप\nपावनं तीर्थम आसाद्य तर्पयेत पितृदेवताः\nअग्निष्टॊमस्य यज्ञस्य फलं पराप्नॊति मानवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 153, + "text": "गङ्गा हरदश च तत्रैव कूपश च भरतर्षभ\nतिस्रः कॊट्यस तु तीर्थानां तस्मिन कूपे महीपते\nतत्र सनात्वा नरॊ राजन सवर्गलॊकं परपद्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 154, + "text": "आपगायां नरः सनात्वा अर्चयित्वा महेश्वरम\nगाणपत्यम अवाप्नॊति कुलं चॊद्धरते सवकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 155, + "text": "ततः सथाणुवटं गच्छेत तरिषु लॊकेषु विश्रुतम\nतत्र सनात्वा सथितॊ रात्रिं रुद्र लॊकम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 156, + "text": "बदरी पाचनं गच्छेद वसिष्ठस्याश्रमं ततः\nबदरं भक्षयेत तत्र तरिरात्रॊपॊषितॊ नरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 157, + "text": "सम्यग दवादश वर्षाणि बदरान भक्षयेत तु यः\nतरिरात्रॊपॊषितश चैव भवेत तुल्यॊ नराधिप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 158, + "text": "इन्द्र मार्गं समासाद्य तीर्थसेवी नराधिप\nअहॊरात्रॊपवासेन शक्र लॊके महीयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 159, + "text": "एकरात्रं समासाद्य एकरात्रॊषितॊ नरः\nनियतः सत्यवादी च बरह्मलॊके महीयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 160, + "text": "ततॊ गच्छेत धर्मज्ञ तीर्थं तरैलॊक्यविश्रुतम\nआदित्यस्याश्रमॊ यत्र तेजॊराशेर महात्मनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 161, + "text": "तस्मिंस तीर्थे नरः सनात्वा पूजयित्वा विभावसुम\nआदित्यलॊकं वरजति कुलं चैव समुद्धरेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 162, + "text": "सॊमतीर्थे नरः सनात्वा तीर्थसेवी कुरूद्वह\nसॊमलॊकम अवाप्नॊति नरॊ नास्त्य अत्र संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 163, + "text": "ततॊ गच्छेत धर्मज्ञ दधीचस्य महात्मनाः\nतीर्थं पुण्यतमं राजन पावनं लॊकविश्रुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 164, + "text": "यत्र सारस्वतॊ राजन सॊ ऽङगिरास तपसॊ निधिः\nतस्मिंस तीर्थे नरः सनात्वा वाजपेयफलं लभेत\nसारस्वतीं गतिं चैव लभते नात्र संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 165, + "text": "ततः कन्याश्रमं गच्छेन नियतॊ बरह्मचर्यवान\nतरिरात्रॊपॊषितॊ राजन्न उपवासपरायणः\nलभेत कन्याशतं दिव्यं बरह्मलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 166, + "text": "यत्र बरह्मादयॊ देवा ऋषयश च तपॊधनाः\nमासि मासि समायान्ति पुण्येन महतान्विताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 167, + "text": "संनिहित्याम उपस्पृश्य राहुग्रस्ते दिवाकरे\nअश्वमेध शतं तेन इष्टं भवति शाश्वतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 168, + "text": "पृथिव्यां यानि तीर्थानि अन्तरिक्षचराणि च\nनद्यॊ नदास तडागाश च सर्वप्रस्रवणानि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 169, + "text": "उदपानाश च वप्राश च पुण्यान्य आयतनानि च\nमासि मासि समायान्ति संनिहित्यां न संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 170, + "text": "यत किं चिद दुष्कृतं कर्म सत्रिया वा पुरुषस्य वा\nसनातमात्रस्य तत सर्वं नश्यते नात्र संशयः\nपद्मवर्णेन यानेन बरह्मलॊकं स गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 171, + "text": "अभिवाद्य ततॊ यक्षं दवारपालम अरन्तुकम\nकॊटिरूपम उपस्पृश्य लभेद बहुसुवर्णकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 172, + "text": "गङ्गा हरदश च तत्रैव तीर्थं भरतसत्तम\nतत्र सनातस तु धर्मज्ञ बरह्म चारी समाहितः\nराजसूयाश्वमेधाभ्यां फलं विन्दति शाश्वतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 173, + "text": "पृथिव्यां नैमिषं पुण्यम अन्तरिक्षे च पुष्करम\nतरयाणाम अपि लॊकानां कुरुक्षेत्रं विशिष्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 174, + "text": "पांसवॊ ऽपि कुरुक्षेत्रे वायुना समुदीरिताः\nअपि दुष्कृतकर्माणं नयन्ति परमां गतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 175, + "text": "दक्षिणेन सरस्वत्या उत्तरेण दृषद्वतीम\nये वसन्ति कुरुक्षेत्रे ते वसन्ति तरिविष्टपे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 176, + "text": "कुरुक्षेत्रं गमिष्यामि कुरुक्षेत्रे वसाम्य अहम\nअप्य एकां वाचम उत्सृज्य सर्वपापैः परमुच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 177, + "text": "बरह्म वेदी कुरुक्षेत्रं पुण्यं बरह्मर्षिसेवितम\nतदावसन्ति ये राजन न ते शॊच्याः कथं चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 81, + "shloka": 178, + "text": "तरन्तुकारन्तुकयॊर यद अन्तरं; रामह्रदानां च मचक्रुकस्य\nएतत कुरुक्षेत्रसमन्तपञ्चकं; पिता महस्यॊत्तर वेदिर उच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 1, + "text": "[पुलस्त्य]\nततॊ गच्छेत धर्मज्ञ धर्मतीर्थं पुरातनम\nतत्र सनात्वा नरॊ राजन धर्मशीलः समाहितः\nआ सप्तमं कुलं राजन पुनीते नात्र संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ गच्छेत धर्मज्ञ कारा पतनम उत्तमम\nअग्निष्टॊमम अवाप्नॊति मुनिलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 3, + "text": "सौगन्धिकं वनं राजंस ततॊ गच्छेत मानवः\nयत्र बरह्मादयॊ देवा ऋषयश च तपॊधनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 4, + "text": "सिद्धचारणगन्धर्वाः किंनराः स महॊरगाः\nतद वनं परविशन्न एव सर्वपापैः परमुच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ हि सा सरिच्छ्रेष्ठा नदीनाम उत्तमा नदी\nपलक्षाद देवी सरुता राजन महापुण्या सरस्वती" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 6, + "text": "तत्राभिषेकं कुर्वीत वल्मीकान निःसृते जले\nअर्चयित्वा पितॄन देवान अश्वमेध फलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 7, + "text": "ईशानाध्युषितं नाम तत्र तीर्थं सुदुर्लभम\nषट्सु शम्या निपातेषु वल्मीकाद इति निश्चयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 8, + "text": "कपिलानां सहस्रं च वाजिमेधं च विन्दति\nतत्र सनात्वा नरव्याघ्र दृष्टम एतत पुरातने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 9, + "text": "सुगन्धां शतकुम्भां च पञ्च यज्ञां च भारत\nअभिगम्य नरश्रेष्ठ सवर्गलॊके महीयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 10, + "text": "तरिशूलखातं तत्रैव तीर्थम आसाद्य भारत\nतत्राभिषेकं कुर्वीत पितृदेवार्चने रतः\nगाणपत्यं स लभते देहं तयक्त्वा न संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ गच्छेत राजेन्द्र देव्याः सथानं सुदुर्लभम\nशाकम्भरीति विख्याता तरिषु लॊकेषु विश्रुता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 12, + "text": "दिव्यं वर्षसहस्रं हि शाकेन किल सुव्रत\nआहारं सा कृतवती मासि मासि नराधिप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 13, + "text": "ऋषयॊ ऽभयागतास तत्र देव्या भक्त्या तपॊधनाः\nआतिथ्यं च कृतं तेषां शाकेन किल भारत\nततः शाकम्भरीत्य एव नाम तस्याः परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 14, + "text": "शाकम्भरीं समासाद्य बरह्म चारी समाहितः\nतरिरात्रम उषितः शाकं भक्षयेन नियतः शुचिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 15, + "text": "शाकाहारस्य यत सम्यग वर्षैर दवादशभिः फलम\nतत फलं तस्य भवति देव्याश छन्देन भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ गच्छेत सुवर्णाक्षं तरिषु लॊकेषु विश्रुतम\nयत्र विष्णुः परसादार्थं रुद्रम आराधयत पुरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 17, + "text": "वरांश च सुबहूँल लेभे दैवतेषु सुदुर्लभान\nउक्तश च तरिपुरघ्नेन परितुष्टेन भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 18, + "text": "अपि चास्मत परियतरॊ लॊके कृष्ण भविष्यसि\nतवन मुखं च जगत कृत्स्नं भविष्यति न संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 19, + "text": "तत्राभिगम्य राजेन्द्र पूजयित्वा वृषध्वजम\nअश्वमेधम अवाप्नॊति गाणपत्यं च विन्दति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 20, + "text": "धूमावतीं ततॊ गच्छेत तरिरत्रॊपॊषितॊ नरः\nमनसा परार्थितान कामाँल लभते नात्र संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 21, + "text": "देव्यास तु दक्षिणार्धेन रथावर्तॊ नराधिप\nतत्रारॊहेत धर्मज्ञ शरदधानॊ जितेन्द्रियः\nमहादेव परसादाद धि गच्छेत परमं गतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 22, + "text": "परदक्षिणम उपावृत्य गच्छेत भरतर्षभ\nधारां नाम महाप्राज्ञ सर्वपापप्रणाशिनीम\nतत्र सनात्वा नरव्याघ्र न शॊचति नराधिप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ गच्छेत धर्मज्ञ नमस्कृत्य महागिरिम\nसवर्गद्वारेण यत तुल्यं गङ्गा दवारं न संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 24, + "text": "तत्राभिषेकं कुर्वीत कॊटितीर्थे समाहितः\nपुण्डरीकम अवाप्नॊति कुलं चैव समुद्धरेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 25, + "text": "सप्त गङ्गे तरिगङ्गे च शक्रावर्ते च तर्पयन\nदेवान पितॄंश च विधिवत पुण्यलॊके महीयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 26, + "text": "ततः कनखले सनात्वा तरिरात्रॊपॊषितॊ नरः\nअश्वमेधम अवाप्नॊति सवर्गलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 27, + "text": "कपिला वटं च गच्छेत तीर्थसेवी नराधिप\nउष्यैकां रजनीं तत्र गॊसहस्रफलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 28, + "text": "नागराजस्य राजेन्द्र कपिलस्य महात्मनाः\nतीर्थं कुरु वरश्रेष्ठ सर्वलॊकेषु विश्रुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 29, + "text": "तत्राभिषेकं कुर्वीत नागतीर्थे नराधिप\nकपिलानां सहस्रस्य फलं पराप्नॊति मानवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 30, + "text": "ततॊ ललितिकां गच्छेच छंतनॊर तीर्थम उत्तमम\nतत्र सनात्वा नरॊ राजन न दुर्गतिम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 31, + "text": "गङ्गा संगमयॊश चैव सनाति यः संगमे नरः\nदशाश्वमेधान आप्नॊति कुलं चैव समुद्धरेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ गच्छेत राजेन्द्र सुगन्धां लॊकविश्रुताम\nसर्वपापविशुद्धात्मा बरह्मलॊके महीयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 33, + "text": "रुद्रावर्तं ततॊ गच्छेत तीर्थसेवी नराधिप\nतत्र सनात्वा नरॊ राजन सवर्गलॊके महीयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 34, + "text": "गङ्गायाश च नरश्रेष्ठ सरस्वत्याश च संगमे\nसनातॊ ऽशवमेधम आप्नॊति सवर्गलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 35, + "text": "भद्र कर्णेश्वरं गत्वा देवम अर्च्य यथाविधि\nन दुर्गतिम अवाप्नॊति सवर्गलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 36, + "text": "ततः कुब्जाम्रकं गच्छेत तीर्थसेवी यथाक्रमम\nगॊसहस्रम अवाप्नॊति सवर्गलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 37, + "text": "अरुन्धती वटं गच्छेत तीर्थसेवी नराधिप\nसामुद्रकम उपस्पृश्य तरिरात्रॊपॊषितॊ नरः\nगॊसहस्रफलं विन्देत कुलं चैव समुद्धरेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 38, + "text": "बरह्मावर्तं ततॊ गच्छेद बरह्म चारी समाहितः\nअश्वमेधम अवाप्नॊति सवर्गलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 39, + "text": "यमुना परभवं गत्वा उपस्पृश्य च यामुने\nअश्वमेध फलं लब्ध्वा सवर्गलॊके महीयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 40, + "text": "दर्वी संक्रमणं पराप्य तीर्थं तरैलॊक्यविश्रुतम\nअश्वमेधम अवाप्नॊति सवर्गलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 41, + "text": "सिन्धॊर च परभवं गत्वा सिद्धगन्धर्वसेवितम\nतत्रॊष्य रजनीः पञ्च विन्द्याद बहुसुवर्णकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 42, + "text": "अथ वेदीं समासाद्य नरः परमदुर्गमाम\nअश्वमेधम अवाप्नॊति गच्छेच चौशनसीं गतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 43, + "text": "ऋषिकुल्यां समासाद्य वासिष्ठं चैव भारत\nवासिष्ठं समतिक्रम्य सर्वे वर्णा दविजातयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 44, + "text": "ऋषिकुल्यां नरः सनात्वा ऋषिलॊकं परपद्यते\nयदि तत्र वसेन मासं शाकाहारॊ नराधिप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 45, + "text": "भृगुतुङ्गं समासाद्य वाजिमेधफलं लभेत\nगत्वा वीर परमॊक्षं च सर्वपापैः परमुच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 46, + "text": "कृत्तिका मघयॊश चैव तीर्थम आसाद्य भारत\nअग्निष्टॊमातिरात्राभ्यां फलं पराप्नॊति पुण्यकृत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 47, + "text": "ततः संध्यां समासाद्य विद्या तीर्थम अनुत्तमम\nउपस्पृश्य च विद्यानां सर्वासां पारगॊ भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 48, + "text": "महाश्रमे वसेद रात्रिं सर्वपापप्रमॊचने\nएककालं निराहारॊ लॊकान आवसते शुभान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 49, + "text": "षष्ठ कालॊपवासेन मासम उष्य महालये\nसर्वपापविशुद्धात्मा विन्द्याद बहुसुवर्णकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 50, + "text": "अथ वेतसिकां गत्वा पिता मह निषेविताम\nअश्वमेधम अवाप्नॊति गच्छेच चौशनसीं गतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 51, + "text": "अथ सुन्दरिका तीर्थं पराप्य सिद्धनिषेवितम\nरूपस्य भागी भवति दृष्टम एतत पुरातने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 52, + "text": "ततॊ वै बराह्मणीं गत्वा बरह्म चारी जितेन्द्रियः\nपद्मवर्णेन यानेन बरह्मलॊकं परपद्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 53, + "text": "ततश च नैमिषं गच्छेत पुण्यं सिद्धनिषेवितम\nतत्र नित्यं निवसति बरह्मा देवगणैर वृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 54, + "text": "नैमिषं परार्थयानस्य पापस्यार्धं परणश्यति\nपरविष्टमात्रस तु नरः सर्वपापैः परमुच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 55, + "text": "तत्र मासं वसेद धीरॊ नैमिषे तीर्थतत्परः\nपृथिव्यां यानि तीर्थानि नैमिषे तानि भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 56, + "text": "अभिषेककृतस तत्र नियतॊ नियताशनः\nगवामयस्य यज्ञस्य फलं पराप्नॊति भारत\nपुनात्य आ सप्तमं चैव कुलं भरतसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 57, + "text": "यस तयजेन नैमिषे पराणान उपवासपरायणः\nस मॊदेत सवर्गलॊकस्थ एवम आहुर मनीषिणः\nनित्यं पुण्यं च मेध्यं च नैमिषं नृपसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 58, + "text": "गङ्गॊद्भेदं समासाद्य तरिरात्रॊपॊषितॊ नरः\nवाजपेयम अवाप्नॊति बरह्मभूतश च जायते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 59, + "text": "सरस्वतीं समासाद्य तर्पयेत पितृदेवताः\nसारस्वतेषु लॊकेषु मॊदते नात्र संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 60, + "text": "ततश च बाहुदां गच्छेद बरह्म चारी समाहितः\nदेव सत्रस्य यज्ञस्य फलं पराप्नॊति मानवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 61, + "text": "ततश चीरवतीं गच्छेत पुण्यां पुण्यतमैर वृताम\nपितृदेवार्चन रतॊ वाजपेयम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 62, + "text": "विमलाशॊकम आसाद्य विराजति यथा शशी\nतत्रॊष्य रजनीम एकां सवर्गलॊके महीयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 63, + "text": "गॊप्रतारं ततॊ गच्छेत सरय्वास तीर्थम उत्तमम\nयत्र रामॊ गतः सवर्गं स भृत्यबलवाहनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 64, + "text": "देहं तयक्त्वा दिवं यातस तस्य तीर्थस्य तेजसा\nरामस्य च परसादेन वयवसायाच च भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 65, + "text": "तस्मिंस तीर्थे नरः सनात्वा गॊमत्यां कुरुनन्दन\nसर्वपापविशुद्धात्मा सवर्गलॊके महीयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 66, + "text": "राम तीर्थे नरः सनात्वा गॊमत्यां कुरुनन्दन\nअश्वमेधम अवाप्नॊति पुनाति च कुलं नरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 67, + "text": "शतसाहस्रिकं तत्र तीर्थं भरतसत्तम\nतत्रॊपस्पर्शनं कृत्वा नियतॊ नियताशनः\nगॊसहस्रफलं पुण्यं पराप्नॊति भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 68, + "text": "ततॊ गच्छेत राजेन्द्र भर्तृस्थानम अनुत्तमम\nकॊटितीर्थे नरः सनात्वा अर्चयित्वा गुहं नृप\nगॊसहस्रफलं विन्देत तेजस्वी च भवेन नरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 69, + "text": "ततॊ वाराणसीं गत्वा अर्चयित्वा वृषध्वजम\nकपिला हरदे नरः सनात्वा राजसूय फलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 70, + "text": "मार्कण्डेयस्य राजेन्द्र तीर्थम आसाद्य दुर्लभम\nगॊमती गङ्गयॊश चैव संगमे लॊकविश्रुते\nअग्निष्टॊमम अवाप्नॊति कुलं चैव समुद्धरेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 71, + "text": "ततॊ गयां समासाद्य बरह्म चारी जितेन्द्रियः\nअश्वमेधम अवाप्नॊति गमनाद एव भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 72, + "text": "तत्राक्षयवतॊ नाम तरिषु लॊकेषु विश्रुतः\nपितॄणां तत्र वै दत्तम अक्षयं भवति परभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 73, + "text": "महानद्याम उपस्पृश्य तर्पयेत पितृदेवताः\nअक्षयान पराप्नुयाल लॊकान कुलं चैव समुद्धरेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 74, + "text": "ततॊ बरह्मसरॊ गच्छेद धर्मारण्यॊपशॊभितम\nपौण्डरीकम अवाप्नॊति परभाताम एव शर्वरीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 75, + "text": "तस्मिन सरसि राजेन्द्र बरह्मणॊ यूप उच्छ्रितः\nयूपं परदक्षिणं कृत्वा वाजपेयफलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 76, + "text": "ततॊ गच्छेत राजेन्द्र धेनुकां लॊकविश्रुताम\nएकरत्रॊषितॊ राजन परयच्छेत तिलधेनुकाम\nसर्वपापविशुद्धात्मा सॊमलॊकं वरजेद धरुवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 77, + "text": "तत्र चिह्नं महाराज अद्यापि हि न संशयः\nकपिला सह वत्सेन पर्वते विचरत्य उत\nस वत्सायाः पदानि सम दृश्यन्ते ऽदयापि भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 78, + "text": "तेषूपस्पृश्य राजेन्द्र पदेषु नृपसत्तम\nयत किं चिद अशुभं कर्म तत परणश्यति भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 79, + "text": "ततॊ गृध्रवटं गच्छेत सथानं देवस्य धीमतः\nसनायीत भस्मना तत्र अभिगम्य वृषध्वजम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 80, + "text": "बराह्मणेन भवेच चीर्णं वरतं दवादश वार्षिकम\nइतरेषां तु वर्णानां सर्वपापं परणश्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 81, + "text": "गच्छेत तत उद्यन्तं पर्वतं गीतनादितम\nसावित्रं तु पदं तत्र दृश्यते भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 82, + "text": "तत्र संध्याम उपासीत बराह्मणः संशितव्रतः\nउपास्ता च भवेत संध्या तेन दवादश वार्षिकी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 83, + "text": "यॊनिद्वारं च तत्रैव विश्रुतं भरतर्षभ\nतत्राभिगम्य मुच्येत पुरुषॊ यॊनिसंकरात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 84, + "text": "कृष्ण शुक्लाव उभौ पक्षौ गयायां यॊ वसेन नरः\nपुनात्य आ सप्तमं राजन कुलं नास्त्य अत्र संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 85, + "text": "एष्टव्या बहवः पुत्रा यद्य एकॊ ऽपि गयां वरजेत\nयजेत वाश्वमेधेन नीलं वा वृषम उत्सृजेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 86, + "text": "ततः फल्गुं वरजेद राजंस तीर्थसेवी नराधिप\nअश्वमेधम अवाप्नॊति सिद्धिं च महतीं वरजेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 87, + "text": "ततॊ गच्छेत राजेन्द्र धर्मपृष्ठं समाहितः\nयत्र धर्मॊ महाराज नित्यम आस्ते युधिष्ठिर\nअभिगम्य ततस तत्र वाजिमेधफलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 88, + "text": "ततॊ गच्छेत राजेन्द्र बरह्मणस तीर्थम उत्तमम\nतत्रार्चयित्वा राजेन्द्र बरह्माणम अमितौजसम\nराजसूयाश्वमेधाभ्यां फलं पराप्नॊति मानवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 89, + "text": "ततॊ राजगृहं गच्छेत तीर्थसेवी नराधिप\nउपस्पृश्य तपॊदेषु काक्षीवान इव मॊदते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 90, + "text": "यक्षिण्या नैत्यकं तत्र पराश्नीत पुरुषः शुचिः\nयक्षिण्यास तु परसादेन मुच्यते भरूण हत्यया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 91, + "text": "मणिनागं ततॊ गत्वा गॊसहस्रफलं लभेत\nनैत्यकं भुञ्जते यस तु मणिनागस्य मानवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 92, + "text": "दष्टस्याशीविषेणापि न तस्य करमते विषम\nतत्रॊष्य रजनीम एकां सर्वपापैः परमुच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 93, + "text": "ततॊ गच्छेत बरह्मर्षेर गौतमस्य वनं नृप\nअहल्याया हलदे सनात्वा वरजेत परमां गतिम\nअभिगम्य शरियं राजन विन्दते शरियम उत्तमाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 94, + "text": "तत्रॊद पानॊ धर्मज्ञ तरिषु लॊकेषु विश्रुतः\nतत्राभिषेकं कृत्वा तु वाजिमेधम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 95, + "text": "जनकस्य तु राजर्षेः कूपस तरिदशपूजितः\nतत्राभिषेकं कृत्वा तु विष्णुलॊकम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 96, + "text": "ततॊ विनशनं गच्छेत सर्वपापप्रमॊचनम\nवाजपेयम अवाप्नॊति सॊमलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 97, + "text": "गण्डकीं तु समासाद्य सर्वतीर्थजलॊद्भवाम\nवाजपेयम अवाप्नॊति सूर्यलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 98, + "text": "ततॊ ऽधिवंश्यं धर्मज्ञ समाविश्य तपॊवनम\nगुह्यकेषु महाराज मॊदते नात्र संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 99, + "text": "कम्पनां तु समासाद्य नदीं सिद्धनिषेविताम\nपुण्डरीकम अवाप्नॊति सूर्यलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 100, + "text": "ततॊ विशालाम आसाद्य नदीं तरैलॊक्यविश्रुताम\nअग्निष्टॊमम अवाप्नॊति सवर्गलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 101, + "text": "अथ माहेश्वरीं धारां समासाद्य नराधिप\nअश्वमेधम अवाप्नॊति कुलं चैव समुद्धरेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 102, + "text": "दिवौकसां पुष्करिणीं समासाद्य नरः शुचिः\nन दुर्गतिम अवाप्नॊति वाजपेयं च विन्दति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 103, + "text": "महेश्वर पदं गच्छेद बरह्म चारी समाहितः\nमहेश्वर पदे सनात्वा वाजिमेधफलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 104, + "text": "तत्र कॊटिस तु तीर्थानां विश्रुता भरतर्षभ\nकूर्मरूपेण राजेन्द्र असुरेण दुरात्मना\nहरियमाणाहृता राजन विष्णुना परभ विष्णुना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 105, + "text": "तत्राभिषेकं कुर्वाणस तीर्थकॊट्यां युधिष्ठिर\nपुण्डरीकम अवाप्नॊति विष्णुलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 106, + "text": "ततॊ गच्छेत राजेन्द्र सथानं नारायणस्य तु\nसदा संनिहितॊ यत्र हरिर वसति भारत\nशालग्राम इति खयातॊ विष्णॊर अद्भुतकर्मणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 107, + "text": "अभिगम्य तरिलॊकेशं वरदं विष्णुम अव्ययम\nअश्वमेधम अवाप्नॊति विष्णुलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 108, + "text": "तत्रॊद पानॊ धर्मज्ञ सर्वपापप्रमॊचनः\nसमुद्रास तत्र चत्वारः कूपे संनिहिताः सदा\nतत्रॊपस्पृश्य राजेन्द्र न दुर्गतिम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 109, + "text": "अभिगम्य महादेवं वरदं विष्णुम अव्ययम\nविराजति यथा सॊम ऋणैर मुक्तॊ युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 110, + "text": "जातिस्मर उपस्पृश्य शुचिः परयत मानसः\nजातिस्मरत्वं पराप्नॊति सनात्वा तत्र न संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 111, + "text": "वटेश्वर पुरं गत्वा अर्चयित्वा तु केशवम\nईप्सिताँल लभते कामान उपवासान न संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 112, + "text": "ततस तु वामनं गत्वा सर्वपापप्रमॊचनम\nअभिवाद्य हरिं देवं न दुर्गतिम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 113, + "text": "भरतस्याश्रमं गत्वा सर्वपापप्रमॊचनम\nकौशिकीं तत्र सेवेत महापातक नाशिनीम\nराजसूयस्य यज्ञस्य फलं पराप्नॊति मानवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 114, + "text": "ततॊ गच्छेत धर्मज्ञ चम्पकारण्यम उत्तमम\nतत्रॊष्य रजनीम एकां गॊसहस्रफलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 115, + "text": "अथ जयेष्ठिलम आसाद्य तीर्थं परमसंमतम\nउपॊष्य रजनीम एकाम अग्निष्टॊम फलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 116, + "text": "तत्र विश्वेश्वरं दृष्ट्वा देव्या सह महाद्युतिम\nमित्रा वरुणयॊर लॊकान आप्नॊति पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 117, + "text": "कन्या संवेद्यम आसाद्य नियतॊ नियताशनः\nमनॊः परजापतेर लॊकान आप्नॊति भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 118, + "text": "कन्यायां ये परयच्छन्ति पानम अन्नं च भारत\nतद अक्षयम इति पराहुर ऋषयः संशितव्रताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 119, + "text": "निश्चीरां च समासाद्य तरिषु लॊकेषु विश्रुताम\nअश्वमेधम अवाप्नॊति विष्णुलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 120, + "text": "ये तु दानं परयच्छन्ति निश्चीरा संगमे नराः\nते यान्ति नरशार्दूल बरह्मलॊकं न संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 121, + "text": "तत्राश्रमॊ वसिष्ठस्य तरिषु लॊकेषु विश्रुतः\nतत्राभिषेकं कुर्वाणॊ वाजपेयम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 122, + "text": "देवकूटं समासाद्य बरह्मर्षिगणसेवितम\nअश्वमेधम अवाप्नॊति कुलं चैव समुद्धरेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 123, + "text": "ततॊ गच्छेत राजेन्द्र कौशिकस्य मुनेर हरदम\nयत्र सिद्धिं परां पराप्तॊ विश्वा मित्रॊ ऽथ कौशिकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 124, + "text": "तत्र मासं वसेद वीर कौशिक्यां भरतर्षभ\nअश्वमेधस्य यत पुण्यं तन मासेनाधिगच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 125, + "text": "सर्वतीर्थवरे चैव यॊ वसेत महाह्रदे\nन दुर्गतिम अवाप्नॊति विन्देद बहुसुवर्णकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 126, + "text": "कुमारम अभिगत्वा च वीराश्रमनिवासिनम\nअश्वमेधम अवाप्नॊति नरॊ नास्त्य अत्र संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 127, + "text": "अग्निधारां समासाद्य तरिषु लॊकेषु विश्रुताम\nअग्निष्टॊमम अवाप्नॊति न च सवर्गान निवर्तते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 128, + "text": "पिता मह सरॊ गत्वा शैलराजप्रतिष्ठितम\nतत्राभिषेकं कुर्वाणॊ अग्निष्टॊम फलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 129, + "text": "पिता महस्य सरसः परस्रुता लॊकपावनी\nकुमार धारा तत्रैव तरिषु लॊकेषु विश्रुता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 130, + "text": "यत्र सनात्वा कृतार्थॊ ऽसमीत्य आत्मानम अवगच्छति\nषष्ठ कालॊपवासेन मुच्यते बरह्महत्यया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 131, + "text": "शिखरं वै महादेव्या गौर्यास तरैलॊक्यविश्रुतम\nसमारुह्य नरः शराद्धः सतनकुण्डेषु संविशेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 132, + "text": "तत्राभिषेकं कुर्वाणः पितृदेवार्चने रतः\nहयमेधम अवाप्नॊति शक्र लॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 133, + "text": "ताम्रारुणं समासाद्य बरह्म चारी समाहितः\nअश्वमेधम अवाप्नॊति शक्र लॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 134, + "text": "नन्दिन्यां च समासाद्य कूपं तरिदशसेवितम\nनरमेधस्य यत पुण्यं तत पराप्नॊति कुरूद्वह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 135, + "text": "कालिका संगमे सनात्वा कौशिक्यारुणयॊर यतः\nतरिरात्रॊपॊषितॊ विद्वान सर्वपापैः परमुच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 136, + "text": "उर्वशी तीर्थम आसाद्य ततः सॊमाश्रमं बुधः\nकुम्भकर्णाश्रमे सनात्वा पूज्यते भुवि मानवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 137, + "text": "सनात्वा कॊका मुखे पुण्ये बरह्म चारी यतव्रतः\nजातिस्मरत्वं पराप्नॊति दृष्टम एतत पुरातने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 138, + "text": "सकृन नन्दां समासाद्य कृतात्मा भवति दविजः\nसर्वपापविशुद्धात्मा शक्र लॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 139, + "text": "ऋषभद्वीपम आसाद्य सेव्यं करौञ्चनिषूदनम\nसरस्वत्याम उपस्पृश्य विमानस्थॊ विराजते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 140, + "text": "औद्दालकं महाराज तीर्थं मुनिनिषेवितम\nतत्राभिषेकं कुर्वीत सर्वपापैः परमुच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 141, + "text": "धर्मतीर्थं समासाद्य पुण्यं बरह्मर्षिसेवितम\nवाजपेयम अवाप्नॊति नरॊ नास्त्य अत्र संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 142, + "text": "तथा चम्पां समासाद्य भागीरथ्यां कृतॊदकः\nदण्डार्कम अभिगम्यैव गॊसहस्रफलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 82, + "shloka": 143, + "text": "लवेडिकां ततॊ गच्छेत पुण्यां पुण्यॊपसेविताम\nवाजपेयम अवाप्नॊति विमानस्थश च पूज्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 1, + "text": "[पुलस्त्य]\nअथ संध्यां समासाद्य संवेद्यं तीर्थम उत्तमम\nउपस्पृश्य नरॊ विद्वान भवेन नास्त्य अत्र संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 2, + "text": "रामस्य च परसादेन तीर्थं राजन कृतं पुरा\nतल लॊहित्यं समासाद्य विन्द्याद बहुसुवर्णकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 3, + "text": "करतॊयां समासाद्य तरिरात्रॊपॊषितॊ नरः\nअश्वमेधम अवाप्नॊति कृते पैतामहे विधौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 4, + "text": "गङ्गायास तव अथ राजेन्द्र सागरस्य च संगमे\nअश्वमेधं दशगुणं परवदन्ति मनीषिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 5, + "text": "गङ्गायास तव अपरं दवीपं पराप्य यः सनाति भारत\nतरिरात्रॊपॊषितॊ राजन सर्वकामान अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ वैतरणीं गत्वा नदीं पापप्रमॊचनीम\nविरजं तीर्थम आसाद्य विराजति यथा शशी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 7, + "text": "परभवेच च कुले पुण्ये सर्वपापं वयपॊहति\nगॊसहस्रफलं लब्ध्वा पुनाति च कुलं नरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 8, + "text": "शॊणस्य जयॊतिरथ्याश च संगमे निवसञ शुचिः\nतर्पयित्वा पितॄन देवान अग्निष्टॊम फलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 9, + "text": "शॊणस्य नर्मदायाश च परभवे कुरुनन्दन\nवंशगुल्म उपस्पृश्य वाजिमेधफलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 10, + "text": "ऋषभं तीर्थम आसाद्य कॊशलायां नराधिप\nवाजपेयम अवाप्नॊति तरिरात्रॊपॊषितॊ नरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 11, + "text": "कॊशलायां समासाद्य कालतीर्थ उपस्पृशेत\nवृशभैकादश फलं लभते नात्र संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 12, + "text": "पुष्पवत्याम उपस्पृश्य तरिरात्रॊपॊषितॊ नरः\nगॊसहस्रफलं विन्द्यात कुलं चैव समुद्धरेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ बदरिका तीर्थे सनात्वा परयत मानसः\nदीर्घम आयुर अवाप्नॊति सवर्गलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ महेन्द्रम आसाद्य जामदग्न्य निषेवितम\nराम तीर्थे नरः सनात्वा वाजिमेधफलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 15, + "text": "मतङ्गस्य तु केदारस तत्रैव कुरुनन्दन\nतत्र सनात्वा नरॊ राजन गॊसहस्रफलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 16, + "text": "शरीपर्वतं समासाद्य नदीतीर उपस्पृशेत\nअश्वमेधम अवाप्नॊति सवर्गलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 17, + "text": "शरीपर्वते महादेवॊ देव्या सह महाद्युतिः\nनयवसत परमप्रीतॊ बरह्मा च तरिदशैर वृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 18, + "text": "तत्र देव हरदे सनात्वा शुचिः परयत मानसः\nअश्वमेधम अवाप्नॊति परां सिद्धिं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 19, + "text": "ऋषभं पर्वतं गत्वा पाण्ड्येषु सुरपूजितम\nवाजपेयम अवाप्नॊति नाकपृष्ठे च मॊदते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ गच्छेत कावेरीं वृताम अप्सरसां गणैः\nतत्र सनात्वा नरॊ राजन गॊसहस्रफलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 21, + "text": "ततस तीरे समुद्रस्य कन्या तीर्थ उपस्पृशेत\nतत्रॊपस्पृश्य राजेन्द्र सर्वपापैः परमुच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 22, + "text": "अथ गॊकर्णम आसाद्य तरिषु लॊकेषु विश्रुतम\nसमुद्रमध्ये राजेन्द्र सर्वलॊकनमस्कृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 23, + "text": "यत्र बरह्मादयॊ देवा ऋषयश च तपॊधनाः\nभूतयक्षपिशाचाश च किंनराः स महॊरगाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 24, + "text": "सिद्धचारणगन्धर्वा मानुषाः पन्नगास तथा\nसरितः सागराः शैला उपासन्त उमा पतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 25, + "text": "तत्रेशानं समभ्यर्च्य तरिरात्रॊपॊषितॊ नरः\nदशाश्वमेधम आप्नॊति गाणपत्यं च विन्दति\nउष्य दवादश रात्रं तु कृतात्मा भवते नरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 26, + "text": "तत एव तु गायत्र्याः सथानं तरैलॊक्यविश्रुतम\nतरिरात्रम उषितस तत्र गॊसहस्रफलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 27, + "text": "निदर्शनं च परत्यक्षं बराह्मणानां नराधिप\nगायत्रीं पठते यस तु यॊनिसंकरजस तथा\nगाथा वा गीतिका वापि तस्य संपद्यते नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 28, + "text": "संवर्तस्य तु विप्रर्षेर वापीम आसाद्य दुर्लभाम\nरूपस्य भागी भवति सुभगश चैव जायते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ वेण्णां समासाद्य तर्पयेत पितृदेवताः\nमयूरहंससंयुक्तं विमानं लभते नरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 30, + "text": "ततॊ गॊदावरीं पराप्य नित्यं सिद्धनिषेविताम\nगवाम अयम अवाप्नॊति वासुकेर लॊकम आप्नुयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 31, + "text": "वेण्णायाः संगमे सनात्वा वाजपेयफलं लभेत\nवरदा संगमे सनात्वा गॊसहस्रफलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 32, + "text": "बरह्म सथानं समासाद्य तरिरात्रम उषितॊ नरः\nगॊसहस्रफलं विन्देत सवर्गलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 33, + "text": "कुशप्लवनम आसाद्य बरह्म चारी समाहितः\nतरिरात्रम उषितः सनात्वा अश्वमेध फलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ देव हरदे रम्ये कृष्ण वेण्णा जलॊद्भवे\nजातिमात्रह्रदे चैव तथा कन्याश्रमे नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 35, + "text": "यत्र करतुशतैर इष्ट्वा देवराजॊ दिवं गतः\nअग्निष्टॊम शतं विन्देद गमनाद एव भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 36, + "text": "सर्वदेव हरदे सनात्वा गॊसहस्रफलं लभेत\nजातिमात्रह्रदे सनात्वा भवेज जातिस्मरॊ नरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 37, + "text": "ततॊ ऽवाप्य महापुण्यां पयॊष्णीं सरितां वराम\nपितृदेवार्चन रतॊ गॊसहस्रफलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 38, + "text": "दण्डकारण्यम आसाद्य महाराज उपस्पृशेत\nगॊसहस्रफलं तत्र सनातमात्रस्य भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 39, + "text": "शरभङ्गाश्रमं गत्वा शुकस्य च महात्मनाः\nन दुर्गतिम अवाप्नॊति पुनाति च कुलं नरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 40, + "text": "ततः शूर्पारकं गच्छेज जामदग्न्य निषेवितम\nराम तीर्थे नरः सनात्वा विन्द्याद बहुसुवर्णकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 41, + "text": "सप्त गॊदावरे सनात्वा नियतॊ नियताशनः\nमहत पुण्यम अवाप्नॊति देवलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 42, + "text": "ततॊ देवपथं गच्छेन नियतॊ नियताशनः\nदेव सत्रस्य यत पुण्यं तद अवाप्नॊति मानवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 43, + "text": "तुङ्गकारण्यम आसाद्य बरह्म चारी जितेन्द्रियः\nवेदान अध्यापयत तत्र ऋषिः सारस्वतः पुरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 44, + "text": "तत्र वेदान परनष्टांस तु मुनेर अङ्गिरसः सुतः\nउपविष्टॊ महर्षीणाम उत्तरीयेषु भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 45, + "text": "ओंकारेण यथान्यायं सम्यग उच्चारितेन च\nयेन यत पूर्वम अभ्यस्तं तत तस्य समुपस्थितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 46, + "text": "ऋषयस तत्र देवाश च वरुणॊ ऽगनिः परजापतिः\nहरिर नारायणॊ देवॊ महादेवस तथैव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 47, + "text": "पिता महश च भगवान देवैः सह महाद्युतिः\nभृगुं नियॊजयाम आस याजनार्थे महाद्युतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 48, + "text": "ततः सचक्रे भगवान ऋषीणां विधिवत तदा\nसर्वेषां पुनर आधानं विधिदृष्टेन कर्मणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 49, + "text": "आज्यभागेन वै तत्र तर्पितास तु यथाविधि\nदेवास तरिभुवणं याता ऋषयश च यथासुखम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 50, + "text": "तद अरण्यं परविष्टस्य तुङ्गकं राजसत्तम\nपापं परणश्यते सर्वं सत्रियॊ वा पुरुषस्य वा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 51, + "text": "तत्र मासं वसेद धीरॊ नियतॊ नियताशनः\nबरह्मलॊकं वरजेद राजन पुनीते च कुलं नरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 52, + "text": "मेधाविकं समासाद्य पितॄन देवांश च तर्पयेत\nअग्निष्टॊमम अवाप्नॊति समृतिं मेधां च विन्दति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 53, + "text": "ततः कालंजरं गत्वा पर्वतं लॊकविश्रुतम\nतत्र देव हरदे सनात्वा गॊसहस्रफलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 54, + "text": "आत्मानं साधयेत तत्र गिरौ कालंजरे नृप\nसवर्गलॊके महीयेत नरॊ नास्त्य अत्र संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 55, + "text": "ततॊ गिरिवरश्रेष्ठे चित्रकूटे विशां पते\nमन्दाकिनीं समासाद्य नदीं पापप्रमॊचिनीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 56, + "text": "तत्राभिषेकं कुर्वाणः पितृदेवार्चने रतः\nअश्वमेधम अवाप्नॊति गतिं च परमां वरजेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 57, + "text": "ततॊ गच्छेत राजेन्द्र भर्तृस्थानम अनुत्तमम\nयत्र देवॊ महासेनॊ नित्यं संनिहितॊ नृपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 58, + "text": "पुमांस तत्र नरश्रेष्ठ गमनाद एव सिध्यति\nकॊटितीर्थे नरः सनात्वा गॊसहस्रफलं लभेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 59, + "text": "परदक्षिणम उपावृत्य जयेष्ठस्थानं वरजेन नरः\nअभिगम्य महादेवं विराजति यथा शशी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 60, + "text": "तत्र कूपॊ महाराज विश्रुतॊ भरतर्षभ\nसमुद्रास तत्र चत्वारॊ निवसन्ति युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 61, + "text": "तत्रॊपस्पृश्य राजेन्द्र कृत्वा चापि परदक्षिणम\nनियतात्मा नरः पूतॊ गच्छेत परमां गतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 62, + "text": "ततॊ गच्छेत कुरुश्रेष्ठ शृङ्गवेर पुरं महत\nयत्र तीर्णॊ महाराज रामॊ दाशरथिः पुरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 63, + "text": "गङ्गायां तु नरः सनात्वा बरह्म चारी समाहितः\nविधूतपाप्मा भवति वाजपेयं च विन्दति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 64, + "text": "अभिगम्य महादेवम अभ्यर्च्य च नराधिप\nपरदक्षिणम उपावृत्य गाणपत्यम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 65, + "text": "ततॊ गच्छेत राजेन्द्र परयागम ऋषिसंस्तुतम\nयत्र बरह्मादयॊ देवा दिशश च स दिग ईश्वराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 66, + "text": "लॊकपालाश च साध्याश च नैरृताः पितरस तथा\nसनत कुमार परमुखास तथैव परमर्षयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 67, + "text": "अङ्गिरः परमुखाश चैव तथा बरह्मर्षयॊ ऽपरे\nतथा नागाः सुपर्णाश च सिद्धाश चक्रचरास तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 68, + "text": "सरितः सागराश चैव गन्धर्वाप्सरसस तथा\nहरिश च भगवान आस्ते परजापतिपुरस्कृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 69, + "text": "तत्र तरीण्य अग्निकुण्डानि येषां मध्ये च जाह्नवी\nपरयागाद अभिनिष्क्रान्ता सर्वतीर्थपुरस्कृता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 70, + "text": "तपनस्य सुता तत्र तरिषु लॊकेषु विश्रुता\nयमुना गङ्गया सार्धं संगता लॊकपावनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 71, + "text": "गङ्गायमुनयॊर मद्यं पृथिव्या जघनं समृतम\nपरयागं जघनस्यान्तम उपस्थम ऋषयॊ विदुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 72, + "text": "परयागं स परतिष्ठानं कम्बलाश्वतरौ तथा\nतीर्थं भॊगवती चैव वेदी परॊक्ता परजापतेः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 73, + "text": "तत्र वेदाश च यज्ञाश च मूर्तिमन्तॊ युधिष्ठिर\nपरजापतिम उपासन्ते ऋषयश च महाव्रताः\nयजन्ते करतुभिर देवास तथा चक्रचरा नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 74, + "text": "ततः पुण्यतमं नास्ति तरिषु लॊकेषु भारत\nपरयागः सर्वतीर्थेभ्यः परभवत्य अधिकं विभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 75, + "text": "शरवणात तस्य तीर्थस्य नाम संकीर्तनाद अपि\nमृत्तिका लम्भनाद वापि नरः पापात परमुच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 76, + "text": "तत्राभिषेकं यः कुर्यात संगमे संशितव्रतः\nपुण्यं सफलम आप्नॊति राजसूयाश्वमेधयॊः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 77, + "text": "एषा यजन भूमिर हि देवानाम अपि सत्कृता\nतत्र दत्तं सूक्ष्मम अपि महद भवति भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 78, + "text": "न वेद वचनात तात न लॊकवचनाद अपि\nमतिर उत्क्रमणीया ते परयागमरणं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 79, + "text": "दश तीर्थसहस्राणि षष्टिकॊट्त्यस तथापराः\nयेषां सांनिध्यम अत्रैव कीर्तितं कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 80, + "text": "चातुर्वेदे च यत पुण्यं सत्यवादिषु चैव यत\nसनात एव तदाप्नॊति गङ्गा यमुन संगमे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 81, + "text": "तत्र भॊगवती नाम वासुकेस तीर्थम उत्तमम\nतत्राभिषेकं यः कुर्यात सॊ ऽशवमेधम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 82, + "text": "तत्र हंसप्रपतनं तीर्थं तरैलॊक्यविश्रुतम\nदशाश्वमेधिकं चैव गङ्गायां कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 83, + "text": "यत्र गङ्गा महाराज स देशस तत तपॊवनम\nसिद्धक्षेत्रं तु तज जञेयं गङ्गातीरसमाश्रितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 84, + "text": "इदं सत्यं दविजातीनां साधूनाम आत्मजस्य च\nसुहृदां च जपेत कर्णे शिष्यस्यानुगतस्य च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 85, + "text": "इदं धर्म्यम इदं पुण्यम इदं मेध्यम इदं सुखम\nइदं सवर्ग्यम इदं रम्यम इदं पावनम उत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 86, + "text": "महर्षीणाम इदं गुह्यं सर्पपापप्रमॊचनम\nअधीत्य दविजमध्ये च निर्मलत्वम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 87, + "text": "यश चेदं शृणुयान नित्यं तीर्थपुण्यं सदा शुचिः\nजातीः स समरते बह्वीर नाकपृष्ठे च मॊदते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 88, + "text": "गम्यान्य अपि च तीर्थानि कीर्तितान्य अगमानि च\nमनसा तानि गच्छेत सर्वतीर्थसमीक्षया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 89, + "text": "एतानि वसुभिः साध्यैर आदित्यैर मरुद अश्विभिः\nऋषिभिर देवकल्पैश च शरितानि सुकृतैषिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 90, + "text": "एवं तवम अपि कौरव्य विधिनानेन सुव्रत\nवरज तीर्थानि नियतः पुण्यं पुण्येन वर्धते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 91, + "text": "भावितैः कारणैः पूर्वम आस्तिक्याच छरुति दर्शनात\nपराप्यन्ते तानि तीर्थानि सद्भिः शिष्टानुदर्शिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 92, + "text": "नाव्रतॊ नाकृतात्मा च नाशुचिर न च तस्करः\nसनाति तीर्थेषु कौरव्य न च वक्रमतिर नरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 93, + "text": "तवया तु सम्यग्वृत्तेन नित्यं धर्मार्थदर्शिना\nपितरस तारितास तात सर्वे च परपिता महाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 94, + "text": "पिता मह पुरॊगाश च देवाः सर्षिगणा नृप\nतव धर्मेण धर्मज्ञ नित्यम एवाभितॊषिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 95, + "text": "अवाप्स्यसि च लॊकान वै वसूनां वासवॊपम\nकीर्तिं च महतीं भीष्म पराप्स्यसे भुवि शाश्वतीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 96, + "text": "[नारद]\nएवम उक्त्वाभ्यनुज्ञाप्य पुलस्त्यॊ भगवान ऋषिः\nपरीतः परीतेन मनसा तत्रैवान्तरधीयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 97, + "text": "भीष्मश च कुरुशार्दूल शास्त्रतत्त्वार्थ दर्शिवान\nपुलस्त्यवचनाच चैव पृथिवीम अनुचक्रमे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 98, + "text": "अनेन विधिना यस तु पृथिवीं संचरिष्यति\nअश्वमेध शतस्याग्र्यं फलं परेत्य स भॊक्ष्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 99, + "text": "अतश चाष्ट गुणं पार्थ पराप्स्यसे धर्मम उत्तमम\nनेता च तवम ऋषीन यस्मात तेन ते ऽषट गुणं फलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 100, + "text": "रक्षॊगणावकीर्णानि तीर्थान्य एतानि भारत\nन गतिर विद्यते ऽनयस्य तवाम ऋते कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 101, + "text": "इदं देवर्षिचरितं सर्वतीर्थार्थ संश्रितम\nयः पठेत कल्यम उत्थाय सर्वपापैः परमुच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 102, + "text": "ऋषिमुख्याः सदा यत्र वाल्मीकिस तव अथ काश्यपः\nआत्रेयस तव अथ कौण्डिन्यॊ विश्वा मित्रॊ ऽथ गौतमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 103, + "text": "असितॊ देवलश चैव मार्कण्डेयॊ ऽथ गालवः\nभरद वाजॊ वसिष्ठश च मुनिर उद्दालकस तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 104, + "text": "शौनकः सह पुत्रेण वयासश च जपतां वरः\nदुर्वासाश च मुनिश्रेष्ठॊ गालवश च महातपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 105, + "text": "एते ऋषिवराः सर्वे तवत्प्रतीक्षास तपॊधनाः\nएभिः सह महाराज तीर्थान्य एतान्य अनुव्रज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 106, + "text": "एष वै लॊमशॊ नाम देवर्षिर अमितद्युतिः\nसमेष्यति तवया चैव तेन सार्धम अनुव्रज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 107, + "text": "मया च सहधर्मज्ञ तीर्थान्य एतान्य अनुव्रज\nपराप्स्यसे महतीं कीर्तिं यथा राजा महाभिषः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 108, + "text": "यथा ययातिर धर्मात्मा यथा राजा पुरूरवः\nतथा तवं कुरुशार्दूल सवेन धर्मेण शॊभसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 109, + "text": "यथा भगीरथॊ राजा यथा रामश च विश्रुतः\nतथा तवं सर्वराजभ्यॊ भराजसे रश्मिवान इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 110, + "text": "यथा मनुर यथेक्ष्वाकुर यथा पूरुर महायशाः\nयथा वैन्यॊ महातेजास तथा तवम अपि विश्रुतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 111, + "text": "यथा च वृत्रहा सर्वान सपत्नान निर्दहत पुरा\nतथा शत्रुक्षयं कृत्वा परजास तवं पालयिष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 112, + "text": "सवधर्मविजिताम उर्वीं पराप्य राजीवलॊचन\nखयातिं यास्यसि धर्मेण कार्तवीर्यार्जुनॊ यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 113, + "text": "[व]\nएवम आश्वास्य राजानं नारदॊ भगवान ऋषिः\nअनुज्ञाप्य महात्मानं तत्रैवान्तरधीयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 83, + "shloka": 114, + "text": "युधिष्ठिरॊ ऽपि धर्मात्मा तम एवार्थं विचिन्तयन\nतीर्थयात्राश्रयं पुण्यम ऋषीणां परत्यवेदयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 84, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nभरातॄणां मतम आज्ञाय नारदस्य च धीमतः\nपिता मह समं धौम्यं पराह राजा युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 84, + "shloka": 2, + "text": "मया स पुरुषव्याघ्रॊ जिष्णुः सत्यपराक्रमः\nअस्त्रहेतॊर महाबाहुर अमितात्मा विवासितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 84, + "shloka": 3, + "text": "स हि वीरॊ ऽनुरक्तश च समर्थश च तपॊधन\nकृती च भृशम अप्य अस्त्रे वासुदेव इव परभुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 84, + "shloka": 4, + "text": "अहं हय एताव उभौ बरह्मन कृष्णाव अरिनिघातिनौ\nअभिजानामि विक्रान्तौ तथा वयासः परतापवान\nतरियुगौ पुण्डरीकाक्षौ वासुदेवधनंजयौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 84, + "shloka": 5, + "text": "नारदॊ ऽपि तथा वेद सॊ ऽपय अशंसत सदा मम\nतथाहम अपि जानामि नरनारायणाव ऋषी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 84, + "shloka": 6, + "text": "शक्तॊ ऽयम इत्य अतॊ मत्वा मया संप्रेषितॊ ऽरजुनः\nइन्द्राद अनवरः शक्तः सुरसूनुः सुराधिपम\nदरष्टुम अस्त्राणि चादातुम इन्द्राद इति विवासितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 84, + "shloka": 7, + "text": "भीष्मद्रॊणाव अतिरथौ कृपॊ दरौणिश च दुर्जयः\nधृतराष्ट्रस्य पुत्रेण वृता युधि महाबलाः\nसर्वे वेदविदः शूराः सर्वे ऽसत्रकुशलास तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 84, + "shloka": 8, + "text": "यॊद्धुकामश च पार्थेन सततं यॊ महाबलः\nस च दिव्यास्त्रवित कर्णः सूतपुत्रॊ महारथः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 84, + "shloka": 9, + "text": "सॊ ऽशववेगानिल बलः शरार्चिस तलनिष्वनः\nरजॊ धूमॊ ऽसत्रसंतापॊ धार्तराष्ट्रानिलॊद्धतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 84, + "shloka": 10, + "text": "निसृष्ट इव कालेन युगान्तज्वलनॊ यथा\nमम सैन्यमयं कक्षं परधक्ष्यति न संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 84, + "shloka": 11, + "text": "तं स कृष्णानिलॊद्धूतॊ दिव्यास्त्रजलदॊ महान\nशवेतवाजिबलाका भृद गाण्डीवेन्द्रायुधॊज्ज्वलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 84, + "shloka": 12, + "text": "सततं शरधाराभिः परदीप्तं कर्ण पावकम\nउदीर्णॊ ऽरजुन मेघॊ ऽयं शमयिष्यति संयुगे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 84, + "shloka": 13, + "text": "स साक्षाद एव सर्वाणि शक्रात परपुरंजयः\nदिव्यान्य अस्त्राणि बीभत्सुस तत्त्वतः परतिपत्स्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 84, + "shloka": 14, + "text": "अलं स तेषां सर्वेषाम इति मे धीयते मतिः\nनास्ति तव अतिक्रिया तस्य रणे ऽरीणां परतिक्रिया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 84, + "shloka": 15, + "text": "तं वयं पाण्डवं सर्वे गृहीतास्त्रं धनंजयम\nदरष्टारॊ न हि बीभत्सुर भारम उद्यम्य सीदति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 84, + "shloka": 16, + "text": "वयं तु तम ऋते वीरं वने ऽसमिन दविपदां वर\nअवधानं न गच्छामः काम्यके सह कृष्णया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 84, + "shloka": 17, + "text": "भवान अन्यद वनं साधु बह्व अन्नं फलवच छुचि\nआख्यातु रमणीयं च सेवितं पुण्यकर्मभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 84, + "shloka": 18, + "text": "यत्र कं चिद वयं कालं वसन्तः सत्यविक्रमम\nपरतीक्षामॊ ऽरजुनं वीरं वर्षकामा इवाम्बुदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 84, + "shloka": 19, + "text": "विविधान आश्रमान कांश चिद दविजातिभ्यः परिश्रुतान\nसरांसि सरितश चैव रमणीयांश च पर्वतान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 84, + "shloka": 20, + "text": "आचक्ष्व न हि नॊ बरह्मन रॊचते तम ऋते ऽरजुनम\nवने ऽसमिन काम्यके वासॊ गच्छामॊ ऽनयां दिशं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 85, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nतान सर्वान उत्सुकान दृष्ट्वा पाण्डवान दीनचेतसः\nआश्वासयंस तदा धौम्यॊ बृहस्पतिसमॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 85, + "shloka": 2, + "text": "बराह्मणानुमतान पुण्यान आश्रमान भरतर्षभ\nदिशस तीर्थानि शैलांश च शृणु मे गदतॊ नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 85, + "shloka": 3, + "text": "पूर्वं पराचीं दिशं राजन राजर्षिगणसेविताम\nरम्यां ते कीर्तयिष्यामि युधिष्ठिर यथा समृति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 85, + "shloka": 4, + "text": "तस्यां देवर्षिजुष्टायां नैमिषं नाम भारत\nयत्र तीर्थानि देवानां सुपुण्यानि पृथक पृथक" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 85, + "shloka": 5, + "text": "यत्र सा गॊमती पुण्या रम्या देवर्षिसेविता\nयज्ञभूमिश च देवानां शामित्रं च विवस्वतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 85, + "shloka": 6, + "text": "तस्यां गिरिवरः पुण्यॊ गयॊ राजर्षिसत्कृतः\nशिवं बरह्मसरॊ यत्र सेवितं तरिदशर्षिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 85, + "shloka": 7, + "text": "यदर्थं पुरुषव्याघ्र कीर्तयन्ति पुरातनाः\nएष्टव्या बहवः पुत्रा यद्य एकॊ ऽपि गयां वरजेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 85, + "shloka": 8, + "text": "महानदी च तत्रैव तथा गय शिरॊ ऽनघ\nयथासौ कीर्त्यते विप्रैर अक्षय्य करणॊ वटः\nयत्र दत्तं पितृभ्यॊ ऽननम अक्षय्यं भवति परभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 85, + "shloka": 9, + "text": "सा च पुण्यजला यत्र फल्गु नामा महानदी\nबहुमूलफला चापि कौशिकी भरतर्षभ\nविश्वा मित्रॊ ऽभयगाद यत्र बराह्मणत्वं तपॊधनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 85, + "shloka": 10, + "text": "गङ्गा यत्र नदी पुण्या यस्यास तीरे भगीरथः\nअयजत तात बहुभिः करतुभिर भूरिदक्षिणैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 85, + "shloka": 11, + "text": "पाञ्चालेषु च कौरव्य कथयन्त्य उत्पलावतम\nविश्वा मित्रॊ ऽयजद यत्र शक्रेण सह कौशिकः\nयत्रानुवंशं भगवाञ जामदग्न्यस तथा जगौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 85, + "shloka": 12, + "text": "विश्वामित्रस्य तां दृष्ट्वा विभूतिम अतिमानुषीम\nकन्य कुब्जे ऽपिबत सॊमम इन्द्रेण सह कौशिकः\nततः कषत्राद अपाक्रामद बराह्मणॊ ऽसमीति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 85, + "shloka": 13, + "text": "पवित्रम ऋषिभिर जुष्टं पुण्यं पावनम उत्तमम\nगङ्गायमुनयॊर वीर संगमं लॊकविश्रुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 85, + "shloka": 14, + "text": "यत्रायजत भूतात्मा पूर्वम एव पिता महः\nपरयागम इति विख्यातं तस्माद भरतसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 85, + "shloka": 15, + "text": "अगस्त्यस्य च राजेन्द्र तत्राश्रमवरॊ महान\nहिरण्यबिन्दुः कथितॊ गिरौ कालंजरे नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 85, + "shloka": 16, + "text": "अत्यन्यान पर्वतान राजन पुण्यॊ गिरिवरः शिवः\nमहेन्द्रॊ नाम कौरव्य भार्गवस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 85, + "shloka": 17, + "text": "अयजद यत्र कौन्तेय पूर्वम एव पिता महः\nयत्र भागीरथी पुण्या सदस्यासीद युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 85, + "shloka": 18, + "text": "यत्रासौ बरह्म शालेति पुण्या खयाता विशां पतौ\nधूतपाप्मभिर आकीर्णा पुण्यं तस्याश च दर्शनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 85, + "shloka": 19, + "text": "पवित्रॊ मङ्गलीयश च खयातॊ लॊके सनातनः\nकेदारश च मतङ्गस्य महान आश्रम उत्तमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 85, + "shloka": 20, + "text": "कुण्डॊदः पर्वतॊ रम्यॊ बहुमूलफलॊदकः\nनैषधस तृषितॊ यत्र जलं शर्म च लब्धवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 85, + "shloka": 21, + "text": "यत्र देव वनं रम्यं तापसैर उपशॊभितम\nबाहुदा च नदी यत्र नन्दा च गिरिमूर्धनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 85, + "shloka": 22, + "text": "तीर्थानि सरितः शैलाः पुण्यान्य आयतनानि च\nपराच्यां दिशि महाराज कीर्तितानि मया तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 85, + "shloka": 23, + "text": "तिसृष्व अन्यासु पुण्यानि दिक्षु तीर्थानि मे शृणु\nसरितः पर्वतांश चैव पुण्यान्य आयतनानि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 86, + "shloka": 1, + "text": "[धर्म]\nदक्षिणस्यां तु पुण्यानि शृणु तीर्थनि भारत\nविस्तरेण यथाबुद्धिकीर्त्यमानानि भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 86, + "shloka": 2, + "text": "यस्याम आख्यायते पुण्या दिशि गॊदावरी नदी\nबह्व आरामा बहु जला तापसाचरिता शुभा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 86, + "shloka": 3, + "text": "वेण्णा भीम रथी चॊभे नद्यौ पापभयापहे\nमृगद्विजसमाकीर्णे तापसालयभूषिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 86, + "shloka": 4, + "text": "राजर्षेस तत्र च सरिन नृगस्य भरतर्षभ\nरम्यतीर्था बहु जला पयॊष्णी दविज सेविता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 86, + "shloka": 5, + "text": "अपि चात्र महायॊगी मार्कण्डेयॊ महातपाः\nअनुवंष्यां जगौ गाथां नृगस्य धरणी पतेः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 86, + "shloka": 6, + "text": "नृगस्य यजमानस्य परत्यक्षम इति नः शरुतम\nअमाद्यद इन्द्रः सॊमेन दक्षिणाभिर दविजातयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 86, + "shloka": 7, + "text": "माठरस्य वनं पुण्यं बहुमूलफलं शिवम\nयूपश च भरतश्रेष्ठ वरुण सरॊतसे गिरौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 86, + "shloka": 8, + "text": "परवेण्य उत्तरपार्श्वे तु पुण्ये कण्वाश्रमे तथा\nतापसानाम अरण्यानि कीर्तितानि यथा शरुति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 86, + "shloka": 9, + "text": "वेदी शूर्पारके तात जमदग्नेर महात्मनः\nरम्या पाषाण तीर्था च पुरश्चन्द्रा च भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 86, + "shloka": 10, + "text": "अशॊक तीर्थं मर्त्येषु कौन्तेय बहुलाश्रमम\nअगस्त्यतीर्थं पाण्ड्येषु वारुणं च युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 86, + "shloka": 11, + "text": "कुमार्यः कथिताः पुण्याः पाण्ड्येष्व एव नरर्षभ\nताम्रपर्णीं तु कौन्तेय कीर्तयिष्यामि तां शृणु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 86, + "shloka": 12, + "text": "यत्र देवैस तपस तप्तं महद इच्छद्भिर आश्रमे\nगॊकर्णम इति विख्यातं तरिषु लॊकेषु भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 86, + "shloka": 13, + "text": "शीततॊयॊ बहु जलः पुण्यस तात शिवश च सः\nहरदः परमदुष्प्रापॊ मानुषैर अकृतात्मभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 86, + "shloka": 14, + "text": "तत्रैव तृणसॊमाग्नेः संपन्नफलमूलवान\nआश्रमॊ ऽगस्त्यशिष्यस्य पुण्यॊ देव सभे गिरौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 86, + "shloka": 15, + "text": "वैडूर्य पर्वतस तत्र शरीमान मणिमयः शिवः\nअगस्त्यस्याश्रमश चैव बहुमूलफलॊदकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 86, + "shloka": 16, + "text": "सुराष्ट्रेष्व अपि वक्ष्यामि पुण्यान्य आयतनानि च\nआश्रमान सरितः शैलान सरांसि च नराधिप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 86, + "shloka": 17, + "text": "चमसॊन्मज्जनं विप्रास तत्रापि कथयन्त्य उत\nपरभासं चॊदधौ तीर्थं तरिदशानां युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 86, + "shloka": 18, + "text": "तत्र पिण्डारकं नाम तापसाचरितं शुभम\nउज्जयन्तश च शिखरी कषिप्रं सिद्धिकरॊ महान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 86, + "shloka": 19, + "text": "तत्र देवर्षिवर्येण नारदेनानुकीर्तितः\nपुराणः शरूयते शलॊकस तं निबॊध युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 86, + "shloka": 20, + "text": "पुण्ये गिरौ सुराष्ट्रेषु मृगपक्षिनिषेविते\nउज्जयन्ते सम तप्ताङ्गॊ नाकपृष्ठे महीयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 86, + "shloka": 21, + "text": "पुण्या दवारवती तत्र यत्रास्ते मधुसूदनः\nसाक्षाद देवः पुराणॊ ऽसौ स हि धर्मः सनातनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 86, + "shloka": 22, + "text": "ये च वेदविदॊ विप्रा ये चाध्यात्मविदॊ जनाः\nते वदन्ति महात्मानं कृष्णं धर्मं सनातनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 86, + "shloka": 23, + "text": "पवित्राणां हि गॊविन्दः पवित्रं परम उच्यते\nपुण्यानाम अपि पुण्यॊ ऽसौ मङ्गलानां च मङ्गलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 86, + "shloka": 24, + "text": "तरैलॊक्यं पुण्डरीकाक्षॊ देवदेवः सनातनः\nआस्ते हरिर अचिन्त्यात्मा तत्रैव मधुसूदनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 87, + "shloka": 1, + "text": "[धौम्य]\nअवन्तिषु परतीच्यां वै कीर्तयिष्यामि ते दिशि\nयानि तत्र पवित्राणि पुण्यान्य आयतनानि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 87, + "shloka": 2, + "text": "परियङ्ग्वाम्रवनॊपेता वानीर वनमालिनी\nपरत्यक्स्रॊता नदी पुण्या नर्मदा तत्र भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 87, + "shloka": 3, + "text": "निकेतः खयायते पुण्यॊ यत्र विश्रवसॊ मुनेः\nजज्ञे धनपतिर यत्र कुबेरॊ नरवाहनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 87, + "shloka": 4, + "text": "वैडूर्य शिखरॊ नाम पुण्यॊ गिरिवरः शुभः\nदिव्यपुष्पफलास तत्र पादपा हरितछदाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 87, + "shloka": 5, + "text": "तस्य शैलस्य शिखरे सरस तत्र च धीमतः\nपरफुल्लनलिनं राजन देवगन्धर्वसेवितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 87, + "shloka": 6, + "text": "बह्वाश्चर्यं महाराज दृश्यते तत्र पर्वते\nपुण्ये सवर्गॊपमे दिव्ये नित्यं देवर्षिसेविते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 87, + "shloka": 7, + "text": "हरदिनी पुण्यतीर्था च राजर्षेस तत्र वै सरित\nविश्वा मित्र नदी पारा पुण्या परपुरंजय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 87, + "shloka": 8, + "text": "यस्यास तीरे सतां मध्ये ययातिर नहुषात्मजः\nपपात स पुनर लॊकाँल लेभे धर्मान सनातनान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 87, + "shloka": 9, + "text": "तत्र पुण्यह्रदस तात मैनाकश चैव पर्वतः\nबहुमूलफलॊ वीर असितॊ नाम पर्वतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 87, + "shloka": 10, + "text": "आश्रमः कक्षसेनस्य पुण्यस तत्र युधिष्ठिर\nचयवनस्याश्रमश चैव खयातः सर्वत्र पाण्डव\nतत्राल्पेनैव सिध्यन्ति मानवास तपसा विभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 87, + "shloka": 11, + "text": "जम्बू मार्गॊ महाराज ऋषीणां भावितात्मनाम\nआश्रमः शाम्यतां शरेष्ठ मृगद्विजगणायुतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 87, + "shloka": 12, + "text": "ततः पुण्यतमा राजन सततं तापसायुता\nकेतुमाला च मेध्या च गङ्गारण्यं च भूमिप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 87, + "shloka": 13, + "text": "खयातं च सैन्धवारण्यं पुण्यं दविजनिषेवितम\nपिता मह सरः पुण्यं पुष्करं नाम भारत\nवैखानसानां सिद्धानाम ऋषीणाम आश्रमः परियः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 87, + "shloka": 14, + "text": "अप्य अत्र संस्तवार्थाय परजापतिर अथॊ जगौ\nपुष्करेषु कुरुश्रेष्ठ गाथां सुकृतिनां वर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 87, + "shloka": 15, + "text": "मनसाप्य अभिकामस्य पुष्कराणि मनस्विनः\nपापाणि विप्रणश्यन्ति नाकपृष्ठे च मॊदते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 1, + "text": "[धौम्य]\nउदीच्यां राजशार्दूल दिशि पुण्यानि यानि वै\nतानि ते कीर्तयिष्यामि पुण्यान्य आयतनानि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 2, + "text": "सरस्वती पुण्यवहा हरदिनी वनमालिनी\nसमुद्रगा महावेगा यमुना यत्र पाण्डव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 3, + "text": "तत्र पुण्यतमं तीर्थं पलक्षावतरणं शिवम\nयत्र सारस्वतैर इष्ट्वा गच्छन्त्य अवभृथं दविजाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 4, + "text": "पुण्यं चाख्यायते दिव्यं शिवम अग्निशिरॊ ऽनघ\nसहदेवायजद यत्र शम्य आक्षेपेण भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 5, + "text": "एतस्मिन्न एव चार्थेयम इन्द्र गीता युधिष्ठिर\nगाथा चरति लॊके ऽसमिन गीयमाना दविजातिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 6, + "text": "अग्नयः सहदेवेन ये चिता यमुनाम अनु\nशतं शतसहस्राणि सहस्रशतदक्षिणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 7, + "text": "तत्रैव भरतॊ राजा चक्रवर्ती महायशाः\nविंशतिं सप्त चाष्टौ च हयमेधान उपाहरत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 8, + "text": "कामकृद यॊ दविजातीनां शरुतस तात मया पुरा\nअत्यन्तम आश्रमः पुण्यः सरकस तस्य विश्रुतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 9, + "text": "सरस्वती नदी सद्भिः सततं पार्थ पूजिता\nवालखिल्यैर महाराज यत्रेष्टम ऋषिभिः पुरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 10, + "text": "दृषद्वती पुण्यतमा तत्र खयाता युधिष्ठिर\nतत्र वैवर्ण्य वर्णौ च सुपुण्यौ मनुजाधिप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 11, + "text": "वेदज्ञौ वेद विदितौ दिव्या वेदविदाव उभौ\nयजन्तौ करतुभिर नित्यं पुण्यैर भरतसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 12, + "text": "समेत्य बहुशॊ देवाः सेन्द्राः स वरुणाः पुरा\nविशाख यूपे ऽतप्यन्त तस्मात पुण्यतमः स वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 13, + "text": "ऋषिर महान महाभागॊ जमदग्निर महायशाः\nपलाशकेषु पुण्येषु रम्येष्व अयजताभिभूः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 14, + "text": "यत्र सर्वाः सरिच्छ्रेष्ठाः साक्षात तम ऋषिसत्तमम\nसवं सवं तॊयम उपादाय परिवार्यॊपतस्थिरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 15, + "text": "अपि चात्र महाराज सवयं विश्वावसुर जगौ\nइमं शलॊकं तदा वीर परेक्ष्य वीर्यं महात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 16, + "text": "यजमानस्य वै देवाञ जमदग्नेर महात्मनः\nआगम्य सरितः सर्वा मधुना समतर्पयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 17, + "text": "गन्धर्वयक्षरक्षॊभिर अप्सरॊभिश च शॊभितम\nकिरात किंनरावासं शैलं शिखरिणां वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 18, + "text": "बिभेद तरसा गङ्गा गङ्गा दवारे युधिष्ठिर\nपुण्यं तत खयायते राजन बरह्मर्षिगणसेवितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 19, + "text": "सनत कुमारः कौरव्य पुण्यं कनखलं तथा\nपर्वतश च पुरुर नाम यत्र जातः पुरूरवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 20, + "text": "भृगुर यत्र तपस तेपे महर्षिगणसेवितः\nस राजन्न आश्रमः खयातॊ भृगुतुङ्गॊ महागिरिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 21, + "text": "यच च भूतं भविष्यच च भवच च पुरुषर्षभ\nनारायणः परभुर विष्णुः शाश्वतः पुरुषॊत्तमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 22, + "text": "तस्यातियशसः पुण्यां विशालां बदरीम अनु\nआश्रमः खयायते पुण्यस तरिषु लॊकेषु विश्रुतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 23, + "text": "उष्ण तॊयवहा गङ्ग शीततॊयवहापरा\nसुवर्णसिकता राजन विशालां बदरीम अनु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 24, + "text": "ऋषयॊ यत्र देवाश च महाभागा महौजसः\nपराप्य नित्यं नमस्यन्ति देवं नारायणं विभुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 25, + "text": "यत्र नारायणॊ देवः परमात्मा सनातनः\nतत्र कृत्स्नं जगत पार्थ तीर्थान्य आयतनानि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 26, + "text": "तत पुण्यं तत्परं बरह्म तत तीर्थं तत तपॊवनम\nतत्र देवर्षयः सिद्धाः सर्वे चैव तपॊधनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 27, + "text": "आदिदेवॊ महायॊगी यत्रास्ते मधुसूदनः\nपुण्यानाम अपि तत पुण्यं तत्र ते संशयॊ ऽसतु मा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 28, + "text": "एतानि राजन पुण्यानि पृथिव्यां पृथिवीपते\nकीर्तितानि नरश्रेष्ठ तीर्थान्य आयतनानि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 29, + "text": "एतानि वसुभिः साध्यैर आदित्यैर मरुद अश्विभिः\nऋषिभिर बरह्मकल्पैश च सेवितानि महात्मभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 88, + "shloka": 30, + "text": "चरन एतानि कौन्तेय सहितॊ बराह्मणर्षभैः\nभरातृभिश च महाभागैर उत्कण्ठां विजहिष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 89, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nएवं संभाषमाणे तु धौम्ये कौरवनन्दन\nलॊमशः सुमहातेजा ऋषिस तत्राजगाम ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 89, + "shloka": 2, + "text": "तं पाण्डवाग्रजॊ राजा सगणॊ बराह्मणाश च ते\nउदतिष्ठन महाभागं दिवि शक्रम इवामराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 89, + "shloka": 3, + "text": "तम अभ्यर्च्य यथान्यायं धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nपप्रच्छागमने हेतुम अटने च परयॊजनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 89, + "shloka": 4, + "text": "स पृष्टः पाण्डुपुत्रेण परीयमाणॊ महामनाः\nउवाच शलक्ष्णया वाचा हर्षयन्न इव पाण्डवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 89, + "shloka": 5, + "text": "संचरन्न अस्मि कौन्तेय सर्वलॊकान यदृच्छया\nगतः शक्रस्य सदनं तत्रापश्यं सुरेश्वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 89, + "shloka": 6, + "text": "तव च भरातरं वीरम अपश्यं सव्यसाचिनम\nशक्रस्यार्धासन गतं तत्र मे विस्मयॊ महान\nआसीत पुरुषशार्दूल दृष्ट्वा पार्थं तथागतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 89, + "shloka": 7, + "text": "आह मां तत्र देवेशॊ गच्छ पाण्डुसुतान इति\nसॊ ऽहम अभ्यागतः कषिप्रं दिदृक्षुस तवां सहानुजम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 89, + "shloka": 8, + "text": "वचनात पुरुहूतस्य पार्थस्य च महात्मनः\nआख्यास्ये ते परियं तात महत पाण्डवनन्दन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 89, + "shloka": 9, + "text": "भरातृभिः सहितॊ राजन कृष्णया चैव तच छृणु\nयत तवयॊक्तॊ महाबाहुर अस्त्रार्थं पाण्डवर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 89, + "shloka": 10, + "text": "तद अस्त्रम आप्तं पार्थेन रुद्राद अप्रतिमं महत\nयत तद बरह्मशिरॊ नाम तपसा रुद्रम आगतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 89, + "shloka": 11, + "text": "अमृताद उत्थितं रौद्रं तल लब्धं सव्यसाचिना\nतत स मन्त्रं स संहारं स परायश्चित्तमङ्गलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 89, + "shloka": 12, + "text": "वज्रं चान्यानि चास्त्राणि दण्डादीनि युधिष्ठिर\nयमात कुबेराद वरुणाद इन्द्राच च कुरुनन्दन\nअस्त्राण्य अधीतवान पार्थॊ दिव्यान्य अमितविक्रमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 89, + "shloka": 13, + "text": "विश्वावसॊर च तनयाद गीतं नृत्तं च साम च\nवादित्रं च यथान्यायं परत्यविन्दद यथाविधि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 89, + "shloka": 14, + "text": "एवं कृतास्त्रः कौन्तेयॊ गान्धर्वं वेदम आप्तवान\nसुखं वसति बीभत्सुर अनुजस्यानुजस तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 89, + "shloka": 15, + "text": "यदर्थं मां सुरश्रेष्ठ इदं वचनम अब्रवीत\nतच च ते कथयिष्यामि युधिष्ठिर निबॊध मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 89, + "shloka": 16, + "text": "भवान मनुष्यलॊकाय गमिष्यति न संशयः\nबरूयाद युधिष्ठिरं तत्र वचनान मे दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 89, + "shloka": 17, + "text": "आगमिष्यति ते भराता कृतास्त्रः कषिप्रम अर्जुनः\nसुरकार्यं महत कृत्वा यद आशक्यं दिवौकसैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 89, + "shloka": 18, + "text": "तपसा तु तवम आत्मानं भरातृभिः सह यॊजय\nतपसॊ हि परं नास्ति तपसा विन्दते महत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 89, + "shloka": 19, + "text": "अहं च कर्णं जानामि यथावद भरतर्षभ\nन स पार्थस्य संग्रामे कलाम अर्हति षॊडशीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 89, + "shloka": 20, + "text": "यच चापि ते भयं तस्मान मनसि सथम अरिंदम\nतच चाप्य अपहरिष्यामि सव्यसाचाव इहागते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 89, + "shloka": 21, + "text": "यच च ते मानसं वीर तीर्थयात्राम इमां परति\nतच च ते लॊमशः सर्वं कथयिष्यत्य असंशयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 89, + "shloka": 22, + "text": "यच च किं चित तपॊ युक्तं फलं तीर्थेषु भारत\nमहर्षिर एष यद बरूयात तच छरद्धेयम अनन्यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 90, + "shloka": 1, + "text": "[लॊमष]\nधनंजयेन चाप्य उक्तं यत तच छृणु युधिष्ठिर\nयुधिष्ठिरं भरातरं मे यॊजयेर धर्म्यया शरिया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 90, + "shloka": 2, + "text": "तवं हि धर्मान परान वेत्थ तपांसि च तपॊधन\nशरीमतां चापि जानासि राज्ञां धर्मं सनातनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 90, + "shloka": 3, + "text": "स भवान यत परं वेद पावनं पुरुषान परति\nतेन संयॊजयेथास तवं तीर्थपुण्येन पाण्डवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 90, + "shloka": 4, + "text": "यथा तीर्थानि गच्छेत गाश च दद्यात स पार्थिवः\nतथा सर्वात्मना कार्यम इति मां विजयॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 90, + "shloka": 5, + "text": "भवता चानुगुप्तॊ ऽसौ चरेत तीर्थानि सर्वशः\nरक्षॊभ्यॊ रक्षितव्यश च दुर्गेषु विषमेषु च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 90, + "shloka": 6, + "text": "दधीच इव देवेन्द्रं यथा चाप्य अङ्गिरा रविम\nतथा रक्षस्व कौन्तेयं राक्षसेभ्यॊ दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 90, + "shloka": 7, + "text": "यातुधाना हि बहवॊ राक्षसाः पर्वतॊपमाः\nतवयाभिगुप्तान कौन्तेयान नातिवर्तेयुर अन्तिकात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 90, + "shloka": 8, + "text": "सॊ ऽहम इन्द्रस्य वचनान नियॊगाद अर्जुनस्य च\nरक्षमाणॊ भयेभ्यस तवां चरिष्यामि तवया सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 90, + "shloka": 9, + "text": "दविस तीर्थानि मया पूर्वं दृष्टानि कुरुनन्दन\nइदं तृतीयं दरक्ष्यामि तान्य एव भवता सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 90, + "shloka": 10, + "text": "इयं राजर्षिभिर याता पुण्यकृद्भिर युधिष्ठिर\nमन्वादिभिर महाराज तीर्थयात्रा भयापहा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 90, + "shloka": 11, + "text": "नानृजुर नाकृतात्मा च नावैद्यॊ न च पापकृत\nसनाति तीर्थेषु कौरव्य न च वक्रमतिर नरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 90, + "shloka": 12, + "text": "तवं तु धर्ममतिर नित्यं धर्मज्ञः सत्यसंगरः\nविमुक्तः सर्वपापेभ्यॊ भूय एव भविष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 90, + "shloka": 13, + "text": "यथा भगीरथॊ राजा राजानश च गयादयः\nयथा ययातिः कौन्तेय तथा तवम अपि पाण्डव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 90, + "shloka": 14, + "text": "[य]\nन हर्षात संप्रपश्यामि वाक्यस्यास्यॊत्तरं कव चित\nसमरेद धि देवराजॊ यं किंनामाभ्यधिकं ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 90, + "shloka": 15, + "text": "भवता संगमॊ यस्य भराता यस्य धनंजयः\nवासवः समरते यस्य कॊ नामाभ्यधिकस ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 90, + "shloka": 16, + "text": "यच च मां भगवान आह तीर्थानां दर्शनं परति\nधौम्यस्य वचनाद एषा बुद्धिः पूर्वं कृतैव मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 90, + "shloka": 17, + "text": "तद यदा मन्यसे बरह्मन गमनं तीर्थदर्शने\nतदैव गन्तास्मि दृढम एष मे निश्चयः परः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 90, + "shloka": 18, + "text": "[व]\nगमने कृतबुद्धिं तं पाण्डवं लॊमशॊ ऽबरवीत\nलघुर भव महाराज लघुः सवैरं गमिष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 90, + "shloka": 19, + "text": "[य]\nबिक्षा भुजॊ निवर्तन्तां बराह्मणा यतयश च ये\nये चाप्य अनुगताः पौरा राजभक्तिपुरस्कृताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 90, + "shloka": 20, + "text": "धृतराष्ट्रं महाराजम अभिगच्छन्तु चैव ते\nस दास्यति यथाकालम उचिता यस्य या भृतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 90, + "shloka": 21, + "text": "स चेद यथॊचितं वृत्तिं न दद्यान मनुजेश्वरः\nअस्मत्प्रियहितार्थाय पाञ्चाल्यॊ वः परदास्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 90, + "shloka": 22, + "text": "[व]\nततॊ भूयिष्ठशः पौरा गुरुभारसमाहिताः\nविप्राश च यतयॊ युक्ता जग्मुर नागपुरं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 90, + "shloka": 23, + "text": "तान सर्वान धर्मराजस्य परेम्णा राजाम्बिका सुतः\nपरतिजग्राह विधिवद धनैश च समतर्पयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 90, + "shloka": 24, + "text": "ततः कुन्तीसुतॊ राजा लघुभिर बराह्मणैः सह\nलॊमशेन च सुप्रीतस तरिरात्रं काम्यके ऽवसत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 91, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततः परयान्तं कौन्तेयं बराह्मणा वनवासिनः\nअभिगम्य तदा राजन्न इदं वचनम अब्रुवन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 91, + "shloka": 2, + "text": "राजंस तीर्थानि गन्तासि पुण्यानि भरातृभिः सह\nदेवैषिणा च सहितॊ लॊमशेन महात्मना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 91, + "shloka": 3, + "text": "अस्मान अपि महाराजन नेतुम अर्हसि पाण्डव\nअस्माभिर हि न शक्यानि तवदृते तानि कौरव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 91, + "shloka": 4, + "text": "शवापदैर उपसृष्टानि दुर्गाणि विषमाणि च\nअगम्यानि नरैर अल्पैस तीर्थानि मनुजेश्वर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 91, + "shloka": 5, + "text": "भवन्तॊ भरातरः शूरा धनुर्धर वराः सदा\nभवद्भिः पालिताः शूरैर गच्छेम वयम अप्य उत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 91, + "shloka": 6, + "text": "भवत्प्रसादाद धि वयं पराप्नुयाम फलं शुभम\nतीर्थानां पृथिवीपाल वरतानां च विशां पतौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 91, + "shloka": 7, + "text": "तव वीर्यपरित्राताः शुद्धास तीर्थपरिप्लुताः\nभवेम धूतपाप्मानस तीर्थसंदर्शनान नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 91, + "shloka": 8, + "text": "भवान अपि नरेन्द्रस्य कार्तवीर्यस्य भारत\nअष्टकस्य च राजर्षेर लॊम पादस्य चैव ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 91, + "shloka": 9, + "text": "भारतस्य च वीरस्य सार्वभौमस्य पार्थिव\nधरुवं पराप्स्यसि दुष्प्रापाँल लॊकांस तीर्थपरिप्लुतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 91, + "shloka": 10, + "text": "परभासादीनि तीर्थानि महेन्द्रादींश च पर्वतान\nगङ्गाद्याः सरितश चैव पलक्षादींश च वनस्पतीन\nतवया सह महीपाल दरष्टुम इच्छामहे वयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 91, + "shloka": 11, + "text": "यदि ते बराह्मणेष्व अस्ति का चित परीतिर जनाधिप\nकुरु कषिप्रं वचॊ ऽसमाकं ततः शरेयॊ ऽभिपत्स्यसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 91, + "shloka": 12, + "text": "तीर्थानि हि महाबाहॊ तपॊविघ्नकरैः सदा\nअनुकीर्णानि रक्षॊभिस तेभ्यॊ नस तरातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 91, + "shloka": 13, + "text": "तीर्थान्य उक्तानि धौम्येन नारदेन च धीमता\nयान्य उवाच च देवर्षिर लॊमशः सुमहातपाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 91, + "shloka": 14, + "text": "विधिवत तानि सर्वाणि पर्यटस्व नराधिप\nधूतपाप्मा सहास्माभिर लॊमशेन च पालितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 91, + "shloka": 15, + "text": "स तथा पूज्यमानस तैर हर्षाद अश्रुपरिप्लुतः\nभीमसेनादिभिर वीरैर भरातृभिः परिवारितः\nबाढम इत्य अब्रवीत सर्वांस तान ऋषीन पाण्डवर्षभः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 91, + "shloka": 16, + "text": "लॊमशं समनुज्ञाप्य धौम्यं चैव पुरॊहितम\nततः स पाण्डवश्रेष्ठॊ भरातृभिः सहितॊ वशी\nदरौपद्या चानवद्याङ्ग्या गमनाय मनॊ दधे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 91, + "shloka": 17, + "text": "अथ वयासॊ महाभागस तथा नारद पर्वतौ\nकाम्यके पाण्डवं दरष्टुं समाजग्मुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 91, + "shloka": 18, + "text": "तेषां युधिष्ठिरॊ राजा पूजां चक्रे यथाविधि\nसत्कृतास ते महाभागा युधिष्ठिरम अथाब्रुवन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 91, + "shloka": 19, + "text": "युधिष्ठिर यमौ भीम मनसा कुरुतार्जवम\nमनसा कृतशौचा वौ शुद्धास तीर्थानि गच्छत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 91, + "shloka": 20, + "text": "शरीरनियमं हय आहुर बराह्मणा मानुषं वरतम\nमनॊविशुद्धां बुद्धिं च दैवम आहुर वरतं दविजाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 91, + "shloka": 21, + "text": "मनॊ हय अदुष्टं शूराणां पर्याप्तं वै नराधिप\nमैत्रीं बुद्धिं समास्थाय शुद्धास तीर्थानि गच्छत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 91, + "shloka": 22, + "text": "ते यूयं मानसैः शुद्धाः शरीरनियम वरतैः\nदैवं वरतं समास्थाय यथॊक्तं फलम आप्स्यथ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 91, + "shloka": 23, + "text": "ते तथेति परतिज्ञाय कृष्णया सह पाण्डवाः\nकृतस्वस्त्ययनाः सर्वे मुनिभिर दिव्यमानुषैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 91, + "shloka": 24, + "text": "लॊमशस्यॊपसंगृह्य पादौ दवैपायनस्य च\nनारदस्य च राजेन्द्र देवर्षेः पर्वतस्य च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 91, + "shloka": 25, + "text": "धौम्येन सहिता वीरास तथान्यैर वनवासिभिः\nमार्गशीर्ष्याम अतीतायां पुष्येण परययुस ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 91, + "shloka": 26, + "text": "कठिनानि समादाय चीराजिनजटाधराः\nअभेद्यैः कवचैर युक्तास तीर्थान्य अन्वचरंस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 91, + "shloka": 27, + "text": "इन्द्रसेनादिभिर भृत्यै रथैः परिचतुर्दशैः\nमहानस वयापृतैश च तथान्यैः परिचारकैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 91, + "shloka": 28, + "text": "सायुधा बद्धनिष्ट्रिंशास तूणवन्तः स मार्गणाः\nपराङ मुखाः परययुर वीराः पाण्डवा जनमेजय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 92, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nन वै निर्गुणम आत्मानं मन्ये देवर्षिसत्तम\nतथास्मि दुःखसंतप्तॊ यथा नान्यॊ महीपतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 92, + "shloka": 2, + "text": "परांश च निर्गुणान मन्ये न च धर्मरतान अपि\nते च लॊमश लॊके ऽसमिन्न ऋध्यन्ते केन केतुना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 92, + "shloka": 3, + "text": "[ल]\nनात्र दुःखं तवया राजन कार्यं पार्थ कथं चन\nयद अधर्मेण वर्धेरन्न अधर्मरुचयॊ जनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 92, + "shloka": 4, + "text": "वर्धत्य अधर्मेण नरस ततॊ भद्राणि पश्यति\nततः सपत्नाञ जयति स मूलस तु विनश्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 92, + "shloka": 5, + "text": "मया हि दृष्टा दैतेया दानवाश च महीपते\nवर्धमाना हय अधर्मेण कषयं चॊपगताः पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 92, + "shloka": 6, + "text": "पुरा देवयुगे चैव दृष्टं सर्वं मया विभॊ\nअरॊचयन सुरा धर्मं धर्मं तत्यजिरे ऽसुराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 92, + "shloka": 7, + "text": "तीर्थानि देवा विविशुर नाविशन भारतासुराः\nतान अधर्मकृतॊ दर्पः पूर्वम एव समाविशत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 92, + "shloka": 8, + "text": "दर्पान मानः समभवन मानात करॊधॊ वयजायत\nकरॊधाद अह्रीस ततॊ ऽलज्जा वृत्तं तेषां ततॊ ऽनशत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 92, + "shloka": 9, + "text": "तान अलज्जान गतह्रीकान हीनवृत्तान वृथा वरतान\nकषमा लक्ष्मीश च धर्मश च नचिरात परजहुस ततः\nलक्ष्मीस तु देवान अगमद अलक्ष्मीर असुरान नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 92, + "shloka": 10, + "text": "तान अलक्ष्मी समाविष्टान दर्पॊपहत चेतसः\nदैतेयान दानवांश चैव कलिर अप्य आविशत ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 92, + "shloka": 11, + "text": "तान अलक्ष्मी समाविष्टान दानवान कलिना तथा\nदर्पाभिभूतान कौन्तेय करिया हीनान अचेतसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 92, + "shloka": 12, + "text": "मानाभिभूतान अचिराद विनाशः परत्यपद्यत\nनिर्यशस्यास ततॊ दैत्याः कृत्स्नशॊ विलयं गताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 92, + "shloka": 13, + "text": "देवास तु सागरांश चैव सरितश च सरांसि च\nअभ्यगच्छन धर्मशीलाः पुण्यान्य आयतनानि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 92, + "shloka": 14, + "text": "तपॊभिः करतुभिर दानैर आशीर्वादैश च पाण्डव\nपरजहुः सर्वपापाणि शरेयश च परतिपेदिरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 92, + "shloka": 15, + "text": "एवं हि दानवन्तश च करियावन्तश च सर्वशः\nतीर्थान्य अगच्छन विबुधास तेनापुर भूतिम उत्तमाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 92, + "shloka": 16, + "text": "तथा तवम अपि राजेन्द्र सनात्वा तीर्थेषु सानुजः\nपुनर वेत्स्यसि तां लक्ष्मीम एष पन्थाः सनातनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 92, + "shloka": 17, + "text": "यथैव हि नृगॊ राजा शिबिर औशीनरॊ यथा\nभगीरथॊ वसु मना गयः पूरुः पुरूरवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 92, + "shloka": 18, + "text": "चरमाणास तपॊनित्यं सपर्शनाद अम्भसश च ते\nतीर्थाभिगमनात पूता दर्शनाच च महात्मनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 92, + "shloka": 19, + "text": "अलभन्त यशः पुण्यं धनानि च विशां पते\nतथा तवम अपि राजेन्द्र लब्धासि विपुलां शरियम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 92, + "shloka": 20, + "text": "यथा चेक्ष्वाकुर अचरत सपुत्रजनबान्धवः\nमुचुकुन्दॊ ऽथ मान्धाता मरुत्तश च महीपतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 92, + "shloka": 21, + "text": "कीर्तिं पुण्याम अविन्दन्त यथा देवास तपॊबलात\nदेवर्षयश च कार्त्स्न्येन तथा तवम अपि वेत्स्यसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 92, + "shloka": 22, + "text": "धार्तराष्ट्रास तु दर्पेण मॊहेन च वशीकृताः\nनचिराद विनशिष्यन्ति दैत्या इव न संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 93, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nते तथा सहिता वीरा वसन्तस तत्र तत्र ह\nकरमेण पृथिवीपाल नैमिषारण्यम आगताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 93, + "shloka": 2, + "text": "ततस तीर्थेषु पुण्येषु गॊमत्याः पाण्डवा नृप\nकृताभिषेकाः परददुर गाश च वित्तं च भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 93, + "shloka": 3, + "text": "तत्र देवान पितॄन विप्रांस तर्पयित्वा पुनः पुनः\nकन्या तीर्थे ऽशवतीर्थे च गवां तीर्थे च कौरवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 93, + "shloka": 4, + "text": "वालकॊट्यां वृषप्रस्थे गिराव उष्य च पाण्डवाः\nबाहुदायां महीपाल चक्रुः सर्वे ऽभिषेचनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 93, + "shloka": 5, + "text": "परयागे देवयजने देवानां पृथिवीपते\nऊषुर आप्लुत्य गात्राणि तपश चातस्थुर उत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 93, + "shloka": 6, + "text": "गङ्गायमुनयॊश चैव संगमे सत्यसंगराः\nविपाप्मानॊ महात्मानॊ विप्रेभ्यः परददुर वसु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 93, + "shloka": 7, + "text": "तपस्विजनजुष्टां च ततॊ वेदीं परजापतेः\nजग्मुः पाण्डुसुता राजन बराह्मणैः सह भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 93, + "shloka": 8, + "text": "तत्र ते नयवसन वीरास तपश चातस्थुर उत्तमम\nसंतर्पयन्तः सततं वन्येन हविषा दविजान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 93, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ महीधरं जग्मुर धर्मज्ञेनाभिसत्कृतम\nराजर्षिणा पुण्यकृता गयेनानुपम दयुते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 93, + "shloka": 10, + "text": "सरॊ गय शिरॊ यत्र पुण्या चैव महानदी\nऋषिजुष्टं सुपुण्यं तत तीर्थं बरह्मसरॊत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 93, + "shloka": 11, + "text": "अगस्त्यॊ भगवान यत्र गतॊ वैवस्वतं परति\nउवास च सवयं यत्र धर्मॊ राजन सनातनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 93, + "shloka": 12, + "text": "सर्वासां सरितां चैव समुद्भेदॊ विशां पते\nयत्र संनिहितॊ नित्यं महादेवः पिनाक धृक" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 93, + "shloka": 13, + "text": "तत्र ते पाण्डवा वीराश चातुर्मास्यैस तदेजिरे\nऋषियज्ञेन महता यत्राक्षयवतॊ महान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 93, + "shloka": 14, + "text": "बराह्मणास तत्र शतशः समाजग्मुस तपॊधनाः\nचातुर्मास्येनायजन्त आर्षेण विधिना तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 93, + "shloka": 15, + "text": "तत्र विद्या तपॊनित्या बराह्मणा वेदपारगाः\nकथाः परचक्रिरे पुण्याः सदसि सथा महात्मनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 93, + "shloka": 16, + "text": "तत्र विद्याव्रतस्नातः कौमारं वरतम आस्थितः\nशमठॊ ऽकथयद राजन्न अमूर्त रयसं गयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 93, + "shloka": 17, + "text": "अमूर्त रयसः पुत्रॊ गयॊ राजर्षिसत्तमः\nपुण्यानि यस्य कर्माणि तानि मे शृणु भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 93, + "shloka": 18, + "text": "यस्य यज्ञॊ बभूवेह बह्व अन्नॊ बहु दक्षिणः\nयत्रान्न पर्वता राजञ शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 93, + "shloka": 19, + "text": "घृतकुल्याश च दध्नश च नद्यॊ बहुशतास तथा\nवयञ्जनानां परवाहाश च महार्हाणां सहस्रशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 93, + "shloka": 20, + "text": "अहन्य अहनि चाप्य एतद याचतां संप्रदीयते\nअन्यत तु बराह्मणा राजन भुञ्जते ऽननं सुसंस्कृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 93, + "shloka": 21, + "text": "तत्र वै दक्षिणा काले बरह्मघॊषॊ दिवं गतः\nन सम परज्ञायते किं चिद बरह्म शब्देन भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 93, + "shloka": 22, + "text": "पुण्येन चरता राजन भूर दिशः खं नभस तथा\nआपूर्णम आसीच छब्देन तद अप्य आसीन महाद्भुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 93, + "shloka": 23, + "text": "तत्र सम गाथा गायन्ति मनुष्या भरतर्षभ\nअन्नपानैः शुभैस तृप्ता देशे देशे सुवर्चसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 93, + "shloka": 24, + "text": "गयस्य यज्ञे के तव अद्य पराणिनॊ भॊक्तुम ईप्सवः\nयत्र भॊजनशिष्टस्य पर्वताः पञ्चविंशतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 93, + "shloka": 25, + "text": "न सम पूर्वे जनाश चक्रुर न करिष्यन्ति चापरे\nगयॊ यद अकरॊद यज्ञे राजर्षिर अमितद्युतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 93, + "shloka": 26, + "text": "कथं नु देवा हविषा गयेन परितर्पिताः\nपुनः शक्ष्यन्त्य उपादातुम अन्यैर दत्तानि कानि चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 93, + "shloka": 27, + "text": "एवंविधाः सुबहवस तस्य यज्ञे महात्मनः\nबभूवुर अस्य सरसः समीपे कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 94, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततः संप्रस्थितॊ राजा कौन्तेयॊ भूरिदक्षिणः\nअगस्त्याश्रमम आसाद्य दुर्जयायाम उवास ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 94, + "shloka": 2, + "text": "तत्र वै लॊमशं राजा पप्रच्छ वदतां वरः\nअगस्त्येनेह वातापिः किमर्थम उपशामितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 94, + "shloka": 3, + "text": "आसीद वा किंप्रभावश च स दैत्यॊ मानवान्तकः\nकिमर्थं चॊद्गतॊ मन्युर अगस्त्यस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 94, + "shloka": 4, + "text": "[ल]\nइल्वलॊ नाम दैतेय आसीत कौरवनन्दन\nमणिमत्यां पुरि पुरा वातापिस तस्य चानुजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 94, + "shloka": 5, + "text": "स बराह्मणं तपॊ युक्तम उवाच दितिनन्दनः\nपुत्रं मे भगवान एकम इन्द्र तुल्यं परयच्छतु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 94, + "shloka": 6, + "text": "तस्मै स बराह्मणॊ नादात पुत्रं वासव संमितम\nचुक्रॊध सॊ ऽसुरस तस्य बराह्मणस्य ततॊ भृशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 94, + "shloka": 7, + "text": "समाह्वयति यं वाचा गतं वैवस्वतक्षयम\nस पुनर देहम आस्थाय जीवन सम परतिदृश्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 94, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ वातापिम असुरं छागं कृत्वा सुसंस्कृतम\nतं बराह्मणं भॊजयित्वा पुनर एव समाह्वयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 94, + "shloka": 9, + "text": "तस्य पार्श्वं विनिर्भिद्य बराह्मणस्य महासुरः\nवातापिः परहसन राजन निश्चक्राम विशां पते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 94, + "shloka": 10, + "text": "एवं स बराह्मणान राजन भॊजयित्वा पुनः पुनः\nहिंसयाम आस दैतेय इल्वलॊ दुष्टचेतनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 94, + "shloka": 11, + "text": "अगस्त्यश चापि भगवान एतस्मिन काल एव तु\nपितॄन ददर्श गर्ते वै लम्बमानान अधॊमुखान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 94, + "shloka": 12, + "text": "सॊ ऽपृच्छल लम्बमानांस तान भवन्त इह किं पराः\nसंतानहेतॊर इति ते तम ऊचुर बरह्मवादिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 94, + "shloka": 13, + "text": "ते तस्मै कथयाम आसुर वयं ते पितरः सवकाः\nगर्तम एतम अनुप्राप्ता लम्बामः परसवार्थिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 94, + "shloka": 14, + "text": "यदि नॊ जनयेथास तवम अगस्त्यापत्यम उत्तमम\nसयान नॊ ऽसमान निरयान मॊक्षस तवं च पुत्राप्नुया गतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 94, + "shloka": 15, + "text": "स तान उवाच तेजस्वी सत्यधर्मपरायणः\nकरिष्ये पितरः कामं वयेतु वॊ मानसॊ जवरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 94, + "shloka": 16, + "text": "ततः परसव संतानं चिन्तयन भगवान ऋषिः\nआत्मनः परसवस्यार्थे नापश्यत सदृशीं सत्रियम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 94, + "shloka": 17, + "text": "स तस्य तस्य सत्त्वस्य तत तद अङ्गम अनुत्तमम\nसंभृत्य तत समैर अङ्गैर निर्ममे सत्रियम उत्तमाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 94, + "shloka": 18, + "text": "स तां विदर्भराजाय पुत्र कामाय ताम्यते\nनिर्मिताम आत्मनॊ ऽरथाय मुनिः परादान महातपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 94, + "shloka": 19, + "text": "सा तत्र जज्ञे सुभगा विद्युत्सौदामनी यथा\nविभ्राजमाना वपुसा वयवर्धत शुभानना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 94, + "shloka": 20, + "text": "जातमात्रां च तां दृष्ट्वा वैदर्भः पृथिवीपतिः\nपरहर्षेण दविजातिभ्यॊ नयवेदयत भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 94, + "shloka": 21, + "text": "अभ्यनन्दन्त तां सर्वे बराह्मणा वसुधाधिप\nलॊपामुद्रेति तस्याश च चक्रिरे नाम ते दविजाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 94, + "shloka": 22, + "text": "ववृधे सा महाराज बिभ्रती रूपम उत्तमम\nअप्स्व इवॊत्पलिनी शीघ्रम अग्नेर इव शिखा शुभा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 94, + "shloka": 23, + "text": "तां यौवनस्थां राजेन्द्र शतं कन्याः सवलंकृताः\nदाशी शतं च कल्याणीम उपतस्थुर वशानुगाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 94, + "shloka": 24, + "text": "सा च दासी शतवृता मध्ये कन्याशतस्य च\nआस्ते तेजस्विनी कन्या रॊहिणीव दिवि परभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 94, + "shloka": 25, + "text": "यौवनस्थाम अपि च तां शीलाचार समन्विताम\nन वव्रे पुरुषः कश चिद भयात तस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 94, + "shloka": 26, + "text": "सा तु सत्यवती कन्या रूपेणाप्सरसॊ ऽपय अति\nतॊषयाम आस पितरं शीलेन सवजनं तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 94, + "shloka": 27, + "text": "वैदर्भीं तु तथायुक्तां युवतीं परेक्ष्य वै पिता\nमनसा चिन्तयाम आस कस्मै दद्यां सुताम इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 95, + "shloka": 1, + "text": "[ल]\nयदा तव अमन्यतागस्त्यॊ गार्हस्थ्ये तां कषमाम इति\nतदाभिगम्य परॊवाच वैदर्भं पृथिवीपतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 95, + "shloka": 2, + "text": "राजन निवेशे बुद्धिर मे वर्तते पुत्रकारणात\nवरये तवां महीपाल लॊपामुद्रां परयच्छ मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 95, + "shloka": 3, + "text": "एवम उक्तः स मुनिना महीपालॊ विचेतनः\nपरत्याख्यानाय चाशक्तः परदातुम अपि नैच्छत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 95, + "shloka": 4, + "text": "ततः सभार्याम अभ्येत्य परॊवाच पृथिवीपतिः\nमहर्षिर वीर्यवान एष करुद्धः शापाग्निना दहेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 95, + "shloka": 5, + "text": "तं तथा दुःखितं दृष्ट्वा सभार्यं पृथिवीपतिम\nलॊपामुद्राभिगम्येदं काले वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 95, + "shloka": 6, + "text": "न मत्कृते महीपाल पीडाम अभ्येतुम अर्हसि\nपरयच्छ माम अगस्त्याय तराह्य आत्मानं मया पितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 95, + "shloka": 7, + "text": "दुहितुर वचनाद राजा सॊ ऽगस्त्याय महात्मने\nलॊपामुद्रां ततः परादाद विधिपूर्वं विशां पते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 95, + "shloka": 8, + "text": "पराप्य भार्याम अगस्त्यस तु लॊपामुद्राम अभाषत\nमहार्हाण्य उत्सृजैतानि वासांस्य आभरणानि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 95, + "shloka": 9, + "text": "ततः सा दर्शनीयानि महार्हाणि तनूनि च\nसमुत्ससर्ज रम्भॊरुर वसनान्य आयतेक्षणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 95, + "shloka": 10, + "text": "ततश चीराणि जग्राह वल्कलान्य अजिनानि च\nसमानव्रतचर्या च बभूवायत लॊचना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 95, + "shloka": 11, + "text": "गङ्गा दवारम अथागम्य भगवान ऋषिसत्तमः\nउग्रम आतिष्ठत तपः सह पत्न्यानुकूलया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 95, + "shloka": 12, + "text": "सा परीत्या बहुमानाच च पतिं पर्यचरत तदा\nअगस्त्यश च परां परीतिं भार्यायाम अकरॊत परभुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 95, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ बहुतिथे काले लॊपामुद्रां विशां पते\nतपसा दयॊतितां सनातां ददर्श भगवान ऋषिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 95, + "shloka": 14, + "text": "स तस्याः परिचारेण शौचेन च दमेन च\nशरिया रूपेण च परीतॊ मैथुनायाजुहाव ताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 95, + "shloka": 15, + "text": "ततः सा पराञ्जलिर भूत्वा लज्जमानेव भामिनी\nतदा स परणयं वाक्यं भगवन्तम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 95, + "shloka": 16, + "text": "असंशयं परजा हेतॊर भार्यां पतिर अविन्दत\nया तु तवयि मम परीतिस ताम ऋषे कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 95, + "shloka": 17, + "text": "यथा पितुर गृहे विप्र परासादे शयनं मम\nतथाविधे तवं शयने माम उपेतुम इहार्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 95, + "shloka": 18, + "text": "इच्छामि तवां सरग्विणं च भूषणैश च विभूषितम\nउपसर्तुं यथाकामं दिव्याभरणभूषिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 95, + "shloka": 19, + "text": "[अ]\nन वै धनानि विद्यन्ते लॊपामुद्रे तथा मम\nयथाविधानि कल्याणि पितुर तव सुमध्यमे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 95, + "shloka": 20, + "text": "[लॊप]\nईशॊ ऽसि तपसा सर्वं समाहर्तुम इहेश्वर\nकषणेन जीवलॊके यद वसु किं चन विद्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 95, + "shloka": 21, + "text": "[अ]\nएवम एतद यथात्थ तवं तपॊ वययकरं तु मे\nयथा तु मे न नश्येत तपस तन मां परचॊदय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 95, + "shloka": 22, + "text": "[लॊप]\nअल्पावशिष्टः कालॊ ऽयम ऋतौ मम तपॊधन\nन चान्यथाहम इच्छामि तवाम उपेतुं कथं चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 95, + "shloka": 23, + "text": "न चापि धर्मम इच्छामि विलॊप्तुं ते तपॊधन\nएतत तु मे यथाकामं संपादयितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 95, + "shloka": 24, + "text": "यद्य एष कामः सुभगे तव बुद्ध्या विनिश चितः\nहन्त गच्छाम्य अहं भद्रे चर कामम इह सथिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 96, + "shloka": 1, + "text": "[लॊमष]\nततॊ जगाम कौरव्य सॊ ऽगस्त्यॊ भिक्षितुं वसु\nशरुतर्वाणं महीपालं यं वेदाभ्यधिकं नृपैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 96, + "shloka": 2, + "text": "स विदित्वा तु नृपतिः कुम्भयॊनिम उपागमत\nविषयान्ते सहामात्यः परत्यगृह्णात सुसत कृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 96, + "shloka": 3, + "text": "तस्मै चार्घ्यं यथान्यायम आनीय पृथिवीपतिः\nपराञ्जलिः परयतॊ भूत्वा पप्रच्छागमने ऽरथि ताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 96, + "shloka": 4, + "text": "[अ]\nवित्तार्थिनम अनुप्राप्तं विद्धि मां पृथिवीपते\nयथाशक्त्य अविहिंस्यान्यान संविभागं परयच्छ मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 96, + "shloka": 5, + "text": "[लॊम]\nतत आयव्ययौ पूर्णौ तस्मै राजा नयवेदयत\nअतॊ विद्वन्न उपादत्स्व यद अत्र वसु मन्यसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 96, + "shloka": 6, + "text": "तत आयव्ययौ दृष्ट्वा समौ सममतिर दविजः\nसर्वथा पराणिनां पीडाम उपादानाद अमन्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 96, + "shloka": 7, + "text": "स शरुतर्वाणम आदाय वध्र्य अश्वम अगमत ततः\nस च तौ विषयस्यान्ते परत्यगृह्णाद यथाविधि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 96, + "shloka": 8, + "text": "तयॊर अर्घ्यं च पाद्यं च वध्र्यश्वः परत्यवेदयत\nअनुज्ञाप्य च पप्रच्छ परयॊजनम उपक्रमे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 96, + "shloka": 9, + "text": "[अ]\nवित्तकामाव इह पराप्तौ विद्ध्य आवां पृथिवीपते\nयथाशक्त्य अविहिंस्यान्यान संविभागं परयच्छ नौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 96, + "shloka": 10, + "text": "[लॊम]\nतत आयव्ययौ पूर्णौ ताभ्यां राजा नयवेदयत\nततॊ जञात्वा समादत्तां यद अत्र वयतिरिच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 96, + "shloka": 11, + "text": "तत आयव्ययौ दृष्ट्वा समौ सममतिर दविजः\nसर्वथा पराणिनां पीडाम उपादानाद अमन्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 96, + "shloka": 12, + "text": "पौरुकुत्सं ततॊ जग्मुस तरसदस्युं महाधनम\nअगस्त्यश च शरुतर्वा च वध्र्य अश्वश च महीपतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 96, + "shloka": 13, + "text": "तरसदस्युश च तान सर्वान परत्यगृह्णाद यथाविधि\nअभिगम्य महाराज विषयान्ते स वाहनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 96, + "shloka": 14, + "text": "अर्चयित्वा यथान्यायम इक्ष्वाकू राजसत्तमः\nसमाश्वस्तांस ततॊ ऽपृच्छत परयॊजनम उपक्रमे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 96, + "shloka": 15, + "text": "[अ]\nवित्तकामान इह पराप्तान विद्धि नः पृथिवीपते\nयथाशक्त्य अविहिंस्यान्यान संविभागं परयच्छ नः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 96, + "shloka": 16, + "text": "[लॊम]\nतत आयव्ययौ पूर्णौ तेषां राजा नयवेदयत\nअतॊ जञात्वा समादद्ध्वं यद अत्र वयतिरिच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 96, + "shloka": 17, + "text": "तत आयव्ययौ दृष्ट्वा समौ सममतिर दविजः\nसर्वथा पराणिनां पीडाम उपादानाद अमन्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 96, + "shloka": 18, + "text": "ततः सर्वे समेत्याथ ते नृपास तं महामुनिम\nइदम ऊचुर महाराज समवेक्ष्य परस्परम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 96, + "shloka": 19, + "text": "अयं वै दानवॊ बरह्मन्न इल्वलॊ वसुमान भुवि\nतम अभिक्रम्य सर्वे ऽदय वयं याचामहे वसु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 96, + "shloka": 20, + "text": "तेषां तदासीद रुचितम इल्वलस्यॊपभिक्षणम\nततस ते सहिता राजन्न इल्वलं समुपाद्रवन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 97, + "shloka": 1, + "text": "[ल]\nइल्वलस तान विदित्वा तु महर्षिसहितान नृपान\nउपस्थितान सहामात्यॊ विषयान्ते ऽभयपूजयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 97, + "shloka": 2, + "text": "तेषां ततॊ ऽसुर शरेष्ठ आतिथ्यम अकरॊत तदा\nस संस्कृतेन कौरव्य भरात्रा वातापिना किल" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 97, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ राजर्षयः सर्वे विषण्णा गतचेतसः\nवातापिं संस्कृतं दृष्ट्वा मेषभूतं महासुरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 97, + "shloka": 4, + "text": "अथाब्रवीद अगस्त्यस तान राजर्षीन ऋषिसत्तमः\nविषादॊ वॊ न कर्तव्यॊ अहं भॊक्ष्ये महासुरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 97, + "shloka": 5, + "text": "धुर्यासनम अथासाद्य निषसाद महामुनिः\nतं पर्यवेषद दैत्येन्द्र इल्वलः परहसन्न इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 97, + "shloka": 6, + "text": "अगस्त्य एव कृत्स्नं तु वातापिं बुभुजे ततः\nभुक्तवत्य असुरॊ ऽऽहवानम अकरॊत तस्य इल्वलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 97, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ वायुः परादुरभूद अगस्त्यस्य महात्मनः\nइल्वलश च विषण्णॊ ऽभूद दृष्ट्वा जीर्णं महासुरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 97, + "shloka": 8, + "text": "पराञ्जलिश च सहामात्यैर इदं वचनम अब्रवीत\nकिमर्थम उपयाताः सथ बरूत किं करवाणि वः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 97, + "shloka": 9, + "text": "परत्युवाच ततॊ ऽगस्त्यः परहसन्न इल्वलं तदा\nईशं हय असुर विद्मस तवां वयं सर्वे धनेश्वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 97, + "shloka": 10, + "text": "इमे च नातिधनिनॊ धनार्थश च महान मम\nयथाशक्त्य अविहिंस्यान्यान संविभागं परयच्छ नः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 97, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ ऽभिवाद्य तम ऋषिम इल्वलॊ वाक्यम अब्रवीत\nदित्सितं यदि वेत्सि तवं ततॊ दास्यामि ते वसु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 97, + "shloka": 12, + "text": "[अ]\nगवां दशसहस्राणि राज्ञाम एकैकशॊ ऽसुर\nतावद एव सुवर्णस्य दित्सितं ते महासुर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 97, + "shloka": 13, + "text": "मह्यं ततॊ वै दविगुणं रथश चैव हिरन मयः\nमनॊजवौ वाजिनौ च दित्सितं ते महासुर\nजिज्ञास्यतां रथः सद्यॊ वयक्तम एष हिरन मयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 97, + "shloka": 14, + "text": "[ल]\nजिज्ञास्यमानः स रथः कौन्तेयासीद धिरन मयः\nततः परव्यथितॊ दैत्यॊ ददाव अभ्यधिकं वसु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 97, + "shloka": 15, + "text": "विवाजश च सुवाजश च तस्मिन युक्तौ रथे हयौ\nऊहतुस तौ वसून्य आशु तान्य अगस्त्याश्रमं परति\nसर्वान राज्ञः सहागस्त्यान निमेषाद इव भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 97, + "shloka": 16, + "text": "अगस्त्येनाभ्यनुज्ञाता जग्मू राजर्षयस तदा\nकृतवांश च मुनिः सर्वं लॊपामुद्रा चिकीर्षितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 97, + "shloka": 17, + "text": "[लॊप]\nकृतवान असि तत सर्वं भगवन मम काङ्क्षितम\nउत्पादय सकृन मह्यम अपत्यं वीर्यवत्तरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 97, + "shloka": 18, + "text": "[अ]\nतुष्टॊ ऽहम अस्मि कल्याणि तववृत्तेन शॊभने\nविचारणाम अपत्ये तु तव वक्ष्यामि तां शृणु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 97, + "shloka": 19, + "text": "सहस्रं ते ऽसतु पुत्राणां शतं वा दश संमितम\nदशवा शततुल्याः सयुर एकॊ वापि सहस्रवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 97, + "shloka": 20, + "text": "[लॊप]\nसहस्रसंमितः पुत्र एकॊ मे ऽसतु तपॊधन\nएकॊ हि बहुभिः शरेयान विद्वान साधुर असाधुभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 97, + "shloka": 21, + "text": "[लॊमष]\nस तथेति परतिज्ञाय तया समभवन मुनिः\nसमये समशीलिन्या शरद्धावाञ शरद्दधानया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 97, + "shloka": 22, + "text": "तत आधाय गर्भं तम अगमद वनम एव सः\nतस्मिन वनगते गर्भॊ ववृधे सप्त शारदान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 97, + "shloka": 23, + "text": "सप्तमे ऽबदे गते चापि पराच्यवत स महाकविः\nजवलन्न इव परभावेन दृढस्युर नाम भारत\nसाङ्गॊपनिषदान वेदाञ जपन्न एव महायशाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 97, + "shloka": 24, + "text": "तस्य पुत्रॊ ऽभवद ऋषेः स तेजस्वी महान ऋषिः\nस बाल एव तेजस्वी पितुस तस्य निवेशने\nइध्मानां भारम आजह्रे इध्म वाहस ततॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 97, + "shloka": 25, + "text": "तथायुक्तं च तं दृष्ट्वा मुमुदे स मुनिस तदा\nलेभिरे पितरश चास्य लॊकान राजन यथेप्सितान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 97, + "shloka": 26, + "text": "अगस्त्यस्याश्रमः खयातः सर्वर्तुकुसुमान्वितः\nपराह्रादिर एवं वातापिर अगस्त्येन विनाशितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 97, + "shloka": 27, + "text": "तस्यायम आश्रमॊ राजन रमणीयॊ गुणैर युतः\nएषा भागीरथी पुण्या यथेष्टम अवगाह्यताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 98, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nभूय एवाहम इच्छामि महर्षेस तस्य धीमतः\nकर्मणां विस्तरं शरॊतुम अगस्त्यस्य दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 98, + "shloka": 2, + "text": "[लॊमष]\nशृणु राजन कथां दिव्याम अद्भुताम अतिमानुषीम\nअगस्त्यस्य महाराज परभावम अमितात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 98, + "shloka": 3, + "text": "आसन कृतयुगे घॊरा दानवा युद्धदुर्मदाः\nकालेया इति विख्याता गणाः परमदारुणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 98, + "shloka": 4, + "text": "ते तु वृत्रं समाश्रित्य नानाप्रहरणॊद्यताः\nसमन्तात पर्यधावन्त महेन्द्र परमुखान सुरान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 98, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ वृत्रवधे यत्नम अकुर्वंस तरिदशाः पुरा\nपुरंदरं पुरस्कृत्य बरह्माणम उपतस्थिरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 98, + "shloka": 6, + "text": "कृताञ्जलींस तु तान सर्वान परमेष्ठी उवाच ह\nविदितं मे सुराः सर्वं यद वः कार्यं चिकीर्षितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 98, + "shloka": 7, + "text": "तम उपायं परवक्ष्यामि यथा वृत्रं वधिष्यथ\nदधीच इति विख्यातॊ महान ऋषिर उदारधीः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 98, + "shloka": 8, + "text": "तं गत्वा सहिताः सर्वे वरं वै संप्रयाचत\nस वॊ दास्यति धर्मात्मा सुप्रीतेनान्तरात्मना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 98, + "shloka": 9, + "text": "स वाच्यः सहितैः सर्वैर भवद्भिर जयकाङ्क्षिभिः\nसवान्य अस्थीनि परयच्छेति तरैलॊक्यस्य हिताय वै\nस शरीरं समुत्सृज्य सवान्य अस्थीनि परदास्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 98, + "shloka": 10, + "text": "तस्यास्थिभिर महाघॊरं वज्रं संभ्रियतां दृढम\nमहच छत्रुहनं तीक्ष्णं षड अश्रं भीमनिस्वनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 98, + "shloka": 11, + "text": "तेन वज्रेण वै वृत्रं वधिष्यति शतक्रतुः\nएतद वः सर्वम आख्यातं तस्माच छीघ्रं विधीयताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 98, + "shloka": 12, + "text": "एवम उक्तास ततॊ देवा अनुज्ञाप्य पिता महम\nनारायणं पुरस्कृत्य दधीचस्याश्रमं ययुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 98, + "shloka": 13, + "text": "सरस्वत्याः परे पारे नानाद्रुमलतावृतम\nषट पदॊद्गीत निनदैर विघुष्टं साम गैर इव\nपुंस्कॊकिल रवॊन्मिश्रं जीवं जीवक नादितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 98, + "shloka": 14, + "text": "महिषैश च वराहैश च सृमरैश चमरैर अपि\nतत्र तत्रानुचरितं शार्दूलभयवर्जितैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 98, + "shloka": 15, + "text": "करेणुभिर वारणैश च परभिन्नकरटा मुखैः\nसरॊ ऽवगाढैः करीडद्भिः समन्ताद अनुनादितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 98, + "shloka": 16, + "text": "सिंहव्याघ्रैर महानादान नदद्भिर अनुनादितम\nअपरैश चापि संलीनैर गुहा कन्दरवासिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 98, + "shloka": 17, + "text": "तेषु तेष्व अवकाशेषु शॊभितं सुमनॊरमम\nतरिविष्टपसमप्रख्यं दधीचाश्रमम आगमन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 98, + "shloka": 18, + "text": "तत्रापश्यन ददीचं ते दिवाकरसमद्युतिम\nजाज्वल्यमानं वपुषा यथा लक्ष्म्या पिता महम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 98, + "shloka": 19, + "text": "तस्य पादौ सुरा राजन्न अभिवाद्य परणम्य च\nअयाचन्त वरं सर्वे यथॊक्तं परमेष्ठिना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 98, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ ददीचः परमप्रतीतः; सुरॊत्तमांस तान इदम अभ्युवाच\nकरॊमि यद वॊ हितम अद्य देवाः; सवं चापि देहं तव अहम उत्सृजामि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 98, + "shloka": 21, + "text": "स एवम उक्त्वा दविपदां वरिष्ठः; पराणान वशीस्वान सहसॊत्ससर्ज\nततः सुरास ते जगृहुः परासॊर; अस्थीनि तस्याथ यथॊपदेशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 98, + "shloka": 22, + "text": "परहृष्टरूपाश च जयाय देवास; तवष्टारम आगम्य तम अर्थम ऊचुः\nतवष्टा तु तेषां वचनं निशम्य; परहृष्टरूपः परयतः परयत्नात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 98, + "shloka": 23, + "text": "चकार वज्रं भृशम उग्ररूपं; कृत्वा च शक्रं स उवाच हृष्टः\nअनेन वज्रप्रवरेण देव; भस्मीकुरुष्वाद्य सुरारिम उग्रम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 98, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ हतारिः सगणः सुखं वै; परशाधि कृत्स्नं तरिदिवं दिवि षठः\nतवष्ट्रा तथॊक्तः स पुरंदरस तु; वज्रं परहृष्टः परयतॊ ऽभयगृह्णात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 99, + "shloka": 1, + "text": "[लॊमष]\nततः सवज्री बलिभिर दैवतैर अभिरक्षितः\nआससाद ततॊ वृत्रं सथितम आवृत्य रॊदसी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 99, + "shloka": 2, + "text": "कालकेयैर महाकायैः समन्ताद अभिर कषितम\nसमुद्यतप्रहरणैः स शृङ्गैर इव पर्वतैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 99, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ युद्धं समभवद देवानां सह दानवैः\nमुहूर्तं भरतश्रेष्ठ लॊकत्रास करं महत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 99, + "shloka": 4, + "text": "उद्यतप्रतिपिष्टानां खड्गानां वीरबाहुभिः\nआसीत सुतुमुलः शब्दः शरीरेष्व अभिपात्यताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 99, + "shloka": 5, + "text": "शिरॊभिः परपतद्भिश च अन्तरिक्षान महीतलम\nतालैर इव महीपाल वृन्ताद भरष्टैर अदृश्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 99, + "shloka": 6, + "text": "ते हेमकवचा भूत्वा कालेयाः परिघायुधाः\nतरिदशान अभ्यवर्तन्त दावदग्धा इवाद्रयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 99, + "shloka": 7, + "text": "तेषां वेगवतां वेगं सहितानां परधावताम\nन शेकुस तरिदशाः सॊढुं ते भग्नाः पराद्रवन भयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 99, + "shloka": 8, + "text": "तान दृष्ट्वा दरवतॊ भीतान सहस्राक्षः पुरंदरः\nवृत्रे विवर्धमाने च कश्मलं महद आविशत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 99, + "shloka": 9, + "text": "तं शक्रं कश्मलाविष्टं दृष्ट्वा विष्णुः सनातनः\nसवतेजॊ वयदधाच छक्रे बलम अस्य विवर्धयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 99, + "shloka": 10, + "text": "विष्णुनाप्यायितं शक्रं दृष्ट्वा देवगणास ततः\nसवं सवं तेजः समादध्युस तथा बरह्मर्षयॊ ऽमलाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 99, + "shloka": 11, + "text": "स समाप्यायितः शक्रॊ विष्णुना दैवतैः सह\nऋषिभिश च महाभागैर बलवान समपद्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 99, + "shloka": 12, + "text": "जञात्वा बलस्थं तरिदशाधिपं तु; ननाद वृत्रॊ महतॊ निनादान\nतस्य परणादेन धरा दिशश च; खं दयौर नगराश चापि चचाल सर्वम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 99, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ महेन्द्रः परमाभितप्तः; शरुत्वा रवं घॊररूपं महान्तम\nभये निमग्नस तवरितं मुमॊच; वज्रं महत तस्य वधाय राजन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 99, + "shloka": 14, + "text": "स शक्रवज्राभिहतः पपात; महासुरः काञ्चनमाल्यधारी\nयथा महाञ शैलवरः पुरस्तात; स मन्दरॊ विष्णुकरात परमुक्तः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 99, + "shloka": 15, + "text": "तस्मिन हते दैत्य वरे भयार्तः; शक्रः पदुद्राव सरः परवेष्टुम\nवज्रं न मेने सवकरात परमुक्तं; वृत्रं हतं चापि भयान न मेने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 99, + "shloka": 16, + "text": "सर्वे च देवा मुदिताः परहृष्टा; महर्षयश चेन्द्रम अभिष्टुवन्तः\nसर्वांश च दैत्यांस तवरिताः समेत्य; जघ्नुः सुरा वृत्रवधाभितप्तान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 99, + "shloka": 17, + "text": "ते वध्यमानास तरिदशैस तदानीं; समुद्रम एवाविविशुर भयार्ताः\nपरविश्य चैवॊदधिम अप्रमेयं; झषाकुलं रत्नसमाकुलं च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 99, + "shloka": 18, + "text": "तदा सम मन्त्रं सहिताः परचक्रुस; तरैलॊक्यनाशार्थम अभिस्मयन्तः\nतत्र सम के चिन मतिनिश्चय जञास; तांस तान उपायान अनुवर्णयन्ति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 99, + "shloka": 19, + "text": "तेषां तु तत्र करमकालयॊगाद; घॊरा मतिश चिन्तयतां बभूव\nये सन्ति विद्या तपसॊपपन्नास; तेषां विनाशः परथमं तु कार्यः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 99, + "shloka": 20, + "text": "लॊका हि सर्वे तपसा धरियन्ते; तस्मात तवरध्वं तपसः कषयाय\nये सन्ति के चिद धि वसुंधरायां; तपस्विनॊ धर्मविदश च तज जञाः\nतेषां वधः करियतां कषिप्रम एव; तेषु परनष्टेषु जगत परनष्टम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 99, + "shloka": 21, + "text": "एवं हि सर्वे गतबुद्धिभावा; जगद विनाशे परमप्रहृष्टाः\nदुर्गं समाश्रित्य महॊर्मिमन्तं; रत्ना करं वरुणस्यालयं सम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 100, + "shloka": 1, + "text": "[लॊमषा]\nसमुद्रं ते समाश्रित्य वारुणं निधिम अम्भसाम\nकालेयाः संप्रवर्तन्त तरैलॊक्यस्य विनाशने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 100, + "shloka": 2, + "text": "ते रात्रौ समभिक्रुद्धा भक्षयन्ति सदा मुनीन\nआश्रमेषु च ये सन्ति पुन्येष्व आयतनेषु च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 100, + "shloka": 3, + "text": "वसिस्थस्याश्रमे विप्रा भक्षितास तैर दुरात्मभिः\nअशीतिशतम अष्टौ च नव चान्ये तपस्विनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 100, + "shloka": 4, + "text": "चयवनस्याश्रमं गत्वा पुन्यं दविज निसेवितम\nफलमूलाशनानां हि मुनीनां भक्षितं शतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 100, + "shloka": 5, + "text": "एवं रात्रौ सम कुर्वन्ति विविशुश चार्णवं दिवा\nभरद्वाजाश्रमे चैव नियता बरह्मचारिणः\nवाय्वाहाराम्बुभक्षाश च विंशतिः संनिपातिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 100, + "shloka": 6, + "text": "एवं करमेण सर्वांस तान आश्रमान दानवास तदा\nनिशायां परिधावन्ति मत्ता भुजबलाश्रयात\nकालॊपसृष्टाः कालेया घनन्तॊ दविज गनान बहून" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 100, + "shloka": 7, + "text": "न चैनान अन्वबुध्यन्त मनुजा मनुजॊत्तम\nएवं परवृत्तान दैत्यांस तांस तापसेषु तपस्विषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 100, + "shloka": 8, + "text": "परभाते समदृश्यन्त नियताहार कर्शिताः\nमहीतलस्था मुनयः शरीरैर गतजीवितैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 100, + "shloka": 9, + "text": "कषीणमांसैर विरुधिरैर विमज्जान्त्रैर विसंधिभिः\nआकीर्णैर आचिता भूमिः शङ्खानाम इव राशिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 100, + "shloka": 10, + "text": "कलशैर विप्रविद्धैश च सरुवैर भग्नैस तथैव च\nविकीर्णैर अग्निहॊत्रैश च भूर बभूव समावृता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 100, + "shloka": 11, + "text": "निःस्वाध्याय वषत्कारं नष्टयज्ञॊत्सव करियम\nजगद आसीन निरुत्साहं कालेय भयपीडितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 100, + "shloka": 12, + "text": "एवं परक्षीयमाणाश च मानवा मनुजेश्वर\nआत्मत्राण परा भीताः पराद्रवन्त दिशॊ भयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 100, + "shloka": 13, + "text": "के चिद गुहाः परविविशुर निर्झरांश चापरे शरिताः\nअपरे मरणॊद्विग्ना भयात परानान समुत्सृजन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 100, + "shloka": 14, + "text": "के चिद अत्र महेष्वासाः शूराः परमदर्पिताः\nमार्गमाणाः परं यत्नं दानवानां परचक्रिरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 100, + "shloka": 15, + "text": "न चैतान अधिजग्मुस ते समुद्रं समुपाश्रितान\nशरमं जग्मुश च परमम आजग्मुः कषयम एव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 100, + "shloka": 16, + "text": "जगत्य उपशमं याते नष्टयज्ञॊत्सव करिये\nआजग्मुः परमाम आर्तिं तरिदशा मनुजेश्वर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 100, + "shloka": 17, + "text": "समेत्य समहेन्द्राश च भयान मन्त्रं परचक्रिरे\nनारायणं पुरस्कृत्य वैकुण्ठम अपराजितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 100, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ देवाः समेतास ते तदॊचुर मधुसूदनम\nतवं नः सरष्टा च पाता च भर्ता च जगतः परभॊ\nतवया सृष्टम इदं सर्वं यच चेङ्गं यच च नेङ्गति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 100, + "shloka": 19, + "text": "तवया भूमिः पुरा नष्टा समुद्रात पुस्करेक्षण\nवाराहं रूपम आस्थाय जगद अर्थे समुद्धृता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 100, + "shloka": 20, + "text": "आदि दैत्यॊ महावीर्यॊ हिरण्यकशिपुस तवया\nनारसिंहं वपुः कृत्वा सूदितः पुरुषॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 100, + "shloka": 21, + "text": "अवध्यः सर्वभूतानां बलिश चापि महासुरः\nवामनं वपुर आश्रित्य तरैलॊक्याद भरंशितस तवया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 100, + "shloka": 22, + "text": "असुरश च महेष्वासॊ जम्भ इत्य अभिविश्रुतः\nयज्ञक्षॊभकरः करूरस तवयैव विनिपातितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 100, + "shloka": 23, + "text": "एवमादीनि कर्माणि येषां संख्या न विद्यते\nअस्माकं भयभीतानां तवं गतिर मधुसूदन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 100, + "shloka": 24, + "text": "तस्मात तवां देवदेवेश लॊकार्थं जञापयामहे\nरक्ष लॊकांश च देवांश च शक्रं च महतॊ भयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 101, + "shloka": 1, + "text": "[देवा]\nइतः परदानाद वर्तन्ते परजाः सर्वाश चतुर्विधाः\nता भाविता भावयन्ति हव्यकव्यैर दिवौकसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 101, + "shloka": 2, + "text": "लॊका हय एवं वर्तयन्ति अन्यॊन्यं समुपाश्रिताः\nतवत्प्रसादान निरुद्विग्नास तवयैव परिरक्षिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 101, + "shloka": 3, + "text": "इदं च समनुप्राप्तं लॊकानां भयम उत्तमम\nन च जानीम केनेमे रात्रौ वध्यन्ति बराह्मणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 101, + "shloka": 4, + "text": "कषीणेषु च बराह्मणेषु पृथिवी कषयम एष्यति\nततः पृथिव्यां कषीणायां तरिदिवं कषयम एष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 101, + "shloka": 5, + "text": "तवत्प्रसादान महाबाहॊ लॊकाः सर्वे जगत्पते\nविनाशं नाधिगच्छेयुस तवया वै परिरक्षिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 101, + "shloka": 6, + "text": "[विस्नुर]\nविदितं मे सुराः सर्वं परजानां कषयकारणम\nभवतां चापि वक्ष्यामि शृणुध्वं विगतज्वराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 101, + "shloka": 7, + "text": "कालेय इति विख्यातॊ गणः परमदारुणः\nतैश च वृत्रं समाश्रित्य जगत सर्वं परबाधितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 101, + "shloka": 8, + "text": "ते वृत्रं निहतं दृष्ट्वा सहस्राक्षेण धीमता\nजीवितं परिरक्षन्तः परविष्टा वरुणालयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 101, + "shloka": 9, + "text": "ते परविश्यॊदधिं घॊरं नक्रग्राहसमाकुलम\nउत्सादनार्थं लॊकानां रात्रौ घनन्ति मुनीन इह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 101, + "shloka": 10, + "text": "न तु शक्याः कषयं नेतुं समुद्राश्रयगा हि ते\nसमुद्रस्य कषये बुद्धिर भवद्भिः संप्रधार्यताम\nअगस्त्येन विना कॊ हि शक्तॊ ऽनयॊ ऽरणव शॊषणे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 101, + "shloka": 11, + "text": "एतच छरुत्वा वचॊ देवा विष्णुना समुदाहृतम\nपरमेष्ठिनम आज्ञाप्य अगस्त्यस्याश्रमं ययुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 101, + "shloka": 12, + "text": "तत्रापश्यन महात्मानं वारुणिं दीप्ततेजसम\nउपास्यमानम ऋषिभिर देवैर इव पितामहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 101, + "shloka": 13, + "text": "ते ऽभिगम्य महात्मानं मैत्रावरुणिम अच्युतम\nआश्रमस्थं तपॊ राशिं कर्मभिः सवैर अभिष्टुवन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 101, + "shloka": 14, + "text": "[देवा]\nनहुषेणाभितप्तानां तवं लॊकानां गतिः पुरा\nभरंशितश च सुरैश्वर्याल लॊकार्थं लॊककण्ठकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 101, + "shloka": 15, + "text": "करॊधात परवृद्धः सहसा भास्करस्य नगॊत्तमः\nवचस तवानतिक्रामन विन्ध्यः शैलॊ न वर्धते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 101, + "shloka": 16, + "text": "तमसा चावृते लॊके मृत्युनाभ्यर्दिताः परजाः\nतवाम एव नाथम आसाद्य निर्वृतिं परमां गताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 101, + "shloka": 17, + "text": "अस्माकं भयभीतानां नित्यशॊ भगवान गतिः\nततस तव आर्ताः परयाचामस तवां वरं वदरॊ हय असि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 102, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकिमर्थं सहसा विन्ध्यः परवृद्धः करॊधमूर्छितः\nएतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं विस्तरेण महामुने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 102, + "shloka": 2, + "text": "[लॊमष]\nअद्रिराजं महाशैलं मरुं कनकपर्वतम\nउदयास्तमये भानुः परदक्षिणम अवर्तत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 102, + "shloka": 3, + "text": "तं तु दृष्ट्वा तथा विन्ध्यः शैलः सूर्यम अथाब्रवीत\nयथा हि मेरुर भवता नित्यशः परिगम्यते\nपरदक्षिणं च करियते माम एवं कुरु भास्कर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 102, + "shloka": 4, + "text": "एवम उक्तस ततः सूर्यः शैलेन्द्रं परत्यभासत\nनाहम आत्मेच्छया शैलकरॊम्य एनं परदक्षिणम\nएष मार्गः परदिष्टॊ मे येनेदं निर्मितं जगत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 102, + "shloka": 5, + "text": "एवम उक्तस ततः करॊधात परवृद्धः सहसाचलः\nसूर्या चन्द्रमसॊर मार्गं रॊद्धुम इच्छन परंतप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 102, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ देवाः सहिताः सर्व एव; सेन्द्राः समागम्य महाद्रिराजम\nनिवारयाम आसुर उपायतस तं; न च सम तेषां वचनं चकार" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 102, + "shloka": 7, + "text": "अथाभिजग्मुर मुनिम आश्रमस्थं; तपस्विनं धर्मभृतां वरिष्ठम\nअगस्त्यम अत्यद्भुतवीर्यदीप्तं; तं चार्थम ऊचुः सहिताः सुरास ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 102, + "shloka": 8, + "text": "[देवा]\nसूर्या चन्द्रमसॊर मार्गं नक्षत्राणां गतिं तथा\nशैलराजॊ वृणॊत्य एष विन्ध्यः करॊधवशानुगः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 102, + "shloka": 9, + "text": "तं निवारयितुं शक्तॊ नान्यः कश चिद दविजॊत्तम\nऋते तवां हि महाभाग तस्माद एनं निवारय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 102, + "shloka": 10, + "text": "[लॊमष]\nतच छरुत्वा वचनं विप्रः सुराणां शैलम अभ्यगात\nसॊ ऽभिगम्याब्रवीद विन्ध्यं सदारः समुपस्थितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 102, + "shloka": 11, + "text": "मार्गम इछाम्य अहं दत्तं भवता पर्वतॊत्तम\nदक्षिणाम अभिगन्तास्मि दिशं कार्येण केन चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 102, + "shloka": 12, + "text": "यावदागमनं मह्यं तावत तवं परतिपालय\nनिवृत्ते मयि शैलेन्द्र ततॊ वर्धस्व कामतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 102, + "shloka": 13, + "text": "एवं स समयं कृत्वा विन्ध्येनामित्रकर्शन\nअद्यापि दक्षिणा देशाद वारुणिर न निवर्तते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 102, + "shloka": 14, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं यथा विन्ध्यॊ न वर्धते\nअगस्त्यस्य परभावेन यन मां तवं परिपृच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 102, + "shloka": 15, + "text": "कालेयास तु यथा राजन सुरैः सर्वैर निषूदिताः\nअगस्त्याद वरम आसाद्य तन मे निगदतः शृणु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 102, + "shloka": 16, + "text": "तरिदशानां वचॊ शरुत्वा मैत्रावरुणिर अब्रवीत\nकिमर्थम अभियाताः सथ वरं मत्तः किम इच्छथ\nएवम उक्तास ततस तेन देवास तं मुनिम अब्रुवन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 102, + "shloka": 17, + "text": "एवं तवयेच्छाम कृतं महर्षे; महार्णवं पीयमानं महात्मन\nततॊ वधिष्याम सहानुबन्धान; कालेय संज्ञान सुरविद्विषस तान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 102, + "shloka": 18, + "text": "तरिदशानां वचः शरुत्वा तथेति मुनिर अब्रवीत\nकरिष्ये भवतां कामं लॊकानां च महत सुखम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 102, + "shloka": 19, + "text": "एवम उक्त्वा ततॊ ऽगच्छत समुद्रं सरितां पतिम\nऋषिभिश च तपःसिद्धैः सार्धं देवैश च सुव्रतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 102, + "shloka": 20, + "text": "मनुस्यॊरग गन्धर्वयक्षकिंपुरुषास तथा\nअनुजग्मुर महात्मानं दरस्तु कामास तद अद्भुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 102, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ ऽभयगच्छन सहिताः समुद्रं भीम निष्वनम\nनृत्यन्तम इव चॊर्मीभिर वल्गन्तम इव वायुना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 102, + "shloka": 22, + "text": "हसन्तम इव फेनौघैः सखलन्तं कन्दरेषु च\nनाना गराहसमाकीर्णं नानाद्विज गनायुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 102, + "shloka": 23, + "text": "अगस्त्यसहिता देवाः सगन्धर्वमहॊरगाः\nऋषयश च महाभागाः समासेदुर महॊदधिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 103, + "shloka": 1, + "text": "[लॊमष]\nसमुद्रं स समासाद्य वारुणिर भगवान ऋषिः\nउवाच सहितान देवान ऋषींश चैव समागतान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 103, + "shloka": 2, + "text": "एष लॊकहितार्थं वै पिबामि वरुणालयम\nभवद्भिर यद अनुष्ठेयं तच छीघ्रं संविधीयताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 103, + "shloka": 3, + "text": "एतावद उक्त्वा वचनं मैत्रावरुणिर अच्युत\nसमुद्रम अपिबत करुद्धः सर्वलॊकस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 103, + "shloka": 4, + "text": "पीयमानं समुद्रं तु दृष्ट्वा देवाः सवासवाः\nविस्मयं परमं जग्मुः सतुतिभिश चाप्य अपूजयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 103, + "shloka": 5, + "text": "तवं नस तराता विधाता च लॊकानां लॊकभावनः\nतवत्प्रसादात समुच्छेदं न गच्छेत सामरं जगत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 103, + "shloka": 6, + "text": "संपूज्यमानस तरिदशैर महात्मा; गन्धर्वतूर्येषु नदत्सु सर्वशः\nदिव्यैश च पुष्पैर अवकीर्यमाणॊ; महार्णवं निःसलिलं चकार" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 103, + "shloka": 7, + "text": "दृष्ट्वा कृतं निःसलिलं महार्णवं; सुराः समस्ताः परमप्रहृष्टाः\nपरगृह्य दिव्यानि वरायुधानि; तान दानवाञ जघ्नुर अदीनसत्त्वाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 103, + "shloka": 8, + "text": "ते वध्यमानास तरिदशैर महात्मभिर; महाबलैर वेगिभिर उन्नदद्भिः\nन सेहिरे वेगवतां महात्मनां; वेगं तदा धारयितुं दिवौकसाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 103, + "shloka": 9, + "text": "ते वध्यमानास तरिदशैर दानवा भीमनिस्वनाः\nचक्रुः सुतुमुलं युद्धं मुहूर्तम इव भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 103, + "shloka": 10, + "text": "ते पूर्वं तपसा दग्धा मुनिभिर भावितात्मभिः\nयतमानाः परं शक्त्या तरिदशैर विनिषूदिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 103, + "shloka": 11, + "text": "ते हेमनिष्काभरणाः कुण्डलाङ्गद धारिणः\nनिहत्य बह्व अशॊभन्त पुष्पिता इव किंशुकाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 103, + "shloka": 12, + "text": "हतशेषास ततः के चित कालेया मनुजॊत्तम\nविदार्य वसुधां देवीं पातालतलम आश्रिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 103, + "shloka": 13, + "text": "निहतान दानवान दृष्ट्वा तरिदशा मुनिपुंगवम\nतुष्टुवुर विविधैर वाक्यैर इदं चैवाब्रुवन वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 103, + "shloka": 14, + "text": "तवत्प्रसादान महाभाग लॊकैः पराप्तं महत सुखम\nतवत तेजसा च निहताः कालेयाः करूर विक्रमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 103, + "shloka": 15, + "text": "पूरयस्व महाबाहॊ समुद्रं लॊकभावन\nयत तवया सलिलं पीतं तद अस्मिन पुनर उत्सृज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 103, + "shloka": 16, + "text": "एवम उक्तः परत्युवाच भगवान मुनिपुंगवः\nजीर्णं तद धि मया तॊयम उपायॊ ऽनयः परचिन्त्यताम\nपूरणार्थं समुद्रस्य भवद्भिर यत्नम आस्थितैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 103, + "shloka": 17, + "text": "एतच छरुत्वा तु वचनं महर्षे भावितात्मनः\nविस्मिताश च विषण्णाश च बभूवुः सहिताः सुराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 103, + "shloka": 18, + "text": "परस्परम अनुज्ञाप्य परनम्य मुनिपुंगवम\nपरजाः सर्वा महाराज विप्रजग्मुर यथागतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 103, + "shloka": 19, + "text": "तरिदशा विष्णुना सार्धम उपजग्मुः पितामहम\nपूरणार्थं समुद्रस्य मन्त्रयित्वा पुनः पुनः\nऊचुः पराञ्जलयः सर्वे सागरस्याभिपूरणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 104, + "shloka": 1, + "text": "[लॊमष]\nतान उवाच समेतांस तु बरह्मा लॊकपितामहः\nगच्छध्वं विबुधाः सर्वे यथाकामं यथेप्सितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 104, + "shloka": 2, + "text": "महता कालयॊगेन परकृतिं यास्यते ऽरणवः\nजञातीन वै कारणं कृत्वा महाराज्ञॊ भगीरथात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 104, + "shloka": 3, + "text": "[य]\nकथं वै जञातयॊ बरह्मन कारणं चात्र किं मुने\nकथं समुद्रः पूर्णश च भगीरथ परिश्रमात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 104, + "shloka": 4, + "text": "एतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं विस्तरेण तपॊधन\nकथ्यमानं तवया विप्र राज्ञां चरितम उत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 104, + "shloka": 5, + "text": "[व]\nएवम उक्तस तु विप्रेन्द्रॊ धर्मराज्ञा महात्मना\nकथयाम आस माहात्म्यं सगरस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 104, + "shloka": 6, + "text": "[लॊमष]\nइक्ष्वाकूणां कुले जातः सगरॊ नाम पार्थिवः\nरूपसत्त्वबलॊपेतः स चापुत्रः परतापवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 104, + "shloka": 7, + "text": "स हैहयान समुत्साद्य तालजङ्घांश च भारत\nवशे च कृत्वा राज्ञॊ ऽनयान सवराज्यम अन्वशासत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 104, + "shloka": 8, + "text": "तस्य भार्ये तव अभवतां रूपयौवन दर्पिते\nवैदर्भी भरतश्रेष्ठ शैब्या च भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 104, + "shloka": 9, + "text": "सपुत्रकामॊ नृपतिस तताप सुमहत तपः\nपत्नीभ्यां सह राजेन्द्र कैलासं गिरिम आश्रितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 104, + "shloka": 10, + "text": "स तप्यमानः सुमहत तपॊयॊगसमन्वितः\nआससाद महात्मानं तर्यक्षं तरिपुरमर्दनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 104, + "shloka": 11, + "text": "शंकरं भवम ईशानं शूलपानिं पिनाकिनम\nतर्यम्बकं शिवम उग्रेशं बहुरूपम उमापतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 104, + "shloka": 12, + "text": "स तं दृष्ट्वैव वरदं पत्नीभ्यां सहितॊ नृपः\nपरनिपत्य महाबाहुः पुत्रार्थं समयाचत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 104, + "shloka": 13, + "text": "तं परीतिमान हरः पराह सभार्यं नृपसत्तमम\nयस्मिन वृतॊ मुहूर्ते ऽहं तवयेह नृपते वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 104, + "shloka": 14, + "text": "षष्टिः पुत्रसहस्राणि शूराः समरदर्पिताः\nएकस्यां संभविष्यन्ति पत्न्यां तव नरॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 104, + "shloka": 15, + "text": "ते चैव सर्वे सहिताः कषयं यास्यन्ति पार्थिव\nएकॊ वंशधरः शूर एकस्यां संभविष्यति\nएवम उक्त्वा तु तं रुद्रस तत्रैवान्तरधीयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 104, + "shloka": 16, + "text": "स चापि सगरॊ राजा जगाम सवं निवेशनम\nपत्नीभ्यां सहितस तात सॊ ऽतिहृष्ट मनास तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 104, + "shloka": 17, + "text": "तस्याथ मनुजश्रेष्ठ ते भार्ये कमलेक्षणे\nवैदर्भी चैव शैब्या च गर्भिण्यौ संबभूवतुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 104, + "shloka": 18, + "text": "ततः कालेन वैदर्भी गर्भालाबुं वयजायत\nशैब्या च सुषुवे पुत्रं कुमारं देवरूपिणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 104, + "shloka": 19, + "text": "तदालाबुं समुत्स्रष्टुं मनॊ चक्रे स पार्थिवः\nअथान्तरिक्षाच छुश्राव वाचं गम्भीरनिस्वनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 104, + "shloka": 20, + "text": "राजन मा साहसं कार्षीः पुत्रान न तयक्तुम अर्हसि\nअलाबुमध्यान निष्कृष्य बीजं यत्नेन गॊप्यताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 104, + "shloka": 21, + "text": "सॊपस्वेदेषु पात्रेषु घृतपूर्णेषु भागशः\nततः पुत्रसहस्राणि षष्टिं पराप्स्यसि पार्थिव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 104, + "shloka": 22, + "text": "महादेवेन दिष्टं ते पुत्र जन्म नराधिप\nअनेन करमयॊगेन मा ते बुद्धिर अतॊ ऽनयथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 105, + "shloka": 1, + "text": "[लॊमष]\nएतच छरुत्वान्तरिक्षाच च स राजा राजसत्तम\nयथॊक्तं तच चकाराथ शरद्दधद भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 105, + "shloka": 2, + "text": "षष्टिः पुत्रसहस्राणि तस्याप्रतिम तेजसः\nरुद्र परसादाद राजर्षेः समजायन्त पार्थिव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 105, + "shloka": 3, + "text": "ते घॊराः करूरकर्माण आकाशपरिषर्पिणः\nबहुत्वाच चावजानन्तः सर्वाँल लॊकान सहामरान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 105, + "shloka": 4, + "text": "तरिदशांश चाप्य अबाधन्त तथा गन्धर्वराक्षसान\nसर्वाणि चैव भूतानि शूराः समरशालिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 105, + "shloka": 5, + "text": "वध्यमानास ततॊ लॊकाः सागरैर मन्दबुद्धिभिः\nबरह्माणं शरणं जग्मुः सहिताः सर्वदैवतैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 105, + "shloka": 6, + "text": "तान उवाच महाभागः सर्वलॊकपितामहः\nगच्छध्वं तरिदशाः सर्वे लॊकैः सार्धं यथागतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 105, + "shloka": 7, + "text": "नातिदीर्घेण कालेन सागराणां कषयॊ महान\nभविष्यति महाघॊरः सवकृतैः कर्मभिर सुराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 105, + "shloka": 8, + "text": "एवम उक्तास ततॊ देवा लॊकाश च मनुजेश्वर\nपितामहम अनुज्ञाप्य विप्रजग्मुर यथागतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 105, + "shloka": 9, + "text": "ततः काले बहुतिथे वयतीते भरतर्षभ\nदीक्षितः सगरॊ राजा हयमेधेन वीर्यवान\nतस्याश्वॊ वयचरद भूमिं पुत्रैः सुपरिरक्षितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 105, + "shloka": 10, + "text": "समुद्रं स समासाद्य निस्तॊयं भीमदर्शनम\nरक्ष्यमाणः परयत्नेन तत्रैवान्तरधीयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 105, + "shloka": 11, + "text": "ततस ते सागरास तात हृतं मत्वा हयॊत्तमम\nआगम्य पितुर आचख्युर अदृश्यं तुरगं हृतम\nतेनॊक्ता दिक्षु सर्वासु सर्वे मार्गत वाजिनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 105, + "shloka": 12, + "text": "ततस ते पितुर आज्ञाय दिक्षु सर्वासु तं हयम\nअमार्गन्त महाराज सर्वं च पृथिवीतलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 105, + "shloka": 13, + "text": "ततस ते सागराः सर्वे समुपेत्य परस्परम\nनाध्यगच्छन्त तुरगम अश्वहर्तारम एव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 105, + "shloka": 14, + "text": "आगम्य पितरं चॊचुस ततः पराञ्जलयॊ ऽगरतः\nससमुद्र वनद्वीपा सनदी नदकन्दरा\nसपर्वतवनॊद्देशा निखिलेन मही नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 105, + "shloka": 15, + "text": "अस्माभिर विचिता राजञ शासनात तव पार्थिव\nन चाश्वम अधिगच्छामॊ नाश्वहर्तारम एव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 105, + "shloka": 16, + "text": "शरुत्वा तु वचनं तेषां स राजा करॊधमूर्छितः\nउवाच वचनं सर्वांस तदा दैववशान नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 105, + "shloka": 17, + "text": "अनागमाय गच्छध्वं भूयॊ मार्गत वाजिनम\nयज्ञियं तं विना हय अश्वं नागन्तव्यं हि पुत्रकाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 105, + "shloka": 18, + "text": "परतिगृह्य तु संदेशं ततस ते सगरात्मजाः\nभूय एव महीं कृत्स्नां विचेतुम उपचक्रमुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 105, + "shloka": 19, + "text": "अथापश्यन्त ते वीराः पृथिवीम अवदारिताम\nसमासाद्य बिलं तच च खनन्तः सगरात्मजाः\nकुद्दालैर हरेषुकैश चैव समुद्रम अखनंस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 105, + "shloka": 20, + "text": "स खन्यमानः सहितैः सागरैर वरुणालयः\nअगच्छत परमाम आर्तिं दार्यमाणः समन्ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 105, + "shloka": 21, + "text": "असुरॊरग रक्षांसि सत्त्वानि विविधानि च\nआर्तनादम अकुर्वन्त वध्यमानानि सागरैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 105, + "shloka": 22, + "text": "छिन्नशीर्षा विदेहाश च भिन्नजान्व अस्थि मस्तकाः\nपराणिनः समदृश्यन्त शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 105, + "shloka": 23, + "text": "एवं हि खनतां तेषां समुद्रं मकरालयम\nवयतीतः सुमहान कालॊ न चाश्वः समदृश्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 105, + "shloka": 24, + "text": "ततः पूर्वॊत्तरे देशे समुद्रस्य महीपते\nविदार्य पातालम अथ संक्रुद्धाः सगरात्मजाः\nअपश्यन्त हयं तत्र विचरन्तं महीतले" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 105, + "shloka": 25, + "text": "कपिलं च महात्मानं तेजॊराशिम अनुत्तमम\nतपसा दीप्यमानं तं जवालाभिर इव पावकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 1, + "text": "[लॊमष]\nते तं दृष्ट्वा हयं राजन संप्रहृष्टतनू रुहाः\nअनादृत्य महात्मानं कपिलं कालचॊदिताः\nसंक्रुद्धाः समधावन्त अश्वग्रहण काङ्क्षिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 2, + "text": "ततः करुद्धॊ महाराज कपिलॊ मुनिसत्तमः\nवासुदेवेति यं पराहुः कपिलं मुनिसत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 3, + "text": "स चक्षुर विवृतं कृत्वा तेजस तेषु समुत्सृजन\nददाह सुमहातेजा मन्दबुद्धीन स सागरान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 4, + "text": "तान दृष्ट्वा भस्मसाद भूतान नारदः सुमहातपाः\nसगरान्तिकम आगच्छत तच च तस्मै नयवेदयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 5, + "text": "स तच छरुत्वा वचॊ घॊरं राजा मुनिमुखॊद्गतम\nआत्मानम आत्मनाश्वस्य हयम एवान्वचिन्तयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 6, + "text": "अंशुमन्तं समाहूय असमज्ञः सुतं तदा\nपौत्रं भरतशार्दूल इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 7, + "text": "षष्टिस तानि सहस्राणि पुत्राणाम अमितौजसाम\nकापिलं तेज आसाद्य मत्कृते निधनं गताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 8, + "text": "तव चापि पिता तात परित्यक्तॊ मयानघ\nधर्मं संरक्षमाणेन पौराणां हितम इच्छता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 9, + "text": "[य]\nकिमर्थं राजशार्दूलः सगरः पुत्रम आत्मजम\nतयक्तवान दुस्त्यजं वीरं तन मे बरूहि तपॊधन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 10, + "text": "[ल]\nअसमञ्जा इति खयातः सगरस्य सुतॊ हय अभूत\nयं शैब्या जनयाम आस पौराणां स हि दारकान\nखुरेषु करॊशतॊ गृह्य नद्यां चिक्षेप दुर्बलान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 11, + "text": "ततः पौराः समाजग्मुर भयशॊकपरिप्लुताः\nसगरं चाभ्ययाचन्त सर्वे पराञ्जलयः सथिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 12, + "text": "तवं नस तराता महाराज परचक्रादिभिर भयैः\nअसमञ्जॊ भयाद घॊरात ततॊ नस तरातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 13, + "text": "पौराणां वचनं शरुत्वा घॊरं नृपतिसत्तमः\nमुहूर्तं विमनॊ भूत्वा सचिवान इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 14, + "text": "असमञ्जाः पुराद अद्य सुतॊ मे विप्रवास्यताम\nयदि वॊ मत्प्रियं कार्यम एतच छीघ्रं विधीयताम\nएवम उक्ता नरेन्द्रेण सचिवास ते नराधिप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 15, + "text": "यथॊक्तं तवरिताश चक्रुर यथाज्ञापितवान नृपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 16, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं यथा पुत्रॊ महात्मना\nपौराणां हितकामेन सगरेण विवासितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 17, + "text": "अंशुमांस तु महेष्वासॊ यद उक्तः सगरेण ह\nतत ते सर्वं परवक्ष्यामि कीर्त्यमानं निबॊध मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 18, + "text": "[सगर]\nपितुश च ते ऽहं तयागेन पुत्राणां निधनेन च\nअलाभेन तथाश्वस्य परितप्यामि पुत्रक" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 19, + "text": "तस्माद दुःखाभिसंतप्तं यज्ञविघ्नाच च मॊहितम\nहयस्यानयनात पौत्र नरकान मां समुद्धर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 20, + "text": "[ल]\nअंशुमान एवम उक्तस तु सगरेण महात्मना\nजगाम दुःखात तं देशं यत्र वै दारिता मही" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 21, + "text": "स तु तेनैव मार्गेण समुद्रं परविवेश ह\nअपश्यच च महात्मानं कपिलं तुरगं च तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 22, + "text": "स दृष्ट्वा तेजसॊ राशिं पुराणम ऋषिसत्तमम\nपरणम्य शिरसा भूमौ कार्यम अस्मै नयवेदयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 23, + "text": "ततः परीतॊ महातेजाः कलिपॊ ऽंशुमतॊ ऽभवत\nउवाच चैनं धर्मात्मा वरदॊ ऽसमीति भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 24, + "text": "स वव्रे तुरगं तत्र परथमं यज्ञकारणात\nदवितीयम उदकं वव्रे पितॄणां पावनेप्सया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 25, + "text": "तम उवाच महातेजाः कपिलॊ मुनिपुंगवः\nददानि तव भद्रं ते यद यत परार्थयसे ऽनघ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 26, + "text": "तवयि कषमा च धर्मश च सत्यं चापि परतिष्ठितम\nतवया कृतार्थः सगरः पुत्र वांश च तवया पिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 27, + "text": "तव चैव परभावेण सवर्गं यास्यन्ति सागराः\nपौत्रश च ते तरिपथ गां तरिदिवाद आनयिष्यति\nपावनार्थं सागराणां तॊषयित्वा महेश्वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 28, + "text": "हयं नयस्व भद्रं ते यज्ञियं नरपुंगव\nयज्ञः समाप्यतां तात सगरस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 29, + "text": "अंशुमान एवम उक्तस तु कपिलेन महात्मना\nआजगाम हयं गृह्य यज्ञवाटं महात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 30, + "text": "सॊ ऽभिवाद्य ततः पादौ सगरस्य महात्मनः\nमूर्ध्नि तेनाप्य उपाघ्रातस तस्मै सर्वं नयवेदयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 31, + "text": "यथादृष्टं शरुतं चापि सागराणां कषयं तथा\nतं चास्मै हयम आचस्त यज्ञवाटम उपागतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 32, + "text": "तच छरुत्वा सगरॊ राजा पुत्र जं दुःखम अत्यजत\nअंशुमन्तं च संपूज्य समापयत तं करतुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 33, + "text": "समाप्तयज्ञः सगरॊ देवैः सर्वैः सभाजितः\nपुत्र तवे कल्पयाम आस समुद्रं वरुणालयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 34, + "text": "परशास्य सुचिरं कालं राज्यं राजीवलॊचनः\nपौत्रे भारं समावेश्य जगाम तरिदिवं तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 35, + "text": "अंशुमान अपि धर्मात्मा महीं सागरमेखलाम\nपरशशाश महाराज यथैवास्य पिता महः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 36, + "text": "तस्य पुत्रः समभवद दिलीपॊ नाम धर्मवित\nतस्मै राज्यं समाधाय अंशुमान अपि संस्थितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 37, + "text": "दिलीपस तु ततः शरुत्वा पितॄणां निधनं महत\nपर्यतप्यत दुःखेन तेषां गतिम अचिन्तयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 38, + "text": "गङ्गावतरणे यत्नं सुमहच चाकरॊन नृपः\nन चावतारयाम आस चेष्टमानॊ यथाबलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 39, + "text": "तस्य पुत्रः समभवच छरीमान धर्मपरायणः\nभगीरथ इति खयातः सत्यवाग अनसूयकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 106, + "shloka": 40, + "text": "अभिषिच्य तु तं राज्ये दिलीपॊ वनम आश्रितः\nतपःसिद्धिसमायॊगात स राजा भरतर्षभ\nवनाज जगाम तरिदिवं कालयॊगेन भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 107, + "shloka": 1, + "text": "[लॊमष]\nस तु राजा महेष्वासश चक्रवर्ती महारथः\nबभूव सर्वलॊकस्य मनॊ नयननन्दनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 107, + "shloka": 2, + "text": "स शुश्राव महाबाहुः कपिलेन महात्मना\nपितॄणां निधनं घॊरम अप्राप्तिं तरिदिवस्य च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 107, + "shloka": 3, + "text": "स राज्यं सचिवे नयस्य हृदयेन विदूयता\nजगाम हिमवत्पार्श्वं तपस तप्तुं नरेश्वरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 107, + "shloka": 4, + "text": "आरिराधयिषुर गङ्गां तपसा दग्धकिल्बिषः\nसॊ ऽपश्यत नरश्रेष्ठ हिमवन्तं नगॊत्तमम\nशृङ्गैर बहुविधाकारैर धातुमद्भिर अलं कृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 107, + "shloka": 5, + "text": "पवनालम्बिभिर मेघैः परिष्वक्तं समन्त तः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 107, + "shloka": 6, + "text": "नदी कुञ्ज नितम्बैश च सॊदकैर उपशॊभितम\nगुहा कन्दरसंलीनैः सिंहव्याघ्रैर निषेवितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 107, + "shloka": 7, + "text": "शकुनैश च वि चित्राङ्गैः कूजद्भिर विविधा गिरः\nभृङ्गराजैस तथा हंसैर दात्यूहैर जलकुक्कुतैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 107, + "shloka": 8, + "text": "मयूरैः शतपत्रैश च कॊकिलैर जीव जीवकैः\nचकॊरैर असितापाङ्गैस तथा पुत्र परियैर अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 107, + "shloka": 9, + "text": "जलस्थानेषु रम्येषु पद्मिनीभिश च संकुलम\nसारसानां च मधुरैर वयाहृतैः समलं कृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 107, + "shloka": 10, + "text": "किंनरैर अप्सरॊभिश च निषेवित शिलातलम\nदिशागजविषाणाग्रैः समन्ताद घृष्ट पादपम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 107, + "shloka": 11, + "text": "विद्याधरानुचरितं नानारत्नसमाकुलम\nविषॊल्बणैर भुजं गैश च दीप्तजिह्वैर निषेवितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 107, + "shloka": 12, + "text": "कव चित कनकसंकाशं कव चिद रजतसंनिभम\nकव चिद अञ्जन पुञ्जाभं हिमवन्तम उपागमत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 107, + "shloka": 13, + "text": "स तु तत्र नरश्रेष्ठस तपॊ घॊरं समाश्रितः\nफलमूलाम्बुभक्षॊ ऽभूत सहस्रं परिवत्सरान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 107, + "shloka": 14, + "text": "संवत्सरसहस्रे तु गते दिव्ये महानदी\nदर्शयाम आस तं गङ्गा तदा मूर्ति मती सवयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 107, + "shloka": 15, + "text": "[गन्गा]\nकिम इच्छसि महाराज मत्तः किं च ददानि ते\nतद बरवीहि नरश्रेष्ठ करिष्यामि वचस तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 107, + "shloka": 16, + "text": "[लॊमष]\nएवम उक्तः परत्युवाच राजा हैमवतीं तदा\nपिता महामे वरदे कपिलेन महानदि\nअन्वेषमाणास तुरगं नीता वैवस्वतक्षयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 107, + "shloka": 17, + "text": "षष्टिस तानि सहस्राणि सागराणां महात्मनाम\nकापिलं तेज आसाद्य कषणेन निधनं गताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 107, + "shloka": 18, + "text": "तेषाम एवं विनष्टानां सवर्गे वासॊ न विद्यते\nयावत तानि शरीराणि तवं जलैर नाभिषिञ्चसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 107, + "shloka": 19, + "text": "सवर्गं नयमहाभागे मत पितॄन सगरात्म जान\nतेषाम अर्थे ऽभियाचामि तवाम अहं वै महानदि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 107, + "shloka": 20, + "text": "एतच छरुत्वा वचॊ राज्ञॊ गङ्गा लॊकनमस्कृता\nभगीरथम इदं वाक्यं सुप्रीता समभाषत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 107, + "shloka": 21, + "text": "करिष्यामि महाराज वचस ते नात्र संशयः\nवेगं तु मम दुर धार्यं पतन्त्या गगणाच चयुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 107, + "shloka": 22, + "text": "न शक्तस तरिषु लॊकेषु कश चिद धारयितुं नृप\nअन्यत्र विबुधश्रेष्ठान नीलकण्ठान महेश्वरात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 107, + "shloka": 23, + "text": "तं तॊषय महाबाहॊ तपसा वरदं हरम\nस तु मां परच्युतां देवः शिरसा धारयिष्यति\nकरिष्यति च ते कामं पितॄणां हितकाम्यया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 107, + "shloka": 24, + "text": "एतच छरुत्वा वचॊ राजन महाराजॊ भगीरथः\nकैलासं पर्वतं गत्वा तॊषयाम आस शंकरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 107, + "shloka": 25, + "text": "ततस तेन समागम्य कालयॊगेन केन चित\nअगृह्णाच च वरं तस्माद गङ्गाया धारणं नृप\nसवर्गवासं समुद्दिश्य पितॄणां स नरॊत्तमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 108, + "shloka": 1, + "text": "[लॊमष]\nभगीरथवचः शरुत्वा परियार्थं च दिवौकसाम\nएवम अस्त्व इति राजानं भगवान परत्यभाषत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 108, + "shloka": 2, + "text": "धारयिष्ये महाबाहॊ गगणात परच्युतां शिवाम\nदिव्यां देव नदीं पुण्यां तवत्कृते नृपसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 108, + "shloka": 3, + "text": "एवम उक्त्वा महाबाहॊ हिमवन्तम उपागमत\nसंवृतः पार्षदैर घॊरैर नानाप्रहरणॊद्यतैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 108, + "shloka": 4, + "text": "ततः सथित्वा नरश्रेष्ठं भगीरथम उवाच ह\nपरयाचस्व महाबाहॊ शैलराजसुतां नदीम\nपतमानां सरिच्छ्रेष्ठां धारयिष्ये तरिविष्टपात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 108, + "shloka": 5, + "text": "एतच छरुत्वा वचॊ राजा शर्वेण समुदाहृतम\nपरयतः परणतॊ भूत्वा गङ्गां समनुचिन्तयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 108, + "shloka": 6, + "text": "ततः पुण्यजला रम्या राज्ञा समनुचिन्तिता\nईशानं च सथितं दृष्ट्वा गगणात सहसा चयुता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 108, + "shloka": 7, + "text": "तां परच्युतां ततॊ दृष्ट्वा देवाः सार्धं महर्षिभिः\nगन्धर्वॊरगरक्षांसि समाजग्मुर दिदृक्षया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 108, + "shloka": 8, + "text": "ततः पपात गगणाद गङ्गा हिमवतः सुता\nसमुद्भ्रान्त महावर्ता मीनग्राहसमाकुला" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 108, + "shloka": 9, + "text": "तां दधार हरॊ राजन गङ्गां गगण मेखलाम\nललाटदेशे पतितां मालां मुक्ता मयीम इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 108, + "shloka": 10, + "text": "सा बभूव विसर्पन्ती तरिधा राजन समुद्रगा\nफेनपुञ्जाकुल जला हंसानाम इव पङ्क्तयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 108, + "shloka": 11, + "text": "कव चिद आभॊग कुटिला परस्खलन्ती कव चित कव चित\nसवफेन पटसंवीता मत्तेव परमदाव्रजत\nकव चित सा तॊयनिनदैर नदन्ती नादम उत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 108, + "shloka": 12, + "text": "एवं परकारान सुबहून कुर्वन्ती गगणाच चयुता\nपृथिवीतलम आसाद्य भगीरथम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 108, + "shloka": 13, + "text": "दर्शयस्व महाराज मार्गं केन वरजाम्य अहम\nतवदर्थम अवतीर्णास्मि पृथिवीं पृथिवीपते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 108, + "shloka": 14, + "text": "एतच छरुत्वा वचॊ राजा परातिष्ठत भगीरथः\nयत्र तानि शरीराणि सागराणां महात्मनाम\nपावनार्थं नरश्रेष्ठ पुण्येन सलिलेन ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 108, + "shloka": 15, + "text": "गङ्गाया धारणं कृत्वा हरॊ लॊकनमस्कृतः\nकैलासं पर्वतश्रेष्ठं जगाम तरिदशैः सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 108, + "shloka": 16, + "text": "समुद्रं च समासाद्य गङ्गया सहितॊ नृपः\nपूरयाम आस वेगेन समुद्रं वरुणालयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 108, + "shloka": 17, + "text": "दुहितृत्वे च नृपतिर गङ्गां समनुकल्पयत\nपितॄणां चॊदकं यत्र ददौ पूर्णमनॊ रथः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 108, + "shloka": 18, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं गङ्गा तरिपथ गा यथा\nपूरणार्थं समुद्रस्य पृथिवीम अवतारिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 108, + "shloka": 19, + "text": "समुद्रश च यथा पीतः कारणार्थे महात्मना\nवातापिश च यथा नीतः कषयं स बरह्म हा परभॊ\nअगस्त्येन महाराज यन मां तवं परिपृच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 109, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततः परयातः कौन्तेयः करमेण भरतर्षभ\nनन्दाम अपरनन्दां च नद्यौ पापभयापहे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 109, + "shloka": 2, + "text": "स पर्वतं समासाद्य हेमकूटम अनामयम\nअचिन्त्यान अद्भुतान भावान ददर्श सुबहून नृपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 109, + "shloka": 3, + "text": "वाचॊ यत्राभवन मेघा उपलाश च सहस्रशः\nनाशक्नुवंस तम आरॊढुं विषण्णमनसॊ जनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 109, + "shloka": 4, + "text": "वायुर नित्यं ववौ यत्र नित्यं देवश च वर्षति\nसायंप्रातश च भगवान दृश्यते हव्यवाहनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 109, + "shloka": 5, + "text": "एवं बहुविधान भावान अद्भुतान वीक्ष्य पाण्डवः\nलॊमशं पुनर एव सम पर्यपृच्छत तद अद्भुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 109, + "shloka": 6, + "text": "[लॊमष]\nयथा शरुतम इदं पूर्वम अस्माभिर अरिकर्शन\nतद एकाग्रमना राजन निबॊध गदतॊ मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 109, + "shloka": 7, + "text": "अस्मिन्न ऋषभकूटे ऽभूद ऋषभॊ नाम तापसः\nअनेकशतवर्षायुस तपॊ वी कॊपनॊ भृशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 109, + "shloka": 8, + "text": "स वै संभाष्यमाणॊ ऽनयैः कॊपाद गिरिम उवाच ह\nय इह वयाहरेत कश चिद उपलान उत्सृजेस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 109, + "shloka": 9, + "text": "वातं चाहूय मा शब्दम इत्य उवाच स तापसः\nवयाहरंश चैव पुरुषॊ मेघेन विनिवार्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 109, + "shloka": 10, + "text": "एवम एतानि कर्माणि राजंस तेन महर्षिणा\nकृतानि कानि चित कॊपात परतिसिद्धानि कानि चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 109, + "shloka": 11, + "text": "नन्दाम अभिगतान देवान पुरा राजन्न इति शरुतिः\nअन्वपद्यन्त सहसा पुरुषा देव दर्शिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 109, + "shloka": 12, + "text": "ते दर्शनम अनिच्छन्तॊ देवाः शक्रपुरॊगमाः\nदुर्गं चक्रुर इमं देशं गिरिप्रत्यूह रूपकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 109, + "shloka": 13, + "text": "तदा परभृति कौन्तेय नरा गिरिम इमं सदा\nनाशक्नुवन अभिद्रष्टुं कुत एवाधिरॊहितुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 109, + "shloka": 14, + "text": "नातप्त तपसा शक्यॊ दरष्टुम एष महागिरिः\nआरॊढुं वापि कौन्तेय तस्मान नियतवाग भव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 109, + "shloka": 15, + "text": "इह देवाः सदा सर्वे यज्ञान आजह्रुर उत्तमान\nतेषाम एतानि लिङ्गानि दृश्यन्ते ऽदयापि भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 109, + "shloka": 16, + "text": "कुशाकारेव दूर्वेयं संस्तीर्णेव च भूर इयम\nयूपप्रकारा बहवॊ वृक्षाश चेमे विशां पते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 109, + "shloka": 17, + "text": "देवाश च ऋषयश चैव वसन्त्य अद्यापि भारत\nतेषां सायं तथा परातर दृश्यते हव्यवाहनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 109, + "shloka": 18, + "text": "इहाप्लुतानां कौन्तेय सद्यः पाप्मा विहन्यते\nकुरुश्रेष्ठाभिषेकं वै तस्मात कुरु सहानुजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 109, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ नन्दाप्लुताङ्गस तवं कौशिकीम अभियास्यसि\nविश्वा मित्रेण यत्रॊग्रं तपस तप्तुम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 109, + "shloka": 20, + "text": "ततस तत्र समाप्लुत्य गात्राणि सगणॊ नृपः\nजगाम कौशिकीं पुण्यां रम्यां शिवजलां नदीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 1, + "text": "[लॊमष]\nएषा देव नदी पुण्या कौशिकी भरतर्षभ\nविश्वा मित्राश्रमॊ रम्यॊ एष चात्र परकाशते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 2, + "text": "आश्रमश चैव पुण्याख्यः काश्यपस्य महात्मनः\nऋश्य शृङ्गः सुतॊ यस्य तपॊ वी संयतेन्द्रियः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 3, + "text": "तपसॊ यः परभावेन वर्षयाम आस वासवम\nअनावृष्ट्यां भयाद यस्य ववर्ष बलवृत्र हा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 4, + "text": "मृग्यां जातः स तेजॊ वी काश्यपस्य सुतः परभुः\nविषये लॊम पादस्य यश चकाराद्भुतं महत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 5, + "text": "निवर्तितेषु सस्येषु यस्मै शान्तां ददौ नृपः\nलॊम पादॊ दुहितरं सावित्रीं सविता यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 6, + "text": "[य]\nऋश्य शृङ्गः कथं मृग्याम उत्पन्नः काश्यपात्म जः\nविरुद्धे यॊनिसंसर्गे कथं च तपसा युतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 7, + "text": "किमर्थं च भयाच छक्रस तस्य बालस्य धीमतः\nअनावृष्ट्यां परवृत्तायां ववर्ष बलवृत्र हा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 8, + "text": "कथंरूपा च शान्ताभूद राजपुत्री यतव्रता\nलॊभयाम आस या चेतॊ मृगभूतस्य तस्य वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 9, + "text": "लॊम पादश च राजर्षिर यदाश्रूयत धार्मिकः\nकथं वै विषये तस्य नावर्षत पाकशासनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 10, + "text": "एतन मे भगवन सर्वं विस्तरेण यथातथम\nवक्तुम अर्हसि शुश्रूषॊर ऋष्यशृङ्गस्य चेष्टितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 11, + "text": "[ल]\nविभाण्डकस्य बरह्मर्षेस तपसा भावितात्मनः\nअमॊघवीर्यस्य सतः परजापतिसमद्युतेः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 12, + "text": "शृणु पुत्रॊ यथा जात ऋश्य शृङ्गः परतापवान\nमहाह्रदे महातेजा बालः सथविर संमतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 13, + "text": "महाह्रदं समासाद्य काश्यपस तपसि सथितः\nदीर्घकालं परिश्रान्त ऋषिर देवर्षिसंमतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 14, + "text": "तस्य रेतः परचस्कन्द दृष्ट्वाप्सरसम उर्वशीम\nअप्सूपस्पृशतॊ राजन मृगी तच चापिबत तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 15, + "text": "सह तॊयेन तृषिता सा गर्भिण्य अभवन नृप\nअमॊघत्वाद विधेश चैव भावि तवाद दैवनिर्मितात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 16, + "text": "तस्यां मृग्यां समभवत तस्य पुत्रॊ महान ऋषिः\nऋश्य शृङ्गस तपॊनित्यॊ वन एव वयवर्धत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 17, + "text": "तस्यर्श्य शृङ्गं शिरसि राजन्न आसीन महात्मनः\nतेनर्श्य शृङ्ग इत्य एवं तदा स परथितॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 18, + "text": "न तेन दृष्टपूर्वॊ ऽनयः पितुर अन्यत्र मानुषः\nतस्मात तस्य मनॊ नित्यं बरह्मचर्ये ऽभवन नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 19, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु सखा दशरथस्य वै\nलॊम पाद इति खयातॊ अङ्गानाम ईश्वरॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 20, + "text": "तेन कामः कृतॊ मिथ्या बराह्मणेभ्य इति शरुतिः\nस बराह्मणैः परित्यक्तस तदा वै जगतीपतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 21, + "text": "पुरॊहितापचाराच च तस्य राज्ञॊ यदृच्छया\nन ववर्ष सहस्राक्षस ततॊ ऽपीड्यन्त वै परजाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 22, + "text": "स बराह्मणान पर्यपृच्छत तपॊ युक्तान मनीषिणः\nपरवर्षणे सुरेन्द्रस्य समर्थान पृथिवीपतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 23, + "text": "कथं परवर्षेत पर्जन्य उपायः परिदृश्यताम\nतम ऊचुश चॊदितास तेन सवमतानि मनीषिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 24, + "text": "तत्र तव एकॊ मुनिवरस तं राजानम उवाच ह\nकुपितास तव राजेन्द्र बराह्मणा निस्कृतिं चर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 25, + "text": "ऋश्य शृङ्गं मुनिसुतम आनयस्व च पार्थिव\nवानेयम अनभिज्ञं च नारीणाम आर्जवे रतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 26, + "text": "स चेद अवतरेद राजन विषयं ते महातपाः\nसद्यः परवर्षेत पर्जन्य इति मे नात्र संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 27, + "text": "एतच छरुत्वा वचॊ राजन कृत्वा निस्कृतिम आत्मनः\nस गत्वा पुनर आगच्छत परसन्नेषु दविजातिषु\nराजानम आगतं दृष्ट्वा परतिसंजगृहुः परजाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ ऽङगपतिर आहूय सचिवान मन्त्रकॊविदान\nऋश्य शृङ्गागमे यत्नम अकरॊन मन्त्रनिश्चये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 29, + "text": "सॊ ऽधयगच्छद उपायं तु तैर अमात्यैः सहाच्युतः\nशास्त्रज्ञैर अलम अर्थज्ञैर नीत्यां च परिनिष्ठितैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 30, + "text": "तत आनाययाम आस वार मुख्या महीपतिः\nवैश्याः सर्वत्र निष्णातास ता उवाच स पार्थिवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 31, + "text": "ऋश्य शृङ्गम ऋषेः पुत्रम आनयध्वम उपायतः\nलॊभयित्वाभिविश्वास्य विषयं मम शॊभनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 32, + "text": "ता राजभयभीताश च शापभीताश च यॊषितः\nअशक्यम ऊचुस तत कार्यं वि वर्णा गतचेतसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 33, + "text": "तत्र तव एका जरद यॊषा राजानम इदम अब्रवीत\nपरयतिष्ये महाराज तम आनेतुं तपॊधनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 34, + "text": "अभिप्रेतांस तु मे कामान समनुज्ञातुम अर्हसि\nततः शक्ष्ये लॊभयितुम ऋश्य शृङ्गम ऋषेः सुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 35, + "text": "तस्याः सर्वम अभिप्रायम अन्वजानात स पार्थिवः\nधनं च परददौ भूरि रत्नानि विविधानि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 110, + "shloka": 36, + "text": "ततॊ रूपेण संपन्ना वयसा च महीपते\nसत्रिय आदाय काश चित सा जगाम वनम अञ्जसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 111, + "shloka": 1, + "text": "[लॊमष]\nसा तु नाव्याश्रमं चक्रे राजकार्यार्थ सिद्धये\nसंदेशाच चैव नृपतेः सवबुद्ध्या चैव भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 111, + "shloka": 2, + "text": "नानापुष्पफलैर वृक्षैः कृत्रिमैर उपशॊभितम\nनानागुल्मलतॊपैतैः सवादु कामफलप्रदैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 111, + "shloka": 3, + "text": "अतीव रमणीयं तद अतीव च मनॊहरम\nचक्रे नाव्याश्रमं रम्यम अद्भुतॊपमदर्शनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 111, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ निबध्य तां नावम अदूरे काश्यपाश्रमात\nचारयाम आस पुरुषैर विहारं तस्य वै मुनेः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 111, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ दुहितरं वेश्या समाधायेति कृत्यताम\nदृष्ट्वान्तरं काश्यपस्य पराहिणॊद बुद्धिसंमताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 111, + "shloka": 6, + "text": "सा तत्र गत्वा कुशला तपॊनित्यस्य संनिधौ\nआश्रमं तं समासाद्य ददर्श तम ऋषेः सुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 111, + "shloka": 7, + "text": "[वेष्या]\nकच चिन मुने कुशलं तापसानां; कच चिच च वॊ मूलफलं परभूतम\nकच चिद भवान रमते चाश्रमे ऽसमिंस; तवां वै दरष्टुं सांप्रतम आगतॊ ऽसमि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 111, + "shloka": 8, + "text": "कच चित तपॊ वर्धते तापसानां; पिता च ते कच चिद अहीन तेजाः\nकच चित तवया परीयते चैव विप्र; कच चित सवाध्यायः करियत ऋश्य शृङ्ग" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 111, + "shloka": 9, + "text": "[र]\nऋद्धॊ भवाञ जयॊतिर इव परकाशते; मन्ये चाहं तवाम अभिवादनीयम\nपाद्यं वै ते संप्रदास्यामि कामाद; यथा धर्मं फलमूलानि चैव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 111, + "shloka": 10, + "text": "कौश्यां बृस्याम आस्स्व यथॊपजॊषं; कृष्णाजिनेनावृतायां सुखायाम\nकव चाश्रमस तव किंनाम चेदं; वरतं बरह्मंश चरसि हि देव वत तवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 111, + "shloka": 11, + "text": "[वेष्या]\nममाश्रमः काश्यप पुत्र रम्यस; तरियॊजनं शैलम इमं परेण\nतत्र सवधर्मॊ ऽनभिवानदं नॊ; न चॊदकं पाद्यम उपस्पृशामः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 111, + "shloka": 12, + "text": "[र]\nफलानि पक्वानि ददानि ते ऽहं; भल्लातकान्य आमलकानि चैव\nपरूषकाणीङ्गुद धन्वनानि; परियालानां कामकारं कुरुष्व" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 111, + "shloka": 13, + "text": "[ल]\nसा तानि सर्वाणि विसर्जयित्वा; भक्षान महार्हान परददौ ततॊ ऽसमै\nतान्य ऋश्य शृङ्गस्य महारसानि; भृशं सुरूपाणि रुचिं ददुर हि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 111, + "shloka": 14, + "text": "ददौ च माल्यानि सुगन्धवन्ति; चित्राणि वासांसि च भानुमन्ति\nपानानि चाग्र्याणि ततॊ मुमॊद; चिक्रीड चैव परजहास चैव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 111, + "shloka": 15, + "text": "सा कन्दुकेनारमतास्य मूले; विभज्यमाना फलिता लतेव\nगात्रैश च गात्राणि निषेवमाणा; समाश्लिषच चासकृद ऋश्य शृङ्गम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 111, + "shloka": 16, + "text": "सर्जान अशॊकांस तिलकांश च वृक्षान; परपुष्पितान अवनाम्यावभज्य\nविलज्जमानेव मदाभिभूता; परलॊभयाम आस सुतं महर्षेः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 111, + "shloka": 17, + "text": "अथर्श्य शृङ्गं विकृतं समीक्ष्य; पुनः पुनः पीड्य च कायम अस्य\nअवेक्षमाणा शनकिर जगाम; कृत्वाग्निहॊत्रस्य तदापदेशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 111, + "shloka": 18, + "text": "तस्यां गतायां मदनेन मत्तॊ; वि चेतनश चाभवद ऋश्य शृङ्गः\nताम एव भावेन गतेन शून्यॊ; विनिःश्वसन्न आर्तरूपॊ बभूव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 111, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ मुहूर्ताद धरि पिङ्गलाक्षः; परवेष्टितॊ रॊमभिरा नखाग्रात\nसवाध्यायवान वृत्तसमाधि युक्तॊ; विभाण्डकः काश्यपः परादुरासीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 111, + "shloka": 20, + "text": "सॊ ऽपश्यद आसीनम उपेत्य पुत्रं; धयायन्तम एकं विपरीतचित्तम\nविनिःश्वसन्तं मुहुर ऊर्ध्वदृष्टिं; विभाण्डकः पुत्रम उवाच दीनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 111, + "shloka": 21, + "text": "न कल्प्यन्ते समिधः किं नु तात; कच चिद धुतं चाग्निहॊत्रं तवयाद्य\nसुनिर्निक्तं सरुक सरुवं हॊमधेनुः; कच चित स वत्सा च कृता तवयाद्य" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 111, + "shloka": 22, + "text": "न वै यथापूर्वम इवासि पुत्र; चिन्तापरश चासि वि चेतनश च\nदीनॊ ऽति मात्रं तवम इहाद्य किं नु; पृच्छामि तवां क इहाद्यागतॊ ऽभूत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 112, + "shloka": 1, + "text": "[र]\nइहागतॊ जटिलॊ बरह्म चारी; न वै हरस्वॊ नातिदीर्घॊ मनॊ वी\nसुवर्णवर्णः कमलायताक्षः; सुतः सुराणाम इव शॊभमानः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 112, + "shloka": 2, + "text": "समृद्धरूपः सवितेव दीप्तः; सुशुक्लकृष्णाक्ष तरश चकॊरैः\nनीलाः परसन्नाश च जटाः सुगन्धा; हिरण्यरज्जु गरथिताः सुदीर्घाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 112, + "shloka": 3, + "text": "आधार रूपा पुनर अस्य कण्ठे; विभ्राजते विद्युद इवान्तरिक्षे\nदवौ चास्य पिण्डाव अधरेण कण्ठम; अजातरॊमौ सुमनॊहरौ च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 112, + "shloka": 4, + "text": "विलग्नमध्यश च स नाभिदेशे; कतिश च तस्यातिकृत परमाणा\nअथास्य चीरान्तर इता परभाति; हिरन मयी मेखला मे यथेयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 112, + "shloka": 5, + "text": "अन्यच च तस्याद्भुत दर्शनीयं; विकूजितं पादयॊः संप्रभाति\nपाण्यॊश च तद्वत सवनवन निबद्धौ; कलापकाव अक्षमाला यथेयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 112, + "shloka": 6, + "text": "विचेष्टमानस्य च तस्य तानि; कूजन्ति हंसा सरसीव मत्ताः\nचीराणि तस्याद्भुत दर्शनानि; नेमानि तद्वन मम रूपवन्ति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 112, + "shloka": 7, + "text": "वक्त्रं च तस्याद्भुत दर्शनीयं; परव्याहृतं हलादयतीव चेतः\nपुंस्कॊकिलस्येव च तस्य वाणी; तां शृण्वतॊ मे वयथितॊ ऽनतरात्मा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 112, + "shloka": 8, + "text": "यथा वनं माधव मासि मध्ये; समीरितं शवसनेनाभिवाति\nतथा स वात्य उत्तमपुण्यगन्धी; निषेव्यमाणः पवनेन तात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 112, + "shloka": 9, + "text": "सुसंयताश चापि जटा विभक्ता; दवैधी कृता भान्ति समा ललाटे\nकर्णौ च चित्रैर इव चक्रवालैः; समावृतौ तस्य सुरूपवद्भिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 112, + "shloka": 10, + "text": "तथा फलं वृत्तम अथॊ वि चित्रं; समाहनत पाणिना दक्षिणेन\nतद भूमिम आसाद्य पुनः पुनश च; समुत्पतत्य अद्भुतरूपम उच्चैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 112, + "shloka": 11, + "text": "तच चापि हत्वा परिवर्तते ऽसौ; वातेरितॊ वृक्ष इवावघूर्णः\nतं परेक्ष्य मे पुत्रम इवामराणां; परीतिः परा तात रतिश च जाता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 112, + "shloka": 12, + "text": "स मे समाश्लिष्य पुनः शरीरं; जटासु गृह्याभ्यवनाम्य वक्त्रम\nवक्त्रेण वक्त्रं परणिधाय शब्दं; चकार तन मे ऽजनयत परहर्षम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 112, + "shloka": 13, + "text": "न चापि पाद्यं बहुमन्यते ऽसौ; फलानि चेमानि मयाहृतानि\nएवं वरतॊ ऽसमीति च माम अवॊचत; फलानि चान्यानि नवान्य अदान मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 112, + "shloka": 14, + "text": "मयॊपयुक्तानि फलानि तानि; नेमानि तुल्यानि रसेन तेषाम\nन चापि तेषां तवग इयं यथैषां; साराणि नैषाम इव सन्ति तेषाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 112, + "shloka": 15, + "text": "तॊयानि चैवाति रसानि मह्यं; परादात स वै पातुम उदाररूपः\nपीत्वैव यान्य अभ्यधिकः परहर्षॊ; ममाभवद भूश चलितेव चासीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 112, + "shloka": 16, + "text": "इमानि चित्राणि च गन्धवन्ति; माल्यानि तस्यॊद्ग्रथितानि पट्टैः\nयानि परकीर्येह गतः सवम एव; स आश्रमं तपसा दयॊतमानः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 112, + "shloka": 17, + "text": "गतेन तेनास्मि कृतॊ वि चेता; गात्रं च मे संपरितप्यतीव\nइच्छामि तस्यान्तिकम आशु गन्तुं; तं चेह नित्यं परिवर्तमानम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 112, + "shloka": 18, + "text": "गच्छामि तस्यान्तिकम एव तात; का नाम सा वरतचर्या च तस्य\nइच्छाम्य अहं चरितुं तेन सार्धं; यथा तपः स चरत्य उग्रकर्मा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 113, + "shloka": 1, + "text": "[विभान्द]\nरक्षांसि चैतानि चरन्ति पुत्र; रूपेण तेनाद्भुत दर्शनेन\nअतुल्यरूपाण्य अति घॊरवन्ति; विघ्नं सदा तपसश चिन्तयन्ति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 113, + "shloka": 2, + "text": "सुरूपरूपाणि च तानि तात; परलॊभयन्ते विविधैर उपायैः\nसुखाच च लॊकाच च निपातयन्ति; तान्य उग्रकर्माणि मुनीन वनेषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 113, + "shloka": 3, + "text": "न तानि सेवेत मुनिर यतात्मा; सतां लॊकान परार्थयानः कथं चित\nकृत्वा विघ्नं तापसानां रमन्ते; पापाचारास तपसस तान्य अपाप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 113, + "shloka": 4, + "text": "असज जनेनाचरितानि पुत्र; पापान्य अपेयानि मधूनि तानि\nमाल्यानि चैतानि न वै मुनीनां; समृतानि चित्रॊज्ज्वल गन्धवन्ति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 113, + "shloka": 5, + "text": "[लॊमष]\nरक्षांसि तानीति निवार्य पुत्रं; विभाण्डकस तां मृगयां बभूव\nनासादयाम आस यदा तर्यहेण; तदा स पर्याववृते ऽऽशरमाय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 113, + "shloka": 6, + "text": "यदा पुनः काश्यपॊ वै जगाम; फलान्य आहर्तुं विधिना शरामणेन\nतदा पुनर लॊभयितुं जगाम; सा वेश यॊषा मुनिम ऋश्य शृङ्गम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 113, + "shloka": 7, + "text": "दृष्ट्वैव ताम ऋश्य शृङ्गः परहृष्टः; संभान्त रूपॊ ऽभयपतत तदानीम\nपरॊवाच चैनां भवतॊ ऽऽशरमाय; गच्छाव यावन न पिता ममेति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 113, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ राजन काश्यपस्यैक पुत्रं; परवेश्य यॊगेन विमुच्य नावम\nपरलॊभयन्त्यॊ विविधैर उपायैर; आजग्मुर अङ्गाधिपतेः समीपम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 113, + "shloka": 9, + "text": "संस्थाप्य ताम आश्रमदर्शने तु; संतारितां नावम अतीव शुभ्राम\nतीराद उपादाय तथैव चक्रे; राजाश्रमं नाम वनं वि चित्रम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 113, + "shloka": 10, + "text": "अन्तःपुरे तं तु निवेश्य राजा; विभाण्डकस्यात्म जम एकपुत्रम\nददर्श देवं सहसा परविष्टम; आपूर्यमाणं च जगज जलेन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 113, + "shloka": 11, + "text": "स लॊम पादः परिपूर्णकामः; सुतां ददाव ऋश्य शृङ्गाय शान्ताम\nकरॊधप्रतीकार करं च चक्रे; गॊभिश च मार्गेष्व अभिकर्षणं च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 113, + "shloka": 12, + "text": "विभाण्डकस्याव्रजतः स राजा; पशून परभूतान पशुपांश च वीरान\nसमादिशत पुत्र गृधी महर्षिर; विभाण्डकः परिपृच्छेद यदा वः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 113, + "shloka": 13, + "text": "स वक्तव्यः पराञ्जलिभिर भवद्भिः; पुत्रस्य ते पशवः कर्षणं च\nकिं ते परियं वै करियतां महर्षे; दासाः सम सर्वे तव वाचि बद्धाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 113, + "shloka": 14, + "text": "अथॊपायात स मुनिश चण्डकॊपः; सवम आश्रमं फलमूलानि गृह्य\nअन्वेषमाणश च न तत्र पुत्रं; ददर्श चुक्रॊध ततॊ भृशं सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 113, + "shloka": 15, + "text": "ततः स कॊपेन विदीर्यमाण; आशङ्कमानॊ नृपतेर विधानम\nजगाम चम्पां परदिदक्षमाणस; तम अङ्गराजं विषयं च तस्य" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 113, + "shloka": 16, + "text": "स वै शरान्तः कषुधितः काश्यपस तान; घॊषान समासादितवान समृद्धान\nगॊपैश च तैर विधिवत पूज्यमानॊ; राजेव तां रात्रिम उवाच तत्र" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 113, + "shloka": 17, + "text": "संप्राप्य सत्कारम अतीव तेभ्यः; परॊवाच कस्य परथिताः सथ सौम्याः\nऊचुर ततस ते ऽभयुपगम्य सर्वे; धनं तवेदं विहितं सुतस्य" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 113, + "shloka": 18, + "text": "देशे तु देशे तु स पूज्यमानस; तांश चैव शृण्वन मधुरान परलापान\nपरशान्तभूयिष्ठ रजाः परहृष्टः; समाससादाङ्गपतिं पुरस्थम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 113, + "shloka": 19, + "text": "संपूजितस तेन नरर्षभेण; ददर्श पुत्रं दिवि देवं यथेन्द्रम\nशान्तां सनुषां चैव ददर्श तत्र; सौदामिनीम उच्चरन्तीं यथैव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 113, + "shloka": 20, + "text": "गरामांश च घॊषांश च सुतं च दृष्ट्वा; शान्तां च शान्तॊ ऽसय परः स कॊपः\nचकार तस्मै परमं परसादं; विभाण्डकॊ भूमिपतेर नरेन्द्र" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 113, + "shloka": 21, + "text": "स तत्र निक्षिप्य सुतं महर्षिर; उवाच सूर्याग्निसमप्रभावम\nजाते पुत्रे वनम एवाव्रजेथा; राज्ञः परियाण्य अस्य सर्वाणि कृत्वा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 113, + "shloka": 22, + "text": "स तद वचः कृतवान ऋश्य शृङ्गॊ; ययौ च यत्रास्य पिता बभूव\nशान्ता चैनं पर्यचरद यथा वत; खे रॊहिणी सॊमम इवानुकूला" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 113, + "shloka": 23, + "text": "अरुन्धती वा सुभगा वसिष्ठं; लॊपामुद्रा वापि यथा हय अगस्त्यम\nनलस्य वा दमयन्ती यथाभूद; यथा शची वज्रधरस्य चैव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 113, + "shloka": 24, + "text": "नाडायनी चेन्द्रसेना यथैव; वश्या नित्यं मुद्गलस्याजमीढ\nतथा शान्ता ऋश्य शृङ्गं वनस्थं; परीत्या युक्ता पर्यचरन नरेन्द्र" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 113, + "shloka": 25, + "text": "तस्याश्रमः पुण्य एषॊ विभाति; महाह्रदं शॊभयन पुण्यकीर्तिः\nअत्र सनातः कृतकृत्यॊ विशुद्धस; तीर्थान्य अन्यान्य अनुसंयाहि राजन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 114, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततः परयातः कौशिक्याः पाण्डवॊ जनमेजय\nआनुपूर्व्येण सर्वाणि जगामायतनान्य उत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 114, + "shloka": 2, + "text": "स सागरं समासाद्य गङ्गायाः संगमे नृप\nनदीशतानां पञ्चानां मध्ये चक्रे समाप्लवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 114, + "shloka": 3, + "text": "ततः समुद्रतीरेण जगाम वसु धाधिपः\nभरातृभिः सहितॊ वीरः कलिङ्गान परति भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 114, + "shloka": 4, + "text": "[ल]\nएते कलिङ्गाः कौन्तेय यत्र वैतरणी नदी\nयत्रायजत धर्मॊ ऽपि देवाञ शरणम एत्य वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 114, + "shloka": 5, + "text": "ऋषिभिः समुपायुक्तं यज्ञियं गिरिशॊभितम\nउत्तरं तीरम एतद धि सततं दविज सेवितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 114, + "shloka": 6, + "text": "समेन देव यानेन पथा सवर्गम उपेयुसः\nअत्र वै ऋषयॊ ऽनये ऽपि पुरा करतुभिर ईजिरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 114, + "shloka": 7, + "text": "अत्रैव रुद्रॊ राजेन्द्र पशुम आदत्तवान मखे\nरुद्रः पशुं मानवेन्द्र भागॊ ऽयम इति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 114, + "shloka": 8, + "text": "हृते पशौ तदा देवास तम ऊचुर भरतर्षभ\nमा परस्वम अभिद्रॊग्धा मा धर्मान सकलान नशीः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 114, + "shloka": 9, + "text": "ततः कल्याण रूपाभिर वाग्भिस ते रुद्रम अस्तुवन\nइष्ट्या चैनं तर्पयित्वा मानयां चक्रिरे तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 114, + "shloka": 10, + "text": "ततः स पशुम उत्सृज्य देव यानेन जग्मिवान\nअत्रानुवंशॊ रुद्रस्य तं निबॊध युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 114, + "shloka": 11, + "text": "अयात यामं सर्वेभ्यॊ भागेभ्यॊ भागम उत्तमम\nदेवाः संकल्पयाम आसुर भयाद रुद्रस्य शाश्वतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 114, + "shloka": 12, + "text": "इमां गाथाम अत्र गायन अपः सपृशति यॊ नरः\nदेव यानस तस्य पन्थाश चक्षुश चैव परकाशते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 114, + "shloka": 13, + "text": "[व]\nततॊ वैतरणीं सर्वे पाण्डवा दरौपदी तथा\nअवतीर्य महाभागा तर्पयां चक्रिरे पितॄन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 114, + "shloka": 14, + "text": "[य]\nउपस्पृश्यैव भगवन्न अस्यां नद्यां तपॊधन\nमानुषाद अस्मि विषयाद अपैतः पश्य लॊमश" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 114, + "shloka": 15, + "text": "सर्वाँल लॊकान परपश्यामि परसादात तव सुव्रत\nवैखानसानां जपताम एष शब्दॊ महात्मनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 114, + "shloka": 16, + "text": "[ल]\nतरिशतं वै सहस्राणि यॊजनानां युधिष्ठिर\nयत्र धवनिं शृणॊष्य एनं तूष्णीम आस्स्व विशां पते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 114, + "shloka": 17, + "text": "एतत सवयं भुवॊ राजन वनं रम्यं परकाशते\nयत्रायजत कौन्तेय विश्वकर्मा परतापवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 114, + "shloka": 18, + "text": "यस्मिन यज्ञे हि भूर दत्ता कश्यपाय महात्मने\nस पर्वत वनॊद्देशा दक्षिणा वै सवयं भुवा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 114, + "shloka": 19, + "text": "अवासीदच च कौन्तेय दत्तमात्रा मही तदा\nउवाच चापि कुपिता लॊकेश्वरम इदं परभुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 114, + "shloka": 20, + "text": "न मां मर्त्याय भगवन कस्मै चिद दातुम अर्हसि\nपरदानं मॊघम एतत ते यास्याम्य एषा रसातलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 114, + "shloka": 21, + "text": "विसीदन्तीं तु तां दृष्ट्वा कश्पयॊ भगवान ऋषिः\nपरसादयां बभूवाथ ततॊ भूमिं विशां पते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 114, + "shloka": 22, + "text": "ततः परसन्ना पृथिवी तपसा तस्य पाण्डव\nपुनर उन्मज्ज्य सलिलाद वेदी रूपास्थिता बभौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 114, + "shloka": 23, + "text": "सैषा परकाशते राजन वेदी संस्थान लक्षणा\nआरुह्यात्र महाराज वीर्यवान वै भविष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 114, + "shloka": 24, + "text": "अहं च ते सवस्त्ययनं परयॊक्ष्ये; यथा तवम एनाम अधिरॊक्ष्यसे ऽदय\nसपृष्टा हि मर्त्येन ततः समुद्रम; एषा वेदी परविशत्य आजमीढ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 114, + "shloka": 25, + "text": "अग्निर मित्रॊ यॊनिर आपॊ ऽथ देव्यॊ; विष्णॊ रेतस तवम अमृतस्य नाभिः\nएवं बरुवन पाण्डव सत्यवाक्यं; वेदीम इमां तवं तरसाधिरॊह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 114, + "shloka": 26, + "text": "[व]\nततः कृतस्वस्त्ययनॊ महात्मा; युधिष्ठिरः सागरगाम अगच्छत\nकृत्वा च तच्छासनम अस्य सर्वं; महेन्द्रम आसाद्य निशाम उवास" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nस तत्र ताम उषित्वैकां रजनीं पृथिवीपतिः\nतापसानां परं चक्रे सत्कारं भरातृभिः सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 2, + "text": "लॊमशश चास्य तान सर्वान आचख्यौ तत्र तापसान\nभृगून अङ्गिरसश चैव वासिष्ठान अथ काश्यपान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 3, + "text": "तान समेत्य स राजर्षिर अभिवाद्य कृताञ्जलिः\nरामस्यानुचरं वीरम अपृच्छद अकृतव्रणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 4, + "text": "कदा नु रामॊ भग वांस तापसान दर्शयिष्यति\nतेनैवाहं परसङ्गेन दरष्टुम इच्छामि भार्गवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 5, + "text": "[अक]\nआयान एवासि विदितॊ रामस्य विदितात्मनः\nपरीतिस तवयि च रामस्य कषिप्रं तवां दर्शयिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 6, + "text": "चतुर्दशीम अष्टमीं च रामं पश्यन्ति तापसाः\nअस्यां रात्र्यां वयतीतायां भवित्री च चतुर्दशी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 7, + "text": "[य]\nभवान अनुगतॊ वीरं जामदग्न्यं महाबलम\nपरत्यक्षदर्शी सर्वस्य पूर्ववृत्तस्य कर्मणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 8, + "text": "स भवान कथयत्व एतद यथा रामेण निर्जिताः\nआहवे कषत्रियाः सर्वे कथं केन च हेतुना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 9, + "text": "[अक]\nकन्यकुब्जे महान आसीत पार्थिवः सुमहाबलः\nगाधीति विश्रुतॊ लॊके वनवासं जगाम सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 10, + "text": "वने तु तस्य वसतः कन्या जज्ञे ऽपसरः समा\nऋचीकॊ भार्गवस तां च वरयाम आस भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 11, + "text": "तम उवाच ततॊ राजा बराह्मणं संशितव्रतम\nउचितं नः कुले किं चित पूर्वैर यत संप्रवर्तितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 12, + "text": "एकतः शयाम कर्णानां पाण्डुराणां तरॊ विनाम\nसहस्रं वाजिनां शुल्कम इति विद्धि दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 13, + "text": "न चापि भगवान वाच्यॊ दीयताम इति भार्गव\nदेया मे दुहिता चेयं तवद्विधाय महात्मने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 14, + "text": "[रच]\nएकतः शयाम कर्णानां पाण्डुराणां तरॊ विनाम\nदास्याम्य अश्वसहस्रं ते मम भार्या सुतास्तु ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 15, + "text": "[अक]\nस तथेति परतिज्ञाय राजन वरुणम अब्रवीत\nएकतः शयाम कर्णानां पाण्डुराणां तरॊ विनाम\nसहस्रं वाजिनाम एकं शुल्कार्थं मे परदीयताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 16, + "text": "तस्मै परादात सहस्रं वै वाजिनां वरुणस तदा\nतद अश्वतीर्थं विख्यातम उत्थिता यत्र ते हयाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 17, + "text": "गङ्गायां कन्यकुब्जे वै ददौ सत्यवतीं तदा\nततॊ गाधिः सुतां तस्मै जन्याश चासन सुरास तदा\nलब्ध्वा हयसहस्रं तु तांश च दृष्ट्वा दिवौकसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 18, + "text": "धर्मेण लब्ध्वा तां भार्याम ऋचीकॊ दविजसत्तमः\nयथाकामं यथाजॊषं तया रेमे सुमध्यया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 19, + "text": "तं विवाहे कृते राजन सभार्यम अवलॊककः\nआजगाम भृगुश्रेष्ठः पुत्रं दृष्ट्वा ननन्द च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 20, + "text": "भार्या पती तम आसीनं गुरुं सुरगणार्चितम\nअर्चित्वा पर्युपासीनौ पराञ्जलीतस्थतुस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 21, + "text": "ततः सनुषां स भगवान परहृष्टॊ भृगुर अब्रवीत\nवरं वृणीष्व सुभगे दाता हय अस्मि तवेप्सितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 22, + "text": "सा वै परसादयाम आस तं गुरुं पुत्रकारणात\nआत्मनश चैव मातुश च परसादं च चकार सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 23, + "text": "[भृ]\nऋतौ तवं चैव माता च सनाते पुंसवनाय वै\nआलिङ्गेतां पृथग वृक्षौ साश्वत्थं तवम उदुम्बरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 24, + "text": "आलिङ्गने तु ते राजंश चक्रतुः सम विपर्ययम\nकदा चिद भृगुर आगच्छत तं च वेद विपर्ययम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 25, + "text": "अथॊवाच महातेजॊ भृगुः सत्यवतीं सनुषाम\nबराह्मणः कषत्रवृत्तिर वै तव पुत्रॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 26, + "text": "कषत्रियॊ बराह्मणाचारॊ मातुस तव सुतॊ महान\nभविष्यति महावीर्यः साधूनां मार्गम आस्थितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 27, + "text": "ततः परसादयाम आस शवशुरं सा पुनः पुनः\nन मे पुत्रॊ भवेद ईदृक कामं पौत्रॊ भवेद इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 28, + "text": "एवम अस्त्व इति सा तेन पाण्डव परतिनन्दिता\nजमदग्निं ततः पुत्रं सा जज्ञे काल आगते\nतेजसा वर्चसा वैच युक्तं भार्गवनन्दनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 29, + "text": "स वर्धमानस तेजॊ वी वेदस्याध्ययनेन वै\nबहून ऋषीन महातेजाः पाण्डवेयात्यवर्तत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 115, + "shloka": 30, + "text": "तं तु कृत्स्नॊ धनुर्वेदः परत्यभाद भरतर्षभ\nचतुर्विधानि चास्त्राणि भाः करॊपम वर्चसम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 1, + "text": "[अक]\nस वेदाध्ययने युक्तॊ जमदग्निर महातपः\nतपस तेपे ततॊ देवान नियमाद वशम आनयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 2, + "text": "स परसेनजितं राजन्न अधिगम्य नराधिपम\nरेणुकां वरयाम आस स च तस्मै ददौ नृपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 3, + "text": "रेणुकां तव अथ संप्राप्य भार्यां भार्गवनन्दनः\nआश्रमस्थस तया सार्धं तपस तेपे ऽनुकूलया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 4, + "text": "तस्याः कुमाराश चत्वारॊ जज्ञिरे राम पञ्चमाः\nसर्वेषाम अजघन्यस तु राम आसीज जघन्यजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 5, + "text": "फलाहारेषु सर्वेषु गतेष्व अथ सुतेषु वै\nरेणुका सनातुम अगमत कदा चिन नियतव्रता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 6, + "text": "सा तु चित्ररथं नाम मार्त्तिकावतकं नृपम\nददर्श रेणुका राजन्न आगच्छन्ती यदृच्छया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 7, + "text": "करीडन्तं सलिले दृष्ट्वा सभार्यं पद्ममालिनम\nऋद्धिमन्तं ततस तस्य सपृहयाम आस रेणुका" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 8, + "text": "वयभिचारात तु सा तस्मात कलिन्नाम्भसि वि चेतना\nपरविवेशाश्रमं तरस्ता तां वै भर्तान्वबुध्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 9, + "text": "स तां दृष्ट्वा चयुतां धैर्याद बराह्म्या लक्ष्म्या विवर्जिताम\nधिक शब्देन महातेजा गर्हयाम आस वीर्यवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ जयेष्ठॊ जामदग्न्यॊ रुमण्वान नाम नाम तः\nआजगाम सुषेणश च वसुर विश्वावसुस तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 11, + "text": "तान आनुपूर्व्याद भगवान वधे मातुर अचॊदयत\nन च ते जातसंमॊहाः किं चिद ऊचुर वि चेतसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 12, + "text": "ततः शशाप तान कॊपात ते शप्ताश चेतनां जहुः\nमृगपक्षिस धर्माणः कषिप्रम आसञ जडॊपमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ रामॊ ऽभयगात पश्चाद आश्रमं परवीर हा\nतम उवाच महामन्युर जमदग्निर महातपाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 14, + "text": "जहीमां मातरं पापां मा च पुत्र वयथां कृथाः\nतत आदाय परशुं रामॊ मातुः शिरॊ ऽहरत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 15, + "text": "ततस तस्य महाराज जमदग्नेर महात्मनः\nकॊपॊ अगच्छत सहसा परसन्नश चाब्रवीद इदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 16, + "text": "ममेदं वचनात तात कृतं ते कर्म दुष्करम\nवृणीष्व कामान धर्मज्ञ यावतॊ वाञ्छसे हृदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 17, + "text": "स वव्रे मातुर उत्थानम अस्मृतिं च वधस्य वै\nपापेन तेन चास्पर्शं भरातॄणां परकृतिं तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 18, + "text": "अप्रतिद्वन्द्व तां युद्धे दीर्घम आयुश च भारत\nददौ च सर्वान कामांस ताञ जमदग्निर महातपाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 19, + "text": "कदा चित तु तथैवास्य विनिष्क्रान्ताः सुताः परभॊ\nअथानूप पतिर वीरः कार्तवीर्यॊ ऽभयवर्तत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 20, + "text": "तम आश्रमपदं पराप्तम ऋषेर भार्यासमर्चयत\nस युद्धमदसंमत्तॊ नाभ्यनन्दत तथार्चनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 21, + "text": "परमथ्य चाश्रमात तस्माद धॊम धेन्वास तदा बलात\nजहार वत्सं करॊशन्त्या बभञ्ज च महाद्रुमान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 22, + "text": "आगताय च रामाय तदाचष्ट पिता सवयम\nगां च रॊरूयतीं दृष्ट्वा कॊपॊ राम समाविशत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 23, + "text": "स मन्युवशम आपन्नः कार्तवीर्यम उपाद्रवत\nतस्याथ युधि विक्रम्य भार्गवः परवीर हा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 24, + "text": "चिच्छेद निशितैर भल्लैर बाहून परिघसंनिभान\nसहस्रसंमितान राजन परगृह्य रुचिरं धनुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 25, + "text": "अर्जुनस्याथ दाया दा रामेण कृतमन्यवः\nआश्रमस्थं विना रामं जमदग्निम उपाद्रवन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 26, + "text": "ते तं जघ्नुर महावीर्यम अयुध्यन्तं तपॊ विनम\nअसकृद राम रामेति विक्रॊशन्तम अनाथवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 27, + "text": "कार्तवीर्यस्य पुत्रास तु जमदग्निं युधिष्ठिर\nघातयित्वा शरैर जग्मुर यथागतम अरिंदमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 28, + "text": "अपक्रान्तेषु चैतेषु जमदग्नौ तथागते\nसमित पाणिर उपागच्छद आश्रमं भृगुनन्दनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 116, + "shloka": 29, + "text": "स दृष्ट्वा पितरं वीरस तथा मृत्युवशं गतम\nअनर्हन्तं तथा भूतं विललाप सुदुःखितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 117, + "shloka": 1, + "text": "[र]\nममापराधात तैः कषुद्रैर हतस तवं तात बालिशैः\nकार्तवीर्यस्य दाया दैर वने मृग इवेषुभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 117, + "shloka": 2, + "text": "धर्मज्ञस्य कथं तात वर्तमानस्य सत्पथे\nमृत्युर एवंविधॊ युक्तः सर्वभूतेष्व अनागसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 117, + "shloka": 3, + "text": "किं नु तैर न कृतं पापं यैर भवांस तपसि सथितः\nअयुध्यमानॊ वृद्धः सन हतः शरशतैः शितैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 117, + "shloka": 4, + "text": "किं नु ते तत्र वक्ष्यन्ति सचिवेषु सुहृत्सु च\nअयुध्यमानं धर्मज्ञम एकं हत्वानपत्रपाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 117, + "shloka": 5, + "text": "[अक]\nविलप्यैवं स करुणं बहु नानाविधं नृप\nपरेतकार्याणि सर्वाणि पितुश चक्रे महातपाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 117, + "shloka": 6, + "text": "ददाह पितरं चाग्नौ रामः परपुरंजयः\nपरतिजज्ञे वधं चापि सर्वक्षत्रस्य भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 117, + "shloka": 7, + "text": "संक्रुद्धॊ ऽति बलः शूरः शस्त्रम आदाय वीर्यवान\nजघ्निवान कार्तवीर्यस्य सुतान एकॊ ऽनतकॊपमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 117, + "shloka": 8, + "text": "तेषां चानुगता ये च कषत्रियाः कषत्रियर्षभ\nतांश च सर्वान अवामृद्नाद रामः परहरतां वरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 117, + "shloka": 9, + "text": "तरिः सप्तकृत्वः पृथिवीं कृत्वा निः कषत्रियां परभुः\nसमन्तपञ्चके पञ्च चकार रुधिरह्रदान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 117, + "shloka": 10, + "text": "स तेषु तर्पयाम आस पितॄन भृगुकुलॊद्वहः\nसाक्षाद ददर्श चर्चीकं स च रामं नयवारयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 117, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ यज्ञेन महता जामदग्न्यः परतापवान\nतर्पयाम आस देवेन्द्रम ऋत्विग्भ्यश च महीं ददौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 117, + "shloka": 12, + "text": "वेदीं चाप्य अददद धैमीं कश्यपाय महात्मने\nदशव्यामायतां कृत्वा नवॊत्सेधां विशां पते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 117, + "shloka": 13, + "text": "तां कश्यपस्यानुमते बराह्मणाः खन्द शस तदा\nवयभजंस तेन ते राजन परख्याताः खान्दवायनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 117, + "shloka": 14, + "text": "स परदाय महीं तस्मै कश्यपाय महात्मने\nअस्मिन महेन्द्रे शैलेन्द्रे वसत्य अमितविक्रमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 117, + "shloka": 15, + "text": "एवं वैरम अभूत तस्य कषत्रियैर लॊकवासिभिः\nपृथिवी चापि विजिता रामेणामिततेजसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 117, + "shloka": 16, + "text": "[व]\nततश चतुर्दशीं रामः समयेन महामनाः\nदर्शयाम आस तान विप्रान धर्मराजं च सानुजम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 117, + "shloka": 17, + "text": "स तम आनर्च राजेन्द्रॊ भरातृभिः सहितः परभुः\nदविजानां च परां पूजां चक्रे नृपतिसत्तमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 117, + "shloka": 18, + "text": "अर्चयित्वा जामदग्न्यं पूजितस तेन चाभिभूः\nमहेन्द्र उष्य तां रात्रिं परययौ दक्षिणामुखः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 118, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nगच्छन स तीर्थानि महानुभावः; पुण्यानि रम्याणि ददर्श राजा\nसर्वाणि विप्रैर उपशॊभितानि; कव चित कव चिद भारत सागरस्य" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 118, + "shloka": 2, + "text": "स वृत्तवांस तेषु कृताभिषेकः; सहानुजः पार्थिव पुत्रपौत्रः\nसमुद्रगां पुण्यतमां परशस्तां; जगाम पारिक्षित पाण्डुपुत्रः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 118, + "shloka": 3, + "text": "तत्रापि चाप्लुत्य महानुभावः; संतर्पयाम आस पितॄन सुरांश च\nदविजातिमुख्येषु धनं विसृज्य; गॊदावरिं सागरगाम अगच्छत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 118, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ वि पाप्मा दरविडेषु राजन; अमुद्रम आसाद्य च लॊकपुण्यम\nअगस्त्यतीर्थं च पवित्रपुण्यं; नारी तीर्थान्य अथ वीरॊ ददर्श" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 118, + "shloka": 5, + "text": "तत्रार्जुनस्याग्र्य धनुर्धरस्य; निशम्य तत कर्म परैर असह्यम\nसंपूज्यमानः परमर्षिसंघैः; परां मुदं पाण्डुसुतः स लेभे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 118, + "shloka": 6, + "text": "स तेषु तीर्थेष्व अभिषिक्त गात्रः; कृष्णा सहायः सहितॊ ऽनुजैश च\nसंपूजयन विक्रमम अर्जुनस्य; रेमे महीपाल पतिः पृथिव्याम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 118, + "shloka": 7, + "text": "ततः सहस्राणि गवां परदाय; तीर्थेषु तेष्व अम्बुधरॊत्तमस्य\nहृष्टः सह भरातृभिर अर्जुनस्य; संकीर्तयाम आस गवां परदानम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 118, + "shloka": 8, + "text": "स तानि तीर्थानि च सागरस्य; पुण्यानि चान्यानि बहूनि राजन\nकरमेण गच्छन परिपूर्णकामः; शूर्पारकं पुण्यतमं ददर्श" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 118, + "shloka": 9, + "text": "तत्रॊदधेः कं चिद अतीत्य देशं; खयातं पृथिव्यां वनम आससाद\nतप्तं सुरैर यत्र तपः पुरस्ताद; इष्टं तथा पुण्यतमैर नरेन्द्रैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 118, + "shloka": 10, + "text": "स तत्र ताम अग्र्यधनुर्धरस्य; वेदीं ददर्शायतपीनबाहुः\nऋचीक पुत्रस्य तपॊ वि संघैः; समावृतां पुण्यकृद अर्चनीयाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 118, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ वसूनां वसु धाधिपः स; मरुद्गणानां च तथाश्विनॊश च\nवैवस्वतादित्य धनेश्वराणाम; इन्द्रस्य विष्णॊर सवितुर विभॊर च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 118, + "shloka": 12, + "text": "भगस्य चन्द्रस्य दिवाकरस्य; पतेर अपां साध्य गणस्य चैव\nधातुः पितॄणां च तथा महात्मा; रुद्रस्य राजन सगणस्य चैव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 118, + "shloka": 13, + "text": "सरॊ वत्याः सिद्धगणस्य चैव; पूष्णश च ये चाप्य अमरास तथान्ये\nपुण्यानि चाप्य आयतनानि तेषां; ददर्श राजा सुमनॊहराणि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 118, + "shloka": 14, + "text": "तेषूपवासान विविधान उपॊष्य; दत्त्वा च रत्नानि महाधनानि\nतीर्थेषु सर्वेषु परिप्लुताङ्गः; पुनः स शूर्पारकम आजगाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 118, + "shloka": 15, + "text": "स तेन तीर्थेन तु सागरस्य; पुनः परयातः सह सॊदरीयैः\nदविजैः पृथिव्यां परथितं महद्भिस; तीर्थं परभासं सम उपाजगाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 118, + "shloka": 16, + "text": "तत्राभिषिक्तः पृथु लॊहिताक्षः; सहानुजैर देवगणान पितॄंश च\nसंतर्पयाम आस तथैव कृष्णा; ते चापि विप्राः सह लॊमशेन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 118, + "shloka": 17, + "text": "स दवादशाहं जलवायुभक्षः; कुर्वन कषपाहःसु तदाभिषेकम\nसमन्ततॊ ऽगनीन उपदीपयित्वा; तेपे तपॊ धर्मभृतां वरिष्ठः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 118, + "shloka": 18, + "text": "तम उग्रम आस्थाय तपश चरन्तं; शुश्राव रामश च जनार्दनश च\nतौ सर्ववृष्णिप्रवरौ स सैन्यौ; युधिष्ठिरं जग्मतुर आजमीढम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 118, + "shloka": 19, + "text": "ते वृष्णयः पाण्डुसुतान समीक्ष्य; भूमौ शयानान मलदिग्ध गात्रान\nअनर्हतीं दरौपदीं चापि दृष्ट्वा; सुदुःखिताश चुक्रुशुर आर्तनादम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 118, + "shloka": 20, + "text": "ततः स रामं च जनार्दनं च; कार्ष्णिं च साम्बं च शिनेश च पौत्रम\nअन्यांश च वृष्णीन उपगम्य पूजां; चक्रे यथा धर्मम अदीनसत्त्वः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 118, + "shloka": 21, + "text": "ते चापि सर्वान परतिपूज्य पार्थांस; तैः सत्कृताः पाण्डुसुतैस तथैव\nयुधिष्ठिरं संपरिवार्य राजन्न; उपाविशन देवगणा यथेन्द्रम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 118, + "shloka": 22, + "text": "तेषां स सर्वं चरितं परेषां; वने च वासं परमप्रतीतः\nअस्त्रार्थम इन्द्रस्य गतं च पार्थं; कृष्णे शशंसामर राजपुत्रम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 118, + "shloka": 23, + "text": "शरुत्वा तु ते तस्य वचः परतीतास; तांश चापि दृष्ट्वा सुकृशान अतीव\nनेत्रॊद्भवं संमुमुचुर दशार्हा; दुःखार्ति जं वारि महानुभावाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 119, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nपरभास तीर्थं संप्राप्य वृष्णयः पाण्डवास तथा\nकिम अकुर्वन कथाश चैषां कास तत्रासंस तपॊधन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 119, + "shloka": 2, + "text": "ते हि सर्वे महात्मानः सर्वशास्त्रविशारदाः\nवृष्णयः पाण्डवाश चैव सुहृदश च परस्परम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 119, + "shloka": 3, + "text": "[व]\nपरभास तीर्थं संप्राप्य पुण्यं तीर्थं महॊदधेः\nवृष्णयः पाण्डवान वीरान परिवार्यॊपतस्थिर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 119, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ गॊक्षीरकुन्देन्दु मृणालरजतप्रभः\nवनमाली हली रामॊ बभाषे पुष्करेक्षणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 119, + "shloka": 5, + "text": "न कृष्ण धर्मश चरितॊ भवाय; जन्तॊर अधर्मश च पराभवाय\nयुधिष्ठिरॊ यत्र जटी महात्मा; वनाश्रयः कलिश्यति चीरवासः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 119, + "shloka": 6, + "text": "दुर्यॊधनश चापि महीं परशास्ति; न चास्य भूमिर विवरं ददाति\nधर्माद अधर्मश चरितॊ गरीयान; इतीव मन्येत नरॊ ऽलपबुद्धिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 119, + "shloka": 7, + "text": "दुर्यॊधने चापि विवर्धमाने; युधिष्ठिरे चासुख आत्तराज्ये\nकिं नव अद्य कर्तव्यम इति परजाभिः; शङ्का मिथः संजनिता नराणाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 119, + "shloka": 8, + "text": "अयं हि धर्मप्रभवॊ नरेन्द्रॊ; धर्मे रतः सत्यधृतिः परदाता\nचलेद धि राज्याच च सुखाच च पार्थॊ; धर्माद अपैतश च कथं विवर्धेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 119, + "shloka": 9, + "text": "कथं नु भीष्मश च कृपश च विप्रॊ; दरॊणश च राजा च कुलस्य वृद्धः\nपरव्राज्य पार्थान सुखम आप्नुवन्ति; धिक पापबुद्धीन भरत परधानान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 119, + "shloka": 10, + "text": "किंनाम वक्ष्यत्य अवनि परधानः; पितॄन समागम्य परत्र पापः\nपुत्रेषु सम्यक चरितं मयेति; पुत्रान अपापान अवरॊप्य राज्यात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 119, + "shloka": 11, + "text": "नासौ धिया संप्रतिपश्यति सम; किंनाम कृत्वाहम अचक्षुर एवम\nजातः पृथिव्याम इति पार्थिवेषु; परव्राज्य कौन्तेयम अथापि राज्यात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 119, + "shloka": 12, + "text": "नूनं समृद्धान पितृलॊकभूमौ; चामीकराभान कषितिजान परफुल्लान\nविचित्रवीर्यस्य सुतः सपुत्रः; कृत्वा नृशंसं बत पश्यति सम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 119, + "shloka": 13, + "text": "वयूढॊत्तरांसान पृथु लॊहिताक्षान; नेमान सम पृच्छन स शृणॊति नूनम\nपरस्थापयद यत स वनं हय अशङ्कॊ; युधिष्ठिरं सानुजम आत्तशस्त्रम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 119, + "shloka": 14, + "text": "यॊ ऽयं परेषां पृतनां समृद्धां; निर आयुधॊ दीर्घभुजॊ निहन्यात\nशरुत्वैव शब्दं हि वृकॊदरस्य; मुञ्चन्ति सैन्यानि शकृत स मूत्रम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 119, + "shloka": 15, + "text": "स कषुत्पिपासाध्व कृशस तरॊ वी; समेत्य नानायुध बाणपाणिः\nवने समरन वासम इमं सुघॊरं; शेषं न कुर्याद इति निश्चितं मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 119, + "shloka": 16, + "text": "न हय अस्य वीर्येण बलेन कश चित; समः पृथिव्यां भविता नरेषु\nशीतॊष्णवातातप कर्शिताङ्गॊ; न शेषम आजाव असुहृत्सु कुर्यात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 119, + "shloka": 17, + "text": "पराच्यां नृपान एकरथेन जित्वा; वृकॊदरः सानुचरान रणेषु\nसवस्त्यागमद यॊ ऽति रथस तरॊ वी; सॊ ऽयं वने कलिश्यति चीरवासः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 119, + "shloka": 18, + "text": "यॊ दन्तकूरे वयजयन नृदेवान; समागतान दाक्षिणात्यान मही पान\nतं पश्यतेमं सहदेवम अद्य; तपॊ विनं तापस वेषरूपम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 119, + "shloka": 19, + "text": "यः पार्थिवान एकरथेन वीरॊ; दिशं परतीचीं परति युद्धशौण्डः\nसॊ ऽयं वने मूलफलेन जीवञ; जटी चरत्य अद्य मलाचिताङ्गः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 119, + "shloka": 20, + "text": "सत्रे समृद्धे ऽति रथस्य राज्ञॊ; वेदी तलाद उत्पतिता सुता या\nसेयं वनेवासम इमं सुदुःखं; कथं सहत्य अद्य सती सुखार्हा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 119, + "shloka": 21, + "text": "तरिवर्गमुख्यस्य समीरणस्य; देवेश्वरस्याप्य अथ वाश्विनॊश च\nएषां सुराणां तनयाः कथं नु; वनेचरन्त्य अल्पसुखाः सुखार्हाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 119, + "shloka": 22, + "text": "जिते हि धर्मस्य सुते सभार्ये; स भरातृके सानुचरे निरस्ते\nदुर्यॊधने चापि विवर्धमाने; कथं न सीदत्य अवनिः स शैला" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 1, + "text": "[सात्यकि]\nन राम कालः परिदेवनाय; यद उत्तरं तत्र तद एव सर्वे\nसमाचरामॊ हय अनतीत कालं; युधिष्ठिरॊ यद्य अपि नाह किं चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 2, + "text": "ये नाथवन्तॊ हि भवन्ति लॊके; ते नात्मना कर्म समारभन्ते\nतेषां तु कार्येषु भवन्ति नाथाः; शैब्यादयॊ राम यथा ययातेः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 3, + "text": "येषां तथा राम समारभन्ते; कार्याणि नाथाः सवमतेन लॊके\nते नाथवन्तः पुरुषप्रवीरा; नानाथ वत कृच्छ्रम अवाप्नुवन्ति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 4, + "text": "कस्माद अयं राम जनार्दनौ च; परद्युम्न साम्बौ च मया समेतौ\nवसत्य अरण्ये सह सॊदरीयैस; तरैलॊक्यनाथान अधिगम्य नाथान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 5, + "text": "निर्यातु साध्व अद्य दशार्ह सेना; परभूतनानायुध चित्रवर्माः\nयमक्षयं गच्छतु धार्तराष्ट्रः; स बान्धवॊ वृष्णिबलाभिभूतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 6, + "text": "तवं हय एव कॊपात पृथिवीम अपीमां; संवेष्टयेस तिष्ठतु शार्ङ्गधन्वा\nस धार्तराष्ट्रं जहि सानुबन्धं; वृत्रं यथा देवपतिर महेन्द्रः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 7, + "text": "भराता च मे यश च सखा गुरुश च; जनार्दनस्यात्म समश च पार्थः\nयदर्थम अभ्युद्यतम उत्तमं तत; करॊति कर्माग्र्यम अपारणीयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 8, + "text": "तस्यास्त्र वर्षाण्य अहम उत्तमास्त्रैर; विहत्य सर्वाणि रणे ऽभिभूय\nकायाच छिरः सर्पविषाग्निकल्पैः; शरॊत्तमैर उन्मथितास्मि राम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 9, + "text": "खड्गेन चाहं निशितेन संख्ये; कायाच छिरस तस्य बलात परमथ्य\nततॊ ऽसय सर्वान अनुगान हनिष्ये; दुर्यॊधनं चापि कुरूंश च सर्वान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 10, + "text": "आत्तायुधं माम इह रौहिणेय; पश्यन्तु भौमा युधि जातहर्षाः\nनिघ्नन्तम एकं कुरु यॊधमुख्यान; काले महाकक्षम इवान्तकाग्निः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 11, + "text": "परद्युम्न मुक्तान निशितान न शक्ताः; सॊढुं कृप दरॊण विकर्ण कर्णाः\nजानामि वीर्यं च तवात्म जस्य; कार्ष्णिर भवत्य एष यथा रणस्थः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 12, + "text": "साम्बः ससूतं स रथं भुजाभ्यां; दुःशासनं शास्तु बलात परमथ्य\nन विद्यते जाम्ब वती सुतस्य; रणे ऽविषह्यं हि रणॊत्कटस्य" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 13, + "text": "एतेन बालेन हि शम्बरस्य; दैत्यस्य सैन्यं सहसा परणुन्नम\nवृत्तॊरुर अत्यायत पीनबाहुर; एतेन संख्ये निहतॊ ऽशवचक्रः\nकॊ नाम साम्बस्य रणे मनुष्यॊ; गत्वान्तरं वै भुजयॊर धरेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 14, + "text": "यथा परविश्यान्तरम अन्तकस्य; काले मनुष्यॊ न विनिष्क्रमेत\nतथा परविश्यान्तरम अस्य संख्ये; कॊ नाम जीवन पुनर आव्रजेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 15, + "text": "दरॊणं च भीष्मं च महारथौ तौ; सुतैर वृतं चाप्य अथ सॊमदत्तम\nसर्वाणि सैन्यानि च वासुदेवः; परधक्ष्यते सायकवह्नि जालैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 16, + "text": "किंनाम लॊकेष्व अविषह्यम अस्ति; कृष्णस्य सर्वेषु सदैव तेषु\nआत्तायुधस्यॊत्तम बाणपाणेश; चक्रायुधस्याप्रतिमस्य युद्धे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ ऽनिरुद्धॊ ऽपय असि चर्म पाणिर; महीम इमां धार्तराष्ट्रैर वि संज्ञैः\nहृतॊत्तमाङ्गैर निहतैः करॊतु; कीर्णां कुशैर वेदिम इवाध्वरेषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 18, + "text": "गदॊल्मुकौ बाहुक भानुनीथाः; शूरश च संख्ये निशठः कुमारः\nरणॊत्कटौ सारण चारुदेष्णौ; कुलॊचितं विप्रथयन्तु कर्म" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 19, + "text": "स वृष्णिभॊजान्धकयॊधमुख्या; समागता कषत्रिय शूरसेना\nहत्वा रणे तान धृतराष्ट्र पुत्राँल; लॊके यशः सफीतम उपाकरॊतु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ ऽभिमन्युः पृथिवीं परशास्तु; यावद वरतं धर्मभृतां वरिष्ठः\nयुधिष्ठिरः पारयते महात्मा; दयूते यथॊक्तं कुरुसत्तमेन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 21, + "text": "अस्मत परमुखैर वि शिखैर जितारिस; ततॊ महीं भॊक्ष्यति धर्मराजः\nनिर धार्तराष्ट्रां हतसूतपुत्राम; एतद धि नः कृत्यतमं यशश्यम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 22, + "text": "[वासु]\nअसंशयं माधव सत्यम एतद; गृह्णीम ते वाक्यम अदीनसत्त्व\nसवाभ्यां भुजाभ्याम अजितां तु भूमिं; नेच्छेत कुरूणाम ऋषभः कथं चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 23, + "text": "न हय एष कामान न भयान न लॊभाद; युधिष्ठिरॊ जातु जह्यात सवधर्मम\nभीमार्जुनौ चाति रथौ यमौ वा; तथैव कृष्णा दरुपदात्म जेयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 24, + "text": "उभौ हि युद्धे ऽपरतिमौ पृथिव्यां; वृकॊदरश चैव धनंजयश च\nकस्मान न कृत्स्नां पृथिवीं परशासेन; माद्री सुताभ्यांच पुरस्कृतॊ ऽयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 25, + "text": "यदा तु पाञ्चाल पतिर महात्मा; स केकयश चेदिपतिर वयं च\nयॊत्स्याम विक्रम्य परांस तदा वै; सुयॊधनस तयक्ष्यति जीवलॊकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 26, + "text": "[य]\nनैतच चित्रं माधव यद बरवीषि; सत्यं तु मे रक्ष्य तमं न राज्यम\nकृष्णस तु मां वेद यथा वद एकः; कृष्णं च वेदाहम अथॊ यथा वत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 27, + "text": "यदैव कालं पुरुषप्रवीरॊ; वेत्स्यत्य अयं माधव विक्रमस्य\nतदा रणे तवं च शिनिप्रवीर; सुयॊधनं जेष्यसि केशवश च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 28, + "text": "परतिप्रयान्त्व अद्य दशार्ह वीरा; दृढॊ ऽसमि नाथैर नरलॊकनाथैः\nधर्मे ऽपरमादं कुरुताप्रमेया; दरष्टास्मि भूयः सुखिनः समेतान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 29, + "text": "ते ऽनयॊन्यम आमन्त्र्य तथाभिवाद्य; वृद्धान परिस्वज्य शिशूंश च सर्वान\nयदुप्रवीराः सवगृहाणि जग्मू; राजापि तीर्थान्य अनुसंचचार" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 120, + "shloka": 30, + "text": "विसृज्य कृष्णं तव अथ धर्मराजॊ; विदर्भराजॊप चितां सुतीर्थाम\nसुतेन सॊमेन विमिश्रितॊदां; ततः पयॊष्णीं परति स हय उवास" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 121, + "shloka": 1, + "text": "[ल]\nनृगेण यजमानेन सॊमेनेह पुरंदरः\nतर्पितः शरूयते राजन स तृप्तॊ मदम अभ्यगात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 121, + "shloka": 2, + "text": "इह देवैः सहेन्द्रैर हि परजापतिभिर एव च\nइष्टं बहुविधैर यज्ञैर महद्भिर भूरिदक्षिणैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 121, + "shloka": 3, + "text": "आमूर्त रयसश चेह राजा वज्रधरं परभुम\nतर्पयाम आस सॊमेन हयमेधेषु सप्तसु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 121, + "shloka": 4, + "text": "तस्य सप्तसु यज्ञेषु सर्वम आसीद धिरन मयम\nवानस्पत्यं च भौमं च यद दरव्यं नियतं मखे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 121, + "shloka": 5, + "text": "तेष्व एव चास्य यज्ञेषु परयॊगाः सप्त विश्रुताः\nसप्तैकैकस्य यूपस्य चषालाश चॊपरिस्थिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 121, + "shloka": 6, + "text": "तस्य सम यूपान यज्ञेषु भराजमानान हिरन मयान\nसवयम उत्थापयाम आसुर देवाः सेन्द्रा युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 121, + "shloka": 7, + "text": "तेषु तस्य मखाग्र्येषु गयस्य पृथिवीपतेः\nअमाद्यद इन्द्रः सॊमेन दक्षिणाभिर दविजातयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 121, + "shloka": 8, + "text": "सिकता वा यथा लॊके यथा वा दिवि तारकाः\nयथा वा वर्षतॊ धारा असंख्येयाश च केन चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 121, + "shloka": 9, + "text": "तथैव तद असंख्येयं धनं यत परददौ गयः\nसदस्येभ्यॊ महाराज तेषु यज्ञेषु सप्तसु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 121, + "shloka": 10, + "text": "भवेत संख्येयम एतद वै यद एतत परिकीर्तितम\nन सा शक्या तु संख्यातुं दक्षिणा दक्षिणा वतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 121, + "shloka": 11, + "text": "हिरन मयीभिर गॊभिश च कृताभिर विश्वकर्मणा\nबराह्मणांस तर्पयाम आस नानादिग्भ्यः समागतान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 121, + "shloka": 12, + "text": "अल्पावशेषा पृथिवी चैत्यैर आसीन महात्मनः\nगयस्य यजमानस्य तत्र तत्र विशां पते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 121, + "shloka": 13, + "text": "स लॊकान पराप्तवान ऐन्द्रान कर्मणा तेन भारत\nस लॊकतां तस्य गच्छेत पयॊष्ण्यां य उपस्पृशेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 121, + "shloka": 14, + "text": "तस्मात तवम अत्र राजेन्द्र भरातृभिः सहितॊ ऽनघ\nउपस्पृश्य महीपाल धूतपाप्मा भविष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 121, + "shloka": 15, + "text": "[व]\nस पयॊष्ण्यां नरश्रेष्ठः सनात्वा वै भरातृभिः सह\nवैडूर्य पर्वतं चैव नर्मदां च महानदीम\nसमाजगाम तेजॊ वी भरातृभिः सहितॊ ऽनघ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 121, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ ऽसय सर्वाण्य आचख्यौ लॊमशॊ भगवान ऋषिः\nतीर्थानि रमणीयानि तत्र तत्र विशां पते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 121, + "shloka": 17, + "text": "यथायॊगं यथा परीतिप्रययौ भरातृभिः सह\nददमानॊ ऽसकृद वित्तं बराह्मणेभ्यः सहस्रशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 121, + "shloka": 18, + "text": "[ल]\nदेवानाम एति कौन्तेय तथा राज्ञां स लॊकताम\nवैडूर्य पर्वतं दृष्ट्वा नर्मदाम अवतीर्य च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 121, + "shloka": 19, + "text": "संधिर एष नरश्रेष्ठ तरेताया दवापरस्य च\nएतम आसाद्य कौन्तेय सर्वपापैः परमुच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 121, + "shloka": 20, + "text": "एष शर्याति यज्ञस्य देशस तात परकाशते\nसाक्षाद यत्रापिबत सॊमम अश्विभ्यां सह कौशिकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 121, + "shloka": 21, + "text": "चुकॊप भार्गवश चापि महेन्द्रस्य महातपाः\nसंस्तम्भयाम आस च तं वासवं चयवनः परभुः\nसुकङ्क्यां चापि भार्यां स राजपुत्रीम इवाप्तवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 121, + "shloka": 22, + "text": "[य]\nकथं विष्टम्भितस तेन भगवान पाकशासनः\nकिमर्थं भार्गवश चापि कॊपं चक्रे महातपाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 121, + "shloka": 23, + "text": "नासत्यौ च कथं बरह्मन कृतवान सॊमपीथिनौ\nएतत सर्वं यथावृत्तम आख्यातु भगवान मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 122, + "shloka": 1, + "text": "[ल]\nभृगॊर महर्षेः पुत्रॊ ऽभूच चयवनॊ नाम भार्गवः\nसमीपे सरसः सॊ ऽसय तपस तेपे महाद्युतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 122, + "shloka": 2, + "text": "सथाणुभूतॊ महातेजा वीर सथानेन पाण्डव\nअतिष्ठत सुबहून कालान एकदेशे विशां पते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 122, + "shloka": 3, + "text": "स वल्मीकॊ ऽभवद ऋषिर लताभिर अभिसंवृतः\nकालेन महता राजन समाकीर्णः पिपीलिकैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 122, + "shloka": 4, + "text": "तथा स संवृतॊ धीमान मृत पिण्ड इव सर्वशः\nतप्यति सम तपॊ राजन वल्मीकेन समावृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 122, + "shloka": 5, + "text": "अथ दीर्घस्य कालस्य शर्यातिर नाम पार्थिवः\nआजगाम सरॊ रम्यं विहर्तुम इदम उत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 122, + "shloka": 6, + "text": "तस्य सत्रीणां सहस्राणि चत्वार्य आसन परिग्रहः\nएकैव च सुता शुभ्रा सुकन्या नाम भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 122, + "shloka": 7, + "text": "सा सखीभिः परिवृता सर्वाभरणभूषिता\nचङ्क्रम्यमाणा वल्मीकं भार्गवस्य समासदत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 122, + "shloka": 8, + "text": "सा चैव सुदती तत्र पश्यमाना मनॊरमान\nवनस्पतीन विचिन्वन्ती विजहार सखी वृता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 122, + "shloka": 9, + "text": "रूपेण वयसा चैव मदनेन मदेन च\nबभञ्ज वनवृक्षाणां शाखाः परमपुष्पिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 122, + "shloka": 10, + "text": "तां सखी रहिताम एकाम एकवस्त्राम अलं कृताम\nददर्श भार्गवॊ धीमांश चरन्तीम इव विद्युतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 122, + "shloka": 11, + "text": "तां पश्यमानॊ विजने स रेमे परमद्युतिः\nकषाम कण्ठश च बरह्मर्षिस तपॊबलसमन्वितः\nताम आबभाषे कल्याणीं सा चास्य न शृणॊति वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 122, + "shloka": 12, + "text": "ततः सुकन्या वल्मीके दृष्ट्वा भार्गव चक्षुषी\nकौतूहलात कण्टकेन बुद्धिमॊहबलात कृता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 122, + "shloka": 13, + "text": "किं नु खल्व इदम इत्य उक्त्वा निर्बिभेदास्य लॊचने\nअक्रुध्यत स तया विद्धे नेत्रे परममन्युमान\nततः शर्याति सैन्यस्य शकृन मूत्रं समावृणॊत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 122, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ रुद्धे शकृन मूत्रे सैन्यम आनाह दुःखितम\nतथागतम अभिप्रेक्ष्य पर्यपृच्छत स पार्थिवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 122, + "shloka": 15, + "text": "तपॊनित्यस्य वृद्धस्य रॊषणस्य विशेषतः\nकेनापकृतम अद्येह भार्गवस्य महात्मनः\nजञातं वा यदि वाज्ञातं तद ऋतं बरूत माचिरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 122, + "shloka": 16, + "text": "तम ऊचुः सैनिकाः सर्वे न विद्मॊ ऽपकृतं वयम\nसर्वॊपायैर यथाकामं भवांस तद अधिगच्छतु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 122, + "shloka": 17, + "text": "ततः स पृथिवीपालः साम्ना चॊग्रेण च सवयम\nपर्यपृच्छत सुहृद्वर्गं परत्यजानन न चैव ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 122, + "shloka": 18, + "text": "आनाहार्तं ततॊ दृष्ट्वा तत सैन्यम असुखार्दितम\nपितरं दुःखितं चापि सुकन्येदम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 122, + "shloka": 19, + "text": "मयाटन्त्येह वल्मीके दृष्टं सत्त्वम अभिज्वलत\nखद्यॊतवद अभिज्ञातं तन मया विद्धम अन्तिकात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 122, + "shloka": 20, + "text": "एतच छरुत्वा तु शर्यातिर वल्मीकं तूर्णम आद्रवत\nतत्रापश्यत तपॊवृद्धं वयॊवृद्धं च भार्गवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 122, + "shloka": 21, + "text": "अयाचद अथ सैन्यार्थं पराञ्जलिः पृथिवीपतिः\nअज्ञानाद बालया यत ते कृतं तत कषन्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 122, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ ऽबरवीन महीपालं चयवनॊ भार्गवस तदा\nरूपौदार्यसमायुक्तां लॊभमॊहबलात कृताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 122, + "shloka": 23, + "text": "ताम एव परतिगृह्याहं राजन दुहितरं तव\nकषमिष्यामि महीपाल सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 122, + "shloka": 24, + "text": "ऋषेर वचनम आज्ञाय शर्यातिर अविचारयन\nददौ दुहितरं तस्मै चयवनाय महात्मने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 122, + "shloka": 25, + "text": "परतिगृह्य च तां कन्यां चयवनः परससाद ह\nपराप्तप्रसादॊ राजा स ससैन्यः पुनर आव्रजत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 122, + "shloka": 26, + "text": "सुकन्यापि पतिं लब्ध्वा तपस्विनम अनिन्दिता\nनित्यं पर्यचरत परीत्या तपसा नियमेन च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 122, + "shloka": 27, + "text": "अग्नीनाम अतिथीनां च शुश्रूषुर अनसूयिका\nसमाराधयत कषिप्रं चयवनं सा शुभानना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 123, + "shloka": 1, + "text": "[ल]\nकस्य चित तव अथ कालस्य सुराणाम अश्विनौ नृप\nकृताभिषेकां विवृतां सुकन्यां ताम अपश्यताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 123, + "shloka": 2, + "text": "तां दृष्ट्वा दर्शनीयाङ्गीं देवराजसुताम इव\nऊचतुः समभिद्रुत्य नासत्याव अश्विनाव इदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 123, + "shloka": 3, + "text": "कस्य तवम असि वामॊरु किं वने वै करॊषि च\nइच्छाव भद्रे जञातुं तवां तत तवम आख्याहि शॊभने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 123, + "shloka": 4, + "text": "ततः सुकन्या संवीता ताव उवाच सुरॊत्तमौ\nशर्याति तनयां वित्तं भार्यां च चयवनस्य माम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 123, + "shloka": 5, + "text": "अथाश्विनौ परहस्यैताम अब्रूतां पुनर एव तु\nकथं तवम असि कल्याणि पित्रा दत्ता गताध्वने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 123, + "shloka": 6, + "text": "भराजसे वनमध्ये तवं विद्युत सौदामिनी यथा\nन देवेष्व अपि तुल्यां हि तवया पश्याव भामिनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 123, + "shloka": 7, + "text": "सर्वाभरणसंपन्ना परमाम्बर धारिणी\nशॊभेथास तव अनवद्याङ्गि न तव एवं मलपङ्किनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 123, + "shloka": 8, + "text": "कस्माद एवंविधा भूत्वा जराजर्जरितं पतिम\nतवम उपास्से ह कल्याणि कामभॊग बहिष्कृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 123, + "shloka": 9, + "text": "असमर्थं परित्राणे पॊषणे च शुचिस्मिते\nसाधु चयवनम उत्सृज्य वरयस्वैकम आवयॊः\nपत्यर्थं देवगर्भाभे मा वृथा यौवनं कृथाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 123, + "shloka": 10, + "text": "एवम उक्ता सुकन्या तु सुरौ ताव इदम अब्रवीत\nरताहं चयवने पत्यौ मैवं मा पर्यशङ्किथाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 123, + "shloka": 11, + "text": "ताव अब्रूतां पुनस तव एनाम आवां देव भिषग वरौ\nयुवानं रूपसंपन्नं करिष्यावः पतिं तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 123, + "shloka": 12, + "text": "ततस तस्यावयॊश चैव पतिम एकतमं वृणु\nएतेन समयेनैनम आमन्त्रय वरानने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 123, + "shloka": 13, + "text": "सा तयॊर वचनाद राजन्न उपसंगम्य भार्गवम\nउवाच वाक्यं यत ताभ्याम उक्तं भृगुसुतं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 123, + "shloka": 14, + "text": "तच छरुत्वा चयवनॊ भार्याम उवाच करियताम इति\nभर्त्रा सा समनुज्ञाता करियताम इत्य अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 123, + "shloka": 15, + "text": "शरुत्वा तद अश्विनौ वाक्यं तत तस्याः करियताम इति\nऊचतू राजपुत्रीं तां पतिस तव विशत्व अपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 123, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ ऽमभश चयवनः शीघ्रं रूपार्थी परविवेश ह\nअश्विनाव अपि तद राजन सरः परविषतां परभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 123, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ मुहूर्ताद उत्तीर्णाः सर्वे ते सरसस ततः\nदिव्यरूपधराः सर्वे युवानॊ मृष्टकुण्डलाः\nतुल्यरूपधराश चैव मनसः परीतिवर्धनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 123, + "shloka": 18, + "text": "ते ऽबरुवन सहिता सर्वे वृणीष्वान्य तमं शुभे\nअस्माकम ईप्सितं भद्रे पतित्वे वरवर्णिनि\nयत्र वाप्य अभिकामासि तं वृणीष्व सुशॊभने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 123, + "shloka": 19, + "text": "सा समीक्ष्य तु तान सर्वांस तुल्यरूपधरान सथितान\nनिश्चित्य मनसा बुद्ध्या देवी वव्रे सवकं पतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 123, + "shloka": 20, + "text": "लब्ध्वा तु चयवनॊ भार्यां वयॊ रूपं च वाञ्छितम\nहृष्टॊ ऽबरवीन महातेजास तौ नासत्याव इदं वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 123, + "shloka": 21, + "text": "यथाहं रूपसंपन्नॊ वयसा च समन्वितः\nकृतॊ भवद्भ्यां वृद्धः सन भार्यां च पराप्तवान इमाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 123, + "shloka": 22, + "text": "तस्माद युवां करिष्यामि परीत्याहं सॊमपीथिनौ\nमिषतॊ देवराजस्य सत्यम एतद बरवीमि वाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 123, + "shloka": 23, + "text": "तच छरुत्वा हृष्टमनसौ दिवं तौ परतिजग्मतुः\nचयवनॊ ऽपि सुकन्या च सुराव इव विजह्रतुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 124, + "shloka": 1, + "text": "[ल]\nततः शरुत्वा तु शर्यातिर वयः सथं चयवनं कृतम\nसंहृष्टः सेनया सार्धम उपायाद भार्गवाश्रमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 124, + "shloka": 2, + "text": "चयवनं च सुकन्यां च दृष्ट्वा देव सुताव इव\nरेमे मही पः शर्यातिः कृत्स्नां पराप्य महीम इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 124, + "shloka": 3, + "text": "ऋषिणा सत्कृतस तेन सभार्यः पृथिवीपतिः\nउपॊपविष्टः कल्याणीः कथाश चक्रे महामनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 124, + "shloka": 4, + "text": "अथैनं भार्गवॊ राजन्न उवाच परिसान्त्वयन\nयाजयिष्यामि राजंस तवां संभारान उपकल्पय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 124, + "shloka": 5, + "text": "ततः परमसंहृष्टः शर्यातिः पृथिवीपतिः\nचयवनस्य महाराज तद वाक्यं परत्यपूजयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 124, + "shloka": 6, + "text": "परशस्ते ऽहनि यज्ञीये सर्वकामसमृद्धि मत\nकारयाम आस शर्यातिर यज्ञायतनम उत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 124, + "shloka": 7, + "text": "तत्रैनं चयवनॊ राजन याजयाम आस भार्गवः\nअद्भुतानि च तत्रासन यानि तानि निबॊध मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 124, + "shloka": 8, + "text": "अगृह्णाच चयवनः सॊमम अश्विनॊर देवयॊस तदा\nतम इन्द्रॊ वारयाम आस गृह्यमाणं तयॊर गरहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 124, + "shloka": 9, + "text": "[इन्द्र]\nउभाव एतौ न सॊमार्हौ नासत्याव इति मे मतिः\nभिषजौ देवपुत्राणां कर्मणा नैवम अर्हतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 124, + "shloka": 10, + "text": "[च]\nमावमन्स्था महात्मानौ रूपद्रविणवत तरौ\nयौ चक्रतुर मां मघवन वृन्दारकम इवाजरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 124, + "shloka": 11, + "text": "ऋते तवां विबुधांश चान्यान कथं वै नार्हतः सवम\nअश्विनाव अपि देवेन्द्र देवौ विद्धि पुरंदर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 124, + "shloka": 12, + "text": "चिकित्सकौ कर्म करौ कामरूपसमन्वितौ\nलॊके चरन्तौ मर्त्यानां कथं सॊमम इहार्हतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 124, + "shloka": 13, + "text": "[ल]\nएतद एव यदा वाक्यम आम्रेडयति वासवः\nअनादृत्य ततः शक्रं गरहं जग्राह भार्गवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 124, + "shloka": 14, + "text": "गरहीष्यन्तं तु तं सॊमम अश्विनॊर उत्तमं तदा\nसमीक्ष्य बलभिद देव इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 124, + "shloka": 15, + "text": "आभ्याम अर्थाय सॊमं तवं गरहीष्यसि यदि सवयम\nवज्रं तु परहरिष्यामि घॊररूपम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 124, + "shloka": 16, + "text": "एवम उक्तः समयन्न इन्द्रम अभिवीक्ष्य स भार्गवः\nजग्राह विधिवत सॊमम अश्विभ्याम उत्तमं गरहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 124, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ ऽसमै पराहरद वज्रं घॊररूपं शचीपतिः\nतस्य परहरतॊ बाहुं सतम्भयाम आस भार्गवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 124, + "shloka": 18, + "text": "संस्तम्भयित्वा चयवनॊ जुहुवे मन्त्रतॊ ऽनलम\nकृत्यार्थी सुमहातेजा देवं हिंसितुम उद्यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 124, + "shloka": 19, + "text": "ततः कृत्या समभवद ऋषेस तस्य तपॊबलात\nमदॊ नाम महावीर्यॊ बृहत कायॊ महासुरः\nशरीरं यस्य निर्देष्टुम अशक्यं तु सुरासुरैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 124, + "shloka": 20, + "text": "तस्यास्यम अभवद घॊरं तीक्ष्णाग्रदशनं महत\nहनुर एका सथिता तस्य भूमाव एका दिवं गता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 124, + "shloka": 21, + "text": "चतस्र आयता दंष्ट्रा यॊजनानां शतं शतम\nइतरे तव अस्य दशना बभूवुर दशयॊजनाः\nपराकारसदृशाकाराः शूलाग्र समदर्शनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 124, + "shloka": 22, + "text": "बाहू पर्वतसंकाशाव आयताव अयुतं समौ\nनेत्रे रविशशिप्रख्ये वक्त्रम अन्तकसंनिभम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 124, + "shloka": 23, + "text": "लेलिहञ जिह्वया वक्त्रं विद्युच चपल लॊलया\nवयात्ताननॊ घॊरदृष्टिर गरसन्न इव जगद बलात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 124, + "shloka": 24, + "text": "स भक्षयिष्यन संक्रुद्धः शतक्रतुम उपाद्रवत\nमहता घॊररूपेण लॊकाञ शब्देन नादयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 125, + "shloka": 1, + "text": "[ल]\nतं दृष्ट्वा घॊरवदनं मदं देवः शतक्रतुः\nआयान्तं भक्षयिष्यन्तं वयात्ताननम इवान्तकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 125, + "shloka": 2, + "text": "भयात संस्तम्भित भुजः सृक्किणी लेलिहन मुहुः\nततॊ ऽबरवीद देवराजश चयवनं भयपीडितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 125, + "shloka": 3, + "text": "सॊमार्हाव अश्विनाव एताव अद्य परभृति भार्गव\nभविष्यतः सत्यम एतद वचॊ बरह्मन बरवीमि ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 125, + "shloka": 4, + "text": "न ते मिथ्या समारम्भॊ भवत्व एष परॊ विधिः\nजानामि चाहं विप्रर्षे न मिथ्या तवं करिष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 125, + "shloka": 5, + "text": "सॊमार्हाव अश्विनाव एतौ यथैवाद्य कृतौ तवया\nभूय एव तु ते वीर्यं परकाशेद इति भार्गव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 125, + "shloka": 6, + "text": "सुकन्यायाः पितुश चास्य लॊके कीर्तिः परथेद इति\nअतॊ मयैतद विहितं तव वीर्यप्रकाशनम\nतस्मात परसादं कुरु मे भवत्व एतद यथेच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 125, + "shloka": 7, + "text": "एवम उक्तस्य शक्रेण चयवनस्य महात्मनः\nस मन्युर वयगमच छीघ्रं मुमॊच च पुरंदरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 125, + "shloka": 8, + "text": "मदं च वयभजद राजन पाने सत्रीषु च वीर्यवान\nअक्षेषु मृगयायां च पूर्वसृष्टं पुनः पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 125, + "shloka": 9, + "text": "तथा मदं विनिष्क्षिप्य शक्रं संतर्प्य चेन्दुना\nअश्विभ्यां सहितान देवान याजयित्वा च तं नृपम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 125, + "shloka": 10, + "text": "विख्याप्य वीर्यं सर्वेषु लॊकेषु वदतां वरः\nसुकन्यया सहारण्ये विजहारानुरक्तया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 125, + "shloka": 11, + "text": "तस्यैतद दविजसंघुष्टं सरॊ राजन परकाशते\nअत्र तवं सह सॊदर्यैः पितॄन देवांश च तर्पय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 125, + "shloka": 12, + "text": "एतद दृष्ट्वा महीपाल सिकताक्षं च भारत\nसैन्धवारण्यम आसाद्य कुल्यानां कुरु दर्शनम\nपुष्करेषु महाराज सर्वेषु च जलं सपृश" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 125, + "shloka": 13, + "text": "आर्चीक पर्वतश चैव निवासॊ वै मनीषिणाम\nसदा फलः सदा सरॊतॊ मरुतां सथानम उत्तमम\nचैत्याश चैते बहुशतास तरिदशानां युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 125, + "shloka": 14, + "text": "एतच चन्द्रमसस तीर्थम ऋषयः पर्युपासते\nवैखानसाश च ऋषयॊ वालखिल्यास तथैव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 125, + "shloka": 15, + "text": "शृङ्गाणि तरीणि पुण्याणि तरीणि परस्रवणानि च\nसर्वाण्य अनुपरिक्रम्य यथाकामम उपस्पृश" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 125, + "shloka": 16, + "text": "शंतनुश चात्र कौन्तेय शुनकश च नराधिप\nनरनारायणौ चॊभौ सथानं पराप्ताः सनातनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 125, + "shloka": 17, + "text": "इह नित्यशया देवाः पितरश च महर्षिभिः\nआर्चीक पर्वते तेपुस तान यजस्व युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 125, + "shloka": 18, + "text": "इह ते वै चरून पराश्नन्न ऋषयश च विशां पते\nयमुना चाक्षयस्रॊताः कृष्णश चेह तपॊ रतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 125, + "shloka": 19, + "text": "यमौ च भीमसेनश च कृष्णा चामित्रकर्शन\nसर्वे चात्र गमिष्यामः सुकृशाः सुतपॊ विनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 125, + "shloka": 20, + "text": "एतत परस्रवणं पुण्यम इन्द्रस्य मनुजाधिप\nयत्र धाता विधाता च वरुणश चॊर्ध्वम आगताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 125, + "shloka": 21, + "text": "इह ते नयवसन राजन कषान्ताः परमधर्मिणः\nमैत्राणाम ऋजु बुद्धीनाम अयं गिरिवरः शुभः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 125, + "shloka": 22, + "text": "एषा सा यमुना राजन राजर्षिगणसेविता\nनाना यज्ञचिता राजन पुण्या पापभयापहा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 125, + "shloka": 23, + "text": "अत्र राजा महेष्वासॊ मान्धातायजत सवयम\nसहदेवश च कौन्तेय सॊमकॊ ददतां वरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nमान्धाता राजशार्दूलस तरिषु लॊकेषु विश्रुतः\nकथं जातॊ महाब्रह्मन यौवनाश्वॊ नृपॊत्तमः\nकथं चैतां परां काष्ठां पराप्तवान अमितद्युतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 2, + "text": "यस्य लॊकास तरयॊ वश्या विष्णॊर इव महात्मनः\nएतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं चरितं तस्य धीमतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 3, + "text": "यथा मान्धातृशब्दश च तस्य शक्रसमद्युतेः\nजन्म चाप्रति वीर्यस्य कुशलॊ हय असि भाषितुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 4, + "text": "[ल]\nशृणुष्वावहितॊ राजन राज्ञस तस्य महात्मनः\nयथा मान्धातृशब्दॊ वै लॊकेषु परिगीयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 5, + "text": "इक्ष्वाकुवंशप्रभवॊ युवनाश्वॊ महीपतिः\nसॊ ऽयजत पृथिवीपाल ऋतुभिर भूरिदक्षिणैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 6, + "text": "अश्वमेध सहस्रं च पराप्य धर्मभृतां वरः\nअन्यैश च करतुभिर मुख्यैर विविधैर आप्तदक्षिणैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 7, + "text": "अनपत्यस तु राजर्षिः स महात्मा दृढव्रतः\nमन्त्रिष्व आधाय तद राज्यं वननित्यॊ बभूव ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 8, + "text": "शास्त्रदृष्टेन विधिना संयॊज्यात्मानम आत्मना\nपिपासा शुष्कहृदयः परविवेशाश्रमं भृगॊर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 9, + "text": "ताम एव रात्रिं राजेन्द्र महात्मा भृगुनन्दनः\nइष्टिं चकार सौद्युम्नेर महर्षिः पुत्रकारणात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 10, + "text": "संभृतॊ मन्त्रपूतेन वारिणा कलशॊ महान\nतत्रातिष्ठत राजेन्द्र पूर्वम एव समाहितः\nयत पराश्य परसवेत तस्य पत्नी शक्रसमं सुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 11, + "text": "तं नयस्य वेद्यां कलशं सुषुपुस ते महर्षयः\nरात्रिजागरण शरान्ताः सौद्युम्निः समतीत्य तान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 12, + "text": "शुष्ककण्ठः पिपासार्तः पाणीयार्थी भृशं नृपः\nतं परविश्याश्रणं शरान्तः पाणीयं सॊ ऽभययाचत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 13, + "text": "तस्य शरान्तस्य शुष्केण कण्ठेन करॊशतस तदा\nनाश्रौषीत कश चन तदा शकुनेर इव वाशितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 14, + "text": "ततस तं कलशं दृष्ट्वा जलपूर्णं स पार्थिवः\nअभ्यद्रवत वेगेन पीत्वा चाम्भॊ वयवासृजत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 15, + "text": "स पीत्वा शीतलं तॊयं पिपासार्थॊ महापतिः\nनिर्वाणम अगमद धीमान सुसुखी चाभवत तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 16, + "text": "ततस ते परत्यबुध्यन्त ऋषयः स नराधिपाः\nनिष टॊयं तं च कलशं ददृशुः सर्व एव ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 17, + "text": "कस्य कर्मेदम इति च पर्यपृच्छन समागताः\nयुवनाश्वॊ मयेत्य एव सत्यं समभिपद्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 18, + "text": "न युक्तम इति तं पराह भगवान भार्गवस तदा\nसुतार्थं सथापिता हय आपस तपसा चैव संभृताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 19, + "text": "मया हय अत्राहितं बरह्म तप आस्थाय दारुणम\nपुत्रार्थं तव राजर्षे महाबलपराक्रम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 20, + "text": "महाबलॊ महावीर्यस तपॊबलसमन्वितः\nयः शक्रम अपि वीर्येण गमयेद यमसादनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 21, + "text": "अनेन विधिना राजन मयैतद उपपादितम\nअब्भक्षणं तवया राजन्न अयुक्तं कृतम अद्य वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 22, + "text": "न तव अद्य शक्यम अस्माभिर एतत कर्तुम अतॊ ऽनयथा\nनूनं दैवकृतं हय एतद यद एवं कृतवान असि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 23, + "text": "पिपासितेन याः पीता विधिमन्त्रपुरस्कृताः\nआपस तवया महाराज मत तपॊ वीर्यसंभृताः\nताभ्यस तवम आत्मना पुत्रम एवं वीर्यं जनिष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 24, + "text": "विधास्यामॊ वयं तत्र तवेष्टिं परमाद्भुताम\nयथा शक्रसमं पुत्रं जनयिष्यसि वीर्यवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ वर्षशते पूर्णे तस्य राज्ञॊ महात्मनः\nवामं पार्श्वं विनिर्भिद्य सुतः सूर्य इवापरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 26, + "text": "निश्चक्राम महातेजा न च तं मृत्युर आविशत\nयुवनाश्वं नरपतिं तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 27, + "text": "ततः शक्रॊ महातेजास तं दिदृक्षुर उपागमत\nपरदेशिनीं ततॊ ऽसयास्ये शक्रः समभिसंदधे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 28, + "text": "माम अयं धास्यतीत्य एवं परिभास्तः सवज्रिणा\nमान्धातेति च नामास्य चक्रुः सेन्द्रा दिवौकसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 29, + "text": "परदेशिनीं शक्रदत्ताम आस्वाद्य स शिशुस तदा\nअवर्धत महीपाल किष्कूणां च तरयॊदश" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 30, + "text": "वेदास तं सधनुर्वेदा दिव्यान्य अस्त्राणि चेश्वरम\nउपतस्थुर महाराज धयात मात्राणि सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 31, + "text": "धनुर आजगवं नाम शराः शृङ्गॊद्भवाश च ये\nअभेद्यं कवचं चैव सद्यस तम उपसंश्रयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 32, + "text": "सॊ ऽभिषिक्तॊ मघवता सवयं शक्रेण भारत\nधर्मेण वयजयल लॊकांस तरीन विष्णुर इव विक्रमैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 33, + "text": "तस्याप्रतिहतं चक्रं परावर्तत महात्मनः\nरत्नानि चैव राजर्षिं सवयम एवॊपतस्थिरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 34, + "text": "तस्येयं वसुसंपूर्णा वसु धा वसु धाधिप\nतेनेष्टं विविधैर यज्ञैर बहुभिः सवाप्तदक्षिणैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 35, + "text": "चित्तचैत्यॊ महातेजा धर्मं पराप्य च पुष्कलम\nशक्रस्यार्धासनं राजँल लब्धवान अमितद्युतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 36, + "text": "एकाह्ना पृथिवी तेन धर्मनित्येन धीमता\nनिर्जिता शासनाद एव स रत्नाकर पत्तना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 37, + "text": "तस्य चित्यैर महाराज करतूनां दक्षिणा वताम\nचतुरन्ता मही वयाप्ता नासीत किं चिद अनावृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 38, + "text": "तेन पद्मसहस्राणि गवां दश महात्मना\nबराह्मणेभ्यॊ महाराज दत्तानीति परचक्षते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 39, + "text": "तेन दवादश वार्षिक्याम अनावृष्ट्यां महात्मना\nवृष्टं सस्यविवृद्ध्य अर्थं मिषतॊ वज्रपाणिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 40, + "text": "तेन सॊमकुलॊत्पन्नॊ गान्धाराधिपतिर महा\nगर्जन्न इव महामेघः परमथ्य निहतः शरैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 41, + "text": "परजाश चतुर्विधास तेन जिता राजन महात्मना\nतेनात्म तपसा लॊकाः सथापिताश चापि तेजसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 42, + "text": "तस्यैतद देवयजनं सथानम आदित्यवर्चसः\nपश्य पुण्यतमे देशे कुरुक्षेत्रस्य मध्यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 126, + "shloka": 43, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं मान्धातुश चरितं महत\nजन्म चाग्र्यं महीपाल यन मां तवं परिपृच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 127, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकथंवीर्यः स राजाभूत सॊमकॊ वदतां वर\nकर्माण्य अस्य परभावं च शरॊतुम इच्छामि तत्त्वतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 127, + "shloka": 2, + "text": "[ल]\nयुधिष्ठिरासीन नृपतिः सॊमकॊ नाम धार्मिकः\nतस्य भार्या शतं राजन सदृशीनाम अभूत तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 127, + "shloka": 3, + "text": "स वै यत्नेन महता तासु पुत्रं महीपतिः\nकं चिन नासादयाम आस कालेन महता अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 127, + "shloka": 4, + "text": "कदा चित तस्य वृद्धस्य यतमानस्य यत्नतः\nजन्तुर नाम सुतस तस्मिन सत्री शते समजायत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 127, + "shloka": 5, + "text": "तं जातं मातरः सर्वाः परिवार्य समासते\nसततं पृष्ठतः कृत्वा कामभॊगान विशां पते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 127, + "shloka": 6, + "text": "ततः पिपीलिका जन्तुं कदा चिद अदशत सफिजि\nस दष्टॊ वयनदद राजंस तेन दुःखेन बालकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 127, + "shloka": 7, + "text": "ततस ता मातरः सर्वाः पराक्रॊशन भृशदुःखिताः\nपरिवार्य जन्तुं सहिताः स शब्दस तुमुलॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 127, + "shloka": 8, + "text": "तम आर्तनादं सहसा शुश्राव स महीपतिः\nअमात्यपरिषन मध्ये उपविष्टः सहर्त्विजैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 127, + "shloka": 9, + "text": "ततः परस्थापयाम आस किम एतद इति पार्थिवः\nतस्मै कषत्ता यथावृत्तम आचचक्षे सुतं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 127, + "shloka": 10, + "text": "तवरमाणः स चॊत्थाय सॊमकः सह मन्त्रिभिः\nपरविश्यान्तःपुरं पुत्रम आश्वासयद अरिंदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 127, + "shloka": 11, + "text": "सान्त्वयित्वा तु तं पुत्रं निष्क्रम्यान्तःपुरान नृपः\nऋत्विजैः सहितॊ राजन सहामात्य उपाविशत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 127, + "shloka": 12, + "text": "[सॊमक]\nधिग अस्त्व इहैकपुत्र तवम अपुत्र तवं वरं भवेत\nनित्यातुर तवाद भूतानां शॊक एवैक पुत्र ता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 127, + "shloka": 13, + "text": "इदं भार्या शतं बरह्मन परीक्ष्यॊप चितं परभॊ\nपुत्रार्थिना मया वॊढं न चासां विद्यते परजा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 127, + "shloka": 14, + "text": "एकः कथं चिद उत्पन्नः पुत्रॊ जन्तुर अयं मम\nयतमानस्य सर्वासु किं नु दुःखम अतः परम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 127, + "shloka": 15, + "text": "वयश च समतीतं मे सभार्यस्य दविजॊत्तम\nआसां पराणाः समायत्ता मम चात्रैक पुत्रके" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 127, + "shloka": 16, + "text": "सयान नु कर्म तथायुक्तं येन पुत्रशतं भवेत\nमहता लघुना वापि कर्मणा दुष करेण वा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 127, + "shloka": 17, + "text": "[रत्विज]\nअस्ति वै तादृशं कर्म येन पुत्रशतं भवेत\nयदि शक्नॊषि तत कर्तुम अथ वक्ष्यामि सॊमक" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 127, + "shloka": 18, + "text": "[स]\nकार्यं वा यदि वाकार्यं येन पुत्रशतं भवेत\nकृतम एव हि तद विद्धि भगवान परब्रवीतु मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 127, + "shloka": 19, + "text": "[रत्विज]\nयजस्व जन्तुना राजंस तवं मया वितते करतौ\nततः पुत्रशतं शरीमद भविष्यत्य अचिरेण ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 127, + "shloka": 20, + "text": "वपायां हूयमानायां धूमम आघ्राय मातरः\nततस ताः सुमहावीर्याञ जनयिष्यन्ति ते सुतान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 127, + "shloka": 21, + "text": "तस्याम एव तु ते जन्तुर भविता पुनर आत्मजः\nउत्तरे चास्य सौवर्णं लक्ष्म पार्श्वे भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 128, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nबरह्मन यद यद यथा कार्यं तत तत कुरु तथा तथा\nपुत्र कामतया सर्वं करिष्यामि वचस तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 128, + "shloka": 2, + "text": "[ल]\nततः स याजयाम आस सॊमकं तेन जन्तुना\nमातरस तु बलात पुत्रम अपाकर्षुः कृपान्विताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 128, + "shloka": 3, + "text": "हाहताः समेति वाशन्त्यस तीव्रशॊकसमन्विताः\nतं मातरः परत्यकर्षन गृहीत्वा दक्षिणे करे\nसव्ये पाणौ गृहीत्वा तु याजकॊ ऽपि सम कर्षति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 128, + "shloka": 4, + "text": "कुररीणाम इवार्तानाम अपाकृष्य तु तं सुतम\nविशस्य चैनं विधिना वपाम अस्य जुहाव सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 128, + "shloka": 5, + "text": "वपायां हूयमानायां गन्धम आघ्राय मातरः\nआर्ता निपेतुः सहसा पृथिव्यां कुरुनन्दन\nसर्वाश च गर्भान अलभंस ततस ताः पार्थिवाङ्गनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 128, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ दशसु मासेषु सॊमकस्य विशां पते\nजज्ञे पुत्रशतं पूर्णं तासु सर्वासु भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 128, + "shloka": 7, + "text": "जन्तुर जयेष्ठः समभवञ जनित्र्याम एव भारत\nस तासाम इष्ट एवासीन न तथान्ये निजाः सुताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 128, + "shloka": 8, + "text": "तच च लक्षणम अस्यासीत सौवर्णं पार्श्व उत्तरे\nतस्मिन पुत्रशते चाग्र्यः स बभूव गुणैर युतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 128, + "shloka": 9, + "text": "ततः स लॊकम अगमत सॊमकस्य गुरुः परम\nअथ काले वयतीते तु सॊमकॊ ऽपय अगमत परम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 128, + "shloka": 10, + "text": "अथ तं नरके घॊरे पच्यमानं ददर्श सः\nतम अपृच्छत किमर्थं तवं नरके पच्यसे दविज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 128, + "shloka": 11, + "text": "तम अब्रवीद गुरुः सॊ ऽथ पच्यमानॊ ऽगनिना भृशम\nतवं मया याजितॊ राजंस तस्येदं कर्मणः फलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 128, + "shloka": 12, + "text": "एतच छरुत्वा स राजर्षिर धर्मराजानम अब्रवीत\nअहम अत्र परवेक्ष्यामि मुच्यतां मम याजकः\nमत्कृते हि महाभागः पच्यते नरकाग्निना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 128, + "shloka": 13, + "text": "नान्यः कर्तुः फलं राजन्न उपभुङ्क्ते कदा चन\nइमानि तव दृश्यन्ते फलानि ददतां वर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 128, + "shloka": 14, + "text": "[सॊमक]\nपुण्यान न कामये लॊकान ऋते ऽहं बरह्मवादिनम\nइच्छाम्य अहम अनेनैव सह वस्तुं सुरालये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 128, + "shloka": 15, + "text": "नरके वा धर्मराज कर्मणास्य समॊ हय अहम\nपुण्यापुण्य फलं देवसमम अस्त्व आवयॊर इदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 128, + "shloka": 16, + "text": "[धर्म]\nयद्य एवम ईप्सितं राजन भुङ्क्ष्वास्य सहितः फलम\nतुल्यकालं सहानेन पश्चात पराप्स्यसि सद गतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 128, + "shloka": 17, + "text": "[ल]\nस चकार तथा सर्वं राजा राजीवलॊचनः\nपुनश च लेभे लॊकान सवान कर्मणा निर्जिताञ शुभान\nसह तेनैव विप्रेण गुरुणा स गुरुप्रियः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 128, + "shloka": 18, + "text": "एष तस्याश्रमः पुण्यॊ य एषॊ ऽगरे विराजते\nकषान्त उष्यात्र सॊ रात्रं पराप्नॊति सुगतिं नरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 128, + "shloka": 19, + "text": "एतस्मिन्न अपि राजेन्द्र वत्स्यामॊ विगतज्वराः\nसॊ रात्रं नियतात्मानः सज्जीभव कुरूद्वह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 129, + "shloka": 1, + "text": "[ल]\nअस्मिन किल सवयं राजन्न इष्टवान वै परजापतिः\nसत्रम इष्टी कृतं नाम पुरा वर्षसहस्रिकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 129, + "shloka": 2, + "text": "अम्बरीसश च नाभाग इष्टवान यमुनाम अनु\nयज्ञैश च तपसा चैव परां सिद्धिम अवाप सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 129, + "shloka": 3, + "text": "देशॊ नाहुष यज्ञानाम अयं पुण्यतमॊ नृप\nयत्रेष्ट्वा दशपद्मानि सदस्येभ्यॊ निसृष्टवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 129, + "shloka": 4, + "text": "सार्वभौमस्य कौन्तेय ययातेर अमितौजसः\nसपर्धमानस्य शक्रेण पश्येदं यज्ञवास्त्व इह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 129, + "shloka": 5, + "text": "पश्य नानाविधाकारैर अग्निभिर निचितां महीम\nमज्जन्तीम इव चाक्रान्तां ययातेर यज्ञकर्मभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 129, + "shloka": 6, + "text": "एषा शम्य एकपत्रा सा शरकं चैतद उत्तमम\nपश्य रामह्रदान एतान पश्य नारायणाश्रयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 129, + "shloka": 7, + "text": "एतद आर्चीक पुत्रस्य यॊगैर विचरतॊ महीम\nअपसर्पणं महीपाल रौप्यायाम अमितौजसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 129, + "shloka": 8, + "text": "अत्रानुवंशं पठतः शृणु मे कुरुनन्दन\nउलूखलैर आभरणैः पिशाची यद अभाषत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 129, + "shloka": 9, + "text": "युगं धरे दधि पराश्य उषित्वा चाच्युतस्थले\nतद्वद भूतिलये सनात्वा सपुत्रा वस्तुम इच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 129, + "shloka": 10, + "text": "एकरात्रम उषित्वेह दवितीयं यदि वत्स्यसि\nएतद वै ते दिवा वृत्तं रात्रौ वृत्तम अतॊ ऽनयथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 129, + "shloka": 11, + "text": "अत्राद्याहॊ निवत्स्यामः कषपां भरतसत्तम\nदवारम एतद धि कौन्तेय कुरुक्षेत्रस्य भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 129, + "shloka": 12, + "text": "अत्रैव नाहुषॊ राजा राजन करतुभिर इष्टवान\nययातिर बहुरत्नाढ्यैर यत्रेन्द्रॊ मुदम अभ्यगात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 129, + "shloka": 13, + "text": "एतत पलक्षावतरणं यमुनातीर्थम उच्यते\nएतद वै नाकपृष्ठस्य दवारम आहुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 129, + "shloka": 14, + "text": "अत्र सारस्वतैर यज्ञैर ईजानाः परमर्षयः\nयूपॊलुखलिनस तात गच्छन्त्य अवभृथा पलवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 129, + "shloka": 15, + "text": "अत्रैव भरतॊ राजा मेध्यम अश्वम अवासृजत\nअसकृत कृष्णसारङ्गं धर्मेणावाप्य मेदिनीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 129, + "shloka": 16, + "text": "अत्रैव पुरुषव्याघ्र मरुत्तः सत्रम उत्तमम\nआस्ते देवर्षिमुख्येन संवर्तेनाभिपालितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 129, + "shloka": 17, + "text": "अत्रॊपस्पृश्य राजेन्द्र सर्वाँल लॊकान परपश्यति\nपूयते दुष्कृताच चैव समुपस्पृश्य भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 129, + "shloka": 18, + "text": "[व]\nतत्र सभ्रातृकः सनात्वा सतूयमानॊ महर्षिभिः\nलॊमशं पाण्डवश्रेष्ठ इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 129, + "shloka": 19, + "text": "सर्वाँल लॊकान परपश्यामि तपसा सत्यविक्रम\nइह सथाः पाण्डवश्रेष्ठं पश्यामि शवेतवाहनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 129, + "shloka": 20, + "text": "[ल]\nएवम एतन महाबाहॊ पश्यन्ति परमर्षयः\nसरॊ वतीम इमां पुण्यां पश्यैक शरणावृताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 129, + "shloka": 21, + "text": "यत्र सनात्वा नरश्रेष्ठ धूतपाप्मा भविष्यति\nइह सारस्वतैर यज्ञैर इष्टवन्तः सुरर्षयः\nऋषयश चैव कौन्तेय तथा राजर्षयॊ ऽपि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 129, + "shloka": 22, + "text": "वेदी परजापतेर एषा समन्तात पञ्चयॊजना\nकुरॊर वै यज्ञशीलस्य कषेत्रम एतन महात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 130, + "shloka": 1, + "text": "[ल]\nइह मर्त्यास तपस तप्त्वा सवर्गं गच्छन्ति भारत\nमर्तुकामा नरा राजन्न इहायान्ति सहस्रशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 130, + "shloka": 2, + "text": "एवम आशीः परयुक्ता हि दक्षेण यजता पुरा\nइह ये वै मरिष्यन्ति ते वै सवर्गजितॊ नराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 130, + "shloka": 3, + "text": "एषा सरॊ वती पुण्या दिव्या चॊघवती नदी\nएतद विनशनं नाम सरॊ वत्या विशां पते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 130, + "shloka": 4, + "text": "दवारं निषादराष्ट्रस्य येषां दवेषात सरॊ वती\nपरविष्टा पृथिवीं वीर मा निषादा हि मां विदुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 130, + "shloka": 5, + "text": "एष वै चमसॊद्भेदॊ यत्र दृश्या सरॊ वती\nयत्रैनाम अभ्यवर्तन्त दिव्याः पुण्याः समुद्रगाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 130, + "shloka": 6, + "text": "एतत सिन्धॊर महत तीर्थं यत्रागस्त्यम अरिंदम\nलॊपामुद्रा समागम्य भर्तारम अवृणीत वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 130, + "shloka": 7, + "text": "एतत परभासते तीर्थं परभासं भाः करद्युते\nइन्द्रस्य दयितं पुण्यं पवित्रं पापनाशनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 130, + "shloka": 8, + "text": "एतद विष्णुपदं नाम दृश्यते तीर्थम उत्तमम\nएषा रम्या विपाशा च नदी परमपावनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 130, + "shloka": 9, + "text": "अत्रैव पुत्रशॊकेन वसिष्ठॊ भगवान ऋषिः\nबद्ध्वात्मानं निपतितॊ विपाशः पुनर उत्थितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 130, + "shloka": 10, + "text": "काश्मील मण्डलं चैतत सर्वपुण्यम अरिंदम\nमहर्षिभिश चाध्युषितं पश्येदं भरातृभिः सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 130, + "shloka": 11, + "text": "अत्रॊत्तराणां सर्वेषाम ऋषीणां नाहुषस्य च\nअग्नेश चात्रैव संवादः काश्यपस्य च भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 130, + "shloka": 12, + "text": "एतद दवारं महाराज मानसस्य परकाशते\nवर्षम अस्य गिरेर मध्ये रामेण शरीमता कृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 130, + "shloka": 13, + "text": "एष वातिक षण्डॊ वै परख्यातः सत्यविक्रमः\nनाभ्यवर्तत यद दवारं विदेहान उत्तरं च यः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 130, + "shloka": 14, + "text": "एष उज्जानकॊ नाम यवक्रीर यत्र शान्तवान\nअरुन्धती सहायश च वसिष्ठॊ भगवान ऋषिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 130, + "shloka": 15, + "text": "हरदश च कुशवान एष यत्र पद्मं कुशे शयम\nआश्रमश चैव रुक्मिण्या यत्राशाम्यद अकॊपना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 130, + "shloka": 16, + "text": "समाधीनां समासस तु पाण्डवेय शरुतस तवया\nतं दरक्ष्यसि महाराज भृगुतुङ्गं महागिरिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 130, + "shloka": 17, + "text": "जलां चॊपजलां चैव यमुनाम अभितॊ नदीम\nउशीनरॊ वै यत्रेष्ट्वा वासवाद अत्यरिच्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 130, + "shloka": 18, + "text": "तां देवसमितिं तस्य वासवश च विशां पते\nअभ्यगच्छत राजानं जञातुम अग्निश च भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 130, + "shloka": 19, + "text": "जिज्ञासमानौ वरदौ महात्मानम उशीनरम\nइन्द्रः शयेनः कपॊतॊ ऽगनिर भूत्वा यज्ञे ऽभिजग्मतुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 130, + "shloka": 20, + "text": "ऊरुं राज्ञः समासाद्य कपॊतः शयेनजाद भयात\nशरणार्थी तदा राजन निलिल्ये भयपीडितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 1, + "text": "[षयेन]\nधर्मात्मानं तव आहुर एकं सर्वे राजन महीक्षितः\nस वै धर्मविरुद्धं तवं कस्मात कर्म चिकीर्षसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 2, + "text": "विहितं भक्षणं राजन पीड्यमानस्य मे कषुधा\nमा भाङ्क्षीर धर्मलॊभेन धर्मम उत्सृष्टवान असि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 3, + "text": "[राजन]\nसंत्रस्तरूपस तराणार्थी तवत्तॊ भीतॊ महाद्विज\nमत्सकाशम अनुप्राप्तः पराणगृध्नुर अयं दविजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 4, + "text": "एवम अभ्यागतस्येह कपॊतस्याभयार्थिनः\nअप्रदाने परॊ ऽधर्मः किं तवं शयेनप्रपश्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 5, + "text": "परस्पन्दमानः संभ्रान्तः कपॊतः शयेनलक्ष्यते\nमत्सकाशं जीवितार्थी तस्य तयागॊ विगर्हितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 6, + "text": "[ष]\nआहारात सर्वभूतानि संभवन्ति महीपते\nआहारेण विवर्धन्ते तेन जीवन्ति जन्तवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 7, + "text": "शक्यते दुस तयजे ऽपय अर्थे चिररात्राय जीवितुम\nन तु भॊजनम उत्सृज्य शक्यं वर्तयितुं चिरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 8, + "text": "भक्ष्याद विलॊपितस्याद्य मम पराणा विशां पते\nविसृज्य कायम एष्यन्ति पन्थानम अपुनर्भवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 9, + "text": "परमृते मयि धर्मात्मन पुत्रदारं नशिष्यति\nरक्षमाणः कपॊतं तवं बहून पराणान नशिष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 10, + "text": "धर्मं यॊ बाधते धर्मॊ न स धर्मः कुधर्म तत\nअविरॊधी तु यॊ धर्मः स धर्मः सत्यविक्रम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 11, + "text": "विरॊधिषु महीपाल निश्चित्य गुरुलाघवम\nन बाधा विद्यते यत्र तं धर्मं समुदाचरेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 12, + "text": "गुरुलाघवम आज्ञाय धर्माधर्मविनिश्चये\nयतॊ भूयांस ततॊ राजन कुरु धर्मविनिश्चयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 13, + "text": "[र]\nबहुकल्याण संयुक्तं भाषसे विहगॊत्तम\nसुपर्णः पक्षिराट किं तवं धर्मज्ञश चास्य असंशयम\nतथा हि धर्मसंयुक्तं बहु चित्रं परभाषसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 14, + "text": "न ते ऽसत्य अविदितं किं चिद इति तवा लक्षयाम्य अहम\nशरणैषिणः परित्यागं कथं साध्व इति मन्यसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 15, + "text": "आहारार्थं समारम्भस तव चायं विहंगम\nशक्यश चाप्य अन्यथा कर्तुम आहारॊ ऽपय अधिकस तवया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 16, + "text": "गॊवृषॊ वा वराहॊ वा मृगॊ वा महिषॊ ऽपि वा\nतवदर्थम अद्य करियतां यद वान्यद अभिकाङ्क्षसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 17, + "text": "[ष]\nन वराहं न चॊक्षाणं न मृगान विविधांस तथा\nभक्षयामि महाराज किम अन्नाद्येन तेन मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 18, + "text": "यस तु मे दैवविहितॊ भक्षः कषत्रिय पुंगव\nतम उत्सृज महीपाल कपॊतम इमम एव मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 19, + "text": "शयेनाः कपॊतान खादन्ति सथितिर एषा सनातनी\nमा राजन मार्गम आज्ञाय कदली सकन्धम आरुह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 20, + "text": "[र]\nराज्यं शिबीनाम ऋद्धं वै शाधि पक्षिगणार्चित\nयद वा कामयसे किं चिच छयेन सर्वं ददानि ते\nविनेमं पक्षिणं शयेनशरणार्थिनम आगतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 21, + "text": "येनेमं वर्जयेथास तवं कर्मणा पक्षिसत्तम\nतद आचक्ष्व करिष्यामि न हि दास्ये कपॊतकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 22, + "text": "[ष]\nउशीनर कपॊते ते यदि सनेहॊ नराधिप\nआत्मनॊ मांसम उत्कृत्य कपॊत तुलया धृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 23, + "text": "यदा समं कपॊतेन तव मांसं भवेन नृप\nतदा परदेयं तन मह्यं सा मे तुष्टिर भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 24, + "text": "[र]\nअनुग्रहम इमं मन्ये शयेनयन माभियाचसे\nतस्मात ते ऽदय परदास्यामि सवमांसं तुलया धृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 25, + "text": "[ल]\nअथॊत्कृत्य सवमांसं तु राजा परमधर्मवित\nतुलयाम आस कौन्तेय कपॊतेन सहाभिभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 26, + "text": "धरियमाणस तु तुलया कपॊतॊ वयतिरिच्यते\nपुनश चॊत्कृत्य मांसानि राजा परादाद उशीनरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 27, + "text": "न विद्यते यदा मांसं कपॊतेन समं धृतम\nतत उत्कृत्त मांसॊ ऽसाव आरुरॊह सवयं तुलाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 28, + "text": "[ष]\nइन्द्रॊ ऽहम अस्मि धर्मज्ञ कपॊतॊ हव्यवाड अयम\nजिज्ञासमानौ धर्मे तवां यज्ञवाटम उपागतौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 29, + "text": "यत ते मांसानि गात्रेभ्य उत्कृत्तानि विशां पते\nएषा ते भास्वरी कीर्तिर लॊकान अभिभविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 30, + "text": "यावल लॊके मनुष्यास तवां कथयिष्यन्ति पार्थिव\nतावत कीर्तिश च लॊकाश च सथास्यन्ति तव शाश्वताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 31, + "text": "[ल]\nतत पाण्डवेय सदनं राज्ञस तस्य महात्मनः\nपश्यस्वैतन मया सार्धं पुण्यं पापप्रमॊचनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 131, + "shloka": 32, + "text": "अत्र वै सततं देवा मुनयश च सनातनाः\nदृश्यन्ते बराह्मणै राजन पुण्यवद्भिर महात्मभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 132, + "shloka": 1, + "text": "[ल]\nयः कथ्यते मन्त्रविद अग्र्यबुद्धिर; औद्दालकिः शवेतकेतुः पृथिव्याम\nतस्याश्रमं पश्य नरेन्द्र पुण्यं; सदा फलैर उपपन्नं मही जैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 132, + "shloka": 2, + "text": "साक्षाद अत्र शवेतकेतुर ददर्श; सरॊ वतीं मानुषदेहरूपाम\nवेत्स्यामि वानीम इति संप्रवृत्तां; सरॊ वतीं शवेतकेतुर बभाषे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 132, + "shloka": 3, + "text": "तस्मिन काले बरह्म विदां वरिष्ठाव; आस्तां तदा मातुलभागिनेयौ\nअष्टावक्रश चैव कहॊड सूनुर; औद्दालकिः शवेतकेतुश च राजन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 132, + "shloka": 4, + "text": "विदेहराजस्य महीपतेस तौ; विप्राव उभौ मातुलभागिनेयौ\nपरविश्य यज्ञायतनं विवादे; बन्दिं निजग्राहतुर अप्रमेयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 132, + "shloka": 5, + "text": "[य]\nकथं परभावः स बभूव विप्रस; तथायुक्तं यॊ निजग्राह बन्दिम\nअष्टावक्रः केन चासौ बभूव; तत सर्वं मे लॊमश शंस तत्त्वम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 132, + "shloka": 6, + "text": "उद्दालकस्य नियतः शिष्य एकॊ; नाम्ना कहॊडेति बभूव राजन\nशुश्रूषुर आचार्य वशानुवर्ती; दीर्घं कालं सॊ ऽधययनं चकार" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 132, + "shloka": 7, + "text": "तं वै विप्राः पर्यभवंश च शिष्यास; तं च जञात्वा विप्रकारं गुरुः सः\nतस्मै परादात सद्य एव शरुतं च; भार्यां च वै दुहितरं सवां सुजाताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 132, + "shloka": 8, + "text": "तस्या गर्भः समभवद अग्निकल्पः; सॊ ऽधीयानं पितरम अथाभ्युवाच\nसर्वां रात्रिम अध्ययनं करॊषि; नेदं पितः सम्यग इवॊपवर्तते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 132, + "shloka": 9, + "text": "उपालब्धः शिष्यमध्ये महर्षिः; स तं कॊपाद उदर सथं शशाप\nयस्मात कुक्षौ वर्तमानॊ बरवीषि; तस्माद वक्रॊ भवितास्य अष्ट कृत्वः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 132, + "shloka": 10, + "text": "स वै तथा वक्र एवाभ्यजायद; अष्टावक्रः परथितॊ वै महर्षिः\nतस्यासीद वै मातुलः शवेतकेतुः; स तेन तुल्यॊ वयसा बभूव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 132, + "shloka": 11, + "text": "संपीड्यमाना तु तदा सुजाता; विवर्धमानेन सुतेन कुक्षौ\nउवाच भर्तारम इदं रहॊगता; परसाद्य हीनं वसुना धनार्थिनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 132, + "shloka": 12, + "text": "कथं करिष्याम्य अधना महर्षे; मासश चायं दशमॊ वर्तते मे\nन चास्ति ते वसु किं चित परजाता; येनाहम एताम आपदं निस्तरेयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 132, + "shloka": 13, + "text": "उक्तस तव एवं भार्यया वै कहॊडॊ; वित्तस्यार्थे जनकम अथाभ्यगच्छत\nस वै तदा वादविदा निगृह्य; निमज्जितॊ बन्दिनेहाप्सु विप्रः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 132, + "shloka": 14, + "text": "उद्दालकस तं तु तदा निशम्य; सूतेन वादे ऽपसु तथा निमज्जितम\nउवाच तां तत्र ततः सुजाताम; अष्टावक्रे गूहितव्यॊ ऽयम अर्थः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 132, + "shloka": 15, + "text": "ररक्ष सा चाप्य अति तं सुमन्त्रं; जातॊ ऽपय एवं न स शुश्राव विप्रः\nउद्दालकं पितृवच चापि मेने; अष्टावक्रॊ भरातृवच छवेत केतुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 132, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ वर्षे दवादशे शवेतकेतुर; अष्टावक्रं पितुर अङ्के निसन्नम\nअपाकर्षद गृह्य पाणौ रुदन्तं; नायं तवाङ्कः पितुर इत्य उक्तवांश च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 132, + "shloka": 17, + "text": "यत तेनॊक्तं दुर उक्तं तत तदानीं; हृदि सथितं तस्य सुदुःखम आसीत\nगृहं गत्वा मातरं रॊदमानः; पप्रच्छेदं कव नु तातॊ ममेति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 132, + "shloka": 18, + "text": "ततः सुजाता परमार्तरूपा; शापाद भीता सर्वम एवाचचक्षे\nतद वै तत्त्वं सर्वम आज्ञाय मातुर; इत्य अब्रवीच छवेत केतुं स विप्रः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 132, + "shloka": 19, + "text": "गच्छाव यज्ञं जनकस्य राज्ञॊ; बह्वाश्चर्यः शरूयते तस्य यज्ञः\nशरॊष्यावॊ ऽतर बराह्मणानां विवादम; अन्नं चाग्र्यं तत्र भॊक्ष्यावहे च\nविचक्षण तवं च भविष्यते नौ; शिवश च सौम्यश च हि बरह्मघॊषः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 132, + "shloka": 20, + "text": "तौ जग्मतुर मातुलभागिनेयौ; यज्ञं समृद्धं जनकस्य राज्ञः\nअष्टावक्रः पथि राज्ञा समेत्य; उत्सार्यमाणॊ वाक्यम इदं जगाद" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 133, + "shloka": 1, + "text": "[अस्ट]\nअन्धस्य पन्था बधिरस्य पन्थाः; सत्रियः पन्था वैवधिकस्य पन्थाः\nराज्ञः पन्था बराह्मणेनासमेत्य समेत्य; तु बराह्मणस्यैव पन्थाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 133, + "shloka": 2, + "text": "[र]\nपन्था अयं ते ऽदय मया निसृष्टॊ; येनेच्छसे तेन कामं वरजस्व\nन पावकॊ विद्यते वै लघीयान; इन्द्रॊ ऽपि नित्यं नमते बराह्मणानाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 133, + "shloka": 3, + "text": "[अस्ट]\nयज्ञं दरष्टुं पराप्तवन्तौ सवतात; कौतूहलं नौ बलवद वै विवृद्धम\nआवां पराप्ताव अतिथी संप्रवेशं; काङ्क्षावहे दवारपते तवाज्ञाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 133, + "shloka": 4, + "text": "ऐन्द्रद्युम्नेर यज्ञदृशाव इहावां; विवक्षू वै जनकेन्द्रं दिदृक्षू\nन वै करॊधाद वयाधिनैवॊत्तमेन; संयॊजय दवारपाल कषणेन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 133, + "shloka": 5, + "text": "[दवारप]\nबन्देः समादेश करा वयं सम; निबॊध वाक्यं च मयेर्यमाणम\nन वै बालाः परविशन्त्य अत्र विप्रा; वृद्धा विद्वांसः परविशन्ति दविजाग्र्याः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 133, + "shloka": 6, + "text": "[अस्ट]\nयद्य अत्र वृद्धेषु कृतः परवेशॊ; युक्तं मम दवारपाल परवेष्टुम\nवयं हि वृद्धाश चरितव्रताश च; वेद परभावेन परवेशनार्हाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 133, + "shloka": 7, + "text": "शुश्रूषवश चापि जितेन्द्रियाश च; जञानागमे चापि गताः सम निष्ठाम\nन बाल इत्य अवमन्तव्यम आहुर; बालॊ ऽपय अग्निर दहति सपृश्यमानः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 133, + "shloka": 8, + "text": "[दव]\nसरॊ वतीम ईरय वेद जुष्टाम; एकाक्षरां बहुरूपां विराजम\nअङ्गात्मानं समवेक्षस्व बालं; किं शलाघसे दुर लभा वादसिद्धिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 133, + "shloka": 9, + "text": "[अस्ट]\nन जञायते कायवृद्ध्या विवृद्धिर; यथाष्ठीला शाल्मलेः संप्रवृद्धा\nहरस्वॊ ऽलपकायः फलितॊ विवृद्धॊ; यश चाफलस तस्य न वृद्धभावः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 133, + "shloka": 10, + "text": "वृद्धेभ्य एवेह मतिं सम बाला; गृह्णन्ति कालेन भवन्ति वृद्धाः\nन हि जञानम अल्पकालेन शक्यं; कस्माद बालॊ वृद्ध इवावभाषसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 133, + "shloka": 11, + "text": "[अस्ट]\nन तेन सथविरॊ भवति येनास्य पलितं शिरः\nबालॊ ऽपि यः परजानाति तं देवाः सथविरं विदुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 133, + "shloka": 12, + "text": "न हायनैर न पलितैर न वित्तेन न बन्धुभिः\nऋषयश चक्रिरे धर्मं यॊ ऽनूचानः स नॊ महान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 133, + "shloka": 13, + "text": "दिदृक्षुर अस्मि संप्राप्तॊ बन्दिनं राजसंसदि\nनिवेदयस्व मां दवाः सथ राज्ञे पुष्कर मालिने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 133, + "shloka": 14, + "text": "दरष्टास्य अद्य वदत दवारपाल; मनीषिभिः सह वादे विवृद्धे\nउताहॊ वाप्य उच्चतां नीचतां वा; तूष्णींभूतेष्व अथ सर्वेषु चाद्य" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 133, + "shloka": 15, + "text": "[दव]\nकथं यज्ञं दशवर्षॊ विशेस तवं; विनीतानां विदुषां संप्रवेश्यम\nउपायतः परयतिष्ये तवाहं; परवेशने कुरु यत्नं यथावत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 133, + "shloka": 16, + "text": "[अस्ट]\nभॊ भॊ राजञ जनकानां वरिष्ठ; सभाज्यस तवं तवयि सर्वं समृद्धम\nतवं वा कर्ता कर्मणां यज्ञियानां; ययातिर एकॊ नृपतिर वा पुरस्तात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 133, + "shloka": 17, + "text": "विद्वान बन्दी वेद विदॊ निगृह्य; वादे भग्नान अप्रतिशङ्कमानः\nतवया निसृष्टैः पुरुषैर आप्तकृद्भिर; जले सर्वान मज्जयतीति नः शरुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 133, + "shloka": 18, + "text": "स तच छरुत्वा बराह्मणानां सकाशाद; बरह्मॊद्यं वै कथयितुम आगतॊ ऽसमि\nकवासौ बन्दी यावद एनं समेत्य; नक्षत्राणीव सविता नाशयामि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 133, + "shloka": 19, + "text": "[र]\nआशंससे बन्दिनं तवं विजेतुम; अविज्ञात्वा वाक्यबलं परस्य\nविज्ञात वीर्यैः शक्यम एवं; परवक्तुं दृष्टश चासौ बराह्मणैर वादशीलैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 133, + "shloka": 20, + "text": "[अस्ट]\nविवादितॊ ऽसौ न हि मादृशैर हि; सिंही कृतस तेन वदत्य अभीतः\nसमेत्य मां निहतः शेष्यते ऽदय; मार्गे भग्नं शकटम इवाबलाक्षम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 133, + "shloka": 21, + "text": "[र]\nषण्णाभेर दवादशाक्षस्य चतुर्विंशतिपर्वणः\nयस तरिषष्टि शतारस्य वेदार्थं स परः कविः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 133, + "shloka": 22, + "text": "[अस्ट]\nचतुर्विंशतिपर्व तवां षण णाभि दवादश परधि\nतत तरिषष्टि शतारं वै चक्रं पातु सदागति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 133, + "shloka": 23, + "text": "[र]\nवडवे इव संयुक्ते शयेनपाते दिवौकसाम\nकस तयॊर गर्भम आधत्ते गर्भं सुषुवतुश च कम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 133, + "shloka": 24, + "text": "मा सम ते ते गृहे राजञ शात्रवाणाम अपि धरुवम\nवातसारथिर आधत्ते गर्भं सुषुवतुश च तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 133, + "shloka": 25, + "text": "किं सवित सुप्तं न निमिषति किं सविज जातं न चॊपति\nकस्य सविद धृदयं नास्ति किं सविद वेगेन वर्धते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 133, + "shloka": 26, + "text": "मत्स्यः सुप्तॊ न निमिषत्य अन्दं जातं न चॊपति\nअश्मनॊ हृदयं नास्ति नदीवेगेन वर्धते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 133, + "shloka": 27, + "text": "न तवा मन्ये मानुषं देव सत्त्वं; न तवं बालः सथविरस तवं मतॊ मे\nन ते तुल्यॊ विद्यते वाक परलापे; तस्माद दवारं वितराम्य एष बन्दी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 1, + "text": "[अस्त]\nअत्रॊग्रसेनसमितेषु राजन; समागतेष्व अप्रतिमेषु राजसु\nन वै विवित्सान्तरम अस्ति वादिनां; महाजले हंसनिनादिनाम इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 2, + "text": "न मे ऽदय वक्ष्यस्य अति वादिमानिन; गलहं पर पन्नः सरिताम इवागमः\nहुताशनस्येव समिद्ध तेजसः; सथिरॊ भवस्वेह ममाद्य बन्दिन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 3, + "text": "वयाघ्रं शयानं परति मा परबॊधय; आशीविषं सृक्किणी लेलिहानम\nपदाहतस्येव शिरॊ ऽभिहत्य; नादष्टॊ वै मॊक्ष्यसे तन निबॊध" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 4, + "text": "यॊ वै दर्पात संहननॊपपन्नः; सुदुर्बलः पर्वतम आविहन्ति\nतस्यैव पाणिः सनखॊ विशीर्यते; न चैव शैलस्य हि दृश्यते वरणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 5, + "text": "सर्वे राज्ञॊ मैथिलस्य मैनाकस्येव पर्वताः\nनिकृष्ट भूता राजानॊ वत्सा अनदुहॊ यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 6, + "text": "अस्तावक्रः समितौ गर्जमानॊ; जातक्रॊधॊ बन्दिनम आह राजन\nउक्ते वाक्ये चॊत्तरं मे बरवीहि; वाक्यस्य चाप्य उत्तरं ते बरवीमि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 7, + "text": "एक एवाग्निर बहुधा समिध्यते; एकः सूर्यः सर्वम इदं परभाषते\nएकॊ वीरॊ देवराजॊ निहन्ता; यमः पितॄणाम ईश्वरश चैक एव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 8, + "text": "दवाव इन्द्राग्नी चरतॊ वै सखायौ; दवौ देवर्षी नारदः पर्वतश च\nदवाव अश्विनौ दवे च रथस्य चक्रे; भार्या पती दवौ विहितौ विधात्रा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 9, + "text": "तरिः सूयते कर्मणा वै परजेयं; तरयॊ युक्ता वाजपेयं वहन्ति\nअध्वर्यवस तरिसवनानि तन्वते; तरयॊ लॊकास तरीणि जयॊतींसि चाहुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 10, + "text": "चतुष्टयं बराह्मणानां निकेतं; चत्वारॊ युक्ता यज्ञम इमं वहन्ति\nदिशश चतस्रश चतुरश च वर्णाश; चतुस्पदा गौर अपि शश्वद उक्ता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 11, + "text": "पञ्चाग्नयः पञ्च पदा च पङ्क्तिर; यज्ञाः पञ्चैवाप्य अथ पञ्चेन्द्रियाणि\nदृष्टा वेदे पञ्च चूदाश च पञ्च; लॊके खयातं पञ्चनदं च पुण्यम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 12, + "text": "षडाधाने दक्षिणाम आहुर एके; षड एवेमे ऋतवः कालचक्रम\nषड इन्द्रियाण्य उत षट कृत्तिकाश च; षट साद्यस्काः सर्ववेदेषु दुष्टाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 13, + "text": "सप्त गराम्याः पशवः सप्त वन्याः; सप्त छन्दांसि करतुम एकं वहन्ति\nसप्तर्षयः सप्त चाप्य अर्हणानि; सप्त तन्त्री परथिता चैव वीना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 14, + "text": "अष्टौ शाणाः शतमानं वहन्ति; तथाष्ट पादः शरभः सिंहघाती\nअष्टौ वसूञ शुश्रुम देवतासु; यूपश चाष्टास्रिर विहितः सर्वयज्ञः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 15, + "text": "नवैवॊक्ताः सामिधेन्यः पितॄणां; तथा पराहुर नव यॊगं विषर्गम\nनवाक्षरा बृहती संप्रदिष्टा; नव यॊगॊ गणनामेति शश्वत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 16, + "text": "दशा दशॊक्ताः पुरुषस्य लॊके; सहस्रम आहुर दश पूर्णं शतानि\nदशैव मासान बिभ्रति गर्भवत्यॊ; दशेरका दश दाशा दशार्णाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 17, + "text": "एकादशैकादशिनः पशूनाम; एकादशैवात्र भवन्ति यूपाः\nएकादश पराणभृतां विकारा; एकादशॊक्ता दिवि देवेषु रुद्राः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 18, + "text": "संवत्सरं दवादश मासम आहुर; जगत्याः पादॊ दवादशैवाक्षराणि\nदवादशाहः पराकृतॊ यज्ञ उक्तॊ; दवादशादित्यान कथयन्तीह विप्राः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 19, + "text": "तरयॊदशी तिथिर उक्ता महॊग्रा; तरयॊदशद्वीपवती मही च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 20, + "text": "एतावद उक्त्वा विरराम बन्दी; शलॊकस्यार्धं वयाजहाराष्टवक्रः\nतरयॊदशाहानि ससार केशी; तरयॊदशादीन्य अतिच्छन्दांसि चाहुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ महान उदतिष्ठन निनादस; तूष्णींभूतं सूतपुत्रं निशम्य\nअधॊमुखं धयानपरं तदानीम; अस्तावक्रं चाप्य उदीर्यन्तम एव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 22, + "text": "तस्मिंस तथा संकुले वर्तमाने; सफीते यज्ञे जनकस्याथ राज्ञः\nअस्तावक्रं पूजयन्तॊ ऽभयुपेयुर; विप्राः सर्वे पराञ्जलयः परतीताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 23, + "text": "अनेन वै बराह्मणाः शुश्रुवांसॊ; वादे जित्वा सलिले मज्जिताः किल\nतान एव धर्मान अयम अद्य बन्दी; पराप्नॊतु गृह्याप्सु निमज्जयैनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 24, + "text": "अहं पुत्रॊ वरुणस्यॊत राज्ञस; तत्रास सत्रं दवादश वार्षिकं वै\nसत्रेण ते जनक तुल्यकालं; तदर्थं ते परहिता मे दविजाग्र्याः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 25, + "text": "एते सर्वे वरुणस्यॊत यज्ञं; दरष्टुं गता इह आयान्ति भूयः\nअस्तावक्रं पूजये पूजनीयं; यस्य हेतॊर जनितारं समेष्ये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 26, + "text": "विप्राः समुद्राम्भसि मज्जितास ते; वाचा जिता मेधया आविदानाः\nतां मेधया वाचम अथॊज्जहार; यथा वाचम अवचिन्वन्ति सन्तः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 27, + "text": "अग्निर दहञ जातवेदाः सतां गृहान; विसर्जयंस तेजसा न सम धाक्षीत\nबालेषु पुत्रेषु कृपणं वदत्सु; तथा वाचम अवचिन्वन्ति सन्तः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 28, + "text": "शलेष्मातकी कषीणवर्चः शृणॊषि; उताहॊ तवां सतुतयॊ मादयन्ति\nहस्तीव तवं जनक वितुद्यमानॊ; न मामिकां वाचम इमां शृणॊषि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 29, + "text": "शृणॊमि वाचं तव दिव्यरूपाम; अमानुषीं दिव्यरूपॊ ऽसि साक्षात\nअजैसीर यद बन्दिनं तवं विवादे; निसृष्टैव तव कामॊ ऽदय बन्दी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 30, + "text": "नानेन जीवता कश चिद अर्थॊ मे बन्दिना नृप\nपिता यद्य अस्य वरुणॊ मज्जयैनं जलाशये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 31, + "text": "अहं पुत्रॊ वरुणस्यॊत राज्ञॊ; न मे भयं सलिले मज्जितस्य\nइमं मुहूर्तं पितरं दरक्ष्यते ऽयम; अष्टावक्रश चिरनष्टं कहॊडम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 32, + "text": "ततस ते पूजिता विप्रा वरुणेन महात्मना\nउदतिष्ठन्त ते सर्वे जनकस्य समीपतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 33, + "text": "इत्य अर्थम इच्छन्ति सुताञ जना जनक कर्मणा\nयद अहं नाशकं कर्तुं तत पुत्रः कृतवान मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 34, + "text": "उताबलस्य बलवान उत बालस्य पण्डितः\nउत वाविदुसॊ विद्वान पुत्रॊ जनक जायते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 35, + "text": "शितेन ते परशुना सवयम एवान्तकॊ नृप\nशिरांस्य अपाहरत्व आजौ रिपूणां भद्रम अस्तु ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 36, + "text": "महद उक्थ्यं गीयते साम चाग्र्यं; सम्यक सॊमः पीयते चात्र सत्रे\nशुचीन भागान परतिजगृहुश च हृष्टाः; साक्षाद देवा जनकस्येह यज्ञे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 37, + "text": "समुत्थितेष्व अथ सर्वेषु राजन; विप्रेषु तेष्व अधिकं सुप्रभेषु\nअनुज्ञातॊ जनकेनाथ राज्ञा; विवेश तॊयं सागरस्यॊत बन्दी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 38, + "text": "अस्तावक्रः पितरं पूजयित्वा; संपूजितॊ बराह्मणैस तैर यथावत\nपरत्याजगामाश्रमम एव चाग्र्यं; जित्वा बन्दिं सहितॊ मातुलेन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 134, + "shloka": 39, + "text": "अत्र कौन्तेय सहितॊ भरातृभिस तवं; सुखॊषितः सह विप्रैः परतीतः\nपुण्यान्य अन्यानि शुचि कर्मैक भक्तिर; मया सार्धं चरितास्य आजमीध" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 1, + "text": "[लॊम]\nएषा मधुविला राजन समङ्गा संप्रकाशते\nएतत कर्दमिलं नाम भरतस्याभिसेचनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 2, + "text": "अलक्ष्म्या किल संयुक्तॊ वृत्रंहत्वा शचीपतिः\nआप्लुतः सर्वपापेभ्यः समङ्गायां वयमुच्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 3, + "text": "एतद विनशनं कुक्षौ मैनाकस्य नरर्षभ\nअदितिर यत्र पुत्रार्थं तदन्नम अपचत पुरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 4, + "text": "एनं पर्वतराजानम आरुह्य पुरुसर्षभ\nअयशस्याम असंशब्द्याम अलक्ष्मीं वयपनॊत्स्यथ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 5, + "text": "एते कनखला राजन ऋषीणां दयिता नगाः\nएषा परकाशते गङ्गा युधिष्ठिर महानदी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 6, + "text": "सनत्कुमारॊ भगवान अत्र सिद्धिम अगात पराम\nआजमीधावगाह्यैनां सर्वपापैः परमॊक्ष्यसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 7, + "text": "अपां हरदं च पुण्याख्यं भृगुतुङ्गं च पर्वतम\nतूष्णीं गङ्गां च कौन्तेय सामात्यः समुपस्पृश" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 8, + "text": "आश्रमः सथूलशिरसॊ रमणीयः परकाशते\nअत्र मानं च कौन्तेय करॊधं चैव विवर्जय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 9, + "text": "एष रैभ्याश्रमः शरीमान पाण्डवेय परकाशते\nभारद्वाजॊ यत्र कविर यवक्रीतॊ वयनश्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 10, + "text": "कथं युक्तॊ ऽभवद ऋषिर भरद्वाजः परतापवान\nकिमर्थं च यवक्रीत ऋषिपुत्रॊ वयनश्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 11, + "text": "एतत सर्वं यथावृत्तं शरॊतुम इच्छामि लॊमश\nकर्मभिर देवकल्पानां कीर्त्यमानैर भृशं रमे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 12, + "text": "भरद्वाजश च रैभ्यश च सखायौ संबभूवतुः\nताव ऊषतुर इहात्यन्तं परीयमाणौ वनान्तरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 13, + "text": "रैभ्यस्य तु सुताव आस्ताम अर्वावसु परावसू\nआसीद यवक्रीः पुत्रस तु भरद्वाजस्य भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 14, + "text": "रैभ्यॊ विद्वान सहापत्यस तपॊ वी चेतरॊ ऽभवत\nतयॊश चाप्य अतुला परीतिर बाल्यात परभृति भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 15, + "text": "यवक्रीः पितरं दृष्ट्वा तपॊ विनम असत्कृतम\nदृष्ट्वा च सत्कृतं विप्रै रैभ्यं पुत्रैः सहानघ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 16, + "text": "पर्यतप्यत तेजॊ वी मन्युनाभिपरिप्लुतः\nतपस तेपे ततॊ घॊरं वेद जञानाय पाण्डव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 17, + "text": "सुसमिद्धे महत्य अग्नौ शरीरम उपतापयन\nजनयाम आस संतापम इन्द्रस्य सुमहातपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 18, + "text": "तत इन्द्रॊ यवक्रीतम उपगम्य युधिष्ठिर\nअब्रवीत कस्य हेतॊस तवम आस्थितस तप उत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 19, + "text": "दविजानाम अनधीता वै वेदाः सुरगरार्चित\nपरतिभान्त्व इति तप्ये ऽहम इदं परमकं तपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 20, + "text": "सवाध्यायार्थे समारम्भॊ ममायं पाकशासन\nतपसा जञातुम इच्छामि सर्वज्ञानानि कौशिक" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 21, + "text": "कालेन महता वेदाः शक्या गुरु मुखाद विभॊ\nपराप्तुं तस्माद अयं यत्नः परमॊ मे समास्थितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 22, + "text": "अमार्ग एष विप्रर्षे येन तवं यातुम इच्छसि\nकिं विघातेन ते विप्र गच्छाधीहि गुरॊर मुखात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 23, + "text": "एवम उक्त्वा गतः शक्रॊ यवक्रीर अपि भारत\nभूय एवाकरॊद यत्नं तपस्य अमितविक्रम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 24, + "text": "घॊरेण तपसा राजंस तप्यमानॊ महातपः\nसंतापयाम आस भृशं देवेन्द्रम इति नः शरुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 25, + "text": "तं तथा तप्यमानं तु तपस तीव्रं महामुनिम\nउपेत्य बलभिद देवॊ वारयाम आस वै पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 26, + "text": "अशक्यॊ ऽरथः समारब्धॊ नैतद बुद्धिकृतं तव\nपरतिभास्यन्ति वै वेदास तव चैव पितुर च ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 27, + "text": "न चैतद एवं करियते देवराजममेप्सितम\nमहता नियमेनाहं तप्स्ये घॊरतरं तपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 28, + "text": "समिद्धे ऽगनाव उपकृत्याङ्गम अङ्गं; हॊष्यामि वा मघवंस तन निबॊध\nयद्य एतद एवं न करॊषि कामं; ममेप्सितं देवराजेह सर्वम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 29, + "text": "निश्चयं तम अभिज्ञाय मुनेस तस्य महात्मनः\nपरतिवारण हेत्वर्थं बुद्ध्या संचिन्त्य बुद्धिमान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 30, + "text": "तत इन्द्रॊ ऽकरॊद रूपं बराह्मणस्य तपॊ विनः\nअनेकशतवर्षस्य दुर्बलस्य स यक्ष्मणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 31, + "text": "यवक्रीतस्य यत तीर्थम उचितं शौचकर्मणि\nभागीरथ्यां तत्र सेतुं वालुकाभिश च चारसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 32, + "text": "यदास्य वदतॊ वाक्यं न सचक्रे दविजॊत्तमः\nवालुकाभिस ततः शक्रॊ गङ्गां समभिपूरयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 33, + "text": "वालुका मुष्टिम अनिशं भागीरथ्यां वयसर्जयत\nसेतुम अभ्यारभच छक्रॊ यवक्रीतं निदर्शयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 34, + "text": "तं ददर्श यवक्रीस तु यत्नवन्तं निबन्धने\nपरहसंश चाब्रवीद वाक्यम इदं स मुनिपुंगवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 35, + "text": "किम इदं वर्तते बरह्मन किं च ते ह चिकीर्षितम\nअतीव हि महान यत्नः करियते ऽयं निरर्थकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 36, + "text": "बन्धिष्ये सेतुना गङ्गां सुखः पन्था भविष्यति\nकलिश्यते हि जनस तात तरमाणः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 37, + "text": "नायं शक्यस तवया बद्धुं महान ओघः कथं चन\nअशक्याद विनिवर्तस्व शक्यम अर्थं समारभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 38, + "text": "यथैव भवता चेदं तपॊ वेदार्थम उद्यतम\nअशक्यं तद्वद अस्माभिर अयं भारः समुद्यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 39, + "text": "यथा तव निरर्थॊ ऽयम आरम्भस तरिदशेश्वर\nतथा यदि ममापीदं मन्यसे पाकशासन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 40, + "text": "करियतां यद भवेच छक्यं मया सुरगणेश्वर\nवरांश च मे परयच्छान्यान यैर अन्यान भवितास्म्य अति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 41, + "text": "तस्मै परादाद वरान इन्द्र उक्तवान यान महातपः\nपरतिभास्यन्ति ते वेदाः पित्रा सह यथेप्सिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 135, + "shloka": 42, + "text": "यच चान्यत काङ्क्षसे कामं यवक्रीर गम्यताम इति\nस लब्धकामः पितरम उपेत्याथ ततॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 136, + "shloka": 1, + "text": "[यव]\nपरतिभास्यन्ति वै वेदा मम तातस्य चॊभयॊः\nअति चान्यान भविष्यावॊ वरा लब्धास तथा मया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 136, + "shloka": 2, + "text": "[भरद]\nदर्पस ते भविता तात वराँल लब्ध्वा यथेप्सितान\nस दर्पपूर्णः कृपणः कषिप्रम एव विनश्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 136, + "shloka": 3, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमा गाथा देवैर उदाहृताः\nऋषिर आसीत पुरा पुत्र बालधिर नाम वीर्यवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 136, + "shloka": 4, + "text": "सपुत्रशॊकाद उद्विग्नस तपस तेपे सुदुश्चरम\nभवेन मम सुतॊ ऽमर्त्य इति तं लब्धवांश च सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 136, + "shloka": 5, + "text": "तस्य परसादॊ देवैश च कृतॊ न तव अमरैः समः\nनामर्त्यॊ विद्यते मर्त्यॊ निमित्तायुर भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 136, + "shloka": 6, + "text": "[ब]\nयथेमे पर्वताः शश्वत तिष्ठन्ति सुरसत्तमाः\nअक्षयास तन्निमित्तं मे सुतस्यायुर भवेद इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 136, + "shloka": 7, + "text": "तस्य पुत्रस तदा जज्ञे मेधावी करॊधनः सदा\nस तच छरुत्वाकरॊद दर्पम ऋषींश चैवावमन्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 136, + "shloka": 8, + "text": "विकुर्वाणॊ मुनीनां तु चरमाणॊ महीम इमाम\nआससाद महावीर्यं धनुषाक्षं मनीषिणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 136, + "shloka": 9, + "text": "तस्यापचक्रे मेधावी तं शशाप स वीर्यवान\nभव भस्मेति चॊक्तः स न भस्म समपद्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 136, + "shloka": 10, + "text": "धनुषाक्षस तु तं दृष्ट्वा मेधाविनम अनामयम\nनिमित्तम अस्य महिषैर भेदयाम आस वीर्यवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 136, + "shloka": 11, + "text": "स निमित्ते विनस्ते तु ममार सहसा शिशुः\nतं मृतं पुत्रम आदाय विललाप ततः पिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 136, + "shloka": 12, + "text": "लालप्यमानं तं दृष्ट्वा मुनयः पुनर आर्तवत\nऊचुर वेदॊक्तया पूर्वं गाथया तन निबॊध मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 136, + "shloka": 13, + "text": "न दिष्टम अर्थम अत्येतुम ईशॊ मर्त्यः कथं चन\nमहिषैर भेदयाम आस धनुषाक्षॊ महीधरान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 136, + "shloka": 14, + "text": "एवं लब्ध्वा वरान बाला दर्पपूर्णास तरस्विनः\nकषिप्रम एव विनश्यन्ति यथा न सयात तथा भवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 136, + "shloka": 15, + "text": "एष रैभ्यॊ महावीर्यः पुत्रौ चास्य तथा विभौ\nतं यथा पुत्र नाभ्येषि तथा कुर्यास तव अतन्द्रितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 136, + "shloka": 16, + "text": "स हि करुद्धः समर्थस तवां पुत्र पीडयितुं रुषा\nवैद्यश चापि तपस्वी च कॊपनश च महान ऋषिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 136, + "shloka": 17, + "text": "[य]\nएवं करिष्ये मा तापं तात कार्षीः कथं चन\nयथा हि मे भवान मान्यस तथा रैभ्यः पिता मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 136, + "shloka": 18, + "text": "उक्त्वा स पितरं शलक्ष्णं यवक्रीर अकुतॊभयः\nविप्रकुर्वन्न ऋषीन अन्यान अतुष्यत परया मुदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 137, + "shloka": 1, + "text": "[ल]\nचङ्क्रम्यमाणः स तदा यवक्रीर अकुतॊभयः\nजगाम माधवे मासि रैभ्याश्रमपदं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 137, + "shloka": 2, + "text": "स ददर्शाश्रमे पुण्ये पुष्पितद्रुमभूषिते\nविचरन्तीं सनुषां तस्य किंनरीम इव भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 137, + "shloka": 3, + "text": "यवक्रीस ताम उवाचेदम उपतिष्ठस्व माम इति\nनिर्लज्जॊ लज्जया युक्तां कामेन हृतचेतनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 137, + "shloka": 4, + "text": "सा तस्य शीलम आज्ञाय तस्माच छापाच च बिभ्यती\nतेजस्वितां च रैभ्यस्य तथेत्य उक्त्वा जगाम सा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 137, + "shloka": 5, + "text": "तत एकान्तम उन्नीय मज्जयाम आस भारत\nआजगाम तदा रैभ्यः सवम आश्रमम अरिंदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 137, + "shloka": 6, + "text": "रुदन्तीं च सनुषां दृष्ट्वा भार्याम आर्तां परावसॊः\nसान्त्वयञ शलक्ष्णया वाचा पर्यपृच्छद युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 137, + "shloka": 7, + "text": "सा तस्मै सर्वम आचष्ट यवक्री भाषितं शुभा\nपरत्युक्तं च यवक्रीतं परेक्षापूर्वं तदात्मना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 137, + "shloka": 8, + "text": "शृण्वानस्यैव रैभ्यस्य यवक्रीत विचेष्टितम\nदहन्न इव तदा चेतः करॊधः समभवन महान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 137, + "shloka": 9, + "text": "स तदा मन्युनाविष्टस तपस्वी भृशकॊपनः\nअवलुप्य जटाम एकां जुहावाग्नौ सुसंस्कृते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 137, + "shloka": 10, + "text": "ततः समभवन नारी तस्या रूपेण संमिता\nअवलुप्यापरां चाथ जुहावाग्नौ जटां पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 137, + "shloka": 11, + "text": "ततः समभवद रक्षॊ घॊराक्षं भीमदर्शनम\nअब्रूतां तौ तदा रैभ्यं किं कार्यं करवामहे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 137, + "shloka": 12, + "text": "ताव अब्रवीद ऋषिः करुद्धॊ यवक्रीर वध्यताम इति\nजग्मतुस तौ तथेत्य उक्त्वा यवक्रीत जिघांसया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 137, + "shloka": 13, + "text": "ततस तं समुपास्थाय कृत्या सृष्टा महात्मना\nकमण्डलुं जहारास्य मॊहयित्वा तु भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 137, + "shloka": 14, + "text": "उच्चिष्टं तु यवक्रीतम अपकृष्ट कमण्डलुम\nतत उद्यतशूलः स राक्षसः समुपाद्रवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 137, + "shloka": 15, + "text": "तम आपतन्तं संप्रेक्ष्य शूलहस्तं जिघांसया\nयवक्रीः सहसॊत्थाय पराद्रवद येन वै सरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 137, + "shloka": 16, + "text": "जलहीनं सरॊ दृष्ट्वा यवक्रीस तवरितः पुनः\nजगाम सरितः सर्वास ताश चाप्य आसन विशॊषिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 137, + "shloka": 17, + "text": "स काल्यमानॊ घॊरेण शूलहस्तेन रक्षसा\nअग्निहॊत्रं पितुर भीतः सहसा समुपाद्रवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 137, + "shloka": 18, + "text": "स वै परविशमानस तु शूद्रेणान्धेन रक्षिणा\nनिगृहीतॊ बलाद दवारि सॊ ऽवातिष्ठत पार्थिव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 137, + "shloka": 19, + "text": "निगृहीतं तु शूद्रेण यवक्रीतं स राक्षसः\nताडयाम आस शूलेन स भिन्नहृदयॊ ऽपतत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 137, + "shloka": 20, + "text": "यवक्रीतं स हत्वा तु राक्षसॊ रैभ्यम आगमत\nअनुज्ञातस तु रैभ्येण तया नार्या सहाचरत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 138, + "shloka": 1, + "text": "[ल]\nभरद्वाजस तु कौन्तेय कृत्वा सवाध्यायम आह्निकम\nसमित कलापम आदाय परविवेश सवम आश्रमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 138, + "shloka": 2, + "text": "तं सम दृष्ट्वा पुरा सर्वे परत्युत्तिष्ठन्ति पावकाः\nन तव एनम उपतिष्ठन्ति हतपुत्रं तदाग्नयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 138, + "shloka": 3, + "text": "वैकृतं तव अग्निहॊत्रे स लक्षयित्वा महातपाः\nतम अन्धं शूद्रम आसीनं गृहपालम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 138, + "shloka": 4, + "text": "किं नु मे नाग्नयः शूद्र परतिनन्दन्ति दर्शनम\nतवं चापि न यथापूर्वं कच चित कषेमम इहाश्रमे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 138, + "shloka": 5, + "text": "कच चिन न रैभ्यं पुत्रॊ मे गतवान अल्पचेतनः\nएतद आचक्ष्व मे शीघ्रं न हि मे शुध्यते मनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 138, + "shloka": 6, + "text": "[षू]\nरैभ्यं गतॊ नूनम असौ सुतस ते मन्दचेतनः\nतथा हि निहतः शेते राक्षसेन बलीयसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 138, + "shloka": 7, + "text": "परकाल्यमानस तेनायं शूलहस्तेन रक्षसा\nअग्न्यागारं परति दवारि मया दॊर्भ्यां निवारितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 138, + "shloka": 8, + "text": "ततः स निहतॊ हय अत्र जलकामॊ ऽशुचिर धरुवम\nसंभावितॊ हि तूर्णेन शूलहस्तेन रक्षसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 138, + "shloka": 9, + "text": "[ल]\nभरद्वाजस तु शूद्रस्य तच छरुत्वा विप्रियं वचः\nगतासुं पुत्रम आदाय विललाप सुदुःखितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 138, + "shloka": 10, + "text": "बराह्मणानां किलार्थाय ननु तवं तप्तवांस तपः\nदविजानाम अनधीता वै वेदाः संप्रतिभान्त्व इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 138, + "shloka": 11, + "text": "तथा कल्याण शीलस तवं बराह्मणेषु महात्मसु\nअनागाः सर्वभूतेषु कर्कशत्वम उपेयिवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 138, + "shloka": 12, + "text": "परतिसिद्धॊ मया तात रैभ्यावसथ दर्शनात\nगतवान एव तं कषुद्रं कालान्तकयमॊपमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 138, + "shloka": 13, + "text": "यः स जानन महातेजा वृद्धस्यैकं ममात्मजम\nगतवान एव कॊपस्य वशं परमदुर्मतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 138, + "shloka": 14, + "text": "पुत्रशॊकम अनुप्राप्य एष रैभ्यस्य कर्मणा\nतयक्ष्यामि तवाम ऋते पुत्र पराणान इष्टतमान भुवि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 138, + "shloka": 15, + "text": "यथाहं पुत्रशॊकेन देहं तयक्ष्यामि किल्बिसी\nतथा जयेष्ठः सुतॊ रैभ्यं हिंस्याच छीघ्रम अनागसम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 138, + "shloka": 16, + "text": "सुखिनॊ वै नरा येषां जात्या पुत्रॊ न विद्यते\nते पुत्रशॊकम अप्राप्य विचरन्ति यथासुखम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 138, + "shloka": 17, + "text": "ये तु पुत्रकृताच छॊकाद भृशं वयाकुलचेतसः\nशपन्तीष्टान सखीन आर्थास तेभ्यः पापतरॊ नु कः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 138, + "shloka": 18, + "text": "परासुश च सुतॊ दृष्टः शप्तश चेष्टः सखा मया\nईदृशीम आपदं कॊ नु दवितीयॊ ऽनुभविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 138, + "shloka": 19, + "text": "विलप्यैवं बहुविधं भरद्वाजॊ ऽदहत सुतम\nसुसमिद्धं ततः पश्चात परविवेश हुताशनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 139, + "shloka": 1, + "text": "[ल]\nएतस्मिन्न एव काले तु बृहद्द्युम्नॊ महीपतिः\nसत्रम आस्ते महाभागॊ रैभ्य याज्यः परतापवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 139, + "shloka": 2, + "text": "तेन रैभ्यस्य वै पुत्राव अर्वावसु परावसू\nवृतौ सहायौ सत्रार्थे बृहद्द्युम्नेन धीमता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 139, + "shloka": 3, + "text": "तत्र तौ समनुज्ञातौ पित्रा कौन्तेय जग्मतुः\nआश्रमे तव अभवद रैभ्यॊ भार्या चैव परावसॊः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 139, + "shloka": 4, + "text": "अथावलॊककॊ ऽगच्छद गृहान एकः परावसुः\nकृष्णाजिनेन संवीतं ददर्श पितरं वने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 139, + "shloka": 5, + "text": "जघन्यरात्रे निद्रान्धः सावशेषे तमस्य अपि\nचरन्तं गहने ऽरण्ये मेने स पितरं मृगम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 139, + "shloka": 6, + "text": "मृगं तु मन्यमानेन पिता वै तेन हिंसितः\nअकामयानेन तदा शरीरत्राणम इच्छता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 139, + "shloka": 7, + "text": "स तस्य परेतकार्याणि कृत्वा सर्वाणि भारत\nपुनर आगम्य तत सत्रम अब्रवीद भरातरं वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 139, + "shloka": 8, + "text": "इदं कर्म न शक्तस तवं वॊढुम एकः कथं चन\nमया तु हिंसितस तातॊ मन्यमानेन तं मृगम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 139, + "shloka": 9, + "text": "सॊ ऽसमदर्थे वरतं साधु चर तवं बरह्म हिंसनम\nसमर्थॊ हय अहम एकाकी कर्म कर्तुम इदं मुने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 139, + "shloka": 10, + "text": "[अर्वा]\nकरॊतु वै भवान सत्रं बृहद्द्युम्नस्य धीमतः\nबरह्महत्यां चरिष्ये ऽहं तवदर्थं नियतेन्द्रियः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 139, + "shloka": 11, + "text": "[ल]\nस तस्या बरह्महत्यायाः पारं गत्वा युधिष्ठिर\nअर्वावसुस तदा सत्रम आजगाम पुनर मुनिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 139, + "shloka": 12, + "text": "ततः परावसुर दृष्ट्वा भरातरं समुपस्थितम\nबृहद्द्युम्नम उवाचेदं वचनं परिषद्गतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 139, + "shloka": 13, + "text": "एष ते बरह्महा यज्ञं मा दरष्टुं परविशेद इति\nबरह्महा परेक्षितेनापि पीडयेत तवां न संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 139, + "shloka": 14, + "text": "परेष्यैर उत्सार्यमाणस तु राजन्न अर्वावसुस तदा\nन मया बरह्महत्येयं कृतेत्य आह पुनः पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 139, + "shloka": 15, + "text": "उच्यमानॊ ऽसकृत परेष्यैर बरह्म हन्न इति भारत\nनैव स परतिजानाति बरह्महत्यां सवयं कृताम\nमम भरात्रा कृतम इदं मया तु परिरक्षितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 139, + "shloka": 16, + "text": "परीतास तस्याभवन देवाः कर्मणार्वावसॊर नृप\nतं ते परवरयाम आसुर निरासुश च परावसुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 139, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ देवा वरं तस्मै ददुर अग्निपुरॊगमाः\nस चापि वरयाम आस पितुर उत्थानम आत्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 139, + "shloka": 18, + "text": "अनागस्त्वं तथा भरातुः पितुश चास्मरणं वधे\nभरद्वाजस्य चॊत्थानं यवक्रीतस्य चॊभयॊः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 139, + "shloka": 19, + "text": "ततः परादुर्बभूवुस ते सर्व एव युधिष्ठिर\nअथाब्रवीद यवक्रीतॊ देवान अग्निपुरॊगमान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 139, + "shloka": 20, + "text": "समधीतं मया बरह्म वरतानि चरितानि च\nकथं नु रैभ्यः शक्तॊ माम अधीयानं तपॊ विनम\nतथायुक्तेन विधिना निहन्तुम अमरॊत्तमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 139, + "shloka": 21, + "text": "[देवाह]\nमैवं कृथा यवक्रीत यथा वदसि वै मुने\nऋते गुरुम अधीता हि सुखं वेदास तवया पुरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 139, + "shloka": 22, + "text": "अनेन तु गुरून दुःखात तॊषयित्वा सवकर्मणा\nकालेन महता कलेशाद बरह्माधिगतम उत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 139, + "shloka": 23, + "text": "[ल]\nयवक्रीतम अथॊक्त्वैवं देवाः साग्निपुरॊगमाः\nसंजीवयित्वा तान सर्वान पुनर जग्मुस तरिविष्टपम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 139, + "shloka": 24, + "text": "आश्रमस तस्य पुण्यॊ ऽयं सदा पुष्पफलद्रुमः\nअत्रॊष्य राजशार्दूल सर्वपापैः परमॊक्ष्यसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 140, + "shloka": 1, + "text": "[ल]\nउशीरबीजं मैनाकं गिरिं शवेतं च भारत\nसमतीतॊ ऽसि कौन्तेय कालशैलं च पार्थिव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 140, + "shloka": 2, + "text": "एषा गङ्गा सप्त विधा राजते भरतर्षभ\nसथानं विरजसं रम्यं यत्राग्निर नित्यम इध्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 140, + "shloka": 3, + "text": "एतद वै मानुषेणाद्य न शक्यं दरष्टुम अप्य उत\nसमाधिं कुरुताव्यग्रास तीर्थान्य एतानि दरक्ष्यथ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 140, + "shloka": 4, + "text": "शवेतं गिरिं परवेक्ष्यामॊ मन्दरं चैव पर्वतम\nयत्र मानि चरॊ यक्षः कुवेरश चापि यक्षराट" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 140, + "shloka": 5, + "text": "अष्टाशीति सहस्राणि गन्धर्वाः शीघ्रचारिणः\nतथा किंपुरुषा राजन यक्षाश चैव चतुर्गुणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 140, + "shloka": 6, + "text": "अनेकरूपसंस्थाना नानाप्रहरणाश च ते\nयक्षेन्द्रं मनुजश्रेष्ठ माणिभद्रम उपासते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 140, + "shloka": 7, + "text": "तेषाम ऋद्धिर अतीवाग्र्यागतौ वायुसमाश च ते\nसथानात परच्यावयेयुर ये देवराजम अपि धरुवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 140, + "shloka": 8, + "text": "तैस तात बलिभिर गुप्ता यातुधानैश च रक्षिताः\nदुर गमाः पर्वताः पार्थ समाधिं परमं कुरु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 140, + "shloka": 9, + "text": "कुबेर सचिवाश चान्ये रौद्रा मैत्राश च राक्षसाः\nतैः समेष्याम कौन्तेय यत्तॊ विक्रमणे भव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 140, + "shloka": 10, + "text": "कैलासः पर्वतॊ राजन सॊ यॊजनशतान्य उत\nयत्र देवाः समायान्ति विशाला यत्र भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 140, + "shloka": 11, + "text": "असंख्येयास तु कौन्तेय यक्षराक्षस किंनराः\nनागाः सुपर्णा गन्धर्वाः कुबेर सदनं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 140, + "shloka": 12, + "text": "तान विगाहस्व पार्थाद्य तपसा च दमेन च\nरक्ष्यमाणॊ मया राजन भीमसेनबलेन च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 140, + "shloka": 13, + "text": "सवस्ति ते वरुणॊ राजा यमश च समितिंजयः\nगङ्गा च यमुना चैव पर्वतश च दधातु ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 140, + "shloka": 14, + "text": "इन्द्रस्य जाम्बूनदपर्वताग्रे; शृणॊमि घॊषं तव देवि गङ्गे\nगॊपाययेमं सुभगे गिरिभ्यः; सर्वाजमीधापचितं नरेन्द्रम\nभवस्व शर्म परविविक्षतॊ ऽसय; शैलान इमाञ शैलसुते नृपस्य" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 140, + "shloka": 15, + "text": "[य]\nअपूर्वॊ ऽयं संभ्रमॊ लॊमशस्य; कृष्णां सर्वे रक्षत मां परसादम\nदेशॊ हय अयं दुर्ग तमॊ मतॊ ऽसय; तस्मात परं शौचम इहाचरध्वम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 140, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ ऽबरवीद भीमम उदारवीर्यं; कृष्णां यत्तः पालय भीमसेन\nशून्ये ऽरजुने ऽसंनिहिते च तात; तवम एव कृष्णां भजसे ऽसुखेषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 140, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ महात्मा यमजौ समेत्य; मूर्धन्य उपाघ्राय विमृज्य गात्रे\nउवाच तौ भाष्प कलं स राजा; मा भैष्टम आगच्छतम अप्रमत्तौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nअन्तर्हितानि भूतानि रक्षांसि बलवन्ति च\nअग्निना तपसा चैव शक्यं गन्तुं वृकॊदर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 2, + "text": "संनिवर्तय कौन्तेय कषुत्पिपासे बलान्वयात\nततॊ बलं च दाक्ष्यं च संश्रयस्व कुरूद्वह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 3, + "text": "ऋषेस तवया शरुतं वाक्यं कैलासं पर्वतं परति\nबुद्ध्या परपश्य कौन्तेय कथं कृष्णा गमिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 4, + "text": "अथ वा सहदेवेन धौम्येन च सहाभिभॊ\nसूदैः पौरॊगवैश चैव सर्वैश च परिचारकैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 5, + "text": "रथैर अश्वैश च ये चान्ये विप्राः कलेशासहा पथि\nसर्वैस तवं सहितॊ भीम निवर्तस्वायतेक्षण" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 6, + "text": "तरयॊ वयं गमिष्यामॊ लघ्व आहारा यतव्रताः\nअहं च नकुलश चैव लॊमशश च महातपाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 7, + "text": "ममागमनम आकाङ्क्षन गङ्गा दवारे समाहितः\nवसेह दरौपदीं रक्षन यावदागमनं मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 8, + "text": "[भम]\nराजपुत्री शरमेणार्ता दुःखार्ता चैव भारत\nवरजत्य एव हि कल्याणी शवेतवाहदिदृक्षया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 9, + "text": "तव चाप्य अरतिस तीव्रा वर्धते तम अपश्यतः\nकिं पुनः सहदेवं च मां च कृष्णां च भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 10, + "text": "रथाः कामं निवर्तन्तां सर्वे च परिचारकाः\nसूदाः पौरॊगवाश चैव मन्यते यत्र नॊ भवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 11, + "text": "न हय अहं हातुम इच्छामि भवन्तम इह कर्हि चित\nशैले ऽसमिन राक्षसाकीर्णे दुर्गेषु विषमेषु च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 12, + "text": "इयं चापि महाभागा राजपुत्री यतव्रता\nतवाम ऋते पुरुषव्याघ्र नॊत्सहेद विनिवर्तितुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 13, + "text": "तथैव सहदेवॊ ऽयं सततं तवाम अनुव्रतः\nन जातु विनिवर्तेत मतज्ञॊ हय अहम अस्य वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 14, + "text": "अपि चात्र महाराज सव्यसाचि दिदृक्षया\nसर्वे लालस भूताः सम तस्माद यास्यामहे सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 15, + "text": "यद्य अशक्यॊ रथैर गन्तुं शैलॊ ऽयं बहुकन्दरः\nपद्भिर एव गमिष्यामॊ मा राजन विमनॊ भव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 16, + "text": "अहं वहिष्ये पाञ्चालीं यत्र यत्र न शक्ष्यति\nइति मे वर्तते बुद्धिर मा राजन विमनॊ भव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 17, + "text": "सुकुमारौ तथा वीरौ माद्री नन्दिकराव उभौ\nदुर्गे संतारयिष्यामि यद्य अशक्तौ भविष्यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 18, + "text": "एवं ते भाषमाणस्य बलं भीमाभिवर्धताम\nयस तवम उत्सहसे वॊढुं दरौपदीं विपुले ऽधवनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 19, + "text": "यमजौ चापि भद्रं ते नैतद अन्यत्र विद्यते\nबलं च ते यशश चैव धर्मः कीर्तिश च वर्धताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 20, + "text": "यस तवम उत्सहसे नेतुं भरातरौ सह कृष्णया\nमा ते गलानिर महाबाहॊ मा च ते ऽसतु पराभवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 21, + "text": "ततः कृष्णाब्रवीद वाक्यं परहसन्ती मनॊरमा\nगमिष्यामि न संतापः कार्यॊ मां परति भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 22, + "text": "तपसा शक्यते गन्तुं पर्वतॊ गन्धमादनः\nतपसा चैव कौन्तेय सर्वे यॊक्ष्यामहे वयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 23, + "text": "नकुलः सहदेवश च भीमसेनश च पार्थिव\nअहं च तवं च कौन्तेय दरक्ष्यामह्य शवेतवाहनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 24, + "text": "एवं संभाषमाणास ते सुबाहॊर विषयं महत\nददृशुर मुदिता राजन परभूतगजवाजिमत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 25, + "text": "किरात तङ्गणाकीर्णं कुणिन्द शतसंकुलम\nहिमवत्य अमरैर जुष्टं बह्वाश्चर्यसमाकुलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 26, + "text": "सुबाहुश चापि तान दृष्ट्वा पूजया परत्यगृह्णत\nविषयान्ते कुणिन्दानाम ईश्वरः परीतिपूर्वकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 27, + "text": "तत्र ते पूजितास तेन सर्व एव सुखॊषिताः\nपरतस्थुर विमले सूर्ये हिमवन्तं गिरिं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 28, + "text": "इन्द्रसेन मुखांश चैव भृत्यान पौरॊगवांस तथा\nसूदांश च परिबर्हं च दरौपद्याः सर्वशॊ नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 29, + "text": "राज्ञः कुणिन्दाधिपतेः परिदाय महारथाः\nपद्भिर एव महावीर्या ययुः कौरवनन्दनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 141, + "shloka": 30, + "text": "ते शनैः पराद्रवन सर्वे कृष्णया सह पाण्डवाः\nतस्माद देशात सुसंहृष्टा दरष्टुकामा धनंजयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 142, + "shloka": 1, + "text": "[यु]\nभीमसेन यमौ चॊभौ पाञ्चालि च निबॊधत\nनास्ति भूतस्य नाशॊ वै पश्यतास्मान वनेचरान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 142, + "shloka": 2, + "text": "दुर्बलाः कलेशिताः समेति यद बरवीथेतरेतरम\nअशक्ये ऽपि वरजामेति धनंजय दिदृक्षया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 142, + "shloka": 3, + "text": "तन मे दहति गात्राणि तूलराशिम इवानलः\nयच च वीरं न पश्यामि धनंजयम उपान्तिके" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 142, + "shloka": 4, + "text": "तस्य दर्शनतृष्णं मां सानुजं वनम आस्थितम\nयाज्ञसेन्याः परामर्शः स च वीर दहत्य उत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 142, + "shloka": 5, + "text": "नकुलात पूर्वजं पार्थं न पश्याम्य अमितौजसम\nअजेयम उग्रधन्वानं तेन तप्ये वृकॊदर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 142, + "shloka": 6, + "text": "तीर्थानि चैव रम्याणि वनानि च सरांसि च\nचरामि सह युष्माभिस तस्य दर्शनकाङ्क्षया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 142, + "shloka": 7, + "text": "पञ्च वर्षाण्य अहं वीरं सत्यसंधं धनंजयम\nयन न पश्यामि बीभत्सुं तेन तप्ये वृकॊदर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 142, + "shloka": 8, + "text": "तं वै शयामं गुदाकेशं सिंहविक्रान्त गामिनम\nन पश्यामि महाबाहुं तेन तप्ये वृकॊदर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 142, + "shloka": 9, + "text": "कृतास्त्रं निपुनं युद्धे परतिमानं धनुष्मताम\nन पश्यामि नरश्रेष्ठं तेन तप्ये वृकॊदर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 142, + "shloka": 10, + "text": "चरन्तम अरिसंघेषु कालं करुद्धम इवान्तकम\nपरभिन्नम इव मातङ्गं सिंहस्कन्धं धनंजयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 142, + "shloka": 11, + "text": "यः स शक्राद अनवरॊ वीर्येण दरविणेन च\nयमयॊः पूर्वजः पार्थः शवेताश्वॊ ऽमितविक्रमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 142, + "shloka": 12, + "text": "दुःखेन महताविष्टः सवकृतेनानिवर्तिना\nअजेयम उग्रधन्वानं तं न पश्यामि फल्गुनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 142, + "shloka": 13, + "text": "सततं यः कषमा शीलः कषिप्यमाणॊ ऽपय अनीयसा\nऋजु मार्गप्रपन्नस्य शर्म दाताभयस्य च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 142, + "shloka": 14, + "text": "स तु जिह्मप्रवृत्तस्य माययाभिजिघांसतः\nअपि वज्रधरस्यापि भवेत कालविषॊपमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 142, + "shloka": 15, + "text": "शत्रॊर अपि परपन्नस्य सॊ ऽनृशंसः परतापवान\nदाताभयस्य भीभत्सुर अमितात्मा महाबलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 142, + "shloka": 16, + "text": "सर्वेषाम आश्रमॊ ऽसमाकं रणे ऽरीणां परमर्दिता\nआहर्ता सर्वरत्नानां सर्वेषां नः सुखावहः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 142, + "shloka": 17, + "text": "रत्नानि यस्य वीर्येण दिव्यान्य आसन पुरा मम\nबहूनि बहु जातानि यानि पराप्तः सुयॊधनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 142, + "shloka": 18, + "text": "यस्य बाहुबलाद वीर सभा चासीत पुरा मम\nसर्वरत्नमयी खयाता तरिषु लॊकेषु पाण्डव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 142, + "shloka": 19, + "text": "वासुदेव समं वीर्ये कार्तवीर्य समं युधि\nअजेयम अजितं युद्धे तं न पश्यामि फल्गुनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 142, + "shloka": 20, + "text": "संकर्षणं महावीर्यं तवां च भीमापराजितम\nअनुजातः स वीर्येण वासुदेवं च शत्रुहा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 142, + "shloka": 21, + "text": "यस्य बाहुबले तुल्यः परभावे च पुरंदरः\nजवे वायुर मुखे सॊमः करॊधे मृत्युः सनातनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 142, + "shloka": 22, + "text": "ते वयं तं नरव्याघ्रं सर्वे वीर दिदृक्षवः\nपरवेक्ष्यामॊ महाबाहॊ पर्वतं गन्धमादनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 142, + "shloka": 23, + "text": "विशाला बदरी यत्र नरनारायणाश्रमः\nतं सदाध्युषितं यक्षैर दरक्ष्यामॊ गिरिम उत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 142, + "shloka": 24, + "text": "कुबेर नलिनीं रम्यां राक्षसैर अभिरक्षिताम\nपद्भिर एव गमिष्यामस तप्यमाना महत तपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 142, + "shloka": 25, + "text": "नातप्त तपसा शक्यॊ देशॊ गन्तुं वृकॊदर\nन नृशंसेन लुब्धेन नाप्रशान्तेन भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 142, + "shloka": 26, + "text": "तत्र सर्वे गमिष्यामॊ भीमार्जुनपदैषिणः\nसायुधा बद्धनिष्ट्रिंशाः सह विप्रैर महाव्रतैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 142, + "shloka": 27, + "text": "मक्षिकान मशकान दंशान वयाघ्रान सिंहान सरीसृपान\nपराप्नॊत्य अनियतः पार्थ नियतस तान न पश्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 142, + "shloka": 28, + "text": "ते वयं नियतात्मानः पर्वतं गन्धमादनम\nपरवेक्ष्यामॊ मिताहारा धनंजय दिदृक्षवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 143, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nते शूरास तत धन्वानस तूनवन्तः समार्गणाः\nबद्धगॊधाङ्गुलि तराणाः खद्गवन्तॊ ऽमितौजसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 143, + "shloka": 2, + "text": "परिगृह्य दविजश्रेष्ठाञ शरेष्ठाः सर्वधनुष्मताम\nपाञ्चाली सहिता राजन परययुर गन्धमादनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 143, + "shloka": 3, + "text": "सरांसि सरितश चैव पर्वतांश च वनानि च\nवृक्षांश च बहुल छायान ददृशुर गिरिमूर्धनि\nनित्यपुष्पफलान देशान देवर्षिगणसेवितान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 143, + "shloka": 4, + "text": "आत्मन्य आत्मानम आधाय वीरा मूलफलाशनाः\nचेरुर उच्चावचाकारान देशान विषमसंकटान\nपश्यन्तॊ मृगजातानि बहूनि विविधानि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 143, + "shloka": 5, + "text": "ऋरि सिद्धामर युतं गन्धर्वाप्सरसां परियम\nविविशुस ते महात्मानः किंनराचरितं गिरिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 143, + "shloka": 6, + "text": "परविशत्स्व अथ वीरेषु पर्वतं गन्धमादनम\nचन्दवातं महद वर्षं परादुरासीद विशां पते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 143, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ रेणुः समुद्भूतः सपत्र बहुलॊ महान\nपृथिवीं चान्तरिक्षं च दयां चैव तमसावृणॊत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 143, + "shloka": 8, + "text": "न सम परज्ञायते किं चिद आवृते वयॊम्नि रेणुना\nन चापि शेकुस ते कर्तुम अन्यॊन्यस्याभिभाषणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 143, + "shloka": 9, + "text": "न चापश्यन्त ते ऽनयॊन्यं तमसा हतचक्षुसः\nआकृष्यमाणा वातेन साश्म चूर्णेन भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 143, + "shloka": 10, + "text": "दरुमाणां वातभग्नानां पततां भूतले भृशम\nअन्येषां च मही जानां शब्दः समभवन महान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 143, + "shloka": 11, + "text": "दयौः सवित पतति किं भूमौ दीर्यन्ते पर्वता नु किम\nइति ते मेनिरे सर्वे पवनेन विमॊहिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 143, + "shloka": 12, + "text": "ते यथानन्तरान वृक्षान वल्मीकान विषमाणि च\nपाणिभिः परिमार्गन्तॊ भीता वायॊर निलिल्यिरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 143, + "shloka": 13, + "text": "ततः कार्मुकम उद्यम्य भीमसेनॊ महाबलः\nकृष्णाम आदाय संगत्या तस्थाव आश्रित्य पादपम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 143, + "shloka": 14, + "text": "धर्मराजश च धौम्यश च निलिल्याते महावने\nअग्निहॊत्राण्य उपादाय सहदेवस तु पर्वते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 143, + "shloka": 15, + "text": "नकुलॊ बराह्मणाश चान्ये लॊमशश च महातपः\nवृक्षान आसाद्य संत्रस्तास तत्र तत्र निलिल्यिरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 143, + "shloka": 16, + "text": "मन्दी भूते च पवने तस्मिन रजसि शाम्यति\nमहद्भिः पृषतैस तूर्णं वर्षम अभ्याजगाम ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 143, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ ऽशमसहिता धाराः संवृण्वन्त्यः समन्ततः\nपरपेतुर अनिशं तत्र शीघ्रवातसमीरिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 143, + "shloka": 18, + "text": "ततः सागरगा आपः कीर्यमाणः समन्ततः\nपरादुरासन सकलुसाः फेनवत्यॊ विशां पते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 143, + "shloka": 19, + "text": "वहन्त्यॊ वारि बहुलं फेनॊदुप परिप्लुतम\nपरिसस्रुर महाशब्दाः परकर्षन्त्यॊ महीरुहान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 143, + "shloka": 20, + "text": "तस्मिन्न उपरते वर्षे वाते च समतां गते\nगते हय अम्भसि निम्नानि परादुर्भूते दिवाकरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 143, + "shloka": 21, + "text": "निर्जग्मुस ते शनैः सर्वे समाजग्मुश च भारत\nपरतस्थुश च पुनर वीराः पर्वतं गन्धमादनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 144, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततः परयातमात्रेषु पाण्डवेषु महात्मसु\nपद्भ्याम अनुचिता गन्तुं दरौपदी समुपाविशत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 144, + "shloka": 2, + "text": "शरान्ता दुःखपरीता च वातवर्षेण तेन च\nसौकुमार्याच च पाञ्चाली संमुमॊह यशॊ विनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 144, + "shloka": 3, + "text": "सा पात्यमाना मॊहेन बाहुभ्याम असितेक्षणा\nवृत्ताभ्याम अनुरूपाभ्याम ऊरू समवलम्बत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 144, + "shloka": 4, + "text": "आलम्बमाना सहिताव ऊरू गजकरॊपमौ\nपपात सहसा भूमौ वेपन्ती कदली यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 144, + "shloka": 5, + "text": "तां पतन्तीं वरारॊहां सज्जमानां लताम इव\nनकुलः समभिद्रुत्य परिजग्राह वीर्यवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 144, + "shloka": 6, + "text": "[नकुल]\nराजन पाञ्चालराजस्य सुतेयम असितेक्षणा\nशरान्ता निपतिता भूमौ ताम अवेक्षस्व भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 144, + "shloka": 7, + "text": "अदुःखार्हा परं दुःखं पराप्तेयं मृदु गामिनी\nआश्वासय महाराज ताम इमां शरमकर्शिताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 144, + "shloka": 8, + "text": "[वै]\nराजा तु वचनात तस्य भृशं दुःखसमन्वितः\nभीमश च सहदेवश च सहसा समुपाद्रवन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 144, + "shloka": 9, + "text": "ताम अवेक्ष्य तु कौन्तेयॊ विवर्णवदनां कृशाम\nअङ्कम आनीय धर्मात्मा पर्यदेवयद आतुरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 144, + "shloka": 10, + "text": "कथं वेश्मसु गुप्तेषु सवास्तीर्णशयनॊचिताः\nशेते निपतिता भूमौ सुखार्हा वरवर्णिनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 144, + "shloka": 11, + "text": "सुकुमारौ कथं पादौ मुखं च कमलप्रभम\nमत्कृते ऽदय वरार्हायाः शयामतां समुपागतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 144, + "shloka": 12, + "text": "किम इदं दयूतकामेन मया कृतम अबुद्धिना\nआदाय कृष्णां चरता वने मृगगणायुते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 144, + "shloka": 13, + "text": "सुखं पराप्स्यति पाञ्चाली पाण्डवान पराप्य वै पतीन\nइति दरुपदराजेन पित्रा दत्तायतेक्षणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 144, + "shloka": 14, + "text": "तत सर्वम अनवाप्यैव शरमशॊकाद धि कर्शिता\nशेते निपतिता भूमौ पापस्य मम कर्मभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 144, + "shloka": 15, + "text": "तथा लालप्यमाने तु धर्मराजे युधिष्ठिरे\nधौम्यप्रभृतयः सर्वे तत्राजग्मुर दविजॊत्तमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 144, + "shloka": 16, + "text": "ते समाश्वासयाम आसुर आशीर्भिश चाप्य अपूजयन\nरक्ष घनांश च तथा मन्त्राञ जेपुश चक्रुश च ते करियाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 144, + "shloka": 17, + "text": "पथ्यमानेषु मन्त्रेषु शान्त्यर्थं परमर्षिभिः\nसपृश्यमाना करैः शीतैः पाण्डवैश च मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 144, + "shloka": 18, + "text": "सेव्यमाना च शीतेन जलमिश्रेण वायुना\nपाञ्चाली सुखम आसाद्य लेभे चेतः शनैः शनैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 144, + "shloka": 19, + "text": "परिगृह्य च तां दीनां कृष्णाम अजिन संस्तरे\nतदा विश्रामयाम आसुर लब्धसंज्ञां तपॊ विनीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 144, + "shloka": 20, + "text": "तस्या यमौ रक्ततलौ पादौ पूजित लक्षणौ\nकराभ्यां किणजाताभ्यां शनकैः संववाहतुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 144, + "shloka": 21, + "text": "पर्याश्वासयद अप्य एनां धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nउवाच च कुरुश्रेष्ठॊ भीमसेनम इदं वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 144, + "shloka": 22, + "text": "बहवः पर्वता भीम विषमा हिमदुर गमाः\nतेषु कृष्णा महाबाहॊ कथं नु विचरिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 144, + "shloka": 23, + "text": "[भम]\nतवां राजन राजपुत्रीं च यमौ च पुरुषर्षभौ\nसवयं नेष्यामि राजेन्द्र मा विषादे मनः कृथाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 144, + "shloka": 24, + "text": "अथ वासौ मया जातॊ विहगॊ मद्बलॊपमः\nवहेद अनघ सर्वान नॊ वचनात ते घतॊत्कचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 144, + "shloka": 25, + "text": "[वै]\nअनुज्ञातॊ धर्मराज्ञा पुत्रं सस्मार राक्षसम\nघतॊत्कचश च धर्मात्मा समृत मात्रः पितुस तदा\nकृताञ्जलिर उपातिष्ठद अभिवाद्याथ पाण्डवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 144, + "shloka": 26, + "text": "बराह्मणांश च महाबाहुः स च तैर अभिनन्दितः\nउवाच भीमसेनं स पितरं सत्यविक्रमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 144, + "shloka": 27, + "text": "समृतॊ ऽसमि भवता शीघ्रं शुश्रूषुर अहम आगतः\nआज्ञापय महाबाहॊ सर्वं कर्तास्म्य असंशयम\nतच छरुत्वा भीमसेनस तु राक्षसं परिसस्वजे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nधर्मज्ञॊ बलवाञ शूरः सद्यॊ राक्षसपुंगवः\nभक्तॊ ऽसमान औरसः पुत्रॊ भीम गृह्णातु मातरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 2, + "text": "तव भीमबलेनाहम अतिभीम पराक्रम\nअक्षतः सह पाञ्चाल्या गच्छेयं गन्धमादनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 3, + "text": "भरातुर वचनम आज्ञाय भीमसेनॊ घतॊत्कचम\nआदिदेश नरव्याघ्रस तनयं शत्रुकर्शनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 4, + "text": "दैदिम्बेय परिश्रान्ता तव मातापराजिता\nतवं च कामगमस तात बलवान वहतां खग" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 5, + "text": "सकन्धम आरॊप्य भद्रं ते मध्ये ऽसमाकं विहायसा\nगच्छ नीचकिया गत्या यथा चैनां न पीडयेः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 6, + "text": "धर्मराजां च धौम्यं च राज पुत्रीं यमौ तथा\nएकॊ ऽपय अहम अलं वॊढुं किम उताद्य सहायवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 7, + "text": "एवम उक्त्वा ततः कृष्णाम उवाह स घतॊत्कचः\nपाण्डूनां मध्यगॊ वीरः पाण्डवान अपि चापरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 8, + "text": "लॊमशः सिद्धमार्गेण जगामानुपम दयुतिः\nसवेनैवात्म परभावेन दवितीय इव भास्करः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 9, + "text": "बराह्मणांश चापि तान सर्वा समुपादाय राक्षसाः\nनियॊगाद राक्षसेन्द्रस्य जग्मुर भीमपराक्रमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 10, + "text": "एवं सुरम अनीयानि वनान्य उपवनानि च\nआलॊकयन्तस ते जग्मुर विशालां बदरीं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 11, + "text": "ते तव आशु गतिभिर वीरा राक्षसैस तैर महाबलैः\nउह्यमाना ययुः शीघ्रं महद अध्वानम अल्पवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 12, + "text": "देशान मलेच्छ गणाकीर्णान नानारत्नाकरायुतान\nददृशुर गिरिपादांश च नानाधातुसमाचितान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 13, + "text": "विद्याधरगणाकीर्णान युतान वानरकिंनरैः\nतथा किंपुरुषैश चैव गन्धर्वैश च समन्ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 14, + "text": "नदी जालसमाकीर्णान नानापक्षिरुताकुलान\nनानाविधैर मृगैर जुष्टान वानरैश चॊपशॊभितान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 15, + "text": "ते वयतीत्य बहून देशान उत्तरांश च कुरून अपि\nददृशुर विविधाश्चर्यं कैलासं पर्वतॊत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 16, + "text": "तस्याभ्याशे तु ददृशुर नरनारायणाश्रमम\nउपेतं पादपैर दिव्यैः सदा पुष्पफलॊपगैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 17, + "text": "ददृशुस तां च बदरीं वृत्तस्कन्धां मनॊरमाम\nसनिग्धाम अविरल छायां शरिया परमया युताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 18, + "text": "पत्रैः सनिग्धैर अविललैर उपैतां मृदुभिः शुभाम\nविशालशाखां विष्टीर्णाम अति दयुतिसमन्विताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 19, + "text": "फलैर उपचितैर दिव्यैर आचितां सवादुभिर भृशम\nमधुस्रवैः सदा दिव्यां महर्षिगणसेविताम\nमदप्रमुदितैर नित्यं नानाद्विज गणैर युताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 20, + "text": "अदंश मशके देशे बहुमूलफलॊदके\nनीलशाद्वल संछन्ने देवगन्धर्वसेविते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 21, + "text": "सुसमीकृत भूभागे सवभावविहिते शुभे\nजातां हिममृदु सपर्शे देशे ऽपहत कन्तके" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 22, + "text": "ताम उपैत्य महात्मानः सह तैर बराह्मणर्षभैः\nअवतेरुस ततः सर्वे राक्षस सकन्धतः शनैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 23, + "text": "ततस तम आश्रमं पुण्यं नरनारायणाश्रितम\nददृशुः पाण्डवा राजन सहिता दविजपुंगवैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 24, + "text": "तमसा रहितं पुण्यम अनामृष्टं रवेः करैः\nकषुत तृट शीतॊष्णदॊषैश च वर्जितं शॊकनाशनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 25, + "text": "महर्षिगणसंबाधं बराह्म्या लक्ष्म्या समन्वितम\nदुष्प्रवेशं महाराज नरैर धर्मबहिः कृतैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 26, + "text": "बलिहॊमार्चितं दिव्यं सुसंमृष्टानुलेपनम\nदिव्यपुष्पॊपहारैश च सर्वतॊ ऽभिविराजितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 27, + "text": "विशालैर अग्निशरणैः सरुग भान्दैर आचितं शुभैः\nमहद्भिस तॊयकलशैः कथिनैश चॊपशॊभितम\nशरण्यं सर्वभूतानां बरह्मघॊषनिनादितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 28, + "text": "दिव्यम आश्रयणीयं तम आश्रमं शरमनाशनम\nशरिया युतम अनिर्देश्यं देव चर्यॊपशॊभितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 29, + "text": "फलमूलाशनैर दान्तैश चीरकृष्णाजिनाम्बरैः\nसूर्यवैश्वानर समैस तपसा भावितात्मभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 30, + "text": "महर्षिभिर मॊक्षपरैर यतिभिर नियतेन्द्रियैः\nबरह्मभूतैर महाभागैर उपैतं बरह्मवादिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 31, + "text": "सॊ ऽभयगच्छन महातेजास तान ऋषीन नियतः शुचिः\nभरातृभिः सहितॊ धीमान धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 32, + "text": "दिव्यज्ञानॊपपन्नास ते दृष्ट्वा पराप्तं युधिष्ठिरम\nअभ्यगच्छन्त सुप्रीताः सर्व एव महर्षयः\nआशीर्वादान परयुञ्जानाः सवाध्यायनिरता भृशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 33, + "text": "परीतास ते तस्य सत्कारं विधिना पावकॊपमाः\nउपाजह्रुश च सलिलं पुष्पमूलफलं शुचि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 34, + "text": "स तैः परीत्याथ सत्कारम उपनीतं महर्षिभिः\nपरयतः परतिगृह्याथ धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 35, + "text": "तं शक्र सदन परख्यं दिव्यगन्धं मनॊरमम\nपरीतः सवर्गॊपमं पुण्यं पाण्डवः सह कृष्णया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 36, + "text": "विवेश शॊभया युक्तं भरातृभिश च सहानघ\nबराह्मणैर वेदवेदाङ्गपारगैश च सहाच्युतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 37, + "text": "तत्रापश्यत स धर्मात्मा देवदेवर्षिपूजितम\nनरनारायण सथानं भागीरथ्यॊपशॊभितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 38, + "text": "मधुस्रव फलां दिव्यां महर्षिगणसेविताम\nताम उपैत्य महात्मानस ते ऽवसन बराह्मणैः सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 39, + "text": "आलॊकयन्तॊ मैनाकं नानाद्विज गणायुतम\nहिरण्यशिखरं चैव तच च बिन्दुसरः शिवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 40, + "text": "भागीरथीं सुतार्थां च शीतामल जरां शिवाम\nमनि परवालप्रस्तारां पादपैर उपशॊभिताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 41, + "text": "दिव्यपुष्पसमाकीर्णां मनसः परीतिवर्धनीम\nवीक्षमाणा महात्मानॊ विजह्रुस तत्र पाण्डवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 42, + "text": "तत्र देवान पितॄंश चैव तर्पयन्तः पुनः पुनः\nबराह्मणैः सहिता वीरा नयवसन पुरुषर्षभाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 145, + "shloka": 43, + "text": "कृष्णायास तत्र पश्यन्तः करीडितान्य अमरप्रभाः\nविचित्राणि नरव्याघ्रा रेमिरे तत्र पाण्डवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतत्र ते पुरुषव्याघ्राः परमं शौचम आस्थिताः\nसॊ रात्रम अवसन वीरा धनंजय दिदृक्षया\nतस्मिन विहरमाणाश च रममाणाश च पाण्डवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 2, + "text": "मनॊज्ञे काननवरे सर्वभूतमनॊरमे\nपादपैः पुष्पविकचैः फलभारावनामितैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 3, + "text": "शॊभितं सर्वतॊ रम्यैः पुंस्कॊकिल कुलाकुलैः\nसनिग्धपत्रैर अविरलैः शीतछायैर मनॊरमैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 4, + "text": "सरांसि च विचित्राणि परसन्नसलिलानि च\nकमलैः सॊत्पलैस तत्र भराजमानानि सर्वशः\nपश्यन्तश चारुरूपाणि रेमिरे तत्र पाण्डवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 5, + "text": "पुण्यगन्धः सुखस्पर्शॊ ववौ तत्र समीरणः\nहलादयन पाण्डवान सर्वान सकृष्णान सद्विजर्षभान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 6, + "text": "ततः पूर्वॊत्तरॊ वायुः पवमानॊ यदृच्छया\nसहस्रपत्रम अर्काभं दिव्यं पद्मम उदावहत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 7, + "text": "तद अपश्यत पाञ्चाली दिव्यगन्धं मनॊरमम\nअनिलेनाहृतं भूमौ पतितं जलजं शुचि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 8, + "text": "तच छुभाशुभम आसाद्य सौगन्धिकम अनुत्तमम\nअतीव मुदिता राजन भीमसेनम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 9, + "text": "पश्य दिव्यं सुरुचिरं भीम पुष्पम अनुत्तमम\nगन्धसंस्थान संपन्नं मनसॊ मम नन्दनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 10, + "text": "एतत तु धर्मराजाय परदास्यामि परंतप\nहरेर इदं मे कामाय काम्यके पुनर आश्रमे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 11, + "text": "यदि ते ऽहं परिया पार्थ बहूनीमान्य उपाहर\nतान्य अहं नेतुम इच्छामि काम्यकं पुनर आश्रमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 12, + "text": "एवम उक्त्वा तु पाञ्चाली भीमसेनम अनिन्दिता\nजगाम धर्मराजाय पुष्पम आदाय तत तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 13, + "text": "अभिप्रायं तु विज्ञाय महिष्याः पुरुषर्षभः\nपरियाया परियकामः सॊ भीमॊ भीमपराक्रमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 14, + "text": "वातं तम एवाभिमुखॊ यतस तत पुष्पम आगतम\nआजिहीर्षुर जगामाशु स पुष्पाण्य अपरान्य अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 15, + "text": "रुक्मपृष्ठं धनुर गृह्यं शरांश चाशीविषॊपमान\nमृगराड इव संक्रुद्धः परभिन्न इव कुञ्जरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 16, + "text": "दरौपद्याः परियम अन्विच्छन सवबाहुबलम आश्रितः\nवयपैत भयसंमॊहः शैलम अभ्यपतद बली" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 17, + "text": "स तं दरुमलता गुल्मछन्नं नीलशिलातलम\nगिरिं च चारारि हरः किंनराचरितं शुभम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 18, + "text": "नानावर्णधरैश चित्रं धातुद्रुम मृगान्दजैः\nसर्वभूषण संपूर्णं भूमेर भुजम इवॊच्छ्रितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 19, + "text": "सर्वर्तुरमणीयेषु गन्धमादन सानुषु\nसक्तचक्षुर अभिप्रायं हृदयेनानुचिन्तयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 20, + "text": "पुंस्कॊकिल निनादेषु सत्पदाभिरुतेषु च\nबद्धश्रॊत्र मनश चक्षुर जगामामित विक्रमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 21, + "text": "जिघ्रमाणॊ महातेजाः सर्वर्तुकुसुमॊद्भवम\nगन्धम उद्दामम उद्दामॊ वने मत्त इव दविपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 22, + "text": "हरियमाण शरमः पित्रा संप्रहृष्टतनूरुहः\nपितुः संस्पर्शशीतेन गन्धमादन वायुना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 23, + "text": "स यक्षगन्धर्वसुरब्रह्मर्षिगणसेवितम\nविलॊडयाम आस तदा पुष्पहेतॊर अरिंदमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 24, + "text": "विषमछेदरचितैर अनुलिप्तम इवाङ्गुलैः\nविमलैर धातुविच्छेदैः काञ्चनाञ्जनराजतैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 25, + "text": "सपक्षम इव नृत्यन्तं पार्श्वलग्नैः पयॊधरैः\nमुक्ताहारैर इव चितं चयुतैः परस्रवणॊदकैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 26, + "text": "अभिराम नरी कुञ्ज निर्झरॊदक कन्दरम\nअप्सरॊनूपुर रवैः परनृत्त बहु बर्हिणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 27, + "text": "दिग वारणविषाणाग्रैर घृष्टॊपल शिलातलम\nसरस्तांशुकम इवाक्षॊभ्यैर निम्नगा निःसृतैर जलैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 28, + "text": "सशस्प कवलैः सवस्थैर अदूरपरिवर्तिभिः\nभयस्याज्ञैश च हरिणैः कौतूहलनिरीक्षितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 29, + "text": "चालयन्न ऊरुवेगेन लता जालान्य अनेकशः\nआक्रीडमानः कौन्तेयः शरीमान वायुसुतॊ ययौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 30, + "text": "परिया मनॊरथं कर्तुम उद्यतश चारुलॊचनः\nपरांशुः कनकतालाभः सिंहसंहननॊ युवा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 31, + "text": "मत्तवानरविक्रान्तॊ मत्तवारणवेगवान\nमत्तवानरताम्राक्षॊ मत्तवानरवारणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 32, + "text": "परिय पार्श्वॊपविष्टाभिर वयावृत्ताभिर विचेष्टितैः\nयक्षगन्धर्वयॊषाभिर अदृश्याभिर निरीक्ष्टितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 33, + "text": "नवावतारं रूपस्य विक्रीणन्न इव पाण्डवः\nचचार रमणीयेषु गन्धमादन सानुषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 34, + "text": "संस्मरन विविधान कलेशान दुर्यॊधनकृतान बहून\nदरौपद्या वनवासिन्याः परियं कर्तुं समुद्यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 35, + "text": "सॊ ऽचिन्तयद गते सवर्गम अर्जुने मयि चागते\nपुष्पहेतॊर कथं नव आर्यः करिष्यति युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 36, + "text": "सनेहान नरवरॊ नूनम अविश्वासाद वनस्य च\nनकुलं सहदेवं च न मॊक्ष्यति युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 37, + "text": "कथं नु कुसुमावाप्तिः सयाच छीघ्रम इति चिन्तयन\nपरतस्थे नरशार्दूलः पक्षिराड इव वेगितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 38, + "text": "कम्पयन मेदिनीं पद्भ्यां निर्घात इव पर्वसु\nतरासयन गजयूथानि वातरंहा वृकॊदरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 39, + "text": "सिंहव्याघ्र गणांश चैव मर्दमानॊ महाबलः\nउन्मूलयन महावृक्षान पॊथयंश चॊरसा बली" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 40, + "text": "तला वल्लीश च वेगेन विकर्षन पाण्डुनन्दनः\nउपर्य उपरि शैलाग्रम आरुरुक्षुर इव दविपः\nविनर्दमानॊ ऽतिभृशं सविद्युदिव तॊयदः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 41, + "text": "तस्य शब्देन घॊरेण धनुर घॊषेण चाभिभॊ\nतरस्तानि मृगयूथानि समन्ताद विप्रदुद्रुवुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 42, + "text": "अथापश्यन महाबाहुर गन्धमादन सानुषु\nसुरम्यं कदली सन्दं बहुयॊजनविस्तृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 43, + "text": "तम अभ्यगच्छद वेगेन कषॊभयिष्यन महाबलः\nमहागज इवास्रावी परभञ्जन विविधान दरुमान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 44, + "text": "उत्पाट्य कदली सकन्धान बहुतालसमुच्छ्रयान\nचिक्षेप तरसा भीमः समन्ताद बलिनां वरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 45, + "text": "ततः सत्त्वान्य उपाक्रामन बहूनि च महान्ति च\nरुरुवारणसंघाश च महिषाश च जलाश्रयाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 46, + "text": "सिंहव्याघ्राश च संक्रुद्धा भीमसेनम अभिद्रवन\nवयादितास्या महारौद्रा विनदन्तॊ ऽतिभीषणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 47, + "text": "ततॊ वायुसुतः करॊधात सवबाहुबलम आश्रितः\nगजेनाघ्नन गजं भीमः सिंहं सिन्हेन चाभिभूः\nतलप्रहारैर अन्यांश च वयहनत पाण्डवॊ बली" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 48, + "text": "ते हन्यमाना भीमेन सिंहव्याघ्र तरक्षवः\nभयाद विससृपुः सर्वे शकृन मूत्रं च सुस्रुवुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 49, + "text": "परविवेश ततः कषिप्रं तान अपास्य महाबलः\nवनं पाण्डुसुतः शरीमाञ शब्देनापूरयन दिशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 50, + "text": "तेन शब्देन चॊग्रेण भीमसेनरवेण च\nवनान्तर गताः सर्वे वित्रेषुर मृगपक्षिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 51, + "text": "तं शब्दं सहसा शरुत्वा मृगपक्षिसमीरितम\nजलार्द्रपक्षा विहगाः समुत्पेतुः सहस्रशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 52, + "text": "तान औदकान पक्षिगणान निरीक्ष्य भरतर्षभः\nतान एवानुसरन रम्यं ददर्श सुमहत सरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 53, + "text": "काञ्चनैः कदली सन्दैर मन्दमारुत कम्पितैः\nवीज्यमानम इवाक्षॊभ्यं तीरान्तर विसर्पिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 54, + "text": "तत सरॊ ऽथावतीर्याशु परभूतकमलॊत्पलम\nमहागज इवॊद्दामश चिक्रीड बलवद बली\nविक्रीड्य तस्मिन सुचिरम उत्ततारामित दयुतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 55, + "text": "ततॊ ऽवगाह्य वेगेन तद वनं बहुपादपम\nदध्मौ च शङ्खं सवनवत सर्वप्राणेन पाण्डवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 56, + "text": "तस्य शङ्खस्य शब्देन भीमसेनरवेण च\nबाहुशब्देन चॊग्रेण नर्दन्तीव गिरेर गुहाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 57, + "text": "तं वज्रनिष्पेष समम आस्फॊटितरवं भृशम\nशरुत्वा शैलगुहासुप्तैः सिंहैर मुक्तॊ महास्वनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 58, + "text": "सिंहनाद भयत्रस्तैः कुञ्जरैर अपि भारत\nमुक्तॊ विरावः सुमहान पर्वतॊ येन पूरितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 59, + "text": "तं तु नादं ततः शरुत्वा सुप्तॊ वानरपुंगवः\nपराजृम्भत महाकायॊ हनूमान नाम वानरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 60, + "text": "कदलीषण्डमध्यस्थॊ निद्रावशगतस तदा\nजृम्भमाणः सुविपुलं शक्रध्वजम इवॊत्श्रितम\nआस्फॊटयत लाङ्गूलम इन्द्राशनिसमस्वनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 61, + "text": "तस्य लाङ्गूलनिदनं पर्वतः स गुहा मुखैः\nउद्गारम इव गौर नर्दम उत्ससर्ज समन्ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 62, + "text": "स लाङ्गूलरवस तस्य मत्तवारणनिस्वनम\nअन्तर्धाय विचित्रेषु च चारगिरिसानुषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 63, + "text": "स भीमसेनस तं शरुत्वा संप्रहृष्टतनूरुहः\nशब्दप्रभवम अन्विच्छंश च चारकदली वनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 64, + "text": "कदली वनमध्यस्थम अथ पीने शिलातले\nस ददर्श महाबाहुर वानराधिपतिं सथितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 65, + "text": "विद्युत संघातदुष्प्रेक्ष्यं विद्युत संघातपिङ्गलम\nविद्युत संघातसदृशं विद्युत संघातचञ्चलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 66, + "text": "बाहुस्वस्तिक विन्यस्त पीनह्रस्वशिरॊ धरम\nसकन्धभूयिष्ठ कायत्वात तनुमध्य कती ततम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 67, + "text": "किं चिच चाभुग्न शीर्षेण दीर्घरॊमाञ्चितेन च\nलाङ्गूलेनॊर्ध्व गतिना धवजेनेव विराजितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 68, + "text": "रक्तॊष्ठं ताम्रजिह्वास्यं रक्तकर्णं चलद भरुवम\nवदनं वृत्तदंस्त्राग्रं रश्मिवन्तम इवॊदुपम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 69, + "text": "वदनाभ्यन्तर गतैः शुक्लभासैर अलं कृतम\nकेषरॊत्कर संमिश्रम अशॊकानाम इवॊत्करम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 70, + "text": "हिरण्मयीनां मध्यस्थं कदलीनां महाद्युतिम\nदीप्यमानं सववपुषा अर्चिष्मन्तम इवानलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 71, + "text": "निरीक्षन्तम अवित्रस्तं लॊचनैर मधुपिङ्गलैः\nतं वानरवरं वीरम अतिकायं महाबलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 72, + "text": "अथॊपसृत्य तरसा भीमॊ भीमपराक्रमः\nसिंहनादं समकरॊद बॊधयिष्यन कपिं तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 73, + "text": "तेन शब्देन भीमस्य वित्रेषुर मृगपक्षिणः\nहनूमांश च महासत्त्वम ईषद उन्मील्य लॊचने\nअवेक्षद अथ सावज्ञं लॊचनैर मधुपिङ्गलैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 74, + "text": "समितेनाभाष्य कौन्तेयं वानरॊ नरम अब्रवीत\nकिमर्थं सरुजस ते ऽहं सुखसुप्तः परबॊधितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 75, + "text": "ननु नाम तवया कार्या दया भूतेषु जानता\nवयं धर्मं न जानीमस तिर्यग्यॊनिं समाश्रिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 76, + "text": "मनुष्या बुद्धिसंपन्ना दयां कुर्वन्ति जन्तुषु\nकरूरेषु कर्मसु कथं देहवाक चित्तदूषिषु\nधर्मघातिषु सज्जन्ते बुद्धिमन्तॊ भवद्विधाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 77, + "text": "न तवं धर्मं विजानासि वृद्धा नॊपासितास तवया\nअल्पबुद्धितया वन्यान उत्सादयसि यन मृगान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 78, + "text": "बरूहि कस तवं किमर्थं वा वनं तवम इदम आगतः\nवर्जितं मानुषैर भावैस तथैव पुरुषैर अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 79, + "text": "अतः परमगम्यॊ ऽयं पर्वतः सुदुरारुहः\nविना सिद्धगतिं वीर गतिर अत्र न विद्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 80, + "text": "कारुण्यात सौहृदाच चैव वारये तवां महाबल\nनातः परं तवया शक्यं गन्तुम आश्वसिहि परभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 146, + "shloka": 81, + "text": "इमान्य अमृतकल्पाणि मूलानि च फलानि च\nभक्षयित्वा निवर्तस्व गराह्यं यदि वचॊ मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nएतच छरुत्वा वचस तस्य वानरेन्द्रस्य धीमतः\nभीमसेनस तदा वीरः परॊवाचामित्रकर्शनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 2, + "text": "कॊ भवान किंनिमित्तं वा वानरं वपुर आश्रितः\nबराह्मणानन्तरॊ वर्णः कषत्रियस तवानुपृच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 3, + "text": "कौरवः सॊमवंशीयः कुन्त्या गर्भेण धारितः\nपाण्डवॊ वायुतनयॊ भीमसेन इति शरुतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 4, + "text": "स वाक्यं भीमसेनस्य समितेन परतिगृह्य तत\nहनूमान वायुतनयॊ वायुपुत्रम अभाषत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 5, + "text": "वानरॊ ऽहं न ते मार्गं परदास्यामि यथेप्सितम\nसाधु गच्छ निवर्तस्व मा तवं पराप्यसि वैशसम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 6, + "text": "[भम]\nवैशसं वास्तु यद वान्यन न तवा पृच्छामि वानर\nपरयच्छॊत्तिष्ठ मार्गं मे मा तवं पराप्स्यसि वैशसम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 7, + "text": "[हनु]\nनास्ति शक्तिर ममॊत्थातुं वयाधिना कलेशितॊ हय अहम\nयद्य अवश्यं परयातव्यं लङ्घयित्वा परयाहि माम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 8, + "text": "[भम]\nनिर्गुणः परमात्मेति देहं ते वयाप्य तिष्ठति\nतम अहं जञानविज्ञेयं नावमन्ये न लङ्घये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 9, + "text": "यद्य आगमैर न विन्देयं तम अहं भूतभावनम\nकरमेयं तवां गिरिं चेमं हनूमान इव सागरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 10, + "text": "[ह]\nक एष हनुमान नाम सागरॊ येन लङ्घितः\nपृच्छामि तवा कुरुश्रेष्ठ कथ्यतां यदि शक्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 11, + "text": "[भम]\nभराता मम गुणश्लाघ्यॊ बुद्धिसत्त्वबलान्वितः\nरामायणे ऽतिविख्यातः शूरॊ वानरपुंगवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 12, + "text": "रामपत्नी कृते येन शतयॊजनम आयतः\nसागरः पलवगेन्द्रेण करमेणैकेन लङ्घितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 13, + "text": "स मे भराता महावीर्यस तुल्यॊ ऽहं तस्य तेजसा\nबले पराक्रमे युद्धे शक्तॊ ऽहं तव निग्रहे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 14, + "text": "उत्तिष्ठ देहि मे मार्गं पश्य वा मे ऽदय पौरुषम\nमच्छासनम अकुर्वाणं मा तवा नेष्ये यमक्षयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 15, + "text": "[वै]\nविज्ञाय तं बलॊन्मत्तं बाहुवीर्येण गर्वितम\nहृदयेनावहस्यैनं हनुमान वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 16, + "text": "परसीद नास्ति मे शक्तिर उत्थातुं जरयानघ\nममानुकम्पया तव एतत पुच्छम उत्सार्य गम्यताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 17, + "text": "सावज्ञम अथ वामेन समयञ जग्राह पाणिना\nन चाशकच चालयितुं भीमः पुच्छं महाकपेः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 18, + "text": "उच्चिक्षेप पुनर दॊर्भ्याम इन्द्रायुधम इवॊत्श्रितम\nनॊद्धर्तुम अशकद भीमॊ दॊर्भ्याम अपि महाबलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 19, + "text": "उत्क्षिप्त भरूर विवृत्ताक्षः संहतभ्रुकुती मुखः\nसविन्न गत्रॊ ऽभवद भीमॊ न चॊद्धर्तुं शशाक ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 20, + "text": "यत्नवान अपि तु शरीमाँल लाङ्गूलॊद्धरणॊद्धुतः\nकपेः पार्श्वगतॊ भीमस तस्थौ वरीडाद अधॊमुखः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 21, + "text": "परनिपत्य च कौन्तेयः पराञ्जलिर वाक्यम अब्रवीत\nपरसीद कपिशार्दूल दुरुक्तं कषम्यतां मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 22, + "text": "सिद्धॊ वा यदि वा देवॊ गन्धर्वॊ वाथ गुह्यकः\nपृष्ठः सन कामया बरूहि कस तवं वानररूपधृक" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 23, + "text": "[ह]\nयत ते मम परिज्ञाने कौतूहलम अरिंदम\nतत सर्वम अखिलेन तवं शृणु पाण्डवनन्दन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 24, + "text": "अहं केसरिणः कषेत्रे वायुना जगद आयुषा\nजातः कमलपत्राक्ष हनूमान नाम वानरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 25, + "text": "सूर्यपुत्रं च सुग्रीवं शक्रपुत्रं च वालिनम\nसर्ववानरराजानौ सर्ववानरयूथपाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 26, + "text": "उपतस्थुर महावीर्या मम चामित्रकर्शन\nसुग्रीवेणाभवत परीतिर अनिलस्याग्निना यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 27, + "text": "निकृतः स ततॊ भरात्रा कस्मिंश चित कारणान्तरे\nऋश्यमूके मया सार्धं सुग्रीवॊ नयवसच चिरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 28, + "text": "अथ दाशरथिर वीरॊ रामॊ नाम महाबलः\nविष्णुर मानुषरूपेण च चारवसु धाम इमाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 29, + "text": "स पितुः परियम अन्विच्छन सह भार्यः सहानुजः\nसधनुर धन्विनां शरेष्ठॊ दण्डकारण्यम आश्रितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 30, + "text": "तस्य भार्या जनस्थानाद रावणेन हृता बलात\nवञ्चयित्वा महाबुद्धिं मृगरूपेण राघवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 31, + "text": "हृतदारः सह भरात्रा पत्नीं मार्गन सराघवः\nदृष्टवाञ शैलशिखरे सुग्रीवं वानरर्षभम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 32, + "text": "तेन तस्याभवत सख्यं रागवस्य महात्मनः\nस हत्वा वालिनं राज्ये सुग्रीवं परत्यपादयत\nस हरीन परेषयाम आस सीतायाः परिमार्गने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ वानरकॊतीभिर यां वयं परस्थिता दिशम\nतत्र परवृत्तिः सीताया गृध्रेण परतिपादिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ ऽहं कार्यसिद्ध्यर्थं रामस्याक्लिष्टकर्मणाः\nशतयॊजनविस्तीर्णम अर्णवं सहसाप्लुतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 35, + "text": "दृष्टा सा च मया देवी रावणस्य निवेशने\nपरत्यागतश चापि पुनर नाम तत्र परकाश्य वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 36, + "text": "ततॊ रामेण वीरेण हत्वा तान सर्वराक्षसान\nपुनः परत्याहृता भार्या नष्टा वेदश्रुतिर यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 37, + "text": "ततः परतिष्ठिते रामे वीरॊ ऽयं याचितॊ मया\nयावद रामकथा वीर भवेल लॊकेषु शत्रुहन\nतावज जीवेयम इत्य एवं तथास्त्व इति च सॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 38, + "text": "दशवर्षसहस्राणि दशवर्षशतानि च\nराज्यं कारितवान रामस ततस तु तरिदिवं गतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 39, + "text": "तद इहाप्सरसस तात गन्धर्वाश च सदानघ\nतस्य वीरस्य चरितं गायन्त्यॊ रमयन्ति माम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 40, + "text": "अयं च मार्गॊ मर्त्यानाम अगम्यः कुरुनन्दन\nततॊ ऽहं रुद्धवान मार्गं तवेमं देवसेवितम\nधर्षयेद वा शपेद वापि मा कश चिद इति भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 147, + "shloka": 41, + "text": "दिव्यॊ देवपथॊ हय एष नात्र गच्छन्ति मानुषाः\nयदर्थम आगतश चासि तत सरॊ ऽभयर्ण एव हि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nएवम उक्तॊ महाबाहुर भीमसेनः परतापवान\nपरनिपत्य ततः परीत्या भरातरं हृष्टमानसः\nउवाच शलक्ष्णया वाचा हनूमन्तं कपीश्वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 2, + "text": "मया धन्यतरॊ नास्ति यद आर्यं दृष्टवान अहम\nअनुग्रहॊ मे सुमहांस तृप्तिश च तव दर्शनात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 3, + "text": "एवं तु कृतम इच्छामि तवयार्याद्य परियं मम\nयत ते तदासीत पलवतः सागरं मकरालयम\nरूपम अप्रतिमं वीर तद इच्छामि निरीक्षितुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 4, + "text": "एवं तुष्टॊ भविष्यामि शरद्धास्यामि च ते वचः\nएवम उक्तः स तेजॊ वी परहस्य हरिर अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 5, + "text": "न तच छक्यं तवया दरष्टुं रूपं नान्येन केन चित\nकालावस्था तदा हय अन्या वर्तते सा न सांप्रतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 6, + "text": "अन्यः कृतयुगे कालस तरेतायां दवापरे ऽपरः\nअयं परध्वंसनः कालॊ नाद्य तद रूपम अस्ति मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 7, + "text": "भूमिर नद्यॊ नगाः शैलाः सिद्धा देवा महर्षयः\nकालं समनुवर्तन्ते यथा भावा युगे युगे\nबलवर्ष्म परभावा हि परहीयन्त्य उद्भवन्ति च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 8, + "text": "तद अलं तव तद रूपं दरष्टुं कुरुकुलॊद्वह\nयुगं समनुवर्तामि कालॊ हि दुरतिक्रमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 9, + "text": "[भम]\nयुगसंख्यां समाचक्ष्व आचारं च युगे युगे\nधर्मकामार्थ भावांश च वर्ष्म वीर्यं भवाभवौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 10, + "text": "[ह]\nकृतं नाम युगं तात यत्र धर्मः सनातनः\nकृतम एव न कर्तव्यं तस्मिन काले युगॊत्तमे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 11, + "text": "न तत्र धर्माः सीदन्ति न कषीयन्ते च वै परजाः\nततः कृतयुगं नाम कालेन गुणतां गतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 12, + "text": "देवदानवगन्धर्वयक्षराक्षस पन्नगाः\nनासन कृतयुगे तात तदा न करय विक्रयाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 13, + "text": "न सामयजुृग्वर्णाः करिया नासीच च मानवी\nअभिध्याय फलं तत्र धर्मः संन्यास एव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 14, + "text": "न तस्मिन युगसंसर्गे वयाधयॊ नेन्द्रिय कषयः\nनासूया नापि रुदितं न दर्पॊ नापि पैशुनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 15, + "text": "न विग्रहः कुतस तन्द्री न दवेषॊ नापि वै कृतम\nन भयं न च संतापॊ न चेर्ष्या न च मत्सरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 16, + "text": "ततः परमकं बरह्म या गतिर यॊगिनां परा\nआत्मा च सर्वभूतानां शुक्लॊ नारायणस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 17, + "text": "बराह्मणाः कषत्रिया वैश्याः शूद्राश च कृतलक्षणाः\nकृते युगे समभवन सवकर्मनिरताः परजाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 18, + "text": "समाश्रमं समाचारं समज्ञानमती बलम\nतदा हि समकर्माणॊ वर्णा धर्मान अवाप्नुवन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 19, + "text": "एकवेद समायुक्ता एकमन्त्रविधिक्रियाः\nपृथग धर्मास तव एकवेदा धर्मम एकम अनुव्रताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 20, + "text": "चातुराश्रम्ययुक्तेन कर्मणा कालयॊगिना\nअकाम फलसंयॊगात पराप्नुवन्ति परां गतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 21, + "text": "आत्मयॊगसमायुक्तॊ धर्मॊ ऽयं कृतलक्षणः\nकृते युगे चतुष्पादश चातुर्वर्ण्यस्य शाश्वतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 22, + "text": "एतत कृतयुगं नाम तरैगुण्यपरिवर्जितम\nतरेताम अपि निबॊध तवं यस्मिन सत्रं परवर्तते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 23, + "text": "पादेन हरसते धर्मॊ रक्ततां याति चाच्युतः\nसत्यप्रवृत्ताश च नराः करिया धर्मपरायणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ यज्ञाः परवर्तन्ते धर्माश च विविधाः करियाः\nतरेतायां भावसंकल्पाः करिया दानफलॊदयाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 25, + "text": "परचलन्ति न वै धर्मात तपॊ दानपरायणाः\nसवधर्मस्थाः करियावन्तॊ जनास तरेतायुगे ऽभवन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 26, + "text": "दवापरे ऽपि युगे धर्मॊ दविभागॊनः परवर्तते\nविष्णुर वै पीततां याति चतुर्धा वेद एव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 27, + "text": "ततॊ ऽनये च चतुर्वेदास तरिवेदाश च तथापरे\nदविवेदाश चैकवेदाश चाप्य अनृचश च तथापरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 28, + "text": "एवं शास्त्रेषु भिन्नेषु बहुधा नीयते करिया\nतपॊ दानप्रवृत्ता च राजसी भवति परजा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 29, + "text": "एकवेदस्य चाज्ञानाद वेदास ते बहवः कृताः\nसत्यस्य चेह विभ्रंशात सत्ये कश चिद अवस्थितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 30, + "text": "सत्यात परच्यवमानानां वयाधयॊ बहवॊ ऽभवन\nकामाश चॊपद्रवाश चैव तदा दैवतकारिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 31, + "text": "यैर अर्द्यमानाः सुभृशं तपस तप्यन्ति मानवाः\nकामकामाः सवर्गकामा यज्ञांस तन्वन्ति चापरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 32, + "text": "एवं दवापरम आसाद्य परजाः कषीयन्त्य अधर्मतः\nपादेनैकेन कौन्तेय धर्मः कलियुगे सथितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 33, + "text": "तामसं युगम आसाद्य कृष्णॊ भवति केशवः\nवेदाचाराः परशाम्यन्ति धर्मयज्ञक्रियास तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 34, + "text": "ईतयॊ वयाधयस तन्द्री दॊषाः करॊधादयस तथा\nउपद्रवाश च वर्तन्ते आधयॊ वयाधयस तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 35, + "text": "युगेष्व आवर्तमानेषु धर्मॊ वयावर्तते पुनः\nधर्मे वयावर्तमाने तु लॊकॊ वयावर्तते पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 36, + "text": "लॊके कषीणे कषयं यान्ति भावा लॊकप्रवर्तकाः\nयुगक्षयकृता धर्माः परार्थनानि विकुर्वते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 37, + "text": "एतत कलियुगं नाम अचिराद यत परवर्तते\nयुगानुवर्तनं तव एतत कुर्वन्ति चिरजीविनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 38, + "text": "यच च ते मत्परिज्ञाने कौतूहलम अरिंदम\nअनर्थकेषु कॊ भावः पुरुषस्य विजानतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 148, + "shloka": 39, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं यन मां तवं परिपृच्छसि\nयुगसंख्यां महाबाहॊ सवस्ति पराप्नुहि गम्यताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nएवम उक्तस तु भीमेन समितं कृत्वा पलवंगमः\nयदि ते ऽहम अनुग्राह्यॊ दर्शयात्मानम आत्मना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 2, + "text": "[वै]\nएवम उक्तस तु भीमेन समितं कृत्वा पलवंगमः\nतद रूपं दर्शयाम आस यद वै सागरलङ्घने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 3, + "text": "भरातुः परियम अभीप्सन वै चकार सुमहद वपुः\nदेहस तस्य ततॊ ऽतीव वर्धत्य आयाम विस्तरैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 4, + "text": "तद रूपं कदली सन्दं छादयन्न अमितद्युतिः\nगिरेश चॊच्छ्रयम आगम्य तस्थौ तत्र स वानरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 5, + "text": "समुच्छ्रितमहाकायॊ दवितीय इव पर्वतः\nताम्रेक्षणस तीक्ष्णदंस्त्रॊ भृकुटी कृतलॊचनः\nदीर्घलाङ्गूलम आविध्य दिशॊ वयाप्य सथितः कपिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 6, + "text": "तद रूपं महद आलक्ष्य भरातुः कौरवनन्दनः\nविसिस्मिये तदा भीमॊ जहृषे च पुनः पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 7, + "text": "तम अर्कम इव तेजॊभिः सौवर्णम इव पर्वतम\nपरदीप्तम इव चाकाशं दृष्ट्वा भीमॊ नयमीलयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 8, + "text": "आबभाषे च हनुमान भीमसेनं समयन्न इव\nएतावद इह शक्तस तवं रूपं दरष्टुं ममानघ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 9, + "text": "वर्धे ऽहं चाप्य अतॊ भूयॊ यावन मे मनसेप्सितम\nभीम शत्रुषु चात्यर्थं वर्धते मूर्तिर ओजसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 10, + "text": "तद अद्भुतं महारौद्रं विन्ध्यमन्दर संनिभम\nदृष्ट्वा हनूमतॊ वर्ष्म संभ्रान्तः पवनात्म जः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 11, + "text": "परत्युवाच ततॊ भीमः संप्रहृष्टतनूरुहः\nकृताञ्जलिर अदीनात्मा हनूमन्तम अवस्थितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 12, + "text": "दृष्टं परमाणं विपुलं शरीरस्यास्य ते विभॊ\nसंहरस्व महावीर्यस्वयम आत्मानम आत्मना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 13, + "text": "न हि शक्नॊमि तवां दरष्टुं दिवाकरम इवॊदितम\nअप्रमेयम अनाधृष्यं मैनाकम इव पर्वतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 14, + "text": "विस्मयश चैव मे वीर सुमहान मनसॊ ऽदय वै\nयद रामस तवयि पार्श्वस्थे सवयं रावणम अभ्यगात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 15, + "text": "तवम एव शक्तस तां लङ्कां सयॊधां सहवाहनाम\nसवबाहुबलम आश्रित्य विनाशयितुम ओजसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 16, + "text": "न हि ते किं चिद अप्राप्यं मारुतात्मज विद्यते\nतव नैकस्य पर्याप्तॊ रावणः सगणॊ युधि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 17, + "text": "एवम उक्तस तु भीमेन हनूमान पलवगर्षभः\nपरत्युवाच ततॊ वाक्यं सनिग्धगन्भीरया गिरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 18, + "text": "एवम एतन महाबाहॊ यथा वदसि भारत\nभीमसेन न पर्याप्तॊ ममासौ राक्षसाधमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 19, + "text": "मया तु तस्मिन निहते रावणे लॊककन्तके\nकीर्तिर नश्येद राघवस्य तत एतद उपेक्षितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 20, + "text": "तेन वीरेण हत्वा तु सगणं राक्षसाधिपम\nआनीता सवपुरं सीता लॊके कीर्तिश च सथापिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 21, + "text": "तद गच्छ विपुलप्रज्ञ भरातुः परियहिते रतः\nअरिष्टं कषेमम अध्वानं वायुना परिरक्षितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 22, + "text": "एष पन्थाः कुरुश्रेष्ठ सौगन्धिक वनाय ते\nदरक्ष्यसे धनदॊद्यानं रक्षितं यक्षराक्षसैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 23, + "text": "न च ते तरसा कार्यः कुसुमावचयः सवयम\nदैवतानि हि मान्यानि पुरुषेण विशेषतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 24, + "text": "बलिहॊमनमस्कारैर मन्त्रैश च भरतर्षभ\nदैवतानि परसादं हि भक्त्या कुर्वन्ति भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 25, + "text": "मा तात साहसं कार्षीः सवधर्मम अनुपालय\nसवधर्मस्थः परं धर्मं बुध्यस्वागमयस्व च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 26, + "text": "विज्ञातव्यॊ विभागेन यत्र मुह्यन्त्य अबुद्धयः\nधर्मॊ वै वेदितुं शक्यॊ बृहस्पतिसमैर अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 27, + "text": "अधर्मॊ यत्र धर्माख्यॊ धर्मश चाधर्मसंज्ञितः\nविज्ञातव्यॊ विभागेन यत्र मुह्यन्त्य अबुद्धयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 28, + "text": "आचार संभवॊ धर्मॊ धर्माद वेदाः समुत्थिताः\nवेदैर यज्ञाः समुत्पन्ना यज्ञैर देवाः परतिष्ठिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 29, + "text": "वेदाचार विधानॊक्तैर यज्ञैर धार्यन्ति देवताः\nबृहस्पत्युशनॊक्तैश च नयैर धार्यन्ति मानवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 30, + "text": "पन्या करवनिज्याभिः कृष्याथॊ यॊनिपॊषणैः\nवार्तया धार्यते सर्वं धर्मैर एतैर दविजातिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 31, + "text": "तरयी वार्ता दण्डनीतिस तिस्रॊ विद्या विजानताम\nताभिः सम्यक परयुक्ताभिर लॊकयात्रा विधीयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 32, + "text": "सा चेद धर्मक्रिया न सयात तरयीधर्मम ऋते भुवि\nदण्डनीतिम ऋते चापि निर्मर्यादम इदं भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 33, + "text": "वार्ता धर्मे हय अवर्तन्त्यॊ विनश्येयुर इमाः परजाः\nसुप्रवृत्तैर तरिभिर हय एतैर धर्मैः सूयन्ति वै परजाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 34, + "text": "दविजानाम अमृतं धर्मॊ हय एकश चैवैक वर्णिकः\nयज्ञाध्ययन दानानि तरयः साधारणाः समृताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 35, + "text": "याजनाध्यापने चॊभे बराह्मणानां परतिग्रहः\nपालनं कषत्रियाणां वै वैश्य धर्मश च पॊषणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 36, + "text": "शुश्रूषा तु दविजातीनां शूद्राणां धर्म उच्यते\nभैक्ष हॊमव्रतैर हीनास तथैव गुरुवासिनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 37, + "text": "कषत्रधर्मॊ ऽतर कौन्तेय तव धर्माभिरक्षणम\nसवधर्मं परतिपद्यस्व विनीतॊ नियतेन्द्रियः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 38, + "text": "वृद्धैर संमन्त्र्य सद्भिश च बुद्धिमद्भिः शरुतान्वितैः\nसुस्थितः शास्ति दन्देन वयसनी परिभूयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 39, + "text": "निग्रहानुग्रहैः सम्यग यदा राजा परवर्तते\nतदा भवति लॊकस्य मर्यादा सुव्यवस्थिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 40, + "text": "तस्माद देशे च दुर्गे च शत्रुमित्र बलेषु च\nनित्यं चारेण बॊद्धव्यं सथानं वृद्धिः कषयस तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 41, + "text": "राज्ञाम उपायाश चत्वारॊ बुद्धिमन्त्रः पराक्रमः\nनिग्रहानुग्रहौ चैव दाक्ष्यं तत कार्यसाधनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 42, + "text": "साम्ना दानेन भेदेन दन्देनॊपेक्षणेन च\nसाधनीयानि कार्याणि समास वयास यॊगतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 43, + "text": "मन्त्रमूला नयाः सर्वे चाराश च भरतर्षभ\nसुमन्त्रितैर नयैः सिद्धिस तद्विदैः सह मन्त्रयेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 44, + "text": "सत्रिया मूधेन लुब्धेन बालेन लघुना तथा\nन मन्त्रयेत गुह्यानि येषु चॊन्माद लक्षणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 45, + "text": "मन्त्रयेत सह विद्वद्भिः शक्तैः कर्माणि कारयेत\nसनिग्धैश च नीतिविन्यासान मूर्खान सर्वत्र वर्जयेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 46, + "text": "धार्मिकान धर्मकार्येषु अर्थकार्येषु पण्डितान\nसत्रीषु कलीबान नियुञ्जीत करूरान करूरेषु कर्मसु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 47, + "text": "सवेभ्यश चैव परेभ्यश च कार्याकार्यसमुद्भवा\nबुद्धिः कर्मसु विज्ञेया रिपूणां च बलाबलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 48, + "text": "बुद्ध्या सुप्रतिपन्नेषु कुर्यात साधु परिग्रहम\nनिग्रहं चाप्य अशिष्टेषु निर्मर्यादेषु कारयेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 49, + "text": "निग्रहे परग्रहे सम्यग यदा राजा परवर्तते\nतदा भवति लॊकस्य मर्यादा सुव्यवस्थिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 50, + "text": "एष ते विहितः पार्थ घॊरॊ धर्मॊ दुरन्वयः\nतं सवधर्मविभागेन विनयस्थॊ ऽनुपालय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 51, + "text": "तपॊ धर्मदमेज्याभिर विप्रा यान्ति यथा दिवम\nदानातिथ्य करिया धर्मैर यान्ति वैश्याश च सद्गतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 149, + "shloka": 52, + "text": "कषत्रं याति तथा सवर्गं भुवि निग्रहपालनैः\nसम्यक परनीय दण्डं हि कामद्वेषविवर्जिताः\nअलुब्धा विगतक्रॊधाः सतां यान्ति सलॊकताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 150, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततः संकृत्य विपुलं तद वपुः कामवर्धितम\nभीमसेनं पुनर दॊर्भ्यां पर्यष्वजत वानरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 150, + "shloka": 2, + "text": "परिष्वक्तस्य तस्याशु भरात्रा भीमस्य भारत\nशरमॊ नाशम उपागच्छत सर्वं चासीत परदक्षिणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 150, + "shloka": 3, + "text": "ततः पुनर अथॊवाच पर्यश्रुनयनॊ हरिः\nभीमम आभाष्य सौहार्दाद बाष्पगद्गदया गिरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 150, + "shloka": 4, + "text": "गच्छ वीर सवम आवासं समर्तव्यॊ ऽसमि कथान्तरे\nइहस्थश च कुरुश्रेष्ठ न निवेद्यॊ ऽसमि कस्य चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 150, + "shloka": 5, + "text": "धनदस्यालयाच चापि विसृष्टानां महाबल\nदेशकाल इहायातुं देवगन्धर्वयॊषिताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 150, + "shloka": 6, + "text": "ममापि सफलं चक्षुः समारितश चास्मि राघवम\nमानुषं गात्रसंस्पर्शं गत्वा भीम तवया सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 150, + "shloka": 7, + "text": "तद अस्मद दर्शनं वीर कौन्तेयामॊघम अस्तु ते\nभरातृत्वं तवं पुरस्कृत्य वरं वरय भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 150, + "shloka": 8, + "text": "यदि तावन मया कषुद्रा गत्वा वारणसाह्वयम\nधार्तराष्ट्रा निहन्तव्या यावद एतत करॊम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 150, + "shloka": 9, + "text": "शिलया नगरं वा तन मर्दितव्यं मया यदि\nयावद अद्य करॊम्य एतत कामं तव महाबल" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 150, + "shloka": 10, + "text": "भीमसेनस तु तद वाक्यं शरुत्वा तस्य महात्मनः\nपरत्युवाच हनूमन्तं परहृष्टेनान्तरात्मना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 150, + "shloka": 11, + "text": "कृतम एव तवया सर्वं मम वानरपुंगव\nसवस्ति ते ऽसतु महाबाहॊ कषामये तवां परसीद मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 150, + "shloka": 12, + "text": "सनाथाः पाण्डवाः सर्वे तवया नाथेन वीर्यवन\nतवैव तेजसा सर्वान विजेष्यामॊ वयं रिपून" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 150, + "shloka": 13, + "text": "एवम उक्तस तु हनुमान भीमसेनम अभाषत\nभरातृत्वात सौहृदाच चापि करिष्यामि तव परियम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 150, + "shloka": 14, + "text": "चमूं विगाह्य शत्रूणां शरशक्तिसमाकुलाम\nयदा सिंहरवं वीरकरिष्यसि महाबल\nतदाहं बृंहयिष्यामि सवरवेण रवं तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 150, + "shloka": 15, + "text": "विजयस्व धवजस्थश च नादान मॊक्ष्यामि दारुणान\nशत्रूणां ते पराणहरान इत्य उक्त्वान्तरधीयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 150, + "shloka": 16, + "text": "गते तस्मिन हरिवरे भीमॊ ऽपि बलिनां वरः\nतेन मार्गेण विपुलं वयचरद गन्धमादनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 150, + "shloka": 17, + "text": "अनुस्मरन वपुस तस्य शरियं चाप्रतिमां भुवि\nमाहात्म्यम अनुभावं च समरन दाशरथेर ययौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 150, + "shloka": 18, + "text": "स तानि रमणीयानि वनान्य उपवनानि च\nविलॊडयाम आस तदा सौगन्धिक वनेप्सया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 150, + "shloka": 19, + "text": "फुल्लपद्मविचित्राणि पुष्पितानि वनानि च\nमत्तवारणयूथानि पङ्कक्लिन्नानि भारत\nवर्षताम इव मेघानां वृन्दानि ददृशे तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 150, + "shloka": 20, + "text": "हरिणैश चञ्चलापाङ्गैर हरिणी सहितैर वने\nसशष्प कवलैः शरीमान पथि दृष्टॊ दरुतं ययौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 150, + "shloka": 21, + "text": "महिषैश च वराहैश च शार्दूलैश च निषेवितम\nवयपेतभीर गिरिं शौर्याद भीमसेनॊ वयगाहत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 150, + "shloka": 22, + "text": "कुसुमानत शाखैश च ताम्प्र पल्लवकॊमलैः\nयाच्यमान इवारण्ये दरुमैर मारुतकम्पितैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 150, + "shloka": 23, + "text": "कृतपद्माज्ञलि पुटा मत्तषट्पद सेविताः\nपरिय तीर्थवना मार्गे पद्मिनीः समतिक्रमन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 150, + "shloka": 24, + "text": "सज्जमान मनॊ दृष्टिः फुल्लेषु गिरिसानुषु\nदरौपदी वाक्यपाथेयॊ भीमः शीघ्रतरं ययौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 150, + "shloka": 25, + "text": "परिवृत्ते ऽहनि ततः परकीर्णहरिणे वने\nकाञ्चनैर विमलैः पद्मैर ददर्श विपुलां नदीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 150, + "shloka": 26, + "text": "मत्तकारण्डव युतां चक्रवाकॊपशॊभिताम\nरचिताम इव तस्याद्रेर मालां विमलपङ्कजाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 150, + "shloka": 27, + "text": "तस्यां नद्यां महासत्त्वः सौगन्धिक वनं महत\nअपश्यत परीतिजननं बालार्कसदृशद्युति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 150, + "shloka": 28, + "text": "तद दृष्ट्वा लब्धकामः स मनसा पाण्डुनन्दनः\nवनवास परिक्लिष्टां जगाम मनसा परियाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 151, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nस गत्वा नलिनीं रम्यां राक्षसैर अभिरक्षिताम\nकैलासशिखरे रम्ये ददर्श शुभकानने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 151, + "shloka": 2, + "text": "कुबेरभवनाभ्याशे जातां पर्वतनिर्झरे\nसुरम्यां विपुलछायां नानाद्रुमलतावृताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 151, + "shloka": 3, + "text": "हरिताम्बुज संछन्नां दिव्यां कनकपुष्कराम\nपवित्रभूतां लॊकस्य शुभाम अद्भुतदर्शनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 151, + "shloka": 4, + "text": "तत्रामृत रसं शीतं लघु कुन्तीसुतः शुभम\nददर्श विमलं तॊयं शिवं बहु च पाण्डवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 151, + "shloka": 5, + "text": "तां तु पुष्करिणीं रम्यां पद्मसौगन्धिकायुताम\nजातरूपमयैः पद्मैश छन्नां परमगन्धिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 151, + "shloka": 6, + "text": "वैडूर्य वरनालैश च बहु चित्रैर मनॊहरैः\nहंश कारण्डवॊद्धूतैः सृजद्भिर अमलं रजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 151, + "shloka": 7, + "text": "आक्रीडं यक्षराजस्य कुबेरस्य महात्मनः\nगन्धर्वैर अप्सरॊभिश च देवैश च परमार्चिताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 151, + "shloka": 8, + "text": "सेविताम ऋषिभिर दिव्यां यक्षैः किंपुरुषैर अथा\nराक्षसैः किंनरैश चैव गुप्तां वैश्रवणेन च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 151, + "shloka": 9, + "text": "तां च दृष्ट्वैव कौन्तेयॊ भीमसेनॊ महाबलः\nबभूव परमप्रीतॊ दिव्यं संप्रेक्ष्य तत सरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 151, + "shloka": 10, + "text": "तच च करॊधवशा नाम राक्षसा राजशासनात\nरक्षन्ति शतसाहस्राश चित्रायुधपरिच्छदाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 151, + "shloka": 11, + "text": "ते तु दृष्ट्वैव कौन्तेयम अजिनैः परिवारितम\nरुक्माङ्गद धरं वीरं भीमं भीमपराक्रमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 151, + "shloka": 12, + "text": "सायुधं बद्धनिस्त्रिंशम अशङ्कितम अरिंदमम\nपुष्करेप्सुम उपायान्तम अन्यॊन्यम अभिचुक्रुशुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 151, + "shloka": 13, + "text": "अयं पुरुषशार्दूलः सायुधॊ ऽजिन संवृतः\nयच चिकीर्षुर इह पराप्तस तत संप्रष्टुम इहार्हथ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 151, + "shloka": 14, + "text": "ततः सर्वे महाबाहुं समासाद्य वृकॊदरम\nतेजॊयुक्तम अपृच्छन्त कस तवम आख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 151, + "shloka": 15, + "text": "मुनिवेषधरश चासि चीरवासाश च लक्ष्यसे\nयदर्थम असि संप्राप्तस तद आचक्ष्व महाद्युते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 152, + "shloka": 1, + "text": "[भीम]\nपाण्डवॊ भीमसेनॊ ऽहं धर्मपुत्राद अनन्तरः\nविशालां बदरीं पराप्तॊ भरातृभिः सह राक्षसाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 152, + "shloka": 2, + "text": "अपश्यत तत्र पञ्चाली सौगन्धिकम अनुत्तमम\nअनिलॊढम इतॊ नूनं सा बहूनि परीप्सति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 152, + "shloka": 3, + "text": "तस्या मामानवद्याङ्ग्या धर्मपत्न्याः परिये सथितम\nपुष्पाहारम इह पराप्तं निबॊधत निशाचराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 152, + "shloka": 4, + "text": "[र-स]\nआक्रीडॊ ऽयं कुबेरस्य दयितः पुरुषर्षभ\nनेह शक्यं मनुष्येण विहर्तुं मर्त्यधर्मिणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 152, + "shloka": 5, + "text": "देवर्षयस तथा यक्षा देवाश चात्र वृकॊदर\nआमन्त्र्य यक्षप्रवरं पिबन्ति विहरन्ति च\nगन्धर्वाप्सरसश चैव विहरन्त्य अत्र पाण्डव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 152, + "shloka": 6, + "text": "अन्यायेनेह यः कश चिद अवमन्य धनेश्वरम\nविहर्तुम इच्छेद दुर्वृत्तः स विनश्येद असंशयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 152, + "shloka": 7, + "text": "तम अनादृत्य पद्मानि जिहीर्षसि बलाद इतः\nधर्मराजस्य चात्मानं बरवीषि भरातरं कथम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 152, + "shloka": 8, + "text": "[भीम]\nराक्षसास तं न पश्यामि धनेश्वरम इहान्तिके\nदृष्ट्वापि च महाराजं नाहं याचितुम उत्सहे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 152, + "shloka": 9, + "text": "न हि याचन्ति राजान एष धर्मः सनातनः\nन चाहं हातुम इच्छामि कषात्र धर्मं कथं चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 152, + "shloka": 10, + "text": "इयं च नलिनी रम्या जता पर्वतनिर्झरे\nनेयं भवनम आसाद्य कुबेरस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 152, + "shloka": 11, + "text": "तुल्या हि सर्वभूतानाम इयं वैश्रवणस्य च\nएवंगतेषु दरव्येषु कः कं याचितुम अर्हति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 152, + "shloka": 12, + "text": "[वै]\nइत्य उक्त्वा राक्षसान सर्वान भीमसेनॊ वयगाहत\nततः स राक्षसैर वाचा परतिषिद्धः परतापवान\nमा मैवम इति सक्रॊधैर भर्त्सयद्भिः समन्ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 152, + "shloka": 13, + "text": "कदर्थी कृत्यतु स तान राक्षसान भीमविक्रमः\nवयगाहत महातेजास ते तं सर्वे नयवारयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 152, + "shloka": 14, + "text": "गृह्णीत बध्नीत निकृन्ततेमं; पचाम खादाम च भीमसेनम\nकरुद्धा बरुवन्तॊ ऽनुययुर दरुतं ते; शस्त्राणि चॊद्यम्य विवृत्तनेत्राः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 152, + "shloka": 15, + "text": "ततः स गुर्वी यमदण्डकल्पां; महागदां काञ्चनपट्टनद्धाम\nपरगृह्य तान अभ्यपतत तरस्वी; ततॊ ऽबरवीत तिष्ठत तिष्ठतेति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 152, + "shloka": 16, + "text": "ते तं तदा तॊमरपट्टिशाद यैर; वयाविध्य शस्त्रैः सहसाभिपेतुः\nजिघांसवः करॊधवशाः सुभीमा; भीमं समन्तात परिवव्रुर उग्राः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 152, + "shloka": 17, + "text": "वातेन कुन्त्यां बलवान स जातः; शूरस तरस्वी दविषतां निहन्ता\nसत्ये च धर्मे च रतः सदैव; पराक्रमे शत्रुभिर अप्रधृष्यः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 152, + "shloka": 18, + "text": "तेषां स मार्गान विविधान महात्मा; निहत्य शस्त्राणि च शात्रवाणाम\nयथा परवीरान निजघान वीरः; परःशतान पुष्करिणी समीपे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 152, + "shloka": 19, + "text": "ते तस्य वीर्यं च बलं च दृष्ट्वा; विद्या बलं बाहुबलं तथैव\nअशक्नुवन्तः सहिताः समन्ताद; धतप्रवीराः सहसा निवृत्ताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 152, + "shloka": 20, + "text": "विदीर्यमाणास तत एव तूर्णम; आकाशम आस्थाय विमूढसंज्ञाः\nकैलासशृङ्गाण्य अभिदुद्रुवुस ते; भीमार्दिताः करॊधवशाः परभग्नाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 152, + "shloka": 21, + "text": "स शक्रवद दानवदैत्य संघान; विक्रम्य जित्वा च रणे ऽरिसंघान\nविगाह्य तां पुष्करिणीं जितारिः; कामाय जग्राह ततॊ ऽमबुजानि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 152, + "shloka": 22, + "text": "ततः स पीत्वामृत कल्पम अम्भॊ; भूयॊ बभूवॊत्तम वीर्यतेजाः\nउत्पाट्य जग्राह ततॊ ऽमबुजानि; सौगन्धिकान्य उत्तमगन्धवन्ति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 152, + "shloka": 23, + "text": "ततस तु ते करॊधवशाः समेत्य; धनेश्वरं भीमबलप्रणुन्नाः\nभीमस्य वीर्यं च बलं च संख्ये; यथावद आचख्युर अतीव दीनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 152, + "shloka": 24, + "text": "तेषां वचस तत तु निशम्य देवः; परहस्य रक्षांशि ततॊ ऽभयुवाच\nगृह्णातु भीमॊ जलजानि कामं; कृष्णा निमित्तं विदितं ममैतत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 152, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ ऽभयनुज्ञाय धनेश्वरं ते; जग्मुः कुरूणां परवरं विरॊषाः\nभीमं च तस्यां ददृशुर नलिन्यां; यथॊपजॊषं विहरन्तम एकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततस तानि महार्हाणि दिव्यानि भरतर्षभः\nबहूनि बहुरूपाणि विरजांसि समाददे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ वायुर महाञ शीघ्रॊ नीचैः शर्कर कर्षणः\nपरादुरासीत खरस्पर्शः संग्रामम अभिचॊदयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 3, + "text": "पपात महती चॊल्का सनिर्घाता महाप्रभा\nनिष्प्रभश चाभवत सूर्यश छन्नरश्मिस तमॊवृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 4, + "text": "निर्घातश चाभवद भीमॊ भीमे विक्रमम आस्थिते\nचचाल पृथिवी चापि पांसुवर्षं पपात च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 5, + "text": "सलॊहिता दिशश चासन खरवाचॊ मृगद्विजाः\nतमॊवृतम अभूत सर्वं न परज्ञायत किं चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 6, + "text": "तद अद्भुतम अभिप्रेक्ष्य धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nउवाच वदतां शरेष्ठः कॊ ऽसमान अभिभविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 7, + "text": "सज्जीभवत भद्रं वः पाण्डवा युद्धदुर्मदाः\nयथा रूपाणि पश्यामि सवभ्यग्रॊ नः पराक्रमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 8, + "text": "एवम उक्त्वा ततॊ राजा वीक्षां चक्रे समन्ततः\nअपश्यमानॊ भीमं च धर्मराजॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 9, + "text": "तत्र कृष्णां यमौ चैव समीपस्थान अरिंदमः\nपप्रच्छ भरातरं भीमं भीमकर्माणम आहवे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 10, + "text": "कच चिन न भीमः पाञ्चालि किं चित कृत्यं चिकीर्षति\nकृतवान अपि वा वीरः साहसं साहस परियः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 11, + "text": "इमे हय अकस्माद उत्पाता महासमरदर्शिनः\nदर्शयन्तॊ भयं तीव्रं परादुर्भूताः समन्ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 12, + "text": "तं तथा वादिनं कृष्णा परत्युवाच मनस्विनी\nपरिया परियं चिकीर्षन्ती महिषी चारुहासिनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 13, + "text": "यत तत सौगन्धिकं राजन्न आहृतं मातरिश्वना\nतन मया भीमसेनस्य परीतयाद्यॊपपादितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 14, + "text": "अपि चॊक्तॊ मया वीरॊ यदि पश्येद बहून्य अपि\nतानि सर्वाण्य उपादाय शीघ्रम आगम्यताम इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 15, + "text": "स तु नूनं महाबाहुः परियार्थं मम पाण्डवः\nपराग उदीचीं दिशं राजंस तान्य आहर्तुम इतॊ गतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 16, + "text": "उक्तस तव एवं तया राजा यमाव इदम अथाब्रवीत\nगच्छाम सहितास तूर्णं येन यातॊ वृकॊदरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 17, + "text": "वहन्तु राक्षसा विप्रान यथा शरान्तान यथा कृशान\nतवम अप्य अमरसंकाश वह कृष्णां घटॊत्कच" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 18, + "text": "वयक्तं दूरम इतॊ भीमः परविष्ट इति मे मतिः\nचिरं च तस्य कालॊ ऽयं स च वायुसमॊ जवे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 19, + "text": "तरस्वी वैनतेयस्य सदृशॊ भुवि लङ्घने\nउत्पतेद अपि चाकाशं निपतेच च यथेच्छकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 20, + "text": "तम अन्वियाम भवतां परभावाद रजनीचराः\nपुरा स नापराध्नॊति सिधानां बरह्मवादिनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 21, + "text": "तथेत्य उक्त्वा तु ते सर्वे हैडिम्ब परमुखास तदा\nउद्देशज्ञाः कुबेरस्य नलिन्या भरतर्षभः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 22, + "text": "आदाय पाण्डवांश चैव तांश च विप्रान अनेकशः\nलॊमशेनैव सहिताः परययुः परीतमानसाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 23, + "text": "ते गत्वा सहिताः सर्वे ददृशुस तत्र कानने\nपरफुल्लपङ्कज वतीं नलिनीं सुमनॊहराम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 24, + "text": "तं च भीमं महात्मानं तस्यास तीरे वयवस्थिरम\nददृशुर निहतां चैव यक्षान सुविपुलेक्षणान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 25, + "text": "उद्यम्य च गदां दॊर्भ्यां नदीतीरे वयवस्थितम\nपरजा संक्षेप समये दण्डहस्तम इवान्तकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 26, + "text": "तं दृष्ट्वा धर्मराजस तु परिष्वज्य पुनः पुनः\nउवाच शलक्ष्णया वाचा कौन्तेय किम इदं कृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 27, + "text": "साहसं बत भद्रं ते देवानाम अपि चाप्रियम\nपुनर एवं न कर्तव्यं मम चेद इच्छसि परियम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 28, + "text": "अनुशास्य च कौन्तेयं पद्मानि परतिगृह्य च\nतस्याम एव नलिन्यां ते विजह्रुर अमरॊपमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 29, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु परगृहीतशिलायुधाः\nपरादुरासन महाकायास तस्यॊद्यानस्य रक्षिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 30, + "text": "ते दृष्ट्वा धर्मराजानं देवर्षिं चापि लॊमशम\nनकुलं सहदेवं च तथान्यान बराह्मणर्षभान\nविनयेनानताः सर्वे परणिपेतुश च भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 153, + "shloka": 31, + "text": "सान्त्विता धर्मराजेन परसेदुः कषणदाचराः\nविदिताश च कुबेरस्य ततस ते नरपुंगवाः\nऊषुर नातिचिरं कालं रममाणाः कुरूद्वहाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततस तान परिविश्वस्तान वसतस तत्र पाण्डवान\nगतेषु तेषु रक्षः सुभीमसेनात्मजे ऽपि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 2, + "text": "रहितान भीमसेनेन कदा चित तान यदृच्छया\nजहार धर्मराजानं यमौ कृष्णां च राक्षसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 3, + "text": "बराह्मणॊ मन्त्रकुशलः सर्वास्त्रेष्व अस्त्रवित्तमः\nइति बरुवन पाण्डवेयान पर्युपास्ते सम नित्यदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 4, + "text": "परीक्षमाणः पार्थानां कलापानि धनूंषि च\nअन्तरं समभिप्रेप्सुर नाम्ना खयातॊ जटासुरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 5, + "text": "स भीमसेने निष्क्रान्ते मृगयार्थम अरिंदमे\nअन्यद रूपं समास्थाय विकृतं भैरवं महत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 6, + "text": "गृहीत्वा सर्वशस्त्राणि दरौपदीं परिगृह्य च\nपरातिष्ठत स दुष्टात्मा तरीन गृहीत्वा च पाण्डवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 7, + "text": "सहदेवस तु यत्नेन ततॊ ऽपक्रम्य पाण्डवः\nआक्रन्दद भीमसेनं वै यन यातॊ महाबलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 8, + "text": "तम अब्रवीद धर्मराजॊ हरियमाणॊ युधिष्ठिरः\nधर्मस ते हीयते मूढ न चैनं समवेक्षसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 9, + "text": "ये ऽनये के चिन मनुष्येषु तिर्यग्यॊनिगता अपि\nगन्धर्वयक्षरक्षांसि वयांसि पशवस तथा\nमनुष्यान उपजीवन्ति ततस तवम उपजीवसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 10, + "text": "समृद्ध्या हय अस्य लॊकस्य लॊकॊ युष्माकम ऋध्यते\nइमं च लॊकं शॊचन्तम अनुशॊचन्ति देवताः\nपूज्यमानाश च वर्धन्ते हव्यकव्यैर यथाविधि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 11, + "text": "वयं राष्ट्रस्य गॊप्तारॊ रक्षितारश च राक्षस\nराष्ट्रस्यारक्ष्यमाणस्य कुतॊ भूतिः कुतः सुखम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 12, + "text": "न च राजावमन्तव्यॊ रक्षसा जात्व अनागसि\nअणुर अप्य अपचारश च नास्त्य अस्माकं नराशन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 13, + "text": "दरॊग्धव्यं न च मित्रेषु न विश्वस्तेषु कर्हि चित\nयेषां चान्नानि भुञ्जीत यत्र च सयात परतिश्रयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 14, + "text": "स तवं परतिश्रये ऽसमाकं पूज्यमानः सुखॊषितः\nभुक्त्वा चान्नानि दुष्प्रज्ञ कथम अस्माञ जिहीर्षसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 15, + "text": "एवम एव वृथाचारॊ वृथा वृद्धॊ वृथा मतिः\nवृथा मरणम अर्हस तवं वृथाद्य न भविष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 16, + "text": "अथ चेद दुष्टबुद्धिस तवं सर्वैर धर्मैर विवर्जितः\nपरदाय शस्त्राण्य अस्माकं युद्धेन दरौपदीं हर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 17, + "text": "अथ चेत तवम अविज्ञाय इदं कर्म करिष्यसि\nअधर्मं चाप्य अकीर्तिं च लॊके पराप्स्यसि केवलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 18, + "text": "एताम अद्य परामृश्य सत्रियं राक्षस मानुषीम\nविषम एतत समालॊड्य कुम्भेन पराशितं तवया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरस तस्य भारिकः समपद्यत\nस तु भाराभिभूतात्मा न तथा शीघ्रगॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 20, + "text": "अथाब्रवीद दरौपदीं च नकुलं च युधिष्ठिरः\nमा भैष्ट राक्षसान मूढाद गतिर अस्य महाहृता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 21, + "text": "नातिदूरे महाबाहुर भविता पवनात्मजः\nअस्मिन मुहूर्ते संप्राप्ते न भविष्यति राक्षसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 22, + "text": "सहदेवस तु तं दृष्ट्वा राक्षसं मूढचेतसम\nउवाच वचनं राजन कुन्तीपुत्रम्युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 23, + "text": "राजन किंनाम तत कृत्यं कषत्रियस्यास्त्य अतॊ ऽधिकम\nयद युद्धे ऽभिमुखः पराणांस तयजेच छत्रूञ जयेत वा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 24, + "text": "एष चास्मान वयं चैनं युध्यमानाः परंतप\nसूदयेम महाबाहॊ देशकालॊ हय अयं नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 25, + "text": "कषत्रधर्मस्य संप्राप्तः कालः सत्यपराक्रम\nजयन्तः पात्यमाना वा पराप्तुम अर्हाम सद गतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 26, + "text": "राक्षसे जीवमाने ऽदय रविर अस्तम इयाद यदि\nनाहं बरूयां पुनर्जातु कषत्रियॊ ऽसमीति भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 27, + "text": "भॊ भॊ राक्षस तिष्ठस्व सहदेवॊ ऽसमि पाण्डवः\nहत्वा वा मां नयस्वैनान हतॊ वाद्येह सवप्स्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 28, + "text": "तथैव तस्मिन बरुवति भीमसेनॊ यदृच्छया\nपरादृश्यत महाबाहुः सवज्र इव वासवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 29, + "text": "सॊ ऽपश्यद भरातरौ तत्र दरौपदीं च यशस्विनीम\nकषितिस्थं सहदेवं च कषिपन्तं राक्षसं तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 30, + "text": "माराच च राक्षसं मूढं कालॊपहतचेतसम\nभरमन्तं तत्र तत्रैव दैवेन विनिवारितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 31, + "text": "भरातॄंस तान हरियतॊ दृष्ट्वा दरौपदीं च महाबलः\nकरॊधम आहारयद भीमॊ राक्षसं चेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 32, + "text": "विज्ञातॊ ऽसि मया पूर्वं चेष्टञ शस्त्रपरीक्षणे\nआस्था तु तवयि मे नास्ति यतॊ ऽसि न हतस तदा\nबरह्मरूपप्रतिच्छन्नॊ न नॊ वदसि चाप्रियम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 33, + "text": "परियेषु चरमाणं तवां न चैवाप्रिय कारिणम\nअतिथिं बरह्मरूपं च कथं हन्याम अनागसम\nराक्षसं मन्यमानॊ ऽपि यॊ हन्यान नरकं वरजेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 34, + "text": "अपक्वस्य च कालेन वधस तव न विद्यते\nनूनम अद्यासि संपक्वॊ यथा ते मतिर ईदृशी\nदत्ता कृष्णापहरणे कालेनाद्भुत कर्मणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 35, + "text": "बडिशॊ ऽयं तवया गरस्तः कालसूत्रेण लम्बितः\nमत्स्यॊ ऽमभसीव सयूतास्यः कथं मे ऽदय गमिष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 36, + "text": "यं चासि परस्थितॊ देशं मनॊ पूर्वं गतं च ते\nन तं गन्तासि गन्तासि मार्गं बकहिडिम्बयॊः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 37, + "text": "एवम उक्तस तु भीमेन राक्षसः कालचॊद्नितः\nभीत उत्सृज्य तान सर्वान युद्धाय समुपस्थितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 38, + "text": "अब्रवीच च पुनर भीमं रॊषात परस्फुरिताधरः\nन मे मूढा दिशः पापत्वद अर्थं मे विलम्बनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 39, + "text": "शरुता मे राक्षसा ये ये तवया विनिहता रणे\nतेषाम अद्य करिष्यामि तवास्रेणॊदक करियाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 40, + "text": "एवम उक्तस ततॊ भीमः सृक्किणी परिसंलिहन\nसमयमान इव करॊधात साक्षात कालान्तकॊपमः\nबाहुसंरम्भम एवेच्छन्न अभिदुद्राव राक्षसम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 41, + "text": "राक्षसॊ ऽपि तदा भीमं युद्धार्थिनम अवस्थितम\nअभिदुद्राव संरब्धॊ बलॊ वज्रधरं यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 42, + "text": "वर्तमाने तदा ताभ्यां बाहुयुद्धे सुदारुणे\nमाद्रीपुत्राव अभिक्रुद्धाव उभाव अप्य अभ्यधावताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 43, + "text": "नयवारयत तौ परहसन कुन्तीपुत्रॊ वृकॊदरः\nशक्तॊ ऽहं राक्षसस्येति परेक्षध्वम इति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 44, + "text": "आत्मना भरातृभिश चाहं धर्मेण सुकृतेन च\nइष्टेन च शपे राजन सूदयिष्यामि राक्षसम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 45, + "text": "इत्य एवम उक्त्वा तौ वीरौ सपर्धमानौ परस्परम\nबाहुभिः समसज्जेताम उभौ रक्षॊवृकॊदरौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 46, + "text": "तयॊर आसीत संप्रहारः करुद्धयॊर भीम रक्षसॊः\nअमृष्यमाणयॊः संख्ये देवदानवयॊर इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 47, + "text": "आरुज्यारुज्य तौ वृक्षान अन्यॊन्यम अभिजघ्नतुः\nजीमूताव इव घर्मान्ते विनदन्तौ महाबलौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 48, + "text": "बभज्ञतुर महावृक्षान ऊरुभिर बलिनां वरौ\nअन्यॊन्येनाभिसंरब्धौ परस्परजयैषिणौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 49, + "text": "तद वृक्षयुद्धम अभवन महीरुह विनाशनम\nवालिसुग्रीवयॊर भरात्रॊः पुरेव कपिसिंहयॊः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 50, + "text": "आविद्याविध्य तौ वृक्षान मुहूर्तम इतरेतरम\nताडयाम आसतुर उभौ विनदन्तौ मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 51, + "text": "तस्मिन देशे यदा वृक्षाः सर्व एव निपातिताः\nपुञ्जी कृताश च शतशः परस्परवधेप्सया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 52, + "text": "तदा शिलाः समादाय मुहूर्तम इव भारत\nमहाभ्रैर इव शैलेन्द्रौ युयुधाते महाबलौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 53, + "text": "उग्राभिर उग्ररूपाभिर बृहतीभिः परस्परम\nवज्रैर इव महावेगैर आजघ्नतुर अमर्षणौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 54, + "text": "अभिहत्य च भूयस ताव अन्यॊन्यं बलदर्पितौ\nभुजाभ्यां परिगृह्याथ चकर्षाते गजाव इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 55, + "text": "मुष्टिभिश च महाघॊरैर अन्यॊन्यम अभिपेततुः\nतयॊश चटचटा शब्दॊ बभूव सुमहात्मनॊः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 56, + "text": "ततः संहृत्य मुष्टिं तु पञ्चशीर्षम इवॊरगम\nवेगेनाभ्यहनद भीमॊ राक्षसस्य शिरॊधराम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 57, + "text": "ततः शरान्तं तु तद रक्षॊ भीमसेन भुजाहतम\nसुपरिश्रान्तम आलक्ष्य भीमसेनॊ ऽभयवर्तत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 58, + "text": "तत एनं महाबाहुर बाहुभ्याम अमरॊपमः\nसमुत्क्षिप्य बलाद भीमॊ निष्पिपेष महीतले" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 59, + "text": "तस्य गात्राणि सर्वाणि चूर्णयाम आस पाण्डवः\nअरत्निना चाभिहत्य शिरॊ कायाद अहाहरत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 60, + "text": "संदष्टौष्ठं विवृत्ताक्षं फलं वृन्ताद इव चयुतम\nजटासुरस्य तु शिरॊ भीमसेनबलाद धृतम\nपपात रुधिरादिग्धं संदष्ट दशनछदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 154, + "shloka": 61, + "text": "तं निहत्य महेष्वासॊ युधिष्ठिरम उपागमत\nसतूयमानॊ दविजाग्र्यैस तैर मरुद्भिर इव वासवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nनिहते राक्षसे तस्मिन पुनर नारायणाश्रमम\nअभ्येत्य राजा कौन्तेयॊ निवासम अकरॊत परभुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 2, + "text": "स समानीय तान सर्वान भरातॄन इत्य अब्रवीद वचः\nदरौपद्या सहितान काले संस्मरन भरातरं जयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 3, + "text": "समाश चतस्रॊ ऽभिगताः शिवेन चरतां वने\nकृतॊद्देशश च बीभत्सुः पञ्चमीम अभितः समाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 4, + "text": "पराप्य पर्वतराजानं शवेतं शिखरिणां वरम\nतत्रापि च कृतॊद्देशः समागमदिदृक्षुभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 5, + "text": "कृतश च समयस तेन पार्थेनामित तेजसा\nपञ्चवर्षाणि वत्स्यामि विद्यार्थीति पुरा मयि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 6, + "text": "तत्र गाण्डीवधन्वानम अवाप्तास्त्रम अरिंदमम\nदेवलॊकाद इमं लॊकं दरक्ष्यामः पुनरागतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 7, + "text": "इत्य उक्त्वा बराह्मणान सर्वान आमन्त्रयत पाण्डवः\nकारणं चैव तत तेषाम आचचक्षे तपस्विनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 8, + "text": "तम उग्रतपसः परीताः कृत्वा पार्थं परदक्षिणम\nबराह्मणास ते ऽनवमॊदन्त शिवेन कुशलेन च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 9, + "text": "सुखॊदर्कम इमं कलेशम अचिराद भरतर्षभ\nकषत्रधर्मेण धर्मज्ञ तीर्त्वा गां पालयिष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 10, + "text": "तत तु राजा वचस तेषां परतिगृह्य तपस्विनाम\nपरतस्थे सह विप्रैस तैर भरातृभिश च परंतपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 11, + "text": "दरौपद्या सहितः शरीमान हैडिम्बेयादिभिस तथा\nराक्षसैर अनुयातश च लॊमशेनाभिरक्षितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 12, + "text": "कव चिज जगाम पद्भ्यां तु राक्षसैर उह्यते कव चित\nतत्र तत्र महातेजा भरातृभिः सह सुव्रतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा बहून कलेशान विचिन्तयन\nसिंहव्याघ्र गजाकीर्णाम उदीचीं परययौ दिशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 14, + "text": "अवेक्षमाणः कैलासं मैनाकं चैव पर्वतम\nगन्धमादन पादांश च मेरुं चापि शिलॊच्चयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 15, + "text": "उपर्य उपरि शैलस्य बह्वीश च सरितः शिवाः\nपरस्थं हिमवतः पुण्यं ययौ सप्त दशे ऽहनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 16, + "text": "ददृशुः पाण्डवा राजन गन्धमादनम अन्तिकात\nपृष्ठे हिमवतः पुण्ये नानाद्रुमलता युते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 17, + "text": "सलिलावर्त संजातैः पुष्पितैश च महीरुहैः\nसमावृतं पुण्यतमम आश्रमं वृषपर्वणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 18, + "text": "तम उपक्रम्य राजर्षिं धर्मात्मानम अरिंदमाः\nपाण्डवा वृषपर्वाणम अवन्दन्त गतक्लमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 19, + "text": "अभ्यनन्दत स राजर्षिः पुत्रवद भरतर्षभान\nपूजिताश चावसंस तत्र सप्तरात्रम अरिंदमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 20, + "text": "अष्टमे ऽहनि संप्राप्ते तम ऋषिं लॊकविश्रुतम\nआमन्त्र्य वृषपर्वाणं परस्थानं समरॊचयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 21, + "text": "एकैकशश च तान विप्रान निवेद्य वृषपर्वणे\nनयासभूतान यथाकालं बन्धून इव सुसत्कृतान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 22, + "text": "ततस ते वरवस्त्राणि शुभान्य आभरणानि च\nनयदधुः पाण्डवास तस्मिन्न आश्रमे वृषपर्वणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 23, + "text": "अतीतानागते विद्वान कुशलः सर्वधर्मवित\nअन्वशासत स धर्मज्ञः पुत्रवद भरतर्षभान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 24, + "text": "ते ऽनुज्ञाता महात्मानः परययुर दिशम उत्तराम\nकृष्णया सहिता वीरा बराह्मणैश च महात्मभिः\nतान परस्थितान अन्वगच्छद वृषपर्वा महीपतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 25, + "text": "उपन्यस्य महातेजा विप्रेभ्यः पाण्डवांस तदा\nअनुसंसाध्य कौन्तेयान आशीर्भिर अभिनन्द्य च\nवृषपर्वा निववृते पन्थानम उपदिश्य च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 26, + "text": "नानामृगगणैर जुष्टं कौन्तेयः सत्यविक्रमः\nपदातिर भरातृभिः सार्धं परातिष्ठत युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 27, + "text": "नानाद्रुमनिरॊधेषु वसन्तः शैलसानुषु\nपर्वतं विविशुः शवेतं चतुर्थे ऽहनि पाण्डवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 28, + "text": "महाभ्रघनसंकाशं सलिलॊपहितं शुभम\nमणिकाञ्चनरम्यं च शैलं नाना समुच्छ्रयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 29, + "text": "ते समासाद्य पन्थानं यथॊक्तं वृषपर्वणा\nअनुसस्रुर यथॊद्देशं पश्यन्तॊ विविधान नगान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 30, + "text": "उपर्य उपरि शैलस्य गुहा परमदुर्गमाः\nसुदुर्गमांस ते सुबहून सुखेनैवाभिचक्रमुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 31, + "text": "धौम्यः कृष्णा च पार्थाश च लॊमशश च महान ऋषिः\nअगमन सहितास तत्र न कश चिद अवहीयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 32, + "text": "ते मृगद्विजसंघुष्टं नानाद्विज समाकुलम\nशाखामृगगणैश चैव सेवितं सुमनॊहरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 33, + "text": "पुण्यं पद्मसरॊपेतं सपल्वल महावनम\nउपतस्थुर महावीर्या माल्यवन्तं महागिरिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 34, + "text": "ततः किंपुरुषावासं सिद्धचारणसेवितम\nददृशुर हृष्टरॊमाणः पर्वतं गन्धमादनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 35, + "text": "विद्याधरानुचरितं किंनरीभिस तथैव च\nगजसिंहसमाकीर्णम उदीर्णशरभायुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 36, + "text": "उपेतम अन्यैश च तदा मृगैर मृदु निनादिभिः\nते गन्धमादन वनं तन नन्दनवनॊपम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 37, + "text": "मुदिताः पाण्डुतनया मनॊ हृदयनन्दनम\nविविशुः करमशॊ वीरा अरण्यं शुभकाननम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 38, + "text": "दरौपदी सहिता वीरास तैश च विप्रैर महात्मभिः\nशृण्वन्तः परीतिजननान वल्गून मदकलाञ शुभान\nशरॊत्ररम्यान सुमधुराञ शब्दान खग मुखेरितान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 39, + "text": "सर्वर्तुफलभाराढ्यान सर्वर्तुकुसुमॊज्ज्वलान\nपश्यन्तः पादपांश चापि फलभार वनामितान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 40, + "text": "आम्रान आम्रातकान फुल्लान नारिकेलान सतिन्दुकान\nअजातकांस तथा जीरान दाडिमान बीजपूरकान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 41, + "text": "पनसाँल लिकुचान मॊचान खर्जूरान आम्रवेतसान\nपारावतांस तथा कषौद्रान नीपांश चापि मनॊरमान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 42, + "text": "बिल्वान कपित्थाञ जम्बूंश च काश्मरीर बदरीस तथा\nलपक्षान उदुम्बर वटान अश्वत्थान कषीरिणस तथा\nभल्लातकान आमकलान हरीतकबिभीतकान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 43, + "text": "इङ्गुदान करवीरांश च तिन्दुकांश च महाफलान\nएतान अन्यांश च विविधान गन्धमादन सानुषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 44, + "text": "फलैर अमृतकल्पैस तान आचितान सवादुभिस तरून\nतथैव चम्पकाशॊकान केतकान बकुलांस तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 45, + "text": "पुंनागान सप्तपर्णांश च कर्णिकारान सकेतकान\nपाटलान कुटजान रम्यान मन्दारेन्दीवरांस तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 46, + "text": "पारिजातान कॊविदारान देवदारु तरूंस तथा\nशालांस तालांस तमालांश च परियालान बकुलांस तथा\nशाल्मलीः किंशुकाशॊकां शिंशपांस तरलांस तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 47, + "text": "चकॊरैः शतपत्रैश च भृङ्गराजैस तथा शुकैः\nकॊकिलैः कलविङ्कैश च हारीतैर जीव जीवकैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 48, + "text": "परियव्रतैश चातकैश च तथान्यैर विविधैः खगैः\nशरॊत्ररम्यं सुमधुरं कूजद्भिश चाप्य अधिष्ठितान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 49, + "text": "सरांसि च विचित्राणि परसन्नसलिलानि च\nकुमुदैः पुण्डरीकैश च तथा कॊकनदॊत्पलैः\nकह्लारैः कमलैश चैव आचितानि समन्ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 50, + "text": "कदम्बैश चक्रवाकैश च कुररैर जलकुक्कुटैः\nकारण्डवैः पलवैर हंसैर बकैर मद्गुभिर एव च\nएतैश चान्यैश च कीर्णानि समन्ताज जलचारिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 51, + "text": "हृष्टैस तथा तामरस रसासव मदालसैः\nपद्मॊदर चयुत रजः किञ्जल्कारुण रञ्जितैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 52, + "text": "मधुरस्वरैर मधुकरैर विरुतान कमलाकरान\nपश्यन्तस ते मनॊरम्यान गन्धमादन सानुषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 53, + "text": "तथैव पद्मषण्डैश च मण्डितेषु समन्ततः\nशिखण्डिनीभिः सहिताँल लता मण्डपकेषु च\nमेघतूर्य रवॊद्दाम मदनाकुलितान भृशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 54, + "text": "कृत्वैव केका मधुरं संगीत मधुरस्वरम\nचित्रान कलापान विस्तीर्य सविलासान मदालसान\nमयूरान ददृशुश चित्रान नृत्यतॊ वनलासकान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 55, + "text": "कान्ताभिः सहितान अन्यान अपश्यन रमतः सुखम\nवल्ली लता संकटेषु कटकेषु सथितांस तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 56, + "text": "कांश चिच छकुन जातांश च विटपेषूत्कटान अपि\nकलाप रचिताटॊपान विचित्रमुकुटान इव\nविवरेषु तरूणां च मुदितान ददृशुश च ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 57, + "text": "सिन्धुवारान अथॊद्दामान मन्मथस्येव तॊमरान\nसुवर्णकुसुमाकीर्णान गिरीणां शिखरेषु च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 58, + "text": "कर्णिकारान विरचितान कर्ण पूरान इवॊत्तमान\nअथापश्यन कुरबकान वनराजिषु पुष्पितान\nकामवश्यॊत्सुक करान कामस्येव शरॊत्करान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 59, + "text": "तथैव वनराजीनाम उदारान रचितान इव\nविराजमानांस ते ऽपश्यंस तिलकांस तिलकान इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 60, + "text": "तथानङ्ग शराकारान सहकारान मनॊरमान\nअपश्यन भरमरारावान मञ्जरीभिर विराजितान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 61, + "text": "हिरण्यसदृशैः पुष्पैर दावाग्निसदृशैर अपि\nलॊहितैर अञ्जनाभैश च वैडूर्य ददृशैर अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 62, + "text": "तथा शालांस तमालांश च पाटल्यॊ बकुलानि च\nमाला इव समासक्ताः शैलानां शिखरेषु च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 63, + "text": "एवं करमेण ते वीरा वीक्षमाणाः समन्ततः\nगजसंघ समाबाधं सिंहव्याघ्र समायुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 64, + "text": "शरभॊन्नाद संघुष्टं नानाराव निनादितम\nसर्वर्तुफलपुष्पाढ्यं गन्धमादन सानुषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 65, + "text": "पीता भास्वरवर्णाभा बभूवुर नरराजयः\nनात्र कण्टकिनः के चिन नात्र के चिद अपुष्पिताः\nसनिग्धपत्र फला वृक्षा गन्धमादन सानुषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 66, + "text": "विमलस्फटिकाभानि पाण्डुरछदनैर दविजैः\nराजहंसैर उपेतानि सारसाभिरुतानि च\nसरांसि सरितः पार्थाः पश्यन्तः शैलसानुषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 67, + "text": "पद्मॊत्पलविचित्राणि सुखस्पर्श जलानि च\nगन्धवन्ति च माल्यानि रसवन्ति फलानि च\nअतीव वृक्षा राजन्ते पुष्पिताः शैलसानुषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 68, + "text": "एते चान्ये च बहवस तत्र काननजा दरुमाः\nलताश च विविधाकाराः पत्रपुष्पफलॊच्चयाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 69, + "text": "युधिष्ठिरस तु तान वृक्षान पश्यमानॊ नगॊत्तमे\nभीमसेनम इदं वाक्यम अब्रवीन मधुराक्षरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 70, + "text": "पश्य भीम शुभान देशान देवाक्रीडान समन्ततः\nअमानुष गतिं पराप्ताः संसिद्धाः सम वृकॊदर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 71, + "text": "ललाभिश चैव बह्वीभिः पुष्पिताः पादपॊत्तमाः\nसंश्लिष्टाः पार्थ शॊभन्ते गन्धमादन सानुषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 72, + "text": "शिखण्डिनीभिश चरतां सहितानां शिखण्डिनाम\nनर्दतां शृणु निर्घॊषं भीम पर्वतसानुषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 73, + "text": "चकॊराः शतपत्राश च मत्तकॊकिल शारिकाः\nपत्रिणः पुष्पितान एतान संश्लिष्यन्ति महाद्रुमान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 74, + "text": "रक्तपीतारुणाः पार्थ पादपाग्र गता दविजाः\nपरस्परम उदीक्षन्ते बहवॊ जीव जीवकाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 75, + "text": "हरितारुणवर्णानां शाद्वलानां समन्ततः\nसारसाः परतिदृश्यन्ते शैलप्रस्रवणेष्व अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 76, + "text": "वदन्ति मधुरा वाचः सर्वभूतमनॊ ऽनुगाः\nभृङ्गराजॊपचक्राश च लॊहपृष्ठाश च पत्रिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 77, + "text": "चतुर्विषाणाः पद्माभाः कुञ्जराः सकरेणवः\nएते वैडूर्य वर्णाभं कषॊभयन्ति महत सरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 78, + "text": "बहुतालसमुत्सेधाः शैलशृङ्गात परिच्युताः\nनाना परस्रवणेभ्यश च वारिधाराः पतन्त्य अमूः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 79, + "text": "भास्कराभ परभा भीम शारदाभ्रघनॊपमाः\nशॊभयन्ति महाशैलं नाना रजतधातवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 80, + "text": "कव चिद अञ्जन वर्णाभाः कव चित काञ्चनसंनिभाः\nधातवॊ हरितालस्य कवचिद धि गुलकस्य च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 81, + "text": "मनःशिला गुहाश चैव संध्याभ्रनिकरॊपमाः\nशशलॊहित वर्णाभाः कव चिद गौरिक धातवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 82, + "text": "सितासिताभ्र परतिमा बालसूर्यसमप्रभाः\nएते बहुविधाः शैलं शॊभयन्ति महाप्रभाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 83, + "text": "गन्धर्वाः सह कान्ताहिर यथॊक्तं वृषपर्वणा\nदृश्यन्ते शैलशृङ्गेषु पार्थ किंपुरुषैः सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 84, + "text": "गीतानां तलतालानां यथा साम्नां च निस्वनः\nशरूयते बहुधा भीम सर्वभूतमनॊहरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 85, + "text": "महागङ्गाम उदीक्षस्व पुण्यां देव नदीं शुभाम\nकलहंस गणैर जुष्टाम ऋषिकिंनरसेविताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 86, + "text": "धातुभिश च सरिद्भिश च किंनरैर मृगपक्षिभिः\nगन्धर्वैर अप्सरॊभिश च कानकैश च मनॊरमैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 87, + "text": "वयालैश च विविधाकारैः शतशीर्षैः समन्ततः\nउपेतं पश्य कौन्तेय शैलराजम अरिंदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 88, + "text": "ते परीतमनसः शूराः पराप्ता गतिम अनुत्तमाम\nनातृप्यन पर्ततेन्द्रस्य दर्शनेन परंतपाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 89, + "text": "उपेतम अथ माल्यैश च फलवद्भिश च पादपैः\nआर्ष्टिषेणस्य राजर्षेर आश्रमं ददृशुस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 155, + "shloka": 90, + "text": "ततस तं तीव्रतपसं कृशं धमनि संततम\nपारगं सर्वधर्माणाम आर्ष्टिषेणम उपागमन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nयुधिष्ठिरस तम आसाद्य तपसा दग्धकिल्बिषम\nअभ्यवादयत परीतः शिरसा नाम कीर्तयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 2, + "text": "ततः कृष्णा च भीमश च यमौ चापि यशस्विनौ\nशिरॊभिः पराप्य राजर्षिं परिवार्यॊपतस्थिरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 3, + "text": "तथैव धौम्यॊ धर्मज्ञः पाण्डवानां पुरॊहितः\nयथान्यायम उपाक्रान्तस तम ऋषिं संशितव्रतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 4, + "text": "अन्वजानात स धर्मज्ञॊ मुनिर दिव्येन चक्षुषा\nपाण्डॊः पुत्रान कुरुश्रेष्ठान आस्यताम इति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 5, + "text": "कुरूणाम ऋषभं पराज्ञं पूजयित्वा महातपाः\nसह भरातृभिर आसीनं पर्यपृच्छद अनामयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 6, + "text": "नानृते कुरुषे भावं कच चिद धर्मे च वर्तसे\nमता पित्रॊश च ते वृत्तिः कच चित पार्थ न सीदति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 7, + "text": "कच चित ते गुरवः सर्वे वृद्धा वैद्याश च पूजिताः\nकच चिन न कुरुषे भावं पार्थ पापेषु कर्मसु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 8, + "text": "सुकृतं परतिकर्तुं च कच्चिद धातुं च दुष्कृतम\nयथान्यायं कुरुश्रेष्ठ जानासि न च कत्थसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 9, + "text": "यथार्हं मानिताः कच चित तवया नन्दन्ति साधवः\nवनेष्व अपि वसन कच चिद धर्मम एवानुवर्तसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 10, + "text": "कच चिद धौम्यस तवद आचारैर न पार्थ परितप्यते\nदानधर्मतपः शौचैर आर्जवेन तितिक्षया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 11, + "text": "पितृपैतामहं वृत्तं कच चित पार्थानुवर्तसे\nकच चिद राजर्षियातेन पथा गच्छसि पाण्डव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 12, + "text": "सवे सवे किल कुले जाते पुत्रे नप्तरि वा पुनः\nपितरः पितृलॊकस्थाः शॊचन्ति च हसन्ति च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 13, + "text": "किं नव अस्य दुष्कृते ऽसमाभिः संप्राप्तव्यं भविष्यति\nकिं चास्य सुकृते ऽसमाभिः पराप्तव्यम इति शॊभनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 14, + "text": "पिता माता तथैवाग्निर गुरुर आत्मा च पञ्चमः\nयस्यैते पूजिताः पार्थ तस्य लॊकाव उभौ जितौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 15, + "text": "अब्भक्षा वायुभक्षाश च पलवमाना विहायसा\nजुषन्ते पर्वतश्रेष्ठम ऋषयः पर्व संधिषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 16, + "text": "कामिनः सह कान्ताभिः परस्परम अनुव्रताः\nदृश्यन्ते शैलशृङ्गस्थास तथा किंपुरुषा नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 17, + "text": "अरजांसि च वासांसि वसानाः कौशिकानि च\nदृश्यन्ते हबवः पार्थ गन्धर्वाप्सरसां गणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 18, + "text": "विद्याधरगणाश चैव सरग्विणः परियदर्शनाः\nमहॊरगगणाश चैव सुपर्णाश चॊरगादयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 19, + "text": "अस्य चॊपरि शैलस्य शरूयते पर्व संधिषु\nभेरी पणवशङ्खानां मृदङ्गानां च निस्वनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 20, + "text": "इहस्थैर एव तत सर्वं शरॊतव्यं भरतर्षभाः\nन कार्या वः कथं चित सयात तत्राभिसरणे मतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 21, + "text": "न चाप्य अतः परं शक्यं गन्तुं भरतसत्तमाः\nविहारॊ हय अत्र देवानाम अमानुष गतिस तु सा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 22, + "text": "ईषच चपल कर्माणं मनुष्यम इह भारत\nदविषन्ति सर्वभूतानि ताषयन्ति च राक्षसाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 23, + "text": "अभ्यतिक्रम्य शिखरं शैलस्यास्य युधिष्ठिर\nगतिः परमसिद्धानां देवर्षीणां परकाशते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 24, + "text": "चापलाद इह गछन्तं पार्थ यानम अतः परम\nअयः शूलादिभिर घनन्ति राक्षसाः शत्रुसूदन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 25, + "text": "अप्सरॊभिः परिवृतः समृद्ध्या नरवाहनः\nइह वैश्रवणस तात पर्व संधिषु दृश्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 26, + "text": "शिखरे तं समासीनम अधिपं सर्वरक्षसाम\nपरेक्षन्ते सर्वभूतानि भानुमन्तम इवॊदितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 27, + "text": "देवदानव सिद्धानां तथा वैश्रवणस्य च\nगिरेः शिखरम उद्यानम इदं भरतसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 28, + "text": "उपासीनस्य धनदं तुम्बुरॊः पर्व संधिषु\nगीतसाम सवनस तात शरूयते गन्धमादने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 29, + "text": "एतद एवंविधं चित्रम इह तात युधिष्ठिर\nपरेक्षन्ते सर्वभूतानि बहुशः पर्व संधिषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 30, + "text": "भुञ्जानाः सर्वभॊज्यानि रसवन्ति फलानि च\nवसध्वं पाण्डवश्रेष्ठा यावद अर्जुन दर्शनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 156, + "shloka": 31, + "text": "न तात चपलैर भाव्यम इह पराप्तैः कथं चन\nउषित्वेह यथाकामं यथाश्रद्धं विहृत्य च\nततः शस्त्रभृतां शरेष्ठ पृथिवीं पालयिष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 1, + "text": "[जनम]\nपाण्डॊः पुत्रा महात्मानः सर्वे दिव्यपराक्रमाः\nकियन्तं कालम अवसन पर्वते गन्धमादने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 2, + "text": "कानि चाभ्यवहार्याणि तत्र तेषां महात्मनाम\nवसतां लॊकवीराणाम आसंस तद बरूहि सत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 3, + "text": "विस्तरेण च मे शंस भीमसेन पराक्रमम\nयद यच चक्रे महाबाहुस तस्मिन हैमवते गिरौ\nन खल्व आसीत पुनर युद्धं तस्य यक्षैर दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 4, + "text": "कच चित समागमस तेषाम आसीद वैश्रवणेन च\nतत्र हय आयाति धनद आर्ष्टिषेणॊ यथाब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 5, + "text": "एतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं विस्तरेण तपॊधन\nन हि मे शृण्वतस तृप्तिर अस्ति तेषां विचेष्टितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 6, + "text": "[वै]\nएतद आत्महितं शरुत्वा तस्याप्रतिम तेजसः\nशासनं सततं चक्रुस तथैव भरतर्षभाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 7, + "text": "भुञ्जाना मुनिभॊज्यानि रसवन्ति फलानि च\nशुद्धबाणहतानां च मृगाणां पिशितान्य अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 8, + "text": "मेध्यानि हिमवत्पृष्ठे मधूनि विविधानि च\nएवं ते नयवसंस तत्र पाण्डवा भरतर्षभाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 9, + "text": "तथा निवसतां तेषां पञ्चमं वर्षम अभ्यगात\nशृण्वतां लॊमशॊक्तानि वाक्यानि विविधानि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 10, + "text": "कृत्यकाल उपस्थास्य इति चॊक्त्वा घटॊत्कचः\nराक्षसैः सहितः सर्वैः पूर्वम एव गतः परभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 11, + "text": "आर्ष्टिषेणाश्रमे तेषां वसतां वै महात्मनाम\nअगच्छन बहवॊ मासाः पश्यतां महद अद्भुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 12, + "text": "तैस तत्र रममाणैश च विहरद्भिश च पाण्डवैः\nपरीतिमन्तॊ महाभागा मुनयश चारणास तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 13, + "text": "आजग्मुः पाण्डवान दरष्टुं सिद्धात्मानॊ यतव्रताः\nतैस तैः सह कथाश चक्रुर दिव्या भरतसत्तमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 14, + "text": "ततः कतिपयाहस्य महाह्रद निवासिनम\nऋद्धिमन्तं महानागं सुपर्णः सहसाहरत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 15, + "text": "पराकम्पत महाशैलः परामृद्यन्त महाद्रुमाः\nददृशुः सर्वभूतानि पाण्डवाश च तद अद्भुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 16, + "text": "ततः शैलॊत्तमस्याग्रात पाण्डवान परति मारुतः\nअवहत सर्वमाल्यानि गन्धवन्ति शुभानि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 17, + "text": "तत्र पुष्पाणि दिव्यानि सुहृद्भिः सह पाण्डवाः\nददृशुः पञ्च वर्णानि दरौपदी च यशस्विनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 18, + "text": "भीमसेनं ततः कृष्णा काले वचनम अब्रवीत\nविविक्ते पर्वतॊद्देशे सुक्खासीनं महाभुजम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 19, + "text": "सुपर्णानिलवेगेन शवसनेन महाबलात\nपञ्च वर्णानि पात्यन्ते पुष्पाणि भरतर्षभ\nपरत्यक्षं सर्वभूतानां नदीम अश्वरथां परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 20, + "text": "खाण्डवे सत्यसंधेन भरात्रा तव नरेश्वर\nगन्धर्वॊरगरक्षांसि वासवश च निवारितः\nहता मायाविनश चॊग्रा धनुः पराप्तं च गाण्डिवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 21, + "text": "तवापि सुमहत तेजॊ महद बाहुबलं च ते\nअविषह्यम अनाधृष्यं शतक्रतु बलॊपमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 22, + "text": "तवद बाहुबलवेगेन तरासिताः सर्वराक्षसाः\nहित्वा शैलं परपद्यन्तां भीमसेन दिशॊ दश" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 23, + "text": "ततः शैलॊत्तमस्याग्रं चित्रमाल्य धरं शिवम\nवयपेतभयसंमॊहाः पश्यन्तु सुहृदस तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 24, + "text": "एवं परणिहितं भीम चिरात परभृति मे मनः\nदरष्टुम इच्छामि शैलाग्रं तवद बाहुबलम आश्रिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 25, + "text": "ततः कषिप्तम इवात्मानं दरौपद्या स परंतपः\nनामृष्यत महाबाहुः परहारम इव सद्गवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 26, + "text": "सिंहर्षभ गतिः शरीमान उदारः कनकप्रभः\nमनस्वी बलवान दृप्तॊ मानी शूरश च पाण्डवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 27, + "text": "लॊहिताक्षः पृथु वयंसॊ मत्तवारणविक्रमः\nसिंहदंष्ट्रॊ बृहत सकन्धः शालपॊत इवॊद्गतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 28, + "text": "महात्मा चारुसर्वाङ्गः कम्बुग्रीवॊ महाभुजः\nरुक्मपृष्ठं धनुः खड्गं तूणांश चापि परामृशत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 29, + "text": "केसरीव यथॊत्सिक्तः परभिन्न इव वारणः\nवयपेतभयसंमॊहः शैलम अभ्यपतद बली" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 30, + "text": "तं मृगेन्द्रम इवायान्तं परभिन्नम इव वारणम\nददृशुः सर्वभूतानि बाणखड्गधनुर्धरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 31, + "text": "दरौपद्या वर्धयन हर्षं गदाम आदाय पाण्डवः\nवयपेतभयसंमॊहः शैलराजं समाविशत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 32, + "text": "न गलानिर न च कातर्यं न वैक्लव्यं न मत्सरः\nकदा चिज जुषते पार्थम आत्मजं मातरिश्वनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 33, + "text": "तद एकायनम आसाद्य विषमं भीमदर्शनम\nबहुतालॊछ्रयं शृङ्गम आरुरॊह महाबलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 34, + "text": "स किंनरमहानागमुनिगन्धर्वराक्षसान\nहर्षयन पर्तवस्याग्रम आससाद महाबलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 35, + "text": "तत्र वैश्रवणावासं ददर्श भरतर्षभः\nकाञ्चनैः सफाटिकाकारैर वेश्मभिः समलंकृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 36, + "text": "मॊदयन सर्वभूतानि गन्धमादन संभभः\nसर्वगन्धवहस तत्र मारुतः सुसुखॊ ववौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 37, + "text": "चित्रा विविधवर्णाभाश चित्रमञ्जलि धारिणः\nअचिन्त्या विविधास तत्र दरुमाः परमशॊभनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 38, + "text": "रत्नजालपरिक्षिप्तं चित्रमाल्यधरं शिवम\nराक्षसाधिपतेः सथानं ददर्श भरतर्षभः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 39, + "text": "गदाखड्गधनुष्पाणिः समभित्यक्तजीवितः\nभीमसेनॊ महाबाहुस तस्थौ गिरिर इवाचलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 40, + "text": "ततः शङ्खम उपाध्मासीद दविषतां लॊमहर्षणम\nजयाघॊषतलघॊषं च कृत्वा भूतान्य अमॊहयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 41, + "text": "ततः संहृष्टरॊमाणः शब्दं तम अभिदुद्रुवुः\nयक्षराक्षस गन्धर्वाः पाण्डवस्य समीपतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 42, + "text": "गदापरिघनिस्त्रिंश शक्तिशूलपरश्वधाः\nपरगृहीता वयरॊचन्त यक्षराक्षस बाहुभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 43, + "text": "ततः परववृते युद्धं तेषां तस्य च भारत\nतैः परयुक्तान महाकायैः शक्तिशूलपरश्वधान\nभल्लैर भीमः परचिच्छेद भीमवेगतरैस ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 44, + "text": "अन्तरिक्षचराणां च भूमिष्ठानां च गर्जताम\nशरैर विव्याध गात्राणि राक्षसानां महाबलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 45, + "text": "सा लॊहितमहावृष्टिर अभ्यवर्षन महाबलम\nकायेभ्यः परच्युता धारा राक्षसानां समन्ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 46, + "text": "भीम बाहुबलॊत्सृष्टैर बहुधा यक्षरक्षसाम\nविनिकृत्तान्य अदृश्यन्त शरीराणि शिरांसि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 47, + "text": "परच्छाद्यमानं रक्षॊभिः पाण्डवं परियदर्शनम\nददृशुः सर्वभूतानि सूर्यम अभ्रगणैर इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 48, + "text": "स रश्मिभिर इवादित्यः शरैर अरिनिघातिभिः\nसर्वान आर्छन महाबाहुर बलवान सत्यविक्रमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 49, + "text": "अभितर्जयमानाश च रुवन्तश च महारवान\nन मॊहं भीमसेनस्य ददृशुः सर्वराक्षसाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 50, + "text": "ते शरैः कषतसर्वाङ्गा भीमसेनभयार्दिताः\nभीमम आर्तस्वरं चक्रुर विप्रकीर्णमहायुधाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 51, + "text": "उत्सृज्य ते गदा शूलान असि शक्तिपरश्वधान\nदक्षिणां दिशम आजग्मुस तरासिता दृढ धन्वना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 52, + "text": "तत्र शूलगदापाणिर वयूढॊरस्कॊ महाभुजः\nसखा वैश्वरणस्यासीन मणिमान नाम राक्षसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 53, + "text": "अदर्शयद अधीकारं पौरुषं च महाबलः\nस तान दृष्ट्वा परावृत्तान समयमान इवाब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 54, + "text": "एकेन बहवः संख्ये मानुषेण पराजिताः\nपराप्य वैश्रवणावासं किं वक्ष्य अथ धनेश्वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 55, + "text": "एवम आभाष्य तान सर्वान नयवर्तत स राक्षसः\nशक्तिशूलगदा पाणिर अभ्यधावच च पाण्डवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 56, + "text": "तम आपतन्तं वेगेन परभिन्नम इव वारणम\nवत्सदन्तैस तरिभिः पार्श्वे भीमसेनः समर्पयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 57, + "text": "मणिमान अपि संक्रुद्धः परगृह्य महतीं गदाम\nपराहिणॊद भीमसेनाय परिक्षिप्य महाबलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 58, + "text": "विद्युद्रूपां महाघॊराम आकाशे महतीं गदाम\nशरैर बहुभिर अभ्यर्च्छद भीमसेनः शिलाशितैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 59, + "text": "परतिहन्यन्त ते सर्वे गदाम आसाद्य सायकाः\nन वेगं धारयाम आसुर गदा वेगस्य वेगिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 60, + "text": "गदायुद्धसमाचारं बुध्यमानः स वीर्यवान\nवयंसयाम आस तं तस्य परहारं भीमविक्रमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 61, + "text": "ततः शक्तिं महाघॊरां रुक्मदण्डाम अयस्मयीम\nतस्मिन्न एवान्तरे धीमान परजहाराथ राक्षसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 62, + "text": "सा भुजं भीमनिर्ह्रादा भित्त्वा भीमस्य दक्षिणम\nसाग्निज्वाला महारौद्रा पपात सहसा भुवि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 63, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ महेष्वासः शक्त्यामित पराक्रमः\nगदां जग्राह कौरव्यॊ गदायुद्धविशारदः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 64, + "text": "तां परगृह्यॊन्नदन भीमः सर्वशैक्यायसीं गदाम\nतरसा सॊ ऽभिदुद्राव मणिमन्तं महाबलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 65, + "text": "दीप्यमानं महाशूलं परहृह्य मणिमान अपि\nपराहिणॊद भीमसेनाय वेगेन महता नदन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 66, + "text": "भङ्क्त्वा शूलं गदाग्रेण गदायुद्धविशारदः\nअभिदुद्राव तं तूर्णं गरुत्मान इव पन्नगम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 67, + "text": "सॊ ऽनतरिक्षम अभिप्लुत्य विधूय सहसा गदाम\nपरचिक्षेप महाबाहुर विनद्य रणमूर्धनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 68, + "text": "सेन्द्राशनिर इवेन्द्रेण विसृष्टा वातरंहसा\nहत्वा रक्षः कषितिं पराप्य कृत्येव निपपात ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 69, + "text": "तं राक्षसं भीमबलं भीमसेनेन पातितम\nददृशुः सर्वभूतानि सिंहेनेव गवां पतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 157, + "shloka": 70, + "text": "तं परेक्ष्य निहतं भूमौ हतशेषा निशाचराः\nभीमम आर्तस्वरं कृत्वा जग्मुः पराचीं दिशं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nशरुत्वा बहुविधैः शब्दैर नाद्यमाना गिरे गुहाः\nअजातशत्रुः कौन्तेयॊ माद्रीपुत्राव उभाव अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 2, + "text": "धौम्यः कृष्णा च विप्राश च सर्वे च सुहृदस तथा\nभीमसेनम अपश्यन्तः सर्वे विमनसॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 3, + "text": "दरौपदीम आर्ष्टिषेणाय परदाय तु महारथाः\nसहिताः सायुधाः शूराः शैलम आरुरुहुस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 4, + "text": "ततः संप्राप्य शैलाग्रं वीक्षमाणा महारथाः\nददृशुस ते महेष्वासा भीमसेनम अरिंदमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 5, + "text": "सफुरतश च महाकायान गतसत्त्वांश च राक्षसान\nमहाबलान महाघॊरान भीमसेनेन पातितान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 6, + "text": "शुशुभे स महाबाहुर गदाखड्गधनुर्धरः\nनिहत्य समरे सर्वान दानवान मघवान इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 7, + "text": "ततस ते समतिक्रम्य परिष्वज्य वृकॊदरम\nतत्रॊपविविशुः पार्थाः पराप्ता गतिम अनुत्तमाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 8, + "text": "तैश चतुर्भिर महेष्वासैर गिरिशृङ्गम अशॊभत\nलॊकपालैर महाभागैर दिवं देववरैर इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 9, + "text": "कुबेर सदनं दृष्ट्वा राक्षसांश च निपातितान\nभराता भरातरम आसीनम अभ्यभाषत पाण्डवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 10, + "text": "साहसाद यदि वा मॊहाद भीम पापम इदं कृतम\nनैतत ते सदृशं वीर मुनेर इव मृषा वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 11, + "text": "राजद्विष्टं न कर्तव्यम इति धर्मविदॊ विदुः\nतरिदशानाम इदं दविष्टं भीमसेन तवया कृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 12, + "text": "अर्थधर्माव अनादृत्य यः पापे कुरुते मनः\nकर्मणां पार्थ पापानां सफलं विन्दते धरुवम\nपुनर एवं न कर्तव्यं मम चेद इच्छसि परियम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 13, + "text": "एवम उक्त्वा स धर्मात्मा भराता भरातरम अच्युतम\nअर्थतत्त्वविघागज्ञः कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nविरराम महातेजा तम एवार्थं विचिन्तयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 14, + "text": "ततस तु हतशिष्टा ये भीमसेनेन राक्षसाः\nसहिताः परत्यपद्यन्त कुबेर सदनं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 15, + "text": "ते जवेन महावेगाः पराप्य वैश्रवणालयम\nभीमम आर्तस्वरं चक्रुर भीमसेनभयार्दिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 16, + "text": "नयस्तशस्त्रायुधाः शरान्ताः शॊनिताक्त परिच्छदाः\nपरकीर्णमूर्धजा राजन यक्षाधिपतिम अब्रुवन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 17, + "text": "गदापरिघनिस्त्रिंश तॊमरप्रासयॊधिनः\nराक्षसा निहताः सर्वे तव देवपुरःसराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 18, + "text": "परमृद्य तरसा शैलं मानुषेण धनेश्वर\nएकेन सहिताः संख्ये हताः करॊधवशा गणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 19, + "text": "परवरा रक्षसेन्द्राणां यक्षाणां च धनाधिप\nशेरते निहता देव गतसत्त्वाः परासवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 20, + "text": "लब्धः शैलॊ वयं मुक्तामणिमांस ते सखा हतः\nमानुषेण कृतं कर्म विधत्स्व यद अनन्तरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 21, + "text": "स तच छरुत्वा तु संक्रुद्धः सर्वयक्षगणाधिपः\nकॊपसंरक्त नयनः कथम इत्य अब्रवीद वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 22, + "text": "दवितीयम अपराध्यन्तं भीमं शरुत्वा धनेश्वरः\nचुक्रॊध यक्षाधिपतिर युज्यताम इति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 23, + "text": "अथाभ्र धनसंकाशं गिरिकूटम इवॊच्छ्रितम\nहयैः संयॊजयाम आसुर गान्धर्वैर उत्तमं रथम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 24, + "text": "तस्य सर्ग गुणॊपेता विमलाक्षा हयॊत्तमाः\nतेजॊबलजवॊपेता नानारत्नविभूषिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 25, + "text": "शॊभमाना रथे युक्तास तरिष्यन्त इवाशुगाः\nहर्षयाम आसुर अन्यॊन्यम इङ्गितैर विजयावहैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 26, + "text": "स तम आस्थाय भगवान राजराजॊ महारथम\nपरययौ देवगन्धर्वैः सतूयमानॊ महाद्युतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 27, + "text": "तं परयान्तं महात्मानं सर्वयक्षधनाधिपम\nरक्ताक्षा हेमसंकाशा महाकाया महाबलाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 28, + "text": "सायुधा बद्धनिस्त्रिंशा यक्षा दशशतायुताः\nजवेन महता वीराः परिवार्यॊपतस्थिरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 29, + "text": "तं महान्तम उपायान्तं धनेश्वरम उपान्तिके\nददृशुर हृष्टरॊमाणः पाण्डवाः परियदर्शनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 30, + "text": "कुबेरस तु महासत्त्वान पान्दॊःपुत्रान महारथान\nआत्तकार्मुकनिस्त्रिंशान दृष्ट्वा परीतॊ ऽभवत तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 31, + "text": "ते पक्षिण इवॊत्पत्य गिरेः शृङ्गं महाजवाः\nतस्थुस तेषां समभ्याशे धनेश्वर पुरःसराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 32, + "text": "ततस तं हृष्टमनसं पाण्डवान परति भारत\nसमीक्ष्य यक्षगन्धर्वा निर्विकारा वयवस्थिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 33, + "text": "पाण्डवाश च महात्मानः परणम्य धनदं परभुम\nनकुलः सहदेवश च धर्मपुत्रश च धर्मवित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 34, + "text": "अपराधम इवात्मानं मन्यमाना महारथाः\nतस्थुः पराञ्जलयः सर्वे परिवार्य धनेश्वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 35, + "text": "शय्यासनवरं शरीमत पुष्पकं विश्वकर्मणा\nविहितं चित्रपर्यन्तम आतिष्ठत धनाधिपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 36, + "text": "तम आसीनं महाकायाः शङ्कुकर्णा महाजवाः\nउपॊपविविशुर यक्षा राक्षसाश च सहस्रशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 37, + "text": "शतशश चापि गन्धर्वास तथैवाप्सरसां गणाः\nपरिवार्यॊपतिष्ठन्त यथा देवाः शतक्रतुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 38, + "text": "काञ्चनीं शिरसा बिभ्रद भीमसेनः सरजं शुभाम\nबाणखड्गधनुष्पाणिर उदैक्षत धनाधिपम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 39, + "text": "न भीर भीमस्य न गलानिर विक्षतस्यापि राक्षसैः\nआसीत तस्याम अवस्थायां कुबेरम अपि पश्यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 40, + "text": "आददानं शितान बाणान यॊद्धुकामम अवस्थितम\nदृष्ट्वा भीमं धर्मसुतम अब्रवीन नरवाहनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 41, + "text": "विदुस तवां सर्वभूतानि पार्थ भूतहिते रतम\nनिर्भयश चापि शैलाग्रे वस तवं सह बन्धुभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 42, + "text": "न च मन्युस तवया कार्यॊ भीमसेनस्य पाण्डव\nकालेनैते हताः पूर्वं निमित्तम अनुजस तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 43, + "text": "वरीषा चात्र न कर्तव्या साहसं यद इदं कृतम\nदृष्टश चापि सुरैः पूर्वं विनाशॊ यक्षराक्षसाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 44, + "text": "न भीमसेने कॊपॊ मे परीतॊ ऽसमि भरतर्षभ\nकर्मणानेन भीमस्य मम तुष्टिर अभूत पुरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 45, + "text": "एवम उक्त्वा तु राजानं भीमसेनम अभाषत\nनैतन मनसि मे तात वर्तते कुरुसत्तम\nयद इदं साहसं भीमकृष्णार्थे कृतवान असि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 46, + "text": "माम अनादृत्य देवांश च विनाशं यक्षरक्षसाम\nसवबाहुबलम आश्रित्य तेनाहं परीतिमांस तवयि\nशापाद अस्मि विनिर्मुक्तॊ घॊराद अद्य वृकॊदर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 47, + "text": "अहं पूर्वम अगस्त्येन करुद्धेन परमर्षिणा\nशप्तॊ ऽपराधे कस्मिंश चित तस्यैषा निष्कृतिः कृता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 48, + "text": "दृष्टॊ हि मम संक्लेशः पुरा पाण्डवनन्दन\nन तवात्रापराधॊ ऽसति कथं चिद अपि शत्रुहन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 49, + "text": "[य]\nकथं शप्तॊ ऽसि भगवन्न अगस्त्येन महात्मना\nशरॊतुम इच्छाम्य अहं देव तवैतच छापकारणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 50, + "text": "इदं चाश्चर्य भूतं मे यत करॊधात तस्य धीमतः\nतवैव तवं न निर्दग्धः सबलः सपदानुगः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 51, + "text": "[वैष्र]\nदेवतानाम अभून मन्त्रः कुशवत्यां नरेश्वर\nकृतस तत्राहम अगमं महापद्मशतैस तरिभिः\nयक्षाणां घॊररूपाणां विविधायुधधारिणाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 52, + "text": "अध्वन्य अहम अथापश्यम अगस्त्यम ऋषिसत्तमम\nउग्रं तपस तपस्यन्तं यमुनातीरम आश्रितम\nनानापक्षिगणाकीर्णं पुष्पितद्रुमशॊभितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 53, + "text": "तम ऊर्ध्वबाहुं दृष्ट्वा तु सूर्यस्याभिमुखं सथितम\nतेजॊराशिं दीप्यमानं हुताशनम इवैधितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 54, + "text": "राक्षसाधिपतिः शरीमान मणिमान नाम मे सखा\nमौर्ख्याद अज्ञानभावाच च दर्पान मॊहाच च भारत\nनयष्ठीवद आकाशगतॊ महर्षेस तस्य मूर्धनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 55, + "text": "स कॊपान माम उवाचेदं दिशः सर्वा दहन्न इव\nमाम अवज्ञाय दुष्टात्मा यस्माद एष सखा तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 56, + "text": "धर्षणां कृतवान एतां पश्यतस ते धनेश्वर\nतस्मात सहैभिः सैन्यैस ते वधं पराप्स्यति मानुषात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 57, + "text": "तवं चाप्य एभिर हतैः सैन्यैः कलेशं पराप्स्यसि दुर्मते\nतम एव मानुषं दृष्ट्वा किल्बिषाद विप्रमॊक्ष्यसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 58, + "text": "सैन्यानां तु तवैतेषां पुत्रपौत्र बलान्वितम\nन शापं पराप्स्यते घॊरं गच्छ ते ऽऽजञां करिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 158, + "shloka": 59, + "text": "एष शापॊ मया पराप्तः पराक्तस्माद ऋषिसत्तमात\nस भीमेन महाराज भरात्रा तव विमॊक्षितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 1, + "text": "[वैष्र]\nयुधिष्ठिर धृतिर दाक्ष्यं देशकालौ पराक्रमः\nलॊकतन्त्रविधानानाम एष पञ्चविधॊ विधिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 2, + "text": "धृतिमन्तश च दक्षाश च सवे सवे कर्मणि भारत\nपराक्रमविधानज्ञा नराः कृतयुगे ऽभवन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 3, + "text": "धृतिमान देशकालज्ञः सर्वधर्मविधानवित\nकषत्रियः कषत्रिय शरेष्ठ पृथिवीम अनुशास्ति वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 4, + "text": "य एवं वर्तते पार्थ पुरुषः सर्वकर्मसु\nस लॊके लभते वीर यशॊ परेत्य च सद्गतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 5, + "text": "देशकालान्तर परेप्सुः कृत्वा शक्रः पराक्रमम\nसंप्राप्तस तरिदिवे राज्यं वृत्रहा वसुभिः सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 6, + "text": "पापात्मा पापबुद्धिर यः पापम एवानुवर्तते\nकर्मणाम अविभागज्ञः परेत्य चेह च नश्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 7, + "text": "अकालज्ञः सुदुर्मेधाः कार्याणाम अविशेषवित\nवृथाचार समारम्भः परेत्य चेह च नश्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 8, + "text": "साहसे वर्तमानानां निकृतीनां दुरात्मनाम\nसर्वसामर्थ्य लिप्सूनां पापॊ भवति निश्चयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 9, + "text": "अधर्मज्ञॊ ऽवलिप्तश च बाल बुद्धिर अमर्षणः\nनिर्भयॊ भीमसेनॊ ऽयं तं शाधि पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 10, + "text": "आर्ष्टिषेणस्य राजर्षेः पराप्य भूयस तवम आश्रमम\nतामिस्रं परथमं पक्षं वीतशॊकभयॊ वस" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 11, + "text": "अलकाः सह गन्धर्वैर यक्षैश च सह राक्षसैः\nमन नियुक्ता मनुष्येन्द्र सर्वे च गिरिवासिनः\nरक्षन्तु तवा महाबाहॊ सहितं दविजसत्तमैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 12, + "text": "साहसेषु च संतिष्ठन्न इह शैले वृकॊदरः\nवार्यतां साध्व अयं राजंस तवया धर्मभृतां वर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 13, + "text": "इतः परं च राजेन्द्र दरक्ष्यन्ति वनगॊचराः\nउपस्थास्यन्ति च सदा रक्षिष्यन्ति च सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 14, + "text": "तथैव चान्न पानानि सवादूनि च बहूनि च\nउपस्थास्यन्ति वॊ गृह्य मत परेष्याः पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 15, + "text": "यथा जिष्णुर महेन्द्रस्य यथा वायॊर वृकॊदरः\nधर्मस्य तवं यथा तात यॊगॊत्पन्नॊ निजः सुतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 16, + "text": "आत्मजाव आत्मसंपन्नौ यमौ चॊभौ यथाश्विनॊः\nरक्ष्यास तद्वन ममापीह यूयं सर्वे युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 17, + "text": "अर्थतत्त्वविभागज्ञः सर्वधर्मविशेषवित\nभीमसेनाद अवरजः फल्गुनः कुशली दिवि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 18, + "text": "याः काश चन मता लॊकेष्व अग्र्याः परमसंपदः\nजन्मप्रभृति ताः सर्वाः सथितास तात धनंजये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 19, + "text": "दमॊ दानं बलं बुद्धिर हरीर धृतिर तेज उत्तमम\nएतान्य अपि महासत्त्वे सथितान्य अमिततेजसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 20, + "text": "न मॊहात कुरुते जिष्णुः कर्म पाण्डव गर्हितम\nन पार्थस्य मृषॊक्तानि कथयन्ति नरा नृषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 21, + "text": "स देव पितृगन्धर्वैः कुरूणां कीर्तिवर्धनः\nमानितः कुरुते ऽसत्राणि शक्र सद्मनि भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 22, + "text": "यॊ ऽसौ सर्वान महीपालान धर्मेण वशम आनयत\nस शंतनुर महातेजा पितुस तव पितामहः\nपरीयते पार्थ पार्थेन दिवि गाण्डीवधन्वना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 23, + "text": "सम्यक चासौ महावीर्यः कुलधुर्य इव सथितः\nपितॄन देवांस तथा विप्रान पूजयित्वा महायशः\nसप्त मुख्यान महामेधान आहरद यमुनां परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 24, + "text": "अधिराजः स राजंस तवां शंतनुः परपितामहः\nसवर्गजिच छक्र लॊकस्थः कुशलं परिपृच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 25, + "text": "[वै]\nततः शक्तिं गदां खड्गं धनुश च भरतर्षभ\nपराध्वं कृत्वा नमश चक्रे कुबेराय वृकॊदरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 26, + "text": "ततॊ ऽबरवीद धनाध्यक्षः शरण्यः शरणागतम\nमानहा भव शत्रूणां सुहृदां नन्दिवर्धनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 27, + "text": "सवेषु वेश्मसु रम्येषु वसतामित्र तापनाः\nकामान उपहरिष्यन्ति यक्षा वॊ भरतर्षभाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 28, + "text": "शीघ्रम एव गुडाकेशः कृतास्त्रः पुरुषर्षभः\nसाक्षान मघवता सृष्टः संप्राप्स्यति धनंजयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 29, + "text": "एवम उत्तमकर्माणम अनुशिष्य युधिष्ठिरम\nअस्तं गिरिवरश्रेष्ठं परययौ गुह्यकाधिपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 30, + "text": "तं परिस्तॊम संकीर्णैर नानारत्नविभूषितैः\nयानैर अनुययुर यक्षा राक्षसाश च सहस्रशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 31, + "text": "पक्षिणाम इव निर्घॊषः कुबेर सदनं परति\nबभूव परमाश्वानाम ऐरावत पथे यताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 32, + "text": "ते जग्मुस तूर्णम आकाशं धनाधिपति वाजिनः\nपरकर्षन्त इवाभ्राणि पिबन्त इव मारुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 33, + "text": "ततस तानि शरीराणि गतसत्त्वानि रक्षसाम\nअपाकृष्यन्त शैलाग्राद धनाधिपति शासनात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 34, + "text": "तेषां हि शापकालॊ ऽसौ कृतॊ ऽगस्त्येन धीमता\nसमरे निहतास तस्मात सर्वे मणिमता सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 159, + "shloka": 35, + "text": "पाण्डवास तु महात्मानस तेषु वेश्मसु तां कषपाम\nसुखम ऊषुर गतॊद्वेगाः पूजिताः सर्वराक्षसैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततः सूर्यॊदये धौम्यः कृत्वाह्निकम अरिंदम\nआर्ष्टिषेणेन सहितः पाण्डवान अभ्यवर्तत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 2, + "text": "ते ऽभिवाद्यार्ष्टिषेणस्य पादौ धौम्यस्य चैव ह\nततः पराञ्जलयः सर्वे बराह्मणांस तान अपूजयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरं दौम्यॊ गृहीत्वा दक्षिणे करे\nपराचीं दिशम अभिप्रेक्ष्य महर्षिर इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 4, + "text": "असौ सागरपर्यन्तां भूमिम आवृत्य तिष्ठति\nशैर राजॊ महाराज मन्दरॊ ऽभिविराजते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 5, + "text": "इन्द्र वैश्रवणाव एतां दिशं पाण्डव रक्षतः\nपर्वतैश च वनान्तैश च कानकैश चॊपशॊभिताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 6, + "text": "एतद आहुर महेन्द्रस्य राज्ञॊ वैश्वरणस्य च\nऋशयः सर्वधर्मज्ञाः सद्म तात मनीषिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 7, + "text": "अतश चॊद्यन्तम आदित्यम उपतिष्ठन्ति वै परजाः\nऋषयश चापि धर्मज्ञाः सिद्धाः साध्याश च देवताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 8, + "text": "यमस तु राजा धर्मात्मा सर्वप्राणभृतां परभुः\nपरेतसत्त्वगतीम एतां दक्षिणाम आश्रितॊ दिशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 9, + "text": "एतत संयमनं पुण्यम अतीवाद्भुत दर्शनम\nपरेतराजस्य भवनम ऋद्ध्या परमया युतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 10, + "text": "यं पराप्य सविता राजन सत्येन परतितिष्ठति\nअस्तं पर्वतराजानम एतम आहुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 11, + "text": "एतं पर्वतराजानं समुद्रं च महॊदधिम\nआवसन वरुणॊ राजा भूतानि परिरक्षति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 12, + "text": "उदीचीं दीपयन्न एष दिशं तिष्ठति कीर्तिमान\nमहामेरुर महाभाग शिवॊ बरह्मविदां गतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 13, + "text": "यस्मिन बरह्म सदॊ चैव तिष्ठते च परजापतिः\nभूतात्मा विसृजन सर्वं यत किं चिज जङ्गमागमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 14, + "text": "यान आहुर बरह्मणः पुत्रान मानसान दक्ष सप्तमान\nतेषाम अपि महामेरुः सथानं शिवम अनामयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 15, + "text": "अत्रैव परतितिष्ठन्ति पुनर अत्रॊदयन्ति च\nसप्त देवर्षयस तात वसिष्ठप्रमुखाः सदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 16, + "text": "देशं विरजसं पश्य मेरॊर शिखरम उत्तमम\nयत्रात्म तृप्तैर अध्यास्ते देवैः सह पितामहः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 17, + "text": "यम आहुः सर्वभूतानां परकृतेः परकृतिं धरुवम\nअनादि निधनं देवं परभुं नारायणं परम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 18, + "text": "बरह्मणः सदनात तस्य परं सथानं परकाशते\nदेवाश च यत्नात पश्यन्ति दिव्यं तेजॊमयं शिवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 19, + "text": "अत्यर्कानल दीप्तं तत सथानं विष्णॊर महात्मनः\nसवयैव परभया राजन दुष्प्रेक्ष्यं देवदानवैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 20, + "text": "तद वै जयॊतींषि सर्वाणि पराप्य भासन्ति नॊ ऽपि च\nसवयं विभुर अदीनात्मा तत्र हय अभिविराजते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 21, + "text": "यतयस तत्र गच्छन्ति भक्त्या नारायणं हरिम\nपरेण तपसा युक्ता भाविताः कर्मभिः शुभैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 22, + "text": "यॊगसिद्धा महात्मानस तमॊ मॊहविवर्जिताः\nतत्र गत्वा पुनर नेमं लॊकम आयान्ति भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 23, + "text": "सथानम एतन महाभाग धरुवम अक्षयम अव्ययम\nईष्वरस्य सदा हय एतत परणमात्र युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 24, + "text": "एतं जयॊतींषि सर्वाणि परकर्षन भगवान अपि\nकुरुते वितमः कर्मा आदित्यॊ ऽभिप्रदक्षिणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 25, + "text": "अस्तं पराप्य ततः संध्याम अतिक्रम्य दिवाकरः\nउदीचीं भजते काष्ठां दिशम एष विभावसुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 26, + "text": "स मेरुम अनुवृत्तः सन पुनर गच्छति पाण्डव\nपरान्न्मुखः सविता देवः सर्वभूतहिते रतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 27, + "text": "स मासं विभजन कालं बहुधा पर्व संधिषु\nतथैव भगवान सॊमॊ नक्षत्रैः सह गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 28, + "text": "एवम एव परिक्रम्य महामेरुम अतन्द्रितः\nभावयन सर्वभूतानि पुनर गच्छति मन्दरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 29, + "text": "तथा तमिस्रहा देवॊ मयूखैर भावयञ जगत\nमार्गम एतद असंबाधम आदित्यः परिवर्तते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 30, + "text": "सिसृक्षुः शिशिराण्य एष दक्षिणां भजते दिशम\nततः सर्वाणि भूतानि कालः शिशिरम ऋच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 31, + "text": "सथावराणां च भूतानां जङ्गमानां च तेजसा\nतेजांसि समुपादत्ते निवृत्तः सन विभावसुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 32, + "text": "ततः सवेदः कलमस तन्द्री गलानिश च भजते नरान\nपराणिभिः सततं सवप्नॊ हय अभीक्ष्णं च निषेव्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 33, + "text": "एवम एतद अनिर्देश्यं मार्गम आवृत्य भानुमान\nपुनः सृजति वर्षाणि भगवान भावयन परजाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 34, + "text": "वृष्टिं मारुत संतापैः सुखैः सथावरजङ्गमान\nवर्धयन सुमहातेजा पुनः परतिनिवर्तते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 35, + "text": "एवम एष चरन पार्थ कालचक्रम अतन्द्रितः\nपरकर्षन सर्वभूतानि सविता परिवर्तते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 36, + "text": "संतता गतिर एतस्य नैष तिष्ठति पाण्डव\nआदायैव तु भूतानां तेजॊ विसृजते पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 160, + "shloka": 37, + "text": "विभजन सर्वभूतानाम आयुः कर्म च भारत\nअहॊरात्रान कलाः काष्ठाः सृजत्य एष सदा विभुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतस्मिन नगेन्द्रे वसतां तु तेषां; महात्मनां सद वरतम आस्थितानाम\nरतिः परमॊदश च बभूव तेषाम; आकाङ्क्षतां दर्शनम अर्जुनस्य" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 2, + "text": "तान वीर्ययुक्तान सुविशुद्धसत्त्वांस; तेजस्विनः सत्यघृति परधानान\nसंप्रीयमाणा बहवॊ ऽभिजग्मुर; गन्धर्वसंघाश च महर्षयश च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 3, + "text": "तं पादपैः पुष्पधरैर उपेतं; नगॊत्तमं पराप्य महारथानाम\nमनःप्रसादः परमॊ बभूव; यथा दिवं पराप्य मरुद्गणानाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 4, + "text": "मयूरहंसस्वननादितानि; पुष्पॊपकीर्णानि महाचलस्य\nशृङ्गाणि सानूनि च पश्यमाना; गिरेः परं हर्षम अवाप्य तस्थुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 5, + "text": "साक्षात कुबेरेण कृताश च तस्मिन; नगॊत्तमे संवृतकूलरॊधसः\nकादम्ब कारण्डवहंसजुष्टाः; पद्माकुलाः पुष्करिणीर अपश्यन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 6, + "text": "करीदा परदेशांश च समृद्धरूपान; सुचित्र माल्यावृत जातशॊभान\nमणिप्रवेकान सुमनॊहरांश च; यथा भवेयुर धनदस्य राज्ञः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 7, + "text": "अनेकवर्णैश च सुगन्धिभिश च; महाद्रुमैः संततम अभ्रमालिभिः\nतपः परधानाः सततं चरन्तः; शृङ्गं गिरेश चिन्तयितुं न शेकुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 8, + "text": "सवतेजसा तस्य गतॊत्तमस्य; महौषधीनां च तथा परभावात\nविभक्तभावॊ न बभूव कश चिद; अहर निशानां पुरुषप्रवीर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 9, + "text": "यम आस्थितः सथावरजङ्गमानि; विभावसुर भावयते ऽमितौजः\nतस्यॊदयं चास्तमयं च वीरास; तत्र सथितास ते ददृशुर नृसिंहाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 10, + "text": "रवे तमिस्रागम निर्गमांस ते; तथॊदयं चास्तमयं च वीराः\nसमावृताः परेक्ष्य तमॊनुदस्य; गभस्तिजालैः परदिशॊ दिशश च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 11, + "text": "सवाध्यायवन्तः सततक्रियाश च; धर्मप्रधानाश च शुचिव्रताश च\nसत्ये सथितास तस्य महारथस्य; सत्यव्रतस्यागमन परतीक्षाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 12, + "text": "इहैव हर्षॊ ऽसतु समागतानां; कषिप्रं कृतास्त्रेण धनंजयेन\nइति बरुवन्तः परमाशिषस ते; पार्थास तपॊयॊगपरा बभूवुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 13, + "text": "दृष्ट्वा विचित्राणि गिरौ वनानि; किरीटिनं चिन्तयताम अभीक्ष्णम\nबभूव रात्रिर दिवसश च तेषां; संवत्सरेणैव समानरूपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 14, + "text": "यदैव दौम्यानुमते महात्मा; कृत्वा जटाः परव्रजितः स जिष्णुः\nतदैव तेषां न बभूव हर्षः; कुतॊ रतिस तद्गतमानसानाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 15, + "text": "भरातुर नियॊगात तु युधिष्ठिरस्य; वनाद असौ वारणमत्तगामी\nयत काम्यकात परव्रजितः स जिष्णुस; तदैव ते शॊकहता बभूवुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 16, + "text": "तथा तु तं चिन्तयतां सिताश्वम; अस्त्रार्थिनं वासवम अभ्युपेतम\nमासॊ ऽथ कृच्छ्रेण तदा वयतीतस; तस्मिन नगे भारत भारतानाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 17, + "text": "ततः कदाचिद धरि संप्रयुक्तं; महेन्द्र वाहं सहसॊपयातम\nविद्युत्प्रभं परेक्ष्य महारथानां; हर्षॊ ऽरजुनं चिन्तयतां बभूव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 18, + "text": "स दीप्यमानः सहसान्तरिक्षं; परकाशयन मातलिसंगृहीतः\nबभौ महॊल्केव घनान्तरस्था; शिखेव चाग्नेर जवलिता विधूमा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 19, + "text": "तम आस्थितः संददृशे किरीटी; सरग्वी वराण्य आभरणानि बिभ्रत\nधनंजयॊ वर्ज धरप्रभावः; शरिया जवलन पर्वतम आजगाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 20, + "text": "स शैलम आसाद्य किरीटमाली; महेन्द्र वाहाद अवरुह्य तस्मात\nधौम्यस्य पादाव अभिवाद्य पूर्वम; अजातशत्रॊस तदनन्तरं च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 21, + "text": "कृकॊदरस्यापि ववन्द पादौ; माद्री सुताभ्याम अभिवादितश च\nसमेत्य कृष्णां परिसान्त्व्य चैनां; परह्वॊ ऽभवद भरातुर उपह्वरे सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 22, + "text": "बभूव तेषां परमः परहर्षस; तेनाप्रमेयेण समागतानाम\nस चापि तान परेक्ष्य किरीटमाली; ननन्द राजानम अभिप्रशंसन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 23, + "text": "यम आस्थितः सप्त जघान पूगान; दितेः सुतानां नमुचेर निहन्ता\nतम इन्द्र वाहं समुपेत्य पार्थाः; परदक्षिणं चक्रुर अदीनसत्त्वाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 24, + "text": "ते मालतेश चक्रुर अतीव हृष्टाः; सत्कारम अग्र्यं सुरराजतुल्यम\nसर्वं यथावच च दिवौकसस तान; पप्रच्छुर एनं कुरुराजपुत्राः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 25, + "text": "तान अप्य असौ मातलिर अभ्यनन्दत; पितेव पुत्रान अनुशिष्य चैनान\nययौ रथेनाप्रतिम परभेण; पुनः सकाशं तरिदिवेश्वरस्य" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 26, + "text": "गते तु तस्मिन वरदेव वाहे; शक्रात्मजः सर्वरिपुप्रमाथी\nशक्रेण दत्तानि ददौ महात्मा; महाधनान्य उत्तमरूपवन्ति\nदिवाकराभाणि विभूषणानि; परीतः परियायै सुत सॊममात्रे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 27, + "text": "ततः स तेषां कुरुपुंगवानां; तेषां च सूर्याग्निसमप्रभाणाम\nविप्रर्षभाणाम उपविश्य मध्ये; सर्वं यथावत कथयां बभूव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 28, + "text": "एवं मयास्त्राण्य उपशिक्षितानि; शक्राच च वाताच च शिवाच च साक्षात\nतथैव शीलेन समाधिना च; परीताः सुरा मे सहिताः सहेन्द्राः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 161, + "shloka": 29, + "text": "संक्षेपतॊ वै स विशुद्धकर्मा; तेभ्यः समाख्याय दिवि परवेशम\nमाद्री सुताभ्यां सहितः किरीटी; सुष्वाप ताम आवसतिं परतीतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 162, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nएतस्मिन्न एव काले तु सर्ववादित्र निस्वनः\nबभूव तुमुलः शब्दस तव अन्तरिक्षे दिवौकसाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 162, + "shloka": 2, + "text": "रथनेमि सवनश चैव घण्टा शब्दश च भारत\nपृथग वयालमृगाणां च पक्षिणां चैव सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 162, + "shloka": 3, + "text": "तं समन्ताद अनुययुर गन्धर्वाप्सरसस तथा\nविमानैः सूर्यसंकाशैर देवराजम अरिंदमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 162, + "shloka": 4, + "text": "ततः स हरिभिर युक्तं जाम्बूनदपरिष्कृतम\nमेघनादिनम आरुह्य शरिया परमया जवलन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 162, + "shloka": 5, + "text": "पार्थान अभ्याजगामाशु देवराजः पुरंदरः\nआगत्य च सहस्राक्षॊ रथाद अवरुरॊह वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 162, + "shloka": 6, + "text": "तं दृष्ट्वैव महात्मानं धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nभरातृभिः सहितः शरीमान देवराजम उपागमत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 162, + "shloka": 7, + "text": "पूजयाम आस चैवाथ विधिवद भूरिदक्षिणः\nयथार्हम अमितात्मानं विधिदृष्टेन कर्मणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 162, + "shloka": 8, + "text": "धनंजयश च तेजस्वी परणिपत्य पुरंदरम\nभृत्यवत परणतस तस्थौ देवराज सपीपतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 162, + "shloka": 9, + "text": "आप्यायत महातेजा कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nधनंजयम अभिप्रेक्ष्य विनीतं सथितम अन्तिके" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 162, + "shloka": 10, + "text": "जटिलं देवराजस्य तपॊ युक्तम अकल्मषम\nहर्षेण महताविष्टः फल्गुनस्याथ दर्शनात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 162, + "shloka": 11, + "text": "तं तथादीन मनसं राजानं हर्षसंप्लुतम\nउवाच वचनं धीमान देवराजः पुरंदरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 162, + "shloka": 12, + "text": "तवम इमाम्पृथिवीं राजन परशासिष्यति पाण्डव\nसवस्ति पराप्नुहि कौन्तेय काम्यकं पुनर आश्रमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 162, + "shloka": 13, + "text": "अस्त्राणि लब्धानि च पाण्डवेन; सर्वाणि मत्तः परयतेन राजन\nकृतप्रियश चास्मि धनंजयेन; जेतुं न शक्यस तरिभिर एष लॊकैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 162, + "shloka": 14, + "text": "एवम उक्त्वा सहस्राक्षः कुन्तीपुत्रं युधिष्ठिरम\nजगाम तरिदिवं हृष्टः सतूयमानॊ महर्षिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 162, + "shloka": 15, + "text": "धनेष्वर गृहस्थानां पाण्डवानां समागमम\nशक्रेण य इमं विद्वान अधीयीत समाहितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 162, + "shloka": 16, + "text": "संवत्सरं बरह्मचारी नियतः संशितव्रतः\nस जीवेत निराबाधः सुसुखी शरदां शतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nयथागतं गते शक्रे भरातृभिः सह संगतः\nकृष्णया चैव बीभत्सुर धर्मपुत्रम अपूजयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 2, + "text": "अभिवादयमानं तु मूर्ध्न्य उपाघ्राय पाण्डवम\nहर्षगद्गदया वाचा परहृष्टॊ ऽरजुनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 3, + "text": "कथम अर्जुन कालॊ ऽयं सवर्गे वयतिगतस तव\nकथं चास्त्राण्य अवाप्तानि देवराजश च तॊषितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 4, + "text": "सम्यग वा ते गृहीतानि कच चिद अस्त्राणि भारत\nकच चित सुराधिपः परीतॊ रुद्रश चास्त्राण्य अदात तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 5, + "text": "यथादृष्टश च ते शक्रॊ भगवान वा पिनाक धृक\nयथा चास्त्राण्य अवाप्तानि यथा चाराधितश च ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 6, + "text": "यथॊक्तवांस्स तवां भगवाञ शतक्रतुर अरिंदम\nकृतप्रियस तवयास्मीति तच च ते किं परियं कृतम\nएतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं विस्तरेण महाद्युते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 7, + "text": "यथा तुष्टॊ महादेवॊ देवराजश च ते ऽनघ\nयच चापि वज्रपानेस ते परियं कृतम अरिंदम\nएतद आख्याहि मे सर्वम अखिलेन धनंजय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 8, + "text": "[अर्ज]\nशृणु हन्त महाराज विधिना येन दृष्टवान\nशतक्रतुम अहं देवं भगवन्तं च शंकरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 9, + "text": "विद्याम अधीत्य तां राजंस तवयॊक्ताम अरिमर्दन\nभवता च समादिष्टस तपसे परस्थितॊ वनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 10, + "text": "भृगुतुङ्गम अथॊ गत्वा काम्यकाद आस्थितस तपः\nएकरात्रॊडितः कं चिद अपश्यं बराह्मणं पथि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 11, + "text": "स माम अपृच्छत कौन्तेय कवासि गन्ता बरवीहि मे\nतस्मा अवितथं सर्वम अब्रुवं कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 12, + "text": "स तथ्यं मम तच छरुत्वा बराह्मणॊ राजसत्तम\nअपूजयत मां राजन परीतिमांश चाभवन मयि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ माम अब्रवीत परीतस तप आतिष्ठ भारत\nतपस्वी नचिरेण तवं दरक्ष्यसे विबुधाधिपम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ ऽहं वचनात तस्य गिरिम आरुह्य शैशिरम\nतपॊ ऽतप्यं महाराज मासं मूलफलाशनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 15, + "text": "दवितीयश चापि मे मासॊ जलं भक्षयतॊ गतः\nनिराहारस तृतीये ऽथ मासे पाण्डवनन्दन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 16, + "text": "ऊर्ध्वबाहुश चतुर्थं तु मासम अस्मि सथितस तदा\nन च मे हीयते पराणस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 17, + "text": "चतुर्थे समतिक्रान्ते परथमे दिवसे गते\nवराहसंस्थितं भूतं मत्समीपम उपागमत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 18, + "text": "निघ्नन परॊथेन पृथिवीं विलिखंश चरणैर अपि\nसंमार्जञ जठरेणॊर्वीं विवर्तंश च मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 19, + "text": "अनु तस्यापरं भूतं महत कैरात संस्थितम\nधनुर बाणासिमत पराप्तं सत्रीगणानुगतं तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ ऽहं धनुर आदाय तथाक्षय्यौ महेषुधी\nअताडयं शरेणाथ तद भूतं लॊमहर्षणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 21, + "text": "युगपत तत किरातश च विकृष्य बलवद धनुः\nअभ्याजघ्ने दृधतरं कम्पयन्न इव मे मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 22, + "text": "स तु माम अब्रवीद राजन मम पूर्वपरिग्रहः\nमृगया धर्मम उत्सृज्य किमर्थं ताडितस तवया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 23, + "text": "एष ते निशितैर बाणैर दर्पं हन्मि सथिरॊ भव\nसवर्ष्मवान महाकायस ततॊ माम अभ्यधावत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ गिरिम इवात्यर्थम आवृणॊन मां महाशरैः\nतं चाहं शरवर्षेण महता समवाकिरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 25, + "text": "ततः शरैर दीप्तमुखैः पत्रितैर अनुमन्त्रितैः\nपरत्यविध्यम अहं तं तु वज्रैर इव शिलॊच्चयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 26, + "text": "तस्य तच छतधा रूपम अभवच च सहस्रधा\nतानि चास्य शरीराणि शरैर अहम अताडयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 27, + "text": "पुनस तानि शरीराणि एकीभूतानि भारत\nअदृश्यन्त महाराज तान्य अहं वयधमं पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 28, + "text": "अणुर बृहच छिरा भूत्वा बृहच चाणु शिरः पुनः\nएकीभूतस तदा राजन सॊ ऽभयवर्तत मां युधि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 29, + "text": "यदाभिभवितुं बाणैर नैव शक्नॊमि तं रणे\nततॊ ऽहम अस्त्रम आतिष्ठं वायव्यं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 30, + "text": "न चैनम अशकं हन्तुं तद अद्भुतम इवाभवत\nतस्मिन परतिहते चास्त्रे विस्मयॊ मे महान अभूत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 31, + "text": "भूयश चैव महाराज सविशेषम अहं ततः\nअस्त्रपूगेन महता रणे भूतम अवाकिरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 32, + "text": "सथूणाकर्ण मयॊ जालं शरवर्षं शलॊल्बणम\nशैलास्त्रम अश्मवर्षं च समास्थायाहम अभ्ययाम\nजग्रास परहसंस तानि सर्वाण्य अस्त्राणि मे ऽनघ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 33, + "text": "तेषु सर्वेषु शान्तेषु बरह्मास्त्रम अहम आदिशम\nततः परज्वलितैर बाणैः सर्वतः सॊपचीयत\nउपचीयमानश च मया महास्त्रेण वयवर्धत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 34, + "text": "ततः संतापितॊ लॊकॊ मत्प्रसूतेन तेजसा\nकषणेन हि दिशः खं च सर्वतॊ ऽभिविदीपितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 35, + "text": "तद अप्य अस्त्रं महातेजा कषणेनैव वयशातयत\nबरह्मास्त्रे तु हते राजन भयं मां महद आविशत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 36, + "text": "ततॊ ऽहं धनुर आदाय तथाक्षय्यौ महेषुधी\nसहसाभ्यहनं भूतं तान्य अप्य अस्त्राण्य अभक्षयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 37, + "text": "हतेष्व अस्त्रेषु सर्वेषु भक्षितेष्व आयुधेषु च\nमम तस्य च भूतस्य बाहुयुद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 38, + "text": "वयायाममुष्टिभिः कृत्वा तलैर अपि समाहतौ\nअपातयच च तद भूतं निश्चेष्टॊ हय अगमं महीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 39, + "text": "ततः परहस्य तद भूतं तत्रैवान्तरधीयत\nसह सत्रीभिर महाराज पश्यतॊ मे ऽदभुतॊपमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 40, + "text": "एवं कृत्वा स भगवांस ततॊ ऽनयद रूपम आत्मनः\nदिव्यम एव मरा राजवसानॊ ऽदभुतम अम्बरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 41, + "text": "हित्वा किरात रूपं च भगवांस तरिदशेश्वरः\nसवरूपं दिव्यम आस्थाय तस्थौ तत्र महेश्वरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 42, + "text": "अदृश्यत ततः साक्षाद भगवान गॊवृषध्वजः\nउमा सहायॊ हरि दृग बहुरूपः पिनाक धृक" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 43, + "text": "स माम अभ्येत्य समरे तथैवाभिमुखं सथितम\nशूलपाणिर अथॊवाच तुष्टॊ ऽसमीति परंतप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 44, + "text": "ततस तद धनुर आदाय तूणौ चाक्षय्य सायकौ\nपरादान ममैव भगवान वरयस्वेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 45, + "text": "तुष्टॊ ऽसमि तव कौन्तेय बरूहि किं करवाणि ते\nयत ते मनॊगतं वीर तद बरूहि वितराम्य अहम\nअमरत्वम अपाहाय बरूहि यत ते मनॊगतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 46, + "text": "ततः पराञ्जलिर एवाहम अस्त्रेषु गतमानसः\nपरणम्य शिरसा शर्वं ततॊ वचनम आददे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 47, + "text": "भगवान मे परसन्नश चेद ईप्सितॊ ऽयं वरॊ मम\nअस्त्राणीच्छाम्य अहं जञातुं यानि देवेषु कानि चित\nददानीत्य एव भगवान अब्रवीत तर्यम्बकश च माम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 48, + "text": "रौद्रम अस्त्रं मदीयं तवाम उपस्थास्यति पाण्डव\nपरददौ च मम परीतः सॊ ऽसत्रं पाशुपतं परभुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 49, + "text": "उवाच च महादेवॊ दत्त्वा मे ऽसत्रं सनातनम\nन परयॊज्यं भवेद एतन मानुषेषु कथं चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 50, + "text": "पीड्यमानेन बलवत परयॊज्यं ते धनंजय\nअस्त्राणां परतिघाते च सर्वथैव परयॊजयेः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 51, + "text": "तद अप्रतिहतं दिव्यं सर्वास्त्रप्रतिषेधनम\nमूर्तिमन मे सथितं पार्श्वे परसन्ने गॊवृषध्वजे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 52, + "text": "उत्सादनम अमित्राणां परसेना निकर्तनम\nदुरासदं दुष्प्रहसं सुरदानव राक्षसैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 163, + "shloka": 53, + "text": "अनुज्ञ्षातस तव अहं तेन तत्रैव समुपाविशम\nपरेक्षितश चैव मे देवस तत्रैवान्तरधीयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 1, + "text": "[अर्ज]\nततस ताम अवसं परीतॊ रजनीं तत्र भारत\nपरसादाद देवदेवस्य तर्यम्बकस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 2, + "text": "वयुषितॊ रजनीं चाहं कृत्वा पूर्वाह्णिक करियाम\nअपश्यं तं दविजश्रेष्ठं दृष्टवान अस्मि यं पुरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 3, + "text": "तस्मै चाहं यथावृत्तं सर्वम एव नयवेदयम\nभगवन्तं महादेवं समेतॊ ऽसमीति भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 4, + "text": "स माम उवाच राजेन्द्र परीयमाणॊ दविजॊत्तमः\nदृष्टस तवया महादेवॊ यथा नान्येन केन चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 5, + "text": "समेत्य लॊकपालैस तु सर्वैर वैवस्वतादिभिः\nदरष्टास्य अनघ देवेन्द्रं स च ते ऽसत्राणि दास्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 6, + "text": "एवम उक्त्वा स मां राजन्न आश्लिष्य च पुनः पुनः\nअगच्छत स यथाकामं बराह्मणः सूर्यसंनिभः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 7, + "text": "अथापराह्णे तस्याह्नः परावात पुण्यः समीरणः\nपुनर नवम इमं लॊकं कुर्वन्न इव सपत्नहन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 8, + "text": "दिव्यानि चैव माल्यानि सुगन्धीनि नवानि च\nशैशिरस्य गिरेः पादे परादुरासन समीपतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 9, + "text": "वादित्राणि च दिव्यानि सुघॊषाणि समन्ततः\nसतुतयश चेन्द्र संयुक्ता अश्रूयन्त मनॊहराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 10, + "text": "गणाश चाप्सरसां तत्र गन्धर्वाणां तथैव च\nपुरस्ताद देवदेवस्य जगुर गीतानि सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 11, + "text": "मरुतां च गणास तत्र देव यानैर उपागमन\nमहेन्द्रानुचरा ये च देव सद्म निवासिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ मरुत्वान हरिभिर युक्तैर वाहैः सवलंकृतैः\nशची सहायस तत्रायात सह सर्वैस तदामरैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 13, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु कुबेरॊ नरवाहनः\nदर्शयाम आस मां राजँल लक्ष्म्या परमया युतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 14, + "text": "दक्षिणस्यां दिशि यमं परत्यपश्यं वयवस्थितम\nवरुणं देवराजं च यथास्थानम अवस्थितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 15, + "text": "ते माम ऊचुर महाराज सान्त्वयित्वा सुरर्षभाः\nसव्यसाचिन समीक्षस्व लॊकपालान अवस्थितान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 16, + "text": "सुरकार्यार्थ सिद्ध्यर्थं दृष्टवान असि शंकरम\nअस्मत्तॊ ऽपि गृहाण तवम अस्त्राणीति समन्ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ ऽहं परयतॊ भूत्वा परणिपत्य सुरर्षभान\nपरत्यगृह्णं तदास्त्राणि महान्ति विधिवत परभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 18, + "text": "गृहीतास्त्रस ततॊ देवैर अनुज्ञ्षातॊ ऽसमि भारत\nअथ देवा ययुः सर्वे यथागतम अरिंदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 19, + "text": "मघवान अपि देवेशॊ रथम आरुह्य सुप्रभम\nउवाच भगवान वाक्यं समयन्न इव सुरारिहा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 20, + "text": "पुरैवागमनाद अस्माद वेदाहं तवां धनंजय\nअतः परं तव अहं वै तवां दर्शये भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 21, + "text": "तवया हि तीर्थेषु पुरा समाप्लावः कृतॊ ऽसकृत\nतपश चेदं पुरा तप्तं सवर्गं गन्तासि पाण्डव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 22, + "text": "भूयॊ चैव तु तप्तव्यं तपॊ परमदारुणम\nउवाच भगवान सर्वं तपसश चॊपपादनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 23, + "text": "मातलिर मन्नियॊगात तवां तरिदिवं परापयिष्यति\nविदितस तवं हि देवानाम ऋषीणां च महात्मनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ ऽहम अब्रुवं शक्रं परसीद भगवन मम\nआचार्यं वरये तवाहम अस्त्रार्थं तरिदशेश्वर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 25, + "text": "[इन्द्र]\nकरूरं कर्मास्त्रवित तात करिष्यसि परंतप\nयदर्थम अस्त्राणीप्सुस तवं तं कामं पाण्डवाप्नुहि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 26, + "text": "[अर्ज]\nततॊ ऽहम अब्रुवं नाहं दिव्यान्य अस्त्राणि शत्रुहन\nमानुषेषु परयॊक्ष्यामि विनास्त्र परतिघातनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 27, + "text": "तानि दिव्यानि मे ऽसत्राणि परयच्छ विबुधाधिप\nलॊकांश चास्त्रजितान पश्चाल लभेयं सुरपुंगव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 28, + "text": "[इन्द्र]\nपरीक्षार्थं मयैतत ते वाक्यम उक्तं धनंजय\nममात्मजस्य वचनं सूपपन्नम इदं तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 29, + "text": "शिक्ष मे भवनं गत्वा सर्वाण्य अस्त्राणि भारत\nवायॊर अग्नेर वसुभ्यॊ ऽथ वरुणात समरुद्गणात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 30, + "text": "साध्यं पैतामहं चैव गन्धर्वॊरगरक्षसाम\nवैष्णवानि च सर्वाणि नैरृतानि तथैव च\nमद्गतानि च यानीह सर्वास्त्राणि कुरूद्वह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 31, + "text": "[अर्ज]\nएवम उक्त्वा तु मां शक्रस तत्रैवान्तरधीयत\nअथापश्यं हरि युजं रथम ऐन्द्रम उपस्थितम\nदिव्यं मायामयं पुण्यं यत्तं मातलिना नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 32, + "text": "लॊकपालेषु यातेषु माम उवाचाथ मातलिः\nदरष्टुम इच्छति शक्रस तवां देवराजॊ महाद्युते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 33, + "text": "संसिद्धस तवं महाबाहॊ कुरु कार्यम अनुत्तमम\nपश्य पुण्यकृतां लॊकान सशरीरॊ दिवं वरज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 34, + "text": "इत्य उक्तॊ ऽहं मातलिना गिरिम आमन्त्र्य शैशिरम\nपरदक्षिणम उपावृत्य समारॊहं रथॊत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 35, + "text": "चॊदयाम आस सहयान मनॊमारुतरंहसः\nमातलिर हयशास्त्रज्ञॊ यथावद भूरिदक्षिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 36, + "text": "अवैक्षन्त च मे वक्त्रं सथितस्याथ स सारथिः\nतथा भरान्ते रथे राजन विस्मितश चेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 37, + "text": "अत्यद्भुतम इदं मे ऽदय विचित्रं परतिभाति माम\nयद आस्थितॊ रथं दिव्यं पदा न चलितॊ भवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 38, + "text": "देवराजॊ ऽपि हि मया नित्यम अत्रॊपलक्षितः\nविचलन परथमॊत्पाते हयानां भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 39, + "text": "तवं पुनः सथित एवात्र रथे भरान्ते कुरूद्वह\nअतिशक्रम इदं सत्त्वं तवेति परतिभाति मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 40, + "text": "इत्य उक्त्वाकाशम आविश्य मातलिर विबुधालयान\nदर्शयाम आस मे राजन विमानानि च भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 41, + "text": "नन्दनादीनि देवानां वनानि बहुलान्य उत\nदर्शयाम आस मे परीत्या मातलिः शक्रसारथिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 42, + "text": "ततः शक्रस्य भवनम अपश्यम अमरावतीम\nदिव्यैः कामफलैर वृक्षै रत्नैश च समलंकृताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 43, + "text": "न तां भासयते सूर्यॊ न शीतॊष्णे न च कलमः\nरजः पङ्कॊ न च तमस तत्रास्ति न जरा नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 44, + "text": "न तत्र शॊकॊ दैन्यं वा वैवर्ण्यं चॊपलक्ष्यते\nदिवौकसां महाराज न च गलानिर अरिंदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 45, + "text": "न करॊधलॊभौ तत्रास्ताम अशुभं च विशां पते\nनित्यतुष्टाश च हृष्टाश च पराणिनः सुरवेश्मनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 46, + "text": "नित्यपुष्पफलास तत्र पादपा हरितछदाः\nपुष्करिण्यश च विविधाः पद्मसौगन्धिकायुताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 47, + "text": "शीतस तत्र ववौ वायुः सुगन्धॊ जीवनः शुचिः\nसर्वरत्नविचित्रा च भूमिः पुष्पविभूषिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 48, + "text": "मृगद्विजाश च बहवॊ रुचिरा मधुरस्वराः\nविमानयायिनश चात्र दृश्यन्ते बहवॊ ऽमराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 49, + "text": "ततॊ ऽपश्यं वसून रुद्रान साध्यांश च समरुद्गणान\nआदित्यान अश्विनौ चैव तान सर्वान परत्यपूजयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 50, + "text": "ते मां वीर्येण यशसा तेजसा च बलेन च\nअस्त्रैश चाप्य अन्वजानन्त संप्राम विजयेन च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 51, + "text": "परविश्य तां पुरीं रम्यां देवगन्धर्वसेविताम\nदेवराजं सहस्राक्षम उपातिष्ठं कृताञ्जलिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 52, + "text": "ददाव अर्धासनं परीतः शक्रॊ मे ददतां वरः\nबहुमानाच च गात्राणि पस्पर्श मम वासवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 53, + "text": "तत्राहं देवगन्धर्वैः सहितॊ भुरि दक्षिण\nअस्त्रार्थम अवसं सवर्गे कुर्वाणॊ सत्राणि भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 54, + "text": "विश्वावसॊश च मे पुत्रश चित्रसेनॊ ऽभवत सखा\nस च गान्धर्वम अखिलं गराहयाम आस मां नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 55, + "text": "ततॊ ऽहम अवसं राजन गृहीतास्त्रः सुपूजितः\nसुखं शक्रस्य भवने सर्वकामसमन्वितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 56, + "text": "शृण्वन वै गीतशब्दं च तूर्यशब्दं च पुष्कलम\nपश्यंश चाप्सरसः शरेष्ठा नृत्यमानाः परंतप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 57, + "text": "तत सर्वम अनवज्ञाय तथ्यं विज्ज्ञाय भारत\nअत्यर्थं परतिगृह्याहम अस्त्रेष्व एव वयवस्थितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 164, + "shloka": 58, + "text": "ततॊ ऽतुष्यत सहस्राक्षस तेन कामेन मे विभुः\nएवं मे वसतॊ राजन्न एष कालॊ ऽतयगाद दिवि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 165, + "shloka": 1, + "text": "[अर्ज]\nकृतास्त्रम अभिविश्वस्तम अथ मां हरिवाहनः\nसंस्पृश्य मूर्ध्नि पाणिभ्याम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 165, + "shloka": 2, + "text": "न तवम अद्य युधा जेतुं शक्यः सुरगणैर अपि\nकिं पुनर मानुषे लॊके मानुषैर अकृतात्मभिः\nअप्रमेयॊ ऽपरधृष्यश च युद्धेष्व अप्रतिमस तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 165, + "shloka": 3, + "text": "अथाब्रवीत पुनर देवः संप्रहृष्टतनूरुहः\nअस्त्रयुद्धे समॊ वीर न ते कश चिद भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 165, + "shloka": 4, + "text": "अप्रमत्तः सदा दक्षः सत्यवादी जितेन्द्रियः\nबरह्मण्यश चास्त्रविच चासि शूराश चासि कुरूद्वह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 165, + "shloka": 5, + "text": "अस्त्राणि समवाप्तानि तवया दश च पञ्च च\nपञ्चभिर विधिभिः पार्थ न तवया विद्यते समः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 165, + "shloka": 6, + "text": "परयॊगम उपसंहारम आवृत्तिं च धनंजय\nपरायश्चित्तं च वेत्थ तवं परतिघातं च सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 165, + "shloka": 7, + "text": "तव गुर्वर्थकालॊ ऽयम उपपन्नः परंतप\nपरतिजानीष्व तं कर्तुम अतॊ वेत्स्याम्य अहं परम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 165, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ ऽहम अब्रुवं राजन देवराजम इदं वचः\nविषह्यं चेन मया कर्तुं कृतम एव निबॊध तत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 165, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ माम अब्रवीद राजन परहस्य बलवृत्रहा\nनाविषह्यं तवाद्यास्ति तरिषु लॊकेषु किं चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 165, + "shloka": 10, + "text": "निवातकवचा नाम दानवा मम शत्रवः\nसमुद्रकुक्षिम आश्रित्य दुर्गे परतिवसन्त्य उत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 165, + "shloka": 11, + "text": "तिस्रः कॊट्यः समाखातास तुल्यरूपबलप्रभाः\nतांस तत्र जहि कौन्तेय गुर्वर्थस ते भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 165, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ मातलिसंयुक्तं मयूरसमरॊमभिः\nहयैर उपेतं परादान मे रथं दिव्यं महाप्रभम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 165, + "shloka": 13, + "text": "बबन्ध चैव मे मूर्ध्नि कितीटम इदम उत्तमम\nसवरूपसदृशं चैव परादाद अङ्गविभूषणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 165, + "shloka": 14, + "text": "अभेद्यं कवचं चेदं सपर्शरूपवद उत्तमम\nअजरां जयाम इमां चापि गाण्डीवे समयॊजयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 165, + "shloka": 15, + "text": "ततः परायाम अहं तेन सयन्दनेन विराजता\nयेनाजयद देवपतिर बलिं वैरॊचनिं पुरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 165, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ देवाः सर्व एव तेन घॊषेण बॊधितः\nमन्वाना देवराजं मां समाजग्मुर विशां पते\nदृष्ट्वा च माम अपृच्छन्त किं करिष्यसि फल्गुन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 165, + "shloka": 17, + "text": "तान अब्रुवं यथा भूतम इदं कर्तास्मि संयुगे\nनिवातकवचानां तु परस्थितं मां वधैषिणम\nनिबॊधत महाभागाः शिवं चाशास्त मे ऽनघाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 165, + "shloka": 18, + "text": "तुष्टुवुर मां परसन्नास ते यथा देवं पुरंदरम\nरथेनानेन मघवा जितवाञ शम्बरं युधि\nनमुचिं बलवृत्रौ च परह्लाद नरकाव अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 165, + "shloka": 19, + "text": "बहूनि च सहस्राणि परयुतान्य अर्बुदानि च\nरथेनानेन दैत्यानां जितवान मघवान युधि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 165, + "shloka": 20, + "text": "तवम अप्य एतेन कौन्तेय निवातकवचान रणे\nविजेता युधि विक्रम्य पुरेव मघवान वशी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 165, + "shloka": 21, + "text": "अयं च शङ्खप्रवरॊ येन जेतासि दानवान\nअनेन विजिता लॊकाः शक्रेणापि महात्मना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 165, + "shloka": 22, + "text": "परदीयमानं देवैस तु देवदत्तं जलॊद्भवम\nपरत्यहृह्णं जयायैनं सतूयमानस तदामरैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 165, + "shloka": 23, + "text": "स शङ्खी कवची बाणी परगृहीतशरासनः\nदानवालयम अत्युग्रं परयातॊ ऽसमि युयुत्सया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 166, + "shloka": 1, + "text": "[अर्ज]\nततॊ ऽहं सतूयमानस तु तत्र तत्र महर्षिभिः\nअपश्यम उदधिं भीमम अपां पतिम अथाव्ययम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 166, + "shloka": 2, + "text": "फेनवत्यः परकीर्णाश च संहताश च समुच्छ्रिताः\nउर्मयश चात्र दृश्यन्ते चलन्त इव पर्वताः\nनावः सहस्रशस तत्र रत्नपूर्णाः समन्ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 166, + "shloka": 3, + "text": "तिमिंगिलाः कच्छपाश च तथा तिमितिमिंगिलाः\nमकराश चात्र दृश्यन्ते जले मग्ना इवाद्रयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 166, + "shloka": 4, + "text": "शङ्खानां च सहस्राणि मग्नान्य अप्सु समन्ततः\nदृश्यन्ते सम यथा रात्रौ तारास तन्व अभ्रसंवृताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 166, + "shloka": 5, + "text": "तथा सहस्रशस तत्र रत्नसंघा लवन्त्य उत\nवायुश च घूर्णते भीमस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 166, + "shloka": 6, + "text": "तम अतीत्य महावेगं सर्वाम्भॊ निधिम उत्तमम\nअपश्यं दानकाकीर्णं तद दैत्य पुरम अन्तिकात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 166, + "shloka": 7, + "text": "तत्रैव मातलिस तूर्णं निपत्य पृथिवीतले\nनादयन रथघॊषेण तत पुरं समुपाद्रवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 166, + "shloka": 8, + "text": "रथघॊषं तु तं शरुत्वा सतनयित्नॊर इवाम्बरे\nमन्वाना देवराजं मां संविग्ना दानवाभवन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 166, + "shloka": 9, + "text": "सर्वे संभ्रान्तमनसः शरचाप धराः सथिताः\nतथा शूलासिपरशु गदामुसलपाणयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 166, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ दवाराणि पिदधुर दानवास तरस्तचेतसः\nसंविधाय पुरे रक्षां न सम कश चन दृश्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 166, + "shloka": 11, + "text": "ततः शङ्खम उपादाय देवदत्तं महास्वनम\nपुरम आसुरम आश्लिष्य पराधमं तं शनैर अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 166, + "shloka": 12, + "text": "स तु शब्दॊ दिवं सतब्ध्वा परतिशब्दम अजीजनत\nवित्रेसुश च निलिल्युश च भूतानि सुमहान्त्य अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 166, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ निवातकवचाः सर्व एव समन्ततः\nदंशिता विविधैस तराणैर विविधायुधपाणयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 166, + "shloka": 14, + "text": "आयसैश च महाशूलैर गदाभिर मुसलैर अपि\nपट्टिशैः करवालैश च रथचक्रैश च भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 166, + "shloka": 15, + "text": "शतघ्नीभिर भुशुण्डीभिः खड्गैश चित्रैः सवलंकृतैः\nपरगृहीतैर दितेः पुत्राः परादुरासन सहस्रशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 166, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ विचार्य बहुधा रथमार्गेषु तान हयान\nपराचॊदयत समे देशे मातलिर भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 166, + "shloka": 17, + "text": "तेन तेषां परणुन्नानाम आशुत्वाच छीघ्र गामिनाम\nनान्वपश्यं तदा किं चित तन मे ऽदभुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 166, + "shloka": 18, + "text": "ततस ते दानवास तत्र यॊधव्रातान्य अनेकशः\nविकृतस्वररूपाणि भृशं सर्वाण्य अचॊदयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 166, + "shloka": 19, + "text": "तेन शब्देन महता समुद्रे पर्वतॊपमाः\nआप्लवन्त गतैः सत्त्वैर मत्स्याः शतसहस्रशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 166, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ वेगेन महता दानवा माम उपाद्रवन\nविमुञ्चन्तः शितान बाणाञ शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 166, + "shloka": 21, + "text": "स संप्रहारस तुमुलस तेषां मम च भारत\nअवर्तत महाघॊरॊ निवातकवचान्तकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 166, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ देवर्षयश चैव दानवर्षिगनाश च ये\nबरह्मर्षयश च सिद्धाश च समाजग्मुर महामृधे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 166, + "shloka": 23, + "text": "ते वै माम अनुरूपाभिर मधुराभिर जयैषिणः\nअस्तुवन मुनयॊ वाग्भिर यथेन्द्रं तारकामये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 167, + "shloka": 1, + "text": "[अर्ज]\nततॊ निवातकवचाः सर्वे वेगेन भारत\nअभ्यद्रवन मां सहिताः परगृहीतायुधा रणे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 167, + "shloka": 2, + "text": "आच्छिद्य रथपन्थानम उत्क्रॊशन्तॊ महारथाः\nआवृत्य सर्वतस ते मां शरवर्षैर अवाकिरन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 167, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ ऽपरे महावीर्याः शूलपट्टिशपाणयः\nशूलानि च भुशुण्डीश च मुमुचुर दानवा मयि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 167, + "shloka": 4, + "text": "तच छूलवर्षं सुमहद गदा शक्तिसमाकुलम\nअनिशं सृज्यमानं तैर अपतन मद रथॊपरि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 167, + "shloka": 5, + "text": "अन्ये माम अभ्यधावन्त निवातकवचा युधि\nशितशस्त्रायुधा रौद्राः कालरूपाः परहारिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 167, + "shloka": 6, + "text": "तान अहं विविधैर बाणैर वेगबद्भिर अजिह्मगैः\nगाण्डीवमुक्तैर अभ्यघ्नम एकैकं दशभिर मृधे\nते कृता विमिखाः सर्वे मत परयुक्तैः शिलाशितैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 167, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ मातलिना तूर्णं हयास ते संप्रचॊदिताः\nरथमार्गाद बहूंस तत्र विचेरुर वातरंहसः\nसुसंयता मातलिना परामथ्नन्त दितेः सुतान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 167, + "shloka": 8, + "text": "शतं शतास ते हरयस तस्मिन युक्ता महारथे\nतदा मातलिना यत्ता वयचरन्न अल्पका इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 167, + "shloka": 9, + "text": "तेषां चरणपातेन रथनेमि सवनेन च\nमम बाणनिपातैश च हतास ते शतशॊ ऽसुराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 167, + "shloka": 10, + "text": "गतासवस तथा चान्ये परगृहीतशरासनाः\nहतसारथयस तत्र वयकृष्यन्त तुरंगमैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 167, + "shloka": 11, + "text": "ते दिषॊ विदिशः सर्वाः परतिरुध्य परहारिणः\nनिघ्नन्ति विविधैः शस्त्रैस ततॊ मे वयथितं मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 167, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ ऽहं मातलेर वीर्यम अपश्यं परमाद्भुतम\nअश्वांस तथा वेगवतॊ यद अयत्नाद अधारयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 167, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ ऽहं लघुभिश चित्रैर अस्त्रैस तान असुरान रणे\nसायुधान अछिनं राजञ शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 167, + "shloka": 14, + "text": "एवं मे चरतस तत्र सर्वयत्नेन शत्रुहन\nपरीतिमान अभवद वीरॊ मातलिः शक्रसारथिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 167, + "shloka": 15, + "text": "वध्यमानास ततस ते तु हयैस तेन रथेन च\nअगमन परक्षयं के चिन नयवर्तन्त तथापरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 167, + "shloka": 16, + "text": "सपर्धमाना इवास्माभिर निवातकवचा रणे\nशरवर्षैर महद्भिर मां समन्तात परत्यवारयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 167, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ ऽहं लघुभिश चैत्रैर बरह्मास्त्र परिमन्त्रितैः\nवयधमं सायकैर आशु शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 167, + "shloka": 18, + "text": "ततः संपीड्यमानास ते करॊधाविष्टा महासुराः\nअपीडयन मां सहिताः शरशूलासि वृष्टिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 167, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ ऽहम अस्त्रम आतिष्ठं परमं तिग्मतेजसम\nदयितं देवराजस्य माधवं नाम भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 167, + "shloka": 20, + "text": "ततः खड्गांस तरिशूलांश च तॊमरांश च सहस्रशः\nअस्त्रवीर्येण शतधा तैर मुक्तान अहम अच्छिनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 167, + "shloka": 21, + "text": "छित्त्वा परहरणान्य एषां ततस तान अपि सर्वशः\nपरत्यविध्यम अहं रॊषाद दशभिर दशभिः शरैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 167, + "shloka": 22, + "text": "गाण्डीवाद धि तदा संख्ये यथा भरमरपङ्क्तयः\nनिष्पतन्ति तथा बाणास तन मातलिर अपूजयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 167, + "shloka": 23, + "text": "तेषाम अपि तु बाणास ते बहुत्वाच छलभा इव\nअवाकिरन मां बलवत तान अहं वयधमं शरैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 167, + "shloka": 24, + "text": "वध्यमानास ततस ते तु निवातकवचाः पुनः\nशरवर्षैर महद्भिर मां समन्तात पर्यवारयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 167, + "shloka": 25, + "text": "शरवेगान निहत्याहम अस्त्रैः शरविघातिभिः\nजवलद्भिः परमैः शीघ्रैस तान अविध्यं सहस्रशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 167, + "shloka": 26, + "text": "तेषां छिन्नानि गात्राणि विसृजन्ति सम शॊणितम\nपरावृषीवातिवृष्टानि शृङ्गाणीव धरा भृताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 167, + "shloka": 27, + "text": "इन्द्राशनिसमस्पर्शैर वेगवद्भिर अजिह्मगैः\nमद्बाणैर वध्यमानास ते समुद्विग्नाः सम दानवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 167, + "shloka": 28, + "text": "शतधा भिन्नदेहान्त्राः कषीणप्रहरणौजसः\nततॊ निवातकवचा माम अयुध्यन्त मायया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 1, + "text": "[अर्ज]\nततॊ ऽशमवर्षं सुमहत परादुरासीत समन्ततः\nनगमात्रैर महाघॊरैस तन मां दृढम अपीडयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 2, + "text": "तद अहं वज्रसंकाशैः शरैर इन्द्रास्त्र चॊदितैः\nअचूर्णयं वेगवद्भिः शतधैकैकम आहवे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 3, + "text": "चूर्ण्यमाने ऽशमवर्षे तु पावकः समजायत\nतत्राश्म चूर्णम अपतत पावकप्रकरा इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ ऽशमवर्षे निहते जलवर्षं महत्तरम\nधाराभिर अक्षमात्राभिः परादुरासीन ममान्तके" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 5, + "text": "नभसः परयुता धारास तिग्मवीर्याः सहस्रशः\nआवृण्वन सर्वतॊ वयॊम दिशश चॊपदिशस तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 6, + "text": "धाराणां च निपातेन वायॊर विस्फूर्जितेन च\nगर्जितेन च दैत्यानां न पराज्ञायत किं चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 7, + "text": "धारा दिवि च संबद्धा वसुधायां च सर्वशः\nवयामॊहयन्त मां तत्र निपतन्त्यॊ ऽनिशं भुवि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 8, + "text": "तत्रॊपदिष्टम इन्द्रेण दिव्यम अस्त्रं विशॊषणम\nदीप्तं पराहिणवं घॊरम अशुष्यत तेन तज जलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 9, + "text": "हते ऽशमवर्षे तु मया जलवर्षे च शॊषिते\nमुमुचुर दानवा मायाम अग्निं वायुं च मानद" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ ऽहम अग्निं वयधमं सलिलास्त्रेण सर्वशः\nशैलेन च महास्त्रेण वायॊर वेगम अधारयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 11, + "text": "तस्यां परतिहतायां तु दानवा युद्धदुर्मदाः\nपराकुर्वन विविधा माया यौगपद्येन भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ वर्षं परादुरभूत सुमहन मॊम हर्षणम\nअस्त्राणां घॊररूपाणाम अग्नेर वायॊस तथाश्मनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 13, + "text": "सा तु मायामयी वृष्टिः पीडयाम आस मां युधि\nअथ घॊरं तमस तीव्रं परादुरासीत समन्ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 14, + "text": "तमसा संवृते लॊके घॊरेण परुषेण च\nतुरगा विमुखाश चासन परास्खलच चापि मातलिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 15, + "text": "हस्ताद धिरण्मयश चास्य परतॊदः परापतद भुवि\nअसकृच चाह मां भीतः कवासीति भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 16, + "text": "मां च भीर आविशत तीव्रा तस्मिन विगतचेतसि\nस च मां विगतज्ञानः संत्रस्त इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 17, + "text": "सुराणाम असुराणां च संग्रामः सुमहान अभूत\nअमृतार्थे पुरा पार्थ स च दृष्टॊ मयानघ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 18, + "text": "शम्बरस्य वधे चापि संग्रामः सुमहान अभूत\nसारथ्यं देवराजस्य तत्रापि कृतवान अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 19, + "text": "तथैव वृत्रस्य वधे संगृहीता हया मया\nवैरॊचनेर मया युद्धं दृष्टं चापि सुदारुणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 20, + "text": "एते मया महाघॊराः संग्रामाः पर्युपासिताः\nन चापि विगतज्ञानॊ भूतपूर्वॊ ऽसमि पाण्डव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 21, + "text": "पितामहेन संहारः परजानां विहितॊ धरुवम\nन हि युद्धम इदं युक्तम अन्यत्र जगतः कषयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 22, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा संस्तभ्यात्मानम आत्मना\nमॊहयिष्यन दानवानाम अहं मायामयं बलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 23, + "text": "अब्रुवं मातलिं भीतं पश्य मे भुजयॊर बलम\nअस्त्राणां च परभावं मे धनुषॊ गाण्डिवस्य च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 24, + "text": "अद्यास्त्र माययैतेषां मायाम एतां सुदारुणाम\nविनिहन्मि तमश चॊग्रं मा भैः सूत सथिरॊ भव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 25, + "text": "एवम उक्त्वाहम असृजम अस्त्रमायां नराधिप\nमॊहिनीं सर्वशत्रूणां हिताय तरिदिवौकसाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 26, + "text": "पीड्यमानासु मायासु तासु तास्व असुरेश्वराः\nपुनर बहुविधा मायाः पराकुर्वन्न अमितौजसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 27, + "text": "पुनः परकाशम अभवत तमसा गरस्यते पुनः\nवरजत्य अदर्शनं लॊकः पुनर अप्सु निमज्जति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 28, + "text": "सुसंगृहीतैर हरिभिः परकाशे सति मातलिः\nवयचरत सयन्दनाग्र्येण संग्रामे लॊमहर्षणे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 29, + "text": "ततः पर्यपतन्न उग्रा निवातकवचा मयि\nतान अहं विवरं दृष्ट्वा पराहिण्वं यमसादनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 168, + "shloka": 30, + "text": "वर्तमाने तथा युद्धे निवातकवचान्तके\nनापश्यं सहसा सर्वान दानवान माययावृतान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 1, + "text": "[अर्ज]\nअदृश्यमानास ते दैत्या यॊधयन्ति सम मायया\nअदृश्यान अस्त्रवीर्येण तान अप्य अहम अयॊधयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 2, + "text": "गाण्डीवमुक्ता विशिखाः सम्यग अस्त्रप्रचॊदिताः\nअच्छिन्दन्न उत्तमाङ्गानि यत्र यत्र सम ते ऽभवन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ निवातवकचा वध्यमाना मया युधि\nसंहृत्य मायां सहसा पराविशन पुरम आत्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 4, + "text": "वयपयातेषु दैत्येषु परादुर्भूते च दर्शने\nअपश्यं दानवांस तत्र हताञ शतसहस्रशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 5, + "text": "विनिष्पिष्टानि तत्रैषां शस्त्राण्य आभरणानि च\nकूटशः सम परदृश्यन्ते गात्राणि कवचानि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 6, + "text": "हयानां नान्तरं हय आसीत पदाद विचलितुं पदम\nउत्पत्य सहसा तस्थुर अन्तरिक्षगमास ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ निवातकवचा वयॊम संछाद्य केवलम\nअदृश्या हय अभ्यवर्तन्त विसृजन्तः शिलॊच्चयान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 8, + "text": "अन्तर्भूमि गताश चान्ये हयानां चरणान्य अथ\nनयगृह्णन दानवा घॊरा रथचक्रे च भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 9, + "text": "विनिगृह्य हरीन अश्वान रथं च मम युध्यतः\nसर्वतॊ माम अचिन्वन्त सरथं धरणीधरैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 10, + "text": "पर्वतैर उपचीयद्भिः पतमानैस तथापरैः\nस देशॊ यत्र वर्ताम गुहेव समपद्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 11, + "text": "पर्वतैश छाद्यमानॊ ऽहं निगृहीतैश च वाजिभिः\nअगच्छं परमाम आर्तिं मातलिस तद अलक्षयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 12, + "text": "लक्षयित्वा तु मां भीतम इदं वचनम अब्रवीत\nअर्जुनार्जुन मा भैस तवं वज्रम अस्त्रम उदीरय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ ऽहं तस्य तद वाक्यं शरुत्वा वज्रम उदीरयम\nदेवराजस्य दयितं वज्रम अस्त्रं नराधिप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 14, + "text": "अचलं सथानम आसाद्य गाण्डीवम अनुमन्त्र्य च\nअमुञ्चं वज्रसंस्पर्शान आयसान निशिताञ शरान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ मायाश च ताः सर्वा निवातकवचांश च तान\nते वज्रचॊदिता बाणा वज्रभूताः समाविशन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 16, + "text": "ते वज्रवेगाभिहता दानवाः पर्वतॊपमाः\nइतरेतरम आश्लिष्य नयपतन पृथिवीतले" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 17, + "text": "अन्तर्भूमौ तु ये ऽगृह्णन दानवा रथवाजिनः\nअनुप्रविश्य तान बाणाः पराहिण्वन यमसादनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 18, + "text": "हतैर निवातकवचैर निरसैः पर्वतॊपमैः\nसमाच्छाद्यत देशः स विकीर्णैर इव पर्वतैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 19, + "text": "न हयानां कषतिः का चिन न रथस्य न मातलेः\nमम चादृश्यत तदा तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ मां परहसन राजन मातलिः परत्यभाषत\nनैतद अर्जुन देवेषु तवयि वीर्यं यदीक्ष्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 21, + "text": "हतेष्व असुरसंघेषु दारास तेषां तु सर्वशः\nपराक्रॊशन नगरे तस्मिन यथा शरदि लक्ष्मणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ मातलिना सार्धम अहं तत पुरम अभ्ययाम\nतरासयन रथघॊषेण निवातकवचस्त्रियः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 23, + "text": "तान दृष्ट्वा दशसाहस्रान मयूरसदृशान हयान\nरथं च रविसंकाशं पराद्रवन गणशः सत्रियः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 24, + "text": "ताभिर आभरणैः शब्दस तरासिताभिः समीरितः\nशिलानाम इव शैलेषु पतन्तीनाम अभूत तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 25, + "text": "वित्रस्ता दैत्य नार्यस ताः सवानि वेश्मान्य अथाविशन\nबहुरत्नविचित्राणि शातकुम्भमयानि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 26, + "text": "तद अद्भुताकारम अहं दृष्ट्वा नगरम उत्तमम\nविशिष्टं देव नगराद अपृच्छं मातलिं ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 27, + "text": "इदम एवंविधं कस्माद देवता नाविशन्त्य उत\nपुरंदर पुराद धीदं विशिष्टम इति लक्षये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 28, + "text": "[मा]\nआसीद इदं पुरा पार्थ देवराजस्य नः पुरम\nततॊ निवातकवचैर इतः परच्याविताः सुराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 29, + "text": "तपस तप्त्वा महत तीव्रं परसाद्य च पितामहम\nइदं वृतं निवासाय देवेभ्यश चाभयं युधि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 30, + "text": "ततः शक्रेण भगवान सवयम्भूर अभिचॊदितः\nविधत्तां भगवान अत्रेत्य आत्मनॊ हितकाम्यया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 31, + "text": "तत उक्तॊ भगवता दिष्टम अत्रेति वासवः\nभवितान्तस तवम एवैषां देहेनान्येन वृत्रहन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 32, + "text": "तत एषां वधार्थाय शक्रॊ ऽसत्राणि ददौ तव\nन हि शक्याः सुरैर हन्तुं य एते निहतास तवया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 33, + "text": "कालस्य परिणामेन ततस तवम इह भारत\nएषाम अन्तकरः पराप्तस तत तवया च कृतं तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 34, + "text": "दानवानां विनाशार्थं महास्त्राणां महद बलम\nगराहितस तवं महेन्द्रेण पुरुषेन्द्र तद उत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 169, + "shloka": 35, + "text": "[अर्ज]\nततः परविश्य नगरं दानवांश च निहत्य तान\nपुनर मातलिना सार्धम अगच्छं देव सद्म तत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 1, + "text": "[अर्ज]\nनिवर्तमानेन मया महद दृष्टं ततॊ ऽपरम\nपुरं कामचरं दिव्यं पावकार्क समप्रभम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 2, + "text": "दरुमै रत्नमयैश चैत्रैर भास्वरैश च पतत्रिभिः\nपौलॊमैः कालकेयैश च नित्यहृष्टैर अधिष्ठितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 3, + "text": "गॊपुराट्टालकॊपेतं चतुर्द्वारं दुरासदम\nसर्वरत्नमयं दिव्यम अद्भुतॊपमदर्शनम\nदरुमैः पुष्पफलॊपेतैर दिव्यरत्नमयैर वृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 4, + "text": "तथा पतत्रिभिर दिव्यैर उपेतं सुमनॊहरैः\nअसुरैर नित्यमुदितैः शूलर्ष्टि मुसलायुधैः\nचापमुद्गर हस्तैश च सरग्विभिः सर्वतॊवृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 5, + "text": "तद अहं परेक्ष्य दैत्यानां पुरम अद्भुतदर्शनम\nअपृच्छं मातलिं राजन किम इदं दृश्यतेति वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 6, + "text": "[मा]\nपुलॊमा नाम दैतेयी कालका च महासुरी\nदिव्यं वर्षसहस्रं ते चेरतुः परमं तपः\nतपसॊ ऽनते ततस ताभ्यां सवयम्भूर अददाद वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 7, + "text": "अगृह्णीतां वरं ते तु सुतानाम अल्पदुःखताम\nअवध्यतां च राजेन्द्र सुरराक्षस पन्नगैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 8, + "text": "रमणीयं पुरं चेदं खचरं सुकृतप्रभम\nसर्वरत्नैः समुदितं दुर्धर्षम अमरैर अपि\nसयक्षगन्धर्वगणैः पन्नगासुरराक्षसैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 9, + "text": "सर्वकामगुणॊपेतं वीतशॊकम अनामयम\nबरह्मणा भरतश्रेष्ठ कालकेय कृते कृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 10, + "text": "तद एतत खचरं दिव्यं चरत्य अमर वर्जितम\nपौलॊमाध्युषितं वीर कालकेयैश च दानवैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 11, + "text": "हिरण्यपुरम इत्य एतत खयायते नगरं महत\nरक्षितं कालकेयैश च पौलॊमैश च महासुरैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 12, + "text": "त एते मुदिता नित्यम अवध्याः सर्वदैवतैः\nनिवसन्त्य अत्र राजेन्द्र गतॊद्वेगा निरुत्सुकाः\nमानुषॊ मृत्युर एतेषां निर्दिष्टॊ बरह्मणा पुरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 13, + "text": "[अर्ज]\nसुरासुरैर अवध्यांस तान अहं जञात्वा ततः परभॊ\nअब्रुवं मातलिं हृष्टॊ याह्य एतत पुरम अञ्जसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 14, + "text": "तरिदशेश दविषॊ यावत कषयम अस्त्रैर नयाम्य अहम\nन कथंचिद धि मे पापा न वध्या ये सुरद्विषः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 15, + "text": "उवाह मां ततः शीघ्रं हिरण्यपुरम अन्तिकात\nरथेन तेन दिव्येन हरियुक्तेन मातलिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 16, + "text": "ते माम आलक्ष्य दैतेया विचित्राभरणाम्बराः\nसमुत्पेतुर महावेगा रथान आस्थाय दंशिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ नालीकनाराचैर भल्लशक्त्यृष्टि तॊमरैः\nअभ्यघ्नन दानवेन्द्रा मां करुद्धास तीव्रपराक्रमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 18, + "text": "तद अहं चास्त्रवर्षेण महता परत्यवारयम\nशस्त्रवर्षं महद राजन विद्या बलम उपाश्रितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 19, + "text": "वयामॊहयं च तान सर्वान रथमार्गैश चरन रणे\nते ऽनयॊन्यम अभिसंमूढाः पातयन्ति सम दानवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 20, + "text": "तेषाम अहं विमूढानाम अन्यॊन्यम अभिधावताम\nशिरांसि विशिखैर दीप्तैर वयहरं शतसंघशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 21, + "text": "ते वध्यमाना दैतेयाः पुरम आस्थाय तत पुनः\nखम उत्पेतुः सनगरा मायाम आस्थाय दानवीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ ऽहं शरवर्षेण महता परत्यवारयम\nमार्गम आवृत्य दैत्यानां गतिं चैषाम अवारयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 23, + "text": "तत पुरं खचरं दिव्यं कामगं दिव्यवर्चसम\nदैतेयैर वरदानेन धार्यते सम यथासुखम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 24, + "text": "अन्तर्भूमौ निपतितं पुनर ऊर्ध्वं परतिष्ठते\nपुनस तिर्यक परयात्य आशु पुनर अप्सु निमज्जति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 25, + "text": "अमरावतिसंकाशं पुरं कामगमं तु तत\nअहम अस्त्रैर बहुविधैः परत्यगृह्णं नराधिप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 26, + "text": "ततॊ ऽहं शरजालेन दिव्यास्त्रमुदितेन च\nनयगृह्णं सह दैतेयैस तत पुरं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 27, + "text": "विक्षतं चायसैर बाणैर मत परयुक्तैर अजिह्मगैः\nमहीम अभ्यपतद राजन परभग्नं पुरम आसुरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 28, + "text": "ते वध्यमाना मद्बाणैर वज्रवेगैर अयस्मयैः\nपर्यभ्रमन्त वै राजन्न असुराः कालचॊदिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ मातलिर अप्य आशु पुरस्तात्ल निपतन्न इव\nमहीम अवातरत कषिप्रं रथेनादित्यवर्चसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 30, + "text": "ततॊ रथसहस्राणि षष्टिस तेषाम अमर्षिणाम\nयुयुत्सूनां मया सार्धं पर्यवर्तन्त भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 31, + "text": "तान अहं निशितैर बाणैर वयधमं गार्ध्रवाजितैः\nते युद्धे संन्यवर्तन्त समुद्रस्य यथॊर्मयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 32, + "text": "नेमे शक्या मानुषेण युद्धेनेति परचिन्त्य वै\nततॊ ऽहम आनुपूर्व्येण सर्वाण्य अस्त्राण्य अयॊजयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 33, + "text": "ततस तानि सहस्राणि रथानां चित्रयॊधिनाम\nअस्त्राणि मम दिव्यानि परत्यघ्नञ शनकैर इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 34, + "text": "रथमार्गान विचित्रांस ते विचरन्तॊ महारथाः\nपरत्यदृश्यन्त संग्रामे शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 35, + "text": "विचित्रमुकुटापीडा विचित्रकवच धवजाः\nविचित्राभरणाश चैव नन्दयन्तीव मे मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 36, + "text": "अहं तु शरवर्षैस तान अस्त्रप्रमुदितै रणे\nनाशक्नुवं पीडयितुं ते तु मां पर्यपीडयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 37, + "text": "तैः पीड्यमानॊ बहुभिः कृतास्त्रैः कुशलैर युधि\nवयथितॊ ऽसमि महायुद्धे भयं चागान महन मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 38, + "text": "ततॊ ऽहं देवदेवाय रुद्राय परणतॊ रणे\nसवस्ति भूतेभ्य इत्य उक्त्वा महास्त्रं समयॊजयम\nयत तद रौद्रम इति खयातं सर्वामित्र विनाशनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 39, + "text": "ततॊ ऽपश्यं तरिशिरसं पुरुषं नव लॊचनम\nतरिमुखं षड भुजं दीप्तम अर्कज्वलन मूर्धजम\nलॊलिहानैर महानागैः कृतशीर्षम अमित्रहन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 40, + "text": "विभीस ततस तद अस्त्रं तु घॊरं रौद्रं सनातनम\nदृष्ट्वा गाण्डीवसंयॊगम आनीय भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 41, + "text": "नमस्कृत्वा तरिनेत्राय शर्वायामित तेजसे\nमुक्तवान दानवेन्द्राणां पराभावाय भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 42, + "text": "मुक्तमात्रे ततस तस्मिन रूपाण्य आसन सहस्रशः\nमृगाणाम अथ सिंहानां वयाघ्राणां च विशां पते\nऋक्षाणां महिषाणां च पन्नगानां तथा गवाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 43, + "text": "गजानां सृमराणां च शरभाणां च सर्वशः\nऋषभाणां वराहाणां मार्जाराणां तथैव च\nशालावृकाणां परेतानां भुरुण्डानां च सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 44, + "text": "गृध्राणां गरुडानां च मकराणां तथैव च\nपिशाचानां सयक्षाणां तथैव च सुरद्विषाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 45, + "text": "गुह्यकानां च संग्रामे नैरृतानां तथैव च\nझषाणां गजवक्त्राणाम उलूकानां तथैव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 46, + "text": "मीनकूर्म समूहानां नानाशस्त्रासि पाणिनाम\nतथैव यातु दानानां गदा मुद्गरधारिणाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 47, + "text": "एतैश चान्यैश च बहुभिर नानारूपधरैस तथा\nसर्वम आसीज जगद वयाप्तं तस्मिन्न अस्त्रे विसर्जिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 48, + "text": "तरिषिरॊभिश चतुर्दंष्ट्रैश चतुरास्यैश चतुर्भुजैः\nअनेकरूपसंयुक्तैर मांसं मेदॊ वसाशिभिः\nअभीक्ष्णं वध्यमानास ते दानवा ये समागताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 49, + "text": "अर्कज्वलन तेजॊभिर वज्राशनिसमप्रभैः\nअदिर सारमयैश चान्यैर बाणैर अरिविदारणैः\nनयहनं दानवान सर्वान मुहूर्तेनैव भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 50, + "text": "गाण्डीवास्त्र परणुन्नांस तान गतासून नभसश चयुतान\nदृष्ट्वाहं पराणमं भूयस तरिपुरघ्नाय वेधसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 51, + "text": "तथा रौद्रास्त्र निष्पिष्टान दिव्याभरणभूषितान\nनिशाम्य परमं हर्षम अगमद देव सारथिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 52, + "text": "तद असह्यं कृतं कर्म देवैर अपि दुरासदम\nदृष्ट्वा मां पूजयाम आस मातलिः शक्रसारथिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 53, + "text": "उवाच चेदं वचनं परीयमाणः कृताञ्जलिः\nसुरासुरैर असह्यं हि कर्म यत साधितं तवया\nन हय एतत संयुगे कर्तुम अपि शक्तः सुरेश्वरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 54, + "text": "सुरासुरैर अवध्यं हि पुरम एतत खगं महत\nतवया विमथितं वीर सववीर्यास्त्र तपॊबलात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 55, + "text": "विध्वस्ते ऽथ पुरे तस्मिन दानवेषु हतेषु च\nविनदन्त्यः सत्रियः सर्वा निष्पेतुर नगराद बहिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 56, + "text": "परकीर्णकेश्यॊ वयथिताः कुरर्य इव दुःखिताः\nपेतुः पुत्रान पितॄन भरातॄञ शॊचमाना महीतले" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 57, + "text": "रुदन्त्यॊ दीनकण्ठ्यस ता विनदन्त्यॊ हतेश्वराः\nउरांसि पाणिभिर घनन्त्यः परस्रस्तस्रग्वि भूषणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 58, + "text": "तच छॊकयुक्तम अश्रीकं दुःखदैन्य समाहतम\nन बभौ दानव पुरं हतत्विट्कं हतेश्वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 59, + "text": "गन्धर्वनगराकारं हतनागम इव हरदम\nशुष्कवृक्षम इवारण्यम अदृश्यम अभवत पुरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 60, + "text": "मां तु संहृष्टमनसं कषिप्रं मातलिर आनयत\nदेवराजस्य भवनं कृतकर्माणम आहवात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 61, + "text": "हिरण्यपुरम आरुज्य निहत्य च महासुरान\nनिवातकवचांश चैव ततॊ ऽहं शक्रम आगमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 62, + "text": "मम कर्म च देवेन्द्रं मातलिर विस्तरेण तत\nसर्वं विश्रावयाम आस यथा भूतं महाद्युते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 63, + "text": "हिरण्यपुरघातं च मायानां चनिवारणम\nनिवातकवचानां च वधं संख्ये महौजसाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 64, + "text": "तच छरुत्वा भगवान परीतः सहस्राक्षः पुरंदरः\nमरुद्भिः सहितः शरीमान साधु साध्व इत्य अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 65, + "text": "ततॊ मां देवराजॊ वै समाश्वास्य पुनः पुनः\nअब्रवीद विबुधैः सार्धम इदं सुमधुरं वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 66, + "text": "अतिदेवासुरं कर्मकृतम एत तवया रणे\nगुर्वर्थश च महापार्थ कृतः शत्रून घनता मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 67, + "text": "एवम एव सदा भाव्यं सथिरेणाजौ धनंजय\nअसंमूढेन चास्त्राणां कर्तव्यं परतिपादनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 68, + "text": "अविषह्यॊ रणे हि तवं देवदानवराक्षसैः\nसयक्षासुरगन्धर्वैः सपक्षिगणपन्नगैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 170, + "shloka": 69, + "text": "वसुधां चापि कौन्तेय तवद बाहुबलनिर्जिताम\nपालयिष्यति धर्मात्मा कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 171, + "shloka": 1, + "text": "[अर्ज]\nततॊ माम अभिविश्वस्तं संरूढशरविक्षतम\nदेवराजॊ ऽनुगृह्येदं काले वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 171, + "shloka": 2, + "text": "दिव्यान्य अस्त्राणि सर्वाणि तवयि तिष्ठन्ति भारत\nन तवाभिभवितुं शक्तॊ मानुषॊ भुवि कश चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 171, + "shloka": 3, + "text": "भीष्मॊ दरॊणः कृपः कर्णः शकुनिः सह राजभिः\nसंग्रामस्थस्य ते पुत्र कलां नार्हन्ति षॊडशीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 171, + "shloka": 4, + "text": "इदं च मे तनुत्राणं परायच्छन मघवान परभुः\nअभेद्यं कवचं दिव्यं सरजं चैव हिरण्मयीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 171, + "shloka": 5, + "text": "देवदत्तं च मे शङ्खं देवः परादान महारवम\nदिव्यं चेदं किरीटं मे सवयम इन्द्रॊ युयॊज ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 171, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ दिव्यानि वस्त्राणि दिव्यान्य आभरणानि च\nपरादाच छक्रॊ ममैतानि रुचिराणि बृहन्ति च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 171, + "shloka": 7, + "text": "एवं संपूजितस तत्र सुखम अस्म्य उषितॊ नृप\nइन्द्रस्य भवने पुण्ये गन्धर्वशिशुभिः सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 171, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ माम अब्रवीच छक्रः परीतिमान अमरैः सह\nसमयॊ ऽरजुन गन्तुं ते भरातरॊ हि समरन्ति ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 171, + "shloka": 9, + "text": "एवम इन्द्रस्य भवने पञ्चवर्षाणि भारत\nउषितानि मया राजन समरता दयूतजं कलिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 171, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ भवन्तम अद्राक्षं भरातृभिः परिवारितम\nगन्धमादनम आसाद्य पर्वतस्यास्य मूर्धनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 171, + "shloka": 11, + "text": "[य]\nदिष्ट्या धनंजयास्त्राणि तवया पराप्तानि भारत\nदिष्ट्या चाराधितॊ राजा देवानाम ईश्वरः परभुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 171, + "shloka": 12, + "text": "दिष्ट्या च भगवान सथाणुर देव्या सह परंतप\nसाक्षाद दृष्टः सुयुद्धेन तॊषितश च तवयानघ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 171, + "shloka": 13, + "text": "दिष्ट्या च लॊकपालैस तवं समेतस्ल भरतर्षभ\nदिष्ट्या वर्धामहे सर्वे दिष्ट्यासि पुनरागतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 171, + "shloka": 14, + "text": "अद्य कृत्स्नाम इमां देवीं विजितां पुरमालिनीम\nमन्ये च धृतराष्ट्रस्य पुत्रान अपि वशीकृतान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 171, + "shloka": 15, + "text": "तानि तव इच्छामि ते दरष्टुं दिव्यान्य अस्त्राणि भारत\nयैस तथा वीर्यवन्तस ते निवातकवचा हता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 171, + "shloka": 16, + "text": "[अर्ज]\nशवःप्रभाते भवान दरष्टा दिव्यान्य अस्त्राणि सर्वशः\nनिवातकवचा घॊरा यैर मया विनिपातिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 171, + "shloka": 17, + "text": "[वै]\nएवम आगमनं तत्र कथयित्वा धनंजयः\nभरातृभिः सहितः सर्वै रजनीं ताम उवास ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 172, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतस्यां रजन्यां वयुष्टायां धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nउत्थायावश्य कार्याणि कृतवान भरतृभिः सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 172, + "shloka": 2, + "text": "ततः संचॊदयाम आस सॊ ऽरजुनं भरातृनन्दनम\nदर्शयास्त्राणि कौन्तेय यैर जिता दानवास तवया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 172, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ धनंजयॊ राजन देवैर दत्तानि पाण्डवः\nअस्त्राणि तानि दिव्यानि दर्शयाम आस भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 172, + "shloka": 4, + "text": "यथान्यायं महातेजा शौचं परमम आस्थितः\nगिरिकूबरं पादपाङ्गं शुभवेणुत्रिवेणुकम\nपार्थिवं रथम आस्थाय शॊभमानॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 172, + "shloka": 5, + "text": "ततः सुदंशितस तेन कवचेन सुवर्चसा\nधनुर आदाय गाण्डीवं देवदत्तं च वारिजम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 172, + "shloka": 6, + "text": "शॊशुभ्यमानः कौन्तेय आनुपूर्व्यान महाभुजः\nअस्त्राणि तानि दिव्यानि दर्शनायॊपचक्रमे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 172, + "shloka": 7, + "text": "अथ परयॊक्ष्यमाणेन दिव्यान्य अस्त्राणि तेन वै\nसमाक्रान्ता मही पद्भ्यां समकम्पत सद्रुमा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 172, + "shloka": 8, + "text": "कषुभिताः सरितश चैव तथैव च महॊदधिः\nशैलाश चापि वयशीर्यन्त न ववौ च समीरणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 172, + "shloka": 9, + "text": "न बभासे सहस्रांशुर न जज्वाल च पावकः\nन वेदाः परतिभान्ति सम दविजातीनां कथं चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 172, + "shloka": 10, + "text": "अन्तर्भूमि गता ये च पराणिनॊ जनमेजय\nपीड्यमानाः समुत्थाय पाण्डवं पर्यवारयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 172, + "shloka": 11, + "text": "वेपमानाः पराञ्जलयस ते सर्वे पिहिताननाः\nदह्यमानास तदास्त्रैस तैर याचन्ति सम धनंजयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 172, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ बरह्मर्षयश चैव सिधाश चैव सुरर्षयः\nजङ्गमानि च भूतानि सर्वाण्य एवावतस्थिरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 172, + "shloka": 13, + "text": "राजर्षयश च परवरास तथैव च दिवौकसः\nयक्षराक्षस गन्धर्वास तथैव च पतत्रिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 172, + "shloka": 14, + "text": "ततः पितामहश चैव लॊकपालाश च सर्वशः\nभगवांश च महादेवः सगणॊ ऽभयाययौ तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 172, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ वायुर महाराज दिव्यैर माल्यैः सुगन्धिभिः\nअभितः पाण्डवांश चित्रैर अवचक्रे समन्ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 172, + "shloka": 16, + "text": "जगुश च गाथा विविधा गन्धर्वाः सुरचॊदिताः\nननृतुः संघशश चैव राजन्न अप्सरसां गणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 172, + "shloka": 17, + "text": "तस्मिंस तु तुमुले काले नारदः सुरचॊदितः\nआगम्याह वचॊ पार्थं शरवणीयम इदं नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 172, + "shloka": 18, + "text": "अर्जुनार्जुन मा युङ्क्ष्व दिव्यान्य अस्त्राणि भारत\nनैतानि निरधिष्ठाने परयुज्यन्ते कदा चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 172, + "shloka": 19, + "text": "अधिष्ठाने न वानार्तः परयुञ्जीत कदा चन\nपरयॊगे सुमहान दॊषॊ हय अस्त्राणां कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 172, + "shloka": 20, + "text": "एतानि रक्ष्यमाणानि धनंजय यथागमम\nबलवन्ति सुखार्हाणि भविष्यन्ति न संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 172, + "shloka": 21, + "text": "अरक्ष्यमाणान्य एतानि तरैलॊक्यस्यापि पाण्डव\nभवन्ति सम विनाशाय मैवं भूयॊ कृथाः कव चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 172, + "shloka": 22, + "text": "अजातशत्रॊ तवं चैव दरक्ष्यसे तानि संयुगे\nयॊज्यमानानि पार्थेन दविषताम अवमर्दने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 172, + "shloka": 23, + "text": "निवार्याथ ततः पार्थं सर्वे देवा यथागतम\nजग्मुर अन्ये च ये तत्र समाजग्मुर नरर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 172, + "shloka": 24, + "text": "तेषु सर्वेषु कौरव्य परतियातेषु पाण्डवाः\nतस्मिन्न एव वने हृष्टास त ऊषुः सह कृष्णया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 173, + "shloka": 1, + "text": "[जनम]\nतस्मिन कृतास्त्रे रथिनां परधाने; परत्यागते भवनाद वृत्र हन्तुः\nअतः परं किम अकुर्वन्त पार्थाः; समेत्य शूरेण धनंजयेन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 173, + "shloka": 2, + "text": "[वै]\nवनेषु तेष्व एव तु ते नरेन्द्राः; सहार्जुनेनेन्द्र समेन वीराः\nतस्मिंश च शैलप्रवरे सुरम्ये; धनेश्वराक्रीड गता विजह्रुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 173, + "shloka": 3, + "text": "वेश्मानि तान्य अप्रतिमानि पश्यन; करीडाश च नानाद्रुमसंनिकर्षाः\nचचार धवी बहुधा नरेन्द्रः; सॊ ऽसत्रेषु यत्तः सततं किरीटी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 173, + "shloka": 4, + "text": "अवाप्य वासं नरदेव पुत्राः; परसादजं वैश्वरणस्य राज्ञः\nन पराणिनां ते सपृहयन्ति राजञ; शिवश च कालः स बभूव तेषाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 173, + "shloka": 5, + "text": "समेत्य पार्थेन यथैक रात्रम; ऊषुः समास तत्र तदा चतस्रः\nपूर्वाश च सॊ ता दश पाण्डवानां; शिवा बभूवुर वसतां वनेषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 173, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ ऽबरवीद वायुसुतस तरस्वी; जिष्णुश च राजानम उपॊपविश्य\nयमौ च वीरौ सुरराजकल्पाव; एकान्तम आस्थाय हितं परियं च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 173, + "shloka": 7, + "text": "तव परतिज्ञां कुरुराजसत्यां; चिकीर्षमाणास तवद अनु परियं च\nततॊ ऽनुगच्छाम वनाय अपास्य; सुयॊधनं सानुचरं निहन्तुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 173, + "shloka": 8, + "text": "एका दशं वर्षम इदं वसामः; सुयॊधनेनात्त सुखाः सुखार्हाः\nतं वञ्चयित्वाधम बुद्धिशीलम; अज्ञातवासं सुखम आप्नुयामः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 173, + "shloka": 9, + "text": "तवाज्ञया पार्थिव निर्विशङ्का; विहाय मानं विचरन वनानि\nसमीपवासेन विलॊभितास ते; जञास्यन्ति नास्मान अपकृष्ट देशान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 173, + "shloka": 10, + "text": "संवत्सरं तं तु विहृत्य गूढं; नराधमं तं सुखम उद्धरेम\nनिर्यात्य वैरं सफलं सपुष्पं; तस्मै नरेन्द्राधमपूरुषाय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 173, + "shloka": 11, + "text": "सुयॊधनायानुचरैर वृताय; ततॊ महीम आहर धर्मराज\nसवर्गॊपमं शैलम इमं चरद्भिः; शक्यॊ विहन्तुं नरदेव शॊकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 173, + "shloka": 12, + "text": "कीर्तिश च ते भारत पुण्यगन्धा; नश्येत लॊकेषु चराचरेषु\nतत पराप्य राज्यं कुरुपुंगवानां; शक्यं महत पराप्तम अथ करियाश च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 173, + "shloka": 13, + "text": "इदं तु शक्यं सततं नरेन्द्र; पराप्तुं तवया यल लभसे कुबेरात\nकुरुष्व बुद्धिं दविषतां वधाय; कृतागसां भारत निग्रहे च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 173, + "shloka": 14, + "text": "तेजस तवॊग्रं न सहेत राजन; समेत्य साक्षाद अपि वज्रपाणिः\nन हि वयथां जातु करिष्यतस तौ; समेत्य देवैर अपि धर्मराज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 173, + "shloka": 15, + "text": "तवदर्थसिद्ध्यर्थम अभिप्रवृत्तौ; सुपर्णकेतुश च शिनेश च नप्ता\nयथैव कृष्णॊ ऽपरतिमॊ बलेन; तथैव राजन स शिनिप्रवीरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 173, + "shloka": 16, + "text": "तवार्थ सिद्ध्यर्थम अभिप्रवृत्तौ; यथैव कृष्णः सह यादवैस तैः\nतथैव चावां नरदेव वर्य; यमौ च वीरौ कृतिनौ परयॊगे\nतवदर्थयॊगप्रभव परधानाः; समं करिष्याम परान समेत्य" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 173, + "shloka": 17, + "text": "ततस तद आज्ञाय मतं महात्मा; तेषां स धर्मस्य सुतॊ वरिष्ठः\nपरदक्षिणं वैश्रवणाधिवासं; चकार धर्मार्थविद उत्तमौजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 173, + "shloka": 18, + "text": "आमन्त्र्य वेश्मानि नदीः सरांसि; सर्वाणि रक्षांसि च धर्मराजः\nयथागतं मार्गम अवेक्षमाणः; पुनर गिरिं चैव निरीक्षमाणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 173, + "shloka": 19, + "text": "समाप्तकर्मा सहितः सुहृद्भिर; जित्वा सपत्नां परतिलभ्य राज्यम\nशैलेन्द्र भूयस तपसे धृतात्मा; दरष्टा तवास्मीति मतिं चकार" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 173, + "shloka": 20, + "text": "वृतः स सर्वैर अनुजैर दविजैश च; तेनैव मार्गेण पतिः कुरूणाम\nउवाह चैनां सगणांस तथैव; घटॊत्कचः पर्वतनिर्झरेषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 173, + "shloka": 21, + "text": "तान परस्थितान परीतिमना महर्षिः; पितेव पुत्रान अनुशिष्य सर्वान\nस लॊमशः परीतमना जगाम; दिवौकसां पुण्यतमं निवासम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 173, + "shloka": 22, + "text": "तेनानुशिष्टार्ष्टिषेणेन चैव; तीर्थानि रम्याणि तपॊवनानि\nमहान्ति चान्यानि सरांसि पार्थाः; संपश्यमानाः परययुर नराग्र्याः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 174, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nनगॊत्तमं परस्रवणैर उपेतं; दिशां गजैः किंनरपक्षिभिश च\nसुखं निवासं जहतां हि तेषां; न परीतिर आसीद भरतर्षभाणाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 174, + "shloka": 2, + "text": "ततस तु तेषां पुनर एव हर्षः; कैलासम आलॊक्य महान बभूव\nकुबेर कान्तं भरतर्षभाणां; महीधरं वारिधरप्रकाशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 174, + "shloka": 3, + "text": "समुच्छ्रयान पर्वतसंनिरॊधान; गॊष्ठान गिरीणां गिरिसेतुमालाः\nबहून परपातांश च समीक्ष्य वीराः; सथलानि निम्नानि च तत्र तत्र" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 174, + "shloka": 4, + "text": "तथैव चान्यानि महावनानि; मृगद्विजानेकप सेवितानि\nआलॊकयन्तॊ ऽभिययुः परतीतास; ते धन्विनः खड्गधरा नराग्र्याः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 174, + "shloka": 5, + "text": "वनानि रम्याणि सरांसि नद्यॊ; गुहा गिरीणां गिरिगह्वराणि\nएते निवासाः सततं बभूवुर; निशानिशं पराप्य नरर्षभाणाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 174, + "shloka": 6, + "text": "ते दुर्ग वासं बहुधा निरुष्य; वयतीत्य कैलासम अचिन्त्यरूपम\nआसेदुर अत्यर्थ मनॊरमं वै; तम आश्रमाग्र्यं वृषपर्वणस ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 174, + "shloka": 7, + "text": "समेत्य राज्ञा वृषपर्वणस ते; परत्यर्चितास तेन च वीतमॊहाः\nशशंसिरे विस्तरशः परवासं; शिवं यथावद वृषपर्वणस ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 174, + "shloka": 8, + "text": "सुखॊषितास तत्र त एकरात्रं; पुण्याश्रमे देवमहर्षिजुष्टे\nअभ्याययुस ते बदरीं विशालां; सुखेन वीराः पुनर एव वासम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 174, + "shloka": 9, + "text": "ऊषुस ततस तत्र महानुभावा; नारायण सथानगता नराग्र्याः\nकुबेर कान्तां नलिनीं विशॊकाः; संपश्यमानाः सुरसिद्धजुष्टाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 174, + "shloka": 10, + "text": "तां चाथ दृष्ट्वा नलिनीं विशॊकाः; पाण्डॊः सुताः सर्वनरप्रवीराः\nते रेमिरे नन्दनवासम एत्य; दविजर्षयॊ वीतभया यथैव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 174, + "shloka": 11, + "text": "ततः करमेणॊपययुर नृवीरा; यथागतेनैव पथा समग्राः\nविहृत्य मासं सुखिनॊ बदर्यां; किरात राज्ञॊ विषयं सुबाहॊः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 174, + "shloka": 12, + "text": "चीनांस तुखारान दरदान सदार्वान; देशान कुणिन्दस्य च भूरि रत्नान\nअतीत्य दुर्गं हिमवत्प्रदेशं; पुरं सुबाहॊर ददृशुर नृवीराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 174, + "shloka": 13, + "text": "शरुत्वा च तान पार्थिव पुत्रपौत्रान; पराप्तान सुबाहुर विषये समग्रान\nपरत्युद्ययौ परीतियुतः स राजा; तं चाभ्यनन्दन वृषभाः कुरूणाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 174, + "shloka": 14, + "text": "समेत्य राज्ञा तु सुबाहुना ते; सूतैर विशॊक परमुखैश च सर्वैः\nसहेन्द्रसेनैः परिचारकैश च; पौरॊगवैर ये च महानसस्थाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 174, + "shloka": 15, + "text": "सुखॊषितास तत्र त एकरात्रं; सुतान उपादाय रथांश च सर्वान\nघटॊत्कचं सानुचरं विसृज्य; ततॊ ऽभययुर यामुनम अद्रिराजम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 174, + "shloka": 16, + "text": "तस्मिन गिरौ परस्रवणॊपपन्ने; हिमॊत्तरीयारुण पाण्डुसानौ\nविशाख यूपं समुपेत्य चक्रुस; तदा निवासं पुरुषप्रवीराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 174, + "shloka": 17, + "text": "वराहनानामृगपक्षिजुष्टं; महद वनं चैत्ररथ परकाशम\nशिवेन यात्वा मृगया परधानाः; संवत्सरं तत्र वने विजह्रुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 174, + "shloka": 18, + "text": "तत्राससादातिबलं भुजंगं; कषुधार्दितं मृत्युम इवॊग्ररूपम\nवृकॊदरः पर्वत कन्दरायां; विषादमॊहव्यथितान्तर आत्मा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 174, + "shloka": 19, + "text": "दवीपॊ ऽभवद यत्र वृकॊदरस्य; युधिष्ठिरॊ धर्मभृतां वरिष्ठः\nअमॊक्षयद यस तम अनन्त तेजा; गराहेण संवेष्ठित सर्वगात्रम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 174, + "shloka": 20, + "text": "ते दवादशं वर्षम अथॊपयान्तं; वने विहर्तुं कुरवः परतीताः\nतस्माद वनाच चैत्ररथ परकाशाच; छरिया जवलन्तस तपसा च युक्ताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 174, + "shloka": 21, + "text": "ततश च यात्वा मरुधन्व पार्श्वं; सदा धनुर्वेद रतिप्रधानाः\nसरस्वतीम एत्य निवासकामाः; सरस ततॊ दवैतवनं परतीयुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 174, + "shloka": 22, + "text": "समीक्ष्य तान दैतवने निविष्टान; निवासिनस तत्र ततॊ ऽभिजग्मुः\nतपॊ दमाचार समाधियुक्तास; तृणॊद पात्राहरणाश्म कुट्टाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 174, + "shloka": 23, + "text": "पलक्षाक्ष रौहीतक वेतसाश च; सनुहा बदर्यः खदिराः शिरीषाः\nबिल्वेङ्गुदाः पीलु शमी करीराः; सरस्वती तीररुहा बभूवुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 174, + "shloka": 24, + "text": "तां यक्षगन्धर्वमहर्षिकान्ताम; आयाग भूताम इव देवतानाम\nसरस्वतीं परीतियुताश चरन्तः; सुखं विजह्रुर नरदेव पुत्राः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 175, + "shloka": 1, + "text": "[जनम]\nकथं नागायुतप्राणॊ भीमसेनॊ महाबलः\nभयम आहारयत तीव्रं तस्माद अजगरान मुने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 175, + "shloka": 2, + "text": "पौलस्त्य यॊ ऽऽहवयद युद्धे धनदं बलदर्पितः\nनलिन्यां कदनं कृत्वा वराणां यक्षरक्षसाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 175, + "shloka": 3, + "text": "तं शंससि भयाविष्टम आपन्नम अरिकर्षणम\nएतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं परं कौतूहलं हि मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 175, + "shloka": 4, + "text": "[वै]\nबह्वाश्चर्ये वने तेषां वसताम उग्रधन्विनाम\nपराप्तानाम आश्रमाद राजन राजर्षेर वृषपर्वणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 175, + "shloka": 5, + "text": "यदृच्छया धनुः पानिर बद्धखड्गॊ वृकॊदरः\nददर्श तद वनं रम्यदेवगन्धर्वसेवितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 175, + "shloka": 6, + "text": "स ददर्श शुभान देशान गिरेर हिमवतस तदा\nदेवर्षिसिद्धचरितान अप्सरॊगणसेवितान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 175, + "shloka": 7, + "text": "चकॊरैश चक्रवाकैश च पक्षिभिर जीव जीविकैः\nकॊलिकैर भृङ्गराजैश च तत्र तत्र विनादितान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 175, + "shloka": 8, + "text": "नित्यपुष्पफलैर वृक्षैर हिमसंस्पर्श कॊमलैः\nउपेतान बहुल छायैर मनॊ नयननन्दनैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 175, + "shloka": 9, + "text": "स संपश्यन गिरिनदीर वैडूद्य मणिसंनिभैः\nसलिलैर हिमसंस्पर्शैर हंसकारण्डवायुतैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 175, + "shloka": 10, + "text": "वनानि देवदारूणां मेघानाम इव वागुराः\nहरिचन्दन मिश्राणि तुङ्गकालीयकान्य अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 175, + "shloka": 11, + "text": "मृगयां परिधावन स समेषु मरुधन्वसु\nविध्यन मृगाञ शरैः शुद्धैश चचार सुमहाबलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 175, + "shloka": 12, + "text": "स ददर्श महाकायं भुजङ्गं लॊमहर्षणम\nगिरिदुर्गे समापन्नं कायेनावृत्य कन्दरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 175, + "shloka": 13, + "text": "पर्वताभॊगवर्ष्माणं भॊगैश चन्द्रार्कमण्डलैः\nचित्राङ्गम अजिनैश चित्रैर हरिद्रा सदृशछविम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 175, + "shloka": 14, + "text": "गुहाकारेण वक्त्रेण चतुर्दंष्ट्रेण राजता\nदीप्ताक्षेणातिताम्रेण लिहन्तं सृक्किणी मुहुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 175, + "shloka": 15, + "text": "तरासनं सर्वभूतानां कालान्तकयमॊपमम\nनिःश्वासक्ष्वेड नादेन भर्त्सयन्तम इव सथितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 175, + "shloka": 16, + "text": "स भीम सहसाभ्येत्य पृदाकुः कषुधितॊ भृशम\nजग्राहाजगरॊ गराहॊ भुजयॊर उभयॊर बलात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 175, + "shloka": 17, + "text": "तेन संस्पृष्ट मात्रस्य भिमसेनस्य वै तदा\nसंज्ञा मुमॊह सहसा वरदानेन तस्य ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 175, + "shloka": 18, + "text": "दशनागसहस्राणि धारयन्ति हि यद बलम\nतद बलं भीमसेनस्य भुजयॊर असमं परैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 175, + "shloka": 19, + "text": "स तेजस्वी तथा तेन भुजगेन वशीकृतः\nविस्फुरञ शनकैर भीमॊ न शशाक विचेष्टितुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 175, + "shloka": 20, + "text": "नागायुत समप्राणः सिंहस्कन्धॊ महाभुजः\nगृहीतॊ वयजहात सत्त्वं वरदानेन मॊहितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 175, + "shloka": 21, + "text": "स हि परयत्नम अकरॊत तीव्रम आत्मविमॊक्षणे\nन चैनम अशकद वीरः कथं चित परतिबाधितुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nस भीमसेनस तेजस्वी तथा सर्पवशं गतः\nचिन्तयाम आस सर्पस्य वीर्यम अत्यद्भुतं महत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 2, + "text": "उवाच च महासर्पं कामया बरूहि पन्नग\nकस तवं भॊ भुजग शरेष्ठ किं मया च करिष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 3, + "text": "पाण्डवॊ भिमसेनॊ ऽहं धर्मराजाद अनन्तरः\nनागायुत समप्राणॊ तवया नीतः कथं वशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 4, + "text": "सिंहाः केसरिणॊ वयाघ्रा महिषा वारणास तथा\nसमागताश च बहुशॊ निहताश च मया मृधे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 5, + "text": "दानवाश च पिशाचाश च राक्षसाश च महाबलाः\nभुजवेगम अशक्ता मे सॊढुं पन्नगसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 6, + "text": "किं नु विद्या बलं किं वा वरदानम अथॊ तव\nउद्यॊगम अपि कुर्वाणॊ वशगॊ ऽसमि कृतस तवया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 7, + "text": "असत्यॊ विक्रमॊ नॄणाम इति मे निश्चिता मतिः\nयथेदं मे तवया नागबलं परतिहतं महत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 8, + "text": "इत्य एवं वादिनं वीरं भीमम अक्लिष्टकारिणम\nभॊगेन महता सर्पः समन्तात पर्यवेष्टयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 9, + "text": "निगृह्य तं महाबाहुं ततः स भुजगस तदा\nविमुच्यास्य भुजौ पीनाव इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 10, + "text": "दिष्ट्या तवं कषुधितस्याद्य देवैर भक्षॊ महाभुज\nदिष्ट्या कालस्य महतः परियाः पराणा हि देहिनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 11, + "text": "यथा तव इदं मया पराप्तं भुजंगत्वम अरिंदम\nतद अवश्यं मया खयाप्यं तवाद्य शृणु सत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 12, + "text": "इमाम अवस्थां संप्राप्तॊ हय अहं कॊपान मनीषिणाम\nशापस्यान्तं परिप्रेप्सुः सर्पस्य कथयामि तत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 13, + "text": "नहुषॊ नाम राजर्षिर वयक्तं ते शरॊत्रम आगतः\nतवैव पूर्वः पूर्वेषाम आयॊर वंशकरः सुतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 14, + "text": "सॊ ऽहं शापाद अगस्त्यस्य बराह्मणान अवमन्य च\nइमाम अवस्थाम आपन्नः पश्य दैवम इदं मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 15, + "text": "तवां चेद अवध्यम आयान्तम अतीव परियदर्शनम\nअहम अद्यॊपयॊक्ष्यामि विधानं पश्य यादृशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 16, + "text": "न हि मे मुच्यते कश चित कथं चिद गरहणं गतः\nगजॊ वा महिषॊ वापि षष्ठे काले नरॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 17, + "text": "नासि केवलसर्पेण तिर्यग्यॊनिषु वर्तता\nगृहीतः कौरवश्रेष्ठ वरदानम इदं मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 18, + "text": "पतता हि विमानाग्रान मया शक्रासनाद दरुतम\nकुरु शापान्तम इत्य उक्तॊ भगवान मुनिसत्तमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 19, + "text": "स माम उवाच तेजस्वी कृपयाभिपरिप्लुतः\nमॊक्षस ते भविता राजन कस्माच चित कालपर्ययात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ ऽसमि पतितॊ भूमौ न च माम अजहात समृतिः\nसमार्तम अस्ति पुराणं मे यथैवाधिगतं तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 21, + "text": "यस तु ते वयाहृतान परश्नान परतिब्रूयाद विशेषवित\nस तवां मॊक्षयिता शापाद इति माम अब्रवीद ऋषिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 22, + "text": "गृहीतस्य तवया राजन पराणिनॊ ऽपि बलीयसः\nसत्त्वभ्रंशॊ ऽधिकस्यापि सर्वस्याशु भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 23, + "text": "इति चाप्य अहम अश्रौषं वचस तेषां दयावताम\nमयि संजातहार्दानाम अथ ते ऽनतर्हिता दविजाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 24, + "text": "सॊ ऽहं परमदुष्कर्मा वसामि निरये ऽशुचौ\nसर्पयॊनिम इमां पराप्य कालाकाङ्क्षी महाद्युते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 25, + "text": "तम उवाच महाबाहुर भीमसेनॊ भुजंगमम\nन ते कुप्ये महासर्पन चात्मानं विगर्हये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 26, + "text": "यस्माद अभावी भावी वा मनुष्यः सुखदुःखयॊः\nआगमे यदि वापाये न तत्र गरपयेन मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 27, + "text": "दैवं पुरुषकारेण कॊ निवर्तितुम अर्हति\nदैवम एव परं मन्ये पुरुषार्थॊ निरर्थकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 28, + "text": "पश्य दैपॊपघाताद धि भुजवीर्यव्यपाश्रयम\nइमाम अवस्थां संप्राप्तम अनिमित्तम इहाद्य माम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 29, + "text": "किं तु नाद्यानुशॊचामि तथात्मानं विनाशितम\nयथा तु विपिने नयस्तान भरातॄन राज्यपरिच्युतान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 30, + "text": "हिमवांश च सुदुर्गॊ ऽयं यक्षराक्षस संकुलः\nमां च ते समुदीक्षन्तः परपतिष्यन्ति विह्वलाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 31, + "text": "विनष्टम अथ वा शरुत्वा भविष्यन्ति निरुद्यमाः\nधर्मशीला मया तेहि बाध्यन्ते राज्यगृद्धिना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 32, + "text": "अथ वा नार्जुनॊ धीमान विषादम उपयास्यति\nसर्वास्त्रविद अनाधृष्यॊ देवगन्धर्वराक्षसैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 33, + "text": "समर्थः स महाबाहुर एकाह्ना समहा बलः\nदेवराजम अपि सथानात परच्यावयितुम ओजसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 34, + "text": "किं पुनर धृतराष्ट्रस्य पुत्रं दुर्द्यूत देविनम\nविद्विष्टं सर्वलॊकस्य दम्भलॊभ परायणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 35, + "text": "मातरं चैव शॊचामि कृपणां पुत्रगृद्धिनीम\nयस्माकं नित्यम आशास्ते महत्त्वम अधिकं परैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 36, + "text": "कथं नु तस्यानाथाया मद विनाशाद भुजंगम\nअफलास ते भविष्यन्ति मयि सर्वे मनॊरथाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 37, + "text": "नकुलः सहदेवश च यमजौ गुरुवर्तिनौ\nमद्बाहुबलसंस्तब्धौ नित्यं पुरुषमानिनौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 38, + "text": "निरुत्साहौ भविष्येते भरष्टवीर्यपराक्रमौ\nमद विनाशात परिद्यूनाव इति मे वर्तते मतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 39, + "text": "एवंविधं बहु तदा विललाप वृकॊदरः\nभुजंगभॊग संरुद्धॊ नाशकच च विचेष्टितुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 40, + "text": "युधिष्ठिरस तु कौन्तेय बभूवास्वस्थ चेतनः\nअनिष्ट दर्शनान घॊरान उत्पातान परिचिन्तयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 41, + "text": "दारुणं हय अशिवं नादं शिवा दक्षिणतः सथिता\nदीप्तायां दिशि वित्रस्ता रौति तस्याश्रमस्य ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 42, + "text": "एकपक्षाक्षि चरणा वर्तिका घॊरदर्शना\nरुधिरं वमन्ती ददृशे परत्यादित्यम अपस्वरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 43, + "text": "परववाव अनिलॊ रूक्षश चण्डः शर्कर कर्षणः\nअपसव्यानि सर्वाणि मृगपक्षिरुतानि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 44, + "text": "पृष्ठतॊ वायसः कृष्णॊ याहि याहीति वाशति\nमुहुर मुहुः परस्फुरति दक्षिणॊ ऽसय भुजस तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 45, + "text": "हृदयं चरणश चापि वामॊ ऽसय परिवर्तते\nसव्यस्याक्ष्णॊ विकारश चाप्य अनिष्टः समपद्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 46, + "text": "स धर्मराजॊ मेधावी शङ्कमानॊ महद भयम\nदरौपदीं परिपप्रच्छ कव भीम इति भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 47, + "text": "शशंस तस्मै पाञ्चाली चिरयातं वृकॊदरम\nस परतस्थे महाबाहुर धौम्येन सहितॊ नृपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 48, + "text": "दरौपद्या रक्षणं कार्यम इत्य उवाच धनंजयम\nनकुलं सहदेवं च वयादिदेश दविजान परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 49, + "text": "स तस्य पदम उन्नीय तस्माद एवाश्रमात परभुः\nददर्श पृथिवीं चिह्नैर भीमस्य परिचिह्निताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 50, + "text": "धावतस तस्य वीरस्य मृगार्थे वातरंहसः\nऊरुवातविनिर्भग्नान दरुमान वयावर्तितान पथि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 176, + "shloka": 51, + "text": "स गत्वा तैस तदा चिह्नैर ददर्श गिरिगह्वरे\nगृहीतं भुजगेन्द्रेण निश्चेष्टम अनुजं तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nयुधिष्ठिरस तम आसाद्य सर्पभॊगाभिवेष्टितम\nदयितं भरतरं वीरम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 2, + "text": "कुन्ती मातः कथम इमाम आपदं तवम अवाप्तवान\nकश चायं पर्वताभॊगप्रतिमः पन्नगॊत्तमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 3, + "text": "स धर्मराजम आलक्ष्य भराता भरातरम अग्रजम\nकथयाम आस तत सर्वं गरहणादि विचेष्टितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 4, + "text": "[य]\nदेवॊ वा यदि वा दैत्य उरगॊ वा भवान यदि\nसत्यं सर्पवचॊ बरूहि पृच्छति तवां युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 5, + "text": "किम आहृत्य विदित्वा वा परीतिस ते सयाद भुजंगम\nकिमाहारं परयच्छामि कथं मुञ्चेद भवान इमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 6, + "text": "[सर्प]\nनहुषॊ नाम राजाहम आसं पूर्वस तवानघ\nपरथितः पञ्चमः सॊमाद आयॊःपुत्रॊ नराधिप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 7, + "text": "करतुभिस तपसा चैव सवाध्यायेन दमेन च\nतरैलॊक्यैश्वर्यम अव्यग्रं पराप्तॊ विक्रमणेन च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 8, + "text": "तद ऐश्वर्यं समासाद्य दर्पॊ माम अगमत तदा\nसहस्रं हि दविजातीनाम उवाह शिबिलां मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 9, + "text": "ऐश्वर्यमदमत्तॊ ऽहम अवमन्य ततॊ दविजान\nइमाम अगस्त्येन दशाम आनीतः पृथिवीपते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 10, + "text": "न तु माम अजहात परज्ञा यावद अद्येति पाण्डव\nतस्यैवानुग्रहाद राजन्न अगस्त्यस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 11, + "text": "षष्ठे काले ममाहारः पराप्तॊ ऽयम अनुजस तव\nनाहम एनं विमॊक्ष्यामि न चान्यम अभिकामये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 12, + "text": "परश्नान उच्चारितांस तु तवं वयाहरिष्यसि चेन मम\nअथ पश्चाद विमॊक्ष्यामि भरातरं ते वृकॊदरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 13, + "text": "[य]\nबरूहि सर्पयथाकामं परतिवक्ष्यामि ते वचः\nअपि चेच छक्नुयां परीतिम आहर्तुं ते भुजंगम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 14, + "text": "वेद्यं यद बराह्मणेनेह तद भवान वेत्ति केवलम\nसर्पराजततः शरुत्वा परतिवक्ष्यामि ते वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 15, + "text": "[सर्प]\nबराह्मणः कॊ भवेद राजन वेद्यं किं च युधिष्ठिर\nबरवीह्य अतिमतिं तवां हि वाक्यैर अनुमिमीमहे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 16, + "text": "[य]\nसत्यं दानं कषमा शीलम आनृशंस्यं दमॊ घृणा\nदृश्यन्ते यत्र नागेन्द्र स बराह्मण इति समृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 17, + "text": "वेद्यं सर्पपरं बरह्म निर्दुःखम असुखं च यत\nयत्र गत्वा न शॊचन्ति भवतः किं विवक्षितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 18, + "text": "[सर्प]\nचातुर्वर्ण्यं परमाणं च सत्यं च बरह्म चैव ह\nशूद्रेष्व अपि च सत्यं च दानम अक्रॊध एव च\nआनृशंस्यम अहिंसा च घृणा चैव युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 19, + "text": "वेद्यं यच चाथ निर्दुःखम असुखं च नराधिप\nताभ्यां हीनं पदं चान्यन न तद अस्तीति लक्षये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 20, + "text": "[य]\nशूद्रे चैतद भवेल लक्ष्यं दविजे तच च न विद्यते\nन वै शूद्रॊ भवेच छूद्रॊ बराह्मणॊ न च बराह्मणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 21, + "text": "यत्रैतल लक्ष्यते सर्पवृत्तं स बराह्मणः समृतः\nयत्रैतन न भवेत सर्पतं शूद्रम इति निर्दिशेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 22, + "text": "यत पुनर भवता परॊक्तं न वेद्यं विद्यतेति ह\nताभ्यां हीनम अतीत्यात्र पदं नास्तीति चेद अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 23, + "text": "एवम एतन मतं सर्पताभ्यां हीनं न विद्यते\nयथा शीतॊष्णयॊर मध्ये भवेन नॊष्णं न शीतता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 24, + "text": "एवं वै सुखदुःखाभ्यां हीनम अस्ति पदं कव चित\nएषा मम मतिः सर्पयथा वा मन्यते भवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 25, + "text": "[सर्प]\nयदि ते वृत्ततॊ राजन बराह्मणः परसमीक्षितः\nवयर्था जातिस तदायुष्मन कृतिर यावन न दृश्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 26, + "text": "[य]\nजातिर अत्र महासर्पमनुष्यत्वे महामते\nसंकरात सर्ववर्णानां दुष्परीक्ष्येति मे मतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 27, + "text": "सर्वे सर्वास्व अपत्यानि जनयन्ति यदा नराः\nवान मैथुनम अथॊ जन्म मरणं च समं नृणाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 28, + "text": "इदम आर्षं परमाणं च ये यजामह इत्य अपि\nतस्माच छीलं परधानेष्टं विदुर ये तत्त्वदर्शिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 29, + "text": "परान्न्न नाभिर वर्धनात पुंसॊ जातकर्म विधीयते\nतत्रास्य माता सावित्री पिता तव आचार्य उच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 30, + "text": "वृत्त्या शूद्र समॊ हय एष यावद वेदे न जायते\nअस्मिन्न एवं मतिद्वैधे मनुः सवायम्भुवॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 31, + "text": "कृतकृत्याः पुनर वर्णा यदि वृत्तं न विद्यते\nसंकरस तत्र नागेन्द्र बलवान परसमीक्षितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 32, + "text": "यत्रेदानीं महासर्पसंस्कृतं वृत्तम इष्यते\nतं बराह्मणम अहं पूर्वम उक्तवान भुजगॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 177, + "shloka": 33, + "text": "[सर्प]\nशरुतं विदितवेद्यस्य तव वाक्यं युधिष्ठिर\nभक्षयेयम अहं कस्माद भरातरं ते वृकॊदरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nभवान एतादृशॊ लॊके वेदवेदाङ्गपारगः\nबरूहि किं कुर्वतः कर्म भवेद गतिर अनुत्तमा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 2, + "text": "[सर्प]\nपात्रे दत्त्वा परियाण्य उक्त्वा सत्यम उक्त्वा च भारत\nअहिंसा निरतः सवर्गं गच्छेद इति मतिर मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 3, + "text": "[य]\nदानाद वा सर्पसत्याद वा किम अतॊ गुरु दृश्यते\nअहिंसा परिययॊश चैव गुरुलाघवम उच्यताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 4, + "text": "[सर्प]\nदाने रतत्वं सत्यं च अहिंसा परियम एव च\nएषां कार्यगरीयस्त्वाद दृश्यते गुरुलाघवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 5, + "text": "कस्माच चिद दानयॊगाद धि सत्यम एव विशिष्यते\nसत्यवाक्याच च राजेन्द्र किं चिद दानं विशिष्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 6, + "text": "एवम एव महेष्वास परियवाक्यान महीपते\nअहिंसा दृश्यते गुर्वी ततश च परियम इष्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 7, + "text": "एवम एतद भवेद राजन कार्यापेक्षम अनन्तरम\nयद अभिप्रेतम अन्यत ते बरूहि यावद बरवीम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 8, + "text": "[य]\nकथं सवर्गे गतिः सर्पकर्मणां च फलं धरुवम\nअशरीरस्य दृश्येत विषयांश च बरवीहि मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 9, + "text": "[सर्प]\nतिस्रॊ वै गतयॊ राजन परिदृष्टाः सवकर्मभिः\nमानुष्यं सवर्गवासश च तिर्यग्यॊनिश च तत तरिधा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 10, + "text": "तत्र वै मानुषाल लॊकाद दानादिभिर अतन्द्रितः\nअहिंसार्थ समायुक्तैः कारणैः सवर्गम अश्नुते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 11, + "text": "विपरीतैश च राजेन्द्र कारणैर मानुषॊ भवेत\nतिर्यग्यॊनिस तथा तात विशेषश चात्र वक्ष्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 12, + "text": "कामक्रॊधसमायुक्तॊ हिंसा लॊभसमन्वितः\nमनुष्यत्वात परिभ्रष्टस तिर्यग्यॊनौ परसूयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 13, + "text": "तिर्यग्यॊन्यां पृथग्भावॊ मनुष्यत्वे विधीयते\nगवादिभ्यस तथाश्वेभ्यॊ देवत्वम अपि दृश्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 14, + "text": "सॊ ऽयम एता गतीः सर्वा जन्तुश चरति कार्यवान\nनित्ये महति चात्मानम अवस्थापयते नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 15, + "text": "जातॊ जातश च बलवान भुङ्क्ते चात्मा स देहवान\nफलार्थस तात निष्पृक्तः परजा लक्षणभावनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 16, + "text": "[य]\nशब्दे सपर्शे च रूपे च तथैव रसगन्धयॊः\nतस्याधिष्ठानम अव्यग्रं बरूहि सर्पयथातथम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 17, + "text": "किं न गृह्णासि विषयान युगपत तवं महामते\nएतावद उच्यतां चॊक्तं सर्वं पन्नगसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 18, + "text": "[सर्प]\nयद आत्मद्रव्यम आयुष्मन देहसंश्रयणान्वितम\nकरणाधिष्ठितं भॊगान उपभुङ्क्ते यथाविधि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 19, + "text": "जञानं चैवात्र बुद्धिश च मनॊ च भरतर्षभ\nतस्य भॊगाधिकरणे करणानि निबॊध मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 20, + "text": "मनसा तात पर्येति करमशॊ विषयान इमान\nविषयायतनस्थेन भूतात्मा कषेत्रनिःसृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 21, + "text": "अत्र चापि नरव्याघ्र मनॊ जन्तॊर विधीयते\nतस्माद युगपद अस्यात्र गरहणं नॊपपद्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 22, + "text": "स आत्मा पुरुषव्याघ्र भरुवॊर अन्तरम आश्रितः\nदरव्येषु सृजते बुद्धिं विविधेषु परावरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 23, + "text": "बुद्धेर उत्तरकालं च वेदना दृश्यते बुधैः\nएष वै राजशार्दूल विधिः कषेत्रज्ञभावनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 24, + "text": "[य]\nमनसॊ चापि बुद्धेश च बरूहि मे लक्षणं परम\nएतद अध्यात्मविदुषां परं कार्यं विधीयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 25, + "text": "[सर्प]\nबुद्धिर आत्मानुगा तात उत्पातेन विधीयते\nतद आश्रिता हि संज्ञैषा विधिस तस्यैषणे भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 26, + "text": "बुद्धेर गुणविधिर नास्ति मनस तु गुणवद भवेत\nबुद्धिर उत्पद्यते कार्ये मनस तूत्पन्नम एव हि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 27, + "text": "एतद विशेषणं तात मनॊ बुद्ध्यॊर मयेरितम\nतवम अप्य अत्राभिसंबुद्धः कथं वा मन्यते भवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 28, + "text": "[य]\nअहॊ बुद्धिमतां शरेष्ठ शुभा बुद्धिर इयं तव\nविदितं वेदितव्यं ते कस्मान माम अनुपृच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 29, + "text": "सर्वज्ञं तवां कथं मॊह आविशत सवर्गवासिनम\nएवम अद्भुतकर्माणम इति मे संशयॊ महान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 30, + "text": "[सर्प]\nसुप्रज्ञम अपि चेच छूरम ऋद्धिर मॊहयते नरम\nवर्तमानः सुखे सर्वॊ नावैतीति मतिर मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 31, + "text": "सॊ ऽहम ऐश्वर्यमॊहेन मदाविष्टॊ युधिष्ठिर\nपतितः परतिसंबुद्धस तवां तु संबॊधयाम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 32, + "text": "कृतं कार्यं महाराज तवया मम परंतप\nकषीणः शापः सुकृच्छ्रॊ मे तवया संभाष्य साधुना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 33, + "text": "अहं हि दिवि दिव्येन विमानेन चरन पुरा\nअभिमानेन मत्तः सन कं चिन नान्यम अचिन्तयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 34, + "text": "बरह्मर्षिदेवगन्धर्वयक्षराक्षस किंनराः\nकरान मम परयच्छन्ति सर्वे तरैलॊक्यवासिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 35, + "text": "चक्षुषा यं परपश्यामि पराणिनं पृथिवीपतौ\nतस्य तेजॊ हराम्य आशु तद धि दृष्टिबलं मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 36, + "text": "बरह्मर्षीणां सहस्रं हि उवाह शिबिकां मम\nस माम अपनयॊ राजन भरंशयाम आस वै शरियः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 37, + "text": "तत्र हय अगस्त्यः पादेन वहन पृष्टॊ मया मुनिः\nअदृष्टेन ततॊ ऽसम्य उक्तॊ धवंस सर्पेति वै रुषा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 38, + "text": "ततस तस्माद विमानाग्रात परच्युतश चयुत भूषणः\nपरपतन बुबुधे ऽऽतमानं वयाली भूतम अधॊमुखम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 39, + "text": "अयाचं तम अहं विप्रं शापस्यान्तॊ भवेद इति\nअज्ञानात संप्रवृत्तस्य भगवन कषन्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 40, + "text": "ततः स माम उवाचेदं परपतन्तं कृपान्वितः\nयुधिष्ठिरॊ धर्मराजः शापात तवां मॊक्षयिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 41, + "text": "अभिमानस्य घॊरस्य बलस्य च नराधिप\nफले कषीणे महाराज फलं पुण्यम अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 42, + "text": "ततॊ मे विस्मयॊ जातस तद दृष्ट्वा तपसॊ बलम\nबरह्म च बराह्मणत्वं च येन तवाहम अचूचुदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 43, + "text": "सत्यं दमस तपॊयॊगम अहिंसा दाननित्यता\nसाधकानि सदा पुंसां न जातिर न कुलं नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 44, + "text": "अरिष्ट एष ते भराता भीमॊ मुक्तॊ महाभुजः\nसवस्ति ते ऽसतु महाराज गमिष्यामि दिवं पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 45, + "text": "[वै]\nइत्य उक्त्वाजगरं देहं तयक्त्वा स नहुषॊ नृपः\nदिव्यं वपुः समास्थाय गतस तरिदिवम एव ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 46, + "text": "युधिष्ठिरॊ ऽपि धर्मात्मा भरात्रा भीमेन संगतः\nधौम्येन सहितः शरीमान आश्रमं पुनर अभ्यगात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 47, + "text": "ततॊ दविजेभ्यः सर्वेभ्यः समेतेभ्यॊ यथातथम\nकथयाम आस तत सर्वं धर्मराजॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 48, + "text": "तच छरुत्वा ते दविजाः सर्वे भरातरश चास्य ते तरयः\nआसन सुव्रीडिता राजन दरौपदी च यशस्विनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 49, + "text": "ते तु सर्वे दविजश्रेष्ठाः पाण्डवानां हितेप्सया\nमैवम इत्य अब्रुवन भीमं गर्हयन्तॊ ऽसय साहसम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 178, + "shloka": 50, + "text": "पाण्डवास तु भयान मुक्तं परेक्ष्य भीमं महाबलम\nहर्षम आहारयां चक्रुर विजह्रुश च मुदा युताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 179, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nनिदाघान्तकरः कालः सर्वभूतसुखावहः\nतत्रैव वसतां तेषां परावृट समभिपद्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 179, + "shloka": 2, + "text": "छादयन्तॊ महाघॊषाः खं दिशश च बलाहकाः\nपरववर्षुर दिवारात्रम असिताः सततं तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 179, + "shloka": 3, + "text": "तपात्यय निकेताश च शतशॊ ऽथ सहस्रशः\nअपेतार्क परभा जालाः सविद्युद्विमलप्रभाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 179, + "shloka": 4, + "text": "विरूढ शष्पा पृथिवी मत्तदंश सरीसृपा\nबभूव पयसा सिक्ता शान्तधूमरजॊ ऽरुणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 179, + "shloka": 5, + "text": "न सम परज्ञायते किं चिद अम्भसा समवस्तृते\nसमं वा विषमं वापि नद्यॊ वा सथावराणि वा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 179, + "shloka": 6, + "text": "कषुब्धतॊया महाघॊषाः शवसमाना इवाशुगाः\nसिन्धवः शॊभयां चक्रुः काननानि तपात्यये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 179, + "shloka": 7, + "text": "नदतां काननान्तेषु शरूयन्ते विविधाः सवनाः\nवृष्टिभिस ताड्यमानानां वराहमृगपक्षिणाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 179, + "shloka": 8, + "text": "सतॊकताः शिखिनश चैव पुंस्कॊकिल गणैः सह\nमत्ताः परिपतन्ति सम दर्दुराश चैव दर्पिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 179, + "shloka": 9, + "text": "तथा बहुविधाकारा परावृष मेघानुनादिता\nअभ्यतीता शिवा तेषां चरतां मरुधन्वसु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 179, + "shloka": 10, + "text": "करौञ्च हंसगणाकीर्णा शरत परणिहिताभवत\nरूड्ध कक्षवनप्रस्था परसन्नजलनिम्नगा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 179, + "shloka": 11, + "text": "विमलाकाश नक्षत्रा शरत तेषां शिवाभवत\nमृगद्विजसमाकीर्णा पाण्डवानां महात्मनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 179, + "shloka": 12, + "text": "पश्यन्तः शान्तरजसः कषपा जलदशीतलाः\nगरहनक्षत्रसंघैश च सॊमेन च विराजिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 179, + "shloka": 13, + "text": "कुमुदैः पुण्डरीकैश च शीतवारि धराः शिवाः\nनदीः पुष्करिणीश चैव ददृशुः समलंकृताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 179, + "shloka": 14, + "text": "आकाशनीकाश तटां नीप नीवार संकुलाम\nबभूव चरतां हर्षः पुण्यतीर्थां सरस्वतीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 179, + "shloka": 15, + "text": "ते वै मुमुदिरे वीराः परसन्नसलिलां शिवाम\nपश्यन्तॊ दृढधन्वानः परिपूर्णां सरस्वतीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 179, + "shloka": 16, + "text": "तेषां पुण्यतमा रात्रिः पर्व संधौ सम शारदी\nतत्रैव वसताम आसीत कार्तिकी जनमेजय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 179, + "shloka": 17, + "text": "पुण्यकृद्भिर महासत्त्वैस तापसैः सह पाण्डवाः\nतत सर्वं भरतश्रेष्ठाः समूहुर यॊगम उत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 179, + "shloka": 18, + "text": "तमिस्राभ्युदिते तस्मिन धौम्येन सह पाण्डवाः\nसूतैः पौरॊगवैश चैव काम्यकं परययुर वनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nकाम्यकं पराप्य कौन्तेया युधिष्ठिरपुरॊगमाः\nकृतातिथ्या मुनिगणैर निषेदुः सह कृष्णया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 2, + "text": "ततस तान परिविश्वस्तान वसतः पाण्डुनन्दनान\nबराह्मणा बहवस तत्र समन्तात पर्यवारयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 3, + "text": "अथाब्रवीद दविजः कश चिद अर्जुनस्य परियः सखा\nएष्यतीह महाबाहुर वशीशौरिर उदारधीः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 4, + "text": "विदिता हि हरेर यूयम इहायाताः कुरूद्वहाः\nसदा हि दर्शनाकाङ्क्षी शरेयॊ ऽनवेषी च वॊ हरिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 5, + "text": "बहु वत्सर जीवी च मार्कण्डेयॊ महातपः\nसवाध्यायतपसा युक्तः कषिप्रं युष्मान समेष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 6, + "text": "तथैव तस्य बरुवतः परत्यदृष्यत केशवः\nसैङ्क्य सुग्रीव युक्तेन रथेन रथिनां वरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 7, + "text": "मघवान इव पौलॊम्या सहितः सत्यभामया\nउपायाद देवकीपुत्रॊ दिदृक्षुः कुरुसत्तमान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 8, + "text": "अवतीर्य रथात कृष्णॊ धर्मराजं यथाविधि\nववन्दे मुदितॊ धीमान भीमं च बलिनां वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 9, + "text": "पूजयाम आस दौम्यं च यमाभ्याम अभिवादितः\nपरिष्वज्य गुडाकेशं दरौपदीं पर्यसान्त्वयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 10, + "text": "स दृष्ट्वा फल्गुनं वीरं चिरस्य परियम आगतम\nपर्यष्वजत दाशार्हः पुनः पुनर अरिंदमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 11, + "text": "तथैव सत्यभामापि दरौपदीं परिषस्वजे\nपाण्डवानां परियं भार्यां कृष्णस्य महिषी परिया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 12, + "text": "ततस ते पाण्डवाः सर्वे सभार्याः सपुरॊहिताः\nआनर्चुः पुण्डरीकाक्षं परिवव्रुश च सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 13, + "text": "कृष्णस तु पार्थेन समेत्य विद्वान; धनंजयेनासुरतर्जनेन\nबभौ यथा भूप पतिर महात्मा; समेत्य साक्षाद भगवान गुहेन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 14, + "text": "ततः समस्तानि किरीटमाली; वनेषु वृत्तानि गदाग्रजाय\nउक्त्वा यथावत पुनर अन्वपृच्छत; कथं सुभद्रा च तथाभुमन्युः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 15, + "text": "स पूजयित्वा मधुहा यथावन; पार्थांश च कृष्णां च पुरॊहितं च\nउवाच राजानम अभिप्रशंसन; युधिष्ठिरं तत्र सहॊपविश्य" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 16, + "text": "धर्मः परः पाण्डव राज्यलाभात; तस्यार्थम आहुस तप एव राजन\nसत्यार्जवाभ्यां चरता सवधर्मं; जितस तवायं च परश च लॊकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 17, + "text": "अघीतम अग्रे चरता वरतानि सम्यग; धनुर्वेदम अवाप्य कृत्स्नम\nकषात्रेण धर्मण वसूनि लब्ध्वा; सर्वे हय अवाप्ताः करतवः पुराणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 18, + "text": "न गराम्यधर्मेषु रतिस तवास्ति; कामान न किं चित कुरुषे नरेन्द्र\nन चार्थलॊभात परजहासि धर्मं; तस्मात सवभावाद असि धर्मराजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 19, + "text": "धानं च सत्यं च तपॊ च राजञ; शरद्धा च शान्तिश च धृतिः कषमा च\nअवाप्य राष्ट्राणि वसूनि भॊगान; एषा परा पार्थ सदा रतिस ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 20, + "text": "यदा जनौघः कुरुजाङ्गलानां; कृष्णां सभायाम अवशाम अपश्यत\nअपेतधर्मव्यवहार वृत्तं; सहेत तत पाण्डव कस तवदन्यः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 21, + "text": "असंशयं सर्वसमृद्धकामः; कषिप्रं परजाः पालयितासि सम्यक\nइमे वयं निग्रहणे कुरूणां; यदि परतिज्ञा भवतः समाप्ता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 22, + "text": "धौम्यं च कृष्णां च युधिष्ठिरं च; यमौ च भीमं च दशार्ह सिंहः\nउवाच दिष्ट्या भवतां शिवेन; पराप्तः किरीटी मुदितः कृतास्त्रः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 23, + "text": "परॊवाच कृष्णाम अपि याज्ञसेनीं; दशार्ह भर्ता सहितः सुहृद्भिः\nकृष्णे धनुर्वेद रतिप्रधानाः; सत्यव्रतास ते शिशवः सुशीलाः\nसद्भिः सदैवाचरितं समाधिं; चरन्ति पुत्रास तव याज्ञसेनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 24, + "text": "राज्येन राष्ट्रैश च निमन्त्र्यमाणाः; पित्रा च कृष्णे तव सॊदरैश च\nन यज्ञसेनस्य न मातुलानां; गृहेषु बाला रतिम आप्नुवन्ति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 25, + "text": "आनर्तम एवाभिमुखाः शिवेन; गत्वा धनुर्वेद रतिप्रधानाः\nतवात्मजा वृष्णिपुरं परविश्य; न दैवतेभ्यः सपृहयन्ति कृष्णे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 26, + "text": "यथा तवम एवार्हसि तेषु वृत्तिं; परयॊक्तुम आर्या च यथैव कुन्ती\nतेष्व अप्रमादेन सदा करॊति; तथाच भूयॊ च तथा सुभद्रा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 27, + "text": "यथानिरुद्धस्य यथाभिमन्यॊर; यथा सुनीथस्य यथैव भानॊः\nतथा विनेता च गतिश च कृष्णे; तवात्मजानाम अपि रौक्मिणेयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 28, + "text": "गदासिचर्म गरहणेषु शूरान; अस्त्रेषु शिक्षासु रथाश्वयाने\nसम्यग विनेता विनयत्य अतन्द्रीस; तांश चाभिमन्युः सततं कुमारः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 29, + "text": "स चापि सम्यक परणिधाय शिक्षाम; अस्त्राणि चैषां गुरुवत परदाय\nतवात्मजानां च तथाभिमन्यॊः; पराक्रमैस तुष्यति रौक्मिणेयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 30, + "text": "यदा विहारं परसमीक्षमाणाः; परयान्ति पुत्रास तव याज्ञसेनि\nएकैकम एषाम अनुयान्ति तत्र; रथाश च यानानि च दन्तिनश च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 31, + "text": "अथाब्रवीद धर्मराजं तु कृष्णॊ; दशार्ह यॊधाः कुकुरान्धकाश च\nएते निदेशं तव पालयन्ति तिष्ठन्ति; यत्रेच्छसि तत्र राजन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 32, + "text": "आवर्ततां कार्मुकवेगवाता; हलायुध परग्रहणा मधूनाम\nसेना तवार्थेषु नरेन्द्र यत्ता; ससादि पत्त्यश्वरथा सनागा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 33, + "text": "परस्थाप्यतां पाण्डव धार्तराष्ट्रः; सुयॊधनः पापकृतां वरिष्ठः\nस सानुबन्धः ससुहृद गनश च; सौभस्य सौभाधिपतेश च मार्गम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 34, + "text": "कामतथा तिष्ठ नरेन्द्र तस्मिन; यथा कृतस ते समयः सभायाम\nदाशार्ह यॊधैस तु ससादि यॊधं; परतीक्षतां नागपुरं भवन्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 35, + "text": "वयपेतमनुर वयपनीतपाप्मा; विहृत्य यत्रेच्छसि तत्र कामम\nततः समृद्धं परथमं विशॊकः; परपत्स्यसे नागपुरं सराष्ट्रम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 36, + "text": "ततस तद आज्ञाय मतं महात्मा; यथावद उक्तं पुरुषॊत्तमेन\nपरशस्य विप्रेक्ष्य च धर्मराजः; कृताञ्जलिः केशवम इत्य उवाच" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 37, + "text": "असंशयं केशव पाण्डवानां; भवान गतिस तवच छरणा हि पार्थाः\nकालॊदये तच च ततश च भूयॊ; कर्ता भवान कर्म न संशयॊ ऽसति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 38, + "text": "यथाप्रतिज्ञं विहृतश च कालः; सर्वाः समा दवादश निर्जनेषु\nअज्ञातचर्यां विधिवत समाप्य; भवद्गताः केशव पाण्डवेयाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 39, + "text": "[वै]\nतथा वदति वार्ष्णेये धर्मराजे व भारत\nअथ पश्चात पतॊ वृद्धॊ बहुवर्षसहस्रधृक\nपरत्यदृष्यत धर्मात्मा मार्कण्डेयॊ महातपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 40, + "text": "तम आगतम ऋषिं वृद्धं बहुवर्षसहस्रिणम\nआनर्चुर बराह्मणाः सर्वे कृष्णश च सह पाण्डवैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 41, + "text": "तम अर्चितं सुविष्वस्तम आसीनम ऋषिसत्तमम\nबराह्मणानां पतेनाह पाण्डवानां च केशवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 42, + "text": "शुश्रूषवः पाण्डवास ते बराह्मणाश च समागताः\nदरौपदी सत्यभामा च तथाहं परमं वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 43, + "text": "पुरावृत्ताः कथाः पुण्याः सद आचाराः सनातनाः\nराज्ञां सत्रीणाम ऋषीणां च मार्कण्डेय विचक्ष्व नः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 44, + "text": "तेषु तत्रॊपविष्टेषु देवर्षिर अपि नारदः\nआजगाम विशुद्धात्मा पाण्डवान अवलॊककः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 45, + "text": "तम अप्य अथ महात्मानं सर्वे तु पुरुषर्षभाः\nपाद्यार्घ्याभ्यां यथान्यायम उपतस्थुर मनीषिणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 46, + "text": "नारदस तव अथ देवर्षिर जञात्वा तांस तु कृतक्षणान\nमार्कण्डेयस्य वदतस तां कथाम अन्वमॊदत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 47, + "text": "उवाच चैनं कालज्ञः समयन्न इव स नारदः\nबरह्मर्षे कथ्यतां यत ते पाण्डवेषु विवक्षितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 48, + "text": "एवम उक्तः परत्युवाच मार्कण्डेयॊ महातपः\nकषणं कुरुध्वं विपुलम आख्यातव्यं भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 180, + "shloka": 49, + "text": "एवम उक्ताः कषणं चक्रुः पाण्डवाः सह तैर दविजैः\nमध्यंदिने यथादित्यं परेक्षन्तस तं महामुनिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतं विवक्षन्तम आलक्ष्य कुरुराजॊ महामुनिम\nकथा संजननार्थाय चॊदयाम आस पाण्डवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 2, + "text": "भवान दैवतदैत्यानाम ऋषीणां च महात्मनाम\nराजर्षीणां च सर्वेषां चरितज्ञः सनातनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 3, + "text": "सेव्यश चॊपासितव्यश च मतॊ नः काङ्क्षितश चिरम\nअयं च देवकीपुत्रः पराप्तॊ ऽसमान अवलॊककः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 4, + "text": "भवत्य एव हि मे बुद्धिर दृष्ट्वात्मानं सुखाच चयुतम\nधार्तराष्ट्रांश च दुर्वृत्तन्न ऋध्यतः परेक्ष्य सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 5, + "text": "कर्मणः पुरुषः कर्ता शुभस्याप्य अशुभस्य च\nसवफलं तद उपाश्नाति कथं कर्ता सविद ईश्वरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 6, + "text": "अथ वा सुखदुःखेषु नृणां बरह्मविदां वर\nइह वा कृतम अन्वेति परदेहाथ वा पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 7, + "text": "देही च देहं संत्यज्य मृग्यमाणः शुभाशुभैः\nकथं संयुज्यते परेत्य इह वा दविजसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 8, + "text": "ऐह लौकिकम एवैतद उताहॊ पारलौकिकम\nकव च कर्माणि तिष्ठन्ति जन्तॊःप्रेतस्य भार्गव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 9, + "text": "[मार्क]\nतवद युक्तॊ ऽयम अनुप्रश्नॊ यथावद वदतां वर\nविदितं वेदितव्यं ते सथित्य अर्थम अनुपृच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 10, + "text": "अत्र ते वर्तयिष्यामि तद इहैकमनः शृणु\nयथेहामुत्र च नरः सुखदुःखम उपाश्नुते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 11, + "text": "निर्मलानि शरीराणि विशुद्धानि शरीरिणाम\nससर्ज धर्मतन्त्राणि पूर्वॊत्पन्नः परजापतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 12, + "text": "अमॊघबलसंकल्पाः सुव्रताः सत्यवादिनः\nबरह्मभूता नराः पुण्याः पुराणाः कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 13, + "text": "सर्वे देवैः समायान्ति सवच्छन्देन नभस्तलम\nततश च पुनर आयान्ति सर्वे सवच्छन्दचारिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 14, + "text": "सवच्छन्दमरणाश चासन नराः सवच्छन्दजीविनः\nअल्पबाधा निरातङ्का सिद्धार्था निरुपद्रवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 15, + "text": "दरष्टारॊ देवसंघानाम ऋषीणां च महात्मनाम\nपरत्यक्षाः सर्वधर्माणां दान्ता विगतमत्सराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 16, + "text": "आसन वर्षसहस्राणि तथा पुत्रसहस्रिणः\nततः कालान्तरे ऽनयस्मिन पृथिवीतलचारिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 17, + "text": "कामक्रॊधाभिभूतास ते माया वयाजॊपजीविनः\nलॊभमॊहाभिभूताश च तयक्ता देवैस ततॊ नराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 18, + "text": "अशुभैः कर्मभिः पापास तिर्यङ नरकगामिनः\nसंसारेषु विचित्रेषु पच्यमानाः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 19, + "text": "मॊघेष्टा मॊघसंकल्पा मॊघज्ञाना विचेतसः\nसर्वातिशङ्किनश चैव संवृत्ताः कलेशभागिनः\nअशुभैः कर्मभिश चापि परायशः परिचिह्निताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 20, + "text": "दौष्कुल्या वयाधिबहुला दुरात्मानॊ ऽपरतापिनः\nभवन्त्य अल्पायुषः पापा रौद्रकर्मफलॊदयाः\nनाथन्तः सर्वकामानां नास्तिका भिन्नसेतवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 21, + "text": "जन्तॊःप्रेतस्य कौन्तेय गतिः सवैर इह कर्मभिः\nपराज्ञस्य हीनबुद्धेश च कर्म कॊशः कव तिष्ठति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 22, + "text": "कवस्थस तत समुपाश्नाति सुकृतं यदि वेतरत\nइति ते दर्शनं यच च तत्राप्य अनुनयं शृणु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 23, + "text": "अयम आदि शरीरेण देव सृष्टेन मानवः\nशुभानाम अशुभानां च कुरुते संचयं महत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 24, + "text": "आयुषॊ ऽनते परहायेदं कषीणप्रायं कलेवरम\nसंभवत्य एव युगपद यॊनौ नास्त्य अन्तरा भवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 25, + "text": "तत्रास्य सवकृतं कर्म छायेवानुगतं सदा\nफलत्य अथ सुखार्हॊ वा दुःखार्हॊ वापि जायते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 26, + "text": "कृतान्तविधिसंयुक्तः सजन्तुर लक्षणैः शुभैः\nअशुभैर वा निरादानॊ लक्ष्यते जञानदृष्टिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 27, + "text": "एषा तावद अबुद्धीनां गतिर उक्ता युधिष्ठिर\nअतः परं जञानवतां निबॊध गतिम उत्तमाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 28, + "text": "मनुष्यास तप्ततपसः सर्वागम परायणाः\nसथिरव्रताः सत्यपरा गुरुशुश्रूषणे रताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 29, + "text": "सुशीलाः शुक्लजातीयाः कषान्ता दान्ताः सुतेजसः\nशुभयॊन्यन्तरगताः परायशः शुभलक्षणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 30, + "text": "जितेन्द्रियत्वाद वशिनः शुल्कत्वान मन्दरॊगिणः\nअल्पबाध परित्रासाद भवन्ति निरुपद्रवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 31, + "text": "चयवन्तं जायमानं च गर्भस्थं चैव सर्वशः\nसवम आत्मानं परं चैव बुध्यन्ते जञानचक्षुषः\nकर्मभूमिम इमां पराप्य पुनर यान्ति सुरालयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 32, + "text": "किं चिद दैवाद धठात किं चित किं चिद एव सवकर्मभिः\nपराप्नुवन्ति नरा राजन मा ते ऽसत्व अन्या विचारणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 33, + "text": "इमाम अत्रॊपमां चापि निबॊध वदतां वर\nमनुष्यलॊके यच छरेयॊ परं मन्ये युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 34, + "text": "इह वैकस्य नामुत्र अमुत्रैकस्य नॊ इह\nइह चामुत्र चैकस्य नामुत्रैकस्य नॊ इह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 35, + "text": "धनानि येषां विपुलानि सन्ति; नित्यं रमन्ते सुविभूषिताङ्गाः\nतेषाम अयं शत्रुवरघ्न लॊकॊ; नासौ सदा देहसुखे रतानाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 36, + "text": "ये यॊगयुक्तास तपसि परसक्ताः; सवाध्यायशीला जरयन्ति देहान\nजितेन्द्रिया भूतहिते निविष्टास; तेषाम असौ नायम अरिघ्न लॊकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 37, + "text": "ये धर्मम एव परथमं चरन्ति; धर्मेण लब्ध्वा च धनानि काले\nदारान अवाप्य करतुभिर यजन्ते; तेषाम अयं चैव परश च लॊकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 38, + "text": "ये नैव विद्यां न तपॊ न दानं; न चापि मूढाः परजने यतन्ते\nन चाधिगच्छन्ति सुखान्य अभाग्यास; तेषाम अयं चैव परश च नास्ति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 39, + "text": "सर्वे भवन्तस तव अतिवीर्यसत्त्वा; दिव्यौजसः संहननॊपपन्नाः\nलॊकाद अमुष्माद अवनिं परपन्नाः; सवधीत विद्याः सुरकार्यहेतॊः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 40, + "text": "कृत्वैव कर्माणि महानि शूरास; तपॊ दमाचार विहारशीलाः\nदेवान ऋषीन परेतगणांश च सर्वान; संतर्पयित्वा विधिना परेण" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 181, + "shloka": 41, + "text": "सवर्गं परं पुण्यकृतां निवासं; करमेण संप्राप्स्यथ कर्मभिः सवैः\nमा भूद विशङ्का तव कौरवेन्द्र; दृष्ट्वात्मनः कलेशम इमं सुखार्ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 182, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nमार्कण्डेयं महात्मानम ऊचुः पाण्डुसुतास तदा\nमाहात्म्यं दविजमुख्यानां शरॊतुम इच्छाम कथ्यताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 182, + "shloka": 2, + "text": "एवम उक्तः स भगवान मार्कण्डेयॊ महातपः\nउवाच सुमहातेजा सर्वशास्त्रविशारदः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 182, + "shloka": 3, + "text": "हैहयानां कुलकरॊ राजा परपुरंजयः\nकुमारॊ रूपसंपन्नॊ मृगयाम अचरद बली" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 182, + "shloka": 4, + "text": "चरमाणस तु सॊ ऽरण्ये तृणवीरुत समावृते\nकृष्णाजिनॊत्तरासङ्गं ददर्श मुनिम अन्तिके\nस तेन निहतॊ ऽरण्ये मन्यमानेन वै मृगम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 182, + "shloka": 5, + "text": "वयथितः कर्म तत कृत्वा शॊकॊपहतचेतनः\nजगाम हैहयानां वै सकाशं परथितात्मनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 182, + "shloka": 6, + "text": "राज्ञां राजीवनेत्रासौ कुमारः पृथिवीपते\nतेषां च तद यथावृत्तं कथयाम आस वै तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 182, + "shloka": 7, + "text": "तं चापि हिंसितं तात मुनिं मूलफलाशिनम\nशरुत्वा दृष्ट्वाच ते तत्र बभूवुर दीनमानसाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 182, + "shloka": 8, + "text": "कस्यायम इति ते सर्वे मार्गमाणास ततस ततः\nजग्मुश चारिष्टनेमेस ते तार्क्ष्यस्याश्रमम अञ्जसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 182, + "shloka": 9, + "text": "ते ऽभिवाद्य महात्मानं तं मुनिं संशितव्रतम\nतस्थुः सर्वे सतु मुनिस तेषां पूजाम अथाहरत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 182, + "shloka": 10, + "text": "ते तम ऊचुर महात्मानं न वयं सत्क्रियां मुने\nतवत्तॊ ऽरहाः कर्म दॊषेण बराह्मणॊ हिंसितॊ हि नः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 182, + "shloka": 11, + "text": "तान अब्रवीत स विप्रर्षिः कथं वॊ बराह्मणॊ हतः\nकव चासौ बरूत सहिताः पश्यध्वं मे तपॊबलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 182, + "shloka": 12, + "text": "ते तु तत सर्वम अखिलम आख्यायास्मै यथातथम\nनापश्यंस तम ऋषिं तत्र गतासुं ते समागताः\nअन्वेषमाणाः सव्रीडाः सवप्नवद गतमानसाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 182, + "shloka": 13, + "text": "तान अब्रवीत तत्र मुनिस तार्क्ष्यः परपुरंजयः\nसयाद अयं बराह्मणः सॊ ऽथ यॊ युष्माभिर निवाशितः\nपुत्रॊ हय अयं मम नृपास तपॊबलसमन्वितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 182, + "shloka": 14, + "text": "ते तु दृष्ट्वैव तम ऋषिं विस्मयं परमं गताः\nमहद आश्चर्यम इति वै विब्रुवाणा महीपते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 182, + "shloka": 15, + "text": "मृतॊ हय अयम अतॊ दृष्टः कथं जीवितम आप्तवान\nकिम एतत तपसॊ वीर्यं यनायं जीवितः पुनः\nशरॊतुम इच्छाम विप्रर्षे यदि शरॊतव्यम इत्य उत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 182, + "shloka": 16, + "text": "स तान उवाच नास्माकं मृत्युः परभवते नृपाः\nकारणं वः परवक्ष्यामि हेतुयॊगं समासतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 182, + "shloka": 17, + "text": "सत्यम एवाभिजानीमॊ नानृते कुर्महे मनः\nसवधर्मम अनुतिष्ठामस तस्मान मृत्युभयं न नः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 182, + "shloka": 18, + "text": "यद बराह्मणानां कुशलं तद एषां कथयामहे\nनैषां दुश्चरितं बरूमस तस्मान मृत्युभयं न नः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 182, + "shloka": 19, + "text": "अतिथीन अन्नपानेन भृत्यान अत्यशनेन च\nतेजस्वि देशवासाच च तस्मान मृत्युभयं न नः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 182, + "shloka": 20, + "text": "एतद वै लेश मात्रं वः समाख्यातं विमत्सराः\nगच्छध्वं सहिताः सर्वे न पापाद भयम अस्ति वः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 182, + "shloka": 21, + "text": "एवम अस्त्व इति ते सर्वे परतिपूज्य महामुनिम\nसवदेशम अगमन हृष्टा राजानॊ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nभूय एव तु माहात्म्यं बराह्मणानां निबॊध मे\nवैन्यॊ नामेह राजर्षिर अश्वमेधाय दीक्षितः\nतम अत्रिर गन्तुम आरेभे वित्तार्थम इति नः शरुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 2, + "text": "भूयॊ ऽथ नानुरुध्यत स धर्मव्यक्ति निदर्शनात\nसंचिन्त्य स महातेजा वनम एवान्वरॊचयत\nधर्मपत्नीं समाहूय पुत्रांश चेदम उवाच ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 3, + "text": "पराप्स्यामः फलम अत्यन्तं बहुलं निरुपद्रवम\nअरण्यगमनं कषिप्रं रॊचतां वॊ गुनाधिकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 4, + "text": "तं भार्या परत्युवाचेदं धर्मम एवानुरुध्यती\nवैनं गत्वा महात्मानम अर्थयस्व धनं बहु\nस ते दास्यति राजर्षिर यजमानॊ ऽरथिने धनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 5, + "text": "तत आदाय विप्रर्षे परतिगृह्य धनं बहु\nभृत्यान सुतान संविभज्य ततॊ वरज यथेप्सितम\nएष वै परमॊ धर्मधर्मविद्भिर उदाहृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 6, + "text": "[अत्रि]\nकथितॊ मे महाभागे गौतमेन महात्मना\nवैन्यॊ धर्मार्थसंयुक्तः सत्यव्रतसमन्वितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 7, + "text": "किं तव अस्ति तत्र दवेष्टारॊ निवसन्ति हि मे दविजाः\nयथा मे गौतमः पराह ततॊ न वयवसाम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 8, + "text": "तत्र सम वाचं कल्याणीं धर्मकामार्थ संहिताम\nमयॊक्ताम अन्यथा बरूयुस ततस ते वै निरर्थकाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 9, + "text": "गमिष्यामि महाप्राज्ञे रॊचते मे वचस तव\nगाश च मे दास्यते वैन्यः परभूतं चार्थसंचयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 10, + "text": "[मार्क]\nएवम उक्त्वा जगामाशु वैन्य यज्ञं महातपः\nगत्वा च यज्ञायतनम अत्रिस तुष्टाव तं नृपम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 11, + "text": "राजन वैन्य तवम ईशश च भुवि तवं परथमॊ नृपः\nसतुवन्ति तवां मुनिगणास तवद अन्यॊ नास्ति धर्मवित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 12, + "text": "तम अब्रवीद ऋषिस तत्र वच करुद्धॊ महातपः\nमैवम अत्रे पुनर बरूया न ते परज्ञा समाहिता\nअत्र नः परथमं सथाता महेन्द्रॊ वै परजापतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 13, + "text": "अथात्रिर अपि राजेन्द्र गौतमं परत्यभाषत\nअयम एव विधाता च यथैवेन्द्रः परजापतिः\nतवम एव मुह्यसे मॊहान न परज्ञानं तवास्ति ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 14, + "text": "[गौतम]\nजानामि नाहं मुह्यामि तवं विवक्षुर विमुह्यसे\nसतॊष्यसे ऽभयुदय परेप्सुस तस्य दर्शनसंश्रयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 15, + "text": "न वेत्थ परमं धर्मं न चावैषि परयॊजनम\nबालस तवम असि मूढश च वृद्धः केवापि हेतुना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 16, + "text": "[मार्क]\nविवदन्तौ तथा तौ तु मुनीनां दर्शने सथितौ\nये तस्य यज्ञे संवृत्तास ते ऽपृच्छन्त कथं तव इमौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 17, + "text": "परवेशः केन दत्तॊ ऽयम अनयॊर वैन्य संसदि\nउच्चैः समभिभाषन्तौ केन कार्येण विष्ठितौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 18, + "text": "ततः परमधर्मात्मा काश्यपः सर्वधर्मवित\nविवादिनाव अनुप्राप्तौ ताव उभौ परत्यवेदयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 19, + "text": "अथाब्रवीत सदस्यांस तु गौतमॊ मुनिसत्तमान\nआवयॊर वयाहृतं परश्नं शृणुत दविजपुंगवाः\nवैन्यॊ विधातेत्य आहात्रिर अत्र नः संशयॊ महान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 20, + "text": "शरुत्वैव तु महात्मानॊ मुनयॊ ऽभयद्रवन दरुतम\nसनत्कुमारं धर्मज्ञं संशय छेदनाय वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 21, + "text": "स च तेषां वचॊ शरुत्वा यथातत्त्वं महातपः\nपरत्युवाचाथ तान एवं धर्मार्थसहितं वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 22, + "text": "[सनत्कुमार]\nबरह्मक्षत्रेण सहितं कषत्रं च बरह्मणा सह\nराजा वै परथमॊ धर्मः परजानां पतिर एव च\nस एव शक्रः शुक्रश च स धाता स बृहस्पतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 23, + "text": "परजापतिर विराट सम्राट कषत्रियॊ भूपतिर नृपः\nय एभिः सतूयते शब्दैः कस तं नार्चितुम अर्हति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 24, + "text": "पुरा यॊनिर युधाजिच च अभिया मुदितॊ भवः\nसवर्णेता सहजिद बभ्रुर इति राजाभिधीयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 25, + "text": "सत्यमन्युर युधाजीवः सत्यधर्मप्रवर्तकः\nअधर्माद ऋषयॊ भीता बलं कषत्रे समादधन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 26, + "text": "आदित्यॊ दिवि देवेषु तमॊनुदति तेजसा\nतथैव नृपतिर भूमाव अधर्मं नुदते भृशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 27, + "text": "अतॊ राज्ञः परधानत्वं शास्त्रप्रामाण्य दर्शनात\nउत्तरः सिध्यते पक्षॊ येन राजेति भाषितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 28, + "text": "[मार्क]\nततः स राजा संहृष्टः सिद्धे पक्षे महामनः\nतम अत्रिम अब्रवीत परीतः पूर्वं येनाभिसंस्तुतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 29, + "text": "यस्मात सर्वमनुष्येषु जयायांसं माम इहाब्रवीः\nसर्वदेवैश च विप्रर्षे संमितं शरेष्ठम एव च\nतस्मात ते ऽहं परदास्यामि विविधं वसु भूरि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 30, + "text": "दासी सहस्रं शयामानां सुवस्त्राणाम अलंकृतम\nदशकॊट्यॊ हिरण्यस्य रुक्मभारांस तथा दश\nएतद ददानि ते विप्र सर्वज्ञस तवं हि मे मतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 31, + "text": "तद अत्रिर नयायतः सर्वं परतिगृह्य महामनः\nपरत्याजगाम तेजस्वी गृहान एव महातपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 183, + "shloka": 32, + "text": "परदाय च धनं परीतः पुत्रेभ्यः परयतात्मवान\nतपॊ समभिसंधाय वनम एवान्वपद्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 184, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nअत्रैव च सरस्वत्या गीतं परपुरंजय\nपृष्टया मुनिना वीर शृणु तर्क्षेण धीमता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 184, + "shloka": 2, + "text": "[तार्क्स्य]\nकिं नु शरेयॊ पुरुषस्येह भद्रे; कथं कुर्वन न चयवते सवधर्मात\nआचक्ष्व मे चारुसर्वाङ्गि सर्वं; तवयानुशिष्टॊ न चयवेयं सवधर्मात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 184, + "shloka": 3, + "text": "कथं चाग्निं जुहुयां पूजये वा; कस्मिन काले केन धर्मॊ न नश्येत\nएतत सर्वं सुभगे परब्रवीहि; यथा लॊकान विरजः संचरेयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 184, + "shloka": 4, + "text": "[मार्क]\nएवं पृष्टा परीतियुक्तेन तेन; शुश्रूषुम ईक्ष्यॊत्तम बुद्धियुक्तम\nतार्क्ष्यं विप्रं धर्मयुक्तं हितं च; सरस्वती वाक्यम इदं बभाषे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 184, + "shloka": 5, + "text": "[सरस]\nयॊ बरह्म जानाति यथाप्रदेशं; सवाध्यायनित्यः शुचिर अप्रमत्तः\nस वै पुरॊ देवपुरस्य गन्ता; सहामरैः पराप्नुयात परीतियॊगम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 184, + "shloka": 6, + "text": "तत्र सम रम्या विपुला विशॊकाः; सुपुष्पिताः पुष्करिण्यः सुपुण्याः\nअकर्दमा मीनवत्यः सुतीर्था; हिरण्मयैर आवृताः पुण्डरीकैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 184, + "shloka": 7, + "text": "तासां तीरेष्व आसते पुण्यकर्मा; महीयमानः पृथग अप्सरॊभिः\nसुपुण्य गन्धाभिर अलंकृताभिर; हिरण्यवर्णाभिर अतीव हृष्टः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 184, + "shloka": 8, + "text": "परं लॊकं गॊप्रदास तव आप्नुवन्ति; दत्त्वानड्वाहं सूर्यलॊकं वरजन्ति\nवासॊ दत्त्वा चन्द्रमसः स लॊकं; दत्त्वा हिरण्यम अमृतत्वम एति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 184, + "shloka": 9, + "text": "धेनुं दत्त्व सुव्रतां साधु दॊहां; कल्याणवत साम पलायिनीं च\nयावन्ति रॊमाणि भवन्ति तस्यास; तावद वर्षाण्य अश्नुते सवर्गलॊकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 184, + "shloka": 10, + "text": "अनड्वाहं सुव्रतं यॊ ददाति; हलस्य वॊड्धारम अनन्तवीर्यम\nधुरं धुरं बलवन्तं युवानं; पराप्नॊति लॊकान दश धेनुदस्य" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 184, + "shloka": 11, + "text": "यः सप्त वर्षाणि जुहॊति तार्क्ष्य; हव्यं तव अग्नौ सुव्रतः साधु शीलः\nसप्तावरान सप्त पूर्वान पुनाति; पितामहान आत्मनः कर्मभिः सवैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 184, + "shloka": 12, + "text": "[तार्क्स्य]\nकिम अग्निहॊत्रस्य वरतं पुराणम; आचक्ष्व मे पृच्छतश चारुरूपे\nतवयानुशिष्टॊ ऽहम इहाद्य विद्यां; यद अग्निहॊत्रस्य वरतं पुराणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 184, + "shloka": 13, + "text": "[सरस]\nन चाशुचिर नाप्य अनिर्णिक्तपाणिर; नाब्रह्मविज जुहुयान नाविपश्चित\nबुभुक्षवः शुचि कामा हि देवा; नाश्रद्दधानाद धि हविर जुषन्ति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 184, + "shloka": 14, + "text": "नाश्रॊत्रियं देव हव्ये नियुञ्ज्यान; मॊघं परा सिञ्चति तादृशॊ हि\nअपूर्णम अश्रॊत्रियम आह तार्क्ष्य; न वै तादृग जुहुयाद अग्निहॊत्रम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 184, + "shloka": 15, + "text": "कृशानुं ये जुह्वति शरद्दधानाः; सत्यव्रता हुतशिष्टाशिनश च\nगवां लॊकं पराप्य ते पुण्यगन्धं; पश्यन्ति देवं परमं चापि सत्यम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 184, + "shloka": 16, + "text": "[तार्क्स्य]\nकषेत्रज्ञभूतां परलॊकभावे; कर्मॊदये बुद्धिम अतिप्रविष्टाम\nपरज्ञां च देवीं सुभगे विमृश्य; पृच्छामि तवां का हय असि चारुरूपे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 184, + "shloka": 17, + "text": "[सरस]\nअग्निहॊत्राद अहम अभ्यागतास्मि; विप्रर्षभाणां संशय चछेदनाय\nतवत संयॊगाद अहम एतद अब्रुवं; भावे सथिता तथ्यम अर्थं यथावत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 184, + "shloka": 18, + "text": "[तार्क्स्य]\nन हि तवया सदृशी का चिद अस्ति; विभ्राजसे हय अतिमात्रं यथा शरीः\nरूपं च ते दिव्यम अत्यन्तकान्तं; परज्ञां च देवीं सुभगे बिभर्षि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 184, + "shloka": 19, + "text": "[सरस]\nशरेष्ठानि यानि दविपदां वरिष्ठ; यज्ञेषु विद्वन्न उपपादयन्ति\nतैर एवाहं संप्रवृद्धा भवामि; आप्यायिता रूपवती च विप्र" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 184, + "shloka": 20, + "text": "यच चापि दरव्यम उपयुज्यते ह; वानस्पत्यम आयसं पार्थिवं वा\nदिव्येन रूपेण च परज्ञया च; तेनैव सिद्धिर इति विद्धि विद्वन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 184, + "shloka": 21, + "text": "[तार्क्स्य]\nइदं शरेयॊ परमं मन्यमाना; वयायच्छन्ते मुनयः संप्रतीताः\nआचक्ष्व मे तं परमं विशॊकं; मॊक्षं परं यं परविशन्ति धीराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 184, + "shloka": 22, + "text": "[सरस]\nतं वै परं वेदविदः परपन्नाः; परं परेभ्यः परथितं पुराणम\nसवाध्यायदानव्रतपुण्ययॊगैस; तपॊधना वीतशॊका विमुक्ताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 184, + "shloka": 23, + "text": "तस्याथ मध्ये वेतसः पुण्यगन्धः; सहस्रशाखॊ विमलॊ विभाति\nतस्य मूलात सरितः परस्रवन्ति; मधूदक परस्रवणा रमण्यः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 184, + "shloka": 24, + "text": "शाखां शाखां महानद्यः संयान्ति सिकता समाः\nधाना पूपा मांसशाकाः सदा पायसकर्दमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 184, + "shloka": 25, + "text": "यस्मिन्न अग्निमुखा देवाः सेन्द्राः सह मरुद्गणैः\nईजिरे करतुभिः शरेष्ठैस तत पदं परमं मुने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततः स पाण्डवॊ भूयॊ मार्कण्डेयम उवाच ह\nकथयस्वेह चरितं मनॊर वैवस्वतस्य मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 2, + "text": "[मार्क]\nविवस्तवः सुतॊ राजन परमर्षिः परतापवान\nबभूव नरशार्दूल परजापतिसमद्युतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 3, + "text": "ओजसा तेजसा लक्ष्म्या तपसा च विशेषतः\nअतिचक्राम पितरं मनुः सवं च पितामहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 4, + "text": "ऊर्ध्वबाहुर विशालायां बदर्यां स नराधिपः\nएकपादस्थितस तीव्रं चचार सुमहत तपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 5, + "text": "अवाक्शिरास तथा चापि नेत्रैर अनिमिषैर दृढम\nसॊ ऽतप्यत तपॊ घॊरं वर्षाणाम अयुतं तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 6, + "text": "तं कदा चित तपस्यन्तम आर्द्र चीरजटा धरम\nवीरिणी तीरम आगम्य मत्स्यॊ वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 7, + "text": "भगवन कषुद्रमत्स्यॊ ऽसमि बलवद्भ्यॊ भयं मम\nमत्स्येभ्यॊ हि ततॊ मां तवं तरातुम अर्हसि सुव्रत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 8, + "text": "दुर्बलं बलवन्तॊ हि मत्स्यं मत्स्या विशेषतः\nभक्षयन्ति यथा वृत्तिर विहिता नः सनातनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 9, + "text": "तस्माद भयौघान महतॊ मज्जन्तं मां विशेषतः\nतरातुम अर्हसि कर्तास्मि कृते परतिकृतं तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 10, + "text": "स मत्स्यवचनं शरुत्वा कृपयाभिपरिप्लुतः\nमनुर वैवस्वतॊ ऽगृह्णात तं मत्स्यं पाणिना सवयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 11, + "text": "उदकान्तम उपानीय मत्स्यं वैवस्वतॊ मनुः\nअलिञ्जरे पराक्षिपत स चन्द्रांशुसदृशप्रभम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 12, + "text": "स तत्र ववृधे राजन मत्स्यः परमसत्कृतः\nपुत्रवच चाकरॊत तस्मिन मनुर भावं विशेषतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 13, + "text": "अथ कालेन महता स मत्स्यः सुमहान अभूत\nअलिञ्जरे जले चैव नासौ समभवत किल" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 14, + "text": "अथ मत्स्यॊ मनुं दृष्ट्वा पुनर एवाभ्यभाषत\nभगवन साधु मे ऽदयान्यत सथानं संप्रतिपादय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 15, + "text": "उद्धृत्यालिञ्जरात तस्मात ततः स भगवान मुनिः\nतं मत्स्यम अनयद वापीं महतीं स मनुस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 16, + "text": "तत्र तं पराक्षिपच चापि मनुः परपुरंजय\nअथावर्धत मत्स्यः स पुनर वर्षगणान बहून" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 17, + "text": "दवियॊजनायता वापी विस्तृता चापि यॊजनम\nतस्यां नासौ समभवन मत्स्यॊ राजीवलॊचन\nविचेष्टितुं वा कौन्तेय मत्स्यॊ वाप्यां विशां पते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 18, + "text": "मनुं मत्यस ततॊ दृष्ट्वा पुनर एवाभ्यभाषत\nनयमां भगवन साधॊ समुद्रमहिषीं परभॊ\nगङ्गां तत्र निवत्स्यामि यथा वा तात मन्यसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 19, + "text": "एवं कुतॊ मनुर मत्स्याम अनयद भगवान वशी\nनदीं गङ्गां तत्र चैनं सवयं पराक्षिपद अच्युतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 20, + "text": "स तत्र ववृधे मत्स्यः किं चित कालम अरिंदम\nततः पुनर मनुं दृष्ट्वा मत्स्यॊ वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 21, + "text": "गङ्गायां हि न शक्नॊमि बृहत्त्वाच चेष्टितुं परभॊ\nसमुद्रं नयमाम आशु परसीद भगवन्न इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 22, + "text": "उद्धृत्य गङ्गा सलिलात ततॊ मत्स्यं मनुः सवयम\nसमुद्रम अनयत पार्थ तत्र चैनम अवासृजत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 23, + "text": "सुमहान अपि मत्स्यः सन स मनॊर मनसस तदा\nआसीद यथेष्ट हार्यश च सपर्शगन्धसुखैश च वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 24, + "text": "यदा समुद्रे परक्षिप्तः स मत्स्यॊ मनुना तदा\nतत एनम इदं वाक्यं समयमान इवाब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 25, + "text": "भगवन कृता हि मे रक्षा तवया सर्वा विशेषतः\nपराप्तकालं तु यत कार्यं तवया तच छरूयतां मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 26, + "text": "अचिराद भगवन भौमम इदं सथावरजङ्गमम\nसर्वम एव महाभाग परलयं वै गमिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 27, + "text": "संप्रक्षालन कालॊ ऽयं लॊकानां समुपस्थितः\nतस्मात तवां बॊधयाम्य अद्य तत ते हितम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 28, + "text": "तरसानां सथावराणां च यच चेङ्गं यच च नेङ्गति\nतस्य सर्वस्य संप्राप्तः कालः परमदारुणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 29, + "text": "नौश च कारयितव्या ते दृढा युक्तवटाकरा\nतत्र सप्तर्षिभिः सार्धम आरुहेथा महामुने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 30, + "text": "बीजानि चैव सर्वाणि यथॊक्तनि मया पुरा\nतस्याम आरॊहयेर नावि सुसंगुप्तानि भागशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 31, + "text": "नौस्थश च मां परतीक्षेथास तदा मुनिजनप्रिय\nआगमिष्याम्य अहं शृङ्गी विज्ञेयस तेन तापस" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 32, + "text": "एवम एत तवया कार्यम आपृष्टॊ ऽसि वरजाम्य अहम\nनातिशङ्क्यम इदं चापि वचनं ते ममाभिभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 33, + "text": "एवं करिष्य इति तं स मत्स्यं परत्यभाषत\nजग्मतुश च यथाकामम अनुज्ञाप्य परस्परम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ मनुर महाराज यथॊक्तं मत्यकेन ह\nबीजान्य आदाय सर्वाणि सागरं पुप्लुवे तदा\nनावा तु शुभया वीर महॊर्मिणम अरिंदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 35, + "text": "चिन्तयाम आस च मनुस तं मत्स्यं पृथिवीपते\nस च तच चिन्तितं जञात्वा मत्स्यः परपुरंजय\nशृङ्गी तत्राजगामाशु तदा भरतसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 36, + "text": "तं दृष्ट्वा मनुजेन्द्रेन्द्र मनुर मत्स्यं जलार्णवे\nशृङ्गिणं तं यथॊक्तेन रूपेणाद्रिम इवॊच्छ्रितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 37, + "text": "वटाकरमयं पाशम अथ मत्स्यस्य मूधनि\nमनुर मनुजशार्दूल तस्मिञ शृङ्गे नयवेशयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 38, + "text": "संयतस तेन पाशेन मत्स्यः परपुरंजय\nवेगेन महता नावं पराकर्षल लवणाम्भसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 39, + "text": "स ततार तया नावा समुद्रं मनुजेश्वर\nनृत्यमानम इवॊर्मीभिर गर्जमानम इवाम्भसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 40, + "text": "कषॊभ्यमाणा महावातैः सा नौस तस्मिन महॊदधौ\nधूर्णते चपलेव सत्री मत्ता परपुरंजय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 41, + "text": "नैव भूमिर न च दिशः परदिशॊ वा चकाशिरे\nसर्वम आम्भसम एवासीत खं दयौश च नरपुंगव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 42, + "text": "एवं भूते तदा लॊके संकुले भरतर्षभ\nअदृश्यन्त सप्तर्षयॊ मनुर मत्स्यः सहैव ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 43, + "text": "एवं बहून वर्षगणांस तां नावं सॊ ऽथ मत्स्यकः\nचकर्षातन्द्रितॊ राजंस तस्मिन सलिलसंचये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 44, + "text": "ततॊ हिमवतः शृङ्गं यत परं पुरुषर्षभ\nतत्राकर्षत ततॊ नावं स मत्स्यः कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 45, + "text": "ततॊ ऽबरवीत तदा मत्स्यस तान ऋषीन परहसञ शनैः\nअस्मिन हिमवतः शृङ्गे नावं बध्नीत माचिरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 46, + "text": "सा बद्धा तत्र तैस तूर्णम ऋषिभिर भरतर्षभ\nनौर मत्स्यस्य वचॊ शरुत्वा शृङ्गे हिमवतस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 47, + "text": "तच च नौबन्धनं नाम शृङ्गं हिमवतः परम\nखयातम अद्यापि कौन्तेय तद विद्धि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 48, + "text": "अथाब्रवीद अनिमिषस तान ऋषीन सहितांस तदा\nअहं परजापतिर बरह्मा मत्परं नाधिगम्यते\nमत्स्यरूपेण यूयं च मयास्मान मॊक्षिता भयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 49, + "text": "मनुना च परजाः सर्वाः सदेवासुरमानवाः\nसरष्टव्याः सर्वलॊकाश च यच चेङ्गं यच च नेङ्गति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 50, + "text": "तपसा चातितीव्रेण परतिभास्य भविष्यति\nमत्प्रसादात परजा सर्गे न च मॊहं गमिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 51, + "text": "इत्य उक्त्वा वचनं मत्स्यः कषणेनादर्शनं गतः\nसरष्टुकामः परजाश चापि मनुर वैवस्वतः सवयम\nपरमूढॊ ऽभूत परजा सर्गे तपस तेपे महत ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 52, + "text": "तपसा महता युक्तः सॊ ऽथ सरष्टुं परचक्रमे\nसर्वाः परजा मनुः साक्षाद यथावद भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 53, + "text": "इत्य एतन मात्यकं नाम पुराणं परिकीर्तितम\nआख्यानम इदम आख्यातं सर्वपापहरं मया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 185, + "shloka": 54, + "text": "य इदं शृणुयान नित्यं मनॊश चरितम आदितः\nस सुखी सर्वसिद्धार्थः सवर्गलॊकम इयान नरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततः स पुनर एवाथ मार्कण्डेयं यशस्विनम\nपप्रच्छ विनयॊपेतॊ धर्मराजॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 2, + "text": "नैके युगसहस्रान्तास तवया दृष्टा महामुने\nन चापीह समः कश चिद आयुषा तव विद्यते\nवर्जयित्वा महात्मानं बराह्मणं परमेष्ठिनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 3, + "text": "अनन्तरिक्षे लॊके ऽसमिन देवदानव वर्जिते\nतवम एव परलये विप्र बराह्मणम उपतिष्ठसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 4, + "text": "परलये चापि निर्वृत्ते परबुद्धे च पितामहे\nतवम एव सृज्यमानानि भूतानीह परपश्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 5, + "text": "चतुर्विधानि विप्रर्षे यथावत परमेष्ठिना\nवायुभूता दिशः कृत्वा विक्षिप्यापस ततस ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 6, + "text": "तवया लॊकगुरुः साक्षात सर्वलॊकपितामहः\nआराधितॊ दविजश्रेष्ठ तत्परेण समाधिना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 7, + "text": "तस्मात सर्वान्तकॊ मृत्युर जरा वा देहनाशिनी\nन तवा विशति विप्रर्षे परसादात परमेष्ठिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 8, + "text": "यदा नैव रविर नाग्निर न वायुर न च चन्द्रमः\nनैवान्तरिक्षं नैवॊर्वी शेषं भवति किं चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 9, + "text": "तस्मिन्न एकार्णवे लॊके नष्टे सथावरजङ्गमे\nनष्टे देवासुरगणे समुत्सन्न महॊरगे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 10, + "text": "शयानम अमितात्मानं पद्मे पद्मनिकेतनम\nतवम एकः सर्वभूतेशं बरह्माणम उपतिष्ठसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 11, + "text": "एतत परत्यक्षतः सर्वं पूर्ववृत्तं दविजॊत्तम\nतस्माद इच्छामहे शरॊतुं सर्वहेत्व आत्मिकां कथाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 12, + "text": "अनुभूतं हि बहुशस तवयैकेन दविजॊत्तम\nन ते ऽसत्य अविदितं किं चित सर्वलॊकेषु नित्यदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 13, + "text": "[मार्क]\nहन्त ते कथयिष्यामि नमस्कृत्वा सवयम्भुवे\nपुरुषाय पुराणाय शाश्वतायाव्ययाय च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 14, + "text": "य एष पृथुदीर्घाक्षः पीतवासा जनार्दनः\nएष कर्ता विकर्ता च सर्वभावन भूतकृत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 15, + "text": "अचिन्त्यं महद आश्चर्यं पवित्रम अपि चॊत्तमम\nअनादि निधनं भूतं विश्वम अक्षयम अव्ययम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 16, + "text": "एष कर्ता न करियते कारणं चापि पौरुषे\nयॊ हय एनं पुरुषं वेत्ति देवा अपि न तं विदुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 17, + "text": "सर्वम आश्चर्यम एवैतन निर्वृत्तं राजसत्तम\nआदितॊ मनुजव्याघ्रकृत्स्नस्य जगतः कषये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 18, + "text": "चत्वार्य आहुः सहस्राणि वर्षाणां तत कृतं युगम\nतस्य तावच छती संध्या संध्यांशश च ततः परम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 19, + "text": "तरीणि वर्षसहस्राणि तरेया युगम इहॊच्यते\nतस्य तावच छती संध्या संध्यांशश च ततः परम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 20, + "text": "तथा वर्षसहस्रे दवे दवापरं परिमाणतः\nतस्यापि दविशती संध्या संख्यांशश च ततः परम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 21, + "text": "सहस्रम एकं वर्षाणां ततः कलियुगं समृतम\nतस्य वर्षशतं संध्या संध्यांशश च ततः परम\nसंध्यासंध्यांशयॊस तुल्यं परमाणम उपधारय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 22, + "text": "कषीणे कलियुगे चैव परवर्तति कृतं युगम\nएषा दवादश साहस्री युगाख्या परिकीर्तिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 23, + "text": "एतत सहस्रपर्यन्तम अहर बराह्मम उदाहृतम\nविश्वं हि बरह्मभवने सर्वशः परिवर्तते\nलॊकानां मनुजव्याघ्रप्रलयं तं विदुर बुधाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 24, + "text": "अल्पावशिष्टे तु तदा युगान्ते भरतर्षभ\nसहस्रान्ते नराः सर्वे परायशॊ ऽनृतवादिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 25, + "text": "यज्ञप्रतिनिधिः पार्थ दानप्रतिनिधिस तथा\nवरतप्रति निधिश चैव तस्मिन काले परवर्तते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 26, + "text": "बराह्मणाः शूद्र कर्माणस तथा शूद्रा धनार्जकाः\nकषत्रधर्मेण वाप्य अत्र वर्तयन्ति गते युगे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 27, + "text": "निवृत्तयज्ञस्वाध्यायाः पिण्डॊदकविवर्जिताः\nबराह्मणाः सर्वभक्षाश च भविष्यन्ति कलौ युगे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 28, + "text": "अजपा बराह्मणास तात शूद्रा जप परायणाः\nविपरीते तदा लॊके पूर्वरूपं कषयस्य तत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 29, + "text": "बहवॊ मेच्छ राजानः पृथिव्यां मनुजाधिप\nमिथ्यानुशासिनः पापा मृषावादपरायणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 30, + "text": "आन्ध्राः शकाः पुलिन्दाश च यवनाश च नराधिपाः\nकाम्बॊजा और्णिकाः शूद्रास तथाभीरा नरॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 31, + "text": "न तदा बराह्मणः कश चित सवधर्मम उपजीवति\nकषत्रिया अपि वैश्याश च विकर्मस्था नराधिप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 32, + "text": "अल्पायुषः सवल्प बला अल्पतेजः पराक्रमाः\nअल्पदेहाल्प साराश च तथा सत्याल्प भाषिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 33, + "text": "बहु शून्या जनपदा मृगव्यालावृता दिशः\nयुगान्ते समनुप्राप्ते वृथा च बरह्मचारिणः\nभॊगादिनस तथा शूद्रा बराह्मणाश चार्यवादिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 34, + "text": "युगान्ते मनुजव्याघ्रभवन्ति बहु जन्तवः\nन तथा घराणयुक्ताश च सर्वगन्धा विशां पते\nरसाश च मनुजव्याघ्रन तथा सवादु यॊगिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 35, + "text": "बहु परजा हरस्वदेहाः शीलाचार विवर्जिताः\nमुखे भगाः सत्रियॊ राजन भविष्यन्ति युगक्षये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 36, + "text": "अट्टशूला जनपदाः शिव शूलाश चतुष्पथाः\nकेशशूलाः सत्रियॊ राजन भविष्यन्ति युगक्षये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 37, + "text": "अल्पक्षीरास तथा गावॊ भविष्यन्ति जनाधिप\nअल्पपुष्पफलाश चापि पादपा बहु वायसाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 38, + "text": "बरह्म वध्यावलॊप्तानां तथा मिथ्याभिशंसिनाम\nनृपाणां पृथिवीपाल परतिगृह्णन्ति वै दविजाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 39, + "text": "लॊभमॊहपरीताश च मिथ्या धर्मध्वजावृताः\nभिक्षार्थं पृथिवीपाल चञ्चूर्यन्ते दविजैर दिशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 40, + "text": "करभार भयात पुंसॊ गृहस्थाः परिमॊषकाः\nमुनिछद्माकृति छन्ना वाणिज्यम उपजीवते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 41, + "text": "मिथ्या च नखरॊमाणि धारयन्ति नरास तदा\nअर्थलॊभान नरव्याघ्र वृथा च बरह्मचारिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 42, + "text": "आश्रमेषु वृथाचाराः पानपा गुरुतल्पगाः\nऐह लौकिकम ईहन्ते मांसशॊणितवर्धनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 43, + "text": "बहु पाषण्ड संकीर्णाः परान्न गुणवादिनः\nआश्रमा मनुजव्याघ्रन भवन्ति युगक्षये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 44, + "text": "यथर्तु वर्षी भगवान न तथा पाकशासनः\nन तदा सर्वबीजानि सम्यग रॊहन्ति भारत\nअधर्मफलम अत्यर्थं तदा भवति चानघ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 45, + "text": "तथा च पृथिवीपाल यॊ भवेद धर्मसंयुतः\nअल्पायुः स हि मन्तव्यॊ न हि धर्मॊ ऽसति कश चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 46, + "text": "भूयिष्ठं कूटमानैश च पण्यं विक्रीणते जनाः\nवणिजश च नरव्याघ्र बहु माया भवन्त्य उत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 47, + "text": "धर्मिष्ठाः परिहीयन्ते पापीयान वर्धते जनः\nधर्मस्य बलहानिः सयाद अधर्मश च बली तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 48, + "text": "अल्पायुषॊ दरिद्राश च धर्मिष्ठा मानवास तदा\nदीर्घायुषः समृद्धाश च विधर्माणॊ युगक्षये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 49, + "text": "अधर्मिष्ठैर उपायैश च परजा वयवहरन्त्य उत\nसंचयेनापि चाल्पेन भवन्त्य आढ्या मदान्विताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 50, + "text": "धनं विश्वासतॊ नयस्तं मिथॊ भूयिष्ठशॊ नराः\nहर्तुं वयवसिता राजन मायाचार समन्विताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 51, + "text": "पुरुषादानि सत्त्वानि पक्षिणॊ ऽथ मृगास तथा\nनगराणां विहारेषु चैत्येष्व अपि च शेरते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 52, + "text": "सप्त वर्षाष्ट वर्षाश च सत्रियॊ गर्भधरा नृप\nदश दवादश वर्षाणां पुंसां पुत्रः परजायते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 53, + "text": "भवन्ति षॊडशे वर्षे नराः पलितिनस तथा\nआयुः कषयॊ मनुष्याणां कषिप्रम एव परपद्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 54, + "text": "कषीणे युगे महाराज तरुणा वृद्धशीलिनः\nतरुणानां च यच छीलं तद वृद्धेषु परजायते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 55, + "text": "विपरीतास तदा नार्यॊ वञ्चयित्वा रहॊ पतीन\nवयुच्चरन्त्य अपि दुःशीला दासैः पशुभिर एव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 56, + "text": "तस्मिन युगसहस्रान्ते संप्राप्ते चायुषः कषये\nअनावृष्टिर महाराज जायते बहु वार्षिकी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 57, + "text": "ततस तान्य अल्पसाराणि सत्त्वानि कषुधितानि च\nपरलयं यान्ति भूयिष्ठं पृथिव्यां पृथिवीपते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 58, + "text": "ततॊ दिनकरैर दीप्तैः सप्तभिर मनुजाधिप\nपीयते सलिलं सर्वं समुद्रेषु सरित्सु च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 59, + "text": "यच च काष्ठं तृणं चापि शुष्कं चार्द्रं च भारत\nसर्वं तद भस्मसाद भूतं दृश्यते भरतर्षभः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 60, + "text": "ततः संवर्तकॊ वह्निर वायुना सह भारत\nलॊकम आविशते पूर्वम आदित्यैर उपशॊषितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 61, + "text": "ततः स पृथिवीं भित्त्वा समाविश्य रसातलम\nदेवदानव यक्षाणां भयं जनयते महत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 62, + "text": "निर्दहन नागलॊकं च यच च किं चित कषिताव इह\nअधस्तात पृथिवीपाल सर्वं नाशयते कषणात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 63, + "text": "ततॊ यॊजनविंशानां सहस्राणि शतानि च\nनिर्दहत्य अशिवॊ वायुः स च संवर्तकॊ ऽनलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 64, + "text": "सदेवासुरगन्धर्वं सयक्षॊरग राक्षसम\nततॊ दहति दीप्तः स सर्वम एव जगद विभुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 65, + "text": "ततॊ गजकुलप्रख्यास तडिन माला विभूषिताः\nउत्तिष्ठन्ति महामेघा नभस्य अद्भुतदर्शनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 66, + "text": "के चिन नीलॊत्पलश्यामाः के चित कुमुदसंनिभाः\nके चित किञ्जल्कसंकाशाः के चित पीताः पयॊधराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 67, + "text": "के चिद धारिद्र संकाशाः काकाण्डक निभास तथा\nके चित कमलपत्राभाः केचिद धिङ्गुलक परभाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 68, + "text": "के चित पुरवराकाराः के चिद गजकुलॊपमाः\nके चिद अञ्जनसंकाशाः के चिन मकरसंस्थिताः\nविद्युन्माला पिनद्धाङ्गाः समुत्तिष्ठन्ति वै घनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 69, + "text": "घॊररूपा महाराज घॊरस्वननिनादिताः\nततॊ जलधराः सर्वे वयाप्नुवन्ति नभस्तलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 70, + "text": "तैर इयं पृथिवी सर्वा सपर्वतवनाकरा\nआपूर्यते महाराज सलिलौघपरिप्लुता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 71, + "text": "ततस ते जलदा घॊरा राविणः पुरुषर्षभ\nसर्वतः पलावयन्त्य आशु चॊदिताः परमेष्ठिना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 72, + "text": "वर्षमाणा महत तॊयं पूरयन्तॊ वसुंधराम\nसुघॊरम अशिवं रौद्रं नाशयन्ति च पावकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 73, + "text": "ततॊ दवादश वर्षाणि पयॊदास त उपप्लवे\nधाराभिः पूरयन्तॊ वै चॊद्यमाना महात्मना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 74, + "text": "ततः समुद्रः सवां वेलाम अतिक्रामति भारत\nपर्वताश च विशीर्यन्ते मही चापि विशीर्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 75, + "text": "सर्वतः सहसा भरान्तास ते पयॊदा नभस्तलम\nसंवेष्टयित्वा नश्यन्ति वायुवेगपराहताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 76, + "text": "ततस तं मारुतं घॊरं सवयम्भूर मनुजाधिप\nआदि पद्मालयस्ल देवः पीत्वा सवपिति भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 77, + "text": "तस्मिन्न एकार्णवे घॊरे नष्टे सथावरजङ्गमे\nनष्टे देवासुरगणे यक्षाराक्षस वर्जिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 78, + "text": "निर्मनुष्ये महीपाल निःश्वापद महीरुहे\nअनन्तरिक्षे लॊके ऽसमिन भरमाम्य एकॊ ऽहम आदृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 79, + "text": "एकार्णवे जले घॊरे विचरन पार्थिवॊत्तम\nअपश्यन सर्वभूतानि वैक्लव्यम अगमं परम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 80, + "text": "ततः सुदीर्घं गत्वा तु पलवमानॊ नराधिप\nशरान्तः कव चिन न शरणं लभाम्य अहम अतन्द्रितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 81, + "text": "ततः कदा चित पश्यामि तस्मिन सलिलसंप्लवे\nनयग्रॊधं सुमहान्तं वै विशालं पृथिवीपते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 82, + "text": "शाखायां तस्य वृक्षस्य विस्तीर्णायां नराधिप\nपर्यङ्के पृथिवीपाल दिव्यास्तरण संस्तृते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 83, + "text": "उपविष्टं महाराज पूर्णेन्दुसदृशाननम\nफुल्लपद्मविशालाक्षं बालं पश्यामि भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 84, + "text": "ततॊ मे पृथिवीपाल विस्मयः सुमहान अभूत\nकथं तव अयं शिशुः शेते लॊके नाशम उपागते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 85, + "text": "तपसा चिन्तयंश चापि तं शिशुं नॊपलक्षये\nभूतं भव्यं भविष्यच च जानन्न अपि नराधिप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 86, + "text": "अतसी पुष्पवर्णाभः शरीवत्स कृतलक्षणः\nसाक्षाल लक्ष्म्या इवावासः स तदा परतिभाति मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 87, + "text": "ततॊ माम अब्रवीद बालः स पद्मनिभ लॊचनः\nशरीवत्स धारी दयुतिमान वाक्यं शरुतिसुखावहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 88, + "text": "जानामि तवा परिश्रान्तं तात विश्रामकाङ्क्षिणम\nमार्कण्डेय इहास्स्व तवं यावद इच्छसि भार्गव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 89, + "text": "अभ्यन्तरं शरीरं मे परविश्य मुनिसत्तम\nआस्स्व भॊ विहितॊ वासः परसादस ते कृतॊ मया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 90, + "text": "ततॊ बालेन तेनैवम उक्तस्यासीत तदा मम\nनिर्वेदॊ जीविते दीर्घे मनुष्यत्व च भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 91, + "text": "ततॊ बालेन तेनास्यं सहसा विवृतं कृतम\nतस्याहम अवशॊ वक्त्रं दैवयॊगात परवेशितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 92, + "text": "ततः परविष्टस तत कुक्षिं सहसा मनुजाधिप\nसराष्ट्रनगराकीर्णां कृत्स्नां पश्यामि मेदिनीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 93, + "text": "गङ्गां शतद्रुं सीतां च यमुनाम अथ कौशिकीम\nचर्मण्वतीं वेत्रवतीं चन्द्रभागां सरस्वतीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 94, + "text": "सिन्धुं चैव विपाशां च नदीं गॊदावरीम अपि\nवस्वॊकसारां नलिनीं नर्मदां चैव भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 95, + "text": "नदीं ताम्रां च वेण्णां च पुण्यतॊयां शुभावहाम\nसुवेणां कृष्णवेणां च इरामां च महानदीम\nशॊणं च पुरुषव्याघ्र विशल्यां कम्पुनाम अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 96, + "text": "एताश चान्याश च नद्यॊ ऽहं पृथिव्यां या नरॊत्तम\nपरिक्रामन परपश्यामि तस्य कुक्षौ महात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 97, + "text": "ततः समुद्रं पश्यामि यादॊगणनिषेवितम\nरत्नाकरम अमित्रघ्न निधानं पयसॊ महत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 98, + "text": "ततः पश्यामि गगनं चन्द्रसूर्यविराजितम\nजाज्वल्यमानं तेजॊभिः पावकार्क समप्रभैः\nपश्यामि च महीं राजन कानकैर उपशॊभिताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 99, + "text": "यजन्ते हि तदा राजन बराह्मणा बहुभिः सवैः\nकषत्रियाश च परवर्तन्ते सर्ववर्णानुरञ्जने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 100, + "text": "वैश्याः कृषिं यथान्यायं कारयन्ति नराधिप\nशुश्रूषायां च निरता दविजानां वृषलास तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 101, + "text": "ततः परिपतन राजंस तस्य कुक्षौ महात्मनः\nहिमवन्तं च पश्यामि हेमकूटं च पर्वतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 102, + "text": "निषधं चापि पश्यामि शवेतं च रजता चितम\nपश्यामि च महीपाल पर्वतं गन्धमादनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 103, + "text": "मन्दरं मनुजव्याघ्रनीलं चापि महागिरिम\nपश्यामि च महाराज मेरुं कनकपर्वतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 104, + "text": "महेन्द्रं चैव पश्यामि विन्ध्यं च गिरिम उत्तमम\nमलयं चापि पश्यामि पारियात्रं च पर्वतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 105, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ यावन्तः पृथिवीधराः\nतस्यॊदरे मया दृष्टाः सर्वरत्नविभूषिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 106, + "text": "सिंहान वयाघ्रान वराहांश च नागांश च मनुजाधिप\nपृथिव्यां यानि चान्यानि सत्त्वानि जगतीपते\nतानि सर्वाण्य अहं तत्र पश्यन पर्यचरं तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 107, + "text": "कुक्षौ तस्य नरव्याघ्र परविष्टः संचरन दिशः\nशक्रादींश चापि पश्यामि कृत्स्नान देवगणांस तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 108, + "text": "गन्धर्वाप्सरसॊ यक्षान ऋषींश चैव महीपते\nदैत्यदानव संघांश च ये चान्ये सुरशत्रवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 109, + "text": "यच च किं चिन मया लॊके दृष्टं सथावरजङ्गमम\nतद अपश्यम अहं सर्वं तस्य कुक्षौ महात्मनः\nफलाहारः परविचरन कृत्स्नं जगद इदं तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 110, + "text": "अन्तः शरीरे तस्याहं वर्षाणाम अधिकं शतम\nन च पश्यामि तस्याहम अन्तं देहस्य कुत्र चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 111, + "text": "सततं धावमानश च चिन्तयानॊ विशां पते\nआसादयामि नैतान्तं तस्य राजन महात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 112, + "text": "ततस तम एव शरणं गतॊ ऽसमि विधिवत तदा\nवरेण्यं वरदं देवं मनसा कर्मणैव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 113, + "text": "ततॊ ऽहं सहसा राजन वायुवेगेन निःसृतः\nमहात्मानॊ मुखात तस्य विवृतात पुरुषॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 114, + "text": "ततस तस्यैव शाखायां नयग्रॊघस्य विशां पते\nआस्ते मनुजशार्दूल कृत्स्नम आदाय वै जगत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 115, + "text": "तेनैव बाल वेषेण शरीवत्स कृतलक्षणम\nआसीनं तं नरव्याघ्र पश्याम्य अमिततेजसम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 116, + "text": "ततॊ माम अब्रवीद वीर स बालः परहसन्न इव\nशरीवत्स धारी दयुतिमान पीतवासा महाद्युतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 117, + "text": "अपीदानीं शरीरे ऽसमिन मामके मुनिसत्तम\nउषितस तवं सुविश्रान्तॊ मार्कण्डेय बरवीहि मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 118, + "text": "मुहूर्ताद अथ मे दृष्टिः परादुर्भूता पुनर नवा\nयया निर्मुक्तम आत्मानम अपश्यं लब्धचेतसम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 119, + "text": "तस्य ताम्रतलौ तात चरणौ सुप्रतिष्ठितौ\nसुजातौ मृदु रक्ताभिर अङ्गुलीभिर अलंकृतौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 120, + "text": "परयतेन मया मूर्ध्ना गृहीत्वा हय अभिवन्दितौ\nदृष्ट्वापरिमितं तस्य परभावम अमितौजसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 121, + "text": "विनयेनाञ्जलिं कृत्वा परयत्नेनॊपगम्य च\nदृष्टॊ मया स भूतात्मा देवः कमललॊचनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 122, + "text": "तम अहं पराञ्जलिर भूत्वा नमस्कृत्येदम अब्रुवम\nजञातुम इच्छामि देव तवां मायां चेमां तवॊत्तमाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 123, + "text": "आस्येनानुप्रविष्टॊ ऽहं शरीरं भगवंस तव\nदृष्टवान अखिलाँल लॊकान समस्ताज जठरे तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 124, + "text": "तव देव शरीरस्था देवदानवराक्षसाः\nयक्षगन्धर्वनागाश च जगत सथावरजङ्गमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 125, + "text": "तवत्प्रसादाच च मे देव समृतिर न परिहीयते\nदरुतम अन्तः शरीरे ते सततं परिधावतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 126, + "text": "इच्छामि पुण्डरीकाक्ष जञातुं तवाहम अनिन्दित\nइह भूत्वा शिशुः साक्षात किं भवान अवतिष्ठते\nपीत्वा जगद इदं विश्वम एतद आख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 127, + "text": "किमर्थं च जगत सर्वं शरीरस्थं तवानघ\nकियन्तं च तवया कालम इह सथेयम अरिंदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 128, + "text": "एतद इच्छामि देवेश शरॊतुं बराह्मण काम्यया\nतवत्तः कमलपत्राक्ष विस्तरेण यथातथम\nमहद धयेतद अचिन्त्यं च यद अहं दृष्टवान परभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 186, + "shloka": 129, + "text": "इत्य उक्तः स मया शरीमान देवदेवॊ महाद्युतिः\nसान्त्वयन माम इदं वाक्यम उवाच वदतां वरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 1, + "text": "[देव]\nकामं देवापि मां विप्र न विजानन्ति तत्त्वतः\nतवत परीत्या तु परवक्ष्यामि यथेदं विसृजाम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 2, + "text": "पितृभक्तॊ ऽसि विप्रर्षे मां चैव शरणं गतः\nअतॊ दृष्टॊ ऽसमि ते साक्षाद बरह्मचर्यं च ते महत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 3, + "text": "आपॊ नारा इति परॊक्ताः संज्ञा नाम कृतं मया\nतेन नारायणॊ ऽसम्य उक्तॊ मम तद धययनं सदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 4, + "text": "अहं नारायणॊ नाम परभवः शाश्वतॊ ऽवययः\nविधाता सर्वभूतानां संहर्ता च दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 5, + "text": "अहं विष्णुर अहं बरह्मा शक्रश चाहं सुराधिपः\nअहं वैश्रवणॊ राजा यमः परेताधिपस तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 6, + "text": "अहं शिवश च सॊमश च कश्यपश च परजापतिः\nअहं धाता विधाता च यज्ञश चाहं दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 7, + "text": "अग्निर आस्यं कषितिः पादौ चन्द्रादित्यौ च लॊचने\nसदिशं च नभॊ कायॊ वायुर मनसि मे सथितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 8, + "text": "मया करतुशतैर इष्टं बहुभिः सवाप्तदक्षिणैः\nयजन्ते वेदविदुषॊ मां देवयजने सथितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 9, + "text": "पृथिव्यां कषत्रियेन्द्राश च पार्थिवाः सवर्गकाङ्क्षिणः\nयजन्ते मां तथा वैश्याः सवर्गलॊकजिगीषवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 10, + "text": "चतुःसमुद्र पर्यन्तां मेरुमन्दर भूषणाम\nशेषॊ भूत्वाहम एवैतां धारयामि वसुंधराम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 11, + "text": "वाराहं रूपम आस्थाय मयेयं जगती पुरा\nमज्जमाना जले विप्र वीर्येणासीत समुद्धृता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 12, + "text": "अग्निश च वडवा वक्त्रॊ भूत्वाहं दविजसत्तम\nपिबाम्य अपः समाविद्धास ताश चैव विसृजाम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 13, + "text": "बरह्म वक्त्रं भुजौ कषत्रम ऊरू मे संश्रिता विशः\nपादौ शूद्रा भजन्ते मे विक्रमेण करमेण च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 14, + "text": "ऋग्वेदः सामवेदश च यजुर्वेदॊ ऽपय अथर्वणः\nमत्तः परादुर्भवन्त्य एते माम एव परविशन्ति च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 15, + "text": "यतयः शान्ति परमा यतात्मानॊ मुमुक्षवः\nकामक्रॊधद्वेषमुक्ता निःसङ्गा वीतकल्मषाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 16, + "text": "सत्त्वस्था निरहंकारा नित्यम अध्यात्मकॊविदाः\nमाम एव सततं विप्राश चिन्तयन्त उपासते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 17, + "text": "अहं संवर्तकॊ जयॊतिर अहं सर्वर्तकॊ यमः\nअहं संवर्तकः सूर्यॊ अहं संवर्तकॊ ऽनिलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 18, + "text": "तारा रूपाणि दृश्यन्ते यान्य एतानि नभस्तले\nमम रूपाण्य अथैतानि विद्धि तवं दविजसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 19, + "text": "रत्नाकराः समुद्राश च सर्व एव चतुर्दिशम\nवसनं शयनं चैव निलयं चैव विद्धि मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 20, + "text": "कामं करॊधं च हर्षं च भयं मॊहं तथैव च\nममैव विद्धि रूपाणि सर्वाण्य एतानि सत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 21, + "text": "पराप्नुवन्ति नरा विप्र यत्कृत्वा कर्मशॊभनम\nसत्यं दानं तपॊ चॊग्रम अहिंसा चैव जन्तुषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 22, + "text": "मद्विधानेन विहिता मम देहविहारिणः\nमयाभिभूत विज्ञाना विचेष्टन्ते न कामतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 23, + "text": "सम्यग वेदम अधीयाना यजन्तॊ विविधैर मखैः\nशान्तात्मानॊ जितक्रॊधाः पराप्नुवन्ति दविजातयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 24, + "text": "पराप्तुं न शक्यॊ यॊ विद्वन नरैर दुष्कृतकर्मभिः\nलॊभाभिभूतैः कृपणैर अनार्यैर अकृतात्मभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 25, + "text": "तं मां महाफलं विद्धि पदं सुकृतकर्मणः\nदुष्प्रापं विप्र मूढानां मार्गं यॊगैर निषेवितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 26, + "text": "यदा यदा च धर्मस्य गलानिर भवति सत्तम\nअभ्युत्थानम अधर्मस्य तदात्मानं सृजाम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 27, + "text": "दैत्या हिंसानुरक्ताश च अवध्याः सुरसत्तमैः\nराक्षसाश चापि लॊके ऽसमिन यदॊत्पत्स्यन्ति दारुणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 28, + "text": "तदाहं संप्रसूयामि गृहेषु शुभकर्मणाम\nपरविष्टॊ मानुषं देहं सर्वं परशमयाम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 29, + "text": "सृष्ट्वा देवमनुष्यांश च गन्धर्वॊरगराक्षसान\nसथावराणि च भूतानि संहराम्य आत्ममायया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 30, + "text": "कर्मकाले पुनर देहम अनुचिन्त्य सृजाम्य अहम\nपरविश्य मानुषं देहं मर्यादा बन्धकारणात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 31, + "text": "शवेतः कृतयुगे वर्णः पीतस तरेतायुगे मम\nरक्तॊ दवापरम आसाद्य कृष्णः कलियुगे तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 32, + "text": "तरयॊ भागा हय अधर्मस्य तस्मिन काले भवन्त्य उत\nअन्तकाले च संप्राप्ते कालॊ भूत्वातिदारुणः\nतरैलॊक्यं नाशयाम्य एकः कृत्स्नं सथावरजङ्गमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 33, + "text": "अहं तरिवर्त्मा सर्वात्मा सर्वलॊकसुखावहः\nअभिभूः सर्वगॊ ऽनन्तॊ हृषीकेश उरु करमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 34, + "text": "कालचक्रं नयाम्य एकॊ बरह्मन्न अहम अरूपि वै\nशमनं सर्वभूतानां सर्वलॊककृतॊद्यमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 35, + "text": "एवं परणिहितः सम्यङ मयात्मा मुनिसत्तम\nसर्वभूतेषु विप्रेन्द्र न च मां वेत्ति कश चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 36, + "text": "यच च किं चित तवया पराप्तं मयि कलेषात्मकं दविज\nसुखॊदयाय तत सर्वं शरेयसे च तवानघ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 37, + "text": "यच च किं चित तवया लॊके दृष्टं सथावरजङ्गमम\nविहितः सर्वथैवासौ ममात्मा मुनिसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 38, + "text": "अर्धं मम शरीरस्य सर्वलॊकपितामहः\nअहं नारायणॊ नाम शङ्खचक्रगदाधरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 39, + "text": "यावद युगानां विप्रर्षे सहस्रपरिवर्तनम\nतावत सवपिमि विश्वात्मा सर्वलॊकपितामहः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 40, + "text": "एवं सर्वम अहं कालम इहासे मुनिसत्तम\nअशिशुः शिशुरूपेण यावद बरह्मा न बुध्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 41, + "text": "मया च विप्र दत्तॊ ऽयं वरस ते बरह्मरूपिणा\nअसकृत परितुष्टेन विप्रर्षिगणपूजित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 42, + "text": "सर्वम एकार्णवं दृष्ट्वा नष्टं सथावरजङ्गमम\nविक्लवॊ ऽसि मया जञातस ततस ते दर्शितं जगत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 43, + "text": "अभ्यन्तरं शरीरस्य परविष्टॊ ऽसि यदा मम\nदृष्ट्वा लॊकं समस्तं च विस्मितॊ नावबुध्यसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 44, + "text": "ततॊ ऽसि वक्त्राद विप्रर्षे दरुतं निःसारितॊ मया\nआख्यातस ते मया चात्मा दुर्ज्ञेयॊ ऽपि सुरासुरैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 45, + "text": "यावत स भगवान बरह्मा न बुध्यति महातपः\nतावत तवम इह विप्रर्षे विश्रब्धश चर वै सुखम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 46, + "text": "ततॊ विभुद्धे तस्मिंस तु सर्वलॊकपितामहे\nएकीभूतॊ हि सरक्ष्यामि शरीराद दविजसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 47, + "text": "आकाशं पृथिवीं जयॊतिर वायुं सलिलम एव च\nलॊके यच च भवेच छेषम इह सथावरजङ्गमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 48, + "text": "[मार्क]\nइत्य उक्त्वान्तर्हितस तात स देवः परमाद्भुतः\nपरजाश चेमाः परपश्यामि विचित्रा बहुधा कृताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 49, + "text": "एतद दृष्टं मया राजंस तस्मिन पराप्ते युगक्षये\nआश्चर्यं भरतश्रेष्ठ सर्वधर्मभृतां वर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 50, + "text": "यः स देवॊ मया दृष्टः पुरा पद्मनिभेक्षणः\nस एष पुरुषव्याघ्र संबन्धी ते जनार्दनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 51, + "text": "अस्यैव वरदानाद धि समृतिर न परजहाति माम\nदीर्घम आयुश च कौन्तेय सवच्छन्दमरणं तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 52, + "text": "स एष कृष्णॊ वार्ष्णेयः पुराणपुरुषॊ विभुः\nआस्ते हरिर अचिन्त्यात्मा करीडन्न इव महाभुजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 53, + "text": "एष धाता विधाता च संहर्ता चैव सात्वतः\nशरीवत्स वक्षा गॊविन्दः परजापतिपतिः परभुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 54, + "text": "दृष्ट्वेमं वृष्णिशार्दूलं समृतिर माम इयम आगता\nआदिदेवम अजं विष्णुं पुरुषं पीतवाससम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 187, + "shloka": 55, + "text": "सर्वेषाम एव भूतानां पिता माता च माधवः\nगच्छध्वम एनं शरणं शरण्यं कौरवर्षभाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nएवम उक्तास तु ते पार्था यमौ च पुरुषर्षभौ\nदरौपद्या कृष्णया सार्धं नमश चक्रुर जनार्दनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 2, + "text": "स चैतान पुरुषव्याघ्र साम्ना परमवल्गुना\nसान्त्वयाम आस मानार्हान मन्यमानॊ यथाविधि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 3, + "text": "युधिष्ठिरस तु कौन्तेयॊ मार्कण्डेयं महामुनिम\nपुनः पप्रच्छ साम्राज्ये भविष्यां जगतॊ गतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 4, + "text": "आश्चर्यभूतं भवतः शरुतं नॊ वदतां वर\nमुने भार्गव यद्वृत्तं युगादौ परभवाप्ययौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 5, + "text": "अस्मिन कलियुगे ऽपय अस्ति पुनः कौतूहलं मम\nसमाकुलेषु धर्मेषु किं नु शेषं भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 6, + "text": "किं वीर्या मानवास तत्र किमाहारविहारिणः\nकिमायुषः किं वसना भविष्यन्ति युगक्षये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 7, + "text": "कां च काष्ठां समासाद्य पुनः संपत्स्यते कृतम\nविस्तरेण मुने बरूहि विचित्राणीह भाषसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 8, + "text": "इत्य उक्तः स मुनिश्रेष्ठः पुनर एवाभ्यभाषत\nरमयन वृष्णिशार्दूलं पाण्डवांश च महामुनिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 9, + "text": "[मार्क]\nभविष्यं सर्वलॊकस्य वृत्तान्तं भरतर्षभ\nकलुषं कालम आसाद्य कथ्यमानं निबॊध मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 10, + "text": "कृते चतुष्पात सकलॊ निर्व्याजॊपाधि वर्जितः\nवृषः परतिष्ठितॊ धर्मॊ मनुष्येष्व अभवत पुरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 11, + "text": "अधर्मपादविद्धस तु तरिभिर अंशैः परतिष्ठितः\nतरेतायां दवापरे ऽरधेन वयामिश्रॊ धर्म उच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 12, + "text": "तरिभिर अंशैर अधर्मस तु लॊकान आक्रम्य तिष्ठति\nचतुर्थांशेन धर्मस तु मनुष्यान उपतिष्ठति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 13, + "text": "आयुर वीर्यम अथॊ बुद्धिर बलं तेजॊ च पाण्डव\nमनुष्याणाम अनुयुगं हरसतीति निबॊध मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 14, + "text": "राजानॊ बराह्मणा वैश्याः शूद्राश चैव युधिष्ठिर\nवयाजैर धर्मं चरिष्यन्ति धर्मव्वैतंसिका नराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 15, + "text": "सत्यं संक्षेप्स्यते लॊके नरैः पण्डितमानिभिः\nसत्यहान्या ततस तेषाम आयुर अल्पं भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 16, + "text": "आयुषः परक्षयाद विद्यां न शक्ष्यन्त्य उपशिक्षितुम\nविद्या हीनान अविज्ञानाल लॊभॊ ऽपय अभिभविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 17, + "text": "लॊभक्रॊधपरा मूढाः कामसक्ताश च मानवाः\nवैरबद्धा भविष्यन्ति परस्परवधेप्सवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 18, + "text": "बराह्मणाः कषत्रिया वैश्याः संकीर्यन्तः परस्परम\nशूद्र तुल्या भविष्यन्ति तपः सत्यविवर्जिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 19, + "text": "अन्त्या मध्या भविष्यन्ति मध्याश चान्तावसायिनः\nईदृशॊ भविता लॊकॊ युगान्ते पर्युपस्थिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 20, + "text": "वस्त्राणां परवरा शाणी धान्यानां कॊर दूषकाः\nभार्या मित्राश च पुरुषा भविष्यन्ति युगक्षये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 21, + "text": "मत्स्यामिषेण जीवन्तॊ दुहन्तश चाप्य अजैडकम\nगॊषु नष्टासु पुरुषा भविष्यन्ति युगक्षये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 22, + "text": "अन्यॊन्यं परिमुष्णन्तॊ हिंसयन्तश च मानवाः\nअजपा नास्तिकाः सतेना भविष्यन्ति युगक्षये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 23, + "text": "सरित तीरेषु कुद्दालैर वापयिष्यन्ति चौषधीः\nताश चाप्य अल्पफलास तेषां भविष्यन्ति युगक्षये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 24, + "text": "शराद्धे दैवे च पुरुषा ये च नित्यं धृतव्रताः\nते ऽपि लॊभसमायुक्ता भॊक्ष्यन्तीह परस्परम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 25, + "text": "पिता पुत्रस्य भॊक्ता च पितुः पुत्रस तथैव च\nअतिक्रान्तानि भॊज्यानि भविष्यन्ति युगक्षये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 26, + "text": "न वरतानि चरिष्यन्ति बराह्मणा वेद निन्दकाः\nन यक्ष्यन्ति न हॊष्यन्ति हेतुवादविलॊभिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 27, + "text": "निम्ने कृषिं करिष्यन्ति यॊक्ष्यन्ति धुरि धेनुकाः\nएकहायन वत्सांश च वाहयिष्यन्ति मानवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 28, + "text": "पुत्रः पितृवधं कृत्वा पिता पुत्रवधं तथा\nनिरुद्वेगॊ बृहद वादी न निन्दाम उपलप्स्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 29, + "text": "मलेच्छ भूतं जगत सर्वं निश्क्रियं यज्ञवर्जितम\nभविष्यति निरानन्दम अनुत्सवम अथॊ तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 30, + "text": "परायशः कृपणानां हि तथा बन्धुमताम अपि\nविधवानां च वित्तानि हरिष्यन्तीह मानवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 31, + "text": "अल्पवीर्यबलाः सतब्धा लॊभमॊहपरायणाः\nतत्कथादानसंतुष्टा दुष्टानाम अपि मानवाः\nपरिग्रहं करिष्यन्ति पापाचारपरिग्रहाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 32, + "text": "संघातयन्तः कौन्तेय राजानः पापबुद्धयः\nपरस्परवधॊद्युक्ता मूर्खाः पण्डितमानिनः\nभविष्यन्ति युगस्यान्ते कषत्रिया लॊककण्टकाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 33, + "text": "अरक्षितारॊ लुब्धाश च मानाहंकार दर्पिताः\nकेवलं दण्डरुचयॊ भविष्यन्ति युगक्षये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 34, + "text": "आक्रम्याक्रम्य साधूनां दारांश चैव धनानि च\nभॊक्ष्यन्ते निरनुक्रॊशा रुदताम अपि भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 35, + "text": "न कन्यां याचते कश चिन नापि कन्या परदीयते\nसवयं गराहा भविष्यन्ति युगान्ते पर्युपस्थिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 36, + "text": "राजानश चाप्य असंतुष्टाः परार्थान मूढचेतसः\nसर्वॊपायैर हरिष्यन्ति युगान्ते पर्युपस्थिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 37, + "text": "मलेच्छी भूतं जगत सर्वं भविष्यति च भारत\nहस्तॊ हस्तं परिमुषेद युगान्ते पर्युपस्थिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 38, + "text": "सत्यं संक्षिप्यते लॊके नरैः पण्डितमानिभिः\nसथविरा बालमतयॊ बालाः सथविर बुद्धयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 39, + "text": "भीरवः शूरमानीनः शूरा भीरु विषादिनः\nन विश्वसन्ति चान्यॊन्यं युगान्ते पर्युपस्थिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 40, + "text": "एकाहार्यं जगत सर्वं लॊभमॊहव्यवस्थितम\nअधर्मॊ वर्धति महान न च धर्मः परवर्तते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 41, + "text": "बराह्मणाः कषत्रिया वैश्या न शिष्यन्ति जनाधिप\nएकवर्णस तदा लॊकॊ भविष्यति युगक्षये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 42, + "text": "न कषंस्यति पिता पुत्रं पुत्रश च पितरं तथा\nभार्या च पतिशुश्रूषां न करिष्यति का चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 43, + "text": "ये यवान्ना जनपदा गॊधूमान्नास तथैव च\nतान देशान संश्रयिष्यन्ति युगान्ते पर्युपस्थिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 44, + "text": "सवैराहाराश च पुरुषा यॊषितश च विशां पते\nअन्यॊन्यं न सहिष्यन्ति युगान्ते पर्युपस्थिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 45, + "text": "मलेच्छ भूतं जगत सर्वं भविष्यति युधिष्ठिर\nन शराद्धैर हि पितॄंश चापि तर्पयिष्यन्ति मानवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 46, + "text": "न कश चित कस्य चिच छरॊता न कश चित कस्य चिद गुरुः\nतमॊ गरस्तस तदा लॊकॊ भविष्यति नराधिप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 47, + "text": "परमायुश च भविता तदा वर्षाणि षॊडश\nततः पराणान विमॊक्ष्यन्ति युगान्ते पर्युपस्थिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 48, + "text": "पञ्चमे वाथ षष्ठे वा वर्षे कन्या परसूयते\nसप्त वर्षाष्ट वर्षाश च परजास्यन्ति नरास तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 49, + "text": "पत्यौ सत्री तु तदा राजन पुरुषॊ वा सत्रियं परति\nयुगान्ते राजशार्दूल न तॊषम उपयास्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 50, + "text": "अल्पद्रव्या वृथा लिङ्गा हिंसा च परभविष्यति\nन कश चित कस्य चिद दाता भविष्यति युगक्षये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 51, + "text": "अट्टशूला जनपदाः शिव शूलाश चतुष्पथाः\nकेशशूलाः सत्रियश चापि भविष्यन्ति युगक्षये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 52, + "text": "मलेच्छाः करूराः सर्वभक्षा दारुणाः सर्वकर्मसु\nभाविनः पश्चिमे काले मनुष्या नात्र संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 53, + "text": "करयविक्रयकाले च सर्वः सर्वस्य वञ्चनम\nयुगान्ते भरतश्रेष्ठ वृत्ति लॊभात करिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 54, + "text": "जञानानि चाप्य अविज्ञाय करिष्यन्ति करियास तथा\nआत्मछन्देन वर्तन्ते युगान्ते पर्युपस्थिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 55, + "text": "सवभावात करूरकर्माणश चान्यॊन्यम अभिशङ्किनः\nभवितारॊ जनाः सर्वे संप्राप्ते युगसंक्षये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 56, + "text": "आरामांश चैव वृक्षांश च नाशयिष्यन्ति निर्व्यथाः\nभविता संक्षयॊ लॊके जीवितस्य च देहिनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 57, + "text": "तथा लॊभाभिभूताश च चरिष्यन्ति महीम इमाम\nबराह्मणाश च भविष्यन्ति बरह्म सवानि च भुञ्जते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 58, + "text": "हाहाकृता दविजाश चैव भयार्ता वृषलार्दिताः\nतरातारम अलभन्तॊ वै भरमिष्यन्ति महीम इमाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 59, + "text": "जीवितान्तकरा रौद्राः करूराः पराणिविहिंसकाः\nयदा भविष्यन्ति नरास तदा संक्षेप्स्यते युगम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 60, + "text": "आश्रयिष्यन्ति च नदीः पर्वतान विषमाणि च\nपरधावमाना वित्रस्ता दविजाः कुरुकुलॊद्वह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 61, + "text": "दस्यु परपीडिता राजन काका इव दविजॊत्तमाः\nकुराजभिश च सततं करभार परपीडिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 62, + "text": "धैर्यं तयक्त्वा महीपाल दारुणे युगसंक्षये\nविकर्माणि करिष्यन्ति शूद्राणां परिचारकाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 63, + "text": "शूद्रा धर्मं परवक्ष्यन्ति बराह्मणाः पर्युपासकाः\nशरॊतारश च भविष्यन्ति परामाण्येन वयवस्थिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 64, + "text": "विपरीतश च लॊकॊ ऽयं भविष्यत्य अधरॊत्तरः\nएडूकान पूजयिष्यन्ति वर्जयिष्यन्ति देवताः\nशूद्राः परिचरिष्यन्ति न दविजान युगसंक्षये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 65, + "text": "आश्रमेषु महर्षीणां बराह्मणावसथेषु च\nदेवस्थानेषु चैत्येषु नागानाम आलयेषु च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 66, + "text": "एडूक चिह्ना पृथिवी न देव गृहभूषिता\nभविष्यति युगे कषीणे तद युगान्तस्य लक्षणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 67, + "text": "यदा रौद्रा धर्महीना मांसादाः पानपास तथा\nभविष्यन्ति नरा नित्यं तदा संक्षेप्स्यते युगम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 68, + "text": "पुष्पे पुष्पं यदा राजन फले फलम उपाश्रितम\nपरजास्यति महाराज तदा संक्षेप्स्यते युगम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 69, + "text": "अकालवर्षी पर्जन्यॊ भविष्यति गते युगे\nअक्रमेण मनुष्याणां भविष्यति तदा करिया\nविरॊधम अथ यास्यन्ति वृषला बराह्मणैः सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 70, + "text": "मही मलेच्छ समाकीर्णा भविष्यति ततॊ ऽचिरात\nकरभार भयाद विप्रा भजिष्यन्ति दिशॊ दश" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 71, + "text": "निर्विशेषा जनपदा नरावृष्टिभिर अर्दिताः\nआश्रमान अभिपत्स्यन्ति फलमूलॊपजीविनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 72, + "text": "एवं पर्याकुले लॊके मर्यादा न भविष्यति\nन सथास्यन्त्य उपदेशे च शिष्या विप्रियकारिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 73, + "text": "आचार्यॊपनिधिश चैव वत्स्यते तदनन्तरम\nअर्थयुक्त्या परवत्स्यन्ति मित्र संबन्धिबान्धवाः\nअभावः सर्वभूतानां युगान्ते च भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 74, + "text": "दिशः परज्वलिताः सर्वा नक्षत्राणि चलानि च\nजयॊतींषि परतिकूलानि वाताः पर्याकुलास तथा\nउल्का पाताश च बहवॊ महाभयनिदर्शकाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 75, + "text": "षड्भिर अन्यैश च सहितॊ भास्करः परतपिष्यति\nतुमुलाश चापि निर्ह्रादा दिग दाहाश चापि सर्वशः\nकबन्धान्तर्हितॊ भानुर उदयास्तमये तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 76, + "text": "अकालवर्षी च तदा भविष्यति सहस्रदृक\nसस्यानि च न रॊक्ष्यन्ति युगान्ते पर्युपस्थिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 77, + "text": "अभीक्ष्णं करूर वादिन्यः परुषा रुदितप्रियाः\nभर्तॄणां वचने चैव न सथास्यन्ति तदा सत्रियः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 78, + "text": "पुत्राश च मातापितरौ हनिष्यन्ति युगक्षये\nसूदयिष्यन्ति च पतीन सत्रियः पुत्रान अपाश्रिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 79, + "text": "अपर्वणि महाराज सूर्यं राहुर उपैष्यति\nयुगान्ते हुतभुक चापि सर्वतः परज्वलिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 80, + "text": "पानीयं भॊजनं चैव याचमानास तदाध्वगाः\nन लप्स्यन्ते निवासं च निरस्ताः पथि शेरते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 81, + "text": "निर्घातवायसा नागाः शकुनाः समृगद्विजाः\nरूक्षा वाचॊ विमॊक्ष्यन्ति युगान्ते पर्युपस्थिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 82, + "text": "मित्र संबन्धिनश चापि संत्यक्ष्यन्ति नरास तदा\nजनं परिजनं चापि युगान्ते पर्युपस्थिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 83, + "text": "अथ देशान दिशश चापि पत्तनानि पुराणि च\nकरमशः संश्रयिष्यन्ति युगान्ते पर्युपस्थिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 84, + "text": "हा तात हा सुतेत्य एवं तदा वाचः सुदारुणाः\nविक्रॊशमानश चान्यॊन्यं जनॊ गां पर्यटिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 85, + "text": "ततस तुमुलसंघाते वर्तमाने युगक्षये\nदविजातिपूर्वकॊ लॊकः करमेण परभविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 86, + "text": "ततः कालान्तरे ऽनयस्मिन पुनर लॊकविवृद्धये\nभविष्यति पुनर दैवम अनुकूलं यदृच्छया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 87, + "text": "यदा चन्द्रश च सूर्यश च तथा तिष्यबृहस्पती\nएकाराशौ समेष्यन्ति परपत्स्यति तदा कृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 88, + "text": "कालवर्षी च पर्जन्यॊ नक्षत्राणि शुभानि च\nपरदक्षिणा गरहाश चापि भविष्यन्त्य अनुलॊमगाः\nकषेमं सुभिक्षम आरॊग्यं भविष्यति निरामयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 89, + "text": "कल्किर विष्णुयशा नाम दविजः कालप्रचॊदितः\nउत्पत्स्यते महावीर्यॊ महाबुद्धिपराक्रमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 90, + "text": "संभूतः संभल गरामे बराह्मणावसथे शुभे\nमनसा तस्य सर्वाणि वाहनान्य आयुधानि च\nउपस्थास्यन्ति यॊधाश च शस्त्राणि कवचानि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 91, + "text": "स धर्मविजयी राजा चक्रवर्ती भविष्यति\nस चेमं संकुलं लॊकं परसादम उपनेष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 92, + "text": "उत्थितॊ बराह्मणॊ दीप्तः कषयान्तकृद उदारधीः\nस संक्षेपॊ हि सर्वस्य युगस्य परिवर्तकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 188, + "shloka": 93, + "text": "स सर्वत्रगतान कषुद्रान बराह्मणैः परिवारितः\nउत्सादयिष्यति तदा सर्वान मलेच्छ गणान दविजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nततश चॊरक्षयं कृत्वा दविजेभ्यः पृथिवीम इमाम\nवाजिमेधे महायज्ञे विधिवत कल्पयिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 2, + "text": "सथापयित्वा स मर्यादाः सवयम्भुविहिताः शुभाः\nवनं पुण्ययशः कर्मा जरावान संश्रयिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 3, + "text": "तच छीलम अनुवर्त्स्यन्ते मनुष्या लॊकवासिनः\nविप्रैश चॊरक्शये चैव कृते कषेमं भविश्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 4, + "text": "कृष्णाजिनानि शक्तीश च तरिशूलान्य आयुधानि च\nसथापयन विप्र शार्दूलॊ देशेषु विजितेषु च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 5, + "text": "संस्तूयमानॊ विप्रेन्द्रैर मानयानॊ दविजॊत्तमान\nकल्किश चरिष्यति महीं सदा दस्यु वधे रतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 6, + "text": "हा तात हा सुतेत्य एवं तास ता वाचः सुदारुणाः\nविक्रॊशमानान सुभृशं दस्यून नेष्यति संशयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ ऽधर्मविनाशॊ वै धर्मवृद्धिश च भारत\nभविष्यति कृते पराप्ते करियावांश च जनस तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 8, + "text": "आरामाश चैव चैत्याश च तटाकान्य अवटास तथा\nयज्ञक्रियाश च विविधा भविष्यन्ति कृते युगे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 9, + "text": "बराह्मणाः साधवश चैव मुनयश च तपस्विनः\nआश्रमाः सह पाषण्डाः सथिताः सत्ये जनाः परजाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 10, + "text": "जास्यन्ति सर्वबीजानि उप्यमानानि चैव ह\nसर्वेष्व ऋतुषु राजेन्द्र सर्वं सस्यं भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 11, + "text": "नरा दानेषु निरता वरतेषु नियमेषु च\nजपयज्ञपरा विप्रा धर्मकामा मुदा युताः\nपालयिष्यन्ति राजानॊ धर्मेणेमां वसुंधराम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 12, + "text": "वयवहार रता वैश्या भविष्यन्ति कृते युगे\nषष कर्मनिरता विप्राः कषत्रिया रक्षणे रताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 13, + "text": "शुश्रूषायां रताः शूद्रास तथा वर्णत्रयस्य च\nएष धर्मः कृतयुगे तरेतायां दवापरे तथा\nपश्चिमे युगकाले च यः स ते संप्रकीर्तितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 14, + "text": "सर्वलॊकस्य विदिता युगसंख्या च पाण्डव\nएतत ते सर्वम आख्यातम अतीतानागतं मया\nवायुप्रॊक्तम अनुस्मृत्य पुराणम ऋषिसंस्तुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 15, + "text": "एवं संसारमार्गा मे बहुशश चिरजीविना\nदृष्टाश चैवानुभूताश च तांस ते कथितवान अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 16, + "text": "इदं चैवापरं भूयॊ सह भरातृभिर अच्युत\nधर्मसंशय मॊक्षार्थं निबॊध वचनं मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 17, + "text": "धर्मे तवयात्मा संयॊज्यॊ नित्यं धर्मभृतां वर\nधर्मात्मा हि सुखं राजा परेत्य चेह च नन्दति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 18, + "text": "निबॊध च शुभां वाणीं यां परवक्ष्यामि ते ऽनघ\nन बराह्मणे परिभवः कर्तव्यस ते कदा चन\nबराह्मणॊ रुषितॊ हन्याद अपि लॊकान परतिज्ञया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 19, + "text": "[वै]\nमार्कण्डेय वचॊ शरुत्वा कुरूणां परवरॊ नृपः\nउवाच वचनं धीमान परमं परमद्युतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 20, + "text": "कस्मिन धर्मे मया सथेयं परजाः संरक्षता मुने\nकथं च वर्तमानॊ वै न चयवेयं सवधर्मतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 21, + "text": "[मार्क]\nदयावान सर्वभूतेषु हितॊ रक्तॊ ऽनसूयकः\nअपत्यानाम इव सवेषां परजानां रक्षणे रतः\nचर धर्मं तयजाधर्मं पितॄन देवांश च पूजय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 22, + "text": "परमादाद यत्कृतं ते ऽभूत संयद दानेन तज जय\nअलं ते मानम आश्रित्य सततं परवान भव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 23, + "text": "विजित्य पृथिवीं सर्वां मॊदमानः सुखी भव\nएष भूतॊ भविष्यश च धर्मस ते समुदीरितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 24, + "text": "न ते ऽसत्य अविदितं किं चिद अतीतानागतं भुवि\nतस्माद इमं परिक्लेशं तवं तात हृदि मा कृथाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 25, + "text": "एष कालॊ महाबाहॊ अपि सर्वदिवौकसाम\nमुह्यन्ति हि परजास तात कालेनाभिप्रचॊदिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 26, + "text": "मा च ते ऽतर विचारॊ भूद यन मयॊक्तं तवानघ\nअतिशङ्क्य वचॊ हय एतद धर्मलॊपॊ भवेत तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 27, + "text": "जातासि परथिते वंशे कुरूणां भरतर्षभ\nकर्मणा मनसा वाचा सर्वम एतत समाचर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 28, + "text": "[य]\nयत तवयॊक्तं दविजश्रेष्ठ वाक्यं शरुतिमनॊहरम\nतथा करिष्ये यत्नेन भवतः शासनं विभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 29, + "text": "न मे लॊभॊ ऽसति विप्रेन्द्र न भयं न च मत्सरः\nकरिष्यामि हि तत सर्वम उक्तं यत ते मयि परभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 30, + "text": "[वै]\nशरुत्वा तु वचनं तस्य पाण्डवस्य महात्मनः\nपरहृष्टाः पाण्डवा राजन सहिताः शार्ङ्गधन्वना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 189, + "shloka": 31, + "text": "तथा कथां शुभां शरुत्वा मार्कण्डेयस्य धीमतः\nविस्मिताः समपद्यन्त पुराणस्य निवेदनात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nभूय एव बराह्मणमहाभाग्यं वक्तुम अर्हसीत्य अब्रवीत पाण्डवेयॊ मार्कण्डेयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 2, + "text": "अथाचष्ट मार्कण्डेयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 3, + "text": "अयॊध्यायाम इक्षुवाकु कुलॊत्पन्नः पार्थिवः परिक्षिन नाम मृगयाम अगमत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 4, + "text": "तम एकाश्वेन मृगम अनुसरन्तं मृगॊ दूरम अपाहरत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 5, + "text": "अथाध्वनि जातश्रमः कषुत्तृष्णाभिभूतश च कस्मिंश चिद उद्देशे नीलं वनषण्डम अपश्यत\nतच च विवेश" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 6, + "text": "ततस तस्य वनषण्डस्य मध्ये ऽतीव रमणीयं सरॊ दृष्ट्वा साश्वैव वयगाहत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 7, + "text": "अथाश्वस्तः स बिस मृणालम अश्वस्याग्रे निक्षिप्य पुष्करिणी तीरे समाविशत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 8, + "text": "ततः शयानॊ मधुरं गीतशब्दम अशृणॊत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 9, + "text": "स शरुत्वा अचिन्तयत\nनेह मनुष्यगतिं पश्यामि\nकस्य खल्व अयं गीतशब्देति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 10, + "text": "अथापश्यत कन्यां परमरूपदर्शनीयां पुष्पाण्य अवचिन्वतीं गायन्तीं च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 11, + "text": "अथ सा राज्ञः समीपे पर्यक्रामत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 12, + "text": "ताम अब्रवीद राजा\nकस्यासि सुभगे तवम इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 13, + "text": "सा परत्युवाच" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 14, + "text": "तां राजॊवाच\nअर्थी तवयाहम इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 15, + "text": "अथॊवाच कन्या समयेनाहं शक्या तवया लब्धुम\nनान्यथेति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 16, + "text": "तां राजा समयम अपृच्छत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 17, + "text": "ततः कन्येदम उवाच\nउदकं मे न दर्शयितव्यम इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 18, + "text": "स राजा बाढम इत्य उक्त्वा तां समागम्य तया सहास्ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 19, + "text": "तत्रैवासीने राजनि सेनान्वगच्छत\nपदेनानुपदं दृष्ट्वा राजानं परिवार्यातिष्ठत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 20, + "text": "पर्याश्वस्तश च राजा तयैव सह शिबिकया परायाद अविघाटितया\nसवनगरम अनुप्राप्य रहसि तया सह रमन्न आस्ते\nनान्यत किं चनापश्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 21, + "text": "अथ परधानामात्यस तस्याभ्याश चराः सत्रियॊ ऽपृच्छत\nकिम अत्र परयॊजनं वर्ततेति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 22, + "text": "अथाब्रुवंस ताः सत्रियः\nअपूर्वम इव पश्यामॊदकं नात्र नीयतेति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 23, + "text": "अथामात्यॊ ऽनुदकं वनं कारयित्वॊदार वृक्षं बहुमूलपुष्पफलं रहस्य उपगम्य राजानम अब्रवीत\nवनम इदम उदारम अनुदकम\nसाध्व अत्र रम्यताम इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 24, + "text": "स तस्य वचनात तयैव सहदेव्या तद वनं पराविशत\nस कदा चित तस्मिन वने रम्ये तयैव सह वयवहरत\nअथ कषुत तृष्णार्दितः शरान्तॊ ऽतिमात्रम अतिमुक्तागारम अपश्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 25, + "text": "तत परविश्य राजा सह परियया सुधा तलसुकृतां विमलसलिलपूर्णां वापीम अपश्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 26, + "text": "दृष्ट्वैव च तां तस्यैव तीरे सहैव तया देव्या वयतिष्ठत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 27, + "text": "अथ तां देवीं स राजाब्रवीत\nसाधुव अवतर वापी सलिलम इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 28, + "text": "सा तद वचॊ शरुत्वावतीर्य वापीं नयमज्जत\nन पुनर उदमज्जत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 29, + "text": "तां मृगयमाणॊ राजा नापश्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 30, + "text": "वापीम अपि निःस्राव्य मण्डूकं शवभ्रमुखे दृष्ट्वा करुद्धाज्ञापयाम आस\nसर्वमण्डूक वधः करियताम इति\nयॊ मयार्थी स मृतकरि मण्डूकैर उपायनैर माम उपतिष्ठेद इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 31, + "text": "अथ मण्डूकवधे घॊरे करियमाणे दिक्षु सर्वासु मण्डूकान भयम आविशत\nते भीता मण्डूकराज्ञे यथावृत्तं नयवेदयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ मण्डूकराट तापस वेषधारी राजानम अभ्यगच्छत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 33, + "text": "उपेत्य चैनम उवाच\nमा राजन करॊधवशं गमः\nपरसादं कुरु\nनार्हसि मण्डूकानाम अनपराधिनां वधं कर्तुम इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 34, + "text": "शलॊकौ चात्र भवतः\nमा मण्डूकाञ जिघांस तवं कॊपं संधार्ययाच्युत\nपरक्षीयते धनॊद्रेकॊ जनानाम अविजानताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 35, + "text": "परतिजानीहि नैतांस तवं पराप्य करॊधं विमॊक्ष्यसे\nअलं कृत्वा तवाधर्मं मण्डूकैः किं हतैर हि ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 36, + "text": "तम एवं वादिनम इष्टजनशॊकपरीतात्मा राजा परॊवाच\nन हि कषम्यते तन मया\nहनिष्याम्य एतान\nएतैर दुरात्मभिः परिया मे भक्षिता\nसर्वथैव मे वध्या मण्डूकाः\nनार्हसि विद्वन माम उपरॊद्धुम इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 37, + "text": "स तद वाक्यम उपलभ्य वयथितेन्द्रिय मनः परॊवाच\nपरसीद राजन\nअहम आयुर नाम मण्डूकराजः\nमम सा दुहिता सुशॊभना नाम\nतस्या दौःशील्यम एतत\nबहवॊ हि राजानस तया विप्रलब्ध पूर्वेति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 38, + "text": "तम अब्रवीद राजा\nतयास्म्य अर्थी\nस मे दीयताम इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 39, + "text": "अथैनां राज्ञे पितादात\nअब्रवीच चैनाम\nएनं राजानं शुश्रूषस्वेति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 40, + "text": "सॊवाच दुहितरम\nयस्मात तवया राजानॊ विप्रलब्धास तस्माद अब्रह्मण्यानि तवापत्यानि भविष्यन्त्य अनृतकत्वात तवेति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 41, + "text": "स च राजा ताम उपलभ्य तस्यां सुरत गुणनिबद्धहृदयॊ लॊकत्रयैश्वर्यम इवॊपलभ्य हर्षबाष्पकलया वाच परणिपत्याभिपूज्य मण्डूकराजानम अब्रवीत\nअनुगृहीतॊ ऽसमीति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 42, + "text": "स च मण्डूकराजॊ जामातरम अनुज्ञाप्य यथागतम अगच्छत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 43, + "text": "अथ कस्य चित कालस्य तस्यां कुमारास तरयस तस्य राज्ञः संबभूवुः शलॊ दलॊ बलश चेति\nततस तेषां जयेष्ठं शलं समये पिता राज्ये ऽभिषिच्य तपसि धृतात्मा वनं जगाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 44, + "text": "अथ कदा चिच छिलॊ मृगयाम अचरत\nमृगं चासाद्य रथेनान्वधावत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 45, + "text": "सूतं चॊवाच\nशीघ्रं मां वहस्वेति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 46, + "text": "स तथॊक्तः सूतॊ राजानम अब्रवीत\nमा करियताम अनुबन्धः\nनैष शक्यस तवया मृगॊ गरहीतुं यद्य अपि ते रथे युक्तौ वाम्य सयाताम इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 47, + "text": "ततॊ ऽबरवीद राजा सूतम\nआचक्ष्व मे वाम्य\nहन्मि वा तवाम इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 48, + "text": "सैवम उक्तॊ राजभयभीतॊ वामदेव शापभीतश च सन्न आचख्यौ राज्ञे\nवामदेवस्याश्वौ वाम्य मनॊजवाव इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 49, + "text": "अथैनम एवं बरुवाणम अब्रवीद राजा\nवामदेवाश्रमं याहीति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 50, + "text": "स गत्वा वामदेवाश्रमं तम ऋषिम अब्रवीत\nभगवन मृगॊ मया विद्धः पालयते\nतं संभावयेयम\nअर्हसि मे वाम्य दातुम इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 51, + "text": "तम अब्रवीद ऋषिः\nददानि ते वाम्य\nकृतकार्येण भवता ममैव निर्यात्यौ कषिप्रम इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 52, + "text": "स च ताव अश्वौ परतिगृह्यानुज्ञाप्य चर्षिं परायाद वाम्य संयुक्तेन रथेन मृगं परति\nगच्छंश चाब्रवीत सूतम\nअश्वरत्नाव इमाव अयॊग्यौ बराह्मणानाम\nनैतौ परतिदेयौ वामदेवायेति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 53, + "text": "एवम उक्त्वा मृगम अवाप्य सवनगरम एत्याश्वावन्तःपुरे ऽसथापयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 54, + "text": "अथर्षिश चिन्तयाम आस\nतरुणॊ राजपुत्रः कल्याणं पत्रम आसाद्य रमते\nन मे परतिनिर्यातयति\nअहॊ कष्टम इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 55, + "text": "मनसा निश्चित्य मासि पूर्णे शिष्यम अब्रवीत\nगच्छात्रेय\nराजानं बरूहि\nयदि पर्याप्तं निर्यातयॊपाध्याय वाम्येति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 56, + "text": "स गत्वैवं तं राजानम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 57, + "text": "तं राजा परत्युवाच\nराज्ञाम एतद वाहनम\nअनर्हा बराह्मणा रत्नानाम एवंविधानाम\nकिं च बराह्मणानाम अश्वैः कार्यम\nसाधु परतिगम्यताम इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 58, + "text": "स गत्वैवम उपाध्यायायाचष्ट" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 59, + "text": "तच छरुत्वा वचनम अप्रियं वामदेवः करॊधपरीतात्मा सवयम एव राजानम अभिगम्याश्वार्थम अभ्यचॊदयत\nन चादाद राजा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 60, + "text": "[वाम]\nपरयच्छ वाम्यौ मम पार्थिव तवं; कृतं हि ते कार्यम अन्यैर अशक्यम\nमा तवा वधीद वरुणॊ घॊरपाशैर; बरह्मक्षत्रस्यान्तरे वर्तमानः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 61, + "text": "[राजा]\nअनड्वाहौ सुव्रतौ साधु दान्ताव; एतद विप्राणां वाहनं वामदेव\nताभ्यां याहि तवं यत्र कामॊ महर्षे; छन्दांसि वै तवादृशं संवहन्ति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 62, + "text": "[वाम]\nछन्दांसि वै मादृशं संवहन्ति; लॊके ऽमुष्मिन पार्थिव यानि सन्ति\nअस्मिंस तु लॊके मम यानम एतद; अस्मद्विधानाम अपरेषां च राजन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 63, + "text": "[राजा]\nचत्वारॊ वा गर्दभास तवां वहन्तु; शरेष्ठाश्वतर्यॊ हरयॊ वा तुरंगाः\nतैस तवं याहि कषत्रियस्यैष वाहॊ; मम वाम्यौ न तवैतौ हि विद्धि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 64, + "text": "[वाम]\nघॊरं वरतं बराह्मणस्यैतद आहुर; एतद राजन यद इहाजीवमानः\nअयस्मया घॊररूपा महान्तॊ; वहन्तु तवां शितशूलाश चतुर्धा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 65, + "text": "[राजा]\nये तवा विदुर बराह्मणं वामदेव; वाचा हन्तुं मनसा कर्मणा वा\nते तवां सशिष्यम इह पातयन्तु; मद्वाक्यनुन्नाः शितशूलासि हस्ताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 66, + "text": "[वाम]\nनानुयॊगा बराह्मणानां भवन्ति; वाचा राजन मनसा कर्मणा वा\nयस तव एवं बरह्म तपसान्वेति; विद्वांस तेन शरेष्ठॊ भवति हि जीवमानः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 67, + "text": "[मार्क]\nएवम उक्ते वामदेवेन राजन; समुत्तस्थू राक्षसा घॊररूपाः\nतैः शूलहस्तैर वध्यमानः स राजा; परॊवाचेदं वाक्यम उच्चैस तदानीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 68, + "text": "इक्ष्वाकवॊ यदि बरह्मन दलॊ वा; विधेया मे यदि वान्ये विशॊ ऽपि\nनॊत्स्रक्ष्ये ऽहं वामदेवस्य वाम्यौ; नैवंविधा धर्मशीला भवन्ति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 69, + "text": "एवं बरुवन्न एव स यातुधानैर; हतॊ जगामाशु महीं कषितीशः\nततॊ विदित्वा नृपतिं निपातितम; इक्ष्वाकवॊ वै दलम अभ्यषिञ्चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 70, + "text": "राज्ये तदा तत्र गत्वा स विप्रः; परॊवाचेदं वचनं वामदेवः\nदलं राजानं बराह्मणानां हि देयम; एवं राजन सर्वधर्मेषु दृष्टम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 71, + "text": "बिभेषि चेत तवम अधर्मान नरेन्द्र; परयच्छ मे शीघ्रम एवाद्य वाम्यौ\nएतच छरुत्वा वामदेवस्य वाक्यं; स पार्थिवः सूतम उवाच रॊषात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 72, + "text": "एकं हि मे सायकं चित्ररूपं; दिग्धं विषेणाहर संगृहीतम\nयेन विद्धॊ वामदेवः शयीत; संदश्यमानः शवभिर आर्तरूपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 73, + "text": "[वाम]\nजानामि पुत्रं दशवर्षं तवाहं; जातं महिष्यां शयेनजितं नरेन्द्र\nतं जहि तवं मद्वचनात परणुन्नस; तूर्णं परियं सायकैर घॊररूपैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 74, + "text": "[मार्क]\nएवम उक्तॊ वामदेवेन राजन्न; अन्तःपुरे राजपुत्रं जघान\nस सायकस तिग्मतेजा विसृष्टः; शरुत्वा दलस तच च वाक्यं बभाषे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 75, + "text": "इक्ष्वाकवॊ हन्त चरामि वः परियं; निहन्मीमं विप्रम अद्य परमथ्य\nआनीयताम अपरस तिग्मतेजाः; पश्यध्वं मे वीर्यम अद्य कषितीशाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 76, + "text": "[वाम]\nयं तवम एनं सायकं घॊररूपं; विषेण दिग्धं मम संदधासि\nन तवम एनं शरवर्यं विमॊक्तुं; संधातुं वा शक्ष्यसि मानवेन्द्र" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 77, + "text": "[राजा]\nइक्ष्वाकवः पश्यत मां गृहीतं; न वै शक्नॊम्य एष शरं विमॊक्तुम\nन चास्य कर्तुं नाशम अभ्युत्सहामि; आयुष्मान वै जीवतु वामदेवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 78, + "text": "[वाम]\nसंस्पृशैनां महिषीं सायकेन; ततस तस्माद एनसॊ मॊक्ष्यसे तवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 79, + "text": "[मार्क]\nततस तथा कृतवान पार्थिवस तु; ततॊ मुनिं राजपुत्री बभाषे\nयथा युक्तं वामदेवाहम एनं; दिने दिने संविशन्ती वयशंसम\nबराह्मणेभ्यॊ मृगयन्ती सूनृतानि; तथा बरह्मन पुण्यलॊकं लभेयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 80, + "text": "[वाम]\nतवया तरातं राजकुलं शुभेक्षणे; वरं वृणीष्वाप्रतिमं ददानि ते\nपरशाधीमं सवजनं राजपुत्रि; इक्ष्वाकुराज्यं सुमहच चाप्य अनिन्द्ये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 81, + "text": "[राजपुत्री]\nवरं वृणे भगवन्न एकम एव; विमुच्यतां किल्बिषाद अद्य भर्ता\nशिवेन चाध्याहि सपुत्रबान्धवं; वरॊ वृतॊ हय एष मया दविजाग्र्य" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 190, + "shloka": 82, + "text": "[मार्क]\nशरुत्वा वचॊ स मुनी राजपुत्र्यास; तथास्त्व इति पराह कुरुप्रवीर\nततः स राजा मुदितॊ बभूव; वाम्यौ चास्मै संप्रददौ परणम्य" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 191, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nमार्कण्डेयम ऋषयः पाण्डवाश च पर्यपृच्छन\nअस्ति कश चिद भवतश चिरजाततरेति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 191, + "shloka": 2, + "text": "स तान उवाच\nअस्ति खलु राजर्षिर इन्द्रद्युम्नॊ नाम कषीणपुण्यस तरिदिवात परच्युतः\nकीर्तिस ते वयुच्छिन्नेति\nस माम उपातिष्ठत\nअथ परत्यभिजानाति मां भवान इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 191, + "shloka": 3, + "text": "तम अहम अब्रुवम\nन वयं रासायनिकाः शरीरॊपतापेनात्मनः समारभामहे ऽरथानाम अनुष्ठानम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 191, + "shloka": 4, + "text": "अस्ति खलु हिमवति पराकारकर्णॊ नामॊलूकः\nस भवन्तं यदि जानीयात\nपरकृष्टे चाध्वनि हिमवान\nतत्रासौ परतिवसतीति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 191, + "shloka": 5, + "text": "स माम अश्वॊ भूत्वा तत्रावहद यत्र बभूवॊलूकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 191, + "shloka": 6, + "text": "अथैनं स राजर्षिः पर्यपृच्छत\nपरत्यभिजानाति मां भवान इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 191, + "shloka": 7, + "text": "स मुहूर्तं धयात्वाब्रवीद एनम\nनाभिजाने भवन्तम इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 191, + "shloka": 8, + "text": "सैवम उक्तॊ राजर्षिर इन्द्रद्युमः पुनस तम उलूकम अब्रवीत\nअस्ति कश चिद भवतश चिरजाततरेति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 191, + "shloka": 9, + "text": "सैवम उक्तॊ ऽबरवीद एनम\nअस्ति खल्व इन्द्रद्युम्नसरॊ नाम\nतस्मिन नाडीजङ्घॊ नाम बकः परतिवसति\nसॊ ऽसमत्तश चिरजाततरः\nतं पृच्छेति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 191, + "shloka": 10, + "text": "ततेन्द्रद्युम्नॊ मां चॊलूकं चादाय तत सरॊ ऽगच्छद यत्रासौ नाडीजङ्घॊ नाम बकॊ बभूव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 191, + "shloka": 11, + "text": "सॊ ऽसमाभिः पृष्टः\nभवान इन्द्रद्युनं राजानं परत्यभिजानातीति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 191, + "shloka": 12, + "text": "सैवम उक्तॊ ऽबरवीन मुहूर्तं धयात्वा\nनाभिजानाम्य अहम इन्द्रद्युम्नं राजानम इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 191, + "shloka": 13, + "text": "ततः सॊ ऽसमाभिः पृष्टः\nअस्ति कश चिद अन्यॊ भवतश चिरजाततरेति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 191, + "shloka": 14, + "text": "स नॊ ऽबरवीद अस्ति खल्व इहैव सरस्य अकूपारॊ नाम कच्छपः परतिवसति\nस मत्तश चिरजाततरेति\nस यदि कथं चिद अभिजानीयाद इमं राजानं तम अकूपारं पृच्छामेति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 191, + "shloka": 15, + "text": "ततः स बकस तम अकूपारं कच्छपं विज्ञापयाम आस\nअस्त्य अस्माकम अभिप्रेतं भवन्तं कं चिद अर्थम अभिप्रष्टुम\nसाध्व आगम्यतां तावद इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 191, + "shloka": 16, + "text": "एतच छरुत्वा स कच्छपस तस्मात सरसॊत्थायाभ्यगच्छद यत्र तिष्ठामॊ वयं तस्य सरसस तीरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 191, + "shloka": 17, + "text": "आगतं चैनं वयम अपृच्छाम\nभवान इन्द्रद्युम्नं राजानम अभिजानातीति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 191, + "shloka": 18, + "text": "स मुहूर्तं धयात्वा बाष्पपूर्णनयन उद्विग्नहृदयॊ वेपमानॊ विसंज्ञकल्पः पराञ्जलिर अब्रवीत\nकिम अहम एनं न परत्यभिजानामि\nअहं हय अनेन सहस्रकृत्वः पूर्वम अग्निचितिषूपहित पूर्वः\nसरश चेदम अस्य दक्षिणादत्ताभिर गॊभिर अतिक्रममाणाभिः कृतम\nअत्र चाहं परतिवसामीति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 191, + "shloka": 19, + "text": "अथैतत कच्छपेनॊदाहृतं शरुत्वा समनन्तरं देवलॊकाद देव रथः परादुरासीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 191, + "shloka": 20, + "text": "वाचॊ चाश्रूयन्तेन्द्रद्युम्नं परति\nपरस्तुतस ते सवर्गः\nयथॊचितं सथानम अभिपद्यस्व\nकीर्तिमान असि\nअव्यग्रॊ याहीति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 191, + "shloka": 21, + "text": "दिवं सपृशति भूमिं च शब्दः पुण्यस्य कर्मणः\nयावत स शब्दॊ भवति तावत पुरुष उच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 191, + "shloka": 22, + "text": "अकीर्तिः कीर्त्यते यस्य लॊके भूतस्य कस्य चित\nपतत्य एवाधमाँल लॊकान यावच छब्दः स कीर्त्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 191, + "shloka": 23, + "text": "तस्मात कल्याण वृत्तः सयाद अत्यन्ताय नरॊ भुवि\nविहाय वृत्तं पापिष्ठं धर्मम एवाभिसंश्रयेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 191, + "shloka": 24, + "text": "इत्य एतच छरुत्वा स राजाब्रवीत\nतिष्ठ तावद यावद इदानीम इमौ वृद्धौ यथास्थानं परतिपादयामीति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 191, + "shloka": 25, + "text": "स मां पराकारकर्णं चॊलूकं यथॊचिते सथाने परतिपाद्य तेनैव यानेन संसिद्धॊ यथॊचितं सथानं परतिपन्नः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 191, + "shloka": 26, + "text": "एतन मयानुभूतं चिरजीविना दृष्टम इति पाण्डवान उवाच मार्कण्डेयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 191, + "shloka": 27, + "text": "पाण्डवाश चॊचुः परीताः\nसाधु\nशॊभनं कृतं भवता राजानम इन्द्रद्युम्नं सवर्गलॊकाच चयुतं सवे सथाने सवर्गे पुनः परतिपादयतेति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 191, + "shloka": 28, + "text": "अथैनाम अब्रवीद असौ\nननु देवकीपुत्रेणापि कृष्णेन नरके मज्जमानॊ राजर्षिर नृगस तस्मात कृच्छ्रात समुद्धृत्य पुनः सवर्गं परतिपादितेति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nयुधिष्ठिरॊ धर्मराजः पप्रच्छ भरतर्षभ\nमार्कण्डेयं तपॊवृद्धं दीर्यायुर अम अकल्मषम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 2, + "text": "विदितास तव धर्मज्ञ देवदानवराक्षसाः\nराजवंशाश च विविधा ऋषिवंशाश च शाश्वताः\nन ते ऽसत्य अविदितं किं चिद अस्मिँल लॊके दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 3, + "text": "कथां वेत्सि मुने दिव्यां मनुष्यॊरगरक्षसाम\nएतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं तत्त्वेन कथितं दविज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 4, + "text": "कुवलाश्व इति खयात इक्ष्वाकुर अपराजितः\nकथं नाम विपर्यासाद धुन्धुमारत्वम आगतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 5, + "text": "एतद इच्छामि तत्त्वेन जञातुं भार्गव सत्तम\nविपर्यस्तं यथा नाम कुवलाश्वस्य धीमतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 6, + "text": "[मार्क]\nहन्त ते कथयिष्यामि शृणु राजन युधिष्ठिर\nधर्मिष्ठम इदम आख्यानं दुन्धु मारस्य तच छृणु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 7, + "text": "यथा स राजा इक्ष्वाकुः कुवलाश्वॊ महीपतिः\nधुन्धुमारत्वम अगमत तच छृणुष्व महीपते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 8, + "text": "महर्षिर विश्रुतस तात उत्तङ्क इति भारत\nमरुधन्वसु रम्येषु आश्रमस तस्य कौरव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 9, + "text": "उत्तङ्कस तु महाराज तपॊ ऽतप्यत सुदुश्चरम\nआरिराधयिषुर विष्णुं बहून वर्षगणान विभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 10, + "text": "तस्य परीतः स भगवान साक्षाद दर्शनम एयिवान\nदृष्ट्वैव चर्षिः परह्वस तं तुष्टाव विविधैर सतवैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 11, + "text": "तवया देव परजाः सर्वाः सदेवासुरमानवाः\nसथावराणि च भूतानि जङ्गमानि तथैव च\nबरह्म वेदाश च वेद्यं च तवया सृष्टं महाद्युते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 12, + "text": "शिरस ते गगनं देव नेत्रे शशिदिवाकरौ\nनिःश्वासः पनवश चापि तेजॊ ऽगनिश च तवाच्युत\nबाहवस ते दिशः सर्वाः कुक्षिश चापि महार्णवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 13, + "text": "ऊरू ते पर्वता देवखं नाभिर मधुसूदन\nपादौ ते पृथिवी देवी रॊमाण्य ओषधयस तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 14, + "text": "इन्द्र सॊमाग्निवरुणा देवासुरमहॊरगाः\nपरह्वास तवाम उपतिष्ठन्ति सतुवन्तॊ विविधैः सतवैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 15, + "text": "तवया वयाप्तानि सर्वाणि भूतानि भुवनेश्वर\nयॊगिनः सुमहावीर्याः सतुवन्ति तवां महर्षयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 16, + "text": "तवयि तुष्टे जगत सवस्थं तवयि करुद्धे महद भयम\nभयानाम अपनेतासि तवम एकः पुरुषॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 17, + "text": "देवानां मानुषाणां च सर्वभूतसुखावहः\nतरिभिर विक्रमणैर देवत्रयॊ लॊकास तवयाहृताः\nअसुराणां समृद्धानां विनाशश च तवया कृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 18, + "text": "तव विक्रमणैर देवा निर्वाणम अगमन परम\nपराभवं च दैत्येन्द्रास तवयि करुद्धेमहा दयुते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 19, + "text": "तवं हि कर्ता विकर्ता च भूतानाम इह सर्वशः\nआराधयित्वा तवां देवाः सुखम एधन्ति सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 20, + "text": "एवं सतुतॊ हृषीकेश उत्तङ्केन महात्मना\nउत्तङ्कम अब्रवीद विष्णुः परीतस ते ऽहं वरं वृणु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 21, + "text": "[उत्तन्क]\nपर्याप्तॊ मे वरह्य एष यद अहं दृष्टवान हरिम\nपुरुषं शाश्वतं दिव्यं सरष्टारं जगतः परभुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 22, + "text": "[विस्णु]\nपरीतस ते ऽहम अलौल्येन भक्त्या च दविजसत्तम\nअवश्यं हि तवया बरह्मन मत्तॊ गराह्यॊ वरद्विज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 23, + "text": "एवं संछन्द्यमानस तु वरेण हरिणा तदा\nउत्तङ्कः पराञ्जलिर वव्रे वरं भरतसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 24, + "text": "यदि मे भगवान परीतः पुण्डरीकनिभेक्षणः\nधर्मे सत्ये दमे चैव बुद्धिर भवतु मे सदा\nअभ्यासश च भवेद भक्त्या तवयि नित्यं महेश्वर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 25, + "text": "[विस्णु]\nसर्वम एतद धि भविता मत्प्रसादात तव दविज\nपरतिभास्यति यॊगश च येन युक्तॊ दिवौकसाम\nतरयाणाम अपि लॊकानां महत कार्यं करिष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 26, + "text": "उत्सादनार्थं लॊकानां धुन्धुर नाम महासुरः\nतपस्यति तपॊ घॊरं शृणु यस तं हनिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 27, + "text": "बृहदश्व इति खयातॊ भविष्यति महीपतिः\nतस्य पुत्रः शुचिर दान्तः कुवलाश्व इति शरुतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 28, + "text": "स यॊगबलम आस्थाय मामकं पार्थिवॊत्तमः\nशासनात तव विप्रर्षे धुन्धुमारॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 192, + "shloka": 29, + "text": "उत्तङ्कम एवम उक्त्वा तु विष्णुर अन्तरधीयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 193, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nइक्ष्वाकौ संस्थिते राजञ शशादः पृथिवीम इमाम\nपराप्तः परमधर्मात्मा सॊ ऽयॊध्यायां नृपॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 193, + "shloka": 2, + "text": "शशादस्य तु दायादः ककुत्स्थॊ नाम वीर्यवान\nअनेनाश चापि काकुत्स्थः पृथुश चानेनसः सुतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 193, + "shloka": 3, + "text": "विष्वगश्वः पृथॊःपुत्रस तस्माद आर्द्रस तु जज्ञिवान\nआर्द्रस्य युवनाश्वस तु शरावस्तस तस्य चात्मजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 193, + "shloka": 4, + "text": "जज्ञे शरावस्तकॊ राजा शरावस्ती येन निर्मिता\nशरावस्तस्य तु दायादॊ बृहदश्वॊ महाबलः\nबृहदश्व सुतश चापि कुवलाश्व इति समृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 193, + "shloka": 5, + "text": "कुवलाश्वस्य पुत्राणां सहस्राण्य एकविंशतिः\nसर्वे विद्यासु निष्णाता बलवन्तॊ दुरासदाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 193, + "shloka": 6, + "text": "कुवलाश्वस तु पितृतॊ गुनैर अभ्यधिकॊ ऽभवत\nसमये तं ततॊ राज्ये बृहदश्वॊ ऽभयषेचयत\nकुवलाश्वं महाराज शूरम उत्तमधार्मिकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 193, + "shloka": 7, + "text": "पुत्र संक्रामित शरीस तु बृहदश्वॊ महीपतिः\nजगाम तपसे धीमांस तपॊवनम अमित्रहा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 193, + "shloka": 8, + "text": "अथ शुश्राव राजर्षिं तम उत्तङ्कॊ युधिष्ठिर\nवनं संप्रस्थितं राजन बृहदश्वं दविजॊत्तमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 193, + "shloka": 9, + "text": "तम उत्तङ्कॊ महातेजा सर्वास्त्रविदुषां वरम\nनयवारयद अमेयात्मा समासाद्य नरॊत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 193, + "shloka": 10, + "text": "[उत्तन्क]\nभवता रक्षणं कार्यं तत तावत कर्तुम अर्हसि\nनिरुद्विग्ना वयं राजंस तवत्प्रसादाद वसेमहि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 193, + "shloka": 11, + "text": "तवया हि पृथिवी राजन रक्ष्यमाणा महात्मना\nभविष्यति निरुद्विग्ना नारण्यं गन्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 193, + "shloka": 12, + "text": "पालने हि महान धर्मः परजानाम इह दृश्यते\nन तथा दृश्यते ऽरण्ये मा ते भूद बुद्धिर ईदृशी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 193, + "shloka": 13, + "text": "ईदृशॊ न हि राजेन्द्र धर्मः कव चन दृश्यते\nपरजानां पालने यॊ वै पुरा राजर्षिभिः कृतः\nरक्षितव्याः परजा राज्ञा तास तवं रक्षितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 193, + "shloka": 14, + "text": "निरुद्विग्नस तपॊ चर्तुं न हि शक्नॊमि पार्थिव\nममाश्रमसमीपे वै समेषु मरुधन्वसु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 193, + "shloka": 15, + "text": "समुद्रॊ बालुका पूर्ण उजानक इति समृतः\nबहुयॊजनविस्तीर्णॊ बहुयॊजनम आयतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 193, + "shloka": 16, + "text": "तत्र रौद्रॊ दानवेन्द्रॊ महावीर्यपराक्रमः\nमधुकैटभयॊः पुत्रॊ धुन्धुर नाम सुदारुणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 193, + "shloka": 17, + "text": "अन्तर्भूमि गतॊ राजन वसत्य अमितविक्रमः\nतं निहत्य महाराज वनं तवं गन्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 193, + "shloka": 18, + "text": "शेते लॊकविनाशाय तप आस्थाय दारुणम\nतरिदशानां विनाशाय लॊकानां चापि पार्थिव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 193, + "shloka": 19, + "text": "अवध्यॊ देवतानां स दैत्यानाम अथ रक्षसाम\nनागानाम अथ यक्षाणां गन्धर्वाणां च सर्वशः\nअवाप्य स वरं राजन सर्वलॊकपितामहात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 193, + "shloka": 20, + "text": "तं विनाशय भद्रं ते मा ते बुद्धिर अतॊ ऽनयथा\nपराप्स्यसे महतीं कीर्तिं शाश्वतीम अव्ययां धरुवाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 193, + "shloka": 21, + "text": "करूरस्य सवपतस तस्य वालुकान्तर्हितस्य वै\nसंवत्सरस्य पर्यन्ते निःश्वासः संप्रवर्तते\nयदा तदा भूश चलति सशैलवनकानना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 193, + "shloka": 22, + "text": "तस्य निःश्वासवातेन रज उद्धूयते महत\nआदित्यपथम आवृत्य सप्ताहं भूमिकम्पनम\nसविस्फुलिङ्गं सज्वालं सधूमं हय अति दारुणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 193, + "shloka": 23, + "text": "तेन राजन न शक्नॊमि तस्मिन सथातुं सव आश्रमे\nतं विनाशय राजेन्द्र लॊकानां हितकाम्यया\nलॊकाः सवस्था भवन्त्व अद्य तस्मिन विनिहते ऽसुरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 193, + "shloka": 24, + "text": "तवं हि तस्य विनाशाय पर्याप्त इति मे मतिः\nतेजसा तव तेजॊ च विष्णुर आप्याययिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 193, + "shloka": 25, + "text": "विष्णुना च वरॊ दत्तॊ मम पूर्वं ततॊ वधे\nयस तं महासुरं रौद्रं वधिष्यति महीपतिः\nतेजस तं वैष्णवम इति परवेक्ष्यति दुरासदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 193, + "shloka": 26, + "text": "तत तेजस तवं समाधाय राजेन्द्र भुवि दुःसहम\nतं निषूदय संदुष्टं दैत्यं रौद्रपराक्रमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 193, + "shloka": 27, + "text": "न हि धुन्धुर महातेजा तेजसाल्पेन शक्यते\nनिर्दग्धुं पृथिवीपाल स हि वर्षशतैर अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nस एवम उक्तॊ राजर्षिर उत्तङ्केनापराजितः\nउत्तङ्कं कौरवश्रेष्ठ कृताञ्जलिर अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 2, + "text": "न ते ऽभिगमनं बरह्मन मॊघम एतद भविष्यति\nपुत्रॊ ममायं भगवन कुवलाश्व इति समृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 3, + "text": "धृतिमान कषिप्रकारी च वीर्येणाप्रतिमॊ भुवि\nपरियं वै सर्वम एतत ते करिष्यति न संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 4, + "text": "पुत्रैः परिवृतः सर्वैः शूरैः परिघबाहुभिः\nविसर्जयस्व मां बरह्मन नयस्तशस्त्रॊ ऽसमि सांप्रतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 5, + "text": "तथास्त्व इति च तेनॊक्तॊ मुनिनामित तेजसा\nस तम आदिश्य तनयम उत्तङ्काय महात्मने\nकरियताम इति राजर्षिर जगाम वनम उत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 6, + "text": "[य]\nक एष भगवन दैत्यॊ महावीर्यस तपॊधन\nकस्य पुत्रॊ ऽथ नप्ता वा एतद इच्छामि वेदितुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 7, + "text": "एवं महाबलॊ दैत्यॊ न शरुतॊ मे तपॊधन\nएतद इच्छामि भगवन याथातथ्येन वेदितुम\nसर्वम एव महाप्राज्ञ विस्तरेण तपॊधन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 8, + "text": "[मार्क]\nशृणु राजन्न इदं सर्वं यथावृत्तं नराधिप\nएकार्णवे तदा घॊरे नष्टे सथावरजङ्गमे\nपरनष्टेषु च भूतेषु सर्वेषु भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 9, + "text": "परभवः सर्वभूतानां शाश्वतः पुरुषॊ ऽवययः\nसुष्वाप भगवान विष्णुर अप शय्याम एक एव ह\nनागस्य भॊगे महति शेषस्यामित तेजसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 10, + "text": "लॊककर्ता महाभाग भगवान अच्युतॊ हरिः\nनागभॊगेन महता परिरभ्य महीम इमाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 11, + "text": "सवपतस तस्य देवस्य पद्मं सूर्यसमप्रभम\nनाभ्यां विनिःसृतं तत्र यत्रॊत्पन्नः पितामहः\nसाक्षाल लॊकगुरुर बरह्मा पद्मे सूर्येन्दुसप्रभे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 12, + "text": "चतुर्वेदश चतुर्मूर्तिस तथैव च चतुर्मुखः\nसवप्रभावाद दुराधर्षॊ महाबलपराक्रमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 13, + "text": "कस्य चित तव अथ कालस्य दानवौ वीर्यवत्तरौ\nमधुश च कैटभश चैव दृष्टवन्तौ हरिं परभुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 14, + "text": "शयानं शयने दिव्ये नागभॊगे महाद्युतिम\nबहुयॊजनविस्तीर्णे बहु यॊगनम आयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 15, + "text": "किरीटकौस्तुभ धरं पीतकौशेयवाससम\nदीप्यमानं शरिया राजंस तेजसा वपुषा तथा\nसहस्रसूर्यप्रतिमम अद्भुतॊपमदर्शनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 16, + "text": "विस्मयः सुमहान आसीन मधुकैटभयॊस तदा\nदृष्ट्वा पितामहं चैव पद्मे पद्मनिभेक्षणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 17, + "text": "वित्रासयेताम अथ तौ बरह्माणम अमितौजसम\nवित्रस्यमानॊ बहुशॊ बरह्मा ताभ्यां महायशः\nअकम्पयत पद्मनालं ततॊ ऽबुध्यत केशवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 18, + "text": "अथापश्यत गॊविन्दॊ दानवौ वीर्तवत्तरौ\nदृष्ट्वा ताव अब्रवीद देवः सवागतं वां महाबलौ\nददानि वां वरं शरेष्ठं परीतिर हि मम जायते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 19, + "text": "तौ परहस्य हृषीकेशं महावीर्यौ महासुरौ\nपरत्यब्रूतां महाराज सहितौ मधुसूदनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 20, + "text": "आवां वरय देव तवं वरदौ सवः सुरॊत्तम\nदातारौ सवॊ वरं तुभ्यं तद बरवीह्य अविचारयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 21, + "text": "[भग]\nपरतिगृह्णे वरं वीराव ईप्सितश च वरॊ मम\nयुवां हि वीर्यसंपन्नौ न वाम अस्ति समः पुमान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 22, + "text": "वध्यत्वम उपगच्छेतां मम सत्यपराक्रमौ\nएतद इच्छाम्य अहं कामं पराप्तुं लॊकहिताय वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 23, + "text": "[म-क]\nअनृतं नॊक्तपूर्वं नौ सवैरेष्व अपि कुतॊ ऽनयथा\nसत्ये धर्मे च निरतौ विद्ध्य आवां पुरुषॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 24, + "text": "बले रूपे च वीर्ये च शमे च न समॊ ऽसति नौ\nधर्मे तपसि दाने च शीलसत्त्वदमेषु च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 25, + "text": "उपप्लवॊ महान अस्मान उपावर्तत केशव\nउक्तं परतिकुरुष्व तवं कालॊ हि दुरतिक्रमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 26, + "text": "आवाम इच्छावहे देवकृतम एकं तवया विभॊ\nअनावृते ऽसमिन्न आकाशे वधं सुरवरॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 27, + "text": "पुत्रत्वम अभिगच्छाव तव चैव सुलॊचन\nवर एष वृतॊ देव तद विद्धि सुरसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 28, + "text": "[भग]\nबाढम एवं करिष्यामि सर्वम एतद भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 29, + "text": "[म-क]\nविचिन्त्य तव अथ गॊविन्दॊ नापश्यद यद अनावृतम\nअवकाशं पृथिव्यां वा दिवि वा मधुसूदनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 194, + "shloka": 30, + "text": "सवकाव अनावृताव ऊरू दृष्ट्वा देववरस तदा\nमधुकैटभयॊ राजञ शिरसी मधुसूदनः\nचक्रेण शितधारेण नयकृन्तत महायशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nधुन्धुर नाम महातेजा तयॊः पुत्रॊ महाद्युतिः\nस तपॊ ऽतप्यत महन महावीर्यपराक्रमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 2, + "text": "अतिष्ठद एकपादेन कृशॊ धमनि संततः\nतस्मै बरह्मा ददौ परीतॊ वरं वव्रे स च परभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 3, + "text": "देवदानव यक्षाणां सर्पगन्धर्वरक्षसाम\nअवध्यॊ ऽहं भवेयं वै वर एष वृतॊ मया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 4, + "text": "एवं भवतु गच्छेति तम उवाच पितामहः\nस एवम उक्तस तत पादौ मूर्ध्ना सपृश्य जगाम ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 5, + "text": "स तु धुन्धुर वरं लब्ध्वा महावीर्यपराक्रमः\nअनुस्मरन पितृवधं ततॊ विष्णुम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 6, + "text": "स तु देवान सगन्धर्वाञ जित्वा धुन्धुर अमर्षणः\nबबाध सर्वान असकृद देवान विष्णुं च वै भृशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 7, + "text": "समुद्रॊ बालुका पूर्ण उज्जानक इति समृतः\nआगम्य च स दुष्टात्मा तं देशं भरतर्षभ\nबाधते सम परं शक्त्या तम उत्तङ्काश्रमं परभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 8, + "text": "अन्तर्भूमि गतस तत्र वालुकान्तर्हितस तदा\nमधुकैटभयॊः पुत्रॊ धुन्धुर भीमपराक्रमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 9, + "text": "शेते लॊकविनाशाय तपॊबलसमाश्रितः\nउत्तङ्कस्याश्रमाभ्याशे निःश्वसन पावकार्चिषः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 10, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु संभृत्य बलवाहनः\nकुवलाश्वॊ नरपतिर अन्वितॊ बलशालिनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 11, + "text": "सहस्रैर एकविंशत्या पुत्राणाम अरिमर्दनः\nपरायाद उत्तङ्क सहितॊ धुन्धॊस तस्य निवेशनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 12, + "text": "तम आविशत ततॊ विष्णुर भगवांस तेजसा परभुः\nउत्तङ्कस्य नियॊगेन लॊकानां हितकाम्यया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 13, + "text": "तस्मिन परयाते दुर्धर्षे दिवि शब्दॊ महान अभूत\nएष शरीमान नृपसुतॊ धुन्धुमारॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 14, + "text": "दिव्यैश च पुष्पैस तं देवाः समन्तात पर्यवाकिरन\nदेवदुन्दुभयश चैव नेदुः सवयम उदीरिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 15, + "text": "शीतश च वायुः परववौ परयाणे तस्य धीमतः\nविपांसुलां महीं कुर्वन ववर्ष च सुरेश्वरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 16, + "text": "अन्तरिक्षे विमानानि देवतानां युधिष्ठिर\nतत्रैव समदृश्यन्त धुन्धुर यत्र महासुरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 17, + "text": "कुवलाश्वस्य धुन्धॊश च युद्धकौतूहलान्विताः\nदेवगन्धर्वसहिताः समवैक्षन महर्षयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 18, + "text": "नारायणेन कौरव्य तेजसाप्यायितस तदा\nस गतॊ नृपतिः कषिप्रं पुत्रैस तैः सर्वतॊदिशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 19, + "text": "अर्णवं खानयाम आस कुवलाश्वॊ महीपतिः\nकुवलाश्वस्य पुत्रैस तु तस्मिन वै वालुकार्णवे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 20, + "text": "सप्तभिर दिवसैः खात्वा दृष्टॊ धुन्धुर महाबलः\nआसीद घॊरं वपुस तस्य वालुकान्तर्हितं महत\nदीप्यमानं यथा सूर्यस तेजसा भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ धुन्धुर महाराज दिशम आश्रित्य पश्चिमाम\nसुप्तॊ ऽभूद राजशार्दूल कालानलसमद्युतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 22, + "text": "कुवलाश्वस्य पुत्रैस तु सर्वतः परिवारितः\nअभिदुर्तः शरैस तीक्ष्णैर गदाभिर मुसलैर अपि\nपट्टिषैः परिघैः परासैः खड्गैश च विमलैः शितैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 23, + "text": "स वध्यमानः संक्रुद्धः समुत्तस्थौ महाबलः\nकरुद्धश चाभक्षयत तेषां शस्त्राणि विविधानि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 24, + "text": "आस्याद वमन पावकं स संवर्तक समं तदा\nतान सर्वान नृपतेः पुत्रान अदहत सवेन तेजसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 25, + "text": "मुखजेनाग्निना करुद्धॊ लॊकान उद्वर्तयन्न इव\nकषणेन राजशार्दूल पुरेव कपिलः परभुः\nसगरस्यात्मजान करुद्धस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 26, + "text": "तेषु करॊधाग्निदग्धेषु तदा भरतसत्तम\nतं परबुद्धं महात्मानं कुम्भकर्णम इवापरम\nआससाद महातेजा कुवलाश्वॊ महीपतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 27, + "text": "तस्य वारि महाराज सुस्राव बहु देहतः\nतद आपीयत तत तेजॊ राजा वारिमयं नृप\nयॊगी यॊगेन वह्निं च शमयाम आस वारिणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 28, + "text": "बरह्मास्त्रेण तदा राजा दैत्यं करूप पराक्रमम\nददाह भरतश्रेष्ठ सर्वलॊकाभयाय वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 29, + "text": "सॊ ऽसत्रेण दग्ध्वा राजर्षिः कुवलाश्वॊ महासुरम\nसुरशत्रुम अमित्रघ्नस तरिलॊकेश इवापरः\nधुधुमार इति खयातॊ नाम्ना समभवत ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 30, + "text": "परीतैश च तरिदशैः सर्वैर महर्षिसहितैस तदा\nवरं वृणीष्वेत्य उक्तः स पराञ्जलिः परणतस तदा\nअतीव मुदितॊ राजन्न इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 31, + "text": "दद्यां वित्तं दविजाग्र्येभ्यः शत्रूणां चापि दुर्जयः\nसख्यं च विष्णुना मे सयाद भूतेष्व अद्रॊह एव च\nधर्मे रतिश च सततं सवर्गे वासस तथाक्षयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 32, + "text": "तथास्त्व इति ततॊ देवैः परीतैर उक्तः स पार्थिवः\nऋषिभिश च सगन्धर्वैर उत्तङ्केन च धीमता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 33, + "text": "सभाज्य चैनं विविधैर आशीर्वादैस ततॊ नृपम\nदेवा महर्षयश चैव सवानि सथानानि भेजिरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 34, + "text": "तस्य पुत्रास तरयः शिष्टा युधिष्ठिर तदाभवन\nदृढाश्वः कपिलाश्वश च चन्द्राश्वश चैव भारत\nतेभ्यः परम्परा राजन्न इक्ष्वाकूणां महात्मनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 35, + "text": "एवं स निहतस तेन कुवलाश्वेन सत्तम\nधुन्धुर दैत्यॊ महावीर्यॊ मधुकैटभयॊः सुतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 36, + "text": "कुवलाश्वस तु नृपतिर धुन्धुमार इति समृतः\nनाम्ना च गुणसंयुक्तस तदा परभृति सॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 37, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं यन मां तवं परिपृच्छसि\nधौन्धुमारम उपाख्यानं परथितं यस्य कर्मणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 38, + "text": "इदं तु पुन्यम आख्यानं विष्णॊः समनुकीर्तनम\nशृणुयाद यः स धर्मात्मा पुत्रवांश च भवेन नरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 195, + "shloka": 39, + "text": "आयुस्मान धृतिमांश चैव शरुत्वा भवति पर्वसु\nन व वयाधिभयं किं चित पराप्नॊति विगतज्वरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 196, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततॊ युधिष्ठिरॊ राजा मार्कण्डेयं महाद्युतिम\nपप्रच्छ भरतश्रेष्ठ धर्मप्रश्नं सुदुर्वचम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 196, + "shloka": 2, + "text": "शरॊतुम इच्छामि भगवन सत्रीणां माहात्म्यम उत्तमम\nकथ्यमानं तवया विप्र सूक्ष्मं धर्मं च तत्त्वतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 196, + "shloka": 3, + "text": "परत्यक्षेण हि विप्रर्षौ देवा दृश्यन्ति सत्तम\nसूर्यचन्द्रमसौ वायुः पृथिवी बह्निर एव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 196, + "shloka": 4, + "text": "पिता माता च भगवन गाव एव च सत्तम\nयच चान्यद एव विहितं तच चापि भृगुनन्दन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 196, + "shloka": 5, + "text": "मन्ये ऽहं गुरुवत सर्वम एकपत्न्यस तथा सत्रियः\nपतिव्रतानां शुश्रूषा दुष्करा परतिभाति मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 196, + "shloka": 6, + "text": "पतिव्रतानां माहात्म्यं वक्तुम अर्हसि नः परभॊ\nनिरुध्य चेन्द्रियग्रामं मनॊ संरुध्य चानघ\nपतिं दैवतवच चापि चिन्तयन्त्यः सथिता हि याः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 196, + "shloka": 7, + "text": "भगवन दुष्करं हय एतत परतिभाति मम परभॊ\nमाता पितृषु शुश्रूषा सत्रीणां भर्तृषु च दविज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 196, + "shloka": 8, + "text": "सत्रीणां धर्मात सुघॊराद धि नान्यं पश्यामि दुष्करम\nसाध्व आचाराः सत्रियॊ बरह्मन यत कुर्वन्ति सदादृताः\nदुष्करं बत कुर्वन्ति पितरॊ मातरश च वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 196, + "shloka": 9, + "text": "एप पत्न्यश च या नार्यॊ याश च सत्यं वदन्त्य उत\nकुक्षिणा दश मासांश च गर्भं संधारयन्ति याः\nनार्यः कालेन संभूय किम अद्भुततरं ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 196, + "shloka": 10, + "text": "संशयं परमं पराप्य वेदानाम अतुलाम अपि\nपरजायन्ते सुतान नार्यॊ दुःखेन महता विभॊ\nपुष्णन्ति चापि महता सनेहेन दविजसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 196, + "shloka": 11, + "text": "ये च करूरेषु सर्वेषु वर्तमाना जुगुप्सिताः\nसवकर्म कुर्वन्ति सदा दुष्करं तच च मे मतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 196, + "shloka": 12, + "text": "कषत्रधर्मसमाचारं तथ्यं चाख्याहि मे दविज\nधर्मः सुदुर्लभॊ विप्र नृशंसेन दुरात्मना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 196, + "shloka": 13, + "text": "एतद इच्छामि भगवन परश्नं परश्नविदां वर\nशरॊतुं भृगुकुलश्रेष्ठ शुश्रूषे तव सुव्रत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 196, + "shloka": 14, + "text": "[मार्क]\nहन्त ते सर्वम आख्यास्ये परश्नम एतं सुदुर्वचम\nतत्त्वेन भरतश्रेष्ठ गदतस तन निबॊध मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 196, + "shloka": 15, + "text": "मातरं सदृशीं तात पितॄन अन्ये च मन्यते\nकुष्करं कुरुते माता विवर्धयति या परजाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 196, + "shloka": 16, + "text": "तपसा देवतेज्याभिर वन्दनेन तितिक्षया\nअभिचारैर उपायैश च ईहन्ते पितरः सुतान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 196, + "shloka": 17, + "text": "एवं कृच्छ्रेण महता पुत्रं पराप्य सुदुर्लभम\nचिन्तयन्ति सदा वीर दीदृशॊ ऽयं भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 196, + "shloka": 18, + "text": "आशंसते च पुत्रेषु पिता माता च भारत\nयशॊ कीर्तिम अथैश्वर्यं परजा धर्मं तथैव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 196, + "shloka": 19, + "text": "तयॊर आशां तु सफलां यः करॊति स धर्मवित\nपिता माता च राजेन्द्र तुष्यतॊ यस्य नित्यदा\nइह परेत्य च तस्याथ कीर्तिर धर्मश च शाश्वतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 196, + "shloka": 20, + "text": "नैव यज्ञः सत्रियः कश चिन न शराद्धं नॊपवासकम\nया तु भर्तरि शुश्रूषा तया सवर्गम उपाश्नुते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 196, + "shloka": 21, + "text": "एतत परकरणं राजन्न अधिकृत्य युधिष्ठिर\nपरतिव्रतानां नियतं धर्मं चावहितः शृणु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nकश चिद दविजातिप्रवरॊ वेदाध्यायी तपॊधनः\nतपस्वी धर्मशीलश च कौशिकॊ नाम भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 2, + "text": "साङ्गॊपनिषदान वेदान अधीते दविजसत्तमः\nस वृक्षमूले कस्मिंश चिद वेदान उच्चारयन सथितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 3, + "text": "उपरिष्टाच च वृक्षस्य बलाका संन्यलीयत\nतया पुरीषम उत्सृष्टं बराह्मणस्य तदॊपरि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 4, + "text": "ताम अवेक्ष्य ततः करुद्धः समपध्यायत दविजः\nभृषं करॊधाभिभूतेन बलाका सा निरीक्षिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 5, + "text": "अपध्याता च विप्रेण नयपतद वसुधातले\nबलाकां पतितां दृष्ट्वा गतसत्त्वाम अचेतनाम\nकारुण्याद अभिसंतप्तः पर्यशॊचत तां दविजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 6, + "text": "अकार्यं कृतवान अस्मि रग दवेषबलात कृतः\nइत्य उक्त्वा बहुशॊ विद्वान गरामं भैक्षाय संश्रितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 7, + "text": "गरामे शुचीनि परचरन कुलानि भरतर्षभ\nपरविष्टस तत कुलं यत्र पूर्वं चरितवांस तु सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 8, + "text": "देहीति याचमानॊ वै तिष्ठेत्य उक्तः सत्रिया ततः\nशौचं तु यावत कुरुते भाजनस्य कुटुम्बिनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 9, + "text": "एतस्मिन्न अन्तरे राजन कषुधा संपीडितॊ भृषम\nभर्ता परविष्टः सहसा तस्या भरतसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 10, + "text": "सा तु दृष्ट्वा पतिं साध्वी बराह्मणं वयपहाय तम\nपाद्यम आचमनीयं च ददौ भर्त्रे तथासनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 11, + "text": "परह्वा पर्यचरच चापि भर्तारम असितेक्षणा\nआहारेणाथ भक्षैश च वाक्यैः सुमधुरैस तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 12, + "text": "उच्छिष्टं भुञ्जते भर्तुः सा तु नित्यं युधिष्ठिर\nदैवतं च पतिं मेने भर्तुश चित्तानुसारिणी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 13, + "text": "न कर्मणा न मनसा नात्यश्नान नापि चापिबत\nतं सर्वभावॊपगता पतिशुश्रूषणे रता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 14, + "text": "साध्व आचारा शुचिर दक्षा कुटुम्बस्य हितैषिणी\nभर्तुश चापि हितं यत तत सततं सानुवर्तते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 15, + "text": "देवतातिथिभृत्यानां शवश्रू शवशुरयॊस तथा\nशुश्रूषणपरा नित्यं सततं संयतेन्द्रिया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 16, + "text": "सा बराह्मणं दता दृष्ट्वा संस्थितं भैक्ष काङ्क्षिणम\nकुर्वती पतिशुश्रूषां सस्माराथ शुभेक्षणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 17, + "text": "वरीडिता साभवत साध्वी तदा भरतसत्तम\nभिक्षाम आदाय विप्राय निर्जगाम यशस्विनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 18, + "text": "[बरा]\nकिम इदं भवति तवं मां तिष्ठेत्य उक्त्वा वराङ्गने\nउपरॊधं कृतवती न विसर्जितवत्य असि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 19, + "text": "[मार्क]\nबराह्मणं करॊधसंतप्तं जवलन्तम इव तेजसा\nदृष्ट्वा साध्वी मनुष्येन्द्र सान्त्वपूर्वं वचॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 20, + "text": "कषन्तुम अर्हसि मे विप्र भर्ता मे दैवतं महत\nस चापि कषुधितः शरान्तः पराप्तः शुश्रूषितॊ मया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 21, + "text": "[बरा]\nबराह्मणा न गरीयांसॊ गरीयांस ते पतिः कृतः\nगृहस्थ धर्मे वर्तन्ती बराह्मणान अवमन्यसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 22, + "text": "इन्द्रॊ ऽपय एषां परणमते किं पुनर मानुषा भुवि\nअवलिप्ते न जानीषे वृद्धानां न शरुतं तवया\nबराह्मणा हय अग्निसदृषा दहेयुः पृथिवीम अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 23, + "text": "[सत्री]\nनावजानाम्य अहं विप्रान देवैस तुल्यान मनस्विनः\nअपराधम इमं विप्र कषन्तुम अर्हसि मे ऽनघ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 24, + "text": "जानामि तेजॊ विप्राणां महाभाग्यं च धीमताम\nअपेयः सागरः करॊधात कृतॊ हि लवणॊदकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 25, + "text": "तथैव दीप्ततपसां मुनीनां भावितात्मनाम\nयेषां करॊधाग्निर अद्यापि दण्डके नॊपशाम्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 26, + "text": "बरह्मणानां परिभवाद वतापिश च दुरात्मवान\nअगस्त्यम ऋषिम आसाद्य जीर्णः करूरॊ महासुरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 27, + "text": "परभावा बहवश चापि शरूयन्ते बरह्मवादिनम\nकरॊधः सुविपुलॊ बरह्मन परसादश च महात्मनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 28, + "text": "अस्मिंस तव अतिक्रमे बरह्मन कषन्तुम अर्हसि मे ऽनघ\nपतिशुश्रूषया धर्मॊ यः स मे रॊचते दविज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 29, + "text": "दैवतेष्व अपि सर्वेषु भर्ता मे दैवतं परम\nअविशेषेण तस्याहं कुर्यां धर्मं दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 30, + "text": "शुश्रूषायाः फलं पश्य पत्युर बराह्मण यादृशम\nबलाका हि तवया दग्धा रॊषात तद विदितं मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 31, + "text": "करॊधः शत्रुः शरीरस्थॊ मनुष्याणां दविजॊत्तम\nयः करॊधमॊहौ तयजति तं देवा बराह्मणं विदुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 32, + "text": "यॊ वदेद इह सत्यानि गुरुं संतॊषयेत च\nहिंसितश च न हिंसेत तं देवा बराह्मणं विदुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 33, + "text": "जितेन्द्रियॊ धर्मपरः सवाध्यायनिरतः शुचिः\nकामक्रॊधौ वशे यस्य तं देवा बराह्मणं विदुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 34, + "text": "यस्य चात्मसमॊ लॊकॊ धर्मज्ञस्य मनस्विनः\nसर्वधर्मेषु च रतस तं देवा बराह्मणं विदुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 35, + "text": "यॊ ऽधयापयेद अधीयीत यजेद वा याजयीत वा\nदद्याद वापि यथाशक्ति तं देवा बराह्मणं विदुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 36, + "text": "बरह्मचारी च वेदान्यॊ अधीयीत दविजॊत्तमः\nसवाख्याये चाप्रमत्तॊ वै तं देवा बराह्मणं विदुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 37, + "text": "यद बराह्मणानां कुशलं तद एषां परिकीर्ययेत\nसत्यं तथा वयहरतां नानृते रमते मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 38, + "text": "धनं तु बराह्मणस्याहुः सवाध्यायं दमम आर्जवम\nइन्द्रियाणां निग्रहं च शाश्वतं दविजसत्तम\nसत्यार्जवे धर्मम आहुः परं धर्मविदॊ जनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 39, + "text": "दुर्ज्ञेयः शाश्वतॊ धर्मः स तु सत्ये परतिष्ठितः\nशरुतिप्रमाणॊ धर्मः सयाद इति वृद्धानुशासनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 40, + "text": "बहुधा दृश्यते धर्मः सूक्ष्म एव दविजॊत्तम\nभवान अपि च धर्मज्ञः सवाध्यायनिरतः शुचिः\nन तु तत्त्वेन भगवन धर्मान वेत्सीति मे मतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 41, + "text": "माता पितृभ्यां शुश्रूषुः सत्यवादी जितेन्द्रियः\nमिथिलायां वसन वयाधः स ते धर्मान परवक्ष्यति\nतत्र गच्छस्व भद्रं ते यथाकामं दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 42, + "text": "अत्युक्तम अपि मे सर्वं कषन्तुम अर्हस्य अनिन्दित\nसत्रियॊ हय अवध्याः सर्वेषां ये धर्मविदुषॊ जनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 43, + "text": "[बरा]\nपरीतॊ ऽसमि तव भद्रं ते गतः करॊधश च शॊभने\nउपालम्भस तवया हय उक्तॊ मम निःश्रेयसं परम\nसवस्ति ते ऽसतु गमिष्यामि साधयिष्यामि शॊभने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 197, + "shloka": 44, + "text": "[मार्क]\nतया विसृष्ट्टॊ निर्गम्य सवम एव भवनं ययौ\nविनिन्दन स दविजॊ ऽऽतमानं कौशिकॊ नरसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nचिन्तयित्वा तद आश्चर्यं सत्रिया परॊक्तम अशेषतः\nविनिन्दन स दविजॊ ऽऽतमानम आगः कृत इवाबभौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 2, + "text": "चिन्तयानः स धर्मस्य सूक्ष्मां गतिम अथाब्रवीत\nशरद्दधानेन भाव्यं वै गच्छामि मिथिलाम अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 3, + "text": "कृतात्मा धर्मवित तस्यां वयाधॊ निवसते किल\nतं गच्छाम्य अहम अद्यैव धर्मं परष्टुं तपॊधनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 4, + "text": "इति संचिन्त्य मनसा शरद्दधानः सत्रिया वचः\nबलाका परत्ययेनासौ धर्म्यैश च वचनैः शुभैः\nसंप्रतस्थे स मिथिलां कौतूहलसमन्वितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 5, + "text": "अतिक्रामन्न अरण्यानि गरामांश च नगराणि च\nततॊ जगाम मिथिलां जनकेन सुरक्षिताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 6, + "text": "धर्मसेतु समाकीर्णां यज्ञॊत्सव वतीं शुभाम\nगॊपुराट्टालकवतीं गृहप्राकारशॊभिताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 7, + "text": "परविश्य स पुरीं रम्यां विमानैर बहुभिर वृताम\nपण्यैश च बहुभिर युक्तां सुविभक्तमहापथाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 8, + "text": "अश्वै रथैस तथा नागैर यानैश च बहुभिर वृताम\nहृष्टपुष्ट जनाकीर्णां नित्यॊत्सव समाकुलाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 9, + "text": "सॊ ऽपश्यद बहु वृत्तान्तां बराह्मणः समतिक्रमन\nधर्मव्याधम अपृच्छच च स चास्य कथितॊ दविजैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 10, + "text": "अपश्यत तत्र गत्वा तं सूना मध्ये वयवस्थितम\nमार्गमाहिष मांसानि विक्रीणन्तं तपस्विनम\nआकुलत्वात तु करेतॄणाम एकान्ते संस्थितॊ दविजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 11, + "text": "स तु जञात्वा दविजं पराप्तं सहसा संभ्रमॊत्थितः\nआजगाम यतॊ विप्रः सथित एकान्त आसने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 12, + "text": "[वयाध]\nअभिवादये तवा भगवन सवागतं ते दविजॊत्तम\nअहं वयाधस तु भद्रं ते किं करॊमि परशाधि माम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 13, + "text": "एकपत्न्या यद उक्तॊ ऽसि गच्छ तवं मिथिलाम इति\nजानाम्य एतद अहं सर्वं यदर्थं तवम इहागतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 14, + "text": "[मार्क]\nशरुत्वा तु तस्य तद वाक्यं स विप्रॊ भृशहर्षितः\nदवितीयम इदम आश्चर्यम इत्य अचिन्तयत दविजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 15, + "text": "अदेशस्थं हि ते सथानम इति वयाधॊ ऽबरवीद दविजम\nगृहं गच्छाव भगवन यदि रॊचयसे ऽनघ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 16, + "text": "बाढम इत्य एव संहृष्टॊ विप्रॊ वचनम अब्रवीत\nअग्रतस तु दविजं कृत्वा स जगाम गरहान परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 17, + "text": "परविश्य च गृहं रम्यम आसनेनाभिपूजितः\nपाद्यम आचमनीयं च परतिगृह्य दविजॊत्तमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 18, + "text": "ततः सुखॊपविष्टस तं वयाधं वचनम अब्रवीत\nकर्मैतद वै न सदृशं भवतः परतिभाति मे\nअनुतप्ये भृशं तात तव घॊरेण कर्मणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 19, + "text": "[वयाध]\nकुलॊचितम इदं कर्म पितृपैतामहं मम\nवर्तमानस्य मे धर्मे सवे मन्युं मा कृथा दविज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 20, + "text": "धात्रा तु विहितं पूर्वं कर्म सवं पालयाम्य अहम\nपरयत्नाच च गुरू वृद्धौ शुश्रूषे ऽहं दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 21, + "text": "सत्यं वदे नाभ्यसूये यथाशक्ति ददामि च\nदेवतातिथिभृत्यानाम अवशिष्टेन वर्तये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 22, + "text": "न कुत्सयाम्य अहं किं चिन न गर्हे बलवत्तरम\nकृतम अन्वेति कर्तारं पुरा कर्म दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 23, + "text": "कृषिगॊरक्ष्य वाणिज्यम इह लॊकस्य जीवनम\nदण्डनीतिस तरयी विद्या तेन लॊका भवन्त्य उत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 24, + "text": "कर्म शूद्रे कृषिर वैश्ये संग्रामः कषत्रिये समृतः\nबरह्मचर्यं तपॊ मन्त्राः सत्यं च बराह्मणे सदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 25, + "text": "राजा परशास्ति धर्मेण सवकर्म निरताः परजाः\nविकर्माणश च ये के चित तान युनक्ति सवकर्मसु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 26, + "text": "भेतव्यं हि सदा राज्ञां परजानाम अधिपा हि ते\nमारयन्ति विकर्मस्थं लुब्धा मृगम इवेषुभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 27, + "text": "जनकस्येह विप्रर्षे विकर्मस्थॊ न विद्यते\nसवकर्म निरता वर्णाश चत्वारापि दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 28, + "text": "स एष जनकॊ राजा दुर्वृत्तम अपि चेत सुतम\nदण्ड्यं दण्डे निक्षिपति तथा न गलाति धार्मिकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 29, + "text": "सुयुक्तचारॊ नृपतिः सर्वं धर्मेण पश्यति\nशरीश च राज्यं च दण्डश च कषत्रियाणां दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 30, + "text": "राजानॊ हि सवधर्मेण शरियम इच्छन्ति भूयसीम\nसर्वेषाम एव वर्णानां तराता राजा भवत्य उत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 31, + "text": "परेण हि हतान बरह्मन वराहमहिषान अहम\nन सवयं हन्मि विप्रर्षे विक्रीणामि सदा तव अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 32, + "text": "न भक्षयामि मांसानि ऋतुगामी तथा हय अहम\nसदॊपवासी च तथा नक्तभॊजी तथा दविज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 33, + "text": "अशीलश चापि पुरुषॊ भूत्वा भवति शीलवान\nपराणि हिंसा रतश चापि भवते धार्मिकः पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 34, + "text": "वयभिचारान नरेन्द्राणां धर्मः संकीर्यते महान\nअधर्मॊ वर्धते चापि संकीर्यन्ते तथा परजाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 35, + "text": "उरुण्डा वामनाः कुब्जाः सथूलशीर्षास तथैव च\nकलीबाश चान्धाश च जायन्ते बधिरा लम्बचूचुकाः\nपार्थिवानाम अधर्मत्वात परजानाम अभवः सदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 36, + "text": "स एष राजा जनकः सर्वं धर्मेण पश्यति\nअनुगृह्णन परजाः सर्वाः सवधर्मनिरताः सदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 37, + "text": "ये चैव मां परशंसन्ति ये च निन्दन्ति मानवाः\nसर्वान सुपरिणीतेन कर्मणा तॊषयाम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 38, + "text": "ये जीवन्ति सवधर्मेण संभुञ्जन्ते च पार्थिवाः\nन किं चिद उपजीवन्ति दक्षा उत्थान शीलिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 39, + "text": "शक्त्यान्न दानं सततं तितिक्षा धर्मनित्यता\nयथार्हं परतिपूजा च सर्वभूतेषु वै दया\nतयागान नान्यत्र मर्त्यानां गुणास तिष्ठन्ति पूरुषे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 40, + "text": "मृषावादं परिहरेत कुर्यात परियम अयाचितः\nन च कामान न संरम्भान न दवेषाद धर्मम उत्सृजेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 41, + "text": "परिये नातिभृशं हृष्येद अप्रिये न च संज्वरेत\nन मुह्येद अर्थकृच्छ्रेषु न च धर्मं परित्यजेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 42, + "text": "कर्म चेत किं चिद अन्यत सयाद इतरन न समाचरेत\nयत कल्याणम अभिध्यायेत तत्रात्मानं नियॊजयेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 43, + "text": "न पापं परति पापः सयात साधुर एव सदा भवेत\nआत्मनैव हतः पापॊ यः पापं कर्तुम इच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 44, + "text": "कर्म चैतद असाधूनां वृजिनानाम असाधुवत\nन धर्मॊ ऽसतीति मन्वानाः शुचीन अवहसन्ति ये\nअश्रद्दधाना धर्मस्य ते नश्यन्ति न संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 45, + "text": "महादृतिर इवाध्मातः पापॊ भवति नित्यदा\nमूढानाम अवलिप्तानाम असारं भाषितं भवेत\nदर्शयत्य अन्तरात्मानं दिवा रूपम इवांशुमान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 46, + "text": "न लॊके राजते मूर्खः केवलात्म परशंसया\nअपि चेह मृजा हीनः कृतविद्यः परकाशते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 47, + "text": "अब्रुवन कस्य चिन निन्दाम आत्मपूजाम अवर्णयन\nन कश चिद गुणसंपन्नः परकाशॊ भुवि दृश्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 48, + "text": "विकर्मणा तप्यमानः पापाद विपरिमुच्यते\nनैतत कुर्यां पुनर इति दवितीयात परिमुच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 49, + "text": "कर्मणा येन तेनेह पापाद दविज वरॊत्तम\nएवं शरुतिर इयं बरह्मन धर्मेषु परिदृश्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 50, + "text": "पापान्य अबुद्ध्वेह पुरा कृतानि; पराग धर्मशीलॊ विनिहन्ति पश्चात\nधर्मॊ बरह्मन नुदते पूरुषाणां; यत कुर्वते पापम इह परमादात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 51, + "text": "पापं कृत्वा हि मन्येत नाहम अस्मीति पूरुषः\nचिकीर्षेद एव कल्याणं शरद्दधानॊ ऽनसूयकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 52, + "text": "वसनस्येव छिद्राणि साधूनां विवृणॊति यः\nपापं चेत पुरुषः कृत्वा कल्याणम अभिपद्यते\nमुच्यते सर्वपापेभ्यॊ महाभ्रैर इव चन्द्रमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 53, + "text": "यथादित्यः समुद्यन वै तमॊ सर्वं वयपॊहति\nएवं कल्याणम आतिष्ठन सर्वपापैः परमुच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 54, + "text": "पापानां विद्ध्य अधिष्ठानं लॊभम एव दविजॊत्तम\nलुब्धाः पापं वयवस्यन्ति नरा नातिबहु शरुताः\nअधर्मा धर्मरूपेण तृणैः कूपा इवावृताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 55, + "text": "तेषां दमः पवित्राणि परलापा धर्मसंश्रिताः\nसर्वं हि विद्यते तेषु शिष्टाचारः सुदुर्लभः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 56, + "text": "[मार्क]\nस तु विप्रॊ महाप्राज्ञॊ धर्मव्याधम अपृच्छत\nशिष्टाचारं कथम अहं विद्याम इति नरॊत्तम\nएतन महामते वयाध परब्रवीहि यथातथम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 57, + "text": "[वयाध]\nयज्ञॊ दानं तपॊ वेदाः सत्यं च दविजसत्तम\nपञ्चैतानि पवित्राणि शिष्टाचारेषु नित्यदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 58, + "text": "कामक्रॊधौ वशे कृत्वा दम्भं लॊभम अनार्जवम\nधर्म इत्य एव संतुष्टास ते शिष्टाः शिष्टसंमताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 59, + "text": "न तेषां विद्यते ऽवृत्तं यज्ञस्वाध्यायशीलिनाम\nआचार पालनं चैव दवितीयं शिष्टलक्षणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 60, + "text": "गुरुशुश्रूषणं सत्यम अक्रॊधॊ दानम एव च\nएतच चतुष्टयं बरह्मञ शिष्टाचारेषु नित्यदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 61, + "text": "शिष्टाचारे मनॊ कृत्वा परतिष्ठाप्य च सर्वशः\nयाम अयं लभते तुष्टिं सा न शक्या हय अतॊ ऽनयथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 62, + "text": "वेदस्यॊपनिषत सत्यं सत्यस्यॊपनिषद दमः\nदमस्यॊपनिषत तयागः शिष्टाचारेषु नित्यदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 63, + "text": "ये तु धर्मम असूयन्ते बुद्धिमॊहान्विता नराः\nअपथा गच्छतां तेषाम अनुयातापि पीड्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 64, + "text": "ये तु शिष्टाः सुनियताः शरुतित्यागपरायणाः\nधर्म्यं पन्थानम आरूढाः सत्यधर्मपरायणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 65, + "text": "नियच्छन्ति परां बुद्धिं शिष्टाचारान्विता नराः\nउपाध्याय मते युक्ताः सथित्या धर्मार्थदर्शिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 66, + "text": "नास्तिकान भिन्नमर्यादान करूरान पापमतौ सथितान\nतयज ताञ जञानम आश्रित्य धार्मिकान उपसेव्य च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 67, + "text": "काललॊभ गरहाकीर्णां पञ्चेन्द्रिय जलां नदीम\nनावं धृतिमयीं कृत्वा जन्म दुर्गाणि संतर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 68, + "text": "करमेण संचितॊ धर्मॊ बुद्धियॊगमयॊ महान\nशिष्टाचारे भवेत साधू रागः शुक्लेव वाससि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 69, + "text": "अहिंसा सत्यवचनं सर्वभूतहितं परम\nअहिंसा परमॊ धर्मः स च सत्ये परतिष्ठितः\nसत्ये कृत्वा परतिष्ठां तु परवर्तन्ते परवृत्तयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 70, + "text": "सत्यम एव गरीयस तु शिष्टाचार निषेवितम\nआचारश च सतां धर्मः सन्तश चाचार लक्षणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 71, + "text": "यॊ यथा परकृतिर जन्तुः सवां सवां परकृतिम अश्नुते\nपापात्मा करॊधकामादीन दॊषान आप्नॊत्य अनात्मवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 72, + "text": "आरम्भॊ नयाययुक्तॊ यः स हि धर्म इति समृतः\nअनाचारस तव अधर्मेति एतच छिष्टानुशासनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 73, + "text": "अक्रुध्यन्तॊ ऽनसूयन्तॊ निरहंकार मत्सराः\nऋजवः शम संपन्नाः शिष्टाचारा भवन्ति ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 74, + "text": "तरैविद्य वृद्धाः शुचयश वृत्तवन्तॊ मनस्विनः\nगुरुशुश्रूषवॊ दान्ताः शिष्टाचारा भवन्त्य उत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 75, + "text": "तेषाम अदीनसत्त्वानां दुष्कराचार कर्मणाम\nसवैः कर्मभिः सत्कृतानां घॊरत्वं संप्रणश्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 76, + "text": "तं सद आचारम आश्चर्यं पुराणं शाश्वतं धरुवम\nधर्मं धर्मेण पश्यन्तः सवर्गं यान्ति मनीषिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 77, + "text": "आस्तिका मानहीनाश च दविजातिजनपूजकाः\nशरुतवृत्तॊपसंपन्नास ते सन्तः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 78, + "text": "वेदॊक्तः परमॊ धर्मॊ धर्मशास्त्रेषु चापरः\nशिष्टाचीर्णश च शिष्टानां तरिविधं धर्मलक्षणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 79, + "text": "पारणं चापि विद्यानां तीर्थानाम अवगाहनम\nकषमा सत्यार्जवं शौचं शिष्टाचार निदर्शनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 80, + "text": "सर्वभूतदयावन्तॊ अहिंसा निरताः सदा\nपरुषं न परभाषन्ते सदा सन्तॊ दविज परियाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 81, + "text": "शुभानाम अशुभानां च कर्मणां फलसंचये\nविपाकम अभिजानन्ति ते शिष्टाः शिष्टसंमताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 82, + "text": "नयायॊपेता गुणॊपेताः सर्वलॊकहितैषिणः\nसन्तः सवर्गजितः शुक्लाः संनिविष्टाश च सत्पथे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 83, + "text": "दातारः संविभक्तारॊ दीनानुग्रह कारिणः\nसर्वभूतदयावन्तस ते शिष्टाः शिष्टसंमताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 84, + "text": "सर्वपूज्याः शरुतधनास तथैव च तपस्विनः\nदाननित्याः सुखाँल लॊकान आप्नुवन्तीह च शरियम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 85, + "text": "पीडया च कलत्रस्य भृत्यानां च समाहिताः\nअतिशक्त्या परयच्छन्ति सन्तः सद्भिः समागताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 86, + "text": "लॊकयात्रां च पश्यन्तॊ धर्मम आत्महितानि च\nएवं सन्तॊ वर्तमाना एधन्ते शाश्वतीः समाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 87, + "text": "अहिंसा सत्यवचनम आनृशंस्यम अथार्जवम\nअद्रॊहॊ नातिमानश च हरीस तितिक्षा दमः शमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 88, + "text": "धीमन्तॊ धृतिमन्तश च भूतानाम अनुकम्पकाः\nअकाम दवेषसंयुक्तास ते सन्तॊ लॊकसत्कृताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 89, + "text": "तरीण्य एव तु पदान्य आहुः सतां वृत्तम अनुत्तमम\nन दरुह्येच चैव दद्याच च सत्यं चैव सदा वदेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 90, + "text": "सर्वत्र च दयावन्तः सन्तः करुणवेदिनः\nगच्छन्तीह सुसंतुष्टा धर्म्यं पन्थानम उत्तमम\nशिष्टाचारा महात्मानॊ येषां धर्मः सुनिश्चितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 91, + "text": "अनसूया कषमा शान्तिः संतॊषः परियवादिता\nकामक्रॊधपरित्यागः शिष्टाचार निषेवणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 92, + "text": "कर्मणा शरुतसंपन्नं सतां मार्गम अनुत्तमम\nशिष्टाचारं निषेवन्ते नित्यं धर्मेष्व अतन्द्रिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 93, + "text": "परज्ञा परासादम आरुह्य मुह्यतॊ महतॊ जनान\nपरेक्षन्तॊ लॊकवृत्तानि विविधानि दविजॊत्तम\nअतिपुण्यानि पापानि तानि दविज वरॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 198, + "shloka": 94, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं यथा परज्ञं यथा शरुतम\nशिष्टाचार गुणान बरह्मन पुरस्कृत्य दविजर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nस तु विप्रम अथॊवाच धर्मव्याधॊ युधिष्ठिर\nयद अहं हय आचरे कर्म घॊरम एतद असंशयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 2, + "text": "विधिस तु बलवान बरह्मन दुस्तरं हि पुराकृतम\nपुराकृतस्य पापस्य कर्म दॊषॊ भवत्य अयम\nदॊषस्यैतस्य वै बरह्मन विघाते यत्नवान अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 3, + "text": "विधिना विहिते पूर्वं निमित्तं घातकॊ भवेत\nनिमित्तभूता हि वयं कर्मणॊ ऽसय दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 4, + "text": "येषां हतानां मांसानि विक्रीणामॊ वयं दविज\nतेषाम अपि भवेद धर्म उपभॊगेन भक्षणात\nदेवतातिथिभृत्यानां पितॄणां परतिपूजनात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 5, + "text": "ओषध्यॊ वीरुधश चापि पशवॊ मृगपक्षिणः\nअन्नाद्य भूता लॊकस्य इत्य अपि शरूयते शरुतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 6, + "text": "आत्ममांस परदानेन शिबिर औशीनरॊ नृपः\nसवर्गं सुदुर्लभं पराप्तः कषमावान दविजसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 7, + "text": "राज्ञॊ महानसे पूर्वं रन्तिदेवस्य वै दविज\nदवे सहस्रे तु वध्येते पशूनाम अन्वहं तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 8, + "text": "समांसं ददतॊ हय अन्नं रन्तिदेवस्य नित्यशः\nअतुला कीर्तिर अभवन नृपस्य दविजसत्तम\nचातुर्मास्येषु पशवॊ वध्यन्त इति नित्यशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 9, + "text": "अग्नयॊ मांसकामाश च इत्य अपि शरूयते शरुतिः\nयज्ञेषु पशवॊ बरह्मन वध्यन्ते सततं दविजैः\nसंस्कृताः किल मन्त्रैश च ते ऽपि सवर्गम अवाप्नुवन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 10, + "text": "यदि नैवाग्नयॊ बरह्मन मांसकामाभवन पुरा\nभक्ष्यं नैव भवेन मांसं कस्य चिद दविजसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 11, + "text": "अत्रापि विधिर उक्तश च मुनिभिर मांसभक्षणे\nदेवतानां पितॄणां च भुङ्क्ते दत्त्वा तु यः सदा\nयथाविधि यथाश्रद्धं न स दुष्यति भक्षणात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 12, + "text": "अमांसाशी भवत्य एवम इत्य अपि शरूयते शरुतिः\nभार्यां गच्छन बरह्मचारी ऋतौ भवति बराह्मणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 13, + "text": "सत्यानृते विनिश्चित्य अत्रापि विधिर उच्यते\nसौदासेन पुरा राज्ञा मानुषा भक्षिता दविज\nशापाभिभूतेन भृशम अत्र किं परतिभाति ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 14, + "text": "सवधर्म इति कृत्वा तु न तयजामि दविजॊत्तम\nपुरा कृतम इति जञात्वा जीवाम्य एतेन कर्मणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 15, + "text": "सवकर्म तयजतॊ बरह्मन्न अधर्म इह दृश्यते\nसवकर्म निरतॊ यस तु स धर्म इति निश्चयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 16, + "text": "पूर्वं हि विहितं कर्म देहिनं न विमुञ्चति\nधात्रा विधिर अयं दृष्टॊ बहुधा कर्म निर्णये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 17, + "text": "दरष्टव्यं तु भवेत पराज्ञ करूरे कर्मणि वर्तता\nकथं कर्म शुभं कुर्यां कथं मुच्ये पराभवात\nकर्मणस तस्य घॊरस्य बहुधा निर्णयॊ भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 18, + "text": "दाने च सत्यवाक्ये च गुरुशुश्रूषणे तथा\nदविजातिपूजने चाहं धर्मे च निरतः सदा\nअतिवादातिमानाभ्यां निवृत्तॊ ऽसमि दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 19, + "text": "कृषिं साध्व इति मन्यन्ते तत्र हिंसा परा समृता\nकर्षन्तॊ लाङ्गलैः पुंसॊ घनन्ति भूमिशयान बहून\nजीवान अन्यांश च बहुशस तत्र किं परतिभाति ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 20, + "text": "धान्यबीजानि यान्य आहुर वरीह्य आदीनि दविजॊत्तम\nसर्वाण्य एतानि जीवन्ति तत्र किं परतिभाति ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 21, + "text": "अध्याक्रम्य पशूं चापि घनन्ति वै भक्षयन्ति च\nवृक्षान अथौषधीश चैव अछिन्दन्ति पुरुषा दविज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 22, + "text": "जीवा हि बहवॊ बरह्मन वृक्षेषु च फलेषु च\nउदके बहवश चापि तत्र किं परतिभाति ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 23, + "text": "सर्वं वयाप्तम इदं बरह्मन पराणिभिः पराणिजीवनैः\nमत्स्या गरसन्ते मत्स्यांश च तत्र किं परतिभाति ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 24, + "text": "सत्त्वैः सत्त्वानि जीवन्ति बहुधा दविजसत्तम\nपराणिनॊ ऽनयॊन्यभक्षाश च तत्र किं परतिभाति ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 25, + "text": "चङ्क्रम्यमाणा जीवांश च धरणी संश्रितान बहून\nपद्भ्यां घनन्ति नरा विप्र तत्र किं परतिभाति ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 26, + "text": "उपविष्टाः शयानाश च घनन्ति जीवान अनेकशः\nजञानविज्ञानवन्तश च तत्र किं परतिभाति ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 27, + "text": "जीवैर गरस्तम इदं सर्वम आकाशं पृथिवी तथा\nअविज्ञानाच च हिंसन्ति तत्र किं परतिभाति ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 28, + "text": "अहिंसेति यद उक्तं हि पुरुषैर विस्मितैः पुरा\nके न हिंसन्ति जीवन वै लॊके ऽसमिन दविजसत्तम\nबहु संचिन्त्य इह वै नास्ति कश चिद अहिंसकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 29, + "text": "अहिंसायां तु निरता यतयॊ दविजसत्तम\nकुर्वन्त्य एव हि हिंसां ते यत्नाद अल्पतरा भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 30, + "text": "आलक्ष्याश चैव पुरुषाः कुले जाता महागुणाः\nमहाघॊराणि कर्माणि कृत्वा लज्जन्ति वै न च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 31, + "text": "सुहृदः सुहृदॊ ऽनयांश च दुर्हृदश चापि दुर्हृदः\nसम्यक परवृत्तान पुरुषान न सम्यग अनुपश्यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 32, + "text": "समृद्धैश च न नन्दन्ति बान्धवा बान्धवैर अपि\nगुरूंश चैव विनिन्दन्ति मूढाः पण्डितमानिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 33, + "text": "बहु लॊके विपर्यस्तं दृश्यते दविजसत्तम\nधर्मयुक्तम अधर्मं च तत्र किं परतिभाति ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 199, + "shloka": 34, + "text": "वक्तुं बहुविधं शक्यं धर्माधर्मेषु कर्मसु\nसवकर्म निरतॊ यॊ हि स यशॊ पराप्नुयान महत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nधर्मव्याधस तु निपुणं पुनर एव युधिष्ठिर\nविप्रर्षभम उवाचेदं सर्वधर्मभृतां वरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 2, + "text": "शरुतिप्रमाणॊ धर्मॊ हि वृद्धानाम इति भाषितम\nसूक्ष्मा गतिर हि धर्मस्य बहुशाखा हय अनन्तिका" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 3, + "text": "पराणात्यये विवाहे च वक्तव्यम अनृतं भवेत\nअनृतं च भवेत सत्यं सत्यं चैवानृतं भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 4, + "text": "यद भूतहितम अत्यन्तं तत सत्यम इति धारणा\nविपर्यय कृतॊ धर्मः पश्य धर्मस्य सूक्ष्मताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 5, + "text": "यत करॊत्य अशुभं कर्म शुभं वा दविजसत्तम\nअवश्यं तत समाप्नॊति पुरुषॊ नात्र संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 6, + "text": "विषमां च दशां पराप्य देवान गर्हति वै भृशम\nआत्मनः कर्म दॊषाणि न विजानात्य अपण्डितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 7, + "text": "मूढॊ नैकृतिकाश चापि चपलश च दविजॊत्तम\nसुखदुःखविपर्यासॊ यदा समुपपद्यते\nनैनं परज्ञा सुनीतं वा तरायते नैव पौरुषम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 8, + "text": "यॊ यम इच्छेद यथाकामं तं तं कामं समश्नुयात\nयदि सयाद अपराधीनं पुरुषस्य करियाफलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 9, + "text": "संयताश चापि दक्षाश च मतिमन्तश च मानवाः\nदृश्यन्ते निष्फलाः सन्तः परहीणाः सर्वकर्मभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 10, + "text": "भूतानाम अपरः कश चिद धिंसायां सततॊत्थितः\nवञ्चनायां च लॊकस्य स सुखेनेह जीवति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 11, + "text": "अचेष्टमानम आसीनं शरीः कं चिद उपतिष्ठति\nकश चित कर्माणि कुर्वन हि न पराप्यम अधिगच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 12, + "text": "देवान इष्ट्वा तपस तप्त्वा कृपणैः पुत्रगृद्धिभिः\nदश मासधृता गर्भे जायन्ते कुलपांसनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 13, + "text": "अपरे धनधान्यैश च भॊगैश च पितृसंचितैः\nविपुलैर अभिजायन्ते लब्धास तैर एव मङ्गलैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 14, + "text": "कर्मजा हि मनुष्याणां रॊगा नास्त्य अत्र संशयः\nआधिभिश चैव बाध्यन्ते वयाधैः कषुद्रमृगा इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 15, + "text": "ते चापि कुशलैर वैद्यैर निपुणैः संभृतौषधैः\nवयाधयॊ विनिवार्यन्ते मृगा वयाधैर इव दविज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 16, + "text": "येषाम अस्ति च भॊक्तव्यं गरहणी दॊषपीडिताः\nन शक्नुवन्ति ते भॊक्तुं पश्य धर्मभृतां वर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 17, + "text": "अपरे बाहुबलिनः कलिश्यन्ते बहवॊ जनाः\nदुःखेन चाधिगच्छन्ति भॊजनं दविजसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 18, + "text": "इति लॊकम अनाक्रन्दं मॊहशॊकपरिप्लुतम\nसरॊतसासकृद आक्षिप्तं हरियमाणं बलीयसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 19, + "text": "न मरियेयुर न जीर्येयुः सर्वे सयुः सार्वकामिकाः\nनाप्रियं परतिपश्येयुर वशित्वं यदि वै भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 20, + "text": "उपर्य उपरि लॊकस्य सर्वॊ गन्तुं समीहते\nयतते च यथाशक्ति न च तद वर्तते तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 21, + "text": "बहवः संप्रदृश्यन्ते तुल्यनक्षत्र मङ्गलाः\nमहच च फलवैषम्यं दृश्यते कर्म संधिषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 22, + "text": "न कश चिद ईशते बरह्मन सवयं गराहस्य सत्तम\nकर्मणां पराकृतानां वै इह सिद्धिः परदृश्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 23, + "text": "यथा शरुतिर इयं बरह्मञ जीवः किल सनातनः\nशरीरम अध्रुवं लॊके सर्वेषां पराणिनाम इह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 24, + "text": "वध्यमाने शरीरे तु देहनाशॊ भवत्य उत\nजीवः संक्रमते ऽनयत्र कर्मबन्धनिबन्धनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 25, + "text": "[बरा]\nकथं धर्मभृतां शरेष्ठ जीवॊ भवति शाश्वतः\nएतद इच्छाम्य अहं जञातु तत्त्वेन वदतां वर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 26, + "text": "[वयाध]\nन जीवनाशॊ ऽसति हि देहभेदे; मिथ्यैतद आहुर मरियतेति मूढाः\nजीवस तु देहान्तरितः परयाति; दशार्धतैवास्य शरीरभेदः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 27, + "text": "अन्यॊ हि नाश्नाति कृतं हि कर्म; स एव कर्ता सुखदुःखभागी\nयत तेन किं चिद धि कृतं हि कर्म; तद अश्नुते नास्ति कृतस्य नाशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 28, + "text": "अपुण्य शीलाश च भवन्ति पुण्या; नरॊत्तमाः पापकृतॊ भवन्ति\nनरॊ ऽनुयातस तव इह कर्मभिः सवैस; ततः समुत्पद्यति भावितस तैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 29, + "text": "[बरा]\nकथं संभवते यॊनौ कथं वा पुण्यपापयॊः\nजातीः पुण्या हय अपुण्याश च कथं गच्छति सत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 30, + "text": "[वयध]\nगर्भाधान समायुक्तं कर्मेदं संप्रदृश्यते\nसमासेन तु ते कषिप्रं परवक्ष्यामि दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 31, + "text": "यथा संभृत संभारः पुनर एव परजायते\nशुभकृच छुभयॊनीषु पापकृत पापयॊनिषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 32, + "text": "शुभैः परयॊगैर देवत्वं वयामिश्रैर मानुषॊ भवेत\nमॊहनीयैर वियॊनीषु तव अधॊ गामी च किल्बिषैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 33, + "text": "जातिमृत्युजरादुःखैः सततं समभिद्रुतः\nसंसारे पच्यमानश च दॊषैर आत्मकृतैर नरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 34, + "text": "तिर्यग्यॊनिसहस्राणि गत्वा नरकम एव च\nजीवाः संपरिवर्तन्ते कर्मबन्धनिबन्धनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 35, + "text": "जन्तुस तु कर्मभिस तैस तैः सवकृतैः परेत्य दुःखितः\nतद्दुःखप्रतिघातार्थम अपुण्यां यॊनिम अश्नुते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 36, + "text": "ततः कर्म समादत्ते पुनर अन्यन नवं बहु\nपच्यते तु पुनस तेन भुक्त्वापथ्यम इवातुरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 37, + "text": "अजस्रम एव दुःखार्तॊ ऽदुःखितः सुखसंज्ञितः\nततॊ ऽनिवृत्त बन्धत्वात कर्मणाम उदयाद अपि\nपरिक्रामति संसारे चक्रवद बहु वेदनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 38, + "text": "स चेन निवृत्तबन्धस तु विशुद्धश चापि कर्मभिः\nपराप्नॊति सुकृताँल लॊकान यत्र गत्वा न शॊचति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 39, + "text": "पापं कुर्वन पापवृत्तः पापस्यान्तं न गच्छति\nतस्मात पुण्यं यतेत कर्तुं वर्जयेत च पातकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 40, + "text": "अनसूयुः कृतज्ञश च कल्याणान्य एव सेवते\nसुखानि धर्मम अर्थं च सवर्गं च लभते नरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 41, + "text": "संस्कृतस्य हि दान्तस्य नियतस्य यतात्मनः\nपराज्ञस्यानन्तरा वृत्तिर इह लॊके परत्र च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 42, + "text": "सतां धर्मेण वर्तेत करियां शिष्टवद आचरेत\nअसंक्लेशेन लॊकस्य वृत्तिं लिप्सेत वै दविज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 43, + "text": "सन्ति हय आगतविज्ञानाः शिष्टाः शास्त्रविचक्षणाः\nसवधर्मेण करिया लॊके कर्मणः सॊ ऽपय असंकरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 44, + "text": "पराज्ञॊ धर्मेण रमते धर्मं चैवॊपजीवति\nतस्य धर्माद अवाप्तेषु धनेषु दविजसत्तम\nतस्यैव सिञ्चते मूलं गुणान पश्यति यत्र वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 45, + "text": "धर्मात्मा भवति हय एवं चित्तं चास्य परसीदति\nस मैत्र जनसंतुष्ट इह परेत्य च नन्दति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 46, + "text": "शब्दं सपर्शं तथारूपं गन्धान इष्टांश च सत्तम\nपरभुत्वं लभते चापि धर्मस्यैतत फलं विदुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 47, + "text": "धर्मस्य च फलं लब्ध्वा न तृप्यति महाद्विज\nअतृप्यमाणॊ निर्वेदम आदत्ते जञानचक्षुषा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 48, + "text": "परज्ञा चक्षुर नर इह दॊषं नैवानुरुध्यते\nविरज्यति यथाकामं न च धर्मं विमुञ्चति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 49, + "text": "सत्यत्यागे च यतते दृष्ट्वा लॊकं कषयात्मकम\nततॊ मॊक्षे परयतते नानुपायाद उपायतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 50, + "text": "एवं निर्वेदम आदत्ते पापं कर्म जहाति च\nधार्मिकश चापि भवति मॊक्षं च लभते परम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 51, + "text": "तपॊ निःश्रेयसं जन्तॊस तस्य मूलं शमॊ दमः\nतेन सर्वान अवाप्नॊति कामान यान मनसेच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 52, + "text": "इन्द्रियाणां निरॊधेन सत्येन च दमेन च\nबरह्मणः पदम आप्नॊति यत परं दविजसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 53, + "text": "[बरा]\nइन्द्रियाणि तु यान्य आहुः कानि तानि यतव्रत\nनिग्रहश च कथं कार्यॊ निग्रहस्य च किं फलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 200, + "shloka": 54, + "text": "कथं च फलम आप्नॊति तेषां धर्मभृतां वर\nएतद इच्छामि तत्त्वेन धर्मं जञातुं सुधार्मिक" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 201, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nएवम उक्तस तु विप्रेण धर्मव्याधॊ युधिष्ठिर\nपरत्युवाच यथा विप्रं तच छृणुष्व नराधिप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 201, + "shloka": 2, + "text": "[वयध]\nविज्ञानार्थं मनुष्याणां मनॊ पूर्वं परवर्तते\nतत पराप्य कामं भजते करॊधं च दविजसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 201, + "shloka": 3, + "text": "ततस तदर्थं यतते कर्म चारभते महत\nइष्टानां रूपगन्धानाम अभ्यासं च निषेवते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 201, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ रागः परभवति दवेषश च तदनन्तरम\nततॊ लॊभः परभवति मॊहश च तदनन्तरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 201, + "shloka": 5, + "text": "तस्य लॊभाभिभूतस्य रागद्वेषहतस्य च\nन धर्मे जायते बुद्धिर वयाजाद धर्मं करॊति च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 201, + "shloka": 6, + "text": "वयाजेन चरते धर्मम अर्थं वयाजेन रॊचते\nवयाजेन सिध्यमानेषु धनेषु दविजसत्तम\nतत्रैव रमते बुद्धिस ततः पापं चिकीर्षति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 201, + "shloka": 7, + "text": "सुहृद्भिर वार्यमाणश च पण्डितैश च दविजॊत्तम\nउत्तरं शरुतिसंबद्धं बरवीति शरुतियॊजितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 201, + "shloka": 8, + "text": "अधर्मस तरिविधस तस्य वर्धते रागदॊषतः\nपापं चिन्तयते चापि बरवीति च करॊति च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 201, + "shloka": 9, + "text": "तस्याधर्मप्रवृत्तस्य गुणा नश्यन्ति साधवः\nएकशीलाश च मित्रत्वं भजन्ते पापकर्मिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 201, + "shloka": 10, + "text": "स तेनासुखम आप्नॊति परत्र च विहन्यते\nपापात्मा भवति हय एवं धर्मलाभं तु मे शृणु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 201, + "shloka": 11, + "text": "यस तव एतान परज्ञया दॊषान पूर्वम एवानुपश्यति\nकुशलः सुखदुःखेषु साधूंश चाप्य उपसेवते\nतस्य साधु समारम्भाद बुद्धिर धर्मेषु जायते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 201, + "shloka": 12, + "text": "[बरा]\nबरवीसि सूनृतं धर्मं यस्य वक्ता न विद्यते\nदिव्यप्रभावः सुमहान ऋषिर एव मतॊ ऽसि मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 201, + "shloka": 13, + "text": "[वयध]\nबराह्मणा वै महाभागाः पितरॊ ऽगरभुजः सदा\nतेषां सर्वात्मना कार्यं परियं लॊके मनीषिणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 201, + "shloka": 14, + "text": "यत तेषां च परियं तत ते वक्ष्यामि दविजसत्तम\nनमस्कृत्वा बराह्मणेभ्यॊ बराह्मीं विद्यां निबॊध मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 201, + "shloka": 15, + "text": "इदं विश्वं जगत सर्वम अजय्यं चापि सर्वशः\nमहाभूतात्मकं बरह्मन्नातः परतरं भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 201, + "shloka": 16, + "text": "महाभूतानि खं वायुर अग्निर आपस तथा च भूः\nशब्दः सपर्शश च रूपं च रसॊ गन्धश च तद गुणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 201, + "shloka": 17, + "text": "तेषाम अपि गुणाः सर्वे गुणवृत्तिः परस्परम\nपूर्वपूर्व गुणाः सर्वे करमशॊ गुणिषु तरिषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 201, + "shloka": 18, + "text": "षष्ठस तु चेतना नाम मन इत्य अभिधीयते\nसप्तमी तु भवेद बुद्धिर अहंकारस ततः परम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 201, + "shloka": 19, + "text": "इन्द्रियाणि च पञ्चैव रजॊ सत्त्वं तमस तथा\nइत्य एष सप्त दशकॊ राशिर अव्यक्तसंज्ञकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 201, + "shloka": 20, + "text": "सर्वैर इहेन्द्रियार्थैस तु वयक्ताव्यक्तैः सुसंवृतः\nचतुर्विंशक इत्य एष वयक्ताव्यक्तमयॊ गुणः\nएतत ते सर्वम आख्यातं किं भूयॊ शरॊतुम इच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 202, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nएवम उक्तः स विप्रस तु धर्मव्याधेन भारत\nकथाम अकथयद भूयॊ मनसः परीतिवर्धनीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 202, + "shloka": 2, + "text": "[बरा]\nमहाभूतानि यान्य आहुः पञ्च धर्मविदां वर\nएकैकस्य गुणान सम्यक पञ्चानाम अपि मे वद" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 202, + "shloka": 3, + "text": "[वयध]\nभूमिर आपस तथा जयॊतिर वायुर आकाशम एव च\nगुणॊत्तराणि सर्वाणि तेषां वक्ष्यामि ते गुणान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 202, + "shloka": 4, + "text": "भूमिः पञ्च गुणा बरह्मन्न उदकं च चतुर्गुणम\nगुणास तरयस तेजसि च तरयश चाकाशवातयॊः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 202, + "shloka": 5, + "text": "शब्दः सपर्शश च रूपं च रसश चापि दविजॊत्तम\nएते गुणाः पञ्च भूमेः सर्वेभ्यॊ गुणवत्तराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 202, + "shloka": 6, + "text": "शब्दः सपर्शश च रूपं च तेजसॊ ऽथ गुणास तरयः\nअपाम एते गुणा बरह्मन कीर्तिमास तव सुव्रत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 202, + "shloka": 7, + "text": "शब्दः सपर्शश च रूपं च तेजसॊ ऽथ गुणास तरयः\nशब्दः सपर्शश च वायौ तु शब्द आकाश एव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 202, + "shloka": 8, + "text": "एते पञ्चदश बरह्मन गुणा भूतेषु पञ्चसु\nवर्तन्ते सर्वभूतेषु येषु लॊकाः परतिष्ठिताः\nअन्यॊन्यं नातिवर्तन्ते संपच च भवति दविज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 202, + "shloka": 9, + "text": "यदा तु विषमी भावम आचरन्ति चराचराः\nतदा देही देहम अन्यं वयतिरॊहति कालतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 202, + "shloka": 10, + "text": "आनुपूर्व्या विनश्यन्ति जायन्ते चानुपूर्वशः\nतत्र तत्र हि दृश्यन्ते धातवः पाञ्चभौतिकाः\nयैर आवृतम इदं सर्वं जगत सथावरजङ्गमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 202, + "shloka": 11, + "text": "इन्द्रियैः सृज्यते यद यत तत तद वयक्तम इति समृतम\nअव्यक्तम इति विज्ञेयं लिङ्गग्राह्यम अतीन्द्रियम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 202, + "shloka": 12, + "text": "यथा सवं गराहकान्य एषां शब्दादीनाम इमानि तु\nइन्द्रियाणि यदा देही धारयन्न इह तप्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 202, + "shloka": 13, + "text": "लॊके विततम आत्मानं लॊकं चात्मनि पश्यति\nपरावरज्ञः सक्तः सन सर्वभूतानि पश्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 202, + "shloka": 14, + "text": "पश्यतः सर्वभूतानि सर्वावस्थासु सर्वदा\nबरह्मभूतस्य संयॊगॊ नाशुभेनॊपपद्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 202, + "shloka": 15, + "text": "जञानमूलात्मकं कलेशम अतिवृत्तस्य मॊहजम\nलॊकॊ बुद्धिप्रकाशेन जञेय मार्गेण दृश्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 202, + "shloka": 16, + "text": "अनादि निधनं जन्तुम आत्मयॊनिं सदाव्ययम\nअनौपम्यम अमूर्तं च भगवान आह बुद्धिमान\nतपॊ मूलम इदं सर्वं यन मां विप्रानुपृच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 202, + "shloka": 17, + "text": "इन्द्रियाण्य एव तत सर्वं यत सवर्गनरकाव उभौ\nनिगृहीत विसृष्टानि सवर्गाय नरकाय च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 202, + "shloka": 18, + "text": "एष यॊगविधिः कृत्स्नॊ यावद इन्द्रियधारणम\nएतन मूलं हि तपसः कृत्स्नस्य नरकस्य च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 202, + "shloka": 19, + "text": "इन्द्रियाणां परसङ्गेन दॊषम ऋच्छत्य असंशयम\nसंनियम्य तु तान्य एव ततः सिद्धिम अवाप्नुते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 202, + "shloka": 20, + "text": "षण्णाम आत्मनि नित्यानाम ऐश्वर्यं यॊ ऽधिगच्छति\nन स पापैः कुतॊ ऽनर्थैर युज्यते विजितेन्द्रियः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 202, + "shloka": 21, + "text": "रथः शरीरं पुरुषस्य दृष्टम; आत्मा नियतेन्द्रियाण्य आहुर अश्वान\nतैर अप्रमत्तः कुशली सदश्वैर; दान्तैः सुखं याति रथीव धीरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 202, + "shloka": 22, + "text": "षण्णाम आत्मनि नित्यानाम इन्द्रियाणां परमाथिनाम\nयॊ धीरॊ धारयेद रश्मीन स सयात परमसारथिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 202, + "shloka": 23, + "text": "इन्द्रियाणां परसृष्टानां हयानाम इव वर्त्मसु\nधृतिं कुर्वीत सारथ्ये धृत्या तानि जयेद धरुवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 202, + "shloka": 24, + "text": "इन्द्रियाणां हि चरतां यन मनॊ ऽनुविधीयते\nतद अस्य हरते बुद्धिं नावं वायुर इवाम्भसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 202, + "shloka": 25, + "text": "येषु विप्रतिपद्यन्ते षट्सु मॊहात फलागमे\nतेष्व अध्यवसिताध्यायी विन्दते धयानजं फलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nएवं तु सूक्ष्मे कथिते धर्मव्याजेन भारत\nबराह्मणः स पुनः सूक्ष्मं पप्रच्छ सुसमाहितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 2, + "text": "[बरा]\nसत्त्वस्य रजसश चैव तमसश च यथातथम\nगुणांस तत्त्वेन मे बरूहि यथावद इह पृच्छतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 3, + "text": "[वयध]\nहन्त ते कथयिष्यामि यन मां तवं परिपृच्छसि\nएषां गुणान पृथक्त्वेन निबॊध गदतॊ मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 4, + "text": "मॊहात्मकं तमस तेषां रज एषां परवर्तकम\nपरकाशबहुलत्वाच च सत्त्वं जयाय इहॊच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 5, + "text": "अविद्या बहुलॊ मूढः सवप्नशीलॊ विचेतनः\nदुर्दृशीकस तमॊ धवस्तः सक्रॊधस तामसॊ ऽलसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 6, + "text": "परवृत्त वाक्यॊ मन्त्री च यॊ ऽनुराग्य अभ्यसूयकः\nविवित्समानॊ विप्रर्षे सतब्धॊ मानी स राजसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 7, + "text": "परकाशबहुलॊ धीरॊ निर्विवित्सॊ ऽनसूयकः\nअक्रॊधनॊ नरॊ धीमान दान्तश चैव स सात्त्विकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 8, + "text": "सात्त्विकस तव अथ संबुद्धॊ लॊकवृत्तेन कलिश्यते\nयदा बुध्यति बॊद्धव्यं लॊकवृत्तं जुगुप्सते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 9, + "text": "वैराग्यस्य हि रूपं तु पुर्वम एव परवर्तते\nमृदुर भवत्य अहंकारः परसीदत्य आर्जवं च यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ ऽसय सर्वद्वन्द्वानि परशाम्यन्ति परस्परम\nन चास्य संयमॊ नाम कव चिद भवति कश चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 11, + "text": "शूद्रयॊनौ हि जातस्य सवगुणान उपतिष्ठतः\nवैश्यत्वं भवति बरह्मन कषत्रियत्वं तथैव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 12, + "text": "आज्रवे वर्तमानस्य बराह्मण्यम अभिजायते\nगुणास ते कीर्तिताः सर्वे किं भूयॊ शरॊतुम इच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 13, + "text": "[बरा]\nपार्थिवं धातुम आसाद्य शारीरॊ ऽगनिः कथं भवेत\nअवकाश विशेषेण कथं वर्तयते ऽनिलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 14, + "text": "[मार्क]\nपरश्नम एतं समुद्दिष्टं बराह्मणेन युधिष्ठिर\nवयाधः स कथयाम आस बराह्मणाय महात्मने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 15, + "text": "[वयध]\nमूर्धानम आश्रितॊ वह्निः शरीरं परिपालयन\nपराणॊ मूर्धनि चाग्नौ च वर्तमानॊ विचेष्टते\nभूतं भव्यं भविष्यच च सर्वं पराणे परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 16, + "text": "शरेष्ठं तद एव भूतानां बरह्म जयॊतिर उपास्महे\nसजन्तुः सर्वभूतात्मा पुरुषः स सनातनः\nमनॊ बुद्धिर अहंकारॊ भूतानां विषयश च सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 17, + "text": "एवं तव इह स सर्वत्र पराणेन परिपाल्यते\nपृष्ठतस तु समानेन सवां सवां गतिम उपाश्रितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 18, + "text": "बस्ति मूले गुदे चैव पावकः समुपाश्रितः\nवहन मूत्रं पुरीषं चाप्य अपानः परिवर्तते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 19, + "text": "परयत्ने कर्मणि बले य एकस तरिषु वर्तते\nउदान इति तं पराहुर अध्यात्मविदुषॊ जनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 20, + "text": "संधौ संधौ संनिविष्टः सर्वेष्व अपि तथानिलः\nशरीरेषु मनुष्याणां वयान इत्य उपदिष्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 21, + "text": "धातुष्व अग्निस तु विततः स तु वायुसमीरितः\nरसान धतूंश च दॊषांश च वर्तयन परिधावति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 22, + "text": "पराणानां संनिपातात तु संनिपातः परजायते\nउष्मा चाग्निर इति जञेयॊ यॊ ऽननं पचति देहिनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 23, + "text": "अपानॊदानयॊर मध्ये पराणव्यानौ समाहितौ\nसमन्वितस तव अधिष्ठानं सम्यक पचति पावकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 24, + "text": "तस्यापि पायुपर्यन्तस तथा सयाद उदसंज्ञितः\nसरॊतांसि तस्माज जायन्ते सर्वप्राणेषु देहिनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 25, + "text": "अग्निवेगवहः पराणॊ गुदान्ते परतिहन्यते\nस ऊर्ध्वम आगम्य पुनः समुत्क्षिपति पावकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 26, + "text": "पक्वाशयस तव अधॊ नाभ्या ऊर्ध्वम आमाशयः सथितः\nनाभिमध्ये शरीरस्य पराणाः सर्वे परतिष्ठिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 27, + "text": "परवृत्ता हृदयात सर्वास तिर्यग ऊर्ध्वम अधस तथा\nवहन्त्य अन्नरसान नाड्यॊ दश पराणप्रचॊदिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 28, + "text": "यॊगिनाम एष मार्गस तु येन गच्छन्ति तत्परम\nजितक्लमासना धीरा मूर्धन्य आत्मानम आदधुः\nएवं सर्वेषु विततौ पराणापानौ हि देहिषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 29, + "text": "एकादश विकारात्मा कला संभारसंभृतः\nमूर्तिमन्तं हि तं विद्धि नित्यं कर्म जितात्मकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 30, + "text": "तस्मिन यः संस्थितॊ हय अग्निर नित्यं सथाल्यम इवाहितः\nआत्मानं तं विजानीहि नित्यं यॊगजितात्मकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 31, + "text": "देवॊ यः संस्थितस तस्मिन्न अब्बिन्दुर इव पुष्करे\nकषेत्रज्ञं तं विजानीहि नित्यं तयागजितात्मकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 32, + "text": "जीवात्मकानि जानीहि रजॊ सत्त्वं तमस तथा\nजीवम आत्मगुणं विद्धि तथात्मानं परात्मकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 33, + "text": "सचेतनं जीवगुणं वदन्ति; स चेष्टते चेष्टयते च सर्वम\nततः परं कषेत्रविदॊ वदन्ति; पराकल्पयद यॊ भुवनानि सप्त" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 34, + "text": "एवं सर्वेषु भूतेषु भूतात्मा न परकाशते\nदृश्यते तव अग्र्यया बुद्ध्या सूक्ष्मया जञानवेदिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 35, + "text": "चित्तस्य हि परसादेन हन्ति कर्म शुभाशुभम\nपरसन्नात्मात्मनि सथित्वा सुखम आनन्त्यम अश्नुते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 36, + "text": "लक्षणं तु परसादस्य यथा तृप्तः सुखं सवपेत\nनिवाते वा यथा दीपॊ दीप्येत कुशलदीपितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 37, + "text": "पूर्वरात्रे परे चैव युञ्जानः सततं मनः\nलब्धाहारॊ विशुद्धात्मा पश्यन्न आत्मानम आत्मनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 38, + "text": "परदीप्तेनेव दीपेन मनॊ दीपेन पश्यति\nदृष्ट्वात्मानं निरात्मानं तदा स तु विमुच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 39, + "text": "सर्वॊपायैस तु लॊभस्य करॊधस्य च विनिग्रहः\nएतत पवित्रं यज्ञानां तपॊ वै संक्रमॊ मतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 40, + "text": "नित्यं करॊधात तपॊ रक्षेच छरियं रक्षेत मत्सरात\nविद्यां मानापमानाभ्याम आत्मानं तु परमादतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 41, + "text": "आनृशंस्यं परॊ धर्मः कषमा च परमं बलम\nआत्मज्ञानं परं जञानं परं सत्यव्रतं वरतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 42, + "text": "सत्यस्य वचनं शरेयॊ सत्यं जञानं हितं भवेत\nयद भूतहितम अत्यन्तं तद वै सत्यं परं मतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 43, + "text": "यस्य सर्वे समारम्भा निराशीर बन्धनाः सदा\nतवागे यस्य हुतं सर्वं स तयागी स च बुद्धिमान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 44, + "text": "यतॊ न गुरुर अप्य एनं चयावयेद उपपादयन\nतं विद्याद बरह्मणॊ यॊगं वियॊगं यॊगसंज्ञितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 45, + "text": "न हिंस्यात सर्वभूतानि मैत्रायण गतश चरेत\nनेदं जीवितम आसाद्य वैरं कुर्वीत केन चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 46, + "text": "आकिंचन्यं सुसंतॊषॊ निराशित्वम अचापलम\nएतद एव परं जञानं सद आत्मज्ञानम उत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 47, + "text": "परिग्रहं परित्यज्य भव बुद्ध्या यतव्रतः\nअशॊकं सथानम आतिष्ठेन निश्चलं परेत्य चेह च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 48, + "text": "तपॊनित्येन दान्तेन मुनिना संतयात्मना\nअजितं जेतुकामेन भाव्यं सङ्गेष्व असङ्गिना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 49, + "text": "गुणागुणम अनासङ्गम एककार्यम अनन्तरम\nएतद बराह्मण ते वृत्तम आहुर एकपदं सुखम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 50, + "text": "परित्यजति यॊ दुःखं सुखं चाप्य उभयं नरः\nबरह्म पराप्नॊति सॊ ऽतयन्तम असङ्गेन च गच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 203, + "shloka": 51, + "text": "यथा शरुतम इदं सर्वं समासेन दविजॊत्तम\nएतत ते सर्वम आख्यात्म किं भूयॊ शरॊतुम इच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 204, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nएवं संकथिते कृत्स्ने मॊक्षधर्मे युधिष्ठिर\nदृढं परीतिमना विप्रॊ धर्मव्याधम उवाच ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 204, + "shloka": 2, + "text": "नयाययुक्तम इदं सर्वं भवता परिकीर्तितम\nन ते ऽसत्य अविदितं किं चिद धर्मेष्व इह हि दृश्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 204, + "shloka": 3, + "text": "[वयध]\nपरत्यक्षं मम यॊ धर्मस तं पश्य दविजसत्तम\nयेन सिद्धिर इयं पराप्ता मया बराह्मणपुंगव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 204, + "shloka": 4, + "text": "उत्तिष्ठ भगवन कषिप्रं परविश्याभ्यन्तरं गृहम\nदरष्टुम अर्हसि धर्मज्ञ मातरं पितरं च मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 204, + "shloka": 5, + "text": "[मार्क]\nइत्य उक्तः स परविश्याथ ददर्श परमार्चितम\nसौधं हृद्यं चतुर्शालम अतीव च मनॊहरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 204, + "shloka": 6, + "text": "देवता गृहसंकाशं दैवतैश च सुपूजितम\nशयनासनसंबाधं गन्धैश च परमैर युतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 204, + "shloka": 7, + "text": "तत्र शुक्लाम्बर धरौ पितराव अस्य पूजितौ\nकृताहारौ सुतुष्टौ ताव उपविष्टौ वरासने\nधर्मव्याधस तुतौ दृष्ट्वा पादेषु शिरसापतत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 204, + "shloka": 8, + "text": "[वृद्धौ]\nउत्तिष्ठॊत्तिष्ठ धर्मज्ञ धर्मस तवाम अभिरक्षतु\nपरीतौ सवस तव शौचेन दीर्घम आयुर अवाप्नुहि\nसत पुत्रेण तवया पुत्र नित्यकालं सुपूजितौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 204, + "shloka": 9, + "text": "न ते ऽनयद दैवतं किं चिद दैवतेष्व अपि वर्तते\nपरयतत्वाद दविजातीनां दमेनासि समन्वितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 204, + "shloka": 10, + "text": "पितुः पितामहा ये च तथैव परपितामहाः\nपरीतास ते सततं पुत्र दमेनावां च पूजया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 204, + "shloka": 11, + "text": "मनसा कर्मणा वाचा शुश्रूषा नैव हीयते\nन चान्या वितथा बुद्धिर दृश्यते सांप्रतं तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 204, + "shloka": 12, + "text": "जामदग्न्येन रामेण यथा वृद्धौ सुपूजितौ\nतथा तवया कृतं सर्वं तद विशिष्टं च पुत्रक" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 204, + "shloka": 13, + "text": "[मार्क]\nततस तं बराह्मणं ताभ्यां धर्मव्याधॊ नयवेदयत\nतौ सवागतेन तं विप्रम अर्चयाम आसतुस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 204, + "shloka": 14, + "text": "परतिगृह्य च तां पूजां दविजः पप्रच्छ ताव उभौ\nसपुत्राभ्यां सभृत्याभ्यां कच चिद वां कुशलं गृहे\nअनामयं च वां कच चित सदैवेह शरीरयॊः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 204, + "shloka": 15, + "text": "[वृद्धौ]\nकुशलं नॊ गृहे विप्र भृत्यवर्गे च सर्वशः\nकच चित तवम अप्य अविघ्नेन संप्राप्तॊ भगवन्न इह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 204, + "shloka": 16, + "text": "[मार्क]\nबाढम इत्य एव तौ विप्रः परत्युवाच मुदान्वितः\nधर्मव्याधस तु तं विप्रम अर्थवद वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 204, + "shloka": 17, + "text": "पिता माता च भगवन्न एतौ मे दैवतं परम\nयद दैवतेभ्यः कर्तव्यं तद एताभ्यां करॊम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 204, + "shloka": 18, + "text": "तरयस्त्रिंशद यथा देवाः सर्वे शक्रपुरॊगमाः\nसंपूज्याः सर्वलॊकस्य तथा वृत्ताव इमौ मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 204, + "shloka": 19, + "text": "उपहारान आहरन्तॊ देवतानां यथा दविजाः\nकुर्वते तद्वद एताभ्यां करॊम्य अहम अतन्द्रितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 204, + "shloka": 20, + "text": "एतौ मे परमं बरह्मन पिता माता च दैवतम\nएतौ पुष्पैः फलै रत्नैस तॊषयामि सदा दविज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 204, + "shloka": 21, + "text": "एताव एवाग्नयॊ मह्यं यान वदन्ति मनीषिणः\nयज्ञा वेदाश च चत्वारः सर्वम एतौ मम दविज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 204, + "shloka": 22, + "text": "एतदर्थं मम पराणा भार्या पुत्राः सुहृज्जनाः\nसपुत्रदारः शुश्रूषां नित्यम एव करॊम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 204, + "shloka": 23, + "text": "सवयं च सनापयाम्य एतौ तथा पादौ परधावये\nआहारं संप्रयच्छामि सवयं च दविजसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 204, + "shloka": 24, + "text": "अनुकूलाः कथा वच्मि विप्रियं परिवर्जयन\nअधर्मेणापि संयुक्तं परियम आभ्यां करॊम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 204, + "shloka": 25, + "text": "धर्मम एव गुरुं जञात्वा करॊमि दविजसत्तम\nअतन्द्रितः सदा विप्र शुश्रूषां वै करॊम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 204, + "shloka": 26, + "text": "पञ्चैव गुरवॊ बरह्मन पुरुषस्य बभूषतः\nपिता माताग्निर आत्मा च गुरुश च दविजसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 204, + "shloka": 27, + "text": "एतेषु यस तु वर्तेत सम्यग एव दविजॊत्तम\nभवेयुर अग्नयस तस्य परिचीर्णास तुनित्यशः\nगार्हस्थ्ये वर्तमानस्य धर्म एष सनातनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nगुरू निवेद्य विप्राय तौ मातापितराव उभौ\nपुनर एव स धर्मात्मा वयाधॊ बराह्मणम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 2, + "text": "परवृत्त चक्षुर जातॊ ऽसमि संपश्य तपसॊ बलम\nयदर्थम उक्तॊ ऽसि तया गच्छस्व मिथिलाम इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 3, + "text": "पतिशुश्रूष परया दान्तया सत्यशीलया\nमिथिलायां वसन वयाधः स ते धर्मान परवक्ष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 4, + "text": "[बरा]\nपतिव्रतायाः सत्यायाः शीलाढ्याया यतव्रत\nसंस्मृत्य वाक्यं धर्मज्ञ गुणवान असि मे मतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 5, + "text": "[वयध]\nयत तदा तवं दविजश्रेष्ठ तयॊक्तॊ मां परति परभॊ\nदृष्टम एतत तया सम्यग एकपत्न्या न संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 6, + "text": "तवद अनुग्रह बुद्ध्या तु विप्रैतद दर्शितं मया\nवाक्यं च शृणु मे तात यत ते वक्ष्ये हितं दविज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 7, + "text": "तवया विनिकृता माता पिता च दविजसत्तम\nअनिसृष्टॊ ऽसि निष्क्रान्तॊ गृहात ताभ्याम अनिन्दित\nवेदॊच्चारण कार्यार्थम अयुक्तं तत तवया कृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 8, + "text": "तव शॊकेन वृद्धौ ताव अन्धौ जातौ तपस्विनौ\nतौ परसादयितुं गच्छ मा तवा धर्मॊ ऽतयगान महान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 9, + "text": "तपस्वी तवं महात्मा च धर्मे च निरतः सदा\nसर्वम एतद अपार्थं ते कषिप्रं तौ संप्रसादय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 10, + "text": "शरद्दधस्य मम बरह्मन नान्यथा कर्तुम अर्हसि\nगम्यताम अद्य विप्रर्षे शरेयस ते कथयाम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 11, + "text": "[बरा]\nयद एतद उक्तं भवता सर्वं सत्यम असंशयम\nपरीतॊ ऽसमि तव धर्मज्ञ साध्व आचार गुणान्वित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 12, + "text": "[वयध]\nदैवतप्रतिमॊ हि तवं यस तवं धर्मम अनुव्रतः\nपुराणं शाश्वतं दिव्यं दुष्प्रापम अकृतात्मभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 13, + "text": "अतन्द्रितः कुरु कषिप्रं मातापित्रॊर हि पूजनम\nअतः परम अहं धर्मं नान्यं पश्यामि कं चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 14, + "text": "[बरा]\nइहाहम आगतॊ दिष्ट्या दिष्ट्या मे संगतं तवया\nईदृशा दुर्लभा लॊके नरा धर्मप्रदर्शकाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 15, + "text": "एकॊ नरसहस्रेषु धर्मविद विद्यते न वा\nपरीतॊ ऽसमि तव सत्येन भद्रं ते पुरुषॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 16, + "text": "पतमानॊ हि नरके भवतास्मि समुद्धृतः\nभवितव्यम अथैवं च यद दृष्टॊ ऽसि मयानघ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 17, + "text": "राजा ययातिर दौहित्रैः पतितस तारितॊ यथा\nसद्भिः पुरुषशार्दूल तथाहं भवता तव इह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 18, + "text": "माता पितृभ्यां शुश्रूषां करिष्ये वचनात तव\nनाकृतात्मा वेदयति धर्माधर्मविनिश्चयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 19, + "text": "दुर्ज्ञेयः शाश्वतॊ धर्मः शूद्रयॊनौ हि वर्तता\nन तवां शूद्रम अहं मन्ये भवितव्यं हि कारणम\nयेन कर्म विपाकेन परातेयं शूद्रता तवया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 20, + "text": "एतद इच्छामि विज्ञातुं तत्त्वेन हि महामते\nकामया बरूहि मे तथ्यं सर्वं तवं परयतात्मवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 21, + "text": "[वयध]\nअनतिक्रमणीया हि बराह्मणा वै दविजॊत्तम\nशृणु सर्वम इदं वृत्तं पूर्वदेहे ममानघ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 22, + "text": "अहं हि बराह्मणः पूर्वम आसं दविज वरात्मज\nवेदाध्यायी सुकुशलॊ वेदाङ्गानां चपारगः\nआत्मदॊषकृतैर बरह्मन्न अवस्था पराप्तवान इमाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 23, + "text": "कश चिद राजा मम सखा धनुर्वेदपरायणः\nसंसर्गाद धनुषि शरेष्ठस ततॊ ऽहम अभवं दविज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 24, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु मृगयां निर्गतॊ नृपः\nसहितॊ यॊधमुख्यैश च मन्त्रिभिश च सुसंवृतः\nततॊ ऽभयहन मृगांस तत्र सुबहून आश्रमं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 25, + "text": "अथ कषिप्तः शरॊ घॊरॊ मयापि दविजसत्तम\nताडितश च मुनिस तेन शरेणानतपर्वणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 26, + "text": "भूमौ निपतितॊ बरह्मन्न उवाच परतिनादयन\nनापराध्याम्य अहं किं चित केन पापम इदं कृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 27, + "text": "मन्वानस तं मृगं चाहं संप्राप्तः सहसा मुनिम\nअपश्यं तम ऋषिं विद्धं शरेणानतपर्वणा\nतम उग्रतपसं विप्रं निष्टनन्तं महीतले" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 28, + "text": "अकार्य करणाच चापि भृशं मे वयथितं मनः\nअजानता कृतम इदं मयेत्य अथ तम अब्रुवम\nकषन्तुम अर्हसि मे बरह्मन्न इति चॊक्तॊ मया मुनिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 205, + "shloka": 29, + "text": "ततः परत्यब्रवीद वाक्यम ऋशिर मां करॊधमूर्च्छितः\nवयाधस तवं भविता करूर शूद्रयॊनाव इति दविज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 1, + "text": "[वयध]\nएवं शप्तॊ ऽहम ऋषिणा तदा दविजवरॊत्तम\nअभिप्रसादयम ऋषिं गिरा वाक्यं विशारदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 2, + "text": "अजानता मयाकार्यम इदम अद्य कृतं मुने\nकषन्तुम अर्हसि तत सर्वं परसीद भगवन्न इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 3, + "text": "[रसिर]\nनान्यथा भविता शाप एवम एतद असंशयम\nआनृशंस्याद अहं किं चित कर्तानुग्रहम अद्य ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 4, + "text": "शूद्रयॊनौ वर्तमानॊ धर्मज्ञॊ भविता हय असि\nमातापित्रॊश च शुश्रूषां करिष्यसि न संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 5, + "text": "तया शुश्रूषया सिद्धिं महतीं समवाप्स्यसि\nजातिस्रमश च भविता सवर्गं चैव गमिष्यसि\nशापक्षयान्ते निर्वृत्ते भवितासि पुनर दविजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 6, + "text": "[वयध]\nएवं शप्तः पुरा तेन ऋषिणास्म्य उग्रतेजसा\nपरसादश च कृतस तेन ममैवं दविपदां वर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 7, + "text": "शरं चॊद्धृतवान अस्मि तस्य वै दविजसत्तम\nआश्रमं च मया नीतॊ न च पराणैर वययुज्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 8, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं यथा मम पुराभवत\nअभितश चापि गन्तव्यं मया सवर्गं दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 9, + "text": "[बरा]\nएवम एतानि पुरुषा दुःखानि च सुखानि च\nपराप्नुवन्ति महाबुद्धे नॊत्कण्ठां कर्तुम अर्हसि\nदुष्करं हि कृतं तात जानता जातिम आत्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 10, + "text": "कर्म दॊषश च वै विद्वन्न आत्मजातिकृतेन वै\nकं चित कालं मृष्यतां वै ततॊ ऽसि भविता दविजः\nसांप्रतं च मतॊ मे ऽसि बराह्मणॊ नात्र संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 11, + "text": "बराह्मणः पतनीयेषु वर्तमानॊ विकर्मसु\nदाम्भिकॊ दुष्कृतप्रायः शूद्रेण सदृशॊ भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 12, + "text": "यस तु शूद्रॊ दमे सत्ये धर्मे च सततॊत्थितः\nतं बराह्मणम अहं मन्ये वृत्तेन हि भवेद दविजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 13, + "text": "कर्म दॊषेण विषमा गतिम आप्नॊति दारुणाम\nकषीणदॊषम अहं मन्ये चाभितस तवां नरॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 14, + "text": "कर्तुम अर्हसि नॊत्कण्ठां तवद्विधा हय अविषादिनः\nलॊकवृत्तान्तवृत्तज्ञा नित्यं धर्मपरायणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 15, + "text": "[वयध]\nपरज्ञया मानसं दुःखं हन्याच छारीरम औषधैः\nएतद विज्ञानसामर्थ्यं न बालैः समतां वरजेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 16, + "text": "अनिष्ट संप्रयॊगाच च विप्रयॊगात परियस्य च\nमानुषा मानसैर दुःखैर युज्यन्ते अल्पबुद्धयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 17, + "text": "गुणैर भूतानि युज्यन्ते वियुज्यन्ते तथैव च\nसर्वाणि नैतद एकस्य शॊकस्थानं हि विद्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 18, + "text": "अनिष्टेनान्वितं पश्यंस तथा कषिप्रं विरज्यते\nततश च परतिकुर्वन्ति यदि पश्यन्त्य उपक्रमम\nशॊचतॊ न भवेत किं चित केवलं परितप्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 19, + "text": "परित्यजन्ति ये दुःखं सुखं वाप्य उभयं नराः\nत एव सुखम एधन्ते जञानतृप्ता मनीषिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 20, + "text": "असंतॊष परा मूढाः संतॊषं यान्ति पण्डिताः\nअसंतॊषस्य नास्त्य अन्तस तुष्टिस तु परमं सुखम\nन शॊचन्ति गताध्वानः पश्यन्तः परमां गतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 21, + "text": "न विषादे मनॊ कार्यं विषादॊ विषम उत्तमम\nमारयत्य अकृतप्रज्ञं बालं करुद्ध इवॊरगः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 22, + "text": "यं विषादाभिभवति विषमे समुपस्थिते\nतेजसा तस्य हीनस्य पुरुषार्थॊ न विद्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 23, + "text": "अवश्यं करियमाणस्य कर्मणॊ दृश्यते फलम\nन हि निर्वेदम आगम्य किं चित पराप्नॊति शॊभनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 24, + "text": "अथाप्य उपायं पश्येत दुःखस्य परिमॊक्षणे\nअशॊचन्न आरभेतैव युक्तश चाव्यसनी भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 25, + "text": "भूतेष्व अभावं संचिन्त्य ये तु बुद्धेः परं गताः\nन शॊचन्ति कृतप्रज्ञाः पश्यन्तः परमां गतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 26, + "text": "न शॊचामि च वै विद्वन कालाकाङ्क्षी सथितॊ ऽसम्य अहम\nएतैर निर्दशनैर बरह्मन नावसीदामि सत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 27, + "text": "[बरा]\nकृतप्रज्ञॊ ऽसि मेधावी बुद्धिश च विपुला तव\nनाहं भवन्तं शॊचामि जञानतृप्तॊ ऽसि धर्मवित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 28, + "text": "आपृच्छे तवां सवस्ति ते ऽसतु धर्मस तवा परिरक्षतु\nअप्रमादस तु कर्तव्यॊ धर्मे धर्मभृतां वर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 29, + "text": "[मार्क]\nबाढम इत्य एव तं वयाधः कृताञ्जलिर उवाच ह\nपरदक्षिणम अथॊ कृत्वा परस्थितॊ दविजसत्तमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 30, + "text": "स तु गत्वा दविजः सर्वां शुश्रूषां कृतवांस तदा\nमाता पितृभ्यां वृद्धाभ्यां यथान्यायं सुसंशितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 31, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं निखिलेन युधिष्ठिर\nपृष्टवान असि यं तात धर्मं धर्मभृतां वर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 32, + "text": "पतिव्रताया माहात्म्यं बराह्मणस्य च सत्तम\nमाता पित्रॊश च शुश्रूषा वयाधे धर्मश च कीर्तितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 33, + "text": "[य]\nअत्यद्भुतम इदं बरह्मन धर्माख्यानम अनुत्तमम\nसर्वधर्मभृतां शरेष्ठ कथितं दविजसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 206, + "shloka": 34, + "text": "सुखश्रव्यतया विद्वन मुहूर्तम इव मे गतम\nन हि तृप्तॊ ऽसमि भगवाञ शृण्वानॊ धर्मम उत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 207, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nशरुत्वेमां धर्मसंयुक्तां धर्मराजः कथां शुभाम\nपुनः पप्रच्छ तम ऋषिं मार्कण्डेयं तपस्विनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 207, + "shloka": 2, + "text": "[य]\nकथम अग्निर वनं यातः कथं चाप्य अङ्गिराः पुरा\nनष्टे ऽगनौ हव्यम अवहद अग्निर भूत्वा महान ऋषिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 207, + "shloka": 3, + "text": "अग्निर यदा तव एक एव बहुत्वं चास्य कर्मसु\nदृश्यते भगवन सर्वम एतद इच्छामि वेदितुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 207, + "shloka": 4, + "text": "कुमारश च यथॊत्पन्नॊ यथा चाग्नेः सुतॊ ऽभवत\nयथा रुद्राच च संभूतॊ गङ्गायां कृत्तिकासु च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 207, + "shloka": 5, + "text": "एतद इच्छाम्य अहं तवत्तः शरॊतुं भार्गवनन्दन\nकौतूहलसमाविष्टॊ यथातथ्यं महामुने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 207, + "shloka": 6, + "text": "[मार्क]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nयथा करुद्धॊ हुतवहस तपस तप्तुं वनं गतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 207, + "shloka": 7, + "text": "यथा च भगवान अग्निः सवयम एवाङ्गिराभवत\nसंतापयन सवप्रभया नाशयंस तिमिराणि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 207, + "shloka": 8, + "text": "आश्रमस्थॊ महाभागॊ हव्यवाहं विशेषयन\nतथा स भूत्वा तु तदा जगत सर्वं परकाशयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 207, + "shloka": 9, + "text": "तपॊ चरंश च हुतभुक संतप्तस तस्य तेजसा\nभृशं गलानश च तेजस्वी न स किं चित परजज्ञिवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 207, + "shloka": 10, + "text": "अथ संचिन्तयाम आस भगवान हव्यवाहनः\nअन्यॊ ऽगनिर इह लॊकानां बरह्मणा संप्रवर्तितः\nअग्नित्वं विप्रनष्टं हि तप्यमानस्य मे तपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 207, + "shloka": 11, + "text": "कथम अग्निः पुनर अहं भवेयम इति चिन्त्य सः\nअपश्यद अग्निवल लॊकांस तापयन्तं महामुनिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 207, + "shloka": 12, + "text": "सॊपासर्पच छनैर भीतस तम उवाच तदाङ्गिराः\nशीघ्रम एव भवस्वाग्निस तवं पुनर लॊकभावनः\nविज्ञातश चासि लॊकेषु तरिषु संस्थान चारिषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 207, + "shloka": 13, + "text": "तवम अग्ने परथमः सृष्टॊ बरह्मणा तिमिरापहः\nसवस्थानं परतिपद्यस्व शीघ्रम एव तमॊनुद" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 207, + "shloka": 14, + "text": "[अग्नि]\nनष्टकीर्तिर अहं लॊके भवाञ जातॊ हुताशनः\nभवन्तम एव जञास्यन्ति पावकं न तु मां जनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 207, + "shloka": 15, + "text": "निक्षिपाम्य अहम अग्नित्वं तवम अग्निः परथमॊ भव\nभविष्यामि दवितीयॊ ऽहं पराजापत्यक एव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 207, + "shloka": 16, + "text": "[अन्गिरस]\nकुरु पुण्यं परकास्व अर्ग्यं भवाग्निस तिमिरापहः\nमां च देवकुरुष्वाग्ने परथमं पुत्रम अञ्जसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 207, + "shloka": 17, + "text": "[मार्क]\nतच छरुत्वाङ्गिरसॊ वाक्यं जातवेदास तथाकरॊत\nराजन बृहस्पतिर नाम तस्याप्य अङ्गिरसः सुतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 207, + "shloka": 18, + "text": "जञात्वा परथमजं तं तु वह्नेर आङ्गिरसं सुतम\nउपेत्य देवाः पप्रच्छुः कारणं तत्र भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 207, + "shloka": 19, + "text": "स तु पृष्टस तदा देवैस ततः कारणम अब्रवीत\nपरत्यगृह्णंस तु देवाश च तद वचॊ ऽङगिरसस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 207, + "shloka": 20, + "text": "तत्र नानाविधान अग्नीन परवक्ष्यामि महाप्रभान\nकर्मभिर बहुभिः खयातान नानात्वं बराह्मणेष्व इह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 208, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nबरह्मणॊ यस तृतीयस तु पुत्रः कुरुकुलॊद्वह\nतस्यापव सुता भार्या परजास तस्यापि मे शृणु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 208, + "shloka": 2, + "text": "बृहज्ज्यॊतिर बृहत्कीर्तिर बृहद्ब्रह्मा बृहन्मनाः\nबृहन्मन्त्रॊ बृहद्भासस तथा राजन बृहस्पतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 208, + "shloka": 3, + "text": "परजासु तासु सर्वासु रूपेणाप्रतिमाभवत\nदेवी भानुमती नाम परथमाङ्गिरसः सुता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 208, + "shloka": 4, + "text": "भूतानाम एव सर्वेषां यस्यां रागस तदाभवत\nरागाद रागेति याम आहुर दवितीयाङ्गिरसः सुता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 208, + "shloka": 5, + "text": "यां कपर्दि सुताम आहुर दृश्यादृश्येति देहिनः\nतनुत्वात सा सिनीवाली तृतीयाङ्गिरसः सुता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 208, + "shloka": 6, + "text": "पश्यत्य अर्चिष्मती भाभिर हविर भिश च हविष्मती\nषष्ठम अङ्गिरसः कन्यां पुण्याम आहुर हविष्मतीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 208, + "shloka": 7, + "text": "महामखेष्व आङ्गिरषी दीप्तिमत्सु महामती\nमहामतीति विख्याता सप्तमी कथ्यते सुता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 208, + "shloka": 8, + "text": "यां तु दृष्ट्वा भगवतीं जनः कुहुकुहायते\nएकानंशेति याम आहुः कुहूम अङ्ग्निरसः सुताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 209, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nबृहस्पतेश चान्द्रमसी भार्याभूद या यशस्विनी\nअग्नीन साजनयत पुण्याञ शडेकां चापि पुत्रिकाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 209, + "shloka": 2, + "text": "आहुतिष्व एव यस्याग्नेर हविर आज्यं विधीयते\nसॊ ऽगनिर बृहस्पतेः पुत्रः शम्युर नाम महाप्रभः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 209, + "shloka": 3, + "text": "चातुर्मास्येषु यस्येष्ट्याम अश्वमेधे ऽगरजः पशुः\nदीप्तॊ जवालैर अनेकाभिर अग्निर एकॊ ऽथ वीर्यवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 209, + "shloka": 4, + "text": "शम्यॊर अप्रतिमा भार्या सत्या सत्या च धर्मजा\nअग्निस तस्य सुतॊ दीप्तस तिस्रः कन्याश च सुव्रताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 209, + "shloka": 5, + "text": "परथमेनाज्य भागेन पूज्यते यॊ ऽगनिर अध्वरे\nअग्निस तस्य भरद्वाजः परथमः पुत्र उच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 209, + "shloka": 6, + "text": "पौर्णमास्येषु सर्वेषु हविर आज्यं सरुवॊद्यतम\nभरतॊ नामतः सॊ ऽगनिर दवितीयः शम्युतः सुतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 209, + "shloka": 7, + "text": "तिस्रः कन्या भवन्त्य अन्या यासां स भरतः पतिः\nभरतस तु सुतस तस्य भवत्य एका च पुत्रिका" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 209, + "shloka": 8, + "text": "भरतॊ भरतस्याग्नेः पावकस तु परजापतेः\nमहान अत्यर्थम अहितस तथा भरतसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 209, + "shloka": 9, + "text": "भरद्वाजस्य भार्या तु वीरा वीरश च पिण्डदः\nपराहुर आज्येन तस्येज्यां सॊमस्येव दविजाः शनैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 209, + "shloka": 10, + "text": "हविषा यॊ दवितीयेन सॊमेन सह युज्यते\nरथप्रभू रथध्वानः कुम्भरेताः स उच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 209, + "shloka": 11, + "text": "सरय्वां जनयत सिद्धिं भानुं भाभिः समावृणॊत\nआग्नेयम आनयन नित्यम आह्वानेष्व एष कथ्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 209, + "shloka": 12, + "text": "यस तु न चयवते नित्यं यशसा वर्चसा शरिया\nअग्निर निश्च्यवनॊ नाम पृथिवीं सतौति केवलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 209, + "shloka": 13, + "text": "विपाप्मा कलुषैर मुक्तॊ विशुद्धश चार्चिषा जवलन\nविपापॊ ऽगनिः सुतस तस्य सत्यः समयकर्मसु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 209, + "shloka": 14, + "text": "आक्रॊशतां हि भूतानां यः करॊति हि निष्कृतिम\nअग्निः सनिष्कृतिर नाम शॊभयत्य अभिसेवितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 209, + "shloka": 15, + "text": "अनुकूजन्ति येनेह वेदनार्ताः सवयं जनाः\nतस्य पुत्रः सवनॊ नाम पवकः स रुजस्करः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 209, + "shloka": 16, + "text": "यस तु विश्वस्य जगतॊ बुद्धिम आक्रम्य तिष्ठति\nतं पराहुर अध्यात्मविदॊ विश्वजिन नाम पावकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 209, + "shloka": 17, + "text": "अन्तराग्निः शरितॊ यॊ हि भुक्तं पचति देहिनाम\nस यज्ञे विश्वभुन नाम सर्वलॊकेषु भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 209, + "shloka": 18, + "text": "बरह्मचारी यतात्मा च सततं विपुलव्रतः\nबराह्मणाः पूजयन्त्य एनं पाकयज्ञेषु पावकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 209, + "shloka": 19, + "text": "परथितॊ गॊपतिर नाम नदी यस्याभवत परिया\nतस्मिन सर्वाणि कर्माणि करियन्ते कर्म कर्तृभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 209, + "shloka": 20, + "text": "वडवामुखः पिबत्य अम्भॊ यॊ ऽसौ परमदारुणः\nऊर्ध्वभाग ऊर्ध्वभान नाम कविः पराणाश्रितस तु सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 209, + "shloka": 21, + "text": "उदग दवारं हविर यस्य गृहे नित्यं परदीयते\nततः सविष्टं भवेद आज्यं सविष्टकृत परमः समृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 209, + "shloka": 22, + "text": "यः परशान्तेषु भूतेषु मन्युर भवति पावकः\nकरॊधस्य तु रसॊ जज्ञे मन्यती चाथ पुत्रिका\nसवाहेति दारुणा करूरा सर्वभूतेषु तिष्ठति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 209, + "shloka": 23, + "text": "तरिदिवे यस्य सदृशॊ नास्ति रूपेण कश चन\nअतुल्यत्वात कृतॊ देवैर नाम्ना कामस तु पावकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 209, + "shloka": 24, + "text": "संहर्षाद धारयन करॊधं धन्वी सरग्वी रथे सथितः\nसमरे नाशयेच छत्रून अमॊघॊ नाम पावकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 209, + "shloka": 25, + "text": "उक्थॊ नाम महाभाग तरिभिर उक्थैर अभिष्टुतः\nमहावाचं तव अजनयत सकामाश्वं हि यं विदुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 210, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nकाश्यपॊ हय अथ वासिष्ठः पराणश च पराणपुत्रकः\nअग्निर आङ्गिरसश चैव चयवनस तरिषु वर्चकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 210, + "shloka": 2, + "text": "अचरन्त तपस तीव्रं पुत्रार्थे बहु वार्षिकम\nपुत्रं लभेम धर्मिष्ठं यशसा बरह्मणा समम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 210, + "shloka": 3, + "text": "महाव्याहृतिभिर धयातः पञ्चभिस तैस तदा तव अथ\nजज्ञे तेजॊमयॊ ऽरचिष्मान पञ्च वर्णः परभावनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 210, + "shloka": 4, + "text": "समिद्धॊ ऽगनिः शिरस तस्य बाहू सूर्यनिभौ तथा\nतवङ नेत्रे च सुवर्णाभे कृष्णे जङ्घे च भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 210, + "shloka": 5, + "text": "पञ्च वर्णः स तपसा कृतस तैः पञ्चभिर जनैः\nपाञ्चजन्यः शरुतॊ वेदे पञ्च वंशकरस तु सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 210, + "shloka": 6, + "text": "दशवर्षसहस्राणि तपस तप्त्वा महातपाः\nजनयत पावकं घॊरं पितॄणां स परजाः सृजन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 210, + "shloka": 7, + "text": "बृहद्रथंतरं मूर्ध्नॊ वक्त्राच च तरसा हरौ\nशिवं नाभ्यां बलाद इन्द्रं वाय्वग्नी पराणतॊ ऽसृजत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 210, + "shloka": 8, + "text": "बाहुभ्याम अनुदात्तौ च विश्वे भूतानि चैव ह\nएतान सृष्ट्वा ततः पञ्च पितॄणाम असृजत सुतान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 210, + "shloka": 9, + "text": "बृहदूर्जस्य परणिधिः काश्यपस्य बृहत्तरः\nभानुर अङ्गिरसॊ वीरः पुत्रॊ वर्चस्य सौभरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 210, + "shloka": 10, + "text": "पराणस्य चानुदात्तश च वयाख्याताः पञ्च वंशजाः\nदेवान यज्ञमुषश चान्यान सृजन पञ्चदशॊत्तरान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 210, + "shloka": 11, + "text": "अभीमम अतिभीमं च भीमं भीमबलाबलम\nएतान यज्ञमुषः पञ्च देवान अभ्यसृजत तपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 210, + "shloka": 12, + "text": "सुमित्रं मित्रवन्तं च मित्रज्ञं मित्रवर्धनम\nमित्र धर्माणम इत्य एतान देवान अभ्यसृजत तपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 210, + "shloka": 13, + "text": "सुरप्रवीरं वीरं च सुकेशं च सुवर्चसम\nसुराणाम अपि हन्तारं पञ्चैतान असृजत तपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 210, + "shloka": 14, + "text": "तरिविधं संस्थिता हय एते पञ्च पञ्च पृथक पृथक\nमुष्णन्त्य अत्र सथिता हय एते सवर्गतॊ यज्ञयाजिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 210, + "shloka": 15, + "text": "तेषाम इष्टं हरन्त्य एते निघ्नन्ति च महद भुवि\nसपर्धया हव्यवाहानां निघ्नन्त्य एते हरन्ति च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 210, + "shloka": 16, + "text": "हविर वेद्यां तद आदानं कुशलैः संप्रवर्तितम\nतद एते नॊपसर्पन्ति यत्र चाग्निः सथितॊ भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 210, + "shloka": 17, + "text": "चितॊ ऽगनिर उद्वहन यज्ञं पक्षाभ्यां तान परबाधते\nमन्त्रैः परशमिता हय एते नेष्टं मुष्णन्ति यज्ञियम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 210, + "shloka": 18, + "text": "बृहदुक्थ तपस्यैव पुत्रॊ भूमिम उपाश्रितः\nअग्निहॊत्रे हूयमाने पृथिव्यां सद्भिर इज्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 210, + "shloka": 19, + "text": "रथंतरश च तपसः पुत्राग्निः परिपठ्यते\nमित्र विन्दाय वै तस्य हविर अध्वर्यवॊ विदुः\nमुमुदे परमप्रीतः सह पुत्रैर महायशाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nगुरुभिर नियमैर युक्तॊ भरतॊ नाम पावकः\nअग्निः पुष्टिमतिर नाम तुष्टः पुष्टिं परयच्छति\nभरत्य एष परजाः सर्वास ततॊ भरत उच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 2, + "text": "अग्निर यस तु शिवॊ नाम शक्तिपूजा परश च सः\nदुःखार्तानां स सर्वेषां शिव कृत सततं शिवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 3, + "text": "तपसस तु फलं दृष्ट्वा संप्रवृद्धं तपॊ महत\nउद्धर्तु कामॊ मतिमान पुत्रॊ जज्ञे पुरंदरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 4, + "text": "ऊष्मा चैवॊष्मणॊ जज्ञे सॊ ऽगनिर भूतेषु लक्ष्यते\nअग्निश चापि मनुर नाम पराजापत्यम अकारयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 5, + "text": "शम्भुम अग्निम अथ पराहुर बराह्मणा वेदपारगाः\nआवसथ्यं दविजाः पराहुर दीप्तम अग्निं महाप्रभम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 6, + "text": "ऊर्जः करान हव्यवाहान सुवर्णसदृशप्रभान\nअग्निस तपॊ हय अजनयत पञ्च यज्ञसुतान इह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 7, + "text": "परशान्ते ऽगनिर महाभाग परिश्रन्तॊ गवां पतिः\nअसुराञ जनयन घॊरान मर्त्यांश चैव पृथग्विधान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 8, + "text": "तपसश च मनुं पुत्रं भानुं चाप्य अङ्गिरासृजत\nबृहद्भानुं तु तं पराहुर बराह्मणा वेदपारगाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 9, + "text": "भानॊर भार्या सुप्रजा तु बृहद्भासा तु सॊमजा\nअसृजेतां तु षट पुत्राञ शृणु तासां परजा विधम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 10, + "text": "दुर्बलानां तु भूतानां तनुं यः संप्रयच्छति\nतम अग्निं बलदं पराहौः परथमं भानुतः सुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 11, + "text": "यः परशान्तेषु भूतेषु मन्युर भवति दारुणः\nअग्निः स मन्युमान नाम दवितीयॊ भानुतः सुतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 12, + "text": "दर्शे च पौर्णमासे च यस्येह हविर उच्यते\nविष्णुर नामेह यॊ ऽगनिस तु धृतिमान नाम सॊ ऽङगिराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 13, + "text": "इन्द्रेण सहितं यस्य हविर आग्रयणं समृतम\nअग्निर आग्रयणॊ नाम भानॊर एवान्वयस तु सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 14, + "text": "चातुर्भास्येषु नित्यानां हविषां यॊ निरग्रहः\nचतुर्भिः सहितः पुत्रैर भानॊर एवान्वयस तु सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 15, + "text": "निशां तव अजनयत कन्याम अग्नीषॊमाव उभौ तथा\nमनॊर एवाभवद भार्या सुषुवे पञ्च पावकान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 16, + "text": "पूज्यते हविषाग्र्येण चातुर्मास्येषु पावकः\nपर्जन्यसहितः शरीमान अग्निर वैश्वानरस तु सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 17, + "text": "अस्य लॊकस्य सर्वस्य यः पतिः परिपठ्यते\nसॊ ऽगनिर विश्वपतिर नाम दवितीयॊ वै मनॊः सुतः\nततः सविष्टं भवेद आज्यं सविष्टकृत परमः समृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 18, + "text": "कन्या सा रॊहिणी नाम हिरण्यकशिपॊः सुता\nकर्मणासौ बभौ भार्या स वह्निः स परजापतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 19, + "text": "पराणम आश्रित्य यॊ देहं परवर्तयति देहिनाम\nतस्य संनिहितॊ नाम शब्दरूपस्य साधनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 20, + "text": "शुक्लकृष्ण गतिर देवॊ यॊ बिभर्ति हुताशनम\nअकल्मषः कल्मषाणां कर्ता करॊधाश्रितस तु सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 21, + "text": "कपिलं परमर्षिं च यं पराहुर यतयः सदा\nअग्निः स कपिलॊ नाम सांख्ययॊगप्रवर्तकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 22, + "text": "अग्निर यच्छति भूतानि येन भूतानि नित्यदा\nकर्मस्व इह विचित्रेषु सॊ ऽगरणीर वह्निर उच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 23, + "text": "इमान अन्यान समसृजत पावकान परथितान भुवि\nअग्निहॊत्रस्य दुष्टस्य परायच्श्चित्तार्थम अल्बणान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 24, + "text": "संस्पृशेयुर यदान्यॊन्यं कथं चिद वायुनाग्नयः\nइष्टिर अष्टाकपालेन कार्या वै शुचये ऽगनये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 25, + "text": "दक्षिणाग्निर यदा दवाभ्यां संसृजेत तदा किल\nइष्टिर अष्टाकपालेन कार्या वै वीतये ऽगनये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 26, + "text": "यद्य अग्नयॊ हि सपृश्येयुर निवेशस्था दवाग्निना\nइष्टिर अष्टाकपालेन कार्या तु शुचये ऽगनये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 27, + "text": "अग्निं रजस्वला चेत सत्री संस्पृशेद अग्निहॊत्रिकम\nइष्टिर अष्टाकपालेन कार्या दस्युमते ऽगनये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 28, + "text": "मृतः शरूयेत यॊ जीवन परेयुः पशवॊ यथा\nइष्टिर अष्टाकपालेन कर्तव्याभिमते ऽगनये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 29, + "text": "आर्तॊ न जुहुयाद अग्निं तरिरात्रं यस तु बराह्मणः\nइष्टिर अष्टाकपालेन कार्या सयाद उत्तराग्नये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 30, + "text": "दर्शं च पौर्णमासं च यस्य तिष्ठेत परतिष्ठितम\nइष्टिर अष्टाकपालेन कार्या पथिकृते ऽगनये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 211, + "shloka": 31, + "text": "सूतिकाग्निर यदा चाग्निं संस्पृशेद अग्निहॊत्रिकम\nइष्टिर अष्टाकपालेन कार्या चाग्निमते ऽगनये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nआपस्य मुदिता भार्या सहस्य परमा परिया\nभूपतिर भुव भर्ता च जनयत पावकं परम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 2, + "text": "भूतानां चापि सर्वेषां यं पराहुः पावकं पतिम\nआत्मा भुवन भर्तेति सान्वयेषु दविजातिषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 3, + "text": "महतां चैव भूतानां सर्वेषाम इह यः पतिः\nभगवान स महातेजा नित्यं चरति पावकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 4, + "text": "अग्निर गृहपतिर नाम नित्यं यज्ञेषु पूज्यते\nहुतं वहति यॊ हव्यम अस्य लॊकस्य पावकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 5, + "text": "अपां गर्भॊ महाभागः सहपुत्रॊ महाद्भुतः\nभूपतिर भुव भर्ता च महतः पतिर उच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 6, + "text": "दहन मृतानि भूतानि तस्याग्निर भरतॊ ऽभवत\nअग्निष्टॊमे च नियतः करतुश्रेष्ठॊ भरस्य तु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 7, + "text": "आयान्तं नियतं दृष्ट्वा परविवेशार्णवं भयात\nदेवास तं नाधिगच्छन्ति मार्गमाणा यथा दिशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 8, + "text": "दृष्ट्वा तव अग्निर अथर्वाणं ततॊ वचनम अब्रवीत\nदेवानां वह हव्यं तवम अहं वीर सुदुर्बलः\nअथर्वन गच्छ मध्व अक्षं परियम एतत कुरुष्व मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 9, + "text": "परेष्यचाग्निर अथर्वाणम अन्यं देशं ततॊ ऽगमत\nमत्स्यास तस्य समाचख्युः करुद्धस तान अग्निर अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 10, + "text": "भक्ष्या वै विविधैर भावैर भविष्यथ शरीरिणाम\nअथर्वाणं तथा चापि हव्यवाहॊ ऽबरवीद वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 11, + "text": "अनुनीयमानॊ ऽपि भृशं देववाक्याद धि तेन सः\nनैच्छद वॊढुं हविः सर्वं शरीरं च समत्यजत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 12, + "text": "स तच छरीरं संत्यज्य परविवेश धरां तदा\nभूमिं सपृष्ट्वासृजद धातून पृथक्पृथग अतीव हि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 13, + "text": "आस्यात सुगन्धि तेजश च अस्थिभ्यॊ देवदारु च\nशलेष्मणः सफटिकं तस्य पित्तान मरकतं तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 14, + "text": "यकृत कृष्णायसं तस्य तरिभिर एव बभुः परजाः\nनखास तस्याभ्र पटलं शिरा जालानि विद्रुमम\nशरीराद विविधाश चान्ये धातवॊ ऽसयाभवन नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 15, + "text": "एवं तयक्त्वा शरीरं तु परमे तपसि सथितः\nभृग्वङ्गिरादिभिर भूयस तपसॊत्थापितस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 16, + "text": "भृशं जज्वाल तेजस्वी तपसाप्यायितः शिखी\nदृष्ट्वा ऋषीन भयाच चापि परविवेश महार्णवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 17, + "text": "तस्मिन नष्टे जगद भीतम अथर्वाणम अथाश्रितम\nअर्चयाम आसुर एवैनम अथर्वाणं सुरर्षयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 18, + "text": "अथर्वा तव असृजल लॊकान आत्मनालॊक्य पावकम\nमिषतां सर्वभूतानाम उन्ममाथ महार्णवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 19, + "text": "एवम अग्निर भगवता नष्टः पूर्वम अथर्वणा\nआहूतः सर्वभूतानां हव्यं वहति सर्वदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 20, + "text": "एवं तव अजनयद धिष्ण्यान वेदॊक्तान विबुधान बहून\nविचरन विविधान देशान भरममाणस तु तत्र वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 21, + "text": "सिन्धुवर्जं पञ्च नद्यॊ देविकाथ सरस्वती\nगङ्गा च शतकुम्भा च शरयूर गण्डसाह्वया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 22, + "text": "चर्मण्वती मही चैव मेध्या मेधातिथिस तथा\nताम्रावती वेत्रवती नद्यस तिस्रॊ ऽथ कौशिकी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 23, + "text": "तमसा नर्मदा चैव नदी गॊदावरी तथा\nवेण्णा परवेणी भीमा च मेद्रथा चैव भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 24, + "text": "भारती सुप्रयॊगा च कावेरी मुर्मुरा तथा\nकृष्णा च कृष्णवेण्णा च कपिला शॊण एव च\nएता नद्यस तु धिष्ण्यानां मातरॊ याः परकीर्तिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 25, + "text": "अद्भुतस्य परिया भार्या तस्याः पुत्रॊ विडूरथः\nयावन्तः पावकाः परॊक्ताः सॊमास तावन्त एव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 26, + "text": "अत्रेश चाप्य अन्वये जाता बरह्मणॊ मानसाः परजाः\nअत्रिः पुत्रान सरष्टुकामस तान एवात्मन्य अधारयत\nतस्य तद बरह्मणः कायान निर्हरन्ति हुताशनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 27, + "text": "एवम एते महात्मानः कीर्तितास ते ऽगनयॊ मया\nअप्रमेया यथॊत्पन्नाः शरीमन्तस तिमिरापहाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 28, + "text": "अद्भुतस्य तु माहात्म्यं यथा वेदेषु कीर्तितम\nतादृशं विद्धि सर्वेषाम एकॊ हय एष हुताशनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 29, + "text": "एक एवैष भगवान विज्ञेयः परथमॊ ऽङगिराः\nबहुधानिःसृतः कायाज जयॊतिष्टॊमः करतुर यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 212, + "shloka": 30, + "text": "इत्य एष वंशः सुमहान अग्नीनां कीर्तितॊ मया\nपावितॊ विविधैर मन्त्रैर हव्यं वहति देहिनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nअग्नीनां विविधॊ वंशः पीर्तितस ते मयानघ\nशृणु जन्म तु कौरव्य कार्त्तिकेयस्य धीमतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 2, + "text": "अद्भुतस्याद्भुतं पुत्रं परवक्ष्याम्य अमितौजसम\nजातं सप्तर्षिभार्याभिर बरह्मण्यं कीर्तिवर्धनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 3, + "text": "देवासुराः पुरा यत्ता विनिघ्नन्तः परस्परम\nतत्राजयन सदा देवान दानवा घॊररूपिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 4, + "text": "वध्यमानं बलं दृष्ट्वा बहुशस तैः पुरंदरः\nसवसैन्यनायकार्थाय चिन्ताम आप भृशं तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 5, + "text": "देवसेनां दानवैर यॊ भग्नां दृष्ट्वा महाबलः\nपालयेद वीर्यम आश्रित्य स जञेयः पुरुषॊ मया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 6, + "text": "स शैलं मानसं गत्वा धयायन्न अर्थम इमं भृशम\nशुश्रावार्तस्वरं घॊरम अथ मुक्तं सत्रिया तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 7, + "text": "अभिधावतु मा कश चित पुरुषस तरातुचैव ह\nपतिं च मे परदिशतु सवयं वा पतिर अस्तु मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 8, + "text": "पुरंदरस तु ताम आह मा भैर नास्ति भयं तव\nएवम उक्त्वा ततॊ ऽपश्यत केशिनं सथितम अग्रतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 9, + "text": "किरीटिनं गदापाणिं धातुमन्तम इवाचलम\nहस्ते गृहीत्वा तां कन्याम अथैनं वासवॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 10, + "text": "अनार्यकर्मन कस्मात तवम इमां कन्यां जिहीर्षसि\nवर्जिणं मां विजानीहि विरमास्याः परबाधनात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 11, + "text": "[केषिन]\nविसृजस्व तवम एवैनां शक्रैषा परार्थिता मया\nकषमं ते जीवतॊ गन्तुं सवपुरं पाकशासन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 12, + "text": "[मार्क]\nएवम उक्त्वा गदां केशी चिक्षेपेन्द्र वधाय वै\nताम आपतन्तीं चिच्छेद मध्ये वज्रेण वासवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 13, + "text": "अथास्य शैलशिखरं केशी करुद्धॊ वयवासृजत\nतद आपतन्तं संप्रेक्ष्य शैलशृङ्गं शतक्रतुः\nबिभेद राजन वज्रेण भुवि तन निपपात ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 14, + "text": "पतता तु तदा केशी तेन शृङ्गेण ताडितः\nहित्वा कन्यां महाभागां पराद्रवद भृशपीडितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 15, + "text": "अपयाते ऽसुरे तस्मिंस तां कन्यां वासवॊ ऽबरवीत\nकासि कस्यासि किं चेह कुरुषे तवं शुभानने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 16, + "text": "[कन्या]\nअहं परजापतेः कन्या देवसेनेति विश्रुता\nभगिनी दैत्यसेना मे सा पूर्वं केशिना हृता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 17, + "text": "सहैवावां भगिन्यौ तु सखीभिः सह मानसम\nआगच्छावेह रत्यर्थम अनुज्ञाप्य परजापतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 18, + "text": "नित्यं चावां परार्थयते हर्तुं केशी महासुरः\nइच्छत्य एनं दैत्यसेना न तव अहं पाकशासन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 19, + "text": "सा हृता तेन भगवन मुक्ताहं तवद बलेन तु\nतवया देवेन्द्र निर्दिष्टं पतिम इच्छामि दुर्जयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 20, + "text": "[इन्द्र]\nमम मातृस्वसेया तवं माता दाक्षायणी मम\nआख्यातं तव अहम इच्छामि सवयम आत्मबलं तवया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 21, + "text": "[कन्या]\nअबलाहं महाबाहॊ पतिस तु बलवान मम\nवरदानात पितुर भावी सुरासुरनमस्कृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 22, + "text": "[इन्द्र]\nकीदृशं वै बलं देवि पत्युस तव भविष्यति\nएतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं तव वाक्यम अनिन्दिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 23, + "text": "[कन्या]\nदेवदानव यक्षाणां किंनरॊरगरक्षसाम\nजेता स दृष्टॊ दुष्टानां महावीर्यॊ महाबलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 24, + "text": "यस तु सर्वाणि भूतानि तवया सह विजेष्यति\nस हि मे भविता भर्ता बरह्मण्यः कीर्तिवर्धनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 25, + "text": "[मार्क]\nइन्द्रस तस्या वचॊ शरुत्वा दुःखितॊ ऽचिन्तयद भृशम\nअस्या देव्याः पतिर नास्ति यादृशं संप्रभाषते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 26, + "text": "अथापश्यत स उदये भास्करं भास्करद्युतिः\nसॊमं चैव महाभागं विशमानं दिवाकरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 27, + "text": "अमावास्यां संप्रवृत्तं मुहूर्तं रौद्रम एव च\nदेवासुरं च संग्रामं सॊ ऽपश्यद उदये गिरौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 28, + "text": "लॊहितैश च घनैर युक्तां पूर्वां संध्यां शतक्रतुः\nअपश्यल लॊहितॊदं च भगवान वरुणालयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 29, + "text": "भृगुभिश चाङ्गिरॊभिश च हुतं मन्त्रैः पृथग्विधैः\nहव्यं गृहीत्वा वह्निं च परविशन्तं दिवाकरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 30, + "text": "पर्व चैव चतुर्विंशं तदा सूर्यम उपस्थितम\nतथा धर्मगतं रौद्रं सॊमं सूर्यगतं च तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 31, + "text": "समालॊक्यैकताम एव शशिनॊ भास्करस्य च\nसमवायं तु तं रौद्रं दृष्ट्वा शक्रॊ वयचिन्तयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 32, + "text": "एष रौद्रश च संघातॊ महान युक्तश च तेजसा\nसॊमस्य वह्नि सूर्याभ्याम अद्भुतॊ ऽयं समागमः\nजनयेद यं सुतं सॊमः सॊ ऽसया देव्याः पतिर भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 33, + "text": "अग्निश्च चैतैर गुणैर युक्तः सर्वैर अग्निश च देवता\nएष चेज जनयेद गर्भं सॊ ऽसया देव्याः पतिर भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 34, + "text": "एवं संचिन्त्य भगवान बरह्मलॊकं तदा गतः\nगृहीत्वा देवसेनां ताम अवन्दत स पितामहम\nउवाच चास्या देव्यास तवं साधु शूरं पतिं दिश" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 35, + "text": "[बरह्मा]\nयथैतच चिन्तितं कार्यं तवया दानव सूदन\nतथा स भविता गर्भॊ बलवान उरुविक्रमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 36, + "text": "स भविष्यति सेनानीस तवया सह शतक्रतॊ\nअस्या देव्याः पतिश चैव स भविष्यति वीर्यवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 37, + "text": "[मार्क]\nएतच छरुत्वा नमस तस्मै कृत्वासौ सह कन्यया\nतत्राभ्यगच्छद देवेन्द्रॊ यत्र देवर्षयॊ ऽभवन\nवसिष्ठप्रमुखा मुख्या विप्रेन्द्राः सुमहाव्रताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 38, + "text": "भागार्थं तपसॊपात्तं तेषां सॊमं तथाध्वरे\nपिपासवॊ ययुर देवाः शतक्रतु पुरॊगमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 39, + "text": "इष्टिं कृत्वा यथान्यायं सुसमिद्धे हुताशने\nजुहुवुस ते महात्मानॊ हव्यं सर्वदिवौकसाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 40, + "text": "समाहूतॊ हुतवहः सॊ ऽदभुतः सूर्यमण्डलात\nविनिःसृत्याययौ वह्निर वाग्यतॊ विधिवत परभुः\nआगम्याहवनीयं वै तैर दविजैर मन्त्रतॊ हुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 41, + "text": "स तत्र विविधं हव्यं परतिगृह्य हुताशनः\nऋषिभ्यॊ भरतश्रेष्ठ परायच्छत दिवौकसाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 42, + "text": "निष्क्रामंश चाप्य अपश्यत स पत्नीस तेषां महात्मनाम\nसवेष्व आश्रमेषूपविष्टाः सनायन्तीश च यथासुखम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 43, + "text": "रुक्मवेदिनिभास तास तु चन्द्रलेखा इवामलाः\nहुताशनार्चि परतिमाः सर्वास तारा इवाद्भुताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 44, + "text": "स तद्गतेन मनसा बभूव कषुभितेन्द्रियः\nपत्नीर दृष्ट्वा दविजेन्द्राणां वह्निः कामवशं ययौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 45, + "text": "स भूयॊ चिन्तयाम आस न नयाय्यं कषुभितॊ ऽसमि यत\nसाध्वीः पत्नीर दविजेन्द्राणाम अकामाः कामयाम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 46, + "text": "नैताः शक्या मया दरष्टुं सप्रष्टुं वाप्य अनिमित्ततः\nगार्हपत्यं समाविश्य तस्मात पश्याम्य अभीक्ष्णशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 47, + "text": "संस्पृशन्न इव सर्वास ताः शिखाभिः काञ्चनप्रभाः\nपश्यमानश च मुमुदे गार्हपत्यं समाश्रितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 48, + "text": "निरुष्य तत्र सुचिरम एवं वह्निर वशंगतः\nमनस तासु विनिक्षिप्य कामयानॊ वराङ्गनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 49, + "text": "कामसंतप्त हृदयॊ देहत्यागे सुनिश्चितः\nअलाभे बराह्मण सत्रीणाम अग्निर वनम उपागतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 50, + "text": "सवाहा तं दक्षदुहिता परथमं कामयत तदा\nसा तस्य छिद्रम अन्वैच्छच चिरात परभृति भामिनी\nअप्रमत्तस्य दैवस्य न चापश्यद अनिन्दिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 51, + "text": "सा तं जञात्वा यथावत तु वह्निं वनम उपागतम\nतत्त्वतः कामसंतप्तं चिन्तयाम आस भामिनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 213, + "shloka": 52, + "text": "अहं सप्तर्षिपत्नीनां कृत्वा रूपाणि पावकम\nकामयिष्यामि कामार्तं तासां रूपेण मॊहितम\nएवं कृते परीतिर अस्य कामावाप्तिश च मे भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nशिवा भार्या तवाङ्गिरसः शीलरूपगुणान्विता\nतस्याः सा परथमं रूपं कृत्वा देवी जनाधिप\nजगाम पावकाभ्याशं तं चॊवाच वराङ्गना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 2, + "text": "माम अग्ने कामसंतप्तां तवं कामयितुम अर्हसि\nकरिष्यसि न चेद एवं मृतां माम उपधारय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 3, + "text": "अहम अङ्गिरसॊ भार्या शिवा नाम हुताशन\nसखीभिः सहिता पराप्ता मन्त्रयित्वा विनिश्चयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 4, + "text": "[अग्नि]\nकथं मां तवं विजानीषे कामार्तम इतराः कथम\nयास तवया कीर्तिताः सर्वाः सप्तर्षीणां परियाः सत्रियः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 5, + "text": "[षिवा]\nअस्माकं तवं परियॊ नित्यं बिभीमस तु वयं तव\nतवच चित्तम इङ्गितैर जञात्वा परेषितास्मि तवान्तिकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 6, + "text": "मैथुनायेह संप्राप्ता कामं पराप्तं दरुतं चर\nमातरॊ मां परतीक्षन्ते गमिष्यामि हुताशन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 7, + "text": "[मार्क]\nततॊ ऽगनिर उपयेमे तां शिवां परीतिमुदा युतः\nपरीत्या देवी च संयुक्ता शुक्रं जग्राह पाणिना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 8, + "text": "अचिन्तयन ममेदं ये रूपं दरक्ष्यन्ति कानने\nते बराह्मणीनाम अनृतं दॊषं वक्ष्यन्ति पावके" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 9, + "text": "तस्माद एतद दरक्ष्यमाणा गरुडी संभवाम्य अहम\nवनान निर्गमनं चैव सुखं मम भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 10, + "text": "सुपर्णी सा तदा भूत्वा निर्जगाम महावनात\nअपश्यत पर्वतं शवेतं शरस्तम्बैः सुसंवृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 11, + "text": "दृष्टी विषैः सप्त शीर्षैर गुप्तं भॊगिभिर अद्भुतैः\nरक्षॊभिश च पिशाचैश च रौद्रैर भूतगणैस तथा\nराक्षसीभिश च संपूर्णम अनेकैश च मृगद्विजैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 12, + "text": "सा तत्र सहसा गत्वा शैलपृष्ठं सुदुर्गमम\nपराक्षिपत काञ्चने कुण्डे शुक्रं सा तवरिता सती" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 13, + "text": "शिष्टानाम अपि सा देवी सप्तर्षीणां महात्मनाम\nपत्नी सरूपतां कृत्वा कामयाम आस पावकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 14, + "text": "दिव्यरूपम अरुन्धत्याः कर्तुं न शकितं तया\nतस्यास तपः परभावेण भर्तृशुश्रूषणेन च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 15, + "text": "षट्कृत्वस तत तु निक्षिप्तम अग्ने रेतॊ कुरूत्तम\nतस्मिन कुण्टे परतिपदि कामिन्या सवाहया तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 16, + "text": "तत सकन्नं तेजसा तत्र संभृतं जनयत सुतम\nऋषिभिः पूजितं सकन्नम अनयत सकन्दतां ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 17, + "text": "षट्शिरा दविगुणश्रॊत्रॊ दवादशाक्षि भुजक्रमः\nएकग्रीपस तव एककायः कुमारः समपद्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 18, + "text": "दवितीयायाम अभिव्यक्तस तृतीयायां शिशुर बभौ\nअङ्गप्रत्यङ्ग संभूतश चतुर्थ्याम अभवद गुहः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 19, + "text": "लॊहिताभ्रेण महता संवृतः सह विद्युता\nलॊहिताभ्रे सुमहति भाति सूर्य इवॊदितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 20, + "text": "गृहीतं तु धनुस तेन विपुलं लॊमहर्षणम\nनयस्तं यत तरिपुरघ्नेन सुरारिविनिकृन्तनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 21, + "text": "तद्गृहीत्वा धनुःश्रेष्ठं ननाद बलवांस तदा\nसंमॊहयन्न इवेमां स तरीँल लॊकान सचराचरान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 22, + "text": "तस्य तं निनदं शरुत्वा महामेघौघनिस्वनम\nउत्पेततुर महानागौ चित्रश चैरावतश च ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 23, + "text": "ताव आपतन्तौ संप्रेक्ष्य स बालार्कसमद्युथिः\nदवाभ्यां गृहीत्वा पाणिभ्यां शक्तिं चान्येन पाणिना\nअपरेणाग्निदायादस ताम्रचूडं भुजेन सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 24, + "text": "महाकायम उपश्लिष्टं कुक्कुटं बलिनां वरम\nगृहीत्वा वयनदद भीमं चिक्रीड च महाबलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 25, + "text": "दवाभ्यां भुजाभ्यां बलवान गृहीत्वा शङ्खम उत्तमम\nपराध्मापयत भूतानां तरासनं बलिनाम अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 26, + "text": "दवाभ्यां भुजाभ्याम आकाशं बहुशॊ निजघान सः\nकरीडन भाति महासेनस तरीँल लॊकान वदनैः पिबन\nपर्वताग्रे ऽपरमेयात्मा रश्मिमान उदये यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 27, + "text": "स तस्य पर्वतस्याग्रे निषण्णॊ ऽदभुतविक्रमः\nवयलॊकयद अमेयात्मा मुखैर नानाविधैर दिशः\nस पश्यन विविधान भावांश चकार निनदं पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 28, + "text": "तस्य तं निनदं शरुत्वा नयपतन बहुधा जनाः\nभीताश चॊद्विग्न मनसस तम एव शरणं ययुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 29, + "text": "ये तु तं संश्रिता देवं नानावर्णास तदा जनाः\nतान अप्य आहुः पारिषदान बराह्मणाः सुमहाबलान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 30, + "text": "स तूत्थाय महाबाहुर उपसान्त्व्य च ताञ जनान\nधनुर विकृष्य वयसृजद बाणाञ शवेते महागिरौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 31, + "text": "बिभेद स शरैः शैलं करौञ्चं हिमवतः सुतम\nतेन हंसाश च गृघ्राश च मेरुं गच्छन्ति पर्वतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 32, + "text": "स विशीर्णॊ ऽपतच छैलॊ भृशम आर्तस्वरान रुवन\nतस्मिन निपतिते तव अन्ये नेदुः शैला भृशं भयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 33, + "text": "स तं नादं भृशार्तानां शरुत्वापि बलिनां वरः\nन पराव्यथद अमेयात्मा शक्तिम उद्यम्य चानदत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 34, + "text": "सा तदा विपुला शक्तिः कषिप्ता तेन महात्मना\nबिभेद शिखरं घॊरं शवेतस्य तरसा गिरौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 35, + "text": "स तेनाभिहतॊ दीनॊ गिरिः शवेतॊ ऽचलैः सह\nउत्पपात महीं तयक्त्वा भीतस तस्मान महात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 36, + "text": "ततः परव्यथिता भूमिर वयशीर्यत समन्ततः\nआर्ता सकन्दं समासाद्य पुनर बलवती बभौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 214, + "shloka": 37, + "text": "पर्वताश च नमस्कृत्य तम एव पृथिवीं गताः\nअथायम अभजल लॊकः सकन्द शुक्लस्य पञ्चमीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 215, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nऋषयस तु महाघॊरान दृष्ट्वॊत्पातान पृथग्विधान\nअकुर्वञ शान्तिम उद्विग्ना लॊकानां मॊक भावनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 215, + "shloka": 2, + "text": "निवसन्ति वने ये तु तस्मिंश चैत्ररथे जनाः\nते ऽबरुवन्न एष नॊ ऽनर्थः पावकेनाहृतॊ महान\nसंगम्य षड्भिः पत्नीभिः सप्तर्षीणाम इति सम ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 215, + "shloka": 3, + "text": "अपरे गरुडीम आहुस तवयानर्थॊ ऽयम आहृतः\nयैर दृष्टा सा तदा देवी तस्या रूपेण गच्छती\nन तु तत सवाहया कर्मकृतं जानाति वै जनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 215, + "shloka": 4, + "text": "सुपर्णी तु वचॊ शरुत्वा ममायं तनयस तव इति\nउपगम्य शनैः सकन्दम आहाहं जननी तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 215, + "shloka": 5, + "text": "अथ सप्तर्षयः शरुत्वा जातं पुत्रं महौजसम\nतत्यजुः षट तदा पत्नीर विना देवीम अरुन्धतीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 215, + "shloka": 6, + "text": "षड्भिर एव तदा जातम आहुस तद वनवासिनः\nसप्तर्षीन आह च सवाहा मम पुत्रॊ ऽयम इत्य उत\nअहं जाने नैतद एवम इति राजन पुनः पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 215, + "shloka": 7, + "text": "विश्वामित्रस तु कृत्वेष्टिं सप्तर्षीणां महामुनिः\nपावकं कामसंतप्तम अदृष्टः पृष्ठतॊ ऽनवगात\nतत तेन निखिलं सर्वम अवबुद्धं यथातथम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 215, + "shloka": 8, + "text": "विश्वामित्रस तु परथमं कुमारं शरणं गतः\nसतवं दिव्यं संप्रचक्रे महासेनस्य चापि सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 215, + "shloka": 9, + "text": "मङ्गलानि च सर्वाणि कौमाराणि तरयॊदश\nजातकर्मादिकास तस्य करियाश चक्रे महामुनिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 215, + "shloka": 10, + "text": "षड वक्त्रस्य तु माहात्म्यं कुक्कुटस्य च साधनम\nशक्त्या देव्याः साधनं च तथा पारिषदाम अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 215, + "shloka": 11, + "text": "विश्वामित्रश चकारैतत कर्म लॊकहिताय वै\nतस्माद ऋषिः कुमारस्य विश्वामित्राभवत परियः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 215, + "shloka": 12, + "text": "अन्वजानाच च सवाहाया रूपान्यत्वं महामुनिः\nअब्रवीच च मुनी सर्वान नापराध्यन्ति वै सत्रियः\nशरुत्वा तु तत्त्वतस तस्मात ते पत्नीः सर्वतॊ ऽतयजन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 215, + "shloka": 13, + "text": "सकन्दं शरुत्वा ततॊ देवा वासवं सहिताब्रुवन\nअविषह्य बलं सकन्दं जहि शक्राशु माचिरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 215, + "shloka": 14, + "text": "यदि वा न निहन्स्य एनम अद्येन्द्रॊ ऽयं भविष्यति\nतरैलॊक्यं संनिगृह्यास्मांस तवां च शक्र महाबलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 215, + "shloka": 15, + "text": "स तान उवाच वयथितॊ बालॊ ऽयं सुमहाबलः\nसरष्टारम अपि लॊकानां युधि विक्रम्य नाशयेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 215, + "shloka": 16, + "text": "सर्वास तवयाभिगच्छन्तु सकन्दं लॊकस्य मातरः\nकामवीर्या घनन्तु चैनं तथेत्य उक्त्वा च ता ययुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 215, + "shloka": 17, + "text": "तम अप्रतिबलं दृष्ट्वा विषण्णवनदास तु ताः\nअशक्यॊ ऽयं विचिन्त्यैवं तम एव शरणं ययुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 215, + "shloka": 18, + "text": "ऊचुश चापि तवम अस्माकं पुत्रास्माभिर धृतं जगत\nअभिनन्दस्व नः सर्वाः परस्नुताः सनेहविक्लवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 215, + "shloka": 19, + "text": "ताः संपूज्य महासेनः कामांश चासां परदाय सः\nअपश्यद अग्निम आयान्तं पितरं बलिनां बली" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 215, + "shloka": 20, + "text": "स तु संपूजितस तेन सह मातृगणेन ह\nपरिवार्य महासेनं रक्षमाणः सथितः सथिरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 215, + "shloka": 21, + "text": "सर्वासां या तु मातॄणां नारी करॊधसमुद्भवा\nधात्री सा पुत्रवत सकन्दं शूलहस्ताभ्यरक्षत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 215, + "shloka": 22, + "text": "लॊहितस्यॊदधेः कन्या करूरा लॊहितभॊजना\nपरिष्वज्य महासेनं पुत्रवत पर्यरक्षत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 215, + "shloka": 23, + "text": "अग्निर भूत्वा नैगमेयश छाग वक्त्रॊ बहु परजः\nरमयाम आस शैलस्थं बालं करीडनकैर इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 216, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nगरहाः सॊपग्रहाश चैव ऋषयॊ मातरस तथा\nहुताशनमुखाश चापि दीप्ताः पारिषदां गणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 216, + "shloka": 2, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ घॊरास तरिदिववासिनः\nपरिवार्य महासेनं सथिता मातृगणैः सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 216, + "shloka": 3, + "text": "संदिग्धं विजयं दृष्ट्वा विजयेप्सुः सुरेश्वरः\nआरुह्यैरावत सकन्धं परययौ दैवतैः सह\nविजिघांसुर महासेनम इन्द्रस तूर्णतरं ययौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 216, + "shloka": 4, + "text": "उग्रं तच च महावेगं देवानीकं महाप्रभम\nविचित्रध्वजसंनाहं नाना वाहन कार्मुकम\nपरवराम्बर संवीतं शरिया जुष्टम अलंकृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 216, + "shloka": 5, + "text": "विजिघांसुं तद आयान्तं कुमारः शक्रम अभ्ययात\nविनदन पथि शक्रस तु दरुतं याति महाबलः\nसंहर्षयन देवसेनां जिघांसुः पावकात्मजम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 216, + "shloka": 6, + "text": "संपूज्यमानस तरिदशैस तथैव परमर्षिभिः\nसमीपम उपसंप्राप्तः कार्त्तिकेयस्य वासवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 216, + "shloka": 7, + "text": "सिंहनादं ततश चक्रे देवेशः सहितः सुरैः\nगुहॊ ऽपि शब्दं तं शरुत्वा वयनदत सागरॊ यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 216, + "shloka": 8, + "text": "तस्य शब्देन महता समुद्धूतॊदधि परभम\nबभ्राम तत्र तत्रैव देवसैन्यम अचेतनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 216, + "shloka": 9, + "text": "जिघांसून उपसंप्राप्तान देवान दृष्ट्वा स पावकिः\nविससर्ज मुखात करुद्धः परवृद्धाः पावकार्चिषः\nता देवसैन्यान्य अदहन वेष्टमानानि भूतले" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 216, + "shloka": 10, + "text": "ते परदीप्तशिरॊ देहाः परदीप्तायुध वाहनाः\nपरच्युताः सहसा भान्ति चित्रास तारागणा इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 216, + "shloka": 11, + "text": "दह्यमानाः परपन्नास ते शरणं पावकात्मजम\nदेवा वज्रधरं तयक्त्वा ततः शान्तिम उपागताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 216, + "shloka": 12, + "text": "तयक्तॊ देवैस ततः सकन्दे वज्रं शक्राभ्यवासृजत\nतद विसृष्टं जघानाशु पार्श्वं सकन्दस्य दक्षिणम\nबिभेद च महाराज पार्श्वं तस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 216, + "shloka": 13, + "text": "वज्रप्रहारात सकन्दस्य संजातः पुरुषॊ ऽपरः\nयुवा काञ्चनसंनाहः शक्तिधृग दिव्यकुण्डलः\nयद वज्रविशनाज जातॊ विशाखस तेन सॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 216, + "shloka": 14, + "text": "तं जातम अपरं दृष्ट्वा कालानलसमद्युतिम\nभयाद इन्द्रस ततः सकन्दं पराञ्जलिः शरणं गतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 216, + "shloka": 15, + "text": "तस्याभयं ददौ सकन्दः सह सैन्यस्य सत्तम\nततः परहृष्टास तरिदशा वादित्राण्य अभ्यवादयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 217, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nसकन्दस्य पार्षदान घॊराञ शृणुष्वाद्भुत दर्शनान\nवज्रप्रहारात सकन्दस्य जज्ञुस तत्र कुमारकाः\nये हरन्ति शिशूञ जातान गर्भस्थांश चैव दारुणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 217, + "shloka": 2, + "text": "वज्रप्रहारात कन्याश च जज्ञिरे ऽसय महाबलाः\nकुमाराश च विशाखं तं पितृत्वे समकल्पयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 217, + "shloka": 3, + "text": "स भूत्वा भगवान संख्ये रक्षंश छाग मुखस तदा\nवृतः कन्या गणैः सर्वैर आत्मनीनैश च पुत्रकैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 217, + "shloka": 4, + "text": "मातॄणां परेक्षतीनां च भद्रशाखश च कौशलः\nततः कुमार पितरं सकन्दम आहुर जना भुवि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 217, + "shloka": 5, + "text": "रुद्रम अग्निम उमां सवाहां परदेशेषु महाबलाम\nयजन्ति पुत्र कामाश च पुत्रिणश च सदा जनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 217, + "shloka": 6, + "text": "यास तास तव अजनयत कन्यास तपॊ नाम हुताशनः\nकिं करॊमीति ताः सकन्दं संप्राप्ताः समभाषत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 217, + "shloka": 7, + "text": "[मातरह]\nभवेम सर्वलॊकस्य वयं मातर उत्तमाः\nपरसादात तव पूज्याश च परियम एतत कुरुष्व नः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 217, + "shloka": 8, + "text": "[मार्क]\nसॊ ऽबरवीद बाढम इत्य एवं भविष्यध्वं पृथग्विधाः\nअशिवाश च शिवाश चैव पुनः पुनर उदारधीः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 217, + "shloka": 9, + "text": "ततः संकल्प्य पुत्रत्वे सकंदं मातृगणॊ ऽगमत\nकाकी च हलिमा चैव रुद्राथ बृहली तथा\nआर्या पलाला वै मित्रा सत्न्प्तैताः शुशु मातरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 217, + "shloka": 10, + "text": "एतासां वीर्यसंपन्नः शिशुर नामातिदारुणः\nसकन्द परसादजः पुत्रॊ लॊहिताक्षॊ भयंकरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 217, + "shloka": 11, + "text": "एष वीराष्टकः परॊक्तः सकन्द मातृगणॊद्भवः\nछाग वक्त्रेण सहितॊ नवकः परिकीर्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 217, + "shloka": 12, + "text": "षष्ठं छागमयं वक्त्रं सकन्दस्यैवेति विद्धि तत\nषष षिरॊ ऽभयन्तरं राजन नित्यं मातृगणार्चितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 217, + "shloka": 13, + "text": "षण्णां तु परवरं तस्य शीर्षाणाम इह शब्द्यते\nशक्तिं येनासृजद दिव्यां भद्रशाख इति सम ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 217, + "shloka": 14, + "text": "इत्य एतद विविधाकारं वृत्तं शुक्लस्य पञ्चमीम\nतत्र युद्धं महाघॊरं वृत्तं षष्ठ्यां जनाधिप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nउपविष्टं ततः सकन्दं हिरण्यकवच सरजम\nहिरण्यचूड मुकुटं हिरण्याक्षं महाप्रभम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 2, + "text": "लॊहिताम्बर संवीतं तीक्ष्णदंष्ट्रं मनॊरमम\nसर्वलक्षणसंपन्नं तरैलॊक्यस्यापि सुप्रियम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 3, + "text": "ततस तं वरदं शूरं युवानं मृष्टकुण्डलम\nअभजत पद्मरूपा शरीः सवयम एव शरीरिणी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 4, + "text": "शरिया जुष्टः पृथु यशाः स कुमार वरस तदा\nनिषण्णॊ दृश्यते भूतैः पौर्णमास्यां यथा शशी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 5, + "text": "अपूजयन महात्मानॊ बराह्मणास तं महाबलम\nइदम आहुस तदा चैव सकन्दं तत्र महर्षयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 6, + "text": "हिरण्यवर्णभद्रं ते लॊकानां शंकरॊ भव\nतवया षष रात्रजातेन सर्वे लॊका वशीकृताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 7, + "text": "अभयं च पुनर दत्तं तवयैवैषां सुरॊत्तम\nतस्माद इन्द्रॊ भवान अस्तु तरैलॊक्यस्याभयंकरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 8, + "text": "[सकन्द]\nकिम इन्द्रः सर्वलॊकानां करॊतीह तपॊधनाः\nकथं देव गनांश चैव पाति नित्यं सुरेश्वरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 9, + "text": "[रसयह]\nइन्द्रॊ दिशति भूतानां बलं तेजॊ परजाः सुखम\nतुष्टः परयच्छति तथा सर्वान दायान सुरेश्वरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 10, + "text": "दुर्वृत्तानां संहरति वृत्तस्थानां परयच्छति\nअनुशास्ति च भूतानि कार्येषु बलसूदनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 11, + "text": "असूर्ये च भवेत सूर्यस तथाचन्द्रे च चन्द्रमाः\nभवत्य अग्निश च वायुश च पृथिव्य आपश च कारणैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 12, + "text": "एतद इन्द्रेण कर्तव्यम इन्द्रे हि विपुलं बलम\nतवं च वीर बलश्रेष्ठस तस्माद इन्द्रॊ भवस्व नः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 13, + "text": "[षक्र]\nभवस्वेन्द्रॊ महाबाहॊ सर्वेषां नः सुखावहः\nअभिषिच्यस्व चैवाद्य पराप्तरूपॊ ऽसि सत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 14, + "text": "[सकन्द]\nशाधि तवम एव तरैलॊक्यम अव्यग्रॊ विजये रतः\nअहं ते किंकरः शक्र न ममेन्द्रत्वम ईप्सितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 15, + "text": "[षक्र]\nबलं तवाद्भुतं वीर तवं देवानाम अरीञ जहि\nअवज्ञास्यन्ति मां लॊका वीर्येण तव विस्मिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 16, + "text": "इन्द्रत्वे ऽपि सथितं वीर बलहीनं पराजितम\nआवयॊश च मिथॊ भेदे परयतिष्यन्त्य अतन्द्रिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 17, + "text": "भेदिते च तवयि विभॊ लॊकॊ दवैधम उपेष्यति\nदविधा भूतेषु लॊकेषु निश्चितेष्व आवयॊस तथा\nविग्रहः संप्रवर्तेत भूतभेदान महाबल" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 18, + "text": "तत्र तवं मां रणे तात यथाश्रद्धं विजेष्यसि\nतस्माद इन्द्रॊ भवान अद्य भविता मा विचारय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 19, + "text": "[सकन्द]\nतवम एव राजा भद्रं ते तरैलॊक्यस्य ममैव च\nकरॊमि किं च ते शक्र शासनं तद बरवीहि मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 20, + "text": "[षक्र]\nयदि सत्यम इदं वाक्यं निश्चयाद भाषितं तवया\nयदि वा शासनं सकन्द कर्तुम इच्छसि मे शृणु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 21, + "text": "अभिषिच्यस्व देवानां सेनापत्ये महाबल\nअहम इन्द्रॊ भविष्यामि तव वाक्यान महाबल" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 22, + "text": "[सकन्द]\nदानवानां विनाशाय देवानाम अर्थसिद्धये\nगॊब्राह्मणस्य तराणार्थं सेनापत्ये ऽभिषिञ्च माम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 23, + "text": "[मार्क]\nसॊ ऽभिषिक्तॊ मघवता सर्वैर देवगणैः सह\nअतीव शुशुभे तत्र पूज्यमानॊ महर्षिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 24, + "text": "तस्य तत काञ्चनं छत्रं धरियमाणं वयरॊचत\nयथैव सुसमिद्धस्य पावकस्यात्म मण्डलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 25, + "text": "विश्वकर्म कृता चास्य दिव्या माला हिरण्मयी\nआबद्धा तरिपुरघ्नेन सवयम एव यशस्विना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 26, + "text": "आगम्य मनुजव्याघ्रसहदेव्या परंतप\nअर्चयाम आस सुप्रीतॊ भगवान गॊवृषध्वजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 27, + "text": "रुद्रम अग्निं दविजाः पराहू रुद्र सूनुस ततस तु सः\nरुद्रेण शुक्रम उत्सृष्टं तच छवेतः पर्वतॊ ऽभवत\nपावकस्येन्द्रियं शवेते कृत्तिकाभिः कृतं नगे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 28, + "text": "पूज्यमानं तु रुद्रेण दृष्ट्वा सर्वे दिवौकसः\nरुद्र सूनुं ततः पराहुर गुहं गुणवतां वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 29, + "text": "अनुप्रविश्य रुद्रेण वह्निं जातॊ हय अयं शिशुः\nतत्र जातस ततः सकन्दॊ रुद्र सूनुस ततॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 30, + "text": "रुद्रस्य वह्नेः सवाहायाः षण्णां सत्रीणां च तेजसा\nजातः सकन्दः सुरश्रेष्ठॊ रुद्र सूनुस ततॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 31, + "text": "अरजे वाससी रक्ते वसानः पावकात्मजः\nभाति दीप्तवपुः शरीमान रक्ताभ्राभ्याम इवांशुमान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 32, + "text": "कुक्कुटश चाग्निना दत्तस तस्य केतुर अलंकृतः\nरथे समुच्छ्रितॊ भाति कालाग्निर इव लॊहितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 33, + "text": "विवेश कवचं चास्य शरीरं सहजं ततः\nयुध्यमानस्य देहस्य परादुर्भवति तत सदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 34, + "text": "शक्तिर वर्म बलं तेजॊ कान्तत्वं सत्यम अक्षतिः\nबरह्मण्यत्वम असंमॊहॊ भक्तानां परिरक्षणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 35, + "text": "निकृन्तनं च शत्रूणां लॊकानां चाभिरक्षणम\nसकन्देन सह जातानि सर्वाण्य एव जनाधिप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 36, + "text": "एवं देवगणैः सर्वैः सॊ ऽभिषिक्तः सवलंकृतः\nबभौ परतीतः सुमनाः परिपूर्णेन्दु दर्शनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 37, + "text": "इष्टैः सवाध्यायघॊषैश च देव तूर्यरवैर अपि\nदेवगन्धर्वगीतैश च सर्वैर अप्सरसां गणैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 38, + "text": "एतैश चान्यैश च विविधैर हृष्टतुष्टैर अलंकृतैः\nकरीडन्न इव तदा देवैर अभिषिक्तः स पावकिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 39, + "text": "अभिषिक्तं महासेनम अपश्यन्त दिवौकसः\nविनिहत्य तमॊ सूर्यं यथेहाभ्युदितं तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 40, + "text": "अथैनम अभ्ययुः सर्वा देव सेनाः सहस्रशः\nअस्माकं तवं पतिर इति बरुवाणाः सर्वतॊदिशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 41, + "text": "ताः समासाद्य भगवान सर्वभूतगणैर वृतः\nअर्चितश च सतुतश चैव सान्त्वयाम आस ता अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 42, + "text": "शतक्रतुश चाभिषिच्य सकन्दं सेनापतिं तदा\nसस्मार तां देव सेनां या सा तेन विमॊक्षिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 43, + "text": "अयं तस्याः पतिर नूनं विहितॊ बरह्मणा सवयम\nइति चिन्त्यानयाम आस देवसेनां सवलंकृताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 44, + "text": "सकन्दं चॊवाच बलभिद इयं कन्या सुरॊत्तम\nअजाते तवयि निर्दिष्टा तव पत्नी सवयम्भुवा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 45, + "text": "तस्मात तवम अस्या विधिवत पाणिं मन्त्रपुरस्कृतम\nगृहाण दक्षिणं देव्याः पाणिना पद्मवर्चसम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 46, + "text": "एवम उक्तः स जग्राह तस्याः पाणिं यथाविधि\nबृहस्पतिर मन्त्रविधं जजाप च जुहाव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 47, + "text": "एवं सकन्दस्य महिषीं देवसेनां विदुर बुधाः\nषष्ठीं यां बराह्मणाः पराहुर लक्ष्मीम आशां सुखप्रदाम\nसिनीवालीं कुहूं चैव सद्वृत्तिम अपराजिताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 48, + "text": "यदा सकन्दः पतिर लब्धः शाश्वतॊ देवसेनया\nतदा तम आश्रयल लक्ष्मीः सवयं देवी शरीरिणी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 218, + "shloka": 49, + "text": "शरीजुष्टः पञ्चमीं सकन्दस तस्माच छरी पञ्चमी समृता\nषष्ठ्यां कृतार्थॊ ऽभूद यस्मात तस्मात षष्ठी महातिथिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nशरिया जुष्टं महासेहं देव सेनापतिं कृतम\nसप्तर्षिपत्न्यः षड देव्यस तत सकाशम अथागमन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 2, + "text": "ऋषिभिः संप्ररित्यक्ता धर्मयुक्ता महाव्रताः\nदरुतम आगम्य चॊचुस ता देव सेनापतिं परभुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 3, + "text": "वयं पुत्र परित्यक्ता भर्तृभिर देव संमितैः\nअकारणाद रुषा तात पुण्यस्थानात परिच्युताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 4, + "text": "अस्माभिः किल जातस तवम इति केनाप्य उदाहृतम\nअसत्यम एतत संश्रुत्य तस्मान नस तरातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 5, + "text": "अक्षयश च भवेत सवर्गस तवत्प्रसादाद धि नः परभॊ\nतवां पुत्रं चाप्य अभीप्सामः कृत्वैतद अनृणॊ भव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 6, + "text": "[सकन्द]\nमातरॊ हि भवत्यॊ मे सुतॊ वॊ ऽहम अनिन्दिताः\nयच चाभीप्सथ तत सर्वं संभविष्यति वस तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 7, + "text": "[आर्कण्डेय]\nएवम उक्ते ततः शक्रं किं कार्यम इति सॊ ऽबरवीत\nउक्तः सकन्देन बरूहीति सॊ ऽबरवीद वासवस ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 8, + "text": "अभिजित सपर्धमाना तु रॊहिण्या कन्यसी सवसा\nइच्छन्ती जयेष्ठतां देवी तपस तप्तुं वनं गता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 9, + "text": "तत्र मूढॊ ऽसमि भद्रं ते नक्षत्रं गगनाच चयुतम\nकालं तव इमं परं सकन्द बरह्मणा सह चिन्तय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 10, + "text": "धनिष्ठादिस तदा कालॊ बरह्मणा परिनिर्मितः\nरॊहिण्याद्यॊ ऽभवत पूर्वम एवं संख्या समाभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 11, + "text": "एवम उक्ते तु शक्रेण तरिविदं कृत्तिका गताः\nनक्षत्रं शकटाकारं भाति तद वह्नि दैवतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 12, + "text": "विनता चाब्रवीत सकन्दं मम तवं पिण्डदः सुतः\nइच्छामि नित्यम एवाहं तवया पुत्र सहासितुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 13, + "text": "[सकन्द]\nएवम अस्तु नमस ते ऽसतु पुत्रस्नेहात परशाधि माम\nसनुषया पूज्यमाना वै देवि वत्स्यसि नित्यदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 14, + "text": "[मार्क]\nअथ मातृगणः सर्वः सकन्दं वचनम अब्रवीत\nवयं सर्वस्य लॊकस्य मातरः कविभिः सतुताः\nइच्छामॊ मातरस तुभ्यं भवितुं पूजयस्व नः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 15, + "text": "[सकन्द]\nमातरस तु भवत्यॊ मे भवतीनाम अहं सुतः\nउच्यतां यन मया कार्यं भवतीनाम अथेप्सितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 16, + "text": "[मातरस]\nयास तु ता मातरः पूर्वं लॊकस्यास्य परकल्पिताः\nअस्माकं तद भवेत सथानं तासां चैव न तद भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 17, + "text": "भवेम पूज्या लॊकस्य न ताः पूज्याः सुरर्षभ\nपरजास्माकं हृतास ताभिस तवत्कृते ताः परयच्छ नः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 18, + "text": "[सकन्द]\nदत्ताः परजा न ताः शक्या भवतीभिर निषेवितुम\nअन्यां वः कां परयच्छामि परजां यां मनसेच्छथ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 19, + "text": "[मातरस]\nइच्छाम तासां मातॄणां परजा भॊक्तुं परयच्छ नः\nतवया सह पृथग भूता ये च तासाम अथेश्वराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 20, + "text": "[सकन्द]\nपरजा वॊ दद्मि कष्टं तु भवतीभिर उदाहृतम\nपरिरक्षत भद्रं वः परजाः साधु नमस्कृताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 21, + "text": "परिरक्षाम भद्रं ते परजाः सकन्द यथेच्छसि\nतवया नॊ रॊचते सकन्द सह वासश चिरं परभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 22, + "text": "[सकन्द]\nयावत षॊडशवर्षाणि भवन्ति तरुणाः परजाः\nपरबाधत मनुष्याणां तावद रूपैः पृथग्विधैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 23, + "text": "अहं च वः परदास्यामि रौद्रम आत्मानम अव्ययम\nपरमं तेन सहिता सुखं वत्स्यथ पूजिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 24, + "text": "[मार्क]\nततः शरीरात सकन्दस्य पुरुषः काञ्चनप्रभः\nभॊक्तुं परजाः स मर्त्यानां निष्पपात महाबलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 25, + "text": "अपतत स तदा भूमौ विसंज्ञॊ ऽथ कषुधान्वितः\nसकन्देन सॊ ऽभयनुज्ञातॊ रौद्ररूपॊ ऽभवद गरहः\nसकन्दापस्मारम इत्य आहुर गरहं तं दविजसत्तमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 26, + "text": "विनता तु महारौद्रा कथ्यते शकुनिग्रहः\nपूतनां राक्षसीं पराहुस तं विद्यात पूतना गरहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 27, + "text": "कष्टा दारुणरूपेण घॊररूपा निशाचरी\nपिशाची दारुणाकारा कथ्यते शीतपूतना\nगर्भान सा मानुषीणां तु हरते घॊरदर्शना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 28, + "text": "अदितिं रेवतीं पराहुर गरहस तस्यास तु रैवतः\nसॊ ऽपि बालाञ शिशून घॊरॊ बाधते वै महाग्रहः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 29, + "text": "दैत्यानां या दितिर माता ताम आहुर मुखमण्डिकाम\nअत्यर्थं शिशुमांसेन संप्रहृष्टा दुरासदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 30, + "text": "कुमाराश च कुमार्यश च ये परॊक्ताः सकन्द संभवाः\nते ऽपि गर्भभुजः सर्वे कौरव्य सुमहाग्रहाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 31, + "text": "तासाम एव कुमारीणां पतयस ते परकीर्तिताः\nअज्ञायमाना हृज्णन्ति बालकान रौद्रकर्मिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 32, + "text": "गवां माता तु या पराज्ञैः कथ्यते सुरभिर नृप\nशकुनिस ताम अथारुह्य सह भुङ्क्ते शिशून भुवि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 33, + "text": "सरमा नाम या माता शुनां देवी जनाधिप\nसापि गर्भान समादत्ते मानुषीणां सदैव हि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 34, + "text": "पादपानां चया माता करञ्ज निलया हि सा\nकरञ्जे तां नमस्यन्ति तस्मात पुत्रार्थिनॊ नराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 35, + "text": "इमे तव अष्टादशान्ये वै गरहा मांसमधु परियाः\nदविपञ्चरात्रं तिष्ठन्ति सततं सूतिका गृहे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 36, + "text": "कद्रूः सूक्ष्मवपुर भूत्वा गर्भिणीं परविशेद यदा\nभुङ्क्ते सा तत्र तं गर्भं सा तु नागं परसूयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 37, + "text": "गन्धर्वाणां तु या माता सा गर्भं गृह्य गच्छति\nततॊ विलीन गर्भा सा मानुषी भुवि दृश्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 38, + "text": "या जनित्री तव अप्सरसां गर्भम आस्ते परगृह्य सा\nउपविष्टं ततॊ गर्भं कथयन्ति मनीषिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 39, + "text": "लॊहितस्यॊदधेः कन्या धात्री सकन्दस्य सा समृता\nलॊहितायनिर इत्य एवं कदम्बे सा हि पूज्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 40, + "text": "पुरुषेषु यथा रुद्रस तथार्या परमदास्व अपि\nआर्या माता कुमारस्य पृथक कामार्थम इज्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 41, + "text": "एवम एते कुमाराणां मया परॊक्ता महाग्रहाः\nयावत षॊडशवर्षाणि अशिवास ते शिवास ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 42, + "text": "ये च मातृगणाः परॊक्ताः पुरुषाश चैव ये गरहाः\nसर्वे सकन्दग्रहा नाम जञेया नित्यं शरीरिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 43, + "text": "तेषां परशमनं कार्यं सनानं धूपम अथाञ्जनम\nबलिकर्मॊपहारश च सकन्दस्येज्या विशेषतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 44, + "text": "एवम एते ऽरचिताः सर्वे परयच्छन्ति शुभं नृणाम\nआयुर वीर्यं च राजेन्द्र सम्यक पूजा नमस्कृताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 45, + "text": "ऊर्ध्वं तु षॊडशाद वर्षाद ये भवन्ति गरहा नृणाम\nतान अहं संप्रवक्ष्यामि नमस्कृत्य महेश्वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 46, + "text": "यः पश्यति नरॊ देवाड जाग्रद वा शयितॊ ऽपि वा\nउन्माद्यति स तु कषिप्रं तं तु देव गरहं विदुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 47, + "text": "आसीनश च शयानश च यः पश्यति नरः पितॄन\nउन्माद्यति स तु कषिप्रं स जञेयस तु पितृग्रहः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 48, + "text": "अवमन्यति यः सिद्धान करुद्धाश चापि शपन्ति यम\nउन्माद्यति स तु कषिप्रं जञेयः सिद्धग्रहस तु सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 49, + "text": "उपाघ्राति च यॊ गन्धान रसांश चापि पृथग्विधान\nउन्माद्यति स तु कषिप्रं स जञेयॊ राक्षसॊ गरहः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 50, + "text": "गन्धर्वाश चापि यं दिव्याः संस्पृशन्ति नरं भुवि\nउन्माद्यति स तु कषिप्रं गरहॊ गान्धर्व एव सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 51, + "text": "आविशन्ति च यं यक्षाः पुरुषं कालपर्यये\nउन्माद्यति स तु कषिप्रं जञेयॊ यक्षग्रहस तु सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 52, + "text": "अधिरॊहन्ति यं नित्यं पिशाचाः पुरुषं कव चित\nउन्माद्यति स तु कषिप्रं पैशाचं तं गरहं विदुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 53, + "text": "यस्य दॊषैः परकुपितं चित्तं मुह्यति देहिनः\nउन्माद्यति स तु कषिप्रं साधनं तस्य शास्त्रतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 54, + "text": "वैक्लव्याच च भयाच चैव गॊराणां चापि दर्शनात\nउन्माद्यति स तु कषिप्रं सत्त्वं तस्य तु साधनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 55, + "text": "कश चित करीडितु कामॊ वै भॊक्तुकामस तथापरः\nअभिकामस तथैवान्य इत्य एष तरिविधॊ गरहः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 56, + "text": "यावत सप्तति वर्षाणि भवन्त्य एते गरहा नृणाम\nअतः परं देहिनां तु गरहतुल्यॊ भवेज जवरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 57, + "text": "अप्रकीर्णेन्द्रियं दान्तं शुचिं नित्यम अतन्द्रितम\nआस्तिकं शरद्दधानं च वर्जयन्ति सदा गरहाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 219, + "shloka": 58, + "text": "इत्य एष ते गरहॊद्देशॊ मानुषाणां परकीर्तितः\nन सपृशन्ति गरहा भक्तान नरान देवं महेश्वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 220, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nयदा सकन्देन मातॄणाम एवम एतत परियं कृतम\nअथैनम अब्रवीत सवाहा मम पुत्रस तवम औरसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 220, + "shloka": 2, + "text": "इच्छाम्य अहं तवया दत्तां परीतिं परमदुर्लभाम\nताम अब्रवीत ततः सकन्दः परीतिम इच्छसि कीदृशीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 220, + "shloka": 3, + "text": "[सवाहा]\nदक्षस्याहं परिया कन्या सवाहा नाम महाभुज\nबाल्यात परभृति नित्यं च जातकामा हुताशने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 220, + "shloka": 4, + "text": "न च मां कामिनीं पुत्रसम्यग जानाति पावकः\nइच्छामि शाश्वतं वासं वस्तुं पुत्र सहाग्निना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 220, + "shloka": 5, + "text": "[सकन्द]\nहव्यं कव्यं च यत किं चिद दविजा मन्त्रपुरस्कृतम\nहॊष्यन्त्य अग्नौ सदा देवि सवाहेत्य उक्त्वा समुद्यतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 220, + "shloka": 6, + "text": "अद्य परभृति दास्यन्ति सुवृत्ताः सत्पथे सथिताः\nएवम अग्निस तवया सार्धं सदा वत्स्यति शॊभने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 220, + "shloka": 7, + "text": "[मार्क]\nएवम उक्ता ततः सवाहा तुष्टा सकन्देन पूजिता\nपावकेन समायुक्ता भर्त्रा सकन्दम अपूजयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 220, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ बरह्मा महासेनं परजापतिर अथाब्रवीत\nअभिगच्छ महादेवं पितरं तरिपुरार्दनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 220, + "shloka": 9, + "text": "रुद्रेणाग्निं समाविश्य सवाहाम आविश्य चॊमया\nहितार्थं सर्वलॊकानां जातस तवम अपराजितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 220, + "shloka": 10, + "text": "उमा यॊन्यां च रुद्रेण शुक्रं सिक्तं महात्मना\nआस्ते गिरौ निपतितं मिञ्जिका मिञ्जिकं यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 220, + "shloka": 11, + "text": "संभूतं लॊहितॊदे तु शॊक्र शेषम अवापतत\nसूर्यरश्मिषु चाप्य अन्यद अन्यच चैवापतद भुवि\nआसक्तम अन्यद वृक्षेषु तद एवं पञ्चधापतत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 220, + "shloka": 12, + "text": "त एते विविधाकारा गणा जञेया मनीषिभिः\nतव पारिषदा घॊरा य एते पिशिताशनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 220, + "shloka": 13, + "text": "एवम अस्त्व इति चाप्य उक्त्वा महासेनॊ महेश्वरम\nअपूजयद अमेयात्मा पितरं पितृवत्सलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 220, + "shloka": 14, + "text": "अर्कपुष्पैस तु ते पञ्च गणाः पूज्या धनार्थिभि\nवयाधिप्रशमनार्थं च तेषां पूजां समाचरेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 220, + "shloka": 15, + "text": "मिञ्जिका मिञ्जिकं चैव मिथुनं रुद्र संभवम\nनमः कार्यं सदैवेह बालानां हितम इच्छता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 220, + "shloka": 16, + "text": "सत्रियॊ मानुषमांसादा वृद्धिका नाम नामतः\nवृक्षेषु जातास ता देव्यॊ नमः कार्याः परजार्थिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 220, + "shloka": 17, + "text": "एवम एते पिशाचानाम असंख्येया गणाः समृताः\nघण्टायाः सपताकायाः शृणु मे संभवं नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 220, + "shloka": 18, + "text": "ऐरावतस्य घण्टे दवे वैजयन्त्याव इति शरुते\nगुहस्य ते सवयं दत्ते शक्रेणानाय्य धीमता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 220, + "shloka": 19, + "text": "एका तत्र विशाखस्य घण्टा सकन्दस्य चापरा\nपताका कार्त्तिकेयस्य विशाखस्य च लॊहिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 220, + "shloka": 20, + "text": "यानि करीडनकान्य अस्य देवैर दत्तानि वै तदा\nतैर एव रमते देवॊ महासेनॊ महाबलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 220, + "shloka": 21, + "text": "स संवृतः पिशाचानां गणैर देवगणैस तथा\nशुशुभे काञ्चने शैले दीप्यमानः शरिया वृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 220, + "shloka": 22, + "text": "तेन वीरेण शुशुभे स शैलः शुभकाननः\nआदित्येणेवांशुमता मन्दरश चारुकन्दरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 220, + "shloka": 23, + "text": "संतानकवनैः फुल्लैः करवीर वनैर अपि\nपारिजात वनैश चैव जपा शॊकवनैस तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 220, + "shloka": 24, + "text": "कदम्बतरुषण्डैश च दिव्यैर मृगगणैर अपि\nदिव्यैः पक्षिगणैश चैव शुशुभे शवेतपर्वतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 220, + "shloka": 25, + "text": "तत्र देवगणाः सर्वे सर्वे चैव महर्षयः\nमेघतूर्य रवाश चैव कषुब्धॊदधि समस्वनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 220, + "shloka": 26, + "text": "तत्र दिव्याश च गन्धर्वा नृत्यन्त्य अप्सरसस तथा\nहृष्टानां तत्र भूतानां शरूयते निनदॊ महान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 220, + "shloka": 27, + "text": "एवं सेन्द्रं जगत सर्वं शवेतपर्वतसंस्थितम\nपरहृष्टं परेक्षते सकन्दं न च गलायति दर्शनात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nयदाभिषिक्तॊ भगवान सेनापत्येन पावकिः\nतदा संप्रस्थितः शरीमान हृष्टॊ भद्र वटं हरः\nरथेनादित्यवर्णेन पार्वत्या सहितः परभुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 2, + "text": "सहस्रं तस्य सिंहानां तस्मिन युक्तं रथॊत्तमे\nउत्पपात दिवं शुभ्रं कालेनाभिप्रचॊदितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 3, + "text": "ते पिबन्त इवाकाशं तरासयन्तश चराचरान\nसिंहा नभस्य अगच्छन्त नदन्तश चारु केसराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 4, + "text": "तस्मिन रथे पशुपतिः सथितॊ भात्य उमया सह\nविद्युता सहितः सूर्यः सेन्द्रचापे घने यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 5, + "text": "अग्रतस तस्य भगवान धनेशॊ गुह्यकैः सह\nआस्थाय रुचिरं याति पुष्पकं नरवाहनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 6, + "text": "ऐरावतं समास्थाय शक्रश चापि सुरैः सह\nपृष्ठतॊ ऽनुययौ यान्तं वरदं वृषभध्वजम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 7, + "text": "जम्भकैर यक्षरक्षॊभिः सरग्विभिः समलंकृतः\nयात्य अमॊघॊ महायक्षॊ दक्षिणं पक्षम आस्थितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 8, + "text": "तस्य दक्षिणतॊ देवा मरुतश चित्रयॊधिनः\nगच्छन्ति वसुभिः सार्धं रुद्रैश च सह संगताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 9, + "text": "यमश च मृत्युना सार्धं सर्वतः परिवारितः\nघॊरैर वयाधिशतैर याति घॊररूपवपुस तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 10, + "text": "यमस्य पृष्ठतश चैव घॊरस तरिशिखरः शितः\nविजयॊ नाम रुद्रस्य याति शूलः सवलंकृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 11, + "text": "तम उग्रपाशॊ वरुणॊ भगवान सलिलेश्वरः\nपरिवार्य शनैर याति यादॊभिर विविधैर वृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 12, + "text": "पृष्ठतॊ विजयस्यापि याति रुद्रस्य पट्टिशः\nगदामुसलशक्त्याद्यैर वृतः परहरणॊत्तमैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 13, + "text": "पट्टिशं तव अन्वगाद राजंश छत्रं रौद्रं महाप्रभम\nकमण्डलुश चाप्य अनु तं महर्षिगणसंवृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 14, + "text": "तस्य दक्षिणतॊ भाति दण्डॊ गच्छञ शरिया वृतः\nभृग्वङ्गिरॊभिः सहितॊ देवैश चाप्य अभिपूजितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 15, + "text": "एषां तु पृष्ठतॊ रुद्रॊ विमले सयन्दने सथितः\nयाति संहर्षयन सर्वांस तेजसा तरिदिवौकसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 16, + "text": "ऋषयश चैव देवाश च गन्धर्वा भुजगास तथा\nनद्यॊ नदा दरुमाश चैव तथैवाप्सरसां गणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 17, + "text": "नक्षत्राणि गरहाश चैव देवानां शिशवश च ये\nसत्रियश च विविधाकारा यान्ति रुद्रस्य पृष्ठतः\nसृजन्त्यः पुष्पवर्षाणि चारुरूपा वराङ्गनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 18, + "text": "पर्जन्यश चाप्य अनुययौ नमस्कृत्य पिनाकिनम\nछत्रं तु पाण्डुरं सॊमस तस्य मूर्धन्य अधारयत\nचामरे चापि वायुश च गृहीत्वाग्निश च विष्ठितौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 19, + "text": "शक्रश च पृष्ठतस तस्य याति राजञ शरिया वृतः\nसह राजर्षिभिः सर्वैः सतुवानॊ वृषकेतनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 20, + "text": "गौरी विद्याथ गान्धारि केशिनी मित्र साह्वया\nसावित्र्या सह सर्वास ताः पार्वत्या यान्ति पृष्ठतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 21, + "text": "तत्र विद्या गणाः सर्वे ये के चित कविभिः कृताः\nयस्य कुर्वन्ति वचनं सेन्द्रा देवाश चमूमुखे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 22, + "text": "स गृहीत्वा पताकां तु यात्य अग्रे राक्षसॊ गरहः\nवयापृतस तु शमशाने यॊ नित्यं रुद्रस्य वै सखा\nपिङ्गलॊ नाम यक्षेन्द्रॊ लॊकस्यानन्द दायकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 23, + "text": "एभिः स सहितस तत्र ययौ देवॊ यथासुखम\nअग्रतः पृष्ठतश चैव न हि तस्य गतिर धरुवा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 24, + "text": "रुद्रं सत कर्मभिर मर्त्याः पूजयन्तीह दैवतम\nशिवम इत्य एव यं पराहुर ईशं रुद्रं पिनाकिनम\nभावैस तु विविधाकारैः पूजयन्ति महेश्वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 25, + "text": "देव सेनापतिस तव एवं देव सेनाभिर आवृतः\nअनुगच्छति देवेशं बरह्मण्यः कृत्तिका सुतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 26, + "text": "अथाब्रवीन महासेनं महादेवॊ बृहद्वचः\nसप्तमं मारुत सकन्धं रक्षनित्यम अतन्द्रितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 27, + "text": "[सकन्द]\nसप्तमं मारुत सकन्धं पालयिष्याम्य अहं परभॊ\nयद अन्यद अपि मे कार्यं देव तद वद माचिरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 28, + "text": "[रुद्र]\nकार्येष्व अहं तवया पुत्र संद्रष्टव्यः सदैव हि\nदर्शनान मम भक्त्या च शरेयॊ परम अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 29, + "text": "[मार्क]\nइत्य उक्त्वा विससर्जैनं परिष्वज्य महेष्वरः\nविसर्जिते ततः सकन्दे बभूवौत्पातिकं महत\nसहसैव महाराज देवान सर्वान परमॊहयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 30, + "text": "जज्वाल खं सनक्षत्रं परमूढं भुवनं भृशम\nचचाल वयनदच चॊर्वी तमॊ भूतं जगत परभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 31, + "text": "ततस तद दारुणं दृष्ट्वा कषुभितः शंकरस तदा\nउमा चैव महाभागा देवाश च समहर्षयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 32, + "text": "ततस तेषु परमूढेषु पर्वताम्बुद संनिभम\nनानाप्रहरणं घॊरम अदृश्यत महद बलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 33, + "text": "तद धि घॊरम असंख्येयं गर्जच च विविधा गिरः\nअभ्यद्रवद रणे देवान भगवन्तं च शंकरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 34, + "text": "तैर विसृष्टान्य अनीकेषु बाणजालान्य अनेकशः\nपर्वताश च शतघ्न्यश च परासाश च परिघा गदाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 35, + "text": "निपतद्भिश च तैर घॊरैर देवानीकं महायुधैः\nकषणेन वयद्रवत सर्वं विमुखं चाप्य अदृश्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 36, + "text": "निकृत्तयॊधनागाश्वं कृत्तायुध महारथम\nदानवैर अर्दितं सैन्यं देवानां विमुखं बभौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 37, + "text": "असुरैर वध्यमानं तत पावकैर इव काननम\nअपतद दुग्ध भूयिष्ठं महाद्रुम वनं यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 38, + "text": "ते विभिन्नशिरॊ देहाः परच्यवन्ते दिवौकसः\nन नाथम अध्यगच्छन्त वध्यमाना महारणे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 39, + "text": "अथ तद विद्रुतं सैन्यं दृष्ट्वा देवः पुरंदरः\nआश्वासयन्न उवाचेदं बलवद दानवार्दितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 40, + "text": "भयं तयजत भद्रं वः शूराः शस्त्राणि गृह्णत\nकुरुध्वं विक्रमे बुद्धिं मा वः का चिद वयथा भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 41, + "text": "जयतैनान सुदुर्वृत्तान दानवान घॊरदर्शनान\nअभिद्रवत भद्रं वॊ मया सह महासुरान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 42, + "text": "शक्रस्य वचनं शरुत्वा समाश्वस्ता दिवौकसः\nदानवान परत्ययुध्यन्त शक्रं कृत्वा वयपाश्रयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 43, + "text": "ततस ते तरिदशाः सर्वे मरुतश च महाबलाः\nपरत्युद्ययुर महावेगाः साध्याश च वसुभिः सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 44, + "text": "तैर विसृष्टान्य अनीकेषु करुद्धैः शस्त्राणि संयुगे\nशराश च दैत्य कायेषु पिबन्ति समासृग उल्बणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 45, + "text": "तेषां देहान विनिर्भिद्य शरास ते निशितास तदा\nनिष्पतन्तॊ अदृश्यन्त नगेभ्य इव पन्नगाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 46, + "text": "तानि दैत्य शरीराणि निर्भिन्नानि सम सायकैः\nअपतन भूतले राजंश छिन्नाभ्राणीव सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 47, + "text": "ततस तद दानवं सैन्यं सर्वैर देवगणैर युधि\nतरासितं विविधैर बाणैः कृतं चैव पराङ्मुखम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 48, + "text": "अथॊत्क्रुष्टं तदा हृष्टैः सर्वैर देवैर उदायुधैः\nसंहतानि च तूर्याणि तदा सर्वाण्य अनेकशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 49, + "text": "एवम अन्यॊन्यसंयुक्तं युद्धम आसीत सुदारुणम\nदेवानां दानवानां च मांसशॊणितकर्दमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 50, + "text": "अनयॊ देवलॊकस्य सहसैव वयदृश्यत\nतथा हि दानवा घॊरा विनिघ्नन्ति दिवौकसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 51, + "text": "ततस तूर्यप्रणादश च भेरीणां च महास्वनाः\nबभूवुर दानवेन्द्राणां सिंहनादाश च दारुणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 52, + "text": "अथ दैत्य बलाद घॊरान निष्पपात महाबलः\nदानवॊ महिषॊ नाम परगृह्य विपुलं गिरिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 53, + "text": "ते तं घनैर इवादित्यं दृष्ट्वा संपरिवारितम\nसमुद्यतगिरिं राजन वयद्रवन्त दिवौकसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 54, + "text": "अथाभिद्रुत्य महिषॊ देवांश चिक्षेप तं गिरिम\nपतता तेन गिरिणा देवसैन्यस्य पार्थिव\nभीमरूपेण निहतम अयुतं परापतद भुवि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 55, + "text": "अथ तैर दानवैः सार्धं महिषस तरासयन सुरान\nअभ्यद्रवद रणे तूर्णं सिंहः कषुद्रमृगान इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 56, + "text": "तम आपतन्तं महिषं दृष्ट्वा सेन्द्रा दिवौकसः\nवयद्रवन्त रणे भीता विशीर्णायुध केतनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 57, + "text": "ततः स महिषः करुद्धस तूर्णं रुद्र रथं ययौ\nअभिद्रुत्य च जग्राह रुद्रस्य रथकूबरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 58, + "text": "यदा रुद्र रथं करुद्धॊ महिषः सहसा गतः\nरेसतू रॊदसी गाढं मुमुहुश च महर्षयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 59, + "text": "वयनदंश च महाकाया दैत्या जलधरॊपमाः\nआसीच च निश्चितं तेषां जितम अस्माभिर इत्य उत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 60, + "text": "तथा भूते तु भगवान नावधीन महिषं रणे\nसस्मार च तदा सकन्दं मृत्युं तस्य दुरात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 61, + "text": "महिषॊ ऽपि रथं दृष्ट्वा रौद्रं रुद्रस्य नानदत\nदेवान संत्रासयंश चापि दैत्यांश चापि परहर्षयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 62, + "text": "ततस तस्मिन भये घॊरे देवानां समुपस्थिते\nआजगाम महासेनः करॊधात सूर्य इव जवलन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 63, + "text": "लॊहिताम्बर संवीतॊ लॊहितस्रग्वि भूषणः\nलॊहितास्यॊ महाबाहुर हिरण्यकवचः परभुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 64, + "text": "रथम आदित्यसंकाशम आस्थितः कनकप्रभम\nतं दृष्ट्वा दैत्य सेना सा वयद्रवत सहसा रणे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 65, + "text": "स चापि तां परज्वलितां महिषस्य विदारिणीम\nमुमॊच शक्तिं राजेन्द्र महासेनॊ महाबलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 66, + "text": "सा मुक्ताभ्यहनच छक्तिर महिषस्य शिरॊमहत\nपपात भिन्ने शिरसि महिषस तयक्तजीवितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 67, + "text": "कषिप्ताक्षिप्ता तु सा शक्तिर हत्वा शत्रून सहस्रशः\nसकन्द हस्तम अनुप्राप्ता दृश्यते देवदानवैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 68, + "text": "परायॊ शरैर विनिहता महासेनेन धीमता\nशेषा दैत्य गणा घॊरा भीतास तरस्ता दुरासदैः\nसकन्दस्य पार्षदैर हत्वा भक्षिताः शतसंघशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 69, + "text": "दानवान भक्षयन्तस ते परपिबन्तश च शॊणितम\nकषणान निर्दानवं सर्वम अकार्षुर भृशहर्षिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 70, + "text": "तमांसीव यथा सूर्यॊ वृक्षान अग्निर घनान खगः\nतथा सकन्दॊ ऽजयच छत्रून सवेन वीर्येण कीर्तिमान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 71, + "text": "संपूज्यमानस तरिदशैर अभिवाद्य महेश्वरम\nशुशुभे कृत्तिका पुत्रः परकीर्णांशुर इवांशुमान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 72, + "text": "नष्टशत्रुर यदा सकन्दः परयातश च महेश्वरम\nअथाब्रवीन महासेनं परिष्वज्य पुरंदरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 73, + "text": "बरह्मदत्तवरः सकन्द तवयायं महिषॊ हतः\nदेवास तृणमया यस्य बभूवुर जयतां वर\nसॊ ऽयं तवया महाबाहॊ शमितॊ देवकण्टकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 74, + "text": "शतं महिषतुल्यानां दानवानां तवया रणे\nनिहतं देवशत्रूणां यैर वयं पूर्वतापिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 75, + "text": "तावकैर भक्षिताश चान्ये दानवाः शतसंघशः\nअजेयस तवं रणे ऽरीणाम उमापतिर इव परभुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 76, + "text": "एतत ते परथमं देवख्यातं कर्म भविष्यति\nतरिषु लॊकेषु कीर्तिश च तवाक्षय्या भविष्यति\nवशगाश च भविष्यन्ति सुरास तव सुरात्मज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 77, + "text": "महासेनेत्य एवम उक्त्वा निवृत्तः सह दैवतैः\nअनुज्ञातॊ भगवता तयम्बकेन शचीपतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 78, + "text": "गतॊ भद्र वटं रुद्रॊ निवृत्ताश च दिवौकसः\nउक्ताश च देवा रुद्रेण सकन्दं पश्यत माम इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 79, + "text": "स हत्वा दानव गणान पूज्यमानॊ महर्षिभिः\nएकाह्नैवाजयत सर्वं तरैलॊक्यं वह्निनन्दनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 221, + "shloka": 80, + "text": "सकन्दस्य य इदं जन्म पठते सुसमाहितः\nस पुष्टिम इह संप्राप्य सकन्द सालॊक्यताम इयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nउपासीनेषु विप्रेषु पाण्डवेषु महात्मसु\nदरौपदी सत्यभामा च विविशाते तदा समम\nजाहस्यमाने सुप्रीते सुखं तत्र निषीदतुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 2, + "text": "चिरस्य दृष्ट्वा राजेन्द्र ते ऽनयॊन्यस्य परियंवदे\nकथयाम आसतुश चैत्राः कथाः कुरु यदुक्षिताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 3, + "text": "अथाब्रवीत सत्यभामा कृष्णस्य महिषी परिया\nसात्राजिती याज्ञसेनीं रहसीदं सुमध्यमा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 4, + "text": "केन दरौपदि वृत्तेन पाण्डवान उपतिष्ठसि\nलॊकपालॊपमान वीरान यूनः परमसंमतान\nकथं च वशगास तुभ्यं न कुप्यन्ति च ते शुभे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 5, + "text": "तव वश्याहि सततं पाण्डवाः परियदर्शने\nमुखप्रेक्षाश च ते सर्वे तत्त्वम एतद बरवीहि मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 6, + "text": "वरतचर्या तपॊ वापि सनानमन्त्रौषधानि वा\nविद्या वीर्यं मूलवीर्यं जपहॊमस तथागदाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 7, + "text": "मम आचक्ष्व पाञ्चालि यशस्यं भग वेदनम\nयेन कृष्णे भवेन नित्यं मम कृष्णॊ वशानुगः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 8, + "text": "एवम उक्त्वा सत्यभामा विरराम यशस्विनी\nपतिव्रता महाभागा दरौपदी परत्युवाच ताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 9, + "text": "असत सत्रीणां समाचारं सत्ये माम अनुपृच्छसि\nअसद आचरिते मार्गे कथं सयाद अनुकीर्तनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 10, + "text": "अनुप्रश्नः संशयॊ वा नैतत तवय्य उपपद्यते\nतथा हय उपेता बुद्ध्या तवं कृष्टस्य महिषी परिया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 11, + "text": "यदैव भर्ता जानीयान मन्त्रमूलपरां सत्रियम\nउद्विजेत तदैवास्याः सर्वाद वेश्म गताद इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 12, + "text": "उद्विग्नस्य कुतः शान्तिर अशान्तस्य कुतः सुखम\nन जातु वशगॊ भर्ता सत्रियाः सयान मन्त्रकारणात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 13, + "text": "अमित्रप्रहितांश चापि गदान परमदारुणान\nमूलप्रवादैर हि विषं परयच्छन्ति जिघांसवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 14, + "text": "जिह्वया यानि पुरुषस तवचा वाप्य उपसेवते\nतत्र चूर्णानि दत्तानि हन्युः कषिप्रम असंशयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 15, + "text": "जलॊदर समायुक्ताः शवित्रिणः पलितास तथा\nअपुमांसः कृताः सत्रीभिर जडान्धबधिरास तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 16, + "text": "पापानुगास तु पापास ताः पतीन उपसृजन्त्य उत\nन जातु विप्रियं भर्तुः सत्रिया कार्यं कथं चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 17, + "text": "वर्ताम्य अहं तु यां वृत्तिं पाण्डवेषु महात्मसु\nतां सर्वां शृणु मे सत्यां सत्यभामे यशस्विनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 18, + "text": "अहंकारं विहायाहं कामक्रॊधौ च सर्वदा\nसदारान पाण्डवान नित्यं परयतॊपचराम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 19, + "text": "परणयं परतिसंगृह्य निधायात्मानम आत्मनि\nशुश्रूषुर निरभीमाना पतीनां चित्तरक्षणी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 20, + "text": "दुर्व्याहृताच छङ्कमाना दुःखिता ददुरवेक्षितात\nदुरासिताद दुर्व्रजिताद इङ्गिताध्यासिताद अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 21, + "text": "सूर्यवैश्वानर निभान सॊमकल्पान महारथान\nसेवे चक्षुर्हणः पार्थान उग्रतेजः परतापिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 22, + "text": "देवॊ मनुष्यॊ गन्धर्वॊ युवा चापि सवलंकृतः\nदरव्यवान अभिरूपॊ वा न मे ऽनयः पुरुषॊ मतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 23, + "text": "नाभुक्तवति नास्नाते नासंविष्टे च भर्तरि\nन संविशामि नाश्नामि सदा कर्म करेष्व अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 24, + "text": "कषेत्राद वनाद वा गरामाद वा भर्तारं गृहम आगतम\nपरत्युत्थायाभिनन्दामि आसनेनॊदकेन च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 25, + "text": "परमृष्ट भाण्डा मृष्टान्ना काले भॊजनदायिनी\nसंयता गुप्तधान्या च सुसंमृष्ट निवेशना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 26, + "text": "अतिरस्कृत संभाषा दुःस्त्रियॊ नानुसेवती\nअनुकूलवती नित्यं भवाम्य अनलसा सदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 27, + "text": "अनर्मे चापि हसनं दवारि सथानम अभीक्ष्णशः\nअवस्करे चिरस्थानं निष्कुटेषु च वर्जये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 28, + "text": "अतिहासातिरॊषौ च करॊधस्थानं च वर्जये\nनिरताहं सदा सत्ये भर्तॄणाम उपसेनवे\nसर्वथा भर्तृरहितं न ममेष्टं कथं चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 29, + "text": "यदा परवसते भर्ता कुटुम्बार्थेन केन चित\nसुमनॊवर्णकापेता भवामि वरतचारिणी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 30, + "text": "यच च भर्ता न पिबति यच च भर्ता न खादति\nयच च नाश्नाति मे भर्ता सर्वं तद वर्जयाम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 31, + "text": "यथॊपदेशं नियता वर्तमाना वराङ्गने\nसवलंकृता सुप्रयता भर्तुः परियहिते रता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 32, + "text": "ये च धर्माः कुटुम्बेषु शवश्र्वा मे कथिताः पुरा\nभिक्षा बलिश्राधम इति सथाली पाकाश च पर्वसु\nमान्यानां मानसत्कारा ये चान्ये विदिता मया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 33, + "text": "तान सर्वान अनुवर्तामि दिवारात्रम अतन्द्रिता\nविनयान नियमांश चापि सदा सर्वात्मना शरिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 34, + "text": "मृदून सतः सत्यशीलान सत्यधर्मानुपालिनः\nआशीविषान इव करुद्धान पतीन परिचराम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 35, + "text": "पत्याश्रयॊ हि मे धर्मॊ मतः सत्रीणां सनातनः\nस देवः सागतिर नान्या तस्य का विप्रियं चरेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 36, + "text": "अहं पतीन नातिशये नात्यश्ने नातिभूषये\nनापि परिवदे शवश्रूं सर्वदा परियन्त्रिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 37, + "text": "अवधानेन सुभगे नित्यॊत्थानतयैव च\nभर्तारॊ वशगा मह्यं गुरुशुश्रूषणेन च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 38, + "text": "नित्यम आर्याम अहं कुन्तीं वीरसूं सत्यवादिनीम\nसवयं परिचराम्य एका सनानाच छादनभॊजनैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 39, + "text": "नैताम अतिशये जातु वस्त्रभूषण भॊजनैः\nनापि परिवदे चाहं तां पृथां पृथिवीसमाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 40, + "text": "अष्टाव अग्रे बराह्मणानां सहस्राणि सम नित्यदा\nभुञ्जते रुक्मपात्रीषु युधिष्ठिर निवेशने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 41, + "text": "अष्टाशीति सहस्राणि सनातका गृहमेधिनः\nतरिंशद दासीक एकैकॊ यान बिभर्ति युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 42, + "text": "दशान्यानि सहस्राणि येषाम अन्नं सुसंस्कृतम\nहरियते रुक्मपात्रीभिर यतीनाम ऊर्ध्वरेतसाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 43, + "text": "तान सर्वान अग्रहारेण बराह्मणान बरह्मवादिनः\nयथार्हं पूजयामि सम पानाच छादनभॊजनैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 44, + "text": "शतं दासी सहस्राणि कौन्तेयस्य महात्मनः\nकम्बुकेयूर धारिण्यॊ निष्ककण्ठ्यॊ सवलंकृताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 45, + "text": "महार्हमाल्याभरणाः सुवर्णाश चन्दनॊक्षिताः\nमणीन हेमच बिभ्रत्यॊ नृत्यगीतविशारदाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 46, + "text": "तासां नाम च रूपं च भॊजनाच छादनानि च\nसर्वासाम एव वेदाहं कर्म चैव कृताकृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 47, + "text": "शतं दासी सहस्राणि कुन्तीपुत्रस्य धीमतः\nपात्री हस्ता दिवारात्रम अतिथीन भॊजयन्त्य उत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 48, + "text": "शतम अश्वसहस्राणि दशनागायुतानि च\nयुधिष्ठिरस्यानुयात्रम इन्द्रप्रस्थ निवासिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 49, + "text": "एतद आसीत तदा राज्ञॊ यन महीं पर्यपालयत\nयेषां संख्या विधिं चैव परदिशामि शृणॊमि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 50, + "text": "अन्तःपुराणां सर्वेषां भृत्यानां चैव सर्वशः\nआ गॊपालाविपालेभ्यः सर्वं वेद कृताकृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 51, + "text": "सर्वं राज्ञः समुदयम आयं च वययम एव च\nएकाहं वेद्मि कल्याणि पाण्डवानां यशस्विनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 52, + "text": "मयि सर्वं समासज्य कुटुम्बं भरतर्षभाः\nउपासन रताः सर्वे घटन्ते सम शुभानने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 53, + "text": "तम अहं भारम आसक्तम अनाधृष्यं दुरात्मभिः\nसुखं सर्वं परित्यज्य रात्र्यहानि घटामि वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 54, + "text": "अधृष्यं वरुणस्येव निधिपूर्णम इवॊदधिम\nएकाहं वेद्मि कॊशं वै पतीनां धर्मचारिणाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 55, + "text": "अनिशायां निशायां च सहायाः कषुत्पिपासयॊः\nआराधयन्त्याः कौरव्यांस तुल्या रात्रिर अहॊ च मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 56, + "text": "परथमं परतिबुध्यामि चरमं संविशामि च\nनित्यकालम अहं सत्ये एतत संवननं मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 57, + "text": "एतज जानाम्य अहं कर्तुं भर्तृसंवननं महत\nअसत सत्रीणां समाचारं नाहं कुर्यां न कामये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 58, + "text": "तच छरुत्वा धर्मसहितं वयाहृतं कृष्णया तदा\nउवाच सत्या सत्कृत्य पाञ्चालीं धर्मचारिणीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 222, + "shloka": 59, + "text": "अभिपन्नास्मि पाञ्चालि याज्ञसेनि कषमस्व मे\nकामकारः सखीनां हि सॊपहासं परभाषितुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 223, + "shloka": 1, + "text": "[दरौ]\nइमं तु ते मार्गम अपेतदॊषं; वक्ष्यामि चित्तग्रहणाय भर्तुः\nयस्मिन यथावत सखिवर्तमाना; भर्तारम आच्छेत्स्यसि कामिनीभ्यः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 223, + "shloka": 2, + "text": "नैतादृशं दैवतम अस्ति सत्ये; सर्वेषु लॊकेषु सदैवतेषु\nयथा पतिस तस्य हि सर्वकामा; लभ्याः परसादे कुपितश च हन्यात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 223, + "shloka": 3, + "text": "तस्माद अपत्यं विविधाश च भॊगाः; शय्यासनान्य अद्भुतदर्शनानि\nवस्त्राणि माल्यानि तथैव गन्धाः; सवर्गश च लॊकॊ विषमा च कीर्तिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 223, + "shloka": 4, + "text": "सुखं सुखेनेह न जातु लभ्यं; दुःखेन साध्वी लभते सुखानि\nसा कृष्णम आराधय सौहृदेन; परेम्णा च नित्यं परतिकर्मणा च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 223, + "shloka": 5, + "text": "तथाशनैश चारुभिर अग्र्यमाल्यैर; दाक्षिण्ययॊगैर विविधैश च गन्धैः\nअस्याः परियॊ ऽसमीति यथा विदित्वा; तवाम एव संश्लिष्यति सर्वभावैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 223, + "shloka": 6, + "text": "शरुत्वा सवरं दवारगतस्य भर्तुः; परत्युत्थिता तिष्ठ गृहस्य मध्ये\nदृष्ट्वा परविष्टं तवरितासनेन; पाद्येन चैव परतिपूजय तवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 223, + "shloka": 7, + "text": "संप्रेषितायाम अथ चैव दास्याम; उत्थाय सर्वं सवयम एव कुर्याः\nजानातु कृष्णस तव भावम एतं; सर्वात्मना मां भजतीति सत्ये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 223, + "shloka": 8, + "text": "तवत्संनिधे यत कथयेत पतिस ते; यद्य अप्य अगुह्यं परिरक्षितव्यम\nका चित सपत्नी तव वासुदेवं; परत्यादिशेत तेन भवेद विरागः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 223, + "shloka": 9, + "text": "परियांश च रक्तांश च हितांश च भर्तुस; तान भॊजयेथा विविधैर उपायैः\nदवेष्यैर अपक्षैर अहितैश च तस्य; भिद्यस्व नित्यं कुहकॊद्धतैश च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 223, + "shloka": 10, + "text": "मदं परमादं पुरुषेषु हित्वा; संयच्छ भावं परतिगृह्य मौनम\nपरद्युम्न साम्बाव अपि ते कुमारौ; नॊपासितव्यौ रहिते कदा चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 223, + "shloka": 11, + "text": "महाकुलीनाभिर अपापिकाभिः; सत्रीभिः सतीभिस तव सख्यम अस्तु\nचण्डाश च शौण्डाश च महाशनाश च; चौराश च दुष्टाश चपलाश च वर्ज्याः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 223, + "shloka": 12, + "text": "एतद यशस्यं भग वेदनं च; सवर्ग्यं तथा शत्रुनिबर्हणं च\nमहार्हमाल्याभरणाङ्गरागा; भर्तारम आराधय पुण्यगन्धा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 224, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nमार्कण्डेयाधिभिर विप्रैः पाण्डवैश च महात्मभिः\nकथाभिर अनुकूलाभिः सहासित्वा जनार्दनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 224, + "shloka": 2, + "text": "ततस तैः संविदं कृत्वा यथावन मधुसूदनः\nआरुरुक्षू रथं सत्याम आह्वयाम आस केशवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 224, + "shloka": 3, + "text": "सत्यभामा ततस तत्र सवजित्वा दरुपदात्मजाम\nउवाच वचनं हृद्यं यथा भावसमाहितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 224, + "shloka": 4, + "text": "कृष्णे मा भूत तवॊत्कण्ठा मा वयथा मा परजागरः\nभर्तृभिर देवसंकाशैर जितां पराप्स्यसि मेदिनीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 224, + "shloka": 5, + "text": "न हय एवं शीलसंपन्ना नैवं पूजित लक्षणाः\nपराप्नुवन्ति चिरं कलेशं यथा तवम असितेक्षणे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 224, + "shloka": 6, + "text": "अवश्यं च तवया भूमिर इयं निहतकण्टका\nभर्तृभिः सह भॊक्तव्या निर्द्वन्द्वेति शरुतं मया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 224, + "shloka": 7, + "text": "धार्तराष्ट्र वधं कृत्वा वौराणि परतियात्य च\nयुधिष्ठिरस्थां पृथिवीं दरष्टासि दरुपदात्मजे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 224, + "shloka": 8, + "text": "यास ताः परव्राजमानां तवां पराहसन दर्पमॊहिताः\nताः कषिप्रं हतसंकल्पा दरक्ष्यसि तवं कुरु सत्रियः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 224, + "shloka": 9, + "text": "तव दुःखॊपपन्नाया यैर आचरितम अप्रियम\nविद्धि संप्रस्थितान सर्वांस तान कृष्णे यमसादनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 224, + "shloka": 10, + "text": "पुत्रस ते परतिविन्ध्यश च सुत सॊमस तथा विभुः\nशरुतकर्मार्जुनिश चैव शतानीकश च नाकुलिः\nसहदेवाच च यॊ जातः शरुतसेनस तवात्मजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 224, + "shloka": 11, + "text": "सर्वे कुशलिनॊ वीराः कृतास्त्राश च सुतास तव\nअभिमन्युर इव परीता दवारवत्यां रता भृशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 224, + "shloka": 12, + "text": "तवम इवैषां सुभद्राच परीत्या सर्वात्मना सथिता\nपरीयते भावनिर्द्वन्द्वा तेभ्यश च विगतज्वरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 224, + "shloka": 13, + "text": "भेजे सर्वात्मना चैव परद्युम्न जननी तथा\nभानुप्रभृतिभिश चैनान विशिनष्टि च केशवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 224, + "shloka": 14, + "text": "भॊजनाच छादने चैषां नित्यं मे शवशुरः सथितः\nरामप्रभृतयः सर्वे भजन्त्य अन्धकवृष्णयः\nतुल्यॊ हि परणयस तेषां परद्युम्नस्य च भामिनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 224, + "shloka": 15, + "text": "एवमादि परियं परीत्या हृद्यम उक्त्वा मनॊऽनुगम\nगमनाय मनॊ चक्रे वासुदेव रथं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 224, + "shloka": 16, + "text": "तां कृष्णां कृष्ण महिषी चकाराभिप्रदक्षिणम\nआरुरॊह रथं शौरेः सत्यभामा च भामिनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 224, + "shloka": 17, + "text": "समयित्वा तु यदुश्रेष्ठॊ दरौपदीं परिसान्त्व्य च\nउपावर्त्य ततः शीघ्रैर हयैः परायात परंतपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 1, + "text": "[जनम]\nएवं वने वर्तमाना नराग्र्याः; शीतॊष्णवातातप कर्शिताङ्गाः\nसरस तद आसाद्य वनं च पुण्यं; ततः परं किम अकुर्वन्त पार्थाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 2, + "text": "[वै]\nसरस तद आसाद्य तु पाण्डुपुत्रा; जनं समुत्सृज्य विधाय चैषाम\nवनानि रम्याण्य अथ पर्वतांश च; नदी परदेशांश च तदा विचेरुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 3, + "text": "तथा वने तान वसतः परवीरान; सवाध्यायवन्तश च तपॊधनाश च\nअभ्याययुर वेद विदः पुराणास; तान पूजयाम आसुर अथॊ नराग्र्याः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 4, + "text": "ततः कदा चित कुशलः कथासु; विप्रॊ ऽभयगच्छद भुवि कौरवेयान\nस तैः समेत्याथ यदृच्छयैव; वैचित्रवीर्यं नृपम अभ्यगच्छत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 5, + "text": "अथॊपविष्टः परतिसत्कृतश च; वृद्धेन राज्ञा कुरुसत्तमेन\nपरचॊदितः सन कथयां बभूव; धर्मानिलेन्द्र परभवान यमौ च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 6, + "text": "कृशांश च वातातपकर्शिताङ्गान; दुःखस्य चॊग्रस्य मुखे परपन्नान\nतां चाप्य अनाथाम इव वीर नाथां; कृष्णां परिक्लेश गुणेन युक्ताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 7, + "text": "ततः कथां तस्य निशम्य राजा; वैचित्रवीर्यः कृपयाभितप्तः\nवने सथितान पार्थिव पुत्रपौत्राञ; शरुत्वा तदा दुःखनदीं परपन्नान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 8, + "text": "परॊवाच दैत्याभिहतान्तर आत्मा; निःश्वासबास्पॊपहतः स पार्थान\nवाचं कथं चित सथिरताम उपेत्य; तत सर्वम आत्मप्रभवं विचिन्त्य" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 9, + "text": "कथं नु सत्यः शुचिर आर्य वृत्तॊ; जयेष्ठः सुतानां मम धर्मराजः\nअजातशत्रुः पृथिवीतलस्थः; शेते पुरा राङ्कव कूटशायी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 10, + "text": "परबॊद्यते मागध सूत पूगैर; नित्यं सतुवद्भिः सवयम इन्द्रकल्पः\nपतत्रिसंघैः स जघन्यरात्रे; परबॊध्यते नूनम इडा तलस्थः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 11, + "text": "कथं नु वातातपकर्शिताङ्गॊ; वृकॊदरः कॊपपरिप्लुताङ्गः\nशेते पृथिव्याम अतथॊचिताङ्गः; कृष्णा समक्षं वसुधातलस्थः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 12, + "text": "तथार्जुनः सुकुमारॊ मनस्वी; वशे सथितॊ धर्मसुतस्य राज्ञः\nविदूयमानैर इव सर्ग गात्रैर; धरुवं न शेते वसतीर अमर्षात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 13, + "text": "यमौ च कृष्णां च युधिष्ठिरं च; भीमं च दृष्ट्वा सुखविप्रयुक्तान\nविनिःश्वसन सर्प इवॊग्रतेजा; धरुवं न शेते वसतीर अमर्षात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 14, + "text": "तथा यमौ चाप्य असुखौ सुखार्हौ; समृद्धरूपाव अमरौ दिवीव\nपरजागरस्थौ धरुवम अप्रशान्तौ; धर्मेण सत्येन च वार्यमाणौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 15, + "text": "समीरणेनापि समॊ बलेन; समीरणस्यैव सुतॊ बलीयान\nस धर्मपाशेन सितॊग्र तेजा; धरुवं विनिःश्वस्य सहत्य अमर्षम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 16, + "text": "स चापि भूमौ परिवर्तमानॊ; वधं सुतानां मम काङ्क्षमाणः\nसत्येन धर्मेण च वार्यमाणः; कालं परतीक्षत्य अधिकॊ रणे ऽनयैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 17, + "text": "अजातशत्रौ तु जिते निकृत्या; दुःशासनॊ यत परुषाण्य अवॊचत\nतानि परविष्टानि वृकॊदराङ्गं; दहन्ति मर्माग्निर इवेन्धनानि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 18, + "text": "न पापकं धयास्यति धर्मपुत्रॊ; धनंजयश चाप्य अनुवर्तते तम\nअरण्यवासेन विवर्धते तु; भीमस्य कॊपॊ ऽगनिर इवानलेन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 19, + "text": "स तेन कॊपेन विदीर्यमाणः; करं करेणाभिनिपीड्य वीरः\nविनिःश्वसत्य उष्णम अतीव घॊरं; दहन्न इवेमान मम पुत्रपौत्रान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 20, + "text": "गाण्डीवधन्वा च वृकॊदरश च; संरम्भिणाव अन्तककालकल्पौ\nन शेषयेतां युधि शत्रुसेनां; शरान किरन्ताव अशनिप्रकाशान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 21, + "text": "दुर्यॊधनः शकुनिः सूतपुत्रॊ; दुःशासनश चापि सुमन्दचेताः\nमधु परपश्यन्ति न तु परपातं; वृकॊदरं चैव धनंजयं च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 22, + "text": "शुभाशुभं पुरुषः कर्मकृत्वा; परतीक्षते तस्य फलं सम कर्ता\nस तेन युज्यत्य अवशः फलेन; मॊक्षः कथं सयात पुरुषस्य तस्मात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 23, + "text": "कषेत्रे सुकृष्टे हय उपिते च बीजे; देवे च वर्षत्य ऋतुकालयुक्तम\nन सयात फलं तस्य कुतः परसिद्धिर; अन्यत्र दैवाद इति चिन्तयामि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 24, + "text": "कृतं मताक्षेण यथा न साधु साधु; परवृत्तेन च पाण्डवेन\nमया च दुष्पुत्र वशानुगेन; यथा कुरूणाम अयम अन्तकालः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 25, + "text": "धरुवं परवास्यत्य असमीरितॊ ऽपि; धरुवं परजास्यत्य उत गर्भिणी या\nधरुवं दिनादौ रजनी परणाशस; तथा कषपादौ च दिनप्रणाशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 26, + "text": "करियेत कस्मान न परे च कुर्युर; वित्तं न दद्युः पुरुषाः कथं चित\nपराप्यार्थ कालं च भवेद अनर्थः; कथं नु तत सयाद इति तत कुतः सयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 27, + "text": "कथं न भिद्येत न च सरवेत; न च परसिच्येद इति रक्षितव्यम\nअरक्ष्यमाणः शतधा विशीर्येद; धरुवं न नाशॊ ऽसति कृतस्य लॊके" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 28, + "text": "गतॊ हय अरण्याद अपि शक्र लॊकं; धनंजयः पश्यत वीर्यम अस्य\nअस्त्राणि दिव्यानि चतुर्विधानि; जञात्वा पुनर लॊकम इमं परपन्नः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 29, + "text": "सवर्गं हि गत्वा सशरीर एव; कॊ मानुषः पुनर आगन्तुम इच्छेत\nअन्यत्र कालॊपहतान अनेकान; समीक्षमाणस तु कुरून मुमूर्षान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 30, + "text": "धनुर गराहश चार्जुनः सव्यसाची; धनुश च तद गाण्डिवं लॊकसारम\nअस्त्राणि दिव्यानि च तानि तस्य; तरयस्य तेजॊ परसहेत कॊ नु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 225, + "shloka": 31, + "text": "निशम्य तद वचनं पार्थिवस्य; दुर्यॊधनॊ रहिते सौबलश च\nअबॊधयत कर्णम उपेत्य सर्वं; स चाप्य अहृष्टॊ ऽभवद अल्पचेताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 226, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nधृतराष्ट्रस्य तद वाक्यं निशम्य सह सौबलः\nदुर्यॊधनम इदं काले कर्णॊ वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 226, + "shloka": 2, + "text": "परव्राज्य पाण्डवान वीरान सवेन वीर्येण भारत\nभुङ्क्ष्वेमां पृथिवीम एकॊ दिवं शम्बरहा यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 226, + "shloka": 3, + "text": "पराच्याश च दाक्षिणात्याश च परतीच्यॊदीच्यवासिनः\nकृताः करप्रदाः सर्वे राजानस ते नराधिप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 226, + "shloka": 4, + "text": "या हि सा दीप्यमानेव पाण्डवान भजते पुरा\nसाद्य लक्ष्मीस तवया राजन्न अवाप्ता भरातृभिः सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 226, + "shloka": 5, + "text": "इन्द्रप्रस्थ गते यां तां दीप्यमानां युधिष्ठिरे\nअपश्याम शरियं राजन्न अचिरं शॊककर्शिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 226, + "shloka": 6, + "text": "सा तु बुद्धिबलेनेयं राज्ञस तस्माद युधिष्ठिरात\nतवयाक्षिप्ता महाबाहॊ दीप्यमानेव दृश्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 226, + "shloka": 7, + "text": "तथैव तव राजेन्द्र राजानः परवीरहन\nशासने ऽधिष्ठिताः सर्वे किं कुर्म इति वादिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 226, + "shloka": 8, + "text": "तवाद्य पृथिवी राजन निखिला सागराम्बरा\nसपर्वतवना देवी सग्राम नगराकरा\nनाना वनॊद्देशवती पत्तनैर उपशॊभिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 226, + "shloka": 9, + "text": "वन्द्यमानॊ दविजै राजन पूज्यमानश च राजभिः\nपौरुषाद दिवि देवेषु भराजसे रश्मिवान इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 226, + "shloka": 10, + "text": "रुद्रैर इव यमॊ राजा मरुद्भिर इव वासवः\nकुरुभिस तवं वृतॊ राजन भासि नक्षत्रराड इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 226, + "shloka": 11, + "text": "ये सम ते नाद्रियन्ते ऽऽजञां नॊद्विजन्ते कदा च न\nपश्यामस ताञ शरिया हीनान पाण्डवान वनवासिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 226, + "shloka": 12, + "text": "शरूयन्ते हि महाराज सरॊ दवैतवनं परति\nवसन्तः पाण्डवाः सार्धं बराह्मणैर वनवासिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 226, + "shloka": 13, + "text": "स परयाहि महाराज शरिया परमया युतः\nपरतपन पाण्डुपुत्रांस तवं रश्मिवान इव तेजसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 226, + "shloka": 14, + "text": "सथितॊ राज्ये चयुतान राज्याच छरिया हीनाञ शरिया वृतः\nअसमृद्धान समृद्धार्थः पश्य पाण्डुसुतान नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 226, + "shloka": 15, + "text": "महाभिजन संपन्नं भद्रे महति संस्थितम\nपाण्डवास तवाभिवीक्षन्तां ययातिम इव नाहुषम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 226, + "shloka": 16, + "text": "यां शरियं सुहृदश चैव दुर्हृदश च विशां पते\nपश्यन्ति पुरुषे दीप्तां सा समर्था भवत्य उत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 226, + "shloka": 17, + "text": "समस्थॊ विषमस्थान हि दुर्हृदॊ यॊ ऽभिवीक्षते\nजगतीस्थान इवाद्रिस्थः किं ततः परमं सुखम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 226, + "shloka": 18, + "text": "न पुत्र धनलाभेन न राज्येनापि विन्दति\nपरीतिं नृपतिशार्दूल याम अमित्राघ दर्शनात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 226, + "shloka": 19, + "text": "किं नु तस्य सुखं न सयाद आश्रमे यॊ धनंजयम\nअभिवीक्षेत सिद्धार्थॊ वकलाजिन वाससम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 226, + "shloka": 20, + "text": "सुवाससॊ हि ते भार्या वकलाजिन वाससम\nपश्यन्त्व असुखितां कृष्णां सा च निर्विद्यतां पुनः\nविनिन्दतां तथात्मानं जीवितं च धनच्युता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 226, + "shloka": 21, + "text": "न तथा हि सभामध्ये तस्या भवितुम अर्हति\nवैमनस्य यथादृष्ट्वा तव भार्याः सवलंकृताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 226, + "shloka": 22, + "text": "एवम उक्त्वा तु राजानं कर्णः शकुनिना सह\nतूष्णीं बभूवतुर उभौ वाक्यान्ते जनमेजय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 227, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nकर्णस्य वचनं शरुत्वा राजा दुर्यॊधनस तदा\nहृष्टॊ भूत्वा पुनर दीन इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 227, + "shloka": 2, + "text": "बरवीषि यद इदं कर्ण सर्वं मे मनसि सथितम\nन तव अभ्यनुज्ञां लप्स्यामि गमने यत्र पाण्डवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 227, + "shloka": 3, + "text": "परिदेवति तान वीरान धृतराष्ट्रॊ महीपतिः\nमन्यते ऽभयधिकांश चापि तपॊयॊगेन पाण्डवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 227, + "shloka": 4, + "text": "अथ वाप्य अनुबुध्येत नृपॊ ऽसमाकं चिकीर्षितम\nएवम अप्य आयतिं रक्षन नाभ्यनुज्ञातुम अर्हति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 227, + "shloka": 5, + "text": "न हि दवैतवने किं चिद विद्यते ऽनयत परयॊजनम\nउत्सादनम ऋते तेषां वनस्थानां मम दविषाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 227, + "shloka": 6, + "text": "जानासि हि यथा कषत्ता दयूतकाल उपस्थिते\nअब्रवीद यच च मां तवां च सौबलं च वचस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 227, + "shloka": 7, + "text": "तानि पूर्वाणि वाक्यानि यच चान्यत परिदेवितम\nविचिन्त्य नाधिगच्छामि गमनायेतराय वा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 227, + "shloka": 8, + "text": "ममापि हि महान हर्षॊ यद अहं भीम फल्गुनौ\nकलिष्टाव अरण्ये पश्येयं कृष्णया सहिताव इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 227, + "shloka": 9, + "text": "न तथा पराप्नुयां परीतिम अवाप्य वसुधाम अपि\nदृष्ट्वा यथा पाण्डुसुतान वल्लकाजिन वाससः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 227, + "shloka": 10, + "text": "किं नु सयाद अधिकं तस्माद यद अहं दरुपदात्मजाम\nदरौपदीं कर्ण पश्येयं काषायवसनां वने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 227, + "shloka": 11, + "text": "यदि मां धर्मराजश च भीमसेनश च पाण्डवः\nयुक्तं परमया लक्ष्म्या पश्येतां जीवितं भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 227, + "shloka": 12, + "text": "उपायं न तु पश्यामि येन गच्छेम तद वनम\nयथा चाभ्यनुजानीयाद गच्छन्तं मां महीपतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 227, + "shloka": 13, + "text": "स सौबलेन सहितस तथा दुःशासनेन च\nउपायं पश्य निपुणं येन गच्छेम तद वनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 227, + "shloka": 14, + "text": "अहम अप्य अद्य निश्चित्य गमनायेतराय वा\nकाल्यम एव गमिष्यामि समीपं पार्थिवस्य ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 227, + "shloka": 15, + "text": "मयि तत्रॊपविष्टे तु भीष्मे च कुरुसत्तमे\nउपायॊ यॊ भवेद दृष्टस तं बरूयाः सह सौबलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 227, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ भीष्मस्य राज्ञश च निशम्य गमनं परति\nवयवसायं करिष्ये ऽहम अनुनीय पितामहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 227, + "shloka": 17, + "text": "तथेत्य उक्त्वा तु ते सर्वे जग्मुर आवसथान परति\nवयुषितायां रजन्यां तु कर्णॊ राजानम अभ्ययात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 227, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनं कर्णः परहसन्न इदम अब्रवीत\nउपायः परिदृष्टॊ ऽयं तं निबॊध जनेश्वर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 227, + "shloka": 19, + "text": "घॊषा दवैतवने सर्वे तवत्प्रतीक्षा नराधिप\nघॊषयात्रापदेशेन गमिष्यामॊ न संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 227, + "shloka": 20, + "text": "उचितं हि सदा गन्तुं घॊषयात्रां विशां पते\nएवं च तवां पिता राजन समनुज्ञातुम अर्हति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 227, + "shloka": 21, + "text": "तथा कथयमानौ तौ घॊषयात्रा विनिश्चयम\nगान्धारराजः शकुनिः परत्युवाच हसन्न इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 227, + "shloka": 22, + "text": "उपायॊ ऽयं मया दृष्टॊ गमनाय निरामयः\nअनुज्ञास्यति नॊ राजा चॊदयिष्यति चाप्य उत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 227, + "shloka": 23, + "text": "घॊषा दवैतवने सर्वे तवत्प्रतीक्षा नराधिप\nघॊषयात्रापदेशेन गमिष्यामॊ न संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 227, + "shloka": 24, + "text": "ततः परहसिताः सर्वे ते ऽनयॊन्यस्य तलान ददुः\nतद एव च विनिश्चित्य ददृशुः कुरुसत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nधृतराष्ट्रं ततः सर्वे ददृशुर जनमेजय\nपृष्ट्वा सुखम अथॊ राज्ञः पृष्ट्वा राज्ञा च भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 2, + "text": "ततस तैर विहितः पूर्वं समङ्गॊ नाम बल्लवः\nसमीपस्थास तदा गावॊ धृतराष्ट्रे नयवेदयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 3, + "text": "अनन्तरं च राधेयः शकुनिश च विशां पते\nआहतुः पार्थिवश्रेष्ठं धृतराष्ट्रं जनाधिपम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 4, + "text": "रमणीयेषु देशेषु घॊषाः संप्रति कौरव\nसमारणा समयः पराप्तॊ वत्सानाम अपि चाङ्कनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 5, + "text": "मृगया चॊचिता राजन्न अस्मिन काले सुतस्य ते\nदुर्यॊधनस्य गमनं तवम अनुज्ञातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 6, + "text": "[धृत]\nमृगया शॊभना तात गवां च समवेक्षणम\nविश्रम्भस तु न गन्तव्यॊ बल्लवानाम इति समरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 7, + "text": "ते तु तत्र नरव्याघ्राः समीप इति नः शरुतम\nअतॊ नाभ्यनुजानामि गमनं तत्र वः सवयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 8, + "text": "छद्मना निर्जितास ते हि कर्शिताश च महावने\nतपॊनित्याश च राधेय समर्थाश च महारथाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 9, + "text": "धर्मराजॊ न संक्रुध्येद भीमसेनस तव अमर्षणः\nयज्ञसेनस्य दुहिता तेज एव तु केवलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 10, + "text": "यूयं चाप्य अपराध्येयुर दर्पमॊहसमन्विताः\nततॊ विनिर्दहेयुस ते तपसा हि समन्विताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 11, + "text": "अथ वा सायुधा वीरा मनुनाभिपरिप्लुताः\nसहिता बद्धनिस्त्रिंशा दहेयुः शस्त्रतेजसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 12, + "text": "अथ यूयं बहुत्वात तान आरभध्वं कथं चन\nअनार्यं परमं तः सयाद अशक्यं तच च मे मतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 13, + "text": "उषितॊ हि महाबाहुर इन्द्रलॊके धनंजयः\nदिव्यान्य अस्त्राण्य अवाप्याथ ततः परत्यागतॊ वनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 14, + "text": "अकृतास्त्रेण पृथिवी जिता बीभत्सुना पुरा\nकिं पुनः स कृतास्त्रॊ ऽदय न हन्याद वॊ महारथः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 15, + "text": "अथ वा मद्वचॊ शरुत्वा तत्र यत्ता भविष्यथ\nउद्विग्नवासॊ विश्रम्भाद दुःखं तत्र भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 16, + "text": "अथ वा सैनिकाः के चिद अपकुर्युर युधिष्ठिरे\nतद अबुद्धि कृतं कर्म दॊषम उत्पादयेच च वः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 17, + "text": "तस्माद गच्छन्तु पुरुषाः समारणायाप्त कारिणः\nन सवयं तत्र गमनं रॊचये तव भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 18, + "text": "[षकुनि]\nधर्मज्ञः पाण्डवॊ जयेष्ठः परतिज्ञातं च संसदि\nतेन दवादश वर्षाणि वस्तव्यानीति भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 19, + "text": "अनुवृत्ताश च ते सर्वे पाण्डवा धर्मचारिणः\nयुधिष्ठिरश च कौन्तेयॊ न नः कॊपं करिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 20, + "text": "मृगयां चैव नॊ गन्तुम इच्छा संवर्धते भृशम\nसमारणं च चिकीर्षामॊ न तु पाण्डव दर्शनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 21, + "text": "न चानार्य समाचारः कश चित तत्र भविष्यति\nन च तत्र गमिष्यामॊ यत्र तेषां परतिश्रयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 22, + "text": "[वै]\nएवम उक्तः शकुनिना धृतराष्ट्रॊ जनेश्वरः\nदुर्यॊधनं सहामात्यम अनुजज्ञे न कामतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 23, + "text": "अनुज्ञातस तु गान्धारिः कर्णेन सहितस तदा\nनिर्ययौ भरतश्रेष्ठॊ बलेन महता वृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 24, + "text": "दुःशासनेन च तथा सौबलेन च देविना\nसंवृतॊ भरातृभिश चान्यैः सत्रीभिश चापि सहस्रशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 25, + "text": "तं निर्यान्तं महाबाहुं दरष्टुं दवैतवनं सरः\nपौराश चानुययुः सर्वे सह दारा वनं च तत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 26, + "text": "अष्टौ रथसहस्राणि तरीणि नागायुतानि च\nपत्तयॊ बहुसाहस्रा हयाश च नवतिः शताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 27, + "text": "शकटापण वेश्याश च वणिजॊ बन्दिनस तथा\nनराश च मृगया शीलाः शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 28, + "text": "ततः परयाणे नृपतेः सुमहान अभवत सवनः\nपरावृषीव महावायॊर उद्धतस्य विशां पते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 228, + "shloka": 29, + "text": "गव्यूति मात्रे नयवसद राजा दुर्यॊधनस तदा\nपरयातॊ वाहनैः सर्वैस ततॊ दवैतवनं सरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nअथ दुर्यॊधनॊ राजा तत्र तत्र वने वसन\nजगाम घॊषान अभितस तत्र चक्रे निवेशनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 2, + "text": "रमणीये समाज्ञाते सॊदके समहीरुहे\nदेशे सर्वगुणॊपेते चक्रुर आवसथं नराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 3, + "text": "तथैव तत समीपस्थान पृथग आवसथान बहून\nकर्णस्य शकुनेश चैव भरातॄणां चैव सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 4, + "text": "ददर्श स तदा गावः शतशॊ ऽथ सहस्रशः\nअङ्कैर लक्षैश च ताः सर्वा लक्षयाम आस पार्थिवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 5, + "text": "अङ्कयाम आस वत्सांश च जज्ञे चॊपसृतास तव अपि\nबाल वत्साश च या गावः कालयाम आस ता अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 6, + "text": "अथ स समारणं कृत्वा लक्षयित्वा तरिहायनान\nवृतॊ गॊपालकैः परीतॊ वयहरत कुरुनन्दनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 7, + "text": "स च पौरजनः सर्वः सैनिकाश च सहस्रशः\nयथॊपजॊषं चिक्रीडुर वने तस्मिन यथामराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ गॊपाः परगातारः कुशला नृत्तवादिते\nधार्तराष्ट्रम उपातिष्ठन कन्याश चैव सवलंकृताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 9, + "text": "स सत्रीगणवृतॊ राजा परहृष्टः परददौ वसु\nतेभ्यॊ यथार्हम अन्नानि पानानि विविधानि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 10, + "text": "ततस ते सहिताः सर्वे तरक्षून महिषान मृगान\nगवयर्क्ष वराहांश च समन्तात पर्यकालयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 11, + "text": "स ताञ शरैर विनिर्भिन्दन गजान बध्नन महावने\nरमणीयेषु देशेषु गराहयाम आस वै मृगान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 12, + "text": "गॊरसान उपयुञ्जान उपभॊगांश च भारत\nपश्यन सुरमणीयानि पुष्पितानि वनानि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 13, + "text": "मत्तभ्रमर जुष्टानि बर्हिणाभिरुतानि च\nअगच्छद आनुपूर्व्येण पुण्यं दवैतवनं सरः\nऋद्ध्या परमया युक्तॊ महेन्द्र इव वज्रभृत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 14, + "text": "यदृच्छया च तद अहॊ धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nईजे राजर्षियज्ञेन सद्यस्केन विशां पते\nदिव्येन विधिना राजा वन्येन कुरुसत्तमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 15, + "text": "कृत्वा निवेशम अभितः सरसस तस्य कौरवः\nदरौपद्या सहितॊ धीमान धर्मपत्न्या नराधिपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनः परेष्यान आदिदेश सहानुजः\nआक्रीडावसथाः कषिप्रं करियन्ताम इति भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 17, + "text": "ते तथेत्य एव कौरव्यम उक्त्वा वचनकारिणः\nचिकीर्षन्तस तदाक्रीडाञ जग्मुर दवैतवनं सरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 18, + "text": "सेनाग्रं धार्तराष्ट्रस्य पराप्तं दवैतवनं सरः\nपरविशन्तं वनद्वारि गन्धर्वाः समवारयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 19, + "text": "तत्र गन्धर्वराजॊ वै पूर्वम एव विशां पते\nकुबेरभवनाद राजन्न आजगाम गणावृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 20, + "text": "गणैर अप्सरसां चैव तरिदशानां तथात्मजैः\nविहारशीलः करीडार्थं तेन तत संवृतं सरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 21, + "text": "तेन तत संवृतं दृष्ट्वा ते राजपरिचारकाः\nपरतिजग्मुस ततॊ राजन यत्र दुर्यॊधनॊ नृपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 22, + "text": "स तु तेषां वचॊ शरुत्वा सैनिकान युद्धदुर्मदान\nपरेषयाम आस कौरव्य उत्सारयत तान इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 23, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा राज्ञः सेनाग्रयायिनः\nसरॊ दवैतवनं गत्वा गन्धर्वान इदम अब्रुवन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 24, + "text": "राजा दुर्यॊधनॊ नाम धृतराष्ट्र सुतॊ बली\nविजिहीर्षुर इहायाति तदर्थम अपसर्पत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 25, + "text": "एवम उक्तास तु गन्धर्वाः परहसन्तॊ विशां पते\nपरत्यब्रुवंस तान पुरुषान इदं सुपरुषं वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 26, + "text": "न चेतयति वॊ राजा मन्दबुद्धिः सुयॊधनः\nयॊ ऽसमान आज्ञापयत्य एवं वश्यान इव दिवौकसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 27, + "text": "यूयं मुमूर्षवश चापि मन्दप्रज्ञा न संशयः\nये तस्य वचनाद एवम अस्मान बरूत विचेतसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 28, + "text": "गच्छत तवरिताः सर्वे यत्र राजा स कौरवः\nदवेष्यं माद्यैव गच्छध्वं धर्मराज निवेशनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 229, + "shloka": 29, + "text": "एवम उक्तास तु गन्धर्वै राज्ञः सेनाग्रयायिनः\nसंप्राद्रवन्यतॊ राजा धृतराष्ट्र सुतॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततस ते सहिताः सर्वे दुर्यॊधनम उपागमन\nअब्रुवंश च महाराज यद ऊचुः कौरवं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 2, + "text": "गन्धर्वैर वारिते सैन्ये धार्तराष्ट्रः परतापवान\nअमर्षपूर्णः सैन्यानि परत्यभाषत भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 3, + "text": "शासतैनान अधर्मज्ञान मम विप्रियकारिणः\nयदि परक्रीडितॊ देवैः सर्वैः सह शतक्रतुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 4, + "text": "दुर्यॊधन वचॊ शरुत्वा धार्तराष्ट्रा महाबलाः\nसर्व एवाभिसंनद्धा यॊधाश चापि सहस्रशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 5, + "text": "ततः परमथ्य गन्धर्वांस तद वनं विविशुर बलात\nसिंहनादेन महता पूरयन्तॊ दिशॊ दश" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ ऽपरैर अवार्यन्त गन्धर्वैः कुरु सैनिकाः\nते वार्यमाणा गन्धर्वैः साम्नैव वसुधाधिप\nतान अनादृत्य गन्धर्वांस तद वनं विविशुर महत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 7, + "text": "यदा वाचा न तिष्ठन्ति धार्तराष्ट्राः सराजकाः\nततस ते खेचराः सर्वे चित्रसेने नयवेदयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 8, + "text": "गन्धर्वराजस तान सर्वान अब्रवीत कौरवान परति\nअनार्याञ शासतेत्य एवं चित्रसेनॊ ऽतयमर्षणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 9, + "text": "अनुज्ञातास तु गन्धर्वाश चित्रसेनेन भारत\nपरगृहीतायुधाः सर्वे धार्तराष्ट्रान अभिद्रवन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 10, + "text": "तान दृष्ट्वा पततः शीघ्रान गन्धर्वान उद्यतायुधान\nसर्वे ते पराद्रवन संख्ये धार्तराष्ट्रस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 11, + "text": "तान दृष्ट्वा दरवतः सर्वान धार्तराष्ट्रान पराङ्मुखान\nवैकर्तनस तदा वीरॊ नासीत तत्र पराङ्मुखः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 12, + "text": "आपतन्तीं तु संप्रेक्ष्य गन्धर्वाणां महाचमूम\nमहता शरवर्षेण राधेयः परत्यवारयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 13, + "text": "कषुरपैर विशिखैर भल्लैर वत्सदन्तैस तथायसैः\nगन्धर्वाञ शतशाभ्यघ्नँल लघुत्वात सूतनन्दनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 14, + "text": "पातयन्न उत्तमाङ्गानि गन्धर्वाणां महारथाः\nकषणेन वयधमत सर्वां चित्रसेनस्य वाहिनीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 15, + "text": "ते वध्यमाना गन्धर्वाः सूतपुत्रेण धीमता\nभूय एवाभ्यवर्तन्त शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 16, + "text": "गन्धर्वभूता पृथिवी कषणेन समपद्यत\nआपतद्भिर महावेगैश चित्रसेनस्य सैनिकैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 17, + "text": "अथ दुर्यॊधनॊ राजा शकुनिश चापि सौबलः\nदुःशासनॊ विकर्णश च ये चान्ये धृतराष्ट्रजाः\nनयहनंस तत तदा सैन्यं रथैर गरुड निस्वनैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 18, + "text": "भूयॊ च यॊधयाम आसुः कृत्वा कर्णम अथाग्रतः\nमहता रथघॊषेण हयचारेण चाप्य उत\nवैकर्तनं परीप्सन्तॊ गन्धर्वान समवारयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 19, + "text": "ततः संन्यपतन सर्वे गन्धर्वाः कौरवैः सह\nतदा सुतुमुलं युद्धम अभवल लॊमहर्षणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 20, + "text": "ततस ते मृदवॊ ऽभूवन गन्धर्वाः शरपीडिताः\nउच्चुक्रुशुश च कौरव्या गन्धर्वान परेक्ष्य पीडितान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 21, + "text": "गन्धर्वांस तरासितान दृष्ट्वा चित्रसेनॊ ऽतयमर्षणः\nउत्पपातासनात करुद्धॊ वधे तेषां समाहितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ मायास्त्रम आस्थाय युयुधे चित्रमार्गवित\nतयामुह्यन्त कौरव्याश चित्रसेनस्य मायया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 23, + "text": "एकैकॊ हि तदा यॊधॊ धार्तराष्ट्रस्य भारत\nपर्यवर्तत गन्धर्वैर दशभिर दशभिः सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 24, + "text": "ततः संपीड्यमानास ते बलेन महता तदा\nपराद्रवन्त रणे भीता यत्र राजा युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 25, + "text": "भज्यमानेष्व अनीकेषु धार्तराष्ट्रेषु सर्वशः\nकर्णॊ वैकर्तनॊ राजंस तस्थौ गिरिर इवाचलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 26, + "text": "दुर्यॊधनश च कर्णश च शकुनिश चापि सौबलः\nगन्धर्वान यॊधयां चक्रुः समरे भृशविक्षताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 27, + "text": "सर्व एव तु गन्धर्वाः शतशॊ ऽथ सहस्रशः\nजिघांसमानाः सहिताः कर्णम अभ्यद्रवन रणे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 28, + "text": "असिभिः पट्टिशैः शूलैर गदाभिश च महाबलाः\nसूतपुत्रं जिघांसन्तः समन्तात पर्यवारयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 29, + "text": "अन्ये ऽसय युगमच छिन्दन धवजम अन्ये नयपातयन\nईषाम अन्ये हयान अन्ये सूतम अन्ये नयपातयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 30, + "text": "अन्ये छत्रं वरूथं च वन्धुरं च तथापरे\nगन्धर्वा बहुसाहस्राः खण्डशॊ ऽभयहनन रथम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 230, + "shloka": 31, + "text": "ततॊ रथाद अवप्लुत्य सूतपुत्रॊ ऽसि चर्म भृत\nविकर्ण रथम आस्थाय मॊक्षायाश्वान अचॊदयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 231, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nगन्धर्वैस तु महाराज भग्ने कर्णे महारथे\nसंप्राद्रवच चमूः सर्वा धार्तराष्ट्रस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 231, + "shloka": 2, + "text": "तान दृष्ट्वा दरवतः सर्वान धार्तराष्ट्रान पराङ्मुखान\nदुर्यॊधनॊ महाराज नासीत तत्र पराङ्मुखः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 231, + "shloka": 3, + "text": "ताम आपतन्तीं संप्रेक्ष्य गन्धर्वाणां महाचमूम\nमहता शरवर्षेण सॊ ऽभयवर्षद अरिंदमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 231, + "shloka": 4, + "text": "अचिन्त्यशरवर्षं तु गन्धर्वास तस्य तं रथम\nदुर्यॊधनं जिघांसन्तः समन्तात पर्यवारयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 231, + "shloka": 5, + "text": "युगमीषां वरूथं च तथैव धवजसारथी\nअश्वांस तरिवेणुं तल्पं च तिलशॊ ऽभयहनद रथम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 231, + "shloka": 6, + "text": "दुर्यॊधनं चित्रसेनॊ विरथं पतितं भुवि\nअभिद्रुत्य महाबाहुर जीवग्राहम अथाग्रहीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 231, + "shloka": 7, + "text": "तस्मिन गृहीते राजेन्द्र सथितं दुःशासनं रथे\nपर्यगृह्णन्त गन्धर्वाः परिवार्य समन्ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 231, + "shloka": 8, + "text": "विविंशतिं चित्रसेनम आदायान्ये परदुद्रुवुः\nविन्दानुविन्दाव अपरे राजदारांश च सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 231, + "shloka": 9, + "text": "सैन्यास तु धार्तराष्ट्रस्य गन्धर्वैः समभिद्रुताः\nपूर्वं परभग्नैः सहिताः पाण्डवान अभ्ययुस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 231, + "shloka": 10, + "text": "शकटापण वेश्याश च यानयुग्यं च सर्वशः\nशरणं पाण्डवाञ जग्मुर हरियमाणे महीपतौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 231, + "shloka": 11, + "text": "परियदर्शनॊ महाबाहुर धार्तराष्ट्रॊ महाबलः\nगन्धर्वैर हरियते राजा पार्थास तम अनुधावत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 231, + "shloka": 12, + "text": "दुःशासनॊ दुर्विषहॊ दुर्मुखॊ दुर्जयस तथा\nबद्ध्वा हरियन्ते गन्धर्वै राजदाराश च सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 231, + "shloka": 13, + "text": "इति दुर्यॊधनामात्याः करॊशन्तॊ राजगृद्धिनः\nआर्ता दीनस्वराः सर्वे युधिष्ठिरम उपागमन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 231, + "shloka": 14, + "text": "तांस तथा वयथितान दीनान भिक्षमाणान युधिष्ठिरम\nवृद्धान दुर्यॊधनामात्यान भिमसेनॊ ऽभयभाषत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 231, + "shloka": 15, + "text": "अन्यथा वर्तमानानाम अर्थॊ जातायम अन्यथा\nअस्माभिर यद अनुष्ठेयं गन्धर्वैस तद अनुष्ठितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 231, + "shloka": 16, + "text": "दुर्मन्त्रितम इदं तात राज्ञॊ दुर्द्यूत देविनः\nदवेष्टारम अन्ये कलीबस्य पातयन्तीति नः शरुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 231, + "shloka": 17, + "text": "तद इदं कृतं नः परत्यक्षं गन्धर्वै रतिमानुषम\nदिष्ट्या लॊके पुमान अस्ति कश चिद अस्मत्प्रिये सथितः\nयेनास्माकं हृतॊ भार आसीनानां सुखावहः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 231, + "shloka": 18, + "text": "शीतवातातप सहांस तपसा चैव कर्शितान\nसमस्थॊ विषमस्थान हि दरष्टुम इच्छति दुर्मतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 231, + "shloka": 19, + "text": "अधर्मचारिणस तस्य कौरव्यस्य दुरात्मनः\nये शीलम अनुवर्तन्ते ते पश्यन्ति पराभवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 231, + "shloka": 20, + "text": "अधर्मॊ हि कृतस तेन येनैतद उपशिक्षितम\nअनृशंसास तु कौन्तेयास तस्याध्यक्षान बरवीमि वः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 231, + "shloka": 21, + "text": "एवं बरुवाणं कौन्तेयं भीमसेनम अमर्षणम\nन कालः परुषस्यायम इति राजाभ्यभाषत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 232, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nअस्मान अभिगतांस तात भयार्ताञ शरणैषिणः\nकौरवान विषमप्राप्तान कथं बरूयास तम ईदृशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 232, + "shloka": 2, + "text": "भवन्ति भेदा जञातीनां कलहाश च वृकॊदर\nपरसक्तानि च वैराणि जञातिधर्मॊ न नश्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 232, + "shloka": 3, + "text": "यदा तु कश चिज जञातीनां बाह्यः परार्थयते कुलम\nन मर्षयन्ति तत सन्तॊ बाह्येनाभिप्रमर्षणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 232, + "shloka": 4, + "text": "जानाति हय एष दुर्बुद्धिर अस्मान इह चिरॊषितान\nस एष परिभूयास्मान अकार्षीद इदम अप्रियम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 232, + "shloka": 5, + "text": "दुर्यॊधनस्य गरहणाद गन्धर्वेण बलाद रणे\nसत्रीणां बाह्याभिमर्शाच च हतं भवति नः कुलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 232, + "shloka": 6, + "text": "शरणं च परपन्नानां तराणार्थं च कुलस्य नः\nउत्तिष्ठध्वं नरव्याघ्राः सज्जीभवत माचिरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 232, + "shloka": 7, + "text": "अर्जुनश च यमौ चैव तवं च भीमापराजितः\nमॊक्षयध्वं धार्तराष्ट्रं हरियमाणं सुयॊधनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 232, + "shloka": 8, + "text": "एते रथा नरव्याघ्राः सर्वशस्त्रसमन्विताः\nइन्द्रसेनादिभिः सूतैः संयताः कनकध्वजाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 232, + "shloka": 9, + "text": "एतान आस्थाय वै तात गन्धर्वान यॊद्धुम आहवे\nसुयॊधनस्य मॊक्षाय परयतध्वम अतन्द्रिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 232, + "shloka": 10, + "text": "य एव कश चिद राजन्यः शरणार्थम इहागतम\nपरं शक्त्याभिरक्षेत किं पुनस तवं वृकॊदर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 232, + "shloka": 11, + "text": "क इहान्यॊ भवेत तराणम अभिधावेति चॊदितः\nपराञ्जलिं शरणापन्नं दृष्ट्वा शत्रुम अपि धरुवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 232, + "shloka": 12, + "text": "वरप्रदानं राज्यं च पुत्र जन्म च पाण्डव\nशत्रॊश च मॊक्षणं कलेशात तरीणि चैकं च तत समम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 232, + "shloka": 13, + "text": "किं हय अभ्यधिकम एतस्माद यद आपन्नः सुयॊधनः\nतवद बाहुबलम आश्रित्य जीवितं परिमार्गति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 232, + "shloka": 14, + "text": "सवयम एव परधावेयं यदि न सयाद वृकॊदर\nविततॊ ऽयं करतुर वीर न हि मे ऽतर विचारणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 232, + "shloka": 15, + "text": "साम्नैव तु यथा भीम मॊक्षयेथाः सुयॊधनम\nतथा सर्वैर उपायैस तवं यतेथाः कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 232, + "shloka": 16, + "text": "न साम्ना परतिपद्येत यदि गन्धर्वराड असौ\nपराक्रमेण मृदुना मॊक्षयेथाः सुयॊधनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 232, + "shloka": 17, + "text": "अथासौ मृदु युद्धेन न मुञ्चेद भीमकौरवान\nसर्वॊपायैर विमॊच्यास ते निगृह्य परिपन्थिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 232, + "shloka": 18, + "text": "एतावद धि मया शक्यं संदेष्टुं वै वृकॊदर\nवैताने कर्मणि तते वर्तमाने च भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 232, + "shloka": 19, + "text": "[वै]\nअजातशत्रॊर वचनं तच छरुत्वा तु धनंजयः\nपरतिजज्ञे गुरॊर वाक्यं कौरवाणां विमॊक्षणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 232, + "shloka": 20, + "text": "[अर्ज]\nयदि साम्ना न मॊक्ष्यन्ति गन्धवा धृतराष्ट्रजान\nअद्य गन्धर्वराजस्य भूमिः पास्यति शॊणितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 232, + "shloka": 21, + "text": "[वै]\nअर्जुनस्य तु तां शरुत्वा परतिज्ञां सत्यवादिनः\nकौरवाणां तदा राजन पुनः परत्यागतं मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 233, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nयुधिष्ठिरवचः शरुत्वा भीमसेनपुरॊगमाः\nपरहृष्टवदनाः सर्वे समुत्तस्थुर नरर्षभाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 233, + "shloka": 2, + "text": "अभेद्यानि ततः सर्वे समनह्यन्त भारत\nजाम्बूनदविचित्राणि कवचानि महारथाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 233, + "shloka": 3, + "text": "ते दंशिता रथैः सर्वे धवजिनः सशरासनाः\nपाण्डवाः परत्यदृश्यन्त जवलिता इव पावकाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 233, + "shloka": 4, + "text": "तान रथान साधु संपन्नान संयुक्ताञ जवनैर हयैः\nआस्थाय रथशार्दूलाः शीघ्रम एव ययुस ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 233, + "shloka": 5, + "text": "ततः कौरव सैन्यानां परादुरासीन महास्वनः\nपरयातान सहितान दृष्ट्वा पाण्डुपुत्रान महारथान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 233, + "shloka": 6, + "text": "जितकाशिनश च खचरास तवरिताश च महारथाः\nकषणेनैव वने तस्मिन समाजग्मुर अभीतवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 233, + "shloka": 7, + "text": "नयवर्तन्त ततः सर्वे गन्धर्वा जितकाशिनः\nदृष्ट्वा रथगतान वीरान पाण्डवांश चतुरॊ रणे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 233, + "shloka": 8, + "text": "तांस तु विभ्राजतॊ दृष्ट्वा लॊकपालान इवॊद्यतान\nवयूढानीका वयतिष्ठन्त गन्धमादनवासिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 233, + "shloka": 9, + "text": "राज्ञस तु वचनं शरुत्वा धर्मराजस्य धीमतः\nकरमेण मृदुना युद्धम उपक्रामन्त भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 233, + "shloka": 10, + "text": "न तु गन्धर्वराजस्य सैनिका मन्दचेतसः\nशक्यन्ते मृदुना शरेयॊ परतिपादयितुं तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 233, + "shloka": 11, + "text": "ततस तान युधि दुर्धर्षः सव्यसाची परंतपः\nसान्त्वपूर्वम इदं वाक्यम उवाच खचरान रणे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 233, + "shloka": 12, + "text": "नैतद गन्धर्वराजस्य युक्तं कर्म जुगुप्सितम\nपरदाराभिमर्शश च मानुषैश च समागमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 233, + "shloka": 13, + "text": "उत्सृजध्वं महावीर्यान धृतराष्ट्र सुतान इमान\nदारांश चैषां विमुञ्चध्वं धर्मराजस्य शासनात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 233, + "shloka": 14, + "text": "एवम उक्तास तु गन्धर्वाः पाण्डवेन यशस्विना\nउत्स्मयन्तस तदा पार्थम इदं वचनम अब्रुवन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 233, + "shloka": 15, + "text": "एकस्यैव वयं तात कुर्याम वचनं भुवि\nयस्य शासनम आज्ञाय चराम विगतज्वराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 233, + "shloka": 16, + "text": "तेनैकेन यथादिष्टं तथा वर्ताम भारत\nन शास्ता विद्यते ऽसमाकम अन्यस तस्मात सुरेश्वरात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 233, + "shloka": 17, + "text": "एवम उक्तस तु गन्धर्वैः कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः\nगन्धर्वान पुनर एवेदं वचनं परत्यभाषत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 233, + "shloka": 18, + "text": "यदि साम्ना न मॊक्षध्वं गन्धर्वा धृतराष्ट्रजम\nमॊक्षयिष्यामि विक्रम्य सवयम एव सुयॊधनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 233, + "shloka": 19, + "text": "एवम उक्त्वा ततः पार्थः सव्यसाची धनंजयः\nससर्व निशितान बाणान खचरान खचरान परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 233, + "shloka": 20, + "text": "तथैव शरवर्षेण गन्धर्वास ते बलॊत्कटाः\nपाण्डवान अभ्यवर्तन्त पाण्डवाश च दिवौकसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 233, + "shloka": 21, + "text": "ततः सुतुमुलं युद्धं गन्धर्वाणां तरस्विनाम\nबभूव भीमवेगानां पाण्डवानां च भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 234, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततॊ दिव्यास्त्रसंपन्ना गन्धर्वा हेममालिनः\nविसृजन्तः शरान दीप्तान समन्तात पर्यवारयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 234, + "shloka": 2, + "text": "चत्वारः पाण्डवा वीरा गन्धर्वाश च सहस्रशः\nरणे संन्यपतन राजंस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 234, + "shloka": 3, + "text": "यथा कर्णस्य च रथॊ धार्तराष्ट्रस्य चॊभयॊः\nगन्धर्वैः शतशॊ छिन्नौ तथा तेषां परचक्रिरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 234, + "shloka": 4, + "text": "तान समापततॊ राजन गन्धर्वाञ शतशॊ रणे\nपरत्यगृह्णन नरव्याघ्राः शरवर्षैर अनेकशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 234, + "shloka": 5, + "text": "अवकीर्यमाणाः खगमाः शरवर्षैः समन्ततः\nन शेकुः पाण्डुपुत्राणां समीपे परिवर्तितुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 234, + "shloka": 6, + "text": "अभिक्रुद्धान अभिप्रेक्ष्य गन्धर्वान अर्जुनस तदा\nलक्षयित्वाथ दिव्यानि महास्त्राण्य उपचक्रमे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 234, + "shloka": 7, + "text": "सहस्राणां सहस्रं स पराहिणॊद यमसादनम\nआग्नेयेनार्जुनः संख्ये गन्धर्वाणां बलॊत्कटः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 234, + "shloka": 8, + "text": "तथा भीमॊ महेष्वासः संयुगे बलिनां वरः\nगन्धर्वाञ शतशॊ राजञ जघान निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 234, + "shloka": 9, + "text": "माद्रीपुत्राव अपि तथा युध्यमानौ बलॊत्कटौ\nपरिगृह्याग्रतॊ राजञ जघ्नतुः शतशः परान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 234, + "shloka": 10, + "text": "ते वध्यमाना गन्धर्वा दिव्यैर अस्त्रैर महात्मभिः\nउत्पेतुः खम उपादाय धृतराष्ट्र सुतांस ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 234, + "shloka": 11, + "text": "तान उत्पतिष्णून बुद्ध्वा तु कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः\nमहता शरजालेन समन्तात पर्यवारयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 234, + "shloka": 12, + "text": "ते बद्धाः शरजालेन शकुन्ता इव पञ्जरे\nववर्षुर अर्जुनं करॊधाद गदा शक्त्यृष्टि वृष्टिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 234, + "shloka": 13, + "text": "गदा शक्त्यसि वृष्टीस ता निहत्य स महास्त्रवित\nगात्राणि चाहनद भल्लैर गन्धर्वाणां धनंजयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 234, + "shloka": 14, + "text": "शिरॊभिः परपतद भिश च चरणैर बाहुभिस तथा\nअश्मवृष्टिर इवाभाति परेषाम अभवद भयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 234, + "shloka": 15, + "text": "ते वध्यमाना गन्धर्वाः पाण्डवेन महात्मना\nभूमिष्ठम अन्तरिक्षस्थाः शरवर्षैर अवाकिरन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 234, + "shloka": 16, + "text": "तेषां तु शरवर्षाणि सव्यसाची परंतपः\nअस्त्रैः संवार्य तेजस्वी गन्धर्वान परत्यविध्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 234, + "shloka": 17, + "text": "सथूणाकर्णेन्द्रजालं च सौरं चापि तथार्जुनः\nआग्नेयं चापि सौम्यं च ससर्ज कुरुनन्दनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 234, + "shloka": 18, + "text": "ते दह्यमाना गन्हर्वाः कुन्तीपुत्रस्य सायकैः\nदैतेया इव शक्रेण विषादम अगमन परम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 234, + "shloka": 19, + "text": "ऊर्ध्वम आक्रममाणाश च शरजालेन वारिताः\nविसर्पमाणा भल्लैश च वार्यन्ते सव्यसाचिना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 234, + "shloka": 20, + "text": "गन्धर्वांस तरासितान दृष्ट्वा कुन्तीपुत्रेण धीमता\nचित्रसेनॊ गदां गृह्य सव्यसाचिनम आद्रवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 234, + "shloka": 21, + "text": "तस्याभिपततस तूर्णं गदाहस्तस्य संयुगे\nगदां सर्वायसीं पार्थः शरैश चिच्छेद सप्तधा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 234, + "shloka": 22, + "text": "सगदां बहुधा दृष्ट्वा कृत्तां बाणैस तरस्विना\nसंवृत्य विद्ययात्मानं यॊधयाम आस पाण्डवम\nअस्त्राणि तस्य दिव्यानि यॊधयाम आस खे सथितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 234, + "shloka": 23, + "text": "गन्हर्व राजॊ बलवान माययान्तर्हितस तदा\nअन्तर्हितं समालक्ष्य परहरन्तम अथार्जुनः\nताडयाम आस खचरैर दिव्यास्त्रप्रतिमन्त्रितैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 234, + "shloka": 24, + "text": "अन्तर्धानवधं चास्य चक्रे करुद्धॊ ऽरजुनस तदा\nशब्दवेद्यम उपाश्रित्य बहुरूपॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 234, + "shloka": 25, + "text": "स वद्यमानस तैर अस्त्रैर अर्जुनेन महात्मना\nअथास्य दर्शयाम आस तदात्मानं परियं सखा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 234, + "shloka": 26, + "text": "चित्रसेनम अथालक्ष्य सखायं युधि दुर्बलम\nसंजहारास्त्रम अथ तत परसृष्टं पाण्डवर्षभः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 234, + "shloka": 27, + "text": "दृष्ट्वा तु पाण्डवाः सर्वे संहृतास्त्रं धनंजयम\nसंजह्रुः परदुतान अश्वाञ शरवेगान धनूंषि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 234, + "shloka": 28, + "text": "चित्रसेनश च भीमश च सव्यसाची यमाव अपि\nपृष्ट्वा कौशलम अन्यॊन्यं रथेष्व एवावतस्थिरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 235, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततॊ ऽरजुनश चित्रसेनं परहसन्न इदम अब्रवीत\nमध्ये गन्धर्वसैन्यानां महेष्वासॊ महाद्युतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 235, + "shloka": 2, + "text": "किं ते वयवसितं वीर कौरवाणां विनिग्रहे\nकिमर्थं च सदारॊ ऽयं निगृहीतः सुयॊधनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 235, + "shloka": 3, + "text": "[चित्र]\nविदितॊ ऽयम अभिप्रायस ततस्थेन महात्मना\nदुर्यॊधनस्य पापस्य कर्णस्य च धनंजय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 235, + "shloka": 4, + "text": "वनस्थान भवतॊ जञात्वा कलिश्यमानान अनर्हवत\nइमे ऽवहसितुं पराप्ता दरौपदीं च यशस्विनीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 235, + "shloka": 5, + "text": "जञात्वा चिकीर्षितं चैषां माम उवाच सुरेश्वरः\nगच्छ दुर्यॊधनं बद्ध्वा सामात्यं तवम इहानय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 235, + "shloka": 6, + "text": "धनंजयश च ते रक्ष्यः सह भरातृभिर आहवे\nस हि परियः सखा तुभ्यं शिष्यश च तव पाण्टवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 235, + "shloka": 7, + "text": "वचनाद देवराजस्य ततॊ ऽसमीहागतॊ दरुतम\nअयं दुरात्मा बद्धश च गमिष्यामि सुरालयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 235, + "shloka": 8, + "text": "[अर्ज]\nउत्सृज्यतां चित्रसेन भरातास्माकं सुयॊधनः\nधर्मराजस्य संदेशान मम चेद इच्छसि परियम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 235, + "shloka": 9, + "text": "[चित्र]\nपापॊ ऽयं नित्यसंदुष्टॊ न विमॊक्षणम अर्हति\nपरलब्धा धर्मराजस्य कृष्णायाश च धनंजय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 235, + "shloka": 10, + "text": "नेदं चिकीर्षितं तस्य कुन्तीपुत्रॊ महाव्रतः\nजानाति धर्मराजॊ हि शरुत्वा कुरु यथेच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 235, + "shloka": 11, + "text": "[वै]\nते सर्व एव राजानम अभिजग्मुर युधिष्ठिरम\nअभिगम्य च तत सर्वं शशंसुस तस्य दुष्कृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 235, + "shloka": 12, + "text": "अजातशत्रुस तच छरुत्वा गन्धर्वस्य वचस तदा\nमॊक्षयाम आस तान सर्वान गन्धर्वान परशशंस च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 235, + "shloka": 13, + "text": "दिष्ट्या भवद्भिर बलिभिः शक्तैः सर्वैर न हिंसितः\nदुर्वृत्तॊ दार्तराष्ट्रॊ ऽयं सामात्यज्ञाति बान्धवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 235, + "shloka": 14, + "text": "उपकारॊ महांस तात कृतॊ ऽयं मम खेचराः\nकुलं न परिभूतं मे मॊक्षेणास्य दुरात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 235, + "shloka": 15, + "text": "आज्ञापयध्वम इष्टानि परीयामॊ दर्शनेन वः\nपराप्य सर्वान अभिप्रायांस ततॊ वरजत माचिरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 235, + "shloka": 16, + "text": "अनुज्ञातास तु गन्धर्वाः पाण्डुपुत्रेण धीमता\nसहाप्सरॊभिः संहृष्टाश चित्रसेन मुखा ययुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 235, + "shloka": 17, + "text": "देवराड अपि गन्धर्वान मृतांस तान समजीवयत\nदिव्येनामृत वर्षेण ये हताः कौरवैर युधि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 235, + "shloka": 18, + "text": "जञातींस तान अवमुच्याथ राजदारांश च सर्वशः\nकृत्वा च दुष्करं कर्म परीतियुक्ताश च पाण्डवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 235, + "shloka": 19, + "text": "सस्त्री कुमारैः कुरुभिः पूज्यमाना महारथाः\nबभ्राजिरे महात्मानः कुरुमध्ये यथाग्नयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 235, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनं मुच्य भरातृभिः सहितं तदा\nयुधिष्ठिरः सप्रणयम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 235, + "shloka": 21, + "text": "मा सम तात पुनः कार्षीर ईदृशं साहसं कव चित\nन हि साहस कर्तारः सुखम एधन्ति भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 235, + "shloka": 22, + "text": "सवस्तिमान सहितः सर्वैर भरातृभिः कुरुनन्दन\nगृहान वरज यथाकामं वैमनस्यं च मा कृथाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 235, + "shloka": 23, + "text": "पाण्डवेनाभ्यनुज्ञातॊ राजा दुर्यॊधनस तदा\nविदीर्यमाणॊ वरीडेन जगाम गनरं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 235, + "shloka": 24, + "text": "तस्मिन गते कौरवेये कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nभरातृभिः सहितॊ वीरः पूज्यमानॊ दविजातिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 235, + "shloka": 25, + "text": "तपॊधनैश च तैः सर्वैर वृतः शक्र इवामरैः\nवने दवैतवने तस्मिन विजहार मुदा युतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 236, + "shloka": 1, + "text": "[जनम]\nशत्रुभिर जितबद्धस्य पाण्डवैश च महात्मभिः\nमॊक्षितस्य युधा पश्चान मानस्थस्य दुरात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 236, + "shloka": 2, + "text": "कत्थनस्यावलिप्तस्य गर्वितस्य च नित्यशः\nसदा च पौरुषाद आर्यैः पाण्डवान अवमन्यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 236, + "shloka": 3, + "text": "दुर्यॊधनस्य पापस्य नित्याहंकार वादिनः\nपरवेशॊ हास्तिनपुरे दुष्करः परतिभाति मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 236, + "shloka": 4, + "text": "तस्य लज्जान्वितस्यैव शॊकव्याकुल चेतसः\nपरवेशं विस्तरेण तवं वैशम्पायन कीर्तय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 236, + "shloka": 5, + "text": "[वै]\nधर्मराज निसृष्टस तु धार्तराष्ट्रः सुयॊधनः\nलज्जयाधॊमुखः सीदन्न उपासर्पत सुदुःखितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 236, + "shloka": 6, + "text": "सवपुरं परययौ राजा चतुरङ्ग बलानुगः\nशॊकॊपहतया बुद्ध्या चिन्तयानः पराभवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 236, + "shloka": 7, + "text": "विचुम्य पथि यानानि देशे सुयवसॊदके\nसंनिविष्टः शुभे रम्ये भूमिभागे यथेप्सितम\nहस्त्यश्वरथपातातं यथास्थानं नयवेशयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 236, + "shloka": 8, + "text": "अथॊपविष्टं राजानं पर्यङ्के जवलनप्रभे\nउपप्लुतं यथा सॊमं राहुणा रात्रिसंक्षये\nउपगम्याब्रवीत कर्णॊ दुर्यॊधनम इदं तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 236, + "shloka": 9, + "text": "दिष्ट्या जीवसि गान्धारे दिष्ट्या नः संगमः पुनः\nदिष्ट्या तवया जिताश चैव गन्धर्वाः कामरूपिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 236, + "shloka": 10, + "text": "दिष्ट्या समग्रान पश्यामि भरातॄंस ते कुरुनन्दन\nविजिगीषून रणान मुक्तान निर्जितारीन महारथान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 236, + "shloka": 11, + "text": "अहं तव अभिद्रुतः सर्वैर गन्धर्वैः पश्यतस तव\nनाशक्नुवं सथापयितुं दीर्यमाणां सववाहिनीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 236, + "shloka": 12, + "text": "शरक्षताङ्गश च भृशं वयपयातॊ ऽभिपीडितः\nइदं तव अत्यद्भुतं मन्ये यद युष्मान इह भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 236, + "shloka": 13, + "text": "अरिष्टान अक्षतांश चापि सदार धनवाहनान\nविमुक्तान संप्रपश्यामि तस्माद युद्धाद अमानुषात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 236, + "shloka": 14, + "text": "नैतस्य कर्ता लॊके ऽसमिन पुमान विद्येत भारत\nयत्कृतं ते महाराज सह भरातृभिर आहवे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 236, + "shloka": 15, + "text": "एवम उक्तस तु कर्णेन राजा दुर्यॊधनस तदा\nउवाचावाक शिरा राजन बाष्पगद्गदया गिरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 237, + "shloka": 1, + "text": "[दुर]\nअजानतस ते राधेय नाभ्यसूयाम्य अहं वचः\nजानासि तवं जिताञ शत्रून गन्धर्वांस तेजसा मया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 237, + "shloka": 2, + "text": "आयॊधितास तु गन्धर्वाः सुचिरं सॊदरैर ममम\nमया सह महाबाहॊ कृतश चॊभयतः कषयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 237, + "shloka": 3, + "text": "मायाधिकास तव अयुध्यन्त यदा शूरा वियद गताः\nतदा नॊ नसमं युद्धम अभवत सह खेचरैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 237, + "shloka": 4, + "text": "पराजयं च पराप्ताः सम रणे बन्धनम एव च\nसभृत्यामात्य पुत्राश च सदार धनवाहनाः\nउच्चैर आकाशमार्गेण हरियामस तैः सुदुःखिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 237, + "shloka": 5, + "text": "अथ नः सैनिकाः के चिद अमात्याश च महारथान\nउपगम्याब्रुवन दीनाः पाण्डवाञ शरणप्रदान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 237, + "shloka": 6, + "text": "एष दुर्यॊधनॊ राजा धार्तराष्ट्रः सहानुजः\nसामात्यदारॊ हरियते गन्धर्वैर दिवम आस्थितैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 237, + "shloka": 7, + "text": "तं मॊक्षयत भद्रं वः सह दारं नराधिपम\nपरामर्शॊ मा भविष्यत कुरु दारेषु सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 237, + "shloka": 8, + "text": "एवम उक्ते तु धर्मात्मा जयेष्ठः पाण्डुसुतस तदा\nपरसाद्य सॊदरान सर्वान आज्ञापयत मॊक्षणे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 237, + "shloka": 9, + "text": "अथागम्य तम उद्देशं पाण्डवाः पुरुषर्षभाः\nसान्त्वपूर्वम अयाचन्त शक्ताः सन्तॊ महारथाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 237, + "shloka": 10, + "text": "यदा चास्मान न मुमुचुर गन्धर्वाः सान्त्विता अपि\nततॊ ऽरजुनश च भीमश च यमजौ च बलॊत्कटौ\nमुमुचुः शरवर्षाणि गन्धर्वान परत्यनेकशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 237, + "shloka": 11, + "text": "अथ सर्वे रणं मुक्त्वा परयाताः खचरा दिवम\nअस्मान एवाभिकर्षन्तॊ दीनान मुदितमानसाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 237, + "shloka": 12, + "text": "ततः समन्तात पश्यामि शरजालेन वेष्टितम\nअमानुषाणि चास्त्राणि परयुञ्जानं धनंजयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 237, + "shloka": 13, + "text": "समावृता दिशॊ देष्ट्वा पाण्डवेन शितैः शरैः\nधनंजय सखात्मानं दर्शयाम आस वै तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 237, + "shloka": 14, + "text": "चित्रसेनः पाण्डवेन समाश्लिष्य परंतपः\nकुशलं परिपप्रच्छ तैः पृष्टश चाप्य अनामयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 237, + "shloka": 15, + "text": "ते समेत्य तथान्यॊन्यं संनाहान विप्रमुच्य च\nएकीभूतास ततॊ वीरा गन्धर्वाः सह पाण्डवैः\nअपूजयेताम अन्यॊन्यं चित्रसेन धनंजयौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 1, + "text": "[दुर]\nचित्रसेनं समागम्य परहसन्न अर्जुनस तदा\nइदं वचनम अक्लीबम अब्रवीत परवीरहा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 2, + "text": "भरातॄन अर्हसि नॊ वीर मॊक्तुं गन्धर्वसत्तम\nअनर्हा धर्षणं हीमे जीवमानेषु पाण्डुषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 3, + "text": "एवम उक्तस तु गन्धर्वः पाण्डवेन महात्मना\nउवाच यत कर्ण वयं मन्त्रयन्तॊ विनिर्गताः\nदरष्टारः सम सुखाद धीनान सदारान पाण्डवान इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 4, + "text": "तस्मिन्न उच्चार्यमाणे तु गन्धर्वेण वचस्य अथ\nभूमेर विवरम अन्वैच्छं परवेष्टुं वरीडयान्वितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 5, + "text": "युधिष्ठिरम अथागम्य गन्धर्वाः सह पाण्डवैः\nअस्मद दुर्मन्त्रितं तस्मै बद्धांश चास्मान नयवेदयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 6, + "text": "सत्रीसमक्षम अहं दीनॊ बद्धः शत्रुवशं गतः\nयुधिष्ठिरस्यॊपहृतः किं नु दुःखम अतः परम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 7, + "text": "ये मे निराकृता नित्यं रिपुर येषाम अहं सदा\nतैर मॊक्षितॊ ऽहं दुर्बुद्धिर दत्तं तैर जीवितं च मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 8, + "text": "पराप्तः सयां यद्य अहं वीरवधं तस्मिन महारणे\nशरेयस तद भविता मह्यम एवं भूतं न जीवितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 9, + "text": "भवेद यशॊ पृथिव्यां मे खयातं गन्धर्वतॊ वधात\nपराप्ताश च लॊकाः पुण्याः सयुर महेन्द्र सदने ऽकषयाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 10, + "text": "यत तव अद्य मे वयवसितं तच छृणुध्वं नरर्षभाः\nइह परायम उपासिष्ये यूयं वरजत वै गृहान\nभरातरश चैव मे सर्वे परयान्त्व अद्य पुरं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 11, + "text": "कर्णप्रभृतयश चैव सुहृदॊ बान्धवाश च ये\nदुःशासनं पुरक्कृत्य परयान्त्व अद्य पुरं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 12, + "text": "न हय अहं परतियास्यामि पुरं शत्रुनिराकृतः\nशत्रुमानापहॊ भूत्वा सुहृदां मानकृत तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 13, + "text": "स सुहृच्छॊकदॊ भूत्वा शत्रूणां हर्षवर्धनः\nवारणाह्वयम आसाद्य किं वक्ष्यामि जनाधिपम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 14, + "text": "भीष्मॊ दरॊणः कृपॊ दरौणिर विदुरः संजयस तथा\nबाह्लीकः सॊमदत्तश च ये चान्ये वृद्धसंमताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 15, + "text": "बराह्मणाः शरेणि मुख्याश च तथॊदासीन वृत्तयः\nकिं मां वक्ष्यन्ति किं चापि परतिवक्ष्यामि तान अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 16, + "text": "रिपूणां शिरसि सथित्वा तथा विक्रम्य चॊरसि\nआत्मदॊषात परिभ्रष्टः कथं वक्ष्यामि तान अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 17, + "text": "दुर्विनीताः शरियं पराप्य विद्याम ऐश्वर्यम एव च\nतिष्ठन्ति नचिरं भद्रे यथाहं मदगर्वितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 18, + "text": "अहॊ बत यथेदं मे कष्टं दुश्चरितं कृतम\nसवयं दुर्बुद्धिना मॊहाद येन पराप्तॊ ऽसमि संशयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 19, + "text": "तस्मात परायम उपासिष्ये न हि शक्ष्यामि जीवितुम\nचेतयानॊ हि कॊ जीवेत कृच्छ्राच छत्रुभिर उद्धृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 20, + "text": "शत्रुभिश चावहसितॊ मानी पौरुषवर्जितः\nपाण्डवैर विक्रमाढ्यैश च सावमानम अवेक्षितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 21, + "text": "[वै]\nएवं चिन्तापरिगतॊ दुःशासनम अथाब्रवीत\nदुःशासन निबॊधेदं वचनं मम भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 22, + "text": "परतीच्छ तवं मया दत्तम अभिषेकं नृपॊ भव\nपरशाधि पृथिवीं सफीतां कर्ण सौबल पालिताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 23, + "text": "भरातॄन पालय विस्रब्धं मरुतॊ वृत्रहा यथा\nबान्धवास तवॊपजीवन्तु देवा इव शतक्रतुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 24, + "text": "बराह्मणेषु सदा वृत्तिं कुर्वीथाश चाप्रमादतः\nबन्धूनां सुहृदां चैव भवेथास तवं गतिः सदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 25, + "text": "जञातींश चाप्य अनुपश्येथा विष्णुर देवगणान इव\nगुरवः पालनीयास ते गच्छ पालय मेदिनीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 26, + "text": "नन्दयन सुहृदः सर्वाञ शात्रवांश चावभर्त्सयन\nकण्ठे चैनं परिष्वज्य गम्यताम इत्य उवाच ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 27, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा दीनॊ दुःशासनॊ ऽबरवीत\nअश्रुकण्ठः सुदुःखार्तः पराञ्जलिः परणिपत्य च\nसगद्गदम इदं वाक्यं भरातरं जयेष्ठम आत्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 28, + "text": "परसीदेत्य अपतद भूमौ दूयमानेन चेतसा\nदुःखितः पादयॊस तस्य नेत्रजं जलम उत्सृजन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 29, + "text": "उक्तवांश च नरव्याघ्रॊ नैतद एवं भविष्यति\nविरीयेत सनगा भूमिर दयौश चापि शकलीभवेत\nरविर आत्मप्रभां जह्यात सॊमः शीतांशुतां तयजेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 30, + "text": "वायुः शैघ्र्यम अथॊ जह्याद धिमवांश च परिव्रजेत\nशुष्येत तॊयं समुद्रेषु वह्निर अप्य उष्णतां तयजेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 31, + "text": "न चाहं तवदृते राजन परशासेयं वसुंधराम\nपुनः पुनः परसीदेति वाक्यं चेदम उवाच ह\nतवम एव नः कुले राजा भविष्यसि शतं समाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 32, + "text": "एवम उक्त्वा स राजेन्द्र सस्वनं पररुरॊद ह\nपादौ संगृह्य मानार्हौ भरातुर जयेष्ठस्य भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 33, + "text": "तथा तौ दुःखितौ दृष्ट्वा दुःशासन सुयॊधनौ\nअभिगम्य वयथाविष्टः कर्णस तौ परत्यभाषत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 34, + "text": "विषीदथः किं कौरव्यौ बालिश्यात पराकृताव इव\nन शॊकः शॊचमानस्य विनिवर्तेत कस्य चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 35, + "text": "यदा च शॊचतः शॊकॊ वयसनं नापकर्षति\nसामर्थ्यं किं तव अतः शॊके शॊचमानौ परपश्यथः\nधृतिं गृह्णीत मा शत्रूञ शॊचन्तौ नन्दयिष्यथः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 36, + "text": "कर्तव्यं हि कृतं राजन पाण्डवैस तव मॊक्षणम\nनित्यम एव रियं कार्यं राज्ञॊ विषयवासिभिः\nपाल्यमानास तवया ते हि निवसन्ति गतज्वराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 37, + "text": "नार्हस्य एवंगते मन्युं कर्तुं पराकृतवद यथा\nविषण्णास तव सॊदर्यास तवयि परायं समास्थिते\nउत्तिष्ठ वरज भद्रं ते समाश्वसय सॊदरान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 38, + "text": "राजन्न अद्यावगच्छामि तवेह लघुसत्त्वताम\nकिम अत्र चित्रं यद वीर मॊक्षितः पाण्डवैर असि\nसद्यॊ वशं समापन्नः शत्रूणां शत्रुकर्शन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 39, + "text": "सेना जीवैश च कौरव्य तथा विषयवासिभिः\nअज्ञातैर यदि वा जञातैः कर्तव्यं नृपतेः परियम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 40, + "text": "परायॊ परधानाः पुरुषाः कषॊभयन्त्य अरिवाहिनीम\nनिगृह्यन्ते च युद्धेषु मॊक्ष्यन्ते च सवसैनिकैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 41, + "text": "सेना जीवाश च ये राज्ञां विषये सन्ति मानवाः\nतैः संगम्य नृपार्थाय यतितव्यं यथातथम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 42, + "text": "यद्य एवं पाण्डवै राजन भवद्विषयवासिभिः\nयदृच्छया मॊक्षितॊ ऽदय तत्र का परिदेवना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 43, + "text": "न चैतत साधु यद राजन पाण्डवास तवां नृपॊत्तम\nसवसेनया संप्रयान्तं नानुयान्ति सम पृष्ठतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 44, + "text": "शूराश च बलवन्तश च संयुगेष्व अपलायिनः\nभवतस ते सभायां वै परेष्यतां पूर्वम आगताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 45, + "text": "पाण्डवेयानि रत्नानि तवम अद्याप्य उपभुञ्जसे\nसत्त्वस्थान पाण्डवान पश्य न ते परायम उपाविशन\nउत्तिष्ठ राजन भद्रं ते न चिन्तां कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 46, + "text": "अवश्यम एव नृपते राज्ञॊ विषयवासिभिः\nपरियाण्य आचरितव्यानि तत्र का परिदेवना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 47, + "text": "मद्वाक्यम एतद राजेन्द्र यद्य एवं न करिष्यसि\nसथास्यामीह भवत पादौ शुश्रूषन्न अरिमर्दन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 48, + "text": "नॊत्सहे जीवितुम अहं तवद्विहीनॊ नरर्षभ\nपरायॊपविष्टस तु नृपराज्ञां हास्यॊ भविष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 238, + "shloka": 49, + "text": "[वै]\nएवम उक्तस तु कर्णेन राजा दुर्यॊधनस तदा\nनैवॊत्थातुं मनॊ चक्रे सवर्गाय कृतनिश्चयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 239, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nपरायॊपविष्टं राजानं दुर्यॊधनम अमर्षणम\nउवाच सान्त्वयन राजञ शकुनिः सौबलस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 239, + "shloka": 2, + "text": "सम्यग उक्तं हि कर्णेन तच छरुतं कौरव तवया\nमयाहृतां शरियं सफीतां मॊहात समपहाय किम\nतवम अबुद्ध्या नृप वरप्राणान उत्स्रष्टुम इच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 239, + "shloka": 3, + "text": "अद्य चाप्य अवगच्छामि न वृद्धाः सेवितास तवया\nयः समुत्पतितं हर्षं दैन्यं वा न नियच्छति\nस नश्यति शरियं पराप्य पात्रम आमम इवाम्भसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 239, + "shloka": 4, + "text": "अतिभीरुम अतिक्लीबं दीर्घसूत्रं परमादिनम\nवयसनाद विषयाक्रान्तं न भजन्ति नृपं शरियः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 239, + "shloka": 5, + "text": "सत्कृतस्य हि ते शॊकॊ विपरीते कथं भवेत\nमा कृतं शॊभनं पार्थैः शॊकम आलम्ब्य नाशय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 239, + "shloka": 6, + "text": "यत्र हर्षस तवया कार्यः सत्कर्तव्याश च पाण्डवाः\nतत्र शॊचसि राजेन्द्र विपरीतम इदं तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 239, + "shloka": 7, + "text": "परसीद मा तयजात्मानं तुष्टश च सुकृतं समर\nपरयच्छ राज्यं पार्थानां यशॊधर्मम अवाप्नुहि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 239, + "shloka": 8, + "text": "करियाम एतां समाज्ञाय कृतघ्नॊ न भविष्यसि\nसौभ्रात्रं पाण्डवैः कृत्वा समवस्थाप्य चैव तान\nपित्र्यं राज्यं परयच्छैषां ततः सुखम अवाप्नुहि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 239, + "shloka": 9, + "text": "शकुनेस तु वचॊ शरुत्वा दुःशासनम अवेक्ष्य च\nपादयॊः पतितं वीरं विक्लवं भरातृसौहृदात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 239, + "shloka": 10, + "text": "बाहुभ्यां साधुजाताभ्यां दुःशासनम अरिंदमम\nउत्थाप्य संपरिष्वज्य परीत्याजिघ्रत मूर्धनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 239, + "shloka": 11, + "text": "कर्ण सौबलयॊश चापि संस्मृत्य वचनान्य असौ\nनिर्वेदं परमं गत्वा राजा दुर्यॊधनस तदा\nवरीडयाभिपरीतात्मा नैराश्यम अगमत परम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 239, + "shloka": 12, + "text": "सुहृदां चैव तच छरुत्वा समन्युर इदम अब्रवीत\nन धर्मधनसौख्येन नैश्वर्येण न चाज्ञया\nनैव भॊगैश च मे कार्यं मा विहन्यत गच्छत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 239, + "shloka": 13, + "text": "निश्चितेयं मम मतिः सथिता परायॊपवेशने\nगच्छध्वं नगरं सर्वे पूज्याश च गुरवॊ मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 239, + "shloka": 14, + "text": "त एवम उक्ताः परत्यूचू राजानम अरिमर्दनम\nया गतिस तव राजेन्द्र सास्माकम अपि भारत\nकथं वा संप्रवेक्ष्यामस तवद्विहीनाः पुरं वयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 239, + "shloka": 15, + "text": "ससुहृद्भिर अमात्यैश च भरातृभिः सवजनेन च\nबहुप्रकारम अप्य उक्तॊ निश्चयान न वयचाल्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 239, + "shloka": 16, + "text": "दर्भप्रस्तरम आस्तीर्य निश्चयाद धृतराष्टजः\nसंस्पृश्यापॊ शुचिर भूत्वा भूतलं समुपाश्रितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 239, + "shloka": 17, + "text": "कुशचीराम्बर धरः परं नियमम आस्थितः\nवाग्यतॊ राजशार्दूलः सस्वर्गगतिकाङ्क्षया\nमनसॊपचितिं कृत्वा निरस्य च बहिष्क्रियाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 239, + "shloka": 18, + "text": "अथ तं निश्चयं तस्य बुद्ध्वा दैतेय दानवाः\nपातालवासिनॊ रौद्राः पूर्वं देवैर विनिर्जिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 239, + "shloka": 19, + "text": "ते सवपक्ष कषयं तं तु जञात्वा दुर्यॊधनस्य वै\nआह्वानाय तदा चक्रुः कर्म वैतान संभवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 239, + "shloka": 20, + "text": "बृहस्पत्युशनॊक्तैश च मन्त्रैर मन्त्रविशारदाः\nअथर्ववेद परॊक्तैश च याश चॊपनिषदि करियाः\nमन्त्रजप्य समायुक्तास तास तदा समवर्तयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 239, + "shloka": 21, + "text": "जुह्वत्य अग्नौ हविः कषीरं मन्त्रवत सुसमाहिताः\nबराह्मणा वेदवेदाङ्गपारगाः सुदृढ वरताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 239, + "shloka": 22, + "text": "कर्मसिद्धौ तदा तत्र जृम्भमाणा महाद्भुता\nकृत्या समुत्थिता राजन किं करॊमीति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 239, + "shloka": 23, + "text": "आहुर दैत्याश चतां तत्र सुप्रीतेनान्तरात्मना\nपरायॊपविष्टं राजानं धार्तराष्ट्रम इहानय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 239, + "shloka": 24, + "text": "तथेति च परतिश्रुत्य सा कृत्या परययौ तदा\nनिमेषाद अगमच चापि यत्र राजा सुयॊधनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 239, + "shloka": 25, + "text": "समादाय च राजानं परविवेश रसातलम\nदानवानां मुहूर्ताच च तम आनीतं नयवेदयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 239, + "shloka": 26, + "text": "तम आनीतं नृपं दृष्ट्वा रात्रौ संहत्य दानवाः\nपरहृष्टमनसः सर्वे किं चिद उत्फुल्ललॊचनाः\nसाभिमानम इदं वाक्यं दुर्यॊधनम अथाब्रुवन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 1, + "text": "[दानवाह]\nभॊः सुयॊधन राजेन्द्र भरतानां कुलॊद्वह\nशूरैः परिवृतॊ नित्यं तथैव च महात्मभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 2, + "text": "अकार्षीः साहसम इदं कस्मात परायॊपवेशनम\nआत्मत्यागी हय अवाग याति वाच्यतां चायशस्करीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 3, + "text": "न हि कार्यविरुद्धेषु बह्व अपायेषु कर्मसु\nमूलघातिषु सज्जन्ते बुद्धिमन्तॊ भवद्विधाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 4, + "text": "नियच्छैतां मतिं राजन धर्मार्थसुखनाशिनीम\nयशः परताप धैर्यघ्नीं शत्रूणां हर्षवर्धनीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 5, + "text": "शरूयतां च परभॊ तत्त्वं दिव्यतां चात्मनॊ नृप\nनिर्माणं च शरीरस्य ततॊ धैर्यम अवाप्नुहि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 6, + "text": "पुरा तवं तपसास्माभिर लब्धॊ देवान महेश्वरात\nपूर्वकायश च सर्वस ते निर्मितॊ वज्रसंचयैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 7, + "text": "अस्तैर अभेद्यः शस्तैश चाप्य अधः कायश च ते ऽनघ\nकृतः पुष्पमयॊ देव्या रूपतः सत्रीमनॊहरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 8, + "text": "एवम ईश्वर संयुक्तस तव देहॊ नृपॊत्तम\nदेव्या च राजशार्दूल दिव्यस तवं हि न मानुषः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 9, + "text": "कषत्रियाश च महावीर्या भगदत्तपुरॊगमाः\nदिव्यास्त्रविदुषः शूराः कषपयिष्यन्ति ते रिपून" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 10, + "text": "तद अलं ते विषादेन भयं तव न विद्यते\nसाह्यार्थं च हि ते वीराः संभूता भुवि दानवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 11, + "text": "भीष्मद्रॊणकृपादींश च परवेक्ष्यन्त्य अपरे ऽसुराः\nयैर आविष्टा घृणां तयक्त्वा यॊत्स्यन्ते तव वैरिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 12, + "text": "नैव पुत्रान न च भरातॄन न पितॄन न च बान्धवान\nनैव शिष्यान न च जञातीन न बालान सथविरान न च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 13, + "text": "युधि संप्रहरिष्यन्तॊ मॊक्ष्यन्ति कुरुसत्तम\nनिःस्नेहा दानवाविष्टाः समाक्रान्तान्तर आत्मनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 14, + "text": "परहरिष्यन्ति बन्धुभ्यः सनेहम उत्सृज्य दूरतः\nहृष्टाः पुरुषशार्दूलाः कलुषीकृतमानसाः\nअविज्ञान विमूढाश च दैवाच च विधिनिर्मितात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 15, + "text": "वयाभाषमाणाश चान्यॊन्यं न मे जीवन विमॊक्ष्यसे\nसर्वशस्त्रास्त्रमॊक्षेण पौरुषे समवस्थिताः\nशलाघमानाः कुरुश्रेष्ठ करिष्यन्ति जनक्षयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 16, + "text": "ते ऽपि शक्त्या महात्मानः परतियॊत्स्यन्ति पाण्डवाः\nवधं चैषां करिष्यन्ति दैवयुक्ता महाबलाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 17, + "text": "दैत्य रक्षॊगणाश चापि संभूताः कषत्रयॊनिषु\nयॊत्स्यन्ति युधि विक्रम्य शत्रुभिस तव पार्थिव\nगदाभिर मुसलैः खड्गैः शस्त्रैर उच्चावचैस तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 18, + "text": "यच च ते ऽनतर्गतं वीर भयम अर्जुन संभवम\nतत्रापि विहितॊ ऽसमाभिर वधॊपायॊ ऽरजुनस्य वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 19, + "text": "हतस्य नरकस्यात्मा कर्ण मूर्तिम उपाश्रितः\nतद वैरं संस्मरन वीर यॊत्स्यते केशवार्जुनौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 20, + "text": "स ते विक्रमशौण्डीरॊ रणे पार्थं विजेष्यति\nकर्णः परहरतां शरेष्ठः सर्वांश चारीन महारथः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 21, + "text": "जञात्वैतच छद्मना वज्री रक्षार्थं सव्यसाचिनः\nकुण्डले कवचं चैव कर्णस्यापहरिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 22, + "text": "तस्माद अस्माभिर अप्य अत्र दैत्याः शतसहस्रशः\nनियुक्ता राक्षसश चैव ये ते संशप्तका इति\nपरख्यातास ते ऽरजुनं वीरं निहनिष्यन्ति मा शुचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 23, + "text": "असपत्ना तवया हीयं भॊक्तव्या वसुधा नृप\nमा विषादं नयस्वास्मान नैतत तवय्य उपपद्यते\nविनष्टे तवयि चास्माकं पक्षॊ हीयेत कौरव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 24, + "text": "गच्छ वीर न ते बुद्धिर अन्या कार्या कथंचनन\nतवम अस्माकं गतिर नित्यं देवतानां च पाण्डवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 25, + "text": "[वै]\nएवम उक्त्वा परिष्वज्य दैत्यास तं राजजुञ्जरम\nसमाश्वास्य च दुर्धर्षं पुत्रवद दानवर्षभाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 26, + "text": "सथिरां कृत्वा बुद्धिम अस्य परियाण्य उक्त्वा च भारत\nगम्यताम इत्य अनुज्ञाय जयम आप्नुहि चेत्य अथ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 27, + "text": "तैर विसृष्टं महाबाहुं कृत्या सैवानयत पुनः\nतम एव देशं यत्रासौ तदा परायम उपाविशत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 28, + "text": "परतिनिक्षिप्य तं वीरं कृत्या समभिपूज्य च\nअनुज्ञाता च राज्ञा सा तत्रैवान्तरधीयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 29, + "text": "गतायाम अथ तस्यां तु राजा दुर्यॊधनस तदा\nसवप्नभूतम इदं सर्वम अचिन्तयत भारत\nविजेष्यमै रणे पाण्डून इति तस्याभवन मतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 30, + "text": "कर्णं संशप्तकांश चैव पार्थस्यामित्र घातिनः\nअमन्यत वधे युक्तान समर्थांश च सुयॊधनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 31, + "text": "एवम आशा दृढा तस्य धार्तराष्ट्रस्य दुर्मतेः\nविनिर्जये पाण्डवानाम अभवद भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 32, + "text": "कर्णॊ ऽपय आविष्ट चित्तात्मा नरकस्यान्तर आत्मना\nअर्जुनस्य वधे करूराम अकरॊत स मतिं तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 33, + "text": "संशप्तकाश च ते वीरा राक्षसाविष्ट चेतसः\nरजस तमॊभ्याम आक्रान्ताः फल्गुनस्य वधैषिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 34, + "text": "भीष्मद्रॊणकृपाद्याश च दानवाक्रान्त चेतसः\nन तथा पाण्डुपुत्राणां सनेहवन्तॊ विशां पते\nन चाचचक्षे कस्मै चिद एतद राजा सुयॊधनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 35, + "text": "दुर्यॊधनं निशान्ते च कर्णॊ वैकर्तनॊ ऽबरवीत\nसमयन्न इवाञ्जलिं कृत्वा पार्थिवं हेतुमद वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 36, + "text": "न मृतॊ जयते शत्रूञ जीवन भद्राणि पश्यति\nमृतस्य भद्राणि कुतः कौरवेय कुतॊ जयः\nन कालॊ ऽदय विषादस्य भयस्य मरणस्य वा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 37, + "text": "परिष्वज्याब्रवीच चैनं भुजाभ्यां स महाभुजः\nउत्तिष्ठ राजन किं शेषे कस्माच छॊचसि शत्रुहन\nशत्रून परताप्य वीर्येण स कथं मर्तुम इच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 38, + "text": "अथ वा ते भयं जातं दृष्ट्वार्जुन पराक्रमम\nसत्यं ते परतिजानामि वधिष्यामि रणे ऽरजुनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 39, + "text": "गते तरयॊदशे वर्षे सत्येनायुधम आलभे\nआनयिष्याम्य अहं पार्थान वशं तव जनाधिप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 40, + "text": "एवम उक्तस तु कर्णेन दैत्यानां वचनात तथा\nपरणिपातेन चान्येषाम उदतिष्ठत सुयॊधनः\nदैत्यानां तद वचॊ शरुत्वा हृदि कृत्वा सथिरां मतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 41, + "text": "ततॊ मनुजशार्दूलॊ यॊजयाम आस वाहिनीम\nरथनागाश्वकलिलां पदातिजनसंकुलाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 42, + "text": "गङ्गौघप्रतिमा राजन परयाता सा महाचमूः\nशवेतछत्रैः पताकाभिश चामरैश च सुपाण्डुरैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 43, + "text": "रथैर नागैः पदातैश च शुशुभे ऽतीव संकुला\nवयपेताभ्र घने काले दयौर इवाव्यक्त शारदी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 44, + "text": "जयाशीर्भिर दविजेन्द्रैस तु सतूयमानॊ ऽधिराजवत\nगृह्णन्न अञ्जलिमालाश च धार्तराष्ट्रॊ जनाधिपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 45, + "text": "सुयॊधनॊ ययाव अग्रे शरिया परमया जवलन\nकर्णेन सार्धं राजेन्द्र सौबलेन च देविना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 46, + "text": "दुःशासनादयश चास्य भरातरः सर्व एव ते\nभूरिश्रवाः सॊमदत्तॊ महाराजश च बाह्लिकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 240, + "shloka": 47, + "text": "रथैर नानाविधाकारैर हयैर गजवरैस तथा\nपरयान्तं नृप सिंहं तम अनुजग्मुः कुरूद्वहाः\nकालेनाल्पेन राजंस ते विविशुः सवपुरं तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 1, + "text": "[जनम]\nवसमानेषु पार्थेषु वने तस्मिन महात्मसु\nधार्तराष्ट्रा महेष्वासाः किम अकुर्वन्त सत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 2, + "text": "कर्णॊ वैकर्तनश चापि शकुनिश च महाबलः\nभीष्मद्रॊणकृपाश चैव तन मे शंसितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 3, + "text": "[वै]\nएवंगतेषु पार्थेषु विसृष्टे च सुयॊधने\nआगते हास्तिनपुरं मॊक्षिते पाण्डुनन्दनैः\nभीष्मॊ ऽबरवीन महाराज धार्तराष्ट्रम इदं वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 4, + "text": "उक्तं तात मया पूर्वं गच्छतस ते तपॊवनम\nगमनं मे न रुचितं तव तन न कृतं च ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 5, + "text": "ततः पराप्तं तवया वीर गरहणं शत्रुभिर बलात\nमॊक्षितश चासि धर्मज्ञैः पाण्डवैर न च लज्जसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 6, + "text": "परत्यक्षं तव गान्धारे ससैन्यस्य विशां पते\nसूतपुत्रॊ ऽपयाद भीतॊ गन्धर्वाणां तदा रणात\nकरॊशतस तव राजेन्द्र ससैन्यस्य नृपात्मज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 7, + "text": "दृष्टस ते विक्रमश चैव पाण्डवानां महात्मनाम\nकर्णस्य च महाबाहॊ सूतपुत्रस्य दुर्मतेः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 8, + "text": "न चापि पादभाक कर्णः पाण्डवानां नृपॊत्तम\nधनुर्वेदे च शौर्ये च धर्मे वा धर्मवत्सल" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 9, + "text": "तस्य ते ऽहं कषमं मन्ये पाण्डवैस तैर महात्मभिः\nसंधिं संधिविदां शरेष्ठ कुलस्यास्य विवृद्धये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 10, + "text": "एवम उक्तस तु भीष्मेण धार्तराष्ट्रॊ जनेश्वरः\nपरहस्य सहसा राजन विप्रतस्थे ससौबलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 11, + "text": "तं तु परस्थितम आज्ञाय कर्ण दुःशासनादयः\nअनुजग्मुर महेष्वासा धार्तराष्ट्रं महाबलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 12, + "text": "तांस तु संप्रस्थितान दृष्ट्वा भीष्मः कुरुपितामहः\nलज्जया वरीडितॊ राजञ जगाम सवं निवेशनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 13, + "text": "गते भीष्मे मरा राजधार्तराष्ट्रॊ जनाधिपः\nपुनर आगम्य तं देशम अमन्त्रयत मन्त्रिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 14, + "text": "किम अस्माकं भवेच छरेयॊ किं कार्यम अवशिष्यते\nकथं नु सुकृतं च सयान मन्त्रयाम आस भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 15, + "text": "[कण]\nदुर्यॊधन निबॊधेदं यत तवा वक्ष्यामि कौरव\nशरुत्वा च तत तथा सर्वं कर्तुम अर्हस्य अरिंदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 16, + "text": "तवाद्य पृथिवी वीर निःसपत्ना नृपॊत्तम\nतां पालय यथा शक्रॊ हतशत्रुर महामनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 17, + "text": "[वै]\nएवम उक्तस तु कर्णेन कर्णं राजाब्रवीत पुनः\nन किं चिद दुर्लभं तस्य यस्य तवं पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 18, + "text": "सहायश चानुरक्तश च मदर्थं च समुद्यतः\nअभिप्रायस तु मे कश चित तं वै शृणु यथातथम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 19, + "text": "राजसूयं पाण्डवस्य दृष्ट्वा करतुवरं तदा\nमम सपृहा समुत्पन्ना तां संपादय सूजत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 20, + "text": "एवम उक्तस ततः कर्णॊ राजानम इदम अब्रवीत\nतवाद्य पृथिवीपाला वश्याः सर्वे नृपॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 21, + "text": "आहूयन्तां दविज वराः संभाराश च यथाविधि\nसंभ्रियन्तां कुरुश्रेष्ठ यज्ञॊपकरणानि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 22, + "text": "ऋत्विजश च समाहूता यथॊक्तं वेदपारगाः\nकरियां कुर्वन्तु ते राजन यथाशास्त्रम अरिंदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 23, + "text": "बह्व अन्नपानसंयुक्तः सुसमृद्धगुनान्वितः\nपरवर्ततां महायज्ञस तवापि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 24, + "text": "एवम उक्तस तु कर्णेन धार्तराष्टॊ विशां पते\nपुरॊहितं समानाय्य इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 25, + "text": "राजसूयं करतुश्रेष्ठं समाप्तवरदक्षिणम\nआहर तवं मम कृते यथान्यायं यथाक्रमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 26, + "text": "स एवम उक्तॊ नृपतिम उवाच दविजपुंगवः\nन स शक्यः करतुश्रेष्ठॊ जीवमाने युधिष्ठिरे\nआहर्तुं कौरवश्रेष्ठ कुले तव नृपॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 27, + "text": "दीर्घायुर जीवति च वै धृतराष्ट्रः पिता तव\nअतश चापि विरुद्धस ते करतुर एष नृपॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 28, + "text": "अस्ति तव अन्यन महत सत्रं राजसूय समं परभॊ\nतेन तवं यज राजेन्द्र शृणु चेदं वचॊ मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 29, + "text": "य इमे पृथिवीपालाः करदास तव पार्थिव\nते करान संप्रयच्छन्तु सुवर्णं च कृताकृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 30, + "text": "तेन ते करियताम अद्य लाङ्गलं नृपसत्तम\nयज्ञवाटस्य ते भूमिः कृष्यतां तेन भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 31, + "text": "तत्र यज्ञॊ नृपश्रेष्ठ परभूतान्नः सुसंस्कृतः\nपरवर्ततां यथान्यायं सर्वतॊ हय अनिवारितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 32, + "text": "एष ते वैष्णवॊ नामयज्ञः सत्पुरुषॊचितः\nएतेन नेष्टवान कश चिद ऋते विष्णुं पुरातनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 33, + "text": "राजसूयं करतुश्रेष्ठं सपर्धत्य एष महाक्रतुः\nअस्माकं रॊचते चैव शरेयॊ च तव भारत\nअविघ्न च भवेद एष सफला सयात सपृहा तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 34, + "text": "एवम उक्तस तु तैर विप्रैर धार्तराष्ट्रॊ महीपतिः\nकर्णं च सौबलं चैव भरातॄंश चैवेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 35, + "text": "रॊचते मे वचॊ कृत्स्नं बराह्मणानां न संशयः\nरॊचते यदि युष्माकं तन मा परब्रूत माचिरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 36, + "text": "एवम उक्तास तु ते सर्वे तथेत्य ऊचुर नराधिपम\nसंदिदेश ततॊ राजा वयापार सथान यथाक्रमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 241, + "shloka": 37, + "text": "हलस्य करणे चापि वयादिष्टाः सर्वशिल्पिनः\nयथॊक्तं च नृपश्रेष्ठ कृतं सर्वं यथाक्रमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 242, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततस तु शिल्पिनः सर्वे अमात्यप्रवराश च ह\nविदुरश च महाप्राज्ञॊ धार्तराष्ट्रे नयवेदयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 242, + "shloka": 2, + "text": "सज्जं करतुवरं राजन कालप्राप्तं च भारत\nसौवर्णं च कृतं दिव्यं लाङ्गलं सुमहाधनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 242, + "shloka": 3, + "text": "एतच छरुत्वा नृपश्रेष्ठॊ धार्तराष्ट्रॊ विशां पते\nआज्ञापयाम आस नृपः करतुराजप्रवर्तनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 242, + "shloka": 4, + "text": "ततः परववृते यज्ञः परभूतान्नः सुसंस्कृतः\nदीक्षितश चापि गान्धारिर यथा शास्तं यथाक्रमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 242, + "shloka": 5, + "text": "परहृष्टॊ धृतराष्ट्रॊ ऽभूद विदुरश च महायशाः\nभीष्मॊ दरॊणः कृपः कर्णॊ गान्धारी च यशस्विनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 242, + "shloka": 6, + "text": "निमन्त्रणार्थं दूतांश च परेषयाम आस शीघ्रगान\nपार्थिवानां च राजेन्द्र बराह्मणानां तथैव च\nते परयाता यथॊद्दिष्टं दूतास तवरितवाहनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 242, + "shloka": 7, + "text": "तत्र कं चित परयातं तु दूतं दुःशासनॊ ऽबरवीत\nगच्छ दवैतवनं शीघ्रं पाण्डवान पापपूरुषान\nनिमन्त्रय यथान्यायं विप्रांस तस्मिन महावने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 242, + "shloka": 8, + "text": "स गत्वा पाण्डवावासम उवाचाभिप्रणम्य तान\nदुर्यॊधनॊ महाराज यजते नृपसत्तमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 242, + "shloka": 9, + "text": "सववीर्यार्जितम अर्थौघम अवाप्य कुरुनन्दनः\nतत्र गच्छन्ति राजानॊ बराह्मणाश च ततस ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 242, + "shloka": 10, + "text": "अहं तु परेषितॊ राजन कौरवेण महात्मना\nआमन्त्रयति वॊ राजा धार्तराष्ट्रॊ जनेश्वरः\nमनॊ ऽभिलषितं राज्ञस तं करतुं दरष्टुम अर्हथ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 242, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा तच छरुत्वा दूत भाषितम\nअब्रवीन नृपशार्दूलॊ दिष्ट्या राजा सुयॊधनः\nयजते करतुमुख्येन पूर्वेषां कीर्तिवर्धनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 242, + "shloka": 12, + "text": "वयम अप्य उपयास्यामॊ न तव इदानीं कथं चन\nसमयः परिपाल्यॊ नॊ यावद वर्षं तरयॊदशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 242, + "shloka": 13, + "text": "शरुत्वैतद धर्मराजस्य भीमॊ वचनम अब्रवीत\nतदा तु नृपतिर गन्ता धम राजॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 242, + "shloka": 14, + "text": "अस्त्रशस्त्रप्रदीप्ते ऽगनौ यदा तं पातयिष्यति\nवर्षात तरयॊदशाद ऊर्ध्वं रणसत्रे नराधिपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 242, + "shloka": 15, + "text": "यदा करॊधहविर मॊक्ता धार्तराष्ट्रेषु पाण्डवः\nआगन्तारस तदा समेति वाच्यस ते स सुयॊधनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 242, + "shloka": 16, + "text": "शेषास तु पाण्डवा राजन नैवॊचुः किं चिद अप्रियम\nदूतश चापि यथावृत्तं धार्तराष्ट्रे नयवेदयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 242, + "shloka": 17, + "text": "अथाजग्मुर नरश्रेष्ठा नानाजनपदेश्वराः\nबराह्मणाश च महाभागा धार्तराष्ट्र पुरं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 242, + "shloka": 18, + "text": "ते तव अर्चिता यथाशास्त्रं यथा वर्णं यथाक्रमम\nमुदा परमया युक्ताः परीत्या चापि नरेश्वर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 242, + "shloka": 19, + "text": "धृतराष्ट्रॊ ऽपि राजेन्द्र संवृतः सर्वकौरवैः\nहर्षेण महता युक्तॊ विदुरं परत्यभाषत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 242, + "shloka": 20, + "text": "यथासुखी जनः सर्वः कषत्तः सयाद अन्नसंयुतः\nतुष्येच च यज्ञसदने तथा कषिप्रं विधीयताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 242, + "shloka": 21, + "text": "विदुरस तव एवम आज्ञप्तः सर्ववर्णान अरिंदम\nयथा परमाणतॊ विद्वान पूजयाम आस धर्मवित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 242, + "shloka": 22, + "text": "भक्ष्यभॊज्यान्न पानेन माल्यैश चापि सुगन्धिभिः\nवासॊभिर विविधैश चैव यॊजयाम आस हृष्टवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 242, + "shloka": 23, + "text": "कृत्वा हय अवभृथं वीरॊ यथाशास्त्रं यथाक्रमम\nसान्त्वयित्वा च राजेन्द्रॊ दत्त्वा च विविधं वसु\nविसर्जयाम आस नृपान बराह्मणांश च सहस्रशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 242, + "shloka": 24, + "text": "विसर्जयित्वा स नृपान भरातृभिः परिवारितः\nविवेश हास्तिनपुरं सहितः कर्ण सौबलैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 243, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nपरविशन्तं महाराज सूतास तुष्टुवुर अच्युतम\nजनाश चापि महेष्वासं तुष्टुवू राजसत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 243, + "shloka": 2, + "text": "लाजैश चन्दनचूर्णैश चाप्य अवकीर्य जनास तदा\nऊचुर दिष्ट्या नृपाविघ्नात समाप्तॊ ऽयं करतुस तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 243, + "shloka": 3, + "text": "अपरे तव अब्रुवंस तत्र वातिकास तं महीपतिम\nयुधिष्ठिरस्य यज्ञेन न समॊ हय एष तु करतुः\nनैव तस्य करतॊर एष कलाम अर्हति षॊडशीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 243, + "shloka": 4, + "text": "एवं तत्राब्रुवन के चिद वातिकास तं नरेश्वरम\nसुहृदस तव अब्रुवंस तत्र अति सर्वान अयं करतुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 243, + "shloka": 5, + "text": "ययातिर नहुषश चापि मान्धाता भरतस तथा\nकरतुम एनं समाहृत्य पूताः सर्वे दिवं गताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 243, + "shloka": 6, + "text": "एता वाचः शुभाः शृण्वन सुहृदां भरतर्षभ\nपरविवेश पुरं हृष्टः सववेश्म च नराधिपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 243, + "shloka": 7, + "text": "अभिवाद्य ततः पादौ मातापित्रॊर विशां पते\nभीष्मद्रॊणपृपाणां च विदुरस्य च धीमतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 243, + "shloka": 8, + "text": "अभिवादितः कनीयॊभिर भरातृभिर भरातृवत्सलः\nनिषसादासने मुख्ये भरातृभिः परिवारितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 243, + "shloka": 9, + "text": "तम उत्थाय महाराज सूतपुत्रॊ ऽबरवीद वचः\nदिष्ट्या ते भरतश्रेष्ठ समाप्तॊ ऽयं महाक्रतुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 243, + "shloka": 10, + "text": "हतेषु युधि पार्थेषु राजसूये तथा तवया\nआहृते ऽहं नरश्रेष्ठ तवां सभाजयिता पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 243, + "shloka": 11, + "text": "तम अब्रवीन महाराजॊ धार्तराष्ट्रॊ महायशः\nसत्यम एतत तवया वीर पाण्डवेषु दुरात्मसु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 243, + "shloka": 12, + "text": "निहतेषु नरश्रेष्ठ पराप्ते चापि महाक्रतौ\nराजसूये पुनर वीर तवं मां संवर्धयिष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 243, + "shloka": 13, + "text": "एवम उक्त्वा महाप्राज्ञः कर्णम आश्लिष्य भारत\nराजसूयं करतुश्रेष्ठं चिन्तयाम आस कौरवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 243, + "shloka": 14, + "text": "सॊ ऽबरवीत सुहृदश चापि पार्श्वस्थान नृपसत्तमः\nकदा तु तं करतुवरं राजसूयं महाधनम\nनिहत्य पाण्डवान सर्वान आहरिष्यामि कौरवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 243, + "shloka": 15, + "text": "तम अब्रवीत तदा कर्णः शृणु मे राजकुञ्जर\nपादौ न धावये तावद यावन न निहतॊ ऽरजुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 243, + "shloka": 16, + "text": "अथॊत्क्रुष्टं महेष्वासैर धार्तराष्ट्रैर महारथैः\nपरतिज्ञाते फल्गुनस्य वधे कर्णेन संयुगे\nविजितांश चाप्य अमन्यन्त पाण्डवान धृतराष्ट्रजाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 243, + "shloka": 17, + "text": "दुर्यॊधनॊ ऽपि राजेन्द्र विसृज्य नरपुंगवान\nपरविवेश गृहं शरीमान यथा चैत्ररथं परभुः\nते ऽपि सर्वे महेष्वासा जग्मुर वेश्मानि भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 243, + "shloka": 18, + "text": "पाण्डवाश च महेष्वासा दूतवाक्यप्रचॊदिताः\nचिन्तयन्तस तम एवाथं नालभन्त सुखं कव चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 243, + "shloka": 19, + "text": "भूयॊ च चारै राजेन्द्र परवृत्तिर उपपादिता\nपरतिज्ञा सूतपुत्रस्य विजयस्य वधं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 243, + "shloka": 20, + "text": "एतच छरुत्वा धर्मसुतः समुद्विग्नॊ नराधिप\nअभेद्यकवचं मत्वा कर्णम अद्भुतविक्रमम\nअनुस्मरंश च संक्लेशान न शान्तिम उपयाति सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 243, + "shloka": 21, + "text": "तस्य चिन्तापरीतस्य बुद्धिजज्ञे महात्मनः\nबहु वयालमृगाकीर्णं तयक्तुं दवैतवनं वनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 243, + "shloka": 22, + "text": "धार्तराष्ट्रॊ ऽपि नृपतिः परशशास वसुंधराम\nभरातृभिः सहितॊ वीरैर भीष्मद्रॊणकृपैस तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 243, + "shloka": 23, + "text": "संगम्य सूतपुत्रेण कर्णेनाहव शॊभिना\nदुर्यॊधनः परिये नित्यं वर्तमानॊ महीपतिः\nपूजयाम आस विप्रेन्द्रान करतुभिर भूरिदक्षिणैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 243, + "shloka": 24, + "text": "भरातॄणां च परियं राजन स चकार परंतपः\nनिश्चित्य मनसा वीरॊ दत्तभुक्त फलं धनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 244, + "shloka": 1, + "text": "[जनम]\nदुर्यॊधनं मॊचयित्वा पाण्डुपुत्रा महाबलाः\nकिम अकार्षुर वने तस्मिंस तन ममाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 244, + "shloka": 2, + "text": "[वै]\nततः शयानं कौन्तेयं रात्रौ दवैतवने मृगाः\nसवप्नान्ते दर्शयाम आसुर बाष्पकण्ठा युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 244, + "shloka": 3, + "text": "तान अब्रवीत स राजेन्द्रॊ वेपमानान कृताञ्जलीन\nबरूत यद वक्तुकामाः सथ के भवन्तः किम इष्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 244, + "shloka": 4, + "text": "एवम उक्ताः पाण्डवेन कौन्तेयेन यशस्विना\nपरत्यब्रुवन मृगास तत्र हतशेषा युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 244, + "shloka": 5, + "text": "वयं मृगा दवैतवने हतशिष्टाः सम भारत\nनॊत्सीदेम महाराज करियतां वासपर्ययः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 244, + "shloka": 6, + "text": "भवन्तॊ भरातरः शूराः सर्व एवास्त्र कॊविदाः\nकुलान्य अल्पावशिष्टानि कृतवन्तॊ वनौकसाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 244, + "shloka": 7, + "text": "बीजभूता वयं के चिद अवशिष्टा महामते\nविवर्धेमहि राजेन्द्र परसादात ते युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 244, + "shloka": 8, + "text": "तान वेपमानान वित्रस्तान बीजमात्रावशेषितान\nमृगान दृष्ट्वा सुदुःखार्तॊ धर्मराजॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 244, + "shloka": 9, + "text": "तांस तथेत्य अब्रवीद राजा सर्वभूतहिते रतः\nतथ्यं भवन्तॊ बरुवते करिष्यामि च तत तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 244, + "shloka": 10, + "text": "इत्य एवं परतिबुद्धः स रात्र्यन्ते राजसत्तमः\nअब्रवीत सहितान भरातॄन दयापन्नॊ मृगान परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 244, + "shloka": 11, + "text": "उक्तॊ रात्रौ मृगैर अस्मि सवप्नान्ते हतशेषितैः\nतनु भूताः सम भद्रं ते दया नः करियताम इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 244, + "shloka": 12, + "text": "ते सत्यम आहुः कर्तव्या दयास्माभिर वनौकसाम\nसाष्ट मासं हि नॊ वर्षं यद एनान उपयुञ्ज्महे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 244, + "shloka": 13, + "text": "पुनर बहुमृगं रम्यं काम्यकं काननॊत्तमम\nमरु भूमेः शिरॊ खयातं तृणबिन्दु सरॊ परति\nतत्रेमा वसतीः शिष्टा विहरन्तॊ रमेमहि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 244, + "shloka": 14, + "text": "ततस ते पाण्डवाः शीघ्रं परययुर धर्मकॊविदाः\nबराह्मणैः सहिता राजन ये च तत्र सहॊषिताः\nइन्द्रसेनादिभिश चैव परेष्यैर अनुगतास तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 244, + "shloka": 15, + "text": "ते यात्वानुसृतैर मार्गैः सवन्नैः शुचि जलान्वितैः\nददृशुः काम्यकं पुण्यम आश्रमं तापसायुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 244, + "shloka": 16, + "text": "विविशुस ते सम कौरव्या वृता विप्रर्षभैर तदा\nतद वनं भरतश्रेष्ठाः सवर्गं सुकृतिनॊ यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nवने निवसतां तेषां पाण्डवानां महात्मनाम\nवर्षाण्य एकादशातीयुः कृच्छ्रेण भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 2, + "text": "फलमूलाशनास ते हि सुखार्हा दुःखम उत्तमम\nपराप्तकालम अनुध्यान्तः सेहुर उत्तमपूरुषाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 3, + "text": "युधिष्ठिरस तु राजर्षिर आत्मकर्मापराधजम\nचिन्तयन स महाबाहुर भरातॄणां दुःखम उत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 4, + "text": "न सुष्वाप सुखं राजा हृदि शल्यैर इवार्पितैः\nदौरात्म्यम अनुपश्यंस तत काले दयूतॊद्भवस्य हि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 5, + "text": "संस्मरन परुषा वाचः सूतपुत्रस्य पाण्डवः\nनिःश्वासपरमॊ दीनॊ बिभ्रत कॊपविषं महत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 6, + "text": "अर्जुनॊ यमजौ चॊभौ दरौपदी च यशस्विनी\nस च भीमॊ महातेजाः सर्वेषाम उत्तमॊ बली\nयुधिष्ठिरम उदीक्षन्तः सेहुर दुःखम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 7, + "text": "अवशिष्टम अल्पकालं मन्वानाः पुरुषर्षभाः\nवपुर अन्यद इवाकार्षुर उत्साहामर्श चेष्टितैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 8, + "text": "कस्य चित तव अथ कालस्य वयासः सत्यवती सुतः\nआजगाम महायॊगी पाण्डवान अवलॊककः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 9, + "text": "तम आगतम अभिप्रेक्ष्य कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nपरत्युद्गम्य महात्मानं परत्यगृह्णाद यथाविधि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 10, + "text": "तम आसीनम उपासीनः शुश्रूषुर नियतेन्द्रियः\nतॊषयन परणिपातेन वयासं पाण्डवनन्दनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 11, + "text": "तान अवेक्ष्य कृशान पौत्रान वने वन्येन जीवतः\nमहर्षिर अनुकम्पार्थम अब्रवीद बाष्पगद्गदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 12, + "text": "युधिष्ठिर महाबाहॊ शृणु धर्मभृतां वर\nनातप्त तपसः पुत्र पराप्नुवन्ति महत सुखम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 13, + "text": "सुखदुःखे हि पुरुषः पर्यायेणॊपसेवते\nनात्यन्तम असुखं कश चित पराप्नॊति पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 14, + "text": "परज्ञावांस तव एव पुरुषः संयुक्तः परया धिया\nउदयास्तमयज्ञॊ हि न शॊचति न हृष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 15, + "text": "सुखम आपतितं सेवेद दुःखम आपतितं सहेत\nकालप्राप्तम उपासीत सस्यानाम इव कर्षकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 16, + "text": "तपसॊ हि परं नास्ति तपसा विन्दते महत\nनासाध्यं तपसः किं चिद इति बुध्यस्व भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 17, + "text": "सत्यम आर्जवम अक्रॊधः संविभागॊ दमः शमः\nअनसूया विहिंसा च शौचम इन्द्रियसंयमः\nसाधनानि महाराज नराणां पुण्यकर्मणाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 18, + "text": "अधर्मरुचयॊ मूढास तिर्यग्गतिपरायणाः\nकृच्छ्रां यॊनिम अनुप्राप्य न सुखं विन्दते जनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 19, + "text": "इह यत करियते कर्म तत्परत्रॊपभुज्यते\nतस्माच छरीरं युञ्जीत तपसा नियमेन च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 20, + "text": "यथाशक्ति परयच्छेच च संपूज्याभिप्रणम्य च\nकाले पात्रे च हृष्टात्मा राजन विगतमत्सरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 21, + "text": "सत्यवादी लभेतायुर अनायासम अथार्जवी\nअक्रॊधनॊ ऽनसूयश च निर्वृतिं लभते पराम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 22, + "text": "दान्तः शम परः शश्वत परिक्लेशं न विन्दति\nन च तप्यति दान्तात्मा दृष्ट्वा परगतां शरियम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 23, + "text": "संविभक्ता च दाता च भॊगवान सुखवान नरः\nभवत्य अहिंसकश चैव परमारॊग्यम अश्नुते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 24, + "text": "मान्यान मानयिता जन्म कुले महति विन्दति\nवयसनैर न तु संयॊगं पराप्नॊति विजितेन्द्रियः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 25, + "text": "शुभानुशय बुद्धिर हि संयुक्तः कालधर्मणा\nपरादुर्भवति तद यॊगात कल्याण मतिर एव सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 26, + "text": "[य]\nभगवन दानधर्माणं तपसॊ वा महामुने\nकिं सविद बहुगुणं परेत्य किं वा दुष्करम उच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 27, + "text": "[वयास]\nदानान न दुष्करतरं पृथिव्याम अस्ति किं चन\nअर्थे हि महती तृष्णा स च दुःखेन लभ्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 28, + "text": "परित्यज्य रियान पराकान धर्मार्थं हि महाहवम\nपरविशन्ति नरा वीराः समुद्रम अटवीं तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 29, + "text": "कृषिगॊरक्ष्यम इत्य एके परतिपद्यन्ति मानवाः\nपुरुषाः परेष्यताम एके निर्गच्छन्ति धनार्थिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 30, + "text": "तस्य दुःखार्जितस्यैवं परित्यागः सुदुष्करः\nन दुष्करतरं दानात तस्माद दानं मतं मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 31, + "text": "विशेषस तव अत्र विज्ञेयॊ नयायेनॊपार्जितं धनम\nपात्रे देशे च काले च साधुभ्यः परतिपादयेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 32, + "text": "अन्याय समुपात्तेन दानधर्मॊ धनेन यः\nकरियते न स कर्तारं तरायते महतॊ भयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 33, + "text": "पात्रे दानं सवल्पम अपि काले दत्तं युधिष्ठिर\nमनसा सुविशुद्धेन परेत्यानन्त फलं समृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 245, + "shloka": 34, + "text": "अताप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nवरीहि दरॊण परित्यागाद यत फलं पराप मुद्गलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nवरीहिद्रॊणः परित्यक्तः कथं तेन महात्मना\nकस्मै दत्तश च भगवन विधिना केन चात्थ मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 2, + "text": "परत्यक्षधर्मा भगवान यस्य तुष्टॊ हि कर्मभिः\nसफलं तस्य जन्माहं मन्ये सद्धर्मचारिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 3, + "text": "[वयास]\nशिलॊञ्छ वृत्तिर धर्मात्मा मुद्गलः संशितव्रतः\nआसीद राजन कुरुक्षेत्रे सत्यवाग अनसूयकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 4, + "text": "अतिथिव्रती करियावांश च कापॊतीं वृत्तिम आस्थितः\nसत्रम इष्टी कृतं नाम समुपास्ते महातपाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 5, + "text": "सपुत्रदारॊ हि मुनिः पक्षाहारॊ बभूव सः\nकपॊत वृत्त्या पक्षेण वरीहि दरॊणम उपार्जयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 6, + "text": "दर्शं च पौर्णमासं च कुर्वन विगतमत्सरः\nदेवतातिथिशेषेण कुरुते देहयापनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 7, + "text": "तस्येन्द्रः सहितॊ देवैः साक्षात तरिभुवणेश्वरः\nपत्यगृह्णान महाराज भागं पर्वणि पर्वणि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 8, + "text": "स पर्वकालं कृत्वा तु मुनिवृत्त्या समन्वितः\nअतिथिभ्यॊ ददाव अन्नं परहृष्टेनान्तरात्मना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 9, + "text": "वरीहि दरॊणस्य तद अहॊ ददतॊ ऽननं महात्मनः\nशिष्टं मात्सर्य हीनस्य वर्धत्य अतिथिदर्शनात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 10, + "text": "तच छतान्य अपि बुञ्जन्ति बराह्मणानां मनीषिणाम\nमुनेस तयागविशुद्ध्या तु तदन्नं वृद्धिम ऋच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 11, + "text": "तं तु शुश्राव धर्मिष्ठं मुद्गलं संशितव्रतम\nदुर्वासा नृप दिग वासास तम अथाभ्याजगाम ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 12, + "text": "बिभ्रच चानियतं वेषम उन्मत्त इव पाण्डव\nविकचः परुषा वाचॊ वयाहरन विविधा मुनिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 13, + "text": "अभिगम्याथ तं विप्रम उवाच मुनिसत्तमः\nअन्नार्थिनम अनुप्राप्तं विद्धि मां मुनिसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 14, + "text": "सवागतं ते ऽसत्व इति मुनिं मुद्गलः परत्यभाषत\nपाद्यम आचमनीयं च परतिवेद्यान्नम उत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 15, + "text": "परादात स तपसॊपात्तं कषुधितायातिथि वरती\nउन्मत्ताय परां शरद्धाम आस्थाय स धृतव्रतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 16, + "text": "ततस तदन्नं रसवत स एव कषुधयान्वितः\nबुभुजे कृत्स्नम उन्मत्तः परादात तस्मै च मुद्गलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 17, + "text": "बुक्ता चान्नं ततः सर्वम उच्छिष्टेनात्मनस ततः\nअथानुलिलिपे ऽङगानि जगाम च यथागतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 18, + "text": "एवं दवितीये संप्राप्ते पर्वकाले मनीषिणः\nआगम्य बुब्भुजे सर्वम अन्नम उञ्छॊपजीविनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 19, + "text": "निराहारस तु स मुनिर उञ्छम आर्जयते पुनः\nन चैनं विक्रियां नेतुम अशकन मुद्गलं कषुधा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 20, + "text": "न करॊधॊ न च मात्सर्यं नावमानॊ न संभ्रमः\nसपुत्रदारम उञ्छन्तम आविशेश दविजॊत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 21, + "text": "तथा तम उञ्छधर्माणं दुर्वासा मुनिसत्तमम\nउपतस्थे यथाकालं षट कृत्वः कृतनिश्चयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 22, + "text": "न चास्य मानसं किं चिद विकारं ददृशे मुनिः\nशुद्धसत्त्वस्य शुद्धं स ददृशे निर्मलं मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 23, + "text": "तम उवाच ततः परीतः स मुनिर मुद्गलं तदा\nतवत्समॊ नास्ति लॊके ऽसमिन दाता मात्सर्य वर्जितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 24, + "text": "कषुद धर्मसंज्ञां परणुदत्य आदत्ते धैर्यम एव च\nविषयानुसारिणी जिह्वा कर्षत्य एव रसान परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 25, + "text": "आहारप्रभवाः पराणा मनॊ दुर्निग्रहं चलम\nमनसॊ चेन्द्रियाणां चाप्य ऐकाग्र्यं निश्चितं तपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 26, + "text": "शरमेणॊपार्जितं तयक्तुं दुःखं शुद्धेन चेतसा\nतत सर्वं भवता साधॊ यथावद उपपादितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 27, + "text": "परीताः समॊ ऽनुगृहीताश च समेत्य भवता सह\nइन्द्रियाभिजयॊ धैर्यं संविभागॊ दमः शमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 28, + "text": "दया सत्यं च धर्मश च तवयि सर्वं परतिष्ठितम\nजितास ते कर्मभिर लॊकाः परापॊ ऽसि परमां गतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 29, + "text": "अहॊ दानं विघुष्टं ते सुमहत सवर्गवासिभिः\nसशरीरॊ भवान गन्ता सवर्गं सुचरितव्रत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 30, + "text": "इत्य एवं वदतस तस्य तदा दुर्वाससॊ मुनेः\nदेवदूतॊ विमानेन मुद्गलं परत्युपस्थितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 31, + "text": "हंससारसयुक्तेन किङ्किणीजालमालिना\nकामगेन विचित्रेण दिव्यगन्धवता तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 32, + "text": "उवाच चैनं विप्रर्षिं विमानं कर्मभिर जितम\nसमुपारॊह संसिद्धिं पराप्तॊ ऽसि परमां मुने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 33, + "text": "तम एवं वादिनम ऋषिर देवदूतम उवाच ह\nइच्छामि भवता परॊक्तान गुणान सवर्गनिवासिनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 34, + "text": "के गुणास तत्र वसतां किं तपॊ कश च निश्चयः\nसवर्गे सवर्गसुखं किं च दॊषॊ वा देवदूतक" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 35, + "text": "सतां सप्त वदं मित्रम आहुः सन्तः कुलॊचिताः\nमित्रतां च पुरस्कृत्य पृच्छामि तवाम अहं विभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 246, + "shloka": 36, + "text": "यद अत्र तथ्यं पथ्यं च तद वरवीह्य अविचारयन\nशरुत्वा तथा करिष्यामि वयवसायं गिरा तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 1, + "text": "[देवदूत]\nमहर्षे ऽकार्यबुद्धिस तवं यः सवर्गसुखम उत्तमम\nसंप्राप्तं बहु मन्तव्यं विमृशस्य अबुधॊ यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 2, + "text": "उपरिष्टाद असौ लॊकॊ यॊ ऽयं सवर इति संज्ञितः\nऊर्ध्वगः सत्पथः शश्वद देव यानचरॊ मुने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 3, + "text": "नातप्त तपसः पुंसॊ नामहा यज्ञयाजिनः\nनानृता नास्तिकाश चैव तत्र गच्छन्ति मुद्गल" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 4, + "text": "धर्मात्मानॊ जितात्मानः शान्ता दान्ता विमत्सराः\nदानधर्मरताः पुंसः शूराश चाहतलक्षणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 5, + "text": "तत्र गच्छन्ति कर्माग्र्यं कृत्वा शम दमात्मकम\nलॊकान पुण्यकृतां बरह्मन सद्भिर आसेवितान नृभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 6, + "text": "देवाः साध्यास तथा विश्वे मरुतश च महर्षिभिः\nयामा धामाश च मौद्गल्य गन्धर्वाप्सरसस तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 7, + "text": "एषां देव निकायानां पृथक्पृथग अनेकशः\nभास्वन्तः कामसंपन्ना लॊकास तेजॊमयाः शुभाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 8, + "text": "तरयस तरिंशत सहस्राणि यॊजनानां हिरण्मयः\nमेरुः पर्वतराड यत्र देवॊद्यानानि मुद्गल" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 9, + "text": "नन्दनादीनि पुण्यानि विहाराः पुण्यकर्मणाम\nन कषुत्पिपासे न गलानिर न शीतॊष्णभयं तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 10, + "text": "बीभत्सम अशुभं वापि रॊगा वा तत्र के चन\nमनॊ जञाः सर्वतॊ गन्धाः सुखस्पर्शाश च सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 11, + "text": "शब्दाः शरुतिमनॊग्राह्याः सर्वतस तत्र वै मुने\nन शॊकॊ न जरा तत्र नायास परिदेवने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 12, + "text": "ईदृशः स मुने लॊकः सवकर्मफलहेतुकः\nसुकृतैस तत्र पुरुषाः संभवन्त्य आत्मकर्मभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 13, + "text": "तैजसानि शरीराणि भवन्त्य अत्रॊपपद्यताम\nकर्मजान्य एव मौद्गल्य न मातृपितृजान्य उत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 14, + "text": "न च सवेदॊ न दौर्गन्ध्यं पुरीषं मूत्रम एव च\nतेषां न च रजॊ वस्त्रं बाधते तत्र वै मुने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 15, + "text": "न मलायन्ति सरजस तेषां दिव्यगन्धा मनॊरमाः\nपर्युह्यन्ते विमानैश च बरह्मन्न एवंविधाश च ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 16, + "text": "ईर्ष्या शॊकक्लमापेता मॊहमात्सर्य वर्जिताः\nसुखं सवर्गजितस तत्र वर्तयन्ति महामुने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 17, + "text": "तेषां तथाविधानां तु लॊकानां मुनिपुंगव\nउपर्य उपरि शक्रस्य लॊका दिव्यगुणान्विताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 18, + "text": "पुरस्ताद बरह्मणस तत्र लॊकास तेजॊमयाः शुभाः\nयत्र यान्त्य ऋषयॊ बरह्मन पूताः सवैः कर्मभिः शुभैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 19, + "text": "ऋभवॊ नाम तत्रान्ये देवानाम अपि देवताः\nतेषां लॊकाः परतरे तान यजन्तीह देवताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 20, + "text": "सवयंप्रभास ते भास्वन्तॊ लॊकाः कामदुघाः परे\nन तेषां सत्रीकृतस तापॊ न लॊकैश्वर्यमत्सरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 21, + "text": "न वर्तयन्त्य आहुतिभिस ते नाप्य अमृतभॊजनाः\nतथा दिव्यशरीरास ते न च विग्रहमूर्तयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 22, + "text": "न शुखे सुखकामाश च देवदेवाः सनातनाः\nन कल्पपरिवर्तेषु परिवर्तन्ति ते तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 23, + "text": "जरामृत्युः कुतस तेषां हर्षः परीतिः सुखं न च\nन दुःखं न सुखं चापि रागद्वेषौ कुतॊ मुने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 24, + "text": "देवानाम अपि मौद्गल्य काङ्क्षिता सा गतिः परा\nदुष्प्रापा परमा सिद्धिर अगम्या कामगॊचरैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 25, + "text": "तरयस्त्रिंशद इमे लॊकाः शेषा लॊका मनीषिभिः\nगम्यन्ते नियमैः शरेष्ठैर दानैर वा विधिपूर्वकैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 26, + "text": "सेयं दानकृता वयुष्टिर अत्र पराप्ता सुखावहा\nतां भुङ्क्ष्व सुकृतैर लब्धां तपसा दयॊतितप्रभः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 27, + "text": "एतत सवर्गसुखं विप्र लॊका नानाविधास तथा\nगुणाः सवर्गस्य परॊक्तास ते दॊषान अपि निबॊध मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 28, + "text": "कृतस्य कर्मणस तत्र भुज्यते यत फलं दिवि\nन चान्यत करियते कर्म मूलछेदेन भुज्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 29, + "text": "सॊ ऽतर दॊषॊ मम मतस तस्यान्ते पतनं च यत\nसुखव्याप्त मनस्कानां पतनं यच च मुद्गल" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 30, + "text": "असंतॊषः परीतापॊ दृष्ट्वा दीप्ततराः शरियः\nयद भवत्य अवरे सथाने सथितानां तच च दुष्करम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 31, + "text": "संज्ञा मॊहश च पततां रजसा च परधर्षणम\nपरम्लानेषु च माल्येषु ततः पिपतिषॊर भयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 32, + "text": "आ बरह्मभवनाद एते दॊषा मौद्गल्य दारुणाः\nनाकलॊके सुकृतिनां गुणास तव अयुतशॊ नृणाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 33, + "text": "अयं तव अन्यॊ गुनः शरेष्ठश चयुतानां सवर्गतॊ मुने\nशुभानुशय यॊगेन मनुष्येषूपजायते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 34, + "text": "तत्रापि सुमहाभागः सुखभाड अभिजायते\nन चेत संबुध्यते तत्र गच्छत्य अधमतां ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 35, + "text": "इह यत करियते कर्म तत्परत्रॊपभुज्यते\nकर्मभूमिर इयं बरह्मन फलभूमिर असौ मता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 36, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं यन मां पृच्छसि मुद्गल\nतवानुकम्पया साधॊ साधु गच्छाम माचिरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 37, + "text": "[वयास]\nएतच छरुत्वा तु मौद्गल्यॊ वाक्यं विममृशे धिया\nविमृश्य च मुनिश्रेष्ठॊ देवदूतम उवाच ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 38, + "text": "देवदूत नमस ते ऽसतु गच्छ तात यथासुखम\nमहादॊषेण मे कार्यं न सवर्गेण सुखेन वा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 39, + "text": "पतनं तन महद दुःखं परितापः सुदारुणः\nसवर्गभाजश चयवन्तीह तस्मात सवर्गं न कामये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 40, + "text": "यत्र गत्वा न शॊचन्ति न वयथन्ति चलन्ति वा\nतद अहं सथानम अत्यन्तं मार्गयिष्यामि केवलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 41, + "text": "इत्य उक्त्वा स मुनिर वाक्यं देवदूतं विसृज्य तम\nशिलॊञ्छ वृत्तिम उत्सृज्य शमम आतिष्ठद उत्तमाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 42, + "text": "तुल्यनिन्दास्तुतिर भूत्वा समलॊष्टाश्मकाञ्चनः\nजञानयॊगेन शुद्धेन धयाननित्यॊ बभूव ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 43, + "text": "धयानयॊगाद बलं लब्ध्वा पराप्य चर्द्धिम अनुत्तमाम\nजगाम शाश्वतीं सिद्धिं परां निर्वाणलक्षणाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 44, + "text": "तस्मात तवम अपि कौन्तेय न शॊकं कर्तुम अर्हसि\nराज्यात सफीतात परिभ्रष्टस तपसा तद अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 45, + "text": "सुखस्यानन्तरं दुःखं दुःखस्यानन्तरं सुखम\nपर्यायेणॊपवर्तन्ते नरं नेमिम अरा इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 46, + "text": "पितृपैतामहं राज्यं पराप्स्यस्य अमितविक्रम\nवर्षात तरयॊदशाद ऊर्ध्वं वयेतु ते मानसॊ जवरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 247, + "shloka": 47, + "text": "[वै]\nएवम उक्त्वा स भगवान वयासः पाण्डवनन्दनम\nजगाम तपसे धीमान पुनर एवाश्रमं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 248, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतस्मिन बहुमृगे ऽरण्ये रममाणा महारथाः\nकाम्यके भरतश्रेष्ठा विजह्रुस ते यथामराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 248, + "shloka": 2, + "text": "परेक्षमाणा बहुविधान वनॊद्देशान समन्ततः\nयथर्तुकालरम्याश च वनराजीः सुपुष्पिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 248, + "shloka": 3, + "text": "पाण्डवा मृगया शीलाश चरन्तस तन महावनम\nविजह्रुर इन्द्र परतिमाः कं चित कालम अरिंदमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 248, + "shloka": 4, + "text": "ततस ते यौगपद्येन ययुः सर्वे चतुर्दिशम\nमृगयां पुरुषव्याघ्रा बराह्मणार्थे परंतपाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 248, + "shloka": 5, + "text": "दरौपदीम आश्रमे नयस्य तृणबिन्दॊर अनुज्ञया\nमहर्षेर दीप्ततपसॊ धौम्यस्य च पुरॊधसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 248, + "shloka": 6, + "text": "ततस तु राजा सुन्धूनां वार्द्धक्षत्रिर मया यशाः\nविवाह कामः शाल्वेयान परयातः सॊ ऽभवत तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 248, + "shloka": 7, + "text": "महता परिबर्हेण राजयॊग्येन संवृतः\nराजभिर बहुभिः सार्धम उपायात काम्यकं च सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 248, + "shloka": 8, + "text": "तत्रापश्यत परियां भार्यां पाण्डवानां यशस्विनाम\nतिष्ठन्तीम आश्रमद्वारि दरौपदीं निर्जने वने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 248, + "shloka": 9, + "text": "विभ्राजमानां वपुषा बिभ्रतीं रूपम उत्तमम\nभराजयन्तीं वनॊद्देशं नीलाभ्रम इव विद्युतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 248, + "shloka": 10, + "text": "अप्सरा देवकन्या वा माया वा देवनिर्मिता\nइति कृत्वाञ्जलिं सर्वे ददृशुस ताम अनिन्दिताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 248, + "shloka": 11, + "text": "ततः सराजा सिन्धूनां वार्द्धक्षत्रिर जयद्रथः\nविस्मितस ताम अनिन्द्याङ्गीं दृष्ट्वासीद धृष्टमानसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 248, + "shloka": 12, + "text": "स कॊटिकाश्यं राजानम अब्रवीत काममॊहितः\nकस्य तव एषानवद्याङ्गी यदि वापि न मानुषी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 248, + "shloka": 13, + "text": "विवाहार्थॊ न मे कश चिद इमां दृष्ट्वातिसुन्दरीम\nएताम एवाहम आदाय गमिष्यामि सवम आलयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 248, + "shloka": 14, + "text": "गच्छ जानीहि सौम्यैनां कस्य का च कुतॊ ऽपि वा\nकिमर्थम आगता सुभ्रूर इदं कण्टकितं वनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 248, + "shloka": 15, + "text": "अपि नाम वरारॊहा माम एषा लॊकसुन्दरी\nभजेद अद्यायतापाङ्गी सुदती तनुमध्यमा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 248, + "shloka": 16, + "text": "अप्य अहं कृतकामः सयाम इमां पराप्य वरस्त्रियम\nगच्छ जानीहि कॊ नव अस्या नाथ इत्य एव कॊटिक" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 248, + "shloka": 17, + "text": "स कॊटिकाश्यस तच छरुत्वा रथात परस्कन्द्य कुण्डली\nउपेत्य पप्रच्छ तदा करॊष्टा वयाघ्रवधूम इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 249, + "shloka": 1, + "text": "[कॊटि]\nका तवं कदम्बस्य विनम्य शाखाम; एकाश्रमे तिष्ठसि शॊभमाना\nदेदीप्यमानाग्निशिखेव नक्तं; दॊधूयमाना पवनेन सुभ्रूः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 249, + "shloka": 2, + "text": "अतीव रूपेण समन्विता तवं; न चाप्य अरण्येषु बिभेषि किं नु\nदेवी नु यक्षी यदि दानवी वा; वराप्सरा दैत्य वराङ्गना वा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 249, + "shloka": 3, + "text": "वपुष्मती वॊरग राजकन्या; वनेचरी वा कषणदाचर सत्री\nयद्य एव राज्ञॊ वरुणस्य पत्नी; यमस्य सॊमस्य धनेश्वरस्य" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 249, + "shloka": 4, + "text": "धातुर विधातुः सवितुर विभॊर वा; शक्रस्य वा तवं सदनात परपन्ना\nन हय एव नः पृच्छसि ये वयं सम; न चापि जानीम तवेह नाथम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 249, + "shloka": 5, + "text": "वयं हि मानं तव वर्धयन्तः; पृच्छाम भद्रे परभवं परभुं च\nआचक्ष्व बन्धूंश च पतिं कुलं च; तत्त्वेन यच चेह करॊषि कार्यम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 249, + "shloka": 6, + "text": "अहं तु राज्ञः सुरथस्य पुत्रॊ; यं कॊटिकाश्येति विदुर मनुष्याः\nअसौ तु यस तिष्ठति काञ्चनाङ्गे; रथे हुतॊ ऽगनिश चयने यथैव\nतरिगर्तराजः कमलायताक्षि; कषेमंकरॊ नाम स एष वीरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 249, + "shloka": 7, + "text": "अस्मात परस तव एष महाधनुष्मान; पुत्रः कुणिन्दाधिपतेर वरिष्ठः\nनिरीक्षते तवां विपुलायतांसः; सुविस्मितः पर्वतवासनित्यः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 249, + "shloka": 8, + "text": "असौ तु यः पुष्करिणी समीपे; शयामॊ युवा तिष्ठति दर्शनीयः\nइक्ष्वाकुराज्ञः सुबलस्य पुत्रः; स एष हन्ता दविषतां सुगात्रि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 249, + "shloka": 9, + "text": "यस्यानुयात्रं धवजिनः परयान्ति; सौवीरका दवादश राजपुत्राः\nशॊणाश्वयुक्तेषु रथेषु सर्वे; मखेषु दीप्ता इव हव्यवाहाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 249, + "shloka": 10, + "text": "अङ्गारकः कुञ्जरगुप्तकश च; शत्रुंजयः संजय सुप्रवृद्धौ\nपरभंकरॊ ऽथ भरमरॊ रविश च; शूरः परतापः कुहरश च नाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 249, + "shloka": 11, + "text": "यं षट सहस्रा रथिनॊ ऽनुयान्ति; नागा हयाश चैव पदातिनश च\nजयद्रथॊ नाम यदि शरुतस ते; सौवीरराजः सुभगे स एषः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 249, + "shloka": 12, + "text": "तस्यापरे भरातरॊ ऽदीनसत्त्वा; बलाहकानीक विदारणाध्याः\nसौवीरवीराः परवरा युवानॊ; राजानम एते बलिनॊ ऽनुयान्ति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 249, + "shloka": 13, + "text": "एतैः सहायैर उपयाति राजा; मरुद्गणैर इन्द्र इवाभिगुप्तः\nअजानतां खयापय नः सुकेशि; कस्यासि भार्या दुहिता च कस्य" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 250, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nअथाब्रवीद दरौपदी राजपुत्री; पृष्टा शिबीनां परवरेण तेन अ\nअवेक्ष्य मन्दं परविमुच्य शाखां; संगृह्णती कौशिकम उत्तरीयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 250, + "shloka": 2, + "text": "बुद्ध्याभिजानामि नरेन्द्रपुत्र; न मादृशी तवाम अभिभाष्टुम अर्हा\nन तवेह वक्तास्ति तवेह वाक्यम; अन्यॊ नरॊ वाप्य अथ वापि नारी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 250, + "shloka": 3, + "text": "एका हय अहं संप्रति तेन वाचं; दद्दानि वै भद्र निबॊध चेदम\nअहं हय अरण्ये कथम एकम एका; तवाम आलपेयं निरता सवधर्मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 250, + "shloka": 4, + "text": "जानामि च तवां सुरथस्य पुत्रं; यं कॊटिकाश्येति विदुर मनुष्याः\nतस्माद अहं शैब्य तथैव तुभ्यम; आख्यामि बन्धून परति तन निबॊध" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 250, + "shloka": 5, + "text": "अपत्यम अस्मि दरुपदस्य राज्ञः; कृष्णेति मां शैब्य दिवुर मनुष्याः\nसाहं वृणे पञ्चजनान पतित्वे; ये खाण्डव परस्थगताः शरुतास ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 250, + "shloka": 6, + "text": "युधिष्ठिरॊ भीमसेनार्जुनौ च; माद्र्याश च पुत्रौ पुरुषप्रवीरौ\nते मां निवेश्येह दिशश चतस्रॊ; विभज्य पार्था मृगयां परयाताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 250, + "shloka": 7, + "text": "पराचीं राजा दक्षिणां भीमसेनॊ; जयः परतीचीं यमजाव उदीचीम\nमन्ये तु तेषां रथसत्तमानां; कालॊ ऽभितः पराप्त इहॊपयातुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 250, + "shloka": 8, + "text": "संमानिता यास्यथ तैर यथेष्टं; विमुच्य वाहान अवगाहयध्वम\nपरियातिथिर धर्मसुतॊ महात्मा; परीतॊ भविष्यत्य अभिवीक्ष्य युष्मान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 250, + "shloka": 9, + "text": "एतावद उक्त्वा दरुपदात्मजा सा; शैब्यात्मजं चन्द्र मुखी परतीता\nविवेश तां पर्णकुटीं परशस्तां; संचिन्त्य तेषाम अतिथिस्वधर्मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 251, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nअथासीनेषु सर्वेषु तेषु राजसु भारत\nकॊटिकाश्य वचॊ शरुत्वा शैब्यं सौवीरकॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 251, + "shloka": 2, + "text": "यदा वाचं वयाहरन्त्याम अस्यां मे रमते मनः\nसीमन्तिनीनां मुख्यायां विनिवृत्तः कथं भवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 251, + "shloka": 3, + "text": "एतां दृष्ट्वा सत्रियॊ मे ऽनया यथा शाखामृगस्त्रियः\nपरतिभान्ति महाबाहॊ सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 251, + "shloka": 4, + "text": "दर्शनाद एव हि मनस तया मे ऽपहृतं भृशम\nतां समाचक्ष्व कल्याणीं यदि सयाच छैब्य मानुषी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 251, + "shloka": 5, + "text": "[कॊटि]\nएषा वै दरौपदी कृष्णा राजपुत्री यशस्विनी\nपञ्चानां पाण्डुपुत्राणां महिषी संमता भृशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 251, + "shloka": 6, + "text": "सर्वेषां चैव पार्थानां परिया बहुमता सती\nतया समेत्य सौवीर सुवीरान सुसुखी वरज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 251, + "shloka": 7, + "text": "[वै]\nएवम उक्तः परत्युवाच पश्यामॊ दरौपदीम इति\nपतिः सौवीरसिन्धूनां दुष्टभावॊ जयद्रथः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 251, + "shloka": 8, + "text": "स परविश्याश्रमं शून्यं सिंहगॊष्ठं वृकॊ यथा\nआत्मना सप्तमः कृष्णाम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 251, + "shloka": 9, + "text": "कुशलं ते वरारॊहे भर्तारस ते ऽपय अनामयाः\nयेषां कुशलकामासि ते ऽपि कच चिद अनामयाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 251, + "shloka": 10, + "text": "[दरौ]\nकौरव्यः कुशली राजा कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nअहं च भरातरश चास्य यांश चान्यान परिपृच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 251, + "shloka": 11, + "text": "पाद्यं परतिगृहाणेदम आसनं च नृपात्मज\nमृगान पञ्चाशतं चैव परातर आशं ददानि ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 251, + "shloka": 12, + "text": "ऐणेयान पृषतान नयङ्कून हरिणाञ शरभाञ शशान\nऋश्यान रुरूञ शम्बरांश च गवयांश च मृगान बहून" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 251, + "shloka": 13, + "text": "वराहान महिषांश चैव याश चान्या मृगजातयः\nपरदास्यति सवयं तुभ्यं कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 251, + "shloka": 14, + "text": "[जयद]\nकुशलं परातर आशस्य सर्वा मे ऽपचितिः कृता\nएहि मे रथम आरॊह सुखम आप्नुहि केवलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 251, + "shloka": 15, + "text": "गतश्रीकांश चयुतान राज्यात कृपणान गतचेतसः\nअरण्यवासिनः पार्थान नानुरॊद्धुं तवम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 251, + "shloka": 16, + "text": "न वै परज्ञा गतश्रीकं भर्तारम उपयुञ्जते\nयुञ्जानम अनुयुञ्जीत न शरियः संक्षये वसेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 251, + "shloka": 17, + "text": "शरिया विहीना राज्याच च विनष्टाः शाश्वतीः समाः\nअलं ते पाण्डुपुत्राणां भक्त्या कलेशम उपासितुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 251, + "shloka": 18, + "text": "भार्या मे भव सुश्रॊणि तयजैनान सुखम आप्नुहि\nअखिलान सिन्धुसौवीरान अवाप्नुहि मया सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 251, + "shloka": 19, + "text": "[वै]\nइत्य उक्ता सिन्धुराजेन वाक्यं हृदयकम्पनम\nकृष्णा तस्माद अपाक्रामद देशात सभ्रुकुटी मुखी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 251, + "shloka": 20, + "text": "अवमत्यास्य तद वाक्यम आक्षिप्य च सुमध्यमा\nमैवम इत्य अब्रवीत कृष्णा लज्जस्वेति च सैन्धवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 251, + "shloka": 21, + "text": "सा काङ्क्षमाणा भर्तॄणाम उपयानम अनिन्दिता\nविलॊभयाम आस परं वाक्यैर वाक्यानि युञ्जती" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 252, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nसरॊषरागॊपहतेन वल्गुना; सराग नेत्रेण नतॊन्नत भरुवा\nमुखेन विस्फूर्य सुवीर राष्ट्रपं; ततॊ ऽबरवीत तं दरुपदात्मजा पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 252, + "shloka": 2, + "text": "यशस्विनस तीक्ष्णविषान महारथान; अधिक्षिपन मूढ न लज्जसे कथम\nमहेन्द्रकल्पान निरतान सवकर्मसु; सथितान समूहेष्व अपि यक्षरक्षसाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 252, + "shloka": 3, + "text": "न किं चिद ईड्यं परवदन्ति पापं; वनेचरं वा गृहमेधिनं वा\nतपस्विनं संपरिपूर्ण विद्यं; भषन्ति हैवं शवनराः सुवीर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 252, + "shloka": 4, + "text": "अहं तु मन्ये तव नास्ति कश चिद; एतादृशे कषत्रिय संनिवेशे\nयस तवाद्य पातालमुखे पतन्तं; पाणौ गृहीत्वा परतिसंहरेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 252, + "shloka": 5, + "text": "नागं परभिन्नं गिरिकूट कल्पम; उपत्यकां हैमवतीं चरन्तम\nदण्डीव यूथाद अपसेधसे तवं; यॊ जेतुम आशंससि धर्मराजम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 252, + "shloka": 6, + "text": "बाल्यात परसुप्तस्य महाबलस्य; सिंहस्य पक्ष्माणि मुखाल लुनासि\nपदा समाहत्य पलायमानः; करुद्धं यदा दरक्ष्यसि भीमसेनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 252, + "shloka": 7, + "text": "महाबलं घॊरतरं परवृद्धं; जातं हरिं पर्वत कन्दरेषु\nपरसुप्तम उग्रं परपदेन हन्सि; यः करुद्धम आसेत्स्यसि जिष्णुम उग्रम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 252, + "shloka": 8, + "text": "कृष्णॊरगौ कीक्ष्ण विषौ दविजिह्वौ; मत्तः पदाक्रामसि पुच्छ देशे\nयः पाण्डवाभ्यां पुरुषॊत्तमाभ्यां; जघन्यजाभ्यां परयुयुत्ससे तवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 252, + "shloka": 9, + "text": "यथा च वेणुः कदली नलॊ वा; फलन्त्य अभावाय न भूतये ऽऽतमनः\nतथैव मां तैः परिरक्ष्यमाणम; आदास्यसे कर्कटकीव गर्भम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 252, + "shloka": 10, + "text": "[जयद]\nजानामि कृष्णे विदितं ममैतद; यथाविधास ते नरदेव पुत्राः\nन तव एवम एतेन विभीषणेन; शक्या वयं तरासयितुं तवयाद्य" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 252, + "shloka": 11, + "text": "वयं पुनः सप्त दशेषु कृष्णे; कुलेषु सर्वे ऽनवमेषु जाताः\nषड्भ्यॊ गुणेभ्यॊ ऽभयधिका विहीनान; मन्यामह्ये दरौपदि पाण्टु पुत्रान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 252, + "shloka": 12, + "text": "सा कषिप्रम आतिष्ठ गजं रथं वा; न वाक्यमात्रेण वयं हि शक्याः\nआशंस वा तवं कृपणं वदन्ती; सौवीरराजस्य पुनः परसादम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 252, + "shloka": 13, + "text": "[दरौ]\nमहाबला हिं तव इह दुर्बलेव; सौवीरराजस्य मताहम अस्मि\nयाहं परमाथाद इह संप्रतीता; सौवीरराजं कृपणं वदेयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 252, + "shloka": 14, + "text": "यस्या हि कृष्णौ पदवीं चरेतां; समास्थिताव एकरथे सहायौ\nइन्द्रॊ ऽपि तां नापहरेत कथं चिन; मनुष्यमात्रः कृपणः कुतॊ ऽनयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 252, + "shloka": 15, + "text": "यदा किरीटी परवीर घाती; निघ्नन रथस्थॊ दविषतां मनांसि\nमदन्तरे तवद धवजिनीं परवेष्टा; कक्षं दहन्न अग्निर इवॊष्णगेषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 252, + "shloka": 16, + "text": "जनार्दनस्यानुगा वृष्णिवीरा; महेष्वासाः केकयाश चापि सर्वे\nएते हि सर्वे मम राजपुत्राः; परहृष्टरूपाः पदवीं चरेयुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 252, + "shloka": 17, + "text": "मौर्वी विसृष्टाः सतनयित्नुघॊषा; गाण्डीवमुक्तास तव अतिवेगवन्तः\nहस्तं समाहत्य धनंजयस्य; भीमाः शब्दं घॊरतरं नदन्ति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 252, + "shloka": 18, + "text": "गाण्डीवमुक्तांश च महाशरौघान; पतंगसंघान इव शीघ्रवेगान\nसशङ्खघॊषः सतलत्र घॊषॊ; गाण्डीवधन्वा मुहुर उद्वमंश च\nयदा शरान अर्पयिता तवॊरसि; तदा मनस ते किम इवाभविष्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 252, + "shloka": 19, + "text": "गदाहस्तं भीमम अभिद्रवन्तं; माद्रीपुत्रौ संपतन्तौ दिशश च\nअमर्षजं करॊधविषं वमन्तौ; दृष्ट्वा चिरं तापम उपैष्यसे ऽधम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 252, + "shloka": 20, + "text": "यथा चाहं नातिचरे कथं चित; पतीन महार्हान मनसापि जातु\nतेनाद्य सत्येन वशीकृतं तवां; दरष्टास्मि पार्थैः परिकृष्यमाणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 252, + "shloka": 21, + "text": "न संभ्रमं गन्तुम अहं हि शक्ष्ये; तवया नृशंसेन विकृष्यमाणा\nसमागताहं हि कुरुप्रवीरैः; पुनर वनं काम्यकम आगता च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 252, + "shloka": 22, + "text": "[वै]\nसा तान अनुप्रेक्ष्य विशालनेत्रा; जिघृक्षमाणान अवभर्त्सयन्ती\nपरॊवाच मा मां सपृशतेति भीता; धौम्यं पचुक्रॊश पुरॊहितं सा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 252, + "shloka": 23, + "text": "जग्राह ताम उत्तरवस्त्रदेशे; जयद्रथस तं समवाक्षिपत सा\nतया समाक्षिप्त तनुः स पापः; पपात शाखीव निकृत्तमूलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 252, + "shloka": 24, + "text": "परगृह्यमाणा तु महाजवेन; मुहुर विनिःश्वस्य च राजपुत्री\nसा कृष्यमाणा रथम आरुरॊह; दौम्यस्य पादाव अभिवाद्य कृष्णा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 252, + "shloka": 25, + "text": "[धौम्य]\nनेयं शक्या तवया नेतुम अविजित्य महारथान\nधर्मं कषत्रस्य पौराणम अवेक्षस्व जयद्रथ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 252, + "shloka": 26, + "text": "कषुद्रं कृत्वा फलं पापं पराप्स्यसि तवम असंशयम\nआसाद्य पाण्डवान वीरान धर्मराज पुरॊगमान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 252, + "shloka": 27, + "text": "[वै]\nइत्य उक्त्वा हरियमाणां तां राजपुत्रीं यशस्विनीम\nअन्वगच्छत तदा धौम्यः पदातिगणमध्यगः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 253, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततॊ दिशः संप्रविहृत्य पार्था; मृगान वराहान महिषांश च हत्वा\nधनुर्धराः शरेष्ठतमाः पृथिव्यां; पृथक चरन्तः सहिता बभूवुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 253, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ मृगव्यालगणानुकीर्णं; महावनं तद विहगॊपघुष्टम\nभरातॄंश च तान अभ्यवदद युधिष्ठिरः; शरुत्वा गिरॊ वयाहरतां मृगाणाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 253, + "shloka": 3, + "text": "आदित्यदीप्तां दिशम अभ्युपेत्य; मृगद्विजाः करूरम इमे वदन्ति\nआयासम उग्रं परतिवेदयन्तॊ; महाहवं शत्रुभिर वावमानम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 253, + "shloka": 4, + "text": "कषिप्रं निवर्तध्वम अलं मृगैर नॊ; मनॊ हि मे दूयति दह्यते च\nबुद्धिं समाच्छाद्य च मे समन्युर; उद्धूयते पराणपतिः शरीरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 253, + "shloka": 5, + "text": "सरः सुपर्णेन हृतॊरगं यथा; राष्ट्रं यथा राजकम आत्तलक्ष्मि\nएवंविधं मे परतिभाति काम्यकं; शौण्डैर यथा पीतरसश च कुम्भः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 253, + "shloka": 6, + "text": "ते सैन्धवैर अत्यनिलौघवेगैर; महाजवैर वाजिभिर उह्यमानाः\nयुक्तैर बृहद्भिः सुरथैर नृवीरास; तदाश्रमायाभिमुखा बभूवुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 253, + "shloka": 7, + "text": "तेषां तु गॊमायुर अनल्प घॊषॊ; निवर्ततां मामम उपेत्य पार्श्वम\nपरव्याहरत तं परविमृश्य राजा; परॊवाच भीमं च धनंजयं च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 253, + "shloka": 8, + "text": "यथा वदत्य एष विहीनयॊनिः; शालावृकॊ वामम उपेत्य पार्श्वम\nसुव्यक्तम अस्मान अवमन्य पापैः; कृतॊ ऽभिमर्दः कुरुभिः परसह्य" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 253, + "shloka": 9, + "text": "इत्य एव ते तद वनम आविशन्तॊ; महत्य अरण्ये मृगयां चरित्वा\nबालाम अपश्यन्त तदा रुदन्तीं; धात्रेयिकां परेष्यवधूं परियायाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 253, + "shloka": 10, + "text": "ताम इन्द्रसेनस तवरितॊ ऽभिसृत्य; रथाद अवप्लुत्य ततॊ ऽभयधावत\nपरॊवच चैनां वचनं नरेन्द्र; धात्रेयिकाम आर्ततरस तदानीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 253, + "shloka": 11, + "text": "किं रॊदिषि तवं पतिता धरण्यां; किं ते मुखं शुष्यति दीनवर्णम\nकच चिन न पापैः सुनृशंस कृद भिः; परमाथिता दरौपदी राजपुत्री\nअनिद्य रूपा सुविशालनेत्रा; शरीरतुल्या कुरुपुंगवानाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 253, + "shloka": 12, + "text": "यद्य एव देवी पृथिवीं परविष्टा; दिवं परपन्नाप्य अथ वा समुद्रम\nतस्या गमिष्यन्ति पदं हि पार्थास; तथा हि संतप्यति धर्मराजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 253, + "shloka": 13, + "text": "कॊ हीदृशानाम अरिमर्दनानां; कलेशक्षमाणाम अपराजितानाम\nपराणैः समाम इष्टतमां जिहीर्षेद; अनुत्तमं रत्नम इव परमूढः\nन बुध्यते नाथवतीम इहाद्य; बहिश्चरं हृदयं पाण्डवानाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 253, + "shloka": 14, + "text": "कस्याद्य कायं परतिभिद्य घॊरा; महीं परवेक्ष्यन्ति शिताः शराग्र्याः\nमा तवं शुचस तां परति भीरु विद्धि; यथाद्य कृष्णा पुनर एष्यतीति\nनिहत्य सर्वान दविषतः समग्रान; पार्थाः समेष्यन्त्य अथ याज्ञसेन्या" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 253, + "shloka": 15, + "text": "अथाब्रवीच चारु मुखं परमृज्य; धात्रेयिका सारथिम इन्द्रसेनम\nजयद्रथेनापहृता परमथ्य; पञ्चेन्द्र कल्पान परिभूय कृष्णा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 253, + "shloka": 16, + "text": "तिष्ठन्ति वर्त्मानि नवान्य अमूनि; वृक्षाश च न मलान्ति तथैव भग्नाः\nआवर्तयध्वं हय अनुयात शीघ्रं; न दूरयातैव हि राजपुत्री" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 253, + "shloka": 17, + "text": "संनह्यध्वं सर्व एवेन्द्र कल्पा; महान्ति चारूणि च दंशनानि\nगृह्णीत चापानि महाधनानि; शरांश च शीघ्रं पदवीं वरजध्वम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 253, + "shloka": 18, + "text": "पुरा हि निर्भर्त्सन दण्डमॊहिता; परमूढ चित्ता वदनेन शुष्यता\nददाति कस्मै चिद अनर्हते तनुं; वराज्य पूर्णाम इव भस्मनि शरुचम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 253, + "shloka": 19, + "text": "पुरा तुषाग्नाव इव हूयते हविः; पुरा शमशाने सरग इवापविध्यते\nपुरा च सॊमॊ ऽधवरगॊ ऽवलिह्यते; शुना यथा विप्रजने परमॊहिते\nमहत्य अरण्ये मृगयां चरित्वा; पुरा शृगालॊ नलिनीं विगाहते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 253, + "shloka": 20, + "text": "मा वः परियायाः सुनसं सुलॊचनं; चन्द्रप्रभाच्छं वदनं परसन्नम\nसपृश्याच छुभं कश चिद अकृत्य कारी; शवा वै पुरॊडाशम इवॊपयुङ्क्षीत\nएतानि वर्त्मान्य अनुयात शीघ्रं; मा वः कालः कषिप्रम इहात्यगाद वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 253, + "shloka": 21, + "text": "[य]\nभद्रे तूष्णीम आस्स्व नियच्छ वाचं; मास्मत सकाशे परुसाण्य अवॊचः\nराजानॊ वा यदि वा राजपुत्रा; बलेन मत्ता वञ्चनां पराप्नुवन्ति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 253, + "shloka": 22, + "text": "[वै]\nएतावद उक्त्वा परययुर हि शीघ्रं; तान्य एव वर्त्मान्य अनुवर्तमानाः\nमुहुर मुहुर वयालवद उच्छसन्तॊ; जयां विक्षिपन्तश च महाधनुर भयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 253, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ ऽपश्यंस तस्य सैन्यस्य रेणुम; उद्धूतं वै जावि खुरप्रणुन्नम\nपदातीनां मध्यगतं च धौम्यं; विक्रॊशन्तं भीमम अभिद्रवेति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 253, + "shloka": 24, + "text": "ते सान्त्व्य धौम्यं परिदीनसत्त्वाः; सुखं भवान एत्व इति राजपुत्राः\nशयेना यथैवामिष संप्रयुक्ता; जवेन तः सैन्यम अथाभ्यधावन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 253, + "shloka": 25, + "text": "तेषां महेन्द्रॊपमविक्रमाणां; संरब्धानां धर्षणाद याज्ञसेन्याः\nकरॊधः परजज्वाल जयद्रथं च; दृष्ट्वा परियां तस्य रथे सथितां च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 253, + "shloka": 26, + "text": "परचुक्रुशुश चाप्य अथ सिन्धुराजं; वृकॊदरश चैव धनंजयश च\nयमौ च राजा च महाधनुर्धरास; ततॊ दिशः संमुमुहुः परेषाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 254, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततॊ घॊरतरः शब्दॊ वने समभवत तदा\nभीमसेनार्जुनौ दृष्ट्वा कषत्रियाणाम अमर्षिणाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 254, + "shloka": 2, + "text": "तेषां धवजाग्राण्य अभिवीक्ष्य राजा; सवयं दुरात्मा कुरुपुंगवानाम\nजरद्रथॊ याज्ञसेनीम उवाच; रथे सथितां भानुमतीं हतौजाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 254, + "shloka": 3, + "text": "आयान्तीमे पञ्च रथा महान्तॊ; मन्ये च कृष्णे पतयस तवैते\nसा जानती खयापय नः सुकेशि; परं परं पाण्डवानां रथस्थम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 254, + "shloka": 4, + "text": "[दरौ]\nकिं ते जञातैर मूढ महाधनुर्धरैर; अनायुष्यं कर्मकृत्वातिघॊरम\nएते वीराः पतयॊ मे समेता; न वः शेषः कश चिद इहास्ति युद्धे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 254, + "shloka": 5, + "text": "आख्यातव्यं तव एव सर्वं मुमूर्षॊर; मया तुभ्यं पृष्टया धर्म एषः\nन मे वयथा विद्यते तवद्भयं वा; संपश्यन्त्याः सानुजं धर्मराजम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 254, + "shloka": 6, + "text": "यस्य धवजाग्रे नदतॊ मृदङ्गौ; नन्दॊपनन्दौ मधुरौ युक्तरूपौ\nएतं सवधर्मार्थविनिश्चयज्ञं; सदा जनाः कृत्यवन्तॊ ऽनुयान्ति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 254, + "shloka": 7, + "text": "य एष जाम्बूनदशुद्ध गौरः; परचण्ड घॊणस तनुर आयताक्षः\nएतं कुरुश्रेष्ठतमं वदन्ति; युधिष्ठिरं धर्मसुतं पतिं मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 254, + "shloka": 8, + "text": "अप्य एष शत्रॊः शरणागतस्य; दद्यात पराणान धर्मचारी नृवीरः\nपरैह्य एनं मूढ जवेन भूतये; तवम आत्मनः पराञ्जलिर नयस्तशास्त्रः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 254, + "shloka": 9, + "text": "अथाप्य एनं पश्यसि यं रथस्थं; महाभुजं शालम इव परवृद्धम\nसंदष्टौष्ठं भरुकुटी संहतभ्रुवं; वृकॊदरॊ नाम पतिर ममैषः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 254, + "shloka": 10, + "text": "आजानेया बलिनः साधु दान्ता; महाबलाः शूरम उदावहन्ति\nएतस्य कर्माण्य अतिमानुषाणि; भीमेति शब्दॊ ऽसय गतः पृथिव्याम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 254, + "shloka": 11, + "text": "नास्यापराद्धाः शेषम इहाप्नुवन्ति; नाप्य अस्य वैरं विस्मरते कदा चित\nवैरस्यान्तं संविधायॊपयाति; पश्चाच छान्तिं न च गच्छत्य अतीव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 254, + "shloka": 12, + "text": "मृदुर वदान्यॊ धृतिमान यशस्वी; जितेन्द्रियॊ वृद्धसेवी नृवीरः\nभराता च शिष्यश च युधिष्ठिरस्य; धनंजयॊ नाम पतिर ममैषः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 254, + "shloka": 13, + "text": "यॊ वै न कामान न भयान न लॊभात; तयजेद धर्मं न नृशंसं च कुर्यात\nस एष वैश्वानरतुल्यतेजाः; कुन्तीसुतः शत्रुसहः परमाथी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 254, + "shloka": 14, + "text": "यः सर्वधर्मार्थविनिश्चयज्ञॊ; भयार्तानां भयहर्ता मनीषी\nयस्यॊत्तमं रूपम आहुः पृथिव्यां; यं पाण्डवाः परिरक्षन्ति सर्वे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 254, + "shloka": 15, + "text": "पराणैर गरीयांसम अनुव्रतं वै; स एष वीरॊ नकुलः पतिर मे\nयः खड्गयॊधी लघुचित्रहस्तॊ; महांश च धीमान सहदेवॊ ऽदवितीयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 254, + "shloka": 16, + "text": "यस्याद्य कर्म दरक्ष्यसे मूढ सत्त्व; शतक्रतॊर वा दैत्य सेनासु संख्ये\nशूरः कृतास्त्रॊ मतिमान मनीषी; परियंकरॊ धर्मसुतस्य राज्ञः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 254, + "shloka": 17, + "text": "य एष चन्द्रार्कसमानतेजा; जघन्यजः पाण्डवानां परियश च\nबुद्ध्या समॊ यस्य नरॊ न विद्यते; वक्ता तथा सत्सु विनिश्चयज्ञः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 254, + "shloka": 18, + "text": "सैष शूरॊ नित्यम अमर्षणश; च धीमान पराज्ञः सहदेवः पतिर मे\nतयजेत पराणान परविशेद धव्यवाहं; न तव एवैष वयाहरेद धर्मबाह्यम\nसदा मनस्वी कषत्रधर्मे निविष्टः; कुन्त्याः पराणैर इष्टतमॊ नृवीरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 254, + "shloka": 19, + "text": "विशीर्यन्तीं नावम इवार्णवान्ते; रत्नाभिपूर्णां मकरस्य पृष्ठे\nसेनां तवेमां हतसर्वयॊधां; विक्षॊभितां दरक्ष्यसि पाण्डुपुत्रैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 254, + "shloka": 20, + "text": "इत्य एते वै कथिताः पाण्डुपुत्रा; यांस तवं मॊहाद अवमन्य परवृत्तः\nयद्य एतैस तवं मुच्यसे ऽरिष्टदेहः; पुनर्जन्म पराप्स्यसे जीव एव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 254, + "shloka": 21, + "text": "[वै]\nततः पार्थाः पञ्च पञ्चेन्द्र कल्पास; तयक्त्वा तरस्तान पराञ्जलींस तान पदातीन\nरथानीकं शरवर्षान्ध कारं; चक्रुः करुद्धः सर्वतः संनिगृह्य" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nसंतिष्ठत परहरत तूर्णं विपरिधावत\nइति सम सैधवॊ राजा चॊदयाम आस तान नृपान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ घॊरतरः शब्दॊ रणे समभवत तदा\nभीमार्जुनयमान दृष्ट्वा सैन्यानां सयुधिष्ठिरान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 3, + "text": "शिबिसिन्धुत्रिगर्तानां विषादश चाप्य अजायत\nतान दृष्ट्वा पुरुषव्याघ्रान वयाघ्रान इव बलॊत्कटान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 4, + "text": "हेमचित्रसमुत्सेधां सर्वशैक्यायसीं गदाम\nपरगृह्याभ्यद्रवद भीमः सैन्धवं कालचॊदितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 5, + "text": "तदन्तरम अथावृत्य कॊटिकाश्यॊ ऽभयहारयत\nमहता रथवंशेन परिवार्य वृकॊदरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 6, + "text": "शक्तितॊमरनाराचैर वीरबाहुप्रचॊदितैः\nकीर्यमाणॊ ऽपि बहुभिर न सम भीमॊ ऽभयकम्पत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 7, + "text": "गजं तु सगजारॊहं पदातींश च चतुर्दश\nजघान गदया भीमः सैन्धव धवजिनीमुखे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 8, + "text": "पार्थः पञ्चशताञ शूरान पार्वतीयान महारथान\nपरीप्समानः सौवीरं जघान धवजिनीमुखे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 9, + "text": "राजा सवयं सुवीराणां परवराणां परहारिणाम\nनिमेष मात्रेण शतं जघान समरे तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 10, + "text": "ददृशे नकुलस तत्र रथात परस्कन्द्य खड्गधृक\nसिरांसि पादरक्षाणां बीजवत परवपन मुहुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 11, + "text": "सहदेवस तु संयाय रथेन जग यॊधिनः\nपातयाम आस नाराचैर दरुमेभ्य इव बर्हिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 12, + "text": "ततस तरिगर्गः सधनुर अवतीर्य महारथात\nगदया चतुरॊ वाहान राज्ञस तस्य तदावधीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 13, + "text": "तम अभ्याशगतं राजा पदातिं कुन्तिनन्दनः\nअर्धचन्द्रेण बाणेन विव्याधॊरसि धर्मराट" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 14, + "text": "स भिन्नहृदयॊ वीरॊ वक्त्राच छॊणितम ऊद्वमन\nपपाताभिमुखः पार्थं छिन्नमूल इव दरुमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 15, + "text": "इन्द्रसेन दवितीयस तु रथात परस्कन्द्य धर्मराज\nहताश्वः सहदेवस्य परतिपेदे महारथम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 16, + "text": "नकुलं तव अभिसंधाय कषेमं करमहामुखौ\nउभाव उभयतस तीक्ष्णैः शरवर्षैर अवर्षताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 17, + "text": "तौ शरैर अभिवर्षन्तौ जीमूताव इव वार्षिकौ\nएकैकेन विपाठेन जघ्ने माद्रवतीसुतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 18, + "text": "तरिगर्तराजः सुरथस तस्याथ रथधूर गतः\nरथम आक्षेपयाम आस गजेन गजयानवित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 19, + "text": "नकुलस तव अपभीस तस्माद रथाच चर्मासि पाणिमान\nउद्भ्रान्तं सथानम आस्थाय तस्थौ गिरिर इवाचलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 20, + "text": "सुरथस तं गजवरं वधाय नकुलस्य तु\nपरेषयाम आस सक्रॊधम अभ्युच्छ्रितकरं ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 21, + "text": "नकुलस तस्य नागस्य समीपपरिवर्तिनः\nसविषाणं भुजं मूले खड्गेन निरकृन्तत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 22, + "text": "स विनद्य महानादं जगः कङ्कण भूषणः\nपतन्न अवाक्शिरा भूमौ हस्त्यारॊहान अपॊथयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 23, + "text": "स तत कर्म महत कृत्वा शूरॊ माद्रवतीसुतः\nभीमसेनरथं पराप्य शर्म लेभे महारथः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 24, + "text": "भीमस तव आपततॊ राज्ञः कॊटिकाश्यस्य संगरे\nसूतस्य नुदतॊ वाहान कषुरेणापाहरच छिरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 25, + "text": "न बुबॊध हतं सूतं स राजा बाहुशालिना\nतस्याश्वा वयद्रवन संख्ये हतसूतास ततस ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 26, + "text": "विमुखं हतसूतं तं भीमः परहरतां वरः\nजघान तलयुक्तेन परासेनाभ्येत्य पाण्डवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 27, + "text": "दवादशानां तु सर्वेषां सौवीराणां धनंजयः\nचकर्त निषितैर भल्लैर धनूंषि च शिरांसि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 28, + "text": "शिबीन इक्ष्वाकुमुख्यांश च तरिगर्तान सैधवान अपि\nजघानातिरथः संख्ये बाणगॊचरम आगतान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 29, + "text": "सादिताः परत्यदृश्यन्त बहवः सव्यसाचिना\nसपताकाश च मातङ्गाः साद्वजाश च महारथाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 30, + "text": "परच्छाद्य पृथिवीं तस्थुः सर्वम आयॊधनं परति\nशरीराण्य अशिरस्कानि विदेहानि शिरांसि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 31, + "text": "शवगृध्रकङ्ककाकॊल भासगॊमायुवायसाः\nअतृप्यंस तत्र वीराणां हतानां मांसशॊणितैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 32, + "text": "हतेषु तेषु वीरेषु सिन्धुराजॊ जयद्रथः\nविमुच्य कृष्णां संत्रस्तः पलायनपरॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 33, + "text": "स तस्मिन संकुले सैन्ये दरौपदीम अवतार्य वै\nपराणप्रेप्सुर उपाधावद वनं येन नराधमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 34, + "text": "दरौपदीं धर्मराजस तु दृष्ट्वा धौम्य पुरस्कृताम\nमाद्रीपुत्रेण वीरेण रथम आरॊपयत तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 35, + "text": "ततस तद विद्रुतं सैन्यम अपयाते जयद्रथे\nआदिश्यादिश्य नाराचैर आजघान वृकॊदरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 36, + "text": "सव्यसाची तु तं दृष्ट्वा पलायन्तं जयद्रथम\nवारयाम आस निघ्नन्तं भीमं सैन्धव सैनिकान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 37, + "text": "[अर्ज]\nयस्यापचारात पराप्तॊ ऽयम अस्मान कलेशॊ दुरासदः\nतम अस्मिन समरॊद्देशे न पश्यामि जयद्रथम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 38, + "text": "तम एवान्विष भद्रं ते किं ते यॊधैर निपातितैः\nअनामिषम इदं कर्म कथं वा मन्यते भवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 39, + "text": "[वै]\nइत्य उक्तॊ भीमसेनस तु गुडाकेशेन धीमता\nयुधिष्ठिरम अभिप्रेक्ष्य वाग्मी वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 40, + "text": "हतप्रवीरा रिपवॊ भूयिष्ठं विद्रुता दिशः\nगृहीत्वा दरौपदीं राजन निवर्ततु भवान इतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 41, + "text": "यमाभ्यां सह राजेन्द्र धौम्येन च महात्मना\nपराप्याश्रमपदं राजन दरौपदीं परिसान्त्वय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 42, + "text": "न हि मे मॊक्ष्यते जीवन मूढः सैन्धवकॊ नृपः\nपातालतलसंस्थॊ ऽपि यदि शक्रॊ ऽसय सारथिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 43, + "text": "[य]\nन हन्तव्यॊ महाबाहॊ दुरात्मापि स सैन्धवः\nउःशलाम अभिसंस्मृत्य गान्धारीं च यशस्विनीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 44, + "text": "[वै]\nतच छरुत्वा दरौपदी भीमम उवाच वयाकुलेन्द्रिया\nकुपिता हरीमती पराज्ञा पती भीमार्जुनाव उभौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 45, + "text": "कर्तव्यं चेत परियं मह्यं वध्यः स पुरुषाधमः\nसैन्धवापसदः पापॊ दुर्मतिः कुलपांसनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 46, + "text": "भार्याभिहर्ता निर्वैरॊ यश च राज्यहरॊ रिपुः\nयाचमानॊ ऽपि संग्रामे न स जीवितुम अर्हति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 47, + "text": "इत्य उक्तौ तौ नरव्याघ्रौ ययतुर यत्र सैन्धवः\nराजा निववृते कृष्णाम आदाय सपुरॊहितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 48, + "text": "स परविश्याश्रमपदं वयपविद्धबृसी घटम\nमार्कण्डेयाधिभिर विप्रैर अनुकीर्णं ददर्श ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 49, + "text": "दरौपदीम अनुशॊचद्भिर बराह्मणैस तैः समागतैः\nसमियाय मरा पराज्ञः सभार्यॊ भरातृमध्यगः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 50, + "text": "ते सम तं मुदिता दृष्ट्वा पुनर अभ्यागतं नृपम\nजित्वा तान सिन्धुसौवीरान दरौपदीं चाहृतां पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 51, + "text": "स तैः परिवृतॊ राजा तत्रैवॊपविवेश ह\nपरविवेशाश्रमं कृष्णा यमाभ्यां सह भामिनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 52, + "text": "भीमार्जुनाव अपि शरुत्वा करॊशमात्रगतं रिपुम\nसवयम अश्वांस तुदन्तौ तौ जवेनैवाभ्यधावताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 53, + "text": "इदम अत्यद्भुतं चात्र चकार पुरुषॊ ऽरजुनः\nकरॊशमात्रगतान अश्वान सैन्धवस्य जघान यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 54, + "text": "स हि दिव्यास्त्रसंपन्नः कृच्छ्रकाले ऽपय असंभ्रमः\nअकरॊद दुष्करं कर्म शरैर अस्त्रानुमन्त्रितैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 55, + "text": "ततॊ ऽभयधावतां वीराव उभौ भीम धनंजयौ\nहताश्वं सैन्धवं भीतम एकं वयाकुलचेतसम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 56, + "text": "सैन्धवस तु हतान दृष्ट्वा तथाश्वान सवान सुदुःखितः\nदृष्ट्वा विक्रमकर्माणि कुर्वाणं च धनंजयम\nपलायनकृतॊत्साहः पराद्रवद येन वै वनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 57, + "text": "सैन्धवं तवाभिसंप्रेक्ष्य पराक्रान्तं पलायने\nअनुयाय महाबाहुः फल्गुनॊ वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 58, + "text": "अनेन वीर्येण कथं सत्रियं परार्थयसे बलात\nराजपुत्र निवर्तस्व न ते युक्तं पलायनम\nकथं चानुचरान हित्वा शत्रुमध्ये पलायसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 255, + "shloka": 59, + "text": "इत्य उच्यमानः पार्थेन सैधवॊ न नयवर्तत\nतिष्ठ तिष्ठेति तं भीमः सहसाभ्यद्रवद बली\nमा वधीर इति पार्थस तं दयावान अभ्यभाषत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nजयद्रथस तु संप्रेक्ष्य भरातराव उद्यतायुधौ\nपराद्रवत तूर्णम अव्यग्रॊ जीवितेप्सुः सुदुःखितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 2, + "text": "तं भीमसेनॊ धावन्तम अवतीर्य रथाद बली\nअभिद्रुत्य निजग्राह केशपक्षे ऽतयमर्षणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 3, + "text": "समुद्यम्य च तं रॊषान निष्पिपेष महीतले\nगले गृहीत्वा राजानं ताडयाम आस चैव ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 4, + "text": "पुनः संजीवमानस्य तस्यॊत्पतितुम इच्छतः\nपदा मूर्ध्नि महाबाहुः पराहरद विलपिष्यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 5, + "text": "तस्य जानुं ददौ भीमॊ जघ्ने चैनम अरत्निना\nस मॊहम अगमद राजा परहार वरपीडितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 6, + "text": "विरॊषं भीमसेनं तु वारयाम आस फल्गुनः\nदुःशलायाः कृते राजा यत तद आहेति कौरव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 7, + "text": "[भीमसेन]\nनायं पापसमाचारॊ मत्तॊ जीवितुम अर्हति\nदरौपद्यास तद अनर्हायाः परिक्लेष्टा नराधमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 8, + "text": "किं नु शक्यं मया कर्तुं यद राजा सततं घृणी\nतवं च बालिशया बुद्ध्या सदैवास्मान परबाधसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 9, + "text": "एवं कुत्वा सटास तस्य पञ्च चक्रे वृकॊदरः\nअर्धचन्द्रेण बाणेन किं चिद अब्रुवतस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 10, + "text": "विकल्पयित्वा राजानं ततः पराह वृकॊदरः\nजीवितुं चेच्छसे मूढ हेतुं मे गदतः शृणु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 11, + "text": "दासॊ ऽसमीति तवया वाच्यं संसत्सु च सभासु च\nएवं ते जीवितं दद्याम एष युद्धजितॊ विधिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 12, + "text": "एवम अस्त्व इति तं राजा कृच्छ्रप्राणॊ जयद्रथः\nपरॊवाच पुरुषव्याघ्रं भीमम आहवशॊभिनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 13, + "text": "तत एनं विचेष्टन्तं बद्ध्वा पार्थॊ वृकॊदरः\nरथम आरॊपयाम आस विसंज्ञं पांसुगुण्ठितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 14, + "text": "ततस तं रथम आस्थाय भीमः पार्थानुगस तदा\nअभ्येत्याश्रममध्यस्थम अभ्यगच्छद युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 15, + "text": "दर्शयाम आस भीमस तु तदवस्थं जयद्रथम\nतं राजा पराहसद दृष्ट्वा मुच्यताम इति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 16, + "text": "राजानं चाब्रवीद भीमॊ दरौपद्यै कथयेति वै\nदासभावं गतॊ हय एष पाण्डूनां पापचेतनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 17, + "text": "तम उवाच ततॊ जयेष्ठॊ भराता संप्रणयं वचः\nमुञ्चैनम अधमाचारं परमाणं यदि ते वयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 18, + "text": "दरौपदी चाब्रवीद भीमम अभिप्रेक्ष्य युधिष्ठिरम\nदासायं मुच्यतां राज्ञस तवया पञ्च सटः कृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 19, + "text": "स मुक्तॊ ऽभयेत्य राजानम अभिवाद्य युधिष्ठिरम\nववन्दे विह्वलॊ राजा तांश च सर्वान मुनींस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 20, + "text": "तम उवाच घृणी राजा धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nतथा जयद्रथं दृष्ट्वा गृहीतं सव्यसाचिना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 21, + "text": "अदासॊ गच्छ मुक्तॊ ऽसि मैवं कार्षीः पुनः कव चित\nसत्री कामुक धिग अस्तु तवां कषुद्रः कषुद्रसहायवान\nएवंविधं हि कः कुर्यात तवदन्यः पुरुषाधमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 22, + "text": "गतसत्त्वम इव जञात्वा कर्तारम अशुभस्य तम\nसंप्रेक्ष्य भरतश्रेष्ठः कृपां चक्रे नराधिपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 23, + "text": "धर्मे ते वर्धतां बुद्धिर मा चाधर्मे मनॊ कृथाः\nसाश्वः सरथ पादातः सवस्ति गच्छ जयद्रथ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 24, + "text": "एवम उक्तस तु सव्रीडं तूष्णीं किं चिद अवाङ्मुखः\nजगाम राजा दुःखार्तॊ गङ्गा दवाराय भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 25, + "text": "स देवं शरणं गत्वा विरूपाक्षम उमापतिम\nतपॊ चचार विपुलं तस्य परीतॊ वृषध्वजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 26, + "text": "बलिं सवयं परत्यगृह्णात परीयमाणस तरिलॊचनः\nवरं चास्मै ददौ देवः स च जग्राह तच छृणु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 27, + "text": "समस्तान सरथान पञ्च जयेयं युधि पाण्डवान\nइति राजाब्रवीद देवं नेति देवस तम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 28, + "text": "अजय्यांश चाप्य अवध्यांश च वारयिष्यसि तान युधि\nऋते ऽरजुनं महाबाहुं देवैर अपि दुरासदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 29, + "text": "यम आहुर अजितं देवं शङ्खचक्रगदाधरम\nपरधानः सॊ ऽसत्रविदुषां तेन कृष्णेन रक्ष्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 256, + "shloka": 30, + "text": "एवम उक्तस तु नृपतिः सवम एव भवनं ययौ\nपाण्डवाश च वने तस्मिन नयवसन काम्यके तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 257, + "shloka": 1, + "text": "[जनम]\nएवं हृतायां कृष्णायां पराप्य कलेशम अनुत्तमम\nअत ऊर्ध्वं नरव्याघ्राः किम अकुर्वत पाण्डवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 257, + "shloka": 2, + "text": "[वै]\nएवं कृष्णां मॊक्षयित्वा विनिर्जित्य जयद्रथम\nआसां चक्रे मुनिगणैर धर्मराजॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 257, + "shloka": 3, + "text": "तेषां मध्ये महर्षीणां शृण्वताम अनुशॊचताम\nमार्कण्डेयम इदं वाक्यम अब्रवीत पाण्डुनन्दनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 257, + "shloka": 4, + "text": "मन्ये कालश च बलवान दैवं च विधिनिर्मितम\nभवितव्यं च भूतानां यस्य नास्ति वयतिक्रमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 257, + "shloka": 5, + "text": "कथं हि पत्नीम अस्माकं धर्मज्ञां धर्मचारिणीम\nसंस्पृशेद ईदृशॊ भावः शुचिं सतैन्यम इवानृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 257, + "shloka": 6, + "text": "न हि पापं कृतं किं चित कर्म वा निन्दितं कव चित\nदरौपद्या बराह्मणेष्व एव धर्मः सुचरितॊ महान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 257, + "shloka": 7, + "text": "तां जहार बलाद राजा मूढ बुद्धिर जयद्रथः\nतस्याः संहरणात पराप्तः शिरसः केशवापनम\nपराजयं च संग्रामे ससहायः समाप्तवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 257, + "shloka": 8, + "text": "परत्याहृता तथास्माभिर हत्वा तत सैन्धवं बलम\nतद दारहरणं पराप्तम अस्माभिर अवितर्कितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 257, + "shloka": 9, + "text": "दुःखश चायं वनेवासॊ मृगयायां च जीविका\nहिंसा च मृगजातीनां वनौकॊभिर वनौकसाम\nजञातिभिर विप्रवासश च मिथ्या वयवसितैर अयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 257, + "shloka": 10, + "text": "अस्ति नूनं मया कश चिद अल्पभाग्यतरॊ नरः\nभवता दृष्टपूर्वॊ वा शरुतपूर्वॊ ऽपि वा भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 258, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nपराप्तम अप्रतिमं दुःखं रामेण भरतर्षभ\nरक्षसा जानकी तस्य हृता भार्या बलीयसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 258, + "shloka": 2, + "text": "आश्रमाद राक्षसेन्द्रेण रावणेन विहायसा\nमायाम आस्थाय तरसा हत्वा गृध्रं जटायुषम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 258, + "shloka": 3, + "text": "परत्याजहार तां रामः सुग्रीव बलम आश्रितः\nबद्ध्वा सेतुं समुद्रस्य दग्ध्वा लङ्कां शितैः शरैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 258, + "shloka": 4, + "text": "[य]\nकस्मिन रामः कुले जातः किंवीर्यः किंपराक्रमः\nरावणः कस्य वा पुत्रः किं वैरं तस्य तेन ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 258, + "shloka": 5, + "text": "एतन मे भगवन सर्वं सम्यग आख्यातुम अर्हसि\nशरॊतुम इच्छामि चरितं रामस्याक्लिष्टकर्मणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 258, + "shloka": 6, + "text": "[मार्क]\nअजॊ नामाभवद राजा महान इक्ष्वाकुवंशजः\nतस्य पुत्रॊ दशरथः शश्वत सवाध्यायवाञ शुचिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 258, + "shloka": 7, + "text": "अभवंस तस्य चत्वारः पुत्रा धर्मार्थकॊविदाः\nरामलक्ष्मणशत्रुघ्ना भरतश च महाबलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 258, + "shloka": 8, + "text": "रामस्य माता कौसल्या कैकेयी भरतस्य तु\nसुतौ लक्ष्मणशत्रुघ्नौ सुमित्रायाः परंतपौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 258, + "shloka": 9, + "text": "विदेहराजॊ जनकः सीता तस्यात्मजा बिभॊ\nयां चकार सवयं तवष्टा रामस्य महिषीं परियाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 258, + "shloka": 10, + "text": "एतद रामस्य ते जन्म सीतायाश च परकीर्तितम\nरावणस्यापि ते जन्म वयाख्यास्यामि जनेश्वर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 258, + "shloka": 11, + "text": "पितामहॊ रावणस्य साक्षाद देवः परजापतिः\nसवयम्भूः सर्वलॊकानां परभुः सरष्टा महातपाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 258, + "shloka": 12, + "text": "पुलस्त्यॊ नाम तस्यासीन मानसॊ दयितः सुतः\nतस्य वैश्रवणॊ नाम गवि पुत्रॊ ऽभवत परभुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 258, + "shloka": 13, + "text": "पितरं स समुत्सृज्य पितामहम उपस्थितः\nतस्य कॊपात पिता राजन ससर्जात्मानम आत्मना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 258, + "shloka": 14, + "text": "स जज्ञे विश्रवा नाम तस्यात्मार्धेन वै दविजः\nपरतीकाराय सक्रॊधस ततॊ वैश्रवणस्य वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 258, + "shloka": 15, + "text": "पितामहस तु परीतात्मा ददौ वैश्रवणस्य ह\nअमरत्वं धनेशत्वं लॊकपालत्वम एव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 258, + "shloka": 16, + "text": "ईशानेन तथा सख्यं पुत्रं च नलकूबरम\nराजधानी निवेशं च लङ्कां रक्षॊगणान्विताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nपुलस्त्यस्य तु यः करॊधाद अर्धदेहॊ ऽभवन मुनिः\nविश्रवा नाम सक्रॊधः स वैश्रवणम ऐक्षत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 2, + "text": "बुबुधे तं तु सक्रॊधं पितरं राक्षसेश्वरः\nकुबेरस तत्प्रसादार्थं यतते सम सदा नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 3, + "text": "स राजराजॊ लङ्कायां निवसन नरवाहनः\nराक्षसीः परददौ तिस्रः पितुर वै परिचारिकाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 4, + "text": "तास्तदा तं महात्मानं संतॊषयितुम उद्यताः\nऋषिं भरतशार्दूल नृत्तगीतविशारदाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 5, + "text": "पुष्पॊत्कटा च राका च मालिनी च विशां पते\nअन्यॊन्यस्पर्धया राजञ शरेयः कामाः सुमध्यमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 6, + "text": "तासां स भगवांस तुष्टॊ महात्मा परददौ वरान\nलॊकपालॊपमान पुत्रान एकैकस्या यथेप्सितान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 7, + "text": "पुष्पॊत्कटायां जज्ञाते दवौ पुत्रौ राक्षसेश्वरौ\nकुम्भकर्ण दशग्रीवौ बलेनाप्रतिमौ भुवि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 8, + "text": "मालिनी जनयाम आस पुत्रम एकं विभीषणम\nराकायां मिथुनं जज्ञे खरः शूर्पणखा तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 9, + "text": "विभीषणस तु रूपेण सर्वेभ्यॊ ऽभयधिकॊ ऽभवत\nस बभूव महाभागॊ धर्मगॊप्ता करिया रतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 10, + "text": "दशग्रीवस तु सर्वेषां जयेष्ठॊ राक्षसपुंगवः\nमहॊत्साहॊ महावीर्यॊ महासत्त्वपराक्रमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 11, + "text": "कुम्भकर्णॊ बलेनासीत सर्वेभ्यॊ ऽभयधिकस तदा\nमायावी रणशौण्डश च रौद्रश च रजनीचरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 12, + "text": "खरॊ धनुषि विक्रान्तॊ बरह्म दविट पिशिताशनः\nसिद्धविघ्नकरी चापि रौद्रा शूर्पणखा तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 13, + "text": "सर्वे वेदविदः शूराः सर्वे सुचरितव्रताः\nऊषुः पित्रा सह रता गन्धमादन पर्वते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ वैश्रवणं तत्र ददृशुर नरवाहनम\nपित्रा सार्धं समासीनम ऋद्ध्या परमया युतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 15, + "text": "जातस्पर्धास ततस ते तु तपसे धृतनिश्चयाः\nबरह्माणं तॊषयाम आसुर घॊरेण तपसा तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 16, + "text": "अतिष्ठद एकपादेन सहस्रं परिवत्सरान\nवायुभक्षॊ दशग्रीवः पञ्चाग्निः सुसमाहितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 17, + "text": "अधः शायी कुम्भकर्णॊ यताहारॊ यतव्रतः\nविभीषणः शीर्णपर्णम एकम अभ्यवहारयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 18, + "text": "उपवासरतिर धीमान सदा जप्यपरायणः\nतम एव कालम आतिष्ठत तीव्रं तप उदारधीः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 19, + "text": "खरः शूर्पणखा चैव तेषां वै तप्यतां तपः\nपरिचर्यां च रक्षां च चक्रतुर हृष्टमानसौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 20, + "text": "पूर्णे वर्षसहस्रे तु शिरॊ छित्त्वा दशाननः\nजुहॊत्य अग्नौ दुराधर्षस तेनातुष्यज जगत परभुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ बरह्मा सवयं गत्वा तपसस तान नयवारयत\nपरलॊभ्य वरदानेन सर्वान एव पृथक पृथक" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 22, + "text": "[बरह्मा]\nपरीतॊ ऽसमि वॊ निवर्तध्वं वरान वृणुत पुत्रकाः\nयद यद इष्टम ऋते तव एकम अमरत्वं तथास्तु तत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 23, + "text": "यद यद अग्नौ हुतं सर्वं शिरस ते महद ईप्सया\nतथैव तानि ते देहे भविष्यन्ति यथेप्सितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 24, + "text": "वैरूप्यं च न ते देहे कामरूपधरस तथा\nभविष्यसि रणे ऽरीणां विजेतासि न संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 25, + "text": "[रावण]\nगन्धर्वदेवासुरतॊ यक्षराक्षसतस तथा\nसर्वकिंनर भूतेभ्यॊ न मे भूयात पराभवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 26, + "text": "[बरह्मा]\nय एते कीर्तिताः सर्वे न तेभ्यॊ ऽसति भयं तव\nऋते मनुष्याद भद्रं ते तथा तद विहितं मया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 27, + "text": "[मार्क]\nएवम उक्तॊ दशग्रीवस तुष्टः समभवत तदा\nअवमेने हि दुर्बुद्धिर मनुष्यान पुरुषादकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 28, + "text": "कुम्भकर्णम अथॊवाच तथैव परपितामहः\nस वव्रे महतीं निद्रां तमसा गरस्तचेतनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 29, + "text": "तथा भविष्यतीत्य उक्त्वा विभीषणम उवाच ह\nवरं वृणीष्व पुत्र तवं परीतॊ ऽसमीति पुनः पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 30, + "text": "[विभीसण]\nपरमापद गतस्यापि नाधर्मे मे मतिर भवेत\nअशिक्षितं च भगवन बरह्मास्तं परतिभातु मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 31, + "text": "[बरह्मा]\nयस्माद राक्षसयॊनौ ते जातस्यामित्रकर्शन\nनाधर्मे रमते बुद्धिर अमरत्वं ददामि ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 32, + "text": "[मार्क]\nराक्षसस तु वरं लब्ध्वा दशग्रीवॊ विशां पते\nलङ्कायाश चयावयाम आस युधि जित्वा धनेश्वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 33, + "text": "हित्वा स भगवाँल लङ्काम आविशद गन्धमादनम\nगन्धर्वयक्षानुगतॊ रक्षःकिंपुरुषैः सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 34, + "text": "विमानं पुष्पकं तस्य जहाराक्रम्य रावणः\nशशाप तं वैश्रवणॊ न तवाम एतद वहिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 35, + "text": "यस तु तवां समरे हन्ता तम एवैतद धनिष्यति\nअवमन्य गुरुं मां च कषिप्रं तवं न भविष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 36, + "text": "विभीषणस तु धर्मात्मा सतां धर्मम अनुस्मरन\nअन्वगच्छन महाराज शरिया परमया युतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 37, + "text": "तस्मै स भगवांस तुष्टॊ भराता भरात्रे धनेश्वरः\nसेनापत्यं ददौ धीमान यक्षराक्षस सेनयॊः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 38, + "text": "राक्षसाः पुरुषादाश च पिशाचाश च महाबलाः\nसर्वे समेत्य राजानम अभ्यषिञ्चद दशाननम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 39, + "text": "दशग्रीवस तु दैत्यानां देवानां च बलॊत्कटः\nआक्रम्य रत्नान्य अहरत कामरूपी विहंगमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 259, + "shloka": 40, + "text": "रावयाम आस लॊकान यत तस्माद रावण उच्यते\nदशग्रीवः कामबलॊ देवानां भयम आदधत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 260, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nततॊ बरह्मर्षयः सिद्धा देवराजर्षयस तथा\nहव्यवाहं पुरस्कृत्य बराह्मणं शरणं गताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 260, + "shloka": 2, + "text": "[अग्नि]\nयः स विश्रवसः पुत्रॊ दशग्रीवॊ महाबलः\nअवध्यॊ वरदानेन कृतॊ भगवता पुरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 260, + "shloka": 3, + "text": "स बाधते परजा सर्वा विप्रकारैर महाबलः\nततॊ नस तरातुभगवन नान्यस तराता हि विद्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 260, + "shloka": 4, + "text": "[बरह्मा]\nन स देवासुरैः शक्यॊ युद्धे जेतुं विभावसॊ\nविहितं तत्र यत कार्यम अभितस तस्य निग्रहे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 260, + "shloka": 5, + "text": "तदर्थम अवतीर्णॊ ऽसौ मन्नियॊगाच चतुर्भुजः\nविष्णुः परहरतां शरेष्ठः स कर्मैतत करिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 260, + "shloka": 6, + "text": "[मार्क]\nपितामहस ततस तेषां संनिधौ वाक्यम अब्रवीत\nसर्वैर देवगणैः सार्धं संभवध्वं महीतले" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 260, + "shloka": 7, + "text": "विष्णॊः सहायान ऋक्षीषु वानरीषु च सर्वशः\nजनयध्वं सुतान वीरान कामरूपबलान्वितान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 260, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ भागानुभागेन देवगन्धर्वदानवाः\nअवतर्तुं महीं सर्वे रञ्जयाम आसुर अञ्जसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 260, + "shloka": 9, + "text": "तेषां समक्षं गन्धर्वीं दुन्दुभीं नाम नामतः\nशशास वरदॊ देवॊ देवकार्यार्थ सिद्धये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 260, + "shloka": 10, + "text": "पितामहवचॊ शरुत्वा गन्धर्वी दुन्दुभी ततः\nमन्थरा मानुषे लॊके कुब्जा समभवत तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 260, + "shloka": 11, + "text": "शक्रप्रभृतयश चैव सर्वे ते सुरसत्तमाः\nवानरर्क्ष वरस्त्रीषु जनयाम आसुर आत्मजान\nते ऽनववर्तन पितॄन सर्वे यशसा च बलेन च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 260, + "shloka": 12, + "text": "भेत्तारॊ गिरिशृङ्गाणां शालतालशिलायुधाः\nवज्रसंहननाः सर्वे सर्वे चौघबलास तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 260, + "shloka": 13, + "text": "कामवीर्यधराश चैव सर्वे युद्धविशारदाः\nनागायुत समप्राणा वायुवेगसमा जवे\nयत्रेच्छक निवासाश च के चिद अत्र वनौकसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 260, + "shloka": 14, + "text": "एवंविधाय तत सर्वं भगवाँल लॊकभावनः\nमन्थरां बॊधयाम आस यद यत कार्यं यथा यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 260, + "shloka": 15, + "text": "सा तद्वचनम आज्ञाय तथा चक्रे मनॊजवा\nइतॊ चेतश च गच्छन्ती वैरसंधुक्षणे रता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nउक्तं भगवता जन्म रामादीनां पृथक पृथक\nपरस्थान कारणं बरह्मञ शरॊतुम इच्छामि कथ्यताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 2, + "text": "कथं दाशरथीं वीरौ भरातरौ रामलक्ष्मणौ\nपरस्थापितौ वनं बरह्म मैथिली च यशस्विनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 3, + "text": "[मार्क]\nजातपुत्रॊ दशरथः परीतिमान अभवन नृपः\nकरिया रतिर धर्मपरः सततं वृद्धसेविता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 4, + "text": "करमेण चास्य ते पुत्रा वयवर्धन्त महौजसः\nवेदेषु सहरस्येषु धनुर्वेदे च पारगाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 5, + "text": "चरितब्रह्मचर्यास ते कृतदाराश च पार्थिव\nयदा तदा दशरथः परीतिमान अभवत सुखी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 6, + "text": "जयेष्ठॊ रामॊ ऽभवत तेषां रमयाम आस हि परजाः\nमनॊहरतया धीमान पितुर हृदयतॊषणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 7, + "text": "ततः स राजा मतिमान मत्वात्मानं वयॊ ऽधिकम\nमन्त्रयाम आस सविचैर धर्मज्ञैश च पुरॊहितैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 8, + "text": "अभिषेकाय रामस्य यौवराज्येन भारत\nपराप्तकालं च ते सर्वे मेनिरे मन्त्रसत्तमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 9, + "text": "लॊहिताक्षं महाबाहुं मत्तमातङ्गगामिनम\nदीर्घबाहुं महॊरस्कं नीलकुञ्चित मूर्धजम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 10, + "text": "दीप्यमानं शरिया वीरं शक्राद अनवमं बले\nपारगं सर्वधर्माणां बृहस्पतिसमं मतौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 11, + "text": "सर्वानुरक्त परकृतिं सर्वविद्या विशारदम\nजितेन्द्रियम अमित्राणाम अपि दृष्टिमनॊहरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 12, + "text": "नियन्तारम असाधूनां गॊप्तारं धर्मचारिणाम\nधृतिमन्तम अनाधृष्यं जेतारम अपराजितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 13, + "text": "पुत्रं राजा दशरथः कौसल्यानन्दवर्धनम\nसंदृश्य परमां परीतिम अगच्छत कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 14, + "text": "चिन्तयंश च महातेजा गुणान रामस्य वीर्यवान\nअभ्यभाषत भद्रं ते परीयमाणः पुरॊहितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 15, + "text": "अद्य पुष्यॊ निशि बरह्मन पुण्यं यॊगम उपैष्यति\nसंभाराः संभ्रियन्तां मे रामश चॊपनिमन्त्र्यताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 16, + "text": "इति तद राजवचनं परतिश्रुत्याथ मन्थरा\nकैकेयीम अभिगम्येदं काले वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 17, + "text": "अद्य कैकेयि दौर्भाग्यं राज्ञा ते खयापितं महत\nआशीविषस तवां संक्रुद्धश चण्डॊ दशति दुर्भगे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 18, + "text": "सुभगा खलु कौसल्या यस्याः पुत्रॊ ऽभिषेक्ष्यते\nकुतॊ हि तव सौभाग्यं यस्याः पुत्रॊ न राज्यभाक" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 19, + "text": "सा तद वचनम आज्ञाय सर्वाभरणभूषिता\nवेदी विलग्नमध्येव बिभ्रती रूपम उत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 20, + "text": "विविक्ते पतिम आसाद्य हसन्तीव शुचिस्मिता\nपरणयं वयञ्जयन्तीव मधुरं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 21, + "text": "सत्यप्रतिज्ञ यन मे तवं कामम एकं निसृष्टवान\nउपाकुरुष्व तद राजंस तस्मान मुच्यस्व संकटात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 22, + "text": "[राजा]\nवरं ददानि ते हन्त तद्गृहाण यद इच्छसि\nअवध्यॊ वध्यतां कॊ ऽदय वध्यः कॊ ऽदय विमुच्यताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 23, + "text": "धनं ददानि कस्याद्य हरियतां कस्य वा पुनः\nबराह्मण सवाद इहान्यत्र यत किं चिद वित्तम अस्ति मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 24, + "text": "[मार्क]\nसा तद वचनम आज्ञाय परिगृह्य नराधिपम\nआत्मनॊ बलम आज्ञाय तत एनम उवाच ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 25, + "text": "आभिषेचनिकं यत ते रामार्थम उपकल्पितम\nभरतस तद अवाप्नॊतु वनं गच्छतु राघवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 26, + "text": "स तद राजा वचॊ शरुत्वा विप्रियं दारुणॊदयम\nदुःखार्तॊ भरतश्रेष्ठ न किं चिद वयाजहार ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 27, + "text": "ततस तथॊक्तं पितरं रामॊ विज्ञाय वीर्यवान\nवनं परतस्थे धर्मात्मा राजा सत्यॊ भवत्व इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 28, + "text": "तम अन्वगच्छल लक्ष्मीवान धनुष्माँल लक्ष्मणस तदा\nसीता च भार्या भद्रं ते वैदेही जनकात्मजा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ वगं गते रामे राजा दशरथस तदा\nसमयुज्यत देहस्य कालपर्याय धर्मणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 30, + "text": "रामस तु गतम आज्ञाय राजानं च तथागतम\nआनाय्य भरतं देवी कैकेयी वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 31, + "text": "गतॊ दशरथः सवर्गं वनस्थौ रामलक्ष्मणौ\nगृहाण राज्यं विपुलं कषेमं निहतकण्टकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 32, + "text": "ताम उवाच स धर्मात्मा नृशंसं बत ते कृतम\nपतिं हित्वा कुलं चेदम उत्साद्य धनलुब्धया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 33, + "text": "अयशॊ पातयित्वा मे मूर्ध्नि तवं कुलपांसने\nसकामा भव मे मातर इत्य उक्त्वा पररुरॊद ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 34, + "text": "स चारित्वं विशॊध्याथ सर्वप्रकृतिसंनिधौ\nअन्वयाद भरातरं रामं विनिवर्तन लालसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 35, + "text": "कौसल्यां च सुमित्रां च कैकेयीं च सुदुःखितः\nअग्रे परस्थाप्य यानैः स शत्रुघ्नसहितॊ ययौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 36, + "text": "वसिष्ठ वामदेवाभ्यां विप्रैश चान्यैः सहस्रशः\nपौरजानपदैः सार्धं रामा नयनकाङ्क्षया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 37, + "text": "ददर्श चित्रकूटस्थं स रामं सह लक्ष्मणम\nतापसानाम अलंकारं धारयन्तं धनुर्धरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 38, + "text": "विसर्जितः स रामेण पितुर वचनकारिणा\nनन्दिग्रामे ऽकरॊद राज्यं पुरस्कृत्यास्य पादुके" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 39, + "text": "रामस तु पुनर आशङ्क्य पौरजानपदागमम\nपरविवेश महारण्यं शरभङ्गाश्रमं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 40, + "text": "सत्कृत्य शरभङ्गं स दण्डकारण्यम आश्रितः\nनदीं गॊदावरीं रम्याम आश्रित्य नयवसत तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 41, + "text": "वसतस तस्य रामस्य ततः शूर्पणखाकृतम\nखरेणासीन महद वैरं जनस्थाननिवासिना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 42, + "text": "रक्षार्थं तापसानां च राघवॊ धर्मवत्सलः\nचतुर्दशसहस्राणि जघान भुवि रक्षसाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 43, + "text": "दूषणं च खरं चैव निहत्य सुमहाबलौ\nचक्रे कषेमं पुनर धीमान धर्मारण्यं सराघवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 44, + "text": "हतेषु तेषु रक्षः सुततः शूर्पणखा पुनः\nययौ निकृत्तनासौष्ठी लङ्कां भरातुर निवेशनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 45, + "text": "ततॊ रावणम अभ्येत्य राक्षसी दुःखमूर्छिता\nपपात पादयॊर भरातुः संशुष्क रुधिरानना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 46, + "text": "तां तथा विकृतां दृष्ट्वा रावणः करॊधमूर्छितः\nउत्पपातासनात करुद्धॊ दन्तैर दन्तान उपस्पृशन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 47, + "text": "सवान अमात्यान विसृज्याथ विविक्ते ताम उवाच सः\nकेहास्य एवं कृता भद्रे माम अचिन्त्यावमन्य च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 48, + "text": "कः शूलं तीक्ष्णम आसाद्य सर्वगात्रैर निषेविते\nकः शिरस्य अग्निम आदाय विश्वस्तः सवपते सुखम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 49, + "text": "आशीविषं घॊरतरं पादेन समृशतीह कः\nसिंहं केसरिणं कश च दंष्ट्रासु सपृश्य तिष्ठति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 50, + "text": "इत्य एवं बरुवतस तस्य सरॊतॊभ्यस तेजसॊ ऽरचिषः\nनिश्चेरुर दह्यतॊ रात्रौ वृक्षस्येव सवरन्ध्रतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 51, + "text": "तस्य तत सर्वम आचख्यौ भगिनी रामविक्रमम\nसवरदूषण संयुक्तं राक्षसानां पराभवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 52, + "text": "स निश्चित्य ततः कृत्यं सवसारम उपसान्त्व्य च\nऊर्ध्वम आचक्रमे राजा विधाय नगरे विधिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 53, + "text": "तरिकूटं समतिक्रम्य कालपर्वतम एव च\nददर्श मकरावासं गम्भीरॊदं महॊदधिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 54, + "text": "तम अतीत्याथ गॊकर्णम अभ्यगच्छद दशाननः\nदयितं सथानम अव्यग्रं शूलपाणेर महात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 261, + "shloka": 55, + "text": "तत्राभ्यगच्छन मारीचं पूर्वामात्यं दशाननः\nपुरा राम भयाद एव तापस्यं समुपाश्रितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nमारीचस तव अथ संभ्रान्तॊ दृष्ट्वा रावणम आगतम\nपूजयाम आस सत्कारैः फलमूलादिभिस तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 2, + "text": "विश्रान्तं चैनम आसीनम अन्वासीनः स राक्षसः\nउवाच परश्रितं वाक्यं वाक्यज्ञॊ वाक्यकॊविदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 3, + "text": "न ते परतृतिमान वर्णः कच चित कषेमं पुरे तव\nकच चित परकृतयः सर्वा भजन्ते तवां यथा पुरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 4, + "text": "किम इहागमने चापि कार्यं ते राक्षसेश्वर\nकृतम इत्य एव तद विद्धि यद्य अपि सयात सुदुष्करम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 5, + "text": "शशंस रावणस तस्मै तत सर्वं राम चेष्टितम\nमारीचस तव अब्रवीच छरुत्वा समासेनैव रावणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 6, + "text": "अलं ते रामम आसाद्य वीर्यज्ञॊ हय अस्मि तस्य वै\nबाणवेगं हि कस तस्य शक्तः सॊढुं महात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 7, + "text": "परव्रज्यायां हि मे हेतुः स एव पुरुषर्षभ\nविनाशमुखम एतत ते केनाख्यातं दुरात्मना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 8, + "text": "तम उवाचाथ सक्रॊधॊ रावणः परिभर्त्सयन\nअकुर्वतॊ ऽसमद वचनं सयान मृत्युर अपि ते धरुवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 9, + "text": "मारीचश चिन्तयाम आस विशिष्टान मरणं वरम\nअवश्यं मरणे पराप्ते करिष्याम्य अस्य यन मतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 10, + "text": "ततस तं परत्युवाचाथ मारीचॊ राक्षसेश्वरम\nकिं ते साह्यं मया कार्यं करिष्याम्य अवशॊ ऽपि तत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 11, + "text": "तम अब्रवीद दशग्रीवॊ गच्छ सीतां परलॊभय\nरत्नशृङ्गॊ मृगॊ भूत्वा रत्नचित्रतनूरुहः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 12, + "text": "धरुवं सीता समालक्ष्य तवां रामं चॊदयिष्यति\nअपक्रान्ते च काकुत्स्थे सीता वश्या भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 13, + "text": "ताम आदायापनेष्यामि ततः स न भविष्यति\nभार्या वियॊगाद दुर्बुद्धिर एतत साह्यं कुरुष्व मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 14, + "text": "इत्य एवम उक्तॊ मारीचः कृत्वॊदकम अथात्मनः\nरावणं पुरतॊ यान्तम अन्वगच्छत सुदुःखितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 15, + "text": "ततस तस्याश्रमं गत्वा रामस्याक्लिष्टकर्मणः\nचक्रतुस तत तथा सर्वम उभौ यत पूर्वमन्त्रितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 16, + "text": "रावणस तु यतिर भूत्वा मुण्डः कुण्डी तरिदण्डधृक\nमृगश च भूत्वा मारीचस तं देशम उपजग्मतुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 17, + "text": "दर्शयाम आस वैदेहीं मारीचॊ मृगरूपधृक\nचॊदयाम आस तस्यार्थे सा रामं विधिचॊदिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 18, + "text": "रामस तस्याः परियं कुर्वन धनुर आदाय सत्वरः\nरक्षार्थे लक्ष्मणं नयस्य परययौ मृगलिप्सया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 19, + "text": "सधन्वी बद्धतूणीरः खड्गगॊधाङ्गुलित्रवान\nअन्वधावन मृगं रामॊ रुद्रस तारामृगं यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 20, + "text": "सॊ ऽनतर्हितः पुनस तस्य दर्शनं राक्षसॊ वरजन\nचकर्ष महद अध्वानं रामस तं बुबुधे ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 21, + "text": "निशाचरं विदित्वा तं राघवः परतिभानवान\nअमॊघं शरम आदाय जघान मृगरूपिणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 22, + "text": "स रामबाणाभिहतः कृत्वा राम सवरं तदा\nहा सीते लक्ष्मणेत्य एवं चुक्रॊशार्तस्वरेण ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 23, + "text": "शुश्राव तस्य वैदेही ततस तां करुणां गिरम\nसा पराद्रवद यतः शब्दस ताम उवाचाथ लक्ष्मणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 24, + "text": "अलं ते शङ्कया भीरु कॊ रामं विषहिष्यति\nमुहूर्ताद दरक्ष्यसे रामम आगतं तं शुचिस्मिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 25, + "text": "इत्य उक्त्वा सा पररुदती पर्यशङ्कत देवरम\nहता वै सत्रीस्वभावेन शुद्धचारित्रभूषणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 26, + "text": "सा तं परुषम आरब्धा वक्तुं साध्वी पतिव्रता\nनैष कालॊ भवेन मूढ यं तवं परार्थयसे हृदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 27, + "text": "अप्य अहं शस्त्रम आदाय हन्याम आत्मानम आत्मना\nपतेयं गिरिशृङ्गाद वा विशेयं वा हुताशनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 28, + "text": "रामं भर्तारम उत्सृज्य न तव अहं तवां कथं चन\nनिहीनम उपतिष्ठेयं शार्दूली करॊष्टुकं यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 29, + "text": "एतादृशं वचॊ शरुत्वा लक्ष्मणः परिय राघवः\nपिधाय कर्णौ सद्वृत्तः परस्थितॊ येन रागवः\nस रामस्य पदं गृह्य परससार धनुर्धरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 30, + "text": "एतस्मिन्न अन्तरे रक्षॊ रावणः परत्यदृश्यत\nअभव्यॊ भव्यरूपेण भस्मच्छन्न इवानलः\nयति वेषप्रतिच्छन्नॊ जिहीर्षुस ताम अनिन्दिताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 31, + "text": "सा तम आलक्ष्य संप्राप्तं धर्मज्ञा जनकात्मजा\nनिमन्त्रयाम आस तदा फलमूलाशनादिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 32, + "text": "अवमन्य स तत सर्वं सवरूपं परतिपद्य च\nसान्त्वयाम आस वैदेहीम इति राक्षसपुंगवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 33, + "text": "सीते राक्षसराजॊ ऽहं रावणॊ नाम विश्रुतः\nमम लङ्का पुरी नाम्ना रम्या पारे महॊदधेः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 34, + "text": "तत्र तवं वरनारीषु शॊभिष्यसि मया सह\nभार्या मे भव सुश्रॊणि तापसं तयज्य राघवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 35, + "text": "एवमादीनि वाक्यानि शरुत्वा सीताथ जानकी\nपिधाय कर्णौ सुश्रॊणी मैवम इत्य अब्रवीद वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 36, + "text": "परपतेद दयौः सनक्षत्रा पृथिवी शकलीभवेत\nशैत्यम अग्निर इयान नाहं तयजेयं रगुनन्दनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 37, + "text": "कथं हि भिन्नकरटं पद्मिनं वनगॊचरम\nउपस्थाय महानागं करेणुः सूकरं सपृशेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 38, + "text": "कथं हि पीत्वा माध्वीकं पीत्वा च मधुमाधवीम\nलॊभं सौवीरके कुर्यान नारी का चिद इति समरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 39, + "text": "इति सा तं समाभाष्य परविवेशाश्रमं पुनः\nताम अनुद्रुत्य सुश्रॊणीं रावणः परत्यषेधयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 40, + "text": "भर्त्सयित्वा तु रूक्षेण सवरेण गतचेतनाम\nमूर्धजेषु निजग्राह खम उपाचक्रमे ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 262, + "shloka": 41, + "text": "तां ददर्श तदा गृध्रॊ जटायुर गिरिगॊचरः\nरुदतीं राम रामेति हरियमाणां तपस्विनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nसखा दशरथस्यासीज जटायुर अरुणात्मजः\nगृध्रराजॊ महावीर्यः संपातिर यस्य सॊदरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 2, + "text": "स ददर्श तदा सीतां रावणाङ्कगतां सनुषाम\nकरॊधाद अभ्यद्रवत पक्षी रावणं राक्षसेश्वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 3, + "text": "अथैनम अब्रवीद गृध्रॊ मुञ्च मुञ्चेति मैथिलीम\nधरियमाणे मयि कथं हरिष्यसि निशाचर\nन हि मे मॊक्ष्यसे जीवन यदि नॊत्सृजसे वधूम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 4, + "text": "उक्त्वैवं राक्षसेन्द्रं तं चकर्त नखरैर भृशम\nपक्षतुण्डप्रहारैश च बहुशॊ जर्जरीकृतः\nचक्षार रुधिरं भूरि गिरिः परस्रवणैर इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 5, + "text": "स वध्यमानॊ गृध्रेण रामप्रियहितैषिणा\nखङ्गम आदाय चिच्छेद भुजौ तस्य पतत्रिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 6, + "text": "निहत्य गृध्रराजं स छिन्नाभ्र शिखरॊपमम\nऊर्ध्वम आचक्रमे सीतां गृहीत्वाङ्केन राक्षसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 7, + "text": "यत्र यत्र तु वैदेही पश्यत्य आश्रममण्डलम\nसरॊ वा सरितं वापि तत्र मुञ्चति भूषणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 8, + "text": "सा ददर्श गिरिप्रस्थे पञ्चवानरपुंगवान\nतत्र वासॊ महद दिव्यम उत्ससर्ज मनस्विनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 9, + "text": "तत तेषां वानरेन्द्राणां पपात पवनॊद्धुतम\nमध्ये सुपीतं पञ्चानां विद्युन मेघान्तरे यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 10, + "text": "एवं हृतायां वैदेह्यां रामॊ हत्वा महामृगम\nनिवृत्तॊ ददृशे धीमान भरातरं लक्ष्मणं तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 11, + "text": "कथम उत्सृज्य वैदेहीं वने राक्षससेविते\nइत्य एवं भरातरं दृष्ट्वा पराप्तॊ ऽसीति वयगर्हयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 12, + "text": "मृगरूपधरेणाथ रक्षसा सॊ ऽपकर्षणम\nभरातुर आगमनं चैव चिन्तयन पर्यतप्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 13, + "text": "गर्हयन्न एव रामस तु तवरितस तं समासदत\nअपि जीवति वैदेही नेति पश्यामि लक्ष्मण" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 14, + "text": "तस्य तत सर्वम आचख्यौ सीताया लक्ष्मणॊ वचः\nयद उक्तवत्य असदृशं वैदेही पश्चिमं वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 15, + "text": "दह्यमानेन तु हृदा रामॊ ऽभयपतद आश्रमम\nस ददर्श तदा गृध्रं निहतं पर्वतॊपमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 16, + "text": "राक्षसं शङ्कमानस तु विकृष्य बलवद धनुः\nअभ्यधावत काकुत्स्थस ततस तं सह लक्ष्मणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 17, + "text": "स ताव उवाच तेजस्वी सहितौ रामलक्ष्मणौ\nगृध्रराजॊ ऽसमि भद्रं वां सखा दशरथस्य ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 18, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा संगृह्य धनुर ई शुभे\nकॊ ऽयं पितरम अस्माकं नाम्नाहेत्य ऊचतुश च तौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ ददृशतुस तौ तं छिन्नपल्ष दवयं तथा\nतयॊः शशंस गृध्रस तु सीतार्थे रावणाद वधम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 20, + "text": "अपृच्छद राघवॊ गृध्रं रावणः कां दिशं गतः\nतस्य गृध्रः शिरः कम्पैर आचचक्षे ममार च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 21, + "text": "दक्षिणाम इति काकुत्स्थॊ विदित्वास्य तद इङ्गितम\nसस्स्कारं लम्भयाम आस सखायं पूजयन पितुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ दृष्ट्वाश्रमपदं वयपविद्धबृसी घटम\nविध्वस्तकलशं शून्यं गॊमायुबलसेवितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 23, + "text": "दुःखशॊकसमाविष्टौ वैदेही हरणार्दितौ\nजग्मतुर दण्डकारण्यं दक्षिणेन परंतपौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 24, + "text": "वने महति तस्मिंस तु रामः सौमित्रिणा सह\nददर्श मृगयूथानि दरवमाणानि सर्वशः\nशब्दं च घॊरं सत्त्वानां दावाग्नेर इव वर्धतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 25, + "text": "अपश्येतां मुहूर्ताच च कबन्धं घॊरदर्शनम\nमेघपर्वत संकाशं शालस्कन्धं महाभुजम\nउरॊगतविशालाक्षं महॊदरमहामुखम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 26, + "text": "यदृच्छयाथ तद रक्षॊ करे जग्राह लक्ष्मणम\nविषादम अगमत सद्यॊ सौमित्रिर अथ भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 27, + "text": "स रामम अभिसंप्रेक्ष्य कृष्यते येन तन्मुखम\nविषण्णश चाब्रवीद रामं पश्यावस्थाम इमां मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 28, + "text": "हरणं चैव वैदेह्या मम चायम उपप्लवः\nराज्यभ्रंशश च भवतस तातस्य मरणं तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 29, + "text": "नाहं तवां सह वैदेह्या समेतं कॊसला गतम\nदरक्ष्यामि पृथिवी राज्ये पितृपैतामहे सथितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 30, + "text": "दरक्ष्यन्त्य आर्यस्य धन्या ये कुश लाज शमी लवैः\nअभिषिक्तस्य वदनं सॊमं साभ्र लवं यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 31, + "text": "एवं बहुविधं धीमान विललाप स लक्ष्मणः\nतम उवाचाथ काकुत्स्थः संभ्रमेष्व अप्य असंभ्रमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 32, + "text": "मा विषादनरव्याघ्र नैष कश चिन मयि सथिते\nछिन्ध्य अस्य दक्षिणं बाहुं छिन्नः सव्यॊ मया भुजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 33, + "text": "इत्य एवं वदता तस्य भुजॊ रामेण पातितः\nखङ्गेन भृशतीक्ष्णेन निकृत्तस तिलकाण्डवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ ऽसय दक्षिणं बाहुं खङ्गेनाजघ्निवान बली\nसौमित्रिर अपि संप्रेक्ष्य भरातरं राघवं सथितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 35, + "text": "पुनर अभ्याहनत पार्श्वे तद रक्षॊ लक्ष्मणॊ भृशम\nगतासुर अपतद भूमौ कबन्धः सुमहांस ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 36, + "text": "तस्य देहाद विनिःसृत्य पुरुषॊ दिव्यदर्शनः\nददृशे दिवम आस्थाय दिवि सूर्य इव जवलन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 37, + "text": "पप्रच्छ रामस तं वाग्मी कस तवं परब्रूहि पृच्छतः\nकामया किम इदं चित्रम आश्चर्यं परतिभाति मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 38, + "text": "तस्याचचक्षे गन्धर्वॊ विश्वावसुर अहं नृप\nपराप्तॊ बरह्मानुशापेन यॊनिं राक्षससेविताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 39, + "text": "रावणेन हृता सीता राज्ञा लङ्कानिवासिना\nसुग्रीवम अभिगच्छस्व स ते साह्यं करिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 40, + "text": "एषा पम्पा शिवजला हंसकारण्ड वायुता\nऋश्यमूकस्य शैलस्य संनिकर्षे तटाकिनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 41, + "text": "संवसत्य अत्र सुग्रीवश चतुर्भिः सचिवैः सह\nभराता वानरराजस्य वालिनॊ मेह मालिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 42, + "text": "एतावच छक्यम अस्माभिर वक्तुं दरष्टासि जानकीम\nधरुवं वानरराजस्य विदितॊ रावणालयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 263, + "shloka": 43, + "text": "इत्य उक्त्वान्तर्हितॊ दिव्यः पुरुषः स महाप्रभः\nविस्मयं जग्मतुश चॊभौ तौ वीरौ रामलक्ष्मणौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nततॊ ऽविदूरे नलिनीं परभूतकमलॊत्पलाम\nसीताहरणदुःखार्तः पम्पां रामः समासदत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 2, + "text": "मारुतेन सुशीतेन सुखेनामृत गन्धिना\nसेव्यमानॊ वने तस्मिञ जगाम मनसा परियाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 3, + "text": "विललाप स राजेन्द्रस तत्र कान्ताम अनुस्मरन\nकामबाणाभिसंतप्तः सौमित्रिस तम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 4, + "text": "न तवाम एवंविधॊ भावः सप्रष्टुम अर्हति मानद\nआत्मवन्तम इव वयाधिः पुरुषं वृद्धशीलिनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 5, + "text": "परवृत्तिर उपलब्धा ते वैदेह्या रावणस्य च\nतां तवं पुरुषकारेण बुद्ध्या चैवॊपपादय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 6, + "text": "अभिगच्छाव सुग्रीवं शैलस्थं हरिपुंगवम\nमयि शिष्ये च भृत्ये च सहाये च समाश्वस" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 7, + "text": "एवं बहुविधैर वाक्यैर लक्ष्मणेन सराघवः\nउक्तः परकृतिम आपेदे कार्ये चानन्तरॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 8, + "text": "निषेव्य वारि पम्पायास तर्पयित्वा पितॄन अपि\nपरतस्थतुर उभौ वीरौ भरातरौ रामलक्ष्मणौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 9, + "text": "ताव ऋश्यमूकम अभ्येत्य बहुमूलफलं गिरिम\nगिर्यग्रे वानरान पञ्च वीरौ ददृशतुस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 10, + "text": "सुग्रीवः परेषयाम आस सचिवं वानरं तयॊः\nबुद्धिमन्तं हनूमन्तं हिमवन्तम इव सथितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 11, + "text": "तेन संभाष्य पूर्वं तौ सुग्रीवम अभिजग्मतुः\nसख्यं वानरराजेन चक्रे रामस ततॊ नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 12, + "text": "तद वासॊ दर्शयाम आसुर तस्य कार्ये निवेदिते\nवानराणां तु यत सीता हरियमाणाभ्यवासृजत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 13, + "text": "तत परत्ययकरं लब्ध्वा सुग्रीवं पलवगाधिपम\nपृथिव्यां वानरैश्वर्ये सवयं रामॊ ऽभयषेचयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 14, + "text": "परतिजज्ञे च काकुत्स्थः समरे वालिनॊ वधम\nसुग्रीवश चापि वैदेह्याः पुनर आनयनं नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 15, + "text": "इत्य उक्त्वा समयं कृत्वा विश्वास्य च परस्परम\nअभ्येत्य सर्वे किष्किन्धां तस्थुर युद्धाभिकाङ्क्षिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 16, + "text": "सुग्रीवः पराप्य किष्किन्धां ननादौघनिभस्वनः\nनास्य तन ममृषे बाली तं तारा परत्यषेधयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 17, + "text": "यथा नदति सुग्रीवॊ बलवान एष वानरः\nमन्ये चाश्रयवान पराप्तॊ न तवं निर्गन्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 18, + "text": "हेममाली ततॊ वाली तारां ताराधिपाननाम\nपरॊवाच वचनं वाग्मी तां वानरपतिः पतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 19, + "text": "सर्वभूतरुतज्ञा तवं पश्य बुद्ध्या समन्विता\nकेनापाश्रयवान पराप्तॊ ममैष भरातृगन्धिकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 20, + "text": "चिन्तयित्वा मुहूर्तं तु तारा ताराधिपप्रभा\nपतिम इत्य अब्रवीत पराज्ञा शृणु सर्वं कपीश्वर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 21, + "text": "हृतदारॊ महासत्त्वॊ रामॊ दशरथात्मजः\nतुल्यारि मित्रतां पराप्तः सुग्रीवेण धनुर्धरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 22, + "text": "भराता चास्य महाबाहुः सौमित्रिर अपराजितः\nलक्ष्मणॊ नाम मेधावी सथितः कार्यार्थसिद्धये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 23, + "text": "मैन्दश च दविविदश चैव हनूमांश चानिलात्मजः\nजाम्बवान ऋक्षराजश च सुग्रीवसचिवाः सथिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 24, + "text": "सर्व एते महात्मानॊ बुद्धिमन्तॊ महाबलाः\nअलं तव विनाशाय राम वीर्यव्यपाश्रयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 25, + "text": "तस्यास तद आक्षिप्य वचॊ हितम उक्तं कपीष्वरः\nपर्यशङ्कत ताम ईर्षुः सुग्रीव गतमानसाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 26, + "text": "तारां परुषम उक्त्वा स निर्जगाम गुहा मुखात\nसथितं माल्यवतॊ ऽभयाशे सुग्रीवं सॊ ऽभयभाषत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 27, + "text": "असकृत तवं मया मूढ निर्जितॊ जीवितप्रियः\nमुक्तॊ जञातिर इति जञात्वा का तवरा मरणे पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 28, + "text": "इत्य उक्तः पराह सुग्रीवॊ भरातरं हेतुमद वचः\nपराप्तकालम अमित्रघ्नॊ रामं संबॊधयन्न इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 29, + "text": "हृतदारस्य मे राजन हृतराज्यस्य च तवया\nकिं नु जीवितसामर्थ्यम इति विद्धि समागतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 30, + "text": "एवम उक्त्वा बहुविधं ततस तौ संनिपेततुः\nसमरे वालिसुग्रीवौ शालतालशिलायुधौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 31, + "text": "उभौ जघ्नतुर अन्यॊन्यम उभौ भूमौ निपेततुः\nउभौ ववल्गतुश चित्रं मुष्टिभिश च निजघ्नतुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 32, + "text": "उभौ रुधिरसंसिक्तौ नखदन्त परिक्षतौ\nशुशुभाते तदा वीरौ पिश्पिताव इव किंशुकौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 33, + "text": "न विशेषस तयॊर युद्धे तदा कश चन दृश्यते\nसुग्रीवस्य तदा मालां हनूमान कण्ठ आसजत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 34, + "text": "स मालया तदा वीरः शुशुभे कण्ठसक्तया\nशरीमान इव महाशैलॊ मलयॊ मेघमालया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 35, + "text": "कृतचिह्नं तु सुग्रीवं रामॊ दृष्ट्वा महाधनुः\nविचकर्ष धनुःश्रेष्ठं वालिम उद्दिश्य लक्ष्यवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 36, + "text": "विस्फारस तस्य धनुषॊ यन्त्रस्येव तदा बभौ\nवितत्रास तदा वाली शरेणाभिहतॊ हृदि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 37, + "text": "स भिन्नमर्माभिहतॊ वक्त्राच छॊणितम उद्वमन\nददर्शावस्थितं रामम आरात सौमित्रिणा सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 38, + "text": "गर्हयित्वा स काकुत्स्थं पपात भुवि मूर्छितः\nतारा ददर्श तं भूमौ तारापतिम इव चयुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 39, + "text": "हते वालिनि सुग्रीवः किष्किन्धां परत्यपद्यत\nतां च तारापतिमुखीं तारां निपतितेश्वराम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 40, + "text": "रामस तु चतुरॊ मासान पृष्ठे माल्यवतः शुभे\nनिवासम अकरॊद धीमान सुग्रीवेणाभ्युपस्थितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 41, + "text": "रावणॊ ऽपि पुरीं गत्वा लङ्कां कामबलात कृतः\nसीतां निवेशयाम आस भवने नन्दनॊपमे\nअशॊकवनिकाभ्याशे तापसाश्रमसंनिभे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 42, + "text": "भर्तृस्मरण तन्व अङ्गी तापसी वेषधारिणी\nउपवासतपः शीला तत्र सा पृथुलेक्षणा\nउवास दुःखवसतीः फलमूलकृताशना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 43, + "text": "दिदेश राक्षसीस तत्र रक्षणे राक्षसाधिपः\nपरासासिशूलपरशु मुद्गरालात धारिणीः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 44, + "text": "दव्यक्षीं तर्यक्षीं ललाटाक्षीं दीर्घजिह्वाम अजिह्विकाम\nतरिस्तनीम एकपादां च तरिजटाम एकलॊचनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 45, + "text": "एताश चान्याश च दीप्ताक्ष्यः करभॊत्कट मूर्धजाः\nपरिवार्यासते सीतां दिवारात्रम अतन्द्रिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 46, + "text": "तास तु ताम आयतापाङ्गीं पिशाच्यॊ दारुणस्वनाः\nतर्जयन्ति सदा रौद्राः परुषव्यञ्जनाक्षराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 47, + "text": "खादाम पाटयामैनां तिलशः परविभज्य ताम\nयेयं भर्तारम अस्माकम अवमन्येह जीवति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 48, + "text": "इत्य एवं परिभर्त्सन्तीस तरास्यमाना पुनः पुनः\nभर्तृशॊकसमाविष्टा निःश्वस्येदम उवाच ताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 49, + "text": "आर्याः खादत मां शीघ्रं न मे लॊभॊ ऽसति जीविते\nविना तं पुन्दरीकाक्षं नीलकुञ्चित मूर्धजम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 50, + "text": "अप्य एवाहं निराहारा जीवितप्रियवर्जिता\nशॊषयिष्यामि गात्राणि वयाली तालगता यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 51, + "text": "न तव अन्यम अभिगच्छेयं पुमांसं राघवाद ऋते\nइति जानीत सत्यं मे करियतां यद अनन्तरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 52, + "text": "तस्यास तद वचनं शरुत्वा राक्षस्यस ताः खरस्वनाः\nआख्यातुं राक्षसेन्द्राय जग्मुस तत सर्वम आदितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 53, + "text": "गतासुतासु सर्वासु तरिजटा नाम राक्षसी\nसान्त्वयाम आस वैदेहीं धर्मज्ञा परियवादिनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 54, + "text": "सीते वक्ष्यामि ते किं चिद विश्वासं कुरु मे सखि\nभयं ते वयेतु वामॊरु शृणु चेदं वचॊ मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 55, + "text": "अविन्ध्यॊ नाम मेधावी वृद्धॊ राक्षसपुंगवः\nस रामस्य हितान्वेषी तवदर्थे हि स मावदत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 56, + "text": "सीता मद्वचनाद वाच्या समाश्वास्य परसाद्य च\nभर्ता ते कुशली रामॊ लक्ष्मणानुगतॊ बली" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 57, + "text": "सख्यं वानरराजेन शक्र परतिमतेजसा\nकृतवान राघवः शरीमांस तवदर्थे च समुद्यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 58, + "text": "मा च ते ऽसतु भयं भीरु रावणाल लॊकगर्हितात\nनलकूबर शापेन रक्षिता हय अस्य अनिन्दिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 59, + "text": "शप्तॊ हय एष पुरा पापॊ वधूं रम्भां परामृशन\nन शक्तॊ विवशां नारीम उपैतुम अजितेन्द्रियः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 60, + "text": "कषिप्रम एष्यति ते भर्ता सुग्रीवेणाभिरक्षितः\nसौमित्रिसहितॊ धीमांस तवां चेतॊ मॊक्षयिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 61, + "text": "सवप्ना हि सुमहाघॊरा दृष्टा मे ऽनिष्ट दर्शनाः\nविनाशायास्य दुर्बुद्धेः पौलस्त्य कुलघातिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 62, + "text": "दारुणॊ हय एष दुष्टात्मा कषुद्रकर्मा निशाचरः\nसवभावाच छील दॊषेण सर्वेषां भयवर्धनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 63, + "text": "सपर्धते सर्वदेवैर यः कालॊपहतचेतनः\nमया विनाशलिङ्गानि सवप्ने दृष्टानि तस्य वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 64, + "text": "तैलाभिषिक्तॊ विकचॊ मज्जन पङ्के दशाननः\nअसकृत खरयुक्ते तु रथे नृत्यन्न इव सथितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 65, + "text": "कुम्भकर्णादयश चेमे नग्नाः पतितमूर्धजाः\nकृष्यन्ते दक्षिणाम आशां रक्तमाल्यानुलेपनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 66, + "text": "शवेतातपत्रः सॊष्णीषः शुक्लमाल्यविभूषणः\nशवेतपर्वतम आरूढ एक एव विभीषणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 67, + "text": "सचिवाश चास्य चत्वारः शुक्लमाल्यानुलेपनाः\nशवेतपर्वतम आरूढा मॊक्ष्यन्ते ऽसमान महाभयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 68, + "text": "रामस्यास्त्रेण पृथिवी परिक्षिप्ता ससागरा\nयशसा पृथिवीं कृत्स्नां पूरयिष्यति ते पतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 69, + "text": "अस्थि संचयम आरूढॊ भुञ्जानॊ मधु पायसम\nलक्ष्मणश च मया दृष्टॊ निरीक्षन सर्वतॊदिशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 70, + "text": "रुदती रुधिरार्द्राङ्गी वयाघ्रेण परिरक्षिता\nअसकृत तवं मया दृष्टा गच्छन्ती दुशम उत्तराम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 71, + "text": "हर्षम एष्यसि वैदेहि कषिप्रं भर्तृसमन्विता\nराघवेण सह भरात्रा सीते तवम अचिराद इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 72, + "text": "इति सा मृगशावाक्षी तच छरुत्वा तरिजटा वचः\nबभूवाशावती बाला पुनर भर्तृसमागमे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 264, + "shloka": 73, + "text": "यावद अभ्यागता रौद्राः पिशाच्यस ताः सुदारुणाः\nददृशुस तां तरिजटया सहासीनां यथा पुरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nततस तां भर्तृशॊकार्तां दीनां मलिनवाससम\nमणिशेषाभ्यलंकारां रुदतीं च पतिव्रताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 2, + "text": "राक्षसीभिर उपास्यन्तीं समासीनां शिलातले\nरावणः कामबाणार्तॊ ददर्शॊपससर्प च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 3, + "text": "देवदानवगन्धर्वयक्षकिंपुरुषैर युधि\nअजितॊ शॊकवनिकां ययौ कन्दर्प मॊहितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 4, + "text": "दिव्याम्बर धरः शरीमान सुमृष्टमणिकुण्डलः\nविचित्रमाल्यमुकुटॊ वसन्त इव मूर्तिमान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 5, + "text": "स कल्पवृक्षसदृशॊ यत्नाद अपि विभूषितः\nशमशानचैत्यद्रुमवद भूषितॊ ऽपि भयंकरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 6, + "text": "स तस्यास तनुमध्यायाः समीपे रजनीचरः\nददृशे रॊहिणीम एत्य शनैश्चर इव गरहः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 7, + "text": "स ताम आमन्त्र्य सुश्रॊणीं पुष्पहेतु शराहतः\nइदम इत्य अब्रवीद बालां तरस्तां रौहीम इवाबलाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 8, + "text": "सीते पर्याप्तम एतावत कृतॊ भर्तुर अनुग्रहः\nपरसादं कुरु तन्व अङ्गि करियतां परिकर्म ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 9, + "text": "भजस्व मां वरारॊहे महार्हाभरणाम्बरा\nभव मे सर्वनारीणाम उत्तमा वरवर्णिनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 10, + "text": "सन्ति मे देवकन्याश च राजर्षीणां तथाङ्गनाः\nसन्ति दानव कन्याश च दैत्यानां चापि यॊषितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 11, + "text": "चतुर्दश पिशाचानां कॊट्यॊ मे वचने सथिताः\nदविस तावत पुरुषादानां रक्षसां भीमकर्मणाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ मे तरिगुणा यक्षा ये मद्वचन कारिणः\nके चिद एव धनाध्यक्षं भरातरं मे समाश्रिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 13, + "text": "गन्धर्वाप्सरसॊ भद्रे माम आपानगतं सदा\nउपतिष्ठन्ति वामॊरु यथैव भरातरं मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 14, + "text": "पुत्रॊ ऽहम अपि विप्रर्षेः साक्षाद विश्रवसॊ मुनेः\nपञ्चमॊ लॊकपालानाम इति मे परथितं यशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 15, + "text": "दिव्यानि भक्ष्यभॊज्यानि पानानि विविधानि च\nयथैव तरिदशेशस्य तथैव मम भामिनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 16, + "text": "कषीयतां दुष्कृतं कर्म वनवास कृतं तव\nभार्या मे भव सुश्रॊणि यथा मन्दॊदरी तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 17, + "text": "इत्य उक्ता तेन वैदेही परिवृत्य शुभानना\nतृणम अन्तरतः कृत्वा तम उवाच निशाचरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 18, + "text": "अशिवेनातिवामॊरुर अजस्रं नेत्रवारिणा\nसतनाव अपतितौ बाला सहिताव अभिवर्षती\nउवाच वाक्यं तं कषुद्रं वैदेही पतिदेवता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 19, + "text": "असकृद वदतॊ वाक्यम ईदृशं राक्षसेश्वर\nविषादयुक्तम एतत ते मया शरुतम अभाग्यया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 20, + "text": "तद भद्र सुखभद्रं ते मानसं विनिवर्त्यताम\nपरदारास्म्य अलभ्या च सततं च पतिव्रता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 21, + "text": "न चैवौपयिकी भार्या मानुषी कृपणा तव\nविवशां धर्षयित्वा च कां तवं परीतिम अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 22, + "text": "परजापतिसमॊ विप्रॊ बरह्मयॊनिः पिता तव\nन च पालयसे धर्मं लॊकपालसमः कथम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 23, + "text": "भरातरं राजराजानं महेश्वर सखं परभुम\nधनेश्वरं वयपदिशन कथं तव इह न लज्जसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 24, + "text": "इत्य उक्त्वा परारुदत सीता कम्पयन्ती पयॊधरौ\nशिरॊधरां च तन्व अङ्गी मुखं परच्छाद्य वाससा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 25, + "text": "तस्या रुदत्या भामिन्या दीर्घा वेणी सुसंयता\nददृशे सवसिता सनिग्धा लाकी वयालीव मूर्धनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 26, + "text": "तच छरुत्वा रावणॊ वाक्यं सीतयॊक्तं सुनिष्ठुरम\nपरत्याख्यातॊ ऽपि दुर्मेधाः पुनर एवाब्रवीद वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 27, + "text": "कामम अङ्गानि मे सीते दुनॊतु मकरध्वजः\nन तवाम अकामां सुश्रॊणीं समेष्ये चारुहासिनीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 28, + "text": "किं नु शक्यं मया कर्तुं यत तवम अद्यापि मानुषम\nआहारभूतम अस्माकं रामम एवानुरुध्यसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 29, + "text": "इत्य उक्त्वा ताम अनिन्द्याङ्गीं स राक्षसगणेश्वरः\nतत्रैवान्तर्हितॊ भूत्वा जगामाभिमतां दिशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 265, + "shloka": 30, + "text": "राक्षसीभिः परिवृता वैदेही शॊककर्शिता\nसेव्यमाना तरिजटया तत्रैव नयवसत तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nराघवस तु ससौमित्रिः सुग्रीवेणाभिपालितः\nवसन माल्यवतः पृष्ठे ददर्श विमलं नभः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 2, + "text": "स दृष्ट्वा विमले वयॊम्नि निर्मलं शशलक्षणम\nगरहनक्षत्रताराभिर अनुयातम अमित्रहा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 3, + "text": "कुमुदॊत्पल पद्मानां गन्धम आदाय वायुना\nमहीधरस्थः शीतेन सहसा परतिबॊधिथ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 4, + "text": "परभाते लक्ष्मणं वीरम अभ्यभाषत दुर्मनाः\nसीतां संस्मृत्य धर्मात्मा रुद्धां राक्षस वेश्मनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 5, + "text": "गच्छ लक्ष्मण जानीहि किष्किन्धायां कपीश्वरम\nपरमत्तं गराम्यधर्मेषु केतघ्नं सवार्थपण्डितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 6, + "text": "यॊ ऽसौ कुलाधमॊ मूढॊ मया राज्ये ऽभिषेचितः\nसर्ववानरगॊपुच्छा यम ऋक्षाश च भजन्ति वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 7, + "text": "यदर्थं निहतॊ वाली मया रघुकुलॊद्वह\nतवया सह महाबाहॊ किष्किन्धॊपवने तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 8, + "text": "कृतघ्नं तम अहं मन्ये वानरापसदं भुवि\nयॊ माम एवंगतॊ मूढॊ न जानीते ऽदय लक्ष्मण" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 9, + "text": "असौ मन्ये न जानीते समयप्रतिपादनम\nकृतॊपकारं मां नूनम अवमन्याल्पया धिया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 10, + "text": "यदि तावद अनुद्युक्तः शेते कामसुखात्मकः\nनेतव्यॊ वालिमार्गेण सर्वभूतगतिं तवया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 11, + "text": "अथापि घटते ऽसमाकम अर्थे वानरपुंगवः\nतम आदायैहि काकुत्स्थ तवरावान भव माचिरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 12, + "text": "इत्य उक्तॊ लक्ष्मणॊ भरात्रा गुरुवाक्यहिते रतः\nपरतस्थे रुचिरं गृह्य समार्गण गुणं धनुः\nकिष्किन्धा दवारम आसाद्य परविवेशानिवारितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 13, + "text": "सक्रॊध इति तं मत्वा राजा परत्युद्ययौ हरिः\nतं सदारॊ विनीतात्मा सुग्रीवः पलवगाधिपः\nपूजया परतिजग्राह परीयमाणस तद अर्हया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 14, + "text": "तम अब्रवीद रामवचॊ सौमित्रिर अकुतॊभयः\nस तत सर्वम अशेषेण शरुत्वा परह्वः कृताञ्जलिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 15, + "text": "सभृत्यदारॊ राजेन्द्र सुग्रीवॊ वानराधिपः\nइदम आह वचॊ परीतॊ लक्ष्मणं नरकुञ्जरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 16, + "text": "नास्मि लक्ष्मण दुर्मेधा न कृतघ्नॊ न निर्घृणः\nशरूयतां यः परयत्नॊ मे सीता पर्येषणे कृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 17, + "text": "दिशः परस्थापिताः सर्वे विनीता हरयॊ मया\nसर्वेषां च कृतः कालॊ मासेनागमनं पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 18, + "text": "यैर इयं सवना साद्रिः सपुरा सागराम्बरा\nविचेतव्या मही वीर सग्राम नगराकरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 19, + "text": "स मासः पञ्चरात्रेण पूर्णॊ भवितुम अर्हति\nततः शरॊष्यसि रामेण सहितः सुमहत परियम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 20, + "text": "इत्य उक्तॊ लक्ष्मणस तेन वानरेन्द्रेण धीमता\nतयक्त्वा रॊषम अदीनात्मा सुग्रीवं परत्यपूजयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 21, + "text": "स रामं सह सुग्रीवॊ माल्यवत पृष्ठम आस्थितम\nअभिगम्यॊदयं तस्य कार्यस्य परत्यवेदयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 22, + "text": "इत्य एवं वानरेन्द्रास ते समाजग्मुः सहस्रशः\nदिशस तिस्रॊ विचित्याथ न तु ये दक्षिणां गताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 23, + "text": "आचख्युस ते तु रामाय महीं सागरमेखलाम\nविचितां न तु वैदेह्या दर्शनं रावणस्य वा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 24, + "text": "गतास तु दक्षिणाम आशां ये वै वानरपुंगवाः\nआशावांस तेषु काकुत्स्थः परानान आर्तॊ ऽपय अधारयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 25, + "text": "दविमासॊपरमे काले वयतीते पलवगास ततः\nसुग्रीवम अभिगम्येदं तवरिता वाक्यम अब्रुवन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 26, + "text": "रक्षितं वालिना यत तत सफीतं मधुवनं महत\nतवया च पलवगश्रेष्ठ तद भुङ्क्ते पवनात्मजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 27, + "text": "वालिपुत्रॊ ऽङगदश चैव ये चान्ये पलवगर्षभाः\nविचेतुं दक्षिणाम आशां राजन परस्थापितास तवया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 28, + "text": "तेषां तं परणयं शरुत्वा मेने स कृतकृत्यताम\nकृतार्थानां हि भृत्यानाम एतद भवति चेष्टितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 29, + "text": "स तद रामाय मेधावी शशंस पलवगर्षभः\nरामश चाप्य अनुमानेन मेने दृष्टां तु मैथिलीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 30, + "text": "हनूमत्प्रमुखाश चापि विश्रान्तास ते पलवंगमाः\nअभिजग्मुर हरीन्द्रं तं रामलक्ष्मणसंनिधौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 31, + "text": "गतिं च मुखवर्णं च दृष्ट्वा रामॊ हनूमतः\nअगमत परत्ययं भूयॊ दृष्टा सीतेति भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 32, + "text": "हनूमत्प्रमुखास ते तु वानराः पूर्णमानसाः\nपरणेमुर विधिवद रामं सुग्रीवं लक्ष्मणं तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 33, + "text": "तान उवाचागतान रामः परगृह्य सशरं धनुः\nअपि मां जीवयिष्यध्वम अपि वः कृतकृत्यता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 34, + "text": "अपि राज्यम अयॊध्यायां कारयिष्याम्य अहं पुनः\nनिहत्य समरे शत्रून आहृत्य जनकात्मजाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 35, + "text": "अमॊक्षयित्वा वैदेहीम अहत्वा च रिपून रणे\nहृतदारॊ ऽवधूतश च नाहं जीवितुम उत्सहे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 36, + "text": "इत्य उक्तवचनं रामं परत्युवाचानिलात्मजः\nपरियम आख्यामि ते राम दृष्टा सा जानकी मया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 37, + "text": "विचित्य दक्षिणाम आशां सपर्वतवनाकराम\nशरान्ताः काले वयतीते सम दृष्टवन्तॊ महागुहाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 38, + "text": "परविशामॊ वयं तां तु बहुयॊजनम आयताम\nअन्धकारां सुविपिनां गहनां कीट सेविताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 39, + "text": "गत्वा सुमहद अध्वानम आदित्यस्य परभां ततः\nदृष्टवन्तः सम तत्रैव भवनं दिव्यम अन्तरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 40, + "text": "मयस्य किल दैत्यस्य तदासीद वेश्म राघव\nतत्र परभावती नाम तपॊ ऽतप्यत तापसी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 41, + "text": "तया दत्तानि भॊज्यानि पानानि विविधानि च\nभुक्त्वा लब्धबलाः सन्तस तयॊक्तेन पथा ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 42, + "text": "निर्याय तस्माद उद्देशात पश्यामॊ लवणाम्भसः\nसमीपे सह्यमलयौ दर्दुरं च महागिरिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 43, + "text": "ततॊ मलयम आरुह्य पश्यन्तॊ वरुणालयम\nविषण्णा वयथिताः खिन्ना निराशा जीविते भृशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 44, + "text": "अनेकशतविस्तीर्णं यॊजनानां महॊदधिम\nतिमिनक्र झषावासं चिन्तयन्तः सुदुःखिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 45, + "text": "तत्रानशन संकल्पं कृत्वासीना वयं तदा\nततः कथान्ते गृध्रस्य जटायॊर अभवत कथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 46, + "text": "ततः पर्वतशृङ्गाभं घॊररूपं भयावहम\nपक्षिणं दृष्टवन्तः सम वैनतेयम इवापरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 47, + "text": "सॊ ऽसमान अतर्कयद भॊक्तुम अथाभ्येत्य वचॊ ऽबरवीत\nभॊः क एष मम भरातुर जटायॊः कुरुते कथाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 48, + "text": "संपातिर नाम तस्याहं जयेष्ठॊ भराता खगाधिपः\nअन्यॊन्यस्पर्धयारूढाव आवाम आदित्यसंसदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 49, + "text": "ततॊ दग्धाव इमौ पक्षौ न दग्धौ तु जटायुषः\nतदा मे चिरदृष्टः स भराता गृध्रपतिः परियः\nनिर्दग्धपक्षः पतितॊ हय अहम अस्मिन महागिरौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 50, + "text": "तस्यैवं वदतॊ ऽसमाभिर हतॊ भराता निवेदितः\nवयसनं भवतश चेदं संक्षेपाद वै निवेदितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 51, + "text": "स संपातिस तदा राजञ शरुत्वा सुमहद अप्रियम\nविषण्णचेताः पप्रच्छ पुनर अस्मान अरिंदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 52, + "text": "कः स रामः कथं सीता जटायुश च कथं हतः\nइच्छामि सर्वम एवैतच छरॊतुं पलवगसत्तमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 53, + "text": "तस्याहं सर्वम एवैतं भवतॊ वयसनागमम\nपरायॊपवेशने चैव हेतुं विस्तरतॊ ऽबरुवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 54, + "text": "सॊ ऽसमान उत्थापयाम आस वाक्येनानेन पक्षिराज\nरावणॊ विदितॊ मह्यं लङ्का चास्य महापुरी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 55, + "text": "दृष्टा पारे समुद्रस्य तरिकूटगिरिकन्दरे\nभवित्री तत्र वैदेही न मे ऽसत्य अत्र विचारणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 56, + "text": "इति तस्य वचॊ शरुत्वा वयम उत्थाय सत्वराः\nसागरप्लवने मन्त्रं मन्त्रयामः परंतप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 57, + "text": "नाध्यवस्यद यदा कश चित सागरस्य विलङ्घने\nततः पितरम आविश्य पुप्लुवे ऽहं महार्णवम\nशतयॊजनविस्तीर्णं निहत्य जलराक्षसीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 58, + "text": "तत्र सीता मया दृष्टा रावणान्तःपुरे सती\nउपवासतपः शीला भर्तृदर्शनलालसा\nजटिला मलदिग्धाङ्गी कृशा दीना तपस्विनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 59, + "text": "निमित्तैस ताम अहं सीताम उपलभ्य पृथग्विधैः\nउपसृत्याब्रुवं चार्याम अभिगम्य रहॊगताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 60, + "text": "सीते रामस्य दूतॊ ऽहं वानरॊ मारुतात्मजः\nतवद्दर्शनम अभिप्रेप्सुर इह पराप्तॊ विहायसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 61, + "text": "राजपुत्रौ कुशलिनौ भरातरौ रामलक्ष्मणौ\nसर्वशाखा मृगेन्द्रेण सुग्रीवेणाभिपालितौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 62, + "text": "कुशलं तवाब्रवीद रामः सीते सौमित्रिणा सह\nसखिभावाच च सुग्रीवः कुशलं तवानुपृच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 63, + "text": "कषिप्रम एष्यति ते भर्ता सर्वशाका मृगैः सह\nपरत्ययं कुरु मे देवि वानरॊ ऽसमि न राक्षसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 64, + "text": "मुहूर्तम इव च धयात्वा सीता मां परत्युवाच ह\nअवैमि तवां हनूमन्तम अविन्ध्य वचनाद अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 65, + "text": "अविन्ध्यॊ हि महाबाहॊ राक्षसॊ वृद्धसंमतः\nकथितस तेन सुग्रीवस तवद्विधैः सचिवैर वृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 66, + "text": "गम्यताम इति चॊक्त्वा मां सीता परादाद इमं मणिम\nधारिता येन वैदेही कालम एतम अनिन्दिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 67, + "text": "परत्ययार्थं कथां चेमां कथयाम आस जानकी\nकषिप्राम इषीकां काकस्य चित्रकूटे महागिरौ\nभवता पुरुषव्याघ्र परत्यभिज्ञान कारणात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 266, + "shloka": 68, + "text": "शरावयित्वा तदात्मानं ततॊ दग्ध्वा च तां पुरीम\nसंप्राप्त इति तं रामः परियवादिनम अर्चयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nततस तत्रैव रामस्य समासीनस्य तैः सह\nसमाजग्मुः कपिश्रेष्ठाः सुग्रीववचनात तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 2, + "text": "वृतः कॊटिसहस्रेण वानराणां तरस्विनाम\nशवशुरॊ वालिनः शरीमान सुषेणॊ रामम अभ्ययात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 3, + "text": "कॊटीशतवृतौ चापि गजॊ गवय एव च\nवानरेन्द्रौ महावीर्यौ पृथक्पृथग अदृश्यताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 4, + "text": "षष्टिकॊटिसहस्राणि परकर्षन परत्यदृश्यत\nगॊलाङ्गूलॊ महाराज गवाक्षॊ भीमदर्शनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 5, + "text": "गन्धमादनवासी तु परथितॊ गन्धमादनः\nकॊटीसहस्रम उग्राणां हरीणां समकर्षत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 6, + "text": "पनसॊ नाम मेधावी वानरः सुमहाबलः\nकॊटीर दश दवादश च तरिंशत पञ्च परकर्षति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 7, + "text": "शरीमान दधिमुखॊ नाम हरिवृद्धॊ ऽपि वीर्यवान\nपरचकर्ष महत सैन्यं हरीणां भीम तेजसाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 8, + "text": "कृष्णानां मुखपुण्डाणाम ऋक्षाणां भीमकर्मणाम\nकॊटीशतसहस्रेण जाम्बवान परत्यदृश्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 9, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ हरियूथपयूथपाः\nअसंख्येया महाराज समीयू रामकारणात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 10, + "text": "शिरीष कुसुमाभानां सिंहानाम इव नर्दताम\nशरूयते तुमुलः शब्दस तत्र तत्र परधावताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 11, + "text": "गिरिकूट निभाः के चित के चिन महिषसंनिभाः\nशरद अभ्रप्रतीकाशाः पिष्ट हिङ्गुल काननाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 12, + "text": "उत्पतन्तः पतन्तश च पलवमानाश च वानराः\nउद्धुन्वन्तॊ ऽपरे रेणून समाजग्मुः समन्ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 13, + "text": "स वानरमहालॊकः पूर्णसागर संनिभः\nनिवेशम अकरॊत तत्र सुग्रीवानुमते तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 14, + "text": "ततस तेषु हरीन्द्रेषु समावृत्तेषु सर्वशः\nतिथौ परशस्ते नक्षत्रे मुहुर्ते चाभिपूजिते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 15, + "text": "तेन वयूढेन सैन्येन लॊकान उद्वर्तयन्न इव\nपरययौ राघवः शरीमान सुग्रीवसहितस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 16, + "text": "मुखम आसीत तु सैन्यस्य हनूमान मारुतात्मजः\nजघनं पालयाम आस सौमित्रिर अकुतॊभयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 17, + "text": "बद्धगॊधाङ्गुलि तराणौ राघवौ तत्र रेजतुः\nवृतौ हरि महामात्रैश चन्द्रसूर्यौ गरहैर इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 18, + "text": "परबभौ हरिसैन्यं तच छाल तालशिलायुधम\nसुमहच छालि भवनं यथा सूर्यॊदयं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 19, + "text": "नल नीलाङ्गदक्राथ मैन्द दविरदपालिता\nययौ सुमहती सेना राघवस्यार्थसिद्धये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 20, + "text": "विधिवत सुप्रशस्तेषु बहुमूलफलेषु च\nपरभूतमधु मांसेषु वारिमत्सु शिवेषु च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 21, + "text": "निवसन्ति निराबाधा तथैव गिरिसानुषु\nउपायाद धरि सेना सा कषारॊदम अथ सागरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 22, + "text": "दवितीय सागरनिभं तद बलं बहुल धवजम\nवेलावनं समासाद्य निवासम अकरॊत तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ दाशरथिः शरीमान सुग्रीवं परत्यभाषत\nमध्ये वानरमुख्यानां पराप्तकालम इदं वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 24, + "text": "उपायः कॊ नु भवतां महत सागरलङ्घने\nइयं च महती सेनासागरश चापि दुस्तरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 25, + "text": "तत्रान्ये वयाहरन्ति सम वानराः पटु मानिनः\nसमर्था लङ्घने सिन्धॊर न तु कृत्स्नस्य वानराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 26, + "text": "के चिन नौभिर वयवस्यन्ति केचीच च विविधैः पलवैः\nनेति रामश च तान सर्वान सान्त्वयन परत्यभाषत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 27, + "text": "शतयॊजनविस्तारं न शक्ताः सर्ववानराः\nकरान्तुं तॊयनिधिं वीरा नैषा वॊ नैष्ठिकी मतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 28, + "text": "नावॊ न सन्ति सेनाया बह्व्यस तारयितुं तथा\nवणिजाम उपघातं च कथम अस्मद्विधश चरेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 29, + "text": "विस्तीर्णं चैव नः सैन्यं हन्याच छिद्रेषु वै परः\nपलवॊडुप परतारश च नैवात्र मम रॊचते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 30, + "text": "अहं तव इमं जलनिधिं समारप्स्याम्य उपायतः\nपरतिशेष्याम्य उपवसन दर्शयिष्यति मां ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 31, + "text": "न चेद दर्शयिता मार्गं धक्ष्याम्य एनम अहं ततः\nमहास्त्रैर अप्रतिहतैर अत्यग्नि पवनॊज्ज्वलैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 32, + "text": "इत्य उक्त्वा सह सौमित्रिर उपस्पृश्याथ राघवः\nपरतिशिश्ये जलनिधिं विधिवत कुशसंस्तरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 33, + "text": "सागरस तु ततः सवप्ने दर्शयाम आस राघवम\nदेवॊ नदनदी भर्ता शरीमान यादॊगणैर वृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 34, + "text": "कौसल्या मातर इत्य एवम आभाष्य मधुरं वचः\nइदम इत्य आह रत्नानाम आकरैः शतशॊ वृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 35, + "text": "बरूहि किं ते करॊम्य अत्र साहाय्यं पुरुषर्षभ\nइक्ष्वाकुर अस्मि ते जञातिर इति रामस तम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 36, + "text": "मार्गम इच्छामि सैन्यस्य दत्तं नदनदीपते\nयेन गत्वा दशग्रीवं हन्यां पौलस्त्य पांसनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 37, + "text": "यद्य एवं याचतॊ मार्गं न परदास्यति मे भवान\nशरैस तवां शॊषयिष्यामि दिव्यास्त्रप्रतिमन्त्रितैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 38, + "text": "इत्य एवं बरुवतः शरुत्वा रामस्य वरुणालयः\nउवाच वयथितॊ वाक्यम इति बद्धाञ्जलिः सथितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 39, + "text": "नेच्छामि परतिघातं ते नास्मि विघ्नकरस तव\nशृणु चेदं वचॊ राम शरुत्वा कर्तव्यम आचर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 40, + "text": "यदि दास्यामि ते मार्गं सैन्यस्य वरजतॊ ऽऽजञया\nअन्ये ऽपय आज्ञापयिष्यन्ति माम एवं धनुषॊ बलात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 41, + "text": "अस्ति तव अत्र नलॊ नाम वानरः शिल्पिसंमतः\nतवष्टुर देवस्य तनयॊ बलवान विश्वकर्मणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 42, + "text": "स यत काष्ठं तृणं वापि शिलां वा कषेप्स्यते मयि\nसर्वं तद धारयिष्यामि स ते सेतुर भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 43, + "text": "इत्य उक्त्वान्तर्हिते तस्मिन रामॊ नलम उवाच ह\nकुरु सेतुं समुद्रे तवं शक्तॊ हय असि मतॊ मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 44, + "text": "तेनॊपायेन काकुत्स्थः सेतुबन्धम अकारयत\nदशयॊजनविस्तारम आयतं शतयॊजनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 45, + "text": "नलसेतुर इति खयातॊ यॊ ऽदयापि परथितॊ भुवि\nरामस्याज्ञां पुरस्कृत्य धार्यते गिरिसंनिभः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 46, + "text": "तत्रस्थं स तु धर्मात्मा समागच्छद विभीषणः\nभराता वै राक्षसेन्द्रस्य चतुर्भिः सचिवैः सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 47, + "text": "परजिजग्राह रामस तं सवागतेन महामनाः\nसुग्रीवस्य तु शङ्काभूत परणिधिः सयाद इति सम ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 48, + "text": "राघवस तस्य चेष्टाभिः सम्यक च चरितेङ्गितैः\nयदा तत्त्वेन तुष्टॊ ऽभूत तत एनम अपूजयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 49, + "text": "सर्वराक्षस राज्ये चाप्य अभ्यषिञ्चद विभीषणम\nचक्रे च मन्त्रानुचरं सुहृदं लक्ष्मणस्य च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 50, + "text": "विभीषण मते चैव सॊ ऽतयक्रामन महार्णवम\nससैन्यं सेतुना तेन मासेनैव नराधिप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 51, + "text": "ततॊ गत्वा समासाद्य लङ्कॊद्यानान्य अनेकशः\nभेदयाम आस कपिभिर महान्ति च बहूनि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 52, + "text": "तत्रास्तां रावणामात्यौ राक्षसौ शुकसारणौ\nचारौ वानररूपेण तौ जग्राह विभीषणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 53, + "text": "परतिपन्नौ यदा रूपं राक्षसं तौ निशाचरौ\nदर्शयित्वा ततः सैन्यं रामः पश्चाद अवासृजत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 267, + "shloka": 54, + "text": "निवेश्यॊपवने सैन्यं तच छूरः पराज्ञवानरम\nपरेषयाम आस दौत्येन रावणस्य ततॊ ऽङगदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nपरभूतान्नॊदके तस्मिन बहुमूलफले वने\nसेनां निवेश्य काकुत्स्थॊ विधिवत पर्यरक्षत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 2, + "text": "रावणश च विधिं चक्रे लङ्कायां शास्त्रनिर्मितम\nपरकृत्यैव दुराधर्षा दृढप्राकारतॊरणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 3, + "text": "अघाध तॊयाः परिखा मीननक्र समाकुलाः\nबभूवुः सप्त दुर्धर्षाः खादिरैः शङ्कुभिश चिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 4, + "text": "कर्णाट्ट यन्त्रदुर्धर्षा बभूवुः सहुडॊपलाः\nसाशीविष घटायॊधाः ससर्ज रसपांसवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 5, + "text": "मुसलालात नाराचतॊमरासि परश्वधैः\nअन्विताश च शतघ्नीभिः समधूच छिष्ट मुद्गराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 6, + "text": "पुरद्वारेषु सर्वेषु गुल्माः सथावरजङ्गमाः\nबभूवुः पत्तिबहुलाः परभूतगजवाजिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 7, + "text": "अङ्गदस तव अथ लङ्काया दवारदेशम उपागतः\nविदितॊ राक्षसेन्द्रस्य परविवेश गतव्यथः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 8, + "text": "मध्ये राक्षस कॊटीनां बह्वीनां सुमहाबलः\nशुशुभे मेघमालाभिर आदित्य इव संवृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 9, + "text": "स समासाद्य पौलस्त्यम अमात्यैर अभिसंवृतम\nराम संदेशम आमन्त्र्य वाग्मी वक्तुं परचक्रमे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 10, + "text": "आह तवां राघवॊ राजन कॊसलेन्द्रॊ महायशाः\nपराप्तकालम इदं वाक्यं तद आदत्स्व कुरुष्व च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 11, + "text": "अकृतात्मानम आसाद्य राजानम अनये रतम\nविनश्यन्त्य अनयाविष्टा देशाश च नगराणि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 12, + "text": "तवयैकेनापराद्धं मे सीताम आहरता बलात\nवधायानपराद्धानाम अन्येषां तद भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 13, + "text": "ये तवया बलदर्पाभ्याम आविष्टेन वनेचराः\nऋषयॊ हिंसिताः पूर्वं देवाश चाप्य अवमानिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 14, + "text": "राजर्षयश च निहता रुदन्त्यश चाहृताः सत्रियः\nतद इदं समनुप्राप्तं फलं तस्यानयस्य ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 15, + "text": "हन्तास्मि तवां सहामात्यं युध्यस्व पुरुषॊ भव\nपश्य मे धनुषॊ वीर्यं मानुषस्य निशाचर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 16, + "text": "मुच्यतां जानकी सीता न मे मॊक्ष्यसि कर्हि चित\nअराक्षसम इमं लॊकं कर्तास्मि निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 17, + "text": "इति तस्य बरुवाणस्य दूतस्य परुषं वचः\nशरुत्वा न ममृषे राजा रावणः करॊधमूर्छितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 18, + "text": "इङ्गितज्ञास ततॊ भर्तुश चत्वारॊ रजनीचराः\nचतुर्ष्व अङ्गेषु जगृहुः शार्दूलम इव पक्षिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 19, + "text": "तांस तथाङ्गेषु संसक्तान अङ्गदॊ रजनीचरान\nआदायैव खम उत्पत्य परासादतलम आविशत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 20, + "text": "वेगेनॊत्पततस तस्य पेतुस ते रजनीचराः\nभुवि संभिन्नहृदयाः परहार परिपीडिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 21, + "text": "स मुक्तॊ हर्म्यशिखरात तस्मात पुनर अवापतत\nलङ्घयित्वा पुरीं लङ्कां सवबलस्य समीपतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 22, + "text": "कॊसलेन्द्रम अथाभ्येत्य सर्वम आवेद्य चाङ्गदः\nविशश्राम स तेजस्वी राघवेणाभिनन्दितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 23, + "text": "ततः सर्वाभिसारेण हरीणां वातरंहसाम\nभेदयाम आस लङ्कायाः पराकारं रघुनन्दनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 24, + "text": "विभीषणर्क्षाधिपती पुरस्कृत्याथ लक्ष्मणः\nदक्षिणं नगरद्वारम अवामृद्नाद दुरासदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 25, + "text": "करभारुण गात्राणां हरीणां युद्धशालिनाम\nकॊटीशतसहस्रेण लङ्काम अभ्यपतत तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 26, + "text": "उत्पतद्भिः पतद भिश च निपतद भिश च वानरैः\nनादृश्यत तदा सूर्यॊ रजसा नाशित परभः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 27, + "text": "शालिप्रसून सदृशैः शिरीष कुसुमप्रभैः\nतरुणादित्यसदृशैः शरगौरैश च वानरैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 28, + "text": "पराकारं ददृशुस ते तु समन्तात कपिली कृतम\nराक्षसा विस्मिता राजन सस्त्री वृद्धाः समन्ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 29, + "text": "विभिदुस ते मणिस्तम्भान कर्णाट्ट शिखराणि च\nभग्नॊन्मथित वेगानि यन्त्राणि च विचिक्षिपुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 30, + "text": "परिगृह्य शतघ्नीश च सचक्राः सहुडॊपलाः\nचिक्षिपुर भुजवेगेन लङ्का मध्ये महाबलाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 31, + "text": "पराकारस्थाश च ये के चिन निशाचरगणास तदा\nपरदुद्रुवुस ते शतशः कपिभिः समभिद्रुताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 32, + "text": "ततस तु राजवचनाद राक्षसाः कामरूपिणः\nनिर्ययुर विकृताकाराः सहस्रशतसंघशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 33, + "text": "शस्त्रवर्षाणि वर्षन्तॊ दरावयन्तॊ वनौकसः\nपराकारं शॊधयन्तस ते परं विक्रमम आस्थिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 34, + "text": "स माषराशिसदृशैर बभूव कषणदाचरैः\nकृतॊ निर्वानरॊ भूयः पराकारॊ भीमदर्शनैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 35, + "text": "पेतुः शूलविभिन्नाङ्गा बहवॊ वानरर्षभाः\nसतम्भतॊरण भग्नाश च पेतुस तत्र निशाचराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 36, + "text": "केशा केश्य अभवद युद्धं रक्षसां वानरैः सह\nनखैर दन्तैश च वीराणां खादतां वै परस्परम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 37, + "text": "निष्टनन्तॊ हय अभयतस तत्र वानरराक्षसाः\nहता निपतिता भूमौ न मुञ्चन्ति परस्परम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 38, + "text": "रामस तु शरजालानि ववर्ष जलदॊ यथा\nतानि लङ्कां समासाद्य जघ्नुस तान रजनीचरान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 39, + "text": "सौमित्रिर अपि नाराचैर दृढधन्वा जितक्लमः\nआदिश्यादिश्य दुर्गस्थान पातयाम आस राक्षसान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 268, + "shloka": 40, + "text": "ततः परत्यवहारॊ ऽभूत सैन्यानां राघवाज्ञया\nकृते विमर्दे लङ्कायां लब्धलक्षॊ जयॊत्तरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 269, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nततॊ निविशमानांस तान सैनिकान रावणानुगाः\nअभिजग्मुर गणान एके पिशाचक्षुद्ररक्षसाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 269, + "shloka": 2, + "text": "पर्वणः पूतनॊ जम्भः खरः करॊधवशॊ हरिः\nपररुजश चारुजश चैव परघसश चैवम आदयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 269, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ ऽभिपततां तेषाम अदृश्यानां दुरात्मनाम\nअन्तर्धानवधं तज्ज्ञश चकार स विभीषणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 269, + "shloka": 4, + "text": "ते दृश्यमाना हरिभिर बलिभिर दूरपातिभिः\nनिहताः सर्वशॊ राजन महीं जग्मुर गतासवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 269, + "shloka": 5, + "text": "अमृष्यमाणः सबलॊ रावणॊ निर्ययाव अथ\nवयूह्य चौशनसं वयूहं हरीन सर्वान अहारयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 269, + "shloka": 6, + "text": "राघवस तव अभिनिर्याय वयूढानीकं दशाननम\nबार्हस्पत्यं विधिं कृत्वा परत्यव्यूहन निशाचरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 269, + "shloka": 7, + "text": "समेत्य युयुधे तत्र ततॊ रामेण रावणः\nयुयुधे लक्ष्मणश चैव तथैवेन्द्र जिता सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 269, + "shloka": 8, + "text": "विरूपाक्षेण सुग्रीवस तारेण च निखर्वटः\nतुण्डेन च नलस तत्र पटुशः पनसेन च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 269, + "shloka": 9, + "text": "विषह्यं यं हि यॊ मेने स स तेन समेयिवान\nयुयुधे युद्धवेलायां सवबाहुबलम आश्रिथ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 269, + "shloka": 10, + "text": "स संप्रहारॊ ववृधे भीरूणां भयवर्धनः\nलॊम संहर्षणॊ घॊरः पुरा देवासुरे यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 269, + "shloka": 11, + "text": "रावणॊ रामम आनर्च्छच छक्ति शूलासिवृष्टिभिः\nनिशितैर आयसैस तीक्ष्णै रावणं चापि राघवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 269, + "shloka": 12, + "text": "तथैवेन्द्र जितं यत्तं लक्ष्मणॊ मर्मभेदिभिः\nइन्द्रजिच चापि सौमित्रिं बिभेद बहुभिः शरैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 269, + "shloka": 13, + "text": "विभीषणः परहस्तं च परहस्तश च विभीषणम\nखगपत्रैः शरैस तीक्ष्णैर अभ्यवर्षद गतव्यथः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 269, + "shloka": 14, + "text": "तेषां बलवताम आसीन महास्त्राणां समागमः\nविव्यथुः सकला येन तरयॊ लॊकाश चराचराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nततः परहस्तः सहसा समभ्येत्य विभीषणम\nगदया ताडयाम आस विनद्य रणकर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 2, + "text": "स तयाभिहतॊ धीमान गदया भीमवेगया\nनाकम्पत महाबाहुर हिमवान इव सुस्थिरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 3, + "text": "ततः परगृह्य विपुलां शतघण्टां विभीषणः\nअभिमन्त्र्य महाशक्तिं चिक्षेपास्य शिरॊ परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 4, + "text": "पतन्त्या स तया वेगाद राक्षसाशनि नादया\nहृतॊत्तमाङ्गॊ ददृशे वातरुग्ण इव दरुमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 5, + "text": "तं दृष्ट्वा निहतं संख्ये परहस्तं कषणदाचरम\nअभिदुद्राव धूम्राक्षॊ वेगेन महता कपीन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 6, + "text": "तस्य मेघॊपमं सैन्यम आपतद भीमदर्शनम\nदृष्ट्वैव सहसा दीर्णा रणे वानरपुंगवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 7, + "text": "ततस तान सहसा दीर्णान दृष्ट्वा वानरपुंगवान\nनिर्याय कपिशार्दूलॊ हनूमान पर्यवस्थितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 8, + "text": "तं दृष्ट्वावस्थितं संख्ये हरयः पवनात्मजम\nवेगेन महता राजन संन्यवर्तन्त सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 9, + "text": "ततः शब्दॊ महान आसीत तुमुलॊ लॊमहर्षणः\nरामरावण सैन्यानाम अन्यॊन्यम अभिधावताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 10, + "text": "तस्मिन परवृत्ते संग्रामे घॊरे रुधिरकर्दमे\nधूम्राक्षः कपिसैन्यं तद दरावयाम आस पत्रिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 11, + "text": "तं राक्षस महामात्रम आपतन्तं सपत्नजित\nतरसा परतिजग्राह हनूमान पवनात्मजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 12, + "text": "तयॊर युद्धम अभूद घॊरं हरिराक्षसवीरयॊः\nजिगीषतॊर युधान्यॊन्यम इन्द्र परह्लादयॊर इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 13, + "text": "गदाभिः परिघैश चैव राक्षसॊ जघ्निवान कपिम\nकपिश च जघ्निवान रक्षॊ सस्कन्धविटपैर दरुमैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 14, + "text": "ततस तम अतिकायेन साश्वं सरथ सारथिम\nधूम्राक्षम अवधीद धीमान हनूमान मारुतात्मजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 15, + "text": "ततस तं निहतं दृष्ट्वा धूम्राक्षं राक्षसॊत्तमम\nहरयॊ जातविस्रम्भा जघ्नुर अभ्येत्य सैनिकान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 16, + "text": "ते वध्यमाना बलिभिर हरिभिर जितकाशिभिः\nराक्षसा भग्नसंकल्पा लङ्काम अभ्यपतद भयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 17, + "text": "ते ऽभिपत्य पुरं भग्ना हतशेषा निशाचराः\nसर्वं राज्ञे यथावृत्तं रावणाय नयवेदयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 18, + "text": "शरुत्वा तु रावणस तेभ्यः परहस्तं निहतं युधि\nधूम्राक्षं च महेष्वासं ससैन्यं वानरर्षभैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 19, + "text": "सुदीर्घम इव निःश्वस्य समुत्पत्य वरासनात\nउवाच कुम्भकर्णस्य कर्मकालॊ ऽयम आगतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 20, + "text": "इत्य एवम उक्त्वा विविधैर वादित्रैः सुमहास्वनैः\nशयानम अतिनिद्रालुं कुम्भकर्णम अबॊधयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 21, + "text": "परबॊध्य महता चैनं यत्नेनागत साध्वसः\nसवस्थम आसीनम अव्यग्रं विनिद्रं राक्षसाधिपः\nततॊ ऽबरवीद दशग्रीवः कुम्भकर्णं महाबलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 22, + "text": "धन्यॊ ऽसि यस्य ते निद्रा कुम्भकर्णेयम ईदृशी\nय इमं दारुणं कालं न जानीषे महाभयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 23, + "text": "एष तीर्त्वार्णवं रामः सेतुना हरिभिः सह\nअवमन्येह नः सर्वान करॊति कदनं महत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 24, + "text": "मया हय अपहृता भार्या सीता नामास्य जानकी\nतां मॊक्षयिषुर आयातॊ बद्ध्वा सेतुं महार्णवे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 25, + "text": "तेन चैव परहस्तादिर महान्नः सवजनॊ हतः\nतस्य नान्यॊ निहन्तास्ति तवदृते शत्रुकर्शन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 26, + "text": "स दंशितॊ ऽभिनिर्याय तवम अद्य बलिनां वर\nरामादीन समरे सर्वाञ जहि शत्रून अरिंदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 27, + "text": "दूषणावरजौ चैव वज्रवेगप्रमाथिनौ\nतौ तवां बलेन महता सहिताव अनुयास्यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 28, + "text": "इत्य उक्त्वा राक्षसपतिः कुम्भकर्णं तरस्विनम\nसंदिदेशेतिकर्तव्ये वज्रवेगप्रमाथिनौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 270, + "shloka": 29, + "text": "तथेत्य उक्त्वा तु तौ वीरौ रावणं दूषणानुजौ\nकुम्भकर्णं पुरस्कृत्य तूर्णं निर्ययतुः पुरात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 271, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nततॊ विनिर्याय पुरात कुम्भकर्णः सहानुगः\nअपश्यत कपिसैन्यं तज जितकाश्य अग्रतः सथितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 271, + "shloka": 2, + "text": "तम अभ्येत्याशु हरयः परिवार्य समन्ततः\nअभ्यघ्नंश च महाकायैर बहुभिर जगती रुहैः\nकरजैर अतुदंश चान्ये विहाय भयम उत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 271, + "shloka": 3, + "text": "बहुधा युध्यमानास ते युद्धमार्गैः पलवंगमाः\nनानाप्रहरणैर भीमं राक्षसेन्द्रम अताडयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 271, + "shloka": 4, + "text": "स ताड्यमानः परहसन भक्षयाम आस वानरान\nपनसं च गवाक्षं च वज्रबाहुं च वानरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 271, + "shloka": 5, + "text": "तद दृष्ट्वा वयथनं कर्म कुम्भकर्णस्य रक्षसः\nउदक्रॊशन परित्रस्तास तारप्रभृतयस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 271, + "shloka": 6, + "text": "तं तारम उच्चैः करॊशन्तम अन्यांश च हरियूथपान\nअभिदुद्राव सुग्रीवः कुम्भकर्णम अपेतभीः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 271, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ ऽभिपत्य वेगेन कुम्भकर्णं महामनाः\nशालेन जघ्निवान मूर्ध्नि बलेन कपिकुञ्जरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 271, + "shloka": 8, + "text": "स महात्मा महावेगः कुम्भकर्णस्य मूर्धनि\nबिभेद शालं सुग्रीवॊ न चैवाव्यथयत कपिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 271, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ विनद्य परहसञ शालस्पर्श विबॊधिथ\nदॊर्भ्याम आदाय सुग्रीवं कुम्भकर्णॊ ऽहरद बलात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 271, + "shloka": 10, + "text": "हरियमाणं तु सुग्रीवं कुम्भकर्णेन रक्षसा\nअवेक्ष्याभ्यद्रवद वीरः सौमित्रिर मित्रनन्दनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 271, + "shloka": 11, + "text": "सॊ ऽभिपत्य महावेगं रुक्मपुङ्खं महाशरम\nपराहिणॊत कुम्भकर्णाय लक्ष्मणः परवीरहा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 271, + "shloka": 12, + "text": "स तस्य देवावरणं भित्त्वा देहं च सायकः\nजगाम दारयन भूमिं रुधिरेण समुक्षितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 271, + "shloka": 13, + "text": "तथा स भिन्नहृदयः समुत्सृज्य कपीश्वरम\nकुम्भकर्णॊ महेष्वासः परगृहीतशिलायुधः\nअभिदुद्राव सौमित्रिम उद्यम्य महतीं शलाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 271, + "shloka": 14, + "text": "तस्याभिद्रवतस तूर्णं कषुराभ्याम उच्छ्रितौ करौ\nचिच्छेद निशिताग्राभ्यां स बभूव चतुर्भुजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 271, + "shloka": 15, + "text": "तान अप्य अस्य भुजान सर्वान परगृहीतशिलायुधान\nकषुरैश चिच्छेद लघ्व अस्त्रं सौमित्रिः परतिदर्शयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 271, + "shloka": 16, + "text": "स बभूवातिकायाश च बहु पादशिरॊ भुजः\nतं बरह्मास्त्रेण सौमित्रिर ददाहाद्रिचयॊपमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 271, + "shloka": 17, + "text": "स पपात महावीर्यॊ दिव्यास्त्राभिहतॊ रणे\nमहाशनि विनिर्दग्धः पापपॊ ऽङकुरवान इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 271, + "shloka": 18, + "text": "तं दृष्ट्वा वृत्र संकाशं कुम्भकर्णं तरस्विनम\nगतासुं पतितं भूमौ राक्षसाः पराद्रवन भयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 271, + "shloka": 19, + "text": "तथा तान्द रवतॊ यॊधान दृष्ट्वा तौ दूषणानुजौ\nअवस्थाप्याथ सौमित्रिं संक्रुद्धाव अभ्यधावताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 271, + "shloka": 20, + "text": "ताव आद्रवन्तौ संक्रुद्धॊ वज्रवेगप्रमाथिनौ\nपरतिजग्राह सौमित्रिर विनद्यॊभौ पतत्रिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 271, + "shloka": 21, + "text": "ततः सुतुमुलं युद्धम अभवल लॊमहर्षणम\nदूषणानुजयॊः पार्थ लक्ष्मणस्य च धीमतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 271, + "shloka": 22, + "text": "महता शरवर्षेण राक्षसौ सॊ ऽभयवर्षत\nतौ चापि वीरौ संक्रुद्धाव उभौ तौ समवर्षताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 271, + "shloka": 23, + "text": "मुहूर्तम एवम अभवद वज्रवेगप्रमाथिनॊः\nसौमित्रेश च महाबाहॊः संप्रहारः सुदारुणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 271, + "shloka": 24, + "text": "अथाद्रिशृङ्गम आदाय हनूमान मारुतात्मजः\nअभिद्रुत्याददे पराणान वज्रवेगस्य रक्षसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 271, + "shloka": 25, + "text": "नीलश च महता गराव्णा दूषणावरजं हरिः\nपरमाथिनम अभिद्रुत्य परममाथ महाबलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 271, + "shloka": 26, + "text": "ततः परावर्तत पुनः संग्रामः कटुकॊदयः\nरामरावण सैन्यानाम अन्यॊन्यम अभिधावताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 271, + "shloka": 27, + "text": "शतशॊ नैरृतान वन्या जघ्नुर वन्यांश च नैरृताः\nनैरृतास तत्र वध्यन्ते परायशॊ न तु वानराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 272, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nततः शरुत्वा हतं संख्ये कुम्भकर्णं सहानुगम\nपरहस्तं च महेष्वासं धूम्राक्षं चातितेजसम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 272, + "shloka": 2, + "text": "पुत्रम इन्द्रजितं शूरं रावणः परत्यभाषत\nजहि रामम अमित्रघ्न सुग्रीवं च सलक्ष्मणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 272, + "shloka": 3, + "text": "तवया हि मम सत पुत्र यशॊ दीप्तम उपार्जितम\nजित्वा वज्रधरं संख्ये सहस्राक्षं शचीपतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 272, + "shloka": 4, + "text": "अन्तर्हितः परकाशॊ वा दिव्यैर दत्तवरैः शरैः\nजहि शत्रून अमित्रघ्न मम शस्त्रभृतां वर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 272, + "shloka": 5, + "text": "रामलक्ष्मण सुग्रीवाः शरस्पर्शं न ते ऽनघ\nसमर्थाः परतिसंसॊढुं कुतस तद अनुयायिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 272, + "shloka": 6, + "text": "अकृता या परहस्तेन कुम्भकर्णेन चानघ\nखरस्यापचितिः संख्ये तां गच्छस्व महाभुज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 272, + "shloka": 7, + "text": "तवम अद्य निशितैर बाणैर हत्वा शत्रून ससैनिकान\nपरतिनन्दय मां पुत्रपुरा बद्ध्वैव वासवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 272, + "shloka": 8, + "text": "इत्य उक्तः स तथेत्य उक्त्वा रथम आस्थाय दंशितः\nपरययाव इन्द्रजिद राजंस तूर्णम आयॊधनं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 272, + "shloka": 9, + "text": "तत्र विश्राव्य विस्पष्टं नाम राक्षसपुंगवः\nआह्वयाम आस समरे लक्ष्मणं शुभलक्षणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 272, + "shloka": 10, + "text": "तं लक्ष्मणॊ ऽपय अभ्यधावत परगृह्य सशरं धनुः\nतरासयंस तलघॊषेण सिंहः कषुद्रमृगं यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 272, + "shloka": 11, + "text": "तयॊः समभवद युद्धं सुमहज जय गृद्धिनॊः\nदिव्यास्त्रविदुषॊस तीव्रम अन्यॊन्यस्पर्धिनॊस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 272, + "shloka": 12, + "text": "रावणिस तु यदा नैनं विशेषयति सायकैः\nततॊ गुरुतरं यत्नम आतिष्ठद बलिनां वरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 272, + "shloka": 13, + "text": "तत एनं महावेगैर अर्दयाम आस तॊमरैः\nतान आगतान स चिच्छेद सौमित्रिर निशितैः शरैः\nते निकृत्ताः शरैस तीक्ष्णैर नयपतन वसुधातले" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 272, + "shloka": 14, + "text": "तम अङ्गदॊ वालिसुतः शरीमान उद्यम्य पादपम\nअभिद्रुत्य महावेगस ताडयाम आस मूर्धनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 272, + "shloka": 15, + "text": "तस्येन्द्रजिद असंभ्रान्तः परासेनॊरसि वीर्यवान\nपरहर्तुम ऐच्छत तं चास्य परासं चिच्छेद लक्ष्मणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 272, + "shloka": 16, + "text": "तम अभ्याशगतं वीरम अङ्गदं रावणात्मजः\nगदयाताडयत सव्ये पार्श्वे वानरपुंगवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 272, + "shloka": 17, + "text": "तम अचिन्त्यप्रहारं सबलवान वालिनः सुतः\nससर्जेन्द्रजितः करॊधाच छाल सकन्धम अमित्रजित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 272, + "shloka": 18, + "text": "सॊ ऽङगदेन रुषॊत्सृष्टॊ वधायेन्द्रजितस तरुः\nजघानेन्द्रजितः पार्थरथं साश्वं ससारथिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 272, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ हताश्वात परस्कन्द्य रथात स हतसारथिः\nतत्रैवान्तर्दधे राजन मायया रावणात्मजः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 272, + "shloka": 20, + "text": "अन्तर्हितं विदित्वा तं बहु मायं च राक्षसम\nरामस तं देशम आगम्य तत सैन्यं पर्यरक्षत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 272, + "shloka": 21, + "text": "स रामम उद्दिश्य शरैस ततॊ दत्तवरैस तदा\nविव्याध सर्वगात्रेषु लक्ष्मणं च महारथम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 272, + "shloka": 22, + "text": "तम अदृश्यं शरैः शूरौ माययान्तर्हितं तदा\nयॊधयाम आसतुर उभौ रावणिं रामलक्ष्मणौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 272, + "shloka": 23, + "text": "स रुषा सर्वगात्रेषु तयॊः पुरुषसिंहयॊः\nवयसृजत सायकान भूयॊ शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 272, + "shloka": 24, + "text": "तम अदृश्यं विचिन्वन्तः सृजन्तम अनिशं शरान\nहरयॊ विविशुर वयॊम परहृह्य महतीः शिलाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 272, + "shloka": 25, + "text": "तांश च तौ चाप्य अदृश्यः स शरैर विव्याध राक्षसः\nस भृशं ताडयन वीरॊ रावणिर मायया वृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 272, + "shloka": 26, + "text": "तौ शरैर आचितौ वीरौ भरातरौ रामलक्ष्मणौ\nपेततुर गगनाद भूमिं सूर्या चन्द्रमसाव इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nताव उभौ पतितौ दृष्ट्वा भरातराव अमितौजसौ\nबबन्ध रावणिर भूयॊ शरैर दत्तवरैस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 2, + "text": "तौ वीरौ शरजालेन बद्धाव इन्द्रजिता रणे\nरेजतुः पुरुषव्याघ्रौ शकुन्ताव इव पञ्जरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 3, + "text": "तौ दृष्ट्वा पतितौ भूमौ शतशः सायकैश चितौ\nसुग्रीवः कपिभिः सार्धं परिवार्य ततः सथितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 4, + "text": "सुषेण मैन्दद्विविदैः कुमुदेनाङ्गदेन च\nहनूमन नीलतारैश च नलेन च कपीश्वरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 5, + "text": "ततस तं देशम आगम्य कृतकर्मा विभीषणः\nबॊधयाम आस तौ वीरौ परज्ञास्त्रेण परबॊधितौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 6, + "text": "विशल्यौ चापि सुग्रीवः कषणेनॊभौ चकार तौ\nविशल्यया महौषध्या दिव्यमन्त्रप्रयुक्तया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 7, + "text": "तौ लब्धसंज्ञौ नृवरौ विशल्याव उदतिष्ठताम\nगततन्द्री कलमौ चास्तां कषणेनॊभौ महारथौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ विभीषणः पार्थ रामम इक्ष्वाकुनन्दनम\nउवाच विज्वरं दृष्ट्वा कृताञ्जलिर इदं वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 9, + "text": "अयम अम्भॊ गृहीत्वा तु राजराजस्य शासनात\nगुह्यकॊ ऽभयागतः शवेतात तवत्सकाशम अरिंदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 10, + "text": "इदम अम्भॊ कुबेरस ते महाराजः परयच्छति\nअन्तर्हितानां भूतानां दर्शनार्थं परंतप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 11, + "text": "अनेन सपृष्टनयनॊ भूतान्य अन्तर्हितान्य उत\nभवान दरक्ष्यति यस्मै च भवान एतत परदास्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 12, + "text": "तथेति रामस तद वारि परतिगृह्याथ सत्कृतम\nचकार नेत्रयॊः शौचं लक्ष्मणश च महामनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 13, + "text": "सुग्रीव जाम्बवन्तौ च हनूमान अङ्गदस तथा\nमैन्दद्विविद नीलाश च परायॊ परवगसत्तमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 14, + "text": "तथा समभवच चापि यद उवाच विभीषणः\nकषणेनातीन्द्रियाण्य एषां चक्षूंष्य आसन युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 15, + "text": "इन्द्रजित कृतकर्मा तु पित्रे कर्म तदात्मनः\nनिवेद्य पुनर आगच्छत तवयराजि शिरॊ परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 16, + "text": "तम आपतन्तं संक्रुद्धं पुनर एव युयुत्सया\nअभिदुद्राव सौमित्रिर विभीषण मते सथितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 17, + "text": "अकृताह्निकम एवैनं जिघांसुर जितकाशिनम\nशरैर जघान संक्रुद्धः कृतसंज्ञॊ ऽथ लक्ष्मणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 18, + "text": "तयॊः समभवद युद्धं तदान्यॊन्यं जिगीषतॊः\nअतीव चित्रम आश्चर्यं शक्र परह्लादयॊर इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 19, + "text": "अविध्यद इन्द्रजित तीक्ष्णैः सौमित्रिं मर्मभेदिभिः\nसौमित्रिश चानल सपर्शैर अविध्यद रावणिं शरैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 20, + "text": "सौमित्रिशरसंस्पर्शाद रावणिः करॊधमूर्छितः\nअसृजल लक्ष्मणायाष्टौ शरान आशीविषॊपमान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 21, + "text": "तस्यासून पावकस्पर्शैः सौमित्रिः पत्रिभिस तरिभिः\nयथा निरहरद वीरस तन मे निगदतः शृणु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 22, + "text": "एकेनास्य धनुर मन्तं बाहुं देहाद अपातयत\nदवितीयेन सनाराचं भुजं भूमौ नयपातयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 23, + "text": "तृतीयेन तु बाणेन पृथु धारेण भास्वता\nजहार सुनसं चारु शिरॊ भराजिष्णु कुण्डलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 24, + "text": "विनिकृत्तभुजस्कन्धं कबन्धं भीमदर्शनम\nतं हत्वा सूतम अप्य अस्त्रैर जघान बलिनां वरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 25, + "text": "लङ्कां परवेशयाम आसुर वाजिनस तं रथं तदा\nददर्श रावणस तं च रथं पुत्र विनाकृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 26, + "text": "सपुत्रं निहतं दृष्ट्वा तरासात संभ्रान्तलॊचनः\nरावणः शॊकमॊहार्तॊ वैदेहीं हन्तुम उद्यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 27, + "text": "अशॊकवनिकास्थां तां रामदर्शनलालसाम\nखड्गम आदाय दुष्टात्मा जवेनाभिपपात ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 28, + "text": "तं दृष्ट्वा तस्य दुर्बुद्धेर अविन्ध्यः पापनिश्चयम\nशमयाम आस संक्रुद्धं शरूयतां येन हेतुना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 29, + "text": "महाराज्ये सथितॊ दीप्ते न सत्रियं हन्तुम अर्हसि\nहतैवैषा यदा सत्री च बन्धनस्था च ते गृहे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 30, + "text": "न चैषा देहभेदेन हता सयाद इति मे मतिः\nजहि भर्तारम एवास्या हते तस्मिन हता भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 31, + "text": "न हि ते विक्रमे तुल्यः साक्षाद अपि शतक्रतुः\nअसकृद धि तवया सेन्द्रास तरासितास तरिदशा युधि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 32, + "text": "एवं बहुविधैर वाक्यैर अविन्ध्यॊ रावणं तदा\nकरुद्धं संशमयाम आस जगृहे च स तद वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 273, + "shloka": 33, + "text": "निर्याणे स मतिं कृत्वा निधायासिं कषपाचरः\nआज्ञापयाम आस तदा रथॊ मे कल्प्यताम इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nततः करुद्धॊ दशग्रीवः परियपुत्रे निपातिते\nनिर्ययौ रथम आस्थाय हेमरत्नविभूषितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 2, + "text": "संवृतॊ राक्षसैर घॊरैर विविधायुधपाणिभिः\nअभिदुद्राव रामं स पॊथयन हरियूथपान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 3, + "text": "तम आद्रवन्तं संक्रुद्धं मैन्द नीलनलाङ्गदाः\nहनूमाञ जाम्बुवांश चैव ससैन्याः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 4, + "text": "ते दशग्रीव सैन्यं तद ऋक्षवानरयूथपाः\nदरुमैर विध्वंसयां चक्रुर दशग्रीवस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 5, + "text": "ततः सवसैन्यम आलॊक्य वध्यमानम अरातिभिः\nमायावी वयदधान मायां रावणॊ राक्षसेश्वरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 6, + "text": "तस्य देहाद विनिष्क्रान्ताः शतशॊ ऽथ सहस्रशः\nराक्षसाः पत्यदृश्यन्त शरशक्त्यृष्टिपाणयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 7, + "text": "तान रामॊ जघ्निवान सर्वान दिव्येनास्त्रेण राक्षसान\nअथ भूयॊ ऽपि मायां स वयदधाद राक्षसाधिपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 8, + "text": "कृत्वा रामस्य रूपाणि लक्ष्मणस्य च भारत\nअभिदुद्राव रामं च लक्ष्मणं च दशाननः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 9, + "text": "ततस ते रामम अर्छन्तॊ लक्ष्मणं च कषपाचराः\nअभिपेतुस तदा राजन परगृहीतॊच्च कार्मुकाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 10, + "text": "तां दृष्ट्वा राक्षसेन्द्रस्य मायाम इक्ष्वाकुनन्दनः\nउवाच रामं सौमित्रिर असंभ्रान्तॊ बृहद वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 11, + "text": "जहीमान राक्षसान पापान आत्मनः परतिरूपकान\nजघान रामस तांश चान्यान आत्मनः परतिरूपकान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ हर्यश्व युक्तेन रथेनादित्यवर्चसा\nउपतस्थे रणे रामं मातलिः शक्रसारथिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 13, + "text": "[मातलि]\nअयं हर्यश्व युग जैत्रॊ मघॊनः सयन्दनॊत्तमः\nअनेन शक्रः काकुत्स्थ समरे दैत्यदानवान\nशतशः पुरुषव्याघ्र रथॊदारेण जघ्निवा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 14, + "text": "तद अनेन नरव्याघ्र मया यत तेन संयुगे\nसयन्दनेन जहि कषिप्रं रावणं माचिरं कृथाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 15, + "text": "इत्य उक्तॊ राघवस तथ्यं वचॊ ऽशङ्कत मातलेः\nमायेयं राक्षसस्येति तम उवाच विभीषणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 16, + "text": "नेयं माया नरव्याघ्र रावणस्य दुरात्मनः\nतद आतिष्ठ रथं शीघ्रम इमम ऐन्द्रं महाद्युते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 17, + "text": "ततः परहृष्टः काकुत्स्थस तथेत्य उक्त्वा विभीषणम\nरथेनाभिपपाताशु दशग्रीवं रुषान्वितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 18, + "text": "हाहाकृतानि भूतानि रावणे समभिद्रुते\nसिंहनादाः सपटहा दिवि दिव्याश च नानदन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 19, + "text": "स रामाय महाघॊरं विससर्ज निशाचरः\nशूलम इन्द्राशनिप्रख्यं बरह्मदण्डम इवॊद्यतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 20, + "text": "तच छूलम अन्तरा रामश चिच्छेद निशितैः शरैः\nतद दृष्ट्वा दुष्करं कर्म रावणं भयम आविशत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 21, + "text": "ततः करुद्धः ससर्जाशु दशग्रीवः शिताञ शरान\nसहस्रायुतशॊ रामे शस्त्राणि विविधानि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ भुशुण्डीः शूलांश च मुसलानि परश्वधान\nशक्तीश च विविधाकाराः शतघ्नीश च शितक्षुराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 23, + "text": "तां मायां विकृतां दृष्ट्वा दशग्रीवस्य रक्षसः\nभयात परदुद्रुवुः सर्वे वानराः सर्वतॊदिशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 24, + "text": "ततः सुपत्रं सुमुखं हेमपुङ्खं शरॊत्तमम\nतूणाद आदाय काकुत्स्थॊ बरह्मास्त्रेण युयॊज ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 25, + "text": "तं बाणवर्यं रामेण बरह्मास्त्रेणाभिमन्त्रितम\nजहृषुर देवगन्धर्वा दृष्ट्वा शक्रपुरॊगमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 26, + "text": "अल्पावशेषम आयुश च ततॊ ऽमन्यन्त रक्षसः\nबरह्मास्त्रॊदीरणाच छत्रॊर देवगन्धर्वकिंनराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 27, + "text": "ततः ससर्ज तं रामः शरम अप्रतिम ओजसम\nरावणान्त करं घॊरं बरह्मदण्डम इवॊद्यतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 28, + "text": "स तेन राक्षसश्रेष्ठः सरथः साश्वसारथिः\nपरजज्वाल मजा जवालेनाग्निनाभिपरिष्कृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 29, + "text": "ततः परहृष्टास तरिदशाः सगन्धर्वाः सचारणाः\nनिहतं रावणं दृष्ट्वा रामेणाक्लिष्टकर्मणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 30, + "text": "तत्यजुस तं महाभागं पञ्च भूतानि रावणम\nभरंशितः सर्वलॊकेषु स हि बरह्मास्त तेजसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 274, + "shloka": 31, + "text": "शरीरधातवॊ हय अस्य मांसं रुधिरम एव च\nनेशुर बरह्मास्त्र निर्दग्धा न च भस्माप्य अदृश्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nस हत्वा रावणं कषुद्रं राक्षसेन्द्रं सुरद्विषम\nबभूव हृष्टः ससुहृद रामः सौमित्रिणा सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ हते दशग्रीवे देवाः सर्षिपुरॊगमाः\nआशीर्भिर जय युक्ताभिर आनर्चुस तं महाभुजम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 3, + "text": "रामं कमलपत्राक्षं तुष्टुवुः सर्वदेवताः\nगन्धर्वाः पुष्पवर्षैश च वाग भिश च तरिदशालयाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 4, + "text": "पूजयित्वा यथा रामं परतिजग्मुर यथागतम\nतन महॊत्सव संकाशम आसीद आकाशम अच्युत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ हत्वा दशग्रीवं लङ्कां रामॊ मया यशाः\nविभीषणाय परददौ परभुः परपुरंजयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 6, + "text": "ततः सीतां पुरस्कृत्य विभीषणपुरस्कृताम\nअविन्ध्यॊ नाम सुप्रज्ञॊ वृद्धामात्यॊ विनिर्ययौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 7, + "text": "उवाच च महात्मानं काकुत्स्थं दैन्यम आस्थितम\nपरतीच्छ देवीं सद्वृत्तां महात्मञ जानकीम इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 8, + "text": "एतच छरुत्वा वचस तस्माद अवतीर्य रथॊत्तमात\nबाष्पेणापिहितां सीतां ददर्शेक्ष्वाकुनन्दनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 9, + "text": "तां दृष्ट्वा चारुसर्वाङ्गीं जटिलां कृष्णवाससम\nमलॊपचितसर्वाङ्गीं जटिलां कृष्णवाससम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 10, + "text": "उवाच रामॊ वैदेहीं परामर्शविशङ्कितः\nगच्छ वैदेहि मुक्ता तवं यत कार्यं तन मया कृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 11, + "text": "माम आसाद्य पतिं भद्रे न तवं राक्षस वेश्मनि\nजरां वरजेथा इति मे निहतॊ ऽसौ निशाचरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 12, + "text": "कथं हय अस्मद्विधॊ जातु जानन धर्मविनिश्चयम\nपरहस्तगतां नारीं मुहूर्तम अपि धारयेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 13, + "text": "सुवृत्ताम असुवृत्तां वाप्य अहं तवाम अद्य मैथिलि\nनॊत्सहे परिभॊगाय शवावलीढं हविर यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 14, + "text": "ततः सा सहसा बाला तच छरुत्वा दारुणं वचः\nपपात देवी वयथिता निकृत्ता कदली यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 15, + "text": "यॊ हय अस्या हर्षसंभूतॊ मुखरागस तदाभवत\nकषणेन स पुनर भरष्टॊ निःश्वासाद इव दर्पणे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 16, + "text": "ततस ते हरयः सर्वे तच छरुत्वा राम भाषितम\nगतासुकल्पा निश्चेष्टा बभूवुः सह लक्ष्मणाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ देवॊ विशुद्धात्मा विमानेन चतुर्मुखः\nपितामहॊ जगत सरष्टा दर्शयाम आस राघवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 18, + "text": "शक्रश चाग्निश च वायुश च यमॊ वरुण एव च\nयक्षाधिपश च भगवांस तथा सप्तर्षयॊ ऽमलाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 19, + "text": "राजा दशरथश चैव दिव्यभास्वरमूर्तिमान\nविमानेन महार्हेण हंसयुक्तेन भास्वता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ ऽनतरिक्षं तत सर्वं देवगन्धर्वसंकुलम\nशुशुभे तारका चित्रं शरदीव नभस्तलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 21, + "text": "तत उत्थाय वैदेहि तेषां मध्ये यशस्विनी\nउवाच वाक्यं कल्याणी रामं पृथुल वक्षसम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 22, + "text": "राजपुत्र न ते कॊपं करॊमि विदिता हि मे\nगतिः सत्रीणां नराणां च शृणु चेदं वचॊ मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 23, + "text": "अन्तश चरति भूतानां मातरिश्वा सदागतिः\nस मे विमुञ्चतु पराणान यदि पापं चराम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 24, + "text": "अगिर आपस तथाकाशं पृथिवी वायुर एव च\nविमुञ्चन्तु मम पराणान यदि पापं चराम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ ऽनतरिक्षे वाग आसीत सर्वा विश्रावयन दिशः\nपुण्या संहर्षणी तेषां वानराणां महात्मनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 26, + "text": "[वायु]\nभॊ भॊ राघव सत्यं वै वायुर अस्मि सदागतिः\nअपापा मैथिली राजन संगच्छ सह भार्यया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 27, + "text": "[अग्निर]\nअहम अन्तः शरीरस्थॊ भूतानां रघुनन्दन\nसुसूक्ष्मम अपि काकुत्स्थ मैथिली नापराध्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 28, + "text": "[वरुण]\nरसा वै मत्प्रसूता हि भूतदेहेषु राघव\nअहं वै तवां परब्रवीमि मैथिली परतिगृह्यताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 29, + "text": "[बरह्मा]\nपुत्र नैतद इहाश्चर्यं तवयि राजर्षिधर्मिणि\nसाधॊ सद्वृत्तमार्गस्थे शृणु चेदं वचॊ मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 30, + "text": "शत्रुर एष तवया वीर देवगन्धर्वभॊगिनाम\nयक्षाणां दानवानां च महर्षीणां च पातितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 31, + "text": "अवध्यः सर्वभूतानां मत्प्रसादात पुराभवत\nकस्माच चित कारणात पापः कं चित कालम उपेक्षितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 32, + "text": "वधार्थम आत्मनस तेन हृता सीता दुरात्मना\nनलकूबर शापेन रक्षा चास्याः कृता मया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 33, + "text": "यदि हय अकामाम आसेवेत सत्रियम अन्याम अपि धरुवम\nशतधास्य फलेद देह इत्य उक्तः सॊ ऽभवत पुरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 34, + "text": "नात्र शङ्का तवया कार्या परतीछेमां महाद्युते\nकृतं तवया महत कार्यं देवानाम अमरप्रभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 35, + "text": "[दषरथ]\nपरीतॊ ऽसमि वत्स भद्रं ते पिता दरशथॊ ऽसमि ते\nअनुजानामि राज्यं च परशाधि पुरुषॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 36, + "text": "[राम]\nअभिवादये तवां राजेन्द्र यदि तवं जनकॊ मम\nगमिष्यामि पुरीं रम्याम अयॊध्यां शासनात तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 37, + "text": "[मार्क]\nतम उवाच पिता भूयॊ परहृष्टॊ मनुजाधिप\nगच्छायॊध्यां परशाधि तवं राम रक्तान्तलॊचन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 38, + "text": "ततॊ देवान नमस्कृत्य सुहृद्भिर अभिनन्दितः\nमहेन्द्र इव पौलॊम्या भार्यया स समेयिवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 39, + "text": "ततॊ वरं ददौ तस्मै अविन्ध्याय परंतपः\nतरिजटां चार्थमानाभ्यां यॊजयाम आस राक्षसीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 40, + "text": "तम उवाच ततॊ बरह्मा देवैः शक्र मुखैर वृतः\nकौसल्या मातर इष्टांस ते वरान अद्य ददानि कान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 41, + "text": "वव्रे रामः सथितिं धर्मे शत्रुभिश चापराजयम\nराक्षसैर निहतानां च वानराणां समुद्भवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 42, + "text": "ततस ते बरह्मणा परॊक्ते तथेति वचने तदा\nसमुत्तस्थुर महाराज वानरा लब्धचेतसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 43, + "text": "सिता चापि महाभागा वरं हनुमते ददौ\nराम कीर्त्या समं पुत्र जीवितं ते भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 44, + "text": "दिव्यास तवाम उपभॊगाश च मत्प्रसाद कृताः सदा\nउपस्थास्यन्ति हनुमन्न इति सम हरिलॊचन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 45, + "text": "ततस ते परेक्षमाणानां तेषाम अक्लिष्टकर्मणाम\nअन्तर्धानं ययुर देवाः सर्वे शक्रपुरॊगमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 46, + "text": "दृष्ट्वा तु रामं जानक्या समेतं शक्रसारथिः\nउवाच परमप्रीतः सुहृन्मध्य इदं वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 47, + "text": "देवगन्धर्वयक्षाणां मानुषासुरभॊगिनाम\nअपनीतं तवया दुःखम इदं सत्यपराक्रम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 48, + "text": "सदेवासुरगन्धर्वा यक्षराक्षस पन्नगाः\nकथयिष्यन्ति लॊकास तवां यावद भूमिर धरिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 49, + "text": "इत्य एवम उक्त्वानुज्ञाप्य रामं शस्त्रभृतां वरम\nसंपूज्यापाक्रमत तेन रथेनादित्यवर्चसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 50, + "text": "ततः सीतां पुरस्कृत्य रामः सौमित्रिणा सह\nसुग्रीव परमुखैर्श चैव सहितः सर्ववानरैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 51, + "text": "विधाय रक्षां लङ्कायां विभीषणपुरस्कृतः\nसंततार पुनस तेन सेतुना मकरालयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 52, + "text": "पुष्पकेण विमानेन खेचरेण विराजता\nकामगेन यथामुख्यैर अमात्यैः संवृतॊ वशी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 53, + "text": "ततस तीरे समुद्रस्य यत्र शिश्ये स पार्थिवः\nतत्रैवॊवास धर्मात्मा सहितः सर्ववानरैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 54, + "text": "अथैनां राघवः काले समानीयाभिपूज्य च\nविसर्जयाम आस तदा रत्नैः संतॊष्य सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 55, + "text": "गतेषु वानरेन्द्रेषु गॊपुच्छर्क्षेषु तेषु च\nसुग्रीवसहितॊ रामः किष्किन्धां पुनर आगमत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 56, + "text": "विभीषणेनानुगतः सुग्रीवसहितस तदा\nपुष्पकेण विमानेन वैदेह्या दर्शयन वनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 57, + "text": "किष्किन्धां तु समासाद्य रामः परहरतां वरः\nअङ्गदं कृतकर्माणं यौव राज्ये ऽभिषेचयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 58, + "text": "ततस तैर एव सहितॊ रामः सौमित्रिणा सह\nयथागतेन मार्गेण परययौ सवपुरं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 59, + "text": "अयॊध्यां स समासाद्य पुरीं राष्ट्रपतिस ततः\nभरताय हनूमन्तं दूतं परस्थापयत तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 60, + "text": "लक्षयित्वेङ्गितं सर्वं परियं तस्मै निवेद्य च\nवायुपुत्रे पुनः पराप्ते नन्दिग्रामम उपागमत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 61, + "text": "स तत्र मलदिग्धाङ्गं भरतं चीरवाससम\nअग्रतः पादुके कृत्वा ददर्शासीनम आसने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 62, + "text": "समेत्य भरतेनाथ शत्रुघ्नेन च वीर्यवान\nराघवः सह सौमित्रिर मुमुदे भरत रषभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 63, + "text": "तथा भरतशत्रुघ्नौ समेतौ गुरुणा तदा\nवैदेह्या दर्शनेनॊभौ परहर्षं समवापतुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 64, + "text": "तस्मै तद भरतॊ राज्यम आगतायाभिसत्कृतम\nनयासं निर्यातयाम आस युक्तः परमया मुदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 65, + "text": "ततस तं वैष्णवं शूरं नक्षत्रे ऽभिमते ऽहनि\nवसिष्ठॊ वामदेवश च सहिताव अभ्यषिञ्चताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 66, + "text": "सॊ ऽभिषिक्तः कपिश्रेष्ठं सुग्रीवं ससुहृज्जनम\nविभीषणं च पौलस्त्यम अन्वजानाद गृहान परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 67, + "text": "अभ्यर्च्य विविधै रत्नैः परीतियुक्तौ मुदा युतौ\nसमाधायेतिकर्तव्यं दुःखेन विससर्ज ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 68, + "text": "पुष्पकं च विमानं तत पूजयित्वा सराघवः\nपरादाद वैश्रवणायैव परीत्या स रघुनन्दनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 275, + "shloka": 69, + "text": "ततॊ देवर्षिसहितः सरितं गॊमतीम अनु\nदशाश्वमेधान आजह्रे जारूथ्यान स निरर्गलान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 276, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nएवम एतन महाबाहॊ रामेणामिततेजसा\nपराप्तं वयसनम अत्युग्रं वनवास कृतं पुरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 276, + "shloka": 2, + "text": "मा शुचः पुरुषव्याघ्र कषत्रियॊ ऽसि परंतप\nबाहुवीर्याश्रये मार्गे वर्तसे दीप्तनिर्णये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 276, + "shloka": 3, + "text": "न हि ते वृजिनं किं चिद दृश्यते परम अण्व अपि\nअस्मिन मार्गे विषीदेयुः सेन्द्रा अपि सुरासुराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 276, + "shloka": 4, + "text": "संहत्य निहतॊ वृत्रॊ मरुद्भिर वज्रपाणिना\nनमुचिश चैव दुर्धर्षॊ दीर्घजिह्वा च राक्षसी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 276, + "shloka": 5, + "text": "सहायवति सर्वार्थाः संतिष्ठन्तीह सर्वशः\nकिं नु तस्याजितं संख्ये भराता यस्य धनंजयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 276, + "shloka": 6, + "text": "अयं च बलिनां शरेष्ठॊ भीमॊ भीमपराक्रमः\nयुवानौ च महेष्वासौ यमौ माद्रवतीसुतौ\nएभिः सहायैः कस्मात तवं विषीदसि परंतप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 276, + "shloka": 7, + "text": "य इमे वज्रिणः सेनां जयेयुः समरुद्गणाम\nतवम अप्य एभिर महेष्वासैः सहायैर देवरूपिभिः\nविजेष्यसि रणे सर्वान अमित्रान भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 276, + "shloka": 8, + "text": "इतश च तवम इमां पश्य सैन्धवेन दुरात्मना\nबलिना वीर्यमत्तेन हृताम एभिर महात्मभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 276, + "shloka": 9, + "text": "आनीतां दरौपदीं कृष्णां कृत्वा कर्म सुदुष्करम\nजयद्रथं च राजानं विजितं वशम आगतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 276, + "shloka": 10, + "text": "असहायेन रामेण वैदेही पुनर आहृता\nहत्वा संखे दशग्रीवं राक्षसं भीमविक्रमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 276, + "shloka": 11, + "text": "यस्य शाखामृगा मित्रा ऋक्षाः कालमुखास तथा\nजात्यन्तरगता राजन्न एतद बुद्ध्यानुचिन्तय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 276, + "shloka": 12, + "text": "तस्मात तवं कुरुशार्दूल माशुचॊ भरतर्षभ\nतवद्विधा हि महात्मानॊ न शॊचन्ति परंतप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 276, + "shloka": 13, + "text": "[वै]\nएवम आश्वासितॊ राजा मार्कण्डेयेन धीमता\nतयक्त्वा दुःखम अदीनात्मा पुनर एवेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nनात्मानम अनुशॊचामि नेमान भरातॄन महामुने\nहरणं चापि राज्यस्य यथेमां दरुपदात्मजाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 2, + "text": "दयूते दुरात्मभिः कलिष्टाः कृष्णया तारिता वयम\nजयद्रथेन च पुनर वनाद अपहृता बलात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 3, + "text": "अस्ति सीमन्तिनी का चिद दृष्टपूर्वाथ वा शरुता\nपतिव्रता महाभागा यथेयं दरुपदात्मजा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 4, + "text": "[मार्क]\nशृणु राजन कुलस्त्रीणां महाभाग्यं युधिष्ठिर\nसर्वम एतद यथा पराप्तं सावित्र्या राजकन्यया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 5, + "text": "आसीन मद्रेषु धर्मात्मा राजा परमधार्मिकः\nबरह्मण्यश च शरण्यश च सत्यसंधॊ जितेन्द्रियः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 6, + "text": "यज्वा दानपतिर दक्षः पौरजानपद परियः\nपाथिवॊ ऽशवपतिर नाम सर्वभूतहिते रतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 7, + "text": "कषमावान अनपत्यश च सत्यवाग विजितेन्द्रियः\nअतिक्रान्तेन वयसा संतापम उपजग्मिवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 8, + "text": "अपत्यॊत्पादनार्थं स तीव्रं नियमम आस्थितः\nकाले परिमिताहारॊ बरह्म चारी जितेन्द्रियः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 9, + "text": "हुत्वा शतसहस्रं स सावित्र्या राजसत्तम\nषष्ठे षष्ठे तदा काले बभूव मित भॊजनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 10, + "text": "एतेन नियमेनासीद वर्षाण्य अष्टादशैव तु\nपूर्णे तव अष्टादशे वर्षे सावित्री तुष्टिम अभ्यगात\nसवरूपिणी तदा राजन दर्शयाम आस तं नृपम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 11, + "text": "अग्निहॊत्रात समुत्थाय हर्षेण महतान्विता\nउवाच चैनं वरदा वचनं पार्थिवं तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 12, + "text": "बरह्मचर्येण शुद्धेन दमेन नियमेन च\nसर्वात्मना च मद्भक्त्या तुष्टास्मि तव पार्थिव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 13, + "text": "वरं वृणीष्वाश्वपते मद्रा राजयथेप्सितम\nन परमादश च धर्मेषु कर्तव्यस ते कथं चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 14, + "text": "[अष्वपति]\nअपत्यार्थः समारम्भः कृतॊ धर्मेप्सया मया\nपुत्रा मे बहवॊ देवि भवेयुः कुलभावनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 15, + "text": "तुष्टासि यदि मे देवि कामम एतं वृणॊम्य अहम\nसंतानं हि परॊ धर्म इत्य आहुर मां दविजातयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 16, + "text": "[सावित्री]\nपूर्वम एव मया राजन्न अभिप्रायम इमं तव\nजञात्वा पुत्रार्थम उक्तॊ वै तव हेतॊः पितामहः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 17, + "text": "परसादाच चैव तस्मात ते सवयम्भुविहिताद भुवि\nकन्या तेजस्विनी सौम्य कषिप्रम एव भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 18, + "text": "उत्तरं च न ते किं चिद वयाहर्तव्यं कथं चन\nपितामह निसर्गेण तुष्टा हय एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 19, + "text": "[मार्क]\nस तथेति परतिज्ञाय सावित्र्या वचनं नृपः\nपरसादयाम आस पुनः कषिप्रम एवं भवेद इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 20, + "text": "अन्तर्हितायां सावित्र्यां जगाम सवगृहं नृपः\nसवराज्ये चावसत परीतः परजा धर्मेण पालयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 21, + "text": "कस्मिंश चित तु गते काले स राजा नियतव्रतः\nजयेष्ठायां धर्मचारिण्यां महिष्यां गर्भम आदधे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 22, + "text": "राजपुत्र्यां तु गर्भः स मालव्यां भरतर्षभ\nवयवर्धत यथा शुक्ले तारापतिर इवाम्बरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 23, + "text": "पराप्ते काले तु सुषुवे कन्यां राजीवलॊचनाम\nकरियाश च तस्या मुदितश चक्रे स नृपतिस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 24, + "text": "सावित्र्या परीतया दत्ता सावित्र्या हुतया हय अपि\nसावित्रीत्य एव नामास्याश चक्रुर विप्रास तथा पिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 25, + "text": "सा विग्रहवतीव शरीर वयवर्धत नृपात्मजा\nकालेन चापि सा कन्या यौवनस्था बभूव ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 26, + "text": "तां सुमध्यां पृथुश्रॊणीं परतिमां काञ्चनीम इव\nपराप्तेयं देवकन्येति दृष्ट्वा संमेनिरे जनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 27, + "text": "तां तु पद्मपलाशाक्षीं जवलन्तीम इव तेजसा\nन कश चिद वरयाम आस तेजसा परतिवारितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 28, + "text": "अथॊपॊष्य शिरःस्नाता दैवतान्य अभिगम्य सा\nहुत्वाग्निं विधिवद विप्रान वाचयाम आस पर्वणि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 29, + "text": "ततः सुमनसः शेषाः परतिगृह्य महात्मनः\nपितुः सकाशम अगमद देवी शरीर इव रूपिणी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 30, + "text": "साभिवाद्य पितुः पादौ शेषाः पूर्वं निवेद्य च\nकृताञ्जलिर वरारॊहा नृपतेः पार्श्वतः सथिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 31, + "text": "यौवनस्थां तु तां दृष्ट्वा सवां सुतां देवरूपिणीम\nअयाच्यमानां च वरैर नृपतिर दुःखितॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 32, + "text": "[राजा]\nपुत्रि परदानकालस ते न च कश चिद वृणॊति माम\nसवयम अन्विच्छ भर्तारं गुणैः सदृशम आत्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 33, + "text": "परार्थितः पुरुषॊ यश च स निवेद्यस तवया मम\nविमृश्याहं परदास्यामि वरय तवं यथेप्सितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 34, + "text": "शरुतं हि धर्मशास्त्रे मे पठ्यमानं दविजातिभिः\nतथा तवम अपि कल्याणि गदतॊ मे वचः शृणु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 35, + "text": "अप्रदाता पिता वाच्यॊ वाच्यश चानुपयन पतिः\nमृते भर्तरि पुत्रश च वाच्यॊ मातुर अरक्षिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 36, + "text": "इदं मे वचनं शरुत्वा भर्तुर अन्वेषणे तवर\nदेवतानां यथा वाच्यॊ न भवेयं तथा कुरु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 37, + "text": "[मार्क]\nएवम उक्त्वा दुहितरं तथा वृद्धांश चमन्त्रिणः\nवयादिदेशानुयात्रं च गम्यताम इत्य अचॊदयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 38, + "text": "साभिवाद्य पितुः पादौ वरीडितेव मनस्विनी\nपितुर वचनम आज्ञाय निर्जगामाविचारितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 39, + "text": "सा हैमं रथम आस्थाय सथविरैः सचिवैर वृता\nतपॊवनानि रम्याणि राजर्षीणां जगाम अह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 40, + "text": "मान्यानां तत्र वृद्धानां कृत्वा पादाभिवन्दनम\nवनानि करमशस तात सर्वाण्य एवाभ्यगच्छत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 277, + "shloka": 41, + "text": "एवं सर्वेषु तीर्थेषु धनॊत्सर्गं नृपात्मजा\nकुर्वती दविजमुख्यानां तं तं देशं जगाम अह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nअथ मद्राधिपॊ राजा नारदेन समागतः\nउपविष्टः सभामध्ये कथा यॊगेन भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ ऽभिगम्य तीर्थानि सर्वाण्य एवाश्रमांस तथा\nआजगाम पितुर वेश्म सावित्री सह मन्त्रिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 3, + "text": "नारदेन सहासीनं दृष्ट्वा सा पितरं शुभा\nउभयॊर एव शिरस चक्रे पादाभिवन्दनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 4, + "text": "[नारद]\nकव गताभूत सुतेयं ते कुतश चैवागता नृप\nकिमर्थं युवतीं भर्त्रे न चैनां संप्रयच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 5, + "text": "[अष्वपति]\nकार्येण खल्व अनेनैव परेषिताद्यैव चागता\nतद अस्याः शृणु देवर्षे भर्तारं यॊ ऽनया वृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 6, + "text": "[मार्क]\nसा बरूहि विस्तरेणेति पित्रा संचॊदिता शुभा\nदैवतस्येव वचनं परतिगृह्येदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 7, + "text": "आसीच छाल्वेषु धर्मात्मा कषत्रियः पृथिवीपतिः\nदयुमत्सेन इति खयातः पश्चाद अन्धॊ बभूव ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 8, + "text": "विनष्ट चक्षुर अस तस्य बाल पुत्रस्य धीमतः\nसामीप्येन हृतं राज्यं छिद्रे ऽसमिन पूर्ववैरिणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 9, + "text": "स बालवत्सया सार्धं भार्यया परस्थितॊ वनम\nमहारण्यगतश चापि तपस तेपे महाव्रतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 10, + "text": "तस्य पुत्रः पुरे जातः संवृद्धश च तपॊवने\nसत्यवान अनुरूपॊ मे भर्तेति मनसा वृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 11, + "text": "[नारद]\nअहॊ बत महत पापं सावित्र्या नृपते कृतम\nअजानन्त्या यद अनया गुणवान सत्यवान वृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 12, + "text": "सत्यं वदत्य अस्य पिता सत्यं माता परभाषते\nततॊ ऽसय बराह्मणाश चक्रुर नामैतत सत्यवान इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 13, + "text": "बालस्यावाः परियाश चास्य करॊत्य अश्वांश च मृन मयान\nचित्रे ऽपि च लिखत्य अश्वांश चित्राश्व इति चॊच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 14, + "text": "[राजा]\nअपीदानीं स तेजस्वी बुद्धिमान वा नृपात्मजः\nकषमावान अपि वा शूरः सत्यवान पितृनन्दनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 15, + "text": "[नारद]\nविवस्वान इव तेजस्वी बृहस्पतिसमॊ मतौ\nमहेन्द्र इव शूरश च वसुधेव कषमान्वितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 16, + "text": "[अष्वपति]\nअपि राजात्मजॊ दाता बरह्मण्यॊ वापि सत्यवान\nरूपवान अप्य उदारॊ वाप्य अथ वा परियदर्शनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 17, + "text": "[नारद]\nसाङ्कृते रन्तिदेवस्य स शक्त्या दानतः समः\nबरह्मण्यः सत्यवादी च शिबिर औशीनरॊ यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 18, + "text": "ययातिर इव चॊदारः सॊमवत परियदर्शनः\nरूपेणान्यतमॊ ऽशविभ्यां दयुमत्सेनसुतॊ बली" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 19, + "text": "स दान्तः स मृदुः शूरः स सत्यः स जितेन्द्रियः\nस मैत्रः सॊ ऽनसूयश च स हरीमान धृतिमांश च सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 20, + "text": "नित्यशश चार्जवं तस्मिन सथितिस तस्यैव च धरुवा\nसंप्षेपतस तपॊवृद्धैः शीलवृद्धैश च कथ्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 21, + "text": "[अष्वपति]\nगुणैर उपेतं सर्वैस तं भगवन परब्रवीषि मे\nदॊषान अप्य अस्य मे बरूहि यदि सन्तीह के चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 22, + "text": "[नारद]\nएकॊ दॊषॊ ऽसय नान्यॊ ऽसति सॊ ऽदय परभृति सत्यवान\nसंवत्सरेण कषीणायुर देहन्यासं करिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 23, + "text": "[राजा]\nएहि सावित्रि गच्छ तवम अन्यं वरय शॊभने\nतस्य दॊषॊ महान एकॊ गुणान आक्रम्य तिष्ठति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 24, + "text": "यथा मे भगवान आह नारदॊ देवसत्कृतः\nसंवत्सरेण सॊ ऽलपायुर देहन्यासं करिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 25, + "text": "[सावित्री]\nसकृद अंशॊ निपतति सकृत कन्या परदीयते\nसकृद आह ददानीति तरीण्य एतानि सकृत सकृत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 26, + "text": "दीर्घायुर अथ वाल्पायुः सगुणॊ निर्गुणॊ ऽपि वा\nसकृद वृतॊ मया भर्ता न दवितीयं वृणॊम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 27, + "text": "मनसा निश्चयं कृत्वा ततॊ वाचाभिधीयते\nकरियते कर्मणा पश्चात परमाणं मे मनस ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 28, + "text": "[नारद]\nसथिरा बुद्धिर नरश्रेष्ठ सावित्र्या दुहितुस तव\nनैषा चालयितुं शक्या धर्माद अस्मात कथंचनन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 29, + "text": "नान्यस्मिन पुरुषे सन्ति ये सत्यवति वै गुणाः\nपरदानम एव तस्मान मे रॊचते दुहितुस तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 30, + "text": "[राजा]\nअविचार्यम एतद उक्तं हि तथ्यं भगवता वचः\nकरिष्याम्य एतद एवं च गुरुर हि भगवान मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 31, + "text": "[नारद]\nअविघ्नम अस्तु सावित्र्याः परदाने दुहितुस तव\nसाधयिष्यामहे तावत सर्वेषां भद्रम अस्तु वः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 278, + "shloka": 32, + "text": "[मार्क]\nएवम उक्त्वा खम उत्पत्य नारदस तरिदिवं गतः\nराजापि दुहितुः सर्वं वैवाहिकम अकारयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 279, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nअथ कन्याप्रदाने स तम एवार्थं विचिन्तयन\nसमानिन्ये च तत सर्वं भाण्डं वैवाहिकं नृपः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 279, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ वृद्धान दविजान सर्वान ऋत्विजः सपुरॊहितान\nसमाहूय तिथौ पुण्ये परययौ सह कन्यया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 279, + "shloka": 3, + "text": "मेध्यारण्यं स गत्वा च दयुमत्सेनाश्रमं नृपः\nपद्भ्याम एव दविजैः सार्धं राजर्षिं तम उपागमत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 279, + "shloka": 4, + "text": "तत्रापश्यन महाभागं शालवृक्षम उपाश्रितम\nकौश्यां बृस्यां समासीनं चक्षुर हीनं नृपं तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 279, + "shloka": 5, + "text": "स राजा तस्य राजर्षेः कृत्वा पूजां यथार्हतः\nवाचा सुनियतॊ भूत्वा चकारात्म निवेदनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 279, + "shloka": 6, + "text": "तस्यार्घ्यम आसनं चैव गां चावेद्य स धर्मवित\nकिम आगमनम इत्य एवं राजा राजानम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 279, + "shloka": 7, + "text": "तस्य सर्वम अभिप्रायम इतिकर्तव्यतां च ताम\nसत्यवन्तं समुद्दिश्य सर्वम एव नयवेदयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 279, + "shloka": 8, + "text": "[अष्वपति]\nसावित्री नाम राजर्षे कन्येयं मम शॊभना\nतां सवधर्मेण धर्मज्ञ सनुषार्थे तवं गृहाण मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 279, + "shloka": 9, + "text": "चयुताः सम राज्याद वनवासम आश्रिताश; चराम धर्मं नियतास तपस्विनः\nकथं तव अनर्हा वनवासम आश्रमे; सहिष्यते कलेशम इमं सुता तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 279, + "shloka": 10, + "text": "[अष्वपति]\nसुखं च दुःखं च भवाभवात्मकं; यदा विजानाति सुताहम एव च\nन मद्विधे युज्यति वाक्यम ईदृशं; विनिश्चयेनाभिगतॊ ऽसमि ते नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 279, + "shloka": 11, + "text": "आशां नार्हसि मे हन्तुं सौहृदाद रणयेन च\nअभितश चागतं परेम्णा परत्याख्यातुं न मार्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 279, + "shloka": 12, + "text": "अनुरूपॊ हि संयॊगे तवं ममाहं तवापि च\nसनुषां परतीच्छ मे कन्यां भार्यां सत्यवतः सुताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 279, + "shloka": 13, + "text": "[दयुमत्सेन]\nपूर्वम एवाभिलषितः संभन्धॊ मे तवया सह\nभरष्टराज्यस तव अहम इति तत एतद विचारितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 279, + "shloka": 14, + "text": "अभिप्रायस तव अयं यॊ मे पूर्वम एवाभिकाङ्क्षितः\nस निर्वर्ततु मे ऽदयैव काङ्क्षितॊ हय असि मे ऽतिथिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 279, + "shloka": 15, + "text": "[मार्क]\nततः सर्वान समानीय दविजान आश्रमवासिनः\nयथाविधि समुद्वाहं कारयाम आसतुर नृपौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 279, + "shloka": 16, + "text": "दत्त्वा तव अश्वपतिः कन्यां यथार्हं च परिच्छदम\nययौ सवम एव भवनं युक्तः परमया मुदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 279, + "shloka": 17, + "text": "सत्यवान अपि भार्यां तां लब्ध्वा सर्वगुणान्विताम\nमुमुदे सा च तं लब्ध्वा भर्तारं मनसेप्सितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 279, + "shloka": 18, + "text": "गते पितरि सर्वाणि संन्यस्याभरणानि सा\nजगृहे वल्कलान्य एव वस्त्रं काषायम एव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 279, + "shloka": 19, + "text": "परिचारैर गुणैश चैव परश्रयेण दमेन च\nसर्वकामक्रियाभिश च सर्वेषां तुष्टिम आवहत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 279, + "shloka": 20, + "text": "शवश्रूं शरीरसत्कारैः सर्वैर आछादनादिभिः\nशवशुरं देवकार्यैश च वाचः संयमनेन च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 279, + "shloka": 21, + "text": "तथैव परियवादेन नैपुणेन शमेन च\nरहॊ चैवॊपचारेण भर्तारं पर्यतॊषयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 279, + "shloka": 22, + "text": "एवं तत्राश्रमे तेषां तदा निवसतां सताम\nकालस तपस्यतां कश चिद अतिचक्राम अभारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 279, + "shloka": 23, + "text": "सावित्र्यास तु शयानायास तिष्ठन्त्याश च दिवानिशम\nनारदेन यद उक्तं तद वाक्यं मनसि वर्तते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nततः काले बहुतिथे वयतिक्रान्ते कदा चन\nपराप्तः स कालॊ मर्तव्यं यत्र सत्यवता नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 2, + "text": "गणयन्त्याश च सावित्र्या दिवसे दिवसे गते\nतद वाक्यं नारदेनॊक्तं वर्तते हृदि नित्यशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 3, + "text": "चतुर्थे ऽहनि मर्तव्यम इति संचिन्त्य भामिनी\nवरतं तरिरात्रम उद्दिश्य दिवारात्रं सथिताभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 4, + "text": "तं शरुत्वा नियमं दुःखं वध्वा दुःखान्वितॊ नृपः\nउत्थाय वाक्यं सावित्रीम अब्रवीत परिसान्त्वयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 5, + "text": "अतितीव्रॊ ऽयम आरम्भस तवयारब्धॊ नृपात्मजे\nतिसृणां वसतीनां हि सथानं परमदुष्करम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 6, + "text": "[सावित्री]\nन कार्यस तात संतापः पारियिष्याम्य अहं वरतम\nवयवसायकृतं हीदं वयवसायश च कारणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 7, + "text": "[दयुमत्सेन]\nवरतं भिन्धीति वक्तुं तवां नास्मि शक्तः कथं चन\nपारयस्वेति वचनं युक्तम अस्मद्विधॊ वदेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 8, + "text": "[मार्क]\nएवम उक्त्वा दयुमत्सेनॊ विरराम महामनाः\nतिष्ठन्ती चापि सावित्री काष्ठभूतेव लक्ष्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 9, + "text": "शवॊभूते भर्तृमरणे सावित्र्या भरतर्षभ\nदुःखान्वितायास तिष्ठन्त्याः सा रात्रिर वयत्यवर्तत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 10, + "text": "अद्य तद दिवसं चेति हुत्वा दीप्तं हुताशनम\nयुगमात्रॊदिते सूर्ये कृत्वा पौर्वाह्णिकाः करियाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 11, + "text": "ततः सर्वान दविजान वृद्धाञ शवश्रूं शवशुरम एव च\nअभिवाद्यानुपूर्व्येण पराञ्जलिर नियता सथिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 12, + "text": "अवैधव्याशिर अस ते तु सावित्र्य अर्थं हिताः शुभाः\nऊचुस तपस्विनः सर्वे तपॊवननिवासिनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 13, + "text": "एवम अस्त्व इति सावित्री धयानयॊगपरायणा\nमनसा ता गिरः सर्वाः परत्यगृह्णात तपस्विनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 14, + "text": "तं कालं चमुहूर्तं च परतीक्षन्ती नृपात्मजा\nयथॊक्तं नारद वचॊ चिन्तयन्ती सुहुःखिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 15, + "text": "ततस तु शवश्रू शवशुराव ऊचतुस तां नृपात्मजाम\nएकान्तस्थम इदं वाक्यं परीत्या भरतसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 16, + "text": "[षवष्रौ]\nवरतॊ यथॊपदिष्टॊ ऽयं यथावत पारितस तवया\nआहारकालः संप्राप्तः करियतां यद अनन्तरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 17, + "text": "[सावित्री]\nअस्तं गते मयादित्ये भॊक्तव्यं कृतकामया\nएष मे हृदि संकल्पः समयश च कृतॊ मया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 18, + "text": "[मार्क]\nएवं संभाषमाणायाः सावित्र्या भॊजनं परति\nसकन्धे परशुम आदाय सत्यवान परस्थितॊ वनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 19, + "text": "सावित्री तव आह भर्तारं नैकस तवं गन्तुम अर्हसि\nसह तवयागमिष्यामि न हि तवां हातुम उत्सहे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 20, + "text": "[सत्यवान]\nवनं न गतपूर्वं ते दुःखः पन्थाश च भामिनि\nवरतॊपवासक्षामा च कथं पद्भ्यां गमिष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 21, + "text": "[सावित्री]\nउपवासान न मे गलानिर नास्ति चापि परिश्रमः\nगमने च कृतॊत्साहां परतिषेद्धुं न मार्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 22, + "text": "[सत्यवान]\nयदि ते गमनॊत्साहः करिष्यामि तव परियम\nमम तव आमन्त्रय गुरून न मां दॊषः सपृशेद अयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 23, + "text": "[मार्क]\nसाटभिग्म्याब्रवीच छवश्रूं शवशुरं च महाव्रता\nअयं गच्छति मे भर्ता फलाहारॊ महावनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 24, + "text": "इच्छेयम अभ्यनुज्ञातुम आर्यया शवशुरेण च\nअनेन सह निर्गन्तुं न हि मे विरहः कषमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 25, + "text": "गुर्व अग्निहॊत्रार्थ कृते परस्थितश च सुतस तव\nन निवार्यॊ निवार्यः सयाद अन्यथा परस्थितॊ वनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 26, + "text": "संवत्सरः किं चिद ऊनॊ न निष्क्रान्ताहम आश्रमात\nवनं कुसुमितं दरष्टुं परं कौतूहरं हि मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 27, + "text": "[दयुमत्सेन]\nयतः परभृति सावित्री पित्रा दत्तस्नुषा मम\nनानयाभ्यर्थना युक्तम उक्तपूर्वं समराम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 28, + "text": "तद एषा लभतां कामं यथाभिलषितं वधूः\nअप्रमादश च कर्तव्यः पुत्रि सत्यवतः पथि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 29, + "text": "[मार्क]\nउभाभ्याम अभ्यनुज्ञाता सा जगाम यशस्विनी\nसह भर्त्रा हसन्तीव हृदयेन विदूयता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 30, + "text": "सा वनानि विचित्राणि रमणीयानि सर्वशः\nमयूररव घुष्टानि ददर्श विपुलेक्षणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 31, + "text": "नदीः पुण्यवहाश चैव पुष्पितांश च नगॊत्तमान\nसत्यवान आह पश्येति सावित्रीं मधुराक्षरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 32, + "text": "निरीक्षमाणा भर्तारं सर्वावस्थम अनिन्दिता\nमृतम एव हि तं मेने काले मुनिवचॊ समरन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 280, + "shloka": 33, + "text": "अनुवर्तती तु भर्तारं जगाम मृदु गामिनी\nदविधेव हृदयं कृत्वा तं च कालम अवेक्षती" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nअथ भार्यासहायः स फलान्य आदाय वीर्यवान\nकठिनं पूरयाम आस ततः काष्ठान्य अपाटयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 2, + "text": "तस्य पाटयतः काष्ठं सवेदॊ वै समजायत\nवयायामेन च तेनास्य जज्ञे शिरसि वेदना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 3, + "text": "सॊ ऽभिगम्य परियां भार्याम उवाच शरमपीडितः\nवयायमेन ममानेन जाता शिरसि वेदना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 4, + "text": "अङ्गानि चैव सावित्रि हृदयं दूयतीव च\nअस्वस्थम इव चात्मानं लक्षये मित भाषिणि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 5, + "text": "शूलैर इव शिरॊ विद्धम इदं संलक्षयाम्य अहम\nतत सवप्तुम इच्छे कल्याणि न सथातुं शक्तिर अस्ति मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 6, + "text": "समासाद्याथ सावित्री भर्तारम उपगूह्य च\nउत्सङ्गे ऽसय शिरॊ कृत्वा निषसाद महीतले" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 7, + "text": "ततः सा नारद वचॊ विमृशन्ती तपस्विनी\nतं मुहूर्तं कषणं वेलां दिवसं च युयॊज ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 8, + "text": "मुहूर्ताद इव चापश्यत पुरुषं पीतवाससम\nबद्धमौलिं वपुष्मन्तम आदित्यसमतेजसम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 9, + "text": "शयामावदातं रक्ताक्षं पाशहस्तं भयावहम\nसथितं सत्यवतः पार्श्वे निरीक्षन्तं तम एव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 10, + "text": "तं दृष्ट्वा सहसॊत्थाय भर्तुर नयस्य शनैः शिरः\nकृताञ्जलिर उवाचार्ता हृदयेन अप्रवेपता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 11, + "text": "दैवतं तवाभिजानामि वपुर एतद धयमानुषम\nकामया बरूहि मे देवकस तवं किं च चिकीर्षसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 12, + "text": "[यम]\nपतिव्रतासि सावित्रि तथैव च तपॊऽनविता\nअतस तवाम अभिभाषामि विद्धि मां तवं शुभे यमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 13, + "text": "अयं ते सत्यवान भर्ता कषीणायुः पार्थिवात्मजः\nनेष्याम्य एनम अहं बद्ध्वा विद्ध्य एतन मे चिकीर्षितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 14, + "text": "[मार्क]\nइत्य उक्त्वा पितृराजस तां भगवान सवं चिकीर्षितम\nयथावत सर्वम आख्यातुं तत्प्रियार्थं परचक्रमे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 15, + "text": "अयं हि धर्मसंयुक्तॊ रूपवान गुणसागरः\nनार्हॊ मत पुरुषैर नेतुम अतॊ ऽसमि सवयम आगतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 16, + "text": "ततः सत्यवतः कायात पाशबद्धं वशंगतम\nअङ्गुष्ठ मात्रं पुरुषं निश्चकर्ष यमॊ बलात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 17, + "text": "ततः समुद्धृतप्राणं गतश्वासं हतप्रभम\nनिर्विचेष्टं शरीरं तद बभूवाप्रियदर्शनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 18, + "text": "यमस तु तं तथा बद्ध्वा परयातॊ दक्षिणामुखः\nसावित्री चापि दुःखार्ता यमम एवान्वगच्छत\nनियमव्रतसंसिद्धा महाभागा पतिव्रता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 19, + "text": "[यम]\nनिवर्त गच्छ सावित्रि कुरुष्वास्यौर्ध्वदेहिकम\nकृतं भर्तुस तवयानृण्यं यावद गम्यं गतं तवया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 20, + "text": "[सावित्री]\nयत्र मे नीयते भर्ता सवयं वा यत्र गच्छति\nमयापि तत्र गन्तव्यम एष धर्मः सनातनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 21, + "text": "तपसा गुरुवृत्त्या च भर्तुः सनेहाद वरतेन च\nतव चैव परसादेन न मे परतिहता गतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 22, + "text": "पराहुः सप्त पदं मित्रं बुधास तत्त्वार्थ दर्शिनः\nमित्रतां च पुरस्कृत्य किं चिद वक्ष्यामि तच छृणु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 23, + "text": "नानात्मवन्तस तु वनेचरन्ति; धर्मं च वासं च परिश्रमं च\nविज्ञानतॊ धर्मम उदाहरन्ति; तस्मात सन्तॊ धर्मम आहुः परधानम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 24, + "text": "एकस्य धर्मेण सतां मतेन; सर्वे सम तं मार्गम अनुप्रपन्नाः\nमा वै दवितीयं मा तृतीयं च वाञ्छे; तस्मात सन्तॊ धर्मम आहुः परधानम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 25, + "text": "[यम]\nनिवर्त तुष्टॊ ऽसमि तवानया गिरा; सवराक्षर वयञ्जन हेतुयुक्तया\nवरं वृणीष्वेह विनास्य जीवितं; ददानि ते सर्वम अनिन्दिते वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 26, + "text": "[सावित्री]\nचयुतः सवराज्याद वनवासम आश्रितॊ; विनष्ट चक्षुः शवषुरॊ ममाश्रमे\nस लब्धचक्षुर बलवान भवेन नृपस; तव परसादाज जवलनार्कसंनिभः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 27, + "text": "[यम]\nददानि ते सर्वम अनिन्दिते वरं; यथा तवयॊक्तं भविता च तत तथा\nतवाध्वना गलानिम इवॊपलक्षये; निवर्त गच्छस्व न ते शरमॊ भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 28, + "text": "[सावित्री]\nकुतः शरमॊ भर्तृसमीपतॊ हि मे; यतॊ हि भर्ता मम सा गतिर धरुवा\nयतः पतिं नेष्यसि तत्र मे गतिः; सुरेश भूयॊ च वचॊ निबॊध मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 29, + "text": "सतां सकृत संगतम ईप्सितं परं; ततः परं मित्रम इति परचक्षते\nन चाफलं सत्पुरुषेण संगतं; ततः सतां संनिवसेत समागमे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 30, + "text": "[यम]\nमनॊ ऽनुकूलं बुध बुद्धिवर्धनं; तवयाहम उक्तॊ वचनं हिताश्रयम\nविना पुनः सत्यवतॊ ऽसय जीवितं; वरं दवितीयं वरयस्व भामिनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 31, + "text": "[सावित्री]\nहृतं पुरा मे शवशुरस्य धीमतः; सवम एव राज्यं स लभेत पार्थिवः\nजह्यात सवधर्मं न च मे गुरुर; यथा दवितीयम एतं वरयामि ते वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 32, + "text": "[यम]\nसवम एव राज्यं परतिपत्स्यते ऽचिरान; न च सवधर्मात परिहास्यते नृपः\nकृतेन कामेन मया नृपात्मजे; निवर्त गच्छस्व न ते शरमॊ भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 33, + "text": "[सावित्री]\nपरजास तवयेमा नियमेन संयता; नियम्य चैता नयसे न कामया\nअतॊ यमत्वं तव देव विश्रुतं; निबॊध चेमां गिरम ईरितां मया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 34, + "text": "अद्रॊहः सर्वभूतेषु कर्मणा मनसा गिरा\nअनुग्रहश च दानं च सतां धर्मः सनातनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 35, + "text": "एवं परायॊ च लॊकॊ ऽयं मनुष्याः शक्तिपेशलाः\nसन्तस तव एवाप्य अमित्रेषु दयां पराप्तेषु कुर्वते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 36, + "text": "[यम]\nपिपासितस्येव यथा भवेत पयस; तथा तवया वाक्यम इदं समीरितम\nविना पुनः सत्यवतॊ ऽसय जीवितं; वरं वृणीष्वेह शुभे यद इच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 37, + "text": "[सावित्री]\nममानपत्यः पृथिवीपतिः पिता; भवेत पितुः पुत्रशतं ममौरसम\nकुलस्य संतानकरं च यद भवेत; तृतीयम एतं वरयामि ते वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 38, + "text": "[यम]\nकुलस्य संतानकरं सुवर्चसं; शतं सुतानां पितुर अस्तु ते शुभे\nकृतेन कामेन नराधिपात्मजे; निवर्त दूरं हि पथस तवम आगता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 39, + "text": "[सावित्री]\nन दूरम एतन मम भर्तृसंनिधौ; मनॊ हि मे दूरतरं परधावति\nतथा वरजन्न एव गिरं समुद्यतां; मयॊच्यमानां शृणु भूय एव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 40, + "text": "विवस्वतस तवं तनयः परतापवांस; ततॊ हि वैवस्वत उच्यसे बुधैः\nशमेन धर्मेण च रञ्जिताः परजास; ततस तवेहेश्वर धर्मराजता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 41, + "text": "आत्मन्य अपि न विश्वासस तावान भवति सत्सु यः\nतस्मात सत्सु विशेषेण सर्वः परणयम इच्छति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 42, + "text": "सौहृदात सर्वभूतानां विश्वासॊ नाम जायते\nतस्मात सत्सु विशेषेण विश्वासं कुरुते जनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 43, + "text": "[यम]\nउदहृतं ते वचनं यद अङ्गने; शुभे न तादृक तवदृते मया शरुतम\nअनेन तुष्टॊ ऽसमि विनास्य जीवितं; वरं चतुर्थं वरयस्व गच्छ च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 44, + "text": "[सावित्री]\nममात्मजं सत्यवतस तथौरसं; भवेद उभाभ्याम इह यत कुलॊद्वहम\nशतं सुतानां बलवीर्यशालिनाम; इदं चतुर्थं वरयामि ते वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 45, + "text": "[यम]\nशतं सुतानां बलवीर्यशालिनां; भविष्यति परीतिकरं तवाबले\nपरिश्रमस ते न भवेन नृपात्मजे; निवर्त दूरं हि पथस तवम आगता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 46, + "text": "[सावित्री]\nसतां सदा शाश्वती धर्मवृत्तिः; सन्तॊ न सीदन्ति न च वयथन्ति\nसतां सद्भिर नाफलः संगमॊ ऽसति; सद भयॊ भयं नानुवर्तन्ति सन्तः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 47, + "text": "सन्तॊ हि सत्येन नयन्ति सूर्यं; सन्तॊ भूमिं तपसा धारयन्ति\nसन्तॊ गतिर भूतभव्यस्य राजन; सतां मध्ये नावसीदन्ति सन्तः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 48, + "text": "आर्य जुष्टम इदं वृत्तम इति विज्ञाय शाश्वतम\nसन्तः परार्थं कुर्वाणा नावेक्षन्ते परतिक्रियाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 49, + "text": "न च परसादः सत्पुरुषेषु मॊघॊ; न चाप्य अर्थॊ नश्यति नापि मानः\nयस्माद एतन नियतं सत्सु नित्यं; तस्मात सन्तॊ रक्षितारॊ भवन्ति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 50, + "text": "[यम]\nयथा यथा भाषसि धर्मसंहितं; मनॊ ऽनुकूलं सुपदं महार्थवत\nतथा तथा मे तवयि भक्तिर उत्तमा; वरं वृणीष्वाप्रतिमं यतव्रते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 51, + "text": "[सावित्री]\nन ते ऽपवर्गः सुकृताद विनाकृतस; तथा यथान्येषु वरेषु मानद\nवरं वृणे जीवतु सत्यवान अयं; यथा मृता हय एवम अहं विना पतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 52, + "text": "न कामये भर्तृविनाकृता सुखं; न कामये भर्तृविनाकृता दिवम\nन कामये भर्तृविनाकृता शरियं; न भर्तृहीना वयवसामि जीवितुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 53, + "text": "वरातिसर्गः शतपुत्रता मम; तवयैव दत्तॊ हरियते च मे पतिः\nवरं वृणे जीवतु सत्यवान अयं; तवैव सत्यं वचनं भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 54, + "text": "[मार्क]\nतथेत्य उक्त्वा तु तान पाशान मुक्त्वा वैवस्वतॊ यमः\nधर्मराजः परहृष्टात्मा सावित्रीम इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 55, + "text": "एष भद्रे मया मुक्तॊ भर्ता ते कुलनन्दिनि\nअरॊगस तव नेयश च सिद्धार्थश च भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 56, + "text": "चतुर्वर्ष शतं चायुस तवया सार्धम अवाप्स्यति\nइष्ट्वा यज्ञैश च धर्मेण खयातिं लॊके गमिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 57, + "text": "तवयि पुत्रशतं चैव सत्यवाञ जनयिष्यति\nते चापि सर्वे राजानः कषत्रियाः पुत्रपौत्रिणः\nखयातास तवन नामधेयाश च भविष्यन्तीह शाश्वताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 58, + "text": "पितुश च ते पुत्रशतं भविता तव मातरि\nमालव्यां मालवा नाम शाश्वताः पुत्रपौत्रिणः\nभरातरस ते भविष्यन्ति कषत्रियास तरिदशॊपमाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 59, + "text": "एवं तस्यै वरं दत्त्वा धर्मराजः परतापवान\nनिवर्तयित्वा सावित्रीं सवम एव भवनं ययौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 60, + "text": "सावित्र्य अपि यमे याते भर्तारं परतिलभ्य च\nजगाम तत्र यत्रास्या भर्तुः शावं कलेवरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 61, + "text": "सा भूमौ परेक्ष्य भर्तारम उपसृत्यॊपगूह्य च\nउत्सङ्गे शिर आरॊप्य भूमाव उपविवेश ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 62, + "text": "संज्ञां च सत्यवाँल लब्ध्वा सावित्रीम अभ्यभाषत\nपरॊष्यागत इव परेम्णा पुनः पुनर उदीक्ष्य वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 63, + "text": "[सत्यवान]\nसुचिरं बत सुप्तॊ ऽसमि किमर्थं नावबॊधितः\nकव चासौ पुरुषः शयामॊ यॊ ऽसौ मां संचकर्ष ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 64, + "text": "[सावित्री]\nसुचिरं बत सुप्तॊ ऽसि ममाङ्के पुरुषर्षभ\nगतः स भगवान देवः परजा संयमनॊ यमः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 65, + "text": "विश्रान्तॊ ऽसि महाभाग विनिद्रश च नृपात्मज\nयदि शक्यं समुत्तिष्ठ विगाढां पश्य शर्वरीम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 66, + "text": "[मार्क]\nउपलभ्य ततः संज्ञां सुखसुप्त इवॊत्थितः\nदिशः सर्वा वनान्तांश च निरीक्ष्यॊवाच सत्यवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 67, + "text": "फलाहारॊ ऽसमि निष्क्रान्तस तवया सह सुमध्यमे\nततः पाटयतः काष्ठं शिरसॊ मे रुजाभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 68, + "text": "शिरॊ ऽभिताप संतप्तः सथातुं चिरम अशक्नुवन\nतवॊत्सङ्गे परसुप्तॊ ऽहम इति सर्वं समरे शुभे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 69, + "text": "तवयॊपगूढस्य च मे निद्रयापहृतं मनः\nततॊ ऽपश्यं तमॊ घॊरं पुरुषं च महौजसम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 70, + "text": "तद यदि तवं विजानासि किं तद बरूहि सुमध्यमे\nसवप्नॊ मे यदि वा दृष्टॊ यदि वा सत्यम एव तत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 71, + "text": "तम उवाचाथ सावित्री रजनी वयवगाहते\nशवस्ते सर्वं यथावृत्तम आख्यास्यामि नृपात्मज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 72, + "text": "उत्थिष्ठॊत्तिष्ठ भद्रं ते पितरौ पश्य सुव्रत\nविगाढा रजनी चेयं निवृत्तश च दिवाकरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 73, + "text": "नक्तंचराश चरन्त्य एते हृष्टाः करूराभिभाषिणः\nशरूयन्ते पर्णशब्दाश च मृगाणां चरतां वने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 74, + "text": "एताः शिवा घॊरनादा दिशं दक्षिणपश्चिमाम\nआस्थाय विरुवन्त्य उग्राः कम्पयन्त्यॊ मनॊ मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 75, + "text": "[सत्यवान]\nवनं परतिभयाकारं घनेन तमसा वृतम\nन विज्ञास्यसि पन्थानं गन्तुं चैव न शक्ष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 76, + "text": "[साविती]\nअस्मिन्न अद्य वने दग्धे शुष्कवृक्षः सथितॊ जवलन\nवायुना धम्यमानॊ ऽगनिर दृश्यते ऽतर कव चित कव चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 77, + "text": "ततॊ ऽगनिम आनयित्वेह जवालयिष्यामि सर्वतः\nकाष्ठानीमानि सन्तीह जहि संतापम आत्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 78, + "text": "यदि नॊत्सहसे गन्तुं सरुजं तवाभिलक्षये\nन च जञास्यसि पन्थानं तमसा संवृते वने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 79, + "text": "शवःप्रभाते वने दृश्ये यास्यावॊ ऽनुमते तव\nवसावेह कषपाम एतां रुचितं यदि ते ऽनघ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 80, + "text": "[सत्यवान]\nशिरॊ रुजा निवृत्ता मे सवस्थान्य अङ्गानि लक्षये\nमाता पितृभ्याम इच्छामि संगमं तवत्प्रसादजम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 81, + "text": "न कदा चिद विकाले हि गतपूर्वॊ मयाश्रमः\nअनागतायां संध्यायां माता मे पररुणद्धि माम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 82, + "text": "दिवापि मयि निष्क्रान्ते संतप्येते गुरू मम\nविचिनॊति च मां तातः सहैवाश्रमवासिभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 83, + "text": "मात्रा पित्रा च सुभृशं दुःखिताभ्याम अहं पुरा\nउपालब्धः सुबहुशश चिरेणागच्छसीति ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 84, + "text": "का तव अवस्था तयॊर अद्य मदर्थम इति चिन्तये\nतयॊर अदृश्ये मयि च महद दुःखं भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 85, + "text": "पुरा माम ऊचतुश चैव रात्राव अस्रायमाणकौ\nभृशं सुदुःखितौ वृद्धौ बहुशः परीतिसंयुतौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 86, + "text": "तवया हीनौ न जीवाव मुहूर्तम अपि पुत्रक\nयावद धरिष्यसे पुत्र तावन नौ जीवितं धरुवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 87, + "text": "वृद्धयॊर अन्धयॊर यष्टिस तवयि वंशः परतिष्ठितः\nतवयि पिण्डश च कीर्तिश च संतानं चावयॊर इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 88, + "text": "माता वृद्धा पिता वृद्धस तयॊर यष्टिर अहं किल\nतौ रात्रौ माम अपश्यन्तौ काम अवस्थां गमिष्यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 89, + "text": "निद्रायाश चाभ्यसूयामि यस्या हेतॊः पिता मम\nमाता च संशयं पराप्ता मत्कृते ऽनपकारिणी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 90, + "text": "अहं च संशयं पराप्तः कृच्छ्राम आपदम आस्थितः\nमाता पितृभ्यां हि विना नाहं जीवितुम उत्सहे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 91, + "text": "वयक्तम आकुलया बुद्ध्या परज्ञा चक्षुः पिता मम\nएकैकम अस्यां वेलायां पृच्छत्य आश्रमवासिनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 92, + "text": "नात्मानम अनुशॊचामि यथाहं पितरं शुभे\nभर्तारं चाप्य अनुगतां मातरं परिदुर्बलाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 93, + "text": "मत्कृतेन हि ताव अद्य संतापं परम एष्यतः\nजीवन्ताव अनुजीवामि भर्तव्यौ तौ मयेति ह\nतयॊः परियं मे कर्तव्यम इति जीवामि चाप्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 94, + "text": "[मार्क]\nएवम उक्त्वा स धर्मात्मा गुरुवर्ती गुरुप्रियः\nउच्छ्रित्य बाहू दुःखार्तः सस्वरं पररुरॊद ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 95, + "text": "ततॊ ऽबरवीत तथा दृष्ट्वा भर्तारं शॊककर्शितम\nपरमृज्याश्रूणि नेत्राभ्यां सावित्री धर्मचारिणी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 96, + "text": "यदि मे ऽसति तपस तप्तं यदि दत्तं हुतं यदि\nशवश्रू शवशुर भर्तॄणां मम पुण्यास तु शर्वरी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 97, + "text": "न समराम्य उक्तपूर्वां वै सवैरेष्व अप्य अनृतां गिरम\nतेन सत्येन ताव अद्य धरियेतां शवशुरौ मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 98, + "text": "[सत्यवान]\nकामये दर्शनं पित्रॊर याहि सावित्रि माचिरम\nपुरा मातुः पितुर वापि यदि पश्यामि विप्रियम\nन जीविष्ये वरारॊहे सत्येनात्मानम आलभे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 99, + "text": "यदि धर्मे च ते बुद्धिर मां चेज जीवन्तम इच्छसि\nमम परियं वा कर्तव्यं गच्छस्वाश्रमम अन्तिकात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 100, + "text": "[मार्क]\nसावित्री तत उत्थाय केशान संयम्य भामिनी\nपतिम उत्थापयाम आस बाहुभ्यां परिगृह्य वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 101, + "text": "उत्थाय सत्यवांश चापि परमृज्याङ्गानि पाणिना\nदिशः सर्वाः समालॊक्य कठिने दृष्टिम आदधे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 102, + "text": "तम उवाचाथ सावित्री शवः फलानीह नेष्यसि\nयॊगक्षेमार्थम एतत ते नेष्यामि परशुं तव अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 103, + "text": "कृत्वा कठिन भारं सा वृक्षशाखावलम्बिनम\nगृहीत्वा परशुं भर्तुः सकाशं पुनर आगमत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 104, + "text": "वामे सकन्धे तु वामॊरुर भर्तुर बाहुं निवेश्य सा\nदक्षिणेन परिष्वज्य जगाम मृदु गामिनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 105, + "text": "[सत्यवान]\nअभ्यासगमनाद भीरु पन्थानॊ विदिता मम\nवृक्षान्तरालॊकितया जयॊत्स्नया चापि लक्षये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 106, + "text": "आगतौ सवः पथा येन फलान्य अवचितानि च\nयथागतं शुभे गच्छ पन्थानं मा विचारय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 107, + "text": "पलाशषण्डे चैतस्मिन पन्था वयावर्तते दविधा\nतस्यॊत्तरेण यः पन्थास तेन गच्छ तवरस्व च\nसवस्थॊ ऽसमि बलवान अस्मि दिदृक्षुः पितराव उभौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 281, + "shloka": 108, + "text": "[मार्क]\nबरुवन्न एवं तवरायुक्तः स परायाद आश्रमं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nएतस्मिन्न एव काले तु दयुमत्सेनॊ महावने\nलब्धचक्षुः परसन्नात्मा दृष्ट्या सर्वं ददर्श ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 2, + "text": "स सर्वान आश्रमान गत्वा शैब्यया सह भार्यया\nपुत्र हेतॊः पराम आर्तिं जगाम मनुजर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 3, + "text": "ताव आश्रमान नदीश चैव वनानि च सरांसि च\nतांस तान देशान विचिन्वन्तौ दम्पती परिजग्मतुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 4, + "text": "शरुत्वा शब्दं तु यत किं चिद उन्मुखौ सुत शङ्कया\nसावित्री सहितॊ ऽभयेति सत्यवान इत्य अधावताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 5, + "text": "भिन्नैश च परुषैः पादैः सव्रणैः शॊणितौक्षितैः\nकुशकण्टकविद्धाङ्गाव उन्मत्ताव इव धावतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ ऽभिसृत्य तैर विप्रैः सर्वैर आश्रमवासिभिः\nपरिवार्य समाश्वास्य समानीतौ सवम आश्रमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 7, + "text": "तत्र भार्या सहायः स वृतॊ वृद्धैर तपॊधनैः\nआश्वासितॊ विचित्रार्थैः पूर्वराज्ञां कथाश्रयैः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 8, + "text": "ततस तौ पुनर आश्वस्तौ वृद्धौ पुत्र दिदृक्षया\nबाल्ये वृत्तानि पुत्रस्य समरन्तौ भृशदुःखितौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 9, + "text": "पुनर उक्त्वा च करुणां वाचं तौ शॊककर्शितौ\nहा पुत्र हा साध्वि वधूः कवासि कवासीत्य अरॊदताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 10, + "text": "[सुवर्चस]\nयथास्य भार्या सावित्री तपसा च दमेन च\nआचारेण च संयुक्ता तथा जीवति सत्यवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 11, + "text": "[गौतम]\nवेदाः साङ्गा मयाधीतास तपॊ मे संचितं महत\nकौमारं बरह्मचर्यं मे गुरवॊ ऽगनिश च तॊषिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 12, + "text": "समाहितेन चीर्णानि सर्वाण्य एव वरतानि मे\nवायुभक्षॊपवासश च कुशलानि च यानि मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 13, + "text": "अनेन तपसा वेद्मि सर्वं परिचिकीर्षितम\nसत्यम एतन निबॊध तवं धरियते सत्यवान इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 14, + "text": "[षिस्य]\nउपाध्यायस्य मे वक्त्राद यथा वाक्यं विनिःसृतम\nनैतज जातु भवेन मिथ्या तथा जीवति सत्यवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 15, + "text": "[रसयह]\nयथास्य भार्या सावित्री सर्वैर एव सुलक्षणैः\nअवैधव्य करैर युक्ता तथा जीवति सत्यवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 16, + "text": "[भारद्वाज]\nयथास्य भार्या सावित्री तपसा च दमेन च\nआचारेण च संयुक्ता तथा जीवति सत्यवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 17, + "text": "[दाल्भ्य]\nयथादृष्टिः परवृत्ता ते सावित्र्याश च यथा वरतम\nगताहारम अकृत्वा च तथा जीवति सत्यवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 18, + "text": "[माण्डव्य]\nयथा वदन्ति शान्तायां दिशि वै मृगपक्षिणः\nपार्थिवी च परवृत्तिस ते तथा जीवति सत्यवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 19, + "text": "[धौम्य]\nसर्वैर गुणैर उपेतस ते यथा पुत्रॊ जनप्रियः\nदीर्घायुर लक्षणॊपेतस तथा जीवति सत्यवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 20, + "text": "[मार्क]\nएवम आश्वासितस तैस तु सत्यवाग्भिस तपस्विभिः\nतांस तान विगणयन्न अर्थान अवस्थित इवाभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ मुहूर्तात सावित्री भर्त्रा सत्यवता सह\nआजगामाश्रमं रात्रौ परहृष्टा परविवेश ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 22, + "text": "[बराह्मणाह]\nपुत्रेण संगतं तवाद्य चक्षुर मन्तं निरीक्ष्य च\nसर्वे वयं वै पृच्छामॊ वृद्धिं ते पृथिवीपते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 23, + "text": "समागमेन पुत्रस्य सावित्र्या दर्शनेन च\nचक्षुषॊ चात्मनॊ लाभात तरिभिर दिष्ट्या विवर्धसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 24, + "text": "सर्वैर अस्माभिर उक्तं यत तथा तन नात्र संशयः\nभूयॊ भूयॊ च वृत्थिस ते कषिप्रम एव भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 25, + "text": "[मार्क]\nततॊ ऽगनिं तत्र संज्वाल्य दविजास ते सर्व एव हि\nउपासां चक्रिरे पार्थ दयुमत्सेनं महीपतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 26, + "text": "शैब्या च सत्यवांश चैव सावित्री चैकतः सथिताः\nसर्वैस तैर अभ्यनुज्ञाता विशॊकाः समुपाविशन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 27, + "text": "ततॊ राज्ञा सहासीनाः सर्वे ते वनवासिनः\nजातकौतूहलाः पार्थ पप्रच्छुर नृपतेः सुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 28, + "text": "पराग एव नागतं कस्मात सभार्येण तवया विभॊ\nविरात्रे चागतं कस्मात कॊ ऽनुबन्धश च ते ऽभवत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 29, + "text": "संतापितः पिता माता वयं चैव नृपात्मज\nनाकस्माद इति जानीमस तत सर्वं वक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 30, + "text": "[सत्यवान]\nपित्राहम अभ्यनुज्ञातः सावित्री सहितॊ गतः\nअथ मे ऽभूच छिरॊदुःखं वने काष्ठानि भिन्दतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 31, + "text": "सुप्तश चाहं वेदनया चिरम इत्य उपलक्षये\nतावत कालं च न मया सुप्त पूर्वं कदा चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 32, + "text": "सर्वेषाम एव भवतां संतापॊ मा भवेद इति\nअतॊ विरात्रागमनं नान्यद अस्तीह कारणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 33, + "text": "[गौतम]\nअकस्माच चक्षुर अः पराप्तिर दयुमत्सेनस्य ते पितुः\nनास्य तवं कारणं वेत्थ सावित्री वक्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 34, + "text": "शरॊतुम इच्छामि सावित्रि तवं हि वेत्थ परावरम\nतवां हि जानामि सावित्रि सावित्रीम इव तेजसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 35, + "text": "तवम अत्र हेतुं जानीषे तस्मात सत्यं निरुच्यताम\nरहस्यं यदि ते नास्ति किं चिद अत्र वदस्व नः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 36, + "text": "[सावित्री]\nएवम एतद यथा वेत्थ संकल्पॊ नान्यथा हि वः\nन च किं चिद रहस्यं मे शरूयतां तथ्यम अत्र यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 37, + "text": "मृत्युर मे भर्तुर आख्यातॊ नारदेन महात्मना\nस चाद्य दिवसः पराप्तस ततॊ नैनं जहाम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 38, + "text": "सुप्तं चैनं यमः साक्षाद उपागच्छत सकिंकरः\nस एनम अनयद बद्ध्वा दिशं पितृनिषेविताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 39, + "text": "अस्तौषं तम अहं देवं सत्येन वचसा विभुम\nपञ्च वै तेन मे दत्ता वराः शृणुत तान मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 40, + "text": "चक्षुर ई च सवराज्यं च दवौ वरौ शवशुरस्य मे\nलब्धं पितुः पुत्रशतं पुत्राणाम आत्मनः शतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 41, + "text": "चतुर्वर्ष शतायुर मे भर्ता लब्धश च सत्यवान\nभर्तुर हि जीवितार्थं तु मया चीर्णं सथिरं वरतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 42, + "text": "एतत सत्यं मयाख्यातं कारणं विस्तरेण वः\nयथावृत्तं सुखॊदर्कम इदं दुःखं महन मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 43, + "text": "[रसयह]\nनिमज्जमानं वयसनैर अभिद्रुतं; कुलं नरेन्द्रस्य तमॊ मये हरदे\nतवया सुशीले धृतधर्मपुण्यया; समुद्धृतं साध्वि पुनः कुलीनया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 44, + "text": "[मार्क]\nतथा परशस्य हय अभिपूज्य चैव ते; वरस्त्रियं ताम ऋषयः समागताः\nनरेन्द्रम आमन्द्र्य सपुत्रम अञ्जसा; शिवेन जग्मुर मुदिताः सवम आलयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 282, + "shloka": 1, + "text": "[मार्क]\nतस्यां रात्र्यां वयतीतायाम उदिते सूर्यमण्डले" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 283, + "shloka": 1, + "text": "कृतपूर्वाह्णिकाः सर्वे समेयुस ते तपॊधनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 283, + "shloka": 2, + "text": "तद एव सर्वं सावित्र्या महाभाग्यं महर्षयः\nदयुमत्सेनाय नातृप्यन कथयन्तः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 283, + "shloka": 3, + "text": "ततः परकृतयः सर्वाः शाल्वेभ्यॊ ऽभयागता नृप\nआचख्युर निहतं चैव सवेनामात्येन तं नृपम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 283, + "shloka": 4, + "text": "तं मन्त्रिणा हतं शरुत्वा ससहायं सबान्धवम\nनयवेदयन यथातत्त्वं विद्रुतं च दविषद बलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 283, + "shloka": 5, + "text": "ऐकमत्यं च सर्वस्य जनस्याथ नृपं परति\nसचक्षुर वाप्य अचक्षुर वा स नॊ राजा भवत्व इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 283, + "shloka": 6, + "text": "अनेन निश्चयेनेह वयं परस्थापिता नृप\nपराप्तानीमानि यानानि चतुरङ्गं च ते बलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 283, + "shloka": 7, + "text": "परयाहि राजन भद्रं ते घुष्टस ते नगरे जयः\nअध्यास्स्व चिररात्राय पितृपैतामहं पदम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 283, + "shloka": 8, + "text": "चक्षुर मन्तं च तं दृष्ट्वा राजानं वपुषान्वितम\nमूर्धभिः पतिताः सर्वे विस्मयॊत्फुल्ललॊचनाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 283, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ ऽभिवाद्य तान वृद्धान दविजान आश्रमवासिनः\nतैश चाभिपूजितः सर्वैः परययौ नगरं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 283, + "shloka": 10, + "text": "शैब्या च सह सावित्र्या सवास्तीर्णेन सुवर्चसा\nनरयुक्तेन यानेन परययौ सेनया वृता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 283, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ ऽभिषिषिचुः परीत्या दयुमत्सेनं पुरॊहिताः\nपुत्रं चास्य महात्मानं यौवराज्ये ऽभषेचयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 283, + "shloka": 12, + "text": "ततः कालेन महता सावित्र्याः कीर्तिवर्धनम\nतद वै पुत्रशतं जज्ञे शूराणाम अनिवर्तिनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 283, + "shloka": 13, + "text": "भरातॄणां सॊदराणां च तथैवास्याभवच छतम\nमद्राधिपस्याश्वपतेर मालव्यां सुमहाबलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 283, + "shloka": 14, + "text": "एवम आत्मा पिता माता शवश्रूः शवशुर एव च\nभर्तुः कुलं च सावित्र्या सर्वं कृच्छ्रात समुद्धृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 283, + "shloka": 15, + "text": "तथैवैषापि कल्याणी दरौपदी शीलसंमता\nतारयिष्यति वः सर्वान सावित्रीव कुलाङ्गना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 283, + "shloka": 16, + "text": "[वै]\nएवं स पाण्डवस तेन अनुनीतॊ महात्मना\nविशॊकॊ विज्वरॊ राजन काम्यके नयवसत तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 1, + "text": "[जनम]\nयत तत तदा महाब्रह्मँल लॊमशॊ वाक्यम अब्रवीत\nइन्द्रस्य वचनाद एत्य पाण्डुपुत्रं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 2, + "text": "यच चापि ते भयं तीव्रं न च कीर्तयसे कव चित\nतच चाप्य अपहरिष्यामि सव्यसाचाव इहागते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 3, + "text": "किं नु तद विदुषां शरेष्ठ कर्णं परति महद भयम\nआसीन न च स धर्मात्मा कथयाम आस कस्य चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 4, + "text": "[वै]\nअहं ते राजशार्दूल कथयामि कथाम इमाम\nपृच्छते भरतश्रेष्ठ शुश्रूषस्व गिरं मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 5, + "text": "दवादशे समतिक्रान्ते वर्षे पराप्ते तरयॊदशे\nपाण्डूनां हितकृच छक्रः कर्णं भिक्षितुम उद्यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 6, + "text": "अभिप्रायम अथॊ जञात्वा महेन्द्रस्य विभावसुः\nकुण्डलार्थे महाराज सूर्यः कर्णम उपागमत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 7, + "text": "महार्हे शयने वीरं सपर्ध्यास्तरण संवृते\nशयानम अभिविश्वस्तं बरह्मण्यं सत्यवादिनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 8, + "text": "सवप्नान्ते निशि राजेन्द्र दर्शयाम आस रश्मिवान\nकृपया परयाविष्टः पुत्रस्नेहाच च भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 9, + "text": "बराह्मणॊ वेदविद भूत्वा सूर्यॊ यॊगाद धि रूपवान\nहितार्थम अब्रवीत कर्णं सान्त्वपूर्वम इदं वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 10, + "text": "कर्ण मद्वचनं तात शृणु सत्यभृतां वर\nबरुवतॊ ऽदय महाबाहॊ सौहृदात परमं हितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 11, + "text": "उपायास्यति शक्रस तवां पाण्डवानां हितेप्सया\nबराह्मण छद्मना कर्ण कुण्डलापजिहीर्षया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 12, + "text": "विदितं तेन शीलं ते सर्वस्य जगतस तथा\nयथा तवं भिक्षितः सद्भिर ददास्य एव न याचसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 13, + "text": "तवं हि तात ददास्य एव बराह्मणेभ्यः परयाचितः\nवित्तं यच चान्यद अप्य आहुर न परत्याख्यासि कर्हि चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 14, + "text": "तं तवाम एवंविधं जञात्वा सवयं वै पाकशासनः\nआगन्ता कुण्डलार्थाय कवचं चैव भिक्षितुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 15, + "text": "तस्मै परयाचमानाय न देये कुण्डले तवया\nअनुनेयः परं शक्त्या शरेय एतद धि ते परम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 16, + "text": "कुण्डलार्थे बरुवंस तात कारणैर बहुभिस तवया\nअन्यैर बहुविधैर वित्तैः स निवार्यः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 17, + "text": "रत्नैः सत्रीभिस तथा भॊगैर धनैर बहुविधैर अपि\nनिदर्शनैश च बहुभिः कुण्डलेप्सुः पुरंदरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 18, + "text": "यदि दास्यसि कर्ण तवं सहजे कुण्डले शुभे\nआयुर अः परक्षयं गत्वा मृत्यॊर वशम उपेष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 19, + "text": "कवचेन च संयुक्तः कुण्डलाभ्यां च मानद\nअवध्यस तवं रणे ऽरीणाम इति विद्धि वचॊ मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 20, + "text": "अमृताद उत्थितं हय एतद उभयं रत्नसंभवम\nतस्माद रक्ष्यं तवया कर्ण जीवितं चेत परियं तव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 21, + "text": "[कर्ण]\nकॊ माम एवं भवान पराह दर्शयन सौहृदं परम\nकामया भगवन बरूहि हॊ भवान दविज वेषधृक" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 22, + "text": "[बरा]\nअहं तात सहस्रांशुः सौहृदात तवां निदर्शये\nकुरुष्वैतद वचॊ मे तवम एतच छरेयॊ परं हि ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 23, + "text": "[कर्ण]\nशरेय एव ममात्यन्तं यस्य मे गॊपतिः परभुः\nपरवक्ताद्य हितान्वेषी शृणु चेदं वचॊ मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 24, + "text": "परसादये तवां वरदं परणयाच च बरवीम्य अहम\nन निवार्यॊ वरताद अस्माद अहं यद्य अस्मि ते परियः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 25, + "text": "वरतं वै मम लॊकॊ ऽयं वेत्ति कृत्स्नॊ विभावसॊ\nयथाहं दविजमुख्येभ्यॊ दद्यां पराणान अपि धरुवम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 26, + "text": "यद्य आगच्छति शक्रॊ मां बराह्मण छद्मनावृतः\nहितार्थं पाण्डुपुत्राणां खेचरॊत्तम भिक्षितुम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 27, + "text": "दास्यामि विबुधश्रेष्ठ कुण्डले वर्म चॊत्तमम\nन मे कीर्तिः परणश्येत तरिषु लॊकेषु विश्रुता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 28, + "text": "मद्विधस्यायशस्यं हि न युक्तं पराणरक्षणम\nयुक्तंहि यशसा युक्तं मरणं लॊकसंमतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 29, + "text": "सॊ ऽहम इन्द्राय दास्यामि कुण्डले सह वर्मणा\nयदि मां बलवृत्रघ्नॊ भिक्षार्थम उपयास्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 30, + "text": "हितार्थं पाण्डुपुत्राणां कुण्डले मे परयाचितुम\nतन मे कीर्तिकरं लॊके तस्याकीर्तिर भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 31, + "text": "वृणॊमि कीर्तिं लॊके हि जीवितेनापि भानुमन\nकीर्तिमान अश्नुते सवर्गं हीनकीर्तिस तु नश्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 32, + "text": "कीर्तिर हि पुरुषं लॊके संजीवयति मातृवत\nअकीर्तिर जीवितं हन्ति जीवतॊ ऽपि शरीरिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 33, + "text": "अयं पुराणः शलॊकॊ हि सवयं गीतॊ विभावसॊ\nधात्रा लॊकेश्वर यथा कीर्तिर आयुर नरस्य वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 34, + "text": "पुरुषस्य परे लॊके कीर्तिर एव परायणम\nइह लॊके विशुद्धा च कीर्तिर आयुर विवर्धनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 35, + "text": "सॊ ऽहं शरीरजे दत्त्वा कीर्तिं पराप्स्यामि शाश्वतीम\nदत्त्वा च विधिवद दानं बराह्मणेभ्यॊ यथाविधि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 36, + "text": "हुत्वा शरीरं संग्रामे कृत्वा कर्म सुदुष्करम\nविजित्य वा परान आजौ यशॊ पराप्स्यामि केवलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 37, + "text": "भीतानाम अभयं दत्त्वा संग्रामे जीवितार्थिनाम\nवृद्धान बालान दविजातींश च मॊक्षयित्वा महाभयात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 38, + "text": "पराप्स्यामि परमं लॊके यशः सवर्भानु सूदन\nजीवितेनापि मे रक्ष्या कीर्तिस तद विद्धि मे वरतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 284, + "shloka": 39, + "text": "सॊ ऽहं दत्त्वा मघवते भिक्षाम एताम अनुत्तमाम\nबराह्मण छद्मिने देवलॊके गन्ता परां गतिम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 285, + "shloka": 1, + "text": "[सूर्य]\nमाहितं कर्ण कार्षीस तवम आत्मनः सुहृदां तथा\nपुत्राणाम अथ भार्याणाम अथॊ मातुर अथॊ पितुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 285, + "shloka": 2, + "text": "शरीरस्याविरॊधेन पराणिनां पराणभृद वर\nइष्यते यशसः पराप्तिः कीर्तिश च तरिदिवे सथिरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 285, + "shloka": 3, + "text": "यस तवं पराणविरॊधेन कीर्तिम इच्छसि शाश्वतीम\nसा ते पराणान समादाय गमिष्यति न संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 285, + "shloka": 4, + "text": "जीवतां कुरुते कार्यं पिता माता सुतास तथा\nये चान्ये बान्धवाः के चिल लॊके ऽसमिन पुरुषर्षभ\nराजानश च नरव्याघ्र पौरुषेण निबॊध तत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 285, + "shloka": 5, + "text": "कीर्तिश च जीवतः साध्वी पुरुषस्य महाद्युते\nमृतस्य कीर्त्या किं कार्यं भस्मीभूतस्य देहिनः\nमृतः कीर्तिं न जानाति जीवन कीर्तिं समश्नुते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 285, + "shloka": 6, + "text": "मृतस्य कीर्तिर मर्त्यस्य यथा माला गतायुर अः\nअहं तु तवां बरवीम्य एतद भक्तॊ ऽसीति हितेप्सया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 285, + "shloka": 7, + "text": "भक्तिमन्तॊ हि मे रक्ष्या इत्य एतेनापि हेतुना\nभकॊ ऽयं परया भक्त्या माम इत्य एव महाभुज\nममापि भक्तिर उत्पन्ना स तवं कुरु वचॊ मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 285, + "shloka": 8, + "text": "अस्ति चात्र परं किं चिद अध्यात्मं देवनिर्मितम\nअतश च तवां बरवीम्य एतत करियताम अविशङ्कया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 285, + "shloka": 9, + "text": "देव गुह्यं तवया जञातुं न शक्यं पुरुषर्षभ\nतस्मान नाख्यामि ते गुह्यं काले वेत्स्यति तद भवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 285, + "shloka": 10, + "text": "पुनर उक्तं च वक्ष्यामि तवं राधेय निबॊध तत\nमास्मै ते कुण्डले दद्या भिक्षवे वज्रपाणये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 285, + "shloka": 11, + "text": "शॊभसे कुण्डलाभ्यां हि रुचिराभ्यां महाद्युते\nविशाखयॊर मध्यगतः शशीव विमलॊ दिवि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 285, + "shloka": 12, + "text": "कीर्तिश च जीवतः साध्वी पुरुषस्येति विद्धि तत\nपरत्याख्येयस तवया तात कुण्डलार्थे पुरंदरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 285, + "shloka": 13, + "text": "शक्या बहुविधैर वाक्यैः कुण्डलेप्सा तवयानघ\nविहन्तुं देवराजस्य हेतुयुक्तैः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 285, + "shloka": 14, + "text": "उपपत्त्युपपन्नार्थैर माधुर्यकृतभूषणैः\nपुरंदरस्य कर्ण तवं बुद्धिम एताम अपानुद" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 285, + "shloka": 15, + "text": "तव हि नित्यं नरव्याघ्र सपर्धसे सव्यसाचिना\nसव्यसाची तवया चैव युधि शूरः समेष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 285, + "shloka": 16, + "text": "न तु तवाम अर्जुनः शक्तः कुण्डलाभ्यां समन्वितम\nविजेतुं युधि यद्य अस्य सवयम इन्द्रः शरॊ भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 285, + "shloka": 17, + "text": "तस्मान न देये शक्राय तवयैते कुण्डले शुभे\nसंग्रामे यदि निर्जेतुं कर्ण कामयसे ऽरजुनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 286, + "shloka": 1, + "text": "[कर्ण]\nभगवन्तम अहं भक्तॊ यथा मां वेत्थ गॊपते\nतथा परमतिग्मांशॊ नान्यं देवं कथं चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 286, + "shloka": 2, + "text": "न मे दारा न मे पुत्रा न चात्मा सुहृदॊ न च\nतथेष्टा वै सदा भक्त्या यथा तवं गॊपते मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 286, + "shloka": 3, + "text": "इष्टानां च महात्मानॊ भक्तानां च न संशयः\nकुर्वन्ति भक्तिम इष्टां च जानीषे तवं च भास्कर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 286, + "shloka": 4, + "text": "इष्टॊ भक्तिश च मे कर्णॊ न चान्यद दैवतं दिवि\nजानीत इति वै कृत्वा भगवान आह मद धितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 286, + "shloka": 5, + "text": "भूयॊ च शिरसा याचे परसाद्य च पुनः पुनः\nइति बरवीमि तिग्मांशॊ तवं तु मे कषन्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 286, + "shloka": 6, + "text": "बिभेमि न तथा मृत्यॊर यथा बिभ्ये ऽनृताद अहम\nविशेषेण दविजातीनां सर्वेषां सर्वदा सताम\nपरदाने जिवितस्यापि न मे ऽतरास्ति विचारणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 286, + "shloka": 7, + "text": "यच च माम आत्थ देव तवं पाण्डवं फल्गुनं परति\nवयेतु संतापजं दुःखं तव भास्करमानसम\nअर्जुनं परति मां चैव विजेष्यामि रणे ऽरजुनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 286, + "shloka": 8, + "text": "तवापि विदितं देव ममाप्य अस्त्रबलं महत\nजामदग्न्याद उपात्तं यत तथा दरॊणान महात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 286, + "shloka": 9, + "text": "इदं तवम अनुजानीहि सुरश्रेष्ठ वरतं मम\nभिक्षते वज्रिणे दद्याम अपि जीवितम आत्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 286, + "shloka": 10, + "text": "[सूर्य]\nयदि तात ददास्य एते वज्रिणे कुण्डले शुभे\nतवम अप्य एनम अथॊ बरूया विजयार्थं महाबल" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 286, + "shloka": 11, + "text": "नियमेन परदद्यास तवं कुण्डले वै शतक्रतॊः\nअवध्यॊ हय असि भूतानां कुण्डलाभ्यां समन्वितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 286, + "shloka": 12, + "text": "अर्जुनेन विनाशं हि तव दानव सूदनः\nपरार्थयानॊ रणे वत्स कुण्डले ते जिहीर्षति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 286, + "shloka": 13, + "text": "स तवम अप्य एनम आराध्य सूनृताभिः पुनः पुनः\nअभ्यर्थयेथा देवेशम अमॊघार्थं पुरंदरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 286, + "shloka": 14, + "text": "अमॊघां देहि मे शक्तिम अमित्रविनिबर्हिणीम\nदास्यामि ते सहस्राक्ष कुण्डले वर्म चॊत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 286, + "shloka": 15, + "text": "इत्य एवं नियमेन तवं दद्याः शक्राय कुण्डले\nतया तवं कर्ण संग्रामे हनिष्यसि रणे रिपून" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 286, + "shloka": 16, + "text": "नाहत्वा हि महाबाहॊ शत्रून एति करं पुनः\nसा शक्तिर देवराजस्य शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 286, + "shloka": 17, + "text": "[वै]\nएवम उक्त्वा सहस्रांशुः सहसान्तरधीयत\nततः सूर्याय जप्यान्ते कर्णः सवप्नं नयवेदयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 286, + "shloka": 18, + "text": "यथादृष्टं यथातत्त्वं यथॊक्तम उभयॊर निशि\nतत सर्वम आनुपूर्व्येण शशंसास्मै वृषस तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 286, + "shloka": 19, + "text": "तच छरुत्वा भगवान देवॊ भानुः सवर्भानु सूदनः\nउवाच तं तथेत्य एव कर्णं सूर्यः समयन्न इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 286, + "shloka": 20, + "text": "ततस तत्त्वम इति जञात्वा राधेयः परवीरहा\nशक्तिम एवाभिकाङ्क्षन वै वासवं परत्यपालयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 1, + "text": "[जनम]\nकिं तद गुह्यं न चाख्यातं कर्णायेहॊष्ण रश्मिना\nकीदृशे कुण्डले ते च कवचं चैव कीदृशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 2, + "text": "कुतश च कवचं तस्य कुण्डले चैव सत्तम\nएतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं तन मे बरूहि तपॊधन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 3, + "text": "[वषम्पायन]\nअयं राजन बरवीम्य एतद यत तद गुह्यं विभावसॊः\nयादृशे कुण्डले चैव कवचं चैव यादृशम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 4, + "text": "कुन्तिभॊजं पुरा राजन बराह्मणः समुपस्थितः\nतिग्मतेजा महाप्रांशुः शमश्रुदण्डजटा धरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 5, + "text": "दर्शनीयॊ ऽनवद्याङ्गस तेजसा परज्वलन्न इव\nमधु पिङ्गॊ मधुरवाक तपः सव्याध्याय भूषणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 6, + "text": "स राजानं कुन्तिभॊजम अब्रवीत सुमहातपाः\nभिक्षाम इच्छाम्य अहं भॊक्तुं तव गेहे विमत्सर" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 7, + "text": "न मे वयलीकं कर्तव्यं तवया वा तव चानुगैः\nएवं वत्स्यामि ते गेहे यदि ते रॊचते ऽनघ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 8, + "text": "यथाकामं च गच्छेयम आगच्छेयं तथैव च\nशय्यासने च मे राजन नापराध्येत कश चन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 9, + "text": "तम अब्रवीत कुन्तिभॊजः परीतियुक्तम इदं वचः\nएवम अस्तु परं चेति पुनश चैनम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 10, + "text": "मम कन्या महाब्रह्मन पृथा नाम यशस्विनी\nशीलवृत्तान्विता साध्वी नियता न च मानिनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 11, + "text": "उपस्थास्यति सा तवां वै पूजयानवमन्य च\nतस्याश च शीलवृत्तेन तुष्टिं समुपयास्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 12, + "text": "एवम उक्त्वा तु तं विप्रम अभिपूज्य यथाविधि\nउवाच कन्याम अभ्येत्य पृथां पृथुल लॊचनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 13, + "text": "अयं वत्से महाभागॊ बराह्मणॊ वस्तुम इच्छति\nमम गेहे मया चास्य तथेत्य एवं परतिश्रुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 14, + "text": "तवयि वत्से पराश्वस्य बराह्मणस्याभिराधनम\nतन मे वाक्यं न मिथ्या तवं कर्तुम अर्हसि कर्हि चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 15, + "text": "अयं तपस्वी भगवान सवाध्यायनियतॊ दविजः\nयद यद बरूयान महातेजास तत तद देयम अमत्सरात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 16, + "text": "बराह्मणा हि परं तेजॊ बराह्मणा हि परंतपः\nबराह्मणानां नमः कारैर सूर्यॊ दिवि विराजते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 17, + "text": "अमानयन हि मानार्हान वातापिश च महासुरः\nनिहतॊ बरह्मदण्डेन तालजङ्घस तथैव च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 18, + "text": "सॊ ऽयं वत्से महाभार आहितस तवयि सांप्रतम\nतवं सदा नियता कुर्या बराह्मणस्याभिराधनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 19, + "text": "जानामि परणिधानं ते बाल्यात परभृति नन्दिनि\nबराह्मणेष्व इह सर्वेषु गुरु बन्धुषु चैव ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 20, + "text": "तथा परेष्येषु सर्वेषु मित्र संबन्धिमातृषु\nमयि चैव यथावत तवं सर्वम आदृत्य वर्तसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 21, + "text": "न हय अतुष्टॊ जनॊ ऽसतीह परे चान्तःपुरे च ते\nसम्यग्वृत्त्यानवद्याङ्गि तव भृत्यजनेष्व अपि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 22, + "text": "संदेष्टव्यां तु मन्ये तवां दविजातिं कॊपनं परति\nपृथे बालेति कृत्वा वै सुता चासि ममेति च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 23, + "text": "वृष्णीनां तवं कुले जाता शूरस्य दयिता सुता\nदत्ता परीतिमता मह्यं पित्रा बाला पुरा सवयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 24, + "text": "वसुदेवस्य भगिनी सुतानां परवरा मम\nअग्र्यम अग्रे परतिज्ञाय तेनासि दुहिता मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 25, + "text": "तादृशे हि कुले जाता कुले चैव विवर्धिता\nसुखात सुखम अनुप्राप्ता हरदाद धरदम इवागता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 26, + "text": "दौष्कुलेया विशेषेण कथं चित परग्रहं गताः\nबालभावाद विकुर्वन्ति परायशः परमदाः शुभे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 27, + "text": "पृथे राजकुले जन्म रूपं चाद्भुतदर्शनम\nतेन तेनासि संपन्ना समुपेता च भामिनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 28, + "text": "सा तवं दर्पं परित्यज्य दम्भं मानं च भामिनि\nआराध्य वरदं विप्रं शरेयसा यॊक्ष्यसे पृथे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 287, + "shloka": 29, + "text": "एवं पराप्स्यसि कल्याणि कल्याणम अनघे धरुवम\nकॊपिते तु दविजश्रेष्ठे कृत्स्नं दह्येत मे कुलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 288, + "shloka": 1, + "text": "[कुन्ती]\nबराह्मणं यन्त्रिता राजन उपस्थास्यामि पूजया\nयथाप्रतिज्ञं राजेन्द्र न च मिथ्या बरवीम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 288, + "shloka": 2, + "text": "एष चैव सवभावॊ मे पूजयेयं दविजान इति\nतव चैव परियं कार्यं शरेयॊ चैतत परं मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 288, + "shloka": 3, + "text": "यद्य एवैष्यति सायाह्ने यदि परातर अथॊ निशि\nयद्य अर्धरात्रे भगवान न मे कॊपं करिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 288, + "shloka": 4, + "text": "लाभॊ ममैष राजेन्द्र यद वै पूजयती दविजान\nआदेशे तव तिष्ठन्ती हितं कुर्यां नरॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 288, + "shloka": 5, + "text": "विस्रब्धॊ भव राजेन्द्र न वयलीकं दविजॊत्तमः\nवसन पराप्स्यति ते गेहे सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 288, + "shloka": 6, + "text": "यत परियं च दविजस्यास्य हितं चैव तवानघ\nयतिष्यामि तथा राजन वयेतु ते मानसॊ जवरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 288, + "shloka": 7, + "text": "बराह्मणा हि महाभागाः पूजिताः पृथिवीपते\nतारणाय समर्थाः सयुर विपरीते वधाय च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 288, + "shloka": 8, + "text": "साहम एतद विजानन्ती तॊषयिष्ये दविजॊत्तमम\nन मत्कृते वयथां राजन पराप्स्यसि दविजसत्तमात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 288, + "shloka": 9, + "text": "अपराधे हि राजेन्द्र राज्ञाम अश्रेयसे दविजाः\nभवन्ति चयवनॊ यद्वत सुकन्यायाः कृते पुरा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 288, + "shloka": 10, + "text": "नियमेन परेणाहम उपस्थास्ये दविजॊत्तमम\nयथा तवया नरेन्द्रेदं भाषितं बराह्मणं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 288, + "shloka": 11, + "text": "[राजा]\nएवम एतत तवया भद्रे कर्तव्यम अविशङ्कया\nमद धितार्थं कुलार्थं च तथात्मार्थं च नन्दिनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 288, + "shloka": 12, + "text": "[वै]\nएवम उक्त्वा तु तं कन्यां कुन्तिभॊजॊ महायशाः\nपृथां परिददौ तस्मै दविजाय सुत वत्सलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 288, + "shloka": 13, + "text": "इयं बरह्मन मम सुता बाला सुखविवर्धिता\nअपराध्येत यत किं चिन न तत कार्यं हृदि तवया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 288, + "shloka": 14, + "text": "दविजातयॊ महाभागा वृद्धबाल तपस्विषु\nभवन्त्य अक्रॊधनाः परायॊ विरुद्धेष्व अपि नित्यदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 288, + "shloka": 15, + "text": "सुमहत्य अपराधे ऽपि कषान्तिः कार्या दविजातिभिः\nयथाशक्ति यथॊत्साहं पूजा गराह्या दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 288, + "shloka": 16, + "text": "तथेति बराह्मणेनॊक्ते स राजा परीतिमानसः\nहंसचन्द्राश्मु संकाशं गृहम अस्य नयवेदयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 288, + "shloka": 17, + "text": "तत्राग्निशरणे कॢप्तम आनसं तस्य भानुमत\nआहारादि च सर्वं तत तथैव परत्यवेदयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 288, + "shloka": 18, + "text": "निक्षिप्य राजपुत्री तु तन्द्रीं मानं तथैव च\nआतस्थे परमं यत्नं बराह्मणस्याभिराधने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 288, + "shloka": 19, + "text": "तत्र सा बराह्मणं गत्वा पृथा शौचपरा सती\nविधिवत परिचारार्हं देववत पर्यतॊषयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 289, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nसा तु कन्या महाराज बराह्मणं संशितव्रतम\nतॊषयाम आस शुद्धेन मनसा संशितव्रता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 289, + "shloka": 2, + "text": "परातर आयास्य इत्य उक्त्वा कदा चिद दविजसत्तमः\nतत आयाति राजेन्द्र साये रात्राव अथॊ पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 289, + "shloka": 3, + "text": "तं च सर्वासु वेलासु भक्ष्यभॊज्य परतिश्रयैः\nपूजयाम आस सा कन्या वर्धमानैस तु सर्वदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 289, + "shloka": 4, + "text": "अन्नादि समुदाचारः शय्यासनकृतस तथा\nदिवसे दिवसे तस्य वर्धते न तु हीयते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 289, + "shloka": 5, + "text": "निर्भर्त्सनापवादैश च तथैवाप्रियया गिरा\nबराह्मणस्य पृथा राजन न चकाराप्रियं तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 289, + "shloka": 6, + "text": "वयस्ते काले पुनॊ चैति न चैति बहुशॊ दविजः\nदुर्लभ्यम अपि चैवान्नं दीयताम इति सॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 289, + "shloka": 7, + "text": "कृतम एव च तत सर्वं पृथा तस्मै नयवेदयत\nशिष्यवत पुत्रवच चैव सवसृवच च सुसंयता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 289, + "shloka": 8, + "text": "यथॊपजॊषं राजेन्द्र दविजातिप्रवरस्य सा\nपरीतिम उत्पादयाम आस कन्या यत्नैर अनिन्दिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 289, + "shloka": 9, + "text": "तस्यास तु शीलवृत्तेन तुतॊष दविजसत्तमः\nअवधानेन भूयॊ ऽसय परं यत्नम अथाकरॊत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 289, + "shloka": 10, + "text": "तां परभाते च साये च पिता पप्रच्छ भारत\nअपि तुष्यति ते पुत्रि बराह्मणः परिचर्यया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 289, + "shloka": 11, + "text": "तं सा परमम इत्य एव परत्युवाच यशस्विनी\nततः परीतिम अवापाग्र्यां कुन्तिभॊजॊ महामनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 289, + "shloka": 12, + "text": "ततः संवत्सरे पूर्णे यदासौ जपतां वरः\nनापश्यद दुष्कृतं किं चित पृथायाः सौहृदे रतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 289, + "shloka": 13, + "text": "ततः परीतमना भूत्वा स एनां बराह्मणॊ ऽबरवीत\nपरीतॊ ऽसमि परमं भद्रे परिचारेण ते शुभे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 289, + "shloka": 14, + "text": "वरान वृणीष्व कल्याणि दुरापान मानुषैर इह\nयैस तवं सीमन्तिनीः सर्वा यशसाभिभविष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 289, + "shloka": 15, + "text": "[उन्ती]\nकृतानि मम सर्वाणि यस्या मे वेदवित्तम\nतवं परसन्नः पिता चैव कृतं विप्र वरैर मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 289, + "shloka": 16, + "text": "[बरा]\nयदि नेच्छसि भद्रे तवं वरं मत्तः शुचिस्मिते\nइमं मन्त्रं गृहाण तवम आह्वानाय दिवौकसाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 289, + "shloka": 17, + "text": "यं यं देवं तवम एतेन मन्त्रेणावाहयिष्यसि\nतेन तेन वशे भद्रे सथातव्यं ते भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 289, + "shloka": 18, + "text": "अकामॊ वा सकामॊ वा न स नैष्यति ते वशम\nविबुधॊ मन्त्रसंशान्तॊ वाक्ये भृत्य इवानतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 289, + "shloka": 19, + "text": "[वै]\nन शशाक दवितीयं सा परत्याख्यातुम अनिन्दिता\nतं वै दविजातिप्रवरं तदा शापभयान नृप" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 289, + "shloka": 20, + "text": "ततस ताम अनवद्याङ्गीं गराहयाम आस वै दविजः\nमन्त्रग्रामं तदा राजन्न अथर्वशिरसि शरुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 289, + "shloka": 21, + "text": "तं परदाय तु राजेन्द्र कुन्तिभॊजम उवाच ह\nउषितॊ ऽसमि सुखं राजन कन्यया परितॊषितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 289, + "shloka": 22, + "text": "तव गेहे सुविहितः सदा सुप्रतिपूजितः\nसाधयिष्यामहे तावद इत्य उक्त्वान्तरधीयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 289, + "shloka": 23, + "text": "स तु राजा दविजं दृष्ट्वा तत्रैवान्तर हितं तदा\nबभूव विस्मयाविष्टः पृथां च समपूजयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 290, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nगते तस्मिन दविजश्रेष्ठे कस्मिंश चित कालपर्यये\nचिन्तयाम आस सा कन्या मन्त्रग्राम बलाबलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 290, + "shloka": 2, + "text": "अयं वै कीदृशस तेन मम दत्तॊ महात्मना\nमन्त्रग्रामॊ बलं तस्य जञास्ये नातिचिराद इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 290, + "shloka": 3, + "text": "एवं संचिन्तयन्ती सा ददर्शर्तुं यदृच्छया\nवरीडिता साभवद बाला कन्या भावे रजस्वला" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 290, + "shloka": 4, + "text": "अथॊद्यन्तं सहस्रांशुं पृथा दीप्तं ददर्श ह\nन ततर्प च रूपेण भानॊः संध्यागतस्य सा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 290, + "shloka": 5, + "text": "तस्या दृष्टिर अभूद दिव्या सापश्यद दिव्यदर्शनम\nआमुक्तकवचं देवं कुण्डलाभ्यां विभूषितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 290, + "shloka": 6, + "text": "तस्याः कौतूहलं तव आसीन मन्त्रं परति नराधिप\nआह्वानम अकरॊत साथ तस्य देवस्य भामिनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 290, + "shloka": 7, + "text": "पराणान उपस्पृश्य तदा आजुहाव दिवाकरम\nआजगाम ततॊ राजंस तवरमाणॊ दिवाकरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 290, + "shloka": 8, + "text": "मधु पिङ्गॊ महाबाहुः कम्बुग्रीवॊ हसन्न इव\nअङ्गदी बद्धमुकुटॊ दिशः परज्वालयन्न इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 290, + "shloka": 9, + "text": "यॊगात कृत्वा दविथात्मानम आजगाम तताप च\nआबभाषे ततः कुन्तीं साम्ना परमवल्गुना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 290, + "shloka": 10, + "text": "आगतॊ ऽसमि वशं भद्रे तव मन्त्रबलात कृतः\nकिं करॊम्य अवशॊ राज्ञि बरूहि कर्ता तद अस्मि ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 290, + "shloka": 11, + "text": "[कुन्ती]\nगम्यतां भगवंस तत्र यतॊ ऽसि समुपागतः\nकौतूहलात समाहूतः परसीद भगवन्न इति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 290, + "shloka": 12, + "text": "[सूर्य]\nगमिष्ये ऽहं यथा मां तवं बरवीषि तनुमध्यमे\nन तु देवं समाहूय नयाय्यं परेषयितुं वृथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 290, + "shloka": 13, + "text": "तवाभिसंधिः सुभगे सूर्यात पुत्रॊ भवेद इति\nवीर्येणाप्रतिमॊ लॊके कवची कुण्डलीति च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 290, + "shloka": 14, + "text": "सा तवम आत्मप्रदानं वै कुरुष्व गजगामिनि\nउत्पत्स्यति हि पुत्रस ते यथा संकल्पम अङ्गने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 290, + "shloka": 15, + "text": "अथ गच्छाम्य अहं भद्रे तवयासंगम्य सुस्मिते\nशप्स्यामि तवाम अहं करुद्धॊ बराह्मणं पितरं च ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 290, + "shloka": 16, + "text": "तवत्कृते तान परधक्ष्यामि सर्वान अपि न संशयः\nपितरं चैव ते मूढं यॊ न वेत्ति तवानयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 290, + "shloka": 17, + "text": "तस्य च बराह्मणस्याद्य यॊ ऽसौ मन्त्रम अदात तव\nशीलवृत्तम अविज्ञाय धास्यामि विनयं परम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 290, + "shloka": 18, + "text": "एते हि विबुधाः सर्वे पुरंदर मुखा दिवि\nतवया परलब्धं पश्यन्ति समयन्त इव भामिनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 290, + "shloka": 19, + "text": "पश्य चैनान सुरगणान दिव्यं चक्षुर इदं हि ते\nपूर्वम एव मया दत्तं दृष्टवत्य असि येन माम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 290, + "shloka": 20, + "text": "[वै]\nततॊ ऽपश्यत तरिदशान राजपुत्री; सर्वान एव सवेषु धिष्ण्येषु खस्थान\nपरभासन्तं भानुमन्तं महान्तं; यथादित्यं रॊचमानं तथैव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 290, + "shloka": 21, + "text": "सा तान दृष्ट्वा वरीडमानेव बाला; सूर्यं देवी वचनं पराह भीता\nगच्छ तवं वै गॊपते सवं विमानं; कन्या भावाद दुःख एषॊपचारः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 290, + "shloka": 22, + "text": "पिता माता गुरवश चैव ये ऽनये; देहस्यास्य परभवन्ति परदाने\nनाहं धर्मं लॊपयिष्यामि लॊके; सत्रीणां वृत्तं पूज्यते देहरक्षा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 290, + "shloka": 23, + "text": "मया मन्त्रबलं जञातुम आहूतस तवं विभावसॊ\nबाल्याद बालेति कृत्वा तत कषन्तुम अर्हसि मे विभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 290, + "shloka": 24, + "text": "[सूर्य]\nबालेति तृत्वानुनयं तवाहं; ददानि नान्यानुनयं लभेत\nआत्मप्रदानं कुरु कुन्ति कन्ये; शान्तिस तवैवं हि भवेच च भीरु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 290, + "shloka": 25, + "text": "न चापि युक्तं गन्तुं हि मया मिथ्या कृतेन वै\nगमिष्याम्य अनवद्याङ्गि लॊके समवहास्यताम\nसर्वेषां विबुधानां च वक्तव्यः सयाम अहं शुभे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 290, + "shloka": 26, + "text": "सा तवं मया समागच्छ पुत्रं लप्स्यसि मादृशम\nविशिष्टा सर्वलॊकेषु भविष्यसि च भामिनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 291, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nसा तु कन्या बहुविधं बरुवन्ती मधुरं वचः\nअनुनेतुं सहस्रांशुं न शशाक मनस्विनी" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 291, + "shloka": 2, + "text": "न शशाक यदा बाला परत्याख्यातुं तमॊनुदम\nभीता शापात ततॊ राजन दध्यौ दीर्घम अथान्तरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 291, + "shloka": 3, + "text": "अनागसः पितुः शापॊ बराह्मणस्य तथैव च\nमन्निमित्तः कथं न सयात करुद्धाद अस्माद विभावसॊः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 291, + "shloka": 4, + "text": "बालेनापि सता मॊहाद भृशं सापह्नवान्य अपि\nनात्यासादयितव्यानि तेजांसि च तपांसि च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 291, + "shloka": 5, + "text": "साहम अद्य भृशं भीता गृहीता च करे भृशम\nकथं तव अकार्यं कुर्यां वै परदानं हय आत्मनः सवयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 291, + "shloka": 6, + "text": "सैवं शापपरित्रस्ता बहु चिन्तयती तदा\nमॊहेनाभिपरीताङ्गी समयमाना पुनः पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 291, + "shloka": 7, + "text": "तं देवम अब्रवीद भीता बन्धूनां राजसत्तम\nवरीडा विह्वलया वाचा शापत्रस्ता विशां पते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 291, + "shloka": 8, + "text": "[कुन्ती]\nपिता मे धरियते देव माता चान्ये च बान्धवाः\nन तेषु धरियमाणेषु विधिलॊपॊ भवेद अयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 291, + "shloka": 9, + "text": "तवया मे संगमॊ देवयदि सयाद विधिवर्जितः\nमन्निमित्तं कुलस्यास्य लॊके कीर्तिर नशेत ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 291, + "shloka": 10, + "text": "अथ वा धर्मम एतं तवं मन्यसे तपसां वर\nऋते परदानाद बन्धुभ्यस तव कामं करॊम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 291, + "shloka": 11, + "text": "आत्मप्रदानं दुर्धर्ष तव कृत्वा सती तव अहम\nतवयि धर्मॊ यशॊ चैव कीर्तिर आयुश च देहिनाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 291, + "shloka": 12, + "text": "[सूर्य]\nन ते पिता न ते माता गुरवॊ वा शुचिस्मिते\nपरभवन्ति वरारॊहे भद्रं ते शृणु मे वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 291, + "shloka": 13, + "text": "सर्वान कामयते यस्मात कनेर धातॊश च भामिनि\nतस्मात कन्येह सुश्रॊणि सवतन्त्रा वरवर्णिनि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 291, + "shloka": 14, + "text": "नाधर्मश चरितः कश चित तवया भवति भामिनि\nअधर्मं कुत एवाहं चरेयं लॊककाम्यया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 291, + "shloka": 15, + "text": "अनावृताः सत्रियः सर्वा नराश च वरवर्णिनि\nसवभाव एष लॊकानां विकारॊ ऽनय इति समृतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 291, + "shloka": 16, + "text": "सा मया सह संगम्य पुनः कन्या भविष्यसि\nपुत्रश च ते महाबाहुर भविष्यति महायशाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 291, + "shloka": 17, + "text": "[कुन्ती]\nयदि पुत्रॊ मम भवेत तवत्तः सर्वतमॊ ऽपह\nकुण्डली कवची शूरॊ महाबाहुर महाबलः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 291, + "shloka": 18, + "text": "[सूर्य]\nभविष्यति महाबाहुः कुण्डली दिव्यवर्म भृत\nउभयं चामृतमयं तस्य भद्रे भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 291, + "shloka": 19, + "text": "[कुन्ती]\nयद्य एतद अमृताद अस्ति कुण्डले वर्म चॊत्तमम\nमम पुत्रस्य यं वै तवं मत्त उत्पाद्ययिष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 291, + "shloka": 20, + "text": "अस्तु मे संगमॊ देव यथॊक्तं भगवंस तवया\nतवद्वीर्यरूपसत्त्वौजा धर्मयुक्तॊ भवेत स च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 291, + "shloka": 21, + "text": "[सूर्य]\nअदित्या कुण्डले राज्ञि दत्ते मे मत्तकाशिनि\nते ऽसय दास्यामि वै भीरु वर्म चैवेदम उत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 291, + "shloka": 22, + "text": "[पृथा]\nपरमं भवगन देव संगमिष्ये तवया सह\nयदि पुत्रॊ भवेद एवं यथा वदसि गॊपते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 291, + "shloka": 23, + "text": "[वै]\nतथेत्य उक्त्वा तु तां कुन्तीम आविशेष विहंगमः\nसवर्भानु शत्रुर यॊगात्मा नाभ्यां पस्पर्श चैव ताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 291, + "shloka": 24, + "text": "ततः सा विह्वलेवासीत कन्या सूर्यस्य तेजसा\nपपाताथ च सा देवी शयने मूढ चेतना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 291, + "shloka": 25, + "text": "[सूर्य]\nसाधयिष्यामि सुश्रॊणि पुत्रं वै जनयिष्यसि\nसर्वशस्त्रभृतां शरेष्ठं कन्या चैव भविष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 291, + "shloka": 26, + "text": "[वै]\nततः सा वरीडिता बाला तदा सूर्यम अथाब्रवीत\nएवम अस्त्व इति राजेन्द्रप्रस्थितं भूरि वर्चसम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 291, + "shloka": 27, + "text": "इति समॊक्ता कुन्ति राजात्मजा सा; विवस्वन्तं याचमाना सलज्जा\nतस्मिन पुण्ये शयनीये पपात; मॊहाविष्टा भज्यमाना लतेव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 291, + "shloka": 28, + "text": "तां तिग्मांशुस तेजसा मॊहयित्वा; यॊगेनाविष्यात्म संस्थां चकार\nन चैवैनां दूषयाम आस भानुः; संज्ञां लेभे भूय एवाथ बाला" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 292, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततॊ गर्भः समभवत पृथायाः पृथिवीपते\nशुक्ले दशॊत्तरे पक्षे तारापतिर इवाम्बरे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 292, + "shloka": 2, + "text": "सा बान्धवभयाद बाला तं गर्भं विनिगूहति\nधारयाम आस सुश्रॊणी न चैनां बुबुधे जनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 292, + "shloka": 3, + "text": "न हि तां वेद नर्य अन्या का चिद धात्रेयिकाम ऋते\nकन्या पुरगतां बालां निपुणां परिरक्षणे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 292, + "shloka": 4, + "text": "ततः कालेन सा गर्भं सुषुवे वरवर्णिनी\nकन्यैव तस्य देवस्य परसादाद अमरप्रभम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 292, + "shloka": 5, + "text": "तथैव बद्धकवचं कनकॊज्ज्वल कुण्डलम\nहर्यक्षं वृषभस्कन्धं यथास्य पितरं तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 292, + "shloka": 6, + "text": "जातमात्रं च तं गर्भं धात्र्या संमन्त्र्य भामिनी\nमञ्जूषायाम अवदधे सवास्तीर्णायां समन्ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 292, + "shloka": 7, + "text": "मधूच्छिष्ट सथितायां सा सुखायां रुदती तथा\nशलक्ष्णायां सुपिधानायाम अश्वनद्याम अवासृजत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 292, + "shloka": 8, + "text": "जानती चाप्य अकर्तव्य कन्याया गर्भधारणम\nपुत्रस्नेहेन राजेन्द्र करुणं पर्यदेवयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 292, + "shloka": 9, + "text": "समुत्सृजन्ती मञ्जूषाम अश्वनद्यास तदा जले\nउवाच रुदती कुन्ती यानि वाक्यानि तच छृणु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 292, + "shloka": 10, + "text": "सवस्ति ते ऽसत्व आन्तरिक्षेभ्यः पार्थिवेभ्यश च पुत्रक\nदिव्येभ्यश चैव भूतेभ्यस तथा तॊयचराश च ये" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 292, + "shloka": 11, + "text": "शिवास ते सन्तु पन्थानॊ मा च ते परिपन्थिनः\nआगमाश च तथा पुत्र भवन्त्व अद्रॊह चेतसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 292, + "shloka": 12, + "text": "पातु तवां परुणॊ राजा सलिले सलिलेश्वरः\nअन्तरिक्षे ऽनतरिक्षस्थः पवनः सर्वगस तथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 292, + "shloka": 13, + "text": "पिता तवां पातु सर्वत्र तपनस तपतां वरः\nयेन दत्तॊ ऽसि मे पुत्र दिव्येन विधिना किल" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 292, + "shloka": 14, + "text": "आदित्या वसवॊ रुद्राः साध्या विश्वे च देवताः\nमरुतश च सहेन्द्रेण दिशश च सदिश ईश्वराः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 292, + "shloka": 15, + "text": "रक्षन्तु तवां सुराः सर्वे समेषु विषमेषु च\nवेत्स्यामि तवां विदेशे ऽपि कवचेनॊपसूचितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 292, + "shloka": 16, + "text": "धन्यस ते पुत्र जनकॊ देवॊ भानुर विभावसुः\nयस तवां दरक्ष्यति दिव्येन चक्षुषा वाहिनी गतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 292, + "shloka": 17, + "text": "धन्या सा परमदा या तवां पुत्रत्वे कल्पयिष्यति\nयस्यास तवं तृषितः पुत्र सतनं पास्यसि देवज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 292, + "shloka": 18, + "text": "कॊ नु सवप्नस तया दृष्टॊ या तवाम आदित्यवर्चसम\nदिव्यवर्म समायुक्तं दिव्यकुण्डलभूषितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 292, + "shloka": 19, + "text": "पद्मायत विशालाक्षं पद्मताम्र तलॊज्ज्वलम\nसुललाटं सुकेशान्तं पुत्रत्वे कल्पयिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 292, + "shloka": 20, + "text": "धन्या दरक्ष्यन्ति पुत्र तवां भूमौ संसर्पमाणकम\nअव्यक्तकल वाक्यानि वदन्तं रेणुगुण्ठितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 292, + "shloka": 21, + "text": "धन्या दरक्ष्यन्ति पुत्र तवां पुनर यौवनगे मुखे\nहिमवद्वनसंभूतं सिंहं केसरिणं यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 292, + "shloka": 22, + "text": "एवं बहुविधं राजन विलप्य करुणं पृथा\nअवासृजत मञ्जूषाम अश्वनद्यास तदा जले" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 292, + "shloka": 23, + "text": "रुदती पुत्रशॊकार्ता निशीथे कमलेक्षणा\nधात्र्या सह पृथा राजन पुत्रदर्शनलालसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 292, + "shloka": 24, + "text": "विसर्जयित्वा मञ्जूषां संभॊधन भयात पितुः\nविवेश राजभवनं पुनः शॊकातुरा ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 292, + "shloka": 25, + "text": "मञ्जूषा तव अश्वनद्याः सा ययौ चर्मण्वतीं नदीम\nचर्मण्वत्याश च यमुनां ततॊ गङ्गां जगाम अह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 292, + "shloka": 26, + "text": "गङ्गायाः सूत विषयं चम्पाम अभ्याययौ पुरीम\nस मञ्जूषा गतॊ गर्भस तरङ्गैर उह्यमानकः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 292, + "shloka": 27, + "text": "अमृताद उत्थितं दिव्यं तत तु वर्म सकुण्डलम\nधारयाम आस तं गर्भं दैवं च विधिनिर्मितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 293, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nएतस्मिन्न एव काले तु धृतराष्ट्रस्य वै सखा\nसूतॊ ऽधिरथ इत्य एव सदारॊ जाह्नवीं ययौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 293, + "shloka": 2, + "text": "तस्य भार्याभवद राजन रूपेणासदृशी भुवि\nराधा नाम महाभागा न सा पुत्रम अविन्दत\nअपत्यार्थे परं यत्नम अकरॊच च विशेषतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 293, + "shloka": 3, + "text": "सा ददर्शाथ मञ्जूषाम उह्यमानां यदृच्छया\nदत्तरक्षा परतिसराम अन्वालभन शॊभिताम\nऊर्मी तरङ्गैर जाह्नव्याः समानीताम उपह्वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 293, + "shloka": 4, + "text": "सा तां कौतूहलात पराप्तां गराहयाम आस भामिनी\nततॊ निवेदयाम आस सूतस्याधिरथस्य वै" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 293, + "shloka": 5, + "text": "स ताम उद्धृत्य मञ्जूषाम उत्सार्य जलम अन्तिकात\nयन्त्रैर उद्घाटयाम आस यॊ ऽपश्यत तत्र बालकम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 293, + "shloka": 6, + "text": "तरुणादित्यसंकाशं हेमवर्म धरं तथा\nमृष्टकुण्डलयुक्तेन वदनेन विराजिता" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 293, + "shloka": 7, + "text": "ससूतॊ भार्यया सार्धं विस्मयॊत्फुल्ललॊचनः\nअङ्कम आरॊप्य तं बालं भार्यां वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 293, + "shloka": 8, + "text": "इदम अत्यद्भुतं भीरु यतॊ जातॊ ऽसमि भामिनि\nदृष्टवान देवगर्भॊ ऽयं मन्ये ऽसमान समुपागतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 293, + "shloka": 9, + "text": "अनपत्यस्य पुत्रॊ ऽयं देवैर दत्तॊ धरुवं मम\nइत्य उक्त्वा तं ददौ पुत्रं राधायैर स महीपते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 293, + "shloka": 10, + "text": "परतिजग्राह तं राधा विधिवद दिव्यरूपिणम\nपुत्रं कमलगर्भाभं देवगर्भं शरिया वृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 293, + "shloka": 11, + "text": "पुपॊष चैनं विधिवद ववृधे स च वीर्यवान\nततः परभृति चाप्य अन्ये पराभवन्न औरसाः सुताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 293, + "shloka": 12, + "text": "वसु वर्म धरं दृष्ट्वा तं बालं हेमकुण्डलम\nनामास्य वसुषेणेति ततश चक्रुर दविजातयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 293, + "shloka": 13, + "text": "एवं ससूतपुत्रत्वं जगामामित विक्रमः\nवसुषेण इति खयातॊ वृष इत्य एव च परभुः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 293, + "shloka": 14, + "text": "स जयेष्ठपुत्रः सूतस्य ववृधे ऽङगेषु वीर्यवान\nचारेण विदितश चासीत पृथाया दिव्यवर्म भृत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 293, + "shloka": 15, + "text": "सूतस तव अधिरथः पुत्रं विवृद्धं समये ततः\nदृष्ट्वा परस्थापयाम आस पुरं वारणसाह्वयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 293, + "shloka": 16, + "text": "तत्रॊपसदनं चक्रे दरॊणस्येष्व अस्त्रकर्मणि\nसख्यं दुर्यॊधनेनैवम अगच्छत स च वीर्यवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 293, + "shloka": 17, + "text": "दरॊणात कृपाच च रामाच च सॊ ऽसत्रग्रामं चतुर्विधम\nलब्ध्वा लॊके ऽभवत खयातः परमेष्वासतां गतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 293, + "shloka": 18, + "text": "संधाय धार्तराष्ट्रेण पार्थानां विप्रिये सथितः\nयॊद्धुम आशंसते नित्यं फाल्गुनेन महात्मना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 293, + "shloka": 19, + "text": "सदा हि तस्य सपर्धासीद अर्जुनेन विशां पते\nअर्जुनस्य च कर्णेन यतॊ दृष्टॊ बभूव सः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 293, + "shloka": 20, + "text": "तं तु कुण्डलिनं दृष्ट्वा वर्मणा च समन्वितम\nअवध्यं समरे मत्वा पर्यतप्यद युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 293, + "shloka": 21, + "text": "यदा तु कर्णॊ राजेन्द्र भानुमन्तं दिवाकरम\nसतौति मध्यंदिने पराप्ते पराञ्जलिः सलिले सथितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 293, + "shloka": 22, + "text": "तत्रैनम उपतिष्ठन्ति बराह्मणा धनहेतवः\nनादेयं तस्य तत काले किं चिद अस्ति दविजातिषु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 293, + "shloka": 23, + "text": "तम इन्द्रॊ बराह्मणॊ भूत्वा भिक्षां देहीत्य उपस्थितः\nसवागतं चेति राधेयस तम अथ परत्यभाषत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nदेवराजम अनुप्राप्तं बराह्मण छद्मना वृषः\nदृष्ट्वा सवागतम इत्य आह न बुबॊधास्य मानसम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 2, + "text": "हिरण्यकण्ठीः परमदा गरामान वा बहु गॊकुलान\nकिं ददानीति तं विप्रम उवाचाधिरथिस ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 3, + "text": "[बरा]\nहिरण्यकण्ठ्यः परमदा यच चान्यत परीतिवर्धनम\nनाहं दत्तम इहेच्छामि तदर्थिभ्यः परदीयताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 4, + "text": "यद एतत सहजं वर्म कुण्डले च तवानघ\nएतद उत्कृत्य मे देहि यदि सत्यव्रतॊ भवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 5, + "text": "एतद इच्छाम्य अहं कषिप्रं तवया दत्तं परंतप\nएष मे सर्वलाभानां लाभः परमकॊ मतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 6, + "text": "[कर्ण]\nअवनिं परमदा गाश च निर्वापं बहु वार्षिकम\nतत ते विप्र परदास्यामि न तु वर्म न कुण्डले" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 7, + "text": "[वै]\nएवं बहुविधैर वाक्यैर याच्यमानः स तु दविजः\nकर्णेन भरतश्रेष्ठ नान्यं वरम अयाचत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 8, + "text": "सन्त्वितश च यथाशक्ति पूजितश च यथाविधि\nनैवान्यं स दविजश्रेष्ठः कामयाम आस वै वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 9, + "text": "यदा नान्यं परवृणुते वरं वै दविजसत्तमः\nतदैनम अब्रवीद भूयॊ राधेयः परहसन्न इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 10, + "text": "सहजं वर्म मे विप्र कुण्डले चामृतॊद्भवे\nतेनावध्यॊ ऽसमि लॊकेषु ततॊ नैतद ददाम्य अहम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 11, + "text": "विशालं पृथिवी राज्यं कषेमं निहतकण्टकम\nपरतिगृह्णीष्व मत्तस तवं साधु बराह्मणपुंगव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 12, + "text": "कुण्डलाभ्यां विमुक्तॊ ऽहं वर्मणा सहजेन च\nगमनीयॊ भविष्यामि शत्रूणां दविजसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 13, + "text": "[वै]\nयदा नान्यं वरं वव्रे भगवान पाकशासनः\nततः परहस्य कर्णस तं पुनर इत्य अब्रवीद वचः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 14, + "text": "विदितॊ देवदेवेश पराग एवासि मम परभॊ\nन तु नयाय्यं मया दातुं तव शक्र वृथा वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 15, + "text": "तवं हि देवेश्वरः साक्षात तवया देयॊ वरॊ मम\nअन्येषां चैव भूतानाम ईश्वरॊ हय असि भूतकृत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 16, + "text": "यदि दास्यामि ते देवकुण्डले कवचं तथा\nवध्यताम उपयास्यामि तवं च शक्रावहास्यताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 17, + "text": "तस्माद विनिमयं कृत्वा कुण्डले वर्म चॊत्तमम\nहरस्व शक्र कामं मे न दद्याम अहम अन्यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 18, + "text": "[षक्र]\nविदितॊ ऽहं रवेः पूर्वम आयन्न एव तवान्तिकम\nतेन ते सर्वम आख्यातम एवम एतन न संशयः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 19, + "text": "कामम अस्तु तथा तात तव कर्ण यथेच्छसी\nवर्जयित्वा तु मे वज्रं परवृणीष्व यद इच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 20, + "text": "[वै]\nततः कर्णः परहृष्टस तु उपसंगम्य वासवम\nअमॊघां शक्तिम अभ्येत्य वव्रे संपूर्णमानसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 21, + "text": "[कर्ण]\nवर्मणा कुण्डलाभ्यां च शक्तिं मे देहि वासव\nअमॊघां शत्रुसंघानां घातिनीं पृतना मुखे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 22, + "text": "ततः संचिन्त्य मनसा मुहूर्तम इव वासवः\nशक्त्यर्थं पृथिवीपाल कर्णं वाक्यम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 23, + "text": "कुण्डले मे परयच्छस्व वर्म चैव शरीरजम\nगृहाण कर्ण शक्तिं तवम अनेन समयेन मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 24, + "text": "अमॊघा हन्ति शतशः शत्रून मम करच्युता\nपुनश च पाणिम अभ्येति मम दैत्यान विनिघ्नतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 25, + "text": "सेयं तव करं पराप्य हत्वैकं रिपुम ऊर्जितम\nगर्जन्तं परतपन्तं च माम एवैष्यति सूतज" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 26, + "text": "[कर्ण]\nएकम एवाहम इच्छामि रिपुं हन्तुं महाहवे\nगर्जन्तं परतपन्तं च यतॊ मम भयं भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 27, + "text": "[इन्द्र]\nएकं हनिष्यसि रिपुं गर्जङ्गं बलिनं रणे\nतवं तु यं परार्थयस्य एकं रक्ष्यते स महात्मना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 28, + "text": "यम आहुर वेद विद्वांसॊ वराहम अजितं हरिम\nनारायणम अचिन्त्यं च तेन कृष्णेन रक्ष्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 29, + "text": "[कर्ण]\nएवम अप्य अस्तु भगवन्न एकवीर वधे मम\nअमॊघा परवरा शक्तिर येन हन्यां परतापिनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 30, + "text": "उत्कृत्य तु परदास्यामि कुण्डले कवचं च ते\nनिकृत्तेषु च गात्रेषु न मे बीभत्सता भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 31, + "text": "[इन्द्र]\nन ते बीभत्सता कर्ण भविष्यति कथं चन\nवरणश चापि न गात्रेषु यस तवं नानृतम इच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 32, + "text": "यादृशस ते पितुर वर्णस तेजॊ च वदतां वर\nतादृषेनैव वर्णेन तवं कर्ण भविता पुनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 33, + "text": "विद्यमानेषु शस्त्रेषु यद्य अमॊघाम असंशये\nपरमत्तॊ मॊक्ष्यसे चापि तवय्य एवैषा पतिष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 34, + "text": "[कर्ण]\nसंशयं परमं पराप्य विमॊक्ष्ये वासवीम इमाम\nयथा माम आत्थ शक्र तवं सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 35, + "text": "[वै]\nततः शक्तिं परज्वलितां परतिगृह्य विशां पते\nशस्त्रं गृहीत्वा निशितं सर्वगात्राण्य अकृन्तत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 36, + "text": "ततॊ देवा मानवा दानवाश च; निकृन्तन्तं कर्णम आत्मानम एवम\nदृष्ट्वा सर्वे सिद्धसंघाश च नेदुर; न हय अस्यासीद दुःखजॊ वै विकारः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 37, + "text": "ततॊ दिव्या दुन्दुभयः परणेदुः; पपातॊच्चैः पुष्पवर्षं च दिव्यम\nदृष्ट्वा कर्णं षस्त्र संकृत्तगात्रं; मुहुश चापि समयमानं नृवीरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 38, + "text": "ततॊ छित्वा कवचं दिव्यम अङ्गात; तथैवार्द्रं परददौ वासवाय\nतथॊत्कृत्य परददौ कुण्डले ते; वैकर्तनः कर्मणा तेन कर्णः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 39, + "text": "ततः शक्रः परहसन वञ्चयित्वा; कर्णं लॊके यशसा यॊजयित्वा\nकृतं कार्यं पाण्डवानां हि मेने; ततः पश्चाद दिवम एवॊत्पपात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 40, + "text": "शरुत्वा कर्णं मुषितं धार्तराष्ट्रा; दीनाः सर्वे भग्नदर्पा इवासन\nतां चावस्थां गमितं सूतपुत्रं; शरुत्वा पाथा जहृषुः काननस्थाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 41, + "text": "[जनम]\nकवस्था वीराः पाण्डवास ते बभूवुः; कुतश चैतच छरुतवन्तः परियं ते\nकिं वाकार्षुर दवादशे ऽबदे वयतीते; तन मे सर्वं भगवान वयाकरॊतु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 42, + "text": "[वै]\nलब्ध्वा कृष्णां सैन्धवं दरावयित्वा; विप्रैः सार्धं काम्यकाद आश्रमात ते\nमार्कण्डेयाच छरुतवन्तः पुराणं; देवर्षीणां चरितं विस्तरेण" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 294, + "shloka": 43, + "text": "परत्याजग्मुः सरथाः सानुयात्राः; सर्वैः सार्धं सूदपौरॊगवैश च\nततः पुण्यं दवैतवनं नृवीरा; निस्तीर्यॊग्रं वनवासं समग्रम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 295, + "shloka": 1, + "text": "[जनम]\nएवं हृतायां कृष्णायां पराप्य कलेशम अनुत्तमम\nपरतिलभ्य ततः कृष्णां किम अकुर्वन्त पाण्डवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 295, + "shloka": 2, + "text": "[वै]\nएवं हृतायां कृष्णायां पराप्य कलेशम अनुत्तमम\nविहाय काम्यकं राजा सह भरातृभिर अच्युतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 295, + "shloka": 3, + "text": "पुनर दवैतवनं रम्यम आजगाम युधिष्ठिरः\nसवादुमूलफलं रम्यं मार्कण्डेयाश्रमं परति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 295, + "shloka": 4, + "text": "अनुगुप्त फलाहाराः सर्व एव मिताशनाः\nनयवसन पाण्डवास तत्र कृष्णया सह भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 295, + "shloka": 5, + "text": "वसन दवैतवने राजा कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nभीमसेनॊ ऽरजुनश चैव माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 295, + "shloka": 6, + "text": "बराह्मणार्थे पराक्रान्ता धर्मात्मानॊ यतव्रताः\nकलेशम आर्छन्त विपुलं सुखॊदर्कं परंतपाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 295, + "shloka": 7, + "text": "अजातशत्रुम आसीनं भरतृभिः सहितं वने\nआगम्य बराह्मणस तूर्णं संतप्त इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 295, + "shloka": 8, + "text": "अरणी सहितं मह्यं समासक्तं वनस्पतौ\nमृगस्य घर्षमाणस्य विषाणे समसज्जत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 295, + "shloka": 9, + "text": "तद आदाय गतॊ राजंस तवरमाणॊ महामृगः\nआश्रमात तवरितः शीघ्रं पलवमानॊ महाजवः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 295, + "shloka": 10, + "text": "तस्य गत्वा पदं शीघ्रम आसाद्य च महामृगम\nअग्निहॊत्रं न लुप्येत तद आनयत पाण्डवाः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 295, + "shloka": 11, + "text": "बराह्मणस्य वचॊ शरुत्वा संतप्तॊ ऽथ युधिष्ठिरः\nधनुर आदाय कौन्तेयः पराद्रवद भरातृभिः सह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 295, + "shloka": 12, + "text": "सन्नद्धा धन्विनः सर्वे पराद्रवन नरपुंगवाः\nबराह्मणार्थे यतन्तस ते शीघ्रम अन्वगमन मृगम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 295, + "shloka": 13, + "text": "कर्णिनालीकनाराचान उत्सृजन्तॊ महारथाः\nनाविध्यन पाण्डवास तत्र पश्यन्तॊ मृगम अन्तिकात" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 295, + "shloka": 14, + "text": "तेषां परयतमानानां नादृश्यत महामृगः\nअपश्यन्तॊ मृगं शरान्ता दुःखं पराप्ता मनस्विनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 295, + "shloka": 15, + "text": "शीतलछायम आसाद्य नयग्रॊधं गहने वने\nकषुत्पिपासापरीताङ्गाः पाण्डवाः समुपाविशन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 295, + "shloka": 16, + "text": "तेषां समुपविष्टानां नकुलॊ दुःखितस तदा\nअब्रवीद भरातरं जयेष्ठम अमर्षात कुरुसत्तम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 295, + "shloka": 17, + "text": "नास्मिन कुले जातु ममज्ज धर्मॊ; न चालस्याद अर्थलॊपॊ बभूव\nअनुत्तराः सर्वभूतेषु भूयः; संप्राप्ताः समः संशयं केन राजन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nनापदाम अस्ति मर्यादा न निमित्तं न कारणम\nधर्मस तु विभजत्य अत्र उभयॊः पुण्यपापयॊः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 2, + "text": "[भीम]\nपरातिकाम्य अनयत कृष्णां सभायां परेष्यवत तदा\nन मया निहतस तत्र तेन पराप्ताः सम संशयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 3, + "text": "[अर्ज]\nवाचस तीक्ष्णास्थि भेदिन्यः सूतपुत्रेण भाषिताः\nअतितीक्ष्णा मया कषान्तास तेन पराप्तः सम संशयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 4, + "text": "[सहदेव]\nशकुनिस तवां यदाजैषीद अक्षद्यूतेन भारत\nस मया न हतस तत्र तेन पराप्ताः सम संशयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 5, + "text": "[वै]\nततॊ युधिष्ठिरॊ राजा नकुलं वाक्यम अब्रवीत\nआरुह्य वृक्षं माद्रेय निरीक्षस्व दिशॊ दश" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 6, + "text": "पानीयम अन्तिके पश्य वृक्षान वाप्य उदकाश्रयान\nइमे हि भरातरः शरान्तास तव तात पिपासिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 7, + "text": "नकुलस तु तथेत्य उक्त्वा शीघ्रम आरुह्य पादमम\nअब्रवीद भरातरं जयेष्ठम अभिवीक्ष्य समन्ततः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 8, + "text": "पश्यामि बहुलान राजन वृक्षान उदकसंश्रयान\nसारसानां च निर्ह्रादम अत्रॊदकम असंशयम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ ऽबरवीत सत्यधृतिः कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nगच्छ सौम्य ततः शीघ्रं तूर्णं पानीयम आनय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 10, + "text": "नकुलस तु तथेत्य उक्त्वा भरातुर जयेष्ठस्य शासनात\nपराद्रवद यत्र पानीयं शीघ्रं चैवान्वपद्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 11, + "text": "स दृष्ट्वा विमलं तॊयं सारसैः परिवारितम\nपातु काकस ततॊ वाचम अन्तरिक्षात स शुश्रुवे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 12, + "text": "मा तात साहसं कार्षीर मम पूर्वपरिग्रहः\nपरश्नान उक्त्वा तु माद्रेय ततः पिब हरस्व च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 13, + "text": "अनादृत्य तु तद वाक्यं नकुलः सुपिपासितः\nअपिबच छीतलं तॊयं पीत्वा च निपपात ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 14, + "text": "चिरायमाणे नकुले कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nअब्रवीद भरातरं वीरं सहदेवम अरिंदमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 15, + "text": "भराता चिरायते तात सहदेव तवाग्रजः\nतं चैवानय सॊदर्यं पानीयं च तवम आनय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 16, + "text": "सहदेवस तथेत्य उक्त्वा तां दिशं परत्यपद्यत\nददर्श च हतं भूमौ भरातरं नकुलं तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 17, + "text": "भरातृशॊकाभिसंतप्तस तृषया च परपीडितः\nअभिदुद्राव पानीयं ततॊ वाग अभ्यभाषत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 18, + "text": "मा तात साहसं कार्षीर मम पूर्वपरिग्रहः\nपरश्नान उक्त्वा यथाकामं ततः पिब हरस्व च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 19, + "text": "अनादृत्य तु तद वाक्यं सहदेवः पिपासितः\nअपिबच छीतलं तॊयं पीत्वा च निपपात ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 20, + "text": "अथाब्रवीत स विजयं कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nभरातरौ ते चिरगतौ बीभत्सॊ शत्रुकर्शन\nतौ चैवानय भद्रं ते पानीयं च तवम आनय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 21, + "text": "एवम उक्तॊ गुडाकेशः परगृह्य सशरं धनुः\nआमुक्तखड्गॊ मेधावी तत सरॊ परत्यपद्यत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 22, + "text": "यतः पुरुषशार्दूलौ पानीय हरणे गतु\nतौ ददर्श हतौ तत्र भरातरौ शवेतवाहनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 23, + "text": "परसुप्ताव इव तौ दृष्ट्वा नरसिंहः सुदुःखितः\nधनुर उद्यम्य कौन्तेयॊ वयलॊकयत तद वनम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 24, + "text": "नापश्यत तत्र किं चित स भूतं तस्मिन महावने\nसव्यसाची ततः शरान्तः पानीयं सॊ ऽभयधावत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 25, + "text": "अभिधावंस ततॊ वाचम अन्तरिक्षात स शुश्रुवे\nकिम आसीद असि पानीयं नैतच छक्यं बलात तवया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 26, + "text": "कौन्तेय यदि वै परश्नान मयॊक्तान परतिपत्स्यसे\nततः पास्यसि पानीयं हरिष्यसि च भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 27, + "text": "वारितस तव अब्रवीत पार्थॊ दृश्यमानॊ निवारय\nयावद बाणैर विनिर्भिन्नः पुनर नैवं वदिष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 28, + "text": "एवम उक्त्वा ततः पार्थः शरैर अस्त्रानुमन्त्रितैः\nववर्ष तां दिशं कृत्स्नां शब्दवेधं च दर्शयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 29, + "text": "कर्णिनालीकनाराचान उत्सृजन भरतर्षभ\nअनेकैर इषुसंघातैर अन्तरिक्षं ववर्ष ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 30, + "text": "[यक्स]\nकिं विघातेन ते पार्थ परश्नान उक्त्वा ततः पिब\nअनुक्त्वा तु ततः परश्नान पीत्वैव न भविष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 31, + "text": "[वै]\nस तव अमॊघान इषून मुक्त्वा तृष्णयाभिप्रपीडितः\nअविज्ञायैव तान परश्नान पीत्वैव निपपात ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 32, + "text": "अथाब्रवीद भीमसेनं कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nनकुलः सहदेवश च बीभत्सुश चापराजितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 33, + "text": "चिरं गतास तॊयहेतॊर न चागच्छन्ति भारत\nतांश चैवानय भद्रं ते पानीयं च तवम आनय" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 34, + "text": "भीमसेनस तथेत्य उक्त्वा तां दिशं पत्यपद्यत\nयत्र ते पुरुषव्याघ्रा भरातरॊ ऽसय निपातिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 35, + "text": "तान दृष्ट्वा दुःखितॊ भीमस तृषया च परपीडितः\nअमन्यत महाबाहुः कर्म तद यक्षरक्षसाम\nस चिन्तयाम आस तदा यॊद्धव्यं धरुवम अद्य मे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 36, + "text": "पास्यामि तावत पानीयम इति पार्थॊ वृकॊदरः\nततॊ ऽभयधावत पानीयं पिपासुः पुरुषर्षभः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 37, + "text": "[यक्स]\nमा तात साहसं कार्षीर मम पूर्वपरिग्रहः\nपरश्नान उक्त्वा तु कौन्तेय ततः पिब हरस्व च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 38, + "text": "[वै]\nएवम उक्तस ततॊ भीमॊ यक्षेणामित तेजसा\nअविज्ञायैव तान परश्नान पीत्वैव निपपात ह" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 39, + "text": "ततः कुन्तीसुतॊ राजा विचिन्त्य पुरुषर्षभः\nसमुत्थाय महाबाहुर दह्यमानेन चेतसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 40, + "text": "अपेतजननिर्घॊषं परविवेश महावनम\nरुरुभिश च वराहैश च पक्षिभिश च निषेवितम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 41, + "text": "नीलभास्वरवर्णैश च पादपैर उपशॊभितम\nभरमरैर उपगीतं च पक्षिभिश च महायशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 42, + "text": "स गच्छन कानने तस्मिन हेमजालपरिष्कृतम\nददर्श तत सरॊ शरीमान विश्वकर्म कृतं यथा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 296, + "shloka": 43, + "text": "उपेतं नलिनी जालैः सिन्धुवारैश च वेतसैः\nकेतकैः करवीरैश च पिप्पलैश चैव संवृतम\nशरमार्तस तद उपागम्य सरॊ दृष्ट्वाथ विस्मितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nस ददर्श हतान भरातॄँल लॊकपालान इव चयुतान\nयुगान्ते समनुप्राप्ते शक्र परतिमगौरवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 2, + "text": "विप्रकीर्णधनुर बाणं दृष्ट्वा निहतम अर्जुनम\nभीमसेनं यमौ चॊभौ निर्विचेष्टान गतायुर अः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 3, + "text": "स दीर्घम उष्णं निःश्वस्य शॊकबाष्पपरिप्लुतः\nबुद्ध्या विचिन्तयाम आस वीराः केन निपातिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 4, + "text": "नैषां शस्त्रप्रहारॊ ऽसति पदं नेहास्ति कस्य चित\nभूतं महद इदं मन्ये भरातरॊ येन मे हताः\nएकाग्रं चिन्तयिष्यामि पीत्वा वेत्स्यामि वा जलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 5, + "text": "सयात तु दुर्यॊधनेनेदम उपांशु विहितं कृतम\nगन्धार राजरचितं सततं जिह्मबुद्धिना" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 6, + "text": "यस्य कार्यम अकार्यं वा समम एव भवत्य उत\nकस तस्य विश्वसेद वीरॊ दुर्मतेर अकृतात्मनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 7, + "text": "अथ वा पुरुषैर गूढैः परयॊगॊ ऽयं दुरात्मनः\nभवेद इति महाबाहुर बहुधा समचिन्तयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 8, + "text": "तस्यासीन न विषेणेदम उदकं दूषितं यथा\nमुखवर्णाः परसन्ना मे भरातॄणाम इत्य अचिन्तयत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 9, + "text": "एकैकशश चौघबलान इमान पुरुषसत्तमान\nकॊ ऽनयः परतिसमासेत कालान्तकयमाद ऋते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 10, + "text": "एतेनाध्यवसायेन तत तॊयम अवगाढवान\nगाहमानश च तत तॊयम अन्तरिक्षात स शुश्रुवे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 11, + "text": "[यक्स]\nअहं बकः शैवलमत्स्यभक्षॊ; मया नीताः परेतवशं तवानुजाः\nतवं पञ्चमॊ भविता राजपुत्र; न चेत परश्नान पृच्छतॊ वयाकरॊषि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 12, + "text": "मा तात साहसं कार्षीर मम पूर्वपरिग्रहः\nपरश्नान उक्त्वा तु कौन्तेय ततः पिब हरस्व च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 13, + "text": "[य]\nरुद्राणां वा वसूनां वा मरुतां वा परधानभाक\nपृच्छामि कॊ भवान देवॊ नैतच छकुनिना कृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 14, + "text": "हिमवान पारियात्रश च विन्ध्यॊ मलय एव च\nचत्वारः पर्वताः केन पातिता भुवि तेजसा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 15, + "text": "अतीव ते महत कर्मकृतं बलवतां वर\nयन न देवा न गन्धर्वा नासुरा न च राक्षसाः\nविषहेरन महायुद्धे कृतं ते तन महाद्भुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 16, + "text": "न ते जानामि यत कार्यं नाभिजानामि काङ्क्षितम\nकौतूहलं महज जातं साध्वसं चागतं मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 17, + "text": "येनास्म्य उद्विग्नहृदयः समुत्पन्न शिरॊ जवरः\nपृच्छामि भगवंस तस्मात कॊ भवान इह तिष्ठति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 18, + "text": "[यक्स]\nयक्षॊ ऽहम अस्मि भद्रं ते नास्मि पक्षी जले चरः\nमयैते निहताः सर्वे भरातरस ते महौजसः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 19, + "text": "[वै]\nततस ताम अशिवां शरुत्वा वाचं स परुषाक्षराम\nयक्षस्य बरुवतॊ राजन्न उपक्रम्य तदा सथितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 20, + "text": "विरूपाक्षं महाकायं यक्षं तालसमुच्छ्रयम\nजवलनार्कप्रतीकाशम अधृष्यं पर्वतॊपमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 21, + "text": "सेतुम आश्रित्य तिष्ठन्तं ददर्श भरतर्षभः\nमेघगन्मीरया वाचा तर्जयन्तं महाबलम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 22, + "text": "[यक्स]\nइमे ते भरातरॊ राजन वार्यमाणा मयासकृत\nबलात तॊयं जिहीर्षन्तस ततॊ वै सूदिता मया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 23, + "text": "न पेयम उदकं राजन पराणान इह परीप्सता\nपार्थ मा साहसं कार्षीर मम पूर्वपरिग्रहः\nपरश्नान उक्त्वा तु कौन्तेय ततः पिब हरस्व च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 24, + "text": "[य]\nनैवाहं कामये यक्ष तव पूर्वपरिग्रहम\nकामनैतत परशंसन्ति सन्तॊ हि पुरुषाः सदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 25, + "text": "यदात्मना सवम आत्मानं परशंसेत पुरुषः परभॊ\nयथा परज्ञं तु ते परश्नान परतिवक्ष्यामि पृच्छ माम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 26, + "text": "[यक्स]\nकिं सविद आदित्यम उन्नयति केच तस्याभितश चराः\nकश चैनम अस्तं नयति कस्मिंश च परतितिष्ठति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 27, + "text": "[य]\nबरह्माद इत्य अमुन नयति देवास तस्याभितश चराः\nधर्मश चास्तं नयति च सत्ये च परतितिष्ठति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 28, + "text": "[यक्स]\nकेन सविच छरॊत्रियॊ भवति केन सविद विन्दते महत\nकेन दवितीयवान भवति राजन केन च बुद्धिमान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 29, + "text": "[य]\nशरुतेन शरॊत्रियॊ भवति तपसा विन्दते महत\nधृत्या दवितीयवान भवति बुद्धिमान वृद्धसेवया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 30, + "text": "[यक्ष]\nकिं बराह्मणानां देवत्वं कश च धर्मः सताम इव\nकश चैषां मानुषॊ भावः किम एषाम असताम इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 31, + "text": "[य]\nसवाध्याय एषां देवत्वं तप एषां सताम इव\nमरणं मानुषॊ भावः परिवादॊ ऽसताम इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 32, + "text": "[यक्स]\nकिं कषत्रियाणां देवत्वं कश च धर्मः सताम इव\nकश चैषां मानुषॊ भावः किम एषाम असताम इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 33, + "text": "[य]\nइष्वस्त्रम एषां देवत्वं यज्ञ एषां सताम इव\nभयं वै मानुषॊ भावः परित्यागॊ ऽसताम इव" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 34, + "text": "[यक्स]\nकिम एकं यज्ञियं साम किम एकं यज्ञियं यजुः\nका चैका वृश्चते यज्ञं कां यज्ञॊ नातिवर्तते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 35, + "text": "[य]\nपराणॊ वै यज्ञियं साम मनॊ वै यज्ञियं यजुः\nवाग एका वृश्चते यज्ञं तां यज्ञॊ नातिवर्तते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 36, + "text": "[यक्स]\nकिं सविद आपततां शरेष्ठं बीजं निपततां वरम\nकिं सवित परतिष्ठमानानां किं सवित परवदतां वरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 37, + "text": "[य]\nवर्षम आपततां शरेष्ठं बीजं निपततां वरम\nगावः परतिष्ठमानानां पुत्रः परवदतां वरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 38, + "text": "[यक्स]\nइन्द्रियार्थान अनुभवन बुद्धिमाँल लॊकपूजितः\nसंमतः सर्वभूतानाम उच्छ्वसन कॊ न जीवति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 39, + "text": "[य]\nदेवतातिथिभृत्यानां पितॄणाम आत्मनश च यः\nन निर्वपति पञ्चानाम उच्छ्वसन न स जीवति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 40, + "text": "[यक्स]\nकिं सविद गुरुतरं भूमेः किं सविद उच्चतरं च खात\nकिं सविच छीघ्रतरं वायॊः किं सविद बहुतरं नृणाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 41, + "text": "[य]\nमाता गुरुतरा भूमेः पिता उच्चरतश च खात\nमनॊ शीघ्रतरं वायॊश चिन्ता बहुतरी नृणाम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 42, + "text": "[यक्स]\nकिं सवित सुप्तं न निमिषति किं सविज जातं न चॊपति\nकस्य सविद धृदयं नास्ति किं सविद वेगेन वर्घते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 43, + "text": "[य]\nमत्स्यः सुप्तॊ न निमिषत्य अण्डं जातं न चॊपति\nअश्मनॊ हृदयं नास्ति नदीवेगेन वर्धते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 44, + "text": "[यक्स]\nकिं सवित परवसतॊ मित्रं किं सविन मित्रं गृहे सतः\nआतुरस्य च किं मित्रं किं सविन मित्रं मरिष्यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 45, + "text": "[य]\nसार्थः परवसतॊ मित्रं भार्या मित्रं गृहे सतः\nआतुरस्य भिषन मित्रं दानं मित्रं मरिष्यतः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 46, + "text": "[यक्स]\nकिं सविद एकॊ विचरति जातः कॊ जायते पुनः\nकिं सविद धिमस्य भैषज्यं किं सविद आवपनं महत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 47, + "text": "[य]\nसूर्य एकॊ विचरति चन्द्रमा जायते पुनः\nअग्निर हिमस्य भैषज्यं भूमिर आपवनं महत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 48, + "text": "[यक्स]\nकिं सविद एकपदं धर्म्यं किं सविद एकपदं यशः\nकिं सविद एकपदं सवर्ग्यं किं सविद एकपदं सुखम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 49, + "text": "[य]\nदाक्ष्यम एकपदं धर्म्यं दानम एकपदं यशः\nसत्यम एकपदं सवर्ग्यं शीलम एकपदं सुखम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 50, + "text": "[यक्स]\nकिं सविद आत्मा मनुष्यस्य किं सविद दैवकृतः सखा\nउपजीवनं किं सविद अस्य किं सविद अस्य परायणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 51, + "text": "[य]\nपुत्र आत्मा मनुष्यस्य भार्या दैवकृतः सखा\nउपजीवनं च पर्जन्यॊ दानम अस्य परायणम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 52, + "text": "[यक्स]\nधन्यानाम उत्तमं किं सविद धनानां किं सविद उत्तमम\nलाभानाम उत्तमं किं सवित किं सुखानां तथॊत्तमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 53, + "text": "[य]\nधन्यानाम उत्तमं दाक्ष्यं धनानाम उत्तमं शरुतम\nलाभानां शरेष्ठम आरॊग्यं सुखानां तुष्टिर उत्तमा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 54, + "text": "[यक्स]\nकश च धर्मः परॊ लॊके कश च धर्मः सदा फलः\nकिं नियम्य न शॊचन्ति कैश च संधिर न जीर्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 55, + "text": "[य]\nआनृशंस्यं परॊ धर्मस तरयीधर्मः सदा फलः\nअनॊ यम्य न शॊचन्ति सद्भिः संधिर न जीर्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 56, + "text": "[यक्स]\nकिं नु हित्वा परियॊ भवति किं नु हित्वा न शॊचति\nकिं नु हित्वार्थवान भवति किं नु हित्वा सुखी भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 57, + "text": "[य]\nमानं हित्वा परियॊ भवति करॊधं हित्वा न शॊचति\nकामं हित्वार्थवान भवति लॊभं हित्वा सुखू भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 58, + "text": "[यक्स]\nमृतं कथं सयात पुरुषः कथं राष्ट्रं मृतं भवेत\nशराधं मृतं कथं च सयात कथं यज्ञॊ मृतॊ भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 59, + "text": "[य]\nमृतॊ दरिद्रः पुरुषॊ मृतं राष्ट्रम अराजकम\nमृतम अश्रॊत्रियं शराद्धं मृतॊ यज्ञॊ तव अदक्षिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 60, + "text": "[यक्स]\nका दिक किम उदकं परॊक्तं किम अन्नं पार्थ किं विषम\nशराद्धस्य कालम आख्याहि ततः पिब हरस्व च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 61, + "text": "[य]\nसन्तॊ दिग जलम आकाशं गौर अन्नं परार्थना विषम\nशराद्धस्य बराह्मणः कालः कथं वा यक्ष मन्यसे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 62, + "text": "[यक्स]\nवयाख्याता मे तवया परश्ना याथातथ्यं परंतप\nपुरुषं तव इदानीम आख्याहि यश च सर्वधनी नरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 63, + "text": "[य]\nदिवं सपृशति भूमिं च शब्दः पुण्यस्य कर्मणः\nयावत स शब्दॊ भवति तावत पुरुष उच्यते" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 64, + "text": "तुल्ये परियाप्रिये यस्य सुखदुःखे तथैव च\nअतीतानागते चॊभे स वै सर्वधनी नरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 65, + "text": "[यक्स]\nवयाख्यातः पुरुषॊ राजन यश च सर्वधनी नरः\nतस्मात तवैकॊ भरातॄणां यम इच्छसि स जीवतु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 66, + "text": "[य]\nशयामॊ य एष रक्ताक्षॊ बृहच छाल इवॊद्गतः\nवयूढॊरस्कॊ महाबाहुर अङ्कुलॊ यक्ष जीवतु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 67, + "text": "[यक्स]\nपरियस ते भीमसेनॊ ऽयम अर्जुनॊ वः परायणम\nस कस्मान नकुलं राजन सापत्नं जीवम इच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 68, + "text": "यस्य नागसहस्रेण दश संख्येन वै बलम\nतुल्यं तं भीमम उत्सृज्य नकुलं जीवम इच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 69, + "text": "तथैनं मनुजाः पराहुर भीमसेनं परियं तव\nअथ केनानुभावेन सापत्नं जीवम इच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 70, + "text": "यस्य बाहुबलं सर्वे पाण्डवाः समुपाश्रिताः\nअर्जुनं तम अपाहाय नकुलं जीवम इच्छसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 71, + "text": "[य]\nआनृशंस्य परॊ धर्मः परमार्थाच च मे मतम\nआनृशंस्यं चिकीर्षामि नकुलॊ यक्ष जीवतु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 72, + "text": "धर्मशीलः सदा राजा इति मां मानवा विदुः\nसवधर्मान न चलिष्यामि नकुलॊ यक्ष जीवतु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 73, + "text": "यथा कुन्ती तथा माद्री विशेषॊ नास्ति मे तयॊः\nमातृभ्यां समम इच्छामि नकुलॊ यक्ष जीवतु" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 297, + "shloka": 74, + "text": "[यक्स]\nयस्य ते ऽरथाच च कामाच च आनृशंस्यं परं मतम\nअस्मात ते भरातरः सर्वे जीवन्तु भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 298, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततस ते यक्षवचनाद उदतिष्ठन्त पाण्डवाः\nकषुत्पिपासे च सर्वेषां कषणे तस्मिन वयगच्छताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 298, + "shloka": 2, + "text": "[य]\nरसस्य एकेन पादेन तिष्ठन्तम अपराजितम\nपृच्छामि कॊ भवान देवॊ न मे यक्षॊ मतॊ भवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 298, + "shloka": 3, + "text": "वसूनां वा भवान एकॊ रुद्राणाम अथ वा भवान\nअथ वा मरुतां शरेष्ठॊ वर्जी वा तरिदशेश्वरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 298, + "shloka": 4, + "text": "मम हि भरातर इमे सहस्रशतयॊधिनः\nन तं यॊगं परपश्यामि येन सयुर विनिपातिताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 298, + "shloka": 5, + "text": "सुखं परतिविबुद्धानाम इन्द्रियाण्य उपलक्षये\nस भवान सुहृद अस्माकम अथ वा नः पिता भवान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 298, + "shloka": 6, + "text": "[यक्स]\nअहं ते जनकस तात धर्मॊ मृदु पराक्रम\nतवां दिदृक्षुर अनुप्राप्तॊ विद्धि मां भरतर्षभ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 298, + "shloka": 7, + "text": "यशॊ सत्यं दमः शौचम आर्जवं हरीर अचापलम\nदानं तपॊ बरह्मचर्यम इत्य एतास तनवॊ मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 298, + "shloka": 8, + "text": "अहिंसा समता शान्तिस तपॊ शौचम अमत्सरः\nदवाराण्य एतानि मे विद्धि परियॊ हय असि सदा मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 298, + "shloka": 9, + "text": "दिष्ट्या पञ्चसु रक्तॊ ऽसि दिष्ट्या ते षट्पदी जिता\nदवे पूर्वे मध्यमे दवे च दवे चान्ते साम्परायिके" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 298, + "shloka": 10, + "text": "धर्मॊ ऽहम अस्मि भद्रं ते जिज्ञासुस तवम इहागतः\nआनृशंस्येन तुष्टॊ ऽसमि वरं दास्यामि ते ऽनघ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 298, + "shloka": 11, + "text": "वरं वृणीष्व राजेन्द्र दाता हय अस्मि तवानघ\nये हि मे पुरुषा भक्ता न तेषाम अस्ति दुर्गतिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 298, + "shloka": 12, + "text": "[य]\nअरणी सहितं यस्य मृग आदाय गच्छति\nतस्याग्नयॊ न लुप्येरन परथमॊ ऽसतु वरॊ मम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 298, + "shloka": 13, + "text": "[धर्म]\nअरणी सहितं तस्य बराह्मणस्य हृतं मया\nमृगवेषेण कौन्तेय जिज्ञासार्थं तव परभॊ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 298, + "shloka": 14, + "text": "[वै]\nददानीत्य एव भवगान उत्तरं परत्यपद्यत\nअन्यं वरय भद्रं ते वरं तवम अमरॊपम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 298, + "shloka": 15, + "text": "[य]\nवर्षाणि दवादशारण्ये तरयॊदशम उपस्थितम\nतत्र नॊ नाभिजानीयुर वसतॊ मनुजाः कव चित" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 298, + "shloka": 16, + "text": "[वै]\nददानीत्य एव भगवान उत्तरं परत्यपद्यत\nभूयॊ चाश्वासयाम आस कौन्तेयं सत्यविक्रमम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 298, + "shloka": 17, + "text": "यद्य अपि सवेन रूपेण चरिष्यथ महीम इमाम\nन वॊ विज्ञास्यते कश चित तरिषु लॊकेषु भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 298, + "shloka": 18, + "text": "वर्षं तरयॊदशं चेदं मत्प्रसादात कुरूर्वहाः\nविराटनगरे गूढा अविज्ञाताश चरिष्यथ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 298, + "shloka": 19, + "text": "यद वः संकल्पितं रूपं मनसा यस्य यादृशम\nतादृशं तादृशं सर्वे छन्दतॊ धारयिष्यथ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 298, + "shloka": 20, + "text": "अरिणी सहितं चेदं बराह्मणाय परयच्छत\nजिज्ञासार्थं मया हय एतद आहृतं मृगरूपिणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 298, + "shloka": 21, + "text": "तृतीयं गृह्यतां पुत्र वरम अप्रतिमं महत\nतवं हि मत परभवॊ राजन विदुरश च ममांश भाक" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 298, + "shloka": 22, + "text": "[य]\nदेवदेवॊ मया दृष्टॊ भवान साक्षात सनातनः\nयं ददासि वरं तुष्टस तं गरहीष्याम्य अहं पितः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 298, + "shloka": 23, + "text": "जयेयं लॊभमॊहौ च करॊधं चाहं सदा विभॊ\nदाने तपसि सत्ये च मनॊ मे सततं भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 298, + "shloka": 24, + "text": "[धर्म]\nउपपन्नॊ गुणैः सर्वैः सवभावेनासि पाण्डव\nभवान धर्मः पुनश चैव यथॊक्तं ते भविष्यति" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 298, + "shloka": 25, + "text": "[वै]\nइत्य उक्त्वान्तर दधे धर्मॊ भगवाँल लॊकभावनः\nसमेताः पाण्डवाश चैव सुखसुप्ता मनस्विनः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 298, + "shloka": 26, + "text": "अभ्येत्य चाश्रमं वीराः सर्व एव गतक्लमाः\nआरणेयं ददुस तस्मै बराह्मणाय तपस्विने" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 298, + "shloka": 27, + "text": "इदं समुत्थान समागमं महत; पितुश च पुत्रस्य च कीर्तिवर्धनम\nपठन नरः सयाद विजीतेन्द्रियॊ वशी; सपुत्रपौत्रः शतवर्ष भाग भवेत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 298, + "shloka": 28, + "text": "न चाप्य अधर्मे न सुहृद विभेदने; परस्वहारे परदारमर्शने\nकदर्य भावे न रमेन मनॊ सदा; नृणां सदाख्यानम इदं विजानताम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nधर्मेण ते ऽभयनुज्ञाताः पाण्डवाः सत्यविक्रमाः\nअज्ञातवासं वत्स्यन्तश छन्ना वर्षं तरयॊदशम\nउपॊपविश्य विद्वांसः सहिताः संशितव्रताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 2, + "text": "ये तद भक्ता वसन्ति सम वनवासे तपस्विनः\nतान अब्रुवन महात्मानः शिष्टाः पराज्ञलयस तदा\nअभ्यनुज्ञापयिष्यन्तस तं निवासं धृतव्रताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 3, + "text": "विदितं भवतां सर्वं धार्तराष्ट्रैर यथा वयम\nछद्मना हृतराज्याश च निःस्वाश च बहुशः कृताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 4, + "text": "उषिताश च वने कृच्छ्रं यत्र दवादश वत्सरान\nअज्ञातवास समयं शेषं वर्षं तरयॊदशम\nतद वत्स्यामॊ वयं छन्नास तदनुज्ञातुम अर्हथ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 5, + "text": "सुयॊधनश च दुष्टात्मा कर्णश च सह सौबलः\nजानन्तॊ विषमं कुर्युर अस्मास्व अत्यन्तवैरिणः\nयुक्ताचाराश च युक्ताश च पौरस्य सवजनस्य च" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 6, + "text": "अपि नस तद भवेद भूयॊ यद वयं बराह्मणैः सह\nसमस्ताः सवेषु राष्ट्रेषु सवराज्यस्था भवेमहि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 7, + "text": "इत्य उक्त्वा दुःखशॊकार्ता शुचिर धर्मसुतस तदा\nसंमूर्च्छितॊ ऽभवद राजा साश्रुकण्ठॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 8, + "text": "तम अथाश्वासयन सर्वे बराह्मणा भरातृभिः सह\nअथ धौम्यॊ ऽबरवीद वाक्यं महार्थं नृपतिं तदा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 9, + "text": "राजन विद्वान भवान दान्तः सत्यसंधॊ जितेन्द्रियः\nनैवंविधाः परमुह्यन्ति नराः कस्यां चिद आपदि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 10, + "text": "देवैर अप्य आपदः पराप्ताश छन्नैश च बहुशस तथा\nतत्र तत्र सपत्नानां निग्रहार्थं महात्मभिः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 11, + "text": "इन्द्रेण निषधान पराप्य गिरिप्रस्थाश्रमे तदा\nछन्नेनॊष्य कृतं कर्म दविषतां बलनिग्रहे" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 12, + "text": "विष्णुनाश्वशिरॊ पराप्य तथादित्यां निवत्स्यता\nगर्भे वधार्थं दैत्यानाम अज्ञातेनॊषितं चिरम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 13, + "text": "पराप्य वामन रूपेण परच्छन्नं बरह्मरूपिणा\nबलेर यथा हृतं राज्यं विक्रमैस तच च ते शरुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 14, + "text": "और्वेण वसता छन्नम ऊरौ बरह्मर्षिणा तदा\nयत्कृतं तात लॊकेषु तच च सर्वं शरुतं तवया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 15, + "text": "परच्छन्नं चापि धर्मज्ञ हरिणा वृत्र निग्रहे\nवज्रं परविश्य शक्रस्य यत्कृतं तच च ते शरुतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 16, + "text": "हुताशनेन यच चापः परविश्य छन्नम आसता\nविबुधानां कृतं कर्म तच च सर्वं शरुतं तवया" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 17, + "text": "एवं विवस्वता तात छन्नेनॊत्तम तेजसा\nनिर्दग्धाः शत्रवः सर्वे वसता भुवि सर्वशः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 18, + "text": "विष्णुना वसता चापि गृहे दशरथस्य वै\nदशग्रीवॊ हतश छन्नं संयुगे भीमकर्मणा" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 19, + "text": "एवम एते महात्मानः परच्छन्नास तत्र तत्र ह\nअजयच छात्रवान युद्धे तथा तवम अपि जेष्यसि" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 20, + "text": "तथा दौम्येन धर्मज्ञॊ वाक्यैः संपरितॊषितः\nशास्त्रबुद्ध्या सवबुद्ध्या च न चचाल युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 21, + "text": "अथाब्रवीन महाबाहुर भीमसेनॊ महाबलः\nराजानं बलिनां शरेष्ठॊ गिरा संपरिहर्षयन" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 22, + "text": "अवेक्षया महाराज तव गाण्डीवधन्वना\nधर्मानुगतया बुद्ध्या न किं चित साहसं कृतम" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 23, + "text": "सहदेवॊ मया नित्यं नकुलश च निवारितौ\nशक्तौ विध्वंसने तेषां शत्रुघ्नौ भीमविक्रमौ" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 24, + "text": "न वयं तत परहास्यामॊ यस्मिन यॊक्ष्यति नॊ भवान\nभवान विधत्तां तत सर्वं कषिप्रं जेष्यामहे परान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 25, + "text": "इत्य उक्ते भिमसेनेन बराह्मणाः परमाशिर अः\nपरयुज्यापृच्छ्य भरतान यथा सवान सवान ययुर गृहान" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 26, + "text": "सर्वे वेदविदॊ मुख्या यतयॊ मुनयस तथा\nआशीर उक्त्वा यथान्यायं पुनर दर्शनकाङ्क्षिणः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 27, + "text": "सह धौम्येन विद्वांसस तथा ते पञ्च पाण्डवाः\nउत्थाय परययुर वीराः कृष्णाम आदाय भारत" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 28, + "text": "करॊशमातम अतिक्रम्य तस्माद देशान निमित्ततः\nशवॊभूते मनुजव्याघ्राश छन्नवासार्थम उद्यताः" + }, + { + "book": 3, + "chapter": 299, + "shloka": 29, + "text": "पृथक शास्त्रविदः सर्वे सर्वे मन्त्रविशारदाः\nसंधिविग्रहकालज्ञा मन्त्राय समुपाविशन" + } +] \ No newline at end of file diff --git a/texts/mahabharata/mahabharata_book_04.json b/texts/mahabharata/mahabharata_book_04.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..ec0008f6ca9c53e6ad54fcf9d0e04342a4ca01ed --- /dev/null +++ b/texts/mahabharata/mahabharata_book_04.json @@ -0,0 +1,10946 @@ +[ + { + "book": 4, + "chapter": 1, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nकथं विराटनगरे मम पूर्वपितामहाः\nअज्ञातवासम उषिता दुर्यॊधन भयार्दिताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 1, + "shloka": 2, + "text": "तथा तु स वराँल लब्ध्वा धर्माधर्मभृतां वरः\nगत्वाश्रमं बराह्मणेभ्य आचख्यौ सर्वम एव तत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 1, + "shloka": 3, + "text": "कथयित्वा तु तत सर्वं बराह्मणेभ्यॊ युधिष्ठिरः\nअरणी सहितं तस्मै बराह्मणाय नयवेदयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 1, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा धर्मपुत्रॊ महामनाः\nसंनिवर्त्यानुजान सर्वान इति हॊवाच भारत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 1, + "shloka": 5, + "text": "दवादशेमानि वर्षाणि राष्ट्राद विप्रॊषिता वयम\nतरयॊदशॊ ऽयं संप्राप्तः कृच्छ्रः परमदुर्वसः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 1, + "shloka": 6, + "text": "स साधु कौन्तेय इतॊ वासम अर्जुन रॊचय\nयत्रेमा वसतीः सर्वा वसेमाविदिताः परैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 1, + "shloka": 7, + "text": "तस्यैव वरदानेन धर्मस्य मनुजाधिप\nअज्ञाता विचरिष्यामॊ नराणा भरतर्षभ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 1, + "shloka": 8, + "text": "किं तु वासाय राष्ट्राणि कीर्तयिष्यामि कानि चित\nरमणीयानि गुप्तानि तेषां किं चित सम रॊचय" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 1, + "shloka": 9, + "text": "सन्ति रम्या जनपदा बह्व अन्नाः परितः कुरून\nपाञ्चालाश चेदिमत्स्याश च शूरसेनाः पटच्चराः\nदशार्णा नव राष्ट्रं च मल्लाः शाल्व युगंधराः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 1, + "shloka": 10, + "text": "एतेषां कतमॊ राजन निवासस तव रॊचते\nवत्स्यामॊ यत्र राजेन्द्र संवत्सरम इमं वयम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 1, + "shloka": 11, + "text": "एवम एतन महाबाहॊ यथा स भगवान परभुः\nअब्रवीत सर्वभूतेशस तत तथा न तद अन्यथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 1, + "shloka": 12, + "text": "अवश्यं तव एव वासार्थं रमणीयं शिवं सुखम\nसंमन्त्र्य सहितैः सर्वैर दरष्टव्यम अकुतॊभयम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 1, + "shloka": 13, + "text": "मत्स्यॊ विराटॊ बलवान अभिरक्षेत स पाण्डवान\nधर्मशीलॊ वदान्यश च वृद्धश च सुमहाधनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 1, + "shloka": 14, + "text": "विराटनगरे तात संवत्सरम इमं वयम\nकुर्वन्तस तस्य कर्माणि विहरिष्याम भारत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 1, + "shloka": 15, + "text": "यानि यानि च कर्माणि तस्य शक्ष्यामहे वयम\nकर्तुं यॊ यत स तत कर्म बरवीतु कुरुनन्दनाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 1, + "shloka": 16, + "text": "नरदेव कथं कर्म राष्ट्रे तस्य करिष्यसि\nविराट नृपतेः साधॊ रंस्यसे केन कर्मणा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 1, + "shloka": 17, + "text": "मृदुर वदान्यॊ हरीमांश च धार्मिकः सत्यविक्रमः\nराजंस तवम आपदा कलिष्टः किं करिष्यसि पाण्डव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 1, + "shloka": 18, + "text": "न दुःखम उचितं किं चिद राजन वेद यथा जनः\nस इमाम आपदं पराप्य कथं घॊरां तरिष्यसि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 1, + "shloka": 19, + "text": "शृणुध्वं यत करिष्यामि कर्म वै कुरुनन्दनाः\nविराटम अनुसंप्राप्य राजानं पुरुषर्षभम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 1, + "shloka": 20, + "text": "सभास्तारॊ भविष्यामि तस्य राज्ञॊ महात्मनः\nकङ्कॊ नाम दविजॊ भूत्वा मताक्षः परिय देविता" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 1, + "shloka": 21, + "text": "वैडूर्यान काञ्चनान दान्तान फलैर जयॊती रसैः सह\nकृष्णाक्षाँल लॊहिताक्षांश च निर्वर्त्स्यामि मनॊरमान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 1, + "shloka": 22, + "text": "आसं युधिष्ठिरस्याहं पुरा पराणसमः सखा\nइति वक्ष्यामि राजानं यदि माम अनुयॊक्ष्यते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 1, + "shloka": 23, + "text": "इत्य एतद वॊ मयाख्यातं विहरिष्याम्य अहं यथा\nवृकॊदर विराटे तवं रंस्यसे केन कर्मणा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 2, + "shloka": 1, + "text": "[भम]\nपौरॊगवॊ बरुवाणॊ ऽहं बल्लवॊ नाम नामतः\nउपस्थास्यामि राजानं विराटम इति मे मतिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 2, + "shloka": 2, + "text": "सूपानस्य करिष्यामि कुशलॊ ऽसमि महानसे\nकृतपूर्वाणि यैर अस्य वयञ्जनानि सुशिक्षितैः\nतान अप्य अभिभविष्यामि परीतिं संजनयन्न अहम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 2, + "shloka": 3, + "text": "आहरिष्यामि दारूणां निचयान महतॊ ऽपि च\nतत परेक्ष्य विपुलं कर्म राजा परीतॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 2, + "shloka": 4, + "text": "दविपा वा बलिनॊ राजन वृषभा वा महाबलाः\nविनिग्राह्या यदि मया निग्रहीष्यामि तान अपि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 2, + "shloka": 5, + "text": "ये च के चिन नियॊत्स्यन्ति समाजेषु नियॊधकाः\nतान अहं निहनिष्यामि परीतिं तस्य विवर्धयन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 2, + "shloka": 6, + "text": "न तव एतान युध्यमानां वै हनिष्यामि कथं चन\nतथैतान पातयिष्यामि यथा यास्यन्ति न कषयम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 2, + "shloka": 7, + "text": "आरालिकॊ गॊविकर्ता सूपकर्ता नियॊधकः\nआसं युधिष्ठिरस्याहम इति वक्ष्यामि पृच्छतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 2, + "shloka": 8, + "text": "आत्मानम आत्मना रक्षंश चरिष्यामि विशां पते\nइत्य एतत परतिजानामि विहरिष्याम्य अहं यथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 2, + "shloka": 9, + "text": "यम अग्निर बराह्मणॊ भूत्वा समागच्छन नृणां वरम\nदिधक्षुः खाण्डवं दावं दाशार्ह सहितं पुरा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 2, + "shloka": 10, + "text": "महाबलं महाबाहुम अजितं कुरुनन्दनम\nसॊ ऽयं किं कर्म कौन्तेयः करिष्यति धनंजयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 2, + "shloka": 11, + "text": "यॊ ऽयम आसाद्य तं तावं तर्पयाम आस पावकम\nविजित्यैक रथेनेन्द्रं हत्वा पन्नगरक्षसान\nशरेष्ठः परतियुधां नाम सॊ ऽरजुनः किं करिष्यति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 2, + "shloka": 12, + "text": "सूर्यः परपततां शरेष्ठॊ दविपदां बराह्मणॊ वरः\nआशीविषश च सर्पाणाम अग्निस तेजस्विनां वरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 2, + "shloka": 13, + "text": "आयुधानां वरॊ वर्जः ककुद्मी च गवां वरः\nहरदानाम उदधिः शरेष्ठः पर्जन्यॊ वर्षतां वरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 2, + "shloka": 14, + "text": "धृतराष्ट्रश च नागानां हस्तिष्व ऐरावतॊ वरः\nपुत्रः परियाणाम अधिकॊ भार्या च सुहृदां वरा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 2, + "shloka": 15, + "text": "यथैतानि विशिष्टानि जात्यां जात्यां वृकॊदर\nएवं युवा गुडाकेशः शरेष्ठः सर्वधनुर्मताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 2, + "shloka": 16, + "text": "सॊ ऽयम इन्द्राद अनवरॊ वासुदेवाच च भारत\nगाण्डीवधन्वा शवेताश्वॊ बीभत्सुः किं करिष्यति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 2, + "shloka": 17, + "text": "उषित्वा पञ्चवर्षाणि सहस्राक्षस्य वेश्मनि\nदिव्यान्य अस्त्राण्य अवाप्तानि देवरूपेण भास्वता" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 2, + "shloka": 18, + "text": "यं मन्ये दवादशं रुद्रम आदित्यानां तरयॊदशम\nयस्य बाहू समौ दीर्घौ जया घातकठिन तवचौ\nदक्षिणे चैव सव्ये च गवाम इव वहः कृतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 2, + "shloka": 19, + "text": "हिमवान इव शैलानां समुद्रः सरिताम इव\nतरिदशानां यथा शक्रॊ वसूनाम इव हव्यवाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 2, + "shloka": 20, + "text": "मृगाणाम इव शार्दूलॊ गरुडः पतताम इव\nवरः संनह्यमानानाम अर्जुनः किं करिष्यति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 2, + "shloka": 21, + "text": "परतिज्ञां षण्ढकॊ ऽसमीति करिष्यामि महीपते\nजया घातौ हि महान्तौ मे संवर्तुं नृप दुष्करौ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 2, + "shloka": 22, + "text": "कर्णयॊः परतिमुच्याहं कुण्डले जवलनॊपमे\nवेणी कृतशिरॊ राजन नाम्ना चैव बृहन्नडा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 2, + "shloka": 23, + "text": "पठन्न आख्यायिकां नाम सत्रीभावेन पुनः पुनः\nरमयिष्ये महीपालम अन्यांश चान्तःपुरे जनान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 2, + "shloka": 24, + "text": "गीतं नृत्तं विचित्रं च वादित्रं विविधं तथा\nशिक्षयिष्याम्य अहं राजन विराट भवने सत्रियः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 2, + "shloka": 25, + "text": "परजानां समुदाचारं बहु कर्मकृतं वदन\nछादयिष्यामि कौन्तेय माययात्मानम आत्मना" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 2, + "shloka": 26, + "text": "युधिष्ठिरस्य गेहे ऽसमि दरौपद्याः परिचारिका\nउषितास्मीति वक्ष्यामि पृष्टॊ राज्ञा च भारत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 2, + "shloka": 27, + "text": "एतेन विधिना छन्नः कृतकेन यथा नलः\nविहरिष्यामि राजेन्द्र विराट भवने सुखम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 3, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nकिं तवं नकुल कुर्वाणस तत्र तात चरिष्यसि\nसुकुमारश च शूरश च दर्शनीयः सुखॊचितः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 3, + "shloka": 2, + "text": "अश्वबन्धॊ भविष्यामि विराट नृपतेर अहम\nगरन्थिकॊ नाम नाम्नाहं कर्मैतत सुप्रियं मम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 3, + "shloka": 3, + "text": "कुशलॊ ऽसम्य अश्वशिक्षायां तथैवाश्वचिकित्सिते\nपरियाश च सततं मे ऽशवाः कुरुराज यथा तव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 3, + "shloka": 4, + "text": "ये माम आमन्त्रयिष्यन्ति विराटनगरे जनाः\nतेभ्य एवं परवक्ष्यामि विहरिष्याम्य अहं यथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 3, + "shloka": 5, + "text": "सहदेव कथं तस्य समीपे विहरिष्यसि\nकिं वा तवं तात कुर्वाणः परच्छन्नॊ विचरिष्यसि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 3, + "shloka": 6, + "text": "गॊसंख्याता भविष्यामि विराटस्य महीपतेः\nपरतिषेद्धा च दॊग्धा च संख्याने कुशलॊ गवाम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 3, + "shloka": 7, + "text": "तन्तिपाल इति खयातॊ नाम्ना विदितम अस्तु ते\nनिपुणं च चरिष्यामि वयेतु ते मानसॊ जवरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 3, + "shloka": 8, + "text": "अहं हि भवता गॊषु सततं परकृतः पुरा\nतत्र मे कौशलं कर्म अवबुद्धं विशां पते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 3, + "shloka": 9, + "text": "लक्षणं चरितं चापि गवां यच चापि मङ्गलम\nतत सर्वं मे सुविदितम अन्यच चापि महीपते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 3, + "shloka": 10, + "text": "वृषभान अपि जानामि राजन पूजित लक्षणान\nयेषां मूत्रम उपाघ्राय अपि वन्ध्या परसूयते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 3, + "shloka": 11, + "text": "सॊ ऽहम एवं चरिष्यामि परीतिर अत्र हि मे सदा\nन च मां वेत्स्यति परस तत ते रॊचतु पार्थिव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 3, + "shloka": 12, + "text": "इयं तु नः परिया भार्या पराणेभ्यॊ ऽपि गरीयसी\nमातेव परिपाल्या च पूज्या जयेष्ठेव च सवसा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 3, + "shloka": 13, + "text": "केन सम कर्मणा कृष्णा दरौपदी विचरिष्यति\nन हि किं चिद विजानाति कर्म कर्तुं यथा सत्रियः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 3, + "shloka": 14, + "text": "सुकुमारी च बाला च राजपुत्री यशस्विनी\nपतिव्रता महाभागा कथं नु विचरिष्यति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 3, + "shloka": 15, + "text": "माल्यगन्धान अलंकारान वस्त्राणि विविधानि च\nएतान्य एवाभिजानाति यतॊ जाता हि भामिनी" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 3, + "shloka": 16, + "text": "सैरन्ध्र्यॊ ऽरक्षिता लॊके भुजिष्याः सन्ति भारत\nनैवम अन्याः सत्रियॊ यान्ति इति लॊकस्य निश्चयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 3, + "shloka": 17, + "text": "साहं बरुवाणा सैरन्ध्री कुशला केशकर्मणि\nआत्मगुप्ता चरिष्यामि यन मां तवम अनुपृच्छसि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 3, + "shloka": 18, + "text": "सुदेष्णां परत्युपस्थास्ये राजभार्यां यशस्विनीम\nसा रक्षिष्यति मां पराप्तां मा ते भूद दुःखम ईदृशम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 3, + "shloka": 19, + "text": "[य]\nकल्याणं भाषसे कृष्णे कुले जाता यथा वदेत\nन पापम अभिजानासि साधु साध्वी वरते सथिता" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकर्माण्य उक्तानि युष्माभिर यानि तानि करिष्यथ\nमम चापि यथाबुद्धिरुचितानि विनिश्चयात" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 2, + "text": "पुरॊहितॊ ऽयम अस्माकम अग्निहॊत्राणि रक्षतु\nसूदपौरॊगवैः सार्धं दरुपदस्य निवेशने" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 3, + "text": "इन्द्रसेन मुखाश चेमे रथान आदाय केवलान\nयान्तु दवारवतीं शीघ्रम इति मे वर्तते मतिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 4, + "text": "इमाश च नार्यॊ दरौपद्याः सर्वशः परिचारिकाः\nपाञ्चालान एव गच्छन्तु सूदपौरॊगवैः सह" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 5, + "text": "सर्वैर अपि च वक्तव्यं न परज्ञायन्त पाण्डवाः\nगता हय अस्मान अपाकीर्य सर्वे दवैतवनाद इति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 6, + "text": "विदिते चापि वक्तव्यं सुहृद्भिर अनुरागतः\nअतॊ ऽहम अपि वक्ष्यामि हेतुमात्रं निबॊधत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 7, + "text": "हन्तेमां राजवसतिं राजपुत्रा बरवीमि वः\nयथा राजकुलं पराप्य चरन परेष्यॊ न रिष्यति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 8, + "text": "दुर्वसं तव एव कौरव्या जानता राजवेश्मनि\nअमानितैः सुमानार्हा अज्ञातैः परिवत्सरम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 9, + "text": "दिष्ट दवारॊ लभेद दवारं न च राजसु विश्वसेत\nतद एवासनम अन्विच्छेद यत्र नाभिषजेत परः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 10, + "text": "नास्य यानं न पर्यङ्कं न पीठं न जगं रथम\nआरॊहेत संमतॊ ऽसमीति स राजवसतिं वसेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 11, + "text": "अथ यत्रैनम आसीनं शङ्केरन दुष्टचारिणः\nन तत्रॊपविशेज जातु स राजवसतिं वसेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 12, + "text": "न चानुशिष्येद राजानम अपृच्छन्तं कदा चन\nतूष्णीं तव एनम उपासीत काले समभिपूजयन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 13, + "text": "असूयन्ति हि राजानॊ जनान अनृतवादिनः\nतथैव चावमन्यन्ते मन्त्रिणं वादिनं मृषा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 14, + "text": "नैषां दारेषु कुर्वीत मैत्रीं पराज्ञः कथं चन\nअन्तःपुर चरा ये च दवेष्टि यानहिताश च ये" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 15, + "text": "विदिते चास्य कुर्वीत कर्याणि सुलघून्य अपि\nएवं विचरतॊ राज्ञॊ न कषतिर जायते कव चित" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 16, + "text": "यत्नाच चॊपचरेद एनम अग्निवद देववच च ह\nअनृतेनॊपचीर्णॊ हि हिंस्याद एनम असंशयम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 17, + "text": "यच च भर्तानुयुञ्जीत तद एवाभ्यनुवर्तयेत\nपरमादम अवलेहां च कॊपं च परिवर्जयेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 18, + "text": "समर्थनासु सर्वासु हितं च परियम एव च\nसंवर्णयेत तद एवास्य परियाद अपि हितं वदेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 19, + "text": "अनुकूलॊ भवेच चास्य सर्वार्थेषु कथासु च\nअप्रियं चाहितं यत सयात तद अस्मै नानुवर्णयेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 20, + "text": "नाहम अस्य परियॊ ऽसमीति मत्वा सेवेत पण्डितः\nअप्रमत्तश च यत्तश च हितं कुर्यात परियं च यत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 21, + "text": "नास्यानिष्टानि सेवेत नाहितैः सह संवसेत\nसवस्थानान न विकम्पेत स राजवसतिं वसेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 22, + "text": "दक्षिणं वाथ वामं वा पार्श्वम आसीत पण्डितः\nरक्षिणां हय आत्तशस्त्राणां सथानं पश्चाद विधीयते\nनित्यं विप्रतिषिद्धं तु पुरस्ताद आसनं महत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 23, + "text": "न च संदर्शने किं चित परवृद्धम अपि संजपेत\nअपि हय एतद दरिद्राणां वयलीक सथानम उत्तमम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 24, + "text": "न मृषाभिहितं राज्ञॊ मनुष्येषु परकाशयेत\nयं चासूयन्ति राजानः पुरुषं न वदेच च तम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 25, + "text": "शूरॊ ऽसमीति न दृप्तः सयाद बुद्धिमान इति वा पुनः\nपरियम एवाचरन राज्ञः परियॊ भवति भॊगवान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 26, + "text": "ऐश्वर्यं पराप्य दुष्प्रापं परियं पराप्य च राजतः\nअप्रमत्तॊ भवेद राज्ञः परियेषु च हितेषु च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 27, + "text": "यस्य कॊपॊ महाबाधः परसादश च महाफलः\nकस तस्य मनसापीच्छेद अनर्थं पराज्ञसंमतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 28, + "text": "न चौष्ठौ निर्भुजेज जातु न च वाक्यं समाक्षिपेत\nसदा कषुतं च वातं च षठीवनं चाचरेच छनैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 29, + "text": "हास्यवस्तुषु चाप्य अस्य वर्तमानेषु केषु चित\nनातिगाढं परहृष्येत न चाप्य उन्मत्तवद धसेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 30, + "text": "न चातिधैर्येण चरेद गुरुतां हि वरजेत तथा\nसमितं तु मृदुपूर्वेण दर्शयेत परसादजम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 31, + "text": "लाभे न हर्षयेद यस तु न वयथेद यॊ ऽवमानितः\nअसंमूढश च यॊ नित्यं स राजवसतिं वसेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 32, + "text": "राजानं राजपुत्रं वा संवर्तयति यः सदा\nअमात्यः पण्डितॊ भूत्वा स चिरं तिष्ठति शरियम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 33, + "text": "परगृहीतश च यॊ ऽमात्यॊ निगृहीतश च कारणैः\nन निर्बध्नाति राजानं लभते परग्रहं पुनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 34, + "text": "परत्यक्षं च परॊक्षं च गुणवादी विचक्षणः\nउपजीवी भवेद राज्ञॊ विषये चापि यॊ वसेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 35, + "text": "अमात्यॊ हि बलाद भॊक्तुं राजानं परार्थयेत तु यः\nन स तिष्ठेच चिरं सथानं गच्छेच च पराणसंशयम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 36, + "text": "शरेयः सदात्मनॊ दृष्ट्वा परं राज्ञा न संवदेत\nविशेषयेन न राजानं यॊग्या भूमिषु सर्वदा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 37, + "text": "अम्लानॊ बलवाञ शूरश छायेवानपगः सदा\nसत्यवादी मृदुर दान्तः स राजवसतिं वसेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 38, + "text": "अन्यस्मिन परेष्यमाणे तु पुरस्ताद यः समुत्पतेत\nअहं किं करवाणीति स राजवसतिं वसेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 39, + "text": "उष्णे वा यदि वा शीते रात्रौ वा यदि वा दिवा\nआदिष्टॊ न विकल्पेत स राजवसतिं वसेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 40, + "text": "यॊ वै गृहेभ्यः परवसन परियाणां नानुसंस्मरेत\nदुःखेन सुखम अन्विच्छेत स राजवसतिं वसेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 41, + "text": "समवेषं न कुर्वीत नात्युच्चैः संनिधौ हसेत\nमन्त्रं न बहुधा कुर्याद एवं राज्ञः परियॊ भवेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 42, + "text": "न कर्मणि नियुक्तः सन धनं किं चिद उपस्पृशेत\nपराप्नॊति हि हरन दरव्यं बन्धनं यदि वा वधम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 43, + "text": "यानं वस्त्रम अलंकारं यच चान्यत संप्रयच्छति\nतद एव धारयेन नित्यम एवं परियतरॊ भवेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 44, + "text": "संवत्सरम इमं तात तथा शीला बुभूषवः\nअथ सवविषयं पराप्य यथाकामं चरिष्यथ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 45, + "text": "अनुशिष्टाः सम भद्रं ते नैतद वक्तास्ति कश चन\nकुन्तीम ऋते मातरं नॊ विदुरं च महामतिम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 46, + "text": "यद एवानन्तरं कार्यं तद भवान कर्तुम अर्हति\nतारणायास्य दुःखस्य परस्थानाय जयाय च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 47, + "text": "[वै]\nएवम उक्तस ततॊ राज्ञा धौम्यॊ ऽथ दविजसत्तमः\nअकरॊद विधिवत सर्वं परस्थाने यद विधीयते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 48, + "text": "तेषां समिध्य तान अग्नीन मन्त्रवच च जुहाव सः\nसमृद्धि वृद्धिलाभाय पृथिवी विजयाय च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 4, + "shloka": 49, + "text": "अग्निं परदक्षिणं कृत्वा बराह्मणांश च तपॊधनान\nयाज्ञसेनीं पुरस्कृत्य षड एवाथ परवव्रजुः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nते वीरा बद्धनिस्त्रिंशास ततायुध कलापिनः\nबद्धगॊधाङ्गुलि तराणाः कालिन्दीम अभितॊ ययुः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 2, + "text": "ततस ते दक्षिणं तीरम अन्वगच्छन पदातयः\nवसन्तॊ गिरिदुर्गेषु वनदुर्गेषु धन्विनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 3, + "text": "विध्यन्तॊ मृगजातानि महेष्वासा महाबलाः\nउत्तरेण दशार्णांस ते पाञ्चालान दक्षिणेन तु" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 4, + "text": "अन्तरेण यकृल्लॊमाञ शूरसेनांश च पाण्डवाः\nलुब्धा बरुवाणा मत्स्यस्य विषयं पराविशन वनात" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ जनपदं पराप्य कृष्णा राजानम अब्रवीत\nपश्यैकपद्यॊ दृश्यन्ते कषेत्राणि विविधानि च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 6, + "text": "वयक्तं दूरे विराटस्य राजधानी भविष्यति\nवसामेह परां रात्रिं बलवान मे परिश्रमः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 7, + "text": "धनंजय समुद्यम्य पाञ्चालीं वह भारत\nराजधान्यां निवत्स्यामॊ विमुक्ताश च वनादितः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 8, + "text": "ताम आदायार्जुनस तूर्णं दरौपदीं गजराड इव\nसंप्राप्य नगराभ्याशम अवतारयद अर्जुनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 9, + "text": "स राजधानीं संप्राप्य कौन्तेयॊ ऽरजुनम अब्रवीत\nकवायुधानि समासज्य परवेश्यामः पुरं वयम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 10, + "text": "सायुधाश च वयं तात परवेक्ष्यामः पुरं यति\nसमुद्वेगं जनस्यास्य करिष्यामॊ न संशयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ दवादश वर्षाणि परवेष्टव्यं वनं पुनः\nएकस्मिन्न अपि विज्ञाते परतिज्ञातं हि नस तथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 12, + "text": "इयं कूटे मनुष्येन्द्र गहहा महती शमी\nभीम शाखा दुरारॊहा शमशानस्य समीपतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 13, + "text": "न चापि विद्यते कश चिन मनुष्य इह पार्थिव\nउत्पथे हि वने जाता मृगव्यालनिषेविते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 14, + "text": "समासज्यायुधान्य अस्यां गच्छामॊ नगरं परति\nएवम अत्र यथाजॊषं विहरिष्याम भारत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 15, + "text": "एवम उक्त्वा स राजानं धर्मात्मानं युधिष्ठिरम\nपरचक्रमे निधानाय शस्त्राणां भरतर्षभ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 16, + "text": "येन देवान मनुष्यांश च सर्पांश चैकरथॊ ऽजयत\nसफीताञ्जनपदांश चान्यान अजयत कुरुनन्दनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 17, + "text": "तद उदारं महाघॊषं सपत्नगणसूदनम\nअपज्यम अकरॊत पार्थॊ गाण्डीवम अभयंकरम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 18, + "text": "येन वीरः कुरुक्षेत्रम अभ्यरक्षत परंतपः\nअमुञ्चद धनुर अस तस्य जयाम अक्षय्यां युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 19, + "text": "पाञ्चालान येन संग्रामे भीमसेनॊ ऽजयत परभुः\nपरत्यषेधद बहून एकः सपत्नांश चैव दिग जये" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 20, + "text": "निशम्य यस्य विस्फारं वयद्रवन्त रणे परे\nपर्वतस्येव दीर्णस्य विस्फॊटम अशनेर इव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 21, + "text": "सैन्धवं येन राजानं परामृषत चानघ\nजया पाशं धनुर अस तस्य भीमसेनॊ ऽवतारयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 22, + "text": "अजयत पश्चिमाम आशां धनुषा येन पाण्डवः\nतस्य मौर्वीम अपाकर्षच छूरः संक्रन्दनॊ युधि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 23, + "text": "दक्षिणां दक्षिणाचारॊ दिशं येनाजयत परभुः\nअपज्यम अकरॊद वीरः सहदेवस तदायुधम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 24, + "text": "खड्गांश च पीतान दीर्घांश च कलापांश च महाधनान\nविपाठान कषुर धारांश च धनुर भिर निदधुः सह" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 25, + "text": "ताम उपारुह्य नकुलॊ धनूंषि निदधत सवयम\nयानि तस्यावकाशानि दृढरूपाण्य अमन्यत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 26, + "text": "यत्र चापश्यत स वै तिरॊ वर्षाणि वर्षति\nतत्र तानि दृढैः पाशैः सुगाढं पर्यबन्धत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 27, + "text": "शरीरं च मृतस्यैकं समबध्नन्त पाण्डवाः\nविवर्जयिष्यन्ति नरा दूराद एवं शमीम इमाम\nआबद्धं शवम अत्रेति गन्धम आघ्राय पूतिकम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 28, + "text": "अशीतिशत वर्षेयं माता न इति वादिनः\nकुलधर्मॊ ऽयम अस्माकं पूर्वैर आचरितॊ ऽपि च\nसमासजाना वृक्षे ऽसमिन्न इति वै वयाहरन्ति ते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 29, + "text": "आ गॊपालावि पालेभ्य आचक्षाणाः परंतपाः\nआजग्मुर नगराभ्याशं पार्थाः शत्रुनिबर्हणाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 30, + "text": "जयॊ जयन्तॊ विजयॊ जयत्सेनॊ जयद्बलः\nइति गुह्यानि नामानि चक्रे तेषां युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 5, + "shloka": 31, + "text": "ततॊ यथाप्रतिज्ञाभिः पराविशन नगरं महत\nअज्ञातचर्यां वत्स्यन्तॊ राष्ट्रं वर्षं तरयॊदशम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 6, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततॊ विराटं परथमं युधिष्ठिरॊ; राजा सभायाम उपविष्टुम आव्रजत\nवैडूर्य रूपान परतिमुच्य काञ्चनान; अक्षान स कक्षे परिगृह्य वाससा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 6, + "shloka": 2, + "text": "नराधिपॊ राष्ट्रपतिं यशस्विनं; महायशाः कौरव वंशवर्धनः\nमहानुभावॊ नरराज सत्कृतॊ; दुरासदस तीक्ष्णविषॊ यथॊरगः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 6, + "shloka": 3, + "text": "बालेन रूपेण नरर्षभॊ महान; अथार्चि रूपेण यथामरस तथा\nमहाभ्रजालैर इव संवृतॊ रविर; यथानलॊ भस्म वृतश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 6, + "shloka": 4, + "text": "तम आपतन्तं परसमीक्ष्य पाण्डवं; विराट राड इन्दुम इवाभ्रसंवृतम\nमन्त्रिद्विजान सूत मुखान विशस तथा; ये चापि के चित परिषत समासते\nपप्रच्छ कॊ ऽयं परथमं समेयिवान; अनेन यॊ ऽयं परसमीक्षते सभाम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 6, + "shloka": 5, + "text": "न तु दविजॊ ऽयं भविता नरॊत्तमः; पतिः पृथिव्या इति मे मनॊगतम\nन चास्य दासॊ न रथॊ न कुण्डले; समीपतॊ भराजति चायम इन्द्रवत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 6, + "shloka": 6, + "text": "शरीरलिङ्गैर उपसूचितॊ हय अयं; मूर्धाभिषिक्तॊ ऽयम इतीव मानसम\nसमीपम आयाति च मे गतव्यथॊ; यथा गजस तामरसीं मदॊत्कटः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 6, + "shloka": 7, + "text": "वितर्कयन्तं तु नरर्षभस तदा; यिधिष्ठिरॊ ऽभयेत्य विराटम अब्रवीत\nसम्राड विजानात्व इह जीवितार्थिनं; विनष्ट सर्वस्वम उपागतं दविजम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 6, + "shloka": 8, + "text": "इहाहम इच्छामि तवानघान्तिके; वस्तुं यथा कामचरस तथा विभॊ\nतम अब्रवीत सवागतम इत्य अनन्तरं; राजा परहृष्टः परतिसंगृहाण च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 6, + "shloka": 9, + "text": "कामेन ताताभिवदाम्य अहं तवां; कस्यासि राज्ञॊ विषयाद इहागतः\nगॊत्रं च नामापि च शंस तत्त्वतः; किं चापि शिल्पं तव विद्यते कृतम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 6, + "shloka": 10, + "text": "युधिष्ठिरस्यासम अहं पुरा सखा; वैयाघ्रपद्यः पुनर अस्मि बराह्मणः\nअक्षान परवप्तुं कुशलॊ ऽसमि देविता; कङ्केति नाम्नास्मि विराट विश्रुतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 6, + "shloka": 11, + "text": "ददामि ते हन्त वरं यम इच्छसि; परशाधि मत्स्यान वशगॊ हय अहं तव\nपरिया हि धूर्ता मम देविनः सदा; भवांश च देवॊपम राज्यम अर्हति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 6, + "shloka": 12, + "text": "आप्तॊ विवादः परमॊ विशां पते; न विद्यते किं चन मत्स्यहीनतः\nन मे जितः कश चन धारयेद धनं; वरॊ ममैषॊ ऽसतु तव परसादतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 6, + "shloka": 13, + "text": "हन्याम अवध्यं यदि ते ऽपरियं चरेत; परव्राजयेयं विषयाद दविजांस तथा\nशृण्वन्तु मे जानपदाः समागताः; कङ्कॊ यथाहं विषये परभुस तथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 6, + "shloka": 14, + "text": "समानयानॊ भवितासि मे सखा; परभूतवस्त्रॊ बहु पानभॊजनः\nपश्येस तवम अन्तश च बहिश च सर्वदा; कृतं च ते दवारम अपावृतं मया" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 6, + "shloka": 15, + "text": "ये तवानुवादेयुर अवृत्ति कर्शिता; बरूयाश च तेषां वचनेन मे सदा\nदास्यामि सर्वं तद अहं न संशयॊ; न ते भयं विद्यति संनिधौ मम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 6, + "shloka": 16, + "text": "एवं स लब्ध्वा तु वरं समागमं; विराट राजेन नरर्षभस तदा\nउवास वीरः परमार्चितः सुखी; न चापि कश चिच चरितं बुबॊध तत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 7, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nअथापरॊ भीमबलः शरिया जवलन्न; उपाययौ सिंहविलास विक्रमः\nखजं च दर्वीं च करेण धारयन्न; असिं च कालाङ्गम अकॊशम अव्रणम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 7, + "shloka": 2, + "text": "स सूदरूपः परमेण वर्चसा; रविर यथा लॊकम इमं परभासयन\nसुकृष्ण वासा गिरिराजसारवान; स मत्स्यराजं समुपेत्य तस्थिवान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 7, + "shloka": 3, + "text": "तं परेक्ष्य राजा वरयन्न उपागतं; ततॊ ऽबरवीज जानपदान समागतान\nसिंहॊन्नतांसॊ ऽयम अतीव रूपवान; परदृश्यते कॊ नु नरर्षभॊ युवा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 7, + "shloka": 4, + "text": "अदृष्टपूर्वः पुरुषॊ रविर यथा; वितर्कयन नास्य लभामि संपदम\nतथास्य चित्तं हय अपि संवितर्कयन; नरर्षभस्याद्य न यामि तत्त्वतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 7, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ विराटं समुपेत्य पाण्डवः; सुदीनरूपॊ वचनं महामनाः\nउवाच सूदॊ ऽसमि नरेन्द्र बल्लवॊ; भजस्व मां वयञ्जन कारम उत्तमम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 7, + "shloka": 6, + "text": "न सूदतां मानद शरद्दधामि ते; सहस्रनेत्र परतिमॊ हि दृश्यसे\nशरिया च रूपेण च विक्रमेण च; परभासि तातानवरॊ नरेष्व इह" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 7, + "shloka": 7, + "text": "नरेन्द्र सूदः परिचारकॊ ऽसमि ते; जानामि सूपान परथमेन केवलान\nआस्वादिता ये नृपते पुराभवन; युधिष्ठिरेणापि नृपेण सर्वशः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 7, + "shloka": 8, + "text": "बलेन तुल्यश च न विद्यते मया; नियुद्ध शीलश च सदैव पार्थिव\nगजैश च सिंहैश च समेयिवान अहं; सदा करिष्यामि तवानघ परियम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 7, + "shloka": 9, + "text": "ददामि ते हन्त वरं महानसे; तथा च कुर्याः कुशलं हि भाषसे\nन चैव मन्ये तव कर्म तत समं; समुद्रनेमिं पृथिवीं तवम अर्हसि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 7, + "shloka": 10, + "text": "यथा हि कामस तव तत तथा कृतं; महानसे तवं भव मे पुरस्कृतः\nनराश च ये तत्र ममॊचिताः पुरा; भवस्व तेषाम अधिपॊ मया कृतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 7, + "shloka": 11, + "text": "तथा स भीमॊ विहितॊ महानसे; विराट राज्ञॊ दयितॊ ऽभवद दृढम\nउवास राजन न च तं पृथग्जनॊ; बुबॊध तत्रानुचरश च कश चन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततः केशान समुत्क्षिप्य वेल्लिताग्रान अनिन्दितान\nजुगूह दक्षिणे पार्श्वे मृदून असितलॊचना" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 2, + "text": "वासश च परिधायैकं कृष्णं सुमलिनं महत\nकृत्वा वेषं च सैरन्ध्र्याः कृष्णा वयचरद आर्तवत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 3, + "text": "तां नराः परिधावन्तीं सत्रियश च समुपाद्रवन\nअपृच्छंश चैव तां दृष्ट्वा का तवं किं च चिकीर्षसि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 4, + "text": "सा तान उवाच राजेन्द्र सैरन्ध्र्य अहम उपागता\nकर्म चेच्छामि वै कर्तुं तस्य यॊ मां पुपुक्षति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 5, + "text": "तस्या रूपेण वेषेण शलक्ष्णया च तथा गिरा\nनाश्रद्दधत तां दासीम अन्नहेतॊर उपस्थिताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 6, + "text": "विराटस्य तु कैकेयी भार्या परमसंमता\nअवलॊकयन्ती ददृशे परासादाद दरुपदात्मजाम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 7, + "text": "सा समीक्ष्य तथारूपाम अनाथाम एकवाससम\nसमाहूयाब्रवीद भद्रे का तवं किं च चिकीर्षसि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 8, + "text": "सा ताम उवाच राजेन्द्र सैरन्ध्र्य अहम उपागता\nकर्म चेच्छाम्य अहं कर्तुं तस्य यॊ मां पुपुक्षति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 9, + "text": "[सुदेस्णा]\nनैवंरूपा भवन्त्य एवं यथा वदसि भामिनि\nपरेषयन्ति च वै दासीर दासांश चैवं विधान बहून" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 10, + "text": "गूढगुल्फा संहतॊरुस तरिगम्भीरा षडुन्नता\nरक्ता पञ्चसु रक्तेषु हंसगद्गद भाषिणी" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 11, + "text": "सुकेशी सुस्तनी शयामा पीनश्रॊणिपयॊधरा\nतेन तेनैव संपन्ना काश्मीरीव तुरंगमा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 12, + "text": "सवराल पक्ष्मनयना बिम्बौष्ठी तनुमध्यमा\nकम्बुग्रीवा गूढसिरा पूर्णचन्द्रनिभानना" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 13, + "text": "का तवं बरूहि यथा भद्रे नासि दासी कथं चन\nयक्षी वा यदि वा देवी गन्धर्वी यदि वाप्सराः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 14, + "text": "अलम्बुसा मिश्रकेशी पुण्डरीकाथ मालिनी\nइन्द्राणी वारुणी वा तवं तवष्टुर धातुः परजापतेः\nदेव्यॊ देवेषु विख्यातास तासां तवं कतमा शुभे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 15, + "text": "[दरौ]\nनास्मि देवी न गन्धर्वी नासुरी न च राक्षसी\nसैरन्ध्री तु भुजिष्यास्मि सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 16, + "text": "केशाञ जानाम्य अहं कर्तुं पिंषे साधु विलेपनम\nगरथयिष्ये विचित्राश च सरजः परमशॊभनाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 17, + "text": "आराधयं सत्यभामां कृष्णस्य महिषीं परियाम\nकृष्णां च भार्यां पाण्डूनां कुरूणाम एकसुन्दरीम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 18, + "text": "तत्र तत्र चराम्य एवं लभमाना सुशॊभनम\nवासांसि यावच च लभे तावत तावद रमे तथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 19, + "text": "मालिनीत्य एव मे नाम सवयं देवी चकार सा\nसाहम अभ्यागता देवि सुदेष्णे तवन निवेशनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 20, + "text": "[सुदेस्णा]\nमूर्ध्नि तवां वासयेयं वै संशयॊ मे न विद्यते\nनॊ चेद इह तु राजा तवां गच्छेत सर्वेण चेतसा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 21, + "text": "सत्रियॊ राजकुले पश्य याश चेमा मम वेश्मनि\nपरसक्तास तवां निरीक्षन्ते पुमांसं कं न मॊहयेः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 22, + "text": "वृक्षांश चावस्थितान पश्य य इमे मम वेश्मनि\nते ऽपि तवां संनमन्तीव पुमांसं कं न मॊहयेः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 23, + "text": "राजा विराटः सुश्रॊणि दृष्ट्वा वपुर अमानुषम\nविहाय मां वरारॊहे तवां गच्छेत सर्वचेतसा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 24, + "text": "यं हि तवम अनवद्याङ्गि नरम आयतलॊचने\nपरसक्तम अभिवीक्षेथाः स कामवशगॊ भवेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 25, + "text": "यश च तवां सततं पश्येत पुरुषश चारुहासिनि\nएवं सर्वानवद्याङ्गि स चानङ्ग वशॊ भवेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 26, + "text": "यथा कर्कटकी घर्भम आधत्ते मृत्युम आत्मनः\nतथाविधम अहं मन्ये वासं तव शुचिस्मिते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 27, + "text": "[दरौ]\nनास्मि लभ्या विराटेन नचान्येन कथं चन\nगन्धर्वाः पतयॊ मह्यं युवानः पञ्च भामिनि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 28, + "text": "पुत्रा गन्धर्वराजस्य महासत्त्वस्य कस्य चित\nरक्षन्ति ते च मां नित्यं दुःखाचारा तथा नव अहम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 29, + "text": "यॊ मे न दद्याद उच्छिष्टं न च पादौ परधावयेत\nपरीयेयुस तेन वासेन गन्धर्वाः पतयॊ मम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 30, + "text": "यॊ हि मां पुरुषॊ गृध्येद यथान्याः पराकृतस्त्रियः\nताम एव स ततॊ रात्रिं परविशेद अपरां तनुम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 31, + "text": "न चाप्य अहं चालयितुं शक्या केन चिद अङ्गने\nदुख शीला हि गन्धर्वास ते च मे बलवत्तराः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 32, + "text": "[सुदेस्णा]\nएवं तवां वासयिष्यामि यथा तवं नन्दिनीच्छसि\nन च पादौ न चॊच्छिष्टं सप्रक्ष्यसि तवं कथं चन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 8, + "shloka": 33, + "text": "[वै]\nएवं कृष्णा विराटस्य भार्यया परिसान्त्विता\nन चैनां वेद तत्रान्यस तत्त्वेन जनमेजय" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 9, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nसहदेवॊ ऽपि गॊपानां कृत्वा वेषम अनुत्तमम\nभाषां चैषां समास्थाय विराटम उपयाद अथ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 9, + "shloka": 2, + "text": "तम आयान्तम अभिप्रेक्ष्य भराजमानं नरर्षभम\nसमुपस्थाय वै राजा पप्रच्छ कुरुनन्दनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 9, + "shloka": 3, + "text": "कस्य वा तवं कुतॊ वा तवं किं वा तात चिकीर्षसि\nन हि मे दृष्टपूर्वस तवं तत्त्वं बरूहि नरर्षभ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 9, + "shloka": 4, + "text": "स पराप्य राजानम अमित्रतापनस; ततॊ ऽबरवीन मेघमहौघनिःस्वनः\nवैश्यॊ ऽसमि नाम्नाहम अरिष्टनेमिर; गॊसंख्य आसं कुरुपुंगवानाम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 9, + "shloka": 5, + "text": "वस्तुं तवयीच्छामि विशां वरिष्ठ; तान राजसिंहान न हि वेद्मि पार्थान\nन शक्यते जीवितुम अन्यकर्मणा; न च तवदन्यॊ मम रॊचते नृपः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 9, + "shloka": 6, + "text": "[विराट]\nतवं बराह्मणॊ यदि वा कषत्रियॊ ऽसि; समुद्रनेमीश्वर रूपवान असि\nआचक्ष्व मे तत्त्वम अमित्रकर्शन; न वैश्यकर्म तवयि विद्यते समम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 9, + "shloka": 7, + "text": "कस्यासि राज्ञॊ विषयाद इहागतः; किं चापि शिल्पं तव विद्यते कृतम\nकथं तवम अस्मासु निवत्स्यसे सदा; वदस्व किं चापि तवेह वेतनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 9, + "shloka": 8, + "text": "[सह]\nपञ्चानां पाण्डुपुत्राणां जयेष्ठॊ राजा युधिष्ठिरः\nतस्याष्ट शतसाहस्रा गवां वर्गाः शतं शताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 9, + "shloka": 9, + "text": "अपरे दशसाहस्रा दविस तावन्तस तथापरे\nतेषां गॊसंख्य आसं वै तन्तिपालेति मां विदुः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 9, + "shloka": 10, + "text": "भूतं भव्यं भविष्यच च यच च संख्या गतं कव चित\nन मे ऽसत्य अविदितं किं चित समन्ताद दशयॊजनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 9, + "shloka": 11, + "text": "गुणाः सुविदिता हय आसन मम तस्य महात्मनः\nआसीच च स मया तुष्टः कुरुराजॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 9, + "shloka": 12, + "text": "कषिप्रं हि गावॊ बहुला भवन्ति; न तासु रॊगॊ भवतीह कश चित\nतैस तैर उपायैर विदितं मयैतद; एतानि शिल्पानि मयि सथितानि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 9, + "shloka": 13, + "text": "वृषभांश चापि जानामि राजन पूजित लक्षणान\nयेषां मूत्रम उपाघ्राय अपि वन्ध्या परसूयते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 9, + "shloka": 14, + "text": "[विराट]\nशतं सहस्राणि समाहितानि; वर्णस्य वर्णस्य विनिश्चिता गुणैः\nपशून सपालान भवते ददाम्य अहं; तवदाश्रया मे पशवॊ भवन्त्व इह" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 9, + "shloka": 15, + "text": "[वै]\nतथा स राज्ञॊ ऽविदितॊ विशां पते; उवास तत्रैव सुखं नरेश्वरः\nन चैनम अन्ये ऽपि विदुः कथं चन; परादाच च तस्मै भरणं यथेप्सितम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 10, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nअथापरॊ ऽदृश्यत रूपसंपदा; सत्रीणाम अलंकारधरॊ बृहत पुमान\nपराकारवप्रे परतिमुच्य कुण्डले; दीर्घे च कम्बू परिहाटके शुभे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 10, + "shloka": 2, + "text": "बहूंश च दीर्घांश च विकीर्य मूर्धजान; महाभुजॊ वारणमत्तविक्रमः\nगतेन भूमिम अभिकम्पयंस तदा; विराटम आसाद्य सभा समीपतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 10, + "shloka": 3, + "text": "तं परेक्ष्य राजॊपगतं सभा तले; सत्र परतिच्छन्नम अरिप्रमाथिनम\nविराजमानं परमेण वर्चसा; सुतं महेन्द्रस्य गजेन्द्रविक्रमम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 10, + "shloka": 4, + "text": "सर्वान अपृच्छच च समीपचारिणः; कुतॊ ऽयम आयाति न मे पुराश्रुतः\nन चैनम ऊचुर विदितं तदा नराः; स विस्मितं वाक्यम इदं नृपॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 10, + "shloka": 5, + "text": "सर्वॊपपन्नः पुरुषॊ मनॊरमः; शयामॊ युवा वारणयूथपॊपमाः\nविमुच्य कम्बू परिहाटके; शुभे विमुच्य वेणीम अपिनह्य कुण्डले" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 10, + "shloka": 6, + "text": "शिखी सुकेशः परिधाय चान्यथा; भवस्व धन्वी कवची शरी तथा\nआरुह्य यानं परिधावतां भवान; सुतैः समॊ मे भव वा मया समः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 10, + "shloka": 7, + "text": "वृद्धॊ हय अहं वै परिहार कामः; सर्वान मत्स्यांस तरसा पालयस्व\nनैवंविधाः कलीब रूपा भवन्ति; कथं चनेति परतिभाति मे मनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 10, + "shloka": 8, + "text": "[अर्जुन]\nगायामि नृत्याम्य अथ वादयामि; भद्रॊ ऽसमि नृत्ते कुशलॊ ऽसमि गीते\nतवम उत्तरायाः परिदत्स्व मां सवयं; भवामि देव्या नरदेव नर्तकः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 10, + "shloka": 9, + "text": "इदं तु रूपं मम येन किं नु तत; परकीर्तयित्वा भृशशॊकवर्धनम\nबृहन्नडां वै नरदेव विद्धि मां; सुतं सुतां वा पितृमातृवर्जिताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 10, + "shloka": 10, + "text": "[विराट]\nददामि ते हन्त वरं बृहन्नडे; सुतां च मे नर्तय याश च तादृशीः\nइदं तु ते कर्म समं न मे मतं; समुद्रनेमिं पृथिवीं तवम अर्हसि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 10, + "shloka": 11, + "text": "[वै]\nबृहन्नडां ताम अभिवीक्ष्य मत्स्यराट; कलासु नृत्ते च तथैव वादिते\nअपुंस्त्वम अप्य अस्य निशम्य च सथिरं; ततः कुमारी पुरम उत्ससर्ज तम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 10, + "shloka": 12, + "text": "स शिक्षयाम आस च गीतवादितं; सुतां विराटस्य धनंजयः परभुः\nसखीश च तस्याः परिचारिकास तथा; परियश च तासां स बभूव पाण्डवः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 10, + "shloka": 13, + "text": "तथा स सत्रेण धनंजयॊ ऽवसत; परियाणि कुर्वन सह ताभिर आत्मवान\nतथागतं तत्र न जज्ञिरे जना; बहिश्चरा वाप्य अथ वान्तरे चराः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 11, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nअथापरॊ ऽदृश्यत पाण्डवः परभुर; विराट राज्ञस तुरगान समीक्षतः\nतम आपतन्तं ददृशे पृथग्जनॊ; विमुक्तम अभ्राद इव सूर्यमण्डलम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 11, + "shloka": 2, + "text": "स वै हयान ऐक्षत तांस ततस ततः; समीक्षमाणं च ददर्श मत्स्यराज\nततॊ ऽबरवीत तान अनुगान अमित्रहा; कुतॊ ऽयम आयाति नरामर परभः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 11, + "shloka": 3, + "text": "अयं हयान वीक्षति मामकान दृढं; धरुवं हयज्ञॊ भविता विचक्षणः\nपरवेश्यताम एष समीपम आशु मे; विभाति वीरॊ हि यथामरस तथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 11, + "shloka": 4, + "text": "अभ्येत्य राजानम अमित्रहाब्रवीज; जयॊ ऽसतु ते पार्थिव भद्रम अस्तु ते\nहयेषु युक्तॊ नृप संमतः सदा; तवाश्वसूतॊ निपुणॊ भवाम्य अहम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 11, + "shloka": 5, + "text": "[विराट]\nददामि यानानि धनं निवेशनं; ममाश्वसूतॊ भवितुं तवम अर्हसि\nकुतॊ ऽसि कस्यासि कथं तवम आगतः; परब्रूहि शिल्पं तव विद्यते च यत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 11, + "shloka": 6, + "text": "[नकुल]\nपञ्चानां पाण्डुपुत्राणां जयेष्ठॊ राजा युधिष्ठिरः\nतेनाहम अश्वेषु पुरा परकृतः शत्रुकर्शन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 11, + "shloka": 7, + "text": "अश्वानां परकृतिं वेद्मि विनयं चापि सर्वशः\nदुष्टानां परतिपत्तिं च कृत्स्नं चैव चिकित्सितम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 11, + "shloka": 8, + "text": "न कातरं सयान मम जातु वाहनं; न मे ऽसति दुष्टा वडवा कुतॊ हयाः\nजनस तु माम आह स चापि पाण्डवॊ; युधिष्ठिरॊ गरन्थिकम एव नामतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 11, + "shloka": 9, + "text": "[विराट]\nयद अस्ति किं चिन मम वाजिवाहनं; तद अस्तु सर्वं तवदधीनम अद्य वै\nये चापि के चिन मम वाजियॊजकास; तवदाश्रयाः सारथयश च सन्तु मे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 11, + "shloka": 10, + "text": "इदं तवेष्टं यदि वै सुरॊपम; बरवीहि यत ते परसमीक्षितं वसु\nन ते ऽनुरूपं हयकर्म विद्यते; परभासि राजेव हि संमतॊ मम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 11, + "shloka": 11, + "text": "युधिष्ठिरस्येव हि दर्शनेन मे; समं तवेदं परिय दर्श दर्शनम\nकथं तु भृत्यैः स विनाकृतॊ वने; वसत्य अनिन्द्यॊ रमते च पाण्डवः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 11, + "shloka": 12, + "text": "[वै]\nतथा स गन्धर्ववरॊपमॊ युवा; विराट राज्ञा मुदितेन पूजितः\nन चैनम अन्ये ऽपि विदुः कथं चन; परियाभिरामं विचरन्तम अन्तरा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 11, + "shloka": 13, + "text": "एवं हि मत्स्ये नयवसन्त पाण्डवा; यथाप्रतिज्ञाभिर अमॊघदर्शनाः\nअज्ञातचर्यां वयचरन समाहिताः; समुद्रनेमिपतयॊ ऽतिदुःखिताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 1, + "text": "[जनम]\nएवं मत्स्यस्य नगरे वसन्तस तत्र पाण्डवाः\nअत ऊर्ध्वं महावीर्याः किम अकुर्वन्त वै दविज" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 2, + "text": "[वै]\nएवं ते नयवसंस तत्र परच्छन्नाः कुरुनन्दनाः\nआराधयन्तॊ राजानं यद अकुर्वन्त तच छृणु" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 3, + "text": "युधिष्ठिरः सभास्तारः सभ्यानाम अभवत परियः\nतथैव च विराटस्य सपुत्रस्य विशां पते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 4, + "text": "स हय अक्षहृदयज्ञस तान करीडयाम आस पाण्डवः\nअक्षवत्यां यथाकामं सूत्रबद्धान इव दविजान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 5, + "text": "अज्ञातं च विराटस्य विजित्य वसु धर्मराज\nभरातृभ्यः पुरुषव्याघ्रॊ यथार्हं सम परयच्छति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 6, + "text": "भीमसेनॊ ऽपि मांसानि भक्ष्याणि विविधानि च\nअति सृष्टानि मत्स्येन विक्रीणाति युधिष्ठिरे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 7, + "text": "वासांसि परिजीर्णानि लब्धान्य अन्तःपुरे ऽरजुनः\nविक्रीणानश च सर्वेभ्यः पाण्डवेभ्यः परयच्छति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 8, + "text": "सहदेवॊ ऽपि गॊपानां वेषम आस्थाय पाण्डवः\nदधि कषीरं घृतं चैव पाण्डवेभ्यः परयच्छति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 9, + "text": "नकुलॊ ऽपि धनं लब्ध्वा कृते कर्मणि वाजिनाम\nतुष्टे तस्मिन नरपतौ पाण्डवेभ्यः परयच्छति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 10, + "text": "कृष्णापि सर्वान भरातॄंस तान निरीक्षन्ती तपस्विनी\nयथा पुनर अविज्ञाता तथा चरति भामिनी" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 11, + "text": "एवं संपादयन्तस ते तथान्यॊन्यं महारथाः\nपरेक्षमाणास तदा कृष्णाम ऊषुश छन्ना नराधिप" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 12, + "text": "अथ मासे चतुर्थे तु बरह्मणः सुमहॊत्सवः\nआसीत समृद्धॊ मत्स्येषु पुरुषाणां सुसंमतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 13, + "text": "तत्र मल्लाः समापेतुर दिग्भ्यॊ राजन सहस्रशः\nमहाकाया महावीर्याः कालखञ्जा इवासुराः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 14, + "text": "वीर्यॊन्नद्धा बलॊदग्रा राज्ञा समभिपूजिताः\nसिन्ह सकन्धकटि गरीवाः सववदाता मनस्विनः\nअसकृल लब्धलक्षास ते रङ्गे पार्थिव संनिधौ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 15, + "text": "तेषाम एकॊ महान आसीत सर्वमल्लान समाह्वयत\nआवल्गमानं तं रङ्गे नॊपतिष्ठति कश चन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 16, + "text": "यदा सर्वे विमनसस ते मल्ला हतचेतसः\nअथ सूदेन तं मल्लं यॊधयाम आस मत्स्यराज" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 17, + "text": "चॊद्यमानस ततॊ भीमॊ दुःखेनैवाकरॊन मतिम\nन हि शक्नॊति विवृते परत्याख्यातुं नराधिपम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 18, + "text": "ततः स पुरुषव्याघ्रः शार्दूलशिथिलं चरन\nपरविवेश महारङ्गं विराटम अभिहर्षयन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 19, + "text": "बबन्ध कक्ष्यां कौन्तेयस ततस्तं हर्षयञ जनम\nततस तं वृत्र संकाशं भीमॊ मल्लं समाह्वयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 20, + "text": "ताव उभौ सुमहॊत्साहाव उभौ तीव्रपराक्रमौ\nमत्ताव इव महाकायौ वारणौ षष्टिहायनौ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 21, + "text": "चकर्ष दॊर्भ्याम उत्पाट्य भीमॊ मल्लम अमित्रहा\nविनदन्तम अभिक्रॊशञ शार्दूल इव वारणम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 22, + "text": "तम उद्यम्य महाबाहुर भरामयाम आस वीर्यवान\nततॊ मल्लाश च मत्स्याश च विस्मयं चक्रिरे परम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 23, + "text": "भरामयित्वा शतगुणं गतसत्त्वम अचेतनम\nपरत्यापिंषन महाबाहुर मल्लं भुवि वृकॊदरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 24, + "text": "तस्मिन विनिहते मल्ले जीमूते लॊकविश्रुते\nविराटः परमं हर्षम अगच्छद बान्धवैः सह" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 25, + "text": "संहर्षात परददौ वित्तं बहु राजा महामनः\nबल्लवाय महारङ्गे यथा वैश्रवणस तथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 26, + "text": "एवं स सुबहून मल्लान पुरुषांश च महाबलान\nविनिघ्नन मत्स्यराजस्य परीतिम आवहद उत्तमाम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 27, + "text": "यदास्य तुल्यः पुरुषॊ न कश चित तत्र विद्यते\nततॊ वयाघ्रैश च सिंहैश च दविरदैश चाप्य अयॊधयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 28, + "text": "पुनर अन्तःपुर गतः सत्रीणां मध्ये वृकॊदरः\nयॊध्यते सम विराटेण सिंहैर मत्तैर महाबलैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 29, + "text": "बीभत्सुर अपि गीतेन सुनृत्तेन च पाण्डवः\nविराटं तॊषयाम आस सर्वाश चान्तःपुर सत्रियः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 30, + "text": "अश्वैर विनीतैर जवनैस तत्र तत्र समागतैः\nतॊषयाम आस नकुलॊ राजानं राजसत्तम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 31, + "text": "तस्मै परदेयं परायच्छत परीतॊ राजा धनं बहु\nविनीतान वृषभान दृष्ट्वा सहदेवस्य चाभिभॊ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 12, + "shloka": 32, + "text": "एवं ते नयवसंस तत्र परच्छन्नाः पुरुषर्षभाः\nकर्माणि तस्य कुर्वाणा विराट नृपतेस तदा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 13, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nवसमानेषु पार्थेषु मत्स्यस्य नगरे तदा\nमहारथेषु छन्नेषु मासा दशसमत्ययुः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 13, + "shloka": 2, + "text": "याज्ञसेनी सुदेष्णां तु शुश्रूषन्ती विशां पते\nअवसत परिचारार्हा सुदुःखं जनमेजय" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 13, + "shloka": 3, + "text": "तथा चरन्तीं पाञ्चालीं सुदेष्णाया निवेशने\nसेनापतिर विराटस्य ददर्श जलजाननाम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 13, + "shloka": 4, + "text": "तां दृष्ट्वा देवगर्भाभां चरन्तीं देवताम इव\nकीचकः कामयाम आस कामबाणप्रपीडितः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 13, + "shloka": 5, + "text": "स तु कामाग्निसंतप्तः सुदेष्णाम अभिगम्य वै\nपरहसन्न इव सेना नीर इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 13, + "shloka": 6, + "text": "नेयं पुरा जातु मयेह दृष्टा; राज्ञॊ विराटस्य निवेशने शुभा\nरूपेण चॊन्मादयतीव मां भृशं; गन्धेन जाता मदिरेव भामिनी" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 13, + "shloka": 7, + "text": "का देवरूपा हृदयंगमा शुभे; आचक्ष्व मे का च कुतश च शॊभना\nचित्तं हि निर्मथ्य करॊति मां वशे; न चान्यद अत्रौषधम अद्य मे मतम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 13, + "shloka": 8, + "text": "अहॊ तवेयं परिचारिका शुभा; परत्यग्र रूपा परतिभाति माम इयम\nअयुक्तरूपं हि करॊति कर्म ते; परशास्तु मां यच च ममास्ति किं चन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 13, + "shloka": 9, + "text": "परभूतनागाश्वरथं महाधनं; समृद्धि युक्तं बहु पानभॊजनम\nमनॊहरं काञ्चनचित्रभूषणं; गृहं महच छॊभयताम इयं मम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 13, + "shloka": 10, + "text": "ततः सुदेष्णाम अनुमन्त्र्य कीचकस; ततः समभेत्य नराधिपात्म जाम\nउवाच कृष्णाम अभिसान्त्वयंस तदा; मृगेन्द्र कन्याम इव जम्बुकॊ वने" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 13, + "shloka": 11, + "text": "इदं च रूपं परथमं च ते वयॊ; निरर्थकं केवलम अद्य भामिनि\nअधार्यमाणा सरग इवॊत्तमा यथा; न शॊभसे सुन्दरि शॊभना सती" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 13, + "shloka": 12, + "text": "तयजामि दारान मम ये पुरातना; भवन्तु दास्यस तव चारुहासिनि\nअहं च ते सुन्दरि दासवत सथितः; सदा भविष्ये वशगॊवरानने" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 13, + "shloka": 13, + "text": "[दरौ]\nअप्रार्थनीयाम इह मां सूतपुत्राभिमन्यसे\nविहीनवर्णां सैरन्ध्रीं बीभत्सां केशकारिकाम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 13, + "shloka": 14, + "text": "परदारास्मि भद्रं ते न युक्तं तवयि सांप्रतम\nदयिताः पराणिनां दारा धर्मं समनुचिन्तय" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 13, + "shloka": 15, + "text": "परपारे न ते बुद्धिर जातु कार्या कथं चन\nविवर्जनं हय अकार्याणाम एतत सत्पुरुषव्रतम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 13, + "shloka": 16, + "text": "मिथ्याभिगृध्नॊ हि नरः पापात्मा मॊहम आस्थितः\nअयशः पराप्नुयाद घॊरं सुमहत पराप्नुयाद भयम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 13, + "shloka": 17, + "text": "मा सूतपुत्र हृष्यस्व माद्य तयक्ष्यसि जीवितम\nदुर्लभाम अभिमन्वानॊ मां वीरैर अभिरक्षिताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 13, + "shloka": 18, + "text": "न चाप्य अहं तवया शक्या गन्धर्वाः पतयॊ मम\nते तवां निहन्युः कुपिताः साध्वलं मा वयनीनशः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 13, + "shloka": 19, + "text": "अशक्यरूपैः पुरुषैर अध्वानं गन्तुम इच्छसि\nयथा निश्चेतनॊ बालः कूलस्थः कूलम उत्तरम\nतर्तुम इच्छति मन्दात्मा तथा तवं कर्तुम इच्छसि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 13, + "shloka": 20, + "text": "अन्तर महीं वा यदि वॊर्ध्वम उत्पतेः; समुद्रपारं यदि वा परधावसि\nतथापि तेषां न विमॊक्षम अर्हसि; परमाथिनॊ देव सुता हि मे वराः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 13, + "shloka": 21, + "text": "तवं कालरात्रीम इव कश चिद आतुरः; किं मां दृढं रार्थयसे ऽदय कीचक\nकिं मातुर अङ्के शयितॊ यथा शिशुश; चन्द्रं जिघृक्षुर इव मन्यसे हि माम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 14, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nपरत्याख्यातॊ राजपुत्र्या सुदेष्णां कीचकॊ ऽबरवीत\nअमर्यादेन कामेन घॊरेणाभिपरिप्लुतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 14, + "shloka": 2, + "text": "यथा कैकेयि सैरन्ध्र्या समेयां तद विधीयताम\nतां सुदेष्णे परीप्सस्व माहं पराणान परहासिशम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 14, + "shloka": 3, + "text": "तस्य तां बहुशः शरुत्वा वाचं विलपतस तदा\nविराट महिषी देवी कृपां चक्रे मनस्विनी" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 14, + "shloka": 4, + "text": "सवम अर्थम अभिसंधाय तस्यार्थम अनुचिन्त्य च\nउद्वेगं चैव कृष्णायाः सुदेष्णा सूतम अब्रवीत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 14, + "shloka": 5, + "text": "पर्विणीं तवं समुद्दिष्य सुराम अन्नं च कारय\nतत्रैनां परेषयिष्यामि सुरा हारीं तवान्तिकम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 14, + "shloka": 6, + "text": "तत्र संप्रेषिताम एनां विजने निरवग्रहाम\nसान्त्वयेथा यथाकामं सान्त्व्यमाना रमेद यदि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 14, + "shloka": 7, + "text": "कीचकस तु गृहं गत्वा भगिन्या वचनात तदा\nसुराम आहारयाम आस राजार्हां सुपरिस्रुताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 14, + "shloka": 8, + "text": "आजौरभ्रं च सुभृशं बहूंश चॊच्चावचान मृगान\nकारयाम आस कुशलैर अन्नपानं सुशॊभनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 14, + "shloka": 9, + "text": "तस्मिन कृते तदा देवी कीचकेनॊपमन्त्रिता\nसुदेष्णा परेषयाम आस सैरन्ध्रीं कीचकालयम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 14, + "shloka": 10, + "text": "[सुदेस्णा]\nउत्तिष्ठ गच्छ सैरन्धिर कीचकस्य निवेशनम\nपानम आनय कल्याणि पिपासा मां परबाधते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 14, + "shloka": 11, + "text": "[दरौ]\nन गच्छेयम अहं तस्य राजपुत्रि निवेशनम\nतवम एव राज्ञि जानासि यथा स निरपत्रपः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 14, + "shloka": 12, + "text": "न चाहम अनवद्याङ्गि तव वेश्मनि भामिनि\nकामवृत्ता भविष्यामि पतीनां वयभिचारिणी" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 14, + "shloka": 13, + "text": "तवं चैव देवि जानासि यथा स समयः कृतः\nपरविशन्त्या मया पूर्वं तव वेश्मनि भामिनि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 14, + "shloka": 14, + "text": "कीचकश च सुकेशान्ते मूढॊ मदनदर्पितः\nसॊ ऽवमंस्यति मां दृष्ट्वा न यास्ये तत्र शॊभने" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 14, + "shloka": 15, + "text": "सन्ति बह्व्यस तव परेष्या राजपुत्रि वशानुगाः\nअन्यां परेषय भद्रं ते स हि माम अवमंस्यते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 14, + "shloka": 16, + "text": "[सुदेस्णा]\nनैव तवां जातु हिंस्यात स इतः संप्रेषितां मया" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 14, + "shloka": 17, + "text": "[वै]\nइत्य अस्याः परददौ कांस्यं स पिधानं हिरण्मयम\nसा शङ्कमाना रुदती दैवं शरणम ईयुषी\nपरातिष्ठत सुरा हारी कीचकस्य निवेशनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 14, + "shloka": 18, + "text": "[दरौ]\nयथाहम अन्यं पाण्डुभ्यॊ नाभिजानामि कं चन\nतेन सत्येन मां पराप्तां कीचकॊ मा वशे कृथाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 14, + "shloka": 19, + "text": "[वै]\nउपातिष्ठत सा सूर्यं मुहूर्तम अबला ततः\nस तस्यास तनुमध्यायाः सर्वं सूर्यॊ ऽवबुद्धवान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 14, + "shloka": 20, + "text": "अन्तर्हितं ततस तस्या रक्षॊ रक्षार्थम आदिशत\nतच चैनां नाजहात तत्र सर्वावस्थास्व अनिन्दिताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 14, + "shloka": 21, + "text": "तां मृगीम इव वित्रस्तां दृष्ट्वा कृष्णां समीपगाम\nउदतिष्ठन मुदा सूतॊ नावं लब्ध्वेव पारगः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 1, + "text": "[कीचक]\nसवागतं ते सुकेशान्ते सुव्युष्टा रजनी मम\nसवामिनी तवम अनुप्राप्ता परकुरुष्व मम परियम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 2, + "text": "सुवर्णमालाः कम्बूश च कुण्डले परिहाटके\nआहरन्तु च वस्त्राणि कौशिकान्य अजिनानि च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 3, + "text": "अस्ति मे शयनं शुभ्रं तवदर्थम उपकल्पितम\nएहि तत्र मया सार्धं पिबस्व मधुमाधवीम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 4, + "text": "[दरौ]\nअप्रैषीद राजपुत्री मां सुरा हारीं तवान्तिकम\nपानम आनय मे कषिप्रं पिपासा मेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 5, + "text": "[कीचक]\nअन्या भद्रे नयिष्यन्ति राजपुत्र्याः परिस्रुतम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 6, + "text": "[वै]\nइत्य एनां दक्षिणे पाणौ सूतपुत्रः परामृशत\nसा गृहीता विधुन्वाना भूमाव आक्षिप्य कीचकम\nसभां शरणम आधावद यत्र राजा युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 7, + "text": "तां कीचकः परधावन्तीं केशपक्षे परामृशत\nअथैनां पश्यतॊ राज्ञः पातयित्वा पदावधीत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ यॊ ऽसौ तदार्केण राक्षसः संनियॊजितः\nस कीचकम अपॊवाह वातवेगेन भारत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 9, + "text": "स पपात ततॊ भूमौ रक्षॊबलसमाहतः\nविघूर्णमानॊ निश्चेष्टश छिन्नमूल इव दरुमः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 10, + "text": "तां चासीनौ ददृशतुर भीमसेन युधिष्ठिरौ\nअमृष्यमाणौ कृष्णायाः कीचकेन पदा वधम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 11, + "text": "तस्य भीमॊ वधप्रेप्सुः कीचकस्य दुरात्मनः\nदन्तैर दन्तांस तदा रॊषान निस्पिपेष महामनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 12, + "text": "अथाङ्गुष्ठेनावमृद्नाद अङ्गुष्ठं तस्य धर्मराज\nपरबॊधनभयाद राजन भीमस्य परत्यषेधयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 13, + "text": "सा सहा दवारम आसाद्य रुदती मत्स्यम अब्रवीत\nअवेक्षमाणा सुश्रॊणी पतींस तान दीनचेतसः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 14, + "text": "आकारम अभिरक्षन्ती परतिज्ञां धर्मसंहिताम\nदह्यमानेव रौद्रेण चक्षुर आ दरुपदात्मजा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 15, + "text": "[दरौ]\nयेषां वैरी न सवपिति पदा भूमिम उपस्पृशन\nतेषां मां मानिनीं भार्यां सूतपुत्रः पदावधीत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 16, + "text": "ये दद्युर न च याचेयुर बरह्मण्याः सत्यवादिनः\nतेषां मां मानिनीं भार्यां सूतपुत्रः पदावधीत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 17, + "text": "येषां दुन्दुभिनिर्घॊषॊ जयाघॊषः शरूयते ऽनिशम\nतेषां मां मानिनीं भार्यां सूतपुत्रः पदावधीत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 18, + "text": "ये ते तेजस्विनॊ दान्ता बलवन्तॊ ऽभिमानिनः\nतेषां मां मानिनीं भार्यां सूतपुत्रः पदावधीत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 19, + "text": "सर्वलॊकम इमं हन्युर धर्मपाशसितास तु ये\nतेषां मां मानिनीं भार्यां सूतपुत्रः पदावधीत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 20, + "text": "शरणं ये परपन्नानां भवन्ति शरणार्थिनाम\nचरन्ति लॊके परच्छन्नाः कव नु ते ऽदय महारथाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 21, + "text": "कथं ते सूतपुत्रेण वध्यमानां परियां सतीम\nमर्षयन्ति यथा कलीबा बलवन्तॊ ऽमितौजसः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 22, + "text": "कव नु तेषाम अमर्षश च वीर्यं तेजश च वर्तते\nन परीप्सन्ति ये भार्यां वध्यमानां दुरात्मना" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 23, + "text": "मयात्र शक्यं किं कर्तुं विराटे धर्मदूषणम\nयः पश्यन मां मर्षयति वध्यमानम अनागसम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 24, + "text": "न राजन राजवत किं चित समाचरसि कीचके\nदस्यूनाम इव धर्मस ते न हि संसदि शॊभते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 25, + "text": "न कीचकः सवधर्मस्थॊ न च मत्स्यः कथं चन\nसभा सदॊ ऽपय अधर्मज्ञा य इमं पर्युपासते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 26, + "text": "नॊपालभे तवां नृपतौ विराट जनसंसदि\nनाहम एतेन युक्ता वै हन्तुं मत्स्यतवान्तिके\nसभा सदस तु पश्यन्तु कीचकस्य वयतिक्रमम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 27, + "text": "[विराट]\nपरॊक्षं नाभिजानामि विग्रहं युवयॊर अहम\nअर्थतत्त्वम अविज्ञाय किं नु सयात कुशलं मम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 28, + "text": "[वै]\nततस तु सभ्या विज्ञाय कृष्णां भूयॊ ऽभयपूजयन\nसाधु साध्व इति चाप्य आहुः कीचकं च वयगर्हयन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 29, + "text": "[सभ्या]\nयस्येयं चारुसर्वाङ्गी भार्या सयाद आयतेक्षणा\nपरॊ लाभश च तस्य सयान न स शॊचेत कदा चन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 30, + "text": "[वै]\nएवं संपूजयंस तत्र कृष्णां परेक्ष्य सभा सदः\nयुधिष्ठिरस्य कॊपात तु ललाटे सवेद आसजत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 31, + "text": "अथाब्रवीद राजपुत्रीं कौरव्यॊ महिषीं परियाम\nगच्छ सैरन्ध्रि मात्रस्थाः सुदेष्णाया निवेशनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 32, + "text": "भर्तारम अनुरुध्यन्त्यः कलिश्यन्ते वीर पत्नयः\nशुश्रूषया कलिश्यमानाः पतिलॊकं जयन्त्य उत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 33, + "text": "मन्ये न कालं करॊधस्य पश्यन्ति पतयस तव\nतेन तवां नाभिधावन्ति गन्धर्वाः सूर्यवर्चसः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 34, + "text": "अकालज्ञासि सैरन्ध्रि शैलूषीव विधावसि\nविघ्नं करॊषि मत्स्यानां दीव्यतां राजसंसदि\nगच्छ सैरन्ध्रि गन्धर्वाः करिष्यन्ति तव परियम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 35, + "text": "[दरौ]\nअतीव तेषां घृणिनाम अर्थे ऽहं धर्मचारिणी\nतस्य तस्येह ते वध्या येषां जयेष्ठॊ ऽकषदेविता" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 36, + "text": "[वै]\nइत्य उक्त्वा पराद्रवत कृष्णा सुदेष्णाया निवेशनम\nकेशान मुक्त्वा तु सुश्रॊणी संरम्भाल लॊहितेक्षणा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 37, + "text": "शुशुभे वदनं तस्या रुदन्त्या विरतं तदा\nमेघलॊखा विनिर्मुक्तं दिवीव शशिमण्डलम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 38, + "text": "[सुदेस्णा]\nकस तवावधीद वरारॊहे कस्माद रॊदिषि शॊभने\nकस्माद य न सुखं भद्रे केन ते विप्रियं कृतम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 39, + "text": "[दरौ]\nकीचकॊ मावधीत तत्र सुरा हारीं गतां तव\nसभायां पश्यतॊ राज्ञॊ यथैव विजने तथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 40, + "text": "[सुदेस्णा]\nघातयामि सुकेशान्ते कीचकं यदि मन्यसे\nयॊ सौ तवां कामसंमत्तॊ दुर्लभाम अभिमन्यते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 15, + "shloka": 41, + "text": "[दरौ]\nअन्ये वै तं वधिष्यन्ति येषाम आगः करॊति सः\nमन्ये चाद्यैव सुव्यक्तं परलॊकं गमिष्यति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 16, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nसा हता सूतपुत्रेण राजपुत्री समज्वलत\nवधं कृष्णा परीप्सन्ती सेना वाहस्य भामिनी\nजगामावासम एवाथ तदा सा दरुपदात्म जा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 16, + "shloka": 2, + "text": "कृत्वा शौचं यथान्यायं कृष्णा वै तनुमध्यमा\nगत्राणि वाससी चैव परक्षाल्य सलिलेन सा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 16, + "shloka": 3, + "text": "चिन्तयाम आस रुदती तस्य दुःखस्य निर्णयम\nकिं करॊमि कव गच्छामि कथं कार्यं भवेन मम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 16, + "shloka": 4, + "text": "इत्य एवं चिन्तयित्वा सा भीमं वै मनसागमत\nनान्यः कर्ता ऋते भीमान ममाद्य मनसः परियम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 16, + "shloka": 5, + "text": "तत उत्थाय रात्रौ सा विहाय शयनं सवकम\nपराद्रवन नाथम इच्छन्ती कृष्णा नाथवती सती\nदुःखेन महता युक्ता मानसेन मनस्विनी" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 16, + "shloka": 6, + "text": "सा वै महानसे पराप्य भीमसेनं शुचिस्मिता\nसर्वश्वेतेव माहेयी वने जाता तरिहायनी\nउपातिष्ठत पाञ्चाली वाशितेव महागजम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 16, + "shloka": 7, + "text": "सा लतेव महाशालं फुल्लं गॊमति तीरजम\nबाहुभ्यां परिरभ्यैनं पराबॊधयद अनिन्दिता\nसिंहं सुप्तं वने दुर्गे मृगराजवधूर इव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 16, + "shloka": 8, + "text": "वीणेव मधुराभाषा गान्धारं साधु मूर्च्छिता\nअभ्यभाषत पाञ्चाली भीमसेनम अनिन्दिता" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 16, + "shloka": 9, + "text": "उत्तिष्ठॊत्तिष्ठ किं शेषे भीमसेन यथा मृतः\nनामृतस्य हि पापीयान भार्याम आलभ्य जीवति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 16, + "shloka": 10, + "text": "तस्मिञ जीवति पापिष्ठे सेना वाहे मम दविषि\nतत कर्मकृतवत्य अद्य कथं निद्रां निषेवसे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 16, + "shloka": 11, + "text": "स संप्रहाय शयनं राजपुत्र्या परबॊधितः\nउपातिष्ठत मेघाभः पर्यङ्के सॊपसंग्रहे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 16, + "shloka": 12, + "text": "अथाब्रवीद राजपुत्रीं कौरव्यॊ महिषीं परियाम\nकेनास्य अर्थेन संप्राप्ता तवरितेव ममान्तिकम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 16, + "shloka": 13, + "text": "न ते परकृतिमान वर्णः कृशा पाण्डुश च लक्ष्यसे\nआचक्ष्व परिशेषेण सर्वं विद्याम अहं यथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 16, + "shloka": 14, + "text": "सुखं वा यदि वा दुःखं दवेष्यं वा यदि वा परियम\nयथावत सर्वम आचक्ष्व शरुत्वा जञास्यामि यत परम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 16, + "shloka": 15, + "text": "अहम एव हि ते कृष्णे विश्वास्यः सर्वकर्मसु\nअहम आपत्सु चापि तवां मॊक्षयामि पुनः पुनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 16, + "shloka": 16, + "text": "शीघ्रम उक्त्वा यथाकामं यत ते कार्यं विवक्षितम\nगच्छ वै शयनायैव पुरा नान्यॊ ऽवबुध्यते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 1, + "text": "[दरौ]\nअशॊच्यं नु कुतस तस्या यस्या भर्ता युधिष्ठिरः\nजानं सर्वाणि दुःखानि किं मां तवं परिपृच्छसि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 2, + "text": "यन मां दासी परवादेन परातिकामी तदानयत\nसभायां पार्षदॊ मध्ये तन मां दहति भारत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 3, + "text": "पार्थिवस्य सुता नाम का नु जीवेत मादृशी\nअनुभूय भृशं दुःखम अन्यत्र दरौपदीं परभॊ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 4, + "text": "वनवास गतायाश च सैन्धवेन दुरात्मना\nपरामर्शं दवितीयं च सॊढुम उत्सहते नु का" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 5, + "text": "मत्स्यराज्ञः समक्षं च तस्य धूर्तस्य पश्यतः\nकीचकेन पदा सपृष्टा का नु जीवेत मादृशी" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 6, + "text": "एवं बहुविधैः कलेशैः कलिश्यमानां च भारत\nन मां जानासि कौन्तेय किं फलं जीवितेन मे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 7, + "text": "यॊ ऽयं राज्ञॊ विराटस्य कीचकॊ नाम भारत\nसेना नीः पुरुषव्याघ्र सयालः परमदुर्मतिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 8, + "text": "स मां सैरन्धि वेषेण वसन्तीं राजवेश्मनि\nनित्यम एवाह दुष्टात्मा भार्या मम भवेति वै" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 9, + "text": "तेनॊपमन्त्र्यमाणाया वधार्हेण सपत्नहन\nकालेनेव फलं पक्वं हृदयं मे विदीर्यते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 10, + "text": "भरातरं च विगर्हस्व जयेष्ठं दुर्द्यूत देविनम\nयस्यास्मि कर्मणा पराप्ता दुखम एतद अनन्तकम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 11, + "text": "कॊ हि राज्यं परित्यज्य सर्वस्वं चात्मना सह\nपरव्रज्यायैव दीव्येत विना दुर्द्यूत देविनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 12, + "text": "यदि निष्कसहस्रेण यच चान्यत सारवद धनम\nसायम्प्रातर अदेविष्यद अपि संवत्सरान बहून" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 13, + "text": "रुक्मं हिरण्यं वासांसि यानं युग्यम अजाविकम\nअश्वाश्वतर संघांश च न जातु कषयम आवहेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 14, + "text": "सॊ ऽयं दयूतप्रवादेन शरिया परत्यवरॊपितः\nतूष्णीम आस्ते यथा मूढः सवानि कर्माणि चिन्तयन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 15, + "text": "दशनागसहस्राणि पद्मिनां हेममालिनाम\nयं यान्तम अनुयान्तीह सॊ ऽयं दयूतेन जीवति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 16, + "text": "तथा शतसहस्राणि नृणाम अमिततेजसाम\nउपासते महाराजम इन्द्रप्रस्थे युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 17, + "text": "शतं दासी सहस्राणि यस्य नित्यं महानसे\nपात्री हस्तं दिवारात्रम अतिथीन भॊजयन्त्य उत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 18, + "text": "एष निष्कसहस्राणि परदाय ददतां वरः\nदयूतजेन हय अनर्थेन महता समुपावृतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 19, + "text": "एनं हि सवरसंपन्ना बहवः सूतमागधाः\nसायंप्रातर उपातिष्ठन सुमृष्टमणिकुण्डलाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 20, + "text": "सहस्रम ऋषयॊ यस्य नित्यम आसन सभा सदः\nतपः शरुतॊपसंपन्नाः सर्वकामैर उपस्थिताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 21, + "text": "अन्धान वृद्धांस तथानाथान सर्वान राष्ट्रेषु दुर्गतान\nबिभर्त्य अविमना नित्यम आनृशंस्याद युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 22, + "text": "स एष निरयं पराप्तॊ मत्स्यस्य परिचारकः\nसभायां देविता राज्ञः कङ्कॊ बरूते युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 23, + "text": "इन्द्रप्रस्थे निवसतः समये यस्य पार्थिवाः\nआसन बलिभृतः सर्वे सॊ ऽदयान्यैर भृतिम इच्छति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 24, + "text": "पार्थिवाः पृथिवीपाला यस्यासन वशवर्तिनः\nस वशे विवशॊ राजा परेषाम अद्य वर्तते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 25, + "text": "परताप्य पृथिवीं सर्वां रश्मिवान इव तेजसा\nसॊ ऽयं राज्ञॊ विराटस्य सभा सतारॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 26, + "text": "यम उपासन्त राजानः सभायाम ऋषिभिः सह\nतम उपासीनम अद्यान्यं पश्य पाण्डव पाण्डवम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 27, + "text": "अतदर्हं महाप्राज्ञं जीवितार्थे ऽभिसंश्रितम\nदृष्ट्वा कस्य न दुःखं सयाद धर्मात्मानं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 28, + "text": "उपास्ते सम सभायां यं कृत्ष्णा वीर वसुंधरा\nतम उपासीनम अद्यान्यं पश्य भारत भारतम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 17, + "shloka": 29, + "text": "एवं बहुविधैर दुःखैः पीड्यमानाम अनाथवत\nशॊकसारगमध्यस्थां किं मां भीम न पश्यसि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 1, + "text": "[दरौ]\nइदं तु मे महद दुःखं यत परवक्ष्यामि भारत\nन मे ऽभयसूया कर्तव्या दुःखाद एतद बरवीम्य अहम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 2, + "text": "शार्दूलैर महिषैः सिंहैर आगारे युध्यसे यदा\nकैकेय्याः परेक्षमाणायास तदा मे कश्मलॊ भवेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 3, + "text": "परेक्षा समुत्थिता चापि कैकेयी ताः सत्रियॊ वदेत\nपरेक्ष्य माम अनवद्याङ्गी कश्मलॊपहताम इव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 4, + "text": "सनेहात संवासजान मन्ये सूदम एषा शुचिस्मिता\nयॊध्यमानं महावीर्यैर इमं समनुशॊचति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 5, + "text": "कल्याण रूपा सैरन्ध्री बल्लवश चाति सुन्दरः\nसत्रीणां च चित्तं दुर्ज्ञेयं युक्तरूपौ च मे मतौ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 6, + "text": "सैरन्ध्री परिय संवासान नित्यं करुणवेदिनी\nअस्मिन राजकुले चेमौ तुल्यकालनिवासिनौ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 7, + "text": "इति बरुवाणा वाक्यानि सा मां नित्यम अवेदयत\nकरुध्यन्तीं मां च संप्रेक्ष्य समशङ्कत मां तवयि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 8, + "text": "तस्यां तथा बरुवत्यां तु दुःखं मां महद आविशत\nशॊके यौधिष्ठिरे मग्ना नाहं जीवितुम उत्सहे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 9, + "text": "यः स देवान मनुष्यांश च सर्पां चैकरथॊ ऽजयत\nसॊ ऽयं राज्ञॊ विराटस्य कन्यानां नर्तकॊ युवा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 10, + "text": "यॊ ऽतर्पयद अमेयात्मा खाण्डवे जातवेदसम\nसॊ ऽनतःपुर गतः पार्थः कूपे ऽगनिर इव संवृतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 11, + "text": "यस्माद भयम अमित्राणां सदैव पुरुषर्षभात\nस लॊकपरिभूतेन वेषेणास्ते धनंजयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 12, + "text": "यस्य जयातलनिर्घॊषात समकम्पन्त शत्रवः\nसत्रियॊ गीतस्वनं तस्य मुदिताः पर्युपासते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 13, + "text": "किरीटं सूर्यसंकाशं यस्य मूर्धनि शॊभते\nवेणी विकृतकेशान्तः सॊ ऽयम अद्य धनंजयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 14, + "text": "यस्मिन्न अस्त्राणि दिव्यानि समस्तानि महात्मनि\nआधारः सर्वविद्यानां स धारयति कुण्डले" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 15, + "text": "यं सम राजसहस्राणि तेजसाप्रतिमानि वै\nसमरे नातिवर्तन्ते वेलाम इव महार्णवः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 16, + "text": "सॊ ऽयं राज्ञॊ विराटस्य कन्यानां नर्तकॊ युवा\nआस्ते वेषप्रतिच्छन्नः कन्यानां परिचारकः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 17, + "text": "यस्य सम रथघॊषेण समकम्पत मेदिनी\nस पर्वत वना भीम सहस्थावरजङ्गमा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 18, + "text": "यस्मिञ जाते महाभागे कुन्त्याः शॊकॊ वयनश्यत\nस शॊचयति माम अद्य भीमसेन तवानुजः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 19, + "text": "भूषितं तम अलंकारैः कुण्डलैः परिहाटकैः\nकम्बुपाणिनम आयान्तं दृष्ट्वा सीदति मे मनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 20, + "text": "तं वेणी कृतकेशान्तं भीमधन्वानम अर्जुनम\nकन्या परिवृतं दृष्ट्वा भीम सीदति मे मनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 21, + "text": "यदा हय एनं परिवृतं कन्याभिर देवरूपिणम\nपरभिन्नम इव मातङ्गं परिकीर्णं करेणुभिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 22, + "text": "मत्स्यम अर्थपतिं पार्थं विराटं समुपस्थितम\nपश्यामि तूर्यमध्य सथं दिश नश्यन्ति मे तदा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 23, + "text": "नूनम आर्या न जानाति कृच्छ्रं पराप्तं धनंजयम\nअजातशत्रुं कौरव्यं मग्नं दूद्यूत देविनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 24, + "text": "तथा दृष्ट्वा यवीयांसं सहदेवं युधां पतिम\nगॊषु गॊवेषम आयान्तं पाण्डुभूतास्मि भारत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 25, + "text": "सहदेवस्य वृत्तानि चिन्तयन्ती पुनः पुनः\nन विन्दामि महाबाहॊ सहदेवस्य दुष्कृतम\nयस्मिन्न एवंविधं दुःखं पराप्नुयात सत्यविक्रमः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 26, + "text": "दूयामि भरतश्रेष्ठ दृष्ट्वा ते भरातरं परियम\nगॊषु गॊवृषसंकाशं मत्स्येनाभिनिवेशितम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 27, + "text": "संरब्धं रक्तनेपथ्यं गॊपालानां पुरॊगमम\nविराटम अभिनन्दन्तम अथ मे भवति जवरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 28, + "text": "सहदेवं हि मे वीरं नित्यम आर्या परशंसति\nमहाभिजन संपन्नॊ वृत्तवाञ शीलवान इति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 29, + "text": "हरीनिषेधॊ मधुरवाग धार्मिकश च परियश च मे\nस ते ऽरण्येषु बॊद्धव्यॊ याज्ञसेनि कषपास्व अपि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 30, + "text": "तं दृष्ट्वा वयापृतं गॊषु वत्स चर्म कषपाशयम\nसहदेवं युधां शरेष्ठं किं नु जीवामि पाण्डव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 31, + "text": "यस तरिभिर नित्यसंपन्नॊ रूपेणास्त्रेण मेधया\nसॊ ऽशवबन्धॊ विराटस्य पश्य कालस्य पर्ययम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 32, + "text": "अभ्यकीर्यन्त वृन्दानि दाम गरन्थिम उदीक्षताम\nविनयन्तं जनेनाश्वान महाराजस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 33, + "text": "अपश्यम एनं शरीमन्तं मत्स्यं भराजिष्णुम उत्तमम\nविराटम उपतिष्ठन्तं दर्शयन्तं च वाजिनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 34, + "text": "किं नु मां मन्यसे पार्थ सुखितेति परंतप\nएवं दुःखशताविष्टा युधिष्ठिर निमित्ततः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 35, + "text": "अतः परतिविशिष्टानि दुःखान्य अन्यानि भारत\nवर्तन्ते मयि कौन्तेय वक्ष्यामि शृणु तान्य अपि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 18, + "shloka": 36, + "text": "युष्मासु धरियमाणेषु दुःखानि विविधान्य उत\nशॊषयन्ति शरीरं मे किं नु कुःखम अतः परम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 1, + "text": "[दरौ]\nअहं सैरन्धि वेषेण चरन्ती राजवेश्मनि\nशौचदास्मि सुदेष्णाया अक्षधूर्तस्य कारणात" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 2, + "text": "विक्रियां पश्य मे तीव्रां राजपुत्र्याः परंतप\nआसे कालम उपासीना सर्वं दुःखं किलार्तवत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 3, + "text": "अनित्या किल मर्त्यानाम अर्थसिद्धिर जयाजयौ\nइति कृत्वा परतीक्षामि भर्तॄणाम उदयं पुनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 4, + "text": "य एव हेतुर भवति पुरुषस्य जयावहः\nपराजये च हेतुः स इति च परतिपालये" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 5, + "text": "दत्त्वा याचन्ति पुरुषा हत्वा वध्यन्ति चापरे\nपातयित्वा च पात्यन्ते परैर इति च मे शरुतम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 6, + "text": "न दैवस्याति भारॊ ऽसति न दैवस्याति वर्तनम\nइति चाप्य आगमं भूयॊ दैवस्य परतिपालये" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 7, + "text": "सथितं पूर्वं जलं यत्र पुनस तत्रैव तिष्ठति\nइति पर्यायम इच्छन्ती परतीक्षाम्य उदयं पुनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 8, + "text": "दैवेन किल यस्यार्थः सुनीतॊ ऽपि विपद्यते\nदैवस्य चागमे यत्नस तेन कार्यॊ विजानता" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 9, + "text": "यत तु मे वचनस्यास्य कथितस्य परयॊजनम\nपृच्छ मां दुःखितां तत तवम अपृष्टा वा बरवीमि ते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 10, + "text": "महिषी पाण्डुपुत्राणां दुहिता दरुपदस्य च\nइमाम अवस्थां संप्राप्ता का मद अन्या जिजीविषेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 11, + "text": "कुरून परिभवन सर्वान पाञ्चालान अपि भारत\nपाण्डवेयांश च संप्राप्तॊ मम कलेशॊ हय अरिंदम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 12, + "text": "भरातृभिः शवशुरैः पुत्रैर बहुभिः परवीर हन\nएवं समुदिता नारी का नव अन्या दुःखिता भवेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 13, + "text": "नूनं हि बालया धातुर मया वै विप्रियं कृतम\nयस्य परसादाद दुर्नीतं पराप्तास्मि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 14, + "text": "वर्णावकाशम अपि मे पश्य पाण्डव यादृशम\nयादृशॊ मे न तत्रासीद दुःखे परमके तदा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 15, + "text": "तवम एव भीम जानीषे यन मे पार्थ सुखं पुरा\nसाहं दासत्वम आपन्ना न शान्तिम अवशा लभे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 16, + "text": "नादैविकम इदं मन्ये यत्र पार्थॊ धनंजयः\nभीम धन्वा महाबाहुर आस्ते शान्त इवानलः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 17, + "text": "अशक्या वेदितुं पार्थ पराणिनां वै गतिर नरैः\nविनिपातम इमं मन्ये युष्माकम अविचिन्तितम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 18, + "text": "यस्या मम मुखप्रेक्षा यूयम इन्द्रसमाः सदा\nसा परेक्षे मुखम अन्यासाम अवराणां वरा सती" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 19, + "text": "पश्य पाण्डव मे ऽवस्थां यथा नार्हामि वै तथा\nयुष्मासु धरियमाणेषु पश्य कालस्य पर्ययम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 20, + "text": "यस्याः सागरपर्यन्ता पृथिवी वशवर्तिनी\nआसीत साद्य सुदेष्णाया भीताहं वशवर्तिनी" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 21, + "text": "यस्याः पुरःसरा आसन पृष्ठतश चानुगामिनः\nसाहम अद्य सुदेष्णायाः पुरः पश्चाच च गामिनी\nइदं तु दुःखं कौन्तेय ममासह्यं निबॊध तत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 22, + "text": "या न जातु सवयं पिंषे गात्रॊद्वर्तनम आत्मनः\nअन्यत्र कुन्त्या भद्रं ते साद्य पिंषामि चन्दनम\nपश्य कौन्तेय पाणी मे नैवं यौ भवतः पुरा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 23, + "text": "[वै]\nइत्य अस्य दर्शयाम आस किणबद्धौ कराव उभौ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 24, + "text": "[दरौ]\nबिभेमि कुन्त्या या नाहं युष्माकं वा कदा चन\nसाद्याग्रतॊ विराटस्य भीता तिष्ठामि किंकरी" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 25, + "text": "किं नु वक्ष्यति सम्राण मां वर्णकः सुकृतॊ न वा\nनान्यपिष्टं हि मत्स्यस्य चन्दनं किल रॊचते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 26, + "text": "[वै]\nसा कीर्तयन्ती दुःखानि भीमसेनस्य भामिनी\nरुरॊद शनकैः कृष्णा भीमसेनम उदीक्षती" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 27, + "text": "सा बाष्पकलया वाचा निःश्वसन्ती पुनः पुनः\nहृदयं भीमसेनस्य घट्टयन्तीदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 28, + "text": "नाल्पं कृतं मया भीम देवानां किल्बिषं पुरा\nअभाग्या यत तु जीवामि मर्तव्ये सति पाण्डव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 29, + "text": "ततस तस्याः करौ शूनौ किणबद्धौ वृकॊदरः\nमुखम आनीय वेपन्त्या रुरॊद परवीर हा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 19, + "shloka": 30, + "text": "तौ गृहीत्वा च कौन्तेयॊ बाष्पम उत्सृज्य वीर्यवान\nततः परमदुःखार्त इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 1, + "text": "[भीमस]\nधिग अस्तु मे बाहुबलं गाण्डीवं फल्गुनस्य च\nयत ते रक्तौ पुरा भूत्वा पाणी कृतकिणाव उभौ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 2, + "text": "सभायां सम विराटस्य करॊमि कदनं महत\nतत्र मां धर्मराजस तु कटाक्षेण नयवारयत\nतद अहं तस्य विज्ञाय सथित एवास्मि भामिनि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 3, + "text": "यच च राष्ट्रात परच्यवनं कुरूणाम अवधश च यः\nसुयॊधनस्य कर्णस्य शकुनेः सौबलस्य च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 4, + "text": "दुःशासनस्य पापस्य यन मया न हृतं शिरः\nतन मे दहति कल्याणि हृदि शल्यम इवार्पितम\nमा धर्मं जहि सुश्रॊणि करॊधं जहि महामते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 5, + "text": "इमं च समुपालम्भं तवत्तॊ राजा युधिष्ठिरः\nशृणुयाद यदि कल्याणि कृत्स्नं जह्यात स जीवितम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 6, + "text": "धनंजयॊ वा सुश्रॊणि यमौ वा तनुमध्यमे\nलॊकान्तर गतेष्व एषु नाहं शक्ष्यामि जीवितुम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 7, + "text": "सुकन्या नाम शार्याती भार्गवं चयचनं वने\nवल्मीक भूतं शाम्यन्तम अन्वपद्यत भामिनी" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 8, + "text": "नाड्दायनी चेन्द्रसेना रूपेण यदि ते शरुता\nपतिम अन्वचरद वृद्धं पुरा वर्षसहस्रिणम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 9, + "text": "दुहिता जनकस्यापि वैदेही यदि ते शरुता\nपतिम अन्वचरत सीता महारण्यनिवासिनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 10, + "text": "रक्षसा निग्रहं पराप्य रामस्य महिषी परिया\nकलिश्यमानापि सुश्रॊणी रामम एवान्वपद्यत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 11, + "text": "लॊपामुद्रा तथा भीरु वयॊ रूपसमन्विता\nअगस्त्यम अन्वयाद धित्वा कामान सर्वान अमानुषान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 12, + "text": "यथैताः कीर्तिता नार्यॊ रूपवत्यः पतिव्रताः\nतथा तवम अपि कल्याणि सर्वैः समुदिता गुणैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 13, + "text": "मा दीर्घं कषम कालं तवं मासम अध्यर्धसंमितम\nपूर्णे तरयॊदशे वर्षे राज्ञॊ राज्ञी भविष्यसि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 14, + "text": "[दरौ]\nआर्तयैतन मया भीमकृतं बाष्पविमॊक्षणम\nअपारयन्त्या दुःखानि न राजानम उपालभे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 15, + "text": "विमुक्तेन वयतीतेन भीमसेन महाबल\nपरत्युपस्थित कालस्य कार्यस्यानन्तरॊ भव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 16, + "text": "ममेह भीमकैकेयी रूपाभिभव शङ्कया\nनित्यम उद्जिवते राजा कथं नेयाद इमाम इती" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 17, + "text": "तस्या विदित्वा तं भावं सवयं चानृत दर्शनः\nकीचकॊ ऽयं सुदुष्टात्मा सदा परार्थयते हि माम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 18, + "text": "तम अहं कुपिता भीम पुनः कॊपं नियम्य च\nअब्रुवं कामसंमूढम आत्मानं रक्ष कीचक" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 19, + "text": "गन्धर्वाणाम अहं भार्या पञ्चानां महिषी परिया\nते तवां निहन्युर दुर्धर्षाः शूराः साहस कारिणः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 20, + "text": "एवम उक्तः स दुष्टात्मा कीचकः परत्युवाच ह\nनाहं बिभेमि सैरन्धिर गन्धर्वाणां शुचिस्मिते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 21, + "text": "शतं सहस्रम अपि वा गन्धर्वाणाम अहं रणे\nसमागतं हनिष्यामि तवं भीरु कुरु मे कषणम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 22, + "text": "इत्य उक्ते चाब्रुवं सूतं कामातुरम अहं पुनः\nन तवं परतिबलस तेषां गन्धर्वाणां यशस्विनाम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 23, + "text": "धर्मे सथितास्मि सततं कुलशीलसमन्विता\nनेच्छामि कं चिद वध्यन्तं तेन जीवसि कीचक" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 24, + "text": "एवम उक्तः स दुष्टात्मा परहस्य सवनवत तदा\nन तिष्ठति सम सन मार्गे न च धर्मं बुभूषति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 25, + "text": "पापात्मा पापभावश च कामरागवशानुगः\nअविनीतश च दुष्टात्मा परत्याख्यातः पुनः पुनः\nदर्शने दर्शने हन्यात तथा जह्यां च जीवितम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 26, + "text": "तद धर्मे यतमानानां महान धर्मॊ नशिष्यति\nसमयं रक्षमाणानां भार्या वॊ न भविष्यति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 27, + "text": "भार्यायां रक्ष्यमाणायां परजा भवति रक्षिता\nपरजायां रक्ष्यमाणायाम आत्मा भवति रक्षितः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 28, + "text": "वदतां वर्णधर्मांश च बराह्मणानां हि मे शरुतम\nकषत्रियस्य सदा धर्मॊ नान्यः शत्रुनिबर्हणात" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 29, + "text": "पश्यतॊ धर्मराजस्य कीचकॊ मां पदावधीत\nतव चैव समक्षं वै भीमसेन महाबल" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 30, + "text": "तवया हय अहं परित्राता तस्माद घॊराज जटासुरात\nजयद्रथं तथैव तव मजैषीर भरातृभिः सह" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 31, + "text": "जहीमम अपि पापं तवं यॊ ऽयं माम अवमन्यते\nकीचकॊ राजवाल्लभ्याच छॊककृन मम भारत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 32, + "text": "तम एवं कामसंम्मत्तं भिन्धि कुम्भम इवाश्मनि\nयॊ निमित्तम अनर्थानां बहूनां मम भारत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 33, + "text": "तं चेज जीवन्तम आदित्यः परातर अभ्युदयिष्यति\nविषम आलॊड्य पास्यामि मां कीचक वशं गमम\nशरेयॊ हि मरणं मह्यं भीमसेन तवाग्रतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 20, + "shloka": 34, + "text": "[वै]\nइत्य उक्त्वा परारुदत कृष्णा भीमस्यॊरः समाश्रिता\nभीमश च तां परिष्वज्य महत सान्त्वं परयुज्य च\nकीचकं मनसागच्छत सृक्किणी परिसंलिहन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 1, + "text": "[भीमस]\nतथा भद्रे करिष्यामि यथा तवं भीरु भाषसे\nअद्य तं सूदयिष्यामि कीचकं सह बान्धवम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 2, + "text": "अस्याः परदॊषे शर्वर्याः कुरुष्वानेन संगमम\nदुःखं शॊकं च निर्धूय याज्ञसेनि शुचिस्मिते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 3, + "text": "यैषा नर्तन शाला वै मत्स्यराजेन कारिता\nदिवात्र कन्या नृत्यन्ति रात्रौ यान्ति यथा गृहम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 4, + "text": "तत्रास्ति शयनं भीरु दृज्ढाङ्गं सुप्रतिष्ठितम\nतत्रास्य दर्शयिष्यामि पूर्वप्रेतान पितामहान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 5, + "text": "यथा च तवां न पश्येयुः कुर्वाणां तेन संविदम\nकुर्यास तथा तवं कल्याणि यथा संनिहितॊ भवेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 6, + "text": "[वै]\nतथा तौ कथयित्वा तु बाष्पम उत्सृज्य दुःखितौ\nरात्रिशेषं तद अत्युग्रं धारयाम आसतुर हृदा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 7, + "text": "तस्यां रात्र्यां वयतीतायां परातर उत्थाय कीचकः\nगत्वा राजकुलायैव दरौपदीम इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 8, + "text": "सभायां पश्यतॊ राज्ञः पातयित्वा पदाहनम\nन चैवालभथास तराणम अभिपन्ना बलीयसा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 9, + "text": "परवादेन हि मत्स्यानां राजा नाम्नायम उच्यते\nअहम एव हि मत्स्यानां राजा वै वाहिनीपतिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 10, + "text": "सा सुखं परतिपद्यस्व दासभीरु भवामि ते\nअह्नाय तव सुश्रॊणिशतं निष्कान ददाम्य अहम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 11, + "text": "दासी शतं च ते दद्यां दासानाम अपि चापरम\nरथं चाश्वतरी युक्तम अस्तु नौ भीरु संगमः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 12, + "text": "[दरौ]\nएकं मे समयं तव अद्य परतिपद्यस्व कीचक\nन तवां सखा वा भराता वा जानीयात संगतं मया" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 13, + "text": "अवबॊधाद धि भीतास्मि गन्धर्वाणां यशस्विनाम\nएवं मे परतिजानीहि ततॊ ऽहं वशगा तव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 14, + "text": "[कीचक]\nएवम एतत करिष्यामि यथा सुश्रॊणि भाषसे\nएकॊ भद्रे गमिष्यामि शून्यम आवसथं तव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 15, + "text": "समागमार्थं रम्भॊरु तवया मदनमॊहितः\nयथा तवां नावभॊत्स्यन्ति गन्धर्वाः सूर्यवर्चसः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 16, + "text": "[दरौ]\nयद इदं नर्तनागारं मत्स्यराजेन कारितम\nदिवात्र कन्या नृत्यन्ति रात्रौ यान्ति यथा गृहम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 17, + "text": "तमिस्रे तत्र गच्छेथा गन्धर्वास तन न जानते\nतत्र दॊषः परिहृतॊ भविष्यति न संशयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 18, + "text": "[वै]\nतम अर्थं परतिजल्पन्त्याः कृष्णायाः कीचकेन ह\nदिवसार्धं समभवन मासेनैव समं नृप" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 19, + "text": "कीचकॊ ऽथ गृहं गत्वा भृशं हर्षपरिप्लुतः\nसैरन्ध्री रूपिणं मूढॊ मृत्युं तं नावबुद्धवान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 20, + "text": "गन्धाभरण माल्येषु वयासक्तः स विशेषतः\nअलं चकार सॊ ऽऽतमानं स तवरः काममॊहितः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 21, + "text": "तस्य तत कुर्वतः कर्मकालॊ दीर्घ इवाभवत\nअनुचिन्तयतश चापि ताम एवायत लॊचनाम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 22, + "text": "आसीद अभ्यधिका चास्य शरीः शरियं परमुमुक्षतः\nनिर्वाणकाले दीपस्य वर्तीम इव दिधक्षतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 23, + "text": "कृतसंप्रत्ययस तत्र कीचकः काममॊहितः\nनाजानाद दिवसं यान्तं चिन्तयानः समागमम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 24, + "text": "ततस तु दरौपदी गत्वा तदा भीमं महानसे\nउपातिष्ठत कल्याणी कौरव्यं पतिम अन्तिकात" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 25, + "text": "तम उवाच सुकेशान्ता कीचकस्य मया कृतः\nसंगमॊ नर्तनागारे यथावॊचः परंतप" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 26, + "text": "शून्यं स नर्तनागारम आगमिष्यति कीचकः\nएकॊ निशि महाबाहॊ कीचकं तं निषूदय" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 27, + "text": "तं सूतपुत्रं कौन्तेय कीचकं मददर्पितम\nगत्वा तवं नर्तनागारं निर्जीवं कुरुपाण्डव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 28, + "text": "दर्पाच च सूतपुत्रॊ ऽसौ गन्धर्वान अवमन्यते\nतं तवं परहरतां शरेष्ठ नडं नाग इवॊद्धर" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 29, + "text": "अश्रुदुःखाभिभूताया मम मार्जस्व भारत\nआत्मनश चैव भद्रं ते कुरु मानं कुलस्य च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 30, + "text": "[भीमस]\nसवागतं ते वरारॊहे यन मां वेदयसे परियम\nन हय अस्य कं चिद इच्छामि सहायं वरवर्णिनि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 31, + "text": "या मे परीतिस तवयाख्याता कीचकस्य समागमे\nहत्वा हिडिम्बं सा परीतिर ममासीद वरवर्णिनि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 32, + "text": "सत्यं भरतॄंश च धर्मं च पुरस्कृत्य बरवीमि ते\nकीचकं निहनिष्यामि वृत्रं देवपतिर यथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 33, + "text": "तं गह्वरे परकाशे वा पॊथयिष्यामि कीचकम\nअथ चेद अवभॊत्स्यन्ति हंस्ये मत्स्यान अपि धरुवम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनं हत्वा परतिपत्स्ये वसुंधराम\nकामं मत्स्यम उपास्तां हि कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 35, + "text": "[दरौ]\nयथा न संत्यजेथास तवं सत्यं वै मत्कृते विभॊ\nनिगूढस तवं तथा वीर कीचकं विनिपातय" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 36, + "text": "[भीमस]\nएवम एतत करिष्यामि यथा तवं भीरु भाषते\nअदृश्यमानस तस्याद्य तमस्विन्याम अनिन्दिते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 37, + "text": "नागॊ बिल्वम इवाक्रम्य पॊथयिष्याम्य अहं शिरः\nअलभ्याम इच्छतस तस्य कीचकस्य दुरात्मनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 38, + "text": "[वै]\nभीमॊ ऽथ परथमं गत्वा रात्रौ छन्न उपाविशत\nमृगं हरिर इवादृश्यः परत्याकाङ्क्षत स कीचकम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 39, + "text": "कीचकश चाप्य अलं कृत्ययथाकामम उपाव्रजत\nतां वेलां नर्तनागारे पाञ्चाली संगमाशया" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 40, + "text": "मन्यमानः स संकेतम आगारं पराविशच च तम\nपरविश्य च स तद वेश्म तमसा संवृतं महत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 41, + "text": "पूर्वागतं ततस तत्र भीमम अप्रतिमौजसम\nएकान्तम आस्थितं चैनम आससाद सुदुर्मतिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 42, + "text": "शयानं शयने तत्र मृत्युं सूतः परामृशत\nजाज्वल्यमानं कॊपेन कृष्णा धर्षणजेन ह" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 43, + "text": "उपसंगम्य चैवैनं कीचकः काममॊहितः\nहर्षॊन्मथित चित्तात्मा समयमानॊ ऽभयभाषत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 44, + "text": "परापितं ते मया वित्तं बहुरूपम अनन्तकम\nसत सर्वं तवां समुद्दिश्य सहसा समुपागतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 45, + "text": "नाकस्मान मां परशंसन्ति सदा गृहगताः सत्रियः\nसुवासा दर्शनीयश च नान्यॊ ऽसति तवा दृशः पुमान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 46, + "text": "[भीमस]\nदिष्ट्या तवं दर्शनीयॊ ऽसि दिष्ट्यात्मानं परशंससि\nईदृशस तु तवया सपर्शः सपृष्टपूर्वॊ न कर्हि चित" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 47, + "text": "[वै]\nइत्य उक्त्वा तं महाबाहुर भीमॊ भीमपराक्रमः\nसमुत्पत्य च कौन्तेयः परहस्य च नराधमम\nभीमॊ जग्राह केशेषु माल्यवत्सु सुगन्धिषु" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 48, + "text": "स केशेषु परामृष्टॊ बलेन बलिनां वरः\nआक्षिप्य केशान वेगेन बाह्वॊर जग्राह पाण्डवम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 49, + "text": "बाहुयुद्धं तयॊर आसीत करुद्धयॊर नरसिंहयॊः\nवसन्ते वासिता हेतॊर बलवद गजयॊर इव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 50, + "text": "ईषद आगलितं चापि करॊधाच चल पदं सथितम\nकीचकॊ बलवान भीमं जानुभ्याम आक्षिपद भुवि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 51, + "text": "पातितॊ भुवि भीमस तु कीचकेन बलीयसा\nउत्पपाताथ वेगेन दण्डाहत इवॊरगः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 52, + "text": "सपर्धया च बलॊन्मत्तौ ताव उभौ सूत पाण्डवौ\nनिशीथे पर्यकर्षेतां बलिनौ निशि निर्जने" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 53, + "text": "ततस तद भवनश्रेष्ठं पराकम्पत मुहुर मुहुः\nबलवच चापि संक्रुद्धाव अन्यॊन्यं ताव अगर्जताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 54, + "text": "तलाभ्यां तु स भीमेन वक्षस्य अभिहतॊ बली\nकीचकॊ रॊषसंतप्तः पदान न चलितः पदम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 55, + "text": "मुहूर्तं तु स तं वेगं सहित्वा भुवि दुःसहम\nबलाद अहीयत तदा सूतॊ भीमबलार्दितः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 56, + "text": "तं हीयमानं विज्ञाय भीमसेनॊ महाबलः\nवक्षस्य आनीय वेगेन ममन्थैनं विचेतसम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 57, + "text": "करॊधाविष्टॊ विनिःश्वस्य पुनश चैनं वृकॊदरः\nजग्राह जयतां शरेष्ठः केशेष्व एव तदा भृशम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 58, + "text": "गृहीत्वा कीचकं भीमॊ विरुराव महाबलः\nशार्दूलः पिशिताकाङ्क्षी गृहीत्वेव महामृगम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 59, + "text": "तस्य पादौ च पाणी च शिरॊग्रीवां च सर्वशः\nकाये परवेशयाम आस पशॊर इव पिनाक धृक" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 60, + "text": "तं संमथित सर्वाङ्गं मांसपिण्डॊपमं कृतम\nकृष्णायै दर्शयाम आस भीमसेनॊ महाबलः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 61, + "text": "उवाच च महातेजा दरौपदीं पाण्डुनन्दनः\nपश्यैनम एहि पाञ्चालि कामुकॊ ऽयं यथा कृतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 62, + "text": "तथा स कीचकं हत्वा गत्वा रॊषस्य वै शमम\nआमन्त्र्य दरौपदीं कृष्णां कषिप्रम आयान महानसम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 63, + "text": "कीचकं घातयित्वा तु दरौपदी यॊषितां वरा\nपरहृष्टा गतसंतापा सभा पालान उवाच ह" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 64, + "text": "कीचकॊ ऽयं हतः शेते गन्धर्वैः पतिभिर मम\nपरस्त्री कामसंमत्तः समागच्छत पश्यत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 65, + "text": "तच छरुत्वा भाषितं तस्या नर्तनागार रक्षिणः\nसहसैव समाजग्मुर आदायॊकाः सहस्रशः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 66, + "text": "ततॊ गत्वाथ तद वेश्म कीचकं विनिपातितम\nगतासुं ददृशुर भूमौ रुधिरेण समुक्षितम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 21, + "shloka": 67, + "text": "कवास्य गरीवा कव चरणौ कव पाणी कव शिरस तथा\nइति सम तं परीक्षन्ते गन्धर्वेण हतं तदा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतस्मिन काले समागम्य सर्वे तत्रास्य बान्धवाः\nरुरुदुः कीचकं दृष्ट्वा परिवार्य समन्ततः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 2, + "text": "सर्वे संहृष्टरॊमाणः संत्रस्ताः परेक्ष्य कीचकम\nतथा सर्वाङ्गसंभुग्नं कूर्मं सथल इवॊद्धृतम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 3, + "text": "पॊथितं भीमसेनेन तम इन्द्रेणेव दानवम\nसंस्कारयितुम इच्छन्तॊ बहिर नेतुं परचक्रमुः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 4, + "text": "ददृशुस ते ततः कृष्णां सूतपुत्राः समागताः\nअदूराद अनवद्याङ्गीं सतम्भम आलिङ्ग्य तिष्ठतीम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 5, + "text": "समवेतेषु सूतेषु तान उवाचॊपकीचकः\nहन्यतां शीघ्रम असती यत्कृते कीचकॊ हतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 6, + "text": "अथ वा नेह हन्तव्या दह्यतां कामिना सह\nमृतस्यापि परियं कार्यं सूतपुत्रस्य सर्वथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ विराटम ऊचुस ते कीचकॊ ऽसयाः कृते हतः\nसहाद्यानेन दह्येत तदनुज्ञातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 8, + "text": "पराक्रमं तु सूतानां मत्वा राजान्वमॊदत\nसैरन्ध्र्याः सूतपुत्रेण सह दाहं विशां पते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 9, + "text": "तां समासाद्य वित्रस्तां कृष्णां कमललॊचनाम\nमॊमुह्यमानां ते तत्र जगृहुः कीचका भृशम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 10, + "text": "ततस तु तां समारॊप्य निबध्य च सुमध्यमाम\nजग्मुर उद्यम्य ते सर्वे शमशानम अभितस तदा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 11, + "text": "हरियमाणा तु सा राजन सूतपुत्रैर अनिन्दिता\nपराक्रॊशन नाथम इच्छन्ती कृष्णा नाथवती सती" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 12, + "text": "[दरौ]\nजयॊ जयन्तॊ विजयॊ जयत्सेनॊ यजद्बलः\nते मे वाचं विजानन्तु सूतपुत्रा नयन्ति माम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 13, + "text": "येषां जयातलनिर्घॊषॊ विस्फूर्जितम इवाशनेः\nवयश्रूयत महायुद्धे भीमघॊषस तरस्विनाम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 14, + "text": "रथघॊषश च बलवान गन्धर्वाणां यशस्विनाम\nते मे वाचं विजानन्तु सूतपुत्रा नयन्ति माम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 15, + "text": "[वै]\nतस्यास ताः कृपणा वाचः कृष्णायाः परिदेविताः\nशरुत्वैवाभ्यपतद भीमः शयनाद अविचारयन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 16, + "text": "[भीमस]\nअहं शृणॊमि ते वाचं तवया सैरन्धि भाषिताम\nतस्मात ते सूतपुत्रेभ्यॊ न भयं भीरु विद्यते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 17, + "text": "[वै]\nइत्य उक्त्वा स महाबाहुर विजजृम्भे जिघांसया\nततः स वयायतं कृत्वा वेषं विपरिवर्त्य च\nअद्वारेणाभ्यवस्कन्द्य निर्जगाम बहिस तदा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 18, + "text": "स भीमसेनः पराकाराद आरुज्य तरसा दरुमम\nशमशानाभिमुखः परायाद यत्र ते कीचका गताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 19, + "text": "स तं वृक्षं दशव्यामं स सकन्धविटपं बली\nपरगृह्याभ्यद्रवत सूतान दण्डपाणिर इवान्तकः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 20, + "text": "ऊरुवेगेन तस्याथ नयग्रॊधाश्वत्थ किंशुकाः\nभूमौ निपतिता वृक्षाः संघशस तत्र शेरते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 21, + "text": "तं सिंहम इव संक्रुद्धं दृष्ट्वा गन्धर्वम आगतम\nवित्रेसुः सर्वतः सूता विषादभयकम्पिताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 22, + "text": "तम अन्तकम इवायान्तं गन्धर्वं परेक्ष्य ते तदा\nदिधक्षन्तस तदा जयेष्ठं भरातरं हय उपकीचकाः\nपरस्परम अथॊचुस ते विषादभयकम्पिताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 23, + "text": "गन्धर्वॊ बलवान एति करुद्ध उद्यम्य पादपम\nसैरन्ध्री मुच्यतां शीघ्रं महन नॊ भयम आगतम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 24, + "text": "ते तु दृष्ट्वा तम आविद्धं भीमसेनेन पादपम\nविमुच्य दरौपदीं तत्र पराद्रवन नगरं परति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 25, + "text": "दरवतस तांस तु संप्रेक्ष्य सवज्री दानवान इव\nशतं पञ्चाधिकं भीमः पराहिणॊद यमसादनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 26, + "text": "तत आश्वासयत कृष्णां परविमुच्य विशां पते\nउवाच च महाबाहुः पाञ्चालीं तत्र दरौपदीम\nअश्रुपूर्णमुखीं दीनां दुर्धर्षः स वृकॊदरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 27, + "text": "एवं ते भीरु वध्यन्ते ये तवां कलिष्यन्त्य अनागसम\nपरैहि तवं नगरं कृष्णे न भयं विद्यते तव\nअन्येनाहं गमिष्यामि विराटस्य महानसम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 28, + "text": "पञ्चाधिकं शतं तच च निहतं तत्र भारत\nमहावनम इव छिन्नं शिश्ये विगलितद्रुमम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 29, + "text": "एवं ते निहता राजञ शतं पञ्च च कीचकाः\nस च सेनापतिः सूर्वम इत्य एतत सूत षट षतम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 22, + "shloka": 30, + "text": "तद दृष्ट्वा महद आश्चर्यं नरा नार्यश च संगताः\nविष्मयं परमं गत्वा नॊचुः किं चन भारत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 23, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nते दृष्ट्वा निहतान सूतान राज्ञे गत्वा नयवेदयन\nगन्धर्वैर निहता राजन सूतपुत्राः परःशताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 23, + "shloka": 2, + "text": "यथा वज्रेण वै दीर्णं पर्वतस्य महच छिरः\nविनिकीर्णं परदृश्येत तथा सूता महीतले" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 23, + "shloka": 3, + "text": "सैरन्ध्री च विमुक्तासौ पुनर आयाति ते गृहम\nसर्वं संशयितं राजन नगरं ते भविष्यति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 23, + "shloka": 4, + "text": "तथारूपा हि सैरन्ध्री गन्धर्वाश च महाबलाः\nपुंसाम इष्टश च विषयॊ मैथुनाय न संशयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 23, + "shloka": 5, + "text": "यथा सैरन्ध्रि वेषेण न ते राजन्न इदं पुरम\nविनाशम एति वै कषिप्रं तथा नीतिर विधीयताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 23, + "shloka": 6, + "text": "तेषां तद वचनं शरुत्वा विराटॊ वाहिनीपतिः\nअब्रवीत करियताम एषां सूतानां परमक्रिया" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 23, + "shloka": 7, + "text": "एकस्मिन्न एव ते सर्वे सुसमिद्धे हुताशने\nदह्यन्तां कीचकाः शीघ्रं रत्नैर गन्धैश च सर्वशः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 23, + "shloka": 8, + "text": "सुदेष्णां चाब्रवीद राजा महिषीं जातसाध्वसः\nसैरन्ध्रीम आगतां बरूया ममैव वचनाद इदम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 23, + "shloka": 9, + "text": "गच्छ सैरन्ध्रि भद्रं ते यथाकामं चराबले\nबिभेति राजा सुश्रॊणि गन्धर्वेभ्यः पराभवात" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 23, + "shloka": 10, + "text": "न हि ताम उत्सहे वक्तुं सवयं गन्धर्वरक्षिताम\nसत्रियस तव अदॊषास तां वक्तुम अतस तवां परब्रवीम्य अहम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 23, + "shloka": 11, + "text": "अथ मुक्ता भयात कृष्णा सूतपुत्रान निरस्य च\nमॊक्षिता भीमसेनेन जगाम नगरं परति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 23, + "shloka": 12, + "text": "तरासितेव मृगी बाला शार्दूलेन मनस्विनी\nगात्राणि वाससी चैव परक्षाल्य सलिलेन सा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 23, + "shloka": 13, + "text": "तां दृष्ट्वा पुरुषा राजन पराद्रवन्त दिशॊ दश\nगन्धर्वाणां भयत्रस्ताः के चिद दृष्टीर नयमीलयन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 23, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ महानस दवारि भीमसेनम अवस्थितम\nददर्श राजन पाञ्चाली यथामत्तं महाद्विपम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 23, + "shloka": 15, + "text": "तं विस्मयन्ती शनकैः संज्ञाभिर इदम अब्रवीत\nगन्धर्वराजाय नमॊ येनास्मि परिमॊचिता" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 23, + "shloka": 16, + "text": "[भीमस]\nये यस्या विचरन्तीह पुरुषा वशवर्तिनः\nतस्यास ते वचनं शरुत्वा अनृणा विचरन्त्य उत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 23, + "shloka": 17, + "text": "[वै]\nततः सा नर्तनागारे धनंजयम अपश्यत\nराज्ञः कन्या विराटस्य नर्तयानं महाभुजम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 23, + "shloka": 18, + "text": "ततस ता नर्तनागाराद विनिश्क्रम्य सहार्जुनाः\nकन्या ददृशुर आयान्तीं कृष्णां कलिष्टाम अनागसम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 23, + "shloka": 19, + "text": "[कन्याह]\nदिष्ट्या सैरन्ध्रि मुक्तासि दिष्ट्यासि पुनरागता\nदिष्ट्या विनिहताः सूता ये तवां कलिश्यन्त्य अनागसम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 23, + "shloka": 20, + "text": "[बृहन]\nकथं सैरन्ध्रि मुक्तासि कथं पापाश च ते हताः\nइच्छामि वै तव शरॊतुं सर्वम एव यथातथम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 23, + "shloka": 21, + "text": "[सैर]\nबृहन्नडे किं नु तव सैरन्ध्र्या कार्यम अद्य वै\nया तवं वससि कल्याणि सदा कन्या पुरे सुखम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 23, + "shloka": 22, + "text": "न हि दुःखं समाप्नॊषि सैरन्ध्री यद उपाश्नुते\nतेन मां दुःखिताम एवं पृच्छसे परहसन्न इव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 23, + "shloka": 23, + "text": "[बृहन]\nबृहन्नडापि कल्याणि दुःखम आप्नॊत्य अनुत्तमम\nतिर्यग्यॊनिगता बाले न चैनाम अवबुध्यसे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 23, + "shloka": 24, + "text": "[वै]\nततः सहैव कन्याभिर दरौपदी राजवेश्म तत\nपरविवेश सुदेष्णायाः समीपम अपलायिनी" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 23, + "shloka": 25, + "text": "ताम अब्रवीद राजपुत्री विराट वचनाद इदम\nसैरन्ध्रि गम्यतां शीघ्रं यत्र कामयसे गतिम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 23, + "shloka": 26, + "text": "राजा बिभेति भद्रं ते गन्धर्वेभ्यः पराभवात\nतवं चापि तरुणी सुभ्रु रूपेणाप्रतिमा भुवि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 23, + "shloka": 27, + "text": "[सैर]\nतरयॊदशाह मात्रं मे राजा कषमतु भामिनि\nकृतकृत्या भविष्यन्ति गन्धर्वास ते न संशयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 23, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ मां ते ऽपनेष्यन्ति करिष्यन्ति च ते परियम\nधरुवं च शरेयसा राजा यॊष्क्यते सह बान्धवैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 24, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nकीचकस्य तु घातेन सानुजस्य विशां पते\nअत्याहितं चिन्तयित्वा वयस्मयन्त पृथग्जनाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 24, + "shloka": 2, + "text": "तस्मिन पुरे जनपदे संजल्पॊ ऽभूच च सर्वशः\nशौर्याद धि वल्लभॊ राज्ञॊ महासत्त्वश च कीचकः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 24, + "shloka": 3, + "text": "आसीत परहर्ता च नृणां दारामर्शी च दुर्मतिः\nस हतः खलु पापात्मा गन्धर्वैर दुष्टपूरुषः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 24, + "shloka": 4, + "text": "इत्य अजल्पन महाराजन परानीक विशातनम\nदेशे देशे मनुष्याश च कीचकं दुष्प्रधर्षणम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 24, + "shloka": 5, + "text": "अथ वै धार्तराष्ट्रेण परयुक्ता य बहिश्चराः\nमृगयित्वा बहून गरामान राष्ट्राणि नगराणि च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 24, + "shloka": 6, + "text": "संविधाय यथादिष्टं यथा देशप्रदर्शनम\nकृतचिन्ता नयवर्तन्त ते च माग पुरं परति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 24, + "shloka": 7, + "text": "तत्र दृष्ट्वा तु राजानं कौरव्यं धृतराष्ट्र जम\nदॊर्ण कर्ण कृपैः सार्धं भीष्मेण च महात्मना" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 24, + "shloka": 8, + "text": "संगतं भरातृभिश चापि तरिगर्तैश च महारथैः\nदुर्यॊधनं सभामध्ये आसीनम इदम अब्रुवन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 24, + "shloka": 9, + "text": "कृतॊ ऽसमाभिः परॊ यत्नस तेषाम अन्वेषणे सदा\nपाण्डवानां मनुष्येन्द्र तस्मिन महति कानने" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 24, + "shloka": 10, + "text": "निर्जने मृगसंकीर्णे नानाद्रुमलतावृते\nलताप्रतान बहुले नानागुल्मसमावृते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 24, + "shloka": 11, + "text": "न च विद्मॊ गता येन पार्थाः सयुर दृढविक्रमाः\nमार्गमाणाः पदन्यासं तेषु तेषु तथा तथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 24, + "shloka": 12, + "text": "गिरिकूटेषु तुङ्गेषु नानाजनपदेषु च\nजनाकीर्णेषु देशेषु खर्वटेषु परेषु च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 24, + "shloka": 13, + "text": "नरेन्द्र बहुशॊ ऽनविष्टा नैव विद्मश च पाण्डवान\nअत्यन्तभावं नष्टास ते भद्रं तुभ्यं नरर्षभ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 24, + "shloka": 14, + "text": "वर्त्मान्य अन्विष्यमाणास तु रथानां रथसत्तम\nकं चित कालं मनुष्येन्द्र सूतानाम अनुगा वयम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 24, + "shloka": 15, + "text": "मृगयित्वा यथान्यायं विदितार्थाः सम तत्त्वतः\nपराप्ता दवारवतीं सूता ऋते पार्थैः परंतप" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 24, + "shloka": 16, + "text": "न तत्र पाण्डवा राजन नापि कृष्णा पतिव्रता\nसर्वथा विप्रनष्टास ते नमस ते भरतर्षभ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 24, + "shloka": 17, + "text": "न हि विद्मॊ गतिं तेषां वासं वापि महात्मनाम\nपाण्डवानां परवृत्तिं वा विद्मः कर्मापि वा कृतम\nस नः शाधि मनुष्येन्द्र अत ऊर्ध्वं विशां पते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 24, + "shloka": 18, + "text": "अन्वेषणे पाण्डवानां भूयः किं करवामहे\nइमां च नः परियाम ईक्ष वाचं भद्रवतीं शुभाम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 24, + "shloka": 19, + "text": "येन तरिगर्त्ता निकृता बलेन महता नृप\nसूतेन राज्ञॊ मत्स्यस्य कीचकेन महात्मना" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 24, + "shloka": 20, + "text": "स हतः पतितः शेते गन्धर्वैर निशि भारत\nअदृश्यमानैर दुष्टात्मा सह भरातृभिर अच्युत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 24, + "shloka": 21, + "text": "परियम एतद उपश्रुत्य शत्रूणां तु पराभवम\nकृतकृत्यश च कौरव्य विधत्स्व यद अनन्तरम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 25, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततॊ दुर्यॊधनॊ राजा शरुत्वा तेषां वचस तदा\nचिरम अन्तर मना भूत्वा परत्युवाच सभा सदः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 25, + "shloka": 2, + "text": "सुदुःखा खलु कार्याणां गतिर विज्ञातुम अन्ततः\nतस्मात सर्वे उदीक्षध्वं कव नु सयुः पाण्डवा गताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 25, + "shloka": 3, + "text": "अल्पावशिष्टं कालस्य गतभूयिष्ठम अन्ततः\nतेषाम अज्ञातचर्यायाम अस्मिन वर्षे तरयॊदशे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 25, + "shloka": 4, + "text": "अस्य वर्षस्य शेषं चेद वयतीयुर इह पाण्डवाः\nनिवृत्तसमयास ते हि सत्यव्रतपरायणाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 25, + "shloka": 5, + "text": "कषरन्त इव नागेन्द्राः सर्व आशीविषॊपमाः\nदुःखा भवेयुः संरब्धाः कौरवान परति ते धरुवम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 25, + "shloka": 6, + "text": "अर्वाक कालस्य विज्ञाताः कृच्छ्ररूपधराः पुनः\nपरविशेयुर जितक्रॊधास तावद एव पुनर वनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 25, + "shloka": 7, + "text": "तस्मात कषिप्रं बुभुत्सध्वं यथा नॊ ऽतयन्तम अव्ययम\nराज्यं निर्द्वन्द्वम अव्यग्रं निःसपत्नं चिरं भवेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 25, + "shloka": 8, + "text": "अथाब्रवीत ततः कर्णः कषिप्रं गच्छन्तु भारत\nअन्ये धूर्ततरा दक्षा निभृताः साधुकारिणः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 25, + "shloka": 9, + "text": "चरन्तु देशान संवीताः सफीताञ जनपदाकुलान\nतत्र गॊष्ठीष्व अथान्यासु सिद्धप्रव्रजितेषु च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 25, + "shloka": 10, + "text": "परिचारेषु तीर्थेषु विविधेष्व आकरेषु च\nविज्ञातव्या मनुष्यैस तैस तर्कया सुविनीतया" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 25, + "shloka": 11, + "text": "विविधैस तत्परैः सम्यक तज्ज्ञैर निपुण संवृतैः\nअन्वेष्टव्याश च निपुणं पाण्डवाश छन्नवासिनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 25, + "shloka": 12, + "text": "नदी कुञ्जेषु तीर्थेषु गरामेषु नगरेषु च\nआश्रमेषु च रम्येषु पर्वतेषु गुहासु च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 25, + "shloka": 13, + "text": "अथाग्रजानन्तरजः पापभावानुरागिणम\nजयेष्ठं दुःशासनस तत्र भराता भरातरम अब्रवीत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 25, + "shloka": 14, + "text": "एतच च कर्णॊ यत पराह सर्वम ईक्षामहे तथा\nयथॊद्दिष्टं चराः सर्वे मृगयन्तु ततस ततः\nएते चान्ये च भूयांसॊ देशाद देशं यथाविधि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 25, + "shloka": 15, + "text": "न तु तेषां गतिर वासः परवृत्तिश चॊपलभ्यते\nअत्याहितं वा गूढास ते पारं वॊर्मिमतॊ गताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 25, + "shloka": 16, + "text": "वयालैर वापि महारण्ये भक्षिताः शूरमानिनः\nअथ वा विषमं पराप्य विनष्टाः शाश्वतीः समाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 25, + "shloka": 17, + "text": "तस्मान मानसम अव्यग्रं कृत्वा तवं कुरुनन्दन\nकुरु कार्यं यथॊत्साहं मन्यसे यन नराधिप" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 26, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nअथाब्रवीन महावीर्यॊ दरॊणस तत्त्वार्थ दर्शिवान\nन तादृशा विनश्यन्ति नापि यान्ति पराभवम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 26, + "shloka": 2, + "text": "शूराश च कृतविद्याश च बुद्धिमन्तॊ जितेन्द्रियाः\nधर्मज्ञाश च कृतज्ञाश च धर्मराजम अनुव्रताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 26, + "shloka": 3, + "text": "नीतिधर्मार्थतत्त्वज्ञं पितृवच च समाहितम\nधर्मे सथितं सत्यधृतिं जयेष्ठं जयेष्ठापचायिनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 26, + "shloka": 4, + "text": "अनुव्रता महात्मानं भरातरं भरातरॊ नृप\nअजातशत्रुं हरीमन्तं तं च भरातॄन अनुव्रतम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 26, + "shloka": 5, + "text": "तेषां तथाविधेयानां निभृतानां महात्मनाम\nकिमर्थं नीतिमान पार्थः शरेयॊ नैषां करिष्यति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 26, + "shloka": 6, + "text": "तस्माद यत्नात परतीक्षन्ते कालस्यॊदयम आगतम\nन हि ते नाशम ऋच्छेयुर इति पश्याम्य अहं धिया" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 26, + "shloka": 7, + "text": "सांप्रतं चैव यत कार्यं तच च कषिप्रम अकालिकम\nकरियतां साधु संचिन्त्य वासश चैषां परचिन्त्यताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 26, + "shloka": 8, + "text": "यथावत पाण्डुपुत्राणां सर्वार्थेषु धृतात्मनाम\nदुर्ज्ञेयाः खलु शूरास ते अपापास तपसा वृताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 26, + "shloka": 9, + "text": "शुद्धात्मा गुणवान पार्थः सत्यवान नीतिमाञ शुचिः\nतेजॊराशिर असंख्येयॊ गृह्णीयाद अपि चक्षुर ई" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 26, + "shloka": 10, + "text": "विज्ञाय करियतां तस्माद भूयश च मृगयामहे\nबराह्मणैश चारकैः सिद्धैर ये चान्ये तद्विदॊ जनाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 27, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततः शांतनवॊ भीष्मॊ भरतानां पितामहः\nशरुतवान देशकालज्ञस तत्त्वज्ञः सर्वधर्मवित" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 27, + "shloka": 2, + "text": "आचार्य वाक्यॊपरमे तद वाक्यम अभिसंदधत\nहितार्थं स उवाचेमां भारतीं भारतान परति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 27, + "shloka": 3, + "text": "युधिष्ठिरे समासक्तां धर्मज्ञे धर्मसंश्रिताम\nअसत्सु दुर्लभां नित्यं सतां चाभिमतां सदा\nभीष्मः समवदत तत्र गिरं साधुभिर अर्चिताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 27, + "shloka": 4, + "text": "यथैष बराह्मणः पराह दरॊणः सर्वार्थवत्त्व वित\nसर्वलक्षणसंपन्ना नाशं नार्हन्ति पाण्डवाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 27, + "shloka": 5, + "text": "शरुतवृत्तॊपसंपन्ना साधुव्रतसमन्विताः\nवृद्धानुशासने मग्नाः सत्यव्रतपरायणाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 27, + "shloka": 6, + "text": "समयं समयज्ञास ते पालयन्तः शुचिव्रताः\nनावसीदितुम अर्हन्ति उद्वहन्तः सतां धुरम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 27, + "shloka": 7, + "text": "धर्मतश चैव गुप्तास ते सववीर्येण च पाण्डवाः\nन नाशम अधिगच्छेयुर इति मे धीयते मतिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 27, + "shloka": 8, + "text": "तत्र बुद्धिं परणेष्यामि पाण्डवान परति भारत\nन तु नीतिः सुनीतस्य शक्यते ऽनवेषितुं परैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 27, + "shloka": 9, + "text": "यत तु शक्यम इहास्माभिस तान वै संचिन्त्य पाण्डवान\nबुद्ध्या परवक्तुं न दरॊहात परवक्ष्यामि निबॊध तत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 27, + "shloka": 10, + "text": "सा तव इयं साधु वक्तव्या न तव अनीतः कथं चन\nवृद्धानुशासने तात तिष्ठतः सत्यशीलिनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 27, + "shloka": 11, + "text": "अवश्यं तव इह धीरेण सतां मध्ये विवक्षता\nयथामतिविवक्तव्यं सर्वशॊ धर्मलिप्सया" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 27, + "shloka": 12, + "text": "तत्र नाहं तथा मन्ये यथायम इतरॊ जनः\nपुरे जनपदे वापि यत्र राजा युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 27, + "shloka": 13, + "text": "नासूयकॊ न चापीर्षुर नातिवादी न मत्सरी\nभविष्यति जनस तत्र सवं सवं धर्मम अनुव्रतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 27, + "shloka": 14, + "text": "बरह्मघॊषाश च भूयांसः पूर्णाहुत्यस तथैव च\nकरतवश च भविष्यन्ति भूयांसॊ भूरिदक्षिणाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 27, + "shloka": 15, + "text": "सदा च तत्र पर्जन्यः सम्यग वर्षी न संशयः\nसंपन्नसस्या च मही निरीतीका भविष्यति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 27, + "shloka": 16, + "text": "रसवन्ति च धान्यानि गुणवन्ति फलानि च\nगन्धवन्ति च माल्यानि शुभशब्दा च भारती" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 27, + "shloka": 17, + "text": "वायुश च सुखसंस्पर्शॊ निस्प्रतीपं च दर्शनम\nभयं नाभ्याविशेत तत्र यत्र राजा युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 27, + "shloka": 18, + "text": "गावश च बहुलास तत्र न कृशा न च दुर्दुहाः\nपयांसि दधि सर्पींषि रसवन्ति हितानि च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 27, + "shloka": 19, + "text": "गुणवन्ति च पानानि भॊज्यानि रसवन्ति च\nतत्र देशे भविष्यन्ति यत्र राजा युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 27, + "shloka": 20, + "text": "रसाः सपर्शाश च गन्धाश च शब्दाश चापि गुणान्विताः\nदृश्यानि च परसन्नानि यत्र राजा युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 27, + "shloka": 21, + "text": "सवैर सवैर गुणैः सुसंयुक्तास तस्मिन वर्षे तरयॊदशे\nदेशे तस्मिन भविष्यन्ति तात पाण्डव संयुते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 27, + "shloka": 22, + "text": "संप्रीतिमाञ जनस तत्र संतुष्टः शुचिर अव्ययः\nदेवतातिथिपूजासु सर्वभूतानुरागवान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 27, + "shloka": 23, + "text": "इष्टदानॊ महॊत्साहः शश्वद धर्मपरायणः\nअशुभ दविच छुभप्रेप्सुर नित्ययज्ञः शुभव्रतः\nभविष्यति जनस तत्र यत्र राजा युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 27, + "shloka": 24, + "text": "तयक्तवाक्यानृतस तात शुभकल्याण मङ्गलः\nशुभार्थेप्षुः शुभमतिर यत्र राजा युधिष्ठिरः\nभविष्यति जनस तत्र नित्यं चेष्ट परियव्रतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 27, + "shloka": 25, + "text": "धर्मात्मा स तदादृश्यः सॊ ऽपि तात दविजातिभिः\nकिं पुनः पराकृतैः पार्थः शक्यॊ विज्ञातुम अन्ततः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 27, + "shloka": 26, + "text": "यस्मिन सत्यं धृतिर दानं परा शान्तिर धरुवा कषमा\nहरीः शरीः कीर्तिः परं तेज आनृशंस्यम अथार्जवम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 27, + "shloka": 27, + "text": "तस्मात तत्र निवासं तु छन्नं सत्रेण धीमतः\nगतिं वा परमां तस्य नॊत्सहे वक्तुम अन्यथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 27, + "shloka": 28, + "text": "एवम एतत तु संचिन्त्य यत्कृतं मन्यसे हितम\nतत कषिप्रं कुरु कौरव्य यद्य एवं शरद्दधासि मे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 28, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततः शारद्वतॊ वाक्यम इत्य उवाच कृपस तदा\nयुक्तं पराप्तं च वृद्धेन पाण्डवान परति भाषितम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 28, + "shloka": 2, + "text": "धर्मार्थसहितं शलक्ष्णं तत्त्वतश च स हेतुमत\nतत्रानुरूपं भीष्मेण ममाप्य अत्र गिरं शृणु" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 28, + "shloka": 3, + "text": "तेषां चैव गतिस तीर्थैर वासश चैषां परचिन्त्यताम\nनीतिर विधीयतां चापि सांप्रतं या हिता भवेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 28, + "shloka": 4, + "text": "नावज्ञेयॊ रिपुस तात पराकृतॊ ऽपि बुभूषता\nकिं पुनः पाण्डवास तात सर्वास्त्रकुशला रणे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 28, + "shloka": 5, + "text": "तस्मात सत्रं परविष्टेषु पाण्डवेषु महात्मसु\nगूढभावेषु छन्नेषु काले चॊदयम आगते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 28, + "shloka": 6, + "text": "सवराष्ट्र परराष्ट्रेषु जञातव्यं बलम आत्मनः\nउदये पाण्डवानां च पराप्ते काले न संशयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 28, + "shloka": 7, + "text": "निवृत्तसमयाः पार्था महात्मानॊ महाबलाः\nमहॊत्साहा भविष्यन्ति पाण्डवा हय अति तेजसः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 28, + "shloka": 8, + "text": "तस्माद बलं च कॊशं च नीतिश चापि विधीयताम\nयथाकालॊदये पराप्ते सम्यक तैः संदधामहे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 28, + "shloka": 9, + "text": "तात मन्यामि तत सर्वं बुध्यस्व बलम आत्मनः\nनियतं सर्वमित्रेषु बलवत्स्व अबलेषु च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 28, + "shloka": 10, + "text": "उच्चावचं बलं जञात्वा मध्यस्थं चापि भारत\nपरहृष्टम अप्रहृष्टं च संदधाम तथा परैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 28, + "shloka": 11, + "text": "साम्ना भेदेन दानेन दण्डेन बलिकर्मणा\nनयायेनानम्य च परान बलाच चानम्य दुर्बलान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 28, + "shloka": 12, + "text": "सान्त्वयित्वा च मित्राणि बलं चाभाष्यतां सुखम\nसकॊश बलसंवृद्धः सम्यक सिद्धिम अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 28, + "shloka": 13, + "text": "यॊत्स्यसे चापि बलिभिर अरिभिः परत्युपस्थितैः\nअन्यैस तवं पाण्डवैर वापि हीनस्वबलवाहनैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 28, + "shloka": 14, + "text": "एवं सर्वं विनिश्चित्य वयवसायं सवधर्मतः\nयथाकालं मनुष्येन्द्र चिरं सुखम अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 29, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nअथ राजा तरिगर्तानां सुशर्मा रथयूथपः\nपराप्तकालम इदं वाक्यम उचाव तवरितॊ भृशम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 29, + "shloka": 2, + "text": "असकृन निकृतः पूर्वं मत्स्यैः साल्वेयकैः सह\nसूतेन चैव मत्स्यस्य कीचकेन पुनः पुनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 29, + "shloka": 3, + "text": "बाधितॊ बन्धुभिः सार्धं बलाद बलवता विभॊ\nस कर्णम अभ्युदीक्ष्याथ दुर्यॊधनम अभाषत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 29, + "shloka": 4, + "text": "असकृन मत्स्यराज्ञा मे राष्ट्रं बाधितम ओजसा\nपरणेता कीचकश चास्य बलवान अभवत पुरा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 29, + "shloka": 5, + "text": "करूरॊ ऽमर्षी स दुष्टात्मा भुवि परख्यातविक्रमः\nनिहतस तत्र गन्धर्वैः पापकर्मा नृशंसवान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 29, + "shloka": 6, + "text": "तस्मिंश च निहते राजन हीनदर्पॊ निराश्रयः\nभविष्यति निरुत्साहॊ विराट इति मे मतिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 29, + "shloka": 7, + "text": "तत्र यात्रा मम मता यदि ते रॊचते ऽनघ\nकौरवाणां च सर्वेषां कर्णस्य च महात्मनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 29, + "shloka": 8, + "text": "एतत पराप्तम अहं मन्ये कार्यम आत्ययिकं हितम\nराष्ट्रं तस्याभियात्व आशु बहु धान्यसमाकुलम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 29, + "shloka": 9, + "text": "आददामॊ ऽसय रत्नानि विविधानि वसूनि च\nगरामान राष्ट्राणि वा तस्य हरिष्यामॊ विभागशः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 29, + "shloka": 10, + "text": "अथ वा गॊसहस्राणि बहूनि च शुभानि च\nविविधानि हरिष्यामः परतिपीड्य पुरं बलात" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 29, + "shloka": 11, + "text": "कौरवैः सह संगम्य तरिगर्तैश च विशां पते\nगास तस्यापहरामाशु सह सर्वैः सुसंहताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 29, + "shloka": 12, + "text": "संधिं वा तेन कृत्वा तु निबध्नीमॊ ऽसय पौरुषम\nहत्वा चास्य चमूं कृत्स्नां वशम अन्वानयामहे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 29, + "shloka": 13, + "text": "तं वशे नयायतः कृत्वा सुखं वत्स्यामहे वयम\nभवतॊ बलवृद्धिश च भविष्यति न संशयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 29, + "shloka": 14, + "text": "तच छरुत्वा वचनं तस्य कर्णॊ राजानम अब्रवीत\nसूक्तं सुशर्मणा वाक्यं पराप्तकालं हितं च नः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 29, + "shloka": 15, + "text": "तस्मात कषिप्रं विनिर्यामॊ यॊजयित्वा वरूथिनीम\nविभज्य चाप्य अनीकानि यथा वा मन्यसे ऽनघ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 29, + "shloka": 16, + "text": "परज्ञावान कुरुवृद्धॊ ऽयं सर्वेषां नः पितामहः\nआचार्यश च तथा दरॊणः कृपः शारद्वतस तथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 29, + "shloka": 17, + "text": "मन्यन्ते ते यथा सर्वे तथा यात्रा विधीयताम\nसंमन्त्र्य चाशु गच्छामः साधनार्थं महीपतेः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 29, + "shloka": 18, + "text": "किं च नः पाण्डवैः कार्यं हीनार्थबलपौरुषैः\nअत्यर्थं वा परनष्टास ते पराप्ता वापि यमक्षयम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 29, + "shloka": 19, + "text": "यामॊ राजन्न अनुद्विग्ना विराट विषयं वयम\nआदास्यामॊ हि गास तस्य विविधानि वसूमि च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 29, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा वाक्यम आदाय तस्य तत\nवैकर्तनस्य कर्णस्य कषिप्रम आज्ञापयत सवयम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 29, + "shloka": 21, + "text": "शासने नित्यसंयुक्तं दुःशासनम अनन्तरम\nसह वृद्धैस तु संमन्त्र्य कषिप्रं यॊजय वाहिनीम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 29, + "shloka": 22, + "text": "यथॊद्देशं च गच्छामः सहिताः सर्वकौरवैः\nसुशर्मा तु यथॊद्दिष्टं देशं यातु महारथः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 29, + "shloka": 23, + "text": "तरिगर्तैः सहितॊ राजा समग्रबलवाहनः\nपराग एव हि सुसंवीतॊ मत्स्यस्य विषयं परति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 29, + "shloka": 24, + "text": "जघन्यतॊ वयं तत्र यास्यामॊ दिवसान्तरम\nविषयं मत्स्यराजस्य सुसमृद्धं सुसंहताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 29, + "shloka": 25, + "text": "ते यात्वा सहसा तत्र विराटनगरं परति\nकषिप्रं गॊपान समासाद्य गृह्णन्तु विपुलं धनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 29, + "shloka": 26, + "text": "गवां शतसहस्राणि शरीमन्ति गुणवन्ति च\nवयम अपि निगृह्णीमॊ दविधाकृत्वा वरूथिनीम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 29, + "shloka": 27, + "text": "स सम गत्वा यथॊद्दिष्टां दिशं वह्नेर महीपतिः\nआदत्त गाः सुशर्माथ घर्मपक्षस्य सप्तमीम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 29, + "shloka": 28, + "text": "अपरं दिवसं सर्वे राजन संभूय कौरवाः\nअष्टम्यां तान्य अगृह्णन्त गॊकुलानि सहस्रशः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततस तेषां महाराज तत्रैवामित तेजसाम\nछद्म लिङ्गप्रविष्टानां पाण्डवानां महात्मनाम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 2, + "text": "वयतीतः समयः सम्यग वसतां वै पुरॊत्तमे\nकुर्वतां तस्य कर्माणि विराटस्य महीपतेः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 3, + "text": "ततस तरयॊदशस्यान्ते तस्य वर्षस्य भारत\nसुशर्मणा गृहीतं तु गॊधनं तरसा बहु" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ जवेन महता गॊपाः पुरम अथाव्रजत\nअपश्यन मत्स्यराजं च रथात परस्कन्द्य कुण्डली" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 5, + "text": "शूरैः परिवृतं यॊधैः कुण्डलाङ्गद धारिभिः\nसद्भिश च मन्त्रिभिः सार्धं पाण्डवैश च नरर्षभैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 6, + "text": "तं सभायां महाराजम आसीनं राष्ट्रवर्धनम\nसॊ ऽबरवीद उपसंगम्य विराटं परणतस तदा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 7, + "text": "अस्मान युधि विनिर्जित्य परिभूय स बान्धवान\nगवां शतसहस्राणि तरिगर्ताः कालयन्ति ते\nतान परीप्स मनुष्येन्द्र मा नेशुः पशवस तव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 8, + "text": "तच छरुत्वा नृपतिः सेनां मत्स्यानां समयॊजयत\nरथनागाश्वकलिलां पत्तिध्वजसमाकुलाम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 9, + "text": "राजानॊ राजपुत्राश च तनुत्राण्य अत्र भेजिरे\nभानुमन्ति विचित्राणि सूपसेव्यानि भागशः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 10, + "text": "सवज्रायस गर्भं तु कवचं तप्तकाञ्चनम\nविराटस्य परियॊ भराता शतानीकॊ ऽभयहारयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 11, + "text": "सर्वपार सवं वर्म कल्याण पटलं दृढम\nशतानीकाद अवरजॊ मदिराश्वॊ ऽभयहारयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 12, + "text": "शतसूर्यं शतावर्तं शतबिन्दु शताक्षिमत\nअभेद्यकल्पं मत्स्यानां राजा कवचम आहरत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 13, + "text": "उत्सेधे यस्य पद्मानि शतं सौगन्धिकानि च\nसुवर्णपृष्ठं सूर्याभं सूर्यदत्ताभ्यहारयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 14, + "text": "दृढम आयस गर्भं तु शवेतं वर्म शताक्षिमत\nविराटस्य सुतॊ जयेष्ठॊ वीरः शङ्खॊ ऽभयहारयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 15, + "text": "शतशश च तनुत्राणि यथा सवानि महारथाः\nयॊत्स्यमानाभ्यनह्यन्त देवरूपाः परहारिणः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 16, + "text": "सूपस्करेषु शुभ्रेषु महत्सु च महारथाः\nपृथक काञ्चनसंनाहान रथेष्व अश्वान अयॊजयन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 17, + "text": "सूर्यचन्द्र परतीकाशॊ रथे दिव्ये हिरण्मयः\nमहानुभावॊ मत्स्यस्य धवज उच्छिश्रिये तदा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 18, + "text": "अथान्यान विविधाकारान धवजान हेमविभूषितान\nयथा सवं कषत्रियाः शूरा रथेषु समयॊजयन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 19, + "text": "अथ मत्स्यॊ ऽबरवीद राजा शतानीकं जघन्यजम\nकङ्कबल्लव गॊपाला दाम गरन्थिश च वीर्यवान\nयुध्येयुर इति मे बुद्धिर वर्तते नात्र संशयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 20, + "text": "एतेषाम अपि दीयन्तां रथा धवजपताकिनः\nकवचानि विचित्राणि दृढानि च मृदूनि च\nपरतिमुञ्चन्तु गॊत्रेषु दीयन्ताम आयुधानि च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 21, + "text": "वीराङ्गरूपाः पुरुषा नागराजकरॊपमाः\nनेमे जातु न युध्येरन्न इति मे धीयते मतिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 22, + "text": "एतच छरुत्वा तु नृपतेर वाक्यं तवरितमानसः\nशतानीकस तु पार्थेभ्यॊ रथान राजन समादिशत\nसहदेवाय राज्ञे च भीमाय नकुलाय च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 23, + "text": "तान परहृष्टास ततः सूता राजभक्तिपुरस्कृताः\nनिर्दिष्टान नरदेवेन रथाञ शीघ्रम अयॊजयन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 24, + "text": "कवचानि विचित्राणि दृढानि च मृदूनि च\nविराटः परादिशद यानि तेषाम अक्लिष्टकर्मणाम\nतान्य आमुच्य शरीरेषु दंशितास ते परंतपाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 25, + "text": "तरस्विनश छिन्नरूपाः सर्वे युद्धविशारदाः\nविराटम अन्वयुः पश्चात सहिताः कुरुपुंगवाः\nचत्वारॊ भरातरः शूराः पाण्डवाः सत्यविक्रमाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 26, + "text": "भीमाश च मत्तमातङ्गाः परभिन्नकरटा मुखाः\nकषरन्त इव जीमूताः सुदन्ताः षष्टिहायनाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 27, + "text": "सवारूढा युद्धकुशलैः शिक्षितैर हस्तिसादिभिः\nराजानम अन्वयुः पश्चाच चलन्त इव पर्वताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 28, + "text": "विशारदानां वश्यानां हृष्टानां चानुयायिनाम\nअष्टौ रथसरःस्राणि दशनागशतानि च\nपष्टिश चाश्वसहस्राणि मत्स्यानाम अभिनिर्ययुः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 29, + "text": "तद अनीकं विराटस्य शुशुभे भरतर्शभ\nसंप्रयातं महाराज निनीषन्तं गवां पदम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 30, + "shloka": 30, + "text": "तद बलाग्र्यं विराटस्य संप्रस्थितम अशॊभत\nदृढायुध जनाकीर्णं जगाश्वरथसंकुलम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 31, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nनिर्याय नगराच छूरा वयूढानीकाः परहारिणः\nतरिगर्तान अस्पृशन मत्स्याः सूर्ये परिणते सति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 31, + "shloka": 2, + "text": "ते तरिगर्ताश च मत्स्याश च संरब्धा युद्धदुर्मदाः\nअन्यॊन्यम अभिगर्जन्तॊ गॊषु गृद्धा महाबलाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 31, + "shloka": 3, + "text": "भीमाश च मत्तमातङ्गास तॊमराङ्कुशचॊदिताः\nगरामणीयैः समारूढाः कुशलैर हस्तिसादिभिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 31, + "shloka": 4, + "text": "तेषां समागमॊ घॊरस तुमुलॊ लॊमहर्षणः\nदेवासुरसमॊ राजन्न आसीत सूर्येविलम्बति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 31, + "shloka": 5, + "text": "उदतिष्ठद रजॊ भौमं न परज्ञायत किं चन\nपक्षिणश चापतन भूमौ सैन्येन रजसावृताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 31, + "shloka": 6, + "text": "इषुभिर वयतिसंयद्भिर आदित्यॊ ऽनतरधीयत\nखद्यॊतैर इव संयुक्तम अन्तरिक्षं वयराजत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 31, + "shloka": 7, + "text": "रुक्मपृष्ठानि चापानि वयतिषक्तानि धन्विनाम\nपततां लॊकवीराणां सव्यदक्षिणम अस्यताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 31, + "shloka": 8, + "text": "रथा रथैः समाजग्मुः पादातैश च पदातयः\nसादिभिः सादिनश चैव गजैश चापि महागजाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 31, + "shloka": 9, + "text": "असिभिः पट्टिशैः परासैः शक्तिभिस तॊमरैर अपि\nसंरब्धाः समरे राजन निजघ्नुर इतरेतरम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 31, + "shloka": 10, + "text": "निघ्नन्तः समरे ऽनयॊन्यं शूराः परिघबाहवः\nन शेकुर अभिसंरब्धाः शूरान कर्तुं पराङ्मुखान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 31, + "shloka": 11, + "text": "कॢप्तॊत्तरौष्ठं सुनसं कॢप्त केशम अलं कृतम\nअदृश्यत शिरश छिन्नं रजॊध्वस्तं सकुण्डलम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 31, + "shloka": 12, + "text": "अदृश्यंस तत्र गात्राणि शरैश छिन्नानि भागशः\nशालस्कन्धनिकाशानि कषत्रियाणां महामृधे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 31, + "shloka": 13, + "text": "नागभॊगनिकाशैश च बाहुभिश चन्दनॊक्षितैः\nआकीर्णा वसुधा तत्र शिरॊ भिश च सकुण्डलैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 31, + "shloka": 14, + "text": "उपशाम्यद रजॊ भौमं रुधिरेण परसर्पता\nकश्मलं पराविशद घॊरं निर्मर्यादम अवर्तत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 31, + "shloka": 15, + "text": "शतानीकः शतं हत्वा विशालाक्षश चतुःशतम\nपरविष्टौ महतीं सेनां तरिगर्तानां महारथौ\nआर्च्छेतां बहु संरब्धौ केशाकेशि नखानखि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 31, + "shloka": 16, + "text": "लक्षयित्वा तरिगर्तानां तौ परविष्टौ रथव्रजम\nजग्मतुः सूर्यदत्तश च मदिराश्वश च पृष्ठतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 31, + "shloka": 17, + "text": "विराटस तत्र संग्रामे हत्वा पञ्चशतान रथान\nहयानां च शतान्य अत्र हत्वा पञ्च महारथान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 31, + "shloka": 18, + "text": "चरन स विविधान मार्गान रथेषु रथयूथपः\nतरिगर्तानां सुशर्माणम आर्च्छद रुक्मरथं रणे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 31, + "shloka": 19, + "text": "तौ वयावहरतां तत्र महात्मानौ महाबलौ\nअन्यॊन्यम अभिगर्जन्तौ गॊष्ठे गॊवृषभाव इव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 31, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ रथाभ्यां रथिनौ वयतियाय समन्ततः\nशरान वयसृजतां शीघ्रं तॊयधारा घनाव इव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 31, + "shloka": 21, + "text": "अन्यॊन्यं चातिसंरब्धौ विचेरतुर अमर्षणौ\nकृतास्त्रौ निशितैर बाणैर असि शक्तिगदा भृतौ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 31, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ राजा सुशर्माणं विव्याध दशभिः शरैः\nपञ्चभिः पञ्चभिश चास्य विव्याध चतुरॊ हयान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 31, + "shloka": 23, + "text": "तथैव मत्स्यराजानं सुशर्मा युद्धदुर्मदः\nपञ्चाशता शितैर बाणैर विव्याध परमास्त्र वित" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 31, + "shloka": 24, + "text": "ततः सैन्यं समावृत्य मत्स्यराजसुशर्मणॊः\nनाभ्यजानंस तदान्यॊन्यं परदॊषे रजसावृते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतमसाभिप्लुते लॊके रजसा चैव भारत\nवयतिष्ठन वै मुहूर्तं तु वयूढानीकाः परहारिणः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ ऽनधकारं परणुदन्न उदतिष्ठत चन्द्रमाः\nकुर्वाणॊ विमलां रात्रिं नन्दयन कषत्रियान युधि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 3, + "text": "ततः परकाशम आसाद्य पुनर युद्धम अवर्तत\nघॊररूपं ततस ते सम नावेक्षन्त परस्परम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 4, + "text": "ततः सुशर्मा तरैगर्तः सह भरात्रा यवीयसा\nअभ्यद्रवन मत्स्यराजं रथव्रातेन सर्वशः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ रथाभ्यां परस्कन्द्य भरातरौ कषत्रिय रषभौ\nगदापाणी सुसंरब्धौ समभ्यद्रवतां हयान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 6, + "text": "तथैव तेषां तु बलानि तानि; करुद्धान्य अथान्यॊन्यम अभिद्रवन्ति\nगदासिखड्गैश च परश्वधैश च; परासैश च तीक्ष्णाग्रसुपीतधारैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 7, + "text": "बलं तु मत्स्यस्य बलेन राजा; सर्वं तरिगर्ताधिपतिः सुशर्मा\nपरमथ्य जित्वा च परसह्य मत्स्यं; विराटम ओजस्विनम अभ्यधावत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 8, + "text": "तौ निहत्य पृथग धुर्याव उभौ च पार्ष्णिसारथी\nविरथं मत्स्यराजानं जीवग्राहम अगृह्णताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 9, + "text": "तम उन्मथ्य सुशर्मा तु रुदतीं वधुकाम इव\nसयन्दनं सवं समारॊप्य परययौ शीघ्रवाहनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 10, + "text": "तस्मिन गृहीते विरथे विराटे बलवत्तरे\nपराद्रवन्त भयान मत्स्यास तरिगर्तैर अर्दिता भृशम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 11, + "text": "तेषु संत्रास्यमानेषु कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nअभ्यभाषन महाबाहुं भीमसेनम अरिंदमम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 12, + "text": "मत्स्यराजः परामृष्टस तरिगर्तेन सुशर्मणा\nतं मॊक्षय महाबाहॊ न गच्छेद दविषतां वशम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 13, + "text": "उषिताः समः सुखं सर्वे सर्वकामैः सुपूजिताः\nभीमसेन तवया कार्या तस्य वासस्य निष्कृतिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 14, + "text": "[भीमस]\nअहम एनं परित्रास्ये शासनात तव पार्थिव\nपश्य मे सुमहत कर्म युध्यतः सह शत्रुभिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 15, + "text": "सवबाहुबलम आश्रित्य तिष्ठ तवं भरातृभिः सह\nएकान्तम आश्रितॊ राजन पश्य मे ऽदय पराक्रमम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 16, + "text": "सुस्कन्धॊ ऽयं महावृक्षॊ गदा रूप इव सथितः\nएनम एव समारुज्य दरावयिष्यामि शात्रवान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 17, + "text": "[वै]\nतं मत्तम इव मातङ्गं वीक्षमाणं वनस्पतिम\nअब्रवीद भरातरं वीरं धर्मराजॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 18, + "text": "मा भीम साहसं कार्षीस तिष्ठत्व एष वनस्पतिः\nमा तवा वृक्षेण कर्माणि कुर्वाणम अति मानुषम\nजनाः समवबुध्येरन भीमॊ ऽयम इति भारत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 19, + "text": "अन्यद एवायुधं किं चित परतिपद्यस्व मानुषम\nचापं वा यदि वा शक्तिं निस्त्रिंशं वा परश्वधम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 20, + "text": "यद एव मानुषं भीम भवेद अन्यैर अलक्षितम\nतद एवायुधम आदाय मॊक्षयाशु महीपतिम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 21, + "text": "यमौ च चक्ररक्षौ ते भवितारौ महाबलौ\nवयूहतः समरे तात मत्स्यराजं परीप्सतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 22, + "text": "ततः समस्तास ते सर्वे तुरगान अभ्यचॊदयन\nदिव्यम अस्त्रं विकुर्वाणास तरिगर्तान परत्यमर्षणाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 23, + "text": "तान निवृत्तरथान दृष्ट्वा पाण्डवान सा महाचमूः\nवैराटी परमक्रुद्धा युयुधे परमाद्भुतम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 24, + "text": "सहस्रं नयवधीत तत्र कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nभीमः सप्तशतान यॊधान परलॊकम अदर्शयत\nनकुलश चापि सप्तैव शतानि पराहिणॊच छरैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 25, + "text": "शतानि तरीणि शूराणां सहदेवः परतापवान\nयुधिष्ठिर समादिष्टॊ निजघ्ने पुरुषर्षभः\nभित्त्वा तां महतींसेनां तरिगर्तानां नरर्षभ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 26, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा तवरमाणॊ महारथः\nअभिद्रुत्य सुषर्माणं शरैर अभ्यतुदद भृशम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 27, + "text": "सुशर्मापि सुसंक्रुद्धस तवरमाणॊ युधिष्ठिरम\nअविध्यन नवभिर बाणैश चतुर्भिश चतुरॊ हयान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ राजन्न आशु कारी कुन्तीपुत्रॊ वृकॊदरः\nसमासाद्य सुशर्माणम अश्वान अस्य वयपॊथयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 29, + "text": "पृष्ठगॊपौ च तस्याथ हत्वा परमसायकैः\nअथास्य सारथिं करुद्धॊ रथॊपस्थाद अपाहरत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 30, + "text": "चक्ररक्षश च शूरश च शॊणाश्वॊ नाम विश्रुतः\nस भयाद दवैरथं दृष्ट्वा तरैगर्तं पराजहत तदा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 31, + "text": "ततॊ विराटः परस्कन्द्य रथाद अथ सुशर्मणः\nगदाम अस्य परामृश्य तम एवाजघ्निवान बली\nस चचार गदापाणिर वृद्धॊ ऽपि तरुणॊ यथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 32, + "text": "भीमस तु भीमसंकाशॊ रथात परस्कन्द्य कुण्डली\nतरिगर्तराजम आदत्त सिंहक्शुद्र मृगं यथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 33, + "text": "तस्मिन गृहीते विरथे तरिगर्तानां महारथे\nअभज्यत बलं सर्वं तरैगर्तं तद्भयातुरम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 34, + "text": "निवर्त्य गास ततः सर्वाः पाण्डुपुत्रा महाबलाः\nअवजित्य सुशर्माणं धनं चादाय सर्वशः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 35, + "text": "सवबाहुबलसंपन्ना हरीनिषेधा यतव्रताः\nसंग्रामशिरसॊ मध्ये तां रात्रिं सुखिनॊ ऽवसन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 36, + "text": "ततॊ विराटः कौन्तेयान अति मानुषविक्रमान\nअर्चयाम आस वित्तेन मानेन च महारथान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 37, + "text": "[विराट]\nयथैव मम रत्नानि युष्माकं तानि वै तथा\nकार्यं कुरुत तैः सर्वे यथाकामं यथासुखम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 38, + "text": "ददान्य अलं कृताः कन्या वसूनि विविधानि च\nमनसश चाप्य अभिप्रेतं यद वः शत्रुनिबर्हणाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 39, + "text": "युष्माकं विक्रमाद अद्य मुक्तॊ ऽहं सवस्तिमान इह\nतस्माद भवन्तॊ मत्स्यानाम ईश्वराः सर्व एव हि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 40, + "text": "[वै]\nतथाभिवादिनं मत्स्यं कौरवेयाः पृथक पृथक\nऊचुः पराञ्जलयः सर्वे युधिष्ठिरपुरॊगमाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 41, + "text": "परतिनन्दाम ते वाक्यं सर्वं चैव विशां पते\nएतेनैव परतीताः समॊ यत तवं मुक्तॊ ऽदय शत्रुभिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 42, + "text": "अथाब्रवीत परीतमना मत्स्यराजॊ युधिष्ठिरम\nपुनर एव महाबाहुर विराटॊ राजसत्तमः\nएहि तवाम अभिषेक्ष्यामि मत्स्यराजॊ ऽसतु नॊ भवान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 43, + "text": "मनसश चाप्य अभिप्रेतं यत ते शत्रुनिबर्हण\nतत ते ऽहं संप्रदास्यामि सर्वम अर्हति नॊ भवान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 44, + "text": "रत्नानि गाः सुवर्णं च मणिमुक्तम अथापि वा\nवैयाघ्रपद्य विप्रेन्द्र सर्वथैव नमॊ ऽसतु ते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 45, + "text": "तवत्कृते हय अद्य पश्यामि राज्यम आत्मानम एव च\nयतश च जातः संरम्भः स च शत्रुर वशंगतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 46, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ मत्स्यं पुनर एवाभ्यभाषत\nपरतिनन्दामि ते वाक्यं मनॊ जञं मत्स्यभाषसे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 47, + "text": "आनृशंस्य परॊ नित्यं सुसुखः सततं भव\nगच्छन्तु दूतास तवरितं नगरं तव पार्थिव\nसुहृदां परियम आख्यातुं घॊषयन्तु च ते जयम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 48, + "text": "ततस तद वचनान मत्स्यॊ दूतान राजा समादिशत\nआचक्षध्वं पुरं गत्वा संग्रामे विजयं मम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 49, + "text": "कुमाराः समलं कृत्यपर्यागच्छन्तु मे पुरात\nवादित्राणि च सर्वाणि गणिकाश च सवलं कृताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 32, + "shloka": 50, + "text": "ते गत्वा केवलां रात्रिम अथ सूर्यॊदयं परति\nविराटस्य पुराभ्याशे दूता जयम अघॊषयन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 33, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nयाते तरिगर्तं मत्स्ये तु पशूंस तान सवान परीप्सति\nदुर्यॊधनः सहामात्यॊ विराटम उपयाद अथ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 33, + "shloka": 2, + "text": "भीष्मॊ दरॊणश च कर्णश च कृपश च परमास्त्र वित\nदरौणिश च सौबलश चैव तथा दुःक्शासनः परभुः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 33, + "shloka": 3, + "text": "विविंशतिर विकर्णश च चित्रसेनश च वीर्यवान\nदुर्मुखॊ दुःसहश चैव ये चैवान्ये मरा रथाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 33, + "shloka": 4, + "text": "एते मत्स्यान उपागम्य विराटस्य महीपतेः\nघॊषान विद्राव्य तरसा गॊधनं जह्रुर ओजसा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 33, + "shloka": 5, + "text": "षष्टिं गवां सहस्राणि कुरवः कालयन्ति ते\nमहता रथवंशेन परिवार्य समन्ततः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 33, + "shloka": 6, + "text": "गॊपालानां तु घॊषेषु हन्यतां तर महारथैः\nआरावः सुमहान आसीत संप्रहारे भयंकरे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 33, + "shloka": 7, + "text": "गवाध्यक्षस तु संत्रस्तॊ रथम आस्थाय स तवरः\nजगाम नगरायैव परिक्रॊशंस तदार्तवत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 33, + "shloka": 8, + "text": "स परविश्य पुरं राज्ञॊ नृप वेश्माभ्ययात ततः\nअवतीर्य रथात तूर्णम आख्यातुं परविवेश ह" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 33, + "shloka": 9, + "text": "दृष्ट्वा भूमिंजयं नाम पुत्रं मत्स्यस्य मानिनम\nतस्मै तत सर्वम आचष्ट राष्ट्रस्य पशुकर्षणम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 33, + "shloka": 10, + "text": "षष्टिं गवां सहस्राणि कुरवः कालयन्ति ते\nतद विजेतुं समुत्तिष्ठ गॊधनं राष्ट्रवर्धनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 33, + "shloka": 11, + "text": "राजपुत्र हितप्रेप्सुः कषिप्रं निर्याहि वै सवयम\nतवां हि मत्स्यॊ महीपालः शून्यपालम इहाकरॊत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 33, + "shloka": 12, + "text": "तवया परिषदॊ मध्ये शलाघते स नराधिपः\nपुत्रॊ ममानुरूपश च शूरश चेति कुलॊद्वहः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 33, + "shloka": 13, + "text": "इष्वस्त्रे निपुणॊ यॊधः सदा वीरश च मे सुतः\nतस्य तत सत्यम एवास्तु मनुष्येन्द्रस्य भाषितम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 33, + "shloka": 14, + "text": "आवर्तय कुरूञ जित्वा पशून पशुमतां वर\nनिर्दहैषाम अनीकानि भीमेन शरतेजसा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 33, + "shloka": 15, + "text": "धनुश्च्युतै रुक्मपुङ्खैः शरैः संनतपर्वभिः\nदविषतां भिन्ध्य अनीकानि गजानाम इव यूथपः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 33, + "shloka": 16, + "text": "पाशॊपधानां जयातन्त्रीं चापदण्डां महास्वनाम\nशरवर्णां धनुर वीणां शत्रुमध्ये परवादय" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 33, + "shloka": 17, + "text": "शवेता रजतसंकाशा रथे युज्यन्तु ते हयाः\nधवजं च सिंहं सौवर्णम उच्छ्रयन्तु तवाभिभॊः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 33, + "shloka": 18, + "text": "रुक्मपङ्खाः परसन्नाग्रा मुक्ता हस्तवता तवया\nछादयन्तु शराः सूर्यं राज्ञाम आयुर निरॊधिनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 33, + "shloka": 19, + "text": "रणे जित्वा कुरून सर्वान वर्ज पाणिर इवासुरान\nयशॊ महद अवाप्य तवं परविशेदं पुरं पुनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 33, + "shloka": 20, + "text": "तवं हि राष्ट्रस्य परमा गतिर मत्स्यपतेः सुतः\nगतिमन्तॊ भवन्त्व अद्य सर्वे विषयवासिनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 33, + "shloka": 21, + "text": "सत्रीमध्य उक्तस तेनासौ तद वाक्यम अभयंकरम\nअन्तःपुरे शलाघमान इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 34, + "shloka": 1, + "text": "[उत्तर]\nअद्याहम अनुगच्छेयं दृढधन्वा गवां पदम\nयदि मे सारथिः कश चिद भवेद अश्वेषु कॊविदः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 34, + "shloka": 2, + "text": "तम एव नाधिगच्छामि यॊ मे यन्ता भवेन नरः\nपश्यध्वं सारधिं कषिप्रं मम युक्तं परयास्यतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 34, + "shloka": 3, + "text": "अष्टाविंशति रात्रं वा मासं वा नूनम अन्ततः\nयत तद आसी महद युद्धं तत्र मे सारथिर हतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 34, + "shloka": 4, + "text": "स लभेयं यदि तव अन्यं हर यानविदं नरम\nतवरावान अद्य यात्वाहं समुच्छ्रितमहाध्वजम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 34, + "shloka": 5, + "text": "विगाह्य तत्परानीकं गजवाजिर अथाकुलम\nशस्त्रप्रताप निर्वीर्यान कुरूञ जित्वानये पशून" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 34, + "shloka": 6, + "text": "दुर्यॊधनं शांतनवं कर्णं वैकर्तनं कृपम\nदरॊणं च सह पुत्रेण महेष्वासान समागतान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 34, + "shloka": 7, + "text": "वित्रासयित्वा संग्रामे दानवान इव वज्रभृत\nअनेनैव मुहूर्तेन पुनः परत्यानये पशून" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 34, + "shloka": 8, + "text": "शून्यम आसाद्य कुरवः परयान्त्य आदाय गॊधनम\nकिं नु शक्यं मया कर्तुं यद अहं तत्र नाभवम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 34, + "shloka": 9, + "text": "पश्येयुर अद्य मे वीर्यं कुरवस ते समागताः\nकिं नु पार्थॊ ऽरजुनः साक्षाद अयम अस्मान परबाधते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 34, + "shloka": 10, + "text": "[वै]\nतस्य तद वचनं सत्रीषु भाषतः सम पुनः पुनः\nनामर्षयत पाञ्चाली बीभत्सॊः परिकीर्तनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 34, + "shloka": 11, + "text": "अथैनम उपसंगम्य सत्रीमध्यात सा तपस्विनी\nवरीडमानेव शनकैर इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 34, + "shloka": 12, + "text": "यॊ ऽसौ बृहद वारणाभॊ युवा सुप्रिय दर्शनः\nबृहन्नडेति विख्यातः पार्थस्यासीत स सारथिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 34, + "shloka": 13, + "text": "धनुष्य अनवरश चासीत तस्य शिष्यॊ महात्मनः\nदृष्टपूर्वॊ मया वीर चरन्त्या पाण्डवान परति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 34, + "shloka": 14, + "text": "यदा तत पावकॊ दावम अदहत खाण्डवं महत\nअर्जुनस्य तदानेन संगृहीता हयॊत्तमाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 34, + "shloka": 15, + "text": "तेन सारथिना पार्थः सर्वभूतानि सर्वशः\nअजयत खाण्डव परस्थे न हि यन्तास्ति तादृशः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 34, + "shloka": 16, + "text": "येयं कुमारी सुश्रॊणी भगिनी ते यवीयसी\nअस्याः स वचनं वीरकरिष्यति न संशयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 34, + "shloka": 17, + "text": "यदि वै सारथिः स सयात कुरून सर्वान असंशयम\nजित्वा गाश च समादाय धरुवम आगमनं भवेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 34, + "shloka": 18, + "text": "एवम उक्तः स सैरन्ध्या भगिनीं परत्यभाषत\nगच्छ तवम अनवद्याङ्गि ताम आनय बृहन्नडाम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 34, + "shloka": 19, + "text": "सा भरात्रा परेषिता शीघ्रम अगच्छन नर्तना गृहम\nयत्रास्ते स महाबाहुश छन्नः सत्रेण पाण्डवः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 35, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nस तां दृष्ट्वा विशालाक्षीं राजपुत्रीं सखीं सखा\nपरहसन्न अब्रवीद राजन कुत्रागमनम इत्य उत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 35, + "shloka": 2, + "text": "तम अब्रवीद राजपुत्री समुपेत्य नरर्षभम\nपरणयं भावयन्ती सम सखीमध्य इदं वचः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 35, + "shloka": 3, + "text": "गावॊ राष्ट्रस्य कुरुभिः काल्यन्ते नॊ बृहन्नडे\nतान विजेतुं मम भराता परयास्यति धनुर्धरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 35, + "shloka": 4, + "text": "नचिरं च हतस तस्य संग्रामे रथसारथिः\nतेन नास्ति समः सूतॊ यॊ ऽसय सारथ्यम आचरेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 35, + "shloka": 5, + "text": "तस्मै परयतमानाय सारथ्यर्थं बृहन्नडे\nआचचक्षे हयज्ञाने सैरन्ध्री कौशलं तव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 35, + "shloka": 6, + "text": "सा सारथ्यं मम भरातुः कुरु साधु बृहन्नडे\nपुरा दूरतरं गावॊ हरियन्ते कुरुभिर हि नः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 35, + "shloka": 7, + "text": "अथैतद वचनं मे ऽदय नियुक्ता न करिष्यसि\nपरणयाद उच्यमाना तवं परित्यक्ष्यामि जीवितम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 35, + "shloka": 8, + "text": "एवम उक्तस तु सुश्रॊण्या तया सख्या परंतपः\nजगाम राजपुत्रस्य सकाशम अमितौजसः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 35, + "shloka": 9, + "text": "तं सा वरजन्तं तवरितं परभिन्नम इव कुञ्जरम\nअन्वगच्छद विशालाक्षी शिशुर गजवधूर इव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 35, + "shloka": 10, + "text": "दूराद एव तु तं परेक्ष्य राजपुत्राभ्यभाषत\nतवया सारथिना पार्थः खाण्डवे ऽगनिम अतर्पयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 35, + "shloka": 11, + "text": "पृथिवीम अजयत कृत्स्नां कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः\nसैरन्ध्री तवां समाचष्ट सा हि जानाति पाण्डवान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 35, + "shloka": 12, + "text": "संयच्छ मामकान अश्वांस तथैव तवं बृहन्नडा\nकुरुभिर यॊत्स्यमानस्य गॊधनानि परीप्सतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 35, + "shloka": 13, + "text": "अर्जुनस्य किलासीस तवं सारथिर दयितः पुरा\nतवयाजयत सहायेन पृथिवीं पाण्डवर्षभः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 35, + "shloka": 14, + "text": "एवम उक्ता परत्युवाच राजपुत्रं बृहन्नडा\nका शक्तिर मम सारथ्यं कर्तुं संग्राममूर्धनि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 35, + "shloka": 15, + "text": "गीतं वा यदि वा नृत्तं वादित्रं वा पृथग्विधम\nतत करिष्यामि भद्रं ते सारथ्यं तु कुतॊ मयि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 35, + "shloka": 16, + "text": "[उत्तर]\nबृहन्नडे गायनॊ वा नर्तनॊ वा पुनर भव\nकषिप्रं मे रथम आस्थाय निगृह्णीष्व हयॊत्तमान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 35, + "shloka": 17, + "text": "[वै]\nस तत्र नर्म संयुक्तम अकरॊत पाण्डवॊ बहु\nउत्तरायाः परमुखतः सर्वं जानन्न अरिंदम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 35, + "shloka": 18, + "text": "ऊर्ध्वम उत्क्षिप्य कवचं शरीरे परत्यमुञ्चत\nकुमार्यस तत्र तं दृष्ट्वा पराहसन पृथुलॊचनाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 35, + "shloka": 19, + "text": "स तु दृष्ट्वा विमुह्यन्तं सवयम एवॊत्तरस ततः\nकवचेन महार्हेण समनह्यद बृहन्नडाम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 35, + "shloka": 20, + "text": "स बिभ्रत कवचं चाग्र्यं सवयम अप्य अंशुमत परभम\nधवजं च सिंहम उच्छ्रित्य सारथ्ये समकल्पयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 35, + "shloka": 21, + "text": "धनूंषि च महार्हाणि बाणांश च रुचिरान बहून\nआदाय परययौ वीरः स बृहन्नड सारथिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 35, + "shloka": 22, + "text": "अथॊत्तरा च कन्याश च सख्यस ताम अब्रुवंस तदा\nबृहन्नडे आनयेथा वासांसि रुचिराणि नः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 35, + "shloka": 23, + "text": "पाञ्चालि कार्यं सूक्ष्माणि चित्राणि विविधानि च\nविजित्य संग्रामगतान भीष्मद्रॊणमुखान कुरून" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 35, + "shloka": 24, + "text": "अथ ता बरुवतीः कन्याः सहिताः पाण्डुनन्दनः\nपरत्युवाच हसन पार्थॊ मेघदुन्दुभि निःस्वनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 35, + "shloka": 25, + "text": "यद्य उत्तरॊ ऽयं संग्रामे विजेष्यति महारथान\nअथाहरिष्ये वासांसि दिव्यानि रुचिराणि च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 35, + "shloka": 26, + "text": "एवम उक्त्वा तु बीभत्सुस ततः पराचॊदयद धयान\nकुरून अभिमुखाञ शूरॊ नाना धवजपताकिनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nस राजधान्या निर्याय वैराटिः पृथिवीं जयः\nपरयाहीत्य अब्रवीत सूतं यत्र ते कुरवॊ गताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 2, + "text": "समवेतान कुरून यावज जिगीशून अवजित्य वै\nगाश चैषां कषिप्रम आदाय पुनर आयामि सवं पुरम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 3, + "text": "ततस तांश चॊदयाम आस सदश्वान पाण्डुनन्दनः\nते हया नरसिंहेन चॊदिता वातरंहसः\nआलिखन्त इवाकाशम ऊहुः काञ्चनमालिनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 4, + "text": "नातिदूरम अथॊ यात्वा मत्स्यपुत्र धनंजयौ\nअवेक्षेताम अमित्रघ्नौ कुरूणां बलिनां बलम\nशमशानम अभितॊ गत्वा आससाद कुरून अथ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 5, + "text": "तद अनीकं महत तेषां विबभौ सागरस्वनम\nसर्पमाणम इवाकाशे वनं बहुल पादपम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 6, + "text": "ददृशे पार्थिवॊ रेणुर जनितस तेन सर्पता\nदृष्टिप्रणाशॊ भूतानां दिवस्पृश नरसत्तम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 7, + "text": "तद अनीकं महद दृष्ट्वा जगाश्वरथसंकुलम\nकर्णदुर्यॊधन कृपैर गुप्तं शांतनवेन च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 8, + "text": "दरॊणेन च सपुत्रेण महेष्वासेन धीमता\nहृष्टरॊमा भयॊद्विग्नः पार्थं वैराटिर अब्रवीत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 9, + "text": "नॊत्सहे कुरुभिर यॊद्धुं रॊमहर्षं हि पश्य मे\nबहु परवीरम अत्युग्रं देवैर अपि दुरासदम\nपरतियॊद्धुं न शक्ष्यामि कुरुसैन्यम अनन्तकम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 10, + "text": "नाशंसे भारतीं सेनां परवेष्टुं भीमकार्मुकाम\nरथनागाश्वकलिलां पत्तिध्वजसमाकुलाम\nदृष्ट्वैव हि परान आजाव आत्मा परव्यथतीव मे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 11, + "text": "यत्र दरॊणश च भीष्मश च कृपः कर्णॊ विविंशतिः\nअश्वत्थामा विकर्णश च सॊमदत्तॊ ऽथ बाह्लिकः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 12, + "text": "दुर्यॊधनस तथा वीरॊ राजा च रथिनां वरः\nदयुतिमन्तॊ महेष्वासाः सर्वे युद्धविशारदाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 13, + "text": "दृष्ट्वैव हि कुरून एतान वयूढानीकान परहारिणः\nहृषितानि च रॊमाणी कश्मलं चागतं मम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 14, + "text": "[वै]\nअवियातॊ वियातस्य मौर्ख्याद धूर्तस्य पश्यतः\nपरिदेवयते मन्दः सकाशे सव्यसाचिनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 15, + "text": "तरिगर्तान स पिता यातः शून्ये संप्रणिधाय ताम\nसर्वां सेनाम उपादाय न मे सन्तीह सैनिकाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 16, + "text": "सॊ ऽहम एकॊ बहून बालः कृतास्त्रान अकृतश्रमः\nपरतियॊद्धुं न शक्यामि निवर्तस्व बृहन नडे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 17, + "text": "[अर्ज]\nभयेन दीनरूपॊ ऽसि दविषतां हर्षवर्धनः\nन च तावत कृतं किं चित परैः कर्म रणाजिरे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 18, + "text": "सवयम एव च माम आत्थ वह मां कौरवान परति\nसॊ ऽहं तवां तत्र नेष्यामि यत्रैते बहुला धवजाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 19, + "text": "मध्यंम आमिष गृध्राणां कुरूणाम आततायिनाम\nनेष्यामि तवां महाबाहॊ पृथिव्याम अपि युध्यताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 20, + "text": "तथा सत्रीषु परतिश्रुत्य पौरुषं पुरुषेषु च\nकत्थमानॊ ऽभिनिर्याय किमर्थं न युयुत्ससे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 21, + "text": "न चेद विजित्य गास तास तवं गृहान वै परतियास्यसि\nपरहसिष्यन्ति वीर तवां नरा नार्यश च संगताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 22, + "text": "अहम अप्य अत्र सैरन्ध्र्या सतुतः सारथ्य कर्मणि\nन हि शक्ष्याम्य अनिर्जित्य गाः परयातुं पुरं परति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 23, + "text": "सतॊत्रेण चैव सैरन्ध्र्यास तव वाक्येन तेन च\nकथं न युध्येयम अहं कुरून सर्वान सथिरॊ भव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 24, + "text": "[उत्तर]\nकामं हरन्तु मत्स्यानां भूयांसं कुरवॊ धनम\nपरहसन्तु च मां नार्यॊ नरा वापि बृहन्नडे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 25, + "text": "[वै]\nइत्य उक्त्वा पराद्रवद भीतॊ रथात परस्कन्द्य कुण्डली\nतयक्त्वा मानं स मन्तात्मा विसृज्य स शरं धनुः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 26, + "text": "[बृहन]\nनैष पूर्वैः समृतॊ धर्मः कषत्रियस्य पलायनम\nशरेयस ते मरणं युद्धे न भीतस्य पलायनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 27, + "text": "[वै]\nएवम उक्त्वा तु कौन्तेयः सॊ ऽवप्लुत्य रथॊत्तमात\nतम अन्वधावद धावन्तं राजपुत्रं धनंजयः\nदीर्घां वेणीं विधुन्वानः साधु रक्ते च वाससी" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 28, + "text": "विधूय वेणीं धावन्तम अजानन्तॊ ऽरजुनं तदा\nसैनिकाः पराहसन के चित तथारूपम अवेक्ष्य तम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 29, + "text": "तं शीघ्रम अभिधावन्तं संप्रेक्ष्य कुरवॊ ऽबरुवन\nक एष वेषप्रच्छन्नॊ भस्मनेव हुताशनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 30, + "text": "किं चिद अस्य यथा पुंसः किं चिद अस्य यथा सत्रियः\nसारूप्यम अर्जुनस्येव कलीब रूपं बिभर्ति च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 31, + "text": "तद एवैतच छिरॊ गरीवं तौ बाहू परिघॊपमौ\nतद्वद एवास्य विक्रान्तं नायम अन्यॊ धनंजयात" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 32, + "text": "अमरेष्व इव देवेन्द्रॊ मानुषेषु धनंजयः\nएकः सॊ ऽसमान उपायायाद अन्यॊ लॊके धनंजयात" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 33, + "text": "एकः पुत्रॊ विराटस्य शून्ये संनिहितः पुरे\nस एष किल निर्यातॊ बालभावान न पौरुषात" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 34, + "text": "सत्रेण नूनं छन्नं हि चरन्तं पार्थम अर्जुनम\nउत्तरः सारथिं कृत्वा निर्यातॊ नगराद बहिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 35, + "text": "स नॊ मन्ये धवजान दृष्ट्वा भीत एष पलायति\nतं नूनम एष धावन्तं जिघृक्षति धनंजयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 36, + "text": "इति सम कुरवः सर्वे विमृशन्तः पृथक पृथक\nन च वयवसितुं किं चिद उत्तरं शक्नुवन्ति ते\nछन्नं तथा तं सत्रेण पाण्डवं परेक्ष्य भारत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 37, + "text": "उत्तरं तु परधावन्तम अनुद्रुत्य धनंजयः\nगत्वा पदशतं तूर्णं केशपक्षे परामृशत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 38, + "text": "सॊ ऽरजुनेन परामृष्टः पर्यदेवयद आर्तवत\nबहुलं कृपणं चैव विराटस्य सुतस तदा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 39, + "text": "शातकुम्भस्य शुद्धस्य शतं निष्कान ददामिते\nमणीन इष्टौ च वैडूर्यान हेमबद्धान महाप्रभान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 40, + "text": "हेमदण्डप्रतिच्छन्नं रथं युक्तं च सुव्रजैः\nमत्तांश च दश मातङ्गान मुञ्च मां तवं बृहण्णडे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 41, + "text": "[वै]\nएवमादीनि वाक्यानि विलपन्तम अचेतसम\nपरहस्य पुरुषव्याघ्रॊ रथस्यान्तिकम आनयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 42, + "text": "अथैनम अब्रवीत पार्थॊ भयार्तं नष्टचेतसम\nयदि नॊत्सहसे यॊद्धुं शत्रुभिः शत्रुकर्शन\nएहि मे तवं हयान यच्छ युध्यमानस्य शत्रुभिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 43, + "text": "परयाह्य एतद रथानीकं मद्बाहुबलरक्षितः\nअप्रधृष्यतमं घॊरं गुप्तं वीरैर महारथैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 44, + "text": "मा भैस तवं राजपुत्राग्र्य कषत्रियॊ ऽसि परंतप\nअहं वै कुरुभिर यॊत्स्याम्य अवजेष्यामि ते पशून" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 45, + "text": "परविश्यैतद रथानीकम अप्रधृष्यं दुरासदम\nयन्ता भूस तवं नरश्रेष्ठ यॊत्स्ये ऽहं कुरुभिः सह" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 46, + "text": "एवं बरुवाणॊ बीभत्सुर वैराटिम अपराजितः\nसमाश्वास्य मुहूर्तं तम उत्तरं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 36, + "shloka": 47, + "text": "तत एनं विचेष्टन्तम अकामं भयपीडितम\nरथम आरॊपयाम आस पार्थः परहरतां वरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 37, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतं दृष्ट्वा कलीव वेषेण रथस्थं नरपुंगवम\nशमीम अभिमुखं यान्तं रथम आरॊप्य चॊत्तरम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 37, + "shloka": 2, + "text": "भीष्मद्रॊणमुखास तत्र कुरूणां रथसत्तमाः\nवित्रस्तमनसः सर्वे धनंजय कृताद भयात" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 37, + "shloka": 3, + "text": "तान अवेक्ष्य हतॊत्साहान उत्पातान अपि चाद्भुतान\nगुरुः शस्त्रभृतां शरेष्ठॊ भारद्वाजॊ ऽभयभाषत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 37, + "shloka": 4, + "text": "चलाश च वाताः संवान्ति रूक्षाः परुषनिःस्वनाः\nभस्म वर्णप्रकाशेन तमसा संवृतं नभः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 37, + "shloka": 5, + "text": "रूक्षवर्णाश च जलदा दृश्यन्ते ऽदभुतदर्शनाः\nनिःसरन्ति च कॊशेभ्यः षस्त्राणि विविधानि च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 37, + "shloka": 6, + "text": "शिवाश च विनदन्त्य एता दीप्तायां दिशि दारुणाः\nहयाश चाश्रूणि मुञ्चन्ति धवजाः कम्पन्त्य अकम्पिताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 37, + "shloka": 7, + "text": "यादृशान्य अत्र रूपाणि संदृश्यन्ते बहून्य अपि\nयत्ता भवन्तस तिष्ठन्तु सयाद युद्धं समुपस्थितम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 37, + "shloka": 8, + "text": "रक्षध्वम अपि चात्मानं वयूहध्वं वाहिनीम अपि\nवैशसं च परतीक्षध्वं रक्षध्वं चापि गॊधनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 37, + "shloka": 9, + "text": "एष वीरॊ महेष्वासः सर्वशस्त्रभृतां वरः\nआगतः कलीब वेषेण पार्थॊ नास्त्य अत्र संशयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 37, + "shloka": 10, + "text": "स एष पार्थॊ विक्रान्तः सव्यसाची परंतपः\nनायुद्धेन निवर्तेत सर्वैर अपि मरुद्गणैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 37, + "shloka": 11, + "text": "कलेशितश च वने शूरॊ वासवेन च शिक्षितः\nअमर्षवशम आपन्नॊ यॊत्स्यते नात्र संशयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 37, + "shloka": 12, + "text": "नेहास्य परतियॊद्धारम अहं पश्यामि कौरवाः\nमहादेवॊ ऽपि पार्थेन शरूयते युधि तॊषितः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 37, + "shloka": 13, + "text": "[कर्ण]\nसदा भवान फल्गुनस्य गुणैर अस्मान विकत्थसे\nन चार्जुनः कला पूर्णा मम दुर्यॊधनस्य वा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 37, + "shloka": 14, + "text": "[दुर]\nयद्य एष पार्थॊ राधेय कृतं कार्यं भवेन मम\nजञाताः पुनश चरिष्यन्ति दवादशान्यान हि वत्सरान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 37, + "shloka": 15, + "text": "अथैष कश चिद एवान्यः कलीब वेषेण मानवः\nशरैर एनं सुनिशितैः पातयिष्यामि भूतले" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 37, + "shloka": 16, + "text": "[वै]\nतस्मिन बरुवति तद वाक्यं धार्तराष्ट्रे परंतपे\nभीष्मॊ दरॊणः कृपॊ दरौणिः पौरुषं तद अपूजयन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतां शमीम उपसंगम्य पार्थॊ वैराटिम अब्रवीत\nसुकुमारं समाज्ञातं संग्रामे नातिकॊविदम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 2, + "text": "समादिष्टॊ मया कषिप्रं धनूंष्य अवहरॊत्तर\nनेमानि हि तवदीयानि सॊढुं शक्यन्ति मे बलम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 3, + "text": "भारं वापि गुरुं हर्तुं कुञ्जरं वा परमर्दितुम\nमम वा बाहुविक्षेपं शत्रून इह विजेष्यतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 4, + "text": "तस्माद भूमिंजयारॊह शमीम एतां पलाशिनीम\nअस्यां हि पाण्डुपुत्राणां धनूंषि निहितान्य उत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 5, + "text": "युथिष्ठिरस्य भीमस्य बीभत्षॊर यमयॊस तथा\nधवजाः शराश च शूराणां दिव्यानि कवचानि च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 6, + "text": "अत्र चैतन महावीर्यं धनुः पार्थस्य गाण्डिवम\nएकं शतसहस्रेण संमितं राष्ट्रवर्धनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 7, + "text": "वयायामसहम अत्यर्थं तृणराजसमं महत\nसर्वायुधमहामात्रं शत्रुसंबाध कारकम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 8, + "text": "सुवर्णविकृतं दिव्यं शलक्ष्णम आयतम अव्रणम\nअलं भारं गुरुं वॊढुं दारुणं चारुदर्शनम\nतादृशान्य एव सर्वाणि बलवन्ति दृढानि च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 9, + "text": "[उत्तर]\nअस्मिन वृक्षे किलॊद्बद्धं शरीरम इति नः शरुतम\nतद अहं राजपुत्रः सन सपृशेयं पाणिना कथम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 10, + "text": "नैवंविधं मया युक्तम आलब्धुं कषत्रयॊनिना\nमहता राजपुत्रेण मन्त्रयज्ञविदा सता" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 11, + "text": "सपृष्टवन्तं शरीरं मां शववाहम इवाशुचिम\nकथं वा वयवहार्यं वै कुर्वीथास तवं बृहन्नडे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 12, + "text": "[बृहन]\nवयवहार्यश च राजेन्द्र शुचिश चैव भविष्यसि\nधनूंष्य एतानि मां भैस तवं शरीरं नात्र विद्यते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 13, + "text": "दायादं मत्स्यराजस्य कुले जातं मनस्विनम\nकथं तवा निन्दितं कर्म कारयेयं नृपात्मज" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 14, + "text": "[वै]\nएवम उक्तः स पार्थेन रथात परस्कन्द्य कुण्डली\nआरुरॊह शमी वृक्षं वैराटिर अवशस तदा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 15, + "text": "तम अन्वशासच छत्रुघ्नॊ रथे तिष्ठन धनंजयः\nपरिवेष्टनम एतेषां कषिप्रं चैव वयपानुद" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 16, + "text": "तथा संनहनान्य एषां परिमुच्य समन्ततः\nअपश्यद गाण्डिवं तत्र चतुर्भिर अपरैः सह" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 17, + "text": "तेषां विमुच्यमानानां धनुर आम अर्कवर्चसाम\nविनिश्रेरुः परभा दिव्या गरहाणाम उदयेष्व इव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 18, + "text": "स तेषां रूपम आलॊक्य भॊगिनाम इव जृम्भताम\nहृष्टरॊमा भयॊद्विग्नः कषणेन समपद्यत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 19, + "text": "संस्पृश्य तानि चापानि भानुमन्ति बृहन्ति च\nवैराटिर अर्जुनं राजन्न इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 20, + "text": "[उत्तर]\nबिन्दवॊ जातरूपस्य शतं यस्मिन निपातिताः\nसहस्रकॊटि सौवर्णाः कस्यैतद धनुर उत्तमम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 21, + "text": "वारणा यस्य सौवर्णाः पृष्ठे भासन्ति दंशिताः\nसुपार्श्वं सुग्रहं चैव कस्यैतद धनुरुत्तमम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 22, + "text": "तपनीयस्य शुद्धस्य षष्टिर यस्येन्द्रगॊपकाः\nपृष्ठे विभक्ताः शॊभन्ते कस्यैतद धनुर उत्तमम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 23, + "text": "सूर्या यत्र च सौवर्णास तरयॊ भासन्ति दंशिताः\nतेजसा परज्वलन्तॊ हि कस्यैतद धनुर उत्तमम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 24, + "text": "शालभा यत्र सौवर्णास तपनीयविचित्रिताः\nसुवर्णमणिचित्रं च कस्यैतद धनुर उत्तमम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 25, + "text": "इमे च कस्य नाराचाः सहस्रा लॊमवाहिनः\nसमन्तात कलधौताग्रा उपासंगे हिरण्मये" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 26, + "text": "विपाठाः पृथवः कस्य गार्ध्रपत्राः शिलाशिताः\nहारिद्रवर्णाः सुनसाः पीताः सर्वायसाः शराः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 27, + "text": "कस्यायम असितावापः पञ्च शार्दूललक्षणः\nवराहकर्ण वयामिश्रः शरान धारयते दश" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 28, + "text": "कस्येमे पृथवॊ दीर्घाः सर्वपारशवाः शराः\nशतानिसप्त तिष्ठन्ति नाराचा रुधिराशनाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 29, + "text": "कस्येमे शुकपत्राभैः पूर्वैर अर्धैः सुवाससः\nउत्तरैर आयसैः पीतैर हेमपुङ्खैः शिलाशितैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 30, + "text": "कस्यायं सायकॊ दीर्घः शिली पृष्ठः शिलीमुखः\nवैयाघ्रकॊशे निहितॊ हेमचित्रत्सरुर महान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 31, + "text": "सुफलश चित्रकॊशश च किङ्किणी सायकॊ महान\nकस्य हेमत्सरुर दिव्यः खड्गः परमनिर्व्रणः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 32, + "text": "कस्यायं विमलः खड्गॊ गव्ये कॊशे समर्पितः\nहेमत्सरुर अनाधृष्यॊ नैषध्यॊ भारसाधनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 33, + "text": "कस्य पाञ्च नखे कॊशे सायकॊ हेमविग्रहः\nपरमाण रूपसंपन्नः पीत आकाशसंनिभः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 34, + "text": "कस्य हेममये कॊशे सुतप्ते पावकप्रभे\nनिस्त्रिंशॊ ऽयं गुरुः पीतः सैक्यः परमनिर्व्रणः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 35, + "text": "निर्दिशस्व यथातत्त्वं मया पृष्टा बृहन्नडे\nविस्मयॊ मे परॊ जातॊ दृष्ट्वा सर्वम इदं महत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 36, + "text": "[बृहन]\nयन मां पूर्वम इहापृच्छः शत्रुसेनानिबर्हणम\nगाण्डीवम एतत पार्थस्य लॊकेषु विदितं धनुः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 37, + "text": "सर्वायुधमहामात्रं शातकुम्भपरिष्कृतम\nएतत तद अर्जुनस्यासीद गाण्डीवं परमायुधम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 38, + "text": "यत तच छतसहस्रेण संमितं राष्ट्रवर्धनम\nयेन देवान मनुष्यांश च पार्थॊ विषहते मृधे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 39, + "text": "देवदानवगन्धर्वैः पूजितं शाश्वतीः समाः\nएतद वर्षसहस्रं तु बरह्मा पूर्वम अधारयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 40, + "text": "ततॊ ऽनन्तरम एवाथ परजापतिर अधारयत\nतरीणि पञ्चशतं चैव शक्रॊ ऽशीति च पञ्च च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 41, + "text": "सॊमः पञ्चशतं राजा तथैव वरुणः शतम\nपार्थः पञ्च च षष्टिं च वर्षाणि शवेतवाहनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 42, + "text": "महावीर्यं महद दिव्यम एतत तद धनुर उत्तमम\nपूजितं सुरमर्त्येषु बिभर्ति परमं वपुः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 43, + "text": "सुपार्श्वं भीमसेनस्य जातरूपग्रहं धनुः\nयेन पार्थॊ ऽजयत कृत्स्नां दिशं पराचीं परंतपः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 44, + "text": "इन्द्रगॊपक चित्रं च यद एतच चारु विग्रहम\nराज्ञॊ युधिष्ठिरस्यैतद वैराते धनुर उत्तमम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 45, + "text": "सूर्या यस्मिंस तु सौवर्णाः परभासन्ते परभासिनः\nतेजसा परज्वलन्तॊ वै नकुलस्यैतद आयुधम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 46, + "text": "शलभा यत्र सौवर्णास तपनीयविचित्रिताः\nएतन माद्री सुतस्यापि सहदेवस्य कार्मुकम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 47, + "text": "ये तव इमे कषुर संकाशाः सहस्रा लॊमवाहिनः\nएतार्जुनस्य वैराते शराः सर्पविषॊपमाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 48, + "text": "एते जवलन्तः संग्रामे तेजसा शीघ्रगामिनः\nभवन्ति वीरस्याक्षय्या वयूहतः समरे रिपून" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 49, + "text": "ये चेमे पृथवॊ दीर्घाश चन्द्र बिम्बार्ध दर्शनाः\nएते भीमस्य निशिता रिपुक्षयकराः शराः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 50, + "text": "हारिद्र वर्णा ये तव एते हेमपुङ्खाः शिलाशिताः\nनकुलस्य कलापॊ ऽयं पञ्च शार्दूललक्षणः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 51, + "text": "येनासौ वयजयत कृत्स्नां परतीचीं दिशम आहवे\nकलापॊ हय एष तस्यासीन माद्रीपुत्रस्य धीमतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 52, + "text": "ये तव इमे भास्कराकाराः सर्वपारशवाः शराः\nएते चित्राः करियॊपेताः सहदेवस्य धीमतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 53, + "text": "ये तव इमे निशिताः पीताः पृथवॊ दीर्घवाससः\nहेमपुङ्खास तरिपर्वाणॊ राज्ञ एते महाशराः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 54, + "text": "यस तवायं सायकॊ दीर्घः शिली पृष्टः शिलीमुखः\nअर्जुनस्यैष संग्रामे गुरुभारसहॊ दृढः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 55, + "text": "वैयाघ्रकॊशस तु महान भीमसेनस्य सायकः\nगुरुभारसहॊ विद्यः शात्रवाणां भयंकरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 56, + "text": "सुफलश चित्रकॊशश च हेमत्सरुर अनुत्तमः\nनिस्त्रिंशः कौरवस्यैष धर्मराजस्य धीमतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 57, + "text": "यस तु पाञ्च नखे कॊशे निहितश चित्रसेवने\nनलुकस्यैष निस्त्रिंशॊ गुरुभारसहॊ दृढः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 38, + "shloka": 58, + "text": "यस तव अयं विमलः खड्गॊ गव्ये कॊशे समर्पितः\nसहदेवस्य विद्ध्य एनं सर्वभार सहं दृढम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 39, + "shloka": 1, + "text": "[उत्तर]\nसुवर्णविकृतानीमान्य आयुधानि महात्मनाम\nरुचिराणि परकाशन्ते पार्थानाम आशु कारिणाम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 39, + "shloka": 2, + "text": "कव नु सविद अर्जुनः पार्थः पौरव्यॊ वा युधिष्ठिरः\nनकुलः सहदेवश च भीमसेनश च पाण्डवः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 39, + "shloka": 3, + "text": "सर्व एव महात्मानः सर्वामित्र विनाशनाः\nराज्यम अक्षैः पराकीर्य न शरूयन्ते कदा चन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 39, + "shloka": 4, + "text": "दरौपदी कव च पाञ्चाली सत्रीरत्नम इति विश्रुता\nजितान अक्षैस तदा कृष्णा तान एवान्वगमद वनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 39, + "shloka": 5, + "text": "[अर्ज]\nअहम अस्म्य अर्जुनः पार्थः सभास्तारॊ युधिष्ठिरः\nबल्लवॊ भीमसेनस तु पितुस ते रसपाचकः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 39, + "shloka": 6, + "text": "अश्वबन्धॊ ऽथ नकुलः सहदेवस तु गॊकुले\nसैरन्धीं दरौपदीं विद्धि यत्कृते कीचका हताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 39, + "shloka": 7, + "text": "[उत्तर]\nदश पार्थस्य नामानि यानि पूर्वं शरुतानि मे\nपरब्रूयास तानि यदि मे शरद्दध्यां सर्वम एव ते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 39, + "shloka": 8, + "text": "[अर्ज]\nहन्त ते ऽहं समाचक्षे दश नामानि यानि मे\nअर्जुनः फल्गुनॊ जिष्णुः किरीटी शवेतवाहनः\nबीभत्सुर विजयः कृष्णः सव्यसाची धनंजयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 39, + "shloka": 9, + "text": "[उत्तर]\nकेनासि विजयॊ नाम केनासि शवेतवाहनः\nकिरीटी नाम केनासि सव्यसाची कथं भवान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 39, + "shloka": 10, + "text": "अर्जुनः फल्गुनॊ जिष्णुः कृष्णॊ बीभत्सुर एव च\nधनंजयश च केनासि परब्रूहि मम तत्त्वतः\nशरुता मे तस्य वीरस्य केवला नाम हेतवः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 39, + "shloka": 11, + "text": "[अर्ज]\nसर्वाञ जनपदाञ जित्वा वित्तम आच्छिद्य केवलम\nमध्ये धनस्य तिष्ठामि तेनाहुर मां धनंजयम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 39, + "shloka": 12, + "text": "अभिप्रयामि संग्रामे यद अहं युद्धदुर्मदा\nनाजित्वा विनिवर्तामि तेन मां विजयं विदुः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 39, + "shloka": 13, + "text": "शवेताः काञ्चनसंनाहा रथे युज्यन्ति मे हयाः\nसंग्रामे युध्यमानस्य तेनाहं शवेतवाहनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 39, + "shloka": 14, + "text": "उत्तराभ्यां च पूर्वाभ्यां फल्गुनीभ्याम अहं दिवा\nजातॊ हिमवतः पृष्ठे तेन मां फल्गुनं विदुः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 39, + "shloka": 15, + "text": "पुरा शक्रेण मे दत्तं युध्यतॊ दानवर्षभैः\nकिरीटं मूर्ध्नि सूर्याभं तेन माहुः किरीटिनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 39, + "shloka": 16, + "text": "न कुर्यां कर्म बीभत्सं युध्यमानः कथं चन\nतेन देवमनुष्येषु बीभत्सुर इति मां विदुः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 39, + "shloka": 17, + "text": "उभौ मे दक्षिणौ पाणी गाण्डीवस्य विकर्षणे\nतेन देवमनुष्येषु सव्यसाचीति मां विदुः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 39, + "shloka": 18, + "text": "पृथिव्यां चतुरन्तायां वर्णॊ मे दुर्लभः समः\nकरॊमि कर्म शुल्कं च तेन माम अर्जुनं विदुः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 39, + "shloka": 19, + "text": "अहं दुरापॊ दुर्धर्षॊ दमनः पाकशासनिः\nतेन देवमनुष्येषु जिष्णु नामास्मि विश्रुतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 39, + "shloka": 20, + "text": "कृष्ण इत्य एव दशमं नाम चक्रे पिता मम\nकृष्णावदातस्य सतः परियत्वाद बालकस्य वै" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 39, + "shloka": 21, + "text": "[वै]\nततः पार्थं स वैराटिर अभ्यवादयद अन्तिकात\nअहं भूमिं जयॊ नाम नाम्नाहम अपि चॊत्तरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 39, + "shloka": 22, + "text": "दिष्ट्या तवां पार्थ पश्यामि सवागतं ते धनंजय\nलॊहिताक्ष महाबाहॊ नागराजकरॊपम\nयद अज्ञानाद अवॊचं तवां कषन्तुम अर्हसि तन मम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 39, + "shloka": 23, + "text": "यतस तवया कृतं पूर्वं विचित्रं कर्म दुष्करम\nअतॊ भयं वयतीतं मे परीतिश च परमा तवयि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 40, + "shloka": 1, + "text": "[उत्तर]\nआस्थाय विपुलं वीर रथं सारथिना मया\nकतमं यास्यसे ऽनीकम उक्तॊ यास्याम्य अहं तवया" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 40, + "shloka": 2, + "text": "[अर्ज]\nपरीतॊ ऽसमि पुरुषव्याघ्र न भयं विद्यते तव\nसर्वान नुदामि ते शत्रून रणे रणविशारद" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 40, + "shloka": 3, + "text": "सवस्थॊ भव महाबुद्धे पश्य मां शत्रुभिः सह\nयुध्यमानं विमर्दे ऽसमिन कुर्वाणं भैरवं महत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 40, + "shloka": 4, + "text": "एतान सर्वान उपासङ्गान कषिप्रं बध्नीहि मे रथे\nएतं चाहर निस्त्रिंशं जातरूपपरिष्कृतम\nअहं वै कुरुभिर यॊत्स्याम्य अवजेष्यामि ते पशून" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 40, + "shloka": 5, + "text": "संकल्पपक्ष विक्षेपं बाहुप्राकारतॊरणम\nतरिदण्डतूण संबाधम अनेकध्वजसंकुलम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 40, + "shloka": 6, + "text": "जया कषेपणं करॊधकृतं नेमी निनददुन्दुभिः\nनगरं ते मया गुप्तं रथॊपस्थं भविष्यति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 40, + "shloka": 7, + "text": "अधिष्ठितॊ मया संख्ये रथॊ गाण्डीवधन्वना\nअजेयः शत्रुसैन्यानां वैराटे वयेतु ते भयम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 40, + "shloka": 8, + "text": "[उत्तर]\nबिभेमि नाहम एतेषां जानामि तवां सथिरं युधि\nकेशवेनापि संग्रामे साक्षाद इन्द्रेण वा समम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 40, + "shloka": 9, + "text": "इदं तु चिन्तयन्न एव परिमुह्यामि केवलम\nनिश्चयं चापि दुर्मेधा न गच्छामि कथं चन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 40, + "shloka": 10, + "text": "एवं वीराङ्गरूपस्य लक्षणैर उचितस्य च\nकेन कर्म विपाकेन कलीबत्वम इदम आगतम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 40, + "shloka": 11, + "text": "मन्ये तवां कलीब वेषेण चरन्तं शूलपाणिनम\nगन्धर्वराजप्रतिमं देवं वापि शतक्रतुम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 40, + "shloka": 12, + "text": "[अर्ज]\nभरातुर नियॊगाज जयेष्ठस्य संवत्सरम इदं वरतम\nचरामि बरह्मचर्यं वै सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 40, + "shloka": 13, + "text": "नास्मि कलीबॊ महाबाहॊ परवान धर्मसंयुतः\nसमाप्तव्रतम उत्तीर्णं विद्धि मां तवं नृपात्मज" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 40, + "shloka": 14, + "text": "[उत्तर]\nपरमॊ ऽनुग्रहॊ मे ऽदय यत परतर्कॊ न मे वृथा\nन हीदृशाः कलीब रूपा भवन्तीह नरॊत्तमाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 40, + "shloka": 15, + "text": "सहायवान अस्मि रणे युध्येयम अमरैर अपि\nसाध्वसं तत परनष्टं मे किं करॊमि बरवीहि मे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 40, + "shloka": 16, + "text": "अहं ते संग्रहीष्यामि हयाञ शत्रुरथारुजः\nशिक्षितॊ हय अस्मि सारथ्ये तीर्थतः पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 40, + "shloka": 17, + "text": "दारुकॊ वासुदेवस्य यथा शक्रस्य मातलिः\nतथा मां विद्धि सारथ्ये शिक्षितं नरपुंगव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 40, + "shloka": 18, + "text": "यस्य याते न पश्यन्ति भूमौ पराप्तं पदं पदम\nदक्षिणं यॊ धुरं युक्तः सुग्रीव सदृशॊ हयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 40, + "shloka": 19, + "text": "यॊ ऽयं धुरं धुर्यवरॊ वामं वहति शॊभनः\nतं मन्ये मेघपुष्पस्य जवेन सदृशं हयम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 40, + "shloka": 20, + "text": "यॊ ऽयं काञ्चनसंनाहः पार्ष्णिं वहति शॊभनः\nवामं सैन्यस्य मन्ये तं जवेन बलवत्तरम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 40, + "shloka": 21, + "text": "यॊ ऽयं वहति ते पार्ष्णिं दक्षिणाम अञ्चितॊद्यतः\nबलाहकाद अपि मतः स जवे वीर्यवत्तरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 40, + "shloka": 22, + "text": "तवाम एवायं रथॊ वॊढुं संग्रामे ऽरहति धन्विनम\nतवं चेमं रथम आस्थाय यॊद्धुम अर्हॊ मतॊ मम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 40, + "shloka": 23, + "text": "[वै]\nततॊ निर्मुच्य बाहुभ्यां वलयानि स वीर्यवान\nचित्रे दुन्दुभिसंनादे परत्यमुञ्चत तले शुभे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 40, + "shloka": 24, + "text": "कृष्णान भङ्गीमतः केशाञ शवेतेनॊद्ग्रथ्य वाससा\nअधिज्यं तरसा कृत्वा गाण्डीवं वयाक्षिपद धनुः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 40, + "shloka": 25, + "text": "तस्य विक्षिप्यमाणस्य धनुषॊ ऽभून महास्वनः\nयथा शैलस्य महतः शैलेनैवाभिजघ्नुर अः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 40, + "shloka": 26, + "text": "स निर्घताभवद भूमिर दिक्षु वायुर ववौ भृशम\nभरान्तद्विजं खं तदासीत परकम्पितमहाद्रुमम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 40, + "shloka": 27, + "text": "तं शब्दं कुरवॊ ऽजानन विस्फॊडम अशनेर इव\nयद अर्जुनॊ धनुःश्रेष्ठं बाहुभ्याम आक्षिपद रथे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 41, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nउत्तरं सारथिं कृत्वा शमीं कृत्वा परदक्षिणम\nआयुधं सर्वम आदाय ततः परायाद धनंजयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 41, + "shloka": 2, + "text": "धवजं सिंहं रथात तस्माद अपनीय महारथः\nपरणिधाय शमी मूले परायाद उत्तरसारथिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 41, + "shloka": 3, + "text": "दैवीं मायां रथे युक्त्वा विहितां विश्वकर्मणा\nकाञ्चनं सिंहलाङ्गूलं धवजं वानरलक्षणम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 41, + "shloka": 4, + "text": "मनसा चिन्तयाम आस परसादं पावकस्य च\nस च तच चिन्तितं जञात्वा धवजे भूतान्य अचॊदयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 41, + "shloka": 5, + "text": "स पताकं विचित्राङ्गं सॊपासङ्गं महारथः\nरथम आस्थाय बीभत्सुः कौन्तेयः शवेतवाहनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 41, + "shloka": 6, + "text": "बधासिः स तनुत्राणः परगृहीतशरासनः\nततः परायाद उदीचीं स कपिप्रवर केतनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 41, + "shloka": 7, + "text": "सवनवन्तं महाशङ्खं बलवान अरिमर्दनः\nपराधमद बलम आस्थाय दविषतां लॊमहर्षणम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 41, + "shloka": 8, + "text": "तत ते जवना धुर्या जानुभ्याम अगमन महीम\nउत्तरश चापि संत्रस्तॊ रथॊपस्थ उपाविशत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 41, + "shloka": 9, + "text": "संस्थाप्य चाश्वान कौन्तेयः समुद्यम्य च रश्मिभिः\nउत्तरं च परिष्वज्य समाश्वासयद अर्जुनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 41, + "shloka": 10, + "text": "मा भैस तवं राजपुत्राग्र्य कषत्रियॊ ऽसि परंतप\nकथं पुरुषशार्दूल शत्रुमध्ये विषीदसि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 41, + "shloka": 11, + "text": "शरुतास ते शङ्खशब्दाश च भेरीशब्दाश च पुष्कलाः\nकुञ्जराणां च नदतां वयूढानीकेषु तिष्ठताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 41, + "shloka": 12, + "text": "स तवं कथम इहानेन शङ्खशब्देन भीषितः\nविषण्णरूपॊ वित्रस्तः पुरुषः पराकृतॊ यथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 41, + "shloka": 13, + "text": "[उत्तर]\nशरुता मे शङ्खशब्दाश च भेरीशब्दाश च पुष्कलाः\nकुञ्जराणां च निनदा वयूढानीकेषु तिष्ठताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 41, + "shloka": 14, + "text": "नैवंविधः शङ्खशब्दः पुरा जातु मया शरुतः\nधवजस्य चापि रूपं मे दृष्टपूर्वं न हीदृशम\nधनुर अश चैव निर्घॊषः शरुतपूर्वॊ न मे कव चित" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 41, + "shloka": 15, + "text": "अस्य शङ्खस्य शब्देन धनुषॊ निस्वनेन च\nरथस्य च निनादेन मनॊ मुह्यति मे भृशम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 41, + "shloka": 16, + "text": "वयाकुलाश च दिशः सर्वा हृदयं वयथतीव मे\nधवजेन पिहिताः सर्वा दिशॊ न परतिभान्ति मे\nगाण्डीवस्य च शब्देन कौणौ मे बधिरी कृतौ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 41, + "shloka": 17, + "text": "[अर्ज]\nएकान्ते रथम आस्थाय पद्भ्यां तवम अवपीडय\nदृढं च रश्मीन संयच्छ शङ्खं धमास्याम्य अहं पुनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 41, + "shloka": 18, + "text": "[वै]\nतस्य शङ्खस्य शब्देन रथनेमि सवनेन च\nगाण्डीवस्य च घॊषेण पृथिवीसमकम्पत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 41, + "shloka": 19, + "text": "[दरॊण]\nयथा रथस्य निर्घॊषॊ यथा शङ्ख उदीर्यते\nकम्पते च यथा भूमिर नैषॊ ऽनयः सव्यसाचिनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 41, + "shloka": 20, + "text": "शस्त्राणि न परकाशन्ते न परहृष्यन्ति वाजिनः\nअग्नयश च न भासन्ते समिद्धास तन न शॊभनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 41, + "shloka": 21, + "text": "परत्य आदित्यं च नः सर्वे मृगा घॊरप्रवादिनः\nधवजेषु च निलीयन्ते वायसास तन न शॊभनम\nशकुनाश चापसव्या नॊ वेदयन्ति महद भयम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 41, + "shloka": 22, + "text": "गॊमायुर एष सेनाया रुवन मध्ये ऽनुधावति\nअनाहतश च निष्क्रान्तॊ महद वेदयते भयम\nभवतां रॊमकूपाणि परहृष्टान्य उपलक्षये" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 41, + "shloka": 23, + "text": "पराभूता च वः सेना न कश चिद यॊद्धुम इच्छति\nविवर्णमुख भूयिष्ठाः सर्वे यॊघा विचेतसः\nगाः संप्रस्थाप्य तिष्ठामॊ वयूढानीकाः परहारिणः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nअथ दुर्यॊधनॊ राजा समरे भीष्मम अब्रवीत\nदरॊणं च रथशार्दूलं कृक्पं च सुमहारथम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 2, + "text": "उक्तॊ ऽयम अर्थ आचार्यॊ मया कर्णेन चासकृत\nपुनर एव च वक्ष्यामि न हि तृप्यामि तं बरुवन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 3, + "text": "पराजितैर हि वस्तव्यं तैश च दवादश वत्सरान\nवने जनपदे ऽजञातैर एष एव पणॊ हि नः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 4, + "text": "तेषां न तावन निर्वृत्तं वर्तते तु तरयॊदशम\nअज्ञातवासं बीभत्सुर अथास्माभिः समागतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 5, + "text": "अनिवृत्ते तु निर्वासे यदि बीभत्सुर आगतः\nपुनर दवादश वर्षाणि वने वत्स्यन्ति पाण्डवाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 6, + "text": "लॊभाद वा ते न जानीयुर अस्मान वा मॊह आविशत\nहीनातिरिक्तम एतेषां भीष्मॊ वेदितुम अर्हति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 7, + "text": "अर्थानां तु पुनर दवैधे नित्यं भवति संशयः\nअन्यथा चिन्तितॊ हय अर्थः पुनर भवति चान्यथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 8, + "text": "उत्तरं मार्गमाणानां मत्स्यसेनां युयुत्सताम\nयदि बीभत्सुर आयातस तेषां कः सयात पराङ्मुखः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 9, + "text": "तरिगर्तानां वयं हेतॊर मत्स्यान यॊद्धुम इहागताः\nमत्स्यानां विप्रकारांस ते बहून अस्मान अकीर्तयन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 10, + "text": "तेषां भयाभिपन्नानां तद अस्माभिः परतिश्रुतम\nपरथमं तैर गरहीतव्यं मत्स्यानां गॊधनं महत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 11, + "text": "सप्तमीम अपराह्णे वै तथा नस तैः समाहितम\nअष्टम्यां पुनर अस्माभिर आदित्यस्यॊदयं परति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 12, + "text": "ते वा गावॊ न पश्यन्ति यदि व सयुः पराजिताः\nअस्मान वाप्य अतिसंधाय कुर्युर मत्स्येन संगतम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 13, + "text": "अथ वा तान उपायातॊ मत्स्यॊ जानपदैः सह\nसर्वया सेनया सार्धम अस्मान यॊद्धुम उपागतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 14, + "text": "तेषाम एव महावीर्यः कश चिद एव पुरःसरः\nअस्माञ जेतुम इहायातॊ मत्स्यॊ वापि सवयं भवेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 15, + "text": "यद्य एष राजा मत्स्यानां यदि बीभत्सुर आगतः\nसर्वैर यॊद्धव्यम अस्माभिर इति नः समयः कृतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 16, + "text": "अथ कस्मात सथिता हय एते रथेषु रथसत्तमाः\nभीष्मॊ दरॊणः कृपश चैव विकर्णॊ दरौणिर एव च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 17, + "text": "संभ्रान्तमनसः सर्वे काले हय अस्मिन महारथाः\nनान्यत्र युद्धाच छरेयॊ ऽसति तथात्मा परणिधीयताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 18, + "text": "आच्छिन्ने गॊधने ऽसमाकम अपि देवेन वर्जिणा\nयमेन वापि संग्रामे कॊ हास्तिनपुरं वरजेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 19, + "text": "शरैर अभिप्रणुन्नानां भग्नानां गहने वने\nकॊ हि जीवेत पदातीनां भवेद अश्वेषु संशयः\nआचार्यं पृष्ठतः कृत्वा तथा नीतिर विधीयताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 20, + "text": "जानाति हि मतं तेषाम अतस तरासयतीव नः\nअर्जुनेनास्य संप्रीतिम अधिकाम उपलक्षये" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 21, + "text": "तथा हि दृष्ट्वा बीभत्सुम उपायान्तं परशंसति\nयथा सेना न भज्येत तथा नीतिर विधीयताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 22, + "text": "अदेशिका महारण्ये गरीष्मे शत्रुवशं गता\nयथा न विभ्रमेत सेना तथा नीतिर विधीयताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 23, + "text": "अश्वानां हेषितं शरुत्वा का परशंसा भवेत परे\nसथाने वापि वरजन्तॊ वा सदा हेषन्ति वाजिनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 24, + "text": "सदा च वायवॊ वान्ति नित्यं वर्षति वासवः\nसतनयित्नॊश च निर्घॊषः शरूयते बहुशस तथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 25, + "text": "किम अत्र कार्यं पार्थस्य कथं वा स परशस्यते\nअन्यत्र कामाद दवेषाद वा रॊषाद वास्मासु केवलात" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 26, + "text": "आचार्या वै कारुणिकाः पराज्ञाश चापाय दर्शिनः\nनैते महाभये पराप्ते संप्रष्टव्याः कथं चन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 27, + "text": "परासादेषु विचित्रेषु गॊष्ठीष्व आवसथेषु च\nकथा विचित्राः कुर्वाणाः पिण्डितास तत्र शॊभनाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 28, + "text": "बहून्य आश्चर्यरूपाणि कुर्वन्तॊ जनसंसदि\nइष्वस्त्रे चारु संधाने पण्डितास तत्र शॊभनाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 29, + "text": "परेषां विवर जञाने मनुष्याचरितेषु च\nअन्नसंस्कार दॊषेषु पण्डितास तत्र शॊभनाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 30, + "text": "पण्डितान पृष्ठतः कृत्वा परेषां गुणवादिनः\nविधीयतां तथा नीतिर यथ वध्येत वै परः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 42, + "shloka": 31, + "text": "गावश चैव परतिष्ठन्तां सेनां वयूहन्तु माचिरम\nआरक्षाश च विधीयन्तां यत्र यॊत्स्यामहे परान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 43, + "shloka": 1, + "text": "[कर्ण]\nसर्वान आयुष्मतॊ भीतान संत्रस्तान इव लक्षये\nअयुद्धमनसश चैव सर्वांश चैवानवस्थितान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 43, + "shloka": 2, + "text": "यद्य एष राजा मत्स्यानां यदि बीभत्सुर आगतः\nअहम आवारयिष्यामि वेलेव मकरालयम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 43, + "shloka": 3, + "text": "मम चापप्रमुक्तानां शराणां नतपर्वणाम\nनावृत्तिर गच्छताम अस्ति सर्पाणाम इव सर्पताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 43, + "shloka": 4, + "text": "रुक्मपुङ्खाः सुतीक्ष्णाग्रा मुक्ता हस्तवता मया\nछादयन्तु शराः पार्थं शलभा इव पादपम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 43, + "shloka": 5, + "text": "शराणां पुङ्खसक्तानां मौर्व्याभिहतया दृढम\nशरूयतां तलयॊः शब्दॊ भेर्यॊर आहतयॊर इव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 43, + "shloka": 6, + "text": "समाहितॊ हि बीभत्सुर वर्षाण्य अष्टौ च पञ्च च\nजातस्नेहश च युद्धस्य मयि संप्रहरिष्यति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 43, + "shloka": 7, + "text": "पात्री भूतश च कौन्तेयॊ बराह्मणॊ गुणवान इव\nशरौघान परतिगृह्णातु मया मुक्तान सहस्रशः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 43, + "shloka": 8, + "text": "एष चैव महेष्वासस तरिषु लॊकेषु विश्रुतः\nअहं चापि कुरुश्रेष्ठा अर्जुनान नावरः कव चित" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 43, + "shloka": 9, + "text": "इतश चेतश च निर्मुक्तैः काञ्चनैर गार्ध्रवाजितैः\nदृश्यताम अद्य वै वयॊम खद्यॊतैर इव संवृतम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 43, + "shloka": 10, + "text": "अद्याहम ऋणम अक्षय्यं पुरा वाचा परतिश्रुतम\nधार्तराष्ट्रस्य दास्यामि निहत्य समरे ऽरजुनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 43, + "shloka": 11, + "text": "अन्तरा छिद्यमानानां पुङ्खानां वयतिशीर्यताम\nशलभानाम इवाकाशे परचारः संप्रदृश्यताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 43, + "shloka": 12, + "text": "इन्द्राशनिसमस्पर्शं महेन्द्रसमतेजसम\nअर्दयिष्याम्य अहं पार्थम उल्काभिर इव कुञ्जरम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 43, + "shloka": 13, + "text": "तम अग्निम इव दुर्धर्षम असि शक्तिशरेन्धनम\nपाण्डवाग्निम अहं दीप्तं परदहन्तम इवाहितान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 43, + "shloka": 14, + "text": "अव वेगपुरॊ वातॊ रथौघस्तनयित्नुमान\nशरधारॊ महामेघः शमयिष्यामि पाण्डवम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 43, + "shloka": 15, + "text": "मत्कार्मुकविनिर्मुक्ताः पार्थम आशीविषॊपमाः\nशराः समभिसर्पन्तु वल्मीकम इव पन्नगाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 43, + "shloka": 16, + "text": "जामदग्न्यान मया हय अस्त्रं यत पराप्तम ऋषिसत्तमात\nतद उपाश्रित्य वीर्यं च युध्येयम अपि वासवम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 43, + "shloka": 17, + "text": "धवजाग्रे वानरस तिष्ठन भल्लेन निहतॊ मया\nअद्यैव पततां भूमौ विनदन भैरवान रवान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 43, + "shloka": 18, + "text": "शत्रॊर मयाभिपन्नानां भूतानां धवजवासिनाम\nदिशः परतिष्ठमानानाम अस्तु शब्दॊ दिवं गतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 43, + "shloka": 19, + "text": "अद्य दुर्यॊधनस्याहं शल्यं हृदि चिरस्थितम\nस मूलम उद्धरिष्यामि बीभत्सुं पातयन रथात" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 43, + "shloka": 20, + "text": "हताश्वं विरथं पार्थं पौरुषे पर्यवस्थितम\nनिःश्वसन्तं यथा नागम अद्य पश्यन्तु कौरवाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 43, + "shloka": 21, + "text": "कामं गच्छन्तु कुरवॊ धनम आदाय केवलम\nरथेषु वापि तिष्ठन्तॊ युद्धं पश्यन्तु मामकम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 44, + "shloka": 1, + "text": "[कृप]\nसदैव तव राधेय युद्धे करूरतरा मतिः\nनार्थानां परकृतिं वेत्थ नानुबन्धम अवेक्षसे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 44, + "shloka": 2, + "text": "नया हि बहवः सन्ति शास्त्राण्य आश्रित्य चिन्तिताः\nतेषां युद्धं तु पापिष्ठं वेदयन्ति पुरा विदः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 44, + "shloka": 3, + "text": "देशकालेन संयुक्तं युद्धं विजयदं भवेत\nहीनकालं तद एवेह फलवन न भवत्य उत\nदेशे काले च विक्रान्तं कल्याणाय विधीयते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 44, + "shloka": 4, + "text": "आनुकूल्येन कार्याणाम अन्तरं संविधीयताम\nभारं हि रथकारस्य न वयवस्यन्ति पण्डिताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 44, + "shloka": 5, + "text": "परिचिन्त्य तु पार्थेन संनिपातॊ न नः कषमः\nएकः कुरून अभ्यरक्षद एकश चाग्निम अतर्पयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 44, + "shloka": 6, + "text": "एकश च पञ्चवर्षाणि बरह्मचर्यम अधारयत\nएकः सुभद्राम आरॊप्य दवैरथे कृष्णम आह्वयत\nअस्मिन्न एव वने कृष्णॊ हृतां कृष्णाम अवाजयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 44, + "shloka": 7, + "text": "एकश च पञ्चवर्षाणि शक्राद अस्त्राण्य अशिक्षत\nएकः साम्यमिनीं जित्वा कुरूणाम अकरॊद यशः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 44, + "shloka": 8, + "text": "एकॊ गन्धर्वराजानं चित्रसेनम अरिंदमः\nविजिग्ये तरसा संख्ये सेनां चास्य सुदुर्जयाम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 44, + "shloka": 9, + "text": "तथा निवातकवचाः कालखञ्जाश च दानवाः\nदैवतैर अप्य अवध्यास ते एकेन युधि पातिताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 44, + "shloka": 10, + "text": "एकेन हि तवया कर्ण किंनामेह कृतं पुरा\nएकैकेन यथा तेषां भूमिपाला वशीकृताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 44, + "shloka": 11, + "text": "इन्द्रॊ ऽपि हि न पार्थेन संयुगे यॊद्धुम अर्हति\nयस तेनाशंसते यॊद्धुं कर्तव्यं तस्य भेषजम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 44, + "shloka": 12, + "text": "आशीविषस्य करुद्धस्य पाणिम उद्यम्य दक्षिणम\nअविमृश्य परदेशिण्या दंष्ट्राम आदातुम इच्छसि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 44, + "shloka": 13, + "text": "अथ वा कुञ्जरं मत्तम एक एव चरन वने\nअनङ्कुशं समारुह्य नगरं गन्तुम इच्छसि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 44, + "shloka": 14, + "text": "समिद्धं पावकं वापि घृतमेदॊ वसा हुतम\nघृताक्तश चीरवासास तवं मध्येनॊत्तर्तुम इच्छसि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 44, + "shloka": 15, + "text": "आत्मानं यः समुद्बध्य कण्ढे बद्ध्वा महाशिलाम\nसमुद्रं परतरेद दॊर्भ्यां तत्र किंनाम पौरुषम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 44, + "shloka": 16, + "text": "अकृतास्त्रः कृतास्त्रं वै बलवन्तं सुदुर्बलः\nतादृशं कर्ण यः पार्थं यॊद्धुम इच्छेत स दुर्मतिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 44, + "shloka": 17, + "text": "अस्माभिर एष निकृतॊ वर्षाणीह तरयॊदश\nसिंहः पाशविनिर्मुक्तॊ न नः शेषं करिष्यति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 44, + "shloka": 18, + "text": "एकान्ते पार्थम आसीनं कूपे ऽगनिम इव संवृतम\nअज्ञानाद अभ्यवस्कन्द्य पराप्ताः समॊ भयम उत्तमम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 44, + "shloka": 19, + "text": "सह युध्यामहे पार्थम आगतं युद्धदुर्मदम\nसैन्यास तिष्ठन्तु संनद्धा वयूढानीकाः परहारिणः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 44, + "shloka": 20, + "text": "दरॊणॊ दुर्यॊधनॊ भीष्मॊ भवान दरौणिस तथा वयम\nसर्वे युध्यामहे पार्थं कर्ण मा साहसं कृथाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 44, + "shloka": 21, + "text": "वयं वयवसितं पार्थं वज्रपाणिम इवॊद्यतम\nषड रथाः परतियुध्येम तिष्ठेम यदि संहताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 44, + "shloka": 22, + "text": "वयूढानीकानि सैन्यानि यत्ताः परमधन्विनः\nयुध्यामहे ऽरजुनं संख्ये दानवा वासवं यथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 45, + "shloka": 1, + "text": "[अष्वत्थ]\nन च तावज जिता गावॊ न च सीमान्तरं गताः\nन हास्तिनपुरं पराप्तास तवं च कर्ण विकत्थसे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 45, + "shloka": 2, + "text": "संग्रामान सुबहूञ जित्वा लब्ध्वा च विपुलं धनम\nविजित्य च परां भूमिं नाहुः किं चन पौरुषम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 45, + "shloka": 3, + "text": "पचत्य अग्निर अवाक्यस तु तूष्णीं भाति दिवाकरः\nतूष्णीं धारयते लॊकान वसुधा स चराचरान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 45, + "shloka": 4, + "text": "चातुर्वर्ण्यस्य कर्माणि विहितानि मनीषिभिः\nधनं यैर अधिगन्तव्यं यच च कुर्वन न दुष्यति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 45, + "shloka": 5, + "text": "अधीत्य बराह्मणॊ वेदान याजयेत यजेत च\nकषत्रियॊ धनुर आश्रित्य जयेतैव न याजयेत\nवैश्यॊ ऽधिगम्य दरव्याणि बरह्मकर्माणि कारयेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 45, + "shloka": 6, + "text": "वर्तमाना यथाशास्त्रं पराप्य चापि महीम इमाम\nसत कुर्वन्ति महाभागा रुगून सुविगुनान अपि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 45, + "shloka": 7, + "text": "पराप्य दयूतेन कॊ राज्यं कषत्रियस तॊष्टुम अर्हति\nतथा नृशंसरूपेण यथान्यः पराकृतॊ जनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 45, + "shloka": 8, + "text": "तथावाप्तेषु वित्तेषुकॊ विकत्थेद विचक्षणः\nनिकृत्या वञ्चना यॊगैश चरन वैतंसिकॊ यथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 45, + "shloka": 9, + "text": "कतमद दवैरथं युद्धं यत्राजैषीर धनंजयम\nनकुलं सहदेवं च धनं येषां तवया हृतम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 45, + "shloka": 10, + "text": "युधिष्ठिरॊ जितः कस्मिन भीमश च बलिनां वरः\nइन्द्रप्रस्थं तवया कस्मिन संग्रामे निर्जितं पुरा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 45, + "shloka": 11, + "text": "कथैव कतमं युद्धं यस्मिन कृष्णा जिता तवया\nएकवस्त्रा सभां नीता दुष्टकर्मन रजस्वला" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 45, + "shloka": 12, + "text": "मूलम एषां महत कृत्तं सारार्थी चन्दनं यथा\nकर्म कारयिथाः शूर तत्व किं विदुरॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 45, + "shloka": 13, + "text": "यथाशक्ति मनुष्याणां शमम आलक्षयामहे\nअन्येषां चैव सत्त्वानाम अपि कीट पिपीलिके" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 45, + "shloka": 14, + "text": "दरौपद्यास तं परिक्लेशं न कषन्तुं पाण्डवॊ ऽरहति\nदुःखाय धार्तराष्ट्राणां परादुर्भूतॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 45, + "shloka": 15, + "text": "तवं पुनः पण्डितॊ भूत्वा वाचं वक्तुम इहेच्छसि\nवैरान्त करणॊ जिष्णुर न नः शेषं करिष्यति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 45, + "shloka": 16, + "text": "नैष देवान न गन्धर्वान नासुरान न च राक्षसान\nभयाद इह न युध्येत कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 45, + "shloka": 17, + "text": "यं यम एषॊ ऽभिसंक्रुद्धः संग्रामे ऽभिपतिष्यति\nवृक्षं गुरुड वेगेन विनिहत्य तम एष्यति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 45, + "shloka": 18, + "text": "तवत्तॊ विशिष्टं वीर्येण धनुष्य अमर राट समम\nवासुदेव समं युद्धे तं पार्थं कॊ न पूजयेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 45, + "shloka": 19, + "text": "दैवं दैवेन युध्येत मानुषेण च मानुषम\nअस्त्रेणास्त्रं समाहन्यात कॊ ऽरजुनेन समः पुमान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 45, + "shloka": 20, + "text": "पुत्राद अनन्तरः शिष्य इति धर्मविदॊ विदुः\nएतेनापि निमित्तेन परियॊ दरॊणस्य पाण्डवः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 45, + "shloka": 21, + "text": "यथा तवम अकरॊर दयूतम इन्द्रप्रस्थं यथाहरः\nयथानैषीः सभां कृष्णां तथा युध्यस्व पाण्डवम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 45, + "shloka": 22, + "text": "अयं ते मातुलः पराज्ञः कषत्रधर्मस्य कॊविदः\nदुर्द्यूत देवी गान्धारः शकुनिर युध्यताम इह" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 45, + "shloka": 23, + "text": "नाक्षान कषिपति गाण्डीवं न कृतं दवापरं न च\nजवलतॊ निशितान बाणांस तीक्ष्णान कषिपति गाण्डिवम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 45, + "shloka": 24, + "text": "न हि गाण्डीवनिर्मुक्ता गार्ध्रपत्राः सुतेजनाः\nअन्तरेष्व अवतिष्ठन्ति गिरीणाम अपि दारणाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 45, + "shloka": 25, + "text": "अन्तकः शमनॊ मृत्युस तथाग्निर वडवामुखः\nकुर्युर एते कव चिच छेषं न तु करुद्धॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 45, + "shloka": 26, + "text": "युध्यतां कामम आचार्यॊ नाहं यॊत्स्ये धनंजयम\nमत्स्यॊ हय अस्माभिर आयॊध्यॊ यद्य आगच्छेद गवां पदम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 46, + "shloka": 1, + "text": "[भीस्म]\nसाधु पश्यति वै दरॊणः कृपः साध्व अनुपश्यति\nकर्णस तु कषत्रधर्मेण यथावद यॊद्धुम इच्छति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 46, + "shloka": 2, + "text": "आचार्यॊ नाभिषक्तव्यः पुरुषेण विजानता\nदेशकालौ तु संप्रेक्ष्य यॊद्धव्यम इति मे मतिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 46, + "shloka": 3, + "text": "यस्य सूर्यसमाः पञ्च सपत्नाः सयुः परहारिणः\nकथम अभ्युदये तेषां न परमुह्येत पण्डितः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 46, + "shloka": 4, + "text": "सवार्थे सर्वे विमुह्यन्ति ये ऽपि धर्मविदॊ जनाः\nतस्माद राजन बरवीम्य एष वाक्यं ते यदि रॊचते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 46, + "shloka": 5, + "text": "कर्णॊ यद अभ्यवॊचन नस तेजः संजननाय तत\nआचार्य पुत्रः कषमतां महत कार्यम उपस्थितम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 46, + "shloka": 6, + "text": "नायं कालॊ विरॊधस्य कौन्तेये समुपस्थिते\nकषन्तव्यं भवता सर्वम आचार्येण कृपेण च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 46, + "shloka": 7, + "text": "भवतां हि कृतास्त्रत्वं यथादित्ये परभा तथा\nयथा चन्द्रमसॊ लक्ष्म सर्वथा नापकृष्यते\nएवं भवत्सु बराह्मण्यं बरह्मास्त्रं च परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 46, + "shloka": 8, + "text": "चत्वार एकतॊ वेदाः कषात्रम एकत्र दृश्यते\nनैतत समस्तम उभयं कश्मिंश चिद अनुशुश्रुमः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 46, + "shloka": 9, + "text": "अन्यत्र भारताचार्यात सपुत्राद इति मे मतिः\nबरह्मास्त्रं चैव वेदाश च नैतद अन्यत्र दृश्यते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 46, + "shloka": 10, + "text": "आचार्य पुत्रः कषमतां नायं कालः सवभेदने\nसर्वे संहत्य युध्यामः पाकशासनिम आगतम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 46, + "shloka": 11, + "text": "बलस्य वयसनानीह यान्य उक्तानि मनीषिभिः\nमुख्यॊ भेदॊ हि तेषां वै पापिष्ठॊ विदुषां मतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 46, + "shloka": 12, + "text": "[अष्वत्थ]\nआचार्य एव कषमतां शान्तिर अत्र विधीयताम\nअभिषज्यमाने हि गुरौ तद्वृत्तं रॊषकारितम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 46, + "shloka": 13, + "text": "[वै]\nततॊ दुर्यॊधनॊ दरॊणं कषमयाम आस भारत\nसह कर्णेन भीष्मेण कृपेण च महात्मना" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 46, + "shloka": 14, + "text": "[दरॊण]\nयद एव परथमं वाक्यं भीष्मः शांतनवॊ ऽबरवीत\nतेनैवाहं परसन्नॊ वै परमम अत्र विधीयताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 46, + "shloka": 15, + "text": "यथा दुर्यॊधने ऽयत्ते नागः सपृशति सैनिकान\nसाहसद यदि वा मॊहात तथा नीतिर विधीयताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 46, + "shloka": 16, + "text": "वनवासे हय अनिर्वृत्ते दर्शयेन न धनंजयः\nधनं वालभमानॊ ऽतर नाद्य नः कषन्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 46, + "shloka": 17, + "text": "यथा नायं समायुज्याद धार्तराष्ट्रान कथं चन\nयथा च न पराजय्यात तथा नीतिर विधीयताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 46, + "shloka": 18, + "text": "उक्तं दुर्यॊधनेनापि पुरस्ताद वाक्यम ईदृशम\nतद अनुस्मृत्य गाङ्गेय यथावद वक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 47, + "shloka": 1, + "text": "[भीस्म]\nकलांशास तात युज्यन्ते मुहूर्ताश च दिनानि च\nअर्धमासाश च मासाश च नक्षत्राणि गरहास तथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 47, + "shloka": 2, + "text": "ऋतवश चापि युज्यन्ते तथा संवत्सरा अपि\nएवं कालविभागेन कालचक्रं परवर्तते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 47, + "shloka": 3, + "text": "तेषां कालातिरेकेण जयॊतिषां च वयतिक्रमात\nपञ्चमे पञ्चमे वर्षे दवौ मासाव उपजायतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 47, + "shloka": 4, + "text": "तेषाम अभ्यधिका मासाः पञ्च दवादश च कषपाः\nतरयॊदशानां वर्षाणाम इति मे वर्तते मतिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 47, + "shloka": 5, + "text": "सर्वं यथावच चरितं यद यद एभिः परिश्रुतम\nएवम एतद धरुवं जञात्वा ततॊ बीभत्सुर आगतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 47, + "shloka": 6, + "text": "सर्वे चैव महात्मानः सर्वे धर्मार्थकॊविदाः\nयेषां युधिष्ठिरॊ राजा कस्माद धर्मे ऽपराध्नुयुः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 47, + "shloka": 7, + "text": "अलुब्धाश चैव कौन्तेयाः कृतवन्तश च दुष्करम\nन चापि केवलं राज्यम इच्छेयुस ते ऽनुपायतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 47, + "shloka": 8, + "text": "तदैव ते हि विक्रान्तुम ईषुः कौरवनन्दनाः\nधर्मपाशनिबद्धास तु न चेलुः कषत्रिय वरतात" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 47, + "shloka": 9, + "text": "यच चानृत इति खयायेद यच च गच्छेत पराभवम\nवृणुयुर मरणं पार्था नानृतत्वं कथं चन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 47, + "shloka": 10, + "text": "पराप्ते तु काले पराप्तव्यं नॊत्सृजेयुर नरर्षभाः\nअपि वज्रभृता गुप्तं तथा वीर्या हि पाण्डवाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 47, + "shloka": 11, + "text": "परतियुध्याम समरे सर्वशस्त्रभृतां वरम\nतस्माद यद अत्र कल्याणं लॊके सद भिर अनुष्ठितम\nतत संविधीयतां कषिप्रं मा नॊ हय अर्थॊ ऽतिगात परान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 47, + "shloka": 12, + "text": "न हि पश्यामि संग्रामे कदा चिद अपि कौरव\nएकान्तसिद्धिं राजेन्द्र संप्राप्तश च धनंजयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 47, + "shloka": 13, + "text": "संप्रवृत्ते तु संग्रामे भावाभावौ जयाजयौ\nअवश्यम एकं सपृशतॊ दृष्टम एतद असंशयम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 47, + "shloka": 14, + "text": "तस्माद युद्धावचरिकं कर्म वा धर्मसंहितम\nकरियताम आशु राजेन्द्र संप्राप्तॊ हि धनंजयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 47, + "shloka": 15, + "text": "[दुर]\nनाहं राज्यं परदास्यामि पाण्डवानां पितामह\nयुद्धावचारिकं यत तु तच छीघ्रं संविधीयताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 47, + "shloka": 16, + "text": "[भीस्म]\nअत्र या मामकी बुद्धिः शरूयतां यदि रॊचते\nकषिप्रं बलचतुर्भागं गृह्य गच्छ पुरं परति\nततॊ ऽपरश चतुर्भागॊ गाः समादाय गच्छतु" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 47, + "shloka": 17, + "text": "वयं तव अर्धेन सैन्येन परतियॊत्स्याम पाण्डवम\nमत्स्यं वा पुनर आयातम अथ वापि शतक्रतुम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 47, + "shloka": 18, + "text": "आचार्यॊ मध्यतस तिष्ठत्व अश्वत्थामा तु सव्यतः\nकृपः शारद्वतॊ धीमान पार्श्वं रक्षतु दक्षिणम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 47, + "shloka": 19, + "text": "अग्रतः सूतपुत्रस तु कर्णस तिष्ठतु दंशितः\nअहं सर्वस्य सैनस्य पश्चात सथास्यामि पालयन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 48, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतथा वयूढेष्व अनीकेषु कौरवेयैर महारथैः\nउपायाद अर्जुनस तूर्णं रथघॊषेण नादयन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 48, + "shloka": 2, + "text": "ददृशुस ते धवजाग्रं वै शुश्रुवुश च रथस्वनम\nदॊधूयमानस्य भृशं गाण्डीवस्य च निस्वनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 48, + "shloka": 3, + "text": "ततस तत सर्वम आलॊक्य दरॊणॊ वचनम अब्रवीत\nमहारथम अनुप्राप्तं दृष्ट्वा गाण्डीवधन्विनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 48, + "shloka": 4, + "text": "एतद धवजाग्रं पार्थस्य दूरतः संप्रकाशते\nएष घॊषः स जलदॊ रॊरवीति च वानरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 48, + "shloka": 5, + "text": "एष तिष्ठन रथश्रेष्ठॊ रथे रथवरप्रणुत\nउत्कर्षति धनुःश्रेष्ठं गाण्डीवम अशनिस्वनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 48, + "shloka": 6, + "text": "इमौ हि बाणौ सहितौ पादयॊर मे वयवस्थितौ\nअपरौ चाप्य अतिक्रान्तौ कर्णौ संस्पृश्य मे शरौ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 48, + "shloka": 7, + "text": "निरुष्य हि वनेवासं कृत्वा कर्माति मानुषम\nअभिवादयते पार्थः शरॊत्रे च परिपृच्छति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 48, + "shloka": 8, + "text": "[अर्ज]\nइषुपाते च सेनाया हयान संयच्छ सारथे\nयावत समीक्षे सैन्ये ऽसमिन कवासौ कुरु कुलाधमः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 48, + "shloka": 9, + "text": "सर्वान अन्यान अनादृत्य दृष्ट्वा तम अति मानिनम\nतस्य मूर्ध्नि पतिष्यामि तत एते पराजिताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 48, + "shloka": 10, + "text": "एष वयवस्थितॊ दरॊणॊ दरौणिश च तदनन्तरम\nभीष्मः कृपश च कर्णश च महेष्वासा वयवस्थिताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 48, + "shloka": 11, + "text": "राजानं नात्र पश्यामि गाः समादाय गच्छति\nदक्षिणं मार्गम आस्थाय शङ्के जीव परायणः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 48, + "shloka": 12, + "text": "उत्सृज्यैतद रथानीकं गच्छ यत्र सुयॊधनः\nतत्रैव यॊत्स्ये वैराटे नास्ति युद्धं निरामिषम\nतं जित्वा विनिवर्तिष्ये गाः समादाय वै पुनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 48, + "shloka": 13, + "text": "[वै]\nएवम उक्तः स वैराटिर हयान संयम्य यत्नतः\nनियम्य च ततॊ रश्मीन यत्र ते कुरुपुंगवाः\nअचॊदयत ततॊ वाहान यतॊ दुर्यॊधनस ततः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 48, + "shloka": 14, + "text": "उत्सृज्य रथवंशं तु परयाते शवेतवाहने\nअभिप्रायं विदित्वास्य दरॊणॊ वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 48, + "shloka": 15, + "text": "नैषॊ ऽनतरेण राजानं बीभत्सुः सथातुम इच्छति\nतस्य पार्ष्णिं गरहीष्यामॊ जवेनाभिप्रयास्यतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 48, + "shloka": 16, + "text": "न हय एनम अभिसंक्रुद्धम एकॊ युध्येत संयुगे\nअन्यॊ देवात सहस्राक्षात कृष्णाद वा देवकी सुतात" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 48, + "shloka": 17, + "text": "किं नॊ गावः करिष्यन्ति धनं वा विपुलं तथा\nदुर्यॊधनः पार्थ जले पुरा नौर इव मज्जति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 48, + "shloka": 18, + "text": "तथैव गत्वा बीभत्सुर नाम विश्राव्य चात्मनः\nशलभैर इव तां सेनां शरैः शीघ्रम अवाकिरत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 48, + "shloka": 19, + "text": "कीर्यमाणाः शरौघैस तु यॊधास ते पार्थ चॊदितैः\nनापश्यन नावृतां भूमिम अन्तरिक्षं च पत्रिभिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 48, + "shloka": 20, + "text": "तेषां नात्मनिनॊ युद्धे नापयाने ऽभवन मतिः\nशीघ्रत्वम एव पार्थस्य पूजयन्ति सम चेतसा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 48, + "shloka": 21, + "text": "ततः शङ्खं परदध्मौ स दविषतां लॊमहर्षणम\nविस्फार्य च धनुःश्रेष्ठं धवजे भूतान्य अचॊदयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 48, + "shloka": 22, + "text": "तस्य शङ्खस्य शब्देन रथनेमि सवनेन च\nअमानुषाणां तेषां च भूतानां धवजवासिनाम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 48, + "shloka": 23, + "text": "ऊर्ध्वं पुच्छान विधुन्वाना रेभमाणाः समन्ततः\nगावः परतिन्यवर्तन्त दिशम आस्थाय दक्षिणाम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 49, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nस शत्रुसेनां तरसा परणुद्य; गास ता विजित्याथ धनुर्धराग्र्यः\nदुर्यॊधनायाभिमुखं परयातॊ; भूयॊ ऽरजुनः परियम आजौ चिकीर्षन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 49, + "shloka": 2, + "text": "गॊषु परयातासु जवेन मत्स्यान; किरीटिनं कृतकार्यं च मत्वा\nदुर्यॊधनायाभिमुखं परयान्तं; कुरुप्रवीराः सहसाभिपेतुः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 49, + "shloka": 3, + "text": "तेषाम अनीकानि बहूनि गाड्ढं; वयूढानि दृष्ट्वा बलुल धवजानि\nमत्स्यस्य पुत्रं दविषतां निहन्ता; वैराटिम आमन्त्र्य ततॊ ऽभयुवाच" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 49, + "shloka": 4, + "text": "एतेन तूर्णं परतिपादयेमाञ; शवेतान हयान काञ्चनरश्मि यॊक्त्रान\nजवेन सर्वेण कुरु परयत्नम; आसादयैतद रथसिंहवृन्दम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 49, + "shloka": 5, + "text": "गजॊ गजेनेव मया दुरात्मा; यॊ यॊद्धुम आकाङ्क्षति सूतपुत्रः\nतम एव मां परापय राजपुत्र; दुर्यॊधनापाश्रय जातदर्पम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 49, + "shloka": 6, + "text": "स तैर हयैर वातजवैर बृहद भिः; पुत्रॊ विराटस्य सुवर्णकक्ष्यैः\nविध्वंसयंस तद्रथिनाम अनीकं; ततॊ ऽवहत पाण्डवम आजिमध्ये" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 49, + "shloka": 7, + "text": "तं चित्रसेनॊ विशिखैर विपाठैः; संग्रामजिच छत्रुसहॊ जयश च\nपरत्युद्ययुर भारतम आपतन्तं; महारथाः कर्णम अभीप्समानाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 49, + "shloka": 8, + "text": "ततः स तेषां पुरुषप्रवीरः; शरासनार्चिः शरवेगतापः\nवरातान रथानाम अदहत स मन्युर; वनं यथाग्निः कुरुपुंगवानाम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 49, + "shloka": 9, + "text": "तस्मिंस तु युद्धे तुमुले परवृत्ते; पार्थं विकर्णॊ ऽतिरथं रथेन\nविपाठ वर्षेण कुरुप्रवीरॊ; भीमेन भीमानुजम आससाद" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 49, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ विकर्णस्य धनुर विकृष्य; जाम्बूनदाग्र्यॊपचितं दृढज्यम\nअपातयद धवजम अस्य परमथ्य; छिन्नध्वजः सॊ ऽपय अपयाज जवेन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 49, + "shloka": 11, + "text": "तं शात्रवाणां गणबाधितारं; कर्माणि कुर्वाणम अमानुषाणि\nशत्रुं तपः कॊपम अमृष्यमाणः; समर्पयत कूर्मनखेन पार्थम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 49, + "shloka": 12, + "text": "स तेन राज्ञातिरथेन विद्धॊ; विगाहमानॊ धवजिनीं कुरूणाम\nशत्रुं तपं पञ्चभिर आशु विद्ध्वा; ततॊ ऽसय सूतं दशभिर जघान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 49, + "shloka": 13, + "text": "ततः स विद्धॊ भरतर्षभेण; बाणेन गात्रावरणातिगेन\nगतासुर आजौ निपपात भूमौ; नगॊ गनाग्राद इव वातरुग्णः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 49, + "shloka": 14, + "text": "रथर्षभास ते तु रथर्षभेण; वीरा रणे वीरतरेण भग्नाः\nचकम्पिरे वातवशेन काले; परकमिप्तानीव महावनानि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 49, + "shloka": 15, + "text": "हतास तु पार्थेन नरप्रवीरा; भूमौ युवानः सुषुपुः सुवेषाः\nवसु परदा वासवतुल्यवीर्याः; पराजिता वासव जेन संख्ये\nसुवर्णकार्ष्णायस वर्म नद्धा; नागा यथा हैववताः परवृद्धाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 49, + "shloka": 16, + "text": "तथा स शत्रून समरे विनिघ्नन; गाण्डीवधन्वा पुरुषप्रवीरः\nचचार संख्ये परदिशॊ दिशश च; दहन्न इवाग्निर वनम आतपान्ते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 49, + "shloka": 17, + "text": "परकीर्णपर्णानि यथा वसन्ते; विशातयित्वात्यनिलॊ नुदन खे\nतथा सपत्नान विकिरन किरीटी; चचार संख्ये ऽति रथॊ रथेन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 49, + "shloka": 18, + "text": "शॊणाश्ववाहस्य हयान निहत्य; वैकर्तन भरातुर अदीनसत्त्वः\nएकेन संग्रामजितः शरेण; शिरॊ जहाराथ किरीटमाली" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 49, + "shloka": 19, + "text": "तस्मिन हते भरातरि सूतपुत्रॊ; वैकर्तनॊ वीर्यम अथाददानः\nपरगृह्य दन्ताव इव नागराजॊ; महर्षभं वयाघ्र इवाभ्यधावत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 49, + "shloka": 20, + "text": "स पाण्डवं दवादशभिः पृषत्कैर; वैकर्तनः शीघ्रम उपाजघान\nविव्याध गात्रेषु हयांश च सर्वान; विराट पुत्रं च शरैर निजघ्ने" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 49, + "shloka": 21, + "text": "स हस्तिनेवाभिहतॊ गजेन्द्रः; परगृह्य भल्लान निशितान निषङ्गात\nआ कर्ण पूर्णं च धनुर विकृष्य; विव्याध बाणैर अथ सूतपुत्रम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 49, + "shloka": 22, + "text": "अथास्य बाहूरुशिरॊ ललाटं; गरीवां रथाङ्गानि परावमर्दी\nसथितस्य बाणैर युधि निर्बिभेद; गाण्डीवमुक्तैर अशनिप्रकाशैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 49, + "shloka": 23, + "text": "स पार्थ मुक्तैर विशिखैः परणुन्नॊ; गजॊ गजेनेव जितस तरस्वी\nविहाय संग्रामशिरः परयातॊ; वैकर्तनः पाण्डव बाणतप्तः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 50, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nअपयाते तु राधेये दुर्यॊधन पुरॊगमाः\nअनीकेन यथा सवेन शरैर आर्च्छन्त पाण्डवम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 50, + "shloka": 2, + "text": "बहुधा तस्य सैन्यस्य वयूढस्यापततः शरैः\nअभियानीयम आज्ञाय वैराटिर इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 50, + "shloka": 3, + "text": "आस्थाय रुचिरं जिष्णॊ रथं सारथिना मया\nकतमद यास्यसे ऽनीक मुक्तॊ यास्याम्य अहं तवया" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 50, + "shloka": 4, + "text": "[अर्ज]\nलॊहिताक्षम अरिष्टं यं वैयाघ्रम अनुपश्यसि\nनीलां पताकाम आश्रित्य रथे तिष्ठन्तम उत्तर" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 50, + "shloka": 5, + "text": "कृपस्यैतद रथानीकं परापयस्वैतद एव माम\nएतस्य दर्शयिष्यामि शीघ्रास्त्रं दृढधन्विनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 50, + "shloka": 6, + "text": "कमण्डलुर धवजे यस्य शातकुम्भमयः शुभः\nआचार्य एष वै दरॊणः सर्वशस्त्रभृतां वरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 50, + "shloka": 7, + "text": "सुप्रसन्नमना वीर कुरुष्वैनं परदक्षिणम\nअत्रैव चाविरॊधेन एष धर्मः सनातनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 50, + "shloka": 8, + "text": "यदि मे परथमं दरॊणः शरीरे परहरिष्यति\nततॊ ऽसय परहरिष्यामि नास्य कॊपॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 50, + "shloka": 9, + "text": "अस्याविदूरे तु धनुर धवजाग्रे यस्य दृश्यते\nआचार्यस्यैष पुत्रॊ वै अश्वत्थामा महारथः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 50, + "shloka": 10, + "text": "सदा ममैष मान्यश च सर्वशस्त्रभृताम अपि\nएतस्य तवं रथं पराप्य निवर्तेथाः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 50, + "shloka": 11, + "text": "य एष तु रथानीके सुवर्णकवचावृतः\nसेनाग्र्येण तृतीयेन वयवहार्येण तिष्ठति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 50, + "shloka": 12, + "text": "यस्य नागॊ धवजाग्रे वै हेमकेतन संश्रितः\nधृतराष्ट्रात्मजः शरीमान एष राजा सुयॊधनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 50, + "shloka": 13, + "text": "एतस्याभिमुखं वीर रथं पररथारुजः\nपरापयस्वैष तेजॊ ऽभिप्रमाथी युद्धदुर्मदः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 50, + "shloka": 14, + "text": "एष दरॊणस्य शिष्याणां शीघ्रास्त्रः परथमॊ मतः\nएतस्य दर्शयिष्यामि शीघ्रास्त्रं विपुलं शरैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 50, + "shloka": 15, + "text": "नागकक्ष्या तु रुचिरा धवजाग्रे यस्य तिष्ठति\nएष वैकर्तनः कर्णॊ विदितः पूर्वम एव ते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 50, + "shloka": 16, + "text": "एतस्य रथम आस्थाय राधेयस्य दुरात्मनः\nयत्तॊ भवेथाः संग्रामे सपर्धत्य एष मया सदा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 50, + "shloka": 17, + "text": "यस तु नीलानुसारेण पञ्च तारेण केतुना\nहस्तावापी बृहद धन्वा रथे तिष्ठति वीर्यवान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 50, + "shloka": 18, + "text": "यस्य तारार्क चित्रॊ ऽसौ रथे धवजवरः सथितः\nयस्यैतत पाण्डुरं छत्रं विमलं मूर्ध्नि तिष्ठति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 50, + "shloka": 19, + "text": "महतॊ रथवंशस्य नाना धवजपताकिनः\nबलाहकाग्रे सूर्यॊ वा य एष परमुखे सथिथ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 50, + "shloka": 20, + "text": "हैमं चन्द्रार्कसंकाशं कवचं यस्य दृश्यते\nजातरूपशिरस तराणस तरासयन्न इव मे मनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 50, + "shloka": 21, + "text": "एष शांतनवॊ भीष्मः सर्वेषां नः पितामहः\nराजश्रियावबद्धस तु दुर्यॊधन वशानुगः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 50, + "shloka": 22, + "text": "पश्चाद एष परयातव्यॊ न मे विघ्नकरॊ भवेत\nएतेन युध्यमानस्य यत्तः संयच्छ मे हयान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 50, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ ऽभयवहद अव्यग्रॊ वैराटिः सव्यसाचिनम\nयत्रातिष्ठत कृपॊ राजन यॊत्स्यमानॊ धनंजयम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 51, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतान्य अनीकान्य अदृश्यन्त कुरूणाम उग्रधन्विनाम\nसंसर्पन्तॊ यथा मेघा घर्मान्ते मन्दमारुताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 51, + "shloka": 2, + "text": "अभ्याशे वाजिनस तस्थुः समारूढाः परहारिभिः\nभीमरूपाश च मातङ्गास तॊमराङ्कुशचॊदिताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 51, + "shloka": 3, + "text": "ततः शक्रः सुरगणैः समारुह्य सुदर्शनम\nसहॊपायात तदा राजन विश्वाश्वि मरुतां गणैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 51, + "shloka": 4, + "text": "तद देव यक्षगन्धर्वमहॊरगसमाकुलम\nशुशुभे ऽभरविनिर्मुक्तं गरहैर इव नभस्तलम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 51, + "shloka": 5, + "text": "अस्त्राणां च बलं तेषां मानुषेषु परयुज्यताम\nतच च घॊरं महद युद्धं भीष्मार्जुनसमागमे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 51, + "shloka": 6, + "text": "शतं शतसहस्राणाम यत्र सथूणा हिरण्मयाः\nमणिरत्नमयाश चान्याः परासादम उपधारयन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 51, + "shloka": 7, + "text": "तत्र कामगमं दिव्यं सर्वरत्नविभूषितम\nविमानं देवराजस्य शुशुभे खेचरं तदा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 51, + "shloka": 8, + "text": "तत्र देवास तरयस तरिंशत तिष्ठन्ति सह वासवाः\nगन्धर्वा राक्षसाः सर्पाः पितरश च महर्षिभिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 51, + "shloka": 9, + "text": "तथा राजा वसु मना बलाक्षः सुप्रतर्दनः\nअष्टकश च शिबिश चैव ययातिर नहुषॊ गयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 51, + "shloka": 10, + "text": "मनुः कषेपॊ रघुर भानुः कृशाश्वः सगरः शलः\nविमाने देवराजस्य समदृश्यन्त सुप्रभाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 51, + "shloka": 11, + "text": "अग्नेर ईशस्य सॊमस्य वरुणस्य परजापतेः\nतथा धातुर विधातुश च कुबेरस्य यमस्य च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 51, + "shloka": 12, + "text": "अलम्बुसॊग्रसेनस्य गर्धर्वस्य च तुम्बुरॊः\nयथाभागं यथॊद्देशं विमानानि चकाशिरे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 51, + "shloka": 13, + "text": "सर्वदेव निकायाश च सिद्धाश च परमर्षयः\nअर्जुनस्य करूणां च दरष्टुं युद्धम उपागताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 51, + "shloka": 14, + "text": "दिव्यानां तत्र माल्यानां गन्धः पुण्यॊ ऽथ सर्वशः\nपरससार वसन्ताग्रे वनानाम इव पुष्पिताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 51, + "shloka": 15, + "text": "रक्तारक्तानि देवानां समदृश्यन्त तिष्ठताम\nआतपत्राणि वासांसि सरजश च वयजनानि च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 51, + "shloka": 16, + "text": "उपशाम्यद रजॊ भौमं सर्वं वयाप्तं मरीचिभिः\nदिव्यान गन्धान उपादाय वायुर यॊधान असेवत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 51, + "shloka": 17, + "text": "परभासितम इवाकाशं चित्ररूपम अलं कृतम\nसंपतद भिः सथितैश चैव नानारत्नावभासितैः\nविमानैर विविधैश चित्रैर उपानीतैः सुरॊत्तमैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 52, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nएतस्मिन्न अन्तरे तत्र महावीर्यपराक्रमः\nआजगाम महासत्त्वः कृपः शस्त्रभृतां वरः\nअर्जुनं परति संयॊद्धुं युद्धार्थी स महारथः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 52, + "shloka": 2, + "text": "तौ रथौ सूर्यसंकाशौ यॊत्स्यमानौ महाबलौ\nशारदाव इव जीमूतौ वयरॊचेतां वयवस्थितौ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 52, + "shloka": 3, + "text": "पार्थॊ ऽपि विश्रुतं लॊके गाण्डीवं परमायुधम\nविकृष्य चिक्षेप बहून नाराचान मर्मभेदिनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 52, + "shloka": 4, + "text": "तान अप्राप्ताञ शितैर बाणैर नाराचान रक्तभॊजनान\nकृपश चिच्छेद पार्थस्य शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 52, + "shloka": 5, + "text": "ततः पार्थश च संक्रुद्धश चित्रान मार्गान परदर्शयन\nदिशः संछादयन बाणैः परदिशश च महारथः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 52, + "shloka": 6, + "text": "एकछायम इवाकाशं परकुर्वन सर्वतः परभुः\nपरधादयद अमेयात्मा पार्थः शरशतैः कृपम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 52, + "shloka": 7, + "text": "स शरैर अर्पितः करुद्धः शितैर अग्निशिखॊपमैः\nतूर्णं शरसहस्रेण पार्थम अप्रतिमौजसम\nअर्पयित्वा महात्मानं ननाद समरे कृपः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 52, + "shloka": 8, + "text": "ततः कनकपुङ्खाग्रैर वीरः संनतपर्वभिः\nतवरन गाण्डीवनिर्मुक्तैर अर्जुनस तस्य वाजिनः\nचतुर्भिश चतुरस तीक्ष्णैर अविध्यत परमेषुभिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 52, + "shloka": 9, + "text": "ते हया निशितैर विद्धा जवलद भिर इव पन्नगैः\nउत्पेतुः सहसा सर्वे कृपः सथानाद अथाच्यवत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 52, + "shloka": 10, + "text": "चयुतं तु गौतमं सथानात समीक्ष्य कुरुनन्दनः\nनाविध्यत परवीरघ्नॊ रक्षमाणॊ ऽसय गौरवम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 52, + "shloka": 11, + "text": "स तु लब्ध्वा पुनः सथानं गौतमः सव्यसाचिनम\nविव्याध दशभिर बाणैस तवरितः कङ्कपत्रिभिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 52, + "shloka": 12, + "text": "ततः पार्थॊ धनुस तस्य भल्लेन निशितेन च\nचिच्छेदैकेन भूयश च हस्ताच चापम अथाहरत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 52, + "shloka": 13, + "text": "अथास्य कवचं बाणैर निशितैर मर्मभेदिभिः\nवयधमन न च पार्थॊ ऽसय शरीरम अवपीडयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 52, + "shloka": 14, + "text": "तस्य निर्मुच्यमानस्य कवचात काय आबभौ\nसमये मुच्यमानस्य सर्पस्येव तनुर यथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 52, + "shloka": 15, + "text": "छिन्ने धनुषि पार्थेन सॊ ऽनयद आदाय कार्मुकम\nचकार गौतमः सज्यं तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 52, + "shloka": 16, + "text": "स तद अप्य अस्य कौन्तेयश चिच्छेद नतपर्वणा\nएवम अन्यानि चापानि बहूनि कृतहस्तवत\nशारद्वतस्य चिच्छेद पाण्डवः परवीह्र हा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 52, + "shloka": 17, + "text": "स छिन्नधनुर आदाय अथ शक्तिं परतापवान\nपराहिणॊत पाण्डुपुत्राय परदीप्ताम अशनीम इव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 52, + "shloka": 18, + "text": "ताम अर्जुनस तदायान्तीं शक्तिं हेमविभूषिताम\nवियद गतां महॊल्काभं चिच्छेद दशभिः शरैः\nसापतद दशधा छिन्ना भूमौ पार्थेन धीमता" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 52, + "shloka": 19, + "text": "युगमध्ये तु भल्लैस तु ततः स सधनुः कृपः\nतम आशु निशितैः पार्थं बिभेद दशभिः शरैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 52, + "shloka": 20, + "text": "ततः पार्थॊ महातेजा विशिखान अग्नितेजसः\nचिक्षेप समरे करुद्धस तरयॊदश शिलाशितान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 52, + "shloka": 21, + "text": "अथास्य युगम एकेन चतुर्भिश चतुरॊ हयान\nषष्ठेन च शिरः कायाच छरेण रथसारथेः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 52, + "shloka": 22, + "text": "तरिभिस तरिवेणुं समरे दवाभ्याम अक्षौ महाबलः\nदवादशेन तु भल्लेन चकर्तास्य धवजं तथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 52, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ वर्ज निकाशेन फल्गुनः परहसन्न इव\nतरयॊदशेनेन्द्रसमः कृपं वक्षस्य अताडयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 52, + "shloka": 24, + "text": "स छिन्नधन्वा विरथॊ हताश्वॊ हतसारथिः\nगदापाणिर अवप्लुत्य तूर्णं चिक्षेप तां गदाम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 52, + "shloka": 25, + "text": "सा तु मुक्ता गदा गुर्वी कृपेण सुपरिष्कृता\nअर्जुनेन शरैर नुन्ना परति मार्गम अथागमत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 52, + "shloka": 26, + "text": "ततॊ यॊधाः परीप्सन्तः शारद्वतम अमर्षणम\nसर्वतः समरे पार्थं शरवर्षैर अवाकिरन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 52, + "shloka": 27, + "text": "ततॊ विराटस्य सुतः सव्यम आवृत्य वाजिनः\nयमकं मण्डलं कृत्वा तान यॊधान परत्यवारयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 52, + "shloka": 28, + "text": "ततः कृपम उपादाय विरथं ते नरर्षभाः\nअजाजह्रुर महावेगाः कुन्तीपुत्राद धनंजयात" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 1, + "text": "[अर्ज]\nयत्रैषा काञ्चनी वेदी परदीप्ताग्निशिखॊपमा\nउच्छ्रिता काञ्चने दण्डे पताकाभिर अलं कृता\nतत्र मां वह भद्रं ते दरॊणानीकाय मारिष" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 2, + "text": "अश्वाः शॊणाः परकाशन्ते बृहन्तश चारु वाहिनः\nसनिग्धविद्रुम संकाशास ताम्रास्याः परियदर्शनाः\nयुक्ता रथवरे यस्य सर्वशिक्षा विशारदाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 3, + "text": "दीर्घबाहुर महातेजा बलरूपसमन्वितः\nसर्वलॊकेषु विख्यातॊ भारद्वाजः परतापवान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 4, + "text": "बुद्ध्या तुल्यॊ हय उशनसा बृहस्पतिसमॊ नये\nवेदास तथैव चत्वारॊ बरह्मचर्यं तथैव च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 5, + "text": "ससंहाराणि दिव्यानि सर्वाण्य अस्त्राणि मारिष\nधनुर्वेदश च कार्त्स्न्येन यस्मिन नित्यं परतिष्ठितः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 6, + "text": "कषमा दमश च सत्यं च आनृशंस्यम अथार्जवम\nएते चान्ये च बहवॊ गुणा यस्मिन दविजॊत्तमे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 7, + "text": "तेनाहं यॊद्धुम इच्छामि महाभागेन संयुगे\nतस्मात तवं परापयाचार्यं कषिप्रम उत्तरवाहय" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 8, + "text": "[वै]\nअर्जुनेनैवम उक्तस तु वैराटिर हेमभूषितान\nचॊदयाम आस तान अश्वान भारद्वाज रथं परति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 9, + "text": "तम आपतन्तं वेगेन पाण्डवं रथिनां वरम\nदरॊणः परत्युद्ययौ पार्थं मत्तॊ मत्तम इव दविपम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 10, + "text": "ततः परध्मापयच छङ्खं भेरी शतनिनादितम\nपरचुक्षुभे बलं सर्वम उद्धूत इव सागरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 11, + "text": "अथ शॊणान सदश्वांस तान हन्स वर्णैर मनॊजवैः\nमिश्रितान समरे दृष्ट्वा वयस्मयन्त रणे जनाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 12, + "text": "तौ रथौ वीर्यसंपन्नौ दृष्ट्वा संग्राममूर्धनि\nआचार्य शिष्याव अजितौ कृतविध्यौ मनस्विनौ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 13, + "text": "समाश्लिष्टौ तदान्यॊन्यं दरॊणपार्थौ महाबलौ\nदृष्ट्वा पराकम्पत मुहुर भरतानां महद बलम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 14, + "text": "हर्षयुक्तस तथा पार्थः परहसन्न इव विर्यवान\nरथं रथेन दरॊणस्य समासाद्य महारथः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 15, + "text": "अभिवाद्य महाबाहुः सान्त्वपूर्वम इदं वचः\nउवाच शलक्ष्णया वाचा कौन्तेयः परवीर हा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 16, + "text": "उषिताः सम वनेवासं परतिकर्म चिकीर्षवः\nकॊपं नार्हसि नः कर्तुं सदा समरदुर्जय" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 17, + "text": "अहं तु परहृते पूर्वं परहरिष्यामि ते ऽनघ\nइति मे वर्तते बुद्धिस तद भवान कर्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ ऽसमै पराहिणॊद दरॊणः शरान अधिकविंशतिम\nअप्राप्तांश चैव तान पार्थश चिच्छेद कृतहस्तवत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 19, + "text": "ततः शरसहस्रेण रथपार्थस्य वीर्यवान\nअवाकिरत ततॊ दरॊणः शीघ्रम अस्त्रं विदर्शयन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 20, + "text": "एवं परववृते युद्धं भारद्वाज किरीटिनॊः\nसमं विमुञ्चतॊः संख्ये विशिखान दीप्ततेजसः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 21, + "text": "ताव उभौ खयातकर्माणाव उभौ वायुसमौ जवे\nउभौ दिव्यास्त्रविदुषाव उभाव उत्तमतेजसौ\nकषिपन्तौ शरजालानि मॊहयाम आसतुर नृपान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 22, + "text": "वयस्मयन्त ततॊ यॊधाः सर्वे तत्र समागताः\nशरान विसृजतॊस तूर्णं साधु साध्व इति पूजयन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 23, + "text": "दरॊणं हि समरे कॊ ऽनयॊ यॊद्धुम अर्हति फल्गुनात\nरौद्रः कषत्रिय धर्मॊ ऽयं गुरुणा यद अयुध्यत\nइत्य अब्रुवञ जनास तत्र संग्रामशिरसि सथिताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 24, + "text": "वीरौ ताव अपि संरब्धौ संनिकृष्टौ महारथौ\nछादयेतां शरव्रातैर अन्यॊन्यम अपराजितौ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 25, + "text": "विस्फार्य सुमहच चापं हेमपृष्ठं दुरासदम\nसंरब्धॊ ऽथ भरद्वाजः फल्गुनं परत्ययुध्यत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 26, + "text": "स सायकमयैर जालैर अर्जुनस्य रथं परति\nभानुमत्ल्भिः शिला धौतैर भानॊः परच्छादयत परभाम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 27, + "text": "पार्थं च स महाबाहुर महावेगैर महारथः\nविव्याध निशितैर बाणैर मेघॊ वृष्ट्येव पर्वतम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 28, + "text": "तथैव दिव्यं गाण्डीवं धनुर आदाय पाण्डवः\nशत्रुघ्नं वेगवद धृष्टॊ भारसाधनम उत्तमम\nविससर्ज शरांश चित्रान सुवर्णविकृतान बहून" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 29, + "text": "नाशयञ शरवर्षाणि भारद्वाजस्य वीर्यवान\nतूर्णं चापनिविर्मुक्तैस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 30, + "text": "स रथेन चरन पार्थः परेक्षणीयॊ धनंजयः\nयुगपद दिक्षु सर्वासु सर्वशस्त्राण्य अदर्शयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 31, + "text": "एकछायम इवाकाशं बाणैश चक्रे समन्ततः\nनादृश्यत तदा दरॊणॊ नीहारेणेव संवृतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 32, + "text": "तस्याभवत तदा रूपं संवृतस्य शरॊत्तमैः\nजाज्वल्यमानस्य यथा पर्वतस्येव सर्वतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 33, + "text": "दृष्ट्वा तु पार्थस्य रणे शरैः सवरथम आवृतम\nस विस्फार्य धनुश चित्रं मेघस्तनित निस्वनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 34, + "text": "अग्निचक्रॊपमं घॊरं विकर्षन परमायुधम\nवयशातयच छरांस तांस तु दरॊणः समितिशॊभनः\nमहान अभूत ततः शब्दॊ वंशानाम इव दुह्यताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 35, + "text": "जाम्बूनदमयैः पुङ्खैश चित्रचापवरातिगैः\nपराच्छादयद अमेयात्मा दिशः सूर्यस्य च परभाम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 36, + "text": "ततः कनकपुङ्खानां शराणां नतपर्वणाम\nवियच चराणां वियति दृश्यन्ते बहुशः परजाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 37, + "text": "दरॊणस्य पुङ्खसक्ताश च परभवन्तः शरासनात\nएकॊ दीर्घ इवादृश्यद आकाशे संहतः शरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 38, + "text": "एवं तौ सवर्णविकृतान विमुञ्चन्तौ महाशरान\nआकाशं संवृतं वीराव उल्काभिर इव चक्रतुः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 39, + "text": "शरास तयॊश च विबभुः कङ्कबर्हिण वाससः\nपङ्क्त्यः शरदि खस्थानां हंसानां चरताम इव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 40, + "text": "युद्धं समभवत तत्र सुसंरब्धं महात्मनॊः\nदरॊण पाण्डवयॊर घॊरं वृत्रवासवयॊर इव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 41, + "text": "तौ जगाव इव चासाद्य विषाणाग्रैः परस्परम\nशरैः पूर्णायतॊत्सृष्टैर अन्यॊन्यम अभिजघ्नतुः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 42, + "text": "तौ वयवाहरतां शूरौ संरब्धौ रणशॊभिनौ\nउदीरयन्तौ समरे दिव्यान्य अस्त्राणि भागशः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 43, + "text": "अथ तव आचार्य मुख्येन शरान सृष्टाञ शिलाशितान\nनयवारयच छितैर बानैर अर्जुनॊ जयतां वरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 44, + "text": "दर्शयन्न ऐन्द्रिर आत्मानम उग्रम उग्रपराक्रमः\nइषुभिस तूर्णम आकाशं बहुभिश च समावृणॊत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 45, + "text": "जिघांसन्तं नरव्याघ्रम अर्जुनं तिग्मतेजसम\nआचार्य मुख्यः समरे दरॊणः शस्त्रभृतां वरः\nअर्जुनेन सहाक्रीडच छरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 46, + "text": "दिव्यान्य अस्त्राणि मुञ्चन्तं भारद्वाजं महारणे\nअस्त्रैर अस्त्राणि संवार्य पल्गुनः समयॊधयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 47, + "text": "तयॊर आसीत संप्रहारः करुद्धयॊर नरसिंहयॊः\nअमर्षिणॊस तदान्यॊन्यं देवदानवयॊर इव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 48, + "text": "ऐन्द्रं वायव्यम आग्नेयम अस्त्रम अस्त्रेण पाण्डवः\nदरॊणेन मुक्तं मुक्तं तु गरसते सम पुनः पुनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 49, + "text": "एवं शूरौ महेष्वासौ विसृजन्तौ शिताञ शरान\nएकछायं चक्रतुस ताव आकाशं शरवृष्टिभिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 50, + "text": "ततॊ ऽरजुनेन मुक्तानां पततां च शरीरिषु\nपर्वतेष्व इव वर्जाणां शराणां शरूयते सवनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 51, + "text": "ततॊ नागा रथाश चैव सादिनश च विशां पते\nशॊणिताक्ता वयदृश्यन्त पुष्पिता इव किंशुकाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 52, + "text": "बाहुभिश च स केयूरैर विचित्रैश च महारथैः\nसुवर्णचित्रैः कवचैर धवजैश च विनिपातितैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 53, + "text": "यॊधैश चनिहतैस तत्र पार्थ बाणप्रपीडितैः\nबलम आसीत समुद्भ्रान्तं दरॊणार्जुन समागमे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 54, + "text": "विधुन्वानौ तु तौ वीरौ धनुर ई भारसाधने\nआच्छायदेताम अन्यॊन्यं तितक्षन्तौ रणेषुभिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 55, + "text": "अथान्तरिक्षे नादॊ ऽभूद दरॊणं तत्र परशंसताम\nदुष्करं कृतवान दरॊणॊ यद अर्जुनम अयॊधयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 56, + "text": "परमाथिनं महावीर्यं दृढमुष्टिं दुरासदम\nजेतारं देव दैत्यानां सर्पाणां च महारथम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 57, + "text": "अविश्रमं च शिक्षां च लाघवं दूरपातिताम\nपार्थस्य समरे दृष्ट्वा दरॊणस्याभूच च विस्मयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 58, + "text": "अथ गाण्डीवम उद्यम्य दिव्यं धनुर अमर्षणः\nविचकर्ष रणे पार्थॊ बाहुभ्यां भरतर्षभ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 59, + "text": "तस्य बाणमयं वर्षं शलभानाम इवायतम\nन च बाणान्तरे वायुर अस्य शक्नॊति सर्पितुम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 60, + "text": "अनिशं संदधानस्य शरान उत्सृजतस तदा\nददृशे नान्तरं किं चित पार्थस्याददतॊ ऽपि च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 61, + "text": "तथा शीघ्रास्त्र युद्धे तु वर्तमाने सुदारुणे\nशीघ्राच छीघ्रतरं पार्थः शरान अन्यान उदीरयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 62, + "text": "ततः शतसहस्राणि शराणां नतपर्वणाम\nयुगपत परापतंस तत्र दरॊणस्य रथम अन्तिकात" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 63, + "text": "अवकीर्यमाणे दरॊणे तु शरैर गाण्डीवधन्वना\nहाहाकारॊ महान आसीत सैन्यानां भरतर्षभ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 64, + "text": "पाण्डवस्य तु शीघ्रास्त्रं मघवान समपूजयत\nगन्धर्वाप्सरसश चैव ये च तत्र समागताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 65, + "text": "ततॊ वृन्देन महता रथानां रथयूथपः\nआचार्य पुत्रः सहसा पाण्डवं परत्यवारयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 66, + "text": "अश्वत्थामा तु तत कर्म हृदयेन महात्मनः\nपूजयाम आस पार्थस्य कॊपं चास्याकरॊद भृशम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 67, + "text": "स मन्युवशम आपन्नः पार्थम अभ्यद्रवद रणे\nकिरञ शरसहस्राणि पर्जन्य इव वृष्टिमान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 68, + "text": "आवृत्य तु महाबाहुर यतॊ दरौणिस ततॊ हयान\nअन्तरं परददौ पार्थॊ दरॊणस्य वयपसर्पितुम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 53, + "shloka": 69, + "text": "स तु लब्ध्वान्तरं तूर्णम अपायाज जवनैर हयैः\nछिन्नवर्म धवजः शूरॊ निकृत्तः परमेषुभिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 54, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतं पार्थः परतिजग्राह वायुवेगम इवॊद्धतम\nशरजालेन महता वर्षमाणम इवाम्बुदम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 54, + "shloka": 2, + "text": "तयॊर देवासुरसमः संनिपातॊ महान अभूत\nकिरतॊः शरजालानि वृत्रवासवयॊर इव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 54, + "shloka": 3, + "text": "न सम सूर्यस तदा भाति न च वाति समीरणः\nशरगाढे कृते वयॊम्नि छाया भूते समन्ततः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 54, + "shloka": 4, + "text": "महांश चट चटा शब्दॊ यॊधयॊर हन्यमानयॊः\nदह्यताम इव वेणूनाम आसीत परपुरंजय" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 54, + "shloka": 5, + "text": "हयान अस्यार्जुनः सर्वान कृतवान अल्पजीवितान\nस राजन अन परजानाति दिशं कां चन मॊहितः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 54, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ दरौणिर महावीर्यः पार्थस्य विचरिष्यतः\nविवरं सूक्ष्मम आलॊक्य जयां चिच्छेद कषुरेण ह\nतद अस्यापूजयन देवाः कर्म दृष्ट्वाति मानुषम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 54, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ दरौणिर धनूंष्य अष्टौ वयपक्रम्य नरर्षभम\nपुनर अभ्याहनत पार्थं हृदये कङ्कपत्रिभिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 54, + "shloka": 8, + "text": "ततः पार्थॊ महाबाहुः परहस्य सवनवत तदा\nयॊजयाम आस नवया मौर्व्या गाण्डीवम ओजसा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 54, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ ऽरधचन्द्रम आवृत्य तेन पार्थः समागमत\nवारणेनेव मत्तेन मत्तॊ वारणयूथपः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 54, + "shloka": 10, + "text": "ततः परववृते युद्धं पृथिव्याम एकवीरयॊः\nरणमध्ये दवयॊर एव सुमहल लॊमहर्षणम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 54, + "shloka": 11, + "text": "तौ वीरौ कुरवः सर्वे ददृशुर विस्मयान्विताः\nयुध्यमानौ महात्मानौ यूथपाव इव संगतौ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 54, + "shloka": 12, + "text": "तौ समाजघ्नतुर वीराव अन्यॊन्यं पुरुषर्षभौ\nशरैर आशीविशाकारैर जवलद भिर इव पन्नगैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 54, + "shloka": 13, + "text": "अक्षय्याव इषुधी दिव्यौ पाण्डवस्य महात्मनः\nतेन पार्थॊ रणे शूरस तस्थौ गिरिर इवाचलः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 54, + "shloka": 14, + "text": "अश्वत्थाम्नः पुनर बाणाः कषिप्रम अभ्यस्यतॊ रणे\nजग्मुः परिक्षयं शीघ्रम अभूत तेनाधिकॊ ऽरजुनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 54, + "shloka": 15, + "text": "ततः कर्णॊ महच चापं विकृष्याभ्यधिकं रुषा\nअवाक्षिपत ततः शब्दॊ हाहाकारॊ महान अभूत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 54, + "shloka": 16, + "text": "तत्र चक्षुर दधे पार्थॊ यत्र विस्पार्यते धनुः\nददर्श तत्र राधेयं तस्य कॊपॊ ऽतयवीवृधत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 54, + "shloka": 17, + "text": "सरॊषवशम आपन्नः कर्णम एव जिघांसया\nअवैक्षत विवृत्ताभ्यां नेत्राभ्यां कुरुपुंगवः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 54, + "shloka": 18, + "text": "तथा तु विमुखे पार्थे दरॊणपुत्रस्य सायकान\nतवरिताः पुरुषा राजन्न उपाजह्रुः सहस्रशः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 54, + "shloka": 19, + "text": "उत्सृज्य च महाबाहुर दरॊणपुत्रं धनंजयः\nअभिदुद्राव सहसा कर्णम एव सपत्नजित" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 54, + "shloka": 20, + "text": "तम अभिद्रुत्य कौन्तेयः करॊधसंरक्तलॊचनः\nकामयन दवैरथे युद्धम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 55, + "shloka": 1, + "text": "[अर्ज]\nकर्ण यत ते सभामध्ये बहु वाचा विकत्थितम\nन मे युधि समॊ ऽसतीति तद इदं परत्युपस्थितम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 55, + "shloka": 2, + "text": "अवॊचः परुषा वाचॊ धर्मम उत्सृज्य केवलम\nइदं तु दुष्करं मन्ये यद इदं ते चिकीर्षितम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 55, + "shloka": 3, + "text": "यत तवया कथितं पूर्वं माम अनासाद्य किं चन\nतद अद्य कुरु राधेय कुरुमध्ये मया सह" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 55, + "shloka": 4, + "text": "यत सभायां सम पाञ्चालीं लिश्यमानां दुरात्मभिः\nदृष्टवान असि तस्याद्य फलम आप्नुहि केवलम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 55, + "shloka": 5, + "text": "धर्मपाशनिबद्धेन यन मया मर्षितं पुरा\nतस्य राधेय कॊपस्य विजयं पश्य मे मृधे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 55, + "shloka": 6, + "text": "एहि कर्ण मया सार्धं परतिपद्यस्व सागरम\nपरेक्षकाः कुरवः सर्वे भवन्तु सह सैनिकाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 55, + "shloka": 7, + "text": "[कर्ण]\nबरवीषि वाचा यत पार्थ कर्मणा तत समाचर\nअतिशेते हि वै वाचं कर्मेति परथितं भुवि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 55, + "shloka": 8, + "text": "यत तवया मर्षितं पूर्वं तद अशक्तेन मर्षितम\nइति गृह्णामि तत पार्थ तव दृष्ट्वापराक्रमम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 55, + "shloka": 9, + "text": "धर्मपाशनिबद्धेन यदि ते मर्षितं पुरा\nतथैव बद्धम आत्मानम अबद्धम इव मन्यसे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 55, + "shloka": 10, + "text": "यदि तावद वनेवासा यथॊक्तश चरितस तवया\nतत तवं धर्मार्थवित कलिष्टः समयं भेत्तुम इच्छसि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 55, + "shloka": 11, + "text": "यदि शक्रः सवयं पार्थ युध्यते तव कारणात\nतथापि न वयथा का चिन मम सयाद विक्रमिष्यतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 55, + "shloka": 12, + "text": "अयं कौन्तेय कामस ते नचिरात समुपस्थितः\nयॊत्स्यसे तवं मया सार्धम अद्य दरक्ष्यसि मे बलम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 55, + "shloka": 13, + "text": "[अर्ज]\nइदानीम एव तावत तवम अपयातॊ रणान मम\nतेन जीवसि राधेयनिहतस तव अनुजस तव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 55, + "shloka": 14, + "text": "भरातरं घातयित्वा च तयक्त्वा रणशिरश च कः\nतवदन्यः पुरुषः सत्सु बरूयाद एवं वयवस्थितः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 55, + "shloka": 15, + "text": "[वै]\nइति कर्णं बरुवन्न एव बीभत्सुर अपराजितः\nअभ्ययाद विसृजन बाणान कायावरण भेदिनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 55, + "shloka": 16, + "text": "परतिजग्राह तान कर्णः शरान अग्निशिखॊपमान\nशरवर्षेण महता वर्षमाण इवाम्बुदः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 55, + "shloka": 17, + "text": "उत्पेतुः शरजालानि घॊररूपाणि सर्वशः\nअविध्यद अश्वान बाहॊश च हस्तावापं पृथक पृथक" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 55, + "shloka": 18, + "text": "सॊ ऽमृष्यमाणः कर्णस्य निषङ्गस्यावलम्बनम\nचिच्छेद निशिताग्रेण शरेण नतपर्वणा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 55, + "shloka": 19, + "text": "उपासङ्गाद उपादाय कर्णॊ बाणान अथापरान\nविव्याध पाण्डवं हस्ते तस्य मुष्टिर अशीर्यत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 55, + "shloka": 20, + "text": "ततः पार्थॊ महाबाहुः कर्णस्य धनुर अच्छिनत\nस शक्तिं पराहिणॊत तस्मै तां पार्थॊ वयधमच छरैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 55, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ ऽभिपेतुर बहवॊ राधेयस्य पदानुगाः\nतांश च गाण्डीवनिर्मुक्तैः पराहिणॊद यमसादनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 55, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ ऽसयाश्वाञ शरैस तीक्ष्णैर बीभत्सुर भारसाधनैः\nआ कर्ण मुक्तैर अभ्यघ्नंस ते हताः परापतन भुवि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 55, + "shloka": 23, + "text": "अथापरेण बाणेन जवलितेन महाभुजः\nविव्याध कर्णं कौन्तेयस तीक्ष्णेनॊरसि वीर्यवान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 55, + "shloka": 24, + "text": "तस्य भित्त्वा तनुत्राणं कायम अभ्यपतच छिरः\nततः स तमसाविष्टॊ न सम किं चित परजज्ञिवान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 55, + "shloka": 25, + "text": "स गाढवेदनॊ हित्वा रणं परायाद उदङ्मुखः\nततॊ ऽरजुन उपाक्रॊशद उत्तरश च महारथः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 56, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततॊ वैकर्तनं जित्वा पार्थॊ वैराटिम अब्रवीत\nएतन मां परापयानीकं यत्र तालॊ हिरण्मयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 56, + "shloka": 2, + "text": "अत्र शांतनवॊ भीष्मॊ रथे ऽसमाकं पितामहः\nकाङ्क्षमाणॊ मया युद्धं तिष्ठत्य अमर दर्शनः\nआदास्याम्य अहम एतस्य धनुर्ज्याम अपि चाहवे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 56, + "shloka": 3, + "text": "अस्यन्तं दिव्यम अस्त्रं मां चित्रम अद्य निशामय\nशतह्रदाम इवायान्तीं सतनयित्नॊर इवाम्बरे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 56, + "shloka": 4, + "text": "सुवर्णपृष्ठं गाण्डीवं दरक्ष्यन्ति कुरवॊ मम\nदक्षिणेनाथ वामेन कतरेण सविद अस्यति\nइति मां संगताः सर्वे तर्कयिष्यन्ति शत्रवः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 56, + "shloka": 5, + "text": "शॊणितॊदां रथावर्तां नागनक्रां दुरत्ययाम\nनदीं परस्यन्दयिष्यामि परलॊकप्रवाहिनीम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 56, + "shloka": 6, + "text": "पाणिपादशिरः पृष्ठबाहुशाखा निरन्तरम\nवनं कुरूणां छेत्स्यामि भल्लैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 56, + "shloka": 7, + "text": "जयतः कौरवीं सेनाम एकस्य मम धन्विनः\nशतं मार्गा भविष्यन्ति पावकस्येव कानने\nमया चक्रम इवाविद्धं सैन्यं दरक्ष्यसि केवलम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 56, + "shloka": 8, + "text": "असंभ्रान्तॊ रथे तिष्ठ समेषु विषमेषु च\nदिवाम आवृत्य तिष्ठन्तं गिरिं भेत्स्यामि धारिभिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 56, + "shloka": 9, + "text": "अहम इन्द्रस्य वचनात संग्रामे ऽभयहनं पुरा\nपौलॊमान कालखञ्जांश च सहस्राणि शतानि च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 56, + "shloka": 10, + "text": "अहम इन्द्राद दृढां मुष्टिं बरह्मणः कृतहस्तताम\nपरगाढं तुमुलं चित्रम अतिविद्धं परजापतेः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 56, + "shloka": 11, + "text": "अहं पारे समुद्रस्य हिरण्यपुरम आरुजम\nजित्वा षष्टिसहस्राणि रथिनाम उग्रधन्विनाम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 56, + "shloka": 12, + "text": "धवजवृक्षं पत्तितृणं रथसिंहगणायुतम\nवनम आदीपयिष्यामि कुरूणाम अस्त्रतेजसा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 56, + "shloka": 13, + "text": "तान अहं रथनीडेभ्यः शरैः संनतपर्वभिः\nएकः संकालयिष्यामि वज्रपाणिर इवासुरान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 56, + "shloka": 14, + "text": "रौद्रं रुद्राद अहं हय अस्त्रं वारुणं वरुणाद अपि\nअस्त्रम आग्नेयम अग्नेश च वायव्यं मातरिश्वनः\nवज्रादीनि तथास्त्राणि शक्राद अहम अवाप्तवान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 56, + "shloka": 15, + "text": "धार्तराष्ट्र वनं घॊरं नरसिंहाभिरक्षितम\nअहम उत्पाटयिष्यामि वैराटे वयेतु ते भयम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 56, + "shloka": 16, + "text": "एवम आश्वासितस तेन वैराटिः सव्यसाचिना\nवयगाहत रथानीकं भीमं भीष्मस्य धीमतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 56, + "shloka": 17, + "text": "तम आयान्तं महाबाहुं जिगीषन्तं रणे परान\nअभ्यवारयद अव्यग्रः करूरकर्मा धनंजयम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 56, + "shloka": 18, + "text": "तं चित्रमाल्याभरणाः कृतविद्या मनस्विनः\nआगच्छन भीमधन्वानं मौर्वीं पर्यस्य बाहुभिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 56, + "shloka": 19, + "text": "दुःशासनॊ विकर्णश च दुःसहॊ ऽथ विविंशतिः\nआगत्य भीमधन्वानं बीभत्सुं पर्यवारयन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 56, + "shloka": 20, + "text": "दुःशासनस तु भल्लेन विद्ध्वा वैराटिम उत्तरम\nदवितीयेनार्जुनं वीरः परत्यविध्यत सतनान्तरे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 56, + "shloka": 21, + "text": "तस्य जिष्णुर उपावृत्य पृथु धारेण कार्मुकम\nचकर्त गार्ध्रपत्रेण जातरूपपरिष्कृतम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 56, + "shloka": 22, + "text": "अथैनं पञ्चभिः पश्चात परत्यविध्यत सतनान्तरे\nसॊ ऽपयातॊ रणं हित्वा पार्थ बाणप्रपीडितः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 56, + "shloka": 23, + "text": "तं विकर्णः शरैस तीक्ष्णैर गार्ध्रपत्रैर अजिह्म गैः\nविव्याध परवीर घनम अर्जुनं धृतराष्ट्र जः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 56, + "shloka": 24, + "text": "ततस तम अपि कौन्तेयः शरेणानतपर्वणा\nललाटे ऽभयहनत तूर्णं स विद्धः परापतद रथात" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 56, + "shloka": 25, + "text": "ततः पार्थम अभिद्रुत्य दुःसहः स विविंशतिः\nअवाकिरच छरैस तीक्ष्णैः परीप्सन भरातरं रणे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 56, + "shloka": 26, + "text": "ताव उभौ गार्ध्रपत्राभ्यां निशिताभ्यां धनंजयः\nविद्ध्वा युगपद अव्यग्रस तयॊर वाहान असूदयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 56, + "shloka": 27, + "text": "तौ हताश्वौ विविद्धाङ्गौ धृतराष्ट्रात्म जाव उभौ\nअभिपत्य रथैर अन्यैर अपनीतौ पदानुगैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 56, + "shloka": 28, + "text": "सर्वा दिशश चाभ्यपतद बीभत्सुर अपराजितः\nकिरीटमाली कौन्तेयॊ लब्धलक्षॊ महाबलः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 57, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nअथ संगम्य सर्वे तु कौरवाणां महारथाः\nअर्जुनं सहिता यत्ताः परत्ययुध्यन्त भारत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 57, + "shloka": 2, + "text": "स सायकमयैर जालैः सर्वतस तान महारथान\nपराछादयद अमेयात्मा नीहार इव पर्वतान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 57, + "shloka": 3, + "text": "नरद भिश च महानागैर हेषमाणैश च वाजिभिः\nभेरीशङ्खनिनादैश च स शब्दस तुमुलॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 57, + "shloka": 4, + "text": "नराश्वकायान निर्भिद्य लॊहानि कवचानि च\nपार्थस्य शरजालानि विनिष्पेतुः सहस्रशः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 57, + "shloka": 5, + "text": "तवरमाणः शरान अस्यान पाण्डवः स बभौ रणे\nमध्यंदिनगतॊ ऽरचिष्मान पाण्डवः स बभौ रणे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 57, + "shloka": 6, + "text": "उपप्लवन्त वित्रस्ता रथेभ्यॊ रथिनस तदा\nसादिनश चाश्वपृष्ठेभ्यॊ भूमौ चापि पदातयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 57, + "shloka": 7, + "text": "शरैः संताड्यमानानां कवचानां महात्मनाम\nताम्रराजतलॊहानां परादुरासीन महास्वनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 57, + "shloka": 8, + "text": "छन्नम आयॊधनं सर्वं शरीरैर गतचेतसाम\nगजाश्वसादिभिस तत्र शितबाणात्त जीवितैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 57, + "shloka": 9, + "text": "रथॊपस्थाभिपतितैर आस्तृता मानवैर मही\nपरनृत्यद इव संग्रामे चापहस्तॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 57, + "shloka": 10, + "text": "शरुत्वा गाण्डीवनिर्घॊषं विस्फूर्जितम इवाशनेः\nतरस्तानि सर्वभूतानि वयगच्छन्त महाहवात" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 57, + "shloka": 11, + "text": "कुण्डलॊष्णीष धारीणि जातरूपस्रजानि च\nपतितानि सम दृश्यन्ते शिरांसि रणमूर्धनि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 57, + "shloka": 12, + "text": "विशिखॊन्मथितैर गात्रैर बाहुभिश च स कार्मुकैः\nस हस्ताभरणैश चान्यैः परच्छन्ना भाति मेदिनी" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 57, + "shloka": 13, + "text": "शिरसां पात्यमानानाम अन्तरा निशितैः शरैः\nअश्ववृष्टिर इवाकाशाद अभवद भरतर्षभ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 57, + "shloka": 14, + "text": "दर्शयित्वा तथात्मानं रौद्रं रुद्र पराक्रमः\nअवरुद्धश चरन पार्थॊ दशवर्षाणि तरीणि च\nकरॊधाग्निम उत्सृजद घॊरं धार्तराष्ट्रेषु पाण्डवः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 57, + "shloka": 15, + "text": "तस्य तद दहतः सैन्यं दृष्ट्वा चैव पराक्रमम\nसर्वे शान्ति परा यॊधा धार्तराष्ट्रस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 57, + "shloka": 16, + "text": "वित्रासयित्वा तत सैन्यं दरावयित्वा महारथान\nअर्जुनॊ जयतां शरेष्ठः पर्यवर्तत भारत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 57, + "shloka": 17, + "text": "परावर्तयन नदीं घॊरां शॊणितौघतरङ्गिणीम\nअस्थि शैवलसंबाधां युगान्ते कालनिर्मिताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 57, + "shloka": 18, + "text": "शरचाप पलवां घॊरां मांसशॊणितकर्दमाम\nमहारथमहाद्वीपां शङ्खदुन्दुभिनिस्वनाम\nचकार महतीं पार्थॊ नदीम उत्तरशॊणिताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 57, + "shloka": 19, + "text": "आददानस्य हि शरान संधाय च विमुञ्चतः\nविकर्षतश च गाण्डीवं न किं चिद दृश्यते ऽनतरम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 58, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nअथ दुर्यॊधनः कर्णॊ दुःशासनविविंशती\nदरॊणश च सह पुत्रेण कृपश चातिरथॊ रणे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 58, + "shloka": 2, + "text": "पुनर ईयुः सुसंरब्धा धनंजय जिघांसया\nविस्फारयन्तश चापानिबलवन्ति दृढानि च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 58, + "shloka": 3, + "text": "तान परकीर्णपताकेन रथेनादित्यवर्चसा\nपरत्युद्ययौ महाराजन समस्तान वानरध्वजः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 58, + "shloka": 4, + "text": "ततः कृपश च कर्णश च दरॊणश च रथिनां वरः\nतं महास्त्रैर महावीर्यं परिवार्य धनंजयम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 58, + "shloka": 5, + "text": "शरौघान सम्यग अस्यन्तॊ जीमूता इव वार्षिकाः\nववर्षुः शरवर्षाणि परपतन्तं किरीटिनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 58, + "shloka": 6, + "text": "इषुभिर बहुभिस तूर्णं समरे लॊमवाहिभिः\nअदूरात पर्यवस्थाय पूरयाम आसुर आदृताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 58, + "shloka": 7, + "text": "तथावकीर्णस्य हि तैर दिव्यैर अस्त्रैः समन्ततः\nन तस्य दव्यङ्गुलम अपि विवृतं समदृश्यत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 58, + "shloka": 8, + "text": "ततः परहस्य बीभत्सुर दिव्यम ऐन्द्रं महारथः\nअस्त्रम आदित्यसंकाशं गाण्डीवे समयॊजयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 58, + "shloka": 9, + "text": "स रश्मिभिर इवादित्यः परतपन समरे बली\nकिरीटमाली कौन्तेयः सर्वान पराच्छादयत कुरून" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 58, + "shloka": 10, + "text": "यथाबलाहके विद्यूत पावकॊ वा शिलॊच्चये\nतथा गाण्डीवम अभवद इन्द्रायुधम इवाततम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 58, + "shloka": 11, + "text": "यथा वर्षति पर्जन्ये विद्युद विभ्राजते दिवि\nतथा दश दिशः सर्वाः पतद गाण्डीवम आवृणॊत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 58, + "shloka": 12, + "text": "तरस्ताश च रथिनः सर्वे बभूवुस तत्र सर्वशः\nसर्वे शान्ति परा भूत्वा सवचित्तानि न लेभिरे\nसंग्रामविमुखाः सर्वे यॊधास ते हतचेतसः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 58, + "shloka": 13, + "text": "एवं सर्वाणि सैन्यानि भग्नानि भरतर्षभ\nपराद्रवन्त दिशः सर्वा निराशानि सवजीविते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततः शांतनवॊ भीष्मॊ दुराधर्षः परतापवान\nवध्यमानेषु यॊधेषु धनंजयम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 2, + "text": "परगृह्य कार्मुकश्रेष्ठं जातरूपपरिष्कृतम\nशरान आदाय तीक्ष्णाग्नान मर्मभेद परमाथिनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 3, + "text": "पाण्डुरेणातपत्रेण धरियमाणेन मूर्धनि\nशुशुभे स नरव्याघ्रॊ गिरिः सूर्यॊदये यथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 4, + "text": "परध्माय शङ्खं गाङ्गेयॊ धार्तराष्ट्रान परहर्षयन\nपरदक्षिणम उपावृत्य बीभत्सुं समवारयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 5, + "text": "तम उद्वीक्ष्य तथायान्तं कौन्तेयः परवीर हा\nपरत्यगृह्णात परहृष्टात्मा धारा धरम इवाचलः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ भीष्मः शरान अष्टौ धवजे पार्थस्य वीर्यवान\nसमपर्यन महावेगाञ शवसमानान इवॊरगान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 7, + "text": "ते धवजं पाण्डुपुत्रस्य समासाद्य पतत्रिणः\nजवलन्तः कपिम आजघ्नुर धवजाग्र निलयांश च तान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ भल्लेन महता पृथु धारेण पाण्डवः\nछत्रं चिच्छेद भीष्मस्य तूर्णं तद अपतद भुवि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 9, + "text": "धवजं चैवास्य कौन्तेयः शरैर अभ्यहनद दृढम\nशीघ्रकृद रथवाहांश च तथॊभौ पार्ष्णिसारथी" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 10, + "text": "तयॊस तद अभवद युद्धं तुमुलं लॊमहर्षणम\nभीष्मस्य सह पार्थेन बलिवासवयॊर इव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 11, + "text": "भल्लैर भल्लाः समागम्य भीष्म पाण्डवयॊर युधि\nअन्तरिक्षे वयराजन्त खद्यॊताः परावृषीव हि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 12, + "text": "अग्निचक्रम इवाविद्धं सव्यदक्षिणम अस्यतः\nगाण्डीवम अभवद राजन पार्थस्य सृजतः शरान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 13, + "text": "स तैः संछादयाम आस भीष्मं शरशतैः शितैः\nपर्वतं वारिधाराभिश छादयन्न इव तॊयदः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 14, + "text": "तां स वेलाम इवॊद्धूतां शरवृष्टिं समुत्थिताम\nवयधमत सायकैर भीष्मॊ अर्जुनं संनिवारयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 15, + "text": "ततस तानि निकृत्तानि शरजालानि भागशः\nसमरे ऽभिव्यशीर्यन्त फल्गुनस्य रथं परति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 16, + "text": "ततः कनकपुङ्खानां शरवृष्टिं समुत्थिताम\nपाण्डवस्य रथात तूर्णं शलभानांम इवायतिम\nवयधमत तां पुनस तस्य भीष्मः शरशतैः शितैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 17, + "text": "ततस ते कुरवः सर्वे साधु साध्व इति चाब्रुवन\nदुष्करं कृतवान भीष्मॊ यद अर्जुनम अयॊधयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 18, + "text": "बलवांस तरुणॊ दक्षः कषिप्रकारी च पाण्डवः\nकॊ ऽनयः समर्थः पार्थस्य वेगं धारयितुं रणे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 19, + "text": "ऋते शांतनवाद भीष्मात कृष्णाद वा देवकी सुतात\nआचार्य परवराद वापि भारद्वाजान महाबलात\nआचार्य परवराद वापि भारद्वाजान महाबलात" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 20, + "text": "अस्त्रैर अस्त्राणि संवार्य करीडतः पुरुषर्षभौ\nचक्षूंषि सर्वभूतानां मॊहयन्तौ महाबलौ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 21, + "text": "पराजापत्यं तथैवैन्द्रम आग्नेयं च सुदारुणम\nवौबेरं वारुणं चैव याम्य वायव्यम एव च\nपरयुञ्जानौ महात्मानौ समरे तौ विचेरतुः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 22, + "text": "विस्मितान्य अथ भूतानि तौ दृष्ट्वा संयुगे तदा\nसाधु पार्थ महाबाहॊ साधु बीष्मेति चाब्रुवन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 23, + "text": "नेदं युक्तं मनुष्येषु यॊ ऽयं संदृश्यते महान\nमहास्त्राणां संप्रयॊगः समरे भीष्मपार्थयॊः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 24, + "text": "एवं सर्वास्त्रविदुषॊर अस्त्रयुद्धम अवर्तत\nअथ जिष्णुर उपावृत्य पृथु धारेण कार्मुकम\nचकर्त भीष्मस्य तदा जातरूपपरिष्कृतम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 25, + "text": "निमेषान्तरमात्रेण भीष्मॊ ऽनयत कार्मुकं रणे\nसमादाय महाबाहुः स जयं चक्रे महाबलः\nशरांश च सुबहून करुद्धॊ मुमॊचाशु धनंजये" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 26, + "text": "अर्जुनॊ ऽपि शरांश चित्रान भीष्माय निशितान बहून\nचिक्षेप सुमहातेजास तथा भीष्मश च पाण्डवे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 27, + "text": "तयॊर दिव्यास्त्रविदुषॊर अस्यतॊर अनिशं शरान\nन विशेषस तदा राजँल लक्ष्यते सम महात्मनॊः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 28, + "text": "अथावृणॊद दश दिशः शरैर अति रथैस तदा\nकिरीटमाली कौन्तेयः शूरः शांतनवस तथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 29, + "text": "अतीव पाण्डवॊ भीष्मं भीष्मश चातीव पाण्डवम\nबभूव तस्मिन संग्रामे राजँल लॊके तद अद्भुतम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 30, + "text": "पाण्डवेन हताः शूरा भीष्मस्य रथरक्षिणः\nशेरते सम तदा राजन कौन्तेयस्याभितॊ रथम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 31, + "text": "ततॊ गाण्डीवनिर्मुक्ता निरमित्रं चिकीर्षवः\nआगच्छन पुङ्खसंश्लिष्टाः शवेतवाहन पत्रिणः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 32, + "text": "निष्पतन्तॊ रथात तस्य धौता हैरण्यवाससः\nआकाशे समदृश्यन्त हंसानाम इव पङ्क्तयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 33, + "text": "तस्य तद दिव्यम अस्त्रं हि परगाढं चित्रम अस्यतः\nपरेक्षन्ते समान्तरिक्ष सथाः सर्वे देवाः स वासवाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 34, + "text": "तद दृष्ट्वा परमप्रीतॊ गन्धर्वश चित्रम अद्भुतम\nशशंस देवराजाय चित्रसेनः परतापवान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 35, + "text": "पश्येमान अरिनिर्दारान संसक्तान इव गच्छतः\nचित्ररूपम इदं जिष्णॊर दिव्यम अस्त्रम उदीर्यतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 36, + "text": "नेदं मनुष्याः शरद्दध्युर न हीदं तेषु विद्यते\nपौराणानां महास्त्राणां विचित्रायं समागमः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 37, + "text": "मध्यंदिनगतं सूर्यं परतपन्तम इवाम्बरे\nन शक्नुवन्ति सैन्यानि पाण्डवं परतिवीक्षितुम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 38, + "text": "उभौ विश्रुतकर्माणाव उभौ युद्धविशारदौ\nउभौ सदृशकर्माणाव उभौ युधि दुरासदौ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 39, + "text": "इत्य उक्तॊ देवराजस तु पार्थ भीष्म समागमम\nपूजयाम आस दिव्येन पुष्पवर्षेण भारत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 40, + "text": "ततॊ भीष्मः शांतनवॊ वामे पार्श्वे समर्पयत\nअस्यतः परतिसंधाय विवृतं सव्यसाचिनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 41, + "text": "ततः परहस्य बीभत्सुः पृथु धारेण कार्मुकम\nनयकृन्तद गार्ध्रपत्रेण भीष्मस्यामिततेजसः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 42, + "text": "अथैनं दशभिर बाणैर परत्यविध्यत सतनान्तरे\nयतमानं पराक्रान्तं कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 43, + "text": "स पीडितॊ महाबाहुर गृहीत्वा रथकूबरम\nगाङ्गेयॊ युधि दुर्धर्षस तस्थौ दीर्घम इवातुरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 59, + "shloka": 44, + "text": "तं विसंज्ञम अपॊवाह संयन्ता रथवाजिनाम\nउपदेशम अनुस्मृत्य रक्षमाणॊ महारथम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 60, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nभीष्मे तु संग्रामशिरॊ विहाय; पलायमाने धेतराष्ट्र पुत्रः\nउच्छ्रित्य केतुं विनदन महात्मा; सवयं विगृह्यार्जुनम आससाद" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 60, + "shloka": 2, + "text": "स भीमधन्वानम उदग्रवीर्यं; धनंजयं शत्रुगणे चरन्तम\nआ कर्ण पूर्णायतचॊदितेन; भल्लेन विव्याध ललाटमध्ये" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 60, + "shloka": 3, + "text": "स तेन बाणेन समर्पितेन; जाम्बूनदाभेन सुसंशितेन\nरराज राजन महनीय कर्मा; यथैक पर्वा रुचिरैक शृङ्गः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 60, + "shloka": 4, + "text": "अथास्य बाणेन विदारितस्य; परादुर्बभूवासृग अजस्रम उष्णम\nसा तस्य जाम्बूनदपुष्पचित्रा; मालेव चित्राभिविराजते सम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 60, + "shloka": 5, + "text": "स तेन बाणाभिहतस तरस्वी; दुर्यॊधनेनॊद्धत मन्युवेगः\nशरान उपादाय विषाग्निकल्पान; विव्याध राजानम अदीनसत्त्वः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 60, + "shloka": 6, + "text": "दुर्यॊधनश चापि तम उग्रतेजाः; पार्थश च दुर्यॊधनम एकवीरः\nअन्यॊन्यम आजौ पुरुषप्रवीरौ; समं समाजघ्नतुर आजमीढौ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 60, + "shloka": 7, + "text": "ततः परभिन्नेन महागजेन; महीधराभेन पुनर विकर्णः\nरथैश चतुर्भिर गजपादरक्षैः; कुन्तीसुतं जिष्णुम अथाभ्यधावत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 60, + "shloka": 8, + "text": "तम आपतन्तं तवरितं गजेन्द्रं; धनंजयः कुम्भविभागमध्ये\nआ कर्ण पूर्णेन दृढायसेन; बाणेन विव्याध महाजवेन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 60, + "shloka": 9, + "text": "पार्थेन सृष्टः स तु गार्ध्रपत्र; आ पुङ्खदेशात परविवेश नागम\nविदार्य शैलप्रवर परकाशं; यथाशनिः पर्वतम इन्द्र सृष्टः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 60, + "shloka": 10, + "text": "शरप्रतप्तः स तु नागराजः; परवेपिताङ्गॊ वयथितान्तर आत्मा\nसंसीदमानॊ निपपात मह्यां; वज्राहतं शृङ्गम इवाचलस्य" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 60, + "shloka": 11, + "text": "निपातिते दन्तिवरे पृथिव्यां; तरासाद विकर्णः सहसावतीर्य\nतूर्णं पदान्य अष्ट शतानि गत्वा; विविंशतेः सयन्दनम आरुरॊह" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 60, + "shloka": 12, + "text": "निहत्य नागं तु शरेण तेन; वज्रॊपमेनाद्रिवराम्बुदाभम\nतथाविधेनैव शरेण पार्थॊ; दुर्यॊधनं वक्षसि निर्बिभेद" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 60, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ गजे राजनि चैव भिन्ने; भग्ने विकर्णे च स पादरक्षे\nगाण्डीवमुक्तैर विशिखैः परणुन्नास; ते युध मुख्याः सहसापजग्मुः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 60, + "shloka": 14, + "text": "दृष्ट्वैव बाणेन हतं तु नागं; यॊधांश च सर्वान दरवतॊ निशम्य\nरथं समावृत्य कुरुप्रवीरॊ; रणात परदुद्राव यतॊ न पार्थः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 60, + "shloka": 15, + "text": "तं भीमरूपं तवरितं दरवन्तं; दुर्यॊधनं शत्रुसहॊ निषङ्गी\nपराक्ष्वेडयद यॊद्धुमनाः किरीटी; बाणेन विद्धं रुधिरं वमन्तम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 60, + "shloka": 16, + "text": "[अर्ज]\nविहाय कीर्तिं विपुलं यशश च; युद्धात परावृत्य पलायसे किम\nन ते ऽदय तूर्याणि समाहतानि; यथावद उद्यान्ति गतस्य युद्धे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 60, + "shloka": 17, + "text": "युधिष्ठिरस्यास्मि निदेशकारी; पार्थस तृतीयॊ युधि च सथिरॊ ऽसमि\nतदर्थम आवृत्य मुखं परयच्छ; नरेन्द्र वृत्तं समर धार्तराष्ट्र" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 60, + "shloka": 18, + "text": "मॊघं तवेदं भुवि नामधेयं; दुर्यॊधनेतीह कृतं पुरस्तात\nन हीह दुर्यॊधनता तवास्ति; पलायमानस्य रणं विहाय" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 60, + "shloka": 19, + "text": "न ते पुरस्ताद अथ पृष्ठतॊ वा; पश्यामि दुर्यॊधन रक्षितारम\nपरैहि युद्धेन कुरुप्रवीर; पराणान परियान पाण्डवतॊ ऽदय रक्ष" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nआहूयमानस तु स तेन संख्ये; महामना धृतराष्ट्रस्य पुत्रः\nनिवर्तितस तस्य गिराङ्कुशेन; गजॊ यथामत्त इवाङ्कुशेन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 2, + "text": "सॊ ऽमृष्यमाणॊ वचसाभिमृष्टॊ; महारथेनाति रथस तरस्वी\nपर्याववर्ताथ रथेन वीरॊ; भॊगी यथा पादतलाभिमृष्टः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 3, + "text": "तं परेक्ष्य कर्णः परिवर्तमानं; निवर्त्य संस्तभ्य च विद्ध गात्रः\nदुर्यॊधनं दक्षिणतॊ ऽभयगच्छत; पार्थं नृवीरॊ युधि हेममाली" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 4, + "text": "भीष्मस ततः शांतनवॊ निवृत्य; हिरण्यकक्ष्यांस तवरयंस तुरंगान\nदुर्यॊधनं पश्चिमतॊ ऽभयरक्षत; पार्थान महाबाहुर अधिज्य धन्वा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 5, + "text": "दरॊणः कृपश चैव विविंशतिश च; दुःशासनश चैव निवृत्य शीघ्रम\nसर्वे पुरस्ताद विततेषु चापा; दुर्यॊधनार्थं तवरिताभ्युपेयुः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 6, + "text": "स तान्य अनीकानि निवर्तमानान्य; आलॊक्य पूर्णौघनिभानि पार्थः\nहंसॊ यथा मेघम इवापतन्तं; धनंजयः परत्यपतत तरस्वी" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 7, + "text": "ते सर्वतः संपरिवार्य पार्थम; अस्त्राणि दिव्यानि समाददानाः\nववर्षुर अभ्येत्य शरैः समन्तान; मेघा यथा भूधरम अम्बुवेगैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ ऽसत्रम अस्त्रेण निवार्य तेषां; गाण्डीवधन्वा कुरुपुंगवानाम\nसंमॊहनं शत्रुसहॊ ऽनयद अस्त्रं; परादुश्चकारैन्द्रिर अपारणीयम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ दिशश चानुदिशॊ विवृत्य; शरैः सुधारैर निशितैः सुपुङ्खैः\nगाण्डीवघॊषेण मनांसि तेषां; महाबलः परव्यथयां चकार" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 10, + "text": "ततः पुनर भीमरवं परगृह्य; दॊर्भ्यां महाशङ्खम उदारघॊषम\nवयनादयत स परदिशॊ दिशः खं; भुवं च पार्थॊ दविषतां निहन्ता" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 11, + "text": "ते शङ्खनादेन कुरुप्रवीराः; संमॊहिताः पार्थ समीरितेन\nउत्सृज्य चापानि दुरासदानि; सर्वे तदा शान्ति परा बभूवुः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 12, + "text": "तथा विसंज्ञेषु परेषु पार्थः; समृत्वा तु वाक्यानि तथॊत्तरायाः\nनिर्याहि मध्याद इति मत्स्यपुत्रम; उवाच यावत कुरवॊ विसंज्ञाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 13, + "text": "आचार्य शारद्वतयॊः सुशुक्ले; कर्णस्य पीतं रुचिरं च वस्त्रम\nदरौणेश च राज्ञश च तथैव नीले; वस्त्रे समादत्स्व नरप्रवीर" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 14, + "text": "भीष्मस्य संज्ञां तु तथैव मन्य; जानाति मे ऽसत्रप्रतिघातम एषः\nएतस्य वाहान कुरु सव्यतस तवम; एवं हि यातव्यम अमूढ संज्ञैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 15, + "text": "रश्मीन समुत्सृज्य ततॊ महात्मा; रथाद अवप्लुत्य विराट पुत्रः\nवस्त्राण्य उपादाय महारथानां; तूर्णं पुनः सवं रथम आरुरॊह" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ ऽनवशासच चतुरः सदश्वान; पुत्रॊ विराटस्य हिरण्यकक्ष्यान\nते तद वयतीयुर धवजिनाम अनीकं; शवेता वहन्तॊ ऽरजुनम आजिमध्यात" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 17, + "text": "तथा तु यान्तं पुरुषप्रवीरं; भीष्मः शरैर अभ्यहनत तरस्वी\nस चापि भीष्मस्य हयान निहत्य; विव्याध पार्श्वे दशभिः पृषत्कैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ ऽरजुनॊ भीष्मम अपास्य युद्धे; विद्ध्वास्य यन्तारम अरिष्टधन्वा\nतस्थौ विमुक्तॊ रथवृन्दमध्याद; राहुं विदार्येव सहस्ररश्मिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 19, + "text": "लब्ध्वा तु संज्ञां च कुरुप्रवीरः; पार्थं समीक्ष्याथ महेन्द्रकल्पम\nरणाद विमुक्तं सथितम एकम आजौ; स धार्तराष्ट्रस तवरितॊ बभाषे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 20, + "text": "अयं कथं सविद भवतां विमुक्तस; तं वै परबध्नीत यथा न मुच्येत\nतम अब्रवीच छांतनवः परहस्य; कव ते गता बुद्धिर अभूत कव वीर्यम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 21, + "text": "शान्तिं पराश्वस्य यथा सथितॊ ऽभूर; उत्सृज्य बाणांश च धनुश च चित्रम\nन तव एव बीभत्सुर अलं नृशंसं; कर्तुं न पापे ऽसय मनॊ निविष्टम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 22, + "text": "तरैलॊक्यहेतॊर न जहेत सवधर्मं; तस्मान न सर्वे निहता रणे ऽसमिन\nकषिप्रं कुरून याहि कुरुप्रवीर; विजित्य गाश च परतियातु पार्थः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 23, + "text": "दुर्यॊधनस तस्य तु तन निशम्य; पितामहस्यात्म हितं वचॊ ऽथ\nअतीतकामॊ युधि सॊ ऽतय अमर्षी; राजा विनिःश्वस्य बभूव तूष्णीम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 24, + "text": "तद भीष्म वाक्यं हितम ईक्ष्य सर्वे; धनंजयाग्निं च विवर्धमानम\nनिवर्तनायैव मनॊ निदध्युर; दुर्यॊधनं ते परिरक्षमाणाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 25, + "text": "तान परस्थितान परीतमनाः स पार्थॊ; धनंजयः परेक्ष्य कुरुप्रवीरान\nआभाषमाणॊ ऽनुययौ मुहूर्तं; संपूजयंस तत्र गुरून महात्मा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 26, + "text": "पितामहं शांतनवं स वृद्धं; दरॊणं गुरुं च परतिपूज्य मूर्ध्ना\nदरौणिं कृपं चैव गुरूंश च सर्वाञ; शरैर विचित्रैर अभिवाद्य चैव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 27, + "text": "दुर्यॊधनस्यॊत्तम रत्नचित्रं; चिच्छेद पार्थॊ मुकुटं शरेण\nआमन्त्र्य वीरांश च तथैव मान्यान; गाण्डीवघॊषेण विनाद्य लॊकान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 28, + "text": "स देवदत्तं सहसा विनाद्य; विदार्य वीरॊ दविषतां मनांसि\nधवजेन सर्वान अभिभूय शत्रून; स हेमजालेन विराजमानः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 61, + "shloka": 29, + "text": "दृष्ट्वा परयातांस तु कुरून किरीटी; हृष्टॊ ऽबरवीत तत्र स मत्स्यपुत्रम\nआवर्तयाश्वान पशवॊ जितास ते; याताः परे याहि पुरं परहृष्टः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 62, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततॊ विजित्य संग्रामे कुरून गॊवृषभेक्षणः\nसमानयाम आस तदा विराटस्य धनं महत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 62, + "shloka": 2, + "text": "गतेषु च परभग्नेषु धार्तराष्ट्रेषु सर्वशः\nवनान निष्क्रम्य गहनाद बहवः कुरु सैनिकाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 62, + "shloka": 3, + "text": "भयात संत्रस्तमनसः समाजग्मुस ततस ततः\nमुक्तकेशा वयदृश्यन्त सथिताः पराञ्जलयस तदा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 62, + "shloka": 4, + "text": "कषुत्पिपासापरिश्रान्ता विदेश सथा विचेतसः\nऊचुः परणम्य संभ्रान्ताः पार्थ किं करवाम अते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 62, + "shloka": 5, + "text": "[अर्ज]\nसवस्ति वरजत भद्रं वॊ न भेतव्यं कथं चन\nनाहम आर्ताञ जिघांसामि भृशम आश्वासयामि वः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 62, + "shloka": 6, + "text": "[वै]\nतस्य ताम अभयां वाचं शरुत्वा यॊधाः समागताः\nआयुः कीर्तियशॊ दाभिस तम आशिर भिर अनन्दयन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 62, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ निवृत्ताः कुरवः परभग्ना वशम आस्थिताः\nपन्थानम उपसंगम्य फल्गुनॊ वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 62, + "shloka": 8, + "text": "राजपुत्र परत्यवेक्ष समानीतानि सर्वशः\nगॊकुलानि महाबाहॊ वीर गॊपालकैः सह" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 62, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ ऽहराह्णे यास्यामॊ विराटनगरं परति\nआश्वास्य पाययित्वा च परिप्लाव्य च वाजिनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 62, + "shloka": 10, + "text": "गच्छन्तु तवरिताश चैव गॊपालाः परेषितास तवया\nनगरे परियम आख्यातुं घॊषयन्तु च ते जयम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 62, + "shloka": 11, + "text": "[वै]\nउत्तरस तवरमाणॊ ऽथ दूतान आज्ञापयत ततः\nवचनाद अर्जुनस्यैव आचक्षध्वं जयं मम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nअवजित्य धनं चापि विराटॊ वाहिनीपतिः\nपराविशन नगरं हृष्टश चतुर्भिः सह पाण्डवैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 2, + "text": "जित्वा तरिगर्तान संग्रामे गाश चैवादाय केवलाः\nअशॊभत महाराजः सह पार्थैः शरिया वृतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 3, + "text": "तम आसनगतं वीरं सुहृदां परीतिवर्धनम\nउपतस्थुः परकृतयः समस्ता बराह्मणैः सह" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 4, + "text": "सभाजितः स सैन्यस तु परतिनन्द्याथ मत्स्यराज\nविसर्जयाम आस तदा दविजांश च परकृतीस तथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 5, + "text": "ततः स राजा मत्स्यानां विराटॊ वाहिनीपतिः\nउत्तरं परिपप्रच्छ कव यात इति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 6, + "text": "आचख्युस तस्य संहृष्टाः सत्रियः कन्याश च वेश्मनि\nअन्तःपुर चराश चैव कुरुभिर गॊधनं हृतम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 7, + "text": "विजेतुम अभिसंरब्ध एक एवाति साहसात\nबृहन्नडा सहायश च निर्यातः पृथिवीं जयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 8, + "text": "उपयातान अति रथान दरॊणं शांतनवं कृपम\nकर्णं दुर्यॊधनं चैव दरॊणपुत्रं च षड रथान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 9, + "text": "राजा विराटॊ ऽथ भृशं परतप्तः; शरुत्वा सुतं हय एकरथेन यातम\nबृहन्नडा सारथिम आजिवर्धनं; परॊवाच सर्वान अथ मन्त्रिमुख्यान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 10, + "text": "सर्वथा कुरवस ते हि ये चान्ये वसुधाधिपाः\nतरिगर्तान निर्जिताञ शरुत्वा न सथास्यन्ति कदा चन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 11, + "text": "तस्माद गच्छन्तु मे यॊधा बलेण महता वृताः\nउत्तरस्य परीप्सार्थं ये तरिगर्तैर अविक्षताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 12, + "text": "हयांश च नागांश च रथांश च शीघ्रं; पदातिसंघांश च ततः परवीरान\nपरस्थापयाम आस सुतस्य हेतॊर; विचित्रशस्त्राभरणॊपपन्नान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 13, + "text": "एवं स राजा मत्स्यानां विराटॊ ऽकषौहिणीपतिः\nवयादिदेशाथ तां कषिप्रं वाहिनीं चतुरग्निणीम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 14, + "text": "कुमारम आशु जानीत यदि जीवति वा न वा\nयस्य यन्ता गतः षण्ढॊ मन्ये ऽहं न स जीवति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 15, + "text": "तम अब्रवीद धर्मराजः परहस्य; विराटम आर्तं कुरुभिः परतप्तम\nबृहन्नडा सारथिश चेन नरेन्द्र; परे न नेष्यन्ति तवाद्य गास ताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 16, + "text": "सर्वान मही पान सहितान कुरूंश च; तथैव देवासुरयक्षनागान\nअलं विजेतुं समरे सुतस ते; सवनुष्ठितः सारथिना हि तेन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 17, + "text": "अथॊत्तरेण परहिता दूतास ते शीघ्रगामिनः\nविराटनगरं पराप्य जयम आवेदयंस तदा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 18, + "text": "राज्ञस ततः समाचख्यौ मन्त्री विजयम उत्तमम\nपराजयं कुरूणां चाप्य उपायान्तं तथॊत्तरम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 19, + "text": "सर्वा विनिर्जिता गावः कुरवश च पराजिताः\nउत्तरः सह सूतेन कुशली च परंतप" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 20, + "text": "[कन्क]\nदिष्ट्या ते निर्जिता गावः कुरवश च पराजिताः\nदिष्ट्या ते जीवितः पुत्रः शरूयते पार्थिवर्षभ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 21, + "text": "नाद्भुतं तव एव मन्ये ऽहं यत ते पुत्रॊ ऽजयत कुरून\nधरुव एव जयस तस्य यस्य यन्ता बृहन्नडा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 22, + "text": "[वै]\nततॊ विराटॊ नृपतिः संप्रहृष्टतनू रुहः\nशरुत्वा तु विजयं तस्य कुमारस्यामितौजसः\nआछादयित्वा दूतांस तान मन्त्रिणः सॊ ऽभयचॊदयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 23, + "text": "राजमार्गाः करियन्तां मे पताकाभिर अलं कृताः\nपुष्पॊपहारैर अर्च्यन्तां देवताश चापि सर्वशः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 24, + "text": "कुमारा यॊधमुख्याश च गणिकाश च सवलं कृताः\nवादित्राणि च सर्वाणि परत्युद्यान्तु सुतं मम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 25, + "text": "घण्डा पणवकः शीघ्रं मत्तम आरुह्य वारणम\nशृङ्गाटकेषु सर्वेषु आख्यातु विजयं मम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 26, + "text": "उत्तरा च कुमारीभिर बह्वीभिर अभिसंवृता\nशृङ्गारवेषाभरणा परत्युद्यातु बृहन्नडाम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 27, + "text": "शरुत्वा तु तद वचनं पार्थिवस्य; सर्वे पुनः सवस्तिकपाणयश च\nभेर्यश च तूर्याणि च वारिजाश च; वेषैः परार्ध्यैः परमदाः शुभाश च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 28, + "text": "तथैव सूताः सह मागधैश च; नन्दी वाद्याः परणवास तूर्यवाद्याः\nपुराद विराटस्य महाबलस्य; परत्युद्ययुः पुत्रम अनन्तवीर्यम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 29, + "text": "परस्थाप्य सेनां कन्याश च गणिकाश च सवलंकृताः\nमत्स्यराजॊ महाप्राज्ञः परहृष्ट इदम अब्रवीत\nअक्षान आहर सैरन्धिर कङ्कद्यूतं परवर्तताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 30, + "text": "तं तथा वादिनं दृष्ट्वा पाण्डवः परत्यभाषत\nन देवितव्यं हृष्टेन कितवेनेति नः शरुतम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 31, + "text": "न तवाम अद्य मुदा युक्तम अहं देवितुम उत्सहे\nपरियं तु ते चिकीर्षामि वर्ततां यदि मन्यसे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 32, + "text": "[विराट]\nसत्रियॊ गावॊ हिरण्यं च यच चान्यद वसु किं चन\nन मे किं चित तवया रक्ष्यम अन्तरेणापि देवितुम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 33, + "text": "[कन्क]\nकिं ते दयूतेन राजेन्द्र बहुदॊषेण मानद\nदेवने बहवॊ दॊषास तस्मात तत्परिवर्जयेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 34, + "text": "शरुतस ते यदि वा दृष्टः पाण्डवॊ वै युधिष्ठिरः\nस राज्यं सुमहत सफीतं भरातॄंश च तरिदशॊपमान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 35, + "text": "दयूते हारितवान सर्वं तस्माद दयूतं न रॊचये\nअथ वा मन्यसे राजन दीव्याव यदि रॊचते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 36, + "text": "[वै]\nपरवर्तमाने दयूते तु मत्स्यः पाण्डवम अब्रवीत\nपश्य पुत्रेण मे युद्धे तादृशाः कुरवॊ जिताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 37, + "text": "ततॊ ऽबरवीन मत्स्यराजं धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nबृहन्नडा यस्य यन्ता कथं स न विजेष्यति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 38, + "text": "इत्य उक्तः कुपितॊ राजा मत्स्यः पाण्डवम अब्रवीत\nसमपुत्रेण मे षण्ढं बरह्म बन्धॊ परशंसति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 39, + "text": "वाच्यावाच्यं न जानीषे नूनं माम अवमन्यसे\nभीष्मद्रॊणमुखान सर्वान कस्मान न स विजेष्यति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 40, + "text": "वयस्यत्वात तु ते बरह्मन्न अपराधम इमं कषमे\nनेदृशं ते पुनर वाच्यं यदि जीवितुम इच्छसि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 41, + "text": "[युधिस्ठिर]\nयत्र दरॊणस तथा भीष्मॊ दरौणिर वैकर्तनः कृपः\nदुर्यॊधनश च राजेन्द्र तथान्ये च महारथाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 42, + "text": "मरुद्गणैः परिवृतः साक्षाद अपि शतक्रतुः\nकॊ ऽनयॊ बृहन्नडायास तान परतियुध्येत संगतान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 43, + "text": "[विराट]\nबहुशः परतिषिद्धॊ ऽसि न च वाचं नियच्छसि\nनियन्ता चेन न विद्येत न कश चिद धर्मम आचरेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 44, + "text": "[वै]\nततः परकुपितॊ राजा तम अक्षेणाहनद भृशम\nमुखे युधिष्ठिरं कॊपान नैवम इत्य एव भर्त्सयन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 45, + "text": "बलवत परतिविद्धस्य नस्तः शॊणितम आगमत\nतद अप्राप्तं महीं पार्थः पाणिभ्यां परत्यगृह्णत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 46, + "text": "अवैक्षत च धर्मात्मा दरौपदीं पार्श्वतः सथिताम\nसा वेद तम अभिप्रायं भर्तुश चित्तवशानुगा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 47, + "text": "पूरयित्वा च सौवर्णं पात्रं कांस्यम अनिन्दिता\nतच छॊणितं परत्यगृह्णाद यत परसुस्राव पाणवात" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 48, + "text": "अथॊत्तरः शुभैर गन्धैर माल्यैश च विविधैस तथा\nअवकीर्यमाणः संहृष्टॊ नगरं सवैरम आगमत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 49, + "text": "सभाज्यमानः पौरैश च सत्रीभिर जानपदैस तथा\nआसाद्य भवनद्वारं पित्रे स परत्यहारयत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 50, + "text": "ततॊ दवार सथः परविश्यैव विराटम इदम अब्रवीत\nबृहन नडा सहायस ते पुत्रॊ दवार्य उत्तरः सथितः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 51, + "text": "ततॊ हृष्टॊ मत्स्यराजः कषत्तारम इदम अब्रवीत\nपरवेश्यताम उभौ तूर्णं दर्शनेप्सुर अहं तयॊः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 52, + "text": "कषत्तारं कुरुराजस तु शनैः कर्ण उपाजपत\nउत्तरः परविशत्व एकॊ न परेवेश्या बृहन्नडा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 53, + "text": "एतस्य हि महाबाहॊ वरतम एतत समाहितम\nयॊ ममाङ्गे वरणं कुर्याच छॊणितं वापि दर्शयेत\nअन्यत्र संग्रामगनान न स जीवेद असंशयम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 63, + "shloka": 54, + "text": "न मृष्याद भृशसंक्रुद्धॊ मां दृष्ट्वैव स शॊणितम\nविराटम इह सामात्यं हन्यात सबलवाहनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततॊ राज्ञः सुतॊ जयेष्ठः पराविशत पृथिवीं जयः\nसॊ ऽभिवाद्य पितुः पादौ धर्मराजम अपश्यत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 2, + "text": "स तं रुधिरसंसिक्तम अनेकाग्रम अनागसम\nभूमाव आसीनम एकान्ते सैरन्ध्र्या समुपस्थितम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 3, + "text": "ततः पप्रच्छ पितरं तवरमाण इवॊत्तरः\nकेनायं ताडितॊ राजन केन पापम इदं कृतम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 4, + "text": "[विराट]\nमयायं ताडितॊ जिह्मॊ न चाप्य एतावद अर्हति\nपरशस्यमाने यः शूरे तवयि षण्ढं परशंसति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 5, + "text": "[उत्तर]\nअकार्यं ते कृतं राजन कषिप्रम एव परसाद्यताम\nमा तवा बरह्म विषं घॊरं स मूलम अपि निर्दहेत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 6, + "text": "[वै]\nसपुत्रस्य वचः शरुत्वा विराटॊ राष्ट्रवर्धनः\nकषमयाम आस कौन्तेयं भस्म छन्नम इवानलम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 7, + "text": "कषमयन्तं तु राजानं पाण्डवः परत्यभाषत\nचिरं कषान्तम इदं राजन न मन्युर विद्यते मम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 8, + "text": "यदि हय एतत पतेद भूमौ रुधिरं मम नस्ततः\nसराष्ट्रस तवं महाराज विनश्येथा न संशयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 9, + "text": "न दूषयामि ते राजन यच च हन्याद अदूषकम\nबलवन्तं महाराज कषिप्रं दारुणम आप्नुयात" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 10, + "text": "शॊणिते तु वयतिक्रान्ते परविवेश बृहन्नडा\nअभिवाद्य विराटं च कङ्कं चाप्य उपतिष्ठत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 11, + "text": "कषमयित्वा तु कौरव्यं रणाद उत्तरम आगतम\nपरशशंस ततॊ मत्स्यः शृण्वतः सव्यसाचिनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 12, + "text": "तवया दायादवान अस्मि कैकेयीनन्दिवर्धन\nतवया मे सदृशः पुत्रॊ न भूतॊ न भविष्यति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 13, + "text": "पदं पदसहस्रेण यश चरन नापराध्नुयात\nतेन कर्णेन ते तात कथम आसीत समागमः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 14, + "text": "मनुष्यलॊके सकले यस्य तुल्यॊ न विद्यते\nयः समुद्र इवाक्षॊभ्यः कालाग्निर इव दुःसहः\nतेन भीष्मेण ते तात कथम आसीत समागमः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 15, + "text": "आचार्यॊ वृष्णिवीराणां पाण्डवानां च यॊ दविजः\nसर्वक्षत्रस्य चाचार्यः सर्वशस्त भृतां वरः\nतेन दरॊणेन ते तात कथम आसीत समागमः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 16, + "text": "आचार्य पुत्रॊ यः शूरः सर्वशस्त भृताम अपि\nअश्वत्थामेति विख्यातः कथं तेन समागमः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 17, + "text": "रणे यं परेक्ष्य सीदन्ति हृतस्वा वणिजॊ यथा\nकृपेण तेन ते तात कथम आसीत समागमः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 18, + "text": "पर्वतं यॊ ऽभिविध्येत राजपुत्रॊ महेषुभिः\nदुर्यॊधनेन ते तात कथम आसीत समागमः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 19, + "text": "[उत्तर]\nन मया निर्जिता गावॊ न मया निर्जिताः परे\nकृतं तु कर्म तत सर्वं देवपुत्रेण केन चित" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 20, + "text": "स हि भीतं दरवन्तं मां देवपुत्रॊ नयवारयत\nस चातिष्ठद रथॊपस्थे वज्रहस्तनिभॊ युवा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 21, + "text": "तेन ता निर्जिता गावस तेन ते कुरवॊ जिताः\nतस्य तत कर्म वीरस्य न मया तात तत कृतम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 22, + "text": "स हि शारद्वतं दरॊणं दरॊणपुत्रं च वीर्यवान\nसूतपुत्रं च भीष्मं च चकार विमुखाञ शरैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 23, + "text": "दुर्यॊधनं च समरे स नागम इव यूथपम\nपरभग्नम अब्रवीद भीतं राजपुत्रं महाबलम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 24, + "text": "न हास्तिनपुरे तराणं तव पश्यामि किं चन\nवयायामेन परीप्सस्व जीवितं कौरवात्म ज" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 25, + "text": "न मॊक्ष्यसे पलायंस तवं राजन युद्धे मनः कुरु\nपृथिवीं भॊक्ष्यसे जित्वा हतॊ वा सवर्गम आप्स्यसि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 26, + "text": "स निवृत्तॊ नरव्याघ्रॊ मुञ्चन वज्रनिभाञ शरान\nसचिवैः संवृतॊ राजा रथे नाग इव शवसन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 27, + "text": "तत्र मे रॊमहर्षॊ ऽभूद ऊरुस्तम्भश च मारिष\nयद अभ्रघनसंकाशम अनीकं वयधमच छरैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 28, + "text": "तत परणुद्य रथानीकं सिंहसंहननॊ युवा\nकुरूंस तान परहसन राजन वासांस्य अपहरद बली" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 29, + "text": "एकेन तेन वीरेण षड रथाः परिवारिताः\nशार्दूलेनेव मत्तेन मृगास तृणचरा वने" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 30, + "text": "[विराट]\nकव स वीरॊ महाबाहुर देवपुत्रॊ महायशाः\nयॊ मे धनम अवाजैषीत कुरुभिर गरस्तम आहवे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 31, + "text": "इच्छाम इतम अहं दरष्टुम अर्चितुं च महाबलम\nयेन मे तवं च गावश च रक्षिता देव सूनुना" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 32, + "text": "[उत्तर]\nअन्तर्धानं गतस तात देवपुत्रः परतापवान\nस तु शवॊ वा परष्वॊ वा मन्ये परादुर भविष्यति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 33, + "text": "[वै]\nएवम आख्यायमानं तु छन्नं सत्रेण पाण्डवम\nवसन्तं तत्र नाज्ञासीद विराटः पार्थम अर्जुनम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 34, + "text": "ततः पार्थॊ ऽभयनुज्ञातॊ विराटेन महात्मना\nपरददौ तानिवासांसि विराट दुहितुः सवयम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 35, + "text": "उत्तरा तु महार्हाणि विविधानि तनूनि च\nपरतिगृह्याभवत परीता तनि वासांसि भामिनी" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 36, + "text": "मन्त्रयित्वा तु कौन्तेय उत्तरेण रहस तदा\nइतिकर्तव्यतां सर्वां राजन्य अथ युधिष्ठिरे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 64, + "shloka": 37, + "text": "ततस तथा तद वयदधाद यथावत पुरुषर्षभ\nसह पुत्रेण मत्स्यस्य परहृष्टॊ भरतर्षभः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 65, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततस तृतीये दिवसे भरातरः पञ्च पाण्डवाः\nसनाताः शुक्लाम्बर धराः समये चरितव्रताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 65, + "shloka": 2, + "text": "युधिष्ठिरं पुरस्कृत्य सर्वाभरणभूषिताः\nअभिपद्मा यथा नागा भराजमाना महारथाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 65, + "shloka": 3, + "text": "विराटस्य सभां गत्वा भूमिपालासनेष्व अथ\nनिषेदुः पावकप्रख्याः सर्वे धिष्ण्येष्व इवाग्नयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 65, + "shloka": 4, + "text": "तेषु तत्रॊपविष्टेषु विराटः पृथिवीपतिः\nआजगाम सभां कर्तुं राजकार्याणि सर्वशः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 65, + "shloka": 5, + "text": "शरीमतः पाण्डवान दृष्ट्वा जवलतः पावकान इव\nअथ मत्स्यॊ ऽबरवीत कङ्कं देवरूपम अवस्थितम\nमरुद्गणैर उपासीनं तरिदशानाम इवेश्वरम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 65, + "shloka": 6, + "text": "स किलाक्षाति वापस तवं सभास्तारॊ मया कृतः\nअथ राजासने कस्माद उपविष्टॊ ऽसय अलं कृतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 65, + "shloka": 7, + "text": "परिहासेप्सया वाक्यं विराटस्य निशम्य त\nसमयमानॊ ऽरजुनॊ राजन्न इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 65, + "shloka": 8, + "text": "इन्द्रस्याप्य आसनं राजन्न अयम आरॊढुम अर्हति\nबरह्मण्यः शुतवांस तयागी यज्ञशीलॊ दृढव्रतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 65, + "shloka": 9, + "text": "अयं कुरूणाम ऋषभः कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nअस्य कीर्तिः सथिता लॊके सूर्यस्येवॊद्यतः परभा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 65, + "shloka": 10, + "text": "संसरन्ति दिशः सर्वा यशसॊ ऽसय गभस्तयः\nउदितस्येव सूर्यस्य तेजसॊ ऽनु गभस्तयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 65, + "shloka": 11, + "text": "एनं दशसहस्राणि कुञ्जराणां तरस्विनाम\nअन्वयुः पृष्ठतॊ राजन यावद अध्यावसत कुरून" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 65, + "shloka": 12, + "text": "तरिंशद एनं सहस्राणि रथाः काञ्चनमालिनः\nसदश्वैर उपसंपन्नाः पृत्ठतॊ ऽनुययुः सदा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 65, + "shloka": 13, + "text": "एनम अष्ट शताः सूताः सुमृष्टमणिकुण्डलाः\nअस्तुवन मागधैर सार्धं पुरा शक्रम इवर्षयः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 65, + "shloka": 14, + "text": "एनं नित्यम उपासन्द अकुरवः किंकरा यथा\nसर्वे च राजन राजानॊ धनेश्वरम इवामराः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 65, + "shloka": 15, + "text": "एष सर्वान महीपालान करम आहारयत तदा\nवैश्यान इव महाराज विवशान सववशान अपि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 65, + "shloka": 16, + "text": "अष्टाशीति सहस्राणि सनातकानां महात्मनाम\nउपजीवन्ति राजानम एनं सुचरितव्रतम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 65, + "shloka": 17, + "text": "एष वृद्धान अनाथांश च वयङ्गान पङ्गूंश च मानवान\nपुत्रवत पालयाम आस परजा धर्मेण चाभिभॊ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 65, + "shloka": 18, + "text": "एष धर्मे दमे चैव करॊधे चापि यतव्रतः\nमहाप्रसाद बरह्मण्यः सत्यवादी च पार्थिवः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 65, + "shloka": 19, + "text": "शरीप्रतापेन चैतस्य तप्यते स सुयॊधनः\nसगणः सह कर्णेन सौबलेनापि वा विभुः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 65, + "shloka": 20, + "text": "न शक्यन्ते हय अस्य अगुणाः परसंख्यातुं नरेश्वर\nएष धर्मपरॊ नित्यम आनृशंस्यश च पाण्डवः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 65, + "shloka": 21, + "text": "एवं युक्तॊ महाराजः पाण्डवः पार्थिवर्षभः\nकथं नार्हति राजार्हम आसनं पृथिवीपतिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 1, + "text": "[विराट]\nयद्य एष राजा कौरव्यः कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nकतमॊ ऽसयार्जुनॊ भराता भीमश च कतमॊ बली" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 2, + "text": "नकुलः सहदेवॊ वा दरौपदी वा यशस्विनी\nयदा दयूते जिताः पार्था न परज्ञायन्त ते कव चित" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 3, + "text": "[अर्ज]\nय एष बल्लवॊ बरूते सूदस तव नराधिप\nएष भीमॊ महाबाहुर भीमवेगपराक्रमः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 4, + "text": "एष करॊधवशान हत्वा पर्वते गन्धमादने\nसौगन्धिकानि दिव्यानि कृष्णार्थे समुपाहरत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 5, + "text": "गङ्घर्व एष वै हन्ता कीचकानां दुरात्मनाम\nवयाघ्रान ऋक्षान वराहांश च हतवान सत्री पुरे तव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 6, + "text": "यश चासीद अश्वबन्धस ते नकुलॊ ऽयं परंतपः\nगॊसंख्यः सहदेवश च माद्रीपुत्रौ महारथौ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 7, + "text": "शृङ्गारवेषाभरणौ रूपवन्तौ यशस्विनौ\nनाना रथसहस्राणां समर्थौ पुरुषर्षभौ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 8, + "text": "एषा पद्मपलाशाक्षी सुमध्या चारुहासिनी\nसैरन्ध्री दरौपदी राजन यत्कृते कीचका हताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 9, + "text": "अर्जुनॊ ऽहं महाराज वयक्तं ते शरॊत्रम आगतः\nभीमाद अवरजः पार्थॊ यमाभ्यां चापि पूर्वजः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 10, + "text": "उषिताः सम महाराज सुखं तव निवेशने\nअज्ञातवासम उषिता गर्भवास इव परजाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 11, + "text": "[वै]\nयदार्जुनेन ते वीराः कथिताः पञ्च पाण्डवाः\nतदार्जुनस्य वैराटिः कथयाम आस विक्रमम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 12, + "text": "अयं स दविषतां मध्ये मृगाणाम इव केसरी\nअचरद रथवृन्देषु निघ्नंस तेषां वरान वरान" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 13, + "text": "अनेन विद्धॊ मातङ्गॊ महान एक्केषुणा हतः\nहिरण्यकक्ष्यः संग्रामे दन्ताभ्याम अगमन महीम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 14, + "text": "अनेन विजिता गावॊ जिताश च कुरवॊ युधि\nअस्य शङ्खप्रणादेन कर्णौ मे बधिरी कृतौ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 15, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा मत्स्यराजः परतापवान\nउत्तरं परत्युवाचेदम अभिपन्नॊ युधिष्ठिरे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 16, + "text": "परसादनं पाण्डवस्य पराप्तकालं हि रॊचये\nउत्तरां च परयच्छामि पार्थाय यदि ते मतम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 17, + "text": "[उत्तर]\nअर्च्याः पूज्याश च मान्याश च पराप्तकालं च मे मतम\nपूज्यन्तां पूजनार्हाश च महाभागाश च पाण्डवाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 18, + "text": "[विराट]\nअहं खल्व अपि संग्रामे शत्रूणां वशम आगतः\nमॊक्षितॊ भीमसेनेन गावश च विजितास तथा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 19, + "text": "एतेषां बाहुवीर्येण यद अस्माकं जयॊ मृधे\nवयं सर्वे सहामात्याः कुन्तीपुत्रं युधिष्ठिरम\nपरसादयामॊ भद्रं ते सानुजं पाण्डवर्षभम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 20, + "text": "यद अस्माभिर अजानद भिः किं चिद उक्तॊ नराधिपः\nकषन्तुम अर्हति तत सर्वं धर्मात्मा हय एष पाण्डवः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 21, + "text": "[वै]\nततॊ विराटः परमाभितुष्टः; समेत्य राज्ञा समयं चकार\nराज्यं च सर्वं विससर्ज तस्मै; स दण्डकॊशं स पुरं महात्मा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 22, + "text": "पाण्डवांश च ततः सर्वान मत्स्यराजः परतापवान\nधनंजयं पुरस्कृत्य दिष्ट्या दिष्ट्येति चाब्रचीत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 23, + "text": "समुपाघ्राय मूर्धानं संश्लिष्य च पुनः पुनः\nयुधिष्ठिरं च भीमं च माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 24, + "text": "नातृप्यद दर्शने तेषां विराटॊ वाहिनीपतिः\nसंप्रीयमाणॊ राजानं युधिष्ठिरम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 25, + "text": "दिष्ट्या भवन्तः संप्राप्ताः सर्वे कुशलिनॊ वनात\nदिष्ट्या च पारितं कृच्छ्रम अज्ञातं वै दुरात्मभिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 26, + "text": "इदं च राज्यं नः पार्था यच चान्यद वसु किं चन\nपरतिगृह्णन्तु सत सर्वं कौन्तेया अविशङ्कया" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 27, + "text": "उत्तरां परतिगृह्णातु सव्यसाची धनंजयः\nअयं हय औपयिकॊ भर्ता तस्याः पुरुषसत्तमः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 28, + "text": "एवम उक्तॊ धर्मराजः पार्थम ऐक्षद धनंजयम\nईक्षितश चार्जुनॊ भरात्रा मत्स्यं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 66, + "shloka": 29, + "text": "परतिगृह्णाम्य अहं राजन सनुषां दुहितरं तव\nयुक्तश चावां हि संबन्धॊ मत्स्यभारतसत्तमौ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 1, + "text": "[विरट]\nकिमर्थं पाण्डवश्रेष्ठ भार्यां दुहितरं मम\nपरतिग्रहीतुं नेमां तवं मया दत्ताम इहेच्छसि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 2, + "text": "[अर्ज]\nअन्तःपुरे ऽहम उषितः सदा पश्यन सुतां तव\nरहस्यं च परकाशं च विश्वस्ता पितृवन मयि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 3, + "text": "परियॊ बहुमतश चाहं नर्तकॊ गीतकॊविदः\nआचार्यवच च मां नित्यं मन्यते दुहिता तव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 4, + "text": "वहः सथया तया राजन सह संवत्सरॊषितः\nअति शङ्का भवेत सथाने तव लॊकस्य चाभिभॊ" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 5, + "text": "तस्मान निमन्त्रये तवाहं दुहितुः पृथिवीपते\nशुद्धॊ जितेन्द्रियॊ दान्तस तस्याः शुद्धिः कृता मया" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 6, + "text": "सनुषाया दुहितुर वापि पुत्रे चात्मनि वा पुनः\nअत्र शङ्कां न पश्यामि तेन अशुद्धिर भविष्यति" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 7, + "text": "अभिषङ्गाद अहं भीतॊ मिथ्याचारात परंतप\nसनुषार्थम उत्तरां राजन परतिगृह्णामि ते सुताम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 8, + "text": "सवस्रीयॊ वासुदेवस्य साक्षाद देव शिशुर यथा\nदयितश चक्रहस्तस्य बाल एवास्त्र कॊविदः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 9, + "text": "अभिमन्युर महाबाहुः पुत्रॊ मम विशां पतौ\nजामाता तव युक्तॊ वै भर्ता च दुहितुस तव" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 10, + "text": "[विराट]\nउपपन्नं कुरुश्रेष्ठे कुन्तीपुत्रे धनंजये\nय एवं धर्मनित्यश च जातज्ञानश च पाण्डवः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 11, + "text": "यत्कृत्यं मन्यसे पार्थ करियतां तदनन्तरम\nसर्वे कामाः समृद्धा मे संबन्धी यस्य मे ऽरजुनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 12, + "text": "[वै]\nएवं बरुवति राजेन्द्रे कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nअन्वजानात स संयॊगं समये मत्स्यपार्थयॊः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ मित्रेषु सर्वेषु वासुदेवे च भारत\nपरेषयाम आस कौन्तेयॊ विराटश च महीपतिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 14, + "text": "ततस तरयॊदशे वर्षे निवृत्ते पञ्च पाण्डवाः\nउपप्लव्ये विराटस्य समपद्यन्त सर्वशः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 15, + "text": "तस्मिन वसंश च बीभत्सुर आनिनाय जनार्दनम\nआनर्तेभ्यॊ ऽपि दाशार्हान अभिमन्युं च पाण्डवः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 16, + "text": "काशिराजश च शैब्यश च परीयमाणौ युधिष्ठिरे\nअक्षौहिणीभ्यां सहिताव आगतौ पृथिवीपते" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 17, + "text": "अक्षौहिण्या च तेजस्वी यज्ञसेनॊ महाबलः\nदरौपद्याश च सुता वीराः शिखण्डी चापराजितः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 18, + "text": "धृष्टद्युम्नश च दुर्धर्षः सव शस्त्रभृतां वरः\nसमस्ताक्षौहिणी पाला यज्वानॊ भूरिदक्षिणाः\nसर्वे शस्त्रास्त्रसंपन्नाः सर्वे शूरास तनुत्यजः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 19, + "text": "तान आगतान अभिप्रेक्ष्य मत्स्यॊ धर्मभृतां वरः\nपरीतॊ ऽभवद दुहितरं दत्त्वा ताम अभिमन्यवे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 20, + "text": "ततः परयुपयातेषु पार्थिवेषु ततस ततः\nतत्रागमद वासुदेव वनमाली हलायुधः\nकृतवर्मा च हार्दिक्यॊ युयुधानश च सात्यकिः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 21, + "text": "अनाधृष्टिस तथाक्रूरः साम्बॊ निशठ एव च\nअभिमन्युम उपादाय सह मात्रा परंतपाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 22, + "text": "इन्द्रसेनादयश चैव रथैस तैः सुसमाहितैः\nआययुः सहिताः सर्वे परिसंवत्सरॊषिताः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 23, + "text": "दशनागसहस्राणि हयानां च शतायुतम\nरथानाम अर्बुदं पूर्णं निखर्वं च पदातिनाम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 24, + "text": "वृष्ण्यन्धकाश च बहवॊ भॊजाश च परमौजसः\nअन्व्ययुर वृष्णिशार्दूलं वासुदेवं महाद्युतिम" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 25, + "text": "पारिबर्हं ददौ कृष्णः पाण्डवानां महात्मनाम\nसत्रियॊ रत्नानि वासांसि पृथक्पृथग अनेकशः\nततॊ विवाहॊ विधिवद ववृते मत्स्यपार्थयॊः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 26, + "text": "ततः शङ्खाश च भेर्यश च गॊमुखाडम्बरास तथा\nपार्थैः संयुज्यमानस्य नेदुर मत्स्यस्य वेश्मनि" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 27, + "text": "उच्चावचान मृगाञ जघ्नुर मेध्यांश च शतशः पशून\nसुरा मैरेय पानानि परभूतान्य अभ्यहारयन" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 28, + "text": "गायनाख्यान शीलाश च नटा वैतालिकास तथा\nसतुवन्तस तान उपातिष्ठन सूताश च सह मागधैः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 29, + "text": "सुदेष्णां च पुरस्कृत्य मत्स्यानां च वरस्त्रियः\nआजग्मुश चारुसर्वाङ्ग्यः सुमृष्टमणिकुण्डलाः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 30, + "text": "वर्णॊपपन्नास ता नार्यॊ रूपवत्यः सवलं कृताः\nसर्वाश चाभ्यभवत कृष्णा रूपेण यशसा शरिया" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 31, + "text": "परिवार्यॊत्तरां तास तु राजपुत्रीम अलं कृताम\nसुताम इव महेन्द्रस्य पुरस्कृत्यॊपतस्थिरे" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 32, + "text": "तां परत्यगृह्णात कौन्तेयः सुतस्यार्थे धनंजयः\nसौभद्रस्यानवद्याङ्गीं विराट तनयां तदा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 33, + "text": "तत्रातिष्ठन महाराजॊ रूपम इन्द्रस्य धारयन\nसनुषां तां परतिजग्राह कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 34, + "text": "परतिगृह्य च तां पार्थः पुरस्कृत्य जनार्दनम\nविवाहं कारयाम आस सौभद्रस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 35, + "text": "तस्मै सप्त सहस्राणि हयानां वातरंहसाम\nदवे च नागशते मुख्ये परादाद बहुधनं तदा" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 36, + "text": "कृते विवाहे तु तदा धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nबराह्मणेभ्यॊ ददौ वित्तं यद उपाहरद अच्युतः" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 37, + "text": "गॊसहस्राणि रत्नानि वस्त्राणि विविधानि च\nभूषणानि च मुख्यानि यानानि शयनानि च" + }, + { + "book": 4, + "chapter": 67, + "shloka": 38, + "text": "तन महॊत्सव संकाशं हृष्टपुष्ट जनावृतम\nनगरं मत्स्यराजस्य शुशुभे भरतर्षभ" + } +] \ No newline at end of file diff --git a/texts/mahabharata/mahabharata_book_05.json b/texts/mahabharata/mahabharata_book_05.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..09c40b46814ee1f1ec55a34e0b6a55e15d71ded5 --- /dev/null +++ b/texts/mahabharata/mahabharata_book_05.json @@ -0,0 +1,36380 @@ +[ + { + "book": 5, + "chapter": 1, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nकृत्वा विवाहं तु कुरुप्रवीरास; तदाभिमन्यॊर मुदितस्वपक्षाः\nविश्रम्य चत्वार्य उषसः परतीताः; सभां विराटस्य ततॊ ऽभिजग्मुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 1, + "shloka": 2, + "text": "सभा तु सा मत्स्यपतेः समृद्धा; मणिप्रवेकॊत्तम रत्नचित्रा\nनयस्तासना माल्यवती सुगन्धा; ताम अभ्ययुस ते नरराज वर्याः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 1, + "shloka": 3, + "text": "अथासनान्य आविशतां पुरस्ताद; उभौ विराटद्रुपदौ नरेन्द्रौ\nवृद्धश च मान्यः पृथिवीपतीनां; पितामहॊ राम जनार्दनाभ्याम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 1, + "shloka": 4, + "text": "पाञ्चालराजस्य समीपतस तु; शिनिप्रवीरः सह रौहिणेयः\nमत्स्यस्य राज्ञस तु सुसंनिकृष्टौ; जनार्दनश चैव युधिष्ठिरश च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 1, + "shloka": 5, + "text": "सुताश च सर्वे दरुपदस्य राज्ञॊ; भीमार्जुनौ माद्रवतीसुतौ च\nपरद्युम्न साम्बौ च युधि परवीरौ; विराट पुत्रश च सहाभिमन्युः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 1, + "shloka": 6, + "text": "सर्वे च शूराः पितृभिः समाना; वीर्येण रूपेण बलेन चैव\nउपाविशन दरौपदेयाः कुमाराः; सुवर्णचित्रेषु वरासनेषु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 1, + "shloka": 7, + "text": "तथॊपविष्टेषु महारथेषु; विभ्राजमानाम्बर भूषणेषु\nरराज सा राजवती समृद्धा; गरहैर इव दयौर विमलैर उपेता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 1, + "shloka": 8, + "text": "ततः कथास ते समवाय युक्ताः; कृत्वा विचित्राः पुरुषप्रवीराः\nतस्थुर मुहूर्तं परिचिन्तयन्तः; कृष्णं नृपास ते समुदीक्षमाणाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 1, + "shloka": 9, + "text": "कथान्तम आसाद्य च माहवेन; संघट्टिताः पाण्डव कार्यहेतॊः\nते राजसिंहाः सहिता हय अशृण्वन; वाक्यं महार्थं च महॊदयं च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 1, + "shloka": 10, + "text": "सर्वैर भवद्भिर विदितं यथायं; युधिष्ठिरः सौबलेनाक्षवत्याम\nजितॊ निकृत्यापहृतं च राज्यं; पुनः परवासे समयः कृतश च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 1, + "shloka": 11, + "text": "शक्तैर विजेतुं तरसा महीं च; सत्ये सथितैस तच चरितं यथावत\nपाण्डॊः सुतैस तद वरतम उग्ररूपं; वर्षाणि षट सप्त च भारताग्र्यैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 1, + "shloka": 12, + "text": "तरयॊदशश चैव सुदुस्तरॊ ऽयम; अज्ञायमानैर भवतां समीपे\nकलेशान असह्यांश च तितिक्षमाणैर; यथॊषितं तद विदितं च सर्वम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 1, + "shloka": 13, + "text": "एवंगते धर्मसुतस्य राज्ञॊ; दुर्यॊधनस्यापि च यद धितं सयात\nतच चिन्तयध्वं कुरुपाण्डवानां; धर्म्यं च युक्तं च यशः करं च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 1, + "shloka": 14, + "text": "अधर्मयुक्तं च न कामयेत; राज्यं सुराणाम अपि धर्मराजः\nधर्मार्थयुक्तं च महीपतित्वं; गरामे ऽपि कस्मिंश चिद अयं बुभूषेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 1, + "shloka": 15, + "text": "पित्र्यं हि राज्यं विदितं नृपाणां; यथापकृष्टं धृतराष्ट्र पुत्रैः\nमिथ्यॊपचारेण तथाप्य अनेन; कृच्छ्रं महत पराप्तम असह्य रूपम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 1, + "shloka": 16, + "text": "न चापि पार्थॊ विजितॊ रणे तैः; सवतेजसा धृतराष्ट्रस्य पुत्रैः\nतथापि राजा सहितः सुहृद्भिर; अभीप्सते ऽनामयम एव तेषाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 1, + "shloka": 17, + "text": "यत तत सवयं पाण्डुसुतैर विजित्य; समाहृतं भूमिपतीन निपीड्य\nतत परार्थयन्ते पुरुषप्रवीराः; कुन्तीसुता माद्रवतीसुतौ च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 1, + "shloka": 18, + "text": "बालास तव इमे तैर विविधौर उपायैः; संप्रार्थिता हन्तुम अमित्रसाहाः\nराज्यं जिहीर्षद्भिर असद्भिर उग्रैः; सर्वं च तद वॊ विदितं यथावत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 1, + "shloka": 19, + "text": "तेषां च लॊभं परसमीक्ष्य वृद्धं; धर्मात्मतां चापि युधिष्ठिरस्य\nसंबन्धितां चापि समीक्ष्य तेषां; मतिं कुरुध्वं सहिताः पृथक च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 1, + "shloka": 20, + "text": "इमे च सत्ये ऽभिरताः सदैव; तं पारयित्वा समयं यथावत\nअतॊ ऽनयथा तैर उपचर्यमाणा; हन्युः समेतान धृतराष्ट्र पुत्रान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 1, + "shloka": 21, + "text": "तैर विप्रकारं च निशम्य राज्ञः; सुहृज्जनास तान परिवारयेयुः\nयुद्धेन बाधेयुर इमांस तथैव; तैर वध्यमाना युधितांश च हन्युः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 1, + "shloka": 22, + "text": "तथापि नेमे ऽलपतया समर्थास; तेषां जयायेति भवेन मतं वः\nसमेत्य सर्वे सहिताः सुहृद्भिस; तेषां विनाशाय यतेयुर एव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 1, + "shloka": 23, + "text": "दुर्यॊधनस्यापि मतं यथावन; न जञायते किं नु करिष्यतीति\nअज्ञायमाने च मते परस्य; किं सयात समारभ्यतमं मतं वः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 1, + "shloka": 24, + "text": "तस्माद इतॊ गच्छतु धर्मशीलः; शुचिः कुलीनः पुरुषॊ ऽपरमत्तः\nदूतः समर्थः परशमाय तेषां; राज्यार्ध दानाय युधिष्ठिरस्य" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 1, + "shloka": 25, + "text": "निशम्य वाक्यं तु जनार्दनस्य; धर्मार्थयुक्तं मधुरं समं च\nसमाददे वाक्यम अथाग्रजॊ ऽसय; संपूज्य वाक्यं तद अतीव राजन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 2, + "shloka": 1, + "text": "[बलदेव]\nशरुतं भवद्भिर गद पूर्वजस्य; वाक्यं यथा धर्मवद अर्थवच च\nअजातशत्रॊश च हितं हितं च; दुर्यॊधनस्यापि तथैव राज्ञः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 2, + "shloka": 2, + "text": "अर्धं हि राज्यस्य विसृज्य वीराः; कुन्तीसुतास तस्य कृते यतन्ते\nपरदाय चार्धं धृतराष्ट्र पुत्रः; सुखी सहास्माभिर अतीव मॊदेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 2, + "shloka": 3, + "text": "लब्ध्वा हि राज्यं पुरुषप्रवीराः; सम्यक परवृत्तेषु परेषु चैव\nधरुवं परशान्ताः सुखम आविशेयुस; तेषां परशान्तिश च हितं परजानाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 2, + "shloka": 4, + "text": "दुर्यॊधनस्यापि मतं च वेत्तुं; वक्तुं च वाक्यानि युधिष्ठिरस्य\nपरियं मम सयाद यदि तत्र कश चिद; वरजेच छमार्थं कुरुपाण्डवानाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 2, + "shloka": 5, + "text": "स भीष्मम आमन्त्र्य कुरुप्रवीरं; वैचित्र वीर्यं च महानुभावम\nदरॊणं सपुत्रं विदुरं कृपं च; गान्धारराजं च ससूतपुत्रम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 2, + "shloka": 6, + "text": "सर्वे च ये ऽनये धृतराष्ट्र पुत्रा; बलप्रधाना निगम परधानाः\nसथिताश च धर्मेषु यथा सवकेषु; लॊकप्रवीराः शरुतकालवृद्धाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 2, + "shloka": 7, + "text": "एतेषु सर्वेषु समागतेषु; पौरेषु वृद्धेषु च संगतेषु\nबरवीतु वाक्यं परणिपात युक्तं; कुन्तीसुतस्यार्थ करं यथा सयात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 2, + "shloka": 8, + "text": "सर्वास्व अवस्थासु च ते न कौट्याद; गरस्तॊ हि सॊ ऽरथॊ बलम आश्रितैस तैः\nपरियाभ्युपेतस्य युधिष्ठिरस्य; दयूते परमत्तस्य हृतं च राज्यम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 2, + "shloka": 9, + "text": "निवार्यमाणश च कुरुप्रवीरैः; सर्वैः सुहृद्भिर हय अयम अप्य अतज्ज्ञः\nगान्धारराजस्य सुतं मताक्षं; समाह्वयेद देवितुम आजमीढः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 2, + "shloka": 10, + "text": "दुरॊदरास तत्र सहस्रशॊ ऽनये; युधिष्ठिरॊ यान विषहेत जेतुम\nउत्सृज्य तान सौबलम एव चायं; समाह्वयत तेन जितॊ ऽकषवत्याम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 2, + "shloka": 11, + "text": "स दीव्यमानः परतिदेवनेन; अक्षेषु नित्यं सुपराङ्मुखेषु\nसंरम्भमाणॊ विजितः परसह्य; तत्रापराधः शकुनेर न कश चित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 2, + "shloka": 12, + "text": "तस्मात परणम्यैव वचॊ बरवीतु; वैचित्रवीर्यं बहु साम युक्तम\nतथा हि शक्यॊ धृतराष्ट्र पुत्रः; सवार्थे नियॊक्तुं पुरुषेण तेन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 2, + "shloka": 13, + "text": "[व]\nएवं बरुवत्य एव मधु परवीरे; शिनिप्रवीरः सहसॊत्पपात\nतच चापि वाक्यं परिनिन्द्य तस्य; समाददे वक्यम इदं समन्युः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 3, + "shloka": 1, + "text": "[सात्यकि]\nयादृशः पुरुषस्यात्मा तादृशं संप्रभाषते\nयथा रूपॊ ऽनतरात्मा ते तथारूपं परभाषसे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 3, + "shloka": 2, + "text": "सन्ति वै पुरुषाः शूराः सन्ति कापुरुषास तथा\nउभाव एतौ दृढौ पक्षौ दृश्येते पुरुषान परति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 3, + "shloka": 3, + "text": "एकस्मिन्न एव जायेते कुले कलीब महारथौ\nफलाफलवती शाखे यथैकस्मिन वनस्पतौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 3, + "shloka": 4, + "text": "नाभ्यसूयामि ते वाक्यं बरुवतॊ लाङ्गलध्वज\nये तु शृण्वन्ति ते वाक्यं तान असूयामि माधव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 3, + "shloka": 5, + "text": "कथं हि धर्मराजस्य दॊषम अल्पम अपि बरुवन\nलभते परिषन्मध्ये वयाहर्तुम अकुतॊभयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 3, + "shloka": 6, + "text": "समाहूय महात्मानं जितवन्तॊ ऽकषकॊविदाः\nअनक्षज्ञं यथाश्रद्धं तेषु धर्मजयः कुतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 3, + "shloka": 7, + "text": "यदि कुन्तीसुतं गेहे करीडन्तं भरातृभिः सह\nअभिगम्य जयेयुस ते तत तेषां धर्मतॊ भवेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 3, + "shloka": 8, + "text": "समाहूय तु राजानं कषत्रधर्मरतं सदा\nनिकृत्या जितवन्तस ते किं नु तेषां परं शुभम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 3, + "shloka": 9, + "text": "कथं परणिपतेच चायम इह कृत्वा पणं परम\nवनवासाद विमुक्तस तु पराप्तः पैतामहं पदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 3, + "shloka": 10, + "text": "यद्य अयं परवित्तानि कामयेत युधिष्ठिरः\nएवम अप्य अयम अत्यन्तं परान नार्हति याचितुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 3, + "shloka": 11, + "text": "कथं च धर्मयुक्तास ते न च राज्यं जिहीर्षवः\nनिवृत्तवासान कौन्तेयान य आहुर विदिता इति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 3, + "shloka": 12, + "text": "अनुनीता हि भीष्मेण दरॊणेन च महात्मना\nन वयवस्यन्ति पाण्डूनां परदातुं पैतृकं वसु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 3, + "shloka": 13, + "text": "अहं तु ताञ शतैर बाणैर अनुनीय रणे बलात\nपादयॊः पातयिष्यामि कौन्तेयस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 3, + "shloka": 14, + "text": "अथ ते न वयवस्यन्ति परणिपाताय धीमतः\nगमिष्यन्ति सहामात्या यमस्य सदनं परति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 3, + "shloka": 15, + "text": "न हि ते युयुधानस्य संरब्धस्य युयुत्सतः\nवेगं समर्थाः संसॊढुं वज्रस्येव महीधराः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 3, + "shloka": 16, + "text": "कॊ हि गाण्डीवधन्वानं कश च चक्रायुधं युधि\nमां चापि विषहेत कॊ नु कश च भीमं दुरासदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 3, + "shloka": 17, + "text": "यमौ च दृढधन्वानौ यम कल्पौ महाद्युती\nकॊ जिजीविषुर आसीदेद धृष्टद्युम्नं च पार्षतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 3, + "shloka": 18, + "text": "पञ्चेमान पाण्डवेयांश च दरौपद्याः कीर्तिवर्धनान\nसमप्रमाणान पाण्डूनां समवीर्यान मदॊत्कटान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 3, + "shloka": 19, + "text": "सौभद्रं च महेष्वासम अमरैर अपि दुःसहम\nगद परद्युम्न साम्बांश च कालवज्रानलॊपमान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 3, + "shloka": 20, + "text": "ते वयं धृतराष्ट्रस्य पुत्रं शकुनिना सह\nकर्णेन च निहत्याजाव अभिषेक्ष्याम पाण्डवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 3, + "shloka": 21, + "text": "नाधर्मॊ विद्यते कश चिच छत्रून हत्वाततायिनः\nअधर्म्यम अयशस्यं च शात्रवाणां परयाचनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 3, + "shloka": 22, + "text": "हृद्गतस तस्य यः कामस तं कुरुध्वम अतन्द्रिताः\nनिसृष्टं धृतराष्ट्रेण राज्यं पराप्नॊतु पाण्डवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 3, + "shloka": 23, + "text": "अद्य पाण्डुसुतॊ राज्यं लभतां वा युधिष्ठिरः\nनिहता वारणे सर्वे सवप्स्यन्ति वसुधातले" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 4, + "shloka": 1, + "text": "[दरुपद]\nएवम एतन महाबाहॊ भविष्यति न संशयः\nन हि दुर्यॊधनॊ राज्यं मधुरेण परदास्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 4, + "shloka": 2, + "text": "अनुवर्त्स्यति तं चापि धृतराष्ट्रः सुतप्रियः\nभीष्मद्रॊणौ च कार्पण्यान मौर्ख्याद राधेय सौबलौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 4, + "shloka": 3, + "text": "बलदेवस्य वाक्यं तु मम जञाने न युज्यते\nएतद धि पुरुषेणाग्रे कार्यं सुनयम इच्छता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 4, + "shloka": 4, + "text": "न तु वाच्यॊ मृदु वचॊ धार्तराष्ट्रः कथं चन\nन हि मार्दवसाध्यॊ ऽसौ पापबुद्धिर मतॊ मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 4, + "shloka": 5, + "text": "गर्दभे मार्दवं कुर्याद गॊषु तीक्ष्णं समाचरेत\nमृदु दुर्यॊधने वाक्यं यॊ बरूयात पापचेतसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 4, + "shloka": 6, + "text": "मृदु वै मन्यते पापॊ भाष्य माणम अशक्तिजम\nजितम अर्थं विजानीयाद अबुधॊ मार्दवे सति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 4, + "shloka": 7, + "text": "एतच चैव करिष्यामॊ यत्नश च करियताम इह\nपरस्थापयाम मित्रेभ्यॊ बलान्य उद्यॊजयन्तु नः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 4, + "shloka": 8, + "text": "शल्यस्य धृष्टकेतॊश च जयत्सेनस्य चाभिभॊः\nकेकयानां च सर्वेषां दूता गच्छन्तु शीघ्रगाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 4, + "shloka": 9, + "text": "स तु दुर्यॊधनॊ नूनं परेषयिष्यति सर्वशः\nपूर्वाभिपन्नाः सन्तश च भजन्ते पूर्वचॊदकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 4, + "shloka": 10, + "text": "तत तवरध्वं नरेन्द्राणां पूर्वम एव परचॊदने\nमहद धि कार्यं वॊढव्यम इति मे वर्तते मतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 4, + "shloka": 11, + "text": "शल्यस्य परेष्यतां शीघ्रं ये च तस्यानुगा नृपाः\nभगदत्ताय राज्ञे च पूर्वसागरवासिने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 4, + "shloka": 12, + "text": "अमितौजसे तथॊग्राय हार्दिक्यायाहुकाय च\nदीर्घप्रज्ञाय मल्लाय रॊचमानाय चाभिभॊ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 4, + "shloka": 13, + "text": "आनीयतां बृहन्तश च सेना बिन्दुश च पार्थिवः\nपापजित परतिविन्ध्यश च चित्रवर्मा सुवास्तुकः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 4, + "shloka": 14, + "text": "बाह्लीकॊ मुञ्ज केशश च चैद्याधिपतिर एव च\nसुपार्श्वश च सुबाहुश च पौरवश च महारथः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 4, + "shloka": 15, + "text": "शकानां पह्लवानां च दरदानां च ये नृपाः\nकाम्बॊजा ऋषिका ये च पश्चिमानूपकाश च ये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 4, + "shloka": 16, + "text": "जयसेनश च काश्यश च तथा पञ्चनदा नृपाः\nकराथ पुत्रश च दुर्धर्षः पार्वतीयाश च ये नृपाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 4, + "shloka": 17, + "text": "जानकिश च सुशर्मा च मणिमान पौतिमत्स्यकः\nपांसुराष्ट्राधिपश चैव धृष्टकेतुश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 4, + "shloka": 18, + "text": "औड्रश च दण्डधारश च बृहत्सेनश च वीर्यवान\nअपराजितॊ निषादश च शरेणिमान वसुमान अपि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 4, + "shloka": 19, + "text": "बृहद्बलॊ महौजाश च बाहुः परपुरंजयः\nसमुद्रसेनॊ राजा च सह पुत्रेण वीर्यवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 4, + "shloka": 20, + "text": "अदारिश च नदीजश च कर्ण वृष्टश च पार्थिवः\nसमर्थश च सुवीरश च मार्जारः कन्यकस तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 4, + "shloka": 21, + "text": "महावीरश च कद्रुश च निकरस तुमुलः करथः\nनीलश च वीरधर्मा च भूमिपालश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 4, + "shloka": 22, + "text": "दुर्जयॊ दन्तवक्त्रश च रुक्मी च जनमेजयः\nआषाढॊ वायुवेगश च पूर्वपाली च पार्थिवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 4, + "shloka": 23, + "text": "भूरि तेजा देवकश च एकलव्यस्य चात्मजः\nकारूषकाश च राजानः कषेमधूर्तिश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 4, + "shloka": 24, + "text": "उद्भवः कषेमकश चैव वाटधानश च पार्थिवः\nशरुतायुश च दृढायुश च शाल्व पुत्रश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 4, + "shloka": 25, + "text": "कुमारश च कलिङ्गानाम ईश्वरॊ युद्धदुर्मदः\nएतेषां परेष्यतां शीघ्रम एतद धि मम रॊचते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 4, + "shloka": 26, + "text": "अयं च बराह्मणः शीघ्रं मम राजन पुरॊहितः\nपरेष्यतां धृतराष्ट्राय वाक्यम अस्मिन समर्प्यताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 4, + "shloka": 27, + "text": "यथा दुर्यॊधनॊ वाच्यॊ यथा शांतनवॊ नृपः\nधृतराष्ट्रॊ यथा वाच्यॊ दरॊणश च विदुषां वरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 5, + "shloka": 1, + "text": "[वासु]\nउपपन्नम इदं वाक्यं सॊमकानां धुरं धुरे\nअर्थसिद्धि करं राज्ञः पाण्डवस्य महौजसः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 5, + "shloka": 2, + "text": "एतच च पूर्वकार्यं नः सुनीतम अभिकाङ्क्षताम\nअन्यथा हय आचरन कर्म पुरुषः सयात सुबालिशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 5, + "shloka": 3, + "text": "किं तु संबन्धकं तुल्यम अस्माकं कुरु पाण्डुषु\nयथेष्टं वर्तमानेषु पाण्डवेषु च तेषु च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 5, + "shloka": 4, + "text": "ते विवाहार्थम आनीता वयं सर्वे यथा भवान\nकृते विवाहे मुदिता गमिष्यामॊ गृहान परति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 5, + "shloka": 5, + "text": "भवान वृद्धतमॊ राज्ञां वयसा च शरुतेन च\nशिष्यवत ते वयं सर्वे भवामेह न संशयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 5, + "shloka": 6, + "text": "भवन्तं धृतराष्ट्रश च सततं बहु मन्यते\nआचार्ययॊः सखा चासि दरॊणस्य च कृपस्य च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 5, + "shloka": 7, + "text": "स भवान परेषयत्व अद्य पाण्डवार्थ करं वचः\nसर्वेषां निश्चितं तन नः परेषयिष्यति यद भवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 5, + "shloka": 8, + "text": "यदि तावच छमं कुर्यान नयायेन कुरुपुंगवः\nन भवेत कुरु पाण्डूनां सौभ्रात्रेण महान कषयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 5, + "shloka": 9, + "text": "अथ दर्पान्वितॊ मॊहान न कुर्याद धृतराष्ट्रजः\nअन्येषां परेषयित्वाच च पश्चाद अस्मान समाह्वयेः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 5, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ मन्दः सहामात्यः स बान्धवः\nनिष्टाम आपत्स्यते मूढः करुद्धे गाण्डीवधन्वनि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 5, + "shloka": 11, + "text": "[व]\nततः सत्कृत्य वार्ष्णेयं विराटः पृथिवीपतिः\nगृहान परस्थापयाम आस सगणं सह बान्धवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 5, + "shloka": 12, + "text": "दवारकां तु गते कृष्णे युधिष्ठिरपुरॊगमाः\nचक्रुः सांग्रामिकं सर्वं विराटश च महीपतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 5, + "shloka": 13, + "text": "ततः संप्रेषयाम आस विराटः सह बान्धवैः\nसर्वेषां भूमिपालानां दरुवपश च महीपतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 5, + "shloka": 14, + "text": "वचनात कुरु सिंहानां मत्स्यपाञ्चालयॊश च ते\nसमाजग्मुर महीपालाः संप्रहृष्टा महाबलाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 5, + "shloka": 15, + "text": "तच छरुत्वा पाण्डुपुत्राणां समागच्छन महद बलम\nधृतराष्ट्र सुतश चापि समानिन्ये महीपतीन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 5, + "shloka": 16, + "text": "समाकुला मही राजन कुरुपाण्डवकारणात\nतदा समभवत कृत्स्ना संप्रयाणे महीक्षिताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 5, + "shloka": 17, + "text": "बलानि तेषां वीराणाम आगच्छन्ति ततस ततः\nचालयन्तीव गां देवीं स पर्वत वनाम इमाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 5, + "shloka": 18, + "text": "ततः परज्ञा वयॊवृद्धं पाञ्चाल्यः सवपुरॊहितम\nकुरुभ्यः परेषयाम आस युधिष्ठिर मते तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 6, + "shloka": 1, + "text": "[दरुपद]\nभूतानां पराणिनः शरेष्ठाः पराणिनां बुद्धिजीविनः\nबुद्धिमत्सु नराः शरेष्ठा नराणां तु दविजातयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 6, + "shloka": 2, + "text": "दविजेषु वैद्याः शरेयांसॊ वैद्येषु कृतबुद्धयः\nस भवान कृतबुद्धीनां परधान इति मे मतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 6, + "shloka": 3, + "text": "कुलेन च विशिष्टॊ ऽसि वयसा च शरुतेन च\nपरज्ञयानवमश चासि शुक्रेणाङ्गिरसेन च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 6, + "shloka": 4, + "text": "विदितं चापि ते सर्वं यथावृत्थः स कौरवः\nपाण्डवश च यथावृत्तः कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 6, + "shloka": 5, + "text": "धृतराष्टस्य विदिते वञ्चिताः पाण्डवाः परैः\nविदुरेणानुनीतॊ ऽपि पुत्रम एवानुवर्तते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 6, + "shloka": 6, + "text": "शकुनिर बुद्धिपूर्वं हि कुन्तीपुत्रं समाह्वयत\nअनक्षज्ञं मताक्षः सन कषत्रवृत्ते सथितं शुचिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 6, + "shloka": 7, + "text": "ते तथा वञ्चयित्वा तु धर्मपुत्रं युधिष्ठिरम\nन कस्यां चिद अवस्थायां राज्यं दास्यन्ति वै सवयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 6, + "shloka": 8, + "text": "भवांस तु धर्मसंयुक्तं धृतराष्ट्रं बरुवन वचः\nमनांसि तस्य यॊधानां धरुवम आवर्तयिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 6, + "shloka": 9, + "text": "विदुरश चापि तद वाक्यं साधयिष्यति तावकम\nभीष्मद्रॊणकृपाणां च भेद्यं संजनयिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 6, + "shloka": 10, + "text": "अमात्येषु च भिन्नेषु यॊधेषु विमुखेषु च\nपुनर एकाग्रकरणं तेषां कर्म भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 6, + "shloka": 11, + "text": "एतस्मिन्न अन्तरे पार्थाः सुखम एकाग्रबुद्धयः\nसेना कर्म करिष्यन्ति दरव्याणां चैव संचयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 6, + "shloka": 12, + "text": "भिद्यमानेषु च सवेषु लम्बमाने च वै तवयि\nन तथा ते करिष्यन्ति सेना कर्म न संशयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 6, + "shloka": 13, + "text": "एतत परयॊजनं चात्र पराधान्येनॊपलभ्यते\nसंगत्या धृतराष्ट्रश च कुर्याद धर्म्यं वचस तव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 6, + "shloka": 14, + "text": "स भवान धर्मयुक्तश च धर्म्यं तेषु समाचरन\nकृपालुषु परिक्लेशान पाण्डवानां परकीर्तयन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 6, + "shloka": 15, + "text": "वृद्धेषु कुलधर्मं च बरुवन पूर्वैर अनुष्ठितम\nविभेत्स्यति मनांस्य एषाम इति मे नात्र संशयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 6, + "shloka": 16, + "text": "न च तेभ्यॊ भयं ते ऽसति बराह्मणॊ हय असि वेदवित\nदूत कर्मणि युक्तश च सथविरश च विशेषतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 6, + "shloka": 17, + "text": "स भवान पुष्ययॊगेन मुहूर्तेन जयेन च\nकौरवेयान परयात्व आशु कौन्तेयस्यार्थ सिद्धये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 6, + "shloka": 18, + "text": "तथानुशिष्टः परययौ दरुपदेन महात्मना\nपुरॊधा वृत्तसंपन्नॊ नगरं नागसाह्वयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nगते दवारवतीं कृष्णे बलदेवे च माधवे\nसह वृष्ण्यन्धकैः सर्वैर भॊजैश च शतशस तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 2, + "text": "सर्वम आगमयाम आस पाण्डवानां विचेष्टितम\nधृतराष्ट्रात्मजॊ राजा दूतैः परणिहितैश चरैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 3, + "text": "स शरुत्वा माधवं यातं सदश्वैर अनिलॊपमैः\nबलेन नातिमहता दवारकाम अभ्ययात पुरीम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 4, + "text": "तम एव दिवसं चापि कौन्तेयः पाण्डुनन्दनः\nआनर्तनगरीं रम्यां जगामाशु धनंजयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 5, + "text": "तौ यात्वा पुरुषव्याघ्रौ दवारकां कुरुनन्दनौ\nसुप्तं ददृशतुः कृष्णं शयानं चॊपजग्मतुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 6, + "text": "ततः शयाने गॊविन्दे परविवेश सुयॊधनः\nउच्छीर्षतश च कृष्णस्य निषसाद वरासने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 7, + "text": "ततः किरीटी तस्यानु परविवेश महामनाः\nपरश्चार्धे च स कृष्णस्य परह्वॊ ऽतिष्ठत कृताञ्जलिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 8, + "text": "परतिबुद्धः स वार्ष्णेयॊ ददर्शाग्रे किरीटिनम\nस तयॊः सवागतं कृत्वा यथार्थं परतिपूज्य च\nतद आगमनजं हेतुं पप्रच्छ मधुसूदनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनः कृष्णम उवाच परहसन्न इव\nविग्रहे ऽसमिन भवान साह्यं मम दातुम इहार्हति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 10, + "text": "समं हि भवतः सख्यं मयि चैवार्जुने ऽपि च\nतथा संबन्धकं तुल्यम अस्माकं तवयि माधव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 11, + "text": "अहं चाभिगतः पूर्वं तवाम अद्य मधुसूदन\nपूर्वं चाभिगतं सन्तॊ भजन्ते पूर्वसारिणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 12, + "text": "तवं च शरेष्ठतमॊ लॊके सताम अद्य जनार्दन\nसततं संमतश चैव सद्वृत्तम अनुपालय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 13, + "text": "भवान अभिगतः पूर्वम अत्र मे नास्ति संशयः\nदृष्टस तु परथमं राजन मया पार्थॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 14, + "text": "तव पूर्वाभिगमनात पूर्वं चाप्य अस्य दर्शनात\nसाहाय्यम उभयॊर एव करिष्यामि सुयॊधन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 15, + "text": "परवारणं तु बालानां पूर्वं कार्यम इति शरुतिः\nतस्मात परवारणं पूर्वम अर्हः पार्थॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 16, + "text": "मत संहनन तुल्यानां गॊपानाम अर्बुदं महत\nनारायणा इति खयाताः सर्वे संग्रामयॊधिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 17, + "text": "ते वा युधि दुराधर्षा भवन्त्व एकस्य सैनिकाः\nअयुध्यमानः संग्रामे नयस्तशस्त्रॊ ऽहम एकतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 18, + "text": "आभ्याम अन्यतरं पार्थ यत ते हृद्यतरं मतम\nतद वृणीतां भवान अग्रे परवार्यस तवं हि धर्मतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 19, + "text": "एवम उक्तस तु कृष्णेन कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः\nअयुध्यमानं संग्रामे वरयाम आस केशवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 20, + "text": "सहस्राणां सहस्रं तु यॊधानां पराप्य भारत\nकृष्णं चापहृतं जञात्वा संप्राप परमां मुदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 21, + "text": "दुर्यॊधनस तु तत सैन्यं सर्वम आदाय पार्थिवः\nततॊ ऽभययाद भीमबलॊ रौहिणेयं महाबलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 22, + "text": "सर्वं चागमने हेतुं स तस्मै संन्यवेदयत\nपरत्युवाच ततः शौरिर धार्तराष्ट्रम इदं वचः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 23, + "text": "विदितं ते नरव्याघ्र सर्वं भवितुम अर्हति\nयन मयॊक्तं विराटस्य पुरा वैवाहिके तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 24, + "text": "निगृह्यॊक्तॊ हृषीकेशस तवदर्थं कुरुनन्दन\nमया संबन्धकं तुल्यम इति राजन पुनः पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 25, + "text": "न च तद वाक्यम उक्तं वै केशवः परत्यपद्यत\nन चाहम उत्सहे कृष्णं विना सथातुम अपि कषणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 26, + "text": "नाहं सहायः पार्थानां नापि दुर्यॊधनस्य वै\nइति मे निश्चिता बुद्दिर वासुदेवम अवेक्ष्य ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 27, + "text": "जातॊ ऽसि भारते वंशे सर्वपार्थिवपूजिते\nगच्छ युध्यस्व धर्मेण कषात्रेण भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 28, + "text": "इत्य एवम उक्तः स तदा परिष्वज्य हलायुधम\nकृष्णं चापहृतं जञात्वा युद्धान मेने जितं जयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 29, + "text": "सॊ ऽभययात कृतवर्माणं धृतराष्ट्र सुतॊ नृपः\nकृतवर्मा ददौ तस्य सेनाम अक्षौहिणीं तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 30, + "text": "स तेन सर्वसैन्येन भीमेन कुरुनन्दनः\nवृतः परतिययौ हृष्टः सुहृदः संप्रहर्षयन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 31, + "text": "गते दुर्यॊधने कृष्णः किरीटिनम अथाब्रवीत\nअयुध्यमानः कां बुद्धिम आस्थायाहं तवया वृतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 32, + "text": "भवान समर्थस तान सर्वान निहन्तुं नात्र संशयः\nनिहन्तुम अहम अप्य एकः समर्थः पुरुषॊत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 33, + "text": "भवांस तु कीर्तिमाँल लॊके तद यशस तवां गमिष्यति\nयशसा चाहम अप्य अर्थी तस्माद असि मया वृतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 34, + "text": "सारथ्यं तु तवया कार्यम इति मे मानसं सदा\nचिररात्रेप्सितं कामं तद भवान कर्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 35, + "text": "उपपन्नम इदं पार्थ यत सपर्धेथा मया सह\nसारथ्यं ते करिष्यामि कामः संपद्यतां तव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 7, + "shloka": 36, + "text": "एवं परमुदितः पार्थः कृष्णेन सहितस तदा\nवृतॊ दाशार्ह परवरैः पुनर आयाद युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nशल्यः शरुत्वा तु दूतानां सैन्येन महता वृतः\nअभ्ययात पाण्डवान राजन सह पुत्रैर महारथैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 2, + "text": "तस्य सेनानिवेशॊ ऽभूद अध्यर्धम इव यॊजनम\nतथा हि बहुलां सेनां स बिभर्ति नरर्षभः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 3, + "text": "विचित्रकवचाः शूरा विचित्रध्वजकार्मुकाः\nविचित्राभरणाः सर्वे विचित्ररथवाहनाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 4, + "text": "सवदेशवेषाभरणा वीराः शतसहस्रशः\nतस्य सेना परणेतारॊ बभूवुः कषत्रियर्षभाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 5, + "text": "वयथयन्न इव भूतानि कम्पयन्न इव मेदिनीम\nशनैर विश्रामयन सेनां स ययौ येन पाण्डवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनः शरुत्वा महासेनं महारथम\nउपायान्तम अभिद्रुत्य सवयम आनर्च भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 7, + "text": "कारयाम आस पूजार्थं तस्य दुर्यॊधनः सभाः\nरमणीयेषु देशेषु रत्नचित्राः सवलंकृताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 8, + "text": "स ताः सभाः समासाद्य पूज्यमानॊ यथामरः\nदुर्यॊधनस्य सचिवैर देशे देशे यथार्हतः\nआजगाम सभाम अन्यां देवावसथ वर्चसम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 9, + "text": "स तत्र विषयैर युक्तः कल्याणैर अतिमानुषैः\nमेने ऽभयधिकम आत्मानम अवमेने पुरंदरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 10, + "text": "पप्रच्छ स ततः परेष्यान परहृष्टः कषत्रियर्षभः\nयुधिष्ठिरस्य पुरुषाः के नु चक्रुः सभा इमाः\nआनीयन्तां सभा काराः परदेयार्हा हि मे मताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 11, + "text": "गूढॊ दुर्यॊधनस तत्र दर्शयाम आस मातुलम\nतं दृष्ट्वा मद्रराजस तु जञात्वा यत्नं च तस्य तम\nपरिष्वज्याब्रवीत परीत इष्टॊ ऽरथॊ गृह्यताम इति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 12, + "text": "सत्यवाग भव कल्याण वरॊ वै मम दीयताम\nसर्वसेना परणेता मे भवान भवितुम अर्हति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 13, + "text": "कृतम इत्य अब्रवीच छल्यः किम अन्यत करियताम इति\nकृतम इत्य एव गान्धारिः परत्युवाच पुनः पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 14, + "text": "स तथा शल्यम आमन्त्र्य पुनर आयात सवकं पुरम\nशल्यॊ जगाम कौन्तेयान आख्यातुं कर्म तस्य तत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 15, + "text": "उपप्लव्यं स गत्वा तु सकन्धावारं परविश्य च\nपाण्डवान अथ तान सर्वाञ शल्यस तत्र ददर्श ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 16, + "text": "समेत्य तु महाबाहुः शल्यः पाण्डुसुतैस तदा\nपाद्यम अर्घ्यं च गां चैव परत्यगृह्णाद यथाविधि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 17, + "text": "ततः कुशलपूर्वं स मद्रराजॊ ऽरिसूदनः\nपरीत्या परमया युक्तः समाश्लिष्य युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 18, + "text": "तथा भीमार्जुनौ हृष्टौ सवस्रीयौ च यमाव उभौ\nआसने चॊपविष्टस तु शल्यः पार्थम उवाच ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 19, + "text": "कुशलं राजशार्दूल कच चित ते कुरुनन्दन\nअरण्यवासाद दिष्ट्यासि विमुक्तॊ जयतां वर" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 20, + "text": "सुदुष्करं कृतं राजन निर्जने वसता वने\nभरातृभिः सह राजेन्द्र कृष्णया चानया सह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 21, + "text": "अज्ञातवासं घॊरं च वसता दुष्करं कृतम\nदुःखम एव कुतः सौख्यं राज्यभ्रष्टस्य भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 22, + "text": "दुःखस्यैतस्य महतॊ धार्तराष्ट्र कृतस्य वै\nअवाप्स्यसि सुखं राजन हत्वा शत्रून परंतप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 23, + "text": "विदितं ते महाराज लॊकतत्त्वं नराधिप\nतस्माल लॊभकृतं किं चित तव तात न विद्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ ऽसयाकथयद राजा दुयॊधन समागमम\nतच च शुश्रूषितं सर्वं वरदानं च भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 25, + "text": "सुकृतं ते कृतं राजन परहृष्टेनान्तरात्मना\nदुर्यॊधनस्य यद वीर तवया वाचा परतिश्रुतम\nएकं तव इच्छामि भद्रं ते करियमाणं महीपते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 26, + "text": "भवान इह महाराज वासुदेव समॊ युधि\nकर्णार्जुनाभ्यां संप्राप्ते दवैरथे राजसत्तम\nकर्णस्य भवता कार्यं सारथ्यं नात्र संशयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 27, + "text": "तत्र पाल्यॊ ऽरजुनॊ राजन यदि मत्प्रियम इच्छसि\nतेजॊवधश च ते कार्यः सौतेर अस्मज जया वहः\nअकर्तव्यम अपि हय एतत कर्तुम अर्हसि मातुल" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 28, + "text": "शृणु पाण्डव भद्रं ते यद बरवीषि दुरात्मनः\nतेजॊवधनिमित्तं मां सूतपुत्रस्य संयुगे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 29, + "text": "अहं तस्य भविष्यामि संग्रामे सारथिर धरुवम\nवासुदेवेन हि समं नित्यं मां स हि मन्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 30, + "text": "तस्याहं कुरुशार्दूल परतीपम अहितं वचः\nधरुवं संकथयिष्यामि यॊद्धुकामस्य संयुगे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 31, + "text": "यथा स हृतदर्पश च हृततेजाश च पाण्डव\nभविष्यति सुखं हन्तुं सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 32, + "text": "एवम एतत करिष्यामि यथा तात तवम आत्थ माम\nयच चान्यद अपि शक्ष्यामि तत करिष्यामि ते परियम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 33, + "text": "यच च दुःखं तवया पराप्तं दयूते वै कृष्णया सह\nपरुषाणि च वाक्यानि सूतपुत्र कृतानि वै" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 34, + "text": "जटासुरात परिक्लेशः कीचकाच च महाद्युते\nदरौपद्याधिगतं सर्वं दमयन्त्या यथाशुभम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 35, + "text": "सर्वं दुःखम इदं वीर सुखॊदर्कं भविष्यति\nनात्र मन्युस तवया कार्यॊ विधिर हि बलवत्तरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 36, + "text": "दुःखानि हि महात्मानः पराप्नुवन्ति युधिष्ठिर\nदेवैर अपि हि दुःखानि पराप्तानि जगतीपते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 8, + "shloka": 37, + "text": "इन्द्रेण शरूयते राजन सभार्येण महात्मना\nअनुभूतं महद दुःखं देवराजेन भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकथम इन्द्रेण राजेन्द्र सभार्येण महात्मना\nदुःखं पराप्तं परं घॊरम एतद इच्छामि वेदितुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 2, + "text": "[ष]\nशृणु राजन पुरावृत्तम इतिहासं पुरातनम\nसभार्येण यथा पराप्तं दुःखम इद्न्रेण भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 3, + "text": "तवष्टा परजापतिर हय आसीद देव शरेष्ठॊ महातपाः\nसपुत्रं वै तरिशिरसम इन्द्र दरॊहात किलासृजत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 4, + "text": "ऐन्द्रं स परार्थयत सथानं विश्वरूपॊ महाद्युतिः\nतैस तरिभिर वदनैर घॊरैः सूर्येन्दु जवलनॊपमैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 5, + "text": "वेदान एकेन सॊ ऽधीते सुराम एकेन चापिबत\nएकेन च दिशः सर्वाः पिबन्न इव निरीक्षते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 6, + "text": "स तपस्वी मृदुर दान्तॊ धर्मे तपसि चॊद्यतः\nतपॊ ऽतप्यन महत तीव्रं सुदुश्चरम अरिंदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 7, + "text": "तस्य दृष्ट्वा तपॊ वीर्यं सत्त्वं चामिततेजसः\nविषादम अगमच छक्र इन्द्र्यॊ ऽयं मा भवेद इति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 8, + "text": "कथं सज्जेत भॊगेषु न च तप्येन महत तपः\nविवर्धमानस तरिशिराः सर्वं तरिभुवनं गरसेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 9, + "text": "इति संचिन्त्य बहुधा बुद्धिमान भरतर्षभ\nआज्ञापयत सॊ ऽपसरसस तवष्टृपुत्र परलॊभने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 10, + "text": "यथा स सज्जेत तरिशिराः कामभॊगेषु वै भृशम\nकषिप्रं कुरुत गच्छध्वं परलॊभयत माचिरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 11, + "text": "शृङ्गारवेषाः सुश्रॊण्यॊ भावैर युक्ता मनॊहरैः\nपरलॊभयत भद्रं वः शमयध्वं भयं मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 12, + "text": "अस्वस्थं हय आत्मनात्मानं लक्षयामि वराङ्गनाः\nभयम एतन महाघॊरं कषिप्रं नाशयताबलाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 13, + "text": "तथा यत्नं करिष्यामः शक्र तस्य परलॊभने\nयथा नावाप्स्यसि भयं तस्माद बलनिषूदन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 14, + "text": "निर्दहन्न इव चक्षुर्भ्यां यॊ ऽसाव आस्ते तपॊ निधिः\nतं परलॊभयितुं देव गच्छामः सहिता वयम\nयतिष्यामॊ वशे कर्तुं वयपनेतुं च ते भयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 15, + "text": "इन्द्रेण तास तव अनुज्ञाता जग्मुस तरिशिरसॊ ऽनतिकम\nतत्र ता विविधैर भावैर लॊभयन्त्यॊ वराङ्गनाः\nनृत्यं संदर्शयन्त्यश च तथैवाङ्गेषु सौष्ठवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 16, + "text": "विचेरुः संप्रहर्षं च नाभ्यगच्छन महातपाः\nइन्द्रियाणि वशे कृत्वा पूर्णसागर संनिभः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 17, + "text": "तास तु यत्नं परं कृत्वा पुनः शक्रम उपस्थिताः\nकृताञ्जलिपुटाः सर्वा देवराजम अथाब्रुवन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 18, + "text": "न स शक्यः सुदुर्धर्षॊ धैर्याच चालयितुं परभॊ\nयत ते कार्यं महाभाग करियतां तदनन्तरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 19, + "text": "संपूज्याप्सरसः शक्रॊ विसृज्य च महामतिः\nचिन्तयाम आस तस्यैव वधॊपायं महात्मनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 20, + "text": "स तूष्णीं चिन्तयन वीरॊ देवराजः परतापवान\nविनिश्चित मतिर धीमान वधे तरिशिरसॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 21, + "text": "वज्रम अस्य कषिपाम्य अद्य स कषिप्रं न भविष्यति\nशत्रुः परवृद्धॊ नॊपेक्ष्यॊ दुर्बलॊ ऽपि बलीयसा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 22, + "text": "शास्त्रबुद्ध्या विनिश्चित्य कृत्वा बुद्धिं वधे दृठाम\nअथ वैश्वानर निभं घॊररूपं भयावहम\nमुमॊच वज्रं संक्रुद्धः शक्रस तरिशिरसं परति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 23, + "text": "स पपात हतस तेन वज्रेण दृढम आहतः\nपर्वतस्येव शिखरं परणुन्नं मेदिनी तले" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 24, + "text": "तं तु वज्रहतं दृष्ट्वा शयानम अचलॊपमम\nन शर्म लेभे देवेन्द्रॊ दीपितस तस्य तेजसा\nहतॊ ऽपि दीप्ततेजाः स जीवन्न इव च दृश्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 25, + "text": "अभितस तत्र तक्षाणां घटमानं शचीपतिः\nअपश्यद अब्रवीच चैनं स तवरं पाकशासनः\nकषिप्रं छिन्धि शिरांस्य अस्य कुरुष्व वचनं मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 26, + "text": "महास्कन्धॊ भृशं हय एष परशुर न तरिष्यति\nकर्तुं चाहं न शक्ष्यामि कर्म सद्भिर विगर्हितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 27, + "text": "मा भैस तवं कषिप्रम एतद वै कुरुष्व वचनं मम\nमत्प्रसादाद धि ते शस्त्रवर्ज कल्पं भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 28, + "text": "कं भवन्तम अहं विद्यां घॊरकर्माणम अद्य वै\nएतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं तत्त्वेन कथयस्व मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 29, + "text": "अहम इन्द्रॊ देवराजस तक्षन विदितम अस्तु ते\nकुरुष्वैतद यथॊक्तं मे तक्षन मा तवं विचारय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 30, + "text": "करूरेण नापत्रपसे कथं शक्रेह कर्मणा\nऋषिपुत्रम इमं हत्वा बरह्महत्या भयं न ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 31, + "text": "पश्चाद धर्मं चरिष्यामि पावनार्थं सुदुश्चरम\nशत्रुर एष महावीर्यॊ वज्रेण निहतॊ मया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 32, + "text": "अद्यापि चाहम उद्विग्नस तक्षन्न अस्माद बिभेमि वै\nकषिप्रं छिन्धि शिरांसि तवं करिष्ये ऽनुग्रहं तव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 33, + "text": "शिरः पशॊस ते दास्यन्ति भागं यज्ञेषु मानवाः\nएष ते ऽनुग्रहस तक्षन कषिप्रं कुरु मम परियम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 34, + "text": "एतच छरुत्वा तु तक्षा स महेन्द्र वचनं तदा\nशिरांस्य अथ तरिशिरसः कुठारेणाछिनत तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 35, + "text": "निकृत्तेषु ततस तेषु निष्क्रामंस तरिशिरास तव अथ\nकपिञ्जलास तित्तिराश च कलविङ्काश च सर्वशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 36, + "text": "येन वेदान अधीते सम पिबते सॊमम एव च\nतस्माद वक्त्रान निविष्पेतुः कषिप्रं तस्य कपिञ्जलाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 37, + "text": "येन सर्वा दिशॊ राजन पीबन्न इव निरीक्षते\nतस्माद वक्त्राद विनिष्पेतुस तित्तिरास तस्य पाण्डव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 38, + "text": "यत सुरापं तु तस्यासीद वक्त्रं तरिशिरसस तदा\nकलविङ्का विनिष्पेतुस तेनास्य भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 39, + "text": "ततस तेषु निकृत्तेषु विज्वरॊ मघवान अभूत\nजगाम तरिदिवं हृष्टस तक्षापि सवगृहान ययौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 40, + "text": "तवष्टा परजापतिः शरुत्वा शक्रेणाथ हतं सुतम\nकरॊधसंरक्तनयन इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 41, + "text": "तप्यमानं तपॊनित्यं कषान्तं दान्तं जितेन्द्रियम\nअनापराधिनम यस्मात पुत्रं हिंसितवान मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 42, + "text": "तस्माच छक्र वधार्थाय वृत्रम उत्पादयाम्य अहम\nलॊकाः पश्यन्तु मे वीर्यं तपसश च बलं महत\nस च पश्यतु देवेन्द्रॊ दुरात्मा पापचेतनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 43, + "text": "उपस्पृश्य ततः करुद्धस तपस्वी सुमहायशाः\nअग्निं हुत्वा समुत्पाद्य घॊरं वृत्रम उवाच ह\nइन्द्रशत्रॊ विवर्धस्व परभावात तपसॊ मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 44, + "text": "सॊ ऽवर्धत दिवं सतब्ध्वा सूर्यवैश्वानरॊपमः\nकिं करॊमीति चॊवाच कालसूर्य इवॊदितः\nशक्रं जहीति चाप्य उक्तॊ जगाम तरिदिवं ततः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 45, + "text": "ततॊ युद्धं समभवद वृत्रवासवयॊस तदा\nसंक्रुद्धयॊर महाघॊरं परसक्तं कुरुसत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 46, + "text": "ततॊ जग्राह देवेन्द्रं वृत्रॊ वीरः शतक्रतुम\nअपावृत्य स जग्रास वृत्रः करॊधसमन्वितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 47, + "text": "गरस्ते वक्त्रेण शक्रे तु संभ्रान्तास तरिदशास तदा\nअसृजंस ते महासत्त्वा जृम्भिकां वृत्रनाशिनीम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 48, + "text": "विजृम्भमाणस्य ततॊ वृत्रस्यास्याद अपावृतात\nसवान्य अङ्गान्य अभिसंक्षिप्य निष्क्रान्तॊ बलसूदनः\nततः परभृति लॊकेषु जृम्भिका पराणिसंश्रिता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 49, + "text": "जहृषुश च सुराः सर्वे दृष्ट्वा शक्रं विनिःसृतम\nततः परववृते युद्धं वृत्रवासवयॊः पुनः\nसंरब्धयॊस तदा घॊरं सुचिरं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 50, + "text": "यदा वयवर्धत रणे वृत्रॊ बलसमन्वितः\nतवष्टुस तपॊबलाद विद्वांस तदा शक्रॊ नयवर्तत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 51, + "text": "निवृत्ते तु तदा देवा विषादम अगमन परम\nसमेत्य शक्रेण च ते तवष्टुस तेजॊ विमॊहिताः\nअमन्त्रयन्त ते सर्वे मुनिभिः सह भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 9, + "shloka": 52, + "text": "किं कार्यम इति ते राजन विचिन्त्य भयमॊहिताः\nजग्मुः सर्वे महात्मानं मनॊभिर विष्णुम अव्ययम\nउपविष्टा मन्दराग्रे सर्वे वृत्रवधेप्सवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 1, + "text": "[इ]\nसर्वं वयाप्तम इदं देवा वृत्रेण जगद अव्ययम\nन हय अस्य सदृशं किं चित परतिघाताय यद भवेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 2, + "text": "समर्थॊ हय अभवं पूर्वम असमर्थॊ ऽसमि सांप्रतम\nकथं कुर्यां नु भद्रं वॊ दुष्प्रधर्षः स मे मतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 3, + "text": "तेजस्वी च महात्मा च युद्धे चामितविक्रमः\nगरसेत तरिभुवनं सर्वं स देवासुरमानुषम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 4, + "text": "तस्माद विनिश्चयम इमं शृणुध्वं मे दिवौकसः\nविष्णॊः कषयम उपागम्य समेत्य च महात्मना\nतेन संमन्त्र्य वेत्स्यामॊ वधॊपायं दुरात्मनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 5, + "text": "एवम उक्ते मघवता देवाः सर्षिगणास तदा\nशरण्यं शरणं देवं जग्मुर विष्णुं महाबलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 6, + "text": "ऊचुश च सर्वे देवेशं विष्णुं वृत्र भयार्दिताः\nतवया लॊकास तरयः करान्तास तरिभिर विक्रमणैः परभॊ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 7, + "text": "अमृतं चाहृतं विष्णॊ दैत्याश च निहता रणे\nबलिं बद्ध्वा महादैत्यं शक्रॊ देवाधिपः कृतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 8, + "text": "तवं परभुः सर्वलॊकानां तवया सर्वम इदं ततम\nतवं हि देवमहादेवः सर्वलॊकनमस्कृतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 9, + "text": "गतिर भव तवं देवानां सेन्द्राणाम अमरॊत्तम\nजगद वयाप्तम इदं सर्वं वृत्रेणासुरसूदन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 10, + "text": "अवश्यं करणीयं मे भवतां हितम उत्तमम\nतस्माद उपायं वक्ष्यामि यथासौ न भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 11, + "text": "गच्छध्वं सर्षिगन्धर्वा यत्रासौ विश्वरूपधृक\nसाम तस्य परयुञ्जध्वं तत एनं विजेष्यथ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 12, + "text": "भविष्यति गतिर देवाः शक्रस्य मम तेजसा\nअदृश्यश च परवेक्ष्यामि वज्रम अस्यायुधॊत्तमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 13, + "text": "गच्छध्वम ऋषिभिः सार्धं गन्धर्वैश च सुरॊत्तमाः\nवृत्रस्य सह शक्रेण संधिं कुरुत माचिरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 14, + "text": "एवम उक्तास तु देवेन ऋषयस तरिदशास तथा\nययुः समेत्य सहिताः शक्रं कृत्वा पुरःसरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 15, + "text": "समीपम एत्य च तदा सर्व एव महौजसः\nतं तेजसा परज्वलितं परतपन्तं दिशॊ दश" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 16, + "text": "गरसन्तम इव लॊकांस तरीन सूर्या चन्द्रमसौ यथा\nददृशुस तत्र ते वृत्रं शक्रेण सहदेवताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 17, + "text": "ऋषयॊ ऽथ ततॊ ऽभयेत्य वृत्रम ऊचुः परियं वचः\nवयाप्तं जगद इदं सर्वं तेजसा तव दुर्जय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 18, + "text": "न च शक्नॊषि निर्जेतुं वासवं भूरिविक्रमम\nयुध्यतॊश चापि वां कालॊ वयतीतः सुमहान इह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 19, + "text": "पीड्यन्ते च परजाः सर्वाः स देवासुरमानवाः\nसख्यं भवतु ते वृत्र शक्रेण सह नित्यदा\nअवाप्स्यसि सुखं तवं च शक्र लॊकांश च शाश्वतान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 20, + "text": "ऋषिवाक्यं निशम्याथ स वृत्रः सुमहाबलः\nउवाच तांस तदा सर्वान परणम्य शिरसासुरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 21, + "text": "सर्वे यूयं महाभागा गन्धर्वाश चैव सर्वशः\nयद बरूत तच छरुतं सर्वं ममापि शृणुतानघाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 22, + "text": "संधिः कथं वै भविता मम शक्रस्य चॊभयॊः\nतेजसॊर हि दवयॊर देवाः सख्यं वै भविता कथम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 23, + "text": "[रसयह]\nसकृत सतां संगतं लिप्सितव्यं; ततः परं भविता भव्यम एव\nनातिक्रमेत सत्पुरुषेण संगतं; तस्मात सतां संगतं लिप्सितव्यम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 24, + "text": "दृढं सतां संगतं चापि नित्यं; बरूयाच चार्थं हय अर्थकृच्छ्रेषु धीरः\nमहार्थवत सत परुषेण संगतं; तस्मात सन्तं न जिघांसेत धीरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 25, + "text": "इन्द्रः सतां संमतश च निवासश च महात्मनाम\nसत्यवादी हय अदीनश च धर्मवित सुविनिश्चितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 26, + "text": "तेन ते सह शक्रेण संधिर भवतु शाश्वतः\nएवं विश्वासम आगच्छ मा ते भूद बुद्धिर अन्यथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 27, + "text": "महर्षिवचनं शरुत्वा तान उवाच महाद्युतिः\nअवश्यं भगवन्तॊ मे माननीयास तपस्विनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 28, + "text": "बरवीमि यद अहं देवास तत सर्वं करियताम इह\nततः सर्वं करिष्यामि यद ऊचुर मां दविजर्षभाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 29, + "text": "न शुष्केण न चार्द्रेण नाश्मना न च दारुणा\nन शस्रेण न वज्रेण न दिवा न तथा निशि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 30, + "text": "वध्यॊ भवेयं विप्रेन्द्राः शक्रस्य सह दैवतैः\nएवं मे रॊचते संधिः शक्रेण सह नित्यदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 31, + "text": "बाढम इत्य एव ऋषयस तम ऊचुर भरतर्षभ\nएवं कृते तु संधाने वृत्रः परमुदितॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 32, + "text": "यत्तः सदाभवच चापि शक्रॊ ऽमर्षसमन्वितः\nवृत्रस्य वधसंयुक्तान उपायान अनुचिन्तयन\nरन्ध्रान्वेषी समुद्विग्नः सदाभूद बलवृत्रहा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 33, + "text": "स कदा चित समुद्रान्ते तम अपश्यन महासुरम\nसंध्याकाल उपावृत्ते मुहूर्ते रम्यदारुणे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 34, + "text": "ततः संचिन्त्य भगवान वरदानं महात्मनः\nसंध्येयं वर्तते रौद्रा न रात्रिर दिवसं न च\nवृत्रश चापश्य वध्यॊ ऽयं मम सर्वहरॊ रिपुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 35, + "text": "यदि वृत्रं न हन्म्य अद्य वञ्चयित्वा महासुरम\nमहाबलं महाकायं न मे शरेयॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 36, + "text": "एवं संचिन्तयन्न एव शक्रॊ विष्णुम अनुस्मरन\nअथ फेनं तदापश्यत समुद्रे पर्वतॊपमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 37, + "text": "नायं शुष्कॊ न चार्द्रॊ ऽयं न च शस्त्रम इदं तथा\nएनं कषेप्स्यामि वृत्रस्य कषणाद एव नशिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 38, + "text": "सवज्रम अथ फेनं तं कषिप्रं वृत्रे निसृष्टवान\nपरविश्य फेनं तं विष्णुर अथ वृत्रं वयनाशयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 39, + "text": "निहते तु ततॊ वृत्रे दिशॊ वितिमिराभवन\nपरववौ च शिवॊ वायुः परजाश च जहृषुस तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 40, + "text": "ततॊ देवाः स गन्धर्वा यक्षराक्षस पन्नगाः\nऋषयश च महेन्द्रं तम अस्तुवन विविधैः सतवैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 41, + "text": "नमस्कृतः सर्वभूतैः सर्वभूतानि सान्त्वयन\nहतशत्रुः परहृष्टात्मा वासवः सह दैवतैः\nविष्णुं तरिभुवनश्रेष्ठं पूजयाम आस धर्मवित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 42, + "text": "ततॊ हते महावीर्ये वृत्रे देवभयंकरे\nअनृतेनाभिभूतॊ ऽभूच छक्रः परमदुर्मनाः\nतरैशीर्षयाभिभूतश च स पूर्वं बरह्महत्यया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 43, + "text": "सॊ ऽनतम आश्रित्य लॊकानां नष्टसंज्ञॊ विचेतनः\nन पराज्ञायत देवेन्द्रस तव अभिभूतः सवकल्मषैः\nपरतिच्छन्नॊ वसत्य अप्सु चेष्टमान इवॊरगः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 44, + "text": "ततः परनष्टे देवेन्द्रे बरह्महत्या भयार्दिते\nभूमिः परध्वस्त संकाशा निर्वृक्षा शुष्ककानना\nविच्छिन्नस्रॊतसॊ नद्यः सरांस्य अनुदकानि च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 45, + "text": "संक्षॊभश चापि सत्त्वानाम अकृतॊ ऽभवत\nदेवाश चापि भृशं तरस्तास तथा सर्वे महर्षयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 46, + "text": "अराजकं जगत सर्वम अभिभूतम उपद्रवैः\nततॊ भीताभवन देवाः कॊ नॊ राजा भवेद इति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 10, + "shloka": 47, + "text": "दिवि देवर्षयश चापि देवराजविनाकृताः\nन च सम कश चिद देवानां राज्याय कुरुते मनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 11, + "shloka": 1, + "text": "[ष]\nऋषयॊ ऽथाब्रुवन सर्वे देवाश च तरिदशेश्वराः\nअयं वै नहुषः शरीमान देवराज्ये ऽभिषिच्यताम\nते गत्वाथाब्रुवन सर्वे राजा नॊ भव पार्थिव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 11, + "shloka": 2, + "text": "स तान उवाच नहुषॊ देवान ऋषिगणांस तथा\nपितृभिः सहितान राजन परीप्सन हितम आत्मनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 11, + "shloka": 3, + "text": "दुर्बलॊ ऽहं न मे शक्तिर भवतां परिपालने\nबलवाञ जायते राजा बलं शक्रे हि नित्यदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 11, + "shloka": 4, + "text": "तम अब्रुवन पुनः सर्वे देवाः सर्षिपुरॊगमाः\nअस्माकं तपसा युक्तः पाहि राज्यं तरिविष्टपे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 11, + "shloka": 5, + "text": "परस्परभयं घॊरम अस्माकं हि न संशयः\nअभिषिच्यस्व राजेन्द्र भव राजा तरिविष्टपे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 11, + "shloka": 6, + "text": "देवदानव यक्षाणाम ऋषीणां रक्षसां तथा\nपितृगन्धर्वभूतानां चक्षुर्विषयवर्तिनाम\nतेज आदास्यसे पश्यन बलवांश च भविष्यसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 11, + "shloka": 7, + "text": "धर्मं पुरस्कृत्य सदा सर्वलॊकाधिपॊ भव\nबरह्मर्षींश चापि देवांश च गॊपायस्व तरिविष्टपे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 11, + "shloka": 8, + "text": "सुदुर्लभं वरं लब्ध्वा पराप्य राज्यं तरिविष्टपे\nधर्मात्मा सततं भूत्वा कामात्मा समपद्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 11, + "shloka": 9, + "text": "देवॊद्यानेषु सर्वेषु नन्दनॊपवनेषु च\nकैलासे हिमवत्पृष्ठे मन्दरे शवेतपर्वते\nसह्ये महेन्द्रे मलये समुद्रेषु सरित्सु च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 11, + "shloka": 10, + "text": "अप्सरॊभिः परिवृतॊ देवकन्या समावृतः\nनहुषॊ देवराजः सन करीडन बहुविधं तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 11, + "shloka": 11, + "text": "शृण्वन दिव्या बहुविधाः कथाः शरुतिमनॊहराः\nवादित्राणि च सर्वाणि गीतं च मधुरस्वरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 11, + "shloka": 12, + "text": "विश्वावसुर नारदश च गन्धर्वाप्सरसां गणाः\nऋतवः षट च देवेन्द्रं मूर्तिमन्त उपस्थिताः\nमारुतः सुरभिर वाति मनॊज्ञः सुखशीतलः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 11, + "shloka": 13, + "text": "एवं हि करीडतस तस्य नहुषस्य महात्मनः\nसंप्राप्ता दर्शनं देवी शक्रस्य महिषी परिया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 11, + "shloka": 14, + "text": "स तां संदृश्य दुष्टात्मा पराह सर्वान सभासदः\nइन्द्रस्य महिषी देवी कस्मान मां नॊपतिष्ठति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 11, + "shloka": 15, + "text": "अहम इन्द्रॊ ऽसमि देवानां लॊकानां च तथेश्वरः\nआगच्छतु शची मह्यं कषिप्रम अद्य निवेशनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 11, + "shloka": 16, + "text": "तच छरुत्वा दुर्मना देवी बृहस्पतिम उवाच ह\nरक्ष मां नहुषाद बरह्मंस तवास्मि शरणं गता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 11, + "shloka": 17, + "text": "सर्वलक्षणसंपन्नां बरह्मस तवं मां परभाषसे\nदेवराजस्य दयिताम अत्यन्तसुखभागिनीम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 11, + "shloka": 18, + "text": "अवैधव्येन संयुक्ताम एकपत्नीं पतिव्रताम\nउक्तवान असि मां पूर्वम ऋतां तां कुरु वै गिरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 11, + "shloka": 19, + "text": "नॊक्तपूर्वं च भगवन मृषा ते किं चिद ईश्वर\nतस्माद एतद भवेत सत्यं तवयॊक्तं दविजसत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 11, + "shloka": 20, + "text": "बृहस्पतिर अथॊवाच इन्द्राणीं भयमॊहिताम\nयद उक्तासि मया देवि सत्यं तद भविता धरुवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 11, + "shloka": 21, + "text": "दरक्ष्यसे देवराजानम इन्द्रं शीघ्रम इहागतम\nन भेतव्यं च नहुषात सत्यम एतद बरवीमि ते\nसमानयिष्ये शक्रेण नचिराद भवतीम अहम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 11, + "shloka": 22, + "text": "अथ शुश्राव नहुष इन्द्राणीं शरणं गताम\nबृहस्पतेर अङ्गिरसश चुक्रॊध स नृपस तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 1, + "text": "[ष]\nकरुद्धं तु नहुषं जञात्वा देवाः सर्षिपुरॊगमाः\nअब्रुवन देवराजानं नहुषं घॊरदर्शनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 2, + "text": "देवराजजहि करॊधं तवयि करुद्धे जगद विभॊ\nतरस्तं सासुरगन्धर्वं स किंनरमहॊरगम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 3, + "text": "जहि करॊधम इमं साधॊ न करुध्यन्ति भवद्विधाः\nपरस्य पत्नी सा देवी परसीदस्व सुरेश्वर" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 4, + "text": "निवर्तय मनः पापात परदाराभिमर्शनात\nदेवराजॊ ऽसि भद्रं ते परजा धर्मेण पालय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 5, + "text": "एवम उक्तॊ न जग्राह तद वचः काममॊहितः\nअथ देवान उवाचेदम इन्द्रं परति सुराधिपः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 6, + "text": "अहल्या धर्षिता पूर्वम ऋषिपत्नी यशस्विनी\nजीवतॊ भर्तुर इन्द्रेण स वः किं न निवारितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 7, + "text": "बहूनि च नृशंसानि कृतानीन्द्रेण वै पुरा\nवैधर्म्याण्य उपधाश चैव स वः किं न निवारितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 8, + "text": "उपतिष्ठतु मां देवी एतद अस्या हितं परम\nयुष्माकं च सदा देवाः शिवम एवं भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 9, + "text": "इन्द्राणीम आनयिष्यामॊ यथेच्छसि दिवः पते\nजहि करॊधम इमं वीर परीतॊ भव सुरेश्वर" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 10, + "text": "इत्य उक्त्वा ते तदा देवा ऋषिभिः सह भारत\nजग्मुर बृहस्पतिं वक्तुम इन्द्राणीं चाशुभं वचः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 11, + "text": "जानीमः शरणं पराप्तम इन्द्राणीं तव वेश्मनि\nदत्ताभयां च विप्रेन्द्र तवया देवर्षिसत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 12, + "text": "ते तवां देवाः स गन्धर्वा ऋषयश च महाद्युते\nपरसादयन्ति चेन्द्राणी नहुषाय परदीयताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 13, + "text": "इन्द्राद विशिष्टॊ नहुषॊ देवराजॊ महाद्युतिः\nवृणॊत्व इयं वरारॊहा भर्तृत्वे वरवर्णिनी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 14, + "text": "एवम उक्ते तु सा देवी बाष्पम उत्सृज्य सस्वरम\nउवाच रुदती दीना बृहस्पतिम इदं वचः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 15, + "text": "नाहम इच्छामि नहुषं पतिम अन्वास्य तं परभुम\nशरणागतास्मि ते बरह्मंस तराहि मां महतॊ भयात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 16, + "text": "शरणागतां न तयजेयम इन्द्राणि मम निश्चितम\nधर्मज्ञां धर्मशीलां च न तयजे तवाम अनिन्दिते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 17, + "text": "नाकार्यं कर्तुम इच्छामि बराह्मणः सन विशेषतः\nशरुतधर्मा सत्यशीलॊ जानन धर्मानुशासनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 18, + "text": "नाहम एतत करिष्यामि गच्छध्वं वै सुरॊत्तमाः\nअस्मिंश चार्थे पुरा गीतं बरह्मणा शरूयताम इदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 19, + "text": "न तस्य बीजं रॊहति बीजकाले; न चास्य वर्षं वर्षति वर्षकाले\nभीतं परपन्नं परददाति शत्रवे; न सॊ ऽनतरं लभते तराणम इच्छन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 20, + "text": "मॊघम अन्नं विन्दति चाप्य अचेताः; सवर्गाल लॊकाद भरश्यति नष्टचेष्टः\nभीतं परपन्नं परददाति यॊ वै; न तस्य हव्यं परतिगृह्णन्ति देवाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 21, + "text": "परमीयते चास्य परजा हय अकाले; सदा विवासं पितरॊ ऽसय कुर्वते\nभीतं परपन्नं परददाति शत्रवे; सेन्द्रा देवाः परहरन्त्य अस्य वज्रम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 22, + "text": "एतद एवं विजानन वै न दास्यामि शचीम इमाम\nइन्द्राणीं विश्रुतां लॊके शक्रस्य महिषीं परियाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 23, + "text": "अस्या हितं भवेद यच च मम चापि हितं भवेत\nकरियतां तत सुरश्रेष्ठा न हि दास्याम्य अहं शचीम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 24, + "text": "अथ देवास तम एवाहुर गुरुम अङ्गिरसां वरम\nकथं सुनीतं तु भवेन मन्त्रयस्व बृहस्पते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 25, + "text": "नहुषं याचतां देवी किं चित कालान्तरं शुभा\nइन्द्राणी हितम एतद धि तथास्माकं भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 26, + "text": "बहुविघ्नकरः कालः कालः कालं नयिष्यति\nदर्पितॊ बलवांश चापि नहुषॊ वरसंश्रयात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 27, + "text": "ततस तेन तथॊक्ते तु परीता देवास तम अब्रुवन\nबरह्मन साध्व इदम उक्तं ते हितं सर्वदिवौकसाम\nएवम एतद दविजश्रेष्ठ देवी चेयं परसाद्यताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 28, + "text": "ततः समस्ता इन्द्राणीं देवाः साग्निपुरॊगमाः\nऊचुर वचनम अव्यग्रा लॊकानां हितकाम्यया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 29, + "text": "तवया जगद इदं सर्वं धृतं सथावरजङ्गमम\nएकपत्न्य असि सत्या च गच्छस्व नहुषं परति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 30, + "text": "कषिप्रं तवाम अभिकामश च विनशिष्यति पार्थिवः\nनहुषॊ देवि शक्रश च सुरैश्वर्यम अवाप्स्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 31, + "text": "एवं विनिश्चयं कृत्वा इन्द्राणी कार्यसिद्धये\nअभ्यगच्छत सव्रीडा नहुषं घॊरदर्शनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 12, + "shloka": 32, + "text": "दृष्ट्वा तां नहुषश चापि वयॊ रूपसमन्विताम\nसमहृष्यत दुष्टात्मा कामॊपहत चेतनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 13, + "shloka": 1, + "text": "[ष]\nअथ ताम अब्रवीद दृष्ट्वा नहुषॊ देवराट तदा\nतरयाणाम अपि लॊकानाम अहम इन्द्रः शुचिस्मिते\nभजस्व मां वरारॊहे पतित्वे वरवर्णिनि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 13, + "shloka": 2, + "text": "एवम उक्ता तु सा देवी नहुषेण पतिव्रता\nपरावेपत भयॊद्विग्ना परवाते कदली यथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 13, + "shloka": 3, + "text": "नमस्य सा तु बरह्माणं कृत्वा शिरसि चाञ्जलिम\nदेवराजम अथॊवाच नहुषं घॊरदर्शनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 13, + "shloka": 4, + "text": "कालम इच्छाम्य अहं लब्धुं किं चित तवत्तः सुरेश्वर\nन हि विज्ञायते शक्रः पराप्तः किं वा कव वा गतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 13, + "shloka": 5, + "text": "तत्त्वम एतत तु विज्ञाय यदि न जञायते परभॊ\nततॊ ऽहं तवाम उपस्थास्ये सत्यम एतद बरवीमि ते\nएवम उक्तः स इन्द्राण्या नहुषः परीतिमान अभूत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 13, + "shloka": 6, + "text": "एवं भवतु सुश्रॊणियथा माम अभिभाषसे\nजञात्वा चागमनं कार्यं सत्यम एतद अनुस्मरेः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 13, + "shloka": 7, + "text": "नहुषेण विसृष्टा च निश्चक्राम ततः शुभा\nबृहस्पतिनिकेतं सा जगाम च तपस्विनी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 13, + "shloka": 8, + "text": "तस्याः संश्रुत्य च वचॊ देवाः साग्निपुरॊगमाः\nमन्त्रयाम आसुर एकाग्राः शक्रार्थं राजसत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 13, + "shloka": 9, + "text": "देवदेवेन संगम्य विष्णुना परभविष्णुना\nऊचुश चैनं समुद्विग्ना वाक्यं वाक्यविशारदाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 13, + "shloka": 10, + "text": "बरह्महत्याभिभूतॊ वै शक्रः सुरगणेश्वरः\nगतिश च नस तवं देवेश पूर्वजॊ जगतः परभुः\nरक्षार्थं सर्वभूतानां विष्णुत्वम उपजग्मिवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 13, + "shloka": 11, + "text": "तवद्वीर्यान निहते वृत्रे वासवॊ बरह्महत्यया\nवृतः सुरगणश्रेष्ठ मॊक्षं तस्य विनिर्दिश" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 13, + "shloka": 12, + "text": "तेषां तद वचनं शरुत्वा देवानां विष्णुर अब्रवीत\nमाम एव यजतां शक्रः पावयिष्यामि वज्रिणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 13, + "shloka": 13, + "text": "पुण्येन हयमेधेन माम इष्ट्वा पाकशासनः\nपुनर एष्यति देवानाम इन्द्रत्वम अकुतॊभयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 13, + "shloka": 14, + "text": "सवकर्मभिश च नहुषॊ नाशं यास्यति दुर्मतिः\nकं चित कालम इमं देवा मर्षयध्वम अतन्द्रिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 13, + "shloka": 15, + "text": "शरुत्वा विष्णॊः शुभां सत्यां तां वाणीम अमृतॊपमाम\nततः सर्वे सुरगणाः सॊपाध्यायाः सहर्षिभिः\nयत्र शक्रॊ भयॊद्विग्नस तं देशम उपचक्रमुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 13, + "shloka": 16, + "text": "तत्राश्वमेधः सुमहान महेन्द्रस्य महात्मनः\nववृते पावनार्थं वै बरह्महत्यापहॊ नृप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 13, + "shloka": 17, + "text": "विभज्य बरह्महत्यां तु वृक्षेषु च नदीषु च\nपर्वतेषु पृथिव्यां च सत्रीषु चैव युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 13, + "shloka": 18, + "text": "संविभज्य च भूतेषु विसृज्य च सुरेश्वरः\nविज्वरः पूतपाप्मा च वासवॊ ऽभवद आत्मवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 13, + "shloka": 19, + "text": "अकम्प्यं नहुषं सथानाद दृष्ट्वा च बलसूदनः\nतेजॊ घनं सर्वभूतानां वरदानाच च दुःसहम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 13, + "shloka": 20, + "text": "ततः शचीपतिर वीरः पुनर एव वयनश्यत\nअदृश्यः सर्वभूतानां कालाकाङ्क्षी चचार ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 13, + "shloka": 21, + "text": "परनष्टे तु ततः शक्रे शची शॊकसमन्विता\nहा शक्रेति तदा देवी विललाप सुदुःखिता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 13, + "shloka": 22, + "text": "यदि दत्तं यदि हुतं गुरवस तॊषिता यदि\nएकभर्तृत्वम एवास्तु सत्यं यद्य अस्ति वा मयि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 13, + "shloka": 23, + "text": "पुण्यां चेमाम अहं दिव्यां परवृत्ताम उत्तरायणे\nदेवीं रात्रिं नमस्यामि सिध्यतां मे मनॊरथः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 13, + "shloka": 24, + "text": "परयता चनिशां देवीम उपातिष्ठत तत्र सा\nपतिव्रतात्वात सत्येन सॊपश्रुतिम अथाकरॊत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 13, + "shloka": 25, + "text": "यत्रास्ते देवराजॊ ऽसौ तं देशं दर्शयस्व मे\nइत्य आहॊपश्रुतिं देवी सत्यं सत्येन दृश्यताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 14, + "shloka": 1, + "text": "[ष]\nअथैनां रुपिणीं साध्वीम उपातिष्ठद उपश्रुतिः\nतां वयॊ रूप्प संपन्नां दृष्ट्वा देवीम उपस्थिताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 14, + "shloka": 2, + "text": "इन्द्राणी संप्रहृष्टा सा संपूज्यैनाम अपृच्छत\nइच्छामि तवाम अहं जञातुं का तवं बरूहि वरानने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 14, + "shloka": 3, + "text": "उपश्रुतिर अहं देवि तवान्तिकम उपागता\nदर्शनं चैव संप्राप्ता तव सत्येन तॊषिता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 14, + "shloka": 4, + "text": "पतिव्रतासि युक्ता च यमेन नियमेन च\nदर्शयिष्यामि ते शक्रं देवं वृत्रनिषूदनम\nकषिप्रम अन्वेहि भद्रं ते दरक्ष्यसे सुरसत्तमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 14, + "shloka": 5, + "text": "ततस तां परस्थितां देवीम इन्द्राणी सा समन्वगात\nदेवारण्यान्य अतिक्रम्य पर्वतांश च बहूंस ततः\nहिमवन्तम अतिक्रम्य उत्तरं पार्श्वम आगमत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 14, + "shloka": 6, + "text": "समुद्रं च समासाद्य बहुयॊजनविस्तृतम\nआससाद महाद्वीपं नानाद्रुमलता वृतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 14, + "shloka": 7, + "text": "तत्रापश्यत सरॊ दिव्यं नानाशकुनिभिर वृतम\nशतयॊजनविस्तीर्णं तावद एवायतं शुभम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 14, + "shloka": 8, + "text": "तत्र दिव्यानि पद्मानि पञ्च वर्णानि भारत\nषट्पदैर उपगीतानि परफुल्लानि सहस्रशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 14, + "shloka": 9, + "text": "पद्मस्य भित्त्वा नालं च विवेश सहिता तया\nविस तन्तु परविष्टं च तत्रापश्यच छतक्रतुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 14, + "shloka": 10, + "text": "तं दृष्ट्वा च सुसूक्ष्मेण रूपेणावस्थितं परभुम\nसूक्ष्मरूपधरा देवी बभूवॊपश्रुतिश च सा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 14, + "shloka": 11, + "text": "इन्द्रं तुष्टाव चेन्द्राणी विश्रुतैः पूर्वकर्मभिः\nसतूयमानस ततॊ देवः शचीम आह पुरंदरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 14, + "shloka": 12, + "text": "किमर्थम असि संप्राप्ता विज्ञातश च कथं तव अहम\nततः सा कथयाम आस नहुषस्य विचेष्टितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 14, + "shloka": 13, + "text": "इन्द्रत्वं तरिषु लॊकेषु पराप्य वीर्यमदान्वितः\nदर्पाविष्टश च दुष्टात्मा माम उवाच शतक्रतॊ\nउपतिष्ठ माम इति करूरः कालं च कृतवान मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 14, + "shloka": 14, + "text": "यदि न तरास्यसि विभॊ करिष्यति स मां वशे\nएतेन चाहं संतप्ता पराप्ता शक्र तवान्तिकम\nजहि रौद्रं महाबाहॊ नहुषं पापनिश्चयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 14, + "shloka": 15, + "text": "परकाशयस्व चात्मानं दैत्यदानव सूदन\nतेजः समाप्नुहि विभॊ देवराज्यं परशाधि च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 1, + "text": "[ष]\nएवम उक्तः स भगवाञ शच्या पुनर अथाब्रवीत\nविक्रमस्य न कालॊ ऽयं नहुषॊ बलवत्तरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 2, + "text": "विवर्धितश च ऋषिभिर हव्यैः कव्यैश च भामिनि\nनीतिम अत्र विधास्यामि देवि तां कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 3, + "text": "गुह्यं चैतत तवया कार्यं नाख्यातव्यं शुभे कव चित\nगत्वा नहुषम एकान्ते बरवीहि तनुमध्यमे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 4, + "text": "ऋषियानेन दिव्येन माम उपैहि जगत्पते\nएवं तव वशे परीता भविष्यामीति तं वद" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 5, + "text": "इत्य उक्ता देवराजेन पत्नी सा कमलेक्षणा\nएवम अस्त्व इत्य अथॊक्त्वा तु जगाम नहुषं परति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 6, + "text": "नहुषस तां ततॊ दृष्ट्वा विस्मितॊ वाक्यम अब्रवीत\nसवागतं ते वरारॊहे किं करॊमि शुचिस्मिते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 7, + "text": "भक्तं मां भज कल्याणि किम इच्छसि मनस्विनि\nतव कल्याणि यत कार्यं तत करिष्ये सुमध्यमे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 8, + "text": "न च वरीडा तवया कार्या सुश्रॊणि मयि विश्वस\nसत्येन वै शपे देवि कर्तास्मि वचनं तव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 9, + "text": "यॊ मे तवया कृतः कालस तम आकाङ्क्षे जगत्पते\nततस तवम एव भर्ता मे भविष्यसि सुराधिप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 10, + "text": "कार्यं च हृदि मे यत तद देवराजावधारय\nवक्ष्यामि यदि मे राजन परियम एतत करिष्यसि\nवाक्यं परणयसंयुक्तं ततः सयां वशगा तव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 11, + "text": "इन्द्रस्य वाजिनॊ वाहा हस्तिनॊ ऽथ रथास तथा\nइच्छाम्य अहम इहापूर्वं वाहनं ते सुराधिप\nयन न विष्णॊर न रुद्रस्य नासुराणां न रक्षसाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 12, + "text": "वहन्तु तवां महाराज ऋषयः संगता विभॊ\nसर्वे शिबिकया राजन्न एतद धि मम रॊचते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 13, + "text": "नासुरेषु न देवेषु तुल्यॊ भवितुम अर्हसि\nसर्वेषां तेज आदत्स्व सवेन वीर्येण दर्शनात\nन ते परमुखतः सथातुं कश चिद इच्छति वीर्यवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 14, + "text": "एवम उक्तस तु नहुषः पराहृष्यत तदा किल\nउवाच वचनं चापि सुरेन्द्रस ताम अनिन्दिताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 15, + "text": "अपूर्वं वाहनम इदं तवयॊक्तं वरवर्णिनि\nदृढं मे रुचितं देवि तवद्वशॊ ऽसमि वरानने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 16, + "text": "न हय अल्पवीर्यॊ भवति यॊ वाहान कुरुते मुनीन\nअहं तपस्वी बलवान भूतभव्य भवत परभुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 17, + "text": "मयि करुद्धे जगन न सयान मयि सर्वं परतिष्ठितम\nदेवदानवगन्धर्वाः किंनरॊरगराक्षसाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 18, + "text": "न मे करुद्धस्य पर्याप्ताः सर्वे लॊकाः शुचिस्मिते\nचक्षुषा यं परपश्यामि तस्य तेजॊ हराम्य अहम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 19, + "text": "तस्मात ते वचनं देवि करिष्यामि न संशयः\nसप्तर्षयॊ मां वक्ष्यन्ति सर्वे बरह्मर्षयस तथा\nपश्य माहात्म्यम अस्माकम ऋद्धिं च वरवर्णिनि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 20, + "text": "एवम उक्त्वा तु तां देवीं विसृज्य च वराननाम\nविमाने यॊजयित्वा स ऋषीन नियमम आस्थितान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 21, + "text": "अब्रह्मण्यॊ बलॊपेतॊ मत्तॊ वरमदेन च\nकामवृत्तः स दुष्टात्मा वाहयाम आस तान ऋषीन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 22, + "text": "नहुषेण विसृष्टा च बृहस्पतिम उवाच सा\nसमयॊ ऽलपावशेषॊ मे नहुषेणेह यः कृतः\nशक्रं मृगय शीघ्रं तवं भक्तायाः कुरु मे दयाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 23, + "text": "बाढम इत्य एव भगवान बृहस्पतिर उवाच ताम\nन भेतव्यं तवया देवि नहुषाद दुष्टचेतसः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 24, + "text": "न हय एष सथास्यति चिरं गत एष नराधमः\nअधर्मज्ञॊ महर्षीणां वाहनाच च हतः शुभे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 25, + "text": "इष्टिं चाहं करिष्यामि विनाशायास्य दुर्मतेः\nशक्रं चाधिगमिष्यामि मा भैस तवं भद्रम अस्तु ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 26, + "text": "ततः परज्वाल्य विधिवज जुहाव परमं हविः\nबृहस्पतिर महातेजा देवराजॊपलब्धये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 27, + "text": "तस्माच च भगवान देवः सवयम एव हुताशनः\nसत्री वेषम अद्भुतं कृत्वा सहसान्तर अधीयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 28, + "text": "स दिशः परदिशश चैव पर्वतांश च वनानि च\nपृथिवीं चान्तरिक्षं च विचीयातिमनॊ गतिः\nनिमेषान्तरमात्रेण बृहस्पतिम उपागमत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 29, + "text": "बृहस्पते न पश्यामि देवराजम अहं कव चित\nआपः शेषाः सदा चापः परवेष्टुं नॊत्सहाम्य अहम\nन मे तत्र गतिर बरह्मन किम अन्यत करवाणि ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 30, + "text": "तम अब्रवीद देव गुरुर अपॊ विश महाद्युते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 31, + "text": "नापः परवेष्टुं शक्ष्यामि कषयॊ मे ऽतर भविष्यति\nशरणं तवां परपन्नॊ ऽसमि सवस्ति ते ऽसतु महाद्युते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 15, + "shloka": 32, + "text": "अद्भ्यॊ ऽगनिर बरह्मतः कषत्रम अश्मनॊ लॊहम उत्थितम\nतेषां सर्वत्रगं तेजः सवासु यॊनिषु शाम्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 1, + "text": "[बृ]\nतवम अग्ने सर्वदेवानां मुखं तवम असि हव्यवाट\nतवम अन्तः सर्वभूतानां गूढश चरसि साक्षिवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 2, + "text": "तवाम आहुर एकं कवयस तवाम आहुस तरिविधं पुनः\nतवया तयक्तं जगच चेदं सद्यॊ नश्येद धुताशन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 3, + "text": "कृत्वा तुभ्यं नमॊ विप्राः सवकर्म विजितां गतिम\nगच्छन्ति सह पत्नीभिः सुतैर अपि च शाश्वतीम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 4, + "text": "तवम एवाग्ने हव्यवाहस तवम एव परमं हविः\nयजन्ति सत्रैस तवाम एव यज्ञैश च परमाध्वरे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 5, + "text": "सृष्ट्वा लॊकांस तरीन इमान हव्यवाह; पराप्ते काले पचसि पुनः समिद्धः\nसर्वस्यास्य भुवनस्य परसूतिस; तवम एवाग्रे भवसि पुनः परतिष्ठा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 6, + "text": "तवाम अग्ने जलदान आहुर विद्युतश च तवम एव हि\nदहन्ति सर्वभूतानि तवत्तॊ निष्क्रम्य हायनाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 7, + "text": "तवय्य आपॊ निहिताः सर्वास तवयि सर्वम इदं जगत\nन ते ऽसत्व अविदितं किं चित तरिषु लॊकेषु पावक" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 8, + "text": "सवयॊनिं भजते सर्वॊ विशस्वापॊ ऽविशङ्कितः\nअहं तवां वर्धयिष्यामि बराह्मैर मन्त्रैः सनातनैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 9, + "text": "एवं सतुतॊ हव्यवाहॊ भगवान कविर उत्तमः\nबृहस्पतिम अथॊवाच परीतिमान वाक्यम उत्तमम\nदर्शयिष्यामि ते शक्रं सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 10, + "text": "परविश्यापस ततॊ वह्निः स समुद्राः स पल्वलाः\nआजगाम सरस तच च गूढॊ यत्र शतक्रतुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 11, + "text": "अथ तत्रापि पद्मानि विचिन्वन भरतर्षभ\nअन्वपश्यत स देवेन्द्रं विसमध्यगतं सथितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 12, + "text": "आगत्य च ततस तूर्णं तम आचष्ट बृहस्पतेः\nअणु मात्रेण वपुषा पद्मतन्त्व आश्रितं परभुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 13, + "text": "गत्वा देवर्षिगन्धर्वैः सहितॊ ऽथ बृहस्पतिः\nपुराणैः कर्मभिर देवं तुष्टाव बलसूदनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 14, + "text": "महासुरॊ हतः शक्र नमुचिर दारुणस तवया\nशम्बरश च बलश चैव तथॊभौ घॊरविक्रमौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 15, + "text": "शतक्रतॊ विवर्धस्व सर्वाञ शत्रून निषूदय\nउत्तिष्ठ वज्रिन संपश्य देवर्षींश च समागतान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 16, + "text": "महेन्द्र दानवान हत्वा लॊकास तरातास तवया विभॊ\nअपां फेनं समासाद्य विष्णुतेजॊपबृंहितम\nतवया वृत्रॊ हतः पूर्वं देवराजजगत्पते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 17, + "text": "तवं सर्वभूतेषु वरेण्य ईड्यस; तवया समं विद्यते नेह भूतम\nतवया धार्यन्ते सर्वभूतानि शक्र; तवं देवानां महिमानं चकर्थ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 18, + "text": "पाहि देवान स लॊकांश च महेन्द्र बलम आप्नुहि\nएवं संस्तूयमानश च सॊ ऽवर्धत शनैः शनैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 19, + "text": "सवं चैव वपुर आस्थाय बभूव सबलान्वितः\nअब्रवीच च गुरुं देवॊ बृहस्पतिम उपस्थितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 20, + "text": "किं कार्यम अवशिष्टं वॊ हतस तवाष्ट्रॊ महासुरः\nवृत्रश च सुमहाकायॊ गरस्तुं लॊकान इयेष यः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 21, + "text": "मानुषॊ नहुषॊ राजा देवर्षिगणतेजसा\nदेवराज्यम अनुप्राप्तः सर्वान नॊ बाधते भृशम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 22, + "text": "कथं नु नहुषॊ राज्यं देवानां पराप दुर्लभम\nतपसा केन वा युक्तः किं वीर्यॊ वा बृहस्पते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 23, + "text": "देवा भीताः शक्रम अकामयन्त; तवया तयक्तं महद ऐन्द्रं पदं तत\nतदा देवाः पितरॊ ऽथर्षयश च; गन्धर्वसंघाश च समेत्य सर्वे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 24, + "text": "गत्वाब्रुवन नहुषं शक्र तत्र; तवं नॊ राजा भव भुवनस्य गॊप्ता\nतान अब्रवीन नहुषॊ नास्मि शक्र; आप्यायध्वं तपसा तेजसा च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 25, + "text": "एवम उक्तैर वर्धितश चापि देवै; राजाभवन नहुषॊ घॊरवीर्यः\nतरैलॊक्ये च पराप्य राज्यं तपस्विनः; कृत्वा वाहान याति लॊकान दुरात्मा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 26, + "text": "तेजॊ हरं दृष्टिविषं सुघॊरं; मा तवं पश्येर नहुषं वै कदा चित\nदेवाश च सर्वे नहुषं भयार्ता; न पश्यन्तॊ गूढरूपाश चरन्ति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 27, + "text": "एवं वदत्य अङ्गिरसां वरिष्ठे; बृहस्पतौ लॊकपालः कुबेरः\nवैवस्वतश चैव यमः पुराणॊ; देवश च सॊमॊ वरुणश चाजगाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 28, + "text": "ते वै समागम्य महेन्द्रम ऊचुर; दिष्ट्या तवाष्ट्रॊ निहतश चैव वृत्रः\nदिष्ट्या च तवां कुशलिनम अक्षतं च; पश्यामॊ वै निहतारिं च शक्र" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 29, + "text": "स तान यथावत परतिभाष्य शक्रः; संचॊदयन नहुषस्यान्तरेण\nराजा देवानां नहुषॊ घॊररूपस; तत्र साह्यं दीयतां मे भवद्भिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 30, + "text": "ते चाब्रुवन नहुषॊ घॊररूपॊ; दृष्टी विषस तस्य बिभीम देव\nतवं चेद राजन नहुषं पराजयेस; तद वै वयं भागम अर्हाम शक्र" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 31, + "text": "इन्द्रॊ ऽबरवीद भवतु भवान अपां पतिर; यमः कुबेरश च महाभिषेकम\nसंप्राप्नुवन्त्व अद्य सहैव तेन; रिपुं जयामॊ नहुषं घॊरदृष्टिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 32, + "text": "ततः शक्रं जवलनॊ ऽपय आह भागं; परयच्छ मह्यं तव साह्यं करिष्ये\nतम आह शक्रॊ भविताग्ने तवापि; ऐन्द्राग्नॊ वै भाग एकॊ महाक्रतौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 33, + "text": "एवं संचिन्त्य भगवान महेन्द्रः पाकशासनः\nकुबेरं सर्वयक्षाणां धनानां च परभुं तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 16, + "shloka": 34, + "text": "वैवस्वतं पितॄणां च वरुणं चाप्य अपां तथा\nआधिपत्यं ददौ शक्रः सत्कृत्य वरदस तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 17, + "shloka": 1, + "text": "[ष]\nअथ संचिन्तयानस्य देवराजस्य धीमतः\nनहुषस्य वधॊपायं लॊकपालैः सहैव तैः\nतपस्वी तत्र भगवान अगस्त्यः परत्यदृश्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 17, + "shloka": 2, + "text": "सॊ ऽबरवीद अर्च्य देवेन्द्रं दिष्ट्या वै वर्धते भवान\nविश्वरूपविनाशेन वृत्रासुरवधेन च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 17, + "shloka": 3, + "text": "दिष्ट्या च नहुषॊ भरष्टॊ देवराज्यात पुरंदर\nदिष्ट्या हतारिं पश्यामि भवन्तं बलसूदन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 17, + "shloka": 4, + "text": "सवागतं ते महर्षे ऽसतु परीतॊ ऽहं दर्शनात तव\nपाद्यम आचमनीयं च गाम अर्घ्यं च परतीच्छ मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 17, + "shloka": 5, + "text": "पूजितं चॊपविष्टं तम आसने मुनिसत्तमम\nपर्यपृच्छत देवेशः परहृष्टॊ बराह्मणर्षभम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 17, + "shloka": 6, + "text": "एतद इच्छामि भगवन कथ्यमानं दविजॊत्तम\nपरिभ्रष्टः कथं सवर्गान नहुषः पापनिश्चयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 17, + "shloka": 7, + "text": "शृणु शक्र परियं वाक्यं यथा राजा दुरात्मवान\nसवर्गाद भरष्टॊ दुराचारॊ नहुषॊ बलदर्पितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 17, + "shloka": 8, + "text": "शरमार्तास तु वहन्तस तं नहुषं पापकारिणम\nदेवर्षयॊ महाभागास तथा बरह्मर्षयॊ ऽमलाः\nपप्रच्छुः संशयं देव नहुषं जयतां वर" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 17, + "shloka": 9, + "text": "य इमे बरह्मणा परॊक्ता मन्त्रा वै परॊक्षणे गवाम\nएते परमाणं भवत उताहॊ नेति वासव\nनहुषॊ नेति तान आह तमसा मूढ चेतनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 17, + "shloka": 10, + "text": "अधर्मे संप्रवृत्तस तवं धर्मं न परतिपद्यसे\nपरमाणम एतद अस्माकं पूर्वं परॊक्तं महर्षिभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 17, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ विवदमानः स मुनिभिः सह वासव\nअथ माम अस्पृशन मूर्ध्नि पादेनाधर्मपीडितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 17, + "shloka": 12, + "text": "तेनाभूद धुत तेजाः स निःश्रीकश च शचीपते\nततस तम अहम आविग्नम अवॊचं भयपीडितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 17, + "shloka": 13, + "text": "यस्मात पूर्वैः कृतं बरह्म बरह्मर्षिभिर अनुष्ठितम\nअदुष्टं दूषयसि वै यच च मूर्ध्न्य अस्पृशः पदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 17, + "shloka": 14, + "text": "यच चापि तवम ऋषीन मूढ बरह्मकल्पान दुरासदान\nवाहान कृत्वा वाहयसि तेन सवर्गाद धतप्रभः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 17, + "shloka": 15, + "text": "धवंस पापपरिभ्रष्टः कषीणपुण्यॊ महीतलम\nदशवर्षसहस्राणि सर्परूपधरॊ महान\nविचरिष्यसि पूर्णेषु पुनः सवर्गम अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 17, + "shloka": 16, + "text": "एवं भरष्टॊ दुरात्मा स देवराज्याद अरिंदम\nदिष्ट्या वर्धामहे शक्र हतॊ बाह्मण कण्टकः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 17, + "shloka": 17, + "text": "तरिविष्टपं परपद्यस्व पाहि लॊकाञ शचीपते\nजितेन्द्रियॊ जितामित्रः सतूयमानॊ महर्षिभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 17, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ देवा भृषं तुष्टा महर्षिगणसंवृताः\nपितरश चैव यक्षाश च भुजगा राक्षसास तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 17, + "shloka": 19, + "text": "गन्धर्वा देवकन्याश च सर्वे चाप्सरसां गणाः\nसरांसि सरितः शैलाः सागराश च विशां पते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 17, + "shloka": 20, + "text": "उपगम्याब्रुवन सर्वे दिष्ट्या वर्धसि शत्रुहन\nहतश च नहुषः पापॊ दिष्ट्यागस्त्येन धीमता\nदिष्ट्या पापसमाचारः कृतः सर्पॊ महीतले" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 18, + "shloka": 1, + "text": "[ष]\nततः शक्रः सतूयमानॊ गन्धर्वाप्सरसां गणैः\nऐरावतं समारुह्य दविपेन्द्रं लक्षणैर युतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 18, + "shloka": 2, + "text": "पावकश च महातेजा महर्षिश च बृहस्पतिः\nयमश च वरुणश चैव कुबेरश च धनेश्वरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 18, + "shloka": 3, + "text": "सर्वैर देवैः परिवृतः शक्रॊ वृत्रनिषूदनः\nगन्धर्वैर अप्सरॊभिश च यातस तरिभुवनं परभुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 18, + "shloka": 4, + "text": "स समेत्य महेन्द्राण्या देवराजः शतक्रतुः\nमुदा परमया युक्तः पालयाम आस देवराट" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 18, + "shloka": 5, + "text": "ततः स भगवांस तत्र अङ्गिराः समदृश्यत\nअथर्ववेद मन्त्रैश च देवेन्द्रं समपूजयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 18, + "shloka": 6, + "text": "ततस तु भगवान इन्द्रः परहृष्टः समपद्यत\nवरं च परददौ तस्मै अथर्वाङ्गिरसे तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 18, + "shloka": 7, + "text": "अथर्वाङ्गिरसं नाम अस्मिन वेदे भविष्यति\nउदाहरणम एतद धि यज्ञभागं च लप्स्यसे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 18, + "shloka": 8, + "text": "एवं संपूज्य भगवान अथर्वाङ्गिरसं तदा\nवयसर्जयन महाराज देवराजः शतक्रतुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 18, + "shloka": 9, + "text": "संपूज्य सर्वांस तरिदशान ऋषींश चापि तपॊधनान\nइन्द्रः परमुदितॊ राजन धर्मेणापालयत परजाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 18, + "shloka": 10, + "text": "एवं दुःखम अनुप्राप्तम इन्द्रेण सह भार्यया\nअज्ञातवासश च कृतः शत्रूणां वधकाङ्क्षया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 18, + "shloka": 11, + "text": "नात्र मन्युस तवया कार्यॊ यत कलिष्टॊ ऽसि महावने\nदरौपद्या सह राजेन्द्र भरातृभिश च महात्मभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 18, + "shloka": 12, + "text": "एवं तवम अपि राजेन्द्र राज्यं पराप्स्यसि भारत\nवृत्रं हत्वा यथा पराप्तः शक्रः कौरवनन्दन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 18, + "shloka": 13, + "text": "दुराचारश च नहुषॊ बरह्म दविट पापचेतनः\nअगस्त्यपाशाभिहतॊ विनष्टः शाश्वतीं समाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 18, + "shloka": 14, + "text": "एवं तव दुरात्मानः शत्रवः शत्रुसूदन\nकषिप्रं नाशं गमिष्यन्ति कर्णदुर्यॊधनादयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 18, + "shloka": 15, + "text": "अतः सागरपर्यन्तां भॊक्ष्यसे मेदिनीम इमाम\nभरातृभिः सहितॊ वीर दरौपद्या च सहाभिभॊ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 18, + "shloka": 16, + "text": "उपाख्यानम इदं शक्र विजयं वेद संमितम\nराज्ञा वयूढेष्व अनीकेषु शरॊतव्यं जयम इच्छता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 18, + "shloka": 17, + "text": "तस्मात संश्रावयामि तवां विजयं जयतां वर\nसंस्तूयमाना वर्धन्ते महात्मानॊ युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 18, + "shloka": 18, + "text": "कषत्रियाणाम अभावॊ ऽयं युधिष्ठिर महात्मनाम\nदुर्यॊधनापराधेन भीमार्जुनबलेन च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 18, + "shloka": 19, + "text": "आख्यानम इन्द्र विजयं य इदं नियतः पठेत\nधूतपाप्मा जितस्वर्गः स परेत्येह च मॊदते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 18, + "shloka": 20, + "text": "न चारिजं भयं तस्य न चापुत्रॊ भवेन नरः\nनापदं पराप्नुयात कां चिद दीर्घम आयुश च विन्दति\nसर्वत्र जयम आप्नॊति न कदा चित पराजयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 18, + "shloka": 21, + "text": "एवम आश्वासितॊ राजा शल्येन भरतर्षभ\nपूजयाम आस विधिवच छल्यं धर्मभृतां वरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 18, + "shloka": 22, + "text": "शरुत्वा शल्यस्य वचनं कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nपरत्युवाच महाबाहुर मद्रराजम इदं वचः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 18, + "shloka": 23, + "text": "भवान कर्णस्य सारथ्यं करिष्यति न संशयः\nतत्र तेजॊवधः कार्यः कर्णस्य मम संस्तवैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 18, + "shloka": 24, + "text": "एवम एतत करिष्यामि यथा मां संप्रभाषसे\nयच चान्यद अपि शक्ष्यामि तत करिष्याम्य अहं तव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 18, + "shloka": 25, + "text": "तत आमन्त्र्य कौन्तेयाञ शल्यॊ मद्राधिपस तदा\nजगाम सबलः शरीमान दुर्यॊधनम अरिंदमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nयुयुधानस ततॊ वीरः सात्वतानां महारथः\nमहता चतुरङ्गेण बलेनागाद युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 2, + "text": "तस्य यॊधा महावीर्या नानादेशसमागताः\nनानाप्रहरणा वीराः शॊभयां चक्रिरे बलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 3, + "text": "परश्वधैर भिण्ड बालैः शक्तितॊमरमुद्गरैः\nशक्त्यृष्टि परशु परासैः करवालैश च निर्मलैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 4, + "text": "खड्गकार्मुकनिर्यूहैः शरैश च विविधैर अपि\nतैलधौतैः परकाशद्भिस तद अशॊभत वै बलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 5, + "text": "तस्य मेघप्रकाशस्य शस्त्रैस तैः शॊभितस्य च\nबभूव रूपं सैन्यस्य मेघस्येव स विद्युतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 6, + "text": "अक्षौहिणी हि सेना सा तदा यौधिष्ठिरं बलम\nपरविश्यान्तर धधे राजन सागरं कुनदी यथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 7, + "text": "तथैवाक्षौहिणीं गृह्य चेदीनाम ऋषभॊ बली\nधृष्टकेतुर उपागच्छत पाण्डवान अमितौजसः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 8, + "text": "मागधश च जयत्सेनॊ जरासंधिर महाबलः\nअक्षौहिण्यैव सैन्यस्य धर्मराजम उपागमत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 9, + "text": "तथैव पाण्ड्यॊ राजेन्द्र सागरानूपवासिभिः\nवृतॊ बहुविधैर यॊधैर युधिष्ठिरम उपागमत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 10, + "text": "तस्य सैन्यम अतीवासीत तस्मिन बलसमागमे\nपरेक्षणीयतरं राजन सुवेषं बलवत तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 11, + "text": "दरुपदस्याप्य अभूत सेना नानादेशसमागतैः\nशॊभिता पुरुषैः शूरैः पुत्रैश चास्य महारथैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 12, + "text": "तथैव राजा मत्स्यानां विराटॊ वाहिनीपतिः\nपार्वतीयैर महीपालैः सहितः पाण्डवान इयात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 13, + "text": "इतश चेतश च पाण्डूनां समाजग्मुर महात्मनाम\nअक्षौहिण्यस तु सप्तैव विविधध्वजसंकुलाः\nयुयुत्समानाः कुरुभिः पाण्डवान समहर्षयन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 14, + "text": "तथैव धार्तराष्ट्रस्य हर्षं समभिवर्धयन\nभगदत्तॊ महीपालः सेनाम अक्षौहिणीं ददौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 15, + "text": "तस्य चीनैः किरातैश च काञ्चनैर इव संवृतम\nबभौ बलम अनाधृष्यं कर्णिकारवनं यथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 16, + "text": "तथा भूरिश्रवाः शूरः शल्यश च कुरुनन्दन\nदुर्यॊधनम उपायाताव अक्षौहिण्या पृथक पृथक" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 17, + "text": "कृतवर्मा च हार्दिक्यॊ भॊजान्धकबलैः सह\nअक्षौहिण्यैव सेनाया दुर्यॊधनम उपागमत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 18, + "text": "तस्य तैः पुरुषव्याघ्रैर वनमाला धरैर बलम\nअशॊभत यथामत्तैर वनं परक्रीडितैर गजैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 19, + "text": "जयद्रथ मुखाश चान्ये सिन्धुसौवीरवासिनः\nआजग्मुः पृथिवीपालाः कम्पयन्त इवाचलान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 20, + "text": "तेषाम अक्षौहिणी सेना बहुला विबभौ तदा\nविभूयमाना वातेन बहुरूपा इवाम्बुदाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 21, + "text": "सुदक्षिणश च काम्बॊजॊ यवनैश च शकैस तथा\nउपाजगाम कौरव्यम अक्षौहिण्या विशां पते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 22, + "text": "तस्य सेना समावायः शलभानाम इवाबभौ\nस च संप्राप्य कौरव्यं तत्रैवान्तर दधे तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 23, + "text": "तथा माहिष्मती वासी नीलॊ नीलायुधैः सह\nमहीपालॊ महावीर्यैर दक्षिणापथवासिभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 24, + "text": "आवन्त्यौ च महीपालौ महाबलसु संवृतौ\nपृथग अक्षौहिणीभ्यां ताव अभियातौ सुयॊधनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 25, + "text": "केकयाश च नरव्याघ्राः सॊदर्याः पञ्च पार्थिवाः\nसंहर्षयन्तः कौरव्यम अक्षौहिण्या समाद्रवन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 26, + "text": "इतश चेतश च सर्वेषां भूमिपानां महात्मनाम\nतिस्रॊ ऽनयाः समवर्तन्त वाहिन्यॊ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 27, + "text": "एवम एकादशावृत्ताः सेना दुर्यॊधनस्य ताः\nयुयुत्समानाः कौन्तेयान नाना धवजसमाकुलाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 28, + "text": "न हास्तिनपुरे राजन्न अवकाशॊ ऽभवत तदा\nराज्ञां सबलमुख्यानां पराधान्येनापि भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 29, + "text": "ततः पञ्चनदं चैव कृत्स्नं च कुरुजाङ्गलम\nतथा रॊहित कारण्यं मरु भूमिश च केवला" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 30, + "text": "अहिच छत्रं कालकूटं गङ्गाकूलं च भारत\nवारणा वाटधानं च यामुनश चैव पर्वतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 31, + "text": "एष देशः सुविस्तीर्णः परभूतधनधान्यवान\nबभूव कौरवेयाणां बलेन सुसमाकुलः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 19, + "shloka": 32, + "text": "तत्र सैन्यं तथायुक्तं ददर्श स पुरॊहितः\nयः सपाञ्चालराजेन परेषितः कौरवान परति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 20, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nस तु कौरव्यम आसाद्य दरुपदस्य पुरॊहितः\nसत्कृतॊ धृतराष्ट्रेण भीष्मेण विदुरेण च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 20, + "shloka": 2, + "text": "सर्वं कौशल्यम उक्त्वादौ पृष्ट्वा चैवम अनामयम\nसर्वसेनाप्रणेतॄणां मध्ये वाक्यम उवाच ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 20, + "shloka": 3, + "text": "सर्वैर भवद्भिर विदितॊ राजधर्मः सनातनः\nवाक्यॊपादान हेतॊस तु वक्ष्यामि विदिते सति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 20, + "shloka": 4, + "text": "धृतरष्ट्रश च पाण्डुश च सुताव एकस्य विश्रुतौ\nतयॊः समानं दरविणं पैतृकं नात्र संशयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 20, + "shloka": 5, + "text": "धृतराष्ट्रस्य ये पुत्रास ते पराप्ताः पैतृकं वसु\nपाण्डुपुत्राः कथं नाम न पराप्ताः पैतृकं वसु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 20, + "shloka": 6, + "text": "एवंगते पाण्डवेयैर विदितं वः पुरा यथा\nन पराप्तं पैतृकं दरव्यं धार्तराष्ट्रेण संवृतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 20, + "shloka": 7, + "text": "पराणान्तिकैर अप्य उपायैः परयतद्भिर अनेकशः\nशेषवन्तॊ न शकिता नयितुं यमसादनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 20, + "shloka": 8, + "text": "पुनश च वर्धितं राज्यं सवबलेन महात्मभिः\nछद्मनापहृतं कषुद्रैर धार्तराष्ट्रः स सौबलैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 20, + "shloka": 9, + "text": "तद अप्य अनुमतं कर्म तथायुक्तम अनेन वै\nवासिताश च महारण्ये वर्षाणीह तरयॊदश" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 20, + "shloka": 10, + "text": "सभायां कलेशितैर वीरैः सह भार्यैस तथा भृशम\nअरण्ये विविधाः कलेशाः संप्राप्तास तैः सुदारुणाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 20, + "shloka": 11, + "text": "तथा विराटनगरे यॊन्यन्तरगतैर इव\nपराप्तः परमसंक्लेशॊ यथा पापैर महात्मभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 20, + "shloka": 12, + "text": "ते सर्वे पृष्ठतः कृत्वा तत सर्वं पूर्वकिल्बिषम\nसामैव कुरुभिः सार्धम इच्छन्ति कुरुपुंगवाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 20, + "shloka": 13, + "text": "तेषां च वृत्तम आज्ञाय वृत्तं दुर्यॊधनस्य च\nअनुनेतुम इहार्हन्ति धृतराष्ट्रं सुहृज्जनाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 20, + "shloka": 14, + "text": "न हि ते विग्रहं वीराः कुर्वन्ति कुरुभिः सह\nअविनाशेन लॊकस्य काङ्क्षन्ते पाण्डवाः सवकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 20, + "shloka": 15, + "text": "यश चापि धार्तराष्ट्रस्य हेतुः सयाद विग्रहं परति\nस च हेतुर न मन्तव्यॊ बलीयांसस तथा हि ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 20, + "shloka": 16, + "text": "अक्षौहिण्यॊ हि सप्तैव धर्मपुत्रस्य संगताः\nयुयुत्समानाः कुरुभिः परतीक्षन्ते ऽसय शासनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 20, + "shloka": 17, + "text": "अपरे पुरुषव्याघ्राः सहस्राक्षौहिणी समाः\nसात्यकिर भीमसेनश च यमौ च सुमहाबलौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 20, + "shloka": 18, + "text": "एकादशैताः पृतना एकतश च समागताः\nएकतश च महाबाहुर बहुरूपॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 20, + "shloka": 19, + "text": "यथा किरीटी सेनाभ्यःसर्वाभ्यॊ वयतिरिच्यते\nएवम एव महाबाहुर वासु देवॊ महाद्युतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 20, + "shloka": 20, + "text": "बहुलत्वं च सेनानां विक्रमं च किरीटिनः\nबुद्धिमत्तां च कृष्णस्य बुद्ध्वा युध्येत कॊ नरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 20, + "shloka": 21, + "text": "ते भवन्तॊ यथा धर्मं यथा समयम एव च\nपरयच्छन्तु परदातव्यं मा वः कालॊ ऽतयगाद अयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 21, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nतस्य तद वचनं शरुत्वा परज्ञावृद्धॊ महाद्युतिः\nसंपूज्यैनं यथाकालं भीष्मॊ वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 21, + "shloka": 2, + "text": "दिष्ट्या कुशलिनः सर्वे पाण्डवाः सह बान्धवैः\nदिष्ट्या सहायवन्तश च दिष्ट्या धर्मे च ते रताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 21, + "shloka": 3, + "text": "दिष्ट्या च संधिकामास ते भरातरः कुरुनन्दनाः\nदिष्ट्या न युद्धमनसः सह दामॊदरेण ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 21, + "shloka": 4, + "text": "भवता सत्यम उक्तं च सर्वम एतन न संशयः\nअतितीक्ष्णं तु ते वाक्यं बराह्मण्याद इति मे मतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 21, + "shloka": 5, + "text": "असंशयं कलेशितास ते वने चेह च पाण्डवाः\nपराप्ताश च धर्मतः सर्वं पितुर धनम असंशयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 21, + "shloka": 6, + "text": "किरीटी बलवान पार्थः कृतास्त्रश च महाबलः\nकॊ हि पाण्डुसुतं युद्धे विषहेत धनंजयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 21, + "shloka": 7, + "text": "अपि वज्रधरः साक्षात किम उतान्ये धनुर भृतः\nतरयाणाम अपि लॊकानां समर्थ इति मे मतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 21, + "shloka": 8, + "text": "भीष्मे बरुवति तद वाक्यं धृष्टम आक्षिप्य मन्युमान\nदुर्यॊधनं समालॊक्य कर्णॊ वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 21, + "shloka": 9, + "text": "न तन न विदितं बरह्मँल लॊके भूतेन केन चित\nपुनर उक्तेन किं तेन भाषितेन पुनः पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 21, + "shloka": 10, + "text": "दुर्यॊधनार्थे शकुनिर दयूते निर्जितवान पुरा\nसमयेन गतॊ ऽरण्यं पाण्डुपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 21, + "shloka": 11, + "text": "न तं समयम आदृत्य राज्यम इच्छति पैतृकम\nबलम आश्रित्य मत्स्यानां पाञ्चालानां च पार्थिवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 21, + "shloka": 12, + "text": "दुर्यॊधनॊ भयाद विद्वन न दद्यात पदम अन्ततः\nधर्मतस तु महीं कृत्स्नां परदद्याच छत्रवे ऽपि च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 21, + "shloka": 13, + "text": "यदि काङ्क्षन्ति ते राज्यं पितृपैतामहं पुनः\nयथाप्रतिज्ञं कालं तं चरन्तु वनम आश्रिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 21, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनस्याङ्के वर्तन्ताम अकुतॊभयाः\nअधार्मिकाम इमां बुद्धिं कुर्युर मौर्ख्याद धि केवलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 21, + "shloka": 15, + "text": "अथ ते धर्मम उत्सृज्य युद्धम इच्छन्ति पाण्डवाः\nआसाद्येमान कुरुश्रेष्ठान समरिष्यन्ति वचॊ मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 21, + "shloka": 16, + "text": "किं नु राधेय वाचा ते कर्म तत समर्तुम अर्हसि\nएक एव यदा पार्थः षड रथाञ जितवान युधि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 21, + "shloka": 17, + "text": "न चेद एवं करिष्यामॊ यद अयं बराह्मणॊ ऽबरवीत\nधरुवं युधि हतास तेन भक्षयिष्याम पांसुकान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 21, + "shloka": 18, + "text": "धृतराष्ट्रस ततॊ भीष्मम अनुमान्य परसाद्य च\nअवभर्त्स्य च राधेयम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 21, + "shloka": 19, + "text": "अस्मद्धितम इदं वाक्यं भीष्मः शांतनवॊ ऽबरवीत\nपाण्डवानां हितं चैव सर्वस्य जगतस तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 21, + "shloka": 20, + "text": "चिन्तयित्वा तु पार्थेभ्यः परेषयिष्यामि संजयम\nस भवान परतियात्व अद्य पाण्डवान एव माचिरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 21, + "shloka": 21, + "text": "स तं सत्कृत्य कौरव्यः परेषयाम आस पाण्डवान\nसभामध्ये समाहूय संजयं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nपराप्तान आहुः संजय पाण्डुपुत्रान; उपप्लव्ये तान विजानीहि गत्वा\nअजातशत्रुं च सभाजयेथा; दिष्ट्यानघ गरामम उपस्थितस तवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 2, + "text": "सर्वान वदेः संजय सवस्तिमन्तः; कृच्छ्रं वासम अतदर्हा निरुष्य\nतेषां शान्तिर विद्यते ऽसमासु शीघ्रं; मिथ्यॊपेतानाम उपकारिणां सताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 3, + "text": "नाहं कव चित संजय पाण्डवानां; मिथ्यावृत्तिं कां चन जात्व अपश्यम\nसर्वां शरियं हय आत्मवीर्येण लब्ध्वा; पर्याकार्षुः पाण्डवा मह्यम एव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 4, + "text": "दॊषं हय एषां नाधिगच्छे परिक्षन; नित्यं कं चिद येन गर्हेय पार्थान\nधर्मार्थाभ्यां कर्म कुर्वन्ति नित्यं; सुखप्रिया नानुरुध्यन्ति कामान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 5, + "text": "धर्मं शीतं कषुत्पिपासे तथैव; निद्रां तन्द्रीं करॊधहर्षौ परमादम\nधृत्या चैव परज्ञया चाभिभूय; धर्मार्थयॊगान परयतन्ति पार्थाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 6, + "text": "तयजन्ति मित्रेषु धनानि काले; न संवासाज जीर्यति मैत्रम एषाम\nयथार्ह मानार्थ करा हि पार्थास; तेषां दवेष्टा नास्त्य आजमीढस्य पक्षे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 7, + "text": "अन्यत्र पापाद विषमान मन्दबुद्धेर; दुर्यॊधनात कषुद्रतराच च कर्णात\nतेषां हीमे हीनसुखप्रियाणां; महात्मनां संजनयन्ति तेजः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 8, + "text": "उत्थानवीर्यः सुखम एधमानॊ; दुर्यॊधनः सुकृतं मन्यते तत\nतेषां भागं यच च मन्येत बालः; शक्यं हर्तुं जीवतां पाण्डवानाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 9, + "text": "यस्यार्जुनः पदवीं केशवश च; वृकॊदरः सात्यकॊ ऽजातशत्रॊः\nमाद्रीपुत्रौ सृञ्जयाश चापि सर्वे; पुरा युद्धात साधु तस्य परदानम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 10, + "text": "स हय एवैकः पृथिवीं सव्यसाची; गाण्डीवधन्वा परणुदेद रथस्थः\nतथा विष्णुः केशवॊ ऽपय अप्रधृष्यॊ; लॊकत्रयस्याधिपतिर महात्मा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 11, + "text": "तिष्ठेत कस तस्य मर्त्यः पुरस्ताद; यः सर्वदेवेषु वरेण्य ईड्यः\nपर्जन्यघॊषान परवपञ शरौघान; पतंगसंघान इव शीघ्रवेगान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 12, + "text": "दिशं हय उदीचीम अपि चॊत्तरान कुरून; गाण्डीवधन्वैक रथॊ जिगाय\nधनं चैषाम आहरत सव्यसाची; सेनानुगान बलिदांश चैव चक्रे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 13, + "text": "यश चैव देवान खाण्डवे सव्यसाची; गाण्डीवधन्वा परजिगाय सेन्द्रान\nउपाहरत फल्गुनॊ जातवेदसे; यशॊ मानं वर्धयन पाण्डवानाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 14, + "text": "गदा भृतां नाद्य समॊ ऽसति; भीमाद धस्त्य आरॊहॊ नास्ति समश च तस्य\nरथे ऽरजुनाद आहुर अहीनम एनं; बाह्वॊर बले चायुत नागवीर्यम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 15, + "text": "सुशिक्षितः कृतवैरस तरस्वी; दहेत करुद्धस तरसा धार्तराष्ट्रान\nसदात्यमर्षी बलवान न शक्यॊ; युद्धे जेतुं वासवेनापि साक्षात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 16, + "text": "सुचेतसौ बलिनौ शीघ्रहस्तौ; सुशिक्षितौ भरातरौ फल्गुनेन\nशयेनौ यथा पक्षिपूगान रुजन्तौ; माद्रीपुत्रौ नेह कुरून विशेताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 17, + "text": "तेषां मध्ये वर्तमानस तरस्वी; धृष्टद्युम्नः पाण्डवानाम इहैकः\nसहामात्यः सॊमकानां परबर्हः; संत्यक्तात्मा पाण्डवानां जयाय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 18, + "text": "सहॊषितश चरितार्थॊ वयः सथः; शाल्वेयानाम अधिपॊ वै विराटः\nसह पुत्रैः पाण्डवार्थे च शश्वद; युधिष्ठिरं भक्त इति शरुतं मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 19, + "text": "अवरुद्धा बलिनः केकयेभ्यॊ; महेष्वासा भरातरः पञ्च सन्ति\nकेकयेभ्यॊ राज्यम आकाङ्क्षमाणा; युद्धार्थिनश चानुवसन्ति पार्थान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 20, + "text": "सर्वे च वीराः पृथिवीपतीनां; समानीताः पाण्डवार्थे निविष्टाः\nशूरान अहं भक्तिमतः शृणॊमि; परीत्या युक्तान संश्रितान धर्मराजम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 21, + "text": "गिर्याश्रया दुर्ग निवासिनश च; यॊधाः पृथिव्यां कुलजा विशुद्धाः\nमलेच्छाश च नानायुध वीर्यवन्तः; समागताः पाण्डवार्थे निविष्टाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 22, + "text": "पाण्ड्यश च राजामित इन्द्रकल्पॊ; युधि परवीरैर बहुभिः समेतः\nसमागतः पाण्डवार्थे महात्मा; लॊकप्रवीरॊ ऽपरतिवीर्य तेजाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 23, + "text": "अस्त्रं दरॊणाद अर्जुनाद वासुदेवात; कृपाद भीष्माद येन कृतं शृणॊमि\nयं तं कार्ष्णि परतिमं पराहुर एकं; स सात्यकिः पाण्डवार्थे निविष्टः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 24, + "text": "अपाश्रिताश चेदिकरूषकाश च; सर्वॊत्साहैर भूमिपालैः समेताः\nतेषां मध्ये सूर्यम इवातपन्तं; शरिया वृतं चेदिपतिं जवलन्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 25, + "text": "अस्तम्भनीयं युधि मन्यमानं; जया कर्षतां शरेष्ठतमं पृथिव्याम\nसर्वॊत्साहं कषत्रियाणां निहत्य; परसह्य कृष्णस तरसा ममर्द" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 26, + "text": "यशॊ मानौ वर्धयन यादवानां; पुराभिनच छिशुपालं समीके\nयस्य सर्वे वर्धयन्ति सम मानं; करूष राजप्रमुखा नरेन्द्राः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 27, + "text": "तम असह्यं केशवं तत्र मत्वा; सुग्रीव युक्तेन रथेन कृष्णम\nसंप्राद्रवंश चेदिपतिं विहाय; सिंहं दृष्ट्वा कषुद्रमृगा इवान्ये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 28, + "text": "यस तं परतीपस तरसा परत्युदीयाद; आशंसमानॊ दवैरथे वासुदेवम\nसॊ ऽशेत कृष्णेन हतः परासुर; वातेनेवॊन्मथितः कर्णिकारः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 29, + "text": "पराक्रमं मे यद अवेदयन्त; तेषाम अर्थे संजय केशवस्य\nअनुस्मरंस तस्य कर्माणि विष्णॊर; गावल्गणे नाधिगच्छामि शान्तिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 30, + "text": "न जातु ताञ शत्रुर अन्यः सहेत; येषां स सयाद अग्रणीर वृष्णिसिंहः\nपरवेपते मे हृदयं भयेन; शरुत्वा कृष्णाव एकरथे समेतौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 31, + "text": "नॊ चेद गच्छेत संगरं मन्दबुद्धिस; ताभ्यां सुतॊ मे विपरीतचेताः\nनॊ चेत कुरून संजय निर्दहेताम; इन्द्रा विष्णू दैत्य सेनां यथैव\nमतॊ हि मे शक्रसमॊ धनंजयः; सनातनॊ वृष्णिवीरश च विष्णुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 32, + "text": "धर्मारामॊ हरीनिषेधस तरस्वी; कुन्तीपुत्रः पाण्डवॊ ऽजातशत्रुः\nदुर्यॊधनेन निकृतॊ मनस्वी; नॊ चेत करुद्ध परदहेद धार्तराष्ट्रान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 33, + "text": "नाहं तथा हय अर्जुनाद वासुदेवाद; भीमाद वापि परदहेद धार्तराष्ट्रान\nयथा राज्ञः करॊधदीप्तस्य सूत; मन्यॊर अहं भीततरः सदैव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 34, + "text": "अलं तपॊ बरह्मचर्येण युक्तः; संकल्पॊ ऽयं मानसस तस्य सिध्येत\nतस्य करॊधं संजयाहं सिमीके; सथाने जानभृशम अस्म्य अद्य भीतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 35, + "text": "स गच्छ शीघ्रं परहितॊ रथेन; पाञ्चालराजस्य चमूं परेत्य\nअजातशत्रुं कुशलं सम पृच्छेः; पुनः पुनः परीतियुक्तं वदेस तवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 36, + "text": "जनार्दनं चापि समेत्य तात; महामात्रं वीर्यवताम उदारम\nअनामयं मद्वचनेन पृच्छेर; धृतराष्ट्रः पाण्डवैः शान्तिम ईप्सुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 37, + "text": "न तस्य किं चिद वचनं न कुर्यात; कुन्तीपुत्रॊ वासुदेवस्य सूत\nपरियश चैषाम आत्मसमश च कृष्णॊ; विद्वांश चैषां कर्मणि नित्ययुक्तः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 38, + "text": "समानीय पाणवान सृञ्जयांश च; जनार्दनं युयुधानं विराटम\nअनामयं मद्वचनेन पृच्छेः; सर्वांस तथा दरौपदेयांश च पञ्च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 22, + "shloka": 39, + "text": "यद यत तत्र पराप्तकालं परेभ्यस; तवं मन्येथा भारतानां हितं च\nतत तद भाषेथाः संजय राजमध्ये; न मूर्छयेद यन न भवेच च युद्धम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 23, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nराज्ञस तु वचनं शरुत्वा धृतराष्ट्रस्य संजयः\nउपप्लव्यं ययौ दरष्टुं पाण्डवान अमितौजसः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 23, + "shloka": 2, + "text": "स तु राजानम आसाद्य धर्मात्मानं युधिष्ठिरम\nपरणिपत्य ततः पूर्वं सूतपुत्रॊ ऽभयभाषत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 23, + "shloka": 3, + "text": "गावल्गणिः संजय सूत सूनुर; अजातशत्रुम अवदत परतीतः\nदिष्ट्या राजंस तवाम अरॊगं परपश्ये; सहायवन्तं च महेन्द्रकल्पम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 23, + "shloka": 4, + "text": "अनामयं पृच्छति तवाम्बिकेयॊ; वृद्धॊ राजा धृतराष्ट्रॊ मनीषी\nकच चिद भीमः कुशली पाण्डवाग्र्यॊ; धनंजयस तौ च माद्री तनूजौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 23, + "shloka": 5, + "text": "कच चित कृष्णा दरौपदी राजपुत्री; सत्यव्रता वीर पत्नी सपुत्रा\nमनस्विनी यत्र च वाञ्छसि तवम; इष्टान कामान भारत सवस्ति कामः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 23, + "shloka": 6, + "text": "गावल्गणे संजय सवागतं ते; परीतात्माहं तवाभिवदामि सूत\nअनामयं परतिजाने तवाहं; सहानुजैः कुशली चास्मि विद्वन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 23, + "shloka": 7, + "text": "चिराद इदं कुशलं भरतस्य; शरुत्वा राज्ञः कुरुवृद्धस्य सूत\nमन्ये साक्षाद दृष्टम अहं नरेन्द्रं; दृष्ट्वैव तवां संजय परीतियॊगात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 23, + "shloka": 8, + "text": "पितामहॊ नः सथविरॊ मनस्वी; महाप्रज्ञः सर्वधर्मॊपपन्नः\nस कौरव्यः कुशली तात भीष्मॊ; यथापूर्वं वृत्तिर अप्य अस्य कच चित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 23, + "shloka": 9, + "text": "कच चिद राजा धृतराष्ट्रः सपुत्रॊ; वैचित्र वीर्यः कुशली महात्मा\nमहाराजॊ बाह्लिकः परातिपेयः; कच चिद विद्वान कुशली सूतपुत्र" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 23, + "shloka": 10, + "text": "स सॊमदत्तः कुशली तात कच चिद; भूरिश्रवाः सत्यसंधः शलश च\nदरॊणः सपुत्रश च कृपश च विप्रॊ; महेष्वासाः कच चिद एते ऽपय अरॊगाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 23, + "shloka": 11, + "text": "महाप्राज्ञाः सर्वशास्त्रावदाता; धनुर भृतां मुख्यतमाः पृथिव्याम\nकच चिन मानं तात लभन्त एते; धनुर भृतः कच चिद एते ऽपय अरॊगाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 23, + "shloka": 12, + "text": "सर्वे कुरुभ्यः सपृहयन्ति संजय; धनुर्धरा ये पृथिव्यां युवानः\nयेषां राष्ट्रे निवसति दर्शनीयॊ; महेष्वासः शीलवान दरॊणपुत्रः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 23, + "shloka": 13, + "text": "वैश्यापुत्रः कुशली तात कच चिन; महाप्राज्ञॊ राजपुत्रॊ युयुत्सुः\nकर्णॊ ऽमात्यः कुशली तात कच चित; सुयॊधनॊ यस्य मन्दॊ विधेयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 23, + "shloka": 14, + "text": "सत्रियॊ वृद्धा भारतानां जनन्यॊ; महानस्यॊ दासभार्याश च सूत\nवध्वः पुत्रा भागिनेया भगिन्यॊ; दौहित्रा वा कच चिद अप्य अव्यलीकाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 23, + "shloka": 15, + "text": "कच चिद राजा बाह्मणानां यथावत; परवर्तते पूर्ववत तात वृत्तिम\nकच चिद दायान मामकान धार्तराष्ट्रॊ; दविजातीनां संजय नॊपहन्ति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 23, + "shloka": 16, + "text": "कच चिद राजा धृतराष्ट्रः सपुत्र; उपेक्षते बराह्मणातिक्रमान वै\nकच चिन न हेतॊर इव वर्त्म भूत; उपेक्षते तेषु स नयून वृत्तिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 23, + "shloka": 17, + "text": "एतज जयॊतिर उत्तमं जीवलॊके; शुक्लं परजानां विहितं विधात्रा\nते चेल लॊभं न नियच्छन्ति मन्दाः; कृत्स्नॊ नाशॊ भविता कौरवाणाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 23, + "shloka": 18, + "text": "कच चिद राजा धृतराष्ट्रः सपुत्रॊ; बुभूषते वृत्तिम अमात्यवर्गे\nकच चिन न भेदेन जिजीविषन्ति; सुहृद रूपा दुर्हृदश चैकमित्राः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 23, + "shloka": 19, + "text": "कच चिन न पापं कथयन्ति तात; ते पाण्डवानां कुरवः सर्व एव\nकच चिद दृष्ट्वा दस्यु संघान समेतान; समरन्ति पार्थस्य युधां परणेतुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 23, + "shloka": 20, + "text": "मौर्वी भुजाग्र परहितान सम तात; दॊधूयमानेन धनुर्धरेण\nगाण्डीवमुक्तान सतनयित्नुघॊषान; अजिह्मगान कच चिद अनुस्मरन्ति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 23, + "shloka": 21, + "text": "न हय अपश्यं कं चिद अहं पृथिव्यां; शरुतं समं वाधिकम अर्जुनेन\nयस्यैक षष्टिर निशितास तीक्ष्णधाराः; सुवाससः संमतॊ हस्तवापः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 23, + "shloka": 22, + "text": "गदापाणिर भीमसेनस तरस्वी; परवेपयञ शत्रुसंघान अनीके\nनागः परभिन्न इव नड्वलासु; चङ्क्रम्यते कच चिद एनं समरन्ति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 23, + "shloka": 23, + "text": "माद्रीपुत्रः सहदेवः कलिङ्गान; समागतान अजयद दन्तकूरे\nवामेनास्यन दक्षिणेनैव यॊ वै; महाबलं कच चिद एनं समरन्ति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 23, + "shloka": 24, + "text": "उद्यन्न अयं नकुलः परेषितॊ वै; गावल्गणे संजय पश्यतस ते\nदिशं परतीचीं वशम आनयन मे; माद्री सुतं कच चिद एनं समरन्ति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 23, + "shloka": 25, + "text": "अभ्याभवॊ दवैतवने य आसीद; दुर्मन्त्रिते घॊषयात्रा गतानाम\nयत्र मन्दाञ शत्रुवशं परयातान; अमॊचयद भीमसेनॊ जयश च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 23, + "shloka": 26, + "text": "अहं पश्चाद अर्जुनम अभ्यरक्षं; माद्रीपुत्रौ भीमसेनश च चक्रे\nगाण्डीवभृच छत्रुसंघान उदस्य; सवस्त्य आगमत कच चिद एनं समरन्ति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 23, + "shloka": 27, + "text": "न कर्मणा साधुनैकेन नूनं; कर्तुं शक्यं भवतीह संजय\nसर्वात्मना परिजेतुं वयं चेन; न शक्नुमॊ धृतराष्ट्रस्य पुत्रम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 24, + "shloka": 1, + "text": "[सम्जय]\nयथार्हसे पाण्डव तत तथैव; कुरून कुरुश्रेष्ठ जनं च पृच्छसि\nअनामयास तात मनस्विनस ते; कुरुश्रेष्ठान पृच्छसि पार्थ यांस तवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 24, + "shloka": 2, + "text": "सन्त्य एव वृद्धाः साधवॊ धार्तराष्ट्रे; सन्त्य एव पापाः पाण्डव तस्य विद्धि\nदद्याद रिपॊश चापि हि धार्तराष्ट्रः; कुतॊ दायाँल लॊपयेद बराह्मणानाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 24, + "shloka": 3, + "text": "यद युष्माकं वर्तते ऽसौ न धर्म्यम; अद्रुग्धेषु दरुग्धवत तन न साधु\nमित्र धरुक सयाद धृतराष्ट्रः सपुत्रॊ; युष्मान दविषन साधु वृतान असाधुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 24, + "shloka": 4, + "text": "न चानुजानाति भृशं च तप्यते; शॊचत्य अन्तः सथविरॊ ऽजातशत्रॊ\nशृणॊति हि बराह्मणानां समेत्य; मित्रद्रॊहः पातकेभ्यॊ गरीयान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 24, + "shloka": 5, + "text": "समरन्ति तुभ्यं नरदेवं संगमे; युद्धे च जिष्णॊश च युधां परणेतुः\nसमुत्कृष्टे दुन्दुभिशङ्खशब्दे; गदापाणिं भीमसेनं समरन्ति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 24, + "shloka": 6, + "text": "माद्री सुतौ चापि रणाजिमध्ये; सर्वा दिशः संपतन्तौ समरन्ति\nसेनां वर्षन्तौ शरवर्षैर अजस्रं; महारथौ समरे दुष्प्रकम्प्यौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 24, + "shloka": 7, + "text": "न तव एव मन्ये पुरुषस्य राजन्न; अनागतं जञायते यद भविष्यम\nतवं चेद इमं सर्वधर्मॊपपन्नः; पराप्तः कलेशं पाण्डव कृच्छ्ररूपम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 24, + "shloka": 8, + "text": "तवम एवैतत सर्वम अतश च भूयः; समीकुर्याः परज्ञयाजात शत्रॊ\nन कामार्थं संत्यजेयुर हि धर्मं; पाण्डॊः सुताः सर्व एवेन्द्र कल्पाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 24, + "shloka": 9, + "text": "तवम एवैतत परज्ञयाजात शत्रॊ; शमं कुर्या येन शर्माप्नुयुस ते\nधार्तराष्ट्राः पाण्डवाः सृञ्जयाश च; ये चाप्य अन्ये पार्थिवाः संनिविष्टाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 24, + "shloka": 10, + "text": "यन माब्रवीद धृतराष्ट्रॊ निशायाम; अजातशत्रॊ वचनं पिता ते\nसहामात्यः सह पुत्रश च राजन; समेत्य तां वाचम इमां निबॊध" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 25, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nसमागताः पाण्डवाः सृञ्जयाश च; जनार्दनॊ युयुधानॊ विराटः\nयत ते वाक्यं धृतराष्ट्रानुशिष्टं; गावल्गणे बरूहि तत सूतपुत्र" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 25, + "shloka": 2, + "text": "अजत शत्रुं च वृकॊदरं च; धनंजयं माद्रवतीसुतौ च\nआमन्त्रये वासुदेवं च शौरिं; युयुधानं चेकितानं विराटम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 25, + "shloka": 3, + "text": "पाञ्चालानाम अधिपं चैव वृद्धं; धृष्टद्युम्नं पार्षतं याज्ञसेनिम\nसर्वे वाचं शृणुतेमां मदीयां; वक्ष्यामि यां भूतिम इच्छन कुरूणाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 25, + "shloka": 4, + "text": "शमं राजा धृतराष्ट्रॊ ऽभिनन्दन्न; अयॊजयत तवरमाणॊ रथं मे\nस भरातृपुत्र सवजनस्य राज्ञस; तद रॊचतां पाण्डवानां शमॊ ऽसतु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 25, + "shloka": 5, + "text": "सर्वैर धर्मैः समुपेताः सथ पार्थाः; परस्थानेन मार्दवेनार्जवेन\nजाताः कुले अनृशंसा वदान्या; हरीनिषेधाः कर्मणां निश्चयज्ञाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 25, + "shloka": 6, + "text": "न युज्यते कर्म युष्मसु हीनं; सत्त्वं हि वस तादृशं भीमसेनाः\nउद्भासते हय अञ्जन बिन्दुवत तच; छुक्ले वस्त्रे यद भवेत किल्बिषं वः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 25, + "shloka": 7, + "text": "सर्वक्षयॊ दृश्यते यत्र कृत्स्नः; पापॊदयॊ निरयॊ ऽभाव संस्थः\nकस तत कुर्याज जतु कर्म परजानन; पराजयॊ यत्र समॊ जयश च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 25, + "shloka": 8, + "text": "ते वै धन्य यैः कृतं जञातिकार्यं; ये वः पुत्राः सुहृदॊ बान्धवाश च\nउपक्रुष्टं जीवितं संत्यजेयुस; ततः कुरूणां नियतॊ वै भवः सयात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 25, + "shloka": 9, + "text": "ते चेत कुरून अनुशास्य सथ पार्था; निनीय सर्वान दविषतॊ निगृह्य\nसमं वस तज जीवितं मृत्युना सयाद; यज जीवध्वं जञातिवधे न साधु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 25, + "shloka": 10, + "text": "कॊ हय एव युस्मान सह केशवेन; स चेकितानान पार्षत बाहुगुप्तान\nस सात्यकीन विषहेत परजेतुं; लब्ध्वापि देवान सचिवान सहेन्द्रान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 25, + "shloka": 11, + "text": "कॊ वा कुरून दरॊण भीष्माभिगुप्तान; अश्वत्थाम्ना शल्य कृपादिभिश च\nरणे परसॊढुं विषहेत राजन; राधेय गुप्तान सह भूमिपालैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 25, + "shloka": 12, + "text": "महद बलं धार्तराष्ट्रस्य राज्ञः; कॊ वै शक्तॊ हन्तुम अक्षीयमाणः\nसॊ ऽहं जये चैव पराजये च; निःश्रेयसं नाधिगच्छामि किं चित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 25, + "shloka": 13, + "text": "कथं हि नीचा इव दौष्कुलेया; निर्धर्मार्थं कर्म कुर्युश च पार्थाः\nसॊ ऽहं परसाद्य परणतॊ वासुदेवं; पाञ्चालानाम अधिपं चैव वृद्धम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 25, + "shloka": 14, + "text": "कृताञ्जलिः शरणं वः परपद्ये; कथं सवस्ति सत्यात कुरुसृञ्जयानाम\nन हय एव ते वचनं वासुदेवॊ; धनंजयॊ वा जातु किं चिन न कुर्यात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 25, + "shloka": 15, + "text": "पराणान आदौ याच्यमानः कुतॊ ऽनयद; एतद विद्वन साधनार्थं बरवीमि\nएतद राज्ञॊ भीष्म पुरॊगमस्य; मतं यद वः शान्तिर इहॊत्तमा सयात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 26, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकां नु वाचं संजय मे शृणॊषि; युद्धैषिणीं येन युद्धाद बिभेषि\nअयुद्धं वै तात युद्धाद गरीयः; कस तल लब्ध्वा जातु युध्येत सूत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 26, + "shloka": 2, + "text": "अकुर्वतश चेत पुरुषस्य संजय; सिध्येत संकल्पॊ मनसा यं यम इच्छेत\nन कर्म कुर्याद विदितं ममैतद; अन्यत्र युद्धाद बहु यल लघीयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 26, + "shloka": 3, + "text": "कुतॊ युद्धं जातु नरः परजानन; कॊ दैवशप्तॊ ऽभिवृणीत युद्धम\nसुखैषिणः कर्म कुर्वन्ति पार्था; धर्माद अहीनं यच च लॊकस्य पथ्यम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 26, + "shloka": 4, + "text": "कर्मॊदयं सुखम आशंसमानः; कृच्छ्रॊपायं तत्त्वतः कर्म दुःखम\nसुखप्रेप्सुर विजिघांसुश च दुःखं; येन्द्रियाणां परीतिवशानुगामी\nकामाभिध्या सवशरीरं दुनॊति; यया परयुक्तॊ ऽनुकरॊति दुःखम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 26, + "shloka": 5, + "text": "यथेध्यमानस्य समिद्ध तेजसॊ; भूयॊ बलं वर्धते पावकस्य\nकामार्थलाभेन तथैव भूयॊ; न तृप्यते सर्विषेवाग्निर इद्धः\nसंपश्येमं भॊगचयं महान्तं; सहास्माभिर धृतराष्ट्रस्य राज्ञः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 26, + "shloka": 6, + "text": "नाश्रेयसाम ईश्वरॊ विग्रहाणां; नाश्रेयसां गीतशब्दं शृणॊति\nनाश्रेयसः सेवते माल्यगन्धान; न चाप्य अश्रेयांस्य अनुलेपनानि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 26, + "shloka": 7, + "text": "नाश्रेयसः परावरान अध्यवस्ते; कथं तव अस्मान संप्रणुदेत कुरुभ्यः\nअत्रैव च सयाद अवधूय एष; कामः शरीरे हृदयं दुनॊति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 26, + "shloka": 8, + "text": "सवयं राजा विषमस्थः परेषु; सामस्थ्यम अन्विच्छति तन न साधु\nयथात्मनः पश्यति वृत्तम एव; तथा परेषाम अपि सॊ ऽभयुपैति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 26, + "shloka": 9, + "text": "आसन्नम अग्निं तु निदाघकाले; गम्भीरकक्षे गहने विसृज्य\nयथा वृद्धं वायुवशेन शॊचेत; कषेमं मुमुक्षुः शिशिर वयपाये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 26, + "shloka": 10, + "text": "पराप्तैश्वर्यॊ धृतराष्ट्रॊ ऽदय राजा; लालप्यते संजय कस्य हेतॊः\nपरगृह्य दुर्बुद्धिम अनार्जवे रतं; पुत्रं मन्दं मूढम अमन्त्रिणं तु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 26, + "shloka": 11, + "text": "अनाप्तः सन्न आप्ततमस्य वाचं; सुयॊधनॊ विदुरस्यावमन्य\nसुतस्य राजा धृतराष्ट्रः परियैषी; संबुध्यमानॊ विशते ऽधर्मम एव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 26, + "shloka": 12, + "text": "मेधाविनं हय अर्थकामं कुरूणां; बहुश्रुतं वाग्मिनं शीलवन्तम\nसूत राजा धृतराष्ट्रः कुरुभ्यॊ; न सॊ ऽसमरद विदुरं पुत्रकाम्यात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 26, + "shloka": 13, + "text": "मानघ्नस्य आत्मकामस्य चेर्ष्यॊः; संरम्भिणश चार्थधर्मातिगस्य\nदुर्भाषिणॊ मन्युवशानुगस्य; कामात्मनॊ दुर्हृदॊ भावनस्य" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 26, + "shloka": 14, + "text": "अनेयस्याश्रेयसॊ दीर्घमन्यॊर; मित्र दरुहः संजय पापबुद्धेः\nसुतस्य राजा धृतराष्ट्रः परियैषी; परपश्यमानः परजहाद धर्मकामौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 26, + "shloka": 15, + "text": "तदैव मे संजय दीव्यतॊ ऽभून; नॊ चेत कुरून आगतः सयाद अभावः\nकाव्यां वाचं विरुदॊ भाषमाणॊ; न विन्दते धृतराष्ट्रात परशंसाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 26, + "shloka": 16, + "text": "कषत्तुर यदा अन्ववर्तन्त बुद्धिं; कृच्छ्रं कुरून न तदाभ्याजगाम\nयावत परज्ञाम अन्ववर्तन्त तस्य; तावत तेषां राष्ट्रवृद्धिर बभूव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 26, + "shloka": 17, + "text": "तदर्थलुब्धस्य निबॊध मे ऽदय; ये मन्त्रिणॊ धार्तराष्ट्रस्य सूत\nदुःशासनः शकुनिः सूतपुत्रॊ; गावल्गणे पश्य संमॊहम अस्य" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 26, + "shloka": 18, + "text": "सॊ ऽहं न पश्यामि परीक्षमाणः; कथं सवस्ति सयात कुरुसृञ्जयानाम\nआत्तैश्वर्यॊ धृतराष्ट्रः परेभ्यः; परव्राजिते विदुरे दीर्घदृष्टौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 26, + "shloka": 19, + "text": "आशंसते वै धृतराष्ट्रः सपुत्रॊ; महाराज्यम असपत्नं पृथिव्याम\nतस्मिञ शमः केवलं नॊपलभ्यॊ; अत्यासन्नं मद्गतं मन्यते ऽरथम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 26, + "shloka": 20, + "text": "यत तत कर्णॊ मन्यते पारणीयं; युद्धे गृहीतायुधम अर्जुनेन\nआसंश च युद्धानि पुरा महान्ति; कथं कर्णॊ नाभवद दवीप एषाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 26, + "shloka": 21, + "text": "कर्णश च जानाति सुयॊधनश च; दरॊणश च जानाति पितामहश च\nअन्ये च ये कुरवस तत्र सन्ति; यथार्जुनान नास्त्य अपरॊ धनुर्धरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 26, + "shloka": 22, + "text": "जानन्त्य एते कुरवः सर्व एव; ये चाप्य अन्ये भूमिपालाः समेताः\nदुर्यॊधनं चापराधे चरन्तम; अरिंदमे फल्गुने ऽविद्यमाने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 26, + "shloka": 23, + "text": "तेनार्थ बद्धं मन्यते धार्तराष्ट्रः; शक्यं हर्तुं पाण्डवानां ममत्वम\nकिरीटिना तालमात्रायुधेन; तद वेदिना संयुगं तत्र गत्वा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 26, + "shloka": 24, + "text": "गाण्डीवविस्फारित शब्दम आजाव; अशृण्वाना घार्तराष्ट्रा धरियन्ते\nकरुद्धस्य चेद भीमसेनस्य वेगात; सुयॊधनॊ मन्यते सिद्धम अर्थम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 26, + "shloka": 25, + "text": "इन्द्रॊ ऽपय एतन नॊत्सहेत तात हर्तुम; ऐश्वर्यं नॊ जीवति भीमसेने\nधनंजये नकुले चैव सूत; तथा वीरे सहदेवे मदीये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 26, + "shloka": 26, + "text": "स चेद एतां परतिपद्येत बुद्धिं; वृद्धॊ राजा सह पुत्रेण सूत\nएवं रणे पाण्डव कॊपदग्धा; न नश्येयुः संजय धार्तराष्ट्राः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 26, + "shloka": 27, + "text": "जानासि तवं कलेशम अस्मासु वृत्तं; तवां पूजयन संजयाहं कषमेयम\nयच चास्माकं कौरवैर भूतपूर्वं; या नॊ वृत्तिर धार्तराष्ट्रे तदासीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 26, + "shloka": 28, + "text": "अद्यापि तत तत्र तथैव वर्ततां; शान्तिं गमिष्यामि यथा तवम आत्थ\nइन्द्रप्रस्थे भवतु ममैव राज्यं; सुयॊधनॊ यच्छतु भारताग्र्यः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 27, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nधर्मे नित्या पाण्डव ते विचेष्टा; लॊके शरुता दृश्यते चापि पार्थ\nमहास्रावं जीवितं चाप्य अनित्यं; संपश्य तवं पाण्डव मा विनीनशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 27, + "shloka": 2, + "text": "न चेद भागं कुरवॊ ऽनयत्र युद्धात; परयच्छन्ते तुभ्यम अजातशत्रॊ\nभैक्ष चर्याम अन्धकवृष्णिराज्ये; शरेयॊ मन्ये न तु युद्धेन राज्यम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 27, + "shloka": 3, + "text": "अल्पकालं जीवितं यन मनुष्ये; महास्रावं नित्यदुःखं चलं च\nभूयश च तद वयसॊ नानुरूपं; तस्मात पापं पाण्डव मा परसार्षीः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 27, + "shloka": 4, + "text": "कामा मनुष्यं परसजन्त एव; धर्मस्य ये विध्न मूलं नरेन्द्र\nपूर्वं नरस तान धृतिमान विनिघ्नँल; लॊके परशंसां लभते ऽनवद्याम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 27, + "shloka": 5, + "text": "निबन्धनी हय अर्थतृष्णेह पार्थ; ताम एषतॊ बाध्यते धर्म एव\nधर्मं तु यः परवृणीते स बुद्धः; कामे गृद्धॊ हीयते ऽरथानुरॊधात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 27, + "shloka": 6, + "text": "धर्मं कृत्वा कर्मणां तात मुख्यं; महाप्रतापः सवितेव भाति\nहानेन धर्मस्य महीम अपीमां; लब्ध्वा नरः सीदति पापबुद्धिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 27, + "shloka": 7, + "text": "वेदॊ ऽधीतश चरितं बरह्मचर्यं; यज्ञैर इष्टं बराह्मणेभ्यश च दत्तम\nपरं सथानं मन्यमानेन भूय; आत्मा दत्तॊ वर्षपूगं सुखेभ्यः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 27, + "shloka": 8, + "text": "सुखप्रिये सेवमानॊ ऽतिवेलं; यॊगाभ्यासे यॊ न करॊति कर्म\nवित्तक्षये हीनसुखॊ ऽतिवेलं; दुःखं शेते कामवेगप्रणुन्नः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 27, + "shloka": 9, + "text": "एवं पुनर अर्थचर्या परसक्तॊ; हित्वा धर्मं यः परकरॊत्य अधर्मम\nअश्रद्दधत परलॊकाय मूढॊ; हित्वा देहं तप्यते परेत्य मन्दः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 27, + "shloka": 10, + "text": "न कर्मणां विप्रणाशॊ ऽसय अमुत्र; पुण्यानां वाप्य अथ वा पापकानाम\nपूर्वं कर्तुर गच्छति पुण्यपापं; पश्चात तव एतद अनुयात्य एव कर्ता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 27, + "shloka": 11, + "text": "नयायॊपेतं बराह्मणेभ्यॊ यदन्नं; शरद्धा पूतं गन्धरसॊपपन्नम\nअन्वाहार्येषूत्तम दक्षिणेषु; तथारूपं कर्म विख्यायते ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 27, + "shloka": 12, + "text": "इह कषेत्रे करियते पार्थ कार्यं; न वै किं चिद विद्यते परेत्य कार्यम\nकृतं तवया पारलॊक्यं च कार्यं; पुण्यं महत सद्भिर अनुप्रशस्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 27, + "shloka": 13, + "text": "जहाति मृत्युं च जरां भयं च; न कषुत्पिपासे मनसश चाप्रियाणि\nन कर्तव्यं विद्यते तत्र किं चिद; अन्यत्र वा इन्द्रियप्रीणनार्थात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 27, + "shloka": 14, + "text": "एवंरूपं कर्मफलं नरेन्द्र; मात्रावता हृदयस्य परियेण\nसक्रॊधजं पाण्डव हर्षजं च; लॊकाव उभौ मा परहासीश चिराय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 27, + "shloka": 15, + "text": "अन्तं गत्वा कर्मणां या परशंसा; सत्यं दमश चार्जवम आनृशंस्यम\nअश्वमेधॊ राजसूयस तथेष्टः; पापस्यान्तं कर्मणॊ मा पुनर गाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 27, + "shloka": 16, + "text": "तच चेद एवं देशरूपेण पार्थाः; करिष्यध्वं कर्म पापं चिराय\nनिवसध्वं वर्षपूगान वनेषु; दुःखं वासं पाण्डवा धर्महेतॊः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 27, + "shloka": 17, + "text": "अप्रव्रज्ये यॊजयित्वा पुरस्ताद; आत्माधीनं यद बलं ते तदासीत\nनित्यं पाञ्चालाः सचिवास तवेमे; जनार्दनॊ युयुधानश च वीरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 27, + "shloka": 18, + "text": "मत्स्यॊ राजा रुक्मरथः सपुत्रः; परहारिभिः सह पुत्रैर विराटः\nराजानश च ये विजिताः पुरस्तात; तवाम एव ते संश्रयेयुः समस्ताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 27, + "shloka": 19, + "text": "महासहायः परतपन बलस्थः; पुरस्कृतॊ वासुदेवार्जुनाभ्याम\nवरान हनिष्यन दविषतॊ रङ्गमध्ये; वयनेष्यथा धार्तराष्ट्रस्य दर्पम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 27, + "shloka": 20, + "text": "बलं कस्माद वर्हयित्वा परस्य; निजान कस्मात कर्शयित्वा सहायान\nनिरुष्य कस्माद वर्षपूगान वनेषु; युयुत्ससे पाण्डव हीनकालम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 27, + "shloka": 21, + "text": "अप्रज्ञॊ वा पाण्डव युध्यमानॊ; अधर्मज्ञॊ वा भूतिपथाद वयपैति\nपरज्ञावान वा बुध्यमानॊ ऽपि धर्मं; संरम्भाद वा सॊ ऽपि भूतेर अपैति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 27, + "shloka": 22, + "text": "नाधर्मे ते धीयते पार्थ बुद्धिर; न संरम्भात कर्म चकर्थ पापम\nअद्धा किं तत कारणं यस्य हेतॊः; परज्ञा विरुद्धं कर्म चिकीर्षसीदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 27, + "shloka": 23, + "text": "अव्याधिजं कटुकं शीर्ष रॊगं; यशॊ मुषं पापफलॊदयं च\nसतां पेयं यन न पिबन्त्य असन्तॊ; मन्युं महाराज पिब परशाम्य" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 27, + "shloka": 24, + "text": "पापानुबन्धं कॊ नु तं कामयेत; कषमैव ते जयायसी नॊत भॊगाः\nयत्र भीष्मः शांतनवॊ हतः सयाद; यत्र दरॊणः सह पुत्रॊ हतः सयात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 27, + "shloka": 25, + "text": "कृपः शल्यः सौमदत्तिर विकर्णॊ; विविंशतिः कर्णदुर्यॊधनौ च\nएतान हत्वा कीदेशं तत सुखं सयाद; यद विन्देथास तद अनुब्रूहि पार्थ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 27, + "shloka": 26, + "text": "लब्ध्वापीमां पृथिवीं सागरान्तां; जरामृत्यू नैव हि तवं परजह्याः\nपरियाप्रिये सुखदुःखे च राजन्न; एवं विद्वान नैव युद्धं कुरुष्व" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 27, + "shloka": 27, + "text": "अमात्यानां यदि कामस्य हेतॊर; एवं युक्तं कर्म चिकीर्षसि तवम\nअपाक्रमेः संप्रदाय सवम एभ्यॊ; मा गास तवं वा देव यानात पथॊ ऽदय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 28, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nअसंशयं संजय सत्यम एतद; धर्मॊ वरः कर्मणां यत तवम आत्थ\nजञात्वा तु मां संजय गर्हयेस तवं; यदि धर्मं यद्य अधर्मं चरामि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 28, + "shloka": 2, + "text": "यत्राधर्मॊ धर्मरूपाणि बिभ्रद; धर्मः कृत्स्नॊ दृश्यते ऽधर्मरूपः\nतथा धर्मॊ धारयन धर्मरूपं; विद्वांसस तं संप्रपश्यन्ति बुद्ध्या" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 28, + "shloka": 3, + "text": "एवम एताव आपदि लिङ्गम एतद; धर्माधर्मौ वृत्ति नित्यौ भजेताम\nआद्यं लिङ्गं यस्य तस्य परमाणम; आपद धर्मं संजय तं निबॊध" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 28, + "shloka": 4, + "text": "लुप्तायां तु परकृतौ येन कर्म; निष्पादयेत तत्परीप्सेद विहीनः\nपरकृतिस्थश चापदि वर्तमान; उभौ गर्ह्यौ भवतः संजयैतौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 28, + "shloka": 5, + "text": "अविलॊपम इच्छतां बराह्मणानां; परायश्चित्तं विहितं यद विधात्रा\nआपद्य अथाकर्मसु वर्तमानान; विकर्मस्थान संजय गर्हयेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 28, + "shloka": 6, + "text": "मनीषिणां तत्त्वविच छेदनाय; विधीयते सत्सु वृत्तिः सदैव\nअब्राह्मणाः सन्ति तु ये न वैद्याः; सर्वॊच्छेदं साधु मन्येत तेभ्यः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 28, + "shloka": 7, + "text": "तदर्था नः पितरॊ ये च पूर्वे; पितामहा ये च तेभ्यः परे ऽनये\nपरज्ञैषिणॊ य च हि कर्म चक्रुर; नास्त्य अन्ततॊ नास्ति नास्तीति मन्ये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 28, + "shloka": 8, + "text": "यत किं चिद एतद वित्तम अस्यां पृथिव्यां; यद देवानां तरिदशानां परत्र\nपराजापत्यं तरिदिवं बरह्मलॊकं; नाधर्मतः संजय कामये तत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 28, + "shloka": 9, + "text": "धर्मेश्वरः कुशलॊ नीतिमांश चाप्य; उपासिता बराह्मणानां मनीषी\nनानाविधांश चैव महाबलांश च; राजन्य भॊजनान अनुशास्ति कृष्णः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 28, + "shloka": 10, + "text": "यदि हय अहं विसृजन सयाम अगर्ह्यॊ; युध्यमानॊ यदि जह्यां सवधर्मम\nमहायशाः केशवस तद बरवीतु; वासुदेवस तूभयॊर अर्थकामः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 28, + "shloka": 11, + "text": "शैनेया हि चैत्रकाश चान्धकाश च; वार्ष्णेय भॊजाः कौकुराः सृञ्जयाश च\nउपासीना वासुदेवस्य बुद्धिं; निगृह्य शत्रून सुहृदॊ नन्दयन्ति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 28, + "shloka": 12, + "text": "वृष्ण्यन्धका हय उग्रसेनादयॊ वै; कृष्ण परणीताः सर्वैवेन्द्र कल्पाः\nमनस्विनः सत्यपराक्रमाश च; महाबला यादवा भॊगवन्तः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 28, + "shloka": 13, + "text": "काश्यॊ बभ्रुः शरियम उत्तमां गतॊ; लब्ध्वा कृत्णं भरातरम ईशितारम\nयस्मै कामान वर्षति वासुदेवॊ; गरीष्मात्यये मेघ इव परजाभ्यः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 28, + "shloka": 14, + "text": "ईदृशॊ ऽयं केशवस तात भूयॊ; विद्मॊ हय एनं कर्मणां निश्चयज्ञम\nपरियश च नः साधुतमश च कृष्णॊ; नातिक्रमे वचनं केशवस्य" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nअविनाशं संजय पाण्डवानाम; इच्छाम्य अहं भूतिम एषां परियं च\nतथा राज्ञॊ धृतराष्ट्रस्य सूत; सदाशंसे बहुपुत्रस्य वृद्धिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 2, + "text": "कामॊ हि मे संजय नित्यम एव; नान्यद बरूयां तान परति शाम्यतेति\nराज्ञश च हि परियम एतच छृणॊमि; मन्ये चैतत पाण्डवानां समर्थम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 3, + "text": "सुदुष्करश चात्र शमॊ हि नूनं; परदर्शितः संजय पाण्डवेन\nयस्मिन गृद्धॊ धृतराष्ट्रः सपुत्रः; कस्माद एषां कलहॊ नात्र मूर्च्छेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 4, + "text": "तत्त्वं धर्मं विचरन संजयेह; मत्तश च जानासि युधिष्ठिराच च\nअथॊ कस्मात संजय पाण्डवस्य; उत्साहिनः पूरयतः सवकर्म\nयथाख्यातम आवसतः कुटुम्बं; पुराकल्पात साधु विलॊपम आत्थ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 5, + "text": "अस्मिन विधौ वर्तमाने यथावद; उच्चावचा मतयॊ बराह्मणानाम\nकर्मणाहुः सिद्दिम एके परत्र; हित्वा कर्म विद्यया सिद्धिम एके\nनाभुञ्जानॊ भक्ष्यभॊज्यस्य तृप्येद; विद्वान अपीह विदितं बराह्मणानाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 6, + "text": "या वै विद्याः साधयन्तीह कर्म; तासां फलं विद्यते नेतरासाम\nतत्रेह वै दृष्टफलं तु कर्म; पीत्वॊदकं शाम्यति तृष्णयार्तः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 7, + "text": "सॊ ऽयं विधिर विहितः कर्मणैव; तद वर्तते संजय तत्र कर्म\nतत्र यॊ ऽनयत कर्मणः साधु मन्येन; मॊघं तस्य लपितं दुर्बलस्य" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 8, + "text": "कर्मणामी भान्ति देवाः परत्र; कर्मणैवेह पलवते मातरिश्वा\nअहॊरात्रे विदधत कर्मणैव; अतन्द्रितॊ नित्यम उदेति सूर्यः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 9, + "text": "मासार्ध मादान अथ नक्षत्रयॊगान; अतन्द्रितश चन्द्रमा अभ्युपैति\nअतन्द्रितॊ दहते जातवेदाः; समिध्यमानः कर्म कुर्वन परजाभ्यः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 10, + "text": "अतन्द्रिता भारम इमं महान्तं; बिभर्ति देवी पृथिवी बलेन\nअतन्द्रिताः शीघ्रम अपॊ वहन्ति; संतर्पयन्त्यः सर्वभूतानि नद्यः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 11, + "text": "अतन्द्रितॊ वर्षति भूरि तेजाः; संनादयन्न अन्तरिक्षं दिवं च\nअतन्द्रितॊ बरह्मचर्यं चचार; शरेष्ठत्वम इच्छन बलभिद देवतानाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 12, + "text": "हित्वा सुखं मनसश च परियाणि; तेन शक्रः कर्मणा शरैष्ठ्यम आप\nसत्यं धर्मपालयन्न अप्रमत्तॊ; दमं तितिक्षां समतां परियं च\nएतानि सर्वाण्य उपसेवमानॊ; देवराज्यं मघवान पराप मुख्यम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 13, + "text": "बृहस्पतिर बरह्मचर्यं चचार; समाहितः संशितात्मा यथावत\nहित्वा सुखं परतिरुध्येन्द्रियाणि; तेन देवानाम अगमद गौरवं सः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 14, + "text": "नक्षत्राणि कर्मणामुत्र भान्ति; रुद्रादित्या वसवॊ ऽथापि विश्वे\nयमॊ राजा वैश्रवणः कुबेरॊ; गन्धर्वयक्षाप्सरसश च शुभ्राः\nबरह्मचर्यं वेदविद याः करियाश च; निषेवमाणा मुनयॊ ऽमुत्र भान्ति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 15, + "text": "जानन्न इमं सर्वलॊकस्य धर्मं; बराह्मणानां कषत्रियाणां विशां च\nस कस्मात तवं जानतां जञानवान सन; वयायच्छसे संजय कौरवार्थे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 16, + "text": "आम्नायेषु नित्यसंयॊगम अस्य; तथाश्वमेधे राजसूये च विद्धि\nसंपूज्यते धनुषा वर्मणा च; हस्तत्राणै रथशस्त्रैश च भूयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 17, + "text": "ते चेद इमे कौरवाणाम उपायम; अधिगच्छेयुर अवधेनैव पार्थाः\nधर्मत्राणं पुण्यम एषां कृतं सयाद; आर्ये वृत्रे भीमसेनं निगृह्य" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 18, + "text": "ते चेत पित्र्ये कर्मणि वर्तमाना; आपद्येरन दिष्ट वशेन मृत्युम\nयथाशक्त्या पूरयन्तः सवकर्म; तद अप्य एषां निधनं सयात परशस्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 19, + "text": "उताहॊ तवं मन्यसे सर्वम एव; राज्ञां युद्धे वर्तते धर्मतन्त्रम\nअयुद्धे वा वर्तते धर्मतन्त्रं; तथैव ते वाचम इमां शृणॊमि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 20, + "text": "चातुर्वर्ण्यस्य परथमं विभागम; अवेक्ष्य तवं संजय सवं च कर्म\nनिशम्याथॊ पाण्डवानां सवकर्म; परशंस वा निन्द वा या मतिस ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 21, + "text": "अधीयीत बराह्मणॊ ऽथॊ यजेत; दद्याद इयात तीर्थमुख्यानि चैव\nअध्यापयेद याजयेच चापि याज्यान; परतिग्रहान वा विदितान परतीच्छेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 22, + "text": "तथा राजन्यॊ रक्षणं वै परजानां; कृत्वा धर्मेणाप्रमत्तॊ ऽथ दत्त्वा\nयज्ञैर इष्ट्वा सर्ववेदान अधीत्य; दारान कृत्वा पुण्यकृद आवसेद गृहान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 23, + "text": "वैश्यॊ ऽधीत्य कृषिगॊरक्ष पुण्यैर; वित्तं चिन्वन पालयन्न अप्रमत्तः\nपरियं कुर्वन बराह्मणक्षत्रियाणां; धर्मशीलः पुण्यकृद आवसेद गृहान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 24, + "text": "परिचर्या वन्दनं बराह्मणानां; नाधीयीत परतिषिद्धॊ ऽसय यज्ञः\nनित्यॊत्थितॊ भूतये ऽतन्द्रितः सयाद; एष समृतः शूद्र धर्मः पुराणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 25, + "text": "एतान राजा पालयन्न अप्रमत्तॊ; नियॊजयन सर्ववर्णान सवधर्मे\nअकामात्मा समवृत्तिः परजासु; नाधार्मिकान अनुरुध्येत कामान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 26, + "text": "शरेयांस तस्माद यदि विद्येत कश चिद; अभिज्ञातः सर्वधर्मॊपपन्नः\nस तं दुष्टम अनुशिष्यात परजानन; न चेद गृध्येद इति तस्मिन न साधु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 27, + "text": "यदा गृध्येत परभूमिं नृशंसॊ; विधिप्रकॊपाद बलम आददानः\nअतॊ राज्ञां भविता युद्धम एतत; तत्र जातं वर्म शस्त्रं धनुश च\nइन्द्रेणेदं दस्युवधाय कर्म; उत्पादितं वर्म शस्त्रं धनुश च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 28, + "text": "सतेनॊ हरेद यत्र धनं हय अदृष्टः; परसह्य वा यत्र हरेत दृष्टः\nउभौ गर्ह्यौ भवतः संजयैतौ; किं वै पृथक तवं धृतराष्ट्रस्य पुत्रे\nयॊ ऽयं लॊभान मन्यते धर्मम एतं; यम इच्छते मनुवशानुगामी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 29, + "text": "भागः पुनः पाण्डवानां निविष्टस; तं नॊ ऽकस्माद आददीरन परे वै\nअस्मिन पदे युद्यतां नॊ वधॊ ऽपि; शलघ्यः पित्र्यः परराज्याद विशिष्टः\nएतान धर्मान कौरवाणां पुराणान; आचक्षीथाः संजय राज्यमध्ये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 30, + "text": "ये ते मन्दा मृत्युवशाभिपन्नाः; समानीता धार्तराष्ट्रेण मूढाः\nइदं पुनः कर्म पापीय एव; सभामध्ये पश्य वृत्तं कुरूणाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 31, + "text": "परियां भार्यां दरौपदीं पाण्डवानां; यशस्विनीं शीलवृत्तॊपपन्नाम\nयद उपेक्षन्त कुरवॊ भीष्म मुख्याः; कामानुगेनॊपरुद्धां रुदन्तीम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 32, + "text": "तं चेत तदा ते स कुमार वृद्धा; अवारयिष्यन कुरवः समेताः\nमम परियं धृतराष्ट्रॊ ऽकरिष्यत; पुत्राणां च कृतम अस्याभविष्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 33, + "text": "दुःशासनः परातिलॊम्यान निनाय; सभामध्ये शवशुराणां च कृष्णाम\nसा तत्र नीता करुणान्य अवॊचन; नान्यं कषत्तुर नाथम अदृष्टकं चित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 34, + "text": "कार्पण्याद एव सहितास तत्र राज्ञॊ; नाशक्नुवन परतिवक्तुं सभायाम\nएकः कषत्ता धर्म्यम अर्थं बरुवाणॊ; धर्मं बुद्ध्वा परत्युवाचाल्प बुद्धिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 35, + "text": "अनुक्त्वा तवं धर्मम एवं सभायाम; अथेच्छसे पाण्डवस्यॊपदेष्टुम\nकृष्णा तव एतत कर्म चकार शुद्धं; सुदुष्करं तद धि सभां समेत्य\nयेन कृच्छ्रात पाण्डवान उज्जहार; तथात्मानं नौर इव सागरौघात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 36, + "text": "यत्राब्रवीत सूतपुत्रः सभायां; कृष्णां सथितां शवशुराणां समीपे\nन ते गतिर विद्यते याज्ञसेनि; परपद्येदानीं धार्तराष्ट्रस्य वेश्म\nपराजितास ते पतयॊ न सन्ति; पतिं चान्यं भामिनि तवं वृणीष्व" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 37, + "text": "यॊ बीभत्सॊर हृदये परौढ आसीद; अस्थि परच्छिन मर्मघाती सुघॊरः\nकर्णाच्छरॊ वान्मयस तिग्मतेजाः; परतिष्ठितॊ हृदये फल्गुनस्य" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 38, + "text": "कृष्णाजिनानि परिधित समानान; दुःशासनः कटुकान्य अभ्यभाषत\nएते सर्वे षण्ढतिला विनष्टाः; कषयं गता नरकं दीर्घकालम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 39, + "text": "गान्धारराजः शकुनिर निकृत्या; यद अब्रवीद दयूतकाले स पार्थान\nपराजितॊ नकुलः किं तवास्ति; कृष्णया तवं दीव्य वै याज्ञसेन्या" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 40, + "text": "जानासि तवं संजय सर्वम एतद; दयूते ऽवाच्यं वाक्यम एवं यथॊक्तम\nसवयं तव अहं परार्थये तत्र गन्तुं; समाधातुं कार्यम एतद विपन्नम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 41, + "text": "अहापयित्वा यदि पाण्डवार्थं; शमं कुरूणाम अथ चेच चरेयम\nपुण्यं च मे सयाच चरितं महॊदयं; मुच्येरंश च कुरवॊ मृत्युपाशात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 42, + "text": "अपि वाचं भाषमाणस्य काव्यां; धर्मारामाम अर्थवतीम अहिंस्राम\nअवेक्षेरन धार्तराष्ट्राः समक्षं; मां च पराप्तं कुरवः पूजयेयुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 43, + "text": "अतॊ ऽनयथा रथिना फल्गुनेन; भीमेन चैवाहव दंशितेन\nपरासिक्तान धार्तराष्ट्रांस तु विद्धि; परदह्यमानान कर्मणा सवेन मन्दान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 44, + "text": "पराजितान पाण्डवेयांस तु वाचॊ; रौद्ररूपा भाषते धार्तराष्ट्रः\nगदाहस्तॊ भीमसेनॊ ऽपरमत्तॊ; दुर्यॊधनं समारयित्वा हि काले" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 45, + "text": "सुयॊधनॊ मन्युमयॊ महाद्रुमः; सकन्धः कर्णः शकुनिस तस्य शाखाः\nदुःशासनः पुष्पफले समृद्धे; मूलं राजा धृतराष्ट्रॊ ऽमनीषी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 46, + "text": "युधिष्ठिरॊ धर्ममयॊ महाद्रुमः; सकन्धॊ ऽरजुनॊ भीमसेनॊ ऽसय शाखाः\nमाद्रीपुत्रौ पुष्पफले समृद्धे; मूलं तव अहं बरह्म च बराह्मणाश च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 47, + "text": "वनं राजा धृतराष्ट्रः सपुत्रॊ; वयाघ्रा वने संजय पाण्डवेयाः\nमा वनं छिन्धि स वयाघ्रं मा वयाघ्रान नीनशॊ वनात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 48, + "text": "निर्वनॊ वध्यते वयाघ्रॊ निर्व्याघ्रं छिद्यते वनम\nतस्माद वयाघ्रॊ वनं रक्षेद वनं वयाघ्रं च पालयेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 49, + "text": "लता धर्मा धार्तराष्ट्राः शालाः संजय पाण्डवाः\nन लता वर्धते जातु अनाश्रित्य महाद्रुमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 50, + "text": "सथिताः शुश्रूषितुं पार्थाः सथिता यॊद्धुम अरिंदमाः\nयत्कृत्यं धृतराष्ट्रस्य तत करॊतु नराधिपः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 29, + "shloka": 51, + "text": "सथिताः शमे महात्मानः पाण्डवा धर्मचारिणः\nयॊधाः समृद्धास तद विद्वन नाचक्षीथा यथातथम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nआमन्त्रये तवा नरदेव देव; गच्छाम्य अहं पाण्डव सवस्ति ते ऽसतु\nकच चिन न वाचा वृजिनं हि किं चिद; उच्चारितं मे मनसॊ ऽभिषङ्गात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 2, + "text": "जनार्दनं भीमसेनार्जुनौ च; माद्री सुतौ सात्यकिं चेकितानम\nआमन्त्र्य गच्छामि शिवं सुखं वः; सौम्येन मां पश्यत चक्षुषा नृपाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 3, + "text": "अनुज्ञातः संजय सवस्ति गच्छ; न नॊ ऽकार्षीर अप्रियं जातु किं चित\nविद्मश च तवा ते च वयं च सर्वे; शुद्धात्मानं मध्यगतं सभस्थम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 4, + "text": "आप्तॊ दूतः संजय सुप्रियॊ ऽसि; कल्याण वाक शीलवान दृष्टिमांश च\nन मुह्येस तवं संजय जातु मत्या; न च करुध्येर उच्यमानॊ ऽपि तथ्यम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 5, + "text": "न मर्मगां जातु वक्तासि रूक्षां; नॊपस्तुतिं कटुकां नॊत शुक्ताम\nधर्मारामाम अर्थवतीम अहिंस्राम; एतां वाचं तव जानामि सूत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 6, + "text": "तवम एव नः परियतमॊ ऽसि दूत; इहागच्छेद विदुरॊ वा दवितीयः\nअभीक्ष्णदृष्टॊ ऽसि पुरा हि नस तवं; धनंजयस्यात्म समः सखासि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 7, + "text": "इतॊ गत्वा संजय कषिप्रम एव; उपातिष्ठेथा बराह्मणान ये तद अर्हाः\nविशुद्धवीर्यांश चरणॊपपन्नान; कुले जातान सर्वधर्मॊपपन्नान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 8, + "text": "सवाध्यायिनॊ बराह्मणा भिक्षवश च; तपस्विनॊ ये च नित्या वनेषु\nअभिवाद्या वै मद्वचनेन वृद्धास; तथेतरेषां कुशलं वदेथाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 9, + "text": "पुरॊहितं धृतराष्ट्रस्य राज्ञ; आचार्याश च ऋत्विजॊ ये च तस्य\nतैश च तवं तात सहितैर यथार्हं; संगच्छेथाः कुशलेनैव सूत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 10, + "text": "आचार्य इष्टॊ ऽनपगॊ विधेयॊ; वेदान ईप्सन बरह्मचर्यं चचार\nयॊ ऽसत्रं चतुष्पात पुनर एव चक्रे; दरॊणः परसन्नॊ ऽभिवाद्यॊ यथार्हम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 11, + "text": "अधीत विद्यश चरणॊपपन्नॊ; यॊ ऽसत्रं चतुष्पात पुनर एव चक्रे\nगन्धर्वपुत्र परतिमं तरस्विनं; तम अश्वत्थामानं कुशलं सम पृच्छेः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 12, + "text": "शारद्वतस्यावसथं सम गत्वा; महारथस्यास्त्रविदां वरस्य\nतवं माम अभीक्ष्णं परिकीर्तयन वै; कृपस्य पादौ संजय पाणिना सपृशेः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 13, + "text": "यस्मिञ शौर्यम आनृशंस्यं तपश च; परज्ञा शीलं शरुतिसत्त्वे धृतिश च\nपादौ गृहीत्वा कुरुसत्तमस्य; भीष्मस्य मां तत्र निवेदयेथाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 14, + "text": "परज्ञा चक्षुर यः परणेता कुरूणां; बहुश्रुतॊ वृद्धसेवी मनीषी\nतस्मै राज्ञे सथविरायाभिवाद्य; आचक्षीथाः संजय माम अरॊगम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 15, + "text": "जयेष्ठः पुत्रॊल्धृतराष्ट्रस्य मन्दॊ; मूर्खः शठः संजय पापशीलः\nपरशास्ता वै पृथिवी येन सर्वा; सुयॊधनं कुशलं तात पृच्छेः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 16, + "text": "भराता कनीयान अपि तस्य मन्दस; तथाशीलः संजय सॊ ऽपि शश्वत\nमहेष्वासः शूरतमः कुरूणां; दुःशासनं कुशलं तात पृच्छेः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 17, + "text": "वृन्दारकं कविम अर्थेष्व अमूढं; महाप्रज्ञं सर्वधर्मॊपपन्नम\nन तस्य युद्धं रॊचते वै कदा चिद; वैश्यापुत्रं कुशलं तात पृच्छेः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 18, + "text": "निकर्तने देवने यॊ ऽदवितीयश; छन्नॊपधः साधु देवी मताक्षः\nयॊ दुर्जयॊ देवितव्येन संख्ये; स चित्रसेनः कुशलं तात वाच्यः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 19, + "text": "यस्य कामॊ वर्तते नित्यम एव; नान्यः शमाद भारतानाम इति सम\nस बाह्लीकानाम ऋषभॊ मनस्वी; पुरा यथा माभिवदेत परसन्नः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 20, + "text": "गुणैर अनेकैः परवरैश च युक्तॊ; विज्ञानवान नैव च निष्ठुरॊ यः\nसनेहाद अमर्षं सहते सदैव; स सॊमदत्तः पूजनीयॊ मतॊ मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 21, + "text": "अर्हत्तमः कुरुषु सौमदत्तिः; स नॊ भराता संजय मत सखा च\nमहेष्वासॊ रथिनाम उत्तमॊ यः; सहामात्यः कुशलं तस्य पृच्छेः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 22, + "text": "ये चैवान्ये कुरुमुख्या युवानः; पुत्राः पौत्रा भरातरश चैव ये नः\nयं यम एषां येन येनाभिगच्छेर; अनामयं मद्वचनेन वाच्यः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 23, + "text": "ये राजानः पाण्डवायॊधनाय; समानीता धार्तराष्ट्रेण के चित\nवसातयः शाल्वकाः केकयाश च; तथाम्बष्ठा ये तरिगर्ताश च मुख्याः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 24, + "text": "पराच्यॊदीच्या दाक्षिणात्याश च शूरास; तथा परतीच्याः पार्वतीयाश च सर्वे\nअनृशंसाः शीलवृत्तॊपपन्नास; तेषां सर्वेषां कुशलं तात पृच्छेः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 25, + "text": "हस्त्यारॊहा रथिनः सादिनश च; पदातयश चार्यसंघा महान्तः\nआख्याय मां कुशलिनं सम तेषाम; अनामयं परिपृच्छेः समग्रान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 26, + "text": "तथा राज्ञॊ हय अर्थयुक्तान अमात्यान; दौवारिकान ये च सेनां नयन्ति\nआयव्ययं ये गणयन्ति युक्ता; अर्थाश च ये महतश चिन्तयन्ति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 27, + "text": "गान्धारराजः शकुनिः पार्वतीयॊ; निकर्तने यॊ ऽदवितीयॊ ऽकषदेवी\nमानं कुर्वन धार्तराष्ट्रस्य सूत; मिथ्या बुद्धेः कुशलं तात पृच्छेः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 28, + "text": "यः पाण्डवानेक रथेन वीरः; समुत्सहत्य अप्रधृष्यान विजेतुम\nयॊ मुह्यतां मॊहयिताद्वितीयॊ; वैकर्तनं कुशलं तात पृच्छेः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 29, + "text": "स एव भक्तः स गुरुः स भृत्यः; स वै पिता स च माता सुहृच च\nअगाध बुद्धिर विदुरॊ दीर्घदर्शी; स नॊ मन्त्री कुशलं तात पृच्छेः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 30, + "text": "वृद्धाः सत्रियॊ याश च गुणॊपपन्ना; या जञायन्ते संजय मातरस ताः\nताभिः सर्वाभिः सहिताभिः समेत्य; सत्रीभिर वृद्धाभिर अभिवादं वदेथाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 31, + "text": "कच चित पुत्रा जीवपुत्राः सुसम्यग; वर्तन्ते वॊ वृत्तिम अनृशंस रूपाम\nइति समॊक्त्वा संजय बरूहि पश्चाद; अजातशत्रुः कुशली सपुत्रः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 32, + "text": "या नॊ भार्याः संजय वेत्थ तत्र; तासां सर्वासां कुशलं तात पृच्छेः\nसुसंगुप्ताः सुरभयॊ ऽनवद्याः; कच चिद गृहान आवसथाप्रमत्ताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 33, + "text": "कच चिद वृत्तिं शवशुरेषु भद्राः; कल्याणीं वर्तध्वम अनृशंस रूपाम\nयथा च वः सयुः पतयॊ ऽनुकूलास; तथा वृत्तिम आत्मनः सथापयध्वम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 34, + "text": "या नः सनुषाः संजय वेत्थ तत्र; पराप्ता कुलेभ्यश च गुणॊपपन्नाः\nपरजावत्यॊ बरूहि समेत्य ताश च; युधिष्ठिरॊ वॊ ऽभयवदत परसन्नः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 35, + "text": "कन्याः सवजेथः सदनेषु संजय; अनामयं मद्वचनेन पृष्ट्वा\nकल्याणा वः सन्तु पतयॊ ऽनुकूला; यूयं पतीनां भवतानुकूलाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 36, + "text": "अलंकृता वस्त्रवत्यः सुगन्धा; अबीभत्साः सुखिता भॊगवत्यः\nलघु यासां दर्शनं वाक च लध्वी; वेश सत्रियः कुशलं तात पृच्छेः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 37, + "text": "दासी पुत्रा ये च दासाः कुरूणां; तदाश्रया बहवः कुब्ज खञ्जाः\nआख्याय मां कुशलिनं सम तेभ्यॊ; अनामयं परिपृच्छेर जघन्यम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 38, + "text": "कच चिद वृत्तिर वर्तते वै पुराणी; कच चिद भॊगान धार्तराष्ट्रॊ ददाति\nअङ्गहीनान कृपणान वामनांश च; आनृशंस्याद धृतराष्ट्रॊ बिभर्ति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 39, + "text": "अन्धाश च सर्वे सथविरास तथैव; हस्ताजीवा बहवॊ ये ऽतर सन्ति\nआख्याय मां कुशलिनं सम तेषाम; अनामयं परिपृच्छेर जघन्यम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 40, + "text": "मा भैष्ट दुःखेन कुजीवितेन; नूनं कृतं परलॊकेषु पापम\nनिगृह्य शत्रून सुहृदॊ ऽनुगृह्य; वासॊभिर अन्नेन च वॊ भरिष्ये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 41, + "text": "सन्त्य एव मे बराह्मणेभ्यः कृतानि; भावीन्य अथॊ नॊ बत वर्तयन्ति\nपश्याम्य अहं युक्तरूपांस तथैव; ताम एव सिद्धिं शरावयेथा नृपं तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 42, + "text": "ये चानाथा दुर्बलाः सर्वकालम; आत्मन्य एव परयतन्ते ऽथ मूढाः\nतांश चापि तवं कृपणान सर्वथैव; अस्मद वाक्यात कुशलं तात पृच्छेः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 43, + "text": "ये चाप्य अन्ये संश्रिता धार्तराष्ट्रान; नानादिग्भ्यॊ ऽभयागताः सूतपुत्र\nदृष्ट्वा तांश चैवार्हतश चापि सर्वान; संपृच्छेथाः कुशलं चाव्ययं च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 44, + "text": "एवं सर्वानागताभ्यागतांश च; राज्ञॊ दूतान सर्वदिग्भ्यॊ ऽभयुपेतान\nपृष्ट्वा सर्वान कुशलं तांश च सूत; पश्चाद अहं कुशली तेषु वाच्यः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 45, + "text": "न हीदृशः सन्त्य अपरे पृथिव्यां; ये यॊधका धार्तराष्ट्रेण लब्धाः\nधर्मस तु नित्यॊ मम धर्म एव; महाबलः शत्रुनिबर्हणाय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 46, + "text": "इदं पुनर वचनं धार्तराष्ट्रं; सुयॊधनं संजय शरावयेथाः\nयस ते शरीरे हृदयं दुनॊति; कामः कुरून असपत्नॊ ऽनुशिष्याम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 30, + "shloka": 47, + "text": "न विद्यते युक्तिर एतस्य का चिन; नैवंविधाः सयाम यथा परियं ते\nददस्व वा शक्र पुरं ममैव; युध्यस्व वा भारतमुख्यवीर" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 31, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nउत सन्तम असन्तं च बालं वृद्धं च संजय\nउताबलं बलीयांसं धाता परकुरुते वशे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 31, + "shloka": 2, + "text": "उत बालाय पाण्डित्यं पण्डितायॊत बालताम\nददाति सर्वम ईशानः पुरस्ताच छुक्रम उच्चरन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 31, + "shloka": 3, + "text": "अलं विज्ञापनाय सयाद आचक्षीथा यथातथम\nअथॊ मन्त्रं मन्त्रयित्वा नयॊन्येनातिहृष्टवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 31, + "shloka": 4, + "text": "गावल्गणे कुरून गत्वा धृतराष्ट्रं महाबलम\nअभिवाद्यॊपसंगृह्य ततः पृच्छेर अनामयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 31, + "shloka": 5, + "text": "बरूयाश चैनं तवम आसीनं कुरुभिः परिवारितम\nतवैव राजन वीर्येण सुखं जीवन्ति पाण्डवाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 31, + "shloka": 6, + "text": "तव परसादाद बालास ते पराप्ता राज्यम अरिंदम\nराज्ये तान सथापयित्वाग्रे नॊपेक्षीर विनशिष्यतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 31, + "shloka": 7, + "text": "सर्वम अप्य एतद एकस्य नालं संजय कस्य चित\nतात संहत्य जीवामॊ मा दविषद्भ्यॊ वशं गमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 31, + "shloka": 8, + "text": "तथाभीष्मं शांतनवं भारतानां पितामहम\nशिरसाभिवदेथास तवं मम नाम परकीर्तयन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 31, + "shloka": 9, + "text": "अभिवाद्य च वक्तव्यस ततॊ ऽसमाकं पितामह\nभवता शंतनॊर वंशॊ निमग्नः पुनर उद्धृतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 31, + "shloka": 10, + "text": "स तवं कुरु तथा तात सवमतेन पितामह\nयथा जीवन्ति ते पौत्राः परीतिमन्तः परस्परम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 31, + "shloka": 11, + "text": "तथैव विदुरं बरूयाः कुरूणाम मन्त्रधारिणम\nअयुद्धं सौम्य भाषस्व हितकामॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 31, + "shloka": 12, + "text": "अथॊ सुयॊधनं बरूया राजपुत्रम अमर्षणम\nमध्ये कुरूणाम आसीनम अनुनीय पुनः पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 31, + "shloka": 13, + "text": "अपश्यन माम उपेक्षन्तं कृष्णाम एकां सभा गताम\nतद्दुःखम अतितिक्षाम मा वधीष्म कुरून इति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 31, + "shloka": 14, + "text": "एवं पूर्वापरान कलेशान अतितिक्षन्त पाण्डवाः\nयथाबलीयसः सन्तस तत सर्वं कुरवॊ विदुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 31, + "shloka": 15, + "text": "यन नः पराव्राजयः सौम्य अजिनैः परतिवासितान\nतद्दुःखम अतितिक्षाम मा वधीष्म कुरून इति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 31, + "shloka": 16, + "text": "यत तत सभायाम आक्रम्य कृष्णां केशेष्व अधर्षयत\nदुःशासनस ते ऽनुमते तच चास्माभिर उपेक्षितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 31, + "shloka": 17, + "text": "यथॊचितं सवकं भागं लभेमहि परंतप\nनिवर्तय परद्रव्ये बुद्धिं गृद्धां नरर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 31, + "shloka": 18, + "text": "शान्तिर एवं भवेद राजन परीतिश चैव परस्परम\nराज्यैक देशम अपि नः परयच्छ शमम इच्छताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 31, + "shloka": 19, + "text": "कुश सथलं वृकस्थलम आसन्दी वारणावतम\nअवसानं भवेद अत्र किं चिद एव तु पञ्चमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 31, + "shloka": 20, + "text": "भरातॄणां देहि पञ्चानां गरामान पञ्च सुयॊधन\nशान्तिर नॊ ऽसतु महाप्राज्ञ जञातिभिः सह संजय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 31, + "shloka": 21, + "text": "भराता भरातरम अन्वेतु पिता पुत्रेण युज्यताम\nसमयमानाः समायान्तु पाञ्चालाः कुरुभिः सह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 31, + "shloka": 22, + "text": "अक्षतान कुरुपाञ्चालान पश्येम इति कामये\nसर्वे सुमनसस तात शाम्याम भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 31, + "shloka": 23, + "text": "अलम एव शमायास्मि तथा युद्धाय संजय\nधर्मार्थयॊर अलं चाहं मृदवे दारुणाय च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nअनुज्ञातः पाण्डवेन परययौ संजयस तदा\nशासनं धृतराष्ट्रस्य सर्वं कृत्वा महात्मनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 2, + "text": "संप्राप्य हास्तिनपुरं शीघ्रं च परविवेश ह\nअन्तःपुरम उपस्थाय दवाःस्थं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 3, + "text": "आचक्ष्व मां धृतराष्ट्राय दवाःस्थ; उपागतं पाण्डवानां सकाशात\nजागर्ति चेद अभिवदेस तवं हि कषत्तः; परविशेयं विदितॊ भूमिपस्य" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 4, + "text": "संजयॊ ऽयं भूमिपते नमस ते; दिदृक्षया दवारम उपागतस ते\nपराप्तॊ दूतः पाण्डवानां सकाशात; परशाधि राजन किम अयं करॊतु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 5, + "text": "आचक्ष्व मांसुखिनं काल्यम अस्मै; परवेश्यतां सवागतं संजयाय\nन चाहम एतस्य भवाम्य अकाल्यः; स मे कस्माद दवारि तिष्ठेत कषत्तः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 6, + "text": "ततः परविश्यानुमते नृपस्य; महद वेश्म पराज्ञशूरार्य गुप्तम\nसिंहासनस्थं पार्थिवम आससाद; वैचित्रवीर्यं पराञ्जलिः सूतपुत्रः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 7, + "text": "संजयॊ ऽहं भूमिपते नमस ते; पराप्तॊ ऽसमि गत्वा नरदेव पाण्डवान\nअभिवाद्य तवां पाण्डुपुत्रॊ मनस्वी; युधिष्ठिरः कुशलं चान्वपृच्छत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 8, + "text": "स ते पुत्रान ऋप्च्छति परीयमाणः; कच चित पुत्रैः परीयसे नप्तृभिश च\nतथा सुधृद्भिः सचिवैश च राजन; ये चापि तवाम उपजीवन्ति तैश च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 9, + "text": "अभ्येत्य तवां तात वदामि संजय; अजातशत्रुं च सुखेन पार्थम\nकच चित स राजा कुशली सपुत्रः; सहामात्यः सानुजः कौरवाणाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 10, + "text": "सहामात्यः कुशली पाण्डुपुत्रॊ; भूयश चातॊ यच च ते ऽगरे मनॊ ऽभूत\nनिर्णिक्त धर्मार्थकरॊ मनस्वी; बहुश्रुतॊ दृष्टिमाञ शीलवांश च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 11, + "text": "परं धर्मात पाण्डवस्यानृशंस्यं; धर्मः परॊ वित्तचयान मतॊ ऽसय\nसुखप्रिये धर्महीने न पार्थॊ; अनुरुध्यते भारत तस्य विद्धि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 12, + "text": "परप्रयुक्तः पुरुषॊ विचेष्टते; सूत्रप्रॊता दारुमयीव यॊषा\nइमं दृष्ट्वा नियमपाण्डवस्य; मन्ये परं करं दैवं मनुष्यात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 13, + "text": "इमं च दृष्ट्वा तव कर्म दॊषं; पादॊदर्कं घॊरम अवर्ण रूपम\nयावन नरः कामयते ऽतिकाल्यं; तावन नरॊ ऽयं लभते परशंसाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 14, + "text": "अजातशत्रुस तु विहाय पापं; जीर्णां तवचं सर्प इवासमर्थाम\nविरॊचते ऽहार्य वृत्तेन वीरॊ; युधिष्ठिरस तवयि पापं विसृज्य" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 15, + "text": "अङ्गात्मनः कर्म निबॊध राजन; धर्मार्थयुक्ताद आर्य वृत्ताद अपेतम\nउपक्रॊशं चेह गतॊ ऽसि राजन; नॊहेश च पापं परसजेद अमुत्र" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 16, + "text": "स तवम अर्थं संशयितं विना तैर; आशंससे पुत्र वशानुगॊ ऽदय\nअधर्मशब्दश च महान पृथिव्यां; नेदं कर्म तवत्समं भारताग्र्य" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 17, + "text": "हीनप्रज्ञॊ दौष्कुलेयॊ नृशंसॊ; दीर्घवैरी कषत्रविद्यास्व अधीरः\nएवं धर्मा नापदः संतितीर्षेद; धीन वीर्यॊ यश च भवेद अशिष्टः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 18, + "text": "कुले जातॊ धर्मवान यॊ यशस्वी; बहुश्रुतः सुखजीवी यतात्मा\nधर्मार्थयॊर गरथितयॊर बिभर्ति; नान्यत्र दिष्टस्य वशाद उपैति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 19, + "text": "कथं हि मन्त्राग्र्य धरॊ मनीषी; धर्मार्थयॊर आपदि संप्रणेता\nएवं युक्तः सर्वमन्त्रैर अहीनॊ; अनानृशंस्यं कर्म कुर्याद अमूढः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 20, + "text": "तवापीमे मन्त्रविदः समेत्य; समासते कर्मसु नित्ययुक्ताः\nतेषाम अयं बलवान निश्चयश च; कुरु कषयार्थे निरयॊ वयपादि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 21, + "text": "अकालिकं कुरवॊ नाभविष्यन; पापेन चेत पापम अजातशत्रुः\nइच्छेज जातु तवयि पापं विसृज्य; निन्दा चेयं तव लॊके ऽभिविष्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 22, + "text": "किम अन्यत्र विषयाद ईश्वराणां; यत्र पार्थः परलॊकं ददर्श\nअत्यक्रामत स तथा संमतः सयान; न संशयॊ नास्ति मनुष्यकारः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 23, + "text": "एतान गुणान कर्मकृतान अवेक्ष्य; भावाभावौ वर्तमानाव अनित्यौ\nबलिर हि राजा पारम अविन्दमानॊ; नान्यत कालात कारणं तत्र मेने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 24, + "text": "चक्षुः शरॊत्रे नासिका तवक च जिह्वा; जञानस्यैतान्य आयतनानि जन्तॊः\nतानि परीतान्य एव तृष्णा कषयान्ते; तान्य अव्यथॊ दुःखहीनः परणुद्यात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 25, + "text": "न तव एवम अन्ये पुरुषस्य कर्म; संवर्तते सुप्रयुक्तं यथावत\nमातुः पितुः कर्मणाभिप्रसूतः; संवर्धते विधिवद भॊजनेन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 26, + "text": "परियाप्रिये सुखदुःखे च राजन; निन्दाप्रशंसे च भजेत एनम\nपरस तव एनं गर्हयते ऽपराधे; परशंसते साधुवृत्तं तम एव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 27, + "text": "स तवा गर्हे भारतानां विरॊधाद; अन्तॊ नूनं भवितायं परजानाम\nनॊ चेद इदं तव कर्मापराधात; कुरून दहेत कृष्ण वर्त्मेव कक्षम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 28, + "text": "तवम एवैकॊ जातपुत्रेषु राजन; वशं गन्ता सर्वलॊके नरेन्द्र\nकामात्मनां शलाघसे दयूतकाले; नान्यच छमात पश्य विपाकम अस्य" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 29, + "text": "अनाप्तानां परग्रहात तवं नरेन्द्र; तथाप्तानां निग्रहाच चैव राजन\nभूमिं सफीतां दुर्बलत्वाद अनन्तां; न शक्तस तवं रक्षितुं कौरवेय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 32, + "shloka": 30, + "text": "अनुज्ञातॊ रथवेगावधूतः; शरान्तॊ निपद्ये शयनं नृसिंह\nपरातः शरॊतारः कुरवः सभायाम; अजातशत्रॊर वचनं समेताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nदवाःस्थं पराह महाप्राज्ञॊ धृतराष्ट्रॊ महीपतिः\nविदुरं दरष्टुम इच्छामि तम इहानय माचिरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 2, + "text": "परहितॊ धृतराष्ट्रेण दूतः कषत्तारम अब्रवीत\nईश्वरस तवां महाराजॊ महाप्राज्ञ दिदृक्षति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 3, + "text": "एवम उक्तस तु विदुरः पराप्य राजनिवेशनम\nअब्रवीद धृतराष्ट्राय दवाःस्थ मां परतिवेदय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 4, + "text": "विदुरॊ ऽयम अनुप्राप्तॊ राजेन्द्र तव शासनात\nदरष्टुम इच्छति ते पादौ किं करॊतु परशाधि माम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 5, + "text": "परवेशय महाप्राज्ञं विदुरं दीर्घदर्शिनम\nअहं हि विदुरस्यास्य नाकाल्यॊ जातु दर्शने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 6, + "text": "परविशान्तः पुरं कषत्तर महाराजस्य धीमतः\nन हि ते दर्शने ऽकाल्यॊ जातु राजा बरवीति माम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 7, + "text": "[व]\nततः परविश्य विदुरॊ धृतराष्ट्र निवेशनम\nअब्रवीत पराञ्जलिर वाक्यं चिन्तयानं नराधिपम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 8, + "text": "विदुरॊ ऽहं महाप्राज्ञ संप्राप्तस तव शासनात\nयदि किं चन कर्तव्यम अयम अस्मि परशाधि माम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 9, + "text": "संजयॊ विदुर पराप्तॊ गर्हयित्वा च मां गतः\nअजातशत्रॊः शवॊ वाक्यं सभामध्ये स वक्ष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 10, + "text": "तस्याद्य कुरुवीरस्य न विज्ञातं वचॊ मया\nतन मे दहति गात्राणि तद अकार्षीत परजागरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 11, + "text": "जाग्रतॊ दह्यमानस्य शरेयॊ यद इह पश्यसि\nतद बरूहि तवं हि नस तात धर्मार्थकुशलॊ हय असि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 12, + "text": "यतः पराप्तः संजयः पाण्डवेभ्यॊ; न मे यथावन मनसः परशान्तिः\nसवेन्द्रियाण्य अप्रकृतिं गतानि; किं वक्ष्यतीत्य एव हि मे ऽदय चिन्ता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 13, + "text": "अभियुक्तं बलवता दुर्बलं हीनसाधनम\nहृतस्वं कामिनं चॊरम आविशन्ति परजागराः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 14, + "text": "कच चिद एतैर महादॊषैर न सपृष्टॊ ऽसि नराधिप\nकच चिन न परवित्तेषु गृध्यन विपरितप्यसे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 15, + "text": "शरॊतुम इच्छामि ते धर्म्यं परं नैःश्रेयसं वचः\nअस्मिन राजर्षिवंशे हि तवम एकः पराज्ञसंमतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 16, + "text": "निषेवते परशस्तानि निन्दितानि न सेवते\nअनास्तिकः शरद्दधान एतत पण्डित लक्षणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 17, + "text": "करॊधॊ हर्षश च दर्पश च हरीस्तम्भॊ मान्यमानिता\nयम अर्थान नापकर्षन्ति स वै पण्डित उच्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 18, + "text": "यस्य कृत्यं न जानन्ति मन्त्रं वा मन्त्रितं परे\nकृतम एवास्य जानन्ति स वै पण्डित उच्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 19, + "text": "यस्य कृत्यं न विघ्नन्ति शीतम उष्णं भयं रतिः\nसमृद्धिर असमृद्धिर वा स वै पण्डित उच्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 20, + "text": "यस्य संसारिणी परज्ञा धर्मार्थाव अनुवर्तते\nकामाद अर्थं वृणीते यः स वै पण्डित उच्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 21, + "text": "यथाशक्ति चिकीर्षन्ति यथाशक्ति च कुर्वते\nन किं चिद अवमन्यन्ते पण्डिता भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 22, + "text": "कषिप्रं विजानाति चिरं शृणॊति; विज्ञाय चार्थं भजते न कामात\nनासंपृष्टॊ वयौपयुङ्क्ते परार्थे; तत परज्ञानं परथमं पण्डितस्य" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 23, + "text": "नाप्राप्यम अभिवाञ्छन्ति नष्टं नेच्छन्ति शॊचितुम\nआपत्सु च न मुह्यन्ति नराः पण्डित बुद्धयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 24, + "text": "निश्चित्य यः परक्रमते नान्तर वसति कर्मणः\nअवन्ध्य कालॊ वश्यात्मा स वै पण्डित उच्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 25, + "text": "आर्य कर्मणि राज्यन्ते भूतिकर्माणि कुर्वते\nहितं च नाभ्यसूयन्ति पण्डिता भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 26, + "text": "न हृष्यत्य आत्मसंमाने नावमानेन तप्यते\nगाङ्गॊ हरद इवाक्षॊभ्यॊ यः स पण्डित उच्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 27, + "text": "तत्त्वज्ञः सर्वभूतानां यॊगज्ञः सर्वकर्मणाम\nउपायज्ञॊ मनुष्याणां नरः पण्डित उच्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 28, + "text": "परवृत्त वाक चित्रकथ ऊहवान परतिभानवान\nआशु गरन्थस्य वक्ता च स वै पण्डित उच्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 29, + "text": "शरुतं परज्ञानुगं यस्य परज्ञा चैव शरुतानुगा\nअसंभिन्नार्य मर्यादः पण्डिताख्यां लभेत सः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 30, + "text": "अश्रुतश च समुन्नद्धॊ दरिद्रश च महामनाः\nअर्थांश चाकर्मणा परेप्सुर मूढ इत्य उच्यते बुधैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 31, + "text": "सवम अर्थं यः परित्यज्य परार्थम अनुतिष्ठति\nमिथ्या चरति मित्रार्थे यश च मूढः स उच्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 32, + "text": "अकामान कामयति यः कामयानान परिद्विषन\nबलवन्तं च यॊ दवेष्टि तम आहुर मूढचेतसम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 33, + "text": "अमित्रं कुरुते मित्रं मित्रं दवेष्टि हिनस्ति च\nकर्म चारभते दुष्टं तम आहुर मूढचेतसम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 34, + "text": "संसारयति कृत्यानि सर्वत्र विचिकित्सते\nचिरं करॊति कषिप्रार्थे स मूढॊ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 35, + "text": "अनाहूतः परविशति अपृष्टॊ बहु भाषते\nविश्वसत्य अप्रमत्तेषु मूढ चेता नराधमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 36, + "text": "परं कषिपति दॊषेण वर्तमानः सवयं तथा\nयश च करुध्यत्य अनीशः सन स च मूढतमॊ नरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 37, + "text": "आत्मनॊ बलम आज्ञाय धर्मार्थपरिवर्जितम\nअलभ्यम इच्छन नैष्कर्म्यान मूढ बुद्धिर इहॊच्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 38, + "text": "अशिष्यं शास्ति यॊ राजन्यश च शून्यम उपासते\nकदर्यं भजते यश च तम आहुर मूढचेतसम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 39, + "text": "अर्थं महान्तम आसाद्य विद्याम ऐश्वर्यम एव वा\nविचरत्य असमुन्नद्धॊ यः स पण्डित उच्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 40, + "text": "एकः संपन्नम अश्नाति वस ते वासश च शॊभनम\nयॊ ऽसंविभज्य भृत्येभ्यः कॊ नृशंसतरस ततः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 41, + "text": "एकः पापानि कुरुते फलं भुङ्क्ते महाजनः\nभॊक्तारॊ विप्रमुच्यन्ते कर्ता दॊषेण लिप्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 42, + "text": "एकं हन्यान न वाहन्याद इषुर मुक्तॊ धनुष्मता\nबुद्धिर बुद्धिमतॊत्सृष्टा हन्याद राष्ट्रं सराजकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 43, + "text": "एकया दवे विनिश्चित्य तरींश चतुर्भिर वशे कुरु\nपञ्च जित्वा विदित्वा षट सप्त हित्वा सुखी भव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 44, + "text": "एकं विषरसॊ हन्ति शस्त्रेणैकश च वध्यते\nसराष्ट्रं स परजं हन्ति राजानं मन्त्रविस्रवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 45, + "text": "एकः सवादु न भुञ्जीत एकश चार्थान न चिन्तयेत\nएकॊ न गच्छेद अध्वानं नैकः सुप्तेषु जागृयात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 46, + "text": "एकम एवाद्वितीयं तद यद राजन नावबुध्यसे\nसत्यं सवर्गस्य सॊपानं पारावारस्य नौर इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 47, + "text": "एकः कषमावतां दॊषॊ दवितीयॊ नॊपलभ्यते\nयद एनं कषमया युक्तम अशक्तं मन्यते जनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 48, + "text": "एकॊ धर्मः परं शरेयः कषमैका शान्तिर उत्तमा\nविद्यैका परमा दृष्टिर अहिंसैका सुखावहा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 49, + "text": "दवाव इमौ गरसते भूमिः सर्पॊ बिलशयान इव\nराजानं चाविरॊद्धारं बराह्मणं चाप्रवासिनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 50, + "text": "दवे कर्मणी नरः कुर्वन्न अस्मिँल लॊके विरॊचते\nअब्रुवन परुषं किं चिद असतॊ नार्थयंस तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 51, + "text": "दवाव इमौ पुरुषव्याघ्र परप्रत्यय कारिणौ\nसत्रियः कामित कामिन्यॊ लॊकः पूजित पूजकः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 52, + "text": "दवाव इमौ कण्टकौ तीक्ष्णौ शरीरपरिशॊषणौ\nयश चाधनः कामयते यश च कुप्यत्य अनीश्वरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 53, + "text": "दवाव इमौ पुरुषौ राजन सवर्गस्य परि तिष्ठतः\nपरभुश च कषमया युक्तॊ दरिद्रश च परदानवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 54, + "text": "नयायागतस्य दरव्यस्य बॊद्धव्यौ दवाव अतिक्रमौ\nअपात्रे परतिपत्तिश च पात्रे चाप्रतिपादनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 55, + "text": "तरयॊ नयाया मनुष्याणां शरूयन्ते भरतर्षभ\nकनीयान मध्यमः शरेष्ठ इति वेदविदॊ विदुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 56, + "text": "तरिविधाः पुरुषा राजन्न उत्तमाधममध्यमाः\nनियॊजयेद यथावत तांस तरिविधेष्व एव कर्मसु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 57, + "text": "तरय एवाधना राजन भार्या दासस तथा सुतः\nयत ते समधिगच्छन्ति यस्य ते तस्य तद धनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 58, + "text": "चत्वारि राज्ञा तु महाबलेन; वर्ज्यान्य आहुः पण्डितस तानि विद्यात\nअल्पप्रज्ञैः सह मन्त्रं न कुर्यान; न दीर्घसूत्रैर अलसैश चारणैश च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 59, + "text": "चत्वारि ते तात गृहे वसन्तु; शरियाभिजुष्टस्य गृहस्थ धर्मे\nवृद्धॊ जञातिर अवसन्नः कुलीनः; सखा दरिद्रॊ भगिनी चानपत्या" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 60, + "text": "चत्वार्य आह महाराज सद्यस्कानि बृहस्पतिः\nपृच्छते तरिदशेन्द्राय तानीमानि निबॊध मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 61, + "text": "देवतानां च संकल्पम अनुभावं च धीमताम\nविनयं कृतविद्यानां विनाशं पापकर्मणाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 62, + "text": "पञ्चाग्नयॊ मनुष्येण परिचर्याः परयत्नतः\nपिता माताग्निर आत्मा च गुरुश च भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 63, + "text": "पञ्चैव पूजयँल लॊके यशः पराप्नॊति केवलम\nदेवान पितॄन मनुष्यांश च भिक्षून अतिथिपञ्चमान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 64, + "text": "पञ्च तवानुगमिष्यन्ति यत्र यत्र गमिष्यसि\nमित्राण्य अमित्रा मध्यस्था उपजीव्यॊपजीविनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 65, + "text": "पञ्चेन्द्रियस्य मर्त्यस्य छिद्रं चेद एकम इन्द्रियम\nततॊ ऽसय सरवति परज्ञा दृतेः पादाद इवॊदकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 66, + "text": "षड दॊषाः पुरुषेणेह हातव्या भूतिम इच्छता\nनिद्रा तन्द्री भयं करॊध आलस्यं दीर्घसूत्रता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 67, + "text": "षड इमान पुरुषॊ जह्याद भिन्नां नावम इवार्णवे\nअप्रवक्तारम आचार्यम अनधीयानम ऋत्विजम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 68, + "text": "अरक्षितारं राजानं भार्यां चाप्रिय वादिनीम\nगरामकारं च गॊपालं वनकामं च नापितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 69, + "text": "षड एव तु गुणाः पुंसा न हातव्याः कदा चन\nसत्यं दानम अनालस्यम अनसूया कषमा धृतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 70, + "text": "षण्णाम आत्मनि नित्यानाम ऐश्वर्यं यॊ ऽधिगच्छति\nन स पापैः कुतॊ ऽनर्थैर युज्यते विजितेन्द्रियः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 71, + "text": "षड इमे षट्सु जीवन्ति सप्तमॊ नॊपलभ्यते\nचॊराः परमत्ते जीवन्ति वयाधितेषु चिकित्सकाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 72, + "text": "परमदाः कामयानेषु यजमानेषु याजकाः\nराजा विवदमानेषु नित्यं मूर्खेषु पण्डिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 73, + "text": "सप्त दॊषाः सदा राज्ञा हातव्या वयसनॊदयाः\nपरायशॊ यैर विनश्यन्ति कृतमूलाश च पार्थिवाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 74, + "text": "सत्रियॊ ऽकषा मृगया पानं वाक पारुष्यं च पञ्चमम\nमहच च दण्डपारुष्यम अर्थदूषणम एव च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 75, + "text": "अष्टौ पूर्वनिमित्तानि नरस्य विनशिष्यतः\nबराह्मणान परथमं दवेष्टि बराह्मणैश च विरुध्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 76, + "text": "बराह्मण सवानि चादत्ते बराह्मणांश च जिघांसति\nरमते निन्दया चैषां परशंसां नाभिनन्दति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 77, + "text": "नैतान समरति कृत्येषु याचितश चाभ्यसूयति\nएतान दॊषान नरः पराज्ञॊ बुद्ध्या बुद्ध्वा विवर्जयेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 78, + "text": "अष्टाव इमानि हर्षस्य नव नीतानि भारत\nवर्तमानानि दृश्यन्ते तान्य एव सुसुखान्य अपि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 79, + "text": "समागमश च सखिभिर महांश चैव धनागमः\nपुत्रेण च परिष्वङ्गः संनिपातश च मैथुने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 80, + "text": "समये च परियालापः सवयूथेषु च संनतिः\nअभिप्रेतस्य लाभश च पूजा च जनसंसदि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 81, + "text": "नवद्वारम इदं वेश्म तरिस्थूणं पञ्च साक्षिकम\nकषेत्रज्ञाधिष्ठितं विद्वान यॊ वेद स परः कविः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 82, + "text": "दश धर्मं न जानन्ति धृतराष्ट्र निबॊध तान\nमत्तः परमत्त उन्मत्तः शरान्तः करुद्धॊ बुभुक्षितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 83, + "text": "तवरमाणश च भीरुश च लुब्धः कामी च ते दश\nतस्माद एतेषु भावेषु न परसज्जेत पण्डितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 84, + "text": "अत्रैवॊदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nपुत्रार्थम असुरेन्द्रेण गीतं चैव सुधन्वना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 85, + "text": "यः काममन्यू परजहाति राजा; पात्रे परतिष्ठापयते धनं च\nविशेषविच छरुतवान कषिप्रकारी; तं सर्वलॊकः कुरुते परमाणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 86, + "text": "जानाति विश्वासयितुं मनुष्यान; विज्ञात दॊषेषु दधाति दण्डम\nजानाति मात्रां च तथा कषमां च; तं तादृशं शरीर जुषते समग्रा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 87, + "text": "सुदुर्बलं नावजानाति कं चिद; युक्तॊ रिपुं सेवते बुद्धिपूर्वम\nन विग्रहं रॊचयते बलस्थैः; काले च यॊ विक्रमते स धीरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 88, + "text": "पराप्यापदं न वयथते कदा चिद; उद्यॊगम अन्विच्छति चाप्रमत्तः\nदुःखं च काले सहते जितात्मा; धुरंधरस तस्य जिताः सपत्नाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 89, + "text": "अनर्थकं विप्र वासं गृहेभ्यः; पापैः संधिं परदाराभिमर्शम\nदम्भं सतैन्यं पैशुनं मद्य पानं; न सेवते यः स सुखी सदैव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 90, + "text": "न संरम्भेणारभते ऽरथवर्गम; आकारितः शंसति तथ्यम एव\nन मात्रार्थे रॊचयते विवादं; नापूजितः कुप्यति चाप्य अमूढः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 91, + "text": "न यॊ ऽभयसूयत्य अनुकम्पते च; न दुर्बलः परातिभाव्यं करॊति\nनात्याह किं चित कषमते विवादं; सर्वत्र तादृग लभते परशंसाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 92, + "text": "यॊ नॊद्धतं कुरुते जातु वेषं; न पौरुषेणापि विकत्थते ऽनयान\nन मूर्च्छितः कटुकान्य आह किं चित; परियं सदा तं कुरुते जनॊ ऽपि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 93, + "text": "न वैरम उद्दीपयति परशान्तं; न दर्मम आरॊहति नास्तम एति\nन दुर्गतॊ ऽसमीति करॊति मन्युं; तम आर्य शीलं परम आहुर अग्र्यम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 94, + "text": "न सवे सुखे वै कुरुते परहर्षं; नान्यस्य दुःखे भवति परतीतः\nदत्त्वा न पश्चात कुरुते ऽनुतापं; न कत्थते सत्पुरुषार्य शीलः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 95, + "text": "देशाचारान समयाञ जातिधर्मान; बुभूषते यस तु परावरज्ञः\nस तत्र तत्राधिगतः सदैव; महाजनस्याधिपत्यं करॊति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 96, + "text": "दम्भं मॊहं मत्सरं पापकृत्यं; राजद्विष्टं पैशुनं पूगवैरम\nमत्तॊन्मत्तैर दुर्जनैश चापि वादं; यः परज्ञावान वर्जयेत स परधानः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 97, + "text": "दमं शौचं दैवतं मङ्गलानि; परायश्चित्तं विविधाँल लॊकवादान\nएतानि यः कुरुते नैत्यकानि; तस्यॊत्थानं देवता राधयन्ति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 98, + "text": "समैर विवाहं कुरुते न हीनैः; समैः सख्यं वयवहारं कथाश च\nगुणैर विशिष्टांश च पुरॊ दधाति; विपश्चितस तस्य नयाः सुनीताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 99, + "text": "मितं भुङ्क्ते संविभज्याश्रितेभ्यॊ; मितं सवपित्य अमितं कर्मकृत्वा\nददात्य अमित्रेष्व अपि याचितः संस; तम आत्मवन्तं परजहात्य अनर्थाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 100, + "text": "चिकीर्षितं विप्रकृतं च यस्य; नान्ये जनाः कर्म जानन्ति किं चित\nमन्त्रे गुप्ते सम्यग अनुष्ठिते च; सवल्पॊ नास्य वयथते कश चिद अर्थः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 101, + "text": "यः सर्वभूतप्रशमे निविष्टः; सत्यॊ मृदुर दानकृच छुद्ध भावः\nअतीव संज्ञायते जञातिमध्ये; महामणिर जात्य इव परसन्नः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 102, + "text": "य आत्मनापत्रपते भृशं नरः; स सर्वलॊकस्य गुरुर भवत्य उत\nअनन्त तेजाः सुमनाः समाहितः; सवतेजसा सूर्य इवावभासते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 103, + "text": "वने जाताः शापदग्धस्य राज्ञः; पाण्डॊः पुत्राः पञ्च पञ्चेन्द्र कल्पाः\nतवयैव बाला वर्धिताः शिक्षिताश च; तवादेशं पालयन्त्य आम्बिकेय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 33, + "shloka": 104, + "text": "परदायैषाम उचितं तात राज्यं; सुखी पुत्रैः सहितॊ मॊदमानः\nन देवानां नापि च मानुषाणां; भविष्यसि तवं तर्कणीयॊ नरेन्द्र" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nजाग्रतॊ दह्यमानस्य यत कार्यम अनुपश्यसि\nतद बरूहि तवं हि नस तात धर्मार्थकुशलः शुचिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 2, + "text": "तवं मां यथावद विदुर परशाधि; परज्ञा पूर्वं सर्वम अजातशत्रॊः\nयन मन्यसे पथ्यम अदीनसत्त्व; शरेयः करं बरूहि तद वै कुरूणाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 3, + "text": "पापाशङ्गी पापम एव नौपश्यन; पृच्छामि तवां वयाकुलेनात्मनाहम\nकवे तन मे बरूहि सर्वं यथावन; मनीषितं सर्वम अजातशत्रॊः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 4, + "text": "शुभं वा यदि वा पापं दवेष्यं वा यदि वा परियम\nअपृष्टस तस्य तद बरूयाद यस्य नेच्छेत पराभवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 5, + "text": "तस्माद वक्ष्यामि ते राजन भवम इच्छन कुरून परति\nवचः शरेयः करं धर्म्यं बरुवतस तन निबॊध मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 6, + "text": "मिथ्यॊपेतानि कर्माणि सिध्येयुर यानि भारत\nअनुपाय परयुक्तानि मा सम तेषु मनः कृथाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 7, + "text": "तथैव यॊगविहितं न सिध्येत कर्म यन नृप\nउपाययुक्तं मेधावी न तत्र गलपयेन मनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 8, + "text": "अनुबन्धान अवेक्षेत सानुबन्धेषु कर्मसु\nसंप्रधार्य च कुर्वीत न वेगेन समाचरेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 9, + "text": "अनुबन्धं च संप्रेक्ष्य विपाकांश चैव कर्मणाम\nउत्थानम आत्मनश चैव धीरः कुर्वीत वा न वा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 10, + "text": "यः परमाणं न जानाति सथाने वृद्धौ तथा कषये\nकॊशे जनपदे दण्डे न स राज्यावतिष्ठते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 11, + "text": "यस तव एतानि परमाणानि यथॊक्तान्य अनुपश्यति\nयुक्तॊ धर्मार्थयॊर जञाने स राज्यम अधिगच्छति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 12, + "text": "न राज्यं पराप्तम इत्य एव वर्तितव्यम असांप्रतम\nशरियं हय अविनयॊ हन्ति जरा रूपम इवॊत्तमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 13, + "text": "भक्ष्यॊत्तम परतिच्छन्नं मत्स्यॊ बडिशम आयसम\nरूपाभिपाती गरसते नानुबन्धम अवेक्षते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 14, + "text": "यच छक्यं गरसितुं गरस्यं गरस्तं परिणमेच च यत\nहितं च परिणामे यत तद अद्यं भूतिम इच्छता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 15, + "text": "वनस्पतेर अपक्वानि फलानि परचिनॊति यः\nस नाप्नॊति रसं तेभ्यॊ बीजं चास्य विनश्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 16, + "text": "यस तु पक्वम उपादत्ते काले परिणतं फलम\nफलाद रसं स लभते बीजाच चैव फलं पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 17, + "text": "यथा मधु समादत्ते रक्षन पुष्पाणि षट्पदः\nतद्वद अर्थान मनुष्येभ्य आदद्याद अविहिंसया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 18, + "text": "पुष्पं पुष्पं विचिन्वीत मूलच्छेदं न कारयेत\nमाला कार इवारामे न यथाङ्गार कारकः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 19, + "text": "किं नु मे सयाद इदं कृत्वा किं नु मे सयाद अकुर्वतः\nइति कर्माणि संचिन्त्य कुर्याद वा पुरुषॊ न वा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 20, + "text": "अनारभ्या भवन्त्य अर्थाः के चिन नित्यं तथागताः\nकृतः पुरुषकारॊ ऽपि भवेद येषु निरर्थकः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 21, + "text": "कांश चिद अर्थान नरः पराज्ञॊ लभु मूलान महाफलान\nकषिप्रम आरभते कर्तुं न विघ्नयति तादृशान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 22, + "text": "ऋजु पश्यति यः सर्वं चक्षुषानुपिबन्न इव\nआसीनम अपि तूष्णीकम अनुरज्यन्ति तं परजाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 23, + "text": "चक्षुषा मनसा वाचा कर्मणा च चतुर्विधम\nपरसादयति लॊकं यस तं लॊकॊ ऽनुप्रसीदति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 24, + "text": "यस्मात तरस्यन्ति भूतानि मृगव्याधान मृगा इव\nसागरान्ताम अपि महीं लब्ध्वा स परिहीयते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 25, + "text": "पितृपैतामहं राज्यं पराप्तवान सवेन तेजसा\nवायुर अभ्रम इवासाद्य भरंशयत्य अनये सथितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 26, + "text": "धर्मम आचरतॊ राज्ञः सद्भिश चरितम आदितः\nवसुधा वसुसंपूर्णा वर्धते भूतिवर्धनी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 27, + "text": "अथ संत्यजतॊ धर्मम अधर्मं चानुतिष्ठतः\nपरतिसंवेष्टते भूमिर अग्नौ चर्माहितं यथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 28, + "text": "य एव यत्नः करियते परर राष्ट्रावमर्दने\nस एव यत्नः कर्तव्यः सवराष्ट्र परिपालने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 29, + "text": "धर्मेण राज्यं विन्देत धर्मेण परिपालयेत\nधर्ममूलां शरियं पराप्य न जहाति न हीयते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 30, + "text": "अप्य उन्मत्तात परलपतॊ बालाच च परिसर्पतः\nसर्वतः सारम आदद्याद अश्मभ्य इव काञ्चनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 31, + "text": "सुव्याहृतानि सुधियां सुकृतानि ततस ततः\nसंचिन्वन धीर आसीत शिला हारी शिलं यथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 32, + "text": "गन्धेन गावः पश्यन्ति वेदैः पश्यन्ति बराह्मणाः\nचारैः पश्यन्ति राजानश चक्षुर्भ्याम इतरे जनाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 33, + "text": "भूयांसं लभते कलेशं या गौर भवति दुर्दुहा\nअथ या सुदुहा राजन नैव तां विनयन्त्य अपि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 34, + "text": "यद अतप्तं परणमति न तत संतापयन्त्य अपि\nयच च सवयं नतं दारु न तत संनामयन्त्य अपि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 35, + "text": "एतयॊपमया धीरः संनमेत बलीयसे\nइन्द्राय स परणमते नमते यॊ बलीयसे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 36, + "text": "पर्जन्यनाथाः पशवॊ राजानॊ मित्र बान्धवाः\nपतयॊ बान्धवाः सत्रीणां बराह्मणा वेद बान्धवाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 37, + "text": "सत्येन रक्ष्यते धर्मॊ विया यॊगेन रक्ष्यते\nमृजया रक्ष्यते रूपं कुलं वृत्तेन रक्ष्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 38, + "text": "मानेन रक्ष्यते धान्यम अश्वान रक्ष्यत्य अनुक्रमः\nअभीक्ष्णदर्शनाद गावः सत्रियॊ रक्ष्याः कुचेलतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 39, + "text": "न कुलं वृत्ति हीनस्य परमाणम इति मे मतिः\nअन्त्येष्व अपि हि जातानां वृत्तम एव विशिष्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 40, + "text": "य ईर्ष्युः परवित्तेषु रूपे वीर्ये कुलान्वये\nसुखे सौभाग्यसत्कारे तस्य वयाधिर अनन्तकः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 41, + "text": "अकार्य करणाद भीतः कार्याणां च विवर्जनात\nअकाले मन्त्रभेदाच च येन माद्येन न तत पिबेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 42, + "text": "विद्यामदॊ धनमदस तृतीयॊ ऽभिजनॊ मदः\nएते मदावलिप्तानाम एत एव सतां दमाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 43, + "text": "असन्तॊ ऽभयर्थिताः सद्भिः किं चित कार्यं कदा चन\nमन्यन्ते सन्तम आत्मानम असन्तम अपि विश्रुतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 44, + "text": "गतिर आत्मवतां सन्तः सन्त एव सतां गतिः\nअसतां च गतिः सन्तॊ न तव असन्तः सतां गतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 45, + "text": "जिता सभा वस्त्रवता समाशा गॊमता जिता\nअध्वा जितॊ यानवता सर्वं शीलवता जितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 46, + "text": "शीलं परधानं पुरुषे तद यस्येह परणश्यति\nन तस्य जीवितेनार्थॊ न धनेन न बन्धुभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 47, + "text": "आढ्यानां मांसपरमं मध्यानां गॊरसॊत्तरम\nलवणॊत्तरं दरिद्राणां भॊजनं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 48, + "text": "संपन्नतरम एवान्नं दरिद्रा भुञ्जते सदा\nकषुत सवादुतां जनयति सा चाढ्येषु सुदुर्लभा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 49, + "text": "परायेण शरीमतां लॊके भॊक्तुं शक्तिर न विद्यते\nदरिद्राणां तु राजेन्द्र अपि काष्ठं हि जीर्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 50, + "text": "अवृत्तिर भयम अन्त्यानां मध्यानां मरणाद भयम\nउत्तमानां तु मर्त्यानाम अवमानात परं भयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 51, + "text": "ऐश्वर्यमदपापिष्ठा मदाः पानमदादयः\nऐश्वर्यमदमत्तॊ हि नापतित्वा विबुध्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 52, + "text": "इन्द्रियौर इन्द्रियार्थेषु वर्तमानैर अनिग्रहैः\nतैर अयं ताप्यते लॊकॊ नक्षत्राणि गरहैर इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 53, + "text": "यॊ जितः पञ्चवर्गेण सहजेनात्म कर्शिना\nआपदस तस्य वर्धन्ते शुक्लपक्ष इवॊडुराड" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 54, + "text": "अविजित्य य आत्मानम अमात्यान विजिगीषते\nअमित्रान वाजितामात्यः सॊ ऽवशः परिहीयते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 55, + "text": "आत्मानम एव परथमं देशरूपेण यॊ जयेत\nततॊ ऽमात्यान अमित्रांश च न मॊघं विजिगीषते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 56, + "text": "वश्येन्द्रियं जितामात्यं धृतदण्डं विकारिषु\nपरीक्ष्य कारिणं धीरम अत्यन्तं शरीर निषेवते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 57, + "text": "रथः शरीरं पुरुषस्य राजन; नात्मा नियन्तेन्द्रियाण्य अस्य चाश्वाः\nतैर अप्रमत्तः कुशलः सदश्वैर; दान्तैः सुखं याति रथीव धीरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 58, + "text": "एतान्य अनिगृहीतानि वयापादयितुम अप्य अलम\nअविधेया इवादान्ता हयाः पथि कुसारथिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 59, + "text": "अनर्थम अर्थतः पश्यन्न अर्तं चैवाप्य अनर्थतः\nइन्द्रियैः परसृतॊ बालः सुदुःखं मन्यते सुखम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 60, + "text": "धर्मार्थौ यः परित्यज्य सयाद इन्द्रियवशानुगः\nशरीप्राणधनदारेभ्य कषिप्रं स परिहीयते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 61, + "text": "अर्थानाम ईश्वरॊ यः सयाद इन्द्रियाणाम अनीश्वरः\nइन्द्रियाणाम अनैश्वर्याद ऐश्वर्याद भरश्यते हि सः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 62, + "text": "आत्मनात्मानम अन्विच्छेन मनॊ बुद्धीन्द्रियैर यतैः\nआत्मैव हय आत्मनॊ बन्धुर आत्मैव रिपुर आत्मनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 63, + "text": "कषुद्राक्षेणेव जालेन झषाव अपिहिताव उभौ\nकामश च राजन करॊधश च तौ पराज्ञानं विलुम्पतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 64, + "text": "समवेक्ष्येह धर्मार्थौ संभारान यॊ ऽधिगच्छति\nस वै संभृत संभारः सततं सुखम एधते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 65, + "text": "यः पञ्चाभ्यन्तराञ शत्रून अविजित्य मतिक्षयान\nजिगीषति रिपून अन्यान रिपवॊ ऽभिभवन्ति तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 66, + "text": "दृश्यन्ते हि दुरात्मानॊ वध्यमानाः सवकर्म भिः\nइन्द्रियाणाम अनीशत्वाद राजानॊ राज्यविभ्रमैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 67, + "text": "असंत्यागात पापकृताम अपापांस; तुल्यॊ दण्डः सपृशते मिश्रभावात\nशुष्केणार्द्रं दह्यते मिश्रभावात; तस्मात पापैः सह संधिं न कुर्यात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 68, + "text": "निजान उत्पततः शत्रून पञ्च पञ्च परयॊजनान\nयॊ मॊहान न निघृह्णाति तम आपद गरसते नरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 69, + "text": "अनसूयार्जवं शौचं संतॊषः परियवादिता\nदमः सत्यम अनायासॊ न भवन्ति दुरात्मनाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 70, + "text": "आत्मज्ञानम अनायासस तितिक्षा धर्मनित्यता\nवाक चैव गुप्ता दानं च नैतान्य अन्त्येषु भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 71, + "text": "आक्रॊश परिवादाभ्यां विहिंसन्त्य अबुधा बुधान\nवक्ता पापम उपादत्ते कषममाणॊ विमुच्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 72, + "text": "हिंसा बलम असाधूनां राज्ञां दण्डविधिर बलम\nशुश्रूषा तु बलं सत्रीणां कषमागुणवतां बलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 73, + "text": "वाक संयमॊ हि नृपते सुदुष्करतमॊ मतः\nअर्थवच च विचित्रं च न शक्यं बहुभाषितुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 74, + "text": "अभ्यावहति कल्याणं विविधा वाक सुभाषिता\nसैव दुर्भाषिता राजन्न अनर्थायॊपपद्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 75, + "text": "संरॊहति शरैर विद्धं वनं परशुना हतम\nवाचा दुरुक्तं बीभत्सं न संरॊहति वाक कषतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 76, + "text": "कर्णिनालीकनाराचा निर्हरन्ति शरीरतः\nवाक्शल्यस तु न निर्हर्तुं शक्यॊ हृदि शयॊ हि सः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 77, + "text": "वाक सायका वदनान निष्पतन्ति; यैर आहतः शॊचति रत्र्य अहानि\nपरस्य नामर्मसु ते पतन्ति; तान पण्डितॊ नावसृजेत परेषु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 78, + "text": "यस्मै देवाः परयच्छन्ति पुरुषाय पराभवम\nबुद्धिं तस्यापकर्षन्ति सॊ ऽपाचीनानि पश्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 79, + "text": "बुद्धौ कलुष भूतायां विनाशे परत्युपस्थिते\nअनयॊ नयसंकाशॊ हृदयान नापसर्पति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 80, + "text": "सेयं बुद्धिः परीता ते पुत्राणां तव भारत\nपाण्डवानां विरॊधेन न चैनाम अवबुध्यसे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 81, + "text": "राजा लक्षणसंपन्नस तरैलॊक्यस्यापि यॊ भवेत\nशिष्यस ते शासिता सॊ ऽसतु धृतराष्ट्र युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 82, + "text": "अतीव सर्वान पुत्रांस ते भागधेय पुरस्कृतः\nतेजसा परज्ञया चैव युक्तॊ धर्मार्थतत्त्ववित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 34, + "shloka": 83, + "text": "आनृशंस्याद अनुक्रॊशाद यॊ ऽसौ धर्मभृतां वरः\nगौरवात तव राजेन्द्र बहून कलेशांस तितिक्षति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nबरूहि भूयॊ महाबुद्धे धर्मार्थसहितं वचः\nशृण्वतॊ नास्ति मे तृप्तिर विचित्राणीह भाषसे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 2, + "text": "सर्वतीर्थेषु वा सनानं सर्वभूतेषु चार्जवम\nउभे एते समे सयाताम आर्जवं वा विशिष्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 3, + "text": "आर्जवं परतिपद्यस्व पुत्रेषु सततं विभॊ\nइह कीर्तिं परां पराप्य परेत्य सवर्गम अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 4, + "text": "यावत कीर्तिर मनुष्यस्य पुण्या लॊकेषु गीयते\nतावत स पुरुषव्याघ्र सवर्गलॊके महीयते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 5, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nविरॊचनस्य संवादं केशिन्य अर्थे सुधन्वना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 6, + "text": "किं बराह्मणाः सविच छरेयांसॊ दितिजाः सविद विरॊचन\nअथ केन सम पर्यङ्कं सुधन्वा नाधिरॊहति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 7, + "text": "पराजापत्या हि वै शरेष्ठा वयं केशिनि सत्तमाः\nअस्माकं खल्व इमे लॊकाः के देवाः के दविजातयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 8, + "text": "इहैवास्स्व परतीक्षाव उपस्थाने विरॊचन\nसुधन्वा परातर आगन्ता पश्येयं वां समागतौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 9, + "text": "तथा भद्रे करिष्यामि यथा तवं भीरु भाषसे\nसुधन्वानं च मां चैव परातर दरष्टासि संगतौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 10, + "text": "अन्वालभे हिरण्मयं पराह्रादे ऽहं तवासनम\nएकत्वम उपसंपन्नॊ न तव आसेयं तवया सह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 11, + "text": "अन्वाहरन्तु फलकं कूर्चं वाप्य अथ वा बृसीम\nसुधन्वन न तवम अर्हॊ ऽसि मया सह समासनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 12, + "text": "पितापि ते समासीनम उपासीतैव माम अधः\nबालः सुखैधितॊ गेहे न तवं किं चन बुध्यसे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 13, + "text": "हिरण्यं च गवाश्वं च यद वित्तम असुरेषु नः\nसुधन्वन विपणे तेन परश्नं पृच्छाव ये विदुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 14, + "text": "हिरण्यं च गवाश्वं च तवैवास्तु विरॊचन\nपराणयॊस तु पणं कृत्वा परश्नं पृच्छाव ये विदुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 15, + "text": "आवां कुत्र गमिष्यावः पराणयॊर विपणे कृते\nन हि देवेष्व अहं सथाता न मनुष्येषु कर्हि चित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 16, + "text": "पितरं ते गमिष्यावः पराणयॊर विपणे कृते\nपुत्रस्यापि स हेतॊर हि परह्रादॊ नानृतं वदेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 17, + "text": "[परह]\nइमौ तौ संप्रदृश्येते याभ्यां न चरितं सह\nआशीविषाव इव करुद्धाव एकमार्गम इहागतौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 18, + "text": "किं वै सहैव चरतॊ न पुरा चरतः सह\nविरॊचनैतत पृच्छामि किं ते सख्यं सुधन्वना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 19, + "text": "न मे सुधन्वना सख्यं पराणयॊर विपणावहे\nपरह्राद तत तवाम ऋप्च्छामि मा परश्नम अनृतं वदीः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 20, + "text": "[परह]\nउदकं मधुपर्कं चाप्य आनयन्तु सुधन्वने\nबरह्मन्न अभ्यर्चनीयॊ ऽसि शवेता गौः पीवरी कृता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 21, + "text": "उदकं मधुपर्कं च पथ एवार्पितं मम\nपरह्राद तवं तु नौ परश्नं तथ्यं परब्रूहि पृच्छतॊः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 22, + "text": "[परह]\nपुर्तॊ वान्यॊ भवान बरह्मन साक्ष्ये चैव भवेत सथितः\nतयॊर विवदतॊः परश्नं कथम अस्मद विभॊ वदेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 23, + "text": "अथ यॊ नैव परब्रूयात सत्यं वा यदि वानृतम\nएतत सुधन्वन पृच्छामि दुर्विवक्ता सम किं वसेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 24, + "text": "यां रात्रिम अधिविन्ना सत्री यां चैवाक्ष पराजितः\nयां च भाराभितप्ताङ्गॊ दुर्विवक्ता सम तां वसेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 25, + "text": "नगरे परतिरुद्धः सन बहिर दवारे बुभुक्षितः\nअमित्रान भूयसः पश्यन दुर्विवक्ता सम तां वसेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 26, + "text": "पञ्च पश्वनृते हन्ति दश हन्ति गवानृते\nशतम अश्वानृते हन्ति सहस्रं पुरुषानृते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 27, + "text": "हन्ति जातान अजातांश च हिरण्यार्थॊ ऽनृतं वदन\nसर्वं भूम्यनृते हन्ति मा सम भूम्यनृतं वदीः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 28, + "text": "[परह]\nमत्तः शरेयान अङ्गिरा वै सुधन्वा तवद विरॊचन\nमातास्य शरेयसी मातुस तस्मात तवं तेन वै जितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 29, + "text": "विरॊचन सुधन्वायं पराणानाम ईश्वरस तव\nसुधन्वन पुनर इच्छामि तवया दत्तं विरॊचनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 30, + "text": "यद धर्मम अवृणीथास तवं न कामाद अनृतं वदीः\nपुनर ददामि ते तस्मात पुत्रं परह्राद दुर्लभम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 31, + "text": "एष परह्राद पुत्रस ते मया दत्तॊ विरॊचनः\nपादप्रक्षालनं कुर्यात कुमार्याः संनिधौ मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 32, + "text": "तस्माद राजेन्द्र भूम्यर्थे नानृतं वक्तुम अर्हसि\nमा गमः स सुतामात्यॊ ऽतययं पुत्रान अनुभ्रमन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 33, + "text": "न देवा यष्टिम आदाय रक्षन्ति पशुपालवत\nयं तु रक्षितुम इच्छन्ति बुद्ध्या संविभजन्ति तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 34, + "text": "यथा यथा हि पुरुषः कल्याणे कुरुते मनः\nतथा तथास्य सर्वार्थाः सिध्यन्ते नात्र संशयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 35, + "text": "न छन्दांसि वृजिनात तारयन्ति; आयाविनं मायया वर्तमानम\nनीडं शकुन्ता इव जातपक्षाश; छन्दांस्य एनं परजहत्य अन्तकाले" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 36, + "text": "मत्तापानं कलहं पूगवैरं; भार्यापत्यॊर अन्तरं जञातिभेदम\nराजद्विष्टं सत्रीपुमांसॊर विवादं; वर्ज्यान्य आहुर यश च पन्थाः परदुष्ठः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 37, + "text": "सामुद्रिकं वणिजं चॊरपूर्वं; शलाक धूर्तं च चिकित्सकं च\nअरिं च मित्रं च कुशीलवं च; नैतान साख्येष्व अधिकुर्वीत सप्त" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 38, + "text": "मानाग्निहॊत्रम उत मानमौनं; मानेनाधीतम उत मानयज्ञः\nएतानि चत्वार्य अभयंकराणि; भयं परयच्छन्त्य अयथा कृतानि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 39, + "text": "अगार दाही गरदः कुण्डाशी सॊमविक्रयी\nपर्व कारश च सूची च मित्र धरुक पारदारिकः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 40, + "text": "भरूणहा गुरु तल्पी च यश च सयात पानपॊ दविजः\nअतितीक्ष्णश च काकश च नास्तिकॊ वेद निन्दकः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 41, + "text": "सरुव परग्रहणॊ वरात्यः कीनाशश चार्थवान अपि\nरक्षेत्य उक्तश च यॊ हिंस्यात सर्वे बरह्मण्हणैः समाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 42, + "text": "तृणॊक्लया जञायते जातरूपं; युगे भद्रॊ वयवहारेण साधुः\nशूरॊ भयेष्व अर्थकृच्छ्रेषु धीरः; कृच्छ्रास्व आपत्सु सुहृदश चारयश च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 43, + "text": "जरा रूपं हरति हि धैर्यम आशा; मृत्युः पराणान धर्मचर्याम असूया\nकरॊधः शरियं शीलम अनार्य सेवा; हरियं कामः सर्वम एवाभिमानः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 44, + "text": "शरीर मङ्गलात परभवति परागल्भ्यात संप्रवर्धते\nदाक्ष्यात तु कुरुते मूलं संयमात परतितिष्ठति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 45, + "text": "अष्टौ गुणाः पुरुषं दीपयन्ति; परज्ञा च कौल्यं च दमः शरुतं च\nपराक्रमश चाबहु भाषिता च; दानं यथाशक्ति कृतज्ञता च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 46, + "text": "एतान गुणांस तात महानुभावान; एकॊ गुणः संश्रयते परसह्य\nराजा यदा सत्कुरुते मनुष्यं; सर्वान गुणान एष गुणॊ ऽतिभाति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 47, + "text": "अष्टौ नृपेमानि मनुष्यलॊके; सवर्गस्य लॊकस्य निदर्शनानि\nचत्वार्य एषाम अन्ववेतानि सद्भिश; चत्वार्य एषाम अन्ववयन्ति सन्तः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 48, + "text": "यज्ञॊ दानम अध्ययनं तपश च; चत्वार्य एतान्य अन्ववेतानि सद्भिः\nदमः सत्यम आर्जवम आनृशंस्यं; चत्वार्य एतान्य अन्ववयन्ति सन्तः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 49, + "text": "न सा सभा यत्र न सन्ति वृद्धा; न ते वृद्धा ये न वदन्ति धर्मम\nनासौ हर्मॊ यतन सत्यम अस्ति; न तत सत्यं यच छलेनानुविद्धम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 50, + "text": "सत्यं रूपं शरुतं विद्या कौल्यं शीलं बलं धनम\nशौर्यं च चिरभाष्यं च दशः संसर्गयॊनयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 51, + "text": "पापं कुर्वन पापकीर्तिः पापम एवाश्नुते फलम\nपुण्यं कुर्वन पुण्यकीर्तिः पुण्यम एवाश्नुते फलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 52, + "text": "पापं परज्ञां नाशयति करियमाणं पुनः पुनः\nनष्टप्रज्ञः पापम एव नित्यम आरभते नरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 53, + "text": "पुण्यं परज्ञां वर्धयति करियमाणं पुनः पुनः\nवृद्धप्रज्ञः पुण्यम एव नित्यम आरभते नरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 54, + "text": "असूयकॊ दन्द शूकॊ निष्ठुरॊ वैरकृन नरः\nस कृच्छ्रं महद आप्नॊतॊ नचिरात पापम आचरन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 55, + "text": "अनसूयः कृतप्रज्ञ्टः शॊभनान्य आचरन सदा\nअकृच्छ्रात सुखम आप्नॊति सर्वत्र च विराजते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 56, + "text": "परज्ञाम एवागमयति यः पराज्ञेभ्यः स पण्डितः\nपराज्ञॊ हय अवाप्य धर्मार्थौ शक्नॊति सुखम एधितुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 57, + "text": "दिवसेनैव तत कुर्याद येन रातौ सुखं वसेत\nअष्ट मासेन तत कुर्याद येन वर्षाः सुखं वसेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 58, + "text": "पूर्वे वयसि तत कुर्याद येन वृद्धसुखं वसेत\nयावज जीवेन तत कुर्याद येन परेत्य सुखं वसेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 59, + "text": "जीर्णम अन्नं परशंसन्ति भार्यं च गतयौवनाम\nशूरं विगतसंग्रामं गतपारं तपस्विनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 60, + "text": "धनेनाधर्मलब्धेन यच छिद्रम अपिधीयते\nअसंवृतं तद भवति ततॊ ऽनयद अवदीर्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 61, + "text": "गुरुर आत्मवतां शास्ता शासा राजा दुरात्मनाम\nअथ परच्छन्नपापानां शास्ता वैवस्वतॊ यमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 62, + "text": "ऋषीणां च नदीनां च कुलानां च महामनाम\nपरभवॊ नाधिगन्तव्यः सत्रीणां दुश्चरितस्य च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 63, + "text": "दविजातिपूजाभिरतॊ दाता जञातिषु चार्जवी\nकषत्रियः सवर्गभाग राजंश चिरं पालयते महीम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 64, + "text": "सुवर्णपुष्पां पृथिवीं चिन्वन्ति पुरुषास तरयः\nशूरश च कृतविद्यश च यश च जानाति सेवितुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 65, + "text": "बुद्धिश्रेष्ठानि कर्माणि बाहुमध्यानि भारत\nतानि जङ्घा जघन्यानि भारप्रत्यवराणि च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 66, + "text": "दुर्यॊधने च शकुनौ मूढे दुःशासने तथा\nकर्णे चैश्वर्यम आधाय कथं तवं भूतिम इच्छसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 35, + "shloka": 67, + "text": "सर्वैर गुणैर उपेताश च पाण्डवा भरतर्षभ\nपितृवत तवयि वर्तन्ते तेषु वर्तस्व पुत्रवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 1, + "text": "[वि]\nअत्रैवॊदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nआत्रेयस्य च संवादं साध्यानां चेति नः शरुतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 2, + "text": "चरन्तं हंसरूपेण महर्षिं संशितव्रतम\nसाध्या देवा महाप्राज्ञं पर्यपृच्छन्त वै पुरा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 3, + "text": "साध्या देवा वयम अस्मॊ महर्षे; दृष्ट्वा भवन्तं न शक्नुमॊ ऽनुमातुम\nशरुतेन धीरॊ बुद्धिमांस तवं मतॊ नः; काव्यां वाचं वक्तुम अर्हस्य उदाराम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 4, + "text": "एतत कार्यम अमराः संश्रुतं मे; धृतिः शमः सत्यधर्मानुवृत्तिः\nगरन्थिं विनीय हृदयस्य सर्वं; परियाप्रिये चात्मवशं नयीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 5, + "text": "आक्रुश्यमानॊ नाक्रॊशेन मन्युर एव तितिक्षितः\nआक्रॊष्टारं निर्दहति सुकृतं चास्य विन्दति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 6, + "text": "नाक्रॊशी सयान नावमानी परस्य; मित्रद्रॊही नॊत नीचॊपसेवी\nन चातिमानी न च हीनवृत्तॊ; रूक्षां वाचं रुशतीं वर्जयीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 7, + "text": "मर्माण्य अस्थीनि हृदयं तथासून; घॊरा वाचॊ निर्दहन्तीह पुंसाम\nतस्माद वाचं रुशतीं रूक्षरूपां; धर्मारामॊ नित्यशॊ वर्जयीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 8, + "text": "अरुं तुरं परुषं रूक्षवाचं; वाक कण्टकैर वितुदन्तं मनुष्यान\nविद्याद अलक्ष्मीकतमं जनानां; मुखे निबद्धां निरृतिं वहन्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 9, + "text": "परश चेद एनम अधिविध्येत बाणैर; भृशं सुतीक्ष्णैर अनलार्क दीप्तैः\nविरिच्यमानॊ ऽपय अतिरिच्यमानॊ; विद्यात कविः सुकृतं मे दधाति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 10, + "text": "यदि सन्तं सेवते यद्य असन्तं; तपस्विनं यदि वा सतेनम एव\nवासॊ यथा रङ्ग वशं परयाति; तथा स तेषां वशम अभ्युपैति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 11, + "text": "वादं तु यॊ न परवदेन न वादयेद; यॊ नाहतः परतिहन्यान न घातयेत\nयॊ हन्तुकामस्य न पापम इच्छेत; तस्मै देवाः सपृहयन्त्य आगताय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 12, + "text": "अव्याहृतं वयाहृताच छरेय आहुः; सत्यं वदेद वयाहृतं तद दवितीयम\nपरियंवदेद वयाहृतं तत तृतीयं; धर्म्यं वदेद वयाहृतं तच चतुर्थम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 13, + "text": "यादृशैः संविवदते यादृशांश चॊपसेवते\nयादृग इच्छेच च भवितुं तादृग भवति पूरुषः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 14, + "text": "यतॊ यतॊ निवर्तते ततस ततॊ विमुच्यते\nनिवर्तनाद धि सर्वतॊ न वेत्ति दुःखम अण्व अपि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 15, + "text": "न जीयते नॊत जिगीषते ऽनयान; न वैरक्कृच चाप्रतिघातकश च\nनिन्दा परशंसासु समस्वभावॊ; न शॊचते हृष्यति नैव चायम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 16, + "text": "भावम इच्छति सर्वस्य नाभावे कुरुते मतिम\nसत्यवादी मृदुर दान्तॊ यः स उत्तमपूरुषः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 17, + "text": "नानर्थकं सान्त्वयति परतिज्ञाय ददाति च\nराद्धापराद्धे जानाति यः स मध्यमपूरुषः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 18, + "text": "दुःशासनस तूपहन्ता न शास्ता; नावर्तते मन्युवशात कृतघ्नः\nन कस्य चिन मित्रम अथॊ दुरात्मा; कलाश चैता अधमस्येह पुंसः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 19, + "text": "न शरद्दधाति कल्याणं परेभ्यॊ ऽपय आत्मशङ्कितः\nनिराकरॊति मित्राणि यॊ वै सॊ ऽधम पूरुषः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 20, + "text": "उत्तमान एव सेवेत पराप्ते काले तु मध्यमान\nअधमांस तु न सेवेत य इच्छेच छरेय आत्मनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 21, + "text": "पराप्नॊति वै वित्तम असद बलेन; नित्यॊत्थानात परज्ञया पौरुषेण\nन तव एव सम्यग लभते परशंसां; न वृत्तम आप्नॊति महाकुलानाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 22, + "text": "महाकुलानां सपृहयन्ति देवा; धर्मार्थवृद्धाश च बहुश्रुताश च\nपृच्छामि तवां विदुर परश्नम एतं; भवन्ति वै कानि महाकुलानि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 23, + "text": "तमॊ दमॊ बरह्मवित तवं वितानाः; पुण्या विवाहाः सततान्न दानम\nयेष्व एवैते सप्तगुणा भवन्ति; सम्यग वृत्तास तानि महाकुलानि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 24, + "text": "येषां न वृत्तं वयथते न यॊनिर; वृत्तप्रसादेन चरन्ति धर्मम\nये कीर्तिम इच्छन्ति कुले विशिष्टां; तयक्तानृतास तानि महाकुलानि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 25, + "text": "अनिज्ययाविवाहैर्श च वेदस्यॊत्सादनेन च\nकुलान्य अकुलतां यान्ति धर्मस्यातिक्रमेण च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 26, + "text": "देव दरव्यविनाशेन बरह्म सवहरणेन च\nकुलान्य अकुलतां यान्ति बराह्मणातिक्रमेण च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 27, + "text": "बराह्मणानां परिभवात परिवादाच च भारत\nकुलान्य अकुलतां यान्ति नयासापहरणेन च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 28, + "text": "कुलानि समुपेतानि गॊभिः पुरुषतॊ ऽशवतः\nकुलसंख्यां न गच्छन्ति यानि हीनानि वृत्ततः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 29, + "text": "वृत्ततस तव अविहीनानि कुलान्य अल्पधनान्य अपि\nकुलसंख्यां तु गच्छन्ति कर्षन्ति च मयद यशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 30, + "text": "मा नः कुले वैरकृत कश चिद अस्तु; राजामात्यॊ मा परस्वापहारी\nमित्रद्रॊही नैकृतिकॊ ऽनृती वा; पूर्वाशी वा पितृदेवातिथिभ्यः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 31, + "text": "यश च नॊ बराह्मणं हन्याद यश च नॊ बराह्मणान दविषेत\nन नः स समितिं गच्छेद यश च नॊ निर्वपेत कृषिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 32, + "text": "तृणानि भूमिर उदकं वाक चतुर्थी च सूनृता\nसताम एतानि गेहेषु नॊच्छिद्यन्ते कदा चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 33, + "text": "शरद्धया परया राजन्न उपनीतानि सत्कृतिम\nपरवृत्तानि महाप्राज्ञ धर्मिणां पुण्यकर्मणाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 34, + "text": "सूक्ष्मॊ ऽपि भारं नृपते सयन्दनॊ वै; शक्तॊ वॊढुं न तथान्ये महीजाः\nएवं युक्ता भारसहा भवन्ति; महाकुलीना न तथान्ये मनुष्याः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 35, + "text": "न तन मित्रं यस्य कॊपाद बिभेति; यद वा मित्रं शङ्कितेनॊपचर्यम\nयस्मिन मित्रे पितरीवाश्वसीत; तद वै मित्रं संगतानीतराणि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 36, + "text": "यदि चेद अप्य असंबन्धॊ मित्रभावेन वर्तते\nस एव बन्धुस तन मित्रं सा गतिस तत्परायणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 37, + "text": "चलचित्तस्य वै पुंसॊ वृद्धान अनुपसेवतः\nपारिप्लवमतेर नित्यम अध्रुवॊ मित्र संग्रहः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 38, + "text": "चलचित्तम अनात्मानम इन्द्रियाणां वशानुगम\nअर्थाः समतिवर्तन्ते हंसाः शुष्कं सरॊ यथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 39, + "text": "अकस्माद एव कुप्यन्ति परसीदन्त्य अनिमित्ततः\nशीलम एतद असाधूनाम अभ्रं पारिप्लवं यथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 40, + "text": "सत्कृताश च कृतार्थाश च मित्राणां न भवन्ति ये\nतान मृतान अपि करव्यादाः कृतघ्नान नॊपभुञ्जते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 41, + "text": "अर्थयेद एव मित्राणि सति वासति वा धने\nनानर्थयन विजानाति मित्राणां सारफल्गुताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 42, + "text": "संतापाद भरश्यते रूपं संतापाद भरश्यते बलम\nसंतापाद भरश्यते जञानं संतापाद वयाधिम ऋच्छति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 43, + "text": "अनवाप्यं च शॊकेन शरीरं चॊपतप्यते\nअमित्राश च परहृष्यन्ति मा सम शॊके मनः कृथाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 44, + "text": "पुनर नरॊ मरियते जायते च; पुनर नरॊ हीयते वर्धते पुनः\nपुनर नरॊ याचति याच्यते च; पुनर नरः शॊचति शॊच्यते पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 45, + "text": "सुखं च दुःखं च भवाभवौ च; लाभालाभौ मरणं जीवितं च\nपर्यायशः सर्वम इह सपृशन्ति; तस्माद धीरॊ नैव हृष्येन न शॊचेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 46, + "text": "चलानि हीमानि षडिन्द्रियाणि; तेषां यद यद वर्तते यत्र यत्र\nततस ततः सरवते बुद्धिर अस्य; छिद्रॊद कुम्भाद इव नित्यम अम्भः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 47, + "text": "तनुर उच्छः शिखी राजा मिथ्यॊपचरितॊ मया\nमन्दानां मम पुत्राणां युद्धेनान्तं करिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 48, + "text": "नित्यॊद्विग्नम इदं सर्वं नित्यॊद्विग्नम इदं मनः\nयत तत पदम अनुद्विग्नं तन मे वद महामते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 49, + "text": "नान्यत्र विद्या तपसॊर नान्यत्रेन्द्रिय निग्रहात\nनान्यत्र लॊभसंत्यागाच छान्तिं पश्याम ते ऽनघ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 50, + "text": "बुद्ध्या भयं परणुदति तपसा विन्दते महत\nगुरुशुश्रूषया जञानं शान्तिं तयागेन विन्दति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 51, + "text": "अनाश्रिता दानपुण्यं वेद पुण्यम अनाश्रिताः\nरागद्वेषविनिर्मुक्ता विचरन्तीह मॊक्षिणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 52, + "text": "सवधीतस्य सुयुद्धस्य सुकृतस्य च कर्मणः\nतपसश च सुतप्तस्य तस्यान्ते सुखम एधते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 53, + "text": "सवास्तीर्णानि शयनानि परपन्ना; न वै भिन्ना जातु निद्रां लभन्ते\nन सत्रीषु राजन रतिम आप्नुवन्ति; न मागधैः सतूयमाना न सूतैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 54, + "text": "न वै भिन्ना जातु चरन्ति धर्मं; न वै सुखं पराप्नुवन्तीह भिन्नाः\nन वै भिन्ना गौरवं मानयन्ति; न वै भिन्नाः परशमं रॊचयन्ति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 55, + "text": "न वै तेषां सवदते पथ्यम उक्तं; यॊगक्षेमं कल्पते नॊत तेषाम\nभिन्नानां वै मनुजेन्द्र परायणं; न विद्यते किं चिद अन्यद विनाशात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 56, + "text": "संभाव्यं गॊषु संपन्नं संभाव्यं बराह्मणे तपः\nसंभाव्यं सत्रीषु चापल्यं संभाव्यं जञातितॊ भयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 57, + "text": "तन्तवॊ ऽपय आयता नित्यं तन्तवॊ बहुलाः समाः\nबहून बहुत्वाद आयासान सहन्तीत्य उपमा सताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 58, + "text": "धूमायन्ते वयपेतानि जवलन्ति सहितानि च\nधृतराष्ट्रॊल्मुकानीव जञातयॊ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 59, + "text": "बराह्मणेषु च ये शूराः सत्रीषु जञातिषु गॊषु च\nवृन्ताद इव फलं पक्वं धृतराष्ट्र पतन्ति ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 60, + "text": "महान अप्य एकजॊ वृक्षॊ बलवान सुप्रतिष्ठितः\nपरसह्य एव वातेन शाखा सकन्धं विमर्दितुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 61, + "text": "अथ ये सहिता वृक्षाः संघशः सुप्रतिष्ठिताः\nते हि शीघ्रतमान वातान सहन्ते ऽनयॊन्यसंश्रयात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 62, + "text": "एवं मनुष्यम अप्य एकं गुणैर अपि समन्वितम\nशक्यं दविषन्तॊ मन्यन्ते वायुर दरुमम इवौकजम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 63, + "text": "अन्यॊन्यसमुपष्टम्भाद अन्यॊन्यापाश्रयेण च\nजञातयः संप्रवर्धन्ते सरसीवॊत्पलान्य उत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 64, + "text": "अवध्या बराह्मणा गावॊ सत्रियॊ बालाश च जञातयः\nयेषां चान्नानि भुञ्जीत ये च सयुः शरणागताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 65, + "text": "न मनुष्ये गुणः कश चिद अन्यॊ धनवताम अपि\nअनातुरत्वाद भद्रं ते मृतकल्पा हि रॊगिणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 66, + "text": "अव्याधिजं कटुकं शीर्ष रॊगं; पापानुबन्धं परुषं तीक्ष्णम उग्रम\nसतां पेयं यन न पिबन्त्य असन्तॊ; मन्युं महाराज पिब परशाम्य" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 67, + "text": "रॊगार्दिता न फलान्य आद्रियन्ते; न वै लभन्ते विषयेषु तत्त्वम\nदुःखॊपेता रॊगिणॊ नित्यम एव; न बुध्यन्ते धनभॊगान न सौख्यम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 68, + "text": "पुरा हय उक्तॊ नाकरॊस तवं वचॊ मे; दयूते जितां दरौपदीं परेक्ष्य राजन\nदुर्यॊधनं वारयेत्य अक्षवत्यां; कितवत्वं पण्डिता वर्जयन्ति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 69, + "text": "न तद बलं यन मृदुना विरुध्यते; मिश्रॊ धर्मस तरसा सेवितव्यः\nपरध्वंसिनी करूरसमाहिता शरीर; मृदुप्रौढा गच्छति पुत्रपौत्रान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 70, + "text": "धार्तराष्ट्राः पाण्डवान पालयन्तु; पाण्डॊः सुतास तव पुत्रांश च पान्तु\nएकारिमित्राः कुरवॊ हय एकमन्त्रा; जीवन्तु राजन सुखिनः समृद्धाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 71, + "text": "मेढीभूतः कौरवाणां तवम अद्य; तवय्य आधीनं कुरु कुलम आजमीढ\nपार्थान बालान वनवास परतप्तान; गॊपायस्व सवं यशस तात रक्षन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 36, + "shloka": 72, + "text": "संधत्स्व तवं कौरवान पाण्डुपुत्रैर; मा ते ऽनतरं रिपवः परार्थयन्तु\nसत्ये सथितास ते नरदेव सर्वे; दुर्यॊधनं सथापय तवं नरेन्द्र" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 1, + "text": "[वि]\nसप्तदशेमान राजेन्द्र मनुः सवायम्भुवॊ ऽबरवीत\nवैचित्रवीर्य पुरुषान आकाशं मुष्टिभिर घनतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 2, + "text": "तान एव इन्द्रस्य हि धनुर अनाम्यं नमतॊ ऽबरवीत\nअथॊ मरीचिनः पादान अनाम्यान नमतस तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 3, + "text": "यश चाशिष्यं शासति यश च कुप्यते; यश चातिवेलं भजते दविषन्तम\nसत्रियश च यॊ ऽरक्षति भद्रम अस्तु ते; यश चायाच्यं याचति यश च कत्थते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 4, + "text": "यश चाभिजातः परकरॊत्य अकार्यं; यश चाबलॊ बलिना नित्यवैरी\nअश्रद्दधानाय च यॊ बरवीति; यश चाकाम्यं कामयते नरेन्द्र" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 5, + "text": "वध्वा हासं शवशुरॊ यश च मन्यते; वध्वा वसन्न उत यॊ मानकामः\nपरक्षेत्रे निर्वपति यश च बीजं; सत्रियं च यः परिवदते ऽतिवेलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 6, + "text": "यश चैव लब्ध्वा न समरामीत्य उवाच; दत्त्वा च यः कत्थति याच्यमानः\nयश चासतः सान्त्वम उपासतीह; एते ऽनुयान्त्य अनिलं पाशहस्ताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 7, + "text": "यस्मिन यथा वर्तते यॊ मनुष्यस; तस्मिंस तथा वर्तितव्यं स धर्मः\nमायाचारॊ मायया वर्तितव्यः; साध्व आचारः साधुना परत्युदेयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 8, + "text": "शतायुर उक्तः पुरुषः सर्ववेदेषु वै यदा\nनाप्नॊत्य अथ च तत सर्वम आयुः केनेह हेतुना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 9, + "text": "अतिवादॊ ऽतिमानश च तथात्यागॊ नराधिपः\nकरॊधश चातिविवित्सा च मित्रद्रॊहश च तानि षट" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 10, + "text": "एत एवासयस तीक्ष्णाः कृन्तन्त्य आयूंषि देहिनाम\nएतानि मानवान घनन्ति न मृत्युर भद्रम अस्तु ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 11, + "text": "विश्वस्तस्यैति यॊ दारान यश चापि गुरु तक्पगः\nवृषली पतिर दविजॊ यश च पानपश चैव भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 12, + "text": "शरणागतहा चैव सर्वे बरह्महणैः समाः\nएतैः समेत्य कर्तव्यं परायश्चित्तम इति शरुतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 13, + "text": "गृही वदान्यॊ ऽनपविद्ध वाक्यः; शेषान्न भॊकाप्य अविहिंसकश च\nनानर्थकृत तयक्तकलिः कृतज्ञः; सत्यॊ मृदुः सवर्गम उपैति विद्वान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 14, + "text": "सुलभाः पुरुषा राजन सततं परियवादिनः\nअप्रियस्य तु पथ्यस्य वक्ता शरॊता च दुर्लभः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 15, + "text": "यॊ हि धर्मं वयपाश्रित्य हित्वा भर्तुः परियाप्रिये\nअप्रियाण्य आह पथ्यानि तेन राजा सहायवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 16, + "text": "तयजेत कुलार्थे पुरुषं गरामस्यार्थे कुलं तयजेत\nगरामं जनपदस्यार्थे आत्मार्थे पृथिवीं तयजेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 17, + "text": "आपद अर्थं धनं रक्षेद दारान रक्षेद धनैर अपि\nआत्मानं सततं रक्षेद दारैर अपि धनैर अपि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 18, + "text": "उक्तं मया दयूतकाले ऽपि राजन; नैवं युक्तं वचनं परातिपीय\nतदौषधं पथ्यम इवातुरस्य; न रॊचते तव वैचित्र वीर्य" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 19, + "text": "काकैर इमांश चित्रबर्हान मयूरान; पराजैष्ठाः पाण्डवान धार्तराष्ट्रैः\nहित्वा सिंहान करॊष्टु कान गूहमानः; पराप्ते काले शॊचिता तवं नरेन्द्र" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 20, + "text": "यस तात न करुध्यति सर्वकालं; भृत्यस्य भक्तस्य हिते रतस्य\nतस्मिन भृत्या भर्तरि विश्वसन्ति; न चैनम आपत्सु परित्यजन्ति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 21, + "text": "न भृत्यानां वृत्ति संरॊधनेन; बाह्यं जनं संजिघृक्षेद अपूर्वम\nतयजन्ति हय एनम उचितावरुद्धाः; सनिग्धा हय अमात्याः परिहीनभॊगाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 22, + "text": "कृत्यानि पूर्वं परिसंख्याय सर्वाण्य; आयव्ययाव अनुरूपां च वृत्तिम\nसंगृह्णीयाद अनुरूपान सहायान; सहायसाध्यानि हि दुष्कराणि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 23, + "text": "अभिप्रायं यॊ विदित्वा तु भर्तुः; सर्वाणि कार्याणि करॊत्य अतन्द्रीः\nवक्ता हितानाम अनुरक्त आर्यः; शक्तिज्ञ आत्मेव हि सॊ ऽनुकम्प्यः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 24, + "text": "वाक्यं तु यॊ नाद्रियते ऽनुशिष्टः; परत्याह यश चापि नियुज्यमानः\nपरज्ञाभिमानी परतिकूलवादी; तयाज्यः स तादृक तवरयैव भृत्यः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 25, + "text": "अस्तब्धम अक्लीबम अदीर्घसूत्रं; सानुक्रॊशं शलक्ष्णम अहार्यम अन्यैः\nअरॊग जातीयम उदारवाक्यं; दूतं वदन्त्य अष्ट गुणॊपपन्नम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 26, + "text": "न विश्वासाज जातु परस्य गेहं; गच्छेन नरश चेतयानॊ विकाले\nन चत्वरे निशि तिष्ठेन निगूढॊ; न राजन्यां यॊषितं परार्थयीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 27, + "text": "न निह्नवं सत्र गतस्य गच्छेत; संसृष्ट मन्त्रस्य कुसंगतस्य\nन च बरूयान नाश्वसामि तवयीति; स कारणं वयपदेशं तु कुर्यात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 28, + "text": "घृणी राजा पुंश्चली राजभृत्यः; पुत्रॊ भराता विधवा बाल पुत्रा\nसेना जीवी चॊद्धृत भक्त एव; वयवहारे वै वर्जनीयाः सयुर एते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 29, + "text": "गुणा दश सनानशीलं भजन्ते; बलं रूपं सवरवर्णप्रशुद्धिः\nसपर्शश च गन्धश च विशुद्धता च; शरीः सौकुमार्यं परवराश च नार्यः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 30, + "text": "गुणाश च षण्मितभुक्तं भजन्ते; आरॊग्यम आयुश च सुखं बलं च\nअनाविलं चास्य भवेद अपत्यं; न चैनम आद्यून इति कषिपन्ति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 31, + "text": "अकर्म शीलं च महाशनं च; लॊकद्विष्टं बहु मायं नृशंसम\nअदेशकालज्ञम अनिष्ट वेषम; एतान गृहे न परतिवासयीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 32, + "text": "कदर्यम आक्रॊशकम अश्रुतं च; वराक संभूतम अमान्य मानिनम\nनिष्ठूरिणं कृतवैरं कृतघ्नम; एतान भृतार्तॊ ऽपि न जातु याचेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 33, + "text": "संक्लिष्टकर्माणम अतिप्रवादं; नित्यानृतं चादृढ भक्तिकं च\nविकृष्टरागं बहुमानिनं चाप्य; एतान न सेवेत नराधमान षट" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 34, + "text": "सहायबन्धना हय अर्थाः सहायाश चार्थबन्धनाः\nअन्यॊन्यबन्धनाव एतौ विनान्यॊन्यं न सिध्यतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 35, + "text": "उत्पाद्य पुत्रान अनृणांश च कृत्वा; वृत्तिं च तेभ्यॊ ऽनुविधाय कां चित\nसथाने कुमारीः परतिपाद्य सर्वा; अरण्यसंस्थॊ मुनिवद बुभूषेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 36, + "text": "हितं यत सर्वभूतानाम आत्मनश च सुखावहम\nतत कुर्याद ईश्वरॊ हय एतन मूलं धर्मार्थसिद्धये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 37, + "text": "बुद्धिः परभावस तेजश च सत्त्वम उत्थानम एव च\nवयवसायश च यस्य सयात तस्यावृत्ति भयं कुतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 38, + "text": "पश्य दॊषान पाण्डवैर विग्रहे तवं; यत्र वयथेरन्न अपि देवाः स शक्राः\nपुत्रैर वैरं नित्यम उद्विग्नवासॊ; यशः परणाशॊ दविषतां च हर्षः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 39, + "text": "भीष्मस्य कॊपस तव चेन्द्र कल्प; दरॊणस्य राज्ञश च युधिष्ठिरस्य\nउत्सादयेल लॊकम इमं परवृद्धः; शवेतॊ गरहस तिर्यग इवापतन खे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 40, + "text": "तव पुत्रशतं चैव कर्णः पञ्च च पाण्डवाः\nपृथिवीम अनुशासेयुर अखिलां सागराम्बराम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 41, + "text": "धार्तराष्ट्रा वनं राजन वयाघ्राः पाण्डुसुता मताः\nमा वनं छिन्धि स वयाघ्रं मा वयाघ्रान नीनशॊ वनात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 42, + "text": "न सयाद वनम ऋते वयाघ्रान वयाघ्रा न सयुर ऋते वनम\nवनं हि रक्ष्यते वयाघ्रैर वयाघ्रान रक्षति काननम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 43, + "text": "न तथेच्छन्त्य अकल्याणाः परेषां वेदितुं गुणान\nयथैषां जञातुम इच्छन्ति नैर्गुण्यं पापचेतसः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 44, + "text": "अर्थसिद्धिं पराम इच्छन धर्मम एवादितश चरेत\nन हि धर्माद अपैत्य अर्थः सवर्गलॊकाद इवामृतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 45, + "text": "यस्यात्मा विरतः पापात कल्याणे च निवेशितः\nतेन सर्वम इदं बुद्धं परकृतिर विकृतिर्श च या" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 46, + "text": "यॊ धर्मम अर्थं कामं च यथाकालं निषेवते\nधर्मार्थकामसंयॊगं यॊ ऽमुत्रेह च विन्दति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 47, + "text": "संनियच्छति यॊ वेगम उत्थितं करॊधहर्षयॊः\nस शरियॊ भाजनं राजन्यश चापत्सु न मुह्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 48, + "text": "बलं पञ्च विधं नित्यं पुरुषाणां निबॊध मे\nयत तु बाहुबलं नाम कनिष्ठं बलम उच्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 49, + "text": "अमात्यलाभॊ भद्रं ते दवितीयं बलम उच्यते\nधनलाभस तृतीयं तु बलम आहुर जिगीषवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 50, + "text": "यत तव अस्य सहजं राजन पितृपैतामहं बलम\nअभिजात बलं नाम तच चतुर्थं बलं समृतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 51, + "text": "येन तव एतानि सर्वाणि संगृहीतानि भारत\nयद बलानां बलं शरेष्ठं तत परज्ञा बलम उच्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 52, + "text": "महते यॊ ऽपकाराय नरस्य परभवेन नरः\nतेन वैरं समासज्य दूरस्थॊ ऽसमीति नाश्वसेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 53, + "text": "सत्रीषु राजसु सर्पेषु सवाध्याये शत्रुसेविषु\nभॊगे चायुषि विश्वासं कः पराज्ञः कर्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 54, + "text": "परज्ञा शरेणाभिहतस्य जन्तॊश; चिकित्सकाः सन्ति न चौषधानि\nन हॊममन्त्रा न च मङ्गलानि; नाथर्वणा नाप्य अगदाः सुसिद्धाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 55, + "text": "सर्पश चाग्निश च सिंहश च कुलपुत्रश च भारत\nनावज्ञेया मनुष्येण सर्वे ते हय अतितेजसः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 56, + "text": "अग्निस तेजॊ महल लॊके गूढस तिष्ठति दारुषु\nन चॊपयुङ्क्ते तद दारु यावन नॊ दीप्यते परैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 57, + "text": "स एव खलु दारुभ्यॊ यदा निर्मथ्य दीप्यते\nतदा तच च वनं चान्यन निर्दहत्य आशु तेजसा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 58, + "text": "एवम एव कुले जाताः पावकॊपम तेजसः\nकषमावन्तॊ निराकाराः काष्ठे ऽगनिर इव शेरते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 59, + "text": "लता धर्मा तवं सपुत्रः शालाः पाण्डुसुता मताः\nन लता वर्धते जातु महाद्रुमम अनाश्रिता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 37, + "shloka": 60, + "text": "वनं राजंस तवं सपुत्रॊ ऽमबिकेय; सिंहान वने पाण्डवांस तात विद्धि\nसिंहैर विहीनं हि वनं विनश्येत; सिंहा विनश्येयुर ऋते वनेन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 1, + "text": "[वि]\nऊर्ध्वं पराणा हय उत्क्रामन्ति यूनः सथविर आयति\nपरत्युत्थानाभिवादाभ्यां पुनस तान पतिपद्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 2, + "text": "पीठं दत्त्वा साधवे ऽभयागताय; आनीयापः परिनिर्णिज्य पादौ\nसुखं पृष्ट्वा परतिवेद्यात्म संस्थं; ततॊ दद्याद अन्नम अवेक्ष्य धीरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 3, + "text": "यस्यॊदकं मधुपर्कं च गां च; न मन्त्रवित परतिगृह्णाति गेहे\nलॊभाद भयाद अर्थकार्पण्यतॊ वा; तस्यानर्थं जीवितम आहुर आर्याः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 4, + "text": "चिकित्सकः शक्य कर्तावकीर्णी; सतेनः करूरॊ मद्यपॊ भरूणहा च\nसेनाजीवी शरुतिविक्रायकश च; भृशं परियॊ ऽपय अतिथिर नॊदकार्हः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 5, + "text": "अविक्रेयं लवणं पक्वम अन्नं दधि; कषीरं मधु तैलं घृतं च\nतिला मांसं मूलफलानि शाकं; रक्तं वासः सर्वगन्धा गुडश च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 6, + "text": "अरॊषणॊ यः समलॊष्ट काञ्चनः; परहीण शॊकॊ गतसंधि विग्रहः\nनिन्दा परशंसॊपरतः परियाप्रिये; चरन्न उदासीनवद एष भिक्षुकः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 7, + "text": "नीवार मूलेङ्गुद शाकवृत्तिः; सुसंयतात्माग्निकार्येष्व अचॊद्यः\nवने वसन्न अतिथिष्व अप्रमत्तॊ; धुरंधरः पुण्यकृद एष तापसः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 8, + "text": "अपकृत्वा बुद्धिमतॊ दूरस्थॊ ऽसमीति नाश्वसेत\nदीर्घौ बुद्धिमतॊ बाहू याभ्यां हिंसति हिंसितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 9, + "text": "न विश्वसेद अविश्वस्ते विश्वस्ते नातिविश्वसेत\nविश्वासाद भयम उत्पन्नं मूलान्य अपि निकृन्तति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 10, + "text": "अनीर्ष्युर गुप्तदारः सयात संविभागी परियंवदः\nशलक्ष्णॊ मधुरवाक सत्रीणां न चासां वशगॊ भवेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 11, + "text": "पूजनीया महाभागाः पुण्याश च गृहदीप्तयः\nसत्रियः शरियॊ गृहस्यॊक्तास तस्माद रक्ष्या विशेषतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 12, + "text": "पितुर अन्तःपुरं दद्यान मातुर दद्यान महानसम\nगॊषु चात्मसमं दद्यात सवयम एव कृषिं वरजेत\nभृत्यैर वणिज्याचारं च पुत्रैः सेवेत बराह्मणान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 13, + "text": "अद्भ्यॊ ऽगनिर बरह्मतः कषत्रम अश्मनॊ लॊहम उत्थितम\nतेषां सर्वत्रगं तेजः सवासु यॊनिषु शाम्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 14, + "text": "नित्यं सन्तः कुले जाताः पावकॊपम तेजसः\nकषमावन्तॊ निराकाराः काष्ठे ऽगनिर इव शेरते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 15, + "text": "यस्य मन्त्रं न जानन्ति बाह्याश चाभ्यन्तराश च ये\nस राजा सर्वतश चक्षुश चिरम ऐश्वर्यम अश्नुते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 16, + "text": "करिष्यन न परभाषेत कृतान्य एव च दर्शयेत\nधर्मकामार्थ कार्याणि तथा मन्त्रॊ न भिद्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 17, + "text": "गिरिपृष्ठम उपारुह्य परासादं वा रहॊगतः\nअरण्ये निःशलाके वा तत्र मन्त्रॊ विधीयते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 18, + "text": "नासुहृत परमं मन्त्रं भारतार्हति वेदितुम\nअपण्डितॊ वापि सुहृत पण्डितॊ वाप्य अनात्मवान\nअमात्ये हय अर्थलिप्सा च मन्त्ररक्षणम एव च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 19, + "text": "कृतानि सर्वकार्याणि यस्य वा पार्षदा विदुः\nगूढमन्त्रस्य नृपतेस तस्य सिद्धिर असंशयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 20, + "text": "अप्रशस्तानि कर्माणि यॊ मॊहाद अनुतिष्ठति\nस तेषां विपरिभ्रंशे भरश्यते जीविताद अपि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 21, + "text": "कर्मणां तु परशस्तानाम अनुष्ठानं सुखावहम\nतेषाम एवाननुष्ठानं पश्चात तापकरं महत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 22, + "text": "सथानवृद्ध कषयज्ञस्य षाड्गुण्य विदितात्मनः\nअनवज्ञात शीलस्य सवाधीना पृथिवी नृप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 23, + "text": "अमॊघक्रॊधहर्षस्य सवयं कृत्यान्ववेक्षिणः\nआत्मप्रत्यय कॊशस्य वसुधेयं वसुंधरा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 24, + "text": "नाममात्रेण तुष्येत छत्रेण च महीपतिः\nभृत्येभ्यॊ विसृजेद अर्थान नैकः सर्वहरॊ भवेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 25, + "text": "बराह्मणॊ बराह्मणं वेद भर्ता वेद सत्रियं तथा\nअमात्यं नृपतिर वेद राजा राजानम एव च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 26, + "text": "न शत्रुर अङ्कम आपन्नॊ मॊक्तव्यॊ वध्यतां गतः\nअहताद धि भयं तस्माज जायते नचिराद इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 27, + "text": "दैवतेषु च यत्नेन राजसु बराह्मणेषु च\nनियन्तव्यः सदा करॊधॊ वृद्धबालातुरेषु च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 28, + "text": "निरर्थं कलहं पराज्ञॊ वर्जयेन मूढ सेवितम\nकीर्तिं च लभते लॊके न चानर्थेन युज्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 29, + "text": "परसादॊ निष्फलॊ यस्य करॊधश चापि निरर्थकः\nन तं भर्तारम इच्छन्ति षण्ढं पतिम इव सत्रियः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 30, + "text": "न बुद्धिर धनलाभाय न जाड्यम असमृद्धये\nलॊकपर्याय वृत्तान्तं पराज्ञॊ जानाति नेतरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 31, + "text": "विद्या शीलवयॊवृद्धान बुद्धिवृद्धांश च भारत\nधनाभिजन वृद्धांश च नित्यं मूढॊ ऽवमन्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 32, + "text": "अनार्य वृत्तम अप्राज्ञम असूयकम अधार्मिकम\nअनर्थाः कषिप्रम आयान्ति वाग दुष्टं करॊधनं तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 33, + "text": "अविसंवादनं दानं समयस्याव्यतिक्रमः\nआवर्तयन्ति भूतानि सम्यक परणिहिता च वाक" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 34, + "text": "अविसंवादकॊ दक्षः कृतज्ञॊ मतिमान ऋजुः\nअपि संक्षीण कॊशॊ ऽपि लभते परिवारणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 35, + "text": "धृतिः शमॊ दमः शौचं कारुण्यं वाग अनिष्ठुरा\nमित्राणां चानभिद्रॊहः सतैताः समिधः शरियः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 36, + "text": "असंविभागी दुष्टात्मा कृतघ्नॊ निरपत्रपः\nतादृङ नराधमॊ लॊके वर्जनीयॊ नराधिप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 37, + "text": "न स रात्रौ सुखं शेते स सर्प इव वेश्मनि\nयः कॊपयति निर्दॊषं स दॊषॊ ऽभयन्तरं जनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 38, + "text": "येषु दुष्टेषु दॊषः सयाद यॊगक्षेमस्य भारत\nसदा परसादनं तेषां देवतानाम इवाचरेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 39, + "text": "ये ऽरथाः सत्रीषु समासक्ताः परथमॊत्पतितेषु च\nये चानार्य समासक्ताः सर्वे ते संशयं गताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 40, + "text": "यत्र सत्री यत्र कितवॊ यत्र बालॊ ऽनुशास्ति च\nमज्जन्ति ते ऽवशा देशा नद्याम अश्मप्लवा इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 41, + "text": "परयॊजनेषु ये सक्ता न विशेषेषु भारत\nतान अहं पण्डितान मन्ये विशेषा हि परसङ्गिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 42, + "text": "यं परशंसन्ति कितवा यं परशंसन्ति चारणाः\nयं परशंसन्ति बन्धक्यॊ न स जीवति मानवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 43, + "text": "हित्वा तान परमेष्वासान पाण्डवान अमितौजसः\nआहितं भारतैश्वर्यं तवया दुर्यॊधने महत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 38, + "shloka": 44, + "text": "तं दरक्ष्यसि परिभ्रष्टं तस्मात तवं नचिराद इव\nऐश्वर्यमदसंमूढं बलिं लॊकत्रयाद इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nअनीश्वरॊ ऽयं पुरुषॊ भवाभवे; सूत्रप्रॊता दारुमयीव यॊषा\nधात्रा हि दिष्टस्य वशे किलायं; तस्माद वद तवं शरवणे घृतॊ ऽहम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 2, + "text": "अप्राप्तकालं वचनं बृहस्पतिर अपि बरुवन\nलभते बुद्ध्यवज्ञानम अवमानं च भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 3, + "text": "परियॊ भवति दानेन परियवादेन चापरः\nमन्त्रं मूलबलेनान्यॊ यः परियः परिय एव सः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 4, + "text": "दवेष्यॊ न साधुर भवति न मेधावी न पण्डितः\nपरिये शुभानि कर्माणि दवेष्ये पापानि भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 5, + "text": "न स कषयॊ महाराज यः कषयॊ वृद्धिम आवहेत\nकषयः स तव इह मन्तव्यॊ यं लब्ध्वा बहु नाशयेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 6, + "text": "समृद्धा गुणतः के चिद भवन्ति धनतॊ ऽपरे\nधनवृद्धान गुणैर हीनान धृतराष्ट्र विवर्जयेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 7, + "text": "[धृ]\nसर्वं तवम आयती युक्तं भाषसे पराज्ञसंमतम\nन चॊत्सहे सुतं तयक्तुं यतॊ धर्मस ततॊ जयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 8, + "text": "सवभावगुणसंपन्नॊ न जातु विनयान्वितः\nसुसूक्ष्मम अपि भूतानाम उपमर्दं परयॊक्ष्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 9, + "text": "परापवाद निरताः परदुःखॊदयेषु च\nपरस्परविरॊधे च यतन्ते सततॊथिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 10, + "text": "स दॊषं दर्शनं येषां संवासे सुमहद भयम\nअर्थादाने महान दॊषः परदाने च महद भयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 11, + "text": "ये पापा इति विख्याताः संवासे परिगर्हिताः\nयुक्ताश चान्यैर महादॊषैर ये नरास तान विवर्जयेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 12, + "text": "निवर्तमाने सौहार्दे परीतिर नीचे परणश्यति\nया चैव फलनिर्वृत्तिः सौहृदे चैव यत सुखम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 13, + "text": "यतते चापवादाय यत्नम आरभते कषये\nअल्पे ऽपय अपकृते मॊहान न शान्तिम उपगच्छति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 14, + "text": "तादृशैः संगतं नीचैर नृशंसैर अकृतात्मभिः\nनिशाम्य निपुणं बुद्ध्या विद्वान दूराद विवर्जयेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 15, + "text": "यॊ जञातिम अनुगृह्णाति दरिद्रं दीनम आतुरम\nसपुत्रपशुभिर वृद्धिं यशश चाव्ययम अश्नुते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 16, + "text": "जञातयॊ वर्धनीयास तैर य इच्छन्त्य आत्मनः शुभम\nकुलवृद्धिं च राजेन्द्र तस्मात साधु समाचर" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 17, + "text": "शरेयसा यॊक्ष्यसे राजन कुर्वाणॊ जञातिसत्क्रियाम\nविगुणा हय अपि संरक्ष्या जञातयॊ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 18, + "text": "किं पुनर गुणवन्तस ते तवत्प्रसादाभिकाङ्क्षिणः\nपरसादं कुरु दीनानां पाण्डवानां विशां पते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 19, + "text": "दीयन्तां गरामकाः के चित तेषां वृत्त्यर्थम ईश्वर\nएवं लॊके यशःप्राप्तॊ भविष्यत्सि नराधिप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 20, + "text": "वृद्धेन हि तवया कार्यं पुत्राणां तात रक्षणम\nमया चापि हितं वाच्यं विद्धि मां तवद्धितैषिणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 21, + "text": "जञातिभिर विग्रहस तात न कर्तव्यॊ भवार्थिना\nसुखानि सह भॊज्यानि जञातिभिर भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 22, + "text": "संभॊजनं संकथनं संप्रीतिश च परस्परम\nजञातिभिः सह कार्याणि न विरॊधः कथं चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 23, + "text": "जञातयस तारयन्तीह जञातयॊ मज्जयन्ति च\nसुवृत्तास तारयन्तीह दुर्वृत्ता मज्जयन्ति च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 24, + "text": "सुवृत्तॊ भव राजेन्द्र पाण्डवान परति मानद\nअधर्षणीयः शत्रूणां तैर वृतस तवं भविष्यसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 25, + "text": "शरीमन्तं जञातिम आसाद्य यॊ जञातिर अवसीदति\nदिग्धहस्तं मृग इव स एनस तस्य विन्दति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 26, + "text": "पश्चाद अपि नरश्रेष्ठ तव तापॊ भविष्यति\nतान वा हतान सुतान वापि शरुत्वा तद अनुचिन्तय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 27, + "text": "येन खट्वां समारूढः परितप्येत कर्मणा\nआदाव एव न तत कुर्याद अध्रुवे जीविते सति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 28, + "text": "न कश चिन नापनयते पुमान अन्यत्र भार्गवात\nशेषसंप्रतिपत्तिस तु बुद्धिमत्स्व एव तिष्ठति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 29, + "text": "दुर्यॊधनेन यद्य एतत पापं तेषु पुरा कृतम\nतवया तत कुलवृद्धेन परत्यानेयं नरेश्वर" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 30, + "text": "तांस तवं पदे परतिष्ठाप्य लॊके विगतकल्मषः\nभविष्यसि नरश्रेष्ठ पूजनीयॊ मनीषिणाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 31, + "text": "सुव्याहृतानि धीराणां फलतः परविचिन्त्य यः\nअध्यवस्यति कार्येषु चिरं यशसि तिष्ठति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 32, + "text": "अवृत्तिं विनयॊ हन्ति हन्त्य अनर्थं पराक्रमः\nहन्ति नित्यं कषमा करॊधम आचारॊ हन्त्य अलक्षणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 33, + "text": "परिच्छदेन कषत्रेण वेश्मना परिचर्यया\nपरीक्षेत कुलं राजन भॊजनाच्छादनेन च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 34, + "text": "ययॊश चित्तेन वा चित्तं नैभृतं नैभृतेन वा\nसमेति परज्ञया परज्ञा तयॊर मैत्री न जीर्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 35, + "text": "दुर्बुद्धिम अकृतप्रज्ञं छन्नं कूपं तृणैर इव\nविवर्जयीत मेधावी तस्मिन मैत्री परणश्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 36, + "text": "अवलिप्तेषु मूर्खेषु रौद्रसाहसिकेषु च\nतथैवापेत धर्मेषु न मैत्रीम आचरेद बुधः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 37, + "text": "कृतज्ञं धार्मिकं सत्यम अक्षुद्रं दृढभक्तिकम\nजितेन्द्रियं सथितं सथित्यां मित्रम अत्यागि चेष्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 38, + "text": "इन्द्रियाणाम अनुत्सर्गॊ मृत्युना न विशिष्यते\nअत्यर्थं पुनर उत्सर्गः सादयेद दैवतान्य अपि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 39, + "text": "मार्दवं सर्वभूतानाम अनसूया कषमा धृतिः\nआयुष्याणि बुधाः पराहुर मित्राणां चाविमानना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 40, + "text": "अपनीतं सुनीतेन यॊ ऽरथं परत्यानिनीषते\nमतिम आस्थाय सुदृढां तद अकापुरुष वरतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 41, + "text": "आयत्यां परतिकारज्ञस तदात्वे दृढनिश्चयः\nअतीते कार्यशेषज्ञॊ नरॊ ऽरथैर न परहीयते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 42, + "text": "कर्मणा मनसा वाचा यद अभीक्ष्णं निषेवते\nतद एवापहरत्य एनं तस्मात कल्याणम आचरेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 43, + "text": "मङ्गलालम्भनं यॊगः शरुतम उत्थानम आर्जवम\nभूतिम एतानि कुर्वन्ति सतां चाभीक्ष्ण दर्शनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 44, + "text": "अनिर्वेदः शरियॊ मूलं दुःखनाशे सुखस्य च\nमहान भवत्य अनिर्विण्णः सुखं चात्यन्तम अश्नुते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 45, + "text": "नातः शरीमत्तरं किं चिद अन्यत पथ्यतमं तथा\nपरभ विष्णॊर यथा तात कषमा सर्वत्र सर्वदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 46, + "text": "कषमेद अशक्तः सर्वस्य शक्तिमान धर्मकारणात\nअर्थानर्थौ समौ यस्य तस्य नित्यं कषमा हिता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 47, + "text": "यत सुखं सेवमानॊ ऽपि धर्मार्थाभ्यां न हीयते\nकामं तद उपसेवेत न मूढ वरतम आचरेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 48, + "text": "दुःखार्तेषु परमत्तेषु नास्तिकेष्व अलसेषु च\nन शरीर वसत्य अदान्तेषु ये चॊत्साह विवर्जिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 49, + "text": "आर्जवेन नरं युक्तम आर्जवात सव्यपत्रपम\nअशक्तिमन्तं मन्यन्तॊ धर्षयन्ति कुबुद्धयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 50, + "text": "अत्यार्यम अतिदातारम अतिशूरम अतिव्रतम\nपरज्ञाभिमानिनं चैव शरीर भयान नॊपसर्पति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 51, + "text": "अग्निहॊत्रफला वेदाः शीलवृत्तफलं शरुतम\nरतिपुत्र फला दारा दत्तभुक्त फलं धनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 52, + "text": "अधर्मॊपार्जितैर अर्थैर यः करॊत्य और्ध्व देहिकम\nन स तस्य फलं परेत्य भुङ्क्ते ऽरथस्य दुरागमात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 53, + "text": "कानार वनदुर्गेषु कृच्छ्रास्व आपत्सु संभ्रमे\nउद्यतेषु च शस्त्रेषु नास्ति शेषवतां भयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 54, + "text": "उत्थानं संयमॊ दाक्ष्यम अप्रमादॊ धृतिः समृतिः\nसमीक्ष्य च समारम्भॊ विद्धि मूलं भवस्य तत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 55, + "text": "तपॊबलं तापसानां बरह्म बरह्मविदां बलम\nहिंसा बलम असाधूनां कषमागुणवतां बलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 56, + "text": "अष्टौ तान्य अव्रतघ्नानि आपॊ मूलं फलं पयः\nहविर बराह्मण काम्या च गुरॊर वचनम औषधम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 57, + "text": "न तत्परस्य संदध्यात परतिकूलं यदात्मनः\nसंग्रहेणैष धर्मः सयात कामाद अन्यः परवर्तते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 58, + "text": "अक्रॊधेन जयेत करॊधम असाधुं साधुना जयेत\nजयेत कदर्यं दानेन जयेत सत्येन चानृतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 59, + "text": "सत्री धूर्तके ऽलसे भीरौ चण्डे पुरुषमानिनि\nचौरे कृतघ्ने विश्वासॊ न कार्यॊ न च नास्तिके" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 60, + "text": "अभिवादनशीलस्य नित्यं वृद्धॊपसेविनः\nचत्वारि संप्रवर्धन्ते कीर्तिर आयुर यशॊबलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 61, + "text": "अतिक्लेशेन ये ऽरथाः सयुर धर्मस्यातिक्रमेण च\nअरेर वा परणिपातेन मा सम तेषु मनः कृथाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 62, + "text": "अविद्यः पुरुषः शॊच्यः शॊच्यं मिथुनम अप्रजम\nनिराहाराः परजाः शॊच्याः शॊच्यं राष्ट्रम अराजकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 63, + "text": "अध्वा जरा देहवतां पर्वतानां जलं जरा\nअसंभॊगॊ जरा सत्रीणां वाक्शल्यं मनसॊ जरा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 64, + "text": "अनाम्नाय मला वेदा बराह्मणस्याव्रतं मलम\nकौतूहलमला साध्वी विप्रवास मलाः सत्रियः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 65, + "text": "सुवर्णस्य मलं रूप्यं रूप्यस्यापि मलं तरपु\nजञेयं तरपु मलं सीसं सीसस्यापि मलं मलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 66, + "text": "न सवप्नेन जयेन निद्रां न कामेन सत्रियं जयेत\nनेन्धनेन जयेद अग्निं न पानेन सुरां जयेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 67, + "text": "यस्य दानजितं मित्रम अमित्रा युधि निर्जिताः\nअन्नपानजिता दाराः सफलं तस्य जीवितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 68, + "text": "सहस्रिणॊ ऽपि जीवन्ति जीवन्ति शतिनस तथा\nधृतराष्ट्रं विमुञ्चेच्छां न कथं चिन न जीव्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 69, + "text": "यत पृथिव्यां वरीहि यवं हिरण्यं पशवः सत्रियः\nनालम एकस्य तत सर्वम इति पश्यन न मुह्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 39, + "shloka": 70, + "text": "राजन भूयॊ बरवीमि तवां पुत्रेषु समम आचर\nसमता यदि ते राजन सवेषु पाण्डुसुतेषु च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 1, + "text": "[वि]\nयॊ ऽभयर्थितः सद्भिर असज्जमानः; करॊत्य अर्थं शक्तिम अहापयित्वा\nकषिप्रं यशस तं समुपैति सन्तम अलं; परसन्ना हि सुखाय सन्तः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 2, + "text": "महान्तम अप्य अर्थम अधर्मयुक्तं; यः संत्यजत्य अनुपाक्रुष्ट एव\nसुखं स दुःखान्य अवमुच्य शेते; जीर्णां तवचं सर्प इवावमुच्य" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 3, + "text": "अनृतं च समुत्कर्षे राजगामि च पैशुनम\nगुरॊश चालीक निर्बन्धः समानि बरह्महत्यया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 4, + "text": "असूयैक पदं मृत्युर अतिवादः शरियॊ वधः\nअशुश्रूषा तवरा शलाघा विद्यायाः शत्रवस तरयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 5, + "text": "सुखार्थिनः कुतॊ विद्या नास्ति विद्यार्थिनः सुखम\nसुखार्थी वा तयजेद विद्यां विद्यार्थी वा सुखं तयजेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 6, + "text": "नाग्निस तृप्यति काष्ठानां नापगानां महॊदधिः\nनान्तकः सर्वभूतानां न पुंसां वामलॊचना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 7, + "text": "आशा धृतिं हन्ति समृद्धिम अन्तकः; करॊधः शरियं हन्ति यशः कदर्यता\nअपालनं हन्ति पशूंश च राजन्न; एकः करुद्धॊ बराह्मणॊ हन्ति राष्ट्रम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 8, + "text": "अजश च कांस्यं च रथश च नित्यं; मध्व आकर्षः शकुनिः शरॊत्रियश च\nवृद्धॊ जञातिर अवसन्नॊ वयस्य; एतानि ते सन्तु गृहे सदैव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 9, + "text": "अजॊक्षा चन्दनं वीणा आदर्शॊ मधुसर्पिषी\nविषम औदुम्बरं शङ्खः सवर्णं नाभिश च रॊचना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 10, + "text": "गृहे सथापयितव्यानि धन्यानि मनुर अब्रवीत\nदेव बराह्मण पूजार्थम अतिथीनां च भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 11, + "text": "इदं च तवां सर्वपरं बरवीमि; पुण्यं पदं तात महाविशिष्टम\nन जातु कामान न भयान न लॊभाद; धर्मं तयजेज जीवितस्यापि हेतॊः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 12, + "text": "नित्यॊ धर्मः सुखदुःखे तव अनित्ये; नित्यॊ जीवॊ धातुर अस्य तव अनित्यः\nतयक्त्वानित्यं परतितिष्ठस्व नित्ये; संतुष्य तवं तॊष परॊ हि लाभः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 13, + "text": "महाबलान पश्य मनानुभावान; परशास्य भूमिं धनधान्य पूर्णाम\nराज्यानि हित्वा विपुलांश च भॊगान; गतान नरेन्द्रान वशम अन्तकस्य" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 14, + "text": "मृतं पुत्रं दुःखपुष्टं मनुष्या; उत्क्षिप्य राजन सवगृहान निर्हरन्ति\nतं मुक्तकेशाः करुणं रुदन्तश; चितामध्ये काष्ठम इव कषिपन्ति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 15, + "text": "अन्यॊ धनं परेतगतस्य भुङ्क्ते; वयांसि चाग्निश च शरीरधातून\nदवाभ्याम अयं सह गच्छत्य अमुत्र; पुण्येन पापेन च वेष्ट्यमानः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 16, + "text": "उत्सृज्य विनिवर्तन्ते जञातयः सुहृदः सुताः\nअग्नौ परास्तं तु पुरुषं कर्मान्वेति सवयं कृतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 17, + "text": "अस्माल लॊकाद ऊर्ध्वम अमुष्य चाधॊ; महत तमस तिष्ठति हय अन्धकारम\nतद वै महामॊहनम इन्द्रियाणां; बुध्यस्व मा तवां परलभेत राजन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 18, + "text": "इदं वचः शक्ष्यसि चेद यथावन; निशम्य सर्वं परतिपत्तुम एवम\nयशः परं पराप्स्यसि जीवलॊके; भयं न चामुत्र न चेह ते ऽसति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 19, + "text": "आत्मा नदी भारत पुण्यतीर्था; सत्यॊदका धृतिकूला दमॊर्मिः\nतस्यां सनातः पूयते पुण्यकर्मा; पुण्यॊ हय आत्मा नित्यम अम्भॊ ऽमभ एव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 20, + "text": "कामक्रॊधग्राहवतीं पञ्चेन्द्रिय जलां नदीम\nकृत्वा धृतिमयीं नावं जन्म दुर्गाणि संतर" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 21, + "text": "परज्ञा वृद्धं धर्मवृद्धं सवबन्धुं; विद्या वृद्धं वयसा चापि वृद्धम\nकार्याकार्ये पूजयित्वा परसाद्य; यः संपृच्छेन न स मुह्येत कदा चित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 22, + "text": "धृत्या शिश्नॊदरं रक्षेत पाणिपादं च चक्षुषा\nचक्षुः शरॊत्रे च मनसा मनॊ वाचं च कर्मणा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 23, + "text": "नित्यॊदकी नित्ययज्ञॊपवीती; नित्यस्वाध्यायी पतितान्न वर्जी\nऋतं बरुवन गुरवे कर्म कुर्वन; न बराह्मणश चयवते बरह्मलॊकात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 24, + "text": "अधीत्य वेदान परिसंस्तीर्य चाग्नीन; इष्ट्वा यज्ञैः पालयित्वा परजाश च\nगॊब्राह्मणार्थे शस्त्रपूतान्तर आत्मा; हतः संग्रामे कषत्रियः सवर्गम एति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 25, + "text": "वैश्यॊ ऽधीत्य बराह्मणान कषत्रियांश च; धनैः काले संविभज्याश्रितांश च\nतरेता पूतं धूमम आघ्राय पुण्यं; परेत्य सवर्गे देव सुखानि भुङ्क्ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 26, + "text": "बरह्मक्षत्रं वैश्य वर्णं च शूद्रः; करमेणैतान नयायतः पूजयानः\nतुष्टेष्व एतेष्व अव्यथॊ दग्धपापस; तयक्त्वा देहं सवर्गसुखानि भुङ्क्ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 27, + "text": "चातुर्वर्ण्यस्यैष धर्मस तवॊक्तॊ; हेतुं चात्र बरुवतॊ मे निबॊध\nकषात्राद धर्माद धीयते पाण्डुपुत्रस; तं तवं राजन राजधर्मे नियुङ्क्ष्व" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 28, + "text": "एवम एतद यथा मां तवम अनुशासति नित्यदा\nममापि च मतिः सौम्य भवत्य एवं यथात्थ माम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 29, + "text": "सा तु बुद्दिः कृताप्य एवं पाण्डवान रप्ति मे सदा\nदुर्यॊधनं समासाद्य पुनर विपरिवर्तते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 40, + "shloka": 30, + "text": "न दिष्टम अभ्यतिक्रान्तुं शक्यं मर्त्येन केन चित\nदिष्टम एव कृतं मन्ये पौरुषं तु निरर्थकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 41, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nअनुक्तं यदि ते किं चिद वाचा विदुर विद्यते\nतन मे शुश्रूषवे बरूहि विचित्राणि हि भाषसे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 41, + "shloka": 2, + "text": "धृतराष्ट्र कुमारॊ वै यः पुराणः सनातनः\nसनत्सुजातः परॊवाच मृत्युर नास्तीति भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 41, + "shloka": 3, + "text": "स ते गुह्यान परकाशांश च सर्वान हृदयसंश्रयान\nपरवक्ष्यति महाराज सर्वबुद्धिमतां वरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 41, + "shloka": 4, + "text": "किं तवं न वेद तद भूयॊ यन मे बरूयात सनातनः\nतवम एव विदुर बरूहि परज्ञा शेषॊ ऽसति चेत तव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 41, + "shloka": 5, + "text": "शूद्रयॊनाव अहं जातॊ नातॊ ऽनयद वक्तुम उत्सहे\nकुमारस्य तु या बुद्धिर वेद तां शाश्वतीम अहम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 41, + "shloka": 6, + "text": "बराह्मीं हि यॊनिम आपन्नः सुगुह्यम अपि यॊ वदेत\nन तेन गर्ह्यॊ देवानां तस्माद एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 41, + "shloka": 7, + "text": "बरवीहि विदुर तवं मे पुराणं तं सनातनम\nकथम एतेन देहेन सयाद इहैव समागमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 41, + "shloka": 8, + "text": "चिन्तयाम आस विदुरस तम ऋषिं संशितव्रतम\nस च तच चिन्तितं जञात्वा दर्शयाम आस भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 41, + "shloka": 9, + "text": "स चैनं परतिजग्राह विधिदृष्टेन कर्मणा\nसुखॊपविष्टं विश्रान्तम अथैनं विदुरॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 41, + "shloka": 10, + "text": "भगवन संशयः कश चिद धृतराष्ट्रस्य मानसे\nयॊ न शक्यॊ मया वक्तुं तम अस्मै वक्तुम अर्हसि\nयं शरुत्वायं मनुष्येन्द्रः सुखदुःखातिगॊ भवेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 41, + "shloka": 11, + "text": "लाभालाभौ परिय दवेष्यौ यथैनं न जरान्तकौ\nविषहेरन भयामर्षौ कषुत्पिपासे मदॊद्भवौ\nअरतिश चैव तन्द्री च कामक्रॊधौ कषयॊदयौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततॊ राजा धृतराष्ट्रॊ मनीषी; संपूज्य वाक्यं विदुरेरितं तत\nसनत्सुजातं रहिते महात्मा; पप्रच्छ बुद्धिं परमां बुभूषन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 2, + "text": "सनत्सुजात यदीदं शृणॊमि; मृत्युर हि नासीह तवॊपदेशम\nदेवासुरा हय आचरन बरह्मचर्यम; अमृत्यवे तत कतरन न सत्यम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 3, + "text": "[सन]\nअमृत्युः कर्मणा के चिन मृत्युर नास्तीति चापरे\nशृणु मे बरुवतॊ राजन यथैतन मा विशङ्किथाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 4, + "text": "उभे सत्ये कषत्रियाद्य परवृत्ते; मॊहॊ मृत्युः संमतॊ यः कवीनाम\nपरमादं वै मृत्युम अहं बरवीमि; सदाप्रमादम अमृतत्वं बरवीमि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 5, + "text": "परमादाद वै असुराः पराभवन्न; अप्रमादाद बरह्मभूता भवन्ति\nन वै मृत्युर वयाघ्र इवात्ति जन्तून; न हय अस्य रूपम उपलभ्यते ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 6, + "text": "यमं तव एके मृत्युम अतॊ ऽनयम आहुर; आत्मावसन्नम अमृतं बरह्मचर्यम\nपितृलॊके राज्यम अनुशास्ति देवः; शिवः शिवानाम अशिवॊ ऽशिवानाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 7, + "text": "आस्याद एष निःसरते नराणां; करॊधः परमादॊ मॊहरूपश च मृत्युः\nते मॊहितास तद्वशे वर्तमाना; इतः परेतास तत्र पुनः पतन्ति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 8, + "text": "ततस तं देवा अनु विप्लवन्ते; अतॊ मृत्युर मरणाख्याम उपैति\nकर्मॊदये कर्मफलानुरागास; तत्रानु यान्ति न तरन्ति मृत्युम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 9, + "text": "यॊ ऽभिध्यायन्न उत्पतिष्णून निहन्याद; अनादरेणाप्रतिबुध्यमानः\nस वै मृत्युर मृत्युर इवात्ति भूत्वा; एवं विद्वान यॊ विनिहन्ति कामान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 10, + "text": "कामानुसारी पुरुषः कामान अनु विनश्यति\nकामान वयुदस्य धुनुते यत किं चित पुरुषॊ रजः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 11, + "text": "तमॊ ऽपरकाशॊ भूतानां नरकॊ ऽयं परदृश्यते\nगृह्यन्त इव धावन्ति गच्छन्तः शवभ्रम उन्मुखाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 12, + "text": "अभिध्या वै परथमं हन्ति चैनं; कामक्रॊधौ गृह्य चैनं तु पश्चात\nएते बालान मृत्यवे परापयन्ति; धीरास तु धैर्येण तरन्ति मृत्युम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 13, + "text": "अमन्यमानः कषत्रिय किं चिद अन्यन; नाधीयते तार्ण इवास्य वयाघ्रः\nकरॊधाल लॊभान मॊहमयान्तर आत्मा; स वै मृत्युस तवच छरीरे य एषः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 14, + "text": "एवं मृत्युं जायमानं विदित्वा; जञाने तिष्ठन न बिभेतीह मृत्यॊः\nविनश्यते विषये तस्य मृत्युर; मृत्यॊर यथा विषयं पराप्य मर्त्यः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 15, + "text": "ये ऽसमिन धर्मान नाचरन्तीह के चित; तथा धर्मान के चिद इहाचरन्ति\nधर्मः पापेन परतिहन्यते सम; उताहॊ धर्मः परतिहन्ति पापम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 16, + "text": "[सन]\nउभयम एव तत्रॊपभुज्यते फलं; धर्मस्यैवेतरस्य च\nधर्मेणाधर्मं परणुदतीह विद्वान; धर्मॊ बलीयान इति तस्य विद्धि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 17, + "text": "यान इमान आहुः सवस्य धर्मस्य लॊकान; दविजातीनां पुण्यकृतां सनातनान\nतेषां परिक्रमान कथयन्तस ततॊ ऽनयान; नैतद विद्वन नैव कृतं च कर्म" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 18, + "text": "[सन]\nयेषां बले न विस्पर्धा बले बलवताम इव\nते बराह्मणा इतः परेत्य सवर्गलॊके परकाशते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 19, + "text": "यत्र मन्येत भूयिष्ठं परावृषीव तृणॊलपम\nअन्नं पानं च बराह्मणस तज जीवन नानुसंज्वरेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 20, + "text": "यत्राकथयमानस्य परयच्छत्य अशिवं भयम\nअतिरिक्तम इवाकुर्वन स शरेयान नेतरॊ जनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 21, + "text": "यॊ वाकथयमानस्य आत्मानं नानुसंज्वरेत\nबरह्म सवं नॊपभुञ्जेद वा तदन्नं संमतं सताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 22, + "text": "यथा सवं वान्तम अश्नाति शवा वै नित्यम अभूतये\nएवं ते वान्तम अश्नन्ति सववीर्यस्यॊपजीवनात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 23, + "text": "नित्यम अज्ञातचर्या मे इति मन्येत बराह्मणः\nजञातीनां तु वसन मध्ये नैव विद्येत किं चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 24, + "text": "कॊ हय एवम अन्तरात्मानं बराह्मणॊ हन्तुम अर्हति\nतस्माद धि किं चित कषत्रिय बरह्मावसति पश्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 25, + "text": "अश्रान्तः सयाद अनादानात संमतॊ निरुपद्रवः\nशिष्टॊ न शिष्टवत स सयाद बराह्मणॊ बरह्मवित कविः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 26, + "text": "अनाढ्या मानुषे वित्ते आढ्या वेदेषु ये दविजाः\nते दुर्धर्षा दुष्प्रकम्प्या विद्यात तान बरह्मणस तनुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 27, + "text": "सर्वान सविष्टकृतॊ देवान विद्याद य इह कश चन\nन समानॊ बराह्मणस्य यस्मिन परयतते सवयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 28, + "text": "यम परयतमानं तु मानयन्ति स मानितः\nन मान्यमानॊ मन्येत नामानाद अभिसंज्वरेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 29, + "text": "विद्वांसॊ मानयन्तीह इति मन्येत मानितः\nअधर्मविदुषॊ मूढा लॊकशास्त्रविशारदाः\nन मान्यं मानयिष्यन्ति इति मन्येद अमानितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 30, + "text": "न वै मानं च मौनं च सहितौ चरतः सदा\nअयं हि लॊकॊ मानस्य असौ मानस्य तद विदुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 31, + "text": "शरीः सुखस्येह संवासः सा चापि परिपन्थिनी\nबरह्मी सुदुर्लभा शरीर हि परज्ञा हीनेन कषत्रिय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 42, + "shloka": 32, + "text": "दवाराणि तस्या हिवदन्ति सन्तॊ; बहुप्रकाराणि दुरावराणि\nसत्यार्जवे हरीर दमशौचविद्याः; षण मानमॊहप्रतिबाधनानि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nऋचॊ यजूंष्य अधीते यः सामवेदं च यॊ दविजः\nपापानि कुर्वन पापेन लिप्यते न स लिप्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 2, + "text": "[सन]\nनैनं सामान्य ऋचॊ वापि न यजूंषि विचक्षण\nतरायन्ते कर्मणः पापान न ते मिथ्या बरवीम्य अहम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 3, + "text": "न छन्दांसि वृजिनात तारयन्ति; मायाविनं मायया वर्तमानम\nनीडं शकुन्ता इव जातपक्षाश; छन्दांस्य एनं परजहत्य अन्तकाले" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 4, + "text": "न चेद वेदा वेदविदं शक्तास तरातुं विचक्षण\nअथ कस्मात परलापॊ ऽयं बराह्मणानां सनातनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 5, + "text": "[सन]\nअस्मिँल लॊके तपस तप्तं फलम अन्यत्र दृश्यते\nबराह्मणानाम इमे लॊका ऋद्धे तपसि संयताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 6, + "text": "कथं समृद्धम अप्य ऋद्धं तपॊ भवति केवलम\nसनत्सुजात तद बरूहि यथा विद्याम तद वयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 7, + "text": "[सन]\nकरॊधादयॊ दवादश यस्य दॊषास; तथा नृशंसादि षड अत्र राजन\nधर्मादयॊ दवादश चाततानाः; शास्त्रे गुणा ये विदिता दविजानाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 8, + "text": "करॊधः कामॊ लॊभमॊहौ विवित्सा; कृपासूया मानशॊकौ सपृहा च\nईर्ष्या जुगुप्सा च मनुष्यदॊषा; वर्ज्याः सदा दवादशैते नरेण" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 9, + "text": "एकैकम एत राजेन्द्र मनुष्यान पर्युपासते\nलिप्समानॊ ऽनतरं तेषां मृगाणाम इव लुब्धकः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 10, + "text": "विकत्थनः सपृहयालुर मनस्वी; बिभ्रत कॊपं चपलॊ ऽरक्षणश च\nएते पराप्ताः षण नरान पापधर्मान; परकुर्वते नॊत सन्तः सुदुर्गे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 11, + "text": "संभॊगसंविद दविषम एधमानॊ; दत्तानुतापी कृपणॊ ऽबलीयान\nवर्ग परशंसी वनितासु दवेष्टा; एते ऽपरे सप्त नृशंसधर्माः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 12, + "text": "धर्मश च सत्यं च दमस तपश च; अमात्सर्यं हरीस तितिक्षानसूया\nयज्ञश च दानं च धृतिः शरुतं च; महाव्रता दवादश बराह्मणस्य" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 13, + "text": "यस तव एतभ्यः परवसेद दवादशेभ्यः; सर्वाम अपीमां पृथिवीं परशिष्यात\nतरिभिर दवाभ्याम एकतॊ वा विशिष्टॊ; नास्य सवम अस्तीति स वेदितव्यः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 14, + "text": "दमस तयागॊ ऽपरमादश च एतेष्व अमृतम आहितम\nतानि सत्यमुखान्य आहुर बराह्मणा ये मनीषिणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 15, + "text": "दमॊ ऽषटादश दॊषः सयात परतिकूलं कृताकृते\nअनृतं चाभ्यसूया च कामार्थौ च तथा सपृहा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 16, + "text": "करॊधः शॊकस तथा तृष्णा लॊभः पैशुन्यम एव च\nमत्सरश च विवित्सा च परितापस तथा रतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 17, + "text": "अपस्मारः सातिवादस तथा संभावनात्मनि\nएतैर विमुक्तॊ दॊषैर यः स दमः सद्भिर उच्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 18, + "text": "शरेयांस तु षड विधस तयागः परियं पराप्य न हृष्यति\nअप्रिये तु समुत्पन्ने वयथां जातु न चार्च्छति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 19, + "text": "इष्टान दारांश च पुत्रांश च न चान्यं यद वचॊ भवेत\nअर्हते याचमानाय परदेयं तद वचॊ भवेत\nअप्य अवाच्यं वदत्य एव स तृतीयॊ गुणः समृतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 20, + "text": "तयक्तैर दरव्यैर यॊ भवति नॊपयुङ्क्ते च कामतः\nन च कर्मसु तद धीनः शिष्यबुद्धिर नरॊ यथा\nसर्वैर एव गुणैर युक्तॊ दरव्यवान अपि यॊ भवेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 21, + "text": "अप्रमादॊ ऽषट दॊषः सयात तान दॊषान परिवर्जयेत\nइन्द्रियेभ्यश च पञ्चभ्यॊ मनसश चैव भारत\nअतीतानागतेभ्यश च मुक्तॊ हय एतैः सुखी भवेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 22, + "text": "दॊषैर एतैर विमुक्तं तु गुणैर एतैः समन्वितम\nएतत समृद्धम अप्य ऋद्धं तपॊ भवति केवलम\nयन मां पृच्छसि राजेन्द्र किं भूयः शरॊतुम इच्छसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 23, + "text": "आख्यान पञ्चमैर वेदैर भूयिष्ठं कथ्यते जनः\nतथैवान्ये चतुर्वेदास तरिवेदाश च तथापरे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 24, + "text": "दविवेदाश चैकवेदाश च अनृचश च तथापरे\nतेषां तु कतमः स सयाद यम अहं वेद बराह्मणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 25, + "text": "[सन]\nएकस्य वेदस्याज्ञानाद वेदास ते बहवॊ ऽभवन\nसत्यस्यैकस्य राजेन्द्र सत्ये कश चिद अवस्थितः\nएवं वेदम अनुत्साद्य परज्ञां महति कुर्वते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 26, + "text": "दानम अध्ययनं यज्ञॊ लॊभाद एतत परवर्तते\nसत्यात परच्यवमानानां संकल्पॊ वितथॊ भवेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 27, + "text": "ततॊ यज्ञः परतायेत सत्यस्यैवावधारणात\nमनसान्यस्य भवति वाचान्यस्यॊत कर्मणा\nसंकल्पसिद्धः पुरुषः संकल्पान अधितिष्ठति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 28, + "text": "अनैभृत्येन वै तस्य दीक्षित वरतम आचरेत\nनामैतद धातुनिर्वृत्तं सत्यम एव सतां परम\nजञानं वै नाम परत्यक्षं परॊक्षं जायते तपः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 29, + "text": "विद्याद बहु पठन्तं तु बहु पाठीति बराह्मणम\nतस्मात कषत्रिय मा मंस्था जल्पितेनैव बराह्मणम\nय एव सत्यान नापैति स जञेयॊ बराह्मणस तवया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 30, + "text": "छन्दांसि नाम कषत्रिय तान्य अथर्वा; जगौ पुरस्ताद ऋषिसर्ग एषः\nछन्दॊविदस ते य उ तान अधीत्य; न वेद्य वेदस्य विदुर न वेद्यम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 31, + "text": "न वेदानां वेदिता कश चिद अस्ति; कश चिद वेदान बुध्यते वापि राजन\nयॊ वेद वेदान न स वेद वेद्यं; सत्ये सथितॊ यस तु स वेद वेद्यम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 32, + "text": "अभिजानामि बराह्मणम आख्यातारं विचक्षणम\nयश छिन्नविचिकित्सः सन्न आचष्टे सर्वसंशयान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 33, + "text": "तस्य पर्येषणं गच्छेत पराचीनं नॊत दक्षिणम\nनार्वाचीनं कुतस तिर्यङ नादिशं तु कथं चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 34, + "text": "तूष्णींभूत उपासीत न चेष्टेन मनसा अपि\nअभ्यावर्तेत बरह्मास्य अन्तरात्मनि वै शरितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 35, + "text": "मौनाद धि स मुनिर भवति नारण्य वसनान मुनिः\nअक्षरं तत तु यॊ वेद स मुनिः शरेष्ठ उच्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 36, + "text": "सर्वार्थानां वयाकरणाद वैयाकरण उच्यते\nपरत्यक्षदर्शी लॊकानां सर्वदर्शी भवेन नरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 43, + "shloka": 37, + "text": "सत्ये वै बराह्मणस तिष्ठन बरह्म पश्यति कषत्रिय\nवेदानां चानुपूर्व्येण एतद विद्वन बरवीमि ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 44, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nसनत्सुजात यद इमां परार्थां; बराह्मीं वाचं परवदसि विश्वरूपाम\nपरां हि कामेषु सुदुर्लभां कथां; तद बरूहि मे वाक्यम एतत कुमार" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 44, + "shloka": 2, + "text": "[सन]\nनैतद बरह्म तवरमाणेन लभ्यं; यन मां पृच्छस्य अभिहृष्यस्य अतीव\nअव्यक्तविद्याम अभिधास्ये पुराणीं; बुद्ध्या च तेषां बरह्मचर्येण सिद्धाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 44, + "shloka": 3, + "text": "अव्यक्तविद्याम इति यत सनातनीं; बरवीषि तवं बरह्मचर्येण सिद्धाम\nअनारभ्या वसतीहार्य काले; कथं बराह्मण्यम अमृतत्वं लभेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 44, + "shloka": 4, + "text": "[सन]\nये ऽसमिँल लॊके विजयन्तीह कामान; बराह्मीं सथितिम अनुतितिक्षमाणाः\nत आत्मानं निर्हरन्तीह देहान; मुञ्जाद इषीकाम इव सत्त्वसंस्थाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 44, + "shloka": 5, + "text": "शरीरम एतौ कुरुतः पिता माता च भारत\nआचार्य शास्ता या जातिः सा सत्या साजरामरा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 44, + "shloka": 6, + "text": "आचार्य यॊनिम इह ये परविश्य; भूत्वा गर्भं बरह्मचर्यं चरन्ति\nइहैव ते शास्त्रकारा भवन्ति; परहाय देहं परमं यान्ति यॊगम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 44, + "shloka": 7, + "text": "य आवृणॊत्य अवितथेन कर्णा; वृतं कुर्वन्न अमृतं संप्रयच्छन\nतं मन्येत पितरं मातरं च; तस्मै न दरुह्येत कृतम अस्य जानन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 44, + "shloka": 8, + "text": "गुरुं शिष्यॊ नित्यम अभिमन्यमानः; सवाध्यायम इच्छेच छुचिर अप्रमत्तः\nमानं न कुर्यान न दधीत रॊषम; एष परथमॊ बरह्मचर्यस्य पादः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 44, + "shloka": 9, + "text": "आचार्यस्य परियं कुर्यात पराणैर अपि धनैर अपि\nकर्मणा मनसा वाचा दवितीयः पाद उच्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 44, + "shloka": 10, + "text": "समा गुरौ यथावृत्तिर गुरु पत्न्यां तथा भवेत\nयथॊक्तकारी परियकृत तृतीयः पाद उच्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 44, + "shloka": 11, + "text": "नाचार्यायेहॊपकृत्वा परवादं; पराज्ञः कुर्वीत नैतद अहं करॊमि\nइतीव मन्येत न भाषयेत; स वै चतुर्थॊ बरह्मचर्यस्य पादः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 44, + "shloka": 12, + "text": "एवं वसन्तं यद उपप्लवेद धनम; आचार्याय तद अनुप्रयच्छेत\nसतां वृद्धिं बहुगुणाम एवम एति; गुरॊः पुत्रे भवति च वृत्तिर एषा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 44, + "shloka": 13, + "text": "एवं वसन सर्वतॊ वर्धतीह; बहून पुत्राँल लभते च परतिष्ठाम\nवर्षन्ति चास्मै परदिशॊ दिशश च; वसन्त्य अस्मिन बरह्मचर्ये जनाश च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 44, + "shloka": 14, + "text": "एतन बरह्मचर्येण देवा देवत्वम आप्नुवन\nऋषयश च महाभागा बरह्मलॊकं मनीषिणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 44, + "shloka": 15, + "text": "गन्धर्वाणाम अनेनैव रूपम अप्सरसाम अभूत\nएतेन बरह्मचर्येण सूर्यॊ अह्नाय जायते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 44, + "shloka": 16, + "text": "य आशयेत पाटयेच चापि राजन; सर्वं शरीरं तपसा तप्यमानः\nएतेनासौ बाल्यम अत्येति विद्वान; मृत्युं तथा रॊधयत्य अन्तकाले" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 44, + "shloka": 17, + "text": "अन्तवन्तः कषत्रिय ते जयन्ति; लॊकाञ जनाः कर्मणा निर्मितेन\nबरह्मैव विद्वांस तेनाभ्येति सर्वं; नान्यः पन्था अयनाय विद्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 44, + "shloka": 18, + "text": "आभाति शुक्लम इव लॊहितम इव; अथॊ कृष्णम अथाञ्जनं काद्रवं वा\nतद बराह्मणः पश्यति यॊ ऽतर विद्वान; कथंरूपं तद अमृतम अक्षरं पदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 44, + "shloka": 19, + "text": "नाभाति शुक्लम इव लॊहितम इव; अथॊ कृष्णम आयसम अर्कवर्णम\nन पृथिव्यां तिष्ठति नान्तरिक्षे; नैतत समुद्रे सलिलं बिभर्ति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 44, + "shloka": 20, + "text": "न तारकासु न च विद्युद आश्रितं; न चाभ्रेषु दृश्यते रूपम अस्य\nन चापि वायौ न च देवतासु; न तच चन्द्रे दृश्यते नॊत सूर्ये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 44, + "shloka": 21, + "text": "नैवर्क्षु तन न यजुःषु नाप्य अथर्वसु; न चैव दृश्यत्य अमलेषु सामसु\nरथंतरे बार्हते चापि राजन; महाव्रते नैव दृश्येद धरुवं तत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 44, + "shloka": 22, + "text": "अपारणीयं तमसः परस्तात; तद अन्तकॊ ऽपय एति विनाशकाले\nअणीय रूपं कषुर धारया तन; महच च रूपं तव अपि पर्वतेभ्यः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 44, + "shloka": 23, + "text": "सा परतिष्ठा तद अमृतं लॊकास तद बरह्म तद यशः\nभूतानि जज्ञिरे तस्मात परलयं यान्ति तत्र च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 44, + "shloka": 24, + "text": "अनामयं तन महद उद्यतं यशॊ; वाचॊ विकारान कवयॊ वदन्ति\nतस्मिञ जगत सर्वम इदं परतिष्ठितं; ये तद विदुर अमृतास ते भवन्ति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 45, + "shloka": 1, + "text": "[सन]\nयत तच छुक्रं महज जयॊतिर दीप्यमानं महद यशः\nतद वै देवा उपासन्ते यस्माद अर्कॊ विराजते\nयॊगिनस तं परपश्यन्ति भगवन्तं सनातनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 45, + "shloka": 2, + "text": "शुक्राद बरह्म परभवति बरह्म शुक्रेण वर्धते\nतच छुक्रं जयॊतिषां मध्ये ऽतप्तं तपति तापनम\nयॊगिनस तं परपश्यन्ति भगवन्तं सनातनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 45, + "shloka": 3, + "text": "आपॊ ऽथ अद्भ्यः सलिलस्य मध्ये; उभौ देवौ शिश्रियाते ऽनतरिक्षे\nस सध्रीचीः स विषूचीर वसाना; उभे बिभर्ति पृथिवीं दिवं च\nयॊगिनस तं परपश्यन्ति भगवन्तं सनातनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 45, + "shloka": 4, + "text": "उभौ च देवौ पृथिवीं दिवं च; दिशश च शुक्रं भुवनं बिभर्ति\nतस्माद दिशः सरितश च सरवन्ति; तस्मात समुद्रा विहिता महान्तः\nयॊगिनस तं परपश्यन्ति भगवन्तं सनातनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 45, + "shloka": 5, + "text": "चक्रे रथस्य तिष्ठन्तं धरुवस्याव्यय कर्मणः\nकेतुमन्तं वहन्त्य अश्वास तं दिव्यम अजरं दिवि\nयॊगिनस तं परपश्यन्ति भगवन्तं सनातनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 45, + "shloka": 6, + "text": "न सादृश्ये तिष्ठति रूपम अस्य; न चक्षुषा पश्यति कश चिद एनम\nमनीषयाथॊ मनसा हृदा च; यैवं विदुर अमृतास ते भवन्ति\nयॊगिनस तं परपश्यन्ति भगवन्तं सनातनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 45, + "shloka": 7, + "text": "दवादश पूगां सरितं देव रक्षितम\nमधु ईशन्तस तदा संचरन्ति घॊरम\nयॊगिनस तं परपश्यन्ति भगवन्तं सनातनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 45, + "shloka": 8, + "text": "तद अर्धमासं पिबति संचित्य भरमरॊ मधु\nईशानः सर्वभूतेषु हविर भूतम अकल्पयत\nयॊगिनस तं परपश्यन्ति भगवन्तं सनातनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 45, + "shloka": 9, + "text": "हिरण्यपर्णम अश्वत्थम अभिपत्य अपक्षकाः\nयॊगिनस तं परपश्यन्ति भगवन्तं सनातनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 45, + "shloka": 10, + "text": "पूर्णात पूर्णान्य उद्धरन्ति पूर्णात पूर्णानि चक्रिरे\nहरन्ति पूर्णात पूर्णानि पूर्णम एवावशिष्यते\nयॊगिनस तं परपश्यन्ति भगवन्तं सनातनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 45, + "shloka": 11, + "text": "तस्माद वै वायुर आयातस तस्मिंश च परयतः सदा\nतस्माद अग्निश च सॊमश च तस्मिंश च पराण आततः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 45, + "shloka": 12, + "text": "सर्वम एव ततॊ विद्यात तत तद वक्तुं न शक्नुमः\nयॊगिनस तं परपश्यन्ति भगवन्तं सनातनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 45, + "shloka": 13, + "text": "अपानं गिरति पराणः पराणं गिरति चन्द्रमाः\nआदित्यॊ गिरते चन्द्रमादित्यं गिरते परः\nयॊगिनस तं परपश्यन्ति भगवन्तं सनातनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 45, + "shloka": 14, + "text": "एकं पादं नॊत्क्षिपति सलिलाद धंस उच्चरन\nतं चेत सततम ऋत्विजं न मृत्युर नामृतं भवेत\nयॊगिनस तं परपश्यन्ति भगवन्तं सनातनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 45, + "shloka": 15, + "text": "एवं देवॊ महात्मा स पावकं पुरुषॊ गिरन\nयॊ वै तं पुरुषं वेद तस्येहात्मा न रिष्यते\nयॊगिनस तं परपश्यन्ति भगवन्तं सनातनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 45, + "shloka": 16, + "text": "यः सहस्रं सहस्राणां पक्षान संतत्य संपतेत\nमध्यमे मध्य आगच्छेद अपि चेत सयान मनॊजवः\nयॊगिनस तं परपश्यन्ति भगवन्तं सनातनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 45, + "shloka": 17, + "text": "न दर्शने तिष्ठति रूपम अस्य; पश्यन्ति चैनं सुविशुद्धसत्त्वाः\nहितॊ मनीषी मनसाभिपश्येद; ये तं शरयेयुर अमृतास ते भवन्ति\nयॊगिनस तं परपश्यन्ति भगवन्तं सनातनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 45, + "shloka": 18, + "text": "गूहन्ति सर्पा इव गह्वराणि; सवशिक्षया सवेन वृत्तेन मर्त्याः\nतेषु परमुह्यन्ति जना विमूढा; यथाध्वानं मॊहयन्ते भयाय\nयॊगिनस तं परपश्यन्ति भगवन्तं सनातनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 45, + "shloka": 19, + "text": "सदा सदासत्कृतः सयान न मृत्युर अमृतं कुतः\nसत्यानृते सत्यसमान बन्धने; सतश च यॊनिर असतश चैक एव\nयॊगिनस तं परपश्यन्ति भगवन्तं सनातनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 45, + "shloka": 20, + "text": "न साधुना नॊत असाधुना वा; समानम एतद दृश्यते मानुषेषु\nसमानम एतद अमृतस्य विद्याद; एवं युक्तॊ मधु तद वै परीप्सेत\nयॊगिनस तं परपश्यन्ति भगवन्तं सनातनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 45, + "shloka": 21, + "text": "नास्यातिवादा हृदयं तापयन्ति; नानधीतं नाहुतम अग्निहॊत्रम\nमनॊ बराह्मीं लघुताम आदधीत; परज्ञानम अस्य नाम धीरा लभन्ते\nयॊगिनस तं परपश्यन्ति भगवन्तं सनातनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 45, + "shloka": 22, + "text": "एवं यः सर्वभूतेषु आत्मानम अनुपश्यति\nअन्यत्रान्यत्र युक्तेषु किं स शॊचेत ततः परम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 45, + "shloka": 23, + "text": "यथॊद पाने महति सर्वतः संप्लुतॊदके\nएवं सर्वेषु वेदेषु बराह्मणस्य विजानतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 45, + "shloka": 24, + "text": "अङ्गुष्ठ मात्रः पुरुषॊ महात्मा; न दृश्यते ऽसौ हृदये निविष्टः\nअजश चरॊ दिवारात्रम अतन्द्रितश च; स तं मत्वा कविर आस्ते परसन्नः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 45, + "shloka": 25, + "text": "अहम एवास्मि वॊ माता पिता पुत्रॊ ऽसम्य अहं पुनः\nआत्माहम अपि सर्वस्य यच च नास्ति यद अस्ति च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 45, + "shloka": 26, + "text": "पितामहॊ ऽसमि सथविरः पिता पुत्रश च भारत\nममैव यूयम आत्मस्था न मे यूयं न वॊ ऽपय अहम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 45, + "shloka": 27, + "text": "आत्मैव सथानं मम जन्म चात्मा; वेदप्रॊक्तॊ ऽहम अजर परतिष्ठः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 45, + "shloka": 28, + "text": "अणॊर अणीयान सुमनाः सर्वभूतेषु जागृमि\nपितरं सर्वभूतानां पुष्करे निहितं विदुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 46, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nएवं सनत्सुजातेन विदुरेण च धीमता\nसार्धं कथयतॊ राज्ञः सा वयतीयाय शर्वरी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 46, + "shloka": 2, + "text": "तस्यां रजन्यां वयुष्टायां राजानः सर्व एव ते\nसभाम आविविशुर हृष्टाः सूतस्यॊपदिदृक्षया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 46, + "shloka": 3, + "text": "शुश्रूषमाणाः पार्थानां वचॊ धर्मार्थसंहितम\nधृतराष्ट्र मुखाः सर्वे ययू राजसभां शुभाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 46, + "shloka": 4, + "text": "सुधावदातां विस्तीर्णां कनकाजिर भूषिताम\nचन्द्रप्रभां सुरुचिरां सिक्तां परमवारिणा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 46, + "shloka": 5, + "text": "रुचिरैर आसनैः सतीर्णां काञ्चनैर दारवैर अपि\nअश्मसारमयैर दान्तैः सवास्तीर्णैः सॊत्तरच छदैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 46, + "shloka": 6, + "text": "भीष्मॊ दरॊणः कृपः शल्यः कृतवर्मा जयद्रथः\nअश्वत्थामा विकर्णश च सॊमदत्तश च बाह्लिकः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 46, + "shloka": 7, + "text": "विदुरश च महाप्राज्ञॊ युयुत्सुश च महारथः\nसर्वे च सहिताः शूराः पार्थिवा भरतर्षभ\nधृतराष्ट्रं पुरस्कृत्य विविशुस तां सभां शुभाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 46, + "shloka": 8, + "text": "दुःशासनश चित्रसेनः शकुनिश चापि सौबलः\nदुर्मुखॊ दुःसहः कर्ण उलूकॊ ऽथ विविंशतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 46, + "shloka": 9, + "text": "कुरुराजं पुरस्कृत्य दुर्यॊधनम अमर्षणम\nविविशुस तां सभां राजन सुराः शक्र सदॊ यथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 46, + "shloka": 10, + "text": "आविशद्भिस तदा राजञ शूरैः परिघबाहुभिः\nशुशुभे सा सभा राजन सिंहैर इव गिरेर गुहा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 46, + "shloka": 11, + "text": "ते परविश्य महेष्वासाः सभां समितिशॊभनाः\nआसनानि महार्हाणि भेजिरे सूर्यवर्चसः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 46, + "shloka": 12, + "text": "आसनस्थेषु सर्वेषु तेषु राजसु भारत\nदवाःस्थॊ निवेदयाम आस सूतपुत्रम उपस्थितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 46, + "shloka": 13, + "text": "अयं स रथ आयाति यॊ ऽयासीत पाण्डवान परति\nदूतॊ नस तूर्णम आयातः सैन्धवैः साधु वाहिभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 46, + "shloka": 14, + "text": "उपयाय तु स कषिप्रं रथात परस्कन्द्य कुण्डली\nपरविवेश सभां पूर्णां महीपालैर महात्मभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 46, + "shloka": 15, + "text": "[सम्जय]\nपराप्तॊ ऽसमि पाण्डवान गत्वा तद विजानीत कौरवाः\nयथा वयः कुरून सर्वान परतिनन्दन्ति पाण्डवाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 46, + "shloka": 16, + "text": "अभिवादयन्ति वृद्धांश च वयस्यांश च वयस्यवत\nयूनश चाभ्यवदन पार्थाः परतिपूज्य यथा वयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 46, + "shloka": 17, + "text": "यथाहं धृतराष्ट्रेण शिष्टः पूर्वम इतॊ गतः\nअब्रुवं पाण्डवान गत्वा तन निबॊधत पार्थिवाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nपृच्छामि तवां संजय राजमध्ये; किम अब्रवीद वाक्यम अदीनसत्त्वः\nधनंजयस तात युधां परणेता; दुरात्मनां जीवितच्छिन महात्मा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 2, + "text": "दुर्यॊधनॊ वाचम इमां शृणॊतु; यद अब्रवीद अर्जुनॊ यॊत्स्यमानः\nयुधिष्ठिरस्यानुमते महात्मा; धनंजयः शृण्वतः केशवस्य" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 3, + "text": "अन्वत्रस्तॊ बाहुवीर्यं विदान; उपह्वरे वासुदेवस्य धीरः\nअवॊचन मां यॊत्स्यमानः किरीटी; मध्ये बरूया धार्तराष्ट्रं कुरूणाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 4, + "text": "ये वै राजानः पाण्डवायॊधनाय; समानीताः शृण्वतां चापि तेषाम\nयथा समग्रं वचनं मयॊक्तं; सहामात्यं शरावयेथा नृपं तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 5, + "text": "यथा नूनं देवराजस्य देवाः; शुश्रूषन्ते वज्रहस्तस्य सर्वे\nतथाशृण्वन पाण्डवाः सृञ्जयाश च; किरीटिना वाचम उक्तां समर्थाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 6, + "text": "इत्य अब्रवीद अर्जुनॊ यॊत्स्यमानॊ; गाण्डीवधन्वा लॊहितपद्मनेत्रः\nन चेद राज्यं मुञ्चति धार्तराष्ट्रॊ; युधिष्ठिरस्याजमीढस्य राज्ञः\nअस्ति नूनं कर्मकृतं पुरस्ताद; अनिर्विष्टं पापकं धार्तराष्ट्रैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 7, + "text": "येषां युद्धं भीमसेनार्जुनाभ्यां; तथाश्विभ्यां वासुदेवेन चैव\nशैनेयेन धरुवम आत्तायुधेन; धृष्टद्युम्नेनाथ शिखण्डिना च\nयुधिष्ठिरेणेन्द्र कल्पेन चैव; यॊ ऽपध्यानान निर्दहेद गां दिवं च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 8, + "text": "तैश चेद युद्धं मन्यते धार्तराष्ट्रॊ; निर्वृत्तॊ ऽरथः सकलः पाण्डवानाम\nमा तत कार्षीः पाण्डवार्थाय हेतॊर; उपैहि युद्धं यदि मन्यसे तवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 9, + "text": "यां तां वने दुःखशय्याम उवास; परव्राजितः पाण्डवॊ धर्मचारी\nआशिष्यते दुःखतराम अनर्थाम; अन्त्यां शय्यां धार्तराष्ट्रः परासुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 10, + "text": "हरिया जञानेन तपसा दमेन; करॊधेनाथॊ धर्मगुप्त्या धनेन\nअन्याय वृताः कुरुपाण्डवेयान; अध्यातिष्ठद धार्तराष्ट्रॊ दुरात्मा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 11, + "text": "मायॊपधः परणिधानार्जवाभ्यां; तपॊ दमाभ्यां धर्मगुप्त्या बलेन\nसत्यं बरुवन परीतियुक्त्यानृतेन; तितिक्षमाणः कलिश्यमानॊ ऽतिवेलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 12, + "text": "यदा जयेष्ठः पाण्डवः संशितात्मा; करॊधं यत तं वर्षपूगान सुघॊरम\nअवस्रष्टा कुरुषूद्वृत्त चेतास; तदा युद्धं धार्तराष्ट्रॊ ऽनवतप्स्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 13, + "text": "कृष्ण वर्त्मेव जवलितः समिद्धॊ; यथा दहेत कक्षम अग्निर निदाघे\nएवं दग्धा धार्तराष्ट्रस्य सेनां; युधिष्ठिरः करॊधदीप्तॊ ऽनुवीक्ष्य" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 14, + "text": "यद्या दरष्टा भीमसेनं रणस्थं; गदाहस्तं करॊधविषं वमन्तम\nदुर्मर्षणं पाण्डवं भीमवेगं; तदा युद्धं धार्तराष्ट्रॊ ऽनवतप्स्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 15, + "text": "महासिंहॊ गाव इव परविश्य; गदापाणिर धार्तराष्ट्रान उपेत्य\nयदा भीमॊ भीमरूपॊ निहन्ता; तदा युद्धं धार्तराष्ट्रॊ ऽनवतप्स्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 16, + "text": "महाभये वीतभयः कृतास्त्रः; समागमे शत्रुबलावमर्दी\nसकृद रथेन परतियाद रथौघान; पदातिसंघान गदयाभिनिघ्नन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 17, + "text": "सैन्यान अनेकांस तरसा विमृद्नन; यदा कषेप्ता धार्तराष्ट्रस्य सैन्यम\nछिन्दन वनं परशुनेव शूरस; तदा युद्धं धार्तराष्ट्रॊ ऽनवतप्स्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 18, + "text": "तृणप्रायं जवलनेनेव दग्धं; गरामं यथा धार्तराष्ट्रः समीक्ष्य\nपक्वं सस्यं वैद्युतेनेव दग्धं; परासिक्तं विपुलं सवं बलौघम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 19, + "text": "हतप्रवीरं विमुखं भयार्तं; पराङ्मुखं परायशॊ ऽधृष्ट यॊधम\nशस्त्रार्चिषा भीमसेनेन दग्धं; तदा युद्धं धार्तराष्ट्रॊ ऽनवतप्स्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 20, + "text": "उपासङ्गाद उद्धरन दक्षिणेन; परःशतान नकुलश चित्रयॊधी\nयदा रथाग्र्यॊ रथिनः परचेता; तदा युद्धं धार्तराष्ट्रॊ ऽनवतप्स्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 21, + "text": "सुखॊचितॊ दुःखशय्यां वनेषु; दीर्घं कालं नकुलॊ याम अशेत\nआशीविषः करुद्ध इव शवसन भृशं; तदा युद्धं धार्तराष्ट्रॊ ऽनवतप्स्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 22, + "text": "तयक्तात्मानः पार्थिवायॊधनाय; समादिष्टा धर्मराजेन वीराः\nरथैः शुभ्रैः सैन्यम अभिद्रवन्तॊ; दृष्ट्वा पश्चात तप्स्यते धार्तराष्ट्रः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 23, + "text": "शिशून कृतास्त्रान अशिशु परकाशान; यदा दरष्टा कौरवः पञ्च शूरान\nतयक्त्वा पराणान केकयान आद्रवन्तस; तदा युद्धं धार्तराष्ट्रॊ ऽनवतप्स्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 24, + "text": "यदा गतॊद्वाहम अकूजनाक्षं; सुवर्णतारं रथम आततायी\nदान्तैर युक्तं सहदेवॊ ऽधिरूढः; शिरांसि राज्ञां कषेप्स्यते मार्गणौघैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 25, + "text": "महाभये संप्रवृत्ते रथस्थं; विवर्तमानं समरे कृतास्त्रम\nसर्वां दिशं संपतन्तं समीक्ष्य; तदा युद्धं धार्तराष्ट्रॊ ऽनवतप्स्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 26, + "text": "हरीनिषेधॊ निपुणः सत्यवादी; महाबलः सर्वधर्मॊपपन्नः\nगान्धारिम आर्च्छंस तुमुले कषिप्रकारी; कषेप्ता जनान सहदेवस तरस्वी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 27, + "text": "यदा दरष्टा दरौपदेयान महेषूञ; शूरान कृतास्त्रान रथयुद्धकॊविदान\nआशीविषान घॊरविषान इवायतस; तदा युद्धं धार्तराष्ट्रॊ ऽनवतप्स्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 28, + "text": "यदाभिमन्युः परवीर घाती; शरैः परान मेघ इवाभिवर्षन\nविगाहिता कृष्ण समः कृतास्त्रस; तदा युद्धं धार्तराष्ट्रॊ ऽनवतप्स्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 29, + "text": "यदा दरष्टा बालम अबाल वीर्यं; दविषच चमूं मृत्युम इवापतन्तम\nसौभद्रम इन्द्र परतिमं कृतास्त्रं; तदा युद्धं धार्तराष्ट्रॊ ऽनवतप्स्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 30, + "text": "परभद्रकाः शीघ्रतरा युवानॊ; विशारदाः सिंहसमान वीर्याः\nयदा कषेप्तारॊ धार्तराष्ट्रान स सैन्यांस; तदा युद्धं धार्तराष्ट्रॊ ऽनवतप्स्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 31, + "text": "वृद्धौ विराटद्रुपदौ महारथौ; पृथक चमूभ्याम अभिवर्तमानौ\nयदा दरष्टारौ धार्तराष्ट्रान स सैन्यांस; तदा युद्धं धार्तराष्ट्रॊ ऽनवतप्स्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 32, + "text": "यदा कृतास्त्रॊ दरुपदः परचिन्वञ; शिरांसि यूनां समरे रथस्थः\nकरुद्धः शरैश छेत्स्यति चापमुक्तैस; तदा युद्धं धार्तराष्ट्रॊ ऽनवतप्स्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 33, + "text": "यदा विराटः परवीर घाती; मर्मान्तरे शत्रुचमूं परवेष्टा\nमत्स्यैः सार्धम अनृशंसरूपैस; तदा युद्धं धार्तराष्ट्रॊ ऽनवतप्स्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 34, + "text": "जयेष्ठं मात्स्यानाम अनृशंस रूपं; विराट पुत्रं रथिनं पुरस्तात\nयदा दरष्टा दंशितं पाण्डवार्थे; तदा युद्धं धार्तराष्ट्रॊ ऽनवतप्स्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 35, + "text": "रणे हते कौरवाणां परवीरे; शिखण्डिना सत्तमे शंतनूजे\nन जातु नः शत्रवॊ धारयेयुर; असंशयं सत्यम एतद बरवीमि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 36, + "text": "यदा शिखण्डी रथिनः परचिन्वन; भीष्मं रथेनाभियाता वरूथी\nदिव्यैर हयैर अवमृद्नन रथौघांस; तदा युद्धं धार्तराष्ट्रॊ ऽनवतप्स्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 37, + "text": "यदा दरष्टा सृञ्जयानाम अनीके; धृष्टद्युम्नं परमुखे रॊचमानम\nअस्त्रं यस्मै गुह्यम उवाच धीमान; दरॊणस तदा तप्स्यति धार्तराष्ट्रः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 38, + "text": "यदा स सेनापतिर अप्रमेयः; पराभवन्न इषुभिर धार्तराष्ट्रान\nदरॊणं रणे शत्रुसहॊ ऽभियाता; तदा युद्धं धार्तराष्ट्रॊ ऽनवतप्स्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 39, + "text": "हरीमान मनीषी बलवान मनस्वी; स लक्ष्मीवान सॊमकानां परबर्हः\nन जातु तं शत्रवॊ ऽनये सहेरन; येषां स सयाद अग्रणीर वृष्णिसिंहः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 40, + "text": "बरूयाच च मा परवृणीष्वेति लॊके; युद्धे ऽदवितीयं सचिवं रथस्थम\nशिनेर नप्तारं परवृणीम सात्यकिं; महाबलं वीतभयं कृतास्त्रम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 41, + "text": "यदा शिनीनाम अधिपॊ मयॊक्तः; शरैः परान मेघ इव परवर्षन\nपरच्छादयिष्यञ शरजालेन यॊधांस; तदा युद्धं धार्तराष्ट्रॊ ऽनवतप्स्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 42, + "text": "यदा धृतिं कुरुते यॊत्स्यमानः; स दीर्घबाहुर दृढधन्वा महात्मा\nसिंहस्येव गन्धम आघ्राय गावः; संवेष्टन्ते शत्रवॊ ऽसयाद यथाग्नेः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 43, + "text": "स दीर्घबाहुर दृढधन्वा महात्मा; भिन्द्याद गिरीन संहरेत सर्वलॊकान\nअस्त्रे कृती निपुणः कषिप्रहस्तॊ; दिवि सथितः सूर्य इवाभिभाति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 44, + "text": "चित्रः सूक्ष्मः सुकृतॊ यावद अस्य; अस्त्रे यॊगॊ वृष्णिसिंहस्य भूयान\nयथाविधं यॊगम आहुः परशस्तं; सर्वैर गुणैः सात्यकिस तैर उपेतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 45, + "text": "हिरण्मयं शवेतहयैश चतुर्भिर; यदा युक्तं सयन्दनं माधवस्य\nदरष्टा युद्धे सात्यकेर वै सुयॊधनस; तदा तप्स्यत्य अकृतात्मा स मन्दः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 46, + "text": "यदा रथं हेममणिप्रकाशं; शवेताश्वयुक्तं वानरकेतुम उग्रम\nदरष्टा रणे संयतं केशवेन; तदा तप्स्यत्य अकृतात्मा स मन्दः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 47, + "text": "यदा मौर्व्यास तलनिष्पेषम उग्रं; महाशब्दं वज्रनिष्पेष तुल्यम\nविधूयमानस्य महारणे मया; गाण्डीवस्य शरॊष्यति मन्दबुद्धिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 48, + "text": "ततॊ मूढॊ धृतराष्ट्रस्य पुत्रस; तप्ता युद्धे दुर्मतिर दुःसहायः\nदृष्ट्वा सैन्यं बाणवर्णान्ध कारं; परभज्यन्तं गॊकुलवद रणाग्रे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 49, + "text": "बलाहकाद उच्चरन्तीव विद्युत; सहस्रघ्नी दविषतां संगमेषु\nअस्थिच्छिदॊ मर्मभिदॊ वमेच छरांस; तदा युद्धं धार्तराष्ट्रॊ ऽनवतप्स्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 50, + "text": "यदा दरष्टा जया मुखाद वाण संघान; गाण्डीवमुक्तान पततः शिताग्रान\nनागान हयान वर्मिणश चाददानांस; तदा युद्धं धार्तराष्ट्रॊ ऽनवतप्स्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 51, + "text": "यदा मन्दः परबाणान विमुक्तान; ममेषुभिर हरियमाणान परतीपम\nतिर्यग विद्वांश छिद्यमानान कषुरप्रैस; तदा युद्धं धार्तराष्ट्रॊ ऽनवप्स्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 52, + "text": "यदा विपाठा मद भुजविप्रमुक्ता; दविजाः फलानीव महीरुहाग्रात\nपरच्छेत्तार उत्तमाङ्गानि यूनां; तदा युद्धं धार्तराष्ट्रॊ ऽनवतप्स्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 53, + "text": "यदा दरष्टा पततः सयन्दनेभ्यॊ; महागजेभ्यॊ ऽशवगतांश च यॊधान\nशरैर हतान पातितांश चैव रङ्गे; तदा युद्धं धार्तराष्ट्रॊ ऽनवतस्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 54, + "text": "पदातिसंघान रथसंघान समन्ताद; वयात्ताननः काल इवाततेषुः\nपरणॊत्स्यामि जवलितैर बाणवर्षैः; शत्रूंस तदा तप्स्यति मन्दबुद्धिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 55, + "text": "सर्वा दिशः संपतता रथेन; रजॊध्वस्तं गाण्डिवेनापकृत्तम\nयदा दरष्टा सवबलं संप्रमूढं; तदा पश्चात तप्स्यति मन्दबुद्धिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 56, + "text": "कां दिग भूतं छिन्नगात्रं विसंज्ञं; दुर्यॊधनॊ दरक्ष्यति सर्वसैन्यम\nहताश्ववीराग्र्य नरेन्द्र नागं; पिपासितं शरान्तपत्रं भयार्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 57, + "text": "आर्तस्वरं हन्यमानं हतं च; विकीर्णकेशास्थि कपालसंघम\nपरजापतेः कर्म यथार्ध निष्ठितं; तदा दृष्ट्वा तप्स्यते मन्दबुद्धिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 58, + "text": "यदा रथे गाण्डिवं वासुदेवं; दिव्यं शङ्खं पाञ्चजन्यं हयांश च\nतूणाव अक्षय्यौ देवदत्तं च मां च; दरष्टा युद्धे धार्तराष्ट्रः समेतान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 59, + "text": "उद्वर्तयन दस्यु संघान समेतान; परवर्तयन युगम अन्यद युगान्ते\nयदा धक्ष्याम्य अग्निवत कौरवेयांस; तदा तप्ता धृतराष्ट्रः सपुत्रः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 60, + "text": "सह भराता सह पुत्रः स सैन्यॊ; भरष्टैश्वर्यः करॊधवशॊ ऽलपचेताः\nदर्पस्यान्ते विहिते वेपमानः; पश्चान मन्दस तप्स्यति धार्तराष्ट्रः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 61, + "text": "पूर्वाह्ने मां कृतजप्यं कदा चिद; विप्रः परॊवाचॊदकान्ते मनॊज्ञम\nकरव्यं ते दुष्करं कर्म पार्थ; यॊद्धव्यं ते शत्रुभिः सव्यसाचिन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 62, + "text": "इन्द्रॊ वा ते हरिवान वज्रहस्तः; पुरस्ताद यातु समरे ऽरीन विनिघ्नन\nसुग्रीव युक्तेन रथेन वा ते; पश्चात कृष्णॊ रक्षतु वासुदेवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 63, + "text": "वव्रे चाहं वज्रहस्तान महेन्द्राद; अस्मिन युद्धे वासुदेवं सहायम\nस मे लब्धॊ दस्युवधाय कृष्णॊ; मन्ये चैतद विहितं दैवतैर मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 64, + "text": "अयुध्यमानॊ मनसापि यस्य; जयं कृष्णः पुरुषस्याभिनन्देत\nधरुवं सर्वान सॊ ऽभयतीयाद अमित्रान; सेन्द्रान देवान मानुषे नास्ति चिन्ता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 65, + "text": "स बाहुभ्यां सागरम उत्तितीर्षेन; महॊदधिं सलिलस्याप्रमेयम\nतेजस्विनं कृष्णम अत्यन्तशूरं; युद्धेन यॊ वासुदेवं जिगीषेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 66, + "text": "गिरिं य इच्छेत तलेन भेत्तुं; शिलॊच्चयं शवेतम अति परमाणम\nतस्यैव पाणिः स नखॊ विशीर्येन; न चापि किं चित स गिरेस तु कुर्यात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 67, + "text": "अग्निं समिद्धं शमयेद भुजाभ्यां; चन्द्रं च सूर्यं च निवारयेत\nहरेद देवानाम अमृतं परसह्य; युद्धेन यॊ वासुदेवं जिगीषेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 68, + "text": "यॊ रुक्मिणीम एकरथेन भॊज्याम; उत्साद्य राज्ञां विषयं परसह्य\nउवाह भार्यां यशसा जवलन्तीं; यस्यां जज्ञे रक्मिणेयॊ महात्मा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 69, + "text": "अयं गान्धरांस तरसा संप्रमथ्य; जित्वा पुत्रान नग्न जितः समग्रान\nबद्धं मुमॊच विनदन्तं परसह्य; सुदर्शनीयं देवतानां ललामम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 70, + "text": "अयं कवाटे निजघान पाण्ड्यं; तथा कलिङ्गान दन्तकूरे ममर्द\nअनेन दग्धा वर्षपूगान विनाथा; वाराणसी नगरी संबभूव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 71, + "text": "यं सम युद्धे मन्यते ऽनयैर अजेयम; एकलव्यं नाम निषादराजम\nवेगेनेव शैलम अभिहत्य जम्भः; शेते स कृष्णेन हतः परासुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 72, + "text": "तथॊग्रसेनस्य सुतं परदुष्टं; वृष्ण्यन्धकानां मध्यगां तपन्तम\nअपातयद बलदेव दवितीयॊ; हत्वा ददौ चॊग्रसेनाय राज्यम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 73, + "text": "अयं सौभं यॊधयाम आस सवस्थं; विभीषणं मायया शाल्वराजम\nसौभद्वारि परत्यगृह्णाच छतघ्नीं; दॊर्भ्यां क एनं विषहेत मर्त्यः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 74, + "text": "पराग्ज्यॊतिषं नाम बभूव दुर्गं; पुरं घॊरम असुराणाम असह्यम\nमहाबलॊ नरकस तत्र भौमॊ; जहारादित्या मणिकुण्डले शुभे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 75, + "text": "न तं देवाः सह शक्रेण सेहिरे; समागताहरणाय भीताः\nदृष्ट्वा च ते विक्रमं केशवस्य; बलं तथैवास्त्रम अवारणीयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 76, + "text": "जानन्तॊ ऽसय परकृतिं केशवस्य; नययॊजयन दस्यु वधाय कृष्णम\nस तत कर्म परतिशुश्राव दुष्करम; ऐश्वर्यवान सिद्धिषु वासुदेवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 77, + "text": "निर्मॊचने षट सहस्राणि हत्वा; संछिद्य पाशान सहसा कषुरान्तान\nमुरं हत्वा विनिहत्यौघराक्षसं; निर्मॊचनं चापि जगाम वीरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 78, + "text": "तत्रैव तेनास्य बभूव युद्धं; महाबलेनातिबलस्य विष्णॊः\nशेते स कृष्णेन हतः परासुर; वातेनेव मथितः कर्णिकारः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 79, + "text": "आहृत्य कृष्णॊ मणिकुण्डले ते; हत्वा च भौमं नरकं मुरं च\nशरिया वृतॊ यशसा चैव धीमान; परत्याजगामाप्रतिम परभावः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 80, + "text": "तस्मै वरान अददंस तत्र देवा; दृष्ट्वा भीमं कर्म रणे कृतं तत\nशरमश च ते युध्यमानस्य न सयाद; आकाशे वा अप्सु चैव करमः सयात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 81, + "text": "शस्त्राणि गात्रे च न ते करमेरन्न; इत्य एव कृष्णश च ततः कृतार्थः\nएवंरूपे वासुदेवे ऽपरमेये; महाबले गुणसंपत सदैव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 82, + "text": "तम असह्यं विष्णुम अनन्तवीर्यम; आशंसते धारराष्ट्रॊ बलेन\nयदा हय एनं तर्कयते दुरात्मा; तच चाप्य अयं सहते ऽसमान समीक्ष्य" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 83, + "text": "पर्यागतं मम कृष्णस्य चैव; यॊ मन्यते कलहं संप्रयुज्य\nशक्यं हर्तुं पाण्डवानां ममत्वं; तद वेदिता संयुगं तत्र गत्वा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 84, + "text": "नमस्कृत्वा शांतनवाय राज्ञे; दरॊणायाथॊ सह पुत्राय चैव\nशारद्वतायाप्रतिद्वन्द्विने च; यॊत्स्याम्य अहं राज्यम अभीप्समानः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 85, + "text": "धर्मेणास्त्रं नियतं तस्य मन्ये; यॊ यॊत्स्यते पाण्डवैर धर्मचारी\nमिथ्या घले निर्जिता वै नृशंसैः; संवत्सरान दवादश पाण्डुपुत्राः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 86, + "text": "अवाप्य कृच्छ्रं विहितं हय अरण्ये; दीर्घं कालं चैकम अज्ञातचर्याम\nते हय अकस्माज जीवितं पाण्डवानां; न मृष्यन्ते हार्तराष्ट्राः पदस्थाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 87, + "text": "ते चेद अस्मान युध्यमानाञ जयेयुर; देवैर अपीन्द्र परमुखैः सहायैः\nधर्माद अधर्मश चरितॊ गरीयान; इति धरुवं नास्ति कृतं न साधु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 88, + "text": "न चेद इमं पुरुषं कर्म बद्धं; न चेद अस्मान मन्यते ऽसौ विशिष्टान\nआशंसे ऽहं वासुदेव दवितीयॊ; दुर्यॊधनं सानुबन्धं निहन्तुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 89, + "text": "न चेद इदं कर्म नरेषु बद्धं; न विद्यते पुरुषस्य सवकर्म\nइदं च तच चापि समीक्ष्य नूनं; पराजयॊ धार्तराष्ट्रस्य साधुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 90, + "text": "परत्यक्षं वः कुरवॊ यद बरवीमि; युध्यमाना धार्तराष्ट्रा न सन्ति\nअन्यत्र युद्धात कुरवः परीप्सन; न युध्यतां शेष इहास्ति कश चित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 91, + "text": "हत्वा तव अहं धार्तराष्ट्रान स कर्णान; राज्यं कुरूणाम अवजेता समग्रम\nयद वः कार्यं तत कुरुध्वं यथास्वम; इष्टान दारान आत्मजांश चॊपभुङ्क्ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 92, + "text": "अप्य एवं नॊ बराह्मणाः सन्ति वृद्धा; बहुश्रुताः शीलवन्तः कुलीनाः\nसांवत्सरा जयॊतिषि चापि युक्ता; नक्षत्रयॊगेषु च निश्चयज्ञाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 93, + "text": "उच्चावचं दैवयुक्तं रहस्यं; दिव्याः परश्ना मृगचक्रा मुहूर्ताः\nकषयं महान्तं कुरुसृञ्जयानां; निवेदयन्ते पाण्डवानां जयं च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 94, + "text": "तथा हि नॊ मन्यते ऽजातशत्रुः; संसिद्धार्थॊ दविषतां निग्रहाय\nजनार्दनश चाप्य अपरॊक्ष विद्यॊ; न संशयं पश्यति वृष्णिसिंहः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 95, + "text": "अहं च जानामि भविष्य रूपं; पश्यामि बुद्ध्या सवयम अप्रमत्तः\nदृष्टिश च मे न वयथते पुराणी; युध्यमाना धार्तराष्ट्रा न सन्ति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 96, + "text": "अनालब्धं जृम्भति गाण्डिवं धनुर; अनालब्धा कम्पति मे धनुर्ज्या\nबाणाश च मे तूणमुखाद विसृज्य; मुहुर मुहुर गन्तुम उशन्ति चैव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 97, + "text": "सैक्यः कॊशान निःसरति परसन्नॊ; हित्वेव जीर्णाम उरगस तवचं सवाम\nधवजे वाचॊ रौद्ररूपा वदन्ति; कदा रथॊ यॊक्ष्यते ते किरीटिन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 98, + "text": "गॊमायुसंघाश च वदन्ति रात्रौ; रक्षांस्य अथॊ निष्पतन्त्य अन्तरिक्षात\nमृगाः शृगालाः शितिकण्ठाश च काका; गृध्रा बडाश चैव तरक्षवश च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 99, + "text": "सुपर्णपाताश च पतन्ति पश्चाद; दृष्ट्वा रथं शवेतहयप्रयुक्तम\nअहं हय एकः पार्थिवान सर्वयॊधाञ; शरान वर्षन मृत्युलॊकं नयेयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 100, + "text": "समाददानः पृथग अस्त्रमार्गान; यथाग्निर इद्धॊ गहनं निदाघे\nसथूणाकर्णं पाशुपतं च घॊरं; तथा बरह्मास्त्रं यच च शक्रॊ विवेद" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 101, + "text": "वधे धृतॊ वेगवतः परमुञ्चन; नाहं परजाः किं चिद इवावशिष्ये\nशान्तिं लप्स्ये परमॊ हय एष भावः; सथिरॊ मम बरूहि गावल्गणे तान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 102, + "text": "नित्यं पुनः सचिवैर यैर अवॊचद; देवान अपीन्द्र परमुखान सहायान\nतैर मन्यते कलहं संप्रयुज्य; स धार्तराष्ट्रः पश्यत मॊहम अस्य" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 47, + "shloka": 103, + "text": "वृद्धॊ भीष्मः शांतनवः कृपश च; दरॊणः सपुत्रॊ विदुरश च धीमान\nएते सर्वे यद्वद अन्ते तद अस्तु; आयुष्मन्तः कुरवः सन्तु सर्वे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nसमवेतेषु सर्वेषु तेषु राजसु भारत\nदुर्यॊधनम इदं वाक्यं भीष्मः शांतनवॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 2, + "text": "बृहस्पतिश चॊशना च बराह्मणं पर्युपस्थितौ\nमरुतश च सहेन्द्रेण वसवश च सहाश्विनौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 3, + "text": "आदित्याश चैव साध्याश च ये च सप्तर्षयॊ दिवि\nविश्वावसुश च गन्धर्वः शुभाश चापरसां गणाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 4, + "text": "नमस्कृत्वॊपजग्मुस ते लॊकवृद्धं पितामहम\nपरिवार्य च विश्वेशं पर्यासत दिवौकसः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 5, + "text": "तेषां मनश च तेजश चाप्य आददानौ दिवौकसाम\nपूर्वदेवौ वयतिक्रान्तौ नरनारायणाव ऋषी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 6, + "text": "बृहस्पतिश च पप्रच्छ बराह्मणं काव इमाव इति\nभवन्तं नॊपतिष्ठेते तौ नः शंस पितामह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 7, + "text": "याव एतौ पृथिवीं दयां च भासयन्तौ तपस्विनौ\nजवलन्तौ रॊचमानौ च वयाप्यातीतौ महाबलौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 8, + "text": "नरनारायणाव एतौ लॊकाल लॊकं समास्थितौ\nऊर्जितौ सवेन तपसा महासत्त्वपराक्रमौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 9, + "text": "एतौ हि कर्मणा लॊकान नन्दयाम आसतुर धरुवौ\nअसुराणाम अभावाय देवगन्धर्वपूजितौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 10, + "text": "जगाम शक्रस तच छरुत्वा यत्र तौ तेपतुस तपः\nसार्धं देवगणैः सर्वैर बृहस्पतिपुरॊगमैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 11, + "text": "तदा देवासुरे घॊरे भये जाते दिवौकसाम\nअयाचत महात्मानौ नरनारायणौ वरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 12, + "text": "ताव अब्रूतां वृणीष्वेति तदा भरतसत्तम\nअथैताव अब्रवीच छक्रः साह्यं नः करियताम इति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 13, + "text": "ततस तौ शक्रम अब्रूतां करिष्यावॊ यद इच्छसि\nताभ्यां स सहितः शक्रॊ विजिग्ये दैत्यदानवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 14, + "text": "नर इन्द्रस्य संग्रामे हत्वा शत्रून परंतपः\nपौलॊमान कालखञ्जांश च सहस्राणि शतानि च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 15, + "text": "एष भरान्ते रथे तिष्ठन भल्लेनापहरच छिरः\nजम्भस्य गरसमानस्य यज्ञम अर्जुन आहवे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 16, + "text": "एष पारे समुद्रस्य हिरण्यपुरम आरुजत\nहत्वा षष्टिसहस्राणि निवातकवचान रणे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 17, + "text": "एष देवान सहेन्द्रेण जित्वा परपुरंजयः\nअतर्पयन महाबाहुर अर्जुनॊ जातवेदसम\nनारायणस तथैवात्र भूयसॊ ऽनयाञ जघान ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 18, + "text": "एवम एतौ महावीर्यौ तौ पश्यत समागतौ\nवासुदेवार्जुनौ वीरौ समवेतौ महारथौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 19, + "text": "नरनारायणौ देवौ पूर्वदेवाव इति शरुतिः\nअजेयौ मानुषे लॊके सेन्द्रैर अपि सुरासुरैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 20, + "text": "एष नारायणः कृष्णः फल्गुनस तु नरः समृतः\nनारायणॊ नरश चैव सत्त्वम एकं दविधाकृतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 21, + "text": "एतौ हि कर्मणा लॊकान अश्नुवाते ऽकषयान धरुवान\nतत्र तत्रैव जायेते युद्धकाले पुनः पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 22, + "text": "तस्मात कर्मैव कर्तव्यम इति हॊवाच नारदः\nएतद धि सर्वम आचष्ट वृष्णिचक्रस्य वेदवित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 23, + "text": "शङ्खचक्रगदाहस्तं यदा दरक्ष्यसि केशवम\nपर्याददानं चास्त्राणि भीमधन्वानम अर्जुनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 24, + "text": "सनातनौ महात्मानौ कृष्णाव एकरथे सथितौ\nदुर्यॊधन तदा तात समर्तासि वचनं मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 25, + "text": "नॊ चेद अयम अभावः सयात कुरूणां परत्युपस्थितः\nअर्थाच च तात धर्माच च तव बुद्धिर उपप्लुता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 26, + "text": "न चेद गरहीष्यसे वाक्यं शरॊतासि सुबहून हतान\nतवैव हि मतं सर्वे कुरवः पर्युपासते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 27, + "text": "तरयाणाम एव च मतं तत्त्वम एकॊ ऽनुमन्यसे\nरामेण चैव शप्तस्य कर्णस्य भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 28, + "text": "दुर्जातेः सूतपुत्रस्य शकुनेः सौबलस्य च\nतथा कषुद्रस्य पापस्य भरातुर दुःशासनस्य च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 29, + "text": "[कर्ण]\nनैवम आयुष्मता वाच्यं यन माम आत्थ पितामह\nकषत्रधर्मे सथितॊ हय अस्मि सवधर्माद अनपेयिवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 30, + "text": "किं चान्यन मयि दुर्वृत्तं येन मां परिगर्हसे\nन हि मे वृजिनं किं चिद धार्तराष्ट्रा विदुः कव चित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 31, + "text": "राज्ञॊ हि धृतराष्ट्रस्य सर्वं कार्यं परियं मया\nतथा दुर्यॊधनस्यापि स हि राज्ये समाहितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 32, + "text": "कर्णस्य तु वचः शरुत्वा भीष्मः शांतनवः पुनः\nधृतराष्ट्रं महाराजम आभाष्येदं वचॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 33, + "text": "यद अयं कत्थते नित्यं हन्ताहं पाण्डवान इति\nनायं कलापि संपूर्णा पाण्डवानां महात्मनाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 34, + "text": "अनयॊ यॊ ऽयम आगन्ता पुत्राणां ते दुरात्मनाम\nतद अस्य कर्म जानीहि सूतपुत्रस्य दुर्मतेः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 35, + "text": "एनम आश्रित्य पुत्रस ते मन्दबुद्धिः सुयॊधनः\nअवमन्यत तान वीरान देवपुत्रान अरिंदमान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 36, + "text": "किं चाप्य अनेन तत कर्मकृतं पूर्वं सुदुष्करम\nतैर यथा पाण्डवैः सर्वैर एकैकेन कृतं पुरा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 37, + "text": "दृष्ट्वा विराटनगरे भरातरं निहतं परियम\nधनंजयेन विक्रम्य किम अनेन तदा कृतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 38, + "text": "सहितान हि कुरून सर्वान अभियातॊ धनंजयः\nपरमथ्य चाच्छिनद गावः किम अयं परॊषितस तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 39, + "text": "गन्धर्वैर घॊषयात्रायां हरियते यत सुतस तव\nकव तदा सूतपुत्रॊ ऽभूद य इदानीं वृषायते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 40, + "text": "ननु तत्रापि पार्थेन भीमेन च महात्मना\nयमाभ्याम एव चागम्य गन्धर्वास ते पराजिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 41, + "text": "एतान्य अस्य मृषॊक्तानि बहूनि भरतर्षभ\nविकत्थनस्य भद्रं ते सदा धर्मार्थलॊपिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 42, + "text": "भीष्मस्य तु वचः शरुत्वा भारद्वाजॊ महामनाः\nधृतराष्ट्रम उवाचेदं राजमध्ये ऽभिपूजयन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 43, + "text": "यद आह भरतश्रेष्ठॊ भीष्मस तत करियतां नृप\nन कामम अर्थलिप्सूनां वचनं कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 44, + "text": "पुरा युद्धात साधु मन्ये पाण्डवैः सह संगम\nयद वाक्यम अर्जुनेनॊक्तं संजयेन निवेदितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 45, + "text": "सर्वं तद अभिजानामि करिष्यति च पाण्डवः\nन हय अस्य तरिषु लॊकेषु सदृशॊ ऽसति धनुर्धरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 46, + "text": "अनादृत्य तु तद वाक्यम अर्थवद दरॊण भीष्मयॊः\nततः स संजयं राजा पर्यपृच्छत पाण्डवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 48, + "shloka": 47, + "text": "तदैव कुरवः सर्वे निराशा जीविते ऽभवन\nभीष्मद्रॊणौ यदा राजा न सम्यग अनुभाषते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nकिम असौ पाण्डवॊ राजा धर्मपुत्रॊ ऽभयभाषत\nशरुत्वेमा बहुलाः सेनाः परत्यर्थेन समागताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 2, + "text": "किम इच्छत्य अभिसंरम्भाद यॊत्स्यमानॊ युधिष्ठिरः\nकस्य सविद भरातृपुत्राणां चिन्तासु मुखम ईक्षते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 3, + "text": "के सविद एनं वारयन्ति शाम्य युध्येति वा पुनः\nनिकृत्या कॊपितं मन्दैर धर्मज्ञं धर्मचारिणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 4, + "text": "[सम्जय]\nराज्ञॊ मुखम उदीक्षन्ते पाञ्चालाः पाण्डवैः सह\nयुधिष्ठिरस्य भद्रं ते स सर्वान अनुशास्ति च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 5, + "text": "पृथग बूताः पाण्डवानां पाञ्चालानां रथव्रजाः\nआयान्तम अभिनन्दन्ति कुन्तीपुत्रं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 6, + "text": "तमः सूर्यम इवॊद्यन्तं कौन्तेयं दीप्ततेजसम\nपाञ्चालाः परतिनन्दन्ति तेजॊराशिम इवॊद्यतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 7, + "text": "आ गॊपालावि पालेभ्यॊ नन्दमानं युधिष्ठिरम\nपाञ्चालाः केकया मत्स्याः परतिनन्दन्ति पाण्डवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 8, + "text": "बराह्मण्यॊ राजपुत्र्यश च विशां दुहितरश च याः\nकरीडन्त्यॊ ऽभिसमायान्ति पार्थं संनद्धम ईक्षितुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 9, + "text": "संजयाचक्ष्व केनास्मान पाण्डवा अभ्ययुञ्जत\nधृष्टद्युम्नेन सेनान्या सॊमकाः किंबला इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 10, + "text": "गावल्गणिस तु तत पृष्टः सभायां कुरुसंसदि\nनिःश्वस्य सुभृशं दीर्घं मुहुः संचिन्तयन्न इव\nतत्रानिमित्ततॊ दैवात सूतं कश्मलम आविशत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 11, + "text": "तदाचचक्षे पुरुषः सभायां राजसंसदि\nसंजयॊ ऽयं महाराज मूर्च्छितः पतितॊ भुवि\nवाचं न सृजते कांचिद धीन परज्ञॊ ऽलपचेतनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 12, + "text": "अपश्यत संजयॊ नूनं कुन्तीपुत्रान महारथान\nतैर अस्य पुरुषव्याघ्रैर भृशम उद्वेजितं मनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 13, + "text": "संजयश चेतनां लब्ध्वा परत्याश्वस्येदम अब्रवीत\nधृतराष्ट्रं महाराज सभायां कुरुसंसदि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 14, + "text": "दृष्टवान अस्मि राजेन्द्र कुन्तीपुत्रान महारथान\nमत्स्यराजगृहावासाद अवरॊधेन कर्शितान\nशृणु यैर हि महाराज पाण्डवा अभ्ययुञ्जत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 15, + "text": "यॊ नैव रॊषान न भयान न कामान नार्थकारणात\nन हेतुवादाद धमात्मा सत्यं जह्यात कथं चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 16, + "text": "यः परमाणं महाराज धर्मे धर्मभृतां वरः\nअजातशत्रुणा तेन पाण्डवा अभ्ययुञ्जत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 17, + "text": "यस्य बाहुबले तुल्यः पृथिव्यां नास्ति कश चन\nयॊ वै सर्वान महीपालान वशे चक्रे धनुर्धरः\nतेन वॊ भीमसेनेन पाण्डवा अभ्ययुञ्जत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 18, + "text": "निःसृतानां जतु गृहाद धिडिम्बात पुरुषादकात\nय एषाम अभवद दवीपः कुन्तीपुत्रॊ वृकॊदरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 19, + "text": "याज्ञसेनीम अथॊ यत्र सिन्धुराजॊ ऽपकृष्टवान\nतत्रैषाम अभवद दवीपः कुन्तीपुत्रॊ वृकॊदरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 20, + "text": "यश च तान संगतान सर्वान पाण्डवान वारणावते\nदह्यतॊ मॊचयाम आस तेन वस ते ऽभययुञ्जत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 21, + "text": "कृष्णायाश चरता परीतिं येन करॊधवशा हताः\nपरविश्य विषमं घॊरं पर्वतं गन्धमादनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 22, + "text": "यस्य नामायुतं वीर्यं भुजयॊः सारम अर्पितम\nतेन वॊ भीमसेनेन पाण्डवा अभ्ययुञ्जत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 23, + "text": "कृष्ण दवितीयॊ विक्रम्य तुष्ट्यर्थं जातवेदसः\nअजयद यः पुरा वीरॊ युध्यमानं पुरंदरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 24, + "text": "यः स साक्षान महादेवं गिरिशं शूलपाणिनम\nतॊषयाम आस युद्धेन देवदेवम उमापतिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 25, + "text": "यश च सर्वान वशे चक्रे लॊकपालान धनुर्धरः\nतेन वॊ विजयेनाजौ पाण्डवा अभ्ययुञ्जत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 26, + "text": "यः परतीचीं दिशं चक्रे वशे मेच्छ गनायुताम\nस तत्र नकुलॊ यॊद्धा चित्रयॊधी वयवस्थितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 27, + "text": "तेन वॊ दर्शनीयेन वीरेणाति धनुर्भृता\nमाद्रीपुत्रेण कौरव्य पाण्डवा अभ्ययुञ्जत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 28, + "text": "यः काशीन अङ्गमगधान कलिङ्गांश च युधाजयत\nतेन वः सहदेवेन पाण्डवा अभ्ययुञ्जत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 29, + "text": "यस्य वीर्येण सदृशाश चत्वारॊ भुवि मानवाः\nअश्वत्थामा धृष्टकेतुः परद्युम्नॊ रुक्मिर एव च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 30, + "text": "तेन वः सहदेवेन पाण्डवा अभ्ययुञ्जत\nयवीयसा नृवीरेण माद्री नन्दिकरेण च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 31, + "text": "तपश चचार या घॊरं काशिकन्या पुरा सती\nभीष्मस्य वधम इच्छन्ती परेत्यापि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 32, + "text": "पाञ्चालस्य सुता जज्ञे दैवाच च स पुनः पुमान\nसत्रीपुंसॊः पुरुषव्याघ्र यः स वेद गुणागुणान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 33, + "text": "यः कलिङ्गान समापेदे पाञ्चालॊ युद्धदुर्मदः\nशिखण्डिना वः कुरवः कृतास्त्रेणाभ्ययुञ्जत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 34, + "text": "यां यक्षः पुरुषं चक्रे भीष्मस्य निधने किल\nमहेष्वासेन रौद्रेण पाण्डवा अभ्ययुञ्जत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 35, + "text": "महेष्वासा राजपुत्रा भारतः पञ्च केकयाः\nसुमृष्टकवचाः शूरास तैश च वस ते ऽभययुञ्जत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 36, + "text": "यॊ दीर्घबाहुः कषिप्रास्त्रॊ धृतिमान सत्यविक्रमः\nतेन वॊ वृष्णिवीरेण युयुधानेन संगरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 37, + "text": "य आसीच छरणं काले पाण्डवानां महात्मनाम\nरणे तेन विराटेन पाण्डवा अभ्ययुञ्जत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 38, + "text": "यः स काशिपती राजा वाराणस्यां महारथः\nस तेषाम अभवद यॊधा तेन वस ते ऽभययुञ्जत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 39, + "text": "शिशुभिर दुर्जयैः संख्ये दरौपदेयैर महात्मभिः\nआशीविषसमस्पर्शैः पाण्डवा अभ्ययुञ्जत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 40, + "text": "यः कृष्ण सदृशॊ वीर्ये युधिष्ठिर समॊ दमे\nतेनाभिमन्युना संख्ये पाण्डवा अभ्ययुञ्जत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 41, + "text": "यश चैवाप्रतिमॊ वीर्ये धृष्टकेतुर महायशाः\nदुःसहः समरे करुद्धः शैशुपालिर महारथः\nतेन वश चेदिराजेन पाण्डवा अभ्ययुञ्जत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 42, + "text": "यः संश्रयः पाण्डवानां देवानाम इव वासवः\nतेन वॊ वासुदेवेन पाण्डवा अभ्ययुञ्जत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 43, + "text": "तथा चेदिपतेर भराता शरभॊ भरतर्षभ\nकरकर्षेण सहितस ताभ्यां वस ते ऽभययुञ्जत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 44, + "text": "जारा संधिः सहदेवॊ जयत्सेनश च ताव उभौ\nदरुपदश च महातेजा बलेन महता वृतः\nतयक्तात्मा पाण्डवार्थाय यॊत्स्यमानॊ वयवस्थितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 49, + "shloka": 45, + "text": "एते चान्ये च बहवः पराच्यॊदीच्या महीक्षितः\nशतशॊ यान अपाश्रित्य धर्मराजॊ वयवस्थितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nसर्व एते महॊत्साहा ये तवया परिकीर्तिताः\nएकतस तव एव ते सर्वे समेता भीम एकतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 2, + "text": "भीमसेनाद धि मे भूयॊ भयं संजायते महत\nकरुद्धाद अमर्षणात तात वयाघ्राद इव महारुरॊः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 3, + "text": "जागर्मि रात्रयः सर्वा दीर्घम उष्णं च निःश्वसन\nभीतॊ वृकॊदरात तात सिंहात पशुर इवाबलः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 4, + "text": "न हि तस्य महाबाहॊर अक्र परतिमतेजसः\nसैन्ये ऽसमिन परतिपश्यामि य एनं विषहेद युधि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 5, + "text": "अमर्षणश च कौन्तेयॊ दृढवैरश च पाण्डवः\nअनर्म हासी सॊन्मादस तिर्यक परेक्षी महास्वनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 6, + "text": "महावेगॊ महॊत्साहॊ महाबाहुर महाबलः\nमन्दानां मम पुत्राणां युद्धेनान्तं करिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 7, + "text": "ऊरुग्राहगृहीतानां गदां बिभ्रद वृकॊदरः\nकुरूणाम ऋषभॊ युद्धे दण्डपाणिर इवान्तकः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 8, + "text": "सैक्यायसमयीं घॊरां गदां काञ्चनभूषिताम\nमनसाहं परपश्यामि बरह्मदण्डम इवॊद्यतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 9, + "text": "यथा रुरूणां यूथेषु सिंहॊ जातबलश चरेत\nमामकेषु तथा भीमॊ बलेषु विचरिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 10, + "text": "सर्वेषां मम पुत्राणां स एकः करूर विक्रमः\nबह्व आशीविप्रतीपश च बाल्ये ऽपि रभसः सदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 11, + "text": "उद्वेपते मे हृदयं यदा दुर्यॊधनादयः\nबाल्ये ऽपि तेन युध्यन्तॊ वारणेनेव मर्दिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 12, + "text": "तस्य वीर्येण संक्लिष्टा नित्यम एव सुता मम\nस एव हेतुर भेदस्य भीमॊ भीमपराक्रमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 13, + "text": "गरसमानम अनीकानि नरवारणवाजिनाम\nपश्यामीवाग्रतॊ भीमं करॊधमूर्छितम आहवे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 14, + "text": "अस्त्रे दरॊणार्जुन समं वायुवेगसमं जवे\nसंजयाचक्ष्व मे शूरं भीमसेनम अमर्षणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 15, + "text": "अतिलाभं तु मन्ये ऽहं यत तेन रिपुघातिना\nतदैव न हताः सर्वे मम पुत्रा मनस्विना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 16, + "text": "येन भीमबला यक्षा राक्षसाश च समाहताः\nकथं तस्य रणे वेगं मानुषः परसहिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 17, + "text": "न स जातु वशे तस्थौ मम बालॊ ऽपि संजय\nकिं पुनर मम दुष्पुत्रैः कलिष्टः संप्रति पाण्डवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 18, + "text": "निष्ठुरः स च नैष्ठुर्याद भज्येद अपि न संनमेत\nतिर्यक परेक्षी संहतभ्रूः कथं शाम्येद वृकॊदरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 19, + "text": "बृहद अंसॊ ऽपरतिबलॊ गौरस ताल इवॊद्गतः\nपरमाणतॊ भीमसेनः परादेशेनाधिकॊ ऽरजुनात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 20, + "text": "जवेन वाजिनॊ ऽतयेति बलेनात्येति कुञ्जरान\nअव्यक्तजल्पी मध्व अक्षॊ मध्यमः पाण्डवॊ बली" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 21, + "text": "इति बाल्ये शरुतः पूर्वं मया वयास मुखात पुरा\nरूपतॊ वीर्यतश चैव याथातथ्येन पाण्डवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 22, + "text": "आयसेन स दण्डेन रथान नागान हयान नरान\nहनिष्यति रणे करुद्धॊ भीमः परहरतां वरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 23, + "text": "अमर्षी नित्यसंरब्धॊ रौद्रः करूरपराक्रमः\nमम तात परतीपानि कुर्वन पूर्वं विमानितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 24, + "text": "निष्कीर्णाम आयसीं सथूलां सुपर्वां काञ्चनीं गदाम\nशतघ्नीं शतनिर्ह्रादां कथं शक्ष्यन्ति मे सुताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 25, + "text": "अपारम अप्लवागाधं समुद्रं शरवेगिनम\nभीमसेनमयं दुर्गं तात मन्दास तितीर्षवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 26, + "text": "करॊशतॊ मे न शृण्वन्ति बालाः पण्डितमानिनः\nविषमं नावबुध्यन्ते परपातं मधु दर्शिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 27, + "text": "संयुगं ये करिष्यन्ति नररूपेण वायुना\nनियतं चॊदिता धात्रा सिंहेनेव महामृगाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 28, + "text": "शैक्यां तात चतुष्किष्कुं षड अस्रिम अमितौजसम\nपरहितां दुःखसंस्पर्शां कथं शक्ष्यन्ति मे सुताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 29, + "text": "गदां भरामयतस तस्य भिन्दतॊ हस्तिमस्तकान\nसृक्किणी लेलिहानस्य बाष्पम उत्सृजतॊ मुहुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 30, + "text": "उद्दिश्य पातान पततः कुर्वतॊ भैरवान रवान\nपरतीपान पततॊ मत्तान कुञ्जरान परतिगर्जतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 31, + "text": "विगाह्य रथमार्गेषु वरान उद्दिश्य निघ्नतः\nअग्नेः परज्वलितस्येव अपि मुच्येत मे परजा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 32, + "text": "वीथीं कुर्वन महाबाहुर दरावयन मम वाहिनीम\nनृत्यन्न इव गदापाणिर युगान्तं दर्शयिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 33, + "text": "परभिन्न इव मातङ्गः परभञ्जन पुष्पितान दरुमान\nपरवेक्ष्यति रणे सेनां पुत्राणां मे वृकॊदरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 34, + "text": "कुर्वन रथान विपुरुषान विध्वजान भग्नपुष्करान\nआरुजन पुरुषव्याघ्रॊ रथिनः सादिनस तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 35, + "text": "गङ्गा वेग इवानूपांस तीरजान विविधान दरुमान\nपरवेक्ष्यति महासेनां पुत्राणां मम संजय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 36, + "text": "वशं नूनं गमिष्यन्ति भीमसेनबलार्दिताः\nमम पुत्राश च भृत्याश च राजानश चैव संजय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 37, + "text": "येन राजा महावीर्यः परविश्यान्तःपुरं पुरा\nवासुदेवसहायेन जरासंधॊ निपातितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 38, + "text": "कृत्स्नेयं पृथिवी देवी जरासंधेन धीमता\nमागधेन्द्रेण बलिना वशे कृत्वा परतापिता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 39, + "text": "भीष्म परतापात कुरवॊ नयेनान्धकवृष्णयः\nते न तस्य वशं जग्मुः केवलं दैवम एव वा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 40, + "text": "स गत्वा पाण्डुपुत्रेण तरसा बाहुशालिना\nअनायुधेन वीरेण निहतः किं ततॊ ऽधिकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 41, + "text": "दीर्घकालेन संसिक्तं विषम आशीविषॊ यथा\nस मॊक्ष्यति रणे तेजः पुत्रेषु मम संजय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 42, + "text": "महेन्द्र इव वज्रेण दानवान देव सत्तमः\nभीमसेनॊ गदापाणिः सूदयिष्यति मे सुतान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 43, + "text": "अविषह्यम अनावार्यं तीव्रवेगपराक्रमम\nपश्यामीवातिताम्राक्षम आपतन्तं वृकॊदरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 44, + "text": "अगदस्याप्य अधनुषॊ विरथस्य विवर्मणः\nबाहुभ्यां युध्यमानस्य कस तिष्ठेद अग्रतः पुमान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 45, + "text": "भीष्मॊ दरॊणश च विप्रॊ ऽयं कृपः शारद्वतस तथा\nजानन्त्य एते यथैवाहं वीर्यज्ञस तस्य धीमतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 46, + "text": "आर्य वरतं तु जानन्तः संगरान न बिभित्सवः\nसेनामुखेषु सथास्यन्ति मामकानां नरर्षभाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 47, + "text": "बलीयः सर्वतॊ दिष्टं पुरुषस्य विशेषतः\nपश्यन्न अपि जयं तेषां न नियच्छामि यत सुतान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 48, + "text": "ते पुराणं महेष्वासा मार्गम ऐन्द्रं समास्थिताः\nतयक्ष्यन्ति तुमुले पराणान रक्षन्तः पार्थिवं यशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 49, + "text": "यथैषां मामकास तात तथैषां पाण्डवा अपि\nपौत्रा भीष्मस्य शिष्याश च दरॊणस्य च कृपस्य च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 50, + "text": "यत तव अस्मद आश्रयं किं चिद दत्तम इष्टं च संजय\nतस्यापचितिम आर्यत्वात कर्तारः सथविरास तरयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 51, + "text": "आददानस्य शस्त्रं हि कषत्रधर्मं परीप्सतः\nनिधनं बराह्मणस्याजौ वरम एवाहुर उत्तमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 52, + "text": "स वै शॊचामि सर्वान वै ये युयुत्सन्ति पाण्डवान\nविक्रुष्टं विदुरेणादौ तद एतद भयम आगतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 53, + "text": "न तु मन्ये विघाताय जञानं दुःखस्य संजय\nभवत्य अतिबले हय एतज जञानम अप्य उपघातकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 54, + "text": "ऋषयॊ हय अपि निर्मुक्ताः पश्यन्तॊ लॊकसंग्रहान\nसुखे भवन्ति सुखिनस तथा दुःखेन दुःखिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 55, + "text": "किं पुनर यॊ ऽहम आसक्तस तत्र तत्र सहस्रधा\nपुत्रेषु राज्यदारेषु पौत्रेष्व अपि च बन्धुषु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 56, + "text": "संशये तु महत्य अस्मिन किं नु मे कषमम उत्तमम\nविनाशं हय एव पश्यामि कुरूणाम अनुचिन्तयन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 57, + "text": "दयूतप्रमुखम आभाति कुरूणां वयसनं महत\nमन्देनैश्वर्यकामेन लॊभात पापम इदं कृतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 58, + "text": "मन्ये पर्याय धर्मॊ ऽयं कालस्यात्यन्त गामिनः\nचक्रे परधिर इवासक्तॊ नास्य शक्यं पलायितुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 59, + "text": "किं नु कार्यं कथं कुर्यां कव नु गच्छामि संजय\nएते नश्यन्ति कुरवॊ मन्दाः कालवशं गताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 60, + "text": "अवशॊ ऽहं पुरा तात पुत्राणां निहते शते\nशरॊष्यामि निनदं सत्रीणां कथं मां मरणं सपृशेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 50, + "shloka": 61, + "text": "यथा निदाघे जवलनः समिद्धॊ; दहेत कक्षं वायुना चॊद्यमानः\nगदाहस्तः पाण्डवस तद्वद एव; हन्ता मदीयान सहितॊ ऽरजुनेन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 51, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nयस्य वै नानृता वाचः परवृत्ता अनुशुश्रुमः\nतरैलॊक्यम अपि तस्य सयाद यॊधा यस्य धनंजयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 51, + "shloka": 2, + "text": "तस्यैव च न पश्यामि युधि गाण्डीवधन्वनः\nअनिशं चिन्तयानॊ ऽपि यः परतीयाद रथेन तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 51, + "shloka": 3, + "text": "अस्यतः कर्णिनालीकान मार्गणान हृदयच छिदः\nपरत्येता न समः कश चिद युधि गाण्डीवधन्वनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 51, + "shloka": 4, + "text": "दरॊणकर्णौ परतीयातां यदि वीरौ नरर्षभौ\nमाहात्म्यात संशयॊ लॊके न तव अस्ति विजयॊ मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 51, + "shloka": 5, + "text": "घृणी कर्णः परमादी च आचार्यः सथविरॊ गुरुः\nसमर्थॊ बलवान पार्थॊ दृढधन्वा जितक्लमः\nभवेत सुतुमुलं युद्धं सर्वशॊ ऽपय अपराजयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 51, + "shloka": 6, + "text": "सर्वे हय अस्त्रविदः शूराः सर्वे पराप्ता महद यशः\nअपि सर्मामरैश्वर्यं तयजेयुर न पुनर जयम\nवधे नूनं भवेच छान्तिस तयॊर वा फल्गुनस्य वा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 51, + "shloka": 7, + "text": "न तु जेतार्जुनस्यास्ति हन्ता चास्य न विद्यते\nमन्युस तस्य कथं शाम्येन मन्दान परति य उत्थितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 51, + "shloka": 8, + "text": "अन्ये ऽपय अस्त्राणि जानन्ति जीयन्ते च जयन्ति च\nएकान्तविजयस तव एव शरूयते फल्गुनस्य ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 51, + "shloka": 9, + "text": "तरयस तरिंशत समाहूय खाण्डवे ऽगनिम अतर्पयत\nजिगाय च सुरान सर्वान नास्य वेद्मि पराजयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 51, + "shloka": 10, + "text": "यस्य यन्ता हृषीकेशः शीलवृत्तसमॊ युधि\nधरुवस तस्य जयस तात यथेन्द्रस्य जयस तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 51, + "shloka": 11, + "text": "कृष्णाव एकरथे यत्ताव अधिज्यं गाण्डिवं धनुः\nयुगपत तरीणि तेजांसि समेतान्य अनुशुश्रुमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 51, + "shloka": 12, + "text": "नैव नॊ ऽसति धनुस तादृङ न यॊद्धा न च सारथिः\nतच च मन्दा न जानन्ति दुर्यॊधन वशानुगाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 51, + "shloka": 13, + "text": "शेषयेद अशनिर दीप्तॊ निपतन मूर्ध्नि संजय\nन तु शेषं शराः कुर्युर अस्तास तात किरीटिना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 51, + "shloka": 14, + "text": "अपि चास्यन्न इवाभाति निघ्नन्न इव च फल्गुनः\nउद्धरन्न इव कायेभ्यः शिरांसि शरवृष्टिभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 51, + "shloka": 15, + "text": "अपि बाणमयं तेजः परदीप्तम इव सर्वतः\nगाण्डीवेद्धं दहेताजौ पुत्राणां मम वाहिनीम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 51, + "shloka": 16, + "text": "अपि सा रथघॊषेण भयार्ता सव्यसाचिनः\nवित्रस्ता बहुला सेना भारती परतिभाति मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 51, + "shloka": 17, + "text": "यथा कक्षं दहत्य अग्निः परवृद्धः सर्वतश चरन\nमहार्चिर अनिलॊद्धूतस तद्वद धक्ष्यति मामकान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 51, + "shloka": 18, + "text": "यदॊद्वमन निशितान बाणसंघान; सथाताततायी समरे किरीटी\nसृष्टॊ ऽनतकः सर्वहरॊ विधात्रा; यथा भवेत तद्वद अवारणीयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 51, + "shloka": 19, + "text": "यदा हय अभीक्ष्णं सुबहून परकाराञ; शरॊतास्मि तान आवसथे कुरूणाम\nतेषां समन्ताच च तथा रणाग्रे; कषयः किलायं भरतान उपैति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 52, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nयथैव पाण्डवाः सर्वे पराक्रान्ता जिगीषवः\nतथैवाभिसरास तेषां तयक्तात्मानॊ जये धृताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 52, + "shloka": 2, + "text": "तवम एव हि पराक्रान्तान आचक्षीथाः परान मम\nपाञ्चालान केकयान मत्स्यान मागधान वत्सभूमिपान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 52, + "shloka": 3, + "text": "यश च सेन्द्रान इमाँल लॊकान इच्छन कुर्याद वशे बली\nस शरेष्ठॊ जगतः कृष्णः पाण्डवानां जये धृतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 52, + "shloka": 4, + "text": "समस्ताम अर्जुनाद विद्यां सात्यकिः कषिप्रम आप्तवान\nशैनेयः समरे सथाता बीजवत परवपञ शरान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 52, + "shloka": 5, + "text": "धृष्टद्युम्नश च पाञ्चाल्यः करूरकर्मा महारथः\nमामकेषु रणं कर्ता बलेषु परमास्त्रवित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 52, + "shloka": 6, + "text": "युधिष्ठिरस्य च करॊधाद अर्जुनस्य च विक्रमात\nयमाभ्यां भीमसेनाच च भयं मे तात जायते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 52, + "shloka": 7, + "text": "अमानुषं मनुष्येन्द्रैर जालं विततम अन्तरा\nमम सेनां हनिष्यन्ति ततः करॊशामि संजय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 52, + "shloka": 8, + "text": "दर्शनीयॊ मनस्वी च लक्ष्मीवान बरह्म वर्चसी\nमेधावी सुकृतप्रज्ञॊ धर्मात्मा पाण्डुनन्दनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 52, + "shloka": 9, + "text": "मित्रामात्यैः सुसंपन्नः संपन्नॊ यॊज्य यॊजकैः\nभरातृभिः शवशुरैः पुत्रैर उपपन्नॊ महारथैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 52, + "shloka": 10, + "text": "धृत्या च पुरुषव्याघॊर नैभृत्येन च पाण्डवः\nअनृशंसॊ वदान्यश च हरीमान सत्यपराक्रमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 52, + "shloka": 11, + "text": "बहुश्रुतः कृतात्मा च वृद्धसेवी जितेन्द्रियः\nतं सर्वगुणसंपन्नं समिद्धम इव पावकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 52, + "shloka": 12, + "text": "तपन्तम इव कॊ मन्दः पतिष्यति पतंगवत\nपाण्डवाग्निम अनावार्यं मुमूर्षुर मूढ चेतनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 52, + "shloka": 13, + "text": "तनुर उच्चः शिखी राजा शुद्धजाम्बूनदप्रभः\nमन्दानां मम पुत्राणां युद्धेनान्तं करिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 52, + "shloka": 14, + "text": "तैर अयुद्धं साधु मन्ये कुरवस तन निबॊधत\nयुद्धे विनाशः कृत्स्नस्य कुलस्य भविता धरुवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 52, + "shloka": 15, + "text": "एषा मे परमा शान्तिर यया शाम्यति मे मनः\nयदि तव अयुद्धम इष्टं वॊ वयं शान्त्यै यतामहे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 52, + "shloka": 16, + "text": "न तु नः शिक्षमाणानाम उपेक्षेत युधिष्ठिरः\nजुगुप्सति हय अधर्मेण माम एवॊद्धिश्य कारणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 53, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nएवम एतन महाराज यथा वदसि भारत\nयुद्धे विनाशः कषत्रस्य गाण्डीवेन परदृश्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 53, + "shloka": 2, + "text": "इदं तु नाभिजानामि तव धीरस्य नित्यशः\nयत पुत्र वशम आगच्छेः सत्त्वज्ञः सव्यसाचिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 53, + "shloka": 3, + "text": "नैष कालॊ महाराज तव शश्वत कृतागमः\nतवया हय एवादितः पार्था निकृता भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 53, + "shloka": 4, + "text": "पिता शरेष्ठः सुहृद यश च सम्यक परणिहितात्मवान\nआस्थ्येयं हि हितं तेन न दरॊग्धा गुरुर उच्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 53, + "shloka": 5, + "text": "इदं जितम इदं लब्धम इति शरुत्वा पराजितान\nदयूतकाले महाराज समयसे सम कुमारवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 53, + "shloka": 6, + "text": "परुषाण्य उच्यमानान सम पुरा पार्थान उपेक्षसे\nकृत्स्नं राज्यं जयन्तीति परपातं नानुपश्यसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 53, + "shloka": 7, + "text": "पित्र्यं राज्यं महाराज कुरवस ते स जाङ्गलाः\nअथ वीरैर जितां भूमिम अखिलां परत्यपद्यथाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 53, + "shloka": 8, + "text": "बाहुवीर्यार्जिता भूमिस तव पार्थैर निवेदिता\nमयेदं कृतम इत्य एव मन्यसे राजसत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 53, + "shloka": 9, + "text": "गरस्तान गन्धर्वराजेन मज्जतॊ हय अप्लवे ऽमभसि\nआनिनाय पुनः पार्थः पुत्रांस ते राजसत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 53, + "shloka": 10, + "text": "कुमारवच च समयसे दयूते विनिकृतेषु यत\nपाण्डवेषु वनं राजन परव्रजत्सु पुनः पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 53, + "shloka": 11, + "text": "परवर्षतः शरव्रातान अर्जुनस्य शितान बहून\nअप्य अर्णवा विशुष्येयुः किं पुनर मांसयॊनयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 53, + "shloka": 12, + "text": "अस्यतां फल्गुनः शरेष्ठॊ गाण्डीवं धनुषां वरम\nकेशवः सर्वभूतानां चक्राणां च सुदर्शनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 53, + "shloka": 13, + "text": "वानरॊ रॊचमानश च केतुः केतुमतां वरः\nएवम एतानि स रथॊ वहञ शवेतहयॊ रणे\nकषपयिष्यति नॊ राजन कालचक्रम इवॊद्यतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 53, + "shloka": 14, + "text": "तस्याद्य वसुधा राजन निखिला भरतर्षभ\nयस्य भीमार्जुनौ यॊधौ स राजा राजसत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 53, + "shloka": 15, + "text": "तथा भीम हतप्रायां मज्जन्तीं तव वाहिनीम\nदुर्यॊधनमुखा दृष्ट्वा कषयं यास्यन्ति कौरवाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 53, + "shloka": 16, + "text": "न हि भीम भयाद भीता लप्स्यन्ते विजयं विभॊ\nतव पुत्रा महाराज राजानश चानुसारिणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 53, + "shloka": 17, + "text": "मत्स्यास तवाम अद्य नार्जन्ति पाञ्चालाश च स केकयाः\nशाल्वेयाः शरसेनाश च सर्वे तवाम अवजानते\nपार्थं हय एते गताः सर्वे वीर्यज्ञास तस्य धीमतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 53, + "shloka": 18, + "text": "अनर्हान एव तु वधे धर्मयुक्तान विकर्मणा\nसर्वॊपायैर नियन्तव्यः सानुगः पापपूरुषः\nतव पुत्रॊ महाराज नात्र शॊचितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 53, + "shloka": 19, + "text": "दयूतकाले मया चॊक्तं विदुरेण च धीमता\nयद इदं ते विलपितं पाण्डवान परति भारत\nअनीशेनेव राजेन्द्र सर्वम एतन निरर्थकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 1, + "text": "[दुर]\nन भेतव्यं महाराज न शॊच्या भवता वयम\nसमर्थाः सम परान राजन विजेतुं समरे विभॊ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 2, + "text": "वनं परव्राजितान पार्थान यद आयान मधुसूदनः\nमहता बलचक्रेण परराष्ट्रावमर्दिना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 3, + "text": "केकया धृष्टकेतुश च धृष्टद्युम्नश च पार्षतः\nराजानश चान्वयुः पार्थान बहवॊ ऽनये ऽनुयायिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 4, + "text": "इन्द्रप्रस्थस्य चादूरात समाजग्मुर महारथाः\nवयगर्हयंश च संगम्य भवन्तं कुरुभिः सह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 5, + "text": "ते युधिष्ठिरम आसीनम अजिनैः परतिवासितम\nकृष्ण परधानाः संहत्य पर्युपासन्त भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 6, + "text": "परत्यादानं च राज्यस्य कार्यम ऊचुर नराधिपाः\nभवतः सानुबन्धस्य समुच्छेदं चिकीर्षवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 7, + "text": "शरुत्वा चैतन मयॊक्तास तु भीष्मद्रॊणकृपास तदा\nजञातिक्षयभयाद राजन भीतेन भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 8, + "text": "न ते सथास्यन्ति समये पाण्डवा इति मे मतिः\nसमुच्छेदं हि नः कृत्स्नं वासुदेवश चिकीर्षति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 9, + "text": "ऋते च विदुरं सर्वे यूयं वध्या महात्मनः\nधृतराष्ट्रश च धर्मज्ञॊ न वध्यः कुरुसत्तमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 10, + "text": "समुच्छेदं च कृत्स्नं नः कृत्वा तात जनार्दनः\nएकराज्यं कुरूणां सम चिकीर्षति युधिष्ठिरे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 11, + "text": "तत्र किं पराप्तकालं नः परणिपातः पलायनम\nपराणान वा संपरित्यज्य परतियुध्यामहे परान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 12, + "text": "परतियुद्धे तु नियतः सयाद अस्माकं पराजयः\nयुधिष्ठिरस्य सर्वे हि पार्थिवा वशवर्तिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 13, + "text": "विरक्त राष्ट्राश च वयं मित्राणि कुपितानि नः\nधिक्कृताः पार्थिवैः सर्वैः सवजनेन च सर्वशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 14, + "text": "परणिपाते तु दॊषॊ ऽसति बन्धूनां शाश्वतीः समाः\nपितरं तव एव शॊचामि परज्ञा नेत्रं जनेश्वरम\nमत्कृते दुःखम आपन्नं कलेशं पराप्तम अनन्तकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 15, + "text": "कृतं हि तव पुत्रैश च परेषाम अवरॊधनम\nमत्प्रियार्थं पुरैवैतद विदितं ते नरॊत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 16, + "text": "ते राज्ञॊ धृतराष्ट्रस्य सामात्यस्य महारथाः\nवैरं पतिकरिष्यन्ति कुलॊच्छेदेन पाण्डवाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ दरॊणॊ ऽबरवीद भीष्मः कृपॊ दरौणिश च भारत\nमत्वा मां महतीं चिन्ताम आस्थितं वयथितेन्द्रियम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 18, + "text": "अभिद्रुग्धाः परे चेन नॊ न भेतव्यं परंतप\nअसमर्थाः परे जेतुम अस्मान युधि जनेश्वर" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 19, + "text": "एकैकशः समर्थाः समॊ विजेतुं सर्वपार्थिवान\nआगच्छन्तु विनेष्यामॊ दर्पम एषां शितैः शरैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 20, + "text": "पुरैकेन हि भीष्मेण विजिताः सर्वपार्थिवाः\nमृते पितर्य अभिक्रुद्धॊ रथेनैकेन भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 21, + "text": "जघान सुबहूंस तेषां संरब्धः कुरुसत्तमः\nततस ते शरणं जग्मुर देवव्रतम इमं भयात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 22, + "text": "स भीष्मः सुसमर्थॊ ऽयम अस्माभिः सहितॊ रणे\nपरान विजेतुं तस्मात ते वयेतु भीर भरतर्षभ\nइत्य एषां निश्चयॊ हय आसीत तत कालम अमितौजसाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 23, + "text": "पुरा परेषां पृथिवी कृत्स्नासीद वशवर्तिनी\nअस्मान पुनर अमी नाद्य समर्था जेतुम आहवे\nछिन्नपक्षाः परे हय अद्य वीर्यहीनाश च पाण्डवाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 24, + "text": "अस्मत संस्था च पृथिवी वर्तते भरतर्षभ\nएकार्थाः सुखदुःखेषु मयानीताश च पार्थिवाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 25, + "text": "अप्य अग्निं परविशेयुस ते समुद्रं वा परंतप\nमदर्थे पार्थिवाः सर्वे तद विद्धि कुरुसत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 26, + "text": "उन्मत्तम इव चापि तवां परहसन्तीह दुःखितम\nविलपन्तं बहुविधं भीतं परविकत्थने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 27, + "text": "एषां हय एकैकशॊ राज्ञां समर्थः पाण्डवान परति\nआत्मानं मन्यते सर्वॊ वयेतु ते भयम आगतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 28, + "text": "सर्वां समग्रां सेनां मे वासवॊ ऽपि न शक्नुयात\nहन्तुम अक्षय्य रूपेयं बरह्मणापि सवयम्भुवा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 29, + "text": "युधिष्ठिरः पुरं हित्वा पञ्च गरामान स याचति\nभीतॊ हि मामकात सैन्यात परभावाच चैव मे परभॊ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 30, + "text": "समर्थं मन्यसे यच च कुन्तीपुत्रं वृकॊदरम\nतन मिथ्या न हि मे कृत्स्नं परभावं वेत्थ भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 31, + "text": "मत्समॊ हि गदायुद्धे पृथिव्यां नास्ति कश चन\nनासीत कश चिद अतिक्रान्तॊ भविता न च कश चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 32, + "text": "युक्तॊ दुःखॊचितश चाहं विद्या पारगतस तथा\nतस्मान न भीमान नान्येभ्यॊ भयं मे विद्यते कव चित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 33, + "text": "दुर्यॊधन समॊ नास्ति गदायाम इति निश्चयः\nसंकर्षणस्य भद्रं ते यत तदैनम उपावसम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 34, + "text": "युद्धे संकर्षण समॊ बलेनाभ्यधिकॊ भुवि\nगदाप्रहारं भीमॊ मे न जातु विषहेद युधि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 35, + "text": "एकं परहारं यं दद्यां भीमाय रुषितॊ नृप\nस एवैनं नयेद घॊरं कषिप्रं वैवस्वतक्षयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 36, + "text": "इच्छेयं च गदाहस्तं राजन दरष्टुं वृकॊदरम\nसुचिरं परार्थितॊ हय एष मम नित्यं मनॊरथः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 37, + "text": "गदया निहतॊ हय आजौ मम पार्थॊ वृकॊदरः\nविशीर्णगात्रः पृथिवीं परासुः परपतिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 38, + "text": "गदाप्रहाराभिहतॊ हिमवान अपि पर्वतः\nसकृन मया विशीर्येत गिरिः शतसहस्रधा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 39, + "text": "स चाप्य एतद विजानाति वासुदेवार्जुनौ तथा\nदुर्यॊधन समॊ नास्ति गदायाम इति निश्चयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 40, + "text": "तत ते वृकॊदरमयं भयं वयृतु महाहवे\nवयपनेष्याम्य अहं हय एनं मा राजन विमना भव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 41, + "text": "तस्मिन मया हते कषिप्रम अर्जुनं बहवॊ रथाः\nतुल्यरूपा विशिष्टाश च कषेप्स्यन्ति भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 42, + "text": "भीष्मॊ दरॊणः कृपॊ दरौणिः कर्णॊ भूरिश्रवास तथा\nपराग्ज्यॊतिषाधिपः शल्यः सिन्धुराजॊ जयद्रथः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 43, + "text": "एकैक एषां शक्तस तु हन्तुं भारत पाण्डवान\nसमस्तास तु कषणेनैतान नेष्यन्ति यमसादनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 44, + "text": "समग्रा पार्थिवी सेना पार्थम एकं धनंजयम\nकस्माद अशक्ता निर्जेतुम इति हेतुर न विद्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 45, + "text": "शरव्रातैस तु भीष्मेण शतशॊ ऽथ सहस्रशः\nदरॊण दरौणिकृपैश चैव गन्ता पार्थॊ यमक्षयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 46, + "text": "पितामहॊ हि गाङ्गेयः शंतनॊर अधि भारत\nबरह्मर्षिसदृशॊ जज्ञे देवैर अपि दुरुत्सहः\nपित्रा हय उक्तः परसन्नेन नाकामस तवं मरिष्यसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 47, + "text": "बरह्मर्षेश च भरद्वाजाद दरॊण्यां दरॊणॊ वयजायत\nदरॊणाज जज्ञे महाराज दरौणिश च परमास्त्रवित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 48, + "text": "कृपश चाचाय मुख्यॊ ऽयं महर्षेर गौतमाद अपि\nशरस्तम्बॊद्भवः शरीमान अवध्य इति मे मतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 49, + "text": "अयॊनिजं तरयं हय एतत पिता माता च मातुलः\nअश्वत्थाम्नॊ महाराज स च शूरः सथितॊ मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 50, + "text": "सर्व एते महाराज देवकल्पा महारथाः\nशक्रस्यापि वयथां कुर्युः संयुगे भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 51, + "text": "भीष्मद्रॊणकृपाणां च तुल्यः कर्णॊ मतॊ मम\nअनुज्ञातश च रामेण मत्समॊ ऽसीति भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 52, + "text": "कुण्डले रुचिरे चास्तां कर्णस्य सहजे शुभे\nते शच्य अर्थे महेन्द्रेण याचितः स परंतपः\nअमॊघया महाराज शक्त्या परमभीमया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 53, + "text": "तस्य शक्त्यॊपगूढस्य कस्माज जीवेद धनंजयः\nविजयॊ मे धरुवं राजन फलं पाणाव इवाहितम\nअभिव्यक्तः परेषां च कृत्स्नॊ भुवि पराजयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 54, + "text": "अह्ना हय एकेन भीष्मॊ ऽयम अयुतं हन्ति भारत\nतत समाश च महेष्वासा दरॊण दरौणिकृपा अपि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 55, + "text": "संशप्तानि च वृन्दानि कषत्रियाणां परंतप\nअर्जुनं वयम अस्मान वा धनंजय इति सम ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 56, + "text": "तांश चालम इति मन्यन्ते सव्यसाचि वधे विभॊ\nपार्थिवाः स भवान राजन्न अकस्माद वयथते कथम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 57, + "text": "भीमसेने च निहते कॊ ऽनयॊ युध्येत भारत\nपरेषां तन ममाचक्ष्व यदि वेत्थ परंतप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 58, + "text": "पञ्च ते भरातरः सर्वे धृष्टद्युम्नॊ ऽथ सात्यकिः\nपरेषां सप्त ये राजन यॊधाः परमकं बलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 59, + "text": "अस्माकं तु विशिष्टा ये भीष्मद्रॊणकृपादयः\nदरौणिर वैकर्तनः कर्णः सॊमदत्तॊ ऽथ बाह्लिकः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 60, + "text": "पराग्ज्यॊतिषाधिपः शल्य आवन्त्यॊ ऽथ जयद्रथः\nदुःशासनॊ दुर्मुखश च दुःसहश च विशां पते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 61, + "text": "शरुतायुश चित्रसेनश च पुरुमित्रॊ विविंशतिः\nशलॊ भूरिश्रवाश चॊभौ विकर्णश च तवात्मजः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 62, + "text": "अक्षौहिण्यॊ हि मे राजन दशैका च समाहृताः\nनयूनाः परेषां सप्तैव कस्मान मे सयात पराजयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 63, + "text": "बलं तरिगुणतॊ हीनं यॊध्यं पराह बृहस्पतिः\nपरेभ्यस तरिगुणा चेयं मम राजन्न अनीकिनी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 64, + "text": "गुणहीनं परेषां च बहु पश्यामि भारत\nगुणॊदयं बहुगुणम आत्मनश च विशां पते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 65, + "text": "एतत सर्वं समाज्ञाय बलाग्र्यं मम भारत\nनयूनतां पाण्डवानां च न मॊहं गन्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 54, + "shloka": 66, + "text": "इत्य उक्त्वा संजयं भूयः पर्यपृच्छत भारत\nविधित्सुः पराप्तकालानि जञात्वा परपुरंजयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 55, + "shloka": 1, + "text": "[दुर]\nअक्षौहिणीः सप्त लब्ध्वा राजभिः सह संजय\nकिं सविद इच्छति कौन्तेयॊ युद्धप्रेप्सुर युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 55, + "shloka": 2, + "text": "अतीव मुदितॊ राजन युद्धप्रेप्सुर युधिष्ठिरः\nभीमसेनार्जुनौ चॊभौ यमाव अपि न बिभ्यतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 55, + "shloka": 3, + "text": "रथं तु दिव्यं कौन्तेयः सर्वा विभ्राजयन दिशः\nमन्त्रं जिज्ञासमानः सन बीभत्सुः समयॊजयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 55, + "shloka": 4, + "text": "तम अपश्याम संनद्धं मेघं विद्युत्प्रभं यथा\nस मन्त्रान समभिध्याय हृष्यमाणॊ ऽभयभाषत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 55, + "shloka": 5, + "text": "पूर्वरूपम इदं पश्य वयं जेष्याम संजय\nबीभत्सुर मां यथॊवाच तथावैम्य अहम अप्य उत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 55, + "shloka": 6, + "text": "[दुर]\nपरशंसस्य अभिनन्दंस तान पार्थान अक्षपराजितान\nअर्जुनस्य रथे बरूहि कथम अश्वाः कथं धवजः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 55, + "shloka": 7, + "text": "भौवनः सह शक्रेण बहु चित्रं विशां पते\nरूपाणि कल्पयाम आस तवष्टा धात्रा सहाभिभॊ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 55, + "shloka": 8, + "text": "धवजे हि तस्मिन रूपाणि चक्रुस ते देव मायया\nमहाधनानि दिव्यानि महान्ति च लघूनि च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 55, + "shloka": 9, + "text": "सर्वा दिशॊ यॊजनमात्रम अन्तरं; स तिर्यग ऊर्ध्वं च रुरॊध वै धवजः\nन संसज्जेत तरुभिः संवृतॊ ऽपि; तथा हि मायाविहिता भौवनेन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 55, + "shloka": 10, + "text": "यथाकाशे शक्रधनुःप्रकाशते; न चैकवर्णं न च विद्म किं नु तत\nतथा धवजॊ विहितॊ भौवनेन; बह्व आकारं दृश्यते रूपम अस्य" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 55, + "shloka": 11, + "text": "यथाग्निधूमॊ दिवम एति रुद्ध्वा; वर्णान बिभ्रत तैजसं तच छरीरम\nतथा धवजॊ विहितॊ भौवनेन; न चेद भारॊ भविता नॊत रॊधः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 55, + "shloka": 12, + "text": "शवेतास तस्मिन वातवेगाः सदश्वा; दिव्या युक्ताश चित्ररथेन दत्ताः\nशतं यत तत पूर्यते नित्यकालं; हतं हतं दत्तवरं पुरस्तात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 55, + "shloka": 13, + "text": "तथा राज्ञॊ दन्तवर्णा बृहन्तॊ; रथे युक्ता भान्ति तद वीर्यतुल्याः\nऋश्य परख्या भीमसेनस्य वाहा; रणे वायॊस तुल्यवेगा बभूवुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 55, + "shloka": 14, + "text": "कल्माषाङ्गास तित्तिरि चित्रपृष्ठा; भरात्रा दत्ताः परीयता फल्गुनेन\nभरातुर वीरस्य सवैस तुरंगैर विशिष्टा; मुदा युक्ताः सहदेवं वहन्ति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 55, + "shloka": 15, + "text": "माद्रीपुत्रं नकुलं तव आजमीढं; महेन्द्रदत्ता हरयॊ वाजिमुख्याः\nसमा वायॊर बलवन्तस तरस्विनॊ; वहन्ति वीरं वृत्र शत्रुं यथेन्द्रम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 55, + "shloka": 16, + "text": "तुल्याश चैभिर वयसा विक्रमेण; जवेन चैवाप्रतिरूपाः सदश्वाः\nसौभद्रादीन दरौपदेयान कुमारान; वहन्त्य अश्वा देवदत्ता बृहन्तः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nकांस तत्र संजयापश्यः परत्यर्थेन समागतान\nये यॊत्स्यन्ते पाण्डवार्थे पुत्रस्य मम वाहिनीम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 2, + "text": "मुख्यम अन्धकवृष्णीनाम अपश्यं कृष्णम आगतम\nचेकितानं च तत्रैव युयुधानं च सत्यकिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 3, + "text": "पृथग अक्षौहिणीभ्यां तौ पाण्डवान अभिसंश्रितौ\nमहारथौ समाख्याताव उभौ पुरुषमानिनौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 4, + "text": "अक्षौहिण्याथ पाञ्चाल्यॊ दशभिस तनयैर वृतः\nसत्यजित परमुखैर वीरैर धृष्टद्युम्नपुरॊगमैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 5, + "text": "दरुपदॊ वर्धयन मानं शिखण्डिपरिपालितः\nउपायात सर्वसैन्यानां परतिच्छाद्य तदा वपुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 6, + "text": "विराटः सह पुत्राभ्यां शङ्खेनैव उत्तरेण च\nसूर्यदत्तादिभिर वीरैर मदिराश्वपुरॊगमैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 7, + "text": "सहितः पृथिवीपालॊ भरातृभिस तनयैस तथा\nअक्षौहिण्यैव सैन्यस्य वृतः पार्थं समाश्रितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 8, + "text": "जारासंधिर मागधश च धृष्टकेतुश च चेदिराट\nपृथक्पृथग अनुप्राप्तौ पृथग अक्षौहिणी वृतौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 9, + "text": "केकया भरातरः पञ्च सर्वे लॊहितक धवजाः\nअक्षौहिणीपरिवृताः पाण्डवान अभिसंश्रिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 10, + "text": "एतान एतावतस तत्र यान अपश्यं समागतान\nये पाण्डवार्थे यॊत्स्यन्ति धार्तराष्ट्रस्य वाहिनीम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 11, + "text": "यॊ वेद मानुषं वयूहं दैवम आन्धर्वम आसुरम\nस तस्य सेना परमुखे धृष्टद्युम्नॊ महामनाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 12, + "text": "भीष्मः शांतनवॊ राजन भागः कॢप्तः शिखण्डिनः\nतं विराटॊ ऽनु संयाता सह मत्स्यैः परहारिभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 13, + "text": "जयेष्टःस्य पाण्डुपुत्रस्य भागॊ मद्राधिपॊ बली\nतौ तु तत्राब्रुवन के चिद विषमौ नॊ मताव इति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 14, + "text": "दुर्यॊधनः सह सुतः सार्धं भरातृशतेन च\nपराच्याश च दाक्षिणात्याश च भीमसेनस्य भागतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 15, + "text": "अर्जुनस्य तु भागेन कर्णॊ वैकर्तनॊ मतः\nअश्वत्थामा विकर्णश च सैन्धवश च जयद्रथः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 16, + "text": "अशक्याश चैव ये के चित पृथिव्यां शूरमानिनः\nसर्वांस तान अर्जुनः पार्थः कल्पयाम आस भागतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 17, + "text": "महेष्वासा राजपुत्रा भरातरः पञ्च केकयाः\nकेकयान एव भागेन कृत्वा यॊत्स्यन्ति संयुगे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 18, + "text": "तेषाम एव कृतॊ भागॊ मालवाः शाल्व केकयाः\nतरिगर्तानां च दवौ मुख्यौ यौ तौ संशप्तकाव इति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 19, + "text": "दुर्यॊधन सुताः सर्वे तथा दुःशासनस्य च\nसौभद्रेण कृतॊ भागॊ राजा चैव बृहद्बलः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 20, + "text": "दरुपदेया महेष्वासाः सुवर्णविकृतध्वजाः\nधृष्टद्युम्नमुखा दरॊणम अभियास्यन्ति भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 21, + "text": "चेकितानः सॊमदत्तं दवैरथे यॊद्धुम इच्छति\nभॊजं तु कृतवर्माणं युयुधानॊ युयुत्सति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 22, + "text": "सहदेवस तु माद्रेयः शूरः संक्रन्दनॊ युधि\nसवम अंशं कल्पयाम आस शयालं ते सुबलात्मजम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 23, + "text": "उलूकं चापि कैतव्यं ये च सारस्वता गणाः\nनकुलः कल्पयाम आस भागं माद्रवतीसुतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 24, + "text": "ये चान्ये पार्थिवा राजन परत्युद्यास्यन्ति संयुगे\nसमाह्वानेन तांश चापि पाण्डुपुत्रा अकल्पयन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 25, + "text": "एवम एषाम अनीकानि परविभक्तानि भागशः\nयत ते कार्यं सपुत्रस्य करियतां तद अकालिकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 26, + "text": "न सन्ति सर्वे पुत्रा मे मूढा दुर्द्यूत देविनः\nयेषां युद्धं बलवता भीमेन रणमूर्धनि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 27, + "text": "राजानः पार्थिवाः सर्वे परॊक्षिताः कालधर्मणा\nगाण्डीवाग्निं परवेक्ष्यन्ति पतङ्गा इव पावकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 28, + "text": "विदुर्तां वाहिनीं मन्ये कृतवैरैर महात्मभिः\nतां रणे के ऽनुयास्यन्ति परभग्नां पाण्डवैर युधि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 29, + "text": "सर्वे हय अतिरथाः शूराः कीर्तिमन्तः परतापिनः\nसूर्यपावकयॊस तुल्यास तेजसा समितिंजयाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 30, + "text": "येषां युधिष्ठिरॊ नेता गुप्ता च मधुसूदनः\nयॊधौ च पाण्डवौ वीरौ सव्यसाचि वृकॊदरौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 31, + "text": "नकुलः सहदेवश च धृष्टद्युम्नश च पार्षतः\nसात्यकिर दरुपदश चैव धृष्टद्युम्नस्य चात्मजः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 32, + "text": "उत्तमौजाश च पाञ्चाल्यॊ युधामन्युश च दुर्जयः\nशिखण्डी कषत्रदेवश च तथा वैराटिर उत्तरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 33, + "text": "काशयश चेदयश चैव मत्स्याः सर्वे च सृञ्जयाः\nविराट पुत्रॊ बभ्रूश च पाञ्चालाश च परभद्रकाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 34, + "text": "येषाम इन्द्रॊ ऽपय अकामानां न हरेत पृथिवीम इमाम\nवीराणां रणदीराणां ये भिन्द्युः पर्वतान अपि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 35, + "text": "तान सर्वान गुणसंपन्नान अमनुष्यप्रतापिनः\nकरॊशतॊ मम दुष्पुत्रॊ यॊद्धुम इच्छति संजय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 36, + "text": "[दुर]\nउभौ सव एकजातीयौ तथॊभौ भूमिगॊचरौ\nअथ कस्मात पाण्डवानाम एकतॊ मन्यसे जयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 37, + "text": "पितामहं च दरॊणं च कृपं कर्णं च दुर्जयम\nजयद्रथं सॊमदत्तम अश्वत्थामानम एव च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 38, + "text": "सुचेतसॊ महेष्वासान इन्द्रॊ ऽपि सहितॊ ऽमरैः\nअशक्तः समरे जेतुं किं पुनर तात पाण्डवाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 39, + "text": "सर्वा च पृथिवी सृष्टा मदर्थे तात पाण्डवान\nआर्यान धृतिमतः शूरान अग्निकल्पान परबाधितुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 40, + "text": "न मामकान पाण्डवास ते समर्थाः परतिवीक्षितुम\nपराक्रान्तॊ हय अहं पाण्डून सपुत्रान यॊद्धुम आहवे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 41, + "text": "मत्प्रियं पार्थिवाः सर्वे ये चिकीर्षन्ति भारत\nते तान आवारयिष्यन्ति ऐणेयान इव तन्तुना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 42, + "text": "महता रथवंशेन शरजालैश च मामकैः\nअभिद्रुता भविष्यन्ति पाञ्चालाः पानवैः सह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 43, + "text": "उन्मत्त इव मे पुत्रॊ विलपत्य एष संजय\nन हि शक्तॊ युधा जेतुं धर्मराजं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 44, + "text": "जानाति हि सदा भीष्मः पाण्डवानां यशस्विनाम\nबलवत्तां सपुत्राणां धर्मज्ञानां महात्मनाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 45, + "text": "यतॊ नारॊचयम अहं विग्रहं तैर महात्मभिः\nकिं तु संजय मे बरूहि पुनस तेषां विचेष्टितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 46, + "text": "कस तांस तरस्विनॊ भूयः संदीपयति पाण्डवान\nअर्चिष्मतॊ महैष्वासान हविषा पावकान इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 47, + "text": "धृष्टद्युम्नः सदैवैतान संदीपयति भारत\nयुध्यध्वम इति मा भैष्ट युद्धाद भरतसत्तमाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 48, + "text": "ये के चित पार्थिवास तत्र धार्तराष्ट्रेण संवृताः\nयुद्धे समागमिष्यन्ति तुमुले कवचह्रदे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 49, + "text": "तान सर्वान आहवे करुद्धान सानुबन्धान समागतान\nअहम एकः समादास्ये तिमिर मत्स्यान इवौदकान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 50, + "text": "भीष्मं दरॊणं कृपं कर्णं दरौणिं शल्यं सुयॊधनम\nएतांश चापि निरॊत्स्यामि वेलेव मकरालयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 51, + "text": "तथा बरुवाणं धर्मात्मा पराह राजा युधिष्ठिरः\nतव धैर्यं च वीर्यं च पाञ्चालाः पाण्डवैः सह\nसर्वे समधिरूढाः सम संग्रामान नः समुद्धर" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 52, + "text": "जानामि तवां महाबाहॊ कषत्रधर्मे वयवस्थितम\nसमर्थम एकं पर्याप्तं कौरवाणां युयुत्सताम\nभवता यद विधातव्यं तन नः शरेयः परंतप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 53, + "text": "संग्रामाद अपयातानां भग्नानां शरणैषिणाम\nपौरुषं दर्शयञ शूरॊ यस तिष्ठेद अग्रतः पुमान\nकरीणीयात तं सहस्रेण नीतिमन नाम तत पदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 54, + "text": "स तवं शूरश च वीरश च विक्रान्तश च नरर्षभ\nभयार्तानां परित्राता संयुगेषु न संशयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 55, + "text": "एवं बरुवति कौन्तेये धर्मात्मनि युधिष्ठिरे\nधृष्टद्युम्न उवाचेदं मां वचॊ गतसाध्वसः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 56, + "text": "सर्वाञ जनपदान सूत यॊधा दुर्यॊधनस्य ये\nस बाह्लीकान कुरून बरूयाः परातिपेयाञ शरद्वतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 57, + "text": "सूतपुत्रं तथा दरॊणं सह पुत्रं जयद्रथम\nदुःशासनं विकर्णं च तथा दुर्यॊधनं नृपम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 58, + "text": "भीष्मं चैव बरूहि गत्वा तवम आशु; युधिष्ठिरं साधुनैवाभ्युपेत\nमा वॊ वधीद अर्जुनॊ देव गुप्तः; कषिप्रं याचध्वं पाण्डवं लॊकवीरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 59, + "text": "नैतादृशॊ हि यॊधॊ ऽसति पृथिव्याम इह कश चन\nयथाविधः सव्यसाची पाण्डवः शस्त्रवित्तमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 56, + "shloka": 60, + "text": "देवैर हि संभृतॊ दिव्यॊ रथॊ गाण्डीवधन्वनः\nन स जेयॊ मनुष्येण मा सम कृध्वं मनॊ युधि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nकषत्रतेजा बरह्म चारी कौमाराद अपि पाण्डवः\nतेन संयुगम एष्यन्ति मन्दा विलपतॊ मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 2, + "text": "दुर्यॊधन निवर्तस्व युद्धाद भरतसत्तम\nन हि युद्धं परशंसन्ति सर्वावस्थम अरिंदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 3, + "text": "अलम अर्धं पृथिव्यास ते सहामात्यस्य जीवितुम\nपरयच्छ पाण्डुपुत्राणां यथॊचितम अरिंदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 4, + "text": "एतद धि कुरवः सर्वे मन्यन्ते धर्मसंहितम\nयत तवं परशान्तिम इच्छेथाः पाण्डुपुत्रैर महात्मभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 5, + "text": "अङ्गेमां समवेक्षस्व पुत्र सवाम एव वाहिनीम\nजात एव तव सरावस तवं तु मॊहान न बुध्यसे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 6, + "text": "न हय अहं युद्धम इच्छामि नैतद इच्छति बाह्लिकः\nन च भीष्मॊ न च दरॊणॊ नाश्वत्थामा न संजयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 7, + "text": "न सॊमदत्तॊ न शल्यॊ न कृपॊ युद्धम इच्छति\nसत्यव्रतः पुरुमित्रॊ जयॊ भूरिश्रवास तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 8, + "text": "येषु संप्रतितिष्ठेयुः कुरवः पीडिताः परैः\nते युद्धं नाभिनन्दन्ति त तुभ्यं तात रॊचताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 9, + "text": "न तवं करॊषि कामेन कर्णः कारयिता तव\nदुःशासनश च पापात्मा शकुनिश चापि सौबलः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 10, + "text": "नाहं भवति न दरॊणे नाश्वत्थाम्नि न संजये\nन विकर्णे न काम्बॊजे न कृपे न च बाह्लिके" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 11, + "text": "सत्यव्रते पुरुमित्रे भूरिश्रवसि वा पुनः\nअन्येषु वा तावकेषु भारं कृत्वा समाह्वये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 12, + "text": "अहं च तात कर्णश च रणयज्ञं वितत्य वै\nयुधिष्ठिरं पशुं कृत्वा दीक्षितौ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 13, + "text": "रथॊ वेदी सरुवः खड्गॊ गदा सरुक कवचं सदः\nचातुर्हॊत्रं च धुर्यॊ मे शरा दर्भा हविर यशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 14, + "text": "आत्मयज्ञेन नृपते इष्ट्वा वैवस्वतं रणे\nविजित्य सवयम एष्यावॊ हतामित्रौ शरिया वृतौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 15, + "text": "अहं च तात कर्णश च भराता दुःशासनश च मे\nएते वयं हनिष्यामः पाण्डवान समरे तरयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 16, + "text": "अहं हि पाण्डवान हत्वा परशास्ता पृथिवीम इमाम\nमां वा हत्वा पाण्डुपुत्रा भॊक्तारः पृथिवीम इमाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 17, + "text": "तयक्तं मे जीवितं राजन धनं राज्यं च पार्थिव\nन जातु पाण्डवैः सार्धं वसेयम अहम अच्युत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 18, + "text": "यावद धि सूच्यास तीक्ष्णाया विध्येद अग्रेण मारिष\nतावद अप्य अपरित्याज्यं भूमेर नः पाण्डवान परति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 19, + "text": "सर्वान वस तात शॊचामि तयक्तॊ दुर्यॊधनॊ मया\nये मन्दम अनुयास्यध्वं यान्तं वैवस्वतक्षयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 20, + "text": "रुरूणाम इव यूथेषु वयाघ्राः परहरतां वराः\nवरान वरान हनिष्यन्ति समेता युधि पाण्डवाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 21, + "text": "परतीपम इव मे भाति युयुधानेन भारती\nवयता सीमन्तिनी तरस्ता परमृष्टा दीर्घवाहुना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 22, + "text": "संपूर्णं पूरयन भूयॊ बलं पार्थस्य माधवः\nशैनेयः समरे सथाता बीजवत परवपञ शरान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 23, + "text": "सेनामुखे परयुद्धानां भीमसेनॊ भविष्यति\nतं सर्वे संश्रयिष्यन्ति पराकारम अकुतॊभयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 24, + "text": "यदा दरष्क्यसि भीमेन कुञ्जरान विनिपातितान\nविशीर्णदन्तान गिर्याभान भिन्नकुम्भान स शॊणितान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 25, + "text": "तान अभिप्रेक्ष्य संग्रामे विशीर्णान इव पर्वतान\nभीतॊ भीमस्य संस्पर्शात समर्तासि वचनस्य मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 26, + "text": "निर्दग्धं भीमसेनेन सैन्यं हतरथद्विपम\nगतिम अग्नेर इव परेक्ष्य समर्तासि वचनस्य मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 27, + "text": "महद वॊ भयम आगामि न चेच छाम्यथ पाण्डवैः\nगदया भीमसेनेन हताः शमम उपैष्यथ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 28, + "text": "महावनम इव छिन्नं यदा दरक्ष्यसि पातितम\nबलं कुरूणां संग्रामे तदा समर्तासि मे वचः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 57, + "shloka": 29, + "text": "एतावद उक्त्वा राजा तु स सर्वान पृथिवीपतीन\nअनुभाष्य महाराज पुनः पप्रच्छ संजयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nयद अब्रूतां महात्मानौ वासुदेवधनंजयौ\nतन मे बरूहि महाप्राज्ञ शुश्रूषे वचनं तव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 2, + "text": "शृणु राजन यथादृष्टौ मया कृष्ण धनंजयौ\nऊचतुश चापि यद वीरौ तत ते वक्ष्यामि भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 3, + "text": "पादाङ्गुलीर अभिप्रेक्षन परयतॊ ऽहं कृताञ्जलिः\nशुद्धान्तं पराविशं राजन्न आख्यातुं नरदेवयॊः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 4, + "text": "नैवाभिमन्युर न यमौ तं देशम अभियान्ति वै\nयत्र कृष्णौ च कृष्णा च सत्यभामा च भामिनी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 5, + "text": "उभौ मध्वासवक्षीबाव उभौ चन्दनरूषितौ\nसरग्विणौ वरवस्त्रौ तौ दिव्याभरणभूषितौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 6, + "text": "नैकरत्नविचित्रं तु काञ्चनं महद आसनम\nविविधास्तरणास्तीर्णं यत्रासाताम अरिंदमौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 7, + "text": "अर्जुनॊत्सङ्गमौ पादौ केशवस्यॊपलक्षये\nअर्जुनस्य च कृष्णायां सत्यायां च महात्मनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 8, + "text": "काञ्चनं पादपीठं तु पार्थॊ मे परादिशत तदा\nतद अहं पाणिना सपृष्ट्वा ततॊ भूमाव उपाविशम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 9, + "text": "ऊर्ध्वरेख तलौ पादौ पार्थस्य शुब लक्षणौ\nपादपीठाद अहपृतौ तत्रापश्यम अहं शुभौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 10, + "text": "शयामौ बृहन्तौ तरुणौ शालस्कन्धाव इवॊद्गतौ\nएकासन गतौ दृष्ट्वा भयं मां महद आविशत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 11, + "text": "इन्द्र विष्णुसमावेतौ मन्दात्मा नावबुध्यते\nसंश्रयाद दरॊण भीष्माभ्यां कर्णस्य च विकत्थनात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 12, + "text": "निदेशस्थाव इमौ यस्य मानसस तस्य सेत्स्यते\nसंकल्पॊ धर्मराजस्य निश्चयॊ मे तदाभवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 13, + "text": "सत्कृतश चान्न पानाभ्याम आच्छन्नॊ लब्धसत्क्रियः\nअञ्जलिं मूर्ध्नि संधाय तौ संदेशम अचॊदयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 14, + "text": "धनुर बाणॊचितेनैक पाणिना शुभलक्षणम\nपादम आनमयन पार्थः केशवं समचॊदयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 15, + "text": "इन्द्रकेतुर इवॊत्थाय सर्वाभरणभूषितः\nइन्द्रवीर्यॊपमः कृष्णः संविष्टॊ माभ्यभाषत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 16, + "text": "वाचं स वदतां शरेष्ठॊ हलादिनीं वचनक्षमाम\nतरासनीं धार्तराष्ट्राणां मृदुपूर्वां सुदारुणाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 17, + "text": "वाचं तां वचनार्हस्य शिक्षाक्षर समन्विताम\nअश्रौषम अहम इष्टार्थां पश्चाद धृदय शॊषिणीम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 18, + "text": "[वासु]\nसंजयेदं वचॊ बरूया धृतराष्ट्रं मनीषिणम\nशृण्वतः कुरुमुख्यस्य दरॊणस्यापि च शृण्वतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 19, + "text": "यजध्वं विपुलैर यज्ञैर विप्रेभ्यॊ दत्तदक्षिणाः\nपुत्रैर दारैश च मॊदध्वं महद वॊ भयम आगतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 20, + "text": "अर्थांस तयजत पात्रेभ्यः सुतान पराप्नुत कामजान\nपरियं परियेभ्यश चरत राजा हि तवरते जये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 21, + "text": "ऋणम एतत परवृद्धं मे हृदयान नापसर्पति\nयद गॊविन्देति चुक्रॊश कृष्णा मां दूरवासिनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 22, + "text": "तेजॊमयं दुराधर्षं गाण्डीवं यस्य कार्मुकम\nमद्द्वितीयेन तेनेह वैरं वः सव्यसाचिना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 23, + "text": "मद्द्वितीयं पुनः पार्थं कः परार्थयितुम इच्छति\nयॊ न कालपरीतॊ वाप्य अपि साक्षात पुरंदरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 24, + "text": "बाहुभ्याम उद्वहेद भूमिं दहेत करुद्ध इमाः परजाः\nपातयेत तरिदिवाद देवान यॊ ऽरजुनं समरे जयेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 25, + "text": "देवासुरमनुष्येषु यक्षगन्धर्वभॊगिषु\nन तं पश्याम्य अहं युद्धे पाण्डवं यॊ ऽभययाद रणे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 26, + "text": "यत तद विराटनगरे शरूयते महद अद्भुतम\nएकस्य च बहूनां च पर्याप्तं तन्निदर्शनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 27, + "text": "एकेन पाण्डुपुत्रेण विराटनगरे यदा\nभग्नाः पलायन्त दिशः पर्याप्तं तन्निदर्शनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 28, + "text": "बलं वीर्यं च तेजश च शीघ्रता लघुहस्तता\nअविषादश च धैर्यं च पार्थान नान्यथ विद्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 29, + "text": "इत्य अब्रवीद धृषीकेशः पार्थम उद्धर्षयन गिरा\nगर्जन समयवर्षीव गगने पाकशासनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 58, + "shloka": 30, + "text": "केशवस्य वचः शरुत्वा किरीटी शवेतवाहनः\nअर्जुनस तन महद वाक्यम अब्रवील लॊमहर्षणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 59, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nसंजयस्य वचः शरुत्वा परज्ञा चक्षुर नरेश्वरः\nततः संख्यातुम आरेभे तद वचॊ गुणदॊषतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 59, + "shloka": 2, + "text": "परसंख्याय च सौक्ष्म्येण गुणदॊषान विचक्षणः\nयथावन मतितत्त्वेन जय कामः सुतान परति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 59, + "shloka": 3, + "text": "बलाबले विनिश्चित्य याथातथ्येन बुद्धिमान\nशक्तिं संख्यातुम आरेभे तदा वै मनुजाधिपः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 59, + "shloka": 4, + "text": "देव मानुषयॊः शक्त्या तेजसा चैव पाण्डवान\nकुरूञ शक्त्याल्पतरया दुर्यॊधनम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 59, + "shloka": 5, + "text": "दुर्यॊधनेयं चिन्ता मे शश्वन नाप्य उपशाम्यति\nसत्यं हय एतद अहं मन्ये परत्यक्षं नानुमानतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 59, + "shloka": 6, + "text": "आत्मजेषु परं सनेहं सर्वभूतानि कुर्वते\nपरियाणि चैषां कुर्वन्ति यथाशक्ति हितानि च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 59, + "shloka": 7, + "text": "एवम एवॊपकर्तॄणां परायशॊ लक्षयामहे\nइच्छन्ति बहुलं सन्तः परतिकर्तुं महत परियम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 59, + "shloka": 8, + "text": "अग्निः साचिव्य कर्ता सयात खाण्डवे तत कृतं समरन\nअर्जुनस्यातिभीमे ऽसमिन कुरु पाण्डुसमागमे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 59, + "shloka": 9, + "text": "जातगृध्याभिपन्नाश च पाण्डवानाम अनेकशः\nधर्मादयॊ भविष्यन्ति समाहूता दिवौकसः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 59, + "shloka": 10, + "text": "भीष्मद्रॊणकृपादीनां भयाद अशनिसंमितम\nरिरक्षिषन्तः संरम्भं गमिष्यन्तीति मे मतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 59, + "shloka": 11, + "text": "ते देव सहिताः पार्था न शक्याः परतिवीक्षितुम\nमानुषेण नरव्याघ्रा वीर्यवन्तॊ ऽसत्रपारगाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 59, + "shloka": 12, + "text": "दुरासदं यस्य दिव्यं गाण्डीवं धनुर उत्तमम\nवारुणौ चाक्षयौ दिव्यौ शरपूर्णौ महेषुधी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 59, + "shloka": 13, + "text": "वानरश च धवजॊ दिव्यॊ निःसङ्गॊ धूमवद गतिः\nरथश च चतुरन्तायां यस्य नास्ति समस तविषा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 59, + "shloka": 14, + "text": "महामेघनिभश चापि निर्घॊषः शरूयते जनैः\nमहाशनि समः शब्दः शात्रवाणां भयंकरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 59, + "shloka": 15, + "text": "यं चातिमानुषं वीर्ये कृत्स्नॊ लॊकॊ वयवस्यति\nदेवानाम अपि जेतारं यं विदुः पार्थिवा रणे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 59, + "shloka": 16, + "text": "शतानि पञ्च चैवेषून उद्वपन्न इव दृश्यते\nनिमेषान्तरमात्रेण मुञ्चन दूरं च पातयन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 59, + "shloka": 17, + "text": "यम आह भीष्मॊ दरॊणश च कृपॊ दरौणिस तथैव च\nमद्रराजस तथा शल्यॊ मध्यस्था ये च मानवाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 59, + "shloka": 18, + "text": "युद्धायावस्थितं पार्थं पार्थिवैर अतिमानुषैः\nअशक्यं रथशार्दूलं पराजेतुम अरिंदमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 59, + "shloka": 19, + "text": "कषिपत्य एकेन वेगेन पञ्चबाणशतानि यः\nसदृशं बाहुवीर्येण कार्तवीर्यस्य पाण्डवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 59, + "shloka": 20, + "text": "तम अर्जुनं महेष्वासं महेन्द्रॊपेन्द्र रक्षितम\nनिघ्नन्तम इव पश्यामि विमर्दे ऽसमिन महामृधे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 59, + "shloka": 21, + "text": "इत्य एवं चिन्तयन कृत्स्नम अहॊरात्राणि भारत\nअनिद्रॊ निःसुखश चास्मि कुरूणां शम चिन्तया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 59, + "shloka": 22, + "text": "कषयॊदयॊ ऽयं सुमहान कुरूणां परत्युपस्थितः\nअस्य चेत कलहस्यान्तः शमाद अन्यॊ न विद्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 59, + "shloka": 23, + "text": "शमॊ मे रॊचते नित्यं पार्थैस तात न विग्रहः\nकुरुभ्यॊ हि सदा मन्ये पाण्डवाञ शक्तिमत्तरान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nपितुर एतद वचः शरुत्वा धार्तराष्ट्रॊ ऽतयमर्षणः\nआधाय विपुलं करॊधं पुनर एवेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 2, + "text": "अशक्या देव सचिवाः पार्थाः सयुर इति यद भवान\nमन्यते तद्भयं वयेतु भवतॊ राजसत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 3, + "text": "अकाम दवेषसंयॊगाद रॊहाल लॊभाच च भारत\nउपेक्षया च भावानां देवा देवत्वम आप्नुवन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 4, + "text": "इति दवैपायनॊ वयासॊ नारदश च महातपाः\nजामदग्न्यश च रामॊ नः कथाम अकथयत पुरा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 5, + "text": "नैव मानुषवद देवाः परवर्तन्ते कदा चन\nकामाल लॊभाद अनुक्रॊशाद दवेषाच च भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 6, + "text": "यदि हय अग्निश च वायुश च धर्म इन्द्रॊ ऽशविनाव अपि\nकामयॊगात परवर्तेरन न पार्था दुःखम आप्नुयुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 7, + "text": "तस्मान न भवता चिन्ता कार्यैषा सयात कदा चन\nदैवेष्व अपेक्षका हय एते शश्वद भावेषु भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 8, + "text": "अथ चेत कामसंयॊगाद दवेषाल लॊभाच च लक्ष्यते\nदेवेषु देव परामाण्यं नैव तद विक्रमिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 9, + "text": "मयाभिमन्त्रितः शश्वज जातवेदाः परशंसति\nदिधक्षुः सकलाँल लॊकान परिक्षिप्य समन्ततः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 10, + "text": "यद वा परमकं तेजॊ येन युक्ता दिवौकसः\nममाप्य अनुपमं भूयॊ देवेभ्यॊ विद्धि भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 11, + "text": "परदीर्यमाणां वसुधां गिरीणां शिखराणि च\nलॊकस्य पश्यतॊ राजन सथापयाम्य अभिमन्त्रणात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 12, + "text": "चेतनाचेतनस्यास्य जङ्गम सथावरस्य च\nविनाशाय समुत्पन्नं महाघॊरं महास्वनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 13, + "text": "अश्मवर्षं च वायुं च शमयामीह नित्यशः\nजगतः पश्यतॊ ऽभीक्ष्णं भूतानाम अनुकम्पया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 14, + "text": "सतम्भितास्व अप्सु गच्छन्ति मया रथपदातयः\nदेवासुराणां भावानाम अहम एकः परवर्तिता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 15, + "text": "अक्षौहिणीभिर यान देशान यामि कार्येण केन चित\nतत्रापॊ मे परवर्तन्ते यत्र यत्राभिकामये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 16, + "text": "भयानि विषये राजन वयालादीनि न सन्ति मे\nमत्तः सुप्तानि भूतानि न हिंसन्ति भयंकराः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 17, + "text": "निकामवर्णी पर्जन्यॊ राजन विषयवासिनाम\nधर्मिष्ठाश च परजाः सर्वा ईतयश च न सन्ति मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 18, + "text": "अश्विनाव अथ वाय्वग्नी मरुद्भिः सह वृत्रहा\nधर्मश चैव मया दविष्टान नॊत्सहन्ते ऽभिरक्षितुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 19, + "text": "यदि हय एते समर्थाः सयुर मद दविषस तरातुम ओजसा\nन सम तरयॊदश समाः पार्था दुःखम अवाप्नुयुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 20, + "text": "नैव देवा न गन्धर्वा नासुरा न च राक्षसाः\nशक्तास तरातुं मया दविष्टं सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 21, + "text": "यद अभिध्याम्य अहं शश्वच छुभं वा यदि वाशुभम\nनैतद विपन्नपूर्वं मे मित्रेष्व अरिषु चॊभयॊः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 22, + "text": "भविष्यतीदम इति वा यद बरवीमि परंतप\nनान्यथा भूतपूर्वं तत सत्यवाग इति मां विदुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 23, + "text": "लॊकसाक्षिकम एतन मे माहात्म्यं दिष्कु विश्रुतम\nआश्वासनार्थं भवतः परॊक्तं न शलाघया नृप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 24, + "text": "न हय अहं शलाघनॊ राजन भूतपूर्वः कदा चन\nअसद आचरितं हय एतद यद आत्मानं परशंसति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 25, + "text": "पाण्डवांश चैव मत्स्यांश च पाञ्चालान केकयैः सह\nसात्यकिं वासुदेवं च शरॊतासि विजितान मया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 26, + "text": "सरितः सागरं पराप्य यथा नश्यन्ति सर्वशः\nतथैव ते विनङ्क्ष्यन्ति माम आसाद्य सहान्वयाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 27, + "text": "परा बुद्धिः परं तेजॊ वीर्यं च परमं मयि\nपरा विद्या परॊ यॊगॊ मम तेभ्यॊ विशिष्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 28, + "text": "पितामहश च दरॊणश च कृपः शल्यः शलस तथा\nअस्त्रेषु यत परजानन्ति सर्वं तन मयि विद्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 60, + "shloka": 29, + "text": "इत्य उक्त्वा संजयं भूयः पर्यपृच्छत भारत\nजञात्वा युयुत्सुः कार्याणि पराप्तकालम अरिंदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 61, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nतथा तु पृच्छन्तम अतीव पार्थान; वैचित्रवीर्यं तम अचिन्तयित्वा\nउवाच कर्णॊ धृतराष्ट्र पुत्रं; परहर्षयन संसदि कौरवाणाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 61, + "shloka": 2, + "text": "मिथ्याप्रतिज्ञाय मया यद अस्त्रं; रामाद धृतं बरह्म पुरं पुरस्तात\nविज्ञाय तेनास्मि तदैवम उक्तस; तवान्त काले ऽपरतिभास्यतीति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 61, + "shloka": 3, + "text": "महापराधे हय अपि संनतेन; महर्षिणाहं गुरुणा च शप्तः\nशक्तः परदग्धुं हय अपि तिग्मतेजाः; स सागराम अप्य अवनिं महर्षिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 61, + "shloka": 4, + "text": "परसादितं हय अस्य मया मनॊ ऽभूच; छुश्रूषया सवेन च पौरुषेण\nततस तद अस्त्रं मम सावशेषं; तस्मात समर्थॊ ऽसमि ममैष भारः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 61, + "shloka": 5, + "text": "निमेष मात्रं तम ऋषिप्रसादम; अवाप्य पाञ्चाल करूषमत्स्यान\nनिहत्य पार्थांश च सपुत्रपौत्राँल; लॊकान अहं शस्त्रजितान परपत्स्ये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 61, + "shloka": 6, + "text": "पितामहस तिष्ठतु ते समीपे; दरॊणश च सर्वे च नरेन्द्रमुख्याः\nयथाप्रधानेन बलेन यात्वा; पार्थान हनिष्यामि ममैष भारः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 61, + "shloka": 7, + "text": "एवं बरुवाणं तम उवाच भीष्मः; किं कत्थसे कालपरीत बुद्धे\nन कर्ण जानासि यथा परधाने; हते हताः सयुर धृतराष्ट्र पुत्राः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 61, + "shloka": 8, + "text": "यत खाण्डवं दाहयता कृतं हि; कृष्ण दवितीयेन धनंजयेन\nशरुत्वैव तत कर्म नियन्तुम आत्मा; शक्यस तवया वै सह बान्धवेन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 61, + "shloka": 9, + "text": "यां चापि शक्तिं तरिदशाधिपस ते; ददौ महामा भगवान महेन्द्रः\nभस्मीकृतां तां पतितां विशीर्णां; चक्राहतां दरक्ष्यसि केशवेन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 61, + "shloka": 10, + "text": "यस ते शरः सर्पमुखॊ विभाति; सदाग्र्य माल्यैर महितः परयत्नात\nस पाण्डुपुत्राभिहतः शरौघैः; सह तवया यास्यति कर्ण नाशम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 61, + "shloka": 11, + "text": "बाणस्य भौमस्य च कर्ण हन्ता; किरीटिनं रक्षति वासुदेवः\nयस तवादृशानां च गरीयसां च; हन्ता रिपूणां तुमुले परगाढे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 61, + "shloka": 12, + "text": "[कर्ण]\nअसंशयं वृष्णिपतिर यथॊक्तस; तथा च भूयश च ततॊ महात्मा\nअहं यद उक्तः परुषं तु किं चित; पितामहस तस्य फलं शृणॊतु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 61, + "shloka": 13, + "text": "नयस्यामि शस्त्राणि न जातु संख्ये; पितामहॊ दरक्ष्यति मां सभायाम\nतवयि परशान्ते तु मम परभावं; दरक्ष्यन्ति सर्वे भुवि भूमिपालाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 61, + "shloka": 14, + "text": "इत्य एवम उक्त्वा स महाधनुष्मान; हित्वा सभां सवं भवनं जगाम\nभीष्मस तु दुर्यॊधनम एव राजन; मध्ये कुरूणां परहसन्न उवाच" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 61, + "shloka": 15, + "text": "सत्यप्रतिज्ञः किल सूतपुत्रस; तथा स भारं विषहेत कस्मात\nवयूहं परतिव्यूह्य शिरांसि भित्त्वा; लॊकक्षयं पश्यत भीमसेनात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 61, + "shloka": 16, + "text": "आवन्त्यकालिङ्गजयद्रथेषु; वेदिध्वजे तिष्ठति बाह्लिके च\nअहं हनिष्यामि सदा परेषां; सहस्रशश चायुतशश च यॊधान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 61, + "shloka": 17, + "text": "यदैव रामे भगवत्य अनिन्द्ये; बरह्म बरुवाणः कृतवांस तद अस्त्रम\nतदैव धर्मश च तपश च नष्टं; वैकर्तनस्याधम पुरुषस्य" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 61, + "shloka": 18, + "text": "अथॊक्त वाक्ये नृपतौ तु भीष्मे; निक्षिप्य शस्त्राणि गते च कर्णे\nवैचित्रवीर्यस्य सुतॊ ऽलपबुद्धिर; दुर्यॊधनः शांतनवं बभाषे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 1, + "text": "[दुर]\nसदृशानां मनुष्येषु सर्वेषां तुल्यजन्मनाम\nकथम एकान्ततस तेषां पार्थानां मन्यसे जयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 2, + "text": "सर्वे सम समजातीयाः सर्वे मानुषयॊनयः\nपितामह विजानीषे पार्थेषु विजयं कथम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 3, + "text": "नाहं भवति न दरॊणे न कृपे न च बाह्लिके\nअन्येषु च नरेन्द्रेषु पराक्रम्य समारभे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 4, + "text": "अहं वैकर्तनः कर्णॊ भराता दुःशासनश च मे\nपाण्डवान समरे पञ्च हनिष्यामः शितैः शरैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ राजन महायज्ञैर विविधैर भूरिदक्षिणैः\nबराह्मणांस तर्पयिष्यामि गॊभिर अश्वैर धनेन च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 6, + "text": "शकुनीनाम इहार्थाय पाशं भूमाव अयॊजयत\nकश चिच छाकुनिकस ताथ पूर्वेषाम इति शुश्रुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 7, + "text": "तस्मिन दवौ शकुनौ बद्धौ युगपत समपौरुषौ\nताव उपादाय तं पाशं जग्मतुः खचराव उभौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 8, + "text": "तौ विहायसम आक्रान्तौ दृष्ट्वा शाकुनिकस तदा\nअन्वधावद अनिर्विण्णॊ येन येन सम गच्छतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 9, + "text": "तथा तम अनुधावन्तं मृगयुं शकुनार्थिनम\nआश्रमस्थॊ मुनिः कश चिद ददर्शाथ कृताह्निकः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 10, + "text": "ताव अन्तरिक्षगौ शीघ्रम अनुयान्तं मही चरम\nशलॊकेनानेन कौरव्य पप्रच्छ स मुनिस तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 11, + "text": "विचित्रम इदम आश्चर्यं मृगहन परतिभाति मे\nपलवमानौ हि खचरौ पदातिर अनुधावसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 12, + "text": "[षाकुनिक]\nपाशम एकम उभाव एतौ सहितौ हरतॊ मम\nयत्र वै विवदिष्येते तत्र मे वशम एष्यतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 13, + "text": "तौ विवादम अनुप्राप्तौ शकुनौ मृत्युसंधितौ\nविगृह्य च सुदुर्बुद्धी पृथिव्यां संनिपेततुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 14, + "text": "तौ युध्यमानौ संरब्धौ मृत्युपाशवशानुगौ\nउपसृत्यापरिज्ञातॊ जग्राह मृगयुस तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 15, + "text": "एवं ये जञातयॊ ऽरथेषु मिथॊ गच्छन्ति विग्रहम\nते ऽमित्रवशम आयान्ति शकुनाव इव विग्रहात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 16, + "text": "संभॊजनं संकथनं संप्रश्नॊ ऽथ समागमः\nएतानि जञातिकार्याणि न विरॊधः कदा चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 17, + "text": "यस्मिन काले सुमनसः सर्वे वृद्धान उपासते\nसिंहगुप्तम इवारण्यम अप्रधृष्या भवन्ति ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 18, + "text": "ये ऽरथं संततम आसाद्य दीना इव समासते\nशरियं ते संप्रयच्छन्ति दविषद्भ्यॊ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 19, + "text": "धूमायन्ते वयपेतानि जवलन्ति सहितानि च\nधृतराष्ट्रॊल्मुकानीव जञातयॊ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 20, + "text": "इदम अन्यत परवक्ष्यामि यथादृष्टं गिरौ मया\nशरुत्वा तद अपि कौरव्य यथा शरेयस तथा कुरु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 21, + "text": "वयं किरातैः सहिता गच्छामॊ गिरिम उत्तरम\nबराह्मणैर देवकल्पैश च विद्या जम्भक वातिकैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 22, + "text": "कुञ्ज भूतं गिरिं सर्वम अभितॊ गन्धमादनम\nदीप्यमानौषधि गणं सिद्धगन्धर्वसेवितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 23, + "text": "तत्र पश्यामहे सर्वे मधु पीतम अमाक्षिकम\nमरु परपाते विषमे निविष्टं कुम्भसंमितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 24, + "text": "आशीविषै रक्ष्यमाणं कुबेर दयितं भृशम\nयत पराश्य पुरुषॊ मर्त्यॊ अमरत्वं निगच्छति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 25, + "text": "अचक्षुर लभते चक्षुर वृद्धॊ भवति वै युवा\nइति ते कथयन्ति सम बराह्मणा जम्भ साधकाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 26, + "text": "ततः किरातास तद दृष्ट्वा परार्थयन्तॊ महीपते\nविनेशुर विषमे तस्मिन ससर्पे गिरिगह्वरे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 27, + "text": "तथैव तव पुत्रॊ ऽयं पृथिवीम एक इच्छति\nमधु पश्यति संमॊहात परपातं नानुपश्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 28, + "text": "दुर्यॊधनॊ यॊद्धुमनाः समरे सव्यसाचिना\nन च पश्यामि तेजॊ ऽसय विक्रमं वा तथाविधम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 29, + "text": "एकेन रथम आस्थाय पृथिवी येन निर्जिता\nपरतीक्षमाणॊ यॊ वीरः कषमते वीक्षितं तव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 30, + "text": "दरुपदॊ मत्स्यराजश च संक्रुद्धश च धनंजयः\nन शेषयेयुः समरे वायुयुक्ता इवाग्नयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 62, + "shloka": 31, + "text": "अङ्के कुरुष्व राजानं धृतराष्ट्र युधिष्ठिरम\nयुध्यतॊर हि दवयॊर युद्धे नैकान्तेन भवेज जयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 63, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nदुर्यॊधन विजानीहि यत तवां वक्ष्यामि पुत्रक\nउत्पथं मन्यसे मार्गम अनभिज्ञ इवाध्वगः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 63, + "shloka": 2, + "text": "पञ्चानां पाण्डुपुत्राणां यत तेजः परमिमीषसि\nपञ्चानाम इव भूतानां महतां सुमहात्मनाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 63, + "shloka": 3, + "text": "युधिष्ठिरं हि कौन्तेयं परं धर्मम इहास्थितम\nपरां गतिम असंप्रेक्ष्य न तवं वेत्तुम इहार्हसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 63, + "shloka": 4, + "text": "भीमसेनं च कौन्तेयं यस्य नास्ति समॊ बले\nरणान्तकं तर्कयसे महावातम इव दरुमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 63, + "shloka": 5, + "text": "सर्वशस्त्रभृतां शरेष्ठं मेरुं शिखरिणाम इव\nयुधि गाण्डीवधन्वानं कॊ नु युध्येत बुद्धिमान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 63, + "shloka": 6, + "text": "धृष्टद्युम्नश च पाञ्चाल्यः कम इवाद्य न शातयेत\nशत्रुमध्ये शरान मुञ्चन देवराड अशनीम इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 63, + "shloka": 7, + "text": "सात्यकिश चापि दुर्धर्षः संमतॊ ऽनधकवृष्णिषु\nधवंसयिष्यति ते सेनां पाण्डवेय हिते रतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 63, + "shloka": 8, + "text": "यः पुनः परतिमानेन तरीँल लॊकान अतिरिच्यते\nतं कृष्णं पुण्डरीकाक्षं कॊ नु युध्येत बुद्धिमान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 63, + "shloka": 9, + "text": "एकतॊ हय अस्य दाराश च जञातयश च स बान्धवाः\nआत्मा च पृथिवी चेयम एकतश च धनंजयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 63, + "shloka": 10, + "text": "वासुदेवॊ ऽपि दुर्धर्षॊ यतात्मा यत्र पाण्डवः\nअविषह्यं पृथिव्यापि तद बलं यत्र केशवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 63, + "shloka": 11, + "text": "तिष्ठ तात सतां वाक्ये सुहृदाम अर्थवादिनाम\nवृद्धं शांतनवं भीष्मं तितिक्षस्व पितामहम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 63, + "shloka": 12, + "text": "मां च बरुवाणं शुश्रूष कुरूणाम अर्थवादिनम\nदरॊणं कृपं विकर्णं च महाराजं च बाह्लिकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 63, + "shloka": 13, + "text": "एते हय अपि यथैवाहं मन्तुम अर्हसि तांस तथा\nसर्वे धर्मविदॊ हय एते तुल्यस्नेहाश च भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 63, + "shloka": 14, + "text": "यत तद विराटनगरे सह भरातृभिर अग्रतः\nउत्सृज्य गाः सुसंत्रस्तं बलं ते समशीर्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 63, + "shloka": 15, + "text": "यच चैव तस्मिन नगरे शरूयते महद अद्भुतम\nएकस्य च बहूनां च पर्याप्तं तन्निदर्शनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 63, + "shloka": 16, + "text": "अर्जुनस तत तथाकार्षीत किं पुनः सर्व एव ते\nस भरातॄन अभिजानीहि वृत्त्या च परतिपादय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 64, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nएवम उक्त्वा महाप्राज्ञॊ धृतराष्ट्रः सुयॊधनम\nपुनर एव महाभागः संजयं पर्यपृच्छत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 64, + "shloka": 2, + "text": "बरूहि संजय यच छेषं वासुदेवाद अनन्तरम\nयद अर्जुन उवाच तवां परं कौतूहलं हि मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 64, + "shloka": 3, + "text": "वासुदेव वचः शरुत्वा कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः\nउवाच काले दुर्धर्षॊ वासुदेवस्य शृण्वतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 64, + "shloka": 4, + "text": "पितामहं शांतनवं धृतराष्ट्रं च संजय\nदरॊणं कृपं च कर्णं च महाराजं च बाह्लिकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 64, + "shloka": 5, + "text": "दरौणिं च सॊमदत्तं च शकुनिं चापि सौबलम\nदुःशासनं शलं चैव पुरुमित्रं विविंशतिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 64, + "shloka": 6, + "text": "विकर्णं चित्रसेनं च जयत्सेनं च पार्थिवम\nविन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ दुर्मुखं चापि कौरवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 64, + "shloka": 7, + "text": "सैन्धवं दुःसहं चैव भूरिश्रवसम एव च\nभगदत्तं च राजानं जलसंधं च पार्थिवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 64, + "shloka": 8, + "text": "ये चाप्य अन्ये पार्थिवास तत्र यॊद्धुं; समागताः कौरवाणां परियार्थम\nमुमूर्षवः पाण्डवाग्नौ परदीप्ते; समानीता धार्तराष्ट्रेण सूत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 64, + "shloka": 9, + "text": "यथान्यायं कौशलं वन्दनं च; समागता मद्वचनेन वाच्याः\nइदं बरूयाः संजय राजमध्ये; सुयॊधनं पापकृतां परधानम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 64, + "shloka": 10, + "text": "अमर्षणं दुर्मतिं राजपुत्रं; पापात्मानं धार्तराष्ट्रं सुलुब्धम\nसर्वं ममैतद वचनं समग्रं; सहामात्यं संजय शरावयेथाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 64, + "shloka": 11, + "text": "एवं परतिष्ठाप्य धनंजयॊ मां; ततॊ ऽरथवद धर्मवच चापि वाक्यम\nपरॊवाचेदं वासुदेवं समीक्ष्य; पार्थॊ धीमाँल लॊहितान्तायताक्षः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 64, + "shloka": 12, + "text": "यथा शरुतं ते वदतॊ महात्मनॊ; मधु परवीरस्य वचः समाहितम\nतथैव वाच्यं भवता हि मद्वचः; समागतेषु कषितिपेषु सर्वशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 64, + "shloka": 13, + "text": "शराग्निधूमे रथनेमि नादिते; धनुः सरुवेणास्त्र बलापहारिणा\nयथा न हॊमः करियते महामृधे; तथा समेत्य परयतध्वम आदृताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 64, + "shloka": 14, + "text": "न चेत परयच्छध्वम अमित्रघातिनॊ; युधिष्ठिरस्यांशम अभीप्सितं सवकम\nनयामि वः सवाश्वपदातिकुञ्जरान; दिशं पितॄणाम अशिवां शितैः शरैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 64, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ ऽहम आमन्त्र्य चतुर्भुजं हरिं; धनंजयं चैव नमस्य स तवरः\nजवेन संप्राप्त इहामर दयुते; तवान्तिकं परापयितुं वचॊ महत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 65, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nदुर्यॊधने धार्तराष्ट्रे तद वचॊ ऽपरतिनन्दति\nतूष्णींभूतेषु सर्वेषु समुत्तस्थुर नरेश्वराः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 65, + "shloka": 2, + "text": "उत्थितेषु महाराज पृथिव्यां सर्वराजसु\nरहिते संजयं राजा परिप्रष्टुं परचक्रमे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 65, + "shloka": 3, + "text": "आशंसमानॊ विजयं तेषां पुत्र वशानुगाः\nआत्मनश च परेषां च पाण्डवानां च निश्चयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 65, + "shloka": 4, + "text": "गावल्गणे बरूहि नः सारफल्गु; सवसेनायां यावद इहास्ति किं चित\nतवं पाण्डवानां निपुणं वेत्थ सर्वं; किम एषां जयायः किम उ तेषां कनीयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 65, + "shloka": 5, + "text": "तवम एतयॊः सारवित सर्वदर्शी; धर्मार्थयॊर निपुणॊ निश्चयज्ञः\nस मे पृष्टः संजय बरूहि सर्वं; युध्यमानाः कतरे ऽसमिन न सन्ति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 65, + "shloka": 6, + "text": "न तवां बरूयां रहिते जातु किं चिद; असूया हि तवां परसहेत राजन\nआनयस्व पितरं संशितव्रतं; गांधारीं च महिषीम आजमीढ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 65, + "shloka": 7, + "text": "तौ ते ऽसुयां विनयेतां नरेन्द्र; धर्मज्ञौ तौ निपुणौ निश्चयज्ञौ\nतयॊस तु तवां संमिधौ तद वदेयं; कृत्स्नं मतं वासुदेवार्जुनाभ्याम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 65, + "shloka": 8, + "text": "ततस तन मतम आज्ञाय संजयस्यात्मजस्य च\nअभ्युपेत्य महाप्राज्ञः कृष्णद्वैपायनॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 65, + "shloka": 9, + "text": "संपृच्छते धृतराष्ट्राय संजय; आचक्ष्व सर्वं यावद एषॊ ऽनुयुङ्क्ते\nसर्वं यावद वेत्थ तस्मिन यथावद; याथातथ्यं वासुदेवे ऽरजुने च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 66, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nअर्जुनॊ वासुदेवश च धन्विनौ परमार्चितौ\nकामाद अन्यत्र संभूतौ सर्वाभावाय संमितौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 66, + "shloka": 2, + "text": "दयाम अन्तरं समास्थाय यथा युक्तं मनस्विनः\nचक्रं तद वासुदेवस्य मायया वर्तते विभॊ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 66, + "shloka": 3, + "text": "सापह्नवं पाण्डवेषु पाण्डवानां सुसंमतम\nसारासार बलं जञात्वा तत समासेन मे शृणु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 66, + "shloka": 4, + "text": "नरकं शम्बरं चैव कंसं चैद्यं च माधवः\nजितवान घॊरसंकाशान करीडन्न इव जनार्दनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 66, + "shloka": 5, + "text": "पृथिवीं चान्तरिक्षं च दयां चैव पुरुषॊत्तमः\nमनसैव विशिष्टात्मा नयत्य आत्मवशं वशी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 66, + "shloka": 6, + "text": "भूयॊ भूयॊ हि यद राजन पृच्छसे पाण्डवान परति\nसारासार बलं जञातुं तन मे निगदतः शृणु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 66, + "shloka": 7, + "text": "एकतॊ वा जगत कृत्स्नम एकतॊ वा जनार्दनः\nसारतॊ जगतः कृत्स्नाद अतिरिक्तॊ जनार्दनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 66, + "shloka": 8, + "text": "भस्म कुर्याज जगद इदं मनसैव जनार्दनः\nन तु कृत्स्नं जगच छक्तं भस्म कर्तुं जनार्दनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 66, + "shloka": 9, + "text": "यतः सत्यं यतॊ धर्मॊ यतॊ हरीर आर्जवं यतः\nततॊ भवति गॊविन्दॊ यतः कृष्णस ततॊ जयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 66, + "shloka": 10, + "text": "पृथिवीं चान्तरिक्षं च दिवं च पुरुषॊत्तमः\nविचेष्टयति भूतात्मा करीडन्न इव जनार्दनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 66, + "shloka": 11, + "text": "स कृत्वा पाण्डवान सत्रं लॊकं संमॊहयन्न इव\nअधर्मनिरतान मूढान दग्धुम इच्छति ते सुतान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 66, + "shloka": 12, + "text": "कालचक्रं जगच चक्रं युगचक्रं च केशवः\nआत्मयॊगेन भगवान परिवर्तयते ऽनिशम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 66, + "shloka": 13, + "text": "कालस्य च हि मृत्यॊश च जङ्गम सथावरस्य च\nईशते भगवान एकः सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 66, + "shloka": 14, + "text": "ईशन्न अपि महायॊगी सर्वस्य जगतॊ हरिः\nकर्माण्य आरभते कर्तुं कीनाश इव दुर्बलः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 66, + "shloka": 15, + "text": "तेन वञ्चयते लॊकान मायायॊगेन केशवः\nये तम एव परपद्यन्ते न ते मुह्यन्ति मानवाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 67, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nकथं तवं माधवं वेत्थ सर्वलॊकमहेश्वरम\nकथम एनं न वेदाहं तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 67, + "shloka": 2, + "text": "विद्या राजन न ते विद्या मम विद्या न हीयते\nविद्या हीनस तमॊ धवस्तॊ नाभिजानाति केशवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 67, + "shloka": 3, + "text": "विद्यया तात जानामि तरियुगं मधुसूदनम\nकर्तारम अकृतं देवं भूतानां परभवाप्ययम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 67, + "shloka": 4, + "text": "गावल्गणे ऽतर का भक्तिर या ते नित्या जनार्दने\nयया तवम अभिजानासि तरियुगं मधुसूदनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 67, + "shloka": 5, + "text": "मायां न सेवे भद्रं ते न वृथाधर्मम आचरे\nशुद्धभावं गतॊ भक्त्या शास्त्राद वेद्मि जनार्दनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 67, + "shloka": 6, + "text": "दुर्यॊधन हृषीकेशं परपद्यस्व जनार्दनम\nआप्तॊ नः संजयस तात शरणं गच्छ केशवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 67, + "shloka": 7, + "text": "भगवान देवकीपुत्रॊ लॊकं चेन निहनिष्यति\nपरवदन्न अर्जुने सख्यं नाहं गच्छे ऽदय केशवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 67, + "shloka": 8, + "text": "[तढृ]\nअवाग गान्धारि पुत्रास ते गच्छत्य एष सुदुर्मतिः\nईर्ष्युर दुरात्मा मानी च शरेयसां वचनातिगः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 67, + "shloka": 9, + "text": "[ग]\nऐश्वर्यकामदुष्टात्मन वृद्धानां शासनातिग\nऐश्वर्यजीविते हित्वा पितरं मां च बालिश" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 67, + "shloka": 10, + "text": "वर्धयन दुर्हृदां परीतिं मां च शॊकेन वर्धयन\nनिहतॊ भीमसेनेन समर्तासि वचनं पितुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 67, + "shloka": 11, + "text": "दयितॊ ऽसि राजन कृष्णस्य धृतराष्ट्र निबॊध मे\nयस्य ते संजयॊ दूतॊ यस तवां शरेयसि यॊक्ष्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 67, + "shloka": 12, + "text": "जानात्य एष हृषीकेशं पुराणं यच च वै नवम\nशुश्रूषमाणम एकाग्रं मॊक्ष्यते महतॊ भयात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 67, + "shloka": 13, + "text": "वैचित्रवीर्य पुरुषाः करॊधहर्षतमॊ वृताः\nसिता बहुविधैः पाशैर ये न तुष्टाः सवकैर धनैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 67, + "shloka": 14, + "text": "यमस्य वशम आयान्ति काममूढाः पुनः पुनः\nअन्धनेत्रा यथैवान्धा नीयमानाः सवकर्मभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 67, + "shloka": 15, + "text": "एष एकायनः पन्था येन यान्ति मनीषिणः\nतं दृष्ट्वा मृत्युम अत्येति महांस तत्र न सज्जते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 67, + "shloka": 16, + "text": "अङ्गसंजय मे शंस पन्थानम अकुतॊभयम\nयेन गत्वा हृषीकेशं पराप्नुयां शान्तिम उत्तमाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 67, + "shloka": 17, + "text": "नाकृतात्मा कृतात्मानं जातु विद्याज जनार्दनम\nआत्मनस तु करियॊपायॊ नान्यत्रेन्द्रिय निग्रहात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 67, + "shloka": 18, + "text": "इन्द्रियाणाम उदीर्णानां कामत्यागॊ ऽपरमादतः\nअप्रमादॊ ऽविहिंसा च जञानयॊनिर असंशयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 67, + "shloka": 19, + "text": "इन्द्रियाणां यमे यत्तॊ भव राजन्न अतन्द्रितः\nबुद्धिश च मा ते चयवतु नियच्छैतां यतस ततः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 67, + "shloka": 20, + "text": "एतज जञानं विदुर विप्रा धरुवम इन्द्रियधारणम\nएतज जञानं च पन्थाश च येन यान्ति मनीषिणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 67, + "shloka": 21, + "text": "अप्राप्यः केशवॊ राजन्न इन्द्रियौर अजितैर नृभिः\nआगमाधिगतॊ यॊगाद वशीतत्त्वे परसीदति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 68, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nभूयॊ मे पुण्डरीकाक्षं संजयाचक्ष्व पृच्छते\nनाम कर्मार्थवित तात पराप्नुयां पुरुषॊत्तमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 68, + "shloka": 2, + "text": "शरुतं मे तस्य देवस्य नाम निर्वचनं शुभम\nयावत तत्राभिजाने ऽहम अप्रमेयॊ हि केशवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 68, + "shloka": 3, + "text": "वसनात सर्वभूतानां वसुत्वाद देव यॊनितः\nवासुदेवस ततॊ वेद्यॊ वृषत्वाद वृष्णिर उच्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 68, + "shloka": 4, + "text": "मौनाद धयानाच च यॊगाच च विद्धि भारत माधवम\nसर्वतत्त्वलयाच चैव मधुहा मधुसूदनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 68, + "shloka": 5, + "text": "कृषिर भूवाचकः शब्दॊ णश च निर्वृति वाचकः\nकृष्णस तद्भावयॊगाच च कृष्णॊ भवति शाश्वतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 68, + "shloka": 6, + "text": "पुण्डरीकं परं धाम नित्यम अक्षयम अक्षरम\nतद्भावात पुण्डरीकाक्षॊ दस्यु तरासाज जनार्दनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 68, + "shloka": 7, + "text": "यतः सत्त्वं न चयवते यच च सत्त्वान न हीयते\nसत्त्वतः सात्वतस तस्माद अर्षभाद वृषभेक्षणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 68, + "shloka": 8, + "text": "न जायते जनित्र्यां यद अजस तस्माद अनीकजित\nदेवानां सवप्रकाशत्वाद दमाद दामॊदरं विदुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 68, + "shloka": 9, + "text": "हर्षात सौख्यात सुखैश्वर्याद धृषीकेशत्वम अश्नुते\nबाहुभ्यां रॊदसी बिभ्रन महाबाहुर इति समृतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 68, + "shloka": 10, + "text": "अधॊ न कषीयते जातु यस्मात तस्माद अधॊक्षजः\nनराणाम अयनाच चापि तेन नारायणः समृतः\nपूरणात सदनाच चैव ततॊ ऽसौ पुरुषॊत्तमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 68, + "shloka": 11, + "text": "असतश च सतश चैव सर्वस्य परभवाप्ययात\nसर्वस्य च सदा जञानात सर्वम एनं परचक्षते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 68, + "shloka": 12, + "text": "सत्ये परतिष्ठितः कृष्णः सत्यम अत्र परतिष्ठितम\nसत्यात सत्यं च गॊविन्दस तस्मात सत्यॊ ऽपि नामतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 68, + "shloka": 13, + "text": "विष्णुर विक्रमणाद एव जयनाज जिष्णुर उच्यते\nशाश्वतत्वाद अनन्तश च गॊविन्दॊ वेदनाद गवाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 68, + "shloka": 14, + "text": "अतत्त्वं कुरुते तत्त्वं तेन मॊहयते परजाः\nएवंविधॊ धर्मनित्यॊ भगवान मुनिभिः सह\nआगन्ता हिमहा बाहुर आनृशंस्यार्थम अच्युतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 69, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nचक्षुष्मतां वै सपृहयामि संजय; दरक्ष्यन्ति ये वासुदेवं समीपे\nविभ्राजमानं वपुषा परेण; परकाशयन्तं पर्दिशॊ दिशश च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 69, + "shloka": 2, + "text": "ईरयन्तं भारतीं भारतानाम; अभ्यर्चनीयां शंकरीं सृञ्जयानाम\nबुभूषद्भिर गरहणीयाम अनिन्द्यां; परासूनाम अग्रहणीय रूपाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 69, + "shloka": 3, + "text": "समुद्यन्तं सात्वतम एकवीरं; परणेतारम ऋषभं यादवानाम\nनिहन्तारं कषॊभणं शात्रवाणां; मुष्णन्तं च दविषतां वै यशांसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 69, + "shloka": 4, + "text": "दरष्टारॊ हि कुरवस तं समेता; महात्मानं शत्रुहणं वरेण्यम\nबरुवन्तं वाचम अनृशंस रूपां; वृष्णिश्रेष्ठं मॊहयन्तं मदीयान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 69, + "shloka": 5, + "text": "ऋषिं सनातनतमं विपश्चितं; वाचः समुद्रं कलशं यतीनाम\nअरिष्टनेमिं गरुडं सुपर्णं; पतिं परजानां भुवनस्य धाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 69, + "shloka": 6, + "text": "सहस्रशीर्षं पुरुषं पुराणम; अनादिमध्यान्तम अनन्त कीर्तिम\nशुक्रस्य धातारम अजं जनित्रं; परं परेभ्यः शरणं परपद्ये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 69, + "shloka": 7, + "text": "तरैलॊक्यनिर्माण करं जनित्रं; देवासुराणाम अथ नागरक्षसाम\nनराधिपानां विदुषां परधानम; इन्द्रानुजं तं शरणं परपद्ये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nसंजये परतियाते तु धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nअभ्यभाषत दाशार्हम ऋषभं सर्वसात्वताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 2, + "text": "अयं स कालः संप्राप्तॊ मित्राणां मे जनार्दन\nन च तवदन्यं पश्यामि यॊ न आपत्सु तारयेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 3, + "text": "तवां हि माधव संश्रित्य निर्भया मॊहदर्पितम\nधार्तराष्ट्रं सहामात्यं सवम अंशम अनुयुञ्ज्महे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 4, + "text": "यथा हि सर्वास्व आपत्सु पासि वृष्णीन अरिंदम\nतथा ते पाण्डवा रक्ष्याः पाह्य अस्मान महतॊ भयात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 5, + "text": "[भगवान]\nअयम अस्मि महाबाहॊ बरूहि यत ते विवक्षितम\nकरिष्यामि हि तत सर्वं यत तवं वक्ष्यसि भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 6, + "text": "शरुतं ते धृतराष्ट्रस्य सपुत्रस्य चिकीर्षितम\nएतद धि सकलं कृष्ण संजयॊ मां यद अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 7, + "text": "तन मतं धृतराष्ट्रस्य सॊ ऽसयात्मा विवृतान्तरः\nयथॊक्तं दूत आचष्टे वध्यः सयाद अन्यथा बरुवन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 8, + "text": "अप्रदानेन राज्यस्य शान्तिम अस्मासु मार्गति\nलुब्धः पापेन मनसा चरन्न असमम आत्मनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 9, + "text": "यत तद दवादश वर्षाणि वने निर्व्युषिता वयम\nछद्मना शरदं चैकां धृतराष्ट्रस्य शासनात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 10, + "text": "सथाता नः समये तस्मिन धृतराष्ट्र इति परभॊ\nनाहास्म समयं कृष्ण तद धि नॊ बराह्मणा विदुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 11, + "text": "वृद्धॊ राजा धृतराष्ट्रः सवधर्मं नानुपश्यति\nपश्यन वा पुत्रगृद्धित्वान मन्दस्यान्वेति शासनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 12, + "text": "सुयॊधन मते तिष्ठन राजास्मासु जनार्दन\nमिथ्या चरति लुब्धः संश चरन परियम इवात्मनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 13, + "text": "इतॊ दुःखतरं किं नु यत्राहं मातरं ततः\nसंविधातुं न शक्नॊमि मित्राणां वा जनार्दन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 14, + "text": "काशिभिश चेदिपाञ्चालैर मत्स्यैश च मधुसूदन\nभवता चैव नाथेन पञ्च गरामा वृता मया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 15, + "text": "कुश सथलं वृकस्थलम आसन्दी वारणावतम\nअवसानं च गॊविन्द किं चिद एवात्र पञ्चमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 16, + "text": "पञ्च नस तात दीयन्तां गरामा वा नगराणि वा\nवसेम सहिता येषु मा च नॊ भरता नशन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 17, + "text": "न च तान अपि दुष्टात्मा धार्तराष्ट्रॊ ऽनुमन्यते\nसवाम्यम आत्मनि मत्वासाव अतॊ दुःखतरं नु किम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 18, + "text": "कुले जातस्य वृद्धस्य परवित्तेषु गृध्यतः\nलॊभः परज्ञानम आहन्ति परज्ञा हन्ति हता हरियम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 19, + "text": "हरीर हता बाधते धर्मं धर्मॊ हन्ति हतः शरियम\nशरीर हता पुरुषं हन्ति पुरुषस्यास्वता वधः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 20, + "text": "अस्वतॊ हि निवर्तन्ते जञातयः सुहृदर्त्विजः\nअपुष्पाद अफलाद वृक्षाद यथा तात पतत्रिणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 21, + "text": "एतच च मरणं तात यद अस्मात पतिताद इव\nजञातयॊ विनिवर्तन्ते परेतसत्त्वाद इवासवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 22, + "text": "नातः पापीयसीं कां चिद अवस्थां शम्बरॊ ऽबरवीत\nयत्र नैवाद्य न परातर भॊजनं पतिदृश्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 23, + "text": "धनम आहुः परं धर्मं धने सर्वं परतिष्ठितम\nजीवन्ति धनिनॊ लॊके मृता ये तव अधना नराः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 24, + "text": "ये धनाद अपकर्षन्ति नरं सवबलम आश्रिताः\nते धर्मम अर्थं कामं च परमथ्नन्ति नरं च तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 25, + "text": "एताम अवस्थां पराप्यैके मरणं वव्रिरे जनाः\nगरामायैके वनायैके नाशायैके पवव्रजुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 26, + "text": "उन्मादम एके पुष्यन्ति यान्त्य अन्ये दविषतां वशम\nदास्यम एके निगच्छन्ति परेषाम अर्थहेतुना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 27, + "text": "आपद एवास्य मरणात पुरुषस्य गरीयसी\nशरियॊ विनाशस तद धयस्य निमित्तं धर्मकामयॊः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 28, + "text": "यद अस्य धर्म्यं मरणं शाश्वतं लॊकवर्त्म तत\nसमन्तात सर्वभूतानां न तद अत्येति कश चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 29, + "text": "न तथा बाध्यते कृष्ण परकृत्या निर्धनॊ जनः\nयथा भद्रां शरियं पराप्य तया हीनः सुखैधितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 30, + "text": "स तदात्मापराधेन संप्राप्तॊ वयसनं महत\nसेन्द्रान गर्हयते देवान नात्मानं च कथं चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 31, + "text": "न चास्मिन सर्वशास्त्राणि परतरन्ति निगर्हणाम\nसॊ ऽभिक्रुध्यति भृत्यानां सुहृदश चाभ्यसूयति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 32, + "text": "तं तदा मन्युर एवैति स भूयः संप्रमुह्यति\nस मॊहवशम आपन्नः करूरं कर्म निषेवते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 33, + "text": "पापकर्मात्ययायैव संकरं तेन पुष्यति\nसंकरॊ नरकायैव सा काष्ठा पापकर्मणाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 34, + "text": "न चेत परबुध्यते कृष्ण नरकायैव गच्छति\nतस्य परबॊधः परज्ञैव परज्ञा चक्षुर न रिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 35, + "text": "परज्ञा लाभे हि पुरुषः शास्त्राण्य एवान्ववेक्षते\nशास्त्रनित्यः पुनर धर्मं तस्य हरीर अङ्गम उत्तमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 36, + "text": "हरीमान हि पापं परद्वेष्टि तस्य शरीर अभिवर्धते\nशरीमान स यावद भवति तावद भवति पूरुषः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 37, + "text": "धर्मनित्यः परशान्तात्मा कार्ययॊगवहः सदा\nनाधर्मे कुरुते बुद्धिं न च पापेषु वर्तते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 38, + "text": "अह्रीकॊ वा विमूढॊ वा नैव सत्री न पुनः पुमान\nनास्याधिकारॊ धर्मे ऽसति यथा शूद्रस तथैव सः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 39, + "text": "हरीमान अवति देवांश च पितॄन आत्मानम एव च\nतेनामृतत्वं वरजति सा काष्ठा पुण्यकर्मणाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 40, + "text": "तद इदं मयि ते दृष्टं परत्यक्षं मधुसूदन\nयथा राज्यात परिभ्रष्टॊ वसामि वसतीर इमाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 41, + "text": "ते वयं न शरियं हातुम अलं नयायेन केन चित\nअत्र नॊ यतमानानां वधश चेद अपि साधु तत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 42, + "text": "तत्र नः परथमः कल्पॊ यद वयं ते च माधव\nपरशान्ताः समभूताश च शरियं तान अश्नुवीमहि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 43, + "text": "तत्रैषा परमा काष्ठा रौद्रकर्म कषयॊदया\nयद वयं हौरवान हत्वा तानि राष्ट्राण्य अशीमहि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 44, + "text": "ये पुनः सयुर असंबद्धा अनार्याः कृष्ण शत्रवः\nतेषाम अप्य अवधः कार्यः किं पुनर ये सयुर ईदृशाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 45, + "text": "जञातयश च हि भूयिष्ठाः सहाया गुरवश च नः\nतेषां वधॊ ऽतिपापीयान किं नु युद्धे ऽसति शॊभनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 46, + "text": "पापः कषत्रिय धर्मॊ ऽयं वयं च कषत्रबान्धवाः\nस नः सवधर्मॊ ऽधर्मॊ वा वृत्तिर अन्या विगर्हिता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 47, + "text": "शूद्रः करॊति शुश्रूषां वैश्या विपणि जीविनः\nवयं वधेन जीवामः कपालं बराह्मणैर वृतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 48, + "text": "कषत्रियः कषत्रियं हन्ति मत्स्यॊ मत्स्येन जीवति\nशवा शवानं हन्ति दाशार्ह पश्य धर्मॊ यथागतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 49, + "text": "युद्धे कृष्ण कलिर नित्यं पराणाः सीदन्ति संयुगे\nबलं तु नीतिमात्राय हठे जयपराजयौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 50, + "text": "नात्मच छन्देन भूतानां जीवितं मरणं तथा\nनाप्य अकाले सुखं पराप्यं दुःखं वापि यदूत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 51, + "text": "एकॊ हय अपि बहून हन्ति घनन्त्य एकं बहवॊ ऽपय उत\nशूरं कापुरुषॊ हन्ति अयशस्वी यशस्विनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 52, + "text": "जयश चैवॊभयॊर दृष्ट उभयॊश च पराजयः\nतथैवापचयॊ दृष्टॊ वयपयाने कषयव्ययौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 53, + "text": "सर्वथा वृजिनं युद्धं कॊ घनन न परतिहन्यते\nहतस्य च हृषीकेश समौ जयपराजयौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 54, + "text": "पराजयश च मरणान मन्ये नैव विशिष्यते\nयस्य सयाद विजयः कृष्ण तस्याप्य अपचयॊ धरुवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 55, + "text": "अन्ततॊ दयितं घनन्ति के चिद अप्य अपरे जनाः\nतस्याङ्गबलहीनस्य पुत्रान भरातॄन अपश्यतः\nनिर्वेदॊ जीविते कृष्ण सर्वतश चॊपजायते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 56, + "text": "ये हय एव वीरा हरीमन्त आर्याः करुणवेदिनः\nत एव युद्धे हन्यन्ते यवीयान मुच्यते जनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 57, + "text": "हत्वाप्य अनुशयॊ नित्यं परान अपि जनार्दन\nअनुबन्धश च पापॊ ऽतर शेषश चाप्य अवशिष्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 58, + "text": "शेषे हि बलम आसाद्य न शेषम अवषेषयेत\nसर्वॊच्छेदे च यतते वैरस्यान्त विधित्सया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 59, + "text": "जयॊ वैरं परसृजति दुःखम आस्ते पराजितः\nसुखं परशान्तः सवपिति हित्वा जयपराजयौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 60, + "text": "जातवैरश च पुरुषॊ दुःखं सवपिति नित्यदा\nअनिर्वृतेन मनसा स सर्प इव वेश्मनि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 61, + "text": "उत्सादयति यः सर्वं यशसा स वियुज्यते\nअकीर्तिं सर्वभूतेषु शाश्वतीं स नियच्छति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 62, + "text": "न हि वैराणि शाम्यन्ति दीर्घकालकृतान्य अपि\nआख्यातारश च विद्यन्ते पुमांश चॊत्पद्यते कुले" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 63, + "text": "न चापि वैरं वैरेण केशव वयुपशाम्यति\nहविषाग्निर यथा कृष्ण भूय एवाभिवर्धते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 64, + "text": "अतॊ ऽनयथा नास्ति शान्तिर नित्यम अन्तरम अन्ततः\nअन्तरं लिप्समानानाम अयं दॊषॊ निरन्तरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 65, + "text": "पौरुषेयॊ हि बलवान आधिर हृदयबाधनः\nतस्य तयागेन वा शान्तिर निवृत्त्या मनसॊ ऽपि वा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 66, + "text": "अथ वा मूलघातेन दविषतां मधुसूदन\nफलनिर्वृत्तिर इद्धा सयात तन नृशंसतरं भवेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 67, + "text": "या तु तयागेन शान्तिः सयात तद ऋते वध एव सः\nसंशयाच च समुच्छेदाद दविषताम आत्मनस तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 68, + "text": "न च तयक्तुं तद इच्छामॊ न चेच्छामः कुलक्षयम\nअत्र या परणिपातेन शान्तिः सैव गरीयसी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 69, + "text": "सर्वथा यतमानानाम अयुद्धम अभिकाङ्क्षताम\nसान्त्वे परतिहते युद्धं परसिद्धम अपराक्रमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 70, + "text": "परतिघातेन सान्त्वस्य दारुणं संप्रवर्तते\nतच छुनाम इव गॊपादे पण्डितैर उपलक्षितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 71, + "text": "लाङ्गूलचालनं कष्वेडः परतिरावॊ विवर्तनम\nदन्तदर्शनम आरावस ततॊ युद्धं परवर्तते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 72, + "text": "तत्र यॊ बलवान कृष्ण जित्वा सॊ ऽतति तद आमिषम\nएवम एव मनुष्येषु विशेषॊ नास्ति कश चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 73, + "text": "सर्वथा तव एतद उचितं दुर्बलेषु बलीयसाम\nअनादरॊ विरॊधश च परणिपाती हि दुर्बलः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 74, + "text": "पिता राजा च वृद्धश च सर्वथा मानम अर्हति\nतस्मान मान्यश च पूज्यश च धृतराष्ट्रॊ जनार्दन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 75, + "text": "पुत्रस्नेहस तु बलवान धृतराष्ट्रस्य माधव\nसपुत्रवशम आपन्नः परणिपातं परहास्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 76, + "text": "तत्र किं मन्यसे कृष्ण पराप्तकालम अनन्तरम\nकथम अर्थाच च धर्माच च न हीयेमहि माधव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 77, + "text": "ईदृशे हय अर्थकृच्छ्रे ऽसमिन कम अन्यं मधुसूदन\nउपसंप्रष्टुम अर्हामि तवाम ऋते पुरुषॊत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 78, + "text": "परियश च परियकामश च गतिज्ञः सर्वकर्मणाम\nकॊ हि कृष्णास्ति नस तवादृक सर्वनिश्चयवित सुहृत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 79, + "text": "एवम उक्तः परत्युवाच धर्मराजं जनार्दनः\nउभयॊर एव वाम अर्थे यास्यामि कुरुसंसदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 80, + "text": "शमं तत्र लभेयं चेद युष्मदर्थम अहापयन\nपुण्यं मे सुमहद राजंश चरितं सयान महाफलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 81, + "text": "मॊचयेयं मृत्युपाशात संरब्धान कुरुसृञ्जयान\nपाण्डवान धार्तराष्ट्रांश च सर्वां च पृथिवीम इमाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 82, + "text": "न ममैतन मतं कृष्ण यत तवं यायाः कुरून परति\nसुयॊधनः सूक्तम अपि न करिष्यति ते वचः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 83, + "text": "समेतं पार्थिवं कषत्रं सुयॊधन वशानुगम\nतेषां मध्यावतरणं तव कृष्ण न रॊचये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 84, + "text": "न हि नः परीणयेद दरव्यं न देवत्वं कुतः सुखम\nन च सर्वामरैश्वर्यं तव रॊधेन माधव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 85, + "text": "[भगवान]\nजानाम्य एतां महाराज धार्तराष्ट्रस्य पापताम\nअवाच्यास तु भविष्यामः सर्वलॊके महीक्षिताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 86, + "text": "न चापि मम पर्याप्ताः सहिताः सर्वपार्थिवाः\nकरुद्धस्य परमुखे सथातुं सिंहस्येवेतरे मृगाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 87, + "text": "अथ चेत ते परवर्तेरन मयि किं चिद असांप्रतम\nनिर्दहेयं कुरून सर्वान इति मे धीयते मतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 88, + "text": "न जातु गमनं तत्र भवेत पार्थ निरर्थकम\nअर्थप्राप्तिः कदा चित सयाद अन्ततॊ वाप्य अवाच्यता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 89, + "text": "यत तुभ्यं रॊचते कृष्ण सवस्ति पराप्नुहि कौरवान\nकृतार्थं सवस्तिमन्तं तवां दरक्ष्यामि पुनरागतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 90, + "text": "विष्वक्सेन कुरून गत्वा भारताञ शमयेः परभॊ\nयथा सर्वे सुमनसः सह सयामः सुचेतसः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 91, + "text": "भराता चासि सखा चासि बीभत्सॊर मम च परियः\nसौहृदेनाविशङ्क्यॊ ऽसि सवस्ति पराप्नुहि भूतये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 92, + "text": "अस्मान वेत्थ परान वेत्थ वेत्थार्थं वेत्थ भाषितम\nयद यद अस्मद्धितं कृष्ण तत तद वाच्यः सुयॊधनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 70, + "shloka": 93, + "text": "यद यद धर्मेण संयुक्तम उपपद्येद धितं वचः\nतत तत केशव भाषेथाः सान्त्वं वा यदि वेतरत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 1, + "text": "[भगवान]\nसंजयस्य शरुतं वाक्यं भवतश च शरुतं मया\nसर्वं जानाम्य अभिप्रायं तेषां च भवतश च यः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 2, + "text": "तव धर्माश्रिता बुद्धिस तेषां वैराश्रिता मतिः\nयद अयुद्धेन लभ्येत तत ते बहुमतं भवेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 3, + "text": "न च तन नैष्ठिकं कर्म कषत्रियस्य विशां पते\nआहुर आश्रमिणः सर्वे यद भैक्षं कषत्रियश चरेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 4, + "text": "जयॊ वधॊ वा संग्रामे धात्रा दिष्टः सनातनः\nसवधर्मः कषत्रियस्यैष कार्पण्यं न परशस्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 5, + "text": "न हि कार्पण्यम आस्थाय शक्या वृत्तिर युधिष्ठिर\nविक्रमस्व महाबाहॊ जहि शत्रून अरिंदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 6, + "text": "अतिगृद्धाः कृतस्नेहा दीर्घकालं सहॊषिताः\nकृतमित्राः कृतबला धार्तराष्ट्राः परंतप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 7, + "text": "न पर्यायॊ ऽसति यत साम्यं तवयि कुर्युर विशां पते\nबलवत्तां हि मन्यन्ते भीष्मद्रॊणकृपादिभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 8, + "text": "यावच च मार्दवेनैतान राजन्न उपचरिष्यसि\nतावद एते हरिष्यन्ति तव राज्यम अरिंदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 9, + "text": "नानुक्रॊशान न कार्पण्यान न च धर्मार्थकारणात\nअलं कर्तुं धारराष्ट्रास तव कामम अरिंदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 10, + "text": "एतद एव निमित्तं ते पाण्डवास तु यथा तवयि\nनान्वतप्यन्त कौपीनं तावत कृत्वापि दुष्करम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 11, + "text": "पितामहस्य दरॊणस्य विदुरस्य च धीमतः\nपश्यतां कुरुमुख्यानां सर्वेषाम एव तत्त्वतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 12, + "text": "दानशीलं मृदुं दान्तं धर्मकामम अनुव्रतम\nयत तवाम उपधिना राजन दयूतेनावञ्चयत तदा\nन चापत्रपते पापॊ नृशंसस तेन कर्मणा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 13, + "text": "तथाशीर समाचारे राजन मा परणयं कृथाः\nवध्यास ते सर्वलॊकस्य किं पुनस तव भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 14, + "text": "वाग्भिस तव अप्रतिरूपाभिर अतुदत स कनीयसम\nशलाघमानः परहृष्टः सन भाषते भरातृभिः सह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 15, + "text": "एतावत पाण्डवानां हि नास्ति किं चिद इह सवकम\nनामधेयं च गॊत्रं च तद अप्य एषां न शिष्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 16, + "text": "कालेन महता चैषां भविष्यति पराभवः\nपरकृतिं ते भजिष्यन्ति नष्टप्रकृतयॊ जनाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 17, + "text": "एताश चान्याश च परुषा वाचः स समुदीरयन\nशलाघते जञातिमध्ये सम तवयि पव्रजिते वनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 18, + "text": "ये तत्रासन समानीतास ते दृष्ट्वा तवाम अनागसम\nअश्रुकण्ठा रुदन्तश च सभायाम आसते तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 19, + "text": "न चैनम अभ्यनन्दंस ते राजानॊ बराह्मणैः सह\nसर्वे दुर्यॊधनं तत्र निन्दन्ति सम सभासदः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 20, + "text": "कुलीनस्य च या निन्दा वधश चामित्रकर्शन\nमहागुणॊ वधॊ राजन न तु निन्दा कुजीविका" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 21, + "text": "तदैव निहतॊ राजन यदैव निरपत्रपः\nनिन्दितश च महाराज पृथिव्यां सर्वराजसु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 22, + "text": "ईषत्कार्यॊ वधस तस्य यस्य चारित्रम ईदृशम\nपरस्कम्भन परतिस्तब्धश छिन्नमूल इव दरुमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 23, + "text": "वध्यः सर्प इवानार्यः सर्वलॊकस्य दुर्मतिः\nजह्य एनं तवम अमित्रघ्न मा राजन विचिकित्सिथाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 24, + "text": "सर्वथा तवत कषमं चैतद रॊचते च ममानघ\nयत तवं पितरि भीष्मे च परणिपातं समाचरेः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 25, + "text": "अहं तु सर्वलॊकस्य गत्वा छेत्स्यामि संशयम\nयेषाम अस्ति दविधा भावॊ राजन दुर्यॊधनं परति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 26, + "text": "मध्ये राज्ञाम अहं तत्र परातिपौरुषिकान गुणान\nतव संकीर्तयिष्यामि ये च तस्य वयतिक्रमाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 27, + "text": "बरुवतस तत्र मे वाक्यं धर्मार्थसहितं हितम\nनिशम्य पार्थिवाः सर्वे नानाजनपदेश्वराः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 28, + "text": "तवयि संप्रतिपत्स्यन्ते धर्मात्मा सत्यवाग इति\nतस्मिंश चाधिगमिष्यन्ति यथा लॊभाद अवर्तत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 29, + "text": "गर्हयिष्यामि चैवैनं पौरजानपदेष्व अपि\nवृद्धबालान उपादाय चातुर्वर्ण्यसमागमे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 30, + "text": "शमं चेद याचमानस तवं न धर्मं तत्र लप्स्यसे\nकुरून विगर्हयिष्यन्ति धृतराष्ट्रं च पार्थिवाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 31, + "text": "तस्मिँल लॊकपरित्यक्ते किं कार्यम अवशिष्यते\nहते दुर्यॊधने राजन यद अन्यत करियताम इति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 32, + "text": "यात्वा चाहं कुरून सर्वान युष्मदर्थम अहापयन\nयतिष्ये परशमं कर्तुं लक्षयिष्ये च चेष्टितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 33, + "text": "कौरवाणां परवृत्तिं च गत्वा युद्धाधिकारिकाम\nनिशाम्य विनिवर्तिष्ये जयाय तव भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 34, + "text": "सर्वथा युद्धम एवाहम आशंसामि परैः सह\nनिमित्तानि हि सर्वाणि तथा परादुर्भवन्ति मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 35, + "text": "मृगाः शकुन्ताश च वदन्ति घॊरं; हस्त्यश्वमुख्येषु निशामुखेषु\nघॊराणि रूपाणि तथैव चाग्निर; वर्णान बहून पुष्यति घॊररूपान\nमनुष्यलॊकक्षपणॊ ऽथ घॊरॊ; नॊ चेद अनुप्राप्त इहान्तकः सयात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 36, + "text": "शस्त्राणि पत्रं कवचान रथांश च; नागान धवजांश च परतिपादयित्वा\nयॊधाश च सर्वे कृतनिश्रमास ते; भवन्तु हस्त्यश्वरथेषु यत्ताः\nसांग्रामिकं ते यद उपार्जनीयं; सर्वं समग्रं कुरु तन नरेन्द्र" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 71, + "shloka": 37, + "text": "दुर्यॊधनॊ न हय अलम अद्य दातुं; जीवंस तवैतन नृपते कथं चित\nयत ते पुरस्ताद अभवत समृद्धं; दयूते हृतं पाण्डवमुख्यराज्यम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 72, + "shloka": 1, + "text": "[भीम]\nयथा यथैव शान्तिः सयात कुरूणां मधुसूदन\nतथा तथैव भाषेथा मा सम युद्धेन भीषयेः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 72, + "shloka": 2, + "text": "अमर्षी नित्यसंरब्धः शरेयॊ दवेषी महामनाः\nनॊग्रं दुर्यॊधनॊ वाच्यः साम्नैवैनं समाचरेः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 72, + "shloka": 3, + "text": "परकृत्या पापसत्त्वश च तुल्यचेताश च दस्युभिः\nऐश्वर्यमदमत्तश च कृतवैरश च पाण्डवैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 72, + "shloka": 4, + "text": "अदीर्घदर्शी निष्ठूरी कषेप्ता करूरपराक्रमः\nदीर्घमन्युर अनेयश च पापात्मा निकृतिप्रियः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 72, + "shloka": 5, + "text": "मरियेतापि न भज्येत नैव जह्यात सवकं मतम\nतादृशेन शमं कृष्ण मये परमदुष्करम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 72, + "shloka": 6, + "text": "सुहृदाम अप्य अवाचीनस तयक्तधर्मः परियानृतः\nपरतिहन्त्य एव सुहृदां वाचश चैव मनांसि च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 72, + "shloka": 7, + "text": "स मन्युवशम आपन्नः सवभावं दुष्टम आस्थितः\nसवभावात पापम अन्वेति तृणैस तुन्न इवॊरगः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 72, + "shloka": 8, + "text": "दुर्यॊधनॊ हि यत सेनः सर्वथा विदितस तव\nयच छीलॊ यत सवभावश च यद बलॊ यत पराक्रमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 72, + "shloka": 9, + "text": "पुरा परसन्नाः कुरवः सह पुत्रास तथा वयम\nइन्द्र जयेष्ठा इवाभूम मॊदमानाः स बान्धवाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 72, + "shloka": 10, + "text": "दुर्यॊधनस्य करॊधेन भारता मधुसूदन\nधक्ष्यन्ते शिशिरापाये वनानीव हुताशनैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 72, + "shloka": 11, + "text": "अष्टादशेमे राजानः परख्याता मधुसूदन\nये समुच्चिच्छिदुर जञातीन सुहृदश च स बान्धवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 72, + "shloka": 12, + "text": "असुराणां समृद्धानां जवलताम इव तेजसा\nपर्याय काले धर्मस्य पराप्ते बलिर अजायत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 72, + "shloka": 13, + "text": "हैहयानाम उदावर्तॊ नीपानां जनमेजयः\nबहुलस तालजङ्घानां कृमीणाम उद्धतॊ वसुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 72, + "shloka": 14, + "text": "अज बिन्दुः सुवीराणां सुराष्ट्राणां कुशर्द्धिकः\nअर्कजश च बलीहानां चीनानां धौतमूलकः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 72, + "shloka": 15, + "text": "हयग्रीवॊ विदेहानां वरप्रश च महौजसाम\nबाहुः सुन्दर वेगानां दीप्ताक्षाणां पुरूरवाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 72, + "shloka": 16, + "text": "सहजश चेदिमत्स्यानां परचेतानां बृहद्बलः\nधारणश चेन्द्र वत्सानां मुकुटानां विगाहनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 72, + "shloka": 17, + "text": "शमश च नन्दिवेगानाम इत्य एते कुलपांसनाः\nयुगान्ते कृष्ण संभूताः कुलेषु पुरुषाधमाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 72, + "shloka": 18, + "text": "अप्य अयं नः कुरूणां सयाद युगान्ते कालसंभृतः\nदुर्यॊधनः कुलाङ्गारॊ जघन्यः पापपूरुषः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 72, + "shloka": 19, + "text": "तस्मान मृदु शनैर एनं बरूया धर्मार्थसंहितम\nकामानुबन्ध बहुलं नॊग्रम उग्रपराक्रमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 72, + "shloka": 20, + "text": "अपि दुर्यॊधनं कृष्ण सर्वे वयम अधश चराः\nनीचैर भूत्वानुयास्यामॊ मा सम नॊ भरता नशन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 72, + "shloka": 21, + "text": "अप्य उदासीनवृत्तिः सयाद यथा नः कुरुभिः सह\nवासुदेव तथा कार्यं न कुरून अनयः सपृशेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 72, + "shloka": 22, + "text": "वाच्यः पितामहॊ वृद्धॊ ये च कृष्ण सभासदः\nभरातॄणाम अस्तु सौभ्रात्रं धार्तराष्ट्रः परशाम्यताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 72, + "shloka": 23, + "text": "अहम एतद बरवीम्य एवं राजा चैव परशंसति\nअर्जुनॊ नैव युद्धार्थी भूयसी हि दयार्जुने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 73, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nएतच छरुत्वा महाबाहुः केशवः परहसन्न इव\nअभूतपूर्वं भीमस्य मार्दवॊपगतं वचः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 73, + "shloka": 2, + "text": "गिरेर इव लघुत्वं तच छीतत्वम इव पावके\nमत्वा रामानुजः शौरिः शार्ङ्गधन्वा वृकॊदरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 73, + "shloka": 3, + "text": "संतेजयंस तदा वाग्भिर मातरिश्वेव पावकम\nउवाच भीमम आसीनं कृपयाभिपरिप्लुतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 73, + "shloka": 4, + "text": "तवम अन्यदा भीमसेन युद्धम एव परशंससि\nवधाभिनन्दिनः करूरान धार्तराष्ट्रान मिमर्दिषुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 73, + "shloka": 5, + "text": "न च सवपिषि जागर्षि नयुब्जः शेषे परंतप\nघॊराम अशान्तां रुशतीं सदा वाचं परभाषसे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 73, + "shloka": 6, + "text": "निःश्वसन्न अग्निवर्णेन सतप्तः सवेन मन्युना\nअप्रशान्त मना भीम स धूम इव पावकः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 73, + "shloka": 7, + "text": "एकान्ते निष्टनञ शेषे भारार्त इव दुर्बलः\nअपि तवां के चिद उन्मत्तं मन्यन्ते ऽतद्विदॊ जनाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 73, + "shloka": 8, + "text": "आरुज्य वृक्षान निर्मूलान गजः परिभुजन्न इव\nनिघ्नन पद्भिः कषितिं भीम निष्टनन परिधावसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 73, + "shloka": 9, + "text": "नास्मिञ जने ऽभिरमसे रहः कषियसि पाण्डव\nनान्यं निशि दिवा वापि कदा चिद अभिनन्दसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 73, + "shloka": 10, + "text": "अकस्मात समयमानश च रहस्य आस्से रुदन्न इव\nजान्वॊर मूर्धानम आधाय चिरम आस्से परमीलितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 73, + "shloka": 11, + "text": "भरुकुटिं च पुनः कुर्वन्न ओष्ठौ च विलिहन्न इव\nअभीक्ष्णं दृश्यसे भीम सर्वं तन मन्युकारितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 73, + "shloka": 12, + "text": "यथा पुरस्तात सविता दृश्यते शुक्रम उच्चरन\nयथा च पश्चान निर्मुक्तॊ धरुवं पर्येति रश्मिवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 73, + "shloka": 13, + "text": "तथा सत्यं बरवीम्य एतन नास्ति तस्य वयतिक्रमः\nहन्ताहं गदयाभ्येत्य दुर्यॊधनम अमर्षणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 73, + "shloka": 14, + "text": "इति सम मध्ये भरातॄणां सत्येनालभसे गदाम\nतस्य ते पशमे बुद्धिर धीयते ऽदय परंतप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 73, + "shloka": 15, + "text": "अहॊ युद्धप्रतीपानि युद्धकाल उपस्थिते\nपश्यसीवाप्रतीपानि किं तवां भीर भीम विन्दति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 73, + "shloka": 16, + "text": "अहॊ पार्थ निमित्तानि विपरीतानि पश्यसि\nसवप्नान्ते जागरान्ते च तस्मात परशमम इच्छसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 73, + "shloka": 17, + "text": "अहॊ नाशंससे किं चित पुंस्त्वं कलीब इवात्मनि\nकश्मलेनाभिपन्नॊ ऽसि तेन ते विकृतं मनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 73, + "shloka": 18, + "text": "उद्वेपते ते हृदयं मनस ते परविषीदति\nऊरुस्तम्भगृहीतॊ ऽसि तस्मात परशमम इच्छसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 73, + "shloka": 19, + "text": "अनित्यं किल मर्त्यस्य चित्तं पार्थ चलाचलम\nवातवेगप्रचलिता अष्ठीला शाल्मलेर इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 73, + "shloka": 20, + "text": "तवैषा विकृता बुद्धिर गवां वाग इव मानुषी\nमनांसि पाण्डुपुत्राणां मज्जयत्य अप्लवान इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 73, + "shloka": 21, + "text": "इदं मे महद आश्चर्यं पर्वतस्येव सर्पणम\nयदीदृशं परभाषेथा भीमसेनासमं वचः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 73, + "shloka": 22, + "text": "स दृष्ट्वा सवानि कर्माणि कुले जन्म च भारत\nउत्तिष्ठस्व विषादं मा कृथा वीर सथिरॊ भव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 73, + "shloka": 23, + "text": "न चैतद अनुरूपं ते यत ते गलानिर अरिंदम\nयद ओजसा न लभते कषत्रियॊ न तद अश्नुते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 74, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nतथॊक्तॊ वासुदेवेन नित्यमन्युर अमर्षणः\nसदश्ववत समाधावद बभाषे तदनन्तरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 74, + "shloka": 2, + "text": "अन्यथा मां चिकीर्षन्तम अन्यथा मन्यसे ऽचयुत\nपरणीत भावम अत्यन्तं युधि सत्यपराक्रमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 74, + "shloka": 3, + "text": "वेत्थ दाशार्ह सत्त्वं मे दीर्घकालं सहॊषितः\nउत वा मां न जानासि पलवन हरद इवाल्पवः\nतस्माद अप्रतिरूपाभिर वाग्भिर मां तवं समर्छसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 74, + "shloka": 4, + "text": "कथं हि भीमसेनं मां जानन कश चन माधव\nबरूयाद अप्रतिरूपाणि यथा मां वक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 74, + "shloka": 5, + "text": "तस्माद इदं परवक्ष्यामि वचनं वृष्णिनन्दन\nआत्मनः पौरुषं चैव बलं च न समं परैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 74, + "shloka": 6, + "text": "सर्वथा नार्य कर्मैतत परशंसा सवयम आत्मनः\nअतिवादापविद्धस तु वक्ष्यामि बलम आत्मनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 74, + "shloka": 7, + "text": "पश्येमे रॊदसी कृष्ण ययॊर आसन्न इमाः परजाः\nअचले चाप्य अनन्ते च परतिष्ठे सर्वमातरौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 74, + "shloka": 8, + "text": "यदीमे सहसा करुद्धे समेयातां शिले इव\nअमम एते निगृह्णीयां बाहुभ्यां सचराचरे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 74, + "shloka": 9, + "text": "पश्यैतद अन्तरं बाह्वॊर महापरिघयॊर इव\nय एतत पराप्य मुच्येत न तं पश्यामि पूरुषम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 74, + "shloka": 10, + "text": "हिमवांश च समुद्रश च वज्री च बलभित सवयम\nमयाभिपन्नं तरायेरन बलम आस्थाय न तरयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 74, + "shloka": 11, + "text": "युध्येयं कषत्रियान सर्वान पाण्डवेष्व आततायिनः\nअधः पादतलेनैतान अधिष्ठास्यामि भूतले" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 74, + "shloka": 12, + "text": "न हि तवं नाभिजानासि मम विक्रमम अच्युत\nयथा मया विनिर्जित्य राजानॊ वशगाः कृताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 74, + "shloka": 13, + "text": "अथ चेन मां न जानासि सूर्यस्येवॊद्यतः परभाम\nविगाढे युधि संबाधे वेत्स्यसे मां जनार्दन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 74, + "shloka": 14, + "text": "किं मात्यवाक्षीः परुषैर वरणं सूच्या इवानघ\nयथामति बरवीम्य एतद विद्धि माम अधिकं ततः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 74, + "shloka": 15, + "text": "दरष्टासि युधि संबाधे परवृत्ते वैशसे ऽहनि\nमया परणुन्नान मातङ्गान रथिनः सादिनस तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 74, + "shloka": 16, + "text": "तथा नरान अभिक्रुद्धं निघ्नन्तं कषत्रियर्षभान\nदरष्टा मां तवं च लॊकश च विकर्षन्तं वरान वरान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 74, + "shloka": 17, + "text": "न मे सीदन्ति मज्जानॊ न ममॊद्वेपते मनः\nसर्वलॊकाद अभिक्रुद्धान न भयं विद्यते मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 74, + "shloka": 18, + "text": "किं तु सौहृदम एवैतत कृपया मधुसूदन\nसर्वांस तितिक्षे संक्लेशान मा सम नॊ भरता नशन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 75, + "shloka": 1, + "text": "[भगवान]\nभावं जिज्ञासमानॊ ऽहं परणयाद इदम अब्रुवम\nन चाक्षेपान न पाण्डित्यान न करॊधान न विवक्षया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 75, + "shloka": 2, + "text": "वेदाहं तव माहात्म्यम उत ते वेद यद बलम\nउत ते वेद कर्माणि न तवां परिभवाम्य अहम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 75, + "shloka": 3, + "text": "यथा चात्मनि कल्याणं संभावयसि पाण्डव\nसहस्रगुणम अप्य एतत तवयि संभावयाम्य अहम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 75, + "shloka": 4, + "text": "यादृशे च कुले जन्म सर्वराजाभिपूजिते\nबन्धुभिश च सुहृद्भिश च भीम तवम असि तादृशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 75, + "shloka": 5, + "text": "जिज्ञासन्तॊ हि धर्मस्य संदिग्धस्य वृकॊदर\nपर्यायं न वयवस्यन्ति दैवमानुषयॊर जनाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 75, + "shloka": 6, + "text": "स एव हेतुर भूत्वा हि पुरुषस्यार्तसिद्धिषु\nविनाशे ऽपि स एवास्य संदिग्धं कर्म पौरुषम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 75, + "shloka": 7, + "text": "अन्यथा परिदृष्टानि कविभिर दॊषदर्शिभिः\nअन्यथा परिवर्तन्ते वेगा इव नभस्वतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 75, + "shloka": 8, + "text": "सुमन्त्रितं सुनीतं च नयायतश चॊपपादितम\nकृतं मानुष्यकं कर्म दैवेनापि विरुध्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 75, + "shloka": 9, + "text": "दैवम अप्य अकृतं कर्म पौरुषेण विहन्यते\nशीतम उष्णं तथा वर्षं कषुत्पिपासे च भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 75, + "shloka": 10, + "text": "यद अन्यद दिष्ट भावस्य पुरुषस्य सवयं कृतम\nतस्माद अनवरॊधश च विद्यते तत्र लक्षणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 75, + "shloka": 11, + "text": "लॊकस्य नान्यतॊ वृत्तिः पाण्डवान्यत्र कर्मणः\nएवं बुद्धिः परवर्तेत फलं सयाद उभयान्वयात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 75, + "shloka": 12, + "text": "य एवं कृतबुद्धिः सन कर्मस्व एव परवर्तते\nनासिद्धौ वयथते तस्य न सिद्धौ हर्षम अश्नुते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 75, + "shloka": 13, + "text": "तत्रेयम अर्थमात्रा मे भीमसेन विवक्षिता\nनैकान्त सिद्धिर मन्तव्या कुरुभिः सह संयुगे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 75, + "shloka": 14, + "text": "नातिप्रणीत रश्मिः सयात तथा भवति पर्यये\nविषादम अर्छेद गलानिं वा एतदर्थं बरवीमि ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 75, + "shloka": 15, + "text": "शवॊभूते धृतराष्ट्रस्य समीपं पराप्य पाण्डव\nयतिष्ये परशमं कर्तुं युष्मदर्थम अहापयन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 75, + "shloka": 16, + "text": "शमं चेत ते करिष्यन्ति ततॊ ऽनन्तं यशॊ मम\nभवतां च कृतः कामस तेषां च शरेय उत्तमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 75, + "shloka": 17, + "text": "ते चेद अभिनिवेक्ष्यन्ति नाभ्युपैष्यन्ति मे वचः\nकुरवॊ युद्धम एवात्र रौद्रं कर्म भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 75, + "shloka": 18, + "text": "अस्मिन युद्धे भीमसेन तवयि भारः समाहितः\nधूर अर्जुनेन धार्या सयाद वॊढव्य इतरॊ जनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 75, + "shloka": 19, + "text": "अहं हि यन्ता बीभत्सॊर भविता संयुगे सति\nधनंजयस्यैष कामॊ न हि युद्धं न कामये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 75, + "shloka": 20, + "text": "तस्माद आशङ्कमानॊ ऽहं वृकॊदर मतिं तव\nतुदन्न अक्लीबया वाचा तेजस ते समदीपयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 76, + "shloka": 1, + "text": "[अर्जुन]\nउक्तं युधिष्ठिरेणैव यावद वाच्यं जनार्दन\nतव वाक्यं तु मे शरुत्वा परतिभाति परंतप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 76, + "shloka": 2, + "text": "नैव परशमम अत्र तवं मन्यसे सुकरं परभॊ\nलॊभाद वा धृतराष्ट्रस्य दैन्याद वा समुपस्थितात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 76, + "shloka": 3, + "text": "अफलं मन्यसे चापि पुरुषस्य पराक्रमम\nन चान्तरेण कर्माणि पौरुषेण फलॊदयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 76, + "shloka": 4, + "text": "तद इदं भाषितं वाक्यं तथा च न तथैव च\nन चैतद एवं दरष्टव्यम असाध्यम इति किं चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 76, + "shloka": 5, + "text": "किं चैतन मन्यसे कृच्छ्रम अस्माकं पापम आदितः\nकुर्वन्ति तेषां कर्माणि येषां नास्ति फलॊदयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 76, + "shloka": 6, + "text": "संपाद्यमानं सम्यक च सयात कर्म सफलं परभॊ\nस तथा कृष्ण वर्तस्व यथा शर्म भवेत परैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 76, + "shloka": 7, + "text": "पाण्डवानां कुरूणां च भवान परमकः सुहृत\nसुराणाम असुराणां च यथा वीर परजापतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 76, + "shloka": 8, + "text": "कुरूणां पाण्डवानां च परतिपत्स्व निरामयम\nअस्मद्धितम अनुष्ठातुं न मन्ये तव दुष्करम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 76, + "shloka": 9, + "text": "एवं चेत कार्यताम एति कार्यं तव जनार्दन\nगमनाद एवम एव तवं करिष्यसि न संशयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 76, + "shloka": 10, + "text": "चिकीर्षितम अथान्यत ते तस्मिन वीर दुरात्मनि\nभविष्यति तथा सर्वं यथा तव चिकीर्षितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 76, + "shloka": 11, + "text": "शर्म तैः सह वा नॊ ऽसतु तव वा यच चिकीर्षितम\nविचार्यमाणॊ यः कामस तव कृष्ण स नॊ गुरुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 76, + "shloka": 12, + "text": "न स नार्हति दुष्टात्मा वधं ससुत बान्धवः\nयेन धर्मसुते दृष्ट्वा न सा शरीर उपमर्षिता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 76, + "shloka": 13, + "text": "यच चाप्य अपश्यतॊपायं धर्मिष्ठं मधुसूदन\nउपायेन नृशंसेन हृता दुर्द्यूत देविना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 76, + "shloka": 14, + "text": "कथं हि पुरुषॊ जातः कषत्रियेषु धनुर्धरः\nसमाहूतॊ निवर्तेत पराणत्यागे ऽपय उपस्थिते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 76, + "shloka": 15, + "text": "अधमेण जितान दृष्ट्वा वने परव्रजितांस तथा\nवध्यतां मम वार्ष्णेय निर्गतॊ ऽसौ सुयॊधनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 76, + "shloka": 16, + "text": "न चैतद अद्भुतं कृष्ण मित्रार्थे यच चिकीर्षसि\nकरिया कथं नु मुख्या सयान मृदुना वेतरेण वा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 76, + "shloka": 17, + "text": "अथ वा मन्यसे जयायान वधस तेषाम अनन्तरम\nतद एव करियताम आशु न विचार्यम अतस तवया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 76, + "shloka": 18, + "text": "जानासि हि यथा तेन दरौपदी पापबुद्धिना\nपरिक्लिष्टा सभामध्ये तच च तस्यापि मर्षितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 76, + "shloka": 19, + "text": "स नाम सम्यग वर्तेत पाण्डवेष्व इति माधव\nन मे संजायते बुद्धिर बीजम उप्तम इवॊषरे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 76, + "shloka": 20, + "text": "तस्माद यन मन्यसे युक्तं पाण्डवानां च यद धितम\nतद आशु कुरु वार्ष्णेय यन नः कार्यम अनन्तरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 77, + "shloka": 1, + "text": "[भगवान]\nएवम एतन महाबाहॊ यथा वदसि पाण्डव\nसर्वं तव इदं समायत्तं बीभत्सॊ कर्मणॊर दवयॊः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 77, + "shloka": 2, + "text": "कषेत्रं हि रसवच छुद्धं कर्षकेणॊपपादितम\nऋते वर्षं न कौन्तेय जातु निर्वर्तयेत फलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 77, + "shloka": 3, + "text": "तत्र वै पौरुषं बरूयुर आसेकं यत्नकारितम\nतत्र चापि धरुवं पश्येच छॊषणं दैवकारितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 77, + "shloka": 4, + "text": "तद इदं निश्चितं बुद्ध्या पूर्वैर अपि महात्मभिः\nदैवे च मानुषे चैव संयुक्तं लॊककारणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 77, + "shloka": 5, + "text": "अहं हि तत करिष्यामि परं पुरुषकारतः\nदैवं तु न मया शक्यं कर्म कर्तुं कथं चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 77, + "shloka": 6, + "text": "स हि धर्मं च सत्यं च तयक्त्वा चरति दुर्मतिः\nन हि संतप्यते तेन तथारूपेण कर्मणा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 77, + "shloka": 7, + "text": "तां चापि बुद्धिं पापिष्ठां वर्धयन्त्य अस्य मन्त्रिणः\nशकुनिः सूतपुत्रश च भराता दुःशासनस तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 77, + "shloka": 8, + "text": "स हि तयागेन राज्यस्य न शमं समुपेष्यति\nअन्तरेण वधात पार्थ सानुबन्धः सुयॊधनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 77, + "shloka": 9, + "text": "न चापि परणिपातेन तयक्तुम इच्छति धर्मराट\nयाच्यमानस तु राज्यं स न परदास्यति दुर्मतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 77, + "shloka": 10, + "text": "न तु मन्ये स तद वाच्यॊ यद युधिष्ठिर शासनम\nउक्तं परयॊजनं तत्र धर्मराजेन भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 77, + "shloka": 11, + "text": "तथा पापस तु तत सर्वं न करिष्यति कौरवः\nतस्मिंश चाक्रियमाणे ऽसौ लॊकवध्यॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 77, + "shloka": 12, + "text": "मम चापि स वध्यॊ वै जगतश चापि भारत\nयेन कौमारके यूयं सर्वे विप्रकृतास तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 77, + "shloka": 13, + "text": "विप्रलुप्तं च वॊ राज्यं नृशंसेन दुरात्मना\nन चॊपशाम्यते पापः शरियं दृष्ट्वा युधिष्ठिरे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 77, + "shloka": 14, + "text": "असकृच चाप्य अहं तेन तवत्कृते पार्थ भेदितः\nन मया तद्गृहीतं च पापं तस्य चिकीर्षितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 77, + "shloka": 15, + "text": "जानासि हि महाबाहॊ तवम अप्य अस्य परं मतम\nपरियं चिकीर्षमाणं च धर्मराजस्य माम अपि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 77, + "shloka": 16, + "text": "स जानंस तस्य चात्मानं मम चैव परं मतम\nअजानन्न इव चाकस्माद अर्जुनाद्याभिशङ्कसे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 77, + "shloka": 17, + "text": "यच चापि परमं दिव्यं तच चाप्य अवगतं तवया\nविधानविहितं पार्थ कथं शर्म भवेत परैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 77, + "shloka": 18, + "text": "यत तु वाचा मया शक्यं कर्मणा चापि पाण्डव\nकरिष्ये तद अहं पार्थ न तव आशंसे शमं परैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 77, + "shloka": 19, + "text": "कथं गॊहरणे बरूयाद इच्छञ शर्म तथाविधम\nयाच्यमानॊ ऽपि भीष्मेण संवत्सरगते ऽधवनि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 77, + "shloka": 20, + "text": "तदैव ते पराभूता यदा संकल्पितास तवया\nलवशः कषणशश चापि न च तुष्टः सुयॊधनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 77, + "shloka": 21, + "text": "सर्वथा तु मया कार्यं धर्मराजस्य शासनम\nविभाव्यं तस्य भूयश च कर्म पापं दुरात्मनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 78, + "shloka": 1, + "text": "[नकुल]\nउक्तं बहुविधं वाक्यं धर्मराजेन माधव\nधर्मज्ञेन वदान्येन धर्मयुक्तं च तत्त्वतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 78, + "shloka": 2, + "text": "मतम आज्ञाय राज्ञश च भीमसेनेन माधव\nसंशमॊ बाहुवीर्यं च खयापितं माधवात्मनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 78, + "shloka": 3, + "text": "तथैव फल्गुनेनापि यद उक्तं तत तवया शरुतम\nआत्मनश च मतं वीर कथितं भवतासकृत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 78, + "shloka": 4, + "text": "सर्वम एतद अतिक्रम्य शरुत्वा परमतं भवान\nयत पराप्तकालं मन्येथास तत कुर्याः पुरुषॊत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 78, + "shloka": 5, + "text": "तस्मिंस तस्मिन निमित्ते हि मतं भवति केशव\nपराप्तकालं मनुष्येण सवयं कार्यम अरिंदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 78, + "shloka": 6, + "text": "अन्यथा चिन्तितॊ हय अर्थः पुनर भवति सॊ ऽनयथा\nअनित्य मतयॊ लॊके नराः पुरुषसत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 78, + "shloka": 7, + "text": "अन्यथा बुद्धयॊ हय आसन्न अस्मासु वनवासिषु\nअदृश्येष्व अन्यथा कृष्ण दृश्येषु पुनर अन्यथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 78, + "shloka": 8, + "text": "अस्माकम अपि वार्ष्णेय वने विचरतां तदा\nन तथा परणयॊ राज्ये यथा संप्रति वर्तते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 78, + "shloka": 9, + "text": "निवृत्तवनवासान नः शरुत्वा वीर समागताः\nअक्षौहिण्यॊ हि सप्तेमास तवत्प्रसादाज जनार्दन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 78, + "shloka": 10, + "text": "इमान हि पुरुषव्याघ्रान अचिन्त्यबलपौरुषान\nआत्तशस्त्रान रणे दृष्ट्वा न वयथेद इह कः पुमान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 78, + "shloka": 11, + "text": "स भवान कुरुमध्ये तं सान्त्वपूर्वं भयान्वितम\nबरूयाद वाक्यं यथा मन्दॊ न वयथेत सुयॊधनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 78, + "shloka": 12, + "text": "युधिष्ठिरं भीमसेनं बीभत्सुं चापराजितम\nसहदेवं च मां चैव तवां च रामं च केशव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 78, + "shloka": 13, + "text": "सात्यकिं च महावीर्यं विराटं च सहात्मजम\nदरुपदं च सहामात्यं धृष्टद्युम्नं च पार्षतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 78, + "shloka": 14, + "text": "काशिराजं च विक्रान्तं धृष्टकेतुं च चेदिपम\nमांसशॊणितभृन मर्त्यः परतियुध्येत कॊ युधि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 78, + "shloka": 15, + "text": "स भवान गमनाद एव साधयिष्यत्य असंशयम\nइष्टम अर्थं महाबाहॊ धर्मराजस्य केवलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 78, + "shloka": 16, + "text": "विदुरश चैव भीष्मश च दरॊणश च सह बाह्लिकः\nशरेयः समर्था विज्ञातुम उच्यमानं तवयानघ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 78, + "shloka": 17, + "text": "ते चैनम अनुनेष्यन्ति धृतराष्ट्रं जनाधिपम\nतं च पापसमाचारं सहामात्यं सुयॊधनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 78, + "shloka": 18, + "text": "शरॊता चार्थस्य विदुरस तवं च वक्ता जनार्दन\nकम इवार्थं विवर्तन्तं सथापयेतां न वर्त्मनि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 79, + "shloka": 1, + "text": "[सहदेव]\nयद एतत कथितं राज्ञा धर्म एष सनातनः\nयथा तु युद्धम एव सयात तथा कार्यम अरिंदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 79, + "shloka": 2, + "text": "यदि परशमम इच्छेयुः कुरवः पाण्डवैः सह\nतथापि युद्धं दाशार्ह यॊजयेथाः सहैव तैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 79, + "shloka": 3, + "text": "कथं नु दृष्ट्वा पाञ्चालीं तथा कलिष्टां सभा गताम\nअवधेन परशाम्येत मम मन्युः सुयॊधने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 79, + "shloka": 4, + "text": "यदि भीमार्जुनौ कृष्ण धर्मराजश च धार्मिकः\nधर्मम उत्सृज्य तेनाहं यॊद्धुम इच्छामि संयुगे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 79, + "shloka": 5, + "text": "[सात्यकि]\nसत्यम आह महाबाहॊ सहदेवॊ महामतिः\nदुर्यॊधन वधे शान्तिस तस्य कॊपस्य मे भवेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 79, + "shloka": 6, + "text": "जानासि हि यथादृष्ट्वा चीराजिनधरान वने\nतवापि मन्युर उद्भूतॊ दुःखितान परेक्ष्य पाण्डवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 79, + "shloka": 7, + "text": "तस्मान माद्री सुतः शूरॊ यद आह पुरुषर्षभः\nवचनं सर्वयॊधानां तन मतं पुरुषॊत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 79, + "shloka": 8, + "text": "[व]\nएवं वदति वाक्यं तु युयुधाने महामतौ\nसुभीमः सिंहनादॊ ऽभूद यॊधानां तत्र सर्वशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 79, + "shloka": 9, + "text": "सर्वे हि सर्वतॊ वीरास तद वचः परत्यपूजयन\nसाधु साध्व इति शैनेयं हर्षयन्तॊ युयुत्सवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nराज्ञस तु वचनं शरुत्वा धर्मार्थसहितं हितम\nकृष्णा दाशार्हम आसीनम अब्रवीच छॊककर्षिता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 2, + "text": "सुता दरुपदराजस्य सवसितायत मूर्धजा\nसंपूज्य सहदेवं च सात्यकिं च महारथम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 3, + "text": "भीमसेनं च संशान्तं दृष्ट्वा परमदुर्मनाः\nअश्रुपूर्णेक्षणा वाक्यम उवाचेदं मनस्विनी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 4, + "text": "विदितं ते महाबाहॊ धर्मज्ञ मधुसूदन\nयथा निकृतिम आस्थाय भरंशिताः पाण्डवाः सुखात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 5, + "text": "धृतराष्ट्रस्य पुत्रेण सामात्येन जनार्दन\nयथा च संजयॊ राज्ञा मन्त्रं रहसि शरावितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 6, + "text": "युधिष्ठिरेण दाशार्ह तच चापि विदितं तव\nयथॊक्तः संजयश चैव तच च सर्वं शरुतं तवया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 7, + "text": "पञ्च नस तात दीयन्तां गरामा इति महाद्युते\nकुश सथलं वृकस्थलम आसन्दी वारणावतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 8, + "text": "अवसानं महाबाहॊ किं चिद एव तु पञ्चमम\nइति दुर्यॊधनॊ वाच्यः सुहृदश चास्य केशव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 9, + "text": "तच चापि नाकरॊद वाक्यं शरुत्वा कृष्ण सुयॊधनः\nयुधिष्ठिरस्य दाशार्ह हरीमतः संधिम इच्छतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 10, + "text": "अप्रदानेन राज्यस्य यदि कृष्ण सुयॊधनः\nसंधिम इच्छेन न कर्तव्यस तत्र गत्वा कथं चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 11, + "text": "शक्ष्यन्ति हि महाबाहॊ पाण्डवाः सृञ्जयैः सह\nधार्तराष्ट्र बलं घॊरं करुद्धं परतिसमासितुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 12, + "text": "न हि साम्ना न दानेन शक्यॊ ऽरथस तेषु कश चन\nतस्मात तेषु न कर्तव्या कृपा ते मधुसूदन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 13, + "text": "साम्ना दानेन वा कृष्ण ये न शाम्यन्ति शत्रवः\nमॊक्तव्यस तेषु दण्डः सयाज जीवितं परिरक्षता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 14, + "text": "तस्मात तेषु महादण्डः कषेप्तव्यः कषिप्रम अच्युत\nतवया चैव महाबाहॊ पाण्डवैः सह सृज्ञ्जयैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 15, + "text": "एतत समर्थं पार्थानां तव चैव यशः करम\nकरियमाणं भवेत कृष्ण कषत्रस्य च सुखावहम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 16, + "text": "कषत्रियेण हि हन्तव्यः कषत्रियॊ लॊभम आस्थितः\nअक्षत्रियॊ वा दाशार्ह सवधर्मम अनुतिष्ठता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 17, + "text": "अन्यत्र बराह्मणात तात सर्वपापेष्व अवस्थितात\nगुरुर हि सर्ववर्णानां बराह्मणः परसृताग्र भुज" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 18, + "text": "यथा वध्ये भवेद दॊषॊ वध्यमाने जनार्दन\nस वध्यस्यावधे दृष्ट इति धर्मविदॊ विदुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 19, + "text": "यथा तवां न सपृशेद एष दॊषः कृष्ण तथा कुरु\nपाण्डवैः सह दाशार्ह सृञ्जयैश च ससैनिकैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 20, + "text": "पुनर उक्तं च वक्ष्यामि विश्रम्भेण जनार्दन\nका नु सीमन्तिनी मादृक पृथिव्याम अस्ति केशव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 21, + "text": "सुता दरुपदराजस्य वेदिमध्यात समुत्थिता\nधृष्टद्युम्नस्य भगिनी तव कृष्ण परिया सखी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 22, + "text": "आजमीढ कुलं पराप्ता सनुषा पाण्डॊर महात्मनः\nमहिषी पाण्डुपुत्राणां पञ्चेन्द्र समवर्चसाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 23, + "text": "सुता मे पञ्चभिर वीरैः पञ्च जाता महारथाः\nअभिमन्युर यथा कृष्ण तथा ते तव धर्मतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 24, + "text": "साहं केशग्रहं पराप्ता परिक्लिष्टा सभां गता\nपश्यतां पाण्डुपुत्राणां तवयि जीवति केशव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 25, + "text": "जीवत्सु कौरवेयेषु पाञ्चालेष्व अथ वृष्णिषु\nदासी भूतास्मि पापानां सभामध्ये वयवस्थिता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 26, + "text": "निरामर्षेष्व अचेष्टेषु परेक्षमाणेषु पाण्डुषु\nतराहि माम इति गॊविन्द मनसा काङ्क्षितॊ ऽसि मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 27, + "text": "यत्र मां भगवान राजा शवशुरॊ वाक्यम अब्रवीत\nवरं वृणीष्व पाञ्चालि वरार्हासि मतासि मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 28, + "text": "अदासाः पाण्डवाः सन्तु सरथाः सायुधा इति\nमयॊक्ते यत्र निर्मुक्ता वनवासाय केशव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 29, + "text": "एवंविधानां दुःखानाम अभिज्ञॊ ऽसि जनार्दन\nतराहि मां पुण्डरीकाक्ष सभर्तृज्ञातिबान्धवाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 30, + "text": "नन्व अहं कृष्ण भीष्मस्य धृतराष्ट्रस्य चॊभयॊः\nसनुषा भवामि धर्मेण साहं दासी कृताभवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 31, + "text": "धिग बलं भीमसेनस्य धिक पार्थस्य धनुष्मताम\nयत्र दुर्यॊधनः कृष्ण मुहूर्तम अपि जीवति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 32, + "text": "यदि ते ऽहम अनुग्राह्या यदि ते ऽसति कृपा मयि\nधार्तराष्ट्रेषु वै कॊपः सर्वः कृष्ण विधीयताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 33, + "text": "इत्य उक्त्वा मृदु संहारं वृजिनाग्रं सुदर्शनम\nसुनीलम असितापाङ्गी पुण्यगन्धाधिवासितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 34, + "text": "सर्वलक्षणसंपन्नं महाभुजग वर्चसम\nकेशपक्षं वरारॊहा गृह्य सव्येन पाणिना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 35, + "text": "पद्माक्षी पुण्डरीकाक्षम उपेत्य गजगामिनी\nअश्रुपूर्णेक्षणा कृष्णा कृष्णं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 36, + "text": "अयं ते पुण्डरीकाक्ष दुःशासन करॊद्धृतः\nसमर्तव्यः सर्वकालेषु परेषां संधिम इच्छता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 37, + "text": "यदि भीमार्जुनौ कृष्ण कृपणौ संधिकामुकौ\nपिता मे यॊत्स्यते वृद्धः सह पुत्रैर महारथैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 38, + "text": "पञ्च चैव महावीर्याः पुत्रा मे मधुसूदन\nअभिमन्युं पुरस्कृत्य यॊत्स्यन्ति कुरुभिः सह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 39, + "text": "दुःशासन भुजं शयामं संछिन्नं पांसुगुण्ठितम\nयद्य अहं तं न पश्यामि का शान्तिर हृदयस्य मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 40, + "text": "तरयॊदश हि वर्षाणि परतीक्षन्त्या गतानि मे\nनिधाय हृदये मन्युं परदीप्तम इव पावकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 41, + "text": "विदीर्यते मे हृदयं भीम वाक्शल्य पीडितम\nयॊ ऽयम अद्य महाबाहुर धर्मं समनुपश्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 42, + "text": "इत्य उक्त्वा बाष्पसन्नेन कण्ठेनायत लॊचना\nरुरॊद कृष्णा सॊत्कम्पं सस्वरं बाष्पगद्गदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 43, + "text": "सतनौ पीनायतश्रॊणी सहिताव अभिवर्षती\nदरवी भूतम इवात्युष्णम उत्सृजद वारि नेत्रजम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 44, + "text": "ताम उवाच महाबाहुः केशवः परिसान्त्वयन\nअचिराद दरक्ष्यसे कृष्णे रुदतीर भरत सत्रियः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 45, + "text": "एवं ता भीरु रॊत्स्यन्ति निहतज्ञातिबान्धवाः\nहतमित्रा हतबला येषां करुद्धासि भामिनि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 46, + "text": "अहं च तत करिष्यामि भींमार्जुन यमैः सह\nयुधिष्ठिर नियॊगेन दैवाच च विधिनिर्मितात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 47, + "text": "धार्तराष्ट्राः कालपक्वा न चेच छृण्वन्ति मे वचः\nशेष्यन्ते निहता भूमौ शवशृगालादनी कृताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 48, + "text": "चलेद धि हिमवाञ शैलॊ मेदिनी शतधा भवेत\nदयौः पतेच च सनक्षत्रा न मे मॊघं वचॊ भवेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 80, + "shloka": 49, + "text": "सत्यं ते परतिजानामि कृष्णे बाष्पॊ निगृह्यताम\nहतामित्राञ शरिया युक्तान अचिराद दरक्ष्यसे पतीन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 1, + "text": "[अर्जुन]\nकुरूणाम अद्य सर्वेषां भवान सुहृद अनुत्तमः\nसंबन्धी दयितॊ नित्यम उभयॊः पक्षयॊर अपि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 2, + "text": "पाण्डवैर धार्तराष्ट्राणां परतिपाद्यम अनामयम\nसमर्थ परशमं चैषां कर्तुं तवम असि केशव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 3, + "text": "तवम इतः पुण्डरीकाक्ष सुयॊधनम अमर्षणम\nशान्त्य अर्थं भारतं बरूया यत तद वाच्यम अमित्रहन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 4, + "text": "तवया धर्मार्थयुक्तं चेद उक्तं शिवम अनामयम\nहितं नादास्यते बालॊ दिष्टस्य वशम एष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 5, + "text": "[भ]\nधर्म्यम अस्मद्धितं चैव कुरूणां यद अनामयम\nएष यास्यामि राजानं धृतराष्ट्रम अभीष्प्सया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 6, + "text": "[व]\nततॊ वयपेते तमसि सूर्ये विमल उद्गते\nमैत्रे मुहूर्ते संप्राप्ते मृद्व अर्चिषि दिवाकरे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 7, + "text": "कौमुदे मासि रेवत्यां शरद अन्ते हिमागमे\nसफीतसस्यमुखे काले कल्यः सत्त्ववतां वरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 8, + "text": "मङ्गल्याः पुण्यनिर्घॊषा वाचः शृण्वंश च सूनृताः\nबराह्मणानां परतीतानाम ऋषीणाम इव वासवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 9, + "text": "कृत्वा पौर्वाह्णिकं कृत्यं सनातः शुचिर अलंकृतः\nउपतस्थे विवस्वन्तं पावकं च जनार्दनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 10, + "text": "ऋषभं पृष्ठ आलभ्य बराह्मणान अभिवाद्य च\nअग्निं परदक्षिणं कृत्वा पश्यन कल्याणम अग्रतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 11, + "text": "तत परतिज्ञाय वचनं पाण्डवस्य जनार्दनः\nशिनेर नप्तारम आसीनम अभ्यभाषत सात्यकिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 12, + "text": "रथ आरॊप्यतां शङ्खश चक्रं च गदया सह\nउपासङ्गाश च शक्त्यश च सर्वप्रहरणानि च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 13, + "text": "दुर्यॊधनॊ हि दुष्टात्मा कर्णश च सह सौबलः\nन च शत्रुर अवज्ञेयः पराकृतॊ ऽपि बलीयसा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 14, + "text": "ततस तन मतम आज्ञाय केशवस्य पुरःसराः\nपरसस्रुर यॊजयिष्यन्तॊ रथं चक्रगदाभृतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 15, + "text": "तं दीप्तम इव कालाग्निम आकाशगम इवाध्वगम\nचन्द्रसूर्यप्रकाशाभ्यां चक्राभ्यां समलंकृतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 16, + "text": "अर्धचन्द्रैश च चन्द्रैश च मत्स्यैः समृगपक्षिभिः\nपुष्पैश च विविधैश चित्रं मणिरत्नैश च सर्वशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 17, + "text": "तरुणादित्यसंकाशं बृहन्तं चारुदर्शनम\nमणिहेमविचित्राङ्गं सुध्वजं सुपताकिनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 18, + "text": "सूपस्करम अनाधृष्यं वैयाघ्रपरिवारणम\nयशॊघ्नं परत्यमित्राणां यदूनां नन्दिवर्धनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 19, + "text": "वाजिभिः सैन्यसुग्रीवम एध पुष्पबलाहकैः\nसनातैः संपादयां चक्रुः संपन्नैः सर्वसंपदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 20, + "text": "महिमानं तु कृष्णस्य भूय एवाभिवर्धयन\nसुघॊषः पतगेन्द्रेण धवजेन युयुजे रथः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 21, + "text": "तं मेरुशिखरप्रख्यं मेघदुन्दुभि निस्वनम\nआरुरॊह रथं शौरिर विमानम इव पुण्यकृत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 22, + "text": "ततः सात्यकिम आरॊप्य परययौ पुरुषॊत्तमः\nपृथिवीं चान्तरिक्षं च रथगॊषेण नादयन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 23, + "text": "वयपॊढाभ्र घनः कालः कषणेन समपद्यत\nशिवश चानुववौ वायुः परशान्तम अभवद रविः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 24, + "text": "परदक्षिणानुलॊमाश च मङ्गल्या मृगपक्षिणः\nपरयाणे वासुदेवस्य बभूवुर अनुयायिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 25, + "text": "मङ्गल्यार्थ पदैः शब्दैर अन्ववर्तन्त सर्वशः\nसारसाः शतपत्राश च हंसाश च मधुसूदनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 26, + "text": "मन्त्राहुति महाहॊमैर हूयमानश च पावकः\nपरदक्षिणशिखॊ भूत्वा विधूमः समपद्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 27, + "text": "वसिष्ठॊ वामदेवश च भूरिद्युम्नॊ गयः करथः\nशुक्रनारद वाल्मीका मरुतः कुशिकॊ भृगुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 28, + "text": "बरह्म देवर्षयश चैव कृष्णं यदुसुखावहम\nपरदक्षिणम अवर्तन्त सहिता वासवानुजम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 29, + "text": "एवम एतैर महाभागैर महर्षिगणसाधुभिः\nपूजितः परययौ कृष्णः कुरूणां सदनं परति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 30, + "text": "तं परयान्तम अनुप्रायात कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nभीमसेनार्जुनौ चॊभौ माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 31, + "text": "चेकितानश च विक्रान्तॊ धृष्टकेतुश च चेदिपः\nदरुपदः काशिराजश च शिखण्डी च महारथः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 32, + "text": "धृष्टद्युम्नः सपुत्रश च विराटः केकयैः सह\nसंसाधनार्थं परययुः कषत्रियाः कषत्रियर्षभम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ ऽनुव्रज्य गॊविन्दं धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nराज्ञां सकाशे दयुतिमान उवाचेदं वचस तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 34, + "text": "यॊ नैव कामान न भयान न लॊभान नार्थकारणात\nअन्यायम अनुवर्तेत सथिरबुद्धिर अलॊलुपः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 35, + "text": "धर्मज्ञॊ धृतिमान पराज्ञः सर्वभूतेषु केशवः\nईश्वरः सर्वभूतानां देवदेवः परतापवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 36, + "text": "तं सर्वगुणसंपन्नं शरीवत्स कृतलक्षणम\nसंपरिष्वज्य कौन्तेयः संदेष्टुम उपचक्रमे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 37, + "text": "या सा बाल्यात परभृत्य अस्मान पर्यवर्धयताबला\nउपवासतपः शीला सदा सवस्त्ययने रता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 38, + "text": "देवतातिथिपूजासु गुरुशुश्रूषणे रता\nवत्सला परियपुत्रा च परियास्माकं जनार्दन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 39, + "text": "सुयॊधन भयाद या नॊ ऽतरायतामित्रकर्शन\nमहतॊ मृत्युसंबाधाद उत्तरन नौर इवार्णवात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 40, + "text": "अस्मत कृते च सततं यया दुःखानि माधव\nअनुभूतान्य अदुःखार्हा तां सम पृच्छेर अनामयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 41, + "text": "भृशम आश्वासयेश चैनां पुत्रशॊकपरिप्लुताम\nअभिवाद्य सवजेथाश च पाण्डवान परिकीर्तयन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 42, + "text": "ऊढात परभृति दुःखानि शवशुराणाम अरिंदम\nनिकारान अतदर्हा च पश्यन्ती दुःखम अश्नुते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 43, + "text": "अपि जातु स कालः सयात कृष्ण दुःखविपर्ययः\nयद अहं मातरं कलिष्टां सुखे दध्याम अरिंदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 44, + "text": "परव्रजन्तॊ ऽनवधावत सा कृपणा पुत्रगृद्धिनी\nरुदतीम अपहायैनाम उपगच्छाम यद वनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 45, + "text": "न नूनं मरियते दुःखैः सा चेज जीवति केशव\nतथा पुत्राधिभिर गाढम आर्ता हय आनर्त सत्कृता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 46, + "text": "अभिवाद्या तु सा कृष्ण तवया मद्वचनाद विभॊ\nधृतराष्ट्रश च कौरव्यॊ राजानश च वयॊ ऽधिकाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 47, + "text": "भीष्मं दरॊणं कृपं चैव महाराजं च बाह्लिकम\nदरौणिं च सॊमदत्तं च सर्वांश च भरतान पृथक" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 48, + "text": "विदुरं च महाप्राज्ञं कुरूणां मन्त्रधारिणम\nअगाध बुद्धिं धर्मज्ञं सवजेथा मधुसूदन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 49, + "text": "इत्य उक्त्वा केशवं तत्र राजमध्ये युधिष्ठिरः\nअनुज्ञातॊ निववृते कृष्णं कृत्वा परदक्षिणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 50, + "text": "वरजन्न एव तु बीभत्सुः सखायं पुरुषर्षभम\nअब्रवीत परवीरघ्नं दाशार्हम अपराजितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 51, + "text": "यद अस्माकं विभॊ वृत्तं पुरा वै मन्त्रनिश्चये\nअर्धराज्यस्य गॊविन्द विदितं सर्वराजसु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 52, + "text": "तच चेद दद्याद असङ्गेन सत्कृत्यानवमन्य च\nपरियं मे सयान महाबाहॊ मुच्येरन महतॊ भयात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 53, + "text": "अतश चेद अन्यथा कर्ता धार्तराष्ट्रॊ ऽनुपायवित\nअन्तं नूनं करिष्यामि कषत्रियाणां जनार्दन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 54, + "text": "एवम उक्ते पाण्डवेन पर्यहृष्यद वृकॊदरः\nमुहुर मुहुः करॊधवशात परवेपत च पाण्डवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 55, + "text": "वेपमानश च कौन्तेयः पराक्रॊशन महतॊ रवान\nधनंजय वचः शरुत्वा हर्षॊत्सिक मना भृशम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 56, + "text": "तस्य तं निनदं शरुत्वा संप्रावेपन्त धन्विनः\nवाहनानि च सर्वाणि शकृन मूत्रं परसुस्रुवुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 57, + "text": "इत्य उक्त्वा केशवं तत्र तथा चॊक्त्वा विनिश्चयम\nअनुज्ञातॊ निववृते परिष्वज्य जनार्दनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 58, + "text": "तेषु राजसु सर्वेषु निवृत्तेषु जनार्दनः\nतूर्णम अभ्यपतद धृष्टः सैन्यसुग्रीव वाहनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 59, + "text": "ते हया वासुदेवस्य दारुकेण परचॊदिताः\nपन्थानम आचेमुर इव गरसमाना इवाम्बरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 60, + "text": "अथापश्यन महाबाहुर ऋषीन अध्वनि केशवः\nबराह्म्या शरिया दीप्यमानान सथितान उभयतः पथि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 61, + "text": "सॊ ऽवतीर्य रथात तूर्णम अभिवाद्य जनार्दनः\nयथावत तान ऋषीन सर्वान अभ्यभाषत पूजयन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 62, + "text": "कच चिल लॊकेषु कुशलं कच चिद धर्मः सवनुष्ठितः\nबराह्मणानां तरयॊ वर्णाः कच चित तिष्ठन्ति शासने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 63, + "text": "तेभ्यः परयुज्य तां पूजां परॊवाच मधुसूदनः\nभगवन्तः कव संसिद्धाः का वीथी भवताम इह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 64, + "text": "किं वा भगवतां कार्यम अहं किं करवाणि वः\nकेनार्थेनॊपसंप्राप्ता भगवन्तॊ महीतलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 65, + "text": "तम अब्रवीज जामदग्न्य उपेत्य मधुसूदनम\nपरिष्वज्य च गॊविन्दं पुरा सुचरिते सखा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 66, + "text": "देवर्षयः पुण्यकृतॊ बराह्मणाश च बहुश्रुताः\nराजर्षयश च दाशार्ह मानयन्तस तपस्विनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 67, + "text": "देवासुरस्य दरष्टारः पुराणस्य महाद्युते\nसमेतं पार्थिवं कषत्रं दिदृक्षन्तश च सर्वतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 68, + "text": "सभासदश च राजानस तवां च सत्यं जनार्दन\nएतन महत परेक्षणीयं दरष्टुं गच्छाम केशव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 69, + "text": "धर्मार्थसहिता वाचः शरॊतुम इच्छामि माधव\nतवयॊच्यमानाः कुरुषु राजमध्ये परंतप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 70, + "text": "भीष्मद्रॊणादयश चैव विदुरश च महामतिः\nतवं च यादव शार्दूलसभायां वै समेष्यथ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 71, + "text": "तव वाक्यानि दिव्यानि तत्र तेषां च माधव\nशरॊतुम इच्छामि गॊविन्द सत्यानि च शुभानि च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 81, + "shloka": 72, + "text": "आपृष्टॊ ऽसि महाबाहॊ पुनर दरक्ष्यामहे वयम\nयाह्य अविघ्नेन वै वीर दरक्ष्यामस तवां सभा गतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nपरयान्तं देवकीपुत्रं परवीर रुजॊ दश\nमहारथा महाबाहुम अन्वयुः शस्त्रपाणयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 2, + "text": "पदातीनां सहस्रं च सादिनां च परंतप\nभॊज्यं च विपुलं राजन परेष्याश च शतशॊ ऽपरे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 3, + "text": "[ज]\nकथं परयातॊ दाशार्हॊ महात्मा मधुसूदनः\nकानि वा वरजतस तस्य निमित्तानि महौजसः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 4, + "text": "[व]\nतस्य परयाणे यान्य आसन्न अद्भुतानि महात्मनः\nतानि मे शृणु दिव्यानि दैवान्य औत्पातिकानि च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 5, + "text": "अनभ्रे ऽशनिनिर्घॊषः सविद्युत्समजायत\nअन्वग एव च पर्जन्यः परावर्षद विघने भृशम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 6, + "text": "परत्यग ऊहुर महानद्यः पराङ्मुखाः सिन्धुसत्तमाः\nविपारीता दिशः सर्वा न पराज्ञायत किं चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 7, + "text": "पराज्वलन्न अग्नयॊ राजन पृथिवीसमकम्पत\nउदपानाश च कुम्भाश च परासिञ्चञ शतशॊ जलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 8, + "text": "तमः संवृतम अप्य आसीत सर्वं जगद इदं तदा\nन दिशॊ नादिशॊ राजन परज्ञायन्ते सम रेणुना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 9, + "text": "परादुरासीन महाञ शब्दः खे शरीरं न दृश्यते\nसर्वेषु राजन देशेषु तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 10, + "text": "परामथ्नाद धास्तिन पुरं वातॊ दक्षिणपश्चिमः\nआरुजन गणशॊ वृक्षान परुषॊ भीमनिस्वनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 11, + "text": "यत्र यत्र तु वार्ष्णेयॊ वर्तते पथि भारत\nतत्र तत्र सुखॊ वायुः सर्वं चासीत परदक्षिणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 12, + "text": "ववर्ष पुष्पवर्षं च कमलानि च भूरिशः\nसमश च पन्था निर्दुःखॊ वयपेतकुश कण्टकः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 13, + "text": "स गच्छन बराह्मणै राजंस तत्र तत्र महाभुजः\nअर्च्यते मधुपर्कैश च सुमनॊभिर वसु परदः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 14, + "text": "तं किरन्ति महात्मानं वन्यैः पुष्पैः सुगन्धिभिः\nसत्रियः पथि समागम्य सर्वभूतहिते रतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 15, + "text": "स शालिभवनं रम्यं सर्वसस्य समाचितम\nसुखं परमधर्मिष्ठम अत्यगाद भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 16, + "text": "पश्यन बहु पशून गरामान रम्यान हृदयतॊषणान\nपुराणि च वयतिक्रामन राष्ट्राणि विविधानि च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 17, + "text": "नित्यहृष्टाः सुमनसॊ भारतैर अभिरक्षिताः\nनॊद्विग्नाः परचक्राणाम अनयानाम अकॊविदाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 18, + "text": "उपप्लव्याद अथायान्तं जनाः पुरनिवासिनः\nपथ्य अतिष्ठन्त सहिता विष्वक्सेन दिदृक्षया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 19, + "text": "ते तु सर्वे सुनामानम अग्निम इद्धम इव परभुम\nअर्चयाम आसुर अर्च्यं तं देशातिथिम उपस्थितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 20, + "text": "वृकस्थलं समासाद्य केशवः परवीरहा\nपरकीर्णरश्माव आदित्ये विमले लॊहितायति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 21, + "text": "अवतीर्य रथात तूर्णं कृत्वा शौचं यथाविधि\nरथमॊचनम आदिश्य संध्याम उपविवेश ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 22, + "text": "दारुकॊ ऽपि हयान मुक्त्वा परिचर्य च शास्त्रतः\nमुमॊच सर्वं वर्माणि मुक्त्वा चैनान अवासृजत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 23, + "text": "अभ्यतीत्य तु तत सर्वम उवाच मधुसूदनः\nयुधिष्ठिरस्य कार्यार्थम इह वत्स्यामहे कषपाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 24, + "text": "तस्य तन मतम आज्ञाय चक्रुर आवसथं नराः\nकषणेन चान्न पानानि गुणवन्ति समार्जयन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 25, + "text": "तस्मिन गरामे परधानास तु य आसन बराह्मणा नृप\nआर्याः कुलीना हरीमन्तॊ बराह्मीं वृत्तिम अनुष्ठिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 26, + "text": "ते ऽभिगम्य महात्मानं हृषीकेशम अरिंदमम\nपूजां चक्रुर यथान्यायम आशीर मङ्गलसंयुताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 27, + "text": "ते पूजयित्वा दाशार्हं सर्वलॊकेषु पूजितम\nनयवेदयन्त वेश्मानि रत्नवन्ति महात्मने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 28, + "text": "तान परभुः कृतम इत्य उक्त्वा सत्कृत्य च यथार्हतः\nअभ्येत्य तेषां वेश्मानि पुनर आयात सहैव तैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 82, + "shloka": 29, + "text": "सुमृष्टं भॊजयित्वा च बराह्मणांस तत्र केशवः\nभुक्त्वा च सह तैः सर्वैर अवसत तां कषपां सुखम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 83, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nतथा दूतैः समाज्ञाय आयान्तं मधुसूदनम\nधृतराष्ट्रॊ ऽबरवीद भीष्मम अर्चयित्वा महाभुजम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 83, + "shloka": 2, + "text": "दरॊणं च संजयं चैव विदुरं च महामतिम\nदुर्यॊधनं च सामात्यं हृष्टरॊमाब्रवीद इदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 83, + "shloka": 3, + "text": "अद्भुतं महद आश्चर्यं शरूयते कुरुनन्दन\nसत्रियॊ बालाश च वृद्धाश च कथयन्ति गृहे गृहे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 83, + "shloka": 4, + "text": "सत्कृत्याचक्षते चान्ये तथैवान्ये समागताः\nपृथग वादाश च वर्तन्ते चत्वरेषु सभासु च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 83, + "shloka": 5, + "text": "उपयास्यति दाशार्हः पाण्डवार्थे पराक्रमी\nस नॊ मान्यश च पूज्यश च सर्वथा मधुसूदनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 83, + "shloka": 6, + "text": "तस्मिन हि यात्रा लॊकस्य भूतानाम ईश्वरॊ हि सः\nतस्मिन धृतिश च वीर्यं च परज्ञा चौजश च माधवे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 83, + "shloka": 7, + "text": "स मान्यतां नरश्रेष्ठः स हि धर्मः सनातनः\nपूजितॊ हि सुखाय सयाद असुखः सयाद अपूजितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 83, + "shloka": 8, + "text": "स चेत तुष्यति दाशार्ह उपचारैर अरिंदमः\nकृत्स्नान सर्वान अभिप्रायान पराप्स्यामः सर्वराजसु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 83, + "shloka": 9, + "text": "तस्य पूजार्थम अद्यैव संविधत्स्व परंतप\nसभाः पथि विधीयन्तां सर्वकामसमाहिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 83, + "shloka": 10, + "text": "यथा परीतिर महाबाहॊ तवयि जायेत तस्य वै\nतथा कुरुष्व गान्धारे कथं वा भीष्म मन्यसे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 83, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ भीष्मादयः सर्वे धृतराष्ट्रं जनाधिपम\nऊचुः परमम इत्य एवं पूजयन्तॊ ऽसय तद वचः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 83, + "shloka": 12, + "text": "तेषाम अनुमतं जञात्वा राजा दुर्यॊधनस तदा\nसभा वास्तूनि रम्याणि परदेष्टुम उपचक्रमे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 83, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ देशेषु देशेषु रमणीयेषु भागशः\nसर्वरत्नसमाकीर्णाः सभाश चक्रुर अनेकशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 83, + "shloka": 14, + "text": "आसनानि विचित्राणि युक्तानि विविधैर गुणैः\nसत्रियॊ गन्धान अलंकारान सूक्ष्माणि वसनानि च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 83, + "shloka": 15, + "text": "गुणवन्त्य अन्नपानानि भॊज्यानि विविधानि च\nमाल्यानि च सुगन्धीनि तानि राजा ददौ ततः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 83, + "shloka": 16, + "text": "विशेषतश च वासार्थं सभां गरामे वृकस्थले\nविदधे कौरवॊ राजा बहुरत्नां मनॊरमाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 83, + "shloka": 17, + "text": "एतद विधाय वै सर्वं देवार्हम अतिमानुषम\nआचख्यौ धृतराष्ट्राय राजा दुर्यॊधनस तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 83, + "shloka": 18, + "text": "ताः सभाः केशवः सर्वा रत्नानि विविधानि च\nअसमीक्ष्यैव दाशार्ह उपायात कुरु सद्म तत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 84, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nउपप्लव्याद इह कषत्तर उपयातॊ जनार्दनः\nवृकस्थले निवसति स च परातर इहैषति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 84, + "shloka": 2, + "text": "आहुकानाम अधिपतिः पुरॊगः सर्वसात्वताम\nमहामना महावीर्यॊ महामात्रॊ जनार्दनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 84, + "shloka": 3, + "text": "सफीतस्य वृष्णिवंशस्य भर्ता गॊप्ता च माधवः\nतरयाणाम अपि लॊकानां भगवान परपितामहः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 84, + "shloka": 4, + "text": "वृष्ण्यन्धकाः सुमनसॊ यस्य परज्ञाम उपासते\nआदित्या वसवॊ रुद्रा यथाबुद्धिं बृहस्पतेः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 84, + "shloka": 5, + "text": "तस्मै पूजां परयॊक्ष्यामि दाशार्हाय महात्मने\nपरत्यक्षं तव धर्मज्ञ तन मे कथयतः शृणु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 84, + "shloka": 6, + "text": "एकवर्णैः सुकृष्णाङ्गैर बाह्लिजातैर हयॊत्तमैः\nचतुर्युक्तान रथांस तस्मै रौक्मान दास्यामि षॊडश" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 84, + "shloka": 7, + "text": "नित्यप्रभिन्नान मातङ्गान ईषा दन्तान परहारिणः\nअष्टानुचरम एकैकम अष्टौ दास्यामि केशवे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 84, + "shloka": 8, + "text": "दासीनाम अप्रजातानां शुभानां रुक्मवर्चसाम\nशतम अस्मै परदास्यामि दासानाम अपि तावतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 84, + "shloka": 9, + "text": "आविकं भहु सुस्पर्शं पार्वतीयैर उपाहृतम\nतद अप्य अस्मै परदास्यामि सहस्राणि दशाष्ट च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 84, + "shloka": 10, + "text": "अजिनानां सहस्राणि चीन देशॊद्भवानि च\nतान्य अप्य अस्मै परदास्यामि यावद अर्हति केशवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 84, + "shloka": 11, + "text": "दिवारात्रौ च भात्य एष सुतेजा विमलॊ मणिः\nतम अप्य अस्मै परदास्यामि तम अप्य अर्हति केशवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 84, + "shloka": 12, + "text": "एकेनापि पतत्य अह्ना यॊजनानि चतुर्दश\nयानम अश्वतरी युक्तं दास्ये तस्मै तद अप्य अहम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 84, + "shloka": 13, + "text": "यावन्ति वाहनान्य अस्य यावन्तः पुरुषाश च ते\nततॊ ऽषट गुणम अप्य अस्मै भॊज्यं दास्याम्य अहं सदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 84, + "shloka": 14, + "text": "मम पुत्राश च पौत्राश च सर्वे दुर्यॊधनाद ऋते\nपरत्युद्यास्यन्ति दाशार्हं रथैर मृष्टैर अलंकृताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 84, + "shloka": 15, + "text": "सवलंकृताश च कल्याण्यः पादैर एव सहस्रशः\nवार मुख्या महाभागं परयुद्यास्यन्ति केशवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 84, + "shloka": 16, + "text": "नगराद अपि याः काश चिद गमिष्यन्ति जनार्दनम\nदरष्टुं कन्याश च कल्याण्यस ताश च यास्यन्त्य अनावृताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 84, + "shloka": 17, + "text": "सस्त्री पुरुषबालं हि नगरं मधुसूदनम\nउदीक्षते महात्मानं भानुमन्तम इव परजाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 84, + "shloka": 18, + "text": "महाध्वजपताकाश च करियन्तां सर्वतॊदिशम\nजलावसिक्तॊ विरजाः पन्थास तस्येति चान्वशात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 84, + "shloka": 19, + "text": "दुःशासनस्य च गृहं दुर्यॊधन गृहाद वरम\nतद अस्य करियतां कषिप्रं सुसंमृष्टम अलंकृतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 84, + "shloka": 20, + "text": "एतद धि रुचिर आकारैः परासादैर उपशॊभितम\nशिवं च रमणीयं च सर्वर्तुसु महाधनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 84, + "shloka": 21, + "text": "सर्वम अस्मिन गृहे रत्नं मम दुर्यॊधनस्य च\nयद यद अर्हेत स वार्ष्णेयस तत तद देयम असंशयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 85, + "shloka": 1, + "text": "[वि]\nराजन बहुमतश चासि तरैलॊक्यस्यापि सत्तमः\nसंभावितश च लॊकस्य संमतश चासि भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 85, + "shloka": 2, + "text": "यत तवम एवंगते बरूयाः पश्चिमे वयसि सथितः\nशास्त्राद वा सुप्रतर्काद वा सुस्थिरः सथविरॊ हय असि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 85, + "shloka": 3, + "text": "लॊखाश्मनीव भाः सूर्ये महॊर्मिर इव सागरे\nधर्मस तवयि महान राजन्न इति वयवसिताः परजाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 85, + "shloka": 4, + "text": "सदैव भावितॊ लॊकॊ गुणौघैस तव पार्थिव\nगुणानां रक्षणे नित्यं परयतस्व सबान्धवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 85, + "shloka": 5, + "text": "आर्जवं परतिपद्यस्व मा बाल्याद बहुधा नशीः\nराज्यं पुत्रांश च पौत्रांश च सुहृदश चापि सुप्रियान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 85, + "shloka": 6, + "text": "यत तवं दित्ससि कृष्णाय राजन्न अतिथये बहु\nएतद अन्यच च दाशार्हः पृथिवीम अपि चार्हति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 85, + "shloka": 7, + "text": "न तु तवं धर्मम उद्धिश्य तस्य वा परियकारणात\nएतद इच्छसि कृष्णाय सत्येनात्मानम आलभे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 85, + "shloka": 8, + "text": "मायैषातत्त्वम एवैतच छद्मैतद भूरिदक्षिण\nजानामि ते मतं राजन गूढं बाह्येन कर्मणा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 85, + "shloka": 9, + "text": "पञ्च पञ्चैव लिप्सन्ति गरामकान पानवा नृप\nन च दित्ससि तेभ्यस तांस तच छमं कः करिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 85, + "shloka": 10, + "text": "अर्थेन तु महाबाहुं वार्ष्णेयं तवं जिहीर्षसि\nअनेनैवाभ्युपायेन पाण्डवेभ्यॊ बिभित्ससि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 85, + "shloka": 11, + "text": "न च वित्तेन शक्यॊ ऽसौ नॊद्यमेन न गर्हया\nअन्यॊ धनंजयात कर्तुम एतत तत्त्वं बरवीमि ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 85, + "shloka": 12, + "text": "वेद कृष्णस्य माहात्म्यं वेदास्य दृढभक्तिताम\nअत्याज्यम अस्य जानामि पराणैस तुल्यं धनंजयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 85, + "shloka": 13, + "text": "अन्यत कुम्भाद अपां पुर्णाद अन्यत पादावसेचनात\nअन्यत कुशलसंप्रश्नान नैषिष्यति जनार्दनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 85, + "shloka": 14, + "text": "यत तव अस्य परियम आतिथ्यं मानार्हस्य महात्मनः\nतद अस्मै करियतां राजन मानार्हॊ हि जनार्दनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 85, + "shloka": 15, + "text": "आशंसमानः कल्याणं कुरून अभ्येति केशवः\nयेनैव राजन्न अर्थेन तद एवास्मा उपाकुरु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 85, + "shloka": 16, + "text": "शमम इच्छति दाशार्हस तव दुर्यॊधनस्य च\nपाण्डवानां च राजेन्द्र तद अस्य वचनं कुरु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 85, + "shloka": 17, + "text": "पितासि राजन पुत्रास ते वृद्धस तवं शिशवः परे\nवर्तस्व पितृवत तेषु वर्तन्ते ते हि पुत्रवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 86, + "shloka": 1, + "text": "[दुर]\nयद आह विरुदः कृष्णे सर्वं तत सत्यम उच्यते\nअनुरक्तॊ हय असंहार्यः पार्थान परति जनार्दनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 86, + "shloka": 2, + "text": "यत तु सत्कारसंयुक्तं देयं वसु जनार्दने\nअनेकरूपं राजेन्द्र न तद देयं कदा चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 86, + "shloka": 3, + "text": "देशः कालस तथायुक्तॊ न हि नार्हति केशवः\nमंस्यत्य अधॊक्षजॊ राजन भयाद अर्चति माम इति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 86, + "shloka": 4, + "text": "अवमानश च यत्र सयात कषत्रियस्य विशां पते\nन तत कुर्याद बुधः कार्यम इति मे निश्चिता मतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 86, + "shloka": 5, + "text": "स हि पूज्यतमॊ देवः कृष्णः कमललॊचनः\nतरयाणाम अपि लॊकानां विदितं मम सर्वथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 86, + "shloka": 6, + "text": "न तु तस्मिन परदेयं सयात तथा कार्यगतिः परभॊ\nविग्रहः समुपारब्धॊ न हि शाम्यत्य अविग्रहात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 86, + "shloka": 7, + "text": "[व]\nतस्य तद वचनं शरुत्वा भीष्मः कुरुपितामहः\nवैचित्रवीर्यं राजानम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 86, + "shloka": 8, + "text": "सत्कृतॊ ऽसत्कृतॊ वापि न करुध्येत जनार्दनः\nनालम अन्यम अवज्ञातुम अवज्ञातॊ ऽपि केशवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 86, + "shloka": 9, + "text": "यत तु कार्यं महाबाहॊ मनसा कार्यतां गतम\nसर्वॊपायैर न तच छक्यं केन चित कर्तुम अन्यथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 86, + "shloka": 10, + "text": "स यद बरूयान महाबाहुस तत कार्यम अविशङ्कया\nवासुदेवेन तीर्थेन कषिप्रं संशाम्य पाण्डवैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 86, + "shloka": 11, + "text": "धर्म्यम अर्थ्यं स धर्मात्मा धरुवं वक्ता जनार्दनः\nतस्मिन वाच्याः परिया वाचॊ भवता बान्धवैः सह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 86, + "shloka": 12, + "text": "[दुर]\nन पर्यायॊ ऽसति यद राजञ शरियं निष्केवलाम अहम\nतैः सहेमाम उपाश्नीयां जीवञ जीवैः पितामह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 86, + "shloka": 13, + "text": "इदं तु सुमहत कार्यं शृणु मे यत समर्थितम\nपरायणं पाण्डवानां नियंस्यामि जनार्दनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 86, + "shloka": 14, + "text": "तस्मिन बद्धे भविष्यन्ति वृष्णयः पृथिवी तथा\nपाण्डवाश च विधेया मे स च परातर इहैष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 86, + "shloka": 15, + "text": "अत्रॊपायं यथा सम्यङ न बुध्येत जनार्दनः\nन चापायॊ भवेत कश चित तद भवान परब्रवीतु मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 86, + "shloka": 16, + "text": "[व]\nतस्य तद वचनं शरुत्वा घॊरं कृष्णाभिसंहितम\nधृतराष्ट्रः सहामात्यॊ वयथितॊ विमनाभवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 86, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनम इदं धृतराष्ट्रॊ ऽबरवीद वचः\nमैवं वॊचः परजा पाल नैष धर्मः सनातनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 86, + "shloka": 18, + "text": "दूतश च हि हृषीकेशः संबन्धी च परियश च नः\nअपापः कौरवेयेषु कथं बन्धनम अर्हति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 86, + "shloka": 19, + "text": "[भीस्म]\nपरीतॊ धृतराष्ट्रायं तव पुत्रः सुमन्दधीः\nवृणॊत्य अनर्थं नत्व अर्थं याच्यमानः सुहृद्गणैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 86, + "shloka": 20, + "text": "इमम उत्पथि वर्तन्तं पापं पापानुबन्धिनम\nवाक्यानि सुहृदां हित्वा तवम अप्य अस्यानुवर्तसे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 86, + "shloka": 21, + "text": "कृष्णम अक्लिष्टकर्माणम आसाद्यायं सुदुर्मतिः\nतव पुत्रः सहामात्यः कषणेन न भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 86, + "shloka": 22, + "text": "पापस्यास्य नृशंसस्य तयक्तहर्मस्य दुर्मतेः\nनॊत्सहे ऽनर्थसंयुक्तां वाचं शरॊतुं कथं चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 86, + "shloka": 23, + "text": "[व]\nइत्य उक्त्वा भरतश्रेष्ठॊ वृद्धः परममन्युमान\nउत्थाय तस्मात परातिष्ठद भीष्मः सत्यपराक्रमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 87, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nपरातर उत्थाय कृष्णस तु कृतवान सर्वम आह्निकम\nबराह्मणैर अभ्यनुज्ञातः परययौ नगरं परति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 87, + "shloka": 2, + "text": "तं परयान्तं महाबाहुम अनुज्ञाप्य ततॊ नृप\nपर्यवर्तन्त ते सर्वे वृकस्थलनिवासिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 87, + "shloka": 3, + "text": "धार्तराष्ट्रास तम आयान्तं परत्युज्जग्मुः सवलंकृताः\nदुर्यॊधनम ऋते सर्वे भीष्मद्रॊणकृपादयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 87, + "shloka": 4, + "text": "पौराश च बहुला राजन हृषीकेशं दिदृक्षवः\nयानैर बहुविधैर अन्ये पद्भिर एव तथापरे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 87, + "shloka": 5, + "text": "स वै पथि समागम्य भीष्मेणाक्लिष्ट कर्मणा\nदरॊणेन धार्तराष्ट्रैश च तैर वृतॊ नगरं ययौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 87, + "shloka": 6, + "text": "कृष्ण संमाननार्थं च नगरं समलंकृतम\nबभूवू राजमार्गाश च बहुरत्नसमाचिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 87, + "shloka": 7, + "text": "न सम कश चिद गृहे राजंस तद आसीद भरतर्षभ\nन सत्री न वृद्धॊ न शिशुर वासुदेव दिदृक्षया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 87, + "shloka": 8, + "text": "राजमार्गे नरा न सम संभवन्त्य अवनिं गताः\nतथा हि सुमहद राजन हृषीकेश परवेशने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 87, + "shloka": 9, + "text": "आवृतानि वरस्त्रीभिर गृहाणि सुमहान्त्य अपि\nपरचलन्तीव भारेण दृश्यन्ते सम महीतले" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 87, + "shloka": 10, + "text": "तथा च गतिमन्तस ते वासुदेवस्य वाजिनः\nपरनष्टगतयॊ ऽभूवन राजमार्गे नरैर वृते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 87, + "shloka": 11, + "text": "स गृहं धृतराष्ट्रस्य पराविशच छत्रुकर्शनः\nपाण्डुरं पुण्डरीकाक्षः परासादैर उपशॊभितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 87, + "shloka": 12, + "text": "तिस्रः कक्ष्या वयतिक्रम्य केशवॊ राजवेश्मनः\nवैचित्र वीर्यं राजानम अभ्यगच्छद अरिंदमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 87, + "shloka": 13, + "text": "अह्यागच्छति दाशार्हे परज्ञा चक्षुर नरेश्वरः\nसहैव दरॊण भीष्माभ्याम उदतिष्ठन महायशाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 87, + "shloka": 14, + "text": "कृपश च सॊमदत्तश च महाराजश च बाह्लिकः\nआसनेभ्यॊ ऽचलन सर्वे पूजयन्तॊ जनार्दनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 87, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ राजानम आसाद्य धृतराष्ट्रं यशस्विनम\nस भीष्मं पूजयाम आस वार्ष्णेयॊ वाग्भिर अञ्जसा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 87, + "shloka": 16, + "text": "तेषु धर्मानुपूर्वीं तां परयुज्य मधुसूदनः\nयथा वयः समीयाय राजभिस तत्र माधवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 87, + "shloka": 17, + "text": "अथ दरॊणं सपुत्रं स बाह्लीकं च यशस्विनम\nकृपं च सॊमदत्तं च समीयाय जनार्दनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 87, + "shloka": 18, + "text": "तत्रासीद ऊर्जितं मृष्टं काञ्चनं महद आसनम\nशासनाद धृतराष्ट्रस्य तत्रॊपाविशद अच्युतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 87, + "shloka": 19, + "text": "अथ गां मधुपर्कं चाप्य उदकं च जनार्दने\nउपजह्रुर यथान्यायं धृतराष्ट्र पुरॊहिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 87, + "shloka": 20, + "text": "कृतातिथ्यस तु गॊविन्दः सर्वान परिहसन कुरून\nआस्ते संबन्धकं कुर्वन कुरुभिः परिवारितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 87, + "shloka": 21, + "text": "सॊ ऽरचितॊ धृतराष्ट्रेण पूजितश च महायशाः\nराजानं समनुज्ञाप्य निराक्रामद अरिंदमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 87, + "shloka": 22, + "text": "तैः समेत्य यथान्यायं कुरुभिः कुरुसंसदि\nविदुरावसथं रम्यम उपातिष्ठत माधवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 87, + "shloka": 23, + "text": "विदुरः सर्वकल्याणैर अभिगम्य जनार्दनम\nअर्चयाम आस दाशार्हं सर्वकामैर उपस्थितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 87, + "shloka": 24, + "text": "कृतातिथ्यं तु गॊविन्दं विदुरः सर्वधर्मवित\nकुशलं पाण्डुपुत्राणाम अपृच्छन मधुसूदनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 87, + "shloka": 25, + "text": "परीयमाणस्य सुहृदॊ विदुषॊ बुद्धिसत्तमः\nधर्मनित्यस्य च तदा गतदॊषस्य धीमतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 87, + "shloka": 26, + "text": "तस्य सर्वं सविस्तारं पाण्डवानां विचेष्टितम\nकषत्तुर आचष्ट दाशार्हः सर्वप्रत्यक्षदर्शिवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nअथॊपगम्य विदुरम अपहाह्णे जनार्दनः\nपितृष्वसारं गॊविन्दः सॊ ऽभयगच्छद अरिंदमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 2, + "text": "सा दृष्ट्वा कृष्णम आयान्तं परसन्नादित्य वर्चसम\nकण्ठे गृहीत्वा पराक्रॊशत पृथा पार्थान अनुस्मरन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 3, + "text": "तेषां सत्त्ववतां मध्ये गॊविन्दं सहचारिणम\nचिरस्य दृष्ट्वा वार्ष्णेयं बाष्पम आहारयत पृथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 4, + "text": "साब्रवीत कृष्णम आसीनं कृतातिथ्यं युधां पतिम\nबाष्पगद्गद पूर्णेन मुखेन परिशुष्यता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 5, + "text": "ये ते बाल्यात परभृत्येव गुरुशुश्रूषणे रताः\nपरस्परस्य सुहृदः संमताः समचेतसः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 6, + "text": "निकृत्या भरंशिता राज्याज जनार्हा निर्जनं गताः\nविनीतक्रॊधहर्शाश च बरह्मण्याः सत्यवादिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 7, + "text": "तयक्त्वा परिय सुखे पार्था रुदन्तीम अपहाय माम\nअहार्षुश च वनं यान्तः समूलं हृदयं मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 8, + "text": "अतदर्हा महात्मानः कथं केशव पाण्डवाः\nऊषुर महावने तात सिंहव्याघ्र गजाकुले" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 9, + "text": "बाला विहीनाः पित्रा ते मया सततलालिताः\nअपश्यन्तः सवपितरौ कथम ऊषुर महावने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 10, + "text": "शङ्खदुन्दुभिनिर्घॊषैर मृदङ्गैर वैणवैर अपि\nपाण्डवाः समबॊध्यन्त बाल्यात परभृति केशव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 11, + "text": "ये सम वारणशब्देन हयानां हेषितेन च\nरथनेमि निनादैश च वयबॊध्यन्त सदा गृहे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 12, + "text": "शङ्खभेरी निनादेन वेणुवीणानुनादिना\nपुण्याहघॊषमिश्रेण पूज्यमाना दविजातिभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 13, + "text": "वस्त्रै रत्नैर अलंकारैः पूजयन्तॊ दविजन्मनः\nगीर्भिर मङ्गलयुक्ताभिर बाह्मणानां महात्मनाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 14, + "text": "अर्चितैर अर्चनार्हैर्श च सतुब्वद्भिर अभिनन्दिताः\nपरासादाग्रेष्व अबॊध्यन्त राङ्क वाजिन शायिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 15, + "text": "ते नूनं निनदं शरुत्वा शवापदानां महावने\nन समॊपयान्ति निद्रां वै अतदर्हा जनार्दन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 16, + "text": "भेरीमृदङ्गनिननैः शङ्खवैणव निस्वनैः\nसत्रीणां गीतनिनादैश च मधुरैर मधुसूदन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 17, + "text": "बन्दि मागध सूतैश च सतुवद्भिर बॊधिताः कथम\nमहावने वयबॊध्यन्त शवापदानां रुतेन ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 18, + "text": "हरीमान सत्यधृतिर दान्तॊ भूतानाम अनुकम्पिता\nकामद्वेषौ वशे कृत्वा सतां वर्त्मानुवर्तते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 19, + "text": "अम्बरीषस्य मान्धातुर ययातेर नहुषस्य च\nभरतस्य दिलीपस्य शिबेर औशीनरस्य च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 20, + "text": "राजर्षीणां पुराणानां धुरं धत्ते दुरुद्वहाम\nशीलवृत्तॊपसंपन्नॊ धर्मज्ञः सत्यसंगरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 21, + "text": "राजा सर्वगुणॊपेतस तरैलॊक्यस्यापि यॊ भवेत\nअजातशत्रुर धर्मात्मा शुद्धजाम्बूनदप्रभः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 22, + "text": "शरेष्ठः कुरुषु सर्वेषु धर्मतः शरुतवृत्ततः\nपरियदर्शनॊ दीर्घभुजः कथं कृष्ण युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 23, + "text": "यः स नागायुत पराणॊ वातरंहा वृकॊदरः\nअमर्षी पाण्डवॊ नित्यं परियॊ भरातुः परियं करः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 24, + "text": "कीचकस्य च सज्ञातेर यॊ हन्ता मधुसूदन\nशूरः करॊधवशानां च हिडिम्बस्य बकस्य च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 25, + "text": "पराक्रमे शक्रसमॊ वायुवेगसमॊ जवे\nमहेश्वर समः करॊधे भीमः परहरतां वरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 26, + "text": "करॊधं बलम अमर्षं च यॊ निधाय परंतपः\nजितात्मा पाण्डवॊ ऽमर्षी भरातुस तिष्ठति शासने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 27, + "text": "तेजॊराशिं महात्मानं बलौघम अमितौजसम\nभीमं परदर्शनेनापि भीमसेनं जनार्दन\nतं ममाचक्ष्व वार्ष्णेय कथम अद्य वृकॊदरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 28, + "text": "आस्ते परिघबाहुः स मध्यमः पाण्डवॊ ऽचयुत\nअर्जुनेनार्जुनॊ यः स कृष्ण बाहुसहस्रिणा\nदविबाहुः सपर्धते नित्यम अतीतेनापि केशव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 29, + "text": "कषिपत्य एकेन वेगेन पञ्चबाणशतानि यः\nइष्वस्त्रे सदृशे राज्ञः कार्तवीर्यस्य पाण्डवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 30, + "text": "तेजसादित्यसदृशॊ महर्षिप्रतिमॊ दमे\nकषमया पृथिवी तुल्यं महेन्द्रसमविक्रमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 31, + "text": "आधिराज्यं महद दीप्तं परथितं मधुसूदन\nआहृतं येन वीर्येण कुरूणां सर्वराजसु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 32, + "text": "यस्य बाहुबलं घॊरं कौरवाः पर्युपासते\nस सर्वरथिनां शरेष्ठ पाण्डवः सत्यविक्रमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 33, + "text": "यॊ ऽपाश्रयः पाण्डवानां देवानाम इव वासवः\nस ते भराता सखा चैव कथम अद्य धनंजयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 34, + "text": "दयावान सर्वभूतेषु हरीनिषेधॊ महास्त्रवित\nमृदुश च सुकुमारश च धार्मिकश च परियश च मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 35, + "text": "सहदेवॊ महेष्वासः शूरः समितिशॊभनः\nभरातॄणां कृष्ण शुश्रूषुर धर्मार्थकुशलॊ युवा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 36, + "text": "सदैव सहदेवस्य भरातरॊ मधुसूदन\nवृत्तं कल्याण वृत्तस्य पूजयन्ति महात्मनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 37, + "text": "जयेष्ठापचायिनं वीरं सहदेवं युधां पतिम\nशुश्रूषुं मम वार्ष्णेय माद्रीपुत्रं परचक्ष्व मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 38, + "text": "सुकुमारॊ युवा शूरॊ दर्शनीयश च पाण्डवः\nभरातॄणां कृष्ण सर्वेषां परियः पराणॊ बहिश्चरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 39, + "text": "चित्रयॊधी च नकुलॊ महेष्वासॊ महाबलः\nकच चित स कुशली कृष्ण वत्सॊ मम सुखैधितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 40, + "text": "सुखॊचितम अदुःखार्हं सुकुमारं महारथम\nअपि जातु महाबाहॊ पश्येयं नकुलं पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 41, + "text": "पक्ष्म संपातजे काले नकुलेन विनाकृता\nन लभामि सुखं वीर साद्य जीवामि पश्य माम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 42, + "text": "सर्वैः पुत्रैः परियतमा दरौपदी मे जनार्दन\nकुलीना शीलसंपन्ना सर्वैः समुदिता गुणैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 43, + "text": "पुत्र लॊकात पतिलॊकान वृण्वाना सत्यवादिनी\nपरियान पुत्रान परित्यज्य पाण्डवान अन्वपद्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 44, + "text": "महाभिजन संपन्ना सर्वकामैः सुपूजिता\nईश्वरी सर्वकल्याणी दरौपदी कथम अच्युत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 45, + "text": "पतिभिः पञ्चभिः शूरैर अग्निकल्पैः परहारिभिः\nउपपन्ना महर्ष्वासैर दरौपदी दुःखभागिनी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 46, + "text": "चतुर्दशम इमं वर्षं यन नापश्यम अरिंदम\nपुत्राधिभिः परिद्यूनां दरौपदीं सत्यवादिनीम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 47, + "text": "न नूनं कर्मभिः पुण्यैर अश्नुते पुरुषः सुखम\nदरौपदी चेत तथा वृत्ता नाश्नुते सुखम अव्ययम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 48, + "text": "न परियॊ मम कृष्णाय बीभत्सुर न युधिष्ठिरः\nभीमसेनॊ यमौ वापि यद अपश्यं सभा गताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 49, + "text": "न मे दुःखतरं किं चिद भूतपूर्वं ततॊ ऽधिकम\nयद दरौपदीं निवातस्थां शवशुराणां समीपगाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 50, + "text": "आनायिताम अनार्येण करॊधलॊभानुवर्तिना\nसर्वे परैक्षन्त कुरव एकवस्त्रां सभा गताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 51, + "text": "तत्रैव धृतराष्ट्रश च महाराजश च बाह्लिकः\nकृपश च सॊमदत्तश च निर्विण्णाः कुरवस तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 52, + "text": "तस्यां संसदि सर्वस्यां कषत्तारं पूजयाम्य अहम\nवृत्तेन हि भवत्य आर्यॊ न धनेन न विद्यया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 53, + "text": "तस्य कृष्ण महाबुद्धेर गम्भीरस्य महामनः\nकषत्तुः शीलम अलंकारॊ लॊकान विष्टभ्य तिष्ठति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 54, + "text": "सा शॊकार्ता च हृष्टा च दृष्ट्वा गॊविन्दम आगतम\nनानाविधानि दुःखानि सर्वाण्य एवान्वकीर्तयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 55, + "text": "पूर्वैर आचरितं यत तत कुराजभिर अरिंदम\nअक्षद्यूतं मृगवधः कच चिद एषां सुखावहम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 56, + "text": "तन मां दहति यत कृष्णा सभायां कुरु संनिधौ\nधार्तराष्ट्रैः परिक्लिष्टा यथा न कुशलं तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 57, + "text": "निर्वासनं च नगरात परव्रज्या च परंतप\nनानाविधानां दुःखानाम आवासॊ ऽसमि जनार्दन\nअज्ञातचर्या बालानाम अवरॊधश च केशव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 58, + "text": "न सम कलेशतमं मे सयात पुत्रैः सह परंतप\nदुर्यॊधनेन निकृता वर्षम अद्य चतुर्दशम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 59, + "text": "दुःखाद अपि सुखं न सयाद यदि पुण्यफलक्षयः\nन मे विशेषॊ जात्व आसीद धार्तराष्ट्रेषु पाण्डवैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 60, + "text": "तेन सत्येन कृष्ण तवां हतामित्रं शरिया वृतम\nअस्माद विमुक्तं संग्रामात पश्येयं पाण्डवैः सह\nनैव शक्याः पराजेतुं सत्त्वं हय एषां तथागतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 61, + "text": "पितरं तव एव गर्हेयं नात्मानं न सुयॊधनम\nयेनाहं कुन्तिभॊजाय धनं धूर्तैर इवार्पिता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 62, + "text": "बालां माम आर्यकस तुभ्यं करीडन्तीं कन्दु हस्तकाम\nअददात कुन्तिभॊजाय सखा सख्ये महात्मने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 63, + "text": "साहं पित्रा च निकृता शवशुरैश च परंतप\nअत्यन्तदुःखिता कृष्ण किं जीवितफलं मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 64, + "text": "यन मा वाग अब्रवीन नक्तं सूतके सव्यसाचिनः\nपुत्रस ते पृथिवीं जेता यशश चास्य दिवं सपृशेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 65, + "text": "हत्वा कुरून गरामजन्ये राज्यं पराप्य धनंजयः\nभरातृभिः सह कौन्तेयस तरीन मेधान आहरिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 66, + "text": "नाहं ताम अभ्यसूयामि नमॊ धर्माय वेधसे\nकृष्णाय महते नित्यं धर्मॊ धारयति परजाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 67, + "text": "धर्मश चेद अस्ति वार्ष्णेय तथा सत्यं भविष्यति\nतवं चापि तत तथा कृष्ण सर्वं संपादयिष्यसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 68, + "text": "न मां माधव वैधव्यं नार्थनाशॊ न वैरिता\nतथा शॊकाय भवति यथा पुत्रैर विनाभवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 69, + "text": "याहं गाण्डीवधन्वानं सर्वशस्त्रभृतां वरम\nधनंजयं न पश्यामि का शान्तिर हृदयस्य मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 70, + "text": "इदं चतुर्दशं वर्षं यन नापश्यं युधिष्ठिरम\nधनंजयं च गॊविन्द यमौ तं च वृकॊदरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 71, + "text": "जीवनाशं परनष्टानां शराद्धं कुर्वन्ति मानवाः\nअर्थतस ते मम मृतास तेषां चाहं जनार्दन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 72, + "text": "बरूया माधव राजानं धर्मात्मानं युधिष्ठिरम\nभूयांस ते हीयते धर्मॊ मा पुत्रक वृथा कृथाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 73, + "text": "पराश्रया वासुदेव या जीवामि धिग अस्तु माम\nवृत्तेः कृपण लब्धाया अप्रतिष्ठैव जयायसी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 74, + "text": "अथॊ धनंजयं बरूया नित्यॊद्युक्तं वृकॊदरम\nयदर्थं कषत्रिया सूते तस्य वॊ ऽतिक्रमिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 75, + "text": "अस्मिंश चेद आगते काले कालॊ वॊऽतिक्रमिष्यति\nलॊकसंभाविताः सन्तः सुनृशंसं करिष्यथ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 76, + "text": "नृशंसेन च वॊ युक्तांस तयजेयं शाश्वतीः समाः\nकाले हि समनुप्राप्ते तयक्तव्यम अपि जीवितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 77, + "text": "माद्रीपुत्रौ च वक्तव्यौ कषत्रधर्मरतौ सदा\nविक्रमेणार्जितान भॊगान वृणीतं जीविताद अपि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 78, + "text": "विक्रमाधिगता हय अर्थाः कषत्रधर्मेण जीवतः\nमनॊ मनुष्यस्य सदा परीणन्ति पुरुषॊत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 79, + "text": "गत्वा बरूहि महाबाहॊ सर्वशस्त्रभृतां वरम\nअर्जुनं पाण्डवं वीरं दरौपद्याः पदवीं चर" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 80, + "text": "विदितौ हि तवात्यन्तं करुद्धाव इव यथान्तकौ\nभीमार्जुनौ नयेतां हि देवान अपि परां गतिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 81, + "text": "तयॊश चैतद अवज्ञानं यत सा कृष्णा सभां गता\nदुःशासनश च कर्णश च परुषाण्य अभ्यभाषताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 82, + "text": "दुर्यॊधनॊ भीमसेनम अभ्यगच्छन मनस्विनम\nपश्यतां कुरुमुख्यानां तस्य दरक्ष्यति यत फलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 83, + "text": "न हि वैरं समासाद्य परशाम्यति वृकॊदरः\nसुचिराद अपि भीमस्य न हि वैरं परशाम्यति\nयावदन्तं न नयति शात्रवाञ शत्रुकर्शनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 84, + "text": "न दुःखं राज्यहरणं न च दयूते पराजयः\nपरव्राजनं च पुत्राणां न मे तद्दुःखकारणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 85, + "text": "यत तु सा बृहती शयामा एकवस्त्रा सभां गता\nअशृणॊत परुषा वाचस ततॊ दुःखतरं नु किम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 86, + "text": "सत्री धर्मिणी वरारॊहा कषत्रधर्मरता सदा\nनाध्यगच्छत तथा नाथं कृष्णा नाथवती सती" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 87, + "text": "यस्या मम सपुत्रायास तवं नाथॊ मधुसूदन\nरामश च बलिनां शरेष्ठः परद्युम्नश च महारथः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 88, + "text": "साहम एवंविधं दुःखं सहे ऽदय पुरुषॊत्तम\nभीमे जीवति दुर्धर्षे विजये चापलायिनि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 89, + "text": "तत आश्वासयाम आस पुत्राधिभिर अभिप्लुताम\nपितृष्वसारं शॊचन्तीं शौरिः पार्थ सखः पृथाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 90, + "text": "का नु सीमन्तिनी तवादृग लॊकेष्व अस्ति पितृष्वसः\nशूरस्य राज्ञॊ दुहिता आजमीढ कुलं गता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 91, + "text": "महाकुलीना भवती दरहाद धरदम इवागता\nईश्वरी सर्वकल्याणी भर्ता परमपूजिता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 92, + "text": "वीरसूर वीर पत्नी च सर्वैः समुदिता गुणैः\nसुखदुःखे महाप्राज्ञे तवादृशी सॊढुम अर्हति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 93, + "text": "निद्रा तन्द्री करॊधहर्षौ कषुत्पिपासे हिमातपौ\nएतानि पार्था निर्जित्य नित्यं वीराः सुखे रताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 94, + "text": "तयक्तग्राम्य सुखाः पार्था नित्यं वीर सुखप्रियाः\nन ते सवल्पेन तुष्येयुर महॊत्साहा महाबलाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 95, + "text": "अन्तं धीरा निषेवन्ते मध्यं गराम्यसुखप्रियाः\nउत्तमांश च परिक्लेशान भॊगांश चातीव मानुषान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 96, + "text": "अन्तेषु रेमिरे धीरा न ते मध्येषु रेमिरे\nअन्तप्राप्तिं सुखाम आहुर दुःखम अन्तरम अन्तयॊः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 97, + "text": "अभिवादयन्ति भवतीं पाण्डवाः सह कृष्णया\nआत्मानं च कुशलिनं निवेद्याहुर अनामयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 98, + "text": "अरॊगान सर्वसिद्धार्थान कषिप्रं दरक्ष्यसि पाण्डवान\nईश्वरान सर्वलॊकस्य हतामित्राञ शरिया वृतान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 99, + "text": "एवम आश्वासिता कुन्ती परत्युवाच जनार्दनम\nपुत्राधिभिर अभिध्वस्ता निगृह्याबुद्धिजं तमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 100, + "text": "यद यत तेषां महाबाहॊ पथ्यं सयान मधुसूदन\nयथा यथा तवं मन्येथाः कुर्याः कृष्ण तथा तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 101, + "text": "अविलॊपेन धर्मस्य अनिकृत्या परंतप\nपरभावज्ञास्मि ते कृष्ण सत्यस्याभिजनस्य च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 102, + "text": "वयवस्थायां च मित्रेषु बुद्धिविक्रमयॊस तथा\nतवम एव नः कुले धर्मस तवं सत्यं तवं तपॊ महत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 103, + "text": "तवं तराता तवं महद बरह्म तवयि सर्वं परतिष्ठितम\nयथैवात्थ तथैवैतत तवयि सत्यं भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 88, + "shloka": 104, + "text": "ताम आमन्त्र्य च गॊविन्दः कृत्वा चाभिप्रदक्षिणम\nपरातिष्ठत महाबाहुर दुर्यॊधन गृहान परति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nपृथाम आमन्त्र्य गॊविन्दः कृत्वा चापि परदक्षिणम\nदुर्यॊधन गृहं शौरिर अभ्यगच्छद अरिंदमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 2, + "text": "लक्ष्म्या परमया युक्तं पुरंदर गृहॊपमम\nतस्य कक्ष्या वयतिक्रम्य तिस्रॊ दवाःस्थैर अवारितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ ऽभरघनसंकाशं गिरिकूटम इवॊच्छ्रितम\nशरिया जवलन्तं परासादम आरुरॊह महायशाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 4, + "text": "तत्र राजसहस्रैश च कुरुभिश चाभिसंवृतम\nधार्तराष्ट्रं महाबाहुं ददर्शासीनम आसने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 5, + "text": "दुःशासनं च कर्णं च शकुनिं चापि सौबलम\nदुर्यॊधन समीपे तान आसनस्थान ददर्श सः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 6, + "text": "अभ्यागच्छति दाशार्हे धार्तराष्ट्रॊ महायशाः\nउदतिष्ठत सहामात्यः पूजयन मधुसूदनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 7, + "text": "समेत्य धार्तराष्ट्रेण सहामात्येन केशवः\nराजभिस तत्र वार्ष्णेयः समागच्छद यथा वयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 8, + "text": "तत्र जाम्बूनदमयं पर्यङ्कं सुपरिष्कृतम\nविविधास्तरणास्तीर्णम अभ्युपाविशद अच्युतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 9, + "text": "तस्मिन गां मधुपर्कं च उपहृत्य जनार्दने\nनिवेदयाम आस तदा गृहान राज्यं च कौरवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 10, + "text": "तत्र गॊविन्दम आसीनं परसन्नादित्य वर्चसम\nउपासां चक्रिरे सर्वे कुरवॊ राजभिः सह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा वार्ष्णेयं जयतां वरम\nनयमन्त्रयद भॊजनेन नाभ्यनन्दच च केशवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनः कृष्णम अब्रवीद राजसंसदि\nमृदुपूर्वं शठॊदर्कं कर्णम आभाष्य कौरवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 13, + "text": "कस्माद अन्नानि पानानि वासांसि शयनानि च\nतवदर्थम उपनीतानि नाग्रहीस तवं जनार्दन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 14, + "text": "उभयॊश चाददः साह्यम उभयॊश च हते रतः\nसंबन्धी दयितश चासि धृतराष्ट्रस्य माधव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 15, + "text": "तवं हि गॊविन्द धर्मार्थौ वेत्थ तत्त्वेन सर्वशः\nतत्र कारणम इच्छामि शरॊतुं चक्रगदाधर" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 16, + "text": "स एवम उक्तॊ गॊविन्दः परत्युवाच महामनाः\nओघमेघस्वनः काले परगृह्य विपुलं भुजम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 17, + "text": "अनम्बू कृतम अग्रस्तम अनिरस्तम असंकुलम\nराजीवनेत्रॊ राजानं हेतुमद्वाक्यम उत्तमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 18, + "text": "कृतार्था भुञ्जते दूताः पूजां गृह्णन्ति चैव हि\nकृतार्थं मां सहामात्यस तवम अर्चिष्यसि भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 19, + "text": "एवम उक्तः परत्युवाच धार्तराष्ट्रॊ जनार्दनम\nन युक्तं भवतास्मासु परतिपत्तुम असांप्रतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 20, + "text": "कृतार्थं चाकृतार्थं च तवां वयं मधुसूदन\nयतामहे पूजयितुं गॊविन्द न च शक्नुमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 21, + "text": "न च तत कारणं विद्मॊ यस्मिन नॊ मधुसूदन\nपूजां कृतां परीयमाणैर नामंस्थाः पुरुषॊत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 22, + "text": "वैरं नॊ नास्ति भवता गॊविन्द न च विग्रहः\nस भवान परसमीक्ष्यैतन नेदृशं वक्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 23, + "text": "एवम उक्तः परत्युवाच धार्तराष्ट्रं जनार्दनः\nअभिवीक्ष्य सहामात्यं दाशार्हः परहसन्न इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 24, + "text": "नाहं कामान न संरम्भान न दवेषान नार्थकारणात\nन हेतुवादाल लॊभाद वा धर्मं जह्यां कथं चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 25, + "text": "संप्रीति भॊज्यान्य अन्नानि आपद भॊज्यानि वा पुनः\nन च संप्रीयसे राजन न चाप्य आपद गता वयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 26, + "text": "अकस्माद दविषसे राजञ जन्मप्रभृति पाण्डवान\nपरियानुवर्तिनॊ भरातॄन सर्वैः समुदितान गुणैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 27, + "text": "अकस्माच चैव पार्थानां दवेषणं नॊपपद्यते\nधर्मे सथिताः पाण्डवेयाः कस तान किं वक्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 28, + "text": "यस तान दवेष्टि स मां दवेष्टि यस तान अनु स माम अनु\nऐकात्म्यं मां गतं विद्धि पाण्डवैर धर्मचारिभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 29, + "text": "कामक्रॊधानुवर्ती हि यॊ मॊहाद विरुरुत्सते\nगुणवन्तं च यॊ दवेष्टि तम आहुः पुरुषाधमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 30, + "text": "यः कल्याण गुणाञ जञातीन मॊहाल लॊभाद दिदृक्षते\nसॊ ऽजितात्माजित करॊधॊ नचिरं तिष्ठति शरियम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 31, + "text": "अथ यॊ गुणसंपन्नान हृदयस्याप्रियान अपि\nपरियेण कुरुते वश्यांश चिरं यशसि तिष्ठति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 32, + "text": "सर्वम एतद अभॊक्तव्यम अन्नं दुष्टाभिसंहितम\nकषत्तुर एकस्य भॊक्तव्यम इति मे धीयते मतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 33, + "text": "एवम उक्त्वा महाबाहुर दुर्यॊधनम अमर्षणम\nनिश्चक्राम ततः शुभ्राद धार्तराष्ट्र निवेशनात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 34, + "text": "निर्याय च महाबाहुर वासुदेवॊ महामनाः\nनिवेशाय ययौ वेश्म विरुदस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 35, + "text": "तम अभ्यगच्छद दरॊणश च कृपॊ भीष्मॊ ऽथ बाह्लिकः\nकुरवश च महाबाहुं विरुदस्य गृहे सथितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 36, + "text": "ते ऽभिगम्याब्रुवंस तत्र कुरवॊ मधुसूदनम\nनिवेदयामॊ वार्ष्णेय सरत्नांस ते गृहान्वयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 37, + "text": "तान उवाच महातेजाः कौरवान मधुसूदनः\nसर्वे भवन्तॊ गच्छन्तु सर्वा मे ऽपचितिः कृता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 38, + "text": "यातेषु कुरुषु कषत्ता दाशार्हम अपराजितम\nअभ्यर्चयाम आस तदा सर्वकामैः परयत्नवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 39, + "text": "ततः कषत्तान्न पानानि शुचीनि गुणवन्ति च\nउपाहरद अनेकानि केशवाय महात्मने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 40, + "text": "तैर तर्पयित्वा परथमं बराह्मणान मधुसूदनः\nवेदविद्भ्यॊ ददौ कृष्णः परमद्रविणान्य अपि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 89, + "shloka": 41, + "text": "ततॊ ऽनुयायिभिः सार्धं मरुद्भिर इव वासवः\nविदुरान्नानि बुभुजे शुचीनि गुणवन्ति च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 90, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nतं भुक्तवन्तम आश्वस्तं निशायां विदुरॊ ऽबरवीत\nनेदं सम्यग वयवसितं केशवागमनं तव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 90, + "shloka": 2, + "text": "अर्धधर्मातिगॊ मूढः संरम्भी च जनार्दन\nमानघ्नॊ मानकामश च वृद्धानां शासनातिगः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 90, + "shloka": 3, + "text": "धर्मशास्त्रातिगॊ मन्दॊ दुरात्मा परग्रहं गतः\nअनेयः शरेयसां पापॊ धार्तराष्ट्रॊ जनार्दन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 90, + "shloka": 4, + "text": "कामात्मा पराज्ञमानी च मित्रध्रुक सर्वशङ्कितः\nअकर्ता चाकृतज्ञश च तयक्तधर्मः परियानृतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 90, + "shloka": 5, + "text": "एतैश चान्यैश च बहुभिर दॊषैर एष समन्वितः\nतवयॊच्यमानः शरेयॊ ऽपि संरम्भान न गरहीष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 90, + "shloka": 6, + "text": "सेना समुदयं दृष्ट्वा पार्थिवं मधुसूदन\nकृतार्थं मन्यते बाल आत्मानम अविचक्षणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 90, + "shloka": 7, + "text": "एकः कर्णः पराञ जेतुं समर्थ इति निश्चितम\nधार्तराष्ट्रस्य दुर्बुद्धेः स शमं नॊपयास्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 90, + "shloka": 8, + "text": "भीष्मे दरॊणे कृपे कर्णे दरॊणपुत्रे जयद्रथे\nभूयसीं वर्तते वृत्तिं न शमे कुरुते मनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 90, + "shloka": 9, + "text": "निश्चितं धार्तराष्ट्राणां सकर्णानां जनार्दन\nभीष्मद्रॊणकृपान पार्था न शक्ताः परतिवीक्षितुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 90, + "shloka": 10, + "text": "संविच च धार्तराष्ट्राणां सर्वेषाम एव केशव\nशमे परयतमानस्य तव सौभ्रात्र काङ्क्षिणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 90, + "shloka": 11, + "text": "न पाण्डवानाम अस्माभिः परतिदेयं यथॊचितम\nइति वयवसितास तेषु वचनं सयान निरर्थकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 90, + "shloka": 12, + "text": "यत्र सूक्तं दुरुक्तं च समं सयान मधुसूदन\nन तत्र परलपेत पराज्ञॊ बधिरेष्व इव गायनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 90, + "shloka": 13, + "text": "अविजानत्सु मूढेषु निर्मर्यादेषु माधव\nन तवं वाक्यं बरुवन युक्तश चाण्डालेषु दविजॊ यथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 90, + "shloka": 14, + "text": "सॊ ऽयं बलस्थॊ मूढश च न करिष्यति ते वचः\nतस्मिन निरर्थकं वाक्यम उक्तं संपत्स्यते तव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 90, + "shloka": 15, + "text": "तेषां समुपविष्टानां सर्वेषां पापचेतसाम\nतव मध्यावतरणं मम कृष्ण न रॊचते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 90, + "shloka": 16, + "text": "दुर्बुद्धीनाम अशिष्टानां बहूनां पापचेतसाम\nपरतीपं वचनं मध्ये तव कृष्ण न रॊचते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 90, + "shloka": 17, + "text": "अनुपासितवृद्धत्वाच छरिया मॊहाच च दर्पितः\nवयॊ दर्पाद अमर्षाच च न ते शरेयॊ गरहीष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 90, + "shloka": 18, + "text": "बलं बलवद अप्य अस्य यदि वक्ष्यसि माधव\nतवय्य अस्य महती शङ्का न करिष्यति ते वचः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 90, + "shloka": 19, + "text": "नेदम अद्य युधा शक्यम इन्द्रेणापि सहामरैः\nइति वयवसिताः सर्वे धार्तराष्ट्रा जनार्दन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 90, + "shloka": 20, + "text": "तेष्व एवम उपपन्नेषु कामक्रॊधानुवर्तिषु\nसमर्थम अपि ते वाक्यम असमर्थं भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 90, + "shloka": 21, + "text": "मध्ये तिष्ठन हस्त्यनीकस्य मन्दॊ; रथाश्वयुक्तस्य बलस्य मूढः\nदुर्यॊधनॊ मन्यते वीतमन्युः; कृत्स्ना मयेयं पृथिवी जितेति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 90, + "shloka": 22, + "text": "आशंसते धृतराष्ट्रस्य पुत्रॊ; महाराज्यम असपत्नं पृथिव्याम\nतस्मिञ शमः केवलॊ नॊपलभ्यॊ; बद्धं सन्तम आगतं मन्यते ऽरथम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 90, + "shloka": 23, + "text": "पर्यस्तेयं पृथिवी कालपक्वा; दुर्यॊधनार्थे पाण्डवान यॊद्धुकामाः\nसमागताः सर्वयॊधाः पृथिव्यां; राजानश च कषितिपालैः समेताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 90, + "shloka": 24, + "text": "सर्वे चैते कृतवैराः पुरस्तात; तवया राजानॊ हृतसाराश च कृष्ण\nतवॊद्वेगात संश्रिता धार्तराष्ट्रान; सुसंहताः सह कर्णेन वीराः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 90, + "shloka": 25, + "text": "तयक्तात्मानः सह दुर्यॊधनेन; सृष्टा यॊद्धुं पाण्डवान सर्वयॊधाः\nतेषां मध्ये परविशेथा यदि तवं; न तन मतं मम दाशार्ह वीर" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 90, + "shloka": 26, + "text": "तेषां समुपविष्टानां बहूनां दुष्टचेतसाम\nकथं मध्यं परपद्येथाः शत्रूणां शत्रुकर्शन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 90, + "shloka": 27, + "text": "सर्वथा तवं महाबाहॊ देवैर अपि दुरुत्सहः\nपरभावं पौरुषं बुद्धिं जानामि तव शत्रुहन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 90, + "shloka": 28, + "text": "या मे परीतिः पाण्डवेषु भूयः सा तवयि माधव\nपरेम्णा च बहुमानाच च सौहृदाच च बरवीम्य अहम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 91, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nयथा बरूयान महाप्राज्ञॊ यथा बरूयाद विचक्षणः\nयथा वाच्यस तवद्विधेन सुहृदा मद्विधः सुहृत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 91, + "shloka": 2, + "text": "धर्मार्थयुक्तं तथ्यं च यथा तवय्य उपपद्यते\nतथा वचनम उक्तॊ ऽसमि तवयैतत पितृमातृवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 91, + "shloka": 3, + "text": "सत्यं पराप्तं च युक्तं चाप्य एवम एव यथात्थ माम\nशृणुष्वागमने हेतुं विदुरावहितॊ भव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 91, + "shloka": 4, + "text": "दौरात्म्यं धार्तराष्ट्रस्य कषत्रियाणां च वैरिताम\nसर्वम एतद अहं जानन कषत्तः पराप्तॊ ऽदय कौरवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 91, + "shloka": 5, + "text": "पर्यस्तां पृथिवीं सर्वां साश्वां सरथ कुञ्जराम\nयॊ मॊचयेन मृत्युपाशात पराप्नुयाद धर्मम उत्तमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 91, + "shloka": 6, + "text": "धर्मकार्यं यतञ शक्त्या न चेच छक्नॊति मानवः\nपराप्तॊ भवति तत पुण्यम अत्र मे नास्ति संशयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 91, + "shloka": 7, + "text": "मनसा चिन्तयन पापं कर्मणा नाभिरॊचयन\nन पराप्नॊति फलं तस्य एवं धर्मविदॊ विदुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 91, + "shloka": 8, + "text": "सॊ ऽहं यतिष्ये परशमं कषत्तः कर्तुम अमायया\nकुरूणां सृञ्जयानां च संग्रामे विनशिष्यताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 91, + "shloka": 9, + "text": "सेयम आपन महाघॊरा कुरुष्व एव समुत्थिता\nकर्ण दुर्यॊधन कृता सर्वे हय एते तद अन्वयाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 91, + "shloka": 10, + "text": "वयसनैः कलिश्यमानं हि यॊ मित्रं नाभिपद्यते\nअनुनीय यथाशक्ति तं नृशंसं विदुर बुधाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 91, + "shloka": 11, + "text": "आ केशग्रहणान मित्रम अकार्यात संनिवर्तयन\nअवाच्यः कस्य चिद भवति कृतयत्नॊ यथाबलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 91, + "shloka": 12, + "text": "तत समर्थं शुभं वाक्यं धर्मार्थसहितं हितम\nधार्तराष्ट्रः सहामात्यॊ गरहीतुं विदुरार्हति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 91, + "shloka": 13, + "text": "हितं हि धार्तराष्ट्राणां पाण्डवानां तथैव च\nपृथिव्यां कषत्रियाणां च यतिष्ये ऽहम अमायया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 91, + "shloka": 14, + "text": "हिते परयतमानं मां शङ्केद दुर्यॊधनॊ यदि\nहृदयस्य च मे परीतिर आनृण्यं च भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 91, + "shloka": 15, + "text": "जञातीनां हि मिथॊ भेदे यन मित्रं नाभिपद्यते\nसर्वयत्नेन मध्यस्थं न तन मित्रं विदुर बुधाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 91, + "shloka": 16, + "text": "न मां बरूयुर अधर्मज्ञा मूढा असुहृदस तथा\nशक्तॊ नावारयत कृष्णः संरब्धान कुरुपाण्डवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 91, + "shloka": 17, + "text": "उभयॊः साधयन्न अर्थम अहम आगत इत्य उत\nतत्र यत्नम अहं कृत्वा गच्छेयं नृष्व अवाच्यताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 91, + "shloka": 18, + "text": "मम धर्मार्थयुक्तं हि शरुत्वा वाक्यम अनामयम\nन चेद आदास्यते बालॊ दिष्टस्य वशम एष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 91, + "shloka": 19, + "text": "अहापयन पाण्डवार्थं यथावच; छमं कुरूणां यदि चाचरेयम\nपुण्यं च मे सयाच चरितं महार्थं; मुच्येरंश च कुरवॊ मृत्युपाशात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 91, + "shloka": 20, + "text": "अपि वाचं भाषमाणस्य काव्यां; धर्मारामाम अर्थवतीम अहिंस्राम\nअवेक्षेरन धार्तराष्ट्राः समर्थां; मां च पराप्तं कुरवः पूजयेयुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 91, + "shloka": 21, + "text": "न चापि मम पर्याप्ताः सहिताः सर्वपार्थिवाः\nकरुद्धस्य परमुखे सथातुं सिंहस्येवेतरे मृगाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 91, + "shloka": 22, + "text": "[व]\nइत्य एवम उक्त्वा वचनं वृष्णीनाम ऋषभस तदा\nशयने सुखसंस्पर्शे शिश्ये यदुसुखावहः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nतथा कथयतॊर एव तयॊर बुद्धिमतॊस तदा\nशिवा नक्षत्रसंपन्ना सा वयतीयाय शर्वरी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 2, + "text": "धर्मार्थकामयुक्ताश च विचित्रार्थपदाक्षराः\nशृण्वतॊ विविधा वाचॊ विदुरस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 3, + "text": "कथाभिर अनुरूपाभिः कृष्णस्यामित तेजसः\nअकामस्येव कृष्णस्य सा वयतीयाय शर्वरी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 4, + "text": "ततस तु सवरसंपन्ना बहवः सूतमागधाः\nशङ्खदुन्दुभिनिर्घॊषैः केशवं परत्यबॊधयन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 5, + "text": "तत उत्थाय दाशार्ह ऋषभः सर्वसात्वताम\nसर्वम आवश्यकं चक्रे परातः कार्यं जनार्दनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 6, + "text": "कृतॊद कार्यजप्यः स हुताग्निः समलंकृतः\nतत आदित्यम उद्यन्तम उपातिष्ठत माधवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 7, + "text": "अथ दुर्यॊधनः कृष्णं शकुनिश चापि सौबलः\nसंध्यां तिष्ठन्तम अभ्येत्य दाशार्हम अपराजितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 8, + "text": "आचक्षेतां तु कृष्णस्य धृतराष्ट्रं सभा गतम\nकुरूंश च भीष्म परमुखान राज्ञः सर्वांश च पार्थिवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 9, + "text": "तवाम अर्थयन्ते गॊविन्द दिवि शक्रम इवामराः\nताव अभ्यनन्दद गॊविन्दः साम्ना परमवल्गुना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ विमल आदित्ये बराह्मणेभ्यॊ जनार्दनः\nददौ हिरण्यं वासांसि गाश चाश्वांश च परंतपः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 11, + "text": "विसृष्टवन्तं रत्नानि दाशार्हम अपराजितम\nतिष्ठन्तम उपसंगम्य ववन्दे सारथिस तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 12, + "text": "तम उपस्थितम आज्ञाय रथं दिव्यं महामनाः\nमहाभ्रघननिर्घॊषं सर्वरत्नविभूषितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 13, + "text": "अग्निं परदक्षिणं कृत्वा बराह्मणांश च जनार्दनः\nकौस्तुभं मणिम आमुच्य शरिया परमया जवलन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 14, + "text": "कुरुभिः संवृतः कृष्णॊ वृष्णिभिश चाभिरक्षितः\nआतिष्ठत रथं शौरिः सर्वयादवनन्दनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 15, + "text": "अन्वारुरॊह दाशार्हं विदुरः सर्वधर्मवित\nसर्वप्राणभृतां शरेष्ठं सर्वधर्मभृतां वरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनः कृष्णं शकुनिश चापि सौबलः\nदवितीयेन रथेनैनम अन्वयातां परंतपम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 17, + "text": "सात्यकिः कृतवर्मा च वृष्णीनां च महारथाः\nपृष्ठतॊ ऽनुययुः कृष्णं रथैर अश्वैर गजैर अपि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 18, + "text": "तेषां हेमपरिष्कारा युक्ताः परमवाजिभिः\nगच्छतां घॊषिणश चित्राश चारु बभ्राजिरे रथाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 19, + "text": "संमृष्टसंसिक्त रजः परतिपेदे महापथम\nराजर्षिचरितं काले कृष्णॊ धीमाञ शरिया जवलन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 20, + "text": "ततः परयाते दाशार्हे परावाद्यन्तैक पुष्कराः\nशङ्खाश च दध्मिरे तत्र वाद्यान्य अन्यानि यानि च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 21, + "text": "परवीराः सर्वलॊकस्य युवानः सिंहविक्रमाः\nपरिवार्य रथं शौरेर अगच्छन्त परंतपाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ ऽनये बहुसाहस्रा विचित्राद्भुत वाससः\nअसि परासायुध धराः कृष्णस्यासन पुरःसराः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 23, + "text": "गजाः परःशतास तत्र वराश चाश्वाः सहस्रशः\nपरयान्तम अन्वयुर वीरं दाशार्हम अपराजितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 24, + "text": "पुरं कुरूणां संवृत्तं दरष्टुकामं जनार्दनम\nसवृद्धबालं सस्त्रीकं रथ्या गतम अरिंदमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 25, + "text": "वेदिकापाश्रिताभिश च समाक्रान्तान्य अनेकशः\nपरचलन्तीव भारेण यॊषिद्भिर भवनान्य उत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 26, + "text": "संपूज्यमानः कुरुभिः संशृण्वन विविधाः कथाः\nयथार्हं परतिसत्कुर्वन परेक्षमाणः शनैर ययौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 27, + "text": "ततः सभां समासाद्य केशवस्यानुयायिनः\nसशङ्खैर वेणुनिर्घॊषैर दिशः सर्वा वयनादयन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 28, + "text": "ततः सा समितिः सर्वा राज्ञाम अमिततेजसाम\nसंप्राकम्पत हर्षेण कृष्णागमन काङ्क्षया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ ऽभयाशगते कृष्णे समहृष्यन नराधिपाः\nशरुत्वा तं रथनिर्घॊषं पर्यज्ञ्य निनदॊपमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 30, + "text": "आसाद्य तु सभा दवारम ऋषभः सर्वसात्वताम\nअवतीर्य रथाच छौरिः कैलासशिखरॊपमात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 31, + "text": "नगमेघप्रतीकाशां जवलन्तीम इव तेजसा\nमहेन्द्र सदन परख्यां परविवेश सभां ततः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 32, + "text": "पाणौ गृहीत्वा विदुरं सात्यकिं च महायशाः\nजयॊतींष्य आदित्यवद राजन कुरून परच्छादयञ शरिया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 33, + "text": "अग्रतॊ वासुदेवस्य कर्णदुर्यॊधनाव उभौ\nवृष्णयः कृतवर्मा च आसन कृष्णस्य पृष्ठतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 34, + "text": "धृतराष्ट्रं पुरस्कृत्य भीष्मद्रॊणादयस ततः\nआसनेभ्यॊ ऽचलन सर्वे पूजयन्तॊ जनार्दनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 35, + "text": "अभ्यागच्छति दाशार्हे परज्ञा चक्षुर महामनाः\nसहैव भीष्मद्रॊणाभ्याम उदतिष्ठन महायशाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 36, + "text": "उत्तिष्ठति महाराजे धृतराष्ट्रे जनेश्वरे\nतानि राजसहस्राणि समुत्तस्थुः समन्ततः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 37, + "text": "आसनं सर्वतॊभद्रं जाम्बूनदपरिष्कृतम\nकृष्णार्थे कल्पितं तत्र धृतराष्ट्रस्य शासनात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 38, + "text": "समयमानस तु राजानं भीष्मद्रॊणौ च माधवः\nअभ्यभाषत धर्मात्मा राज्ञश चान्यान यथा वयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 39, + "text": "तत्र केशवम आनर्चुः सम्यग अभ्यागतं सभाम\nराजानः पार्थिवाः सर्वे कुरवश च जनार्दनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 40, + "text": "तत्र तिष्ठन स दाशार्हॊ राजमध्ये परंतपः\nअपश्यद अन्तरिक्षस्थान ऋषीन परपुरंजयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 41, + "text": "ततस तान अभिसंप्रेक्ष्य नारदप्रमुखान ऋषीन\nअभ्यभाषत दाशार्हॊ भीष्मं शांतनवं शनैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 42, + "text": "पार्थिवीं समितिं दरष्टुम ऋषयॊ ऽभयागता नृप\nनिमन्त्र्यताम आसनैश च सत्कारेण च भूयसा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 43, + "text": "नैतेष्व अनुपविष्टेषु शक्यं केन चिद आसितुम\nपूजा परयुज्यताम आशु मुनीनां भावितात्मनाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 44, + "text": "ऋषीञ शांतनवॊ दृष्ट्वा सभा दवारम उपस्थितान\nतवरमाणस ततॊ भृत्यान आसनानीत्य अचॊदयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 45, + "text": "आसनान्य अथ मृष्टानि महान्ति विपुलानि च\nमणिकाञ्चनचित्राणि समाजह्रुस ततस ततः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 46, + "text": "तेषु तत्रॊपविष्टेषु गृहीतार्धेषु भारत\nनिषसादासने कृष्णॊ राजानश च यथासनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 47, + "text": "दुःशासनः सात्यकये ददाव आसनम उत्तमम\nविविंशतिर ददौ पीठं काञ्चनं कृतवर्मणे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 48, + "text": "अविदूरे ऽथ कृष्णस्य कर्णदुर्यॊधनाव उभौ\nएकासने महात्मानौ निषीदतुर अमर्षणौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 49, + "text": "गान्धारराजः शकुनिर गान्धारैर अभिरक्षितः\nनिषसादासने राजा सह पुत्रॊ विशां पते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 50, + "text": "विदुरॊ मणिपीठे तु शुक्लस्पर्ध्याजिनॊत्तरे\nसंस्पृशन्न आसनं शौरेर महामतिर उपाविशत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 51, + "text": "चिरस्य दृष्ट्वा दाशार्हं राजानः सर्वपार्थिवाः\nअमृतस्येव नातृप्यन परेक्षमाणा जनार्दनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 52, + "text": "अतसी पुष्पसंकाशः पीतवासा जनार्दनः\nवयभ्राजत सभामध्ये हेम्नीवॊपहितॊ मणिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 92, + "shloka": 53, + "text": "ततस तूष्णीं सर्वम आसीद गॊविन्द गतमानसम\nन तत्र कश चित किं चिद धि वयाजहार पुमान कव चित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nतेष्व आसीनेषु सर्वेषु तूष्णींभूतेषु राजसु\nवाक्यम अभ्याददे कृष्णः सुदंष्ट्रॊ दुन्दुभिस्वनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 2, + "text": "जीमूत इव धर्मान्ते सर्वां संश्रावयन सभाम\nधृतराष्ट्रम अभिप्रेक्ष्य समभाषत माधवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 3, + "text": "कुरूणां पाण्डवानां च शमः सयाद इति भारत\nअप्रयत्नेन वीराणाम एतद यतितुम आगतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 4, + "text": "राजन नान्यत परवक्तव्यं तव निःश्रेयसं वचः\nविदितं हय एव ते सर्वं वेदितव्यम अरिंदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 5, + "text": "इदम अद्य कुलं शरेष्ठं सर्वराजसु पार्थिव\nशरुतवृत्तॊपसंपन्नं सर्वैः समुदितं गुणैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 6, + "text": "कृपानुकम्पा कारुण्यम आनृशंस्यं च भारत\nतथार्जवं कषमा सत्यं कुरुष्व एतद विशिष्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 7, + "text": "तस्मिन्न एवंविधे राजन कुले महति तिष्ठति\nतवन्निमित्तं विशेषेण नेह युक्तम असांप्रतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 8, + "text": "तवं हि वारयिता शरेष्ठः कुरूणां कुरुसत्तम\nमिथ्या परचरतां तात बाह्येष्व आभ्यन्तरेषु च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 9, + "text": "ते पुत्रास तव कौरव्य दुर्यॊधन पुरॊगमाः\nधर्मार्थौ पृष्ठतः कृत्वा परचरन्ति नृशंसवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 10, + "text": "अशिष्टा गतमर्यादा लॊभेन हृतचेतसः\nसवेषु बन्धुषु मुख्येषु तद वेत्थ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 11, + "text": "सेयम आपन महाघॊरा कुरुष्व एव समुत्थिता\nउपेक्ष्यमाणा कौरव्य पृथिवीं घातयिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 12, + "text": "शक्या चेयं शमयितुं तवं चेद इच्छसि भारत\nन दुष्करॊ हय अत्र शमॊ मतॊ मे भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 13, + "text": "तवय्य अधीनः शमॊ राजन मयि चैव विशां पते\nपुत्रान सथापय कौरव्य सथापयिष्याम्य अहं परान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 14, + "text": "आज्ञा तव हि राजेन्द्र कार्या पुत्रैः सहान्वयैः\nहितं बलवद अप्य एषां तिष्ठतां तव शासने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 15, + "text": "तव चैव हितं राजन पाण्डवानाम अथॊ हितम\nशमे परयतमानस्य मम शासनकाङ्क्षिणाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 16, + "text": "सवयं निष्कलम आलक्ष्य संविधत्स्व विशां पते\nसह भूतास तु भरतास तवैव सयुर जनेश्वर" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 17, + "text": "धर्मार्थयॊर तिष्ठ राजन पाण्डवैर अभिरक्षितः\nन हि शक्यास तथा भूता यत्नाद अपि नराधिप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 18, + "text": "न हि तवां पाण्डवैर जेतुं रक्ष्यमाणं महात्मभिः\nइन्द्रॊ ऽपि देवैः सहितः परसहेत कुतॊ नृपाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 19, + "text": "यत्र भीष्मश च दरॊणश च कृपः कर्णॊ विविंशतिः\nअश्वत्थामा विकर्णश च सॊमदत्तॊ ऽथ बाह्लिकः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 20, + "text": "सैन्धवश च कलिङ्गश च काम्बॊजश च सुदक्षिणः\nयुधिष्ठिरॊ भीमसेनः सव्यसाची यमौ तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 21, + "text": "सात्यकिश च महातेजा युयुत्सुश च महारथ\nकॊ नु तान विपरीतात्मा युध्येत भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 22, + "text": "लॊकस्येश्वरतां भूयः शत्रुभिश चाप्रधृष्यताम\nपराप्स्यसि तवम अमित्रघ्न सहितः कुरुपाण्डवैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 23, + "text": "तस्य ते पृथिवीपालास तवत्समाः पृथिवीपते\nशरेयांसश चैव राजानः संधास्यन्ते परंतप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 24, + "text": "स तवं पुत्रैश च पौत्रैश च भरातृभिः पितृभिस तथा\nसुहृद्भिः सर्वतॊ गुप्तः सुखं शक्ष्यसि जीवितुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 25, + "text": "एतान एव पुरॊधाय सत्कृत्य च यथा पुरा\nअखिलां भिक्ष्यसे सर्वां पृथिवीं पृथिवीपते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 26, + "text": "एतैर हि सहितः सर्वैः पाण्डवैः सवैश च भारत\nअन्यान विजेष्यसे शत्रून एष सवार्थस तवाखिलः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 27, + "text": "तैर एवॊपार्जितां भूमिं भॊक्ष्यसे च परंतप\nयदि संपत्स्यसे पुत्रैः सहामात्यैर नराधिप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 28, + "text": "संयुगे वै महाराज दृश्यते सुमहान कषयः\nकषये चॊभयतॊ राजन कं धर्मम अनुपश्यसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 29, + "text": "पाण्डवैर निहतैः संख्ये पुत्रैर वापि महाबलैः\nयद विन्देथाः सुखं राजंस तद बरूहि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 30, + "text": "शूराश च हि कृतास्त्राश च सर्वे युद्धाभिकाङ्क्षिणः\nपाण्डवास तावकाश चैव तान रक्ष महतॊ भयात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 31, + "text": "न पश्येम कुरून सर्वान पाण्डवांश चैव संयुगे\nकषीणान उभयतः शूरान रथेभ्यॊ रथिभिर हतान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 32, + "text": "समवेताः पृथिव्यां हि राजानॊ राजसत्तम\nअमर्षवशम आपन्ना नाशयेयुर इमाः परजाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 33, + "text": "तराहि राजन्न इमं लॊकं न नश्येयुर इमाः परजाः\nतवयि परकृतिम आपन्ने शेषं सयात कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 34, + "text": "शुक्ला वदान्या हरीमन्त आर्याः पुण्याभिजातयः\nअन्यॊन्यसचिवा राजंस तान पाहि महतॊ भयात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 35, + "text": "शिवेनेमे भूमिपालाः समागम्य परस्परम\nसह भुक्त्वा च पीत्वा च परतियान्तु यथा गृहम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 36, + "text": "सुवाससः सरग्विणश च सत्कृत्य भरतर्षभ\nअमर्षांश च निराकृत्य वैराणि च परंतप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 37, + "text": "हार्दं यत पाण्डवेष्व आसीत पराप्ते ऽसमिन्न आयुषः कषये\nतद एव ते भवत्य अद्य शश्वच च भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 38, + "text": "बाला विहीनाः पित्रा ते तवयैव परिवर्धिताः\nतान पालय यथान्यायं पुत्रांश च भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 39, + "text": "भवतैव हि रक्ष्यास ते वयसनेषु विशेषतः\nमा ते धर्मस तथैवार्थॊ नश्येत भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 40, + "text": "आहुस तवां पाण्डवा राजन्न अभिवाद्य परसाद्य च\nभवतः शासनाद दुःखम अनुभूतं सहानुगैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 41, + "text": "दवादशेमानि वर्षाणि वने निर्व्युषितानि नः\nतरयॊदशं तथाज्ञातैः सजने परिवत्सरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 42, + "text": "सथाता नः समये तस्मिन पितेति कृतनिश्चयाः\nनाहास्म समयं तात तच च नॊ बराह्मणा विदुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 43, + "text": "तस्मिन नः समये तिष्ठ सथितानां भरतर्षभ\nनित्यं संक्लेशिता राजन सवराज्यांशं लभेमहि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 44, + "text": "तवं धर्मम अर्थं युञ्जानः सम्यङ नस तरातुम अर्हसि\nगुरुत्वं भवति परेक्ष्य बहून कलेशांस तितिक्ष्महे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 45, + "text": "स भवान मातृपितृवद अस्मासु परतिपद्यताम\nगुरॊर गरीयसी वृत्तिर या च शिष्यस्य भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 46, + "text": "पित्रा सथापयितव्या हि वयम उत्पथम आस्थिताः\nसंस्थापय पथिष्व अस्मांस तिष्ठ राजन सववर्त्मनि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 47, + "text": "आहुश चेमां परिषदं पुत्रास ते भरतर्षभ\nधर्मज्ञेषु सभासत्सु नेह युक्तम असांप्रतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 48, + "text": "यत्र धर्मॊ हय अधर्मेण सत्यं यत्रानृतेन च\nहन्यते परेक्षमाणानां हतास तत्र सभासदः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 49, + "text": "विद्धॊ धर्मॊ हय अधर्मेण सभां यत्र परपद्यते\nन चास्य शल्यं कृन्तन्ति विद्धास तत्र सभासदः\nधर्म एतान आरुजति यथा नद्य अनुकूलजान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 50, + "text": "ये धर्मम अनुपश्यन्तस तूष्णीं धयायन्त आसते\nते सत्यम आहुर धर्मं च नयाय्यं च भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 51, + "text": "शक्यं किम अन्यद वक्तुं ते दानाद अन्यज जनेश्वर\nबरुवन्तु वा महीपालाः सभायां ये समासते\nधर्मार्थौ संप्रधार्यैव यदि सत्यं बरवीम्य अहम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 52, + "text": "परमुञ्चेमान मृत्युपाशात कषत्रियान कषत्रियर्षभ\nपरशाम्य भरतश्रेष्ठ मा मन्युवशम अन्वगाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 53, + "text": "पित्र्यं तेभ्यः परदायांशं पाण्डवेभ्यॊ यथॊचितम\nततः सपुत्रः सिद्धार्थॊ भुङ्क्ष्व भॊगान परंतप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 54, + "text": "अजातशत्रुं जानीषे सथितं धर्मे सतां सदा\nसपुत्रे तवयि वृत्तिं च वर्तते यां नराधिप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 55, + "text": "दाहितश च निरस्तश च तवाम एवॊपाश्रितः पुनः\nइन्द्रप्रस्थं तवयैवासौ सपुत्रेण विवासितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 56, + "text": "स तत्र निवसन सर्वान वशम आनीय पार्थिवान\nतवन मुखान अकरॊद राजन न च तवाम अत्यवर्तत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 57, + "text": "तस्यैवं वर्तमानस्य सौबलेन जिहीर्षता\nराष्ट्राणि धनधान्यं च परयुक्तः परमॊपधिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 58, + "text": "स ताम अवस्थां संप्राप्य कृष्णां परेक्ष्य सभा गताम\nकषत्रधर्माद अमेयात्मा नाकम्पत युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 59, + "text": "अहं तु तव तेषां च शरेय इच्छामि भारत\nधर्माद अर्थात सुखाच चैव मा राजन नीनशः परजाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 60, + "text": "अनर्थम अर्थं मन्वाना अर्थं वानर्थम आत्मनः\nलॊभे ऽतिप्रसृतान पुत्रान निगृह्णीष्व विशां पते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 61, + "text": "सथिताः शुश्रूषितुं पार्थाः सथिता यॊद्धुम अरिंदमाः\nयत ते पथ्यतमं राजंस तस्मिंस तिष्ठ परंतप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 93, + "shloka": 62, + "text": "तद वाक्यं पार्थिवाः सर्वे हृदयैः समपूजयन\nन तत्र कश चिद वक्तुं हि वाचं पराकामद अग्रतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nतस्मिन्न अभिहिते वाक्ये केशवेन महात्मना\nसतिमिता हृष्टरॊमाण आसन सर्वे सभासदः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 2, + "text": "कः सविद उत्तरम एतस्माद वक्तुम उत्सहते पुमान\nइति सर्वे मनॊभिस ते चिन्तयन्ति सम पार्थिवाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 3, + "text": "तथा तेषु च सर्वेषु तूष्णींभूतेषु राजसु\nजामदग्न्य इदं वाक्यम अब्रवीत कुरुसंसदि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 4, + "text": "इमाम एकॊपमां राजञ शृणु सत्याम अशङ्कितः\nतां शरुत्वा शरेय आदत्स्व यदि साध्व इति मन्यसे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 5, + "text": "राजा दम्भॊद्भवॊ नाम सार्वभौमः पुराभवत\nअखिलां बुभुजे सर्वां पृथिवीम इति नः शरुतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 6, + "text": "स सम नित्यं निशापाये परातर उत्थाय वीर्यवान\nबराह्मणान कषत्रियांश चैव पृच्छन्न आस्ते महारथः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 7, + "text": "अस्ति कश चिद विशिष्टॊ वा मद्विधॊ वा भवेद युधि\nशुद्रॊ वैश्यः कषत्रियॊ वा बराह्मणॊ वापि शस्त्रभृत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 8, + "text": "इति बरुवन्न अन्वचरत स राजा पृथिवीम इमाम\nदर्पेण महता मत्तः कं चिद अन्यम अचिन्तयन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 9, + "text": "तं सम वैद्या अकृपणा बराह्मणाः सर्वतॊ ऽभयाः\nपरत्यषेधन्त राजानं शलाघमानं पुनः पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 10, + "text": "परतिषिध्यमानॊ ऽपय असकृत पृच्छत्य एव स वै दविजान\nअभिमानी शरिया मत्तस तम ऊचुर बराह्मणास तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 11, + "text": "तपस्विनॊ महात्मानॊ वेद वरतसमन्विताः\nउदीर्यमाणं राजानं करॊधदीप्ता दविजातयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 12, + "text": "अनेकजननं सख्यं ययॊः पुरुषसिंहयॊः\nतयॊस तवं न समॊ राजन भवितासि कदा चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 13, + "text": "एवम उक्तः स राजा तु पुनः पप्रच्छ तान दविजान\nकव तौ वीरौ कव जन्मानौ किं कर्माणौ च कौ च तौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 14, + "text": "[बराह्मणाह]\nनरॊ नारायणश चैव तापसाव इति नः शरुतम\nआयातौ मानुषे लॊके ताभ्यां युध्यस्व पार्थिव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 15, + "text": "शरूयते तौ महात्मानौ नरनारायणाव उभौ\nतपॊ घॊरम अनिर्देश्यं तप्येते गन्धमादने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 16, + "text": "[राम]\nस राजा महतीं सेनां यॊजयित्वा षडङ्गिनीम\nअमृष्यमाणः संप्रायाद यत्र ताव अपराजितौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 17, + "text": "स गत्वा विषमं घॊरं पर्वतं गन्धमादनम\nमृगयाणॊ ऽनवगच्छत तौ तापसाव अपराजितौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 18, + "text": "तौ दृष्ट्वा कषुत्पिपासाभ्यां कृशौ धमनि संततौ\nशीतवातातपैश चैव कर्शितौ पुरुषॊत्तमौ\nअभिगम्यॊपसंगृह्य पर्यपृच्छद अनामयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 19, + "text": "तम अर्चित्वा मूलफलैर आसनेनॊदकेन च\nनयमन्त्रयेतां राजानं किं कार्यं करियताम इति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 20, + "text": "[दम्भौद्भव]\nबाहुभ्यां मे जिता भूमिर निहताः सर्वशत्रवः\nभवद्भ्यां युद्धम आकाङ्क्षन्न उपयातॊ ऽसमि पर्वतम\nआतिथ्यं दीयताम एतत काङ्क्षितं मे चिरं परति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 21, + "text": "[नरनारायणौ]\nअपेतक्रॊधलॊभॊ ऽयम आश्रमॊ राजसत्तम\nन हय अस्मिन्न आश्रमे युद्धं कुतः शस्त्रं कुतॊ ऽनृजुः\nअन्यत्र युद्धम आकाङ्क्ष्व बहवः कषत्रिया कषितौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 22, + "text": "[र]\nउच्यमानस तथापि सम भूय एवाभ्यभाषत\nपुनः पुनः कषम्यमाणः सान्त्व्यमानश च भारत\nदम्भॊद्भवॊ युद्धम इच्छन्न आह्वयत्य एव तापसौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ नरस तव इषीकाणां मुष्टिम आदाय कौरव\nअब्रवीद एहि युध्यस्व युद्धकामुक कषत्रिय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 24, + "text": "सर्वशस्त्राणि चादत्स्व यॊजयस्व च वाहिनीम\nअहं हि ते विनेष्यामि युद्धश्रद्धाम इतः परम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 25, + "text": "[द]\nयद्य एतद अस्त्रम अस्मासु युक्तं तापस मन्यसे\nएतेनापि तवया यॊत्स्ये युद्धार्थी हय अहम आगतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 26, + "text": "[र]\nइत्य उक्त्वा शरवर्षेण सर्वतः समवाकिरत\nदम्भॊद्भवस तापसं तं जिघांसुः सह सैनिकः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 27, + "text": "तस्य तान अस्यतॊ घॊरान इषून परतनुच छिदः\nकदर्थी कृत्यस मुनिर इषीकाभिर अपानुदत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ ऽसमै परासृजद घॊरम ऐषीकम अपराजितः\nअस्त्रम अप्रतिसंधेयं तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 29, + "text": "तेषाम अक्षीणि कर्णांश च नस्तकांश चैव मायया\nनिमित्तवेधी स मुनिर इषीकाभिः समर्पयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 30, + "text": "स दृष्ट्वा शवेतम आकाशम इषीकाभिः समाचितम\nपादयॊर नयपतद राजा सवस्ति मे ऽसत्व इति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 31, + "text": "तम अब्रवीन नरॊ राजञ शरण्यः शरणैषिणाम\nबरह्मण्यॊ भव धर्मात्मा मा च समैवं पुनः कृथाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 32, + "text": "मा च दर्पसमाविष्टः कषेप्सीः कांश चित कदा चन\nअल्पीयांसं विशिष्टं वा तत ते राजन परं हितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 33, + "text": "कृतप्रज्ञॊ वीतलॊभॊ निरहंकार आत्मवान\nदान्तः कषान्तॊ मृदुः कषेमः परजाः पालय पार्थिव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 34, + "text": "अनुज्ञातः सवस्ति गच्छ मैवं भूयः समाचरेः\nकुशलं बराह्मणान पृच्छेर आवयॊर वचनाद भृशम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 35, + "text": "ततॊ राजा तयॊः पादाव अभिवाद्य महात्मनॊः\nपरत्याजगाम सवपुरं धर्मं चैवाचिनॊद भृशम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 36, + "text": "सुमहच चापि तत कर्म यन नरेण कृतं पुरा\nततॊ गुणैः सुबहुभिः शरेष्ठॊ नारायणॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 37, + "text": "तस्माद यावद धनुःश्रेष्ठे गाण्डीवे ऽसव्रं न युज्यते\nतावत तवं मानम उत्सृज्य गच्छ राजन धनंजयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 38, + "text": "काकुदीकं शुकं नाकम अक्षिसंतर्जनं तथा\nसंतानं नर्तनं घॊरम आस्यम ओदकम अष्टमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 39, + "text": "एतैर विद्धाः सर्व एव मरणं यान्ति मानवाः\nउन्मत्ताश च विचेष्टन्ते नष्टसंज्ञा विचेतसः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 40, + "text": "सवपन्ते च पलवन्ते च छर्दयन्ति च मानवाः\nमूत्रयन्ते च सततं रुदन्ति च हसन्ति च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 41, + "text": "असंख्येया गुणाः पार्थे तद विशिष्टॊ जनार्दनः\nतवम एव भूयॊ जानासि कुन्तीपुत्रं धनंजयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 42, + "text": "नरनारायणौ यौ तौ ताव एवार्जुन केशवौ\nविनाजीहि महाराज परवीरौ पुरुषर्षभौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 43, + "text": "यद्य एतद एवं जानासि न च माम अतिशङ्कसे\nआर्यां मतिं समास्थाय शाम्य भारत पाण्डवैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 44, + "text": "अथ चेन मन्यसे शरेयॊ न मे भेदॊ भवेद इति\nपरशाम्य भरत शरेष्ठॊ मा च युद्धे मनः कृथाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 94, + "shloka": 45, + "text": "भवतां च कुरुश्रेष्ठ कुलं बहुमतं भुवि\nतत तथैवास्तु भद्रं ते सवार्थम एवानुचिन्तय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 95, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nजामदग्न्यवचः शरुत्वा कण्वॊ ऽपि भगवान ऋषिः\nदुर्यॊधनम इदं वाक्यम अब्रवीत कुरुसंसदि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 95, + "shloka": 2, + "text": "अक्षयश चाव्ययश चैव बरह्मा लॊकपितामहः\nतथैव भगवन्तौ तौ नरनारायणाव ऋषी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 95, + "shloka": 3, + "text": "आदित्यानां हि सर्वेषां विष्णुर एकः सनातनः\nअजय्यश चाव्ययश चैव शाश्वतः परभुर ईश्वरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 95, + "shloka": 4, + "text": "निमित्तमरणास तव अन्ये चन्द्रसूर्यौ मही जलम\nवायुर अग्निस तथाकाशं गरहास तारागणास तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 95, + "shloka": 5, + "text": "ते च कषयान्ते जगतॊ हित्वा लॊकत्रयं सदा\nकषयं गच्छन्ति वै सर्वे सृज्यन्ते च पुनः पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 95, + "shloka": 6, + "text": "मुहूर्तमरणास तव अन्ये मानुषा मृगपक्षिणः\nतरियग यॊन्यश च ये चान्ये जीवलॊकचराः समृताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 95, + "shloka": 7, + "text": "भूयिष्ठेन तु राजानः शरियं भुक्त्वायुषः कषये\nमरणं परतिगच्छन्ति भॊक्तुं सुकृतदुष्कृतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 95, + "shloka": 8, + "text": "स भवान धर्मपुत्रेण शम कर्तुम इहार्हति\nपाण्डवाः कुरवश चैव पालयन्तु वसुंधराम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 95, + "shloka": 9, + "text": "बलवान अहम इत्य एव न मन्तव्यं सुयॊधन\nबलवन्तॊ हि बलिभिर दृश्यन्ते पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 95, + "shloka": 10, + "text": "न बलं बलिनां मध्ये बलं भवति कौरव\nबलवन्तॊ हि ते सर्वे पाण्डवा देव विक्रमाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 95, + "shloka": 11, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nमातलेर दातुकामस्य कन्यां मृगयतॊ वरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 95, + "shloka": 12, + "text": "मतस तरैलॊक्यराजस्य मातलिर नाम सारथिः\nतस्यैकैव कुले कन्या रूपतॊ लॊकविश्रुता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 95, + "shloka": 13, + "text": "गुणकेशीति विख्याता नाम्ना सा देवरूपिणी\nशरिया च वपुषा चैव सत्रियॊ ऽनयाः सातिरिच्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 95, + "shloka": 14, + "text": "तस्याः परदानसमयं मातलिः सह भार्यया\nजञात्वा विममृशे राजंस तत्परः परिचिन्तयन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 95, + "shloka": 15, + "text": "धिक खल्व अलघु शीलानाम उच्छ्रितानां यशस्विनाम\nनराणाम ऋद्धसत्त्वानां कुले कन्या पररॊहणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 95, + "shloka": 16, + "text": "मातुः कुलं पितृकुलं यत्र चैव परदीयते\nकुलत्रयं संशयितं कुरुते कन्यका सताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 95, + "shloka": 17, + "text": "देव मानुषलॊकौ दवौ मानसेनैव चक्षुषा\nअवगाह्यैव विचितौ न च मे रॊचते वरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 95, + "shloka": 18, + "text": "न देवान नैव दितिजान न गन्धर्वान न मानुषान\nअरॊचयं वरकृते तथैव बहुलान ऋषीन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 95, + "shloka": 19, + "text": "भार्यया तु स संमन्त्र्य सह रात्रौ सुधर्मया\nमातलिर नागलॊकाय चकार गमने मतिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 95, + "shloka": 20, + "text": "न मे देवमनुष्येषु गुणकेश्याः समॊ वरः\nरूपतॊ दृश्यते कश चिन नागेषु भविता धरुवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 95, + "shloka": 21, + "text": "इत्य आमन्त्र्य सुधर्मां स कृत्वा चाभिप्रदक्षिणम\nकन्यां शिरस्य उपाघ्राय परविवेश महीतलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 96, + "shloka": 1, + "text": "[कण्व]\nमातलिस तु वरजन मार्गे नारदेन महर्षिणा\nवरुणं गच्छता दरष्टुं समागच्छद यदृच्छया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 96, + "shloka": 2, + "text": "नारदॊ ऽथाब्रवीद एनं कव भवान गन्तुम उद्यतः\nसवेन वा सूत कार्येण शासनाद वा शतक्रतॊः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 96, + "shloka": 3, + "text": "मातलिर नारदेनैवं संपृष्टः पथि गच्छता\nयथावत सर्वम आचष्ट सवकार्यं वरुणं परति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 96, + "shloka": 4, + "text": "तम उवाचाथ स मुनिर गच्छावः सहिताव इति\nसलिलेश दिदेक्षार्थम अहम अप्य उद्यतॊ दिवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 96, + "shloka": 5, + "text": "अहं ते सर्वम आख्यास्ये दर्शयन वसुधातलम\nदृष्ट्वा तत्र वरं कं चिद रॊचयिष्याव मातले" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 96, + "shloka": 6, + "text": "अवगाह्य ततॊ भूमिम उभौ मातलिनारदौ\nददृशाते महात्मानौ लॊकपालम अपां पतिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 96, + "shloka": 7, + "text": "तत्र देवर्षिसदृशीं पूजां पराप स नारदः\nमहेन्द्रसदृशीं चैव मातलिः पत्यपद्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 96, + "shloka": 8, + "text": "ताव उभौ परीतमनसौ कार्यवत्तां निवेद्य ह\nवरुणेनाभ्यनुज्ञातौ नागलॊकं विचेरतुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 96, + "shloka": 9, + "text": "नारदः सर्वभूतानाम अन्तर भूमिनिवासिनाम\nजानंश चकार वयाख्यानं यन्तुः सर्वम अशेषतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 96, + "shloka": 10, + "text": "[नारद]\nदृष्टस ते वरुणस तात पुत्रपौत्र समावृतः\nपश्यॊदक पतेः सथानं सर्वतॊभद्रम ऋद्धिमत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 96, + "shloka": 11, + "text": "एष पुत्रॊ महाप्राज्ञॊ वरुणस्येह गॊपतेः\nएष तं शीलवृत्तेन शौचेन च विशिष्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 96, + "shloka": 12, + "text": "एषॊ ऽसय पुत्रॊ ऽभिमतः पुष्करः पुष्करेक्षणः\nरूपवान दर्शनीयश च सॊमपुत्र्या वृतः पतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 96, + "shloka": 13, + "text": "जयॊत्स्ना कालीति याम आहुर दवितीयां रूपतः शरियम\nआदित्यस्यैव गॊः पुत्रॊ जयेष्टः पुत्रः कृतः समृतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 96, + "shloka": 14, + "text": "भवनं पश्य वारुण्या यद एतत सर्वकाञ्चनम\nयां पराप्य सुरतां पराप्ताः सुराः सुरपतेः सखे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 96, + "shloka": 15, + "text": "एतानि हृतराज्यानां दैतेयानां सम मातले\nदीप्यमानानि दृश्यन्ते सर्वप्रहरणान्य उत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 96, + "shloka": 16, + "text": "अक्षयाणि किलैतानि विवर्तन्ते सम मातले\nअनुभाव परयुक्तानि सुरैर अवजितानि ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 96, + "shloka": 17, + "text": "अत्र राक्षस जात्यश च भूतजात्यश च मातले\nदिव्यप्रहरणाश चासन पूर्वदैवतनिर्मिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 96, + "shloka": 18, + "text": "अग्निर एष महार्चिष्माञ जागर्ति वरुण हरदे\nवैष्णवं चक्रम आविद्धं विधूमेन हविष्मता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 96, + "shloka": 19, + "text": "एष गाण्डीमयश चापॊ लॊकसंहार संभृतः\nरक्ष्यते दैवतैर नित्यं यतस तद गाण्डिवं धनुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 96, + "shloka": 20, + "text": "एष कृत्ये समुत्पन्ने तत तद धारयते बलम\nसहस्रशतसंख्येन पराणेन सततं धरुवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 96, + "shloka": 21, + "text": "अशास्यान अपि शास्त्य एष रक्षॊ बन्धुषु राजसु\nसृष्टः परथमजॊ दण्डॊ बराह्मणा बरह्मवादिना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 96, + "shloka": 22, + "text": "एतच छत्रं नरेन्द्राणां महच छक्रेण भाषितम\nपुत्राः सलिलराजस्य धारयन्ति महॊदयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 96, + "shloka": 23, + "text": "एतत सलिलराजस्य छत्रं छत्रगृहे सथितम\nसर्वतः सलिलं शीतं जीमूत इव वर्षति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 96, + "shloka": 24, + "text": "एतच छत्रात परिभ्रष्टं सलिलं सॊमनिर्मलम\nतमसा मूर्छितं याति येन नार्छति दर्शनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 96, + "shloka": 25, + "text": "बहून्य अद्भुतरूपाणि दरष्टव्यानीह मातले\nतव कार्यॊपरॊधस तु तस्माद गच्छाव माचिरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 97, + "shloka": 1, + "text": "[नारद]\nएतत तु नागलॊकस्य नाभिस्थाने सथितं पुरम\nपातालम इति विख्यातं दैत्यदानव सेवितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 97, + "shloka": 2, + "text": "इदम अद्भिः समं पराप्ता ये के चिद धरुवजङ्गमाः\nपरविशन्तॊ महानादं नदन्ति भयपीडिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 97, + "shloka": 3, + "text": "अत्रासुरॊ ऽगनिः सततं दीप्यते वारि भॊजनः\nवयापारेण धृतात्मानं निबद्धं समबुध्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 97, + "shloka": 4, + "text": "अत्रामृतं सुरैः पीत्वा निहितं निहतारिभिः\nअतः सॊमस्य हानिश च वृद्धिश चैव परदृश्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 97, + "shloka": 5, + "text": "अत्र दिव्यं हयशिरः काले पर्वणि पर्वणि\nउत्तिष्ठति सुवर्णाभं वार्भिर आपूरयञ जगत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 97, + "shloka": 6, + "text": "यस्माद अत्र समग्रास ताः पतन्ति जलमूर्तयः\nतस्मात पातालम इत्य एतत खयायते पुरम उत्तमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 97, + "shloka": 7, + "text": "ऐरावतॊ ऽसमात सलिलं गृहीत्वा जगतॊ हितः\nमेघेष्व आमुञ्चते शीतं यन महेन्द्रः परवर्षति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 97, + "shloka": 8, + "text": "अत्र नानाविधाकारास तिमयॊ नैकरूपिणः\nअप्सु सॊमप्रभां पीत्वा वसन्ति जलचारिणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 97, + "shloka": 9, + "text": "अत्र सूर्यांशुभिर भिन्नाः पातालतलम आश्रिताः\nमृता दिवसतः सूत पुनर जीवन्ति ते निशि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 97, + "shloka": 10, + "text": "उदये नित्यशश चात्र चन्द्रमा रश्मिभिर वृतः\nअमृतं सपृश्य संस्पर्शात संजीवयति देहिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 97, + "shloka": 11, + "text": "अत्र ते ऽधर्मनिरता बद्धाः कालेन पीडिताः\nदैतेया निवसन्ति सम वासवेन हृतश्रियः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 97, + "shloka": 12, + "text": "अत्र भूतपतिर नाम सर्वभूतमहेश्वरः\nभूतये सर्वभूतानाम अचरत तप उत्तमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 97, + "shloka": 13, + "text": "अत्र गॊव्रतिनॊ विप्राः सवाध्यायाम्नाय कर्शिताः\nतयक्तप्राणा जितस्वर्गा निवसन्ति महर्षयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 97, + "shloka": 14, + "text": "यत्र तत्र शयॊ नित्यं येन केन चिद आशितः\nयेन केन चिद आच्छन्नः स गॊव्रत इहॊच्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 97, + "shloka": 15, + "text": "ऐरावतॊ नागराजॊ वामनः कुमुदॊ ऽञजनः\nपरसूताः सुप्रतीकस्य वंशे वारणसत्तमाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 97, + "shloka": 16, + "text": "पश्य यद्य अत्र ते कश चिद रॊचते गुणतॊ वरः\nवरयिष्याव तं गत्वा यत्नम आस्थाय मातले" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 97, + "shloka": 17, + "text": "अण्डम एतज जले नयस्तं दीप्यमानम इव शरिया\nआ परजानां निसर्गाद वै नॊद्भिद्यति न सर्पति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 97, + "shloka": 18, + "text": "नास्य जातिं निसर्गं वा कथ्यमानं शृणॊमि वै\nपितरं मातरं वापि नास्य जानाति कश चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 97, + "shloka": 19, + "text": "अतः किल महान अग्निर अन्तकाले समुत्थितः\nधक्ष्यते मातले सर्वं तरैलॊक्यं सचराचरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 97, + "shloka": 20, + "text": "[कण्व]\nमातलिस तव अब्रवीच छरुत्वा नारदस्याथ भाषितम\nन मे ऽतर रॊचते कश चिद अन्यतॊ वरज माचिरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 98, + "shloka": 1, + "text": "[न]\nहिरण्यपुरम इत्य एतत खयातं पुरवरं महत\nदैत्यानां दानवानां च माया शतविचारिणाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 98, + "shloka": 2, + "text": "अनल्पेन परयत्नेन निर्मितं विश्वकर्मणा\nमयेन मनसा सृष्टं पातालतलम आश्रितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 98, + "shloka": 3, + "text": "अत्र माया सहस्राणि विकुर्वाणा महौजसः\nदानवा निवसन्ति सम शूरा दत्तवराः पुरा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 98, + "shloka": 4, + "text": "नैते शक्रेण नान्येन वरुणेन यमेन वा\nशक्यन्ते वशम आनेतुं तथैव धनदेन च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 98, + "shloka": 5, + "text": "असुराः कालखञ्जाश च तथा विष्णुपदॊद्भवाः\nनैरृता यातुधानाश च बरह्म वेदॊद्भवाश च ये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 98, + "shloka": 6, + "text": "दंष्ट्रिणॊ भीमरूपाश च निवसन्त्य आत्मरक्षिणः\nमायावीर्यॊपसंपन्ना निवसन्त्य आत्मरक्षिणः\nनिवातकवचा नाम दानवा युद्धदुर्मदाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 98, + "shloka": 7, + "text": "जानासि च यथा शक्रॊ नैताञ शक्नॊति वाधितुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 98, + "shloka": 8, + "text": "बहुशॊ मातले तवं च तव पुत्रश च गॊमुखः\nनिर्भग्नॊ देवराजश च सह पुत्रः शचीपतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 98, + "shloka": 9, + "text": "पश्य वेश्मानि रौक्माणि मातले राजतानि च\nकर्मणा विधियुक्तेन युक्तान्य उपगतानि च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 98, + "shloka": 10, + "text": "वैडूर्य हरितानीव परवालरुचिराणि च\nअर्कस्फटिक शुभ्राणि वर्ज सारॊज्ज्वलानि च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 98, + "shloka": 11, + "text": "पार्थिवानीव चाभान्ति पुनर नगमयानि च\nशैलानीव च दृश्यन्ते तारकाणीव चाप्य उत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 98, + "shloka": 12, + "text": "सूर्यरूपाणि चाभान्ति दीप्ताग्निसदृशानि च\nमणिजालविचित्राणि परांशूनि निबिडानि च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 98, + "shloka": 13, + "text": "नैतानि शक्यं निर्देष्टुं रूपतॊ दरव्यतस तथा\nगुणतश चैव सिद्धानि परमाण गुणवन्ति च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 98, + "shloka": 14, + "text": "आक्रीडान पश्य दैत्यानां तथैव शयनान्य उत\nरत्नवन्ति महार्हाणि भाजनान्य आसनानि च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 98, + "shloka": 15, + "text": "जलदाभांस तथा शैलांस तॊयप्रस्रवणान्वितान\nकामपुष्पफलांश चैव पादपान कामचारिणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 98, + "shloka": 16, + "text": "मातले कश चिद अत्रापि रुचितस ते वरॊ भवेत\nअथ वान्यां दिशं भूमेर गच्छाव यदि मन्यसे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 98, + "shloka": 17, + "text": "[कण्व]\nमातलिस तव अब्रवीद एनं भाषमाणं तथाविधम\nदेवर्षे नैव मे कार्यं विप्रियं तरिदिवौकसाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 98, + "shloka": 18, + "text": "नित्यानुषक्त वैरा हि भरातरॊ देवदानवाः\nअरिपक्षेण संबन्धं रॊचयिष्याम्य अहं कथम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 98, + "shloka": 19, + "text": "अन्यत्र साधु गच्छावॊ दरष्टुं नार्हामि दानवान\nजानामि तु तथात्मानं दित्सात्म कमलं यथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 99, + "shloka": 1, + "text": "[न]\nअयं लॊकः सुपर्णानां पक्षिणां पन्नगाशिनाम\nविक्रमे गमने भारे नैषाम अस्ति परिश्रमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 99, + "shloka": 2, + "text": "वैनतेय सुतैः सूत षड्भिस ततम इदं कुलम\nसुमुखेन सुनाम्ना च सुनेत्रेण सुवर्चसा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 99, + "shloka": 3, + "text": "सुरूप पक्षिराजेन सुबलेन च मातले\nवर्थितानि परसूत्या वै विनता कुलकर्तृभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 99, + "shloka": 4, + "text": "पक्षिराजाभिजात्यानां सहस्राणि शतानि च\nकश्यपस्य ततॊ वंशे जातैर भूतिविवर्धनैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 99, + "shloka": 5, + "text": "सर्वे हय एते शरिया युक्ताः सर्वे शरीवत्स लक्षणाः\nसर्वे शरियम अभीप्सन्तॊ धारयन्ति बलान्य उत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 99, + "shloka": 6, + "text": "कर्मणा कषत्रियाश चैते निर्घृणा भॊगि भॊजिनः\nजञातिसंक्षय कर्तृत्वाद बराह्मण्यं न लभन्ति वै" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 99, + "shloka": 7, + "text": "नामानि चैषां वक्ष्यामि यथा पराधान्यतः शृणु\nमातले शलाघ्यम एतद धि कुलं विष्णुपरिग्रहम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 99, + "shloka": 8, + "text": "दैवतं विष्णुर एतेषां विष्णुर एव परायणम\nहृदि चैषां सदा विष्णुर विष्णुर एव गतिः सदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 99, + "shloka": 9, + "text": "सुवर्णचूडॊ नागाशी दारुणश चण्डतुण्डकः\nअनलश चानिलश चैव विशालाक्षॊ ऽथ कुण्डली" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 99, + "shloka": 10, + "text": "काश्यपिर धवजविष्कम्भॊ वैनतेयाथ वामनः\nवातवेगॊ दिशा चक्षुर निमेषॊ निमिषस तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 99, + "shloka": 11, + "text": "तरिवारः सप्त वारश च वाल्मीकिर दवीपकस तथा\nदैत्य दवीपः सरिद दवीपः सारसः पद्मकेसरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 99, + "shloka": 12, + "text": "सुमुखः सुखकेतुश च चित्रबर्हस तथानघः\nमेघकृत कुमुदॊ दक्षः सर्पान्तः सॊमभॊजनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 99, + "shloka": 13, + "text": "गुरुभारः कपॊतश च सूर्यनेत्रश चिरान्तकः\nविष्णुधन्वा कुमारश च परिबर्हॊ हरिस तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 99, + "shloka": 14, + "text": "सुस्वरॊ मधुपर्कश च हेमवर्णस तथैव च\nमलयॊ मातरिश्वा च निशाकरदिवाकरौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 99, + "shloka": 15, + "text": "एते परदेश मात्रेण मयॊक्ता गरुडात्मजाः\nपराधान्यतॊ ऽथ यशसा कीर्तिताः पराणतश च ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 99, + "shloka": 16, + "text": "यद्य अत्र न रुचिः का चिद एहि गच्छाव मातले\nतं नयिष्यामि देशं तवां रुचिं यत्रॊपलप्स्यसे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 100, + "shloka": 1, + "text": "[न]\nइदं रसातलं नाम सप्तमं पृथिवीतलम\nयत्रास्ते सुरभिर माता गवाम अमृतसंभवा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 100, + "shloka": 2, + "text": "कषरन्ती सततं कषीरं पृथिवी सारसंभवम\nषण्णां रसानां सारेण रसम एकम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 100, + "shloka": 3, + "text": "अमृतेनाभितृप्तस्य सारम उद्गिरतः पुरा\nपितामहस्य वदनाद उदतिष्ठद अनिन्दिता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 100, + "shloka": 4, + "text": "यस्याः कषीरस्य धाराया निपतन्त्या महीतले\nहरदः कृतः कषीरनिधिः पवित्रं परम उत्तमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 100, + "shloka": 5, + "text": "पुष्पितस्येव फेनस्य पर्यन्तम अनुवेष्टितम\nपिबन्तॊ निवसन्त्य अत्र फेनपा मुनिसत्तमाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 100, + "shloka": 6, + "text": "फेनपा नाम नाम्ना ते फेनाहाराश च मातले\nउग्रे तपसि वर्तन्ते येषां बिभ्यति देवताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 100, + "shloka": 7, + "text": "अस्याश चतस्रॊ धेन्वॊ ऽनया दिक्षु सर्वासु मातले\nनिवसन्ति दिशापाल्यॊ धारयन्त्यॊ दिशः समृताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 100, + "shloka": 8, + "text": "पूर्वां दिशं धारयते सुरूपा नाम सौरभी\nदक्षिणां हंसका नाम धारयत्य अपरां दिशम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 100, + "shloka": 9, + "text": "पश्चिमा वारुणी दिक च धार्यते वै सुभद्रया\nमहानुभावया नित्यं मातले विश्वरूपया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 100, + "shloka": 10, + "text": "सर्वकामदुघा नाम धेनुर धारयते दिशम\nउत्तरां मातले धर्म्यां तथैलविल संज्ञिताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 100, + "shloka": 11, + "text": "आसां तु पयसा मिश्रं पयॊ निर्मथ्य सागरे\nमन्थानं मन्दरं कृत्वा देवैर असुरसंहितैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 100, + "shloka": 12, + "text": "उद्धृता वारुणी लक्ष्मीर अमृतं चापि मातले\nउच्चैःश्रवाश चाश्वराजॊ मणिरत्नं च कौस्तुभम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 100, + "shloka": 13, + "text": "सुधा हारेषु च सुधां सवधा भॊजिषु च सवधाम\nअमृतं चामृताशेषु सुरभिः कषरते पयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 100, + "shloka": 14, + "text": "अत्र गाथा पुरा गीता रसातलनिवासिभिः\nपौराणी शरूयते लॊके गीयते या मनीषिभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 100, + "shloka": 15, + "text": "न नागलॊके न सवर्गे न विमाने तरिविष्टपे\nपरिवासः सुखस तादृग रसातलतले यथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 101, + "shloka": 1, + "text": "[न]\nइयं भॊगवती नाम पुरी वासुकिपालिता\nयादृशी देवराजस्य पुरी वर्यामरावती" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 101, + "shloka": 2, + "text": "एष शेषः सथितॊ नागॊ येनेयं धार्यते सदा\nतपसा लॊकमुख्येन परभावमहता मही" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 101, + "shloka": 3, + "text": "शवेतॊच्चय निभाकारॊ नानाविध विभूषणः\nसहस्रं धारयन मूर्ध्ना जवाला जिह्वॊ महाबलः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 101, + "shloka": 4, + "text": "इह नानाविधाकारा नानाविध विभूषणाः\nसुरसायाः सुता नागा निवसन्ति गतव्यथाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 101, + "shloka": 5, + "text": "मणिस्वस्तिक चक्राङ्काः कमण्डलुक लक्षणाः\nसहस्रसंख्या बलिनः सर्वे रौद्राः सवभावतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 101, + "shloka": 6, + "text": "सहस्रशिरसः के चित के चित पञ्चशताननाः\nशतशीर्षास तथा के चित के चित तरिशिरसॊ ऽपि च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 101, + "shloka": 7, + "text": "दविपञ्च शिरसः के चित के चित सप्त मुखास तथा\nमहाभॊगा महाकायाः पर्वताभॊगभॊगिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 101, + "shloka": 8, + "text": "बहूनीह सहस्राणि परयुतान्य अर्बुदानि च\nनागानाम एकवंशानां यथा शरेष्ठांस तु मे शृणु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 101, + "shloka": 9, + "text": "वासुकिस तक्षकश चैव कर्कॊटक धनंजयौ\nकालीयॊ नहुषश चैव कम्बलाश्वतराव उभौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 101, + "shloka": 10, + "text": "बाह्यकुण्डॊ मणिर नागस तथैवापूरणः खगः\nवामनश चैल पत्रश च कुकुरः कुकुणस तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 101, + "shloka": 11, + "text": "आर्यकॊ नन्दकश चैव तथा कलशपॊतकौ\nकैलासकः पिञ्जरकॊ नागश चैरावतस तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 101, + "shloka": 12, + "text": "सुमनॊमुखॊ दधिमुखः शङ्खॊ नन्दॊपनन्दकौ\nआप्तः कॊटनकश चैव शिखी निष्ठूरिकस तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 101, + "shloka": 13, + "text": "तित्तिरिर हस्तिभद्रश च कुमुदॊ माल्यपिण्डकः\nदवौ पद्मौ पुण्डरीकश च पुष्पॊ मुद्गरपर्णकः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 101, + "shloka": 14, + "text": "करवीरः पीठरकः संवृत्तॊ वृत्त एव च\nपिण्डारॊ बिल्वपत्रश च मूषिकादः शिरीषकः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 101, + "shloka": 15, + "text": "दिलीपः शङ्खशीर्षश च जयॊतिष्कॊ ऽथापराजितः\nकौरव्यॊ धृतराष्ट्रश च कुमारः कुशकस तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 101, + "shloka": 16, + "text": "विरजा धारणश चैव सुबाहुर मुखरॊ जयः\nबधिरान्धौ विकुण्डश च विरसः सुरसस तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 101, + "shloka": 17, + "text": "एते चान्ये च बहवः कश्यपस्यात्मजाः समृताः\nमातले पश्य यद्य अत्र कश चित ते रॊचते वरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 101, + "shloka": 18, + "text": "[कण्व]\nमातलिस तव एकम अव्यग्रः सततं संनिरीक्ष्य वै\nपप्रच्छ नारदं तत्र परीतिमान इव चाभवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 101, + "shloka": 19, + "text": "सथितॊ य एष पुरतः कौरव्यस्यार्यकस्य च\nदयुतिमान दर्शनीयश च कस्यैष कुलनन्दनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 101, + "shloka": 20, + "text": "कः पिता जननी चास्य कतमस्यैष भॊगिनः\nवंशस्य कस्यैष महान केतुभूत इव सथितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 101, + "shloka": 21, + "text": "परणिधानेन धैर्येण रूपेण वयसा च मे\nमनः परविष्टॊ देवर्षे गुणकेश्याः पतिर वरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 101, + "shloka": 22, + "text": "मातलिं परीतिमनसं दृष्ट्वा सुमुख दर्शनात\nनिवेदयाम आस तदा माहात्म्यं जन्म कर्म च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 101, + "shloka": 23, + "text": "ऐरावत कुले जातः सुमुखॊ नाम नागराट\nआर्यकस्य मतः पौत्रॊ दौहित्रॊ वामनस्य च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 101, + "shloka": 24, + "text": "एतस्य हि पिता नागश चिकुरॊ नाम मातले\nनचिराद वैनतेयेन पञ्चत्वम उपपादितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 101, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ ऽबरवीत परीतमना मातलिर नारदं वचः\nएष मे रुचितस तात जामाता भुजगॊत्तमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 101, + "shloka": 26, + "text": "करियताम अत्र यत्नॊ हि परीतिमान अस्म्य अनेन वै\nअस्य नागपतेर दातुं परियां दुहितरं मुने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 1, + "text": "[नारद]\nसूतॊ ऽयं मातलिर नाम शक्रस्य दयितः सुहृत\nशुचिः शीलगुणॊपेतस तेजस्वी वीर्यवान बली" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 2, + "text": "शक्रस्यायं सखा चैव मन्त्री सारथिर एव च\nअल्पान्तरप्रभावश च वासवेन रणे रणे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 3, + "text": "अयं हरिसहस्रेण युक्तं जैत्रं रथॊत्तमम\nदेवासुरेषु युद्धेषु मनसैव नियच्छति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 4, + "text": "अनेन विजितान अश्वैर दॊर्भ्यां जयति वासवः\nअनेन परहृते पूर्वं बलभित परहरत्य उत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 5, + "text": "अस्य कन्या वरारॊहा रूपेणासदृशी भुवि\nसत्त्वशीलगुणॊपेता गुणकेशीति विश्रुता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 6, + "text": "तस्यास्य यत्नाच चरतस तरैलॊक्यम अमर दयुते\nसुमुखॊ भवतः पौत्रॊ रॊचते दुहितुः पतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 7, + "text": "यदि ते रॊचते सौम्य भुजगॊत्तम माचिरम\nकरियताम आर्यक कषिप्रं बुद्धिः कन्या परतिग्रहे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 8, + "text": "यथा विष्णुकुले लक्ष्मीर यथा सवाहा विभावसॊः\nकुले तव तथैवास्तु गुणकेशी परतीच्छतु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 9, + "text": "पौत्रस्यार्थे भवांस तस्माद गुणकेशी परतीच्छतु\nसदृशीं परतिरूपस्य वासवस्य शचीम इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 10, + "text": "पितृहीनम अपि हय एनं गुणतॊ वरयामहे\nबहुमानाच च भवतस तथैवैरावतस्य च\nसुमुखस्य गुणैश चैव शीलशौचदमादिभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 11, + "text": "अभिगम्य सवयं कन्याम अयं दातुं समुद्यतः\nमालतेस तस्य संमानं कर्तुम अर्हॊ भवान अपि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 12, + "text": "स तु दीनः परहृष्टश च पराह नारदम आर्यकः\nवरियमाणे तथा पौत्रे पुत्रे च निधनं गते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 13, + "text": "न मे नैतद बहुमतं देवर्षे वचनं तव\nसखा शक्रस्य संयुक्तः कस्यायं नेप्सितॊ भवेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 14, + "text": "कारणस्य तु दौर्बल्याच चिन्तयामि महामुने\nभक्षितॊ वैनतेयेन दुःखार्तास तेन वै वयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 15, + "text": "पुनर एव च तेनॊक्तं वैनतेयेन गच्छता\nमासेनान्येन सुमुखं भक्षयिष्य इति परभॊ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 16, + "text": "धरुवं तथा तद भविता जानीमस तस्य निश्चयम\nतेन हर्षः परनष्टॊ मे सुपर्णवचनेन वै" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 17, + "text": "मातलिस तव अब्रवीद एनं बुद्धिर अत्र कृता मया\nजामातृभावेन वृतः सुमुखस तव पुत्रजः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 18, + "text": "सॊ ऽयं मया च सहितॊ नारदेन च पन्नगः\nतरिलॊकेशं सुरपतिं गत्वा पश्यतु वासवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 19, + "text": "शेषेणैवास्य कार्येण परज्ञास्याम्य अहम आयुषः\nसुपर्णस्य विघाते च परयतिष्यामि सत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 20, + "text": "सुमुखश च मया सार्धं देवेशम अभिगच्छतु\nकार्यसंसाधनार्थाय सवस्ति ते ऽसतु भुजंगम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 21, + "text": "ततस ते सुमुखं गृह्य सर्व एव महौजसः\nददृशुः शक्रम आसीनं देवराजं महाद्युतिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 22, + "text": "संगत्या तत्र भगवान विष्णुर आसीच चतुर्भुजः\nततस तत सर्वम आचख्यौ नारदॊ मातलिं परति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 23, + "text": "ततः पुरंदरं विष्णुर उवाच भुवनेश्वरम\nअमृतं दीयताम अस्मै करियताम अमरैः समः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 24, + "text": "मातलिर नारदश चैव सुमुखश चैव वासव\nलभन्तां भवतः कामात कामम एतं यथेप्सितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 25, + "text": "पुरंदरॊ ऽथ संचिन्त्य वैनतेय पराक्रमम\nविष्णुम एवाब्रवीद एनं भवान एव ददात्व इति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 26, + "text": "ईशस तवम असि लॊकानां चराणाम अचराश च ये\nतवया दत्तम अदत्तं कः कर्तुम उत्सहते विभॊ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 27, + "text": "परादाच छक्रस ततस तस्मै पन्नगायायुर उत्तमम\nन तव एनम अमृतप्राशं चकार बलवृत्रहा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 28, + "text": "लब्ध्वा वरं तु सुमुखः सुमुखः संबभूव ह\nकृतदारॊ यथाकामं जगाम च गृहान परति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 102, + "shloka": 29, + "text": "नारदस तव आर्यकश चैव कृतकार्यौ मुदा युतौ\nपरतिजग्मतुर अभ्यर्च्य देवराजं महाद्युतिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 1, + "text": "[कण्व]\nगरुडस तत तु शुश्राव यथावृत्तं महाबलः\nआयुः परदानं शक्रेण कृतं नागस्य भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 2, + "text": "पक्षवातेन महता रुद्ध्वा तरिभुवनं खगः\nसुपर्णः परमक्रुद्धॊ वासवं समुपाद्रवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 3, + "text": "भगवन किम अवज्ञानात कषुधां परति भये मम\nकामकार वरं दत्त्वा पुनश चलितवान असि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 4, + "text": "निसर्गात सर्वभूतानां सर्वभूतेश्वरेण मे\nआहारॊ विहितॊ धात्रा किमर्थं वार्यते तवया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 5, + "text": "वृतश चैष महानागः सथापितः समयश च मे\nअनेन च मया देव भर्तव्यः परसवॊ महान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 6, + "text": "एतस्मिंस तव अन्यथा भूते नान्यं हिंसितुम उत्सहे\nकरीडसे कामकारेण देवराजयथेच्छकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 7, + "text": "सॊ ऽहं पराणान विमॊक्ष्यामि तथा परिजनॊ मम\nये च भृत्या मम गृहे परीतिमान भव वासव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 8, + "text": "एतच चैवाहम अर्हामि भूयश च बलवृत्रहन\nतरैलॊक्यस्येश्वरॊ यॊ ऽहं परभृत्यत्वम आगतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 9, + "text": "तवयि तिष्ठति देवेश न विष्णुः कारणं मम\nतरैलॊक्या राजराज्यं हि तवयि वासव शाश्वतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 10, + "text": "ममापि दक्षस्य सुता जननी कश्यपः पिता\nअहम अप्य उत्सहे लॊकान समस्तान वॊढुम अञ्जसा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 11, + "text": "असह्यं सर्वभूतानां ममापि विपुलं बलम\nमयापि सुमहत कर्मकृतं दैतेय विग्रहे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 12, + "text": "शरुतश्रीः शरुतसेनश च विवस्वान रॊचना मुखः\nपरसभः कालकाक्षाश च मयापि दितिजा हताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 13, + "text": "यत तु धवजस्थान गतॊ यत्नात परिचराम्य अहम\nवहामि चैवानुजं ते तेन माम अवमन्यसे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 14, + "text": "कॊ ऽनयॊ भारसहॊ हय अस्ति कॊ ऽनयॊ ऽसति बलवत्तरः\nमया यॊ ऽहं विशिष्टः सन वहामीमं सबान्धवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 15, + "text": "अवज्ञाय तु यत ते ऽहं भॊजनाद वयपरॊपितः\nतेन मे गौरवं नष्टं तवत्तश चास्माच च वासव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 16, + "text": "अदित्यां य इमे जाता बलविक्रम शालिनः\nतवम एषां किल सर्वेषां विशेषाद बलवत्तरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 17, + "text": "सॊ ऽहं पक्षैक देशेन वहामि तवां गतक्लमः\nविमृश तवं शनैस तात कॊ नव अत्र बलवान इति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 18, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा खगस्यॊदर्क दारुणम\nअक्षॊभ्यं कषॊभयंस तार्क्ष्यम उवाच रथचक्रभृत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 19, + "text": "गरुत्मन मन्यस आत्मानं बलवन्तं सुदुर्बलम\nअलम अस्मत समक्षं ते सतॊतुम आत्मानम अण्डज" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 20, + "text": "तरैलॊक्यम अपि मे कृत्स्नम अशक्तं देहधारणे\nअहम एवात्मनात्मानं वहामि तवां च धारये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 21, + "text": "इमं तावन ममैकं तवं बाहुं सव्येतरं वह\nयद्य एनं धारयस्य एकं सफलं ते विकत्थितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 22, + "text": "ततः स भगवांस तस्य सकन्धे बाहुं समासजत\nनिपपात स भारार्तॊ विह्वलॊ नष्टचेतनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 23, + "text": "यावान हि भारः कृत्स्नायाः पृथिव्याः पर्वतैः सह\nएकस्या देहशाखायास तावद भारम अमन्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 24, + "text": "न तव एनं पीडयाम आस बलेन बलवत्तरः\nततॊ हि जीवितं तस्य न वयनीनशद अच्युतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 25, + "text": "विपक्षः सरस्तकायश च विचेता विह्वलः खगः\nमुमॊच पत्राणि तदा गुरुभारप्रपीडितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 26, + "text": "स विष्णुं शिरसा पक्षी परणम्य विनतासुतः\nविचेता विह्वलॊ दीनः किं चिद वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 27, + "text": "भगवँल लॊकसारस्य सदृशेन वपुष्मता\nभुजेन सवैरमुक्तेन निष्पिष्टॊ ऽसमि महीतले" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 28, + "text": "कषन्तुम अर्हसि मे देव विह्वलस्याल्प चेतसः\nबलदाह विदग्धस्य पक्षिणॊ धवजवासिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 29, + "text": "न विज्ञातं बलं देव मया ते परमं विभॊ\nतेन मन्याम्य अहं वीर्यम आत्मनॊ ऽसदृशं परैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 30, + "text": "ततश चक्रे स भगवान परसादं वै गरुत्मतः\nमैवं भूय इति सनेहात तदा चैनम उवाच ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 31, + "text": "तथा तवम अपि गान्धारे यावत पाण्डुसुतान रणे\nनासादयसि तान वीरांस तावज जीवसि पुत्रक" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 32, + "text": "भीमः परहरतां शरेष्ठॊ वायुपुत्रॊ महाबलः\nधनंजयश चेन्द्र सुतॊ न हन्यातां तु कं रणे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 33, + "text": "विष्णुर वायुश च शक्रश च धर्मस तौ चाश्विनाव उभौ\nएते देवास तवया केन हेतुना शक्यम ईक्षितुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 34, + "text": "तद अलं ते विरॊधेन शमं गच्छ नृपात्मज\nवासुदेवेन तीर्थेन कुलं रक्षितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 35, + "text": "परत्यक्षॊ हय अस्य सर्वस्य नारदॊ ऽयं महातपाः\nमाहात्म्यं यत तदा विष्णुर यॊ ऽयं चक्रगदाधरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 36, + "text": "दुर्यॊधनस तु तच छरुत्वा निःश्वसन भृकुटी मुखः\nराधेयम अभिसंप्रेक्ष्य जहास सवनवत तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 37, + "text": "कदर्थी कृत्यतद वाक्यम ऋषेः कण्वस्य दुर्मतिः\nऊरुं गजकराकारं ताडयन्न इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 103, + "shloka": 38, + "text": "यथैवेश्वर सृष्टॊ ऽसमि यद भावि या च मे गतिः\nतथा महर्षे वर्तामि किं परलापः करिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 104, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nअनर्थे जातनिर्बन्धं परार्थे लॊभमॊहितम\nअनार्यकेष्व अभिरतं मरणे कृतनिश्चयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 104, + "shloka": 2, + "text": "जञातीनां दुःखकर्तारं बन्धूनां शॊकवर्धनम\nसुहृदां कलेशदातारं दविषतां हर्षवर्धनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 104, + "shloka": 3, + "text": "कथं नैनं विमार्गस्थं वारयन्तीह बान्धवाः\nसौहृदाद वा सुहृत्स्निग्धॊ भगवान वा पितामहः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 104, + "shloka": 4, + "text": "उक्तं भगवता वाक्यम उक्तं भीष्मेण यत कषमम\nउक्तं बहुविधं चैव नारदेनापि तच छृणु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 104, + "shloka": 5, + "text": "दुर्लभॊ वै सुहृच छरॊता दुर्लभश च हितः सुहृत\nतिष्ठते हि सुहृद यत्र न बन्धुस तत्र तिष्ठति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 104, + "shloka": 6, + "text": "शरॊतव्यम अपि पश्यामि सुहृदां कुरुनन्दन\nन कर्तव्यश च निर्बन्धॊ निर्बन्धॊ हि सुदारुणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 104, + "shloka": 7, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nयथा निर्बन्धतः पराप्तॊ गालवेन पराजयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 104, + "shloka": 8, + "text": "विश्वामित्रं तपस्यन्तं धर्मॊ जिज्ञासया पुरा\nअभ्यगच्छत सवयं भूत्वा वसिष्ठॊ भगवान ऋषिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 104, + "shloka": 9, + "text": "सप्तर्षीणाम अन्यतमं वेषम अस्थाय भारत\nबुभुक्षुः कषुधितॊ राजन्न आश्रमं कौशिकस्य ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 104, + "shloka": 10, + "text": "विश्वामित्रॊ ऽथ संभ्रान्तः शरपयाम आस वै चरु\nपरमान्नस्य यत्नेन न च स परत्यपालयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 104, + "shloka": 11, + "text": "अन्नं तेन यदा भुक्तम अन्यैर दत्तं तपस्विभिः\nअथ गृह्यान नमत्य उष्णं विश्वामित्रॊ ऽभयुपागमत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 104, + "shloka": 12, + "text": "भुक्तं मे तिष्ठ तावत तवम इत्य उक्त्वा भगवान ययौ\nविश्वामित्रस ततॊ राजन सथित एव महाद्युतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 104, + "shloka": 13, + "text": "भक्तं परगृह्य मूर्ध्ना तद बाहुभ्यां पार्श्वतॊ ऽगमत\nसथितः सथाणुर इवाभ्याशे निश्चेष्टॊ मारुताशनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 104, + "shloka": 14, + "text": "तस्य शुश्रूषणे यत्नम अकरॊद गालवॊ मुनिः\nगौरवाद बहुमानाच च हार्देन परियकाम्यया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 104, + "shloka": 15, + "text": "अथ वर्षशते पूर्णे धर्मः पुनर उपागमत\nवासिष्ठं वेषम आस्थाय कौशिकं भॊजनेप्सया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 104, + "shloka": 16, + "text": "स दृष्ट्वा शिरसा भक्तं धरियमाणं महर्षिणा\nतिष्ठता वायुभक्षेण विश्वामित्रेण धीमता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 104, + "shloka": 17, + "text": "परतिगृह्य ततॊ धर्मस तथैवॊष्णं तथा नवम\nभुक्त्वा परीतॊ ऽसमि विप्रर्षे तम उक्त्वा स मुनिर गतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 104, + "shloka": 18, + "text": "कषत्रभावाद अपगतॊ विश्वामित्रस तदाभवत\nधर्मस्य वचनात परीतॊ विश्वामित्रस तदाभवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 104, + "shloka": 19, + "text": "विश्वामित्रस तु शिष्यस्य गालवस्य तपस्विनः\nशुश्रूषया च भक्त्या च परीतिमान इत्य उवाच तम\nअनुज्ञातॊ मया वत्स यथेष्टं गच्छ गालव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 104, + "shloka": 20, + "text": "इत्य उक्तः परत्युवाचेदं गालवॊ मुनिसत्तमम\nपरीतॊ मधुरया वाचा विश्वामित्रं महाद्युतिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 104, + "shloka": 21, + "text": "दक्षिणां कां परयच्छामि भवते गुरु कर्मणि\nदक्षिणाभिर उपेतं हि कर्म सिध्यति मानवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 104, + "shloka": 22, + "text": "दक्षिणानां हि सृष्टानाम अपवर्गेण भुज्यते\nसवर्गे करतुफलं सद्भिर दक्षिणा शान्तिर उच्यते\nकिम आहरामि गुर्वर्थं बरवीतु भगवान इति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 104, + "shloka": 23, + "text": "जानमानस तु भगवाञ जितः शुश्रूषणेन च\nविश्वामित्रस तम असकृद गच्छ गच्छेत्य अचॊदयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 104, + "shloka": 24, + "text": "असकृद गच्छ गच्छेति विश्वामित्रेण भाषितः\nकिं ददानीति बहुशॊ गालवः परत्यभाषत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 104, + "shloka": 25, + "text": "निर्बन्धतस तु बहुशॊ गालवस्य तपस्विनः\nकिं चिद आगतसंरम्भॊ विश्वामित्रॊ ऽबरवीद इदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 104, + "shloka": 26, + "text": "एकतः शयाम कर्णानां शतान्य अष्टौ ददस्व मे\nहयानां चन्द्र शुभ्राणां गच्छ गालव माचिरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 105, + "shloka": 1, + "text": "[न]\nएवम उक्तस तदा तेन विश्वामित्रेण धीमता\nनास्ते न शेते नाहारं कुरुते गालवस तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 105, + "shloka": 2, + "text": "तवग अस्थि भूतॊ हरिणश चिन्ताशॊकपरायणः\nशॊचमानॊ ऽतिमात्रं स दह्यमानश च मन्युना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 105, + "shloka": 3, + "text": "कुतः पुष्टानि मित्राणि कुतॊ ऽरथाः संचयः कुतः\nहयानां चन्द्र शुभ्राणां शतान्य अष्टौ कुतॊ मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 105, + "shloka": 4, + "text": "कुतॊ मे भॊजनश्रद्धा सुखश्रद्धा कुतश च मे\nशरद्धा मे जीवितस्यापि छिन्ना किं जीवितेन मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 105, + "shloka": 5, + "text": "अहं पारं समुद्रस्य पृथिव्या वा परं परात\nगत्वात्मानं विमुञ्चामि किं फलं जीवितेन मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 105, + "shloka": 6, + "text": "अधनस्याकृतार्थस्य तयक्तस्य विविधैः फलैः\nऋणं धारयमाणस्य कुतः सुखम अनीहया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 105, + "shloka": 7, + "text": "सुहृदां हि धनं भुक्त्वा कृत्वा परणयम ईप्सितम\nपरतिकर्तुम अशक्तस्य जीवितान मरणं वरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 105, + "shloka": 8, + "text": "परतिश्रुत्य करिष्येति कर्तव्यं तद अकुर्वतः\nमिथ्यावचनदग्धस्य इष्टापूर्तं परणश्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 105, + "shloka": 9, + "text": "न रूपम अनृतस्यास्ति नानृतस्यास्ति संततिः\nनानृतस्याधिपत्यं च कुत एव गतिः शुभा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 105, + "shloka": 10, + "text": "कुतः कृतघ्नस्य यशः कुतः सथानं कुतः सुखम\nअश्रद्धेयः कृतघ्नॊ हि कृतघ्ने नास्ति निष्कृतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 105, + "shloka": 11, + "text": "न जीवत्य अधनः पापः कुतः पापस्य तन्त्रणम\nपापॊ धरुवम अवाप्नॊति विनाशं नाशयन कृतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 105, + "shloka": 12, + "text": "सॊ ऽहं पापः कृतघ्नश च कृपणश चानृतॊ ऽपि च\nगुरॊर यः कृतकार्यः संस तत करॊमि न भाषितम\nसॊ ऽहं पराणान विमॊक्ष्यामि कृत्वा यत्नम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 105, + "shloka": 13, + "text": "अर्थना च मया का चित कृतपूर्वा दिवौकसाम\nमानयन्ति च मां सर्वे तरिदशा यज्ञसंस्तरे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 105, + "shloka": 14, + "text": "अहं तु विबुधश्रेष्ठं देवं तरिभुवनेश्वरम\nविष्णुं गच्छाम्य अहं कृष्णं गतिं गतिमतां वरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 105, + "shloka": 15, + "text": "भॊगा यस्मात परतिष्ठन्ते वयाप्य सर्वान सुरासुरान\nपरयतॊ दरष्टुम इच्छामि महायॊगिनम अव्ययम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 105, + "shloka": 16, + "text": "एवम उक्ते सखा तस्य गरुडॊ विनतात्मजः\nदर्शयाम आस तं पराह संहृष्टः परियकाम्यया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 105, + "shloka": 17, + "text": "सुहृद भवान मम मतः सुहृदां च मतः सुहृत\nईप्सितेनाभिलाषेण यॊक्तव्यॊ विभवे सति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 105, + "shloka": 18, + "text": "विभवश चास्ति मे विप्र वासवावरजॊ दविज\nपूर्वम उक्तस तवदर्थं च कृतः कामश च तेन मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 105, + "shloka": 19, + "text": "स भवान एतु गच्छाव नयिष्ये तवां यथासुखम\nदेशं पारं पृथिव्या वा गच्छ गालव माचिरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 106, + "shloka": 1, + "text": "[सुपर्ण]\nअनुशिष्टॊ ऽसमि देवेन गालवाज्ञात यॊनिना\nबरूहि काम अनुसंयामि दरष्टुं परथमतॊ दिशम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 106, + "shloka": 2, + "text": "पूर्वां वा दक्षिणां वाहम अथ वा पश्चिमां दिशम\nउत्तरां वा दविजश्रेष्ठ कुतॊ गच्छामि गालव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 106, + "shloka": 3, + "text": "यस्याम उदयते पूर्वं सर्वलॊकप्रभावनः\nसविता यत्र संध्यायां साध्यानां वर्तते तपः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 106, + "shloka": 4, + "text": "यस्यां पूर्वं मतिर जाता यया वयाप्तम इदं जगत\nचक्षुषी यत्र धर्मस्य यत्र चैष परतिष्ठितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 106, + "shloka": 5, + "text": "हुतं यतॊ मुखैर हव्यं सर्पते सर्वतॊदिशम\nएतद दवारं दविजश्रेष्ठ दिवसस्य तथाध्वनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 106, + "shloka": 6, + "text": "यत्र पूर्वं परसूता वै दाक्षायण्यः परजाः सत्रियः\nयस्यां दिशि परवृद्धाश च कश्यपस्यात्मसंभवाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 106, + "shloka": 7, + "text": "यतॊमूला सुराणां शरीर यत्र शक्रॊ ऽभयषिच्यता\nसुरराज्येन विप्रर्षे देवैश चात्र तपश चितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 106, + "shloka": 8, + "text": "एतस्मात कारणाद बरह्मन पूर्वेत्य एषा दुग उच्यते\nयस्मात पूर्वतरे काले पूर्वम एषावृता सुरैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 106, + "shloka": 9, + "text": "अत एव च पूर्वेषां पूर्वाम आशाम अवेक्षताम\nपूर्वकार्याणि कार्याणि दैवानि सुखम ईप्सता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 106, + "shloka": 10, + "text": "अत्र वेदाञ जगौ पूर्वं भगवाँल लॊकभावनः\nअत्रैवॊक्ता सवित्रासीत सावित्री बरह्मवादिषु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 106, + "shloka": 11, + "text": "अत्र दत्तानि सूर्येण यजूंषि दविजसत्तम\nअत्र लब्धवरैः सॊमः सुरैः करतुषु पीयते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 106, + "shloka": 12, + "text": "अत्र तृप्ता हुतवहाः सवां यॊनिम उपभुञ्जते\nअत्र पातालम आश्रित्य वरुणः शरियम आप च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 106, + "shloka": 13, + "text": "अत्र पूर्वं वसिष्ठस्य पौराणस्य दविजर्षभ\nसूतिश चैव परतिष्ठा च निधनं च परकाशते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 106, + "shloka": 14, + "text": "ओंकारस्यात्र जायन्ते सूतयॊ दशतीर दश\nपिबन्ति मुनयॊ यत्र हविर्धाने सम सॊमपाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 106, + "shloka": 15, + "text": "परॊक्षिता यत्र बहवॊ वराहाद्या मृगा वने\nशक्रेण यत्र भागार्थे दैवतेषु परकल्पिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 106, + "shloka": 16, + "text": "अत्राहिताः कृतघ्नाश च मानुषाश चासुराश च ये\nउदयंस तान हि सर्वान वै करॊधाद धन्ति विभावसुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 106, + "shloka": 17, + "text": "एतद दवारं तरिलॊकस्य सवर्गस्य च मुखस्य च\nएष पूर्वॊ दिशा भागॊ विशावैनं यदीच्छसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 106, + "shloka": 18, + "text": "परियं कार्यं हि मे तस्य यस्यास्मि वचने सथितः\nबरूहि गालव यास्यामि शृणु चाप्य अपरां दिशम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 107, + "shloka": 1, + "text": "[सुपर्ण]\nइयं विवस्वता पूर्वं शरौतेन विधिना किल\nगुरवे दक्षिणा दत्ता दक्षिणेत्य उच्यते ऽथ दिक" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 107, + "shloka": 2, + "text": "अत्र लॊकत्रयस्यास्य पितृपक्षः परतिष्ठितः\nअत्रॊष्मपानां देवानां निवासः शरूयते दविज" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 107, + "shloka": 3, + "text": "अत्र विश्वे सदा देवाः पितृभिः सार्धम आसते\nइज्यमानाः सम लॊकेषु संप्राप्तास तुल्यभागताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 107, + "shloka": 4, + "text": "एतद दवितीयं धर्मस्य दवारम आचक्षते दविज\nतरुटिशॊ लवशश चात्र गण्यते कालनिश्चयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 107, + "shloka": 5, + "text": "अत्र देवर्षयॊ नित्यं पितृलॊकर्षयस तथा\nतथा राजर्षयः सर्वे निवसन्ति गतव्यथाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 107, + "shloka": 6, + "text": "अत्र धर्मश च सत्यं च कर्म चात्र निशाम्यते\nगतिर एषा दविजश्रेष्ठ कर्मणात्मावसादिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 107, + "shloka": 7, + "text": "एषा दिक सा दविजश्रेष्ठ यां सर्वः परतिपद्यते\nवृता तव अनवबॊधेन सुखं तेन न गम्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 107, + "shloka": 8, + "text": "नैरृतानां सहस्राणि बहून्य अत्र दविजर्षभ\nसृष्टानि परतिकूलानि दरष्टव्यान्य अकृतात्मभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 107, + "shloka": 9, + "text": "अत्र मन्दरकुञ्जेषु विप्रर्षिसदनेषु च\nगन्धर्वा गान्ति गाथा वै चित्तबुद्धिहरा दविज" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 107, + "shloka": 10, + "text": "अत्र सामानि गाथाभिः शरुत्वा गीतानि रैवतः\nगतदारॊ गतामात्यॊ गतराज्यॊ वनं गतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 107, + "shloka": 11, + "text": "अत्र सावर्णिना चैव यवक्रीतात्मजेन च\nमर्यादा सथापिता बरह्मन यां सूर्यॊ नातिवर्तते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 107, + "shloka": 12, + "text": "अत्र राक्षसराजेन पौलस्थ्येन महात्मना\nरावणेन तपश चीर्त्वा सुरेभ्यॊ ऽमरता वृता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 107, + "shloka": 13, + "text": "अत्र वृत्तेन वृत्रॊ ऽपि शक्रशत्रुत्वम ईयिवान\nअत्र सर्वासवः पराप्ताः पुनर गच्छन्ति पञ्चधा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 107, + "shloka": 14, + "text": "अत्र दुष्कृतकर्माणॊ नराः पच्यन्ति गालव\nअत्र वैतरणी नाम नदी वितरणैर वृता\nअत्र गत्वा सुखस्यान्तं दुःखस्यान्तं परपद्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 107, + "shloka": 15, + "text": "अत्रावृत्तॊ दिनकरः कषरते सुरसं पयः\nकाष्ठां चासाद्य धानिष्ठां हिमम उत्सृजते पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 107, + "shloka": 16, + "text": "अत्राहं गालव पुरा कषुधार्तः परिचिन्तयन\nलब्धवान युध्यमानौ दवौ बृहन्तौ गल कच्छपौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 107, + "shloka": 17, + "text": "अत्र शक्रधनुर नाम सूर्याज जातॊ महान ऋषिः\nविदुर यं कपिलं देवं येनात्ताः सगरात्मजाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 107, + "shloka": 18, + "text": "अत्र सिद्धाः शिवा नाम बराह्मणा वेदपारगाः\nअधीत्य सखिलान वेदान आलभन्ते यमक्षयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 107, + "shloka": 19, + "text": "अत्र भॊगवती नाम पुरी वासुकिपालिता\nतक्षकेण च नागेन तथैवैरावतेन च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 107, + "shloka": 20, + "text": "अत्र निर्याणकालेषु तमः संप्राप्यते महत\nअभेद्यं भास्करेणापि सवयं वा कृष्णवर्त्मना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 107, + "shloka": 21, + "text": "एष तस्यापि ते मार्गः परितापस्य गालव\nबरूहि मे यदि गन्तव्यं परतीचीं शृणु वा मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 108, + "shloka": 1, + "text": "[सुपर्ण]\nइयं दिग दयिता राज्ञॊ वरुणस्य तु गॊपतेः\nसदा सलिलराजस्य परतिष्ठा चादिर एव च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 108, + "shloka": 2, + "text": "अत्र पश्चाद अहः सूर्यॊ विसर्जयति भाः सवयम\nपश्चिमेत्य अभिविख्याता दिग इयं दविजसत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 108, + "shloka": 3, + "text": "यादसाम अत्र राज्येन सलिलस्य च गुप्तये\nकश्यपॊ भगवान देवॊ वरुणं समाभ्यषेचयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 108, + "shloka": 4, + "text": "अत्र पीत्वा समस्तान वै वरुणस्य रसांस तु षट\nजायते तरुणः सॊमः शुक्लस्यादौ तमिस्रहा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 108, + "shloka": 5, + "text": "अत्र पश्चात कृता दैत्या वायुना संयतास तदा\nनिःश्वसन्तॊ महानागैर अर्दिताः सुषुपुर दविज" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 108, + "shloka": 6, + "text": "अत्र सूर्यं परणयिनं परतिगृह्णाति पर्वतः\nअस्तॊ नाम यतः संध्या पश्चिमा परतिसर्पति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 108, + "shloka": 7, + "text": "अतॊ रात्रिश च निद्रा च निर्गता दिवसक्षये\nजायते जीवलॊकस्य हर्तुम अर्धम इवायुषः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 108, + "shloka": 8, + "text": "अत्र देवीं दितिं सुप्ताम आत्मप्रसव धारिणीम\nविगर्भाम अकरॊच छक्रॊ यत्र जातॊ मरुद्गणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 108, + "shloka": 9, + "text": "अत्र मूलं हिमवतॊ मन्दरं याति शाश्वतम\nअपि वर्षसहस्रेण न चास्यान्तॊ ऽधिगम्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 108, + "shloka": 10, + "text": "अत्र काञ्चनशैलस्य काञ्चनाम्बुवहस्य च\nउदधेस तीरम आसाद्य सुरभिः कषरते पयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 108, + "shloka": 11, + "text": "अत्र मध्ये समुद्रस्य कबन्धः परतिदृश्यते\nसवर्भानॊः सूर्यकल्पस्य सॊमसूर्यौ जिघांसतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 108, + "shloka": 12, + "text": "सुवर्णशिरसॊ ऽपय अत्र हरिरॊम्णः परगायतः\nअदृश्यस्याप्रमेयस्य शरूयते विपुलॊ धवनिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 108, + "shloka": 13, + "text": "अत्र धवजवती नाम कुमारी हरि मेधसः\nआकाशे तिष्ठ तिष्ठेति तस्थौ सूर्यस्य शासनात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 108, + "shloka": 14, + "text": "अत्र वायुस तथा वह्निर आपः खं चैव गालव\nआह्निकं चैव नैशं च दुःखस्पर्शं विमुञ्चति\nअतः परभृति सूर्यस्य तिर्यग आवर्तते गतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 108, + "shloka": 15, + "text": "अत्र जयॊतींषि सर्वाणि विशन्त्य आदित्यमण्डलम\nअष्टाविंशति रात्रं च चङ्क्रम्य सह भानुना\nनिष्पतन्ति पुनः सूर्यात सॊमसंयॊगयॊगतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 108, + "shloka": 16, + "text": "अत्र नित्यं सरवन्तीनां परभवः सागरॊदयः\nअत्र लॊकत्रयस्यापस तिष्ठन्ति वरुणाश्रयाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 108, + "shloka": 17, + "text": "अत्र पन्नगराजस्याप्य अनन्तस्य निवेशनम\nअनादि निधनस्यात्र विष्णॊः सथानम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 108, + "shloka": 18, + "text": "अत्रानल सखस्यापि पवनस्य निवेशनम\nमहर्षेः कश्यपस्यात्र मारीचस्य निवेशनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 108, + "shloka": 19, + "text": "एष ते पश्चिमॊ मार्गॊ दिग दवारेण परकीर्तितः\nबरूहि गालव गच्छावॊ बुद्धिः का दविजसत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 109, + "shloka": 1, + "text": "[सुपर्ण]\nयस्माद उत्तार्यते पापाद यस्मान निःश्रेयसॊ ऽशनुते\nतस्माद उत्तारण फलाद उत्तरेत्य उच्यते बुधैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 109, + "shloka": 2, + "text": "उत्तरस्य हिरण्यस्य परिवापस्य गालव\nमार्गः पश्चिमपूर्वाभ्यां दिग्भ्यां वै मध्यमः समृतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 109, + "shloka": 3, + "text": "अस्यां दिशि वरिष्ठायाम उत्तरायां दविजर्षभ\nनासौम्यॊ नाविधेयात्मा नाधर्म्यॊ वसते जनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 109, + "shloka": 4, + "text": "अत्र नारायणः कृष्णॊ जुष्णुश चैव नरॊत्तमः\nबदर्याम आश्रमपदे तथा बरह्मा च शाश्वतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 109, + "shloka": 5, + "text": "अत्र वै हिमवत्पृष्ठे नित्यम आस्ते महेश्वरः\nअत्र राज्येन विप्राणां चन्द्रमाश चाभ्यषिच्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 109, + "shloka": 6, + "text": "अत्र गङ्गां महादेवः पतन्तीं गगनाच चयुताम\nपरतिगृह्य ददौ लॊके मानुषे बरह्मवित्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 109, + "shloka": 7, + "text": "अत्र देव्या तपस तप्तं महेश्वर परीप्सया\nअत्र कामश च रॊषश च शैलश चॊमा च संबभुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 109, + "shloka": 8, + "text": "अत्र राक्षस यक्षाणां गन्धर्वाणां च गालव\nआधिपत्येन कैलासे धनदॊ ऽपय अभिषेचितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 109, + "shloka": 9, + "text": "अत्र चैत्ररथं रम्यम अत्र वैखानसाश्रमः\nअत्र मन्दाकिनी चैव मन्दरश च दविजर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 109, + "shloka": 10, + "text": "अत्र सौगन्धिक वनं नैरृतैर अभिरक्ष्यते\nशाड्वलं कदली सकन्धम अत्र संतानका नगाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 109, + "shloka": 11, + "text": "अत्र संयमनित्यानां सिद्धानां सवैरचारिणाम\nविमानान्य अनुरूपाणि कामभॊग्यानि गालव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 109, + "shloka": 12, + "text": "अत्र ते ऋषयः सप्त देवी चारुन्धती तथा\nअत्र तिष्ठति वै सवातिर अत्रास्या उदयः समृतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 109, + "shloka": 13, + "text": "अत्र यज्ञं समारुह्य धरुवं सथाता पितामह\nजयॊतींषि चन्द्रसूर्यौ च परिवर्तन्ति नित्यशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 109, + "shloka": 14, + "text": "अत्र गायन्तिका दवारं रक्षन्ति दविजसत्तमाः\nधामा नाम महात्मानॊ मुनयः सत्यवादिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 109, + "shloka": 15, + "text": "न तेषां जञायते सूतिर नाकृतिर न तपश चितम\nअप्रिवर्त सहस्राणि कामभॊग्यानि गालव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 109, + "shloka": 16, + "text": "यथा यथा परविशति तस्मात परतरं नरः\nतथा तथा दविजश्रेष्ठ परविलीयति गालव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 109, + "shloka": 17, + "text": "न तत केन चिद अन्येन गतपूर्वं दविजर्षभ\nऋते नारायणं देवं नरं वा जिष्णुम अव्ययम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 109, + "shloka": 18, + "text": "अत्र कैलासम इत्य उक्तं सथानम ऐलविलस्य तत\nअत्र विद्युत्प्रभा नाम जज्ञिरे ऽपसरसॊ दश" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 109, + "shloka": 19, + "text": "अत्र विष्णुपदं नाम करमता विष्णुना कृतम\nतरिलॊकविक्रमे बरह्मन्न उत्तरां दिशम आश्रितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 109, + "shloka": 20, + "text": "अत्र राज्ञा मरुत्तेन यज्ञेनेष्टं दविजॊत्तम\nउशीरबीजे विप्रर्षे यत्र जाम्बूनदं सरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 109, + "shloka": 21, + "text": "जीमूतस्यात्र विप्रर्षेर उपतस्थे महात्मनः\nसाक्षाद धैमवतः पुण्यॊ विमलः कमलाकरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 109, + "shloka": 22, + "text": "बराह्मणेषु च यत्कृत्स्नं सवन्तं कृत्वा धनं महत\nवव्रे वनं महर्षिः स जैमूतं तद वनं ततः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 109, + "shloka": 23, + "text": "अत्र नित्यं दिशापालाः सायंप्रातर दविजर्षभ\nकस्य कार्यं किम इति वै करिक्रॊशन्ति गालव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 109, + "shloka": 24, + "text": "एवम एषा दविजश्रेष्ठगुणैर अन्यैर दिग उत्तरा\nउत्तरेति परिख्याता सर्वकर्मसु चॊत्तरा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 109, + "shloka": 25, + "text": "एता विस्तरशस तात तव संकीर्तिता दिशः\nचतस्रः करमयॊगेन कामाशां गन्तुम इच्छसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 109, + "shloka": 26, + "text": "उद्यतॊ ऽहं दविजश्रेष्ठ तव दर्शयितुं दिशः\nपृथिवीं चाखिलां बरह्मंस तस्माद आरॊह मां दविज" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 110, + "shloka": 1, + "text": "[गालव]\nगरुत्मन भुजगेन्द्रारे सुपर्णविनतात्मज\nनयमां तार्क्ष्य पूर्वेण यत्र धर्मस्य चक्षुषी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 110, + "shloka": 2, + "text": "पूर्वम एतां दिशं गच्छ या पूर्वं परिकीर्तिता\nदैवतानां हि सांनिध्यम अत्र कीर्तितवान असि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 110, + "shloka": 3, + "text": "अत्र सत्यं च धर्मश च तवया सम्यक परकीर्तितः\nइच्छेयं तु समागन्तुं समस्तैर दैवतैर अहम\nभूयश च तान सुरान दरष्टुम इच्छेयम अरुणानुज" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 110, + "shloka": 4, + "text": "तम आह विनता सूनुर आरॊहस्वेति वै दविजम\nआरुरॊहाथ स मुनिर गरुडं गालवस तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 110, + "shloka": 5, + "text": "करममाणस्य ते रूपं दृश्यते पन्नगाशन\nभास्करस्येव पूर्वाह्णे सहस्रांशॊर विवस्वतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 110, + "shloka": 6, + "text": "पक्षवातप्रणुन्नानां वृक्षाणाम अनुगामिनाम\nपरस्थितानाम इव समं पश्यामीह गतिं खग" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 110, + "shloka": 7, + "text": "ससागरवनाम उर्वीं सशैलवनकाननाम\nआकर्षन्न इव चाभासि पक्षवातेन खेचर" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 110, + "shloka": 8, + "text": "समीननागनक्रं च खम इवारॊप्यते जलम\nवायुना चैव महता पक्षवातेन चानिशम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 110, + "shloka": 9, + "text": "तुल्यरूपाननान मत्स्यांस तिमिमत्स्यांस तिमिंगिलान\nनागांश च नरवक्त्रांश च पश्याम्य उन्मथितान इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 110, + "shloka": 10, + "text": "महार्णवस्य च रवैः शरॊत्रे मे बधिरी कृते\nन शृणॊमि न पश्यामि नात्मनॊ वेद्मि कारणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 110, + "shloka": 11, + "text": "शनैः साधु भवान यातु बरह्महत्याम अनुस्मरन\nन दृश्यते रविस तात न दिशॊ न च खं खग" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 110, + "shloka": 12, + "text": "तम एव तु पश्यामि शरीरं ते न लक्षये\nमणीव जात्यौ पश्यामि चक्षुषी ते ऽहम अण्डज" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 110, + "shloka": 13, + "text": "शरीरे तु न पश्यामि तव चैवात्मनश च ह\nपदे पदे तु पश्यामि सलिलाद अग्निम उत्थितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 110, + "shloka": 14, + "text": "स मे निर्वाप्य सहसा चक्षुषी शाम्यते पुनः\nतन निवर्त महान कालॊ गच्छतॊ विनतात्मज" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 110, + "shloka": 15, + "text": "न मे परयॊजनं किं चिद गमने पन्नगाशन\nसंनिवर्त महावेगन वेगं विषहामि ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 110, + "shloka": 16, + "text": "गुरवे संश्रुतानीह शतान्य अष्टौ हि वाजिनाम\nएकतः शयाम कर्णानां शुभ्राणां चन्द्र वर्चसाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 110, + "shloka": 17, + "text": "तेषां चैवापवर्गाय मार्गं पश्यामि नाण्डज\nततॊ ऽयं जीवितत्यागे दृष्टॊ मार्गॊ मयात्मनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 110, + "shloka": 18, + "text": "नैव मे ऽसति धनं किं चिन न धनेनान्वितः सुहृत\nन चार्थेनापि महता शक्यम एतद वयपॊहितुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 110, + "shloka": 19, + "text": "एवं बहु च दीनं च बरुवाणं गालवं तदा\nपरत्युवाच वरजन्न एव परहसन विनतात्मजः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 110, + "shloka": 20, + "text": "नातिप्रज्ञॊ ऽसि विप्रर्षे यॊ ऽऽतमानं तयक्तुम इच्छसि\nन चापि कृत्रिमः कालः कालॊ हि परमेश्वरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 110, + "shloka": 21, + "text": "किम अहं पूर्वम एवेह भवता नाभिचॊदितः\nउपायॊ ऽतर महान अस्ति येनैतद उपपद्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 110, + "shloka": 22, + "text": "तद एष ऋषभॊ नाम पर्वतः सागरॊरसि\nअत्र विश्रम्य भुक्त्वा च निवर्तिष्याव गालव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 111, + "shloka": 1, + "text": "[न]\nऋषभस्य ततः शृङ्गे निपत्य दविज पक्षिणौ\nशाण्डिलीं बराह्मणीं तत्र ददृशाते तपॊऽनविताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 111, + "shloka": 2, + "text": "अभिवाद्य सुपर्णस तु गालवश चाभिपूज्य ताम\nतया च सवागतेनॊक्तौ विष्टरे संनिषीदतुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 111, + "shloka": 3, + "text": "सिद्धम अन्नं तया कषिप्रं बलिमन्त्रॊपबृंहितम\nभुक्त्वा तृप्ताव उभौ भूमौ सुप्तौ ताव अन्नमॊहितौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 111, + "shloka": 4, + "text": "मुहूर्तात परतिबुद्धस तु सुपर्णॊ गमनेप्सया\nअथ भरष्टतनूजाङ्गम आत्मानं ददृशे खगः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 111, + "shloka": 5, + "text": "मांसपिण्डॊपमॊ ऽभूत स मुखपादान्वितः खगः\nगालवस तं तथा दृष्ट्वा विषण्णः पर्यपृच्छत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 111, + "shloka": 6, + "text": "किम इदं भवता पराप्तम इहागमनजं फलम\nवासॊ ऽयम इह कालं तु कियन्तं नौ भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 111, + "shloka": 7, + "text": "किं नु ते मनसा धयातम अशुभं धर्मदूषणम\nन हय अयं भवतः सवल्पॊ वयभिचारॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 111, + "shloka": 8, + "text": "सुपर्णॊ ऽथाब्रवीद विप्रं परध्यातं वै मया दविज\nइमां सिद्धाम इतॊ नेतुं तत्र यत्र परजापतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 111, + "shloka": 9, + "text": "यत्र देवॊ महादेवॊ यत्र विष्णुः सनातनः\nयत्र धर्मश च यज्ञश च तत्रेयं निवसेद इति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 111, + "shloka": 10, + "text": "सॊ ऽहं भगवतीं याचे परणतः परियकाम्यया\nमयैतन नाम परध्यातं मनसा शॊचता किल" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 111, + "shloka": 11, + "text": "तद एवं बहुमानात ते मयेहानीप्सितं कृतम\nसुकृतं दुष्कृतं वा तवं माहात्म्यात कषन्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 111, + "shloka": 12, + "text": "सा तौ तदाब्रवीत तुष्टा पतगेन्द्र दविजर्षभौ\nन भेतव्यं सुपर्णॊ ऽसि सुपर्ण तयज संभ्रमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 111, + "shloka": 13, + "text": "निन्दितास्मि तवया वत्स न च निन्दां कषमाम्य अहम\nलॊकेभ्यः स परिभ्रश्येद यॊ मां निन्देत पापकृत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 111, + "shloka": 14, + "text": "हीनयाकल्षणैः सर्वैस तथानिन्दितया मया\nआचारं परतिगृह्णन्त्या सिद्धिः पराप्तेयम उत्तमा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 111, + "shloka": 15, + "text": "आचाराल लभते धर्मम आचाराल लभते धनम\nआचाराच छरियम आप्नॊति आचारॊ हन्त्य अलक्षणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 111, + "shloka": 16, + "text": "तदायुष्मन खग पते यथेष्टं गम्यताम इतः\nन च ते गर्हणीयापि हर्हितव्याः सत्रियः कव चित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 111, + "shloka": 17, + "text": "भवितासि यथापूर्वं बलवीर्यसमन्वितः\nबभूवतुस ततस तस्य पक्षौ दरविणवत्तरौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 111, + "shloka": 18, + "text": "अनुज्ञातश च शाण्डिल्या यथागतम उपागमत\nनैव चासादयाम आस तथारूपांस तुरंगमान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 111, + "shloka": 19, + "text": "विश्वामित्रॊ ऽथ तं दृष्ट्वा गालवं चाध्वनि सथितम\nउवाच वदतां शरेष्ठॊ वैनतेयस्य संनिधौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 111, + "shloka": 20, + "text": "यस तवया सवयम एवार्थः परतिज्ञातॊ मम दविज\nतस्य कालॊ ऽपवर्गस्य यथा वा मन्यते भवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 111, + "shloka": 21, + "text": "परतीक्षिष्याम्य अहं कालम एतावन्तं तथा परम\nयथा संसिध्यते विप्र स मार्गस तु निशम्यताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 111, + "shloka": 22, + "text": "सुपर्णॊ ऽथाब्रवीद दीनं गालवं भृशदुःखितम\nपरत्यक्षं खल्व इदानीं मे विश्वामित्रॊ यद उक्तवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 111, + "shloka": 23, + "text": "तद आगच्छ दविजश्रेष्ठ मन्त्रयिष्याव गालव\nनादत्त्वा गुरवे शक्यं कृत्स्नम अर्थं तवयासितुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 112, + "shloka": 1, + "text": "[न]\nअथाह गालवं दीनं सुपर्णः पततां वरः\nनिर्मितं वह्निना भूमौ वायुना वैधितं तथा\nयस्माद धिरण्मयं सर्वं हिरण्यं तेन चॊच्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 112, + "shloka": 2, + "text": "धत्ते धारयते चेदम एतस्मात कारणाद धनम\nतद एतत तरिषु लॊकेषु धनं तिष्ठति शाश्वतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 112, + "shloka": 3, + "text": "नित्यं परॊष्ठपदाभ्यां च शुक्रे धनपतौ तथा\nमनुष्येभ्यः समादत्ते शुक्रश चित्तार्जितं धनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 112, + "shloka": 4, + "text": "अजैक पाद अहिर बुध्न्यै रक्ष्यते धनदेन च\nएवं न शक्यते लब्धुम अलब्धव्यं दविजर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 112, + "shloka": 5, + "text": "ऋते च धनम अश्वानां नावाप्तिर विद्यते तव\nअर्थं याचात्र राजानं कं चिद राजर्षिवंशजम\nअपीड्य राजा पौरान हि यॊ नौ कुर्यात कृताथिनौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 112, + "shloka": 6, + "text": "अस्ति सॊमान्ववाये मे जातः कश चिन नृपः सखा\nअभिगच्छावहे तं वै तस्यास्ति विभवॊ भुवि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 112, + "shloka": 7, + "text": "ययातिर नाम राजर्षिर नाहुषः सत्यविक्रमः\nस दास्यति मया चॊक्तॊ भवता चार्थितः सवयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 112, + "shloka": 8, + "text": "विभवश चास्य सुमहान आसीद धनपतेर इव\nएवं स तु धनं विद्वान दानेनैव वयशॊधयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 112, + "shloka": 9, + "text": "तथा तौ कथयन्तौ च चिन्तयन्तौ च यत कषमम\nपरतिष्ठाने नरपतिं ययातिं परयुपस्थितौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 112, + "shloka": 10, + "text": "परतिगृह्य च सत्कारम अर्घादिं भॊजनं वरम\nपृष्टश चागमने हेतुम उवाच विनतासुतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 112, + "shloka": 11, + "text": "अयं मे नाहुष सखा गालवस तपसॊ निधिः\nविश्वामित्रस्य शिष्यॊ ऽभूद वर्षाण्य अयुतशॊ नृप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 112, + "shloka": 12, + "text": "सॊ ऽयं तेनाभ्यनुज्ञात उपकारेप्सया दविजः\nतम आह भगवान कां ते ददानि गुरु दक्षिणाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 112, + "shloka": 13, + "text": "असकृत तेन चॊक्तेन किं चिद आगतमन्युना\nअयम उक्तः परयच्छेति जानता विभवं लघु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 112, + "shloka": 14, + "text": "एकतः शयाम कर्णानां शुभ्राणां शुद्धजन्मनाम\nअष्टौ शतानि मे देहि हयानां चन्द्र वर्चसाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 112, + "shloka": 15, + "text": "गुर्वर्थॊ दीयताम एष यदि गालव मन्यसे\nइत्य एवम आह सक्रॊधॊ विश्वामित्रस तपॊधनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 112, + "shloka": 16, + "text": "सॊ ऽयं शॊकेन महता तप्यमानॊ दविजर्षभः\nअशक्तः परतिकर्तुं तद भवन्तं शरणं गतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 112, + "shloka": 17, + "text": "पतिगृह्य नरव्याघ्र तवत्तॊ भिक्षां गतव्ययः\nकृत्वापवर्गं गुरवे चरिष्यति महत तपः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 112, + "shloka": 18, + "text": "तपसः संविभागेन भवन्तम अपि यॊक्ष्यते\nसवेन राजर्षितपसा पूर्णं तवां पूरयिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 112, + "shloka": 19, + "text": "यावन्ति रॊमाणि हये भवन्ति हि नरेश्वर\nतावतॊ वाजिदा लॊकान पराप्नुवन्ति महीपते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 112, + "shloka": 20, + "text": "पात्रं परतिग्रहस्यायं दातुं पात्रं तथा भवान\nशङ्खे कषीरम इवासक्तं भवत्व एतत तथॊपमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 113, + "shloka": 1, + "text": "[न]\nएवम उक्तः सुपर्णेन तथ्यं वचनम उत्तमम\nविमृश्यावहितॊ राजा निश्चित्य च पुनः पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 113, + "shloka": 2, + "text": "यष्टा करतुसहस्राणां दाता दानपतिः परभुः\nययातिर वत्स काशीश इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 113, + "shloka": 3, + "text": "दृष्ट्वा परियसखं तार्क्ष्यं गालवं च दविजर्षभम\nनिदर्शनं च तपसॊ भिक्षां शलाघ्यां च कीर्तिताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 113, + "shloka": 4, + "text": "अतीत्य च नृपान अन्यान आदित्यकुलसंभवान\nमत्सकाशम अनुप्राप्ताव एतौ बुद्धिम अवेक्ष्य च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 113, + "shloka": 5, + "text": "अद्य मे सफलं जन्म तारितं चाद्य मे कुलम\nअद्यायं तारितॊ देशॊ मम तार्क्ष्य तवयानघ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 113, + "shloka": 6, + "text": "वक्तुम इच्छामि तु सखे यथा जानासि मां पुरा\nन तथा वित्तवान अस्मि कषीणं वित्तं हि मे सखे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 113, + "shloka": 7, + "text": "न च शक्तॊ ऽसमि ते कर्तुं मॊघम आगमनं खग\nन चाशाम अस्य विप्रर्षेर वितथां कर्तुम उत्सहे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 113, + "shloka": 8, + "text": "तत तु दास्यामि यत कार्यम इदं संपादयिष्यति\nअभिगम्य हताशॊ हि निवृत्तॊ दहते कुलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 113, + "shloka": 9, + "text": "नातः परं वैनतेय किं चित पापिष्ठम उच्यते\nयथाशा नाशनम लॊके देहि नास्तीति वा वचः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 113, + "shloka": 10, + "text": "हताशॊ हय अकृतार्थः सन हतः संभावितॊ नरः\nहिनस्ति तस्य पुत्रांश च पौत्रांश चाकुर्वतॊ ऽरथिनाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 113, + "shloka": 11, + "text": "तस्माच चतुर्णां वंशानां सथापयित्री सुता मम\nइयं सुरसुत परख्या सर्वधर्मॊपचायिनी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 113, + "shloka": 12, + "text": "सदा देवमनुष्याणाम असुराणां च गालव\nकाङ्क्षिता रूपतॊ बाला सुता मे परतिगृह्यताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 113, + "shloka": 13, + "text": "अस्याः शुल्कं परदास्यन्ति नृपा राज्यम अपि धरुवम\nकिं पुनः शयाम कर्णानां हयानां दवे चतुःशते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 113, + "shloka": 14, + "text": "स भवान परतिगृह्णातु ममेमां माधवीं सुताम\nअहं दौहित्रवान सयां वै वर एष मम परभॊ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 113, + "shloka": 15, + "text": "परतिगृह्य च तां कन्यां गालवः सह पक्षिणा\nपुनर दरक्ष्याव इत्य उक्त्वा परतस्थे सह कन्यया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 113, + "shloka": 16, + "text": "उपलब्धम इदं दवारम अश्वानाम इति चाण्डजः\nउक्त्वा गालवम आपृच्छ्य जगाम भवनं सवकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 113, + "shloka": 17, + "text": "गते पतगराजे तु गालवः सह कन्यया\nचिन्तयानः कषमं दाने राज्ञां वै शुल्कतॊ ऽगमत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 113, + "shloka": 18, + "text": "सॊ ऽगच्छन मनसेक्ष्वाकुं हर्यश्वं राजसत्तमम\nअयॊध्यायां महावीर्यं चतुरङ्ग बलान्वितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 113, + "shloka": 19, + "text": "कॊशधान्य बलॊपेतं परिय पौरं दविज परियम\nपरजाभिकामं शाम्यन्तं कुर्वाणं तप उत्तमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 113, + "shloka": 20, + "text": "तम उपागम्य विप्रः स हर्यश्वं गालवॊ ऽबरवीत\nकन्येयं मम राजेन्द्र परसवैः कुलवर्धिनी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 113, + "shloka": 21, + "text": "इयं शुक्लेन भार्यार्थे हर्यश्वप्रतिगृह्यताम\nशुल्कं ते कीर्तयिष्यामि तच छरुत्वा संप्रधार्यताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 114, + "shloka": 1, + "text": "[न]\nहर्यश्वस तव अब्रवीद राजा विचिन्त्य बहुधा ततः\nदीर्घम उष्णं च निःश्वस्य परजा हेतॊर नृपॊत्तमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 114, + "shloka": 2, + "text": "उन्नतेषून्नता षट्सु सूक्ष्मा सूक्ष्मेषु सप्तसु\nगम्भीरा तरिषु गम्भीरेष्व इयं रक्ता च पञ्चसु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 114, + "shloka": 3, + "text": "बहु देवासुरालॊका बहु गन्धर्वदर्शना\nबहु लक्षणसंपन्ना बहु परसव दारिणी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 114, + "shloka": 4, + "text": "समर्थेयं जनयितुं चक्रवर्तिनम आत्मजम\nबरूहि शुल्कं दविजश्रेष्ठ समीक्ष्य विभवं मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 114, + "shloka": 5, + "text": "एकतः शयाम कर्णानां शतान्य अष्टौ ददस्व मे\nहयानां चन्द्र शुभ्राणां देशजानां वपुष्मताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 114, + "shloka": 6, + "text": "ततस तव भवित्रीयं पुत्राणां जननी शुभा\nअरणीव हुताशानां यॊनिर आयतलॊचना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 114, + "shloka": 7, + "text": "एतच छरुत्वा वचॊ राजा हर्यश्वः काममॊहितः\nउवाच गालवं दीनॊ राजर्षिर ऋषिसत्तमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 114, + "shloka": 8, + "text": "दवे मे शते संनिहिते हयानां यद विधास तव\nएष्टव्याः शतशस तव अन्ये चरन्ति मम वाजिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 114, + "shloka": 9, + "text": "सॊ ऽहम एकम अपत्यं वै जनयिष्यामि गालव\nअस्याम एतं भवान कामं संपादयतु मे वरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 114, + "shloka": 10, + "text": "एतच छरुत्वा तु सा कन्या गालवं वाक्यम अब्रवीत\nमम दत्तॊ वरः कश चित केन चिद बरह्मवादिना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 114, + "shloka": 11, + "text": "परसूत्य अन्ते परसूत्य अन्ते कन्यैव तवं भविष्यसि\nस तवं ददस्व मां राज्ञे परतिगृह्य हयॊत्तमान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 114, + "shloka": 12, + "text": "नृपेभ्यॊ हि चतुर्भ्यस ते पूर्णान्य अष्टौ शतानि वै\nभविष्यन्ति तथा पुत्रा मम चत्वार एव च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 114, + "shloka": 13, + "text": "करियतां मम संहारॊ गुर्वर्थं दविजसत्तम\nएषा तावन मम परज्ञा यथा वा मन्यसे दविज" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 114, + "shloka": 14, + "text": "एवम उक्तस तु स मुनिः कन्यया गालवस तदा\nहर्यश्वं पृथिवीपालम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 114, + "shloka": 15, + "text": "इयं कन्या नरश्रेष्ठ हर्यश्वप्रतिगृह्यताम\nचतुर्भागेन शुल्कस्य जनयस्वैकम आत्मजम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 114, + "shloka": 16, + "text": "पतिगृह्य स तां कन्यां गालवं पतिनन्द्य च\nसमये देशकाले च लब्धवान सुतम ईप्सितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 114, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ वसु मना नाम वसुभ्यॊ वसुमत्तरः\nवसु परख्यॊ नरपतिः स बभूव वसु परदः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 114, + "shloka": 18, + "text": "अथ काले पुनर धीमान गालवः पत्युपस्थितः\nउपसंगम्य चॊवाच हर्यश्वं परीतिमानसम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 114, + "shloka": 19, + "text": "जातॊ नृपसुतस ते ऽयं बाल भास्करसंनिभः\nकालॊ गन्तुं नरश्रेष्ठ भिक्षार्थम अपरं नृपम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 114, + "shloka": 20, + "text": "हर्यश्वः सत्यवचने सथितः सथित्वा च पौरुषे\nदुर्लभत्वाद धयानां च परददौ माधवीं पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 114, + "shloka": 21, + "text": "माधवी च पुनर दीप्तां परित्यज्य नृप शरियम\nकुमारी कामतॊ भूत्वा गालवं पृष्ठतॊ ऽनवगात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 114, + "shloka": 22, + "text": "तवय्य एव तावत तिष्ठन्तु हया इत्य उक्तवान दविजः\nपरययौ कन्यया सार्धं दिवॊदासं परजेश्वरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 115, + "shloka": 1, + "text": "[ग]\nमहावीर्यॊ महीपालः काशीनाम ईश्वरः परभुः\nदिवॊदास इति खयातॊ भैमसेनिर नराधिपः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 115, + "shloka": 2, + "text": "तत्र गच्छावहे भद्रे शनैर आगच्छ मा शुचः\nधार्मिकः संयमे युक्तः सत्यश चैव जनेश्वरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 115, + "shloka": 3, + "text": "तम उपागम्य स मुनिर नयायतस तेन सत्कृतः\nगालवः परसवस्यार्थे तं नृपं परत्यचॊदयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 115, + "shloka": 4, + "text": "शरुतम एतन मया पूर्वं किम उक्त्वा विस्तरं दविज\nकाङ्क्षितॊ हि मयैषॊ ऽरथः शरुत्वैतद दविजसत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 115, + "shloka": 5, + "text": "एतच च मे बहुमतं यद उत्सृज्य नराधिपान\nमाम एवम उपयातॊ ऽसि भावि चैतद असंशयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 115, + "shloka": 6, + "text": "स एव विभवॊ ऽसमाकम अश्वानाम अपि गालव\nअहम अप्य एकम एवास्यां जनयिष्यामि पार्थिवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 115, + "shloka": 7, + "text": "तथेत्य उक्त्वा दविजश्रेष्ठः परादात कन्यां महीपतेः\nविधिपूर्वं च तां राजा कन्यां परतिगृहीतवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 115, + "shloka": 8, + "text": "रेमे स तस्यां राजर्षिः परभावत्यां यथा रविः\nसवाहायां च यथा वह्निर यथा शच्यां स वासवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 115, + "shloka": 9, + "text": "यथा चन्द्रश च रॊहिण्यां यथा धूमॊर्णया यमः\nवरुणश च यथा गौर्यां यथा चर्द्ध्यां धनेश्वरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 115, + "shloka": 10, + "text": "यथा नारायणॊ लक्ष्यां जाह्नव्यां च यथॊदधिः\nयथा रुद्रश च रुद्राण्यां यथा वेद्यां पितामहः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 115, + "shloka": 11, + "text": "अदृश्यन्त्यां च वासिष्ठॊ वसिष्ठश चाक्षमालया\nचयवनश च सुकन्यायां पुलस्त्यः संध्यया यथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 115, + "shloka": 12, + "text": "अगस्त्यश चापि वैदर्भ्यां सावित्र्यां सत्यवान यथा\nयथा भृगुः पुलॊमायाम अदित्यां कश्यपॊ यथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 115, + "shloka": 13, + "text": "रेणुकायां यथर्चीकॊ हैमवत्यां च कौशिकः\nबृहस्पतिश च तारायां शुक्रश च शतपर्वया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 115, + "shloka": 14, + "text": "यथा भूम्यां भूमिपतिर उर्वश्यां च पुरूरवाः\nऋचीकः सत्यवत्यां च सरस्वत्यां यथा मनुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 115, + "shloka": 15, + "text": "तथा तु रममाणस्य दिवॊदासस्य भूपतेः\nमाधवी जनयाम आस पुत्रम एकं परतर्दनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 115, + "shloka": 16, + "text": "अथाजगाम भगवान दिवॊदासं स गालवः\nसमये समनुप्राप्ते वचनं चेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 115, + "shloka": 17, + "text": "निर्यातयतु मे कन्यां भवांस तिष्ठन्तु वाजिनः\nयावद अन्यत्र गच्छामि शुक्लार्थं पृथिवीपते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 115, + "shloka": 18, + "text": "दिवॊदासॊ ऽथ धर्मात्मा समये गालवस्य ताम\nकन्यां निर्यातयाम आस सथितः सत्ये महीपतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 116, + "shloka": 1, + "text": "[न]\nतथैव सा शरियं तयक्त्वा कन्या भूत्वा यशस्विनी\nमाधवी गालवं विप्रम अन्वयात सत्यसंगरा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 116, + "shloka": 2, + "text": "गालवॊ विमृशन्न एव सवकार्यगतमानसः\nजगाम भॊजनगरं दरष्टुम औशीनरं नृपम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 116, + "shloka": 3, + "text": "तम उवाचाथ गत्वा स नृपतिं सत्यविक्रमम\nइयं कन्या सुतौ दवौ ते जनयिष्यति पार्थिवौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 116, + "shloka": 4, + "text": "अस्यां भवान अवाप्तार्थॊ भवति परेत्य चेह च\nसॊमार्क परतिसंकाशौ जनयित्वा सुतौ नृप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 116, + "shloka": 5, + "text": "शुल्कं तु सर्वधर्मज्ञ हयानां चन्द्र वर्चसाम\nएकतः शयाम कर्णानां देयं मह्यं चतुःशतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 116, + "shloka": 6, + "text": "गुर्वर्थॊ ऽयं समारम्भॊ न हयैः कृत्यम अस्ति मे\nयदि शक्यं महाराज करियतां मा विचार्यताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 116, + "shloka": 7, + "text": "अनपत्यॊ ऽसि राजर्षे पुत्रौ जनय पार्थिव\nपितॄन पुत्र पलवेन तवम आत्मानं चैव तारय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 116, + "shloka": 8, + "text": "न पुत्रफलभॊक्ता हि राजर्षे पात्यते दिवः\nन याति नरकं घॊरं यत्र गच्छन्त्य अनात्मजाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 116, + "shloka": 9, + "text": "एतच चान्यच च विविधं शरुत्वा गालव भाषितम\nउशीनरः पतिवचॊ ददौ तस्य नराधिपः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 116, + "shloka": 10, + "text": "शरुतवान अस्मि ते वाक्यं यथा वदसि गालव\nविधिस तु बलवान बरह्मन परवणं हि मनॊ मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 116, + "shloka": 11, + "text": "शते दवे तु ममाश्वानाम ईदृशानां दविजॊत्तम\nइतरेषां सहस्राणि सुबहूनि चरन्ति मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 116, + "shloka": 12, + "text": "अहम अप्य एकम एवास्यां जनयिष्यामि गालव\nपुत्रं दविज गतं मार्गं गमिष्यामि परैर अहम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 116, + "shloka": 13, + "text": "मूल्येनापि समं कुर्यां तवाहं दविजसत्तम\nपौरजानपदार्थं तु ममार्थॊ नात्म भॊगतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 116, + "shloka": 14, + "text": "कामतॊ हि धनं राजा पारक्यं यः परयच्छति\nन स धर्मेण धर्मात्मन युज्यते यशसा न च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 116, + "shloka": 15, + "text": "सॊ ऽहं पतिग्रहीष्यामि ददात्व एतां भवान मम\nकुमारीं देवगर्भाभाम एकपुत्र भवाय मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 116, + "shloka": 16, + "text": "तथा तु बहुकल्याणम उक्तवन्तं नराधिपम\nउशीनरं दविजश्रेष्ठॊ गालवः परत्यपूजयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 116, + "shloka": 17, + "text": "उशीनरं परतिग्राह्य गालवः परययौ वनम\nरेमे स तां समासाद्य कृतपुण्य इव शरियम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 116, + "shloka": 18, + "text": "कन्दरेषु च शैलानां नदीनां निर्झरेषु च\nउद्यानेषु विचित्रेषु वनेषूपवनेषु च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 116, + "shloka": 19, + "text": "हर्म्येषु रमणीयेषु परासादशिखरेषु च\nवातायनविमानेषु तथा गर्भगृहेषु च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 116, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ ऽसय समये जज्ञे पुत्रॊ बाल रविप्रभः\nशिबिर नाम्नाभिविख्यातॊ यः स पार्थिव सत्तमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 116, + "shloka": 21, + "text": "उपस्थाय स तं विप्रॊ गालवः परतिगृह्य च\nकन्यां परयातस तां राजन दृष्टवान विनतात्मजम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 117, + "shloka": 1, + "text": "[न]\nगालवं वैनतेयॊ ऽथ परहसन्न इदम अब्रवीत\nदिष्ट्या कृतार्थं पश्यामि भवन्तम इह वै दविज" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 117, + "shloka": 2, + "text": "गालवस तु वचः शरुत्वा वैनतेयेन भाषितम\nचतुर्भागावशिष्टं तद आचख्यौ कार्यम अस्य हि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 117, + "shloka": 3, + "text": "सुपर्णस तव अब्रवीद एनं गालवं पततां वरः\nपरयत्नस ते न कर्तव्यॊ नैष संपत्स्यते तव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 117, + "shloka": 4, + "text": "पुरा हि कन्यकुब्जे वै गाधेः सत्यवतीं सुताम\nभार्यार्थे ऽवरयत कन्याम ऋचीकस तेन भाषितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 117, + "shloka": 5, + "text": "एकतः शयाम कर्णानां हयानां चन्द्र वर्चसाम\nभगवन दीयतां मह्यं सहस्रम इति गालव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 117, + "shloka": 6, + "text": "ऋचीकस तु तथेत्य उक्त्वा वरुणस्यालयं गतः\nअश्वतीर्थे हयाँल लब्ध्वा दत्तवान पार्थिवाय वै" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 117, + "shloka": 7, + "text": "इष्ट्वा ते पुण्डरीकेण दत्ता राज्ञा दविजातिषु\nतेभ्यॊ दवे दवे शते करीत्वा पराप्तास ते पार्थिवैस तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 117, + "shloka": 8, + "text": "अपराण्य अपि चत्वारि शतानि दविजसत्तम\nनीयमानानि संतारे हृतान्य आसन वितस्तया\nएवं न शक्यम अप्राप्यं पराप्तुं गालव कर्हि चित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 117, + "shloka": 9, + "text": "इमाम अश्वशताभ्यां वै दवाभ्यं तस्मै निवेदय\nविश्वामित्राय धर्मात्मन षड्भिर अश्वशतैः सह\nततॊ ऽसि गतसंमॊहः कृतकृत्यॊ दविजर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 117, + "shloka": 10, + "text": "गालवस तं तथेत्य उक्त्वा सुपर्णसहितस ततः\nआदायाश्वांश च कन्यां च विश्मामित्रम उपागमत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 117, + "shloka": 11, + "text": "अश्वानां काङ्क्षितार्थानां षड इमानि शतानि वै\nशतद्वयेन कन्येयं भवता परतिगृह्यताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 117, + "shloka": 12, + "text": "अस्यां राजर्षिभिः पुत्रा जाता वै धार्मिकास तरयः\nचतुर्थं जनयत्व एकं भवान अपि नरॊत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 117, + "shloka": 13, + "text": "पूर्णान्य एवं शतान्य अष्टौ तुरगाणां भवन्तु ते\nभवतॊ हय अनृणॊ भूत्वा तपः कुर्यां यथासुखम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 117, + "shloka": 14, + "text": "[न]\nविश्वामित्रस तु तं दृष्ट्वा गालवं सह पक्षिणा\nकन्यां च तां वरारॊहाम इदम इत्य अब्रवीद वचः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 117, + "shloka": 15, + "text": "किम इयं पूर्वम एवेह न दत्ता मम गालव\nपुत्रा ममैव चत्वारॊ भवेयुः कुलभावनाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 117, + "shloka": 16, + "text": "परतिगृह्णामि ते कन्याम एकपुत्र फलाय वै\nअश्वाश चाश्रमम आसाद्य तिष्ठन्तु मम सर्वशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 117, + "shloka": 17, + "text": "स तया रममाणॊ ऽथ विश्वामित्रॊ महाद्युतिः\nआत्मजं जनयाम आस माधवी पुत्रम अष्टकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 117, + "shloka": 18, + "text": "जातमात्रं सुतं तं च विश्वामित्रॊ महाद्युतिः\nसंयॊज्यार्थैस तथा धर्मैर अश्वैस तैः समयॊजयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 117, + "shloka": 19, + "text": "अथाष्टकः पुरं परायात तदा सॊमपुरप्रभम\nनिर्यात्य कन्यां शिष्याय कौशिकॊ ऽपि वनं ययौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 117, + "shloka": 20, + "text": "गालवॊ ऽपि सुपर्णेन सह निर्यात्य दक्षिणाम\nमनसाभिप्रतीतेन कन्याम इदम उवाच ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 117, + "shloka": 21, + "text": "जातॊ दानपतिः पुत्रस तवया शूरस तथापरः\nसत्यधर्मरतश चान्यॊ यज्वा चापि तथापरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 117, + "shloka": 22, + "text": "तद आगच्छ वरारॊहे तारितस ते पिता सुतैः\nचत्वारश चैव राजानस तथाहं च सुमध्यमे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 117, + "shloka": 23, + "text": "गालवस तव अभ्यनुज्ञाय सुपर्णं पन्नगाशनम\nपितुर निर्यात्य तां कन्यां परययौ वनम एव ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 118, + "shloka": 1, + "text": "[न]\nस तु राजा पुनस तस्याः कर्तुकामः सवयंवरम\nउपगम्याश्रमपदं गङ्गा यमुन संगमे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 118, + "shloka": 2, + "text": "गृहीतमाल्यदामां तां रथम आरॊप्य माधवीम\nपूरुर यदुश च भगिनीम आश्रमे पर्यधावताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 118, + "shloka": 3, + "text": "नागयक्षमनुष्याणां पतत्रिमृगपक्षिणाम\nशैलद्रुम वनौकानाम आसीत तत्र समागमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 118, + "shloka": 4, + "text": "नाना पुरुषदेशानाम ईश्वरैश च समाकुलम\nऋषिभिर बरह्मकल्पैश च समन्ताद आवृतं वनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 118, + "shloka": 5, + "text": "निर्दिश्यमानेषु तु सा वरेषु वरवर्णिनी\nवरान उत्क्रम्य सर्वांस तान वनं वृतवती वरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 118, + "shloka": 6, + "text": "अवतीर्य रथात कन्या नमस्कृत्वा च बन्धुषु\nउपगम्य वनं पुण्यं तपस तेपे ययातिजा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 118, + "shloka": 7, + "text": "उपवासैर्श च विविधैर दीक्षाभिर नियमैस तथा\nआत्मनॊ लघुतां कृत्वा बभूव मृगचारिणी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 118, + "shloka": 8, + "text": "वैडूर्याङ्कुल कल्पानि मृदूनि हरितानि च\nचरन्ती शष्पमुख्यानि तिक्तानि मधुराणि च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 118, + "shloka": 9, + "text": "सरवन्तीनां च पुण्यानां सुरसानि शुचीनि च\nपिबन्ती वारि मुख्यानि शीतानि विमलानि च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 118, + "shloka": 10, + "text": "वनेषु मृगराजेषु सिंहविप्रॊषितेषु च\nदावाग्निविप्रमुक्तेषु शूण्येषु गहनेषु च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 118, + "shloka": 11, + "text": "चरन्ती हरिणैः सार्धं मृगीव वनराचिणी\nचचार विपुलं धर्मं बरह्मचर्येण संवृता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 118, + "shloka": 12, + "text": "ययातिर अपि पूर्वेषां राज्ञां वृत्तम अनुष्ठितः\nबहुवर्षसहस्रायुर अयुजत कालधर्मणा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 118, + "shloka": 13, + "text": "पूरुर यदुश च दवौ वंशौ वर्धमानौ नरॊत्तमौ\nताभ्यां परतिष्ठितॊ लॊके परलॊके च नाहुषः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 118, + "shloka": 14, + "text": "महीयते नरपतिर ययातिः सवर्गम आस्थितः\nमहर्षिकल्पॊ नृपतिः सवर्गाग्र्य फलभुग विभुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 118, + "shloka": 15, + "text": "बहुवर्षसहस्राख्ये काले बहुगुणे गते\nराजर्षिषु निषण्णेषु महीयःसु महर्षिषु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 118, + "shloka": 16, + "text": "अवमेने नरान सर्वन देवान ऋषिगणांस तथा\nययातिर मूढ विज्ञानॊ विस्मयाविष्टचेतनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 118, + "shloka": 17, + "text": "ततस तं बुबुधे देवः शक्रॊ बलनिषूदनः\nते च राजर्षयः सर्वे धिग धिग इत्य एवम अब्रुवन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 118, + "shloka": 18, + "text": "विचारश च समुत्पन्नॊ निरीक्ष्य नहुषात्मजम\nकॊ नव अयं कस्य वा राज्ञः कथं वा सवर्गम आगतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 118, + "shloka": 19, + "text": "कर्मणा केन सिद्धॊ ऽयं कव वानेन तपश चितम\nकथं वा जञायते सवर्गे केन वा जञायते ऽपय उत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 118, + "shloka": 20, + "text": "एवं विचारयन्तस ते राजानः सवर्गवासिनः\nदृष्ट्वा पप्रच्छुर अन्यॊन्यं ययातिं नृपतिं परति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 118, + "shloka": 21, + "text": "विमानपालाः शतशः सवर्गद्वाराभिरक्षिणः\nपृष्टा आसनपालाश च न जानीमेत्य अथाब्रुवन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 118, + "shloka": 22, + "text": "सर्वे ते हय आवृतज्ञाना नाभ्यजानन्त तं नृपम\nस मुहूर्ताद अथ नृपॊ हतौजा अभवत तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 119, + "shloka": 1, + "text": "[न]\nअथ परचलितः सथानाद आसनाच च परिच्युतः\nकम्पितेनैव मनसा धर्षितः शॊकवह्निना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 119, + "shloka": 2, + "text": "मलानस्रग भरष्टविज्ञानः परभ्रष्ट मुकुटाङ्गदः\nविघूर्णन सरस्तसर्वाङ्गः परभ्रष्टाभरणाम्बरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 119, + "shloka": 3, + "text": "अदृश्यमानस तान पश्यन्न अपश्यंश च पुनः पुनः\nशून्यः शून्येन मनसा परपतिष्यन महीतलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 119, + "shloka": 4, + "text": "किं मया मनसा धयातम अशुभं धर्मदूषणम\nयेनाहं चलितः सथानाद इति राजा वयचिन्तयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 119, + "shloka": 5, + "text": "ते तु तत्रैव राजानः सिद्धाश चाप्सरसस तथा\nअपश्यन्त निरालम्बं ययातिं तं परिच्युतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 119, + "shloka": 6, + "text": "अथैत्य पुरुषः कश चित कषीणपुण्यनिपातकः\nययातिम अब्रवीद राजन देवराजस्य शासनात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 119, + "shloka": 7, + "text": "अतीव मदमत्तस तवं न कं चिन नावमन्यसे\nमानेन भरष्टः सवर्गस ते नार्हस तवं पार्थिवात्मज\nन च परज्ञायसे गच्छ पतस्वेति तम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 119, + "shloka": 8, + "text": "पतेयं सत्स्व इति वचस तरिर उक्त्वा नहुषात्मजः\nपतिष्यंश चिन्तयाम आस गतिं गतिमतां वरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 119, + "shloka": 9, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु नैमिषे पार्थिवर्षभान\nचतुरॊ ऽपश्यत नृपस तेषां मध्ये पपात सः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 119, + "shloka": 10, + "text": "परतर्दनॊ वसु मनाः शिबिरौशीनरॊ ऽषटकः\nवाजपेयेन यज्ञेन तर्पयन्ति सुरेश्वरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 119, + "shloka": 11, + "text": "तेषाम अध्वरजं धूमं सवर्गद्वारम उपस्थितम\nययातिर उपजिघ्रन वै निपपात महीं परति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 119, + "shloka": 12, + "text": "भूमौ सवर्गे च संबद्धां नदीं धूममयीं नृपः\nस गङ्गाम इव गच्छन्तीम आलम्ब्य जगतीपतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 119, + "shloka": 13, + "text": "शरीमत्स्व अवभृथाग्र्येषु चतुर्षु परतिबन्धुषु\nमध्ये निपतितॊ राजा लॊकपालॊपमेषु च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 119, + "shloka": 14, + "text": "चतुर्षु हुतकल्पेषु राजसिंहमहाग्निषु\nपपात मध्ये राजर्षिर ययातिः पुण्यसंक्षये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 119, + "shloka": 15, + "text": "तम आहुः पार्थिवाः सर्वे परतिमानम इव शरियः\nकॊ भवान कस्य वा बन्धुर देशस्य नगरस्य वा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 119, + "shloka": 16, + "text": "यक्षॊ वाप्य अथ वा देवॊ गन्धर्वॊ राक्षसॊ ऽपि वा\nन हि मानुषरूपॊ ऽसि कॊ वार्थः काङ्क्षितस तवया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 119, + "shloka": 17, + "text": "ययातिर अस्मि राजर्षिः कषीणपुण्यश चयुतॊ दिवः\nपतेयं सत्स्व इति धयायन भवत्सु पतितस ततः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 119, + "shloka": 18, + "text": "सत्यम एतद भवतु ते काङ्क्षितं पुरुषर्षभ\nसर्वेषां नः करतुफलं धर्मश च परतिगृह्यताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 119, + "shloka": 19, + "text": "नाहं परतिग्रह धनॊ बराह्मणः कषत्रियॊ हय अहम\nन च मे परवणा बुद्धिः परपुण्यविनाशने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 119, + "shloka": 20, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु मृगचर्या करमागताम\nमाधवीं परेक्ष्य राजानस ते ऽभिवाद्येदम अब्रुवन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 119, + "shloka": 21, + "text": "किम आगमनकृत्यं ते किं कुर्वः शासनं तव\nआज्ञाप्या हि वयं सर्वे तव पुत्रास तपॊधने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 119, + "shloka": 22, + "text": "तेषां तद भाषितं शरुत्वा माधवी परया मुदा\nपितरं समुपागच्छद ययातिं सा ववन्द च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 119, + "shloka": 23, + "text": "दृष्ट्वा मूर्ध्ना नतान पुत्रांस तापसी वाक्यम अब्रवीत\nदौहित्रास तव राजेन्द्र मम पुत्रा न ते पराः\nइमे तवां तारयिष्यन्ति दिष्टम एतत पुरातनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 119, + "shloka": 24, + "text": "अहं ते दुहिता राजन माधवी मृगचारिणी\nमयाप्य उपचितॊ धर्मस ततॊ ऽरधं परतिगृह्यताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 119, + "shloka": 25, + "text": "यस्माद राजन नराः सर्वे अपत्यफलभागिनः\nतस्माद इच्छन्ति दौहित्रान यथा तवं वसुधाधिप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 119, + "shloka": 26, + "text": "ततस ते पार्थिवाः सर्वे शिरसा जननीं तदा\nअभिवाद्य नमस्कृत्य मातामहम अथाब्रुवन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 119, + "shloka": 27, + "text": "उच्चैर अनुपमैः सनिग्धैः सवरैर आपूय मेदिनीम\nमातामहं नृपतयस तारयन्तॊ दिवश चयुतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 119, + "shloka": 28, + "text": "अथ तस्माद उपगतॊ गालवॊ ऽपय आह पार्थिवम\nतपसॊ मे ऽषट भागेन सवर्गम आरॊहतां भवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 120, + "shloka": 1, + "text": "[न]\nपरत्यभिज्ञात मात्रॊ ऽथ सद्भिस तैर नरपुंगवः\nययातिर दिव्यसंस्थानॊ बभूव विगतज्वरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 120, + "shloka": 2, + "text": "दिव्यमाल्याम्बरधरॊ दिव्याभरणभूषितः\nदिव्यगन्धगुणॊपेतॊ न पृथ्वीम अस्पृशत तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 120, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ वसु मनाः पूर्वम उच्चैर उच्चारयन वचः\nखयातॊ दानपतिर लॊके वयाजहार नृपं तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 120, + "shloka": 4, + "text": "पराप्तवान अस्मि यल लॊके सर्ववर्णेष्व अगर्हया\nतद अप्य अथ च दास्यामि तेन संयुज्यतां भवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 120, + "shloka": 5, + "text": "यत फलं दानशीलस्य कषमा शीलस्य यत फलम\nयच च मे फलम आधाने तेन संयुज्यतां भवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 120, + "shloka": 6, + "text": "ततः परतर्दनॊ ऽपय आह वाक्यं कषत्रिय पुंगवः\nयथा धर्मरतिर नित्यं नित्यं युद्धपरायणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 120, + "shloka": 7, + "text": "पराप्तवान अस्मि यल लॊके कषत्रधर्मॊद्भवं यशः\nवीर शब्दफलं चैव तेन संयुज्यतां भवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 120, + "shloka": 8, + "text": "शिबिरौशीनरॊ धीमान उवाच मधुरां गिरम\nयथा बालेषु नारीषु वैहार्येषु तथैव च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 120, + "shloka": 9, + "text": "संगरेषु निपातेषु तथापद वयसनेषु च\nअनृतं नॊक्तपूर्वं मे तेन सत्येन खं वरज" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 120, + "shloka": 10, + "text": "यथाप्राणांश च राज्यं च राजन कर्म सुखानि च\nतयजेयं न पुनः सत्यं तेन सत्येन खं वरज" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 120, + "shloka": 11, + "text": "यथासत्येन मे धर्मॊ यथासत्येन पावकः\nपरीतः शक्रश च सत्येन तेन सत्येन खं वरज" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 120, + "shloka": 12, + "text": "अष्टकस तव अथ राजर्षिः कौशिकॊ माधवी सुतः\nअनेकशतयज्वानं वचनं पराह धर्मवित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 120, + "shloka": 13, + "text": "शतशः पुण्डरीका मे गॊसवाश च चिताः परभॊ\nकरतवॊ वाजपेयाश च तेषां फलम अवाप्नुहि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 120, + "shloka": 14, + "text": "न मे रत्नानि न धनं न तथान्ये परिच्छदाः\nकरतुष्व अनुपयुक्तानि तेन सत्येन खं वरज" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 120, + "shloka": 15, + "text": "यथा यथा हि जल्पन्ति दौहित्रास तं नराधिपम\nतथा तथा वसुमतीं तयक्त्वा राजा दिवं ययौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 120, + "shloka": 16, + "text": "एवं सर्वे समस्तास ते राजानः सुकृतैस तदा\nययातिं सवर्गतॊ भरष्टं तारयाम आसुर अञ्जसा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 120, + "shloka": 17, + "text": "दौहित्राः सवेन धर्मेण यज्ञदानकृतेन वै\nचतुर्षु राजवंशेषु संभूताः कुलवर्धनाः\nमातामहं महाप्राज्ञं दिवम आरॊपयन्ति ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 120, + "shloka": 18, + "text": "राजधर्मगुणॊपेताः सर्वधर्मगुणान्विताः\nदौहित्रास ते वयं राजन दिवम आरॊह पार्थिवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 121, + "shloka": 1, + "text": "[न]\nसद्भिर आरॊपितः सवर्गं पार्थिवैर भूरिदक्षिणैः\nअभ्यनुज्ञाय दौहित्रान ययातिर दिवम आस्थितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 121, + "shloka": 2, + "text": "अभिवृष्टश च वर्षेण नानापुष्पसुगन्धिना\nपरिष्वक्तश च पुण्येन वायुना पुण्यगन्धिना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 121, + "shloka": 3, + "text": "अचलं सथानम आरुह्य दौहित्र फलनिर्जितम\nकर्मभिः सवैर उपचितॊ जज्वाल परया शरिया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 121, + "shloka": 4, + "text": "उपगीतॊपनृत्तश च गन्धर्वाप्सरसां गणैः\nपरीत्या परतिगृहीतश च सवर्गे दुन्दुभिनिस्वनैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 121, + "shloka": 5, + "text": "अभिष्टुतश च विविधैर देवराजर्षिचारणैः\nअर्चितश चॊत्तमार्घेण दैवतैर अभिनन्दितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 121, + "shloka": 6, + "text": "पराप्तः सवर्गफलं चैव तम उवाच पितामहः\nनिर्वृतं शान्तमनसं वचॊभिस तर्पयन्न इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 121, + "shloka": 7, + "text": "चतुष पादस तवया धर्मश चितॊ लॊक्येन कर्मणा\nअक्षयस तव लॊकॊ ऽयं कीर्तिश चैवाक्षया दिवि\nपुनस तवाद्य राजर्षे सुकृतेनेह कर्मणा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 121, + "shloka": 8, + "text": "आवृतं तमसा चेतः सर्वेषां सवर्गवासिनाम\nयेन तवां नाभिजानन्ति ततॊ ऽजञात्वासि पातितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 121, + "shloka": 9, + "text": "परीत्यैव चासि दौहित्रैस तारितस तवम इहागतः\nसथानं च परतिपन्नॊ ऽसि कर्मणा सवेन निर्जितम\nअचलं शाश्वतं पुण्यम उत्तमं धरुवम अव्ययम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 121, + "shloka": 10, + "text": "भगवन संशयॊ मे ऽसति कश चित तं छेत्तुम अर्हसि\nन हय अन्यम अहम अर्हामि परष्टुं लॊकपितामह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 121, + "shloka": 11, + "text": "बहुवर्षसहस्रान्तं परजापालनवर्धितम\nअनेकक्रतुदानौघैर अर्जितं मे महत फलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 121, + "shloka": 12, + "text": "कथं तद अल्पकालेन कषीणं येनास्मि पातितः\nभगवन वेत्थ लॊकांश च शाश्वतान मम निर्जितान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 121, + "shloka": 13, + "text": "बहुवर्षसहस्रान्तं परजापालनवर्धितम\nअनेकक्रतुदानौघैर यत तवयॊपार्जितं फलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 121, + "shloka": 14, + "text": "तद अनेनैव दॊषेण कषीणं येनासि पातितः\nअभिमानेन राजेन्द्र धिक्कृतः सवर्गवासिभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 121, + "shloka": 15, + "text": "नायं मानेन राजर्षे न बलेन न हिंसया\nन शाठ्येन न मायाभिर लॊकॊ भवति शाश्वतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 121, + "shloka": 16, + "text": "नावमान्यास तवया राजन्न अवरॊत्कृष्टमध्यमाः\nन हि मानप्रदग्धानां कश चिद अस्ति समः कव चित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 121, + "shloka": 17, + "text": "पतनारॊहणम इदं कथयिष्यन्ति ये नराः\nविषमाण्य अपि ते पराप्तास तरिष्यन्ति न संशयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 121, + "shloka": 18, + "text": "एष दॊषॊ ऽभिमानेन पुरा पराप्तॊ ययातिना\nनिर्बन्धतश चातिमात्रं गालवेन महीपते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 121, + "shloka": 19, + "text": "शरॊतव्यं हितकामानां सुहृदां भूतिम इच्छताम\nन कर्तव्यॊ हि निर्बन्धॊ निर्बन्धॊ हि कषयॊदयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 121, + "shloka": 20, + "text": "तस्मात तवम अपि गान्धारे मानं करॊधं च वर्जय\nसंधत्स्व पाण्डवैर वीर संरम्भं तयज पार्थिव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 121, + "shloka": 21, + "text": "ददाति यत पार्थिव यत करॊति; यद वा तपस तप्यति यज जुहॊति\nन तस्य नाशॊ ऽसति न चापकर्षॊ; नान्यस तद अश्नाति स एव कर्ता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 121, + "shloka": 22, + "text": "इदं महाख्यानम अनुत्तमं मतं; बहुश्रुतानां गतरॊषरागिणाम\nसमीक्ष्य लॊके बहुधा परधाविता; तरिवर्गदृष्टिः पृथिवीम उपाश्नुते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nभगवन्न एवम एवैतद यथा वदसि नारद\nइच्छामि चाहम अप्य एवं न तव ईशॊ भगवन्न अहम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 2, + "text": "एवम उक्त्वा ततः कृष्णम अभ्यभाषत भारत\nसवर्ग्यं लॊक्यं च माम आत्थ धर्म्यं नयाय्यं च केशव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 3, + "text": "न तव अहं सववशस तात करियमाणं न मे परियम\nअङ्गदुर्यॊधनं कृष्ण मन्दं शास्त्रातिगं मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 4, + "text": "अनुनेतुं महाबाहॊ यतस्व पुरुषॊत्तम\nसुहृत कार्यं तु सुमहत कृतं ते सयाज जनार्दन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ ऽभयावृत्य वार्ष्णेयॊ दुर्यॊधनम अमर्षणम\nअब्रवीन मधुरां वाचं सर्वधर्मार्थतत्त्ववित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 6, + "text": "दुर्यॊधन निबॊधेदं मद्वाक्यं कुरुसत्तम\nसमर्थं ते विशेषेण सानुबन्धस्य भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 7, + "text": "महाप्राज्ञ कुले जातः साध्व एतत कर्तुम अर्हसि\nशरुतवृत्तॊपसंपन्नः सर्वैः समुदितॊ गुणैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 8, + "text": "दौष्कुलेया दुरात्मानॊ नृषंशा निरपत्रपाः\nत एतद ईदृशं कुर्युर यथा तवं तात मन्यसे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 9, + "text": "धर्मार्थयुक्ता लॊके ऽसमिन परवृत्तिर लक्ष्यते सताम\nअसतां विपरीता तु लक्ष्यते भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 10, + "text": "विपरीता तव इयं वृत्तिर असकृल लक्ष्यते तवयि\nअधर्मश चानुबन्धॊ ऽतर घॊरः पराणहरॊ महान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 11, + "text": "अनेकशस तवन्निमित्तम अयशस्यं च भारत\nतम अनर्थं परिहरन्न आत्मश्रेयः करिष्यसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 12, + "text": "भरातॄणाम अथ भृत्यानां मित्राणां च परंतप\nअधर्म्याद अयशस्याच च कर्मणस तवं परमॊक्ष्यसे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 13, + "text": "पराज्ञैः शूरैर महॊत्साहैर आत्मवद्भिर बहुश्रुतैः\nसंधत्स्व पुरुषव्याघ्र पाण्डवैर भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 14, + "text": "तद धितं च परियं चैव धृतराष्ट्रस्य धीमतः\nपितामहस्य दरॊणस्य विदुरस्य महामतेः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 15, + "text": "कृपस्य सॊमदत्तस्य बाह्लीकस्य च धीमतः\nअश्वत्थाम्नॊ विकर्णस्य संजयस्य विशां पते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 16, + "text": "जञातीनां चैव भूयिष्ठं मित्राणां च परंतप\nशमे शर्म भवेत तात सर्वस्य जगतस तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 17, + "text": "हरीमान असि कुले जातः शरुतवान अनृशंसवान\nतिष्ठ तात पितुः शास्त्रे मातुश च भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 18, + "text": "एतच छरेयॊ हि मन्यन्ते पिता यच छास्ति भारत\nउत्तमापद गतः सर्वः पितुः समरति शासनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 19, + "text": "रॊचते ते पितुस तात पाण्डवैः सह संगमः\nसामात्यस्य कुरुश्रेष्ठ तत तुभ्यं तात रॊचताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 20, + "text": "शरुत्वा यः सुहृदां शास्त्रं मर्त्यॊ न परतिपद्यते\nविपाकान्ते दहत्य एनं किं पाकम इव भक्षितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 21, + "text": "यस तु निःश्रेयसं वाक्यं मॊहान न परतिपद्यते\nस दीर्घसूत्रॊ हीनार्थः पश्चात तापेन युज्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 22, + "text": "यस तु निःश्रेयसं शरुत्वा पराप्तम एवाभिपद्यते\nआत्मनॊ मतम उत्सृज्य स लॊके सुखम एधते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 23, + "text": "यॊ ऽरथकामस्य वचनं परातिकूल्यान न मृष्यते\nशृणॊति परतिकूलानि दविषतां वशम एति सः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 24, + "text": "सतां मतम अतिक्रम्य यॊ ऽसतां वर्तते मते\nशॊचन्ते वयसने तस्य सुहृदॊ नचिराद इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 25, + "text": "मुख्यान अमात्यान उत्सृज्य यॊ निहीनान निषेवते\nस घॊराम आपदं पराप्य नॊत्तारम अधिगच्छति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 26, + "text": "यॊ ऽसत सेवी वृथाचारॊ न शरॊता सुहृदां सदा\nपरान वृणीते सवान दवेष्टि तं गौः शपति भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 27, + "text": "स तवं विरुध्य तैर वीरैर अन्येभ्यस तराणम इच्छसि\nअशिष्टेभ्यॊ ऽसमर्थेभ्यॊ मूढेभ्यॊ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 28, + "text": "कॊ हि शक्रं समाञ जञातीन अतिक्रम्य महारथान\nअन्येभ्यस तराणम आशंसेत तवदन्यॊ भुवि मानवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 29, + "text": "जन्मप्रभृति कौन्तेया नित्यं विनिकृतास तवया\nन च ते जातु कुप्यन्ति धर्मात्मानॊ हि पाण्डवाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 30, + "text": "मिथ्या परचरितास तात जन्मप्रभृति पाण्डवाः\nतवयि सम्यङ महाबाहॊ परतिपन्ना यशस्विनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 31, + "text": "तवयापि परतिपत्तव्यं तथैव भरतर्षभ\nसवेषु बन्धुषु मुख्येषु मा मन्युवशम अन्वगाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 32, + "text": "तरिवर्गयुक्ता पराज्ञानाम आरम्भा भरतर्षभ\nधर्मार्थाव अनुरुध्यन्ते तरिवर्गासंभवे नराः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 33, + "text": "पृथक तु विनिविष्टानां धर्मं धीरॊ ऽनुरुध्यते\nमध्यमॊ ऽरथं कलिं बालः कामम एवानुरुध्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 34, + "text": "इन्द्रियैः परसृतॊ लॊभाद धर्मं विप्रजहाति यः\nकामार्थाव अनुपायेन लिप्समानॊ विनश्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 35, + "text": "कामार्थौ लिप्समानस तु धर्मम एवादितश चरेत\nन हि धर्माद अपैत्य अर्थः कामॊ वापि कदा चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 36, + "text": "उपायं धर्मम एवाहुस तरिवर्गस्य विशां पते\nलिप्समानॊ हि तेनाशु कक्षे ऽगनिर इव वर्धते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 37, + "text": "स तवं तातानुपायेन लिप्ससे भरतर्षभ\nआधिराज्यं महद दीप्तं परथितं सर्वराजसु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 38, + "text": "आत्मानं तक्षति हय एष वनं परशुना यथा\nयः सम्यग वर्तमानेषु मिथ्या राजन परवर्तते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 39, + "text": "न तस्य हि मतिं छिन्द्याद यस्य नेच्छेत पराभवम\nअविच्छिन्नस्य धीरस्य कल्याणे धीयते मतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 40, + "text": "तयक्तात्मानं न बाधेत तरिषु लॊकेषु भारत\nअप्य अन्यं पराकृतं किं चित किम उ तान पाण्डवर्षभान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 41, + "text": "अमर्षवशम आपन्नॊ न किं चिद बुध्यते नरः\nछिद्यते हय आततं सर्वं परमाणं पश्य भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 42, + "text": "शरेयस ते दुर्जनात तात पाण्डवैः सह संगमः\nतैर हि संप्रीयमाणस तवं सर्वान कामान अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 43, + "text": "पाण्डवैर निर्जितां भूमिं भुञ्जानॊ राजसत्तम\nपाण्डवान पृष्ठतः कृत्वा तराणम आशंससे ऽनयथ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 44, + "text": "दुःशासने दुर्विषहे कर्णे चापि ससौबले\nएतेष्व ऐश्वर्यम आधाय भूतिम इच्छसि भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 45, + "text": "न चैते तव पर्याप्ता जञाने धर्मार्धयॊस तथा\nविक्रमे चाप्य अपर्याप्ताः पाण्डवान परति भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 46, + "text": "न हीमे सर्वराजानः पर्याप्ताः सहितास तवया\nकरुद्धस्य भीमसेनस्य परेक्षितुं मुखम आहवे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 47, + "text": "इदं संनिहितं तात समग्रं पार्थिवं बलम\nअयं भीष्मस तथा दरॊणः कर्णश चायं तथा कृपः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 48, + "text": "भूरिश्रवाः सौमदत्तिर अश्वत्थामा जयद्रथः\nअशक्ताः सर्व एवैते परतियॊद्धुं धनंजयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 49, + "text": "अजेयॊ हय अर्जुनः करुद्धः सर्वैर अपि सुरासुरैः\nमानुषैर अपि गन्धर्वैर मा युद्धे चेत आधिथाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 50, + "text": "दृश्यतां वा पुमान कश चित समग्रे पार्थिवे बले\nयॊ ऽरजुनं समरे पराप्य सवस्तिमान आव्रजेद गृहान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 51, + "text": "किं ते जनक्षयेणेह कृतेन भरतर्षभ\nयस्मिञ जिते जितं ते सयात पुमान एकः स दृश्यताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 52, + "text": "यः स देवान सगन्धर्वान सयक्षासुरपन्नगान\nअजयत खाण्डव परस्थे कस तं युध्येत मानवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 53, + "text": "तथा विराटनगरे शरूयते महद अद्भुतम\nएकस्य च बहूनां च पर्याप्तं तन्निदर्शनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 54, + "text": "तम अजेयम अनाधृष्यं विजेतुं जिष्णुम अच्युतम\nआशंससीह समरे वीरम अर्जुनम ऊर्जितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 55, + "text": "मद्द्वितीयं पुनः पार्थं कः परार्थयितुम अर्हति\nयुद्धे परतीपम आयान्तम अपि साक्षात पुरंदरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 56, + "text": "बाहुभ्याम उद्धरेद भूमिं दहेत करुद्ध इमाः परजाः\nपातयेत तरिदिवाद देवान यॊ ऽरजुनं समरे जयेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 57, + "text": "पश्य पुत्रांस तथा भरातॄञ जञातीन संबन्धिनस तथा\nतवत्कृते न विनश्येयुर एते भरतसत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 58, + "text": "अस्तु शेषं कौरवाणां मा पराभूद इदं कुलम\nकुलघ्न इति नॊच्येथा नष्टकीर्तिर नराधिप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 59, + "text": "तवाम एव सथापयिष्यन्ति यौवराज्ये महारथाः\nमहाराज्ये च पितरं धृतराष्ट्रं जनेश्वरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 60, + "text": "मा तात शरियम आयान्तीम अवमंस्थाः समुद्यताम\nअर्धं परदाय पार्थेभ्यॊ महतीं शरियम आप्स्यसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 122, + "shloka": 61, + "text": "पाण्डवैः संशमं कृत्वा कृत्वा च सुहृदां वचः\nसंप्रीयमाणॊ मित्रैश च चिरं भद्राण्य अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 123, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततः शांतनवॊ भीष्मॊ दुर्यॊधनम अमर्षणम\nकेशवस्य वचः शरुत्वा परॊवाच भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 123, + "shloka": 2, + "text": "कृष्णेन वाक्यम उक्तॊ ऽसि सुहृदां शमम इच्छता\nअनुपश्यस्व तत तात मा मन्युवशम अन्वगाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 123, + "shloka": 3, + "text": "अकृत्वा वचनं तात केशवस्य महात्मनः\nशरेयॊ न जातु न सुखं न कल्याणम अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 123, + "shloka": 4, + "text": "धर्म्यम अर्थं महाबाहुर आह तवां तात केशवः\nतम अर्थम अभिपद्यस्व मा राजन नीनशः परजाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 123, + "shloka": 5, + "text": "इमां शरियं परज्वलितां भारतीं सर्वराजसु\nजीवतॊ धृतराष्ट्रस्य दौरात्म्याद भरंशयिष्यसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 123, + "shloka": 6, + "text": "आत्मानं च सहामात्यं सपुत्रपशुबान्धवम\nसह मित्रम असद बुद्ध्या जीविताद भरंशयिष्यसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 123, + "shloka": 7, + "text": "अतिक्रामन केशवस्य तथ्यं वचनम अर्थवत\nपितुश च भतर शरेष्ठ विदुरस्य च धीमतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 123, + "shloka": 8, + "text": "मा कुलघ्नॊ ऽनतपुरुषॊ दुर्मतिः कापथं गमः\nपितरं मातरं चैव वृद्धौ शॊकाय मा ददः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 123, + "shloka": 9, + "text": "अथ दरॊणॊ ऽबरवीत तत्र दुर्यॊधनम इदं वचः\nअमर्षवशम आपन्नॊ निःश्वसन्तं पुनः पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 123, + "shloka": 10, + "text": "धर्मार्थयुक्तं वचनम आह तवां तात केशवः\nतथा भीष्मः शांतनवस तज जुषस्व नराधिप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 123, + "shloka": 11, + "text": "पराज्ञौ मेधाविनौ दान्ताव अर्थकामौ बहुश्रुतौ\nआहतुस तवां हितं वाक्यं तद आदत्स्व परंतप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 123, + "shloka": 12, + "text": "अनुतिष्ठ महाप्राज्ञ कृष्ण भीष्मौ यद ऊचतुः\nमा वचॊ लघु बुद्धीनां समास्थास तवं परंतप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 123, + "shloka": 13, + "text": "ये तवां परॊत्साहयन्त्य एते नैते कृत्याय कर्हि चित\nवैरं परेषां गरीवायां परतिमॊक्ष्यन्ति संयुगे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 123, + "shloka": 14, + "text": "मा कुरूञ जीघनः सर्वान पुत्रान भरातॄंस तथैव च\nवासुदेवार्जुनौ यत्र विद्ध्य अजेयं बलं हि तत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 123, + "shloka": 15, + "text": "एतच चैव मतं सत्यं सुहृदॊः कृष्ण भीष्मयॊः\nयदि नादास्यसे तात पश्चात तप्स्यसि भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 123, + "shloka": 16, + "text": "यथॊक्तं जामदग्न्येन भूयान एव ततॊ ऽरजुनः\nकृष्णॊ हि देवकीपुत्रॊ देवैर अपि दुरुत्सहः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 123, + "shloka": 17, + "text": "किं ते सुखप्रियेणेह परॊक्तेन भरतर्षभ\nएतत ते सर्वम आख्यातं यथेच्छसि तथा कुरु\nन हि तवाम उत्सहे वक्तुं भूयॊ भरतसत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 123, + "shloka": 18, + "text": "तस्मिन वाक्यान्तरे वाक्यं कषत्तापि विदुरॊ ऽबरवीत\nदुर्यॊधनम अभिप्रेक्ष्य धार्तराष्ट्रम अमर्षणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 123, + "shloka": 19, + "text": "दुर्यॊधन न शॊचामि तवाम अहं भरतर्षभ\nइमौ तु वृद्धौ शॊचामि गान्धारीं पितरं च ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 123, + "shloka": 20, + "text": "याव अनाथौ चरिष्येते तवया नाथेन दुर्हृदा\nहतमित्रौ हतामात्यौ लूनपक्षाव इव दविजौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 123, + "shloka": 21, + "text": "भिक्षुकौ विचरिष्येते शॊचन्तौ पृथिवीम इमाम\nकुलघ्नम ईदृशं पापं जनयित्वा कुपूरुषम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 123, + "shloka": 22, + "text": "अथ दुर्यॊधनं राजा धृतराष्ट्रॊ ऽभयभाषत\nआसीनं भरातृभिः सार्धं राजभिः परिवारितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 123, + "shloka": 23, + "text": "दुर्यॊधन निबॊधेदं शौरिणॊक्तं महात्मना\nआदत्स्व शिवम अत्यन्तं यॊगक्षेमवद अव्ययम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 123, + "shloka": 24, + "text": "अनेन हि सहायेन कृष्णेनाक्लिष्ट कर्मणा\nइष्टान सर्वान अभिप्रायान पराप्स्यामः सर्वराजसु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 123, + "shloka": 25, + "text": "सुसंहितः केशवेन गच्छ तात युधिष्ठिरम\nचर सवस्त्ययनं कृत्ष्णं भारतानाम अनामयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 123, + "shloka": 26, + "text": "वासुदेवेन तीर्थेन तात गच्छस्व संगमम\nकालप्राप्तम इदं मन्ये मा तवं दुर्यॊधनातिगाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 123, + "shloka": 27, + "text": "शमं चेद याचमानं तवं परत्याख्यास्यसि केशवम\nतवदर्थम अभिजल्पन्तं न तवास्त्य अपराभवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 124, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nधृतराष्ट्रवचः शरुत्वा भीष्मद्रॊणौ समर्थ्य तौ\nदुर्यॊधनम इदं वाक्यम ऊचतुः शासनातिगम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 124, + "shloka": 2, + "text": "यावत कृष्णाव असंनद्धौ यावत तिष्ठति गाण्डिवम\nयावद धौम्यॊ न सेनाग्नौ जुह्यॊतीह दविषद बलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 124, + "shloka": 3, + "text": "यावन न परेक्षते करुद्धः सेनां तव युधिष्ठिरः\nहरीनिषेधॊ महेष्वासस तावच छाम्यतु वैशसम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 124, + "shloka": 4, + "text": "यावन न दृष्यते पार्थः सवेष्व अनीकेष्व अवस्थितः\nभीमसेनॊ महैष्वासस तावच छाम्यतु वैशसम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 124, + "shloka": 5, + "text": "यावन न चरते मार्गान पृतनाम अभिहर्षयन\nयावन न शातयत्य आजौ शिरांसि गतयॊद्निनाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 124, + "shloka": 6, + "text": "गदया वीर घातिन्या फलानीव वनस्पतेः\nकालेन परिपक्वानि तावच छाम्यतु वैशसम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 124, + "shloka": 7, + "text": "नकुलः सहदेवश च धृष्टद्युम्नश च पार्षतः\nविराटश च शिखण्डी च शैशुपालिश च दंशिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 124, + "shloka": 8, + "text": "यावन न परविशन्त्य एते नक्रा इव महार्णवम\nकृतास्त्राः कषिप्रम अस्यन्तस तावच छाम्यतु वैशसम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 124, + "shloka": 9, + "text": "यावन न सुकुमारेषु शरीरेषु महीक्षिताम\nगार्ध्रपत्राः पतन्त्य उग्रास तावच छाम्यतु वैशसम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 124, + "shloka": 10, + "text": "चन्दनागरुदिग्धेषु हारनिष्कधरेषु च\nनॊरःसु यावद यॊधानां महेष्वासैर महेषवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 124, + "shloka": 11, + "text": "कृतास्त्रैः कषिप्रम अस्यद्भिर दूरपातिभिर आयसाः\nअभिलक्ष्यैर निपात्यन्ते तावच छाम्यतु वैशसम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 124, + "shloka": 12, + "text": "अभिवादयमानं तवां शिरसा राजकुञ्जरः\nपाणिभ्यां परतिगृह्णातु धर्मराजॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 124, + "shloka": 13, + "text": "धवजाङ्कुश पताकाङ्कं दक्षिणं ते सुदक्षिणः\nसकन्धे निक्षिपतां बाहुं शान्तये भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 124, + "shloka": 14, + "text": "रत्नौषधि समेतेन रत्नाङ्गुलि तलेन च\nउपविष्टस्य पृष्ठं ते पाणिना परिमार्जतु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 124, + "shloka": 15, + "text": "शालस्कन्धॊ महाबाहुस तवां सवजानॊ वृकॊदरः\nसाम्नाभिवदतां चापि शान्तये भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 124, + "shloka": 16, + "text": "अर्जुनेन यमाभ्यां च तरिभिस तैर अभिवादितः\nमूर्ध्नि तान समुपाघ्राय परेम्णाभिवद पार्थिव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 124, + "shloka": 17, + "text": "दृष्ट्वा तवां पाण्डवैर वीरैर भरातृभिः सह संगतम\nयावद आनन्दजाश्रूणि परमुञ्चन्तु नराधिपाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 124, + "shloka": 18, + "text": "घुष्यतां राजधानीषु सर्वसंपन महीक्षिताम\nपृथिवी भरातृभावेन भुज्यतां विज्वरॊ भव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 125, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nशरुत्वा दुर्यॊधनॊ वाक्यम अप्रियं कुरुसंसदि\nपरत्युवाच महाबाहुं वासुदेवं यशस्विनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 125, + "shloka": 2, + "text": "परसमीक्ष्य भवान एतद वक्तुम अर्हति केशव\nमाम एव हि विशेषेण विभाष्य परिगर्हसे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 125, + "shloka": 3, + "text": "भक्तिवादेन पार्थानाम अकस्मान मधुसूदन\nभवान गर्हयते नित्यं किं समीक्ष्य बलाबलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 125, + "shloka": 4, + "text": "भवान कषत्ता च राजा च आचार्यॊ वा पितामहः\nमाम एव परिगर्हन्ते नान्यं कं चन पार्थिवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 125, + "shloka": 5, + "text": "न चाहं लक्षये कं चिद वयभिचारम इहात्मनः\nअथ सर्वे भवन्तॊ मां विद्विषन्ति सराजकाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 125, + "shloka": 6, + "text": "न चाहं कं चिद अत्यर्थम अपराधम अरिंदम\nविचिन्तयन परपश्यामि सुसूक्ष्मम अपि केशव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 125, + "shloka": 7, + "text": "परियाभ्युपगते दयूते पाण्डवा मधुसूदन\nजिताः शकुनिना राज्यं तत्र किं मम दुष्कृतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 125, + "shloka": 8, + "text": "यत पुनर दरविणं किं चित तत्राजीयन्त पाण्डवाः\nतेभ्य एवाभ्यनुज्ञातं तत तदा मधुसूदन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 125, + "shloka": 9, + "text": "अपराधॊ न चास्माकं यत ते हय अक्षपराजिताः\nअजेया जयतां शरेष्ठ पार्थाः परव्राजिता वनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 125, + "shloka": 10, + "text": "केन चाप्य अपवादेन विरुध्यन्ते ऽरिभिः सह\nअशक्ताः पाण्डवाः कृष्ण परहृष्टाः परत्यमित्रवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 125, + "shloka": 11, + "text": "किम अस्माभिः कृतं तेषां कस्मिन वा पुनर आगसि\nधार्तराष्ट्राञ जिघांसन्ति पाण्डवाः सृञ्जयैः सह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 125, + "shloka": 12, + "text": "न चापि वयम उग्रेण कर्मणा वचनेन वा\nवित्रस्ताः परणमामेह भयाद अपि शतक्रतॊः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 125, + "shloka": 13, + "text": "न च तं कृष्ण पश्यामि कषत्रधर्मम अनुष्ठितम\nउत्सहेत युधा जेतुं यॊ नः शत्रुनिबर्हण" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 125, + "shloka": 14, + "text": "न हि भीष्म कृप दरॊणाः सगणा मधुसूदन\nदेवैर अपि युधा जेतुं शक्याः किम उत पाण्डवैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 125, + "shloka": 15, + "text": "सवधर्मम अनुतिष्ठन्तॊ यदि माधव संयुगे\nशस्त्रेण निधनं काले पराप्स्यामः सवर्गम एव तत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 125, + "shloka": 16, + "text": "मुख्यश चैवैष नॊ धर्मः कषत्रियाणां जनार्दन\nयच छयीमहि संग्रामे शरतल्पगता वयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 125, + "shloka": 17, + "text": "ते वयं वीरशयनं पराप्स्यामॊ यदि संयुगे\nअप्रणम्यैव शत्रूणां न नस तप्स्यति माधव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 125, + "shloka": 18, + "text": "कश च जातु कुले जातः कषत्रधर्मेण वर्तयन\nभयाद वृत्तिं समीक्ष्यैवं परणमेद इह कस्य चित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 125, + "shloka": 19, + "text": "उद्यच्छेद एव न नमेद उद्यमॊ हय एव पौरुषम\nअप्य अपर्वणि भज्येत न नमेद इह कस्य चित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 125, + "shloka": 20, + "text": "इति मातङ्गवचनं परीप्सन्ति हितेप्सवः\nधर्माय चैव परणमेद बराह्मणेभ्यश च मद्विधः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 125, + "shloka": 21, + "text": "अचिन्तयन कं चिद अन्यं यावज जीवं तथाचरेत\nएष धर्मः कषत्रियाणां मतम एतच च मे सदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 125, + "shloka": 22, + "text": "राज्यांशश चाभ्यनुज्ञातॊ यॊ मे पित्रा पुराभवत\nन स लभ्यः पुनर्जातु मयि जीवति केशव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 125, + "shloka": 23, + "text": "यावच च राजा धरियते धृतराष्ट्रॊ जनार्दन\nनयस्तशस्त्रा वयं ते वाप्य उपजीवाम माधव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 125, + "shloka": 24, + "text": "यद्य अदेयं पुरा दत्तं राज्यं परवतॊ मम\nअज्ञानाद वा भयाद वापि मयि बाले जनार्दन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 125, + "shloka": 25, + "text": "न तद अद्य पुनर लभ्यं पाण्डवै वृष्णिनन्दन\nधरियमाणे महाबाहॊ मयि संप्रति केशव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 125, + "shloka": 26, + "text": "यावद धि सूच्यास तीक्ष्णाया विध्येद अग्रेण माधव\nतावद अप्य अपरित्याज्यं भूमेर नः पाण्डवान परति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततः परहस्य दाशार्हः करॊधपर्याकुलेक्षणः\nदुर्यॊधनम इदं वाक्यम अब्रवीत कुरुसंसदि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 2, + "text": "लप्स्यसे वीरशयनं कामम एतद अवाप्स्यसि\nसथिरॊ भव सहामात्यॊ विमर्दॊ भविता महान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 3, + "text": "यच च वं मन्यसे मूढ न मे कश चिद वयतिक्रमः\nपाण्डवेष्व इति तत सर्वं निबॊधत नराधिपाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 4, + "text": "शरिया संतप्यमानेन पाण्डवानां महात्मनाम\nतवया दुर्मन्त्रितं दयूतं सौबलेन च भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 5, + "text": "कथं च जञातयस तात शरेयांसः साधु संमताः\nतथान्याय्यम उपस्थातुं जिह्मेनाजिह्म चारिणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 6, + "text": "अक्षद्यूतं महाप्राज्ञ सताम अरति नाशनम\nअसतां तत्र जायन्ते भेदाश च वयसनानि च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 7, + "text": "तद इदं वयसनं घॊरं तवया दयूतमुखं कृतम\nअसमीक्ष्य सद आचारैः सार्धं पापानुबन्धनैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 8, + "text": "कश चान्यॊ जञातिभार्यां वै विप्रकर्तुं तथार्हति\nआनीय च सभां वक्तुं यथॊक्ता दरौपदी तवया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 9, + "text": "कुलीना शीलसंपन्ना पराणेभ्यॊ ऽपि गरीयसी\nमहिषी पाण्डुपुत्राणां तथा विनिकृता तवया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 10, + "text": "जानन्ति कुरवः सर्वे यथॊक्ताः कुरुसंसदि\nदुःशासनेन कौन्तेयाः परव्रजन्तः परंतपाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 11, + "text": "सम्यग्वृत्तेष्व अलुब्धेषु सततं धर्मचारिषु\nसवेषु बन्धुषु कः साधुश चरेद एवम असांप्रतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 12, + "text": "नृशंसानाम अनार्याणां परुषाणां च भाषणम\nकर्ण दुःशासनाभ्यां च तवया च बहुशः कृतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 13, + "text": "सह मात्रा परदग्धुं तान बालकान वारणावते\nआस्थितः परमं यत्नं न समृद्धं च तत तव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 14, + "text": "ऊषुश च सुचिरं कालं परच्छन्नाः पाण्डवास तदा\nमात्रा सहैक चक्रायां बराह्मणस्य निवेशने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 15, + "text": "विषेण सर्पबन्धैर्श च यतिताः पाण्डवास तवयाः\nसर्वॊपायैर विनाशाय न समृद्धं च तत तव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 16, + "text": "एवं बुद्धिः पाण्डवेषु मिथ्यावृत्थिः सदा भवान\nकथं ते नापराधॊ ऽसति पाण्डवेषु महात्मसु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 17, + "text": "कृत्वा बहून्य अकार्याणि पाण्डवेषु नृशंसवत\nमिथ्यावृत्तिर अनार्यः सन्न अद्य विप्रतिपद्यसे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 18, + "text": "माता पितृभ्यां भीष्मेण दरॊणेन विदुरेण च\nशाम्येति मुहुर उक्तॊ ऽसि न च शाम्यसि पार्थिव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 19, + "text": "शमे हि सुमहान अर्थस तव पार्थस्य चॊभयॊः\nन च रॊचयसे राजन किम अन्यद बुद्धिलाभवात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 20, + "text": "न शर्म पराप्स्यसे राजन्न उत्क्रम्य सुहृदां वचः\nअधर्म्यम अयशस्यं च करियते पार्थिव तवया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 21, + "text": "एवं बरुवति दाशार्हे दुर्यॊधनम अमर्षणम\nदुःशासन इदं वाक्यम अब्रवीत कुरुसंसदि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 22, + "text": "न चेत संधास्यसे राजन सवेन कामेन पाण्डवैः\nबद्ध्वा किल तवां दास्यन्ति कुन्तीपुत्राय कौरवाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 23, + "text": "वैकर्तनं तवां च मां च तरीन एतान मनुजर्षभ\nपाण्डवेभ्यः परदास्यन्ति भीष्मॊ दरॊणः पिता च ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 24, + "text": "भरातुर एतद वचः शरुत्वा धार्तराष्ट्रः सुयॊधनः\nकरुद्धः परातिष्ठतॊत्थाय महानाग इव शवसन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 25, + "text": "विदुरं धृतराष्ट्रं च महाराजं च बाह्लिकम\nकृपं च सॊमदत्तं च भीष्मं दरॊणं जनार्दनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 26, + "text": "सर्वान एतान अनादृत्य दुर्मतिर निरपत्रपः\nअशिष्टवद अमर्यादॊ मानी मान्यावमानिता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 27, + "text": "तं परस्थितम अभिप्रेक्ष्य भरातरॊ मनुजर्षभम\nअनुजग्मुः सहामात्या राजानश चापि सर्वशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 28, + "text": "सभायाम उत्थितं करुद्धं परस्थितं भरातृभिः सह\nदुर्यॊधनम अभिप्रेष्क्य भीष्मः शांतनवॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 29, + "text": "धर्मार्थाव अभिसंत्यज्य संरम्भं यॊ ऽनुमन्यते\nहसन्ति वयसने तस्य दुर्हृदॊ नचिराद इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 30, + "text": "दूरात्मा राजपुत्रायं धार्तराष्ट्रॊ नुपायवित\nमिथ्याभिमानी राज्यस्य करॊधलॊभ वशानुगः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 31, + "text": "कालपक्वम इदं मन्ये सर्वक्षत्रं जनार्दन\nसर्वे हय अनुसृता मॊहात पार्थिवाः सह मन्त्रिभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 32, + "text": "भीष्मस्याथवचः शरुत्वा दाशार्हः पुष्करेक्षणः\nभीष्मद्रॊणमुखान सर्वान अभ्यभाषत वीर्यवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 33, + "text": "सर्वेषां कुरुवृद्धानां महान अयम अतिक्रमः\nपरसह्य मन्दम ऐश्वर्ये न नियच्छत यन नृपम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 34, + "text": "तत्र कार्यम अहं मन्ये पराप्तकालम अरिंदमाः\nकरियमाणे भवेच छरेयस तत सर्वं शृणुतानघाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 35, + "text": "परत्यक्षम एतद भवतां यद वक्ष्यामि हितं वचः\nभवताम आनुकूल्येन यदि रॊचेत भारताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 36, + "text": "भॊजराजस्य वृद्धस्य दुराचारॊ हय अनात्मवान\nजीवतः पितुर ऐश्वर्यं हृत्वा मन्युवशं गतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 37, + "text": "उग्रसेनसुतः कंसः परित्यक्तः स बान्धवैः\nजञातीनां हितकामेन मया शस्तॊ महामृधे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 38, + "text": "आहुकः पुनर अस्माभिर जञातिभिश चापि सत्कृतः\nउग्रसेनः कृतॊ राजा भॊजराजन्यवर्धनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 39, + "text": "कंसम एकं परित्यज्य कुलार्थे सर्वयादवाः\nसंभूय सुखम एधन्ते भारतान्धकवृष्णयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 40, + "text": "अपि चाप्य अवदद राजन परमेष्ठी परजापतिः\nवयूढे देवासुरे युद्धे ऽभयुद्यतेष्व आयुधेषु च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 41, + "text": "दवैधी भूतेषु लॊकेषु विनश्यत्सु च भारत\nअब्रवीत सृष्टिमान देवॊ भगवाँल लॊकभावनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 42, + "text": "पराभविष्यन्त्य असुरा दैतेया दानवैः सह\nआदित्या वसवॊ रुद्रा भविष्यन्ति दिवौकसः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 43, + "text": "देवासुरमनुष्याश च गन्धर्वॊरगराक्षसाः\nअस्मिन युद्धे सुसंयत्ता हनिष्यन्ति परस्परम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 44, + "text": "इति मत्वाब्रवीद धर्मं परमेष्ठी परजापतिः\nवरुणाय परयच्छैतान बद्ध्वा दैतेय दानवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 45, + "text": "एवम उक्तस ततॊ धर्मॊ नियॊगात परमेष्ठिनः\nवरुणाय ददौ सर्वान बद्ध्वा दैत्येय दानवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 46, + "text": "तान बद्ध्वा धर्मपाशैश च सवैश च पाशैर जलेश्वरः\nवरुणः सागरे यत्तॊ नित्यं रक्षति दानवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 47, + "text": "तथा दुर्यॊधनं कर्णं शकुनिं चापि सौबलम\nबद्ध्वा दुःशासनं चापि पाण्डवेभ्यः परयच्छत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 48, + "text": "तयजेत कुलार्थे पुरुषं गरामस्यार्थे कुलं तयजेत\nगरामं जनपदस्यार्थे आत्मार्थे पृथिवीं तयजेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 126, + "shloka": 49, + "text": "राजन दुर्यॊधनं बद्ध्वा ततः संशाम्य पाण्डवैः\nतवत्कृते न विनश्येयुः कषत्रियाः कषत्रियर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nकृष्णस्य वचनं शरुत्वा धृतराष्ट्रॊ जनेश्वरः\nविदुरं सर्वधर्मज्ञं तवरमाणॊ ऽभयभाषत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 2, + "text": "गच्छ तात महाप्राज्ञां गान्धारीं दीर्घदर्शिनीम\nआनयेह तया सार्धम अनुनेष्यामि दुर्मतिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 3, + "text": "यदि सापि दुरात्मानं शमयेद दुष्टचेतसम\nअपि कृष्णाय सुहृदस तिष्ठेम वचने वयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 4, + "text": "अपि लॊभाभिभूतस्य पन्थानम अनुदर्शयेत\nदुर्बुद्धेर दुःसहायस्य समर्थं बरुवती वचः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 5, + "text": "अपि नॊ वयसनं घॊरं दुर्यॊधनकृतं महत\nशमयेच चिररात्राय यॊगक्षेमवद अव्ययम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 6, + "text": "राज्ञस तु वचनं शरुत्वा विदुरॊ दीर्घदर्शिनीम\nआनयाम आस गान्धारीं धृतराष्ट्रस्य शासनात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 7, + "text": "एष गान्धारि पुत्रस ते दुरात्मा शासनातिगः\nऐश्वर्यलॊभाद ऐश्वर्यं जीवितं च परहास्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 8, + "text": "अशिष्टवद अमर्यादः पापैः सह दुरात्मभिः\nसभाया निर्गतॊ मूढॊ वयतिक्रम्य सुहृद वचः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 9, + "text": "सा भर्तुर वचनं शरुत्वा राजपुत्री यशस्विनी\nअन्विच्छन्ती महच छरेयॊ गान्धारी वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 10, + "text": "आनयेह सुतं कषिप्रं राज्यकामुकम आतुरम\nन हि राज्यम अशिष्टेन शक्यं धर्मार्थलॊपिना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 11, + "text": "तवं हय एवात्र भृशं गर्ह्यॊ धृतराष्ट्र सुतप्रियः\nयॊ जानपापताम अस्य तत परज्ञाम अनुवर्तसे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 12, + "text": "स एष काममन्युभ्यां परलब्धॊ मॊहम आस्थितः\nअशक्यॊ ऽदय तवया राजन विनिवर्तयितुं बलात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 13, + "text": "राज्यप्रदाने मूढस्य बालिशस्य दुरात्मनः\nदुःसहायस्य लुब्धस्य धृतराष्ट्रॊ ऽशरुते फलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 14, + "text": "कथं हि सवजने भेदम उपेक्षेत महामतिः\nभिन्नं हि सवजनेन तवां परसहिष्यन्ति शत्रवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 15, + "text": "या हि शक्या महाराज साम्ना दानेन वा पुनः\nनिस्तर्तुम आपदः सवेषु दण्डं कस तत्र पातयेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 16, + "text": "शासनाद धृतराष्ट्रस्य दुर्यॊधनम अमर्षणम\nमातुश च वचनात कषत्ता सभां परावेशयत पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 17, + "text": "स मातुर वचनाकाङ्क्षी परविवेश सभां पुनः\nअभिताम्रेक्षणः करॊधान निःश्वसन्न इव पन्नगः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 18, + "text": "तं परविष्टम अभिप्रेक्ष्य पुत्रम उत्पथम आस्थितम\nविगर्हमाणा गान्धारी समर्थं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 19, + "text": "दुर्यॊधन निबॊधेदं वचनं मम पुत्रक\nहितं ते सानुबन्धस्य तथायत्यां सुखॊदयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 20, + "text": "भीष्मस्य तु पितुश चैव मम चापचितिः कृता\nभवेद दरॊण मुखानां च सुहृदां शाम्यता तवया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 21, + "text": "न हि राज्यं महाप्राज्ञ सवेन कामेन शक्यते\nअवाप्तुं रक्षितुं वापि भॊक्तुं वा भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 22, + "text": "न हय अवश्येन्द्रियॊ राज्यम अश्नीयाद दीर्घम अन्तरम\nविजितात्मा तु मेधावी स राज्यम अभिपालयेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 23, + "text": "कामक्रॊधौ हि पुरुषम अर्थ्येभ्यॊ वयपकर्षतः\nतौ तु शत्रू विनिर्जित्य राजा विजयते महीम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 24, + "text": "लॊकेश्वर परभुत्वं हि महद एतद दुरात्मभिः\nराज्यं नामेप्सितं सथानं न शक्यम अभिरक्षितुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 25, + "text": "इन्द्रियाणि महत परेप्सुर नियच्छेद अर्थधर्मयॊः\nइन्द्रियैर नियतैर बुद्धिर वर्धते ऽगनिर इवेन्धनैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 26, + "text": "अविध्येयानि हीमानि वयापादयितुम अप्य अलम\nअविधेया इवादान्ता हयाः पथि कुसारथिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 27, + "text": "अविजित्य य आत्मानम अमात्यान विजिगीषते\nअजितात्माजितामात्यः सॊ ऽवशः परिहीयते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 28, + "text": "आत्मानम एव परथमं देशरूपेण यॊ जयेत\nततॊ ऽमात्यान अमित्रांश च न मॊघं विजिगीषते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 29, + "text": "वश्येन्द्रियं जितामात्यं धृतदण्डं विकारिषु\nपरीक्ष्य कारिणं धीरम अत्यन्तं शरीर निषेवते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 30, + "text": "कषुद्राक्षेणेव जालेन झषाव अपिहिताव उभौ\nकामक्रॊधौ शरीरस्थौ परज्ञानं तौ विलुम्पतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 31, + "text": "याभ्यां हि देवाः सवर्यातुः सवर्गस्यापिदधुर मुखम\nबिभ्यतॊ ऽनुपरागस्य कामक्रॊधौ सम वर्धितौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 32, + "text": "कामं करॊधं च लॊभं च दम्भं दर्पं च भूमिपः\nसम्यग विजेतुं यॊ वेद स समीम अभिजायते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 33, + "text": "सततं निग्रहे युक्त इन्द्रियाणां भवेन नृपः\nईप्सन्न अर्थं च धर्मं च दविषतां च पराभवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 34, + "text": "कामाभिभूतः करॊधाद वा यॊ मिथ्या परतिपद्यते\nसवेषु चान्येषु वा तस्य न सहाया भवन्त्य उत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 35, + "text": "एकीभूतैर महाप्राज्ञैः शूरैर अरिनिबर्हणैः\nपाण्डवैः पृथिवीं तात भॊक्ष्यसे सहितः सुखी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 36, + "text": "यथा भीष्मः शांतनवॊ दरॊणश चापि महारथः\nआहतुस तात तः सत्यम अजेयौ कृष्ण पाण्डवौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 37, + "text": "परपद्यस्व महाबाहुं कृष्णम अक्लिष्टकारिणम\nपरसन्नॊ हि सुखाय सयाद उभयॊर एव केशवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 38, + "text": "सुहेदाम अर्थकामानां यॊ न तिष्ठति शासने\nपराज्ञानां कृतविद्यानां स नरः शत्रुनन्दनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 39, + "text": "न युद्धे तात कल्याणं न धर्मार्थौ कुतः सुखम\nन चापि विजयॊ नित्यं मा युद्धे चेत आधिथाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 40, + "text": "भीष्मेण हि महाप्राज्ञ पित्रा ते बाह्लिकेन च\nदत्तॊ ऽंशः पाण्डुपुत्राणां भेदाद भीतैर अरिंदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 41, + "text": "तस्य चैतत परदानस्य फलम अद्यानुपश्यसि\nयद्भुङ्क्षे पृथिवीं सर्वां शूरैर निहतकण्टकाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 42, + "text": "परयच्छ पाण्डुपुत्राणाम्यथॊचितम अरिंदम\nयदीच्छसि सहामात्यॊ भॊक्तुम अर्धं महीक्षिताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 43, + "text": "अलम अर्धं पृथिव्यास ते सहामात्यस्य जीवनम\nसुहृदां वचने तिष्ठन यशः पराप्स्यसि भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 44, + "text": "शरीमद्भिर आत्मवद्भिर हि बुद्धिमद्भिर जितेन्द्रियैः\nपाण्डवैर विग्रहस तात भरंशयेन महतः सुखात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 45, + "text": "निगृह्य सुहृदां मन्युं शाधि राज्यं यथॊचितम\nसवम अंशं पाण्डुपुत्रेभ्यः परदाय भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 46, + "text": "अलम अह्ना निकारॊ ऽयं तरयॊदश समाः कृतः\nशमयैनं महाप्राज्ञ कामक्रॊधसमेधितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 47, + "text": "न चैष शक्तः पार्थानां यस तवदर्थम अभीप्सति\nसूतपुत्रॊ दृढक्रॊधॊ भराता दुःशासनश च ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 48, + "text": "भीष्मे दरॊणे कृपे कर्णे भीमसेने धनंजये\nधृष्टद्युम्ने च संक्रुद्धे न सयुः सर्वाः परजा धरुवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 49, + "text": "अमर्षवशम आपन्नॊ मा कुरूंस तात जीघनः\nसर्वा हि पृथिवी सपृष्टा तवत पाण्डव कृते वधम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 50, + "text": "यच च तवं मन्यसे मूढ भीष्मद्रॊणकृपादयः\nयॊत्स्यन्ते सर्वशक्त्येति नैतद अद्यॊपपद्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 51, + "text": "समं हि राज्यं परीतिश च सथानं च विजितात्मनाम\nपाण्डवेष्व अथ युष्मासु धर्मस तव अभ्यधिकस ततः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 52, + "text": "राजपिण्ड भयाद एते यदि हास्यन्ति जीवितम\nन हि शक्ष्यन्ति राजानं युधिष्ठिरम उदीक्षितुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 127, + "shloka": 53, + "text": "न लॊभाद अर्थसंपत्तिर नराणाम इह दृश्यते\nतद अलं तात लॊभेन परशाम्य भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nतत तु वाक्यम अनादृत्य सॊ ऽरथवन मातृभाषितम\nपुनः परतस्थे संरम्भत सकाशम अकृतात्मनाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 2, + "text": "ततः सभाया निर्गम्य मन्त्रयाम आस कौरवः\nसौबलेन मताक्षेण राज्ञा शकुनिना सह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 3, + "text": "दुर्यॊधनस्य कर्णस्य शकुनेः सौबलस्य च\nदुःशासनचतुर्थानाम इदम आसीद विचेष्टितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 4, + "text": "पुरायम अस्मान गृह्णाति कषिप्रकारी जनार्दनः\nसहितॊ धृतराष्ट्रेण राज्ञा शांतनवेन च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 5, + "text": "वयम एव हृषीकेशं निगृह्णीम बलाद इव\nपरसह्य पुरुषव्याघ्रम इन्द्रॊ वैरॊचनिं यथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 6, + "text": "शरुत्वा गृहीतं वार्ष्णेयं पाण्डवा हतचेतसः\nनिरुत्साहा भविष्यन्ति भग्नदंष्ट्रा इवॊरगाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 7, + "text": "अयं हय एषां महाबाहुः सर्वेषां शर्म वर्म च\nअस्मिन गृहीते वरदे ऋषभे सर्वसात्वताम\nनिरुद्यमा भविष्यन्ति पाण्डवाः सॊमकैः सह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 8, + "text": "तस्माद वयम इहैवैनं केशवं कषिप्रकारिणम\nकरॊशतॊ धृतराष्ट्रस्य बद्ध्वा यॊत्स्यामहे रिपून" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 9, + "text": "तेषां पापम अभिप्रायं पापानां दुष्टचेतसाम\nइङ्गितज्ञः कविः कषिप्रम अन्वबुध्यत सात्यकिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 10, + "text": "तदर्थम अभिनिष्क्रम्य हार्दिक्येन सहास्थितः\nअब्रवीत कृतवर्माणं कषिप्रं यॊजय वाहिनीम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 11, + "text": "वयूढानीकः सभा दवारम उपतिष्ठस्व दंशितः\nयावद आख्याम्य अहं चैतत कृष्णायाक्लिष्ट कर्मणे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 12, + "text": "स परविश्य सभां वीरः सिंहॊ गिरिगुहाम इव\nआचष्ट तम अभिप्रायं केशवाय महात्मने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 13, + "text": "धृतराष्ट्रं ततश चैव विदुरं चान्वभाषत\nतेषाम एतम अभिप्रायम आचचक्षे समयन्न इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 14, + "text": "धर्माद अपेतम अर्थाच च कर्म साधु विगर्हितम\nमन्दाः कर्तुम इहेच्छन्ति न चावाप्यं कथं चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 15, + "text": "पुरा विकुर्वते मूढाः पापात्मानः समागताः\nधर्षिताः काममन्युभ्यां करॊधलॊभ वशानुगाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 16, + "text": "इमं हि पुण्डरीकाक्षं जिघृक्षन्त्य अल्पचेतसः\nपटेनानिगं परज्वलितं यथा बाला यथा जडाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 17, + "text": "सात्यकेस तद वचः शरुत्वा विदुरॊ दीर्घदर्शिवान\nधृतराष्ट्रं महाबाहुम अब्रवीत कुरुसंसदि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 18, + "text": "राजन परीतकालास ते पुत्राः सर्वे परंतप\nअयशस्यम अशक्यं च कर्म कर्तुं समुद्यताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 19, + "text": "इमं हि पुण्डरीकाक्षम अभिभूय परसह्य च\nनिग्रहीतुं किलेच्छन्ति सहिता वासवानुजम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 20, + "text": "इमं पुरुषशार्दूलम अप्रधृष्यं दुरासदम\nआसाद्य न भविष्यन्ति पतंगा इव पावकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 21, + "text": "अयम इच्छन हि तान सर्वान यतमानाञ जनार्दनः\nसिंहॊ मृगान इव करुद्धॊ गमयेद यमसादनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 22, + "text": "न तव अयं निन्तिदं कर्म कुर्यात कृष्णः कथं चन\nन च धर्माद अपक्रामेद अच्युतः पुरुषॊत्तमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 23, + "text": "विदुरेणैवम उक्ते तु केशवॊ वाक्यम अब्रवीत\nधृतराष्ट्रम अभिप्रेक्ष्य सुहृदां शृण्वतां मिथः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 24, + "text": "राजन्न एते यदि करुद्धा मां निगृह्णीयुर ओजसा\nएते वा माम अहं वैनान अनुजानीहि पार्थिव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 25, + "text": "एतान हि सर्वान संरब्धान नियन्तुम अहम उत्सहे\nन तव अहं निन्दितं कर्म कुर्यां पापं कथं चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 26, + "text": "पाण्डवार्थे हि लुभ्यन्तः सवार्थाद धास्यन्ति ते सुताः\nएते चेद एवम इच्छन्ति कृतकार्यॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 27, + "text": "अद्यैव हय अहम एतांश च ये चैतान अनु भारत\nनिगृह्य राजन पार्थेभ्यॊ दद्यां किं दुष्कृतं भवेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 28, + "text": "इदं तु न परवर्तेयं निन्दितं कर्म भारत\nसंनिधौ ते महाराज करॊधजं पापबुद्धिजम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 29, + "text": "एष दुर्यॊधनॊ राजन यथेच्छति तथास्तु तत\nअहं तु सर्वान समयान अनुजानामि भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 30, + "text": "एतच छरुत्वा तु विदुरं धृतराष्ट्रॊ ऽभयभाषत\nकषिप्रम आनय तं पापं राज्यलुब्धं सुयॊधनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 31, + "text": "सह मित्रं सहामात्यं ससॊदर्यं सहानुगम\nशक्नुयां यदि पन्थानम अवतारयितुं पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनं कषत्ता पुनः परावेशयत सभाम\nअकामं भरातृभिः सार्धं राजभिः परिवारितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 33, + "text": "अथ दुर्यॊधनं राजा धृतराष्ट्रॊ ऽभयभाषत\nकर्ण दुःशासनाभ्यां च राजभिश चाभिसंवृतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 34, + "text": "नृशंसपापभूयिष्ठ कषुद्रकर्म सहायवान\nपापैः सहायैः संहत्य पापं कर्म चिकीर्षसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 35, + "text": "अशक्यम अयशस्यं च सद्भिश चापि विगर्हितम\nयथा तवादृशकॊ मूढॊ वयवस्येत कुलपांसनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 36, + "text": "तवम इमं पुण्डरीकाक्षम अप्रधृष्यं दुरासदम\nपापैः सहायैः संहत्य निग्रहीतुं किलेच्छसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 37, + "text": "यॊ न शक्यॊ बलात कर्तुं देवैर अपि सवासवैः\nतं तवं परार्थयसे मन्दबालश चन्द्रमसं यथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 38, + "text": "देवैर मनुष्यैर गन्धर्वैर असुरैर उरगैश च यः\nन सॊढुं समरे शक्यस तं न बुध्यसि केशवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 39, + "text": "दुर्ग्रहः पाणिना वायुर दुःस्पर्शः पाणिना शशी\nदुर्धरा पृथिवी मूर्ध्ना दुर्ग्रहः केशवॊ बलात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 40, + "text": "इत्य उक्ते धृतराष्ट्रेण कषत्तापि विदुरॊ ऽबरवीत\nदुर्यॊधनम अभिप्रेक्ष्य धार्तराष्ट्रम अमर्षणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 41, + "text": "सौभद्वारे वानरेन्द्रॊ दविविदॊ नाम नामतः\nशिला वर्षेण महता छादयाम आस केशवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 42, + "text": "गरहीतुकामॊ विक्रम्य सर्वयत्नेन माधवम\nगरहीतुं नाशकत तत्र तं तवं परार्थयसे बलात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 43, + "text": "निर्मॊचने षट सहस्राः पाशैर बद्ध्वा महासुराः\nगरहीतुं नाशकंश चैनं तं तवं परार्थयसे बलात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 44, + "text": "पराग्ज्यॊतिष गतं शौरिं नरकः सह दानवैः\nगरहीतुं नाशकत तत्र तं तवं परार्थयसे बलात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 45, + "text": "अनेन हि हता बाल्ये पूतना शिशुना तथा\nगॊवर्धनॊ धारितश च गवार्थे भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 46, + "text": "अरिष्टॊ धेनुकश चैव चाणूरश च महाबलः\nअश्वराजश च निहतः कंसश चारिष्टम आचरन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 47, + "text": "जरासंधश च वक्रश च शिशुपालश च वीर्यवान\nबाणश च निहतः संख्ये राजान च निषूदिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 48, + "text": "वरुणॊ निर्जितॊ राजा पावकश चामितौजसा\nपारिजातं च हरता जितः साक्षाच छची पतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 49, + "text": "एकार्णवे शयानेन हतौ तौ मधुकैटभौ\nजन्मान्तरम उपागम्य हयग्रीवस तथा हतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 50, + "text": "अयं कर्ता न करियते कारणं चापि पौरुषे\nयद यद इच्छेद अयं शौरिस तत तत कुर्याद अयत्नतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 51, + "text": "तं न बुध्यसि गॊविन्दं घॊरविक्रमम अच्युतम\nआशीविषम इव करुद्धं तेजॊराशिम अनिर्जितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 128, + "shloka": 52, + "text": "परधर्षयन महाबाहुं कृष्णम अक्लिष्टकारिणम\nपतंगॊ ऽगनिम इवासाद्य सामात्यॊ न भविष्यसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nविदुरेणैवम उक्ते तु केशवः शत्रुपूगहा\nदुर्यॊधनं धार्तराष्ट्रम अभ्यभाषत वीर्यवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 2, + "text": "एकॊ ऽहम इति यन मॊहान मन्यसे मां सुयॊधन\nपरिभूय च दुर्बुद्धे गरहीतुं मां चिकीर्षसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 3, + "text": "इहैव पाण्डवाः सर्वे तथैवान्धकवृष्णयः\nइहादित्याश च रुद्राश च वसवश च महर्षिभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 4, + "text": "एवम उक्त्वा जहासॊच्चैः केशवः परवीरहा\nतस्य संस्मयतः शौरेर विद्युद्रूपा महात्मनः\nअङ्गुष्ठ मात्रास तरिदशा मुमुचुः पावकार्चिषः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 5, + "text": "तस्य बरह्मा ललाटस्थॊ रुद्रॊ वक्षसि चाभवत\nलॊकपाला भुजेष्व आसन्न अग्निर आस्याद अजायत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 6, + "text": "आदित्याश चैव साध्याश च वसवॊ ऽथाश्विनाव अपि\nमरुतश च सहेन्द्रेण विश्वे देवास तथैव च\nबभूवुश चैव रूपाणि यक्षगन्धर्वरक्षसाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 7, + "text": "परादुरास्तां तथा दॊर्भ्यां संकर्षण धनंजयौ\nदक्षिणे ऽथार्जुनॊ धन्वी हली रामश च सव्यतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 8, + "text": "भीमॊ युधिष्ठिरश चैव माद्रीपुत्रौ च पृष्ठतः\nअन्धका वृष्णयश चैव परद्युम्न परमुखास ततः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 9, + "text": "अग्रे बभूवुः कृष्णस्य समुद्यतमहायुधाः\nशङ्खचक्रगदाशक्तिर शार्ङ्गलाङ्गलनन्दकाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 10, + "text": "अदृश्यन्तॊद्यतान्य एव सर्वप्रहरणानि च\nनाना बाहुषु कृष्णस्य दीप्यमानानि सर्वशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 11, + "text": "नेत्राभ्यां नस ततश चैव शरॊत्राभ्यां च समन्ततः\nपरादुरासन महारौद्राः सधूमाः पावकार्चिषः\nरॊमकूपेषु च तथा सूर्यस्येव मरीचयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 12, + "text": "तं दृष्ट्वा घॊरम आत्मानं केशवस्य महात्मनः\nनयमीलयन्त नेत्राणि राजानस तरस्तचेतसः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 13, + "text": "ऋते दरॊणं च भीष्मं च विदुरं च महामतिम\nसंजयं च महाभागम ऋषींश चैव तपॊधनान\nपरादात तेषां स भगवान दिव्यं चक्षुर जनार्दनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 14, + "text": "तद दृष्ट्वा महद आश्चर्यं माधवस्य सभा तले\nदेवदुन्दुभयॊ नेदुः पुष्पवर्षं पपात च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 15, + "text": "चचाल च महीकृत्स्ना सागरश चापि चुक्षुभे\nविस्मयं परमं जग्मुः पार्थिवा भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 16, + "text": "ततः स पुरुषव्याघ्रः संजहार वपुः सवकम\nतां दिव्याम अद्भुतां चित्राम ऋद्धिमत्ताम अरिंदमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 17, + "text": "ततः सात्यकिम आदाय पाणौ हार्दिक्यम एव च\nऋषिभिस तैर अनुज्ञातॊ निर्ययौ मधुसूदनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 18, + "text": "ऋषयॊ ऽनतर्हिता जग्मुस ततस ते नारदादयः\nतस्मिन कॊलाहले वृत्ते तद अद्भुतम अभूत तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 19, + "text": "तं परस्थितम अभिप्रेक्ष्य कौरवाः सह राजभिः\nअनुजग्मुर नरव्याघ्रं देवा इव शतक्रतुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 20, + "text": "अचिन्तयन्न अमेयात्मा सर्वं तद राजमण्डलम\nनिश्चक्राम ततः शौरिः सधूम इव पावकः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ रथेन शुभ्रेण महता किङ्किणीकिना\nहेमजालविचित्रेण लघुना मेघनादिना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 22, + "text": "सूपस्करेण शुभ्रेण वैयाघ्रेण वरूथिना\nसैन्यसुग्रीव युक्तेन परत्यदृश्यत दारुकः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 23, + "text": "तथैव रथम आस्थाय कृतवर्मा महारथः\nवृष्णीनां संमतॊ वीरॊ हार्दिक्यः परत्यदृश्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 24, + "text": "उपस्थित रथं शौरिं परयास्यन्तम अरिंदमम\nधृतराष्ट्रॊ महाराजः पुनर एवाभ्यभाषत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 25, + "text": "यावद बलं मे पुत्रेषु पश्यस्य एतज जनार्दन\nपरत्यक्षं ते न ते किं चित परॊक्षं शत्रुकर्शन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 26, + "text": "कुरूणां शमम इच्छन्तं यतमानं च केशव\nविदित्वैताम अवस्थां मे नातिशङ्कितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 27, + "text": "न मे पापॊ ऽसत्य अभिप्रायः पाण्डवान परति केशव\nजञातम एव हि ते वाक्यं यन मयॊक्तः सुयॊधनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 28, + "text": "जानन्ति कुरवः सर्वे राजानश चैव पार्थिवाः\nशमे परयतमानं मां सर्वयत्नेन माधव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ ऽबरवीन महाबाहुर धृतराष्ट्रं जनेश्वरम\nदरॊणं पितामहं भीष्मं कषत्तारं बाह्लिकं कृपम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 30, + "text": "परत्यक्षम एतद भवतां यद्वृत्तं कुरुसंसदि\nयथा चाशिष्टवन मन्दॊ रॊषाद असकृद उत्थितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 31, + "text": "वदत्य अनीशम आत्मानं धृतराष्ट्रॊ महीपतिः\nआपृच्छे भवतः सर्वान गमिष्यामि युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 32, + "text": "आमन्त्र्य परस्थितं शौरिं रथस्थं पुरुषर्षभम\nअनुजग्मुर महेष्वासाः परवीरा भरतर्षभाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 33, + "text": "भीष्मॊ दरॊणः कृपः कषत्ता धृतराष्ट्रॊ ऽथ बाह्लिकः\nअश्वत्थामा विकर्णश च युयुत्सुश च महारथः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 129, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ रथेन शुभ्रेण महता किङ्किणीकिना\nकुरूणां पश्यतां परायात पृथां दरष्टुं पितृष्वसाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nपरविश्याथ गृहं तस्याश चरणाव अभिवाद्य च\nआचख्यौ तत समासेन यद्वृत्तं कुरुसंसदि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 2, + "text": "उक्तं बहुविधं वाक्यं गरहणीयं सहेतुकम\nऋषिभिश च मया चैव न चासौ तद्गृहीतवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 3, + "text": "कालपक्वम इदं सर्वं दुर्यॊधन वशानुगम\nआपृच्छे भवतीं शीघ्रं परयास्ये पाण्डवान परति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 4, + "text": "किं वाच्याः पाण्डवेयास ते भवत्या वननान मया\nतद बरूहि तवं महाप्राज्ञे शुश्रूषे वचनं तव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 5, + "text": "बरूयाः केशव राजानं धर्मात्मानं युधिष्ठिरम\nभूयांस ते हीयते धर्मॊ मा पुत्रक वृथा कृथाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 6, + "text": "शरॊत्रियस्येव ते राजन मन्दकस्याविपश्चितः\nअनुवाक हता बुद्धिर धर्मम एवैकम ईक्षते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 7, + "text": "अङ्गावेक्षस्व धर्मं तवं यथा सृष्टः सवयम्भुवाम\nउरस्तः कषत्रियः सृष्टॊ बाहुवीर्यॊपजीविता\nकरूराय कर्मणे नित्यं परजानां परिपालने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 8, + "text": "शृणु चात्रॊपमाम एकां या वृद्धेभ्यः शरुता मया\nमुचुकुन्दस्य राजर्षेर अददात पृथिवीम इमाम\nपुरा वैश्रवणः परीतॊ न चासौ तां गृहीतवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 9, + "text": "बाहुवीर्यार्जितं राज्यम अश्नीयाम इति कामये\nततॊ वैश्वरणः परीतॊ विस्मितः समपद्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 10, + "text": "मुचुकुन्दस ततॊ राजा सॊ ऽनवशासद वसुंधराम\nबाहुवीर्यार्जितां सम्यक कषत्रधर्मम अनुव्रतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 11, + "text": "यं हि धर्मं चरन्तीह परजा राज्ञा सुरक्षिताः\nचतुर्थं तस्य धर्मस्य राजा भारत विन्दति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 12, + "text": "राजा चरति चेद धर्मं देवत्वायैव कल्पते\nस चेद अधर्मं चरति नरकायैव गच्छति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 13, + "text": "दण्डनीतिः सवधर्मेण चातुर्वर्ण्यं नियच्छति\nपरयुक्ता सवामिना सम्यग अधर्मेभ्यश च यच्छति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 14, + "text": "दण्डनीत्यां यदा राजा सम्यक कार्त्स्न्येन वर्तते\nतदा कृतयुगं नाम कालः शरेष्ठः परवर्तते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 15, + "text": "कालॊ वा कारणं राज्ञॊ राजा वा कालकारणम\nइति ते संशयॊ मा भूद राजा कालस्य कारणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 16, + "text": "राजा कृतयुगस्रष्टा तरेताया दवापरस्य च\nयुगस्य च चतुर्थस्य राजा भवति कारणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 17, + "text": "कृतस्य कारणाद राजा सवर्गम अत्यन्तम अश्नुते\nतरेतायाः कारणाद राजा सवर्गं नात्यन्तम अश्नुते\nपरवर्तनाद दवापरस्य यथाभागम उपाश्नुते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ वसति दुष्कर्मा नरके शाश्वतीः समाः\nराजदॊषेण हि जगत सपृश्यते जगतः स च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 19, + "text": "राजधर्मान अवेक्षस्व पितृपैतामहॊचितान\nनैतद राजर्षिवृत्तं हि यत्र तवं सथातुम इच्छसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 20, + "text": "न हि वैक्लव्य संसृष्ट आनृशंस्ये वयवस्थितः\nपरजापालनसंभूतं किं चित पराप फलं नृपः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 21, + "text": "न हय एताम आशिषं पाण्डुर न चाहं न पितामहः\nपरयुक्तवन्तः पूर्वं ते यया चरसि मेधया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 22, + "text": "यज्ञॊ दानं तपः शौर्यं परजा संतानम एव च\nमाहात्म्यं बलभॊजश च नित्यम आशंसितं मया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 23, + "text": "नित्यं सवाहा सवधा नित्यं ददुर मानुषदेवताः\nदीर्घम आयुर धनं पुत्रान सम्यग आराधिताः शुभाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 24, + "text": "पुत्रेष्व आशासते नित्यं पितरॊ दैवतानि च\nदानम अध्ययनं यज्ञं परजानां परिपालनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 25, + "text": "एतद धर्मम अधर्मं वा जन्मनैवाभ्यजायथाः\nते सथ वैद्याः कुले जाता अवृत्त्या तात पीडिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 26, + "text": "यत तु दानपतिं शूरं कषुधिताः पृथिवीचराः\nपराप्य तृप्ताः परतिष्ठन्ते धर्मः कॊ ऽभयधिकस ततः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 27, + "text": "दानेनान्यं बलेनान्यं तहा सूनृतयापरम\nसर्वतः परतिगृह्णीयाद राज्यं पराप्येह धार्मिकः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 28, + "text": "बराह्मणः परचरेद भैक्षं कषत्रियः परिपालयेत\nवैश्यॊ धनार्जनं कुर्याच छूद्रः परिचरेच च तान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 29, + "text": "भैक्षं विप्रतिषिद्धं ते कृषिर नैवॊपपद्यते\nकषत्रियॊ ऽसि कषतास तराता बाहुवीर्यॊपजीविता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 30, + "text": "पित्र्यम अंशं महाबाहॊ निमग्नं पुनर उद्धर\nसाम्ना दानेन भेदेन दण्डेनाथ नयेन च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 31, + "text": "इतॊ दुःखतरं किं नु यद अहं हीनबान्धवा\nपरपिण्डम उदीक्षामि तवां सूत्वामित्रनन्दन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 130, + "shloka": 32, + "text": "युध्यस्व राजधर्मेण मा निमज्जीः पितामहान\nमा गमः कषीणपुण्यस तवं सानुगः पापिकां गतिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 1, + "text": "[क]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nविदुरायाश च संवादं पुत्रस्य च परंतप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 2, + "text": "अत्र शरेयश च भूयश च यथा सा वक्तुम अर्हति\nयशस्विनी मनुमती कुले जाता विभावरी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 3, + "text": "कषत्रधर्मरता धन्या विदुरा दीर्घदर्शिनी\nविश्रुता राजसंसत्सु शरुतवाक्या बहुश्रुता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 4, + "text": "विदुरा नाम वै सत्या जगर्हे पुत्रम औरसम\nनिर्जितं सिन्धुराजेन शयानं दीनचेतसम\nअनन्दनम अधर्मज्ञं दविषतां हर्षवर्धनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 5, + "text": "न मया तवं न पित्रासि जातः कवाभ्यागतॊ हय असि\nनिर्मन्युर उपशाखीयः पुरुषः कलीब साधनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 6, + "text": "यावज जीवं निराशॊ ऽसि कल्याणाय धुरं वह\nमात्मानम अवमन्यस्व मैनम अल्पेन बीभरः\nमनः कृत्वा सुकल्याणं मा भैस तवं परतिसंस्तभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 7, + "text": "उत्तिष्ठ हे कापुरुष मा शेष्वैवं पराजितः\nअमित्रान नन्दयन सर्वान निर्मानॊ बन्धुशॊकदः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 8, + "text": "सुपूरा वै कुनदिका सुपूरॊ मूषिकाञ्जलिः\nसुसंतॊषः कापुरुषः सवल्पकेनापि तुष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 9, + "text": "अप्य अरेर आरुजन दंष्ट्राम आश्वा इव निधनं वरज\nअपि वा संशयं पराप्य जीविते ऽपि पराक्रम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 10, + "text": "अप्य अरेः शयेनवच छिद्रं पश्येस तवं विपरिक्रमन\nविनदन वाथ वा तूष्णीं वयॊम्नि वापरिशङ्कितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 11, + "text": "तवम एवं परेतवच छेषे कस्माद वज्रहतॊ यथा\nउत्तिष्ठ हे कापुरुष मा शेष्वैवं पराजितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 12, + "text": "मास्तं गमस तवं कृपणॊ विश्रूयस्व सवकर्मणा\nमा मध्ये मा जघन्ये तवं माधॊ भूस तिष्ठ चॊर्जितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 13, + "text": "अलातं तिन्दुकस्येव मुहूर्तम अपि विज्वल\nमा तुषाग्निर इवानर्चिः काकरङ्खा जिजीविषुः\nमुहूर्तं जवलितं शरेयॊ न तु धूमायितं चिरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 14, + "text": "मा ह सम कस्य चिद गेहे जनी राज्ञः खरी मृदुः\nकृत्वा मानुष्यकं कर्म सृत्वाजिं यावद उत्तमम\nधर्मस्यानृण्यम आप्नॊति न चात्मानं विगर्हते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 15, + "text": "अलब्ध्वा यदि वा लब्ध्वा नानुशॊचन्ति पण्डिताः\nआनन्तर्यं चारभते न पराणानां धनायते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 16, + "text": "उद्भावयस्व वीर्यं वा तां वा गच्छ धरुवां गतिम\nधर्मं पुत्राग्रतः कृत्वा किंनिमित्तं हि जीवसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 17, + "text": "इष्टापूर्तं हि ते कलीब कीर्तिश च सकला हता\nविच्छिन्नं भॊगमूलं ते किंनिमित्तं हि जीवसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 18, + "text": "शत्रुर निमज्जता गराह्यॊ जङ्घायां परपतिष्यता\nविपरिच्छिन्न मूलॊ ऽपि न विषीदेत कथं चन\nउद्यम्य दुरम उत्कर्षेद आजानेय कृतं समरन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 19, + "text": "कुरु सत्त्वं च मानं च विद्धि पौरुषम आत्मनः\nउद्भावय कुलं मग्नं तवत्कृते सवयम एव हि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 20, + "text": "यस्य वृत्तं न जल्पन्ति मानवा महद अद्भुतम\nराशिवर्धन मात्रं स नैव सत्री न पुनः पुमान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 21, + "text": "दाने तपसि शौर्ये च यस्य न परथितं यशः\nविद्यायाम अर्थलाभे वा मातुर उच्चार एव सः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 22, + "text": "शरुतेन तपसा वापि शरिया वा विक्रमेण वा\nजनान यॊ ऽभिभवत्य अन्यान कर्णमा हि स वै पुमान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 23, + "text": "न तव एव जाल्मीं कापालीं वृत्तिम एषितुम अर्हसि\nनृशंस्याम अयशस्यां च दुःखां कापुरुषॊचिताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 24, + "text": "यम एनम अभिनन्देयुर अमित्राः पुरुषं कृशम\nलॊकस्य समवज्ञातं निहीताशन वाससम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 25, + "text": "अहॊ लाभकरं दीनम अल्पजीवनम अल्पकम\nनेदृशं बन्धुम आसाद्य बान्धवः सुखम एधते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 26, + "text": "अवृत्त्यैव विपत्स्यामॊ वयं राष्ट्रात परवासिताः\nसर्वकामरसैर हीनाः सथानभ्रष्टा अकिंचनाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 27, + "text": "अवर्ण कारिणं सत्सु कुलवंशस्य नाशनम\nकलिं पुत्र परवादेन संजय तवाम अजीजनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 28, + "text": "निरमर्षं निरुत्साहं निर्वीर्यम अरिनन्दनम\nमा सम सीमन्तिनी का चिज जनयेत पुत्रम ईदृशम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 29, + "text": "मा धूमाय जवलात्यन्तम आक्रम्य जहि शात्रवान\nजवल मूर्धन्य अमित्राणां मुहूर्तम अपि वा कषणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 30, + "text": "एतावान एव पुरुषॊ यद अमर्षी यद अक्षमी\nकषमावान निरमर्शश च नैव सत्री न पुनः पुमान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 31, + "text": "संतॊषॊ वै शरियं हन्ति तथानुक्रॊश एव च\nअनुत्थान भये चॊभे निरीहॊ नाश्नुते महत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 32, + "text": "एभ्यॊ निकृतिपापेभ्यः परमुञ्चात्मानम आत्मना\nआयसं हृदयं कृत्वा मृगयस्व पुनः सवकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 33, + "text": "पुरं विषहते यस्मात तस्मात पुरुष उच्यते\nतम आहुर वयर्थनामानं सत्रीवद य इह जीवति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 34, + "text": "शूरस्यॊर्जित सत्त्वस्य सिंहविक्रान्त गामिनः\nदिष्ट भावं गतस्यापि विघसे मॊदते परजा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 35, + "text": "य आत्मनः परिय सुखे हित्वा मृगयते शरियम\nअमात्यानाम अथॊ हर्षम आदधात्य अचिरेण सः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 36, + "text": "किं नु ते माम अपश्यन्त्याः पृथिव्या अपि सर्वया\nकिम आभरणकृत्यं ते किं भॊगैर जीवितेन वा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 37, + "text": "किम अद्यकानां ये लॊका दविषन्तस तान अवाप्नुयुः\nये तव आदृतात्मनां लॊकाः सुहृदस तान वरजन्तु नः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 38, + "text": "भृत्यैर विहीयमानानां परपिण्डॊपजीविनाम\nकृपणानाम असत्त्वानां मा वृत्तिम अनुवर्तिथाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 39, + "text": "अनु तवां तात जीवन्तु बराह्मणाः सुहृदस तथा\nपर्जन्यम इव भूतानि देवा इव शतक्रतुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 40, + "text": "यम आजीवन्ति पुरुषं सर्वभूतानि संजय\nपक्वं दरुमम इवासाद्य तस्य जीवितम अर्थवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 41, + "text": "यस्य शूरस्य विक्रान्तैर एधन्ते बान्धवाः सुखम\nतरिदशा इव शक्रस्य साधु तस्येह जीवितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 131, + "shloka": 42, + "text": "सवबाहुबलम आश्रित्य यॊ ऽभयुज्जीवति मानवः\nस लॊके लभते कीर्तिं परत्र च शुभां गतिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 1, + "text": "[विदुरा]\nअथैतस्याम अवस्थायां पौरुषं हातुम इच्छसि\nनिहीन सेवितं मार्गं गमिष्यस्य अचिराद इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 2, + "text": "यॊ हि तेजॊ यथाशक्ति न दर्शयति विक्रमात\nकषत्रियॊ जीविताकाङ्क्षी सतेन इत्य एव तं विदुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 3, + "text": "अर्थवन्त्य उपपन्नानि वाक्यानि गुणवन्ति च\nनैव संप्राप्नुवन्ति तवां मुमूर्षुम इव भेषजम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 4, + "text": "सन्ति वै सिन्धुराजस्य संतुष्टा बहवॊ जनाः\nदौर्बल्याद आसते मूढा वयसनौघप्रतीक्षिणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 5, + "text": "सहायॊचपयं कृत्वा वयवसाय्य ततस ततः\nअनुदुष्येयुर अपरे पश्यन्तस तव पौरुषम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 6, + "text": "तैः कृत्वा सह संघातं गिरिदुर्गालयांश चर\nकाले वयसनम आकाङ्क्षन नैवायम अजरामरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 7, + "text": "संजयॊ नामतश च तवं न च पश्यामि तत तवयि\nअन्वर्थ नामा भव मे पुत्र मा वयर्थनामकः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 8, + "text": "सम्यग दृष्टिर महाप्राज्ञॊ बालं तवां बराह्मणॊ ऽबरवीत\nअयं पराप्य महत कृच्छ्रं पुनर वृद्धिं गमिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 9, + "text": "तस्य समरन्ती वचनम आशंसे विजयं तव\nतस्मात तात बरवीमि तवां वक्ष्यामि च पुनः पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 10, + "text": "यस्य हय अर्थाभिनिर्वृत्तौ भवन्त्य आप्यायिताः परे\nतस्यार्थसिद्धिर नियता नयेष्व अर्थानुसारिणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 11, + "text": "समृद्दिह्र असमृद्धिर वा पूर्वेषां मम संजय\nएवं विद्वान युद्धमना भव मा परत्युपाहर" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 12, + "text": "नातः पापीयसीं कां चिद अवस्था शम्बरॊ ऽबरवीत\nयत्र नैवाद्य न परात्र भॊजनं परतिदृश्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 13, + "text": "पतिपुत्र वधाद एतत परमं दुःखम अब्रवीत\nदारिद्र्यम इति यत परॊक्तं पर्याय मरणं हि तत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 14, + "text": "अहं महाकुले जाता हरदाद धरदम इवागता\nईश्वरी सर्वकल्याणैर भर्त्रा परमपूजिता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 15, + "text": "महार्हमाल्याभरणां सुमृष्टाम्बर वाससम\nपुरा दृष्ट्वा सुहृद्वर्गॊ माम अपश्यत सुदुर्गताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 16, + "text": "यदा मां चैव भार्यां च दरष्टासि भृशदुर्बले\nन तदा जीवितेनार्थॊ भविता तव संजय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 17, + "text": "दासकर्म करान भृत्यान आचार्यर्त्विक पुरॊहितान\nअवृत्त्यास्मान परजहतॊ दृष्ट्वा किं जीवितेन ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 18, + "text": "यदि कृत्यं न पश्यामि तवाद्येह यथा पुरा\nशलाघनीयं यशस्यं च का शान्तिर हृदयस्य मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 19, + "text": "नेति चेद बराह्मणान बरूयां दीर्यते हृदयं मम\nन हय अहं न च मे भर्ता नेति बराह्मणम उक्तवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 20, + "text": "वयम आश्रमणीयाः सम नाश्रितारः परस्य च\nसान्यान आश्रित्य जीवन्ती परित्यक्ष्यामि जीवितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 21, + "text": "अपारे भव नः पारम अप्लवे भव नः पलवः\nकुरुष्व सथानम अस्थाने मृतान संजीवयस्व नः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 22, + "text": "सर्वे ते शत्रवः सह्या न चेज जीवितुम इच्छसि\nअथ चेद ईदृशीं वृत्तिं कलीबाम अभ्युपपद्यसे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 23, + "text": "निर्विण्णात्मा हतमना मुञ्चैतां पापजीविकाम\nएकशत्रुवधेनैव शूरॊ गच्छति विश्रुतिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 24, + "text": "इन्द्रॊ वृत्रवधेनैव महेन्द्रः समपद्यत\nमाहेन्द्रं च गरहं लेभे लॊकानां चेश्वरॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 25, + "text": "नाम विश्राव्य वा संख्ये शत्रूर आहूय दंशितान\nसेनाग्रं वापि विद्राव्य हत्वा वा पुरुषं वरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 26, + "text": "यदैव लभते वीरः सुयुद्धेन महद यशः\nतदैव परव्यथन्ते ऽसय शत्रवॊ विनमन्ति च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 27, + "text": "तयक्त्वात्मानं रणे दक्षं शूरं कापुरुषा जनाः\nअवशाः पूरयन्ति सम सर्वकामसमृद्धिभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 28, + "text": "राज्यं वाप्य उग्रविभ्रंशं संशयॊ जीवितस्य वा\nपरलब्धस्य हि शत्रॊर वै शेषं कुर्वन्ति साधवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 29, + "text": "सवर्गद्वारॊपमं राज्यम अथ वाप्य अमृतॊपमम\nरुद्धम एकायने मत्वा पतॊल्मुक इवारिषु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 30, + "text": "जहि शत्रून रणे राजन सवधर्मम अनुपालय\nमा तवा पश्येत सुकृपणं शत्रुः शरीमान कदा चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 31, + "text": "अस्मदीयैश च शॊचद्भिर नदद्भिश च परैर वृतम\nअपि तवां नानुपश्येयं दीना दीनम अवस्थितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 32, + "text": "उष्य सौवीरकन्याभिः शलाघस्वार्थैर यथा पुरा\nमा च सैन्धव कन्यानाम अवन्सन नॊ वशं गमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 33, + "text": "युवा रूपेण संपन्नॊ विद्ययाभिजनेन च\nयस तवादृशॊ विकुर्वीत यशस्वी लॊकविश्रुतः\nवॊढव्ये धुर्य अनडुवन मन्ये मरणम एव तत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 34, + "text": "यदि तवाम अनुपश्यामि परस्य परियवादिनम\nपृष्ठतॊ ऽनुव्रजन्तं वा का कान्तिर हृदयस्य मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 35, + "text": "नास्मिञ जातु कुले जातॊ गच्छेद यॊ ऽनयस्य पृष्ठतः\nन तवं परस्यानुधुरं तात जीवितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 36, + "text": "अहं हि कषत्रहृदयं वेद यत परिशाश्वतम\nपूर्वैः पूर्वतरैः परॊक्तं परैः परतरैर अपि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 37, + "text": "यॊ वै कश चिद इहाजातः कषत्रियः कषत्रधर्मवित\nभयाद वृत्ति समीक्षॊ वा न नमेद इह कस्य चित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 38, + "text": "उद्यच्छेद एव न नमेद उद्यमॊ हय एव पौरुषम\nअप्य अपर्वणि भज्येत न नमेद इह कस्य चित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 39, + "text": "मातङ्गॊ मत्त इव च परीयात सुमहामनाः\nबराह्मणेभ्यॊ नमेन नित्यं धर्मायैव च संजय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 132, + "shloka": 40, + "text": "नियच्छन्न इतरान वर्णान विनिघ्नन सर्वदुष्कृतः\nससहायॊ ऽसहायॊ वा यावज जीवं तथा भवेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 1, + "text": "[पुत्र]\nकृष्णायसस्येव च ते संहत्य हृदयं कृतम\nमम मातस तव अकरुणे वैरप्रज्ञे हय अमर्षणे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 2, + "text": "अहॊ कषत्रसमाचारॊ यत्र माम अपरं यथा\nईदृशं वचनं बरूयाद भवती पुत्रम एकजम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 3, + "text": "किं नु ते माम अपश्यन्त्याः पृथिव्या अपि सर्वया\nकिम आभरणकृत्यं ते किं भॊगैर जीवितेन वा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 4, + "text": "सर्वारम्भा हि विदुषां तात धर्मार्थकारणात\nतान एवाभिसमीक्ष्याहं संजय तवाम अचूचुदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 5, + "text": "स समीक्ष्य करमॊपेतॊ मुख्यः कालॊ ऽयम आगतः\nअस्मिंश चेद आगते काले कार्यं न परतिपद्यसे\nअसंभावित रूपस तवं सुनृशंसं करिष्यसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 6, + "text": "तं तवाम अयशसा सपृष्टं न बरूयां यदि संजय\nखरी वात्सल्यम आहुस तन निः सामर्थ्यम अहेतुकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 7, + "text": "सद्भिर विगर्हितं मार्गं तयज मूर्ख निषेवितम\nअविद्या वै महत्य अस्ति याम इमां संश्रिताः परजाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 8, + "text": "तव सयाद यदि सद्वृत्तं तेन मे तवं परियॊ भवेः\nधर्मार्थगुणयुक्तेन नेतरेण कथं चन\nदैवमानुषयुक्तेन सद्भिर आचरितेन च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 9, + "text": "यॊ हय एवम अविनीतेन रमते पुत्र नप्तृणा\nअनुत्थानवता चापि मॊघं तस्य परजा फलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 10, + "text": "अकुर्वन्तॊ हि कर्माणि कुर्वन्तॊ निन्दितानि च\nसुखं नैवेह नामुत्र लभन्ते पुरुषाधमाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 11, + "text": "युद्धाय कषत्रियः सृष्टः संजयेह जयाय च\nकरूराय कर्मणे नित्यं परजानां परिपालने\nजयन वा वध्यमानॊ वा पराप्नॊतीन्द्र सलॊकताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 12, + "text": "न शक्र भवने पुण्ये दिवि तद्विद्यते सुखम\nयद अमित्रान वशे कृत्वा कषत्रियः सुखम अश्नुते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 13, + "text": "मन्युना दह्यमानेन पुरुषेण मनस्विना\nनिकृतेनेह बहुशः शत्रून परतिजिगीषया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 14, + "text": "आत्मानं वा परित्यज्य शत्रून वा विनिपात्य वै\nअतॊ ऽनयेन परकारेण शान्तिर अस्य कुतॊ भवेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 15, + "text": "इह पराज्ञ्डॊ हि पुरुषः सवल्पम अप्रियम इच्छति\nयस्य सवल्पं परियं लॊके धरुवं तस्याल्पम अप्रियम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 16, + "text": "परियाभावाच च पुरुषॊ नैव पराप्नॊति शॊभनम\nधरुवं चाभावम अभ्येति गत्वा गङ्गेव सागरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 17, + "text": "[पुत्र]\nनेयं मतिस तवया वाच्या मातः पुत्रे विशेषतः\nकारुण्यम एवात्र पश्य भूत्वेह जड मूकवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 18, + "text": "अतॊ मे भूयसी नन्दिर यद एवम अनुपश्यसि\nचॊद्यं मां चॊदयस्य एतद भृशं वै चॊदयामि ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 19, + "text": "अथ तवां पूजयिष्यामि हत्वा वै सर्वसैन्धवान\nअहं पश्यामि विजयं कृत्स्नं भाविनम एव ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 20, + "text": "अकॊशस्यासहायस्य कुतः सविद विजयॊ मम\nइत्य अवस्थां विदित्वेमाम आत्मनात्मनि दारुणाम\nराज्याद भावॊ निवृत्तॊ मे तरिदिवाद इव दुष्कृतेः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 21, + "text": "ईदृशं भवती कं चिद उपायम अनुपश्यति\nतन मे परिणत परज्ञे सम्यक परब्रूहि पृच्छते\nकरिष्यामि हि तत सर्वं यथावद अनुशासनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 22, + "text": "पुत्रात्मा नावमन्तव्यः पूर्वाभिर असमृद्धिभिः\nअभूत्वा हि भवन्त्य अर्था भूत्वा नश्यन्ति चापरे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 23, + "text": "अमर्षेणैव चाप्य अर्था नारब्धव्याः सुबालिशैः\nसर्वेषां कर्मणां तात फले नित्यम अनित्यता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 24, + "text": "अनित्यम इति जानन्तॊ न भवन्ति भवन्ति च\nअथ ये नैव कुर्वन्ति नैव जातु भवन्ति ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 25, + "text": "ऐकगुण्यम अनीहायाम अभावः कर्मणां फलम\nअथ दवैगुण्यम ईहायां फलं भवति वा न वा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 26, + "text": "यस्य पराग एव विदिता सर्वार्थानाम अनित्यता\nनुदेद वृद्धिसमृद्धी स परतिकूले नृपात्मज" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 27, + "text": "उत्थातव्यं जागृतव्यं यॊक्तव्यं भूतिकर्मसु\nभविष्यतीत्य एव मनः कृत्वा सततम अव्यथैः\nमङ्गलानि पुरस्कृत्य बराह्मणैश चेश्वरैः सह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 28, + "text": "पराज्ञस्य नृपतेर आशु वृद्धिर भवति पुत्रक\nअभिवर्तति लक्ष्मीस तं पराचीम इव दिवाकरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 29, + "text": "निदर्शनान्य उपायांश च बहून्य उद्धर्षणानि च\nअनुदर्शित रूपॊ ऽसि पश्यामि कुरु पौरुषम\nपुरुषार्थम अभिप्रेतं समाहर्तुम इहार्हसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 30, + "text": "करुद्धाँल लुब्धान परिक्षीणान अवक्षिप्तान विमानितान\nसपर्धिनश चैव ये के चित तान युक्त उपधारय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 31, + "text": "एतेन तवं परकारेण महतॊ भेत्स्यसे गणान\nमहावेग इवॊद्धूतॊ मातरिश्वा बलाहकान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 32, + "text": "तेषाम अग्रप्रदायी सयाः कल्यॊत्थायी परियंवदः\nते तवां परियं करिष्यन्ति पुरॊ धास्यन्ति च धरुवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 33, + "text": "यदैव शत्रुर जानीयात सपत्नं तयक्तजीवितम\nतदैवास्माद उद्विजते सर्पाद वेश्म गताद इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 34, + "text": "तं विदित्वा पराक्रान्तं वशे न कुरुते यदि\nनिर्वादैर निर्वदेद एनम अन्ततस तद भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 35, + "text": "निर्वादाद आस्पदं लब्ध्वा धनवृद्धिर भविष्यति\nधनवन्तं हि मित्राणि भजन्ते चाश्रयन्ति च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 36, + "text": "सफलितार्थं पुनस तात संत्यजन्त्य अपि बान्धवाः\nअप्य अस्मिन्न आश्रयन्ते च जुगुप्सन्ति च तादृशम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 133, + "shloka": 37, + "text": "शत्रुं कृत्वा यः सहायं विश्वासम उपगच्छति\nअतः संभाव्यम एवैतद यद राज्यं पराप्नुयाद इति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 134, + "shloka": 1, + "text": "[म]\nनैव राज्ञा दरः कार्यॊ जातु कस्यां चिद आपदि\nअथ चेद अपि दीर्णः सयान नैव वर्तेत दीर्णवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 134, + "shloka": 2, + "text": "दीर्णं हि दृष्ट्वा राजानं सर्वम एवानुदीर्यते\nराष्ट्रं बलम अमात्याश च पृथक कुर्वन्ति ते मतिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 134, + "shloka": 3, + "text": "शत्रून एके परपद्यन्ते परजहत्य अपरे पुनः\nअन्व एके परजिहीर्षन्ति ये पुरस्ताद विमानिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 134, + "shloka": 4, + "text": "य एवात्यन्त सुहृदस त एनं पर्युपासते\nअशक्तयः सवस्ति कामा बद्धवत्सा इडा इव\nशॊचन्तम अनुशॊचन्ति परतीतान इव बान्धवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 134, + "shloka": 5, + "text": "अपि ते पूजिताः पूर्वम अपि ते सुहृदॊ मताः\nये राष्ट्रम अभिमन्यन्ते राज्ञॊ वयसनम ईयुषः\nमा दीदरस तवं सुहृदॊ मा तवां दीर्णं परहासिषुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 134, + "shloka": 6, + "text": "परभावं पौरुषं बुद्धिं जिज्ञासन्त्या मया तव\nउल्लपन्त्या समाश्वासं बलवान इव दुर्बलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 134, + "shloka": 7, + "text": "यद्य एतत संविजानासि यदि सम्यग बरवीम्य अहम\nकृत्वासौम्यम इवात्मानं जयायॊत्तिष्ठ संजय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 134, + "shloka": 8, + "text": "अस्ति नः कॊशनिचयॊ महान अविदितस तव\nतम अहं वेद नान्यस तम उपसंपादयामि ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 134, + "shloka": 9, + "text": "सन्ति नैकशता भूयः सुहृदस तव संजय\nसुखदुःखसहा वीर शतार्हा अनिवर्तिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 134, + "shloka": 10, + "text": "तादृशा हि सहाया वै पुरुषस्य बुभूषतः\nईषद उज्जिहतः किं चित सचिवाः शत्रुकर्शनाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 134, + "shloka": 11, + "text": "कस्य तव ईदृशकं वाक्यं शरुत्वापि सवल्प चेतसः\nतमॊ न वयपहन्येत सुचित्रार्थ पदाक्षरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 134, + "shloka": 12, + "text": "उदके धूर इयं धार्या सर्तव्यं परवणे मया\nयस्य मे भवती नेत्री भविष्यद भूतदर्शिनी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 134, + "shloka": 13, + "text": "अहं हि वचनं तवत्तः शुश्रूषुर अपरापरम\nकिं चित किं चित परतिवदंस तूष्णीम आसं मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 134, + "shloka": 14, + "text": "अतृप्यन्न अमृतस्येव कृच्छ्राल लब्धस्य बान्धवात\nउद्यच्छाम्य एष शत्रूणां नियमाय जयाय च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 134, + "shloka": 15, + "text": "सदश्व इव स कषिप्तः परणुन्नॊ वाक्यसायकैः\nतच चकार तथा सर्वं यथावद अनुशासनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 134, + "shloka": 16, + "text": "इदम उद्धर्षणं भीमं तेजॊवर्धनम उत्तमम\nराजानं शरावयेन मन्त्री सीदन्तं शत्रुपीडितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 134, + "shloka": 17, + "text": "जयॊ नामेतिहासॊ ऽयं शरॊतव्यॊ विजिगीषुणा\nमहीं विजयते कषिप्रं शरुत्वा शत्रूंश च मर्दति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 134, + "shloka": 18, + "text": "इदं पुंसवनं चैव वीराजननम एव च\nअभीक्ष्णं गर्भिणी शरुत्वा धरुवं वीरं परजायते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 134, + "shloka": 19, + "text": "विद्या शूरं तपः शूरं दमशूरं तपस्विनम\nबराह्म्या शरिया दीप्यमानं साधुवादेन संमतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 134, + "shloka": 20, + "text": "अर्चिष्मन्तं बलॊपेतं महाभागं महारथम\nधृष्टवन्तम अनाधृष्यं जेतारम अपराजितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 134, + "shloka": 21, + "text": "नियन्तारम असाधूनां गॊप्तारं हर्म चारिणाम\nतदर्थं कषत्रिया सूते वीरं सत्यपराक्रमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 1, + "text": "[क]\nअर्जुनं केशव बरूयास तवयि जाते सम सूतके\nउपॊपविष्टा नारीभिर आश्रमे परिवारिता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 2, + "text": "अथान्तरिक्षे वाग आसीद दिव्यरूपा मनॊरमा\nसहस्राक्षसमः कुन्ति भविष्यत्य एष ते सुतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 3, + "text": "एष जेष्यति संग्रामे कुरून सर्वान समागतान\nभीमसेनद्वितीयश च लॊकम उद्वर्तयिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 4, + "text": "पुत्रस ते पृथिवीं जेता यशश चास्य दिवस्पृशम\nहत्वा कुरून गरामजन्ये वासुदेवसहायवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 5, + "text": "पित्र्यम अंशं परनष्टं च पुनर अप्य उद्धरिष्यति\nभरातृभिः सहितः शरीमांस तरीन मेधान आहरिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 6, + "text": "तं सत्यसंधं बीभत्सुं सव्यसाचिनम अच्युत\nयथाहम एवं जानामि बलवन्तं दुरासदम\nतथा तद अस्तु दाशार्ह यथा वाग अभ्यभाषत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 7, + "text": "धर्मश चेद अस्ति वार्ष्णेय तथा सत्यं भविष्यति\nतवं चापि तत तथा कृष्ण सर्वं संपादयिष्यसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 8, + "text": "नाहं तद अभ्यसूयामि यथा वाग अभ्यभाषत\nनमॊ धर्माय महते धर्मॊ धारयति परजाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 9, + "text": "एतद धनंजयॊ वाच्यॊ नित्यॊद्युक्तॊ वृकॊदरः\nयदर्थं कषत्रिया सूते तस्य कालॊ ऽयम आगतः\nन हि वैरं समासाद्य सीदन्ति पुरुषर्षभाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 10, + "text": "विदिता ते सदा बुद्धिर भीमस्य न स शाम्यति\nयावदन्तं न कुरुते शत्रूणां शत्रुकर्शणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 11, + "text": "सर्वधर्मविशेषज्ञां सनुषां पाण्डॊर महात्मनः\nबरूया माधव कल्याणीं कृष्णां कृष्ण यशस्विनीम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 12, + "text": "युक्तम एतन महाभागे कुले जाते यशस्विनि\nयन मे पुत्रेषु सर्वेषु यथावत तवम अवर्तिथाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 13, + "text": "माद्रीपुत्रौ च वक्तव्यौ कषत्रधर्मरताव उभौ\nविक्रमेणार्जितान भॊगान वृणीतं जीविताद अपि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 14, + "text": "विक्रमाधिगता हय अर्थाः कषत्रधर्मेण जीवतः\nमनॊ मनुष्यस्य सदा परीणन्ति पुरुषॊत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 15, + "text": "यच च वः परेक्षमाणानां सर्वधर्मॊपचायिनी\nपाञ्चाली परुषाण्य उक्ता कॊ नुतत कषन्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 16, + "text": "न राज्यहरणं दुःखं दयूते चापि पराजयः\nपरव्राजनं सुतानां वा न मे तद्दुःखकारणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 17, + "text": "यत तु सा बृहती शयामा सभायां रुदती तदा\nअश्रौषीत परुषा वाचस तन मे दुःखतरं मतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 18, + "text": "सत्री धर्मिणी वरारॊहा कषत्रधर्मरता सदा\nनाध्यगच्छत तदा नाथं कृष्णा नाथवती सती" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 19, + "text": "तं वै बरूहि महाबाहॊ सर्वशस्त्रभृतां वरम\nअर्जुनं पुरुषव्याघ्रं दरौपद्याः पदवीं चर" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 20, + "text": "विदितौ हि तवात्यन्तं करुद्धाव इव यमान्तकौ\nभीमार्जुनौ नयेतां हि देवान अपि परां गतिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 21, + "text": "तयॊश चैतद अवज्ञानं यत सा कृष्णा सभा गता\nदुःशासनश च यद भीमं कटुकान्य अभ्यभाषत\nपश्यतां कुरुवीराणां तच च संस्मारयेः पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 22, + "text": "पाण्डवान कुशलं पृच्छेः सपुत्रान कृष्णया सह\nमां च कुशलिनीं बरूयास तेषु भूयॊ जनार्दन\nअरिष्टं गच्छ पन्थानं पुत्रान मे परिपालय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 23, + "text": "अभिवाद्याथ तां कृष्णः कृत्वा चाभिप्रदक्षिणम\nनिश्चक्राम महाबाहुः सिंहखेल गतिस ततः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ विसर्जयाम आस भीष्मादीन कुरुपुंगवान\nआरॊप्य च रथे कर्णं परायात सात्यकिना सह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 25, + "text": "ततः परयाते दाशार्हे कुरवः संगता मिथः\nजजल्पुर महद आश्चर्यं केशवे परमाद्भुतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 26, + "text": "परमूढा पृथिवी सर्वा मृत्युपाशसिता कृता\nदुर्यॊधनस्य बालिश्यान नैतद अस्तीति चाब्रुवन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 27, + "text": "ततॊ निर्याय नगरात परययौ पुरुषॊत्तमः\nमन्त्रयाम आस च तदा कर्णेन सुचिरं सह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 28, + "text": "विसर्जयित्वा राधेयं सर्वयादवनन्दनः\nततॊ जवेन महता तूर्णम अश्वान अचॊदयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 29, + "text": "ते पिबन्त इवाकाशं दारुकेण परचॊदिताः\nहया जग्मुर महावेगा मनॊमारुतरंहसः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 135, + "shloka": 30, + "text": "ते वयतीत्य तम अध्वानं कषिप्रं शयेना इवाशुगाः\nउच्चैः सूर्यम उपप्लव्यं शार्ङ्गधन्वानम आवहन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 136, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nकुन्त्यास तु वचनं शरुत्वा भीष्मद्रॊणौ महारथौ\nदुर्यॊधनम इदं वाक्यम ऊचतुः शासनातिगम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 136, + "shloka": 2, + "text": "शरुतं ते पुरुषव्याघ्र कुन्त्याः कृष्णस्य संनिधौ\nवाक्यम अर्थवद अव्यग्रम उक्तं धर्म्यम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 136, + "shloka": 3, + "text": "तत करिष्यन्ति कौन्तेया वासुदेवस्य संमतम\nन हि ते जातु शाम्येरन्न ऋते राज्येन कौरव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 136, + "shloka": 4, + "text": "कलेशिता हि तवया पार्था धर्मपाशसितास तदा\nसभायां दरौपदी चैव तैश च तन मर्षितं तव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 136, + "shloka": 5, + "text": "कृतास्त्रं हय अर्जुनं पराप्य भीमं च कृतनिश्रमम\nगाण्डीवं चेषुधी चैव रथं च धवजम एव च\nसहायं वासुदेवं च न कषंस्यति युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 136, + "shloka": 6, + "text": "परत्यक्षं ते महाबाहॊ यथा पार्थेन धीमता\nविराटनगरे पूर्वं सर्वे सम युधि निर्जिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 136, + "shloka": 7, + "text": "दानवान घॊरकर्माणॊ निवातकवचान युधि\nरौद्रम अस्त्रं समाधाय दग्धवान अस्त्रवह्निना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 136, + "shloka": 8, + "text": "कर्णप्रभृतयश चेमे तवं चापि कवची रथी\nमॊक्षिता घॊषयात्रायां पर्याप्तं तन्निदर्शनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 136, + "shloka": 9, + "text": "परशाम्य भरतश्रेष्ठ भरातृभिः सह पाण्डवैः\nरक्षेमां पृथिवीं सर्वां मृत्यॊर दंष्ट्रान्तरं गताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 136, + "shloka": 10, + "text": "जयेष्ठॊ भराता धर्मशीलॊ वत्सलः शलक्ष्णवाक शुचिः\nतं गच्छ पुरुषव्याघ्रं वयपनीयेह किल्बिषम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 136, + "shloka": 11, + "text": "दृष्टश चेत तवं पाण्डवेन वयपनीतशरासनः\nपरसन्नभ्रुकुटिः शरीमान कृता शान्तिः कुलस्य नः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 136, + "shloka": 12, + "text": "तम अभ्येत्य सहामात्यः परिष्वज्य नृपात्मजम\nअभिवादय राजानं यथापूर्वम अरिंदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 136, + "shloka": 13, + "text": "अभिवादयमानं तवां पाणिभ्यां भीम पूर्वजः\nपरतिगृह्णातु सौहार्दात कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 136, + "shloka": 14, + "text": "सिंहस्कन्धॊरु बाहुस तवां वृत्तायतमहाभुजः\nपरिष्वजतु बाहुभ्यां भीमः परहरतां वरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 136, + "shloka": 15, + "text": "सिंहग्रीवॊ गुडाकेशस ततस तवां पुष्करेक्षणः\nअभिवादयतां पार्थः कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 136, + "shloka": 16, + "text": "आश्विनेयौ नरव्याघ्रौ रूपेणाप्रतिमौ भुवि\nतौ च तवां गुरुवत परेम्णा पूजया परत्युदीयताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 136, + "shloka": 17, + "text": "मुञ्चन्त्व आनन्दजाश्रूणि दाशार्ह परमुखा नृपाः\nसंगच्छ भरातृभिः सार्धं मानं संत्यज्य पार्थिव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 136, + "shloka": 18, + "text": "परशाधि पृथिवीं कृत्स्नां ततस तं भरातृभिः सह\nसमालिङ्ग्य च हर्षेण नृपा यान्तु परस्परम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 136, + "shloka": 19, + "text": "अलं युद्धेन राजेन्द्र सुहृदां शृणु कारणम\nधरुवं विनाशॊ युद्धे हि कषत्रियाणां परदृश्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 136, + "shloka": 20, + "text": "जयॊतींषि परतिकूलानि दारुणा मृगपक्षिणः\nउत्पाता विविधा वीर दृश्यन्ते कषत्रनाशनाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 136, + "shloka": 21, + "text": "विशेषत इहास्माकं निमित्तानि विनाशने\nउल्काभिर हि परदीप्ताभिर वध्यते पृतना तव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 136, + "shloka": 22, + "text": "वाहनान्य अप्रहृष्टानि रुदन्तीव विशां पते\nगृध्रास ते पर्युपासन्ते सैन्यानि च समन्ततः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 136, + "shloka": 23, + "text": "नगरं न यथापूर्वं तथा राजनिवेशनम\nशिवाश चाशिव निर्घॊषा दीप्तां सेवन्ति वै दिशम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 136, + "shloka": 24, + "text": "कुरु वाक्यं पितुर मातुर अस्माकं च हितैषिणाम\nतवय्य आयत्तॊ महाबाहॊ शमॊ वयायाम एव च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 136, + "shloka": 25, + "text": "न चेत करिष्यसि वचः सुहृदाम अरिकर्शन\nतप्स्यसे वाहिनीं दृष्ट्वा पार्थ बाणप्रपीडिताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 136, + "shloka": 26, + "text": "भीमस्य च महानादं नदतः शुष्मिणॊ रणे\nशरुत्वा समर्तासि मे वाक्यं गाण्डीवस्य च निस्वनम\nयद्य एतद अपसव्यं ते भविष्यति वचॊ मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 137, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nएवम उक्तस तु विमनास तिर्यग्दृष्टिर अधॊमुखः\nसंहत्य च भरुवॊर मध्यं न किं चिद वयाजहार ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 137, + "shloka": 2, + "text": "तं वै विमनसं दृष्ट्वा संप्रेक्ष्यान्यॊन्यम अन्तिकात\nपुनर एवॊत्तरं वाक्यम उक्तवन्तौ नरर्षभौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 137, + "shloka": 3, + "text": "शुश्रूषुम अनसूयं च बरह्मण्यं सत्यसंगरम\nपरतियॊत्स्यामहे पार्थम अतॊ दुःखतरं नु किम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 137, + "shloka": 4, + "text": "अश्वत्थाम्नि यथा पुत्रे भूयॊ मम धनंजये\nबहुमानः परॊ राजन संनतिश च कपिध्वजे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 137, + "shloka": 5, + "text": "तं चेत पुत्रात परियतरं परतियॊत्स्ये धनंजयम\nकषत्रधर्मम अनुष्ठाय धिग अस्तु कषत्रजीविकाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 137, + "shloka": 6, + "text": "यस्य लॊके समॊ नास्ति कश चिद अन्यॊ धनुर्धरः\nमत्प्रसादात स बीभत्सुः शरेयान अन्यैर धनुर्धरैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 137, + "shloka": 7, + "text": "मित्रध्रुग दुष्टभावश च नास्तिकॊ ऽथानृजुः शठः\nन सत्सु लभते पूजां यज्ञे मूर्ख इवागतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 137, + "shloka": 8, + "text": "वार्यमाणॊ ऽपि पापेभ्यः पापात्मा पापम इच्छति\nचॊद्यमानॊ ऽपि पापेन शुभात्मा शुभम इच्छति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 137, + "shloka": 9, + "text": "मिथ्यॊपचरिता हय एते वर्तमाना हय अनु परिये\nअहितत्वाय कल्पन्ते दॊषा भरतसत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 137, + "shloka": 10, + "text": "तवम उक्तः कुरुवृद्धेन मया च विदुरेण च\nवासुदेवेन च तथा शरेयॊ नैवाभिपद्यसे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 137, + "shloka": 11, + "text": "अस्ति मे बलम इत्य एव सहसा तवं तितीर्षसि\nसग्राह नक्रमकरं गङ्गा वेगम इवॊष्णगे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 137, + "shloka": 12, + "text": "वास एव यथा हि तवं परावृण्वानॊ ऽदय मन्यसे\nसरजं तयक्ताम इव पराप्य लॊभाद यौधिष्ठिरीं शरियम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 137, + "shloka": 13, + "text": "दरौपदी सहितं पार्थं सायुधैर भरातृभिर वृतम\nवनस्थम अपि राज्यस्थः पाण्डवं कॊ ऽतिजीवति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 137, + "shloka": 14, + "text": "निदेशे यस्य राजानः सर्वे तिष्ठन्ति किंकराः\nतम ऐलविलम आसाद्य धर्मराजॊ वयराजत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 137, + "shloka": 15, + "text": "कुबेर सदनं पराप्य ततॊ रत्नान्य अवाप्य च\nसफीतम आक्रम्य ते राष्ट्रं राज्यम इच्छन्ति पाण्डवाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 137, + "shloka": 16, + "text": "दत्तं हुतम अधीतं च बराह्मणास तर्पिता धनैः\nआवयॊर गतम आयुश च कृतकृत्यौ च विद्धि नौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 137, + "shloka": 17, + "text": "तवं तु हित्वा सुखं राज्यं मित्राणि च धनानि च\nविग्रहं पाण्डवैः कृत्वा महद वयसनम आप्स्यसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 137, + "shloka": 18, + "text": "दरौपदी यस्य चाशास्ते विजयं सत्यवादिनी\nतपॊ घॊरव्रता देवी न तवं जेष्यसि पाण्डवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 137, + "shloka": 19, + "text": "मन्त्री जनार्दनॊ यस्य भराता यस्य धनंजयः\nसर्वशस्त्रभृतां शरेष्ठं कथं जेष्यसि पाण्डवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 137, + "shloka": 20, + "text": "सहाया बराह्मणा यस्य धृतिमन्तॊ जितेन्द्रियाः\nतम उग्रतपसं वीरं कथं जेष्यसि पाण्डवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 137, + "shloka": 21, + "text": "पुनर उक्तं च वक्ष्यामि यत कार्यं भूतिम इच्छता\nसुहृदा मज्जमानेषु सुहृत्सु वयसनार्णवे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 137, + "shloka": 22, + "text": "अलं युद्धेन तैर वीरैः शाम्य तवं कुरुवृद्धये\nमा गमः ससुतामात्यः सबलश च पराभवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 138, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nराजपुत्रैः परिवृतस तथामात्यैश च संजय\nउपारॊप्य रथे कर्णं निर्यातॊ मधुसूदनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 138, + "shloka": 2, + "text": "किम अब्रवीद रथॊपस्थे राधेयं परवीरहा\nकानि सान्त्वानि गॊविन्दः सूतपुत्रे परयुक्तवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 138, + "shloka": 3, + "text": "ओघमेघस्वनः काले यत कृष्णः कर्णम अब्रवीत\nमृदु वा यदि वा तीक्ष्णं तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 138, + "shloka": 4, + "text": "आनुपूर्व्येण वाक्यानि शलक्ष्णानि च मृदूनि च\nपरियाणि धर्मयुक्तानि सत्यानि च हितानि च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 138, + "shloka": 5, + "text": "हृदयग्रहणीयानि राधेयं मधुसूदनः\nयान्य अब्रवीद अमेयात्मा तानि मे शृणु भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 138, + "shloka": 6, + "text": "उपासितास ते राधेय बराह्मणा वेदपारगाः\nतत्त्वार्थं परिपृष्टाश च नियतेनानसूयया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 138, + "shloka": 7, + "text": "तवम एव कर्ण जानासि वेदवादान सनातनान\nतवं हय एव धर्मशास्त्रेषु सूक्ष्मेषु परिनिष्ठितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 138, + "shloka": 8, + "text": "कानीनश च सहॊढश च कन्यायां यश च जायते\nवॊढारं पितरं तस्य पराहुः शास्त्रविदॊ जनाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 138, + "shloka": 9, + "text": "सॊ ऽसि कर्ण तथा जातः पाण्डॊः पुत्रॊ ऽसि धर्मतः\nनिग्रहाद धर्मशास्त्राणाम एहि राजा भविष्यसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 138, + "shloka": 10, + "text": "पितृपक्षे हि ते पार्था मातृपक्षे च वृष्णयः\nदवौ पक्षाव अभिजानीहि तवम एतौ पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 138, + "shloka": 11, + "text": "मया सार्धम इतॊ यातम अद्य तवां तात पाण्डवाः\nअभिजानन्तु कौन्तेयं पूर्वजातं युधिष्ठिरात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 138, + "shloka": 12, + "text": "पादौ तव गरहीष्यन्ति भरातरः पञ्च पाण्डवाः\nदरौपदेयास तथा पञ्च सौभद्रश चापराजितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 138, + "shloka": 13, + "text": "राजानॊ राजपुत्राश च पाण्डवार्थे समागताः\nपादौ तव गरहीष्यन्ति सर्वे चान्धकवृष्णयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 138, + "shloka": 14, + "text": "हिरण्मयांश च ते कुम्भान राजतान पार्थिवांस तथा\nओषध्यः सर्वबीजानि सर्वरत्नानि वीरुधः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 138, + "shloka": 15, + "text": "राजन्या राजकन्याश चाप्य आनयन्त्व अभिषेचनम\nषष्ठे च तवां तथा काले दरौपद्य उपगमिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 138, + "shloka": 16, + "text": "अद्य तवाम अभिषिञ्चन्तु चातुर्वैद्या दविजातयः\nपुरॊहितः पाण्डवानां वयाघ्रचर्मण्य अवस्थितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 138, + "shloka": 17, + "text": "तथैव भरातरः पञ्च पाण्डवाः पुरुषर्षभाः\nदरौपदेयास तथा पञ्च पाञ्चालाश चेदयस तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 138, + "shloka": 18, + "text": "अहं च तवाभिषेक्ष्यामि राजानं पृथिवीपतिम\nयुवराजॊ ऽसतु ते राजा कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 138, + "shloka": 19, + "text": "गृहीत्वा वयसनं शवेतं धर्मात्मा संशितव्रतः\nउपान्वारॊहतु रथं कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 138, + "shloka": 20, + "text": "छत्रं च ते महच छवेतं भीमसेनॊ महाबलः\nअभिषिक्तस्य कौनेय कौन्तेयॊ धारयिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 138, + "shloka": 21, + "text": "किङ्किणीशतनिर्घॊषं वैयाघ्रपरिवारणम\nरथं शवेतहयैर युक्तम अर्जुनॊ वाहयिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 138, + "shloka": 22, + "text": "अभिमन्युश च ते नित्यं परत्यासन्नॊ भविष्यति\nनकुलः सहदेवश च दरौपदेयाश च पञ्च ये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 138, + "shloka": 23, + "text": "पाञ्चालास तवानुयास्यन्ति शिखण्डी च महारथः\nअहं च तवानुयास्यामि सर्वे चान्धकवृष्णयः\nदाशार्हाः परिवारास ते दाशार्णाश च विशां पते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 138, + "shloka": 24, + "text": "भुङ्क्ष्व राज्यं महाबाहॊ भरातृभिः सह पाण्डवैः\nजपैर हॊमैश च संयुक्तॊ मङ्गलैश च पृथग्विधैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 138, + "shloka": 25, + "text": "पुरॊगमाश च ते सन्तु दरविडाः सह कुन्तलैः\nआन्ध्रास तालचराश चैव चूचुपा वेणुपास तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 138, + "shloka": 26, + "text": "सतुवन्तु तवाद्य बहुशः सतुतिभिः सूतमागधाः\nविजयं वसुषेणस्य घॊषयन्तु च पाण्डवाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 138, + "shloka": 27, + "text": "स तवं परिवृतः पार्थैर नक्षत्रैर इव चन्द्रमाः\nपरशाधि राज्यं कौन्तेय कुन्तीं च परतिनन्दय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 138, + "shloka": 28, + "text": "मित्राणि ते परहृष्यन्तु वयथन्तु रिपवस तथा\nसौभ्रात्रं चैव ते ऽदयास्तु भरातृभिः सह पाण्डवैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 1, + "text": "[कर्ण]\nअसंशयं सौहृदान मे परणयाच चात्थ केशव\nसख्येन चैव वार्ष्णेय शरेयस्कामतया एव च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 2, + "text": "सर्वं चैवाभिजानामि पाण्डॊः पुत्रॊ ऽसमि धर्मतः\nनिग्रहाद धर्मशास्त्राणां यथा तवं कृष्ण मन्यसे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 3, + "text": "कन्या गर्भं समाधत्त भास्करान मां जनार्दन\nआदित्यवचनाच चैव जातं मां सा वयसर्जयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 4, + "text": "सॊ ऽसमि कृष्ण तथा जातः पाण्डॊः पुत्रॊ ऽसमि धर्मतः\nकुन्त्या तव अहम अपाकीर्णॊ यथा न कुशलं तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 5, + "text": "सूतॊ हि माम अधिरथॊ देष्ट्वैव अनयद गृहान\nराधायाश चैव मां परादात सौहार्दान मधुसूदन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 6, + "text": "मत सनेहाच चैव राधायाः सद्यः कषीरम अवातरत\nसा मे मूत्रं पुरीषं च परतिजग्राह माधव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 7, + "text": "तस्याः पिण्ड वयपनयं कुर्याद अस्मद्विधः कथम\nधर्मविद धर्मशास्त्राणां शरवणे सततं रथ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 8, + "text": "तथा माम अभिजानाति सूतश चाधिरथः सुतम\nपितरं चाभिजानामि तम अहं सौहृदात सदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 9, + "text": "स हि मे जातकर्मादि कारयाम आस माधव\nशास्त्रदृष्टेन विधिना पुत्र परीत्या जनार्दन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 10, + "text": "नाम मे वसुषेणेति कारयाम आस वै दविजैः\nभार्याश चॊढा मम पराप्ते यौवने तेन केशव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 11, + "text": "तासु पुत्राश च पौत्राश च मम जाता जनार्दन\nतासु मे हृदयं कृष्ण संजातं कामबन्धनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 12, + "text": "न पृथिव्या सकलया न सुवर्णस्य राशिभिः\nहर्षाद भयाद वा गॊविन्द अनृतं वक्तुम उत्सहे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 13, + "text": "धृतराष्ट्र कुले कृष्ण दुर्यॊधन समाश्रयात\nमया तरयॊदश समा भुक्तं राज्यम अकण्टकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 14, + "text": "इष्टं च बहुभिर यज्ञैः सह सूतैर मयासकृत\nआवाहाश च विवाहाश च सह सूतैः कृता मया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 15, + "text": "मां च कृष्ण समाश्रित्य कृतः शस्त्रसमुद्यमः\nदुर्यॊधनेन वार्ष्णेय विग्रहश चापि पाण्डवैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 16, + "text": "तस्माद रणे दवैरथे मां परत्युद्यातारम अच्युत\nवृतवान परमं हृष्टः परतीपं सव्यसाचिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 17, + "text": "वधाद बन्धाद भयाद वापि लॊभाद वापि जनार्दन\nअनृतं नॊत्सहे कर्तुं धार्तराष्ट्रस्य धीमतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 18, + "text": "यदि हय अद्य न गच्छेयं दवैरथं सव्यसाचिना\nअकीर्तिः सयाद धृषीकेश मम पार्थस्य चॊभयॊः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 19, + "text": "असंशयं हितार्थाय बरूयास तवं मधुसूदन\nसर्वं च पाण्डवाः कुर्युस तव वशित्वान न संशयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 20, + "text": "मन्त्रस्य नियमं कुर्यास तवम अत्र पुरुषॊत्तम\nएतद अत्र हितं मन्ये सर्वयादवनन्दन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 21, + "text": "यदि जानाति मां राजा धर्मात्मा संशितव्रतः\nकुन्त्याः परथमजं पुत्रं न स राज्यं गरहीष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 22, + "text": "पराप्य चापि महद राज्यं तद अहं मधुसूदन\nसफीतं दुर्यॊधनायैव संप्रदद्याम अरिंदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 23, + "text": "स एव राजा धर्मात्मा शाश्वतॊ ऽसतु युधिष्ठिरः\nनेता यस्य हृषीकेशॊ यॊधा यस्य धनंजयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 24, + "text": "पृथिवी तस्य राष्ट्रं च यस्य भीमॊ महारथः\nनकुलः सहदेवश च दरौपदेयाश च माधव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 25, + "text": "उत्तमौजा युधामन्युः सत्यधर्मा च सॊमकिः\nचैद्यश च चेकितानश च शिखण्डी चापराजितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 26, + "text": "इन्द्र गॊपक वर्णाश च केकया भरातरस तथा\nइन्द्रायुधसवर्णश च कुन्तिभॊजॊ महारथः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 27, + "text": "मातुलॊ भीमसेनस्य सेनजिच च महारथः\nशङ्खः पुत्रॊ विराटस्य निधिस तवं च जनार्दन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 28, + "text": "महान अयं कृष्ण कृतः कषत्रस्य समुदानयह\nराज्यं पराप्तम इदं दीप्तं परथितं सर्वराजसु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 29, + "text": "धार्तराष्ट्रस्य वार्ष्णेय शस्त्रयज्ञॊ भविष्यति\nअस्य यज्ञस्य वेत्ता तवं भविष्यसि जनार्दन\nआध्वर्यवं च ते कृष्ण करताव अस्मिन भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 30, + "text": "हॊता चैवात्र बीभत्सुः संनद्धः स कपिध्वजः\nगाण्डीवं सरुक तथाज्यं च वीर्यं पुंसां भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 31, + "text": "ऐन्द्रं पाशुपतं बराह्मं सथूणाकर्णं च माधव\nमन्त्रास तत्र भविष्यन्ति परयुक्ताः सव्यसाचिना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 32, + "text": "अनुयातश च पितरम अधिकॊ वा पराक्रमे\nगराव सतॊत्रं स सौभद्रः सम्यक तत्र करिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 33, + "text": "उद्गातात्र पुनर भीमः परस्तॊता सुमहाबलः\nविनदन स नरव्याघ्रॊ नागानीकान्तकृद रणे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 34, + "text": "स चैव तत्र धर्मात्मा शश्वद राजा युधिष्ठिरः\nजपैर हॊमैश च संयुक्तॊ बरह्मत्वं कारयिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 35, + "text": "शङ्खशब्दाः समुरजा भेर्यश च मधुसूदन\nउत्कृष्टसिंहनादाश च सुब्रह्मण्यॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 36, + "text": "नकुलः सहदेवश च माद्रीपुत्रौ यशस्विनौ\nशामित्रं तौ महावीर्यौ सम्यक तत्र करिष्यतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 37, + "text": "कल्माषदण्डा गॊविन्द विमला रथशक्तयः\nयूपाः समुपकल्पन्ताम अस्मिन यज्ञे जनार्दन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 38, + "text": "कर्णिनालीकनाराचा वत्सदन्तॊपबृंहणाः\nतॊमराः सॊमकलशाः पवित्राणि धनूंषि च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 39, + "text": "असयॊ ऽतर कपालानि पुरॊडाशाः शिरांसि च\nहविस तु रुधिरं कृष्ण अस्मिन यज्ञे भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 40, + "text": "इध्माः परिधयश चैव शक्त्यॊ ऽथ विमला गदाः\nसदस्या दरॊणशिष्याश च कृपस्य च शरद्वतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 41, + "text": "इषवॊ ऽतर परिस्तॊमा मुक्ता गाण्डीवधन्वना\nमहारथप्रयुक्ताश च दरॊण दरौणिप्रचॊदिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 42, + "text": "परातिप्रस्थानिकं कर्म सात्यकिः स करिष्यति\nदीक्षितॊ धार्तराष्ट्रॊ ऽतर पत्नी चास्य महाचमूः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 43, + "text": "घटॊत्चकॊ ऽतर शामित्रं करिष्यति महाबलः\nअतिरात्रे महाबाहॊ वितते यज्ञकर्मणि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 44, + "text": "दक्षिणा तव अस्य यज्ञस्य धृष्टद्युम्नः परतापवान\nवैताने कर्मणि तते जातॊ यः कृष्ण पावकात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 45, + "text": "यद अब्रुवम अहं कृष्ण कटुकानि सम पाण्डवान\nपरियार्थं धार्तराष्ट्रस्य तेन तप्ये ऽदय कर्मणा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 46, + "text": "यदा दरक्ष्यसि मां कृष्ण निहतं सव्यसाचिना\nपुनश चितिस तदा चास्य यज्ञस्याथ भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 47, + "text": "दुःशासनस्य रुधिरं यदा पास्यति पाण्डवः\nआनर्दं नर्दतः सम्यक तदा सुत्यं भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 48, + "text": "यदा दरॊणं च भीष्मं च पाञ्चाल्यौ पातयिष्यतः\nतदा यज्ञावसानं तद भविष्यति जनार्दन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 49, + "text": "दुर्यॊधनं यदा हन्ता भीमसेनॊ महाबलः\nतदा समाप्स्यते यज्ञॊ धार्तराष्ट्रस्य माधव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 50, + "text": "सनुषाश च परस्नुषाश चैव धृतराष्ट्रस्य संगताः\nहतेश्वरा हतसुता हतनाथाश च केशव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 51, + "text": "गान्धार्या सह रॊदन्त्यः शवगृध्रकुरराकुले\nस यज्ञे ऽसमिन्न अवभृथॊ भविष्यति जनार्दन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 52, + "text": "विद्या वृद्धा वयॊवृद्धाः कषत्रियाः कषत्रियर्षभ\nवृथा मृत्युं न कुर्वीरंस तवत्कृते मधुसूदन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 53, + "text": "शस्त्रेण निधनं गच्छेत समृद्धं कषत्रमण्डलम\nकुरुक्षेत्रे पुण्यतमे तरैलॊक्यस्यापि केशवन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 54, + "text": "तद अत्र पुण्डरीकाक्ष विधत्स्व यद अभीप्सितम\nयथा कार्त्स्न्येन वार्ष्णेय कषत्रं सवर्गम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 55, + "text": "यावत सथास्यन्ति गिरयः सरितश च जनार्दन\nतावत कीर्तिभवः शब्दः शाश्वतॊ ऽयं भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 56, + "text": "बराह्मणाः कथयिष्यन्ति महाभारतम आहवम\nसमागमेषु वार्ष्णेय कषत्रियाणां यशॊधरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 139, + "shloka": 57, + "text": "समुपानय कौन्तेयं युद्धाय मम केशव\nमन्त्रसंवरणं कुर्वन नित्यम एव परंतप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 140, + "shloka": 1, + "text": "[सम्जय]\nकर्णस्य वचनं शरुत्वा केशवः परवीरहा\nउवाच परहसन वाक्यं समितपूर्वम इदं तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 140, + "shloka": 2, + "text": "अपि तवां न तपेत कर्ण राज्यलाभॊपपादना\nमया दत्तां हि पृथिवीं न परशासितुम इच्छसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 140, + "shloka": 3, + "text": "धरुवॊ जयः पाण्डवानाम इतीदं; न संशयः कश चन विद्यते ऽतर\nजय धवजॊ दृश्यते पाण्डवस्य; समुच्छ्रितॊ वानरराज उग्रः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 140, + "shloka": 4, + "text": "दिव्या मायाविहिता भौवनेन; समुच्छ्रिता इन्द्रकेतुप्रकाशा\nदिव्यानि भूतानि भयावहानि; दृश्यन्ति चैवात्र भयानकानि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 140, + "shloka": 5, + "text": "न सज्जते शैलवनस्पतिभ्य; ऊर्ध्वं तिर्यग यॊजनमात्ररूपः\nशरीमान धवजः कर्ण धनंजयस्य; समुच्छ्रितः पावकतुल्यरूपः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 140, + "shloka": 6, + "text": "यदा दरक्ष्यसि संग्रामे शवेताश्वं कृष्णसारथिम\nऐन्द्रम अस्त्रं विकुर्वाणम उभे चैवाग्निमारुते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 140, + "shloka": 7, + "text": "गाण्डीवस्य च निर्घॊषं विस्फूर्जितम इवाशनेः\nन तदा भविता तरेता न कृतं दवापरं न च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 140, + "shloka": 8, + "text": "यदा दरक्ष्यसि संग्रामे कुन्तीपुत्रं युधिष्ठिरम\nजपहॊमसमायुक्तं सवां रक्षन्तं महाचमूम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 140, + "shloka": 9, + "text": "आदित्यम इव दुर्धर्षं तपन्तं शत्रुवाहिनीम\nन तदा भविता तरेता न कृतं दवापरं न च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 140, + "shloka": 10, + "text": "यदा दरक्ष्यसि संग्रामे भीमसेनं महाबलम\nदुःशासनस्य रुधिरं पीत्वा नृत्यन्तम आहवे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 140, + "shloka": 11, + "text": "परभिन्नम इव मातङ्गं परतिद्विरदघातिनम\nन तदा भविता तरेता न कृतं दवापरं न च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 140, + "shloka": 12, + "text": "यदा दरक्ष्यसि संग्रामे माद्रीपुत्रौ महारथौ\nवाहिनीं धार्तराष्ट्राणां कषॊभयन्तौ गजाव इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 140, + "shloka": 13, + "text": "विगाढे शस्त्रसंपाते परवीर रथा रुजौ\nन तदा भविता तरेता न कृतं दवापरं न च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 140, + "shloka": 14, + "text": "यदा दरक्ष्यसि संग्रामे दरॊणं शांतनवं कृपम\nसुयॊधनं च राजानं सैन्धवं च जयद्रथम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 140, + "shloka": 15, + "text": "युद्धायापततस तूर्णं वारितान सव्यसाचिना\nन तदा भविता तरेता न कृतं दवापरं न च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 140, + "shloka": 16, + "text": "बरूयाः कर्ण इतॊ गत्वा दरॊणं शांतनवं कृपम\nसौम्यॊ ऽयं वर्तते मासः सुप्राप यवसेन्धनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 140, + "shloka": 17, + "text": "पक्वौषधि वनस्फीतः फलवान अल्पमक्षिकः\nनिष्पङ्कॊ रसवत तॊयॊ नात्युष्ण शिशिरः सुखः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 140, + "shloka": 18, + "text": "सप्तमाच चापि दिवसाद अमावास्या भविष्यति\nसंग्रामं यॊजयेत तत्र तां हय आहुः शक्र देवताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 140, + "shloka": 19, + "text": "तथा राज्ञॊ वदेः सर्वान ये युद्धायाभ्युपागताः\nयद वॊ मनीषितं तद वै सर्वं संपादयामि वः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 140, + "shloka": 20, + "text": "राजानॊ राजपुत्राश च दुर्यॊधन वशानुगाः\nपराप्य शस्त्रेण निधनं पराप्स्यन्ति गतिम उत्तमाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nकेशवस्य तु तद वाक्यं कर्णः शरुत्वा हितं शुभम\nअब्रवीद अभिसंपूज्य कृष्णं मधु निषूदनम\nजानन मां हिं महाबाहॊ संमॊहयितुम इच्छसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 2, + "text": "यॊ ऽयं पृथिव्याः कार्त्स्न्येन विनाशः समुपस्थितः\nनिमित्तं तत्र शकुनिर अहं दुःशासनस तथा\nदुर्यॊधनश च नृपतिर धृतराष्ट्र सुतॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 3, + "text": "असंशयम इदं कृष्ण महद युद्धम उपस्थितम\nपाण्डवानां कुरूणां च घॊरं रुधिरकर्दमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 4, + "text": "राजानॊ राजपुत्राश च दुर्यॊधन वशानुगाः\nरणे शस्त्राग्निना दग्धाः पराप्स्यन्ति यमसादनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 5, + "text": "सवप्ना हि बहवॊ घॊरा दृश्यन्ते मधुसूदन\nनिमित्तानि च घॊराणि तथॊत्पाताः सुदारुणाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 6, + "text": "पराजयं धार्तराष्ट्रे विजयं च युधिष्ठिरे\nशंसन्त इव वार्ष्णेय विविधा लॊमहर्षणाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 7, + "text": "पराजापत्यं हि नक्षत्रं गरहस तीक्ष्णॊ महाद्युतिः\nशनैश्चरः पीडयति पीडयन पराणिनॊ ऽधिकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 8, + "text": "कृत्वा चाङ्गारकॊ वक्रं जयेष्ठायां मधुसूदन\nअनुराधां परार्थयते मैत्रं संशमयन्न इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 9, + "text": "नूनं मह भयं कृष्ण कुरूणां समुपस्थितम\nविशेषेण हि वार्ष्णेय चित्रां पीडयते गरहः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 10, + "text": "सॊमस्य लक्ष्म वयावृत्तं राहुर अर्कम उपेष्यति\nदिवश चॊल्काः पतन्त्य एताः सनिर्घाताः सकम्पनाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 11, + "text": "निष्टनन्ति च मातङ्गा मुञ्चन्त्य अस्रूणि वाजिनः\nपानीयं यवसं चापि नाभिनन्दन्ति माधव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 12, + "text": "परादुर्भूतेषु चैतेषु भयम आहुर उपस्थितम\nनिमित्तेषु महाबाहॊ दारुणं पराणिनाशनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 13, + "text": "अल्पे भुक्ते पुरीषं च परभूतम इह दृश्यते\nवाजिनां वारणानां च मनुष्याणां च केशव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 14, + "text": "धार्तराष्ट्रस्य सैन्येषु सर्वेषु मधुसूदन\nपराभवस्य तल लिङ्गम इति पराहुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 15, + "text": "परहृष्टं वाहनं कृष्ण पाण्डवानां परचक्षते\nपरदक्षिणा मृगाश चैव तत तेषां जयलक्षणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 16, + "text": "अपसव्या मृगाः सर्वे धार्तराष्ट्रस्य केशव\nवाचश चाप्य अशरीरिण्यस तत्पराभव लक्षणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 17, + "text": "मयूराः पुष्पशकुना हंसाः सारसचातकाः\nजीवं जीवक संघाश चाप्य अनुगच्छन्ति पाण्डवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 18, + "text": "गृध्राः काका बडाः शयेना यातुधानाः शला वृकाः\nमक्षिकाणां च संघाता अनुगच्छन्ति कौरवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 19, + "text": "धार्तराष्ट्रस्य सैन्येषु भेरीणां नास्ति निस्वनः\nअनाहताः पाण्डवानां नदन्ति पटहाः किल" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 20, + "text": "उदपानाश च नर्दन्ति यथा गॊवृषभास तथा\nधार्तराष्ट्रस्य सैन्येषु तत्पराभव लक्षणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 21, + "text": "मांसशॊणितवर्षं च वृष्टं देवेन माधव\nतथा गन्धर्वनगरं भानुमन्तम उपस्थितम\nसप्राकारं सपरिखं सवप्रं चारुतॊरणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 22, + "text": "कृष्णश च परिघस तत्र भानुम आवृत्य तिष्ठति\nउदयास्तमये संध्ये वेदयानॊ महद भयम\nएका सृग वाशते घॊरं तत्पराभव लक्षणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 23, + "text": "कृष्ण गरीवाश च शकुना कम्बमाना भयानकाः\nसंध्याम अभिमुखा यान्ति तत्पराभव लक्षणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 24, + "text": "बराह्मणान परथमं दवेष्टि गुरूंश च मधुसूदन\nभृत्यान भक्तिमतश चापि तत्पराभव लक्षणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 25, + "text": "पूर्वा दिग लॊहिताकारा शस्त्रवर्णा च दक्षिणा\nआमपात्रप्रतीकाशा पश्चिमा मधुसूदन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 26, + "text": "परदीप्ताश च दिशः सर्वा धार्तराष्ट्रस्य माधव\nमहद भयं वेदयन्ति तस्मिन्न उत्पातलक्षणे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 27, + "text": "सहस्रपादं परासादं सवप्नान्ते सम युधिष्ठिरः\nअधिरॊहन मया दृष्टः सह भरातृभिर अच्युत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 28, + "text": "शवेतॊष्णीषाश च दृश्यन्ते सर्वे ते शुक्लवाससः\nआसनानि च शुभ्राणि सर्वेषाम उपलक्षये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 29, + "text": "तव चापि मया कृष्ण सवप्नान्ते रुधिराविला\nआन्त्रेण पृथिवी दृष्टा परिक्षिप्ता जनार्दन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 30, + "text": "अस्थि संचयम आरूढश चामितौजा युधिष्ठिरः\nसुवर्णपात्र्यां संहृष्टॊ भुक्तवान घृतपायसम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 31, + "text": "युधिष्ठिरॊ मया दृष्टॊ गरसमानॊ वसुंधराम\nतवया दत्ताम इमां वयक्तं भॊक्ष्यते स वसुंधराम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 32, + "text": "उच्चं पर्वतम आरूढॊ भीमकर्मा वृकॊदरः\nगदापाणिर नरव्याघ्रॊ वीक्षन्न इव महीम इमाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 33, + "text": "कषपयिष्यति नः सर्वान स सुव्यक्तं महारणे\nविदितं मे हृषीकेश यतॊ धर्मस ततॊ जयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 34, + "text": "पाण्डुरं गमम आरूढॊ गाण्डीवी सधनंजयः\nतवया सार्धं हृषीकेश शरिया परमया जवलन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 35, + "text": "यूयं सर्वान वधिष्यध्वं तत्र मे नास्ति संशयः\nपार्थिवान समरे कृष्ण दुर्यॊधन पुरॊगमान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 36, + "text": "नकुलः सहदेवश च सात्यकिश च महारथः\nशुद्धकेयूर कण्ठत्राः शुक्लमाल्याम्बरावृताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 37, + "text": "अधिरूढा नरव्याघ्रा नरवाहनम उत्तमम\nतरय एते महामात्राः पाण्डुरच छत्रवाससः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 38, + "text": "शवेतॊष्णीषाश च दृश्यन्ते तरय एव जनार्दन\nधार्तराष्ट्रस्य सैन्येषु तान्विजानीहि केशव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 39, + "text": "अश्वत्थामा कृपश चैव कृतवर्मा च सात्वतः\nरक्तॊष्णीषाश च दृश्यन्ते सर्वे माधव पार्थिवाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 40, + "text": "उष्ट्रयुक्तं समारूढौ भीष्मद्रॊणौ जनार्दन\nमया सार्धं महाबाहॊ धार्तराष्ट्रेण चाभिभॊ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 41, + "text": "अगस्त्यशास्तां च दिशं परयाताः सम जनार्दन\nअचिरेणैव कालेन पराप्स्यामॊ यमसादनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 42, + "text": "अहं चान्ये च राजानॊ यच च तत कषत्रमण्डलम\nगाण्डीवाग्निं परवेक्ष्याम इति मे नास्ति संशयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 43, + "text": "उपस्थित विनाशेयं नूनम अद्य वसुंधरा\nतथा हि मे वचः कर्ण नॊपैति हृदयं तव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 44, + "text": "सर्वेषां तात भूतानां विनाशे समुपस्थिते\nअनयॊ नयसंकाशॊ हृदयान नापसर्पति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 45, + "text": "अपि तवा कृष्ण पश्याम जीवन्तॊ ऽसमान महारणात\nसमुत्तीर्णा महाबाहॊ वीर कषयविनाशनात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 46, + "text": "अथ वा संगमः कृष्ण सवर्गे नॊ भविता धरुवम\nतत्रेदानीं समेष्यामः पुनः सार्धं तवयानघ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 47, + "text": "इत्य उक्त्वा माधवं कर्णः परिष्वज्य च पीडितम\nविसर्जितः केशवेन रथॊपस्थाद अवातरत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 48, + "text": "ततः सवरथम आस्थाय जाम्बूनदविभूषितम\nसहास्माभिर निववृते राध्येयॊ दीनमानसः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 141, + "shloka": 49, + "text": "ततः शीघ्रतरं परायात केशवः सह सात्यकिः\nपुनर उच्चारयन वाणीं याहि याहीति सारथिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nअसिद्धानुनये कृष्णे कुरुभ्यः पाण्डवान गते\nअभिगम्य पृथां कषत्ता शनैः शॊचन्न इवाब्रवित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 2, + "text": "जानासि मे जीवपुत्रे भावं नित्यम अनुग्रहे\nकरॊशतॊ न च गृह्णीते वचनं मे सुयॊधनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 3, + "text": "उपपन्नॊ हय असौ राजा चेदिपाञ्चालकेकयैः\nभीमार्जुनाभ्यां कृष्णेन युयुधान यमैर अपि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 4, + "text": "उपप्लव्ये निविष्टॊ ऽपि धर्मम एव युधिष्ठिरः\nकाङ्क्षते जञातिसौहार्दाद बलवान दुर्बलॊ यथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 5, + "text": "राजा तु धृतराष्ट्रॊ ऽयं वयॊवृद्धॊ न शाम्यति\nमत्तः पुत्र मदेनैव विधर्मे पथि वर्तते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 6, + "text": "जयद्रथस्य कर्णस्य तथा दुःशासनस्य च\nसौबलस्य च दुर्बुद्ध्या मिथॊ भेदः परवर्तते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 7, + "text": "अधर्मेण हि धर्मिष्ठं हृतं वै राज्यम ईदृशम\nयेषां तेषाम अयं धर्मः सानुबन्धॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 8, + "text": "हरियमाणे बलाद धर्मे कुरुभिः कॊ न संज्वरेत\nअसाम्ना केशवे याते समुद्यॊक्ष्यन्ति पाण्डवाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 9, + "text": "ततः कुरूणाम अनयॊ भविता वीर नाशनः\nचिन्तयन न लभे निद्राम अहःसु च निशासु च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 10, + "text": "शरुत्वा तु कुन्ती तद वाक्यम अर्थकामेन भाषितम\nअनिष्टनन्ती दुःखार्ता मनसा विममर्श ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 11, + "text": "धिग अस्त्व अर्थं यत्कृते ऽयं महाञ जञातिवधे कषयः\nवर्त्स्यते सुहृदां हय एषां युद्धे ऽसमिन वै पराभवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 12, + "text": "पाण्डवाश चेदिपाञ्चाला यादवाश च समागताः\nभारतैर यदि यॊत्स्यन्ति किं नु दुःखम अतः परम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 13, + "text": "पश्ये दॊषं धरुवं युद्धे तथा युद्धे पराभवम\nअधनस्य मृतं शरेयॊ न हि जञातिक्षये जयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 14, + "text": "पितामहः शांतनव आचार्यश च युधां पतिः\nकर्णश च धार्तराष्ट्रार्थं वर्धयन्ति भयं मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 15, + "text": "नाचार्यः कामवाञ शिष्यैर दरॊणॊ युध्येत जातुचित\nपाण्डवेषु कथं हार्दं कुर्यान न च पितामहः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 16, + "text": "अयं तव एकॊ वृथा दृष्टिर धार्तराष्ट्रस्य दुर्मतेः\nमॊहानुवर्ती सततं पापॊ दवेष्टि च पाण्डवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 17, + "text": "महत्य अनर्थे निर्बन्धी बलवांश च विशेषतः\nकर्णः सदा पाण्डवानां तन मे दहति सांप्रतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 18, + "text": "आशंसे तव अद्य कर्णस्य मनॊ ऽहं पाण्डवान परति\nपरसादयितुम आसाद्य दर्शयन्ती यथातथम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 19, + "text": "तॊषितॊ भवगान यत्र दुर्वासा मे वरं ददौ\nआह्वानं देव संयुक्तं वसन्त्याः पितृवेश्मनि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 20, + "text": "साहम अन्तःपुरे राज्ञः कुन्तिभॊजपुरस्कृता\nचिन्तयन्ती बहुविधं हृदयेन विदूयता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 21, + "text": "बलाबलं च मन्त्राणां बराह्मणस्य च वाग्बलम\nसत्रीभावाद बालभावाच च निन्तयन्ती पुनः पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 22, + "text": "धात्र्या विश्रब्धया गुप्ता सखीजनवृता तदा\nदॊषं परिहरन्ती च पितुश चारित्ररक्षिणी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 23, + "text": "कथं नु सुकृतं मे सयान नापराधवती कथम\nभवेयम इति संचिन्त्य बराह्मणं तं नमस्य च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 24, + "text": "कौतूहलात तु तं लब्ध्वा बालिश्याद आचरं तदा\nकन्या सती देवम अर्कम आसादयम अहं ततः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 25, + "text": "यॊ ऽसौ कानीन गर्भॊ मे पुत्रवत परिवर्तितः\nकस्मान न कुर्याद वचनं पथ्यं भरातृहितं तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 26, + "text": "इति कुन्ती विनिश्चित्य कार्यं निश्चितम उत्तमम\nकार्यार्थम अभिनिर्याय ययौ भागीरथीं परति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 27, + "text": "आत्मजस्य ततस तस्य घृणिनः सत्यसङ्गिनः\nगङ्गातीरे पृथाशृण्वद उपाध्ययन निस्वनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 28, + "text": "पराङ्मुखस्यॊर्ध्व बाहॊः सा पर्यतिष्ठत पृष्ठतः\nजप्यावसानं कार्यार्थं परतीक्षन्ती तपस्विनी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 29, + "text": "अतिष्ठत सूर्यतापार्ता कर्णस्यॊत्तर वाससि\nकौरव्य पत्नी वार्ष्णेयी पद्ममालेव शुष्यती" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 142, + "shloka": 30, + "text": "आ पृष्ठतापाज जप्त्वा स परिवृत्य यतव्रतः\nदृष्ट्वा कुन्तीम उपातिष्ठद अभिवाद्य कृताञ्जलिः\nयथान्यायं महातेजा मानी धर्मभृतां वरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 143, + "shloka": 1, + "text": "[कर्ण]\nराधेयॊ ऽहम आधिरथिः कर्णस तवाम अभिवादये\nपराप्ता किमर्थं बवती बरूहि किं करवाणि ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 143, + "shloka": 2, + "text": "कौन्तेयस तवं न राधेयॊ न तवाधिरथः पिता\nनासि सूत कुले जातः कर्ण तद विद्धि मे वचः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 143, + "shloka": 3, + "text": "कानीनस तवं मया जातः पूर्वजः कुक्षिणा धृतः\nकुन्तिभॊजस्य भवने पार्थस तवम असि पुत्रक" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 143, + "shloka": 4, + "text": "परकाशकर्मा तपनॊ यॊ ऽयं देवॊ विरॊचनः\nअजीजनत तवां मय्य एष कर्ण शस्त्रभृतां वरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 143, + "shloka": 5, + "text": "कुण्डली बद्धकवचॊ देवगर्भः शरिया वृतः\nजातस तवम असि दुर्धर्ष मया पुत्र पितुर गृहे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 143, + "shloka": 6, + "text": "स तवं भरातॄन असंबुद्ध्वा मॊहाद यद उपसेवसे\nधार्तराष्ट्रान न तद युक्तं तवयि पुत्र विशेषतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 143, + "shloka": 7, + "text": "एवद धर्मफलं पुत्र नराणां धर्मनिश्चये\nयत तुष्यन्त्य अस्य पितरॊ माता चाप्य एकदर्शिनी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 143, + "shloka": 8, + "text": "अर्जुनेनार्जितां पूर्वं हृतां लॊभाद असाधुभिः\nआच्छिद्य धार्तराष्ट्रेभ्यॊ भुङ्क्ष्व यौधिष्ठिरीं शरियम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 143, + "shloka": 9, + "text": "अद्य पश्यन्तु कुरवः कर्णार्जुन समागमम\nसौभ्रात्रेण तद आलक्ष्य संनमन्ताम असाधवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 143, + "shloka": 10, + "text": "कर्णार्जुनौ वै भवतां यथा राम जनार्दनौ\nअसाध्यं कुं नु लॊके सयाद युवयॊः सहितात्मनॊः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 143, + "shloka": 11, + "text": "कर्ण शॊभिष्यसे नूनं पञ्चभिर भरातृभिर वृतः\nवेदैः परिवृतॊ बरह्मा यथा वेदाङ्गपञ्चमैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 143, + "shloka": 12, + "text": "उपपन्नॊ गुणैः शरेष्ठॊ जयेष्ठः शरेष्ठेषु बन्धुषु\nसूतपुत्रेति मा शब्दः पार्थस तवम असि वीर्यवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 144, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततः सूर्यान निश्चरितां कर्णः शुश्राव भारतीम\nदुरत्ययां परणयिनीं पितृवद भास्करेरिताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 144, + "shloka": 2, + "text": "सत्यम आह पृथा वाक्यं कर्ण मातृवचः कुरु\nशरेयस ते सयान नरव्याघ्र सर्वम आचरतस तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 144, + "shloka": 3, + "text": "एवम उक्तस्य मात्रा च सवयं पित्रा च भानुना\nचचाल नैव कर्णस्य मतिः सत्यधृतेस तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 144, + "shloka": 4, + "text": "न ते न शरद्दधे वाक्यं कषत्रिये भाषितं तवया\nधर्मद्वारं ममैतत सयान नियॊग करणं तव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 144, + "shloka": 5, + "text": "अकरॊन मयि यत पापं भवती सुमहात्ययम\nअवकीर्णॊ ऽसमि ते तेन तद यशः कीर्तिनाशनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 144, + "shloka": 6, + "text": "अहं च कषत्रियॊ जातॊ न पराप्तः कषत्रसत्क्रियाम\nतवत्कृते किं नु पापीयः शत्रुः कुर्यान ममाहितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 144, + "shloka": 7, + "text": "करिया काले तव अनुक्रॊशम अकृत्वा तवम इमं मम\nहीनसंस्कार समयम अद्य मां समचूचुदः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 144, + "shloka": 8, + "text": "न वै मम हितं पूर्वं मातृवच चेष्टितं तवया\nसा मां संबॊधयस्य अद्य केवलात्म हितैषिणी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 144, + "shloka": 9, + "text": "कृष्णेन सहितात कॊ वै न वयथेत धनंजयात\nकॊ ऽदय भीतं न मां विद्यात पार्थानां समितिं गतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 144, + "shloka": 10, + "text": "अभ्राता विदितः पूर्वं युद्धकाले परकाशितः\nपाण्डवान यदि गच्छामि किं मां कषत्रं वदिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 144, + "shloka": 11, + "text": "सर्वकामैः संविभक्तः पूजितश च सदा भृशम\nअहं वै धार्तराष्ट्राणां कुर्यां तद अफलं कथम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 144, + "shloka": 12, + "text": "उपनह्य परैर वैरं ये मां नित्यम उपासते\nनमस्कुर्वन्ति च सदा वसवॊ वासवं यथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 144, + "shloka": 13, + "text": "मम पराणेन ये शत्रूञ शक्ताः परतिसमासितुम\nमन्यन्ते ऽदय कथं तेषाम अहं भिन्द्यां मनॊरथम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 144, + "shloka": 14, + "text": "मया पलवेन संग्रामं तितीर्षन्ति दुरत्ययम\nअपारे पारकामा ये तयजेयं तान अहं कथम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 144, + "shloka": 15, + "text": "अयं हि कालः संप्राप्तॊ धार्तराष्ट्रॊपजीविनाम\nनिर्वेष्टव्यं मया तत्र पराणान अपरिरक्षता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 144, + "shloka": 16, + "text": "कृतार्थाः सुभृता ये हि कृत्यकाल उपस्थिते\nअनवेक्ष्य कृतं पापा विकुर्वन्त्य अनवस्थिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 144, + "shloka": 17, + "text": "राजकिल्बिषिणां तेषां भर्तृपिण्डापहारिणाम\nनैवायं न परॊ लॊकॊ विद्यते पापकर्मणाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 144, + "shloka": 18, + "text": "धृतराष्ट्रस्य पुत्राणाम अर्थे यॊत्स्यामि ते सुतैः\nबलं च शक्तिं चास्थाय न वै तवय्य अनृतं वदे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 144, + "shloka": 19, + "text": "आनृशंस्यम अथॊ वृत्तं रक्षन सत्पुरुषॊचितम\nअतॊ ऽरथकरम अप्य एतन न करॊम्य अद्य ते वचः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 144, + "shloka": 20, + "text": "न तु ते ऽयं समारम्भॊ मयि मॊघॊ भविष्यति\nवध्यान विषह्यान संग्रामे न हनिष्यामि ते सुतान\nयुधिष्ठिरं च भीमं च यमौ चैवार्जुनाद ऋते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 144, + "shloka": 21, + "text": "अर्जुनेन समं युद्धं मम यौधिष्ठिरे बले\nअर्जुनं हि निहन्त्य आजौ संप्राप्तं सयात फलं मया\nयशसा चापि युज्येयं निहतः सव्यसाचिना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 144, + "shloka": 22, + "text": "न ते जातु नशिष्यन्ति पुत्राः पञ्च यशस्विनि\nनिरर्जुनाः सकर्णा वा सार्जुना व हते मयि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 144, + "shloka": 23, + "text": "इति कर्णवचः शरुत्वा कुन्ती दुःखात परवेपती\nउवाच पुत्रम आश्लिष्य कर्णं धैर्याद अकम्पितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 144, + "shloka": 24, + "text": "एवं वै भाव्यम एतेन कषयं यास्यन्ति कौरवः\nयथा तवं भाषसे कर्ण दैवं तु बलवत्तरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 144, + "shloka": 25, + "text": "तवया चतुर्णां भरातॄणाम अभयं शत्रुकर्शन\nदत्तं तत परतिजानीहि संगर परतिमॊचनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 144, + "shloka": 26, + "text": "अनामयं सवस्ति चेति पृथाथॊ कर्णम अब्रवी\nतां कर्णॊ ऽभयवदत परीतस ततस तौ जग्मतुः पृथक" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nआगम्य हास्तिनपुराद उपप्लव्यम अरिंदमः\nपाण्डवानां यथावृत्तं केशवः सर्वम उक्तवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 2, + "text": "संभाष्य सुचिरं कालं मन्त्रयित्वा पुनः पुनः\nसवम एवावसथं शौरिर विश्रामार्थं जगाम ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 3, + "text": "विसृज्य सर्वान नृपतीन विराट परमुखांस तदा\nपाण्डवा भरातरः पञ्च भानाव अस्तं गते सति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 4, + "text": "संध्याम उपास्य धयायन्तस तम एव गतमानसाः\nआनाय्य कृष्णं दाशार्हं पुनर मन्त्रम अमन्त्रयन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 5, + "text": "तवया नागपुरं गत्वा सभायां धृतराष्ट्रजः\nकिम उक्तः पुण्डरीकाक्ष तन नः शंसितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 6, + "text": "मया नागपुरं गत्वा सभायां धृतराष्ट्रजः\nतथ्यं पथ्यं हितं चॊक्तॊ न च गृह्णाति दुर्मतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 7, + "text": "तस्मिन्न उत्पथम आपन्ने कुरुवृद्धः पितामहः\nकिम उक्तवान हृषीकेश दुर्यॊधनम अमर्षणम\nआचार्यॊ वा महाबाहॊ भारद्वाजः किम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 8, + "text": "पिता यवीयान अस्माकं कषत्ता धर्मभृतां वरः\nपुत्रशॊकाभिसंतप्तः किम आह धृतराष्ट्रजम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 9, + "text": "किं च सर्वे नृपतयः सभायां ये समासते\nउक्तवन्तॊ यथातत्त्वं तद बरूहि तवं जनार्दन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 10, + "text": "उक्तवान हि भवान सर्वं वचनं कुरुमुख्ययॊः\nकामलॊभाभिभूतस्य मन्दस्य पराज्ञमानिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 11, + "text": "अप्रियं हृदये मह्यं तन न तिष्ठति केशव\nतेषां वाक्यानि गॊविन्द शरॊतुम इच्छाम्य अहं विभॊ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 12, + "text": "यथा च नाभिपद्येत कालस तात तथा कुरु\nभवान हि नॊ गतिः कृष्ण भवान नाथॊ भवान गुरुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 13, + "text": "शृणु राजन यथा वाक्यम उक्तॊ राजा सुयॊधनः\nमध्ये कुरूणां राजेन्द्र सभायां तन निबॊध मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 14, + "text": "मया वै शराविते वाक्ये जहास धृतराष्ट्रजः\nअथ भीष्मः सुसंक्रुद्ध इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 15, + "text": "दुर्यॊधन निबॊधेदं कुलार्थे यद बरवीमि ते\nतच छरुत्वा राजशार्दूल सवकुलस्य हितं कुरु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 16, + "text": "मम तात पिता राजञ शंतनुर लॊकविश्रुतः\nतस्याहम एक एवासं पुत्रः पुत्रवतां वरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 17, + "text": "तस्य बुद्धिः समुत्पन्ना दवितीयः सयात कथं सुतः\nएकपुत्रम अपुत्रं वै परवदन्ति मनीषिणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 18, + "text": "न चॊच्छेदं कुलं यायाद विस्तीर्येत कथं यशः\nतस्याहम ईप्सितं बुद्ध्वा कालीं मातरम आवहम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 19, + "text": "परतिज्ञां कुष्करां कृत्वा पितुर अर्थे कुलस्य च\nअराजा चॊर्ध्वरेताश च यथा सुविदितं तव\nपरतीतॊ निवसाम्य एष परतिज्ञाम अनुपालयन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 20, + "text": "तस्यां जज्ञे महाबाहुः शरीमान कुरुकुलॊद्वहः\nविचित्रवीर्यॊ धर्मात्मा कनीयान मम पार्थिवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 21, + "text": "सवर्याते ऽहं पितरि तं सवराज्ये संन्यवेशयम\nविचित्रवीर्यं राजानं भृत्यॊ भूत्वा हय अधश चरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 22, + "text": "तस्याहं सदृशान दारान राजेन्द्र समुदावहम\nजित्वा पार्थिव संघातम अपि ते बहुशः शरुतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ रामेण समरे दवन्द्वयुद्धम उपागमम\nस हि राम भयाद एभिर नागरैर विप्रवासितः\nदारेष्व अतिप्रसक्तश च यक्ष्माणं समपद्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 24, + "text": "यदा तव अराजके राष्ट्रे न ववर्ष सुरेश्वरः\nतदाभ्यधावन माम एव परजाः कषुद्भयपीडिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 25, + "text": "उपक्षीणाः परजाः सर्वा राजा भव भवाय नः\nईतयॊ नुद भद्रं ते शंतनॊः कुलवर्धन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 26, + "text": "पीड्यन्ते ते परजाः सर्वा वयाधिभिर भृशदारुणैः\nअल्पावशिष्टा गाङ्गेय ताः परित्रातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 27, + "text": "वयाधीन परणुद्य वीर तवं परजा धर्मेण पालय\nतवयि जीवति मा राष्ट्रं विनाशम उपगच्छतु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 28, + "text": "परजानां करॊशतीनां वै नैवाक्षुभ्यत मे मनः\nपरतिज्ञां रक्षमाणस्य सद्वृत्तं समरतस तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 29, + "text": "ततः पौरा महाराज माता काली च मे शुभा\nभृत्याः पुरॊहिताचार्या बराह्मणाश च बहुश्रुताः\nमाम ऊचुर भृशसंतप्ता भव राजेति संततम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 30, + "text": "परतीप रक्षितं राष्ट्रं तवां पराप्य विनशिष्यति\nस तवम अस्मद्धितार्थं वै राजा भव महामते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 31, + "text": "इत्य उक्तः पराञ्जलिर भूत्वा दुःखितॊ भृशम आतुरः\nतेभ्यॊ नयवेदयं पुत्र परतिज्ञां पितृगौरवात\nऊर्ध्वरेता हय अराजा च कुलस्यार्थे पुनः पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ ऽहं पराञ्जलिर भूत्वा मातरं संप्रसादयम\nनाम्ब शंतनुना जातः कौरवं वंशम उद्वहन\nपरतिज्ञां वितथां कुर्याम इति राजन पुनः पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 33, + "text": "विशेषतस तवदर्थं च धुरि मा मां नियॊजय\nअहं परेष्यश च दासश च तवाम्ब सुत वत्सले" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 34, + "text": "एवं ताम अनुनीयाहं मातरं जनम एव च\nअयाचं भरातृदारेषु तदा वयासं महामुनिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 35, + "text": "सह मात्रा महाराज परसाद्य तम ऋषिं तदा\nअपत्यार्थम अयाचं वै परसादं कृतवांश च सः\nतरीन सपुत्रान अजनयत तदा भरतसत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 36, + "text": "अन्धः करण हीनेति न वै राजा पिता तव\nराजा तु पाण्डुर अभवन महात्मा लॊकविश्रुतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 37, + "text": "स राजा तस्य ते पुत्राः पितुर दायाद्य हारिणः\nमा तात कलहं कार्षी राज्यस्यार्धं परदीयताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 38, + "text": "मयि जीवति राज्यं कः संप्रशासेत पुमान इह\nमावमंस्था वचॊ मह्यं शमम इच्छामि वः सदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 39, + "text": "न विशेषॊ ऽसति मे पुत्र तवयि तेषु च पार्थिव\nमतम एतत पितुस तुभ्यं गान्धार्याविदुरस्य च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 145, + "shloka": 40, + "text": "शरॊतव्यं यदि वृद्धानां मातिशङ्कीर वचॊ मम\nनाशयिष्यसि मा सर्वम आत्मानं पृथिवीं तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 1, + "text": "[वासु]\nभीष्मेणॊक्ते ततॊ दरॊणॊ दुर्यॊधनम अभाषत\nमध्ये नृपाणां भद्रं ते वचनं वचनक्षमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 2, + "text": "पातीपः शंतनुस तात कुरस्यार्थे यथॊत्थितः\nतथा देवव्रतॊ भीष्मः कुलस्यार्थे सथितॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 3, + "text": "ततः पाण्डुर नरपतिः सत्यसंधॊ जितेन्द्रियः\nराजा कुरूणां धर्मात्मा सुव्रतः सुसमाहितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 4, + "text": "जयेष्ठाय राज्यम अददाद धृतराष्ट्राय धीमते\nयवीयसस तथा कषत्तुः कुरुवंशविवर्धनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 5, + "text": "ततः सिंहासने राजन सथापयित्वैनम अच्युतम\nवनं जगाम कौरव्यॊ भार्याभ्यां सहितॊ ऽनघ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 6, + "text": "नीचैः सथित्वा तु विदुर उपास्ते सम विनीतवत\nपरेष्यवत पुरुषव्याघ्रॊ वालव्यजनम उत्क्षिपन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 7, + "text": "ततः सर्वाः परजास तात धृतराष्ट्रं जनेश्वरम\nअन्वपद्यन्त विधिवद यथा पाण्डुं नराधिपम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 8, + "text": "विसृज्य धृतराष्ट्राय राज्यं स विदुराय च\nचचार पृथिवीं पाण्डुः सर्वां परपुरंजयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 9, + "text": "कॊशसंजनने दाने भृत्यानां चान्ववेक्षणे\nभरणे चैव सर्वस्य विदुरः सत्यसंगरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 10, + "text": "संधिविघ्रह संयुक्तॊ राज्ञः संवाहन करियाः\nअवैक्षत महातेजा भीष्मः परपुरंजयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 11, + "text": "सिंहासनस्थॊ नृपतिर धृतराष्ट्रॊ महाबलः\nअन्वास्यमानः सततं विदुरेण महात्मना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 12, + "text": "कथं तस्य कुले जातः कुलभेदं वयवस्यसि\nसंभूय भरातृभिः सार्धं भुङ्क्ष्व भॊगाञ जनाधिप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 13, + "text": "बरवीम्य अहं न कार्पण्यान नार्थहेतॊः कथं चन\nभीष्मेण दत्तम अश्नामि न तवया राजसत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 14, + "text": "नाहं तवत्तॊ ऽभिकाङ्क्षिष्ये वृत्त्युपायं जनाधिप\nयतॊ भीष्मस ततॊ दरॊणॊ यद भीष्मस तव आह तत कुरु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 15, + "text": "दीयतां पाण्डुपुत्रेभ्यॊ राज्यार्धम अरिकर्शन\nसमम आचार्यकं तात तव तेषां च मे सदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 16, + "text": "अश्वथामा यथा मह्यं तथा शवेतहयॊ मम\nबहुना किं परलापेन यतॊ धर्मस ततॊ जयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 17, + "text": "एवम उक्ते महाराज दरॊणेनामिततेजसा\nवयाजहार ततॊ वाक्यं विदुरः सत्यसंगरः\nपितुर वदनम अन्वीक्ष्य परिवृत्य च धर्मवित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 18, + "text": "देवव्रत निबॊधेदं वचनं मम भाषतः\nपरनष्टः कौरवॊ वंशस तवयायं पुनर उद्धृतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 19, + "text": "तन मे विलपमानस्य वचनं समुपेक्षसे\nकॊ ऽयं दुर्यॊधनॊ नाम कुले ऽसमिन कुलपांसनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 20, + "text": "यस्य लॊभाभिभूतस्य मतिं समनुवर्तसे\nअनार्यस्याकृतज्ञस्य लॊभॊपहतचेतसः\nअतिक्रामति यः शास्त्रं पितुर धर्मार्थदर्शिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 21, + "text": "एते नश्यन्ति कुरवॊ दुर्यॊधनकृतेन वै\nयथा ते न परणश्येयुर महाराज तथा कुरु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 22, + "text": "मां चैव धृतराष्ट्रं च पूर्वम एव महाद्युते\nचित्रकार इवालेख्यं कृत्वा मा सम विनाशय\nपरजापतिः परजाः सृष्ट्वा यथा संहरते तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 23, + "text": "नॊपेक्षस्व महाबाहॊ पश्यमानः कुलक्षयम\nअथ ते ऽदय मतिर नष्टा विनाशे परत्युपस्थिते\nवनं गच्छ मया सार्धं धृतराष्ट्रेण चैव ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 24, + "text": "बद्ध्वा वा निकृतिप्रज्ञं धार्तराष्ट्रं सुदुर्मतिम\nसाध्व इदं राज्यम अद्यास्तु पाण्डवैर अभिरक्षितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 25, + "text": "परसीद राजशार्दूल विनाशॊ दृश्यते महान\nपाण्डवानां कुरूणां च राज्ञां चामिततेजसाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 26, + "text": "विररामैवम उक्त्वा तु विदुरॊ दीनमानसः\nपरध्यायमानः स तदा निःश्वसंश च पुनः पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 27, + "text": "ततॊ ऽथ राज्ञः सुबलस्य पुत्री; धर्मार्थयुक्तं कुलनाश भीता\nदुर्यॊधनं पापमतिं नृशंसं; राज्ञां समक्षं सुतम आह कॊपात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 28, + "text": "ये पार्थिवा राजसभां परविष्टा; बरह्मर्षयॊ ये च सभासदॊ ऽनये\nशृण्वन्तु वक्ष्यामि तवापराधं; पापस्य सामात्यपरिच्छदस्य" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 29, + "text": "राज्यं कुरूणाम अनुपूर्व भॊग्यं; करमागतॊ नः कुलधर्म एषः\nतवं पापबुद्धे ऽतिनृशंस कर्मन; राज्यं कुरूणाम अनयाद विहंसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 30, + "text": "राज्ये सथितॊ धृतराष्ट्रॊ मनीषी; तस्यानुगॊ विदुरॊ दीर्घदर्शी\nएताव अतिक्रम्य कथं नृपत्वं; दुर्यॊधन परार्थयसे ऽदय मॊहात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 31, + "text": "राजा च कषत्ता च महानुभावौ; भीष्मे सथिते परवन्तौ भवेताम\nअयं तु धर्मज्ञतया महात्मा; न राज्यकामॊ नृपरॊ नदीजः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 32, + "text": "राज्यं तु पाण्डॊर इदम अप्रधृष्यं; तस्याद्य पुत्राः परभवन्ति नान्ये\nराज्यं तद एतन निखिलं पाण्डवानां; पैतामहं पुत्रपौत्रानुगामि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 33, + "text": "यद वै बरूते कुरुमुख्यॊ महात्मा; देवव्रतः सत्यसंधॊ मनीषी\nसर्वं तद अस्माभिर अहत्य धर्मं; गराह्यं सवधर्मं परिपालयद्भिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 34, + "text": "अनुज्ञया चाथ महाव्रतस्य; बरूयान नृपॊ यद विदुरस तथैव\nकार्यं भवेत तत सुहृद्भिर नियुज्य; धर्मं पुरस्कृत्य सुदीर्घ कालम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 146, + "shloka": 35, + "text": "नयायागतं राज्यम इदं कुरूणां; युधिष्ठिरः शास्तु वै धर्मपुत्रः\nपरचॊदितॊ धृतराष्ट्रेण राज्ञा; पुरस्कृतः शांतनवेन चैव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 1, + "text": "[वासु]\nएवम उक्ते तु गान्धार्या धृतराष्ट्रॊ जनेश्वरः\nदुर्यॊधनम उवाचेदं नृपमध्ये जनाधिप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 2, + "text": "दुर्यॊधन निबॊधेदं यद वां वक्ष्यामि पुत्रक\nतथा तत कुरु भद्रं ते यद्य अस्ति पितृगौरवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 3, + "text": "सॊमः परजापतिः पूर्वं कुरूणां वंशवर्धनः\nसॊमाद बभूव षष्ठॊ वै ययातिर नहुषात्मजः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 4, + "text": "तस्य पुत्रा बभूवुश च पञ्च राजर्षिसत्तमाः\nतेषां यदुर महातेजा जयेष्ठः समभवत परभुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 5, + "text": "पूरुर यवीयांश च ततॊ यॊ ऽसमाकं वंशवर्धनः\nशर्मिष्ठायाः संप्रसूतॊ दुहितुर वृषपर्वणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 6, + "text": "यदुश च भरतश्रेष्ठ देव यान्याः सुतॊ ऽभवत\nदौहित्रस तात शुक्रस्य काव्यस्यामित तेजसः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 7, + "text": "यादवानां कुलकरॊ बलवान वीर्यसंमतः\nअवमेने स तु कषत्रं दर्पपूर्णः सुमन्दधीः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 8, + "text": "न चातिष्ठत पितुः शास्त्रे बलदर्प विमॊहितः\nअवमेने च पितरं भरातॄंश चाप्य अपराजितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 9, + "text": "पृथिव्यां चतुरन्तायां यदुर एवाभवद बली\nवशे कृत्वा स नृपतीन अवसन नागसाह्वये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 10, + "text": "तं पिता परमक्रुद्धॊ ययातिर नहुषात्मजः\nशशाप पुत्रं गान्धारे राज्या च वयपरॊपयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 11, + "text": "य चैनम अन्ववर्तन्त भरातरॊ बलदर्पितम\nशशाप तान अपि करुद्धॊ ययातिस तनयान अथ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 12, + "text": "यवीयांसं ततः पूरुं पुत्रं सववशवर्तिनम\nराज्ये निवेशयाम आस विधेयं नृपसत्तमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 13, + "text": "एवं जयेष्ठॊ ऽपय अथॊत्सिक्तॊ न राज्यम अभिजायते\nयवीयांसॊ ऽभिजायन्ते राज्यं वृद्धॊपसेवया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 14, + "text": "तथैव सर्वधर्मज्ञः पितुर मम पितामहः\nपरतीपः पृथिवीपालस तरिषु लॊकेषु विश्रुतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 15, + "text": "तस्य पार्थिव सिंहस्य राज्यं धर्मेण शासतः\nतरयः परजज्ञिरे पुत्रा देवकल्पा यशस्विनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 16, + "text": "देवापिर अभवज जयेष्ठॊ बाह्लीकस तदनन्तरम\nतृतीयः शंतनुस तात धृतिमान मे पितामहः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 17, + "text": "देवापिस तु महातेजास तवग दॊषी राजसत्तमः\nधार्मिकः सत्यवादी च पितुः शुश्रूषणे रतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 18, + "text": "पौरजानपदानां च संमतः साधु सत्कृतः\nसर्वेषां बालवृद्धानां देवापिर हृदयंगमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 19, + "text": "पराज्ञश च सत्यसंधश च सर्वभूतहिते रतः\nवर्तमानः पितुः शास्त्रे बराह्मणानां तथैव च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 20, + "text": "बाह्लीकस्य परियॊ भराता शंतनॊश च महात्मनः\nसौभ्रात्रं च परं तेषां सहितानां महात्मनाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 21, + "text": "अथ कालस्य पर्याये वृद्धॊ नृपतिसत्तमः\nसंभारान अभिषेकार्थं कारयाम आस शास्त्रतः\nमङ्गलानि च सर्वाणि कारयाम आस चाभिभूः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 22, + "text": "तं बराह्मणाश च वृद्धाश च पौरजानपदैः सह\nसर्वे निवारयाम आसुर देवापेर अभिषेचनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 23, + "text": "स तच छरुत्वा तु नृपतिर अभिषेकनिवारणम\nअश्रुकण्ठॊ ऽभवद राजा पर्यशॊचत चात्मजम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 24, + "text": "एवं वदान्यॊ धर्मज्ञः सत्यसंधश च सॊ ऽभवत\nपरियः परजानाम अपि संस तवग दॊषेण परदूषितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 25, + "text": "हीनाङ्गं पृथिवीपालं नाभिनन्दन्ति देवताः\nइति कृत्वा नृपश्रेष्ठं परत्यषेधन दविजर्षभाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 26, + "text": "ततः परव्यथितात्मासौ पुत्रशॊकसमन्वितः\nममार तं मृतं दृट्वा देवापिः संश्रितॊ वनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 27, + "text": "बाह्लीकॊ मातुलकुले तयक्त्वा राज्यं वयवस्थितः\nपितृभ्रातॄन परित्यज्य पराप्तवान पुरम ऋद्धिमत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 28, + "text": "बाह्लीकेन तव अनुज्ञातः शंतनुर लॊकविश्रुतः\nपितर्य उपरते राजन राजा राज्यम अकारयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 29, + "text": "तथैवाहं मतिमता परिचिन्त्येह पाण्डुना\nजयेष्ठः परभ्रंशितॊ राज्याद धीनाङ्ग इति भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 30, + "text": "पाण्डुस तु राज्यं संप्राप्तः कनीयान अपि सन नृपः\nविनाशे तस्य पुत्राणाम इदं राज्यम अरिंदम\nमय्य अभागिनि राज्याय कथं तवं राज्यम इच्छसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 31, + "text": "युधिष्ठिरॊ राजपुत्रॊ महात्मा; नयायागतं राज्यम इदं च तस्य\nस कौरवस्यास्य जनस्य भर्ता; परशासिता चैव महानुभावः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 32, + "text": "स सत्यसंधः सतताप्रमत्तः; शास्त्रे सथितॊ बन्धुजनस्य साधुः\nपरियः परजानां सुहृद अनुकम्पी; जितेन्द्रियः साधु जनस्य भर्ता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 33, + "text": "कषमा तितिक्षा दम आर्जवं च; सत्यव्रतत्वं शरुतम अप्रमादः\nभूतानुकम्पा हय अनुशासनं च; युधिष्ठिरे राजगुणाः समस्ताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 34, + "text": "अराज पुत्रस तवम अनार्य वृत्तॊ; लुब्धस तथा बन्धुषु पापबुद्धिः\nकरमागतं राज्यम इदं परेषां; हर्तुं कथं शक्ष्यसि दुर्विनीतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 147, + "shloka": 35, + "text": "परयच्छ राज्यार्थम अपेतमॊहः; सवाहनं तवं सपरिच्छदं च\nततॊ ऽवशेषं तव जीवितस्य; सहानुजस्यैव भवेन नरेन्द्र" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 148, + "shloka": 1, + "text": "[वासु]\nएवम उक्ते तु भीष्मेण दरॊणेन विदुरेण च\nगान्धार्या धृतराष्ट्रेण न च मन्दॊ ऽनवबुध्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 148, + "shloka": 2, + "text": "अवधूयॊत्थितः करुद्धॊ रॊषात संरक्तलॊचनः\nअन्वद्रवन्त तं पश्चाद राजानस तयक्तजीविताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 148, + "shloka": 3, + "text": "अज्ञापयच च राज्ञस तान पार्थिवन दुष्टचेतसः\nपरयाध्वं वै कुरुक्षेत्रं पुष्यॊ ऽदयेति पुनः पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 148, + "shloka": 4, + "text": "ततस ते पृथिवीपालाः परययुः सह सैनिकाः\nभीष्मं सेनापतिं कृत्वा संहृष्टाः कालचॊदिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 148, + "shloka": 5, + "text": "अक्षौहिण्यॊ दशैका च पार्थिवानां समागताः\nतासां परमुखतॊ भीष्मस तालकेतुर वयरॊचत\nयद अत्र युक्तं पराप्तं च तद विधत्स्व विशां पते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 148, + "shloka": 6, + "text": "उक्तं भीष्मेण यद वाक्यं दरॊणेन विदुरेण च\nगान्धार्या धृतराष्ट्रेण समक्षं मम भारत\nएतत ते कथितं राजन यद्वृत्तं कुरुसंसदि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 148, + "shloka": 7, + "text": "साम दादौ परयुक्तं मे राजन सौभ्रात्रम इच्छता\nअभेदात कुरुवंशस्य परजानां च विवृद्धये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 148, + "shloka": 8, + "text": "पुनर भेदश च मे युक्तॊ यदा साम न गृह्यते\nकर्मानुकीर्तनं चैव देव मानुषसंहितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 148, + "shloka": 9, + "text": "यदा नाद्रियते वाक्यं सामपूर्वं सुयॊधनः\nतदा मया समानीय भेदिताः सर्वपार्थिवाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 148, + "shloka": 10, + "text": "अद्भुतानि च घॊराणि दारुणानि च भारत\nअमानुषाणि कर्माणि दर्शितानि च मे विभॊ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 148, + "shloka": 11, + "text": "भर्त्सयित्वा तु राज्ञस तांस तृणी कृत्यसुयॊधनम\nराध्येयं भीषयित्वा च सौबलं च पुनः पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 148, + "shloka": 12, + "text": "नयूनतां धार्तराष्ट्राणां निन्दां चैव पुनः पुनः\nभेदयित्वा नृपान सर्वान वाग्भिर मन्त्रेण चासकृत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 148, + "shloka": 13, + "text": "पुनः सामाभिसंयुक्तं संप्रदानम अथाब्रुवम\nअभेदात कुरुवंशस्य कार्ययॊगात तथैव च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 148, + "shloka": 14, + "text": "ते बाला धृतराष्ट्रस्य भीष्मस्य विदुरस्य च\nतिष्ठेयुः पाण्डवाः सर्वे हित्वा मानम अधश चराः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 148, + "shloka": 15, + "text": "परयच्छन्तु च ते राज्यम अनीशास ते भवन्तु च\nयथाह राजा गाङ्गेयॊ विदुरश च तथास्तु तत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 148, + "shloka": 16, + "text": "सर्वं भवतु ते राज्यं पञ्च गरामान विसर्जय\nअवश्यं भरणीया हि पितुस ते राजसत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 148, + "shloka": 17, + "text": "एवम उक्तस तु दुष्टात्मा नैव भावं वयमुञ्चत\nदण्डं चतुर्थं पश्यामि तेषु पापेषु नान्यथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 148, + "shloka": 18, + "text": "निर्याताश च विनाशाय कुरुक्षेत्रं नराधिपाः\nएतत ते कथितं सर्वं यद्वृत्तं कुरुसंसदि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 148, + "shloka": 19, + "text": "न ते राज्यं परयच्छन्ति विना युद्धेन पाण्डव\nविनाशहेतवः सर्वे परत्युपस्थित मृत्यवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nजनार्दनवचः शरुत्वा धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nभरातॄन उवाच धर्मात्मा समक्षं केशवस्य ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 2, + "text": "शरुतं भवद्भिर यद्वृत्तं सभायां कुरुसंसदि\nकेशवस्यापि यद वाक्यं तत सर्वम अवधारितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 3, + "text": "तस्मात सेना विभागं मे कुरुध्वं नरसत्तमाः\nअक्षौहिण्यस तु सप्तैताः समेता विजयाय वै" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 4, + "text": "तासां मे पतयः सप्त विख्यातास तान निबॊधत\nदरुपदश च विराटश च धृष्टद्युम्न शिखण्डिनौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 5, + "text": "सात्यकिश चेकितानश च भीमसेनश च वीर्यवान\nएते सेना परणेतारॊ वीराः सर्वे तनुत्यजः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 6, + "text": "सर्वे वेदविदः शूराः सर्वे सुचरितव्रताः\nहरीमन्तॊ नीतिमन्तश च सर्वे युद्धविशारदाः\nइष्वस्त्रकुशलाश चैव तथा सर्वास्त्रयॊधिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 7, + "text": "सप्तानाम अपि यॊ नेता सेनानां परविभागवित\nयः सहेत रणे भीष्मं शरार्चिः पावकॊपमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 8, + "text": "तवं तावत सहदेवात्र परब्रूहि कुरुनन्दन\nसवमतं पुरुषव्याघ्र कॊ नः सेनापतिः कषमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 9, + "text": "संयुक्त एकदुःखश च वीर्यवांश च महीपतिः\nयं समाश्रित्य धर्मज्ञं सवम अंशम अनुयुञ्ज्महे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 10, + "text": "मत्स्यॊ विराटॊ बलवान कृतास्त्रॊ युद्धदुर्मदः\nपरसहिष्यति संग्रामे भीष्मं तांश च महारथान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 11, + "text": "तथॊक्ते सहदेवेन वाक्ये वाक्यविशारदः\nनकुलॊ ऽनन्तरं तस्माद इदं वचनम आददे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 12, + "text": "वयसा शास्त्रतॊ धैर्यात कुलेनाभिजनेन च\nहरीमान कुलान्वितः शरीमान सर्वशास्त्रविशारदः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 13, + "text": "वेद चास्त्रं भरद्वाजाद दुर्धर्षः सत्यसंगरः\nयॊ नित्यं सपर्धते दरॊणं भीष्मं चैव महाबलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 14, + "text": "शलाघ्यः पार्थिव संघस्य परमुखे वाहिनीपतिः\nपुत्रपौत्रैः परिवृतः शतशाख इव दरुमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 15, + "text": "यस तताप तपॊ घॊरं सदारः पृथिवीपतिः\nरॊषाद दरॊण विनाशाय वीरः समितिशॊभनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 16, + "text": "पितेवास्मान समाधत्ते यः सदा पार्थिवर्षभः\nशवशुरॊ दरुपदॊ ऽसमाकं सेनाम अग्रे परकर्षतु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 17, + "text": "स दरॊण भीष्माव आयान्तौ सहेद इति मतिर मम\nस हि दिव्यास्त्रविद राजा सखा चाङ्गिरसॊ नृपः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 18, + "text": "माद्री सुताभ्याम उक्ते तु सवमते कुरुनन्दनः\nवासविर वासव समः सव्यसाच्य अब्रवीद वचः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 19, + "text": "यॊ ऽयं तपः परभावेन ऋषिसंतॊषणेन च\nदिव्यः पुरुष उत्पन्नॊ जवाला वर्णॊ महाबलः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 20, + "text": "धनुष्मान कवची खङ्गी रथम आरुह्य दंशितः\nदिव्यैर हयवरैर युक्तम अग्निकुण्डात समुत्थितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 21, + "text": "गर्हन्न इव महामेघॊ रथघॊषेण वीर्यवान\nसिंहसंहननॊ वीरः सिंहविक्रान्त विक्रमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 22, + "text": "सिंहॊरस्कॊ महाबाहुः सिंहवक्षा महावलः\nसिंहप्रगर्जनॊ वीरः सिंहस्कन्धॊ महाद्युतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 23, + "text": "सुभ्रूः सुदंष्ट्रः सुहनुः सुबाहु सुमुखॊ ऽकृशः\nसुजत्रुः सुविशालाक्षः सुपादः सुप्रतिष्ठितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 24, + "text": "अभेद्यः सर्वशस्त्राणां परभिन्न इव वारणः\nजज्ञे दरॊण विनाशाय सत्यवादी जितेन्द्रियः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 25, + "text": "धृष्टद्युम्नम अहं मन्ये सहेद भीष्मस्य सायकान\nवज्राशनिसमस्पर्शान दीप्तास्यान उरगान इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 26, + "text": "यमदूत समान वेगे निपाते पावकॊपमान\nरामेणाजौ विषहितान वज्रनिष्पेष दारुणान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 27, + "text": "पुरुषं तं न पश्यामि यः सहेत महाव्रतम\nधृष्टद्युम्नम ऋते राजन्न इति मे धीयते मतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 28, + "text": "कषिप्रहस्तश चित्रयॊधी मतः सेनापतिर मम\nअभेद्यकवचः शरीमान मातङ्ग इव यूथपः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 29, + "text": "वधार्थं यः समुत्पन्नः शिखण्डी दरुपदात्मजः\nवदन्ति सिद्धा राजेन्द्र ऋषयश च समागताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 30, + "text": "यस्य संग्राममध्येषु दिव्यम अस्त्रं विकुर्वतः\nरूपं दरक्ष्यन्ति पुरुषा रामस्येव महात्मनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 31, + "text": "न तं युद्धेषु पश्यामि यॊ विभिन्द्याच छिखण्डिनम\nशस्त्रेण समरे राजन संनद्धं सयन्दने सथितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 32, + "text": "दवैरथे विषहेन नान्यॊ भीष्मं राजन महाव्रतम\nशिखण्डिनम ऋते वीरं स मे सेनापतिर मतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 33, + "text": "सर्वस्य जगतस तात सारासारं बलाबलम\nसर्वं जानाति धर्मात्मा गतम एष्यच च केशवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 34, + "text": "यम आह कृष्णॊ दाशार्हः सॊ ऽसतु नॊ वाहिनीपतिः\nकृतास्त्रॊ हय अकृतास्त्रॊ वा वृद्धॊ वा यदि वा युवा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 35, + "text": "एष नॊ विजये मूलम एष तात विपर्यये\nअत्र पराणाश च राज्यं च भावाभावौ सुखासुखे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 36, + "text": "एष धाता विधाता च सिद्धिर अत्र परतिष्ठिता\nयम आह कृष्णॊ दाशार्हः स नः सेनापतिः कषमः\nबरवीतु वदतां शरेष्ठॊ निशा समतिवर्तते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 37, + "text": "ततः सेनापतिं कृत्वा कृष्णस्य वशवर्तिनम\nरात्रिशेषे वयतिक्रान्ते परयास्यामॊ रणाजिरम\nअधिवासित शस्त्राश च कृतकौतुक मङ्गलाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 38, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा धर्मराजस्य धीमतः\nअब्रवीत पुण्डरीकाक्षॊ धनंजयम अवेक्ष्य ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 39, + "text": "ममाप्य एते महाराज भवद्भिर य उदाहृताः\nनेतारस तव सेनायाः शूरा विक्रान्तयॊधिनः\nसर्व एते समर्था हि तव शत्रून परमर्दितुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 40, + "text": "इन्द्रस्यापि भयं हय एते जनयेयुर महाहवे\nकिं पुनर धार्तराष्ट्राणां लुब्धानां पापचेतसाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 41, + "text": "महापि हि महाबाहॊ तवत्प्रियार्थम अरिंदम\nकृतॊ यत्नॊ महांस तत्र शमः सयाद इति भारत\nधर्मस्य गतम आनृण्यं न सम वाच्या विवक्षताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 42, + "text": "कृतार्थं मन्यते बालः सॊ ऽऽतमानम अविचक्षणः\nधार्तराष्ट्रॊ बलस्थं च मन्यते ऽऽतमानम आतुरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 43, + "text": "युज्यतां वाहिनी साधु वधसाध्या हि ते मताः\nन धार्तराष्ट्राः शक्ष्यन्ति सथातुं दृष्ट्वा धनंजयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 44, + "text": "भीमसेनं च संक्रुद्धं यमौ चापि यमॊपमौ\nयुयुधान दवितीयं च धृष्टद्युम्नम अमर्षणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 45, + "text": "अभिमन्युं दरौपदेयान विराटद्रुपदाव अपि\nअक्षौहिणीपतींश चान्यान नरेन्द्रान दृढविक्रमान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 46, + "text": "सारवद बलम अस्माकं दुष्प्रधर्षं दुरासदम\nधार्तराष्ट्र बलं संख्ये वधिष्यति न संशयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 47, + "text": "एवम उक्ते तु केष्णेन संप्रहृष्यन नरॊत्तमाः\nतेषां परहृष्टमनसां नादः समभवन महान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 48, + "text": "यॊग इत्य अथ सैन्यानां तवरतां संप्रधावताम\nहयवारणशब्दश च नेमिघॊषश च सर्वशः\nशङ्खदुन्दुभिनिर्घॊषस तुमुलः सर्वतॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 49, + "text": "परयास्यतां पाण्डवानां ससैन्यानां समन्ततः\nगङ्गेव पूर्णा दुर्धर्षा समदृश्यत वाहिनी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 50, + "text": "अग्रानीके भीमसेनॊ माद्रीपुत्रौ च दंशितौ\nसौभद्रॊ दरौपदेयाश च धृष्टद्युम्नश च पार्षतः\nपरभद्रकाश च पाञ्चाला भीमसेनमुखा ययुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 51, + "text": "ततः शब्दः समभवत समुद्रस्येव पर्वणि\nहृष्टानां संप्रयातानां घॊषॊ दिवम इवास्पृशत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 52, + "text": "परहृष्टा दंशिता यॊधाः परानीक विदारणाः\nतेषां मध्ये ययौ राजा कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 53, + "text": "शकटापण वेशाश च यानयुग्यं च सर्वशः\nकॊशयन्त्रायुधं चैव ये च वैद्याश चिकित्सकाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 54, + "text": "फल्गु यच च बलं किं चित तथैव कृश दुर्बलम\nतत संगृह्य ययौ राजा य चापि परिचारकाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 55, + "text": "उपप्लव्ये तु पाञ्चाली दरौपदी सत्यवादिनी\nसह सत्रीभिर निववृते दासीदास समावृता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 56, + "text": "कृत्वा मूलप्रतीकारान गुल्मैः सथावरजङ्गमैः\nसकन्धावारेण महता परययुः पाण्डुनन्दनाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 57, + "text": "ददतॊ गां हिरण्यं च बराह्मणैर अभिसंवृताः\nसतूयमाना ययू राजन रथैर मणिविभूषितैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 58, + "text": "केकया धृष्टकेतुश च पुत्रः काश्यस्य चाभिभूः\nशरेणिमान वसु दानश च शिखण्डी चापराजितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 59, + "text": "हृष्टास तुष्टाः कवचिनः सशस्त्राः समलंकृताः\nराजानम अन्वयुः सर्वे परिवार्य युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 60, + "text": "जघनार्धे विराटश च यज्ञसेनश च सॊमकिः\nसुधर्मा कुन्तिभॊजश च धृष्टद्युम्नस्य चात्मजाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 61, + "text": "रथायुतानि चत्वारि हयाः पञ्च गुणास ततः\nपत्तिसैन्यं दशगुणं सादिनाम अयुतानि षट" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 62, + "text": "अनाधृष्टिश चेकितानश चेदिराजॊ ऽथ सात्यकिः\nपरिवार्य ययुः सर्वे वासुदेवधनंजयौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 63, + "text": "आसाद्य तु कुरुक्षेत्रं वयूढानीकाः परहारिणः\nपाण्डवाः समदृश्यन्त नर्दन्तॊ वृषभा इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 64, + "text": "ते ऽवगाह्य कुरुक्षेत्रं शङ्खान दध्मुर अरिंदमाः\nतथैव दध्मतुः शङ्खौ वासुदेवधनंजयौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 65, + "text": "पाञ्चजन्यस्य निर्घॊषं विस्फूर्जितम इवाशनेः\nनिशम्य सर्वसैन्यानि समहृष्यन्त सर्वशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 66, + "text": "शङ्खदुन्दुभिसंसृष्टः सिंहनादस तरस्विनाम\nपृथिवीं चान्तरिक्षं च सागरांश चान्वनादयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 67, + "text": "तदॊ देशे समे सनिग्धे परभूतयवसेन्धने\nनिवेशयाम आस तदा सेनां राजा युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 68, + "text": "परिहृत्य शमशानानि देवतायतनानि च\nआश्रमांश च महर्षीणां तीर्थान्य आयतनानि च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 69, + "text": "मधुरानूषरे देशे शिवे पुण्ये महीपतिः\nनिवेशं कारयाम आस कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 70, + "text": "ततश च पुनर उत्थाय सुखी विश्रान्त वाहनः\nपरययौ पृथिवीपालैर वृतः शतसहस्रशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 71, + "text": "विद्राव्य शतशॊ गुल्मान धार्तराष्ट्रस्य सैनिकान\nपर्यक्रामत समन्ताच च पार्थेन सह केशवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 72, + "text": "शिबिरं मापयाम आस धृष्टद्युम्नश च पार्षतः\nसात्यकिश च रथॊदारॊ युयुधानः परतापवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 73, + "text": "आसाद्य सरितं पुण्यां कुरुक्षेत्रे हिरण्वतीम\nसूपतीर्थाम शुचि जलां शर्करा पङ्कवर्जिताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 74, + "text": "खानयाम आस परिखां केशवस तत्र भारत\nगुप्त्यर्थम अपि चादिश्य बलं तत्र नयवेशयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 75, + "text": "विधिर यः शिबिरस्यासीत पाण्डवानां महात्मनाम\nतद विधानि नरेन्द्राणां कारयाम आस केशवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 76, + "text": "परभूतजलकाष्ठानि दुराधर्षतराणि च\nभक्ष्यभॊज्यॊपपन्नानि शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 77, + "text": "शिबिराणि महार्हाणि राज्ञां तत्र पृथक पृथक\nविमानानीव राजेन्द्र निविष्टानि महीतले" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 78, + "text": "तत्रासञ शिल्पिनः पराज्ञाः शतशॊ दत्तवेतनाः\nसर्व औपकरणैर युक्ता वैद्याश च सुविशारदाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 79, + "text": "जया धनुर्वर्म शस्त्राणां तथैव मधुसर्पिषॊः\nससर्ज रसपांसूनां राशयः पर्वतॊपमाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 80, + "text": "बहूदकं सुयवसं तुषाङ्गार समन्वितम\nशिबिरे शिबिरे राजा संचकार युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 81, + "text": "महायन्त्राणि नाराचास तॊमरर्ष्टि परश्वधाः\nधनूंषि कवचादीनि हृद्य अभूवन नृणां तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 82, + "text": "गजाः कङ्कट संनाहा लॊहवर्मॊत्तरच छदाः\nअदृश्यंस तत्र गिर्याभाः सहस्रशतयॊधिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 83, + "text": "निविष्टान पाण्डवांस तत्र जञात्वा मित्राणि भारत\nअभिसस्रुर यथॊद्देशं सबलाः सहवाहनाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 149, + "shloka": 84, + "text": "चरितब्रह्म चर्यास ते सॊमपा भूरिदक्षिणाः\nजयाय पाण्डुपुत्राणां समाजग्मुर महीक्षितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 150, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nयुधिष्ठिरं सहानीकम उपयान्तं युयुत्सया\nसंनिविष्टं कुरुक्षेत्रं वासुदेवेन पालितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 150, + "shloka": 2, + "text": "विराटद्रुपदाभ्यां च सपुत्राभ्यां समन्वितम\nकेकयैर वृष्णिभिश चैव पार्थिवैः शतशॊ वृतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 150, + "shloka": 3, + "text": "महेन्द्रम इव चादित्यैर अभिगुप्तं महारथैः\nशरुत्वा दुर्यॊधनॊ राजा किं कार्यं परत्यपद्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 150, + "shloka": 4, + "text": "एतद इच्छाम्य हं शरॊतुं विस्तरेण तपॊधन\nसंभ्रमे तुमुले तस्मिन यदासीत कुरुजाङ्गले" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 150, + "shloka": 5, + "text": "वयथयेयुर हि देवानां सेनाम अपि समागमे\nपाण्डवा वासुदेवश च विराटद्रुपदौ तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 150, + "shloka": 6, + "text": "धृष्टद्युम्नश च पाञ्चाल्यः शिखण्डी च महारथः\nयुयुधानश च विक्रान्तॊ देवैर अपि दुरासदः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 150, + "shloka": 7, + "text": "एतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं विस्तरेण तपॊधन\nकुरूणां पाण्डवानां च यद यद आसीद विचेष्टितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 150, + "shloka": 8, + "text": "परतियाते तु दाशार्हे राजा दुर्यॊधनस तदा\nकर्णं दुःशासनं चैव शकुनिं चाब्रवीद इदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 150, + "shloka": 9, + "text": "अकृतेनैव कार्येण गतः पार्थान अधॊक्षजः\nस एनान मन्युनाविष्टॊ धरुवं वक्ष्यत्य असंशयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 150, + "shloka": 10, + "text": "इष्टॊ हि वासुदेवस्य पाण्डवैर मम विग्रहः\nभीमसेनार्जुनौ चैव दाशार्हस्य मते सथितौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 150, + "shloka": 11, + "text": "अजातशत्रुर अप्य अद्य भीमार्जुनवशानुगः\nनिकृतश च मया पूर्वं सह सर्वैः सहॊदरैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 150, + "shloka": 12, + "text": "विराटद्रुपदौ चैव कृतवैरौ मया सह\nतौ च सेना परणेतारौ वासुदेव वशानुगौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 150, + "shloka": 13, + "text": "भविता विग्रहः सॊ ऽयं तुमुलॊ लॊमहर्षणः\nतस्मात सांग्रामिकं सर्वं कारयध्वम अतन्द्रिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 150, + "shloka": 14, + "text": "शिबिराणि कुरुक्षेत्रे करियन्तां वसुधाधिपाः\nसुपर्याप्तावकाशानि दुरादेयानि शत्रुभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 150, + "shloka": 15, + "text": "आसन्न जलकाण्ठानि शतशॊ ऽथ सहस्रशः\nअच्छेद्याहार मार्गाणि रत्नॊच्चय चितानि च\nविविधायुधपूर्णानि पताकाध्वजवन्ति च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 150, + "shloka": 16, + "text": "समाश च तेषां पन्थानः करियन्तां नगराद बहिः\nपरयाणं घुष्यताम अद्य शवॊभूत इति माचिरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 150, + "shloka": 17, + "text": "ते तथेति परतिज्ञाय शवॊभूते चक्रिरे तथा\nहृष्टरूपा महात्मानॊ विनाशाय महीक्षिताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 150, + "shloka": 18, + "text": "ततस ते पार्थिवाः सर्वे तच छरुत्वा राजशासनम\nआसनेभ्यॊ महार्हेभ्य उदतिष्ठन्न अमर्षिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 150, + "shloka": 19, + "text": "बाहून परिघसंकाशान संस्क्पृशन्तः शनैः शनैः\nकाञ्चनाङ्गददीप्तांश च चन्दनागरुभूषितान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 150, + "shloka": 20, + "text": "उष्णीषाणि नियच्छन्न्तः पुण्डरीकनिभैः करैः\nअन्तरीयॊत्तरीयाणि भूषणानि च सर्वशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 150, + "shloka": 21, + "text": "ते रथान रथिनः शरेष्ठा हयांश च हयकॊविदाः\nसज्जयन्ति सम नागांश च नागशिक्षासु निष्ठिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 150, + "shloka": 22, + "text": "अथ वर्माणि चित्राणि काञ्चनानि बहूनि च\nविविधानि च शस्त्राणि चक्रुः सज्जानि सर्वशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 150, + "shloka": 23, + "text": "पदातयश च पुरुषाः शस्त्राणि विविधानि च\nउपजह्रुः शरीरेषु हेमचित्राण्य अनेकशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 150, + "shloka": 24, + "text": "तद उत्सव इवॊदग्रं संप्रहृष्टनरावृतम\nनगरं धार्तराष्ट्रस्य भारतासीत समाकुलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 150, + "shloka": 25, + "text": "जनौघसलिलावर्तॊ रथनागाश्वमीनवान\nशङ्खदुन्दुभिनिर्घॊषः कॊशसंचय रत्नवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 150, + "shloka": 26, + "text": "चित्राभरण वर्मॊर्मिः शस्त्रनिर्मल फेनवान\nपरासादमालाद्रिवृतॊ रथ्यापण महाह्रदः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 150, + "shloka": 27, + "text": "यॊधचन्द्रॊदयॊद्भूतः कुरुराजमहार्णवः\nअदृश्यत तदा राजंश चन्द्रॊदय इवार्णवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 151, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nवासुदेवस्य तद वाक्यम अनुस्मृत्य युधिष्ठिरः\nपुनः पप्रच्छ वार्ष्णेयं कथं मन्दॊ ऽबरवीद इदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 151, + "shloka": 2, + "text": "अस्मिन्न अभ्यागते काले किं च नः कषमम अच्युत\nकथं च वर्तमाना वै सवधर्मान न चयवेमहि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 151, + "shloka": 3, + "text": "दुर्यॊधनस्य कर्णस्य शकुनेः सौबलस्य च\nवासुदेव मतज्ञॊ ऽसि मम सभ्रातृकस्य च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 151, + "shloka": 4, + "text": "विदुरस्यापि ते वाक्यं शरुतं भीष्मस्य चॊभयॊः\nकुन्त्याश च विपुलप्रज्ञ परज्ञा कार्त्स्न्येन ते शरुता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 151, + "shloka": 5, + "text": "सर्वम एतद अतिक्रम्य विचार्य च पुनः पुनः\nय नः कषमं महाबाहॊ तद बरवीह्य अविचारयन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 151, + "shloka": 6, + "text": "शरुत्वैतद धर्मराजस्य धर्मार्थसहितं वचः\nमेघदुन्दुभि निर्घॊषः कृष्णॊ वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 151, + "shloka": 7, + "text": "उक्तवान अस्मि यद वाक्यं धर्मार्थसहितं हितम\nन तु तन निकृतिप्रज्ञे कौरव्ये परतितिष्ठति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 151, + "shloka": 8, + "text": "न च भीष्मस्य दुर्मेधाः शृणॊति विदुरस्य वा\nमम वा भाषितं किं चित सर्वम एवातिवर्तते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 151, + "shloka": 9, + "text": "न स कामयते धर्मं न स कामयते यशः\nजितं स मन्यते सर्वं दुरात्मा कर्णम आश्रितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 151, + "shloka": 10, + "text": "बन्धम आज्ञापयाम आस मम चापि सुयॊधनः\nन च तं लब्धवान कामं दुरात्मा शासनातिगः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 151, + "shloka": 11, + "text": "न च भीष्मॊ न च दरॊणॊ युक्तं तत्राहतुर वचः\nसर्वे तम अनुवर्तन्ते ऋते विदुरम अच्युत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 151, + "shloka": 12, + "text": "शकुनिः सौबलश चैव कर्ण दुःशासनाव अपि\nतवय्य अयुक्तान्य अभाषन्त मूढा मूढम अमर्षणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 151, + "shloka": 13, + "text": "किं च तेन मयॊक्तेन यान्य अभाषन्त कौरवाः\nसंक्षेपेण दुरात्मासौ न युक्तं तवयि वर्तते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 151, + "shloka": 14, + "text": "न पार्थिवेषु सर्वेषु य इमे तव सैनिकाः\nयत पापं यन न कल्याणं सर्वं तस्मिन परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 151, + "shloka": 15, + "text": "न चापि वयम अत्यर्थं परित्यागेन कर्हि चित\nकौरवैः शमम इच्छामस तत्र युद्धम अनन्तरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 151, + "shloka": 16, + "text": "तच छरुत्वा पार्थिवाः सर्वे वासुदेवस्य भाषितम\nअब्रुवन्तॊ मुखं राज्ञः समुदैक्षन्त भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 151, + "shloka": 17, + "text": "युधिष्ठिरस तव अभिप्रायम उपलभ्य महीक्षिताम\nयॊगम आज्ञापयाम आस भीमार्जुनयमैः सह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 151, + "shloka": 18, + "text": "ततः किल किला भूतम अनीकं पाण्डवस्य ह\nआज्ञापिते तदा यॊगे समहृष्यन्त सैनिकाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 151, + "shloka": 19, + "text": "अवध्यानां वधं पश्यन धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nनिष्ठनन भीमसेनं च विजयं चेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 151, + "shloka": 20, + "text": "यदर्थं वनवासश च पराप्तं दुःखं च यन मया\nसॊ ऽयम अस्मान उपैत्य एव परॊ ऽनर्थः परयत्नतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 151, + "shloka": 21, + "text": "यस्मिन यत्नः कृतॊ ऽसमाभिः स नॊ हीनः परयत्नतः\nअकृते तु परयत्ने ऽसमान उपावृत्तः कलिर महान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 151, + "shloka": 22, + "text": "कथं हय अवध्यैः संग्रामः कार्यः सह भविष्यति\nकथं हत्वा गुरून वृद्धान विजयॊ नॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 151, + "shloka": 23, + "text": "तच छुत्वा धर्मराजस्य सव्यसाची परंतपः\nयद उक्तं वासुदेवेन शरावयाम आस तद वचः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 151, + "shloka": 24, + "text": "उक्तवान देवकीपुत्रः कुन्त्याश च विदुरस्य च\nवचनं त तवया राजन निखिलेनावधारितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 151, + "shloka": 25, + "text": "न च तौ वक्ष्यतॊ ऽधर्मम इति मे नैष्ठिकी मतिः\nन चापि युक्तं कौन्तेय निवर्तितुम अयुध्यतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 151, + "shloka": 26, + "text": "तच छरुत्वा वासुदेवॊ ऽपि सव्यसाचि वचस तदा\nसमयमानॊ ऽबरवीत पार्थम एवम एतद इति बरुवन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 151, + "shloka": 27, + "text": "ततस ते धृतसंकल्पा युद्धाय सह सैनिकाः\nपाण्डवेया महाराज तां रात्रिं सुखम आवसन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nवयुषितायां रजन्यां तु राजा दुर्यॊधनस ततः\nवयभजत तान्य अनीकानि दश चैकं च भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 2, + "text": "नरहस्तिरथाश्वानां सारं मध्यं च फल्गु च\nसर्वेष्व एतेष्व अनीकेषु संदिदेश महीपतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 3, + "text": "सानुकर्षाः सतूणीराः सवरूथाः सतॊमराः\nसॊपासङ्गाः सशक्तीकाः सनिषङ्गाः सपॊथिकाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 4, + "text": "सध्वजाः सपताकाश च सशरासन तॊमराः\nरज्जुभिश च विचित्राभिः सपाशाः सपरिस्तराः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 5, + "text": "सकच गरहविक्षेपाः सतैल गुड वालुकाः\nसाशीविषघटाः सर्वे ससर्ज रसपांसवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 6, + "text": "सघण्टा फलकाः सर्वे वासी वृक्षादनान्विताः\nवयाघ्रचर्म परीवारा वृताश च दवीपिचर्मभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 7, + "text": "सवस्तयः सशृङ्गाश च सप्रास विविधायुधाः\nसकुठाराः सकुद्दालाः सतैल कषौमसर्पिषः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 8, + "text": "चित्रानीकाः सुवपुषॊ जवलिता इव पावकाः\nतथा कवचिनः शूराः शस्त्रेषु कृतनिश्रमाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 9, + "text": "कुलीना हययॊनिज्ञाः सारथ्ये विनिवेशिताः\nबद्धारिष्टा बद्धकक्ष्या बद्धध्वजपताकिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 10, + "text": "चतुर्युजॊ रथाः सर्वे सर्वे शस्त्रसमायुताः\nसंहृष्टवाहनाः सर्वे सर्वे शतशरासनाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 11, + "text": "दुर्ययॊर हययॊर एकस तथान्यौ पार्ष्णिसारथी\nतौ चापि रथिनां शरेष्ठौ रथी च हयवित तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 12, + "text": "नगराणीव गुप्तानि दुरादेयानि शत्रुभिः\nआसन रथसहस्राणि हेममालीनि सर्वशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 13, + "text": "यथा रथास तथा नागबद्धकक्ष्याः सवलंकृताः\nबभूवुः सप्त पुरुषा रत्नवन्त इवाद्रयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 14, + "text": "दवाव अङ्कुश धरौ तेषु दवाव उत्तमधनुर्धरौ\nदवौ वरासि धरौ राजन्न एकः शक्तिपताकधृक" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 15, + "text": "गजैर मत्तैः समाकीर्णं सवर्मायुध कॊशकैः\nतद बभूव बलं राजन कौरव्यस्य सहस्रशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 16, + "text": "विचित्रकवचामुक्तैः सपताकैः सवलंकृतैः\nसादिभिश चॊपसंपन्ना आसन्न अयुतशॊ हयाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 17, + "text": "सुसंग्राहाः सुसंतॊषा हेमभाण्ड परिच्छदाः\nअनेकशतसाहस्रास ते च सादिवशे सथिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 18, + "text": "नानारूपविकाराश च नाना कवचशस्त्रिणः\nपदातिनॊ नरास तत्र बभूवुर हेममालिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 19, + "text": "रथस्यासन दश गजा गजस्य दशवाजिनः\nनरा दश हयस्यासन पादरक्षाः समन्ततः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 20, + "text": "रथस्य नागाः पञ्चाशन नागस्यासञ शतं हयाः\nहयस्य पुरुषाः सप्त भिन्नसंधान कारिणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 21, + "text": "सेना पञ्चशतं नागा रथास तावन्त एव च\nदश सेना च पृतना पृतना दशवाहिनी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 22, + "text": "वाहिनी पृतना सेना धवजिनी सादिनी चमूः\nअक्षौहिणीति पर्यायैर निरुक्ताथ वरूथिनी\nएवं वयूढान्य अनीकानि कौरवेयेण धीमता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 23, + "text": "अक्षौहिण्यॊ दशैका च संख्याताः सप्त चैव ह\nअक्षौहिण्यस तु सप्तैव पाण्डवानाम अभूद बलम\nअक्षौहिण्यॊ दशैका च कौरवाणाम अभूद बलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 24, + "text": "नराणां पञ्च पञ्चाशद एषा पत्तिर विधीयते\nसेनामुखं च तिस्रस ता गुल्म इत्य अभिसंज्ञितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 25, + "text": "दश गुल्मा गणस तव आसीद गणास तव अयुतशॊ ऽभवन\nदुर्यॊधनस्य सेनासु यॊत्स्यमानाः परहारिणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 26, + "text": "तत्र दुर्यॊधनॊ राजा शूरान बुद्धिमतॊ नरान\nपरसमीक्ष्य महाबाहुश चक्रे सेनापतींस तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 27, + "text": "पृथग अक्षौहिणीनां च परणेतॄन नरसत्तमान\nविधिपूर्वं समानीय पार्थिवान अभ्यषेचयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 28, + "text": "कृपं दरॊणं च शल्यं च सैन्धवं च महारथम\nसुदक्षिणं च काम्बॊजं कृतवर्माणम एव च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 29, + "text": "दरॊणपुत्रं च कर्णं च भूरिश्रवसम एव च\nशकुनिं सौबलं चैव बाह्लीकं च महारथम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 30, + "text": "दिवसे दिवसे तेषां परतिवेलं च भारत\nचक्रे स विविधाः संज्ञाः परत्यक्षं च पुनः पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 152, + "shloka": 31, + "text": "तथा विनियताः सर्वे ये च तेषां पदानुगाः\nबभूवुः सैनिका राजन राज्ञः परियचिकीर्षवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततः शांतनवं भीष्मं पराञ्जलिर धृतराष्ट्रजः\nसह सर्वैर महीपालैर इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 2, + "text": "ऋते सेना परणेतारं पृतना सुमहत्य अपि\nदीर्यते युद्धम आसाद्य पिपीलिक पुटं यथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 3, + "text": "न हि जातु दवयॊर बुद्धिः समा भवति कर्हि चित\nशौर्यं च नाम नेतॄणां सपर्धते च परस्परम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 4, + "text": "शरूयते च महाप्राज्ञ हैहयान अमितौजसः\nअभ्ययुर बराह्मणाः सर्वे समुच्छ्रितकुशध्वजाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 5, + "text": "तान अन्वयुस तदा वैश्याः शूद्राश चैव पितामह\nएकतस तु तरयॊ वर्णा एकतः कषत्रियर्षभाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 6, + "text": "ते सम युद्धेष्व अभज्यन्त तरयॊ वर्णाः पुनः पुनः\nकषत्रियास तु जयन्त्य एव बहुलं चैकतॊ बलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 7, + "text": "ततस ते कषत्रियान एव पप्रच्छुर दविजसत्तमाः\nतेभ्यः शशंसुर धर्मज्ञा याथातथ्यं पितामह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 8, + "text": "वयम एकस्य शृणुमॊ महाबुद्धिमतॊ रणे\nभवन्तस तु पृथक सर्वे सवबुद्धिवशवर्तिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 9, + "text": "ततस ते बराह्मणाश चक्रुर एकं सेनापतिं दविजम\nनयेषु कुशलं शूरम अजयन कषत्रियांस ततः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 10, + "text": "एवं ये कुशलं शूलं हिते सथितम अकल्मषम\nसेनापतिं परकुर्वन्ति ते जयन्ति रणे रिपून" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 11, + "text": "भवान उशनसा तुल्यॊ हितैषी च सदा मम\nअसंहार्यः सथितॊ धर्मे स नः सेनापतिर भव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 12, + "text": "रश्मीवताम इवादित्यॊ वीरुधाम इव चन्द्रमाः\nकुबेर इव यक्षाणां मरुताम इव वासवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 13, + "text": "पर्वतानां यथा मेरुः सुपर्णः पतताम इव\nकुमार इव भूतानां वसूनाम इव हव्यवाट" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 14, + "text": "भवता हि वयं गुप्ताः शक्रेणेव दिवौकसः\nअनाधृष्या भविष्यामस तरिदशानाम अपि धरुवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 15, + "text": "परयातु नॊ भवान अग्रे देवानाम इव पावकिः\nवयं तवाम अनुयास्यामः सौरभेया इवर्षभम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 16, + "text": "एवम एतन महाबाहॊ यथा वदसि भारत\nयथैव हि भवन्तॊ मे तथैव मम पाण्डवाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 17, + "text": "अपि चैव मय शरेयॊ वाच्यं तेषां नराधिप\nयॊद्धव्यं तु तवार्थाय यथा स समयः कृतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 18, + "text": "न तु पश्यामि यॊद्धारम आत्मनः सदृशं भुवि\nऋते तस्मान नरव्याघ्रात कुन्तीपुत्राद धनंजयात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 19, + "text": "स हि वेद महाबाहुर दिव्यान्य अस्त्राणि सर्वशः\nन तु मां विवृतॊ युद्धे जातु युध्येत पाण्डवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 20, + "text": "अहं स च कषणेनैव निर्मनुष्यम इदं जगत\nकुर्यां शस्त्रबलेनैव ससुरासुरराक्षसम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 21, + "text": "न तव एवॊत्सादनीया मे पाण्डॊः पुत्रा नराधिप\nतस्माद यॊधान हनिष्यामि परयॊगेणायुतं सदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 22, + "text": "एवम एषां करिष्यामि निधनं कुरुनन्दन\nन चेत ते मां हनिष्यन्ति पूर्वम एव समागमे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 23, + "text": "सेनापतिस तव अहं राजन समयेनापरेण ते\nभविष्यामि यथाकामं तन मे शरॊतुम इहार्हसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 24, + "text": "कर्णॊ वा युध्यतां पूर्वम अहं वा पृथिवीपते\nसपर्धते हि सदात्यर्थं सूतपुत्रॊ मया रणे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 25, + "text": "नाहं जीवति गाङ्गेये यॊत्स्ये राजन कथं चन\nहते भीष्मे तु यॊत्स्यामि सह गाण्डीवधन्वना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 26, + "text": "ततः सेनापतिं चक्रे विधिवद भूरिदक्षिणम\nधृतराष्ट्रात्मजॊ भीष्मं सॊ ऽभिषिक्तॊ वयरॊचत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 27, + "text": "ततॊ भेरीश च शङ्खांश च शतशश चैव पुष्करान\nवदयाम आसुर अव्यग्राः पुरुषा राजशासनात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 28, + "text": "सिंहनाशाश च विविधा वाहनानां चनिस्वनाः\nपरादुरासन्न अनभ्रे च वर्षं रुधिरकर्दमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 29, + "text": "निर्घाताः पृथिवी कम्पा गजबृंहित निस्वनाः\nआसंश च सर्वयॊधानां पातयन्तॊ मनांस्य उत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 30, + "text": "वाचश चाप्य अशरीरिण्यॊ दिवश चॊल्काः परपेदिरे\nशिवाश च भयवेदिन्यॊ नेदुर दीप्तस्वरा भृशम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 31, + "text": "सेनापत्ये यदा राजा गाङ्गेयम अभिषिक्तवान\nतदैतान्य उग्ररूपाणि अभवञ शतशॊ नृप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 32, + "text": "ततः सेनापतिं कृत्वा भीष्मं परबलार्दनम\nवाचयित्वा दविजश्रेष्ठान निष्कैर गॊभिश च भूरिशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 33, + "text": "वर्धमानॊ जयाशीर्भिर निर्ययौ सैनिकैर वृतः\nआपगेयं पुरस्कृत्य भरातृभिः सहितस तदा\nसकन्धावारेण महता कुरुक्षेत्रं जगाम ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 34, + "text": "परिक्रम्य कुरुक्षेत्रं कर्णेन सह कौरवः\nशिबिरं मापयाम आस समे देशे नराधिपः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 153, + "shloka": 35, + "text": "मधुरानूषरे देशे परभूतयवसेन्धने\nयथैव हास्तिनपुरं तद्वच छिबिरम आबभौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nआपगेयं महात्मानं भीष्मं शस्त्रभृतां वरम\nपितामहं भारतानां धवजं सर्वमहीक्षिताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 2, + "text": "बृहस्पतिसमं बुद्ध्या कषमया पृथिवीसमम\nसमुद्रम इव गाम्भीर्ये हिमवन्तम इव सथितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 3, + "text": "परजापतिम इवौदार्ये तेजसा भास्करॊपमम\nमहेन्द्रम इव शत्रूणां धवंसनं शरवृष्टिभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 4, + "text": "रणयज्ञे परतिभये सवाभीले लॊमहर्षणे\nदीक्षितं चिररात्राय शरुता राजा युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 5, + "text": "किम अब्रवीन महाबाहुः सर्वधर्मविशारदः\nभीमसेनार्जुनौ वापि कृष्णॊ वा परत्यपद्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 6, + "text": "आपद धर्मार्थकुशलॊ महाबुद्धिर युधिष्ठिरः\nसर्वान भरातॄन समानीय वासुदेवं च सात्वतम\nउवाच वदतां शरेष्ठः सान्त्वपूर्वम इदं वचः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 7, + "text": "पर्याक्रामत सैन्यानि यत तास तिष्ठत दंशिताः\nपितामहेन वॊ युद्धं पूर्वम एव भविष्यति\nतस्मात सप्तसु सेनासु परणेतॄन मम पश्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 8, + "text": "यथार्हति भवान वक्तुम अस्मिन काल उपस्थिते\nतथेदम अर्थवद वाक्यम उक्तं ते भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 9, + "text": "रॊचते मे महाबाहॊ करियतां यद अनन्तरम\nनायकास तव सेनायाम अभिषिच्यन्तु सप्त वै" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ दरुपदम आनाय्य विराटं शिनिपुंगवम\nधृष्टद्युम्नं च पाञ्चाल्यं धृष्टकेतुं च पार्थिवम\nशिखण्डिनं च पाञ्चाल्यं सहदेवं च मागधम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 11, + "text": "एतान सप्त महैष्वासान वीरान युद्धाभिनन्दिनः\nसेना परणेतॄन विधिवद अभ्यषिञ्चद युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 12, + "text": "सर्वसेनापतिं चात्र धृष्टद्युम्नम उपादिशत\nदरॊणान्त हेतॊर उत्पन्नॊ य इद्धाञ जातवेदसः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 13, + "text": "सर्वेषाम एव तेषां तु समस्तानां महात्मनाम\nसेनापतिपतिं चक्रे गुडाकेशं धनंजयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 14, + "text": "अर्जुनस्यापि नेता च संयन्ता चव वाजिनाम\nसंकर्षणानुजः शरीमान महाबुद्धिर जनार्दनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 15, + "text": "तद दृष्ट्वॊपस्थितं युद्धं समासन्नं महात्ययम\nपराविशद भवनं राज्ञः पाण्डवस्य हलायुधः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 16, + "text": "सहाक्रूरप्रभृतिभिर गद साम्बॊल्मुकादिभिः\nरौक्मिणेयाहुक सुतैश चारुदेष्ण पुरॊगमैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 17, + "text": "वृष्णिमुख्यैर अभिगतैर वयाघ्रैर इव बलॊत्कटैः\nअभिगुप्तॊ महाबाहुर मरुद्भिर इव वासवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 18, + "text": "नीलकौशेय वसनः कौलास शिखरॊपमः\nसिंहखेल गतिः शरीमान मदरक्तान्त लॊचनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 19, + "text": "तं दृष्ट्वा धर्मराजश च केशवश च महाद्युतिः\nउदतिष्ठत तदा पार्थॊ भीमकर्मा वृकॊदरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 20, + "text": "गाण्डीवधन्वा ये चान्ये राजानस तत्र के चन\nपूजयां चक्रुर अभ्येत्य ते सम सर्वे हलायुधम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 21, + "text": "ततस तं पाण्डवॊ राजा करे पस्पर्श पाणिना\nवासुदेव पुरॊगास तु सर्व एवाभ्यवादयन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 22, + "text": "विराटद्रुपदौ वृद्धाव अभिवाद्य हलायुधः\nयुधिष्ठिरेण सहित उपाविशद अरिंदमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 23, + "text": "ततस तेषूपविष्टेषु पार्थिवेषु समन्ततः\nवासुदेवम अभिप्रेक्ष्य रौहिणेयॊ ऽभयभाषत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 24, + "text": "भवितायं महारौद्रॊ दारुणः पुरुषक्षयः\nदिष्टम एतद धरुवं मन्ये न शक्यम अतिवर्तितुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 25, + "text": "अस्माद युद्धात समुत्तीर्णान अपि वः ससुहृज्जनान\nअरॊगान अक्षतैर देहैः पश्येयम इति मे मतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 26, + "text": "समेतं पार्थिवं कषत्रं कालपक्वम असंशयम\nविमर्दः सुमहान भावी मांसशॊणितकर्दमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 27, + "text": "उक्तॊ मया वासुदेवः पुनः पुनर उपह्वरे\nसंबन्धिषु समां वृत्तिं वर्तस्व मधुसूदन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 28, + "text": "पाण्डवा हि यथास्माकं तथा दुर्यॊधनॊ नृपः\nतस्यापि करियतां युक्त्या सपर्येति पुनः पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 29, + "text": "तच च मे नाकरॊद वाक्यं तवदर्थे मधुसूदनः\nनिविष्टः सर्वभावेन धनंजयम अवेक्ष्य च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 30, + "text": "धरुवॊ जयः पाण्डवानाम इति मे निश्चिता मतिः\nतथा हय अभिनिवेशॊ ऽयं वासुदेवस्य भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 31, + "text": "न चाहम उत्सहे कृष्णम ऋते लॊकम उदीक्षितुम\nततॊ ऽहम अनुवर्तामि केषवस्य चिकीर्षितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 32, + "text": "उभौ शिष्यौ हि मे वीरौ गदायुद्धविशारदौ\nतुल्यस्नेहॊ ऽसम्य अतॊ भीमे तथा दुर्यॊधने नृपे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 33, + "text": "तस्माद यास्यामि तीर्थानि सरस्वत्यानिषेवितुम\nन हि शक्ष्यामि कौरव्यान नश्यमानान उपेक्षितुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 154, + "shloka": 34, + "text": "एवम उक्त्वा महाबाहुर अनुज्ञातश च पाण्डवैः\nतीर्थयात्रां ययौ रामॊ निवर्त्य मधुसूदनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nएतस्मिन्न एव काले तु भीष्मकस्य महात्मनः\nहिरण्यलॊम्नॊ नृपतेः साक्षाद इन्द्र सखस्य वै" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 2, + "text": "आहृतीनाम अधिपतेर भॊजस्यातियशस्विनः\nदाक्षिणात्य पतेः पुत्रॊ दिक्षु रुक्मीति विश्रुतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 3, + "text": "यः किंपुरुष सिंहस्य गन्धमादनवासिनः\nशिष्यः कृत्स्नं धनुर्वेदं चतुष्पादम अवाप्तवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 4, + "text": "यॊ माहेन्द्रं धनुर लेभे तुल्यं गाण्डीवतेजसा\nशार्ङ्गेण च महाबाहुः संमितं दिव्यम अक्षयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 5, + "text": "तरीण्य एवैतानि दिव्यानि धनूंषि दिवि चारिणाम\nवारुणं गाण्डिवं तत्र माहेन्द्रं विजयं धनुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 6, + "text": "शार्ङ्गं तु वैष्णवं पराहुर दिव्यं तेजॊमयं धनुः\nधारयाम आस यत कृष्णः परसेना भयावहम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 7, + "text": "गाण्डीवं पावकाल लेभे खाण्डवे पाकशासनिः\nदरुमाद रुक्मी महातेजा विजयं परत्यपद्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 8, + "text": "संछिद्य मौरवान पाशान निहत्य मुरम ओजसा\nनिर्जित्य नरकं भौमम आहृत्य पणि कुण्डले" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 9, + "text": "षॊडश सत्रीसहस्राणि रत्नानि विविधानि च\nपरतिपेदे हृषीकेशः शार्ङ्गं च धनुर उत्तमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 10, + "text": "रुक्मी तु विजयं लब्ध्वा धनुर मेघसमस्वनम\nविभीषयन्न इव जगत पाण्डवान अभ्यवर्तत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 11, + "text": "नामृष्यत पुरा यॊ ऽसौ सवबाहुबलदर्पितः\nरुक्मिण्या हरणं वीरॊ वासुदेवेन धीमता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 12, + "text": "कृत्वा परतिज्ञां नाहत्वा निवर्तिष्यामि केशवम\nततॊ ऽनवधावद वार्ष्णेयं सर्वशस्त्रभृतां वरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 13, + "text": "सेनया चतुरङ्गिण्या महत्या दूरपातया\nविचित्रायुध वर्मिण्या गङ्गयेव परवृद्धया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 14, + "text": "स समासाद्य वार्ष्णेयं गॊनानाम ईश्वरं परभुम\nवयंसितॊ वरीडितॊ राजन्न आजगाम स कुण्डिनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 15, + "text": "यत्रैव कृष्णेन रणे निर्जितः परवीरहा\nतत्र भॊजकटं नाम चक्रे नगरम उत्तमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 16, + "text": "सैन्येन महता तेन परभूतगजवाजिना\nपुरं तद भुवि विख्यात्म नाम्न भॊजकटं नृप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 17, + "text": "स भॊजराजः सैन्येन महता परिवारितः\nअक्षौहिण्या महावीर्यः पाण्डवान समुपागमत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 18, + "text": "ततः स कवची खड्गी शरी धन्वी तली रथी\nधवजेनादित्य वर्णेन परविवेश महाचमूम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 19, + "text": "विदितः पाण्डवेयानां वासुदेव परियेप्सया\nयुधिष्ठिरस तु तं राजा परत्युद्गम्याभ्यपूजयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 20, + "text": "स पूजितः पाण्डुसुतैर यथान्यायं सुसत्कृतः\nपरतिपूज्य च तान सर्वान विश्रान्तः सह सैनिकः\nउवाच मध्ये वीराणां कुन्तीपुत्रं धनंजयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 21, + "text": "सहायॊ ऽसमि सथितॊ युद्धे यदि भीतॊ ऽसि पाण्डव\nकरिष्यामि रणे साह्यम असह्यं तव शत्रुभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 22, + "text": "न हि मे विक्रमे तुल्यः पुमान अस्तीह कश चन\nनिहत्य समरे शत्रूंस तव दास्यामि फल्गुन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 23, + "text": "इत्य उक्तॊ धर्मराजस्य केशवस्य च संनिधौ\nशृण्वतां पार्थिवेन्द्राणाम अन्येषां चैव सर्वशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 24, + "text": "वासुदेवम अभिप्रेक्ष्य धर्मराजं च पाण्डवम\nउवाच धीमान कौन्तेयः परहस्य सखिपूर्वकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 25, + "text": "युध्यमानस्य मे वीर गन्धर्वैः सुमहाबलैः\nसहायॊ घॊषयात्रायां कस तदासीत सखा मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 26, + "text": "तथा परतिभये तस्मिन देवदानव संकुले\nखाण्डवे युध्यमानस्य कः सहायस तदाभवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 27, + "text": "निवातकवचैर युद्धे कालकेयैश च दानवैः\nतत्र मे युध्यमानस्य कः सहायस तदाभवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 28, + "text": "तथा विराटनगरे कुरुभिः सह संगरे\nयुध्यतॊ बहुभिस तात कः सहायॊ ऽभवन मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 29, + "text": "उपजीव्य रणे रुद्रं शक्रं वैश्वरणं यमम\nवरुणं पावकं चैव कृपं दरॊणं च माधवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 30, + "text": "धारयन गाण्डिवं दिव्यं धनुस तेजॊमयं दृढम\nअक्षय्य शरसंयुक्तॊ दिव्यास्त्रपरिबृंहितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 31, + "text": "कौरवाणां कुले जातः पाण्डॊः पुत्रॊ विशेषतः\nदरॊणं वयपदिशञ शिष्यॊ वासुदेवसहायवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 32, + "text": "कथम अस्मद्विधॊ बरूयाद भीतॊ ऽसतीत्य अयशस्करम\nवचनं नरशार्दूल वज्रायुधम अपि सवयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 33, + "text": "नास्मि भीतॊ महाबाहॊ सहायार्थश च नास्ति मे\nयथाकामं यथायॊगं गच्छ वान्यत्र तिष्ठ वा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 34, + "text": "विनिवर्त्य ततॊ रुक्मी सेनां सागरसंनिभाम\nदुर्यॊधनम उपागच्छत तथैव भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 35, + "text": "तथैव चाभिगम्यैनम उवाच स नराधिपः\nपरत्याख्यातश च तेनापि स तदा शूरमानिना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 36, + "text": "दवाव एव तु महाराज तस्माद युद्धाद वयपेयतुः\nरौहिणेयश च वार्ष्णेयॊ रुक्मी च वसुधाधिपः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 37, + "text": "गते रामे तीर्थयात्रां भीष्मकस्य सुते तथा\nउपाविशन पाण्डवेया मन्त्राय पुनर एव हि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 155, + "shloka": 38, + "text": "समितिर धर्मराजस्य सा पार्थिव समाकुला\nशुशुभे तारका चित्रा दयौश चन्द्रेणेव भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 156, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nतथा वयूढेष्व अनीकेषु कुरुक्षेत्रे दविजर्षभ\nकिम अकुर्वन्त कुरवः कालेनाभिप्रचॊदिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 156, + "shloka": 2, + "text": "तथा वयूढेष्व अनीकेषु यत तेषु भरतर्षभ\nधृतराष्ट्रॊ महाराज संजयं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 156, + "shloka": 3, + "text": "एहि संजय मे सर्वम आचक्ष्वानवशेषतः\nसेनानिवेशे यद्वृत्तं कुरुपाण्डवसेनयॊः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 156, + "shloka": 4, + "text": "दिष्टम एव परं मन्ये पौरुषं चाप्य अनर्थकम\nयद अहं जानमानॊ ऽपि युद्धदॊषान कषयॊदयान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 156, + "shloka": 5, + "text": "तथापि निकृतिप्रज्ञं पुत्रं दुर्द्यूत देविनम\nन शक्नॊमि नियन्तुं वा कर्तुं वा हितम आत्मनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 156, + "shloka": 6, + "text": "भवत्य एव हि मे सूत बुद्धिर दॊषानुदर्शिनी\nदुर्यॊधनं समासाद्य पुनः सा परिवर्तते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 156, + "shloka": 7, + "text": "एवंगते वै यद भावि तद भविष्यति संजय\nकषत्रधर्मः किल रणे तनुत्यागॊ ऽभिपूजितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 156, + "shloka": 8, + "text": "तवद युक्तॊ ऽयम अनुप्रश्नॊ महाराज यथार्हसि\nन तु दुर्यॊधने दॊषम इमम आसक्तुम अर्हसि\nशृणुष्वानवशेषेण वदतॊ मम पार्थिव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 156, + "shloka": 9, + "text": "य आत्मनॊ दुश्चरिताद अशुभं पराप्नुयान नरः\nएनसा न स दैवं वा कालं वा गन्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 156, + "shloka": 10, + "text": "महाराज मनुष्येषु निन्द्यं यः सर्वम आचरेत\nस वध्यः सर्वलॊकस्य निन्दितानि समाचरन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 156, + "shloka": 11, + "text": "निकारा मनुजश्रेष्ठ पाण्डवैस तवत्प्रतीक्षया\nअनुभूताः सहामात्यैर निकृतैर अधिदेवने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 156, + "shloka": 12, + "text": "हयानां च गजानां च राज्ञां चामिततेजसाम\nवैशसं समरे वृत्तं यत तन मे शृणु सर्वशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 156, + "shloka": 13, + "text": "सथिरॊ भूत्वा महाराज सर्वलॊकक्षयॊदयम\nयथा भूतं महायुद्धे शरुत्वा मा विमना भव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 156, + "shloka": 14, + "text": "न हय एव कर्ता पुरुषः कर्मणॊः शुभपापयॊः\nअस्वतन्त्रॊ हि पुरुषः कार्यते दारु यन्त्रवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 156, + "shloka": 15, + "text": "के चिद ईश्वर निर्दिष्टाः के चिद एव यदृच्छया\nपूर्वकर्मभिर अप्य अन्ये तरैधम एतद विकृष्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 157, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nहिरण्वत्यां निविष्टेषु पाण्डवेषु महात्मसु\nदुर्यॊधनॊ महाराज कर्णेन सह भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 157, + "shloka": 2, + "text": "सौबलेन च राजेन्द्र तथा दुःशासनेन च\nआहूयॊपह्वरे राजन्न उलूकम इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 157, + "shloka": 3, + "text": "उलूक गच्छ कैतव्य पाण्डवान सह सॊमकान\nगत्वा मम वचॊ बरूहि वासुदेवस्य शृण्वतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 157, + "shloka": 4, + "text": "इदं तत समनुप्राप्तं वर्षपूगाभिचिन्तितम\nपाण्डवानां कुरूणां च युद्धं लॊकभयंकरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 157, + "shloka": 5, + "text": "यद एतत कत्थना वाक्यं संजयॊ महद अब्रवीत\nमध्ये कुरूणां कौन्तेय तस्य कालॊ ऽयम आगतः\nयथा वः संप्रतिज्ञातं तत सर्वं करियताम इति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 157, + "shloka": 6, + "text": "अमर्षं राज्यहरणं वनवासं च पाण्डव\nदरौपद्याश च परिक्लेशं संस्मरन पुरुषॊ भव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 157, + "shloka": 7, + "text": "यदर्थं कषत्रिया सूते गर्भं तद इदम आगतम\nबलं वीर्यं च शौर्यं च परं चाप्य अस्त्रलाघवम\nपौरुषं दर्शयन युद्धे कॊपस्य कुरु निष्कृतिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 157, + "shloka": 8, + "text": "परिक्लिष्टस्य दीनस्य दीर्घकालॊषितस्य च\nन सफुटेद धृदयं कस्य ऐश्वर्याद भरंशितस्य च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 157, + "shloka": 9, + "text": "कुले जातस्य शूरस्य परवित्तेषु गृध्यतः\nआच्छिन्नं राज्यम आक्रम्य कॊपं कस्य न दीपयेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 157, + "shloka": 10, + "text": "यत तद उक्तं महद वाक्यं कर्मणा तद विभाव्यताम\nअकर्मणा कत्थितेन सन्तः कुपुरुषं विदुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 157, + "shloka": 11, + "text": "अमित्राणां वशे सथानं राज्यस्य च पुनर भवः\nदवाव अर्थौ युध्यमानस्य तस्मात कुरुत पौरुषम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 157, + "shloka": 12, + "text": "अस्मान वा तवं पराजित्य परशाधि पृथिवीम इमाम\nअथ वा निहतॊ ऽसमाभिर वीरलॊकं गमिष्यसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 157, + "shloka": 13, + "text": "राष्ट्रात परव्राजनं कलेशं वनवासं च पाण्डव\nकृष्णायाश च परिक्लेशं संस्मरन पुरुषॊ भव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 157, + "shloka": 14, + "text": "अप्रियाणां च वचने परव्रजत्सु पुनः पुनः\nअमर्षं दर्शयाद्य तवम अमर्षॊ हय एव पौरुषम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 157, + "shloka": 15, + "text": "करॊधॊ बलं तथा वीर्यं जञानयॊगॊ ऽसत्रलाघवम\nइह ते पार्थ दृश्यन्तां संग्रामे पुरुषॊ भव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 157, + "shloka": 16, + "text": "तं च तूबरकम मूढं बह्व आशिनम अविद्यकम\nउलूक मद्वचॊ बरूया असकृद भीमसेनकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 157, + "shloka": 17, + "text": "अशक्तेनैव यच छप्तं सभामध्ये वृकॊदर\nदुःशासनस्य रुधिरं पीयतां यदि शक्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 157, + "shloka": 18, + "text": "लॊहाभिहारॊ निर्वृत्तः कुरुक्षेत्रम अकर्दमम\nपुष्टास ते ऽशवा भृता यॊधाः शवॊ युध्यस्व सकेशवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nसेनानिवेशं संप्राप्य कैतव्यः पाण्डवस्य ह\nसमागतः पाण्डवेयैर युधिष्ठिरम अभाषत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 2, + "text": "अभिज्ञॊ दूतवाक्यानां यथॊक्तं बरुवतॊ मम\nदुर्यॊधन समादेशं शरुत्वा न करॊद्धुम अर्हसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 3, + "text": "उलूक न भयं ते ऽसति बरूहि तवं विगतज्वरः\nयन मतं धार्तराष्ट्रस्य लुब्धस्यादीर्घ दर्शिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ दयुतिमतां मध्ये पाण्डवानां महात्मनाम\nसृञ्जयानां च सर्वेषां कृष्णस्य च यशस्विनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 5, + "text": "दरुपदस्य सपुत्रस्य विराटस्य च संनिधौ\nभूमिपानां च सर्वेषां मध्ये वाक्यं जगाद ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 6, + "text": "इदं तवाम अब्रवीद राजा धार्तराष्ट्रॊ महामनाः\nशृण्वतां कुरुवीराणां तन निबॊध नराधिप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 7, + "text": "पराजितॊ ऽसि दयूतेन कृष्णा चानायिता सभाम\nशक्यॊ ऽमर्षॊ मनुष्येण कर्तुं पुरुषमानिना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 8, + "text": "दवादशैव तु वर्षाणि वने धिष्ण्याद विवासिताः\nसंवत्सरं विराटस्य दास्यम आस्थाय चॊषिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 9, + "text": "अमर्षं राज्यहरणं वनवासं च पाण्डव\nदरौपद्याश च परिक्लेशं संस्मरन पुरुषॊ भव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 10, + "text": "अशक्तेन च यच छप्तं भीमसेनेन पाण्डव\nदुःशासनस्य रुधिरं पीयतां यदि शक्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 11, + "text": "लॊहाभिहारॊ निर्वृत्तः कुरुक्षेत्रम अकर्दमम\nसमः पन्था भृता यॊधाः शवॊ युध्यस्व सकेशवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 12, + "text": "असमागम्य भीष्मेण संयुगे किं विकत्थसे\nआरुरुक्षुर यथा मन्दः पर्वतं गन्धमादनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 13, + "text": "दरॊणं च युध्यतां शरेष्ठं शचीपतिसमं युधि\nअजित्वा संयुगे पार्थ राज्यं कथम इहेच्छसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 14, + "text": "बराह्मे धनुषि चाचार्यं वेदयॊर अन्तरं दवयॊः\nयुधि धुर्यम अविक्षॊभ्यम अनीक धरम अच्युतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 15, + "text": "दरॊणं मॊहाद युधा पार्थ यज जिगीषसि तन मृषा\nन हि शुश्रुम वातेन मेरुम उन्मथितं गिरिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 16, + "text": "अनिलॊ वा वहेन मेरुं दयौर वापि निपतेन महीम\nयुगं वा परिवर्तेत यद्य एवं सयाद यथात्थ माम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 17, + "text": "कॊ हय आभ्यां जीविताकाङ्क्षी पराप्यास्त्रम अरिमर्दनम\nगजॊ वाजी नरॊ वापि पुनः सवस्ति गृहान वरजेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 18, + "text": "कथम आभ्याम अभिध्यातः संसृष्टॊ दारुणेन वा\nरणे जीवन मिमुच्येत पदा भूमिम उपस्पृशन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 19, + "text": "किं दर्दुरः कूपशयॊ यथेमां; न बुध्यसे राजचमूं समेताम\nदुराधर्षां देव चमू परकाशां; गुप्तां नरेन्द्रैस तरिदशैर इव दयाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 20, + "text": "पराच्यैः परतीच्यैर अथ दाक्षिणात्यैर; उदीच्यकाम्बॊजशकैः खशैश च\nशाल्वैः समत्स्यैः कुरुमध्यदेशैर; मलेच्छैः पुलिन्दैर दरविडान्ध्र काञ्च्यैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 21, + "text": "नानाजनौघं युधि संप्रवृद्धं; गाङ्गं यथा वेगम अवारणीयम\nमां च सथितं नागबलस्य मध्ये; युयुत्ससे मन्दकिम अल्पबुद्धे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 22, + "text": "इत्य एवम उक्त्वा राजानं धर्मपुत्रं युधिष्ठिरम\nअभ्यावृत्य पुनर जिष्णुम उलूकः परत्यभाषत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 23, + "text": "अकत्थमानॊ युध्यस्व कत्थसे ऽरजुन किं बहु\nपर्यायात सिद्धिर एतस्य नैतत सिध्यति कत्थनात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 24, + "text": "यदीदं कत्थनात सिध्येत कर्म लॊके धनंजय\nसर्वे भवेयुः सिद्धार्था बहु कत्थेत दुर्गतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 25, + "text": "जानामि ते वासुदेवं सहायं; जानामि ते गाण्डिवं तालमात्रम\nजानाम्य एतत तवादृशॊ नास्ति; यॊधा राज्यं च ते जानमानॊ हरामि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 26, + "text": "न तु पर्याय धर्मेण सिद्धिं पराप्नॊति भूयसीम\nमनसैव हि भूतानि धाता परकुरुते वशे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 27, + "text": "तरयॊदश समा भुक्तं राज्यं विलपतस तव\nभूयश चैव परशासिष्ये निहत्य तवां सबान्धवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 28, + "text": "कव तदा गाण्डिवं ते ऽभूद यत तवं दासपणे जितः\nकव तदा भीमसेनस्य बलम आसीच च फल्गुन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 29, + "text": "सगदाद भीमसेनाच च पार्थाच चैव सगाण्डिवात\nन वै मॊक्षस तदा वॊ ऽभूद विना कृष्णाम अनिन्दिताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 30, + "text": "सा वॊ दास्यं समापन्नान मॊक्षयाम आस भामिनी\nअमानुष्य समायुक्तान दास्य कर्मण्य अवस्थितान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 31, + "text": "अवॊचं यत षण्ढतिलान अहं वस तथ्यम एव तत\nधृता हि वेणी पार्थेन विराटनगरे तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 32, + "text": "सूदकर्मणि च शरान्तं विराटस्य महानसे\nभीमसेनेन कौन्तेय यच च तन मम पौरुषम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 33, + "text": "एवम एव सदा दण्डं कषत्रियाः कषत्रिये दधुः\nशरेण्यां कक्ष्यां च वेण्यां च संयुगे यः पलायते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 34, + "text": "न भयाद वासुदेवस्य न चापि तव फल्गुन\nराज्यं परतिप्रदास्यामि युध्यस्व सह केशवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 35, + "text": "न माया हीन्द्र जालं वा कुहका वा विभीषणी\nआत्तशस्त्रस्य मे युद्धे वहन्ति परतिगर्जनाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 36, + "text": "वासुदेव सहस्रं वा फल्गुनानां शतानि वा\nआसाद्य माम अमॊघेषुं दरविष्यन्ति दिशॊ दश" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 37, + "text": "संयुगं गच्छ भीष्मेण भिन्धि तवं शिरसा गिरिम\nपरतरेमं महागाधं बाहुभ्यां पुरुषॊदधिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 38, + "text": "शारद्वत महीमानं विविंशति झषाकुलम\nबृहद्बलसमुच्चालं सौमदत्ति तिमिंगिलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 39, + "text": "दुःशासनौघं शल शल्य मत्स्यं; सुषेण चित्रायुधनागनक्रम\nजयद्रथाद्रिं पुरुमित्र गाधं; दुर्मर्षणॊदं शकुनिप्रपातम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 40, + "text": "शस्त्रौघम अक्षय्यम अतिप्रवृद्धं; यदावगाह्य शरमनष्टचेताः\nभविष्यसि तवं हतसर्वबान्धवस; तदा मनस ते परितापम एष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 158, + "shloka": 41, + "text": "तदा मनस ते तरिदिवाद इवाशुचेर; निवर्ततां पार्थ मही परशासनात\nराज्यं परशास्तुं हि सुदुर्लभं तवया; बुभूषता सवर्ग इवातपस्विना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 159, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nउलूकस तव अर्जुनं भूयॊ यथॊक्तं वाक्यम अब्रवीत\nआशीविषम इव करुद्धं तुदन वाक्यशलाकया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 159, + "shloka": 2, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा रुषिताः पाण्डवा भृशम\nपराग एव भृशसंक्रुद्धाः कैतव्येन परधर्षिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 159, + "shloka": 3, + "text": "नासनेष्व अवतिष्ठन्त बहूंश चैव विचिक्षिपुः\nआशीविषा इव करुद्धा वीक्षां चक्रुः परस्परम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 159, + "shloka": 4, + "text": "अवाक्शिरा भीमसेनः समुदैक्षत केशवम\nनेत्राभ्यां लॊहितान्ताभ्याम आशीविष इव शवसन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 159, + "shloka": 5, + "text": "आर्तं वातात्मजं दृष्ट्वा करॊधेनाभिहतं भृशम\nउत्स्मयन्न इव दाशार्हः कैतव्यं परत्यभाषत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 159, + "shloka": 6, + "text": "परयाहि शीघ्रं कैतव्य बरूयाश चैव सुयॊधनम\nशरुतं वाक्यं गृहीतॊ ऽरथॊ मतं यत ते तथास्तु तत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 159, + "shloka": 7, + "text": "मद्वचश चापि भूयस ते वक्तव्यः स सुयॊधनः\nशव इदानीं परदृश्येथाः पुरुषॊ भव दुर्मते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 159, + "shloka": 8, + "text": "मन्यसे यच च मूढ तवं न यॊत्स्यति जनार्दनः\nसारथ्येन वृतः पार्थैर इति तवं न बिभेषि च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 159, + "shloka": 9, + "text": "जघन्यकालम अप्य एतद भवेद यत सर्वपार्थिवान\nनिर्दहेयम अहं करॊधात कृणानीव हुताशनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 159, + "shloka": 10, + "text": "युधिष्ठिर नियॊगात तु फल्गुनस्य महात्मनः\nकरिष्ये युध्यमानस्य सारथ्यं विदितात्मनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 159, + "shloka": 11, + "text": "यद्य उत्पतसि लॊकांस तरीन यद्य आविशसि भूतलम\nतत्र तत्रार्जुन रथं परभाते दरक्ष्यसे ऽगरतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 159, + "shloka": 12, + "text": "यच चापि भीमसेनस्य मन्यसे मॊघगर्जितम\nदुःशासनस्य रुधिरं पीतम इत्य अवधार्यताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 159, + "shloka": 13, + "text": "न तवां समीक्षते पार्थॊ नापि राजा युधिष्ठिरः\nन भीमसेनॊ न यमौ परतिकूलप्रभाषिणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nदुर्यॊधनस्य तद वाक्यं निशम्य भरतर्षभः\nनेत्राभ्याम अतिताम्राभ्यां कैतव्यं समुदैक्षत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 2, + "text": "स केशवम अभिप्रेक्ष्य गुडाकेशॊ महायशाः\nअभ्यभाषत कैतव्यं परगृह्य विपुलं भुजम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 3, + "text": "सववीर्यं यः समाश्रित्य समाह्वयति वै परान\nअभीतः पूरयञ शक्तिं स वै पुरुष उच्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 4, + "text": "परवीर्यं समाश्रित्य यः समाह्वयते परान\nकषत्रबन्धुर अशक्तत्वाल लॊके स पुरुषाधमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 5, + "text": "स तवं परेषां वीर्येण मन्यसे वीर्यम आत्मनः\nसवयं कापुरुषॊ मूढः परांश चक्षेप्तुम इच्छसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 6, + "text": "यस तवं वृद्धं सर्वराज्ञां हितबुद्धिं जितेन्द्रियम\nमरणाय महाबुद्धिं दीक्षयित्वा विकत्थसे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 7, + "text": "भावस ते विदितॊ ऽसमाभिर दुर्बुद्धे कुलपांसन\nन हनिष्यन्ति गङ्गेयं पाण्डवाघृणयेति च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 8, + "text": "यस्य वीर्यं समाश्रित्य धार्तराष्ट्र विकत्थसे\nहन्तास्मि परथमं भीष्मं मिषतां सर्वधन्विनाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 9, + "text": "कैतव्य गत्वा भरतान समेत्य; सुयॊधनं धार्तराष्ट्रं बरवीहि\nतथेत्य आह अर्जुनः सव्यसाची; निशा वयपाये भविता विमर्दः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 10, + "text": "यद वॊ ऽबरवीद वाक्यम अदीनसत्त्वॊ; मध्ये कुरूणां हर्षयन सत्यसंधः\nअहं हन्ता पाण्डवानाम अनीकं; शाल्वेयकांश चेति ममैष भारः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 11, + "text": "हन्याम अहं दरॊणम ऋते हि लॊकं; न ते भयं विद्यते पाण्डवेभ्यः\nततॊ हि ते लब्धतमं च राज्यं; कषयं गताः पाण्डवाश चेति भावः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 12, + "text": "स दर्पपूर्णॊ न समीक्षसे तवम; अनर्थम आत्मन्य अपि वर्तमानम\nतस्माद अहं ते परथमं समूहे; हन्ता समक्षं कुरुवृद्धम एव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 13, + "text": "सूर्यॊदये युक्तसेनः पतीक्ष्य; धवजी रथी रक्ष च सत्यसंधम\nअहं हि वः पश्यतां दवीपम एनं; रथाद भीष्मं पातयितास्मि बाणैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 14, + "text": "शवॊभूते कत्थना वाक्यं विज्ञास्यति सुयॊधनः\nअर्दितं शरजालेन मया दृष्ट्वा पितामहम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 15, + "text": "यद उक्तश च सभामध्ये पुरुषॊ हरस्वदर्शनः\nकरुद्धेन भीमसेनेन भराता दुःशासनस तव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 16, + "text": "अधर्मज्ञॊ नित्यवैरी पापबुद्धिर नृशंसकृत\nसत्यां परतिज्ञां नचिराद रक्ष्यसे तां सुयॊधन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 17, + "text": "अभिमानस्य दर्पस्य करॊधपारुष्ययॊस तथा\nनैष्ठुर्यस्यावलेपस्य आत्मसंभावनस्य च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 18, + "text": "नृशंसतायास तैक्ष्ण्यस्य धर्मविद्वेषणस्य च\nअधर्मस्यातिवादस्य वृद्धातिक्रमणस्य च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 19, + "text": "दर्शनस्य च वक्रस्य कृत्स्नस्यापनयस्य च\nदरक्ष्यसि तवं फलं तीव्रम अचिरेण सुयॊधन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 20, + "text": "वासुदेव दवितीये हि मयि करुद्धे नराधिप\nआशा ते जीविते मूढ राज्ये वा केन हेतुना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 21, + "text": "शान्ते भीष्मे तथा दरॊणे सूतपुत्रे च पातिते\nनिराशॊ जीविते राज्ये पुत्रेषु च भविष्यसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 22, + "text": "भरातॄणां निधनं दृष्ट्वा पुत्राणां च सुयॊधन\nभीमसेनेन निहतॊ दुष्कृतानि समरिष्यसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 23, + "text": "न दवितीयां परतिज्ञां हि परतिज्ञास्यति केशवः\nसत्यं बरवीम्य अहं हय एतत सर्वं सत्यं भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 24, + "text": "इत्य उक्तः कैतवॊ राजंस तद वाक्यम उपधार्य च\nअनुज्ञातॊ निववृते पुनर एव यथागतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 25, + "text": "उपावृत्य तु पाण्डुभ्यः कैतव्यॊ धृतराष्ट्रजम\nगत्वा यथॊक्तं तत सर्वम उवाच कुरुसंसदि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 26, + "text": "केशवार्जुनयॊर वाक्यं निशम्य भरतर्षभः\nदुःशासनं च कर्णं च शकुनिं चाभ्यभाषत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 27, + "text": "आज्ञापयत राज्ञश च बलं मित्रबलं तथा\nयथा परागु दयात सर्वा युक्ता तिष्ठत्य अनीकिनी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 28, + "text": "ततः कर्ण समादिष्टा दूताः परत्वरिता रथैः\nउष्ट्रवामीभिर अप्य अन्ये सदश्वैर्श च महाजवैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 160, + "shloka": 29, + "text": "तूर्णं परिययुः सेनां कृत्स्नां कर्णस्य शासनात\nआज्ञापयन्तॊ राज्ञस तान यॊगः पराग उदयाद इति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 161, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nउलूकस्य वचः शरुत्वा कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nसेनां निर्यापयाम आस धृष्टद्युम्नपुरॊगमाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 161, + "shloka": 2, + "text": "पदातिनीं नागवतीं रथिनीम अश्ववृन्दिनीम\nचतुर्विध बलां भीमाम अकम्प्यां पृथिवीम इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 161, + "shloka": 3, + "text": "भीमसेनादिभिर गुप्तां सार्जुनैश च महारथैः\nधृष्टद्युम्न वशां दुर्गां सागरस्तिमितॊपमाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 161, + "shloka": 4, + "text": "तस्यास तव अग्रे महेष्वासः पाञ्चाल्यॊ युद्धदुर्मदः\nदरॊण परेप्सुर अनीकानि धृष्टद्युम्नः परकर्षति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 161, + "shloka": 5, + "text": "यथाबलं यथॊत्साहं रथिनः समुपादिशत\nअर्जुनं सूतपुत्राय भीमं दुर्यॊधनाय च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 161, + "shloka": 6, + "text": "अश्वत्थाम्ने च नकुलं शैब्यं च कृतवर्मणे\nसैन्धवाय च वार्ष्णेयं युयुधानम उपादिशत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 161, + "shloka": 7, + "text": "शिखण्डिनं च भीष्माय परमुखे समकल्पयत\nसहदेवं शकुनये चेकितानं शलाय च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 161, + "shloka": 8, + "text": "धृष्टकेतुं च शल्याय गौतमायॊत्तमौजसम\nदरौपदेयांश च पञ्चभ्यस तरिगर्तेभ्यः समादिशत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 161, + "shloka": 9, + "text": "वृषसेनाय सौभद्रं शेषाणां च महीक्षिताम\nसमर्थं तं हि मेने वै पार्थाद अभ्यधिकं रणे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 161, + "shloka": 10, + "text": "एवं विभज्य यॊधांस तान पृथक च सह चैव ह\nजवाला वर्णॊ महेष्वासॊ दरॊणम अंशम अकल्पयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 161, + "shloka": 11, + "text": "धृष्टद्युम्नॊ महेष्वासः सेनापतिपतिस ततः\nविधिवद वयूढ्य मेधावी युद्धाय धृतमानसः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 161, + "shloka": 12, + "text": "यथादिष्टान्य अनीकानि पाण्डवानाम अयॊजयत\nजयाय पाण्डुपुत्राणां यत्तस तस्थौ रणाजिरे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nपरतिज्ञाते फल्गुनेन वधे भीष्मस्य संजय\nकिम अकुर्वन्त मे मन्दाः पुत्रा दुर्यॊधनादयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 2, + "text": "हतम एव हि पश्यामि गाङ्गेयं पितरं रणे\nवासुदेवसहायेन पार्थेन दृढधन्वना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 3, + "text": "स चापरिमित परज्ञस तच छरुत्वा पार्थ भाषितम\nकिम उक्तवान महेष्वासॊ भीष्मः परहरतां वरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 4, + "text": "सेनापत्यं च संप्राप्य कौरवाणां धुरंधरः\nकिम अचेष्टत गाङ्गेयॊ महाबुद्धिपराक्रमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 5, + "text": "ततस तत संजयस तस्मै सर्वम एव नयवेदयत\nयथॊक्तं कुरुवृद्धेन भीष्मेणामित तेजसा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 6, + "text": "सेनापत्यम अनुप्राप्य भीष्मः शांतनवॊ नृप\nदुर्यॊधनम उवाचेदं वचनं हर्षयन्न इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 7, + "text": "नमस्कृत्वा कुमाराय सेनान्ये शक्तिपाणये\nअहं सेनापतिस ते ऽदय भविष्यामि न संशयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 8, + "text": "सेना कर्मण्य अभिज्ञॊ ऽसमि वयूहेषु विविधेषु च\nकर्म कारयितुं चैव भृतान अप्य अभृतांस तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 9, + "text": "यात्रा यानेषु युद्धेषु लब्धप्रशमनेषु च\nभृशं वेद महाराज यथा वेद बृहस्पतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 10, + "text": "वयूहान अपि महारम्भान दैवगान्धर्व मानुषान\nतैर अहं मॊहयिष्यामि पाण्डवान वयेतु ते जवरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 11, + "text": "सॊ ऽहं यॊत्स्यामि तत्त्वेन पालयंस तव वाहिनीम\nयथावच छास्त्रतॊ राजन वयेतु ते मानसॊ जवरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 12, + "text": "न विद्यते मे गाङ्गेय भयं देवासुरेष्व अपि\nसमस्तेषु महाबाहॊ सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 13, + "text": "किं पुनस तवयि दुर्धर्षे सेनापत्ये वयवस्थिते\nदरॊणे च पुरुषव्याघ्रे सथिते युद्धाभिनन्दिनि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 14, + "text": "भवद्ब्यां पुरुषाग्र्याभ्यां सथिताभ्यां विजयॊ मम\nन दुर्लभं कुरुश्रेष्ठ देवराज्यम अपि धरुवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 15, + "text": "रथसंख्यां तु कार्त्स्न्येन परेषाम आत्मनस तथा\nतथैवातिरथानां च वेत्तुम इच्छामि कौरव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 16, + "text": "पितामहॊ हि कुशलः परेषाम आत्मनस तथा\nशरॊतुम इच्छाम्य अहं सर्वैः सहैभिर वसुधाधिपैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 17, + "text": "गान्धारे शृणु राजेन्द्र रथसंख्यां सवके बले\nये रथाः पृथिवीपाल तथैवातिरथाश च ये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 18, + "text": "बहूनीह सहस्राणि परयुतान्य अर्बुदानि च\nरथानां तव सेनायां यथामुख्यं तु मे शृणु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 19, + "text": "भवान अग्रे रथॊदारः सह सर्वैः सहॊदरैः\nदुःशासनप्रभृतिभिर भरातृभिः शतसंमितैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 20, + "text": "सर्वे कृतप्रहरणाश छेद्य भेद्य विशारदाः\nरथॊपस्थे गजस्कन्धे गदायुद्धे ऽसि चर्मणि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 21, + "text": "संयन्तारः परहर्तारः कृतास्त्रा भारसाधनाः\nइष्वस्त्रे दरॊणशिष्याश च कृपस्य च शरद्वतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 22, + "text": "एते हनिष्यन्ति रणे पाञ्चालान युद्धदुर्मदान\nकृतकिल्बिषाः पाण्डवेयैर धार्तराष्ट्रा मनस्विनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ ऽहं भरतश्रेष्ठ सर्वसेनापतिस तव\nशत्रून विध्वंसयिष्यामि कदर्थी कृत्यपाण्डवान\nन तव आत्मनॊ गुणान वक्तुम अर्हामि विदितॊ ऽसमि ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 24, + "text": "कृतवर्मा तव अतिरथॊ भॊजः परहरतां वरः\nअर्थसिद्धिं तव रणे करिष्यति न संशयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 25, + "text": "अस्त्रविद्भिर अनाधृष्यॊ दूरपाती दृढायुधः\nहनिष्यति रुपूंस तुभ्यं महेन्द्रॊ दानवान इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 26, + "text": "मद्रराजॊ महेष्वासः शल्यॊ मे ऽतिरथॊ मतः\nसपर्धते वासुदेवेन यॊ वै नित्यं रणे रणे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 27, + "text": "भागिनेयान निजांस तयक्त्वा शल्यस ते रथसत्तमः\nएष यॊत्स्यति संग्रामे कृष्णं चक्रगदाधरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 28, + "text": "सागरॊर्मि समैर वेगैः पलावयन्न इव शात्रवान\nभूरिश्रवाः कृतास्त्रश च तव चापि हितः सुहृत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 29, + "text": "सौमदत्तिर महेष्वासॊ रथयूथप यूथपः\nबलक्षयम अमित्राणां सुमहान्तं करिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 30, + "text": "सिन्धुराजॊ महाराज मतॊ मे दविगुणॊ रथः\nयॊत्स्यते समरे राजन विक्रान्तॊ रथसत्तमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 31, + "text": "दरौपदी हरणे पूर्वं परिक्लिष्टः स पाण्डवैः\nसंस्मरंस तं परिक्लेशं यॊत्स्यते परवीहरा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 32, + "text": "एतेन हि तदा राजंस तप आस्थाय दारुणम\nसुदुर्लभॊ वरॊ लब्धः पाण्डवान यॊद्धुम आहवे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 162, + "shloka": 33, + "text": "स एष रथशार्दूलस तद वैरं संस्मरन रणे\nयॊत्स्यते पाण्डवां सतात पराणांस तयक्त्वा सुदुस्त्यजान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 163, + "shloka": 1, + "text": "[भीस्म]\nसुदक्षिणस तु काम्बॊजॊ रथ एकगुणॊ मतः\nतवार्थ सिद्धिम आकाङ्क्षन यॊत्स्यते समरे परैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 163, + "shloka": 2, + "text": "एतस्य रथसिंहस्य तवार्थे राजसत्तम\nपराक्रमं यथेन्द्रस्य दरक्ष्यन्ति कुरवॊ युधि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 163, + "shloka": 3, + "text": "एतस्य रथवंशॊ हि तिग्मवेगप्रहारिणाम\nकाम्बॊजानां महाराज शलभानाम इवायतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 163, + "shloka": 4, + "text": "नीलॊ माहिष्मती वासी नीलवर्म धरस तव\nरथवंशेन शत्रूणां कदनं वै करिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 163, + "shloka": 5, + "text": "कृतवैरः पुरा चैव सहदेवेन पार्थिवः\nयॊत्स्यते सततं राजंस तवार्थे कुरुसत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 163, + "shloka": 6, + "text": "विन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ समेतौ रथसत्तमौ\nकृतिनौ समरे तात दृढवीर्यपराक्रमौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 163, + "shloka": 7, + "text": "एतौ तौ पुरुषव्याघ्रौ रिपुसैन्यं परधक्ष्यतः\nगदा परासासिनाराचैस तॊमरैश च भुजच्युतैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 163, + "shloka": 8, + "text": "युद्धाभिकामौ समरे करीडन्ताव इव यूथपौ\nयूथमध्ये महाराज विचरन्तौ कृतान्तवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 163, + "shloka": 9, + "text": "तरिगर्ता भरातरः पञ्च रथॊदारा मता मम\nकृतवैराश च पार्थेन विराटनगरे तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 163, + "shloka": 10, + "text": "मकरा इव राजेन्द्र समुद्धत तरङ्गिणीम\nगङ्गां विक्षॊभयिष्यन्ति पार्थानां युधि वाहिनीम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 163, + "shloka": 11, + "text": "ते रथाः पञ्च राजेन्द्र येषां सत्यरथॊ मुखम\nएते यॊत्स्यन्ति समरे संस्मरन्तः पुरा कृतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 163, + "shloka": 12, + "text": "वयलीकं पाण्डवेयेन भीमसेनानुजेन ह\nदिशॊ विजयता राजञ शवेतवाहेन भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 163, + "shloka": 13, + "text": "ते हनिष्यन्ति पार्थानां समासद्य महारथान\nवरान वरान महेष्वासान कषत्रियाणां धुरंधराः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 163, + "shloka": 14, + "text": "लक्ष्मणस तव पुत्रस तु तथा दुःशासनस्य च\nउभौ तौ पुरुषव्याघ्रौ संग्रामेष्व अनिवर्तिनौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 163, + "shloka": 15, + "text": "तरुणौ सुकुमारौ च राजपुत्रौ तरस्विनौ\nयुद्धानां च विशेषज्ञौ परणेतारौ च सर्वशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 163, + "shloka": 16, + "text": "रथौ तौ रथशार्दूल मतौ मे रथसत्तमौ\nकषत्रधर्मरतौ वीरौ महत कर्म करिष्यतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 163, + "shloka": 17, + "text": "दण्डधारॊ महाराज रथ एकॊ नरर्षभः\nयॊत्स्यते समरं पराप्य सवेन सैन्येन पालितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 163, + "shloka": 18, + "text": "बृहद्बलस तथा राजा कौसल्यॊ रथसत्तमः\nरथॊ मम मतस तात दृढवेगपराक्रमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 163, + "shloka": 19, + "text": "एष यॊत्स्यति संग्रामे सवां चमूं संप्रहर्षयन\nउग्रायुधॊ महेष्वासॊ धार्तराष्ट्र हिते रतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 163, + "shloka": 20, + "text": "कृपः शारद्वतॊ राजन रथयूथप यूथपः\nपरियान पराणान परित्यज्य परधक्ष्यति रिपूंस तव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 163, + "shloka": 21, + "text": "गौतमस्य महर्षेर य आचार्यस्य शरद्वतः\nकार्तिकेय इवाजेयः शरस्तम्बात सुतॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 163, + "shloka": 22, + "text": "एष सेनां बहुविधां विविधायुधकार्मुकाम\nअग्निवत समरे तात चरिष्यति विमर्दयन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 1, + "text": "[भीस्म]\nशकुनिर मातुलस ते ऽसौ रथ एकॊ नराधिप\nपरसज्य पाण्डवैर वैरं यॊत्स्यते नात्र संशयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 2, + "text": "एतस्य सैन्या दुर्धर्षाः समरे ऽपरतियायिनः\nविकृतायुध भूयिष्ठा वायुवेगसमा जवे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 3, + "text": "दरॊणपुत्रॊ महेष्वासः सर्वेषाम अति धन्विनाम\nसमरे चित्रयॊधी च दृढास्त्रश च महारथः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 4, + "text": "एतस्य हि महाराज यथा गाण्डीवधन्वनः\nशरासनाद विनिर्मुक्ताः संसक्ता यान्ति सायकाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 5, + "text": "नैष शक्यॊ मया वीरः संख्यातुं रथसत्तमः\nनिर्दहेद अपि लॊकांस तरीन इच्छन्न एष महायशाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 6, + "text": "करॊधस तेजश च तपसा संभृतॊ ऽऽशरमवासिना\nदरॊणेनानुगृहीतश च दिव्यैर अस्त्रैर उदारधीः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 7, + "text": "दॊषस तव अस्य महान एकॊ येनैष भरतर्षभ\nन मे रथॊ नातिरथॊ मतः पार्थिव सत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 8, + "text": "जीवितं परियम अत्यर्थम आयुष कामः सदा दविजः\nन हय अस्य सदृशः कश चिद उभयॊः सेनयॊर अपि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 9, + "text": "हन्याद एकरथेनैव देवानाम अपि वाहिनीम\nवपुष्मांस तलघॊषेण सफॊटयेद अपि पर्वतान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 10, + "text": "असंख्येयगुणॊ वीरः परहर्ता दारुणद्युतिः\nदण्डपाणिर इवासह्यः कालवत परचरिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 11, + "text": "युगान्ताग्निसमः करॊधे सिंहग्रीवॊ महामतिः\nएष भारत युद्धस्य पृष्ठं संशमयिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 12, + "text": "पिता तव अस्य महातेजा वृद्धॊ ऽपि युवभिर वरः\nरणे कर्म महत कर्ता तत्र मे नास्ति संशयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 13, + "text": "अस्त्रवेगानिलॊद्धूतः सेना कष्णेन्धनॊत्थितः\nपाण्डुपुत्रस्य सैन्यानि परधक्ष्यति जये धृतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 14, + "text": "रथयूथप यूथानां यूथपः स नरर्षभः\nभारद्वाजात्मजः कर्ता कर्म तीव्रं हिताय वः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 15, + "text": "सर्वमूर्धाभिषिक्तानाम आचार्यः सथविरॊ गुरुः\nगच्छेद अन्तं सृञ्जयानां परियस तव अस्य धनंजयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 16, + "text": "नैष जातु महेष्वासः पार्थम अक्लिष्टकारिणम\nहन्याद आचार्यकं दीप्तं संस्मृत्य गुणनिर्जितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 17, + "text": "शलाघत्य एष सदा वीरः पार्थस्य गुणविस्तरैः\nपुत्राद अभ्यधिकं चैव भारद्वाजॊ ऽनुपश्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 18, + "text": "हन्याद एकरथेनैव देवगन्धर्वदानवान\nएकीभूतान अपि रणे दिव्यैर अस्त्रैः परतापवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 19, + "text": "पौरवॊ राजशार्दूलस तव राजन महारथः\nमतॊ मम रथॊ वीर परवीर रथारुजः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 20, + "text": "सवेन सैन्येन सहितः परतपञ शत्रुवाहिनीम\nपरधक्ष्यति सपाञ्चालान कक्षं कृष्ण गतिर यथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 21, + "text": "सत्यव्रतॊ रथवरॊ राजपुत्रॊ महारथः\nतव राजन रिपुबले कालवत परचरिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 22, + "text": "एतस्य यॊधा राजेन्द्र विचित्रकवचायुधाः\nविचरिष्यन्ति संग्रामे निघ्नन्तः शात्रवांस तव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 23, + "text": "वृषसेनॊ रथाग्र्यस ते कर्ण पुत्रॊ महारथः\nपरधक्ष्यति रिपूणां ते बलानि बलिनां वरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 24, + "text": "जलसंधॊ महातेजा राजन रथवरस तव\nतयक्ष्यते समरे पराणान मागधः परवीरहा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 25, + "text": "एष यॊत्स्यति संग्रामे गजस्कन्धविशारदः\nरथेन वा महाबाहुः कषपयञ शत्रुवाहिनीम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 26, + "text": "रथ एष महाराज मतॊ मम नरर्षभः\nतवदर्थे तयक्ष्यति पराणान सह सैन्यॊ महारणे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 27, + "text": "एष विक्रान्तयॊधी च चित्रयॊधी च संगरे\nवीतभीश चापि ते राजञ शात्रवैः सह यॊत्स्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 28, + "text": "बाह्लीकॊ ऽतिरथश चैव समरे चानिवर्तिता\nमम राजन मतॊ युद्धे शूरॊ वैवस्वतॊपमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 29, + "text": "न हय एष समरं पराप्य निवर्तेत कथं चन\nयथा सततगॊ राजन नाभिहत्य परान रणे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 30, + "text": "सेनापतिर महाराज सत्यवांस ते महारथः\nरणेष्व अद्भुतकर्मा च रथः पररथारुजः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 31, + "text": "एतस्य समरं दृष्ट्वा न वयथास्ति कथं चन\nउत्स्मयन्न अभ्युपैत्य एष परान रथपथे सथितान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 32, + "text": "एष चारिषु विक्रान्तः कर्म सत्पुरुषॊचितम\nकर्ता विमर्दे सुमहत तवदर्थे पुरुषॊत्तमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 33, + "text": "अलायुधॊ राक्षसेन्द्रः करूरकर्मा महाबलः\nहनिष्यति परान राजन पूर्ववैरम अनुस्मरन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 34, + "text": "एष राक्षससैन्यानां सर्वेषां रथसत्तमः\nमायावी दृढवैरश च समरे विचरिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 35, + "text": "पराग्ज्यॊतिषाधिपॊ वीरॊ भगदत्तः परतापवान\nगजाङ्कुश धरश्रेष्ठॊ रथे चैव विशारदः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 36, + "text": "एतेन युद्धम अभवत पुरा गाण्डीवधन्वनः\nदिवसान सुबहून राजन्न उभयॊर जय गृद्धिनॊः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 37, + "text": "ततः सखायं गान्धारे मानयन पाकशासनम\nअकरॊत संविदं तेन पाण्डवेन महात्मना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 164, + "shloka": 38, + "text": "एष यॊत्स्यति संग्रामे गजस्कन्धविशारदः\nऐरावत गतॊ राजा देवानाम इव वासवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 165, + "shloka": 1, + "text": "[भीस्म]\nअचलॊ वृषकश चैव भरातरौ सहिताव उभौ\nरथौ तव दुराधर्षौ शत्रून विध्वंसयिष्यतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 165, + "shloka": 2, + "text": "बलवन्तौ नरव्याघ्रौ दृढक्रॊधौ परहारिणौ\nगान्धारमुख्यौ तरुणौ दर्शनीयौ महाबलौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 165, + "shloka": 3, + "text": "सखा ते दयितॊ नित्यं य एष रणकर्कशः\nपरॊत्साहयति राजंस तवां विग्रहे पाण्डवैः सह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 165, + "shloka": 4, + "text": "परुषः कत्थनॊ नीचः कर्णॊ वैकर्तनस तव\nमन्त्री नेता च बन्धुश च मानी चात्यन्तम उच्छ्रितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 165, + "shloka": 5, + "text": "एष नैव रथः पूर्णॊ नाप्य एवातिरथॊ नृप\nवियुक्तः कवचेनैष सहजेन विचेतनः\nकुण्डलाभ्यां च दिव्याभ्यां वियुक्तः सततं धृणी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 165, + "shloka": 6, + "text": "अभिशापाच च रामस्य बराह्मणस्य च भाषणात\nकरणानां वियॊगाच च तेन मे ऽरधरथॊ मतः\nनैष फल्गुनम आसाद्य पुनर जीवन विमॊक्ष्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 165, + "shloka": 7, + "text": "[स]\nततॊ ऽबरवीन महाबाहुर दरॊणः शस्त्रभृतां वरः\nएवम एतद यथात्थ तवं न मिथ्यास्तीति किं चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 165, + "shloka": 8, + "text": "रणे रणे ऽतिमानी च विमुखश चैव दृश्यते\nघृणी कर्णः परमादी च तेन मे ऽरधरथॊ मतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 165, + "shloka": 9, + "text": "एतच छरुत्वा तु राधेयः करॊधाद उत्फुल्ललॊचनः\nउवाच भीष्मं राजेन्द्र तुदन वाग्भिः परतॊदवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 165, + "shloka": 10, + "text": "पितामह यथेष्टं मां वाक्शरैर उपकृन्तसि\nअनागसं सदा दवेषाद एवम एव पदे पदे\nमर्षयामि च तत सर्वं दुर्यॊधनकृतेन वै" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 165, + "shloka": 11, + "text": "तवं तु मां मन्यसे ऽशक्तं यथा पापुरुषं तथा\nभवान अर्धरथॊ मह्यं मतॊ नास्त्य अत्र संशयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 165, + "shloka": 12, + "text": "सर्वस्य जगतश चैव गाङ्गेय न मृषा वदे\nकुरूणाम अहितॊ नित्यं न च राजावबुध्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 165, + "shloka": 13, + "text": "कॊ हि नाम समानेषु राजसूदात्त कर्मसु\nतेजॊवधम इमं कुर्याद विभेदयिषुर आहवे\nयथा तवं गुणनिर्देशाद अपराधं चिकीर्षसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 165, + "shloka": 14, + "text": "न हायनैर न पलितैर न वित्तैर न च बन्धुभिः\nमहारथत्वं संख्यातुं शक्यं कषत्रस्य कौरव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 165, + "shloka": 15, + "text": "बलज्येष्ठं समृतं कषत्रं मन्त्रज्येष्ठा दविजातयः\nधनज्येष्ठाः समृता वैश्याः शूद्रास तु वयसाधिकाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 165, + "shloka": 16, + "text": "यथेच्छकं सवयं गराहाद रथान अतिरथांस तथा\nकामद्वेषसमायुक्तॊ मॊहात परकुरुते भवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 165, + "shloka": 17, + "text": "दुर्यॊधन महाबाहॊ साधु सम्यग अवेक्ष्यताम\nतयज्यतां दुष्टभावॊ ऽयं भीष्मः किल्बिषकृत तव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 165, + "shloka": 18, + "text": "भिन्ना हि सेना नृपते दुःसंधेया भवत्य उत\nमैलापि पुरुषव्याघ्र किम उ नाना समुत्थिता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 165, + "shloka": 19, + "text": "एषां दवैधं समुत्पन्नं यॊधानां युधि भारत\nतेजॊवधॊ नः करियते परत्यक्षेण विशेषतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 165, + "shloka": 20, + "text": "रथानां कव च विज्ञानं कव च भीष्मॊ ऽलपचेतनः\nअहम आवारयिष्यामि पाण्डवानाम अनीकिनीम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 165, + "shloka": 21, + "text": "आसाद्य माम अमॊघेषुं गमिष्यन्ति दिशॊ दश\nपाण्डवाः सह पञ्चालाः शार्दूलं वृषभा इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 165, + "shloka": 22, + "text": "कव च युद्धविमर्दॊ वा मन्त्राः सुव्याहृतानि वा\nकव च भीष्मॊ गतवया मन्दात्मा कालमॊहितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 165, + "shloka": 23, + "text": "सपर्धते हि सदा नित्यं सर्वेण जगता सह\nन चान्यं पुरुषं कं चिन मन्यते मॊघदर्शनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 165, + "shloka": 24, + "text": "शरॊतव्यं खलु वृद्धानाम इति शास्त्रनिदर्शनम\nन तव एवाप्य अतिवृद्धानां पुनर बाला हि ते मताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 165, + "shloka": 25, + "text": "अहम एकॊ हनिष्यामि पाण्डवान नात्र संशयः\nसुयुद्धे राजशार्दूल यशॊ भीष्मं गमिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 165, + "shloka": 26, + "text": "कृतः सेनापतिस तव एष तवया भीष्मॊ नराधिप\nसेनापतिं गुणॊ गन्ता न तु यॊधान कथं चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 165, + "shloka": 27, + "text": "नाहं जीवति गाङ्गेये यॊत्स्ये राजन कथं चन\nहते तु भीष्मे यॊधास्मि सर्वैर एव महारथैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 1, + "text": "[भीस्म]\nसमुद्यतॊ ऽयं भारॊ मे सुमहान सागरॊपमः\nधार्तराष्ट्रस्य संग्रामे वर्षपूगाभिचिन्तितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 2, + "text": "तस्मिन्न अभ्यागते काले परतप्ते लॊमहर्षणे\nमिथॊ भेदॊ न मे कार्यस तेन जीवसि सूतज" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 3, + "text": "न हय अहं नाद्य विक्रम्य सथविरॊ ऽपि शिशॊस तव\nयुद्धश्रद्धां रणे छिन्द्यां जीवितस्य च सूतज" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 4, + "text": "जामदग्न्येन रामेण महास्त्राणि परमुञ्चता\nन मे वयथाभवत का चित तवं तु मे किं करिष्यसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 5, + "text": "कामं नैतत परशंसन्ति सन्तॊ ऽऽतमबलसंस्तवम\nवक्ष्यामि तु तवां संतप्तॊ निहीन कुलपांसन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 6, + "text": "समेतं पार्थिवं कषत्रं काशिराज्ञः सवयंवरे\nनिर्जित्यैक रथेनैव यत कन्यास तरसा हृताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 7, + "text": "ईदृशानां सहस्राणि विशिष्टानाम अथॊ पुनः\nमयैकेन निरस्तानि ससैन्यानि रणाजिरे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 8, + "text": "तवां पराप्य वैरपुरुषं कुरूणाम अनयॊ महान\nउपस्थितॊ विनाशाय यतस्व पुरुषॊ भव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 9, + "text": "युध्यस्व पार्थं समरे येन विस्पर्धसे सह\nदरक्ष्यामि तवां विनिर्मुक्तम अस्माद युद्धात सुदुर्मते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 10, + "text": "तम उवाच ततॊ राजा धार्तराष्ट्रॊ महामनाः\nमाम अवेक्षस्व गाङ्गेय कार्यं हि महद उद्यतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 11, + "text": "चिन्त्यताम इदम एवाग्रे मम निःश्रेयसं परम\nउभाव अपि भवन्तौ मे महत कर्म करिष्यतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 12, + "text": "भूयश च शरॊतुम इच्छामि परेषां रथसत्तमान\nये चैवातिरथास तत्र तथैव रथयूथपाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 13, + "text": "बलाबलम अमित्राणां शरॊतुम इच्छामि कौरव\nपरभातायां रजन्यां वै इदं युद्धं भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 14, + "text": "एते रथास ते संख्यातास तथैवातिरथा नृप\nय चाप्य अर्धरथा राजन पाण्डवानाम अतः शृणु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 15, + "text": "यदि कौतूहलं ते ऽदय पाण्डवानां बले नृप\nरथसंख्यां महाबाहॊ सहैभिर वसुधाधिपैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 16, + "text": "सवयं राजा रथॊदारः पाण्डवः कुन्तिनन्दनः\nअग्निवत समरे तात चरिष्यति न संशयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 17, + "text": "भीमसेनस तु राजेन्द्र रथॊ ऽषट गुणसंमितः\nनागायुत बलॊ मानी तेजसा न स मानुषः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 18, + "text": "माद्रीपुत्रौ तु रथिनौ दवाव एव पुरुषर्षभौ\nअश्विनाव इव रूपेण तेजसा च समन्वितौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 19, + "text": "एते चमूमुखगताः समरन्तः कलेशम आत्मनः\nरुद्रवत परचरिष्यन्ति तत्र मे नास्ति संशयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 20, + "text": "सर्व एव महात्मानः शालस्कन्धा इवॊद्गताः\nपरादेशेनाधिकाः पुम्भिर अन्यैस ते च परमाणतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 21, + "text": "सिंहसंहननाः सर्वे पाण्डुपुत्रा महाबलाः\nचरितब्रह्म चर्याश च सर्वे चातितपस्विनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 22, + "text": "हरीमन्तः पुरुषव्याघ्रा वयाघ्रा इव बलॊत्कटाः\nजवे परहारे संमर्दे सर्व एवातिमानुषाः\nसर्वे जितमहीपाला दिग जये भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 23, + "text": "न चैषां पुरुषाः के चिद आयुधानि गदाः शरान\nविषहन्ति सदा कर्तुम अधिज्यान्य अपि कौरव\nउद्यन्तुं वा गदां गुर्वीं शरान वापि परकर्षितुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 24, + "text": "जवे लक्ष्यस्य हरणे भॊज्ये पांसुविकर्षणे\nबलैर अपि भवन्तस तैः सर्व एव विशेषिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 25, + "text": "ते ते सैन्यं समासाद्य वयाघ्रा इव बलॊत्कटाः\nविध्वंसयिष्यन्ति रणे मा सम तैः सह संगमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 26, + "text": "एकैकशस ते संग्रामे हन्युः सर्वान महीक्षितः\nपरत्यक्षं तव राजेन्द्र राजसूये यथाभवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 27, + "text": "दरौपद्याश च परिक्लेशं दयूते च परुषा गिरः\nते संस्मरन्तः संग्रामे विचरिष्यन्ति कालवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 28, + "text": "लॊहिताक्षॊ गुडा केशॊ नारायण सहायवान\nउभयॊः सेनयॊर वीर रथॊ नास्तीह तादृशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 29, + "text": "न हि देवेषु वा पूर्वं दानवेषूरगेषु वा\nराक्षसेष्व अथ यक्षेषु नरेषु कुत एव तु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 30, + "text": "भूतॊ ऽथ व भविष्यॊ वा रथः कश चिन मया शरुतः\nसमायुक्तॊ महाराज यथा पार्थस्य धीमतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 31, + "text": "वासुदेवश च संयन्ता यॊधा चैव धनंजयः\nगाण्डीवं च धनुर दिव्यं ते चाश्वा वातरंहसः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 32, + "text": "अभेद्यं कवचं दिव्यम अक्षय्यौ च महेषुधी\nअस्त्रग्रामश च माहेन्द्रॊ रौद्रः कौबेर एव च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 33, + "text": "याम्यश च वारुणश चैव गदाश चॊग्रप्रदर्शनाः\nवज्रादीनि च मुख्यानि नानाप्रहरणानि वै" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 34, + "text": "दानवानां सहस्राणि हिरण्यपुरवासिनाम\nहतान्य एकरथेनाजौ कस तस्य सदृशॊ रथः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 35, + "text": "एष हन्याद धि संरम्भी बलवान सत्यविक्रमः\nतव सेनां महाबाहुः सवां चैव परिपालयन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 36, + "text": "अहं चैनं पत्युदियामाचार्यॊ वा धनंजयम\nन तृतीयॊ ऽसति राजेन्द्र सेनयॊर उभयॊर अपि\nय एनं शरवर्षाणि वर्षन्तम उदियाद रथी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 37, + "text": "जीमूत इव घर्मान्ते महावातसमीरितः\nसमायुक्तस तु कौन्तेयॊ वासुदेवसहायवान\nतरुणश च कृती चैव जीर्णाव आवाम उभाव अपि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 38, + "text": "एतच छरुत्वा तु भीष्मस्य राज्ञां दध्वंसिरे तदा\nकाञ्चनाङ्गदिनः पीना भुजाश चन्दनरूषिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 166, + "shloka": 39, + "text": "मनॊभिः सह सावेगैः संस्मृत्य च पुरातनम\nसामर्थ्यं पाण्डवेयानां यथा परत्यक्षदर्शनात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 167, + "shloka": 1, + "text": "[भीस्म]\nदरौपदेया महाराज सर्वे पञ्च महारथाः\nवैराटिर उत्तरश चैव रथॊ मम महान मतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 167, + "shloka": 2, + "text": "अभिमन्युर महाराज रथयूथप यूथपः\nसमः पार्थेन समरे वासुदेवेन वा भवेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 167, + "shloka": 3, + "text": "लघ्व अस्त्रश चित्रयॊधी च मनस्वी दृढविक्रमः\nसंस्मरन वै परिक्लेशं सवपितुर विक्रमिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 167, + "shloka": 4, + "text": "सात्यकिर माधवः शूरॊ रथयूथप यूथपः\nएष वृष्णिप्रवीराणाम अमर्षी जितसाध्वसः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 167, + "shloka": 5, + "text": "उत्तमौजास तथा राजन रथॊ मम महान मतः\nयुधामन्युश च विक्रान्तॊ रथॊदारॊ नरर्षभः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 167, + "shloka": 6, + "text": "एतेषां बहुसाहस्रा रथा नागा हयास तथा\nयॊत्स्यन्ते ते तनुं तयक्त्वा कुन्तीपुत्र परियेप्सया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 167, + "shloka": 7, + "text": "पाण्डवैः सह राजेन्द्र तव सेनासु भारत\nअग्निमारुतवद राजन्न आह्वयन्तः परस्परम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 167, + "shloka": 8, + "text": "अजेयौ समरे वृद्धौ विराटद्रुपदाव उभौ\nमहारथौ महावीर्यौ मतौ मे पुरुषर्षभौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 167, + "shloka": 9, + "text": "वयॊवृद्धाव अपि तु तौ कषत्रधर्मपरायणौ\nयतिष्येते परं शक्त्या सथितौ वीर गते पथि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 167, + "shloka": 10, + "text": "संबन्धकेन राजेन्द्र तौ तु वीर्यबलान्वयात\nआर्य वृत्तौ महेष्वासौ सनेहपाशसिताव उभौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 167, + "shloka": 11, + "text": "कारणं पराप्य तु नराः सर्व एव महाभुजाः\nशूरा वा कातरा वापि भवन्ति नरपुंगव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 167, + "shloka": 12, + "text": "एकायनगताव एतौ पार्थेन दृढभक्तिकौ\nतयक्त्वा पराणान परं शक्त्या घटितारौ नराधिप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 167, + "shloka": 13, + "text": "पृथग अक्षौहिणीभ्यां ताव उभौ संयति दारुणौ\nसंबन्धिभावं रक्षन्तौ महत कर्म करिष्यतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 167, + "shloka": 14, + "text": "लॊकवीरौ महेष्वासौ तयक्तात्मानौ च भारत\nपरत्ययम्परिरक्षन्तौ महत कर्म करिष्यतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 168, + "shloka": 1, + "text": "[भीस्म]\nपाञ्चालराजस्य सुतॊ राजन परपुरंजयः\nशिखण्डी रथमुख्यॊ मे मतः पार्थस्य भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 168, + "shloka": 2, + "text": "एष यॊत्स्यति संग्रामे नाशयन पूर्वसंस्थितिम\nपरं यशॊ विप्रथयंस तव सेनासु भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 168, + "shloka": 3, + "text": "एतस्य बहुलाः सेनाः पाञ्चालाश च परभद्रकाः\nतेनासौ रथवंशेन महत कर्म करिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 168, + "shloka": 4, + "text": "धृष्टद्युम्नश च सेनानीः सर्वसेनासु भारत\nमतॊ मे ऽतिरथॊ राजन दरॊणशिष्यॊ महारथः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 168, + "shloka": 5, + "text": "एष यॊत्स्यति संग्रामे सूदयन वै परान रणे\nभगवान इव संक्रुद्धः पिनाकी युगसंक्षये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 168, + "shloka": 6, + "text": "एतस्य तद्रथानीकं कथयन्ति रणप्रियाः\nबहुत्वात सागरप्रख्यं देवानाम इव संयुगे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 168, + "shloka": 7, + "text": "कषत्रधर्मा तु राजेन्द्र मतॊ मे ऽरधरथॊ नृप\nधृष्टद्युम्नस्य तनयॊ बाल्यान नातिकृत शरमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 168, + "shloka": 8, + "text": "शिशुपाल सुतॊ वीरश चेदिराजॊ महारथः\nधृष्टकेतुर महेष्वासः संबन्धी पाण्डवस्य ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 168, + "shloka": 9, + "text": "एष चेदिपतिः शूरः सह पुत्रेण भारत\nमहारथेनासुकरं महत कर्म करिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 168, + "shloka": 10, + "text": "कषत्रधर्मरतॊ मह्यं मतः परपुरंजयः\nकषत्रदेवस तु राजेन्द्र पाण्डवेषु रथॊत्तमः\nजयन्तश चामितौजाश च सत्यजिच च महारथः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 168, + "shloka": 11, + "text": "महारथा महात्मानः सर्वे पाञ्चाल सत्तमाः\nयॊत्स्यन्ते समरे तात संरब्धा इव कुञ्जराः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 168, + "shloka": 12, + "text": "अजॊ भॊजश च विक्रान्तौ पाण्डवेषु महारथौ\nपाण्डवानां सहायार्थे परं शक्थ्या यतिष्यतः\nशीघ्रास्त्रौ चित्रयॊद्धारौ कृतिनौ दृढविक्रमौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 168, + "shloka": 13, + "text": "केकयाः पञ्च राजेन्द्र भरातरॊ युद्धदुर्मदाः\nसर्व एते रथॊदाराः सर्वे लॊहितक धवजाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 168, + "shloka": 14, + "text": "काशिकः सुकुमारश च नीलॊ यश चापरॊ नृपः\nसूर्यदत्तश च शङ्खश च मदिराश्वश च नामतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 168, + "shloka": 15, + "text": "सर्व एते रथॊदाराः सर्वे चाहवलक्षणाः\nसर्वास्त्रविदुषः सर्वे महात्मानॊ मता मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 168, + "shloka": 16, + "text": "वार्धक्षेमिर महाराज रथॊ मम महान मतः\nचित्रायुधश च नृपतिर मतॊ मे रथसत्तमः\nस हि संग्रामशॊभी च भक्तश चापि किरीटिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 168, + "shloka": 17, + "text": "चेकितानः सत्यधृतिः पाण्डवानां महारथौ\nदवाव इमौ पुरुषव्याघौ रथॊदारौ मतौ मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 168, + "shloka": 18, + "text": "वयाघ्रदत्तश च राजेन्द्र चन्द्र सेनश च भारत\nमतौ मम रथॊदारौ पाण्डवानां न संशयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 168, + "shloka": 19, + "text": "सेना बिन्दुश च राजेन्द्र करॊधहन्ता च नामतः\nयः समॊ वासुदेवेन भीमसेनेन चाभिभूः\nस यॊत्स्यतीह विक्रम्य समरे तव सैनिकैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 168, + "shloka": 20, + "text": "मां दरॊणं च कृपं चैव यथा संमन्यते भवान\nतथा स समरश्लाघी मन्तव्यॊ रथसत्तमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 168, + "shloka": 21, + "text": "काश्यः परमशीघ्रास्त्रः शलाघनीयॊ रथॊत्तमः\nरथ एकगुणॊ मह्यं मतः परपुरंजयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 168, + "shloka": 22, + "text": "अयं च युधि विक्रान्तॊ मन्तव्यॊ ऽषट गुणॊ रथः\nसत्यजित समरश्लाघी दरुपदस्यात्मजॊ युवा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 168, + "shloka": 23, + "text": "गतः सॊ ऽतिरथत्वं हि धृष्टद्युम्नेन संमितः\nपाण्डवानां यशः कामः परं कर्म करिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 168, + "shloka": 24, + "text": "अनुरक्तश च शूरश च रथॊ ऽयम अपरॊ महान\nपाण्ड्य राजॊ महावीर्यः पाण्डवानां धुरंधरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 168, + "shloka": 25, + "text": "दृढधन्वा महेष्वासः पाण्डवानां रथॊत्तमः\nशरेणिमान कौरवश्रेष्ठ वसु दानश च पार्थिवः\nउभाव एताव अतिरथौ मतौ मम परंतप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 169, + "shloka": 1, + "text": "[भीस्म]\nरॊचमानॊ महाराज पाण्डवानां महारथः\nयॊत्स्यते ऽमरवत संख्ये परसैन्येषु भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 169, + "shloka": 2, + "text": "पुरुजित कुन्तिभॊजश च महेष्वासॊ महाबलः\nमातुलॊ भीमसेनस्य स च मे ऽतिरथॊ मतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 169, + "shloka": 3, + "text": "एष वीरॊ महेष्वासः कृती च निपुणश च ह\nचित्रयॊधी च शक्तश च मतॊ मे रथपुंगवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 169, + "shloka": 4, + "text": "स यॊत्स्यति हि विक्रम्य मघवान इव दानवैः\nयॊधाश चास्य परिख्याताः सर्वे युद्धविशारदाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 169, + "shloka": 5, + "text": "भागिनेय कृते वीरः स करिष्यति संगरे\nसुमहत कर्म पाण्डूनां सथितः परियहिते नृपः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 169, + "shloka": 6, + "text": "भैमसेनिर महाराज हैडिम्बॊ राक्षसेश्वरः\nमतॊ मे बहु मायावी रथयूथप यूथपः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 169, + "shloka": 7, + "text": "यॊत्स्यते समरे तात मायाभिः समरप्रियः\nये चास्य राक्षसाः शूराः सचिवा वशवर्तिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 169, + "shloka": 8, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ नानाजनपदेश्वराः\nसमेताः पाण्डवस्यार्थे वासुदेव पुरॊगमाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 169, + "shloka": 9, + "text": "एते पराधान्यतॊ राजन पाण्डवस्य महात्मनः\nरथाश चातिरथाश चैव ये चाप्य अर्धरथा मताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 169, + "shloka": 10, + "text": "नेष्यन्ति समरे सेनां भीमां यौधिष्ठिरीं नृप\nमहेन्द्रेणेव वीरेण पाल्यमानां किरीटिना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 169, + "shloka": 11, + "text": "तैर अहं समरे वीर तवाम आयद्भिर जयैषिभिः\nयॊत्स्यामि जयम आकाङ्क्षन्न अथ वा निधनं रणे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 169, + "shloka": 12, + "text": "पार्थं च वासुदेवं च चक्रगाण्डीवधारिणौ\nसंध्यागताव इवार्केन्दू समेष्ये पुरुषॊत्तमौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 169, + "shloka": 13, + "text": "ये चैव ते रथॊदाराः पाण्डुपुत्रस्य सैनिकाः\nसह सैन्यान अहं तांश च परतीयां रणमूर्धनि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 169, + "shloka": 14, + "text": "एते रथाश चातिरथाश च तुभ्यं; यथा परधानं नृप कीर्तिता मया\nतथा राजन्न अर्धरथाश च के चित; तथैव तेषाम अपि कौरवेन्द्र" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 169, + "shloka": 15, + "text": "अर्जुनं वासुदेवं च ये चान्ये तत्र पार्थिवाः\nसर्वान आवारयिष्यामि यावद दरक्ष्यामि भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 169, + "shloka": 16, + "text": "पाञ्चाल्यं तु महाबाहॊ नाहं हन्यां शिखण्डिनम\nउद्यतेषुम अभिप्रेक्ष्य परतियुध्यन्तम आहवे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 169, + "shloka": 17, + "text": "लॊकस तद वेद यद अहं पितुः परियचिकीर्षया\nपराप्तं राज्यं परित्यज्य बरह्मचर्ये धृतव्रतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 169, + "shloka": 18, + "text": "चित्राङ्गदं कौरवाणाम अहं राज्ये ऽभयषेचयम\nविचित्रवीर्यं च शिशुं यौवराज्ये ऽभयषेचयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 169, + "shloka": 19, + "text": "देवव्रतत्वं विख्याप्य पृथिव्यां सर्वराजसु\nनैव हन्यां सत्रियं जातु न सत्रीपूर्वं कथं चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 169, + "shloka": 20, + "text": "स हि सत्रीपूर्वकॊ राजञ शिखण्डी यदि ते शरुतः\nकन्या भूत्वा पुमाञ जातॊ न यॊत्स्ये तेन भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 169, + "shloka": 21, + "text": "सर्वांस तव अन्यान हनिष्यामि पार्थिवान भरतर्षभ\nयान समेष्यामि समरे न तु कुन्तीसुतान नृप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 170, + "shloka": 1, + "text": "दुर्यॊधन उवाच\nकिमर्थं भरतश्रेष्ठ न हन्यास तवं शिखण्डिनम\nउद्यतेषुम अथॊ दृष्ट्वा समरेष्व आततायिनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 170, + "shloka": 2, + "text": "पूर्वम उक्त्वा महाबाहॊ पाण्डवान सह सॊमकैः\nवधिष्यामीति गाङ्गेय तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 170, + "shloka": 3, + "text": "भीष्म उवाच\nशृणु दुर्यॊधन कथां सहैभिर वसुधाधिपैः\nयदर्थं युधि संप्रेक्ष्य नाहं हन्यां शिखण्डिनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 170, + "shloka": 4, + "text": "महाराजॊ मम पिता शंतनुर भरतर्षभः\nदिष्टान्तं पराप धर्मात्मा समये पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 170, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ ऽहं भरतश्रेष्ठ परतिज्ञां परिपालयन\nचित्राङ्गदं भरातरं वै महाराज्ये ऽभयषेचयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 170, + "shloka": 6, + "text": "तस्मिंश च निधनं पराप्ते सत्यवत्या मते सथितः\nविचित्रवीर्यं राजानम अभ्यषिञ्चं यथाविधि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 170, + "shloka": 7, + "text": "मयाभिषिक्तॊ राजेन्द्र यवीयान अपि धर्मतः\nविचित्रवीर्यॊ धर्मात्मा माम एव समुदैक्षत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 170, + "shloka": 8, + "text": "तस्य दारक्रियां तात चिकीर्षुर अहम अप्य उत\nअनुरूपाद इव कुलाद इति चिन्त्य मनॊ दधे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 170, + "shloka": 9, + "text": "तथाश्रौषं महाबाहॊ तिस्रः कन्याः सवयंवरे\nरूपेणाप्रतिमाः सर्वाः काशिराजसुतास तदा\nअम्बा चैवाम्बिका चैव तथैवाम्बालिकापरा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 170, + "shloka": 10, + "text": "राजानश च समाहूताः पृथिव्यां भरतर्षभ\nअम्बा जयेष्ठाभवत तासाम अम्बिका तव अथ मध्यमा\nअम्बालिका च राजेन्द्र राजकन्या यवीयसी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 170, + "shloka": 11, + "text": "सॊ ऽहम एकरथेनैव गतः काशिपतेः पुरीम\nअपश्यं ता महाबाहॊ तिस्रः कन्याः सवलंकृताः\nराज्ञश चैव समावृत्तान पार्थिवान पृथिवीपते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 170, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ ऽहं तान नृपान सर्वान आहूय समरे सथितान\nरथम आरॊपयां चक्रे कन्यास ता भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 170, + "shloka": 13, + "text": "वीर्यशुल्काश च ता जञात्वा समारॊप्य रथं तदा\nअवॊचं पार्थिवान सर्वान अहं तत्र समागतान\nभीष्मः शांतनवः कन्या हरतीति पुनः पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 170, + "shloka": 14, + "text": "ते यतध्वं परं शक्त्या सर्वे मॊक्षाय पार्थिवाः\nपरसह्य हि नयाम्य एष मिषतां वॊ नराधिपाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 170, + "shloka": 15, + "text": "ततस ते पृथिवीपालाः समुत्पेतुर उदायुधाः\nयॊगॊ यॊग इति करुद्धाः सारथींश चाप्य अचॊदयन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 170, + "shloka": 16, + "text": "ते रथैर मेघसंकाशैर गजैश च गजयॊधिनः\nपृष्ठ्यैश चाश्वैर महीपालाः समुत्पेतुर उदायुधाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 170, + "shloka": 17, + "text": "ततस ते मां महीपालाः सर्व एव विशां पते\nरथव्रातेन महता सर्वतः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 170, + "shloka": 18, + "text": "तान अहं शरवर्षेण महता परत्यवारयम\nसर्वान नृपांश चाप्य अजयं देवराड इव दानवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 170, + "shloka": 19, + "text": "तेषाम आतपतां चित्रान धवजान हेमपरिष्कृतान\nएकैकेन हि बाणेन भूमौ पातितवान अहम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 170, + "shloka": 20, + "text": "हयांश चैषां गजांश चैव सारथींश चाप्य अहं रणे\nअपातयं शरैर दीप्तैः परहसन पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 170, + "shloka": 21, + "text": "ते निवृत्ताश च भग्नाश च दृष्ट्वा तल लाघवं मम\nअथाहं हास्तिनपुरम आयां जित्वा महीक्षितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 170, + "shloka": 22, + "text": "अतॊ ऽहं ताश च कन्या वै भरातुर अर्थाय भारत\nतच च कर्म महाबाहॊ सत्यवत्यै नयवेदयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 171, + "shloka": 1, + "text": "भीष्म उवाच\nततॊ ऽहं भरतश्रेष्ठ मातरं वीरमातरम\nअभिगम्यॊपसंगृह्य दाशेयीम इदम अब्रुवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 171, + "shloka": 2, + "text": "इमाः काशिपतेः कन्या मया निर्जित्य पार्थिवान\nविचित्रवीर्यस्य कृते वीर्यशुल्का उपार्जिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 171, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ मूर्धन्य उपाघ्राय पर्यश्रुनयना नृप\nआह सत्यवती हृष्टा दिष्ट्या पुत्र जितं तवया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 171, + "shloka": 4, + "text": "सत्यवत्यास तव अनुमते विवाहे समुपस्थिते\nउवाच वाक्यं सव्रीडा जयेष्ठा काशिपतेः सुता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 171, + "shloka": 5, + "text": "भीष्म तवम असि धर्मज्ञः सर्वशास्त्रविशारदः\nशरुत्वा च धर्म्यं वचनं मह्यं कर्तुम इहार्हसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 171, + "shloka": 6, + "text": "मया शाल्वपतिः पूर्वं मनसाभिवृतॊ वरः\nतेन चास्मि वृता पूर्वं रहस्य अविदिते पितुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 171, + "shloka": 7, + "text": "कथं माम अन्यकामां तवं राजञ शास्त्रम अधीत्य वै\nवासयेथा गृहे भीष्म कौरवः सन विशेषतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 171, + "shloka": 8, + "text": "एतद बुद्ध्या विनिश्चित्य मनसा भरतर्षभ\nयत कषमं ते महाबाहॊ तद इहारब्धुम अर्हसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 171, + "shloka": 9, + "text": "स मां परतीक्षते वयक्तं शाल्वराजॊ विशां पते\nकृपां कुरु महाबाहॊ मयि धर्मभृतां वर\nतवं हि सत्यव्रतॊ वीर पृथिव्याम इति नः शरुतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 172, + "shloka": 1, + "text": "भीष्म उवाच\nततॊ ऽहं समनुज्ञाप्य कालीं सत्यवतीं तदा\nमन्त्रिणश च दविजांश चैव तथैव च पुरॊहितान\nसमनुज्ञासिषं कन्यां जयेष्ठाम अम्बां नराधिप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 172, + "shloka": 2, + "text": "अनुज्ञाता ययौ सा तु कन्या शाल्वपतेः पुरम\nवृद्धैर दविजातिभिर गुप्ता धात्र्या चानुगता तदा\nअतीत्य च तम अध्वानम आससाद नराधिपम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 172, + "shloka": 3, + "text": "सा तम आसाद्य राजानं शाल्वं वचनम अब्रवीत\nआगताहं महाबाहॊ तवाम उद्दिश्य महाद्युते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 172, + "shloka": 4, + "text": "ताम अब्रवीच छाल्वपतिः समयन्न इव विशां पते\nतवयान्यपूर्वया नाहं भार्यार्थी वरवर्णिनि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 172, + "shloka": 5, + "text": "गच्छ भद्रे पुनस तत्र सकाशं भारतस्य वै\nनाहम इच्छामि भीष्मेण गृहीतां तवां परसह्य वै" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 172, + "shloka": 6, + "text": "तवं हि निर्जित्य भीष्मेण नीता परीतिमती तदा\nपरामृश्य महायुद्धे निर्जित्य पृथिवीपतीन\nनाहं तवय्य अन्यपूर्वायां भार्यार्थी वरवर्णिनि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 172, + "shloka": 7, + "text": "कथम अस्मद्विधॊ राजा परपूर्वां परवेशयेत\nनारीं विदितविज्ञानः परेषां धर्मम आदिशन\nयथेष्टं गम्यतां भद्रे मा ते कालॊ ऽतयगाद अयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 172, + "shloka": 8, + "text": "अम्बा तम अब्रवीद राजन्न अनङ्गशरपीडिता\nमैवं वद महीपाल नैतद एवं कथं चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 172, + "shloka": 9, + "text": "नास्मि परीतिमती नीता भीष्मेणामित्रकर्शन\nबलान नीतास्मि रुदती विद्राव्य पृथिवीपतीन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 172, + "shloka": 10, + "text": "भजस्व मां शाल्वपते भक्तां बालाम अनागसम\nभक्तानां हि परित्यागॊ न धर्मेषु परशस्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 172, + "shloka": 11, + "text": "साहम आमन्त्र्य गाङ्गेयं समरेष्व अनिवर्तिनम\nअनुज्ञाता च तेनैव तवैव गृहम आगता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 172, + "shloka": 12, + "text": "न स भीष्मॊ महाबाहुर माम इच्छति विशां पते\nभरातृहेतॊः समारम्भॊ भीष्मस्येति शरुतं मया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 172, + "shloka": 13, + "text": "भगिन्यौ मम ये नीते अम्बिकाम्बालिके नृप\nपरादाद विचित्रवीर्याय गाङ्गेयॊ हि यवीयसे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 172, + "shloka": 14, + "text": "यथा शाल्वपते नान्यं नरं धयामि कथं चन\nतवाम ऋते पुरुषव्याघ्र तथा मूर्धानम आलभे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 172, + "shloka": 15, + "text": "न चान्यपूर्वा राजेन्द्र तवाम अहं समुपस्थिता\nसत्यं बरवीमि शाल्वैतत सत्येनात्मानम आलभे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 172, + "shloka": 16, + "text": "भजस्व मां विशालाक्ष सवयं कन्याम उपस्थिताम\nअनन्यपूर्वां राजेन्द्र तवत्प्रसादाभिकाङ्क्षिणीम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 172, + "shloka": 17, + "text": "ताम एवं भाषमाणां तु शाल्वः काशिपतेः सुताम\nअत्यजद भरतश्रेष्ठ तवचं जीर्णाम इवॊरगः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 172, + "shloka": 18, + "text": "एवं बहुविधैर वाक्यैर याच्यमानस तयानघ\nनाश्रद्दधच छाल्वपतिः कन्याया भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 172, + "shloka": 19, + "text": "ततः सा मन्युनाविष्टा जयेष्ठा काशिपतेः सुता\nअब्रवीत साश्रुनयना बाष्पविह्वलया गिरा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 172, + "shloka": 20, + "text": "तवया तयक्ता गमिष्यामि यत्र यत्र विशां पते\nतत्र मे सन्तु गतयः सन्तः सत्यं यथाब्रुवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 172, + "shloka": 21, + "text": "एवं संभाषमाणां तु नृशंसः शाल्वराट तदा\nपर्यत्यजत कौरव्य करुणं परिदेवतीम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 172, + "shloka": 22, + "text": "गच्छ गच्छेति तां शाल्वः पुनः पुनर अभाषत\nबिभेमि भीष्मात सुश्रॊणि तं च भीष्मपरिग्रहः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 172, + "shloka": 23, + "text": "एवम उक्ता तु सा तेन शाल्वेनादीर्घदर्शिना\nनिश्चक्राम पुराद दीना रुदती कुररी यथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 173, + "shloka": 1, + "text": "भीष्म उवाच\nसा निष्क्रमन्ती नगराच चिन्तयाम आस भारत\nपृथिव्यां नास्ति युवतिर विषमस्थतरा मया\nबान्धवैर विप्रहीनास्मि शाल्वेन च निराकृता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 173, + "shloka": 2, + "text": "न च शक्यं पुनर गन्तुं मया वारणसाह्वयम\nअनुज्ञातास्मि भीष्मेण शाल्वम उद्दिश्य कारणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 173, + "shloka": 3, + "text": "किं नु गर्हाम्य अथात्मानम अथ भीष्मं दुरासदम\nआहॊस्वित पितरं मूढं यॊ मे ऽकार्षीत सवयंवरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 173, + "shloka": 4, + "text": "ममायं सवकृतॊ दॊषॊ याहं भीष्मरथात तदा\nपरवृत्ते वैशसे युद्धे शाल्वार्थं नापतं पुरा\nतस्येयं फलनिर्वृत्तिर यद आपन्नास्मि मूढवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 173, + "shloka": 5, + "text": "धिग भीष्मं धिक च मे मन्दं पितरं मूढचेतसम\nयेनाहं वीर्यशुल्केन पण्यस्त्रीवत परवेरिता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 173, + "shloka": 6, + "text": "धिङ मां धिक शाल्वराजानं धिग धातारम अथापि च\nयेषां दुर्नीतभावेन पराप्तास्म्य आपदम उत्तमाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 173, + "shloka": 7, + "text": "सर्वथा भागधेयानि सवानि पराप्नॊति मानवः\nअनयस्यास्य तु मुखं भीष्मः शांतनवॊ मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 173, + "shloka": 8, + "text": "सा भीष्मे परतिकर्तव्यम अहं पश्यामि सांप्रतम\nतपसा वा युधा वापि दुःखहेतुः स मे मतः\nकॊ नु भीष्मं युधा जेतुम उत्सहेत महीपतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 173, + "shloka": 9, + "text": "एवं सा परिनिश्चित्य जगाम नगराद बहिः\nआश्रमं पुण्यशीलानां तापसानां महात्मनाम\nततस ताम अवसद रात्रिं तापसैः परिवारिता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 173, + "shloka": 10, + "text": "आचख्यौ च यथावृत्तं सर्वम आत्मनि भारत\nविस्तरेण महाबाहॊ निखिलेन शुचिस्मिता\nहरणं च विसर्गं च शाल्वेन च विसर्जनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 173, + "shloka": 11, + "text": "ततस तत्र महान आसीद बराह्मणः संशितव्रतः\nशैखावत्यस तपॊवृद्धः शास्त्रे चारण्यके गुरुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 173, + "shloka": 12, + "text": "आर्तां ताम आह स मुनिः शैखावत्यॊ महातपाः\nनिःश्वसन्तीं सतीं बालां दुःखशॊकपरायणाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 173, + "shloka": 13, + "text": "एवंगते किं नु भद्रे शक्यं कर्तुं तपस्विभिः\nआश्रमस्थैर महाभागैस तपॊनित्यैर महात्मभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 173, + "shloka": 14, + "text": "सा तव एनम अब्रवीद राजन करियतां मदनुग्रहः\nपरव्राजितुम इहेच्छामि तपस तप्स्यामि दुश्चरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 173, + "shloka": 15, + "text": "मयैवैतानि कर्माणि पूर्वदेहेषु मूढया\nकृतानि नूनं पापानि तेषाम एतत फलं धरुवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 173, + "shloka": 16, + "text": "नॊत्सहेयं पुनर गन्तुं सवजनं परति तापसाः\nपरत्याख्याता निरानन्दा शाल्वेन च निराकृता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 173, + "shloka": 17, + "text": "उपदिष्टम इहेच्छामि तापस्यं वीतकल्मषाः\nयुष्माभिर देवसंकाशाः कृपा भवतु वॊ मयि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 173, + "shloka": 18, + "text": "स ताम आश्वासयत कन्यां दृष्टान्तागमहेतुभिः\nसान्त्वयाम आस कार्यं च परतिजज्ञे दविजैः सह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 174, + "shloka": 1, + "text": "भीष्म उवाच\nततस ते तापसाः सर्वे कार्यवन्तॊ ऽभवंस तदा\nतां कन्यां चिन्तयन्तॊ वै किं कार्यम इति धर्मिणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 174, + "shloka": 2, + "text": "के चिद आहुः पितुर वेश्म नीयताम इति तापसाः\nके चिद अस्मदुपालम्भे मतिं चक्रुर दविजॊत्तमाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 174, + "shloka": 3, + "text": "के चिच छाल्वपतिं गत्वा नियॊज्यम इति मेनिरे\nनेति के चिद वयवस्यन्ति परत्याख्याता हि तेन सा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 174, + "shloka": 4, + "text": "एवंगते किं नु शक्यं भद्रे कर्तुं मनीषिभिः\nपुनर ऊचुश च ते सर्वे तापसाः संशितव्रताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 174, + "shloka": 5, + "text": "अलं परव्रजितेनेह भद्रे शृणु हितं वचः\nइतॊ गच्छस्व भद्रं ते पितुर एव निवेशनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 174, + "shloka": 6, + "text": "परतिपत्स्यति राजा स पिता ते यद अनन्तरम\nतत्र वत्स्यसि कल्याणि सुखं सर्वगुणान्विता\nन च ते ऽनया गतिर नयाय्या भवेद भद्रे यथा पिता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 174, + "shloka": 7, + "text": "पतिर वापि गतिर नार्याः पिता वा वरवर्णिनि\nगतिः पतिः समस्थाया विषमे तु पिता गतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 174, + "shloka": 8, + "text": "परव्रज्या हि सुदुःखेयं सुकुमार्या विशेषतः\nराजपुत्र्याः परकृत्या च कुमार्यास तव भामिनि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 174, + "shloka": 9, + "text": "भद्रे दॊषा हि विद्यन्ते बहवॊ वरवर्णिनि\nआश्रमे वै वसन्त्यास ते न भवेयुः पितुर गृहे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 174, + "shloka": 10, + "text": "ततस तु ते ऽबरुवन वाक्यं बराह्मणास तां तपस्विनीम\nतवाम इहैकाकिनीं दृष्ट्वा निजने गहने वने\nपरार्थयिष्यन्ति राजेन्द्रास तस्मान मैवं मनः कृथाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 174, + "shloka": 11, + "text": "अम्बॊवाच\nन शक्यं काशिनगरीं पुनर गन्तुं पितुर गृहान\nअवज्ञाता भविष्यामि बान्धवानां न संशयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 174, + "shloka": 12, + "text": "उषिता हय अन्यथा बाल्ये पितुर वेश्मनि तापसाः\nनाहं गमिष्ये भद्रं वस तत्र यत्र पिता मम\nतपस तप्तुम अभीप्सामि तापसैः परिपालिता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 174, + "shloka": 13, + "text": "यथा परे ऽपि मे लॊके न सयाद एवं महात्ययः\nदौर्भाग्यं बराह्मणश्रेष्ठास तस्मात तप्स्याम्य अहं तपः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 174, + "shloka": 14, + "text": "भीष्म उवाच\nइत्य एवं तेषु विप्रेषु चिन्तयत्सु तथा तथा\nराजर्षिस तद वनं पराप्तस तपस्वी हॊत्रवाहनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 174, + "shloka": 15, + "text": "ततस ते तापसाः सर्वे पूजयन्ति सम तं नृपम\nपूजाभिः सवागताद्याभिर आसनेनॊदकेन च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 174, + "shloka": 16, + "text": "तस्यॊपविष्टस्य ततॊ विश्रान्तस्यॊपशृण्वतः\nपुनर एव कथां चक्रुः कन्यां परति वनौकसः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 174, + "shloka": 17, + "text": "अम्बायास तां कथां शरुत्वा काशिराज्ञश च भारत\nस वेपमान उत्थाय मातुर अस्याः पिता तदा\nतां कन्याम अङ्गम आरॊप्य पर्याश्वासयत परभॊ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 174, + "shloka": 18, + "text": "स ताम अपृच्छत कार्त्स्न्येन वयसनॊत्पत्तिम आदितः\nसा च तस्मै यथावृत्तं विस्तरेण नयवेदयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 174, + "shloka": 19, + "text": "ततः स राजर्षिर अभूद दुःखशॊकसमन्वितः\nकार्यं च परतिपेदे तन मनसा सुमहातपाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 174, + "shloka": 20, + "text": "अब्रवीद वेपमानश च कन्याम आर्तां सुदुःखितः\nमा गाः पितृगृहं भद्रे मातुस ते जनकॊ हय अहम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 174, + "shloka": 21, + "text": "दुःखं छेत्स्यामि ते ऽहं वै मयि वर्तस्व पुत्रिके\nपर्याप्तं ते मनः पुत्रि यद एवं परिशुष्यसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 174, + "shloka": 22, + "text": "गच्छ मद्वचनाद रामं जामदग्न्यं तपस्विनम\nरामस तव महद दुःखं शॊकं चापनयिष्यति\nहनिष्यति रणे भीष्मं न करिष्यति चेद वचः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 174, + "shloka": 23, + "text": "तं गच्छ भार्गवश्रेष्ठं कालाग्निसमतेजसम\nपरतिष्ठापयिता स तवां समे पथि महातपाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 174, + "shloka": 24, + "text": "ततस तु सस्वरं बाष्पम उत्सृजन्ती पुनः पुनः\nअब्रवीत पितरं मातुः सा तदा हॊत्रवाहनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 174, + "shloka": 25, + "text": "अभिवादयित्वा शिरसा गमिष्ये तव शासनात\nअपि नामाद्य पश्येयम आर्यं तं लॊकविश्रुतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 174, + "shloka": 26, + "text": "कथं च तीव्रं दुःखं मे हनिष्यति स भार्गवः\nएतद इच्छाम्य अहं शरॊतुम अथ यास्यामि तत्र वै" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 1, + "text": "हॊत्रवाहन उवाच\nरामं दरक्ष्यसि वत्से तवं जामदग्न्यं महावने\nउग्रे तपसि वर्तन्तं सत्यसंधं महाबलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 2, + "text": "महेन्द्रे वै गिरिश्रेष्ठे रामं नित्यम उपासते\nऋषयॊ वेदविदुषॊ गन्धर्वाप्सरसस तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 3, + "text": "तत्र गच्छस्व भद्रं ते बरूयाश चैनं वचॊ मम\nअभिवाद्य पूर्वं शिरसा तपॊवृद्धं दृढव्रतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 4, + "text": "बरूयाश चैनं पुनर भद्रे यत ते कार्यं मनीषितम\nमयि संकीर्तिते रामः सर्वं तत ते करिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 5, + "text": "मम रामः सखा वत्से परीतियुक्तः सुहृच च मे\nजमदग्निसुतॊ वीरः सर्वशस्त्रभृतां वरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 6, + "text": "एवं बरुवति कन्यां तु पार्थिवे हॊत्रवाहने\nअकृतव्रणः परादुरासीद रामस्यानुचरः परियः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 7, + "text": "ततस ते मुनयः सर्वे समुत्तस्थुः सहस्रशः\nस च राजा वयॊवृद्धः सृञ्जयॊ हॊत्रवाहनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 8, + "text": "ततः पृष्ट्वा यथान्यायम अन्यॊन्यं ते वनौकसः\nसहिता भरतश्रेष्ठ निषेदुः परिवार्य तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 9, + "text": "ततस ते कथयाम आसुः कथास तास ता मनॊरमाः\nकान्ता दिव्याश च राजेन्द्र परीतिहर्षमुदा युताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 10, + "text": "ततः कथान्ते राजर्षिर महात्मा हॊत्रवाहनः\nरामं शरेष्ठं महर्षीणाम अपृच्छद अकृतव्रणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 11, + "text": "कव संप्रति महाबाहॊ जामदग्न्यः परतापवान\nअकृतव्रण शक्यॊ वै दरष्टुं वेदविदां वरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 12, + "text": "अकृतव्रण उवाच\nभवन्तम एव सततं रामः कीर्तयति परभॊ\nसृञ्जयॊ मे परियसखॊ राजर्षिर इति पार्थिव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 13, + "text": "इह रामः परभाते शवॊ भवितेति मतिर मम\nदरष्टास्य एनम इहायान्तं तव दर्शनकाङ्क्षया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 14, + "text": "इयं च कन्या राजर्षे किमर्थं वनम आगता\nकस्य चेयं तव च का भवतीच्छामि वेदितुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 15, + "text": "हॊत्रवाहन उवाच\nदौहित्रीयं मम विभॊ काशिराजसुता शुभा\nजयेष्ठा सवयंवरे तस्थौ भगिनीभ्यां सहानघ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 16, + "text": "इयम अम्बेति विख्याता जयेष्ठा काशिपतेः सुता\nअम्बिकाम्बालिके तव अन्ये यवीयस्यौ तपॊधन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 17, + "text": "समेतं पार्थिवं कषत्रं काशिपुर्यां ततॊ ऽभवत\nकन्यानिमित्तं बरह्मर्षे तत्रासीद उत्सवॊ महान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 18, + "text": "ततः किल महावीर्यॊ भीष्मः शांतनवॊ नृपान\nअवाक्षिप्य महातेजास तिस्रः कन्या जहार ताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 19, + "text": "निर्जित्य पृथिवीपालान अथ भीष्मॊ गजाह्वयम\nआजगाम विशुद्धात्मा कन्याभिः सह भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 20, + "text": "सत्यवत्यै निवेद्याथ विवाहार्थम अनन्तरम\nभरातुर विचित्रवीर्यस्य समाज्ञापयत परभुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ वैवाहिकं दृष्ट्वा कन्येयं समुपार्जितम\nअब्रवीत तत्र गाङ्गेयं मन्त्रिमध्ये दविजर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 22, + "text": "मया शाल्वपतिर वीर मनसाभिवृतः पतिः\nन माम अर्हसि धर्मज्ञ परचित्तां परदापितुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 23, + "text": "तच छरुत्वा वचनं भीष्मः संमन्त्र्य सह मन्त्रिभिः\nनिश्चित्य विससर्जेमां सत्यवत्या मते सथितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 24, + "text": "अनुज्ञाता तु भीष्मेण शाल्वं सौभपतिं ततः\nकन्येयं मुदिता विप्र काले वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 25, + "text": "विसर्जितास्मि भीष्मेण धर्मं मां परतिपादय\nमनसाभिवृतः पूर्वं मया तवं पार्थिवर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 26, + "text": "परत्याचख्यौ च शाल्वॊ ऽपि चारित्रस्याभिशङ्कितः\nसेयं तपॊवनं पराप्ता तापस्ये ऽभिरता भृशम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 27, + "text": "मया च परत्यभिज्ञाता वंशस्य परिकीर्तनात\nअस्य दुःखस्य चॊत्पत्तिं भीष्मम एवेह मन्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 28, + "text": "अम्बॊवाच\nभगवन्न एवम एवैतद यथाह पृथिवीपतिः\nशरीरकर्ता मातुर मे सृञ्जयॊ हॊत्रवाहनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 29, + "text": "न हय उत्सहे सवनगरं परतियातुं तपॊधन\nअवमानभयाच चैव वरीडया च महामुने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 175, + "shloka": 30, + "text": "यत तु मां भगवान रामॊ वक्ष्यति दविजसत्तम\nतन मे कार्यतमं कार्यम इति मे भगवन मतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 1, + "text": "अकृतव्रण उवाच\nदुःखद्वयम इदं भद्रे कतरस्य चिकीर्षसि\nपरतिकर्तव्यम अबले तत तवं वत्से बरवीहि मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 2, + "text": "यदि सौभपतिर भद्रे नियॊक्तव्यॊ मते तव\nनियॊक्ष्यति महात्मा तं रामस तवद्धितकाम्यया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 3, + "text": "अथापगेयं भीष्मं तं रामेणेच्छसि धीमता\nरणे विनिर्जितं दरष्टुं कुर्यात तद अपि भार्गवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 4, + "text": "सृञ्जयस्य वचः शरुत्वा तव चैव शुचिस्मिते\nयद अत्रानन्तरं कार्यं तद अद्यैव विचिन्त्यताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 5, + "text": "अम्बॊवाच\nअपनीतास्मि भीष्मेण भगवन्न अविजानता\nन हि जानाति मे भीष्मॊ बरह्मञ शाल्वगतं मनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 6, + "text": "एतद विचार्य मनसा भवान एव विनिश्चयम\nविचिनॊतु यथान्यायं विधानं करियतां तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 7, + "text": "भीष्मे वा कुरुशार्दूले शाल्वराजे ऽथ वा पुनः\nउभयॊर एव वा बरह्मन यद युक्तं तत समाचर" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 8, + "text": "निवेदितं मया हय एतद दुःखमूलं यथातथम\nविधानं तत्र भगवन कर्तुम अर्हसि युक्तितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 9, + "text": "अकृतव्रण उवाच\nउपपन्नम इदं भद्रे यद एवं वरवर्णिनि\nधर्मं परति वचॊ बरूयाः शृणु चेदं वचॊ मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 10, + "text": "यदि तवाम आपगेयॊ वै न नयेद गजसाह्वयम\nशाल्वस तवां शिरसा भीरु गृह्णीयाद रामचॊदितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 11, + "text": "तेन तवं निर्जिता भद्रे यस्मान नीतासि भामिनि\nसंशयः शाल्वराजस्य तेन तवयि सुमध्यमे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 12, + "text": "भीष्मः पुरुषमानी च जितकाशी तथैव च\nतस्मात परतिक्रिया युक्ता भीष्मे कारयितुं तवया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 13, + "text": "अम्बॊवाच\nममाप्य एष महान बरह्मन हृदि कामॊ ऽभिवर्तते\nघातयेयं यदि रणे भीष्मम इत्य एव नित्यदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 14, + "text": "भीष्मं वा शाल्वराजं वा यं वा दॊषेण गच्छसि\nपरशाधि तं महाबाहॊ यत्कृते ऽहं सुदुःखिता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 15, + "text": "भीष्म उवाच\nएवं कथयताम एव तेषां स दिवसॊ गतः\nरात्रिश च भरतश्रेष्ठ सुखशीतॊष्णमारुता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ रामः परादुरासीत परज्वलन्न इव तेजसा\nशिष्यैः परिवृतॊ राजञ जटाचीरधरॊ मुनिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 17, + "text": "धनुष्पाणिर अदीनात्मा खड्गं बिभ्रत परश्वधी\nविरजा राजशार्दूल सॊ ऽभययात सृञ्जयं नृपम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 18, + "text": "ततस तं तापसा दृष्ट्वा स च राजा महातपाः\nतस्थुः पराञ्जलयः सर्वे सा च कन्या तपस्विनी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 19, + "text": "पूजयाम आसुर अव्यग्रा मधुपर्केण भार्गवम\nअर्चितश च यथायॊगं निषसाद सहैव तैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 20, + "text": "ततः पूर्वव्यतीतानि कथयेते सम ताव उभौ\nसृञ्जयश च स राजर्षिर जामदग्न्यश च भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 21, + "text": "ततः कथान्ते राजर्षिर भृगुश्रेष्ठं महाबलम\nउवाच मधुरं काले रामं वचनम अर्थवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 22, + "text": "रामेयं मम दौहित्री काशिराजसुता परभॊ\nअस्याः शृणु यथातत्त्वं कार्यं कार्यविशारद" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 23, + "text": "परमं कथ्यतां चेति तां रामः परत्यभाषत\nततः साभ्यगमद रामं जवलन्तम इव पावकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 24, + "text": "सा चाभिवाद्य चरणौ रामस्य शिरसा शुभा\nसपृष्ट्वा पद्मदलाभाभ्यां पाणिभ्याम अग्रतः सथिता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 25, + "text": "रुरॊद सा शॊकवती बाष्पव्याकुललॊचना\nपरपेदे शरणं चैव शरण्यं भृगुनन्दनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 26, + "text": "राम उवाच\nयथासि सृञ्जयस्यास्य तथा मम नृपात्मजे\nबरूहि यत ते मनॊदुःखं करिष्ये वचनं तव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 27, + "text": "अम्बॊवाच\nभगवञ शरणं तवाद्य परपन्नास्मि महाव्रत\nशॊकपङ्कार्णवाद घॊराद उद्धरस्व च मां विभॊ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 28, + "text": "भीष्म उवाच\nतस्याश च दृष्ट्वा रूपं च वयश चाभिनवं पुनः\nसौकुमार्यं परं चैव रामश चिन्तापरॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 29, + "text": "किम इयं वक्ष्यतीत्य एवं विमृशन भृगुसत्तमः\nइति दध्यौ चिरं रामः कृपयाभिपरिप्लुतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 30, + "text": "कथ्यताम इति सा भूयॊ रामेणॊक्ता शुचिस्मिता\nसर्वम एव यथातत्त्वं कथयाम आस भार्गवे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 31, + "text": "तच छरुत्वा जामदग्न्यस तु राजपुत्र्या वचस तदा\nउवाच तां वरारॊहां निश्चित्यार्थविनिश्चयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 32, + "text": "परेषयिष्यामि भीष्माय कुरुश्रेष्ठाय भामिनि\nकरिष्यति वचॊ धर्म्यं शरुत्वा मे स नराधिपः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 33, + "text": "न चेत करिष्यति वचॊ मयॊक्तं जाह्नवीसुतः\nधक्ष्याम्य एनं रणे भद्रे सामात्यं शस्त्रतेजसा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 34, + "text": "अथ वा ते मतिस तत्र राजपुत्रि निवर्तते\nतावच छाल्वपतिं वीरं यॊजयाम्य अत्र कर्मणि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 35, + "text": "अम्बॊवाच\nविसर्जितास्मि भीष्मेण शरुत्वैव भृगुनन्दन\nशाल्वराजगतं चेतॊ मम पूर्वं मनीषितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 36, + "text": "सौभराजम उपेत्याहम अब्रुवं दुर्वचं वचः\nन च मां परत्यगृह्णात स चारित्रपरिशङ्कितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 37, + "text": "एतत सर्वं विनिश्चित्य सवबुद्ध्या भृगुनन्दन\nयद अत्रौपयिकं कार्यं तच चिन्तयितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 38, + "text": "ममात्र वयसनस्यास्य भीष्मॊ मूलं महाव्रतः\nयेनाहं वशम आनीता समुत्क्षिप्य बलात तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 39, + "text": "भीष्मं जहि महाबाहॊ यत्कृते दुःखम ईदृशम\nपराप्ताहं भृगुशार्दूल चराम्य अप्रियम उत्तमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 40, + "text": "स हि लुब्धश च मानी च जितकाशी च भार्गव\nतस्मात परतिक्रिया कर्तुं युक्ता तस्मै तवयानघ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 41, + "text": "एष मे हरियमाणाया भारतेन तदा विभॊ\nअभवद धृदि संकल्पॊ घातयेयं महाव्रतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 176, + "shloka": 42, + "text": "तस्मात कामं ममाद्येमं राम संवर्तयानघ\nजहि भीष्मं महाबाहॊ यथा वृत्रं पुरंदरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 177, + "shloka": 1, + "text": "भीष्म उवाच\nएवम उक्तस तदा रामॊ जहि भीष्मम इति परभॊ\nउवाच रुदतीं कन्यां चॊदयन्तीं पुनः पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 177, + "shloka": 2, + "text": "काश्ये कामं न गृह्णामि शस्त्रं वै वरवर्णिनि\nऋते बरह्मविदां हेतॊः किम अन्यत करवाणि ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 177, + "shloka": 3, + "text": "वाचा भीष्मश च शाल्वश च मम राज्ञि वशानुगौ\nभविष्यतॊ ऽनवद्याङ्गि तत करिष्यामि मा शुचः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 177, + "shloka": 4, + "text": "न तु शस्त्रं गरहीष्यामि कथं चिद अपि भामिनि\nऋते नियॊगाद विप्राणाम एष मे समयः कृतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 177, + "shloka": 5, + "text": "अम्बॊवाच\nमम दुःखं भगवता वयपनेयं यतस ततः\nतत तु भीष्मप्रसूतं मे तं जहीश्वर माचिरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 177, + "shloka": 6, + "text": "राम उवाच\nकाशिकन्ये पुनर बरूहि भीष्मस ते चरणाव उभौ\nशिरसा वन्दनार्हॊ ऽपि गरहीष्यति गिरा मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 177, + "shloka": 7, + "text": "अम्बॊवाच\nजहि भीष्मं रणे राम मम चेद इच्छसि परियम\nपरतिश्रुतं च यदि तत सत्यं कर्तुम इहार्हसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 177, + "shloka": 8, + "text": "भीष्म उवाच\nतयॊः संवदतॊर एवं राजन रामाम्बयॊस तदा\nअकृतव्रणॊ जामदग्न्यम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 177, + "shloka": 9, + "text": "शरणागतां महाबाहॊ कन्यां न तयक्तुम अर्हसि\nजहि भीष्मं रणे राम गर्जन्तम असुरं यथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 177, + "shloka": 10, + "text": "यदि भीष्मस तवयाहूतॊ रणे राम महामुने\nनिर्जितॊ ऽसमीति वा बरूयात कुर्याद वा वचनं तव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 177, + "shloka": 11, + "text": "कृतम अस्या भवेत कार्यं कन्याया भृगुनन्दन\nवाक्यं सत्यं च ते वीर भविष्यति कृतं विभॊ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 177, + "shloka": 12, + "text": "इयं चापि परतिज्ञा ते तदा राम महामुने\nजित्वा वै कषत्रियान सर्वान बराह्मणेषु परतिश्रुतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 177, + "shloka": 13, + "text": "बराह्मणः कषत्रियॊ वैश्यः शूद्रश चैव रणे यदि\nबरह्मद्विड भविता तं वै हनिष्यामीति भार्गव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 177, + "shloka": 14, + "text": "शरणं हि परपन्नानां भीतानां जीवितार्थिनाम\nन शक्ष्यामि परित्यागं कर्तुं जीवन कथं चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 177, + "shloka": 15, + "text": "यश च कषत्रं रणे कृत्स्नं विजेष्यति समागतम\nदृप्तात्मानम अहं तं च हनिष्यामीति भार्गव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 177, + "shloka": 16, + "text": "स एवं विजयी राम भीष्मः कुरुकुलॊद्वहः\nतेन युध्यस्व संग्रामे समेत्य भृगुनन्दन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 177, + "shloka": 17, + "text": "राम उवाच\nसमराम्य अहं पूर्वकृतां परतिज्ञाम ऋषिसत्तम\nतथैव च करिष्यामि यथा साम्नैव लप्स्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 177, + "shloka": 18, + "text": "कार्यम एतन महद बरह्मन काशिकन्यामनॊगतम\nगमिष्यामि सवयं तत्र कन्याम आदाय यत्र सः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 177, + "shloka": 19, + "text": "यदि भीष्मॊ रणश्लाघी न करिष्यति मे वचः\nहनिष्याम्य एनम उद्रिक्तम इति मे निश्चिता मतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 177, + "shloka": 20, + "text": "न हि बाणा मयॊत्सृष्टाः सज्जन्तीह शरीरिणाम\nकायेषु विदितं तुभ्यं पुरा कषत्रिय संगरे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 177, + "shloka": 21, + "text": "भीष्म उवाच\nएवम उक्त्वा ततॊ रामः सह तैर बरह्मवादिभिः\nपरयाणाय मतिं कृत्वा समुत्तस्थौ महामनाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 177, + "shloka": 22, + "text": "ततस ते ताम उषित्वा तु रजनीं तत्र तापसाः\nहुताग्नयॊ जप्तजप्याः परतस्थुर मज्जिघांसया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 177, + "shloka": 23, + "text": "अभ्यगच्छत ततॊ रामः सह तैर बराह्मणर्षभैः\nकुरुक्षेत्रं महाराज कन्यया सह भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 177, + "shloka": 24, + "text": "नयविशन्त ततः सर्वे परिगृह्य सरस्वतीम\nतापसास ते महात्मानॊ भृगुश्रेष्ठपुरस्कृताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 1, + "text": "भीष्म उवाच\nततस तृतीये दिवसे समे देशे वयवस्थितः\nपरेषयाम आस मे राजन पराप्तॊ ऽसमीति महाव्रतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 2, + "text": "तम आगतम अहं शरुत्वा विषयान्तं महाबलम\nअभ्यगच्छं जवेनाशु परीत्या तेजॊनिधिं परभुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 3, + "text": "गां पुरस्कृत्य राजेन्द्र बराह्मणैः परिवारितः\nऋत्विग्भिर देवकल्पैश च तथैव च पुरॊहितैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 4, + "text": "स माम अभिगतं दृष्ट्वा जामदग्न्यः परतापवान\nपरतिजग्राह तां पूजां वचनं चेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 5, + "text": "भीष्म कां बुद्धिम आस्थाय काशिराजसुता तवया\nअकामेयम इहानीता पुनश चैव विसर्जिता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 6, + "text": "विभ्रंशिता तवया हीयं धर्मावाप्तेः परावरात\nपरामृष्टां तवया हीमां कॊ हि गन्तुम इहार्हति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 7, + "text": "परत्याख्याता हि शाल्वेन तवया नीतेति भारत\nतस्माद इमां मन्नियॊगात परतिगृह्णीष्व भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 8, + "text": "सवधर्मं पुरुषव्याघ्र राजपुत्री लभत्व इयम\nन युक्तम अवमानॊ ऽयं कर्तुं राज्ञा तवयानघ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 9, + "text": "ततस तं नातिमनसं समुदीक्ष्याहम अब्रुवम\nनाहम एनां पुनर दद्यां भरात्रे बरह्मन कथं चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 10, + "text": "शाल्वस्याहम इति पराह पुरा माम इह भार्गव\nमया चैवाभ्यनुज्ञाता गता सौभपुरं परति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 11, + "text": "न भयान नाप्य अनुक्रॊशान न लॊभान नार्थकाम्यया\nकषत्रधर्मम अहं जह्याम इति मे वरतम आहितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 12, + "text": "अथ माम अब्रवीद रामः करॊधपर्याकुलेक्षणः\nन करिष्यसि चेद एतद वाक्यं मे कुरुपुंगव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 13, + "text": "हनिष्यामि सहामात्यं तवाम अद्येति पुनः पुनः\nसंरम्भाद अब्रवीद रामः करॊधपर्याकुलेक्षणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 14, + "text": "तम अहं गीर्भिर इष्टाभिः पुनः पुनर अरिंदमम\nअयाचं भृगुशार्दूलं न चैव परशशाम सः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 15, + "text": "तम अहं परणम्य शिरसा भूयॊ बराह्मणसत्तमम\nअब्रुवं कारणं किं तद यत तवं यॊद्धुम इहेच्छसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 16, + "text": "इष्वस्त्रं मम बालस्य भवतैव चतुर्विधम\nउपदिष्टं महाबाहॊ शिष्यॊ ऽसमि तव भार्गव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ माम अब्रवीद रामः करॊधसंरक्तलॊचनः\nजानीषे मां गुरुं भीष्म न चेमां परतिगृह्णसे\nसुतां काश्यस्य कौरव्य मत्प्रियार्थं महीपते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 18, + "text": "न हि ते विद्यते शान्तिर अन्यथा कुरुनन्दन\nगृहाणेमां महाबाहॊ रक्षस्व कुलम आत्मनः\nतवया विभ्रंशिता हीयं भर्तारं नाभिगच्छति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 19, + "text": "तथा बरुवन्तं तम अहं रामं परपुरंजयम\nनैतद एवं पुनर भावि बरह्मर्षे किं शरमेण ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 20, + "text": "गुरुत्वं तवयि संप्रेक्ष्य जामदग्न्य पुरातनम\nपरसादये तवां भगवंस तयक्तैषा हि पुरा मया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 21, + "text": "कॊ जातु परभावां हि नारीं वयालीम इव सथिताम\nवासयेत गृहे जानन सत्रीणां दॊषान महात्ययान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 22, + "text": "न भयाद वासवस्यापि धर्मं जह्यां महाद्युते\nपरसीद मा वा यद वा ते कार्यं तत कुरु माचिरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 23, + "text": "अयं चापि विशुद्धात्मन पुराणे शरूयते विभॊ\nमरुत्तेन महाबुद्धे गीतः शलॊकॊ महात्मना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 24, + "text": "गुरॊर अप्य अवलिप्तस्य कार्याकार्यम अजानतः\nउत्पथप्रतिपन्नस्य कार्यं भवति शासनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 25, + "text": "स तवं गुरुर इति परेम्णा मया संमानितॊ भृशम\nगुरुवृत्तं न जानीषे तस्माद यॊत्स्याम्य अहं तवया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 26, + "text": "गुरुं न हन्यां समरे बराह्मणं च विशेषतः\nविशेषतस तपॊवृद्धम एवं कषान्तं मया तव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 27, + "text": "युद्यतेषुम अथॊ दृष्ट्वा बराह्मणं कषत्रबन्धुवत\nयॊ हन्यात समरे करुद्धॊ युध्यन्तम अपलायिनम\nबरह्महत्या न तस्य सयाद इति धर्मेषु निश्चयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 28, + "text": "कषत्रियाणां सथितॊ धर्मे कषत्रियॊ ऽसमि तपॊधन\nयॊ यथा वर्तते यस्मिंस तथा तस्मिन परवर्तयन\nनाधर्मं समवाप्नॊति नरः शरेयश च विन्दति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 29, + "text": "अर्थे वा यदि वा धर्मे समर्थॊ देशकालवित\nअनर्थसंशयापन्नः शरेयान निःसंशयेन च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 30, + "text": "यस्मात संशयिते ऽरथे ऽसमिन यथान्यायं परवर्तसे\nतस्माद यॊत्स्यामि सहितस तवया राम महाहवे\nपश्य मे बाहुवीर्यं च विक्रमं चातिमानुषम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 31, + "text": "एवंगते ऽपि तु मया यच छक्यं भृगुनन्दन\nतत करिष्ये कुरुक्षेत्रे यॊत्स्ये विप्र तवया सह\nदवंद्वे राम यथेष्टं ते सज्जॊ भव महामुने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 32, + "text": "तत्र तवं निहतॊ राम मया शरशताचितः\nलप्स्यसे निर्जिताँल लॊकाञ शस्त्रपूतॊ महारणे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 33, + "text": "स गच्छ विनिवर्तस्व कुरुक्षेत्रं रणप्रिय\nतत्रैष्यामि महाबाहॊ युद्धाय तवां तपॊधन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 34, + "text": "अपि यत्र तवया राम कृतं शौचं पुरा पितुः\nतत्राहम अपि हत्वा तवां शौचं कर्तास्मि भार्गव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 35, + "text": "तत्र गच्छस्व राम तवं तवरितं युद्धदुर्मद\nवयपनेष्यामि ते दर्पं पौराणं बराह्मणब्रुव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 36, + "text": "यच चापि कत्थसे राम बहुशः परिषत्सु वै\nनिर्जिताः कषत्रिया लॊके मयैकेनेति तच छृणु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 37, + "text": "न तदा जायते भीष्मॊ मद्विधः कषत्रियॊ ऽपि वा\nयस ते युद्धमयं दर्पं कामं च वयपनाशयेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 178, + "shloka": 38, + "text": "सॊ ऽहं जातॊ महाबाहॊ भीष्मः परपुरंजयः\nवयपनेष्यामि ते दर्पं युद्धे राम न संशयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 1, + "text": "भीष्म उवाच\nततॊ माम अब्रवीद रामः परहसन्न इव भारत\nदिष्ट्या भीष्म मया सार्धं यॊद्धुम इच्छसि संगरे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 2, + "text": "अयं गच्छामि कौरव्य कुरुक्षेत्रं तवया सह\nभाषितं तत करिष्यामि तत्रागच्छेः परंतप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 3, + "text": "तत्र तवां निहतं माता मया शरशताचितम\nजाह्नवी पश्यतां भीष्म गृध्रकङ्कबडाशनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 4, + "text": "कृपणं तवाम अभिप्रेक्ष्य सिद्धचारणसेविता\nमया विनिहतं देवी रॊदताम अद्य पार्थिव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 5, + "text": "अतदर्हा महाभागा भगीरथसुता नदी\nया तवाम अजीजनन मन्दं युद्धकामुकम आतुरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 6, + "text": "एहि गच्छ मया भीष्म युद्धम अद्यैव वर्तताम\nगृहाण सर्वं कौरव्य रथादि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 7, + "text": "इति बरुवाणं तम अहं रामं परपुरंजयम\nपरणम्य शिरसा राजन्न एवम अस्त्व इत्य अथाब्रुवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 8, + "text": "एवम उक्त्वा ययौ रामः कुरुक्षेत्रं युयुत्सया\nपरविश्य नगरं चाहं सत्यवत्यै नयवेदयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 9, + "text": "ततः कृतस्वस्त्ययनॊ मात्रा परत्यभिनन्दितः\nदविजातीन वाच्य पुण्याहं सवस्ति चैव महाद्युते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 10, + "text": "रथम आस्थाय रुचिरं राजतं पाण्डुरैर हयैः\nसूपस्करं सवधिष्ठानं वैयाघ्रपरिवारणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 11, + "text": "उपपन्नं महाशस्त्रैः सर्वॊपकरणान्वितम\nतत कुलीनेन वीरेण हयशास्त्रविदा नृप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 12, + "text": "युक्तं सूतेन शिष्टेन बहुशॊ दृष्टकर्मणा\nदंशितः पाण्डुरेणाहं कवचेन वपुष्मता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 13, + "text": "पाण्डुरं कार्मुकं गृह्य परायां भरतसत्तम\nपाण्डुरेणातपत्रेण धरियमाणेन मूर्धनि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 14, + "text": "पाण्डुरैश चामरैश चापि वीज्यमानॊ नराधिप\nशुक्लवासाः सितॊष्णीषः सर्वशुक्लविभूषणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 15, + "text": "सतूयमानॊ जयाशीर्भिर निष्क्रम्य गजसाह्वयात\nकुरुक्षेत्रं रणक्षेत्रम उपायां भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 16, + "text": "ते हयाश चॊदितास तेन सूतेन परमाहवे\nअवहन मां भृशं राजन मनॊमारुतरंहसः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 17, + "text": "गत्वाहं तत कुरुक्षेत्रं स च रामः परतापवान\nयुद्धाय सहसा राजन पराक्रान्तौ परस्परम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 18, + "text": "ततः संदर्शने ऽतिष्ठं रामस्यातितपस्विनः\nपरगृह्य शङ्खप्रवरं ततः पराधमम उत्तमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 19, + "text": "ततस तत्र दविजा राजंस तापसाश च वनौकसः\nअपश्यन्त रणं दिव्यं देवाः सर्षिगणास तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ दिव्यानि माल्यानि परादुरासन मुहुर मुहुः\nवादित्राणि च दिव्यानि मेघवृन्दानि चैव ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 21, + "text": "ततस ते तापसाः सर्वे भार्गवस्यानुयायिनः\nपरेक्षकाः समपद्यन्त परिवार्य रणाजिरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ माम अब्रवीद देवी सर्वभूतहितैषिणी\nमाता सवरूपिणी राजन किम इदं ते चिकीर्षितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 23, + "text": "गत्वाहं जामदग्न्यं तं परयाचिष्ये कुरूद्वह\nभीष्मेण सह मा यॊत्सीः शिष्येणेति पुनः पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 24, + "text": "मा मैवं पुत्र निर्बन्धं कुरु विप्रेण पार्थिव\nजामदग्न्येन समरे यॊद्धुम इत्य अवभर्त्सयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 25, + "text": "किं न वै कषत्रियहरॊ हरतुल्यपराक्रमः\nविदितः पुत्र रामस ते यतस तवं यॊद्धुम इच्छसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 26, + "text": "ततॊ ऽहम अब्रुवं देवीम अभिवाद्य कृताञ्जलिः\nसर्वं तद भरतश्रेष्ठ यथावृत्तं सवयंवरे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 27, + "text": "यथा च रामॊ राजेन्द्र मया पूर्वं परसादितः\nकाशिराजसुतायाश च यथा कामः पुरातनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 28, + "text": "ततः सा रामम अभ्येत्य जननी मे महानदी\nमदर्थं तम ऋषिं देवी कषमयाम आस भार्गवम\nभीष्मेण सह मा यॊत्सीः शिष्येणेति वचॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 29, + "text": "स च ताम आह याचन्तीं भीष्मम एव निवर्तय\nन हि मे कुरुते कामम इत्य अहं तम उपागमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 30, + "text": "संजय उवाच\nततॊ गङ्गा सुतस्नेहाद भीष्मं पुनर उपागमत\nन चास्याः सॊ ऽकरॊद वाक्यं करॊधपर्याकुलेक्षणः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 179, + "shloka": 31, + "text": "अथादृश्यत धर्मात्मा भृगुश्रेष्ठॊ महातपाः\nआह्वयाम आस च पुनर युद्धाय दविजसत्तमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 1, + "text": "भीष्म उवाच\nतम अहं समयन्न इव रणे परत्यभाषं वयवस्थितम\nभूमिष्ठं नॊत्सहे यॊद्धुं भवन्तं रथम आस्थितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 2, + "text": "आरॊह सयन्दनं वीर कवचं च महाभुज\nबधान समरे राम यदि यॊद्धुं मयेच्छसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ माम अब्रवीद रामः समयमानॊ रणाजिरे\nरथॊ मे मेदिनी भीष्म वाहा वेदाः सदश्ववत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 4, + "text": "सूतॊ मे मातरिश्वा वै कवचं वेदमातरः\nसुसंवीतॊ रणे ताभिर यॊत्स्ये ऽहं कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 5, + "text": "एवं बरुवाणॊ गान्धारे रामॊ मां सत्यविक्रमः\nशरव्रातेन महता सर्वतः पर्यवारयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ ऽपश्यं जामदग्न्यं रथे दिव्ये वयवस्थितम\nसर्वायुधधरे शरीमत्य अद्भुतॊपमदर्शने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 7, + "text": "मनसा विहिते पुण्ये विस्तीर्णे नगरॊपमे\nदिव्याश्वयुजि संनद्धे काञ्चनेन विभूषिते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 8, + "text": "धवजेन च महाबाहॊ सॊमालंकृतलक्ष्मणा\nधनुर्धरॊ बद्धतूणॊ बद्धगॊधाङ्गुलित्रवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 9, + "text": "सारथ्यं कृतवांस तत्र युयुत्सॊर अकृतव्रणः\nसखा वेदविद अत्यन्तं दयितॊ भार्गवस्य ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 10, + "text": "आह्वयानः स मां युद्धे मनॊ हर्षयतीव मे\nपुनः पुनर अभिक्रॊशन्न अभियाहीति भार्गवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 11, + "text": "तम आदित्यम इवॊद्यन्तम अनाधृष्यं महाबलम\nकषत्रियान्तकरं रामम एकम एकः समासदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ ऽहं बाणपातेषु तरिषु वाहान निगृह्य वै\nअवतीर्य धनुर नयस्य पदातिर ऋषिसत्तमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 13, + "text": "अभ्यगच्छं तदा रामम अर्चिष्यन दविजसत्तमम\nअभिवाद्य चैनं विधिवद अब्रुवं वाक्यम उत्तमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 14, + "text": "यॊत्स्ये तवया रणे राम विशिष्टेनाधिकेन च\nगुरुणा धर्मशीलेन जयम आशास्स्व मे विभॊ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 15, + "text": "राम उवाच\nएवम एतत कुरुश्रेष्ठ कर्तव्यं भूतिम इच्छता\nधर्मॊ हय एष महाबाहॊ विशिष्टैः सह युध्यताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 16, + "text": "शपेयं तवां न चेद एवम आगच्छेथा विशां पते\nयुध्यस्व तवं रणे यत्तॊ धैर्यम आलम्ब्य कौरव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 17, + "text": "न तु ते जयम आशासे तवां हि जेतुम अहं सथितः\nगच्छ युध्यस्व धर्मेण परीतॊ ऽसमि चरितेन ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 18, + "text": "भीष्म उवाच\nततॊ ऽहं तं नमस्कृत्य रथम आरुह्य सत्वरः\nपराध्मापयं रणे शङ्खं पुनर हेमविभूषितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ युद्धं समभवन मम तस्य च भारत\nदिवसान सुबहून राजन परस्परजिगीषया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 20, + "text": "स मे तस्मिन रणे पूर्वं पराहरत कङ्कपत्रिभिः\nषष्ट्या शतैश च नवभिः शराणाम अग्निवर्चसाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 21, + "text": "चत्वारस तेन मे वाहाः सूतश चैव विशां पते\nपरतिरुद्धास तथैवाहं समरे दंशितः सथितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 22, + "text": "नमस्कृत्य च देवेभ्यॊ बराह्मणेभ्यश च भारत\nतम अहं समयन्न इव रणे परत्यभाषं वयवस्थितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 23, + "text": "आचार्यता मानिता मे निर्मर्यादे हय अपि तवयि\nभूयस तु शृणु मे बरह्मन संपदं धर्मसंग्रहे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 24, + "text": "ये ते वेदाः शरीरस्था बराह्मण्यं यच च ते महत\nतपश च सुमहत तप्तं न तेभ्यः परहराम्य अहम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 25, + "text": "परहरे कषत्रधर्मस्य यं तवं राम समास्थितः\nबराह्मणः कषत्रियत्वं हि याति शस्त्रसमुद्यमात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 26, + "text": "पश्य मे धनुषॊ वीर्यं पश्य बाह्वॊर बलं च मे\nएष ते कार्मुकं वीर दविधा कुर्मि ससायकम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 27, + "text": "तस्याहं निशितं भल्लं पराहिण्वं भरतर्षभ\nतेनास्य धनुषः कॊटिश छिन्ना भूमिम अथागमत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 28, + "text": "नव चापि पृषत्कानां शतानि नतपर्वणाम\nपराहिण्वं कङ्कपत्राणां जामदग्न्यरथं परति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 29, + "text": "काये विषक्तास तु तदा वायुनाभिसमीरिताः\nचेलुः कषरन्तॊ रुधिरं नागा इव च ते शराः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 30, + "text": "कषतजॊक्षितसर्वाङ्गः कषरन स रुधिरं वरणैः\nबभौ रामस तदा राजन मेरुर धातून इवॊत्सृजन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 31, + "text": "हेमन्तान्ते ऽशॊक इव रक्तस्तबकमण्डितः\nबभौ रामस तदा राजन कव चित किंशुकसंनिभः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ ऽनयद धनुर आदाय रामः करॊधसमन्वितः\nहेमपुङ्खान सुनिशिताञ शरांस तान हि ववर्ष सः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 33, + "text": "ते समासाद्य मां रौद्रा बहुधा मर्मभेदिनः\nअकम्पयन महावेगाः सर्पानलविषॊपमाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ ऽहं समवष्टभ्य पुनर आत्मानम आहवे\nशतसंख्यैः शरैः करुद्धस तदा रामम अवाकिरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 35, + "text": "स तैर अग्न्यर्कसंकाशैः शरैर आशीविषॊपमैः\nशितैर अभ्यर्दितॊ रामॊ मन्दचेता इवाभवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 36, + "text": "ततॊ ऽहं कृपयाविष्टॊ विनिन्द्यात्मानम आत्मना\nधिग धिग इत्य अब्रुवं युद्धं कषत्रं च भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 37, + "text": "असकृच चाब्रुवं राजञ शॊकवेगपरिप्लुतः\nअहॊ बत कृतं पापं मयेदं कषत्रकर्मणा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 38, + "text": "गुरुर दविजातिर धर्मात्मा यद एवं पीडितः शरैः\nततॊ न पराहरं भूयॊ जामदग्न्याय भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 180, + "shloka": 39, + "text": "अथावताप्य पृथिवीं पूषा दिवससंक्षये\nजगामास्तं सहस्रांशुस ततॊ युद्धम उपारमत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 1, + "text": "भीष्म उवाच\nआत्मनस तु ततः सूतॊ हयानां च विशां पते\nमम चापनयाम आस शल्यान कुशलसंमतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 2, + "text": "सनातॊपवृत्तैस तुरगैर लब्धतॊयैर अविह्वलैः\nपरभात उदिते सूर्ये ततॊ युद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 3, + "text": "दृष्ट्वा मां तूर्णम आयान्तं दंशितं सयन्दने सथितम\nअकरॊद रथम अत्यर्थं रामः सज्जं परतापवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ ऽहं रामम आयान्तं दृष्ट्वा समरकाङ्क्षिणम\nधनुःश्रेष्ठं समुत्सृज्य सहसावतरं रथात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 5, + "text": "अभिवाद्य तथैवाहं रथम आरुह्य भारत\nयुयुत्सुर जामदग्न्यस्य परमुखे वीतभीः सथितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ मां शरवर्षेण महता समवाकिरत\nअहं च शरवर्षेण वर्षन्तं समवाकिरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 7, + "text": "संक्रुद्धॊ जामदग्न्यस तु पुनर एव पतत्रिणः\nपरेषयाम आस मे राजन दीप्तास्यान उरगान इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 8, + "text": "तान अहं निशितैर भल्लैः शतशॊ ऽथ सहस्रशः\nअच्छिदं सहसा राजन्न अन्तरिक्षे पुनः पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 9, + "text": "ततस तव अस्त्राणि दिव्यानि जामदग्न्यः परतापवान\nमयि परचॊदयाम आस तान्य अहं परत्यषेधयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 10, + "text": "अस्त्रैर एव महाबाहॊ चिकीर्षन्न अधिकां करियाम\nततॊ दिवि महान नादः परादुरासीत समन्ततः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ ऽहम अस्त्रं वायव्यं जामदग्न्ये परयुक्तवान\nपत्याजघ्ने च तद रामॊ गुह्यकास्त्रेण भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ ऽसत्रम अहम आग्नेयम अनुमन्त्र्य परयुक्तवान\nवारुणेनैव रामस तद वारयाम आस मे विभुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 13, + "text": "एवम अस्त्राणि दिव्यानि रामस्याहम अवारयम\nरामश च मम तेजस्वी दिव्यास्त्रविद अरिंदमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ मां सव्यतॊ राजन रामः कुर्वन दविजॊत्तमः\nउरस्य अविध्यत संक्रुद्धॊ जामदग्न्यॊ महाबलः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ ऽहं भरतश्रेष्ठ संन्यषीदं रथॊत्तमे\nअथ मां कश्मलाविष्टं सूतस तूर्णम अपावहत\nगॊरुतं भरतश्रेष्ठ रामबाणप्रपीडितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ माम अपयातं वै भृशं विद्धम अचेतसम\nरामस्यानुचरा हृष्टाः सर्वे दृष्ट्वा परचुक्रुशुः\nअकृतव्रणप्रभृतयः काशिकन्या च भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 17, + "text": "ततस तु लब्धसंज्ञॊ ऽहं जञात्वा सूतम अथाब्रुवम\nयाहि सूत यतॊ रामः सज्जॊ ऽहं गतवेदनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ माम अवहत सूतॊ हयैः परमशॊभितैः\nनृत्यद्भिर इव कौरव्य मारुतप्रतिमैर गतौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ ऽहं रामम आसाद्य बाणजालेन कौरव\nअवाकिरं सुसंरब्धः संरब्धं विजिगीषया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 20, + "text": "तान आपतत एवासौ रामॊ बाणान अजिह्मगान\nबाणैर एवाच्छिनत तूर्णम एकैकं तरिभिर आहवे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 21, + "text": "ततस ते मृदिताः सर्वे मम बाणाः सुसंशिताः\nरामबाणैर दविधा छिन्नाः शतशॊ ऽथ महाहवे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 22, + "text": "ततः पुनः शरं दीप्तं सुप्रभं कालसंमितम\nअसृजं जामदग्न्याय रामायाहं जिघांसया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 23, + "text": "तेन तव अभिहतॊ गाढं बाणच्छेदवशं गतः\nमुमॊह सहसा रामॊ भूमौ च निपपात ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ हाहाकृतं सर्वं रामे भूतलम आश्रिते\nजगद भारत संविग्नं यथार्कपतने ऽभवत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 25, + "text": "तत एनं सुसंविग्नाः सर्व एवाभिदुद्रुवुः\nतपॊधनास ते सहसा काश्या च भृगुनन्दनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 26, + "text": "त एनं संपरिष्वज्य शनैर आश्वासयंस तदा\nपाणिभिर जलशीतैश च जयाशीर्भिश च कौरव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 27, + "text": "ततः स विह्वलॊ वाक्यं राम उत्थाय माब्रवीत\nतिष्ठ भीष्म हतॊ ऽसीति बाणं संधाय कार्मुके" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 28, + "text": "स मुक्तॊ नयपतत तूर्णं पार्श्वे सव्ये महाहवे\nयेनाहं भृशसंविग्नॊ वयाघूर्णित इव दरुमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 29, + "text": "हत्वा हयांस ततॊ राजञ शीघ्रास्त्रेण महाहवे\nअवाकिरन मां विश्रब्धॊ बाणैस तैर लॊमवाहिभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 30, + "text": "ततॊ ऽहम अपि शीघ्रास्त्रं समरे ऽपरतिवारणम\nअवासृजं महाबाहॊ ते ऽनतराधिष्ठिताः शराः\nरामस्य मम चैवाशु वयॊमावृत्य समन्ततः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 31, + "text": "न सम सूर्यः परतपति शरजालसमावृतः\nमातरिश्वान्तरे तस्मिन मेघरुद्ध इवानदत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ वायॊः परकम्पाच च सूर्यस्य च मरीचिभिः\nअभितापात सवभावाच च पावकः समजायत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 33, + "text": "ते शराः सवसमुत्थेन परदीप्ताश चित्रभानुना\nभूमौ सर्वे तदा राजन भस्मभूताः परपेदिरे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 34, + "text": "तदा शतसहस्राणि परयुतान्य अर्बुदानि च\nअयुतान्य अथ खर्वाणि निखर्वाणि च कौरव\nरामः शराणां संक्रुद्धॊ मयि तूर्णम अपातयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 35, + "text": "ततॊ ऽहं तान अपि रणे शरैर आशीविषॊपमैः\nसंछिद्य भूमौ नृपते ऽपातयं पन्नगान इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 181, + "shloka": 36, + "text": "एवं तद अभवद युद्धं तदा भरतसत्तम\nसंध्याकाले वयतीते तु वयपायात स च मे गुरुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 182, + "shloka": 1, + "text": "भीष्म उवाच\nसमागतस्य रामेण पुनर एवातिदारुणम\nअन्येद्युस तुमुलं युद्धं तदा भरतसत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 182, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ दिव्यास्त्रविच छूरॊ दिव्यान्य अस्त्राण्य अनेकशः\nअयॊजयत धर्मात्मा दिवसे दिवसे विभुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 182, + "shloka": 3, + "text": "तान्य अहं तत्प्रतीघातैर अस्त्रैर अस्त्राणि भारत\nवयधमं तुमुले युद्धे पराणांस तयक्त्वा सुदुस्त्यजान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 182, + "shloka": 4, + "text": "अस्त्रैर अस्त्रेषु बहुधा हतेष्व अथ च भार्गवः\nअक्रुध्यत महातेजास तयक्तप्राणः स संयुगे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 182, + "shloka": 5, + "text": "ततः शक्तिं पराहिणॊद घॊररूपाम; अस्त्रै रुद्धॊ जामदग्न्यॊ महात्मा\nकालॊत्सृष्टां परज्वलिताम इवॊल्कां; संदीप्ताग्रां तेजसावृत्य लॊकान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 182, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ ऽहं ताम इषुभिर दीप्यमानैः; समायान्तीम अन्तकालार्कदीप्ताम\nछित्त्वा तरिधा पातयाम आस भूमौ; ततॊ ववौ पवनः पुण्यगन्धिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 182, + "shloka": 7, + "text": "तस्यां छिन्नायां करॊधदीप्तॊ ऽथ रामः; शक्तीर घॊराः पराहिणॊद दवादशान्याः\nतासां रूपं भारत नॊत शक्यं; तेजस्वित्वाल लाघवाच चैव वक्तुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 182, + "shloka": 8, + "text": "किं तव एवाहं विह्वलः संप्रदृश्य; दिग्भ्यः सर्वास ता महॊल्का इवाग्नेः\nनानारूपास तेजसॊग्रेण दीप्ता; यथादित्या दवादश लॊकसंक्षये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 182, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ जालं बाणमयं विवृत्य; संदृश्य भित्त्वा शरजालेन राजन\nदवादशेषून पराहिणवं रणे ऽहं; ततः शक्तीर वयधमं घॊररूपाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 182, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ ऽपरा जामदग्न्यॊ महात्मा; शक्तीर घॊराः पराक्षिपद धेमदण्डाः\nविचित्रिताः काञ्चनपट्टनद्धा; यथा महॊक्ला जवलितास तथा ताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 182, + "shloka": 11, + "text": "ताश चाप्य उग्राश चर्मणा वारयित्वा; खड्गेनाजौ पातिता मे नरेन्द्र\nबाणैर दिव्यैर जामदग्न्यस्य संख्ये; दिव्यांश चाश्वान अभ्यवर्षं ससूतान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 182, + "shloka": 12, + "text": "निर्मुक्तानां पन्नगानां सरूपा; दृष्ट्वा शक्तीर हेमचित्रा निकृत्ताः\nपरादुश्चक्रे दिव्यम अस्त्रं महात्मा; करॊधाविष्टॊ हैहयेशप्रमाथी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 182, + "shloka": 13, + "text": "ततः शरेण्यः शलभानाम इवॊग्राः; समापेतुर विशिखानां परदीप्ताः\nसमाचिनॊच चापि भृशं शरीरं; हयान सूतं सरथं चैव मह्यम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 182, + "shloka": 14, + "text": "रथः शरैर मे निचितः सर्वतॊ ऽभूत; तथा हयाः सारथिश चैव राजन\nयुगं रथेषा च तथैव चक्रे; तथैवाक्षः शरकृत्तॊ ऽथ भग्नः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 182, + "shloka": 15, + "text": "ततस तस्मिन बाणवर्षे वयतीते; शरौघेण परत्यवर्षं गुरुं तम\nस विक्षतॊ मार्गणैर बरह्मराशिर; देहाद अजस्रं मुमुचे भूरि रक्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 182, + "shloka": 16, + "text": "यथा रामॊ बाणजालाभितप्तस; तथैवाहं सुभृशं गाढविद्धः\nततॊ युद्धं वयरमच चापराह्णे; भानाव अस्तं परार्थयाने महीध्रम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 183, + "shloka": 1, + "text": "भीष्म उवाच\nततः परभाते राजेन्द्र सूर्ये विमल उद्गते\nभार्गवस्य मया सार्धं पुनर युद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 183, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ भरान्ते रथे तिष्ठन रामः परहरतां वरः\nववर्ष शरवर्षाणि मयि शक्र इवाचले" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 183, + "shloka": 3, + "text": "तेन सूतॊ मम सुहृच छरवर्षेण ताडितः\nनिपपात रथॊपस्थे मनॊ मम विषादयन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 183, + "shloka": 4, + "text": "ततः सूतः स मे ऽतयर्थं कश्मलं पराविशन महत\nपृथिव्यां च शराघातान निपपात मुमॊह च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 183, + "shloka": 5, + "text": "ततः सूतॊ ऽजहात पराणान रामबाणप्रपीडितः\nमुहूर्ताद इव राजेन्द्र मां च भीर आविशत तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 183, + "shloka": 6, + "text": "ततः सूते हते राजन कषिपतस तस्य मे शरान\nपरमत्तमनसॊ रामः पराहिणॊन मृत्युसंमितान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 183, + "shloka": 7, + "text": "ततः सूतव्यसनिनं विप्लुतं मां स भार्गवः\nशरेणाभ्यहनद गाढं विकृष्य बलवद धनुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 183, + "shloka": 8, + "text": "स मे जत्र्वन्तरे राजन निपत्य रुधिराशनः\nमयैव सह राजेन्द्र जगाम वसुधातलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 183, + "shloka": 9, + "text": "मत्वा तु निहतं रामस ततॊ मां भरतर्षभ\nमेघवद वयनदच चॊच्चैर जहृषे च पुनः पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 183, + "shloka": 10, + "text": "तथा तु पतिते राजन मयि रामॊ मुदा युतः\nउदक्रॊशन महानादं सह तैर अनुयायिभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 183, + "shloka": 11, + "text": "मम तत्राभवन ये तु कौरवाः पार्श्वतः सथिताः\nआगता ये च युद्धं तज जनास तत्र दिदृक्षवः\nआर्तिं परमिकां जग्मुस ते तदा मयि पातिते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 183, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ ऽपश्यं पातितॊ राजसिंह; दविजान अष्टौ सूर्यहुताशनाभान\nते मां समन्तात परिवार्य तस्थुः; सवबाहुभिः परिगृह्याजिमध्ये" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 183, + "shloka": 13, + "text": "रक्ष्यमाणश च तैर विप्रैर नाहं भूमिम उपास्पृशम\nअन्तरिक्षे सथितॊ हय अस्मि तैर विप्रैर बान्धवैर इव\nसवपन्न इवान्तरिक्षे च जलबिन्दुभिर उक्षितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 183, + "shloka": 14, + "text": "ततस ते बराह्मणा राजन्न अब्रुवन परिगृह्य माम\nमा भैर इति समं सर्वे सवस्ति ते ऽसत्व इति चासकृत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 183, + "shloka": 15, + "text": "ततस तेषाम अहं वाग्भिस तर्पितः सहसॊत्थितः\nमातरं सरितां शरेष्ठाम अपश्यं रथम आस्थिताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 183, + "shloka": 16, + "text": "हयाश च मे संगृहीतास तया वै; महानद्या संयति कौरवेन्द्र\nपादौ जनन्याः परतिपूज्य चाहं; तथार्ष्टिषेणं रथम अभ्यरॊहम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 183, + "shloka": 17, + "text": "ररक्ष सा मम रथं हयांश चॊपस्कराणि च\nताम अहं पराञ्जलिर भूत्वा पुनर एव वयसर्जयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 183, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ ऽहं सवयम उद्यम्य हयांस तान वातरंहसः\nअयुध्यं जामदग्न्येन निवृत्ते ऽहनि भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 183, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ ऽहं भरतश्रेष्ठ वेगवन्तं महाबलम\nअमुञ्चं समरे बाणं रामाय हृदयच्छिदम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 183, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ जगाम वसुधां बाणवेगप्रपीडितः\nजानुभ्यां धनुर उत्सृज्य रामॊ मॊहवशं गतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 183, + "shloka": 21, + "text": "ततस तस्मिन निपतिते रामे भूरिसहस्रदे\nआवव्रुर जलदा वयॊम कषरन्तॊ रुधिरं बहु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 183, + "shloka": 22, + "text": "उल्काश च शतशः पेतुः सनिर्घाताः सकम्पनाः\nअर्कं च सहसा दीप्तं सवर्भानुर अभिसंवृणॊत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 183, + "shloka": 23, + "text": "ववुश च वाताः परुषाश चलिता च वसुंधरा\nगृध्रा बडाश च कङ्काश च परिपेतुर मुदा युताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 183, + "shloka": 24, + "text": "दीप्तायां दिशि गॊमायुर दारुणं मुहुर उन्नदत\nअनाहता दुन्दुभयॊ विनेदुर भृशनिस्वनाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 183, + "shloka": 25, + "text": "एतद औत्पातिकं घॊरम आसीद भरतसत्तम\nविसंज्ञकल्पे धरणीं गते रामे महात्मनि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 183, + "shloka": 26, + "text": "ततॊ रविर मन्दमरीचिमण्डलॊ; जगामास्तं पांसुपुञ्जावगाढः\nनिशा वयगाहत सुखशीतमारुता; ततॊ युद्धं परत्यवहारयावः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 183, + "shloka": 27, + "text": "एवं राजन अवहारॊ बभूव; ततः पुनर विमले ऽभूत सुघॊरम\nकाल्यं काल्यं विंशतिं वै दिनानि; तथैव चान्यानि दिनानि तरीणि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 184, + "shloka": 1, + "text": "भीष्म उवाच\nततॊ ऽहं निशि राजेन्द्र परणम्य शिरसा तदा\nबरह्मणानां पितॄणां च देवतानां च सर्वशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 184, + "shloka": 2, + "text": "नक्तंचराणां भूतानां रजन्याश च विशां पते\nशयनं पराप्य रहिते मनसा समचिन्तयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 184, + "shloka": 3, + "text": "जामदग्न्येन मे युद्धम इदं परमदारुणम\nअहानि सुबहून्य अद्य वर्तते सुमहात्ययम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 184, + "shloka": 4, + "text": "न च रामं महावीर्यं शक्नॊमि रणमूर्धनि\nविजेतुं समरे विप्रं जामदग्न्यं महाबलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 184, + "shloka": 5, + "text": "यदि शक्यॊ मया जेतुं जामदग्न्यः परतापवान\nदैवतानि परसन्नानि दर्शयन्तु निशां मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 184, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ ऽहं निशि राजेन्द्र परसुप्तः शरविक्षतः\nदक्षिणेनैव पार्श्वेन परभातसमये इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 184, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ ऽहं विप्रमुख्यैस तैर यैर अस्मि पतितॊ रथात\nउत्थापितॊ धृतश चैव मा भैर इति च सान्त्वितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 184, + "shloka": 8, + "text": "त एव मां महाराज सवप्नदर्शनम एत्य वै\nपरिवार्याब्रुवन वाक्यं तन निबॊध कुरूद्वह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 184, + "shloka": 9, + "text": "उत्तिष्ठ मा भैर गाङ्गेय भयं ते नास्ति किं चन\nरक्षामहे नरव्याघ्र सवशरीरं हि नॊ भवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 184, + "shloka": 10, + "text": "न तवां रामॊ रणे जेता जामदग्न्यः कथं चन\nतवम एव समरे रामं विजेता भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 184, + "shloka": 11, + "text": "इदम अत्रं सुदयितं परत्यभिज्ञास्यते भवान\nविदितं हि तवाप्य एतत पूर्वस्मिन देहधारणे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 184, + "shloka": 12, + "text": "पराजापत्यं विश्वकृतं परस्वापं नाम भारत\nन हीदं वेद रामॊ ऽपि पृथिव्यां वा पुमान कव चित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 184, + "shloka": 13, + "text": "तत समरस्व महाबाहॊ भृशं संयॊजयस्व च\nन च रामः कषयं गन्ता तेनास्त्रेण नराधिप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 184, + "shloka": 14, + "text": "एनसा च न यॊगं तवं पराप्स्यसे जातु मानद\nसवप्स्यते जामदग्न्यॊ ऽसौ तवद्बाणबलपीडितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 184, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ जित्वा तवम एवैनं पुनर उत्थापयिष्यसि\nअस्त्रेण दयितेनाजौ भीष्म संभॊधनेन वै" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 184, + "shloka": 16, + "text": "एवं कुरुष्व कौरव्य परभाते रथम आस्थितः\nपरसुप्तं वा मृतं वापि तुल्यं मन्यामहे वयम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 184, + "shloka": 17, + "text": "न च रामेण मर्तव्यं कदा चिद अपि पार्थिव\nततः समुत्पन्नम इदं परस्वापं युज्यताम इति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 184, + "shloka": 18, + "text": "इत्य उक्त्वान्तर्हिता राजन सर्व एव दविजॊत्तमाः\nअष्टौ सदृशरूपास ते सर्वे भास्वरमूर्तयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 185, + "shloka": 1, + "text": "भीष्म उवाच\nततॊ रात्र्यां वयतीतायां परतिबुद्धॊ ऽसमि भारत\nतं च संचिन्त्य वै सवप्नम अवापं हर्षम उत्तमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 185, + "shloka": 2, + "text": "ततः समभवद युद्धं मम तस्य च भारत\nतुमुलं सर्वभूतानां लॊमहर्षणम अद्भुतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 185, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ बाणमयं वर्षं ववर्ष मयि भार्गवः\nनयवारयम अहं तं च शरजालेन भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 185, + "shloka": 4, + "text": "ततः परमसंक्रुद्धः पुनर एव महातपाः\nहयस्तनेनैव कॊपेन शक्तिं वै पराहिणॊन मयि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 185, + "shloka": 5, + "text": "इन्द्राशनिसमस्पर्शां यमदण्डॊपमप्रभाम\nजवलन्तीम अग्निवत संख्ये लेलिहानां समन्ततः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 185, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ भरतशार्दूल धिष्ण्यम आकाशगं यथा\nसा माम अभ्यहनत तूर्णम अंसदेशे च भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 185, + "shloka": 7, + "text": "अथासृङ मे ऽसरवद घॊरं गिरेर गैरिकधातुवत\nरामेण सुमहाबाहॊ कषतस्य कषतजेक्षण" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 185, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ ऽहं जामदग्न्याय भृशं करॊधसमन्वितः\nपरेषयं मृत्युसंकाशं बाणं सर्पविषॊपमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 185, + "shloka": 9, + "text": "स तेनाभिहतॊ वीरॊ ललाटे दविजसत्तमः\nअशॊभत महाराज सशृङ्ग इव पर्वतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 185, + "shloka": 10, + "text": "स संरब्धः समावृत्य बाणं कालानकॊपमम\nसंदधे बलवत कृष्य घॊरं शत्रुनिबर्हणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 185, + "shloka": 11, + "text": "स वक्षसि पपातॊग्रः शरॊ वयाल इव शवसन\nमहीं राजंस ततश चाहम अगच्छं रुधिराविलः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 185, + "shloka": 12, + "text": "अवाप्य तु पुनः संज्ञां जामदग्न्याय धीमते\nपराहिण्वं विमलां शक्तिं जवलन्तीम अशनीम इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 185, + "shloka": 13, + "text": "सा तस्य दविजमुख्यस्य निपपात भुजान्तरे\nविह्वलश चाभवद राजन वेपथुश चैनम आविशत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 185, + "shloka": 14, + "text": "तत एनं परिष्वज्य सखा विप्रॊ महातपाः\nअकृतव्रणः शुभैर वाक्यैर आश्वासयद अनेकधा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 185, + "shloka": 15, + "text": "समाश्वस्तस तदा रामः करॊधामर्षसमन्वितः\nपरादुश्चक्रे तदा बराह्मं परमास्त्रं महाव्रतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 185, + "shloka": 16, + "text": "ततस तत परतिघातार्थं बराहम एवास्त्रम उत्तमम\nमया परयुक्तं जज्वाल युगान्तम इव दर्शयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 185, + "shloka": 17, + "text": "तयॊर बरह्मास्त्रयॊर आसीद अन्तरा वै समागमः\nअसंप्राप्यैव रामं च मां च भारतसत्तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 185, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ वयॊम्नि परादुरभूत तेज एव हि केवलम\nभूतानि चैव सर्वाणि जग्मुर आर्तिं विशां पते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 185, + "shloka": 19, + "text": "ऋषयश च सगन्धर्वा देवताश चैव भारत\nसंतापं परमं जग्मुर अस्त्रतेजॊऽभिपीडिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 185, + "shloka": 20, + "text": "ततश चचाल पृथिवी सपर्वतवनद्रुमा\nसंतप्तानि च भूतानि विषादं जग्मुर उत्तमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 185, + "shloka": 21, + "text": "परजज्वाल नभॊ राजन धूमायन्ते दिशॊ दश\nन सथातुम अन्तरिक्षे च शेकुर आकाशगास तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 185, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ हाहाकृते लॊके सदेवासुरराक्षसे\nइदम अन्तरम इत्य एव यॊक्तुकामॊ ऽसमि भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 185, + "shloka": 23, + "text": "परस्वापम अस्त्रं दयितं वचनाद बरह्मवादिनाम\nचिन्तितं च तद अस्त्रं मे मनसि परत्यभात तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 1, + "text": "भीष्म उवाच\nततॊ हलहलाशब्दॊ दिवि राजन महान अभूत\nपरस्वापं भीष्म मा सराक्षीर इति कौरवनन्दन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 2, + "text": "अयुञ्जम एव चैवाहं तद अस्त्रं भृगुनन्दने\nपरस्वापं मां परयुञ्जानं नारदॊ वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 3, + "text": "एते वियति कौरव्य दिवि देवगणाः सथिताः\nते तवां निवारयन्त्य अद्य परस्वापं मा परयॊजय" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 4, + "text": "रामस तपस्वी बरह्मण्यॊ बराह्मणश च गुरुश च ते\nतस्यावमानं कौरव्य मा सम कार्षीः कथं चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ ऽपश्यं दिविष्ठान वै तान अष्टौ बरह्मवादिनः\nते मां समयन्तॊ राजेन्द्र शनकैर इदम अब्रुवन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 6, + "text": "यथाह भरतश्रेष्ठ नारदस तत तथा कुरु\nएतद धि परमं शरेयॊ लॊकानां भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 7, + "text": "ततश च परतिसंहृत्य तद अस्त्रं सवापनं मृधे\nबरह्मास्त्रं दीपयां चक्रे तस्मिन युधि यथाविधि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ रामॊ रुषितॊ राजपुत्र; दृष्ट्वा तद अस्त्रं विनिवर्तितं वै\nजितॊ ऽसमि भीष्मेण सुमन्दबुद्धिर; इत्य एव वाक्यं सहसा वयमुञ्चत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ ऽपश्यत पितरं जामदग्न्यः; पितुस तथा पितरं तस्य चान्यम\nत एवैनं संपरिवार्य तस्थुर; ऊचुश चैनं सान्त्वपूर्वं तदानीम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 10, + "text": "मा समैवं साहसं वत्स पुनः कार्षीः कथं चन\nभीष्मेण संयुगं गन्तुं कषत्रियेण विशेषतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 11, + "text": "कषत्रियस्य तु धर्मॊ ऽयं यद युद्धं भृगुनन्दन\nसवाध्यायॊ वरतचर्या च बराह्मणानां परं धनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 12, + "text": "इदं निमित्ते कस्मिंश चिद अस्माभिर उपमन्त्रितम\nशस्त्रधारणम अत्युग्रं तच च कार्यं कृतं तवया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 13, + "text": "वत्स पर्याप्तम एतावद भीष्मेण सह संयुगे\nविमर्दस ते महाबाहॊ वयपयाहि रणाद इतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 14, + "text": "पर्याप्तम एतद भद्रं ते तव कार्मुकधारणम\nविसर्जयैतद दुर्धर्ष तपस तप्यस्व भार्गव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 15, + "text": "एष भीष्मः शांतनवॊ देवैः सर्वैर निवारितः\nनिवर्तस्व रणाद अस्माद इति चैव परचॊदितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 16, + "text": "रामेण सह मा यॊत्सीर गुरुणेति पुनः पुनः\nन हि रामॊ रणे जेतुं तवया नयाय्यः कुरूद्वह\nमानं कुरुष्व गाङ्गेय बराह्मणस्य रणाजिरे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 17, + "text": "वयं तु गुरवस तुभ्यं ततस तवां वारयामहे\nभीष्मॊ वसूनाम अन्यतमॊ दिष्ट्या जीवसि पुत्रक" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 18, + "text": "गाङ्गेयः शंतनॊः पुत्रॊ वसुर एष महायशाः\nकथं तवया रणे जेतुं राम शक्यॊ निवर्त वै" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 19, + "text": "अर्जुनः पाण्डवश्रेष्ठः पुरंदरसुतॊ बली\nनरः परजापतिर वीरः पूर्वदेवः सनातनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 20, + "text": "सव्यसाचीति विख्यातस तरिषु लॊकेषु वीर्यवान\nभीष्ममृत्युर यथाकालं विहितॊ वै सवयम्भुवा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 21, + "text": "एवम उक्तः स पितृभिः पितॄन रामॊ ऽबरवीद इदम\nनाहं युधि निवर्तेयम इति मे वरतम आहितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 22, + "text": "न निवर्तितपूर्वं च कदा चिद रणमूधनि\nनिवर्त्यताम आपगेयः कामयुद्धात पितामहाः\nन तव अहं विनिवर्तिष्ये युद्धाद अस्मात कथं चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 23, + "text": "ततस ते मुनयॊ राजन्न ऋचीकप्रमुखास तदा\nनारदेनैव सहिताः समागम्येदम अब्रुवन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 24, + "text": "निवर्तस्व रणात तात मानयस्व दविजॊत्तमान\nनेत्य अवॊचम अहं तांश च कषत्रधर्मव्यपेक्षया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 25, + "text": "मम वरतम इदं लॊके नाहं युद्धात कथं चन\nविमुखॊ विनिवर्तेयं पृष्ठतॊ ऽभयाहतः शरैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 26, + "text": "नाहं लॊभान न कार्पण्यान न भयान नार्थकारणात\nतयजेयं शाश्वतं धर्मम इति मे निश्चिता मतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 27, + "text": "ततस ते मुनयः सर्वे नारदप्रमुखा नृप\nभागीरथी च मे माता रणमध्यं परपेदिरे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 28, + "text": "तथैवात्तशरॊ धन्वी तथैव दृढनिश्चयः\nसथितॊ ऽहम आहवे यॊद्धुं ततस ते रामम अब्रुवन\nसमेत्य सहिता भूयः समरे भृगुनन्दनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 29, + "text": "नावनीतं हि हृदयं विप्राणां शाम्य भार्गव\nराम राम निवर्तस्व युद्धाद अस्माद दविजॊत्तम\nअवध्यॊ हि तवया भीष्मस तवं च भीष्मस्य भार्गव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 30, + "text": "एवं बरुवन्तस ते सर्वे परतिरुध्य रणाजिरम\nनयासयां चक्रिरे शस्त्रं पितरॊ भृगुनन्दनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 31, + "text": "ततॊ ऽहं पुनर एवाथ तान अष्टौ बरह्मवादिनः\nअद्राक्षं दीप्यमानान वै गरहान अष्टाव इवॊदितान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 32, + "text": "ते मां सप्रणयं वाक्यम अब्रुवन समरे सथितम\nपरैहि रामं महाबाहॊ गुरुं लॊकहितं कुरु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 33, + "text": "दृष्ट्वा निवर्तितं रामं सुहृद्वाक्येन तेन वै\nलॊकानां च हितं कुर्वन्न अहम अप्य आददे वचः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ ऽहं रामम आसाद्य ववन्दे भृशविक्षतः\nरामश चाभ्युत्स्मयन परेम्णा माम उवाच महातपाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 35, + "text": "तवत्समॊ नास्ति लॊके ऽसमिन कषत्रियः पृथिवीचरः\nगम्यतां भीष्म युद्धे ऽसमिंस तॊषितॊ ऽहं भृशं तवया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 186, + "shloka": 36, + "text": "मम चैव समक्षं तां कन्याम आहूय भार्गवः\nउवाच दीनया वाचा मध्ये तेषां तपस्विनाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 1, + "text": "राम उवाच\nपरत्यक्षम एतल लॊकानां सर्वेषाम एव भामिनि\nयथा मया परं शक्त्या कृतं वै पौरुषं महत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 2, + "text": "न चैव युधि शक्नॊमि भीष्मं शस्त्रभृतां वरम\nविशेषयितुम अत्यर्थम उत्तमास्त्राणि दर्शयन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 3, + "text": "एषा मे परमा शक्तिर एतन मे परमं बलम\nयथेष्टं गम्यतां भद्रे किम अन्यद वा करॊमि ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 4, + "text": "भीष्मम एव परपद्यस्व न ते ऽनया विद्यते गतिः\nनिर्जितॊ हय अस्मि भीष्मेण महास्त्राणि परमुञ्चता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 5, + "text": "भीष्म उवाच\nएवम उक्त्वा ततॊ रामॊ विनिःश्वस्य महामनाः\nतूष्णीम आसीत तदा कन्या परॊवाच भृगुनन्दनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 6, + "text": "भगवन्न एवम एवैतद यथाह भगवांस तथा\nअजेयॊ युधि भीष्मॊ ऽयम अपि देवैर उदारधीः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 7, + "text": "यथाशक्ति यथॊत्साहं मम कार्यं कृतं तवया\nअनिधाय रणे वीर्यम अस्त्राणि विविधानि च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 8, + "text": "न चैष शक्यते युद्धे विशेषयितुम अन्ततः\nन चाहम एनं यास्यामि पुनर भीष्मं कथं चन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 9, + "text": "गमिष्यामि तु तत्राहं यत्र भीष्मं तपॊधन\nसमरे पातयिष्यामि सवयम एव भृगूद्वह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 10, + "text": "एवम उक्त्वा ययौ कन्या रॊषव्याकुललॊचना\nतपसे धृतसंकल्पा मम चिन्तयती वधम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ महेन्द्रं सह तैर मुनिर्भिर भृगुसत्तमः\nयथागतं ययौ रामॊ माम उपामन्त्र्य भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ ऽहं रथम आरुह्य सतूयमानॊ दविजातिभिः\nपरविश्य नगरं मात्रे सत्यवत्यै नयवेदयम\nयथावृत्तं महाराज सा च मां परत्यनन्दत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 13, + "text": "पुरुषांश चादिशं पराज्ञान कन्यावृत्तान्तकर्मणि\nदिवसे दिवसे हय अस्या गतजल्पितचेष्टितम\nपरत्याहरंश च मे युक्ताः सथिताः परियहिते मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 14, + "text": "यदैव हि वनं परायात कन्या सा तपसे धृता\nतदैव वयथितॊ दीनॊ गतचेता इवाभवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 15, + "text": "न हि मां कषत्रियः कश चिद वीर्येण विजयेद युधि\nऋते बरह्मविदस तात तपसा संशितव्रतात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 16, + "text": "अपि चैतन मया राजन नारदे ऽपि निवेदितम\nवयासे चैव भयात कार्यं तौ चॊभौ माम अवॊचताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 17, + "text": "न विषादस तवया कार्यॊ भीष्म काशिसुतां परति\nदैवं पुरुषकारेण कॊ निवर्तितुम उत्सहेत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 18, + "text": "सा तु कन्या महाराज परविश्याश्रममण्डलम\nयमुनातीरम आश्रित्य तपस तेपे ऽतिमानुषम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 19, + "text": "निराहारा कृशा रूक्षा जटिला मलपङ्किनी\nषण मासान वायुभक्षा च सथाणुभूता तपॊधना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 20, + "text": "यमुनातीरम आसाद्य संवत्सरम अथापरम\nउदवासं निराहारा पारयाम आस भामिनी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 21, + "text": "शीर्णपर्णेन चैकेन पारयाम आस चापरम\nसंवत्सरं तीव्रकॊपा पादाङ्गुष्ठाग्रधिष्ठिता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 22, + "text": "एवं दवादश वर्षाणि तापयाम आस रॊदसी\nनिवर्त्यमानापि तु सा जञातिभिर नैव शक्यते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ ऽगमद वत्सभूमिं सिद्धचारणसेविताम\nआश्रमं पुण्यशीलानां तापसानां महात्मनाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 24, + "text": "तत्र पुण्येषु देशेषु साप्लुताङ्गी दिवानिशम\nवयचरत काशिकन्या सा यथाकामविचारिणी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 25, + "text": "नन्दाश्रमे महाराज ततॊलूकाश्रमे शुभे\nचयवनस्याश्रमे चैव बरह्मणः सथान एव च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 26, + "text": "परयागे देवयजने देवारण्येषु चैव ह\nभॊगवत्यां तथा राजन कौशिकस्याश्रमे तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 27, + "text": "माण्डव्यस्याश्रमे राजन दिलीपस्याश्रमे तथा\nरामह्रदे च कौरव्य पैलगार्ग्यस्य चाश्रमे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 28, + "text": "एतेषु तीर्थेषु तदा काशिकन्या विशां पते\nआप्लावयत गात्राणि तीव्रम आस्थाय वै तपः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 29, + "text": "ताम अब्रवीत कौरवेय मम माता जलॊत्थिता\nकिमर्थं कलिश्यसे भद्रे तथ्यम एतद बरवीहि मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 30, + "text": "सैनाम अथाब्रवीद राजन कृताञ्जलिर अनिन्दिता\nभीष्मॊ रामेण समरे न जितश चारुलॊचने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 31, + "text": "कॊ ऽनयस तम उत्सहेज जेतुम उद्यतेषुं महीपतिम\nसाहं भीष्मविनाशाय तपस तप्स्ये सुदारुणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 32, + "text": "चरामि पृथिवीं देवि यथा हन्याम अहं नृपम\nएतद वरतफलं देहे परस्मिन सयाद यथा हि मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ ऽबरवीत सागरगा जिह्मं चरसि भामिनि\nनैष कामॊ ऽनवद्याङ्गि शक्यः पराप्तुं तवयाबले" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 34, + "text": "यदि भीष्मविनाशाय काश्ये चरसि वै वरतम\nवरतस्था च शरीरं तवं यदि नाम विमॊक्ष्यसि\nनदी भविष्यसि शुभे कुटिला वार्षिकॊदका" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 35, + "text": "दुस्तीर्था चानभिज्ञेया वार्षिकी नाष्टमासिकी\nभीमग्राहवती घॊरा सर्वभूतभयंकरी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 36, + "text": "एवम उक्त्वा ततॊ राजन काशिकन्यां नयवर्तत\nमाता मम महाभागा समयमानेव भामिनी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 37, + "text": "कदा चिद अष्टमे मासि कदा चिद दशमे तथा\nन पराश्नीतॊदकम अपि पुनः सा वरवर्णिनी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 38, + "text": "सा वत्सभूमिं कौरव्य तीर्थलॊभात ततस ततः\nपतिता परिधावन्ती पुनः काशिपतेः सुता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 39, + "text": "सा नदी वत्सभूम्यां तु परथिताम्बेति भारत\nवार्षिकी गराहबहुला दुस्तीर्था कुटिला तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 187, + "shloka": 40, + "text": "सा कन्या तपसा तेन भागार्धेन वयजायत\nनदी च राजन वत्सेषु कन्या चैवाभवत तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 188, + "shloka": 1, + "text": "भीष्म उवाच\nततस ते तापसाः सर्वे तपसे धृतनिश्चयाम\nदृष्ट्वा नयवर्तयंस तात किं कार्यम इति चाब्रुवन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 188, + "shloka": 2, + "text": "तान उवाच ततः कन्या तपॊवृद्धान ऋषींस तदा\nनिराकृतास्मि भीष्मेण भरंशिता पतिधर्मतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 188, + "shloka": 3, + "text": "वधार्थं तस्य दीक्षा मे न लॊकार्थं तपॊधनाः\nनिहत्य भीष्मं गच्छेयं शान्तिम इत्य एव निश्चयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 188, + "shloka": 4, + "text": "यत्कृते दुःखवसतिम इमां पराप्तास्मि शाश्वतीम\nपतिलॊकाद विहीना च नैव सत्री न पुमान इह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 188, + "shloka": 5, + "text": "नाहत्वा युधि गाङ्गेयं निवर्तेयं तपॊधनाः\nएष मे हृदि संकल्पॊ यदर्थम इदम उद्यतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 188, + "shloka": 6, + "text": "सत्रीभावे परिनिर्विण्णा पुंस्त्वार्थे कृतनिश्चया\nभीष्मे परतिचिकीर्षामि नास्मि वार्येति वै पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 188, + "shloka": 7, + "text": "तां देवॊ दर्शयाम आस शूलपाणिर उमापतिः\nमध्ये तेषां महर्षीणां सवेन रूपेण भामिनीम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 188, + "shloka": 8, + "text": "छन्द्यमाना वरेणाथ सा वव्रे मत्पराजयम\nवधिष्यसीति तां देवः परत्युवाच मनस्विनीम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 188, + "shloka": 9, + "text": "ततः सा पुनर एवाथ कन्या रुद्रम उवाच ह\nउपपद्येत कथं देव सत्रियॊ मम जयॊ युधि\nसत्रीभावेन च मे गाढं मनः शान्तम उमापते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 188, + "shloka": 10, + "text": "परतिश्रुतश च भूतेश तवया भीष्मपराजयः\nयथा स सत्यॊ भवति तथा कुरु वृषध्वज\nयथा हन्यां समागम्य भीष्मं शांतनवं युधि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 188, + "shloka": 11, + "text": "ताम उवाच महादेवः कन्यां किल वृषध्वजः\nन मे वाग अनृतं भद्रे पराह सत्यं भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 188, + "shloka": 12, + "text": "वधिष्यसि रणे भीष्मं पुरुषत्वं च लप्स्यसे\nसमरिष्यसि च तत सर्वं देहम अन्यं गता सती" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 188, + "shloka": 13, + "text": "दरुपदस्य कुले जाता भविष्यसि महारथः\nशीघ्रास्त्रश चित्रयॊधी च भविष्यसि सुसंमतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 188, + "shloka": 14, + "text": "यथॊक्तम एव कल्याणि सर्वम एतद भविष्यति\nभविष्यसि पुमान पश्चात कस्माच चित कालपर्ययात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 188, + "shloka": 15, + "text": "एवम उक्त्वा महातेजाः कपर्दी वृषभध्वजः\nपश्यताम एव विप्राणां तत्रैवान्तरधीयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 188, + "shloka": 16, + "text": "ततः सा पश्यतां तेषां महर्षीणाम अनिन्दिता\nसमाहृत्य वनात तस्मात काष्ठानि वरवर्णिनी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 188, + "shloka": 17, + "text": "चितां कृत्वा सुमहतीं परदाय च हुताशनम\nपरदीप्ते ऽगनौ महाराज रॊषदीप्तेन चेतसा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 188, + "shloka": 18, + "text": "उक्त्वा भीष्मवधायेति परविवेश हुताशनम\nजयेष्ठा काशिसुता राजन यमुनाम अभितॊ नदीम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 189, + "shloka": 1, + "text": "दुर्यॊधन उवाच\nकथं शिखण्डी गाङ्गेय कन्या भूत्वा सती तदा\nपुरुषॊ ऽभवद युधि शरेष्ठ तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 189, + "shloka": 2, + "text": "भीष्म उवाच\nभार्या तु तस्य राजेन्द्र दरुपदस्य महीपतेः\nमहिषी दयिता हय आसीद अपुत्रा च विशां पते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 189, + "shloka": 3, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु दरुपदॊ वै महीपतिः\nअपत्यार्थं महाराज तॊषयाम आस शंकरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 189, + "shloka": 4, + "text": "अस्मद्वधार्थं निश्चित्य तपॊ घॊरं समास्थितः\nलेभे कन्यां महादेवात पुत्रॊ मे सयाद इति बरुवन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 189, + "shloka": 5, + "text": "भगवन पुत्रम इच्छामि भीष्मं परतिचिकीर्षया\nइत्य उक्तॊ देवदेवेन सत्रीपुमांस ते भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 189, + "shloka": 6, + "text": "निवर्तस्व महीपाल नैतज जात्व अन्यथा भवेत\nस तु गत्वा च नगरं भार्याम इदम उवाच ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 189, + "shloka": 7, + "text": "कृतॊ यत्नॊ मया देवि पुत्रार्थे तपसा महान\nकन्या भूत्वा पुमान भावी इति चॊक्तॊ ऽसमि शम्भुना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 189, + "shloka": 8, + "text": "पुनः पुनर याच्यमानॊ दिष्टम इत्य अब्रवीच छिवः\nन तद अन्यद धि भविता भवितव्यं हि तत तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 189, + "shloka": 9, + "text": "ततः सा नियता भूत्वा ऋतुकाले मनस्विनी\nपत्नी दरुपदराजस्य दरुपदं संविवेश ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 189, + "shloka": 10, + "text": "लेभे गर्भं यथाकालं विधिदृष्टेन हेतुना\nपार्षतात सा महीपाल यथा मां नारदॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 189, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ दधार तं गर्भं देवी राजीवलॊचना\nतां स राजा परियां भार्यां दरुपदः कुरुनन्दन\nपुत्रस्नेहान महाबाहुः सुखं पर्यचरत तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 189, + "shloka": 12, + "text": "अपुत्रस्य ततॊ राज्ञॊ दरुपदस्य महीपतेः\nकन्यां परवररूपां तां पराजायत नराधिप" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 189, + "shloka": 13, + "text": "अपुत्रस्य तु राज्ञः सा दरुपदस्य यशस्विनी\nखयापयाम आस राजेन्द्र पुत्रॊ जातॊ ममेति वै" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 189, + "shloka": 14, + "text": "ततः स राजा दरुपदः परच्छन्नाया नराधिप\nपुत्रवत पुत्रकार्याणि सर्वाणि समकारयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 189, + "shloka": 15, + "text": "रक्षणं चैव मन्त्रस्य महिषी दरुपदस्य सा\nचकार सर्वयत्नेन बरुवाणा पुत्र इत्य उत\nन हि तां वेद नगरे कश चिद अन्यत्र पार्षतात" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 189, + "shloka": 16, + "text": "शरद्दधानॊ हि तद वाक्यं देवस्याद्भुततेजसः\nछादयाम आस तां कन्यां पुमान इति च सॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 189, + "shloka": 17, + "text": "जातकर्माणि सर्वाणि कारयाम आस पार्थिवः\nपुंवद विधानयुक्तानि शिखण्डीति च तां विदुः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 189, + "shloka": 18, + "text": "अहम एकस तु चारेण वचनान नारदस्य च\nजञातवान देववाक्येन अम्बायास तपसा तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 190, + "shloka": 1, + "text": "भीष्म उवाच\nचकार यत्नं दरुपदः सर्वस्मिन सवजने महत\nततॊ लेख्यादिषु तथा शिल्पेषु च परं गता\nइष्वस्त्रे चैव राजेन्द्र दरॊणशिष्यॊ बभूव ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 190, + "shloka": 2, + "text": "तस्य माता महाराज राजानं वरवर्णिनी\nचॊदयाम आस भार्यार्थं कन्यायाः पुत्रवत तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 190, + "shloka": 3, + "text": "ततस तां पार्षतॊ दृष्ट्वा कन्यां संप्राप्तयौवनाम\nसत्रियं मत्वा तदा चिन्तां परपेदे सह भार्यया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 190, + "shloka": 4, + "text": "दरुपद उवाच\nकन्या ममेयं संप्राप्ता यौवनं शॊकवर्धिनी\nमया परच्छादिता चेयं वचनाच छूलपाणिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 190, + "shloka": 5, + "text": "न तन मिथ्या महाराज्ञि भविष्यति कथं चन\nतरैलॊक्यकर्ता कस्माद धि तन मृषा कर्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 190, + "shloka": 6, + "text": "भार्यॊवाच\nयदि ते रॊचते राजन वक्ष्यामि शृणु मे वचः\nशरुत्वेदानीं परपद्येथाः सवकार्यं पृषतात्मज" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 190, + "shloka": 7, + "text": "करियताम अस्य नृपते विधिवद दारसंग्रहः\nसत्यं भवति तद वाक्यम इति मे निश्चिता मतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 190, + "shloka": 8, + "text": "भीष्म उवाच\nततस तौ निश्चयं कृत्वा तस्मिन कार्ये ऽथ दम्पती\nवरयां चक्रतुः कन्यां दशार्णाधिपतेः सुताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 190, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ राजा दरुपदॊ राजसिंहः; सर्वान राज्ञः कुलतः संनिशाम्य\nदाशार्णकस्य नृपतेस तनूजां; शिखण्डिने वरयाम आस दारान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 190, + "shloka": 10, + "text": "हिरण्यवर्मेति नृपॊ यॊ ऽसौ दाशार्णकः समृतः\nस च परादान महीपालः कन्यां तस्मै शिखण्डिने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 190, + "shloka": 11, + "text": "स च राजा दशार्णेषु महान आसीन महीपतिः\nहिरण्यवर्मा दुर्धर्षॊ महासेनॊ महामनाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 190, + "shloka": 12, + "text": "कृते विवाहे तु तदा सा कन्या राजसत्तम\nयौवनं समनुप्राप्ता सा च कन्या शिखण्डिनी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 190, + "shloka": 13, + "text": "कृतदारः शिखण्डी तु काम्पिल्यं पुनर आगमत\nन च सा वेद तां कन्यां कं चित कालं सत्रियं किल" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 190, + "shloka": 14, + "text": "हिरण्यवर्मणः कन्या जञात्वा तां तु शिखण्डिनीम\nधात्रीणां च सखीनां च वरीडमाना नयवेदयत\nकन्यां पञ्चालराजस्य सुतां तां वै शिखण्डिनीम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 190, + "shloka": 15, + "text": "ततस ता राजशार्दूल धात्र्यॊ दाशार्णिकास तदा\nजग्मुर आर्तिं परां दुःखात परेषयाम आसुर एव च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 190, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ दशार्णाधिपतेः परेष्याः सर्वं नयवेदयन\nविप्रलम्भं यथावृत्तं स च चुक्रॊध पार्थिवः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 190, + "shloka": 17, + "text": "शिखण्ड्य अपि महाराज पुंवद राजकुले तदा\nविजहार मुदा युक्तः सत्रीत्वं नैवातिरॊचयन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 190, + "shloka": 18, + "text": "तथा कतिपयाहस्य तच छरुत्वा भरतर्षभ\nहिरण्यवर्मा राजेन्द्र रॊषाद आर्तिं जगाम ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 190, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ दाशार्णकॊ राजा तीव्रकॊपसमन्वितः\nदूतं परस्थापयाम आस दरुपदस्य निवेशने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 190, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ दरुपदम आसाद्य दूतः काञ्चनवर्मणः\nएक एकान्तम उत्सार्य रहॊ वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 190, + "shloka": 21, + "text": "दशार्णराजॊ राजंस तवाम इदं वचनम अब्रवीत\nअभिषङ्गात परकुपितॊ विप्रलब्धस तवयानघ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 190, + "shloka": 22, + "text": "अवमन्यसे मां नृपते नूनं दुर्मन्त्रितं तव\nयन मे कन्यां सवकन्यार्थे मॊहाद याचितवान असि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 190, + "shloka": 23, + "text": "तस्याद्य विप्रलम्भस्य फलं पराप्नुहि दुर्मते\nएष तवां सजनामात्यम उद्धरामि सथिरॊ भव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 191, + "shloka": 1, + "text": "भीष्म उवाच\nएवम उक्तस्य दूतेन दरुपदस्य तदा नृप\nचॊरस्येव गृहीतस्य न परावर्तत भारती" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 191, + "shloka": 2, + "text": "स यत्नम अकरॊत तीव्रं संबन्धैर अनुसान्त्वनैः\nदूतैर मधुरसंभाषैर नैतद अस्तीति संदिशन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 191, + "shloka": 3, + "text": "स राजा भूय एवाथ कृत्वा तत्त्वत आगमम\nकन्येति पाञ्चालसुतां तवरमाणॊ ऽभिनिर्ययौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 191, + "shloka": 4, + "text": "ततः संप्रेषयाम आस मित्राणाम अमितौजसाम\nदुहितुर विप्रलम्भं तं धात्रीणां वचनात तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 191, + "shloka": 5, + "text": "ततः समुद्रयं कृत्वा बलानां राजसत्तमः\nअभियाने मतिं चक्रे दरुपदं परति भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 191, + "shloka": 6, + "text": "तथ संमन्त्रयाम आस मित्रैः सह महीपतिः\nहिरण्यवर्मा राजेन्द्र पाञ्चाल्यं पार्थिवं परति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 191, + "shloka": 7, + "text": "तत्र वै निश्चितं तेषाम अभूद राज्ञां महात्मनाम\nतथ्यं चेद भवति हय एतत कन्या राजञ शिखण्डिनी\nबद्ध्वा पाञ्चालराजानम आनयिष्यामहे गृहान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 191, + "shloka": 8, + "text": "अन्यं राजानम आधाय पाञ्चालेषु नरेश्वरम\nघातयिष्याम नृपतिं दरुपदं सशिखण्डिनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 191, + "shloka": 9, + "text": "स तदा दूतम आज्ञाय पुनः कषत्तारम ईश्वरः\nपरास्थापयत पार्षताय हन्मीति तवां सथिरॊ भव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 191, + "shloka": 10, + "text": "स परकृत्या च वै भीरुः किल्बिषी च नराधिपः\nभयं तीव्रम अनुप्राप्तॊ दरुपदः पृथिवीपतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 191, + "shloka": 11, + "text": "विसृज्य दूतं दाशार्णं दरुपदः शॊककर्शितः\nसमेत्य भार्यां रहिते वाक्यम आह नराधिपः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 191, + "shloka": 12, + "text": "भयेन महताविष्टॊ हृदि शॊकेन चाहतः\nपाञ्चालराजॊ दयितां मातरं वै शिखण्डिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 191, + "shloka": 13, + "text": "अभियास्यति मां कॊपात संबन्धी सुमहाबलः\nहिरण्यवर्मा नृपतिः कर्षमाणॊ वरूथिनीम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 191, + "shloka": 14, + "text": "किम इदानीं करिष्यामि मूढः कन्याम इमां परति\nशिखण्डी किल पुत्रस ते कन्येति परिशङ्कितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 191, + "shloka": 15, + "text": "इति निश्चित्य तत्त्वेन समित्रः सबलानुगः\nवञ्चितॊ ऽसमीति मन्वानॊ मां किलॊद्धर्तुम इच्छति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 191, + "shloka": 16, + "text": "किम अत्र तथ्यं सुश्रॊणि किं मिथ्या बरूहि शॊभने\nशरुत्वा तवत्तः शुभे वाक्यं संविधास्याम्य अहं तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 191, + "shloka": 17, + "text": "अहं हि संशयं पराप्तॊ बाला चेयं शिखण्डिनी\nतवं च राज्ञि महत कृच्छ्रं संप्राप्ता वरवर्णिनि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 191, + "shloka": 18, + "text": "सा तवं सर्वविमॊक्षाय तत्त्वम आख्याहि पृच्छतः\nतथा विदध्यां सुश्रॊणि कृत्यस्यास्य शुचिस्मिते\nशिखण्डिनि च मा भैस तवं विधास्ये तत्र तत्त्वतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 191, + "shloka": 19, + "text": "करिययाहं वरारॊहे वञ्चितः पुत्रधर्मतः\nमया दाशार्णकॊ राजा वञ्चितश च महीपतिः\nतद आचक्ष्व महाभागे विधास्ये तत्र यद धितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 191, + "shloka": 20, + "text": "जानतापि नरेन्द्रेण खयापनार्थं परस्य वै\nपरकाशं चॊदिता देवी परत्युवाच महीपतिम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 1, + "text": "भीष्म उवाच\nततः शिखण्डिनॊ माता यथातत्त्वं नराधिप\nआचचक्षे महाबाहॊ भर्त्रे कन्यां शिखण्डिनीम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 2, + "text": "अपुत्रया मया राजन सपत्नीनां भयाद इदम\nकन्या शिखण्डिनी जाता पुरुषॊ वै निवेदितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 3, + "text": "तवया चैव नरश्रेष्ठ तन मे परीत्यानुमॊदितम\nपुत्रकर्म कृतं चैव कन्यायाः पार्थिवर्षभ\nभार्या चॊढा तवया राजन दशार्णाधिपतेः सुता" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 4, + "text": "तवया च परागभिहितं देववाक्यार्थदर्शनात\nकन्या भूत्वा पुमान भावीत्य एवं चैतद उपेक्षितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 5, + "text": "एतच छरुत्वा दरुपदॊ यज्ञसेनः; सर्वं तत्त्वम मन्त्रविद्भ्यॊ निवेद्य\nमन्त्रं राजा मन्त्रयाम आस राजन; यद यद युक्तं रक्षणे वै परजानाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 6, + "text": "संबन्धकं चैव समर्थ्य तस्मिन; दाशार्णके वै नृपतौ नरेन्द्र\nसवयं कृत्वा विप्रलम्भं यथावन; मन्त्रैकाग्रॊ निश्चयं वै जगाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 7, + "text": "सवभावगुप्तं नगरम आपत्काले तु भारत\nगॊपयाम आस राजेन्द्र सर्वतः समलंकृतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 8, + "text": "आर्तिं च परमां राजा जगाम सह भार्यया\nदशार्णपतिना सार्धं विरॊधे भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 9, + "text": "कथं संबन्धिना सार्धं न मे सयाद विग्रहॊ महान\nइति संचिन्त्य मनसा दैवतान्य अर्चयत तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 10, + "text": "तं तु दृष्ट्वा तदा राजन देवी देव परं तथा\nअर्चां परयुञ्जानम अथॊ भार्या वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 11, + "text": "देवानां परतिपत्तिश च सत्या साधुमता सदा\nसा तु दुःखार्णवं पराप्य नः सयाद अर्चयतां भृशम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 12, + "text": "दैवतानि च सर्वाणि पूज्यन्तां भूरिदक्षिणैः\nअग्नयश चापि हूयन्तां दाशार्णप्रतिसेधने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 13, + "text": "अयुद्धेन निवृत्तिं च मनसा चिन्तयाभिभॊ\nदेवतानां परसादेन सर्वम एतद भविष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 14, + "text": "मन्त्रिभिर मन्त्रितं सार्धं तवया यत पृथुलॊचन\nपुरस्यास्याविनाशाय तच च राजंस तथा कुरु" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 15, + "text": "दैवं हि मानुषॊपेतं भृशं सिध्यति पार्थिव\nपरस्परविरॊधात तु नानयॊः सिद्धिर अस्ति वै" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 16, + "text": "तस्माद विधाय नगरे विधानं सचिवैः सह\nअर्चयस्व यथाकामं दैवतानि विशां पते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 17, + "text": "एवं संभाषमाणौ तौ दृष्ट्वा शॊकपरायणौ\nशिखण्डिनी तदा कन्या वरीडितेव मनस्विनी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 18, + "text": "ततः सा चिन्तयाम आस मत्कृते दुःखिताव उभौ\nइमाव इति ततश चक्रे मतिं पराणविनाशने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 19, + "text": "एवं सा निश्चयं कृत्वा भृशं शॊकपरायणा\nजगाम भवनं तयक्त्वा गहनं निर्जनं वनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 20, + "text": "यक्षेणर्द्धिमता राजन सथूणाकर्णेन पालितम\nतद्भयाद एव च जनॊ विसर्जयति तद वनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 21, + "text": "तत्र सथूणस्य भवनं सुधामृत्तिकलेपनम\nलाजॊल्लापिकधूमाढ्यम उच्चप्राकारतॊरणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 22, + "text": "तत परविश्य शिखण्डी सा दरुपदस्यात्मजा नृप\nअनश्नती बहुतिथं शरीरम उपशॊषयत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 23, + "text": "दर्शयाम आस तां यक्षः सथूणॊ मध्वक्षसंयुतः\nकिमर्थॊ ऽयं तवारम्भः करिष्ये बरूहि माचिरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 24, + "text": "अशक्यम इति सा यक्षं पुनः पुनर उवाच ह\nकरिष्यामीति चैनां स परत्युवाचाथ गुह्यकः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 25, + "text": "धनेश्वरस्यानुचरॊ वरदॊ ऽसमि नृपात्मजे\nअदेयम अपि दास्यामि बरूहि यत ते विवक्षितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 26, + "text": "ततः शिखण्डी तत सर्वम अखिलेन नयवेदयत\nतस्मै यक्षप्रधानाय सथूणाकर्णाय भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 27, + "text": "आपन्नॊ मे पिता यक्ष नचिराद विनशिष्यति\nअभियास्यति संक्रुद्धॊ दशार्णाधिपतिर हि तम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 28, + "text": "महाबलॊ महॊत्साहः स हेमकवचॊ नृपः\nतस्माद रक्षस्व मां यक्ष पितरं मातरं च मे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 29, + "text": "परतिज्ञातॊ हि भवता दुःखप्रतिनयॊ मम\nभवेयं पुरुषॊ यक्ष तवत्प्रसादाद अनिन्दितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 192, + "shloka": 30, + "text": "यावद एव स राजा वै नॊपयाति पुरं मम\nतावद एव महायक्ष परसादं कुरु गुह्यक" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 1, + "text": "भीष्म उवाच\nशिखण्डिवाक्यं शरुत्वाथ स यक्षॊ भरतर्षभ\nपरॊवाच मनसा चिन्त्य दैवेनॊपनिपीडितः\nभवितव्यं तथा तद धि मम दुःखाय कौरव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 2, + "text": "भद्रे कामं करिष्यामि समयं तु निबॊध मे\nकिं चित कालान्तरं दास्ये पुंलिङ्गं सवम इदं तव\nआगन्तव्यं तवया काले सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 3, + "text": "परभुः संकल्पसिद्धॊ ऽसमि कामरूपी विहंगमः\nमत्प्रसादात पुरं चैव तराहि बन्धूंश च केवलान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 4, + "text": "सत्रीलिङ्गं धारयिष्यामि तवदीयं पार्थिवात्मजे\nसत्यं मे परतिजानीहि करिष्यामि परियं तव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 5, + "text": "शिखण्ड्य उवाच\nपरतिदास्यामि भगवँल लिङ्गं पुनर इदं तव\nकिं चित कालान्तरं सत्रीत्वं धारयस्व निशाचर" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 6, + "text": "परतिप्रयाते दाशार्णे पार्थिवे हेमवर्मणि\nकन्यैवाहं भविष्यामि पुरुषस तवं भविष्यसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 7, + "text": "भीष्म उवाच\nइत्य उक्त्वा समयं तत्र चक्राते ताव उभौ नृप\nअन्यॊन्यस्यानभिद्रॊहे तौ संक्रामयतां ततः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 8, + "text": "सत्रीलिङ्गं धारयाम आस सथूणॊ यक्षॊ नराधिप\nयक्षरूपं च तद दीप्तं शिखण्डी परत्यपद्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 9, + "text": "ततः शिखण्डी पाञ्चाल्यः पुंस्त्वम आसाद्य पार्थिव\nविवेश नगरं हृष्टः पितरं च समासदत\nयथावृत्तं तु तत सर्वम आचख्यौ दरुपदस्य च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 10, + "text": "दरुपदस तस्य तच छरुत्वा हर्षम आहारयत परम\nसभार्यस तच च सस्मार महेश्वरवचस तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 11, + "text": "ततः संप्रेषयाम आस दशार्णाधिपतेर नृप\nपुरुषॊ ऽयं मम सुतः शरद्धत्तां मे भवान इति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 12, + "text": "अथ दाशार्णकॊ राजा सहसाभ्यागमत तदा\nपाञ्चालराजं दरुपदं दुःखामर्षसमन्वितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 13, + "text": "ततः काम्पिल्यम आसाद्य दशार्णाधिपतिर तदा\nपरेषयाम आस सत्कृत्य दूतं बरह्मविदां वरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 14, + "text": "बरूहि मद्वचनाद दूत पाञ्चाल्यं तं नृपाधमम\nयद वै कन्यां सवकन्यार्थे वृतवान असि दुर्मते\nफलं तस्यावलेपस्य दरक्ष्यस्य अद्य न संशयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 15, + "text": "एवम उक्तस तु तेनासौ बराह्मणॊ राजसत्तम\nदूतः परयातॊ नगरं दाशार्णनृपचॊदितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 16, + "text": "तत आसादयाम आस पुरॊधा दरुपदं पुरे\nतस्मै पाञ्चालकॊ राजा गाम अर्घ्यं च सुसत्कृतम\nपरापयाम आस राजेन्द्र सह तेन शिखण्डिना" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 17, + "text": "तां पूजां नाभ्यनन्दत स वाक्यं चेदम उवाच ह\nयद उक्तं तेन वीरेण राज्ञा काञ्चनवर्मणा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 18, + "text": "यत ते ऽहम अधमाचार दुहित्रर्थे ऽसमि वञ्चितः\nतस्य पापस्य करणात फलं पराप्नुहि दुर्मते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 19, + "text": "देहि युद्धं नरपते ममाद्य रणमूर्धनि\nउद्धरिष्यामि ते सद्यः सामात्यसुतबान्धवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 20, + "text": "तद उपालम्भसंयुक्तं शरावितः किल पार्थिवः\nदशार्णपतिदूतेन मन्त्रिमध्ये पुरॊधसा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 21, + "text": "अब्रवीद भरतश्रेष्ठ दरुपदः परणयानतः\nयद आह मां भवान बरह्मन संबन्धिवचनाद वचः\nतस्यॊत्तरं परतिवचॊ दूत एव वदिष्यति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 22, + "text": "ततः संप्रेषयाम आस दरुपदॊ ऽपि महात्मने\nहिरण्यवर्मणे दूतं बराह्मणं वेदपारगम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 23, + "text": "समागम्य तु राज्ञा स दशार्णपतिना तदा\nतद वाक्यम आददे राजन यद उक्तं दरुपदेन ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 24, + "text": "आगमः करियतां वयक्तं कुमारॊ वै सुतॊ मम\nमिथ्यैतद उक्तं केनापि तन न शरद्धेयम इत्य उत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 25, + "text": "ततः स राजा दरुपदस्य शरुत्वा; विमर्शयुक्तॊ युवतीर वरिष्ठाः\nसंप्रेषयाम आस सुचारुरूपाः; शिखण्डिनं सत्री पुमान वेति वेत्तुम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 26, + "text": "ताः परेषितास तत्त्वभावं विदित्वा; परीत्या राज्ञे तच छशंसुर हि सर्वम\nशिखण्डिनं पुरुषं कौरवेन्द्र; दशार्णराजाय महानुभावम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 27, + "text": "ततः कृत्वा तु राजा स आगमं परीतिमान अथ\nसंबन्धिना समागम्य हृष्टॊ वासम उवास ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 28, + "text": "शिखण्डिने च मुदितः परादाद वित्तं जनेश्वरः\nहस्तिनॊ ऽशवांश च गाश चैव दास्यॊ बहुशतास तथा\nपूजितश च परतिययौ निवर्त्य तनयां किल" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 29, + "text": "विनीतकिल्बिषे परीते हेमवर्मणि पार्थिवे\nपरतियाते तु दाशार्णे हृष्टरूपा शिखण्डिनी" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 30, + "text": "कस्य चित तव अथ कालस्य कुबेरॊ नरवाहनः\nलॊकानुयात्रां कुर्वाणः सथूणस्यागान निवेशनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 31, + "text": "स तद्गृहस्यॊपरि वर्तमान; आलॊकयाम आस धनाधिगॊप्ता\nसथूणस्य यक्षस्य निशाम्य वेश्म; सवलंकृतं माल्यगुणैर विचित्रम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 32, + "text": "लाजैश च गन्धैश च तथा वितानैर; अभ्यर्चितं धूपनधूपितं च\nधवजैः पताकाभिर अलंकृतं च; भक्ष्यान्नपेयामिषदत्तहॊमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 33, + "text": "तत सथानं तस्य दृष्ट्वा तु सर्वतः समलंकृतम\nअथाब्रवीद यक्षपतिस तान यक्षान अनुगांस तदा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 34, + "text": "सवलंकृतम इदं वेश्म सथूणस्यामितविक्रमाः\nनॊपसर्पति मां चापि कस्माद अद्य सुमन्दधीः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 35, + "text": "यस्माज जानन सुमन्दात्मा माम असौ नॊपसर्पति\nतस्मात तस्मै महादण्डॊ धार्यः सयाद इति मे मतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 36, + "text": "यक्षा ऊचुः\nदरुपदस्य सुता राजन राज्ञॊ जाता शिखण्डिनी\nतस्मै निमित्ते कस्मिंश चित परादात पुरुषलक्षणम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 37, + "text": "अग्रहील लक्षणं सत्रीणां सत्रीभूतस तिष्ठते गृहे\nनॊपसर्पति तेनासौ सव्रीडः सत्रीस्वरूपवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 38, + "text": "एतस्मात कारणाद राजन सथूणॊ न तवाद्य पश्यति\nशरुत्वा कुरु यथान्यायं विमानम इह तिष्ठताम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 39, + "text": "भीष्म उवास\nआनीयतां सथूण इति ततॊ यक्षाधिपॊ ऽबरवीत\nकर्तास्मि निग्रहं तस्येत्य उवाच स पुनः पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 40, + "text": "सॊ ऽभयगच्छत यक्षेन्द्रम आहूतः पृथिवीपते\nसत्रीस्वरूपॊ महाराज तस्थौ वरीडासमन्वितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 41, + "text": "तं शशाप सुसंक्रुद्धॊ धनदः कुरुनन्दन\nएवम एव भवत्व अस्य सत्रीत्वं पापस्य गुह्यकाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 42, + "text": "ततॊ ऽबरवीद यक्षपतिर महात्मा; यस्माद अदास तव अवमन्येह यक्षान\nशिखण्डिने लक्षणं पापबुद्धे; सत्रीलक्षणं चाग्रहीः पापकर्मन" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 43, + "text": "अप्रवृत्तं सुदुर्बुद्धे यस्माद एतत कृतं तवया\nतस्माद अद्य परभृत्य एव तवं सत्री स पुरुषस तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 44, + "text": "ततः परसादयाम आसुर यक्षा वैश्रवणं किल\nसथूणस्यार्थे कुरुष्वान्तं शापस्येति पुनः पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 45, + "text": "ततॊ महात्मा यक्षेन्द्रः परत्युवाचानुगामिनः\nसर्वान यक्षगणांस तात शापस्यान्तचिकीर्षया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 46, + "text": "हते शिखण्डिनि रणे सवरूपं परतिपत्स्यते\nसथूणॊ यक्षॊ निरुद्वेगॊ भवत्व इति महामनाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 47, + "text": "इत्य उक्त्वा भगवान देवॊ यक्षराक्षसपूजितः\nपरययौ सह तैः सर्वैर निमेषान्तरचारिभिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 48, + "text": "सथूणस तु शापं संप्राप्य तत्रैव नयवसत तदा\nसमये चागमत तं वै शिखण्डी स कषपाचरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 49, + "text": "सॊ ऽभिगम्याब्रवीद वाक्यं पराप्तॊ ऽसमि भगवन्न इति\nतम अब्रवीत ततः सथूणः परीतॊ ऽसमीति पुनः पुनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 50, + "text": "आर्जवेनागतं दृष्ट्वा राजपुत्रं शिखण्डिनम\nसर्वम एव यथावृत्तम आचचक्षे शिखण्डिने" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 51, + "text": "यक्ष उवाच\nशप्तॊ वैश्रवणेनास्मि तवत्कृते पार्थिवात्मज\nगच्छेदानीं यथाकामं चर लॊकान यथासुखम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 52, + "text": "दिष्टम एतत पुरा मन्ये न शक्यम अतिवर्तितुम\nगमनं तव चेतॊ हि पौलस्त्यस्य च दर्शनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 53, + "text": "भीष्म उवाच\nएवम उक्तः शिखण्डी तु सथूणयक्षेण भारत\nपरत्याजगाम नगरं हर्षेण महतान्वितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 54, + "text": "पूजयाम आस विविधैर गन्धमाल्यैर महाधनैः\nदविजातीन देवताश चापि चैत्यान अथ चतुष्पथान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 55, + "text": "दरुपदः सह पुत्रेण सिद्धार्थेन शिखण्डिना\nमुदं च परमां लेभे पाञ्चाल्यः सह बान्धवैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 56, + "text": "शिष्यार्थं परददौ चापि दरॊणाय कुरुपुंगव\nशिखण्डिनं महाराज पुत्रं सत्रीपूर्विणं तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 57, + "text": "परतिपेदे चतुष्पादं धनुर्वेदं नृपात्मजः\nशिखण्डी सह युष्माभिर धृष्टद्युम्नश च पार्षतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 58, + "text": "मम तव एतच चरास तात यथावत परत्यवेदयन\nजडान्धबधिराकारा ये युक्ता दरुपदे मया" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 59, + "text": "एवम एष महाराज सत्रीपुमान दरुपदात्मजः\nसंभूतः कौरवश्रेष्ठ शिखण्डी रथसत्तमः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 60, + "text": "जयेष्ठा काशिपतेः कन्या अम्बा नामेति विश्रुता\nदरुपदस्य कुले जाता शिखण्डी भरतर्षभ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 61, + "text": "नाहम एनं धनुष्पाणिं युयुत्सुं समुपस्थितम\nमुहूर्तम अपि पश्येयं परहरेयं न चाप्य उत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 62, + "text": "वरतम एतन मम सदा पृथिव्याम अपि विश्रुतम\nसत्रियां सत्रीपूर्वके चापि सत्रीनाम्नि सत्रीस्वरूपिणि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 63, + "text": "न मुञ्चेयम अहं बाणान इति कौरवनन्दन\nन हन्याम अहम एतेन कारणेन शिखण्डिनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 64, + "text": "एतत तत्त्वम अहं वेद जन्म तात शिखण्डिनः\nततॊ नैनं हनिष्यामि समरेष्व आततायिनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 65, + "text": "यदि भीष्मः सत्रियं हन्याद धन्याद आत्मानम अप्य उत\nनैनं तस्माद धनिष्यामि दृष्ट्वापि समरे सथितम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 193, + "shloka": 66, + "text": "संजय उवाच\nएतच छरुत्वा तु कौरव्यॊ राजा दुर्यॊधनस तदा\nमुहूर्तम इव स धयात्वा भीष्मे युक्तम अमन्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 194, + "shloka": 1, + "text": "संजय उवाच\nपरभातायां तु शर्वर्यां पुनर एव सुतस तव\nमध्ये सर्वस्य सैन्यस्य पितामहम अपृच्छत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 194, + "shloka": 2, + "text": "पाण्डवेयस्य गाङ्गेय यद एतत सैन्यम उत्तमम\nपरभूतनरनागाश्वं महारथसमाकुलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 194, + "shloka": 3, + "text": "भीमार्जुनप्रभृतिभिर महेष्वासैर महाबलैः\nलॊकपालॊपमैर गुप्तं धृष्टद्युम्नपुरॊगमैः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 194, + "shloka": 4, + "text": "अप्रधृष्यम अनावार्यम उद्वृत्तम इव सागरम\nसेनासागरम अक्षॊभ्यम अपि देवैर महाहवे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 194, + "shloka": 5, + "text": "केन कालेन गाङ्गेय कषपयेथा महाद्युते\nआचार्यॊ वा महेष्वासः कृपॊ वा सुमहाबलः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 194, + "shloka": 6, + "text": "कर्णॊ वा समरश्लाघी दरौणिर वा दविजसत्तमः\nदिव्यास्त्रविदुषः सर्वे भवन्तॊ हि बले मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 194, + "shloka": 7, + "text": "एतद इच्छाम्य अहं जञातुं परं कौतूहलं हि मे\nहृदि नित्यं महाबाहॊ वक्तुम अर्हसि तन मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 194, + "shloka": 8, + "text": "भीष्म उवाच\nअनुरूपं कुरुश्रेष्ठ तवय्य एतत पृथिवीपते\nबलाबलम अमित्राणां सवेषां च यदि पृच्छसि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 194, + "shloka": 9, + "text": "शृणु राजन मम रणे या शक्तिः परमा भवेत\nअस्त्रवीर्यं रणे यच च भुजयॊश च महाभुज" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 194, + "shloka": 10, + "text": "आर्जवेनैव युद्धेन यॊद्धव्य इतरॊ जनः\nमायायुद्धेन मायावी इत्य एतद धर्मनिश्चयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 194, + "shloka": 11, + "text": "हन्याम अहं महाबाहॊ पाण्डवानाम अनीकिनीम\nदिवसे दिवसे कृत्वा भागं परागाह्निकं मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 194, + "shloka": 12, + "text": "यॊधानां दशसाहस्रं कृत्वा भागं महाद्युते\nसहस्रं रथिनाम एकम एष भागॊ मतॊ मम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 194, + "shloka": 13, + "text": "अनेनाहं विधानेन संनद्धः सततॊत्थितः\nकषपयेयं महत सैन्यं कालेनानेन भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 194, + "shloka": 14, + "text": "यदि तव अस्त्राणि मुञ्चेयं महान्ति समरे सथितः\nशतसाहस्रघातीनि हन्यां मासेन भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 194, + "shloka": 15, + "text": "संजय उवाच\nशरुत्वा भीष्मस्य तद वाक्यं राजा दुर्यॊधनस तदा\nपर्यपृच्छत राजेन्द्र दरॊणम अङ्गिरसां वरम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 194, + "shloka": 16, + "text": "आचार्य केन कालेन पाण्डुपुत्रस्य सैनिकान\nनिहन्या इति तं दरॊणः परत्युवाच हसन्न इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 194, + "shloka": 17, + "text": "सथविरॊ ऽसमि कुरुश्रेष्ठ मन्दप्राणविचेष्टितः\nअस्त्राग्निना निर्दहेयं पाण्डवानाम अनीकिनीम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 194, + "shloka": 18, + "text": "यथा भीष्मः शांतनवॊ मासेनेति मतिर मम\nएषा मे परमा शक्तिर एतन मे परमं बलम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 194, + "shloka": 19, + "text": "दवाभ्याम एव तु मासाभ्यां कृपः शारद्वतॊ ऽबरवीत\nदरौणिस तु दशरात्रेण परतिजज्ञे बलक्षयम\nकर्णस तु पञ्चरात्रेण परतिजज्ञे महास्त्रवित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 194, + "shloka": 20, + "text": "तच छरुत्वा सूतपुत्रस्य वाक्यं सागरगासुतः\nजहास सस्वनं हासं वाक्यं चेदम उवाच ह" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 194, + "shloka": 21, + "text": "न हि तावद रणे पार्थं बाणखड्गधनुर्धरम\nवासुदेवसमायुक्तं रथेनॊद्यन्तम अच्युतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 194, + "shloka": 22, + "text": "समागच्छसि राधेय तेनैवम अभिमन्यसे\nशक्यम एवं च भूयश च तवया वक्तुं यथेष्टतः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 195, + "shloka": 1, + "text": "वैशंपायन उवाच\nएतच छरुत्वा तु कौन्तेयः सर्वान भरातॄन उपह्वरे\nआहूय भरतश्रेष्ठ इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 195, + "shloka": 2, + "text": "धार्तराष्ट्रस्य सैन्येषु ये चारपुरुषा मम\nते परवृत्तिं परयच्छन्ति ममेमां वयुषितां निशाम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 195, + "shloka": 3, + "text": "दुर्यॊधनः किलापृच्छद आपगेयं महाव्रतम\nकेन कालेन पाण्डूनां हन्याः सैन्यम इति परभॊ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 195, + "shloka": 4, + "text": "मासेनेति च तेनॊक्तॊ धार्तराष्ट्रः सुदुर्मतिः\nतावता चापि कालेन दरॊणॊ ऽपि परत्यजानत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 195, + "shloka": 5, + "text": "गौतमॊ दविगुणं कालम उक्तवान इति नः शरुतम\nदरौणिस तु दशरात्रेण परतिजज्ञे महास्त्रवित" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 195, + "shloka": 6, + "text": "तथा दिव्यास्त्रवित कर्णः संपृष्टः कुरुसंसदि\nपञ्चभिर दिवसैर हन्तुं स सैन्यं परतिजज्ञिवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 195, + "shloka": 7, + "text": "तस्माद अहम अपीच्छामि शरॊतुम अर्जुन ते वचः\nकालेन कियता शत्रून कषपयेर इति संयुगे" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 195, + "shloka": 8, + "text": "एवम उक्तॊ गुडाकेशः पार्थिवेन धनंजयः\nवासुदेवम अवेक्ष्येदं वचनं परभ्यभाषत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 195, + "shloka": 9, + "text": "सर्व एते महात्मानः कृतास्त्राश चित्रयॊधिनः\nअसंशयं महाराज हन्युर एव बलं तव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 195, + "shloka": 10, + "text": "अपैतु ते मनस्तापॊ यथासत्यं बरवीम्य अहम\nहन्याम एकरथेनाहं वासुदेवसहायवान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 195, + "shloka": 11, + "text": "सामरान अपि लॊकांस तरीन सहस्थावरजङ्गमान\nभूतं भव्यं भविष्यच च निमेषाद इति मे मतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 195, + "shloka": 12, + "text": "यत तद घॊरं पशुपतिः परादाद अस्त्रं महन मम\nकैराते दवन्द्वयुद्धे वै तद इदं मयि वर्तते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 195, + "shloka": 13, + "text": "यद युगान्ते पशुपतिः सर्वभूतानि संहरन\nपरयुङ्क्ते पुरुषव्याघ्र तद इदं मयि वर्तते" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 195, + "shloka": 14, + "text": "तन न जानाति गाङ्गेयॊ न दरॊणॊ न च गौतमः\nन च दरॊणसुतॊ राजन कुत एव तु सूतजः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 195, + "shloka": 15, + "text": "न तु युक्तं रणे हन्तुं दिव्यैर अस्त्रैः पृथग्जनम\nआर्जवेनैव युद्धेन विजेष्यामॊ वयं परान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 195, + "shloka": 16, + "text": "तथेमे पुरुषव्याघ्राः सहायास तव पार्थिव\nसर्वे दिव्यास्त्रविदुषः सर्वे युद्धाभिनन्दिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 195, + "shloka": 17, + "text": "वेदान्तावभृथस्नाताः सर्व एते ऽपराजिताः\nनिहन्युः समरे सेनां देवानाम अपि पाण्डव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 195, + "shloka": 18, + "text": "शिखण्डी युयुधानश च धृष्टद्युम्नश च पार्षतः\nभीमसेनॊ यमौ चॊभौ युधामन्यूत्तमौजसौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 195, + "shloka": 19, + "text": "विराटद्रुपदौ चॊभौ भीष्मद्रॊणसमौ युधि\nसवयं चापि समर्थॊ ऽसि तरैलॊक्यॊत्सादने अपि" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 195, + "shloka": 20, + "text": "करॊधाद यं पुरुषं पश्येस तवं वासवसमद्युते\nकषिप्रं न स भवेद वयक्तम इति तवां वेद्मि कौरव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 196, + "shloka": 1, + "text": "वैशंपायन उवाच\nततः परभाते विमले धार्तराष्ट्रेण चॊदिताः\nदुर्यॊधनेन राजानः परययुः पाण्डवान परति" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 196, + "shloka": 2, + "text": "आप्लाव्य शुचयः सर्वे सरग्विणः शुक्लवाससः\nगृहीतशस्त्रा धवजिनः सवस्ति वाच्य हुताग्नयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 196, + "shloka": 3, + "text": "सर्वे वेदविदः शूराः सर्वे सुचरितव्रताः\nसर्वे कर्मकृतश चैव सर्वे चाहवलक्षणाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 196, + "shloka": 4, + "text": "आहवेषु पराँल लॊकाञ जिगीषन्तॊ महाबलाः\nएकाग्रमनसः सर्वे शरद्दधानाः परस्य च" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 196, + "shloka": 5, + "text": "विन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ केकया बाह्लिकैः सह\nपरययुः सर्व एवैते भारद्वाजपुरॊगमाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 196, + "shloka": 6, + "text": "अश्वत्थामा शांतनवः सैन्धवॊ ऽथ जयद्रथः\nदाक्षिणात्याः परतीच्याश च पार्वतीयाश च ये रथाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 196, + "shloka": 7, + "text": "गान्धारराजः शकुनिः पराच्यॊदीच्याश च सर्वशः\nशकाः किराता यवनाः शिबयॊ ऽथ वसातयः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 196, + "shloka": 8, + "text": "सवैः सवैर अनीकैः सहिताः परिवार्य महारथम\nएते महारथाः सर्वे दवितीये निर्ययुर बले" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 196, + "shloka": 9, + "text": "कृतवर्मा सहानीकस तरिगर्ताश च महाबलाः\nदुर्यॊधनश च नृपतिर भरातृभिः परिवारितः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 196, + "shloka": 10, + "text": "शलॊ भूरिश्रवाः शल्यः कौसल्यॊ ऽथ बृहद्बलः\nएते पश्चाद अवर्तन्त धार्तराष्ट्रपुरॊगमाः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 196, + "shloka": 11, + "text": "ते समेन पथा यात्वा यॊत्स्यमाना महारथाः\nकुरुक्षेत्रस्य पश्चार्धे वयवतिष्ठन्त दंशिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 196, + "shloka": 12, + "text": "दुर्यॊधनस तु शिबिरं कारयाम आस भारत\nयथैव हास्तिनपुरं दवितीयं समलंकृतम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 196, + "shloka": 13, + "text": "न विशेषं विजानन्ति पुरस्य शिबिरस्य वा\nकुशला अपि राजेन्द्र नरा नगरवासिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 196, + "shloka": 14, + "text": "तादृशन्य एव दुर्गाणि राज्ञाम अपि महीपतिः\nकारयाम आस कौरव्यः शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 196, + "shloka": 15, + "text": "पञ्चयॊजनम उत्सृज्य मण्डलं तद रणाजिरम\nसेनानिवेशास ते राजन्न आविशञ शतसंघशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 196, + "shloka": 16, + "text": "तत्र ते पृथिवीपाला यथॊत्साहं यथाबलम\nविविशुः शिबिराण्य आशु दरव्यवन्ति सहस्रशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 196, + "shloka": 17, + "text": "तेषां दुर्यॊधनॊ राजा ससैन्यानां महात्मनाम\nवयादिदेश सबाह्यानां भक्ष्यभॊज्यम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 196, + "shloka": 18, + "text": "सगजाश्वमनुष्याणां ये च शिल्पॊपजीविनः\nये चान्ये ऽनुगतास तत्र सूतमागधबन्दिनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 196, + "shloka": 19, + "text": "वणिजॊ गणिका वारा ये चैव परेक्षका जनाः\nसर्वांस तान कौरवॊ राजा विधिवत परत्यवैक्षत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 197, + "shloka": 1, + "text": "वैशंपायन उवाच\nतथैव राजा कौन्तेयॊ धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nधृष्टद्युम्नमुखान वीरांश चॊदयाम आस भारत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 197, + "shloka": 2, + "text": "चेदिकाशिकरूषाणां नेतारं दृढविक्रमम\nसेनापतिम अमित्रघ्नं धृष्टकेतुम अथादिशत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 197, + "shloka": 3, + "text": "विराटं दरुपदं चैव युयुधानं शिखण्डिनम\nपाञ्चाल्यौ च महेष्वासौ युधामन्यूत्तमौजसौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 197, + "shloka": 4, + "text": "ते शूराश चित्रवर्माणस तप्तकुण्डलधारिणः\nआज्यावसिक्ता जवलिता धिष्ण्येष्व इव हुताशनाः\nअशॊभन्त महेष्वासा गरहाः परज्वलिता इव" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 197, + "shloka": 5, + "text": "सॊ ऽथ सैन्यं यथायॊगं पूजयित्वा नरर्षभः\nदिदेश तान्य अनीकानि परयाणाय महीपतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 197, + "shloka": 6, + "text": "अभिमन्युं बृहन्तं च दरौपदेयांश च सर्वशः\nधृष्टद्युम्नमुखान एतान पराहिणॊत पाण्डुनन्दनः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 197, + "shloka": 7, + "text": "भीमं च युयुधानं च पाण्डवं च धनंजयम\nदवितीयं परेषयाम आस बलस्कन्धं युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 197, + "shloka": 8, + "text": "भाण्डं समारॊपयतां चरतां संप्रधावताम\nहृष्टानां तत्र यॊधानां शब्दॊ दिवम इवास्पृशत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 197, + "shloka": 9, + "text": "सवयम एव ततः पश्चाद विराटद्रुपदान्वितः\nतथान्यैः पृथिवीपालैः सह परायान महीपतिः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 197, + "shloka": 10, + "text": "भीमधन्वायनी सेना धृष्टद्युम्नपुरस्कृता\nगङ्गेव पूर्णा सतिमिता सयन्दमाना वयदृश्यत" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 197, + "shloka": 11, + "text": "ततः पुनर अनीकानि वययॊजयत बुद्धिमान\nमॊहयन धृतराष्ट्रस्य पुत्राणां बुद्धिनिस्रवम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 197, + "shloka": 12, + "text": "दरौपदेयान महेष्वासान अभिमन्युं च पाण्डवः\nनकुलं सहदेवं च सर्वांश चैव परभद्रकान" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 197, + "shloka": 13, + "text": "दश चाश्वसहस्राणि दविसाहस्रं च दन्तिनः\nअयुतं च पदातीनां रथाः पञ्चशतास तथा" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 197, + "shloka": 14, + "text": "भीमसेनं च दुर्धर्षं परथमं परादिशद बलम\nमध्यमे तु विराटं च जयत्सेनं च मागधम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 197, + "shloka": 15, + "text": "महारथौ च पाञ्चाल्यौ युधामन्यूत्तमौजसौ\nवीर्यवन्तौ महात्मानौ गदाकार्मुकधारिणौ\nअन्वयातां ततॊ मध्ये वासुदेवधनंजयौ" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 197, + "shloka": 16, + "text": "बभूवुर अतिसंरब्धाः कृतप्रहरणा नराः\nतेषां विंशतिसाहस्रा धवजाः शूरैर अधिष्ठिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 197, + "shloka": 17, + "text": "पञ्च नागसहस्राणि रथवंशाश च सर्वशः\nपदातयश च ये शूराः कार्मुकासिगदाधराः\nसहस्रशॊ ऽनय्वयुः पश्चाद अग्रतश च सहस्रशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 197, + "shloka": 18, + "text": "युधिष्ठिरॊ यत्र सैन्ये सवयम एव बलार्णवे\nतत्र ते पृथिवीपाला भूयिष्ठं पर्यवस्थिताः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 197, + "shloka": 19, + "text": "तत्र नागसहस्राणि हयानाम अयुतानि च\nतथा रथसहस्राणि पदातीनां च भारत\nयद आश्रित्याभियुयुधे धार्तराष्ट्रं सुयॊधनम" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 197, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ ऽनये शतशः पश्चात सहस्रायुतशॊ नराः\nनदन्तः परययुस तेषाम अनीकानि सहस्रशः" + }, + { + "book": 5, + "chapter": 197, + "shloka": 21, + "text": "तत्र भेरीसहस्राणि शङ्खानाम अयुतानि च\nवादयन्ति सम संहृष्टाः सहस्रायुतशॊ नराः" + } +] \ No newline at end of file diff --git a/texts/mahabharata/mahabharata_book_06.json b/texts/mahabharata/mahabharata_book_06.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..3223259ac49bb86a46017b748ce62837cae0c0ce --- /dev/null +++ b/texts/mahabharata/mahabharata_book_06.json @@ -0,0 +1,32444 @@ +[ + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nकथं युयुधिरे वीराः कुरुपाण्डवसॊमकाः\nपार्थिवाश च महाभागा नानादेशसमागताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 2, + "text": "[व]\nयथा युयुधिरे वीराः कुरुपाण्डवसॊमकाः\nकुरुक्षेत्रे तपःक्षेत्रे शृणु तत पृथिवीपते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 3, + "text": "अवतीर्य कुरुक्षेत्रं पाण्डवाः सह सॊमकाः\nकौरवान अभ्यवर्तन्त जिगीषन्तॊ महाबलाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 4, + "text": "वेदाध्ययनसंपन्नाः सर्वे युद्धाभिनन्दिनः\nआशंसन्तॊ जयं युद्धे वधं वाभिमुखा रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 5, + "text": "अभियाय च दुर्धर्षां धार्तराष्ट्रस्य वाहिनीम\nपराङ्मुखाः पश्चिमे भागे नयविशन्त स सैनिकाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 6, + "text": "समन्तपञ्चकाद बाह्यं शिबिराणि सहस्रशः\nकारयाम आस विधिवत कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 7, + "text": "शून्येव पृथिवी सर्वा बालवृद्धावशेषिता\nनिरश्व पुरुषा चासीद रथकुञ्जरवर्जिता" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 8, + "text": "यावत तपति सूर्यॊ हि जम्बूद्वीपस्य मण्डलम\nतावद एव समावृत्तं बलं पार्थिव सत्तम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 9, + "text": "एकस्थाः सर्ववर्णास ते मण्डलं बहुयॊजनम\nपर्याक्रामन्त देशांश च नदीः शैलान वनानि च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 10, + "text": "तेषां युधिष्ठिरॊ राजा सर्वेषां पुरुषर्षभ\nआदिदेश स वाहानां भक्ष्यभॊज्यम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 11, + "text": "संज्ञाश च विविधास तास तास तेषां चक्रे युधिष्ठिरः\nएवं वादी वेदितव्यः पाण्डवेयॊ ऽयम इत्य उत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 12, + "text": "अभिज्ञानानि सर्वेषां संज्ञाश चाभरणानि च\nयॊजयाम आस कौरव्यॊ युद्धकाल उपस्थिते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 13, + "text": "दृष्ट्वा धवजाग्रं पार्थानां धार्तराष्ट्रॊ महामनाः\nसह सर्वैर महीपालैः परत्यव्यूहत पाण्डवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 14, + "text": "पाण्डुरेणातपत्रेण धरियमाणेन मूर्धनि\nमध्ये नागसहस्रस्य भरातृभिः परिवारितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 15, + "text": "दृष्ट्वा दुर्यॊधनं हृष्टाः सर्वे पाण्डवसैनिकाः\nदध्मुः सर्वे महाशङ्खान भेरीर जघ्नुः सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 16, + "text": "ततः परहृष्टां सवां सेनाम अभिवीक्ष्याथ पाण्डवाः\nबभूवुर हृष्टमनसॊ वासुदेवश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ यॊधान हर्षयन्तौ वासुदेवधनंजयौ\nदध्मतुः पुरुषव्याघ्रौ दिव्यौ शङ्खौ रथे सथितौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 18, + "text": "पाञ्चजन्यस्य निर्घॊषं देवदत्तस्य चॊभयॊः\nशरुत्वा स वाहना यॊधाः शकृन मूत्रं परसुस्रुवुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 19, + "text": "यथा सिंहस्य नदतः सवनं शरुत्वेतरे मृगाः\nतरसेयुस तद्वद एवासीद धार्तराष्ट्र बलं तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 20, + "text": "उदतिष्ठद रजॊ भौमं न पराज्ञायत किं चन\nअन्तर धीयत चादित्यः सैन्येन रजसावृतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 21, + "text": "ववर्ष चात्र पर्जन्यॊ मांसशॊणितवृष्टिमान\nवयुक्षन सर्वाण्य अनीकानि तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 22, + "text": "वायुस ततः परादुरभून नीचैः शर्कर कर्षणः\nविनिघ्नंस तान्य अनीकानि विधमंश चैव तद रजः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 23, + "text": "उभे सेने तदा राजन युद्धाय मुदिते भृशम\nकुरुक्षेत्रे सथिते यत्ते सागरक्षुभितॊपमे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 24, + "text": "तयॊस तु सेनयॊर आसीद अद्भुतः स समागमः\nयुगान्ते समनुप्राप्ते दवयॊः सागरयॊर इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 25, + "text": "शून्यासीत पृथिवी सर्वा बालवृद्धावशेषिता\nतेन सेना समूहेन समानीतेन कौरवैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 26, + "text": "ततस ते समयं चक्रुः कुरुपाण्डवसॊमकाः\nधर्मांश च सथापयाम आसुर युद्धानां भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 27, + "text": "निवृत्ते चैव नॊ युद्धे परीतिश च सयात परस्परम\nयथा पुरं यथायॊगं न च सयाच छलनं पुनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 28, + "text": "वाचा युद्धे परवृत्ते नॊ वाचैव परतियॊधनम\nनिष्क्रान्तः पृतना मध्यान न हन्तव्यः कथं चन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 29, + "text": "रथी च रथिना यॊध्यॊ गजेन गजधूर गतः\nअश्वेनाश्वी पदातिश च पदातेनैव भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 30, + "text": "यथायॊगं यथा वीर्यं यथॊत्साहं यथा वयः\nसमाभाष्य परहर्तव्यं न विश्वस्ते न विह्वले" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 31, + "text": "परेण सह संयुक्तः परमत्तॊ विमुखस तथा\nकषीणशस्त्रॊ विवर्मा च न हन्तव्यः कथं चन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 32, + "text": "न सूतेषु न धुर्येषु न च शस्त्रॊपनायिषु\nन भेरीशङ्खवादेषु परहर्तव्यं कथं चन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 33, + "text": "एवं ते समयं कृत्वा कुरुपाण्डवसॊमकाः\nविस्मयं परमं जग्मुः परेक्षमाणाः परस्परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 1, + "shloka": 34, + "text": "निविश्य च महात्मानस ततस ते पुरुषर्षभाः\nहृष्टरूपाः सुमनसॊ बभूवुः सह सैनिकाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततः पूर्वापरे संध्ये समीक्ष्य भगवान ऋषिः\nसर्ववेद विदां शरेष्ठॊ वयासः सत्यवती सुतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 2, + "text": "भविष्यति रणे घॊरे भरतानां पितामह\nपरत्यक्षदर्शी भगवान भूतभव्य भविष्यवित" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 3, + "text": "वैचित्रवीर्यं राजानं स रहस्यं बरवीद इदम\nशॊचन्तम आर्तं धयायन्तं पुत्राणाम अनयं तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 4, + "text": "[वय]\nराजन परीतकालास ते पुत्राश चान्ये च भूमिपाः\nते हनिष्यन्ति संग्रामे समासाद्येतरेतरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 5, + "text": "तेषु कालपरीतेषु विनश्यत्सु च भारत\nकालपर्यायम आज्ञाय मा सम शॊके मनः कृथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 6, + "text": "यदि तव इच्छसि संग्रामे दरष्टुम एनं विशां पते\nचक्षुर ददानि ते हन्त युद्धम एतन निशामय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 7, + "text": "[धृ]\nन रॊचये जञातिवधं दरष्टुं बरह्मर्षिसत्तम\nयुद्धम एतत तव अशेषेण शृणुयां तव तेजसा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 8, + "text": "[व]\nतस्मिन्न अनिच्छति दरष्टुं संग्रामं शरॊतुम इच्छति\nवराणाम ईश्वरॊ दाता संजयाय वरं ददौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 9, + "text": "एष ते संजयॊ राजन युद्धम एतद वदिष्यति\nएतस्य सर्वं संग्रामे न परॊक्षं भविष्यति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 10, + "text": "चक्षुषा संजयॊ राजन दिव्येनैष समन्वितः\nकथयिष्यति ते युद्धं सर्वज्ञश च भविष्यति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 11, + "text": "परकाशं वा रहस्यं वा रात्रौ वा यदि वा दिवा\nमनसा चिन्तितम अपि सर्वं वेत्स्यति संजयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 12, + "text": "नैनं शस्त्राणि भेत्स्यन्ति नैनं बाधिष्यते शरमः\nगावल्गणिर अयं जीवन युद्धाद अस्माद विमॊक्ष्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 13, + "text": "अहं च कीर्तिम एतेषां कुरूणां भरतर्षभ\nपाण्डवानां च सर्वेषां परथयिष्यामि मां शुचः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 14, + "text": "दिष्टम एतत पुरा चैव नात्र शॊचितुम अर्हसि\nन चैव शक्यं संयन्तुं यतॊ धर्मस ततॊ जयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 15, + "text": "[व]\nएवम उक्त्वा स भगवान कुरूणां परपितामहः\nपुनर एव महाबाहुं धृतराष्ट्रम उवाच ह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 16, + "text": "इह युद्धे महाराज भविष्यति महान कषयः\nयथेमानि निमित्तानि भयायाद्यॊपलक्षये" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 17, + "text": "शयेना गृध्राश च काकाश च कङ्काश च सहिता बलैः\nसंपतन्ति वनान्तेषु समवायांश च कुर्वते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 18, + "text": "अत्युग्रं च परपश्यन्ति युद्धम आनन्दिनॊ दविजाः\nकरव्यादा भक्षयिष्यन्ति मांसानि गजवाजिनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 19, + "text": "खटा खटेति वाशन्तॊ भैरवं भयवेदिनः\nकह्वाः परयान्ति मध्येन दक्षिणाम अभितॊ दिशम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 20, + "text": "उभे पूर्वापरे संध्ये नित्यं पश्यामि भारत\nउदयास्तमने सूर्यं कबन्धैः परिवारितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 21, + "text": "शवेतलॊहित पर्यन्ताः कृष्ण गरीवाः स विद्युतः\nतरिवर्णाः परिघाः संधौ भानुम आवारयन्त्य उत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 22, + "text": "जवलितार्केन्दु नक्षत्रं निर्विशेष दिनक्षपम\nअहॊरात्रं मया दृष्टं तत कषयाय भविष्यति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 23, + "text": "अलक्ष्यः परभया हीनः पौर्णमासीं च कार्त्तिकीम\nचन्द्रॊ ऽभूद अग्निवर्णश च समवर्णे नभस्तले" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 24, + "text": "सवप्स्यन्ति निहता वीरा भूमिम आवृत्य पार्थिवाः\nराजानॊ राजपुत्राश च शूराः परिघबाहवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 25, + "text": "अन्तरिक्षे वराहस्य वृषदंशस्य चॊभयॊः\nपरणादं युध्यतॊ रात्रौ रौद्रं नित्यं परलक्षये" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 26, + "text": "देवता परतिमाश चापि कम्पन्ति च हसन्ति च\nवमन्ति रुधिरं चास्यैः सविद्यन्ति परपतन्ति च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 27, + "text": "अनाहता दुन्दुभयः परणदन्ति विशां पते\nअयुक्ताश च परवर्तन्ते कषत्रियाणां महारथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 28, + "text": "कॊकिलाः शतपत्राश च चाषा भासाः शुकास तथा\nसारसाश च मयूराश च वाचॊ मुञ्चन्ति दारुणाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 29, + "text": "गृहीतशस्त्राभरणा वर्मिणॊ वाजिपृष्ठगाः\nअरुणॊदयेषु दृश्यन्ते शतशः शलभ वरजाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 30, + "text": "उभे संध्ये परकाशेते दिशां दाहसमन्विते\nआसीद रुधिरवर्षं च अस्थि वर्षं च भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 31, + "text": "या चैषा विश्रुता राजंस तरैलॊक्ये साधु संमता\nअरुन्धती तयाप्य एष वसिष्ठः पृष्ठतः कृतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 32, + "text": "रॊहिणीं पीडयन्न एष सथितॊ राजञ शनैश्चरः\nवयावृत्तं लक्ष्म सॊमस्य भविष्यति महद भयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 2, + "shloka": 33, + "text": "अनभ्रे च महाघॊरं सतनितं शरूयते ऽनिशम\nवाहनानां च रुदतां परपतन्त्य अश्रुबिन्दवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 1, + "text": "[वय]\nखरा गॊषु परजायन्ते रमन्ते मातृभिः सुताः\nअनार्तवं पुष्पफलं दर्शयन्ति वने दरुमाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 2, + "text": "गर्भिण्यॊ राजपुत्र्यश च जनयन्ति विभीषणान\nकरव्यादान पक्षिणश चैव गॊमायून अपरान मृगान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 3, + "text": "तरिविषाणाश चतुर्नेत्राः पञ्च पादा दविमेहनाः\nदविशीर्षाश च दविपुच्छाश च दंष्ट्रिणः पशवॊ ऽशिवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 4, + "text": "जायन्ते विवृतास्याश च वयाहरन्तॊ ऽशिवा गिरः\nतरिपदाः शिखिनस तार्क्ष्याश चतुर्दंष्ट्रा विषाणिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 5, + "text": "तथैवान्याश च दृश्यन्ते सत्रियश च बरह्मवादिनाम\nवैनतेयान मयूरांश च जनयन्त्यः पुरे तव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 6, + "text": "गॊवत्सं वडवा सूते शवा सृगालं महीपते\nकरकराञ शारिकाश चैव शुकांश चाशुभ वादिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 7, + "text": "सत्रियः काश चित परजायन्ते चतस्रः पञ्च कन्यकाः\nता जातमात्रा नृत्यन्ति गायन्ति च हसन्ति च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 8, + "text": "पृथग्जनस्य कुडकाः सतनपाः सतेन वेश्मनि\nनृत्यन्ति परिगायन्ति वेदयन्तॊ महद भयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 9, + "text": "परतिमाश चालिखन्त्य अन्ये स शस्त्राः कालचॊदिताः\nअन्यॊन्यम अभिधावन्ति शिशवॊ दण्डपाणयः\nउपरुन्धन्ति कृत्वा च नगराणि युयुत्सवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 10, + "text": "पद्मॊत्पलानि वृक्षेषु जायन्ते कुमुदानि च\nविष्वग वाताश च वान्त्य उग्रा रजॊ न वयुपशाम्यति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 11, + "text": "अभीक्ष्णं कम्पते भूमिर अर्कं राहुस तथाग्रसत\nशवेतॊ गरहस तथा चित्रां समतिक्रम्य तिष्ठति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 12, + "text": "अभावं हि विशेषेण कुरूणां परतिपश्यति\nधूमकेतुर महाघॊरः पुष्यम आक्रम्य तिष्ठति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 13, + "text": "सेनयॊर अशिवं घॊरं करिष्यति महाग्रहः\nमघास्व अङ्गारकॊ वक्रः शरवणे च बृहस्पतिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 14, + "text": "भाग्यं नक्षत्रम आक्रम्य सूर्यपुत्रेण पीड्यते\nशुक्रः परॊष्ठपदे पूर्वे समारुह्य विशां पते\nउत्तरे तु परिक्रम्य सहितः परत्युदीक्षते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 15, + "text": "शयामॊ गरहः परज्वलितः स धूमः सह पावकः\nऐन्द्रं तेजस्वि नक्षत्रं जयेष्ठाम आक्रम्य तिष्ठति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 16, + "text": "धरुवः परज्वलितॊ घॊरम अपसव्यं परवर्तते\nचित्रा सवात्य अन्तरे चैव धिष्ठितः परुषॊ गरहः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 17, + "text": "वक्रानुवक्रं कृत्वा च शरवणे पावकप्रभः\nबरह्मराशिं समावृत्य लॊहिताङ्गॊ वयवस्थितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 18, + "text": "सर्वसस्य परतिच्छन्ना पृथिवी फलमालिनी\nपञ्चशीर्षा यवाश चैव शतशीर्षाश च शालयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 19, + "text": "परधानाः सर्वलॊकस्य यास्व आयत्तम इदं जगत\nता गावः परस्नुता वत्सैः शॊणितं परक्षरन्त्य उत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 20, + "text": "निश्चेरुर अपिधानेभ्यः खड्गाः परज्वलिता भृशम\nवयक्तं पश्यन्ति शस्त्राणि संग्रामं समुपस्थितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 21, + "text": "अग्निवर्णा यथा भासः शस्त्राणाम उदकस्य च\nकवचानां धवजानां च भविष्यति महान कषयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 22, + "text": "दिक्षु परज्वलितास्याश च वयाहरन्ति मृगद्विजाः\nअत्याहितं दर्शयन्तॊ वेदयन्ति महद भयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 23, + "text": "एकपक्षाक्षि चरणः शकुनिः खचरॊ निशि\nरौद्रं वदति संरब्धः शॊणितं छर्दयन मुहुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 24, + "text": "गरहौ ताम्रारुण शिखौ परज्वलन्ताव इव सथितौ\nसप्तर्षीणाम उदाराणां समवच्छाद्य वै परभाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 25, + "text": "संवत्सरस्थायिनौ च गरहौ परज्वलिताव उभौ\nविशाखयॊः समीपस्थौ बृहस्पतिशनैश्चरौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 26, + "text": "कृत्तिकासु गरहस तीव्रॊ नक्षत्रे परथमे जवलन\nवपूंष्य अपहरन भासा धूमकेतुर इव सथितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 27, + "text": "तरिषु पूर्वेषु सर्वेषु नक्षत्रेषु विशां पते\nबुधः संपतते ऽभीक्ष्णं जनयन सुमहद भयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 28, + "text": "चतुर्दशीं पञ्चदशीं भूतपूर्वां च षॊडशीम\nइमां तु नाभिजानामि अमावास्यां तरयॊदशीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 29, + "text": "चन्द्रसूर्याव उभौ गरस्ताव एकमासे तरयॊदशीम\nअपर्वणि गरहाव एतौ परजाः संक्षपयिष्यतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 30, + "text": "रजॊ वृता दिशः सर्वाः पांसुवर्षैः समन्ततः\nउत्पातमेघा रौद्राश च रात्रौ वर्षन्ति शॊणितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 31, + "text": "मांसवर्षं पुनस तीव्रम आसीत कृष्ण चतुर्दशीम\nअर्धरात्रे महाघॊरम अतृप्यंस तत्र राक्षसाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 32, + "text": "परतिस्रॊतॊ ऽवहन नद्यः सरितः शॊणितॊदकाः\nफेनायमानाः कूपाश च नर्दन्ति वृषभा इव\nपतन्त्य उल्काः स निर्घाताः शुष्काशनि विमिश्रिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 33, + "text": "अद्य चैव निशां वयुष्टाम उदये भानुर आहतः\nजवलन्तीभिर महॊल्काभिश चतुर्भिः सर्वतॊदिशम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 34, + "text": "आदित्यम उपतिष्ठद्भिस तत्र चॊक्तं महर्षिभिः\nभूमिपाल सहस्राणां भूमिः पास्यति शॊणितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 35, + "text": "कैलासमन्दराभ्यां तु तथा हिमवतॊ गिरेः\nसहस्रशॊ महाशब्दं शिखराणि पतन्ति च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 36, + "text": "महाभूता भूमिकम्पे चतुरः सागरान पृथक\nवेलाम उद्वर्तयन्ति सम कषॊभयन्तः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 37, + "text": "वृक्षान उन्मथ्य वान्त्य उग्रा वाताः शर्कर कर्णिणः\nपतन्ति चैत्यवृक्षाश च गरामेषु नगरेषु च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 38, + "text": "पीतलॊहित नीलश च जवलत्य अग्निर हुतॊ दविजैः\nवामार्चिः शावगन्धी च धूमप्रायः खरस्वनः\nसपर्शा गन्धा रसाश चैव विपरीता महीपते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 39, + "text": "धूमायन्ते धवजा राज्ञां कम्पमाना मुहुर मुहुः\nमुञ्चन्त्य अङ्गारवर्षाणि भेर्यॊ ऽथ पटहास तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 40, + "text": "परासादशिखराग्रेषु पुरद्वारेषु चैव हि\nगृध्राः परिपतन्त्य उग्रा वामं मण्डलम आश्रिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 41, + "text": "पक्वापक्वेति सुभृशं वावाश्यन्ते वयांसि च\nनिलीयन्ते धवजाग्रेषु कषयाय पृथिवीक्षिताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 42, + "text": "धयायन्तः परकिरन्तश च वालान वेपथुसंयुताः\nरुदन्ति दीनास तुरगा मातङ्गाश च सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 43, + "text": "एतच छरुत्वा भवान अत्र पराप्तकालं वयवस्यताम\nयथा लॊकः समुच्छेदं नायं गच्छेत भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 44, + "text": "[व]\nपितुर वचॊ निशम्यैतद धृतराष्ट्रॊ ऽबरवीद इदम\nदिष्टम एतत पुरा मन्ये भविष्यति न संशयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 45, + "text": "कषत्रियाः कषत्रधर्मेण वध्यन्ते यदि संयुगे\nवीरलॊकं समासाद्य सुखं पराप्स्यन्ति केवलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 3, + "shloka": 46, + "text": "इह कीर्तिं परे लॊके दीर्घकालं महत सुखम\nपराप्स्यन्ति पुरुषव्याघ्राः पराणांस तयक्त्वा महाहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nएवम उक्तॊ मुनिस तत्त्वं कवीन्द्रॊ राजसत्तम\nपुत्रेण धृतराष्ट्रेण धयानम अन्वगमत परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 2, + "text": "पुनर एवाब्रवीद वाक्यं कालवादी महातपाः\nअसंशयं पार्थिवेन्द्र कालः संक्षिपते जगत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 3, + "text": "सृजते च पुनर लॊकान नेह विद्यति शाश्वतम\nजञातीनां च कुरूणां च संबन्धिसुहृदां तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 4, + "text": "धर्म्यं देशय पन्थानं समर्थॊ हय असि वारणे\nकषुद्रं जञातिवधं पराहुर मा कुरुष्व ममाप्रियम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 5, + "text": "कालॊ ऽयं पुत्र रूपेण तव जातॊ विशां पते\nन वधः पूज्यते वेदे हितं नैतत कथं चन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 6, + "text": "हन्यात स एव यॊ हन्यात कुलधर्मं सवकां तनुम\nकालेनॊत्पथ गन्तासि शक्ये सति यथा पथि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 7, + "text": "कुलस्यास्य विनाशाय तथैव च महीक्षिताम\nअनर्थॊ राज्यरूपेण तयज्यताम असुखावहः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 8, + "text": "लुप्तप्रज्ञः परेणासि धर्मं दर्शय वै सुतान\nकिं ते राज्येन दुर्धर्ष येन पराप्तॊ ऽसि किल्बिषम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 9, + "text": "यशॊधर्मं च कीर्तिं च पालयन सवर्गम आप्स्यसि\nलभन्तां पाण्डवा राज्यं शमं गच्छन्तु कौरवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 10, + "text": "एवं बरुवति विप्रेन्द्रे धृतराष्ट्रॊ ऽमबिका सुतः\nआक्षिप्य वाक्यं वाक्यज्ञॊ वाक्पथेनाप्य अयात पुनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 11, + "text": "[धृ]\nयथा भवान वेद तथास्मि वेत्ता; भावाभावौ विदितौ मे यथावत\nसवार्थे हि संमुह्यति तात लॊकॊ; मां चापि लॊकात्मकम एव विद्धि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 12, + "text": "परसादये तवाम अतुलप्रभावं; तवं नॊ गतिर दर्शयिता च धीरः\nन चापि ते वशगा मे महर्षे; न कल्मषं कर्तुम इहार्हसे माम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 13, + "text": "तवं हि धर्मः पवित्रं च यशः कीर्तिर धृतिः समृतिः\nकरुणां पाण्डवानां च मान्यश चासि पितामहः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 14, + "text": "[वय]\nवैचित्रवीर्य नृपते यत ते मनसि वर्तते\nअभिधत्स्व यथाकामं छेत्तास्मि तव संशयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 15, + "text": "[धृ]\nयानि लिङ्गानि संग्रामे भवन्ति विजयिष्यताम\nतानि सर्वाणि भगवञ शरॊतुम इच्छामि तत्त्वतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 16, + "text": "[वय]\nपरसन्नभाः पावक ऊर्ध्वरश्मिः; परदक्षिणावर्तशिखॊ विधूमः\nपुण्या गन्धाश चाहुतीनां परवान्ति; जयस्यैतद भाविनॊ रूपम आहुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 17, + "text": "गम्भीरघॊषाश च महास्वनाश च; शङ्खा मृदङ्गाश च नदन्ति यत्र\nविशुद्धरश्मिस तपनः शशी च; जयस्यैतद भाविनॊ रूपम आहुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 18, + "text": "इष्टा वाचः पृष्ठतॊ वायसानां; संप्रस्थितानां च गमिष्यतां च\nये पृष्ठतस ते तवरयन्ति राजन; ये तव अग्रतस ते परतिषेधयन्ति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 19, + "text": "कल्याण वाचः शकुना राजहंसाः; शुकाः करौञ्चाः शतपत्राश च यत्र\nपरदक्षिणाश चैव भवन्ति संख्ये; धरुवं जयं तत्र वदन्ति विप्राः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 20, + "text": "अलंकारैः कवचैः केतुभिश च; मुखप्रसादैर हेमवर्णैश च नॄणाम\nभराजिष्मती दुष्प्रतिप्रेक्षणीया; येषां चमूस ते विजयन्ति शत्रून" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 21, + "text": "हृष्टा वाचस तथा सत्त्वं यॊधानां यत्र भारत\nन मलायन्ते सरजश चैव ते तरन्ति रणे रिपून" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 22, + "text": "इष्टॊ वातः परविष्टस्य दक्षिणा परविविक्षतः\nपश्चात संसाधयत्य अर्थं पुरस्तात परतिषेधते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 23, + "text": "शब्दरूपरसस्पर्श गन्धाश चाविष्कृताः शुभाः\nसदा यॊधाश च हृष्टाश च येषां तेषां धरुवं जयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 24, + "text": "अन्व एव वायवॊ वान्ति तथाभ्राणि वयांसि च\nअनुप्लवन्ते मेघाश च तथैवेन्द्र धनूंषि च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 25, + "text": "एतानि जयमानानां लक्षणानि विशां पते\nभवन्ति विपरीतानि मुमूर्षाणां जनाधिप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 26, + "text": "अल्पायां वा महत्यां वा सेनायाम इति निश्चितम\nहर्षॊ यॊधगणस्यैकं जयलक्षणम उच्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 27, + "text": "एकॊ दीर्णॊ दारयति सेनां सुमहतीम अपि\nतं दीर्णम अनुदीर्यन्ते यॊधाः शूरतमा अपि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 28, + "text": "दुर्निवारतमा चैव परभग्ना महती चमूः\nअपाम इव महावेगस तरस्ता मृगगणा इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 29, + "text": "नैव शक्या समाधातुं स निपाते महाचमूः\nदीर्णा इत्य एव दीर्यन्ते यॊधाः शूरतमा अपि\nभीतान भग्नांश च संप्रेक्ष्य भयं भूयॊ विवर्धते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 30, + "text": "परभग्ना सहसा राजन दिशॊ विभ्रामिता परैः\nनैव सथापयितुं शक्या शूरैर अपि महाचमूः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 31, + "text": "संभृत्य महतीं सेनां चतुरङ्गां महीपतिः\nउपायपूर्वं मेधावी यतेत सततॊत्थितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 32, + "text": "उपायविजयं शरेष्ठम आहुर भेदेन मध्यमम\nजघन्य एष विजयॊ यॊ युद्धेन विशां पते\nमहादॊषः संनिपातस ततॊ वयङ्गः स उच्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 33, + "text": "परस्परज्ञाः संहृष्टा वयवधूताः सुनिश्चिताः\nपञ्चाशद अपि ये शूरा मथ्नन्ति महतीं चमूम\nअथ वा पञ्चषट सप्त विजयन्त्य अनिवर्तिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 34, + "text": "न वैनतेयॊ गरुडः परशंसति महाजनम\nदृष्ट्वा सुपर्णॊपचितिं महतीम अपि भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 4, + "shloka": 35, + "text": "न बाहुल्येन सेनाया जयॊ भवति भारत\nअध्रुवॊ हि जयॊ नाम दैवं चात्र परायणम\nजयन्तॊ हय अपि संग्रामे कषत्रवन्तॊ भवन्त्य उत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 5, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nएवम उक्त्वा ययौ वयासॊ धृतराष्ट्राय धीमते\nधृतराष्ट्रॊ ऽपि तच छरुत्वा धयानम एवान्वपद्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 5, + "shloka": 2, + "text": "स मुहूर्तम इव धयात्वा विनिःश्वस्य मुहुर मुहुः\nसंजयं संशितात्मानम अपृच्छद भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 5, + "shloka": 3, + "text": "संजयेमे महीपालाः शूरा युद्धाभिनन्दिनः\nअन्यॊन्यम अभिनिघ्नन्ति शस्त्रैर उच्चावचैर अपि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 5, + "shloka": 4, + "text": "पार्थिवाः पृथिवी हेतॊः समभित्यक्तजीविताः\nन च शाम्यति निघ्नन्तॊ वर्धयन्तॊ यमक्षयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 5, + "shloka": 5, + "text": "भैमम ऐश्वर्यम इच्छन्तॊ न मृष्यन्ते परस्परम\nमन्ये बहुगुणा भूमिस तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 5, + "shloka": 6, + "text": "बहूनि च सहस्राणि परयुतान्य अर्बुदानि च\nकॊट्यश च लॊकवीराणां समेताः कुरुजाङ्गले" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 5, + "shloka": 7, + "text": "देशानां च परीमाणं नगराणां च संजय\nशरॊतुम इच्छामि तत्त्वेन यत एते समागताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 5, + "shloka": 8, + "text": "दिव्यबुद्धिप्रदीप्तेन युक्तस तवं जञानचक्षुषा\nपरसादात तस्य विप्रर्षेर वयासस्यामित तेजसः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 5, + "shloka": 9, + "text": "[स]\nयथा परज्ञं महाप्राज्ञ भैमान वक्ष्यामि ते गुणान\nशास्त्रचक्षुर अवेक्षस्व नमस ते भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 5, + "shloka": 10, + "text": "दविविधानीह भूतानि तरसानि सथावराणि च\nतरसानां तरिविधा यॊनिर अण्ड सवेदजरायुजाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 5, + "shloka": 11, + "text": "तरसानां खलु सर्वेषां शरेष्ठा राजञ जरायुजाः\nजरायुजानां परवरा मानवाः पशवश च ये" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 5, + "shloka": 12, + "text": "नानारूपाणि बिभ्राणास तेषां भेदाश चतुर्दश\nअरण्यवासिनः सप्त सप्तैषां गरामवासिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 5, + "shloka": 13, + "text": "सिंहव्याघ्र वराहाश च महिषा वारणास तथा\nऋक्षाश च वानराश चैव सप्तारण्याः समृता नृप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 5, + "shloka": 14, + "text": "गौर अजॊ मनुजॊ मेषॊ वाज्य अश्वतर गर्दभाः\nएते गराम्याः समाख्याताः पशवः सप्त साधुभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 5, + "shloka": 15, + "text": "एते वै पशवॊ राजन गराम्यारण्याश चतुर्दश\nवेदॊक्ताः पृथिवीपाल येषु यज्ञाः परतिष्ठिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 5, + "shloka": 16, + "text": "गराम्याणां पुरुषः शरेष्ठः सिंहश चारण्यवासिनाम\nसर्वेषाम एव भूतानाम अन्यॊन्येनाभिजीवनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 5, + "shloka": 17, + "text": "उद्भिज्जाः सथावराः परॊक्तास तेषां पञ्चैव जातयः\nवृक्षगुल्म लतावल्ल्यस तवक सारास तृणजातयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 5, + "shloka": 18, + "text": "एषां विंशतिर एकॊना महाभूतेषु पञ्चसु\nचतुर्विंशतिर उद्दिष्टा गायत्री लॊकसंमता" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 5, + "shloka": 19, + "text": "य एतां वेद गायत्रीं पुण्यां सर्वगुणान्विताम\nतत्त्वेन भरतश्रेष्ठ स लॊकान न परणश्यति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 5, + "shloka": 20, + "text": "भूमौ हि जायते सर्वं भूमौ सर्वं परणश्यति\nभूमिः परतिष्ठा भूतानां भूमिर एव परायणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 5, + "shloka": 21, + "text": "यस्य भूमिस तस्य सर्वजगत सथावरजङ्गमम\nतत्राभिगृद्धा राजानॊ विनिघ्नन्तीतरेतरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 6, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nनदीनां पर्वतानां च नामधेयानि संजय\nतथा जनपदानां च ये चान्ये भूमिम आश्रिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 6, + "shloka": 2, + "text": "परमाणं च परमाणज्ञ पृथिव्या अपि सर्वशः\nनिखिलेन समाचक्ष्व काननानि च संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 6, + "shloka": 3, + "text": "पञ्चेमानि महाराज महाभूतानि संग्रहात\nजगत सथितानि सर्वाणि समान्य आहुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 6, + "shloka": 4, + "text": "भूमिर आपस तथा वायुर अग्निर आकाशम एव च\nगुणॊत्तराणि सर्वाणि तेषां भूमिः परधानतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 6, + "shloka": 5, + "text": "शब्दः सपर्शश च रूपं च रसॊ गन्धश च पञ्चमः\nभूमेर एते गुणाः परॊक्ता ऋषिभिस तत्त्ववेदिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 6, + "shloka": 6, + "text": "चत्वारॊ ऽपसु गुणा राजन गन्धस तत्र न विद्यते\nशब्दः सपर्शश च रूपं च तेजसॊ ऽथ गुणास तरयः\nशब्दः सपर्शश च वायॊस तु आकाशे शब्द एव च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 6, + "shloka": 7, + "text": "एते पञ्च गुणा राजन महाभूतेषु पञ्चसु\nवर्तन्ते सर्वलॊकेषु येषु लॊकाः परतिष्ठिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 6, + "shloka": 8, + "text": "अन्यॊन्यं नाभिवर्तन्ते साम्यं भवति वै यदा\nयदा तु विषमीभावम आविशन्ति परस्परम\nतदा देहैर देहवन्तॊ वयतिरॊहन्ति नान्यथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 6, + "shloka": 9, + "text": "आनुपूर्व्याद विनश्यन्ति जायन्ते चानुपूर्वशः\nसर्वाण्य अपरिमेयानि तद एषां रूपम ऐश्वरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 6, + "shloka": 10, + "text": "तत्र तत्र हि दृश्यन्ते धातवः पाञ्च भौतिकाः\nतेषां मनुष्यास तर्केण परमाणानि परचक्षते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 6, + "shloka": 11, + "text": "अचिन्त्याः खलु ये भावा न तांस तर्केण साधयेत\nपरकृतिभ्यः परं यत तु तद अचिन्त्यस्य लक्षणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 6, + "shloka": 12, + "text": "सुदर्शनं परवक्ष्यामि दवीपं ते कुरुनन्दन\nपरिमण्डलॊ महाराज दवीपॊ ऽसौ चक्रसंस्थितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 6, + "shloka": 13, + "text": "नदी जलप्रतिच्छन्नः पर्वतैश चाभ्रसंनिभैः\nपुरैश च विविधाकारै रम्यैर जनपदैस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 6, + "shloka": 14, + "text": "वृक्षैः पुष्पफलॊपेतैः संपन्नधनधान्यवान\nलावणेन समुद्रेण समन्तात परिवारितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 6, + "shloka": 15, + "text": "यथा च पुरुषः पश्येद आदर्शे मुखम आत्मनः\nएवं सुदर्शन दवीपॊ दृश्यते चन्द्रमण्डले" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 6, + "shloka": 16, + "text": "दविर अंशे पिप्पलस तत्र दविर अंशे च शशॊ महान\nसर्वौषधिसमावापैः सर्वतः परिवृंहितः\nआपस ततॊ ऽनया विज्ञेया एष संक्षेप उच्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nउक्तॊ दवीपस्य संक्षेपॊ विस्तरं बरूहि संजय\nयावद भूम्यवकाशॊ ऽयं दृश्यते शशलक्षणे\nतस्य परमाणं परब्रूहि ततॊ वक्ष्यसि पिप्पलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 2, + "text": "[व]\nएवम उक्तः स राज्ञा तु संजयॊ वाक्यम अब्रवीत\nपराग आयता महाराज षड एते रत्नपर्वताः\nअवगाढा हय उभयतः समुद्रौ पूर्वपश्चिमौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 3, + "text": "हिमवान हेमकूटश च निषधश च नगॊत्तमः\nनीलश च वैडूर्यमयः शवेतश च रजतप्रभः\nसर्वधातुविनद्धश च शृङ्गवान नाम पर्वतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 4, + "text": "एते वै पर्वता राजन सिद्धचारणसेविताः\nतेषाम अन्तरविष्कम्भॊ यॊजनानि सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 5, + "text": "तत्र पुण्या जनपदास तानि वर्षाणि भारत\nवसन्ति तेषु सत्त्वानि नाना जातीनि सर्वशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 6, + "text": "इदं तु भारतं वर्षं ततॊ हैमवतं परम\nहेमकूटात परं चैव हरिवर्षं परचक्षते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 7, + "text": "दक्षिणेन तु नीलस्य निषधस्यॊत्तरेण च\nपराग आयतॊ महाराज माल्यवान नाम पर्वतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 8, + "text": "ततः परं माल्यवतः पर्वतॊ गन्धमादनः\nपरिमण्डलस तयॊर मध्ये मेरुः कनकपर्वतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 9, + "text": "आदित्यतरुणाभासॊ विधूम इव पावकः\nयॊजनानां सहस्राणि षॊडशाधः किल समृतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 10, + "text": "उच्चैश च चतुराशीतिर यॊजनानां महीपते\nऊर्ध्वम अन्तश च तिर्यक च लॊकान आवृत्य तिष्ठति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 11, + "text": "तस्य पार्श्वे तव इमे दवीपाश चत्वारः संस्थिताः परभॊ\nभद्राश्वः केतुमालश च जम्बूद्वीपश च भारत\nउत्तराश चैव कुरवः कृतपुण्यप्रतिश्रयाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 12, + "text": "विहगः सुमुखॊ यत्र सुपर्णस्यात्मजः किल\nस वै विचिन्तयाम आस सौवर्णान परेक्ष्य वायसान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 13, + "text": "मेरुर उत्तममध्यानाम अधमानां च पक्षिणाम\nअविशेष करॊ यस्मात तस्माद एनं तयजाम्य अहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 14, + "text": "तम आदित्यॊ ऽनुपर्येति सततं जयॊतिषां पतिः\nचन्द्रमाश च स नक्षत्रॊ वायुश चैव परदक्षिणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 15, + "text": "स पर्वतॊ महाराज दिव्यपुष्पफलान्वितः\nभवनैर आवृतः सर्वैर जाम्बूनदमयैः शुभैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 16, + "text": "तत्र देवगणा राजन गन्धर्वासुरराक्षसाः\nअप्सरॊगणसंयुक्ताः शैले करीडन्ति नित्यशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 17, + "text": "तत्र बरह्मा च रुद्रश च शक्रश चापि सुरेश्वरः\nसमेत्य विविधैर यज्ञैर यजन्ते ऽनेकदक्षिणैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 18, + "text": "तुम्बुरुर नारदश चैव विश्वावसुर हहाहुहूः\nअभिगम्यामर शरेष्ठाः सतवै सतुन्वन्ति चाभिभॊ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 19, + "text": "सप्तर्षयॊ महात्मानः कश्यपश च परजापतिः\nतत्र गच्छन्ति भद्रं ते सदा पर्वणि पर्वणि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 20, + "text": "तस्यैव मूर्धन्य उशनाः काव्यॊ दैत्यैर महीपते\nतस्य हीमानि रत्नानि तस्येमे रत्नपर्वताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 21, + "text": "तस्मात कुबेरॊ भगवांश चतुर्थं भागम अश्नुते\nततः कलांशं वित्तस्य मनुष्येभ्यः परयच्छति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 22, + "text": "पार्श्वे तस्यॊत्तरे दिव्यं सर्वर्तुकुसुमं शिवम\nकर्णिकारवनं रम्यं शिला जालसमुद्गतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 23, + "text": "तत्र साक्षात पशुपतिर दिव्यैर भूतैः समावृतः\nउमा सहायॊ भगवान रमते भूतभावनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 24, + "text": "कर्णिकारमयीं मालां बिभ्रत पादावलम्बिनीम\nतरिभिर नेत्रैः कृतॊद्द्यॊतस तरिभिः सूर्यैर इवॊदितैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 25, + "text": "तम उग्रतपसः सिद्धाः सुव्रताः सत्यवादिनः\nपश्यन्ति न हि दुर्वृत्तैः शक्यॊ दरष्टुं महेश्वरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 26, + "text": "तस्य शैलस्य शिखरात कषीरधारा नरेश्वर\nतरिंशद बाहुपरिग्राह्या भीम निर्घत निस्वना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 27, + "text": "पुण्या पुण्यतमैर जुष्टा गङ्गा भागीरथी शुभा\nपतत्य अजस्र वेगेन हरदे चान्द्रमसे शुभे\nतया हय उत्पादितः पुण्यः स हरदः सागरॊपमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 28, + "text": "तां धारयाम आस पुरा दुर्धरां पर्वतैर अपि\nशतं वर्षसहस्राणां शिरसा वै महेश्वरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 29, + "text": "मेरॊस तु पश्चिमे पार्श्वे केतुमालॊ महीपते\nजम्बू षण्डश च तत्रैव सुमहान नन्दनॊपमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 30, + "text": "आयुर दशसहस्राणि वर्षाणां तत्र भारत\nसुवर्णवर्णाश च नराः सत्रियश चाप्सरसॊपमाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 31, + "text": "अनामया वीतशॊका नित्यं मुदितमानसाः\nजायन्ते मानवास तत्र निष्टप्त कनकप्रभाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 32, + "text": "गन्धमादन शृङ्गेषु कुबेरः सह राक्षसैः\nसंवृतॊ ऽपसरसां संघैर मॊदते गुह्यकाधिपः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 33, + "text": "गन्धमादन पादेषु परेष्व अपरगण्डिकाः\nएकादश सहस्राणि वर्षाणां परमायुषः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 34, + "text": "तत्र कृष्णा नरा राजंस तेजॊयुक्ता महाबलाः\nसत्रियश चॊत्पलपत्राभाः सर्वाः सुप्रियदर्शनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 35, + "text": "नीलॊत्परतरं शवेतं शवेताद धैरण्यकं परम\nवर्षम ऐरावतं नाम ततः शृङ्गवतः परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 36, + "text": "धनुःसंस्थे महाराज दवे वर्षे दक्षिणॊत्तरे\nइला वृतं मध्यमं तु पञ्चवर्षाणि चैव ह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 37, + "text": "उत्तरॊत्तरम एतेभ्यॊ वर्षम उद्रिच्यते गुणैः\nआयुष परमाणम आरॊग्यं धर्मतः कामतॊ ऽरथतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 38, + "text": "समन्वितानि भूतानि तेषु वर्षेषु भारत\nएवम एषा महाराज पर्वतैः पृथिवी चिता" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 39, + "text": "हेमकूटस तु सुमहान कैलासॊ नाम पर्वतः\nयत्र वैश्रवणॊ राजा गुह्यकैः सह मॊदते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 40, + "text": "अस्त्य उत्तरेण कैलासं मैनाकं पर्वतं परति\nहिरण्यशृङ्गः सुमहान दिव्यॊ मणिमयॊ गिरिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 41, + "text": "तस्य पार्श्वे महद दिव्यं शुभं काञ्चनवालुकम\nरम्यं बिन्दुसरॊ नाम यत्र राजा भगीरथः\nदृष्ट्वा भागीरथीं गङ्गाम उवास बहुलाः समाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 42, + "text": "यूपा मणिमयास तत्र चित्याश चापि हिरण्मयाः\nतत्रेष्ट्वा तु गतः सिद्धिं सहस्राक्षॊ महायशाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 43, + "text": "सृष्ट्वा भूतपतिर यत्र सर्वलॊकान सनातनः\nउपास्यते तिग्मतेजा वृतॊ भूतैः समागतैः\nनरनारायणौ बरह्मा मनुः सथाणुश च पञ्चमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 44, + "text": "तत्र तरिपथगा देवी परथमं तु परतिष्ठिता\nबरह्मलॊकाद अपक्रान्ता सप्तधा परतिपद्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 45, + "text": "वस्व ओक सारा नलिनी पावना च सरस्वती\nजम्बूनदी च सीता च गङ्गा सिन्धुश च सप्तमी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 46, + "text": "अचिन्त्या दिव्यसंकल्पा परभॊर एषैव संविधिः\nउपासते यत्र सत्रं सहस्रयुगपर्यये" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 47, + "text": "दृश्यादृश्या च भवति तत्र तत्र सरस्वती\nएता दिव्याः सप्त गङ्गास तरिषु लॊकेषु विश्रुताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 48, + "text": "रक्षांसि वै हिमवति हेमकूटे तु गुह्यकाः\nसर्पा नागाश च निषधे गॊकर्णे च तपॊधनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 49, + "text": "देवासुराणां च गृहं शवेतः पर्वत उच्यते\nगन्धर्वा निषधे शैले नीले बरह्मर्षयॊ नृप\nशृङ्गवांस तु महाराज पितॄणां परतिसंचरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 50, + "text": "इत्य एतानि महाराज सप्त वर्षाणि भागशः\nभूतान्य उपनिविष्टानि गतिमन्ति धरुवाणि च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 51, + "text": "तेषाम ऋद्धिर बहुविधा दृश्यते दैवमानुषी\nअशक्या परिसंख्यातुं शरद्धेया तु बुभूषता" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 52, + "text": "यां तु पृच्छसि मा राजन दिव्याम एतां शशाकृतिम\nपार्श्वे शशस्य दवे वर्षे उभये दक्षिणॊत्तरे\nकर्णौ तु नागद्वीपं च कश्यप दवीपम एव च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 7, + "shloka": 53, + "text": "ताम्रवर्णः शिरॊ राजञ शरीमान मलयपर्वतः\nएतद दवितीयं दवीपस्य दृश्यते शशसंस्थितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nमेरॊर अथॊत्तरं पार्श्वं पूर्वं चाचक्ष्व संजय\nनिखिलेन महाबुद्धे माल्यवन्तं च पर्वतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 2, + "text": "[स]\nदक्षिणेन तु नीलस्य मेरॊः पार्श्वे तथॊत्तरे\nउत्तराः कुरवॊ राजन पुण्याः सिद्धनिषेविताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 3, + "text": "तत्र वृक्षा मधु फला नित्यपुष्पफलॊपगाः\nपुष्पाणि च सुगन्धीनि रसवन्ति फलानि च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 4, + "text": "सर्वकामफलास तत्र के चिद वृक्षा जनाधिप\nअपरे कषीरिणॊ नाम वृक्षास तत्र नराधिप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 5, + "text": "ये कषरन्ति सदा कषीरं षड्रसं हय अमृतॊपमम\nवस्त्राणि च परसूयन्ते फलेष्व आभरणानि च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 6, + "text": "सर्वा मणिमयी भूमिः सूक्ष्मकाञ्चनवालुका\nसर्वत्र सुखसंस्पर्शा निष्पङ्का च जनाधिप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 7, + "text": "देवलॊकच्युताः सर्वे जायन्ते तत्र मानवाः\nतुल्यरूपगुणॊपेताः समेषु विषमेषु च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 8, + "text": "मिथुनानि च जायन्ते सत्रियश चाप्सरसॊपमाः\nतेषां ते कषीरिणां कषीरं पिबन्त्य अमृतसंनिभम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 9, + "text": "मिथुनं जायमानं वै समं तच च परवर्धते\nतुल्यरूपगुणॊपेतं समवेषं तथैव च\nएकैकम अनुरक्तं च चक्रवाक समं विभॊ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 10, + "text": "निरामया वीतशॊका नित्यं मुदितमानसाः\nदशवर्षसहस्राणि दशवर्षशतानि च\nजीवन्ति ते महाराज न चान्यॊन्यं जहत्य उत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 11, + "text": "भारुण्डा नाम शकुनास तीक्ष्णतुण्डा महाबलाः\nते निर्हरन्ति हि मृतान दरीषु परक्षिपन्ति च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 12, + "text": "उत्तराः कुरवॊ राजन वयाख्यातास ते समासतः\nमेरॊः पार्श्वम अहं पूर्वं वक्ष्याम्य अथ यथातथम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 13, + "text": "तस्य पूर्वाभिषेकस तु भद्राश्वस्य विशां पते\nभद्र सालवनं यत्र कालाम्रश च महाद्रुमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 14, + "text": "कालाम्रश च महाराज नित्यपुष्पफलः शुभः\nदवीपश च यॊजनॊत्सेधः सिद्धचारणसेवितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 15, + "text": "तत्र ते पुरुषाः शवेतास तेजॊयुक्ता महाबलाः\nसत्रियः कुमुदवर्णाश च सुन्दर्यः परियदर्शनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 16, + "text": "चन्द्रप्रभाश चन्द्र वर्णाः पूर्णचन्द्रनिभाननाः\nचन्द्र शीतलगात्र्यश च नृत्तगीतविशारदाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 17, + "text": "दशवर्षसहस्राणि तत्रायुर भरतर्षभ\nकालाम्र रसपीतास ते नित्यं संस्थित यौवनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 18, + "text": "दक्षिणेन तु नीलस्य निषधस्यॊत्तरेण तु\nसुदर्शनॊ नाम महाञ जाम्बूवृक्षः सनातनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 19, + "text": "सर्वकामफलः पुण्यः सिद्धचारणसेवितः\nतस्य नाम्ना समाख्यातॊ जम्बूद्वीपः सनातनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 20, + "text": "यॊजनानां सहस्रं च शतं च भरतर्षभ\nउत्सेधॊ वृक्षराजस्य दिवस्पृन मनुजेश्वर" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 21, + "text": "अरत्नीनां सहस्रं च शतानि दश पञ्च च\nपरिणाहस तु वृक्षस्य फलानां रसभेदिनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 22, + "text": "पतमानानि तान्य उर्व्यां कुर्वन्ति विपुलं सवनम\nमुञ्चन्ति च रसं राजंस तस्मिन रजतसंनिभम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 23, + "text": "तस्या जम्ब्वाः फलरसॊ नदी भूत्वा जनाधिप\nमेरुं परदक्षिणं कृत्वा संप्रयात्य उत्तरान कुरून" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 24, + "text": "पिबन्ति तद रसं हृष्टा जना नित्यं जनाधिप\nतस्मिन फलरसे पीते न जरा बाधते च तान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 25, + "text": "तत्र जाम्बूनदं नाम कनकं देव भूषणम\nतरुणादित्यवर्णाश च जायन्ते तत्र मानवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 26, + "text": "तथा माल्यवतः शृङ्गे दीप्यते तत्र हव्यवाट\nनाम्ना संवर्तकॊ नाम कालाग्निर भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 27, + "text": "तथा माल्यवतः शृङ्गे पूर्वे पूर्वान्त गण्डिका\nयॊजनानां सहस्राणि पञ्चाशन माल्यवान सथितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 28, + "text": "महारजत संकाशा जायन्ते तत्र मानवाः\nबरह्मलॊकाच चयुताः सर्वे सर्वे च बरह्मवादिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 29, + "text": "तपस तु तप्यमानास ते भवन्ति हय ऊर्ध्वरेतसः\nरक्षणार्थं तु भूतानां परविशन्ति दिवाकरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 30, + "text": "षष्टिस तानि सहस्राणि षष्टिर एव शतानि च\nअरुणस्याग्रतॊ यान्ति परिवार्य दिवाकरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 8, + "shloka": 31, + "text": "षष्टिं वर्षसहस्राणि षष्टिम एव शतानि च\nआदित्यताप तप्तास ते विशन्ति शशिमण्डलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 9, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nवर्णाणां चैव नामानि पर्वतानां च संजय\nआचक्ष्व मे यथातत्त्वं ये च पर्वतवासिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 9, + "shloka": 2, + "text": "[स]\nदक्षिणेन तु शवेतस्य नीलस्यैवॊत्तरेण तु\nवर्षं रमणकं नाम जायन्ते तत्र मानवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 9, + "shloka": 3, + "text": "शुक्लाभिजन संपन्नाः सर्वे सुप्रियदर्शनाः\nरतिप्रधानाश च तथा जायन्ते तत्र मानवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 9, + "shloka": 4, + "text": "दशवर्षसहस्राणि शतानि दश पञ्च च\nजीवन्ति ते महाराज नित्यं मुदितमानसाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 9, + "shloka": 5, + "text": "दक्षिणे शृङ्गिणश चैव शवेतस्याथॊत्तरेण च\nवर्षं हैरण्वतं नाम यत्र हैरण्वती नदी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 9, + "shloka": 6, + "text": "यक्षानुगा महाराज धनिनः परैय दर्शनाः\nमहाबलास तत्र सदा राजन मुदितमानसाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 9, + "shloka": 7, + "text": "एकादश सहस्राणि वर्षाणां ते जनाधिप\nआयुष परमाणं जीवन्ति शतानि दश पञ्च च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 9, + "shloka": 8, + "text": "शृङ्गाणि वै शृङ्गवतस तरीण्य एव मनुजाधिप\nएकं मणिमयं तत्र तथैकं रौक्मम अद्भुतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 9, + "shloka": 9, + "text": "सर्वरत्नमयं चैकं भवनैर उपशॊभितम\nतत्र सवयंप्रभा देवी नित्यं वसति शाण्डिली" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 9, + "shloka": 10, + "text": "उत्तरेण तु शृङ्गस्य समुद्रान्ते जनाधिप\nवर्षम ऐरावतं नाम तस्माच छृङ्गवतः परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 9, + "shloka": 11, + "text": "न तत्र सूर्यस तपति न ते जीर्यन्ति मानवाः\nचन्द्रमाश च स नक्षत्रॊ जयॊतिर भूत इवावृतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 9, + "shloka": 12, + "text": "पद्मप्रभाः पद्मवर्णाः पद्मपत्र निभेक्षणाः\nपद्मपत्र सुगन्धाश च जायन्ते तत्र मानवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 9, + "shloka": 13, + "text": "अनिष्पन्दाः सुगन्धाश च निराहारा जितेन्द्रियाः\nदेवलॊकच्युताः सर्वे तथा विरजसॊ नृप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 9, + "shloka": 14, + "text": "तरयॊदश सहस्राणि वर्षाणां ते जनाधिप\nआयुष परमाणं जीवन्ति नरा भरतसत्तम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 9, + "shloka": 15, + "text": "कषीरॊदस्य समुद्रस्य तथैवॊत्तरतः परभुः\nहरिर वसति वैकुण्ठः शकटे कनकात्मके" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 9, + "shloka": 16, + "text": "अष्टचक्रं हि तद यानं भूतयुक्तं मनॊजवम\nअग्निवर्णं महावेगं जाम्बूनदपरिष्कृतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 9, + "shloka": 17, + "text": "स परभुः सर्वभूतानां विभुश च भरतर्षभ\nसंक्षेपॊ विस्तरश चैव कर्ता कारयिता च सः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 9, + "shloka": 18, + "text": "पृथिव्य आपस तथाकाशं वायुस तेजश च पार्थिव\nस यज्ञः सर्वभूतानाम आस्यं तस्य हुताशनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 9, + "shloka": 19, + "text": "[व]\nएवम उक्तः संजयेन धृतराष्ट्रॊ महामनाः\nधयानम अन्वगमद राजा पुत्रान परति जनाधिप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 9, + "shloka": 20, + "text": "स विचिन्त्य महाराज पुनर एवाब्रवीद वचः\nअसंशयं सूतपुत्र कालः संक्षिपते जगत\nसृजते च पुनः सर्वं न ह विद्यति शाश्वतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 9, + "shloka": 21, + "text": "नरॊ नारायणश चैव सर्वज्ञः सर्वभूतभृत\nदेवा वैकुण्ठ इत्य आहुर वेदा विष्णुर इति परभुम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nयद इदं भारतं वर्षं यत्रेदं मूर्छितं बलम\nयत्रातिमात्रं लुब्धॊ ऽयं पुत्रॊ दुर्यॊधनॊ मम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 2, + "text": "यत्र गृद्धाः पाण्डुसुता यत्र मे सज्जते मनः\nएतन मे तत्त्वम आचक्ष्व कुशलॊ हय असि संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 3, + "text": "[स]\nन तत्र पाण्डवा गृद्धाः शृणु राजन वचॊ मम\nगृद्धॊ दुर्यॊधनस तत्र शकुनिश चापि सौबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 4, + "text": "अपरे कषत्रियाश चापि नानाजनपदेश्वराः\nये गृद्धा भारते वर्षे न मृष्यन्ति परस्परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 5, + "text": "अत्र ते वर्णयिष्यामि वर्षं भारत भारतम\nपरियम इन्द्रस्य देवस्य मनॊर वैवस्वतस्य च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 6, + "text": "पृथॊश च राजन वैन्यस्य तथेक्ष्वाकॊर महात्मनः\nययातेर अम्बरीषस्य मान्धातुर नहुषस्य च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 7, + "text": "तथैव मुचुकुन्दस्य शिबेर औशीनरस्य च\nऋषभस्य तथैलस्य नृगस्य नृपतेस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 8, + "text": "अन्येषां च महाराज कषत्रियाणां बलीयसाम\nसर्वेषाम एव राजेन्द्र परियं भारत भारतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 9, + "text": "तत ते वर्षं परवक्ष्यामि यथा शुतम अरिंदम\nशृणु मे गदतॊ राजन यन मां तवं परिपृच्छसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 10, + "text": "महेन्द्रॊ मलयः सह्यः शुक्तिमान ऋक्षवान अपि\nविन्ध्यश च पारियात्रश च सप्तैते कुलपर्वताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 11, + "text": "तेषां सहस्रशॊ राजन पर्वतास तु समीपतः\nअभिज्ञाताः सारवन्तॊ विपुलाश चित्रसानवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 12, + "text": "अन्ये ततॊ ऽपरिज्ञाता हरस्वा हरस्वॊपजीविनः\nआर्या मलेच्छाश च कौरव्य तैर मिश्राः पुरुषा विभॊ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 13, + "text": "नदीः पिबन्ति बहुला गङ्गां सिन्धुं सरस्वतीम\nगॊदावरीं नर्मदां च बाहुदां च महानदीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 14, + "text": "शतद्रुं चन्द्रभागां च यमुनां च महानदीम\nदृषद्वतीं विपाशां च विपापां सथूलवालुकाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 15, + "text": "नदीं वेत्रवतीं चैव कृष्ण वेणां च निम्नगाम\nइरावतीं वितस्तां च पयॊष्णीं देविकाम अपि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 16, + "text": "वेद समृतिं वेतसिनीं तरिदिवाम इष्कु मालिनीम\nकरीषिणीं चित्रवहां चित्रसेनां च निम्नगाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 17, + "text": "गॊमतीं धूतपापां च वन्दनां च महानदीम\nकौशिकीं तरिदिवां कृत्यां विचित्रां लॊहतारिणीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 18, + "text": "रथस्थां शतकुम्भां च सरयूं च नरेश्वर\nचर्मण्वतीं वेत्रवतीं हस्तिसॊमां दिशं तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 19, + "text": "शतावरीं पयॊष्णीं च परां भैमरथीं तथा\nकावेरीं चुलुकां चापि वापीं शतबलाम अपि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 20, + "text": "निचीरां महितां चापि सुप्रयॊगां नराधिप\nपवित्रां कुण्डलां सिन्धुं वाजिनीं पुरमालिनीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 21, + "text": "पूर्वाभिरामां वीरां च भीमाम ओघवतीं तथा\nपलाशिनीं पापहरां महेन्द्रं पिप्पलावतीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 22, + "text": "पारिषेणाम असिक्नीं च सरलां भारमर्दिनीम\nपुरुहीं परवरां मेनां मॊघां घृतवतीं तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 23, + "text": "धूमत्याम अतिकृष्णां च सूचीं छावीं च कौरव\nसदानीराम अधृष्यां च कुश धारां महानदीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 24, + "text": "शशिकान्तां शिवां चैव तथा वीरवतीम अपि\nवास्तुं सुवास्तुं गौरीं च कम्पनां स हिरण्वतीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 25, + "text": "हिरण्वतीं चित्रवतीं चित्रसेनां च निम्नगाम\nरथचित्रां जयॊतिरथां विश्वामित्रां कपिञ्जलाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 26, + "text": "उपेन्द्रां बहुलां चैव कुचराम अम्बुवाहिनीम\nवैनन्दीं पिञ्जलां वेण्णां तुङ्गवेणां महानदीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 27, + "text": "विदिशां कृष्ण वेण्णां च ताम्रां च कपिलाम अपि\nशलुं सुवामां वेदाश्वां हरिस्रावां महापगाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 28, + "text": "शीघ्रां च पिच्छिलां चैव भारद्वाजीं च निम्नगाम\nकौशिकीं निम्नगां शॊणां बाहुदाम अथ चन्दनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 29, + "text": "दुर्गाम अन्तःशिलां चैव बरह्म मेध्यां बृहद्वतीम\nचरक्षां महिरॊहीं च तथा जम्बुनदीम अपि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 30, + "text": "सुनसां तमसां दासीं तरसाम अन्यां वराणसीम\nलॊलॊद्धृत करां चैव पूर्णाशां च महानदीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 31, + "text": "मानवीं वृषभां चैव महानद्यॊ जनाधिप\nसदा निरामयां वृत्यां मन्दगां मन्दवाहिनीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 32, + "text": "बरह्माणीं च महागौरीं दुर्गाम अपि च भारत\nचित्रॊपलां चित्रबर्हां मज्जुं मकरवाहिनीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 33, + "text": "मन्दाकिनीं वैतरणीं कॊकां चैव महानदीम\nशुक्तिमतीम अरण्यां च पुष्पवेण्य उत्पलावतीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 34, + "text": "लॊहित्यां करतॊयां च तथैव वृषभङ्गिनीम\nकुमारीम ऋषिकुल्यां च बरह्म कुल्यां च भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 35, + "text": "सरस्वतीः सुपुण्याश च सर्वा गङ्गाश च मारिष\nविश्वस्य मातरः सर्वाः सर्वाश चैव महाबलाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 36, + "text": "तथा नद्यस तव अप्रकाशाः शतशॊ ऽथ सहस्रशः\nइत्य एताः सरितॊ राजन समाख्याता यथा समृति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 37, + "text": "अत ऊर्ध्वं जनपदान निबॊध गदतॊ मम\nतत्रेमे कुरुपाञ्चालाः शाल्व माद्रेय जाङ्गलाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 38, + "text": "शूरसेनाः कलिङ्गाश च बॊधा मौकास तथैव च\nमत्स्याः सुकुट्यः सौबल्याः कुन्तलाः काशिकॊशलाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 39, + "text": "चेदिवत्साः करूषाश च भॊजाः सिन्धुपुलिन्दकाः\nउत्तमौजा दशार्णाश च मेकलाश चॊत्कलैः सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 40, + "text": "पाञ्चालाः कौशिकाश चैव एकपृष्ठा युगं धराः\nसौधा मद्रा भुजिङ्गाश च काशयॊ ऽपरकाशयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 41, + "text": "जठराः कुक्कुशाश चैव सुदाशार्णाश च भारत\nकुन्तयॊ ऽवन्तयश चैव तथैवापरकुन्तयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 42, + "text": "गॊविन्दा मन्दकाः षण्डा विदर्भानूपवासिकाः\nअश्मकाः पांसुराष्ट्राश च गॊप राष्ट्राः पनीतकाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 43, + "text": "आदि राष्ट्राः सुकुट्टाश च बलिराष्ट्रं च केवलम\nवानरास्याः परवाहाश च वक्रा वक्रभयाः शकाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 44, + "text": "विदेहका मागधाश च सुह्माश च विजयास तथा\nअङ्गा वङ्गाः कलिङ्गाश च यकृल लॊमान एव च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 45, + "text": "मल्लाः सुदेष्णाः पराहूतास तथा माहिष कार्षिकाः\nवाहीका वाटधानाश च आभीराः कालतॊयकाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 46, + "text": "अपरन्ध्राश च शूद्राश च पह्लवाश चर्म खण्डिकाः\nअटवी शबराश चैव मरु भौमाश च मारिष" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 47, + "text": "उपावृश्चानुपावृश्च सुराष्ट्राः केकयास तथा\nकुट्टापरान्ता दवैधेयाः काक्षाः सामुद्र निष्कुटाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 48, + "text": "अन्ध्राश च बहवॊ राजन्न अन्तर्गिर्यास तथैव च\nबहिर्गिर्य आङ्गमलदा मागधा मानवर्जकाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 49, + "text": "मह्युत्तराः परावृषेया भार्गवाश च जनाधिप\nपुण्ड्रा भार्गाः किराताश च सुदॊष्णाः परमुदास तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 50, + "text": "शका निषादा निषधास तथैवानर्तनैरृताः\nदुगूलाः परतिमत्स्याश च कुशलाः कुनटास तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 51, + "text": "तीरग्राहास्तर तॊया राजिका रम्यका गणाः\nतिलकाः पारसीकाश च मधुमन्तः परकुत्सकाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 52, + "text": "काश्मीराः सिन्धुसौवीरा गान्धारा दर्शकास तथा\nअभीसारा कुलूताश च शौवला बाह्लिकास तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 53, + "text": "दर्वीकाः सकचा दर्वा वातजाम रथॊरगाः\nबहु वाद्याश च कौरव्य सुदामानः सुमल्लिकाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 54, + "text": "वध्राः करीषकाश चापि कुलिन्दॊपत्यकास तथा\nवनायवॊ दशा पार्श्वा रॊमाणः कुश बिन्दवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 55, + "text": "कच्छा गॊपाल कच्छाश च लाङ्गलाः परवल्लकाः\nकिराता बर्बराः सिद्धा विदेहास ताम्रलिङ्गकाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 56, + "text": "ओष्ट्राः पुण्ड्राः स सैरन्ध्राः पार्वतीयाश च मारिष\nअथापरे जनपदा दक्षिणा भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 57, + "text": "दरविडाः केरलाः पराच्या भूषिका वनवासिनः\nउन्नत्यका माहिषका विकल्पा मूषकास तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 58, + "text": "कर्णिकाः कुन्तिकाश चैव सौब्धिदा नलकालकाः\nकौकुट्टकास तथा चॊलाः कॊङ्कणा मालवाणकाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 59, + "text": "समङ्गाः कॊपनाश चैव कुकुराङ्गद मारिषाः\nधवजिन्य उत्सव संकेतास तरिवर्गाः सर्वसेनयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 60, + "text": "तर्यङ्गाः केकरकाः परॊष्ठाः परसंचरकास तथा\nतथैव विन्ध्यपुलकाः पुलिन्दाः कल्कलैः सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 61, + "text": "मालका मल्लकाश चैव तथैवापरवर्तकाः\nकुलिन्दाः कुलकाश चैव करण्ठाः कुरकास तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 62, + "text": "मूषका सतनबालाश च सतियः पत्तिपञ्जकाः\nआदिदायाः सिरालाश च सतूबका सतनपास तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 63, + "text": "हृषीविदर्भाः कान्तीकास तङ्गणाः परतङ्गणाः\nउत्तराश चापरे मलेच्छा जना भरतसत्तम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 64, + "text": "यवनाश च स काम्बॊजा दारुणा मलेच्छ जातयः\nसक्षद्द्रुहः कुन्तलाश च हूणाः पारतकैः सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 65, + "text": "तथैव मरधाश चीनास तथैव दश मालिकाः\nकषत्रियॊपनिवेशाश च वैश्यशूद्र कुलानि च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 66, + "text": "शूद्राभीराथ दरदाः काश्मीराः पशुभिः सह\nखशिकाश च तुखाराश च पल्लवा गिरिगह्वराः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 67, + "text": "आत्रेयाः स भरद्वाजास तथैव सतनयॊषिकाः\nऔपकाश च कलिङ्गाश च किरातानां च जातयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 68, + "text": "तामरा हंसमार्गाश च तथैव करभञ्जकाः\nउद्देश मात्रेण मया देशाः संकीर्तिताः परभॊ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 69, + "text": "यथा गुणबलं चापि तरिवर्गस्य महाफलम\nदुह्येद धेनुः कामधुक च भूमिः सम्यग अनुष्ठिता" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 70, + "text": "तस्यां गृध्यन्ति राजानः शूरा धर्मार्थकॊविदाः\nते तयजन्त्य आहवे पराणान रसा गृद्धास तरस्विनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 71, + "text": "देव मानुषकायानां कामं भूमिः परायणम\nअन्यॊन्यस्यावलुम्पन्ति सारमेया इवामिषम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 72, + "text": "राजानॊ भरतश्रेष्ठ भॊक्तुकामा वसुंधराम\nन चापि तृप्तिः कामानां विद्यते चेह कस्य चित" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 73, + "text": "तस्मात परिग्रहे भूमेर यतन्ते कुरुपाण्डवाः\nसाम्ना दानेन भेदेन दण्डेनैव च पार्थिव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 10, + "shloka": 74, + "text": "पिता माता च पुत्राश च खं दयौश च नरपुंगव\nभूमिर भवति भूतानां सम्यग अच्छिद्र दर्शिनी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 11, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nभारतस्यास्य वर्षस्य तथा हैमवतस्य च\nपरमाणम आयुषः सूत फलं चापि शुभाशुभम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 11, + "shloka": 2, + "text": "अनागतम अतिक्रान्तं वर्तमानं च संजय\nआचक्ष्व मे विस्तरेण हरिवर्षं तथैव च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 11, + "shloka": 3, + "text": "[स]\nचत्वारि भारते वर्षे युगानि भरतर्षभ\nकृतं तरेता दवापरं च पुष्यं च कुरुवर्धन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 11, + "shloka": 4, + "text": "पूर्वं कृतयुगं नाम ततस तरेतायुगं विभॊ\nसंक्षेपाद दवापरस्याथ तथ पुष्यं परवर्तते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 11, + "shloka": 5, + "text": "चत्वारि च सहस्राणि वर्षाणां कुरुसत्तम\nआयुः संख्या कृतयुगे संख्याता राजसत्तम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 11, + "shloka": 6, + "text": "तत्र तरीणि सहस्राणि तरेतायां मनुजाधिप\nदविसहस्रं दवापरे तु शते तिष्ठति संप्रति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 11, + "shloka": 7, + "text": "न परमाण सथितिर हय अस्ति पुष्ये ऽसमिन भरतर्षभ\nगर्भस्थाश च मरियन्ते ऽतर तथा जाता मरियन्ति च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 11, + "shloka": 8, + "text": "महाबला महासत्त्वाः परजा गुणसमन्विताः\nअजायन्त कृते राजन मुनयः सुतपॊधनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 11, + "shloka": 9, + "text": "महॊत्साहा महात्मानॊ धार्मिकाः सत्यवादिनः\nजाताः कृतयुगे राजन धनिनः परियदर्शनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 11, + "shloka": 10, + "text": "आयुष्मन्तॊ महावीरा धनुर्धर वरा युधि\nजायन्ते कषत्रियाः शूरास तरेतायां चक्रवर्तिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 11, + "shloka": 11, + "text": "सर्ववर्णा महाराज जायन्ते दवापरे सति\nमहॊत्साहा महावीर्याः परस्परवधैषिणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 11, + "shloka": 12, + "text": "तेजसाल्पेन संयुक्ताः करॊधनाः पुरुषा नृप\nलुब्धाश चानृतकाश चैव पुष्ये जायन्ति भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 11, + "shloka": 13, + "text": "ईर्ष्या मानस तथा करॊधॊ मायासूया तथैव च\nपुष्ये भवन्ति मर्त्यानां रागॊ लॊभश च भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 11, + "shloka": 14, + "text": "संक्षेपॊ वर्तते राजन दवापरे ऽसमिन नराधिप\nगुणॊत्तरं हैमवतं हरिवर्षं ततः परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nजम्बू खण्डस तवया परॊक्तॊ यथावद इह संजय\nविष्कम्भम अस्य परब्रूहि परिमाणं च तत्त्वतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 2, + "text": "समुद्रस्य परमाणं च सम्यग अच्छिद्र दर्शन\nशाकद्वीपं च मे बरूहि कुश दवीपं च संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 3, + "text": "शाल्मलं चैव तत्त्वेन करौञ्चद्वीपं तथैव च\nबरूहि गावल्गणे सर्वं राहॊः सॊमार्कयॊस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 4, + "text": "[स]\nराजन सुबहवॊ दवीपा यैर इदं संततं जगत\nसप्त तव अहं परवक्ष्यामि चन्द्रादित्यौ गरहांस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 5, + "text": "अष्टादशसहस्राणि यॊजनानां विशां पते\nषट्शतानि च पूर्णानि विष्कम्भॊ जम्बुपर्वतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 6, + "text": "लावणस्य समुद्रस्य विष्कम्भॊ दविगुणः समृतः\nनानाजनपदाकीर्णॊ मणिविद्रुम चित्रितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 7, + "text": "नैकधातुविचित्रैश च पर्वतैर उपशॊभितः\nसिद्धचारणसंकीर्णः सागरः परिमण्डलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 8, + "text": "शाकद्वीपं च वक्ष्यामि यथावद इह पार्थिव\nशृणु मे तवं यथान्यायं बरुवतः कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 9, + "text": "जम्बूद्वीपप्रमाणेन दविगुणः स नराधिप\nविष्कम्भेण महाराज सागरॊ ऽपि विभागशः\nकषीरॊदॊ भरतश्रेष्ठ येन संपरिवारितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 10, + "text": "तत्र पुण्या जनपदा न तत्र मरियते जनः\nकुत एव हि दुर्भिक्षं कषमा तेजॊ युता हि ते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 11, + "text": "शाकद्वीपस्य संक्षेपॊ यथावद भरतर्षभ\nउक्त एष महाराज किम अन्यच छरॊतुम इच्छसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 12, + "text": "[धृ]\nशाकद्वीपस्य संक्षेपॊ यथावद इह संजय\nउक्तस तवया महाभाग विस्तरं बरूहि तत्त्वतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 13, + "text": "[स]\nतथैव पर्वता राजन सप्तात्र मणिभूषिताः\nरत्नाकरास तथा नद्यस तेषां नामानि मे शृणु\nअतीव गुणवत सर्वं तत्र पुण्यं जनाधिप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 14, + "text": "देवर्षिगन्धर्वयुतः परमॊ मेरुर उच्यते\nपरागायतॊ महाराज मलयॊ नाम पर्वतः\nयतॊ मेघाः परवर्तन्ते परभवन्ति च सर्वशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 15, + "text": "ततः परेण कौरव्य जलधारॊ महागिरिः\nयत्र नित्यम उपादत्ते वासवः परमं जलम\nयतॊ वर्षं परभवति वर्षा काले जनेश्वर" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 16, + "text": "उच्चैर गिरी रैवतकॊ यत्र नित्यं परतिष्ठितः\nरेवती दिवि नक्षत्रं पितामह कृतॊ विधिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 17, + "text": "उत्तरेण तु राजेन्द्र शयामॊ नाम महागिरिः\nयतः शयामत्वम आपन्नाः परजा जनपदेश्वर" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 18, + "text": "[धृ]\nसुमहान संशयॊ मे ऽदय परॊक्तं संजय यत तवया\nपरजाः कथं सूतपुत्र संप्राप्ताः शयामताम इह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 19, + "text": "[स]\nसर्वेष्व एव महाप्राज्ञ दवीपेषु कुरुनन्दन\nगौरः कृष्णश च वर्णौ दवौ तयॊर वर्णान्तरं नृप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 20, + "text": "शयामॊ यस्मात परवृत्तॊ वै तत ते वक्ष्यामि भारत\nआस्ते ऽतर भगवान कृष्णस तत कान्त्या शयामतां गतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 21, + "text": "ततः परं कौरवेन्द्र दुर्ग शैलॊ महॊदयः\nकेसरी केसर युतॊ यतॊ वातः परवायति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 22, + "text": "तेषां यॊजनविष्कम्भॊ दविगुणः परविभागशः\nवर्षाणि तेषु कौरव्यं संप्रॊक्तानि मनीषिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 23, + "text": "महामेरुर महाकाशॊ जलदः कुमुदॊत्तरः\nजलधारात परॊ राजन सुकुमार इति समृतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 24, + "text": "रैवतस्य तु कौमारः शयामस्य तु मणी चकः\nकेसरस्याथ मॊदाकी परेण तु महापुमान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 25, + "text": "परिवार्य तु कौरव्य दैर्घ्यं हरस्वत्वम एव च\nजम्बूद्वीपेन विख्यातस तस्य मध्ये महाद्रुमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 26, + "text": "शाकॊ नाम महाराज तस्य दवीपस्य मध्यगः\nतत्र पुण्या जनपदाः पूज्यते तत्र शंकरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 27, + "text": "तत्र गच्छन्ति सिद्धाश च चारणा दैवतानि च\nधार्मिकाश च परजा राजंश चत्वारॊ ऽतीव भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 28, + "text": "वर्णाः सवकर्मनिरता न च सतेनॊ ऽतर दृश्यते\nदीर्घायुषॊ महाराज जरामृत्युविवर्जिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 29, + "text": "परजास तत्र विवर्धन्ते वर्षास्व इव समुद्रगाः\nनद्यः पुण्यजलास तत्र गङ्गा च बहुधा गतिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 30, + "text": "सुकुमारी कुमारी च सीता कावेरका तथा\nमहानदी च कौरव्य तथा मणिजला नदी\nइक्षुवर्धनिका चैव तथा भरतसत्तम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 31, + "text": "ततः परवृत्ताः पुण्यॊदा नद्यः कुरुकुलॊद्वह\nसहस्राणां शतान्य एव यतॊ वर्षति वासवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 32, + "text": "न तासां नामधेयानि परिमाणं तथैव च\nशक्यते परिसंख्यातुं पुण्यास ता हि सरिद वराः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 33, + "text": "तत्र पुण्या जनपदाश चत्वारॊ लॊकसंमताः\nमगाश च मशकाश चैव मानसा मन्दगास तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 34, + "text": "मगा बराह्मणभूयिष्ठाः सवकर्मनिरता नृप\nमशकेषु तु राजन्या धार्मिकाः सर्वकामदाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 35, + "text": "मानसेषु महाराज वैश्याः कर्मॊपजीविनः\nसर्वकामसमायुक्ताः शूरा धर्मार्थनिश्चिताः\nशूद्रास तु मन्दगे नित्यं पुरुषा धर्मशीलिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 36, + "text": "न तत्र राजा राजेन्द्र न दण्डॊ न च दण्डिकाः\nसवधर्मेणैव धर्मं च ते रक्षन्ति परस्परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 12, + "shloka": 37, + "text": "एतावद एव शक्यं तु तस्मिन दवीपे परभाषितुम\nएतावद एव शरॊतव्यं शाकद्वीपे महौजसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nउत्तरेषु तु कौरव्य दवीपेषु शरूयते कथा\nयथा शरुतं महाराज बरुवतस तन निबॊध मे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 2, + "text": "घृततॊयः समुद्रॊ ऽतर दधि मण्डॊदकॊ ऽपरः\nसुरॊदः सागरश चैव तथान्यॊ घर्मसागरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 3, + "text": "परस्परेण दविगुणाः सर्वे दवीपा नराधिप\nसर्वतश च महाराज पर्वतैः परिवारिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 4, + "text": "गौरस तु मध्यमे दवीपे गिरिर मानः शिलॊ महान\nपर्वतः पश्चिमः कृष्णॊ नारायण निभॊ नृप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 5, + "text": "तत्र रत्नानि दिव्यानि सवयं रक्षति केशवः\nपरजापतिम उपासीनः परजानां विदधे सुखम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 6, + "text": "कुश दवीपे कुश सतम्बॊ मध्ये जनपदस्य ह\nसंपूज्यते शल्मलिश च दवीपे शाल्मलिके नृप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 7, + "text": "करौञ्चद्वीपे महाक्रौञ्चॊ गिरी रत्नचयाकरः\nसंपूज्यते महाराज चातुर्वर्ण्येन नित्यदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 8, + "text": "गॊमन्दः पर्वतॊ राजन सुमहान सर्वधातुमान\nयत्र नित्यं निवसति शरीमान कमललॊचनः\nमॊक्षिभिः संस्तुतॊ नित्यं परभुर नारायणॊ हरिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 9, + "text": "कुश दवीपे तु राजेन्द्र पर्वतॊ विद्रुमैश चितः\nसुधामा नाम दुर्धर्षॊ दवितीयॊ हेमपर्वतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 10, + "text": "दयुतिमान नाम कौरव्य तृतीयः कुमुदॊ गिरिः\nचतुर्थः पुष्पवान नाम पञ्चमस तु कुशेशयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 11, + "text": "षष्ठॊ हरि गिरिर नाम षड एते पर्वतॊत्तमाः\nतेषाम अन्तरविष्कम्भॊ दविगुणः परविभागशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 12, + "text": "औद्भिदं परथमं वर्षं दवितीयं वेणुमण्डलम\nतृतीयं वै रथाकारं चतुर्थं पालनं समृतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 13, + "text": "धृतिमत पञ्चमं वर्षं षष्ठं वर्षं परभा करम\nसप्तमं कापिलं वर्षं सप्तैते वर्षपुञ्जकाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 14, + "text": "एतेषु देवगन्धर्वाः परजाश च जगतीश्वर\nविहरन्ति रमन्ते च न तेषु मरियते जनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 15, + "text": "न तेषु दस्यवः सन्ति मलेच्छ जात्यॊ ऽपि वा नृप\nगौर परायॊ जनः सर्वः सुकुमारश च पार्थिव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 16, + "text": "अवशिष्टेषु वर्षेषु वक्ष्यामि मनुजेश्वर\nयथा शरुतं महाराज तद अव्यग्रमनाः शृणु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 17, + "text": "करौञ्चद्वीपे महाराज करौञ्चॊ नाम महागिरिः\nकरौञ्चात परॊ वामनकॊ वामनाद अन्धकारकः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 18, + "text": "अन्धकारात परॊ जानन मैनाकः पर्वतॊत्तमः\nमैनाकात परतॊ राजन गॊविन्दॊ गिरिर उत्तमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 19, + "text": "गॊविन्दात तु परॊ राजन निबिडॊ नाम पर्वतः\nपरस तु दविगुणस तेषां विष्कम्भॊ वंशवर्धन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 20, + "text": "देशांस तत्र परवक्ष्यामि तन मे निगदतः शृणु\nकरौञ्चस्य कुशलॊ देशॊ वामनस्य मनॊऽनुगः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 21, + "text": "मनॊऽनुगात परश चॊष्णॊ देशः कुरुकुलॊद्वह\nउष्णात परः परावरकः परावराद अन्धकारकः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 22, + "text": "अन्धकारक देशात तु मुनिदेशः परः समृतः\nमुनिदेशात परश चैव परॊच्यते दुन्दुभिस्वनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 23, + "text": "सिद्धचारणसंकीर्णॊ गौर परायॊ जनाधिप\nएते देशा महाराज देवगन्धर्वसेविताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 24, + "text": "पुष्करे पुष्करॊ नाम पर्वतॊ मणिरत्नमान\nतत्र नित्यं निवसति सवयं देवः परजापतिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 25, + "text": "तं पर्युपासते नित्यं देवाः सर्वे महर्षिभिः\nवाग्भिर मनॊ ऽनुकूलाभिः पूजयन्तॊ जनाधिप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 26, + "text": "जम्बूद्वीपात परवर्तन्ते रत्नानि विविधान्य उत\nदवीपेषु तेषु सर्वेषु परजानां कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 27, + "text": "विप्राणां बरह्मचर्येण सत्येन च दमेन च\nआरॊग्यायुः परमाणाभ्यां दविगुणं दविगुणं ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 28, + "text": "एकॊ जनपदॊ राजन दवीपेष्व एतेषु भारत\nउक्ता जनपदा येषु धर्मश चैकः परदृश्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 29, + "text": "ईश्वरॊ दण्डम उद्यम्य सवयम एव परजापतिः\nदवीपान एतान महाराज रक्षंस तिष्ठति नित्यदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 30, + "text": "स राजा स शिवॊ राजन स पिता स पितामहः\nगॊपायति नरश्रेष्ठ परजाः स जड पण्डिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 31, + "text": "भॊजनं चात्र कौरव्य परजाः सवयम उपस्थितम\nसिद्धम एव महाराज भुञ्जते तत्र नित्यदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 32, + "text": "ततः परं समा नाम दृश्यते लॊकसंस्थितिः\nचतुरश्रा महाराज तरयस तरिंशत तु मण्डलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 33, + "text": "तत्र तिष्ठन्ति कौरव्य चत्वारॊ लॊकसंमिताः\nदिग गजा भरतश्रेष्ठ वामनैरावतादयः\nसुप्रतीकस तथा राजन परभिन्नकरटा मुखः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 34, + "text": "तस्याहं परिमाणं तु न संख्यातुम इहॊत्सहे\nअसंख्यातः स नित्यं हि तिर्यग ऊर्ध्वम अधस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 35, + "text": "तत्र वै वायवॊ वान्ति दिग्भ्यः सर्वाभ्य एव च\nअसंबाधा महाराज तान निगृह्णन्ति ते गजाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 36, + "text": "पुष्करैः पद्मसंकाशैर वर्ष्मवद्भिर महाप्रभैः\nते शनैः पुनर एवाशु वायून मुञ्चन्ति नित्यशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 37, + "text": "शवसद्भिर मुच्यमानास तु दिग गजैर इह मारुताः\nआगच्छन्ति महाराज ततस तिष्ठन्ति वै परजाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 38, + "text": "[धृ]\nपरॊ वै विस्तरॊ ऽतयर्थं तवया संजय कीर्तितः\nदर्शितं दवीपसंस्थानम उत्तरं बरूहि संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 39, + "text": "[स]\nउक्ता दवीपा महाराज गरहान मे शृणु तत्त्वतः\nसवर्भानुः कौरवश्रेष्ठ यावद एष परभावतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 40, + "text": "परिमण्डलॊ महाराज सवर्भानुः शरूयते गरहः\nयॊजनानां सहस्राणि विष्कम्भॊ दवादशास्य वै" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 41, + "text": "परिणाहेन षट तरिंशद विपुलत्वेन चानघ\nषष्टिम आहुः शतान्य अस्य बुधाः पौराणिकास तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 42, + "text": "चन्द्रमास तु सहस्राणि राजन्न एकादश समृतः\nविष्कम्भेण कुरुश्रेष्ठ तरयस तरिंशत तु मण्डलम\nएकॊन षष्टिवैपुल्याच छीत रश्मेर महात्मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 43, + "text": "सूर्यस तव अष्टौ सहस्राणि दवे चान्ये कुरुनन्दन\nविष्कम्भेण ततॊ राजन मण्डलं तरिंशतं समम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 44, + "text": "अष्ट पञ्चाशतं राजन विपुलत्वेन चानघ\nशरूयते परमॊदारः पतंगॊ ऽसौ विभावसुः\nएतत परमाणम अर्कस्य निर्दिष्टम इह भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 45, + "text": "स राहुश छादयत्य एतौ यथाकालं महत्तया\nचन्द्रादित्यौ महाराज संक्षेपॊ ऽयम उदाहृतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 46, + "text": "इत्य एतत ते महाराज पृच्छतः शास्त्रचक्षुषा\nसर्वम उक्तं यथातत्त्वं तस्माच छमम अवाप्नुहि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 47, + "text": "यथादृष्टं मया परॊक्तं स निर्याणम इदं जगत\nतस्माद आश्वस कौरव्य पुत्रं दुर्यॊधनं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 48, + "text": "शरुत्वेदं भरतश्रेष्ठ भूमिपर्व मनॊऽनुगम\nशरीमान भवति राजन्यः सिद्धार्थः साधु संमतः\nआयुर बलं च वीर्यं च तस्य तेजश च वर्धते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 49, + "text": "यः शृणॊति महीपाल पर्वणीदं यतव्रतः\nपरीयन्ते पितरस तस्य तथैव च पितामहाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 13, + "shloka": 50, + "text": "इदं तु भारतं वर्षं यत्र वर्तामहे वयम\nपूर्वं परवर्तते पुण्यं तत सर्वं शरुतवान असि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 14, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nअथ गावल्गणिर धीमान समराद एत्य संजयः\nपरत्यक्षदर्शी सर्वस्य भूतभव्य भविष्यवित" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 14, + "shloka": 2, + "text": "धयायते धृतराष्ट्राय सहसॊपेत्य दुःखितः\nआचष्ट निहतं भीष्मं भरतानाम अमध्यमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 14, + "shloka": 3, + "text": "संजयॊ ऽहं महाराज नमस ते भरतर्षभ\nहतॊ भीष्मः शांतनवॊ भरतानां पितामहः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 14, + "shloka": 4, + "text": "ककुदं सर्वयॊधानां धाम सर्वधनुष्मताम\nशरतल्पगतः सॊ ऽदय शेते कुरुपितामहः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 14, + "shloka": 5, + "text": "यस्य वीर्यं समाश्रित्य दयूतं पुत्रस तवाकरॊत\nस शेते निहतॊ राजन संख्ये भीष्मः शिखण्डिना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 14, + "shloka": 6, + "text": "यः सर्वान पृथिवीपालान समवेतान महामृधे\nजिगायैक रथेनैव काशिपुर्यां महारथः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 14, + "shloka": 7, + "text": "जामदग्न्यं रणे रामम आयॊध्य वसु संभवः\nन हतॊ जामदग्न्येन स हतॊ ऽदय शिखण्डिना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 14, + "shloka": 8, + "text": "महेन्द्रसदृशः शौर्ये सथैर्ये च हिमवान इव\nसमुद्र इव गाम्भीर्ये सहिष्णुत्वे धरा समः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 14, + "shloka": 9, + "text": "शरदंष्ट्रॊ धनुर वक्त्रः खड्गजिह्वॊ दुरासदः\nनरसिंहः पिता ते ऽदय पाञ्चाल्येन निपातितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 14, + "shloka": 10, + "text": "पाण्डवानां महत सैन्यं यं दृष्ट्वॊद्यन्तम आहवे\nपरवेपत भयॊद्विग्नं सिंहं दृष्ट्वेव गॊगणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 14, + "shloka": 11, + "text": "परिरक्ष्य स सेनां ते दशरात्रम अनीकहा\nजगामास्तम इवादित्यः कृत्वा कर्म सुदुष्करम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 14, + "shloka": 12, + "text": "यः स शक्र इवाक्षॊभ्यॊ वर्षन बाणान सहस्रशः\nजघान युधि यॊधानाम अर्बुदं दशभिर दिनैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 14, + "shloka": 13, + "text": "स शेते निष्टनन भूमौ वातरुग्ण इव दरुमः\nतव दुर्मन्त्रिते राजन यथा नार्हः स भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nकथं कुरूणाम ऋषभॊ हतॊ भीष्मः शिखण्डिना\nकथं रथात स नयपतत पिता मे वासवॊपमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 2, + "text": "कथम आसंश च मे पुत्रा हीना भीष्मेण संजय\nबलिना देवकल्पेन गुर्वर्थे बरह्मचारिणा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 3, + "text": "तस्मिन हते महासत्त्वे महेष्वासे महाबले\nमहारथे नरव्याघ्र किम उ आसीन मनस तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 4, + "text": "आर्तिः परा माविशति यतः शंससि मे हतम\nकुरूणाम ऋषभं वीरम अकम्प्यं पुरुषर्षभम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 5, + "text": "के तं यान्तम अनुप्रेयुः के चास्यासन पुरॊगमाः\nके ऽतिष्ठन के नयवर्तन्त के ऽभयवर्तन्त संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 6, + "text": "के शूरा रथशार्दूलम अच्युतं कषत्रियर्षभम\nरथानीकं गाहमानं सहसा पृष्ठतॊ ऽनवयुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 7, + "text": "यस तमॊ ऽरक इवापॊहन परसैन्यम अमित्रहा\nसहस्ररश्मि परतिमः परेषां भयम आदधत\nअकरॊद दुष्करं कर्म रणे कौरव शासनात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 8, + "text": "गरसमानम अनीकानि य एनं पर्यवारयन\nकृतिनं तं दुराधर्षं सम्यग यास्यन्तम अन्तिके\nकथं शांतनवं युद्धे पाण्डवाः परत्यवारयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 9, + "text": "निकृन्तन्तम अनीकानि शरदंष्ट्रं तरस्विनम\nचापव्यात्ताननं घॊरम असि जिह्वं दुरासदम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 10, + "text": "अत्यन्यान पुरुषव्याघ्रान हरीमन्तम अपराजितम\nपातयाम आस कौन्तेयः कथं तम अजितं युधि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 11, + "text": "उग्रधन्वानम उग्रेषुं वर्तमानं रथॊत्तमे\nपरेषाम उत्तमाङ्गानि परचिन्वन्तं शितेषुभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 12, + "text": "पाण्डवानां महत सैन्यं यं दृष्ट्वॊद्यन्तम आहवे\nकालाग्निम इव दुर्धर्षं समवेष्टत नित्यशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 13, + "text": "परिकृष्य स सेनां मे दशरात्रम अनीकहा\nजगामास्तम इवादित्यः कृत्वा कर्म सुदुष्करम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 14, + "text": "यः स शक्र इवाक्षय्यं वर्षं शरमयं सृजन\nजघान युधि यॊधानाम अर्बुदं दशभिर दिनैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 15, + "text": "स शेते निष्टनन भूमौ वातरुग्ण इव दरुमः\nमम दुर्मन्त्रितेनासौ यथा नार्ह स भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 16, + "text": "कथं शांतनवं दृष्ट्वा पाण्डवानाम अनीकिनी\nपरहर्तुम अशकत तत्र भीष्मं भीमपराक्रमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 17, + "text": "कथं भीष्मेण संग्रामम अकुर्वन पाण्डुनन्दनाः\nकथं च नाजयद भीष्मॊ दरॊणे जीवति संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 18, + "text": "कृपे संनिहिते तत्र भरद्वाजात्मजे तथा\nभीष्मः परहरतां शरेष्ठः कथं स निधनं गतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 19, + "text": "कथं चातिरथस तेन पाञ्चाल्येन शिखण्डिना\nभीष्मॊ विनिहतॊ युद्धे देवैर अपि दुरुत्सहः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 20, + "text": "यः सपर्धते रणे नित्यं जामदग्न्यं महाबलम\nअजितं जामदग्न्येन शक्रतुल्यपराक्रमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 21, + "text": "तं हतं समरे भीष्मं महारथबलॊचितम\nसंजयाचक्ष्व मे वीरं येन शर्म न विद्महे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 22, + "text": "मामकाः के महेष्वासा नाजहुः संजयाच्युतम\nदुर्यॊधनं समादिष्टाः के वीराः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 23, + "text": "यच छिखण्डि मुखाः सर्वे पाण्डवा भीष्मम अभ्ययुः\nकच चिन न कुरवॊ भीतास तत्यजुः संजयाच्युतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 24, + "text": "मौर्वी घॊषस्तनयित्नुः पृषत्क पृषतॊ महान\nधनुर हवाद महाशब्दॊ महामेघ इवॊन्नतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 25, + "text": "यद अभ्यवर्षत कौन्तेयान सपाञ्चालान स सृञ्जयान\nनिघ्नन पररथान वीरॊ दानवान इव वज्रभृत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 26, + "text": "इष्वस्त्रसागरं घॊरं बाणग्राहं दुरासदम\nकार्मुकॊर्मिणम अक्षय्यम अद्वीपं समरे ऽपलवम\nगदासिमकरावर्तं हयग्राहं गजाकुलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 27, + "text": "हयान गजान पदातांश च रथांश च तरसा बहून\nनिमज्जयन्तं समरे परवीरापहारिणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 28, + "text": "विदह्यमानं कॊपेन तेजसा च परंतपम\nवेलेव मकरावासं के वीराः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 29, + "text": "भीष्मॊ यद अकरॊत कर्म समरे संजयारिहा\nदुर्यॊधनहितार्थाय के तदास्य पुरॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 30, + "text": "के ऽरक्षन दक्षिणं चक्रं भीष्मस्यामिततेजसः\nपृष्ठतः के परान वीरा उपासेधन यतव्रताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 31, + "text": "के पुरस्ताद अवर्तन्त रक्षन्तॊ भीष्मम अन्तिके\nके ऽरक्षन्न उत्तरं चक्रं वीरा वीरस्य युध्यतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 32, + "text": "वामे चक्रे वर्तमानाः के ऽघनन संजय सृञ्जयान\nसमेताग्रम अनीकेषु के ऽभयरक्षन दुरासदम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 33, + "text": "पार्श्वतः के ऽभयवर्तन्त गच्छन्तॊ दुर्गमां गतिम\nसमूहे के परान वीरान परत्ययुध्यन्त संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 34, + "text": "रक्ष्यमाणः कथं वीरैर गॊप्यमानाश च तेन ते\nदुर्जयानाम अनीकानि नाजयंस तरसा युधि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 35, + "text": "सर्वलॊकेश्वरस्येव परमेष्ठि परजापतेः\nकथं परहर्तुम अपि ते शेकुः संजय पाण्डवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 36, + "text": "यस्मिन दवीपे समाश्रित्य युध्यन्ति कुरवः परैः\nतं निमग्नं नरव्याघ्रं भीष्मं शंससि संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 37, + "text": "यस्य वीर्ये समाश्वस्य मम पुत्रॊ बृहद्बलः\nन पाण्डवान अगणयत कथं स निहतः परैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 38, + "text": "यः पुरा विबुधैः सेन्द्रैः साहाय्ये युद्धदुर्मदः\nकाङ्क्षितॊ दानवान घनद्भिः पिता मम महाव्रतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 39, + "text": "यस्मिञ जाते महावीर्ये शंतनुर लॊकशंकरे\nशॊकं दुःखं च दैन्यं च पराजहात पुत्र लक्ष्मणि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 40, + "text": "परज्ञा परायणं तज्ज्ञं सद धर्मनिरतं शुचिम\nवेदवेदाङ्गतत्त्वज्ञं कथं शंससि मे हतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 41, + "text": "सर्वास्त्रविनयॊपेतं दान्तं शान्तं मनस्विनम\nहतं शांतनवं शरुत्वा मन्ये शेषं बलं हतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 42, + "text": "धर्माद अधर्मॊ बलवान संप्राप्त इति मे मतिः\nयत्र वृद्धं गुरुं हत्वा राज्यम इच्छन्ति पाण्डवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 43, + "text": "जामदग्न्यः पुरा रामः सर्वास्त्रविद अनुत्तमः\nअम्बार्थम उद्यतः संख्ये भीष्मेण युधि निर्जितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 44, + "text": "तम इन्द्रसमकर्माणं ककुदं सर्वधन्विनाम\nहतं शंससि भीष्मं मे किं नु दुःखम अतः परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 45, + "text": "असकृत कषत्रिय वराताः संख्ये येन विनिर्जिताः\nजामदग्न्यस तथा रामः परवीर निघातिना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 46, + "text": "तमान नूनं महावीर्याद भार्गवाद युद्धदुर्मदात\nतेजॊ वीर्यबलैर भूयाञ शिखण्डी दरुपदात्मजः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 47, + "text": "यः शूरं कृतिनं युद्धे सर्वशास्त्रविशारदम\nपरमास्त्रविदं वीरं जघान भरतर्षभम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 48, + "text": "के वीरास तम अमित्रघ्नम अन्वयुः शत्रुसंसदि\nशंस मे तद यथावृत्तं युद्धं भीष्मस्य पाण्डवैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 49, + "text": "यॊषेव हतवीरा मे सेना पुत्रस्य संजय\nअगॊपम इव चॊद्भ्रान्तं गॊकुलं तद बलं मम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 50, + "text": "पौरुषं सर्वलॊकस्य परं यस्य महाहवे\nपरासिक्ते च वस तस्मिन कथम आसीन मनस तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 51, + "text": "जीविते ऽपय अद्य सामर्थ्यं किम इवास्मासु संजय\nघातयित्वा महावीर्यं पितरं लॊकधार्मिकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 52, + "text": "अगाधे सलिले मग्नां नावं दृष्ट्वेव पारगाः\nभीष्मे हते भृशं दुःखान मन्ये शॊचन्ति पुत्रकाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 53, + "text": "अद्रिसारमयं नूनं सुदृढं हृदयं मम\nयच छरुत्वा पुरुषव्याघ्रं हतं भीष्मं न दीर्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 54, + "text": "यस्मिन्न अस्त्रं च मेधा च नीतिश च भरतर्षभे\nअप्रमेयाणि दुर्धर्षे कथं स निहतॊ युधि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 55, + "text": "न चास्त्रेण न शौर्येण तपसा मेधया न च\nन धृत्या न पुनस तयागान मृत्यॊः कश चिद विमुच्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 56, + "text": "कालॊ नूनं महावीर्यः सर्वलॊकदुरत्ययः\nयत्र शांतनवं भीष्मं हतं शंससि संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 57, + "text": "पुत्रशॊकाभिसंतप्तॊ महद दुःखम अचिन्तयन\nआशंसे ऽहं पुरा तराणं भीष्माच छंतनुनन्दनात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 58, + "text": "यदादित्यम इवापश्यत पतितं भुवि संजय\nदुर्यॊधनः शांतनवं किं तदा परत्यपद्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 59, + "text": "नाहं सवेषां परेषां वा बुद्ध्या संजय चिन्तयन\nशेषं किं चित परपश्यामि परत्यनीके महीक्षिताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 60, + "text": "दारुणः कषत्रधर्मॊ ऽयम ऋषिभिः संप्रदर्शितः\nयत्र शांतनवं हत्वा राज्यम इच्छन्ति पाण्डवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 61, + "text": "वयं वा राज्यम इच्छामॊ घातयित्वा पितामहम\nकषत्रधर्मे सथिताः पार्था नापराध्यन्ति पुत्रकाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 62, + "text": "एतद आर्येण कर्तव्यं कृच्छ्रास्व आपत्सु संजय\nपराक्रमः परं शक्त्या तच च तस्मिन परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 63, + "text": "अनीकानि विनिघ्नन्तं हरीमन्तम अपराजितम\nकथं शांतनवं तात पाण्डुपुत्रा नयपातयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 64, + "text": "कथं युक्तान्य अनीकानि कथं युद्धं महात्मभिः\nकथं वा निहतॊ भीष्मः पिता संजय मे परैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 65, + "text": "दुर्यॊधनश च कर्णश च शकुनिश चापि सौबलः\nदुःशासनश च कितवॊ हते भीष्मे किम अब्रुवन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 66, + "text": "यच छरीरैर उपस्तीर्णां नरवारणवाजिनाम\nशरशक्तिगदाखड्गतॊमराक्षां भयावहाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 67, + "text": "पराविशन कितवा मन्दाः सभां युधि दुरासदाम\nपराणद्यूते परतिभये के ऽदीव्यन्त नरर्षभाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 68, + "text": "के ऽजयन के जितास तत्र हृतलक्षा निपातिताः\nअन्ये भीष्माच छांतनवात तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 69, + "text": "न हि मे शान्तिर अस्तीह युधि देवव्रतं हतम\nपितरं भीमकर्माणं शरुत्वा मे दुःखम आविशत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 70, + "text": "आर्तिं मे हृदये रूढां महतीं पुत्र कारिताम\nतवं सिञ्चन सर्पिषेवाग्निम उद्दीपयसि संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 71, + "text": "महान्तं भारम उद्यम्य विश्रुतं सार्व लौकिकम\nदृष्ट्वा विनिहतं भीष्मं मन्ये शॊचन्ति पुत्रकाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 72, + "text": "शरॊष्यामि तानि दुःखानि दुर्यॊधनकृतान्य अहम\nतस्मान मे सर्वम आचक्ष्व यद्वृत्तं तत्र संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 73, + "text": "संग्रामे पृथिवीशानां मन्दस्याबुद्धि संभवम\nअपनीतं सुनीतं वा तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 74, + "text": "यत्कृतं तत्र भीष्मेण संग्रामे जयम इच्छता\nतेयॊ युक्तं कृतास्त्रेण शंस तच चाप्य अशेषतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 15, + "shloka": 75, + "text": "यथा तद अभवद युद्धं कुरुपाण्डवसेनयॊः\nकरमेण येन यस्मिंश च काले यच च यथा च तत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतवद युक्तॊ ऽयम अनुप्रश्नॊ महाराज यथार्हसि\nन तु दुर्यॊधने दॊषम इमम आसक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 2, + "text": "य आत्मनॊ दुश्चरिताद अशुभं पराप्नुयान नरः\nएनसा तेन नान्यं स उपाशङ्कितुम अर्हति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 3, + "text": "महाराज मनुष्येषु निन्द्यं यः सर्वम आचरेत\nस वध्यः सर्वलॊकस्य निन्दितानि समाचरन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 4, + "text": "निकारॊ निकृतिप्रज्ञैः पाण्डवैस तवत्प्रतीक्षया\nअनुभूतः सहामात्यैः कषान्तं च सुचिरं वने" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 5, + "text": "हयानां च गजानां च शूराणां चामितौजसाम\nपरत्यक्षं यन मया दृष्टं दृष्टं यॊगबलेन च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 6, + "text": "शृणु तत पृथिवीपाल मा च शॊके मनः कृथाः\nदिष्टम एतत पुरा नूनम एवं भावि नराधिप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 7, + "text": "नमस्कृत्वा पितुस ते ऽहं पाराशर्याय धीमते\nयस्य परसादाद दिव्यं मे पराप्तं जञानम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 8, + "text": "दृष्टिश चातीन्द्रिया राजन दूराच छरवणम एव च\nपरचित्तस्य विज्ञानम अतीतानागतस्य च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 9, + "text": "वयुत्थितॊत्पत्तिविज्ञानम आकाशे च गतिः सदा\nशस्त्रैर असङ्गॊ युद्धेषु वरदानान महात्मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 10, + "text": "शृणु मे विस्तरेणेदं विचित्रं परमाद्भुतम\nभारतानां महद युद्धं यथाभूल लॊमहर्षणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 11, + "text": "तेष्व अनीकेषु यत तेषु वयूढेषु च विधानतः\nदुर्यॊधनॊ महाराज दुःशासनम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 12, + "text": "दुःशासन रथास तूर्णं युज्यन्तां भीष्मरक्षिणः\nअनीकानि च सर्वाणि शीघ्रं तवम अनुचॊदय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 13, + "text": "अयं मा समनुप्राप्तॊ वर्षपूगाभिचिन्तितः\nपाण्डवानां स सैन्यानां कुरूणां च समागमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 14, + "text": "नातः कार्यतमं मन्ये रणे भीष्मस्य रक्षणात\nहन्याद गुप्तॊ हय असौ पार्थान सॊमकांश च स सृञ्जयान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 15, + "text": "अब्रवीच च विशुद्धात्मा नाहं हन्यां शिखण्डिनम\nशरूयते सत्री हय असौ पूर्वं तस्माद वर्ज्यॊ रणे मम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 16, + "text": "तस्माद भीष्मॊ रक्षितव्यॊ विशेषेणेति मे मतिः\nशिखण्डिनॊ वधे यत्ताः सर्वे तिष्ठन्तु मामकाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 17, + "text": "तथा पराच्याश परतीच्याश च दाक्षिणात्यॊत्तरा पथाः\nसर्वशस्त्रास्त्रकुशलास ते रक्षन्तु पितामहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 18, + "text": "अरक्ष्यमाणं हि वृकॊ हन्यात सिंहं महाबलम\nमा सिंहं जम्बुकेनेव घातयामः शिखण्डिना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 19, + "text": "वामं चक्रं युधामन्युर उत्तमौजाश च दक्षिणम\nगॊप्तारौ फल्गुनस्यैतौ फल्गुनॊ ऽपि शिखण्डिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 20, + "text": "संरक्ष्यमाणः पार्थेन भीष्मेण च विवर्जितः\nयथा न हन्याद गाङ्गेयं दुःशासन तथा कुरु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ रजन्यां वयुष्टातां शब्दः समभवन महान\nकरॊशतां भूमिपालानां युज्यतां युज्यताम इति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 22, + "text": "शङ्खदुन्दुभिनिर्घॊषैः सिंहनादैश च भारत\nहयहेषित शब्दैश च रथनेमि सवनैस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 23, + "text": "गजानां बृंहतां चैव यॊधानां चाभिगर्जताम\nकष्वेडितास्फॊटितॊत्क्रुष्टैस तुमुलं सर्वतॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 24, + "text": "उदतिष्ठन महाराज सर्वं युक्तम अशेषतः\nसूर्यॊदये महत सैन्यं कुरुपाण्डवसेनयॊः\nतव राजेन्द्र पुत्राणां पाण्डवानां तथैव च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 25, + "text": "तत्र नागा रथाश चैव जाम्बूनदपरिष्कृताः\nविभ्राजमाना दृश्यन्ते मेघा इव स विद्युतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 26, + "text": "रथानीकान्य अदृश्यन्त नगराणीव भूरिशः\nअतीव शुशुभे तत्र पिता ते पूर्णचन्द्रवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 27, + "text": "धनुर्भिर ऋष्टिभिः खड्गैर गदाभिः शक्तितॊमरैः\nयॊधाः परहरणैः शुभ्रैः सवेष्व अनीकेष्व अवस्थिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 28, + "text": "गजा रथाः पदाताश च तुरगाश च विशां पते\nवयतिष्ठन वागुराकाराः शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 29, + "text": "धवजा बहुविधाकारा वयदृश्यन्त समुच्छ्रिताः\nसवेषां चैव परेषां च दयुतिमन्तः सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 30, + "text": "काञ्चना मणिचित्राङ्गा जवलन्त इव पावकाः\nअर्चिष्मन्तॊ वयरॊचन्त धवजा राज्ञां सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 31, + "text": "महेन्द्र केतवः शुभ्रा महेन्द्र सदनेष्व इव\nसंनद्धास तेषु ते वीरा ददृशुर युद्धकाङ्क्षिणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 32, + "text": "उद्यतैर आयुधैर चित्रास तलबद्धाः कलापिनः\nऋषभाक्षा मनुष्येन्द्राश चमूमुखगता बभुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 33, + "text": "शकुनिः सौबलः शल्यः सौन्धवॊ ऽथ जयद्रथः\nविन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ काम्बॊजश च सुदक्षिणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 34, + "text": "शरुतायुधश च कालिङ्गॊ जयत्सेनश च पार्थिवः\nबृहद्बलश च कौशल्यः कृतवर्मा च सत्वतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 35, + "text": "दशैते पुरुषव्याघ्रः शूराः परिघबाहवः\nअक्षौहिणीनां पतयॊ यज्वानॊ भूरिदक्षिणाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 36, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ दुर्यॊधन वशानुगाः\nराजानॊ राजपुत्राश च नीतिमन्तॊ महाबलाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 37, + "text": "संनद्धाः समदृश्यन्त सवेष्व अनीकेष्व अवस्थिताः\nबद्धकृष्णाजिनाः सर्वे धवजिनॊ मुञ्ज मालिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 38, + "text": "सृष्टा दुर्यॊधनस्यार्थे बरह्मलॊकाय दीक्षिताः\nसमृद्धा दशवाहिन्यः परिगृह्य वयवस्थिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 39, + "text": "एकादशी धार्तराष्ट्री कौरवाणां महाचमूः\nअग्रतः सर्वसैन्यानां यत्र शांतनवॊ ऽगरणीः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 40, + "text": "शवेतॊष्णीषं शवेतहयं शवेतवर्माणम अच्युतम\nअपश्याम महाराज भीष्मं चन्द्रम इवॊदितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 41, + "text": "हेमतालध्वजं भीष्मं राजते सयन्दने सथितम\nशवेताभ्र इव तीक्ष्णांशुं ददृशुः कुरुपाण्डवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 42, + "text": "दृष्ट्वा चमूमुखे भीष्मं समकम्पन्त पाण्डवाः\nसृञ्जयाश च महेष्वासा धृष्टद्युम्नपुरॊगमाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 43, + "text": "जृम्भमाणं महासिंहं दृष्ट्वा कषुद्रमृगा यथा\nधृष्टद्युम्नमुखाः सर्वे समुद्विविजिरे मुहुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 44, + "text": "एकादशैताः शरीजुष्टा वाहिन्यस तव भारत\nपाण्डवानां तथा सप्त महापुरुषपालिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 45, + "text": "उन्मत्तमकरावर्तौ महाग्राहसमाकुलौ\nयुगान्ते समुपेतौ दवौ दृश्येते सागराव इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 16, + "shloka": 46, + "text": "नैव नस तादृशॊ राजन दृष्टपूर्वॊ न च शरुतः\nअनीकानां समेतानां समवायस तथाविधः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nयथा स भगवान वयासः कृष्णद्वैपायनॊ ऽबरवीत\nतथैव सहिताः सर्वे समाजग्मुर महीक्षितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 2, + "text": "मघा विषयगः सॊमस तद दिनं परत्यपद्यत\nदीप्यमानाश च संपेतुर दिवि सप्त महाग्रहाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 3, + "text": "दविधा भूत इवादित्य उदये परत्यदृश्यत\nजवलन्त्या शिखया भूयॊ भानुमान उदितॊ दिवि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 4, + "text": "ववाशिरे च दीप्तायां दिशि गॊमायुवायसाः\nलिप्समानाः शरीराणि मांसशॊणितभॊजनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 5, + "text": "अहन्य अहनि पार्थानां वृद्धः कुरुपितामहः\nभरद्वाजात्मजश चैव परातर उत्थाय संयतौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 6, + "text": "जयॊ ऽसतु पाण्डुपुत्राणाम इत्य ऊचतुर अरिंदमौ\nयुयुधाते तवार्थाय यथा स समयः कृतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 7, + "text": "सर्वधर्मविशेषज्ञः पिता देवव्रतस तव\nसमानीय महीपालान इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 8, + "text": "इदं वः कषत्रिया दवारं सवर्गायापावृतं महत\nगच्छध्वं तेन शक्रस्य बरह्मणश च स लॊकताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 9, + "text": "एष वः शाश्वतः पन्थाः पूर्वैः पूर्वतरैर गतः\nसंभावयत चात्मानम अव्यग्रमनसॊ युधि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 10, + "text": "नाभागॊ हि ययातिश च मान्धाता नहुषॊ नृगः\nसंसिद्धाः परमं सथानं गताः कर्मभिर ईदृशैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 11, + "text": "अधर्मः कषत्रियस्यैष यद वयाधिमरणं गृहे\nयद आजौ निधनं याति सॊ ऽसय धर्मः सनातनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 12, + "text": "एवम उक्ता महीपाला भीष्मेण भरतर्षभ\nनिर्ययुः सवान्य अनीकानि शॊभयन्तॊ रथॊत्तमैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 13, + "text": "स तु वैकर्तनः कर्णः सामात्यः सह बन्धुभिः\nनयासितः समरे शस्त्रं भीष्मेण भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 14, + "text": "अपेतकर्णाः पुत्रास ते राजानश चैव तावकाः\nनिर्ययुः सिंहनादेन नादयन्तॊ दिशॊ दश" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 15, + "text": "शवेतैश छत्रैः पताकाभिर धवजवारणवाजिभिः\nतान्य अनीकान्य अशॊभन्त रथैर अथ पदातिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 16, + "text": "भेरी पणवशब्दैश च पटहानां च निस्वनैः\nरथनेमि निनादैश च बभूवाकुलिता मही" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 17, + "text": "काञ्चनाङ्गदकेयूरैः कार्मुकैश च महारथाः\nभराजमाना वयदृश्यन्त जङ्गमाः पर्वता इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 18, + "text": "तालेन महता भीष्मः पञ्च तारेण केतुना\nविमलादित्य संकाशस तस्थौ कुरुचमूपतिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 19, + "text": "ये तवदीया महेष्वासा राजानॊ भरतर्षभः\nअवर्तन्त यथादेशं राजञ शांतनवस्य ते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 20, + "text": "स तु गॊवासनः शैब्यः सहितः सर्वराजभिः\nययौ मातङ्गराजेन राजार्हेण पताकिना\nपद्मवर्णस तव अनीकानां सर्वेषाम अग्रतः सथितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 21, + "text": "अश्वत्थामा ययौ यत्तः सिंहलाङ्गल केतनः\nशरुतायुश चित्रसेनश च पुरुमित्रॊ विविंशतिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 22, + "text": "शल्यॊ भुरि शरवाश चैव विकर्णश च महारथः\nएते सप्त महेष्वासा दरॊणपुत्र पुरॊगमाः\nसयन्दनैर वरवर्णाभैर भीष्मस्यासन पुरःसरा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 23, + "text": "तेषाम अपि महॊत्सेधाः शॊभयन्तॊ रथॊत्तमान\nभराजमाना वयदृश्यन्त जाम्बूनदमया धवजाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 24, + "text": "जाम्बूनदमयी वेदिः कमण्डलुविभूषिता\nकेतुर आचार्य मुख्यस्य दरॊणस्य धनुषा सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 25, + "text": "अनेकशतसाहस्रम अनीकम अनुकर्षतः\nमहान दुर्यॊधनस्यासीन नागॊ मणिमयॊ धवजः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 26, + "text": "तस्य पौरव कालिङ्गौ काम्बॊजश च सुदक्षिणः\nकषेमधन्वा सुमित्रश च तस्थुः परमुखतॊ रथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 27, + "text": "सयन्दनेन महार्हेण केतुना वृषभेण च\nपरकर्षन्न इव सेनाग्रं मागधश च नृपॊ ययौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 28, + "text": "तद अङ्गपतिना गुप्तं कृपेण च महात्मना\nशारदाभ्रचय परख्यं पराच्यानाम अभवद बलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 29, + "text": "अनीक परमुखे तिष्ठन वराहेण महायशाः\nशुशुभे केतुमुख्येन राजतेन जयद्रथः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 30, + "text": "शतं रथसहस्राणां तस्यासन वशवर्तिनः\nअष्टौ नागसहस्राणि सादिनाम अयुतानि षट" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 31, + "text": "तत सिन्धुपतिना राजन पालितं धवजिनीमुखम\nअनन्त रथनागाश्वम अशॊभत महद बलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 32, + "text": "षष्ट्या रथसहस्रैस तु नागानाम अयुतेन च\nपतिः सर्वक लिङ्गानां ययौ केतुमता सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 33, + "text": "तस्य पर्वतसंकाशा वयरॊचन्त महागजाः\nयन्त्रतॊमर तूणीरैः पताकाभिश च शॊभिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 34, + "text": "शुशुभे केतुमुख्येन पादपेन कलिङ्गपः\nशवेतच छत्रेण निष्केण चामरव्यजनेन च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 35, + "text": "केतुमान अपि मातङ्गं विचित्रपरमाङ्कुशम\nआस्थितः समरे राजन मेघस्थ इव भानुमान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 36, + "text": "तेजसा दीप्यमानस तु वारणॊत्तमम आस्थितः\nभगदत्तॊ ययौ राजा यथा वज्रधरस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 37, + "text": "जग सकन्धगताव आस्तां भगदत्तेन संमितौ\nविन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ केतुमन्तम अनुव्रतौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 38, + "text": "स रथानीकवान वयूहॊ हस्त्यङ्गॊत्तम शीर्षवान\nवाजिपक्षः पतन्न उग्रः पराहरत सर्वतॊ मुखः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 17, + "shloka": 39, + "text": "दरॊणेन विहितॊ राजन राज्ञा शांतनवेन च\nतथैवाचार्य पुत्रेण बाह्लीकेन कृपेण च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 18, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततॊ मुहूर्तात तुमुलः शब्दॊ हृदयकम्पनः\nअश्रूयत महाराज यॊधानां परयुयुत्सताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 18, + "shloka": 2, + "text": "शङ्खदुन्दुभिनिर्घॊषैर वारणानां च बृंहितैः\nरथानां नेमिघॊषैश च दीर्यतीव वसुंधरा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 18, + "shloka": 3, + "text": "हयानां हेषमाणानां यॊधानां तत्र गर्जताम\nकषणेन खं दिशश चैव शब्देनापूरितं तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 18, + "shloka": 4, + "text": "पुत्राणां तव दुर्धर्षे पाण्डवानां तथैव च\nसमकम्पन्त सैन्यानि परस्परसमागमे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 18, + "shloka": 5, + "text": "तत्र नागा रथाश चैव जाम्बूनदविभूषिताः\nभराजमाना वयदृश्यन्त मेघा इव स विद्युतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 18, + "shloka": 6, + "text": "धवजा बहुविधाकारास तावकानां नराधिप\nकाञ्चनाङ्गदिनॊ रेजुर जवलिता इव पावकाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 18, + "shloka": 7, + "text": "सवेषां चैव परेषां च समदृश्यन्त भारत\nमहेन्द्र केतवः शुभ्रा महेन्द्र सदनेष्व इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 18, + "shloka": 8, + "text": "काञ्चनैः कवचैर वीरा जवलनार्कसमप्रभैः\nसंनद्धाः परत्यदृश्यन्त गरहाः परज्वलिता इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 18, + "shloka": 9, + "text": "उद्यतैर आयुधैश चित्रैस तलबद्धाः पताकिनः\nऋषभाक्षा महेष्वासाश चमूमुखगता बभुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 18, + "shloka": 10, + "text": "पृष्ठगॊपास तु भीष्मस्य पुत्रास तव नराधिप\nदुःशासनॊ दुर्विषहॊ दुर्मुखॊ दुःसहस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 18, + "shloka": 11, + "text": "विविंशतिश चित्रसेनॊ विकर्णश च महारथः\nसत्यव्रतः पुरुमित्रॊ जयॊ भूरिश्रवाः शलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 18, + "shloka": 12, + "text": "रथा विंशतिसाहस्रास तथैषाम अनुयायिनः\nअभीषाहाः शूरसेनाः शिबयॊ ऽथ वसातयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 18, + "shloka": 13, + "text": "शाल्वा मत्स्यास तथाम्बष्ठास तरिगर्ताः केकयास तथा\nसौवीराः कितवाः पराच्याः परतीच्यॊदीच्यमालवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 18, + "shloka": 14, + "text": "दवादशैते जनपदाः सर्वे शूरास तनुत्यजः\nमहता रथवंशेन ते ऽभयरक्षन पितामहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 18, + "shloka": 15, + "text": "अनीकं दशसाहस्रं कुञ्जराणां तरस्विनाम\nमाघदॊ येन नृपतिस तद्रथानीकम अन्वयात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 18, + "shloka": 16, + "text": "रथानां चक्ररक्षाश च पादप्रक्षाश च दन्तिनाम\nअभूवन वाहिनीमध्ये शतानाम अयुतानि षट" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 18, + "shloka": 17, + "text": "पादाताश चाग्रतॊ ऽगच्छन धनुश चर्मासि पाणयः\nअनेकशतसाहस्रा नखरप्रासयॊधिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 18, + "shloka": 18, + "text": "अक्षौहिण्यॊ दशैका च तव पुत्रस्य भारत\nअदृश्यन्त महाराज गङ्गेव यमुनान्तरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nअक्षौहिण्यॊ दशैकां च वयूढां दृष्ट्वा युधिष्ठिरः\nकथम अल्पेन सैन्येन परत्यव्यूहत पाण्डवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 2, + "text": "यॊ वेद मानुषं वयूहं दैवं गान्धर्वम आसुरम\nकथं भीष्मं स कौन्तेयः परत्यव्यूहत पाण्डवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 3, + "text": "[स]\nधार्तराष्ट्राण्य अनीकानि दृष्ट्वा वयूढानि पाण्डवः\nअभ्यभाषत धर्मात्मा धर्मराजॊ धनंजयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 4, + "text": "महर्षेर वचनात तात वेदयन्ति बृहस्पतेः\nसंहतान यॊधयेद अल्पान कामं विस्तारयेद बहून" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 5, + "text": "सूचीमुखम अनीकं सयाद अल्पानां बहुभिः सह\nअस्माकं च तथा सैन्यम अल्पीयः सुतरां परैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 6, + "text": "एतद वचनम आज्ञाय महर्षेर वयूह पाण्डव\nतच छरुत्वा धर्मराजस्य परत्यभाषत फल्गुणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 7, + "text": "एष वयूहामि ते राजन वयूहं परमदुर्जयम\nअचलं नाम वज्राख्यं विहितं वज्रपाणिना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 8, + "text": "यः स वात इवॊद्धूतः समरे दुःसहः परैः\nस नः पुरॊ यॊत्स्यति वै भीमः परहरतां वरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 9, + "text": "तेजांसि रिपुसैन्यानां मृद्नन पुरुषसत्तमः\nअग्रे ऽगरणीर यास्यति नॊ युद्धॊपाय विचक्षणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 10, + "text": "यं दृष्ट्वा पार्थिवाः सर्वे दुर्यॊधन पुरॊगमाः\nनिवर्तिष्यन्ति संभ्रान्ताः सिंहं कषुद्रमृगा इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 11, + "text": "तं सर्वे संश्रयिष्यामः पराकारम अकुतॊभयम\nभीमं परहरतां शरेष्ठं वज्रपाणिम इवामराः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 12, + "text": "न हि सॊ ऽसति पुमाँल लॊके यः संक्रुद्धं वृकॊदरम\nदरष्टुम अत्युग्र कर्माणं विषहेत नरर्षभम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 13, + "text": "भीमसेनॊ गदां बिभ्रद वज्रसारमयीं दृढाम\nचरन वेगेन महता समुद्रम अपि शॊषयेत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 14, + "text": "केकया धृष्टकेतुश च चेकितानश च वीर्यवान\nएत तिष्ठन्ति सामात्याः परेक्षकास ते नरेश्वर" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 15, + "text": "धृतराष्ट्रस्य दायादा इति बीभत्सुर अब्रवीत\nबरुवाणं तु तथा पार्थं सर्वसैन्यानि मारिष\nअपूजयंस तदा वाग्भिर अनुकूलाभिर आहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 16, + "text": "एवम उक्त्वा महाबाहुस तथा चक्रे धनंजयः\nवयूह्य तानि बलान्य आशु परययौ फल्गुनस तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 17, + "text": "संप्रयातान कुरून दृष्ट्वा पाण्डवानां महाचमूः\nगङ्गेव पूर्णा सतिमिता सयन्दमाना वयदृश्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 18, + "text": "भीमसेनॊ ऽगरणीस तेषां धृष्टद्युम्नश च पार्षतः\nनकुलः सहदेवश च धृष्टकेतुश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 19, + "text": "समुद्यॊज्य ततः पश्चाद राजाप्य अक्षौहिणी वृतः\nभरातृभिः सह पुत्रैश च सॊ ऽभयरक्षत पृष्ठतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 20, + "text": "चक्ररक्षौ तु भीमस्य माद्रीपुत्रौ महाद्युती\nदरौपदेयाः स सौभद्राः पृष्ठगॊपास तरस्विनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 21, + "text": "धृष्टद्युम्नश च पाञ्चाल्यस तेषां गॊप्ता महारथः\nसहितः पृतना शूरै रथमुख्यैः परभद्रकैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 22, + "text": "शिखण्डी तु ततः पश्चाद अर्जुनेनाभिरक्षितः\nयत्तॊ भीष्मविनाशाय परययौ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 23, + "text": "पृष्ठगॊपॊ ऽरजुनस्यापि युयुधानॊ महारथः\nचक्ररक्षौ तु पाञ्चाल्यौ युधामन्यूत्तमौजसौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 24, + "text": "राजा तु मध्यमानीके कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nबृहद्भिः कुञ्जरैर मत्तैश चलद्भिर अचलैर इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 25, + "text": "अक्षौहिण्या च पाञ्चाल्यॊ यज्ञसेनॊ महामनाः\nविराटम अन्वयात पश्चात पाण्डवार्थे पराक्रमी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 26, + "text": "तेषाम आदित्यचन्द्राभाः कनकॊत्तम भूषणाः\nनाना चिह्नधरा राजन रथेष्व आसन महाध्वजाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 27, + "text": "समुत्सर्प्य ततः पश्चाद धृष्टद्युम्नॊ महारथः\nभरातृभिः सह पुत्रैश च सॊ ऽभयरक्षद युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 28, + "text": "तवदीयानां परेषां च रथेषु विविधान धवजान\nअभिभूयार्जुनस्यैकॊ धवजस तस्थौ महाकपिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 29, + "text": "पादातास तव अग्रतॊ ऽगच्छन्न असि शक्त्यृष्टि पाणयः\nअनेकशतसाहस्रा भीमसेनस्य रक्षिणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 30, + "text": "वारणा दशसाहस्राः परभिन्नकरटा मुखाः\nशूरा हेममयैर जालैर दीप्यमाना इवाचलाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 31, + "text": "कषरन्त इव जीमूता मदार्द्राः पद्मगन्धिनः\nराजानम अन्वयुः पश्चाच चलन्त इव पर्वताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 32, + "text": "भीमसेनॊ गदां भीमां परकर्षन परिघॊपमाम\nपरचकर्ष महत सैन्यं दुराधर्षॊ महामनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 33, + "text": "तम अर्कम इव दुष्प्रेक्ष्यं तपन्तं रश्मिमालिनम\nन शेकुः सर्वतॊ यॊधाः परतिवीक्षितुम अन्तिके" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 34, + "text": "वज्रॊ नामैष तु वयूहॊ दुर्भिदः सर्वतॊ मुखः\nचापविद्युद धवजॊ घॊरॊ गुप्तॊ गाण्डीवधन्वना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 35, + "text": "यं परतिव्यूह्य तिष्ठन्ति पाण्डवास तव वाहिनीम\nअजेयॊ मानुषे लॊके पाण्डवैर अभिरक्षितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 36, + "text": "संध्यां तिष्ठत्सु सैन्येषु सूर्यस्यॊदयनं परति\nपरावात स पृषतॊ वायुर अनभ्रे सतनयित्नुमान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 37, + "text": "विष्वग वाताश च वान्त्य उग्रा नीचैः शर्कर कर्षिणः\nरजश चॊद्धूयमानं तु तमसाच छादयज जगत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 38, + "text": "पपात महती चॊल्का पराङ्मुखी भरतर्षभ\nउद्यन्तं सूर्यम आहत्य वयशीर्यत महास्वना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 39, + "text": "अथ सज्जीयमानेषु सैन्येषु भरतर्षभ\nनिष्प्रभॊ ऽभयुदितात सूर्यः स घॊषॊ भूश चचाल ह\nवयशीर्यत स नादा च तदा भरतसत्तम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 40, + "text": "निर्घाता बहवॊ राजन दिक्षु सर्वासु चाभवन\nपरादुरासीद रजस तीव्रं न पराज्ञायत किं चन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 41, + "text": "धवजानां धूयमानानां सहसा मातरिश्वना\nकिङ्किणीजालनद्धानां काञ्चनस्रग्वतां रवैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 42, + "text": "महतां स पताकानाम आदित्यसमतेजसाम\nसर्वं झण झणी भूतम आसीत तालवनेष्व इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 43, + "text": "एवं ते पुरुषव्याघ्राः पाण्डवा युद्धनन्दिनः\nवयवस्थिताः परतिव्यूह्य तव पुत्रस्य वाहिनीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 19, + "shloka": 44, + "text": "सरंसन्त इव मज्जानॊ यॊधानां भरतर्षभ\nदृष्ट्वाग्रतॊ भीमसेनं गदापाणिम अवस्थितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 20, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nसूर्यॊदये संजय के नु पूर्वं; युयुत्सवॊ हृष्यमाणा इवासन\nमामका वा भीष्म नेत्राः समीके; पाण्डवा वा भीम नेत्रास तदानीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 20, + "shloka": 2, + "text": "केषां जघन्यौ सॊमसूर्यौ स वायू; केषां सेनां शवापदा वयाभषन्त\nकेषां यूनां मुखवर्णाः परसन्नाः; सर्वं हय एतद बरूहि तत्त्वं यथावत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 20, + "shloka": 3, + "text": "[स]\nउभे सेने तुल्यम इवॊपयाते; उभे वयूहे हृष्टरूपे नरेन्द्र\nउभे चित्रे वनराजि परकाशे; तथैवॊभे नागरथाश्वपूर्णे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 20, + "shloka": 4, + "text": "उभे सेने बृहती भीमरूपे; तथैवॊभे भारत दुर्विषह्ये\nतथैवॊभे सवर्गजयाय सृष्टे; तथा हय उभे सत्पुरुषार्य गुप्ते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 20, + "shloka": 5, + "text": "पश्चान मुखाः कुरवॊ धार्तराष्ट्राः; सथिताः पार्थाः पराङ्मुखा यॊत्स्यमानाः\nदैत्येन्द्र सेनेव च कौरवाणां; देवेन्द्र सेनेव च पाण्डवानाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 20, + "shloka": 6, + "text": "शुक्रॊ वायुः पृष्ठतः पाण्डवानां; धार्तराष्ट्राञ शवापदा वयाभषन्त\nगजेन्द्राणां मदगन्धांश च तीव्रान; न सेहिरे तव पुत्रस्य नागाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 20, + "shloka": 7, + "text": "दुर्यॊधनॊ हस्तिनं पद्मवर्णं; सुवर्णकक्ष्यं जातिबलं परभिन्नम\nसमास्थितॊ मध्यगतः कुरूणां; संस्तूयमानॊ बन्दिभिर मागधैश च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 20, + "shloka": 8, + "text": "चन्द्रप्रभं शवेतम अस्यातपत्रं; सौवर्णी सरग भराजते चॊत्तमाङ्गे\nतं सर्वतः शकुनिः पार्वतीयैः; सार्धं गान्धारैः पाति गान्धारराजः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 20, + "shloka": 9, + "text": "भीष्मॊ ऽगरतः सर्वसैन्यस्य वृद्धः; शवेतच छत्रः शवेतधनुः स शङ्खः\nशवेतॊष्णीषः पाण्डुरेण धवजेन; शवेतैर अश्वैः शवेतशैलप्रकाशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 20, + "shloka": 10, + "text": "तस्य सैन्यं धार्तराष्ट्राश च सर्वे; बाह्लीकानाम एकदेशः शलश च\nये चाम्बष्ठाः कषत्रिया ये च सिन्धौ; तथा सौवीराः पञ्च नदाश च शूराः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 20, + "shloka": 11, + "text": "शॊणैर हयै रुक्मरथॊ महात्मा; दरॊणॊ महाबाहुर अदीनसत्त्वः\nआस्ते गुरुः परयशाः सर्वराज्ञां; पश्चाच चमूम इन्द्र इवाभिरक्षन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 20, + "shloka": 12, + "text": "वार्द्धक्षत्रिः सर्वसैन्यस्य मध्ये; भूरिश्रवाः पुरुमित्रॊ जयश च\nशाल्वा मत्स्याः केकयाश चापि सर्वे; गजानीकैर भरातरॊ यॊत्स्यमानाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 20, + "shloka": 13, + "text": "शारद्वतश चॊत्तरधूर महात्मा; महेष्वासॊ गौतमश चित्रयॊधी\nशकैः किरातैर यवनैः पह्लवैश च; सार्धं चमूम उत्तरतॊ ऽभिपाति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 20, + "shloka": 14, + "text": "महारथैर अन्धकवृष्णिभॊजैः; सौराष्ट्रकैर नैरृतैर आत्तशस्त्रैः\nबृहद्बलः कृतवर्माभिगुप्तॊ; बलं तवदीयं दक्षिणतॊ ऽभिपाति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 20, + "shloka": 15, + "text": "संशप्तकानाम अयुतं रथानां; मृत्युर जयॊ वार्जुनस्येति सृष्टाः\nयेनार्जुनस तेन राजन कृतास्त्राः; परयाता वै ते तरिगर्ताश च शूराः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 20, + "shloka": 16, + "text": "साग्रं शतसहस्रं तु नागानां तव भारत\nनागे नागे रथशतं शतं चाश्वा रथे रथे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 20, + "shloka": 17, + "text": "अश्वे ऽशवे दश धानुष्का धानुष्के दश चर्मिणः\nएवं वयूढान्य अनीकानि भीष्मेण तव भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 20, + "shloka": 18, + "text": "अव्यूहन मानुषं वयूहं दैवं गान्धर्वम आसुरम\nदिवसे दिवसे पराप्ते भीष्मः शांतनवॊ ऽगरणीः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 20, + "shloka": 19, + "text": "महारथौघविपुलः समुद्र इव पर्वणि\nभीष्मेण धार्तराष्ट्राणां वयूहः परत्यङ्मुखॊ युधि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 20, + "shloka": 20, + "text": "अनन्तरूपा धवजिनी तवदीया; नरेन्द्र भीमा न तु पाण्डवानाम\nतां तव एव मन्ये बृहतीं दुष्प्रधृष्यां; यस्या नेतारौ केशवश चार्जुनश च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 21, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nबृहतीं धार्तराष्ट्राणां दृष्ट्वा सेनां समुद्यताम\nविषादम अगमद राजा कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 21, + "shloka": 2, + "text": "वयूहं भीष्मेण चाभेद्यं कल्पितं परेक्ष्य पाण्डवः\nअभेद्यम इव संप्रेक्ष्य विषण्णॊ ऽरजुनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 21, + "shloka": 3, + "text": "धनंजय कथं शक्यम अस्माभिर यॊद्धुम आहवे\nधार्तराष्ट्रैर महाबाहॊ येषां यॊद्धा पितामहः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 21, + "shloka": 4, + "text": "अक्षॊभ्यॊ ऽयम अभेद्यश च भीष्मेणामित्रकर्शिना\nकल्पितः शास्त्रदृष्टेन विधिना भूरि तेजसा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 21, + "shloka": 5, + "text": "ते वयं संशयं पराप्ताः स सैन्याः शत्रुकर्शन\nकथम अस्मान महाव्यूहाद उद्यानं नॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 21, + "shloka": 6, + "text": "अथार्जुनॊ ऽबरवीत पार्थं युधिष्ठिरम अमित्रहा\nविषण्णम अभिसंप्रेक्ष्य तव राजन्न अनीकिनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 21, + "shloka": 7, + "text": "परज्ञयाभ्यधिकाञ शूरान गुणयुक्तान बहून अपि\nजयन्त्य अल्पतरा येन तन निबॊध विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 21, + "shloka": 8, + "text": "तत तु ते कारणं राजन परवक्ष्याम्य अनसूयवे\nनारदस तम ऋषिर वेद भीष्मद्रॊणौ च पाण्डव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 21, + "shloka": 9, + "text": "एतम एवार्थम आश्रित्य युद्धे देवासुरे ऽबरवीत\nपितामहः किल पुरा महेन्द्रादीन दिवौकसः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 21, + "shloka": 10, + "text": "न तथा बलवीर्याभ्यां विजयन्ते जिगीषवः\nयथासत्यानृशंस्याभ्यां धर्मेणैवॊद्यमेन च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 21, + "shloka": 11, + "text": "तयक्त्वाधर्मं च लॊभं च मॊहं चॊद्यमम आस्थिताः\nयुध्यध्वम अनहंकारा यतॊ धर्मस ततॊ जयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 21, + "shloka": 12, + "text": "एवं राजन विजानीहि धरुवॊ ऽसमाकं रणे जयः\nयथा मे नारदः पराह यतः कृष्णस ततॊ जयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 21, + "shloka": 13, + "text": "गुणभूतॊ जयः कृष्णे पृष्ठतॊ ऽनवेति माधवम\nअन्यथा विजयश चास्य संनतिश चापरॊ गुणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 21, + "shloka": 14, + "text": "अनन्त तेजा गॊविन्दः शत्रुपूगेषु निर्व्यथः\nपुरुषः सनातनतमॊ यतः कृष्णस ततॊ जयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 21, + "shloka": 15, + "text": "पुरा हय एष हरिर भूत्वा वैकुण्ठॊ ऽकुण्ठसायकः\nसुरासुरान अवस्फूर्जन्न अब्रवीत के जयन्त्व इति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 21, + "shloka": 16, + "text": "अनु कृष्णं जयेमेति यैर उक्तं तत्र तैर जितम\nतत्प्रसादाद धि तरैलॊक्यं पराप्तं शक्रादिभिः सुरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 21, + "shloka": 17, + "text": "तस्य ते न वयथां कां चिद इह पश्यामि भारत\nयस्य ते जयम आशास्ते विश्वभुक तरिदशेश्वरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 22, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततॊ युधिष्ठिरॊ राजा सवां सेनां समचॊदयत\nपरतिव्यूहन्न अनीकानि भीष्मस्य भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 22, + "shloka": 2, + "text": "यथॊद्दिष्टान्य अनीकानि परत्यव्यूहन्त पाण्डवाः\nसवर्गं परम अभीप्सन्तः सुयुद्धेन कुरूद्वहाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 22, + "shloka": 3, + "text": "मध्ये शिखण्डिनॊ ऽनीकं रक्षितं सव्यसाचिना\nधृष्टद्युम्नस्य च सवयं भीष्मेण परिपालितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 22, + "shloka": 4, + "text": "अनीकं दक्षिणं राजन युयुधानेन पालितम\nशरीमता सात्वताग्र्येण शक्रेणेव धनुष्मता" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 22, + "shloka": 5, + "text": "महेन्द्र यानप्रतिमं रथं तु; सॊपस्करं हाटकरत्नचित्रम\nयुधिष्ठिरः काञ्चनभाण्ड यॊक्त्रं; समास्थितॊ नागकुलस्य मध्ये" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 22, + "shloka": 6, + "text": "समुच्छ्रितं दान्तशलाकम अस्य; सुपाण्डुरं छत्रम अतीव भाति\nपरदक्षिणं चैनम उपाचरन्ति; महर्षयः संस्तुतिभिर नरेन्द्रम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 22, + "shloka": 7, + "text": "पुरॊहिताः शत्रुवधं वदन्तॊ; महर्षिवृद्धाः शरुतवन्त एव\nजप्यैश च मन्त्रैश च तथौषधीभिः; समन्ततः सवस्त्य अयनं परचक्रुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 22, + "shloka": 8, + "text": "ततः स वस्त्राणि तथैव गाश च; फलानि पुष्पाणि तथैव निष्कान\nकुरूत्तमॊ बराह्मण सान महात्मा; कुर्वन ययौ शक्र इवामरेभ्यः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 22, + "shloka": 9, + "text": "सहस्रसूर्यः शतकिङ्किणीकः; परार्ध्य जाम्बूनदहेमचित्रः\nरथॊ ऽरजुनस्याग्निर इवार्चि माली; विभ्राजते शवेतहयः सुचक्रः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 22, + "shloka": 10, + "text": "तम आस्थितः केशव संगृहीतं; कपिध्वजं गाण्डिवबाणहस्तः\nधनुर्धरॊ यस्य समः पृथिव्यां; न विद्यते नॊ भविता वा कदा चित" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 22, + "shloka": 11, + "text": "उद्वर्तयिष्यंस तव पुत्र सेनाम; अतीव रौद्रं स बिभर्ति रूपम\nअनायुधॊ यः सुभुजॊ भुजाभ्यां; नराश्वनागान युधि भस्म कुर्यात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 22, + "shloka": 12, + "text": "स भीमसेनः सहितॊ यमाभ्यां; वृकॊदरॊ वीर रथस्य गॊप्ता\nतं परेक्ष्य मत्तर्षभ सिंहखेलं; लॊके महेन्द्रप्रतिमानकल्पम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 22, + "shloka": 13, + "text": "समीक्ष्य सेनाग्रगतं दुरासदं; परविव्यथुः पङ्कगता इवॊष्ट्राः\nवृकॊदरं वारणराजदर्पं; यॊधास तवदीया भयविघ्न सत्त्वाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 22, + "shloka": 14, + "text": "अनीकमध्ये तिष्ठन्तं राजपुत्रं दुरासदम\nअब्रवीद भरतश्रेष्ठं गुडाकेशं जनार्दनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 22, + "shloka": 15, + "text": "[वा]\nय एष गॊप्ता परतपन बलस्थॊ; यॊ नः सेनां सिंह इवेक्षते च\nस एष भीष्मः कुरुवंशकेतुर; येनाहृतास तरिंशतॊ वाजिमेधाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 22, + "shloka": 16, + "text": "एतान्य अनीकानि महानुभावं; गूहन्ति मेघा इव घर्मरश्मिम\nएतानि हत्वा पुरुषप्रवीर; काङ्क्षस्व युद्धं भरतर्षभेण" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 22, + "shloka": 17, + "text": "[धृ]\nकेषां परहृष्टास तत्राग्रे यॊधा युध्यन्ति संजय\nउदग्रमनसः के ऽतर के वा दीना विचेतसः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 22, + "shloka": 18, + "text": "के पूर्वं पराहरंस तत्र युद्धे हृदयकम्पने\nमामकाः पाण्डवानां वा तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 22, + "shloka": 19, + "text": "कस्य सेना समुदये गन्धमाल्यसमुद्भवः\nवाचः परदक्षिणाश चैव यॊधानाम अभिगर्जताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 22, + "shloka": 20, + "text": "[स]\nउभयॊः सेनयॊस तत्र यॊधा जहृषिरे मुदा\nसरग धूपपानगन्धानाम उभयत्र समुद्भवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 22, + "shloka": 21, + "text": "संहतानाम अनीकानां वयूढानां भरतर्षभ\nसंसर्पताम उदीर्णानां विमर्दः सुमहान अभूत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 22, + "shloka": 22, + "text": "वादित्रशब्दस तुमुलः शङ्खभेरी विमिश्रितः\nकुञ्जराणां च नदतां सैन्यानां च परहृष्यताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 1, + "text": "धृतराष्ट्र उवाच\nधर्मक्षेत्रे कुरुक्षेत्रे समवेता युयुत्सवः\nमामकाः पाण्डवाश चैव किम अकुर्वत संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 2, + "text": "संजय उवाच\nदृष्ट्वा तु पाण्डवानीकं वयूढं दुर्यॊधनस तदा\nआचार्यम उपसंगम्य राजा वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 3, + "text": "पश्यैतां पाण्डुपुत्राणाम आचार्य महतीं चमूम\nवयूढां दरुपदपुत्रेण तव शिष्येण धीमता" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 4, + "text": "अत्र शूरा महेष्वासा भीमार्जुनसमा युधि\nयुयुधानॊ विराटश च दरुपदश च महारथः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 5, + "text": "धृष्टकेतुश चेकितानः काशिराजश च वीर्यवान\nपुरुजित कुन्तिभॊजश च शैब्यश च नरपुंगवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 6, + "text": "युधामन्युश च विक्रान्त उत्तमौजाश च वीर्यवान\nसौभद्रॊ दरौपदेयाश च सर्व एव महारथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 7, + "text": "अस्माकं तु विशिष्टा ये तान निबॊध दविजॊत्तम\nनायका मम सैन्यस्य संज्ञार्थं तान बरवीमि ते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 8, + "text": "भवान भीष्मश च कर्णश च कृपश च समितिंजयः\nअश्वत्थामा विकर्णश च सौमदत्तिर जयद्रथः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 9, + "text": "अन्ये च बहवः शूरा मदर्थे तयक्तजीविताः\nनानाशस्त्रप्रहरणाः सर्वे युद्धविशारदाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 10, + "text": "अपर्याप्तं तद अस्माकं बलं भीष्माभिरक्षितम\nपर्याप्तं तव इदम एतेषां बलं भीमाभिरक्षितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 11, + "text": "अयनेषु च सर्वेषु यथाभागम अवस्थिताः\nभीष्मम एवाभिरक्षन्तु भवन्तः सर्व एव हि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 12, + "text": "तस्य संजनयन हर्षं कुरुवृद्धः पितामहः\nसिंहनादं विनद्यॊच्चैः शङ्खं दध्मौ परतापवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 13, + "text": "ततः शङ्खाश च भेर्यश च पणवानकगॊमुखाः\nसहसैवाभ्यहन्यन्त स शब्दस तुमुलॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 14, + "text": "ततः शवेतैर हयैर युक्ते महति सयन्दने सथितौ\nमाधवः पाण्डवश चैव दिव्यौ शङ्खौ परदध्मतुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 15, + "text": "पाञ्चजन्यं हृषीकेशॊ देवदत्तं धनंजयः\nपौण्ड्रं दध्मौ महाशङ्खं भीमकर्मा वृकॊदरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 16, + "text": "अनन्तविजयं राजा कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nनकुलः सहदेवश च सुघॊषमणिपुष्पकौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 17, + "text": "काश्यश च परमेष्वासः शिखण्डी च महारथः\nधृष्टद्युम्नॊ विराटश च सात्यकिश चापराजितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 18, + "text": "दरुपदॊ दरौपदेयाश च सर्वशः पृथिवीपते\nसौभद्रश च महाबाहुः शङ्खान दध्मुः पृथक पृथक" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 19, + "text": "स घॊषॊ धार्तराष्ट्राणां हृदयानि वयदारयत\nनभश च पृथिवीं चैव तुमुलॊ वयनुनादयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 20, + "text": "अथ वयवस्थितान दृष्ट्वा धार्तराष्ट्रान कपिध्वजः\nपरवृत्ते शस्त्रसंपाते धनुर उद्यम्य पाण्डवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 21, + "text": "हृषीकेशं तदा वाक्यम इदम आह महीपते\nसेनयॊर उभयॊर मध्ये रथं सथापय मे ऽचयुत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 22, + "text": "यावद एतान निरीक्षे ऽहं यॊद्धुकामान अवस्थितान\nकैर मया सह यॊद्धव्यम अस्मिन रणसमुद्यमे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 23, + "text": "यॊत्स्यमानान अवेक्षे ऽहं य एते ऽतर समागताः\nधार्तराष्ट्रस्य दुर्बुद्धेर युद्धे परियचिकीर्षवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 24, + "text": "एवम उक्तॊ हृषीकेशॊ गुडाकेशेन भारत\nसेनयॊर उभयॊर मध्ये सथापयित्वा रथॊत्तमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 25, + "text": "भीष्मद्रॊणप्रमुखतः सर्वेषां च महीक्षिताम\nउवाच पार्थ पश्यैतान समवेतान कुरून इति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 26, + "text": "तत्रापश्यत सथितान पार्थः पितॄन अथ पितामहान\nआचार्यान मातुलान भरातॄन पुत्रान पौत्रान सखींस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 27, + "text": "शवशुरान सुहृदश चैव सेनयॊर उभयॊर अपि\nतान समीक्ष्य स कौन्तेयः सर्वान बन्धून अवस्थितान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 28, + "text": "कृपया परयाविष्टॊ विषीदन्न इदम अब्रवीत\nदृष्ट्वेमं सवजनं कृष्ण युयुत्सुं समुपस्थितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 29, + "text": "सीदन्ति मम गात्राणि मुखं च परिशुष्यति\nवेपथुश च शरीरे मे रॊमहर्षश च जायते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 30, + "text": "गाण्डीवं सरंसते हस्तात तवक चैव परिदह्यते\nन च शक्नॊम्य अवस्थातुं भरमतीव च मे मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 31, + "text": "निमित्तानि च पश्यामि विपरीतानि केशव\nन च शरेयॊ ऽनुपश्यामि हत्वा सवजनम आहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 32, + "text": "न काङ्क्षे विजयं कृष्ण न च राज्यं सुखानि च\nकिं नॊ राज्येन गॊविन्द किं भॊगैर जीवितेन वा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 33, + "text": "येषाम अर्थे काङ्क्षितं नॊ राज्यं भॊगाः सुखानि च\nत इमे ऽवस्थिता युद्धे पराणांस तयक्त्वा धनानि च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 34, + "text": "आचार्याः पितरः पुत्रास तथैव च पितामहाः\nमातुलाः शवशुराः पौत्राः शयालाः संबन्धिनस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 35, + "text": "एतान न हन्तुम इच्छामि घनतॊ ऽपि मधुसूदन\nअपि तरैलॊक्यराज्यस्य हेतॊः किं नु महीकृते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 36, + "text": "निहत्य धार्तराष्ट्रान नः का परीतिः सयाज जनार्दन\nपापम एवाश्रयेद अस्मान हत्वैतान आततायिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 37, + "text": "तस्मान नार्हा वयं हन्तुं धार्तराष्ट्रान सवबान्धवान\nसवजनं हि कथं हत्वा सुखिनः सयाम माधव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 38, + "text": "यद्य अप्य एते न पश्यन्ति लॊभॊपहतचेतसः\nकुलक्षयकृतं दॊषं मित्रद्रॊहे च पातकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 39, + "text": "कथं न जञेयम अस्माभिः पापाद अस्मान निवर्तितुम\nकुलक्षयकृतं दॊषं परपश्यद्भिर जनार्दन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 40, + "text": "कुलक्षये परणश्यन्ति कुलधर्माः सनातनाः\nधर्मे नष्टे कुलं कृत्स्नम अधर्मॊ ऽभिभवत्य उत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 41, + "text": "अधर्माभिभवात कृष्ण परदुष्यन्ति कुलस्त्रियः\nसत्रीषु दुष्टासु वार्ष्णेय जायते वर्णसंकरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 42, + "text": "संकरॊ नरकायैव कुलघ्नानां कुलस्य च\nपतन्ति पितरॊ हय एषां लुप्तपिण्डॊदकक्रियाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 43, + "text": "दॊषैर एतैः कुलघ्नानां वर्णसंकरकारकैः\nउत्साद्यन्ते जातिधर्माः कुलधर्माश च शाश्वताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 44, + "text": "उत्सन्नकुलधर्माणां मनुष्याणां जनार्दन\nनरके नियतं वासॊ भवतीत्य अनुशुश्रुम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 45, + "text": "अहॊ बत महत पापं कर्तुं वयवसिता वयम\nयद राज्यसुखलॊभेन हन्तुं सवजनम उद्यताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 46, + "text": "यदि माम अप्रतीकारम अशस्त्रं शस्त्रपाणयः\nधार्तराष्ट्रा रणे हन्युस तन मे कषेमतरं भवेत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 23, + "shloka": 47, + "text": "एवम उक्त्वार्जुनः संख्ये रथॊपस्थ उपाविशत\nविसृज्य सशरं चापं शॊकसंविग्नमानसः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 1, + "text": "संजय उवाच\nतं तथा कृपयाविष्टम अश्रुपूर्णाकुलेक्षणम\nविषीदन्तम इदं वाक्यम उवाच मधुसूदनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 2, + "text": "शरीभगवान उवाच\nकुतस तवा कश्मलम इदं विषमे समुपस्थितम\nअनार्यजुष्टम अस्वर्ग्यम अकीर्तिकरम अर्जुन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 3, + "text": "कलैब्यं मा सम गमः पार्थ नैतत तवय्य उपपद्यते\nकषुद्रं हृदयदौर्बल्यं तयक्त्वॊत्तिष्ठ परंतप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 4, + "text": "अर्जुन उवाच\nकथं भीष्मम अहं संख्ये दरॊणं च मधुसूदन\nइषुभिः परतियॊत्स्यामि पूजार्हाव अरिसूदन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 5, + "text": "गुरून अहत्वा हि महानुभावाञ; शरेयॊ भॊक्तुं भैक्ष्यम अपीह लॊके\nहत्वार्थकामांस तु गुरून इहैव; भुञ्जीय भॊगान रुधिरप्रदिग्धान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 6, + "text": "न चैतद विद्मः कतरन नॊ गरीयॊ; यद वा जयेम यदि वा नॊ जयेयुः\nयान एव हत्वा न जिजीविषामस; ते ऽवस्थिताः परमुखे धार्तराष्ट्राः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 7, + "text": "कार्पण्यदॊषॊपहतस्वभावः; पृच्छामि तवां धर्मसंमूढचेताः\nयच छरेयः सयान निश्चितं बरूहि तन मे; शिष्यस ते ऽहं शाधि मां तवां परपन्नम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 8, + "text": "न हि परपश्यामि ममापनुद्याद; यच छॊकम उच्छॊषणम इन्द्रियाणाम\nअवाप्य भूमाव असपत्नम ऋद्धं; राज्यं सुराणाम अपि चाधिपत्यम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 9, + "text": "संजय उवाच\nएवम उक्त्वा हृषीकेशं गुडाकेशः परंतपः\nन यॊत्स्य इति गॊविन्दम उक्त्वा तूष्णीं बभूव ह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 10, + "text": "तम उवाच हृषीकेशः परहसन्न इव भारत\nसेनयॊर उभयॊर मध्ये विषीदन्तम इदं वचः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 11, + "text": "शरीभगवान उवाच\nअशॊच्यान अन्वशॊचस तवं परज्ञावादांश च भाषसे\nगतासून अगतासूंश च नानुशॊचन्ति पण्डिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 12, + "text": "न तव एवाहं जातु नासं न तवं नेमे जनाधिपाः\nन चैव न भविष्यामः सर्वे वयम अतः परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 13, + "text": "देहिनॊ ऽसमिन यथा देहे कौमारं यौवनं जरा\nतथा देहान्तरप्राप्तिर धीरस तत्र न मुह्यति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 14, + "text": "मात्रास्पर्शास तु कौन्तेय शीतॊष्णसुखदुःखदाः\nआगमापायिनॊ ऽनित्यास तांस तितिक्षस्व भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 15, + "text": "यं हि न वयथयन्त्य एते पुरुषं पुरुषर्षभ\nसमदुःखसुखं धीरं सॊ ऽमृतत्वाय कल्पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 16, + "text": "नासतॊ विद्यते भावॊ नाभावॊ विद्यते सतः\nउभयॊर अपि दृष्टॊ ऽनतस तव अनयॊस तत्त्वदर्शिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 17, + "text": "अविनाशि तु तद विद्धि येन सर्वम इदं ततम\nविनाशम अव्ययस्यास्य न कश चित कर्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 18, + "text": "अन्तवन्त इमे देहा नित्यस्यॊक्ताः शरीरिणः\nअनाशिनॊ ऽपरमेयस्य तस्माद युध्यस्व भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 19, + "text": "य एनं वेत्ति हन्तारं यश चैनं मन्यते हतम\nउभौ तौ न विजानीतॊ नायं हन्ति न हन्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 20, + "text": "न जायते मरियते वा कदा चिन; नायं भूत्वा भविता वा न भूयः\nअजॊ नित्यः शाश्वतॊ ऽयं पुराणॊ; न हन्यते हन्यमाने शरीरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 21, + "text": "वेदाविनाशिनं नित्यं य एनम अजम अव्ययम\nकथं स पुरुषः पार्थ कं घातयति हन्ति कम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 22, + "text": "वासांसि जीर्णानि यथा विहाय; नवानि गृह्णाति नरॊ ऽपराणि\nतथा शरीराणि विहाय जीर्णानि; अन्यानि संयाति नवानि देही" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 23, + "text": "नैनं छिन्दन्ति शस्त्राणि नैनं दहति पावकः\nन चैनं कलेदयन्त्य आपॊ न शॊषयति मारुतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 24, + "text": "अच्छेद्यॊ ऽयम अदाह्यॊ ऽयम अक्लेद्यॊ ऽशॊष्य एव च\nनित्यः सर्वगतः सथाणुर अचलॊ ऽयं सनातनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 25, + "text": "अव्यक्तॊ ऽयम अचिन्त्यॊ ऽयम अविकार्यॊ ऽयम उच्यते\nतस्माद एवं विदित्वैनं नानुशॊचितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 26, + "text": "अथ चैनं नित्यजातं नित्यं वा मन्यसे मृतम\nतथापि तवं महाबाहॊ नैवं शॊचितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 27, + "text": "जातस्य हि धरुवॊ मृत्युर धरुवं जन्म मृतस्य च\nतस्माद अपरिहार्ये ऽरथे न तवं शॊचितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 28, + "text": "अव्यक्तादीनि भूतानि वयक्तमध्यानि भारत\nअव्यक्तनिधनान्य एव तत्र का परिदेवना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 29, + "text": "आश्चर्यवत पश्यति कश चिद एनम; आश्चर्यवद वदति तथैव चान्यः\nआश्चर्यवच चैनम अन्यः शृणॊति; शरुत्वाप्य एनं वेद न चैव कश चित" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 30, + "text": "देही नित्यम अवध्यॊ ऽयं देहे सर्वस्य भारत\nतस्मात सर्वाणि भूतानि न तवं शॊचितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 31, + "text": "सवधर्मम अपि चावेक्ष्य न विकम्पितुम अर्हसि\nधर्म्याद धि युद्धाच छरेयॊ ऽनयत कषत्रियस्य न विद्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 32, + "text": "यदृच्छया चॊपपन्नं सवर्गद्वारम अपावृतम\nसुखिनः कषत्रियाः पार्थ लभन्ते युद्धम ईदृशम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 33, + "text": "अथ चेत तवम इमं धर्म्यं संग्रामं न करिष्यसि\nततः सवधर्मं कीर्तिं च हित्वा पापम अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 34, + "text": "अकीर्तिं चापि भूतानि कथयिष्यन्ति ते ऽवययाम\nसंभावितस्य चाकीर्तिर मरणाद अतिरिच्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 35, + "text": "भयाद रणाद उपरतं मंस्यन्ते तवां महारथाः\nयेषां च तवं बहुमतॊ भूत्वा यास्यसि लाघवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 36, + "text": "अवाच्यवादांश च बहून वदिष्यन्ति तवाहिताः\nनिन्दन्तस तव सामर्थ्यं ततॊ दुःखतरं नु किम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 37, + "text": "हतॊ वा पराप्स्यसि सवर्गं जित्वा वा भॊक्ष्यसे महीम\nतस्माद उत्तिष्ठ कौन्तेय युद्धाय कृतनिश्चयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 38, + "text": "सुखदुःखे समे कृत्वा लाभालाभौ जयाजयौ\nततॊ युद्धाय युज्यस्व नैवं पापम अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 39, + "text": "एषा ते ऽभिहिता सांख्ये बुद्धिर यॊगे तव इमां शृणु\nबुद्ध्या युक्तॊ यया पार्थ कर्मबन्धं परहास्यसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 40, + "text": "नेहाभिक्रमनाशॊ ऽसति परत्यवायॊ न विद्यते\nसवल्पम अप्य अस्य धर्मस्य तरायते महतॊ भयात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 41, + "text": "वयवसायात्मिका बुद्धिर एकेह कुरुनन्दन\nबहुशाखा हय अनन्ताश च बुद्धयॊ ऽवयवसायिनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 42, + "text": "याम इमां पुष्पितां वाचं परवदन्त्य अविपश्चितः\nवेदवादरताः पार्थ नान्यद अस्तीति वादिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 43, + "text": "कामात्मानः सवर्गपरा जन्मकर्मफलप्रदाम\nकरियाविशेषबहुलां भॊगैश्वर्यगतिं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 44, + "text": "भॊगैश्वर्यप्रसक्तानां तयापहृतचेतसाम\nवयवसायात्मिका बुद्धिः समाधौ न विधीयते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 45, + "text": "तरैगुण्यविषया वेदा निस्त्रैगुण्यॊ भवार्जुन\nनिर्द्वन्द्वॊ नित्यसत्त्वस्थॊ निर्यॊगक्षेम आत्मवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 46, + "text": "यावान अर्थ उदपाने सर्वतः संप्लुतॊदके\nतावान सर्वेषु वेदेषु बराह्मणस्य विजानतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 47, + "text": "कर्मण्य एवाधिकारस ते मा फलेषु कदा चन\nमा कर्मफलहेतुर भूर मा ते सङ्गॊ ऽसत्व अकर्मणि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 48, + "text": "यॊगस्थः कुरु कर्माणि सङ्गं तयक्त्वा धनंजय\nसिद्ध्यसिद्ध्यॊः समॊ भूत्वा समत्वं यॊग उच्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 49, + "text": "दूरेण हय अवरं कर्म बुद्धियॊगाद धनंजय\nबुद्धौ शरणम अन्विच्छ कृपणाः फलहेतवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 50, + "text": "बुद्धियुक्तॊ जहातीह उभे सुकृतदुष्कृते\nतस्माद यॊगाय युज्यस्व यॊगः कर्मसु कौशलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 51, + "text": "कर्मजं बुद्धियुक्ता हि फलं तयक्त्वा मनीषिणः\nजन्मबन्धविनिर्मुक्ताः पदं गच्छन्त्य अनामयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 52, + "text": "यदा ते मॊहकलिलं बुद्धिर वयतितरिष्यति\nतदा गन्तासि निर्वेदं शरॊतव्यस्य शरुतस्य च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 53, + "text": "शरुतिविप्रतिपन्ना ते यदा सथास्यति निश्चला\nसमाधाव अचला बुद्धिस तदा यॊगम अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 54, + "text": "अर्जुन उवाच\nसथितप्रज्ञस्य का भाषा समाधिस्थस्य केशव\nसथितधीः किं परभाषेत किम आसीत वरजेत किम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 55, + "text": "परजहाति यदा कामान सर्वान पार्थ मनॊगतान\nआत्मन्य एवात्मना तुष्टः सथितप्रज्ञस तदॊच्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 56, + "text": "दुःखेष्व अनुद्विग्नमनाः सुखेषु विगतस्पृहः\nवीतरागभयक्रॊधः सथितधीर मुनिर उच्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 57, + "text": "यः सर्वत्रानभिस्नेहस तत तत पराप्य शुभाशुभम\nनाभिनन्दति न दवेष्टि तस्य परज्ञा परतिष्ठिता" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 58, + "text": "यदा संहरते चायं कूर्मॊ ऽङगानीव सर्वशः\nइन्द्रियाणीन्द्रियार्थेभ्यस तस्य परज्ञा परतिष्ठिता" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 59, + "text": "विषया विनिवर्तन्ते निराहारस्य देहिनः\nरसवर्जं रसॊ ऽपय अस्य परं दृष्ट्वा निवर्तते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 60, + "text": "यततॊ हय अपि कौन्तेय पुरुषस्य विपश्चितः\nइन्द्रियाणि परमाथीनि हरन्ति परसभं मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 61, + "text": "तानि सर्वाणि संयम्य युक्त आसीत मत्परः\nवशे हि यस्येन्द्रियाणि तस्य परज्ञा परतिष्ठिता" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 62, + "text": "धयायतॊ विषयान पुंसः सङ्गस तेषूपजायते\nसङ्गात संजायते कामः कामात करॊधॊ ऽभिजायते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 63, + "text": "करॊधाद भवति संमॊहः संमॊहात समृतिविभ्रमः\nसमृतिभ्रंशाद बुद्धिनाशॊ बुद्धिनाशात परणश्यति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 64, + "text": "रागद्वेषवियुक्तैस तु विषयान इन्द्रियैश चरन\nआत्मवश्यैर विधेयात्मा परसादम अधिगच्छति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 65, + "text": "परसादे सर्वदुःखानां हानिर अस्यॊपजायते\nपरसन्नचेतसॊ हय आशु बुद्धिः पर्यवतिष्ठते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 66, + "text": "नास्ति बुद्धिर अयुक्तस्य न चायुक्तस्य भावना\nन चाभावयतः शान्तिर अशान्तस्य कुतः सुखम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 67, + "text": "इन्द्रियाणां हि चरतां यन मनॊ ऽनुविधीयते\nतद अस्य हरति परज्ञां वायुर नावम इवाम्भसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 68, + "text": "तस्माद यस्य महाबाहॊ निगृहीतानि सर्वशः\nइन्द्रियाणीन्द्रियार्थेभ्यस तस्य परज्ञा परतिष्ठिता" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 69, + "text": "या निशा सर्वभूतानां तस्यां जागर्ति संयमी\nयस्यां जाग्रति भूतानि सा निशा पश्यतॊ मुनेः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 70, + "text": "आपूर्यमाणम अचलप्रतिष्ठं; समुद्रम आपः परविशन्ति यद्वत\nतद्वत कामा यं परविशन्ति सर्वे; स शान्तिम आप्नॊति न कामकामी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 71, + "text": "विहाय कामान यः सर्वान पुमांश चरति निःस्पृहः\nनिर्ममॊ निरहंकारः स शान्तिम अधिगच्छति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 24, + "shloka": 72, + "text": "एषा बराह्मी सथितिः पार्थ नैनां पराप्य विमुह्यति\nसथित्वास्याम अन्तकाले ऽपि बरह्मनिर्वाणम ऋच्छति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 1, + "text": "अर्जुन उवाच\nजयायसी चेत कर्मणस ते मता बुद्धिर जनार्दन\nतत किं कर्मणि घॊरे मां नियॊजयसि केशव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 2, + "text": "वयामिश्रेणैव वाक्येन बुद्धिं मॊहयसीव मे\nतद एकं वद निश्चित्य येन शरेयॊ ऽहम आप्नुयाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 3, + "text": "शरीभगवान उवाच\nलॊके ऽसमिन दविविधा निष्ठा पुरा परॊक्ता मयानघ\nजञानयॊगेन सांख्यानां कर्मयॊगेन यॊगिनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 4, + "text": "न कर्मणाम अनारम्भान नैष्कर्म्यं पुरुषॊ ऽशनुते\nन च संन्यसनाद एव सिद्धिं समधिगच्छति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 5, + "text": "न हि कश चित कषणम अपि जातु तिष्ठत्य अकर्मकृत\nकार्यते हय अवशः कर्म सर्वः परकृतिजैर गुणैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 6, + "text": "कर्मेन्द्रियाणि संयम्य य आस्ते मनसा समरन\nइन्द्रियार्थान विमूढात्मा मिथ्याचारः स उच्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 7, + "text": "यस तव इन्द्रियाणि मनसा नियम्यारभते ऽरजुन\nकर्मेन्द्रियैः कर्मयॊगम असक्तः स विशिष्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 8, + "text": "नियतं कुरु कर्म तवं कर्म जयायॊ हय अकर्मणः\nशरीरयात्रापि च ते न परसिध्येद अकर्मणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 9, + "text": "यज्ञार्थात कर्मणॊ ऽनयत्र लॊकॊ ऽयं कर्मबन्धनः\nतदर्थं कर्म कौन्तेय मुक्तसङ्गः समाचर" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 10, + "text": "सहयज्ञाः परजाः सृष्ट्वा पुरॊवाच परजापतिः\nअनेन परसविष्यध्वम एष वॊ ऽसत्व इष्टकामधुक" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 11, + "text": "देवान भावयतानेन ते देवा भावयन्तु वः\nपरस्परं भावयन्तः शरेयः परम अवाप्स्यथ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 12, + "text": "इष्टान भॊगान हि वॊ देवा दास्यन्ते यज्ञभाविताः\nतैर दत्तान अप्रदायैभ्यॊ यॊ भुङ्क्ते सतेन एव सः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 13, + "text": "यज्ञशिष्टाशिनः सन्तॊ मुच्यन्ते सर्वकिल्बिषैः\nभुञ्जते ते तव अघं पापा ये पचन्त्य आत्मकारणात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 14, + "text": "अन्नाद भवन्ति भूतानि पर्जन्याद अन्नसंभवः\nयज्ञाद भवति पर्जन्यॊ यज्ञः कर्मसमुद्भवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 15, + "text": "कर्म बरह्मॊद्भवं विद्धि बरह्माक्षरसमुद्भवम\nतस्मात सर्वगतं बरह्म नित्यं यज्ञे परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 16, + "text": "एवं परवर्तितं चक्रं नानुवर्तयतीह यः\nअघायुर इन्द्रियारामॊ मॊघं पार्थ स जीवति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 17, + "text": "यस तव आत्मरतिर एव सयाद आत्मतृप्तश च मानवः\nआत्मन्य एव च संतुष्टस तस्य कार्यं न विद्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 18, + "text": "नैव तस्य कृतेनार्थॊ नाकृतेनेह कश चन\nन चास्य सर्वभूतेषु कश चिद अर्थव्यपाश्रयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 19, + "text": "तस्माद असक्तः सततं कार्यं कर्म समाचर\nअसक्तॊ हय आचरन कर्म परम आप्नॊति पूरुषः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 20, + "text": "कर्मणैव हि संसिद्धिम आस्थिता जनकादयः\nलॊकसंग्रहम एवापि संपश्यन कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 21, + "text": "यद यद आचरति शरेष्ठस तत तद एवेतरॊ जनः\nस यत परमाणं कुरुते लॊकस तद अनुवर्तते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 22, + "text": "न मे पार्थास्ति कर्तव्यं तरिषु लॊकेषु किं चन\nनानवाप्तम अवाप्तव्यं वर्त एव च कर्मणि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 23, + "text": "यदि हय अहं न वर्तेयं जातु कर्मण्य अतन्द्रितः\nमम वर्त्मानुवर्तन्ते मनुष्याः पार्थ सर्वशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 24, + "text": "उत्सीदेयुर इमे लॊका न कुर्यां कर्म चेद अहम\nसंकरस्य च कर्ता सयाम उपहन्याम इमाः परजाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 25, + "text": "सक्ताः कर्मण्य अविद्वांसॊ यथा कुर्वन्ति भारत\nकुर्याद विद्वांस तथासक्तश चिकीर्षुर लॊकसंग्रहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 26, + "text": "न बुद्धिभेदं जनयेद अज्ञानां कर्मसङ्गिनाम\nजॊषयेत सर्वकर्माणि विद्वान युक्तः समाचरन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 27, + "text": "परकृतेः करियमाणानि गुणैः कर्माणि सर्वशः\nअहंकारविमूढात्मा कर्ताहम इति मन्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 28, + "text": "तत्त्ववित तु महाबाहॊ गुणकर्मविभागयॊः\nगुणा गुणेषु वर्तन्त इति मत्वा न सज्जते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 29, + "text": "परकृतेर गुणसंमूढाः सज्जन्ते गुणकर्मसु\nतान अकृत्स्नविदॊ मन्दान कृत्स्नविन न विचालयेत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 30, + "text": "मयि सर्वाणि कर्माणि संन्यस्याध्यात्मचेतसा\nनिराशीर निर्ममॊ भूत्वा युध्यस्व विगतज्वरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 31, + "text": "ये मे मतम इदं नित्यम अनुतिष्ठन्ति मानवाः\nशरद्धावन्तॊ ऽनसूयन्तॊ मुच्यन्ते ते ऽपि कर्मभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 32, + "text": "ये तव एतद अभ्यसूयन्तॊ नानुतिष्ठन्ति मे मतम\nसर्वज्ञानविमूढांस तान विद्धि नष्टान अचेतसः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 33, + "text": "सदृशं चेष्टते सवस्याः परकृतेर जञानवान अपि\nपरकृतिं यान्ति भूतानि निग्रहः किं करिष्यति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 34, + "text": "इन्द्रियस्येन्द्रियस्यार्थे रागद्वेषौ वयवस्थितौ\nतयॊर न वशम आगच्छेत तौ हय अस्य परिपन्थिनौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 35, + "text": "शरेयान सवधर्मॊ विगुणः परधर्मात सवनुष्ठितात\nसवधर्मे निधनं शरेयः परधर्मॊ भयावहः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 36, + "text": "अर्जुन उवाच\nअथ केन परयुक्तॊ ऽयं पापं चरति पूरुषः\nअनिच्छन्न अपि वार्ष्णेय बलाद इव नियॊजितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 37, + "text": "शरीभगवान उवाच\nकाम एष करॊध एष रजॊगुणसमुद्भवः\nमहाशनॊ महापाप्मा विद्ध्य एनम इह वैरिणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 38, + "text": "धूमेनाव्रियते वह्निर यथादर्शॊ मलेन च\nयथॊल्बेनावृतॊ गर्भस तथा तेनेदम आवृतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 39, + "text": "आवृतं जञानम एतेन जञानिनॊ नित्यवैरिणा\nकामरूपेण कौन्तेय दुष्पूरेणानलेन च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 40, + "text": "इन्द्रियाणि मनॊ बुद्धिर अस्याधिष्ठानम उच्यते\nएतैर विमॊहयत्य एष जञानम आवृत्य देहिनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 41, + "text": "तस्मात तवम इन्द्रियाण्य आदौ नियम्य भरतर्षभ\nपाप्मानं परजहि हय एनं जञानविज्ञाननाशनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 42, + "text": "इन्द्रियाणि पराण्य आहुर इन्द्रियेभ्यः परं मनः\nमनसस तु परा बुद्धिर यॊ बुद्धेः परतस तु सः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 25, + "shloka": 43, + "text": "एवं बुद्धेः परं बुद्ध्वा संस्तभ्यात्मानम आत्मना\nजहि शत्रुं महाबाहॊ कामरूपं दुरासदम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 1, + "text": "शरीभगवान उवाच\nइमं विवस्वते यॊगं परॊक्तवान अहम अव्ययम\nविवस्वान मनवे पराह मनुर इक्ष्वाकवे ऽबरवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 2, + "text": "एवं परम्पराप्राप्तम इमं राजर्षयॊ विदुः\nस कालेनेह महता यॊगॊ नष्टः परंतप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 3, + "text": "स एवायं मया ते ऽदय यॊगः परॊक्तः पुरातनः\nभक्तॊ ऽसि मे सखा चेति रहस्यं हय एतद उत्तमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 4, + "text": "अर्जुन उवाच\nअपरं भवतॊ जन्म परं जन्म विवस्वतः\nकथम एतद विजानीयां तवम आदौ परॊक्तवान इति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 5, + "text": "शरीभगवान उवाच\nबहूनि मे वयतीतानि जन्मानि तव चार्जुन\nतान्य अहं वेद सर्वाणि न तवं वेत्थ परंतप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 6, + "text": "अजॊ ऽपि सन्न अव्ययात्मा भूतानाम ईश्वरॊ ऽपि सन\nपरकृतिं सवाम अधिष्ठाय संभवाम्य आत्ममायया" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 7, + "text": "यदा यदा हि धर्मस्य गलानिर भवति भारत\nअभ्युत्थानम अधर्मस्य तदात्मानं सृजाम्य अहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 8, + "text": "परित्राणाय साधूनां विनाशाय च दुष्कृताम\nधर्मसंस्थापनार्थाय संभवामि युगे युगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 9, + "text": "जन्म कर्म च मे दिव्यम एवं यॊ वेत्ति तत्त्वतः\nतयक्त्वा देहं पुनर्जन्म नैति माम एति सॊ ऽरजुन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 10, + "text": "वीतरागभयक्रॊधा मन्मया माम उपाश्रिताः\nबहवॊ जञानतपसा पूता मद्भावम आगताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 11, + "text": "ये यथा मां परपद्यन्ते तांस तथैव भजाम्य अहम\nमम वर्त्मानुवर्तन्ते मनुष्याः पार्थ सर्वशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 12, + "text": "काङ्क्षन्तः कर्मणां सिद्धिं यजन्त इह देवताः\nकषिप्रं हि मानुषे लॊके सिद्धिर भवति कर्मजा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 13, + "text": "चातुर्वर्ण्यं मया सृष्टं गुणकर्मविभागशः\nतस्य कर्तारम अपि मां विद्ध्य अकर्तारम अव्ययम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 14, + "text": "न मां कर्माणि लिम्पन्ति न मे कर्मफले सपृहा\nइति मां यॊ ऽभिजानाति कर्मभिर न स बध्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 15, + "text": "एवं जञात्वा कृतं कर्म पूर्वैर अपि मुमुक्षुभिः\nकुरु कर्मैव तस्मात तवं पूर्वैः पूर्वतरं कृतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 16, + "text": "किं कर्म किमकर्मेति कवयॊ ऽपय अत्र मॊहिताः\nतत ते कर्म परवक्ष्यामि यज जञात्वा मॊक्ष्यसे ऽशुभात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 17, + "text": "कर्मणॊ हय अपि बॊद्धव्यं बॊद्धव्यं च विकर्मणः\nअकर्मणश च बॊद्धव्यं गहना कर्मणॊ गतिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 18, + "text": "कर्मण्य अकर्म यः पश्येद अकर्मणि च कर्म यः\nस बुद्धिमान मनुष्येषु स युक्तः कृत्स्नकर्मकृत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 19, + "text": "यस्य सर्वे समारम्भाः कामसंकल्पवर्जिताः\nजञानाग्निदग्धकर्माणं तम आहुः पण्डितं बुधाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 20, + "text": "तयक्त्वा कर्मफलासङ्गं नित्यतृप्तॊ निराश्रयः\nकर्मण्य अभिप्रवृत्तॊ ऽपि नैव किं चित करॊति सः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 21, + "text": "निराशीर यतचित्तात्मा तयक्तसर्वपरिग्रहः\nशारीरं केवलं कर्म कुर्वन नाप्नॊति किल्बिषम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 22, + "text": "यदृच्छालाभसंतुष्टॊ दवन्द्वातीतॊ विमत्सरः\nसमः सिद्धाव असिद्धौ च कृत्वापि न निबध्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 23, + "text": "गतसङ्गस्य मुक्तस्य जञानावस्थितचेतसः\nयज्ञायाचरतः कर्म समग्रं परविलीयते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 24, + "text": "बरह्मार्पणं बरह्म हविर बरह्माग्नौ बरह्मणा हुतम\nबरह्मैव तेन गन्तव्यं बरह्मकर्मसमाधिना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 25, + "text": "दैवम एवापरे यज्ञं यॊगिनः पर्युपासते\nबरह्माग्नाव अपरे यज्ञं यज्ञेनैवॊपजुह्वति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 26, + "text": "शरॊत्रादीनीन्द्रियाण्य अन्ये संयमाग्निषु जुह्वति\nशब्दादीन विषयान अन्य इन्द्रियाग्निषु जुह्वति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 27, + "text": "सर्वाणीन्द्रियकर्माणि पराणकर्माणि चापरे\nआत्मसंयमयॊगाग्नौ जुह्वति जञानदीपिते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 28, + "text": "दरव्ययज्ञास तपॊयज्ञा यॊगयज्ञास तथापरे\nसवाध्यायज्ञानयज्ञाश च यतयः संशितव्रताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 29, + "text": "अपाने जुह्वति पराणं पराणे ऽपानं तथापरे\nपराणापानगती रुद्ध्वा पराणायामपरायणाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 30, + "text": "अपरे नियताहाराः पराणान पराणेषु जुह्वति\nसर्वे ऽपय एते यज्ञविदॊ यज्ञक्षपितकल्मषाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 31, + "text": "यज्ञशिष्टामृतभुजॊ यान्ति बरह्म सनातनम\nनायं लॊकॊ ऽसत्य अयज्ञस्य कुतॊ ऽनयः कुरुसत्तम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 32, + "text": "एवं बहुविधा यज्ञा वितता बरह्मणॊ मुखे\nकर्मजान विद्धि तान सर्वान एवं जञात्वा विमॊक्ष्यसे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 33, + "text": "शरेयान दरव्यमयाद यज्ञाज जञानयज्ञः परंतप\nसर्वं कर्माखिलं पार्थ जञाने परिसमाप्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 34, + "text": "तद विद्धि परणिपातेन परिप्रश्नेन सेवया\nउपदेक्ष्यन्ति ते जञानं जञानिनस तत्त्वदर्शिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 35, + "text": "यज जञात्वा न पुनर मॊहम एवं यास्यसि पाण्डव\nयेन भूतान्य अशेषेण दरक्ष्यस्य आत्मन्य अथॊ मयि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 36, + "text": "अपि चेद असि पापेभ्यः सर्वेभ्यः पापकृत्तमः\nसर्वं जञानप्लवेनैव वृजिनं संतरिष्यसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 37, + "text": "यथैधांसि समिद्धॊ ऽगनिर भस्मसात कुरुते ऽरजुन\nजञानाग्निः सर्वकर्माणि भस्मसात कुरुते तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 38, + "text": "न हि जञानेन सदृशं पवित्रम इह विद्यते\nतत सवयं यॊगसंसिद्धः कालेनात्मनि विन्दति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 39, + "text": "शरद्धावाँल लभते जञानं तत्परः संयतेन्द्रियः\nजञानं लब्ध्वा परां शान्तिम अचिरेणाधिगच्छति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 40, + "text": "अज्ञश चाश्रद्दधानश च संशयात्मा विनश्यति\nनायं लॊकॊ ऽसति न परॊ न सुखं संशयात्मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 41, + "text": "यॊगसंन्यस्तकर्माणं जञानसंछिन्नसंशयम\nआत्मवन्तं न कर्माणि निबध्नन्ति धनंजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 26, + "shloka": 42, + "text": "तस्माद अज्ञानसंभूतं हृत्स्थं जञानासिनात्मनः\nछित्त्वैनं संशयं यॊगम आतिष्ठॊत्तिष्ठ भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 1, + "text": "अर्जुन उवाच\nसंन्यासं कर्मणां कृष्ण पुनर यॊगं च शंससि\nयच छरेय एतयॊर एकं तन मे बरूहि सुनिश्चितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 2, + "text": "शरीभगवान उवाच\nसंन्यासः कर्मयॊगश च निःश्रेयसकराव उभौ\nतयॊस तु कर्मसंन्यासात कर्मयॊगॊ विशिष्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 3, + "text": "जञेयः स नित्यसंन्यासी यॊ न दवेष्टि न काङ्क्षति\nनिर्द्वन्द्वॊ हि महाबाहॊ सुखं बन्धात परमुच्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 4, + "text": "सांख्ययॊगौ पृथग बालाः परवदन्ति न पण्डिताः\nएकम अप्य आस्थितः सम्यग उभयॊर विन्दते फलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 5, + "text": "यत सांख्यैः पराप्यते सथानं तद यॊगैर अपि गम्यते\nएकं सांख्यं च यॊगं च यः पश्यति स पश्यति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 6, + "text": "संन्यासस तु महाबाहॊ दुःखम आप्तुम अयॊगतः\nयॊगयुक्तॊ मुनिर बरह्म नचिरेणाधिगच्छति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 7, + "text": "यॊगयुक्तॊ विशुद्धात्मा विजितात्मा जितेन्द्रियः\nसर्वभूतात्मभूतात्मा कुर्वन्न अपि न लिप्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 8, + "text": "नैव किं चित करॊमीति युक्तॊ मन्येत तत्त्ववित\nपश्यञ शृण्वन सपृशञ जिघ्रन्न अश्नन गच्छन सवपञ शवसन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 9, + "text": "परलपन विसृजन गृह्णन्न उन्मिषन निमिषन्न अपि\nइन्द्रियाणीन्द्रियार्थेषु वर्तन्त इति धारयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 10, + "text": "बरह्मण्य आधाय कर्माणि सङ्गं तयक्त्वा करॊति यः\nलिप्यते न स पापेन पद्मपत्रम इवाम्भसा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 11, + "text": "कायेन मनसा बुद्ध्या केवलैर इन्द्रियैर अपि\nयॊगिनः कर्म कुर्वन्ति सङ्गं तयक्त्वात्मशुद्धये" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 12, + "text": "युक्तः कर्मफलं तयक्त्वा शान्तिम आप्नॊति नैष्ठिकीम\nअयुक्तः कामकारेण फले सक्तॊ निबध्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 13, + "text": "सर्वकर्माणि मनसा संन्यस्यास्ते सुखं वशी\nनवद्वारे पुरे देही नैव कुर्वन न कारयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 14, + "text": "न कर्तृत्वं न कर्माणि लॊकस्य सृजति परभुः\nन कर्मफलसंयॊगं सवभावस तु परवर्तते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 15, + "text": "नादत्ते कस्य चित पापं न चैव सुकृतं विभुः\nअज्ञानेनावृतं जञानं तेन मुह्यन्ति जन्तवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 16, + "text": "जञानेन तु तद अज्ञानं येषां नाशितम आत्मनः\nतेषाम आदित्यवज जञानं परकाशयति तत्परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 17, + "text": "तद्बुद्धयस तदात्मानस तन्निष्ठास तत्परायणाः\nगच्छन्त्य अपुनरावृत्तिं जञाननिर्धूतकल्मषाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 18, + "text": "विद्याविनयसंपन्ने बराह्मणे गवि हस्तिनि\nशुनि चैव शवपाके च पण्डिताः समदर्शिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 19, + "text": "इहैव तैर जितः सर्गॊ येषां साम्ये सथितं मनः\nनिर्दॊषं हि समं बरह्म तस्माद बरह्मणि ते सथिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 20, + "text": "न परहृष्येत परियं पराप्य नॊद्विजेत पराप्य चाप्रियम\nसथिरबुद्धिर असंमूढॊ बरह्मविद बरह्मणि सथितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 21, + "text": "बाह्यस्पर्शेष्व असक्तात्मा विन्दत्य आत्मनि यत सुखम\nस बरह्मयॊगयुक्तात्मा सुखम अक्षयम अश्नुते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 22, + "text": "ये हि संस्पर्शजा भॊगा दुःखयॊनय एव ते\nआद्यन्तवन्तः कौन्तेय न तेषु रमते बुधः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 23, + "text": "शक्नॊतीहैव यः सॊढुं पराक शरीरविमॊक्षणात\nकामक्रॊधॊद्भवं वेगं स युक्तः स सुखी नरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 24, + "text": "यॊ ऽनतःसुखॊ ऽनतरारामस तथान्तर्ज्यॊतिर एव यः\nस यॊगी बरह्मनिर्वाणं बरह्मभूतॊ ऽधिगच्छति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 25, + "text": "लभन्ते बरह्मनिर्वाणम ऋषयः कषीणकल्मषाः\nछिन्नद्वैधा यतात्मानः सर्वभूतहिते रताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 26, + "text": "कामक्रॊधवियुक्तानां यतीनां यतचेतसाम\nअभितॊ बरह्मनिर्वाणं वर्तते विदितात्मनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 27, + "text": "सपर्शान कृत्वा बहिर बाह्यांश चक्षुश चैवान्तरे भरुवॊः\nपराणापानौ समौ कृत्वा नासाभ्यन्तरचारिणौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 28, + "text": "यतेन्द्रियमनॊबुद्धिर मुनिर मॊक्षपरायणः\nविगतेच्छाभयक्रॊधॊ यः सदा मुक्त एव सः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 29, + "text": "भॊक्तारं यज्ञतपसां सर्वलॊकमहेश्वरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 27, + "shloka": 5, + "text": "सुहृदं सर्वभूतानां जञात्वा मां शान्तिम ऋच्छति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 1, + "text": "शरीभगवान उवाच\nअनाश्रितः कर्मफलं कार्यं कर्म करॊति यः\nस संन्यासी च यॊगी च न निरग्निर न चाक्रियः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 2, + "text": "यं संन्यासम इति पराहुर यॊगं तं विद्धि पाण्डव\nन हय असंन्यस्तसंकल्पॊ यॊगी भवति कश चन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 3, + "text": "आरुरुक्षॊर मुनेर यॊगं कर्म कारणम उच्यते\nयॊगारूढस्य तस्यैव शमः कारणम उच्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 4, + "text": "यदा हि नेन्द्रियार्थेषु न कर्मस्व अनुषज्जते\nसर्वसंकल्पसंन्यासी यॊगारूढस तदॊच्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 5, + "text": "उद्धरेद आत्मनात्मानं नात्मानम अवसादयेत\nआत्मैव हय आत्मनॊ बन्धुर आत्मैव रिपुर आत्मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 6, + "text": "बन्धुर आत्मात्मनस तस्य येनात्मैवात्मना जितः\nअनात्मनस तु शत्रुत्वे वर्तेतात्मैव शत्रुवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 7, + "text": "जितात्मनः परशान्तस्य परमात्मा समाहितः\nशीतॊष्णसुखदुःखेषु तथा मानापमानयॊः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 8, + "text": "जञानविज्ञानतृप्तात्मा कूटस्थॊ विजितेन्द्रियः\nयुक्त इत्य उच्यते यॊगी समलॊष्टाश्मकाञ्चनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 9, + "text": "सुहृन्मित्रार्युदासीनमध्यस्थद्वेष्यबन्धुषु\nसाधुष्व अपि च पापेषु समबुद्धिर विशिष्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 10, + "text": "यॊगी युञ्जीत सततम आत्मानं रहसि सथितः\nएकाकी यतचित्तात्मा निराशीर अपरिग्रहः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 11, + "text": "शुचौ देशे परतिष्ठाप्य सथिरम आसनम आत्मनः\nनात्युच्छ्रितं नातिनीचं चैलाजिनकुशॊत्तरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 12, + "text": "तत्रैकाग्रं मनः कृत्वा यतचित्तेन्द्रियक्रियः\nउपविश्यासने युञ्ज्याद यॊगम आत्मविशुद्धये" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 13, + "text": "समं कायशिरॊग्रीवं धारयन्न अचलं सथिरः\nसंप्रेक्ष्य नासिकाग्रं सवं दिशश चानवलॊकयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 14, + "text": "परशान्तात्मा विगतभीर बरह्मचारिव्रते सथितः\nमनः संयम्य मच्चित्तॊ युक्त आसीत मत्परः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 15, + "text": "युञ्जन्न एवं सदात्मानं यॊगी नियतमानसः\nशान्तिं निर्वाणपरमां मत्संस्थाम अधिगच्छति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 16, + "text": "नात्यश्नतस तु यॊगॊ ऽसति न चैकान्तम अनश्नतः\nन चातिस्वप्नशीलस्य जाग्रतॊ नैव चार्जुन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 17, + "text": "युक्ताहारविहारस्य युक्तचेष्टस्य कर्मसु\nयुक्तस्वप्नावबॊधस्य यॊगॊ भवति दुःखहा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 18, + "text": "यदा विनियतं चित्तम आत्मन्य एवावतिष्ठते\nनिःस्पृहः सर्वकामेभ्यॊ युक्त इत्य उच्यते तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 19, + "text": "यथा दीपॊ निवातस्थॊ नेङ्गते सॊपमा समृता\nयॊगिनॊ यतचित्तस्य युञ्जतॊ यॊगम आत्मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 20, + "text": "यत्रॊपरमते चित्तं निरुद्धं यॊगसेवया\nयत्र चैवात्मनात्मानं पश्यन्न आत्मनि तुष्यति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 21, + "text": "सुखम आत्यन्तिकं यत तद बुद्धिग्राह्यम अतीन्द्रियम\nवेत्ति यत्र न चैवायं सथितश चलति तत्त्वतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 22, + "text": "यं लब्ध्वा चापरं लाभं मन्यते नाधिकं ततः\nयस्मिन सथितॊ न दुःखेन गुरुणापि विचाल्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 23, + "text": "तं विद्याद दुःखसंयॊगवियॊगं यॊगसंज्ञितम\nस निश्चयेन यॊक्तव्यॊ यॊगॊ ऽनिर्विण्णचेतसा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 24, + "text": "संकल्पप्रभवान कामांस तयक्त्वा सर्वान अशेषतः\nमनसैवेन्द्रियग्रामं विनियम्य समन्ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 25, + "text": "शनैः शनैर उपरमेद बुद्ध्या धृतिगृहीतया\nआत्मसंस्थं मनः कृत्वा न किं चिद अपि चिन्तयेत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 26, + "text": "यतॊ यतॊ निश्चरति मनश चञ्चलम अस्थिरम\nततस ततॊ नियम्यैतद आत्मन्य एव वशं नयेत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 27, + "text": "परशान्तमनसं हय एनं यॊगिनं सुखम उत्तमम\nउपैति शान्तरजसं बरह्मभूतम अकल्मषम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 28, + "text": "युञ्जन्न एवं सदात्मानं यॊगी विगतकल्मषः\nसुखेन बरह्मसंस्पर्शम अत्यन्तं सुखम अश्नुते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 29, + "text": "सर्वभूतस्थम आत्मानं सर्वभूतानि चात्मनि\nईक्षते यॊगयुक्तात्मा सर्वत्र समदर्शनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 30, + "text": "यॊ मां पश्यति सर्वत्र सर्वं च मयि पश्यति\nतस्याहं न परणश्यामि स च मे न परणश्यति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 31, + "text": "सर्वभूतस्थितं यॊ मां भजत्य एकत्वम आस्थितः\nसर्वथा वर्तमानॊ ऽपि स यॊगी मयि वर्तते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 32, + "text": "आत्मौपम्येन सर्वत्र समं पश्यति यॊ ऽरजुन\nसुखं वा यदि वा दुःखं स यॊगी परमॊ मतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 33, + "text": "अर्जुन उवाच\nयॊ ऽयं यॊगस तवया परॊक्तः साम्येन मधुसूदन\nएतस्याहं न पश्यामि चञ्चलत्वात सथितिं सथिराम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 34, + "text": "चञ्चलं हि मनः कृष्ण परमाथि बलवद दृढम\nतस्याहं निग्रहं मन्ये वायॊर इव सुदुष्करम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 35, + "text": "शरीभगवान उवाच\nअसंशयं महाबाहॊ मनॊ दुर्णिग्रहं चलम\nअभ्यासेन तु कौन्तेय वैराग्येण च गृह्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 36, + "text": "असंयतात्मना यॊगॊ दुष्प्राप इति मे मतिः\nवश्यात्मना तु यतता शक्यॊ ऽवाप्तुम उपायतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 37, + "text": "अर्जुन उवाच\nअयतिः शरद्धयॊपेतॊ यॊगाच चलितमानसः\nअप्राप्य यॊगसंसिद्धिं कां गतिं कृष्ण गच्छति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 38, + "text": "कच चिन नॊभयविभ्रष्टश छिन्नाभ्रम इव नश्यति\nअप्रतिष्ठॊ महाबाहॊ विमूढॊ बरह्मणः पथि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 39, + "text": "एतन मे संशयं कृष्ण छेत्तुम अर्हस्य अशेषतः\nतवदन्यः संशयस्यास्य छेत्ता न हय उपपद्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 40, + "text": "शरीभगवान उवाच\nपार्थ नैवेह नामुत्र विनाशस तस्य विद्यते\nन हि कल्याणकृत कश चिद दुर्गतिं तात गच्छति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 41, + "text": "पराप्य पुण्यकृतां लॊकान उषित्वा शाश्वतीः समाः\nशुचीनां शरीमतां गेहे यॊगभ्रष्टॊ ऽभिजायते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 42, + "text": "अथ वा यॊगिनाम एव कुले भवति धीमताम\nएतद धि दुर्लभतरं लॊके जन्म यद ईदृशम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 43, + "text": "तत्र तं बुद्धिसंयॊगं लभते पौर्वदेहिकम\nयतते च ततॊ भूयः संसिद्धौ कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 44, + "text": "पूर्वाभ्यासेन तेनैव हरियते हय अवशॊ ऽपि सः\nजिज्ञासुर अपि यॊगस्य शब्दब्रह्मातिवर्तते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 45, + "text": "परयत्नाद यतमानस तु यॊगी संशुद्धकिल्बिषः\nअनेकजन्मसंसिद्धस ततॊ याति परां गतिम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 46, + "text": "तपस्विभ्यॊ ऽधिकॊ यॊगी जञानिभ्यॊ ऽपि मतॊ ऽधिकः\nकर्मिभ्यश चाधिकॊ यॊगी तस्माद यॊगी भवार्जुन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 28, + "shloka": 47, + "text": "यॊगिनाम अपि सर्वेषां मद्गतेनान्तरात्मना\nशरद्धावान भजते यॊ मां स मे युक्ततमॊ मतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 1, + "text": "शरीभगवान उवाच\nमय्य आसक्तमनाः पार्थ यॊगं युञ्जन मदाश्रयः\nअसंशयं समग्रं मां यथा जञास्यसि तच छृणु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 2, + "text": "जञानं ते ऽहं सविज्ञानम इदं वक्ष्याम्य अशेषतः\nयज जञात्वा नेह भूयॊ ऽनयज जञातव्यम अवशिष्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 3, + "text": "मनुष्याणां सहस्रेषु कश चिद यतति सिद्धये\nयतताम अपि सिद्धानां कश चिन मां वेत्ति तत्त्वतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 4, + "text": "भूमिर आपॊ ऽनलॊ वायुः खं मनॊ बुद्धिर एव च\nअहंकार इतीयं मे भिन्ना परकृतिर अष्टधा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 5, + "text": "अपरेयम इतस तव अन्यां परकृतिं विद्धि मे पराम\nजीवभूतां महाबाहॊ ययेदं धार्यते जगत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 6, + "text": "एतद्यॊनीनि भूतानि सर्वाणीत्य उपधारय\nअहं कृत्स्नस्य जगतः परभवः परलयस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 7, + "text": "मत्तः परतरं नान्यत किं चिद अस्ति धनंजय\nमयि सर्वम इदं परॊतं सूत्रे मणिगणा इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 8, + "text": "रसॊ ऽहम अप्सु कौन्तेय परभास्मि शशिसूर्ययॊः\nपरणवः सर्ववेदेषु शब्दः खे पौरुषं नृषु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 9, + "text": "पुण्यॊ गन्धः पृथिव्यां च तेजश चास्मि विभावसौ\nजीवनं सर्वभूतेषु तपश चास्मि तपस्विषु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 10, + "text": "बीजं मां सर्वभूतानां विद्धि पार्थ सनातनम\nबुद्धिर बुद्धिमताम अस्मि तेजस तेजस्विनाम अहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 11, + "text": "बलं बलवतां चाहं कामरागविवर्जितम\nधर्माविरुद्धॊ भूतेषु कामॊ ऽसमि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 12, + "text": "ये चैव सात्त्विका भावा राजसास तामसाश च ये\nमत्त एवेति तान विद्धि न तव अहं तेषु ते मयि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 13, + "text": "तरिभिर गुणमयैर भावैर एभिः सर्वम इदं जगत\nमॊहितं नाभिजानाति माम एभ्यः परम अव्ययम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 14, + "text": "दैवी हय एषा गुणमयी मम माया दुरत्यया\nमाम एव ये परपद्यन्ते मायाम एतां तरन्ति ते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 15, + "text": "न मां दुष्कृतिनॊ मूढाः परपद्यन्ते नराधमाः\nमाययापहृतज्ञाना आसुरं भावम आश्रिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 16, + "text": "चतुर्विधा भजन्ते मां जनाः सुकृतिनॊ ऽरजुन\nआर्तॊ जिज्ञासुर अर्थार्थी जञानी च भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 17, + "text": "तेषां जञानी नित्ययुक्त एकभक्तिर विशिष्यते\nपरियॊ हि जञानिनॊ ऽतयर्थम अहं स च मम परियः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 18, + "text": "उदाराः सर्व एवैते जञानी तव आत्मैव मे मतम\nआस्थितः स हि युक्तात्मा माम एवानुत्तमां गतिम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 19, + "text": "बहूनां जन्मनाम अन्ते जञानवान मां परपद्यते\nवासुदेवः सर्वम इति स महात्मा सुदुर्लभः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 20, + "text": "कामैस तैस तैर हृतज्ञानाः परपद्यन्ते ऽनयदेवताः\nतं तं नियमम आस्थाय परकृत्या नियताः सवया" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 21, + "text": "यॊ यॊ यां यां तनुं भक्तः शरद्धयार्चितुम इच्छति\nतस्य तस्याचलां शरद्धां ताम एव विदधाम्य अहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 22, + "text": "स तया शरद्धया युक्तस तस्या राधनम ईहते\nलभते च ततः कामान मयैव विहितान हि तान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 23, + "text": "अन्तवत तु फलं तेषां तद भवत्य अल्पमेधसाम\nदेवान देवयजॊ यान्ति मद्भक्ता यान्ति माम अपि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 24, + "text": "अव्यक्तं वयक्तिम आपन्नं मन्यन्ते माम अबुद्धयः\nपरं भावम अजानन्तॊ ममाव्ययम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 25, + "text": "नाहं परकाशः सर्वस्य यॊगमायासमावृतः\nमूढॊ ऽयं नाभिजानाति लॊकॊ माम अजम अव्ययम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 26, + "text": "वेदाहं समतीतानि वर्तमानानि चार्जुन\nभविष्याणि च भूतानि मां तु वेद न कश चन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 27, + "text": "इच्छाद्वेषसमुत्थेन दवन्द्वमॊहेन भारत\nसर्वभूतानि संमॊहं सर्गे यान्ति परंतप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 28, + "text": "येषां तव अन्तगतं पापं जनानां पुण्यकर्मणाम\nते दवन्द्वमॊहनिर्मुक्ता भजन्ते मां दृढव्रताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 29, + "text": "जरामरणमॊक्षाय माम आश्रित्य यतन्ति ये\nते बरह्म तद विदुः कृत्स्नम अध्यात्मं कर्म चाखिलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 29, + "shloka": 30, + "text": "साधिभूताधिदैवं मां साधियज्ञं च ये विदुः\nपरयाणकाले ऽपि च मां ते विदुर युक्तचेतसः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 30, + "shloka": 1, + "text": "अर्जुन उवाच\nकिं तद बरह्म किम अध्यात्मं किं कर्म पुरुषॊत्तम\nअधिभूतं च किं परॊक्तम अधिदैवं किम उच्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 30, + "shloka": 2, + "text": "अधियज्ञः कथं कॊ ऽतर देहे ऽसमिन मधुसूदन\nपरयाणकाले च कथं जञेयॊ ऽसि नियतात्मभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 30, + "shloka": 3, + "text": "शरीभगवान उवाच\nअक्षरं बरह्म परमं सवभावॊ ऽधयात्मम उच्यते\nभूतभावॊद्भवकरॊ विसर्गः कर्मसंज्ञितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 30, + "shloka": 4, + "text": "अधिभूतं कषरॊ भावः पुरुषश चाधिदैवतम\nअधियज्ञॊ ऽहम एवात्र देहे देहभृतां वर" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 30, + "shloka": 5, + "text": "अन्तकाले च माम एव समरन मुक्त्वा कलेवरम\nयः परयाति स मद्भावं याति नास्त्य अत्र संशयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 30, + "shloka": 6, + "text": "यं यं वापि समरन भावं तयजत्य अन्ते कलेवरम\nतं तम एवैति कौन्तेय सदा तद्भावभावितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 30, + "shloka": 7, + "text": "तस्मात सर्वेषु कालेषु माम अनुस्मर युध्य च\nमय्य अर्पितमनॊबुद्धिर माम एवैष्यस्य असंशयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 30, + "shloka": 8, + "text": "अभ्यासयॊगयुक्तेन चेतसा नान्यगामिना\nपरमं पुरुषं दिव्यं याति पार्थानुचिन्तयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 30, + "shloka": 9, + "text": "कविं पुराणम अनुशासितारम; अणॊर अणीयांसम अनुस्मरेद यः\nसर्वस्य धातारम अचिन्त्यरूपम; आदित्यवर्णं तमसः परस्तात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 30, + "shloka": 10, + "text": "परयाणकाले मनसाचलेन; भक्त्या युक्तॊ यॊगबलेन चैव\nभरुवॊर मध्ये पराणम आवेश्य सम्यक; स तं परं पुरुषम उपैति दिव्यम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 30, + "shloka": 11, + "text": "यद अक्षरं वेदविदॊ वदन्ति; विशन्ति यद यतयॊ वीतरागाः\nयद इच्छन्तॊ बरह्मचर्यं चरन्ति; तत ते पदं संग्रहेण परवक्ष्ये" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 30, + "shloka": 12, + "text": "सर्वद्वाराणि संयम्य मनॊ हृदि निरुध्य च\nमूर्ध्न्य आधायात्मनः पराणम आस्थितॊ यॊगधारणाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 30, + "shloka": 13, + "text": "ओम इत्य एकाक्षरं बरह्म वयाहरन माम अनुस्मरन\nयः परयाति तयजन देहं स याति परमां गतिम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 30, + "shloka": 14, + "text": "अनन्यचेताः सततं यॊ मां समरति नित्यशः\nतस्याहं सुलभः पार्थ नित्ययुक्तस्य यॊगिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 30, + "shloka": 15, + "text": "माम उपेत्य पुनर्जन्म दुःखालयम अशाश्वतम\nनाप्नुवन्ति महात्मानः संसिद्धिं परमां गताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 30, + "shloka": 16, + "text": "आ बरह्मभुवनाल लॊकाः पुनरावर्तिनॊ ऽरजुन\nमाम उपेत्य तु कौन्तेय पुनर्जन्म न विद्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 30, + "shloka": 17, + "text": "सहस्रयुगपर्यन्तम अहर यद बरह्मणॊ विदुः\nरात्रिं युगसहस्रान्तां ते ऽहॊरात्रविदॊ जनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 30, + "shloka": 18, + "text": "अव्यक्ताद वयक्तयः सर्वाः परभवन्त्य अहरागमे\nरात्र्यागमे परलीयन्ते तत्रैवाव्यक्तसंज्ञके" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 30, + "shloka": 19, + "text": "भूतग्रामः स एवायं भूत्वा भूत्वा परलीयते\nरात्र्यागमे ऽवशः पार्थ परभवत्य अहरागमे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 30, + "shloka": 20, + "text": "परस तस्मात तु भावॊ ऽनयॊ ऽवयक्तॊ ऽवयक्तात सनातनः\nयः स सर्वेषु भूतेषु नश्यत्सु न विनश्यति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 30, + "shloka": 21, + "text": "अव्यक्तॊ ऽकषर इत्य उक्तस तम आहुः परमां गतिम\nयं पराप्य न निवर्तन्ते तद धाम परमं मम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 30, + "shloka": 22, + "text": "पुरुषः स परः पार्थ भक्त्या लभ्यस तव अनन्यया\nयस्यान्तःस्थानि भूतानि येन सर्वम इदं ततम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 30, + "shloka": 23, + "text": "यत्र काले तव अनावृत्तिम आवृत्तिं चैव यॊगिनः\nपरयाता यान्ति तं कालं वक्ष्यामि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 30, + "shloka": 24, + "text": "अग्निर जयॊतिर अहः शुक्लः षण्मासा उत्तरायणम\nतत्र परयाता गच्छन्ति बरह्म बरह्मविदॊ जनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 30, + "shloka": 25, + "text": "धूमॊ रात्रिस तथा कृष्णः षण्मासा दक्षिणायनम\nतत्र चान्द्रमसं जयॊतिर यॊगी पराप्य निवर्तते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 30, + "shloka": 26, + "text": "शुक्लकृष्णे गती हय एते जगतः शाश्वते मते\nएकया यात्य अनावृत्तिम अन्ययावर्तते पुनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 30, + "shloka": 27, + "text": "नैते सृती पार्थ जानन यॊगी मुह्यति कश चन\nतस्मात सर्वेषु कालेषु यॊगयुक्तॊ भवार्जुन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 30, + "shloka": 28, + "text": "वेदेषु यज्ञेषु तपःसु चैव; दानेषु यत पुण्यफलं परदिष्टम\nअत्येति तत सर्वम इदं विदित्वा; यॊगी परं सथानम उपैति चाद्यम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 1, + "text": "शरीभगवान उवाच\nइदं तु ते गुह्यतमं परवक्ष्याम्य अनसूयवे\nजञानं विज्ञानसहितं यज जञात्वा मॊक्ष्यसे ऽशुभात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 2, + "text": "राजविद्या राजगुह्यं पवित्रम इदम उत्तमम\nपरत्यक्षावगमं धर्म्यं सुसुखं कर्तुम अव्ययम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 3, + "text": "अश्रद्दधानाः पुरुषा धर्मस्यास्य परंतप\nअप्राप्य मां निवर्तन्ते मृत्युसंसारवर्त्मनि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 4, + "text": "मया ततम इदं सर्वं जगद अव्यक्तमूर्तिना\nमत्स्थानि सर्वभूतानि न चाहं तेष्व अवस्थितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 5, + "text": "न च मत्स्थानि भूतानि पश्य मे यॊगम ऐश्वरम\nभूतभृन न च भूतस्थॊ ममात्मा भूतभावनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 6, + "text": "यथाकाशस्थितॊ नित्यं वायुः सर्वत्रगॊ महान\nतथा सर्वाणि भूतानि मत्स्थानीत्य उपधारय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 7, + "text": "सर्वभूतानि कौन्तेय परकृतिं यान्ति मामिकाम\nकल्पक्षये पुनस तानि कल्पादौ विसृजाम्य अहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 8, + "text": "परकृतिं सवाम अवष्टभ्य विसृजामि पुनः पुनः\nभूतग्रामम इमं कृत्स्नम अवशं परकृतेर वशात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 9, + "text": "न च मां तानि कर्माणि निबध्नन्ति धनंजय\nउदासीनवद आसीनम असक्तं तेषु कर्मसु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 10, + "text": "मयाध्यक्षेण परकृतिः सूयते सचराचरम\nहेतुनानेन कौन्तेय जगद विपरिवर्तते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 11, + "text": "अवजानन्ति मां मूढा मानुषीं तनुम आश्रितम\nपरं भावम अजानन्तॊ मम भूतमहेश्वरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 12, + "text": "मॊघाशा मॊघकर्माणॊ मॊघज्ञाना विचेतसः\nराक्षसीम आसुरीं चैव परकृतिं मॊहिनीं शरिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 13, + "text": "महात्मानस तु मां पार्थ दैवीं परकृतिम आश्रिताः\nभजन्त्य अनन्यमनसॊ जञात्वा भूतादिम अव्ययम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 14, + "text": "सततं कीर्तयन्तॊ मां यतन्तश च दृढव्रताः\nनमस्यन्तश च मां भक्त्या नित्ययुक्ता उपासते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 15, + "text": "जञानयज्ञेन चाप्य अन्ये यजन्तॊ माम उपासते\nएकत्वेन पृथक्त्वेन बहुधा विश्वतॊमुखम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 16, + "text": "अहं करतुर अहं यज्ञः सवधाहम अहम औषधम\nमन्त्रॊ ऽहम अहम एवाज्यम अहम अग्निर अहं हुतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 17, + "text": "पिताहम अस्य जगतॊ माता धाता पितामहः\nवेद्यं पवित्रम ओंकार ऋक साम यजुर एव च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 18, + "text": "गतिर भर्ता परभुः साक्षी निवासः शरणं सुहृत\nपरभवः परलयः सथानं निधानं बीजम अव्ययम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 19, + "text": "तपाम्य अहम अहं वर्षं निगृह्णाम्य उत्सृजामि च\nअमृतं चैव मृत्युश च सद असच चाहम अर्जुन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 20, + "text": "तरैविद्या मां सॊमपाः पूतपापा; यज्ञैर इष्ट्वा सवर्गतिं परार्थयन्ते\nते पुण्यम आसाद्य सुरेन्द्रलॊकम; अश्नन्ति दिव्यान दिवि देवभॊगान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 21, + "text": "ते तं भुक्त्वा सवर्गलॊकं विशालं; कषीणे पुण्ये मर्त्यलॊकं विशन्ति\nएवं तरयीधर्मम अनुप्रपन्ना; गतागतं कामकामा लभन्ते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 22, + "text": "अनन्याश चिन्तयन्तॊ मां ये जनाः पर्युपासते\nतेषां नित्याभियुक्तानां यॊगक्षेमं वहाम्य अहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 23, + "text": "ये ऽपय अन्यदेवताभक्ता यजन्ते शरद्धयान्विताः\nते ऽपि माम एव कौन्तेय यजन्त्य अविधिपूर्वकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 24, + "text": "अहं हि सर्वयज्ञानां भॊक्ता च परभुर एव च\nन तु माम अभिजानन्ति तत्त्वेनातश चयवन्ति ते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 25, + "text": "यान्ति देवव्रता देवान पितॄन यान्ति पितृव्रताः\nभूतानि यान्ति भूतेज्या यान्ति मद्याजिनॊ ऽपि माम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 26, + "text": "पत्रं पुष्पं फलं तॊयं यॊ मे भक्त्या परयच्छति\nतद अहं भक्त्युपहृतम अश्नामि परयतात्मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 27, + "text": "यत करॊषि यद अश्नासि यज जुहॊषि ददासि यत\nयत तपस्यसि कौन्तेय तत कुरुष्व मदर्पणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 28, + "text": "शुभाशुभफलैर एवं मॊक्ष्यसे कर्मबन्धनैः\nसंन्यासयॊगयुक्तात्मा विमुक्तॊ माम उपैष्यसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 29, + "text": "समॊ ऽहं सर्वभूतेषु न मे दवेष्यॊ ऽसति न परियः\nये भजन्ति तु मां भक्त्या मयि ते तेषु चाप्य अहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 30, + "text": "अपि चेत सुदुराचारॊ भजते माम अनन्यभाक\nसाधुर एव स मन्तव्यः सम्यग वयवसितॊ हि सः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 31, + "text": "कषिप्रं भवति धर्मात्मा शश्वच्छान्तिं निगच्छति\nकौन्तेय परतिजानीहि न मे भक्तः परणश्यति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 32, + "text": "मां हि पार्थ वयपाश्रित्य ये ऽपि सयुः पापयॊनयः\nसत्रियॊ वैश्यास तथा शूद्रास ते ऽपि यान्ति परां गतिम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 33, + "text": "किं पुनर बराह्मणाः पुण्या भक्ता राजर्षयस तथा\nअनित्यम असुखं लॊकम इमं पराप्य भजस्व माम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 31, + "shloka": 34, + "text": "मन्मना भव मद्भक्तॊ मद्याजी मां नमस्कुरु\nमाम एवैष्यसि युक्त्वैवम आत्मानं मत्परायणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 1, + "text": "शरीभगवान उवाच\nभूय एव महाबाहॊ शृणु मे परमं वचः\nयत ते ऽहं परीयमाणाय वक्ष्यामि हितकाम्यया" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 2, + "text": "न मे विदुः सुरगणाः परभवं न महर्षयः\nअहम आदिर हि देवानां महर्षीणां च सर्वशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 3, + "text": "यॊ माम अजम अनादिं च वेत्ति लॊकमहेश्वरम\nअसंमूढः स मर्त्येषु सर्वपापैः परमुच्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 4, + "text": "बुद्धिर जञानम असंमॊहः कषमा सत्यं दमः शमः\nसुखं दुःखं भवॊ ऽभावॊ भयं चाभयम एव च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 5, + "text": "अहिंसा समता तुष्टिस तपॊ दानं यशॊ ऽयशः\nभवन्ति भावा भूतानां मत्त एव पृथग्विधाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 6, + "text": "महर्षयः सप्त पूर्वे चत्वारॊ मनवस तथा\nमद्भावा मानसा जाता येषां लॊक इमाः परजाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 7, + "text": "एतां विभूतिं यॊगं च मम यॊ वेत्ति तत्त्वतः\nसॊ ऽविकम्पेन यॊगेन युज्यते नात्र संशयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 8, + "text": "अहं सर्वस्य परभवॊ मत्तः सर्वं परवर्तते\nइति मत्वा भजन्ते मां बुधा भावसमन्विताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 9, + "text": "मच्चित्ता मद्गतप्राणा बॊधयन्तः परस्परम\nकथयन्तश च मां नित्यं तुष्यन्ति च रमन्ति च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 10, + "text": "तेषां सततयुक्तानां भजतां परीतिपूर्वकम\nददामि बुद्धियॊगं तं येन माम उपयान्ति ते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 11, + "text": "तेषाम एवानुकम्पार्थम अहम अज्ञानजं तमः\nनाशयाम्य आत्मभावस्थॊ जञानदीपेन भास्वता" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 12, + "text": "अर्जुन उवाच\nपरं बरह्म परं धाम पवित्रं परमं भवान\nपुरुषं शाश्वतं दिव्यम आदिदेवम अजं विभुम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 13, + "text": "आहुस तवाम ऋषयः सर्वे देवर्षिर नारदस तथा\nअसितॊ देवलॊ वयासः सवयं चैव बरवीषि मे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 14, + "text": "सर्वम एतद ऋतं मन्ये यन मां वदसि केशव\nन हि ते भगवन वयक्तिं विदुर देवा न दानवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 15, + "text": "सवयम एवात्मनात्मानं वेत्थ तवं पुरुषॊत्तम\nभूतभावन भूतेश देवदेव जगत्पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 16, + "text": "वक्तुम अर्हस्य अशेषेण दिव्या हय आत्मविभूतयः\nयाभिर विभूतिभिर लॊकान इमांस तवं वयाप्य तिष्ठसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 17, + "text": "कथं विद्याम अहं यॊगिंस तवां सदा परिचिन्तयन\nकेषु केषु च भावेषु चिन्त्यॊ ऽसि भगवन मया" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 18, + "text": "विस्तरेणात्मनॊ यॊगं विभूतिं च जनार्दन\nभूयः कथय तृप्तिर हि शृण्वतॊ नास्ति मे ऽमृतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 19, + "text": "शरीभगवान उवाच\nहन्त ते कथयिष्यामि दिव्या हय आत्मविभूतयः\nपराधान्यतः कुरुश्रेष्ठ नास्त्य अन्तॊ विस्तरस्य मे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 20, + "text": "अहम आत्मा गुडाकेश सर्वभूताशयस्थितः\nअहम आदिश च मध्यं च भूतानाम अन्त एव च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 21, + "text": "आदित्यानाम अहं विष्णुर जयॊतिषां रविर अंशुमान\nमरीचिर मरुताम अस्मि नक्षत्राणाम अहं शशी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 22, + "text": "वेदानां सामवेदॊ ऽसमि देवानाम अस्मि वासवः\nइन्द्रियाणां मनश चास्मि भूतानाम अस्मि चेतना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 23, + "text": "रुद्राणां शंकरश चास्मि वित्तेशॊ यक्षरक्षसाम\nवसूनां पावकश चास्मि मेरुः शिखरिणाम अहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 24, + "text": "पुरॊधसां च मुख्यं मां विद्धि पार्थ बृहस्पतिम\nसेनानीनाम अहं सकन्दः सरसाम अस्मि सागरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 25, + "text": "महर्षीणां भृगुर अहं गिराम अस्म्य एकम अक्षरम\nयज्ञानां जपयज्ञॊ ऽसमि सथावराणां हिमालयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 26, + "text": "अश्वत्थः सर्ववृक्षाणां देवर्षीणां च नारदः\nगन्धर्वाणां चित्ररथः सिद्धानां कपिलॊ मुनिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 27, + "text": "उच्चैःश्रवसम अश्वानां विद्धि माम अमृतॊद्भवम\nऐरावतं गजेन्द्राणां नराणां च नराधिपम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 28, + "text": "आयुधानाम अहं वज्रं धेनूनाम अस्मि कामधुक\nपरजनश चास्मि कन्दर्पः सर्पाणाम अस्मि वासुकिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 29, + "text": "अनन्तश चास्मि नागानां वरुणॊ यादसाम अहम\nपितॄणाम अर्यमा चास्मि यमः संयमताम अहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 30, + "text": "परह्लादश चास्मि दैत्यानां कालः कलयताम अहम\nमृगाणां च मृगेन्द्रॊ ऽहं वैनतेयश च पक्षिणाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 31, + "text": "पवनः पवताम अस्मि रामः शस्त्रभृताम अहम\nझषाणां मकरश चास्मि सरॊतसाम अस्मि जाह्नवी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 32, + "text": "सर्गाणाम आदिर अन्तश च मध्यं चैवाहम अर्जुन\nअध्यात्मविद्या विद्यानां वादः परवदताम अहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 33, + "text": "अक्षराणाम अकारॊ ऽसमि दवन्द्वः सामासिकस्य च\nअहम एवाक्षयः कालॊ धाताहं विश्वतॊमुखः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 34, + "text": "मृत्युः सर्वहरश चाहम उद्भवश च भविष्यताम\nकीर्तिः शरीर वाक च नारीणां समृतिर मेधा धृतिः कषमा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 35, + "text": "बृहत्साम तथा साम्नां गायत्री छन्दसाम अहम\nमासानां मार्गशीर्षॊ ऽहम ऋतूनां कुसुमाकरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 36, + "text": "दयूतं छलयताम अस्मि तेजस तेजस्विनाम अहम\nजयॊ ऽसमि वयवसायॊ ऽसमि सत्त्वं सत्त्ववताम अहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 37, + "text": "वृष्णीनां वासुदेवॊ ऽसमि पाण्डवानां धनंजयः\nमुनीनाम अप्य अहं वयासः कवीनाम उशना कविः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 38, + "text": "दण्डॊ दमयताम अस्मि नीतिर अस्मि जिगीषताम\nमौनं चैवास्मि गुह्यानां जञानं जञानवताम अहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 39, + "text": "यच चापि सर्वभूतानां बीजं तद अहम अर्जुन\nन तद अस्ति विना यत सयान मया भूतं चराचरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 40, + "text": "नान्तॊ ऽसति मम दिव्यानां विभूतीनां परंतप\nएष तूद्देशतः परॊक्तॊ विभूतेर विस्तरॊ मया" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 41, + "text": "यद यद विभूतिमत सत्त्वं शरीमद ऊर्जितम एव वा\nतत तद एवावगच्छ तवं मम तेजॊ ऽंशसंभवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 32, + "shloka": 42, + "text": "अथ वा बहुनैतेन किं जञातेन तवार्जुन\nविष्टभ्याहम इदं कृत्स्नम एकांशेन सथितॊ जगत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 1, + "text": "अर्जुन उवाच\nमदनुग्रहाय परमं गुह्यम अध्यात्मसंज्ञितम\nयत तवयॊक्तं वचस तेन मॊहॊ ऽयं विगतॊ मम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 2, + "text": "भवाप्ययौ हि भूतानां शरुतौ विस्तरशॊ मया\nतवत्तः कमलपत्राक्ष माहात्म्यम अपि चाव्ययम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 3, + "text": "एवम एतद यथात्थ तवम आत्मानं परमेश्वर\nदरष्टुम इच्छामि ते रूपम ऐश्वरं पुरुषॊत्तम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 4, + "text": "मन्यसे यदि तच छक्यं मया दरष्टुम इति परभॊ\nयॊगेश्वर ततॊ मे तवं दर्शयात्मानम अव्ययम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 5, + "text": "शरीभगवान उवाच\nपश्य मे पार्थ रूपाणि शतशॊ ऽथ सहस्रशः\nनानाविधानि दिव्यानि नानावर्णाकृतीनि च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 6, + "text": "पश्यादित्यान वसून रुद्रान अश्विनौ मरुतस तथा\nबहून्य अदृष्टपूर्वाणि पश्याश्चर्याणि भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 7, + "text": "इहैकस्थं जगत कृत्स्नं पश्याद्य सचराचरम\nमम देहे गुडाकेश यच चान्यद दरष्टुम इच्छसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 8, + "text": "न तु मां शक्यसे दरष्टुम अनेनैव सवचक्षुषा\nदिव्यं ददामि ते चक्षुः पश्य मे यॊगम ऐश्वरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 9, + "text": "संजय उवाच\nएवम उक्त्वा ततॊ राजन महायॊगेश्वरॊ हरिः\nदर्शयाम आस पार्थाय परमं रूपम ऐश्वरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 10, + "text": "अनेकवक्त्रनयनम अनेकाद्भुतदर्शनम\nअनेकदिव्याभरणं दिव्यानेकॊद्यतायुधम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 11, + "text": "दिव्यमाल्याम्बरधरं दिव्यगन्धानुलेपनम\nसर्वाश्चर्यमयं देवम अनन्तं विश्वतॊमुखम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 12, + "text": "दिवि सूर्यसहस्रस्य भवेद युगपद उत्थिता\nयदि भाः सदृशी सा सयाद भासस तस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 13, + "text": "तत्रैकस्थं जगत कृत्स्नं परविभक्तम अनेकधा\nअपश्यद देवदेवस्य शरीरे पाण्डवस तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 14, + "text": "ततः स विस्मयाविष्टॊ हृष्टरॊमा धनंजयः\nपरणम्य शिरसा देवं कृताञ्जलिर अभाषत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 15, + "text": "अर्जुन उवाच\nपश्यामि देवांस तव देव देहे; सर्वांस तथा भूतविशेषसंघान\nबरह्माणम ईशं कमलासनस्थम; ऋषींश च सर्वान उरगांश च दिव्यान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 16, + "text": "अनेकबाहूदरवक्त्रनेत्रं; पश्यामि तवा सर्वतॊ ऽनन्तरूपम\nनान्तं न मध्यं न पुनस तवादिं; पश्यामि विश्वेश्वर विश्वरूप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 17, + "text": "किरीटिनं गदिनं चक्रिणं च; तेजॊराशिं सर्वतॊ दीप्तिमन्तम\nपश्यामि तवां दुर्निरीक्ष्यं समन्ताद; दीप्तानलार्कद्युतिम अप्रमेयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 18, + "text": "तवम अक्षरं परमं वेदितव्यं; तवम अस्य विश्वस्य परं निधानम\nतवम अव्ययः शाश्वतधर्मगॊप्ता; सनातनस तवं पुरुषॊ मतॊ मे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 19, + "text": "अनादिमध्यान्तम अनन्तवीर्यम; अनन्तबाहुं शशिसूर्यनेत्रम\nपश्यामि तवां दीप्तहुताशवक्त्रं; सवतेजसा विश्वम इदं तपन्तम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 20, + "text": "दयावापृथिव्यॊर इदम अन्तरं हि; वयाप्तं तवयैकेन दिशश च सर्वाः\nदृष्ट्वाद्भुतं रूपम इदं तवॊग्रं; लॊकत्रयं परव्यथितं महात्मन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 21, + "text": "अमी हि तवा सुरसंघा विशन्ति; के चिद भीताः पराञ्जलयॊ गृणन्ति\nसवस्तीत्य उक्त्वा महर्षिसिद्धसंघाः; सतुवन्ति तवां सतुतिभिः पुष्कलाभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 22, + "text": "रुद्रादित्या वसवॊ ये च साध्या; विश्वे ऽशविनौ मरुतश चॊष्मपाश च\nगन्धर्वयक्षासुरसिद्धसंघा; वीक्षन्ते तवां विस्मिताश चैव सर्वे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 23, + "text": "रूपं महत ते बहुवक्त्रनेत्रं; महाबाहॊ बहुबाहूरुपादम\nबहूदरं बहुदंष्ट्राकरालं; दृष्ट्वा लॊकाः परव्यथितास तथाहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 24, + "text": "नभःस्पृशं दीप्तम अनेकवर्णं; वयात्ताननं दीप्तविशालनेत्रम\nदृष्ट्वा हि तवां परव्यथितान्तरात्मा; धृतिं न विन्दामि शमं च विष्णॊ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 25, + "text": "दंष्ट्राकरालानि च ते मुखानि; दृष्ट्वैव कालानलसंनिभानि\nदिशॊ न जाने न लभे च शर्म; परसीद देवेश जगन्निवास" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 26, + "text": "अमी च तवां धृतराष्ट्रस्य पुत्राः; सर्वे सहैवावनिपालसंघैः\nभीष्मॊ दरॊणः सूतपुत्रस तथासौ; सहास्मदीयैर अपि यॊधमुख्यैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 27, + "text": "वक्त्राणि ते तवरमाणा विशन्ति; दंष्ट्राकरालानि भयानकानि\nके चिद विलग्ना दशनान्तरेषु; संदृश्यन्ते चूर्णितैर उत्तमाङ्गैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 28, + "text": "यथा नदीनां बहवॊ ऽमबुवेगाः; समुद्रम एवाभिमुखा दरवन्ति\nतथा तवामी नरलॊकवीरा; विशन्ति वक्त्राण्य अभिविज्वलन्ति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 29, + "text": "यथा परदीप्तं जवलनं पतंगा; विशन्ति नाशाय समृद्धवेगाः\nतथैव नाशाय विशन्ति लॊकास; तवापि वक्त्राणि समृद्धवेगाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 30, + "text": "लेलिह्यसे गरसमानः समन्ताल; लॊकान समग्रान वदनैर जवलद्भिः\nतेजॊभिर आपूर्य जगत समग्रं; भासस तवॊग्राः परतपन्ति विष्णॊ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 31, + "text": "आख्याहि मे कॊ भवान उग्ररूपॊ; नमॊ ऽसतु ते देववर परसीद\nविज्ञातुम इच्छामि भवन्तम आद्यं; न हि परजानामि तव परवृत्तिम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 32, + "text": "शरीभगवान उवाच\nकालॊ ऽसमि लॊकक्षयकृत परवृद्धॊ; लॊकान समाहर्तुम इह परवृत्तः\nऋते ऽपि तवा न भविष्यन्ति सर्वे; ये ऽवस्थिताः परत्यनीकेषु यॊधाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 33, + "text": "तस्मात तवम उत्तिष्ठ यशॊ लभस्व; जित्वा शत्रून भुङ्क्ष्व राज्यं समृद्धम\nमयैवैते निहताः पूर्वम एव; निमित्तमात्रं भव सव्यसाचिन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 34, + "text": "दरॊणं च भीष्मं च जयद्रथं च; कर्णं तथान्यान अपि यॊधवीरान\nमया हतांस तवं जहि मा वयथिष्ठा; युध्यस्व जेतासि रणे सपत्नान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 35, + "text": "संजय उवाच\nएतच छरुत्वा वचनं केशवस्य; कृताञ्जलिर वेपमानः किरीटी\nनमस्कृत्वा भूय एवाह कृष्णं; सगद्गदं भीतभीतः परणम्य" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 36, + "text": "अर्जुन उवाच\nसथाने हृषीकेश तव परकीर्त्या; जगत परहृष्यत्य अनुरज्यते च\nरक्षांसि भीतानि दिशॊ दरवन्ति; सर्वे नमस्यन्ति च सिद्धसंघाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 37, + "text": "कस्माच च ते न नमेरन महात्मन; गरीयसे बरह्मणॊ ऽपय आदिकर्त्रे\nअनन्त देवेश जगन्निवास; तवम अक्षरं सद असत तत्परं यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 38, + "text": "तवम आदिदेवः पुरुषः पुराणस; तवम अस्य विश्वस्य परं निधानम\nवेत्तासि वेद्यं च परं च धाम; तवया ततं विश्वम अनन्तरूप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 39, + "text": "वायुर यमॊ ऽगनिर वरुणः शशाङ्कः; परजापतिस तवं परपितामहश च\nनमॊ नमस ते ऽसतु सहस्रकृत्वः; पुनश च भूयॊ ऽपि नमॊ नमस ते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 40, + "text": "नमः पुरस्ताद अथ पृष्ठतस ते; नमॊ ऽसतु ते सर्वत एव सर्व\nअनन्तवीर्यामितविक्रमस तवं; सर्वं समाप्नॊषि ततॊ ऽसि सर्वः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 41, + "text": "सखेति मत्वा परसभं यद उक्तं; हे कृष्ण हे यादव हे सखेति\nअजानता महिमानं तवेदं; मया परमादात परणयेन वापि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 42, + "text": "यच चावहासार्थम असत्कृतॊ ऽसि; विहारशय्यासनभॊजनेषु\nएकॊ ऽथ वाप्य अच्युत तत्समक्षं; तत कषामये तवाम अहम अप्रमेयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 43, + "text": "पितासि लॊकस्य चराचरस्य; तवम अस्य पूज्यश च गुरुर गरीयान\nन तवत्समॊ ऽसत्य अभ्यधिकः कुतॊ ऽनयॊ; लॊकत्रये ऽपय अप्रतिमप्रभाव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 44, + "text": "तस्मात परणम्य परणिधाय कायं; परसादये तवाम अहम ईशम ईड्यम\nपितेव पुत्रस्य सखेव सख्युः; परियः परियायार्हसि देव सॊढुम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 45, + "text": "अदृष्टपूर्वं हृषितॊ ऽसमि दृष्ट्वा; भयेन च परव्यथितं मनॊ मे\nतद एव मे दर्शय देव रूपं; परसीद देवेश जगन्निवास" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 46, + "text": "किरीटिनं गदिनं चक्रहस्तम; इच्छामि तवां दरष्टुम अहं तथैव\nतेनैव रूपेण चतुर्भुजेन; सहस्रबाहॊ भव विश्वमूर्ते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 47, + "text": "शरीभगवान उवाच\nमया परसन्नेन तवार्जुनेदं; रूपं परं दर्शितम आत्मयॊगात\nतेजॊमयं विश्वम अनन्तम; आद्यं यन मे तवदन्येन न दृष्टपूर्वम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 48, + "text": "न वेद यज्ञाध्ययनैर न दानैर; न च करियाभिर न तपॊभिर उग्रैः\nएवंरूपः शक्य अहं नृलॊके; दरष्टुं तवदन्येन कुरुप्रवीर" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 49, + "text": "मा ते वयथा मा च विमूढभावॊ; दृष्ट्वा रूपं घॊरम ईदृङ ममेदम\nवयपेतभीः परीतमनाः पुनस तवं; तद एव मे रूपम इदं परपश्य" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 50, + "text": "संजय उवाच\nइत्य अर्जुनं वासुदेवस तथॊक्त्वा; सवकं रूपं दर्शयाम आस भूयः\nआश्वासयाम आस च भीतम एनं; भूत्वा पुनः सौम्यवपुर महात्मा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 51, + "text": "अर्जुन उवाच\nदृष्ट्वेदं मानुषं रूपं तव सौम्यं जनार्दन\nइदानीम अस्मि संवृत्तः सचेताः परकृतिं गतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 52, + "text": "शरीभगवान उवाच\nसुदुर्दर्शम इदं रूपं दृष्टवान असि यन मम\nदेवा अप्य अस्य रूपस्य नित्यं दर्शनकाङ्क्षिणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 53, + "text": "नाहं वेदैर न तपसा न दानेन न चेज्यया\nशक्य एवंविधॊ दरष्टुं दृष्टवान असि मां यथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 54, + "text": "भक्त्या तव अनन्यया शक्य अहम एवंविधॊ ऽरजुन\nजञातुं दरष्टुं च तत्त्वेन परवेष्टुं च परंतप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 33, + "shloka": 55, + "text": "मत्कर्मकृन मत्परमॊ मद्भक्तः सङ्गवर्जितः\nनिर्वैरः सर्वभूतेषु यः स माम एति पाण्डव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 34, + "shloka": 1, + "text": "अर्जुन उवाच\nएवं सततयुक्ता ये भक्तास तवां पर्युपासते\nये चाप्य अक्षरम अव्यक्तं तेषां के यॊगवित्तमाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 34, + "shloka": 2, + "text": "शरीभगवान उवाच\nमय्य आवेश्य मनॊ ये मां नित्ययुक्ता उपासते\nशरद्धया परयॊपेतास ते मे युक्ततमा मताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 34, + "shloka": 3, + "text": "ये तव अक्षरम अनिर्देश्यम अव्यक्तं पर्युपासते\nसर्वत्रगम अचिन्त्यं च कूटस्थम अचलं धरुवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 34, + "shloka": 4, + "text": "संनियम्येन्द्रियग्रामं सर्वत्र समबुद्धयः\nते पराप्नुवन्ति माम एव सर्वभूतहिते रताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 34, + "shloka": 5, + "text": "कलेशॊ ऽधिकतरस तेषाम अव्यक्तासक्तचेतसाम\nअव्यक्ता हि गतिर दुःखं देहवद्भिर अवाप्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 34, + "shloka": 6, + "text": "ये तु सर्वाणि कर्माणि मयि संन्यस्य मत्पराः\nअनन्येनैव यॊगेन मां धयायन्त उपासते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 34, + "shloka": 7, + "text": "तेषाम अहं समुद्धर्ता मृत्युसंसारसागरात\nभवामि नचिरात पार्थ मय्य आवेशितचेतसाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 34, + "shloka": 8, + "text": "मय्य एव मन आधत्स्व मयि बुद्धिं निवेशय\nनिवसिष्यसि मय्य एव अत ऊर्ध्वं न संशयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 34, + "shloka": 9, + "text": "अथ चित्तं समाधातुं न शक्नॊषि मयि सथिरम\nअभ्यासयॊगेन ततॊ माम इच्छाप्तुं धनंजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 34, + "shloka": 10, + "text": "अभ्यासे ऽपय असमर्थॊ ऽसि मत्कर्मपरमॊ भव\nमदर्थम अपि कर्माणि कुर्वन सिद्धिम अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 34, + "shloka": 11, + "text": "अथैतद अप्य अशक्तॊ ऽसि कर्तुं मद्यॊगम आश्रितः\nसर्वकर्मफलत्यागं ततः कुरु यतात्मवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 34, + "shloka": 12, + "text": "शरेयॊ हि जञानम अभ्यासाज जञानाद धयानं विशिष्यते\nधयानात कर्मफलत्यागस तयागाच छान्तिर अनन्तरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 34, + "shloka": 13, + "text": "अद्वेष्टा सर्वभूतानां मैत्रः करुण एव च\nनिर्ममॊ निरहंकारः समदुःखसुखः कषमी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 34, + "shloka": 14, + "text": "संतुष्टः सततं यॊगी यतात्मा दृढनिश्चयः\nमय्य अर्पितमनॊबुद्धिर यॊ मद्भक्तः स मे परियः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 34, + "shloka": 15, + "text": "यस्मान नॊद्विजते लॊकॊ लॊकान नॊद्विजते च यः\nहर्षामर्षभयॊद्वेगैर मुक्तॊ यः स च मे परियः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 34, + "shloka": 16, + "text": "अनपेक्षः शुचिर दक्ष उदासीनॊ गतव्यथः\nसर्वारम्भपरित्यागी यॊ मद्भक्तः स मे परियः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 34, + "shloka": 17, + "text": "यॊ न हृष्यति न दवेष्टि न शॊचति न काङ्क्षति\nशुभाशुभपरित्यागी भक्तिमान यः स मे परियः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 34, + "shloka": 18, + "text": "समः शत्रौ च मित्रे च तथा मानापमानयॊः\nशीतॊष्णसुखदुःखेषु समः सङ्गविवर्जितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 34, + "shloka": 19, + "text": "तुल्यनिन्दास्तुतिर मौनी संतुष्टॊ येन केन चित\nअनिकेतः सथिरमतिर भक्तिमान मे परियॊ नरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 34, + "shloka": 20, + "text": "ये तु धर्म्यामृतम इदं यथॊक्तं पर्युपासते\nशरद्दधाना मत्परमा भक्तास ते ऽतीव मे परियाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 1, + "text": "शरीभगवान उवाच\nइदं शरीरं कौन्तेय कषेत्रम इत्य अभिधीयते\nएतद यॊ वेत्ति तं पराहुः कषेत्रज्ञ इति तद्विदः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 2, + "text": "कषेत्रज्ञं चापि मां विद्धि सर्वक्षेत्रेषु भारत\nकषेत्रक्षेत्रज्ञयॊर जञानं यत तज जञानं मतं मम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 3, + "text": "तत कषेत्रं यच च यादृक च यद्विकारि यतश च यत\nस च यॊ यत्प्रभावश च तत समासेन मे शृणु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 4, + "text": "ऋषिभिर बहुधा गीतं छन्दॊभिर विविधैः पृथक\nबरह्मसूत्रपदैश चैव हेतुमद्भिर विनिश्चितैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 5, + "text": "महाभूतान्य अहंकारॊ बुद्धिर अव्यक्तम एव च\nइन्द्रियाणि दशैकं च पञ्च चेन्द्रियगॊचराः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 6, + "text": "इच्छा दवेषः सुखं दुःखं संघातश चेतना धृतिः\nएतत कषेत्रं समासेन सविकारम उदाहृतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 7, + "text": "अमानित्वम अदम्भित्वम अहिंसा कषान्तिर आर्जवम\nआचार्यॊपासनं शौचं सथैर्यम आत्मविनिग्रहः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 8, + "text": "इन्द्रियार्थेषु वैराग्यम अनहंकार एव च\nजन्ममृत्युजराव्याधिदुःखदॊषानुदर्शनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 9, + "text": "असक्तिर अनभिष्वङ्गः पुत्रदारगृहादिषु\nनित्यं च समचित्तत्वम इष्टानिष्टॊपपत्तिषु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 10, + "text": "मयि चानन्ययॊगेन भक्तिर अव्यभिचारिणी\nविविक्तदेशसेवित्वम अरतिर जनसंसदि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 11, + "text": "अध्यात्मज्ञाननित्यत्वं तत्त्वज्ञानार्थदर्शनम\nएतज जञानम इति परॊक्तम अज्ञानं यद अतॊ ऽनयथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 12, + "text": "जञेयं यत तत परवक्ष्यामि यज जञात्वामृतम अश्नुते\nअनादिमत परं बरह्म न सत तन नासद उच्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 13, + "text": "सर्वतः पाणिपादं तत सर्वतॊ ऽकषिशिरॊमुखम\nसर्वतः शरुतिमल लॊके सर्वम आवृत्य तिष्ठति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 14, + "text": "सर्वेन्द्रियगुणाभासं सर्वेन्द्रियविवर्जितम\nअसक्तं सर्वभृच चैव निर्गुणं गुणभॊक्तृ च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 15, + "text": "बहिर अन्तश च भूतानाम अचरं चरम एव च\nसूक्ष्मत्वात तद अविज्ञेयं दूरस्थं चान्तिके च तत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 16, + "text": "अविभक्तं च भूतेषु विभक्तम इव च सथितम\nभूतभर्तृ च तज जञेयं गरसिष्णु परभविष्णु च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 17, + "text": "जयॊतिषाम अपि तज जयॊतिस तमसः परम उच्यते\nजञानं जञेयं जञानगम्यं हृदि सर्वस्य विष्ठितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 18, + "text": "इति कषेत्रं तथा जञानं जञेयं चॊक्तं समासतः\nमद्भक्त एतद विज्ञाय मद्भावायॊपपद्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 19, + "text": "परकृतिं पुरुषं चैव विद्ध्य अनादी उभाव अपि\nविकारांश च गुणांश चैव विद्धि परकृतिसंभवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 20, + "text": "कार्यकारणकर्तृत्वे हेतुः परकृतिर उच्यते\nपुरुषः सुखदुःखानां भॊक्तृत्वे हेतुर उच्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 21, + "text": "पुरुषः परकृतिस्थॊ हि भुङ्क्ते परकृतिजान गुणान\nकारणं गुणसङ्गॊ ऽसय सदसद्यॊनिजन्मसु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 22, + "text": "उपद्रष्टानुमन्ता च भर्ता भॊक्ता महेश्वरः\nपरमात्मेति चाप्य उक्तॊ देहे ऽसमिन पुरुषः परः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 23, + "text": "य एवं वेत्ति पुरुषं परकृतिं च गुणैः सह\nसर्वथा वर्तमानॊ ऽपि न स भूयॊ ऽभिजायते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 24, + "text": "धयानेनात्मनि पश्यन्ति के चिद आत्मानम आत्मना\nअन्ये सांख्येन यॊगेन कर्मयॊगेन चापरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 25, + "text": "अन्ये तव एवम अजानन्तः शरुत्वान्येभ्य उपासते\nते ऽपि चातितरन्त्य एव मृत्युं शरुतिपरायणाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 26, + "text": "यावत संजायते किं चित सत्त्वं सथावरजङ्गमम\nकषेत्रक्षेत्रज्ञसंयॊगात तद विद्धि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 27, + "text": "समं सर्वेषु भूतेषु तिष्ठन्तं परमेश्वरम\nविनश्यत्स्व अविनश्यन्तं यः पश्यति स पश्यति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 28, + "text": "समं पश्यन हि सर्वत्र समवस्थितम ईश्वरम\nन हिनस्त्य आत्मनात्मानं ततॊ याति परां गतिम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 29, + "text": "परकृत्यैव च कर्माणि करियमाणानि सर्वशः\nयः पश्यति तथात्मानम अकर्तारं स पश्यति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 30, + "text": "यदा भूतपृथग्भावम एकस्थम अनुपश्यति\nतत एव च विस्तारं बरह्म संपद्यते तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 31, + "text": "अनादित्वान निर्गुणत्वात परमात्मायम अव्ययः\nशरीरस्थॊ ऽपि कौन्तेय न करॊति न लिप्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 32, + "text": "यथा सर्वगतं सौक्ष्म्याद आकाशं नॊपलिप्यते\nसर्वत्रावस्थितॊ देहे तथात्मा नॊपलिप्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 33, + "text": "यथा परकाशयत्य एकः कृत्स्नं लॊकम इमं रविः\nकषेत्रं कषेत्री तथा कृत्स्नं परकाशयति भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 35, + "shloka": 34, + "text": "कषेत्रक्षेत्रज्ञयॊर एवम अन्तरं जञानचक्षुषा\nभूतप्रकृतिमॊक्षं च ये विदुर यान्ति ते परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 36, + "shloka": 1, + "text": "शरीभगवान उवाच\nपरं भूयः परवक्ष्यामि जञानानां जञानम उत्तमम\nयज जञात्वा मुनयः सर्वे परां सिद्धिम इतॊ गताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 36, + "shloka": 2, + "text": "इदं जञानम उपाश्रित्य मम साधर्म्यम आगताः\nसर्गे ऽपि नॊपजायन्ते परलये न वयथन्ति च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 36, + "shloka": 3, + "text": "मम यॊनिर महद बरह्म तस्मिन गर्भं दधाम्य अहम\nसंभवः सर्वभूतानां ततॊ भवति भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 36, + "shloka": 4, + "text": "सर्वयॊनिषु कौन्तेय मूर्तयः संभवन्ति याः\nतासां बरह्म महद यॊनिर अहं बीजप्रदः पिता" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 36, + "shloka": 5, + "text": "सत्त्वं रजस तम इति गुणाः परकृतिसंभवाः\nनिबध्नन्ति महाबाहॊ देहे देहिनम अव्ययम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 36, + "shloka": 6, + "text": "तत्र सत्त्वं निर्मलत्वात परकाशकम अनामयम\nसुखसङ्गेन बध्नाति जञानसङ्गेन चानघ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 36, + "shloka": 7, + "text": "रजॊ रागात्मकं विद्धि तृष्णासङ्गसमुद्भवम\nतन निबध्नाति कौन्तेय कर्मसङ्गेन देहिनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 36, + "shloka": 8, + "text": "तमस तव अज्ञानजं विद्धि मॊहनं सर्वदेहिनाम\nपरमादालस्यनिद्राभिस तन निबध्नाति भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 36, + "shloka": 9, + "text": "सत्त्वं सुखे संजयति रजः कर्मणि भारत\nजञानम आवृत्य तु तमः परमादे संजयत्य उत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 36, + "shloka": 10, + "text": "रजस तमश चाभिभूय सत्त्वं भवति भारत\nरजः सत्त्वं तमश चैव तमः सत्त्वं रजस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 36, + "shloka": 11, + "text": "सर्वद्वारेषु देहे ऽसमिन परकाश उपजायते\nजञानं यदा तदा विद्याद विवृद्धं सत्त्वम इत्य उत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 36, + "shloka": 12, + "text": "लॊभः परवृत्तिर आरम्भः कर्मणाम अशमः सपृहा\nरजस्य एतानि जायन्ते विवृद्धे भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 36, + "shloka": 13, + "text": "अप्रकाशॊ ऽपरवृत्तिश च परमादॊ मॊह एव च\nतमस्य एतानि जायन्ते विवृद्धे कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 36, + "shloka": 14, + "text": "यदा सत्त्वे परवृद्धे तु परलयं याति देहभृत\nतदॊत्तमविदां लॊकान अमलान परतिपद्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 36, + "shloka": 15, + "text": "रजसि परलयं गत्वा कर्मसङ्गिषु जायते\nतथा परलीनस तमसि मूढयॊनिषु जायते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 36, + "shloka": 16, + "text": "कर्मणः सुकृतस्याहुः सात्त्विकं निर्मलं फलम\nरजसस तु फलं दुःखम अज्ञानं तमसः फलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 36, + "shloka": 17, + "text": "सत्त्वात संजायते जञानं रजसॊ लॊभ एव च\nपरमादमॊहौ तमसॊ भवतॊ ऽजञानम एव च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 36, + "shloka": 18, + "text": "ऊर्ध्वं गच्छन्ति सत्त्वस्था मध्ये तिष्ठन्ति राजसाः\nजघन्यगुणवृत्तस्था अधॊ गच्छन्ति तामसाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 36, + "shloka": 19, + "text": "नान्यं गुणेभ्यः कर्तारं यदा दरष्टानुपश्यति\nगुणेभ्यश च परं वेत्ति मद्भावं सॊ ऽधिगच्छति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 36, + "shloka": 20, + "text": "गुणान एतान अतीत्य तरीन देही देहसमुद्भवान\nजन्ममृत्युजरादुःखैर विमुक्तॊ ऽमृतम अश्नुते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 36, + "shloka": 21, + "text": "अर्जुन उवाच\nकैर लिङ्गैस तरीन गुणान एतान अतीतॊ भवति परभॊ\nकिमाचारः कथं चैतांस तरीन गुणान अतिवर्तते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 36, + "shloka": 22, + "text": "शरीभगवान उवाच\nपरकाशं च परवृत्तिं च मॊहम एव च पाण्डव\nन दवेष्टि संप्रवृत्तानि न निवृत्तानि काङ्क्षति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 36, + "shloka": 23, + "text": "उदासीनवद आसीनॊ गुणैर यॊ न विचाल्यते\nगुणा वर्तन्त इत्य एव यॊ ऽवतिष्ठति नेङ्गते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 36, + "shloka": 24, + "text": "समदुःखसुखः सवस्थः समलॊष्टाश्मकाञ्चनः\nतुल्यप्रियाप्रियॊ धीरस तुल्यनिन्दात्मसंस्तुतिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 36, + "shloka": 25, + "text": "मानापमानयॊस तुल्यस तुल्यॊ मित्रारिपक्षयॊः\nसर्वारम्भपरित्यागी गुणातीतः स उच्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 36, + "shloka": 26, + "text": "मां च यॊ ऽवयभिचारेण भक्तियॊगेन सेवते\nस गुणान समतीत्यैतान बरह्मभूयाय कल्पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 36, + "shloka": 27, + "text": "बरह्मणॊ हि परतिष्ठाहम अमृतस्याव्ययस्य च\nशाश्वतस्य च धर्मस्य सुखस्यैकान्तिकस्य च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 37, + "shloka": 1, + "text": "शरीभगवान उवाच\nऊर्ध्वमूलम अधःशाखम अश्वत्थं पराहुर अव्ययम\nछन्दांसि यस्य पर्णानि यस तं वेद स वेदवित" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 37, + "shloka": 2, + "text": "अधश चॊर्ध्वं परसृतास तस्य शाखा; गुणप्रवृद्धा विषयप्रवालाः\nअधश च मूलान्य अनुसंततानि; कर्मानुबन्धीनि मनुष्यलॊके" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 37, + "shloka": 3, + "text": "न रूपम अस्येह तथॊपलभ्यते; नान्तॊ न चादिर न च संप्रतिष्ठा\nअश्वत्थम एनं सुविरूढमूलम; असङ्गशस्त्रेण दृढेन छित्त्वा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 37, + "shloka": 4, + "text": "ततः पदं तत्परिमार्गितव्यं; यस्मिन गता न निवर्तन्ति भूयः\nतम एव चाद्यं पुरुषं परपद्ये; यतः परवृत्तिः परसृता पुराणी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 37, + "shloka": 5, + "text": "निर्मानमॊहा जितसङ्गदॊषा; अध्यात्मनित्या विनिवृत्तकामाः\nदवन्द्वैर विमुक्ताः सुखदुःखसंज्ञैर; गच्छन्त्य अमूढाः पदम अव्ययं तत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 37, + "shloka": 6, + "text": "न तद भासयते सूर्यॊ न शशाङ्कॊ न पावकः\nयद गत्वा न निवर्तन्ते तद धाम परमं मम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 37, + "shloka": 7, + "text": "ममैवांशॊ जीवलॊके जीवभूतः सनातनः\nमनःषष्ठानीन्द्रियाणि परकृतिस्थानि कर्षति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 37, + "shloka": 8, + "text": "शरीरं यद अवाप्नॊति यच चाप्य उत्क्रामतीश्वरः\nगृहीत्वैतानि संयाति वायुर गन्धान इवाशयात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 37, + "shloka": 9, + "text": "शरॊत्रं चक्षुः सपर्शनं च रसनं घराणम एव च\nअधिष्ठाय मनश चायं विषयान उपसेवते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 37, + "shloka": 10, + "text": "उत्क्रामन्तं सथितं वापि भुञ्जानं वा गुणान्वितम\nविमूढा नानुपश्यन्ति पश्यन्ति जञानचक्षुषः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 37, + "shloka": 11, + "text": "यतन्तॊ यॊगिनश चैनं पश्यन्त्य आत्मन्य अवस्थितम\nयतन्तॊ ऽपय अकृतात्मानॊ नैनं पश्यन्त्य अचेतसः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 37, + "shloka": 12, + "text": "यद आदित्यगतं तेजॊ जगद भासयते ऽखिलम\nयच चन्द्रमसि यच चाग्नौ तत तेजॊ विद्धि मामकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 37, + "shloka": 13, + "text": "गाम आविश्य च भूतानि धारयाम्य अहम ओजसा\nपुष्णामि चौषधीः सर्वाः सॊमॊ भूत्वा रसात्मकः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 37, + "shloka": 14, + "text": "अहं वैश्वानरॊ भूत्वा पराणिनां देहम आश्रितः\nपराणापानसमायुक्तः पचाम्य अन्नं चतुर्विधम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 37, + "shloka": 15, + "text": "सर्वस्य चाहं हृदि संनिविष्टॊ; मत्तः समृतिर जञानम अपॊहनं च\nवेदैश च सर्वैर अहम एव वेद्यॊ; वेदान्तकृद वेदविद एव चाहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 37, + "shloka": 16, + "text": "दवाव इमौ पुरुषौ लॊके कषरश चाक्षर एव च\nकषरः सर्वाणि भूतानि कूटस्थॊ ऽकषर उच्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 37, + "shloka": 17, + "text": "उत्तमः पुरुषस तव अन्यः परमात्मेत्य उदाहृतः\nयॊ लॊकत्रयम आविश्य बिभर्त्य अव्यय ईश्वरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 37, + "shloka": 18, + "text": "यस्मात कषरम अतीतॊ ऽहम अक्षराद अपि चॊत्तमः\nअतॊ ऽसमि लॊके वेदे च परथितः पुरुषॊत्तमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 37, + "shloka": 19, + "text": "यॊ माम एवम असंमूढॊ जानाति पुरुषॊत्तमम\nस सर्वविद भजति मां सर्वभावेन भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 37, + "shloka": 20, + "text": "इति गुह्यतमं शास्त्रम इदम उक्तं मयानघ\nएतद बुद्ध्वा बुद्धिमान सयात कृतकृत्यश च भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 38, + "shloka": 1, + "text": "शरीभगवान उवाच\nअभयं सत्त्वसंशुद्धिर जञानयॊगव्यवस्थितिः\nदानं दमश च यज्ञश च सवाध्यायस तप आर्जवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 38, + "shloka": 2, + "text": "अहिंसा सत्यम अक्रॊधस तयागः शान्तिर अपैशुनम\nदया भूतेष्व अलॊलुप्त्वं मार्दवं हरीर अचापलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 38, + "shloka": 3, + "text": "तेजः कषमा धृतिः शौचम अद्रॊहॊ नातिमानिता\nभवन्ति संपदं दैवीम अभिजातस्य भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 38, + "shloka": 4, + "text": "दम्भॊ दर्पॊ ऽतिमानश च करॊधः पारुष्यम एव च\nअज्ञानं चाभिजातस्य पार्थ संपदम आसुरीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 38, + "shloka": 5, + "text": "दैवी संपद विमॊक्षाय निबन्धायासुरी मता\nमा शुचः संपदं दैवीम अभिजातॊ ऽसि पाण्डव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 38, + "shloka": 6, + "text": "दवौ भूतसर्गौ लॊके ऽसमिन दैव आसुर एव च\nदैवॊ विस्तरशः परॊक्त आसुरं पार्थ मे शृणु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 38, + "shloka": 7, + "text": "परवृत्तिं च निवृत्तिं च जना न विदुर आसुराः\nन शौचं नापि चाचारॊ न सत्यं तेषु विद्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 38, + "shloka": 8, + "text": "असत्यम अप्रतिष्ठं ते जगद आहुर अनीश्वरम\nअपरस्परसंभूतं किम अन्यत कामहैतुकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 38, + "shloka": 9, + "text": "एतां दृष्टिम अवष्टभ्य नष्टात्मानॊ ऽलपबुद्धयः\nपरभवन्त्य उग्रकर्माणः कषयाय जगतॊ ऽहिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 38, + "shloka": 10, + "text": "कामम आश्रित्य दुष्पूरं दम्भमानमदान्विताः\nमॊहाद गृहीत्वासद्ग्राहान परवर्तन्ते ऽशुचिव्रताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 38, + "shloka": 11, + "text": "चिन्ताम अपरिमेयां च परलयान्ताम उपाश्रिताः\nकामॊपभॊगपरमा एतावद इति निश्चिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 38, + "shloka": 12, + "text": "आशापाशशतैर बद्धाः कामक्रॊधपरायणाः\nईहन्ते कामभॊगार्थम अन्यायेनार्थसंचयान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 38, + "shloka": 13, + "text": "इदम अद्य मया लब्धम इदं पराप्स्ये मनॊरथम\nइदम अस्तीदम अपि मे भविष्यति पुनर धनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 38, + "shloka": 14, + "text": "असौ मया हतः शत्रुर हनिष्ये चापरान अपि\nईश्वरॊ ऽहम अहं भॊगी सिद्धॊ ऽहं बलवान सुखी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 38, + "shloka": 15, + "text": "आढ्यॊ ऽभिजनवान अस्मि कॊ ऽनयॊ ऽसति सदृशॊ मया\nयक्ष्ये दास्यामि मॊदिष्य इत्य अज्ञानविमॊहिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 38, + "shloka": 16, + "text": "अनेकचित्तविभ्रान्ता मॊहजालसमावृताः\nपरसक्ताः कामभॊगेषु पतन्ति नरके ऽशुचौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 38, + "shloka": 17, + "text": "आत्मसंभाविताः सतब्धा धनमानमदान्विताः\nयजन्ते नामयज्ञैस ते दम्भेनाविधिपूर्वकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 38, + "shloka": 18, + "text": "अहंकारं बलं दर्पं कामं करॊधं च संश्रिताः\nमाम आत्मपरदेहेषु परद्विषन्तॊ ऽभयसूयकाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 38, + "shloka": 19, + "text": "तान अहं दविषतः करूरान संसारेषु नराधमान\nकषिपाम्य अजस्रम अशुभान आसुरीष्व एव यॊनिषु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 38, + "shloka": 20, + "text": "आसुरीं यॊनिम आपन्ना मूढा जन्मनि जन्मनि\nमाम अप्राप्यैव कौन्तेय ततॊ यान्त्य अधमां गतिम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 38, + "shloka": 21, + "text": "तरिविधं नरकस्येदं दवारं नाशनम आत्मनः\nकामः करॊधस तथा लॊभस तस्माद एतत तरयं तयजेत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 38, + "shloka": 22, + "text": "एतैर विमुक्तः कौन्तेय तमॊद्वारैस तरिभिर नरः\nआचरत्य आत्मनः शरेयस ततॊ याति परां गतिम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 38, + "shloka": 23, + "text": "यः शास्त्रविधिम उत्सृज्य वर्तते कामकारतः\nन स सिद्धिम अवाप्नॊति न सुखं न परां गतिम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 38, + "shloka": 24, + "text": "तस्माच छास्त्रं परमाणं ते कार्याकार्यव्यवस्थितौ\nजञात्वा शास्त्रविधानॊक्तं कर्म कर्तुम इहार्हसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 39, + "shloka": 1, + "text": "अर्जुन उवाच\nये शास्त्रविधिम उत्सृज्य यजन्ते शरद्धयान्विताः\nतेषां निष्ठा तु का कृष्ण सत्त्वम आहॊ रजस तमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 39, + "shloka": 2, + "text": "शरीभगवान उवाच\nतरिविधा भवति शरद्धा देहिनां सा सवभावजा\nसात्त्विकी राजसी चैव तामसी चेति तां शृणु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 39, + "shloka": 3, + "text": "सत्त्वानुरूपा सर्वस्य शरद्धा भवति भारत\nशरद्धामयॊ ऽयं पुरुषॊ यॊ यच्छ्रद्धः स एव सः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 39, + "shloka": 4, + "text": "यजन्ते सात्त्विका देवान यक्षरक्षांसि राजसाः\nपरेतान भूतगणांश चान्ये यजन्ते तामसा जनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 39, + "shloka": 5, + "text": "अशास्त्रविहितं घॊरं तप्यन्ते ये तपॊ जनाः\nदम्भाहंकारसंयुक्ताः कामरागबलान्विताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 39, + "shloka": 6, + "text": "कर्शयन्तः शरीरस्थं भूतग्रामम अचेतसः\nमां चैवान्तःशरीरस्थं तान विद्ध्य आसुरनिश्चयान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 39, + "shloka": 7, + "text": "आहारस तव अपि सर्वस्य तरिविधॊ भवति परियः\nयज्ञस तपस तथा दानं तेषां भेदम इमं शृणु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 39, + "shloka": 8, + "text": "आयुःसत्त्वबलारॊग्यसुखप्रीतिविवर्धनाः\nरस्याः सनिग्धाः सथिरा हृद्या आहाराः सात्त्विकप्रियाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 39, + "shloka": 9, + "text": "कट्वम्ललवणात्युष्णतीक्ष्णरूक्षविदाहिनः\nआहारा राजसस्येष्टा दुःखशॊकामयप्रदाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 39, + "shloka": 10, + "text": "यातयामं गतरसं पूति पर्युषितं च यत\nउच्छिष्टम अपि चामेध्यं भॊजनं तामसप्रियम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 39, + "shloka": 11, + "text": "अफलाकाङ्क्षिभिर यज्ञॊ विधिदृष्टॊ य इज्यते\nयष्टव्यम एवेति मनः समाधाय स सात्त्विकः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 39, + "shloka": 12, + "text": "अभिसंधाय तु फलं दम्भार्थम अपि चैव यत\nइज्यते भरतश्रेष्ठ तं यज्ञं विद्धि राजसम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 39, + "shloka": 13, + "text": "विधिहीनम असृष्टान्नं मन्त्रहीनम अदक्षिणम\nशरद्धाविरहितं यज्ञं तामसं परिचक्षते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 39, + "shloka": 14, + "text": "देवद्विजगुरुप्राज्ञपूजनं शौचम आर्जवम\nबरह्मचर्यम अहिंसा च शारीरं तप उच्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 39, + "shloka": 15, + "text": "अनुद्वेगकरं वाक्यं सत्यं परियहितं च यत\nसवाध्यायाभ्यसनं चैव वाङ्मयं तप उच्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 39, + "shloka": 16, + "text": "मनःप्रसादः सौम्यत्वं मौनम आत्मविनिग्रहः\nभावसंशुद्धिर इत्य एतत तपॊ मानसम उच्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 39, + "shloka": 17, + "text": "शरद्धया परया तप्तं तपस तत तरिविधं नरैः\nअफलाकाङ्क्षिभिर युक्तैः सात्त्विकं परिचक्षते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 39, + "shloka": 18, + "text": "सत्कारमानपूजार्थं तपॊ दम्भेन चैव यत\nकरियते तद इह परॊक्तं राजसं चलम अध्रुवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 39, + "shloka": 19, + "text": "मूढग्राहेणात्मनॊ यत पीडया करियते तपः\nपरस्यॊत्सादनार्थं वा तत तामसम उदाहृतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 39, + "shloka": 20, + "text": "दातव्यम इति यद दानं दीयते ऽनुपकारिणे\nदेशे काले च पात्रे च तद दानं सात्त्विकं समृतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 39, + "shloka": 21, + "text": "यत तु परत्युपकारार्थं फलम उद्दिश्य वा पुनः\nदीयते च परिक्लिष्टं तद दानं राजसं समृतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 39, + "shloka": 22, + "text": "अदेशकाले यद दानम अपात्रेभ्यश च दीयते\nअसत्कृतम अवज्ञातं तत तामसम उदाहृतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 39, + "shloka": 23, + "text": "ओं तत सद इति निर्देशॊ बरह्मणस तरिविधः समृतः\nबराह्मणास तेन वेदाश च यज्ञाश च विहिताः पुरा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 39, + "shloka": 24, + "text": "तस्माद ओम इत्य उदाहृत्य यज्ञदानतपःक्रियाः\nपरवर्तन्ते विधानॊक्ताः सततं बरह्मवादिनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 39, + "shloka": 25, + "text": "तद इत्य अनभिसंधाय फलं यज्ञतपःक्रियाः\nदानक्रियाश च विविधाः करियन्ते मॊक्षकाङ्क्षिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 39, + "shloka": 26, + "text": "सद्भावे साधुभावे च सद इत्य एतत परयुज्यते\nपरशस्ते कर्मणि तथा सच्छब्दः पार्थ युज्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 39, + "shloka": 27, + "text": "यज्ञे तपसि दाने च सथितिः सद इति चॊच्यते\nकर्म चैव तदर्थीयं सद इत्य एवाभिधीयते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 39, + "shloka": 28, + "text": "अश्रद्धया हुतं दत्तं तपस तप्तं कृतं च यत\nअसद इत्य उच्यते पार्थ न च तत परेत्य नॊ इह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 1, + "text": "अर्जुन उवाच\nसंन्यासस्य महाबाहॊ तत्त्वम इच्छामि वेदितुम\nतयागस्य च हृषीकेश पृथक केशिनिषूदन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 2, + "text": "शरीभगवान उवाच\nकाम्यानां कर्मणां नयासं संन्यासं कवयॊ विदुः\nसर्वकर्मफलत्यागं पराहुस तयागं विचक्षणाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 3, + "text": "तयाज्यं दॊषवद इत्य एके कर्म पराहुर मनीषिणः\nयज्ञदानतपःकर्म न तयाज्यम इति चापरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 4, + "text": "निश्चयं शृणु मे तत्र तयागे भरतसत्तम\nतयागॊ हि पुरुषव्याघ्र तरिविधः संप्रकीर्तितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 5, + "text": "यज्ञदानतपःकर्म न तयाज्यं कार्यम एव तत\nयज्ञॊ दानं तपश चैव पावनानि मनीषिणाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 6, + "text": "एतान्य अपि तु कर्माणि सङ्गं तयक्त्वा फलानि च\nकर्तव्यानीति मे पार्थ निश्चितं मतम उत्तमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 7, + "text": "नियतस्य तु संन्यासः कर्मणॊ नॊपपद्यते\nमॊहात तस्य परित्यागस तामसः परिकीर्तितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 8, + "text": "दुःखम इत्य एव यत कर्म कायक्लेशभयात तयजेत\nस कृत्वा राजसं तयागं नैव तयागफलं लभेत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 9, + "text": "कार्यम इत्य एव यत कर्म नियतं करियते ऽरजुन\nसङ्गं तयक्त्वा फलं चैव स तयागः सात्त्विकॊ मतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 10, + "text": "न दवेष्ट्य अकुशलं कर्म कुशले नानुषज्जते\nतयागी सत्त्वसमाविष्टॊ मेधावी छिन्नसंशयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 11, + "text": "न हि देहभृता शक्यं तयक्तुं कर्माण्य अशेषतः\nयस तु कर्मफलत्यागी स तयागीत्य अभिधीयते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 12, + "text": "अनिष्टम इष्टं मिश्रं च तरिविधं कर्मणः फलम\nभवत्य अत्यागिनां परेत्य न तु संन्यासिनां कव चित" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 13, + "text": "पञ्चैतानि महाबाहॊ कारणानि निबॊध मे\nसांख्ये कृतान्ते परॊक्तानि सिद्धये सर्वकर्मणाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 14, + "text": "अधिष्ठानं तथा कर्ता करणं च पृथग्विधम\nविविधाश च पृथक्चेष्टा दैवं चैवात्र पञ्चमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 15, + "text": "शरीरवाङ्मनॊभिर यत कर्म परारभते नरः\nनयाय्यं वा विपरीतं वा पञ्चैते तस्य हेतवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 16, + "text": "तत्रैवं सति कर्तारम आत्मानं केवलं तु यः\nपश्यत्य अकृतबुद्धित्वान न स पश्यति दुर्मतिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 17, + "text": "यस्य नाहंकृतॊ भावॊ बुद्धिर यस्य न लिप्यते\nहत्वापि स इमाँल लॊकान न हन्ति न निबध्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 18, + "text": "जञानं जञेयं परिज्ञाता तरिविधा कर्मचॊदना\nकरणं कर्म कर्तेति तरिविधः कर्मसंग्रहः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 19, + "text": "जञानं कर्म च कर्ता च तरिधैव गुणभेदतः\nपरॊच्यते गुणसंख्याने यथावच छृणु तान्य अपि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 20, + "text": "सर्वभूतेषु येनैकं भावम अव्ययम ईक्षते\nअविभक्तं विभक्तेषु तज जञानं विद्धि सात्त्विकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 21, + "text": "पृथक्त्वेन तु यज जञानं नानाभावान पृथग्विधान\nवेत्ति सर्वेषु भूतेषु तज जञानं विद्धि राजसम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 22, + "text": "यत तु कृत्स्नवद एकस्मिन कार्ये सक्तम अहैतुकम\nअतत्त्वार्थवद अल्पं च तत तामसम उदाहृतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 23, + "text": "नियतं सङ्गरहितम अरागद्वेषतः कृतम\nअफलप्रेप्सुना कर्म यत तत सात्त्विकम उच्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 24, + "text": "यत तु कामेप्सुना कर्म साहंकारेण वा पुनः\nकरियते बहुलायासं तद राजसम उदाहृतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 25, + "text": "अनुबन्धं कषयं हिंसाम अनपेक्ष्य च पौरुषम\nमॊहाद आरभ्यते कर्म यत तत तामसम उच्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 26, + "text": "मुक्तसङ्गॊ ऽनहंवादी धृत्युत्साहसमन्वितः\nसिद्ध्यसिद्ध्यॊर निर्विकारः कर्ता सात्त्विक उच्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 27, + "text": "रागी कर्मफलप्रेप्सुर लुब्धॊ हिंसात्मकॊ ऽशुचिः\nहर्षशॊकान्वितः कर्ता राजसः परिकीर्तितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 28, + "text": "अयुक्तः पराकृतः सतब्धः शठॊ नैकृतिकॊ ऽलसः\nविषादी दीर्घसूत्री च कर्ता तामस उच्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 29, + "text": "बुद्धेर भेदं धृतेश चैव गुणतस तरिविधं शृणु\nपरॊच्यमानम अशेषेण पृथक्त्वेन धनंजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 30, + "text": "परवृत्तिं च निवृत्तिं च कार्याकार्ये भयाभये\nबन्धं मॊक्षं च या वेत्ति बुद्धिः सा पार्थ सात्त्विकी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 31, + "text": "यया धर्मम अधर्मं च कार्यं चाकार्यम एव च\nअयथावत परजानाति बुद्धिः सा पार्थ राजसी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 32, + "text": "अधर्मं धर्मम इति या मन्यते तमसावृता\nसर्वार्थान विपरीतांश च बुद्धिः सा पार्थ तामसी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 33, + "text": "धृत्या यया धारयते मनःप्राणेन्द्रियक्रियाः\nयॊगेनाव्यभिचारिण्या धृतिः सा पार्थ सात्त्विकी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 34, + "text": "यया तु धर्मकामार्थान धृत्या धारयते ऽरजुन\nपरसङ्गेन फलाकाङ्क्षी धृतिः सा पार्थ राजसी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 35, + "text": "यया सवप्नं भयं शॊकं विषादं मदम एव च\nन विमुञ्चति दुर्मेधा धृतिः सा पार्थ तामसी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 36, + "text": "सुखं तव इदानीं तरिविधं शृणु मे भरतर्षभ\nअभ्यासाद रमते यत्र दुःखान्तं च निगच्छति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 37, + "text": "यत तदग्रे विषम इव परिणामे ऽमृतॊपमम\nतत सुखं सात्त्विकं परॊक्तम आत्मबुद्धिप्रसादजम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 38, + "text": "विषयेन्द्रियसंयॊगाद यत तदग्रे ऽमृतॊपमम\nपरिणामे विषम इव तत सुखं राजसं समृतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 39, + "text": "यद अग्रे चानुबन्धे च सुखं मॊहनम आत्मनः\nनिद्रालस्यप्रमादॊत्थं तत तामसम उदाहृतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 40, + "text": "न तद अस्ति पृथिव्यां वा दिवि देवेषु वा पुनः\nसत्त्वं परकृतिजैर मुक्तं यद एभिः सयात तरिभिर गुणैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 41, + "text": "बराह्मणक्षत्रियविशां शूद्राणां च परंतप\nकर्माणि परविभक्तानि सवभावप्रभवैर गुणैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 42, + "text": "शमॊ दमस तपः शौचं कषान्तिर आर्जवम एव च\nजञानं विज्ञानम आस्तिक्यं बरह्मकर्म सवभावजम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 43, + "text": "शौर्यं तेजॊ धृतिर दाक्ष्यं युद्धे चाप्य अपलायनम\nदानम ईश्वरभावश च कषात्रं कर्म सवभावजम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 44, + "text": "कृषिगॊरक्ष्यवाणिज्यं वैश्यकर्म सवभावजम\nपरिचर्यात्मकं कर्म शूद्रस्यापि सवभावजम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 45, + "text": "सवे सवे कर्मण्य अभिरतः संसिद्धिं लभते नरः\nसवकर्मनिरतः सिद्धिं यथा विन्दति तच छृणु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 46, + "text": "यतः परवृत्तिर भूतानां येन सर्वम इदं ततम\nसवकर्मणा तम अभ्यर्च्य सिद्धिं विन्दति मानवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 47, + "text": "शरेयान सवधर्मॊ विगुणः परधर्मात सवनुष्ठितात\nसवभावनियतं कर्म कुर्वन नाप्नॊति किल्बिषम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 48, + "text": "सहजं कर्म कौन्तेय सदॊषम अपि न तयजेत\nसर्वारम्भा हि दॊषेण धूमेनाग्निर इवावृताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 49, + "text": "असक्तबुद्धिः सर्वत्र जितात्मा विगतस्पृहः\nनैष्कर्म्यसिद्धिं परमां संन्यासेनाधिगच्छति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 50, + "text": "सिद्धिं पराप्तॊ यथा बरह्म तथाप्नॊति निबॊध मे\nसमासेनैव कौन्तेय निष्ठा जञानस्य या परा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 51, + "text": "बुद्ध्या विशुद्धया युक्तॊ धृत्यात्मानं नियम्य च\nशब्दादीन विषयांस तयक्त्वा रागद्वेषौ वयुदस्य च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 52, + "text": "विविक्तसेवी लघ्वाशी यतवाक्कायमानसः\nधयानयॊगपरॊ नित्यं वैराग्यं समुपाश्रितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 53, + "text": "अहंकारं बलं दर्पं कामं करॊधं परिग्रहम\nविमुच्य निर्ममः शान्तॊ बरह्मभूयाय कल्पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 54, + "text": "बरह्मभूतः परसन्नात्मा न शॊचति न काङ्क्षति\nसमः सर्वेषु भूतेषु मद्भक्तिं लभते पराम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 55, + "text": "भक्त्या माम अभिजानाति यावान यश चास्मि तत्त्वतः\nततॊ मां तत्त्वतॊ जञात्वा विशते तदनन्तरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 56, + "text": "सर्वकर्माण्य अपि सदा कुर्वाणॊ मद्व्यपाश्रयः\nमत्प्रसादाद अवाप्नॊति शाश्वतं पदम अव्ययम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 57, + "text": "चेतसा सर्वकर्माणि मयि संन्यस्य मत्परः\nबुद्धियॊगम उपाश्रित्य मच्चित्तः सततं भव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 58, + "text": "मच्चित्तः सर्वदुर्गाणि मत्प्रसादात तरिष्यसि\nअथ चेत तवम अहंकारान न शरॊष्यसि विनङ्क्ष्यसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 59, + "text": "यद अहंकारम आश्रित्य न यॊत्स्य इति मन्यसे\nमिथ्यैष वयवसायस ते परकृतिस तवां नियॊक्ष्यति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 60, + "text": "सवभावजेन कौन्तेय निबद्धः सवेन कर्मणा\nकर्तुं नेच्छसि यन मॊहात करिष्यस्य अवशॊ ऽपि तत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 61, + "text": "ईश्वरः सर्वभूतानां हृद्देशे ऽरजुन तिष्ठति\nभरामयन सर्वभूतानि यन्त्रारूढानि मायया" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 62, + "text": "तम एव शरणं गच्छ सर्वभावेन भारत\nतत्प्रसादात परां शान्तिं सथानं पराप्स्यसि शाश्वतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 63, + "text": "इति ते जञानम आख्यातं गुह्याद गुह्यतरं मया\nविमृश्यैतद अशेषेण यथेच्छसि तथा कुरु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 64, + "text": "सर्वगुह्यतमं भूयः शृणु मे परमं वचः\nइष्टॊ ऽसि मे दृढम इति ततॊ वक्ष्यामि ते हितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 65, + "text": "मन्मना भव मद्भक्तॊ मद्याजी मां नमस्कुरु\nमाम एवैष्यसि सत्यं ते परतिजाने परियॊ ऽसि मे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 66, + "text": "सर्वधर्मान परित्यज्य माम एकं शरणं वरज\nअहं तवा सर्वपापेभ्यॊ मॊक्षयिष्यामि मा शुचः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 67, + "text": "इदं ते नातपस्काय नाभक्ताय कदा चन\nन चाशुश्रूषवे वाच्यं न च मां यॊ ऽभयसूयति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 68, + "text": "य इदं परमं गुह्यं मद्भक्तेष्व अभिधास्यति\nभक्तिं मयि परां कृत्वा माम एवैष्यत्य असंशयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 69, + "text": "न च तस्मान मनुष्येषु कश चिन मे परियकृत्तमः\nभविता न च मे तस्माद अन्यः परियतरॊ भुवि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 70, + "text": "अध्येष्यते च य इमं धर्म्यं संवादम आवयॊः\nजञानयज्ञेन तेनाहम इष्टः सयाम इति मे मतिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 71, + "text": "शरद्धावान अनसूयश च शृणुयाद अपि यॊ नरः\nसॊ ऽपि मुक्तः शुभाँल लॊकान पराप्नुयात पुण्यकर्मणाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 72, + "text": "कच चिद एतच छरुतं पार्थ तवयैकाग्रेण चेतसा\nकच चिद अज्ञानसंमॊहः परनष्टस ते धनंजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 73, + "text": "अर्जुन उवाच\nनष्टॊ मॊहः समृतिर लब्धा तवत्प्रसादान मयाच्युत\nसथितॊ ऽसमि गतसंदेहः करिष्ये वचनं तव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 74, + "text": "संजय उवाच\nइत्य अहं वासुदेवस्य पार्थस्य च महात्मनः\nसंवादम इमम अश्रौषम अद्भुतं रॊमहर्षणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 75, + "text": "वयासप्रसादाच छरुतवान एतद गुह्यम अहं परम\nयॊगं यॊगेश्वरात कृष्णात साक्षात कथयतः सवयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 76, + "text": "राजन संस्मृत्य संस्मृत्य संवादम इमम अद्भुतम\nकेशवार्जुनयॊः पुण्यं हृष्यामि च मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 77, + "text": "तच च संस्मृत्य संस्मृत्य रूपम अत्यद्भुतं हरेः\nविस्मयॊ मे महान राजन हृष्यामि च पुनः पुनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 40, + "shloka": 78, + "text": "यत्र यॊगेश्वरः कृष्णॊ यत्र पार्थॊ धनुर्धरः\nतत्र शरीर विजयॊ भूतिर धरुवा नीतिर मतिर मम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 1, + "text": "संजय उवाच\nततॊ धनंजयं दृष्ट्वा बाणगाण्डीवधारिणम\nपुनर एव महानादं वयसृजन्त महारथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 2, + "text": "पाण्डवाः सॊमकाश चैव ये चैषाम अनुयायिनः\nदध्मुश च मुदिताः शङ्खान वीराः सागरसंभवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ भेर्यश च पेश्यश च करकचा गॊविषाणिकाः\nसहसैवाभ्यहन्यन्त ततः शब्दॊ महान अभूत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 4, + "text": "अथ देवाः सगन्धर्वाः पितरश च जनेश्वर\nसिद्धचारणसंघाश च समीयुस ते दिदृक्षया" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 5, + "text": "ऋषयश च महाभागाः पुरस्कृत्य शतक्रतुम\nसमीयुस तत्र सहिता दरष्टुं तद वैशसं महत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ दृष्ट्वा युद्धाय सुसमुद्यते\nते सेने सागरप्रख्ये मुहुः परचलिते नृप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 7, + "text": "विमुच्य कवचं वीरॊ निक्षिप्य च वरायुधम\nअवरुह्य रथात तूर्णं पद्भ्याम एव कृताञ्जलिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 8, + "text": "पितामहम अभिप्रेक्ष्य धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nवाग्यतः परययौ येन पराङ्मुखॊ रिपुवाहिनीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 9, + "text": "तं परयान्तम अभिप्रेक्ष्य कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः\nअवतीर्य रथात तूर्णं भरातृभिः सहितॊ ऽनवयात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 10, + "text": "वासुदेवश च भगवान पृष्ठतॊ ऽनुजगाम ह\nयथामुख्याश च राजानस तम अन्वाजग्मुर उत्सुकाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 11, + "text": "अर्जुन उवाच\nकिं ते वयवसितं राजन यद अस्मान अपहाय वै\nपद्भ्याम एव परयातॊ ऽसि पराङ्मुखॊ रिपुवाहिनीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 12, + "text": "भीमसेन उवाच\nकव गमिष्यसि राजेन्द्र निक्षिप्तकवचायुधः\nदंशितेष्व अरिसैन्येषु भरातॄन उत्सृज्य पार्थिव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 13, + "text": "नकुल उवाच\nएवंगते तवयि जयेष्ठे मम भरातरि भारत\nभीर मे दुनॊति हृदयं बरूहि गन्ता भवान कव नु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 14, + "text": "सहदेव उवाच\nअस्मिन रणसमूहे वै वर्तमाने महाभये\nयॊद्धव्ये कव नु गन्तासि शत्रून अभिमुखॊ नृप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 15, + "text": "संजय उवाच\nएवम आभाष्यमाणॊ ऽपि भरातृभिः कुरुनन्दन\nनॊवाच वाग्यतः किं चिद गच्छत्य एव युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 16, + "text": "तान उवाच महाप्राज्ञॊ वासुदेवॊ महामनाः\nअभिप्रायॊ ऽसय विज्ञातॊ मयेति परहसन्न इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 17, + "text": "एष भीष्मं तथा दरॊणं गौतमं शल्यम एव च\nअनुमान्य गुरून सर्वान यॊत्स्यते पार्थिवॊ ऽरिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 18, + "text": "शरूयते हि पुराकल्पे गुरून अननुमान्य यः\nयुध्यते स भवेद वयक्तम अपध्यातॊ महत्तरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 19, + "text": "अनुमान्य यथाशास्त्रं यस तु युध्येन महत्तरैः\nधरुवस तस्य जयॊ युद्धे भवेद इति मतिर मम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 20, + "text": "एवं बरुवति कृष्णे तु धार्तराष्ट्रचमूं परति\nहाहाकारॊ महान आसीन निःशब्दास तव अपरे ऽभवन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 21, + "text": "दृष्ट्वा युधिष्ठिरं दूराद धार्तराष्ट्रस्य सैनिकाः\nमिथः संकथयां चक्रुर नेशॊ ऽसति कुलपांसनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 22, + "text": "वयक्तं भीत इवाभ्येति राजासौ भीष्मम अन्तिकात\nयुधिष्ठिरः ससॊदर्यः शरणार्थं परयाचकः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 23, + "text": "धनंजये कथं नाथे पाण्डवे च वृकॊदरे\nनकुले सहदेवे च भीतॊ ऽभयेति च पाण्डवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 24, + "text": "न नूनं कषत्रियकुले जातः संप्रथिते भुवि\nयथास्य हृदयं भीतम अल्पसत्त्वस्य संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 25, + "text": "ततस ते कषत्रियाः सर्वे परशंसन्ति सम कौरवान\nहृष्टाः सुमनसॊ भूत्वा चैलानि दुधुवुः पृथक" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 26, + "text": "वयनिन्दन्त ततः सर्वे यॊधास तत्र विशां पते\nयुधिष्ठिरं ससॊदर्यं सहितं केशवेन ह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 27, + "text": "ततस तत कौरवं सैन्यं धिक्कृत्वा तु युधिष्ठिरम\nनिःशब्दम अभवत तूर्णं पुनर एव विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 28, + "text": "किं नु वक्ष्यति राजासौ किं भीष्मः परतिवक्ष्यति\nकिं भीमः समरश्लाघी किं नु कृष्णार्जुनाव इति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 29, + "text": "विवक्षितं किम अस्येति संशयः सुमहान अभूत\nउभयॊः सेनयॊ राजन युधिष्ठिरकृते तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 30, + "text": "स विगाह्य चमूं शत्रॊः शरशक्तिसमाकुलाम\nभीष्मम एवाभ्ययात तूर्णं भरातृभिः परिवारितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 31, + "text": "तम उवाच ततः पादौ कराभ्यां पीड्य पाण्डवः\nभीष्मं शांतनवं राजा युद्धाय समुपस्थितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 32, + "text": "युधिष्ठिर उवाच\nआमन्त्रये तवां दुर्धर्ष यॊत्स्ये तात तवया सह\nअनुजानीहि मां तात आशिषश च परयॊजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 33, + "text": "भीष्म उवाच\nयद्य एवं नाभिगच्छेथा युधि मां पृथिवीपते\nशपेयं तवां महाराज पराभावाय भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 34, + "text": "परीतॊ ऽसमि पुत्र युध्यस्व जयम आप्नुहि पाण्डव\nयत ते ऽभिलषितं चान्यत तद अवाप्नुहि संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 35, + "text": "वरियतां च वरः पार्थ किम अस्मत्तॊ ऽभिकाङ्क्षसि\nएवं गते महाराज न तवास्ति पराजयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 36, + "text": "अर्थस्य पुरुषॊ दासॊ दासस तव अर्थॊ न कस्य चित\nइति सत्यं महाराज बद्धॊ ऽसम्य अर्थेन कौरवैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 37, + "text": "अतस तवां कलीबवद वाक्यं बरवीमि कुरुनन्दन\nहृतॊ ऽसम्य अर्थेन कौरव्य युद्धाद अन्यत किम इच्छसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 38, + "text": "युधिष्ठिर उवाच\nमन्त्रयस्व महाप्राज्ञ हितैषी मम नित्यशः\nयुध्यस्व कौरवस्यार्थे ममैष सततं वरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 39, + "text": "भीष्म उवाच\nराजन किम अत्र साह्यं ते करॊमि कुरुनन्दन\nकामं यॊत्स्ये परस्यार्थे बरूहि यत ते विवक्षितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 40, + "text": "युधिष्ठिर उवाच\nकथं जयेयं संग्रामे भवन्तम अपराजितम\nएतन मे मन्त्रय हितं यदि शरेयः परपश्यसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 41, + "text": "भीष्म उवाच\nन तं पश्यामि कौन्तेय यॊ मां युध्यन्तम आहवे\nविजयेत पुमान कश चिद अपि साक्षाच छतक्रतुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 42, + "text": "युधिष्ठिर उवाच\nहन्त पृच्छामि तस्मात तवां पितामह नमॊ ऽसतु ते\nजयॊपायं बरवीहि तवम आत्मनः समरे परैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 43, + "text": "भीष्म उवाच\nन शत्रुं तात पश्यामि समरे यॊ जयेत माम\nन तावन मृत्युकालॊ मे पुनरागमनं कुरु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 44, + "text": "संजय उवाच\nततॊ युधिष्ठिरॊ वाक्यं भीष्मस्य कुरुनन्दन\nशिरसा परतिजग्राह भूयस तम अभिवाद्य च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 45, + "text": "परायात पुनर महाबाहुर आचार्यस्य रथं परति\nपश्यतां सर्वसैन्यानां मध्येन भरातृभिः सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 46, + "text": "स दरॊणम अभिवाद्याथ कृत्वा चैव परदक्षिणम\nउवाच वाचा दुर्धर्षम आत्मनिःश्रेयसं वचः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 47, + "text": "आमन्त्रये तवां भगवन यॊत्स्ये विगतकल्मषः\nजयेयं च रिपून सर्वान अनुज्ञातस तवया दविज" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 48, + "text": "दरॊण उवाच\nयदि मां नाभिगच्छेथा युद्धाय कृतनिश्चयः\nशपेयं तवां महाराज पराभावाय सर्वशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 49, + "text": "तद युधिष्ठिर तुष्टॊ ऽसमि पूजितश च तवयानघ\nअनुजानामि युध्यस्व विजयं समवाप्नुहि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 50, + "text": "करवाणि च ते कामं बरूहि यत ते ऽभिकाङ्क्षितम\nएवं गते महाराज युद्धाद अन्यत किम इच्छसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 51, + "text": "अर्थस्य पुरुषॊ दासॊ दासस तव अर्थॊ न कस्य चित\nइति सत्यं महाराज बद्धॊ ऽसम्य अर्थेन कौरवैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 52, + "text": "अतस तवां कलीबवद बरूमॊ युद्धाद अन्यत किम इच्छसि\nयॊत्स्यामि कौरवस्यार्थे तवाशास्यॊ जयॊ मया" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 53, + "text": "युधिष्ठिर उवाच\nजयम आशास्स्व मे बरह्मन मन्त्रयस्व च मद्धितम\nयुध्यस्व कौरवस्यार्थे वर एष वृतॊ मया" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 54, + "text": "दरॊण उवाच\nधरुवस ते विजयॊ राजन यस्य मन्त्री हरिस तव\nअहं च तवाभिजानामि रणे शत्रून विजेष्यसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 55, + "text": "यतॊ धर्मस ततः कृष्णॊ यतः कृष्णस ततॊ जयः\nयुध्यस्व गच्छ कौन्तेय पृच्छ मां किं बरवीमि ते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 56, + "text": "युधिष्ठिर उवाच\nपृच्छामि तवां दविजश्रेष्ठ शृणु मे यद विवक्षितम\nकथं जयेयं संग्रामे भवन्तम अपराजितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 57, + "text": "दरॊण उवाच\nन ते ऽसति विजयस तावद यावद युध्याम्य अहं रणे\nममाशु निधने राजन यतस्व सह सॊदरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 58, + "text": "युधिष्ठिर उवाच\nहन्त तस्मान महाबाहॊ वधॊपायं वदात्मनः\nआचार्य परणिपत्यैष पृच्छामि तवां नमॊ ऽसतु ते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 59, + "text": "दरॊण उवाच\nन शत्रुं तात पश्यामि यॊ मां हन्याद रणे सथितम\nयुध्यमानं सुसंरब्धं शरवर्षौघवर्षिणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 60, + "text": "ऋते परायगतं राजन नयस्तशस्त्रम अचेतनम\nहन्यान मां युधि यॊधानां सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 61, + "text": "शस्त्रं चाहं रणे जह्यां शरुत्वा सुमहद अप्रियम\nशरद्धेयवाक्यात पुरुषाद एतत सत्यं बरवीमि ते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 62, + "text": "संजय उवाच\nएतच छरुत्वा महाराज भारद्वाजस्य धीमतः\nअनुमान्य तम आचार्यं परायाच छारद्वतं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 63, + "text": "सॊ ऽभिवाद्य कृपं राजा कृत्वा चापि परदक्षिणम\nउवाच दुर्धर्षतमं वाक्यं वाक्यविशारदः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 64, + "text": "अनुमानये तवां यॊत्स्यामि गुरॊ विगतकल्मषः\nजयेयं च रिपून सर्वान अनुज्ञातस तवयानघ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 65, + "text": "कृप उवाच\nयदि मां नाभिगच्छेथा युद्धाय कृतनिश्चयः\nशपेयं तवां महाराज पराभावाय सर्वशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 66, + "text": "अर्थस्य पुरुषॊ दासॊ दासस तव अर्थॊ न कस्य चित\nइति सत्यं महाराज बद्धॊ ऽसम्य अर्थेन कौरवैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 67, + "text": "तेषाम अर्थे महाराज यॊद्धव्यम इति मे मतिः\nअतस तवां कलीबवद बरूमि युद्धाद अन्यत किम इच्छसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 68, + "text": "युधिष्ठिर उवाच\nहन्त पृच्छामि ते तस्माद आचार्य शृणु मे वचः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 69, + "text": "संजय उवाच\nइत्य उक्त्वा वयथितॊ राजा नॊवाच गतचेतनः\nतं गौतमः परत्युवाच विज्ञायास्य विवक्षितम\nअवध्यॊ ऽहं महीपाल युध्यस्व जयम आप्नुहि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 70, + "text": "परीतस तव अभिगमेनाहं जयं तव नराधिप\nआशासिष्ये सदॊत्थाय सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 71, + "text": "एतच छरुत्वा महाराज गौतमस्य वचस तदा\nअनुमान्य कृपं राजा परययौ येन मद्रराट" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 72, + "text": "स शल्यम अभिवाद्याथ कृत्वा चाभिप्रदक्षिणम\nउवाच राजा दुर्धर्षम आत्मनिःश्रेयसं वचः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 73, + "text": "अनुमानये तवां यॊत्स्यामि गुरॊ विगतकल्मषः\nजयेयं च महाराज अनुज्ञातस तवया रिपून" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 74, + "text": "शल्य उवाच\nयदि मां नाभिगच्छेथा युद्धाय कृतनिश्चयः\nशपेयं तवां महाराज पराभावाय वै रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 75, + "text": "तुष्टॊ ऽसमि पूजितश चास्मि यत काङ्क्षसि तद अस्तु ते\nअनुजानामि चैव तवां युध्यस्व जयम आप्नुहि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 76, + "text": "बरूहि चैव परं वीर केनार्थः किं ददामि ते\nएवं गते महाराज युद्धाद अन्यत किम इच्छसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 77, + "text": "अर्थस्य पुरुषॊ दासॊ दासस तव अर्थॊ न कस्य चित\nइति सत्यं महाराज बद्धॊ ऽसम्य अर्थेन कौरवैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 78, + "text": "करिष्यामि हि ते कामं भागिनेय यथेप्सितम\nबरवीम्य अतः कलीबवत तवां युद्धाद अन्यत किम इच्छसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 79, + "text": "युधिष्ठिर उवाच\nमन्त्रयस्व महाराज नित्यं मद्धितम उत्तमम\nकामं युध्य परस्यार्थे वरम एतद वृणॊम्य अहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 80, + "text": "शल्य उवाच\nबरूहि किम अत्र साह्यं ते करॊमि नृपसत्तम\nकामं यॊत्स्ये परस्यार्थे वृतॊ ऽसम्य अर्थेन कौरवैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 81, + "text": "युधिष्ठिर उवाच\nस एव मे वरः सत्य उद्यॊगे यस तवया कृतः\nसूतपुत्रस्य संग्रामे कार्यस तेजॊवधस तवया" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 82, + "text": "शल्य उवाच\nसंपत्स्यत्य एष ते कामः कुन्तीपुत्र यथेप्सितः\nगच्छ युध्यस्व विस्रब्धं परतिजाने जयं तव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 83, + "text": "संजय उवाच\nअनुमान्याथ कौन्तेयॊ मातुलं मद्रकेश्वरम\nनिर्जगाम महासैन्याद भरातृभिः परिवारितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 84, + "text": "वासुदेवस तु राधेयम आहवे ऽभिजगाम वै\nतत एनम उवाचेदं पाण्डवार्थे गदाग्रजः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 85, + "text": "शरुतं मे कर्ण भीष्मस्य दवेषात किल न यॊत्स्यसि\nअस्मान वरय राधेय यावद भीष्मॊ न हन्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 86, + "text": "हते तु भीष्मे राधेय पुनर एष्यसि संयुगे\nधार्तराष्ट्रस्य साहाय्यं यदि पश्यसि चेत समम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 87, + "text": "कर्ण उवाच\nन विप्रियं करिष्यामि धार्तराष्ट्रस्य केशव\nतयक्तप्राणं हि मां विद्धि दुर्यॊधनहितैषिणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 88, + "text": "संजय उवाच\nतच छरुत्वा वचनं कृष्णः संन्यवर्तत भारत\nयुधिष्ठिरपुरॊगैश च पाण्डवैः सह संगतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 89, + "text": "अथ सैन्यस्य मध्ये तु पराक्रॊशत पाण्डवाग्रजः\nयॊ ऽसमान वृणॊति तद अहं वरये साह्यकारणात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 90, + "text": "अथ तान समभिप्रेक्ष्य युयुत्सुर इदम अब्रवीत\nपरीतात्मा धर्मराजानं कुन्तीपुत्रं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 91, + "text": "अहं यॊत्स्यामि मिषतः संयुगे धार्तराष्ट्रजान\nयुष्मद अर्थे महाराज यदि मां वृणुषे ऽनघ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 92, + "text": "युधिष्ठिर उवाच\nएह्य एहि सर्वे यॊत्स्यामस तव भरातॄन अपण्डितान\nयुयुत्सॊ वासुदेवश च वयं च बरूम सर्वशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 93, + "text": "वृणॊमि तवां महाबाहॊ युध्यस्व मम कारणात\nतवयि पिण्डश च तन्तुश च धृतराष्ट्रस्य दृश्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 94, + "text": "भजस्वास्मान राजपुत्र भजमानान महाद्युते\nन भविष्यति दुर्बुद्धिर धार्तराष्ट्रॊ ऽतयमर्षणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 95, + "text": "संजय उवाच\nततॊ युयुत्सुः कौरव्यः परित्यज्य सुतांस तव\nजगाम पाण्डुपुत्राणां सेनां विश्राव्य दुन्दुभिम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 96, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा संप्रहृष्टः सहानुजैः\nजग्राह कवचं भूयॊ दीप्तिमत कनकॊज्ज्वलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 97, + "text": "परत्यपद्यन्त ते सर्वे रथान सवान पुरुषर्षभाः\nततॊ वयूहं यथापूर्वं परत्यव्यूहन्त ते पुनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 98, + "text": "अवादयन दुन्दुभींश च शतशश चैव पुष्करान\nसिंहनादांश च विविधान विनेदुः पुरुषर्षभाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 99, + "text": "रथस्थान पुरुषव्याघ्रान पाण्डवान परेक्ष्य पार्थिवाः\nधृष्टद्युम्नादयः सर्वे पुनर जहृषिरे मुदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 100, + "text": "गौरवं पाण्डुपुत्राणां मान्यान मानयतां च तान\nदृष्ट्वा महीक्षितस तत्र पूजयां चक्रिरे भृशम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 101, + "text": "सौहृदं च कृपां चैव पराप्तकालं महात्मनाम\nदयां च जञातिषु परां कथयां चक्रिरे नृपाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 102, + "text": "साधु साध्व इति सर्वत्र निश्चेरुः सतुतिसंहिताः\nवाचः पुण्याः कीर्तिमतां मनॊहृदयहर्षिणीः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 103, + "text": "मलेच्छाश चार्याश च ये तत्र ददृशुः शुश्रुवुस तदा\nवृत्तं तत पाण्डुपुत्राणां रुरुदुस ते सगद्गदाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 41, + "shloka": 104, + "text": "ततॊ जघ्नुर महाभेरीः शतशश चैव पुष्करान\nशङ्खांश च गॊक्षीरनिभान दध्मुर हृष्टा मनस्विनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nएवं वयूढेष्व अनीकेषु मामकेष्व इतरेषु च\nके पूर्वं पराहरंस तत्र कुरवः पाण्डवास तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 2, + "text": "[स]\nभरातृभिः सहितॊ राजन पुत्रॊ दुर्यॊधनस तव\nभीष्मं परमुखतः कृत्वा परययौ सह सेनया" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 3, + "text": "तथैव पाण्डवाः सर्वे भीमसेनपुरॊगमाः\nभीष्मेण युद्धम इच्छन्तः परययुर हृष्टमानसाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 4, + "text": "कष्वेडाः किल किला शब्दः करकचा गॊविषाणिकाः\nभेरीमृदङ्गमुरजा हयकुञ्जरनिस्वनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 5, + "text": "उभयॊः सेनयॊ राजंस ततस ते ऽसमान समद्रवन\nवयं परतिनदन्तश च तदासीत तुमुलं महत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 6, + "text": "महान्त्य अनीकानि महासमुच्छ्रये; समागमे पाण्डव धार्तराष्ट्रयॊः\nचकम्पिरे शङ्खमृदङ्ग निस्वनैः; परकम्पितानीव वनानि वायुना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 7, + "text": "नरेन्द्र नागाश्वरथाकुलानाम; अभ्यायतीनाम अशिवे मुहूर्ते\nबभूव घॊषस तुमुलश चमूनां; वातॊद्धुतानाम इव सागराणाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 8, + "text": "तस्मिन समुत्थिते शब्दे तुमुले लॊमहर्षणे\nभीमसेनॊ महाबाहुः पराणदद गॊवृषॊ यथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 9, + "text": "शङ्खदुन्दुभिनिर्घॊषं वारणानां च बृंहितम\nसिंहनादं च सैन्यानां भीमसेनरवॊ ऽभयभूत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 10, + "text": "हयानां हेषमाणानाम अनीकेषु सहस्रशः\nसर्वान अभ्यभवच छब्दान भीमसेनस्य निस्वनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 11, + "text": "तं शरुत्वा निनदं तस्य सैन्यास तव वितत्रसुः\nजीमूतस्येव नदतः शक्राशनिसमस्वनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 12, + "text": "वाहनानि च सर्वाणि शकृन मूत्रं परसुस्रुवुः\nशब्देन तस्य वीरस्य सिंहस्येवेतरे मृगाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 13, + "text": "दर्शयन घॊरम आत्मानं महाभ्रम इव नारयन\nविभीषयंस तव सुतांस तव सेनां समभ्ययात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 14, + "text": "तम आयान्तं महेष्वासं सॊदर्याः पर्यवारयन\nछादयन्तः शरव्रातैर मेघा इव दिवाकरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 15, + "text": "दुर्यॊधनश च पुत्रस ते दुर्मुखॊ दुःसहः शलः\nदुःशासनश चातिरथस तथा दुर्मर्षणॊ नृप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 16, + "text": "विविंशतिश चित्रसेनॊ विकर्णश च महारथः\nपुरुमित्रॊ जयॊ भॊजः सौमदत्तिश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 17, + "text": "महाचापानि धुन्वन्तॊ जलदा इव विद्युतः\nआददानाश च नाराचान निर्मुक्ताशीविषॊपमान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 18, + "text": "अथ तान दरौपदीपुत्राः सौभद्रश च महारथ\nनकुलः सहदेवश च धृष्टद्युम्नश च पार्षतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 19, + "text": "धार्तराष्ट्रान परतिययुर अर्दयन्तः शितैः शरैः\nवज्रैर इव महावेगैः शिखराणि धराभृताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 20, + "text": "तस्मिन परथमसंमर्दे भीम जयातलनिस्वने\nतावकानां परेषां च नासीत कश चित पराङ्मुखः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 21, + "text": "लाघवं दरॊणशिष्याणाम अपश्यं भरतर्षभ\nनिमित्तवेधिनां राजञ शरान उत्सृजतां भृशम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 22, + "text": "नॊपशाम्यति निर्घॊषॊ धनुषां कूजतां तथा\nविनिश्चेरुः शरा दीप्ता जयॊतींषीव नभस्तलात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 23, + "text": "सर्वे तव अन्ये महीपालाः परेक्षका इव भारत\nददृशुर दर्शनीयं तं भीमं जञातिसमागमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 24, + "text": "ततस ते जातसंरम्भाः परस्परकृतागसः\nअन्यॊन्यस्पर्धया राजन वयायच्छन्त महारथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 25, + "text": "कुरुपाण्डवसेने ते हस्त्यश्वरथसंकुले\nशुशुभाते रणे ऽतीव पटे चित्रगते इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 26, + "text": "ततस ते पार्थिवाः सर्वे परगृहीतशरासनाः\nसह सैन्याः समापेतुः पुत्रस्य तव शासनात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 27, + "text": "युधिष्ठिरेण चादिष्टाः पार्थिवास ते सहस्रशः\nविनदन्तः समापेतुः पुत्रस्य तव वाहिनीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 28, + "text": "उभयॊः सेनयॊस तीव्रः सैन्यानां स समागमः\nअन्तर धीयत चादित्यः सैन्येन रजसावृतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 29, + "text": "परयुद्धानां परभग्नानां पुनरावर्तताम अपि\nनात्र सवेषां परेषां वा विशेषः समजायत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 42, + "shloka": 30, + "text": "तस्मिंस तु तुमुले युद्धे वर्तमाने महाभये\nअति सर्वाण्य अनीकानि पिता ते ऽभिव्यरॊचत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nपूर्वाह्णे तस्य रौद्रस्य युद्धम अह्नॊ विशां पते\nपरावर्तत महाघॊरं राज्ञां देहावकर्तनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 2, + "text": "कुरूणां पाण्डवानां च संग्रामे विजिगीषताम\nसिंहानाम इव संह्रादॊ दिवम उर्वीं च नादयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 3, + "text": "आसीत किल किला शब्दस तलशङ्खरवैः सह\nजज्ञिरे सिंहनादाश च शूराणां परतिगर्जताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 4, + "text": "तलत्राभिहताश चैव जयाशब्दा भरतर्षभ\nपत्तीनां पादशब्दाश च वाजिनां च महास्वनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 5, + "text": "तॊत्त्राङ्कुश निपाताश च आयुधानां च निस्वनाः\nघण्टा शब्दाश च नागानाम अन्यॊन्यम अभिधावताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 6, + "text": "तस्मिन समुदिते शब्दे तुमुले लॊमहर्षणे\nबभूव रथनिर्घॊषः पर्जन्यनिनदॊपमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 7, + "text": "ते मनः करूरम आधाय समभित्यक्तजीविताः\nपाण्डवान अभ्यवर्तन्त सर्व एवॊच्छ्रितध्वजाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 8, + "text": "सवयं शांतनवॊ राजन्न अभ्यधावद धनंजयम\nपरगृह्य कार्मुकं घॊरं कालदण्डॊपमं रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 9, + "text": "अर्जुनॊ ऽपि धनुर गृह्य गाण्डीवं लॊकविश्रुतम\nअभ्यधावत तेजस्वी गाङ्गेयं रणमूर्धनि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 10, + "text": "ताव उभौ कुरुशार्दूलौ परस्परवधैषिणौ\nगाङ्गेयस तु रणे पार्थं विद्ध्वा नाकम्पयद बली\nतथैव पाण्डवॊ राजन भीष्मं नाकम्पयद युधि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 11, + "text": "सात्यकिश च महेष्वासः कृतवर्माणम अभ्ययात\nतयॊः समभवद युद्धं तुमुलं लॊमहर्षणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 12, + "text": "सात्यकिः कृतवर्माणं कृतवर्मा च सात्यकिम\nआनर्हतुः शरैर घॊरैस तक्षमाणौ परस्परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 13, + "text": "तौ शराचित सर्वाङ्गौ शुशुभाते महाबलौ\nवसन्ते पुष्पशबलौ पुष्पिताव इव कुंशुकौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 14, + "text": "अभिमन्युर महेष्वासॊ बृहद्बलम अयॊधयत\nततः कॊसलकॊ राजा सौभद्रस्य विशां पते\nधवजं चिच्छेद समरे सारथिं च नयपातयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 15, + "text": "सौभद्रस तु ततः करुद्धं पातिते रथसारथौ\nबृहद्बलं महाराज विव्याध नवभिः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 16, + "text": "अथापराभ्यां भल्लाभ्यां पीताभ्याम अरिमर्दनः\nधवजम एकेन चिच्छेद पार्ष्णिम एकेन सारथिम\nअन्यॊन्यं च शरैस तीक्ष्णैः करुद्धौ राजंस ततक्षतुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 17, + "text": "मानिनं समरे दृप्तं कृतवैरं महारथम\nभीमसेनस तव सुतं दुर्यॊधनम अयॊधयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 18, + "text": "ताव उभौ नरशार्दूलौ कुरुमुख्यौ महाबलौ\nअन्यॊन्यं शरवर्षाभ्यां ववृषाते रणाजिरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 19, + "text": "तौ तु वीक्ष्य महात्मानौ कृतिनौ चित्रयॊधिनौ\nविस्मयः सर्वभूतानां समपद्यत भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 20, + "text": "दुःशासनस तु नकुलं परत्युद्याय महारथम\nअविध्यन निशितैर बाणैर बहुभिर मर्मभेदिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 21, + "text": "तस्य माद्री सुतः केतुं स शरं च शरासनम\nचिच्छेद निशितैर बाणैः परहसन्न इव भारत\nअथैनं पञ्चविंशत्या कषुद्रकाणां समार्दयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 22, + "text": "पुत्रस तु तव दुर्धर्षॊ नकुलस्य महाहवे\nयुगेषां चिच्छिदे बाणैर धवजं चैव नयपातयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 23, + "text": "दुर्मुखः सहदेवं तु परत्युद्याय महाबलम\nविव्याध शरवर्षेण यतमानं महाहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 24, + "text": "सहदेवस ततॊ वीरॊ दुर्मुखस्य महाहवे\nशरेण भृशतीक्ष्णेन पातयाम आस सारथिम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 25, + "text": "ताव अन्यॊन्यं समासाद्य समरे युद्धदुर्मदौ\nतरासयेतां शरैर घॊरैः कृतप्रतिकृतैषिणौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 26, + "text": "युधिष्ठिरः सवयं राजा मद्रराजानम अभ्ययात\nतस्य मद्राधिपश चापं दविधा चिच्छेद मारिष" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 27, + "text": "तद अपास्य धनुश छिन्नं कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nअन्यकार्मुकम आदाय वेगवद बलवत्तरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ मद्रेश्वरं राजा शरैः संनतपर्वभिः\nछादयाम आस संक्रुद्धस तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 29, + "text": "धृष्टद्युम्नस ततॊ दरॊणम अभ्यद्रवत भारत\nतस्य दरॊणः सुसंक्रुद्धः परासु करणं दृढम\nतरिधा चिच्छेद समरे यतमानस्य कार्मुकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 30, + "text": "शरं चैव महाघॊरं कालदण्डम इवापरम\nपरेषयाम आस समरे सॊ ऽसय काये नयमज्जत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 31, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय सायकांश च चतुर्दश\nदरॊणं दरुपदपुत्रस तु परतिविव्याध संयुगे\nताव अन्यॊन्यं सुसंक्रुद्धौ चक्रतुः सुभृशं रणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 32, + "text": "सौमदत्तिं रणे शङ्खॊ रभसं रभसॊ युधि\nपरत्युद्ययौ महाराज तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 33, + "text": "तस्य वै दक्षिणं वीरॊ निर्बिभेद रणे भुजम\nसौमदत्तिस तथा शङ्खं जत्रु देशे समाहनत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 34, + "text": "तयॊः समभवद युद्धं घॊररूपं विशां पते\nदृप्तयॊः समरे तूर्णं वृत्रवासवयॊर इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 35, + "text": "बाह्लीकं तु रणे करुद्धं करुद्ध रूपॊ विशां पते\nअभ्यद्रवद अमेयात्मा धृष्टकेतुर महारथः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 36, + "text": "बाह्लीकस तु ततॊ राजन धृष्टकेतुम अमर्षणम\nशरैर बहुभिर आनर्च्छत सिंहनादम अथानदत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 37, + "text": "चेदिराजस तु संक्रुद्धॊ बाह्लीकं नवभिः शरैः\nविव्याध समरे तूर्णं मत्तॊ मत्तम इव दविपम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 38, + "text": "तौ तत्र समरे करुद्धौ नर्दन्तौ च मुहुर मुहुः\nसमीयतुः सुसंक्रुद्धाव अङ्गारक बुधाव इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 39, + "text": "राक्षसं करूरकर्माणं करूरकर्मा घटॊत्कचः\nअलम्बुसं परत्युदियाद बलं शक्र इवाहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 40, + "text": "घटॊत्कचस तु संक्रुद्धॊ राक्षसं तं महाबलम\nनवत्या सायकैस तीक्ष्णैर दारयाम आस भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 41, + "text": "अलम्बुसस तु समरे भैमसेनिं महाबलम\nबहुधा वारयाम आस शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 42, + "text": "वयभ्राजेतां ततस तौ तु संयुगे शरविक्षतौ\nयथा देवासुरे युद्धे बलशक्रौ महाबलौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 43, + "text": "शिखण्डी समरे राजन दरौणिम अभ्युद्यतौ बली\nअश्वत्थामा ततः करुद्धः शिखण्डिनम अवस्थितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 44, + "text": "नाराचेन सुतीक्ष्णेन भृशं विद्ध्वा वयकम्पयत\nशिखण्ड्य अपि ततॊ राजन दरॊणपुत्रम अताडयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 45, + "text": "सायकेन सुपीतेन तीक्ष्णेन निशितेन च\nतौ जघ्नतुस तदान्यॊन्यं शरैर बहुविधैर मृधे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 46, + "text": "भगदत्तं रणे शूरं विराटॊ वाहिनीपतिः\nअभ्ययात तवरितॊ राजंस ततॊ युद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 47, + "text": "विराटॊ भगदत्तेन शरवर्षेण ताडितः\nअभ्यवर्षत सुसंक्रुद्धॊ मेघॊ वृष्ट्या इवाचलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 48, + "text": "भगदत्तस ततस तूर्णं विराटं पृथिवीपतिम\nछादयाम आस समरे मेघः सूर्यम इवॊदितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 49, + "text": "बृहत कषत्रं तु कैकेयं कृपः शारद्वतॊ ययौ\nतं कृपः शरवर्षेण छादयाम आस भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 50, + "text": "गौतमं केकयः करुद्धः शरवृष्ट्याभ्यपूरयत\nताव अन्यॊन्यं हयान हत्वा धनुषी विनिकृत्य वै" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 51, + "text": "विरथाव असियुद्धाय समीयतुर अमर्षणौ\nतयॊस तद अभवद युद्धं घॊररूपं सुदारुणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 52, + "text": "दरुपदस तु ततॊ राजा सैन्धवं वै जयद्रथम\nअभ्युद्ययौ संप्रहृष्टॊ हृष्टरूपं परंतप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 53, + "text": "ततः सैन्धवकॊ राजा दरुपदं विशिखैस तरिभिः\nताडयाम आस समरे स च तं परत्यविध्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 54, + "text": "तयॊः समभवद युद्धं घॊररूपं सुदारुणम\nईक्षितृप्रीतिजननं शुक्राङ्गारकयॊर इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 55, + "text": "विकर्णस तु सुतस तुभ्यं सुत सॊमं महाबलम\nअभ्ययाज जवनैर अश्वैस ततॊ युद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 56, + "text": "विकर्णः सुत सॊमं तु विद्ध्वा नाकम्पयच छरैः\nसुत सॊमॊ विकर्णं च तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 57, + "text": "सुशर्माणं नरव्याघ्रं चेकितानॊ महारथः\nअभ्यद्रवत सुसंक्रुद्धः पाण्डवार्थे पराक्रमी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 58, + "text": "सुशर्मा तु महाराज चेकितानं महारथम\nमहता शरवर्षेण वारयाम आस संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 59, + "text": "चेकितानॊ ऽपि संरब्धः सुशर्माणं महाहवे\nपराच्छादयत तम इषुभिर महामेघ इवाचलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 60, + "text": "शकुनिः परतिविन्ध्यं तु पराक्रान्तं पराक्रमी\nअभ्यद्रवत राजेन्द्र मत्तॊ मत्तम इव दविपम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 61, + "text": "यौधिष्ठिरस तु संक्रुद्धः सौबलं निशितैः शरैः\nवयदारयत संग्रामे मघवान इव दानवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 62, + "text": "शकुनिः परतिविन्ध्यं तु परतिविध्यन्तम आहवे\nवयदारयन महाप्राज्ञः शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 63, + "text": "सुदक्षिणं तु राजेन्द्र काम्बॊजानां महारथम\nशरुतकर्मा पराक्रान्तम अभ्यद्रवत संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 64, + "text": "सुदक्षिणस तु समरे साहदेविं महारथम\nविद्ध्वा नाकम्पयत वै मैनाकम इव पर्वतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 65, + "text": "शरुतकर्मा ततः करुद्धः काम्बॊजानां महारथम\nशरैर बहुभिर आनर्छद दरयन्न इव सर्वशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 66, + "text": "इरावान अथ संक्रुद्धः शरुतायुषम अमर्षणम\nपरत्युद्ययौ रणे यत्तॊ यत्त रूपतरं ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 67, + "text": "आर्जुनिस तस्य समरे हयान हत्वा महारथः\nननाद सुमहन नादं तत सैन्यं परत्यपूरयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 68, + "text": "शरुतायुस तव अथ संक्रुद्धः फाल्गुनेः समरे हयान\nनिजघान गदाग्रेण ततॊ युद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 69, + "text": "विन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ कुन्तिभॊजं महारथम\nस सेनं स सुतं वीरं संससज्जतुर आहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 70, + "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम आवन्त्यानां पराक्रमम\nयद अयुध्यन सथिरा भूत्वा महत्या सेनया सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 71, + "text": "अनुविन्दस तु गदया कुन्तिभॊजम अताडयत\nकुन्तिभॊजस ततस तूर्णं शरव्रातैर अवाकिरत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 72, + "text": "कुन्तिभॊजसुतश चापि विन्दं विव्याध सायकैः\nस च तं परतिविव्याध तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 73, + "text": "केकया भरातरः पञ्च गान्धारान पञ्च मारिष\nस सैन्यास ते स सैन्यांश च यॊधयाम आसुर आहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 74, + "text": "वीरबाहुश च ते पुत्रॊ वैराटिं रथसत्तमम\nउत्तरं यॊधयाम आस विव्याध निशितैः शरैः\nउत्तरश चापि तं घॊरं विव्याध निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 75, + "text": "चेदिराट समरे राजन्न उलूकं समभिद्रवत\nउलूकश चापि तं बाणैर निशितैर लॊमवाहिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 76, + "text": "तयॊर युद्धं समभवद घॊररूपं विशां पते\nदारयेतां सुसंक्रुद्धाव अन्यॊन्यम अपराजितौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 77, + "text": "एवं दवंद्व सहस्राणि रथवारणवाजिनाम\nपदातीनां च समरे तव तेषां च संकुलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 78, + "text": "मुहूर्तम इव तद युद्धम आसीन मधुरदर्शनम\nतत उन्मत्तवद राजन न पराज्ञायत किं चन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 79, + "text": "गजॊ गजेन समरे रथी च रथिनं ययौ\nअश्वॊ ऽशवं समभिप्रेत्य पदातिश च पदातिनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 80, + "text": "ततॊ युद्धं सुदुर्धर्षं वयाकुलं समपद्यत\nशूराणां समरे तत्र समासाद्य परस्परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 81, + "text": "तत्र देवर्षयः सिद्धाश चारणाश च समागताः\nपरैक्षन्त तद रणं घॊरं देवासुररणॊपमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 82, + "text": "ततॊ दन्ति सहस्राणि रथानां चापि मारिष\nअश्वौघाः पुरुषौघाश च विपरीतं समाययुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 43, + "shloka": 83, + "text": "तत्र तत्रैव दृश्यन्ते रथवारणपत्तयः\nसादिनश च नरव्याघ्र युध्यमाना मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nराजञ शतसहस्राणि तत्र तत्र तदा तदा\nनिर्मर्यादं परयुद्धानि तत ते वक्ष्यामि भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 2, + "text": "न पुत्रः पितरं जज्ञे न पिता पुत्रम औरसम\nन भराता भरातरं तत्र सवस्रीयं न च मातुलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 3, + "text": "मातुलं न च सवस्रीयॊ न सखायं सखा तथा\nआविष्टा इव युध्यन्ते पाण्डवाः कुरुभिः सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 4, + "text": "रथानीकं नरव्याघ्राः के चिद अभ्यपतन रथैः\nअभज्यन्त युगैर एव युगानि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 5, + "text": "रथेषाश च रथेषाभिः कूबरा रथकूबरैः\nसंहता संहतैः के चित परस्परजिघांसवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 6, + "text": "न शेकुश चलितुं के चित संनिपत्य रथा रथैः\nपरभिन्नास तु महाकायाः संनिपत्य गजा गजैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 7, + "text": "बहुधादारयन करुद्धा विषाणैर इतरेतरम\nस तॊमरपताकैश च वारणाः परवारणैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 8, + "text": "अभिसृत्य महाराज वेगवद्भिर महागजैः\nदन्तैर अभिहतास तत्र चुक्रुशुः परमातुराः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 9, + "text": "अभिनीताश च शिक्षाभिस तॊत्त्राङ्कुश समाहताः\nसुप्रभिन्नाः परभिन्नानां संमुखाभिमुखा ययुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 10, + "text": "परभिन्नैर अपि संसक्ताः के चित तत्र महागजाः\nकरौञ्चवन निनदं मुक्त्वा पराद्रवन्त ततस ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 11, + "text": "सम्यक परणीता नागाश च परभिन्नकरटा मुखाः\nऋष्टितॊमरनाराचैर निर्विद्धा वरवारणाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 12, + "text": "विनेदुर भिन्नमर्माणॊ निपेतुश च गतासवः\nपराद्रवन्त दिशः के चिन नदन्तॊ भैरवान रवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 13, + "text": "गजानां पादरक्षास तु वयूढॊरस्काः परहारिणः\nऋष्टिभिश च धनुर्भिश च विमलैश च परश्वधैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 14, + "text": "गदाभिर मुसलैश चैव भिण्डिपालैः स तॊमरैः\nआयसैः परिघैश चैव निस्त्रिंशैर विमलैः शितैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 15, + "text": "परगृहीतैः सुसंरब्धा धावमानास ततस ततः\nवयदृश्यन्त महाराज परस्परजिघांसवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 16, + "text": "राजमानाश च निस्त्रिंशाः संसिक्ता नरशॊणितैः\nपरत्यदृश्यन्त शूराणाम अन्यॊन्यम अभिधावताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 17, + "text": "अवक्षिप्तावधूतानाम असीनां वीरबाहुभिः\nसंजज्ञे तुमुलः शब्दः पततां परमर्मसु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 18, + "text": "गदामुसलरुग्णानां भिन्नानां च वरासिभिः\nदन्ति दन्ताव अभिन्नानां मृदितानां च दन्तिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 19, + "text": "तत्र तत्र नरौघाणां करॊशताम इतरेतरम\nशुश्रुवुर दारुणा वाचः परेतानाम इव भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 20, + "text": "हयैर अपि हयारॊहाश चामरापीड धारिभिः\nहंसैर इव महावेगैर अन्यॊन्यम अभिदुद्रुवुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 21, + "text": "तैर विमुक्ता महाप्रासा जाम्बूनदविभूषणाः\nआशुगा विमलास तीक्ष्णाः संपेतुर भुजगॊपमाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 22, + "text": "अश्वैर अग्र्यजवैः के चिद आप्लुत्य महतॊ रथान\nशिरांस्य आददिरे वीरा रथिनाम अश्वसादिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 23, + "text": "बहून अपि हयारॊहान भल्लैः संनतपर्वभिः\nरथी जघान संप्राप्य बाणगॊचरम आगतान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 24, + "text": "नगमेघप्रतीकाशाश चाक्षिप्य तुरगान गजाः\nपादैर एवावमृद्नन्त मत्ताः कनकभूषणाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 25, + "text": "पाट्यमानेषु कुम्भेषु पार्श्वेष्व अपि च वारणाः\nपरासैर विनिहताः के चिद विनेदुः परमातुराः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 26, + "text": "साश्वारॊहान हयान के चिद उन्मथ्य वरवारणाः\nसहसा चिक्षिपुस तत्र संकुले भैरवे सति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 27, + "text": "साश्वारॊहान विषाणाग्रैर उत्क्षिप्य तुरगान दविपाः\nरथौघान अवमृद्नन्तः स धवजान परिचक्रमुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 28, + "text": "पुंस्त्वाद अभिमदत्वाच च के चिद अत्र महागजाः\nसाश्वारॊहान हयञ जघ्नुः करैः स चरणैस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 29, + "text": "के चिद आक्षिप्य करिणः साश्वान अपि रथान करैः\nविकर्षन्तॊ दिशः सर्वाः समीयुः सर्वशब्दगाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 30, + "text": "आशुगा विमलास तीक्ष्णाः संपेतुर भुजगॊपमाः\nनराश्वकायान निर्भिद्य लौहानि कवचानि च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 31, + "text": "निपेतुर विमलाः शक्त्यॊ वीरबाहुभिर अर्पिताः\nमहॊल्का परतिमा घॊरास तत्र तत्र विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 32, + "text": "दवीपिचर्मावनद्धैश च वयाघ्रचर्म शयैर अपि\nविकॊशैर विमलैः खड्गैर अभिजघ्नुः परान रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 33, + "text": "अभिप्लुतम अभिक्रुद्धम एकपार्श्वावदारितम\nविदर्शयन्तः संपेतुः खड्गचर्म परश्वधैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 34, + "text": "शक्तिभिर दारिताः के चित संछिन्नाश च परश्वधैः\nहस्तिभिर मृदिताः के चित कषुण्णाश चान्ये तुरंगमैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 35, + "text": "रथनेमि निकृत्ताश च निकृत्ता निशितैः शरैः\nविक्रॊशन्ति नरा राजंस तत्र तत्र सम बान्धवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 36, + "text": "पुत्रान अन्ये पितॄन अन्ये भरातॄंश च सह बान्धवैः\nमातुलान भागिनेयांश च परान अपि च संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 37, + "text": "विकीर्णान्त्राः सुबहवॊ भग्नसक्थाश च भारत\nबाहुभिः सुभुजाच्छिन्नैः पार्श्वेषु च विदारिताः\nकरन्दन्तः समदृश्यन्त तृषिता जीवितेप्सवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 38, + "text": "तृष्णा परिगताः के चिद अल्पसत्त्वा विशां पते\nभूमौ निपतिताः संख्ये जलम एव ययाचिरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 39, + "text": "रुधिरौघपरिक्लिन्ना कलिश्यमानाश च भारत\nवयनिन्दन भृशम आत्मानं तव पुत्रांश च संगतान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 40, + "text": "अपरे कषत्रियाः शूराः कृतवैराः परस्परम\nनैवं शस्त्रं विमुञ्चन्ति नैव करन्दन्ति मारिष\nतर्जयन्ति च संहृष्टास तत्र तत्र परस्परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 41, + "text": "निर्दश्य दशनैश चापि करॊधात सवदशनच छदान\nभरुकुटी कुटिलैर वक्त्रैः परेक्षन्ते च परस्परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 42, + "text": "अपरे कलिश्यमानास तु वरणार्ताः शरपीडिताः\nनिष्कूजाः समपद्यन्त दृढसत्त्वा महाबलाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 43, + "text": "अन्ये तु विरथाः शूरा रथम अन्यस्य संयुगे\nपरार्थयाना निपतिताः संक्षुण्णा वरवारणैः\nअशॊभन्त महाराज पुष्पिता इव किंशुकाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 44, + "text": "संबभूवुर अनीकेषु बहवॊ भैरवस्वनाः\nवर्तमाने महाभीमे तस्मिन वीरवरक्षये" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 45, + "text": "अहनत तु पिता पुत्रं पुत्रश च पितरं रणे\nसवस्रीयॊ मातुलं चापि सवस्रीयं चापि मातुलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 46, + "text": "सखायं च सखा राजन संबन्धी बान्धवं तथा\nएवं युयुधिरे तत्र कुरवः पाण्डवैः सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 47, + "text": "वर्तमाने भये तस्मिन निर्मर्यादे महाहवे\nभीष्मम आसाद्य पार्थानां वाहिनी समकम्पत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 44, + "shloka": 48, + "text": "केतुना पञ्च तारेण तालेन भरतर्षभ\nराजतेन महाबाहुर उच्छ्रितेन महारथे\nबभौ भीष्मस तदा राजंश चन्द्रमा इव मेरुणा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nगतपूर्वाह्णभूयिष्ठे तस्मिन्न अहनि दारुणे\nवर्तमाने महारौद्रे महावीर वरक्षये" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 2, + "text": "दुर्मुखः कृतवर्मा च कृपः शल्यॊ विविंशतिः\nभीष्मं जुगुपुर आसाद्य तव पुत्रेण चॊदिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 3, + "text": "एतैर अतिरथैर गुप्तः पञ्चभिर भरतर्षभ\nपाण्डवानाम अनीकानि विजगाहे महारथः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 4, + "text": "चेदिकाशिकरूषेषु पाञ्चालेषु च भारत\nभीष्मस्य बहुधा तालश चरन केतुर अदृश्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 5, + "text": "शिरांसि च तदा भीष्मॊ बाहूंश चापि सहायुधान\nनिचकर्त महावेगैर भल्लैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 6, + "text": "नृत्यतॊ रथमार्गेषु भीष्मस्य भरतर्षभ\nके चिद आर्तस्वरं चक्रुर नागा मर्मणि ताडिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 7, + "text": "अभिमन्युः सुसंक्रुद्धः पिशङ्गैस तुरगॊत्तमैः\nसंयुक्तं रथम आस्थाय परायाद भीष्मरथं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 8, + "text": "जाम्बूनदविचित्रेण कर्णिकारेण केतुना\nअभ्यवर्षत भीष्मं च तांश चैव रथसत्तमान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 9, + "text": "स तालकेतॊस तीक्ष्णेन केतुम आहत्य पत्रिणा\nभीष्मेण युयुधे वीरस तस्य चानुचरैः सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 10, + "text": "कृतवर्माणम एकेन शल्यं पञ्चभिर आयसैः\nविद्ध्वा नवभिर आनर्छच छिताग्रैः परपितामहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 11, + "text": "पूर्णायतविसृष्टेन सम्यक परणिहितेन च\nधवजम एकेन विव्याध जाम्बूनदविभूषितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 12, + "text": "दुर्मुखस्य तु भल्लेन सर्वावरणभेदिना\nजहार सारथेः कायाच छिरः संनतपर्वणा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 13, + "text": "धनुश चिच्छेद भल्लेन कार्तस्वरविभूषितम\nकृपस्य निशिताग्रेण तांश च तीक्ष्णमुखैः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 14, + "text": "जघान परमक्रुद्धॊ नृत्यन्न इव महारथः\nतस्य लाघवम उद्वीक्ष्य तुतुषुर देवता अपि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 15, + "text": "लब्धलक्ष्यतया कर्ष्णेः सर्वे भीष्म मुखा रथाः\nसत्त्ववन्तम अमन्यन्त साक्षाद इव धनंजयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 16, + "text": "तस्य लाघवमार्गस्थम अलातसदृशप्रभम\nदिशः पर्यपतच चापं गाण्डीवम इव घॊषवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 17, + "text": "तम आसाद्य महावेगैर भीष्मॊ नवभिर आशुगैः\nविव्याध समरे तूर्णम आर्जुनिं परवीरहा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 18, + "text": "धवजं चास्य तरिभिर भल्लैश चिच्छेद परमौजसः\nसारथिं च तरिभिर बाणैर अजघान यतव्रतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 19, + "text": "तथैव कृतवर्मा च कृपः शल्यश च मारिष\nविद्ध्वा नाकम्पयत कार्ष्णिं मैनाकम इव पर्वतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 20, + "text": "स तैः परिवृतः शूरॊ धार्तराष्ट्रैर महारथैः\nववर्ष शरवर्षाणि कार्ष्णिः पञ्च रथान परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 21, + "text": "ततस तेषां महास्त्राणि संवार्य शरवृष्टिभिः\nननाद बलवा कार्ष्णिर भीष्माय विसृजञ शरान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 22, + "text": "तत्रास्य सुमहद राजन बाह्वॊर बलम अदृश्यत\nयतमानस्य समरे भीष्मम अर्दयतः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 23, + "text": "पराक्रान्तस्य तस्यैव भीष्मॊ ऽपि पराहिणॊच छरान\nस तांश चिच्छेद समरे भीष्मचापच्युताञ शरान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ धवजम अमॊघेषुर भीष्मस्य नवभिः शरैः\nचिच्छेद समरे वीरस तत उच्चुक्रुशुर जनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 25, + "text": "स राजतॊ महास्कन्धस तालॊ हेमविभूषितः\nसौभद्र विशिखैश छिन्नः पपात भुवि भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 26, + "text": "धवजं सौभद्र विशिखैः पतितं भरतर्षभ\nदृष्ट्वा भीमॊ ऽनदद धृष्टः सौभद्रम अभिहर्षयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 27, + "text": "अथ भीष्मॊ महास्त्राणि दिव्यानि च बहूनि च\nपरादुश्चक्रे महारौद्रः कषणे तस्मिन महाबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 28, + "text": "ततः शतसहस्रेण सौभद्रं परपितामहः\nअवाकिरद अमेयात्मा शराणां नतपर्वणाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ दश महेष्वासाः पाण्डवानां महारथाः\nरक्षार्थम अभ्यधावन्त सौभद्रं तवरिता रथैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 30, + "text": "विराटः सह पुत्रेण धृष्टद्युम्नश च पार्षतः\nभीमश च केकयाश चैव सात्यकिश च विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 31, + "text": "जवेनापततां तेषां भीष्मः शांतनवॊ रणे\nपाञ्चाल्यं तरिभिर आनर्छत सात्यकिं निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 32, + "text": "पूर्णायतविसृष्टेन कषुरेण निशितेन च\nधवजम एकन चिच्छेद भीमसेनस्य पत्रिणा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 33, + "text": "जाम्बूनदमयः केतुः केसरी नरसत्तम\nपपात भीमसेनस्य भीष्मेण मथितॊ रथात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 34, + "text": "भीमसेनस तरिभिर विद्ध्वा भीष्मं शांतनवं रणे\nकृपम एकेन विव्याध कृतवर्माणम अष्टभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 35, + "text": "परगृहीताग्र हस्तेन वैराटिर अपि दन्तिना\nअभ्यद्रवत राजानं मद्राधिपतिम उत्तरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 36, + "text": "तस्य वारणराजस्य जवेनापततॊ रथी\nशल्यॊ निवारयाम आस वेगम अप्रतिमं रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 37, + "text": "तस्य करुद्धः स नागेन्द्रॊ बृहतः साधु वाहिनः\nपदा युगम अधिष्ठाय जघान चतुरॊ हयान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 38, + "text": "स हताश्वे रथे तिष्ठन मद्राधिपतिर आयसीम\nउत्तरान्त करीं शक्तिं चिक्षेप भुजगॊपमाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 39, + "text": "तया भिन्नतनु तराणः परविश्य विपुलं तमः\nस पपात गजस्कन्धात परमुक्ताङ्कुश तॊमरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 40, + "text": "समादाय च शल्यॊ ऽसिम अवप्लुत्य रथॊत्तमात\nवारणेन्द्रस्य विक्रम्य चिच्छेदाथ महाकरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 41, + "text": "भिन्नमर्मा शरव्रातैश छिन्नहस्तः स वारणः\nभीमम आर्तस्वरं कृत्वा पपात च ममार च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 42, + "text": "एतद ईदृशकं कृत्वा मद्रराजॊ महारथः\nआरुरॊह रथं तूर्णं भास्वरं कृतवर्मणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 43, + "text": "उत्तरं निहतं दृष्ट्वा वैराटिर भरातरं शुभम\nकृतवर्मणा च सहितं दृष्ट्वा शल्यम अवस्थितम\nशङ्खः करॊधात परजज्वाल हविषा हव्यवाड इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 44, + "text": "स विस्फार्य महच चापं कार्तस्वरविभूषितम\nअभ्यधावज जिघांसन वै शल्यं मद्राधिपं बली" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 45, + "text": "महता रथवंशेन समन्तात परिवारितः\nसृजन बाणमयं वर्षं परायाच छल्य रथं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 46, + "text": "तम आपतन्तं संप्रेक्ष्य मत्तवारणविक्रमम\nतावकानां रथा सप्त समन्तात पर्यवारयन\nमद्रराजं परीप्सन्तॊ मृत्यॊर दंष्ट्रान्तरं गतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 47, + "text": "ततॊ भीष्मॊ महाबाहुर विनद्य जलदॊ यथा\nतालमात्रं धनुर गृह्य शङ्खम अभ्यद्रवद रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 48, + "text": "तम उद्यतम उदीक्ष्याथ महेष्वासं महाबलम\nसंत्रस्ता पाण्डवी सेना वातवेगहतेव नौः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 49, + "text": "तत्रार्जुनः संत्वरितः शङ्खस्यासीत पुरःसरः\nभीष्माद रक्ष्यॊ ऽयम अद्येति ततॊ युद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 50, + "text": "हाहाकारॊ महान आसीद यॊधानां युधि युध्यताम\nतेजस तेजसि संपृक्तम इत्य एवं विस्मयं ययुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 51, + "text": "अथ शल्यॊ गदापाणिर अवतीर्य महारथात\nशङ्खस्य चतुरॊ वाहान अहनद भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 52, + "text": "स हताश्वाद रथात तूर्णं खड्गम आदाय विद्रुतः\nबीभत्सॊः सयन्दनं पराप्य ततः शान्तिम अविन्दत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 53, + "text": "ततॊ भीष्मरथात तूर्णम उत्पतन्ति पतत्रिणः\nयैर अन्तरिक्षं भूमिश च सर्वतः समवस्तृतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 54, + "text": "पाञ्चालान अथ मत्स्यांश च केकयांश च परभद्रकान\nभीष्मः परहरतां शरेष्ठः पातयाम आस मार्गणैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 55, + "text": "उत्सृज्य समरे तूर्णं पाण्डवं सव्यसाचिनम\nअभ्यद्रवत पाञ्चाल्यं दरुपदं सेनया वृतम\nपरियं संबन्धिनं राजञ शरान अवकिरन बहून" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 56, + "text": "अग्निनेव परदग्धानि वनानि शिशिरात्यये\nशरदग्धान्य अदृश्यन्त सैन्यानि दरुपदस्य ह\nअतिष्ठत रणे भीष्मॊ विधूम इव पावकः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 57, + "text": "मध्यंदिने यथादित्यं तपन्तम इव तेजसा\nन शेकुः पाण्डवेयस्य यॊधा भीष्मं निरीक्षितुम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 58, + "text": "वीक्षां चक्रुः समन्तात ते पाण्डवा भयपीडिताः\nतरातारं नाध्यगच्छन्त गावः शीतार्दिता इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 59, + "text": "हतविप्रद्रुते सैन्ये निरुत्साहे विमर्दिते\nहाहाकारॊ महान आसीत पाण्डुसैन्येषु भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 60, + "text": "ततॊ भीष्मः शांतनवॊ नित्यं मण्डलकार्मुकः\nमुमॊच बाणान दीप्ताग्रान अहीन आशीविषान इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 61, + "text": "शरैर एकायनीकुर्वन दिशः सर्वा यतव्रतः\nजघान पाण्डवरथान आदिश्यादिश्य भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 62, + "text": "ततः सैन्येषु भग्नेषु मथितेषु च सर्वशः\nपराप्ते चास्तं दिनकरे न पराज्ञायत किं चन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 45, + "shloka": 63, + "text": "भीष्मं च समुदीर्यन्तं दृष्ट्वा पार्था महाहवे\nअवहारम अकुर्वन्त सैन्यानां भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nकृते ऽवहारे सैन्यानां परथमे भरतर्षभ\nभीष्मे च युधि संरब्धे हृष्टे दुर्यॊधने तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 2, + "text": "धर्मराजस ततस तूर्णम अभिगम्य जनार्दनम\nभरातृभिः सहितः सर्वैः सर्वैश चैव जनेश्वरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 3, + "text": "शुचा परमया युक्तश चिन्तयानः पराजयम\nवार्ष्णेयम अब्रवीद राजन दृष्ट्वा भीष्मस्य विक्रमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 4, + "text": "कृष्ण पश्य महेष्वासं भीष्मं भीमपराक्रमम\nशरैर दहन्तं सैन्यं मे गरीष्मे कक्षम इवानलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 5, + "text": "कथम एनं महात्मानां शक्ष्यामः परतिवीक्षितुम\nलेलिह्यमानं सैन्यं मे हविष्मन्तम इवानलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 6, + "text": "एतं हि पुरुषव्याघ्रं धनुष्मन्तं महाबलम\nदृष्ट्वा विप्रद्रुतं सैन्यं मदीयं मार्गणाहतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 7, + "text": "शक्यॊ जेतुं यमः करुद्धॊ वज्रपाणिश च संयुगे\nवरुणः पाशभृच चापि कुबेरॊ वा गदाधरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 8, + "text": "न तु भीष्मॊ महातेजाः शक्यॊ जेतुं महाबलः\nसॊ ऽहम एवंगते मग्नॊ भीष्मागाध जले ऽलपवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 9, + "text": "आत्मनॊ बुद्धिदौर्बल्याद भीष्मम आसाद्य केशव\nवनं यास्यामि गॊविन्द शरेयॊ मे तत्र जीवितुम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 10, + "text": "न तव इमान पृथिवीपालान दातुं भीष्माय मृत्यवे\nकषपयिष्यति सेनां मे कृष्ण भीष्मॊ महास्त्रवित" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 11, + "text": "यथानलं परज्वलितं पतंगाः समभिद्रुताः\nविनाशायैव गच्छन्ति तथा मे सैनिकॊ जनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 12, + "text": "कषयं नीतॊ ऽसमि वार्ष्णेय राज्यहेतॊः पराक्रमी\nभरातरश चैव मे वीराः कर्शिताः शरपीडिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 13, + "text": "मृत कृते भरातृसौहार्दाद राज्याद भरष्टास तथा सुखात\nजीवितं बहु मन्ये ऽहं जीवितं हय अद्य दुर्लभम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 14, + "text": "जीवितस्य हि शेषेण तपस तप्स्यामि दुश्चरम\nन घातयिष्यामि रणे मित्राणीमानि केशव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 15, + "text": "रथान मे बहुसाहस्रान दिव्यैर अस्त्रैर महाबलः\nघातयत्य अनिशं भीष्मः परवराणां परहारिणाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 16, + "text": "किं नु कृत्वा कृतं मे सयाद बरूहि माधव माचिरम\nमध्यस्थम इव पश्यामि समरे सव्यसाचिनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 17, + "text": "एकॊ भीमः परं शक्त्या युध्यत्य एष महाभुजः\nकेवलं बाहुवीर्येण कषत्रधर्मम अनुस्मरन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 18, + "text": "गदया वीर घातिन्या यथॊत्साहं महामनाः\nकरॊत्य असुकरं कर्म गजाश्वरथपत्तिषु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 19, + "text": "नालम एष कषयं कर्तुं परसैन्यस्य मारिष\nआर्जवेनैव युद्धेन वीर वर्षशतैर अपि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 20, + "text": "एकॊ ऽसत्रवित सखा ते ऽयं सॊ ऽपय अस्मान समुपेक्षते\nनिर्दह्यमानान भीष्मेण दरॊणेन च महात्मना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 21, + "text": "दिव्यान्य अस्त्राणि भीष्मस्य दरॊणस्य च महात्मनः\nधक्ष्यन्ति कषत्रियान सर्वान परयुक्तानि पुनः पुनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 22, + "text": "कृष्ण भीष्मः सुसंरब्धः सहितः सर्वपार्थिवैः\nकषपयिष्यति नॊ नूनं यादृशॊ ऽसय पराक्रमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 23, + "text": "स तवं पश्य महेष्वासं यॊगीष्वर महारथम\nयॊ भीष्मं शमयेत संख्ये दावाग्निं जलदॊ यथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 24, + "text": "तव परसादाद गॊविन्द पाण्डवा निहतद्विषः\nसवराज्यम अनुसंप्राप्ता मॊदिष्यन्ति स बान्धवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 25, + "text": "एवम उक्त्वा ततः पार्थॊ धयायन्न आस्ते महामनाः\nचिरम अन्तर मना भूत्वा शॊकॊपहतचेतनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 26, + "text": "शॊकार्तं पाण्डवं जञात्वा दुःखेन हतचेतसम\nअब्रवीत तत्र गॊविन्दॊ हर्षयन सर्वपाण्डवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 27, + "text": "मा शुचॊ भरतश्रेष्ठ न तवं शॊचितुम अर्हसि\nयस्य ते भरातरः शूराः सर्वलॊकस्य धन्विनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 28, + "text": "अहं च परियकृद राजन सात्यकिश च महारथः\nविराटद्रुपदौ वृद्धौ धृष्टद्युम्नश च पार्षतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 29, + "text": "तथैव सबलाः सर्वे राजानॊ राजसत्तम\nतवत्प्रसादं परतीक्षन्ते तवद भक्ताश च विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 30, + "text": "एष ते पार्षतॊ नित्यं हितकामः परिये रतः\nसेनापत्यम अनुप्राप्तॊ धृष्टद्युम्नॊ महाबलः\nशिखण्डी च महाबाहॊ भीष्मस्य निधनं किल" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 31, + "text": "एतच छरुत्वा ततॊ राजा धृष्टद्युम्नं महारथम\nअब्रवीत समितौ तस्यां वासुदेवस्य शृण्वतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 32, + "text": "धृष्टद्युम्न निबॊधेदं यत तवा वक्ष्यामि मारिष\nनातिक्रम्यं भवेत तच च वचनं मम भाषितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 33, + "text": "भवान सेनापतिर मह्यं वासुदेवेन संमतः\nकार्त्तिकेयॊ यथा नित्यं देवानाम अभवत पुरा\nतथा तवम अपि पाण्डूनां सेनानीः पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 34, + "text": "स तवं पुरुषशार्दूल विक्रम्य जहि कौरवान\nअहं च तवानुयास्यामि भीमः कृष्णश च मारिष" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 35, + "text": "माद्रीपुत्रौ च सहितौ दरौपदेयाश च दंशिताः\nये चान्ये पृथिवीपालाः परधानाः पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 36, + "text": "तत उद्धर्षयन सर्वान धृष्टद्युम्नॊ ऽभयभाषत\nअहं दरॊणान्तकः पार्थ विहितः शम्भुना पुरा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 37, + "text": "रणे भीष्मं तथा दरॊणं कृपं शल्यं जयद्रथम\nसर्वान अद्य रणे दृप्तान परतियॊत्स्यामि पार्थिव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 38, + "text": "अथॊत्क्रुष्टं महेष्वासैः पाण्डवैर युद्धदुर्मदैः\nसमुद्यते पार्थिवेन्द्र पार्षते शत्रुसूदने" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 39, + "text": "तम अब्रवीत ततः पार्थः पार्षतं पृतना पतिम\nवयूहः करौञ्चारुणॊ नाम सर्वशत्रुनिबर्हणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 40, + "text": "यं बृहस्पतिर इन्द्राय तदा देवासुरे ऽबरवीत\nतं यथावत परतिव्यूह परानीक विनाशनम\nअदृष्टपूर्वं राजानः पश्यन्तु कुरुभिः सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 41, + "text": "तथॊक्तः स नृदेवेन विष्णुर वज्रभृता इव\nपरभाते सर्वसैन्यानाम अग्रे चक्रे धनंजयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 42, + "text": "आदित्यपथगः केतुस तस्याद्भुत मनॊरमः\nशासनात पुरुहूतस्य निर्मितॊ विश्वकर्मणा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 43, + "text": "इन्द्रायुधसवर्णाभिः पताकाभिर अलंकृतः\nआकाशग इवाकाशे गन्धर्वनगरॊपमः\nनृत्यमान इवाभाति रथचर्यासु मारिष" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 44, + "text": "तेन रत्नवता पार्थः स च गाण्डीवधन्वना\nबभूव परमॊपेतः सवयम्भूर इव भानुना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 45, + "text": "शिरॊ ऽभूद दरुपदॊ राजा महत्या सेनया वृतः\nकुन्तिभॊजश च चैद्यश च चक्षुष्य आस्तां जनेश्वर" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 46, + "text": "दाशार्णकाः परयागाश च दाश्रेरक गणैः सह\nअनूपगाः किराताश च गरीवायां भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 47, + "text": "पटच चरैश च हुण्डैश च राजन पौरवकैस तथा\nनिषादैः सहितश चापि पृष्ठम आसीद युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 48, + "text": "पक्षौ तु भीमसेनश च धृष्टद्युम्नश च पार्षतः\nदरौपदेयाभिमन्युश च सात्यकिश च महारथः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 49, + "text": "पिशाचा दरदाश चैव पुण्ड्राः कुण्डी विषैः सह\nमडका कडकाश चैव तङ्गणाः परपङ्गणाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 50, + "text": "बाह्लिकास तित्तिराश चैव चॊलाः पाण्ड्याश च भारत\nएते जनपदा राजन दक्षिणं पक्षम आश्रिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 51, + "text": "अग्निवेष्या जगत तुण्डा पलदाशाश च भारत\nशबरास तुम्बुपाश चैव वत्साश च सह नाकुलैः\nनकुलः सहदेवश च वामं पार्श्वं समाश्रिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 52, + "text": "रथानाम अयुतं पक्षौ शिरश च नियुतं तथा\nपृष्ठम अर्बुदम एवासीत सहस्राणि च विंशतिः\nगरीवायां नियुतं चापि सहस्राणि च सप्ततिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 53, + "text": "पक्षकॊटिप्रपक्षेषु पक्षान्तेषु च वारणाः\nजग्मुः परिवृता राजंश चलन्त इव पर्वताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 54, + "text": "जघनं पालयाम आस विराटः सह केकयैः\nकाशिराजश च शैब्यश च रथानाम अयुतैस तरिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 55, + "text": "एवम एतं महाव्यूहं वयूह्य भारत पाण्डवाः\nसूर्यॊदयनम इच्छन्तः सथिता युद्धाय दंशिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 46, + "shloka": 56, + "text": "तेषाम आदित्यवर्णानि विमलानि महान्ति च\nशवेतच छत्राण्य अशॊभन्त वारणेषु रथेषु च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nकरौञ्चं ततॊ महाव्यूहम अभेद्यं तनयस तव\nवयूढं दृष्ट्वा महाघॊरं पार्थेनामित तेजसा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 2, + "text": "आचार्यम उपसंगम्य कृपं शल्यं च मारिष\nसौमदत्तिं विकर्णं च अश्वत्थामानम एव च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 3, + "text": "दुःशासनादीन भरातॄंश च स सर्वान एव भारत\nअन्यांश च सुबहूञ शूरान युद्धाय समुपागतान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 4, + "text": "पराहेदं वचनं काले हर्षयंस तनयस तव\nनानाशस्त्रप्रहरणाः सर्वे शस्त्रास्त्रवेदिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 5, + "text": "एकैकशः समर्थाहि यूयं सर्वे महारथाः\nपाण्डुपुत्रान रणे हन्तुं स सैन्यान किम उ संहताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 6, + "text": "अपर्याप्तं तद अस्माकं बलं भीष्माभिरक्षितम\nपर्याप्तं तव इदम एतेषां बलं पार्थिव सत्तमाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 7, + "text": "संस्थानाः शूरसेनाश च वेणिकाः कुकुरास तथा\nआरेवकास तरिगर्ताश च मद्रका यवनास तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 8, + "text": "शत्रुंजयेन सहितास तथा दुःशासनेन च\nविकर्णेन च वीरेण तथा नन्दॊपनन्दकैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 9, + "text": "चित्रसेनेन सहिताः सहिताः पाणिभद्रकैः\nभीष्मम एवाभिरक्षन्तु सह सैन्यपुरस्कृताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ दरॊणश च भीष्मश च तव पुत्रश च मारिष\nअव्यूहन्त महाव्यूहं पाण्डूनां परतिबाधने" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 11, + "text": "भीष्मः सैन्येन महता समन्तात परिवारितः\nययौ परकर्षन महतीं वाहिनीं सुरराड इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 12, + "text": "तम अन्वयान महेष्वासॊ भारद्वाजः परतापवान\nकुन्तलैश च दशार्णैश च मागधैश च विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 13, + "text": "विदर्भैर मेकलैश चैव कर्णप्रावरणैर अपि\nसहिताः सर्वसैन्येन भीष्मम आहवशॊभिनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 14, + "text": "गान्धाराः सिन्धुसौवीराः शिबयॊ ऽथ वसातयः\nशकुनिश च सवसैन्येन भारद्वाजम अपालयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा सहितः सर्वसॊदरैः\nअश्वातकैर विकर्णैश च तथा शर्मिल कॊसलैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 16, + "text": "दरदैश चूचुपैश चैव तथा कषुद्रकमालवैः\nअभ्यरक्षत संहृष्टः सौबलेयस्य वाहिनीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 17, + "text": "भूरिश्रवाः शलः शल्यॊ भगदत्तश च मारिष\nविन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ वामं पार्श्वम अपालयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 18, + "text": "सौमदत्तिः सुशर्मा च काम्बॊजश च सुदक्षिणः\nशतायुश च शरुतायुश च दक्षिणं पार्श्वम आस्थिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 19, + "text": "अश्वत्थामा कृपश चैव कृतवर्मा च सात्वतः\nमहत्या सेनया सार्धं सेना पृष्ठे वयवस्थिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 20, + "text": "पृष्ठगॊपास तु तस्यासन नानादेश्या जनेश्वराः\nकेतुमान वसु दानश च पुत्रः काश्यस्य चाभिभूः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 21, + "text": "ततस ते तावकाः सर्वे हृष्टा युद्धाय भारत\nदध्मुः शङ्खान मुदा युक्ताः सिंहनादांश च नादयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 22, + "text": "तेषां शरुत्वा तु हृष्टानां कुरुवृद्धः पितामहः\nसिंहनादं विनद्यॊच्चैः शङ्खं दध्मौ परतापवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 23, + "text": "ततः शङ्खाश च भेर्यश च पेश्यश च विविधाः परैः\nआनकाश चाभ्यहन्यन्त स शब्दस तुमुलॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 24, + "text": "ततः शवेतैर हयैर युक्ते महति सयन्दने सथितौ\nपरदध्मतुः शङ्खवरौ हेमरत्नपरिष्कृतौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 25, + "text": "पाञ्चजन्यं हृषीकेशॊ देवदत्तं धनंजयः\nपौण्ड्रं दध्मौ महाशङ्खं भीमकर्मा वृकॊदरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 26, + "text": "अनन्तविजयं राजा कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nनकुलः सहदेवश च सुघॊषमणिपुष्पकौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 27, + "text": "काशिराजश च शैब्यश च शिखण्डी च महारथः\nधृष्टद्युम्नॊ विराटश च सात्यकिश च महायशाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 28, + "text": "पाञ्चाल्यश च महेष्वासॊ दरौपद्याः पञ्च चात्मजाः\nसर्वे दध्मुर महाशङ्खान सिंहनादांश च नेदिरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 29, + "text": "स घॊषः सुमहांस तत्र वीरैस तैः समुदीरितः\nनभश च पृथिवीं चैव तुमुलॊ वयनुनादयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 47, + "shloka": 30, + "text": "एवम एते महाराज परहृष्टाः कुरुपाण्डवाः\nपुनर युद्धाय संजग्मुस तापयानाः परस्परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nएवं वयूढेष्व अनीकेषु मामकेष्व इतरेषु च\nकथं परहरतां शरेष्ठाः संप्रहारं परचक्रिरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 2, + "text": "[स]\nसमं वयूढेष्व अनीकेषु संनद्धा रुचिरध्वजाः\nअपारम इव संदृश्य सागरप्रतिमं बलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 3, + "text": "तेषां मध्ये सथितॊ राजा पुत्रॊ दुर्यॊधनस तव\nअब्रवीत तावकान सर्वान युध्यध्वम इति दंशिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 4, + "text": "ते मनः करूरम आस्थाय समभित्यक्तजीविताः\nपाण्डवान अभ्यवर्तन्त सर्व एवॊच्छ्रितध्वजाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ युद्धं समभवत तुमुलं लॊमहर्षणम\nतावकानां परेषां च वयतिषक्त रथद्विपम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 6, + "text": "मुक्तास तु रथिभिर बाणा रुक्मपुङ्खाः सुतेजनाः\nसंनिपेतुर अकुण्ठाग्रा नागेषु च हयेषु च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 7, + "text": "तथा परवृत्ते संग्रामे धनुर उद्यम्य दंशितः\nअभिपत्य महाबाहुर भीष्मॊ भीमपराक्रमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 8, + "text": "सौभद्रे भीमसेने च शौनेये च महारथे\nकेकये च विराते च धृष्टद्युम्ने च पार्षते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 9, + "text": "एतेषु नरवीरेषु चेदिमत्स्येषु चाभितः\nववर्ष शरवर्षाणि वृद्धः कुरुपितामहः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 10, + "text": "पराकम्पत महाव्यूहस तस्मिन वीर समागमे\nसर्वेषाम एव सैन्यानाम आसीद वयतिकरॊ महान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 11, + "text": "सादित धवजनागाश च हतप्रवर वाजिनः\nविप्रयातरथानीकाः समपद्यन्त पाण्डवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 12, + "text": "अर्जुनस तु नरव्याघ्रॊ दृष्ट्वा भीष्मं महारथम\nवार्ष्णेयम अब्रवीत करुद्धॊ याहि यत्र पितामहः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 13, + "text": "एष भीष्मः सुसंक्रुद्धॊ वार्ष्णेय मम वाहिनीम\nनाशयिष्यति सुव्यक्तं दुर्यॊधन हिते रतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 14, + "text": "एष दरॊणः कृपः शल्यॊ विकर्णश च जनार्दन\nधार्तराष्ट्राश च सहिता दुर्यॊधन पुरॊगमाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 15, + "text": "पाञ्चालान निहनिष्यन्ति रक्षिता दृढधन्वना\nसॊ ऽहं भीष्मं गमिष्यामि सैन्यहेतॊर जनार्दन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 16, + "text": "तम अब्रवीद वासुदेवॊ यत्तॊ भव धनंजय\nएष तवा परापये वीर पितामह रथं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 17, + "text": "एवम उक्त्वा ततः शौरी रथं तं लॊकविश्रुतम\nपरापयाम आस भीष्माय रथं परति जनेश्वर" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 18, + "text": "चञ्चद बहु पताकेन बलाका वर्णवाजिना\nसमुच्छ्रितमहाभीम नदद वानरकेतुना\nमहता मेघनादेन रथेनादित्यवर्चसा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 19, + "text": "विनिघ्नन कौरवानीकं शूरसेनांश च पाण्डवः\nआयाच छरान नुदञ शीघ्रं सुहृच छॊष विनाशनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 20, + "text": "तम आपतन्तं वेगेन परभिन्नम इव वारणम\nतरासयानं रणे शूरान पातयन्तं च सायकैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 21, + "text": "सैन्धव परमुखैर गुप्तः पराच्य सौवीरकेकयैः\nसहसा परत्युदीयाय भीष्मः शांतनवॊ ऽरजुनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 22, + "text": "कॊ हि गाण्डीवधन्वानम अन्यः कुरुपितामहात\nदरॊण वैकर्तनाभ्यां वा रथः संयातुम अर्हति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ भीष्मॊ महाराज कौरवाणां पितामहः\nअर्जुनं सप्त सप्तत्या नाराचानां समावृणॊत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 24, + "text": "दरॊणश च पञ्चविंशत्या कृपः पञ्चाशता शरैः\nदुर्यॊधनश चतुःषष्ट्या शल्यश च नवभिः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 25, + "text": "सैन्धवॊ नवभिश चापि शकुनिश चापि पञ्चभिः\nविकर्णॊ दशभिर भल्लै राजन विव्याध पाण्डवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 26, + "text": "स तैर विद्धॊ महेष्वासः समन्तान निशितैः शरैः\nन विव्यथे महाबाहुर भिद्यमान इवाचलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 27, + "text": "स भीष्मं पञ्चविंशत्या कृपं च नवभिः शरैः\nदरॊणं षष्ट्या नरव्याघ्रॊ विकर्णं च तरिभिः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 28, + "text": "आर्तायनिं तरिभिर बाणै राजानं चापि पञ्चभिः\nपरत्यविध्यद अमेयात्मा किरीटी भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 29, + "text": "तं सात्यकिर विराटश च धृष्टद्युम्नश च पार्षतः\nदरौपदेयाभिमन्युश च परिवव्रुर धनंजयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 30, + "text": "ततॊ दरॊणं महेष्वासं गाङ्गेयस्य परिये रतम\nअभ्यवर्षत पाञ्चाल्यः संयुक्तः सह सॊमकैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 31, + "text": "भीष्मस तु रथिनां शरेष्ठस तूर्णं विव्याध पाण्डवम\nअशीत्या निशितैर बाणैस ततॊ ऽकरॊशन्त तावकाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 32, + "text": "तेषां तु निनदं शरुत्वा परहृष्टानां परहृष्टवत\nपरविवेश ततॊ मध्यं रथसिंहः परतापवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 33, + "text": "तेषां तु रथसिंहानां मध्यं पराप्य धनंजयः\nचिक्रीड धनुषा राजँल लक्ष्यं कृत्वा महारथान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा भीष्मम आह जनेश्वरः\nपीड्यमानं सवकं सैन्यं दृष्ट्वा पार्थेन संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 35, + "text": "एष पाण्डुसुतस तात कृष्णेन सहितॊ बली\nयततां सर्वसैन्यानां मूलं नः परिकृन्तति\nतवयि जीवति गाङ्गेये दरॊणे च रथिनां वरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 36, + "text": "तवत्कृते हय एष कर्णॊ ऽपि नयस्तशस्त्रॊ महारथः\nन युध्यति रणे पार्थं हितकामः सदा मम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 37, + "text": "स तथा कुरु गाङ्गेय यथा हन्येत फल्गुनः\nएवम उक्तस ततॊ राजन पिता देवव्रतस तव\nधिक कषत्रधर्मम इत्य उक्त्वा ययौ पार्थरथं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 38, + "text": "उभौ शवेतहयौ राजन संसक्तौ दृश्यपार्थिवाः\nसिंहनादान भृशं चक्रुः शङ्खशब्दांश च भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 39, + "text": "दरौणिर दुर्यॊधनश चैव विकर्णश च तवात्मजः\nपरिवार्य रणे भीष्मं सथिता युद्धाय मारिष" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 40, + "text": "तथैव पाण्डवाः सर्वे परिवार्य धनंजयम\nसथिता युद्धाय महते ततॊ युद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 41, + "text": "गाङ्गेयस तु रणे पार्थम आनर्छन नवभिः शरैः\nतम अर्जुनः परत्यविध्यद दशभिर मर्म वेधिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 42, + "text": "ततः शरसहस्रेण सुप्रयुक्तेन पाण्डवः\nअर्जुनः समरश्लाघी भीष्मस्यावारयद दिशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 43, + "text": "शरजालं ततस तत तु शरजालेन कौरव\nवारयाम आस पार्थस्य भीष्मः शांतनवस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 44, + "text": "उभौ परमसंहृष्टाव उभौ युद्धाभिनन्दिनौ\nनिर्विशेषम अयुध्येतां कृतप्रतिकृतैषिणौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 45, + "text": "भीष्म चापविमुक्तानि शरजालानि संधशः\nशीर्यमाणान्य अदृश्यन्त भिन्नान्य अर्जुन सायकैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 46, + "text": "तथैवार्जुन मुक्तानि शरजालानि भागशः\nगाङ्गेय शरनुन्नानि नयपतन्त महीतले" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 47, + "text": "अर्जुनः पञ्चविंशत्या भीष्मम आर्च्छच छितैः शरैः\nभीष्मॊ ऽपि समरे पार्थं विव्याध तरिंशता शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 48, + "text": "अन्यॊन्यस्य हयान विद्ध्वा धवजौ च सुमहाबलौ\nरथेषां रथचक्रे च चिक्रीडतुर अरिंदमौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 49, + "text": "ततः करुद्धॊ महाराज भीष्मः परहरतां वरः\nवासुदेवं तरिभिर बाणैर आजघान सतनान्तरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 50, + "text": "भीष्मचापच्युतैर बाणैर निर्विद्धॊ मधुसूदनः\nविरराज रणे राजन स पुष्प इव किंशुकः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 51, + "text": "ततॊ ऽरजुनॊ भृशं करुद्धॊ निर्विद्धं परेक्ष्य माधवम\nगाङ्गेय सारथिं संख्ये निर्बिभेद तरिभिः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 52, + "text": "यतमानौ तु तौ वीराव अन्यॊन्यस्य वधं परति\nनाशक्नुतां तदान्यॊन्यम अभिसंधातुम आहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 53, + "text": "मण्डलानि विचित्राणि गतप्रत्यागतानि च\nअदर्शयेतां बहुधा सूत सामर्थ्य लाघवात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 54, + "text": "अन्तरं च परहारेषु तर्कयन्तौ महारथौ\nराजन्न अन्तरमार्गस्थौ सथिताव आस्तां मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 55, + "text": "उभौ सिंहरवॊन्मिश्रं शङ्खशब्दं परचक्रतुः\nतथैव चापनिर्घॊषं चक्रतुस तौ महारथौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 56, + "text": "तयॊः शङ्खप्रणादेन रथनेमि सवनेन च\nदारिता सहसा भूमिश चकम्प च ननाद च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 57, + "text": "न तयॊर अन्तरं कश चिद ददृशे भरतर्षभ\nबलिनौ समरे शूराव अन्यॊन्यसदृशाव उभौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 58, + "text": "चिह्नमात्रेण भीष्मं तु परजज्ञुस तत्र कौरवाः\nतथा पाण्डुसुताः पार्थं चिह्नमात्रेण जज्ञिरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 59, + "text": "तयॊर नृवरयॊ राजन दृश्यतादृक पराक्रमम\nविस्मयं सर्वभूतानि जग्मुर भारत संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 60, + "text": "न तयॊर विवरं कश चिद रणे पश्यति भारत\nधर्मे सथितस्य हि यथा न कश चिद वृजिनं कव चित" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 61, + "text": "उभौ हि शरजालेन ताव अदृश्यौ बभूवतुः\nपरकाशौ च पुनस तूर्णं बभूवतुर उभौ रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 62, + "text": "तत्र देवाः स गन्धर्वाश चारणाश च सहर्षिभिः\nअन्यॊन्यं परत्यभाषन्त तयॊर दृष्ट्वा पराक्रमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 63, + "text": "न शक्यौ युधि संरब्धौ जेतुम एतौ महारथौ\nस देवासुरगन्धर्वैर लॊकैर अपि कथं चन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 64, + "text": "आश्चर्यभूतं लॊकेषु युद्धम एतन महाद्भुतम\nनैतादृशानि युद्धानि भविष्यन्ति कथं चन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 65, + "text": "नापि शक्यॊ रणे जेतुं भीष्मः पार्थेन धीमता\nसधनुश च रथस्थश च परवपन सायकान रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 66, + "text": "तथैव पाण्डवं युद्धे देवैर अपि दुरासदम\nन विजेतुं रणे भीष्म उत्सहेत धनुर्धरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 67, + "text": "इति सम वाचः शरूयन्ते परॊच्चरन्त्यस ततस ततः\nगाङ्गेयार्जुनयॊः संख्ये सतवयुक्ता विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 68, + "text": "तवदीयास तु ततॊ यॊधाः पाण्डवेयाश च भारत\nअन्यॊन्यं समरे जघ्नुस तयॊस तत्र पराक्रमे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 69, + "text": "शितधारैस तथा खड्गैर विमलैश च परश्वधैः\nशरैर अन्यैश च बहुभिः शस्त्रैर नानाविधैर युधि\nउभयॊः सेनयॊर वीरा नयकृन्तन्त परस्परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 48, + "shloka": 70, + "text": "वर्तमाने तथा घॊरे तस्मिन युद्धे सुदारुणे\nदरॊण पाञ्चाल्ययॊ राजन महान आसीत समागमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nकथं दरॊणॊ महेष्वासः पाञ्चाल्यश चापि पार्षतः\nरणे समीयतुर यत्तौ तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 2, + "text": "दिष्टम एव परं मन्ये पौरुषाद अपि संजय\nयत्र शांतनवॊ भीष्मॊ नातरद युधि पाण्डवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 3, + "text": "भीष्मॊ हि समरे करुद्धॊ हन्याल लॊकांश चराचरान\nस कथं पाण्डवं युद्धे नातरत संजयौजसा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 4, + "text": "[स]\nशृणु राजन सथिरॊ भूत्वा युद्धम एतत सुदारुणम\nन शक्यः पाण्डवॊ जेतुं देवैर अपि स वासवैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 5, + "text": "दरॊणस तु निशितैर बाणैर धृष्टद्युम्नम अयॊधयत\nसारथिं चास्य भल्लेन रथनीडाद अपातयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 6, + "text": "तस्याथ चतुरॊ वाहांश चतुर्भिः सायकॊत्तमैः\nपीडयाम आस संक्रुद्धॊ धृष्टद्युम्नस्य मारिष" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 7, + "text": "धृष्टद्युम्नस ततॊ दरॊणं नवत्या निशितैः शरैः\nविव्याध परहसन वीरस तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 8, + "text": "ततः पुनर अमेयात्मा भारद्वाजः परतापवान\nशरैः परच्छादयाम आस धृष्टद्युम्नम अमर्षणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 9, + "text": "आददे च शरं घॊरं पार्षतस्य वधं परति\nशक्राशनिसमस्पर्शं मृत्युदण्डम इवापरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 10, + "text": "हाहाकारॊ महान आसीत सर्वसैन्यस्य भारत\nतम इषुं संधितं दृष्ट्वा भारद्वाजेन संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 11, + "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम धृष्टद्युम्नस्य पौरुषम\nयद एकः समरे वीरस तस्थौ गिरिर इवाचलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 12, + "text": "तं च दीप्तं शरं घॊरम आयान्तं मृत्युम आत्मनः\nचिच्छेद शरवृष्टिं च भारद्वाजे मुमॊच ह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 13, + "text": "तत उच्चुक्रुशुः सर्वे पाञ्चालाः पाण्डवैः सह\nधृष्टद्युम्नेन तत कर्मकृतं दृष्ट्वा सुदुष्करम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 14, + "text": "ततः शक्तिं महावेगां सवर्णवैडूर्य भूषिताम\nदरॊणस्य निधनाकाङ्क्षी चिक्षेप स पराक्रमी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 15, + "text": "ताम आपतन्तीं सहसा शक्तिं कनकभूषणाम\nतरिधा चिक्षेप समरे भारद्वाजॊ हसन्न इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 16, + "text": "शक्तिं विनिहतां दृष्ट्वा धृष्टद्युम्नः परतापवान\nववर्ष शरवर्षाणि दरॊणं परति जनेश्वर" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 17, + "text": "शरवर्षं ततस तं तु संनिवार्य महायशाः\nदरॊणॊ दरुपदपुत्रस्य मध्ये चिच्छेद कार्मुकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 18, + "text": "स छिन्नधन्वा समरे गदां गुर्वीं महायशाः\nदरॊणाय परेषयाम आस गिरिसारमयीं बली" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 19, + "text": "सा गदा वेगवन मुक्ता परायाद दरॊण जिघांसया\nतत्राद्भुतम अपश्याम भारद्वाजस्य विक्रमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 20, + "text": "लाघवाद वयंसयाम आस गदां हेमविभूषिताम\nवयंसयित्वा गदां तां च परेषयाम आस पार्षते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 21, + "text": "भल्लान सुनिशितान पीतान सवर्णपुङ्खाञ शिलाशितान\nते तस्य कवचं भित्त्वा पपुः शॊणितम आहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 22, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय धृष्टद्युम्ने महामनाः\nदरॊणं युधि पराक्रम्य शरैर विव्याध पञ्चभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 23, + "text": "रुधिराक्तौ ततस तौ तु शुशुभाते नरर्षभौ\nवसन्त समये राजन पुष्पिताव इव कुंशुकौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 24, + "text": "अमर्षितस ततॊ राजन पराक्रम्य चमूमुखे\nदरॊणॊ दरुपदपुत्रस्य पुनश चिच्छेद कार्मुकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 25, + "text": "अथैनं छिन्नधन्वानं शरैः संनतपर्वभिः\nअवाकिरद अमेयात्मा वृष्ट्या मेघ इवाचलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 26, + "text": "सारथिं चास्य भल्लेन रथनीडाद अपातयत\nअथास्य चतुरॊ वाहांश चतुर्भिर निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 27, + "text": "पातयाम आस समरे सिंहनादं ननाद च\nततॊ ऽपरेण भल्लेन हस्ताच चापम अथाच्छिनत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 28, + "text": "स छिन्नधन्वा विरथॊ हताश्वॊ हतसारथिः\nगदापाणिर अवारॊहत खयापयन पौरुषं महत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 29, + "text": "ताम अस्य विशिखैस तूर्णं पातयाम आस भारत\nरथाद अनवरूढस्य तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 30, + "text": "ततः स विपुलं चर्म शतचन्द्रं च भानुमत\nखड्गं च विपुलं दिव्यं परगृह्य सुभुजॊ बली" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 31, + "text": "अभिदुद्राव वेगेन दरॊणस्य वधकाङ्क्षया\nआमिषार्थी यथा सिंहॊ वने मत्तम इव दविपम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 32, + "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम भारद्वाजस्य पौरुषम\nलाघवं चास्त्रयॊगं च बलं बाह्वॊश च भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 33, + "text": "यद एनं शरवर्षेण वारयाम आस पार्षतम\nन शशाक ततॊ गन्तुं बलवान अपि संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 34, + "text": "तत्र सथितम अपश्याम धृष्टद्युम्नं महारथम\nवारयाणं शरौघांश च चर्मणा कृतहस्तवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 35, + "text": "ततॊ भीमॊ महाबाहुः सहसाभ्यपतद बली\nसाहाय्यकारी समरे पार्षतस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 36, + "text": "स दरॊणं निशितैर बाणै राजन विव्याध सप्तभिः\nपार्षतं च तदा तूर्णम अन्यम आरॊपयद रथम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 37, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा कलिङ्गं समचॊदयत\nसैन्येन महता युक्तं भारद्वाजस्य रक्षणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 38, + "text": "ततः सा महती सेना कलिङ्गानां जनेश्वर\nभीमम अभ्युद्ययौ तूर्णं तव पुत्रस्य शासनात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 39, + "text": "पाञ्चाल्यम अभिसंत्यज्य दरॊणॊ ऽपि रथिनां वरः\nविराटद्रुपदौ वृद्धौ यॊधयाम आस संगतौ\nधृष्टद्युम्नॊ ऽपि समरे धर्मराजं समभ्ययात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 49, + "shloka": 40, + "text": "ततः परववृते युद्धं तुमुलं लॊमहर्षणम\nकलिङ्गानां च समरे भीमस्य च महात्मनः\nजगतः परक्षय करं घॊररूपं भयानकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nतथा परतिसमादिष्टः कलिङ्गॊ वाहिनीपतिः\nकथम अद्भुतकर्माणं भीमसेनं महाबलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 2, + "text": "चरन्तं गदया वीरं दण्डपाणिम इवान्तकम\nयॊधयाम आस समरे कलिङ्गः सह सेनया" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 3, + "text": "[स]\nपुत्रेण तव राजेन्द्र स तथॊक्तॊ महाबलः\nमहत्या सेनया गुप्तः परायाद भीम रथं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 4, + "text": "ताम आपतन्तीं सहसा कलिङ्गानां महाचमूम\nरथनागाश्वकलिलां परगृहीतमहायुधाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 5, + "text": "भीमसेनः कलिङ्गानाम आर्छद भारत वाहिनीम\nकेतुमन्तं च नैषादिम आयान्तं सह चेदिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 6, + "text": "ततः शरुतायुः संक्रुद्धॊ राज्ञा केतुमता सह\nआससाद रणे भीमं वयूढानीकेषु चेदिषु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 7, + "text": "रथैर अनेकसाहस्रैः कलिङ्गानां जनाधिपः\nअयुतेन गजानां च निषादैः सह केतुमान\nभीमसेनं रणे राजन समन्तात पर्यवारयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 8, + "text": "चेदिमत्स्य करूषाश च भीमसेनपुरॊगमाः\nअभ्यवर्तन्त सहसा निषादान सह राजभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 9, + "text": "ततः परववृते युद्धं घॊररूपं भयानकम\nपरजानन न च यॊधान सवान परस्परजिघांसया" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 10, + "text": "घॊरम आसीत ततॊ युद्धं भीमस्य सहसा परैः\nयथेन्द्रस्य महाराज महत्या दैत्य सेनया" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 11, + "text": "तस्य सैन्यस्य संग्रामे युध्यमानस्य भारत\nबभूव सुमहाञ शब्दः सागरस्येव गर्जतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 12, + "text": "अन्यॊन्यस्य तदा यॊधा निकृन्तन्तॊ विशां पते\nमहीं चक्रुश चितां सर्वां शशशॊणितसंनिभाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 13, + "text": "यॊधांश च सवा परान वापि नाभ्यजानज जिघांसया\nसवान अप्य आददते सवाश च शूराः समरदुर्जयाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 14, + "text": "विमर्दः सुमहान आसीद अल्पानां बहुभिः सह\nकलिङ्गैः सह चेदीनां निषादैश च विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 15, + "text": "कृत्वा पुरुषकारं तु यथाशक्ति महाबलाः\nभीमसेनं परित्यज्य संन्यवर्तन्त चेदयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 16, + "text": "सर्वैः कलिङ्गैर आसन्नः संनिवृत्तेषु चेदिषु\nसवबाहुबलम आस्थाय न नयवर्तत पाण्डवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 17, + "text": "न चचाल रथॊपस्थाद भीमसेनॊ महाबलः\nशितैर अवाकिरन बाणैः कलिङ्गानां वरूथिनीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 18, + "text": "कलिङ्गस तु महेष्वासः पुत्रश चास्य महारथः\nशक्रदेव इति खयातॊ जघ्नतुः पाण्डवं शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ भीमॊ महाबाहुर विधुन्वन रुचिरं धनुः\nयॊधयाम आस कालिङ्गान सवबाहुबलम आश्रितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 20, + "text": "शक्रदेवस तु समरे विसृजन सायकान बहून\nअश्वाञ जघान समरे भीमसेनस्य सायकैः\nववर्ष शरवर्षाणि तपान्ते जलदॊ यथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 21, + "text": "हताश्वे तु रथे तिष्ठन भीमसेनॊ महाबलः\nशक्रदेवाय चिक्षेप सर्वशैक्यायसीं गदाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 22, + "text": "स तया निहतॊ राजन कलिङ्गस्य सुतॊ रथात\nस धवजः सह सूतेन जगाम धरणीतलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 23, + "text": "हतम आत्मसुतं दृष्ट्वा कलिङ्गानां जनाधिपः\nरथैर अनेकसाहस्रैर भिमस्यावारयद दिशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ भीमॊ महाबाहुर गुर्वीं तयक्त्वा महागदाम\nउद्बबर्हाथ निस्त्रिंशं चिकीर्षुः कर्म दारुणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 25, + "text": "चर्म चाप्रतिमं राजन्न आर्षभं पुरुषर्षभ\nनक्षतैर अर्धचन्द्रैश च शातकुम्भमयैश चितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 26, + "text": "कलिङ्गस तु ततः करुद्धॊ धनुर्ज्याम अवमृज्य ह\nपरगृह्य च शरं घॊरम एकं सर्पविषॊपमम\nपराहिणॊद भीमसेनाय वधाकाङ्क्षी जनेश्वरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 27, + "text": "तम आपतन्तं वेगेन परेरितं निशितं शरम\nभीमसेनॊ दविधा राजंश चिच्छेद विपुलासिना\nउदक्रॊशच च संहृष्टस तरासयानॊ वरूथिनीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 28, + "text": "कलिङ्गस तु ततः करुद्धॊ भीमसेनाय संयुगे\nतॊमरान पराहिणॊच छीघ्रं चतुर्दश शिलाशितान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 29, + "text": "तान अप्राप्तान महाबाहुः खगतान एव पाण्डवः\nचिच्छेद सहसा राजन्न असंभ्रान्तॊ वरासिना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 30, + "text": "निकृत्य तु रणे भीमस तॊमरान वै चतुर्दश\nभानुमन्तम अभिप्रेक्ष्य पराद्रवत पुरुषर्षभः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 31, + "text": "भानुमांस तु ततॊ भीमं शरवर्षेण छादयन\nननाद बलवन नादं नादयानॊ नभस्तलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 32, + "text": "न तं स ममृषे भीमः सिंहनादं महारणे\nततः सवरेण महता विननाद महास्वनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 33, + "text": "तेन शब्देन वित्रस्ता कलिङ्गानां वरूथिनी\nन भीमं समरे मेने मानुषं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ भीमॊ महाराज नदित्वा विपुलं सवनम\nसासिर वेगाद अवप्लुत्य दन्ताभ्यां वारणॊत्तमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 35, + "text": "आरुरॊह ततॊ मध्यं नागराजस्य मारिष\nखड्गेन पृथुना मध्ये भानुमन्तम अतॊ ऽचछिनत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 36, + "text": "सॊ ऽनतरायुधिनं हत्वा राजपुत्रम अरिंदमः\nगुरुभारसह सकन्धे नागस्यासिम अपातयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 37, + "text": "छिन्नस्कन्धः स विनदन पपात गजयूथपः\nआरुग्णः सिन्धुवेगेन सानुमान इव पर्वतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 38, + "text": "ततस तस्माद अवप्लुत्य गजाद भारत भारतः\nखड्गपाणिर अदीनात्मा अतिष्ठद भुवि दंशितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 39, + "text": "स चचार बहून मार्गान अभीतः पातयन गजान\nअग्निचक्रम इवाविद्धं सर्वतः परत्यदृश्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 40, + "text": "अश्ववृन्देषु नागेषु रथानीकेषु चाभिभूः\nपदातीनां च संघेषु विनिघ्नञ शॊणितॊक्षितः\nशयेनवद वयचरद भीमॊ रणे रिपुबलॊत्कटः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 41, + "text": "छिन्दंस तेषां शरीराणि शिरांसि च महाजवः\nखड्गेन शितधारेण संयुगे गय यॊधिनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 42, + "text": "पदातिर एकः संक्रुद्धः शत्रूणां भयवर्धनः\nमॊहयाम आस च तदा कालान्त क यमॊपमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 43, + "text": "मूढाश च ते तम एवाजौ विनदन्तः समाद्रवन\nसासिम उत्तमवेगेन विचरन्तं महारणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 44, + "text": "निकृत्य रथिनाम आजौ रथेशाश च युगानि च\nजघान रथिनश चापि बलवान अरिमर्दनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 45, + "text": "भीमसेनश चरन मार्गान सुबहून परत्यदृश्यत\nभरान्तम उद्भ्रान्तम आविद्धम आप्लुतं परसृतं सृतम\nसंपातं समुदीर्यं च दर्शयाम आस पाण्डवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 46, + "text": "के चिद अग्रासिना छिन्नाः पाण्डवेन महात्मना\nविनेदुर भिन्नमर्माणॊ निपेतुश च गतासवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 47, + "text": "छिन्नदन्ता गरहस ताश च भिन्नकुम्भास तथापरे\nवियॊधाः सवान्य अनीकानि जघ्नुर भारत वारणाः\nनिपेतुर उर्व्यां च तथा विनदन्तॊ महारवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 48, + "text": "छिन्नांश च तॊमरांश चापान महामात्रशिरांसि च\nपरिस्तॊमानि चित्राणि कक्ष्याश च कनकॊज्ज्वलाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 49, + "text": "गरैवेयाण्य अथ शक्तीश च पताकाः कणपांस तथा\nतूणीराण्य अथ यन्त्राणि विचित्राणि धनूंषि च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 50, + "text": "अग्निकुण्डानि शुभ्राणि तॊत्त्रांश चैवाङ्कुशैः सह\nघण्टाश च विविधा राजन हेमगर्भांस तसरून अपि\nपततः पतितांश चैव पश्यामः सह सादिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 51, + "text": "छिन्नगात्रावर करैर निहतैश चापि वारणैः\nआसीत तस्मिन समास्तीर्णा पतितैर भूनगैर इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 52, + "text": "विमृद्यैवं महानागान ममर्दाश्वान नरर्षभः\nअश्वारॊहवरांश चापि पातयाम आस भारत\nतद घॊरम अभवद युद्धं तस्य तेषां च भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 53, + "text": "खलीनान्य अथ यॊक्त्राणि कशाश च कनकॊज्ज्वलाः\nपरिस्तॊमाश च परासाश च ऋष्टयश च महाधनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 54, + "text": "कवचान्य अथ चर्माणि चित्राण्य आस्तरणानि च\nतत्र तत्रापविद्धानि वयदृश्यन्त महाहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 55, + "text": "परॊथ यन्त्रैर विचित्रैश च शस्त्रैश च विमलैस तथा\nसचक्रे वसुधां कीर्णां शबलैः कुसुमैर इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 56, + "text": "आप्लुत्य रथिनः कांश चित परामृश्य महाबलः\nपातयाम आस खड्गेन स धवजान अपि पाण्डवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 57, + "text": "मुहुर उत्पततॊ दिक्षु धावतश च यशस्विनः\nमार्गांश च चरतश चित्रान वयस्मयन्त रणे जनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 58, + "text": "निजघान पदा कांश चिद आक्षिप्यान्यान अपॊथयत\nखड्गेनान्यांश च चिच्छेद नादेनान्यांश च भीषयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 59, + "text": "ऊरुवेगेन चाप्य अन्यान पातयाम आस भूतले\nअपरे चैनम आलॊक्य भयात पञ्चत्वम आगताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 60, + "text": "एवं सा बहुला सेना कलिङ्गानां तरस्विनाम\nपरिवार्य रणे भीष्मं भीमसेनम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 61, + "text": "ततः कलिङ्ग सैन्यानां परमुखे भरतर्षभ\nशरुतायुषम अभिप्रेक्ष्य भीमसेनः समभ्ययात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 62, + "text": "तम आयान्तम अभिप्रेक्ष्य कलिङ्गॊ नवभिः शरैः\nभीमसेनम अमेयात्मा परत्यविध्यत सतनान्तरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 63, + "text": "कलिङ्ग बाणाभिहतस तॊत्त्रार्दित इव दविषः\nभीमसेनः परजज्वाल करॊधेनाग्निर इवेन्धनैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 64, + "text": "अथाशॊकः समादाय रथं हेमपरिष्कृतम\nभीमं संपादयाम आस रथेन रथसारथिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 65, + "text": "तम आरुह्य रथं तूर्णं कौन्तेयः शत्रुसूदनः\nकलिङ्गम अभिदुद्राव तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 66, + "text": "ततः शरुतायुर बलवान भीमाय निशिताञ शरान\nपरेषयाम आस संक्रुद्धॊ दर्शयन पाणिलाघवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 67, + "text": "स कार्मुकवरॊत्सृष्टैर नवभिर निशितैः शरैः\nसमाहतॊ भृशं राजन कलिङ्गेन महायशाः\nसंचुक्रुधे भृशं भीमॊ दण्डाहत इवॊरगः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 68, + "text": "करुद्धश च चापम आयम्य बलवद बलिनां वरः\nकलिङ्गम अवधीत पार्थॊ भीमः सप्तभिर आयसैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 69, + "text": "कषुराभ्यां चक्ररक्षौ च कलिङ्गस्य महाबलौ\nसत्यदेवं च सत्यं च पराहिणॊद यमसादनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 70, + "text": "ततः पुनर अमेयात्मा नाराचैर निशितैस तरिभिः\nकेतुमन्तं रणे भीमॊ ऽगमयद यमसादनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 71, + "text": "ततः कलिङ्गाः संक्रुद्धा भीमसेनम अमर्षणम\nअनीकैर बहुसाहस्रैः कषत्रियाः समवारयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 72, + "text": "ततः शक्तिगदा खड्गतॊमरर्ष्टि परश्वधैः\nकलिङ्गाश च ततॊ राजन भीमसेनम अवाकिरन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 73, + "text": "संनिवार्य स तां घॊरां शरवृष्टिं समुत्थिताम\nगदाम आदाय तरसा परिप्लुत्य महाबलः\nभीमः सप्तशतान वीरान अनयद यमसादनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 74, + "text": "पुनश चैव दविसाहस्रान कलिङ्गान अरिमर्दनः\nपराहिणॊन मृत्युलॊकाय तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 75, + "text": "एवं स तान्य अनीकानि कलिङ्गानां पुनः पुनः\nबिभेद समरे वीरः परेक्ष्य भीष्मं महाव्रतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 76, + "text": "हतारॊहाश च मातङ्गाः पाण्डवेन महात्मना\nविप्रजग्मुर अनीकेषु मेघा वातहता इव\nमृदन्तः सवान्य अनीकानि विनदन्तः शरातुराः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 77, + "text": "ततॊ भीमॊ महाबाहुः शङ्खं पराध्मापयद बली\nसर्वकालिङ्गसैन्यानां मनांसि समकम्पयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 78, + "text": "मॊहश चापि कलिङ्गानाम आविवेश परंतप\nपराकम्पन्त च सैन्यानि वाहनानि च सर्वशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 79, + "text": "भीमेन समरे राजन गजेन्द्रेणेव सर्वतः\nमार्गान बहून विचरता धावता च ततस ततः\nमुहुर उत्पतता चैव संमॊहः समजायत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 80, + "text": "भीमसेन भयत्रस्तं सैन्यं च समकम्पत\nकषॊभ्यमाणम असंबाधं पराहेणेव महत सरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 81, + "text": "तरासितेषु च वीरेषु भीमेनाद्भुत कर्मणा\nपुनरावर्तमानेषु विद्रवत्सु च संघशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 82, + "text": "सर्वकालिङ्गयॊधेषु पाण्डूनां धवजिनीपतिः\nअब्रवीत सवान्य अनीकानि युध्यध्वम इति पार्षतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 83, + "text": "सेनापतिवचः शरुत्वा शिखण्डिप्रमुखा गणाः\nभीमम एवाभ्यवर्तन्त रथानीकैः परहारिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 84, + "text": "धर्मराजश च तान सर्वान उपजग्राह पाण्डवः\nमहता मेघवर्णेन नागानीकेन पृष्ठतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 85, + "text": "एवं संचॊद्य सर्वाणि सवान्य अनीकानि पार्षतः\nभीमसेनस्य जग्राह पार्ष्णिं सत्पुरुषॊचिताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 86, + "text": "न हि पाञ्चालराजस्य लॊके कश चन विद्यते\nभीम सात्यकयॊर अन्यः पराणेभ्यः परियकृत्तमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 87, + "text": "सॊ ऽपश्यत तं कलिङ्गेषु चरन्तम अरिसूदनम\nभीमसेनं महाबाहुं पार्षतः परवीरहा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 88, + "text": "ननर्द बहुधा राजन हृष्टश चासीत परंतपः\nशङ्खं दध्मौ च समरे सिंहनादं ननाद च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 89, + "text": "स च पारावताश्वस्य रथे हेमपरिष्कृते\nकॊविदारध्वजं दृष्ट्वा भीमसेनः समाश्वसत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 90, + "text": "धृष्टद्युम्नस तु तं दृष्ट्वा कलिङ्गैः समभिद्रुतम\nभीमसेनम अमेयात्मा तराणायाजौ समभ्ययात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 91, + "text": "तौ दूरात सात्यकिर दृष्ट्वा धृष्टद्युम्नवृकॊदरौ\nकलिङ्गान समरे वीरौ यॊधयन्तौ मनस्विनौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 92, + "text": "स तत्र गत्वा शैनेयॊ जवेन जयतां वरः\nपार्थ पार्षतयॊः पार्ष्णिं जग्राह पुरुषर्षभः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 93, + "text": "स कृत्वा कदनं तत्र परगृहीतशरासनः\nआस्थितॊ रौद्रम आत्मानं जघान समरे परान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 94, + "text": "कलिङ्ग परभवां चैव मांसशॊणितकर्दमाम\nरुधिरस्यन्दिनीं तत्र भीमः परावर्तयन नदीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 95, + "text": "अन्तरेण कलिङ्गानां पाण्डवानां च वाहिनीम\nसंततार सुदुस्तारां भीमसेनॊ महाबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 96, + "text": "भीमसेनं तथा दृष्ट्वा पराक्रॊशंस तावका नृप\nकालॊ ऽयं भीमरूपेण कलिङ्गैः सह युध्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 97, + "text": "ततः शांतनवॊ भीष्मः शरुत्वा तं निनदं रणे\nअभ्ययात तवरितॊ भीमं वयूढानीकः समन्ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 98, + "text": "तं सात्यकिर भीमसेनॊ धृष्टद्युम्नश च पार्षतः\nअभ्यद्रवन्त भीष्मस्य रथं हेमपरिष्कृतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 99, + "text": "परिवार्य च ते सर्वे गाङ्गेयं रभसं रणे\nतरिभिस तरिभिः शरैर घॊरैर भीष्मम आनर्छुर अञ्जसा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 100, + "text": "परत्यविध्यत तान सर्वान पिता देवव्रतस तव\nयतमानान महेष्वासांस तरिभिस तरिभिर अजिह्मगैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 101, + "text": "ततः शरसहस्रेण संनिवार्य महारथान\nहयान काञ्चनसंनाहान भीमस्य नयहनच छरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 102, + "text": "हताश्वे तु रथे तिष्ठन भीमसेनः परतापवान\nशक्तिं चिक्षेप तरसा गाङ्गेयस्य रथं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 103, + "text": "अप्राप्ताम एव तां शक्तिं पिता देवव्रतस तव\nतरिधा चिच्छेद समरे सा पृथिव्याम अशीर्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 104, + "text": "ततः शैक्यायसीं गुर्वीं परगृह्य बलवद गदाम\nभीमसेनॊ रथा तूर्णं पुप्लुवे मनुजर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 105, + "text": "सात्यकॊ ऽपि ततस तूर्णं भीमस्य परियकाम्यया\nसारथिं कुरुवृद्धस्य पातयाम आस सायकैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 106, + "text": "भीष्मस तु निहते तस्मिन सारथौ रथिनां वरः\nवातायमानैस तैर अश्वैर अपनीतॊ रणाजिरात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 107, + "text": "भीमसेनस ततॊ राजन्न अपनीते महाव्रते\nपरजज्वाल यथा वह्निर दहन कक्षम इवैधितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 108, + "text": "स हत्वा सर्वकालिङ्गान सेना मध्ये वयतिष्ठत\nनैनम अभ्युत्सहन के चित तावका भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 109, + "text": "धृष्टद्युम्नस तम आरॊप्य सवरथे रथिनां वरः\nपश्यतां सर्वसैन्यानाम अपॊवाह यशस्विनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 110, + "text": "संपूज्यमानः पाञ्चाल्यैर मत्स्यैश च भरतर्षभ\nधृष्टद्युम्नं परिष्वज्य समेयाद अथ सात्यकिम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 111, + "text": "अथाब्रवीद भीमसेनं सात्यकिः सत्यविक्रमः\nपरहर्षयन यदुव्याघ्रॊ धृष्टद्युम्नस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 112, + "text": "दिष्ट्या कलिङ्ग राजश च राजपुत्रश च केतुमान\nशक्रदेवश च कालिङ्गः कलिङ्गाश च मृधे हताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 113, + "text": "सवबाहुबलवीर्येण नागाश्वरथसंकुलः\nमहाव्यूहः कलिङ्गानाम एकेन मृदितस तवया" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 114, + "text": "एवम उक्त्वा शिनेर नप्ता दीर्घबाहुर अरिंदमः\nरथाद रथम अभिद्रुत्य पर्यष्वजत पाण्डवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 50, + "shloka": 115, + "text": "ततः सवरथम आरुह्य पुनर एव महारथः\nतावकान अवधीत करुद्धॊ भीमस्य बलम आदधत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nगतापराह्णभूयिष्ठे तस्मिन्न अहनि भारत\nरथनागाश्वपत्तीनां सादिनां च महाक्षये" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 2, + "text": "दरॊणपुत्रेण शल्येन कृपेण च महात्मना\nसमसज्जत पाञ्चाल्यस तरिभिर एतैर महारथैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 3, + "text": "स लॊकविदितान अश्वान निजघान महाबलः\nदरौणेः पाञ्चाल दायादः शितैर दशभिर आशुगैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 4, + "text": "ततः शल्य रथं तूर्णम आस्थाय हतवाहनः\nदरौणिः पाञ्चाल दायादम अभ्यवर्षद अथेषुभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 5, + "text": "धृष्टद्युम्नं तु संसक्तं दरौणिना दृश्य भारत\nसौभद्रे ऽभयपतत तूर्णं विकिरन निशिताञ शरान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 6, + "text": "स शल्यं पञ्चविंशत्या कृपं च नवभिः शरैः\nअश्वत्थामानम अष्टाभिर विव्याध पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 7, + "text": "आर्जुनिं तु ततस तूर्णं दरौणिर विव्याध पत्रिणा\nशल्यॊ दवादशभिश चैव कृपश च निशितैस तरिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 8, + "text": "लक्ष्मणस तव पौत्रस तु तव पौत्रम अवस्थितम\nअभ्यवर्तत संहृष्टस ततॊ युद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 9, + "text": "दौर्यॊधनिस तु संक्रुद्धः सौभद्रं नवभिः शरैः\nविव्याध समरे राजंस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 10, + "text": "अभिमन्युस तु संक्रुद्धॊ भरातरं भरतर्षभ\nशरैः पञ्चाशता राजन कषिप्रहस्तॊ ऽभयविध्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 11, + "text": "लक्ष्मणॊ ऽपि ततस तस्य धनुश चिच्छेद पत्रिणा\nमुष्टिदेशे महाराज तत उच्चुक्रुशुर जनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 12, + "text": "तद विहाय धनुश छिन्नं सौभद्रः परवीरहा\nअन्यद आदत्तवांश चित्रं कार्मुकं वेगवत्तरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 13, + "text": "तौ तत्र समरे हृष्टौ कृतप्रतिकृतैषिणौ\nअन्यॊन्यं विशिखैस तीक्ष्णैर जघ्नतुः पुरुषर्षभौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा दृष्ट्वा पुत्रं महारथम\nपीडितं तव पौत्रेण परायात तत्र जनेश्वरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 15, + "text": "संनिवृत्ते तव सुते सर्व एव जनाधिपाः\nआर्जुनिं रथवंशेन समन्तात पर्यवारयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 16, + "text": "स तैः परिवृतः शूरैः शूरॊ युधि सुदुर्जयैः\nन सम विव्यथते राजन कृष्ण तुल्यपराक्रमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 17, + "text": "सौभद्रम अथ संसक्तं तत्र दृष्ट्वा धनंजयः\nअभिदुद्राव संक्रुद्धस तरातुकामः सवम आत्मजम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 18, + "text": "ततः सरथनागाश्वा भीष्मद्रॊणपुरॊगमाः\nअभ्यवर्तन्त राजानः सहिताः सव्यसाचिनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 19, + "text": "उद्धूतं सहसा भौमं नागाश्वरथसादिभिः\nदिवाकरपथं पराप्य रजस तीव्रम अदृश्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 20, + "text": "तानि नागसहस्राणि भूमिपाल शतानि च\nतस्य बाणपथं पराप्य नाभ्यवर्तन्त सर्वशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 21, + "text": "परणेदुः सर्वभूतानि बभूवुस तिमिरा दिशः\nकुरूणाम अनयस तीव्रः समदृश्यत दारुणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 22, + "text": "नाप्य अन्तरिक्षं न दिशॊ न भूमिर न च भास्करः\nपरजज्ञे भरतश्रेष्ठ शरसंघैः किरीटिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 23, + "text": "सादित धवजनागास तु हताश्वा रथिनॊ भृशम\nविप्रद्रुत रथाः के चिद दृश्यन्ते रथयूथपाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 24, + "text": "विरथा रथिनश चान्ये धावमानाः समन्ततः\nतत्र तत्रैव दृश्यन्ते सायुधाः साङ्गदैर भुजैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 25, + "text": "हयारॊहा हयांस तयक्त्वा गजारॊहाश च दन्तिनः\nअर्जुनस्य भयाद राजन समन्ताद विप्रदुद्रुवुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 26, + "text": "रथेभ्यश च गजेभ्यश च हयेभ्यश च नराधिपाः\nपतिताः पात्यमानाश च दृश्यन्ते ऽरजुन ताडिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 27, + "text": "सगदान उद्यतान बाहून स खड्गांश च विशां पते\nस परासांश च स तूणीरान स शरान स शरासनान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 28, + "text": "साङ्कुशान स पताकांश च तत्र तत्रार्जुनॊ नृणाम\nनिचकर्त शरैर उग्रै रौद्रं बिभ्रद वपुस तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 29, + "text": "परिघाणां परवृद्धानां मुद्गराणां च मारिष\nपरासानां भिण्डिपालानां निस्त्रिंशानां च संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 30, + "text": "परश्वधानां तीक्ष्णानां तॊमराणां च भारत\nवर्मणां चापविद्धानां कवचानां च भूतले" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 31, + "text": "धवजानां चर्मणां चैव वयजनानां च सर्वशः\nछत्राणां हेमदण्डानां चामराणां च भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 32, + "text": "परतॊदानां कशानां च यॊक्त्राणां चैव मारिष\nराशयश चात्र दृश्यन्ते विनिकीर्णा रणक्षितौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 33, + "text": "नासीत तत्र पुमान कश चित तव सैन्यस्य भारत\nयॊ ऽरजुनं समरे शूरं परत्युद्यायात कथं चन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 34, + "text": "यॊ यॊ हि समरे पार्थं पत्युद्याति विशां पते\nस स वै विशिखैस तीक्ष्णैः परलॊकाय नीयते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 35, + "text": "तेषु विद्रवमाणेषु तव यॊधेषु सर्वशः\nअर्जुनॊ वासुदेवश च दध्मतुर वारिजॊत्तमौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 36, + "text": "तत परभग्नं बलं दृष्ट्वा पिता देवव्रतस तव\nअब्रवीत समरे शूरं भारद्वाजं समयन्न इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 37, + "text": "एष पाण्डुसुतॊ वीरः कृष्णेन सहितॊ बली\nतथा करॊति सैन्यानि यथा कुर्याद धनंजयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 38, + "text": "न हय एष समरे शक्यॊ जेतुम अद्य कथं चन\nयथास्य दृश्यते रूपं कालान्तकयमॊपमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 39, + "text": "न निवर्तयितुं चापि शक्येयं महती चमूः\nअन्यॊन्यप्रेक्षया पश्य दरवतीयं वरूथिनी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 40, + "text": "एष चास्तं गिरिश्रेष्ठं भानुमान परतिपद्यते\nवपूंषि सर्वलॊकस्य संहरन्न इव सर्वथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 41, + "text": "तत्रावहारं संप्राप्तं मन्ये ऽहं पुरुषर्षभ\nशरान्ता भीताश च नॊ यॊधा न यॊत्स्यन्ति कथं चन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 42, + "text": "एवम उक्त्वा ततॊ भीष्मॊ दरॊणम आचार्य सत्तमम\nअवहारम अथॊ चक्रे तावकानां महारथः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 51, + "shloka": 43, + "text": "ततॊ ऽवहारः सैन्यानां तव तेषां च भारत\nअस्तं गच्छति सूर्ये ऽभूत संध्याकाले च वर्तति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 52, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nपरभातायां तु शर्वर्यां भीष्मः शांतनवस ततः\nअनीकान्यानुसंयाने वयादिदेशाथ भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 52, + "shloka": 2, + "text": "गारुडं च महाव्यूहं चक्रे शांतनवस तदा\nपुत्राणां ते जयाकाङ्क्षी भीष्मः कुरुपितामहः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 52, + "shloka": 3, + "text": "गरुडस्य सवयं तुण्डे पिता देवव्रतस तव\nचक्षुषी च भरद्वाजः कृतवर्मा च सात्वतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 52, + "shloka": 4, + "text": "अश्वत्थामा कृपश चैव शीर्षम आस्तां यशस्विनौ\nतरिगर्तैर मत्स्यकैकेयैर वाटधानैश च संयुतौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 52, + "shloka": 5, + "text": "भूरिश्रवाः शलः शल्यॊ भगदत्तश च मारिष\nमद्रकाः सिन्धुसौवीरास तथा पञ्च नदाश च ये" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 52, + "shloka": 6, + "text": "जयद्रथेन सहिता गरीवायां संनिवेशिताः\nपृष्ठे दुर्यॊधनॊ राजा सॊदरैः सानुगैर वृतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 52, + "shloka": 7, + "text": "विन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ काम्बॊजश च शकैः सह\nपुच्छम आसन महाराज शूरसेनाश च सर्वशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 52, + "shloka": 8, + "text": "मागधाश च कलिङ्गाश च दाशेरक गणैः सह\nदक्षिणं पक्षम आसाद्य सथिता वयूहस्य दंशिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 52, + "shloka": 9, + "text": "काननाश च विकुञ्जाश च मुक्ताः पुण्ड्राविषस तथा\nबृहद्बलेन सहिता वामं पक्षम उपाश्रिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 52, + "shloka": 10, + "text": "वयूढं दृष्ट्वा तु तत सैन्यं सव्यसाची परंतपः\nधृष्टद्युम्नेन सहितः परत्यव्यूहत संयुगे\nअर्धचन्द्रेण वयूहेन वयूहं तम अतिदारुणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 52, + "shloka": 11, + "text": "दक्षिणं शृङ्गम आस्थाय भीमसेनॊ वयरॊचत\nनानाशस्त्रौघसंपन्नैर नानादेश्यैर नृपैर वृतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 52, + "shloka": 12, + "text": "तद अन्व एव विराटश च दरुपदश च महारथः\nतदनन्तरम एवासीन नीलॊ लीलायुधैः सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 52, + "shloka": 13, + "text": "नीलाद अनन्तरं चैव धृष्टकेतुर महारथः\nचेदिकाशिकरूषैश च पौरवैश चाभिसंवृतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 52, + "shloka": 14, + "text": "धृष्टद्युम्नः शिखण्डी च पाञ्चालाश च परभद्रकाः\nमध्ये सैन्यस्य महतः सथिता युद्धाय भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 52, + "shloka": 15, + "text": "तथैव धर्मराजॊ ऽपि गजानीकेन संवृतः\nततस तु सात्यकी राजन दरौपद्याः पञ्च चात्मजाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 52, + "shloka": 16, + "text": "अभिमन्युस ततस तूर्णम इरावांश च ततः परम\nभैमसेनिस ततॊ राजन केकयाश च महारथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 52, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ ऽभूद दविपदां शरेष्ठॊ वामं पार्श्वम उपाश्रितः\nसर्वस्य जगतॊ गॊप्ता गॊप्ता यस्य जनार्दनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 52, + "shloka": 18, + "text": "एवम एतन महाव्यूहं परत्यव्यूहन्त पाण्डवाः\nवधार्थं तव पुत्राणां तत्पक्षं ये च संगताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 52, + "shloka": 19, + "text": "ततः परववृते युद्धं वयतिषक्त रथद्विपम\nतावकानां परेषां च निघ्नताम इतरेतरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 52, + "shloka": 20, + "text": "हयौघाश च रथौघाश च तत्र तत्र विशां पते\nसंपतन्तः सम दृश्यन्ते निघ्नमानाः परस्परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 52, + "shloka": 21, + "text": "धावतां च रथौघानां निघ्नतां च पृथक पृथक\nबभूव तुमुलः शब्दॊ विमिश्रॊ दुन्दुभिस्वनैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 52, + "shloka": 22, + "text": "दिवस्पृन नरवीराणां निघ्नताम इतरेतरम\nसंप्रहारे सुतुमुले तव तेषां च भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततॊ वयूढेष्व अनीकेषु तावकेष्व इतरेषु च\nधनंजयॊ रथानीकम अवधीत तव भारत\nशरैर अतिरथॊ युद्धे पातयन रथयूथपान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 2, + "text": "ते वध्यमानाः पार्थेन कालेनेव युगक्षये\nधार्तराष्ट्रा रणे यत्ताः पाण्डवान परत्ययॊधयन\nपरार्थयाना यशॊ दीप्तं मृत्युं कृत्वा निवर्तनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 3, + "text": "एकाग्रमनसॊ भूत्वा पाण्डवानां वरूथिनीम\nबभञ्जुर बहुशॊ राजंस ते चाभज्यन्त संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 4, + "text": "दरवद्भिर अथ भग्नैश च परिवर्तद्भिर एव च\nपाण्डवैः कौरवैश चैव न परज्ञायत किं चन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 5, + "text": "उदतिष्ठद रजॊ भौमं छादयानं दिवाकरम\nदिशः परतिदिशॊ वापि तत्र जज्ञुः कथं चन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 6, + "text": "अनुमानेन संज्ञाभिर नामगॊत्रैश च संयुगे\nवर्तते सम तदा युद्धं तत्र तत्र विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 7, + "text": "न वयूहॊ भिद्यते तत्र कौरवाणां कथं चन\nरक्षितः सत्यसंधेन भारद्वाजेन धीमता" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 8, + "text": "तथैव पाण्डवेयानां रक्षितः सव्यसाचिना\nनाभिध्यत महाव्यूहॊ भीमेन च सुरक्षितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 9, + "text": "सेनाग्राद अभिनिष्पत्य परायुध्यंस तत्र मानवाः\nउभयॊः सेनयॊ राजन वयतिषक्त रथद्विपाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 10, + "text": "हयारॊहैर हयारॊहाः पात्यन्ते सम महाहवे\nऋष्टिभिर विमलाग्राभिः परासैर अपि च संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 11, + "text": "रथी रत्निनम आसाद्य शरैः कनकभूषणैः\nपातयाम आस समरे तस्मिन्न अतिभयं करे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 12, + "text": "गजारॊहा गजारॊहान नाराचशरतॊमरैः\nसंसक्ताः पातयाम आसुस तव तेषां च संघशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 13, + "text": "पत्तिसंघा रणे पत्तीन भिण्डिपाल परश्वधैः\nनयपातयन्त संहृष्टाः परस्परकृतागसः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 14, + "text": "पदाती रथिनं संख्ये रथी चापि पदातिनम\nनयपातयच छितैः शस्त्रैः सेनयॊर उभयॊर अपि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 15, + "text": "गजारॊहा हयारॊहान पातयां चक्रिरे तदा\nहयारॊहा गजस्थांश च तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 16, + "text": "गजारॊह वरैश चापि तत्र तत्र पदातयः\nपातिताः समदृश्यन्त तैश चापि गजयॊधिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 17, + "text": "पत्तिसंघा हयारॊहैः सादिसंघाश च पत्तिभिः\nपात्यमाना वयदृश्यन्त शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 18, + "text": "धवजैस तत्रापविद्धैश च कार्मुकैस तॊमरैस तथा\nपरासैस तथा गदाभिश च परिघैः कम्पनैस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 19, + "text": "शक्तिभिः कवचैश चित्रैः कणपैर अङ्कुशैर अपि\nनिस्त्रिंशैर विमलैश चापि सवर्णपुङ्खैः शरैस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 20, + "text": "परिस्तॊमैः कुथाभिश च कम्बलैश च महाधनैः\nभूर भाति भरतश्रेष्ठ सरग्दामैर इव चित्रिता" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 21, + "text": "नराश्वकायैः पतितैर दन्तिभिश च महाहवे\nअगम्यरूपा पृथिवी मांसशॊणितकर्दमा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 22, + "text": "परशशाम रजॊ भौमं वयुक्षितं रणशॊणितैः\nदिशश च विमलाः सर्वाः संबभूवुर जनेश्वर" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 23, + "text": "उत्थितान्य अगणेयानि कबन्धानि समन्ततः\nचिह्नभूतानि जगतॊ विनाशार्थाय भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 24, + "text": "तस्मिन युद्धे महारौद्रे वर्तमाने सुदारुणे\nपरत्यदृश्यन्त रथिनॊ धावमानाः समन्ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ दरॊणश च भीष्मश च सैन्धवश च जयद्रथः\nपुरुमित्रॊ विकर्णश च शकुनिश चापि सौबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 26, + "text": "एते समरदुर्धर्षाः सिंहतुल्यपराक्रमाः\nपाण्डवानाम अनीकानि बभञ्जुः सम पुनः पुनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 27, + "text": "तथैव भीमसेनॊ ऽपि राक्षसश च घटॊत्कचः\nसात्यकिश चेकितानश च दरौपदेयाश च भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 28, + "text": "तावकांस तव पुत्रांश च सहितान सर्वराजभिः\nदरावयाम आसुर आजौ ते तरिदशा दानवान इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 29, + "text": "तथा ते समरे ऽनयॊन्यं निघ्नन्तः कषत्रियर्षभाः\nरक्तॊक्षिता घॊररूपा विरेजुर दानवा इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 30, + "text": "विनिर्जित्य रिपून वीराः सेनयॊर उभयॊर अपि\nवयदृश्यन्त महामात्रा गरहा इव नभस्तले" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 31, + "text": "ततॊ रथसहस्रेण पुत्रॊ दुर्यॊधनस तव\nअभ्ययात पाण्डवान युद्धे राक्षसं च घटॊत्कचम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 32, + "text": "तथैव पाण्डवाः सर्वे महत्या सेनया सह\nदरॊण भीष्मौ रणे शूरौ परत्युद्ययुर अरिंदमौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 33, + "text": "किरीटी तु ययौ करुद्धः समर्थान पार्थिवॊत्तमान\nआर्जुनिः सात्यकिश चैव ययतुः सौबलं बलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 53, + "shloka": 34, + "text": "ततः परववृते भूयः संग्रामॊ लॊमहर्षणः\nतावकानां परेषां च समरे विजिगीषताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततस ते पार्थिवाः करुद्धाः फल्गुनं वीक्ष्य संयुगे\nरथैर अनेकसाहस्रैः समन्तात पर्यवारयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 2, + "text": "अथैनं रथवृन्देन कॊष्टकी कृत्यभारत\nशरैः सुबहु साहस्रैः समन्ताद अभ्यवारयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 3, + "text": "शक्तीश च विमलास तीक्ष्णा गदाश च परिघैः सह\nपरासान परश्वधांश चैव मुद्गरान मुसलान अपि\nचिक्षिपुः समरे करुद्धाः फल्गुनस्य रथं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 4, + "text": "शस्त्राणाम अथ तां वृष्टिं शलभानाम इवायतिम\nरुरॊध सर्वतः पार्थः शरैः कनकभूषणैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 5, + "text": "तत्र तल लाघवं दृष्ट्वा बीभत्सॊर अतिमानुषम\nदेवदानवगन्धर्वाः पिशाचॊरगराक्षसाः\nसाधु साध्व इति राजेन्द्र फल्गुनं परत्यपूजयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 6, + "text": "सात्यकिं चाभिमन्युं च महत्या सेनया सह\nगान्धाराः समरे शूरा रुरुधुः सह सौबलाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 7, + "text": "तत्र सौबलकाः करुद्धा वार्ष्णेयस्य रथॊत्तमम\nतिलशश चिच्छिदुः करॊधाच छस्त्रैर नानाविधैर युधि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 8, + "text": "सात्यकिस तु रथं तयक्त्वा वर्तमाने महाभये\nअभिमन्यॊ रथं तूर्णम आरुरॊह परंतपः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 9, + "text": "ताव एकरथसंयुक्तौ सौबलेयस्य वाहिनीम\nवयधमेतां शितैस तूर्णं शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 10, + "text": "दरॊण भीष्मौ रणे यत्तौ धर्मराजस्य वाहिनीम\nनाशयेतां शरैस तीक्ष्णैः कङ्कपत्र परिच्छदैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ धर्मसुतॊ राजा माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ\nमिषतां सर्वसैन्यानां दरॊणानीकम उपाद्रवन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 12, + "text": "तत्रासीत सुमहद युद्धं तुमुलं लॊमहर्षणम\nयथा देवासुरं युद्धं पूर्वम आसीत सुदारुणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 13, + "text": "कुर्वाणौ तु महत कर्म भीमसेन घटॊत्कचौ\nदुर्यॊधनस ततॊ ऽभयेत्य ताव उभाव अभ्यवारयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 14, + "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम हैडिम्बस्य पराक्रमम\nअतीत्य पितरं युद्धे यद अयुध्यत भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 15, + "text": "भीमसेनस तु संक्रुद्धॊ दुर्यॊधनम अमर्षणम\nहृद्य अविध्यत पृषत्केन परहसन्न इव पाण्डवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा परहार वरमॊहितः\nनिषसाद रथॊपस्थे कश्मलं च जगाम ह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 17, + "text": "तं विसं जञम अथॊ जञात्वा तवरमाणॊ ऽसय सारथिः\nअपॊवाह रणाद राजंस ततः सैन्यम अभिद्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 18, + "text": "ततस तां कौरवीं सेनां दरवमाणां समन्ततः\nनिघ्नन भीमः शरैस तीक्ष्णैर अनुवव्राज पृष्ठतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 19, + "text": "पार्षतश च रतः शरेष्ठॊ धर्मपुत्रश च पाण्डवः\nदरॊणस्य पश्यतः सैन्यं गाङ्गेयस्य च पश्यतः\nजघ्नतुर विशिखैस तीक्ष्णैः परानीक विशातनैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 20, + "text": "दरवमाणं तु तत सैन्यं तव पुत्रस्य संयुगे\nनाशक्नुतां वारयितुं भीष्मद्रॊणौ महारथौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 21, + "text": "वार्यमाणं हि भीष्मेण दरॊणेन च विशां पते\nविद्रवत्य एव तत सैन्यं पश्यतॊर दरॊण भीष्मयॊः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ रथसहस्रेषु विद्रवत्सु ततस ततः\nताव आस्थिताव एकरथं सौभद्र शिनिपुंगवौ\nसौबलीं समरे सेनां शातयेतां समन्ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 23, + "text": "शुशुभाते तदा तौ तु शैनेय कुरुपुंगवौ\nअमावास्यां गतौ यद्वत सॊमसूर्यौ नभस्तले" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 24, + "text": "अर्जुनस तु ततः करुद्धस तव सैन्यं विशां पते\nववर्ष शरवर्षेण धाराभिर इव तॊयदः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 25, + "text": "वध्यमानं ततस तत तु शरैः पार्थस्य संयुगे\nदुद्राव कौरवं सैन्यं विषादभयकम्पितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 26, + "text": "दरवतस तान समालॊक्य भीष्मद्रॊणौ महारथौ\nनयवारयेतां संरब्धौ दुर्यॊधनहितैषिणौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 27, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा समाश्वस्य विशां पते\nनयवर्तयत तत सैन्यं दरवमाणं समन्ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 28, + "text": "यत्र यत्र सुतं तुभ्यं यॊ यः पश्यति भारत\nतत्र तत्र नयवर्तन्त कषत्रियाणां महारथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 29, + "text": "तान निवृत्तान समीक्ष्यैव ततॊ ऽनये ऽपीतरे जनाः\nअन्यॊन्यस्पर्धया राजँल लज्जयान्ये ऽवतस्थिरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 30, + "text": "पुनरावर्ततां तेषां वेग आसीद विशां पते\nपूर्यतः सागरस्येव चन्द्रस्यॊदयनं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 31, + "text": "संनिवृत्तांस ततस तांस तु दृष्ट्वा राजा सुयॊधनः\nअब्रवीत तवरितॊ गत्वा भीष्मं शांतनवं वचः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 32, + "text": "पितामह निबॊधेदं यत तवा वक्ष्यामि भारत\nनानुरूपम अहं मन्ये तवयि जीवति कौरव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 33, + "text": "दरॊणे चास्त्रविदां शरेष्ठे सपुत्रे स सुहृज्जने\nकृपे चैव महेष्वासे दरवतीयं वरूथिनी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 34, + "text": "न पाण्डवाः परतिबलास तव राजन कथं चन\nतथा दरॊणस्य संग्रामे दरौणेश चैव कृपस्य च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 35, + "text": "अनुग्राह्याः पाण्डुसुता नूनं तव पितामह\nयथेमां कषमसे वीरवध्यमानां वरूथिनीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 36, + "text": "सॊ ऽसमि वाच्यस तवया राजन पूर्वम एव समागमे\nन यॊत्स्ये पाण्डवान संख्ये नापि पार्षत सात्यकी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 37, + "text": "शरुत्वा तु वचनं तुभ्यम आचार्यस्य कृपस्य च\nकर्णेन सहितः कृत्यं चिन्तयानस तदैव हि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 38, + "text": "यदि नाहं परित्याज्यॊ युवाभ्याम इह संयुगे\nविक्रमेणानुरूपेण युध्येतां पुरुषर्षभौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 39, + "text": "एतच छरुत्वा वचॊ भीष्मः परहसन वै मुहुर मुहुः\nअब्रवीत तनयं तुभ्यं करॊधाद उद्वृत्य चक्षुषी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 40, + "text": "बहुशॊ हि मया राजंस तथ्यम उक्तं हितं वचः\nअजेयाः पाण्डवा युद्धे देवैर अपि स वासवैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 41, + "text": "यत तु शक्यं मया कर्तुं वृद्धेनाद्य नृपॊत्तम\nकरिष्यामि यथाशक्ति परेक्षेदानीं स बान्धवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 42, + "text": "अद्य पाण्डुसुतान सर्वान स सैन्यान सह बन्धुभिः\nमिषतॊ वारयिष्यामि सर्वलॊकस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 43, + "text": "एवम उक्ते तु भीष्मेण पुत्रास तव जनेश्वर\nदध्मुः शङ्खान मुदा युक्ता भेरीश च जघ्निरे भृशम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 54, + "shloka": 44, + "text": "पाण्डवापि ततॊ राजञ शरुत्वा तं निनदं महत\nदध्मुः शङ्खांश च भेरीश च मुरजांश च वयनादयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 1, + "text": "धृतराष्ट्र उवाच\nपरतिज्ञाते तु भीष्मेण तस्मिन युद्धे सुदारुणे\nकरॊधितॊ मम पुत्रेण दुःखितेन विशेषतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 2, + "text": "भीष्मः किम अकरॊत तत्र पाण्डवेयेषु संजय\nपितामहे वा पाञ्चालास तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 3, + "text": "संजय उवाच\nगतपूर्वाह्णभूयिष्ठे तस्मिन्न अहनि भारत\nजयं पराप्तेषु हृष्टेषु पाण्डवेषु महात्मसु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 4, + "text": "सर्वधर्मविशेषज्ञः पिता देवव्रतस तव\nअभ्ययाज जवनैर अश्वैः पाण्डवानाम अनीकिनीम\nमहत्या सेनया गुप्तस तव पुत्रैश च सर्वशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 5, + "text": "परावर्तत ततॊ युद्धं तुमुलं लॊमहर्षणम\nअस्माकं पाण्डवैः सार्धम अनयात तव भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 6, + "text": "धनुषां कूजतां तत्र तलानां चाभिहन्यताम\nमहान समभवच छब्दॊ गिरीणाम इव दीर्यताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 7, + "text": "तिष्ठ सथितॊ ऽसमि विद्ध्य एनं निवर्तस्व सथिरॊ भव\nसथितॊ ऽसमि परहरस्वेति शब्दाः शरूयन्त सर्वशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 8, + "text": "काञ्चनेषु तनुत्रेषु किरीटेषु धवजेषु च\nशिलानाम इव शैलेषु पतितानाम अभूत सवनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 9, + "text": "पतितान्य उत्तमाङ्गानि बाहवश च विभूषिताः\nवयचेष्टन्त महीं पराप्य शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 10, + "text": "हृतॊत्तमाङ्गाः के चित तु तथैवॊद्यतकार्मुकाः\nपरगृहीतायुधाश चापि तस्थुः पुरुषसत्तमाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 11, + "text": "परावर्तत महावेगा नदी रुधिरवाहिनी\nमातङ्गाङ्गशिलारौद्रा मांसशॊणितकर्दमा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 12, + "text": "वराश्वनरनागानां शरीरप्रभवा तदा\nपरलॊकार्णवमुखी गृध्रगॊमायुमॊदिनी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 13, + "text": "न दृष्टं न शरुतं चापि युद्धम एतादृशं नृप\nयथा तव सुतानां च पाण्डवानां च भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 14, + "text": "नासीद रथपथस तत्र यॊधैर युधि निपातितैः\nगजैश च पतितैर नीलैर गिरिशृङ्गैर इवावृतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 15, + "text": "विकीर्णैः कवचैश चित्रैर धवजैश छत्रैश च मारिष\nशुशुभे तद रणस्थानं शरदीव नभस्तलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 16, + "text": "विनिर्भिन्नाः शरैः के चिद अन्तपीडाविकर्षिणः\nअभीताः समरे शत्रून अभ्यधावन्त दंशिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 17, + "text": "तात भरातः सखे बन्धॊ वयस्य मम मातुल\nमा मां परित्यजेत्य अन्ये चुक्रुशुः पतिता रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 18, + "text": "आधावाभ्येहि मा गच्छ किं भीतॊ ऽसि कव यास्यसि\nसथितॊ ऽहं समरे मा भैर इति चान्ये विचुक्रुशुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 19, + "text": "तत्र भीष्मः शांतनवॊ नित्यं मण्डलकार्मुकः\nमुमॊच बाणान दीप्ताग्रान अहीन आशीविषान इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 20, + "text": "शरैर एकायनीकुर्वन दिशः सर्वा यतव्रतः\nजघान पाण्डवरथान आदिश्यादिश्य भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 21, + "text": "स नृत्यन वै रथॊपस्थे दर्शयन पाणिलाघवम\nअलातचक्रवद राजंस तत्र तत्र सम दृश्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 22, + "text": "तम एकं समरे शूरं पाण्डवाः सृञ्जयास तथा\nअनेकशतसाहस्रं समपश्यन्त लाघवात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 23, + "text": "मायाकृतात्मानम इव भीष्मं तत्र सम मेनिरे\nपूर्वस्यां दिशि तं दृष्ट्वा परतीच्यां ददृशुर जनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 24, + "text": "उदीच्यां चैनम आलॊक्य दक्षिणस्यां पुनः परभॊ\nएवं स समरे वीरॊ गाङ्गेयः परत्यदृश्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 25, + "text": "न चैनं पाण्डवेयानां कश चिच छक्नॊति वीक्षितुम\nविशिखान एव पश्यन्ति भीष्मचापच्युतान बहून" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 26, + "text": "कुर्वाणं समरे कर्म सूदयानं च वाहिनीम\nवयाक्रॊशन्त रणे तत्र वीरा बहुविधं बहु\nअमानुषेण रूपेण चरन्तं पितरं तव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 27, + "text": "शलभा इव राजानः पतन्ति विधिचॊदिताः\nभीष्माग्निम अभि संक्रुद्धं विनाशाय सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 28, + "text": "न हि मॊघः शरः कश चिद आसीद भीष्मस्य संयुगे\nनरनागाश्वकायेषु बहुत्वाल लघुवेधिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 29, + "text": "भिनत्त्य एकेन बाणेन सुमुक्तेन पतत्रिणा\nगजकङ्कटसंनाहं वज्रेणेवाचलॊत्तमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 30, + "text": "दवौ तरीन अपि गजारॊहान पिण्डितान वर्मितान अपि\nनाराचेन सुतीक्ष्णेन निजघान पिता तव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 31, + "text": "यॊ यॊ भीष्मं नरव्याघ्रम अभ्येति युधि कश चन\nमुहूर्तदृष्टः स मया पातितॊ भुवि दृश्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 32, + "text": "एवं सा धर्मराजस्य वध्यमाना महाचमूः\nभीष्मेणातुलवीर्येण वयशीर्यत सहस्रधा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 33, + "text": "परकीर्यत महासेना शरवर्षाभितापिता\nपश्यतॊ वासुदेवस्य पार्थस्य च महात्मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 34, + "text": "यतमानापि ते वीरा दरवमाणान महारथान\nनाशक्नुवन वारयितुं भीष्मबाणप्रपीडिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 35, + "text": "महेन्द्रसमवीर्येण वध्यमाना महाचमूः\nअभज्यत महाराज न च दवौ सह धावतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 36, + "text": "आविद्धनरनागाश्वं पतितध्वजकूबरम\nअनीकं पाण्डुपुत्राणां हाहाभूतम अचेतनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 37, + "text": "जघानात्र पिता पुत्रं पुत्रश च पितरं तथा\nपरियं सखायं चाक्रन्दे सखा दैवबलात्कृतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 38, + "text": "विमुच्य कवचान अन्ये पाण्डुपुत्रस्य सैनिकाः\nपरकीर्य केशान धावन्तः परत्यदृश्यन्त भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 39, + "text": "तद गॊकुलम इवॊद्भ्रान्तम उद्भ्रान्तरथयूथपम\nददृशे पाण्डुपुत्रस्य सैन्यम आर्तस्वरं तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 40, + "text": "परभज्यमानं तत सैन्यं दृष्ट्वा देवकिनन्दनः\nउवाच पार्थं बीभत्सुं निगृह्य रथम उत्तमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 41, + "text": "अयं स कालः संप्राप्तः पार्थ यः काङ्क्षितस तवया\nपरहरास्मै नरव्याघ्र न चेन मॊहाद विमुह्यसे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 42, + "text": "यत तवया कथितं वीर पुरा राज्ञां समागमे\nभीष्मद्रॊणमुखान सर्वान धार्तराष्ट्रस्य सैनिकान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 43, + "text": "सानुबन्धान हनिष्यामि ये मां यॊत्स्यन्ति संयुगे\nइति तत कुरु कौन्तेय सत्यं वाक्यम अरिंदम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 44, + "text": "बीभत्सॊ पश्य सैन्यं सवं भज्यमानं समन्ततः\nदरवतश च महीपालान सर्वान यौधिष्ठिरे बले" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 45, + "text": "दृष्ट्वा हि समरे भीष्मं वयात्ताननम इवान्तकम\nभयार्ताः संप्रणश्यन्ति सिंहं कषुद्रमृगा इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 46, + "text": "एवम उक्तः परत्युवाच वासुदेवं धनंजयः\nचॊदयाश्वान यतॊ भीष्मॊ विगाह्यैतद बलार्णवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 47, + "text": "ततॊ ऽशवान रजतप्रख्यांश चॊदयाम आस माघवः\nयतॊ भीष्मरथॊ राजन दुष्प्रेक्ष्यॊ रश्मिमान इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 48, + "text": "ततस तत पुनर आवृत्तं युधिष्ठिरबलं महत\nदृष्ट्वा पार्थं महाबाहुं भीष्मायॊद्यन्तम आहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 49, + "text": "ततॊ भीष्मः कुरुश्रेष्ठः सिंहवद विनदन मुहुः\nधनंजयरथं तूर्णं शरवर्षैर अवाकिरत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 50, + "text": "कषणेन स रथस तस्य सहयः सहसारथिः\nशरवर्षेण महता संछन्नॊ न परकाशते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 51, + "text": "वासुदेवस तव असंभ्रान्तॊ धैर्यम आस्थाय सत्त्ववान\nचॊदयाम आस तान अश्वान वितुन्नान भीष्मसायकैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 52, + "text": "ततः पार्थॊ धनुर गृह्य दिव्यं जलदनिस्वनम\nपातयाम आस भीष्मस्य धनुश छित्त्वा तरिभिः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 53, + "text": "स छिन्नधन्वा कौरव्यः पुनर अन्यन महद धनुः\nनिमेषान्तरमात्रेण सज्यं चक्रे पिता तव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 54, + "text": "विचकर्ष ततॊ दॊर्भ्यां धनुर जलदनिस्वनम\nअथास्य तद अपि करुद्धश चिच्छेद धनुर अर्जुनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 55, + "text": "तस्य तत पूजयाम आस लाघवं शंतनॊः सुतः\nसाधु पार्थ महाबाहॊ साधु भॊ पाण्डुनन्दन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 56, + "text": "तवय्य एवैतद युक्तरूपं महत कर्म धनंजय\nपरीतॊ ऽसमि सुदृढं पुत्र कुरु युद्धं मया सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 57, + "text": "इति पार्थं परशस्याथ परगृह्यान्यन महद धनुः\nमुमॊच समरे वीरः शरान पार्थरथं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 58, + "text": "अदर्शयद वासुदेवॊ हययाने परं बलम\nमॊघान कुर्वञ शरांस तस्य मण्डलान्य अचरल लघु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 59, + "text": "तथापि भीष्मः सुदृढं वासुदेवधनंजयौ\nविव्याध निशितैर बाणैः सर्वगात्रेषु मारिष" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 60, + "text": "शुशुभाते नरव्याघ्रौ तौ भीष्मशरविक्षतौ\nगॊवृषाव इव नर्दन्तौ विषाणॊल्लिखिताङ्कितौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 61, + "text": "पुनश चापि सुसंक्रुद्धः शरैः संनतपर्वभिः\nकृष्णयॊर युधि संरब्धॊ भीष्मॊ वयावारयद दिशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 62, + "text": "वार्ष्णेयं च शरैस तीक्ष्णैः कम्पयाम आस रॊषितः\nमुहुर अभ्युत्स्मयन भीष्मः परहस्य सवनवत तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 63, + "text": "ततः कृष्णस तु समरे दृष्ट्वा भीष्मपराक्रमम\nसंप्रेक्ष्य च महाबाहुः पार्थस्य मृदुयुद्धताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 64, + "text": "भीष्मं च शरवर्षाणि सृजन्तम अनिशं युधि\nपरतपन्तम इवादित्यं मध्यम आसाद्य सेनयॊः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 65, + "text": "वरान वरान विनिघ्नन्तं पाण्डुपुत्रस्य सैनिकान\nयुगान्तम इव कुर्वाणं भीष्मं यौधिष्ठिरे बले" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 66, + "text": "अमृष्यमाणॊ भगवान केशवः परवीरहा\nअचिन्तयद अमेयात्मा नास्ति यौधिष्ठिरं बलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 67, + "text": "एकाह्ना हि रणे भीष्मॊ नाशयेद देवदानवान\nकिम उ पाण्डुसुतान युद्धे सबलान सपदानुगान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 68, + "text": "दरवते च महत सैन्यं पाण्डवस्य महात्मनः\nएते च कौरवास तूर्णं परभग्नान दृश्य सॊमकान\nआद्रवन्ति रणे हृष्टा हर्षयन्तः पितामहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 69, + "text": "सॊ ऽहं भीष्मं निहन्म्य अद्य पाण्डवार्थाय दंशितः\nभारम एतं विनेष्यामि पाण्डवानां महात्मनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 70, + "text": "अर्जुनॊ ऽपि शरैस तीक्ष्णैर वध्यमानॊ हि संयुगे\nकर्तव्यं नाभिजानाति रणे भीष्मस्य गौरवात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 71, + "text": "तथा चिन्तयतस तस्य भूय एव पितामहः\nपरेषयाम आस संक्रुद्धः शरान पार्थरथं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 72, + "text": "तेषां बहुत्वाद धि भृशं शराणां; दिशॊ ऽथ सर्वाः पिहिता बभूवुः\nन चान्तरिक्षं न दिशॊ न भूमिर; न भास्करॊ ऽदृश्यत रश्मिमाली\nववुश च वातास तुमुलाः सधूमा; दिशश च सर्वाः कषुभिता बभूवुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 73, + "text": "दरॊणॊ विकर्णॊ ऽथ जयद्रथश च; भूरिश्रवाः कृतवर्मा कृपश च\nशरुतायुर अम्बष्ठपतिश च राजा; विन्दानुविन्दौ च सुदक्षिणश च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 74, + "text": "पराच्याश च सौवीरगणाश च सर्वे; वसातयः कषुद्रकमालवाश च\nकिरीटिनं तवरमाणाभिसस्रुर; निदेशगाः शांतनवस्य राज्ञः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 75, + "text": "तं वाजिपादातरथौघजालैर; अनेकसाहस्रशतैर ददर्श\nकिरीटिनं संपरिवार्यमाणं; शिनेर नप्ता वारणयूथपैश च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 76, + "text": "ततस तु दृष्ट्वार्जुनवासुदेवौ; पदातिनागाश्वरथैः समन्तात\nअभिद्रुतौ शस्त्रभृतां वरिष्ठौ; शिनिप्रवीरॊ ऽभिससार तूर्णम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 77, + "text": "स तान्य अनीकानि महाधनुष्माञ; शिनिप्रवीरः सहसाभिपत्य\nचकार साहाय्यम अथार्जुनस्य; विष्णुर यथा वृत्रनिषूदनस्य" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 78, + "text": "विशीर्णनागाश्वरथध्वजौघं; भीष्मेण वित्रासितसर्वयॊधम\nयुधिष्ठिरानीकम अभिद्रवन्तं; परॊवाच संदृश्य शिनिप्रवीरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 79, + "text": "कव कषत्रिया यास्यथ नैष धर्मः; सतां पुरस्तात कथितः पुराणैः\nमा सवां परतिज्ञां जहत परवीराः; सवं वीरधर्मं परिपालयध्वम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 80, + "text": "तान वासवान अन्तरजॊ निशम्य; नरेन्द्रमुख्यान दरवतः समन्तात\nपार्थस्य दृष्ट्वा मृदुयुद्धतां च; भीष्मं च संख्ये समुदीर्यमाणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 81, + "text": "अमृष्यमाणः स ततॊ महात्मा; यशस्विनं सर्वदशार्हभर्ता\nउवाच शैनेयम अभिप्रशंसन; दृष्ट्वा कुरून आपततः समन्तात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 82, + "text": "ये यान्ति यान्त्व एव शिनिप्रवीर; ये ऽपि सथिताः सात्वत ते ऽपि यान्तु\nभीष्मं रथात पश्य निपात्यमानं; दरॊणं च संख्ये सगणं मयाद्य" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 83, + "text": "नासौ रथः सात्वत कौरवाणां; करुद्धस्य मुच्येत रणे ऽदय कश चित\nतस्माद अहं गृह्य रथाङ्गम उग्रं; पराणं हरिष्यामि महाव्रतस्य" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 84, + "text": "निहत्य भीष्मं सगणं तथाजौ; दरॊणं च शैनेय रथप्रवीरम\nपरीतिं करिष्यामि धनंजयस्य; राज्ञश च भीमस्य तथाश्विनॊश च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 85, + "text": "निह्यत्य सर्वान धृतराष्ट्रपुत्रांस; तत्पक्षिणॊ ये च नरेन्द्रमुख्याः\nराज्येन राजानम अजातशत्रुं; संपादयिष्याम्य अहम अद्य हृष्टः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 86, + "text": "ततः सुनाभं वसुदेवपुत्रः; सूर्यप्रभं वज्रसमप्रभावम\nकषुरान्तम उद्यम्य भुजेन चक्रं; रथाद अवप्लुत्य विसृज्य वाहान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 87, + "text": "संकम्पयन गां चरणैर महात्मा; वेगेन कृष्णः परससार भीष्मम\nमदान्धम आजौ समुदीर्णदर्पः; सिंहॊ जिघांसन्न इव वारणेन्द्रम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 88, + "text": "सॊ ऽभयद्रवद भीष्मम अनीकमध्ये; करुद्धॊ महेन्द्रावरजः परमाथी\nवयालम्बिपीतान्तपटश चकाशे; घनॊ यथा खे ऽचिरभापिनद्धः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 89, + "text": "सुदर्शनं चास्य रराज शौरेस; तच चक्रपद्मं सुभुजॊरुनालम\nयथादिपद्मं तरुणार्कवर्णं; रराज नारायणनाभिजातम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 90, + "text": "तत कृष्णकॊपॊदयसूर्यबुद्धं; कषुरान्ततीक्ष्णाग्रसुजातपत्रम\nतस्यैव देहॊरुसरः पररूढं; रराज नारायणबाहुनालम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 91, + "text": "तम आत्तचक्रं परणदन्तम उच्चैः; करुद्धं महेन्द्रावरजं समीक्ष्य\nसर्वाणि भूतानि भृशं विनेदुः; कषयं कुरूणाम इति चिन्तयित्वा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 92, + "text": "स वासुदेवः परगृहीत चक्रः; संवर्तयिष्यन्न इव जीवलॊकम\nअभ्युत्पतँल लॊकगुरुर बभासे; भूतानि धक्ष्यन्न इव कालवह्निः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 93, + "text": "तम आपतन्तं परगृहीतचक्रं; समीक्ष्य देवं दविपदां वरिष्ठम\nअसंभ्रमात कार्मुकबाणपाणी; रथे सथितः शांतनवॊ ऽभयुवाच" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 94, + "text": "एह्य एहि देवेश जगन्निवास; नमॊ ऽसतु ते शार्ङ्गरथाङ्गपाणे\nपरसह्य मां पातय लॊकनाथ; रथॊत्तमाद भूतशरण्य संख्ये" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 95, + "text": "तवया हतस्येह ममाद्य कृष्ण; शरेयः परस्मिन्न इह चैव लॊके\nसंभावितॊ ऽसम्य अन्धकवृष्णिनाथ; लॊकैस तरिभिर वीर तवाभियानात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 96, + "text": "रथाद अवप्लुत्य ततस तवरावान; पार्थॊ ऽपय अनुद्रुत्य यदुप्रवीरम\nजग्राह पीनॊत्तमलम्बबाहुं; बाह्वॊर हरिं वयायतपीनबाहुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 97, + "text": "निगृह्यमाणश च तदादिदेवॊ; भृशं सरॊषः किल नाम यॊगी\nआदाय वेगेन जगाम विष्णुर; जिष्णुं महावात इवैकवृक्षम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 98, + "text": "पार्थस तु विष्टभ्य बलेन पादौ; भीष्मान्तिकं तूर्णम अभिद्रवन्तम\nबलान निजग्राह किरीटमाली; पदे ऽथ राजन दशमे कथं चित" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 99, + "text": "अवस्थितं च परणिपत्य कृष्णं; परीतॊ ऽरजुनः काञ्चनचित्रमाली\nउवाच कॊपं परतिसंहरेति; गतिर भवान केशव पाण्डवानाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 100, + "text": "न हास्यते कर्म यथाप्रतिज्ञं; पुत्रैः शपे केशव सॊदरैश च\nअन्तं करिष्यामि यथा कुरूणां; तवयाहम इन्द्रानुज संप्रयुक्तः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 101, + "text": "ततः परतिज्ञां समयं च तस्मै; जनार्दनः परीतमना निशम्य\nसथितः परिये कौरवसत्तमस्य; रथं सचक्रः पुनर आरुरॊह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 102, + "text": "स तान अभीषून पुनर आददानः; परगृह्य शङ्खं दविषतां निहन्ता\nविनादयाम आस ततॊ दिशश च; स पाञ्चजन्यस्य रवेण शौरिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 103, + "text": "वयाविद्धनिष्काङ्गदकुण्डलं तं; रजॊ विकीर्णाश चित पक्ष्म नेत्रम\nविशुद्धदंष्ट्रं परगृहीतशङ्खं; विचुक्रुशुः परेक्ष्य कुरुप्रवीराः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 104, + "text": "मृदङ्गभेरीपटहप्रणादा; नेमिस्वना दुन्दुभिनिस्वनाश च\nससिंहनादाश च बभूवुर उग्राः; सर्वेष्व अनीकेषु ततः कुरूणाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 105, + "text": "गाण्डीवघॊषः सतनयित्नुकल्पॊ; जगाम पार्थस्य नभॊ दिशश च\nजग्मुश च बाणा विमलाः परसन्नाः; सर्वा दिशः पाण्डवचापमुक्ताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 106, + "text": "तं कौरवाणाम अधिपॊ बलेन; भीष्मेण भूरिश्रवसा च सार्धम\nअभ्युद्ययाव उद्यतबाणपाणिः; कक्षं दिधक्षन्न इव धूमकेतुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 107, + "text": "अथार्जुनाय परजहार भल्लान; भूरिश्रवाः सप्त सुवर्णपुङ्खान\nदुर्यॊधनस तॊमरम उग्रवेगं; शल्यॊ गदां शांतनवश च शक्तिम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 108, + "text": "स सप्तभिः सप्त शरप्रवेकान; संवार्य भूरिश्रवसा विसृष्टान\nशितेन दुर्यॊधनबाहुमुक्तं; कषुरेण तत तॊमरम उन्ममाथ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 109, + "text": "ततः शुभाम आपततीं स शक्तिं; विद्युत्प्रभां शांतनवेन मुक्ताम\nगदां च मद्राधिपबाहुमुक्तां; दवाभ्यां शराभ्यां निचकर्त वीरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 110, + "text": "ततॊ भुजाभ्यां बलवद विकृष्य; चित्रं धनुर गाण्डिवम अप्रमेयम\nमाहेन्द्रम अस्त्रं विधिवत सुघॊरं; परादुश्चकाराद्भुतम अन्तरिक्षे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 111, + "text": "तेनॊत्तमास्त्रेण ततॊ महात्मा; सर्वाण्य अनीकानि महाधनुष्मान\nशरौघजालैर विमलाग्निवर्णैर; निवारयाम आस किरीटमाली" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 112, + "text": "शिलीमुखाः पार्थधनुःप्रमुक्ता; रथान धवजाग्राणि धनूंषि बाहून\nनिकृत्य देहान विविशुः परेषां; नरेन्द्रनागेन्द्रतुरंगमाणाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 113, + "text": "ततॊ दिशश चानुदिशश च पार्थः; शरैः सुधारैर निशितैर वितत्य\nगाण्डीवशब्देन मनांसि तेषां; किरीटमाली वयथयां चकार" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 114, + "text": "तस्मिंस तथा घॊरतमे परवृत्ते; शङ्खस्वना दुन्दुभिनिस्वनाश च\nअन्तर्हिता गाण्डिवनिस्वनेन; भभूवुर उग्राश च रणप्रणादाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 115, + "text": "गाण्डीवशब्दं तम अथॊ विदित्वा; विराटराजप्रमुखा नृवीराः\nपाञ्चालराजॊ दरुपदश च वीरस; तं देशम आजग्मुर अदीनसत्त्वाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 116, + "text": "सर्वाणि सैन्यानि तु तावकानि; यतॊ यतॊ गाण्डिवजः परणादः\nततस ततः संनतिम एव जग्मुर; न तं परतीपॊ ऽभिससार कश चित" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 117, + "text": "तस्मिन सुघॊरे नृपसंप्रहारे; हताः परवीराः सरथाः ससूताः\nगजाश च नाराचनिपाततप्ता; महापताकाः शुभरुक्मकक्ष्याः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 118, + "text": "परीतसत्त्वाः सहसा निपेतुः; किरीटिना भिन्नतनुत्रकायाः\nदृढाहताः पत्रिभिर उग्रवेगैः; पार्थेन भल्लैर निशितैः शिताग्रैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 119, + "text": "निकृत्तयन्त्रा निहतेन्द्रकीला; धवजा महान्तॊ धवजिनीमुखेषु\nपदातिसंघाश च रथाश च संख्ये; हयाश च नागाश च धनंजयेन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 120, + "text": "बाणाहतास तूर्णम अपेतसत्त्वा; विष्टभ्य गात्राणि निपेतुर उर्व्याम\nऐन्द्रेण तेनास्त्रवरेण राजन; महाहवे भिन्नतनुत्रदेहाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 121, + "text": "ततः शरौघैर निशितैः किरीटिना; नृदेहशस्त्रक्षतलॊहितॊदा\nनदी सुघॊरा नरदेहफेना; परवर्तिता तत्र रणाजिरे वै" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 122, + "text": "वेगेन सातीव पृथुप्रवाहा; परसुस्रुता भैरवारावरूपा\nपरेतनागाश्वशरीररॊधा; नरान्त्रमज्जाभृतमांसपङ्का" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 123, + "text": "परभूतरक्षॊगणभूतसेविता; शिरःकपालाकुलकेशशाद्वला\nशरीरसंघातसहस्रवाहिनी; विशीर्णनानाकवचॊर्मिसंकुला" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 124, + "text": "नराश्वनागास्थिनिकृत्तशर्करा; विनाशपातालवती भयावहा\nतां कङ्कमालावृतगृध्रकह्वैः; करव्यादसंघैश च तरक्षुभिश च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 125, + "text": "उपेतकूलां ददृशुः समन्तात; करूरां महावैतरणीप्रकाशाम\nपरवर्तिताम अर्जुनबाणसंघैर; मेदॊवसासृक्प्रवहां सुभीमाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 126, + "text": "ते चेदिपाञ्चालकरूषमत्स्याः; पार्थाश च सर्वे सहिताः परणेदुः\nवित्रास्य सेनां धवजिनीपतीनां; सिंहॊ मृगाणाम इव यूथसंघान\nविनेदतुस ताव अतिहर्षयुक्तौ; गाण्डीवधन्वा च जनार्दनश च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 127, + "text": "ततॊ रविं संहृतरश्मिजालं; दृष्ट्वा भृशं शस्त्रपरिक्षताङ्गाः\nतद ऐन्द्रम अस्त्रं विततं सुघॊरम; असह्यम उद्वीक्ष्य युगान्तकल्पम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 128, + "text": "अथापयानं कुरवः सभीष्माः; सद्रॊणदुर्यॊधनबाह्लिकाश च\nचक्रुर निशां संधिगतां समीक्ष्य; विभावसॊर लॊहितराजियुक्ताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 129, + "text": "अवाप्य कीर्तिं च यशश च लॊके; विजित्य शत्रूंश च धनंजयॊ ऽपि\nययौ नरेन्द्रैः सह सॊदरैश च; समाप्तकर्मा शिबिरं निशायाम\nततः परजज्ञे तुमुलः कुरूणां; निशामुखे घॊरतरः परणादः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 130, + "text": "रणे रथानाम अयुतं निहत्य; हता गजाः सप्तशतार्जुनेन\nपराच्याश च सौवीरगणाश च सर्वे; निपातिताः कषुद्रकमालवाश च\nमहत कृतं कर्म धनंजयेन; कर्तुं यथा नार्हति कश चिद अन्यः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 131, + "text": "शरुतायुर अम्बष्ठपतिश च राजा; तथैव दुर्मर्षणचित्रसेनौ\nदरॊणः कृपः सैन्धवबाह्लिकौ च; भूरिश्रवाः शल्यशलौ च राजन\nसवबाहुवीर्येण जिताः सभीष्माः; किरीटिना लॊकमहारथेन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 55, + "shloka": 132, + "text": "इति बरुवन्तः शिबिराणि जग्मुः; सर्वे गणा भारत ये तवदीयाः\nउल्कासहस्रैश च सुसंप्रदीप्तैर; विभ्राजमानैश च तथा परदीपैः\nकिरीटिवित्रासितसर्वयॊधा; चक्रे निवेशं धवजिनी कुरूणाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 56, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nवयुष्टां निशां भारत भारतानाम; अनीकिनिनां परमुखे महात्मा\nययौ सपत्नान परति जातकॊपॊ; वृतः समग्रेण बलेन भीष्मः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 56, + "shloka": 2, + "text": "तं दरॊणदुर्यॊधनबाह्लिकाश च; तथैव दुर्मर्षणचित्रसेनौ\nजयद्रथश चातिबलॊ बलौघैर; नृपास तथान्ये ऽनुययुः समन्तात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 56, + "shloka": 3, + "text": "स तैर महद्भिश च महारथैश; च तेजस्विभिर वीर्यवद्भिश च राजन\nरराज राजॊत्तमराजमुखैर; वृतः स देवैर इव वर्ज पाणिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 56, + "shloka": 4, + "text": "तस्मिन्न अनीक परमुखे विषक्ता; दॊधूयमानाश च महापताकाः\nसुरक्त पीतासित पाण्डुर आभा; महागजस्कन्धगता विरेजुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 56, + "shloka": 5, + "text": "सा वाहिनी शांतनवेन राज्ञा; महारथैर वारणवाजिभिश च\nबभौ स विद्युत सतनयित्नुकल्पा; जलागमे दयौर इव जातमेघा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 56, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ रणायाभिमुखी परयाता; परत्य अर्जुनं शांतनवाभिगुप्ता\nसेना महॊग्रा सहसा करूणां; वेगॊ यथा भीम इवापगायाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 56, + "shloka": 7, + "text": "तं वयालनानाविध विगूढ सारं; गजाश्वपादातरथौघपक्षम\nवयूहं महामेघसमं महात्मा; ददर्श दुरात कपिराजकेतुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 56, + "shloka": 8, + "text": "स निर्ययौ केतुमता रथेन; नरर्षभः शवेतहयेन वीरः\nवरूथिना सैन्यमुखे महात्मा; वधे धृतः सर्वसपत्न यूनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 56, + "shloka": 9, + "text": "सूपस्करं सॊत्तर बन्धुरेषं; यत्तं यदूनाम ऋषभेण संख्ये\nकपिध्वजं परेक्ष्य विषेदुर आजौ; सहैव पुत्रैस तव कौरवेयाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 56, + "shloka": 10, + "text": "परकर्षता गुप्तम उदायुधेन; किरीटिना लॊकमहारथेन\nतं वयूह राजं ददृशुस तवदीयाश; चतुश चतुर्व्याल सहस्रकीर्णम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 56, + "shloka": 11, + "text": "यथा हि पूर्वे ऽहनि धर्मराज्ञा वयूहः; कृतः कौरवनन्दनेन\nतथा तथॊद्देशम उपेत्य तस्थुः; पाञ्चाल मुख्यैः सह चेदिमुख्याः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 56, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ महावेगसमाहतानि; भेरीसहस्राणि विनेदुर आजौ\nशङ्खस्वना दुन्दुभिनिस्वनाश च; सर्वेष्व अनीकेषु ससिंहनादाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 56, + "shloka": 13, + "text": "ततः स बाणानि महास्वनानि; विस्फार्यमाणानि धनूंषि वीरैः\nकषणेन भेरी पणवप्रणादान; अन्तर्दधुः शङ्खमहास्वनाश च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 56, + "shloka": 14, + "text": "तच छङ्खशब्दावृतम अन्तरिक्षम; उद्धुत भौम दरुतरेणुजालम\nमहावितानावतत परकाशम; आलॊक्य वीराः सहसाभिपेतुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 56, + "shloka": 15, + "text": "रथी रथेनाभिहतः ससूतः; पपात साश्वः स रथः स केतुः\nगजॊ गजेनाभिहतः पपात; पदातिना चाभिहतः पदातिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 56, + "shloka": 16, + "text": "आवर्तमानान्य अभिवर्तमानैर; बाणैः कषतान्य अद्भुतदर्शनानि\nपरासैश च खड्गैश च समाहतानि; सदश्ववृन्दानि सदश्ववृन्दैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 56, + "shloka": 17, + "text": "सुवर्णतारा गणभूषितानि; शरावराणि परहितानि वीरैः\nविदार्यमाणानि परश्वधैश च; परासैश च खड्गैश च निपेतुर उर्व्याम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 56, + "shloka": 18, + "text": "गजैर विषाणैर वरहस्तरुग्णाः; के चित ससूता रथिनः परपेतुः\nगजर्षभाश चापि रथर्षभेण; निपेतिरे बाणहताः पृथिव्याम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 56, + "shloka": 19, + "text": "गजौघवेगॊद्धतसादितानां; शरुत्वा निषेदुर वसुधां मनुष्याः\nआर्तस्वरं सादिपदातियूनां; विषाण गात्रावर ताडितानाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 56, + "shloka": 20, + "text": "संभ्रान्तनागाश्वरथे परसूते; महाभये सादिपदाति यूनाम\nमहारथैः संपरिवार्यमाणं; ददर्श भीष्मः कपिराजकेतुम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 56, + "shloka": 21, + "text": "तं पञ्च तालॊच्छ्रिततालकेतुः; सदश्ववेगॊद्धत वीर्ययातः\nमहास्त्र बाणाशनिदीप्तमार्गं; किरीटिनं शांतनवॊ ऽभयधावत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 56, + "shloka": 22, + "text": "तथैव शक्र परतिमानकल्पम; इन्द्रात्मजं दरॊण मुखाभिसस्रुः\nकृपश च शल्यश च विविंशतिश च; दुर्यॊधनः सौमदत्तिश च राजन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 56, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ रथानीक मुखाद उपेत्य; सर्वास्त्रवित काञ्चनचित्रवर्मा\nजवेन शूरॊ ऽभिससार सर्वांस; तथार्जुनस्यात्र सुतॊ ऽभिमन्युः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 56, + "shloka": 24, + "text": "तेषां महास्त्राणि महारथानाम; असक्तकर्मा विनिहत्य कार्ष्णिः\nबभौ महामन्त्रहुतार्चि माली; सगॊद्गतः सन भगवान इवाग्निः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 56, + "shloka": 25, + "text": "ततः स तूर्णं रुधिरॊद फेनां; कृत्वा नदीं वैशसने रिपूणाम\nजगाम सौभद्रम अतीत्य भीष्मॊ; महारथं पार्थम अदीनसत्त्वः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 56, + "shloka": 26, + "text": "ततः परहस्याद्भुत दर्शनेन; गाण्डीवनिर्ह्वाद महास्वनेन\nविपाठ जालेन महास्त्र जालं; विनाशयाम आस किरीटमाली" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 56, + "shloka": 27, + "text": "तम उत्तमं सर्वधनुर्धराणाम; असक्तकर्मा कपिराजकेतुः\nभीष्मं महात्माभिववर्ष तूर्णं; शरौघजालैर विमलैश च भल्लैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 56, + "shloka": 28, + "text": "एवंविधं कार्मुकभीम नादम; अदीनवत सत्पुरुषॊत्तमाभ्याम\nददर्श लॊकः कुरुसृञ्जयाश च; तद दवैरथं भीष्म धनंजयाभ्याम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nदरौणिर भूरिश्रवाः शल्यश चित्रसेनश च मारिष\nपुत्रः साम्यमनेश चैव सौभद्रं समयॊधयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 2, + "text": "संसक्तम अतिरेजॊभिस तम एकं ददृशुर जनाः\nपञ्चभिर मनुजव्याघ्रैर गजैः सिंहशिशुं यथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 3, + "text": "नाभिलक्ष्यतया कश चिन न शौर्ये न पराक्रमे\nबभूव सदृशः कार्ष्णेर नास्त्रे नापि च लाघवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 4, + "text": "तथा तम आत्मजं युद्धे विक्रमन्तम अरिंदमम\nदृष्ट्वा पार्थॊ रणे यत्तः सिंहनादम अथॊ ऽनदत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 5, + "text": "पीडयानं च तत सैन्यं पौत्रं तव विशां पते\nदृष्ट्वा तवदीया राजेन्द्र समन्तात पर्यवारयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 6, + "text": "धवजिनीं धार्तराष्ट्राणां दीनशत्रुर अदीनवत\nपरत्युद्ययौ स सौभद्रस तेजसा च बलेन च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 7, + "text": "तस्य लाघवमार्गस्थम आदित्यसदृशप्रभम\nवयदृश्यत महच चापं समरे युध्यतः परैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 8, + "text": "स दरौणिम इषुणैकेन विद्ध्वा शल्यं च पञ्चभिः\nधवजं साम्यमनेश चापि सॊ ऽषटाभिर अपवर्जयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 9, + "text": "रुक्मदण्डां महाशक्तिं परेषितां सौमदत्तिना\nशितेनॊरग संकाशां पुत्रिणा विजहार ताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 10, + "text": "शल्यस्य च महाघॊरान अस्यतः शतशः शरान\nनिवार्यार्जुन दायातॊ जघान समरे हयान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 11, + "text": "भूरिश्रवाश च शल्यश च दरौणिः साम्यमनिः शलः\nनाभ्यवर्तन्त संरब्धाः कार्ष्णेर बाहुबलाश्रयात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 12, + "text": "ततस तरिगर्ता राजेन्द्र मद्राश च सह केकयैः\nपञ्चत्रिंशति साहस्रास तव पुत्रेण चॊदिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 13, + "text": "धनुर्वेदविदॊ मुख्या अजेयाः शत्रुभिर युधि\nसह पुत्रं जिघांसन्तं परिवव्रुः किरीटिनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 14, + "text": "तौ तु तत्र पिता पुत्रौ परिक्षिप्तौ रथर्षभौ\nददर्श राजन पाञ्चाल्यः सेनापतिर अमित्रजित" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 15, + "text": "स वारणरथौघानां सहस्रैर बहुभिर वृतः\nवाजिभिः पत्तिभिश चैव वृतः शतसहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 16, + "text": "धनुर विस्फार्य संक्रुद्धश चॊदयित्वा वरूथिनीम\nययौ तन मद्रकानीकं केकयांश च परंतपः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 17, + "text": "तेन कीर्तिमता गुप्तम अनीकं दृढधन्वना\nपरयुक्त रथनागाश्वं यॊत्स्यमानम अशॊभत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 18, + "text": "सॊ ऽरजुनं परमुखे यान्तं पाञ्चाल्यः कुरुनन्दन\nतरिभिः शारद्वतं बाणैर जत्रु देशे समर्पयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 19, + "text": "ततः स मद्रकान हत्वा दशभिर दशभिः शरैः\nहृष्ट एकॊ जघानाश्वं भल्लेन कृतवर्मणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 20, + "text": "दमनं चापि दायादं पौरवस्य महात्मनः\nजघान विपुलाग्रेण नाराचेन परंतपः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 21, + "text": "ततः साम्यमनेः पुत्रः पाञ्चाल्यं युद्धदुर्मदम\nअविध्यत तरिंशता बाणैर दशभिश चास्य सारथिम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 22, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ महेष्वासः सृक्किणी परिसंलिहन\nभल्लेन भृशतीक्ष्णेन निचकर्तास्य कार्मुकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 23, + "text": "अथैनं पञ्चविंशत्या कषिप्रम एव समर्पयत\nअश्वांश चास्यावधीद राजन्न उभौ तौ पार्ष्णिसारथी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 24, + "text": "स हताश्वे रथे तिष्ठन ददर्श भरतर्षभ\nपुत्रः साम्यमनेः पुत्रं पाञ्चाल्यस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 25, + "text": "स संगृह्य महाघॊरं निस्त्रिंशवरम आयसम\nपदातिस तूर्णम अभ्यर्छद रथस्थं दरुपदात्मजम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 26, + "text": "तं महौघम इवायान्तं खात पतन्तम इवॊरगम\nभरान्तावरण निस्त्रिंशं कालॊत्सृष्टम इवान्तकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 27, + "text": "दीप्यन्तम इव शस्त्रार्च्या मत्तवारणविक्रमम\nअपश्यन पाण्डवास तत्र धृष्टद्युम्नश च पार्षतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 28, + "text": "तस्य पाञ्चाल पुत्रस तु परतीपम अभिधावतः\nशितनिस्त्रिंशहस्तस्य शरावरण धारिणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 29, + "text": "बाणवेगम अतीतस्य रथाभ्याशम उपेयुषः\nतवरन सेनापतिः करुद्धॊ बिभेद गदया शिरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 30, + "text": "तस्य राजन सनिस्त्रिंशं सुप्रभं च शरावरम\nहतस्य पततॊ हस्ताद वेगेन नयपतद भुवि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 31, + "text": "तं निहत्य गदाग्रेण लेभे स परमं यशः\nपुत्रः पाञ्चालराजस्य महात्मा भीमविक्रमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 32, + "text": "तस्मिन हते महेष्वासे राजपुत्रे महारथे\nहाहाकारॊ महान आसीत तव सैन्यस्य मारिष" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 33, + "text": "ततः साम्यमनिः करुद्धॊ दृष्ट्वा निहतम आत्मजम\nअभिदुद्राव वेगेन पाञ्चाल्यं युद्धदुर्मदम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 34, + "text": "तौ तत्र समरे वीरौ समेतौ रथिनां वरौ\nददृशुः सर्वराजानः कुरवः पाण्डवास तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 35, + "text": "ततः साम्यमनिः करुद्धः पार्षतं परवीरहा\nआजघान तरिभिर बाणैस तॊत्त्रैर इव महाद्विपम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 57, + "shloka": 36, + "text": "तथैव पार्षतं शूरं शल्यः समितिशॊभनः\nआजघानॊरसि करुद्धस ततॊ युद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 1, + "text": "धृतराष्ट्र उवाच\nदैवम एव परं मन्ये पौरुषाद अपि संजय\nयत सैन्यं मम पुत्रस्य पाण्डुसैन्येन वध्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 2, + "text": "नित्यं हि मामकांस तात हतान एव हि शंससि\nअव्यग्रांश च परहृष्टांश च नित्यं शंससि पाण्डवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 3, + "text": "हीनान पुरुषकारेण मामकान अद्य संजय\nपतितान पात्यमानांश च हतान एव च शंससि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 4, + "text": "युध्यमानान यथाशक्ति घटमानाञ जयं परति\nपाण्डवा विजयन्त्य एव जीयन्ते चैव मामकाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 5, + "text": "सॊ ऽहं तीव्राणि दुःखानि दुर्यॊधनकृतानि च\nअश्रौषं सततं तात दुःसहानि बहूनि च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 6, + "text": "तम उपायं न पश्यामि जीयेरन येन पाण्डवाः\nमामका वा जयं युद्धे पराप्नुयुर येन संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 7, + "text": "संजय उवाच\nकषयं मनुष्यदेहानां गजवाजिरथक्षयम\nशृणु राजन सथिरॊ भूत्वा तवैवापनयॊ महान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 8, + "text": "धृष्टद्युम्नस तु शल्येन पीडितॊ नवभिः शरैः\nपीडयाम आस संक्रुद्धॊ मद्राधिपतिम आयसैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 9, + "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम पार्षतस्य पराक्रमम\nनयवारयत यत तूर्णं शल्यं समितिशॊभनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 10, + "text": "नान्तरं ददृशे कश चित तयॊः संरब्धयॊ रणे\nमुहूर्तम इव तद युद्धं तयॊः समम इवाभवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 11, + "text": "ततः शल्यॊ महाराज धृष्टद्युम्नस्य संयुगे\nधनुश चिच्छेद भल्लेन पीतेन निशितेन च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 12, + "text": "अथैनं शरवर्षेण छादयाम आस भारत\nगिरिं जलागमे यद्वज जलदा जलधारिणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 13, + "text": "अभिमन्युस तु संक्रुद्धॊ धृष्टद्युम्ने निपीडिते\nअभिदुद्राव वेगेन मद्रराजरथं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ मद्राधिपरथं कार्ष्णिः पराप्यातिकॊपनः\nआर्तायनिम अमेयात्मा विव्याध विशिखैस तरिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 15, + "text": "ततस तु तावका राजन परीप्सन्तॊ ऽऽरजुनिं रणे\nमद्रराजरथं तूर्णं परिवार्यावतस्थिरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 16, + "text": "दुर्यॊधनॊ विकर्णश च दुःशासनविविंशती\nदुर्मर्षणॊ दुःसहश च चित्रसेनश च दुर्मुखः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 17, + "text": "सत्यव्रतश च भद्रं ते पुरुमित्रश च भारत\nएते मद्राधिपरथं पालयन्तः सथिता रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 18, + "text": "तान भीमसेनः संक्रुद्धॊ धृष्टद्युम्नश च पार्षतः\nदरौपदेयाभिमन्युश च माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 19, + "text": "नानारूपाणि शस्त्राणि विसृजन्तॊ विशां पते\nअभ्यवर्तन्त संहृष्टाः परस्परवधैषिणः\nते वै समीयुः संग्रामे राजन दुर्मन्त्रिते तव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 20, + "text": "तस्मिन दाशरथे युद्धे वर्तमाने भयावहे\nतावकानां परेषां च परेक्षका रथिनॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 21, + "text": "शस्त्राण्य अनेकरूपाणि विसृजन्तॊ महारथाः\nअन्यॊन्यम अभिनर्दन्तः संप्रहारं परचक्रिरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 22, + "text": "ते यत्ता जातसंरम्भाः सर्वे ऽनयॊन्यं जिघांसवः\nमहास्त्राणि विमुञ्चन्तः समापेतुर अमर्षणाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 23, + "text": "दुर्यॊधनस तु संक्रुद्धॊ धृष्टद्युम्नं महारणे\nविव्याध निशितैर बाणैश चतुर्भिस तवरितॊ भृशम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 24, + "text": "दुर्मर्षणश च विंशत्या चित्रसेनश च पञ्चभिः\nदुर्मुखॊ नवभिर बाणैर दुःसहश चापि सप्तभिः\nविविंशतिः पञ्चभिश च तरिभिर दुःशासनस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 25, + "text": "तान परत्यविध्यद राजेन्द्र पार्षतः शत्रुतापनः\nएकैकं पञ्चविंशत्या दर्शयन पाणिलाघवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 26, + "text": "सत्यव्रतं तु समरे पुरुमित्रं च भारत\nअभिमन्युर अविध्यत तौ दशभिर दशभिः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 27, + "text": "माद्रीपुत्रौ तु समरे मातुलं मातृनन्दनौ\nछादयेतां शरव्रातैस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 28, + "text": "ततः शल्यॊ महाराज सवस्रीयौ रथिनां वरौ\nशरैर बहुभिर आनर्छत कृतप्रतिकृतैषिणौ\nछाद्यमानौ ततस तौ तु माद्रीपुत्रौ न चेलतुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 29, + "text": "अथ दुर्यॊधनं दृष्ट्वा भीमसेनॊ महाबलः\nविधित्सुः कलहस्यान्तं गदां जग्राह पाण्डवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 30, + "text": "तम उद्यतगदं दृष्ट्वा कैलासम इव शृङ्गिणम\nभीमसेनं महाबाहुं पुत्रास ते पराद्रवन भयात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 31, + "text": "दुर्यॊधनस तु संक्रुद्धॊ मागधं समचॊदयत\nअनीकं दशसाहस्रं कुञ्जराणां तरस्विनाम\nमागधं पुरतः कृत्वा भीमसेनं समभ्ययात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 32, + "text": "आपतन्तं च तं दृष्ट्वा गजानीकं वृकॊदरः\nगदापाणिर अवारॊहद रथात सिंह इवॊन्नदन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 33, + "text": "अद्रिसारमयीं गुर्वीं परगृह्य महतीं गदाम\nअभ्यधावद गजानीकं वयादितास्य इवान्तकः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 34, + "text": "स गजान गदया निघ्नन वयचरत समरे बली\nभीमसेनॊ महाबाहुः सवज्र इव वासवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 35, + "text": "तस्य नादेन महता मनॊहृदयकम्पिना\nवयत्यचेष्टन्त संहत्य गजा भीमस्य नर्दतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 36, + "text": "ततस तु दरौपदीपुत्राः सौभद्रश च महारथः\nनकुलः सहदेवश च धृष्टद्युम्नश च पार्षतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 37, + "text": "पृष्ठं भीमस्य रक्षन्तः शरवर्षेण वारणान\nअभ्यधावन्त वर्षन्तॊ मेघा इव गिरीन यथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 38, + "text": "कषुरैः कषुरप्रैर भल्लैश च पीतैर अञ्जलिकैर अपि\nपातयन्तॊत्तमाङ्गानि पाण्डवा गजयॊधिनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 39, + "text": "शिरॊभिः परपतद्भिश च बाहुभिश च विभूषितैः\nअश्मवृष्टिर इवाभाति पाणिभिश च सहाङ्कुशैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 40, + "text": "हृतॊत्तमाङ्गाः सकन्धेषु गजानां गजयॊधिनः\nअदृश्यन्ताचलाग्रेषु दरुमा भग्नशिखा इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 41, + "text": "धृष्टद्युम्नहतान अन्यान अपश्याम महागजान\nपतितान पात्यमानांश च पार्षतेन महात्मना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 42, + "text": "मागधॊ ऽथ महीपालॊ गजम ऐरावणॊपमम\nपरेषयाम आस समरे सौभद्रस्य रथं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 43, + "text": "तम आपतन्तं संप्रेक्ष्य मागधस्य गजॊत्तमम\nजघानैकेषुणा वीरः सौभद्रः परवीरहा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 44, + "text": "तस्यावर्जितनागस्य कार्ष्णिः परपुरंजयः\nराज्ञॊ रजतपुङ्खेन भल्लेनापहरच छिरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 45, + "text": "विगाह्य तद गजानीकं भीमसेनॊ ऽपि पाण्डवः\nवयचरत समरे मृद्नन गजान इन्द्रॊ गिरीन इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 46, + "text": "एकप्रहाराभिहतान भीमसेनेन कुञ्जरान\nअपश्याम रणे तस्मिन गिरीन वज्रहतान इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 47, + "text": "भग्नदन्तान भग्नकटान भग्नसक्थांश च वारणान\nभग्नपृष्ठान भग्नकुम्भान निहतान पर्वतॊपमान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 48, + "text": "नदतः सीदतश चान्यान विमुखान समरे गजान\nविमूत्रान भग्नसंविग्नांस तथा विशकृतॊ ऽपरान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 49, + "text": "भीमसेनस्य मार्गेषु गतासून पर्वतॊपमान\nअपश्याम हतान नागान निष्टनन्तस तथापरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 50, + "text": "वमन्तॊ रुधिरं चान्ये भिन्नकुम्भा महागजाः\nविह्वलन्तॊ गता भूमिं शैला इव धरातले" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 51, + "text": "मेदॊरुधिरदिग्धाङ्गॊ वसामज्जासमुक्षितः\nवयचरत समरे भीमॊ दण्डपाणिर इवान्तकः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 52, + "text": "गजानां रुधिराक्तां तां गदां बिभ्रद वृकॊदरः\nघॊरः परतिभयश चासीत पिनाकीव पिनाकधृक" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 53, + "text": "निर्मथ्यमानाः करुद्धेन भीमसेनेन दन्तिनः\nसहसा पराद्रवञ शिष्टा मृद्नन्तस तव वाहिनीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 54, + "text": "तं हि वीरं महेष्वासाः सौभद्रप्रमुखा रथाः\nपर्यरक्षन्त युध्यन्तं वज्रायुधम इवामराः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 55, + "text": "शॊणिताक्तां गदां बिभ्रद उक्षितॊ गजशॊणितैः\nकृतान्त इव रौद्रात्मा भीमसेनॊ वयदृश्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 56, + "text": "वयायच्छमानं गदया दिक्षु सर्वासु भारत\nनृत्यमानम अपश्याम नृत्यन्तम इव शंकरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 57, + "text": "यमदण्डॊपमां गुर्वीम इन्द्राशनिसमस्वनाम\nअपश्याम महाराज रौद्रां विशसनीं गदाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 58, + "text": "विमिश्रां केशमज्जाभिः परदिग्धां रुधिरेण च\nपिनाकम इव रुद्रस्य करुद्धस्याभिघ्नतः पशून" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 59, + "text": "यथा पशूनां संघातं यष्ट्या पालः परकालयेत\nतथा भीमॊ गजानीकं गदया पर्यकालयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 60, + "text": "गदया वध्यमानास ते मार्गणैश च समन्ततः\nसवान्य अनीकानि मृद्नन्तः पराद्रवन कुञ्जरास तव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 58, + "shloka": 61, + "text": "महावात इवाभ्राणि विधमित्वा स वारणान\nअतिष्ठत तुमुले भीमः शमशान इव शूलभृत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतस्मिन हते गजानीके पुत्रॊ दुर्यॊधनस तव\nभीमसेनं घनतेत्य एवं सव सैन्यान्य अचॊदयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 2, + "text": "ततः सर्वाण्य अनीकानि तव पुत्रस्य शासनात\nअभ्यद्रवन भीमसेनं नदन्तं भैरवान रवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 3, + "text": "तं बलौघम अपर्यन्तं देवैर अपि दुरुत्सहम\nआपतन्तं सुदुष्पारं समुद्रम इव पर्वणि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 4, + "text": "रथनागाश्वकलिलं शङ्खदुन्दुभिनादितम\nअथानन्तम अपारं च नरेन्द्र सतिमितह्रदम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 5, + "text": "तं भीमसेनः समरे महॊदधिम इवापरम\nसेनासागरम अक्षॊभ्यं वेलेव समवारयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 6, + "text": "तद आश्चर्यम अपश्याम शरद्धेयम अपि चाद्भुतम\nभीमसेनस्य समरे राजन कर्मातिमानुषम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 7, + "text": "उदीर्णां पृथिवीं सर्वां साश्वां स रथकुञ्जराम\nअसंभ्रमं भीमसेनॊ गदया समताडयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 8, + "text": "स संवार्य बलौघांस तान गदया रथिनां वरः\nअतिष्ठत तुमुले भीमॊ गिरिर मेरुर इवाचलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 9, + "text": "तस्मिन सुतुमुले घॊरे काले परमदारुणे\nभरातरश चैव पुत्राश च धृष्टद्युम्नश च पार्षतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 10, + "text": "दरौपदेयाभिमन्युश च शिखण्डी च महारथः\nन पराजहन भीमसेनं भये जाते महाबलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 11, + "text": "ततः शैक्यायसीं गुर्वीं परगृह्य महतीं गदाम\nअवधीत तावकान यॊधान दण्डपाणिर इवान्तकः\nपॊथयन रथवृन्दानि वाजिवृन्दानि चाभिभूः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 12, + "text": "वयचरत समरे भीमॊ युगाङ्गे पावकॊ यथा\nविनिघ्नन समरे सर्वान युगान्ते कालवद विभुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 13, + "text": "ऊरुवेगेन संकर्षन रथजालानि पाण्डवः\nपरमर्दयन गजान सर्वान नड्वलानीव कुञ्जरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 14, + "text": "मृद्नन रथेभ्यॊ रथिनॊ गजेभ्यॊ गजयॊधिनः\nसादिनश चाश्वपृष्ठेभ्यॊ भूमौ चैव पदातिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 15, + "text": "तत्र तत्र हतैश चापि मनुष्यगजवाजिभिः\nरणाङ्गणं तद अभवन मृत्यॊर आघत संनिभम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 16, + "text": "पिनाकम इव रुद्रस्य करुद्धस्याभिघ्नतः पशून\nयमदण्डॊपमाम उग्राम इन्द्राशनिसमस्वनाम\nददृशुर भीमसेनस्य रौद्रां विशसनीं गदाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 17, + "text": "आविध्यतॊ गदां तस्य कौन्तेयस्य महात्मनः\nबभौ रूपं महाघॊरं कालस्येव युगक्षये" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 18, + "text": "तं तथा महतीं सेनां दरावयन्तं पुनः पुनः\nदृष्ट्वा मृत्युम इवायान्तं सर्वे विमनसॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 19, + "text": "यतॊ यतः परेक्षते सम गदाम उद्यम्य पाण्डवः\nतेन तेन सम दीर्यन्ते सर्वसैन्यानि भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 20, + "text": "परदारयन्तं सैन्यानि बलौघेनापराजितम\nगरसमानम अनीकानि वयादितास्यम इवान्तकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 21, + "text": "तं तथा भीमकर्माणं परगृहीतमहागदम\nदृष्ट्वा वृकॊदरं भीष्मः सहसैव समभ्ययात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 22, + "text": "महता मेघघॊषेण रथेनादित्यवर्चसा\nछादयञ शरवर्षेण पर्जन्य इव वृष्टिमान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 23, + "text": "तम आयान्तं तथा दृष्ट्वा वयात्ताननम इवान्तकम\nभीष्मं भीमॊ महाबाहुः परत्युदीयाद अमर्षणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 24, + "text": "तस्मिन कषणे सात्यकिः सत्यसंधः; शिनिप्रवीरॊ ऽभयपतत पितामहम\nनिघ्नन्न अमित्रान धनुषा दृढेन; स कम्पयंस तव पुत्रस्य सेनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 25, + "text": "तं यान्तम अश्वै रजतप्रकाशैः; शरान धमन्तं धनुषा दृढेन\nनाशक्नुवन वारयितुं तदानीं; सर्वे गणा भारत ये तवदीयाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 26, + "text": "अविध्यद एनं निशितैः शराग्रैर; अलम्बुसॊ राजवरार्श्यशृङ्गिः\nतं वै चतुर्भिः परतिविध्य वीरॊ; नप्ता शिनेर अभ्यपतद रथेन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 27, + "text": "अन्वागतं वृष्णिवरं निशम्य; मध्ये रिपूणां परिवर्तमानम\nपरावर्तयन्तं कुरुपुंगवांश च; पुनः पुनश च परणदन्तम आजौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 28, + "text": "नाशक्नुवन वारयितुं वरिष्ठं; मध्यन्दिने सूर्यम इवातपन्तम\nन तत्र कश चिन्न अविषण्ण आसीद; ऋते राजन सॊमदत्तस्य पुत्रात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 59, + "shloka": 29, + "text": "स हय आददानॊ धनुर उग्रवेगं; भूरिश्रवा भारत सौमदत्तिः\nदृष्ट्वा रथान सवान वयपनीयमानान; परत्युद्ययौ सात्यकिं यॊद्धुम इच्छन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततॊ भूरिश्रवा राजन सात्यकिं नवभिः शरैः\nअविध्यद भृशसंक्रुद्धस तॊत्त्रैर इव महाद्विपम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 2, + "text": "कौरवं सात्यकिश चैव शरैः संनतपर्वभिः\nअवाकिरद अमेयात्मा सर्वलॊकस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ दुयॊधनॊ राजा सॊदर्यैः परिवारितः\nसौमदत्तिं रणे यत्तः समन्तात पर्यवारयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 4, + "text": "तथैव पाण्डवाः सर्वे सात्यकिं रभसं रणे\nपरिवार्य सथिताः संख्ये समन्तात सुमहौजसः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 5, + "text": "भीमसेनस तु संक्रुद्धॊ गदाम उद्यम्य भारत\nदुर्यॊधनमुखान सर्वान पुत्रांस ते पर्यवारयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 6, + "text": "रथैर अनेकसाहस्रैः करॊधामर्षसमन्वितः\nनन्दकस तव पुत्रस तु भीमसेनं महाबलम\nविव्याध निशितैः षड्भिः कङ्कपत्रैः शिलाशितैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 7, + "text": "दुर्यॊधनस तु समरे भीमसेनं महाबलम\nआजघानॊरसि करुद्धॊ मार्गणैर निशितैस तरिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ भीमॊ महाबाहुः सवरथं सुमहाबलः\nआरुरॊह रतः शरेष्ठं विशॊकं चेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 9, + "text": "एते महारथाः शूरा धार्तराष्ट्रा महाबलाः\nमाम एव भृशसंक्रुद्धा हन्तुम अभ्युद्यता युधि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 10, + "text": "एतान अद्य हनिष्यामि पश्यतस ते न संशयः\nतस्मान ममाश्वान संग्रामे यत्तः संयच्छ सारथे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 11, + "text": "एवम उक्त्वा ततः पार्थः पुत्रं दुर्यॊधनं तव\nविव्याध दशभिस तीक्ष्णैः शरैः कनकभूषणैः\nनन्दकं च तरिभिर बाणैः पत्यविध्यत सतनान्तरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 12, + "text": "तं तु दुर्यॊधनः षष्ट्या विद्ध्वा भीमं महाबलम\nतरिभिर अन्यैः सुनिशितैर विशॊकं परत्यविध्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 13, + "text": "भीमस्य च रणे राजन धनुश चिछेद भास्वरम\nमुष्टिदेशे शरैस तीक्ष्णैस तरिभी राजा हसन्न इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 14, + "text": "भीमस तु परेक्ष्य यन्तारं विशॊकं संयुगे तदा\nपीडितं विशिखैस तीक्ष्णैस तव पुत्रेण धन्विना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 15, + "text": "अमृष्यमाणः संक्रुद्धॊ धनुर दिव्यं परामृशत\nपुत्रस्य ते महाराज वधार्थं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 16, + "text": "समादत्त च संरब्धः कषुरप्रं लॊमवाहिनम\nतेन चिच्छेद नृपतेर भीमः कार्मुकम उत्तमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 17, + "text": "सॊ ऽपविध्य धनुश छिन्नं करॊधेन परज्वलन्न इव\nअन्यत कार्मुकम आदत्त स तवरं वेगवत्तरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 18, + "text": "संधत्त विशिखं घॊरं कालमृत्युसमप्रभम\nतेनाजघान संक्रुद्धॊ भीमसेनं सतनान्तरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 19, + "text": "स गाढविद्धॊ वयथितः सयन्दनॊपस्थ आविशत\nस निषण्णॊ रथॊपस्थे मूर्छाम अभिजगाम ह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 20, + "text": "तं दृष्ट्वा वयथितं भीमम अभिमन्युपुरॊगमाः\nनामृष्यन्त महेष्वासाः पाण्डवानां महारथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 21, + "text": "ततस तु तुमुलां वृष्टिं शस्त्राणां तिग्मतेजसाम\nपातयाम आसुर अव्यग्राः पुत्रस्य तव मूर्धनि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 22, + "text": "परतिलभ्य ततः संज्ञां भीमसेनॊ महाबलः\nदुर्यॊधनं तरिभिर विद्ध्वा पुनर विव्याध पञ्चभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 23, + "text": "शल्यं च पञ्चविंशत्या शरैर विव्याध पाण्डवः\nरुक्मपुङ्खैर महेष्वासः स विद्धॊ वयपयाद रणात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 24, + "text": "परत्युद्ययुस ततॊ भीमं तव पुत्राश चतुर्दश\nसेनापतिः सुषेणश च जलसंधः सुलॊचनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 25, + "text": "उग्रॊ भीम रथॊ भीमॊ भीम बाहुर अलॊलुपः\nदुर्मुखॊ दुष्प्रधर्षश च विवित्सुर विकटः समः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 26, + "text": "विसृजन्तॊ बहून बाणान करॊधसंरक्तलॊचनाः\nभीमसेनम अभिद्रुत्य विव्यधुः सहिता भृशम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 27, + "text": "पुत्रांस तु तव संप्रेक्ष्य भीमसेनॊ महाबलः\nसृक्किणी विलिहन वीरः पशुमध्ये वृकॊ यथा\nसेनापतेः कषुरप्रेण शिरश चिच्छेद पाण्डवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 28, + "text": "जलसंधं विनिर्भिद्य सॊ ऽनयद यमसादनम\nसुषेणं च ततॊ हत्वा परेषयाम आस मृत्यवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 29, + "text": "उग्रस्य स शिरस्त्राणं शिरश चन्द्रॊपमं भुवि\nपातयाम आस भल्लेन कुण्डलाभ्यां विभूषितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 30, + "text": "भीम बाहुं च सप्तत्या साश्वकेतुं स सारथिम\nनिनाय समरे भीमः परलॊकाय मारिष" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 31, + "text": "भीमं भीम रथं चॊभौ भीमसेनॊ हसन्न इव\nभरातरौ रभसौ राजन्न अनयद यमसादनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 32, + "text": "ततः सुलॊचनं भीमः कषुरप्रेण महामृधे\nमिषतां सर्वसैन्यानाम अनयद यमसादनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 33, + "text": "पुत्रास तु तव तं दृष्ट्वा भीमसेन पराक्रमम\nशेषा ये ऽनये ऽभवंस तत्र ते भीमस्य भयार्दिताः\nविप्रद्रुता दिशॊ राजन वध्यमाना महात्मना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ ऽबरवीच छांतनवः सर्वान एव महारथान\nएष भीमॊ रणे करुद्धॊ धार्तराष्ट्रान महारथान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 35, + "text": "यथा पराग्र्यान यथा जयेष्ठान यथा शूरांश च संगतान\nनिपातयत्य उग्रधन्वा तं परमथ्नीत पार्थिवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 36, + "text": "एवम उक्तास ततः सर्वे धार्तराष्ट्रस्य सैनिकाः\nअभ्यद्रवन्त संक्रुद्धा भीमसेनं महाबलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 37, + "text": "भगदत्तः परभिन्नेन कुञ्जरेण विशां पते\nअपतत सहसा तत्र यत्र भीमॊ वयवस्थितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 38, + "text": "आपतन्न एव च रणे भीमसेनं शिलाशितैः\nअदृश्यं समरे चक्रे जीमूत इव भास्करम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 39, + "text": "अभिमन्युमुखास तत्र नामृष्यन्त महारथाः\nभीमस्याच्छादनं संख्ये सवबाहुबलम आश्रिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 40, + "text": "त एनं शरवर्षेण समन्तात पर्यवारयन\nगजं च शरवृष्ट्या तं बिभिदुस ते समन्ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 41, + "text": "स शस्त्रवृष्ट्याभिहतः पराद्रवद दविगुणं पदम\nपराग्ज्यॊतिष गजॊ राजन नाना लिङ्गैः सुतेजनैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 42, + "text": "संजातरुधिरॊत्पीडः परेक्षणीयॊ ऽभवद रणे\nगभस्तिभिर इवार्कस्य संस्यूतॊ जलदॊ महान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 43, + "text": "स चॊदितॊ मदस्रावी भगदत्तेन वारणः\nअभ्यधावत तान सर्वान कालॊत्सृष्ट इवान्तकः\nदविगुणं जवम आस्थाय कम्पयंश चरणैर महीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 44, + "text": "तस्य तत सुमहद रूपं दृष्ट्वा सर्वे महारथाः\nअसह्यं मन्यमानास ते नातिप्रमनसॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 45, + "text": "ततस तु नृपतिः करुद्धॊ भीमसेनं सतनान्तरे\nआजघान नरव्याघ्र शरेण नतपर्वणा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 46, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ महेष्वासस तेन राज्ञा महारथः\nमूर्छयाभिपरीताङ्गॊ धवजयष्टिम उपाश्रितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 47, + "text": "तांस तु भीतान समालक्ष्य भीमसेनं च मूर्छितम\nननाद बलवन नादं भगदत्तः परतापवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 48, + "text": "ततॊ घटॊत्कचॊ राजन परेक्ष्य भीमं तथागतम\nसंक्रुद्धॊ राक्षसॊ घॊरस तत्रैवान्तरधीयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 49, + "text": "स कृत्वा दारुणां मायां भीरूणां भयवर्धिनीम\nअदृश्यत निमेषार्धाद घॊररूपं समाश्रितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 50, + "text": "ऐरावतं समारुह्य सवयं मायामयं कृतम\nतस्य चान्ये ऽपि दिन नागा बभूवुर अनुयायिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 51, + "text": "अञ्जनॊ वामनश चैव महापद्मश च सुप्रभः\nतरय एते महानागा राक्षसैः समधिष्ठिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 52, + "text": "महाकायास तरिधा राजन परस्रवन्तॊ मदं बहु\nतेजॊ वीर्यबलॊपेता महाबलपराक्रमाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 53, + "text": "घटॊत्कचस तु सवं नागं चॊदयाम आस तं ततः\nस गजं भगदत्तं तु हन्तुकामः परंतपः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 54, + "text": "ते चान्ये चॊदिता नागा राक्षसैस तैर महाबलैः\nपरिपेतुः सुसंरब्धाश चतुर्दंष्ट्राश चतुर्दिशम\nभगदत्तस्य तं नागं विषाणैस ते ऽभयपीडयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 55, + "text": "संपीड्यमानस तैर नागैर वेदनार्तः शरातुरः\nसॊ ऽनदत सुमहानादम इन्द्राशनिसमस्वनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 56, + "text": "तस्य तं नदतॊ नादं सुघॊरं भीमनिस्वनम\nशरुत्वा भीष्मॊ ऽबरवीद दरॊणं राजानं च सुयॊधनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 57, + "text": "एष युध्यति संग्रामे हैडिम्बेन दुरात्मना\nभगदत्तॊ महेष्वासः कृच्छ्रेण परिवर्तते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 58, + "text": "राक्षसश च महामायः स च राजातिकॊपनः\nतौ समेतौ महावीर्यौ कालमृत्युसमाव उभौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 59, + "text": "शरूयते हय एष हृष्टानां पाण्डवानां महास्वनः\nहस्तिनश चैव सुमहान भीतस्य रुवतॊ धवनिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 60, + "text": "तत्र गच्छाम भद्रं वॊ राजानं परिरक्षितुम\nअरक्ष्यमाणः समरे कषिप्रं पराणान विमॊक्ष्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 61, + "text": "ते तवरध्वं महावीर्याः किं चिरेण परयामहे\nमहान हि वर्तते रौद्रः संग्रामॊ लॊमहर्षणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 62, + "text": "भक्तश च कुलपुत्रश च शूरश च पृतना पतिः\nयुक्तं तस्य परित्राणं कर्तुम अस्माभिर अच्युताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 63, + "text": "भीष्मस्य तद वचः शरुत्वा भारद्वाजपुरॊगमाः\nसहिताः सर्वराजानॊ भगदत्त परीप्सया\nउत्तमं जवम आस्थाय परययुर यत्र सॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 64, + "text": "तान परयातान समालॊक्य युधिष्ठिरपुरॊगमाः\nपाञ्चालाः पाण्डवैः सार्धं राक्षसेन्द्रः परतापवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 65, + "text": "तान्य अनीकान्य अथालॊक्य राक्षसेन्द्रः परतापवान\nननाद सुमहानादं विस्फॊटम अशनेर इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 66, + "text": "तस्य तं निनदं शरुत्वा दृष्ट्वा नागांश च युध्यतः\nभीष्मः शांतनवॊ भूयॊ भारद्वाजम अभाषत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 67, + "text": "न रॊचते मे संग्रामॊ हैडिम्बेन दुरात्मना\nबलवीर्यसमाविष्टः स सहायश च सांप्रतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 68, + "text": "नैष शक्यॊ युधा जेतुम अपि वज्रभृता सवयम\nलब्धलक्ष्यः परहारी च वयं च शरान्तवाहनाः\nपाञ्चालैः पाण्डवेयैश च दिवसं कषतविक्षताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 69, + "text": "तन न मे रॊचते युद्धं पाण्डवैर जितकाशिभिः\nघुष्यताम अवहारॊ ऽदय शवॊ यॊत्स्यामः परैः सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 70, + "text": "पितामहवचः शरुत्वा तथा चक्रुः सम कौरवाः\nउपायेनापयानं ते घटॊत्कच भयार्दिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 71, + "text": "कौरवेषु निवृत्तेषु पाण्डवा जितकाशिनः\nसिंहनादम अकुर्वन्त शङ्खवेणुस्वनैः सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 72, + "text": "एवं तद अभवद युद्धं दिवसं भरतर्षभ\nपाण्डवानां कुरूणां च पुरस्कृत्य घटॊत्कचम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 73, + "text": "कौरवास तु ततॊ राजन परययुः शिबिरं सवकम\nवरीडमाना निशाकाले पाण्डवेयैः पराजिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 74, + "text": "शरविक्षत गात्राश च पाण्डुपुत्रा महारथाः\nयुद्धे सुमनसॊ भूत्वा शिबिरायैव जग्मिरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 75, + "text": "पुरस्कृत्य महाराज भीमसेन घटॊत्कचौ\nपूजयन्तस तदान्यॊन्यं मुदा परमया युताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 76, + "text": "नदन्तॊ विविधान नादांस तूर्यस्वनविमिश्रितान\nसिंहनादांश च कुर्वाणा विमिश्राञ शङ्खनिस्वनैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 77, + "text": "विनदन्तॊ महात्मानः कम्पयन्तश च मेदिनीम\nघट्टयन्तश च मर्माणि तव पुत्रस्य मारिष\nपरयाताः शिबिरायैव निशाकाले परंतपाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 78, + "text": "दुर्यॊधनस तु नृपतिर दीनॊ भरातृवधेन च\nमुहूर्तं चिन्तयाम आस बाष्पशॊकसमाकुलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 60, + "shloka": 79, + "text": "ततः कृत्वा विधिं सर्वं शिबिरस्य यथाविधि\nपरदध्यौ शॊकसंतप्तॊ भरातृव्यसनकर्शितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nभयं मे सुमहज जातं विस्मयश चैव संजय\nशरुत्वा पाण्डुकुमाराणां कर्म देवैः सुदुष्करम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 2, + "text": "पुत्राणां च पराभवं शरुत्वा संजय सर्वशः\nचिन्ता मे महती सूत भविष्यति कथं तव इति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 3, + "text": "धरुवं विदुर वाक्यानि धक्ष्यन्ति हृदयं मम\nयथा हि दृश्यते सर्वं दैवयॊगेन संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 4, + "text": "यत्र भीष्म मुखाञ शूरान अस्त्रज्ञान यॊधसत्तमान\nपाण्डवानाम अनीकानि यॊधयन्ति परहारिणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 5, + "text": "केनावध्या महात्मानः पाण्डुपुत्रा महाबलाः\nकेन दत्तवरास तात किं वा जञानं विदन्ति ते\nयेन कषयं न गच्छन्ति दिवि तारागणा इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 6, + "text": "पुनः पुनर न मृष्यामि हतं सैन्यं सम पाण्डवैः\nमय्य एव दण्डः पतति दैवात परमदारुणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 7, + "text": "यथावध्याः पाण्डुसुता यथा वध्याश च मे सुताः\nएतन मे सर्वम आचक्ष्व यथातत्त्वेन संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 8, + "text": "न हि पारं परपश्यामि दुःखस्यास्य कथं चन\nसमुद्रस्येव महतॊ भुजाभ्यां परतरन नरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 9, + "text": "पुत्राणां वयसनं मन्ये धरुवं पराप्तं सुदारुणम\nघातयिष्यति मे पुत्रान सर्वान भीमॊ न संशयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 10, + "text": "न हि पश्यामि तं वीरं यॊ मे रक्षेत सुतान रणे\nधरुवं विनाशः समरे पुत्राणां मम संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 11, + "text": "तस्मान मे कारणं सूत युक्तिं चैव विशेषतः\nपृच्छतॊ ऽदय यथातत्त्वं सर्वम आख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 12, + "text": "दुर्यॊधनॊ ऽपि यच चक्रे दृष्ट्वा सवान विमुखान रणे\nभीष्मद्रॊणौ कृपश चैव सौबलेयॊ जयद्रथः\nदरौणिर वापि महेष्वासॊ विकर्णॊ वा महाबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 13, + "text": "निश्चयॊ वापि कस तेषां तदा हय आसीन महात्मनाम\nविमुखेषु महाप्राज्ञ मम पुत्रेषु संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 14, + "text": "[स]\nशृणु राजन्न अवहितः शरुत्वा चैवावधारय\nनैव मन्त्रकृतं किं चिन नैव मायां तथाविधाम\nन वै विभीषिकां कां चिद राजन कुर्वन्ति पाण्डवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 15, + "text": "युध्यन्ति ते यथान्यायं शक्तिमन्तश च संयुगे\nधर्मेण सर्वकार्याणि कीर्तितानीति भारत\nआरभन्ते सदा पार्थाः परार्थयाना महद यशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 16, + "text": "न ते युद्धान निवर्तन्ते धर्मॊपेता महाबलाः\nशरिया परमया युक्ता यतॊ धर्मस ततॊ जयः\nतेनावध्या रणे पार्था जय युक्ताश च पार्थिव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 17, + "text": "तव पुत्रा दुरात्मानः पापेष्व अभिरताः सदा\nनिष्ठुरा हीनकर्माणस तेन हीयन्ति संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 18, + "text": "सुबहूनि नृशंसानि पुत्रैस तव जनेश्वर\nनिकृतानीह पाण्डूनां नीचैर इव यथा नरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 19, + "text": "सर्वं च तद अनादृत्य पुत्राणां तव किल्बिषम\nसापह्नवाः सदैवासन पाण्डवाः पाण्डुपूर्वज\nन चैनान बहु मन्यन्ते पुत्रास तव विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 20, + "text": "तस्य पापस्य सततं करियमाणस्य कर्मणः\nसंप्राप्तं सुमहद घॊरं फलं किं पाकसंनिभम\nस तद भुङ्क्ष्व महाराज सपुत्रः स सुहृज्जनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 21, + "text": "नावबुध्यसि यद राजन वार्यमाणः सुहृज्जनैः\nविदुरेणाथ भीष्मेण दरॊणेन च महात्मना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 22, + "text": "तथा मया चाप्य असकृद वार्यमाणॊ न गृह्णसि\nवाक्यं हितं च पथ्यं च मर्त्यः पथ्यम इवौषधम\nपुत्राणां मतम आस्थाय जितान मन्यसि पाण्डवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 23, + "text": "शृणु भूयॊ यथातत्त्वं यन मां तवं परिपृच्छसि\nकारणं भरतश्रेष्ठ पाण्डवानां जयं परति\nतत ते ऽहं कथयिष्यामि यथा शरुतम अरिंदम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 24, + "text": "दुर्यॊधनेन संपृष्ट एतम अर्थं पितामहः\nदृष्ट्वा भरातॄन रणे सर्वान निर्जितान सुमहारथान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 25, + "text": "शॊकसंमूढहृदयॊ निशाकाले सम कौरवः\nपितामहं महाप्राज्ञं विनयेनॊपगम्य ह\nयद अब्रवीत सुतस ते ऽसौ तन मे शृणु जनेश्वर" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 26, + "text": "[दुर]\nतवं च दरॊणश च शल्यश च कृपॊ दरौणिस तथैव च\nकृतवर्मा च हार्दिक्यः काम्बॊजश च सुदक्षिणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 27, + "text": "भूरिश्रवा विकर्णश च भगदत्तश च वीर्यवान\nमहारथाः समाख्याताः कुलपुत्रास तनुत्यजः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 28, + "text": "तरयाणाम अपि लॊकानां पर्याप्ता इति मे मतिः\nपाण्डवानां समस्ताश च न तिष्ठन्ति पराक्रमे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 29, + "text": "तत्र मे संशयॊ जातस तन ममाचक्ष्व पृच्छतः\nयं समाश्रित्य कौन्तेय जयन्त्य अस्मान पदे पदे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 30, + "text": "[भस]\nशृणु राजन वचॊ मह्यं यत तवां वक्ष्यामि कौरव\nबहुशश च ममॊक्तॊ ऽसि न च मे तत्त्वया कृतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 31, + "text": "करियतां पाण्डवैः सार्धं शमॊ भरतसत्तम\nएतत कषमम अहं मन्ये पृथिव्यास तव चाभिभॊ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 32, + "text": "भुञ्जेमां पृथिवीं राजन भरातृभिः सहितः सुखी\nदुर्हृदस तापयन सर्वान नन्दयंश चापि बान्धवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 33, + "text": "न च मे करॊशतस तात शरुतवान असि वै पुरा\nतद इदं समनुप्राप्तं यत पाण्डून अवमन्यसे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 34, + "text": "यश च हेतुर अवध्यत्वे तेषाम अक्लिष्टकर्मणाम\nतं शृणुष्व महाराज मम कीर्तयतः परभॊ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 35, + "text": "नास्ति लॊकेषु तद भूतं भविता नॊ भविष्यति\nयॊ जयेत पाण्डवान संख्ये पालिताञ शार्ङ्गधन्वना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 36, + "text": "यत तु मे कथितं तात मुनिभिर भावितात्मभिः\nपुराणगीतं धर्मज्ञ तच छृणुष्व यथातथम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 37, + "text": "पुरा किल सुराः सर्वे ऋषयश च समागताः\nपितामहम उपासेदुः पर्वते गन्धमादने" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 38, + "text": "मध्ये तेषां समासीनः परजापतिर अपश्यत\nविमानं जाज्वलद भासा सथितं परवरम अम्बरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 39, + "text": "धयानेनावेद्य तं बरह्मा कृत्वा च नियतॊ ऽञजलिम\nनमश चकार हृष्टात्मा परमं परमेश्वरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 40, + "text": "ऋषयस तव अथ देवाश च दृष्ट्वा बरह्माणम उत्थितम\nसथिताः पराज्ञलयः सर्वे पश्यन्तॊ महद अद्भुतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 41, + "text": "यथावच च तम अभ्यर्च्य बरह्मा बरह्मविदां वरः\nजगाद जगतः सरष्टा परं परम अधर्मवित" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 42, + "text": "विश्वावसुर विश्वमूर्तिर विश्वेशॊ; विष्वक्सेनॊ विश्वकर्मा वशीच\nविश्वेश्वरॊ वासुदेवॊ ऽसि तस्माद; यॊगात्मानं दैवतं तवाम उपैमि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 43, + "text": "जय विश्वमहादेव जय लॊकहिते रत\nजय यॊगीश्वर विभॊ जय यॊगपरावर" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 44, + "text": "पद्मगर्भविशालाक्ष जय लॊकेश्वरेश्वर\nभूतभव्य भवन नाथ जय सौम्यात्मजात्मज" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 45, + "text": "असंख्येयगुणाजेय जय सर्वपरायण\nनारायण सुदुष्पार जय शार्ङ्गधनुर्धर" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 46, + "text": "सर्वगुह्य गुणॊपेत विश्वमूर्ते निरामय\nविश्वेश्वर महाबाहॊ जय लॊकार्थ तत्पर" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 47, + "text": "महॊरगवराहाद्य हरि केशविभॊ जय\nहरि वासविशामीश विश्वावासामिताव्यय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 48, + "text": "वयक्ताव्यक्तामित सथाननियतेन्द्रिय सेन्द्रिय\nअसंख्येयात्म भावज्ञ जय गम्भीरकामद" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 49, + "text": "अनन्त विदितप्रज्ञ नित्यं भूतविभावन\nकृतकार्यकृतप्रज्ञ धर्मज्ञ विजयाजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 50, + "text": "गुह्यात्मन सर्वभूतात्मन सफुटसंभूत संभव\nभूतार्थ तत्त्वलॊकेश जय भूतविभावन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 51, + "text": "आत्मयॊने महाभाग कल्पसंक्षेप तत्पर\nउद्भावन मनॊद्भाव जय बरह्म जनप्रिय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 52, + "text": "निसर्ग सर्गाभिरत कामेश परमेश्वर\nअमृतॊद्भव सद्भाव युगाग्रे विजयप्रद" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 53, + "text": "परजापतिपते देव पद्मनाभ महाबल\nआत्मभूतमहाभूतकर्मात्मञ जय कर्मद" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 54, + "text": "पादौ तव धरा देवी दिशॊ बाहुर दिवं शिरः\nमूर्तिस ते ऽहं सुराः कायश चन्द्रादित्यौ च चक्षुषी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 55, + "text": "बलं तपश च सत्यं च धर्मः कामात्मजः परभॊ\nतेजॊ ऽगनिः पवनः शवास आपस ते सवेदसंभवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 56, + "text": "अश्विनौ शरवणी नित्यं देवी जिह्वा सरस्वती\nवेदाः संस्कारनिष्ठा हि तवयीदं जगद आश्रितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 57, + "text": "न संख्यां न परीमाणं न तेजॊ न पराक्रमम\nन बलं यॊगयॊगीश जानीमस ते न संभवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 58, + "text": "तवद भक्तिनिरता देव नियमैस तवा समाहिताः\nअर्चयामः सदा विष्णॊ परमेशं महेश्वरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 59, + "text": "ऋषयॊ देवगन्धर्वा यक्षराक्षस पन्नगाः\nपिशाचा मानुषाश चैव मृगपक्षिसरीसृपाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 60, + "text": "एवमादि मया सृष्टं पृथिव्यां तवत्प्रसादजम\nपद्मनाभ विशालाक्ष कृष्ण दुःस्वप्ननाशन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 61, + "text": "तवं गतिः सर्वभूतानां तवं नेता तवं जगन मुखम\nतवत्प्रसादेन देवेश सुखिनॊ विबुधाः सदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 62, + "text": "पृथिवी निर्भया देव तवत्प्रसादात सदाभवत\nतस्माद देव विशालाक्ष यदुवंशविवर्धनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 63, + "text": "धर्मसंस्थापनार्थाय दैतेयानां वधाय च\nजगतॊ धारणार्थाय विज्ञाप्यं कुरु मे परभॊ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 64, + "text": "यद एतत परमं गुह्यं तवत्प्रसादमयं विभॊ\nवासुदेवं तद एतत ते मयॊद्गीतं यथातथम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 65, + "text": "सृष्ट्वा संकर्षणं देवं सवयम आत्मानम आत्मना\nकृष्ण तवम आत्मनास्राक्षीः परद्युम्नं चात्मसंभवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 66, + "text": "परद्युम्नाच चानिरुद्धं तवं यं विदुर विष्णुम अव्ययम\nअनिरुद्धॊ ऽसृजन मां वै बरह्माणं लॊकधारिणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 67, + "text": "वासुदेवमयः सॊ ऽहं तवयैवास्मि विनिर्मितः\nविभज्य भागशॊ ऽऽतमानं वरज मानुषतां विभॊ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 68, + "text": "तत्रासुरवधं कृत्वा सर्वलॊकसुखाय वै\nधर्मं सथाप्य यशः पराप्य यॊगं पराप्स्यसि तत्त्वतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 69, + "text": "तवां हि बरह्मर्षयॊ लॊके देवाश चामित्रविक्रम\nतैस तैश च नामभिर भक्ता गायन्ति परमात्मकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 61, + "shloka": 70, + "text": "सथिताश च सर्वे तवयि भूतसंघाः; कृत्वाश्रयं तवां वरदं सुबाहॊ\nअनादिमध्यान्तम अपारयॊगं; लॊकस्य सेतुं परवदन्ति विप्राः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 1, + "text": "[भस]\nततः स भगवान देवॊ लॊकानां परमेश्वरः\nबरह्माणं परत्युवाचेदं सनिग्धगम्भीरया गिरा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 2, + "text": "विदितं तात यॊगान मे सर्वम एतत तवेप्सितम\nतथा तद भवितेत्य उक्त्वा तत्रैवान्तरधीयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ देवर्षिगन्धर्वा विस्मयं परमं गताः\nकौतूहलपराः सर्वे पितामहम अथाब्रुवन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 4, + "text": "कॊ नव अयं यॊ भगवता परणम्य विनयाद विभॊ\nवाग्भिः सतुतॊ वरिष्ठाभिः शरॊतुम इच्छाम तं वयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 5, + "text": "एवम उक्तस तु भगवान परत्युवाच पितामहः\nदेवब्रह्मर्षिगन्धर्वान सर्वान मधुरया गिरा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 6, + "text": "यत तत्परं भविष्यं च भवितव्यं च यत परम\nभूतात्मा यः परभुश चैव बरह्म यच च परं पदम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 7, + "text": "तेनास्मि कृतसंवादः परसन्नेन सुरर्षभाः\nजगतॊ ऽनुग्रहार्थाय याचितॊ मे जगत्पतिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 8, + "text": "मानुषं लॊकम आतिष्ठ वासुदेव इति शरुतः\nअसुराणां वधार्थाय संभवस्व महीतले" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 9, + "text": "संग्रामे निहता ये ते दैत्यदानवराक्षसाः\nत इमे नृषु संभूता घॊररूपा महाबलाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 10, + "text": "तेषां वधार्थं भगवान नरेण सहितॊ वशी\nमानुषीं यॊनिम आस्थाय चरिष्यति महीतले" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 11, + "text": "नरनारायणौ यौ तौ पुराणाव ऋषिसत्तमौ\nसहितौ मानुषे लॊके संभूताव अमितद्युती" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 12, + "text": "अजेयौ समरे यत्तौ सहिताव अमरैर अपि\nमूढास तव एतौ न जानन्ति नरनारायणाव ऋषी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 13, + "text": "तस्याहम आत्मजॊ बरह्मा सर्वस्य जगतः पतिः\nवासुदेवॊ ऽरचनीयॊ वः सर्वलॊकमहेश्वरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 14, + "text": "तथा मनुष्यॊ ऽयम इति कदा चित सुरसत्तमाः\nनावज्ञेयॊ महावीर्यः शङ्खचक्रगदाधरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 15, + "text": "एतत परमकं गुह्यम एतत परमकं यशः\nएतत परमकं बरह्म एतत परमकं यशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 16, + "text": "एतद अक्षरम अव्यक्तम एतत तच छाश्वतं महत\nएतत पुरुषसंज्ञं वै गीयते जञायते न च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 17, + "text": "एतत परमकं तेज एतत परमकं सुखम\nएतत परमकं सत्यं कीर्तितं विश्वकर्मणा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 18, + "text": "तस्मात सर्वैः सुरैः सेन्द्रैर लॊकैश चामितविक्रमः\nनावज्ञेयॊ वासुदेवॊ मानुषॊ ऽयम इति परभुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 19, + "text": "यश च मानुषमात्रॊ ऽयम इति बरूयात सुमन्दधीः\nहृषीकेशम अवज्ञानात तम आहुः पुरुषाधमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 20, + "text": "यॊगिनं तं महात्मानं परविष्टं मानुषीं तनुम\nअवमन्येद वासुदेवं तम आहुस तामसं जनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 21, + "text": "देवं चराचरात्मानं शरीवत्साङ्कं सुवर्चसम\nपद्मनाभं न जानाति तम आहुस तामसं जनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 22, + "text": "किरीटकौस्तुभ धरं मित्राणाम अभयंकरम\nअवजानन महात्मानं घॊरे तमसि मज्जति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 23, + "text": "एवं विदित्वा तत्त्वार्थं लॊकानाम ईश्वरेश्वरः\nवासुदेवॊ नमः कार्यः सर्वलॊकैः सुरॊत्तमाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 24, + "text": "एवम उक्त्वा स भगवान सर्वान देवगणान पुरा\nविसृज्य सर्वलॊकात्मा जगाम भवनं सवकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ देवाः स गन्धर्वा मुनयॊ ऽपसरसॊ ऽपि च\nकथां तां बरह्मणा गीतां शरुत्वा परीता दिवं ययुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 26, + "text": "एतच छरुतं मया तात ऋषीणां भावितात्मना\nवासुदेवं कथयतां समवाये पुरातनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 27, + "text": "जामदग्न्यस्य रामस्य मार्कण्डेयस्य धीमतः\nवयास नारदयॊश चापि शरुतं शरुतविशारद" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 28, + "text": "एतम अर्थं च विज्ञाय शरुत्वा च परभुम अव्ययम\nवासुदेवं महात्मानं लॊकानाम ईश्वरेश्वरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 29, + "text": "यस्यासाव आत्मजॊ बरह्मा सर्वस्य जगतः पिता\nकथं न वासुदेवॊ ऽयम अर्च्यश चेज्यश च मानवैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 30, + "text": "वारितॊ ऽसि पुरा तात मुनिभिर वेदपारगैः\nमा गच्छ संयुगं तेन वासुदेवेन धीमता\nमा पाण्डवैः सार्थम इति तच च मॊहान न बुध्यसे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 31, + "text": "मन्ये तवां राक्षसं करूरं तथा चासि तमॊवृतः\nयस्माद दविषसि गॊविन्दं पाण्डवं च धनंजयम\nनरनारायणौ देवौ नान्यॊ दविष्याद धि मानवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 32, + "text": "तस्माद बरवीमि ते राजन्न एष वै शाश्वतॊ ऽवययः\nसर्वलॊकमयॊ नित्यः शास्ता धाता धरॊ धरुवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 33, + "text": "लॊकान धारयते यस तरींश चराचरगुरुः परभुः\nयॊद्धा जयश च जेता च सर्वप्रकृतिर ईश्वरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 34, + "text": "राजन सत्त्वमयॊ हय एष तमॊ रागविवर्जितः\nयतः कृष्णस ततॊ धर्मॊ यतॊ धर्मस ततॊ जयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 35, + "text": "तस्य माहात्म्य यॊगेन यॊगेनात्मन एव च\nधृताः पाण्डुसुता राजञ जयश चैषां भविष्यति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 36, + "text": "शरेयॊ युक्तां सदा बुद्धिं पाण्डवानां दधाति यः\nबलं चैव रणे नित्यं भयेभ्यश चैव रक्षति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 37, + "text": "स एष शाश्वतॊ देवः सर्वगुह्यमयः शिवः\nवासुदेव इति जञेयॊ यन मां पृच्छसि भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 38, + "text": "बराह्मणैः कषत्रियैर वैश्यैः शूद्रैश च कृतलक्षणैः\nसेव्यते ऽभयर्च्यते चैव नित्ययुक्तैः सवकर्मभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 39, + "text": "दवापरस्य युगस्यान्ते आदौ कलियुगस्य च\nसात्वतं विधिम आस्थाय गीतः संकर्षणेन यः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 62, + "shloka": 40, + "text": "स एष सर्वासुरमर्त्यलॊकं; समुद्रकक्ष्यान्तरिताः पुरीश च\nयुगे युगे मानुषं चैव वासं; पुनः पुनः सृजते वासुदेवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 63, + "shloka": 1, + "text": "[दुर]\nवासुदेवॊ महद भूतं सर्वलॊकेषु कथ्यते\nतस्यागमं परतिष्ठां च जञातुम इच्छे पितामह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 63, + "shloka": 2, + "text": "[भस]\nवासुदेवॊ महद भूतं संभूतं सह दैवतैः\nन परं पुण्डरीकाक्षाद दृश्यते भरतर्षभ\nमार्कण्डेयश च गॊविन्दं कथयत्य अद्भुतं महत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 63, + "shloka": 3, + "text": "सर्वभूतानि भूतात्मा महात्मा पुरुषॊत्तमः\nआपॊ वायुश च तेजश च तरयम एतद अकल्पयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 63, + "shloka": 4, + "text": "स सृष्ट्वा पृथिवीं देवः सर्वलॊकेश्वरः परभुः\nअप्सु वै शयनं चक्रे महात्मा पुरुषॊत्तमः\nसर्वतॊयमयॊ देवॊ यॊगात सुष्वाप तत्र ह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 63, + "shloka": 5, + "text": "मुखतः सॊ ऽगनिम असृजत पराणाद वायुम अथापि च\nसरस्वतीं च वेदांश च मनसः ससृजे ऽचयुतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 63, + "shloka": 6, + "text": "एष लॊकान ससर्जादौ देवांश चर्षिगणैः सह\nनिधनं चैव मृत्युं च परजानां परभवॊ ऽवययः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 63, + "shloka": 7, + "text": "एष धर्मश च धर्मज्ञॊ वरदः सर्वकामदः\nएष कर्ता च कार्यं च पूर्वदेवः सवयंप्रभुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 63, + "shloka": 8, + "text": "भूतं भव्यं भविष्यच च पूर्वम एतद अकल्पयत\nउभे संध्ये दिशः खं च नियमं च जनार्दनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 63, + "shloka": 9, + "text": "ऋषींश चैव हि गॊविन्दस तपश चैवानु कल्पयत\nसरष्टारं जगतश चापि महात्मा परभुर अव्ययः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 63, + "shloka": 10, + "text": "अग्रजं सर्वभूतानां संकर्षणम अकल्पयत\nशेषं चाकल्पयद देवम अनन्तम इति यं विदुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 63, + "shloka": 11, + "text": "यॊ धारयति भूतानि धरां चेमां स पर्वताम\nधयानयॊगेन विप्राश च तं वदन्ति महौजसम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 63, + "shloka": 12, + "text": "कर्ण सरॊत उद्भवं चापि मधुं नाम महासुरम\nतम उग्रम उग्रकर्माणम उग्रां बुद्धिं समास्थितम\nबरह्मणॊ ऽपचितिं कुर्वञ जघान पुरुषॊत्तमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 63, + "shloka": 13, + "text": "तस्य तात वधाद एव देवदानव मानवाः\nमधुसूदनम इत्य आहुर ऋषयश च जनार्दनम\nवराहश चैव सिंहश च तरिविक्रम गतिः परभुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 63, + "shloka": 14, + "text": "एष माता पिता चैव सर्वेषां पराणिनां हरिः\nपरं हि पुण्डरीकाक्षान न भूतं न भविष्यति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 63, + "shloka": 15, + "text": "मुखतॊ ऽसृजद बराह्मणान बाहुभ्यां कषत्रियांस तथा\nवैश्यांश चाप्य उरुतॊ राजञ शूद्रान पद्भ्यां तथैव च\nतपसा नियतॊ देवॊ निधानं सर्वदेहिनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 63, + "shloka": 16, + "text": "बरह्मभूतम अमावास्यां पौर्णमास्यां तथैव च\nयॊगभूतं परिचरन केशवं महद आप्नुयात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 63, + "shloka": 17, + "text": "केशवः परमं तेजः सर्वलॊकपितामहः\nएवम आहुर हृषीकेशं मुनयॊ वै नराधिप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 63, + "shloka": 18, + "text": "एवम एनं विजानीहि आचार्यं पितरं गुरुम\nकृष्णॊ यस्य परसीदेत लॊकास तेनाक्षया जिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 63, + "shloka": 19, + "text": "यश चैवैनं भयस्थाने केशवं शरणं वरजेत\nसदा नरः पठंश चेदं सवस्तिमान स सुखी भवेत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 63, + "shloka": 20, + "text": "ये च कृष्णं परपद्यन्ते ते न मुह्यन्ति मानवाः\nभये महति ये मग्नाः पाति नित्यं जनार्दनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 63, + "shloka": 21, + "text": "एतद युधिष्ठिरॊ जञात्वा याथातथ्येन भारत\nसर्वात्मना महात्मानं केशवं जगद ईश्वरम\nपरपन्नः शरणं राजन यॊगानाम ईश्वरं परभुम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 64, + "shloka": 1, + "text": "[भस]\nशृणु चेदं महाराज बरह्मभूतस्तवं मम\nबरह्मर्षिभिश च देवैश च यः पुरा कथितॊ भुवि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 64, + "shloka": 2, + "text": "साध्यानाम अपि देवानां देवदेवेश्वरः परभुः\nलॊकभावन भावज्ञ इति तवां नारदॊ ऽबरवीत\nभूतं भव्यं भविष्यं च मार्कण्डेयॊ ऽभयुवाच ह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 64, + "shloka": 3, + "text": "यज्ञानां चैव यज्ञं तवां तपश च तपसाम अपि\nदेवानाम अपि देवं च तवाम आह भगवान भृगुः\nपुराणे भैरवं रूपं विष्णॊ भूतपते ति वै" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 64, + "shloka": 4, + "text": "वासुदेवॊ वसूनां तवं शक्रं सथापयिता तथा\nदेवदेवॊ ऽसि देवानाम इति दवैपायनॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 64, + "shloka": 5, + "text": "पूर्वे परजा निसर्गेषु दक्षम आहुः परजापतिम\nसरष्टारं सर्वभूतानाम अङ्गिरास तवां ततॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 64, + "shloka": 6, + "text": "अव्यक्तं ते शरीरॊत्थं वयक्तं ते मनसि सथितम\nदेवा वाक संभवाश चेति देवलस तव असितॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 64, + "shloka": 7, + "text": "शिरसा ते दिवं वयाप्तं बाहुभ्यां पृथिवी धृता\nजठरं ते तरयॊ लॊकाः पुरुषॊ ऽसि सनातनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 64, + "shloka": 8, + "text": "एवं तवाम अभिजानन्ति तपसा भविता नराः\nआत्मदर्शनतृप्तानाम ऋषीणां चापि सत्तमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 64, + "shloka": 9, + "text": "राजर्षीणाम उदाराणाम आहवेष्व अनिवर्तिनाम\nसर्वधर्मप्रधानानां तवं गतिर मधुसूदन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 64, + "shloka": 10, + "text": "एष ते विस्तरस तात संक्षेपश च परकीर्तितः\nकेशवस्य यथातत्त्वं सुप्रीतॊ भव केशवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 64, + "shloka": 11, + "text": "[स]\nपुण्यं शरुत्वैतद आख्यानं महाराज सुतस तव\nकेशवं बहु मेने स पाण्डवांश च महारथान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 64, + "shloka": 12, + "text": "तम अब्रवीन महाराज भीष्मः शांतनवः पुनः\nमाहात्म्यं ते शरुतं राजन केशवस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 64, + "shloka": 13, + "text": "नरस्य च यथातत्त्वं यन मां तवं परिपृच्छसि\nयदर्थं नृषु संभूतौ नरनारायणाव उभौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 64, + "shloka": 14, + "text": "अवध्यौ च यथा वीरौ संयुगेष्व अपराजितौ\nयथा च पाण्डवा राजन्न अगम्या युधि कस्य चित" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 64, + "shloka": 15, + "text": "परीतिमान हि दृढं कृष्णः पाण्डवेषु यशस्विषु\nतस्माद बरवीमि राजेन्द्र शमॊ भवतु पाण्डवैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 64, + "shloka": 16, + "text": "पृथिवीं भुङ्क्ष्व सहितॊ भरातृभिर बलिभिर वशी\nनरनारायणौ देवाव अवज्ञाय नशिष्यसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 64, + "shloka": 17, + "text": "एवम उक्त्वा तव पिता तूष्णीम आसीद विशां पते\nवयसर्जयच च राजानं शयनं च विवेश ह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 64, + "shloka": 18, + "text": "राजापि शिबिरं परायात परणिपत्य महात्मने\nशिश्ये च शयने शुभ्रे तां रात्रिं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nवयुषितायां च शर्वर्याम उदिते च दिवाकरे\nउभे सेने महाराज युद्धायैव समीयतुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 2, + "text": "अभ्यधावंश च संक्रुद्धाः परस्परजिगीषवः\nते सर्वे सहिता युद्धे समालॊक्य परस्परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 3, + "text": "पाण्डवा धार्तराष्ट्राश च राजन दुर्मन्त्रिते तव\nवयूहौ च वयूह्य संरब्धाः संप्रयुद्धाः परहारिणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 4, + "text": "अरक्षन मकरव्यूहं भीष्मॊ राजन समन्ततः\nतथैव पाण्डवा राजन्न अरक्षन वयूहम आत्मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 5, + "text": "स निर्ययौ रथानीकं पिता देवव्रतस तव\nमहता रथवंशेन संवृतॊ रथिनां वरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 6, + "text": "इतरेतरम अन्वीयुर यथाभागम अवस्थिताः\nरथिनः पत्तयश चैव दन्तिनः सादिनस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 7, + "text": "तान दृष्ट्वा परॊद्यतान संख्ये पाण्डवाश च यशस्विनः\nशयेनेन वयूह राजेन तेनाजय्येन संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 8, + "text": "अशॊभत मुखे तस्य भीमसेनॊ महाबलः\nनेत्रे शिखण्डी दुर्धर्षे धृष्टद्युम्नश च पार्षतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 9, + "text": "शीर्षं तस्याभवद वीरः सात्यकिः सत्यविक्रमः\nविधुन्वन गाण्डिवं पार्थॊ गरीवायाम अभवत तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 10, + "text": "अक्षौहिण्या समग्रा या वामपक्षॊ ऽभवत तदा\nमहात्मा दरुपदः शरीमान सह पुत्रेण संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 11, + "text": "दक्षिणश चाभवत पक्षः कैकेयॊ ऽकषौहिणीपतिः\nपृष्ठतॊ दरौपदेयाश च सौभद्रश चापि वीर्यवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 12, + "text": "पृष्ठे समभवच छरीमान सवयं राजा युधिष्ठिरः\nभरातृभ्यां सहितॊ धीमान यमाभ्यां चारु विक्रमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 13, + "text": "परविश्य तु रणे भीमॊ मकरं मुखतस तदा\nभीष्मम आसाद्य संग्रामे छादयाम आस सायकैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ भीष्मॊ महास्त्राणि पातयाम आस भारत\nमॊहयन पाण्डुपुत्राणां वयूढं सैन्यं महाहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 15, + "text": "संमुह्यति तदा सैन्ये तवरमाणॊ धनंजयः\nभीष्मं शरसहस्रेण विव्याध रणमूर्धनि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 16, + "text": "परिसंवार्य चास्त्राणि भीष्म मुक्तानि संयुगे\nसवेनानीकेन हृष्टेन युद्धाय समवस्थितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा भारद्वाजम अभाषत\nपूर्वं दृष्ट्वा वधं घॊरं बलस्य बलिनां वरः\nभरातॄणां च वधं युद्धे समरमाणॊ महारथः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 18, + "text": "आचार्य सततं तवं हि हितकामॊ ममानघ\nवयं हि तवां समाश्रित्य भीष्मं चैव पितामहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 19, + "text": "देवान अपि रणे जेतुं परार्थयामॊ न संशयः\nकिम उ पाण्डुसुतान युद्धे हीनवीर्यपराक्रमान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 20, + "text": "एवम उक्तस ततॊ दरॊणस तव पुत्रेण मारिष\nअभिनत पाण्डवानीकं परेक्षमाणस्य सात्यकेः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 21, + "text": "सात्यकिस तु तदा दरॊणं वारयाम आस भारत\nततः परववृते युद्धं तुमुलं लॊमहर्षणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 22, + "text": "शैनेयं तु रणे करुद्धॊ भारद्वाजः परतापवान\nअविध्यन निशितैर बाणैर जत्रु देशे हसन्न इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 23, + "text": "भीमसेनस ततः करुद्धॊ भारद्वाजम अविध्यत\nसंरक्षन सात्यकिं राजन दरॊणाच छस्त्रभृतां वरात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ दरॊणश च भीष्मश च तथा शल्यश च मारिष\nभीमसेनं रणे करुद्धाश छादयां चक्रिरे शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 25, + "text": "तत्राभिमन्युः संक्रुद्धॊ दरौपदेयाश च मारिष\nविव्यधुर निशितैर बाणैः सर्वांस तान उद्यतायुधान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 26, + "text": "भीष्मद्रॊणौ च संक्रुद्धाव आपतन्तौ महाबलौ\nपरत्युद्ययौ शिखण्डी तु महेष्वासॊ महाहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 27, + "text": "परगृह्य बलवद वीरॊ धनुर जलदनिस्वनम\nअभ्यवर्षच छरैस तूर्णं छादयानॊ दिवाकरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 28, + "text": "शिखण्डिनं समासाद्य भरतानां पितामहः\nअवर्जयत संग्रामे सत्रीत्वं तस्यानुसंस्मरन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ दरॊणॊ महाराज अभ्यद्रवत तं रणे\nरक्षमाणस ततॊ भीष्मं तव पुत्रेण चॊदितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 30, + "text": "शिखण्डी तु समासाद्य दरॊणं शस्त्रभृतां वरम\nअवर्जयत संग्रामे युगान्ताग्निम इवॊल्बणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 31, + "text": "ततॊ बलेन महता पुत्रस तव विशां पते\nजुगॊप भीष्मम आसाद्य परार्थयानॊ महद यशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 32, + "text": "तथैव पाण्डवा राजन पुरस्कृत्य धनंजयम\nभीष्मम एवाभ्यवर्तन्त जये कृत्वा दृढां मतिम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 65, + "shloka": 33, + "text": "तद युद्धम अभवद घॊरं देवानां दानवैर इव\nजयं च काङ्क्षतां नित्यं यशश च परमाद्भुतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 66, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nअकरॊत तुमुलं युद्धं भीष्मः शांतनवस तदा\nभीमसेन भयाद इच्छन पुत्रांस तारयितुं तव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 66, + "shloka": 2, + "text": "पूर्वाह्णे तन महारौद्रं राज्ञां युद्धम अवर्तत\nकुरूणां पाण्डवानां च मुख्यशूर विनाशनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 66, + "shloka": 3, + "text": "तस्मिन्न आकुलसंग्रामे वर्तमाने महाभये\nअभवत तुमुलः शब्दः संस्पृशन गगनं महत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 66, + "shloka": 4, + "text": "नदद्भिश च महानागैर हेषमाणैश च वाजिभिः\nभेरीशङ्खनिनादैश च तुमुलः समपद्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 66, + "shloka": 5, + "text": "युयुत्सवस ते विक्रान्ता विजयाय महाबलाः\nअन्यॊन्यम अभिगर्जन्तॊ गॊष्ठेष्व इव महर्षभाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 66, + "shloka": 6, + "text": "शिरसां पात्यमानानां समरे निशितैः शरैः\nअश्मवृष्टिर इवाकाशे बभूव भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 66, + "shloka": 7, + "text": "कुण्डलॊष्णीष धारीणि जातरूपॊज्ज्वलानि च\nपतितानि सम दृश्यन्ते शिरांसि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 66, + "shloka": 8, + "text": "विशिखॊन्मथितैर गात्रैर बाहुभिश च स कार्मुकैः\nस हस्ताभरणैश चान्यैर अभवच छादिता मही" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 66, + "shloka": 9, + "text": "कवचॊपहितैर गात्रैर हस्तैश च समलंकृतैः\nमुखैश च चन्द्रसंकाशै रक्तान्तनयनैः शुभैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 66, + "shloka": 10, + "text": "गजवाजिमनुष्याणां सर्वगात्रैश च भूपते\nआसीत सर्वा समाकीर्णा मुहूर्तेन वसुंधरा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 66, + "shloka": 11, + "text": "रजॊमेघैश च तुमुलैः शस्त्रविद्युत परकाशितैः\nआयुधानां च निर्घॊषः सतनयित्नुसमॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 66, + "shloka": 12, + "text": "स संप्रहारस तुमुलः कटुकः शॊणितॊदकः\nपरावर्तत कुरूणां च पाण्डवानां च भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 66, + "shloka": 13, + "text": "तस्मिन महाभये घॊरे तुमुले लॊमहर्षणे\nववर्षुः शरवर्षाणि कषत्रिया युद्धदुर्मदाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 66, + "shloka": 14, + "text": "करॊशन्ति कुञ्जरास तत्र शरवर्ष परतापिताः\nतावकानां परेषां च संयुगे भरतॊत्तम\nअश्वाश च पर्यधावन्त हतारॊहा दिशॊ दश" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 66, + "shloka": 15, + "text": "उत्पत्य निपतन्त्य अन्ये शरघात परपीडिताः\nतावकानां परेषां च यॊधानां भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 66, + "shloka": 16, + "text": "अश्वानां कुञ्जराणां च रथानां चातिवर्तताम\nसंघाताः सम परदृश्यन्ते तत्र तत्र विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 66, + "shloka": 17, + "text": "गदाभिर असिभिः परासैर बाणैश च नतपर्वभिः\nजघ्नुः परस्परं तत्र कषत्रियाः कालचॊदिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 66, + "shloka": 18, + "text": "अपरे बाहुभिर वीरा नियुद्ध कुशला युधि\nबहुधा समसज्जन्त आयसैः परिघैर इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 66, + "shloka": 19, + "text": "मुष्टिभिर जानुभिश चैव तलैश चैव विशां पते\nअन्यॊन्यं जघ्निरे वीरास तावकाः पाण्डवैः सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 66, + "shloka": 20, + "text": "विरथा रथिनश चात्र निस्त्रिंशवरधारिणः\nअन्यॊन्यम अभिधावन्त परस्परवधैषिणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 66, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा कलिङ्गैर बहुभिर वृतः\nपुरस्कृत्य रणे भीष्मं पाण्डवान अभ्यवर्तत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 66, + "shloka": 22, + "text": "तथैव पाण्डवाः सर्वे परिवार्य वृकॊदरम\nभीष्मम अभ्यद्रवन करुद्धा रणे रभस वाहनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nदृष्ट्वा भीष्मेण संसक्तान भरातॄन अन्यांश च पार्थिवान\nतम अभ्यधावद गाङ्गेयम उद्यतास्त्रॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 2, + "text": "पाञ्चजन्यस्य निर्घॊषं धनुषॊ गाण्डिवस्य च\nधवजं च दृष्ट्वा पार्थस्य सर्वान नॊ भयम आविशत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 3, + "text": "असज्जमानं वृक्षेषु धूमकेतुम इवॊत्थितम\nबहुवर्णं च चित्रं च दिव्यं वानरलक्षणम\nअपश्याम महाराज धवजं गाण्डिवधन्वनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 4, + "text": "विद्युतं मेघमध्यस्थां भराजमानाम इवाम्बरे\nददृशुर गाण्डिवं यॊधा रुक्मपृष्ठं महारथे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 5, + "text": "अशुश्रुम भृशं चास्य शक्रस्येवाभिगर्जतः\nसुघॊरं तलयॊः शब्दं निघ्नतस तव वाहिनीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 6, + "text": "चण्डवातॊ यथा मेघः स विद्युत सतनयित्नुमान\nदिशः संप्लावयन सर्वाः शरवर्षैः समन्ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 7, + "text": "अभ्यधावत गाङ्गेयं भैरवास्त्रॊ धनंजयः\nदिशं पराचीं परतीचीं च न जानीमॊ ऽसत्रमॊहिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 8, + "text": "कांदिग भूताः शरान्तपत्रा हतास्त्रा हतचेतसः\nअन्यॊन्यम अभिसंश्लिष्य यॊधास ते भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 9, + "text": "भीष्मम एवाभिलीयन्त सह सर्वैस तवात्मजैः\nतेषाम आर्तायनम अभूद भीष्मः शंतनवॊ रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 10, + "text": "समुत्पतन्त वित्रस्ता रथेभ्यॊ रथिनस तदा\nसादिनश चाश्वपृष्ठेभ्यॊ भूमौ चापि पदातयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 11, + "text": "शरुत्वा गाण्डीवनिर्घॊषं विस्फूर्जितम इवाशनेः\nसर्वसैन्यानि भीतानि वयवलीयन्त भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 12, + "text": "अथ काम्बॊजमुख्यैस तु बृहद्भिः शीघ्रगामिभिः\nगॊपानां बहुसाहस्रैर बलैर गॊवासनॊ वृतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 13, + "text": "मद्रसौवीरगान्धारैस तरिगर्तैश च विशां पते\nसर्वकालिङ्गमुख्यैश च कलिङ्गाधिपतिर वृतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 14, + "text": "नागा नरगणौघाश च दुःशासन पुरःसराः\nजयद्रथश च नृपतिः सहितः सर्वराजभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 15, + "text": "हयारॊह वराश चैव तत पुत्रेण चॊदिताः\nचतुर्दशसहस्राणि सौबलं पर्यवारयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 16, + "text": "ततस ते सहिताः सर्वे विभक्तरथवाहनाः\nपाण्डवान समरे जग्मुस तावका भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 17, + "text": "रथिभिर वारणैर अश्वैः पदातैश च समीरितम\nघॊरम आयॊधनं जज्ञे महाभ्रसदृशं रजः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 18, + "text": "तॊमरप्रासनाराच गजाश्वरथयॊधिनाम\nबलेन महता भीष्मः समसज्जत किरीटिना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 19, + "text": "आवन्त्यः काशिराजेन भीमसेनेन सैन्धवः\nअजातशत्रुर मद्राणाम ऋषभेण यशस्विना\nसह पुत्रः सहामात्यः शल्येन समसज्जत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 20, + "text": "विकर्णः सहदेवेन चित्रसेनः शिखण्डिना\nमत्स्या दुर्यॊधनं जग्मुः शकुनिं च विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 21, + "text": "दरुपदश चेकितानश च सात्यकिश च महारथः\nदरॊणेन समसज्जन्त सपुत्रेण महात्मना\nकृपश च कृतवर्मा च धृष्टकेतुम अभिद्रुतौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 22, + "text": "एवं परजविताश्वानि भरान्तनागरथानि च\nसैन्यानि समसज्जन्त परयुद्धानि समन्ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 23, + "text": "निरभ्रे विद्युतस तीव्रा दिशश च रजसावृताः\nपरादुरासन महॊल्काश च स निर्घाता विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 24, + "text": "परववौ च महावातः पांसुवर्षं पपात च\nनभस्य अन्तर्दधे सूर्यः सैन्येन रजसावृतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 25, + "text": "परमॊहः सर्वसत्त्वानाम अतीव समपद्यत\nरजसा चाभिभूतानाम अस्त्रजालैश च तुद्यताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 26, + "text": "वीरबाहुविषृष्टानां सर्वावरणभेदिनाम\nसंघातः शरजालानां तुमुलः समपद्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 27, + "text": "परकाशं चक्रुर आकाशं युद्यतानि भुजॊत्तमैः\nनक्षत्रविमलाभानि शस्त्राणि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 28, + "text": "आर्षभाणि विचित्राणि रुक्मजालावृतानि च\nसंपेतुर दिक्षु सर्वासु चर्माणि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 29, + "text": "सूर्यवर्णैश च निस्त्रिंशैः पात्यमानानि सर्वशः\nदिक्षु सर्वास्व अदृश्यन्त शरीराणि शिरांसि च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 30, + "text": "भग्नचक्राक्ष नीडाश च निपातितमहाध्वजाः\nहताश्वाः पृथिवीं जग्मुस तत्र तत्र महारथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 31, + "text": "परिपेतुर हयाश चात्र के चिच छत्रकृतव्रणाः\nरथान विपरिकर्षन्तॊ हतेषु रथयॊधिषु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 32, + "text": "शराहता भिन्नदेहा बद्धयॊक्त्रा हयॊत्तमाः\nयुगानि पर्यकर्षन्त तत्र तत्र सम भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 33, + "text": "अदृश्यन्त ससूताश च साश्वाः स रथयॊधिनः\nएकेन बलिना राजन वारणेन हता रथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 34, + "text": "गन्धहस्तिमदस्रावम आघ्राय बहवॊ रणे\nसंनिपाते बलौघानां वीतम आददिरे गजाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 35, + "text": "स तॊमरमहामात्रैर निपतद्भिर गतासुभिः\nबभूवायॊधनं छन्नं नाराचाभिहतैर गजैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 36, + "text": "संनिपाते बलौघानां परेषितैर वरवारणैः\nनिपेतुर युधि संभग्नाः स यॊधाः स धवजा रथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 37, + "text": "नागराजॊपमैर हस्तैर नागैर आक्षिप्य संयुगे\nवयदृश्यन्त महाराज संभग्ना रथकूबराः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 38, + "text": "विशीर्णरथजालाश च केशेष्व आक्षिप्य दन्तिभिः\nदरुमशाखा इवाविध्य निष्पिष्टा रथिनॊ रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 39, + "text": "रथेषु च रथान युद्धे संसक्तान वरवारणाः\nविकर्षन्तॊ दिशः सर्वाः संपेतुः सर्वशब्दगाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 40, + "text": "तेषां तथा कर्षतां च गजानां रूपम आबभौ\nसरःसु नलिनी जालं विषक्तम इव कर्षताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 67, + "shloka": 41, + "text": "एवं संछादितं तत्र बभूवायॊधनं महत\nसादिभिश च पदातैश च स धवजैश च महारथैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nशिखण्डी सह मत्स्येन विराटेन विशां पते\nभीष्मम आशु महेष्वासम आससाद सुदुर्जयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 2, + "text": "दरॊणं कृपं विकर्णं च महेष्वासान महाबलान\nराज्ञश चान्यान रणे शूरान बहून आर्छद धनंजयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 3, + "text": "सैन्धवं च महेष्वासं सामात्यं सह बन्धुभिः\nपराच्यांश च दाक्षिणात्यांश च भूमिपान भूमिपर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 4, + "text": "पुत्रं च ते महेष्वासं दुर्यॊधनम अमर्षणम\nदुःसहं चैव समरे भीमसेनॊ ऽभयवर्तत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 5, + "text": "सहदेवस तु शकुनिम उलूकं च महारथम\nपिता पुत्रौ महेष्वासाव अभ्यवर्तत दुर्जयौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 6, + "text": "युधिष्ठिरॊ महाराज गजानीकं महारथः\nसमवर्तत संग्रामे पुत्रेण निकृतस तव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 7, + "text": "माद्रीपुत्रस तु नकुलः शूरः संक्रन्दनॊ युधि\nतरिगर्तानां रथॊदारैः समसज्जत पाण्डवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 8, + "text": "अभ्यवर्तन्त दुर्धर्षाः समरे शाल्व केकयान\nसात्यकिश चेकितानश च सौभद्रश च महारथः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 9, + "text": "धृष्टकेतुश च समरे राक्षसश च घटॊत्कचः\nपुत्राणां ते रथानीकं परत्युद्याताः सुदुर्जयाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 10, + "text": "सेनापतिर अमेयात्मा धृष्टद्युम्नॊ महाबलः\nदरॊणेन समरे राजन समियायेन्द्र कर्मणा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 11, + "text": "एवम एते महेष्वासास तावकाः पाण्डवैः सह\nसमेत्य समरे शूराः संप्रहारं परचक्रिरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 12, + "text": "मध्यंदिन गते सूर्ये नभस्य आकुलतां गते\nकुरवः पाण्डवेयाश च निजघ्नुर इतरेतरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 13, + "text": "धवजिनॊ हेमचित्राङ्गा विचरन्तॊ रणाजिरे\nस पताका रथा रेजुर वैयाघ्रपरिवारणाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 14, + "text": "समेतानां च समरे जिगीषूणां परस्परम\nबभूव तुमुलः शब्दः सिंहानाम इव नर्दताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 15, + "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम संप्रहारं सुदारुणम\nयम अकुर्वन रणे वीराः सृञ्जयाः कुरुभिः सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 16, + "text": "नैव खं न दिशॊ राजन न सूर्यं शत्रुतापन\nविदिशॊ वाप्य अपश्याम शरैर मुक्तैः समन्ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 17, + "text": "शक्तीनां विमलाग्राणां तॊमराणां तथायताम\nनिस्त्रिंशानां च पीतानां नीलॊत्पलनिभाः परभाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 18, + "text": "कवचानां विचित्राणां भूषणानां परभास तथा\nखं दिशः परदिशश चैव भासयाम आसुर ओजसा\nविरराज तदा राजंस तत्र तत्र रणाङ्गणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 19, + "text": "रथसिंहासन वयाघ्राः समायान्तश च संयुगे\nविरेजुः समरे राजन गरहा इव नभस्तले" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 20, + "text": "भीष्मस तु रथिनां शरेष्ठॊ भीमसेनं महाबलम\nअवारयत संक्रुद्धः सर्वसैन्यस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ भीष्म विनिर्मुक्ता रुक्मपुङ्खाः शिलाशिताः\nअभ्यघ्नन समरे भीमं तैलधौताः सुतेजनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 22, + "text": "तस्य शक्तिं महावेगां भीमसेनॊ महाबलः\nकरुद्धाशीविषसंकाशां परेषयाम आस भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 23, + "text": "ताम आपतन्तीं सहसा रुक्मदण्डां दुरासदाम\nचिच्छेद समरे भीष्मः शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ ऽपरेण भल्लेन पीतेन निशितेन च\nकार्मुकं भीमसेनस्य दविधा चिच्छेद भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 25, + "text": "सात्यकिस तु ततस तूर्णं भीष्मम आसाद्य संयुगे\nशरैर बहुभिर आनर्छत पितरं ते जनेश्वर" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 26, + "text": "ततः संधाय वै तीक्ष्णं शरं परमदारुणम\nवार्ष्णेयस्य रथाद भीष्मः पातयाम आस सारथिम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 27, + "text": "तस्याश्वाः परद्रुता राजन निहते रथसारथौ\nतेन तेनैव धावन्ति मनॊमारुतरंहसः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 28, + "text": "ततः सर्वस्य सैन्यस्य निस्वनस तुमुलॊ ऽभवत\nहाहाकारश च संजज्ञे पाण्डवानां महात्मनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 29, + "text": "अभिद्रवत गृह्णीत हयान यच्छत धावत\nइत्य आसीत तुमुलः शब्दॊ युयुधान रथं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 30, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु भीष्मः शांतनवः पुनः\nवयहनत पाण्डवीं सेनाम आसुरीम इव वृत्रहा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 31, + "text": "ते वध्यमाना भीष्मेण पाञ्चालाः सॊमकैः सह\nआर्यां युद्धे मतिं कृत्वा भीष्मम एवाभिदुद्रुवुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 32, + "text": "धृष्टद्युम्नमुखाश चापि पार्थाः शांतनवं रणे\nअभ्यधावञ जिगीषन्तस तव पुत्रस्य वाहिनीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 68, + "shloka": 33, + "text": "तथैव तावका राजन भीष्मद्रॊणमुखाः परान\nअभ्यधावन्त वेगेन ततॊ युद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nविराटॊ ऽथ तरिभिर बाणैर भीष्मम आर्छन महारथम\nविव्याध तुरगांश चास्य तरिभिर बाणैर महारथः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 2, + "text": "तं परत्यविध्यद दशभिर भीष्मः शांतनवः शरैः\nरुक्मपुङ्खैर महेष्वासः कृतहस्तॊ महाबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 3, + "text": "दरौणिर गाण्डीवधन्वानं भीम धन्वा महारथः\nअविध्यद इषुभिः षड्भिर दृढहस्तः सतनान्तरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 4, + "text": "कार्मुकं तस्य चिच्छेद फल्गुनः परवीरहा\nअविध्यच च भृशं तीक्ष्णैर पत्रिभिः शत्रुकर्शनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 5, + "text": "सॊ ऽनयत कार्मुकम आदाय वेगवत करॊधमूर्छितः\nअमृष्यमाणः पार्थेन कार्मुकच छेदम आहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 6, + "text": "अविध्यत फल्गुनं राजन नवत्या निशितैः शरैः\nवासुदेवं च सप्तत्या विव्याध परमेषुभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 7, + "text": "ततः करॊधाभिताम्राक्षः सह कृष्णेन फल्गुनः\nदीर्घम उष्णं च निःश्वस्य चिन्तयित्वा मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 8, + "text": "धनुः परपीड्य वामेन करेणामित्रकर्शनः\nगाण्डीवधन्वा संक्रुद्धः शितान संनतपर्वणः\nजीवितान्तकरान घॊरान समादत्त शिलीमुखान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 9, + "text": "तैस तूर्णं समरे ऽविध्यद दरौणिं बलवतां वरम\nतस्य ते कवचं भित्त्वा पपुः शॊणितम आहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 10, + "text": "न विव्यथे च निर्भिन्नॊ दरौणिर गाण्डीवधन्वना\nतथैव शरवर्षाणि परतिमुञ्चन्न अविह्वलः\nतस्थौ स समरे राजंस तरातुम इच्छन महाव्रतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 11, + "text": "तस्य तत सुमहत कर्म शशंसुः पुरुषर्षभाः\nयत कृष्णाभ्यां समेताभ्यां नापत्रपत संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 12, + "text": "स हि नित्यम अनीकेषु युध्यते ऽभयम आस्थितः\nअस्त्रग्रामं स संहारं दरॊणात पराप्य सुदुर्लभम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 13, + "text": "ममायम आचार्य सुतॊ दरॊणस्यातिप्रियः सुतः\nबराह्मणश च विशेषेण माननीयॊ ममेति च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 14, + "text": "समास्थाय मतिं वीरॊ बीभत्सुः शत्रुतापनः\nकृपां चक्रे रथश्रेष्ठॊ भारद्वाज सुतं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 15, + "text": "दरौणिं तयक्त्वा ततॊ युद्धे कौन्तेयः शत्रुतापनः\nयुयुधे तावकान निघ्नंस तवरमाणः पराक्रमी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 16, + "text": "दुर्यॊधनस तु दशभिर गार्ध्रपत्रैः शिलाशितैः\nभीमसेनं महेष्वासं रुक्मपुङ्खैः समर्पयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 17, + "text": "भीमसेनस तु संक्रुद्धः परासु करणं दृढम\nचित्रं कार्मुकम आदत्त शरांश च निशितान दश" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 18, + "text": "आकर्णप्रहितैस तीक्ष्णैर वेगितैस तिग्मतेजनैः\nअविध्यत तूर्णम अव्यग्रः कुरुराजं महॊरसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 19, + "text": "तस्य काञ्चनसूत्रस तु शरैः परिवृतॊ मणिः\nरराजॊरसि वै सूर्यॊ गरहैर इव समावृतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 20, + "text": "पुत्रस तु तव तेजस्वी भीमसेनेन ताडितः\nनामृष्यत यथा नागस तलशब्दं समीरितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 21, + "text": "ततः शरैर महाराज रुक्मपुङ्खैः शिलाशितैः\nभीमं विव्याध संक्रुद्धस तरासयानॊ वरूथिनीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 22, + "text": "तौ युध्यमानौ समरे भृशम अन्यॊन्यविक्षतौ\nपुत्रौ ते देवसंकाशौ वयरॊचेतां महाबलौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 23, + "text": "चित्रसेनं नरव्याघ्रं सौभद्रः परवीरहा\nअविध्यद दशभिर बाणैः पुरुमित्रं च सप्तभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 24, + "text": "सत्यव्रतं च सप्तत्या विद्ध्वा शक्रसमॊ युधि\nनृत्यन्न इव रणे वीर आर्तिं नः समजीजनत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 25, + "text": "तं परत्यविद्यद दशभिश चित्रसेनः शिलीमुखैः\nसत्यव्रतश च नवभिः पुरु पित्रश च सप्तभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 26, + "text": "स विद्धॊ विक्षरन रक्तं शत्रुसंवारणं महत\nचिच्छेद चित्रसेनस्य चित्रं कार्मुकम आर्जुनिः\nभित्त्वा चास्य तनुत्राणं शरेणॊरस्य अताडयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 27, + "text": "ततस ते तावका वीरा राजपुत्रा महारथाः\nसमेत्य युधि संरब्धा विव्यधुर निशितैः शरैः\nतांश च सर्वाञ शरैस तीक्ष्णैर जघान परमास्त्रवित" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 28, + "text": "तस्य दृष्ट्वा तु तत कर्म परिवव्रुः सुतास तव\nदहन्तं समरे सैन्यं तव कक्षं यथॊल्बणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 29, + "text": "अपेतशिशिरे काले समिद्धम इव पावकः\nअत्यरॊचत सौभद्रस तव सैन्यानि शातयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 30, + "text": "तत तस्य चरितं दृष्ट्वा पौत्रस तव विशां पते\nलक्ष्मणॊ ऽभयपतत तूर्णं सात्वती पुत्रम आहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 31, + "text": "अभिमन्युस तु संक्रुद्धॊ लक्ष्मणं शुभलक्षणम\nविव्याध विशिखैः षड्भिः सारथिं च तरिभिः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 32, + "text": "तथैव लक्ष्मणॊ राजन सौभद्रं निशितैः शरैः\nअविध्यत महाराज तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 33, + "text": "तस्याश्वांश चतुरॊ हत्वा सारथिं च महाबलः\nअभ्यद्रवत सौभद्रॊ लक्ष्मणं निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 34, + "text": "हताश्वे तु रथे तुष्ठँल लक्ष्मणः परवीरहा\nशक्तिं चिक्षेप संक्रुद्धः सौभद्रस्य रथं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 35, + "text": "ताम आपतन्तीं सहसा घॊररूपां दुरासदाम\nअभिमन्युः शरैस तीक्ष्णैश चिच्छेद भुजगॊपमाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 36, + "text": "ततः सवरथम आरॊप्य लक्ष्मणं गौतमस तदा\nअपॊवाह रथेनाजौ सर्वसैन्यस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 37, + "text": "ततः समाकुले तस्मिन वर्तमाने महाभये\nअभ्यद्रवञ जिघांसन्तः परस्परवधैषिणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 38, + "text": "तावकाश च महेष्वासाः पाण्डवाश च महारथाः\nजुह्वन्तः समरे पराणान निजघ्नुर इतरेतरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 39, + "text": "मुक्तकेशा विकवचा विरथाश छिन्नकार्मुकाः\nबाहुभिः समयुध्यन्त सृञ्जयाः कुरुभिः सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 40, + "text": "ततॊ भीष्मॊ महाबाहुः पाण्डवानां महात्मनाम\nसेनां जघान संक्रुद्धॊ दिव्यैर अस्त्रैर महाबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 69, + "shloka": 41, + "text": "हतेश्वरैर गजैर तत्र नरैर अश्वैश च पातितैः\nरथिभिः सादिभिश चैव समास्तीर्यत मेदिनी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nअथ राजन महाबाहुः सात्यकिर युद्धदुर्मदः\nविकृष्य चापं समरे भारसाधनम उत्तमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 2, + "text": "परामुञ्चत पुङ्खसंयुक्ताञ शरान आशीविषॊपमान\nपरकाशं लघुचित्रं च दर्शयन्न अस्त्रलाघवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 3, + "text": "तस्य विक्षिपतश चापं शरान अन्यांश च मुञ्चतः\nआददानस्य भूयश च संदधानस्य चापरान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 4, + "text": "कषिपतश च शरान अस्य रणे शत्रून विनिघ्नतः\nददृशे रूपम अत्यर्थं मेघस्येव परवर्षतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 5, + "text": "तम उदीर्यन्तम आलॊक्य राजा दुर्यॊधनस ततः\nरथानाम अयुतं तस्य परेषयाम आस भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 6, + "text": "तांस तु सर्वान महेष्वासान सात्यकिः सत्यविक्रमः\nजघान परमेष्वासॊ दिव्येनास्त्रेण वीर्यवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 7, + "text": "स कृत्वा दारुणं कर्म परगृहीतशरासनः\nआससाद ततॊ वीरॊ भूरिश्रवसम आहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 8, + "text": "स हि संदृश्य सेनां तां युयुधानेन पातितम\nअभ्यधावत संक्रुद्धः कुरूणां कीर्तिवर्धनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 9, + "text": "इन्द्रायुधसवर्णं तत स विस्फार्य महद धनुः\nवयसृजद वज्रसंकाशाञ शरान आशीविषॊपमान\nसहस्रशॊ महाराज दर्शयन पाणिलाघवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 10, + "text": "शरांस तान मृत्युसंस्पर्शान सात्यकेस तु पदानुगाः\nन विषेहुस तदा राजन दुद्रुवुस ते समन्ततः\nविहाय समरे राजन सात्यकिं युद्धदुर्मदम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 11, + "text": "तं दृष्ट्वा युयुधानस्य सुता दश महाबलाः\nमहारथाः समाख्याताश चित्रवर्मायुध धवजाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 12, + "text": "समासाद्य महेष्वासं भूरिश्रवसम आहवे\nऊचुर सर्वे सुसंरब्धा यूपकेतुं महारणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 13, + "text": "भॊ भॊ कौरव दायाद सहास्माभिर महाबल\nएहि युध्यस्व संग्रामे समस्तैः पृथग एव वा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 14, + "text": "अस्मान वा तवं पराजित्य यशः पराप्नुहि संयुगे\nवयं वा तवां पराजित्य परीतिं दास्यामहे पितुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 15, + "text": "एवम उक्तस तदा शूरैस तान उवाच महाबलः\nवीर्यश्लाघी नरश्रेष्ठस तान दृष्ट्वा समुपस्थितान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 16, + "text": "साध्व इदं कथ्यते वीरा यद एवं मतिर अद्य वः\nयुध्यध्वं सहिता यत्ता निहनिष्यामि वॊ रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 17, + "text": "एवम उक्ता महेष्वासास ते वीराः कषिप्रकारिणः\nमहता शरवर्षेण अभ्यवर्षन्न अरिंदमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 18, + "text": "अपराह्णे महाराज संग्रामस तुमुलॊ ऽभवत\nएकस्य च बहूनां च समेतानां रणाजिरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 19, + "text": "तम एकं रथिनां शरेष्ठ शरवर्षैर अवाकिरन\nपरावृषीव महाशैलं सिषिचुर जलदा नृप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 20, + "text": "तैस तु मुक्ताञ शरौघांस तान यमदण्डाशनि परभान\nअसंप्राप्तान असं पराप्तांश चिच्छेदाशु महारथः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 21, + "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम सौमदत्तेः पराक्रमम\nयद एकॊ बहुभिर युद्धे समसज्जद अभीतवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 22, + "text": "विसृज्य शरवृष्टिं तां दश राजन महारथाः\nपरिवार्य महाबाहुं निहन्तुम उपचक्रमुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 23, + "text": "सौमदत्तिस ततः करुद्धस तेषां चापानि भारत\nचिच्छेद दशभिर बाणैर निमेषेण महारथः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 24, + "text": "अथैषां छिन्नधनुषां भल्लैः संनतपर्वभिः\nचिच्छेद समरे राजञ शिरांसि निशितैः शरैः\nते हता नयपतन भूमौ वज्रभग्ना इव दरुमाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 25, + "text": "तान दृष्ट्वा निहतान वीरान रणे पुत्रान महाबलान\nवार्ष्णेयॊ विनदन राजन भूरिश्रवसम अभ्ययात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 26, + "text": "रथं रथेन समरे पीडयित्वा महाबलौ\nताव अन्यॊन्यस्य समरे निहत्य रथवाजिनः\nविरथाव अभिवल्गन्तौ समेयातां महारथौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 27, + "text": "परगृहीतमहाखड्गौ तौ चर्म वरधारिणौ\nशुशुभाते नरव्याघ्रौ युद्धाय समवस्थितौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 28, + "text": "ततः सात्यकिम अभ्येत्य निस्त्रिंशवरधारिणम\nभीमसेनस तवरन राजन रथम आरॊपयत तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 29, + "text": "तवापि तनयॊ राजन भूरिश्रवसम आहवे\nआरॊपयद रथं तूर्णं पश्यतां सर्वधन्विनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 30, + "text": "तस्मिंस तथा वर्तमाने रणे भीष्मं महारथम\nअयॊधयन्त संरब्धाः पाण्डवा भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 31, + "text": "लॊहितायति चादित्ये तवरमाणॊ धनंजयः\nपञ्चविंशतिसाहस्रान निजघान महारथान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 32, + "text": "ते हि दुर्यॊधनादिष्टास तदा पार्थ निबर्हणे\nसंप्राप्यैव गता नाशं शलभा इव पावकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ मत्स्याः केकयाश च धनुर्वेद विशारदाः\nपरिवव्रुस तदा पार्थं सह पुत्रं महारथम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 34, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु सूर्ये ऽसतम उपगच्छति\nसर्वेषाम एव सैन्यानां परमॊहः समजायत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 35, + "text": "अवहारं ततश चक्रे पिता देवव्रतस तव\nसंध्याकाले महाराज सैन्यानां शरान्तवाहनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 36, + "text": "पाण्डवानां कुरूणां च परस्परसमागमे\nते सेने भृशसंविग्ने ययतुः सवं निवेशनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 70, + "shloka": 37, + "text": "ततः सवशिबिरं गत्वा नयविशंस तत्र भारत\nपाण्डवाः सृञ्जयैः सार्धं कुरवश च यथाविधि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nविहृत्य च ततॊ राजन सहिताः कुरुपाण्डवाः\nवयतीतायां तु शर्वर्यां पुनर युद्धाय निर्ययुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 2, + "text": "तत्र शब्दॊ महान आसीत तव तेषां च भारत\nयुज्यतां रथमुख्यानां कल्प्यतां चैव दन्तिनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 3, + "text": "संनह्यतां पदातीनां हयानां चैव भारत\nशङ्खदुन्दुभिनादश च तुमुलः सर्वतॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा धृष्टद्युम्नम अभाषत\nवयूहं वयूह महाबाहॊ मकरं शत्रुतापनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 5, + "text": "एवम उक्तस तु पार्थेन धृष्टद्युम्नॊ महारथः\nवयादिदेश महाराज रथिनॊ रथिनां वरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 6, + "text": "शिरॊ ऽभूद दरुपदस तस्य पाण्डवश च धनंजयः\nचक्षुषी सहदेवश च नकुलश च महारथः\nतुण्डम आसीन महाराज भीमसेनॊ महाबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 7, + "text": "सौभद्रॊ दरौपदेयाश च राक्षसश च घटॊत्कचः\nसात्यकिर धर्मराजश च वयूह गरीवां समास्थिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 8, + "text": "पृष्ठम आसीन महाराज विराटॊ वाहिनीपतिः\nधृष्टद्युम्नेन सहितॊ महत्या सेनया वृतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 9, + "text": "केकया भरातरः पञ्च वामं पार्श्वं समाश्रिताः\nधृष्टकेतुर नरव्याघ्रः करकर्षश च वीर्यवान\nदक्षिणं पक्षम आश्रित्य सथिता वयूहस्य रक्षणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 10, + "text": "पादयॊस तु महाराज सथितः शरीमान महारथः\nकुन्तिभॊजः शतानीकॊ महत्या सेनया वृतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 11, + "text": "शिखण्डी तु महेष्वासः सॊमकैः संवृतॊ बली\nइरावांश च ततः पुच्छे मकरस्य वयवस्थितौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 12, + "text": "एवम एतन महाव्यूहं वयूह्य भारत पाण्डवाः\nसूर्यॊदये महाराज पुनर युद्धाय दंशिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 13, + "text": "कौरवान अभ्ययुस तूर्णं हस्त्यश्वरथपत्तिभिः\nसमुच्छ्रितैर धवजैश चित्रैः शस्त्रैश च विमलैः शितैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 14, + "text": "वयूहं दृष्ट्वा तु तत सैन्यं पिता देवव्रतस तव\nकरौञ्चेन महता राजन परत्यव्यूहत वाहिनीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 15, + "text": "तस्य तुण्डे महेष्वासॊ भारद्वाजॊ वयरॊचत\nअश्वत्थामा कृपश चैव चक्षुर आस्तां नरेश्वर" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 16, + "text": "कृतवर्मा तु सहितः काम्बॊजारट्ट बाह्लिकैः\nशिरस्य आसीन नरश्रेष्ठः शरेष्ठः सर्वधनुष्मताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 17, + "text": "गरीवायां शूरसेनस तु तव पुत्रश च मारिष\nदुर्यॊधनॊ महाराज राजभिर बहुभिर वृतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 18, + "text": "पराग्ज्यॊतिषस तु सहितॊ मद्रसौवीरकेकयैः\nउरस्य अभून नरश्रेष्ठ महत्या सेनया वृतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 19, + "text": "सवसेनया च सहितः सुशर्मा परस्थलाधिपः\nवामं पक्षं समाश्रित्य दंशितः समवस्थितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 20, + "text": "तुषारा यवनाश चैव शकाश च सह चूचुपैः\nदक्षिणं पक्षम आश्रित्य सथिता वयूहस्य भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 21, + "text": "शरुतायुश च शतायुश च सौमदत्तिश च मारिष\nवयूहस्य जघने तस्थू रक्षमाणाः परस्परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ युद्धाय संजग्मुः पाण्डवाः कौरवैः सह\nसूर्यॊदये महाराज ततॊ युद्धम अभून महत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 23, + "text": "परतीयू रथिनॊ नागान नागाश च रथिनॊ ययुः\nहयारॊहा हयारॊहान रथिनश चापि सादिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 24, + "text": "सारथिं च रथी राजन कुञ्जरांश च महारणे\nहस्त्यारॊहा रथारॊहान रथिनश चापि सादिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 25, + "text": "रथिनः पत्तिभिः सार्धं सादिनश चापि पत्तिभिः\nअन्यॊन्यं समरे राजन परत्यधावन्न अमर्षिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 26, + "text": "भीमसेनार्जुन यमैर गुप्ता चान्यैर महारथैः\nशुशुभे पाण्डवी सेना नक्षत्रैर इव शर्वरी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 27, + "text": "तथा भीष्म कृप दरॊण शल्य दुर्यॊधनादिभिः\nतवापि विबभौ सेना गरहैर दयौर इव संवृता" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 28, + "text": "भीमसेनस तु कौन्तेयॊ दरॊणं दृष्ट्वा पराक्रमी\nअभ्ययाज जवनैर अश्वैर भारद्वाजस्य वाहिनीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 29, + "text": "दरॊणस तु समरे करुद्धॊ भीमं नवभिर आयसैः\nविव्याध समरे राजन मर्माण्य उद्दिश्य वीर्यवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 30, + "text": "दृढाहतस ततॊ भीमॊ भारद्वाजस्य संयुगे\nसारथिं परेषयाम आस यमस्य सदनं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 31, + "text": "स संगृह्य सवयं वाहान भारद्वाजः परतापवान\nवयधमत पाण्डवीं सेनां तूलराशिम इवानलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 32, + "text": "ते वध्यमाना दरॊणेन भीष्मेण च नरॊत्तम\nसृञ्जयाः केकयैः सार्धं पलायनपराभवन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 33, + "text": "तथैव तावकं सैन्यं भीमार्जुनपरिक्षतम\nमुह्यते तत्र तत्रैव समदेव वराङ्गना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 34, + "text": "अभिद्येतां ततॊ वयूहौ तस्मिन वीरवरक्षये\nआसीद वयतिकरॊ घॊरस तव तेषां च भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 35, + "text": "तद अद्भुतम अपश्याम तावकानां परैः सह\nएकायनगताः सर्वे यद अयुध्यन्त भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 71, + "shloka": 36, + "text": "परतिसंवार्य चास्त्राणि ते ऽनयॊन्यस्य विशां पते\nयुयुधुः पाण्डवाश चैव कौरवाश च महारथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 72, + "shloka": 1, + "text": "धृतराष्ट्र उवाच\nएवं बहुगुणं सैन्यम एवं बहुविधं परम\nवयूढम एवं यथाशास्त्रम अमॊघं चैव संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 72, + "shloka": 2, + "text": "पुष्टम अस्माकम अत्यन्तम अभिकामं च नः सदा\nपरह्वम अव्यसनॊपेतं पुरस्ताद दृष्टविक्रमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 72, + "shloka": 3, + "text": "नातिवृद्धम अबालं च न कृशं न च पीवरम\nलघुवृत्तायतप्रायं सारगात्रम अनामयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 72, + "shloka": 4, + "text": "आत्तसंनाहशस्त्रं च बहुशस्त्रपरिग्रहम\nअसियुद्धे नियुद्धे च गदायुद्धे च कॊविदम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 72, + "shloka": 5, + "text": "परासर्ष्टितॊमरेष्व आजौ परिघेष्व आयसेषु च\nभिण्डिपालेषु शक्तीषु मुसलेषु च सर्वशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 72, + "shloka": 6, + "text": "कम्पनेषु च चापेषु कणपेषु च सर्वशः\nकषेपणीषु च चित्रासु मुष्टियुद्धेषु कॊविदम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 72, + "shloka": 7, + "text": "अपरॊक्षं च विद्यासु वयायामेषु कृतश्रमम\nशस्त्रग्रहणविद्यासु सर्वासु परिनिष्ठितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 72, + "shloka": 8, + "text": "आरॊहे पर्यवस्कन्दे सरणे सान्तरप्लुते\nसम्यक्प्रहरणे याने वयपयाने च कॊविदम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 72, + "shloka": 9, + "text": "नागाश्वरथयानेषु बहुशः सुपरीक्षितम\nपरीक्ष्य च यथान्यायं वेतनेनॊपपादितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 72, + "shloka": 10, + "text": "न गॊष्ठ्या नॊपचारेण न च बन्धुनिमित्ततः\nन सौहृदबलैश चापि नाकुलीनपरिग्रहैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 72, + "shloka": 11, + "text": "समृद्धजनम आर्यं च तुष्टसत्कृतबान्धवम\nकृतॊपकारभूयिष्ठं यशस्वि च मनस्वि च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 72, + "shloka": 12, + "text": "सजयैश च नरैर मुख्यैर बहुशॊ मुख्यकर्मभिः\nलॊकपालॊपमैस तात पालितं लॊकविश्रुतैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 72, + "shloka": 13, + "text": "बहुभिः कषत्रियैर गुप्तं पृथिव्यां लॊकसंमतैः\nअस्मान अभिगतैः कामात सबलैः सपदानुगैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 72, + "shloka": 14, + "text": "महॊदधिम इवापूर्णम आपगाभिः समन्ततः\nअपक्षैः पक्षसंकाशै रथैर नागैश च संवृतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 72, + "shloka": 15, + "text": "नानायॊधजलं भीमं वाहनॊर्मितरङ्गिणम\nकषेपण्यसिगदाशक्तिशरप्राससमाकुलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 72, + "shloka": 16, + "text": "धवजभूषणसंबाधं रत्नपट्टेन संचितम\nवाहनैः परिसर्पद्भिर वायुवेगविकम्पितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 72, + "shloka": 17, + "text": "अपारम इव गर्जन्तं सागरप्रतिमं महत\nदरॊणभीष्माभिसंगुप्तं गुप्तं च कृतवर्मणा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 72, + "shloka": 18, + "text": "कृपदुःशासनाभ्यां च जयद्रथमुखैस तथा\nभगदत्तविकर्णाभ्यां दरौणिसौबलबाह्लिकैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 72, + "shloka": 19, + "text": "गुप्तं परवीरैर लॊकस्य सारवद्भिर महात्मभिः\nयद अहन्यत संग्रामे दिष्टम एतत पुरातनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 72, + "shloka": 20, + "text": "नैतादृशं समुद्यॊगं दृष्टवन्तॊ ऽथ मानुषाः\nऋषयॊ वा महाभागाः पुराणा भुवि संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 72, + "shloka": 21, + "text": "ईदृशॊ हि बलौघस तु युक्तः शस्त्रास्त्रसंपदा\nवध्यते यत्र संग्रामे किम अन्यद भागधेयतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 72, + "shloka": 22, + "text": "विपरीतम इदं सर्वं परतिभाति सम संजय\nयत्रेदृशं बलं घॊरं नातरद युधि पाण्डवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 72, + "shloka": 23, + "text": "अथ वा पाण्डवार्थाय देवास तत्र समागताः\nयुध्यन्ते मामकं सैन्यं यद अवध्यन्त संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 72, + "shloka": 24, + "text": "उक्तॊ हि विदुरेणेह हितं पथ्यं च संजय\nन च गृह्णाति तन मन्दः पुत्रॊ दुर्यॊधनॊ मम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 72, + "shloka": 25, + "text": "तस्य मन्ये मतिः पूर्वं सर्वज्ञस्य महात्मनः\nआसीद यथागतं तात येन दृष्टम इदं पुरा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 72, + "shloka": 26, + "text": "अथ वा भाव्यम एवं हि संजयैतेन सर्वथा\nपुरा धात्रा यथा सृष्टं तत तथा न तद अन्यथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 1, + "text": "संजय उवाच\nआत्मदॊषात तवया राजन पराप्तं वयसनम ईदृशम\nन हि दुर्यॊधनस तानि पश्यते भरतर्षभ\nयानि तवं दृष्टवान राजन धर्मसंकरकारिते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 2, + "text": "तव दॊषात पुरा वृत्तं दयूतम एतद विशां पते\nतव दॊषेण युद्धं च परवृत्तं सह पाण्डवैः\nतवम एवाद्य फलं भुङ्क्ष्व कृत्वा किल्बिषम आत्मना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 3, + "text": "आत्मना हि कृतं कर्म आत्मनैवॊपभुज्यते\nइह वा परेत्य वा राजंस तवया पराप्तं यथातथम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 4, + "text": "तस्माद राजन सथिरॊ भूत्वा पराप्येदं वयसनं महत\nशृणु युद्धं यथावृत्तं शंसतॊ मम मारिष" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 5, + "text": "भीमसेनस तु निशितैर बाणैर भित्त्वा महाचमूम\nआससाद ततॊ वीरः सर्वान दुर्यॊधनानुजान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 6, + "text": "दुःशासनं दुर्विषहं दुःसहं दुर्मदं जयम\nजयत्सेनं विकर्णं च चित्रसेनं सुदर्शनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 7, + "text": "चारुचित्रं सुवर्माणं दुष्कर्णं कर्णम एव च\nएतान अन्यांश च सुबहून समीपस्थान महारथान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 8, + "text": "धार्तराष्ट्रान सुसंक्रुद्धान दृष्ट्वा भीमॊ महाबलः\nभीष्मेण समरे गुप्तां परविवेश महाचमूम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 9, + "text": "अथाह्वयन्त ते ऽनयॊन्यम अयं पराप्तॊ वृकॊदरः\nजीवग्राहं निगृह्णीमॊ वयम एनं नराधिपाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 10, + "text": "स तैः परिवृतः पार्थॊ भरातृभिः कृतनिश्चयैः\nपरजासंहरणे सूर्यः करूरैर इव महाग्रहैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 11, + "text": "संप्राप्य मध्यं वयूहस्य न भीः पाण्डवम आविशत\nयथा देवासुरे युद्धे महेन्द्रः पराप्य दानवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 12, + "text": "ततः शतसहस्राणि रथिनां सर्वशः परभॊ\nछादयानं शरैर घॊरैस तम एकम अनुवव्रिरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 13, + "text": "स तेषां परवरान यॊधान हस्त्यश्वरथसादिनः\nजघान समरे शूरॊ धार्तराष्ट्रान अचिन्तयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 14, + "text": "तेषां वयवसितं जञात्वा भीमसेनॊ जिघृक्षताम\nसमस्तानां वधे राजन मतिं चक्रे महामनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ रथं समुत्सृज्य गदाम आदाय पाण्डवः\nजघान धार्तराष्ट्राणां तं बलौघमहार्णवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 16, + "text": "भीमसेने परविष्टे तु धृष्टद्युम्नॊ ऽपि पार्षतः\nदरॊणम उत्सृज्य तरसा परययौ यत्र सौबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 17, + "text": "विदार्य महतीं सेनां तावकानां नरर्षभः\nआससाद रथं शून्यं भीमसेनस्य संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 18, + "text": "दृष्ट्वा विशॊकं समरे भीमसेनस्य सारथिम\nधृष्टद्युम्नॊ महाराज दुर्मना गतचेतनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 19, + "text": "अपृच्छद बाष्पसंरुद्धॊ निस्वनां वाचम ईरयन\nमम पराणैः परियतमः कव भीम इति दुःखितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 20, + "text": "विशॊकस तम उवाचेदं धृष्टद्युम्नं कृताञ्जलिः\nसंस्थाप्य माम इह बली पाण्डवेयः परतापवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 21, + "text": "परविष्टॊ धार्तराष्ट्राणाम एतद बलमहार्णवम\nमाम उक्त्वा पुरुषव्याघ्र परीतियुक्तम इदं वचः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 22, + "text": "परतिपालय मां सूत नियम्याश्वान मुहूर्तकम\nयावद एतान निहन्म्य आशु य इमे मद्वधॊद्यताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ दृष्ट्वा गदाहस्तं परधावन्तं महाबलम\nसर्वेषाम एव सैन्यानां संधर्षः समजायत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 24, + "text": "तस्मिंस तु तुमुले युद्धे वर्तमाने भयानके\nभित्त्वा राजन महाव्यूहं परविवेश सखा तव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 25, + "text": "विशॊकस्य वचः शरुत्वा धृष्टद्युम्नॊ ऽपि पार्षतः\nपरत्युवाच ततः सूतं रणमध्ये महाबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 26, + "text": "न हि मे विद्यते सूत जीविते ऽदय परयॊजनम\nभीमसेनं रणे हित्वा सनेहम उत्सृज्य पाण्डवैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 27, + "text": "यदि यामि विना भीमं किं मां कषत्रं वदिष्यति\nएकायनगते भीमे मयि चावस्थिते युधि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 28, + "text": "अस्वस्ति तस्य कुर्वन्ति देवाः साग्निपुरॊगमाः\nयः सहायान परित्यज्य सवस्तिमान आव्रजेद गृहान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 29, + "text": "मम भीमः सखा चैव संबन्धी च महाबलः\nभक्तॊ ऽसमान भक्तिमांश चाहं तम अप्य अरिनिषूदनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 30, + "text": "सॊ ऽहं तत्र गमिष्यामि यत्र यातॊ वृकॊदरः\nनिघ्नन्तं माम अरीन पश्य दानवान इव वासवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 31, + "text": "एवम उक्त्वा ततॊ वीरॊ ययौ मध्येन भारतीम\nभीमसेनस्य मार्गेषु गदाप्रमथितैर गजैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 32, + "text": "स ददर्श ततॊ भीमं दहन्तं रिपुवाहिनीम\nवातं वृक्षान इव बलात परभञ्जन्तं रणे नृपान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 33, + "text": "ते हन्यमानाः समरे रथिनः सादिनस तथा\nपादाता दन्तिनश चैव चक्रुर आर्तस्वरं महत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 34, + "text": "हाहाकारश च संजज्ञे तव सैन्यस्य मारिष\nवध्यतॊ भीमसेनेन कृतिना चित्रयॊधिना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 35, + "text": "ततः कृतास्त्रास ते सर्वे परिवार्य वृकॊदरम\nअभीताः समवर्तन्त शस्त्रवृष्ट्या समन्ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 36, + "text": "अभिद्रुतं शस्त्रभृतां वरिष्ठं; समन्ततः पाण्डवं लॊकवीरैः\nसैन्येन घॊरेण सुसंगतेन; दृष्ट्वा बली पार्षतॊ भीमसेनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 37, + "text": "अथॊपगच्छच छरविक्षताङ्गं; पदातिनं करॊधविषं वमन्तम\nआश्वासयन पार्षतॊ भीमसेनं; गदाहस्तं कालम इवान्तकाले" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 38, + "text": "निःशल्यम एनं च चकार तूर्णम; आरॊपयच चात्मरथं महात्मा\nभृशं परिष्वज्य च भीमसेनम; आश्वासयाम आस च शत्रुमध्ये" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 39, + "text": "भरातॄन अथॊपेत्य तवापि पुत्रस; तस्मिन विमर्दे महति परवृत्ते\nअयं दुरात्मा दरुपदस्य पुत्रः; समागतॊ भीमसेनेन सार्धम\nतं यात सर्वे सहिता निहन्तुं; मा वॊ रिपुः परार्थयताम अनीकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 40, + "text": "शरुत्वा तु वाक्यं तम अमृष्यमाणा; जयेष्ठाज्ञया चॊदिता धार्तराष्ट्राः\nवधाय निष्पेतुर उदायुधास ते; युगक्षये केतवॊ यद्वद उग्राः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 41, + "text": "परगृह्य चित्राणि धनूंषि वीरा; जयानेमिघॊषैः परविकम्पयन्तः\nशरैर अवर्षन दरुपदस्य पुत्रं; यथाम्बुदा भूधरं वारिजालैः\nनिहत्य तांश चापि शरैः सुतीक्ष्णैर; न विव्यथे समरे चित्रयॊधी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 42, + "text": "समभ्युदीर्णांश च तवात्मजांस तथा; निशाम्य वीरान अभितः सथितान रणे\nजिघांसुर उग्रं दरुपदात्मजॊ युवा; परमॊहनास्त्रं युयुजे महारथः\nकरुद्धॊ भृशं तव पुत्रेषु राजन; दैत्येषु यद्वत समरे महेन्द्रः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 43, + "text": "ततॊ वयमुह्यन्त रणे नृवीराः; परमॊहनास्त्राहतबुद्धिसत्त्वाः\nपरदुद्रुवुः कुरवश चैव सर्वे; सवाजिनागाः सरथाः समन्तात\nपरीतकालान इव नष्टसंज्ञान; मॊहॊपेतांस तव पुत्रान निशम्य" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 44, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु दरॊणः शस्त्रभृतां वरः\nदरुपदं तरिभिर आसाद्य शरैर विव्याध दारुणैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 45, + "text": "सॊ ऽतिविद्धस तदा राजन रणे दरॊणेन पार्थिवः\nअपायाद दरुपदॊ राजन पूर्ववैरम अनुस्मरन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 46, + "text": "जित्वा तु दरुपदं दरॊणः शङ्खं दध्मौ परतापवान\nतस्य शङ्खस्वनं शरुत्वा वित्रेसुः सर्वसॊमकाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 47, + "text": "अथ शुश्राव तेजस्वी दरॊणः शस्त्रभृतां वरः\nपरमॊहनास्त्रेण रणे मॊहितान आत्मजांस तव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 48, + "text": "ततॊ दरॊणॊ राजगृद्धी तवरितॊ ऽभिययौ रणात\nतत्रापश्यन महेष्वासॊ भारद्वाजः परतापवान\nधृष्टद्युम्नं च भीमं च विचरन्तौ महारणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 49, + "text": "मॊहाविष्टांश च ते पुत्रान अपश्यत स महारथः\nततः परज्ञास्त्रम आदाय मॊहनास्त्रं वयशातयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 50, + "text": "अथ परत्यागतप्राणास तव पुत्रा महारथाः\nपुनर युद्धाय समरे परययुर भीमपार्षतौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 51, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरः पराह समाहूय सवसैनिकान\nगच्छन्तु पदवीं शक्त्या भीमपार्षतयॊर युधि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 52, + "text": "सौभद्रप्रमुखा वीरा रथा दवादश दंशिताः\nपरवृत्तिम अधिगच्छन्तु न हि शुध्यति मे मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 53, + "text": "त एवं समनुज्ञाताः शूरा विक्रान्तयॊधिनः\nबाढम इत्य एवम उक्त्वा तु सर्वे पुरुषमानिनः\nमध्यंदिनगते सूर्ये परययुः सर्व एव हि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 54, + "text": "केकया दरौपदेयाश च धृष्टकेतुश च वीर्यवान\nअभिमन्युं पुरस्कृत्य महत्या सेनया वृताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 55, + "text": "ते कृत्वा समरे वयूहं सूचीमुखम अरिंदमाः\nबिभिदुर धार्तराष्ट्राणां तद रथानीकम आहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 56, + "text": "तान परयातान महेष्वासान अभिमन्युपुरॊगमान\nभीमसेनभयाविष्टा धृष्टद्युम्नविमॊहिता" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 57, + "text": "न संधारयितुं शक्ता तव सेना जनाधिप\nमदमूर्छान्वितात्मानं परमदेवाध्वनि सथिता" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 58, + "text": "ते ऽभियाता महेष्वासाः सुवर्णविकृतध्वजाः\nपरीप्सन्तॊ ऽभयधावन्त धृष्टद्युम्नवृकॊदरौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 59, + "text": "तौ च दृष्ट्वा महेष्वासान अभिमन्युपुरॊगमान\nबभूवतुर मुदा युक्तौ निघ्नन्तौ तव वाहिनीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 60, + "text": "दृष्ट्वा च सहसायान्तं पाञ्चाल्यॊ गुरुम आत्मनः\nनाशंसत वधं वीरः पुत्राणां तव पार्षतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 61, + "text": "ततॊ रथं समारॊप्य केकयस्य वृकॊदरम\nअभ्यधावत सुसंक्रुद्धॊ दरॊणम इष्वस्त्रपारगम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 62, + "text": "तस्याभिपततस तूर्णं भारद्वाजः परतापवान\nकरुद्धश चिच्छेद भल्लेन धनुः शत्रुनिषूदनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 63, + "text": "अन्यांश च शतशॊ बाणान परेषयाम आस पार्षते\nदुर्यॊधनहितार्थाय भर्तृपिण्डम अनुस्मरन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 64, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय पार्षतः परवीरहा\nदरॊणं विव्याध सप्तत्या रुक्मपुङ्खैः शिलाशितैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 65, + "text": "तस्य दरॊणः पुनश चापं चिच्छेदामित्रकर्शनः\nहयांश च चतुरस तूर्णं चतुर्भिः सायकॊत्तमैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 66, + "text": "वैवस्वतक्षयं घॊरं परेषयाम आस वीर्यवान\nसारथिं चास्य भल्लेन परेषयाम आस मृत्यवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 67, + "text": "हताश्वात स रथात तूर्णम अवप्लुत्य महारथः\nआरुरॊह महाबाहुर अभिमन्यॊर महारथम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 68, + "text": "ततः सरथनागाश्वा समकम्पत वाहिनी\nपश्यतॊ भीमसेनस्य पार्षतस्य च पश्यतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 69, + "text": "तत परभग्नं बलं दृष्ट्वा दरॊणेनामिततेजसा\nनाशक्नुवन वारयितुं समस्तास ते महारथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 70, + "text": "वध्यमानं तु तत सैन्यं दरॊणेन निशितैः शरैः\nवयभ्रमत तत्र तत्रैव कषॊभ्यमाण इवार्णवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 73, + "shloka": 71, + "text": "तथा दृष्ट्वा च तत सैन्यं जहृषे च बलं तव\nदृष्ट्वाचार्यं च संक्रुद्धं दहन्तं रिपुवाहिनीम\nचुक्रुशुः सर्वतॊ यॊधाः साधु साध्व इति भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततॊ दुर्यॊधनॊ राजा मॊहात परत्यागतस तदा\nशरवर्षैः पुनर भीमं परत्यवारयद अच्युतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 2, + "text": "एकीभूताः पुनश चैव तव पुत्रा महारथाः\nसमेत्य समरे भीमं यॊधयाम आसुर उद्यताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 3, + "text": "भीमसेनॊ ऽपि समरे संप्राप्य सवरथं पुनः\nसमारुह्य महाबाहुर ययौ येन तवात्मजः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 4, + "text": "परगृह्य च महावेगं परासु करणं दृढम\nचित्रं शरासनं संख्ये शरैर विव्याध ते सुतान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा भीमसेनं महाबलम\nनाराचेन सुतीक्ष्णेन भृशं मर्मण्य अताडयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 6, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ महेष्वासस तव पुत्रेण धन्विना\nकरॊधसंरक्तनयनॊ वेगेनॊत्क्षिप्य कार्मुकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 7, + "text": "दुर्यॊधनं तरिभिर बाणैर बाह्वॊर उरसि चार्पयत\nस तथाभिहतॊ राजा नाचलद गिरिराड इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 8, + "text": "तौ दृष्ट्वा समरे करुद्धौ विनिघ्नन्तौ परस्परम\nदुर्यॊधनानुजाः सर्वे शूराः संत्यक्तजीविताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 9, + "text": "संस्मृत्य मन्त्रितं पूर्वं निग्रहे भीमकर्मणः\nनिश्चयं मनसा कृत्वा निग्रहीतुं परचक्रमुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 10, + "text": "तान आपतत एवाजौ भीमसेनॊ महाबलः\nपरत्युद्ययौ महाराज गजः परतिगजान इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 11, + "text": "भृशं करुद्धश च तेजस्वी नाराचेन समर्पयत\nचित्रसेनं महाराज तव पुत्रं महायशाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 12, + "text": "तथेतरांस तव सुतांस ताडयाम आस भारत\nशरैर बहुविधैः संख्ये रुक्मपुङ्खैः सुवेगितैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 13, + "text": "ततः संस्थाप्य समरे सवान्य अनीकानि सर्वशः\nअभिमन्युप्रभृतयस ते दवादश महारथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 14, + "text": "परेषिता धर्मराजेन भीमसेनपदानुगाः\nपरत्युद्ययुर महाराज तव पुत्रान महाबलान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 15, + "text": "दृष्ट्वा रथस्थांस ताञ शूरान सूर्याग्निसमतेजसः\nसर्वान एव महेष्वासान भराजमानाञ शरिया वृतान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 16, + "text": "महाहवे दीप्यमानान सुवर्णकवचॊज्ज्वलान\nतत्यजुः समरे भीमं तव पुत्रा महाबलाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 17, + "text": "तान नामृष्यत कौन्तेयॊ जीवमाना गता इति\nअन्वीय च पुनः सर्वांस तव पुत्रान अपीडयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 18, + "text": "अथाभिमन्युं समरे भीमसेनेन संगतम\nपार्षतेन च संप्रेक्ष्य तव सैन्ये महारथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 19, + "text": "दुर्यॊधनप्रभृतयः परगृहीतशरासनाः\nभृशम अश्वैः परजवितैः परययुर यत्र ते रथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 20, + "text": "अपराह्णे ततॊ राजन परावर्तत महान रणः\nतावकानां च बलिनां परेषां चैव भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 21, + "text": "अभिमन्युर विकर्णस्य हयान हत्वा महाजवान\nअथैनं पञ्चविंशत्या कषुद्रकाणां समाचिनॊत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 22, + "text": "हताश्वं रथम उत्सृज्य विकर्णस तु महारथः\nआरुरॊह रथं राजंश चित्रसेनस्य भास्वरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 23, + "text": "सथिताव एकरथे तौ तु भरातरौ कुरुवर्धनौ\nआर्जुनिः शरजालेन छादयाम आस भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 24, + "text": "दुर्जयॊ ऽथ विकर्णश च कार्ष्णिं पञ्चभिर आयसैः\nविव्याधाते न चाकम्पत कार्ष्णिर मेरुर इवाचलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 25, + "text": "दुःशासनस तु समरे केकयान पञ्च मारिष\nयॊधयाम आस राजेन्द्र तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 26, + "text": "दरौपदेया रणे करुद्धा दुर्यॊधनम अवारयन\nएकैकस तरिभिर आनर्छत पुत्रं तव विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 27, + "text": "पुत्रॊ ऽपि तव दुर्धर्षॊ दरौपद्यास तनयान रणे\nसायकैर निशितै राजन्न आजघान पृथक पृथक" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 28, + "text": "तैश चापि विद्धः शुशुभे रुधिरेण समुक्षितः\nगिरिप्रस्रवणैर यद्वद गिरिर धातुमिमिश्रितैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 29, + "text": "भीष्मॊ ऽपि समरे राजन पाण्डवानाम अनीकिनीम\nकालयाम आस बलवान पालः पशुगणान इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 30, + "text": "ततॊ गाण्डीवनिर्घॊषः परादुरासीद विशां पते\nदक्षिणेन वरूथिन्याः पार्थस्यारीन विनिघ्नतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 31, + "text": "उत्तस्थुः समरे तत्र कबन्धानि समन्ततः\nकुरूणां चापि सैन्येषु पाण्डवानां च भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 32, + "text": "शॊणितॊदं रथावर्तं गजद्वीपं हयॊर्मिणम\nरथनौभिर नरव्याघ्राः परतेरुः सैन्यसागरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 33, + "text": "छिन्नहस्ता विकवचा विदेहाश च नरॊत्तमाः\nपतितास तत्र दृश्यन्ते शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 34, + "text": "निहतैर मत्तमातङ्गैः शॊणितौघपरिप्लुतैः\nभूर भाति भरतश्रेष्ठ पर्वतैर आचिता यथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 35, + "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम तव तेषां च भारत\nन तत्रासीत पुमान कश चिद यॊ यॊद्धुं नाभिकाङ्क्षति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 74, + "shloka": 36, + "text": "एवं युयुधिरे वीराः परार्थयाना महद यशः\nतावकाः पाण्डवैः सार्धं काङ्क्षमाणा जयं युधि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततॊ दुर्यॊधनॊ राजा लॊहितायति भास्करे\nसंग्रामरभसॊ भीमं हन्तुकामॊ ऽभयधावत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 2, + "text": "तम आयान्तम अभिप्रेक्ष्य नृवीरं दृढवैरिणम\nभीमसेनः सुसंक्रुद्ध इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 3, + "text": "अयं स कालः संप्राप्तॊ वर्षपूगाभिकाङ्क्षितः\nअद्य तवां निहनिष्यामि यदि नॊत्सृजसे रणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 4, + "text": "अद्य कुन्त्याः परिक्लेषं वनवासं च कृत्स्नशः\nदरौपद्याश च परिक्लेशं परणॊत्स्यामि हते तवयि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 5, + "text": "यत तवं दुरॊदरॊ भूत्वा पाण्डवान अवमन्यसे\nतस्य पापस्य गान्धारे पश्य वयसनम आगतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 6, + "text": "कर्णस्य मतम आज्ञाय सौबलस्य च यत पुरा\nअचिन्त्यपाण्डवान कामाद यथेष्टं कृतवान असि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 7, + "text": "याचमानं च यन मॊहाद दाशार्हम अवमन्यसे\nउलूकस्य समादेशं यद ददासि च हृष्टवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 8, + "text": "अद्य तवा निहनिष्यामि सानुबन्धं स बान्धवम\nसमीकरिष्ये तत पापं यत पुरा कृतवान असि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 9, + "text": "एवम उक्त्वा धनुर घॊरं विकृष्यॊद्भ्राम्य चासकृत\nसमादाय शरान घॊरान महाशनि समप्रभान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 10, + "text": "षड्विंशत तरसा करुद्धॊ मुमॊचाशु सुयॊधने\nजवलिताग्निशिखाकारान वज्रकल्पान अजिह्मगान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ ऽसय कार्मुकं दवाभ्यां सूतं दवाभ्यां च विव्यधे\nचतुर्भिर अश्वाञ जवनान अनयद यमसादनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 12, + "text": "दवाभ्यां च सुविकृष्टाभ्यां शराभ्याम अरिमर्दनः\nछत्रं चिच्छेद समरे राज्ञस तस्य रथॊत्तमात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 13, + "text": "तरिभिश च तस्य चिच्छेद जवलन्तं धवजम उत्तमम\nछित्त्वा तं च ननादॊच्चैस तव पुत्रस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 14, + "text": "रथाच च स धवजः शरीमान नानारत्नविभूषितः\nपपात सहसा भूमिं विद्युज जलधराद इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 15, + "text": "जवलन्तं सूर्यसंकाशं नागं मणिमयं शुभम\nधवजं कुरुपतेश छिन्नं ददृशुः सर्वपार्थिवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 16, + "text": "अथैनं दशभिर बाणैस तॊत्त्रैर इव महागजम\nआजघान रणे भीमः समयन्न इव महारथः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 17, + "text": "ततस तु राजा सिन्धूनां रथश्रेष्ठॊ जयद्रथः\nदुर्यॊधनस्य जग्राह पार्ष्णिसत्पुरुषॊचिताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 18, + "text": "कृपश च रथिनां शरेष्ठ कौरव्यम अमितौजसम\nआरॊपयद रथं राजन दुर्यॊधनम अमर्षणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 19, + "text": "स गाढविद्धॊ वयथितॊ भीमसेनेन संयुगे\nनिषसाद रथॊपस्थे राजा दुर्यॊधनस तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 20, + "text": "परिवार्य ततॊ भीमं हन्तुकामॊ जयद्रथः\nरथैर अनेकसाहस्रैर भीमस्यावारयद दिशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 21, + "text": "धृष्टकेतुस ततॊ राजन्न अभिमन्युश च वीर्यवान\nकेकया दरौपदेयाश च तव पुत्रान अयॊधयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 22, + "text": "चित्रसेनः सुचित्रश च चित्राश्वश चित्रदर्शनः\nचारु चित्रः सुचारुश च तथा नन्दॊपनन्दकौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 23, + "text": "अष्टाव एते महेष्वासाः सुकुमारा यशस्विनः\nअभिमन्युरथं राजन समन्तात पर्यवारयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 24, + "text": "आजघान ततस तूर्णम अभिमन्युर महामनाः\nएकैकं पञ्चभिर विद्ध्वा शरैः संनतपर्वभिः\nवज्रमृत्युप्रतीकाशैर विचित्रायुध निःसृतैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 25, + "text": "अमृष्यमाणास ते सर्वे सौभद्रं रथसत्तमम\nववर्षुर मार्गणैस तीक्ष्णैर गिरिं मेरुम इवाम्बुदाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 26, + "text": "स पीड्यमानः समरे कृतास्त्रॊ युद्धदुर्मदः\nअभिमन्युर महाराज तावकान समकम्पयत\nयथा देवासुरे युद्धे वज्रपाणिर महासुरान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 27, + "text": "विकर्णस्य ततॊ भल्लान परेषयाम आस भारत\nचतुर्दश रथश्रेष्ठॊ घॊरान आशीविषॊपमान\nधवजं सूतं हयांश चास्य छित्त्वा नृत्यन्न इवाहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 28, + "text": "पुनश चान्याञ शरान पीतान अकुण्ठाग्राञ शिलाशितान\nपरेषयाम आस सौभद्रॊ विकर्णाय महाबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 29, + "text": "ते विकर्णं समासाद्य कङ्कबर्हिण वाससः\nभित्त्वा देहं गता भूमिं जवलन्त इव पन्नगाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 30, + "text": "ते शरा हेमपुङ्खाग्रा वयदृश्यन्त महीतले\nविकर्ण रुधिरक्लिन्ना वमन्त इव शॊणितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 31, + "text": "विकर्णं वीक्ष्य निर्भिन्नं तस्यैवान्ये सहॊदराः\nअभ्यद्रवन्त समरे सौभद्रप्रमुखान रथान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 32, + "text": "अभियात्वा तथैवाशु रथस्थान सूर्यवर्चसः\nअविध्यन समरे ऽनयॊन्यं संरब्धा युद्धदुर्मदाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 33, + "text": "दुर्मुखः शरुतकर्माणं विद्ध्वा सप्तभिर आशुगैः\nधवजम एकेन चिच्छेद सारथिं चास्य सप्तभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 34, + "text": "अश्वाञ जाम्बूनदैर जालैः परच्छन्नान वातरंहसः\nजघान षड्भिर आसाद्य सारथिं चाभ्यपातयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 35, + "text": "स हताश्वे रथे तिष्ठञ शरुतकर्मा महारथ\nशक्तिं चिक्षेप संक्रुद्धॊ महॊल्कां जवलिताम इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 36, + "text": "सा दुर्मुखस्य विपुलं वर्म भित्त्वा यशस्विनः\nविदार्य पराविशद भूमिं दीप्यमाना सुतेजना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 37, + "text": "तं दृष्ट्वा विरथं तत्र सुत सॊमॊ महाबलः\nपश्यतां सर्वसैन्यानां रथम आरॊपयत सवकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 38, + "text": "शरुतकीर्तिस तथा वीरॊ जयत्सेनं सुतं तव\nअभ्ययात समरे राजन हन्तुकामॊ यशस्विनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 39, + "text": "तस्य विक्षिपतश चापं शरुतकीर्तिर महात्मनः\nचिच्छेद समरे राजञ जयत्सेनः सुतस तव\nकषुरप्रेण सुतीक्ष्णेन परहसन्न इव भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 40, + "text": "तं दृष्ट्वा छिन्नधन्वानं शतानीकः सहॊदरम\nअभ्यपद्यत तेजस्वी सिंहवद विनदन मुहुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 41, + "text": "शतानीकस तु समरे दृढं विस्फार्य कार्मुकम\nविव्याध दशभिस तूर्णं जयत्सेनं शिलीमुखैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 42, + "text": "अथान्येन सुतीक्ष्णेन सर्वावरणभेदिना\nशतानीकॊ जयत्सेनं विव्याध हृदये भृशम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 43, + "text": "तथा तस्मिन वर्तमाने दुष्कर्णॊ भरातुर अन्तिके\nचिच्छेद समरे चापं नाकुलेः करॊधमूर्छितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 44, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय भारसाधनम उत्तमम\nसमादत्त शितान बाणाञ शतानीकॊ महाबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 45, + "text": "तिष्ठ तिष्ठेति चामन्त्र्य दुष्कर्णं भरातुर अग्रतः\nमुमॊच निशितान बाणाञ जवलितान पन्नगान इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 46, + "text": "ततॊ ऽसय धनुर एकेन दवाभ्यां सूतं च मारिष\nचिच्छेद समरे तूर्णं तं च विव्याध सप्तभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 47, + "text": "अश्वान मनॊजवांश चास्य कल्माषान वीतकल्मषः\nजघान निशितैस तूर्णं सर्वान दवादशभिः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 48, + "text": "अथापरेण भल्लेन सुमुक्तेन निपातिना\nदुष्कर्णं समरे करुद्धॊ विव्याध हृदये भृशम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 49, + "text": "दुष्कर्णं निहतं दृष्ट्वा पञ्च राजन महारथाः\nजिघांसन्तः शतानीकं सर्वतः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 50, + "text": "छाद्यमानं शरव्रातैः शतानीकं यशस्विनम\nअभ्यधावन्त संरब्धाः केकयाः पञ्च सॊदराः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 51, + "text": "तान अभ्यापततः परेक्ष्य तव पुत्रा महारथाः\nपरत्युद्ययुर महाराज गजा इव महागजान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 52, + "text": "दुर्मुखॊ दुर्जयश चैव तथा दुर्मर्षणॊ युवा\nशत्रुंजयः शत्रुसहः सर्वे करुद्धा यशस्विनः\nपरत्युद्याता महाराज केकयान भरातरः समम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 53, + "text": "रथैर नगरसंकाशैर हयैर युक्तैर मनॊजवैः\nनानावर्णविचित्राभिः पताकाभिर अलंकृतैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 54, + "text": "वच चापधरा वीरा विचित्रकवच धवजाः\nविविशुस ते परं सैन्यं सिंहा इव वनाद वनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 55, + "text": "तेषां सुतुमुलं युद्धव्यतिषक्त रह दविपम\nअवर्तत महारौद्रं निघ्नताम इतरेतरम\nअन्यॊन्यागः कृतां राजन यम राष्ट्रविवर्धनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 56, + "text": "मुहूर्तास्तमिते सूर्ये चक्रुर युद्धं सुदारुणम\nरथिनः सादिनश चैव वयकीर्यन्त सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 57, + "text": "ततः शांतनवः करुद्धः शरैः संनतपर्वभिः\nनाशयाम आस सेनां वै भीष्मस तेषां महात्मनाम\nपाञ्चालानां च सैन्यानि शरैर निन्ये यमक्षयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 58, + "text": "एवं भित्त्वा महेष्वासः पाण्डवानाम अनीकिनाम\nकृत्वावहारं सैन्यानां ययौ सवशिबिरं नृप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 75, + "shloka": 59, + "text": "धर्मराजॊ ऽपि संप्रेक्ष्य धृष्टद्युम्न वृकॊदरौ\nमूर्ध्नि चैताव उपाघ्राय संहृष्टः शिबिरं ययौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 76, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nअथ शूरा महाराज परस्परकृतागसः\nजग्मुः सवशिबिराण्य एव रुधिरेण समुक्षिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 76, + "shloka": 2, + "text": "विश्रम्य च यथान्यायं पूजयित्वा परस्परम\nसंनधाः समदृश्यन्त भूयॊ युद्धचिकीर्षया" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 76, + "shloka": 3, + "text": "ततस तव सुतॊ राजंश चिन्तयाभिपरिप्लुतः\nविस्रवच छॊणिताक्ताङ्गः पप्रच्छेदं पितामहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 76, + "shloka": 4, + "text": "सैन्यानि रौद्राणि भयानकानि; वयूढानि सम्यग बहुल धवजानि\nविदार्य हत्वा च निपीड्य शूरास; ते पाण्डवानां तवरिता रथौघाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 76, + "shloka": 5, + "text": "संमॊह्य सर्वान युधि कीर्तिमन्तॊ; वयूहं च तं मकरं वज्रकल्पम\nपरविश्य भीमेन निबर्हितॊ ऽसमि; घॊरैः शरैर मृत्युदण्डप्रकाशैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 76, + "shloka": 6, + "text": "करुद्धं तम उद्वीक्ष्य भयेन राजन; संमूर्छितॊ नालभं शान्तिम अद्य\nइच्छे परसादात तव सत्यसंघ; पराप्तुं जयं पाण्डवेयांश च हन्तुम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 76, + "shloka": 7, + "text": "तेनैवम उक्तः परहसन महात्मा; दुर्यॊधनं जातमन्युं विदित्वा\nतं परत्युवाचाविमना मनस्वी; गङ्गासुतः शस्त्रभृतां वरिष्ठः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 76, + "shloka": 8, + "text": "परेण यत्नेन विगाह्य सेनां; सर्वात्मनाहं तव राजपुत्र\nइच्छामि दातुं विजयं सुखं च; न चात्मानं छादये ऽहं तवदर्थे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 76, + "shloka": 9, + "text": "एते तु रौद्रा बहवॊ महारथा; यशस्विनः शूरतमाः कृतास्त्राः\nये पाण्डवानां समरे सहाया; जितक्लमाः करॊधविषं वमन्ति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 76, + "shloka": 10, + "text": "ते नेह शक्याः सहसा विजेतुं; वीर्यॊन्नद्धाः कृतवैरास तवया च\nअहं हय एतान परतियॊत्स्यामि राजन; सर्वात्मना जीवितं तयज्य वीर" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 76, + "shloka": 11, + "text": "रणे तवार्थाय महानुभाव; न जीवितं रक्ष्यतमं ममाद्य\nसर्वांस तवार्थाय स देव दैत्याँल; लॊकान दहेयं किम उ शत्रूंस तवेह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 76, + "shloka": 12, + "text": "तत पाण्डवान यॊधयिष्यामि राजन; परियं च ते सर्वम अहं करिष्ये\nशरुत्वैव चैतत परमप्रतीतॊ; दुर्यॊधनः परीतिमना बभूव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 76, + "shloka": 13, + "text": "सर्वाणि सैन्यानि ततः परहृष्टॊ; निर्गच्छतेत्य आह नृपांश च सर्वान\nतद आज्ञया तानि विनिर्ययुर दरुतं; रथाश्वपादातगजायुतानि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 76, + "shloka": 14, + "text": "परहर्षयुक्तानि तु तानि राजन; महान्ति नानाविध शस्त्रवन्ति\nसथितानि नागाश्वपदातिमन्ति; विरेजुर आजौ तव राजन बलानि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 76, + "shloka": 15, + "text": "वृन्दैः सथिताश चापि सुसंप्रयुक्ताश; चकाशिरे दन्ति गणाः समन्तात\nशस्त्रास्त्रविद्भिर नरदेव यॊधैर; अधिष्ठिताः सैन्यगणास तवदीयाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 76, + "shloka": 16, + "text": "रथैश च पादातगजाश्वसंघैः; परयाद्भिर आजौ विधिवत परणुन्नैः\nसमुद्धतं वै तरुणार्कवर्णं; रजॊ बभौ छादयत सूर्यरश्मीन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 76, + "shloka": 17, + "text": "रेजुः पताका रथदन्त संस्था; वातेरिता भराम्यमाणाः समन्तात\nनाना रङ्गाः समरे तत्र राजन; मेघैर युक्ता विद्युतः खे यथैव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 76, + "shloka": 18, + "text": "धनूंषि विस्फारयतां नृपाणां; बभूव शब्दस तुमुलॊ ऽतिघॊरः\nविमथ्यतॊ देवमहासुरौघैर; यथार्णवस्यादि युगे तदानीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 76, + "shloka": 19, + "text": "तद उग्रनादं बहुरूपवर्णं; तवात्मजानां समुदीर्णम एव\nबभूव सैन्यं रिपुसैन्यहन्तृ; युगान्तमेघौघनिभं तदानीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nअथात्मजं तव पुनर गाङ्गेयॊ धयानम आस्थितम\nअब्रवीद भरतश्रेष्ठः संप्रहर्षकरं वचः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 2, + "text": "अहं दरॊणश च शल्यश च कृतवर्मा च सात्वतः\nअश्वत्थामा विकर्णश च सॊमदत्तॊ ऽथ सैन्धवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 3, + "text": "विन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ बाह्लिकः सह बाह्लिकैः\nतरिगर्तराजश च बली मागधश च सुदुर्जयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 4, + "text": "बृहद्बलश च कौसल्यश चित्रसेनॊ विविंशतिः\nरथाश च बहुसाहस्राः शॊभमाना महाध्वजाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 5, + "text": "देवजाश च हया राजन सवारूढा हयसादिभिः\nगजेन्द्राश च महॊद्वृत्ताः परभिन्नकरटा मुखाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 6, + "text": "पदाताश च तथा शूरा नानाप्रहरणायुधाः\nनानादेशसमुत्पन्नास तवदर्थे यॊद्धुम उद्यताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 7, + "text": "एते चान्ये च बहवस तवदर्थे तयक्तजीविताः\nदेवान अपि रणे जेतुं समर्था इति मे मतिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 8, + "text": "अवश्यं तु मया राजंस तव वाच्यं हितं सदा\nअशक्याः पाण्डवा जेतुं देवैर अपि स वासवैः\nवासुदेवसहायाश च महेन्द्रसमविक्रमाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 9, + "text": "सर्वथाहं तु राजेन्द्र करिष्ये वचनं तव\nपाण्डवान वा रणे जेष्ये मां वा जेष्यन्ति पाण्डवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 10, + "text": "एवम उक्त्वा ददौ चास्मै विशल्यकरणीं शुभाम\nओषधीं वीर्यसंपन्नां विशल्यश चाभवत तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 11, + "text": "ततः परभाते विमले सवेनानीकेन वीर्यवान\nअव्यूहत सवयं वयूहं भीष्मॊ वयूह विशारदः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 12, + "text": "मण्डलं मनुजश्रेष्ठ नानाशस्त्रसमाकुलम\nसंपूर्णं यॊधमुख्यैश च तथा दन्ति पदातिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 13, + "text": "रथैर अनेकसाहस्रैः समन्तात परिवारितम\nअश्वबृन्दैर महद्भिश च ऋष्टितॊमरधारिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 14, + "text": "नागे नागे रथा सप्त सप्त चाश्वा रथे रथे\nअन्व अश्वं दश धानुष्का धानुष्के सप्त चर्मिणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 15, + "text": "एवं वयूहं महाराज तव सैन्यं महारथैः\nसथितं रणाय महते भीष्मेण युधि पालितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 16, + "text": "दशाश्वानां सहस्राणि दन्तिनां च तथैव च\nरथानाम अयुतं चापि पुत्राश च तव दंशिताः\nचित्रसेनादयः शूरा अभ्यरक्षन पितामहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 17, + "text": "रक्ष्यमाणश च तैः शूरैर गॊप्यमानाश च तेन ते\nसंनद्धाः समदृश्यन्त राजानश च महाबलाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 18, + "text": "दुर्यॊधनस तु समरे दंशितॊ रथम आस्थितः\nवयभ्राजत शरिया जुष्टॊ यथा शक्रस तरिविष्टपे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 19, + "text": "ततः शब्दॊ महान आसीत पुत्राणां तव भारत\nरथगॊषश च तुमुलॊ वादित्राणां च निस्वनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 20, + "text": "भीष्मेण धार्तराष्ट्राणां वयूढः परत्यङ्मुखॊ युधि\nमण्डलः सुमहाव्यूहॊ दुर्भेद्यॊ ऽमित्रघातिनम\nसर्वतः शुशुभे राजन रणे ऽरीणां दुरासदः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 21, + "text": "मण्डलं तु समालॊक्य वयूहं परमदारुणम\nसवयं युधिष्ठिरॊ राजा वयूहं वज्रम अथाकरॊत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 22, + "text": "तथा वयूढेष्व अनीकेषु यथास्थानम अवस्थिताः\nरथिनः सादिनश चैव सिंहनादम अथानदन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 23, + "text": "बिभित्सवस ततॊ वयूहं निर्ययुर युद्धकाङ्क्षिणः\nइतरेतरतः शूराः सह सैन्याः परहारिणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 24, + "text": "भारद्वाजॊ ययौ मत्स्यं दरौणिश चापि शिखण्डिनम\nसवयं दुर्यॊधनॊ राजा पार्षतं समुपाद्रवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 25, + "text": "नकुलः सहदेवश च राजन मद्रेशम ईयतुः\nविन्दानुविन्दाव आवन्त्याव इरावन्तम अभिद्रुतौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 26, + "text": "सर्वे नृपास तु समरे धनंजयम अयॊधयन\nभीमसेनॊ रणे यत्तॊ हार्दिक्यं समवारयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 27, + "text": "चित्रसेनं विकर्णं च तथा दुर्मर्षणं विभॊ\nआर्जुनिः समरे राजंस तव पुत्रान अयॊधयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 28, + "text": "पराग्ज्यॊतिषं महेष्वासं हैडिम्बॊ राक्षसॊत्तमः\nअभिदुद्राव वेगेन मत्तॊ मत्तम इव दविपम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 29, + "text": "अलम्बुसस ततॊ राजन सात्यकिं युद्धदुर्मदम\nस सैन्यं समरे करुद्धॊ राक्षसः समभिद्रवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 30, + "text": "भूरिश्रवा रणे यत्तॊ धृष्टकेतुम अयॊधयत\nशरुतायुषं तु राजानं धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 31, + "text": "चेकितानस तु समरे कृपम एवान्य्वयॊधयत\nशेषाः परतिययुर यत्ता भीमम एव महारथम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ राजसहस्राणि परिवव्रुर धनंजयम\nशक्तितॊमरनाराचगदापरिघपाणयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 33, + "text": "अर्जुनॊ ऽथ भृशं करुद्धॊ वार्ष्णेयम इदम अब्रवीत\nपश्य माधव सैन्यानि धार्तराष्ट्रस्य संयुगे\nवयूढानि वयूह विदुषा गाङ्गेयेन महात्मना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 34, + "text": "युद्धाभिकामाञ शूरांश च पश्य माधव दंशितान\nतरिगर्तराजं सहितं भरातृभिः पश्य केशव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 35, + "text": "अद्यैतान पातयिष्यामि पश्यतस ते जनार्दन\nय इमे मां यदुश्रेष्ठ यॊद्धुकामा रणाजिरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 36, + "text": "एवम उक्त्वा तु कौन्तेयॊ धनुर्ज्याम अवमृज्य च\nववर्ष शरवर्षाणि नराधिप गणान परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 37, + "text": "ते ऽपि तं परमेष्वासाः शरवर्षैर अपूरयन\nतडागम इव धाराभिर यथा परावृषि तॊयदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 38, + "text": "हाहाकारॊ महान आसीत तव सैन्यविशां पते\nछाद्यमानौ भृशं कृष्णौ शरैर दृष्ट्वा महारणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 39, + "text": "देवा देवर्षयश चैव गन्धर्वाश च महॊरगाः\nविस्मयं परमं जग्मुर दृट्वा कृष्णौ तथागतौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 40, + "text": "ततः करुद्धॊ ऽरजुनॊ राजन्न ऐन्द्रम अस्त्रम उदीरयत\nतत्राद्भुतम अपश्याम विजयस्य पराक्रमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 41, + "text": "शस्त्रवृष्टिं परैर मुक्तां शरौघैर यद अवारयत\nन च तत्राप्य अनिर्भिन्नः कश चिद आसीद विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 42, + "text": "तेषां राजसहस्राणां हयानां दन्तिनां तथा\nदवाभ्यां तरिभिः शरैश चान्यान पार्थॊ विव्याध मारिष" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 43, + "text": "ते हन्यमानाः पार्थेन भीष्मं शांतनवं ययुः\nअगाधे मज्जमानानां भीष्मस तराताभवत तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 77, + "shloka": 44, + "text": "आपतद्भिस तु तैस तत्र परभग्नं तावकं बलम\nसंचुक्षुभे महाराज वातैर इव महार्णवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 1, + "text": "संजय उवाच\nतथा परवृत्ते संग्रामे निवृत्ते च सुशर्मणि\nपरभग्नेषु च वीरेषु पाण्डवेन महात्मना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 2, + "text": "कषुभ्यमाणे बले तूर्णं सागरप्रतिमे तव\nपरत्युद्याते च गाङ्गेये तवरितं विजयं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 3, + "text": "दृष्ट्वा दुर्यॊधनॊ राजन रणे पार्थस्य विक्रमम\nतवरमाणः समभ्येत्य सर्वांस तान अब्रवीन नृपान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 4, + "text": "तेषां च परमुखे शूरं सुशर्माणं महाबलम\nमध्ये सर्वस्य सैन्यस्य भृशं संहर्षयन वचः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 5, + "text": "एष भीष्मः शांतनवॊ यॊद्धुकामॊ धनंजयम\nसर्वात्मना कुरुश्रेष्ठस तयक्त्वा जीवितम आत्मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 6, + "text": "तं परयान्तं परानीकं सर्वसैन्येन भारतम\nसंयत्ताः समरे सर्वे पालयध्वं पितामहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 7, + "text": "बाढम इत्य एवम उक्त्वा तु तान्य अनीकानि सर्वशः\nनरेन्द्राणां महाराज समाजग्मुः पितामहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 8, + "text": "ततः परयातः सहसा भीष्मः शांतनवॊ ऽरजुनम\nरणे भारतम आयान्तम आससाद महाबलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 9, + "text": "महाश्वेताश्वयुक्तेन भीम वानरकेतुना\nमहता मेघनादेन रथेनाति विराजत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 10, + "text": "समरे सर्वसैन्यानाम उपयातं धनंजयम\nअभवत तुमुलॊ नादॊ भयाद दृष्ट्वा किरीटिनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 11, + "text": "अभीशु हस्तं कृष्णं च दृष्ट्वादित्यम इवापरम\nमध्यंदिन गतं संख्ये न शेकुः परतिवीक्षितुम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 12, + "text": "तथा शांतनवं भीष्मं शवेताश्वं शवेतकार्मुकम\nन शेकुः पाण्डवा दरष्टुं शवेतग्रहम इवॊदितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 13, + "text": "स सर्वतः परिवृतस तरिगर्तैः सुमहात्मभिः\nभरातृभिस तव पुत्रैश च तथान्यैश च महारथैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 14, + "text": "भारद्वाजस तु समरे मत्स्यं विव्याध पत्रिणा\nधवजं चास्य शरेणाजौ धनुश चैकेन चिच्छिदे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 15, + "text": "तद अपास्य धनुश छिन्नं विराटॊ वाहिनीपतिः\nअन्यद आदत्त वेगेन धनुर भारसहं दृढम\nशरांश चाशीविषाकाराञ जवलितान पन्नगान इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 16, + "text": "दरॊणं तरिभिः परविव्याध चतुर्भिश चास्य वाजिनः\nधवजम एकेन विव्याध सारथिं चास्य पञ्चभिः\nधनुर एकेषुणाविध्यत तत्राक्रुध्यद दविजर्षभः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 17, + "text": "तस्य दरॊणॊ ऽवधीद अश्वाञ शरैः संनतपर्वभिः\nअष्टाभिर भरतश्रेष्ठ सूतम एकेन पत्रिणा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 18, + "text": "स हताश्वाद अवप्लुत्य सयन्दनाद धतसारथिः\nआरुरॊह रथं तूर्णं शङ्खस्य रथिनां वरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 19, + "text": "ततस तु तौ पिता पुत्रौ भारद्वाजं रथे सथितौ\nमहता शरवर्षेण वारयाम आसतुर बलात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 20, + "text": "भारद्वाजस ततः करुद्धः शरम आशीविषॊपमम\nचिक्षेप समरे तूर्णं शङ्खं परति जनेश्वर" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 21, + "text": "स तस्य हृदयं भित्त्वा पीत्वा शॊणितम आहवे\nजगाम धरणिं बाणॊ लॊहितार्द्रीकृतच्छविः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 22, + "text": "स पपात रथात तूर्णं भारद्वाजशराहतः\nधनुस तयक्त्वा शरांश चैव पितुर एव समीपतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 23, + "text": "हतं सवम आत्मजं दृष्ट्वा विराटः पराद्रवद भयात\nउत्सृज्य समरे दरॊणं वयात्ताननम इवान्तकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 24, + "text": "भारद्वाजस ततस तूर्णं पाण्डवानां महाचमूम\nदारयाम आस समरे शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 25, + "text": "शिखण्ड्य अपि महाराज दरौणिम आसाद्य संयुगे\nआजघान भरुवॊर मध्ये नाराचैस तरिभिर आशुगैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 26, + "text": "स बभौ नरशार्दूलॊ ललाटे संस्थितैस तरिभिः\nशिखरैः काञ्चनमयैर मेरुस तरिभिर इवॊच्छ्रितैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 27, + "text": "अश्वत्थामा ततः करुद्धॊ निमेषार्धाच छिखण्डिनः\nसूतं धवजम अथॊ राजंस तुरगान आयुधं तथा\nशरैर बहुभिर उद्दिश्य पातयाम आस संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 28, + "text": "स हताश्वाद अवप्लुत्य रथाद वै रथिनां वरः\nखड्गम आदाय निशितं विमलं च शरावरम\nशयेनवद वयचरत करुद्धः शिखण्डी शत्रुतापनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 29, + "text": "स खड्गस्य महाराज चरतस तस्य संयुगे\nनान्तरं ददृशे दरौणिस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 30, + "text": "ततः शरसहस्राणि बहूनि भरतर्षभ\nपरेषयाम आस समरे दरौणिः परमकॊपनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 31, + "text": "ताम आपतन्तीं समरे शरवृष्टिं सुदारुणाम\nअसिना तीक्ष्णधारेण चिच्छेद बलिनां वरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ ऽसय विमलं दरौणिः शतचन्द्रं मनॊरमम\nचर्माच्छिनद असिं चास्य खण्डयाम आस संयुगे\nशितैः सुबहुशॊ राजंस तं च विव्याध पत्रिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 33, + "text": "शिखण्डी तु ततः खड्गं खण्डितं तेन सायकैः\nआविध्य वयसृजत तूर्णं जवलन्तम इव पन्नगम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 34, + "text": "तम आपतन्तं सहसा कालानलसमप्रभम\nचिच्छेद समरे दरौणिर दर्शयन पाणिलाघवम\nशिखण्डिनं च विव्याध शरैर बहुभिर आयसैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 35, + "text": "शिखण्डी तु भृशं राजंस ताड्यमानः शितैः शरैः\nआरुरॊह रथं तूर्णं माधवस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 36, + "text": "सात्यकिस तु ततः करुद्धॊ राक्षसं करूरम आहवे\nअलम्बुसं शरैर घॊरैर विव्याध बलिनां बली" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 37, + "text": "राक्षसेन्द्रस ततस तस्य धनुश चिच्छेद भारत\nअर्धचन्द्रेण समरे तं च विव्याध सायकैः\nमायां च राक्षसीं कृत्वा शरवर्षैर अवाकिरत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 38, + "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम शैनेयस्य पराक्रमम\nनासंभ्रमद यत समरे वध्यमानः शितैः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 39, + "text": "ऐन्द्रम अस्त्रं च वार्ष्णेयॊ यॊजयाम आस भारत\nविजयाद यद अनुप्राप्तं माधवेन यशस्विना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 40, + "text": "तद अस्त्रं भस्मसात कृत्वा मायां तां राक्षसीं तदा\nअलम्बुसं शरैर घॊरैर अभ्याकिरत सर्वशः\nपर्वतं वारिधाराभिः परावृषीव बलाहकः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 41, + "text": "तत तथा पीडितं तेन माधवेन महात्मना\nपरदुद्राव भयाद रक्षॊ हित्वा सात्यकिम आहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 42, + "text": "तम अजेयं राक्षसेन्द्रं संख्ये मघवता अपि\nशैनेयः पराणदज जित्वा यॊधानां तव पश्यताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 43, + "text": "नयहनत तावकांश चापि सात्यकिः सत्यविक्रमः\nनिशितैर बहुभिर बाणैस ते ऽदरवन्त भयार्दिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 44, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु दरुपदस्यात्मजॊ बली\nधृष्टद्युम्नॊ महाराज तव पुत्रं जनेश्वरम\nछादयाम आस समरे शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 45, + "text": "संछाद्यमानॊ विशिखैर धृष्टद्युम्नेन भारत\nविव्यथे न च राजेन्द्र तव पुत्रॊ जनेश्वरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 46, + "text": "धृष्टद्युम्नं च समरे तूर्णं विव्याध सायकैः\nषष्ट्या च तरिंशता चैव तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 47, + "text": "तस्य सेनापतिः करुद्धॊ धनुश चिच्छेद मारिष\nहयांश च चतुरः शीघ्रं निजघान महारथः\nशरैश चैनं सुनिशितैः कषिप्रं विव्याध सप्तभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 48, + "text": "स हताश्वान महाबाहुर अवप्लुत्य रथाद बली\nपदातिर असिम उद्यम्य पराद्रवत पार्षतं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 49, + "text": "शकुनिस तं समभ्येत्य राजगृद्धी महाबलः\nराजानं सर्वलॊकस्य रथम आरॊपयत सवकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 50, + "text": "ततॊ नृपं पराजित्य पार्षतः परवीरहा\nनयहनत तावकं सैन्यं वज्रपाणिर इवासुरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 51, + "text": "कृतवर्मा रणे भीमं शरैर आर्च्छन महारथम\nपरच्छादयाम आस च तं महामेघॊ रविं यथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 52, + "text": "ततः परहस्य समरे भीमसेनः परंतपः\nपरेषयाम आस संक्रुद्धः सायकान कृतवर्मणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 53, + "text": "तैर अर्द्यमानॊ ऽतिरथः सात्वतः शस्त्रकॊविदः\nनाकम्पत महाराज भीमं चार्छच छितैः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 54, + "text": "तस्याश्वांश चतुरॊ हत्वा भीमसेनॊ महाबलः\nसारथिं पातयाम आस धवजं च सुपरिष्कृतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 55, + "text": "शरैर बहुविधैश चैनम आचिनॊत परवीहरा\nशकलीकृतसर्वाङ्गः शवाविद्वत समदृश्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 56, + "text": "हताश्वात तु रथात तूर्णं वृषकस्य रथं ययौ\nसयालस्य ते महाराज तव पुत्रस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 78, + "shloka": 57, + "text": "भीमसेनॊ ऽपि संक्रुद्धस तव सैन्यम उपाद्रवत\nनिजघान च संक्रुद्धॊ दण्डपाणिर इवान्तकः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nबहूनीह विचित्राणि दवैरथानि सम संजय\nपाण्डूनां मामकैः सार्धम अश्रौषं तव जल्पतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 2, + "text": "न चैव मामकं कं चिद धृष्टं शंससि संजय\nनित्यं पाण्डुसुतान हृष्टान अभग्नांश चैव शंससि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 3, + "text": "जीयमानान विमनसॊ मामकान विगतौजसः\nवदसे संयुगे सूत दिष्टम एतद असंशयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 4, + "text": "[स]\nयथाशक्ति यथॊत्साहं युद्धे चेष्टन्ति तावकाः\nदर्शयानाः परं शक्त्या पौरुषं पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 5, + "text": "गङ्गायाः सुरनद्या वै सवादु भूतं यथॊदकम\nमहॊदधि गुणाभ्यासाल लवणत्वं निगच्छति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 6, + "text": "तथा तत पौरुषं राजंस तावकानां महात्मनाम\nपराप्य पाण्डुसुतान वीरान वयर्थं भवति संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 7, + "text": "घटमानान यथाशक्ति कुर्वाणान कर्म दुष्करम\nन दॊषेण कुरुश्रेष्ठ कौरवान गन्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 8, + "text": "तवापराधात सुमहान सपुत्रस्य विशां पते\nपृथिव्याः परक्षयॊ घॊरॊ यम राष्ट्रविवर्धनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 9, + "text": "आत्मदॊषात समुत्पन्नं शॊचितुं नार्हसे नृप\nन हि रक्षन्ति राजानः सर्वार्थान नापि जीवितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 10, + "text": "युद्धे सुकृतिनां लॊकान इच्छन्तॊ वसुधाधिपाः\nचमूं विगाह्य युध्यन्ते नित्यं सवर्गपरायणाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 11, + "text": "पूर्वाह्णे तु महाराज परावर्तत जनक्षयः\nतन ममैकमना भूत्वा शृणु देवासुरॊपमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 12, + "text": "आवन्त्यौ तु महेष्वासौ महात्मानौ महाबलौ\nइरावन्तम अभिप्रेक्ष्य समेयातां रणॊत्कटौ\nतेषां परववृते युद्धं तुमुलं लॊमहर्षणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 13, + "text": "इरावांस तु सुसंक्रुद्धॊ भरातरौ देवरूपिणौ\nविव्याध निशितैस तूर्णं शरैः संनतपर्वभिः\nताव एनं परत्यविध्येतां समरे चित्रयॊधिनौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 14, + "text": "युध्यतां हि तथा राजन विशेषॊ न वयदृश्यत\nयततां शत्रुनाशाय कृतप्रतिकृतैषिणाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 15, + "text": "इरावांस तु ततॊ राजन्न अनुविन्दस्य सायकैः\nचतुर्भिश चतुरॊ वाहान अनयद यमसादनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 16, + "text": "भल्लाभ्यां च सुतीक्ष्णाभ्यां धनुः केतुं च मारिष\nचिच्छेद समरे राजंस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 17, + "text": "तयक्त्वानुविन्दॊ ऽथ रथं विन्दस्य रथम आस्थितः\nधनुर गृहीत्वा नवमं भारसाधनम उत्तमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 18, + "text": "ताव एकस्थौ रणे वीराव आवन्त्यौ रथिनां वरौ\nशरान मुमुचतुस तूर्णम इरावति महात्मनि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 19, + "text": "ताभ्यां मुक्ता महावेगाः शराः काञ्चनभूषणाः\nदिवाकरपथं पराप्य छादयाम आसुर अम्बरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 20, + "text": "इरावांस तु ततः करुद्धॊ भरातरौ तौ महारथौ\nववर्ष शरवर्षेण सारथिं चाप्य अपातयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 21, + "text": "तस्मिन निपतिते भूमौ गतसत्त्वे ऽथ सारथौ\nरथः परदुद्राव दिशः समुद्भ्रान्त हयस ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 22, + "text": "तौ स जित्वा महाराज नागराजसुता सुतः\nपौरुषं खयापयंस तूर्णं वयधमत तव वाहिनीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 23, + "text": "सा वध्यमाना समरे धार्तराष्ट्री महाचमूः\nवेगान बहुविधांश चक्रे विषं पीत्वेव मानवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 24, + "text": "हैडिम्बॊ राक्षसेन्द्रस तु भगदत्तं समाद्रवत\nरथेनादित्यवर्णेन स धवजेन महाबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 25, + "text": "ततः पराग्ज्यॊतिषॊ राजा नागराजं समास्थितः\nयथा वज्रधरः पूर्वं संग्रमे तारकामये" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 26, + "text": "ततर देवाः स गन्धर्वा ऋषयश च समागताः\nविशेषं न सम विविदुर हैडिम्ब भगदत्तयॊः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 27, + "text": "यथा सुरपतिः शक्रस तरासयाम आस दानवान\nतथैव समरे राजंस तरासयाम आस पाण्डवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 28, + "text": "तेन विद्राव्यमाणास ते पाण्डवाः सर्वतॊदिशम\nतरातारं नाभ्यविन्दन्त सवेष्व अनीकेषु भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 29, + "text": "भैमसेनिं रथस्थं तु तत्रापश्याम भारत\nशेषा विमनसॊ भूत्वा पराद्रवन्त महारथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 30, + "text": "निवृत्तेषु तु पाण्डूनां पुनः सैन्येषु भारत\nआसीन निष्टानकॊ घॊरस तव सैन्येषु संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 31, + "text": "घटॊत्कचस ततॊ राजन भगदत्तं महारणे\nशरैः परच्छादयाम आस मेरुं गिरिम इवाम्बुदः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 32, + "text": "निहत्य ताञ शरान राजा राक्षसस्य धनुश्च्युतान\nभैमसेनिं रणे तूर्णं सर्वमर्मस्व अताडयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 33, + "text": "स ताड्यमानॊ बहुभिः शरैः संनतपर्वभिः\nन विव्यथे राक्षसेन्द्रॊ भिद्यमान इवाचलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 34, + "text": "तस्य पराग्ज्यॊतिषः करुद्धस तॊमरान स चतुर्दश\nपरेषयाम आस समरे तांश च चिच्छेद राक्षसः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 35, + "text": "स तांश छित्त्वा महाबाहुस तॊमरान निशितैः शरैः\nभगदत्तं च विव्याध सप्तत्या कङ्कपत्रिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 36, + "text": "ततः पराग्ज्यॊतिषॊ राजन परहसन्न इव भारत\nतस्याश्वांश चतुरः संख्ये पातयाम आस सायकैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 37, + "text": "स हताश्वे रथे तिष्ठन राक्षसेन्द्रः परतापवान\nशक्तिं चिक्षेप वेगेन पराग्ज्यॊतिष गजं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 38, + "text": "ताम आपतन्तीं सहसा हेमदण्डां सुवेगिनाम\nतरिधा चिच्छेद नृपतिः सा वयकीर्यत मेदिनीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 39, + "text": "शक्तिं विनिहतां दृष्ट्वा हैडिम्बः पराद्रवद भयात\nयथेन्द्रस्य रणात पूर्वं नमुचिर दैत्य सत्तमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 40, + "text": "तं विजित्य रणे शूरं विक्रान्तं खयातपौरुषम\nअजेयं समरे राजन यमेन वरुणेन च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 41, + "text": "पाण्डवीं समरे सेनां संममर्द स कुञ्जरः\nयथा वनगजॊ राजन मृद्गंश चरति पद्मिनीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 42, + "text": "मद्रेश्वरस तु समरे यमाभ्यां सह संगतः\nसवस्रीयौ छादयां चक्रे शरौघैः पाण्डुनन्दनौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 43, + "text": "सहदेवस तु समरे मातुलं वीक्ष्य संगतम\nअवारयच छरौघेण मेघॊ यद्वद दिवाकरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 44, + "text": "छाद्यमानः शरौघेण हृष्टरूपतरॊ ऽभवत\nतयॊश चाप्य अभवत परीतिर अतुला मातृकारणात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 45, + "text": "ततः परहस्य समरे नकुलस्य महारथः\nअश्वान वै चतुरॊ राजंश चतुर्भिः सायकॊत्तमैः\nपरेषयाम आस समरे यमस्य सदनं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 46, + "text": "हयाश्वात तु रथात तूर्णम अवप्लुत्य महारथः\nआरुरॊह ततॊ हानं भरातुर एव यशस्विनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 47, + "text": "एकस्थौ तु रणे शूरौ दृढे विक्षिप्य कार्मुके\nमद्रराजरथं करुद्धौ छादयाम आसतुः कषणात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 48, + "text": "स चछाद्यमानॊ बहुभिः शरैः संनतपर्वभिः\nसवस्रीयाभ्यां नरव्याघ्रॊ नाकम्पत यथाचलः\nपरहसन्न इव तां चापि शरवृष्टिं जघान ह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 49, + "text": "सहदेवस ततः करुद्धः शरम उद्यम्य वीर्यवान\nमद्रराजम अभिप्रेक्ष्य परेषयाम आस भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 50, + "text": "स शरः परेषितस तेन गरुत्मान इव वेगवान\nमद्रराजं विनिर्भिद्य निपपात महीतले" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 51, + "text": "स गाढविद्धॊ वयथितॊ रथॊपस्थे महारथः\nनिषसाद महाराज कश्मलं च जगाम ह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 52, + "text": "तं विसंज्ञं निपतितं सूतः संप्रेक्ष्य संयुगे\nअपॊवाह रथेनाजौ यमाभ्याम अभिपीडितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 53, + "text": "दृट्ष्वा मद्रेश्वर रथं धार्तराष्ट्राः पराङ्मुखम\nसर्वे विमनसॊ भूत्वा नेदम अस्तीत्य अचिन्तयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 54, + "text": "निर्जित्य मातुलं संख्ये माद्रीपुत्रौ महारथौ\nदध्मतुर मुदितौ शङ्खौ सिंहनादं विनेदतुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 79, + "shloka": 55, + "text": "अभिदुद्रुवतुर हृष्टौ तव सैन्यं विशां पते\nयथा दैत्य चमूं राजन्न इन्द्रॊपेन्द्राव इवामरौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततॊ युधिष्ठिरॊ राजा मध्यं पराप्ते दिवाकरे\nशरुतायुषम अभिप्रेक्ष्य चॊदयाम आस वाजिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 2, + "text": "अभ्यधावत ततॊ राजा शरुतायुषम अरिंदमम\nविनिघ्नन सायकैस तीक्ष्णैर नवभिर नतपर्वभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 3, + "text": "स संवार्य रणे राजा परेषितान धर्मसूनुना\nशरान सप्त महेष्वासः कौन्तेयाय समर्पयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 4, + "text": "ते तस्य कवचं भित्त्वा पपुः शॊणितम आहवे\nअसून इव विचिन्वन्तॊ देहे तस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 5, + "text": "पाण्डवस तुभृशं विद्धस तेन राज्ञा महात्मना\nरणे वराहकर्णेन राजानं हृदि विव्यधे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 6, + "text": "अथापरेण भल्लेन केतुं तस्य महात्मनः\nरथश्रेष्ठॊ रथात तूर्णं भूमौ पार्थॊ नयपातयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 7, + "text": "केतुं निपतितं दृष्ट्वा शरुतायुः स तु पार्थिवः\nपाण्डवं विशिखैस तीक्ष्णै राजन विव्याध सप्तभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 8, + "text": "ततः करॊधात परजज्वाल धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nयथा युगान्ते भूतानि धक्ष्यन्न इव हुताशनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 9, + "text": "करुद्धं तु पाण्डवं दृष्ट्वा देवगन्धर्वराक्षसः\nपरविव्यथुर महाराज वयाकुलं चाप्य अभूज जगत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 10, + "text": "सर्वेषां चैव भूतानाम इदम आसीन मनॊगतम\nतरीँल लॊकान अद्य संक्रुद्धॊ नृपॊ ऽयं धक्ष्यतीति वै" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 11, + "text": "ऋषयश चैव देवाश च चक्रुः सवस्त्ययनं महत\nलॊकानां नृप शान्त्य अर्थं करॊधिते पाण्डवे तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 12, + "text": "स च करॊधसमाविष्टः सृक्किणी परिलेलिहन\nदधारात्म वपुर घॊरं युगान्तादित्यसंनिभम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 13, + "text": "ततः सर्वाणि सैन्यानि तावकानि विशां पते\nनिराशान्य अभवंस तत्र जीवितं परति भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 14, + "text": "स तु धैर्येण तं कॊपं संनिवार्य महायशाः\nशरुतायुषः परचिच्छेद मुष्टिदेशे महद धनुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 15, + "text": "अथैनं छिन्नधन्वानं नाराचेन सतनान्तरे\nनिर्बिभेद रणे राजा सर्वसैन्यस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 16, + "text": "स तवरं चरणे राजंस तस्य वाहान महात्मनः\nनिजघान शरैः कषिप्रं सूतं च सुमहाबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 17, + "text": "हताश्वं तु रथं तयक्त्वा दृष्ट्वा राज्ञस तु पौरुषम\nविप्रदुद्राव वेगेन शरुतायुः समरे तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 18, + "text": "तस्मिञ जिते महेष्वासे धर्मपुत्रेण संयुगे\nदुर्यॊधन बलं राजन सर्वम आसीत पराङ्मुखम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 19, + "text": "एतत कृत्वा महाराज धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nवयात्ताननॊ यथाकालस तव सैन्यं जघान ह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 20, + "text": "चेकितानस तु वार्ष्णेयॊ गौतमं रथिनां वरम\nपरेक्षतां सर्वसैन्यानां छादयाम आस सायकैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 21, + "text": "संनिवार्य शरांस तांस तु कृपः शारद्वतॊ युधि\nचेकितानं रणे यत्तं राजन विव्याध पत्रिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 22, + "text": "अथापरेण भल्लेन धनुश चिच्छेद मारिष\nसारथिं चास्य समरे कषिप्रहस्तॊ नयपातयत\nहयांश चास्यावधीद राजन्न उभौ च पार्ष्णिसारथी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 23, + "text": "सॊ ऽवप्लुत्य रथात तूर्णं गदां जग्राह सात्वतः\nस तया वीर घातिन्या गदया गदिनां वरः\nगौतमस्य हयान हत्वा सारथिं च नयपातयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 24, + "text": "भूमिष्ठॊ गौतमस तस्य शरांश चिक्षेप षॊडश\nते शराः सात्वतं भित्त्वा पराविशन्त धरातलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 25, + "text": "चेकितानस ततः करुद्धः पुनश चिक्षेप तां गदाम\nगौतमस्य वधाकाङ्क्षी वृत्रस्येव पुरंदरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 26, + "text": "ताम आपतन्तीं विमलाम अश्मगर्भां महागदाम\nशरैर अनेकसाहस्रैर वारयाम आस गौतमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 27, + "text": "चेकितानस ततः खड्गं कॊशाद उद्धृत्य भारत\nलाघवं परम आस्थाय गौतमं समुपाद्रवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 28, + "text": "गौतमॊ ऽपि धनुस तयक्त्वा परगृह्यासिं सुसंशितम\nवेगेन महता राजंश चेकितानम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 29, + "text": "ताव उभौ बलसंपन्नौ निस्त्रिंशवरधारिणौ\nनिस्त्रिंशाभ्यां सुतीक्ष्णाभ्याम अन्यॊन्यं संततक्षतुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 30, + "text": "निस्त्रिंशवेगाभिहतौ ततस तौ पुरुषर्षभौ\nधरणीं समनुप्राप्तौ सर्वभूतनिषेविताम\nमूर्छयाभिपरीताङ्गौ वयायामेन च मॊहितौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 31, + "text": "ततॊ ऽभयधावद वेगेन करकर्षः सुहृत तया\nचेकितानं तथा भूतं दृष्ट्वा समरदुर्मदम\nरथम आरॊपयच चैनं सर्वसैन्यस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 32, + "text": "तथैव शकुनिः शूरः सयालस तव विशां पते\nआरॊपयद रथं तूर्णं गौतमं रथिनां वरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 33, + "text": "सौमदत्तिं तथा करुद्धॊ धृष्टकेतुर महाबलः\nनवत्या सायकैः कषिप्रं राजन विव्याध वक्षसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 34, + "text": "सौमदत्तिर उरःस्थैर तैर भृशं बाणैर अशॊभत\nमध्यं दिने महाराज रश्मिभिस तपनॊ यथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 35, + "text": "भूरिश्रवास तु समरे धृष्टकेतुं महारथम\nहतसूत हयं चक्रे विरथं सायकॊत्तमैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 36, + "text": "विरथं चैनम आलॊक्य हताश्वं हतसारथिम\nमहता शरवर्षेण छादयाम आस संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 37, + "text": "स च तं रथम उत्सृज्य धृष्टकेतुर महामनाः\nआरुरॊह ततॊ यानं शतानीकस्य मारिष" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 38, + "text": "चित्रसेनॊ विकर्णश च राजन दुर्मर्षणस तथा\nरथिनॊ हेमसंनाहाः सौभद्रम अभिदुद्रुवुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 39, + "text": "अभिमन्यॊस ततस तैस तु घॊरं युद्धम अवर्तत\nशरीरस्य यथा राजन वातपित्त कफैस तरिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 40, + "text": "विरथांस तव पुत्रांस तु कृत्वा राजन महाहवे\nन जघान नरव्याघ्रः समरन भीम वचस तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 41, + "text": "ततॊ राज्ञां बहुशतैर गजाश्वरथयायिभिः\nसंवृतं समरे भीष्मं देवैर अपि दुरासदम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 42, + "text": "परयान्तं शीघ्रम उद्वीक्ष्य परित्रातुं सुतांस तव\nअभिमन्युं समुद्दिश्य बालम एकं महारथम\nवासुदेवम उवाचेदं कौन्तेयः शवेतवाहनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 43, + "text": "चॊदयाश्वान हृषीकेश यत्रैते बहुला रथाः\nएते हि बहवः शूरा कृतास्त्रा युद्धदुर्मदाः\nयथा न हन्युर नः सेनां तथा माधव चॊदय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 44, + "text": "एवम उक्तः स वार्ष्णेयः कौन्तेयेनामितौजसा\nरथं शवेतहयैर युक्तं परेषयाम आस संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 45, + "text": "निष्टानकॊ महान आसीत तव सैन्यस्य मारिष\nयद अर्जुन रणे करुद्धः संयातस तावकान परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 46, + "text": "समासाद्य तु कौन्तेयॊ राज्ञस तान भीष्मरक्षिणः\nसुशर्माणम अथॊ राजन्न इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 47, + "text": "जानामि तवां युधि शरेष्ठम अत्यन्तं पूर्ववैरिणम\nपर्यायस्याद्य संप्राप्तं फलं पश्य सुदारुणम\nअद्य ते दर्शयिष्यामि पूर्वप्रेतान पितामहान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 48, + "text": "एवं संजल्पतस तस्य बीभत्सॊः शत्रुघातिनः\nशरुत्वापि परुषं वाक्यं सुशर्मा रथयूथपः\nन चैवम अब्रवीत किं चिच छुभं वा यदि वाशुभम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 49, + "text": "अभि गत्वार्जुनं वीरं राजभिर बहुभिर वृतः\nपुरस्तात पृष्ठतश चैव पार्श्वतश चैव सर्वतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 50, + "text": "परिवार्यार्जुनं संख्ये तव पुत्रैः सहानघ\nशरैः संछादयाम आस मेघैर इव दिवाकरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 80, + "shloka": 51, + "text": "ततः परवृत्तः सुमहान संग्रामः शॊणितॊदकः\nतावकानां च समरे पाण्डवानां च भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nस तुद्यमानस तु शरैर धनंजयः; पदा हतॊ नाग इव शवसन बली\nबाणेन बाणेन महारथानां; चिच्छेद चापानि रणे परसह्य" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 2, + "text": "संछिद्य चापानि च तानि राज्ञां; तेषां रणे वीर्यवतां कषणेन\nविव्याध बाणैर युगपन महात्मा; निःशेषतां तेष्व अथ मन्यमानः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 3, + "text": "निपेतुर आजौ रुधिरप्रदिग्धास; ते ताडिताः शक्रसुतेन राजन\nविभिन्नगात्राः पतितॊत्तमाङ्गा; गतासवश छिन्नतनुत्र कायाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 4, + "text": "महीं गताः पार्थ बलाभिभूता; विचित्ररूपा युगपद विनेशुः\nदृष्ट्वा हतांस तान युधि राजपुत्रांस; तरिगर्तराजः परययौ कषणेन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 5, + "text": "तेषां रथानाम अथ पृष्ठगॊपा; दवात्रिंशद अन्ये ऽबयपतन्त पार्थम\nतथैव ते संपरिवार्य वार्थं; विकृष्य चापानि महारवाणि\nअवीवृषन बाणमहौघवृष्ट्या; यथा गिरिं तॊयधरा जलौघैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 6, + "text": "संपीड्य मानस तु शरौघवृष्ट्या; धनंजयस तान युधि जातरॊषः\nषष्ट्या शरैः संयति तैलधौतैर; जघान तान अप्य अथ पृष्ठगॊपान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 7, + "text": "षष्टिं रथांस तान अवजित्य संख्ये; धनंजयः परीतमना यशस्वी\nअथात्वरद भीष्म वधाय जिष्णुर; बलानि राज्ञां समरे निहत्य" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 8, + "text": "तरिगर्तराजॊ निहतान समीक्ष्य; महारथांस तान अथ बन्धुवर्गान\nरणे पुरस्कृत्य नराधिपांस ताञ; जगाम पार्थं तवरितॊ वधाय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 9, + "text": "अभिद्रुतं चास्त्रभृतां वरिष्ठं; धनंजयं वीक्ष्य शिखण्डिमुख्याः\nअभ्युद्ययुस ते शितशस्त्रहस्ता; रिरक्षिषन्तॊ रथम अर्जुनस्य" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 10, + "text": "पार्थॊ ऽपि तान आपततः समीक्ष्य; तरिगर्तराज्ञा सहितान नृवीरान\nविध्वंसयित्वा समरे धनुष्मान; गाण्डीवमुक्तैर निशितैः पृषत्कैः\nभीष्मं यियासुर युधि संददर्श; दुर्यॊधनं सैन्धवादींश च राज्ञः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 11, + "text": "आवारयिष्णून अभिसंप्रयाय; मुहूर्तम आयॊध्य बलेन वीरः\nउत्सृज्य राजानम अनन्तवीर्यॊ; जयद्रथादींश च नृपान महौजाः\nययौ ततॊ भीमबलॊ मनस्वी; गाङ्गेयम आजौ शरचाप पाणिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 12, + "text": "युधिष्ठिरश चॊग्रबलॊ महात्मा; समाययौ तवरितॊ जातकॊपः\nमद्राधिपं समभित्यज्य संख्ये; सवभागम आप्तं तम अनन्त कीर्तिः\nसार्धं स माद्री सुत भीमसेनैर; भीष्मं ययौ शांतनवं रणाय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 13, + "text": "तैः संप्रयुक्तः स महारथाग्र्यैर; गङ्गासुतः समरे चित्रयॊधी\nन विव्यथे शांतनवॊ महात्मा; समागतैः पाण्डुसुतैः समस्तैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 14, + "text": "अथैत्य राजा युधि सत्यसंधॊ; जयद्रथॊ ऽतयुग्र बलॊ मनस्वी\nचिच्छेद चापानि महारथानां; परसह्य तेषां धनुषा वरेण" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 15, + "text": "युधिष्ठिरं भीमसेनं यमौ च; पार्थं तथा युधि संजातकॊपः\nदुर्यॊधनः करॊधविषॊ महात्मा; जघान बाणैर अनल परकाशैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 16, + "text": "कृपेण शल्येन शलेन चैव; तथा विभॊ चित्रसेनेन चाजौ\nविद्धाः शरैस ते ऽतिविवृद्धकॊपैर; देवा यथा दैत्य गणैः समेतैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 17, + "text": "छिन्नायुधं शांतनवेन राजा; शिखण्डिनं परेक्ष्य च जातकॊपः\nअजातशत्रुः समरे महात्मा; शिखण्डिनं करुद्ध उवाच वाक्यम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 18, + "text": "उक्त्वा तथा तवं पितुर अग्रतॊ माम; अहं हनिष्यामि महाव्रतं तम\nभीष्मं शरौघैर विमलार्क वर्णैः; सत्यं वदामीति कृता परतिज्ञा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 19, + "text": "तवया न चैनां सफलां करॊषि; देवव्रतं यन न निहंसि युद्धे\nमिथ्याप्रतिज्ञॊ भव मा नृवीर; रक्षस्व धर्मं च कुलं यशश च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 20, + "text": "परेक्षस्व भीष्मं युधि भीमवेगं; सर्वांस तपन्तं मम सैन्यसंघान\nशरौघजालैर अतितिग्म तेजैः; कालं यथा मृत्युकृतं कषणेन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 21, + "text": "निकृत्तचापः समरानपेक्षः; पराजितः शांतनवेन राज्ञा\nविहाय बन्धून अथ सॊदरांश च; कव यास्यसे नानुरूपं तवेदम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 22, + "text": "दृष्ट्वा हि भीष्मं तम अनन्तवीर्यं; भग्नं च सैन्यं दरवमाणम एवम\nभीतॊ ऽसि नूनं दरुपदस्य पुत्र; तथा हि ते मुखवर्णॊ ऽपरहृष्टः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 23, + "text": "आज्ञायमाने ऽपि धनंजयेन; महाहवे संप्रसक्ते नृवीर\nकथं हि भीष्मात परथितः पृथिव्यां; भयं तवम अद्य परकरॊषि वीर" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 24, + "text": "स धर्मराजस्य वचॊ निशम्य; रूक्षाक्षरं विप्रलापानुबद्धम\nपरत्यादेशं मन्यमानॊ महात्मा; परतत्वरे भीष्म वधाय राजन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 25, + "text": "तम आपतन्तं महता जवेन; शिखण्डिनं भीष्मम अभिद्रवन्तम\nआवारयाम आस हि शल्य एनं; शस्त्रेण घॊरेण सुदुर्जयेन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 26, + "text": "स चापि दृष्ट्वा समुदीर्यमाणम; अस्त्रं युगान्ताग्निसमप्रभावम\nनासौ वयमुह्यद दरुपदस्य पुत्रॊ; राजन महेन्द्रप्रतिमप्रभावः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 27, + "text": "तस्थौ च तत्रैव महाधनुष्माञ; शरैस तद अस्त्रं परतिबाधमानः\nअथाददे वारुणम अन्यद अस्त्रं; शिखण्ड्य अथॊग्रं परतिघाताय तस्य\nतद अस्त्रम अस्त्रेण विदार्यमाणं; सवस्थाः सुरा ददृशुः पार्थिवाश च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 28, + "text": "भीष्मं तु राजन समरे महात्मा; धनुः सुचित्रं धवजम एव चापि\nछित्त्वानदत पाण्डुसुतस्य वीरॊ; युधिष्ठिरस्याजमीढस्य राज्ञः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 29, + "text": "ततः समुत्सृज्य धनुः स बाणं; युधिष्ठिरं वीक्ष्य भयाभिभूतम\nगदां परगृह्याभिपपात संख्ये; जयद्रथं भीमसेनः पदातिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 30, + "text": "तम आपतन्तं महता जवेन; जयद्रथः सगदं भीमसेनम\nविव्याध घॊरैर यमदण्डकल्पैः; शितैः शरैः पञ्चशतैः समन्तात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 31, + "text": "अचिन्तयित्वा स शरांस तरस्वी; वृकॊदरः करॊधपरीत चेताः\nजघान वाहान समरे समस्तान; आरट्टजान सिन्धुराजस्य संख्ये" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ ऽभिवीक्ष्याप्रतिम परभावस; तवात्मजस तवरमाणॊ रथेन\nअभ्याययौ भीमसेनं निहन्तुं; समुद्यतास्त्रः सुरराजकल्पः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 33, + "text": "भीमॊ ऽपय अथैनं सहसा विनद्य; परत्यौद्ययौ गदया तर्जमानः\nसमुद्यतां तां यमदण्डकल्पां; दृष्ट्वा गदां ते कुरवः समन्तात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 34, + "text": "विहाय सर्वे तव पुत्रम उग्रं पातं; गदायाः परिहर्तु कामाः\nअपक्रान्तास तुमुले संविमर्दे; सुदारुणे भारत मॊहनीये" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 35, + "text": "अमूढ चेतास तव अथ चित्रसेनॊ; महागदाम आपतन्तीं निरीक्ष्य\nरथं समुत्सृज्य पदातिर आजौ; परगृह्य खड्गं विमलं च चर्म\nअवप्लुतः सिंह इवाचलाग्राञ; जगाम चान्यं भुवि भूमिदेशम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 36, + "text": "गदापि सा पराप्य रथं सुचित्रं; साश्वं ससूतं विनिहत्य संख्ये\nजगाम भूमिं जवलिता महॊल्का; भरष्टाम्बराद गाम इव संपतन्ती" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 81, + "shloka": 37, + "text": "आश्चर्यभूतं सुमहत तवदीया; दृष्ट्वैव तद भारत संप्रहृष्टाः\nसर्वे विनेदुः सहिताः समन्तात; पुपूजिरे तव पुत्रं स सैन्याः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nविरथं तं समासाद्य चित्रसेनं मनस्विनम\nरथम आरॊपयाम आस विकर्णस तनयस तव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 2, + "text": "तस्मिंस तथा वर्तमाने तुमुले संकुले भृशम\nभीष्मः शांतनवस तूर्णं युधिष्ठिरम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 3, + "text": "ततः सरथनागाश्वाः समकम्पन्त सृञ्जयाः\nमृत्यॊर आस्यम अनुप्राप्तं मेनिरे च युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 4, + "text": "यिधिष्ठिरॊ ऽपि कौरव्य यमाभ्यां सहितः परभुः\nमहेष्वासं नरव्याघ्रं भीष्मं शांतनवं ययौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 5, + "text": "ततः शरसहस्राणि परमुञ्चन पाण्डवॊ युधि\nभीष्मं संछादयाम आस यथा मेघॊ दिवाकरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 6, + "text": "तेन सम्यक परणीतानि शरजालानि भारत\nपतिजग्राह गाङ्गेयः शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 7, + "text": "तथैव शरजालानि भीष्मेणास्तानि मारिष\nआकाशे समदृश्यन्त खगमानां वरजा इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 8, + "text": "निमेषार्धाच च कौनेयं भीष्मः शांतनवॊ युधि\nअदृश्यं समरे चक्रे शरजालेन भागशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा कौरव्यस्य महात्मनः\nनाराचं परेषयाम आस करुद्ध आशीविषॊपमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 10, + "text": "असंप्राप्तं ततस तं तु कषुरप्रेण महारथः\nचिच्छेद समरे राजन भीष्मस तस्य धनुश्च्युतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 11, + "text": "तं तु छित्त्वा रणे भीष्मॊ नाराचं कालसंमितम\nनिजघ्ने कौरवेन्द्रस्य हयान काञ्चनभूषणान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 12, + "text": "हताश्वं तु रथं तयक्त्वा धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nआरुरॊह रथं तूर्णं नकुलस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 13, + "text": "यमाव अपि सुसंक्रुद्धः समासाद्य रणे तदा\nशरैः संछादयाम आस भीष्मः परपुरंजयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 14, + "text": "तौ तु दृष्ट्वा महाराज भीष्मबाणप्रपीडितौ\nजगामाथ परां चिन्तां भीष्मस्य वधकाङ्क्षया" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ वश्यान राज्ञस तान समचॊदयत\nभीष्मं शांतनवं सर्वे निहतेति सुहृद्गणान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 16, + "text": "ततस ते पार्थिवाः सर्वे शरुत्वा पार्थस्य भाषितम\nमहता रथवंशेन परिवव्रुः पितामहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 17, + "text": "स समन्तात परिवृतः पिता देवव्रतस तव\nचिक्रीद धनुषा राजन पातयानॊ महारथान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 18, + "text": "तं चरन्तं रणे पार्था ददृशुः कौरवं युधि\nमृगमध्यं परविश्येव यथा सिंहशिशुं वने" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 19, + "text": "तर्जयानं रणे शूरांस तरासयानं च सायकैः\nदृष्ट्वा तरेसुर महाराज सिंहं मृगगणा इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 20, + "text": "रणे भरत सिंहस्य ददृशुः कषत्रिया गतिम\nअग्नेर वायुसहायस्य यथा कक्षं दिधक्षतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 21, + "text": "शिरांसि रथिनां भीष्मः पातयाम आस संयुगे\nतालेभ्य इव पक्वानि फलानि कुशलॊ नरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 22, + "text": "पतद्भिश च महाराज शिरॊभिर धरणीतले\nबभूव तुमुलः शब्दः पतताम अश्मनाम इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 23, + "text": "तस्मिंस तु तुमुले युद्धे वर्तमाने सुदारुणे\nसर्वेषाम एव सैन्यानाम आसीद वयतिकरॊ महान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 24, + "text": "भिन्नेषु तेषु वयूहेषु कषत्रिया इतरेतरम\nएकम एकं समाहूय युद्धायैवॊपतस्थिरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 25, + "text": "शिखण्डी तु समासाद्य भरतानां पितामहम\nअभिदुद्राव वेगेन तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 26, + "text": "अनादृत्य ततॊ भीष्मस तं शिखण्डिनम आहवे\nपरययौ सृञ्जयान करुद्धः सत्रीत्वं चिन्त्य शिखण्डिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 27, + "text": "सृञ्जयास तु ततॊ हृष्टा दृष्ट्वा भीष्मं महारथम\nसिंहनादान बहुविधांश चक्रुः शङ्खविमिश्रितान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 28, + "text": "ततः परववृते युद्धं वयतिषक्त रथद्विपम\nअपरां दिशम आस्थाय सथिते सवितरि परभॊ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 29, + "text": "धृष्टद्युम्नॊ ऽथ पाञ्चाल्यः सात्यकिश च महारथः\nपीडयन्तौ भृशं सैन्यं शक्तितॊमरवृष्टिभिः\nशस्त्रैश च बहुभी राजञ जघ्नतुस तावकान रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 30, + "text": "ते हन्यमानाः समरे तावकाः पुरुषर्षभ\nआर्यां युद्धे मतिं कृत्वा न तयजन्ति सम संयुगम\nयथॊत्साहं च समरे जघ्नुर लॊकं महारथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 31, + "text": "तत्राक्रन्दॊ महान आसीत तावकानां महात्मनाम\nवध्यतां समरे राजन पार्षतेन महात्मना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 32, + "text": "तं शरुत्वा निनदं घॊरं तावकानां महारथौ\nविन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ पार्षतं पत्युपस्थितौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 33, + "text": "तौ तस्य तुरगान हत्वा तवरमाणौ महारथौ\nछादयाम आसतुर उभौ शरवर्षेण पार्षतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 34, + "text": "अवप्लुत्याथ पाञ्चाल्यॊ रथात तूर्णं महाबलः\nआरुरॊह रथं तूर्णं सात्यकेः सुमहात्मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 35, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा महत्या सेनया वृतः\nआवन्त्यौ समरे करुद्धाव अभ्ययात स परंतपौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 36, + "text": "तथैव तव पुत्रॊ ऽपि सर्वॊद्यॊगेन मारिष\nविन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ परिवार्यॊपतस्थिवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 37, + "text": "अर्जुनश चापि संक्रुद्धः कषत्रियान कषत्रियर्षभ\nअयॊधयत संग्रामे वर्ज पाणिर इवासुरान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 38, + "text": "दरॊणश च समरे करुद्धः पुत्रस्य परियकृत तव\nवयधमत सर्वपाञ्चालांस तूलराशिम इवानलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 39, + "text": "दुर्यॊधन पुरॊगास तु पुत्रास तव विशां पते\nपरिवार्य रणे भीष्मं युयुधुः पाण्डवैः सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 40, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा लॊहितायति भास्करे\nअब्रवीत तावकान सर्वांस तवरध्वम इति भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 41, + "text": "युध्यतां तु तथा तेषां कुर्वतां कर्म दुष्करम\nअस्तं गिरिम अथारूढे न परकाशति भास्करे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 42, + "text": "परावर्तत नदी घॊरा शॊणितौघतरङ्गिणी\nगॊमायुगणसंकीर्णा कषणेन रजनी मुखे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 43, + "text": "शिवाभिर अशिवाभिश च रुवद्भिर भैरवं रवम\nघॊरम आयॊधनं जज्ञे भूतसंघ समाकुलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 44, + "text": "राक्षसाश च पिशाचाश च तथान्ये पिशिताशनाः\nसमन्ततॊ वयदृश्यन्त शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 45, + "text": "अर्जुनॊ ऽथ सुशर्मादीन राज्ञस तान सपदानुगान\nविजित्य पृतना मध्ये ययौ सवशिबिरं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 46, + "text": "युधिष्ठिरॊ ऽपि कौरव्यॊ भरातृभ्यां सहितस तदा\nययौ सवशिबिरं राजा निशायां सेनया वृतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 47, + "text": "भीमसेनॊ ऽपि राजेन्द्र दुर्यॊधनमुखान रथान\nअवजित्य ततः संख्ये ययौ सवशिबिरं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 48, + "text": "दुर्यॊधनॊ ऽपि नृपतिः परिवार्य महारणे\nभीष्मं शांतनवं तूर्णं परयातः शिबिरं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 49, + "text": "दरॊणॊ दरौणिः कृपः शल्यः कृतवर्मा च सात्वतः\nपरिवार्य चमूं सर्वां परययुः शिबिरं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 50, + "text": "तथैव सात्यकी राजन धृष्टद्युम्नश च पार्षतः\nपरिवार्य रणे यॊधान ययतुः शिबिरं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 51, + "text": "एवम एते महाराज तावकाः पाण्डवैः सह\nपर्यवर्तन्त सहिता निशाकाले परंतपाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 52, + "text": "ततः सवशिबिरं गत्वा पाण्डवाः कुरवस तथा\nनयविशन्त महाराज पूजयन्तः परस्परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 53, + "text": "रक्षां कृत्वात्मनः शूरा नयस्य गुल्मान यथाविधि\nअपनीय च शल्यांस ते सनात्वा च विविधैर जलैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 54, + "text": "कृतस्वस्त्ययनाः सर्वे संस्तूयन्तश च बन्दिभिः\nगीतवादित्रशब्देन वयक्रीडन्त यशस्विनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 55, + "text": "मुहूर्तम इव तत सर्वम अभवत सवर्गसंनिभम\nन हि युद्धकथां कां चित तत्र चक्रुर महारथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 82, + "shloka": 56, + "text": "ते परसुप्ते बले तत्र परिश्रान्त जने नृप\nहस्त्यश्वबहुले राजन परेक्षणीये बभूवतुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nपरिणाम्य निशां तां तु सुखसुप्ता जनेश्वराः\nकुरवः पाण्डवाश चैव पुनर युद्धाय निर्ययुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 2, + "text": "ततः शब्दॊ महान आसीत सेनयॊर उभयॊर अपि\nनिर्गच्छमानयॊर संख्ये सागरप्रतिमॊ महान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा चित्रसेनॊ विविंशतिः\nभीष्मश च रथिनां शरेष्ठॊ भारद्वाजश च वै दविजः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 4, + "text": "एकीभूताः सुसंयत्ताः कौरवाणां महाचमूः\nवयूहाय विदधू राजन पाण्डवान परति दंशिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 5, + "text": "भीष्मः कृत्वा महाव्यूहं पिता तव विशां पते\nसागरप्रतिमं घॊरं वाहनॊर्मितरङ्गिणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 6, + "text": "अग्रतः सर्वसैन्यानां भीष्मः शांतनवॊ ययौ\nमालवैर दाक्षिणात्यैश च आवन्त्यैश च समन्वितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ ऽनन्तरम एवासीद भारद्वाजः परतापवान\nपुलिन्दैः पारदैश चैव तथा कषुद्रकमालवैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 8, + "text": "दरॊणाद अनन्तरं यत्तॊ भगदत्तः परतापवान\nमागधैश च कलिङ्गैश च पिशाचैश च विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 9, + "text": "पराग्ज्यॊतिषाद अनु नृपः कौसल्यॊ ऽथ बृहद्बलः\nमेकलैस तरैपुरैश चैव चिच्छिलैश च समन्वितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 10, + "text": "बृहद्बलात ततः शूरस तरिगर्तः परस्थलाधिपः\nकाम्बॊजैर बहुभिः सार्धं यवनैश च सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 11, + "text": "दरौणिस तु रभसः शूरस तरिगर्ताद अनु भारत\nपरययौ सिंहनादेन नादयानॊ धरातलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 12, + "text": "तथा सर्वेण सैन्येन राजा दुर्यॊधनस तदा\nदरौणेर अनन्तरं परायात सॊदर्यैः परिवारितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 13, + "text": "दुर्यॊधनाद अनु कृपस ततः शारद्वतॊ ययौ\nएवम एष महाव्यूहः परययौ सागरॊपमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 14, + "text": "रेजुस तत्र पताकाश च शवेतच छत्राणि चाभिभॊ\nअङ्गदान्य अथ चित्राणि महार्हाणि धनूंषि च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 15, + "text": "तं तु दृष्ट्वा महाव्यूहं तावकानां महारथः\nयुधिष्ठिरॊ ऽबरवीत तूर्णं पार्षतं पृतना पतिम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 16, + "text": "पश्य वयूहं महेष्वास निर्मितं सागरॊपमम\nपरतिव्यूहं तवम अपि हि कुरु पार्षत माचिरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 17, + "text": "ततः स पार्षतः शूरॊ वयूहं चक्रे सुदारुणम\nशृङ्गाटलं महाराज परव्यूहविनाशनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 18, + "text": "शृङ्गेभ्यॊ भीमसेनश च सात्यक्तिश च महारथः\nरथैर अनेकसाहस्रैस तथा हयपदातिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 19, + "text": "नाभ्याम अभून नरश्रेष्ठः शवेताश्वॊ वानरध्वजः\nमध्ये युधिष्ठिरॊ राजा माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 20, + "text": "अथेतरे महेष्वासाः सह सैन्या नराधिपाः\nवयूहं तं पूरयाम आसुर वयूह शास्त्रविशारदाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 21, + "text": "अभिमन्युस ततः पश्चाद विराटश च महारथः\nदरौपदेयाश च संहृष्टा राक्षसश च घटॊत्कचः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 22, + "text": "एवम एतं महाव्यूहं वयूह्य भारत पाण्डवाः\nअतिष्ठन समरे शूरा यॊद्धुकामा जयैषिणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 23, + "text": "भेरीशब्दाश च तुमुला विमिश्राः शङ्खनिस्वनैः\nकष्वेडितास्फॊटितॊत्क्रुष्टैः सुभीमाः सर्वतॊदिशम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 24, + "text": "ततः शूराः समासाद्य समरे ते परस्परम\nनेत्रैर अनिमिशै राजन्न अवैक्षन्त परकॊपिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 25, + "text": "मनॊभिस ते मनुष्येन्द्र पूर्वं यॊधाः परस्परम\nयुद्धाय समवर्तन्त समाहूयेतरेतरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 26, + "text": "ततः परववृते युद्धं घॊररूपं भयावहम\nतावकानां परेषां च निघ्नताम इतरेतरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 27, + "text": "नाराचा निशिताः संख्ये संपतन्ति सम भारत\nवयात्तानना भयकरा उरगा इव संघशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 28, + "text": "निष्पेतुर विमलाः शक्त्यस तैलधौताः सुतेजनाः\nअम्बुदेभ्यॊ यथा राजन भराजमानाः शतह्रदाह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 29, + "text": "गदाश च विमलैः पट्टैः पिनद्धाः सवर्णभूषिताः\nपतन्त्यस तत्र दृश्यन्ते गिरिशृङ्गॊपमाः शुभाः\nनिस्त्रिंशाश च वयराजन्त विमलाम्बरसंनिभाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 30, + "text": "आर्षभाणि च चर्माणि शतचन्द्राणि भारत\nअशॊभन्त रणे राजन पतमानानि सर्वशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 31, + "text": "ते ऽनयॊन्यं समरे सेने युध्यमाने नराधिप\nअशॊभेतां यथा दैत्य देव सेने समुद्यते\nअभ्यद्रवन्त समरे ते ऽनयॊन्यं वै समन्ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 32, + "text": "रथास तु रथिभिस तूर्णं परेषिताः परमाहवे\nयुगैर युगानि संश्लिष्य युयुधुः पार्थिवर्षभाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 33, + "text": "दन्तिनां युध्यमानानां संघर्षात पावकॊ ऽभवत\nदन्तेषु भरतश्रेष्ठ स धूमः सर्वतॊदिशम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 34, + "text": "परासैर अभिहताः के चिद गजयॊधाः समन्ततः\nपतमानाः सम दृश्यन्ते गिरिशृङ्गान नगा इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 35, + "text": "पादाताश चाप्य अदृश्यन्त निघ्नन्तॊ हि परस्परम\nचित्ररूपधराः शूरा नखरप्रासयॊधिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 36, + "text": "अन्यॊन्यं ते समासाद्य कुरुपाण्डवसैनिकाः\nशस्त्रैर नानाविधैर घॊरै रणे निन्युर यमक्षयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 37, + "text": "ततः शांतनवॊ भीष्मॊ रथघॊषेण नादयन\nअभ्यागमद रणे पाण्डून धनुः शब्देन मॊहयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 38, + "text": "पाण्डवानां रथाश चापि नदन्तॊ भैरवस्वनम\nअभ्यद्रवन्त संयत्ता धृष्टद्युम्नपुरॊगमाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 83, + "shloka": 39, + "text": "ततः परववृते युद्धं तव तेषां च भारत\nनराश्वरथनागानां वयतिषक्तं परस्परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nभीष्मं तु समरे करुद्धं परतपन्तं समन्ततः\nन शेकुः पाण्डवा दरष्टुं तपन्तम इव भास्करम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 2, + "text": "ततः सर्वाणि सैन्यानि धर्मपुत्रस्य शासनात\nअभ्यद्रवन्त गाङ्गेयं मर्दयन्तं शितैः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 3, + "text": "स तु भीष्मॊ रणश्लाघी सॊमकान सह सृञ्जयान\nपाञ्चालांश च महेष्वासान पातयाम आस सायकैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 4, + "text": "ते वध्यमाना भीष्मेण पाञ्चालाः सॊमकैः सह\nभीष्मम एवाभ्ययुस तूर्णं तयक्त्वा मृत्युकृतं भयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 5, + "text": "स तेषां रथिनां वीरॊ भीष्मः शांतनवॊ युधि\nचिच्छेद सहसा राजन बाहून अथ शिरांसि च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 6, + "text": "विरथान रथिनश चक्रे पिता देवव्रतस तव\nपतितान्य उत्तमाङ्गानि हयेभ्यॊ हयसादिनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 7, + "text": "निर्मनुष्यांश च मातङ्गाञ शयानान पर्वतॊपमान\nअपश्याम महाराज भीष्मास्त्रेण परमॊहितान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 8, + "text": "न तत्रासीत पुमान कश चित पाण्डवानां विशां पते\nअन्यत्र रथिनां शरेष्ठाद भीमसेनान महाबलात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 9, + "text": "स हि भीष्मं समासाद्य ताडयाम आस संयुगे\nततॊ निष्टानकॊ घॊरॊ भीष्म भीमं समागमे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 10, + "text": "बभूव सर्वसैन्यानां घॊररूपॊ भयानकः\nतथैव पाण्डवा हृष्टाः सिंहनादम अथानदन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा सॊदर्यैः परिवारितः\nभीष्मं जुगॊप समरे वर्तमाने जनक्षये" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 12, + "text": "भीमस तु सारथिं हत्वा भीष्मस्य रथिनां वरः\nविद्रुताश्वे रथे तस्मिन दरवमाणे समन्ततः\nसुनाभस्य शरेणाशु शिरश चिच्छेद चारिहा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 13, + "text": "कषुरप्रेण सुतीक्ष्णेन स हतॊ नयपतद भुवि\nहते तस्मिन महाराज तव पुत्रे महारथे\nनामृष्यन्त रणे शूराः सॊदर्याः सप्त संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 14, + "text": "आदित्यकेतुर बह्व आशीकुण्ड धारॊ महॊदरः\nअपराजितः पण्डितकॊ विशालाक्षः सुदुर्जयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 15, + "text": "पाण्डवं चित्रसंनाहा विचित्रकवच धवजाः\nअभ्यद्रवन्त संग्रामे यॊद्धुकामारिमर्दनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 16, + "text": "महॊदरस तु समरे भीमं विव्याध पत्रिभिः\nनवभिर वज्रसंकाशैर नमुचिं वृत्रहा यथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 17, + "text": "आदित्यकेतुः सप्तत्या बह्व आशीचापि पञ्चभिः\nनवत्या कुण्ड धारस तु विशालाक्षश च सप्तभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 18, + "text": "अपराजितॊ महाराज पराजिष्णुर महारथः\nशरैर बहुभिर आनर्छद भीमसेनं महाबलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 19, + "text": "रणे पण्डितकश चैनं तरिभिर बाणैः समर्दयत\nस तन न ममृषे भीमः शत्रुभिर वधम आहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 20, + "text": "धनुः परपीड्य वामेन करेणामित्रकर्शनः\nशिरश चिच्छेद समरे शरेण नतपर्वणा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 21, + "text": "अपराजितस्य सुनसं तव पुत्रस्य संयुगे\nपराजितस्य भीमेन निपपात शिरॊमहीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 22, + "text": "अथापरेण भल्लेन कुण्ड धारं महारथम\nपराहिणॊन मृत्युलॊकाय सर्वलॊकस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 23, + "text": "ततः पुनर अमेयात्मा परसंधाय शिलीमुखम\nपरेषयाम आस समरे पण्डितं परति भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 24, + "text": "स शरः पण्डितं हत्वा विवेश धरणीतलम\nयथा नरं निहत्याशु भुजगः कालचॊदितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 25, + "text": "विशालाक्ष शिरश छित्त्वा पातयाम आस भूतले\nतरिभिः शरैर अदीनात्मा समरन कलेशं पुरातनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 26, + "text": "महॊदरं महेष्वासं नाराचेन सतनान्तरे\nविव्याध समरे राजन स हतॊ नयपतद भुवि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 27, + "text": "आदित्यकेतॊः केतुं च छित्त्वा बाणेन संयुगे\nभल्लेन भृशतीक्ष्णेन शिरश चिच्छेद चारिहा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 28, + "text": "बह्व आशिनं ततॊ भीमः शरेण नतपर्वणा\nपरेषयाम आस संक्रुद्धॊ यमस्य सदनं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 29, + "text": "परदुद्रुवुस ततस ते ऽनये पुत्रास तव विशां पते\nमन्यमाना हि तत सत्यं सभायां तस्य भाषितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 30, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा भरातृव्यसनकर्शितः\nअब्रवीत तावकान यॊधान भीमॊ ऽयं युधि वध्यताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 31, + "text": "एवम एत महेष्वासाः पुत्रास तव विशां पते\nभरातॄन संदृश्य निहतान परास्मरंस ते हि तद वचः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 32, + "text": "यद उक्तवान महाप्राज्ञः कषत्ता हितम अनामयम\nतद इदं समनुप्राप्तं वचनं दिव्यदर्शिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 33, + "text": "लॊभमॊहसमाविष्टः पुत्र परीत्या जनाधिप\nन बुध्यसे पुरा यत तत तथ्यम उक्तं वचॊ महत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 34, + "text": "तथैव हि वधार्थाय पुत्राणां पाण्डवॊ बली\nनूनं जातॊ महाबाहुर यथा हन्ति सम कौरवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 35, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा भीष्मम आसाद्य मारिष\nदुःखेन महताविष्टॊ विललापातिकर्शितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 36, + "text": "निहता भरातरः शूरा भीमसेनेन मे युधि\nयतमानास तथान्ये ऽपि हन्यन्ते सर्वसैनिकाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 37, + "text": "भवांश च मध्यस्थतया नित्यम अस्मान उपेक्षते\nसॊ ऽहं कापथम आरूढः पश्य दैवम इदं मम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 38, + "text": "एतच छरुत्वा वचः करूरं पिता देवव्रतस तव\nदुर्यॊधनम इदं वाक्यम अब्रवीत साश्रुलॊचनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 39, + "text": "उक्तम एतन मया पूर्वं दरॊणेन विदुरेण च\nगान्धार्या च यशस्विन्या तत्त्वं तात न बुद्धवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 40, + "text": "समयश च मया पूर्वं कृतॊ वः शत्रुकर्शन\nनाहं युधि विमॊक्तव्यॊ नाप्य आचार्यः कथं चन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 41, + "text": "यं यं हि धार्तराष्ट्राणां भीमॊ दरक्ष्यति संयुगे\nहनिष्यति रणे तं तं सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 42, + "text": "स तवं राजन सथिरॊ भूत्वा दृढां कृत्वा रणे मतिम\nयॊधयस्व रणे पार्थान सवर्गं कृत्वा परायणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 84, + "shloka": 43, + "text": "न शक्याः पाण्डवा जेतुं सेन्द्रैर अपि सुरासुरैः\nतस्माद युद्धे मतिं कृत्वा सथिरां युध्यस्व भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nदृष्ट्वा मम हतान पुत्रान बहून एकेन संशय\nभीष्मॊ दरॊणः कृपश चैव किम अकुर्वत संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 2, + "text": "अहन्य अहनि मे पुत्राः कषयं गच्छन्ति संजय\nमन्ये ऽहं सर्वथा सूत दैवेनौपहता भृशम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 3, + "text": "यत्र मे तनयाः सर्वे जीयन्ते न जयन्त्य उत\nयत्र भीष्मस्य दरॊणस्य कृपस्य च महात्मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 4, + "text": "सौमदत्तेश च वीरस्य भगदत्तस्य चॊभयॊः\nअश्वत्थाम्नस तथा तात शूराणां सुमहात्मनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 5, + "text": "अन्येषां चैव वीराणां मध्यगास तनया मम\nयद अहन्यन्त संग्रामे किम अन्यद भागधेयतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 6, + "text": "न हि दुर्यॊधनॊ मन्दः पुरा परॊक्तम अबुध्यत\nवार्यमाणॊ मया तात भीष्मेण विदुरेण च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 7, + "text": "गान्धार्या चैव दुर्मेधाः सततं हितकाम्यया\nनावबुध्यत पुरा मॊहात तस्य पराप्तम इदं फलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 8, + "text": "यद भीमसेनः समरे पुत्रान मम विचेतसः\nअहन्य अहनि संक्रुद्धॊ नयते यमसादनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 9, + "text": "[स]\nइदं तत समनुप्राप्तं कषत्तुर वचनम उत्तमम\nन बुद्धवान असि विभॊ परॊच्यमानं हितं तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 10, + "text": "निवारय सुतान दयूतात पाण्डवान मा दरुहेति च\nसुहृदां हितकामानां बरुवतां तत तद एव च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 11, + "text": "न शुश्रूषसि यद वाक्यं मर्त्यः पथ्यम इवौषधम\nतद एव तवाम अनुप्राप्तं वचनं साधु भाषितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 12, + "text": "विदुर दरॊण भीष्माणां तथान्येषां हितैषिणाम\nअकृत्वा वचनं पथ्यं कषयं गच्छन्ति कौरवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 13, + "text": "तद एतत समतिक्रान्तं पूर्वम एव विशां पते\nतस्मान मे शृणु तत्त्वेन यथा युद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 14, + "text": "मध्याह्ने सुमहारौद्रः संग्रामः समपद्यत\nलॊकक्षयकरॊ राजंस तन मे निगदतः शृणु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 15, + "text": "ततः सर्वाणि सैन्यानि धर्मपुत्रस्य शासनात\nसंरब्धान्य अभ्यधावन्त भीष्मम एव जिघांसया" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 16, + "text": "धृष्टद्युम्नः शिखण्डी च सात्यकिश च महारथः\nयुक्तानीका महाराज भीष्मम एव समभ्ययुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 17, + "text": "अर्जुनॊ दरौपदेयाश च चेकितानश च संयुगे\nदरुयॊधन समादिष्टान राज्ञः सर्वान समभ्ययुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 18, + "text": "अभिमन्युस तथा वीरॊ हैडिम्बश च महारथः\nभीमसेनश च संक्रुद्धस ते ऽभयधावन्त कौरवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 19, + "text": "तरिधा भूतैर अवध्यन्त पाण्डवैः कौरवा युधि\nतथैव कौरवे राजन्न अवध्यन्त परे रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 20, + "text": "दरॊणस तु रथिनां शरेष्ठः सॊमकान सृञ्जयैः सह\nअभ्यद्रवत संक्रुद्धः परेषयिष्यन यमक्षयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 21, + "text": "तत्राक्रन्दॊ महान आसीत सृञ्जयानां महात्मनाम\nवध्यतां समरे राजन भारद्वाजेन धन्विना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 22, + "text": "दरॊणेन निहतास तत्र कषत्रिया बहवॊ रणे\nविवेष्टन्तः सम दृश्यन्ते वयाधिक्लिष्टा नरा इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 23, + "text": "कूजतां करन्दतां चैव सतनतां चैव संयुगे\nअनिशं शरूयते शब्दः कषुत कृशानां नृणाम इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 24, + "text": "तथैव कौरवेयाणां भीमसेनॊ महाबलः\nचकार कदनं घॊरं करुद्धः काल इवापरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 25, + "text": "वध्यतां तत्र सैन्यानाम अन्यॊन्येन महारणे\nपरावर्तत नदी घॊरा रुधिरौघप्रवाहिनी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 26, + "text": "स संग्रामॊ महाराज घॊररूपॊ ऽभवन महान\nकुरूणां पाण्डवानां च यम राष्ट्रविवर्धनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 27, + "text": "ततॊ भीमॊ रणे करुद्धॊ रभसश च विशेषतः\nगजानीकं समासाद्य परेषयाम आस मृत्यवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 28, + "text": "तत्र भारत भीमेन नाराचाभिहता गजाः\nपेतुः सेदुश च नेदुश च दिशश च परिबभ्रमुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 29, + "text": "छिन्नहस्ता महानागाश छिन्नपादाश च मारिष\nकरौञ्चवद वयनदन भीताः पृथिवीम अधिशिश्यिरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 30, + "text": "नकुलः सहदेवश च हयानीकम अभिद्रुतौ\nते हयाः काञ्चनापीडा रुक्मभाण्ड परिच्छदाः\nवध्यमाना वयदृश्यन्त शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 31, + "text": "पतद्भिश च हयै राजन समास्तीर्यत मेदिनी\nनिर्जिह्वैर्श च शवसद्भिश च कूजद्भिश च गतासुभिः\nहयैर बभौ नरश्रेष्ठ नानारूपधरैर धरा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 32, + "text": "अर्जुनेन हतैः संख्ये तथा भारत वाजिभिः\nपरबभौ वसुधा घॊरा तत्र तत्र विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 33, + "text": "रथैर भग्नैर धवजैश छिन्नैश छत्रैश च सुमहाप्रभैः\nहारैर निष्कैः स केयूरैः शिरॊभिश च सकुण्डलैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 34, + "text": "उष्णीषैर अपविद्धैश च पताकाभिश च सर्वषः\nअनुकर्षैः शुभौ राजन यॊक्त्रैश चव्यसुरश्मिभिह\nसंछन्ना वसुधा भाति वसन्ते कुसुमैर इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 35, + "text": "एवम एष कषयॊ वृत्तः पाण्डूनाम अपि भारत\nकरुद्धे शांतनवे भीष्मे दरॊणे च रथसत्तमे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 85, + "shloka": 36, + "text": "अश्वत्थाम्नि कृपे चैव तथैव कृतवर्मणि\nतथेतरेषु करुद्धेषु तावकानाम अपि कषयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 1, + "text": "संजय उवाच\nवर्तमाने तथा रौद्रे राजन वीरवरक्षये\nशकुनिः सौबलः शरीमान पाण्डवान समुपाद्रवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 2, + "text": "तथैव सात्वतॊ राजन हार्दिक्यः परवीरहा\nअभ्यद्रवत संग्रामे पाण्डवानाम अनीकिनीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 3, + "text": "ततः काम्बॊजमुख्यानां नदीजानां च वाजिनाम\nआरट्टानां महीजानां सिन्धुजानां च सर्वशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 4, + "text": "वनायुजानां शुभ्राणां तथा पर्वतवासिनाम\nये चापरे तित्तिरजा जवना वातरंहसः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 5, + "text": "सुवर्णालंकृतैर एतैर वर्मवद्भिः सुकल्पितैः\nहयैर वातजवैर मुख्यैः पाण्डवस्य सुतॊ बली\nअभ्यवर्तत तत सैन्यं हृष्टरूपः परंतपः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 6, + "text": "अर्जुनस्याथ दायाद इरावान नाम वीर्यवान\nसुतायां नागराजस्य जातः पार्थेन धीमता" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 7, + "text": "ऐरावतेन सा दत्ता अनपत्या महात्मना\nपत्यौ हते सुपर्णेन कृपणा दीनचेतना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 8, + "text": "भार्यार्थं तां च जग्राह पार्थः कामवशानुगाम\nएवम एष समुत्पन्नः परक्षेत्रे ऽरजुनात्मजः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 9, + "text": "स नागलॊके संवृद्धॊ मात्रा च परिरक्षितः\nपितृव्येण परित्यक्तः पार्थद्वेषाद दुरात्मना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 10, + "text": "रूपवान वीर्यसंपन्नॊ गुणवान सत्यविक्रमः\nइन्द्रलॊकं जगामाशु शरुत्वा तत्रार्जुनं गतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 11, + "text": "सॊ ऽभिगम्य महात्मानं पितरं सत्यविक्रमम\nअभ्यवादयद अव्यग्रॊ विनयेन कृताञ्जलिः\nइरावान अस्मि भद्रं ते पुत्रश चाहं तवाभिभॊ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 12, + "text": "मातुः समागमॊ यश च तत सर्वं परत्यवेदयत\nतच च सर्वं यथावृत्तम अनुसस्मार पाण्डवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 13, + "text": "परिष्वज्य सुतं चापि सॊ ऽऽतमनः सदृशं गुणैः\nपरीतिमान अभवत पार्थॊ देवराजनिवेशने" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 14, + "text": "सॊ ऽरजुनेन समाज्ञप्तॊ देवलॊके तदा नृप\nपरीतिपूर्वं महाबाहुः सवकार्यं परति भारत\nयुद्धकाले तवयास्माकं साह्यं देयम इति परभॊ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 15, + "text": "बाढम इत्य एवम उक्त्वा च युद्धकाल उपागतः\nकामवर्णजवैर अश्वैः संवृतॊ बहुभिर नृप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 16, + "text": "ते हयाः काञ्चनापीडा नानावर्णा मनॊजवाः\nउत्पेतुः सहसा राजन हंसा इव महॊदधौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 17, + "text": "ते तवदीयान समासाद्य हयसंघान महाजवान\nकरॊडैः करॊडान अभिघ्नन्तॊ घॊणाभिश च परस्परम\nनिपेतुः सहसा राजन सुवेगाभिहता भुवि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 18, + "text": "निपतद्भिस तथा तैश च हयसंघैः परस्परम\nशुश्रुवे दारुणः शब्दः सुपर्णपतने यथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 19, + "text": "तथैव च महाराज समेत्यान्यॊन्यम आहवे\nपरस्परवधं घॊरं चक्रुस ते हयसादिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 20, + "text": "तस्मिंस तथा वर्तमाने संकुले तुमुले भृशम\nउभयॊर अपि संशान्ता हयसंघाः समन्ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 21, + "text": "परक्षीणसायकाः शूरा निहताश्वाः शरमातुराः\nविलयं समनुप्राप्तास तक्षमाणाः परस्परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 22, + "text": "ततः कषीणे हयानीके किं चिच छेषे च भारत\nसौबलस्यात्मजाः शूरा निर्गता रणमूर्धनि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 23, + "text": "वायुवेगसमस्पर्शा जवे वायुसमांस तथा\nआरुह्य शीलसंपन्नान वयःस्थांस तुरगॊत्तमान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 24, + "text": "गजॊ गवाक्षॊ वृषकश चर्मवान आर्जवः शुकः\nषड एते बलसंपन्ना निर्ययुर महतॊ बलात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 25, + "text": "वार्यमाणाः शकुनिना सवैश च यॊधैर महाबलैः\nसंनद्धा युद्धकुशला रौद्ररूपा महाबलाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 26, + "text": "तद अनीकं महाबाहॊ भित्त्वा परमदुर्जयम\nबलेन महता युक्ताः सवर्गाय विजयैषिणः\nविविशुस ते तदा हृष्टा गान्धारा युद्धदुर्मदाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 27, + "text": "तान परविष्टांस तदा दृष्ट्वा इरावान अपि वीर्यवान\nअब्रवीत समरे यॊधान विचित्राभरणायुधान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 28, + "text": "यथैते धार्तराष्ट्रस्य यॊधाः सानुगवाहनाः\nहन्यन्ते समरे सर्वे तथा नीतिर विधीयताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 29, + "text": "बाढम इत्य एवम उक्त्वा ते सर्वे यॊधा इरावतः\nजघ्नुस ते वै परानीकं दुर्जयं समरे परैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 30, + "text": "तद अनीकम अनीकेन समरे वीक्ष्य पातितम\nअमृष्यमाणास ते सर्वे सुबलस्यात्मजा रणे\nइरावन्तम अभिद्रुत्य सर्वतः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 31, + "text": "ताडयन्तः शितैः परासैश चॊदयन्तः परस्परम\nते शूराः पर्यधावन्त कुर्वन्तॊ महद आकुलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 32, + "text": "इरावान अथ निर्भिन्नः परासैस तीक्ष्णैर महात्मभिः\nसरवता रुधिरेणाक्तस तॊत्त्रैर विद्ध इव दविपः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 33, + "text": "उरस्य अपि च पृष्ठे च पार्श्वयॊश च भृशाहतः\nएकॊ बहुभिर इत्य अर्थं धैर्याद राजन न विव्यथे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 34, + "text": "इरावान अथ संक्रुद्धः सर्वांस तान निशितैः शरैः\nमॊहयाम आस समरे विद्ध्वा परपुरंजयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 35, + "text": "परासान उद्धृत्य सर्वांश च सवशरीराद अरिंदमः\nतैर एव ताडयाम आस सुबलस्यात्मजान रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 36, + "text": "निवृष्य निशितं खड्गं गृहीत्वा च शरावरम\nपदातिस तूर्णम आगच्छज जिघांसुः सौबलान युधि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 37, + "text": "ततः परत्यागतप्राणाः सर्वे ते सुबलात्मजाः\nभूयः करॊधसमाविष्टा इरावन्तम अथाद्रवन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 38, + "text": "इरावान अपि खड्गेन दर्शयन पाणिलाघवम\nअभ्यवर्तत तान सर्वान सौबलान बलदर्पितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 39, + "text": "लाघवेनाथ चरतः सर्वे ते सुबलात्मजाः\nअन्तरं नाध्यगच्छन्त चरन्तः शीघ्रगामिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 40, + "text": "भूमिष्ठम अथ तं संख्ये संप्रदृश्य ततः पुनः\nपरिवार्य भृशं सर्वे गरहीतुम उपचक्रमुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 41, + "text": "अथाभ्याशगतानां स खड्गेनामित्रकर्शनः\nउपहस्तावहस्ताभ्यां तेषां गात्राण्य अकृन्तत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 42, + "text": "आयुधानि च सर्वेषां बाहून अपि च भूषितान\nअपतन्त निकृत्ताङ्गा गता भूमिं गतासवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 43, + "text": "वृषकस तु महाराज बहुधा परिविक्षतः\nअमुच्यत महारौद्रात तस्माद वीरावकर्तनात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 44, + "text": "तान सर्वान पतितान दृष्ट्वा भीतॊ दुर्यॊधनस ततः\nअभ्यभाषत संक्रुद्धॊ राक्षसं घॊरदर्शनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 45, + "text": "आर्श्यशृङ्गिं महेष्वासं मायाविनम अरिंदमम\nवैरिणं भीमसेनस्य पूर्वं बकवधेन वै" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 46, + "text": "पश्य वीर यथा हय एष फल्गुनस्य सुतॊ बली\nमायावी विप्रियं घॊरम अकार्षीन मे बलक्षयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 47, + "text": "तवं च कामगमस तात मायास्त्रे च विशारदः\nकृतवैरश च पार्थेन तस्माद एनं रणे जहि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 48, + "text": "बाढम इत्य एवम उक्त्वा तु राक्षसॊ घॊरदर्शनः\nपरययौ सिंहनादेन यत्रार्जुनसुतॊ युवा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 49, + "text": "सवारूढैर युद्धकुशलैर विमलप्रासयॊधिभिः\nवीरैः परहारिभिर युक्तः सवैर अनीकैः समावृतः\nनिहन्तुकामः समरे इरावन्तं महाबलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 50, + "text": "इरावान अपि संक्रुद्धस तवरमाणः पराक्रमी\nहन्तुकामम अमित्रघ्नॊ राक्षसं परत्यवारयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 51, + "text": "तम आपतन्तं संप्रेक्ष्य राक्षसः सुमहाबलः\nतवरमाणस ततॊ मायां परयॊक्तुम उपचक्रमे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 52, + "text": "तेन मायामयाः कॢप्ता हयास तावन्त एव हि\nसवारूढा राक्षसैर घॊरैः शूलपट्टिशपाणिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 53, + "text": "ते संरब्धाः समागम्य दविसाहस्राः परहारिणः\nअचिराद गमयाम आसुः परेतलॊकं परस्परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 54, + "text": "तस्मिंस तु निहते सैन्ये ताव उभौ युद्धदुर्मदौ\nसंग्रामे वयवतिष्ठेतां यथा वै वृत्रवासवौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 55, + "text": "आद्रवन्तम अभिप्रेक्ष्य राक्षसं युद्धदुर्मदम\nइरावान करॊधसंरब्धः परत्यधावन महाबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 56, + "text": "समभ्याशगतस्याजौ तस्य खड्गेन दुर्मतेः\nचिच्छेद कार्मुकं दीप्तं शरावापं च पञ्चकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 57, + "text": "स निकृत्तं धनुर दृष्ट्वा खं जवेन समाविशत\nइरावन्तम अभिक्रुद्धं मॊहयन्न इव मायया" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 58, + "text": "ततॊ ऽनतरिक्षम उत्पत्य इरावान अपि राक्षसम\nविमॊहयित्वा मायाभिस तस्य गात्राणि सायकैः\nचिच्छेद सर्वमर्मज्ञः कामरूपॊ दुरासदः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 59, + "text": "तथा स राक्षसश्रेष्ठः शरैः कृत्तः पुनः पुनः\nसंबभूव महाराज समवाप च यौवनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 60, + "text": "माया हि सहजा तेषां वयॊ रूपं च कामजम\nएवं तद राक्षसस्याङ्गं छिन्नं छिन्नं वयरॊहत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 61, + "text": "इरावान अपि संक्रुद्धॊ राक्षसं तं महाबलम\nपरश्वधेन तीक्ष्णेन चिच्छेद च पुनः पुनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 62, + "text": "स तेन बलिना वीरश छिद्यमान इव दरुमः\nराक्षसॊ वयनदद घॊरं स शब्दस तुमुलॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 63, + "text": "परश्वधक्षतं रक्षः सुस्राव रुधिरं बहु\nततश चुक्रॊध बलवांश चक्रे वेगं च संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 64, + "text": "आर्श्यशृङ्गिस ततॊ दृष्ट्वा समरे शत्रुम ऊर्जितम\nकृत्वा घॊरं महद रूपं गरहीतुम उपचक्रमे\nसंग्रामशिरसॊ मध्ये सर्वेषां तत्र पश्यताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 65, + "text": "तां दृष्ट्वा तादृशीं मायां राक्षसस्य महात्मनः\nइरावान अपि संक्रुद्धॊ मायां सरष्टुं परचक्रमे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 66, + "text": "तस्य करॊधाभिभूतस्य संयुगेष्व अनिवर्तिनः\nयॊ ऽनवयॊ मातृकस तस्य स एनम अभिपेदिवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 67, + "text": "स नागैर बहुशॊ राजन सर्वतः संवृतॊ रणे\nदधार सुमहद रूपम अनन्त इव भॊगवान\nततॊ बहुविधैर नागैश छादयाम आस राक्षसम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 68, + "text": "छाद्यमानस तु नागैः स धयात्वा राक्षसपुंगवः\nसौपर्णं रूपम आस्थाय भक्षयाम आस पन्नगान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 69, + "text": "मायया भक्षिते तस्मिन्न अन्वये तस्य मातृके\nविमॊहितम इरावन्तम असिना राक्षसॊ ऽवधीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 70, + "text": "सकुण्डलं समुकुटं पद्मेन्दुसदृशप्रभम\nइरावतः शिरॊ रक्षः पातयाम आस भूतले" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 71, + "text": "तस्मिंस तु निहते वीरे राक्षसेनार्जुनात्मजे\nविशॊकाः समपद्यन्त धार्तराष्ट्राः सराजकाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 72, + "text": "तस्मिन महति संग्रामे तादृशे भैरवे पुनः\nमहान वयतिकरॊ घॊरः सेनयॊः समपद्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 73, + "text": "हया गजाः पदाताश च विमिश्रा दन्तिभिर हताः\nरथाश च दन्तिनश चैव पत्तिभिस तत्र सूदिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 74, + "text": "तथा पत्तिरथौघाश च हयाश च बहवॊ रणे\nरथिभिर निहता राजंस तव तेषां च संकुले" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 75, + "text": "अजानन्न अर्जुनश चापि निहतं पुत्रम औरसम\nजघान समरे शूरान राज्ञस तान भीष्मरक्षिणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 76, + "text": "तथैव तावका राजन सृञ्जयाश च महाबलाः\nजुह्वतः समरे पराणान निजघ्नुर इतरेतरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 77, + "text": "मुक्तकेशा विकवचा विरथाश छिन्नकार्मुकाः\nबाहुभिः समयुध्यन्त समवेताः परस्परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 78, + "text": "तथा मर्मातिगैर भीष्मॊ निजघान महारथान\nकम्पयन समरे सेनां पाण्डवानां महाबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 79, + "text": "तेन यौधिष्ठिरे सैन्ये बहवॊ मानवा हताः\nदन्तिनः सादिनश चैव रथिनॊ ऽथ हयास तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 80, + "text": "तत्र भारत भीष्मस्य रणे दृष्ट्वा पराक्रमम\nअत्यद्भुतम अपश्याम शक्रस्येव पराक्रमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 81, + "text": "तथैव भीमसेनस्य पार्षतस्य च भारत\nरौद्रम आसीत तदा युद्धं सात्वतस्य च धन्विनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 82, + "text": "दृष्ट्वा दरॊणस्य विक्रान्तं पाण्डवान भयम आविशत\nएक एव रणे शक्तॊ हन्तुम अस्मान स सैनिकान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 83, + "text": "किं पुनः पृथिवी शूरैर यॊधव्रातैः समावृतः\nइत्य अब्रुवन महाराज रणे दरॊणेन पीडिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 84, + "text": "वर्तमाने तथा रौद्रे संग्रामे भरतर्षभ\nउभयॊः सेनयॊः शूरा नामृष्यन्त परस्परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 85, + "text": "आविष्टा इव युध्यन्ते रक्षॊभूता महाबलाः\nतावकाः पाण्डवेयाश च संरब्धास तात धन्विनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 86, + "shloka": 86, + "text": "न सम पश्यामहे कं चिद यः पराणान परिरक्षति\nसंग्रामे दैत्यसंकाशे तस्मिन यॊद्धा नराधिप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nइरावन्तं तु निहतं दृष्ट्वा पार्था महारथाः\nसंग्रामे किम अकुर्वन्त तन ममाचक्ष संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 2, + "text": "[स]\nइरावन्तं तु निहतं संग्रामे वीक्ष्य राक्षसः\nवयनदत सुमहानादं भैमसेनिर घटॊत्कचः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 3, + "text": "नदतस तस्य शब्देन पृथिवी सागराम्बरा\nस पर्वत वना राजंश चचाल सुभृशं तदा\nअन्तरिक्षं दिशश चैव सर्वाश च परदिशस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 4, + "text": "तं शरुत्वा सुमहानादं तव सैन्यस्य भारत\nऊरुस्तम्भः समभवद वेपथुः सवेद एव च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 5, + "text": "सर्व एव च राजेन्द्र तावका दीनचेतसः\nसर्पवत्सम अवेष्टन्त सिंहभीता गजा इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 6, + "text": "निनदत सुमहानादं निर्घातम इव राक्षसः\nजवलितं शूलम उद्यम्य रूपं कृत्वा विभीषणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 7, + "text": "नानाप्रहरणैर घॊरैर वृतॊ राक्षसपुंगवैः\nआजगाम सुसंक्रुद्धः कालान्तकयमॊपमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 8, + "text": "तम आपतन्तं संप्रेक्ष्य संक्रुद्धं भीमदर्शनम\nसवबलं च भयात तस्य परायशॊ विमुखीकृतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा घटॊत्चकम उपाद्रवत\nपरगृह्य विपुलं चापं सिंहवद विनदन मुहुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 10, + "text": "पृष्ठतॊ ऽनुययौ चैनं सरवद्भिः पर्वतॊपमैः\nकुञ्जरैर दशसाहस्रैर वङ्गानाम अधिपः सवयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 11, + "text": "तम आपतन्तं संप्रेक्ष्य गजानीकेन संवृतम\nपुत्रं तव महाराज चुकॊप स निशाचरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 12, + "text": "ततः परववृते युद्धं तुमुलं लॊमहर्षणम\nराक्षसानां च राजेन्द्र दुर्यॊधन बलस्य च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 13, + "text": "गजानीकं च संप्रेक्ष्य मेघवृन्दम इवॊद्यतम\nअभ्यधावन्त संक्रुद्धा राक्षसाः शस्त्रपाणयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 14, + "text": "नदन्तॊ विविधान नादान मेघा इव स विद्युतः\nशरशक्त्यृष्टिनाराचैर निघ्नन्तॊ गजयॊधिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 15, + "text": "भिण्डिपालैस तथा शूलैर मुद्गरैः सपरश्वधैः\nपर्वताग्रैश च वृक्षैश च निजघ्नुस ते महागजान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 16, + "text": "भिन्नकुम्भान विरुधिरान भिन्नगात्रांश च वारणान\nअपश्याम महाराज वध्यमानान निशाचरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 17, + "text": "तेषु परक्षीयमाणेषु भग्नेषु गजयॊधिषु\nदुर्यॊधनॊ महाराज राक्षसान समुपाद्रवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 18, + "text": "अमर्षवशम आपन्नस तयक्त्वा जीवितम आत्मनः\nमुमॊच निशितान बाणान राक्षसेषु महाबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 19, + "text": "जघान च महेष्वासः परधानांस तत्र राक्षसान\nसंक्रुद्धॊ भरतश्रेष्ठ पुत्रॊ दुर्यॊधनस तव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 20, + "text": "वेगवन्तं महारौद्रं विद्युज्जिह्वं परमाथिनम\nशरैश चतुर्भिश चतुरॊ निजघान महारथः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 21, + "text": "ततः पुनर अमेयात्मा शरवर्षं दुरासदम\nमुमॊच भरतश्रेष्ठ निशाचरबलं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 22, + "text": "तत तु दृष्ट्वा महत कर्म पुत्रस्य तव मारिष\nकरॊधेनाभिप्रजज्वाल भैमसेनिर महाबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 23, + "text": "विस्फार्य च महच चापम इन्द्राशनिसमस्वनम\nअभिदुद्राव वेगेन दुर्यॊधनम अरिंदमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 24, + "text": "तम आपतन्तम उद्वीक्ष्य कालसृष्टम इवान्तकम\nन विव्यथे महाराज पुत्रॊ दुर्यॊधनस तव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 25, + "text": "अथैनम अब्रवीत करुद्धः करूरः संरक्तलॊचनः\nये तवया सुनृशंसेन दीर्घकालं परवासिताः\nयच च ते पाण्डवा राजंश छल दयूते पराजिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 26, + "text": "यच चैव दरौपदी कृष्णा एकवस्त्रा रजस्वला\nसभाम आनीय दुर्बुद्धे बहुधा कलेशिता तवया" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 27, + "text": "तव च परियकामेन आश्रमस्था दुरात्मना\nसैन्धवेन परिक्लिष्टा परिभूय पितॄन मम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 28, + "text": "एतेषाम अवमानानाम अन्येषां च कुलाधम\nअन्तम अद्य गमिष्यामि यदि नॊत्सृजसे रणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 29, + "text": "एवम उक्त्वा तु हैडिम्बॊ महद विस्फार्य कार्मुकम\nसंदश्य दशनैर ओष्ठं सृक्किणी परिसंलिहन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 87, + "shloka": 30, + "text": "शरवर्षेण महता दुर्यॊधनम अवाकिरत\nपर्वतं वारिधाराभिः परावृषीव बलाहकः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततस तद बाणवर्षं तु दुःसहं दानवैर अपि\nदधार युधि राजेन्द्रॊ यथा वर्षं महाद्विपः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 2, + "text": "ततः करॊधसमाविष्टॊ निःश्वसन्न इव पन्नगः\nसंशयं परमं पराप्तः पुत्रस ते भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 3, + "text": "मुमॊच निशितांस तीक्ष्णान नाराचान पञ्चविंशतिम\nते ऽपतन सहसा राजंस तस्मिन राक्षसपुंगवे\nआशीविषा इव करुद्धाः पर्वते गन्धमादने" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 4, + "text": "स तैर विद्धः सरवन रक्तं परभिन्न इव कुञ्जरः\nदध्रे मतिं विनाशाय राज्ञः स पिशिताशनः\nजग्राह च महाशक्तिं गिरीणाम अपि दारणीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 5, + "text": "संप्रदीप्तां महॊल्काभाम अशनीं मघवान इव\nसमुद्यच्छन महाबाहुर जिघांसुस तनयं तव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 6, + "text": "ताम उद्यताम अभिप्रेक्ष्य वङ्गानाम अधिपस तवरन\nकुञ्जरं गिरिसंकाशं राक्षसं परत्यचॊदयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 7, + "text": "स नागप्रवरेणाजौ बलिना शीघ्रगामिना\nयतॊ दुर्यॊधन रथस तं मार्गं परत्यपद्यत\nरथं च वारयाम आस कुञ्जरेण सुतस्य ते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 8, + "text": "मार्गम आवारितं दृष्ट्वा राज्ञा वङ्गेन धीमता\nघटॊत्कचॊ महाराज करॊधसंरक्तलॊचनः\nउद्यतां तां महाशक्तिं तस्मिंश चिक्षेप वारणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 9, + "text": "स तयाभिहतॊ राजंस तेन बाहुविमुक्तया\nसंजातरुधिरॊत्पीडः पपात च ममार च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 10, + "text": "पतत्य अथ गजे चापि वङ्गानाम ईश्वरॊ बली\nजवेन समभिद्रुत्य जगाम धरणीतलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 11, + "text": "दुर्यॊधनॊ ऽपि संप्रेक्ष्य पातितं वरवारणम\nपरभग्नं च बलं दृष्ट्वा जगाम परमां वयथाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 12, + "text": "कषत्रधर्मं पुरस्कृत्य आत्मनश चाभिमानिताम\nपराप्ते ऽपक्रमणे राजा तस्थौ गिरिर इवाचलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 13, + "text": "संधाय च शितं बाणं कालाग्निसमतेजसम\nमुमॊच परमक्रुद्धस तस्मिन घॊरे निशाचरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 14, + "text": "तम आपतन्तं संप्रेक्ष्य बाणम इन्द्राशनिप्रभम\nलाघवाद वञ्चयाम आस महाकायॊ घटॊत्कचः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 15, + "text": "भूय एव ननादॊग्रः करॊधसंरक्तलॊचनः\nतरासयन सर्वभूतानि युगान्ते जलदॊ यथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 16, + "text": "तं शरुत्वा निनदं घॊरं तस्य भीष्मस्य रक्षसः\nआचार्यम उपसंगम्य भीष्मः शांतनवॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 17, + "text": "यथैष निनदॊ घॊरः शरूयते राक्षसेरितः\nहैडिम्बॊ युध्यते नूनं राज्ञा दुर्यॊधनेन ह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 18, + "text": "नैष शक्यॊ हि संग्रामे जेतुं भूतेन केन चित\nतत्र गच्छत भद्रं वॊ राजानं परिरक्षत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 19, + "text": "अभिद्रुतं महाभागं राक्षषेन दुरात्मना\nएतद धि परमं कृत्यं सर्वेषां नः परंतपः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 20, + "text": "पितामहवचः शरुत्वा तवरमाणा महारथाः\nउत्तमं जवम आस्थाय परययुर यत्र कौरवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 21, + "text": "दरॊणश च सॊमदत्तश च बाह्लिकश च जयद्रथः\nकृपॊ भूरी शरवाः शल्यश चित्रसेनॊ विविंशतिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 22, + "text": "अश्वत्थामा विकर्णश च आवन्त्यश च बृहद्बलः\nरथाश चानेक साहस्रा ये तेषाम अनुयायिनः\nअभिद्रुतं परीप्सन्तः पुत्रं दुर्यॊधनं तव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 23, + "text": "तद अनीकम अनाधृष्यं पालितं लॊकसत्तमैः\nआततायिनम आयान्तं परेक्ष्य राक्षससत्तमः\nनाकम्पत महाबाहुर मैनाक इव पर्वतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 24, + "text": "परगृह्य विपुलं चापं जञातिभिः परिवारितः\nशूलम उद्गर हस्तैश च नानाप्रहरणैर अपि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 25, + "text": "ततः समभवद युद्धं तुमुलं लॊमहर्षणम\nराक्षसानां च मुख्यस्य दुर्यॊधन बलस्य च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 26, + "text": "धनुषां कूजतां शब्दः सर्वतस तुमुलॊ ऽभवत\nअश्रूयत महाराज वंशानां दह्यताम इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 27, + "text": "शस्त्राणां पात्यमानानां कवचेषु शरीरिणाम\nशब्दः समभवद राजन्न अद्रीणाम इव दीर्यताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 28, + "text": "वीरबाहुविसृष्टानां तॊमराणां विशां पते\nरूपम आसीद वियत सथानां सर्पाणां सर्पताम इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 29, + "text": "ततः परमसंक्रुद्धॊ विस्फार्य सुमहद धनुः\nराक्षसेन्द्रॊ महाबाहुर विनदन भैरवं रवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 30, + "text": "आचार्यस्यार्ध चन्द्रेण करुद्धश चिच्छेद कार्मुकम\nसॊमदत्तस्य भल्लेन धवजम उन्मथ्य चानदत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 31, + "text": "बाह्लिकं च तरिभिर बाणैर अभ्यविध्यत सतनान्तरे\nकृपम एकेन विव्याध चित्रसेनं तरिभिः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 32, + "text": "पूर्णायतविसृष्टेन सम्यक परणिहितेन च\nजत्रु देशे समासाद्य विकर्णं समताडयत\nनयषीदत स रथॊपस्थे शॊणितेन परिप्लुतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 33, + "text": "ततः पुनर अमेयात्मा नाराचान दश पञ्च च\nभूरिश्रवसि संक्रुद्धः पराहिणॊद भरतर्षभ\nते वर्म भित्त्वा तस्याशु पराविशन मेदिनी तलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 34, + "text": "विविंशतेश च दरौणेश च यन्तारौ समताडयत\nतौ पेततू रथॊपस्थे रश्मीन उत्सृज्य वाजिनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 35, + "text": "सिन्धुराज्ञॊ ऽरधचन्द्रेण वाराहं सवर्णभूषितम\nउन्ममाथ महाराज दवितीयेनाछिनद धनुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 36, + "text": "चतुर्भिर अथ नाराचैर आवन्त्यस्य महात्मनः\nजघान चतुरॊ वाहान करॊधसंरक्तलॊचनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 37, + "text": "पूर्णायतविसृष्टेन पीतेन निशितेन च\nनिर्बिभेद महाराज राजपुत्रं बृहद्बलम\nस गाढविद्धॊ वयथितॊ रथॊपस्थ उपाविशत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 88, + "shloka": 38, + "text": "भृशं करॊधेन चाविष्टॊ रथस्थॊ राक्षसाधिपः\nचिक्षेप निशितांस तीक्ष्णाञ शरान आशीविषॊपमान\nविभिदुस ते महाराज शल्यं युद्धविशारदम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nविमुखीकृत्य तान सर्वांस तावकान युधि राक्षसः\nजिघांसुर भरतश्रेष्ठ दुर्यॊधनम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 2, + "text": "तम आपतन्तं संप्रेक्ष्य राजानं परति वेगितम\nअभ्यधावज जिघांसन्तस तावका युद्धदुर्मदाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 3, + "text": "तालमात्राणि चापानि विकर्षन्तॊ महाबलाः\nतम एकम अभ्यधावन्त नदन्तः सिंहसंघवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 4, + "text": "अथैनं शरवर्षेण समन्तात पर्यवारयन\nपर्वतं वारिधाराभिः शरदीव बलाहकाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 5, + "text": "स गाढविद्धॊ वयथितस तॊत्त्रार्दित इव दविपः\nउत्पपात तदाकाशं समन्ताद वैनतेयवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 6, + "text": "वयनदत सुमहानादं जीमूत इव शारदः\nदिशः खं परदिशश चैव नादयन भैरवस्वनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 7, + "text": "राक्षसस्य तु तं शब्दं शरुत्वा राजा युधिष्ठिरः\nउवाच भरतश्रेष्ठॊ भीमसेनम इदं वचः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 8, + "text": "युध्यते राक्षसॊ नूनं धार्तराष्ट्रैर महारथैः\nयथास्य शरूयते शब्दॊ नदतॊ भैरवं सवनम\nअतिभारं च पश्यामि तत्र तात समाहितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 9, + "text": "पितामहश च संक्रुद्धः पाञ्चालान हन्तुम उद्यतः\nतेषां च रक्षणार्थाय युध्यते फल्गुनः परैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 10, + "text": "एतच छरुत्वा महाबाहॊ कार्यद्वयम उपस्थितम\nगच्छ रक्षस्व हैडिम्बं संशयं परमं गतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 11, + "text": "भरातुर वचनम आज्ञाय तवरमाणॊ वृकॊदरः\nपरययौ सिंहनादेन तरासयन सर्वपार्थिवान\nवेगेन महता राजन पर्वकाले यथॊदधिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 12, + "text": "तम अन्वयात सत्यघृतिः सौचित्तिर युद्धदुर्मदः\nशरेणिमान वसु दानश च पुत्रः काश्यस्य चाभिभूः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 13, + "text": "अभिमन्युमुखाश चैव दरौपदेया महारथाः\nकषत्रदेवश च विक्रान्तः कषत्रधर्मा तथैव च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 14, + "text": "अनूपाधिपतिश चैव नीलः सवबलम आस्थितः\nमहता रथवंशेन हैडिम्बं पर्यवारयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 15, + "text": "कुञ्जरैश च सदामत्तैः षट सहस्रैः परहारिभिः\nअभ्यरक्षन्त सहिता राक्षसेन्द्रं घटॊत्कचम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 16, + "text": "सिंहनादेन महता नेमिघॊषेण चैव हि\nखुरशब्दनिनादैश च कम्पयन्तॊ वसुंधराम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 17, + "text": "तेमाम आपततां शरुत्वा शब्दं तं तावकं बलम\nभीमसेन भयॊद्विग्नं विवर्णवदनं तथा\nपरिवृत्तं महाराज परित्यज्य घटॊत्कचम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 18, + "text": "ततः परववृते युद्धं तत्र तत्र महात्मनाम\nतावकानां परेषां च संग्रामेष्व अनिवर्तिनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 19, + "text": "नानारूपाणि शस्त्राणि विसृजन्तॊ महारथाः\nअन्यॊन्यम अभिधावन्तः संप्रहारं परचक्रिरे\nवयतिषक्तं महारौद्रं युद्धं भीरु भयावहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 20, + "text": "हया गजैः समाजग्मुः पादाता रथिभिः सह\nअन्यॊन्यं समरे राजन परार्थयाना महद यशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 21, + "text": "सहसा चाभवत तीव्रं संनिपातान महद रजः\nरथाश्वजग पत्तीनां पदनेमि समुद्धतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 22, + "text": "धूम्रारुणं रजस तीव्रं रणभूमिं समावृणॊत\nनैव सवे न परे राजन समजानन परस्परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 23, + "text": "पिता पुत्रं न जानीते पुत्रॊ वा पितरं तथा\nनिर्मर्यादे तथा भूते वैशसे लॊमहर्षणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 24, + "text": "शस्त्राणां भरतश्रेष्ठ मनुष्याणां च गर्जताम\nसुमहान अभवच छब्दॊ वंशानाम इव दह्यताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 25, + "text": "गजवाजिमनुष्याणां शॊणितान्त्र तरङ्गिणी\nपरावर्तत नदी तत्र केशशैवलशाद्वला" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 26, + "text": "नराणां चैव कायेभ्यः शिरसां पततां रणे\nशुश्रुवे सुमहाञ शब्दः पतताम अश्मनाम इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 27, + "text": "विशिरस्कैर मनुष्यैश च छिन्नगात्रैश च वारणैः\nअश्वैः संभिन्नदेहैश च संकीर्णाभूद वसुंधरा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 28, + "text": "नानाविधानि शस्त्राणि विसृजन्तॊ महारथाः\nअन्यॊन्यम अभिधावन्तः संप्रहारं परचक्रिरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 29, + "text": "हया हयान समासाद्य परेषिता हयसादिभिः\nसमाहत्य रणे ऽनयॊन्यं निपेतुर गतजीविताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 30, + "text": "नरा नरान समासाद्य करॊधरक्तेक्षणा भृशम\nउरांस्य उरॊभिर अन्यॊन्यं समाश्लिष्य निजघ्निरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 31, + "text": "परेषिताश च महामात्रैर वारणाः परवारणाः\nअभिघ्नन्ति विषाणाग्रैर वारणान एव संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 32, + "text": "ते जातरुधिरापीडाः पताकाभिर अलंकृताः\nसंसक्ताः परत्यदृश्यन्त मेघा इव स विद्युतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 33, + "text": "के चिद भिन्ना विषाणाग्रैर भिन्नकुम्भाश च तॊमरैः\nविनदन्तॊ ऽभयधावन्त गर्जन्तॊ जलदा इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 34, + "text": "केचिद धस्तैर दविधा छिन्नैश छिन्नगात्रास तथापरे\nनिपेतुस तुमुले तस्मिंश छिन्नपक्षा इवाद्रयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 35, + "text": "पार्श्वैस तु दारितैर अन्ये वारणैर वरवारणाः\nमुमुचुः शॊणितं भूरि धातून इव महीधराः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 36, + "text": "नाराचाभिहतास तव अन्ये तथा विद्धाश च तॊमरैः\nहतारॊहा वयदृश्यन्त विशृङ्गा इव पर्वताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 37, + "text": "के चित करॊधसमाविष्टा मदान्धा निरवग्रहाः\nरथान हयान पदातांश च ममृदुः शतशॊ रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 38, + "text": "तथा हया हयारॊहैस ताडिताः परासतॊमरैः\nतेन तेनाभ्यवर्तन्त कुर्वन्तॊ वयाकुला दिशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 39, + "text": "रथिनॊ रथिभिः सार्धं कुलपुत्रास तनुत्यजः\nपरां शक्तिं समास्थाय चक्रुः कर्माण्य अभीतवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 40, + "text": "सवयंवर इवामर्दे परजह्रुर इतरेतरम\nपरार्थयानां यशॊ राजन सवर्गं वा युद्धशालिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 89, + "shloka": 41, + "text": "तस्मिंस तथा वर्तमाने संग्रामे लॊमहर्षणे\nधार्तराष्ट्रं महत सैन्यं परायशॊ विमुखीकृतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nसवसैन्यं निहतं दृष्ट्वा राजा दुर्यॊधनः सवयम\nअभ्यधावत संक्रुद्धॊ भीमसेनम अरिंदमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 2, + "text": "परगृह्य सुमहच चापम इन्द्राशनिसमस्वनम\nमहता शरवर्षेण पाण्डवं समवाकिरत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 3, + "text": "अर्धचन्द्रं च संधाय सुतीक्ष्णं लॊमवाहिनम\nभीमसेनस्य चिच्छेद चापं करॊधसमन्वितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 4, + "text": "तदन्तरं च संप्रेक्ष्य तवरमाणॊ महारथः\nसंदधे निशितं बाणं गिरीणाम अपि दारणम\nतेनॊरसि महाबाहुर भीमसेनम अताडयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 5, + "text": "स गाढविद्धॊ वयथितः सृक्किणी परिसंलिहन\nसमाललम्बे तेजस्वी धवजं हेमपरिष्कृतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 6, + "text": "तथा विमनसं दृष्ट्वा भीमसेनं घटॊत्कचः\nकरॊधेनाभिप्रजज्वाल दिधक्षन्न इव पावकः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 7, + "text": "अभिमन्युमुखाश चैव पाण्डवानां महारथाः\nसमभ्यधावन करॊशन्तॊ राजानं जातसंभ्रमाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 8, + "text": "संप्रेक्ष्य तान आपततः संक्रुद्धाञ जातसंभ्रमान\nभारद्वाजॊ ऽबरवीद वाक्यं तावकानां महारथान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 9, + "text": "कषिप्रं गच्छत भद्रं वॊ राजानं परिरक्षत\nसंशयं परमं पराप्तं मज्जन्तं वयसनार्णवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 10, + "text": "एते करुद्धा महेष्वासाः पाण्डवानां महारथाः\nभीमसेनं पुरस्कृत्य दुर्यॊधनम उपद्रुताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 11, + "text": "नानाविधानि शस्त्राणि विसृजन्तॊ जये रताः\nनदन्तॊ भैरवान नादांस तरासयन्तश च भूम इमाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 12, + "text": "तद आचार्य वचः शरुत्वा सॊमदत्त पुरॊगमाः\nतावकाः समवर्तन्त पाण्डवानाम अनीकिनीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 13, + "text": "कृपॊ भूरि शवराः शल्यॊ दरॊणपुत्रॊ विविंशतिः\nचित्रसेनॊ विकर्णश च सैन्धवॊ ऽथ बृहद्बलः\nआवन्त्यौ च महेष्वासौ कौरवं पर्यवारयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 14, + "text": "ते विंशतिपदं गत्वा संप्रहारं परचक्रिरे\nपाण्डवा धार्तराष्ट्राश च परस्परजिघांसवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 15, + "text": "एवम उक्त्वा महाबाहुर महद विस्फार्य कार्मुकम\nभारद्बाजस ततॊ भीमं षड्विंशत्या समार्पयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 16, + "text": "भूयश चैनं महाबाहुः शरैः शीघ्रम अवाकिरत\nपर्वतं वारिधाराभिः शरदीव बलाहकः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 17, + "text": "तं पत्यविध्यद दशभिर भीमसेनः शिलीमुखैः\nतवरमाणॊ महेष्वासः सव्ये पार्श्वे महाबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 18, + "text": "स गाढविद्धॊ वयथितॊ वयॊवृद्धश च भारत\nपरनष्टसंज्ञः सहसा रथॊपस्थ उपाविशत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 19, + "text": "गुरुं परव्यथितं दृष्ट्वा राजा दुर्यॊधनः सवयम\nदरौणायनिश च संक्रुद्धौ भीमसेनम अभिद्रुतौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 20, + "text": "ताव आपतन्तौ संप्रेक्ष्य कालान्तकयमॊपमौ\nभीमसेनॊ महाबाहुर गदाम आदाय स तवरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 21, + "text": "अवप्लुत्य रथात तूर्णं तस्थौ गिरिर इवाचलः\nसमुद्यम्य गदां गुर्वीं यमदण्डॊपमां रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 22, + "text": "तद उद्यतगदं दृष्ट्वा कैलासम इव शृङ्गिणम\nकौरवॊ दरॊणपुत्रश च सहिताव अभ्यधावताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 23, + "text": "ताव आपतन्तौ सहितौ तवरितौ बलिनां वरौ\nअभ्यधावत वेगेन तवरमाणॊ वृकॊदरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 24, + "text": "तम आपतन्तं संप्रेक्ष्य संक्रुद्धं भीमदर्शनम\nसमभ्यधावंस तवरिताः कौरवाणां महारथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 25, + "text": "भारद्वाज मुखाः सर्वे भीमसेनजिघांसया\nनानाविधानि शस्त्राणि भीमस्यॊरस्य अपातयन\nसहिताः पाण्डवं सर्वे पीडयन्तः समन्ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 26, + "text": "तं दृष्ट्वा संशयं पराप्तं पीड्यमानं महारथम\nअभिमन्युप्रभृतयः पाण्डवानां महारथाः\nअभ्यधावन परीप्सन्तः पराणांस तयक्त्वा सुदुस्त्यजान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 27, + "text": "अनूपाधिपतिः शूरॊ भीमस्य दयितः सखा\nनीलॊ नीलाम्बुदप्रख्यः संक्रुद्धॊ दरौणिम अभ्ययात\nसपर्धते हि महेष्वासॊ नित्यं दरॊणसुतेन यः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 28, + "text": "स विस्फार्य महच चापं दरौणिं विव्याध पत्रिणा\nयथा शक्रॊ महाराज पुरा विव्याध दानवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 29, + "text": "विप्रचित्तिं दुराधर्षं देवतानां भयं ककम\nयेन लॊकत्रयं करॊधात तरासितं सवेन तेजसा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 30, + "text": "तथा नीलेन निर्भिन्नः सुमुखेन पतत्रिणा\nसंजातरुधिरॊत्पीडॊ दरौणिः करॊधसमन्वितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 31, + "text": "स विस्फार्य धनुश चित्रम इन्द्राशनिसमस्वनम\nदध्रे नीलविनाशाय मतिं मतिमतां वरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 32, + "text": "ततः संधाय विमलान भल्लान कर्मारपायितान\nजघान चतुरॊ वाहान पातयाम आस च धवजम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 33, + "text": "सप्तमेन च भल्लेन नीलं विव्याध वक्षसि\nस गाढविद्धॊ वयथितॊ रथॊपस्थ उपाविशत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 34, + "text": "मॊहितं वीक्ष्य राजानं नीलम अभ्रचयॊपमम\nघटॊत्कचॊ ऽपि संक्रुद्धॊ भरातृभिः परिवारितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 35, + "text": "अभिदुद्राव वेगेन दरौणिम आहवशॊभिनम\nतथेतरे अभ्यधावन राक्षसॊ युद्धदुर्मदाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 36, + "text": "तम आपतन्तं संप्रेक्ष्य राक्षसं घॊरदर्शनम\nअभ्यधावत तेजस्वी भारद्वाजात्मजस तवरन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 37, + "text": "निजघान च संक्रुद्धॊ राक्षसान भीमदर्शनान\nयॊ ऽभवन्न अग्रतः करुद्धा राक्षसस्य पुरःसराः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 38, + "text": "विमुखांश चैव तान दृष्ट्वा दरौणिचापच्युतैः शरैः\nअक्रुध्यत महाकायॊ भैमसेनिर घटॊत्कचः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 39, + "text": "परादुश्चक्रे महामायां घॊररूपां सुदारुणाम\nमॊहयन समरे दरौणिं मायावी राक्षसाधिपः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 40, + "text": "ततस ते तावकाः सर्वे मायया विमुखीकृताः\nअन्यॊन्यं समपश्यन्त निकृत्तान मेदिनी तले\nविचेष्टमानान कृपणाञ शॊणितेन समुक्षितान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 41, + "text": "दरॊणं दुर्यॊधनं शल्यम अश्वत्थामानम एव च\nपरायशश च महेष्वासा ये परधानाश च कौरवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 42, + "text": "विध्वस्ता रथिनः सर्वे गजाश च विनिपातिताः\nहयाश च सहयारॊहा विनिकृत्ताः सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 43, + "text": "तद दृष्ट्वा तावकं सैन्यं विद्रुतं शिबिरं परति\nमम पराक्रॊशतॊ राजंस तथा देवव्रतस्य च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 44, + "text": "युध्यध्वं मा पलायध्वं मायैषा राक्षसी रणे\nघटॊत्कच परयुक्तेति नातिष्ठन्त विमॊहिताः\nनैव ते शरद्दधुर भीता वदतॊर आवयॊर वचः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 45, + "text": "तांश च परद्रवतॊ दृष्ट्वा जयं पराप्तांश च पाण्डवाः\nघटॊत्कचेन सहिताः सिंहनादान परचक्रिरे\nशङ्खदुन्दुभिघॊषाश च समन्तात सस्वनुर भृशम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 90, + "shloka": 46, + "text": "एवं तव बलं सर्वं हैडिम्बेन दुरात्मना\nसूर्यास्तमय वेलायां परभग्नं विद्रुतं दिशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतस्मिन महति संक्रन्दे राजा दुर्यॊधनस तदा\nगाङ्गेयम उपसंगम्य विनयेनाभिवाद्य च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 2, + "text": "तस्य सर्वं यथावृत्तम आख्यातुम उपचक्रमे\nघटॊत्कचस्य विजयम आत्मनश च पराजयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 3, + "text": "अक्थयाम आस दुर्धर्षॊ विनिःश्वस्य पुनः पुनः\nअब्रवीच च तदा राजन भीष्मं कुरुपितामहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 4, + "text": "भवन्तं समुपाश्रित्य वासुदेवं यथा परैः\nपाण्डवैर विग्रहॊ घॊरः समारब्धॊ मया परभॊ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 5, + "text": "एकादश समाख्याता अक्षौहिण्यश च या मम\nनिदेशे तव तिष्ठन्ति मया सार्धं परंतप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 6, + "text": "सॊ ऽहं भरतशार्दूल भीमसेनपुरॊगमैः\nघटॊत्कचं समाश्रित्य पाण्डवैर युधि निर्जितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 7, + "text": "तन मे दहति गात्राणि शुष्कवृक्षम इवानलः\nतद इच्छामि महाभाग तवत्प्रसादात परंतप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 8, + "text": "राक्षसापसदं हन्तुं सवयम एव पितामह\nतवां समाश्रित्य दुर्धर्षं तन मे कर्तुं तवम अर्हसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 9, + "text": "एतच छरुत्वा तु वचनं राज्ञॊ भरतसत्तम\nदुर्यॊधनम इदं वाक्यं भीष्मः शांतनवॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 10, + "text": "शृणु राजन मम वचॊ यत तवा वक्ष्यामि कौरव\nयथा तवया महाराज वर्तितव्यं परंतप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 11, + "text": "आत्मा रक्ष्यॊ रणे तातः सर्वावस्थास्व अरिंदमम\nधर्मराजेन संग्रामस तवया कार्यः सदानघ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 12, + "text": "अर्जुनेन यमाभ्यां वा भीमसेनेन वा पुनः\nराजधर्मं पुरस्कृत्य राजा राजानम ऋच्छति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 13, + "text": "अहं दरॊणः कृपॊ दरौणिः कृतवर्मा च सात्वतः\nशल्यश च सौमदत्तिश च विकर्णश च महारथः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 14, + "text": "तव च भरातरः शूरा दुःशासन पुरॊगमाः\nतवदर्थं परतियॊत्स्यामॊ राक्षसं तं महाबलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 15, + "text": "तस्मिन रौद्रे राक्षसेन्द्रे यदि ते हृच्छयॊ महान\nअयं वा गच्छतु रणे तस्य युद्धाय दुर्मतेः\nभगदत्तॊ महीपालः पुरंदरसमॊ युधि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 16, + "text": "एतावद उक्त्वा राजानं भगदत्तम अथाब्रवीत\nसमक्षं पार्थिवेन्द्रस्य वाक्यं वाक्यविशारदः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 17, + "text": "गच्छ शीघ्रं महाराज हैडिम्बं युद्धदुर्मदम\nवारयस्व रणे यत्तॊ मिषतां सर्वधन्विनाम\nराक्षसं करूरकर्माणं यथेन्द्रस तारकं पुरा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 18, + "text": "तव दिव्यानि चास्त्राणि विक्रमश च परंतप\nसमागमश च बहुभिः पुराभूद असुरैः सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 19, + "text": "तवं तस्य राजशार्दूल परतियॊद्धा महाहवे\nसवबलेन वृतॊ राजञ जहि राक्षसपुंगवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 20, + "text": "एतच छरुत्वा तु वचनं भीष्मस्य पृतना पतेः\nपरययौ सिंहनादेन परान अभिमुखॊ दरुतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 21, + "text": "तम आद्रवन्तं संप्रेक्ष्य गर्जन्तम इव तॊयदम\nअभ्यवर्तन्त संक्रुद्धाः पाण्डवानां महारथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 22, + "text": "भिमसेनॊ ऽभिमन्युश च राक्षसश च घटॊत्कचः\nदरौपदेयाः सत्यधृतिः कषत्रदेवश च मारिष" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 23, + "text": "चेदिपॊ वसु दानश च दशार्णाधिपतिस तथा\nसुप्रतीकेन तांश चापि भगदत्तॊ ऽपय उपाद्रवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 24, + "text": "ततः समभवद युद्धं घॊररूपं भयानकम\nपाण्डूनां भगदत्तेन यम राष्ट्रविवर्धनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 25, + "text": "परमुक्ता रथिभिर बाणा भीमवेगाः सुतेजनाः\nते निपेतुर महाराज नागेषु च रथेषु च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 26, + "text": "परभिन्नाश च महानागा विनीता हस्तिसादिभिः\nपरस्परं समासाद्य संनिपेतुर अभीतवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 27, + "text": "मदान्धा रॊषसंरब्धा विषाणाग्रैर महाहवे\nविभिदुर दन्तमुसलैः समासाद्य परस्परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 28, + "text": "हयाश च चामरापीडाः परासपाणिभिर आस्थिताः\nचॊदिताः सादिभिः कषिप्रं निपेतुर इतरेतरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 29, + "text": "पादाताश च पदात्यॊघैस ताडिताः शक्तितॊमरैः\nनयपतन्त तदा भूमौ शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 30, + "text": "रथिनश च तथा राजन कर्णिनालीकसायकैः\nनिहत्य समरे वीरान सिंहनादान विनेदिरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 31, + "text": "तस्मिंस तथा वर्तमाने संग्रामे लॊमहर्षणे\nभगदत्तॊ महेष्वासॊ भीमसेनम अथाद्रवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 32, + "text": "कुञ्जरेण परभिन्नेन सप्तधा सरवता मदम\nपर्वतेन यथा तॊयं सरवमाणेन सर्वतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 33, + "text": "किरञ शरसहस्राणि सुप्रतीक शिरॊ गतः\nऐरावतस्थॊ मघवान वारिधारा इवानघ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 34, + "text": "स भीमं शरधाराभिस ताडयाम आस पार्थिवः\nपर्वतं वारिधाराभिः परावृषीव बलाहकः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 35, + "text": "भीमसेनस तु संक्रुद्धः पादरक्षान परःशतान\nनिजघान महेष्वासः संक्रुद्धः शरवृष्टिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 36, + "text": "तान दृष्ट्वा निहतान करुद्धॊ भगदत्तः परतापवान\nचॊदयाम आस नागेन्द्रं भीमसेनरथं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 37, + "text": "स नागः परेषितस तेन बाणॊ जया चॊदितॊ यथा\nअभ्यधावत वेगेन भीमसेनम अरिंदमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 38, + "text": "तम आपतन्तं संक्रेप्ष्य पाण्डवानां महारथाः\nअभ्यवर्तन्त वेगेन भीमसेनपुरॊगमाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 39, + "text": "केकयाश चाभिमन्युश च दरौपदेयाश च सर्वशः\nदशार्णाधिपतिः शूरः कषत्रदेवश च मारिष\nचेदिपश चित्रकेतुश च संक्रुद्धाः सर्व एव ते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 40, + "text": "उत्तमास्त्राणि दिव्यानि दर्शयन्तॊ महाबलाः\nतम एकं कुञ्जरं करुद्धाः समन्तात पर्यवारयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 41, + "text": "स विद्धॊ बहुभिर बाणैर वयरॊचत महाद्विपः\nसंजातरुधिरॊत्पीडॊ धातुचित्र इवाद्रिराट" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 42, + "text": "दशार्णाधिपतिश चापि गजं भूमिधरॊपमम\nसमास्थितॊ ऽभिदुद्राव भगदत्तस्य वारणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 43, + "text": "तम आपतन्तं समरे गजं गजपतिः स च\nदधार सुप्रतीकॊ ऽपि वेलेव मकरालयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 44, + "text": "वारितं परेक्ष्य नागेन्द्रं दशार्णस्य महात्मनः\nसाधु साध्व इति सैन्यानि पाण्डवेयान्य अपूजयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 45, + "text": "ततः पराग यॊतिषः करुद्धस तॊमरान वै चतुर्दश\nपराहिणॊत तस्य नागस्य परमुखे नृपसत्तम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 46, + "text": "तस्य वर्म मुखत्राणं शातकुम्भपरिष्कृतम\nविदार्य पराविशन कषिप्रं वल्मीकम इव पन्नगाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 47, + "text": "स गाढविद्धॊ वयथितॊ नागॊ भरतसत्तम\nउपावृत्त मदः कषिप्रं स नयवर्तत वेगतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 48, + "text": "परदुद्राव च वेगेन परणदन भैरवं सवनम\nस मर्दमानः सवबलं वायुर वृक्षान इवौजसा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 49, + "text": "तस्मिन पराजिते नागे पाण्डवानां महारथाः\nसिंहनादं विनद्यॊच्चैर युद्धायैवॊपतस्थिरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 50, + "text": "ततॊ भीमं पुरस्कृत्य भगदत्तम उपाद्रवन\nकिरन्तॊ विविधान बाणाञ शस्त्राणि विविधानि च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 51, + "text": "तेषाम आपततां राजन संक्रुद्धानाम अमर्षिणाम\nशरुत्वा स निनदं घॊरम अमर्षाद गतसाध्वसः\nभगदत्तॊ महेष्वासः सवनागं परत्यचॊदयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 52, + "text": "अङ्कुशाङ्गुष्ठ नुदितः स गजप्रवरॊ युधि\nतस्मिन कषणे समभवत संवर्तक इवानलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 53, + "text": "रथसंघांस तथा नागान हयांश च सह सादिभिः\nपादातांश च सुसंक्रुद्धः शतशॊ ऽथ सहस्रशः\nअमृद्नात समरे राजन संप्रधावंस ततस ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 54, + "text": "तेन संलॊड्यमानं तु पाण्डूनां तद वलं महत\nसंचुकॊप महाराज चर्मेवाग्नौ समाहितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 55, + "text": "भग्नं तु सवबलं दृष्ट्वा भगदत्तेन धीमता\nघटॊत्कचॊ ऽथ संक्रुद्धॊ भगदत्तम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 56, + "text": "विकटः पुरुषॊ राजन दीप्तास्यॊ दीप्तलॊचनः\nरूपं विभीषणं कृत्वा रॊषेण परज्वलन्न इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 57, + "text": "जग्राह विपुलं शूलं गिरीणाम अपि दारुणम\nनागं जिघांसुः सहसा चिक्षेप च महाबलः\nसविष्फुलिङ्ग जवालाभिः समन्तात परिवेष्टितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 58, + "text": "तम आपतन्तं सहसा दृष्ट्वा जवालाकुलं रणे\nचिक्षेप रुचिरं तीक्ष्णम अर्धचन्द्रं स पार्थिवः\nचिच्छेद सुमहच छूलं तेन बाणेन वेगवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 59, + "text": "निपपात दविधा छिन्नं शूलं हेमपरिष्कृतम\nमहाशनिर यथा भरष्टा शक्र मुक्ता नभॊगता" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 60, + "text": "शूलं निपतितं दृष्ट्वा दविधाकृत्तं स पार्थिवः\nरुक्मदण्डां महाशक्तिं जग्राहाग्निशिखॊपमाम\nचिक्षेप तां राक्षसस्य तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 61, + "text": "ताम आपतन्तीं संप्रेक्ष्य वियत्स्थाम अशनीम इव\nउत्पत्य राक्षसत तूर्णं जग्राह च ननाद च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 62, + "text": "बभञ्ज चैनां तवरितॊ जानुन्य आरॊप्य भारत\nपश्यतः पार्थिवेन्द्रस्य तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 63, + "text": "तद अवेक्ष्य कृतं कर्म राक्षसेन बलीयसा\nदिवि देवाः स गन्धर्वा मुनयश चापि विस्मिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 64, + "text": "पाण्डवाश च महेष्वासा भीमसेनपुरॊगमाः\nसाधु साध्व इति नादेन पृथिवीम अनुनादयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 65, + "text": "तं तु शरुत्वा महानादं परहृष्टानां महात्मनाम\nनामृष्यत महेष्वासॊ भगदत्तः परतापवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 66, + "text": "स विस्फार्य महच चापम इन्द्राशनिसमस्वनम\nअभिदुद्राव वेगेन पाण्डवानां महारथान\nविसृजन विमलांस तीक्ष्णान नाराचाञ जवलनप्रभान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 67, + "text": "भीमम एकेन विव्याध राक्षसं नवभिः शरैः\nअभिमन्युं तरिभिश चैव केकयान पञ्चभिस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 68, + "text": "पूर्णायतविसृष्टेन सवर्णपुङ्खेन पत्रिणा\nबिभेद दक्षिणं बाहुं कषत्रदेवस्य चाहवे\nपपात सहसा तस्य स शरं धनुर उत्तमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 69, + "text": "दरौपदेयांस ततः पञ्च पञ्चभिः समताडयत\nभीमसेनस्य च करॊधान निजघान तुरंगमान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 70, + "text": "धवजं केसरिणं चास्य चिच्छेद विशिखैस तरिभिः\nनिर्बिभेद तरिभिश चान्यैः सारैथिं चास्य पत्रिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 71, + "text": "स गाढविद्धॊ वयथितॊ रथॊपस्थ उपाविशत\nविशॊकॊ भरतश्रेष्ठ भगदत्तेन संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 72, + "text": "ततॊ भीमॊ महाराज विरथॊ रथिनां वरः\nगदां परगृह्य वेगेन परचस्कन्द महारथात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 73, + "text": "तम उद्यतगदं दृष्ट्वा स शृङ्गम इव पर्वतम\nतावकानां भयं घॊरं समपद्यत भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 74, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु पाण्डवः कृष्णसारथिः\nआजगाम महाराज निघ्नञ शत्रून सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 75, + "text": "यत्र तौ पुरुषव्याघ्रौ पिता पुत्रौ परंतपौ\nपराग्ज्यॊतिषेण संसक्तौ भीमसेन घटॊत्कचौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 76, + "text": "दृष्ट्वा तु पाण्डवॊ राजन युध्यमानान महारथान\nतवरितॊ भरतश्रेष्ठ तत्रायाद विकिरञ शरान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 77, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा तवरमाणॊ महारथः\nसेनाम अचॊदयत कषिप्रं रथनागाश्वसंकुलाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 78, + "text": "ताम आपतन्तीं सहसा कौरवाणां महाचमूम\nअभिदुद्राव वेगेन पाण्डवः शवेतवाहनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 79, + "text": "भगदत्तॊ ऽपि समरे तेन नागेन भारत\nविमृद्न पाण्डव बलं युधिष्ठिरम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 80, + "text": "तदासीत तुमुलं युद्धं भगदत्तस्य मारिष\nपाञ्चालैः सृञ्जयैश चैव केकयैश चॊद्यतायुधैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 91, + "shloka": 81, + "text": "भीमसेनॊ ऽपि समरे ताव उभौ केशवार्जुनौ\nआश्रावयद यथावृत्तम इरावद वधम उत्तमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nपुत्रं तु निहतं शरुत्वा इरावन्तं धनंजयः\nदुःखेन महताविष्टॊ निःश्वसन पन्नगॊ यथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 2, + "text": "अब्रवीत समरे राजन वासुदेवम इदं वचः\nइदं नूनं महाप्राज्ञॊ विदुरॊ दृष्टवान पुरा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 3, + "text": "कुरूणां पाण्डवानां च कषयं घॊरं महामतिः\nततॊ निवारयितवान धृतराष्ट्रं जनेश्वरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 4, + "text": "अवध्या बहवॊ वीराः संग्रामे मधुसूदन\nनिहताः कौरवैः संख्ये तथास्माभिश च ते हताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 5, + "text": "अर्थहेतॊर नरश्रेष्ठ करियते कर्म कुत्सितम\nधिग अर्थान यत्कृते हय एवं करियते जञातिसंक्षयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 6, + "text": "अधनस्य मृतं शरेयॊ न च जञातिवधाद धनम\nकिं नु पराप्स्यामहे कृष्ण हत्वा जञातीन समागतान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 7, + "text": "दुर्यॊधनापराधेन शकुनेः सौबलस्य च\nकषत्रिया निधनं यान्ति कर्ण दुर्मन्त्रितेन च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 8, + "text": "इदानीं च विजानामि सुकृतं मधुसूदन\nकृतं राज्ञा महाबाहॊ याचता सम सुयॊधनम\nराज्यार्धं पञ्च वा गरामान नाकार्षीत स च दुर्मतिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 9, + "text": "दृष्ट्वा हि कषत्रियाञ शूराञ शयानान धरणीतले\nनिन्दामि भृशम आत्मानं धिग अस्तु कषत्रजीविकाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 10, + "text": "अशक्तम इति माम एते जञास्यन्ति कषत्रिया रणे\nयुद्धं ममाभिरुचितं जञातिभिर मधुसूदन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 11, + "text": "संचॊदय हयान कषिप्रं धार्तराष्ट्रचमूं परति\nपरतरिष्य महापारं भुजाभ्यां समरॊदधिम\nनायं कलीबयितुं कालॊ विद्यते माधव कव चित" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 12, + "text": "एवम उक्तस तु पार्थेन केशवः परवीरहा\nचॊदयाम आस तान अश्वान पाण्डुरान वातरंहसः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 13, + "text": "अथ शब्दॊ महान आसीत तव सैन्यस्य भारत\nमारुतॊद्धूत वेगस्य सागरस्येव पर्वणि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 14, + "text": "अपराह्णे महाराज संग्रामः समपद्यत\nपर्जन्यसमनिर्घॊषॊ भीष्मस्य सह पाण्डवैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ राजंस तव सुता भीमसेनम उपाद्रवन\nपरिवार्य रणे दरॊणं वसवॊ वासवं यथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 16, + "text": "ततः शांतनवॊ भीष्मः कृपश च रथिनां वरः\nभगदत्तः सुशर्मा च धनंजयम उपाद्रवन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 17, + "text": "हार्दिक्यॊ बाह्लिकश चैव सात्यकिं समभिद्रुतौ\nअम्बष्ठकस तु नृपतिर अभिमन्युम अवारयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 18, + "text": "शेषास तव अन्ये महाराज शेषान एव महारथान\nततः परववृते युद्धं घॊररूपं भयावहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 19, + "text": "भीमसेनस तु संप्रेक्ष्य पुत्रांस तव जनेश्वर\nपरजज्वाल रणे करुद्धॊ हविषा हव्यवाड इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 20, + "text": "पुत्रास तु तव कौन्तेयं छादयां चक्रिरे शरैः\nपरावृषीव महाराज जलदाः पर्वतं यथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 21, + "text": "स चछाद्यमानॊ बहुधा पुत्रैस तव विशां पते\nसृक्किणी विलिहन वीरः शार्दूल इव दर्पितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 22, + "text": "वयूढॊरस्कं ततॊ भीमः पातयाम आस पार्थिव\nकषुरप्रेण सुतीक्ष्णेन सॊ ऽभवद गतजीवितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 23, + "text": "अपरेण तु भल्लेन पीतेन निशितेन च\nअपातयत कुण्डलिनं सिंहः कषुद्रमृगं यथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 24, + "text": "ततः सुनिशितान पीतान समादत्त शिलीमुखान\nस सप्त तवरया युक्तः पुत्रांस ते पराप्य मारिष" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 25, + "text": "परेषिता भीमसेनेन शरास ते दृढधन्वना\nअपातयन्त पुत्रांस ते रथेभ्यः सुमहारथान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 26, + "text": "अनाधृष्टिं कुण्ड भेदं वैराटं दीर्घलॊचनम\nदीर्घबाहुं सुबाहुं च तथैव कनकध्वजम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 27, + "text": "परपतन्त सम ते वीरा विरेजुर भरतर्षभ\nवसन्ते पुष्पशबलाश चूताः परपतिता इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 28, + "text": "ततः परदुद्रुवुः शेषाः पुत्रास तव विशां पते\nतं कालम इव मन्यन्तॊ भीमसेनं महाबलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 29, + "text": "दरॊणस तु समरे वीरं निर्दहन्तं सुतांस तव\nयथाद्रिं वारिधाराभिः समन्ताद वयकिरच छरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 30, + "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम कुन्तीपुत्रस्य पौरुषम\nदरॊणेन वार्यमाणॊ ऽपि निजघ्ने यत सुतांस तव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 31, + "text": "यथा हि गॊवृषॊ वर्षं संधारयति खात पतत\nभीमस तथा दरॊण मुक्तं शरवर्षम अदीधरत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 32, + "text": "अद्भुतं च महाराज तत्र चक्रे वृकॊदरः\nयत पुत्रांस ते ऽवधीत संख्ये दरॊणं चैव नययॊधयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 33, + "text": "पुत्रेषु तव वीरेषु चिक्रीडार्जुन पूर्वजः\nमृगेष्व इव महाराज चरन वयाघ्रॊ महाबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 34, + "text": "यथा वा पशुमध्यस्थॊ दरावयेत पशून वृकः\nवृकॊदरस तव सुतांस तथा वयद्रावयद रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 35, + "text": "गाङ्गेयॊ भगदत्तश च गौतमश च महारथः\nपाण्डवं रभसं युद्धे वारयाम आसुर अर्जुनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 36, + "text": "अस्त्रैर अस्त्राणि संवार्य तेषां सॊ ऽतिरथॊ रणे\nपरवीरांस तव सैन्येषु परेषयाम आस मृत्यवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 37, + "text": "अभिमन्युश च राजानम अम्बष्ठं लॊकविश्रुतम\nविरथं रथिनां शरेष्ठं कारयाम आस सायकैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 38, + "text": "विरथॊ वध्यमानः स सौभद्रेण यशस्विना\nअवप्लुत्य रथात तूर्णं सव्रीडॊ मनुजाधिपः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 39, + "text": "असिं चिक्षेप समरे सौभद्रस्य महात्मनः\nआरुरॊह रथं चैव हार्दिक्यस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 40, + "text": "आपतन्तं तु निस्त्रिंशं युद्धमार्ग विशारदः\nलाघवाद वयंसयाम आस सौभद्रः परवीरहा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 41, + "text": "वयंसितं वीक्ष्य निस्त्रिंशं सौभद्रेण रणे तदा\nसाधु साध्व इति सैन्यानां परणादॊ ऽभूद विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 42, + "text": "धृष्टद्युम्नमुखास तव अन्ये तव सैन्यम अयॊधयन\nतथैव तावकाः सर्वे पाण्डुसैन्यम अयॊधयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 43, + "text": "तत्राक्रन्दॊ महान आसीत तव तेषां च भारत\nनिघ्नतां भृशम अन्यॊन्यं कुर्वतां कर्म दुष्करम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 44, + "text": "अन्यॊन्यं हि रणे शूराः केशेष्व आक्षिप्य मारिष\nनखैर दन्तैर अयुध्यन्त मुष्टिभिर जानुभिस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 45, + "text": "बाहुभिश च तलैश चैव निस्त्रिंशैश च सुसंशितैः\nविवरं पराप्य चान्यॊन्यम अनयन यमसादनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 46, + "text": "नयहनच च पिता पुत्रं पुत्रश च पितरं रणे\nवयाकुलीकृतसंकल्पा युयुधुस तत्र मानवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 47, + "text": "रणे चारूणि चापानि हेमपृष्ठानि भारत\nहतानाम अपविद्धानि कलापाश च महाधनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 48, + "text": "जातरूपमयैः पुङ्खै राजतैश च शिताः शराः\nतैलधौता वयराजन्त निर्मुक्तभुजगॊपमाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 49, + "text": "हस्तिदन्त तसरून खड्गाञ जातरूपपरिष्कृतान\nचर्माणि चापविद्धानि रुक्मपृष्ठानि धन्विनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 50, + "text": "सुवर्णविकृतप्रासान पट्टिशान हेमभूषितान\nजातरूपमयाश चर्ष्टीः शक्त्यश च कनकॊज्ज्वलाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 51, + "text": "अपकृत्ताश च पतिता मुसलानि गुरूणि च\nपरिघान पट्टिशांश चैव भिण्डिपालांश च मारिष" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 52, + "text": "पतितांस तॊमरांश चापि चित्रा हेमपरिष्कृताः\nकुथाश च बहुधाकाराश चामरव्यजनानि च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 53, + "text": "नानाविधानि शस्त्राणि विसृज्य पतिता नराः\nजीवन्त इव दृश्यन्ते गतसत्त्वा महारथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 54, + "text": "गदा विमथितैर गात्रैर मुसलैर भिन्नमस्तकाः\nगजवाजिरथक्षुण्णाः शेरते सम नराः कषितौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 55, + "text": "तथैवाश्वनृनागानां शरीरैर आबभौ तदा\nसंछन्ना वसुधा राजन पर्वतैर इव सर्वतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 56, + "text": "समरे पतितैश चैव शक्त्यृष्टि शरतॊमरैः\nनिस्त्रिंशैः पट्टिशैः परासैर अयः कुन्तैः परश्वधैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 57, + "text": "परिघैर भिण्डिपालैश च शतघ्नीभिस तथैव च\nशरीरैः शस्त्रभिन्नैश च समास्तीर्यत मेदिनी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 58, + "text": "निःशब्दैर अल्पशब्दैश च शॊणितौघपरिप्लुतैः\nगतासुभिर अमित्रघ्न विबभौ संवृता मही" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 59, + "text": "स तलत्रैः स केयूरैर बाहुभिश चन्दनॊक्षितैः\nहस्तिहस्तॊपमैश छिन्नैर ऊरुभिश च तरस्विनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 60, + "text": "बद्धचूडा मणिधरैः शिरॊभिश च सकुण्डलैः\nपतितैर वृषभाक्षाणां बभौ भारत मेदिनी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 61, + "text": "कवचैः शॊणितादिग्धैर विप्रकीर्णैश च काञ्चनैः\nरराज सुभृशं भूमिः शान्तार्चिभिर इवानलैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 62, + "text": "विप्रविद्धैः कलापैश च पतितैश च शरासनैः\nविप्रकीर्णैः शरैश चापि रुक्मपुङ्खैः समन्ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 63, + "text": "रथैश च बहुभिर भग्नैः किङ्किणीजालमालिभिः\nवाजिभिश च हतैः कीर्णैः सरस्तजिह्वैः स शॊणितैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 64, + "text": "अनुकर्षैः पताकाभिर उपासङ्गैर धवजैर अपि\nपरवीराणां महाशङ्खैर विप्रकीर्णैश च पाण्डुरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 65, + "text": "सरस्तहस्तैश च मातङ्गैः शयानैर विबभौ मही\nनानारूपैर अलंकारैः परमदेवाभ्यलंकृता" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 66, + "text": "दन्तिभिश चापरैस तत्र स परासैर गाढवेदनैः\nकरैः शब्दं विमुञ्चद्भिः शीकरं च मुहुर मुहुः\nविबभौ तद रणस्थानं धम्यमानैर इवाचलैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 67, + "text": "नाना रागैः कम्बलैश च परिस्तॊमैश च दन्तिनाम\nवैडूय मणिदण्डैश च पतितैर अङ्कुशैः शुभैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 68, + "text": "घण्टाभिश च गजेन्द्राणां पतिताभिः समन्ततः\nविघाटित विचित्राभिः कुथाभी राङ्कवैस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 69, + "text": "गरैवेयैश चित्ररूपैश च रुक्मकक्ष्याभिर एव च\nयन्त्रैश च बहुधा छिन्नैस तॊमरैश च स कम्पनैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 70, + "text": "अश्वानां रेणुकपिलै रुक्मच छन्नैर उरश छदैः\nसादिनां च भुजैश छिन्नैः पतितैः साङ्गदैस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 71, + "text": "परासैश च विमलैस तीक्ष्णैर विमलाभिस तथर्ष्टिभिः\nउष्णीषैश च तथा छिन्नैः परविद्धैश च ततस ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 72, + "text": "विचित्रैर अर्धचन्द्रैश च जातरूपपरिष्कृतैः\nअश्वास्तर परिस्तॊमै राङ्कवैर मृदितैस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 73, + "text": "नरेन्द्र चूडामणिभिर विचित्रैश च महाधनैः\nछत्रैस तथापविद्धैश च चामरव्यजनैर अपि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 74, + "text": "पद्मेन्दु दयुतिभिश चैव वदनैश चारुकुण्डलैः\nकॢप्त शमश्रुभिर अत्यर्थं वीराणां समलंकृतैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 75, + "text": "अपविद्धैर महाराज सुवर्णॊज्ज्वल कुण्डलैः\nगरहनक्षत्रशबला दयौर इवासीद वसुंधराः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 76, + "text": "एवम एते महासेने मृदिते तत्र भारत\nपरस्परं समासाद्य तव तेषां च संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 77, + "text": "तेषु शरान्तेषु भग्नेषु मृदितेषु च भारत\nरात्रिः समभवद घॊरा नापश्याम ततॊ रणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 78, + "text": "ततॊ ऽवहारं सैन्यानां परचक्रुः कुरुपाण्डवाः\nघॊरे निशामुखे रौद्रे वर्तमाने सुदारुणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 92, + "shloka": 79, + "text": "अवहारं ततः कृत्वा सहिताः कुरुपाण्डवाः\nनयविशन्त यथाकालं गत्वा सवशिबिरं तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततॊ दुर्यॊधनॊ राजा शकुनिश चापि सौबलः\nदुःशासनश च पुत्रस ते सूतपुत्रश च दुर्जयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 2, + "text": "समागम्य महाराज मन्त्रं चक्रूर विवक्षितम\nकथं पाण्डुसुता युद्धे जेतव्याः सगणा इति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा सर्वांस तान आह मन्त्रिणः\nसूतपुत्रं समाभाष्य सौबलं च महाबलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 4, + "text": "दरॊणॊ भीष्मः कृपः शल्यः सौमदत्तिश च संयुगे\nन पार्थान परतिबाधन्ते न जाने तत्र कारणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 5, + "text": "अवध्यमानास ते चापि कषपयन्ति बलं मम\nसॊ ऽसमि कषीणबलः कर्ण कषीणशस्त्रश च संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 6, + "text": "निकृतः पाण्डवैः शूरैर अवध्यैर दैवतैर अपि\nसॊ ऽहं संशयम आपन्नः परकरिष्ये कथं रणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 7, + "text": "तम बरवीन महाराज सूतपुत्रॊ नराधिपम\nमा शुचॊ भरतश्रेष्ठ परकरिष्ये परियं तव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 8, + "text": "भीष्मः शांतनवस तूर्णम अपयातु महारणात\nनिवृत्ते युधि गाङ्गेये नयस्तशस्त्रे च भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 9, + "text": "अहं पार्थान हनिष्यामि सनितान सर्वसॊमकैः\nपश्यतॊ युधि भीष्मस्य शपे सत्येन ते नृप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 10, + "text": "पाण्डवेषु दयां राजन सदा भीष्मः करॊति वै\nअशक्तश च रणे भीष्मॊ जेतुम एतान महारथान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 11, + "text": "अभिमानी रणे भीष्मॊ नित्यं चापि रणप्रियः\nस कथं पाण्डवान युद्धे जेष्यते तात संगतान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 12, + "text": "स तवं शीघ्रम इतॊ गत्वा भीष्मस्य शिबिरं परति\nअनुमान्य रणे भीष्मं शस्त्रं नयासय भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 13, + "text": "नयस्तशस्ते ततॊ भीष्मे निहतान पश्य पाण्डवान\nमयैकेन रणे राजन ससुहृद गणबान्धवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 14, + "text": "एवम उक्तस तु कर्णेन पुत्रॊ दुर्यॊधनस तव\nअब्रवीद भरातरं तत्र दुःशासनम इदं वचः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 15, + "text": "अनुयात्रं यथा सज्जं सर्वं भवति सर्वतः\nदुःशासन तथा कषिप्रं सर्वम एवॊपपादय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 16, + "text": "एवम उक्त्वा ततॊ राजन कर्णम आह जनेश्वरः\nअनुमान्य रणे भीष्मम इतॊ ऽहं दविपदां वरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 17, + "text": "आगमिष्ये ततः कषिप्रं तवत्सकाशम अरिंदम\nततस तवं पुरुषव्याघ्र परकरिष्यसि संयुगम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 18, + "text": "निष्पपात ततस तूर्णं पुत्रस तव विशां पते\nसहितॊ भरातृभिः सर्वैर देवैर इव शतक्रतुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 19, + "text": "ततस तं नृपशार्दूलं शार्दूलसमविक्रमम\nआरॊहयद धयं तूर्णं भराता दुःशासनस तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 20, + "text": "अङ्गदी बद्धमुकुटॊ हस्ताभरणवान नृपः\nधार्तराष्ट्रॊ महाराज विबभौ स महेन्द्रवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 21, + "text": "भाण्डी पुष्पनिकाशेन तपनीयनिभेन च\nअनुलिप्तः परार्घ्येन चन्दनेन सुगन्धिना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 22, + "text": "अरजॊ ऽमबरसंवीतः सिंहखेल गतिर नृपः\nशुशुभे विमलार्चिष्मञ शरदीव दिवाकरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 23, + "text": "तं परयान्तं नरव्याघ्रं भीष्मस्य शिबिरं परति\nअनुजग्मुर महेष्वासाः सर्वलॊकस्य धन्विनः\nभरातरश च महेष्वासास तरिदशा इव वासवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 24, + "text": "हयान अन्ये समारुह्य गजान अन्ये च भारत\nरथैर अन्ये नरश्रेष्ठाः परिवव्रुः समन्ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 25, + "text": "आत्तशस्त्राश च सुहृदॊ रक्षणार्थं महीपतेः\nपरादुर्बहूवुः सहिताः शक्रस्येवामरा दिवि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 26, + "text": "संपूज्यमानः कुरुभिः कौरवाणां महारथः\nपरययौ सदनं राजन गाङ्गेयस्य यशस्विनः\nअन्वीयमानः सहितौ सॊदरैः सर्वतॊ नृपः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 27, + "text": "दक्षिणं दक्षिणः काले संभृत्य सवभुजं तदा\nहस्तिहस्तॊपमं शैक्षं सर्वशत्रुनिबर्हणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 28, + "text": "परगृह्णन्न अञ्जलीन नॄणाम उद्यतान सर्वतॊदिशम\nशुश्राव मधुरा वाचॊ नानादेशनिवासिनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 29, + "text": "संस्तूयमानः सूतैश च मागधैश च महायशाः\nपूजयानश च तान सर्वान सर्वलॊकेश्वरेश्वरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 30, + "text": "परदीपैः काञ्चनैस तत्र गन्धतैलावसेचनैः\nपरिवव्रुर महात्मानं परज्वलद्भिः समन्ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 31, + "text": "स तैः परिवृतॊ राजा परदीपैः काञ्चनैः शुभैः\nशुशुभे चन्द्रमा युक्तॊ दीप्तैर इव महाग्रहैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 32, + "text": "कञ्चुकॊष्णीषिणस तत्र वेत्रझर्झर पाणयः\nपरॊत्सारयन्तः शनकैस तं जनं सर्वतॊदिशम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 33, + "text": "संप्राप्य तु ततॊ राजा भीष्मस्य सदनं शुभम\nअवतीर्य हयाच चापि भीष्मं पराप्य जनेश्वरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 34, + "text": "अभिवाद्य ततॊ भीष्मं निषण्णः परमासने\nकाञ्चने सर्वतॊभद्रे सपर्ध्यास्तरण संवृते\nउवाच पराञ्जलिर भीष्मं बाष्पकण्ठॊ ऽशरुलॊचनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 35, + "text": "तवां वयं समुपाश्रित्य संयुगे शत्रुसूदन\nउत्सहेम रणे जेतुं सेन्द्रान अपि सुरासुरान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 36, + "text": "किम उ पाण्डुसुतान वीरान ससुहृद गणबान्धवान\nतस्माद अर्हसि गाङ्गेय कृपां कर्तुं मयि परभॊ\nजहि पाण्डुसुतान वीरान महेन्द्र इव दानवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 37, + "text": "पूर्वम उक्तं महाबाहॊ निहनिष्यामि सॊमकान\nपाञ्चालान पाण्डवैः सार्धं करूषांश चेति भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 38, + "text": "तद वचः सत्यम एवास्तु जहि पार्थान समागतान\nसॊमकांश च महेष्वासान सत्यवाग भव भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 39, + "text": "दयया यदि वा राजन दवेष्यभावान मम परभॊ\nमन्दभाग्यतया वापि मम रक्षसि पाण्डवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 40, + "text": "अनुजानीहि समरे कर्णम आहवशॊभिनम\nस जेष्यति रणे पार्थान ससुहृद गणबान्धवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 93, + "shloka": 41, + "text": "एतावद उक्त्वा नृपतिः पुत्रॊ दुर्यॊधनस तव\nनॊवाच वचनं किं चिद भीष्मं भीमपराक्रमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 94, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nवाक्शल्यैस तव पुत्रेण सॊ ऽतिविद्धः पितामहः\nदुःखेन महताविष्टॊ नॊवाचाप्रियम अण्व अपि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 94, + "shloka": 2, + "text": "स धयात्वा सुचिरं कालं दुःखरॊषसमन्वितः\nशवसमानॊ यथा नागः परणुन्नॊ वै शलाकया" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 94, + "shloka": 3, + "text": "उद्वृत्य चक्षुषी कॊपान निर्दहन्न इव भारत\nस देवासुरगन्धर्वं लॊकं लॊकविदां वरः\nअब्रवीत तव पुत्रं तु सामपूर्वम इदं वचः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 94, + "shloka": 4, + "text": "किं नु दुर्यॊधनैवं मां वाक्शल्यैर उपविध्यसि\nघटमानं यथाशक्ति कुर्वाणं च तव परियम\nजुह्वानं समरे पराणांस तवैव हितकाम्यया" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 94, + "shloka": 5, + "text": "यदा तु पाण्डवः शूरः खाण्डवे ऽगनिम अतर्पयत\nपराजित्य रणे शक्रं पर्याप्तं तन्निदर्शनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 94, + "shloka": 6, + "text": "यदा च तवां महाबाहॊ गन्धर्वैर हृतम ओजसा\nअमॊचयत पाण्डुसुतः पर्याप्तं तन्निदर्शनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 94, + "shloka": 7, + "text": "दरवमाणेषु शूरेषु सॊदरेषु तथाभिभॊ\nसूतपुत्रे च राधेये पर्याप्तं तन्निदर्शनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 94, + "shloka": 8, + "text": "यच च नः सहितान सर्वान विराटनगरे तदा\nएक एव समुद्यातः पर्याप्तं तन्निदर्शनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 94, + "shloka": 9, + "text": "दरॊणं च युधि संरब्धं मां च निर्जित्य संयुगे\nकर्णं च तवां च दरौणिं च कृपं च सुमहारथम\nवासांसि स समादत्त पर्याप्तं तन्निदर्शनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 94, + "shloka": 10, + "text": "निवातकवचान युद्धे वासवेनापि दुर्जयान\nजितवान समरे पार्थः पर्याप्तं तन्निदर्शनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 94, + "shloka": 11, + "text": "कॊ हि शक्तॊ रणे जेतुं पाण्डवं रभसं रणे\nतवं तु मॊहान न जानीषे वाच्यावाच्यं सुयॊधन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 94, + "shloka": 12, + "text": "मुमूर्षुर हि नरः सर्वान वृक्षान पश्यति काञ्चनान\nतथा तवम अपि गान्धारे विपरीतानि पश्यसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 94, + "shloka": 13, + "text": "सवयं वैरं महत कृत्वा पाण्डवैः सह सृञ्जयैः\nयुध्यस्व तान अद्य रणे पश्यामः पुरुषॊ भव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 94, + "shloka": 14, + "text": "अहं तु सॊमकान सर्वान सपाञ्चालान समागतान\nनिहनिष्ये नरव्याघ्र वर्जयित्वा शिखण्डिनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 94, + "shloka": 15, + "text": "तैर वाहं निहतः संख्ये गमिष्ये यमसादनम\nतान वा निहत्य संग्रामे परीतिं दास्यामि वै तव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 94, + "shloka": 16, + "text": "पूर्वं हि सत्री समुत्पन्ना शिखण्डी राजवेश्मनि\nवरदानात पुमाञ जातः सैषा वै सत्री शिखण्डिनी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 94, + "shloka": 17, + "text": "ताम अहं न हनिष्यामि पराणत्यागे ऽपि भारत\nयासौ पराङ निर्मिता धात्रा सैषा वै सत्री शिखण्डिनी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 94, + "shloka": 18, + "text": "सुखं सवपिहि गान्धारे शवॊ ऽसमि कर्ता महारणम\nयज जनाः कथयिष्यन्ति यावत सथास्यति मेदिनी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 94, + "shloka": 19, + "text": "एवम उक्तस तव सुतॊ निर्जगाम जनेश्वर\nअभिवाद्य गुरुं मूर्ध्ना परययौ सवं निवेशनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 94, + "shloka": 20, + "text": "आगम्य तु ततॊ राजा विसृज्य च महाजनम\nपरविवेश ततस तूर्णं कषयं शत्रुक्षयं करः\nपरविष्टः स निशां तां च गमयाम आस पार्थिवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nपरभातायां तु शर्वर्यां परातर उत्थाय वै नृपः\nराज्ञः समाज्ञापयत सेनां यॊजयतेति ह\nअद्य भीष्मॊ रणे करुद्धॊ निहनिष्यति सॊमकान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 2, + "text": "दुर्यॊधनस्य तच छरुत्वा रात्रौ विलपितं बहु\nमन्यमानः स तं राजन परत्यादेशम इवात्मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 3, + "text": "निर्वेदं परमं गत्वा विनिन्द्य परवाच्यताम\nदीर्घं दध्यौ शांतनवॊ यॊद्धुकामॊ ऽरजुनं रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 4, + "text": "इङ्गितेन तु तज जञात्वा गाङ्गेयेन विचिन्तितम\nदुर्यॊधनॊ महाराज दुःशासनम अचॊदयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 5, + "text": "दुःशासन रथास तूर्णं युज्यन्तां भीष्मरक्षिणः\nदवात्रिंशत तवम अनीकानि सर्वाण्य एवाभिचॊदय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 6, + "text": "इदं हि समनुप्राप्तं वर्षपूगाभिचिन्तितम\nपाण्डवानां स सैन्यानां वधॊ राज्यस्य चागमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 7, + "text": "तत्र कार्यम अहं मन्ये भीष्मस्यैवाभिरक्षणम\nसा नॊ गुप्तः सुखाय सयाद धन्यात पार्थांश च संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 8, + "text": "अब्रवीच च विशुद्धात्मा नाहं हन्यां शिखण्डिनम\nसत्रीपूर्वकॊ हय असौ जातस तस्माद वर्ज्यॊ रणे मया" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 9, + "text": "लॊकस तद वेद यद अहं पितुः परियचिकीर्षया\nराज्यं सफीतं महाबाहॊ सत्रियश च तयक्तवान पुरा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 10, + "text": "नैव चाहं सत्रियं जातु न सत्रीपूर्वं कथं चन\nहन्यां युधि नरश्रेष्ठ सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 11, + "text": "अयं सत्रीपूर्वकॊ राजञ शिखण्डी यदि ते शरुतः\nउद्यॊगे कथितं यत तत तथा जाता शिखण्डिनी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 12, + "text": "कन्या भूत्वा पुमाञ जातः स च यॊत्स्यति भारत\nतस्याहं परमुखे बाणान न मुञ्चेयं कथं चन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 13, + "text": "युद्धे तु कषत्रियांस तात पाण्डवानां जयैषिणः\nसर्वान अन्यान हनिष्यामि संप्राप्तान बाणगॊचरान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 14, + "text": "एवं मां भरतश्रेष्ठॊ गाङ्गेयः पराह शास्त्रवित\nतत्र सर्वात्मना मन्ये भीष्मस्यैवाभिपालनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 15, + "text": "अरक्ष्यमाणं हि वृकॊ हन्यात सिंहं महावने\nमा वृकेणेव शार्दूलं घातयेम शिखण्डिना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 16, + "text": "मातुलः शकुनिः शल्यः कृपॊ दरॊणॊ विविंशतिः\nयत्ता रक्षन्तु गाङ्गेयं तस्मिन गुप्ते धरुवॊ जयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 17, + "text": "एतच छरुत्वा तु राजानॊ दुर्यॊधन वचस तदा\nसर्वतॊ रथवंशेन गाङ्गेयं पर्यवारयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 18, + "text": "पुत्राश च तत्र गाङ्गेयं परिवार्य ययुर मुदा\nकम्पयन्तॊ भुवं दयां च कषॊभयन्तश च पाण्डवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 19, + "text": "तै रथैश च सुसंयुक्तैर दन्तिभिश च महारथाः\nपरिवार्य रणे भीष्मं दंशिताः समवस्थिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 20, + "text": "यथा देवासुरे युद्धे तरिदशा वज्रधारिणम\nसर्वे ते सम वयतिष्ठन्त रक्षन्तस तं महारथम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा पुनर भरातरम अब्रवीत\nसव्यं चक्रं युधामन्युर उत्तमौजाश च दक्षिणम\nगॊप्ताराव अर्जुनस्यैताव अर्जुनॊ ऽपि शिखण्डिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 22, + "text": "स रक्ष्यमाणः पार्थेन तथास्माभिर विवर्जितः\nयथा भीष्मं न नॊ हन्याद दुःशासन तथा कुरु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 23, + "text": "भरातुस तद वचनं शरुत्वा पुत्रॊ दुःशासनस तव\nभीष्मं परमुखतः कृत्वा परययौ सेनया सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 24, + "text": "भीष्मं तु रथवंशेन दृष्ट्वा तम अभिसंवृतम\nअर्जुनॊ रथिनां शरेष्ठॊ धृष्टद्युम्नम उवाच ह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 25, + "text": "शिखण्डिनं नरव्याघ्र भीष्मस्य परमुखे ऽनघ\nसथापयस्वाद्य पाञ्चाल्य तस्य गॊप्ताहम अप्य उत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 26, + "text": "ततः शांतनवॊ भीष्मॊ निर्ययौ सेनया सह\nवयूहं चाव्यूहत महत सर्वतॊभद्रम आहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 27, + "text": "कृपश च कृतवर्मा च शैब्यश चैव महारथः\nशकुनिः सैन्धवश चैव काम्बॊजश च सुदक्षिणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 28, + "text": "भीष्मेण सहिताः सर्वे पुत्रैश च तव भारत\nअग्रतः सर्वसैन्यानां वयूहस्य परमुखे सथिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 29, + "text": "दरॊणॊ भूरिश्रवाः शल्यॊ भगदत्तश च मारिष\nदक्षिणं पक्षम आश्रित्य सथिता वयूहस्य दंशिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 30, + "text": "अश्वत्थामा सॊमदत्त आवन्त्यौ च महारथौ\nमहत्या सेनया युक्ता वामं पक्षम अपालयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 31, + "text": "दुर्यॊधनॊ महाराज तरिगर्तैः सर्वतॊवृतः\nवयूहमध्ये सथितॊ राजन पाण्डवान परति भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 32, + "text": "अलम्बुसॊ रथश्रेष्ठः शरुतायुश च महारथः\nपृष्ठतः सर्वसैन्यानां सथितौ वयूहस्य दंशितौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 33, + "text": "एवम एते तदा वयूहं कृत्वा भारत तावकाः\nसंनद्धाः समदृश्यन्त परतपन्त इवाग्नयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 34, + "text": "तथा युधिष्ठिरॊ राजा भीमसेनश च पाण्डवः\nनकुलः सहदेवश च माद्रीपुत्राव उभाव अपि\nअग्रतः सर्वसैन्यानां सथिता वयूहस्य दंशिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 35, + "text": "धृष्टद्युम्नॊ विराटश च सात्यकिश च महारथः\nसथिताः सैन्येन महता परानीक विनाशनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 36, + "text": "शिखण्डी विजयश चैव राक्षसश च घटॊत्कचः\nचेकितानॊ महाबाहुः कुन्तिभॊजश च वीर्यवान\nसथिता रणे महाराज महत्या सेनया वृताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 37, + "text": "अभिमन्युर महेष्वासॊ दरुपदश च महारथः\nकेकया भरातरः पञ्च सथिता युद्धाय दंशिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 38, + "text": "एवं ते ऽपि महाव्यूहं परतिव्यूह्य सुदुर्जयम\nपाण्डवाः समरे शूराः सथिता युद्धाय मारिष" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 39, + "text": "तावकास तु रणे यत्ताः सह सेना नराधिपाः\nअभ्युद्ययू रणे पार्थान भीष्मं कृत्वाग्रतॊ नृप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 40, + "text": "तथैव पाण्डवा राजन भीमसेनपुरॊगमाः\nभीष्मं युद्धपरिप्रेप्सुं संग्रामे विजिगीषवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 41, + "text": "कष्वेडाः किल किला शब्दान करकचान गॊविषाणिकाः\nभेरीमृदङ्गपणवान नादयन्तश च पुष्करान\nपाण्डवा अभ्यधावन्त नदन्तॊ भैरवान रवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 42, + "text": "भेरीमृदङ्गशङ्खानां दुन्दुभीनां च निस्वनैः\nउत्क्रुष्ट सिंहनादैश च वल्गितैश च पृथग्विधैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 43, + "text": "वयं परतिनदन्तस तान अभ्यगच्छाम स तवराः\nसहसैवाभिसंक्रुद्धास तदासीत तुमुलं महत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 44, + "text": "ततॊ ऽनयॊन्यं परधावन्तः संप्रहारं परचक्रिरे\nततः शब्देन महता परचकम्पे वसुंधरा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 45, + "text": "पक्षिणश च महाघॊरं वयाहरन्तॊ विबभ्रमुः\nसप्रभश चॊदितः सूर्यॊ निष्प्रभः समपद्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 46, + "text": "ववुश च तुमुला वाताः शंसन्तः सुमहद भयम\nघॊराश च घॊरनिर्ह्रादाः शिवास तत्र ववाशिरे\nवेदयन्त्यॊ महाराज महद वैशसम आगतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 47, + "text": "दिशः परज्वलिता राजन पांसुवर्षं पपात च\nरुधिरेण समुन्मिश्रम अस्थि वर्षं तथैव च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 48, + "text": "रुदतां वाहनानां च नेत्रेभ्यः परापतज जलम\nसुस्रुवुश च शकृन मूत्रं परध्यायन्तॊ विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 49, + "text": "अन्तर्हिता महानादाः शरूयन्ते भरतर्षभ\nरक्षसां पुरुषादानां नदतां भैरवान रवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 50, + "text": "संपतन्तः सम दृश्यन्ते गॊमायुबकवायसाः\nशवानश च विविधैर नादैर भषन्तस तत्र तस्थिरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 51, + "text": "जवलिताश च महॊल्का वै समाहत्य दिवाकरम\nनिपेतुः सहसा भूमौ वेदयाना महद भयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 52, + "text": "महान्त्य अनीकानि महासमुच्छ्रये; समागमे पाण्डव धार्तराष्ट्रयॊः\nपरकाशिरे शङ्खमृदङ्ग निस्वनैः; परकम्पितानीव वनानि वायुना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 95, + "shloka": 53, + "text": "नरेन्द्र नागाश्वसमाकुलानाम; अभ्यायतीनाम अशिवे मुहूर्ते\nबभूव घॊषस तुमुलश चमूनां; वातॊद्धुतानाम इव सागराणाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nअभिमन्यू रथॊदारः पिशंगैस तुरगॊत्तमैः\nअभिदुद्राव तेजस्वी दुर्यॊधन बलं महत\nविकिरञ शरवर्षाणि वारिधारा इवाम्बुदः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 2, + "text": "न शेकुः समरे करुद्धं सौभद्रम अरिसूदनम\nशस्त्रौघिणं गाहमानं सेनासागरम अक्षयम\nनिवारयितुम अप्य आजौ तवदीयाः कुरुपुंगवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 3, + "text": "तेन मुक्ता रणे राजञ शराः शत्रुनिवर्हणाः\nकषत्रियान अनयञ शूरान परेतराजनिवेशनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 4, + "text": "यमदण्डॊपमान घॊराञ जवलनाशीविषॊपमान\nसौभद्रः समरे करुद्धः परेषयाम आस सायकान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 5, + "text": "रथिनं च रथात तूर्णं हयपृष्ठा च सादिनम\nगजारॊहांश च स गजान पातयाम आस फाल्गुनिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 6, + "text": "तस्य तत कुर्वतः कर्म महत संख्ये ऽदभुतं नृपाः\nपूजयां चक्रिरे हृष्टाः परशशंसुश च फाल्गुनिम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 7, + "text": "तान्य अनीकानि सौभद्रॊ दरावयन बह्व अशॊभत\nतूलराशिम इवाधूय मारुतः सर्वतॊदिशम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 8, + "text": "तेन विद्राव्यमाणानि तव सैन्यानि भारत\nतरातारं नाध्यगच्छन्त पङ्के मग्ना इव दविपाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 9, + "text": "विद्राव्य सर्वसैन्यानि तावकानि नरॊत्तमः\nअभिमन्युः सथितॊ राजन विधूमॊ ऽगनिर इव जवलन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 10, + "text": "न चैनं तावकाः सर्वे विषेहुर अरिघातिनम\nपरदीप्तं पावकं यद्वत पतंगाः कालचॊदिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 11, + "text": "परहरन सर्वशत्रुभ्यः पाण्डवानां महारथः\nअदृश्यत महेष्वासः सवज्र इव वज्रभृत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 12, + "text": "हेमपृष्ठं धनुश चास्य ददृशे चरतॊ दिशः\nतॊयदेषु यथा राजन भराजमानाः शतह्वदाह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 13, + "text": "शराश च निशिताः पीता निश्चरन्ति सम संयुगे\nवनात फुल्लद्रुमाद राजन भरमराणाम इव वरजाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 14, + "text": "तथैव चरतस तस्य सौभद्रस्य महात्मनः\nरथेन मेघघॊषेण ददृशुर नान्तरं जनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 15, + "text": "मॊहयित्वा कृपं दरॊणं दरौणिं च स बृहद्बलम\nसैन्धवं च महेष्वासं वयचरल लघु सुष्ठु च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 16, + "text": "मण्डलीकृतम एवास्य धनुः पश्याम मारिष\nसूर्यमण्डल संकाशं तपतस तव वाहिनीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 17, + "text": "तं दृष्ट्वा कषत्रियाः शूराः परतपन्तं शरार्चिभिः\nदविफल्गुनम इमं लॊकं मेनिरे तस्य कर्मभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 18, + "text": "तेनार्दिता महाराज भारती सा महाचमूः\nबभ्राम तत्र तत्रैव यॊषिन मदवशाद इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 19, + "text": "दरावयित्वा च तत सैन्यं कम्पयित्वा महारथान\nनन्दयाम आस सुहृदॊ मयं जित्वेव वासवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 20, + "text": "तेन विद्राव्यमाणानि तव सैन्यानि संयुगे\nचक्रुर आर्तस्वरं घॊरं पर्जन्यनिनदॊपमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 21, + "text": "तं शरुत्वा निनदं घॊरं तव सैन्यस्य मारिष\nमारुतॊद्धूत वेगस्य समुद्रस्येव पर्वणि\nदुर्यॊधनस तदा राजा आर्श्य शृङ्गिम अभाषत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 22, + "text": "एष कार्ष्णिर महेष्वासॊ दवितीय इव फल्गुनः\nचमूं दरावयते करॊधाद वृत्रॊ देव चमूम इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 23, + "text": "तस्य नान्यं परपश्यामि संयुगे भेषजं महत\nऋते तवां राक्षसश्रेष्ठ सर्वविद्यासु पारगम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 24, + "text": "स गत्वा तवरितं वीरं जहि सौभद्रम आहवे\nवयं पार्थान हनिष्यामॊ भीष्मद्रॊणपुरःसराः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 25, + "text": "स एवम उक्तॊ बलवान राक्षसेन्द्रः परतापवान\nपरययौ समरे तूर्णं तव पुत्रस्य शासनात\nनर्दमानॊ महानादं परावृषीव बलाहकः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 26, + "text": "तस्य शब्देन महता पाण्डवानां महद बलम\nपराचलत सर्वतॊ राजन पूर्यमाण इवार्णवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 27, + "text": "बहवश च नरा राजंस तस्य नादेन भीषिताः\nपरियान पराणान परित्यज्य निपेतुर धरणीतले" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 28, + "text": "कार्ष्णिश चापि मुदा युक्तः परगृहीतशरासनः\nनृत्यन्न इव रथॊपस्थे तद रक्षः समुपाद्रवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 29, + "text": "ततः स राक्षसः करुद्धः संप्राप्यैवार्जुनिं रणे\nनातिदूरे सथितस तस्य दरावयाम आस वै चमूम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 30, + "text": "सा वध्यमाना समरे पाण्डवानां महाचमूः\nपरत्युद्ययौ रणे रक्षॊ देव सेना यथाबलिम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 31, + "text": "विमर्दः सुमहान आसीत तस्य सैन्यस्य मारिष\nरक्षसा घॊररूपेण वध्यमानस्य संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 32, + "text": "ततः शरसहस्रैस तां पाण्डवानां महाचमूम\nवयद्रावयद रणे रक्षॊ दर्शयद वै पराक्रमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 33, + "text": "सा वाध्यमाना च तथा पाण्डवानाम अनीकिनी\nरक्षसा घॊररूपेण परदुद्राव रणे भयात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 34, + "text": "तां परमृद्य ततः सेनां पद्मिनीं वारणॊ यथा\nततॊ ऽभिदुद्राव रणे दरौपदेयान महाबलान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 35, + "text": "ते तु करुद्धा महेष्वासा दरौपदेयाः परहारिणः\nराक्षसं दुद्रुवुः सर्वे गरहाः पञ्च यथा रविम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 36, + "text": "वीर्यवद्भिस ततस तैस तु पीडितॊ राक्षसॊत्तमः\nयथा युगक्षये घॊरे चन्द्रमाः पञ्चभिर गरहैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 37, + "text": "परतिविन्ध्यस ततॊ रक्षॊ बिभेद निशितैः शरैः\nसर्वपारशवैस तूर्णम अकुण्ठाग्रैर महाबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 38, + "text": "स तैर भिन्नतनु तराणः शुशुभे राक्षसॊत्तमः\nमरीचिभिर इवार्कस्य संस्यूतॊ जलदॊ महान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 39, + "text": "विषक्तैः स शरैश चापि तपनीयपरिच्छदैः\nआर्श्यशृङ्गिर बभौ राजन दीप्तशृङ्ग इवाचलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 40, + "text": "ततस ते भरातरः पञ्च राक्षसेन्द्रं महाहवे\nविव्यधुर निशितैर बाणैस तपनीयविभूषितैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 41, + "text": "स निर्भिन्नः शरैर घॊरैर भुजगैः कॊपितैर इव\nअलम्बुसॊ भृशं राजन नागेन्द्र इव चुक्रुधे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 42, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ महाराज मुहूर्तम अथ मारिष\nपरविवेश तमॊ दीर्घं पीडितस तैर महारथैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 43, + "text": "परतिलभ्य ततः संज्ञां करॊधेन दविगुणीकृतः\nचिच्छेद सायकैस तेषां धवजांश चैव धनूंषि च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 44, + "text": "एकैकं च तरिभिर बाणैर आजघान समयन्न इव\nअलम्बुसॊ रथॊपस्थे नृत्यन्न इव महारथः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 45, + "text": "तवरमाणश च संक्रुद्धॊ हयांस तेषां महात्मनाम\nजघान राक्षसः करुद्धः सारथींश च महाबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 46, + "text": "बिभेद च सुसंहृष्टः पुनश चैनान सुसंशितैः\nशरैर बहुविधाकारैः शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 47, + "text": "विरथांश च महेष्वासान कृत्वा तत्र स राक्षसः\nअभिदुद्राव वेगेन हन्तुकामॊ निशाचरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 48, + "text": "तान अर्दितान रणे तेन राक्षसेन दुरात्मना\nदृष्ट्वार्जुन सुतः संख्ये राक्षसं समुपाद्रवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 49, + "text": "तयॊः समभवद युद्धं वृत्रवासवयॊर इव\nददृशुस तावकाः सर्वे पाण्डवाश च महारथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 50, + "text": "तौ समेतौ महायुद्धे करॊधदीप्तौ परस्परम\nमहाबलौ महाराज करॊधसंरक्तलॊचनौ\nपरस्परम अवेक्षेतां कालानलसमौ युधि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 96, + "shloka": 51, + "text": "तयॊः समागमॊ घॊरॊ बभूव कटुकॊदयः\nयथा देवासुरे युद्धे शक्रशम्बरयॊर इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nआर्जुनिं समरे शूरं विनिघ्नन्तं महारथम\nअलम्बुसः कथं युद्धे परत्ययुध्यत संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 2, + "text": "आर्श्यशृङ्गिं कथं चापि सौभद्रः परवीरहा\nतन ममाचक्ष्व तत्त्वेन यथावृत्तं सम संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 3, + "text": "धनंजयश च किं चक्रे मम सैन्येषु संजय\nभीमॊ वा बलिनां शरेष्ठॊ राक्षसॊ वा घटॊत्कचः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 4, + "text": "नकुलः सहदेवॊ वा सात्यकिर वा महारथः\nएतद आचक्ष्व मे सर्वं कुशलॊ हय असि संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 5, + "text": "[स]\nहन्त ते ऽहं परवक्ष्यामि संग्रामं लॊमहर्षणम\nयथाभूद राक्षसेन्द्रस्य सौभद्रस्य च मारिष" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 6, + "text": "अर्जुनश च यथा संख्ये भीमसेनश च पाण्डवः\nनकुलः सहदेवश च रणे चक्रुः पराक्रमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 7, + "text": "तथैव तावकाः सर्वे भीष्मद्रॊणपुरॊगमाः\nअद्भुतानि विचित्राणि चक्रुः कर्माण्य अभीतवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 8, + "text": "अलम्बुसस तु समरे अभिमन्युं महारथम\nविनद्य सुमहानादं तर्जयित्वा मुहुर मुहुः\nअभिदुद्राव वेगेन तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 9, + "text": "सौभद्रॊ ऽपि रणे राजन सिंहवद विनदन मुहुः\nआर्श्यशृङ्गिं महेष्वासं पितुर अत्यन्तवैरिणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 10, + "text": "ततः समेयतुः संख्ये तवरितौ नरराक्षसौ\nरथाभ्यां रथिनां शरेष्ठौ यथा वै देवदानवौ\nमायावी राक्षसश्रेष्ठॊ दिव्यास्त्रज्ञश च फाल्गुनिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 11, + "text": "ततः कार्ष्णिर महाराज निशितैः सायकैस तरिभिः\nआर्श्यशृङ्गिं रणे विद्ध्वा पुनर विव्याध पञ्चभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 12, + "text": "अलम्बुसॊ ऽपि संक्रुद्धः कार्ष्णिं नवभिर आशुगैः\nहृदि विव्याध वेगेन तॊत्त्रैर इव महाद्विपम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 13, + "text": "अतः शरसहस्रेण कषिप्रकारी निशाचरः\nअर्जुनस्य सुतं संख्ये पीडयाम आस भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 14, + "text": "अभिमन्युस ततः करुद्धॊ नवतिं नतपर्वणाम\nचिक्षेप निशितान बाणान राक्षसस्य महॊरसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 15, + "text": "ते तस्य विविशुस तूर्णं कायं निर्भिद्य मर्मणि\nस तैर विभिन्नसर्वाङ्गः शुशुभे राक्षसॊत्तमः\nपुष्पितैः किंशुकै राजन संस्तीर्ण इव पर्वतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 16, + "text": "स धारयञ शरान हेमपुङ्खान अपि महाबलः\nविबभौ राक्षसश्रेष्ठः स जवाल इव पर्वतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 17, + "text": "ततः करुद्धॊ महाराज आर्श्यशृङ्गिर महाबलः\nमहेन्द्रप्रतिमं कार्ष्णिं छादयाम आस पत्रिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 18, + "text": "तेन ते विशिखा मुक्ता यमदण्डॊपमाः शिताः\nअभिमन्युं विनिर्भिद्य पराविशन धरणीतलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 19, + "text": "तथैवार्जुनिनिर्मुक्ताः शराः काञ्चनभूषणाः\nअलम्बुसं विनिर्भिद्य पराविशन्त धरातलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 20, + "text": "सौभद्रस तु रणे रक्षः शरैः संनतपर्वभिः\nचक्रे विमुखम आसाद्य मयं शक्र इवाहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 21, + "text": "विमुखं च ततॊ रक्षॊ वध्यमानं रणे ऽरिणा\nपरादुश्चक्रे महामायां तामसीं परतापनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 22, + "text": "अतस ते तमसा सर्वे हृता हय आसन महीतले\nनाभिमन्युम अपश्यन्त नैव सयान न परान रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 23, + "text": "अभिमन्युश च तद दृष्ट्वा घॊररूपं महत तमः\nपरादुश्चक्रे ऽसत्रम अत्युग्रं भास्करं कुरुनन्दनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 24, + "text": "ततः परकाशम अभवज जगत सर्वं महीपते\nतां चापि जघ्निवान मायां राक्षसस्य दुरात्मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 25, + "text": "संक्रुद्धश च महावीर्यॊ राक्षसेन्द्रं नरॊत्तमः\nछादयाम आस समरे शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 26, + "text": "बह्वीस तथान्या मायाश च परयुक्तास तेन रक्षसा\nसर्वास्त्रविद अमेयात्मा वारयाम आस फाल्गुनिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 27, + "text": "हतमायं ततॊ रक्षॊ वध्यमानं च सायकैः\nरथं तत्रैव संत्यज्य पराद्रवन महतॊ भयात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 28, + "text": "तस्मिन विनिर्जिते तूर्णं कूटयॊधिनि राक्षसे\nआर्जुनिः समरे सैन्यं तावकं संममर्द ह\nमदान्धॊ वन्यनागेन्द्रः स पद्मां पद्मिनीम इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 29, + "text": "ततः शांतनवॊ भीष्मः सैन्यं दृष्ट्वाभिविद्रुतम\nमहता रथवंशेन सौभद्रं पर्यवारयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 30, + "text": "कॊष्ठकी कृत्यतं वीरं धार्तराष्ट्रा महारथाः\nएकं सुबहवॊ युद्धे ततक्षुः सायकैर दृढम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 31, + "text": "स तेषां रथिनां वीरः पितुस तुल्यपराक्रमः\nसदृशॊ वासुदेवस्य विक्रमेण बलेन च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 32, + "text": "उभयॊः सदृशं कर्म स पितुर मातुलस्य च\nरणे बहुविधं चक्रे सर्वशस्त्रभृतां वरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ धनंजयॊ राजन विनिघ्नंस तव सैनिकान\nआससाद रणे भीष्मं पुत्र परेप्सुर अमर्षणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 34, + "text": "तथैव समरे राजन पिता देवव्रतस तव\nआससाद रणे पार्थं सवर्भानुर इव भास्करम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 35, + "text": "ततः सरथनागाश्वाः पुत्रास तव विशां पते\nपरिवव्रू रणे भीष्मं जुगुपुश च समन्ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 36, + "text": "तथैव पाण्डवा राजन परिवार्य धनंजयम\nरणाय महते युक्ता दंशिता भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 37, + "text": "शादद्वतस ततॊ राजन भीष्मस्य परमुखे सथितम\nअर्जुनं पञ्चविंशत्या सायकानां समाचिनॊत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 38, + "text": "पत्युद्गम्याथ विव्याध सात्यकिस तं शितैः शरैः\nपाण्डव परियकामार्थं शार्दूल इव कुञ्जरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 39, + "text": "गौतमॊ ऽपि तवरायुक्तॊ माधवं नवभिः शरैः\nहृदि विव्याध संक्रुद्धः कङ्कपत्र परिच्छदैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 40, + "text": "शैनेयॊ ऽपि ततः करुद्धॊ भृशं विद्धॊ महारथः\nगौतमान्त करं घॊरं समादत्त शिलीमुखम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 41, + "text": "तम आपतन्तं वेगेन शक्राशनिसमद्युतिम\nदविधा चिच्छेद संक्रुद्धॊ दरौणिः परमकॊपनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 42, + "text": "समुत्सृज्याथ शैनेयॊ गौतमं रथिनां वरम\nअभ्यद्रवद रणे दरौणिं राहुः खे शशिनं यथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 43, + "text": "तस्य दरॊणसुतश चापं दविधा चिच्छेद भारत\nअथैनं छिन्नधन्वानं ताडयाम आस सायकैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 44, + "text": "सॊ ऽनयत कार्मुकम आदाय शत्रुघ्नं भारसाधनम\nदरौणिं षष्ट्या महाराज बाह्वॊर उरसि चार्पयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 45, + "text": "स विद्धॊ वयथितश चैव मुहूर्तं कश्मलायुतः\nनिषसाद रथॊपस्थे धवजयष्टिम उपाश्रितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 46, + "text": "परतिलभ्य ततः संज्ञां दरॊणपुत्रः परतापवान\nवार्ष्णेयं समरे करुद्धॊ नाराचेन समर्दयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 47, + "text": "शैनेयं स तु निर्भिद्य पराविशद धरणीतलम\nवसन्त काले बलवान बिलं सर्वशिशुर यथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 48, + "text": "ततॊ ऽपरेण भल्लेन माधवस्य धवजॊत्तमम\nचिच्छेद समरे दरौणिः सिंहनादं ननाद च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 49, + "text": "पुनर चैनं शरैर घॊरैश छादयाम आस भारत\nनिदाघान्ते महाराज यथा मेघॊ दिवाकरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 50, + "text": "सात्यकिश च महाराज शरजालं निहत्य तत\nदरौणिम अभ्यपतत तूर्णं शरजालैर अनेकधा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 51, + "text": "तापयाम आस च दरौणिं शैनेयः परवीरहा\nविमुक्तॊ मेघजालेन यथैव तपनस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 52, + "text": "शराणां च सहस्रेण पुनर एनं समुद्यतम\nसात्यकिश छादयाम आस ननाद च महाबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 53, + "text": "दृष्ट्वा पुत्रं तथा गरस्तं राहुणेव निशाकरम\nअभ्यद्रवत शैनेयं भारद्वाजः परतापवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 54, + "text": "विव्याध च पृषत्केन सुतीक्ष्णेन महामृधे\nपरीप्सन सवसुतं राजन वार्ष्णेयेनाभितापितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 55, + "text": "सात्यकिस तु रणे जित्वा गुरुपुत्रं महारथम\nदरॊणं विव्याध विंशत्या सर्वपारशवैः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 56, + "text": "तदन्तरम अमेयात्मा कौन्तेयः शवेतवाहनः\nअभ्यद्रवद रणे करुद्धॊ दरॊणं परति महारथः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 97, + "shloka": 57, + "text": "ततॊ दरॊणश च पार्थश च समेयातां महामृधे\nयथा बुधश च शुक्रश च महाराज नभस्तले" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nकथं दरॊणॊ महेष्वासः पाण्डवश च धनंजयः\nसमीयतू रणे शूरौ तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 2, + "text": "परियॊ हि पाण्डवॊ नित्यं भारद्वाजस्य धीमतः\nआचार्यःश च रणे नित्यं परियः पार्थस्य संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 3, + "text": "ताव उभौ रथिनौ संख्ये दृप्तौ सिंहाव इवॊत्कटौ\nकथं समीयतुर युद्धे भारद्वाज धनंजयौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 4, + "text": "[स]\nन दरॊणः समरे पार्थं जानीते परियम आत्मनः\nकषत्रधर्मं पुरस्कृत्य पार्थॊ वा गुरुम आहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 5, + "text": "न कषत्रिया रणे राजन वर्जयन्ति परस्परम\nनिर्मर्यादं हि युध्यन्ते पितृभिर भरातृभिः सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 6, + "text": "रणे भारत पार्थेन दरॊणॊ विद्धस तरिभिः शरैः\nनाचिन्तयत तान बाणान पार्थ चापच्युतान युधि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 7, + "text": "शरवृष्ट्य पुनः पार्थश छादयाम आस तं रणे\nपरजज्वाल च रॊषेण गहने ऽगनिर इवॊत्थितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ ऽरजुनं रणे दरॊणः शरैः संनतपर्वभिः\nवारयाम आस राजेन्द्र नचिराद इव भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा सुशर्माणम अचॊदयत\nदरॊणस्य समरे राजन पार्ष्णिग्रहण कारणात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 10, + "text": "तरिगर्तराड अपि करुद्धॊ भृशम आयम्य कार्मुकम\nछादयाम आस समरे पार्थं बाणैर अयॊमुखैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 11, + "text": "ताभ्यां मुक्ताः शरा राजन्न अन्तरिक्षे विरेजिरे\nहंसा इव महाराज शरत्काले नभस्तले" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 12, + "text": "ते शराः पराप्य कौन्तेयं समस्ता विविशुः परभॊ\nफलभार नतं यद्वत सवादु वृक्षं विहंगमाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 13, + "text": "अर्जुनस तु रणे नादं विनद्य रथिनां वरः\nतरिगर्तराजं समरे सपुत्रं विव्यधे शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 14, + "text": "ते वध्यमानाः पार्थेन कालेनेव युगक्षये\nपार्थम एवाभ्यवर्तन्त मरणे कृतनिश्चयाः\nमुमुचुः शरवृष्टिं च पाण्डवस्य रथं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 15, + "text": "शरवृष्टिं ततस तां तु शरवर्षेण पाण्डवः\nपरतिजग्राह राजेन्द्र तॊयवृष्टिम इवाचलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 16, + "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम बीभत्सॊर हस्तलाघवम\nविमुक्तां बहुभिः शूरैः शस्त्रवृष्टिं दुरासदम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 17, + "text": "यद एकॊ वारयाम आस मारुतॊ ऽभरगणान इव\nकर्मणा तेन पार्थस्य तुतुषुर देवदानवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 18, + "text": "अथ करुद्धॊ रणे पार्थस तरिगर्तान परति भारत\nमुमॊचास्त्रं महाराज वायव्यं पृतना मुखे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 19, + "text": "परादुरासीत ततॊ वायुः कषॊभयाणॊ नभस्तलम\nपातयन वै तरुगणान विनिघ्नंश चैव सैनिकान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ दरॊणॊ ऽभिवीक्ष्यैव वायव्यास्त्रं सुदारुणम\nशैलम अन्यन महाराज घॊरम अस्त्रं मुमॊच ह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 21, + "text": "दरॊणेन युधि निर्मुक्ते तस्मिन्न अस्त्रे महामृधे\nपरशशाम ततॊ वायुः परसन्नाश चाभवन दिशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 22, + "text": "ततः पाण्डुसुतॊ वीरस तरिगर्तस्य रथव्रजान\nनिरुत्साहान रणे चक्रे विमुखान विपराक्रमान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा कृपश च रथिनां वरः\nअश्वत्थामा ततः शल्यः काम्बॊजश च सुदक्षिणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 24, + "text": "विन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ बाह्लिकश च स बाह्लिकः\nमहता रथवंशेन पार्थस्यावारयन दिशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 25, + "text": "तथैव भगदत्तश च शरुतायुश च महाबलः\nगजानीकेन भीमस्य ताव अवारयतां दिशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 26, + "text": "भूरिश्रवाः शलश चैव सौबलश च विशां पते\nशरौघैर विविधैस तूर्णं माद्रीपुत्राव अवारयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 27, + "text": "भीष्मस तु सहितः सर्वैर धार्तराष्ट्रस्य सैनिकैः\nयुधिष्ठिरं समासाद्य सर्वतः पर्यवारयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 28, + "text": "आपतन्तं गजानीकं दृष्ट्वा पार्थॊ वृकॊदरः\nलेलिहन सृक्किणी वीरॊ मृगराड इव कानने" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 29, + "text": "ततस तु रथिनां शरेष्ठॊ गदां गृह्य महाहवे\nअवप्लुत्य रथात तूर्णं तव सैन्यम अभीषयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 30, + "text": "तम उदीक्ष्य गदाहस्तं ततस ते गजसादिनः\nपरिवव्रू रणे यत्ता भीमसेनं समन्ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 31, + "text": "गममध्यम अनुप्राप्तः पाण्डवश च वयराजत\nमेघजालस्य महतॊ यथा मध्यगतॊ रविः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 32, + "text": "वयधमत स गजानीकं गदया पाण्डवर्षभः\nमहाभ्रजालम अतुलं मातरिश्वेव संततम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 33, + "text": "ते वध्यमाना बलिना भीमसेनेन दन्तिनः\nआर्तनादं रणे चक्रुर गर्जन्तॊ जलदा इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 34, + "text": "बहुधा दारितश चैव विषाणैस तत्र दन्तिभिः\nफुल्लाशॊक निभः पार्थः शुशुभे रणमूर्धनि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 35, + "text": "विषाणे दन्तिनं गृह्य निर्विषाणम अथाकरॊत\nविषाणेन च तेनैव कुम्भे ऽभयाहत्य दन्तिनम\nपातयाम आस समरे दण्डहस्त इवान्तकः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 36, + "text": "शॊणिताक्तां गदां बिभ्रन मेदॊ मज्जा कृतच्छविः\nकृताङ्गदः शॊणितेन रुद्रवत परत्यदृश्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 37, + "text": "एवं ते वध्यमानास तु हतशेषा महागजाः\nपराद्रवन्त दिशॊ राजन विमृद्नन्तः सवकं बलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 98, + "shloka": 38, + "text": "दरवद्भिस तैर महानागैः समन्ताद भरतर्षभ\nदुर्यॊधन बलं सर्वं पुनर आसीत परान उखम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nमध्याह्ने तु महाराज संग्रामः समपद्यत\nलॊकक्षयकरॊ रौद्रॊ भीष्मस्य सह सॊमकैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 2, + "text": "गाङ्गेयॊ रथिनां शरेष्ठः पाण्डवानाम अनीकिनीम\nवयधमन निशितैर बाणैः शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 3, + "text": "संममर्द च तत सैन्यं पिता देवव्रतस तव\nधान्यानाम इव लूनानां परकरं गॊगणा इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 4, + "text": "धृष्टद्युम्नः शिखण्डी च विराटॊ दरुपदस तथा\nभीष्मम आसाद्य समरे शरैर जघ्नुर महारथम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 5, + "text": "धृष्टद्युम्नं ततॊ विद्ध्वा विराटं च तरिभिः शरैः\nदरुपदस्य च नाराचं परेषयाम आस भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 6, + "text": "तेन विद्धा महेष्वासा भीष्मेणामित्रकर्शिना\nचुक्रुधुः समरे राजन पादस्पृष्टा इवॊरगाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 7, + "text": "शिखण्डी तं च विव्याध भरतानां पितामहम\nसत्रीमयं मनसा धयात्वा नास्मै पराहरद अच्युतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 8, + "text": "धृष्टद्युम्नस तु समरे करॊधाद अग्निर इव जवलन\nपितामहं तरिभिर बाणैर बाह्वॊर उरसि चार्पयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 9, + "text": "दरुपदः पञ्चविंशत्या विराटॊ दशभिः शरैः\nशिखण्डी पञ्चविंशत्या भीष्मं विव्याध सायकैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 10, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ महाराज भीष्मः संख्ये महात्मभिः\nवसन्ते पुष्पशबलॊ रक्ताशॊक इवाबभौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 11, + "text": "तान परत्यविध्यद गाङ्गेयस तरिभिस तरिभिर अजिह्मगैः\nदरुपदस्य च भल्लेन धनुश चिच्छेद मारिष" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 12, + "text": "सॊ ऽनयत कार्मुकम आदाय भीष्मं विव्याध पञ्चभिः\nसारथिं च तरिभिर बाणैः सुशितै रणमूर्धनि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ भीमॊ महाराज दरौपद्याः पञ्च चात्मजाः\nकेकया भरातरः पञ्च सात्यकिश चैव सात्वतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 14, + "text": "अभ्यद्रवन्त गाङ्गेयं युधिष्ठिर हितेप्सया\nरिरक्षिषन्तः पाञ्चाल्यं धृट दयुम्न मुखन रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 15, + "text": "तथैव तावकाः सर्वे भीष्मरक्षार्थम उद्यताः\nपरत्युद्ययुः पाण्डुसेनां सह सैन्या नराधिप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 16, + "text": "तत्रासीत सुमहद युद्धं तव तेषां च संकुलम\nनराश्वरथनागानां यम राष्ट्रविवर्धनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 17, + "text": "रथी रथिनम आसाद्य पराहिणॊद यमसादनम\nतथेतरान समासाद्य नरनागाश्वसादिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 18, + "text": "अनयन परलॊकाय शरैः संनतपर्वभिः\nअस्त्रैश च विविधैर घॊरैस तत्र तत्र विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 19, + "text": "रथाश च रथिभिर हीना हतसारथयस तथा\nविप्रद्रुताश्वाः समरे दिशॊ जग्मुः समन्ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 20, + "text": "मर्दमाना नरान राजन हयांश च सुबहून रणे\nवातायमाना दृश्यन्ते गन्धर्वनगरॊपमाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 21, + "text": "रथिनश च रथैर हीना वर्मिणस तेजसा युताः\nकुण्डलॊष्णीषिणः सर्वे निष्काङ्गदविभूषिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 22, + "text": "देवपुत्रसमा रूपॊ शौर्ये शक्रसमा युधि\nऋद्ध्या वैश्रवणं चाति नयेन च बृहस्पतिम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 23, + "text": "सर्वलॊकेश्वराः शूरास तत्र तत्र विशां पते\nविप्रद्रुता वयदृश्यन्त पराकृता इव मानवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 24, + "text": "दन्तिनश च नरश्रेष्ठ विहीना वरसादिभिः\nमृद्नन्तः सवान्य अनीकानि संपेतुः सर्वशब्दगाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 25, + "text": "वर्मभिश चामरैश छत्रैः पताकाभिश च मारिष\nकक्ष्याभिर अथ तॊत्त्रैश च घण्टाभिस तॊमरैस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 26, + "text": "विशीर्णैर विप्रधावन्तॊ दृश्यन्ते सम दिशॊ दश\nनगमेघप्रतीकाशैर जलदॊदय निस्वनैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 27, + "text": "तथैव दन्तिभिर हीनान गजारॊहान विशां पते\nपरधावन्तॊ ऽनवपश्याम तव तेषां च संकुले" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 28, + "text": "नानादेशसमुत्थांश च तुरगान हेमभूषितान\nवातायमानान अद्राक्षं शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 29, + "text": "अश्वारॊहान हतैर अश्वैर गृहीतासीन समन्ततः\nदरवमाणान अपश्याम दराव्यमाणांश च संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 30, + "text": "गजॊ गजं समासाद्य दरवमाणं महारणे\nययौ विमृद्नंस तरसा पदातीन वाजिनस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 31, + "text": "तथैव च रथान राजन संममर्द रणे गजः\nरथश चैव समासाद्य पदातिं तुरगं तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 32, + "text": "वयमृद्नात समरे राजंस तुरगांश च नरान रणे\nएवं ते बहुधा राजन परमृद्नन्तः परस्परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 33, + "text": "तस्मिन रौद्रे तथा युद्धे वर्तमाने महाभये\nपरावर्तत नदी घॊरा शॊणितान्त्र तरङ्गिणी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 34, + "text": "अस्थि संचयसंघाटा केशशैवलशाद्वला\nरथह्रदा शरावर्ता हयमीना दुरासदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 35, + "text": "शीर्षॊपल समाकीर्णा हस्तिग्राहसमाकुला\nकवचॊष्णीष फेनाढ्या धनुर दवीपासि कच्छपा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 36, + "text": "पताकाध्वजवृक्षाढ्या मर्त्यकूलापहारिणी\nकरव्यादसंघसंकीर्णा यम राष्ट्रविवर्धिनी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 37, + "text": "तां नदीं कषत्रियाः शूरा हयनागरथप्लवैः\nपरतेरुर बहवॊ राजन भयं तयक्त्वा महाहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 38, + "text": "अपॊवाह रणे भीरून कश्मलेनाभिसंवृतान\nयथा वैतरणी परेतान परेतराजपुरं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 39, + "text": "पराक्रॊशन कषत्रियास तत्र दृष्ट्वा तद वैशसं महत\nदुर्यॊधनापराधेन कषयं गच्छन्ति कौरवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 40, + "text": "गुणवत्सु कथं दवेषं धार्तराष्ट्रॊ जनेश्वरः\nकृतवान पाण्डुपुत्रेषु पापात्मा लॊभमॊहितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 41, + "text": "एवं बहुविधा वाचः शरूयन्ते समात्र भारत\nपाण्डव सवत संयुक्ताः पुत्राणां ते सुदारुणाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 42, + "text": "ता निशम्य तदा वाचः सर्वयॊधैर उदाहृताः\nआगस्कृत सर्वलॊकस्य पुत्रॊ दुर्यॊधनस तव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 43, + "text": "भीष्मं दरॊणं कृपं चैव शल्यं चॊवाच भारत\nयुध्यध्वम अनहंकाराः किं चिरं कुरुथेति च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 44, + "text": "ततः परववृते युद्धं कुरूणां पाण्डवैः सह\nअक्षद्यूतकृतं राजन सुघॊरं वैशसं तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 45, + "text": "यत पुरा न निगृह्णीषे वार्यमाणॊ महात्मभिः\nवैचित्रवीर्य तस्येदं फलं पश्य तथाविधम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 46, + "text": "न हि पाण्डुसुता राजन स सैन्याः सपदानुगाः\nरक्षन्ति समरे पराणान कौरवा वा विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 99, + "shloka": 47, + "text": "एतस्मात कारणाद घॊरॊ वर्तते सम जनक्षयः\nदैवाद वा पुरुषव्याघ्र तव चापनयान नृप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nअर्जुनस तु नरव्याघ्र सुशर्मप्रमुखान नृपान\nअनयत परेतराजस्य भवनं सायकैः शितैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 2, + "text": "सुशर्मापि ततॊ बाणैः पार्थं विव्याध संयुगे\nवासुदेवं च सप्तत्या पार्थं च नवभिः पुनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 3, + "text": "तान निवार्य शरौघेण शक्रसूनुर महारथः\nसुशर्मणॊ रणे यॊधान पराहिणॊद यमसादनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 4, + "text": "ते वध्यमानाः पार्थेन कालेनेव युगक्षये\nवयद्रवन्त रणे राजन भये जाते महारथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 5, + "text": "उत्सृज्य तुरगान के चिद रथान के चिच च मारिष\nगजान अन्ये समुत्सृज्य पराद्रवन्त दिशॊ दश" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 6, + "text": "अपरे तुद्यमानास तु वाजिनार रथा रणात\nतवरया परया युक्ताः पराद्रवन्त विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 7, + "text": "पादाताश चापि शस्त्राणि समुत्सृज्य महारणे\nनिरपेक्षा वयधावन्त तेन तेन सम भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 8, + "text": "वार्यमाणाः सम बहुशस तरैगर्तेन सुशर्मणा\nतथान्यैः पार्थिवश्रेष्ठैर न वयतिष्ठन्त संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 9, + "text": "तद बलं परद्रुतं दृष्ट्वा पुत्रॊ दुर्यॊधनस तव\nपुरस्कृत्य रणे भीष्मं सर्वसैन्यपुरस्कृतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 10, + "text": "सर्वॊद्यॊगेन महता धनंजयम उपाद्रवत\nतरिगर्ताधिपतेर अर्थे जीवितस्य विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 11, + "text": "स एकः समरे तस्थौ किरन बहुविधाञ शरान\nभरातृभिः सहितः सर्वैः शेषा विप्रद्रुता नराः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 12, + "text": "तथैव पण्डवा राजन सर्वॊद्यॊगेन दंशिताः\nपरययुः फल्गुनार्थाय यत्र भीष्मॊ वयवस्थितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 13, + "text": "जानन्तॊ ऽपि रणे शौर्यं घॊरं गाण्डीवधन्वनः\nहाहाकारकृतॊत्साहा भीष्मं जग्मुः समन्ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 14, + "text": "ततस तालध्वजः शूरः पाण्डवानाम अनीकिनीम\nछादयाम आस समरे शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 15, + "text": "एकीभूतास ततः सर्वे कुरवः पाण्डवैः सह\nअयुध्यन्त महाराज मध्यं पराप्ते दिवाकरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 16, + "text": "सात्यकिः कृतवर्माणं विद्ध्वा पञ्चभिर आयसैः\nअतिष्ठद आहवे शूरः किरन बाणान सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 17, + "text": "तथैव दरुपदॊ राजा दरॊणं विद्ध्वा शितैः शरैः\nपुनर विव्याध सप्तत्या सारथिं चास्य सप्तभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 18, + "text": "भीमसेनस तु राजानं बाह्लिकं परपितामहम\nविद्ध्वानदन महानादं शार्दूल इव कानने" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 19, + "text": "आर्जुनिश चित्रसेनेन विद्धॊ बहुभिर आशुगैः\nचित्रसेनं तरिभिर बाणैर विव्याध हृदये भृशम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 20, + "text": "समागतौ तौ तु रणे महामात्रौ वयरॊचताम\nयथा दिवि महाघॊरौ राजन बुध शनैश्चरौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 21, + "text": "तस्याश्वांश चतुरॊ हत्वा सूतं च नवभिः शरैः\nननाद बलवन नादं सौभद्रः परवीरहा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 22, + "text": "हताश्वात तु रथात तूर्णम अवप्लुत्य महारथः\nआरुरॊह रथं तूर्णं दुर्मुखस्य विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 23, + "text": "दरॊणश च दरुपदं विद्ध्वा शरैः संनतपर्वभिः\nसारथिं चास्य विव्याध तवरमाणः पराक्रमी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 24, + "text": "पीड्यमानस ततॊ राजा दरुपदॊ वाहिनीमुखे\nअपायाज जवनैर अश्वैः पूर्ववैरम अनुस्मरन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 25, + "text": "भीमसेनस तु राजानं मुहूराद इव बाह्लिकम\nवयश्व सूत रथं चक्रे सर्वसैन्यस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 26, + "text": "स संभ्रमॊ महाराज संशयं परमं गतः\nअवप्लुत्य ततॊ वाहाद बाह्लिकः पुरुषॊत्तमः\nआरुरॊह रथं तूर्णं लक्ष्मणस्य महारथः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 27, + "text": "सात्यकिः कृतवर्माणं वारयित्वा महारथः\nशारैर बहुविधै राजन्न आससाद पितामहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 28, + "text": "स विद्ध्वा भारतं षष्ट्या निशितैर लॊमवाहिभिः\nननर्तेव रथॊपस्थे विधुन्वानॊ महद धनुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 29, + "text": "तस्यायसीं महाशक्तिं चिक्षेपाथ पितामहः\nहेमचित्रां महावेगां नागकन्यॊपमां शुभाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 30, + "text": "ताम आपतन्तीं सहसा मृत्युकल्पां सुतेजनाम\nधवंसयाम आस वार्ष्णेयॊ लाघवेन महायशाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 31, + "text": "अनासाद्य तु वार्ष्णेयं शक्तिः परमदारुणा\nनयपतद धरणी पृष्ठे महॊल्केव गतप्रभा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 32, + "text": "वार्ष्णेयस तु ततॊ राजन सवां शक्तिं घॊरदर्शनाम\nवेगवद गृह्य चिक्षेप पितामह रथं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 33, + "text": "वार्ष्णेय भुजवेगेन परणुन्ना सा महाहवे\nअभिदुद्राव वेगेन कालरात्रिर यथा नरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 34, + "text": "ताम आपतन्तीं सहसा दविधा चिच्छेद भारत\nकषुरप्राभ्यां सुतीक्ष्णाभ्यां सान्वकीर्यत भूतले" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 35, + "text": "छित्त्वा तु शक्तिं गाङ्गेयः सात्यकिं नवभिः शरैः\nआजघानॊरसि करुद्धः परहसञ शत्रुकर्शनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 36, + "text": "ततः सरथनागाश्वाः पाण्डवाः पाण्डुपूर्वज\nपरिवव्रू रणे भीष्मं माधवत्राणकारणात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 100, + "shloka": 37, + "text": "ततः परववृते युद्धं तुमुलं लॊमहर्षणम\nपाण्डवानां कुरूणां च समरे विजयैषिणाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nदृष्ट्वा भीष्मं रणे करुद्धं पाण्डवैर अभिसंवृतम\nयथा मेघैर महाराज तपान्ते दिवि भास्करम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 2, + "text": "दुर्यॊधनॊ महाराज दुःशासनम अभाषत\nएष शूरॊ महेष्वासॊ भीष्मः शत्रुनिषूदनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 3, + "text": "छादितः पाण्डवैः शूरैः समन्ताद भरतर्षभ\nतस्य कार्यं तवया वीर रक्षणं सुमहात्मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 4, + "text": "रक्ष्यमाणॊ हि समरे भीष्मॊ ऽसमाकं पितामहः\nनिहन्यात समरे यत्तान पाञ्चालान पाण्डवैः सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 5, + "text": "तत्र कार्यम अहं मन्ये भीष्मस्यैवाभिरक्षणम\nगॊप्ता हय एष महेष्वासॊ भीष्मॊ ऽसमाकं पितामहः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 6, + "text": "स भवान सर्वसैन्येन परिवार्य पितामहम\nसमरे दुष्करं कर्म कुर्वाणं परिरक्षतु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 7, + "text": "एवम उक्तस तु समरे पुत्रॊ दुःशासनस तव\nपरिवार्य सथितॊ भीष्मं सैन्येन महता वृतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 8, + "text": "ततः शतसहस्रेण हयानां सुबलात्मजः\nविमलप्रासहस्तानाम ऋष्टितॊमरधारिणाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 9, + "text": "दर्पितानां सुवेगानां बलस्थानां पताकिनाम\nशिक्षितैर युद्धकुशलैर उपेतानां नरॊत्तमैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 10, + "text": "नकुलं सहदेवं च धर्मराजं च पाण्डवम\nनयवारयन नरश्रेष्ठं परिवार्य समन्ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा शूराणां हयसादिनाम\nअयुतं परेषयाम आस पाण्डवानां निवारणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 12, + "text": "तैः परविष्टैर महावेगैर गरुत्मद्भिर इवाहवे\nखुराहता धरा राजंश चकम्पे च ननाद च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 13, + "text": "खुरशब्दश च सुमहान वाजिनां शुश्रुवे तदा\nमहावंशवनस्येव दह्यमानस्य पर्वते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 14, + "text": "उत्पतद्भिश च तैस तत्र समुद्धूतं महद रजः\nदिवाकरपथं पराप्य छादयाम आस भास्करम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 15, + "text": "वेगवद्भिर हयैस तैस तु कषॊभितं पाण्डवं बलम\nनिपतद्भिर महावेगैर हंसैर इव महत सरः\nहेषतां चैव शब्देन न पराज्ञायत किं चन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ\nपरत्यघ्नंस तरसा वेगं समरे हयसादिनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 17, + "text": "उद्वृत्तस्य महाराज परावृट्कालेन पूर्यतः\nपौर्णमास्याम अम्बुवेगं यथा वेला महॊदधेः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 18, + "text": "ततस ते रथिनॊ राजञ शरैः संनतपर्वभिः\nनयकृन्तन्न उत्तमाङ्गानि कायेभ्यॊ हयसादिनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 19, + "text": "ते निपेतुर महाराज निहता दृढधन्विभिः\nनागैर इव महानागा यथा सयुर गिरिगह्वरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 20, + "text": "ते ऽपि परासैः सुनिशितैः शरैः संनतपर्वभिः\nनयकृन्तन्न उत्तमाङ्गानि विचरन्तॊ दिशॊ दश" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 21, + "text": "अत्यासन्ना हयारॊहा ऋष्टिभिर भरतर्षभ\nअच्छिनन्न उत्तमाङ्गानि फलानीव महाद्रुमात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 22, + "text": "स सादिनॊ हया राजंस तत्र तत्र निषूदिताः\nपतिताः पात्यमानाश च शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 23, + "text": "वध्यमाना हयास ते तु पराद्रवन्त भयार्दिताः\nयथा सिंहान समासाद्य मृगाः पराणपरायणाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 24, + "text": "पाण्डवास तु महाराज जित्वा शत्रून महाहवे\nदध्मुः शङ्खांश च भेरीश च ताडयाम आसुर आहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ दृष्ट्वा दीनं सैन्यम अवस्थितम\nअब्रवीद भरतश्रेष्ठ मद्रराजम इदं वचः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 26, + "text": "एष पाण्डुसुतॊ जयेष्ठॊ जित्वा मातुलमामकान\nपश्यतां नॊ महाबाहॊ सेनां दरावयते बली" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 27, + "text": "तं वारय महाबाहॊ वेलेव मकरालयम\nतवं हि संश्रूयसे ऽतयर्थम असह्य बलविक्रमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 28, + "text": "पुत्रस्य तव तद वाक्यं शरुत्वा शल्यः परतापवान\nपरययौ रथवंशेन यत्र राजा युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 29, + "text": "तद आपतद वै सहसा शल्यस्य सुमहद बलम\nमहौघवेगं समरे वारयाम आस पाण्डवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 30, + "text": "मद्रराजं च समरे धर्मराजॊ महारथः\nदशभिः सायकैस तूर्णम आजघान सतनान्तरे\nनकुलः सहदेवश च तरिभिस तरिभिर अजिह्मगैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 31, + "text": "मद्रराजॊ ऽपि तान सर्वान आजघान तरिभिस तरिभिः\nयुधिष्ठिरं पुनः षष्ट्या विव्याध निशितैः शरैः\nमाद्रीपुत्रौ च संरब्धौ दवाभ्यां दवाभ्याम अताडयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ भीमॊ महाबाहुर दृष्ट्वा राजानम आहवे\nमद्रराजवशं पराप्तं मृत्यॊर आस्य गतं यथा\nअभ्यद्रवत संग्रामे युधिष्ठिरम अमित्रजित" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 101, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ युद्धं महाघॊरं परावर्तत सुदारुणम\nअपरां दिशम आस्थाय दयॊतमाने दिवाकरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 1, + "text": "संजय उवाच\nततः पिता तव करुद्धॊ निशितैः सायकॊत्तमैः\nआजघान रणे पार्थान सहसेनान समन्ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 2, + "text": "भीमं दवादशभिर विद्ध्वा सात्यकिं नवभिः शरैः\nनकुलं च तरिभिर बाणैः सहदेवं च सप्तभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 3, + "text": "युधिष्ठिरं दवादशभिर बाह्वॊर उरसि चार्पयत\nधृष्टद्युम्नं ततॊ विद्ध्वा विननाद महाबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 4, + "text": "तं दवादशार्धैर नकुलॊ माधवश च तरिभिः शरैः\nधृष्टद्युम्नश च सप्तत्या भीमसेनश च पञ्चभिः\nयुधिष्ठिरॊ दवादशभिः परत्यविध्यत पितामहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 5, + "text": "दरॊणस तु सात्यकिं विद्ध्वा भीमसेनम अविध्यत\nएकैकं पञ्चभिर बाणैर यमदण्डॊपमैः शितैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 6, + "text": "तौ च तं परत्यविध्येतां तरिभिस तरिभिर अजिह्मगैः\nतॊत्त्रैर इव महानागं दरॊणं बराह्मणपुंगवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 7, + "text": "सौवीराः कितवाः पराच्याः परतीच्यॊदीच्यमालवाः\nअभीषाहाः शूरसेनाः शिबयॊ ऽथ वसातयः\nसंग्रामे नाजहुर भीष्मं वध्यमानाः शितैः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 8, + "text": "तथैवान्ये वध्यमानाः पाण्डवेयैर महात्मभिः\nपाण्डवान अभ्यवर्तन्त विविधायुधपाणयः\nतथैव पाण्डवा राजन परिवव्रुः पितामहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 9, + "text": "स समन्तात परिवृतॊ रथौघैर अपराजितः\nगहने ऽगनिर इवॊत्सृष्टः परजज्वाल दहन परान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 10, + "text": "रथाग्न्यगारश चापार्चिर असिशक्तिगदेन्धनः\nशरस्फुलिङ्गॊ भीष्माग्निर ददाह कषत्रियर्षभान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 11, + "text": "सुवर्णपुङ्खैर इषुभिर गार्ध्रपक्षैः सुतेजनैः\nकर्णिनालीकनाराचैश छादयाम आस तद बलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 12, + "text": "अपातयद धवजांश चैव रथिनश च शितैः शरैः\nमुण्डतालवनानीव चकार स रथव्रजान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 13, + "text": "निर्मनुष्यान रथान राजन गजान अश्वांश च संयुगे\nअकरॊत स महाबाहुः सर्वशस्त्रभृतां वरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 14, + "text": "तस्य जयातलनिर्घॊषं विस्फूर्जितम इवाशनेः\nनिशम्य सर्वभूतानि समकम्पन्त भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 15, + "text": "अमॊघा हय अपतन बाणाः पितुस ते भरतर्षभ\nनासज्जन्त तनुत्रेषु भीष्मचापच्युताः शराः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 16, + "text": "हतवीरान रथान राजन संयुक्ताञ जवनैर हयैः\nअपश्याम महाराज हरियमाणान रणाजिरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 17, + "text": "चेदिकाशिकरूषाणां सहस्राणि चतुर्दश\nमहारथाः समाख्याताः कुलपुत्रास तनुत्यजः\nअपरावर्तिनः सर्वे सुवर्णविकृतध्वजाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 18, + "text": "संग्रामे भीष्मम आसाद्य वयादितास्यम इवान्तकम\nनिमग्नाः परलॊकाय स वाजिरथकुञ्जराः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 19, + "text": "भग्नाक्षॊपस्करान कांश चिद भग्नचक्रांश च सर्वशः\nअपश्याम रथान राजञ शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 20, + "text": "सवरूथै रथैर भग्नै रथिभिश च निपातितैः\nशरैः सुकवचैश छिन्नैः पट्टिशैश च विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 21, + "text": "गदाभिर मुसलैश चैव निस्त्रिंशैश च शिलीमुखैः\nअनुकर्षैर उपासङ्गैश चक्रैर भग्नैश च मारिष" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 22, + "text": "बाहुभिः कार्मुकैः खड्गैः शिरॊभिश च सकुण्डलैः\nतलत्रैर अङ्गुलित्रैश च धवजैश च विनिपातितैः\nचापैश च बहुधा छिन्नैः समास्तीर्यत मेदिनी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 23, + "text": "हतारॊहा गजा राजन हयाश च हतसादिनः\nपरिपेतुर दरुतं तत्र शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 24, + "text": "यतमानाश च ते वीरा दरवमाणान महारथान\nनाशक्नुवन वारयितुं भीष्मबाणप्रपीडितान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 25, + "text": "महेन्द्रसमवीर्येण वध्यमाना महाचमूः\nअभज्यत महाराज न च दवौ सह धावतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 26, + "text": "आविद्धरथनागाश्वं पतितध्वजकूबरम\nअनीकं पाण्डुपुत्राणां हाहाभूतम अचेतनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 27, + "text": "जघानात्र पिता पुत्रं पुत्रश च पितरं तथा\nपरियं सखायं चाक्रन्दे सखा दैवबलात्कृतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 28, + "text": "विमुच्य कवचान अन्ये पाण्डुपुत्रस्य सैनिकाः\nपरकीर्य केशान धावन्तः परत्यदृश्यन्त भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 29, + "text": "तद गॊकुलम इवॊद्भ्रान्तम उद्भ्रान्तरथकुञ्जरम\nददृशे पाण्डुपुत्रस्य सैन्यम आर्तस्वरं तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 30, + "text": "परभज्यमानं सैन्यं तु दृष्ट्वा यादवनन्दनः\nउवाच पार्थं बीभत्सुं निगृह्य रथम उत्तमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 31, + "text": "अयं स कालः संप्राप्तः पार्थ यः काङ्क्षितस तव\nपरहरास्मै नरव्याघ्र न चेन मॊहात परमुह्यसे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 32, + "text": "यत पुरा कथितं वीर तवया राज्ञां समागमे\nविराटनगरे पार्थ संजयस्य समीपतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 33, + "text": "भीष्मद्रॊणमुखान सर्वान धार्तराष्ट्रस्य सैनिकान\nसानुबन्धान हनिष्यामि ये मां यॊत्स्यन्ति संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 34, + "text": "इति तत कुरु कौन्तेय सत्यं वाक्यम अरिंदम\nकषत्रधर्मम अनुस्मृत्य युध्यस्व भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 35, + "text": "इत्य उक्तॊ वासुदेवेन तिर्यग्दृष्टिर अधॊमुखः\nअकाम इव बीभत्सुर इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 36, + "text": "अवध्यानां वधं कृत्वा राज्यं वा नरकॊत्तरम\nदुःखानि वनवासे वा किं नु मे सुकृतं भवेत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 37, + "text": "चॊदयाश्वान यतॊ भीष्मः करिष्ये वचनं तव\nपातयिष्यामि दुर्धर्षं वृद्धं कुरुपितामहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 38, + "text": "ततॊ ऽशवान रजतप्रख्यांश चॊदयाम आस माधवः\nयतॊ भीष्मस ततॊ राजन दुष्प्रेक्ष्यॊ रश्मिवान इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 39, + "text": "ततस तत पुनर आवृत्तं युधिष्ठिरबलं महत\nदृष्ट्वा पार्थं महाबाहुं भीष्मायॊद्यन्तम आहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 40, + "text": "ततॊ भीष्मः कुरुश्रेष्ठः सिंहवद विनदन मुहुः\nधनंजयरथं शीघ्रं शरवर्षैर अवाकिरत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 41, + "text": "कषणेन स रथस तस्य सहयः सहसारथिः\nशरवर्षेण महता न परज्ञायत किं चन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 42, + "text": "वासुदेवस तव असंभ्रान्तॊ धैर्यम आस्थाय सात्वतः\nचॊदयाम आस तान अश्वान वितुन्नान भीष्मसायकैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 43, + "text": "ततः पार्थॊ धनुर गृह्य दिव्यं जलदनिस्वनम\nपातयाम आस भीष्मस्य धनुश छित्त्वा शितैः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 44, + "text": "स चछिन्नधन्वा कौरव्यः पुनर अन्यन महद धनुः\nनिमेषान्तरमात्रेण सज्यं चक्रे पिता तव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 45, + "text": "विचकर्ष ततॊ दॊर्भ्यां धनुर जलदनिस्वनम\nअथास्य तद अपि करुद्धश चिच्छेद धनुर अर्जुनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 46, + "text": "तस्य तत पूजयाम आस लाघवं शंतनॊः सुतः\nसाधु पार्थ महाबाहॊ साधु कुन्तीसुतेति च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 47, + "text": "समाभाष्यैनम अपरं परगृह्य रुचिरं धनुः\nमुमॊच समरे भीष्मः शरान पार्थरथं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 48, + "text": "अदर्शयद वासुदेवॊ हययाने परं बलम\nमॊघान कुर्वञ शरांस तस्य मण्डलानि विदर्शयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 49, + "text": "शुशुभाते नरव्याघ्रौ भीष्मपार्थौ शरक्षतौ\nगॊवृषाव इव संरब्धौ विषाणॊल्लिखिताङ्कितौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 50, + "text": "वासुदेवस तु संप्रेक्ष्य पार्थस्य मृदुयुद्धताम\nभीष्मं च शरवर्षाणि सृजन्तम अनिशं युधि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 51, + "text": "परतपन्तम इवादित्यं मध्यम आसाद्य सेनयॊः\nवरान वरान विनिघ्नन्तं पाण्डुपुत्रस्य सैनिकान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 52, + "text": "युगान्तम इव कुर्वाणं भीष्मं यौधिष्ठिरे बले\nनामृष्यत महाबाहुर माधवः परवीरहा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 53, + "text": "उत्सृज्य रजतप्रख्यान हयान पार्थस्य मारिष\nकरुद्धॊ नाम महायॊगी परचस्कन्द महारथात\nअभिदुद्राव भीष्मं स भुजप्रहरणॊ बली" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 54, + "text": "परतॊदपाणिस तेजस्वी सिंहवद विनदन मुहुः\nदारयन्न इव पद्भ्यां स जगतीं जगतीश्वरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 55, + "text": "करॊधताम्रेक्षणः कृष्णॊ जिघांसुर अमितद्युतिः\nगरसन्न इव च चेतांसि तावकानां महाहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 56, + "text": "दृष्ट्वा माधवम आक्रन्दे भीष्मायॊद्यन्तम आहवे\nहतॊ भीष्मॊ हतॊ भीष्म इति तत्र सम सैनिकाः\nकरॊशन्तः पराद्रवन सर्वे वासुदेवभयान नराः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 57, + "text": "पीतकौशेयसंवीतॊ मणिश्यामॊ जनार्दनः\nशुशुभे विद्रवन भीष्मं विद्युन्माली यथाम्बुदः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 58, + "text": "स सिंह इव मातङ्गं यूथर्षभ इवर्षभम\nअभिदुद्राव तेजस्वी विनदन यादवर्षभः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 59, + "text": "तम आपतन्तं संप्रेक्ष्य पुण्डरीकाक्षम आहवे\nअसंभ्रमं रणे भीष्मॊ विचकर्ष महद धनुः\nउवाच चैनं गॊविन्दम असंभ्रान्तेन चेतसा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 60, + "text": "एह्य एहि पुण्डरीकाक्ष देवदेव नमॊ ऽसतु ते\nमाम अद्य सात्वतश्रेष्ठ पातयस्व महाहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 61, + "text": "तवया हि देव संग्रामे हतस्यापि ममानघ\nशरेय एव परं कृष्ण लॊके ऽमुष्मिन्न इहैव च\nसंभावितॊ ऽसमि गॊविन्द तरैलॊक्येनाद्य संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 62, + "text": "अन्वग एव ततः पार्थस तम अनुद्रुत्य केशवम\nनिजग्राह महाबाहुर बाहुभ्याम परिगृह्य वै" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 63, + "text": "निगृह्यमाणः पार्थेन कृष्णॊ राजीवलॊचनः\nजगाम चैनम आदाय वेगेन पुरुषॊत्तमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 64, + "text": "पार्थस तु विष्टभ्य बलाच चरणौ परवीरहा\nनिजघ्राह हृषीकेशं कथं चिद दशमे पदे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 65, + "text": "तत एनम उवाचार्तः करॊधपर्याकुलेक्षणम\nनिःश्वसन्तं यथा नागम अर्जुनः परवीरहा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 66, + "text": "निवर्तस्व महाबाहॊ नानृतं कर्तुम अर्हसि\nयत तवया कथितं पूर्वं न यॊत्स्यामीति केशव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 67, + "text": "मिथ्यावादीति लॊकस तवां कथयिष्यति माधव\nममैष भारः सर्वॊ हि हनिष्यामि यतव्रतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 68, + "text": "शपे माधव सख्येन सत्येन सुकृतेन च\nअन्तं यथा गमिष्यामि शत्रूणां शत्रुकर्शन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 69, + "text": "अद्यैव पश्य दुर्धर्षं पात्यमानं महाव्रतम\nतारापतिम इवापूर्णम अन्तकाले यदृच्छया" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 70, + "text": "माधवस तु वचः शरुत्वा फल्गुनस्य महात्मनः\nन किं चिद उक्त्वा सक्रॊध आरुरॊह रथं पुनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 71, + "text": "तौ रथस्थौ नरव्याघ्रौ भीष्मः शांतनवः पुनः\nववर्ष शरवर्षेण मेघॊ वृष्ट्या यथाचलौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 72, + "text": "पराणांश चादत्त यॊधानां पिता देवव्रतस तव\nगभस्तिभिर इवादित्यस तेजांसि शिशिरात्यये" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 73, + "text": "यथा कुरूणां सैन्यानि बभञ्ज युधि पाण्डवः\nतथा पाण्डवसैन्यानि बभञ्ज युधि ते पिता" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 74, + "text": "हतविद्रुतसैन्यास तु निरुत्साहा विचेतसः\nनिरीक्षितुं न शेकुस ते भीष्मम अप्रतिमं रणे\nमध्यं गतम इवादित्यं परतपन्तं सवतेजसा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 75, + "text": "ते वध्यमाना भीष्मेण कालेनेव युगक्षये\nवीक्षां चक्रुर महाराज पाण्डवा भयपीडिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 76, + "text": "तरातारं नाध्यगच्छन्त गावः पङ्कगता इव\nपिपीलिका इव कषुण्णा दुर्बला बलिना रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 77, + "text": "महारथं भारत दुष्प्रधर्षं; शरौघिणं परतपन्तं नरेन्द्रान\nभीष्मं न शेकुः परतिवीक्षितुं ते; शरार्चिषं सूर्यम इवातपन्तम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 102, + "shloka": 78, + "text": "विमृद्नतस तस्य तु पाण्डुसेनाम; अस्तं जगामाथ सहस्ररश्मिः\nततॊ बलानां शरमकर्शितानां; मनॊ ऽवहारं परति संबभूव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 1, + "text": "संजय उवाच\nयुध्यताम एव तेषां तु भास्करे ऽसतम उपागते\nसंध्या समभवद घॊरा नापश्याम ततॊ रणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा संध्यां संदृश्य भारत\nवध्यमानं बलं चापि भीष्मेणामित्रघातिना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 3, + "text": "मुक्तशस्त्रं परावृत्तं पलायनपरायणम\nभीष्मं च युधि संरब्धम अनुयान्तं महारथान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 4, + "text": "सॊमकांश च जितान दृष्ट्वा निरुत्साहान महारथान\nचिन्तयित्वा चिरं धयात्वा अवहारम अरॊचयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ ऽवहारं सैन्यानां चक्रे राजा युधिष्ठिरः\nतथैव तव सैन्यानाम अवहारॊ हय अभूत तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ ऽवहारं सैन्यानां कृत्वा तत्र महारथाः\nनयविशन्त कुरुश्रेष्ठ संग्रामे कषतविक्षताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 7, + "text": "भीष्मस्य समरे कर्म चिन्तयानास तु पाण्डवाः\nनालभन्त तदा शान्तिं भृशं भीष्मेण पीडिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 8, + "text": "भीष्मॊ ऽपि समरे जित्वा पाण्डवान सह सृञ्जयैः\nपूज्यमानस तव सुतैर वन्द्यमानश च भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 9, + "text": "नयविशत कुरुभिः सार्धं हृष्टरूपैः समन्ततः\nततॊ रात्रिः समभवत सर्वभूतप्रमॊहिनी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 10, + "text": "तस्मिन रात्रिमुखे घॊरे पाण्डवा वृष्णिभिः सह\nसृञ्जयाश च दुराधर्षा मन्त्राय समुपाविशन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 11, + "text": "आत्मनिःश्रेयसं सर्वे पराप्तकालं महाबलाः\nमन्त्रयाम आसुर अव्यग्रा मन्त्रनिश्चयकॊविदाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा मन्त्रयित्वा चिरं नृप\nवासुदेवं समुद्वीक्ष्य वाक्यम एतद उवाच ह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 13, + "text": "पश्य कृष्ण महात्मानं भीष्मं भीमपराक्रमम\nगजं नलवनानीव विमृद्नन्तं बलं मम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 14, + "text": "न चैवैनं महात्मानम उत्सहामॊ निरीक्षितुम\nलेलिह्यमानं सैन्येषु परवृद्धम इव पावकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 15, + "text": "यथा घॊरॊ महानागस तक्षकॊ वै विषॊल्बणः\nतथा भीष्मॊ रणे कृष्ण तीष्क्णशस्त्रः परतापवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 16, + "text": "गृहीतचापः समरे विमुञ्चंश च शिताञ शरान\nशक्यॊ जेतुं यमः करुद्धॊ वज्रपाणिश च देवराट" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 17, + "text": "वरुणः पाशभृद वापि सगदॊ वा धनेश्वरः\nन तु भीष्मः सुसंक्रुद्धः शक्यॊ जेतुं महाहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 18, + "text": "सॊ ऽहम एवं गते कृष्ण निमग्नः शॊकसागरे\nआत्मनॊ बुद्धिदौर्बल्याद भीष्मम आसाद्य संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 19, + "text": "वनं यास्यामि दुर्धर्ष शरेयॊ मे तत्र वै गतम\nन युद्धं रॊचये कृष्ण हन्ति भीष्मॊ हि नः सदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 20, + "text": "यथा परज्वलितं वह्निं पतंगः समभिद्रवन\nएकतॊ मृत्युम अभ्येति तथाहं भीष्मम ईयिवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 21, + "text": "कषयं नीतॊ ऽसमि वार्ष्णेय राज्यहेतॊः पराक्रमी\nभरातरश चैव मे शूराः सायकैर भृशपीडिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 22, + "text": "मत्कृते भरातृसौहार्दाद राज्यात परभ्रंशनं गताः\nपरिक्लिष्टा यथा कृष्णा मत्कृते मधुसूदन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 23, + "text": "जीवितं बहु मन्ये ऽहं जीवितं हय अद्य दुर्लभम\nजीवितस्याद्य शेषेण चरिष्ये धर्मम उत्तमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 24, + "text": "यदि ते ऽहम अनुग्राह्यॊ भरातृभिः सह केशव\nसवधर्मस्याविरॊधेन तद उदाहर केशव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 25, + "text": "एतच छरुत्वा वचस तस्य कारुण्याद बहुविस्तरम\nपरत्युवाच ततः कृष्णः सान्त्वयानॊ युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 26, + "text": "धर्मपुत्र विषादं तवं मा कृथाः सत्यसंगर\nयस्य ते भरातरः शूरा दुर्जयाः शत्रुसूदनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 27, + "text": "अर्जुनॊ भीमसेनश च वाय्वग्निसमतेजसौ\nमाद्रीपुत्रौ च विक्रान्तौ तरिदशानाम इवेश्वरौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 28, + "text": "मां वा नियुङ्क्ष्व सौहार्दाद यॊत्स्ये भीष्मेण पाण्डव\nतवत्प्रयुक्तॊ हय अहं राजन किं न कुर्यां महाहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 29, + "text": "हनिष्यामि रणे भीष्मम आहूय पुरुषर्षभम\nपश्यतां धार्तराष्ट्राणां यदि नेच्छति फल्गुनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 30, + "text": "यदि भीष्मे हते राजञ जयं पश्यसि पाण्डव\nहन्तास्म्य एकरथेनाद्य कुरुवृद्धं पितामहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 31, + "text": "पश्य मे विक्रमं राजन महेन्द्रस्येव संयुगे\nविमुञ्चन्तं महास्त्राणि पातयिष्यामि तं रथात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 32, + "text": "यः शत्रुः पाण्डुपुत्राणां मच्छत्रुः स न संशयः\nमदर्था भवदर्था ये ये मदीयास तवैव ते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 33, + "text": "तव भराता मम सखा संबन्धी शिष्य एव च\nमांसान्य उत्कृत्य वै दद्याम अर्जुनार्थे महीपते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 34, + "text": "एष चापि नरव्याघ्रॊ मत्कृते जीवितं तयजेत\nएष नः समयस तात तारयेम परस्परम\nस मां नियुङ्क्ष्व राजेन्द्र यावद दवीपॊ भवाम्य अहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 35, + "text": "परतिज्ञातम उपप्लव्ये यत तत पार्थेन पूर्वतः\nघातयिष्यामि गाङ्गेयम इत्य उलूकस्य संनिधौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 36, + "text": "परिरक्ष्यं च मम तद वचः पार्थस्य धीमतः\nअनुज्ञातं तु पार्थेन मया कार्यं न संशयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 37, + "text": "अथ वा फल्गुनस्यैष भारः परिमितॊ रणे\nनिहनिष्यति संग्रामे भीष्मं परपुरंजयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 38, + "text": "अशक्यम अपि कुर्याद धि रणे पार्थः समुद्यतः\nतरिदशान वा समुद्युक्तान सहितान दैत्यदानवैः\nनिहन्याद अर्जुनः संख्ये किम उ भीष्मं नराधिप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 39, + "text": "विपरीतॊ महावीर्यॊ गतसत्त्वॊ ऽलपजीवितः\nभीष्मः शांतनवॊ नूनं कर्तव्यं नावबुध्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 40, + "text": "युधिष्ठिर उवाच\nएवम एतन महाबाहॊ यथा वदसि माधव\nसर्वे हय एते न पर्याप्तास तव वेगनिवारणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 41, + "text": "नियतं समवाप्स्यामि सर्वम एव यथेप्सितम\nयस्य मे पुरुषव्याघ्र भवान नाथॊ महाबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 42, + "text": "सेन्द्रान अपि रणे देवाञ जयेयं जयतां वर\nतवया नाथेन गॊविन्द किम उ भीष्मं महाहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 43, + "text": "न तु तवाम अनृतं कर्तुम उत्सहे सवार्थगौरवात\nअयुध्यमानः साहाय्यं यथॊक्तं कुरु माधव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 44, + "text": "समयस तु कृतः कश चिद भीष्मेण मम माधव\nमन्त्रयिष्ये तवार्थाय न तु यॊत्स्ये कथं चन\nदुर्यॊधनार्थे यॊत्स्यामि सत्यम एतद इति परभॊ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 45, + "text": "स हि राज्यस्य मे दाता मन्त्रस्यैव च माधव\nतस्माद देवव्रतं भूयॊ वधॊपायार्थम आत्मनः\nभवता सहिताः सर्वे पृच्छामॊ मधुसूदन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 46, + "text": "तद वयं सहिता गत्वा भीष्मम आशु नरॊत्तमम\nरुचिते तव वार्ष्णेय मन्त्रं पृच्छाम कौरवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 47, + "text": "स वक्ष्यति हितं वाक्यं तथ्यं चैव जनार्दन\nयथा स वक्ष्यते कृष्ण तथा कर्तास्मि संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 48, + "text": "स नॊ जयस्य दाता च मन्त्रस्य च धृतव्रतः\nबालाः पित्रा विहीनाश च तेन संवर्धिता वयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 49, + "text": "तं चेत पितामहं वृद्धं हन्तुम इच्छामि माधव\nपितुः पितरम इष्टं वै धिग अस्तु कषत्रजीविकाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 50, + "text": "संजय उवाच\nततॊ ऽबरवीन महाराज वार्ष्णेयः कुरुनन्दनम\nरॊचते मे महाबाहॊ सततं तव भाषितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 51, + "text": "देवव्रतः कृती भीष्मः परेक्षितेनापि निर्दहेत\nगम्यतां स वधॊपायं परष्टुं सागरगासुतः\nवक्तुम अर्हति सत्यं स तवया पृष्टॊ विशेषतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 52, + "text": "ते वयं तत्र गच्छामः परष्टुं कुरुपितामहम\nपरणम्य शिरसा चैनं मन्त्रं पृच्छाम माधव\nस नॊ दास्यति यं मन्त्रं तेन यॊत्स्यामहे परान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 53, + "text": "एवं संमन्त्र्य वै वीराः पाण्डवाः पाण्डुपूर्वज\nजग्मुस ते सहिताः सर्वे वासुदेवश च वीर्यवान\nविमुक्तशस्त्रकवचा भीष्मस्य सदनं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 54, + "text": "परविश्य च तदा भीष्मं शिरॊभिः परतिपेदिरे\nपूजयन्तॊ महाराज पाण्डवा भरतर्षभ\nपरणम्य शिरसा चैनं भीष्मं शरणम अन्वयुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 55, + "text": "तान उवाच महाबाहुर भीष्मः कुरुपितामहः\nसवागतं तव वार्ष्णेय सवागतं ते धनंजय\nसवागतं धर्मपुत्राय भीमाय यमयॊस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 56, + "text": "किं कार्यं वः करॊम्य अद्य युष्मत्प्रीतिविवर्धनम\nसर्वात्मना च कर्तास्मि यद्य अपि सयात सुदुष्करम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 57, + "text": "तथा बरुवाणं गाङ्गेयं परीतियुक्तं पुनः पुनः\nउवाच वाक्यं दीनात्मा धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 58, + "text": "कथं जयेम धर्मज्ञ कथं राज्यं लभेमहि\nपरजानां संक्षयॊ न सयात कथं तन मे वदाभिभॊ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 59, + "text": "भवान हि नॊ वधॊपायं बरवीतु सवयम आत्मनः\nभवन्तं समरे राजन विषहेम कथं वयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 60, + "text": "न हि ते सूक्ष्मम अप्य अस्ति रन्ध्रं कुरुपितामह\nमण्डलेनैव धनुषा सदा दृश्यॊ ऽसि संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 61, + "text": "नाददानम संदधानं विकर्षन्तं धनुर न च\nपश्यामस तवा महाबाहॊ रथे सूर्यम इव सथितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 62, + "text": "नराश्वरथनागानां हन्तारं परवीरहन\nक इवॊत्सहते हन्तुं तवां पुमान भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 63, + "text": "वर्षता शरवर्षाणि महान्ति पुरुषॊत्तम\nकषयं नीता हि पृतना भवता महती मम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 64, + "text": "यथा युधि जयेयं तवां यथा राज्यं भवेन मम\nभवेत सैन्यस्य वा शान्तिस तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 65, + "text": "ततॊ ऽबरवीच छांतनवः पाण्डवान पाण्डुपूर्वज\nन कथं चन कौन्तेय मयि जीवति संयुगे\nयुष्मासु दृश्यते वृद्धिः सत्यम एतद बरवीमि वः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 66, + "text": "निर्जिते मयि युद्धे तु धरुवं जेष्यथ कौरवान\nकषिप्रं मयि परहरत यदीच्छथ रणे जयम\nअनुजानामि वः पार्थाः परहरध्वं यथासुखम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 67, + "text": "एवं हि सुकृतं मन्ये भवतां विदितॊ हय अहम\nहते मयि हतं सर्वं तस्माद एवं विधीयताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 68, + "text": "युधिष्ठिर उवाच\nबरूहि तस्माद उपायं नॊ यथा युद्धे जयेमहि\nभवन्तं समरे करुद्धं दण्डपाणिम इवान्तकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 69, + "text": "शक्यॊ वज्रधरॊ जेतुं वरुणॊ ऽथ यमस तथा\nन भवान समरे शक्यः सेन्द्रैर अपि सुरासुरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 70, + "text": "भीष्म उवाच\nसत्यम एतन महाबाहॊ यथा वदसि पाण्डव\nनाहं शक्यॊ रणे जेतुं सेन्द्रैर अपि सुरासुरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 71, + "text": "आत्तशस्त्रॊ रणे यत्तॊ गृहीतवरकार्मुकः\nनयस्तशस्त्रं तु मां राजन हन्युर युधि महारथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 72, + "text": "निष्किप्तशस्त्रे पतिते विमुक्तकवचध्वजे\nदरवमाणे च भीते च तवास्मीति च वादिनि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 73, + "text": "सत्रियां सत्रीनामधेये च विकले चैकपुत्रके\nअप्रसूते च दुष्प्रेक्ष्ये न युद्धं रॊचते मम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 74, + "text": "इमं च शृणु मे पार्थ संकल्पं पूर्वचिन्तितम\nअमङ्गल्यध्वजं दृष्ट्वा न युध्येयं कथं चन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 75, + "text": "य एष दरौपदॊ राजंस तव सैन्ये महारथः\nशिखण्डी समराकाङ्क्षी शूरश च समितिंजयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 76, + "text": "यथाभवच च सत्री पूर्वं पश्चात पुंस्त्वम उपागतः\nजानन्ति च भवन्तॊ ऽपि सर्वम एतद यथातथम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 77, + "text": "अर्जुनः समरे शूरः पुरस्कृत्य शिखण्डिनम\nमाम एव विशिखैस तूर्णम अभिद्रवतु दंशितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 78, + "text": "अमङ्गल्यध्वजे तस्मिन सत्रीपूर्वे च विशेषतः\nन परहर्तुम अभीप्सामि गृहीतेषुं कथं चन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 79, + "text": "तद अन्तरं समासाद्य पाण्डवॊ मां धनंजयः\nशरैर घातयतु कषिप्रं समन्ताद भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 80, + "text": "न तं पश्यामि लॊकेषु यॊ मां हन्यात समुद्यतम\nऋते कृष्णान महाभागात पाण्डवाद वा धनंजयात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 81, + "text": "एष तस्मात पुरॊधाय कं चिद अन्यं ममाग्रतः\nमां पातयतु बीभत्सुर एवं ते विजयॊ भवेत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 82, + "text": "एतत कुरुष्व कौन्तेय यथॊक्तं वचनं मम\nततॊ जेष्यसि संग्रामे धार्तराष्ट्रान समागतान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 83, + "text": "संजय उवाच\nते ऽनुज्ञातास ततः पार्था जग्मुः सवशिबिरं परति\nअभिवाद्य महात्मानं भीष्मं कुरुपितामहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 84, + "text": "तथॊक्तवति गाङ्गेये परलॊकाय दीक्षिते\nअर्जुनॊ दुःखसंतप्तः सव्रीडम इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 85, + "text": "गुरुणा कुलवृद्धेन कृतप्रज्ञेन धीमता\nपितामहेन संग्रामे कथं यॊत्स्यामि माधव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 86, + "text": "करीडता हि मया बाल्ये वासुदेव महामनाः\nपांसुरूषितगात्रेण महात्मा परुषीकृतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 87, + "text": "यस्याहम अधिरुह्याङ्कं बालः किल गदाग्रज\nतातेत्य अवॊचं पितरं पितुः पाण्डॊर महात्मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 88, + "text": "नाहं तातस तव पितुस तातॊ ऽसमि तव भारत\nइति माम अब्रवीद बाल्ये यः स वध्यः कथं मया" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 89, + "text": "कामं वध्यतु मे सैन्यं नाहं यॊत्स्ये महात्मना\nजयॊ वास्तु वधॊ वा मे कथं वा कृष्ण मन्यसे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 90, + "text": "शरीकृष्ण उवाच\nपरतिज्ञाय वधं जिष्णॊ पुरा भीष्मस्य संयुगे\nकषत्रधर्मे सथितः पार्थ कथं नैनं हनिष्यसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 91, + "text": "पातयैनं रथात पार्थ वज्राहतम इव दरुमम\nनाहत्वा युधि गाङ्गेयं विजयस ते भविष्यति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 92, + "text": "दिष्टम एतत पुरा देवैर भविष्यत्य अवशस्य ते\nहन्ता भीष्मस्य पूर्वेन्द्र इति तन न तद अन्यथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 93, + "text": "न हि भीष्मं दुराधर्षं वयात्ताननम इवान्तकम\nतवदन्यः शक्नुयाद धन्तुम अपि वज्रधरः सवयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 94, + "text": "जहि भीष्मं महाबाहॊ शृणु चेदं वचॊ मम\nयथॊवाच पुरा शक्रं महाबुद्धिर बृहस्पतिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 95, + "text": "जयायांसम अपि चेच छक्र गुणैर अपि समन्वितम\nआततायिनम आमन्त्र्य हन्याद घातकम आगतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 96, + "text": "शाश्वतॊ ऽयं सथितॊ धर्मः कषत्रियाणां धनंजय\nयॊद्धव्यं रक्षितव्यं च यष्टव्यं चानसूयुभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 97, + "text": "अर्जुन उवाच\nशिखण्डी निधनं कृष्ण भीष्मस्य भविता धरुवम\nदृष्ट्वैव हि सदा भीष्मः पाञ्चाल्यं विनिवर्तते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 98, + "text": "ते वयं परमुखे तस्य सथापयित्वा शिखण्डिनम\nगाङ्गेयं पातयिष्याम उपायेनेति मे मतिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 99, + "text": "अहम अन्यान महेष्वासान वारयिष्यामि सायकैः\nशिखण्ड्य अपि युधां शरेष्ठॊ भीष्मम एवाभियास्यतु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 100, + "text": "शरुतं ते कुरुमुख्यस्य नाहं हन्यां शिखण्डिनम\nकन्या हय एषा पुरा जाता पुरुषः समपद्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 103, + "shloka": 101, + "text": "संजय उवाच\nइत्य एवं निश्चयं कृत्वा पाण्डवाः सहमाधवाः\nशयनानि यथास्वानि भेजिरे पुरुषर्षभाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nकथं शिखण्डी गाङ्गेयम अभ्यवर्तत संयुगे\nपाण्डवाश च तथा भीष्मं तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 2, + "text": "[स]\nततः परभाते विमले सूर्यस्यॊदयनं परति\nवाद्यमानासु भेरीषु मृदङ्गेष्व आनकेषु च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 3, + "text": "धमायत्सु दधि वर्णेषु जलजेषु समन्ततः\nशिखण्डिनं पुरस्कृत्य निर्याताः पाण्डवा युधि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 4, + "text": "कृत्वा वयूहं महाराज सर्वशत्रुनिबर्हणम\nशिखण्डी सर्वसैन्यानाम अग्र आसीद विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 5, + "text": "चक्ररक्षौ ततस तस्य भिमसेन धनंजयौ\nपृष्ठतॊ दरौपदेयाश च सौभद्रश चैव वीर्यवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 6, + "text": "सात्यकिश चेकितानश च तेषां गॊप्ता महारथः\nधृष्टद्युम्नस ततः पश्चात पाञ्चालैर अभिरक्षितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा यमाभ्यां सहितः परभुः\nपरययौ सिंहनादेन नादयन भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 8, + "text": "विराटस तु ततः पश्चात सवेन सैन्येन संवृतः\nदरुपदश च महाराज ततः पश्चाद उपाद्रवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 9, + "text": "केकया भरातरः पञ्च धृष्टकेतुश च वीर्यवान\nजघनं पालयाम आस पाण्डुसैन्यस्य भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 10, + "text": "एवं वयूह्य महत सैन्यं पाण्डवास तव वाहिनीम\nअभ्यद्रवन्त संग्रामे तयक्त्वा जीवितम आत्मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 11, + "text": "तथैव कुरवॊ राजन भीष्मं कृत्वा महाबलम\nअग्रतः सर्वसैन्यानां परययुः पाण्डवान परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 12, + "text": "पुत्रैस तव दुराधर्षै रक्षितः सुमहाबलैः\nततॊ दरॊणॊ महेष्वासः पुत्रश चास्य महारथः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 13, + "text": "भगदत्तस ततः पश्चाद गजानीकेन संवृतः\nकृपश च कृप वर्मा च भगदत्तम अनुव्रतौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 14, + "text": "काम्बॊजराजॊ बलवांस ततः पश्चात सुदक्षिणः\nमागधश च जयत्सेनः सौबलश च बृहद्बलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 15, + "text": "तथेतेरे महेष्वासाः सुशर्मप्रमुखा नृपाः\nजघनं पालयाम आसुस तव सैन्यस्य भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 16, + "text": "दिवसे दिवसे पराप्ते भीष्मः शांतनवॊ युधि\nआसुरान अकरॊद वयूहान पैशाचान अथ राक्षसान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 17, + "text": "ततः परववृते युद्धं तव तेषां च भारत\nअन्यॊन्यं निघ्नतां राजन्यम अराष्ट्र विवर्धनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 18, + "text": "अर्जुन परमुखाः पार्थाः पुरस्कृत्य शिखण्डिनम\nभीष्मं युद्धे ऽभयवर्तन्त किरन्तॊ विविधाञ शरान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 19, + "text": "तत्र भारत भीमेन पीडितास तावकाः शरैः\nरुधिरौघपरिक्लिन्नाः परलॊकं ययुस तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 20, + "text": "नकुलः सहदेवश च सात्यकिश च महारथः\nतव सैन्यं समासाद्य पीडयाम आसुर ओजसा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 21, + "text": "ते वध्यमानाः समरे तावका भरतर्षभ\nनाशक्नुवन वारयितुं पाण्डवानां महद बलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 22, + "text": "ततस तु तावकं सैन्यं वध्यमानं समन्ततः\nसंप्राद्रवद दिशॊ राजन काल्यमानं महारथैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 23, + "text": "तरातारं नाध्यगच्छन्त तावका भरतर्षभ\nवध्यमानाः शितैर आणैः पाण्डवैः सह सृञ्जयैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 24, + "text": "[धृ]\nपीड्यमानं बलं पार्थैर दृष्ट्वा भीष्मः पराक्रमी\nयद अकार्षीद रणे करुद्धस तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 25, + "text": "कथं वा पाण्डवान युद्धे परत्युद्यातः परंतपः\nविनिघ्नन सॊमकान वीरांस तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 26, + "text": "[स]\nआचक्षे ते महाराज यद अकार्षीत पितामहः\nपीडिते तव पुत्रस्य सैन्ये पाण्डव सृञ्जयैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 27, + "text": "परहृष्टमनसः शूराः पाण्डवाः पाण्डुपूर्वज\nअभ्यवर्तन्त निघ्नन्तस तव पुत्रस्य वाहिनीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 28, + "text": "तं विनाशं मनुष्येन्द्र नरवारणवाजिनाम\nनामृष्यत तदा भीष्मः सैन्यघातं रणे परैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 29, + "text": "स पाण्डवान महेष्वासः पाञ्चालांश च स सृञ्जयान\nअभ्यद्रवत दुर्धर्षस तयक्त्वा जीवितम आत्मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 30, + "text": "स पाण्डवानां परवरान पञ्च राजन महारथान\nआत्तशस्त्रान रणे यत्तान वारयाम आस सायकैः\nनाराचैर वत्सदन्तैश च शितैर अञ्जलिकैस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 31, + "text": "निजघ्ने समरे करुद्धॊ हस्त्यश्वम अमितं बहु\nरथिनॊ ऽपातयद राजन रथेभ्यः पुरुषर्षभः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 32, + "text": "सादिनश चाश्वपृष्ठेभ्यः पदातींश च समागतान\nगजारॊहान गजेभ्यश च परेषां विदधद भयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 33, + "text": "तम एकं समरे भीष्मं तवरमाणं महारथम\nपाण्डवाः समवर्तन्त वज्रपाणिम इवासुराः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 34, + "text": "शक्राशनिसमस्पर्शान विमुञ्चन निशिकाञ शरान\nदिक्ष्व अदृश्यत सर्वासु घॊरं संधरयन वपुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 35, + "text": "मण्डलीकृतम एवास्य नित्यं धनुर अदृश्यत\nसंग्रामे युध्यमानस्य शक्रचापनिभं महत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 36, + "text": "तद दृष्ट्वा समरे कर्म तव पुत्रा विशां पते\nविस्मयं परमं पराप्ताः पितामहम अपूजयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 37, + "text": "पार्था विमनसॊ भूत्वा परैक्षन्त पितरं तव\nयुध्यमानं रणे शूरं विप्रचीतिम इवामराः\nन चैनं वारयाम आसुर वयात्ताननम इवान्तकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 38, + "text": "दशमे ऽहनि संप्राप्ते रथानीकं शिखण्डिनः\nअदहन निशितैर बाणैः कृष्ण वर्त्मेव काननम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 39, + "text": "तं शिखण्डी तरिभिर बाणैर अभ्यविध्यत सतनान्तरे\nआशीविषम इव करुद्धं कालसृष्टम इवान्तकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 40, + "text": "स तेनातिभृशं विद्धः परेक्ष्य भीष्मः शिखण्डिनम\nअनिच्छन्न अपि संक्रुद्धः परहसन्न इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 41, + "text": "कामम अभ्यासवा मा वा न तवां यॊत्स्ये कथं चन\nयैव हि तवं कृता धात्रा सैव हि तवं शिखण्डिनी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 42, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा शिखण्डी करॊधमूर्छितः\nउवाच भीष्मं समरे सृक्किणी परिलेहिहन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 43, + "text": "जानामि तवां महाबाहॊ कषत्रियाणां कषयं करम\nमया शरुतं च ते युद्धं जामदग्न्येन वै सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 44, + "text": "दिव्यश च ते परभावॊ ऽयं स मया बहुशः शरुतः\nजानन्न अपि परभावं ते यॊत्स्ये ऽदयाहं तवया सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 45, + "text": "पाण्डवानां परियं कुर्वन्न आत्मनश च नरॊत्तम\nअद्य तवा यॊधयिष्यामि रणे पुरुषसत्तम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 46, + "text": "धरुवं च तवा हनिष्यामि शपे सत्येन ते ऽगरतः\nएतच छरुत्वा वचॊ मह्यं यत कषमं तत समाचर" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 47, + "text": "कामम अभ्यासवा मा वा न मे जीवन विमॊक्ष्यसे\nसुदृष्टः करियतां भीष्म लॊकॊ ऽयं समितिंजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 48, + "text": "एवम उक्त्वा ततॊ भीष्मं पञ्चभिर नतपर्वभिः\nअविध्यत रणे राजन परणुन्नं वाक्यसायकैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 49, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा सव्यसाची परंतपः\nकालॊ ऽयम इति संचिन्त्य शिखण्डिनम अचॊदयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 50, + "text": "अहं तवाम अनुयास्यामि परान विद्रावयञ शरैः\nअभिद्रव सुसंरब्धॊ भीष्मं भीमपराक्रमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 51, + "text": "न हि ते संयुगे पीडां शक्तः कर्तुं महाबलः\nतस्माद अद्य महाबाहॊ वीर भीष्मम अभिद्रव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 52, + "text": "अहत्वा समरे भीष्मं यदि यास्यसि मारिष\nअवहास्यॊ ऽसय लॊकस्य भविष्यसि मया सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 53, + "text": "नावहास्या यथा वीर भवेम परमाहवे\nतथा कुरु रणे यत्नं साधयस्व पितामहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 54, + "text": "अहं ते रक्षणं युद्धे करिष्यामि परंतप\nवारयन रथिनः सर्वान साधयस्व पितामहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 55, + "text": "दरॊणं च दरॊणपुत्रं च कृपं चाथ सुयॊधनम\nचित्रसेनं विकर्णं च सैन्धवं च जयद्रथम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 56, + "text": "विन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ काम्बॊजं च सुदक्षिणम\nभगदत्तं तथा शूरं मागधं च महारथम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 57, + "text": "सौमदत्तिं रणे शूरम आर्श्यशृङ्गिं च राक्षसम\nतरिगर्तराजं च रणे सह सर्वैर महारथैः\nअहम आवारयिष्यामि वेलेव मकराकयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 104, + "shloka": 58, + "text": "कुरूंश च सहितान सर्वान ये चैषां सैनिकाः सथिताः\nनिवारयिष्यामि रणे साधयस्व पितामहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nकथं शिखण्डी गाङ्गेयम अभ्यधावत पितामहम\nपाञ्चाल्यः समरे करुद्धॊ धर्मात्मानं यतव्रतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 2, + "text": "के ऽरक्षन पाण्डवानीके शिखण्डिनम उदायुधम\nतवरमाणास तवरा काले जिगीषन्तॊ महारथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 3, + "text": "कथं शांतनवॊ भीष्मः स तस्मिन दमशे ऽहनि\nअयुध्यत महावीर्यः पाण्डवैः सह सृञ्जयैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 4, + "text": "न मृष्यामि रणे भीष्मं परत्युद्यातं शिखण्डिनम\nकच चिन न रथभङ्गॊ ऽसय धनुर वाशीर्यतास्यतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 5, + "text": "[स]\nनाशीर्यत धनुस तस्य रथभङ्गॊ नचाप्य अभूत\nयुध्यमानस्य संग्रामे भीष्मस्य भरतर्षभ\nनिघ्नतः समरे शत्रूञ शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 6, + "text": "अनेकशतसाहस्रास तावकानां महारथाः\nरथदन्ति गणा राजन हयाश चैव सुसज्जिताः\nअभ्यवर्तन्त युद्धाय पुरस्कृत्य पितामहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 7, + "text": "यथाप्रतिज्ञं कौरव्य स चापि समितिंजयः\nपार्थानाम अकरॊद भीष्मः सततं समितिक्षयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 8, + "text": "युध्यमानं महेष्वासं विनिघ्नन्तं पराञ शरैः\nपाञ्चालाः पाण्डवैः सार्धं सर्व एवाभ्यवारयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 9, + "text": "दशमे ऽहनि संप्राप्ते तताप रिपुवाहिनीम\nकीर्यमाणां शितैर बाणैः शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 10, + "text": "न हि भीष्मं महेष्वासं पाण्डवाः पाण्डुपूर्वज\nअशक्नुवन रणे जेतुं पाशहस्तम इवान्तकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 11, + "text": "अथॊपायान महाराज सव्यसाची परंतपः\nतरासयन रथिनः सर्वान बीभत्सुर अपराजितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 12, + "text": "सिन्हवद विनदन्न उच्चैर धनुर्ज्यां विक्षिपन मुहुः\nशरौघान विसृजन पार्थॊ वयचरत कालवद रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 13, + "text": "तस्य शब्देन वित्रस्तास तावका भरतर्षभ\nसिंहस्येव मृगा राजन वयद्रवन्त महाभयात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 14, + "text": "जयन्तं पाण्डवं दृष्ट्वा तवत सैन्यं चाभिपीडितम\nदुर्यॊधनस ततॊ भीष्मम अब्रवीद भृशपीडितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 15, + "text": "एष पाण्डुर उतस तात शवेताश्वः कृष्णसारथिः\nदहते मामकान सर्वान कृष्ण वर्त्मेव काननम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 16, + "text": "पश्य सैन्यानि गाङ्गेय दरवमाणानि सर्वशः\nपाण्डवेन युधां शरेष्ठ काल्यमानानि संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 17, + "text": "यथा पशुगणान आलः संकालयति कानने\nतथेदं मामकं सैन्यं काल्यते शत्रुतापन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 18, + "text": "धनंजय शरैर भग्नं दरवमाणम इतस ततः\nभीमॊ हय एष दुराधर्षॊ विद्रावयति मे बलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 19, + "text": "सात्यकिश चेकितानश च माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ\nअभिमन्युश च विक्रान्तॊ वाहिनीं दहते मम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 20, + "text": "धृष्टद्युम्नस तथा शूरॊ राक्षसश च घटॊत्कचः\nवयद्रावयेतां सहसा सैन्यं मम महाबलौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 21, + "text": "वध्यमानस्य सैन्यस्य सर्वैर एतैर महाबलैः\nनान्यां गतिं परपश्यामि सथाने युद्धे च भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 22, + "text": "ऋते तवां पुरुषव्याघ्र देवतुल्यपराक्रम\nपर्याप्तश च भवान कषिप्रं पीडितानां गतिर भव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 23, + "text": "एवम उक्तॊ महाराज पिता देवव्रतस तव\nचिन्तयित्वा मुहूर्तं तु कृत्वा निश्चयम आत्मनः\nतव संधरयन पुत्रम अब्रवीच छंतनॊः सुतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 24, + "text": "दुर्यॊधन विजानीहि सथिरॊ भव विशां पते\nपूर्वकालं तव मया परतिज्ञातं महाबल" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 25, + "text": "हत्वा दशसहस्राणि कषत्रियाणां महात्मनाम\nसंग्रामाद वयपयातव्यम एतत कर्म ममाह्निकम\nइति तत कृतवांश चाहं यथॊक्तं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 26, + "text": "अद्य चापि महत कर्म परकरिष्ये महाहवे\nअहं वा निहतः शिष्ये हनिष्ये वाद्य पाण्डवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 27, + "text": "अद्य ते पुरुषव्याघ्र परतिमॊक्ष्ये ऋणं महत\nभर्तृपिण्ड कृतं राजन निहतः पृतना मुखे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 28, + "text": "इत्य उक्त्वा भरतश्रेष्ठः कषत्रियान परतपञ शरैः\nआससाद दुराधर्षः पाण्डवानाम अनीकिनीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 29, + "text": "अनीकमध्ये तिष्ठन्तं गाङ्गेयं भरतर्षभ\nआशीविषम इव करुद्धं पाण्डवाः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 30, + "text": "दशमे ऽहनि तस्मिंस तु दर्शयञ शक्तिम आत्मनः\nराजञ शतसहस्राणि सॊ ऽवधीत कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 31, + "text": "पञ्चालानां च ये शरेष्ठा राजपुत्रा महाबलाः\nतेषाम आदत्त तेजांसि जलं सूर्य इवांशुभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 32, + "text": "हत्वा दशसहस्राणि कुञ्जराणां तरस्विनाम\nसारॊहणां महाराज हयानां चायुतं पुनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 33, + "text": "पूर्णे शतसहस्रे दवे पदातीनां नरॊत्तमः\nपरजज्वाल रणे भीष्मॊ विधूम इव पावकः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 34, + "text": "न चैनं पाण्डवेयानां के चिच छेकुर निरीक्षितुम\nउत्तरं मार्गम आस्थाय तपन्तम इव भास्करम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 35, + "text": "ते पाण्डवेयाः संरब्धा महेष्वासेन पीडिताः\nवधायाभ्यद्रवन भीष्मं सृञ्जयाश च महारथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 36, + "text": "स युध्यमानॊ बहुभिर भीष्मः शांतनवस तदा\nअवकीर्णॊ महाबाहुः शैलॊ मेघैर इवासितैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 105, + "shloka": 37, + "text": "पुत्रास तु तव गाङ्गेयं समन्तात पर्यवारयन\nमहत्या सेनया सार्धं ततॊ युद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nअर्जुनस तु रणे राजन दृष्ट्वा भीष्मस्य विक्रमम\nशिखण्डिनम अथॊवाच समभ्येहि पितामहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 2, + "text": "न चापि भीस तवया कार्या भीष्माद अद्य कथं चन\nअहम एनं शरैस तीक्ष्णैः पातयिष्ये रथॊत्तमात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 3, + "text": "एवम उक्तस तु पार्थेन शिखण्डी भरतर्षभ\nअभ्यद्रवत गाङ्गेयं शरुत्वा पार्थस्य भाषितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 4, + "text": "धृष्टद्युम्नस तथा राजन सौभद्रश च महारथः\nहृष्टाव आद्रवतां भीष्मं शरुत्वा पार्थस्य भाषितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 5, + "text": "विराटद्रुपदौ वृद्धौ कुन्तिभॊजश च दंशितः\nअभ्यद्रवत गाङ्गेयं पुत्रस्य तव पश्यतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 6, + "text": "नकुलः सहदेवश च धर्मराजश च वीर्यवान\nतथेतराणि सैन्यानि सर्वाण्य एव विशां पते\nसमाद्रवन्त गाङ्गेयं शरुत्वा पार्थस्य भाषितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 7, + "text": "परत्युद्ययुस तावकाश च समेतास तान महारथान\nयथाशक्ति यथॊत्साहं तन मे निगदतः शृणु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 8, + "text": "चित्रसेनॊ महाराज चेकितानं समभ्ययात\nभीष्म परेप्सुं रणे यान्तं वृषं वयाघ्रशिशुर यथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 9, + "text": "धृष्टद्युम्नं महाराज भीष्मान्तिकम उपागमम\nतवरमाणॊ रणे यत्तं कृतवर्मा नयवारयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 10, + "text": "भीमसेनं सुसंक्रुद्धं गाङ्गेयस्य वधैषिणम\nतवरमाणॊ महाराज सौमदत्तिर नयवारयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 11, + "text": "तथैव नकुलं वीरं किरन्तं सायकान बहून\nविकर्णॊ वारयाम आस इच्छन भीष्मस्य जीवितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 12, + "text": "सहदेवं तथा यान्तं यत्तं भीष्मरथं परति\nवारयाम आस संक्रुद्धः कृपः शारद्वतॊ युधि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 13, + "text": "राक्षसं करूरकर्माणं भैमसेनिं महाबलम\nभीष्मस्य निधनं परेप्सुं दुर्मुखॊ ऽभयद्रवद बली" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 14, + "text": "सात्यकिं समरे करुद्धम आर्श्यशृङ्गिर अवारयत\nअभिमन्युं महाराज यान्तं भीष्मरथं परति\nसुदक्षिणॊ महाराज काम्बॊजः परत्यवारयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 15, + "text": "विराटद्रुपदौ वृद्धौ समेताव अरिमर्दनौ\nअश्वत्थामा ततः करुद्धॊ वारयाम आस भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 16, + "text": "तथा पाण्डुसुतं जयेष्ठं भीष्मस्य वधकाङ्क्षिणम\nभारद्वाजॊ रणे यत्तॊ धर्मपुत्रम अवारयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 17, + "text": "अर्जुनं रभसं युद्धे पुरस्कृत्य शिखण्डिनम\nभीष्म परेप्सुं महाराज तापयन्तं दिशॊ दश\nदुःशासनॊ महेष्वासॊ वारयाम आस संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 18, + "text": "अन्ये च तावका यॊधाः पाण्डवानां महारथान\nभीष्मायाभिमुखं यातान वारयाम आसुर आहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 19, + "text": "धृष्टद्युम्नस तु सैन्यानि पराक्रॊशत पुनः पुनः\nअभिद्रवत संरब्धा भीष्मम एकं महाबलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 20, + "text": "एषॊ ऽरजुनॊ रणे भीष्मं परयाति कुरुनन्दनः\nअभिद्रवत मा भैष्ट भीष्मॊ न पराप्स्यते हि वः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 21, + "text": "अर्जुनं समरे यॊद्धुं नॊत्सहेतापि वासवः\nकिम उ भीष्मॊ रणे वीरा गतसत्त्वॊ ऽलपजीवितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 22, + "text": "इति सेनापतेः शरुत्वा पाण्डवानां महारथाः\nअभ्यद्रवन्त संहृष्टा गाङ्गेयस्य रथं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 23, + "text": "आगच्छतस तान समरे वार्यॊघान परबलान इव\nनयवारयन्त संहृष्टास तावकाः पुरुषर्षभाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 24, + "text": "दुःशासनॊ महाराज भयं तयक्त्वा महारथः\nभीष्मस्य जीविताकाङ्क्षी धनंजयम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 25, + "text": "तथैव पाण्डवाः शूरा गाङ्गेयस्य रथं परति\nअभ्यद्रवन्त संग्रामे तव पुत्रान महारथान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 26, + "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम चित्ररूपं विशां पते\nदुःशासन रथं पराप्तॊ यत पार्थॊ नात्यवर्तत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 27, + "text": "यथा वारयते वेला कषुभितं वै महार्णवम\nतथैव पाण्डवं करुद्धं तव पुत्रॊ नयवारयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 28, + "text": "उभौ हि रथिनां शरेष्ठाव उभौ भारत दुर्जयौ\nउभौ चन्द्रार्कसदृशौ कान्त्या दीप्त्या च भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 29, + "text": "तौ तथा जातसंरम्भाव अन्यॊन्यवधकाङ्क्षिणौ\nसमीयतुर महासंख्ये मय शक्रौ यथा पुरा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 30, + "text": "दुःशासनॊ महाराज पाण्डवं विशिखैस तरिभिः\nवासुदेवं च विंशत्या ताडयाम आस संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 31, + "text": "ततॊ ऽरजुनॊ शतेनाजौ नाराचानां समार्पयत\nते तस्य कवचं भित्त्वा पपुः शॊणितम आहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 32, + "text": "दुःशासनस ततः करुद्धः पार्थं विव्याध पञ्चभिः\nललाटे भरतश्रेष्ठ शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 33, + "text": "ललटस्थैस तु तैर बाणैः शुशुभे पाण्डवॊत्तमः\nयथा मेरुर महाराज शृङ्गैर अत्यर्थम उच्छ्रितैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 34, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ महेष्वासः पुत्रेण तव धन्विना\nवयराजत रणे पार्थः किंशुकः पुष्पवान इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 35, + "text": "दुःशासनं ततः करुद्धः पीडयाम आस पाण्डवः\nपर्वणीव सुसंक्रुद्धॊ राहुर उग्रॊ निशाकरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 36, + "text": "पीड्यमानॊ बलवता पुत्रस तव विशां पते\nविव्याध समरे पार्थं कङ्कपत्रैः शिलाशितैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 37, + "text": "तस्य पार्थॊ धनुश छित्त्वा तवरमाणः पराक्रमी\nआजघान ततः पश्चात पुत्रं ते नवभिः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 38, + "text": "सॊ ऽनयत कार्मुकम आदाय भीष्मस्य परमुखे सथितः\nअर्जुनं पञ्चविंशत्या बाह्वॊर उरसि चार्पयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 39, + "text": "तस्य करुद्धॊ महाराज पाण्डवः शत्रुकर्शनः\nअप्रैषीद विशिखान घॊरान यमदण्डॊपमान बहून" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 40, + "text": "अप्राप्तान एव तान बाणांश चिच्छेद तनयस तव\nयतमानस्य पार्थस्य तद अद्भुतम इवाभवत\nपार्थं च निशितैर बाणैर अविध्यत तनयस तव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 41, + "text": "ततः करुद्धॊ रणे पार्थः शरान संधाय कार्मुके\nपरेषयाम आस समरे सवर्णपुङ्खाञ शिलाशितान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 42, + "text": "नयमज्जंस ते महाराज तस्य काये महात्मनः\nयथा हंसा महाराज तडागं पराप्य भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 43, + "text": "पीडितश चैव पुत्रस ते पाण्डवेन महात्मना\nहित्वा पार्थं रणे तूर्णं भीष्मस्य रथम आश्रयत\nअगाधे मज्जतस तस्य दवीपॊ भीष्मॊ ऽभवत तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 44, + "text": "परतिलभ्य ततः संज्ञां पुत्रस तव विशां पते\nअवारयत ततः शूरॊ भूय एव पराक्रमी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 106, + "shloka": 45, + "text": "शरैः सुनिशितैः पार्थं यथा वृत्रः पुरंदरम\nनिर्बिभेद महावीर्यॊ विव्यथे नैव चार्जुनात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nसात्यकिं दंशितं युद्धे भीष्मायाभ्युद्यतं तदा\nआर्श्यशृङ्गिर महेष्वासॊ वारयाम आस संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 2, + "text": "माधवस तु सुसंक्रुद्धॊ राक्षसं नवभिः शरैः\nआजघान रणे राजन परहसन्न इव भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 3, + "text": "तथैव राक्षसॊ राजन माधवं निशितैः शरैः\nअर्दयाम आस राजेन्द्र संक्रुद्धः शिनिपुंगवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 4, + "text": "शैनेयः शरसंघं तु परेषयाम आस संयुगे\nराक्षसाय सुसंक्रुद्धॊ माधवः परि वीरहा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ रक्षॊ महाबाहुं सात्यक्तिं सत्यविक्रमम\nविव्याध विशिखैर तीक्ष्णैः सिंहनादं ननाद च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 6, + "text": "माधवस तु भृशं विद्धॊ राक्षसेन रणे तदा\nधैर्यम आलम्ब्य तेजस्वी जहास च ननाद च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 7, + "text": "भगदत्तस ततः करुद्धॊ माधवं निशितैः शरैः\nताडयाम आस समरे तॊत्त्रैर इव महागजम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 8, + "text": "विहाय राक्षसं युद्धे शैनेयॊ रथिनां वरः\nपराग्ज्यॊतिषाय चिक्षेप शरान संनतपर्वणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 9, + "text": "तस्य पराग्ज्यॊतिषॊ राजा माधवस्य महद धनुः\nचिच्छेद शितधारेण भल्लेन हृतहस्तवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 10, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय वेगवत परवीरहा\nभगदत्तं रणे करुद्धॊ विव्याध निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 11, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ महेष्वासः सृक्किणी संलिहन मुहुः\nशक्तिं कनकवैडूर्य भूषिताम आयसी दृढाम\nयमदण्डॊपमां घॊरां पराहिणॊत सात्यकाय वै" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 12, + "text": "ताम आपतन्तां सहसा तस्य बाहॊर बलेरिताम\nसात्यकिः समरे राजंस तरिधा चिच्छेद सायकैः\nसा पपात तदा भूमौ महॊल्केव हतप्रभा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 13, + "text": "शक्तिं विनिहतां दृष्ट्वा पुत्रस तव विशां पते\nमहता रथवंशेन वारयाम आस माधवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 14, + "text": "तथा परिवृतं दृष्ट्वा वार्ष्णेयानां महारथम\nदुर्यॊधनॊ भृशं हृष्टॊ भरातॄन सर्वान उवाच ह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 15, + "text": "तथा कुरुत कौरव्या यथा वः सात्यकॊ युधि\nन जीवन परतिनिर्याति महतॊ ऽसमाद रथव्रजात\nअस्मिन हते हतं मन्ये पाण्डवानां महद बलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 16, + "text": "तत तथेति वचस तस्य परिगृह्य महारथाः\nशैनेयं यॊधयाम आसुर भीष्मस्य परमुखे तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 17, + "text": "अभिमन्युं तदायान्तं भीष्मायाभ्युद्यतं मृधे\nकाम्बॊजराजॊ बलवान वारयाम आस संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 18, + "text": "आर्जुनिर नृपतिं विद्ध्वा शैरः संनतपर्वभिः\nपुनर एव चतुःषष्ट्या राजन विव्याध तं नृपम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 19, + "text": "सुदक्षिणस तु समरे कार्ष्णिं विव्याध पञ्चभिः\nसारथिं चास्य नवभिर इच्छन भीष्मस्य जीवितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 20, + "text": "तद युद्धम आसीत सुमहत तयॊस तत्र पराक्रमे\nयद अभ्यधावद गाङ्गेयं शिखण्डी शत्रुतापनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 21, + "text": "विराटद्रुपदौ वृद्धौ वारयन्तौ महाचमूम\nभीष्मं च युधि संरब्धाव आद्रवन्तौ महारथौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 22, + "text": "अश्वत्थामा ततः करुद्धः समायाद रथसत्तमः\nततः परववृते युद्धं तव तेषां च भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 23, + "text": "विराटॊ दशभिर भल्लैर आजघान परंतप\nयतमानं महेष्वासं दरौणिम आहवशॊभिनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 24, + "text": "दरुपदश च तरिभिर बाणैर विव्याध निशितैस तथा\nगुरुपुत्रं समासाद्य भीष्मस्य पुरतः सथितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 25, + "text": "अश्वत्थामा ततस तौ तु विव्याध दशभिः शरैः\nविराटद्रुपदौ वृद्धौ भीष्मं परति समुद्यतौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 26, + "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम वृद्धयॊश चरितं महत\nयद दरौणेः सायकान घॊरान परत्यवारयतां युधि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 27, + "text": "सहदेवं तथा यान्तं कृपः शारद्वतॊ ऽभययात\nयथा नागॊ वने नागं मत्तॊ मत्तम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 28, + "text": "कृपश च समरे राजन माद्रीपुत्रं महारथम\nआजघान शरैस तूर्णं सप्तत्या रुक्मभूषणैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 29, + "text": "तस्य माद्री सुतश चापं दविधा चिच्छेद सायकैः\nअथैनं चिन्न धन्वानं विव्याध नवभिः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 30, + "text": "सॊ ऽनयत कार्मुकम आदाय समरे भारसाधनम\nमाद्रीपुत्रं सुसंहृष्टॊ दशभिर निशितैः शरैः\nआजघानॊरसि करुद्ध इच्छन भीष्मस्य जीवितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 31, + "text": "तथैव पाण्डवॊ राजञ शारद्वतम अमर्षणम\nआजघानॊरसि करुद्धॊ भीष्मस्य वधकाङ्क्षया\nतयॊर युद्धं समभवद घॊररूपं भयावहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 32, + "text": "नकुलं तु रणे करुद्धं विकर्णः शत्रुतापनः\nविव्याध सायकैः षष्ट्या रक्षन भीष्मस्य जीवितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 33, + "text": "नकुलॊ ऽपि भृशं विद्धस तव पुत्रेण धन्विना\nविकर्णं सप्त सप्तत्या निर्बिभेद शिलीमुखैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 34, + "text": "तत्र तौ नरशार्दूलौ गॊष्ठे गॊवृषभाव इव\nअन्यॊन्यं जघ्नतुर वीरौ गॊष्ठे गॊवृषभाव इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 35, + "text": "घटॊत्कचं रणे यत्तं निघ्नन्तं तव वाहिनीम\nदुर्मुखः समरे परायाद भीष्महेतॊः पराक्रमी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 36, + "text": "हैडिम्बस तु ततॊ राजन दुर्मुखं शत्रुतापनम\nआजघानॊरसि करुद्धॊ नवत्या निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 37, + "text": "भीमसेन सुतं चापि दुर्मुखः सुमुखैः शरैः\nषष्ट्या वीरॊ नदन हृष्टॊ विव्याध रणमूर्धनि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 38, + "text": "धृष्टद्युम्नं रणे यान्तं भीष्मस्य वधकाङ्क्षिणम\nहार्दिक्यॊ वारयाम आस रक्षन भीष्मस्य जीवितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 39, + "text": "वार्ष्णेयः पार्षतं शूरं विद्ध्वा पञ्चभिर आयसैः\nपुनः पञ्चाशता तूर्णम आजघान सतनान्तरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 40, + "text": "तथैव पार्षतॊ राजन हार्दिक्यं नवभिः शरैः\nविव्याध निशितैस तीक्ष्णैः कङ्कपत्र परिच्छदैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 41, + "text": "तयॊः समभवद युद्धं भीष्महेतॊर महारणे\nअन्यॊन्यातिशयैर युक्तं यथा वृत्र महेन्द्रयॊः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 42, + "text": "भीमसेनम अथायान्तं भीष्मं परति महाबलम\nभूरिश्रवाभ्ययात तूर्णं तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 43, + "text": "सौमदत्तिर अथॊ भीमम आजघान सतनान्तरे\nनाराचेन सुतीक्ष्णेन रुक्मपुङ्खेन संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 44, + "text": "उरःस्थेन बभौ तेन भीमसेनः परतापवान\nसकन्द शक्त्या यथा करौञ्चः पुरा नृपतिसत्तम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 45, + "text": "तौ शरान सूर्यसंकाशान कर्मार परिमार्जितान\nअन्यॊन्यस्य रणे करुद्धौ चिक्षिपाते मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 46, + "text": "भीमॊ भीष्म वधाकान्ष्की सौमदत्तिं महारथम\nतथा भीष्म जये गृध्नुः सौमदत्तिश च पाण्डवम\nकृतप्रतिकृते यत्तौ यॊधयाम आसतू रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 47, + "text": "युधिष्ठिरं महाराज महत्या सेनया वृतम\nभीष्मायाभिमुखं यान्तं भारद्वाजॊ नयवारयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 48, + "text": "दरॊणस्य रथनिर्घॊषं पर्जन्यनिनदॊपमम\nशरुत्वा परभद्रका राजन समकम्पन्त मारिष" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 49, + "text": "सा सेना महती राजन पाण्डुपुत्रस्य संयुगे\nदरॊणेन वारिता यत्ता न चचाल पदात पदम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 50, + "text": "चेकितानं रणे करुद्धं भीष्मं परति जनेश्वर\nचित्रसेनस तव सुतः करुद्ध रूपम अवारयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 51, + "text": "भीष्महेतॊः पराक्रान्तश चित्रसेनॊ महारथः\nचेकितानं परं शक्त्या यॊधयाम आस भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 52, + "text": "तथैव चेकितानॊ ऽपि चित्रसेनम अयॊधयत\nतद युद्धम आसीत सुमहत तयॊस तत्र पराक्रमे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 53, + "text": "अर्जुनॊ वार्यमाणस तु बहुशस तनयेन ते\nविमुखीकृत्य पुत्रं ते तव सेनां ममर्द ह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 54, + "text": "दुःशासनॊ ऽपि परया शक्त्या पार्थम अवारयत\nकथं भीष्मं परॊ हन्याद इति निश्चित्य भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 107, + "shloka": 55, + "text": "सा वध्यमाना समरे पुत्रस्य तव वाहिनी\nलॊड्यते रथिभिः शरेष्ठैस तत्र तत्रैव भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nअथ वीरॊ महेष्वासॊ मत्तवारणविक्रमः\nसमादाय महच चापं मत्तवारणवारणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 2, + "text": "विधुन्वानॊ धनुःश्रेष्ठं दरावयाणॊ महारथान\nपृतनां पाण्डवेयानां पातयानॊ महारथः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 3, + "text": "निमित्तानि निमित्तज्ञः सर्वतॊ वीक्ष्य वीर्यवान\nपरतपन्तम अनीकानि दरॊणः पुत्रम अभाषत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 4, + "text": "अयं स दिवसस तात यत्र पार्थॊ महारथः\nजिघांसुः समरे भीष्मं परं यत्नं करिष्यति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 5, + "text": "उत्पतन्ति हि मे बाणा धनुः परस्फुरतीव मे\nयॊगम अस्ताणि गच्छन्ति करूरे मे वर्तते मतिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 6, + "text": "दिक्षु शान्तासु घॊराणि वयाहरन्ति मृगद्विजाः\nनीचैर गृध्रा निलीयन्ते भारतानां चमूं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 7, + "text": "नष्टप्रभ इवादित्यः सर्वतॊ लॊहिता दिशः\nरसते वयथते भूमिर अनुष्टनति वाहनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 8, + "text": "कङ्का गृध्रा बलाकाश च वयाहरन्ति मुहुर मुहुः\nशिवाश चाशिव निर्घॊषा वेदयन्त्यॊ महद भयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 9, + "text": "पपात महती चॊक्ला मध्येनादित्य मण्डलात\nस कबन्धश च परिघॊ भानुम आवृत्य तिष्ठति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 10, + "text": "परिवेषस तथा घॊरश चन्द्रभास्करयॊर अभूत\nवेदयानॊ भयं घॊरं राज्ञां देहावकर्तनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 11, + "text": "देवतायतनस्थाश च कौरवेन्द्रस्य देवताः\nकम्पन्ते च हसन्ते च नृत्यन्ति च रुदन्ति च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 12, + "text": "अपसव्यं गरहाश चक्रुर अलक्ष्माणं निशाकरम\nअवाक्शिराश च भगवान उदतिष्ठत चन्द्रमाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 13, + "text": "वपूंषि च नरेन्द्राणां विगतानीव लक्षये\nधार्तराष्ट्रस्य सैन्येषु न च भराजन्ति दंशितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 14, + "text": "सेनयॊर उभयॊश चैव समन्ताच छरूयते महान\nपाञ्चजन्यस्य निर्घॊषॊ गाण्डीवस्य च निस्वनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 15, + "text": "धरुवम आस्थाय बीभत्सुर उत्तमास्त्राणि संयुगे\nअपास्यान्यान रणे यॊधान अभ्यस्यति पितामहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 16, + "text": "हृष्यन्ति रॊमकूपानि सीदतीव च मे मनः\nचिन्तयित्वा महाबाहॊ भीष्मार्जुनसमागमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 17, + "text": "तं चैव निकृतिप्रज्ञं पाञ्चाल्यं पापचेतसम\nपुरस्कृत्य रणे पार्थॊ भीष्मस्यायॊधनं गतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 18, + "text": "अब्रवीच च पुरा भीष्मॊ नाहं हन्यां शिखण्डिनम\nसत्री हय एषा विहिता धात्रा दैवाच च स पुनः पुमान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 19, + "text": "अमङ्गल्यध्वजश चैव याज्ञसेनिर महारथः\nन चामङ्गल केतॊः स परहरेद आपगा सुतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 20, + "text": "एतद विचिन्तयानस्य परज्ञा सीदति मे भृशम\nअद्यैव तु रणे पार्थः कुरुवृद्धम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 21, + "text": "युधिष्ठिरस्य च करॊधॊ भीष्मार्जुनसमागमः\nमम चास्त्राभिसंरम्भः परजानाम अशुभं धरुवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 22, + "text": "मनस्वी बलवाञ शूरः कृतास्त्रॊ दृढविक्रमः\nदूरपाती दृढेषुश च निमित्तज्ञश च पाण्डवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 23, + "text": "अजेयः समरे चैव देवैर अपि स वासवैः\nबलवान बुद्धिमांश चैव जितक्लेशॊ युधां वरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 24, + "text": "विजयी च रणे नित्यं भैरवास्त्रश च पाण्डवः\nतस्य मार्गं परिहरन दरुतं गच्छ यतव्रतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 25, + "text": "पश्य चैतन महाबाहॊ वैशसं समुपस्थितम\nहेमचित्राणि शूराणां महान्ति च शुभानि च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 26, + "text": "कवचान्य अवदीर्यन्ते शरैः संनतपर्वभिः\nछिद्यन्ते च धवजाग्राणि तॊमराणि धनूंषि च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 27, + "text": "परासाश च विमलास तीक्ष्णाः शक्त्यश च कनकॊज्ज्वलाः\nवैजयन्त्यश च नागानां संक्रुद्धेन किरीटिना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 28, + "text": "नायं संरक्षितुं कालः पराणान पुत्रॊपजीविभिः\nयाहि सवर्गं पुरस्कृत्य यशसे विजयाय च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 29, + "text": "हयनागरथावर्तां महाघॊरां सुदुस्तराम\nरथेन संग्रामनदीं तरत्य एष कपिध्वजः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 30, + "text": "बरह्मण्यता दमॊ दानं तपश च चरितं महत\nइहैव दृश्यते राज्ञॊ भराता यस्य धनंजयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 31, + "text": "भीमसेनश च बलवान माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ\nवासुदेवश च वार्ष्णेयॊ यस्य नाथॊ वयवस्थितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 32, + "text": "तस्यैष मन्युप्रभवॊ धार्तराष्ट्रस्य दुर्मतेः\nतपॊ दग्धशरीरस्य कॊपॊ दहति भारतान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 33, + "text": "एष संदृश्यते पार्थॊ वासुदेव वयपाश्रयः\nदारयन सर्वसैन्यानि धार्तराष्ट्राणि सर्वशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 34, + "text": "एतद आलॊक्यते सैन्यं कषॊभ्यमाणं किरीटिना\nमहॊर्मिनद्धं सुमहत तिमिनेव नदी मुखम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 35, + "text": "हाहा किल किला शब्दाः शरूयन्ते च चमूमुखे\nयाहि पाञ्चाल दायादम अहं यास्ये युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 36, + "text": "दुर्लभं हय अन्तरं राज्ञॊ वयूहस्यामित तेजसः\nसमुद्रकुक्षिपतिमं सर्वतॊ ऽतिरथैः सथितैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 37, + "text": "सात्यकिश चाभिमन्युश च धृष्टद्युम्नवृकॊदरौ\nपरिरक्षन्ति राजानं यमौ च मनुजेश्वरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 38, + "text": "उपेन्द्र सदृशः शयामॊ महाशाल इवॊद्गतः\nएष गच्छत्य अनीकानि दवितीय इव फल्गुनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 39, + "text": "उत्तमास्त्राणि चादत्स्व गृहीत्वान्यन महद धनुः\nपार्श्वतॊ याहि राजानं युध्यस्व च वृकॊदरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 40, + "text": "कॊ हि नेच्छेत परियं पुत्रं जीवन्तं शाश्वतीः समाः\nकषत्रधर्मं पुरस्कृत्य ततस तवा विनियुज्महे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 108, + "shloka": 41, + "text": "एष चापि रणे भीष्मॊ दहते वै महाचमूम\nयुद्धे सुसदृशस तात यमस्य वरुणस्य च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nभगदत्तः कृपः शल्यः कृतवर्मा च सात्वतः\nविन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ सैन्धवश च जयद्रथः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 2, + "text": "चित्रसेनॊ विकर्णश च तथा दुर्मर्षणॊ युवा\nदशैते तावका यॊधा भीमसेनम अयॊधयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 3, + "text": "महत्या सेनया युक्ता नानादेशसमुत्थया\nभीष्मस्य समरे राजन परार्थयाना महद यशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 4, + "text": "शल्यस तु नवभिर बाणैर भीमसेनम अताडयत\nकृतवर्मा तरिभिर बाणैः कृपश च नवभिः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 5, + "text": "चित्रसेनॊ विकर्णश च भगदत्तश च मारिष\nदशभिर दशभिर भल्लैर भीमसेनम अताडयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 6, + "text": "सैन्धवश च तरिभिर बाणैर जत्रु देशे ऽभयतादयत\nविन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ पञ्चभिः पञ्चभिः शरैः\nदुर्मर्षणश च विंशत्या पाण्डवं निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 7, + "text": "स तान सर्वान महाराज भराजमानान पृथक पृथक\nपरवीरान सर्वलॊकस्य धार्तराष्ट्रान महारथान\nविव्याध बहुभिर बाणैर भीमसेनॊ महाबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 8, + "text": "शल्यं पञ्चाशता विद्ध्वा कृतवर्माणम अष्टभिः\nकृपस्य स शरं चापं मध्ये चिच्छेद भारत\nअथैनं छिन्नधन्वानं पुनर विव्याध पञ्चभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 9, + "text": "विन्दानुविन्दौ च तथा तरिभिस तरिभिर अताटयत\nदुर्मर्षणं च विंशत्या चित्रसेनं च पञ्चभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 10, + "text": "विकर्णं दशभिर बाणैः पञ्चभिश च जयद्रथम\nविद्ध्वा भीमॊ ऽनदद धृष्टः सैन्धवं च पुनस तरिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 11, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय गौतमॊ रथिनां वरः\nभीमं विव्याध संरब्धॊ दशभिर निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 12, + "text": "स विद्धॊ बहुभिर बाणैस तॊत्त्रैर इव महाद्विपः\nततः करुद्धॊ महाबाहुर भीमसेनः परतापवान\nगौतमं ताडयाम आस शरैर बहुभिर आहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 13, + "text": "सैन्धवस्य तथाश्वांश च सारथिं च तरिभिः शरैः\nपराहिणॊन मृत्युलॊकाय कालान्तकसमद्युतिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 14, + "text": "हताश्वात तु रथात तूर्णम अवप्लुत्य महारथः\nशरांश चिक्षेप निशितान भीमसेनस्य संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 15, + "text": "तस्य भीमॊ धनुर्मध्ये दवाभ्यां चिच्छेद भारत\nभल्लाभ्यां भरतश्रेष्ठ सैन्धवस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 16, + "text": "स छिन्नधन्वा विरथॊ हताश्वॊ हतसारथिः\nचित्रसेनरथं राजन्न आरुरॊह तवरान्वितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 17, + "text": "अत्यद्भुतं रणे कर्मकृतवांस तत्र पाण्डवः\nमहारथाञ शरैर विद्ध्वा वारयित्वा महारथः\nविरथं सैन्धवं चक्रे सर्वलॊकस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 18, + "text": "नातीव ममृषे शल्यॊ भीमसेनस्य विक्रमम\nस संधाय शरांस तीक्ष्णान कर्मार परिमार्जितान\nभीमं विव्याध सप्तत्या तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 19, + "text": "कृपश च कृतवर्मा च भगदत्तश च मारिष\nविन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ चित्रसेनश च संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 20, + "text": "दुर्मर्षणॊ विकर्णश च सिन्धुराजश च वीर्यवान\nभीमं ते विव्यधुस तूर्णं शल्य हेतॊर अरिंदमाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 21, + "text": "स तु तान परतिविव्याध पञ्चभिः पञ्चभिः शरैः\nशल्यं विव्याध सप्तत्या पुनश च दशभिः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 22, + "text": "तं शल्यॊ नवभिर विद्ध्वा पुनर विव्याध पञ्चभिः\nसारथिं चास्य भल्लेन गाढं विव्याध मर्मणि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 23, + "text": "विशॊकं वीक्ष्य निर्भिन्नं भीमसेनः परतापवान\nमद्रराजं तरिभिर बाणैर बाह्वॊर उरसि चार्पयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 24, + "text": "तथेतरान महेष्वासांस तरिभिर तरिभिर अजिह्मगैः\nताडयाम आस समरे सिंहवच च ननाद च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 25, + "text": "ते हि यत्ता महेष्वासाः पाण्डवं युद्धदुर्मदम\nतरिभिस तरिभिर अकुण्ठाग्रैर भृशं मर्मस्व अताडयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 26, + "text": "तॊ ऽतिविद्धॊ महेष्वासॊ भीमसेनॊ न विव्यथे\nपर्वतॊ वारिधाराभिर वर्षमाणैर इवाम्बुदैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 27, + "text": "शल्यं च नवभिर बाणैर भृशं विद्ध्वा महायशाः\nपराग्ज्यॊतिषं शतेनाजौ राजन विव्याध वै दृढम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 28, + "text": "ततस तु स शरं चापं सात्वतस्य महात्मनः\nकषुरप्रेण सुतीक्ष्णेन चिच्छेद हृतहस्तवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 29, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय कृतवर्मा वृकॊदरम\nआजघान भरुवॊर मध्ये नाराचेन परंतप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 30, + "text": "भीमस तु समरे विद्ध्वा शल्यं नवभिर आयसैः\nभगदत्तं तरिभिश चैव कृतवर्माणम अष्टभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 31, + "text": "दवाभ्यां दवाभ्यां च विव्याध गौतमप्रभृतीन रथान\nते तु तं समरे राजन विव्यधुर निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 32, + "text": "स तथा पीड्यमानॊ ऽपि सर्वतस तैर महारथैः\nमत्वा तृणेन तांस तुल्यान विचचार गतव्यथः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 33, + "text": "ते चापि रथिनां शरेष्ठा भीमाय निशिताञ शरान\nपरेषयाम आसुर अव्यग्राः शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 34, + "text": "तस्य शक्तिं महावेगं भगदत्तॊ महारथः\nचिक्षेप समरे वीरः सवर्णदण्डां महाधनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 35, + "text": "तॊमरं सैन्धवॊ राजा पट्टिषं च महाभुवः\nशतघ्नीं च कृपॊ राजञ शरं शल्यश च संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 36, + "text": "अथेतरे महेष्वासाः पञ्च पञ्च शिलीमुखान\nभीमसेनं समुद्दिश्य परेषयाम आसुर ओजसा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 37, + "text": "तॊमरं स दविधा चक्रे कषुरप्रेणानिलात्मजः\nपट्टिशं च तरिभिर बाणैश चिच्छेद तिलकाण्डवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 38, + "text": "स बिभेद शतघ्नीं च नवभिः कङ्कपत्रिभिः\nमद्रराजप्रयुक्तं च शरं छित्त्वा महाबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 39, + "text": "शक्तिं चिच्छेद सहसा भगदत्तेरितां रणे\nतथेतराञ शरान घॊराञ शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 40, + "text": "भीमसेनॊ रणश्लाघी तरिधैकैकं समाच्छिनत\nतांश च सर्वान महेष्वासांस तरिभिस तरिभिर अताडयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 41, + "text": "ततॊ धनंजयस तत्र वर्तमाने महारणे\nजगाम स रथेनाजौ भीमं दृष्ट्वा महारथम\nनिघ्नन्तं समरे शत्रून यॊधयानं च सायकैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 42, + "text": "तौ तु तत्र महात्मानौ समेतौ वीक्ष्य पाण्डवौ\nनाशशंसुर जयं तत्र तावकाः पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 43, + "text": "अथार्जुनॊ रणे भीष्मं यॊधयन वै महारथम\nभीष्मस्य निधनाकाङ्क्षी पुरस्कृत्य शिखण्डिनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 44, + "text": "आससाद रणे यॊधांस तावकान दश भारत\nये सम भीमं रणे राजन यॊधयन्तॊ वयवस्थिताः\nबीभत्सुस तान अथाविध्यद भीमस्य परियकाम्यया" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 45, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा सुशर्माणम अचॊदयत\nअर्जुनस्य वधार्थाय भीमसेनस्य चॊभयॊः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 46, + "text": "सुशर्मन गच्छ शीघ्रं तवं बलौघैः परिवारितः\nजहि पाण्डुसुताव एतौ धनंजय वृकॊदरौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 47, + "text": "तच छरुत्वा शासनं तस्य तरिगर्तः परस्थलाधिपः\nअभिद्रुत्य रणे भीमम अर्जुनं चैव धन्विनौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 109, + "shloka": 48, + "text": "रथैर अनेकसाहस्रैः परिवव्रे समन्ततः\nततः परववृते युद्धम अर्जुनस्य परैः सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nअर्जुनस तु रणे शल्यं यतमानं महारथम\nछादयाम आस समरे शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 2, + "text": "सुशर्माणं कृपं चैव तरिभिस तरिभिर अविध्यत\nपराग्ज्यॊतिषं च समरे सैन्धवं च जयद्रथम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 3, + "text": "चित्रसेनं विकर्णं च कृतवर्माणम एव च\nदुर्मर्षणं च राजेन्द्र आवन्त्यौ च महारथौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 4, + "text": "एकैकं तरिभिर आनर्छत कङ्कबर्हिण वाजितैः\nशरैर अतिरथॊ युद्धे पीडयन वाहिनीं तव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 5, + "text": "जयद्रथॊ रणे पार्थं भित्त्वा भारत सायकैः\nभीमं विव्याध तरसा चित्रसेन रथे सथितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 6, + "text": "शल्यश च समरे जिष्णुं कृपश च रथिनां वरः\nविव्यधाते महाबाहुं बहुधा मर्मभेदिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 7, + "text": "चित्रसेनादयश चैव पुत्रास तव विशां पते\nपञ्चभिः पञ्चभिस तूर्णं संयुगे निशितैः शरैः\nआजघ्नुर अर्जुनं संख्ये भीमसेनं च मारिष" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 8, + "text": "तौ तत्र रथिनां शरेष्ठौ कौन्तेयौ भरतर्षभौ\nअपीडयेतां समरे तरिगर्तानां महद बलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 9, + "text": "सुशर्मापि रणे पार्थं विद्ध्वा बहुभिर आयसैः\nननाद बलवन नादं नादयन वै नभस्तलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 10, + "text": "अन्ये च रथिनः शूरा भीमसेनधनंजयौ\nविव्यधुर निशितैर बाणै रुक्मपुङ्खैर अजिह्मगैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 11, + "text": "तेषां तु रथिनां मध्ये कौन्तेयौ रथिनां वरौ\nकरीडमानौ रथॊदारौ चित्ररूपौ वयरॊचताम\nआमिषेप्सू गवां मध्ये सिंहाव इव बलॊत्कटौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 12, + "text": "छित्त्वा धनूंषि वीराणां शरांश च बहुधा रणे\nपातयाम आसतुर वीरौ शिरांसि शतशॊ नृणाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 13, + "text": "रथाश च बहवॊ भग्ना हयाश च शतशॊ हताः\nगजाश च स गजारॊहाः पेतुर उर्व्यां महामृधे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 14, + "text": "रथिनः सादिनश चैव तत्र तत्र निसूदिताः\nदृश्यन्ते बहुधा राजन वेष्टमानाः समन्ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 15, + "text": "हतैर गजपदात्य ओघैर वाजिभिश च निसूदितैः\nरथैश च बहुधा भग्नैः समास्तीर्यत मेदिनी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 16, + "text": "छत्रैश च बहुधा छिन्नैर धवजैश च विनिपातितैः\nअङ्कुशैर अपविद्धैश च परिस्तॊमैश च भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 17, + "text": "केयूरैर अङ्गदैर हारै राङ्कवैर मृदितैस तथा\nउष्णीषैर अपविद्धैश च चामरव्यजनैर अपि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 18, + "text": "तत्र तत्रापविद्धैश च बाहुभिश चन्दनॊक्षितैः\nऊरुभिश च नरेन्द्राणां समास्तीर्यत मेदिनी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 19, + "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम रणे पार्थस्य विक्रमम\nशरैः संवार्य तान वीरान निजघान बलं तव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 20, + "text": "पुत्रस तु तव तं दृष्ट्वा भीमार्जुनसमागमम\nगाङ्गेयस्य रथाभ्याशम उपजग्मे महाभये" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 21, + "text": "कृपश च कृतवर्मा च सैन्धवश च जयद्रथः\nविन्दानुविन्दाव आवन्त्याव आजग्मुः संयुगं तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ भीमॊ महेष्वासः फल्गुनश च महारथः\nकौरवाणां चमूं घॊरां भृशं दुद्रुवतू रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ बर्हिणवाजानाम अयुतान्य अर्बुदानि च\nधनंजयरथे तूर्णं पातयन्ति सम संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 24, + "text": "ततस ताञ शरजालेन संनिवार्य महारथान\nपार्थः समन्तात समरे परेषयाम आस मृत्यवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 25, + "text": "शल्यस तु समरे जिष्णुं करीडन्न इव महारथः\nआजघानॊरसि करुद्धॊ भल्लैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 26, + "text": "तस्य पार्थॊ धनुश छित्त्वा हस्तावापं च पञ्चभिः\nअथैनं सायकैस तीक्ष्णैर भृशं विव्याध मर्मणि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 27, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय समरे भर साधनम\nमद्रेश्वरॊ रणे जिष्णुं ताडयाम आस रॊषितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 28, + "text": "तरिभिः शरैर महाराज वासुदेवं च पञ्चभिः\nभीमसेनं च नवभिर बाह्वॊर उरसि चार्पयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ दरॊणॊ महाराज मागधश च महारथः\nदुर्यॊधन समादिष्टौ तं देशम उपजग्मतुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 30, + "text": "यत्र पार्थॊ महाराज भीमसेनश च पाण्डवः\nकौरव्यस्य महासेनां जघ्नतुस तौ महारथौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 31, + "text": "जयत्सेनस तु समरे भीमं भीमायुधं युवा\nविव्याध निशितैर बाणैर अष्टभिर भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 32, + "text": "तं भीमॊ दशभिर विद्ध्वा पुनर विव्याध सप्तभिः\nसारथिं चास्य भल्लेन रथनीडाद अपाहरत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 33, + "text": "उद्भ्रान्तैस तुरगैः सॊ ऽत दरवमाणैः समन्ततः\nमागधॊ ऽपहृतॊ राजा सर्वसैन्यस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 34, + "text": "दरॊणस तु विवरं लब्ध्वा भीमसेनं शिलीमुखैः\nविव्याध बाणैः सुशितैः पञ्चषष्ट्या तम आयसैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 35, + "text": "तं भीमः समरश्लाघी गुरुं पितृसमं रणे\nविव्याध नवभिर भल्लैस तथा षष्ट्या च भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 36, + "text": "अर्जुनस तु सुशर्माणं विद्ध्वा बहुभिर आयसैः\nवयधमत तस्य तत सैन्यं महाभ्राणि यथानिलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 37, + "text": "ततॊ भीष्मश च राजा च सौबलश च बृहद्बलः\nअभ्यद्रवन्त संक्रुद्धा भीमसेनधनंजयौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 38, + "text": "तथैव पाण्डवाः शूरा धृष्टद्युम्नश च पार्षतः\nअभ्यद्रवन रणे भीष्मं वयादितास्यम इवान्तकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 39, + "text": "शिखण्डी तु समासाद्य भारतानां पितामहम\nअभ्यद्रवत संहृष्टॊ भयं तयक्त्वा यतव्रतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 40, + "text": "युधिष्ठिर मुखाः पार्थाः पुरस्कृत्य शिखण्डिनम\nअयॊधयन रणे भीष्मं संहता सह सृञ्जयैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 41, + "text": "तथैव तावकाः सर्वे पुरस्कृत्य यतव्रतम\nशिखण्डिप्रमुखान पार्थान यॊधयन्ति सम संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 42, + "text": "ततः परववृते युद्धं कौरवाणां भयावहम\nतत्र पाण्डुसुतैः सार्धं भीष्मस्य विजयं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 43, + "text": "तावकानां रणे भीष्मॊ गलह आसीद विशां पते\nतत्र हि दयूतम आयातं विजयायेतराय वा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 44, + "text": "धृष्टद्युम्नॊ महाराज सर्वसैन्यान्य अचॊदयत\nअभिद्रवत गाङ्गेयं मा भैष्ट नरसत्तमाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 45, + "text": "सेनापतिवचः शरुत्वा पाण्डवानां वरूथिनी\nभीष्मम एवाभ्ययात तूर्णं पराणांस तयक्त्वा महाहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 110, + "shloka": 46, + "text": "भीष्मॊ ऽपि रथिनां शरेष्ठः परतिजग्राह तां चमूम\nआपतन्तीं महाराज वेलाम इव महॊदधिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 1, + "text": "धृतराष्ट्र उवाच\nकथं शांतनवॊ भीष्मॊ दशमे ऽहनि संजय\nअयुध्यत महावीर्यैः पाण्डवैः सहसृञ्जयैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 2, + "text": "कुरवश च कथं युद्धे पाण्डवान परत्यवारयन\nआचक्ष्व मे महायुद्धं भीष्मस्याहवशॊभिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 3, + "text": "संजय उवाच\nकुरवः पाण्डवैः सार्धं यथायुध्यन्त भारत\nयथा च तद अभूद युद्धं तत ते वक्ष्यामि शृण्वतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 4, + "text": "परेषिताः परलॊकाय परमास्त्रैः किरीटिना\nअहन्य अहनि संप्राप्तास तावकानां रथव्रजाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 5, + "text": "यथाप्रतिज्ञं कौरव्यः स चापि समितिंजयः\nपार्थानाम अकरॊद भीष्मः सततं समितिक्षयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 6, + "text": "कुरुभिः सहितं भीष्मं युध्यमानं महारथम\nअर्जुनं च सपाञ्चाल्यं दृष्ट्वा संशयिता जनाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 7, + "text": "दशमे ऽहनि तस्मिंस तु भीष्मार्जुनसमागमे\nअवर्तत महारौद्रः सततं समितिक्षयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 8, + "text": "तस्मिन्न अयुतशॊ राजन भूयश च स परंतपः\nभीष्मः शांतनवॊ यॊधाञ जघान परमास्त्रवित" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 9, + "text": "येषाम अज्ञातकल्पानि नामगॊत्राणि पार्थिव\nते हतास तत्र भीष्मेण शूराः सर्वे ऽनिवर्तिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 10, + "text": "दशाहानि ततस तप्त्वा भीष्मः पाण्डववाहिनीम\nनिरविद्यत धर्मात्मा जीवितेन परंतपः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 11, + "text": "स कषिप्रं वधम अन्विच्छन्न आत्मनॊ ऽभिमुखं रणे\nन हन्यां मानवश्रेष्ठान संग्रामे ऽभिमुखान इति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 12, + "text": "चिन्तयित्वा महाबाहुः पिता देवव्रतस तव\nअभ्याशस्थं महाराज पाण्डवं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 13, + "text": "युधिष्ठिर महाप्राज्ञ सर्वशास्त्रविशारद\nशृणु मे वचनं तात धर्म्यं सवर्ग्यं च जल्पतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 14, + "text": "निर्विण्णॊ ऽसमि भृशं तात देहेनानेन भारत\nघनतश च मे गतः कालः सुबहून पराणिनॊ रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 15, + "text": "तस्मात पार्थं पुरॊधाय पाञ्चालान सृञ्जयांस तथा\nमद्वधे करियतां यत्नॊ मम चेद इच्छसि परियम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 16, + "text": "तस्य तन मतम आज्ञाय पाण्डवः सत्यदर्शनः\nभीष्मं परतिययौ यत्तः संग्रामे सह सृञ्जयैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 17, + "text": "धृष्टद्युम्नस ततॊ राजन पाण्डवश च युधिष्ठिरः\nशरुत्वा भीष्मस्य तां वाचं चॊदयाम आसतुर बलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 18, + "text": "अभिद्रवत युध्यध्वं भीष्मं जयत संयुगे\nरक्षिताः सत्यसंधेन जिष्णुना रिपुजिष्णुना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 19, + "text": "अयं चापि महेष्वासः पार्षतॊ वाहिनीपतिः\nभीमसेनश च समरे पालयिष्यति वॊ धरुवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 20, + "text": "न वै भीष्माद भयं किं चित कर्तव्यं युधि सृञ्जयाः\nधरुवं भीष्मं विजेष्यामः पुरस्कृत्य शिखण्डिनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 21, + "text": "तथा तु समयं कृत्वा दशमे ऽहनि पाण्डवाः\nबरह्मलॊकपरा भूत्वा संजग्मुः करॊधमूर्छिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 22, + "text": "शिखण्डिनं पुरस्कृत्य पाण्डवं च धनंजयम\nभीष्मस्य पातने यत्नं परमं ते समास्थिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 23, + "text": "ततस तव सुतादिष्टा नानाजनपदेश्वराः\nदरॊणेन सहपुत्रेण सहसेना महाबलाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 24, + "text": "दुःशासनश च बलवान सह सर्वैः सहॊदरैः\nभीष्मं समरमध्यस्थं पालयां चक्रिरे तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 25, + "text": "ततस तु तावकाः शूराः पुरस्कृत्य यतव्रतम\nशिखण्डिप्रमुखान पार्थान यॊधयन्ति सम संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 26, + "text": "चेदिभिश च सपाञ्चालैः सहितॊ वानरध्वजः\nययौ शांतनवं भीष्मं पुरस्कृत्य शिखण्डिनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 27, + "text": "दरॊणपुत्रं शिनेर नप्ता धृष्टकेतुस तु पौरवम\nयुधामन्युः सहामात्यं दुर्यॊधनम अयॊधयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 28, + "text": "विराटस तु सहानीकः सहसेनं जयद्रथम\nवृद्धक्षत्रस्य दायादम आससाद परंतपः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 29, + "text": "मद्रराजं महेष्वासं सहसैन्यं युधिष्ठिरः\nभीमसेनाभिगुप्तश च नागानीकम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 30, + "text": "अप्रधृष्यम अनावार्यं सर्वशस्त्रभृतां वरम\nदरॊणं परति ययौ यत्तः पाञ्चाल्यः सह सॊमकैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 31, + "text": "कर्णिकारध्वजं चापि सिंहकेतुर अरिंदमः\nपरत्युज्जगाम सौभद्रं राजपुत्रॊ बृहद्बलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 32, + "text": "शिखण्डिनं च पुत्रास ते पाण्डवं च धनंजयम\nराजभिः समरे सार्धम अभिपेतुर जिघांसवः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 33, + "text": "तस्मिन्न अतिमहाभीमे सेनयॊर वै पराक्रमे\nसंप्रधावत्स्व अनीकेषु मेदिनी समकम्पत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 34, + "text": "तान्य अनीकान्य अनीकेषु समसज्जन्त भारत\nतावकानां परेषां च दृष्ट्वा शांतनवं रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 35, + "text": "ततस तेषां परयतताम अन्यॊन्यम अभिधावताम\nपरादुरासीन महाञ शब्दॊ दिक्षु सर्वासु भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 36, + "text": "शङ्खदुन्दुभिघॊषैश च वारणानां च बृंहितैः\nसिंहनादैश च सैन्यानां दारुणः समपद्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 37, + "text": "सा च सर्वनरेन्द्राणां चन्द्रार्कसदृशी परभा\nवीराङ्गदकिरीटेषु निष्प्रभा समपद्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 38, + "text": "रजॊमेघाश च संजज्ञुः शस्त्रविद्युद्भिर आवृताः\nधनुषां चैव निर्घॊषॊ दारुणः समपद्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 39, + "text": "बाणशङ्खप्रणादाश च भेरीणां च महास्वनाः\nरथगॊषश च संजग्मुः सेनयॊर उभयॊर अपि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 40, + "text": "परासशक्त्यृष्टिसंघैश च बाणौघैश च समाकुलम\nनिष्प्रकाशम इवाकाशं सेनयॊः समपद्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 41, + "text": "अन्यॊन्यं रथिनः पेतुर वाजिनश च महाहवे\nकुञ्जराः कुञ्जराञ जघ्नुः पदातींश च पदातयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 42, + "text": "तद आसीत सुमहद युद्धं कुरूणां पाण्डवैः सह\nभीष्महेतॊर नरव्याघ्र शयेनयॊर आमिषे यथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 111, + "shloka": 43, + "text": "तयॊः समागमॊ घॊरॊ बभूव युधि भारत\nअन्यॊन्यस्य वधार्थाय जिगीषूणां रणाजिरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nअभिमन्युर महाराज तव पुत्रम अयॊधयत\nमहत्या सेनया युक्तॊ भीष्महेतॊः पराक्रमी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 2, + "text": "दुर्यॊधनॊ रणे कार्ष्णिं नवभिर नव पर्वभिः\nआजघान रणे करुद्धः पुनश चैनं तरिभिः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 3, + "text": "तस्य शक्तिं रणे कार्ष्णिर मृत्यॊर घॊराम इव सवसाम\nपरेषयाम आस संक्रुद्धॊ दुर्यॊधन रथं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 4, + "text": "ताम आपतन्तीं सहसा घॊररूपां विशां पते\nदविधा चिच्छेद ते पुत्रः कषुरप्रेण महारथः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 5, + "text": "तां शक्तिं पतितां दृष्ट्वा कार्ष्णिः परमकॊपनः\nदुर्यॊधनं तरिभिर बाणैर बाह्वॊर उरसि चार्पयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 6, + "text": "पुनश चैनं शरैर घॊरैर आजघान सतनान्तरे\nदशभिर भरतश्रेष्ठ दुर्यॊधनम अमर्षणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 7, + "text": "तद युद्धम अभवद घॊरं चित्ररूपं च भारत\nईक्षितृप्रीतिजननं सर्वपार्थिवपूजितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 8, + "text": "भीष्मस्य निधनार्थाय पार्थस्य विजयाय च\nयुयुधाते रणे वीरौ सौभद्र कुरुपुंगवौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 9, + "text": "सात्यकिं रभसं युद्धे दरौणिर बराह्मणपुंगवः\nआजघानॊरसि करुद्धॊ नाराचेन परंतपः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 10, + "text": "शैनेयॊ ऽपि गुरॊः पुत्रं सर्वमर्मसु भारत\nअताडयद अमेयात्मा नवभिः कङ्कपत्रिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 11, + "text": "अश्वत्थामा तु समरे सात्यकिं नवभिः शरैः\nतरिंशता च पुनस तूर्णं बाह्वॊर उरसि चार्पयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 12, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ महेष्वासॊ दरॊणपुत्रेण सात्वतः\nदरॊणपुत्रं तरिभिर बाणैर आजघान महायशाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 13, + "text": "पौरवॊ धृष्टकेतुं च शरैर आसाद्य संयुगे\nबहुधा दारयां चक्रे महेष्वासं महारथम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 14, + "text": "तथैव पौरवं युद्धे धृष्टकेतुर महारथः\nतरिंशता निशितैर बाणैर विव्याध सुमहाबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 15, + "text": "पौरवस तु धनुश छित्त्वा धृष्टकेतॊर महारथः\nननाद बलवन नादं विव्याध दशभिः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 16, + "text": "सॊ ऽनयत कार्मुकम आदाय पौरवं निशितैः शरैः\nआजघान महाराज तरिसप्तत्या शिलीमुखैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 17, + "text": "तौ तु तत्र महेष्वासौ महामात्रौ महारथौ\nमहता शरवर्षेण परस्परम अवर्षताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 18, + "text": "अन्यॊन्यस्य धनुश छित्त्वा हयान हत्वा च भारत\nविरथाव असियुद्धाय संगतौ तौ महारथौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 19, + "text": "आर्षभे चर्मणी चित्रे शतचन्द्र परिष्कृते\nतारका शतचित्रौ च निस्त्रिंशौ सुमहाप्रभौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 20, + "text": "परगृह्य विमलौ राजंस ताव अन्यॊन्यम अभिद्रुतौ\nवाशिता संगमे यत्तौ सिंहाव इव महावने" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 21, + "text": "मण्डलानि विचित्राणि गतप्रत्यागतानि च\nचेरतुर दर्शयन्तौ च परार्थयन्तौ परस्परम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 22, + "text": "पौरवॊ धृष्टकेतुं तु शङ्खदेशे महासिना\nताडयाम आस संक्रुद्धस तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 23, + "text": "चेदिराजॊ ऽपि समरे पौरवं पुरुषर्षभम\nआजघान शिताग्रेण जत्रु देशे महासिना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 24, + "text": "ताव अन्यॊन्यं महाराज समासाद्य महाहवे\nअन्यॊन्यवेगाभिहतौ निपेततुर अरिंदमौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 25, + "text": "ततः सवरथम आरॊप्य पौरवं तनयस तव\nजयत्सेनॊ रथे राजन्न अपॊवाह रणाजिरात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 26, + "text": "धृष्टकेतुं च समरे माद्रीपुत्रः परंतपः\nअपॊवाह रणे राजन सहदेवः परतापवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 27, + "text": "चित्रसेनः सुशर्माणं विद्ध्वा नवभिर आशुगैः\nपुनर विव्याध तं षष्ट्या पुनश च नवभिः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 28, + "text": "सुशर्मा तु रणे करुद्धस तव पुत्रं विशां पते\nदशभिर दशभिश चैव विव्याध निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 29, + "text": "चित्रसेनश च तं राजंस तरिंशता नतपर्वणाम\nआजघान रणे करुद्धः स च तं परत्यविध्यत\nभीष्मस्य समरे राजन यशॊ मानं च वर्धयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 30, + "text": "सौभद्रॊ राजपुत्रं तु बृहद्बलम अयॊधयत\nआर्जुनिं कॊसलेन्द्रस तु विद्ध्वा पञ्चभिर आयसैः\nपुनर विव्याध विंशत्या शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 31, + "text": "बृहद्बलं च सौभद्रॊ विद्ध्वा नवभिर आयसैः\nनाकम्पयत संग्रामे विव्याध च पुनः पुनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 32, + "text": "कौसल्यस्य पुनश चापि धनुश चिच्छेद फाल्गुणिः\nआजघान शरैश चैव तरिंशता कङ्कपत्रिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 33, + "text": "सॊ ऽनयत कार्मुकम आदाय राजपुत्रॊ बृहद्बलः\nफाल्गुणिं समरे करुद्धॊ विव्याधबहुभिः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 34, + "text": "तयॊर युद्धं समभवद भीष्महेतॊः परंतप\nसंरब्धयॊर महाराज समरे चित्रयॊधिनॊः\nयथा देवासुरे युद्धे मय वासवयॊर अभूत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 35, + "text": "भीमसेनॊ गजानीकं यॊधयन बह्व अशॊभत\nयथा शक्रॊ वज्रपाणिर दारयन पर्वतॊत्तमान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 36, + "text": "ते वध्यमाना भीमेन मातङ्गा गिरिसंनिभाः\nनिपेतुर उर्व्यां सहिता नादयन्तॊ वसुंधराम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 37, + "text": "गिरिमात्रा हि ते नागा भिन्नाञ्जनचयॊपमाः\nविरेजुर वसुधां पराप्य विकीर्णा इव पर्वतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 38, + "text": "युधिष्ठिरॊ महेष्वासॊ मद्रराजानम आहवे\nमहत्या सेनया गुप्तं पीडयाम आस संगतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 39, + "text": "मद्रेश्वरश च समरे धर्मपुत्रं महारथम\nपीडयाम आस संरब्धॊ भीष्महेतॊः पराक्रमी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 40, + "text": "विराटं सैन्धवॊ राजा विद्ध्वा संनतपर्वभिः\nनवभिः सायकैस तीक्ष्णैस तरिंशता पुनर अर्दयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 41, + "text": "विराटश च महाराज सैन्धवं वाहिनीमुखे\nतरिंशता निशितैर बाणैर आजघान सतनान्तरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 42, + "text": "चित्रकार्मुकनिस्त्रिंशौ चित्रवर्मायुध धवजौ\nरेजतुश चित्ररूपौ तौ संग्रामे मत्स्यसैन्धवौ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 43, + "text": "दरॊणः पाञ्चाल पुत्रेण समागम्य महारणे\nमहासमुदयं चक्रे शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 44, + "text": "ततॊ दरॊणॊ महाराज पार्षतस्य महद धनुः\nछित्त्वा पञ्चाशतेषूणां पार्षतं समविध्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 45, + "text": "सॊ ऽनयत कार्मुकम आदाय पार्षतः परवीरहा\nदरॊणस्य मिषतॊ युद्धे परेषयाम आस सायकान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 46, + "text": "ताञ शराञ शरसंघैस तु संनिवार्य महारथः\nदरॊणॊ दरुपदपुत्राय पराहिणॊत पञ्च सायकान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 47, + "text": "तस्य करुद्धॊ महाराज पार्षतः परवीरहा\nदरॊणाय चिक्षेप गदां यमदण्डॊपमं रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 48, + "text": "ताम आपतन्तीं सहसा हेमपट्ट विभूषिताम\nशरैः पञ्चाशता दरॊणॊ वारयाम आस संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 49, + "text": "सा छिन्ना बहुधा राजन दरॊण चापच्युतैः शरैः\nचूर्णीकृता विशीर्यन्ती पपात वसुधातले" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 50, + "text": "गदां विनिहतां दृष्ट्वा पार्षतः शत्रुसूदनः\nदरॊणाय शक्तिं चिक्षेप सर्वपारशवीं शुभाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 51, + "text": "तां दरॊणॊ नवभिर बाणैश चिच्छेद युधि भारत\nपार्षतं च महेष्वासं पीडयाम आस संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 52, + "text": "एवम एतन महद युद्धं दरॊण पार्षतयॊर अभूत\nभीष्मं परति महाराज घॊररूपां भयानकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 53, + "text": "अर्जुनः पराप्य गाङ्गेयं पीडयन निशितैः शरैः\nअभ्यद्रवत संयत्तं वने मत्तम इव दविपम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 54, + "text": "परत्युद्ययौ च तं पार्थं भगदत्तः परतापवान\nतरिधा भिन्नेन नागेन मदान्धेन महाबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 55, + "text": "तम आपतन्तं सहसा महेन्द्र गजसंनिभम\nपरं यत्नं समास्थाय बीभत्सुः परत्यपद्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 56, + "text": "ततॊ गजगतॊ राजा भगदत्तः परतापवान\nअर्जुनं शरवर्षेण वारयाम आस संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 57, + "text": "अर्जुनस तु रणे नागम आयान्तं रजतॊपमम\nविमलैर आयसैस तीक्ष्णैर अविध्यत महारणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 58, + "text": "शिखण्डिनं च कौन्तेयॊ याहि याहीत्य अचॊदयत\nभीष्मं परति महाराज जह्य एनम इति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 59, + "text": "पराग्ज्यॊतिषस ततॊ हित्वा पाण्डवं पाण्डुपूर्वज\nपरययौ तवरितॊ राजन दरुपदस्य रथं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 60, + "text": "ततॊ ऽरजुनॊ महाराज भीष्मम अभ्यद्रवद दरुतम\nशिखण्डिनं पुरस्कृत्य ततॊ युद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 61, + "text": "ततस ते तावकाः शूराः पाण्डवं रभसं रणे\nसर्वे ऽभयधावन करॊशन्तस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 62, + "text": "नानाविधान्य अनीकानि पुत्राणां ते जनाधिप\nअर्जुनॊ वयधमत काले दिवीवाभ्राणि मारुतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 63, + "text": "शिखण्डी तु समासाद्य भरतानां पितामहम\nइषुभिस तूर्णम अव्यग्रॊ बहुभिः स समाचिनॊत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 64, + "text": "सॊमकांश च रणे भीष्मॊ जघ्ने पार्थ पदानुगान\nनयवारयत सैन्यं च पाण्डवानां महारथः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 65, + "text": "रथाग्न्यगारश चापार्चिर असिशक्तिगदेन्धनः\nशरसंघ महाज्वालः कषत्रियान समरे ऽदहत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 66, + "text": "यथा हि सुमहान अग्निः कक्षे चरति सानिलः\nतथा जज्वाल भीष्मॊ ऽपि दिव्यान्य अस्त्राण्य उदीरयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 67, + "text": "सुवर्णपुङ्खैर इषुभिः शितैः संनतपर्वभिः\nनादयन स दिशॊ भीष्मः परदिशश च महायशाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 68, + "text": "पातयन रथिनॊ राजन गजांश च सह सादिभिः\nमुण्डतालवनानीव चकार स रथव्रजान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 69, + "text": "निर्मनुष्यान रथान राजन गजान अश्वांश च संयुगे\nचकार स तदा भीष्मः सर्वशस्त्रभृतां वरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 70, + "text": "तस्य जयातलनिर्घॊषं विस्फूर्जितम इवाशनेः\nनिशम्य सर्वतॊ राजन समकम्पन्त सैनिकाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 71, + "text": "अमॊघा हय अपतन बाणाः पितुस ते मनुजेश्वर\nनासज्जन्त शरीरेषु भीष्मचापच्युताः शराः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 72, + "text": "निर्मनुष्यान रथान राजन सुयुक्ताञ जवनैर हयैः\nवातायमानान पश्याम हरियमाणान विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 73, + "text": "चेदिकाशिकरूषाणां सहस्राणि चतुर्दश\nमहारथाः समाख्याताः कुलु पुत्रास तनुत्यजः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 74, + "text": "अपरावर्तिनः शूराः सुवर्णविकृतध्वजाः\nसंग्रामे भीष्मम आसाद्य स वाजिरथकुञ्जराः\nजग्मुस ते परलॊकाय वयादितास्यम इवान्तकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 75, + "text": "न तत्रासीन महाराज सॊमकानां महारथः\nयः संप्राप्य रणे भीष्मं जीविते सम मनॊ दधे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 76, + "text": "तांश च सर्वान रणे यॊधान परेतराजपुरं परति\nनीतान अमन्यन्त जना दृष्ट्वा भीष्मस्य विक्रमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 77, + "text": "न कश चिद एनं समरे परत्युद्याति महारथः\nऋते पाण्डुसुतं वीरं शवेताश्वं कृष्णसारथिम\nशिखण्डिनं च समरे पाञ्चाल्यम अमितौजसम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 78, + "text": "शिखण्डी तु रणे भीष्मम आसाद्य भरतर्षभ\nदशभिर दशभिर बाणैर आजघान महाहवे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 79, + "text": "शिखण्डिनं तु गाङ्गेयः करॊधदीप्तेन चक्षुषा\nअवैक्षत कटाक्षेण निर्दहन्न इव भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 80, + "text": "सत्रीत्वं तत संस्मरन राजन सर्वलॊकस्य पश्यतः\nन जघान रणे भीष्मः स च तं नावबुद्धवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 81, + "text": "अर्जुनस तु महाराज शिखण्डिनम अभाषत\nअभित्वरस्व तवरितॊ जहि चैनं पितामहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 82, + "text": "किं ते विवक्षया वीर जहि भीष्मं महारथम\nन हय अन्यम अनुपश्यामि कं चिद यौधिष्ठिरे बले" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 83, + "text": "यः शक्तः समरे भीष्मं यॊधयेत पितामहम\nऋते तवां पुरुषव्याघ्र सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 84, + "text": "एवम उक्तस तु पार्थेन शिखण्डी भरतर्षभ\nशनैर नानाविधैस तूर्णं पितामहम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 85, + "text": "अचिन्तयित्वा तान बाणान पिता देवव्रतस तव\nअर्जुनं समरे करुद्धं वारयाम आस सायकैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 86, + "text": "तथैव च चमूं सर्वां पाण्डवानां महारथः\nअप्रैषीत समरे तीक्ष्णैः परलॊकाय मारिष" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 87, + "text": "तथैव पाण्डवा राजन सैन्येन महता वृताः\nभीष्मं परच्छादयाम आसुर मेघा इव दिवाकरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 88, + "text": "स समन्तात परिवृतॊ भारतॊ भरतर्षभ\nनिर्ददाह रणे शूरान वनं वह्निर इव जवलन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 89, + "text": "तताद्भुतम अपश्याम तव पुत्रस्य पौरुषम\nअयॊधयत यत पार्थं जुगॊप च यतव्रतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 90, + "text": "कर्मणा तेन समरे तव पुत्रस्य धन्विनः\nदुःशासनस्य तुतुषुः सर्वे लॊका महात्मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 91, + "text": "यद एकः समरे पार्थान सानुगान समयॊधयत\nन चैनं पाण्डवा युद्धे वायराम आसुर उल्बणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 92, + "text": "दुःशासनेन समरे रथिनॊ विरथी कृताः\nसादिनश च महाराज दन्तिनश च महाबलाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 93, + "text": "विनिर्भिन्नाः शरैस तीक्ष्णैर निपेतुर धरणीतले\nशरातुरास तथैवान्ये दन्तिनॊ विद्रुता दिशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 94, + "text": "यथाग्निर इन्धनं पराप्य जवलेद दीप्तार्चिर उल्बणः\nतथा जज्वाल पुत्रस ते पाण्डवान वै विनिर्दहन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 95, + "text": "तं भारत महामात्रं पाण्डवानां महारथः\nजेतुं नॊत्सहते कश चिन नाप्य उद्यातुं कथं चन\nऋते महेन्द्र तनयं शवेताश्वं कृष्णसारथिम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 96, + "text": "स हि तं समरे राजन विजित्य विजयॊ ऽरजुनः\nभीष्मम एवाभिदुद्राव सर्वसैन्यस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 97, + "text": "विजितस तव पुत्रॊ ऽपि भीष्म बाहुव्यपाश्रयः\nपुनः पुनः समाश्वस्य परायुध्यत रणॊत्कटः\nअर्जुनं च रणे राजन यॊधयन स वयराजत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 98, + "text": "शिखण्डी तु रणे राजन विव्याधैव पितामहम\nशरैर अशनिसंस्पर्शैस तथा सर्पविषॊपमैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 99, + "text": "न च ते ऽसय रुजं चक्रुः पितुस तव जनेश्वर\nसमयमानश च गाङ्गेयस तान बाणाञ जगृहे तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 100, + "text": "उष्णार्थॊ हि नरॊ यद्वज जलधाराः पतीच्छति\nतथा जग्राह गाङ्गेयः शरधाराः शिखण्डिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 101, + "text": "तं कषत्रिया महाराज ददृशुर घॊरम आहवे\nभीष्मं दहन्तं सैन्यानि पाण्डवानां महात्मनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 102, + "text": "ततॊ ऽबरवीत तव सुतः सर्वसैन्यानि मारिष\nअभिद्रवत संग्रामे फल्गुनं सर्वतॊ रथैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 103, + "text": "भीष्मॊ वः समरे सर्वान पलयिष्यति धर्मवित\nते भयं सुमहत तवक्त्वा पाण्डवान परतियुध्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 104, + "text": "एष तालेन दीप्तेन भीष्मस तिष्ठति पालयन\nसर्वेषां धार्तराष्ट्राणां रणे शर्म च वर्म च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 105, + "text": "तरिदशापि समुद्युक्ता नालं भीष्मं समासितुम\nकिम उ पार्था महात्मानं मर्त्यभूतास तथाबलाः\nतस्माद दरवत हे यॊधाः फल्गुनं पराप्य संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 106, + "text": "अहम अद्य रणे यत्तॊ यॊधयिष्यामि फल्गुनम\nसहितः सर्वतॊ यत्तैर भवद्भिर वसुधाधिपाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 107, + "text": "तच छरुत्वा तु वचॊ राजंस तव पुत्रस्य धन्विनः\nअर्जुनं परति संयत्ता बलवन्ति महारथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 108, + "text": "ते विदेहाः कलिङ्गाश च दाशेरक गणैः सह\nअभिपेतुर निषादाश च सौवीराश च महारणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 109, + "text": "बाह्लिका दरदाश चैव पराच्यॊदीच्याश च मालवाः\nअभीषाहाः शूरसेनाः शिबयॊ ऽथ वसातयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 110, + "text": "शाल्वाश्रयास तरिगर्ताश च अम्बष्ठाः केकयैः सह\nअभिपेतू रणे पार्थं पतंगा इव पावकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 111, + "text": "स तान सर्वान सहानीकान महाराज महारथान\nदिव्यान्य अस्त्राणि संचिन्त्य परसंधाय धनंजयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 112, + "text": "स तैर अस्त्रैर महावेगैर ददाहाशु महाबलः\nशरप्रतापैर बीभत्सुः पतंगान इव पावकः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 113, + "text": "तस्य बाणसहस्राणि सृजतॊ दृढधन्विनः\nदीप्यमानम इवाकाशे गाण्डीवं समदृश्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 114, + "text": "ते शरार्ता महाराज विप्रकीर्णरथध्वजाः\nनाब्यवर्तन्त राजानः सहिता वानरध्वजम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 115, + "text": "स धवजा रथिनः पेतुर हयारॊहा हयैः सह\nगजाः सह गजारॊहैः किरीटिशरताडिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 116, + "text": "ततॊ ऽरजुन भुजॊत्सृष्टैर आवृतासीद वसुंधरा\nविद्रवद्भिश च बहुधा बलै राज्ञां समन्ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 117, + "text": "अथ पार्थॊ महाबाहुर दरावयित्वा वरूथिनीम\nदुःशासनाय समरे परेषयाम आस सायकान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 118, + "text": "ते तु भित्त्वा तव सुतं दुःषासनम अयॊमुखाः\nधरणीं विविशुः सर्वे वल्मीकम इव पन्नगाः\nहयांश चास्य ततॊ जघ्ने सारथिं चन्यपातयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 119, + "text": "विविंशतिं च विंशत्या विरथं कृतवान परभॊ\nआजघान भृशं चैव पञ्चभिर नतपर्वभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 120, + "text": "कृपं शल्यं विकर्णं च विद्ध्वा बहुभिर आयसैः\nचकार विरथांश चैव कौन्तेयः शवेतवाहनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 121, + "text": "एवं ते विरथाः पञ्च कृपः शल्यश च मारिष\nदुःशासनॊ विकर्णश च तथैव च विविंशतिः\nसंप्राद्रवन्त समरे निर्जिताः सव्यसाचिना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 122, + "text": "पूर्वाह्णे तु तथा राजन पराजित्य महारथान\nपरजज्वाल रणे पार्थॊ विधूम इव पावकः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 123, + "text": "तथैव शरवर्षेण भास्करॊ रश्मिवान इव\nअन्यान अपि महाराज पातयाम आस पार्थिवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 124, + "text": "पराङ्मुखी कृत्यतदा शरवर्षैर महारथान\nपरावर्तयत संग्रामे शॊणितॊदां महानदीम\nमध्येन कुरुसैन्यानां पाण्डवानां च भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 125, + "text": "गजाश च रथसंघाश च बहुधा रथिभिर हताः\nरथाश च निहता नागैर नागा हयपदातिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 126, + "text": "अन्तरा छिध्यमानानि शरीराणि शिरांसि च\nनिपेतुर दिक्षु सर्वासु गजाश्वरथयॊधिनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 127, + "text": "छन्नम आयॊधनं रेजे कुण्डलाङ्गद धारिभिः\nपतितैः पात्यमानैश च राजपुत्रैर महारथैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 128, + "text": "रथनेमि निकृत्ताश च गजैश चैवावपॊथिताः\nपादाताश चाप्य अदृश्यन्त साश्वाः सहयसादिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 129, + "text": "गजाश्वरथसंघाश च परिपेतुः समन्ततः\nविशीर्णाश च रथा भूमौ भग्नचक्रयुगध्वजाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 130, + "text": "तद गजाश्वरथौघानां रुधिरेण समुक्षितम\nछन्नम आयॊधनं रेजे रक्ताभ्रम इव शारदम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 131, + "text": "शवानः काकाश च गृध्राश च वृका गॊमायुभिः सह\nपरणेदुर भक्ष्यम आसाद्य विकृताश च मृगद्विजाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 132, + "text": "ववुर बहुविधाश चैव दिक्षु सर्वासु मारुताः\nदृश्यमानेषु रक्षःसु भूतेषु विनदत्सु च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 133, + "text": "काञ्चनानि च दामानि पताकाश च महाधनाः\nधूमायमाना दृश्यन्ते सहसा मारुतेरिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 134, + "text": "शवेतच छत्रसहस्राणि स धवजाश च महारथाः\nविनिकीर्णाः सम दृश्यन्ते शतशॊ ऽथ सहस्रशः\nस पताकाश च मातङ्गा दिशॊ जग्मुः शरातुराः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 135, + "text": "कषत्रियाश च मनुष्येन्द्र गदा शक्तिधनुर्धराः\nसमन्ततॊ वयदृश्यन्त पतिता धरणीतले" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 136, + "text": "ततॊ भीष्मॊ महाराज दिव्यम अस्त्रम उदीरयन\nअभ्यधावत कौन्तेयं मिषतां सर्वधन्विनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 137, + "text": "तं शिखण्डी रणे यत्तम अभ्यधावत दंशितः\nसंजहार ततॊ भीष्मस तद अस्त्रं पावकॊपमम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 112, + "shloka": 138, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु कौन्तेयः शवेतवाहनः\nनिजघ्ने तावकं सैन्यं मॊहयित्वा पितामहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nएवं वयूढेष्व अनीकेषु भूयिष्ठम अनुवर्तिषु\nबरह्मलॊकपराः सर्वे समपद्यन्त भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 2, + "text": "न हय अनीकम अनीकेन समसज्जत संकुले\nन रथा रथिभिः सार्धं न पदाताः पदातिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 3, + "text": "अश्वा नाश्वैर अयुध्यन्त न गजा गजयॊधिभिः\nमहान वयतिकरॊ रौद्रः सेनयॊः समपद्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 4, + "text": "नरनागरथेष्व एवं वयवकीर्णेषु सर्वशः\nकषये तस्मिन महारौद्रे निर्विशेषम अजायत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 5, + "text": "ततः शल्यः कृपश चैव चित्रसेनश च भारत\nदुःशासनॊ विकर्णश च रथान आस्थाय स तवराः\nपाण्डवानां रणे शूरा धवजिनीं समकम्पयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 6, + "text": "सा वध्यमाना समरे पाण्डुसेना महात्मभिः\nतरातारं नाध्यगच्छद वै मज्जमानेव नैर जले" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 7, + "text": "यथा हि शैशिरः कालॊ गवां मर्माणि कृन्तति\nतथा पाण्डुसुतानां वै भीष्मॊ मर्माण्य अकृन्तत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 8, + "text": "अतीव तव सैन्यस्य पार्थेन च महात्मना\nनगमेघप्रतीकाशाः पतिता बहुधा गजाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 9, + "text": "मृद्यमानाश च दृश्यन्ते पार्थेन नरयूथपाः\nइषुभिस ताड्यमानाश च नाराचैश च सहस्रशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 10, + "text": "पेतुर आर्तस्वरं कृत्वा तत्र तत्र महागजाः\nआबद्धाभरणैः कायैर निहतानां महात्मनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 11, + "text": "छन्नम आयॊधनं रेजे शिरॊभिश च सकुण्डलैः\nतस्मिन्न अतिमहाभीमे राजन वीरवरक्षये\nभीष्मे च युधि विक्रान्ते पाण्डवे च धनंजये" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 12, + "text": "ते पराक्रान्तम आलॊक्य राजन युधि पितामहम\nन नयवर्तन्त कौरव्या बरह्मलॊकपुरस्कृताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 13, + "text": "इच्छन्तॊ निधनं युद्धे सवर्गं कृत्वा परायणम\nपाण्डवान अभ्यवर्तन्त तस्मिन वीरवरक्षये" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 14, + "text": "पाण्डवापि महाराज समरन्तॊ विविधान बहून\nकलेशान कृतान सपुत्रेण तवया पूर्वं नराधिप" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 15, + "text": "भयं तयक्त्वा रणे शूरा बरह्मलॊकपुरस्कृताः\nतावकांस तव पुत्रांश च यॊधयन्ति सम हृष्टवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 16, + "text": "सेनापतिस तु समरे पराह सेनां महारथः\nअभिद्रवत गाङ्गेयं सॊमकाः सृञ्जयैः सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 17, + "text": "सेनापतिवचः शरुत्वा सॊमकाः सह सृञ्जयैः\nअभ्यद्रवन्त गाङ्गेयं शस्त्रवृष्ट्या समन्ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 18, + "text": "वध्यमानस ततॊ राजन पिता शांतनवस तव\nअमर्षवशम आपन्नॊ यॊधयाम आस सृञ्जयान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 19, + "text": "तस्य कीर्तिमतस तात पुरा राणेम धीमता\nसंप्रदत्तास्त्र शिक्षा वै परानीक विनाशिनी" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 20, + "text": "स तां शिक्षाम अधिष्ठाय कृत्वा परबलक्षयम\nअहन्य अहनि पार्थानां वृद्धः कुरुपितामहः\nभीष्मॊ दशसहस्राणि जघान परवीरहा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 21, + "text": "तस्मिंस तु दिवसे पराप्ते दशमे भरतर्षभ\nभीष्मेणैकेन मत्स्येषु पाञ्चालेषु च संयुगे\nगजाश्वम अमितं हत्वा हताः सप्त महारथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 22, + "text": "हत्वा पञ्च सहस्राणि रथिनां परपितामहः\nनराणां च महायुद्धे सहस्राणि चतुर्दश" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 23, + "text": "तथा दन्ति सहस्रं च हयानाम अयुतं पुनः\nशिक्षा बलेन निहतं पित्रा तव विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 24, + "text": "ततः सर्वमहीपानां कषॊभयित्वा वरूथिनीम\nविराटस्य परियॊ भराता शतानीकॊ निपातितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 25, + "text": "शतानीकं च समरे हत्वा भीष्मः परतापवान\nसहस्राणि महाराज राज्ञां भल्लैर नयपातयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 26, + "text": "ये च के चन पार्थानाम अभियाता धनंजयम\nराजानॊ भीष्मम आसाद्य गतास ते यमसादनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 27, + "text": "एवं दश दिशॊ भीष्मः शरजालैः समन्ततः\nअतीत्य सेनां पार्थानाम अवतस्थे चमूमुखे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 28, + "text": "स कृता सुमहत कर्म तस्मिन वै दशमे ऽहनि\nसेनयॊर अन्तरे तिष्ठन परगृहीतशरासनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 29, + "text": "न चैनं पाथिवा राजञ शेकुः के चिन निरीक्षितुम\nमध्यं पराप्तं यथा गरीष्मे तपन्तं भास्करं दिवि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 30, + "text": "यथा दैत्य चमूं शक्रस तापयाम आस संयुगे\nतथा भीष्मः पाण्डवेयांस तापयाम आस भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 31, + "text": "तथा च तं पराक्रान्तम आलॊक्य मधुसूदनः\nउवाच देवकीपुत्रः परीयमाणॊ धनंजयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 32, + "text": "एष शांतनवॊ भीष्मः सेनयॊर अन्तरे सथितः\nनानिहत्य बलाद एनं विजयस ते भविष्यति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 33, + "text": "यत्तः संस्तम्भयस्वैनं यत्रैषा भिद्यते चमूः\nन हि भीष्म शरान अन्यः सॊढुम उत्सहते विभॊ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 34, + "text": "ततस तस्मिन कषणे राजंश चॊदितॊ वानरध्वजः\nस धवजं स रथं साश्वं भीष्मम अन्तर्दधे शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 35, + "text": "स चापि कुरुमुख्यानाम ऋषभः पाण्डवेरितान\nशरव्रातैः शरव्रातान बहुधा विदुधाव तान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 36, + "text": "तेन पाञ्चालराजश च धृष्टकेतुश च वीर्यवान\nपाण्डवॊ भीमसेनश च धृष्टद्युम्नश च पार्षतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 37, + "text": "यमौ च चेकितानश च केकयाः पञ्च चैव ह\nसात्यकिश च महाराज सौभद्रॊ ऽथ घटॊत्कचः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 38, + "text": "दरौपदेयाः शिखण्डी च कुन्तिभॊजश च वीर्यवान\nसुशर्मा च विराटश च पाण्डवेया महाबलाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 39, + "text": "एत चान्ये च बहवः पीडिता भीष्मसायकैः\nसमुद्धृताः फल्गुनेन निमग्नाः शॊकसागरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 40, + "text": "ततः शिखण्डी वेगेन परगृह्य परमायुधम\nभीष्मम एवाभिदुद्राव रक्ष्यमाणः किरीटिना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 41, + "text": "ततॊ ऽसयानुचरान हत्व सर्वान रणविभागवित\nभीष्मम एवाभिदुद्राव बीभत्सुर अपराजितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 42, + "text": "सात्यकिश चेकितानश च धृष्टद्युम्नश च पार्षतः\nविराटॊ दरुपदश चैव माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ\nदुद्रुवुर भीष्मम एवाजौ रक्षिता दृढधन्वना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 43, + "text": "अभिमन्युश च समरे दरौपद्याः पञ्च चात्मजाः\nदुद्रुवुः समरे भीष्मं समुद्यतमहायुधाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 44, + "text": "ते सर्वे दृढधन्वानः संयुगेष्व अपलायिनः\nबहुधा भीष्मम आनर्छन मार्गणैः कृतमार्गणाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 45, + "text": "विधूय तान बाणगणान ये मुक्ताः पार्थिवॊत्तमैः\nपाण्डवानाम अदीनात्मा वयगाहत वरूथिनीम\nकृत्वा शरविघातं च करीडन्न इव पितामहः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 46, + "text": "नाभिसंधत्त पाञ्चाल्यं समयमानॊ मुहुर मुहुः\nसत्रीत्वं तस्यानुसंस्मृत्य भीष्मॊ बाणाञ शिखण्डिनः\nजघान दरुपदानीके रथान सप्त महारथः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 47, + "text": "ततः किल किला शब्दः कषणेन समपद्यत\nमत्स्यपाञ्चाल चेदीनां तम एकम अभिधावताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 48, + "text": "ते वराश्वरथव्रातैर वारणैः स पदातिभिः\nतम एकं छादयाम आसुर मेघा इव दिवाकरम\nभीष्मं भागिरथी पुत्रं परतपन्तं रणे रिपून" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 113, + "shloka": 49, + "text": "ततस तस्य च तेषां च युद्धे देवासुरॊपमे\nकिरीटी भीष्मम आनर्छत पुरस्कृत्य शिखण्डिनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 1, + "text": "संजय उवाच\nएवं ते पण्डवाः सर्वे पुरस्कृत्य शिखण्डिनम\nविव्यधुः समरे भीष्मं परिवार्य समन्ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 2, + "text": "शतघ्नीभिः सुघॊराभिः पट्टिशैः सपरश्वधैः\nमुद्गरैर मुसलैः परासैः कषेपणीभिश च सर्वशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 3, + "text": "शरैः कनकपुङ्खैश च शक्तितॊमरकम्पनैः\nनाराचैर वत्सदन्तैश च भुशुण्डीभिश च भारत\nअताडयन रणे भीष्मे सहिताः सर्वसृञ्जयाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 4, + "text": "स विशीर्णातनुत्राणः पीडितॊ बहुभिस तदा\nविव्यथे नैव गाङ्गेयॊ भिद्यमानेषु मर्मसु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 5, + "text": "स दीप्तशरचापार्चिर अस्त्रप्रसृतमारुतः\nनेमिनिर्ह्रादसंनादॊ महास्त्रॊदयपावकः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 6, + "text": "चित्रचापमहाज्वालॊ वीरक्षयमहेन्धनः\nयुगान्ताग्निसमॊ भीष्मः परेषां समपद्यत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 7, + "text": "निपत्य रथसंघानाम अन्तरेण विनिःसृतः\nदृश्यते सम नरेन्द्राणां पुनर मध्यगतश चरन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 8, + "text": "ततः पाञ्चालराजं च धृष्टकेतुम अतीत्य च\nपाण्डवानीकिनीमध्यम आससाद स वेगितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 9, + "text": "ततः सात्यकिभीमौ च पाण्डवं च धनंजयम\nदरुपदं च विराटं च धृष्टद्युम्नं च पार्षतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 10, + "text": "भीमघॊषैर महावेगैर वैरिवारणभेदिभिः\nषड एतान षड्भिर आनर्छद भास्करप्रतिमैः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 11, + "text": "तस्य ते निशितान बाणान संनिवार्य महारथाः\nदशभिर दशभिर भीष्मम अर्दयाम आसुर ओजसा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 12, + "text": "शिखण्डी तु रणे बाणान यान मुमॊच महाव्रते\nते भीष्मं विविशुस तूर्णं सवर्णपुङ्खाः शिलाशिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 13, + "text": "ततः किरीटी संरब्धॊ भीष्मम एवाभ्यवर्तत\nशिखण्डिनं पुरस्कृत्य धनुश चास्य समाच्छिनत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 14, + "text": "भीष्मस्य धनुषश छेदं नामृष्यन्त महारथाः\nदरॊणश च कृतवर्मा च सैन्धवश च जयद्रथः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 15, + "text": "भूरिश्रवाः शलः शल्यॊ भगदत्तस तथैव च\nसप्तैते परमक्रुद्धाः किरीटिनम अभिद्रुताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 16, + "text": "उत्तमास्त्राणि दिव्यानि दर्शयन्तॊ महारथाः\nअभिपेतुर भृशं करुद्धाश छादयन्त सम पाण्डवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 17, + "text": "तेषाम आपततां शब्दः शुश्रुवे फल्गुनं परति\nउद्वृत्तानां यथा शब्दः समुद्राणां युगक्षये" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 18, + "text": "हतानयत गृह्णीत युध्यतापि च कृन्तत\nइत्य आसीत तुमुलः शब्दः फल्गुनस्य रथं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 19, + "text": "तं शब्दं तुमुलं शरुत्वा पाण्डवानां महारथाः\nअभ्यधावन परीप्सन्तः फल्गुनं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 20, + "text": "सात्यकिर भीमसेनश च धृष्टद्युम्नश च पार्षतः\nविराटद्रुपदौ चॊभौ राक्षसश च घटॊत्कचः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 21, + "text": "अभिमन्युश च संक्रुद्धः सप्तैते करॊधमूर्छिताः\nसमभ्यधावंस तवरिताश चित्रकार्मुकधारिणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 22, + "text": "तेषां समभवद युद्धं तुमुलं लॊमहर्षणम\nसंग्रामे भरतश्रेष्ठ देवानां दानवैर इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 23, + "text": "शिखण्डी तु रथश्रेष्ठॊ रक्ष्यमाणः किरीटिना\nअविध्यद दशभिर भीष्मं छिन्नधन्वानम आहवे\nसारथिं दशभिश चास्य धवजं चैकेन चिच्छिदे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 24, + "text": "सॊ ऽनयत कार्मुकम आदाय गाङ्गेयॊ वेगवत्तरम\nतद अप्य अस्य शितैर भल्लैस तरिभिश चिच्छेद फल्गुनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 25, + "text": "एवं स पाण्डवः करुद्ध आत्तम आत्तं पुनः पुनः\nधनुर भीष्मस्य चिच्छेद सव्यसाची परंतपः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 26, + "text": "स चछिन्नधन्वा संक्रुद्धः सृक्किणी परिसंलिहन\nशक्तिं जग्राह संक्रुद्धॊ गिरीणाम अपि दारणीम\nतां च चिक्षेप संक्रुद्धः फल्गुनस्य रथं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 27, + "text": "ताम आपतन्तीं संप्रेक्ष्य जवलन्तीम अशनीम इव\nसमादत्त शितान भल्लान पञ्च पाण्डवनन्दनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 28, + "text": "तस्य चिच्छेद तां शक्तिं पञ्चधा पञ्चभिः शरैः\nसंक्रुद्धॊ भरतश्रेष्ठ भीष्मबाहुबलेरिताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 29, + "text": "सा पपात परिच्छिन्ना संक्रुद्धेन किरीटिना\nमेघवृन्दपरिभ्रष्टा विच्छिन्नेव शतह्रदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 30, + "text": "छिन्नां तां शक्तिम आलॊक्य भीष्मः करॊधसमन्वितः\nअचिन्तयद रणे वीरॊ बुद्ध्या परपुरंजयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 31, + "text": "शक्तॊ ऽहं धनुषैकेन निहन्तुं सर्वपाण्डवान\nयद्य एषां न भवेद गॊप्ता विष्वक्सेनॊ महाबलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 32, + "text": "कारणद्वयम आस्थाय नाहं यॊत्स्यामि पाण्डवैः\nअवध्यत्वाच च पाण्डूनां सत्रीभावाच च शिखण्डिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 33, + "text": "पित्रा तुष्टेन मे पूर्वं यदा कालीम उदावहत\nसवच्छन्दमरणं दत्तम अवध्यत्वं रणे तथा\nतस्मान मृत्युम अहं मन्ये पराप्तकालम इवात्मनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 34, + "text": "एवं जञात्वा वयवसितं भीष्मस्यामिततेजसः\nऋषयॊ वसवश चैव वियत्स्था भीष्मम अब्रुवन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 35, + "text": "यत ते वयवसितं वीर अस्माकं सुमहत परियम\nतत कुरुष्व महेष्वास युद्धाद बुद्धिं निवर्तय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 36, + "text": "तस्य वाक्यस्य निधने परादुर आसीच छिवॊ ऽनिलः\nअनुलॊमः सुगन्धी च पृषतैश च समन्वितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 37, + "text": "देवदुन्दुभयश चैव संप्रणेदुर महास्वनाः\nपपात पुष्पवृष्टिश च भीष्मस्यॊपरि पार्थिव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 38, + "text": "न च तच छुश्रुवे कश चित तेषां संवदतां नृप\nऋते भीष्मं महाबाहुं मां चापि मुनितेजसा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 39, + "text": "संभ्रमश च महान आसीत तरिदशानां विशां पते\nपतिष्यति रथाद भीष्मे सर्वलॊकप्रिये तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 40, + "text": "इति देवगणानां च शरुत्वा वाक्यं महामनाः\nततः शांतनवॊ भीष्मॊ बीभत्सुं नाभ्यवर्तत\nभिद्यमानः शितैर बाणैः सर्वावरणभेदिभिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 41, + "text": "शिखण्डी तु महाराज भरतानां पितामहम\nआजघानॊरसि करुद्धॊ नवभिर निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 42, + "text": "स तेनाभिहतः संख्ये भीष्मः कुरुपितामहः\nनाकम्पत महाराज कषितिकम्पे यथाचलः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 43, + "text": "ततः परहस्य बीभत्सुर वयाक्षिपन गाण्डिवं धनुः\nगाङ्गेयं पञ्चविंशत्या कषुद्रकाणां समर्पयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 44, + "text": "पुनः शरशतेनैवं तवरमाणॊ धनंजयः\nसर्वगात्रेषु संक्रुद्धः सर्वमर्मस्व अताडयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 45, + "text": "एवम अन्यैर अपि भृशं वध्यमानॊ महारणे\nन चक्रुस ते रुजं तस्य रुक्मपुङ्खाः शिलाशिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 46, + "text": "ततः किरीटी संरब्धॊ भीष्मम एवाभ्यवर्तत\nशिखण्डिनं पुरस्कृत्य धनुश चास्य समाच्छिनत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 47, + "text": "अथैनं दशभिर विद्ध्वा धवजम एकेन चिच्छिदे\nसारथिं विशिखैश चास्य दशभिः समकम्पयत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 48, + "text": "सॊ ऽनयत कार्मुकम आदत्त गाङ्गेयॊ बलवत्तरम\nतद अप्य अस्य शितैर भल्लैस तरिधा तरिभिर उपानुदत\nनिमेषान्तरमात्रेण आत्तम आत्तं महारणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 49, + "text": "एवम अस्य धनूंष्य आजौ चिच्छेद सुबहून्य अपि\nततः शांतनवॊ भीष्मॊ बीभत्सुं नाभ्यवर्तत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 50, + "text": "अथैनं पञ्चविंशत्या कषुद्रकाणां समर्दयत\nसॊ ऽतिविद्धॊ महेष्वासॊ दुःशासनम अभाषत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 51, + "text": "एष पार्थॊ रणे करुद्धः पाण्डवानां महारथः\nशरैर अनेकसाहस्रैर माम एवाभ्यसते रणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 52, + "text": "न चैष शक्यः समरे जेतुं वज्रभृता अपि\nन चापि सहिता वीरा देवदानवराक्षसाः\nमां चैव शक्ता निर्जेतुं किम उ मर्त्याः सुदुर्बलाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 53, + "text": "एवं तयॊः संवदतॊः फल्गुनॊ निशितैः शरैः\nशिखण्डिनं पुरस्कृत्य भीष्मं विव्याध संयुगे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 54, + "text": "ततॊ दुःशासनं भूयः समयमानॊ ऽभयभाषत\nअतिविद्धः शितैर बाणैर भृशं गाण्डीवधन्वना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 55, + "text": "वज्राशनिसमस्पर्शाः शिताग्राः संप्रवेशिताः\nविमुक्ता अव्यवच्छिन्ना नेमे बाणाः शिखण्डिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 56, + "text": "निकृन्तमाना मर्माणि दृढावरणभेदिनः\nमुसलानीव मे घनन्ति नेमे बाणाः शिखण्डिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 57, + "text": "बरह्मदण्डसमस्पर्शा वज्रवेगा दुरासदाः\nमम पराणान आरुजन्ति नेमे बाणाः शिखण्डिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 58, + "text": "भुजगा इव संक्रुद्धा लेलिहाना विषॊल्बणाः\nममाविशन्ति मर्माणि नेमे बाणाः शिखण्डिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 59, + "text": "नाशयन्तीव मे पराणान यमदूता इवाहिताः\nगदापरिघसंस्पर्शा नेमे बाणाः शिखण्डिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 60, + "text": "कृन्तन्ति मम गात्राणि माघमासे गवाम इव\nअर्जुनस्य इमे बाणा नेमे बाणाः शिखण्डिनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 61, + "text": "सर्वे हय अपि न मे दुःखं कुर्युर अन्ये नराधिपाः\nवीरं गण्डीवधन्वानम ऋते जिष्णुं कपिध्वजम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 62, + "text": "इति बरुवञ शांतनवॊ दिधक्षुर इव पाण्डवम\nसविष्फुलिङ्गां दीप्ताग्रां शक्तिं चिक्षेप भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 63, + "text": "ताम अस्य विशिखैश छित्त्वा तरिधा तरिभिर अपातयत\nपश्यतां कुरुवीराणां सर्वेषां तत्र भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 64, + "text": "चर्माथादत्त गाङ्गेयॊ जातरूपपरिष्कृतम\nखड्गं चान्यतरं परेप्सुर मृत्यॊर अग्रे जयाय वा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 65, + "text": "तस्य तच छतधा चर्म वयधमद दंशितात्मनः\nरथाद अनवरूढस्य तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 66, + "text": "विनद्यॊच्चैः सिंह इव सवान्य अनीकान्य अचॊदयत\nअभिद्रवत गाङ्गेयं मां वॊ ऽसतु भयम अण्व अपि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 67, + "text": "अथ ते तॊमरैः परासैर बाणौघैश च समन्ततः\nपट्टिशैश च सनिस्त्रिंशैर नानाप्रहरणैस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 68, + "text": "वत्सदन्तैश च भल्लैश च तम एकम अभिदुद्रुवुः\nसिंहनादस ततॊ घॊरः पाण्डवानाम अजायत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 69, + "text": "तथैव तव पुत्राश च राजन भीष्मजयैषिणः\nतम एकम अभ्यवर्तन्त सिंहनादांश च नेदिरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 70, + "text": "तत्रासीत तुमुलं युद्धं तावकानां परैः सह\nदशमे ऽहनि राजेन्द्र भीष्मार्जुनसमागमे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 71, + "text": "आसीद गाङ्ग इवावर्तॊ मुहूर्तम उदधेर इव\nसैन्यानां युध्यमानानां निघ्नताम इतरेतरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 72, + "text": "अगम्यरूपा पृथिवी शॊणिताक्ता तदाभवत\nसमं च विषमं चैव न पराज्ञायत किं चन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 73, + "text": "यॊधानाम अयुतं हत्वा तस्मिन स दशमे ऽहनि\nअतिष्ठद आहवे भीष्मॊ भिद्यमानेषु मर्मसु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 74, + "text": "ततः सेनामुखे तस्मिन सथितः पार्थॊ धनंजयः\nमध्येन कुरुसैन्यानां दरावयाम आस वाहिनीम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 75, + "text": "वयं शवेतहयाद भीताः कुन्तीपुत्राद धनंजयात\nपीड्यमानाः शितैः शस्त्रैः परद्रवाम महारणात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 76, + "text": "सौवीराः कितवाः पराच्याः परतीच्यॊदीच्यमालवाः\nअभीषाहाः शूरसेनाः शिबयॊ ऽथ वसातयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 77, + "text": "शाल्वाश्रयास तरिगर्ताश च अम्बष्ठाः केकयैः सह\nदवादशैते जनपदाः शरार्ता वरणपीडिताः\nसंग्रामे न जहुर भीष्मं युध्यमानं किरीटिना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 78, + "text": "ततस तम एकं बहवः परिवार्य समन्ततः\nपरिकाल्य कुरून सर्वाञ शरवर्षैर अवाकिरन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 79, + "text": "निपातयत गृह्णीत विध्यताथ च कर्षत\nइत्य आसीत तुमुलः शब्दॊ राजन भीष्मरथं परति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 80, + "text": "अभिहत्य शरौघैस तं शतशॊ ऽथ सहस्रशः\nन तस्यासीद अनिर्भिन्नं गात्रेष्व अङ्गुलमात्रकम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 81, + "text": "एवंविभॊ तव पिता शरैर विशकली कृतः\nशिताग्रैः फल्गुनेनाजौ पराक्शिराः परापतद रथात\nकिंचिच्छेषे दिनकरे पुत्राणां तव पश्यताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 82, + "text": "हाहेति दिवि देवानां पार्थिवानां च सर्वशः\nपतमाने रथाद भीष्मे बभूव सुमहान सवनः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 83, + "text": "तं पतन्तम अभिप्रेक्ष्य महात्मानं पितामहम\nसह भीष्मेण सर्वेषां परापतन हृदयानि नः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 84, + "text": "स पपात महाबाहुर वसुधाम अनुनादयन\nइन्द्रध्वज इवॊत्सृष्टः केतुः सर्वधनुष्मताम\nधरणीं नास्पृशच चापि शरसंघैः समाचितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 85, + "text": "शरतल्पे महेष्वासं शयानं पुरुषर्षभम\nरथात परपतितं चैनं दिव्यॊ भावः समाविशत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 86, + "text": "अभ्यवर्षत पर्जन्यः पराकम्पत च मेदिनी\nपतन स ददृशे चापि खर्वितं च दिवाकरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 87, + "text": "संज्ञां चैवालभद वीरः कालं संचिन्त्य भारत\nअन्तरिक्षे च शुश्राव दिव्यां वाचं समन्ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 88, + "text": "कथं महात्मा गाङ्गेयः सर्वशस्त्रभृतां वरः\nकालं कर्ता नरव्याघ्रः संप्राप्ते दक्षिणायने" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 89, + "text": "सथितॊ ऽसमीति च गाङ्गेयस तच छरुत्वा वाक्यम अब्रवीत\nधारयाम आस च पराणान पतितॊ ऽपि हि भूतले\nउत्तरायणम अन्विच्छन भीष्मः कुरुपितामहः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 90, + "text": "तस्य तन मतम आज्ञाय गङ्गा हिमवतः सुता\nमहर्षीन हंसरूपेण परेषयाम आस तत्र वै" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 91, + "text": "ततः संपातिनॊ हंसास तवरिता मानसौकसः\nआजग्मुः सहिता दरष्टुं भीष्मं कुरुपितामहम\nयत्र शेते नरश्रेष्ठः शरतल्पे पितामहः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 92, + "text": "ते तु भीष्मं समासाद्य मुनयॊ हंसरूपिणः\nअपश्यञ शरतल्पस्थं भीष्मं कुरुपितामहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 93, + "text": "ते तं दृष्ट्वा महात्मानं कृत्वा चापि परदक्षिणम\nगाङ्गेयं भरतश्रेष्ठं दक्षिणेन च भास्करम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 94, + "text": "इतरेतरम आमन्त्र्य पराहुस तत्र मनीषिणः\nभीष्म एव महात्मा सन संस्थाता दक्षिणायने" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 95, + "text": "इत्य उक्त्वा परस्थितान हंसान दक्षिणाम अभितॊ दिशम\nसंप्रेक्ष्य वै महाबुद्धिश चिन्तयित्वा च भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 96, + "text": "तान अब्रवीच छांतनवॊ नाहं गन्ता कथं चन\nदक्षिणावृत्त आदित्य एतन मम मनैः सथितम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 97, + "text": "गमिष्यामि सवकं सथानम आसीद यन मे पुरातनम\nउदगावृत्त आदित्ये हंसाः सत्यं बरवीमि वः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 98, + "text": "धारयिष्याम्य अहं पराणान उत्तरायणकाङ्क्षया\nऐश्वर्यभूतः पराणानाम उत्सर्गे नियतॊ हय अहम\nतस्मात पराणान धारयिष्ये मुमूर्षुर उदगायने" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 99, + "text": "यश च दत्तॊ वरॊ मह्यं पित्रा तेन महात्मना\nछन्दतॊ मृत्युर इत्य एवं तस्य चास्तु वरस तथा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 100, + "text": "धारयिष्ये ततः पराणान उत्सर्गे नियते सति\nइत्य उक्त्वा तांस तदा हंसान अशेत शरतल्पगः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 101, + "text": "एवं कुरूणां पतिते शृङ्गे भीष्मे महौजसि\nपाण्डवाः सृञ्जयाश चैव सिंहनादं परचक्रिरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 102, + "text": "तस्मिन हते महासत्त्वे भरतानाम अमध्यमे\nन किं चित परत्यपद्यन्त पुत्रास ते भरतर्षभ\nसंमॊहश चैव तुमुलः कुरूणाम अभवत तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 103, + "text": "नृपा दुर्यॊधनमुखा निःश्वस्य रुरुदुस ततः\nविषादाच च चिरं कालम अतिष्ठन विगतेन्द्रियाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 104, + "text": "दध्युश चैव महाराज न युद्धे दधिरे मनः\nऊरुग्राहगृहीताश च नाभ्यधावन्त पाण्डवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 105, + "text": "अवध्ये शंतनॊः पुत्रे हते भीष्मे महौजसि\nअभावः सुमहान राजन कुरून आगाद अतन्द्रितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 106, + "text": "हतप्रवीराश च वयं निकृत्ताश च शितैः शरैः\nकर्तव्यं नाभिजानीमॊ निर्जिताः सव्यसाचिना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 107, + "text": "पाण्डवास तु जयं लब्ध्वा परत्र च परां गतिम\nसर्वे दध्मुर महाशङ्खाञ शूराः परिघबाहवः\nसॊमकाश च सपञ्चालाः पराहृष्यन्त जनेश्वर" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 108, + "text": "ततस तूर्यसहस्रेषु नदत्सु सुमहाबलः\nआस्फॊटयाम आस भृशं भीमसेनॊ ननर्त च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 109, + "text": "सेनयॊर उभयॊश चापि गाङ्गेये विनिपातिते\nसंन्यस्य वीराः शस्त्राणि पराध्यायन्त समन्ततः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 110, + "text": "पराक्रॊशन परापतंश चान्ये जग्मुर मॊहं तथापरे\nकषत्रं चान्ये ऽभयनिन्दन्त भीष्मं चैके ऽभयपूजयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 111, + "text": "ऋषयः पितरश चैव परशशंसुर महाव्रतम\nभरतानां च ये पूर्वे ते चैनं परशशंसिरे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 114, + "shloka": 112, + "text": "महॊपनिषदं चैव यॊगम आस्थाय वीर्यवान\nजपञ शांतनवॊ धीमान कालाकाङ्क्षी सथितॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 1, + "text": "धृतराष्ट्र उवाच\nकथम आसंस तदा यॊधा हीना भीष्मेण संजय\nबलिना देवकल्पेन गुर्वर्थे बरह्मचारिणा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 2, + "text": "तदैव निहतान मन्ये कुरून अन्यांश च पार्थिवान\nन पराहरद यदा भीष्मॊ घृणित्वाद दरुपदात्मजे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ दुःखतरं मन्ये किम अन्यत परभविष्यति\nयद अद्य पितरं शरुत्वा निहतं मम दुर्मतेः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 4, + "text": "अश्मसारमयं नूनं हृदयं मम संजय\nशरुत्वा विनिहतं भीष्मं शतधा यन न दीर्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 5, + "text": "पुनः पुनर न मृष्यामि हतं देवव्रतं रणे\nन हतॊ जामदग्न्येन दिव्यैर अस्त्रैः सम यः पुरा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 6, + "text": "यद अद्य निहतेनाजौ भीष्मेण जयम इच्छता\nचेष्टितं नरसिंहेन तन मे कथय संजय" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 7, + "text": "संजय उवाच\nसायाह्ने नयपतद भूमौ धार्तराष्ट्रान विषादयन\nपाञ्चालानां ददद धर्षं कुरुवृद्धः पितामहः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 8, + "text": "स शेते शरतल्पस्थॊ मेदिनीम अस्पृशंस तदा\nभीष्मॊ रथात परपतितः परच्युतॊ धरणीतले" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 9, + "text": "हाहेति तुमुलः शब्दॊ भूतानां समपद्यत\nसीमावृक्षे निपतिते कुरूणां समितिक्षये" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 10, + "text": "उभयॊः सेनयॊ राजन कषत्रियान भयम आविशत\nभीष्मं शंतनवं दृष्ट्वा विशीर्णकवचध्वजम\nकुरवः पर्यवर्तन्त पाण्डवाश च विशां पते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 11, + "text": "खं तमॊवृतम आसीच च नासीद भानुमतः परभा\nररास पृथिवी चैव भीष्मे शांतनवे हते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 12, + "text": "अयं बरह्मविदां शरेष्ठॊ अयं बरह्मविदां गतिः\nइत्य अभाषन्त भूतानि शयानं भरतर्षभम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 13, + "text": "अयं पितरम आज्ञाय कामार्तं शंतनुं पुरा\nऊर्ध्वरेतसम आत्मानं चकार पुरुषर्षभः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 14, + "text": "इति सम शरतल्पस्थं भरतानाम अमध्यमम\nऋषयः पर्यधावन्त सहिताः सिद्धचारणैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 15, + "text": "हते शांतनवे भीष्मे भरतानां पितामहे\nन किं चित परत्यपद्यन्त पुत्रास तव च भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 16, + "text": "विवर्णवदनाश चासन गतश्रीकाश च भारत\nअतिष्ठन वरीडिताश चैव हरिया युक्ता हय अधॊमुखाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 17, + "text": "पाण्डवाश च जयं लब्ध्वा संग्रामशिरसि सथिताः\nसर्वे दध्मुर महाशङ्खान हेमजालपरिष्कृतान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 18, + "text": "भृशं तूर्यनिनादेषु वाद्यमानेषु चानघ\nअपश्याम रणे राजन भीमसेनं महाबलम\nआक्रीडमानं कौन्तेयं हर्षेण महता युतम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 19, + "text": "निहत्य समरे शत्रून महाबलसमन्वितान\nसंमॊहश चापि तुमुलः कुरूणाम अभवत तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 20, + "text": "कर्णदुर्यॊधनौ चापि निःश्वसेतां मुहुर मुहुः\nतथा निपतिते भीष्मे कौरवाणां धुरंधरे\nहाहाकारम अभूत सर्वं निर्मर्यादम अवर्तत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 21, + "text": "दृष्ट्वा च पतितं भीष्मं पुत्रॊ दुःशासनस तव\nउत्तमं जवम आस्थाय दरॊणानीकं समाद्रवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 22, + "text": "भरात्रा परस्थापितॊ वीरः सवेनानीकेन दंशितः\nपरययौ पुरुषव्याघ्रः सवसैन्यम अभिचॊदयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 23, + "text": "तम आयान्तम अभिप्रेक्ष्य कुरवः पर्यवारयन\nदुःशासनं महाराज किम अयं वक्ष्यतीति वै" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ दरॊणाय निहतं भीष्मम आचष्ट कौरवः\nदरॊणस तद अप्रियं शरुत्वा सहसा नयपतद रथात" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 25, + "text": "स संज्ञाम उपलभ्याथ भारद्वाजः परतापवान\nनिवारयाम आस तदा सवान्य अनीकानि मारिष" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 26, + "text": "विनिवृत्तान कुरून दृष्ट्वा पाण्डवापि सवसैनिकान\nदूतैः शीघ्राश्वसंयुक्तैर अवहारम अकारयन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 27, + "text": "विनिवृत्तेषु सैन्येषु पारम्पर्येण सर्वशः\nविमुक्तकवचाः सर्वे भीष्मम ईयुर नराधिपाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 28, + "text": "वयुपारम्य ततॊ युद्धाद यॊधाः शतसहस्रशः\nउपतस्थुर महात्मानं परजापतिम इवामराः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 29, + "text": "ते तु भीष्मं समासाद्य शयानं भरतर्षभम\nअभिवाद्य वयतिष्ठन्त पाण्डवाः कुरुभिः सह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 30, + "text": "अथ पाण्डून कुरूंश चैव परणिपत्याग्रतः सथितान\nअभ्यभाषत धर्मात्मा भीष्मः शांतनवस तदा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 31, + "text": "सवागतं वॊ महाभागाः सवागतं वॊ महारथाः\nतुष्यामि दर्शनाच चाहं युष्माकम अमरॊपमाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 32, + "text": "अभिनन्द्य स तान एवं शिरसा लम्बताब्रवीत\nशिरॊ मे लम्बते ऽतयर्थम उपधानं परदीयताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ नृपाः समाजह्रुस तनूनि च मृदूनि च\nउपधानानि मुख्यानि नैच्छत तानि पितामहः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 34, + "text": "अब्रवीच च नरव्याघ्रः परहसन्न इव तान नृपान\nनैतानि वीरशय्यासु युक्तरूपाणि पार्थिवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 35, + "text": "ततॊ वीक्ष्य नरश्रेष्ठम अभ्यभाषत पाण्डवम\nधनंजयं दीर्घबाहुं सर्वलॊकमहारथम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 36, + "text": "धनंजय महाबाहॊ शिरसॊ मे ऽसय लम्बतः\nदीयताम उपधानं वै यद युक्तम इह मन्यसे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 37, + "text": "स संन्यस्य महच चापम अभिवाद्य पितामहम\nनेत्राभ्याम अश्रुपूर्णाभ्याम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 38, + "text": "आज्ञापय कुरुश्रेष्ठ सर्वशस्त्रभृतां वर\nपरेष्यॊ ऽहं तव दुर्धर्ष करियतां किं पितामह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 39, + "text": "तम अब्रवीच छांतनवः शिरॊ मे तात लम्बते\nउपधानं कुरुश्रेष्ठ फल्गुनॊपनयस्व मे\nशयनस्यानुरूपं हि शीघ्रं वीर परयच्छ मे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 40, + "text": "तवं हि पार्थ महाबाहॊ शरेष्ठः सर्वधनुष्मताम\nकषत्रधर्मस्य वेत्ता च बुद्धिसत्त्वगुणान्वितः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 41, + "text": "फल्गुनस तु तथेत्य उक्त्वा वयवसायपुरॊजवः\nपरगृह्यामन्त्र्य गाण्डीवं शरांश च नतपर्वणः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 42, + "text": "अनुमान्य महात्मानं भरतानाम अमध्यमम\nतरिभिस तीक्ष्णैर महावेगैर उदगृह्णाच छिरः शरैः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 43, + "text": "अभिप्राये तु विदिते धर्मात्मा सव्यसाचिना\nअतुष्यद भरतश्रेष्ठॊ भीष्मॊ धर्मार्थतत्त्ववित" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 44, + "text": "उपधानेन दत्तेन परत्यनन्दद धनंजयम\nकुन्तीपुत्रं युधां शरेष्ठं सुहृदां परीतिवर्धनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 45, + "text": "अनुरूपं शयानस्य पाण्डवॊपहितं तवया\nयद्य अन्यथा परवर्तेथाः शपेयं तवाम अहं रुषा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 46, + "text": "एवम एतन महाबाहॊ धर्मेषु परिनिष्ठितम\nसवप्तव्यं कषत्रियेणाजौ शरतल्पगतेन वै" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 47, + "text": "एवम उक्त्वा तु बीभत्सुं सर्वांस तान अब्रवीद वचः\nराज्ञश च राजपुत्रांश च पाण्डवेनाभि संस्थितान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 48, + "text": "शयेयम अस्यां शय्यायां यावद आवर्तनं रवेः\nये तदा पारयिष्यन्ति ते मां दरक्ष्यन्ति वै नृपाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 49, + "text": "दिशं वैश्रवणाक्रान्तां यदा गन्ता दिवाकरः\nअर्चिष्मान परतपँल लॊकान रथेनॊत्तमतेजसा\nविमॊष्क्ये ऽहं तदा पराणान सुहृदः सुप्रियान अपि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 50, + "text": "परिखा खन्यताम अत्र ममावसदने नृपाः\nउपासिष्ये विवस्वन्तम एवं शरशताचितः\nउपारमध्वं संग्रामाद वैराण्य उत्सृज्य पार्थिवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 51, + "text": "उपातिष्ठन्न अथॊ वैद्याः शल्यॊद्धरणकॊविदाः\nसर्वॊपकरणैर युक्ताः कुशलास ते सुशिक्षिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 52, + "text": "तान दृष्ट्वा जाह्नवीपुत्रः परॊवाच वचनं तदा\nदत्तदेया विसृज्यन्तां पूजयित्वा चिकित्सकाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 53, + "text": "एवंगते न हीदानीं वैद्यैः कार्यम इहास्ति मे\nकषत्रधर्मप्रशस्तां हि पराप्तॊ ऽसमि परमां गतिम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 54, + "text": "नैष धर्मॊ महीपालाः शरतल्पगतस्य मे\nएतैर एव शरैश चाहं दग्धव्यॊ ऽनते नराधिपाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 55, + "text": "तच छरुत्वा वचनं तस्य पुत्रॊ दुर्यॊधनस तव\nवैद्यान विसर्जयाम आस पूजयित्वा यथार्हतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 56, + "text": "ततस ते विस्मयं जग्मुर नानाजनपदेश्वराः\nसथितिं धर्मे परां दृष्ट्वा भीष्मस्यामिततेजसः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 57, + "text": "उपधानं ततॊ दत्त्वा पितुस तव जनेश्वर\nसहिताः पाण्डवाः सर्वे कुरवश च महारथाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 58, + "text": "उपगम्य महात्मानं शयानं शयने शुभे\nते ऽभिवाद्य ततॊ भीष्मं कृत्वा चाभिप्रदक्षिणम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 59, + "text": "विधाय रक्षां भीष्मस्य सर्व एव समन्ततः\nवीराः सवशिबिराण्य एव धयायन्तः परमातुराः\nनिवेशायाभ्युपागच्छन सायाह्ने रुधिरॊक्षिताः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 60, + "text": "निविष्टान पाण्डवांश चापि परीयमाणान महारथान\nभीष्मस्य पतनाद धृष्टान उपगम्य महारथान\nउवाच यादवः काले धर्मपुत्रं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 61, + "text": "दिष्ट्या जयसि कौरव्य दिष्ट्या भीष्मॊ निपातितः\nअवध्यॊ मानुषैर एष सत्यसंधॊ महारथः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 62, + "text": "अथ वा दैवतैः पार्थ सर्वशस्त्रास्त्रपारगः\nतवां तु चक्षुर्हणं पराप्य दग्धॊ घॊरेण चक्षुषा" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 63, + "text": "एवम उक्तॊ धर्मराजः परत्युवाच जनार्दनम\nतव परसादाद विजयः करॊधात तव पराजयः\nतवं हि नः शरणं कृष्ण भक्तानाम अभयंकरः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 64, + "text": "अनाश्चर्यॊ जयस तेषां येषां तवम असि केशव\nरष्किता समरे नित्यं नित्यं चापि हिते रतः\nसर्वथा तवां समासाद्य नाश्चर्यम इति मे मतिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 115, + "shloka": 65, + "text": "एवम उक्तः परत्युवाच समयमानॊ जनार्दनः\nतवय्य एवैतद युक्तरूपं वचनं पार्थिवॊत्तम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 1, + "text": "संजय उवाच\nवयुष्टायां तु महाराज रजन्यां सर्वपार्थिवाः\nपाण्डवा धार्तराष्ट्राश च अभिजग्मुः पितामहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 2, + "text": "तं वीरशयने वीरं शयानं कुरुसत्तमम\nअभिवाद्यॊपतस्थुर वै कषत्रियाः कषत्रियर्षभम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 3, + "text": "कन्याश चन्दनचूर्णैश च लाजैर माल्यैश च सर्वशः\nसत्रियॊ बालास तथा वृद्धाः परेक्षकाश च पृथग्जनाः\nसमभ्ययुः शांतनवं भूतानीव तमॊनुदम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 4, + "text": "तूर्याणि गणिका वारास तथैव नटनर्तकाः\nउपानृत्यञ जगुश चैव वृद्धं कुरुपितामहम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 5, + "text": "उपारम्य च युद्धेभ्यः संनाहान विप्रमुच्य च\nआयुधानि च निक्षिप्य सहिताः कुरुपाण्डवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 6, + "text": "अन्वासत दुराधर्षं देवव्रतम अरिंदमम\nअन्यॊन्यं परीतिमन्तस ते यथापूर्वं यथावयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 7, + "text": "सा पार्थिवशताकीर्णा समितिर भीष्मशॊभिता\nशुशुभे भारती दीप्ता दिवीवादित्यमण्डलम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 8, + "text": "विबभौ च नृपाणां सा पितामहम उपासताम\nदेवानाम इव देवेशं पितामहम उपासताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 9, + "text": "भीष्मस तु वेदनां धैर्यान निगृह्य भरतर्षभ\nअभितप्तः शरैश चैव नातिहृष्टमनाब्रवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 10, + "text": "शराभितप्तकायॊ ऽहं शरसंतापमूर्छितः\nपानीयम अभिकाङ्क्षे ऽहं राज्ञस तान परत्यभाषत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 11, + "text": "ततस ते कषत्रिया राजन समाजह्रुः समन्ततः\nभक्ष्यान उच्चावचांस तत्र वारिकुम्भांश च शीतलान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 12, + "text": "उपनीतं च तद दृष्ट्वा भीष्मः शांतनवॊ ऽबरवीत\nनाद्य तात मया शक्यं भॊगान कांश चन मानुषान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 13, + "text": "उपभॊक्तुं मनुष्येभ्यः शरशय्यागते हय अहम\nपरतीक्षमाणस तिष्ठामि निवृत्तिं शशिसूर्ययॊः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 14, + "text": "एवम उक्त्वा शांतनवॊ दीनवाक सर्वपार्थिवान\nधनंजयं महाबाहुम अभ्यभाषत भारत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 15, + "text": "अथॊपेत्य महाबाहुर अभिवाद्य पितामहम\nअतिष्ठत पराञ्जलिः परह्वः किं करॊमीति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 16, + "text": "तं दृष्ट्वा पाण्डवं राजन्न अभिवाद्याग्रतः सथितम\nअभ्यभाषत धर्मात्मा भीष्मः परीतॊ धनंजयम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 17, + "text": "दह्यते ऽदः शरीरं मे संस्यूतॊ ऽसमि महेषुभिः\nमर्माणि परिदूयन्ते वदनं मम शुष्यति" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 18, + "text": "हलादनार्थं शरीरस्य परयच्छापॊ ममार्जुन\nतवं हि शक्तॊ महेष्वास दातुम अम्भॊ यथाविधि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 19, + "text": "अर्जुनस तु तथेत्य उक्त्वा रथम आरुह्य वीर्यवान\nअधिज्यं बलवत कृत्वा गाण्डीवं वयाक्षिपद धनुः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 20, + "text": "तस्य जयातलनिर्घॊषं विस्फूर्जितम इवाशनेः\nवित्रेसुः सर्वभूतानि शरुत्वा सर्वे च पार्थिवाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 21, + "text": "ततः परदक्षिणं कृत्वा रथेन रथिनां वरः\nशयानं भरतश्रेष्ठं सर्वशस्त्रभृतां वरम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 22, + "text": "संधाय च शरं दीप्तम अभिमन्त्र्य महायशाः\nपर्जन्यास्त्रेण संयॊज्य सर्वलॊकस्य पश्यतः\nअविध्यत पृथिवीं पार्थः पार्श्वे भीष्मस्य दक्षिणे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 23, + "text": "उत्पपात ततॊ धारा विमला वारिणः शिवा\nशीतस्यामृतकल्पस्य दिव्यगन्धरसस्य च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 24, + "text": "अतर्पयत ततः पार्थः शीतया वारिधारया\nभीष्मं कुरूणाम ऋषभं दिव्यकर्मपराक्रमः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 25, + "text": "कर्मणा तेन पार्थस्य शक्रष्येव विकुर्वतः\nविस्मयं परमं जग्मुस ततस ते वसुधाधिपाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 26, + "text": "तत कर्म परेक्ष्य बीभत्सॊर अतिमानुषम अद्भुतम\nसंप्रावेपन्त कुरवॊ गावः शीतार्दिता इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 27, + "text": "विस्मयाच चॊत्तरीयाणि वयाविध्यन सर्वतॊ नृपाः\nशङ्खदुन्दुभिनिर्घॊषैस तुमुलं सर्वतॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 28, + "text": "तृप्तं शांतनवश चापि राजन बीभत्सुम अब्रवीत\nसर्वपार्थिववीराणां संनिधौ पूजयन्न इव" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 29, + "text": "नैतच चित्रं महाबाहॊ तवयि कौरवनन्दन\nकथितॊ नारदेनासि पूर्वर्षिर अमितद्युतिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 30, + "text": "वासुदेवसहायस तवं महत कर्म करिष्यसि\nयन नॊत्सहति देवेन्द्रः सह देवैर अपि धरुवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 31, + "text": "विदुस तवां निधनं पार्थ सर्वक्षत्रस्य तद्विदः\nधनुर्धराणाम एकस तवं पृथिव्यां परवरॊ नृषु" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 32, + "text": "मनुष्या जगति शरेष्ठाः पक्षिणां गरुडॊ वरः\nसरसां सागरः शरेष्ठॊ गौर वरिष्ठा चतुष्पदाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 33, + "text": "आदित्यस तेजसां शरेष्ठॊ गिरीणां हिमवान वरः\nजातीनां बराह्मणः शरेष्ठः शरेष्ठस तवम असि धन्विनाम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 34, + "text": "न वै शरुतं धार्तराष्ट्रेण वाक्यं; संबॊध्यमानं विदुरेण चैव\nदरॊणेन रामेण जनार्दनेन; मुहुर मुहुः संजयेनापि चॊक्तम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 35, + "text": "परीतबुद्धिर हि विसंज्ञकल्पॊ; दुर्यॊधनॊ नाभ्यनन्दद वचॊ मे\nस शेष्यते वै निहतश चिराय; शास्तातिगॊ भीमबलाभिभूतः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 36, + "text": "ततः शरुत्वा तद वचः कौरवेन्द्रॊ; दुर्यॊधनॊ दीनमना बभूव\nतम अब्रवीच छांतनवॊ ऽभिवीक्ष्य; निबॊध राजन भव वीतमन्युः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 37, + "text": "दृष्टं दुर्यॊधनेदं ते यथा पार्थेन धीमता\nजलस्य धारा जनिता शीतस्यामृतगन्धिनः\nएतस्य कर्ता लॊके ऽसमिन नान्यः कश चन विद्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 38, + "text": "आग्नेयं वारुणं सौम्यं वायव्यम अथ वैष्णवम\nऐन्द्रं पाशुपतं बराह्मं पारमेष्ठ्यं परजापतेः\nधातुस तवष्टुश च सवितुर दिव्यान्य अस्त्राणि सर्वशः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 39, + "text": "सर्वस्मिन मानुषे लॊके वेत्त्य एकॊ हि धनंजयः\nकृष्णॊ वा देवकीपुत्रॊ नान्यॊ वै वेद कश चन\nन शक्याः पाण्डवास तात युद्धे जेतुं कथं चन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 40, + "text": "अमानुषाणि कर्माणि यस्यैतानि महात्मनः\nतेन सत्त्ववता संख्ये शूरेणाहवशॊभिना\nकृतिना समरे राजन संधिस ते तात युज्यताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 41, + "text": "यावत कृष्णॊ महाबाहुः सवाधीनः कुरुसंसदि\nतावत पार्थेन शूरेण संधिस ते तात युज्यताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 42, + "text": "यावच चमूं न ते शेषां शरैः संनतपर्वभिः\nनाशयत्य अर्जुनस तावत संधिस ते तात युज्यताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 43, + "text": "यावत तिष्ठन्ति समरे हतशेषाः सहॊदराः\nनृपाश च बहवॊ राजंस तावत संधिः परयुज्यताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 44, + "text": "न निर्दहति ते यावत करॊधदीप्तेक्षणश चमूम\nयुधिष्ठिरॊ हि तावद वै संधिस ते तात युज्यताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 45, + "text": "नकुलः सहदेवश च भीमसेनश च पाण्डवः\nयावच चमूं महाराज नाशयन्ति न सर्वशः\nतावत ते पाण्डवैः सार्धं सौभ्रात्रं तात रॊचताम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 46, + "text": "युद्धं मदन्तम एवास्तु तात संशाम्य पाण्डवैः\nएतत ते रॊचतां वाक्यं यद उक्तॊ ऽसि मयानघ\nएतत कषेमम अहं मन्ये तव चैव कुलस्य च" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 47, + "text": "तयक्त्वा मन्युम उपशाम्यस्व पार्थैः; पर्याप्तम एतद यत कृतं फल्गुनेन\nभीष्मस्यान्ताद अस्तु वः सौहृदं वा; संप्रश्लेषः साधु राजन परसीद" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 48, + "text": "राज्यस्यार्धं दीयतां पाण्डवानाम; इन्द्रप्रस्थं धर्मराजॊ ऽनुशास्तु\nमा मित्रध्रुक पार्थिवानां जघन्यः; पापां कीर्तिं पराप्स्यसे कौरवेन्द्र" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 49, + "text": "ममावसानाच छान्तिर अस्तु परजानां; संगच्छन्तां पार्थिवाः परीतिमन्तः\nपिता पुत्रं मातुलं भागिनेयॊ; भराता चैव भरातरं परैतु राजन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 50, + "text": "न चेद एवं पराप्तकालं वचॊ मे; मॊहाविष्टः परतिपत्स्यस्य अबुद्ध्या\nभीष्मस्यान्ताद एतदन्ताः सथ सर्वे; सत्याम एतां भारतीम ईरयामि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 116, + "shloka": 51, + "text": "एतद वाक्यं सौहृदाद आपगेयॊ; मध्ये राज्ञां भारतं शरावयित्वा\nतूष्णीम आसीच छल्यसंतप्तमर्मा; यत्वात्मानं वेदनां संनिगृह्य" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततस ते पार्थिवाः सर्वे जग्मुः सवान आलयान पुनः\nतूष्णींभूते महाराजे भीष्मे शंतनुनन्दने" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 2, + "text": "शरुत्वा तु निहतं भीष्मं राधेयः पुरुषर्षभः\nईषद आगतसंत्रासस तवरयॊपजगाम ह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 3, + "text": "स ददर्श महात्मानं शरतल्पगतं तदा\nजन्म शय्या गतं देवं कार्त्तिकेयम इव परभुम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 4, + "text": "निमीलिताक्षं तं वीरं साश्रुकण्ठस तदा वृषः\nअभ्येत्य पादयॊस तस्य निपपात महाद्युतिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 5, + "text": "राधेयॊ ऽहं कुरुश्रेष्ठ नित्यं चाष्कि गतस तव\nदवेष्यॊ ऽतयन्तम अनागाः सन्न इति चैनम उवाच ह" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 6, + "text": "तच छरुत्वा कुरुवृद्धः सबलात संवृत्त लॊचनः\nशनैर उद्वीक्ष्य स सनेहम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 7, + "text": "रहितं धिष्ण्यम आलॊक्य समुत्सार्य च रक्षिणः\nपितेव पुत्रं गाङ्गेयः परिष्वज्यैक बाहुना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 8, + "text": "एह्य एहि मे विप्रतीप सपर्धसे तवं मया सह\nयदि मां नाभिगच्छेथा न ते शरेयॊ भवेद धरुवम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 9, + "text": "कौन्तेयस तवं न राधेयॊ विदितॊ नारदान मम\nकृष्णद्वैपायनाच चैव केशवाच च न संशयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 10, + "text": "न च दवेषॊ ऽसति मे तात तवयि सत्यं बरवीमि ते\nतेजॊवधनिमित्तं तु परुषाण्य अहम उक्तवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 11, + "text": "अकस्मात पाण्डवान हि तवं दविषसीति मतिर मम\nयेनासि बहुषॊ रूक्षं चॊदितः सूर्यनन्दन" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 12, + "text": "जानामि समरे वीर्यं शत्रुभिर दुःसहं तव\nबरह्मण्यतां च शौर्यं च दाने च परमां गतिम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 13, + "text": "न तवया सदृशः कश चित पुरुषेष्व अमरॊपम\nकुलभेदं च मत्वाहं सदा परुषम उक्तवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 14, + "text": "इष्वस्ते भारसंधाने लाघवे ऽसत्रबले तथा\nसदृशः फल्गुनेनासि कृष्णेन च महात्मना" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 15, + "text": "कर्ण राजपुरं गत्वा तवयैकेन धनुष्मता\nतस्यार्थे कुरुराजस्य राजानॊ मृदिता युधि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 16, + "text": "तथा च बलवान राजा जला संधॊ दुरासदः\nसमरे समरश्लाघी तवया न सदृशॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 17, + "text": "बरह्मण्यः सत्यवादी च तेजसार्क इवापरः\nदेवगर्भॊ ऽजितः संख्ये मनुष्यैर अधिकॊ भुवि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 18, + "text": "वयपनीतॊ ऽदय मन्युर मे यस तवां परति पुरा कृतः\nदैवं पुरुषकारेण न शक्यम अतिवर्तितुम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 19, + "text": "सॊदर्याः पाण्डवा वीरा भरातरस ते ऽरिसूदन\nसंगच्छ तैर महाबाहॊ मम चेद इच्छसि परियम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 20, + "text": "मया भवतु निर्वृत्तं वैरम आदित्यनन्दन\nपृथिव्यां सर्वराजानॊ भवन्त्व अद्य निरामयाः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 21, + "text": "[कर्ण]\nजानाम्य अहं महाप्राज्ञ सर्वम एतन न संशयः\nयथा वदसि दुर्धर्ष कौन्तेयॊ ऽहं न सूतजः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 22, + "text": "अवकीर्णस तव अहं कुन्त्या सूतेन च विवर्धितः\nभुक्त्वा दुर्यॊधनैश्वर्यं न मिथ्या कर्तुम उत्सहे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 23, + "text": "वसु चैव शरीरं च यद उदारं तथा यशः\nसर्वं दुर्यॊधनस्यार्थे तयक्तं मे भूरिदक्षिण\nकॊपिताः पाण्डवा नित्यं मयाश्रित्य सुयॊधनम" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 24, + "text": "अवश्य भावी वै यॊ ऽरथॊ न स शक्यॊनिवर्तितुम\nदैवं पुरुषकारेण कॊ निवर्तितुम उत्सहेत" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 25, + "text": "पृथिवी कषयशंसीनि निमित्तानि पितामह\nभवद्भिर उपलब्धानि कथितानि च संसदि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 26, + "text": "पाण्डवा वासुदेवश च विदिता मम सर्वशः\nअजेयाः पुरुषैर अन्यैर इति तांश चॊत्सहामहे" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 27, + "text": "अनुजानीष्व मां तात युद्धे परीतमनाः सदा\nअनुज्ञातस तवया वीर युध्येयम इति मे मतिः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 28, + "text": "दुरुक्तं विप्रतीपं वा संरम्भाच चापलात तथा\nयन मयापकृतं किं चित तद अनुक्षन्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 29, + "text": "[भस]\nन चेच छक्यम अथॊत्स्रष्टुं वैरम एतत सुदारुणम\nअनुजानामि कर्ण तवां युध्यस्व सवर्गकाम्यया" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 30, + "text": "विमन्युर गतसंरम्भः कुरु कर्म नृपस्य हि\nयथाशक्ति यथॊत्साहं सतां वृत्तेषु वृत्तवान" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 31, + "text": "अहं तवाम अनुजानामि यद इच्छसि तद आप्नुहि\nकषत्रधर्मजिताँल लॊकान संप्राप्स्यसि न संशयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 32, + "text": "युध्यस्व निरहंकारॊ बलवीर्य वयपाश्रयः\nधर्मॊ हि युद्धाच छरेयॊ ऽनयत कषत्रियस्य न विद्यते" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 33, + "text": "परशमे हि कृतॊ यत्नः सुचिरात सुचिरं मया\nन चैव शकितः कर्तुं यतॊ धर्मस ततॊ जयः" + }, + { + "book": 6, + "chapter": 117, + "shloka": 34, + "text": "[स]\nएवं बरुवन्तं गाङ्गेयम अभिवाद्य परसाद्य च\nराधेयॊ रथम आरुह्य परायात तव सुतं परति" + } +] \ No newline at end of file diff --git a/texts/mahabharata/mahabharata_book_07.json b/texts/mahabharata/mahabharata_book_07.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..d9db6768641f86bbbbe70ed08cd86c006eb69933 --- /dev/null +++ b/texts/mahabharata/mahabharata_book_07.json @@ -0,0 +1,48914 @@ +[ + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nतम अप्रतिमसत्त्वौजॊ बलवीर्यपराक्रमम\nहतं देवव्रतं शरुत्वा पाञ्चाल्येन शिखण्डिना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 2, + "text": "धृतराष्ट्रस तदा राजा शॊकव्याकुल चेतनः\nकिम अचेष्टत विप्रर्षे हते पितरि वीर्यवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 3, + "text": "तस्य पुत्रॊ हि भगवन भीष्मद्रॊणमुखै रथैः\nपराजित्य महेष्वासान पाण्डवान राज्यम इच्छति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 4, + "text": "तस्मिन हते तु भगवन केतौ सर्वधनुष्मता\nयद अचेष्टत कौरव्यस तन मे बरूहि दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 5, + "text": "[व]\nनिहतं पितरं शरुत्वा धृतराष्ट्रॊ जनाधिपः\nलेभे न शान्तिं कौरव्यश चिन्ताशॊकपरायणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 6, + "text": "तस्य चिन्तयतॊ दुःखम अनिशं पार्थिवस्य तत\nआजगाम विशुद्धात्मा पुनर गावल्गणिस तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 7, + "text": "शिबिरात संजयं पराप्तं निशि गानाह्वयं पुरम\nआम्बिकेयॊ महाराज धृतराष्ट्रॊ ऽनवपृच्छत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 8, + "text": "शरुवा भीष्मस्य निधनम अप्रहृष्टमना भृशम\nपुत्राणां जयम आकाङ्क्षन विललापातुरॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 9, + "text": "[धृ]\nसंसाध्य तु महात्मानं भीष्मं भीमपराक्रमम\nकिम अकार्षुः परं तात कुरवः कालचॊदिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 10, + "text": "तस्मिन विनिहते शूरे दुराधर्षे महौजसि\nकिं नु सवित कुरवॊ ऽकार्षुर निमग्नाः शॊकसागरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 11, + "text": "तद उदीर्णं महत सैन्यं तरैलॊक्यस्यापि संजय\nभयम उत्पादयेत तीव्रं पाण्डवानां महात्मनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 12, + "text": "देवव्रते तु निहते कुरूणाम ऋषभे तदा\nयद अकार्षुर नृपतयस तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 13, + "text": "[स]\nशृणु राजन्न एकमना वचनं बरुवतॊ मम\nयत ते पुत्रास तदाकार्षुर हते देवव्रते मृधे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 14, + "text": "निहते तु तदा भीष्मे राजन सत्यपराक्रमे\nतावकाः पाण्डवेयाश च पराध्यायन्त पृथक पृथक" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 15, + "text": "विस्मिताश च परहृष्टाश च कषत्रधर्मं निशाम्य ते\nसवधर्मं निन्दमानाश च परणिपत्य महात्मने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 16, + "text": "शयनं कल्पयाम आसुर भीष्मायामित तेजसे\nसॊपधानं नरव्याघ्र शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 17, + "text": "विधाय रक्षां भीष्माय समाभाष्य परस्परम\nअनुमान्य च गाङ्गेयं कृत्वा चापि परदक्षिणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 18, + "text": "करॊधसंरक्तनयनाः समवेक्ष्य परस्परम\nपुनर युद्धाय निर्जग्मुः कषत्रियाः कालचॊदिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 19, + "text": "ततस तूर्यनिनादैश च भेरीणां च महास्वनैः\nतावकानाम अनीकानि परेषां चापि निर्ययुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 20, + "text": "वयावृत्ते ऽहनि राजेन्द्र पतिते जाह्नवीसुते\nअमर्षवशम आपन्नाः कालॊपहतचेतसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 21, + "text": "अनादृत्य वचः पथ्यं गाङ्गेयस्य महात्मनः\nनिर्ययुर भरतश्रेष्ठः शस्त्राण्य आदाय सर्वशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 22, + "text": "मॊहात तव सपुत्रस्य वधाच छांतनवस्य च\nकौरव्या मृत्युसाद भूताः सहिताः सर्वजारभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 23, + "text": "अजावय इवागॊपा वने शवापद संकुले\nभृशम उद्विग्नमनसॊ हीना देवव्रतेन ते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 24, + "text": "पतिते भरतश्रेष्ठे बभूव कुरु वाहिनी\nदयौर इवापेत नक्षत्रा हीनं खम इव वायुना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 25, + "text": "विपन्नसस्येव मही वाक चैवासंस्कृता यथा\nआसुरीव यथा सेना निगृहीते पुरा बलौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 26, + "text": "विधवेव वरारॊहा शुष्कतॊयेव निम्नगा\nवृकैर इव वने रुद्धा पृषती हतयूथपा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 27, + "text": "सवाधर्ष हतसिंहेव महती गिरिकन्दरा\nभारती भरतश्रेष्ठ पतिते जाह्नवीसुते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 28, + "text": "विष्वग वातहता रुग्णा नौर इवासीन महार्णवे\nबलिभिः पाण्डवैर वीरैर लब्धलक्षैर भृशार्दिता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 29, + "text": "सा तदासीद भृशं सेना वयाकुलाश्वरथद्विपा\nविषण्णभूयिष्ठ नरा कृपणा दरष्टुम आबभौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 30, + "text": "तस्यां तरस्ता नृपतयः सैनिकाश च पृथग्विधाः\nपाताल इव मज्जन्तॊ हीना देव वतेन ते\nकर्णं हि कुरवॊ ऽसमार्षुः स हि देवव्रतॊपमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 31, + "text": "सर्वशस्त्रभृतां शरेष्ठं रॊचमानम इवातिथिम\nबन्धुम आपद गतस्येव तम एवॊपागमन मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 32, + "text": "चुक्रुशुः कर्ण कर्णेति तत्र भारत पार्थिवाः\nराधेयं हितम अस्माकं सूतपुत्रं तनुत्यजम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 33, + "text": "स हि नायुध्यत तदा दशाहानि महायशाः\nसामात्यबन्धुः कर्णॊ वै तम आह्वयत माचिरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 34, + "text": "भीष्मेण हि महाबाहुः सर्वक्षत्रस्य पश्यतः\nरथेषु गण्यमानेषु बलविक्रम शालिषु\nसंख्यातॊ ऽरधरथः कर्णॊ दविगुणः सन नरर्षभः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 35, + "text": "रथातिरथ संखायां यॊ ऽगरणीः शूर संमतः\nपितृवित्ताम्बुदेवेषान अपि यॊ यॊद्धुम उत्सहेत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 36, + "text": "स तु तेनैव कॊपेन राजन गाङ्गेयम उक्तवान\nतवयि जीवति कौरव्य नाहं यॊत्स्ये कथं चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 37, + "text": "तवया तु पाण्डवेयेषु निहतेषु महामृधे\nदुर्यॊधनम अनुज्ञाप्य वनं यास्यामि कौरव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 38, + "text": "पाण्डवैर वा हते भीष्मे तवयि सवर्गम उपेयुषि\nहन्तास्म्य एकरथेनैव कृत्स्नान यान मन्यसे रथान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 39, + "text": "एवम उक्त्वा महाराज दशाहानि महायशाः\nनायुध्यत ततः कर्णः पुत्रस्य तव संमते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 40, + "text": "भीष्मः समरविक्रान्तः पाण्डवेयस्य पार्थिव\nजघान समरे यॊधान असंख्येयपराक्रमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 41, + "text": "तस्मिंस तु निहते शूरे सत्यसंधे महौजसि\nतवत्सुताः कर्णम अस्मार्षुस तर्तुकामा इव पलवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 42, + "text": "तावकास तव पुत्राश च सहिताः सर्वराजभिः\nका कर्ण इति चाक्रन्दन कालॊ ऽयम इति चाब्रुवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 43, + "text": "जामदग्न्याभ्यनुज्ञातम अस्त्रे दुर्वार पौरुषम\nअगमन नॊ मनःकर्णं बन्धुम आत्ययिकेष्व इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 44, + "text": "स हि शक्तॊ रणे राजंस तरातुम अस्मान महाभयात\nतरिदशान इव गॊविन्दः सततं सुमहाभयात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 45, + "text": "[व]\nतथा कर्णं युधि वरं कीर्तयन्तं पुनः पुनः\nआशीविषवद उच्छ्वस्य धृतराष्ट्रॊ ऽबरवीद इदम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 46, + "text": "यत तद वैकर्तनं कर्णम अगमद वॊ मनस तदा\nअप्य अपश्यत राधेयं सूतपुत्रं तनुत्यजम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 47, + "text": "अपि तन न मृषाकार्षीद युधि सत्यपराक्रमः\nसंभ्रान्तानां तदार्तानां तरस्तानां तराणम इच्छताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 48, + "text": "अपि तत पूरयां चक्रे धनुर्धर वरॊ युधि\nयत तद विनिहते भीष्मे कौरवाणाम अपावृतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 1, + "shloka": 49, + "text": "तत खण्डं पूरयाम आस परेषाम आदधद भयम\nकृतवान मम पुत्राणां जयाशां सफलाम अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nहतं भीष्मम आधिरथिर विदित्वा; भिन्नां नावम इवात्यगाधे कुरूणाम\nसॊदर्यवद वयसनात सूतपुत्रः; संतारयिष्यंस तव पुत्रस्य सेनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 2, + "text": "शरुत्वा तु कर्णः पुरुषेन्द्रम अच्युतं; निपातितं शांतनवं महारथम\nअथॊपायात तूर्णम अमित्रकर्शनॊ; धनुर्धराणां परवरस तदा वृषः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 3, + "text": "हते तु भीष्मे रथसत्तमे परैर; निमज्जतीं नावम इवार्णवे कुरून\nपितेव पुत्रांस तवरितॊ ऽभययात ततः; संतारयिष्यंस तव पुत्रस्य सेनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 4, + "text": "[कर्ण]\nयस्मिन धृतिर बुद्धिपराक्रमौजॊ; दमः सत्यं वीर गणाश च सर्वे\nअस्त्राणि दिव्यान्य अथ संनतिर हरीर; परिया च वाग अनपायीनि भीष्मे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 5, + "text": "बरह्म दविषघ्ने सततं कृतज्ञे; सनातनं चन्द्रमसीव लक्ष्म\nस चेत परशान्तः परवीर हन्ता; मन्ये हतान एव हि सर्वयॊधान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 6, + "text": "नेह धरुवं किं चन जातु विद्यते; अस्मिँल लॊके कर्मणॊ ऽनित्य यॊगात\nसूर्यॊदये कॊ हि विमुक्तसंशयॊ; भावं कुर्वीताद्य महाव्रते हते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 7, + "text": "वसु परभावे वसु वीर्यसंभवे; गते वसून एव वसुंधराधिपे\nवसूनि पुत्रांश च वसुंधरां तथा; कुरूंश च शॊचध्वम इमां च वाहिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 8, + "text": "[स]\nमहाप्रभावे वरदे निपातिते; लॊकश्रेष्ठे शांतनवे महौजसि\nपराजितेषु भरतेषु दुर्मनाः; कर्णॊ भृशं नयश्वसद अश्रुवर्तयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 9, + "text": "इदं तु राधेय वचॊ निशम्य ते; सुताश च राजंस तव सैनिकाश च ह\nपरस्परं चुक्रुशुर आर्तिजं भृशं; तदाश्रु नेत्रैर मुमुचुर हि शब्दवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 10, + "text": "परवर्तमाने तु पुनर महाहवे; विगाह्यमानासु चमूषु पार्थिवैः\nअथाब्रवीद धर्ष करं वचस तदा; रथर्षभान सर्वमहारथर्षभः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 11, + "text": "[क]\nजगत्य अनित्ये सततं परधावति; परचिन्तयन्न अस्थिरम अद्य लक्षये\nभवत्सु तिष्ठत्स्व इह पातितॊ रणे; गिरिप्रकाशः कुरुपुंगवः कथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 12, + "text": "निपातिते शांतनवे महारथे; दिवाकरे भूतलम आस्थिते यथा\nन पार्थिवाः सॊढुम अलं धनंजयं; गिरिप्रवॊढारम इवानिलं दरुमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 13, + "text": "हतप्रधानं तव इदम आर्तरूपं; परैर हतॊत्साहम अनाथम अद्य वै\nमया कुरूणां परिपाल्यम आहवे; बलं यथा तेन महात्मना तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 14, + "text": "समाहितं चात्मनि भारम ईदृशं; जगत तथानित्यम इदं च लक्षये\nनिपातितं चाहवशौण्डम आहवे; कथं नु कुर्याम अहम आहवे भयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 15, + "text": "अहं तु तान कुरु वृषभान अजिह्मगैः; परवेरयन यम सदनं रणे चरन\nयशः परं जगति विभाव्य वर्तिता; परैर हतॊ युधि शयिताथ वा पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 16, + "text": "युधिष्ठिरॊ धृतिमतिधर्मतत्त्ववान; वृकॊदरॊ गजशततुल्यविक्रमः\nतथार्जुनस तरिदशवरात्मजॊ यतॊ; न तद बलं सुजयम अथामरैर अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 17, + "text": "यमौ रणे यत्र यमॊपमौ बले; स सात्यकिर यत्र च देवकी सुतः\nन तद बलं कापुरुषॊ ऽभयुपेयिवान; निवर्तते मृत्युमुखाद इवासकृत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 18, + "text": "तपॊ ऽभयुदीर्णं तपसैव गम्यते; बलं बलेनापि तथा मनस्विभिः\nमनश च मे शत्रुनिवारणे धरुवं; सवरक्षणे चाचलवद वयवस्थितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 19, + "text": "एवं चैषां बुध्यमानः परभावं; गत्वैवाहं ताञ जयाम्य अद्य सूत\nमित्रद्रॊहॊ मर्षणीयॊ न मे ऽयं; भग्ने सैन्ये यः सहायः स मित्रम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 20, + "text": "कर्तास्म्य एतत सत्पुरुषार्य कर्म; तयक्त्वा पराणान अनुयास्यामि भीष्मम\nसर्वान संख्ये शत्रुसंघान हनिष्ये; हतस तैर वा वीरलॊकं गमिष्ये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 21, + "text": "संप्राक्रुष्टे रुदितस्त्री कुमारे; पराभूते पौरुषे धार्तराष्ट्रे\nमया कृत्यम इति जानामि सूत; तस्माच छत्रून धार्तराष्ट्रस्य जेष्ये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 22, + "text": "कुरून रक्षन पाण्डुपुत्राञ जिघांसंस; तयक्त्वा पराणान गॊर रूपे रणे ऽसमिन\nसर्वान संख्ये शत्रुसंघान निहत्य; दास्याम्य अहं धार्तराष्ट्राय राज्यम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 23, + "text": "निबध्यतां मे कवचं विचित्रं; हैमं शुभ्रं मणिरत्नावभासि\nशिरस तराणं चार्कसमानभासं; धनुः शरांश चापि विषाहि कल्पान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 24, + "text": "उपासन गान षॊडश यॊजयन्तु; धनूंषि दिव्यानि तथाहरन्तु\nअसींश च शक्तीश च गदाश च गुर्वीः; शङ्खं च जाम्बूनदचित्रभासम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 25, + "text": "एतां रौक्मीं नागकक्ष्यां च जैत्रीं; जैत्रं च मे धवजम इन्दीवराभम\nशलक्ष्णैर वस्त्रैर विप्रमृज्यानयस्व; चित्रां मालां चात्र बद्ध्वा स जालाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 26, + "text": "अश्वान अग्र्यान पाण्डुराभ्रप्रकाशान; पुष्टान सनातान मन्त्रपूताभिर अद्भिः\nतप्तैर भाण्डैः काञ्चनैर अभ्युपेताञ; शीघ्राञ शीघ्रं सूतपुत्रानयस्व" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 27, + "text": "रथं चाग्र्यं हेमजालावनद्धं; रत्रैश चित्रं चन्द्रसूर्यप्रकाशैः\nदरव्यैर युक्तं संप्रहारॊपपन्नैर; वाहैर युक्तं तूर्णम आवर्तयस्व" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 28, + "text": "चित्राणि चापानि च वेगवन्ति; जयाश चॊत्तमाः संहननॊपपन्नाः\nतूर्णांश च पूर्णान महतः शराणाम; आसज्य गात्रावरणानि चैव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 29, + "text": "परायात्रिकं चानयताशु सर्वं; कन्याः पूर्णं वीर कांस्यं च हैमम\nआनीय मालाम अवबध्य चाङ्के; परवादयन्त्व आशु जयाय भेरीः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 30, + "text": "परयाहि सूताशु यतः किरीटी; वृकॊदरॊ धर्मसुतॊ यमौ च\nतान वा हनिष्यामि समेत्य संख्ये; भीष्माय वैष्यामि हतॊ दविषद्भिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 31, + "text": "यस्मिन राजा सत्यधृतिर युधिष्ठिरः; समास्थितॊ भीमसेनार्जुनौ च\nवासुदेवः सात्यकिः सृञ्जयाश च; मन्ये बलं तद अजय्यं महीपैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 32, + "text": "तं चेन मृत्युः सर्वहरॊ ऽभिरक्षेत; सदा परमत्तः समरे किरीटिनम\nतथापि हन्तास्मि समेत्य संख्ये; यास्यामि वा भीष्म पथा यमाय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 33, + "text": "न तव एवाहं न गमिष्यामि तेषां; मध्ये शूराणां तत तथाहं बरवीमि\nमित्र दरुहॊ दुर्बलभक्तयॊ ये; पापात्मानॊ न ममैते सहायाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 34, + "text": "[स]\nस सिद्धिमन्तं रथम उत्तमं दृढं; स कूबरं हेमपरिष्कृतं शुभम\nपताकिनं वातजवैर हयॊत्तमैर; युक्तं समास्थाय ययौ जयाय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 35, + "text": "संपूज्यमानः कुरुभिर महात्मा; रथर्षभः पाण्डुरवाजियाता\nययौ तदायॊधनम उग्रधन्वा; यत्रावसानं भरतर्षभस्य" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 36, + "text": "वरूथिना महता स धवजेन; सुवर्णमुक्ता मणिवज्र शालिना\nसदश्वयुक्तेन रथेन कर्णॊ; मेघस्वनेनार्क इवामितौजाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 2, + "shloka": 37, + "text": "हुताशनाभः स हुताशनप्रभे; शुभः शुभे वै सवरथे धनुर्धरः\nसथितॊ रराजाधिरथिर महारथः; सवयं विमाने सुरराड इव सथितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 3, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nशरतल्पे महात्मानं शयानम अमितौजसम\nमहावातसमूहेन समुद्रम इव शॊषितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 3, + "shloka": 2, + "text": "दिव्यैर अस्त्रैर महेष्वासं पातितं सव्यसाचिना\nजयाशां तव पुत्राणां संभग्नां शर्म वर्म च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 3, + "shloka": 3, + "text": "अपाराणाम इव दवीपम अगाधे गाधम इच्छताम\nसरॊतसा यामुनेनेव शरौघेण परिप्लुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 3, + "shloka": 4, + "text": "महान्तम इव मैनाकम असह्यं भुवि पातितम\nनभश चयुतम इवादित्यं पतितं धरणीतले" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 3, + "shloka": 5, + "text": "शतक्रतॊर इवाचिन्त्यं पुरा वृत्रेण निर्जयम\nमॊहनं सर्वसैन्यस्य युधि भीष्मस्य पातनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 3, + "shloka": 6, + "text": "ककुदं सर्वसैन्यानां लक्ष्म सर्वधनुष्मताम\nधनंजय शरव्याप्तं पितरं ते महाव्रतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 3, + "shloka": 7, + "text": "तं वीरशयने वीरं शयानं पुरुषर्षभम\nभीष्मम आधिरथिर दृष्ट्वा भरतानाम अमध्यमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 3, + "shloka": 8, + "text": "अवतीर्य रथाद अर्तॊ बाष्पव्याकुलिताक्षरम\nअभिवाद्याञ्जलिं बद्ध्वा वन्दमानॊ ऽभयभाषत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 3, + "shloka": 9, + "text": "कर्णॊ ऽहम अस्मि भद्रं ते अद्य मा वद भारत\nपुण्यया कषेमया वाचा चक्षुषा चावलॊकय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 3, + "shloka": 10, + "text": "न नूनं सुकृतस्येह फलं कश चित समश्नुते\nयत्र धर्मपरॊ वृद्धः शेते भुवि भवान इह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 3, + "shloka": 11, + "text": "कॊशसंजनने मन्त्रे वयूह परहरणेषु च\nनाथम अन्यं न पश्यामि कुरूणां कुरुसत्तम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 3, + "shloka": 12, + "text": "बुद्ध्या विशुद्धया युक्तॊ यः कुरूंस तारयेद भयात\nयॊधांस तवम अप्लवे हित्वा पितृलॊकं गमिष्यसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 3, + "shloka": 13, + "text": "अद्य परभृति संक्रुद्धा वयाघ्रा इव मृगक्षयम\nपाण्डवा भरतश्रेष्ठ करिष्यन्ति कुरु कषयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 3, + "shloka": 14, + "text": "अद्य गाण्डीवघॊषस्य वीर्यज्ञाः सव्यसाचिनः\nकुरवः संत्रसिष्यन्ति वज्रपाणेर इवासुराः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 3, + "shloka": 15, + "text": "अद्य गाण्डीवमुक्तानाम अशनीनाम इव सवनः\nतरासयिष्यति संग्रामे कुरून अन्यांश च पार्थिवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 3, + "shloka": 16, + "text": "समिद्धॊ ऽगनिर यथा वीर महाज्वालॊ दरुमान दहेत\nधार्तराष्ट्रान परधक्ष्यन्ति तथा बाणाः किरीटिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 3, + "shloka": 17, + "text": "येन येन परसरतॊ वाय्वग्नी सहितौ वने\nतेन तेन परदहतॊ भगवन्तौ यद इच्छतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 3, + "shloka": 18, + "text": "यादृशॊ ऽगनिः समिद्धॊ हि तादृक पार्थॊ न संशयः\nयथा वायुर नरव्याघ्र तथा कृष्णॊ न संशयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 3, + "shloka": 19, + "text": "नदतः पाञ्चजन्यस्य रसतॊ गाण्डिवस्य च\nशरुत्वा सर्वाणि सैन्यानि तरासं यास्यन्ति भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 3, + "shloka": 20, + "text": "कपिध्वजस्य चॊत्पाते रथस्यामित्र कर्शिनः\nशब्दं सॊढुं न शक्ष्यन्ति तवाम ऋते वीरपार्थिवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 3, + "shloka": 21, + "text": "कॊ हय अर्जुनं रणे यॊद्धुं तवदन्यः पार्थिवॊ ऽरहति\nयस्य दिव्यानि कर्माणि परवदन्ति मनीषिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 3, + "shloka": 22, + "text": "अमानुषश च संग्रामस तर्यम्बकेन च धीमतः\nतस्माच चैव वरः पराप्तॊ दुष्प्रापश चाकृतात्मभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 3, + "shloka": 23, + "text": "तम अद्याहं पाण्डवं युद्धशौण्डम; अमृष्यमाणॊ भवतानुशिष्टः\nआशीविषं दृष्टिहरं सुघॊरम; इयां पुरस्कृत्य वधं जयं वा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 4, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतस्य लालप्यतः शरुत्वा वृद्धः कुरुपितामहः\nदेशकालॊचितं वाक्यम अब्रवीत परीतिमानसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 4, + "shloka": 2, + "text": "समुद्र इव सुन्धूनां जयॊतिषाम इव भास्करः\nसत्यस्य च यथा सन्तॊ बीजानाम इव चॊर्वरा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 4, + "shloka": 3, + "text": "पर्जन्य इव भूतानां परतिष्ठा सुहृदां भव\nबान्धवास तवानुजीवन्तु सहस्राक्षम इवामराः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 4, + "shloka": 4, + "text": "सवबाहुबलवीर्येण धार्तराष्ट्र परियैषिणा\nकर्ण राजपुरं गत्वा काम्पॊजा निहतास तवया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 4, + "shloka": 5, + "text": "गिरिव्रज गताश चापि नग्नजित परमुखा नृपाः\nअम्बष्ठाश च विदेहाश च गान्धाराश च जितास तवया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 4, + "shloka": 6, + "text": "हिमवद दुर्ग निलयाः किराता रणकर्कशाः\nदुर्यॊधनस्य वशगाः कृताः कर्ण तवया पुरा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 4, + "shloka": 7, + "text": "तत्र तत्र च संग्रामे दुर्यॊधनहितैषिणा\nबहवश च जिता वीरास तवया कर्म महौजसा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 4, + "shloka": 8, + "text": "यथा दुर्यॊधनस तात स जञातिकुलबान्धवः\nतथा तवम अपि सर्वेषां कौरवाणां गतिर भव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 4, + "shloka": 9, + "text": "शिवेनाभिवदामि तवां गच्छ युध्यस्व शत्रुभिः\nअनुशाधि कुरून संख्ये धत्स्व दुर्यॊद्नने जयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 4, + "shloka": 10, + "text": "भवान पौत्र समॊ ऽसमाकं यथा दुर्यॊधनस तथा\nतवापि धर्मतः सर्वे यथा तस्य वयं तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 4, + "shloka": 11, + "text": "यौनात संबन्धकाल लॊके विशिष्टं संगतं सताम\nसद्भिः सह नरश्रेष्ठ परवदन्ति मनीषिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 4, + "shloka": 12, + "text": "स सत्यसंगरॊ भूत्वा ममेदम इति निश्चितम\nकुरूणां पालय बलं यथा दुर्यॊधनस तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 4, + "shloka": 13, + "text": "इति शरुत्वा वचः सॊ ऽथ चरणाव अभिवाद्य च\nययौ वैकर्तनः कर्णस तूर्णम आयॊधनं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 4, + "shloka": 14, + "text": "सॊ ऽभिवीक्ष्य नरौघाणां सथानम अप्रतिमं महत\nवयूढप्रहरणॊरस्कं सैन्यं तत समबृंहयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 4, + "shloka": 15, + "text": "कर्णं दृष्ट्वा महेष्वासं युद्धाय समवस्थितम\nकष्वेडितास्फॊटित रवैः सिंहनाद रवैर अपि\nधनुः शब्दैश च विविधैः कुरवः समपूजयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nरथस्थं पुरुषव्याघ्रं दृष्ट्वा कर्णम अवस्थितम\nहृष्टॊ दुर्यॊधनॊ राजन्न इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 2, + "text": "स नाथम इदम अत्यर्थं भवता पालितं बलम\nमन्ये किं तु समर्थं यद धितं तत संप्रधार्यताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 3, + "text": "[क]\nबरूहि तत पुरुषव्याघ्र तवं हि पराज्ञतमॊ नृप\nयथा चार्थपतिः कृत्यं पश्यते न तथेतरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 4, + "text": "ते सम सर्वे तव वचः शरॊतुकामा नरेश्वर\nनान्याय्यं हि भवान वाक्यं बरूयाद इति मतिर मम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 5, + "text": "[दुर]\nभीष्मः सेना परणेतासीद वयसा विक्रमेण च\nशरुतेन च सुसंपन्नः सर्वैर यॊधगुणैस तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 6, + "text": "तेनातियशसा कर्ण घनता शत्रुगणान मम\nसुयुद्धेन दशाहानि पालिताः समॊ महात्मना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 7, + "text": "तस्मिन्न असुकरं कर्मकृतवत्य आस्थिते दिवम\nकं नु सेना परणेतारं मन्यसे तदनन्तरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 8, + "text": "न ऋते नायकं सेना मुहूर्तम अपि तिष्ठति\nआहवेष्व आहवश्रेष्ठ नेतृहीनेव नौर जले" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 9, + "text": "यथा हय अकर्णधारा नौ रथश चासारथिर यथा\nदरवेद यथेष्टं तद्वत सयाद ऋते सेनापतिं बलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 10, + "text": "स भवान वीक्ष्य सर्वेषु मामकेषु महात्मसु\nपश्य सेनापतिं युक्तम अनु शांतनवाद इह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 11, + "text": "यं हि सेना परणेतारं भवान वक्ष्यति संयुगे\nतं वयं सहिताः सर्वे परकरिष्याम मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 12, + "text": "[क]\nसर्व एव महात्मान इमे पुरुषसत्तमाः\nसेनापतित्वम अर्हन्ति नात्र कार्या विचारणा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 13, + "text": "कुलसंहनन जञानैर बलविक्रम बुद्धिभिः\nयुक्ताः कृतज्ञा हरीमन्त आहवेष्व अनिवर्तिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 14, + "text": "युगपन न तु ते शक्याः कर्तुं सर्वे पुरःसराः\nएक एवात्र कर्तव्यं यस्मिन वैशेकिका गुणाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 15, + "text": "अन्यॊन्यस्पर्थिनां तेषां यद्य एकं सत करिष्यसि\nशेषा विमनसॊ वयक्तं न यॊत्स्यन्ते हि भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 16, + "text": "अयं तु सर्वयॊधानाम आचार्यः सथविरॊ गुरुः\nयुक्तः सेनापतिः कर्तुं दरॊणः शस्त्रभृतां वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 17, + "text": "कॊ हि तिष्ठति दुर्धर्षे दरॊणे बरह्मविद उत्तमे\nसेनापतिः सयाद अन्यॊ ऽसमाच छुक्राङ्गिरस दर्शनात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 18, + "text": "न च स हय अस्ति ते यॊधः सर्वराजसु भारत\nयॊ दरॊणं समरे यान्तं नानुयास्यति संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 19, + "text": "एष सेना परणेतॄणाम एष शस्त्रभृताम अपि\nएष बुद्धिमतां चैव शरेष्ठॊ राजन गुरुश च ते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 20, + "text": "एवं दुर्यॊधनाचार्यम आशु सेनापतिं कुरु\nजिगीषन्तॊ ऽसुरान संख्ये कार्त्तिकेयम इवामराः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 21, + "text": "[स]\nकर्णस्य वचनं शरुत्वा राजा दुर्यॊधनस तदा\nसेना मध्यगतं दरॊणम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 22, + "text": "वर्णश्रैष्ठ्यात कुलॊत्पत्त्या शरुतेन वयसा धिया\nवीर्याद दाक्ष्याद अधृष्यत्वाद अर्थज्ञानान नयाज जयात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 23, + "text": "तपसा च कृतज्ञत्वाद वृद्धः सर्वगुणैर अपि\nयुक्तॊ भवत समॊ गॊप्ता राज्ञाम अन्यॊ न विद्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 24, + "text": "स भवान पातु नः सर्वान विबुधान इव वासवः\nभवन नेत्राः पराञ जेतुम इच्छामॊ दविजसत्तम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 25, + "text": "रुद्राणाम इव कापाली वसूनाम इव पावकः\nकुबेर इव यक्षाणां मरुताम इव वासवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 26, + "text": "वषिष्ठ इव विप्राणां तेजसाम इव भास्करः\nपितॄणाम इव धर्मॊ ऽथ आदित्यानाम इवाम्बुराट" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 27, + "text": "नक्षत्राणाम इव शशी दिजितानाम इवॊशनः\nशरेष्ठः सेना परणेतॄणां स नः सेनापतिर भव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 28, + "text": "अक्षौहिण्यॊ दशैका च वशगाः सन्तु ते ऽनघ\nताभिः शत्रून परतिव्यूह्य जहीन्द्रॊ दानवान इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 29, + "text": "परयातु नॊ भवान अग्रे देवानाम इव पावकिः\nअनुयास्यामहे तव आजौ सौरभेया इवर्षभम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 30, + "text": "उग्रधन्वा महेष्वासॊ दिव्यं विस्फारयन धनुः\nअग्रे भवन्तं दृष्ट्वा नॊ नार्जुहः परसहिष्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 31, + "text": "धरुवं युधिष्ठिरं संख्ये सानुबन्धं स बान्धवम\nजेष्यामि पुरुषव्याघ्र भवान सेनापतिर यदि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 32, + "text": "एवम उक्ते ततॊ दरॊणे जयेत्य ऊचुर नराधिपाः\nसिंहनादेन महता हर्षयन्तस तवात्मजम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 33, + "text": "सैनिकाश च मुदा युक्ता वर्धयन्ति दविजॊत्तमम\nदुर्यॊधनं पुरस्कृत्य परार्थयन्तॊ महद यशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 34, + "text": "[दर्न]\nवेदं षडङ्गं वेदाहम अर्थविद्यां च मानवीम\nतरैय्य अम्बकम अथेष्व अस्त्रम अस्त्राणि विविधानि च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 35, + "text": "ये चाप्य उक्ता मयि गुणा भवद्भिर जयकाङ्क्षिभिः\nचिकीर्षुर तान अहं सत्यान यॊधयिष्यामि पाण्डवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 36, + "text": "[स]\nस एवम अभ्यनुज्ञातश चक्रे सेनापतिं ततः\nदरॊणं तव सुतॊ राजन विधिदृष्ट्तेन कर्मणा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 37, + "text": "अथाभिषिषिचुर दरॊणं दुर्यॊधनमुखा नृपाः\nसेनापत्ये यथा सकन्दं पुरा शक्र मुखाः सुराः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 38, + "text": "ततॊ वादित्रघॊषेण सह पुंसां महास्वनैः\nपरादुरासीत कृते दरॊणे हर्षः सेनापतौ तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 39, + "text": "ततः पुण्याहघॊषेण सवस्ति वादस्वनेन च\nसंस्तवैर गीतशब्दैश च सूतमागधबन्दिनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 5, + "shloka": 40, + "text": "जयशब्दैर दविजाग्र्याणां सुभगानर्तितैर तथा\nसत्कृत्य विधिवद दरॊणं जितान मन्यन्त पाण्डवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nसेनापत्यं तु संप्राप्य भारद्वाजॊ महारथः\nयुयुत्सुर वयूह्य सैन्यानि परायात तव सुतैः सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 2, + "text": "सैन्धवश च कलिङ्गश च विकर्णश च तवात्मजः\nदक्षिणं पर्श्वम अस्थाय समतिष्ठन्त दंशिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 3, + "text": "परपक्षः शकुनिस तेषां परवरैर हयसादिभिः\nययौ गान्धारकैः सार्धं विमलप्रासयॊधिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 4, + "text": "कृपश च कृतवर्मा च चित्रसेनॊ विविंशतिः\nदुःशासन मुखा यत्ताः सव्यं पार्श्वम अपालयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 5, + "text": "तेषां परपक्षाः काम्बॊजाः सुदक्षिण पुरःसराः\nययुर अश्वैर महावेगैः शकाश च यवनैः सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 6, + "text": "मद्रास तरिगर्ताः साम्बष्ठाः परतीच्यॊचीद्यवासिनः\nशिबयः शूरसेनाश च शूद्राश च मलदैः सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 7, + "text": "सौवीराः कितवाः पराच्या दाक्षिणात्याश च सर्वशः\nतवात्मजं पुरस्कृत्य सूतपुत्रस्य पृष्ठतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 8, + "text": "हर्षयन सर्वसैन्यानि बलेषु बलम आदधत\nययौ वैकर्तनः कर्णः परमुखे सर्वधन्विनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 9, + "text": "तस्य दीप्तॊ महाकायः सवान्य अनीकानि हर्षयन\nहस्तिकक्ष्या महाकेतुर बभौ सूर्यसमद्युतिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 10, + "text": "न भीष्म वयसनं कश चिद दृष्ट्वा कर्णम अमन्यत\nविशॊकाश चाभवन सर्वे राजानः कुरुभिः सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 11, + "text": "हृष्टाश च बहवॊ यॊधास तत्राजल्पन्त संगताः\nन हि कर्णं रणे दृष्ट्वा युधि सथास्यन्ति पाण्डवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 12, + "text": "कर्णॊ हि समरे शक्तॊ जेतुं देवान स वासवान\nकिम उ पाण्डुसुतान युद्धे हीनवीर्यपराक्रमान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 13, + "text": "भीष्मेण तु रणे पार्थाः पालिता बाहुशालिना\nतांस तु कर्णः शरैस तीक्ष्णैर नाशयिष्यत्य असंशयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 14, + "text": "एवं बरुवन्तस ते ऽनयॊन्यं हृष्टरूपा विशां पते\nराधेयं पूजयन्तश च परशंसन्तश च निर्ययुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 15, + "text": "अस्माकं शकटव्यूहॊ दरॊणेन विहितॊ ऽभवत\nपरेषां करौञ्च एवासीद वयूहॊ राजन महात्मनाम\nपरीयमाणेन विहितॊ धर्मराजेन भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 16, + "text": "वयूह परमुखतस तेषां तस्थतुः पुरुषर्षभौ\nवानरध्वजम उच्छ्रित्य विष्वक्सेनधनंजयौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 17, + "text": "ककुदं सर्वसैन्यानां लक्ष्म सर्वधनुष्मताम\nआदित्यपथगः केतुः पार्थस्यामित तेजसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 18, + "text": "दीपयाम आस तत सैन्यं पाण्डवस्य महात्मनः\nयथा परज्वलितः सूर्यॊ युगान्ते वै वसुंधराम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 19, + "text": "अस्यताम अर्जुनः शरेष्ठॊ गाण्डीवं धनुषां वरम\nवासुदेवश च भूतानां चक्राणां च सुदर्शनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 20, + "text": "चत्वार्य एतानि तेजांसि वहञ शवेतहयॊ रथः\nपरेषाम अग्रतस तस्थौ कालचक्रम इवॊद्यतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 21, + "text": "एवम एतौ महात्मानौ बलसेनाग्रगाव उभौ\nतावकानां मुखं कर्णः परेषां च धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ जाताभिसंरम्भौ परस्परवधैषिणौ\nअवेक्षेतां तदान्यॊन्यं समरे कर्ण पाण्डवौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 23, + "text": "ततः परयाते सहसा भादर्वाजे महारथे\nअन्तर नादेन घॊरेण वसुधासमकम्पत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 24, + "text": "ततस तुमुलम आकाशम आवृणॊत स दिवाकरम\nवातॊद्धूतं रजस तीव्रं कौशेयनिकरॊपमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 25, + "text": "अनभ्रे परववर्ष दयौर मांसास्थि रुधिराण्य उत\nगृध्राः शयेना बडाः कङ्का वायसाश च सहस्रशः\nउपर्य उपरि सेनां ते तदा पर्यपतन नृपः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 26, + "text": "गॊमायवश च पराक्रॊशन भयदान दारुणान रवान\nअकार्षुर अपसव्यं च बहुशः पृतनां तव\nचिखादिषन्तॊ मांसानि पिपासन्तश च शॊणितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 27, + "text": "अपतद दीप्यमाना च स निर्घाता स कम्पना\nउज्ला जवलन्ती संग्रामे पुच्छेनावृत्य सर्वशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 28, + "text": "परिवेषॊ महांश चापि स विद्युत सतनयित्नुमान\nभास्करस्याभवद राजन परयाते वाहिनीपतौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 29, + "text": "एते चान्ये च बहवः परादुरासन सुदारुणाः\nउत्पाता युधि वीराणां जीवितक्षयकारकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 30, + "text": "ततः परववृते युद्धं परस्परवधैषिणाम\nकुरुपाण्डवसैन्यानां शब्देनानादयज जगत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 31, + "text": "ते तव अन्यॊन्यं सुसंरब्धाः पाण्डवाः कौरवैः सह\nपरत्यघ्नन निशितैर बाणैर जय गृद्धाः परहारिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 32, + "text": "स पाण्डवानां महतीं महेष्वासॊ महाद्युतिः\nवेगेनाभ्यद्रवत सेनां किरञ शरशतैः शितैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 33, + "text": "दरॊणम अभ्युद्यतं दृष्ट्वा पाण्डवाः सह सृञ्जयैः\nपरत्यगृह्णंस तदा राजञ शरवर्षैः पृथक पृथक" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 34, + "text": "संक्षॊभ्यमाणा दरॊणेन भिद्यमाना महाचमूः\nवयशीर्यत सपाञ्चाला वातेनेव बलाहकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 35, + "text": "बहूनीह विकुर्वाणॊ दिव्यान्य अस्त्राणि संयुगे\nअपीडयत कषणेनैव दरॊणः पाण्डव सृञ्जयान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 36, + "text": "ते वध्यमाना दरॊणेन वासवेनेव दानवाः\nपाञ्चालाः समकम्पन्त धृष्टद्युम्नपुरॊगमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 37, + "text": "ततॊ दिव्यास्त्रविच छूरॊ याज्ञसेनिर महारथः\nअभिनच छरवर्षेण दरॊणानीकम अनेकधा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 38, + "text": "दरॊणस्य शरवर्षैस तु शरवर्षाणि भागशः\nसंनिवार्य ततः सेनां कुरून अप्य अवधीद बली" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 39, + "text": "संहृत्य तु ततॊ दरॊणः समवस्थाप्य चाहवे\nसवम अनीकं महाबाहुः पार्षतं समुपाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 40, + "text": "स बाणवर्षं सुमहद असृजत पार्षतं परति\nमघवान समभिक्रुद्धः सहसा दानवेष्व इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 41, + "text": "ते कम्प्यमाना दरॊणेन बाणैः पाण्डव सृञ्जयाः\nपुनः पुनर अभज्यन्त सिंहेनेवेतरे मृगाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 42, + "text": "अथ पर्यपतद दरॊणः पाण्डवानां बलं बली\nअलातचक्रवद राजंस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 6, + "shloka": 43, + "text": "खचर नगरकल्पं कल्पितं शास्त्रदृष्ट्या; चलद अनिलपताकं हरादिनं वल्गिताश्वम\nसफटिकविमलकेतुं तापनं शात्रवाणां; रथवरम अधिरूढः संजहारारि सेनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतथा दरॊणम अभिघ्नन्तं स शवसूत रथद्विपान\nवयथिताः पाण्डवा दृष्ट्वा न चैनं पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा धृष्टद्युम्न धनंजयौ\nअब्रवीत सर्वतॊ यत्तैः कुम्भयॊनिर निवार्यताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 3, + "text": "तत्रैनम अर्जुनश चैव पार्षतश च सहानुगः\nपर्यगृह्णंस ततः सर्वे समायान्तं महारथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 4, + "text": "केकया भिमसेनश च सौभद्रॊ ऽथ घटॊत्कचः\nयुधिष्ठिरॊ यमौ मत्स्या दरुपदस्यात्मजास तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 5, + "text": "दरौपदेयाश च संहृष्टा धृष्टकेतुः स सात्यकिः\nचेकितानश च संक्रुद्धॊ युयुत्सुश च महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 6, + "text": "ये चान्ये पार्थिवा राजन पाण्डवस्यानुयायिनः\nकुलवीर्यानुरूपाणि चक्रुः कर्माण्य अनेकशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 7, + "text": "संगृह्यमाणां तां दृष्ट्वा पाण्डवैर वाहिनीं रणे\nवयावृत्य चक्षुषी कॊपाद भारद्वाजॊ ऽनववैक्षत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 8, + "text": "स तीव्रं कॊपम आस्थाय रथे समरदुर्मदः\nवयधमत पाण्डवानीकम अभ्राणीव सदागतिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 9, + "text": "रथान अश्वान नरान नागान अभिधावंस ततस ततः\nचचारॊन्मत्तवद दरॊणॊ वृद्धॊ ऽपि तरुणॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 10, + "text": "तस्य शॊणितदिग्धाङ्गाः शॊणास ते वातरंहसः\nआजानेया हया राजन्न अविभ्रान्ताः शरियं दधुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 11, + "text": "तम अन्तकम इव करुद्धम आपतन्तं यतव्रतम\nदृष्ट्वा संप्राद्रवन यॊधाः पाण्डवस्य ततस ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 12, + "text": "तेषां परद्रवतां भीमः पुनरावर्तताम अपि\nवीक्षतां तिष्ठतां चासीच छब्दः परमदारुणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 13, + "text": "शूराणां हर्षजननॊ भीरूणां भयवर्धनः\nदयावापृथिव्यॊर विवरं पूरयाम आस सर्वतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 14, + "text": "ततः पुनर अपि दरॊणॊ नाम विश्रावयन युधि\nअकरॊद रौद्रम आत्मानं किरञ शरशतैः परान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 15, + "text": "स तथा तान्य अनीकानि पाण्डवेयस्य धीमतः\nकालवन नयवधीद दरॊणॊ युवेव सथविरॊ बली" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 16, + "text": "उत्कृत्य च शिरांस्य उग्रॊ बाहून अपि सुभूषणान\nकृत्वा शून्यान रथॊपस्थान उदक्रॊशन महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 17, + "text": "तस्य हर्षप्रणादेन बाणवेगेन चाभिभॊ\nपराकम्पन्त रणे यॊधा गावः शीतार्दिता इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 18, + "text": "दरॊणस्य रथघॊषेण मौर्वी निष्पेषणेन च\nधनुः शब्देन चाकाशे शब्दः समभवन महान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 19, + "text": "अथास्य बहुशॊ बाणा निश्चरन्तः सहस्रशः\nवयाप्य सर्वा दिशः पेतुर गजाश्वरथपत्तिषु" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 20, + "text": "तं कार्मुकमहावेगम अस्त्रज्वलित पावकम\nदरॊणम आदासयां चक्रुः पाञ्चालाः पाण्डवैः सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 21, + "text": "तान वै स रथहस्त्यश्वान पराहिणॊद यमसादनम\nदरॊणॊ ऽचिरेणाकरॊच च महीं शॊणितकर्दमाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 22, + "text": "तन्वता परमास्त्राणि शरान सततम अस्यता\nदरॊणेन विहितं दिक्षु बाणजालम अदृश्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 23, + "text": "पदातिषु रथाश्वेषु वारणेषु च सर्वशः\nतस्य विद्युद इवाभ्रेषु चरन केतुर अदृश्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 24, + "text": "स केकयानां परवरांश च पञ्च; पाञ्चालराजं च शरैः परमृद्य\nयुधिष्ठिरानीकम अदीनयॊधी; दरॊणॊ ऽभययात कार्मुकबाणपाणिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 25, + "text": "तं भीमसेनश च धनंजयश च; शिनेश च नप्ता दरुपदात्मजश च\nशैब्यात्मजः काशिपतिः शिबिश च; हृष्टा नदन्तॊ वयकिरञ शरौघैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 26, + "text": "तेषाम अथॊ दरॊण धनुर विमुक्ताः; पतत्रिणः काञ्चनचित्रपुङ्खाः\nभित्त्वा शरीराणि गजाश्वयूनां; जग्मुर महीं शॊणितदिग्ध वाजाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 27, + "text": "सा यॊधसंघैश च रथैश च भूमिः; शरैर विभिन्नैर गजवाजिभिश च\nपरच्छाद्यमाना पतितैर बभूव; समन्ततॊ दयौर इव कालमेघैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 28, + "text": "शैनेय भीमार्जुनवाहिनीपाञ; शैब्याभिमन्यू सह काशिराज्ञा\nअन्यांश च वीरान समरे परमृद्नाद; दरॊणः सुतानां तव भूतिकामः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 29, + "text": "एतानि चान्यानि च कौरवेन्द्र; कर्माणि कृत्वा समरे महात्मा\nपरताप्य लॊकान इव कालसूर्यॊ; दरॊणॊ गतः सवर्गम इतॊ हि राजन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 30, + "text": "एवं रुक्मरथः शूरॊ हत्वा शतसहस्रशः\nपाण्डवानां रणे यॊधान पार्षतेन निपातितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 31, + "text": "अक्षौहिणीम अभ्यधिकां शूराणाम अनिवर्तिनाम\nनिहत्य पश्चाद धृतिमान अगच्छत परमं गतिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 32, + "text": "पाण्डवैः सह पाञ्चालैर अशिवैः करूरकर्मभिः\nहतॊ रुक्मरथॊ राजन कृत्वा कर्म सुदुष्करम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ निनादॊ भूतानाम आकाशे समजायत\nसैन्यानां च ततॊ राजन्न आचार्ये निहते युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 34, + "text": "दयां धरां खं दिशॊ वारि परदिशश चानुनादयन\nअहॊ धिग इति भूतानां शब्दः समभवन महान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 35, + "text": "देवताः पितरश चैव पूर्वे ये चास्य बान्धवाः\nददृशुर निहतं तत्र भारद्वाजं महारथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 7, + "shloka": 36, + "text": "पाण्डवास तु जयं लब्ध्वा सिंहनादान परचक्रिरे\nतेन नादेन महता समकम्पत मेदिनी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nकिं कुर्वाणं रणे दरॊणं जघ्नुः पाण्डव सृञ्जयाः\nतथा निपुणम अस्त्रेषु सर्वशस्त्रभृताम अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 2, + "text": "रथभङ्गॊ बभूवास्य धनुर वाशीर्यतास्यतः\nपरमत्तॊ वाभवद दरॊणस ततॊ मृत्युम उपेयिवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 3, + "text": "कथं नु पार्षतस तात शत्रुभिर दुष्प्रधर्षणम\nकिरन्तम इषुसंघातान रुक्मपुङ्खान अनेकशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 4, + "text": "कषिप्रहस्तं दविजश्रेष्ठं कृतिनं चित्रयॊधिनम\nदूरेषु पातिनं दान्तम अस्त्रयुद्धे च पारगम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 5, + "text": "पाञ्चाल पुत्रॊ नयवधीद दिष्ट्या स वरम अच्युतम\nकुर्वाणं दारुणं कर्म रणे यत्तं महारथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 6, + "text": "वयक्तं दिष्टं हि बलवत पौरुषाद इति मे मतिः\nयद दरुणॊ निहतः शूरः पार्षतेन महात्मना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 7, + "text": "अस्त्रं चतुर्विधं वीरे यस्मिन्न आसीत परतिष्ठितम\nतम इष्वस्त्रवराचार्यं दरॊणं शंससि मे हत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 8, + "text": "शरुत्वा हतं रुक्मरथं वैयाघ्रपरिवारणम\nजातरूपपरिष्कारं नाद्य शॊकम अपानुदे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 9, + "text": "न नूनं परदुःखेन कश चिन मरियति संजय\nयत्र दरॊणम अहं शरुत्वा हतं जीवामि न मरिये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 10, + "text": "अश्मसारमयं नूनं हृदयं सुदृढं मम\nयच छरुत्वा निहतं दरॊणं शतधा न विदीर्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 11, + "text": "बराह्मे वेदे तथेष्व अस्त्रे यम उपासन गुणार्थिनः\nबराह्मणा राजपुत्राश च स कथं मृत्युना हतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 12, + "text": "शॊषणं सागरस्येव मेरॊर इव विसर्पणम\nपतनं भास्करस्येव न मृष्ये दरॊण पातनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 13, + "text": "दृप्तानां परतिषेद्धासीद धार्मिकानां च रक्षिता\nयॊ ऽतयाक्षीत कृपणस्यार्थे पराणान अपि परंतपः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 14, + "text": "मन्दानां मम पुत्राणां जयाशा यस्य विक्रमे\nबृहस्पत्युशनस तुल्यॊ बुद्ध्या स निहतः कथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 15, + "text": "ते च शॊणा बृहन्तॊ ऽशवाः सैन्धवा हेममालिनः\nरथे वातजया युक्ताः सर्वशब्दातिगा रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 16, + "text": "बलिनॊ घॊषिणॊ दान्ताः सैन्धवाः साधु वाहिनः\nदृढाः संग्राममध्येषु कच चिद आसन न विह्वलाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 17, + "text": "करिणां बृंहतां युद्धे शङ्खदुन्दुभिनिस्वनम\nजया कषेप शरवर्षाणां शस्त्राणां च सहिष्णवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 18, + "text": "आशंसन्तः पराञ जेतुं जितश्वासा जितव्यथाः\nहयाः परजविताः शीघ्रा भारद्वाज रथॊद्वहाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 19, + "text": "ते सम रुक्मरथे युक्ता नरवीर समाहिताः\nकथं नाभ्यतरंस तात पाण्डवानाम अनीकिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 20, + "text": "जातरूपपरिष्कारम आस्थाय रथम उत्तमम\nभारद्वाजः किम अकरॊच छूरः संक्रन्दनॊ युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 21, + "text": "विद्यां यस्यॊपजीवन्ति सर्वलॊकधनुर्भृतः\nस सत्यसंधॊ बलवान दरॊणः किम अकरॊद युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 22, + "text": "दिवि शक्रम इव शरेष्ठं महामात्रं धनुर्भृताम\nके नु तं रौद्रकर्माणं युद्धे परत्युद्ययू रथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 23, + "text": "ननु रुक्मरथं दृष्ट्वा परद्रवन्ति सम पाण्डवाः\nदिव्यम अस्त्रं विकुर्वाणं सेनां कषिण्वन्तम अव्ययम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 24, + "text": "उताहॊ सर्वसैन्येन धर्मराजः सहानुजः\nपाञ्चाल्य परग्रहॊ दरॊणं सर्वतः समवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 25, + "text": "नूनम आवरयत पार्थॊ रथिनॊ ऽनयान अजिह्मगैः\nततॊ दरॊणं समारॊहत पार्षतः पापकर्मकृत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 26, + "text": "न हय अन्यं परिपश्यामि वधे कं चन शुष्मिणः\nधृष्टद्युम्नाद ऋते रौद्रात पाल्यमानात किरीटिना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 27, + "text": "तैर वृतः सर्वतः शूरैः पाञ्चाल्यापसदस ततः\nकेकयैर्श चेदिकारूषैर मत्स्यैर अन्यैश च भूमिपैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 28, + "text": "वयाकुलीकृतम आचार्यं पिपीलैर उरगं यथा\nकर्मण्य सुकरे सक्तं जघानेति मतिर मम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 29, + "text": "यॊ ऽधीत्य चतुरॊ वेदान सर्वान आख्यान पञ्चमान\nबराह्मणानां परतिष्ठासीत सरॊतसाम इव सागरः\nस कथं बराह्मणॊ वृद्धः शस्त्रेण वधम आप्तवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 30, + "text": "अमर्षणॊ मर्षितवान कलिश्यमानः सदा मया\nअनर्हमाणः कौन्तेयः कर्मणस तस्य तत फलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 31, + "text": "यस्य कर्मानुजीवन्ति लॊके सर्वधनुर्भृतः\nस सत्यसंधः सुकृती शरीकामैर निहतः कथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 32, + "text": "दिवि शक्र इव शरेष्ठॊ महासत्त्वॊ महाबलः\nस कथं निहतः पार्थैः कषुद्रमत्स्यैर यथा तिमिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 33, + "text": "कषिप्रहस्तश च बलवान दृढधन्वारि मर्दनः\nन यस्य जीविताकाङ्क्षी विषयं पराप्य जीवति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 34, + "text": "यं दवौ न जहतः शब्दौ जीवमानं कदा चन\nबराह्मश च वेद कामानां जयाघॊषश च धनुर्भृताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 35, + "text": "नाहं मृष्ये हतं दरॊणं सिंहद्विरदविक्रमम\nकथं संजय दुर्धर्षम अनाधृष्य यशॊबलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 36, + "text": "के ऽरक्षन दक्षिणं चक्रं सव्यं के च महात्मनः\nपुरस्तात के च वीरस्य युध्यमानस्य संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 37, + "text": "के च तत्र तनुं तयक्त्वा परतीपं मृत्युम आव्रजन\nदरॊणस्य समरे वीराः के ऽकुर्वन्त परां धृतिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 38, + "text": "एतद आर्येण कर्तव्यं कृच्छ्रास्व आपत्सु संजय\nपराक्रमेद यथाशक्थ्या तच च तस्मिन परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 8, + "shloka": 39, + "text": "मुह्यते मे मनस तात कथा तावन निवर्त्यताम\nभूयस तु लब्धसंज्ञस तवा परिप्रक्ष्यामि संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nएवं पृष्ट्वा सूतपुत्रं हृच छॊकेनार्दितॊ भृशम\nजये निराशः पुत्राणां धृतराष्ट्रॊ ऽपतत कषितौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 2, + "text": "तं विसंज्ञं निपतितं सिषुचुः परिचारकाः\nजलेनात्यर्थ शीतेन वीजन्तः पुण्यगन्धिना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 3, + "text": "पतितं चैनम आज्ञाय समन्ताद भरत सत्रियः\nपरिवव्रुर महाराजम अस्पृशंश चैव पाणिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 4, + "text": "उत्थाप्य चैनं शनकै राजानं पृथिवीतलात\nआसनं परापयाम आसुर बाष्पकण्ठ्यॊ वराङ्गनाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 5, + "text": "आसनं पराप्य राजा तु मूर्छयाभिपरिप्लुतः\nनिश्चेष्टॊ ऽतिष्ठत तदा वीज्यमानः समन्ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 6, + "text": "स लब्ध्वा शनकैः संज्ञां वेपमानॊ महीपतिः\nपुनर गावल्गणिं सूतं पर्यपृच्छद यथातथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 7, + "text": "यत तद उद्यन्न इवादित्यॊ जयॊतिषा परणुदंस तमः\nआयाद अजातशत्रुर वै कस तं दरॊणाद अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 8, + "text": "परभिन्नम इव मातङ्गं तथ करुद्धं तरस्विनम\nआसक्तमनसं दीप्तं परति दविरदघातिनम\nवाशिता संगमे यद्वद अजय्यं परतियूथपैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 9, + "text": "अति चान्यान रणे यॊधान वीरः पुरुषसत्तमः\nयॊ हय एकॊ हि महाबाहुर निर्दहेद घॊरचक्षुषा\nकृत्स्नं दुर्यॊधन बलं धृतिमान सत्यसंगरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 10, + "text": "चक्षुर्हणं जये सक्तम इष्वास वररक्षितम\nदान्तं बहुमतं लॊके के शूराः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 11, + "text": "के दुष्प्रधर्षं राजानम इष्वास वरम अच्युतम\nसमासेदुर नरव्याघ्रं कौन्तेयं तत्र मामकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 12, + "text": "तरसैवाभिपत्याथ यॊ वै दरॊणम उपाद्रवत\nतं भीमसेनम आयान्तं के शूराः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 13, + "text": "यद आयाज जलदप्रख्यॊ रथः परमवीर्यवान\nपर्जन्य इव बीभत्सुस तुमुलाम अशनिं सृजन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 14, + "text": "ववर्ष शरवर्षाणि वर्षाणि मघवान इव\nइषुसंबाधम आकाशं कुर्वन कपिवरध्वजः\nअवस्फूर्जन दिशः सर्वास तलनेमि सवनेन च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 15, + "text": "चापविद्युत परभॊ घॊरॊ रथगुल्म बलाहकः\nरथनेमि घॊषस्तनितः शरशब्दातिबन्धुरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 16, + "text": "रॊषनिर्जित जीमूतॊ मनॊ ऽभिप्राय शीघ्रगः\nमर्मातिगॊ बाणधारस तुमुलः शॊणितॊदकः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 17, + "text": "संफाल्वयन महीं वर्षां मानवैर आस्तरंस तदा\nगना निष्टनितॊ रौद्रॊ दुर्यॊधनकृतॊद्यमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 18, + "text": "युद्धे ऽभयषिञ्चद विजयॊ गार्ध्रपत्रिः शिलाशितैः\nगाण्डीवं धारयन धीमान कीदृशं वॊ मनस तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 19, + "text": "कच चिद गाण्डीवशब्देन न परणश्यत वै बलम\nयद वः स भैरवं कुर्वन्न अर्जुनॊ भृशम अभ्यगात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 20, + "text": "कच चिन नापानुदद दरॊणाद इषुभिर वॊ धनंजयः\nवातॊ मेघान इवाविध्यन परवाञ शरवनानिलह\nकॊ हि गाण्डीवधन्वानं नरः सॊढुं रणे ऽरहति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 21, + "text": "यत सेनाः समकम्पन्त यद वीरान अस्पृशद भयम\nके तत्र नाजहुर दरॊणं के कषुद्राः पराद्रवन भयात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 22, + "text": "के वा तत्र तनूस तयक्त्वा परतीपं मृत्युम आव्रजन\nअमानुषाणां जेतारं युद्धेष्व अपि धनंजयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 23, + "text": "न च वेगं सिताश्वस्य विशक्ष्यन्तीह मामकाः\nगाण्डीवस्य च निर्घॊषं परावृड जलदनिस्वनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 24, + "text": "विष्वक्सेनॊ यस्य यन्ता यॊद्धा चैव धनंजयः\nअशक्यः स रथॊ जेतुं मन्ये देवासुरैर अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 25, + "text": "सुकुमारॊ युवा शूरॊ दर्शनीयश च पाण्डवः\nमेधावी निपुणॊ धीमान युधि सत्यपराक्रमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 26, + "text": "आरावं विपुलं कुर्वन वयथयन सर्वकौरवान\nयदायान नकुलॊ धीमान के शूराः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 27, + "text": "आशीविष इव करुद्धः सहदेवॊ यदाभ्ययात\nशत्रूणां कदनं जुर्वञ जेतासौ दुर्जयॊ युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 28, + "text": "आर्य वरतम अमॊघेषुं हरीमन्तम अपराजितम\nदरॊणायाभिमुखं यान्तं के शूराः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 29, + "text": "यः स सौवीरराजस्य परमथ्य महतीं चमूम\nआदत्त महिषीं भॊज्यां काम्यां सर्वाङ्गशॊभनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 30, + "text": "सत्यं धृतिश च शौर्यं च बरह्मचर्यं च केवलम\nसर्वाणि युयुधाने ऽसमिन नित्यानि पुरुषर्षभे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 31, + "text": "बलिनं सत्यकर्माणम अदीनम अपराजितम\nवासुदेव समं युद्धे वासुदेवाद अनन्तरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 32, + "text": "युक्तं धनंजय परेष्ये शूरम आचार्य कर्मणि\nपार्थेन समम अस्त्रेषु कस तं दरॊणाद अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 33, + "text": "वृष्णीनां परवरं वीरं शूरं सर्वधनुष्मताम\nरामेण समम अस्त्रेषु यशसा विक्रमेण च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 34, + "text": "सत्यं धृतिर दमः शौर्यं बरह्मचर्यम अनुत्तमम\nसात्वते तानि सर्वाणि तरैलॊक्यम इव केशवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 35, + "text": "तम एवं गुन संपन्नं दुर्वारम अपि दैवतैः\nसमासाद्य महेष्वासं के वीराः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 36, + "text": "पाञ्चालेषूत्तमं शूरम उत्तमाभिजन परियम\nनित्यम उत्तमकर्माणम उत्तमौजसम आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 37, + "text": "युक्तं धनंजय हिते ममानर्थाय चॊत्तमम\nयम वैश्रवणादित्य महेन्द्रवरुणॊपमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 38, + "text": "महारथसमाख्यातं दरॊणायॊद्यन्तम आहवे\nतयजन्तं तुमुले पराणान के शूराः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 39, + "text": "एकॊ ऽपसृत्य चेदिभ्यः पाण्डवान यः समाश्रितः\nधृष्टकेतुं तमायान्तं दरॊणात कः समवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 40, + "text": "यॊ ऽवधीत केतुमाञ शूरॊ राजपुत्रं सुदर्शनम\nअपरान्त गिरिद्वारे कस तं दरॊणाद अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 41, + "text": "सत्रीपूर्वॊ यॊ नरव्याघ्रॊ यः स वेद गुणागुणान\nशिखण्डिनं याज्ञसेनिम अम्लान मनसं युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 42, + "text": "देवव्रतस्य समरे हेतुं मृत्यॊर महात्मनः\nदरॊणायाभिमुखं यान्तं के वीराः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 43, + "text": "यस्मिन्न अभ्यधिका वीरे गुणाः सर्वे धनंजयात\nयस्मिन्न अस्त्राणि सत्यं च बरह्मचर्यं च नित्यदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 44, + "text": "वासुदेव समं वीर्ये धनंजय समं बले\nतेजसादित्यसदृशं बृहस्पतिसमं मतौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 45, + "text": "अभिमन्युं महात्मानं वयात्ताननम इवान्तकम\nदरॊणायाभिमुखं यान्तं के वीराः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 46, + "text": "तरुणस तव अरुणप्रख्यः सौभद्रः परवीरहा\nयदाभ्याद्रवत दरॊणं तदासीद वॊ मनः कथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 47, + "text": "दरौपदेया नरव्याघ्राः समुद्रम इव सिन्धवः\nयद दरॊणम आद्रवन संख्ये के वीरास तान अवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 48, + "text": "ये ते दवादश वर्षाणि करीडाम उत्सृज्य बालकाः\nअस्त्रार्थम अवसन भीष्मे बिभ्रतॊ वरतम उत्तमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 49, + "text": "कषत्रं जयः कषत्रदेवः कषत्रधर्मा च मानिनः\nधृष्टद्युम्नात्मजा वीराः के तान दरॊणाद अवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 50, + "text": "शताद विशिष्टं यं युद्धे समपश्यन्त वृष्णयः\nचेकितानं महेष्वासं कस तं दरॊणाद अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 51, + "text": "वार्धक्षेमिः कलिङ्गानां यः कन्याम आहरद युधि\nअनाधृष्टिर अदीनात्मा कस तं दरॊणाद अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 52, + "text": "भरातरः पञ्च कैकेया धार्मिकाः सत्यविक्रमाः\nइन्द्र गॊपक वर्णाश च रक्तवर्मायुध धवजाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 53, + "text": "मातृष्वसुः सुता वीराः पाण्डवानां जयार्थिनः\nतान दरॊणं हन्तुम आयातान के वीराः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 54, + "text": "यं यॊधयन्तॊ राजानॊ नाजयन वारणावते\nषण मासान अभिसंरब्धा जिघांसन्तॊ युधां पतिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 55, + "text": "धनुष्मतां वरं शूरं सत्यसंधं महाबलम\nदरॊणात कस तं नरव्याघ्रं युयुत्सुं परत्यवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 56, + "text": "यः पुत्रं काशिराजस्य वाराणस्यां महारथम\nसमरे सत्रीषु गृध्यन्तं भल्लेनापहरद रथात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 57, + "text": "धृष्टद्युम्नं महेष्वासं पार्थानां मन्त्रधारिणम\nयुक्तं दुर्यॊधनानर्थे सृष्टं दरॊण वधाय च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 58, + "text": "निर्दहन्तं रणे यॊधान दारयन्तं च सर्वशः\nदरॊणायाभिमुखं यान्तं के वीराः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 59, + "text": "उत्सङ्ग इव संवृद्धं दरुपदस्यास्त्रवित्तमम\nशैखण्डिनं कषत्रदेवं के तं दरॊणाद अवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 60, + "text": "य इमां पृथिवीं कृत्स्नां चर्म वत्सम अवेष्टयत\nमहता रथवंशेन मुख्यारिघ्नॊ महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 61, + "text": "दशाश्वमेघान आजह्रे सवन्नपानाप्त दक्षिणान\nनिरर्गलान सर्वमेधान पुत्रवत पालयन परजाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 62, + "text": "पिबन्त्यॊ दक्षिणां यस्य गङ्गा सरॊतः समापिबन\nतावतीर गा ददौ वीर उशीनर सुतॊ ऽधवरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 63, + "text": "न पूर्वे नापरे चक्रुर इदं के चन मानवाः\nइति संचुक्रुशुर देवाः कृते कर्मणि दुष्करे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 64, + "text": "पश्यामस तरिषु लॊकेषु न तं संस्थास्नुचारिषु\nजातं वापि जनिष्यं वा दवितीयं वापि संप्रति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 65, + "text": "अन्यम औशीनराच छैब्याद धुरॊ वॊढारम इत्य उत\nगतिं यस्य न यास्यन्ति मानुषा लॊकवासिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 66, + "text": "तस्य नप्तारम आयान्तं शैब्यं कः समवारयत\nदरॊणायाभिमुखं यान्तं वयात्ताननम इवान्तकम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 67, + "text": "विराटस्य रथानीकं मत्स्यस्यामित्र धातिनः\nपरेप्सन्तं समरे दरॊणं के वीराः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 68, + "text": "सद्यॊ वृकॊदराज जातॊ महाबलपराक्रमः\nमायावी राक्षसॊ घॊरॊ यस्मान मम महद भयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 69, + "text": "पार्थानां जय कामं तं पुत्राणां मम कण्टकम\nघटॊत्कचं महाबाहुं कस तं दरॊणाद अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 70, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ येषाम अर्थाय संजय\nतयक्तारः संयुगे पराणान किं तेषाम अजितं युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 71, + "text": "येषां च पुरुषव्याघ्रः शार्ङ्गधन्वा वयपाश्रयः\nहितार्थी चापि पार्थानां कथं तेषां पराजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 72, + "text": "लॊकानां गुरुर अत्यन्तं लॊकनाथः सनातनः\nनारायणॊ रणे नाथॊ दिव्यॊ दिव्यात्मवान परभुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 9, + "shloka": 73, + "text": "यस्य दिव्यानि कर्माणि परवदन्ति मनीषिणः\nतान्य अहं कीर्तयिष्यामि भक्त्या सथैर्यार्थम आत्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nशृणु दिव्यानि कर्माणि वासुदेवस्य संजय\nकृतवान यानि गॊविन्दॊ यथा नान्यः पुमान कव चित" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 2, + "text": "संवर्धता गॊप कुले बालेनैव महात्मना\nविख्यापितं बलं बाह्वॊस तरिषु लॊकेषु संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 3, + "text": "उच्छैः शरवस तुल्यबलं वायुवेगसमं जवे\nजघान हयराजं यॊ यमुनावनवासिनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 4, + "text": "दानवं घॊरकर्माणं गवां मृत्युम इवॊत्थितम\nवृषरूपधरं बाल्ये भुजाभ्यां निजघान ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 5, + "text": "परलम्बं नरकं जम्भं पीठं चापि महासुरम\nमुरुं चाचलसंकाशम अवधीत पुष्करेक्षणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 6, + "text": "तथा कंसॊ महातेजा जरासंधेन पालितः\nविक्रमेणैव कृष्णेन सगणः शातितॊ रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 7, + "text": "सुनामा नाम विक्रान्तः समग्राक्षौहिणी पतिः\nभॊजराजस्य मध्यस्थॊ भराता कंसस्य वीर्यवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 8, + "text": "बलदेव दवितीयेन कृष्णेनामित्र घातिना\nतरस्वी समरे दग्धः स सैन्यः शूरसेनराट" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 9, + "text": "दुर्वासा नाम विप्रर्षिस तथा परमकॊपनः\nआराधितः सदारेण स चास्मै परददौ वरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 10, + "text": "तथा गान्धारराजस्य सुतां वीरः सवयंवरे\nनिर्जित्य पृथिवीपालान अवहत पुष्करेक्षणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 11, + "text": "अमृष्यमाणा राजानॊ यस्य जात्या हया इव\nरथे वैवाहिके युक्ताः परतॊदेन कृतव्रणाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 12, + "text": "जरासंधं महाबाहुम उपायेन जनार्दनः\nपरेण घातयाम आस पृथग अक्षौहिणीपतिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 13, + "text": "चेदिराजं च विक्रान्तं राजसेनापतिं बली\nअर्घे विवदमानं च जघान पशुवत तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 14, + "text": "सौभं दैत्य पुरं सवस्थं शाल्व गुप्तं दुरासदम\nसमुद्रकुक्षौ विक्रम्य पातयाम आस माधवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 15, + "text": "अङ्गान वङ्गान कलिङ्गांश च मागधान काशिकॊसलान\nवत्स गर्ग करूषांश च पुण्ड्रांश चाप्य अजयद रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 16, + "text": "आवन्त्यान दाक्षिणात्यांश च पार्वतीयान दशेरकान\nकाश्मीरकान औरसकान पिशाचांश च स मन्दरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 17, + "text": "काम्बॊजान वाटधानांश च चॊलान पाण्ड्यांश च संजय\nतरिगर्तान मालवांश चैव दरदांश च सुदुर्जयान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 18, + "text": "नानादिग्भ्यश च संप्राप्तान वरातान अश्वशकान परति\nजितवान पुण्डरीकाक्षॊ यवनांश च सहानुगान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 19, + "text": "परविश्य मकरावासं यादॊभिर अभिसंवृतम\nजिगाय वरुणं युद्धे सलिलान्तर गतं पुरा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 20, + "text": "युधि पञ्चजनं हत्वा पातालतलवासिनम\nपाञ्चजन्यं हृषीकेशॊ दिव्यं शङ्खम अवाप्तवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 21, + "text": "खाण्डवे पार्थ सहितस तॊषयित्वा हुताशनम\nआग्नेयम अस्त्रं दुर्धर्षं चक्रं लेभे महाबलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 22, + "text": "वैनतेयं समारुह्य तरासयित्वामरावतीम\nमहेन्द्रभवनाद वीरः पारिजातम उपानयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 23, + "text": "तच च मर्षितवाञ शक्रॊ जानंस तस्य पराक्रमम\nराज्ञां चाप्य अजितं कं चित कृष्णेनेह न शुश्रुम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 24, + "text": "यच च तन महद आश्चर्यं सभायां मम संजय\nकृतवान पुण्डरीकाक्षः कस तद अन्य इहार्हति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 25, + "text": "यच च भक्त्या परपन्नॊ ऽहम अद्राक्षं कृष्णम ईश्वरम\nतन मे सुविदितं सर्वं परत्यक्षम इव चागमत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 26, + "text": "नान्तॊ विक्रमयुक्तस्य बुद्ध्या युक्तस्य वा पुनः\nकर्मणः शक्यते गन्तुं हृषीकेशस्य संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 27, + "text": "तथा गदश च साम्बश च परद्युम्नॊ ऽथ विदूरथः\nआगावहॊ ऽनिरुद्धश च चारुदेष्णश च सारणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 28, + "text": "उल्मुकॊ निशठश चैव झल्ली बभ्रुश च वीर्यवान\nपृथुश च विपृथुश चैव समीकॊ ऽथारिमेजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 29, + "text": "एते वै बलवन्तश च वृणि वीराः परहारिणः\nकथं चित पाण्डवानीकं शरयेयुः समरे सथिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 30, + "text": "आहूता वृष्णिवीरेण केशवेन महात्मना\nततः संशयितं सर्वं भवेद इति मतिर मम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 31, + "text": "नागायुत बलॊ वीरः कैलासशिखरॊपमः\nवनमाली हली रामस तत्र यत्र जनार्दनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 32, + "text": "यम आहुः सर्वपितरं वासुदेवं दविजातयः\nअपि वा हय एष पाण्डूनां यॊत्स्यते ऽरथाय संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 33, + "text": "स यदा तात संनह्येत पाण्डवार्थाय केशवः\nन तदा परत्यनीकेषु भविता तस्य कश चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 34, + "text": "यदि सम कुरवः सर्वे जयेयुः सर्वपाण्डवान\nवार्ष्णेयॊ ऽरथाय तेषां वै गृह्णीयाच छस्त्रम उत्तमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 35, + "text": "ततः सर्वान नरव्याघ्रॊ हत्वा नरपतीन रणे\nकौरवांश च महाबाहुः कुन्त्यै दद्यात स मेदिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 36, + "text": "यस्य यन्ता हृषीकेशॊ यॊद्धा यस्य धनंजयः\nरथस्य तस्य कः संख्ये परत्यनीकॊ भवेद रथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 37, + "text": "न केन चिद उपायेन कुरूणां दृश्यते जयः\nतस्मान मे सर्वम आचक्ष्व यथा युद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 38, + "text": "अर्जुनः केशवस्यात्मा कृष्णॊ ऽपय आत्मा किरीटिनः\nअर्जुने विजयॊ नित्यं कृष्णे कीर्तिश च शाश्वती" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 39, + "text": "पराधान्येन हि भूयिष्ठम अमेयाः केशवे गुणाः\nमॊहाद दुर्यॊधनः कृष्णं यन न वेत्तीह माधवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 40, + "text": "मॊहितॊ दैवयॊगेन मृत्युपाशपुरस्कृतः\nन वेद कृष्णं दाशार्हम अर्जुनं चैव पाण्डवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 41, + "text": "पूर्वदेवौ महात्मानौ नरनारायणाव उभौ\nएकात्मानौ दविधा भूतौ दृश्येते मानवैर भुवि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 42, + "text": "मनसापि हि दुर्धर्षौ सेनाम एतां यशस्विनौ\nनाशयेताम इहेच्छन्तौ मानुषत्वात तु नेच्छतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 43, + "text": "युगस्येव विपर्यासॊ लॊकानाम इव मॊहनम\nभीष्मस्य च वधस तात दरॊणस्य च महात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 44, + "text": "न हय एव बरह्मचर्येण न वेदाध्ययनेन च\nन करियाभिर न शस्त्रेण मृत्यॊः कश चिद विमुच्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 45, + "text": "लॊकसंभावितौ वीरौ कृतास्त्रौ युद्धदुर्मदौ\nभीष्मद्रॊणौ हतौ शरुत्वा किं नु जीवामि संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 46, + "text": "यां तां शरियम असूयामः पुरा यातां युधिष्ठिरे\nअद्य ताम अनुजानीमॊ भीष्मद्रॊणवधेन च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 47, + "text": "तथा च मत्कृते पराप्तः कुरूणाम एष संक्षयः\nपक्वानां हि वधे सूत वज्रायन्ते तृणान्य अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 48, + "text": "अनन्यम इदम ऐश्वर्यं लॊके पराप्तॊ युधिष्ठिरः\nयस्य कॊपान महेष्वासौ भीष्मद्रॊणौ निपातितौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 49, + "text": "पराप्तः परकृतितॊ धर्मॊ नाधर्मॊ मानवान परति\nकरूरः सर्वविनाशाय कालः समतिवर्तते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 50, + "text": "अन्यथा चिन्तिता हय अर्था नरैस तात मनस्विभिः\nअन्यथैव हि गच्छन्ति दैवाद इति मतिर मम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 10, + "shloka": 51, + "text": "तस्माद अपरिहार्ये ऽरथे संप्राप्ते कृच्छ्र उत्तमे\nअपारणीये दुश्चिन्त्ये यथा भूतं परचक्ष्व मे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nहन्त ते वर्णयिष्यामि सर्वं परत्यक्षदर्शिवान\nयथा स नयपतद दरॊणः सादितः पाण्डुसृञ्जयैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 2, + "text": "सेनापतित्वं संप्राप्य भारद्वाजॊ महारथः\nमध्ये सर्वस्य सैन्यस्य पुत्रं ते वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 3, + "text": "यत कौरवाणाम ऋषभाद आपगेयाद अनन्तरम\nसेनापत्येन मां राजन्न अद्य सत्कृतवान असि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 4, + "text": "सदृशं कर्मणस तस्य फलं पराप्नुहि पार्थिव\nकरॊमि कामं कं ते ऽदय परवृणीष्व यम इच्छसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनश चिन्त्य कर्ण दुःशासनादिभिः\nतम अथॊवाच दुर्धर्षम आचार्यं जयतां वरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 6, + "text": "ददासि चेद वरं मह्यं जीवग्राहं युधिष्ठिरम\nगृहीत्वा रथिनां शरेष्ठं मत्समीपम इहानय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 7, + "text": "ततः कुरूणाम आचार्यः शरुत्वा पुत्रस्य ते वचः\nसेनां परहर्षयन सर्वाम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 8, + "text": "धन्यः कुन्तीसुतॊ राजा यस्य गरहणम इच्छसि\nन वधार्थं सुदुर्धर्ष वरम अद्य परयाचसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 9, + "text": "किमर्थं च नरव्याघ्र न वधं तस्य काङ्क्षसि\nनाशंससि करियाम एतां मत्तॊ दुर्यॊधन धरुवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 10, + "text": "आहॊ सविद धर्मपुत्रस्य दवेष्टा तस्य न विद्यते\nयद इच्छसि तवं जीवन्तं कुलं रक्षसि चात्मनि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 11, + "text": "अथ वा भरतश्रेष्ठ निर्जित्य युधि पाण्डवान\nराज्यांशं परतिदत्त्वा च सौभ्रात्रं कर्तुम इच्छसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 12, + "text": "धन्यः कुन्तीसुतॊ राजा सुजाता चास्य धीमतः\nअजातशत्रुता सत्या तस्य यत सनिह्यते भवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 13, + "text": "दरॊणेन तव एवम उक्तस्य तव पुत्रस्य भारत\nसहसा निःसृतॊ भावॊ यॊ ऽसय नित्यं परवर्तते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 14, + "text": "नाकारॊ गूहितं शक्यॊ बृहस्पतिसमैर अपि\nतस्मात तव सुतॊ राजन परहृष्टॊ वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 15, + "text": "वधे कुन्तीसुतस्याजौ नाचार्य विजयॊ मम\nहते युधिष्ठिरे पार्थॊ हन्यात सर्वान हि नॊ धरुवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 16, + "text": "न च शक्यॊ रणे सर्वैर निहन्तुम अमरैर अपि\nय एव चैषां शेषः सयात स एवास्मान न शेषयेत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 17, + "text": "सत्यप्रतिज्ञे तव आनीते पुनर्द्यूतेन निर्जिते\nपुनर यास्यन्त्य अरण्याय कौन्तेयास तम अनुव्रताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 18, + "text": "सॊ ऽयं मम जयॊ वयक्तं दीर्घकालं भविष्यति\nअतॊ न वधम इच्छामि धर्मराजस्य कर्हि चित" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 19, + "text": "तस्य जिह्मम अभिप्रायं जञात्वा दरॊणॊ ऽरथतत्त्ववित\nतं वरं सान्तरं तस्मै ददौ संचिन्त्य बुद्धिमान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 20, + "text": "[दर्न]\nन चेद युधिष्ठिरं वीर पालयेद अर्जुनॊ युधि\nमन्यस्व पाण्डवं जयेष्ठम आनीतं वशम आत्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 21, + "text": "न हि पार्थॊ रणे शक्यः सेन्द्रैर देवासुरैर अपि\nपरत्युद्यातुम अतस तात नैतद आमर्षयाम्य अहम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 22, + "text": "असंशयं स शिष्यॊ मे मत पूर्वश चास्त्रकर्मणि\nतरुणः कीर्तियुक्तश च एकायनगतश च सः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 23, + "text": "अस्त्राणीन्द्राच च रुद्राच च भूयांसि समवाप्तवान\nअमर्षितश च ते राजंस तेन नामर्षयाम्य अहम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 24, + "text": "स चापक्रम्यतां युद्धाद येनॊपायेन शक्यते\nअपनीते ततः पार्थे धर्मराजॊ जितस तवया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 25, + "text": "गरहणं चेज जयं तस्य मन्यसे पुरुषर्षभ\nएतेन चाभ्युपायेन धरुवं गरहणम एष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 26, + "text": "अहं गृहीत्वा राजानं सत्यधर्मपरायणम\nआनयिष्यामि ते राजन वशम अद्य न संशयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 27, + "text": "यदि सथास्यति संग्रामे मुहूर्तम अपि मे ऽगरतः\nअपनीते नरव्याघ्रे कुन्तीपुत्रे धनंजये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 28, + "text": "फल्गुनस्य समक्षं तु न हि पार्थॊ युधिष्ठिरः\nगरहीतुं समरे शक्यः सेन्द्रैर अपि सुरासुरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 29, + "text": "[स]\nसान्तरं तु परतिज्ञाते राज्ञॊ दरॊणेन निग्रहे\nगृहीतं तम अमन्यन्त तव पुत्राः सुबालिशाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 30, + "text": "पाण्डवेषु हि सापेक्षं दरॊणं जानाति ते सुतः\nततः परतिज्ञा सथैर्यार्थं स मन्त्रॊ बहुलीकृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 11, + "shloka": 31, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनेनापि गरहणं पाण्डवस्य तत\nसैन्यस्थानेषु सर्वेषु वयाघॊषितम अरिंदम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 12, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततस ते सैनिकाः शरुत्वा तं युधिष्ठिर निग्रहम\nसिन्ह नादरवांश चक्रुर बाणशङ्खरवैः सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 12, + "shloka": 2, + "text": "तत तु सर्वं यथावृत्तं धर्मराजेन भारत\nआप्तैर आशु परिज्ञातं भारद्वाज चिकीर्षितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 12, + "shloka": 3, + "text": "ततः सर्वान समानाय्य भरातॄन सैन्यांश च सर्वशः\nअब्रवीद धर्मराजस तु धनंजयम इदं वचः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 12, + "shloka": 4, + "text": "शरुतं ते पुरुषव्याघ्र दरॊणस्याद्य चिकीर्षितम\nयथा तन न भवेत सत्यं तथा नीतिर विधीयताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 12, + "shloka": 5, + "text": "सान्तरं हि परतिज्ञातं दरॊणेनामित्रकर्शन\nतच चान्तरम अमॊघेषौ तवयि तेन समाहितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 12, + "shloka": 6, + "text": "स तवम अद्य महाबाहॊ युध्यस्व मद अनन्तरम\nयथा दुर्यॊधनः कामं नेमं दरॊणाद अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 12, + "shloka": 7, + "text": "[अर्ज]\nयथा मे न वधः कर्य आचार्यस्य कथं चन\nतथा तव परित्यागॊ न मे राजंश चिकीर्षितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 12, + "shloka": 8, + "text": "अप्य एवं पाण्डव पराणान उत्सृजेयम अहं युधि\nपरतीयां नाहम आचार्य तवां न जह्यां कथं चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 12, + "shloka": 9, + "text": "तवां निगृह्याहवे राजन धार्तराष्ट्रॊ यम इच्छति\nन स तं जीवलॊके ऽसमिन कामं पराप्तः कथं चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 12, + "shloka": 10, + "text": "परपतेद दयौः स नक्षत्रा पृथिवी शकलीभवेत\nन तवां दरॊणॊ निगृह्णीयाज जीवमाने मयि धरुवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 12, + "shloka": 11, + "text": "यदि तस्य रणे साह्यं कुरुते वज्रभृत सवयम\nदेवैर वा सहितॊ दैत्यैर न तवां पराप्स्यत्य असौ मृधे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 12, + "shloka": 12, + "text": "मयि जीवति राजेन्द्र न भयंकर्तुम अर्हसि\nदरॊणाद अस्त्रभृतां शरेष्ठात सर्वशस्त्रभृताम अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 12, + "shloka": 13, + "text": "न समराम्य अनृतां वाचं न समरामि पराजयम\nन समरामि परतिश्रुत्य किं चिद अप्य अनपाकृतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 12, + "shloka": 14, + "text": "[स]\nततः शङ्खाश च भेर्यश च मृदङ्गाश चानकैः सह\nपरावाद्यन्त महाराज पाडवानां निवेशने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 12, + "shloka": 15, + "text": "सिंहनादश च संजज्ञे पाण्डवानां महात्मनाम\nधनुर्ज्यातलशब्दश च गगनस्पृक सुभैरवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 12, + "shloka": 16, + "text": "तं शरुत्वा शङ्खनिर्घॊषं पाण्डवस्य महात्मनः\nतवदीयेष्व अप्य अनीकेषु वादित्राण्य अभिजघ्निरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 12, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ वयूढान्य अनीकानि तव तेषां च भारत\nशनैर उपेयुर अन्यॊन्यं यॊत्स्यमानानि संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 12, + "shloka": 18, + "text": "ततः परववृते युद्धं तुमुलं लॊमहर्षणम\nपाण्डवानां कुरूणां च दरॊण पाञ्चाल्ययॊर अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 12, + "shloka": 19, + "text": "यतमानाः परयत्नेन दरॊणानीक विशातने\nन शेकुः सृञ्जया राजंस तद धि दरॊणेन पालितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 12, + "shloka": 20, + "text": "तथैव तव पुत्रस्य रथॊदाराः परहारिणः\nन शेकुः पाण्डवीं सेनां पाल्यमानां किरीटिना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 12, + "shloka": 21, + "text": "आस्तां ते सतिमिते सेने रक्ष्यमाणे परस्परम\nसंप्रसुप्ते यथा नक्तं वरराज्यौ सुपुष्पिते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 12, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ रुक रथॊ राजन्न अर्केणेव विराजता\nवरूथिना विनिष्पत्य वयचरत पृतनान्तरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 12, + "shloka": 23, + "text": "तम उद्यतं रथेनैकम आशु कारिणम आहवे\nअनेकम इव संत्रासान मेनिरे पाण्डुसृञ्जयाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 12, + "shloka": 24, + "text": "तेन मुक्ताः शरा घॊरा विचेरुः सर्वतॊदिशम\nतरासयन्तॊ महाराज पाण्डवेयस्य वाहिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 12, + "shloka": 25, + "text": "मध्यं दिनम अनुप्राप्तॊ गभस्तिशतसंवृतः\nयथादृश्यत घर्मांशुस तथा दरॊणॊ ऽपय अदृश्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 12, + "shloka": 26, + "text": "न चैनं पाण्डवेयानां कश चिच छक्नॊति मारिष\nवीक्षितुं समरे करुद्धं महेन्द्रम इव दानवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 12, + "shloka": 27, + "text": "मॊहयित्वा ततः सैन्यं भारद्वाजः परतापवान\nधृष्टद्युम्न बलं तूर्णं वयधमन निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 12, + "shloka": 28, + "text": "स दिशः सर्वतॊ रुद्ध्वा संवृत्य खम अजिह्मगैः\nपार्षतॊ यत्र तत्रैव ममृदे पाण्डुवाहिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततः स पाण्डवानीके जनयंस तुमुलं महत\nवयचरत पाण्डवान दरॊणॊ दहन कक्षम इवानलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 2, + "text": "निर्दहन्तम अनीकानि साक्षाद अग्निम इवॊत्थितम\nदृष्ट्वा रुक्मरथं युद्धे समकम्पन्त सृञ्जयाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 3, + "text": "परततं चास्यमानस्य धनुषॊ ऽसयाशु कारिणः\nजयाघॊषः शरूयते ऽतयर्थं विस्फूर्जितम इवाशनेः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 4, + "text": "रथिनः सादिनश चैव नागान अश्वान पदातिनः\nरौद्रा हस्तवता मुक्ताः परमथ्नन्ति सम सायकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 5, + "text": "नानद्यमानः पर्जन्यः सानिलः शुचि संक्षये\nअश्मवर्षम इवावर्षत परेषाम आवहद भयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 6, + "text": "वयचरत स तदा राजन सेनां विक्षॊभयन परभुः\nवर्धयाम आस संत्रासं शात्रवाणाम अमानुषम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 7, + "text": "तस्य विद्युद इवाभ्रेषु चापं हेमपरिष्कृतम\nभरमद रथाम्बुदे तस्मिन दृश्यते सम पुनः पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 8, + "text": "स वीरः सत्यवान पराज्ञॊ धर्मनित्यः सुदारुणः\nयुगान्तकाले यन्तेव रौद्रां परास्कन्दयन नदीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 9, + "text": "अमर्षवेगप्रभवां करव्यादगणसंकुलाम\nबलौघैः सर्वतः पूर्णां वीर वृक्षापहारिणीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 10, + "text": "शॊणितॊदां रथावर्तां हस्त्यश्वकृतरॊधसम\nकवचॊडुप संयुक्तां मांसपङ्क समाकुलाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 11, + "text": "मॊदॊ मज्जास्थि सिकताम उष्णीष वरफेनिलाम\nसंग्रामजलदापूर्णां परासमत्स्यसमाकुलाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 12, + "text": "नरनागाश्वसंभूतां शरवेगौघवाहिनीम\nशरीरदारु शृङ्गाटां भुजनागसमाकुलाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 13, + "text": "उत्तमाङ्गॊपल तलां निस्त्रिंशझषसेविताम\nरथनागह्रदॊपेतां नानाभरणनीरजाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 14, + "text": "महारथशतावर्तां भूमिरेणूर्मि मालिनीम\nमहावीर्यवतां संख्ये सुतरां भीरु दुस्तराम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 15, + "text": "शूर वयालसमाकीर्णां पराणिवाणिज सेविताम\nछिन्नच छत्रमहाहंसां मुकुटाण्डज संकुलाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 16, + "text": "चक्रकूर्मां गदा नक्रां शरक्षुद्र झषाकुलाम\nबड गृध्रसृगालानां घॊरसंघैर निषेविताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 17, + "text": "निहतान पराणिनः संख्ये दरॊणेन बलिना शरैः\nवहन्तीं पितृलॊकाय शतशॊ राजसत्तम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 18, + "text": "शरीरशतसंबाधां केशशैवलशाद्वलाम\nनदीं परावर्तयद राजन भीरूणां भयवर्धिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 19, + "text": "तं जयन्तम अनीकानि तानि तान्य एव भारत\nसरतॊ ऽभयद्रवन दरॊणं युधिष्ठिरपुरॊगमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 20, + "text": "तान अभिद्रवतः शूरांस तावका दृढकार्मुकाः\nसर्वतः परत्यगृह्णन्त तद अभूल लॊमहर्षणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 21, + "text": "शतम आयुस तु शकुनिः सहदेवं समाद्रवत\nस नियन्तृध्वजरथं विव्याध निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 22, + "text": "तस्य माद्री सुतः केतुं धनुः सूतं हयान अपि\nनातिक्रुद्धः शरैश छित्त्वा षष्ट्या विव्याध मातुलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 23, + "text": "सौबलस तु गदां गृह्य परचस्कन्द रथॊत्तमात\nस तस्य गदया राजन रथात सूतम अपातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 24, + "text": "ततस तौ विरथौ राजन गदाहस्तौ महाबलौ\nचिक्रीडतू रणे शूरौ स शृङ्गाव इव पर्वतौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 25, + "text": "दरॊणः पाञ्चालराजानं विद्ध्वा दशभिर आशुगैः\nबहुभिस तेन चाभ्यस्तस तं विव्याध शताधिकैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 26, + "text": "विविंशतिं भीमसेनॊ विंशत्या निशितैः शरैः\nविद्ध्वा नाकम्पयद वीरस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 27, + "text": "विविंशतिस तु सहसा वयश्व केतुशरासनम\nबीमं चक्रे महाराज ततः सैन्यान्य पूजयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 28, + "text": "स तन न ममृषे वीरः शत्रॊर विजयम आहवे\nततॊ ऽसय गदया दान्तान हयान सर्वान अपातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 29, + "text": "शल्यस तु नकुलं वीरः सवस्रीयं परियम आत्मनः\nविव्याध परहसन बाणैर लाडयन कॊपयन्न इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 30, + "text": "तस्याश्वान आतपत्रं च धवजं सूतम अथॊ धनुः\nनिपात्य नकुलः संख्ये शङ्खं दध्मौ परतापवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 31, + "text": "धृष्टकेतुः कृपेनास्तांश छित्त्वा बहुविधाञ शरान\nकृपं विव्याध सप्तत्या लक्ष्म चास्याहरत तरिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 32, + "text": "तं कृपः शरवर्षेण महता समवाकिरत\nनिवार्य च रणे विप्रॊ धृष्टकेतुम अयॊधयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 33, + "text": "सात्यकिः कृतवर्माणं नाराचेन सतनान्तरे\nविद्ध्वा विव्याध सप्तत्या पुनर अन्यैः समयन्न इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 34, + "text": "सप्त सप्ततिभिर भॊजस तं विद्ध्वा निशितैः शरैः\nनाकम्पयत शैनेयं शीघ्रॊ वायुर इवाचलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 35, + "text": "सेनापतिः सुशर्माणं शीघ्रं मर्मस्व अताडयत\nस चापि तं तॊमरेण जत्रु देशे अताडयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 36, + "text": "वैकर्तनं तु समरे विराटः परत्यवारयत\nसह मत्स्यैर महावीर्यैस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 37, + "text": "तत पौरुषम अभूत तत्र सूतपुत्रस्य दारुणम\nयत सैन्यं वारयाम आस शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 38, + "text": "दरुपदस तु सवयं राजा भगदत्तेन संगतः\nतयॊर युद्धं महाराज चित्ररूपम इवाभवत\nभूतानां तरासजननं चक्राते ऽसत्रविशारदौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 39, + "text": "भूरिश्रवा रणे राजन याज्ञसेनिं महारथम\nमहता सायकौघेन छादयाम आस वीर्यवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 40, + "text": "शिखण्डी तु ततः करुद्धः सौमदत्तिं विशां पते\nनवत्या सायकानां तु कम्पयाम आस भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 41, + "text": "राक्षसौ भीमकर्माणौ हैडिम्बालम्बुसाव उभौ\nचक्राते ऽतयद्भुतं युद्धं परस्परवधैषिणौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 42, + "text": "माया शतसृजौ दृप्तौ मायाभिर इतरेतरम\nअन्तर्हितौ चेरतुस तौ भृशं विस्मयकारिणौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 43, + "text": "चेकितानॊ ऽनुविन्देन युयुधे तव अतिभैरवम\nयथा देवासुरे युद्धे बलशक्रौ महाबलौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 44, + "text": "लक्ष्मणः कषत्रदेवेन विमर्दम अकरॊद भृशम\nयथा विष्णुः पुरा राजन हिरण्याक्षेण संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 45, + "text": "ततः परजविताश्वेन विधिवत कल्पितेन च\nरथेनाभ्यपतद राजन सौभद्रं पौरवॊ नदन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 46, + "text": "ततॊ ऽभियाय तवरितॊ युद्धाकाङ्क्षी महाबलः\nतेन चक्रे महद युद्धम अभिमन्युर अरिंदमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 47, + "text": "पौरवस तव अथ सौभद्रं शरव्रातैर अवाकिरत\nतस्यार्जुनिर धवजं छत्रं धनुश चॊर्व्याम अपातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 48, + "text": "सौभद्रः पौरवं तव अन्यैर विद्ध्वा सप्तभिर आशुगैः\nपञ्चभिस तस्य विव्याध हयान सूतं च सायकैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 49, + "text": "ततः संहर्षयन सेनां सिंहवद विनदन मुहुः\nसमादत्तार्जुनिस तूर्णं पौरवान्त करं शरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 50, + "text": "दवाभ्यां शराभ्यां हार्दिक्यश चकर्त स शरं धनुः\nतद उत्सृज्य धनुश छिन्नं सौभद्रः परवीरहा\nउद्बबर्ह सितं खड्गम आददानः शरावरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 51, + "text": "स तेनानेक तारेण चर्मणा कृतहस्तवत\nभरान्तासिर अचरन मार्गान दर्शयन वीर्यम आत्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 52, + "text": "भरामितं पुनर उद्भ्रान्तम आधूतं पुनर उच्छ्रितम\nचर्म निस्त्रिंशयॊ राजन निर्विशेषम अदृश्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 53, + "text": "स पौरव रथस्येषाम आप्लुत्य सहसा नदन\nपौरवं रथम अस्थाय केशपक्षे परामृशत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 54, + "text": "जघानास्य पदा सूतम असिनापातयद धवजम\nविक्षॊभ्याम्भॊ निधिं तार्क्ष्यस तं नागम इव चाक्षिपत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 55, + "text": "तम आकलितकेशान्तं ददृशुः सर्वपार्थिवाः\nउक्षाणम इव सिंहेन पात्यमानम अचेतनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 56, + "text": "तम आर्जुनिवशं पराप्तं कृष्यमाणम अनाथवत\nपौरवं पतितं दृष्ट्वा नामृष्यत जयद्रथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 57, + "text": "स बर्हिणमहावाजं किङ्किणीशतजालवत\nचर्म चादाय खड्गं च नद्न पर्यपतद रथात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 58, + "text": "ततः सैन्धवम आलॊक्य कार्ष्णिर उत्सृज्य पौरवम\nउत्पपात रथात तूर्णं शयेनवन निपपात च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 59, + "text": "परासपट्टिशनिस्त्रिंशाञ शत्रुभिः संप्रवेरितान\nचिच्छेदाथासिना कार्ष्णिश चर्मणा संरुरॊध च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 60, + "text": "स दर्शयित्वा सैन्यानां सवबाहुल्बलम आत्मनः\nतम उद्यम्य महाखड्गं चर्म चाथ पुनर बली" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 61, + "text": "वृद्धक्षत्रस्य दायादं पितुर अत्यन्तवैरिणम\nससाराभिमुखः शूरः शार्दूल इव कुञ्जरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 62, + "text": "तौ परस्परम आसाद्य खड्गदन्त नखायुधौ\nहृष्टवत संप्रजह्राते वयाघ्रकेसरिणाव इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 63, + "text": "संपातेष्व अभिपातेषु निपातेष्व असि चर्मणॊः\nन तयॊर अन्तरं कश चिद ददर्श नरसिंहयॊः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 64, + "text": "अवक्षेपॊ ऽसि निर्ह्रादः शस्त्रान्तर निदर्शनम\nबाह्यान्तर निपातश च निर्विशेषम अदृश्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 65, + "text": "बाह्यम आभ्यन्तरं चैव चरन्तौ मार्गम उत्तमम\nददृशाते महात्मानौ स पक्षाव इव पर्वतौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 66, + "text": "ततॊ विक्षिपतः खड्गं सौभद्रस्य यशस्विनः\nशरावरण पक्षान्ते परजहार जयद्रथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 67, + "text": "रुक्मपक्षान्तरे सक्तस तस्मिंश चर्मणि भास्वरे\nसिन्धुराजबलॊधूतः सॊ ऽभज्यत महान असिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 68, + "text": "भग्नम आज्ञाय निस्त्रिंशम अवप्लुत्य पडानि षट\nसॊ ऽदृश्यत निमेषेण सवरथं पुनर आस्थितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 69, + "text": "तं कार्ष्णिं समरान मुक्तम आस्थितं रथम उत्तमम\nसहिताः सर्वराजानः परिवव्रुः समन्ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 70, + "text": "ततश चर्म च खड्गं च समुत्क्षिप्य महाबलः\nननादार्जुन दायादः परेक्षमाणॊ जयद्रथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 71, + "text": "सिन्धुराजं परित्यज्य सौभद्रः परवीरहा\nतापयाम आस तत सैन्यं भुवनं भास्करॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 72, + "text": "तस्य सर्वायसीं शक्तिं शल्यः कनकभूषणाम\nचिक्षेप समरे घॊरां दीप्ताम अग्निशिखाम इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 73, + "text": "ताम अवप्लुत्य जग्राह स कॊशं चारदॊरसिम\nवैनतेयॊ यथा कार्ष्णिः पतन्तम उरगॊत्तमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 74, + "text": "तस्य लाघवम आज्ञाय सत्तं चामिततेजसः\nसहिताः सर्वराजानः सिंहनादम अथानदन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 75, + "text": "ततस ताम एव शल्यस्य सौभद्रः परवीरहा\nमुमॊच भुजवीर्येण वैडूर्य विकृताजिराम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 76, + "text": "सा तस्य रथम आसाद्य निर्मुक्तभुजगॊपमा\nजघान सूतं शल्यस्य रथाच चैनम अपातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 77, + "text": "ततॊ विराटद्रुपदौ धृष्टकेतुर युधिष्ठिरः\nसात्यकिः केकया भीमॊ धृष्टद्युम्न शिखण्डिनौ\nयमौ च दरौपदेयाश च साधु साध्व इति चुक्रुशुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 78, + "text": "बाणशब्दाश च विविधाः सिंहनादाश च पुष्कलाः\nपरादुरासन हर्षयन्तः सौभद्रम अपलायिनम\nतन नामृष्यन्त पुत्रास ते शत्रॊर विजयलक्षणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 79, + "text": "अथैनं सहसा सर्वे समन्तान निशितैः शरैः\nअभ्याकिरन महाराज जलदा इव पर्वतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 13, + "shloka": 80, + "text": "तेषां च परियम अन्विच्छन सूतस्य च पराभवात\nआर्तायनिर अमित्रघ्नः करुद्धः सौभद्रमाभ्ययात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nबहूनि सुविचित्राणि दवंद्व युद्धानि संजय\nतवयॊक्तानि निशम्याहं सपृहयामि स चक्षुषाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 2, + "text": "आश्चर्यभूतं लॊकेषु कथयिष्यन्ति मानवाः\nकुरूणां पाण्डवानां च युद्धं देवासुरॊपमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 3, + "text": "न हि मे तृप्तिर अस्तीह शृण्वतॊ युद्धम उत्तमम\nतस्माद आर्तायनेर युद्धं सौभद्रस्य च शंस मे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 4, + "text": "[स]\nसादितं परेक्ष्य यन्तारं शल्यः सर्वायषीं गदाम\nसमुत्क्षिप्य नदन करुद्धः परचस्कन्द रथॊत्तमात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 5, + "text": "तं दीप्तम इव कालाग्निं दण्डहस्तम इवान्तकम\nजवेनाभ्यपतद भीमः परगृह्य महतीं गदाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 6, + "text": "सौभद्रॊ ऽपय अशनिप्रख्यां परगृह्य महतीं गदाम\nएह्य एहीत्य अब्रवीच छल्यं यत्नाद भीमेन वारितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 7, + "text": "वारयित्वा तु सौभद्रं भीमसेनः परतापवान\nशल्यम आसाद्य समरे तस्थौ गिरिर इवाचलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 8, + "text": "तथैव मद्रराजॊ ऽपि भीमं दृष्ट्वा महाबलम\nससाराभिमुखस तूर्णं शार्दूल इव कुञ्जरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 9, + "text": "ततस तूर्यनिनादाश च शङ्खानां च सहस्रशः\nसिंहनादाश च संजज्ञुर भेरीणां च महास्वनाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 10, + "text": "पश्यतां शतशॊ हय आसीद अन्यॊन्यसमचेतसाम\nपाण्डवानां कुरूणां च साधु साध्व इति निस्वनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 11, + "text": "न हि मद्राधिपाद अन्यः सर्वराजसु भारत\nसॊढुम उत्सहते वेगं भीमसेनस्य संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 12, + "text": "तथा मद्राधिपस्यापि गदा वेगं महात्मनः\nसॊढुम उत्सहते लॊके कॊ ऽनयॊ युधि वृकॊदरात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 13, + "text": "पट्टैर जाम्बूनदैर बद्धा बभूव जनहर्षिणी\nपरजज्वाल तथा विद्धा भीमेन महती गदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 14, + "text": "तथैव चरतॊ मार्गान मण्डलानि विचेरतुः\nमहाविद्युत परतीकाशा शल्यस्य शुशुभे गदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 15, + "text": "तौ वृषाव इव नर्दन्तौ मण्डलानि विचेरतुः\nआवर्जितगदा शृङ्गाव उभौ शल्य वृकॊदरौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 16, + "text": "मण्डलावर्त मार्गेषु गदा विहरणेषु च\nनिर्विशेषम अभूद युद्धं तयॊः पुरुषसिंहयॊः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 17, + "text": "ताडिता भीमसेनेन शल्यस्य महती गदा\nसाग्निज्वाला महारौद्रा गदा चूर्णम अशीर्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 18, + "text": "तथैव भीमसेनस्य दविषताभिहता गदा\nवर्षा परदॊषे खद्यॊतैर वृतॊ वृक्ष इवाबभौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 19, + "text": "गदा कषिप्ता तु समरे मद्रराजेन भारत\nवयॊम संदीपयाना सा ससृजे पावकं बहु" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 20, + "text": "तथैव भीमसेनेन दविषते परेषिता गदा\nतापयाम आस तत सैन्यं महॊल्का पतती यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 21, + "text": "ते चैवॊभे गदे शरेष्ठे समासाद्य परस्परम\nशवसन्त्यौ नागकन्येव ससृजाते विभावसुम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 22, + "text": "नखैर इव महाव्याघ्रौ दन्तैर इव महागजौ\nतौ विचेरतुर आसाद्य गदाभ्यां च परस्परम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ गदाग्राभिहतौ कषणेन रुधिरॊक्षितौ\nददृशाते महात्मानौ पुष्पिताव इव किंशुकौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 24, + "text": "शुश्रुवे दिक्षु सर्वासु तयॊः पुरुषसिंहयॊः\nगदाभिघात संह्रादः शक्राशनिर इवॊपमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 25, + "text": "गदया मद्रराजेन सव्यदक्षिणमाहतः\nनाकम्पत तदा भीमॊ भिद्यमान इवाचलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 26, + "text": "तथा भीम गदा वेगैस ताड्यमानॊ महाबलः\nधैर्यान मद्राधिपस तस्थौ वज्रैर गिरिर इवाहतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 27, + "text": "आपेततुर महावेगौ समुच्छ्रितमहागदौ\nपुनर अन्तरमार्गस्थौ मण्डलानि विचेरतुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 28, + "text": "अथाप्लुत्य पदान्य अष्टौ संनिपत्य गजाव इव\nसहसा लॊहदण्डाभ्याम अन्यॊन्यम अभिजघ्नतुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 29, + "text": "तौ परस्परवेगाच च गदाभ्यां च भृशाहतौ\nयुगपत पेततुर वीरौ कषिताव इन्द्रध्वजाव इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 30, + "text": "ततॊ विह्वलमानं तं निःश्वसन्तं पुनः पुनः\nशल्यम अभ्यपतत तूर्णं कृतवर्मा महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 31, + "text": "दृष्ट्वा चैनं महाराज गदयाभिनिपीडितम\nविचेष्टन्तं यथा नागं मूर्छयाभिपरिप्लुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 32, + "text": "ततः सगदम आरॊप्य मद्राणाम अधिपं रथम\nअपॊवाह रणात तूर्णं कृतवर्मा महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 33, + "text": "कषीबवद विह्वलॊ वीरॊ निमेषात पुनर उत्थितः\nभीमॊ ऽपि सुमहाबाहुर गदापाणिर अदृश्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ मद्राधिपं दृष्ट्वा तव पुत्राः पराङ्मुखम\nस नागरथपत्त्यश्वाः समकम्पन्त मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 35, + "text": "ते पाण्डवैर अर्द्यमानास तावका जितकाशिभिः\nभीता दिशॊ ऽनवपद्यन्त वातनुन्ना धना इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 36, + "text": "निर्जित्य धार्तराष्ट्रांस तु पाण्डवेया महारथाः\nवयरॊचन्त रणे राजन दीप्यमाना यशस्विनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 14, + "shloka": 37, + "text": "सिंहनादान भृशं चक्रुः शङ्खान दध्मुश च हर्षिताः\nभेरीश च वारयाम आसुर मृदङ्गांश चानकैः सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतद बलं सुमहद दीर्णं तवदीयं परेक्ष्य वीर्यवान\nदधारैकॊ रणे पाण्डून वृषसेनॊ ऽसत्रमायया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 2, + "text": "शरा दश दिशॊ मुक्ता वृषसेनेन मारिष\nविचेरुस ते विनिर्भिद्यनर वाजिरथद्विपान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 3, + "text": "तस्य दीप्ता महाबाणा विनिश्चेरुः सहस्रशः\nभानॊर इव महाबाहॊ गरीष्म काले मरीचयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 4, + "text": "तेनार्दिता महाराज रथिनः साधिनस तथा\nनिपेतुर उर्व्यां सहसा वातनुन्ना इव दरुमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 5, + "text": "हयौघांश च रथौघांश च गजौघांश च समन्ततः\nअपातयद रणे राजञ शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 6, + "text": "दृष्ट्वा तम एवं समरे विचरन्तम अभीतवत\nसहिताः सर्वराजानः परिवव्रुः समन्ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 7, + "text": "नाकुलिस तु शतानीकॊ वृषसेनं समभ्ययात\nविव्याध चैनं दशभिर नाराचैर मर्मभेदिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 8, + "text": "तस्य कर्णात्मजश चापं छित्त्वा केतुम अपातयत\nतं भरातरं परीप्सन्तॊ दरौपदेयाः समभ्ययुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 9, + "text": "कर्णात्मजं शरव्रातैश चक्रुश चादृश्यम अञ्जसा\nतान नदन्तॊ ऽभयधावन्त दरॊणपुत्र मुखा रथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 10, + "text": "छादयन्तॊ महाराज दरौपदेयान महारथान\nशरैर नानाविधैस तूर्णं पर्वताञ जलदा इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 11, + "text": "तान पाण्डवाः परत्यगृह्णंस तवरिताः पुत्रगृद्धिनः\nपाञ्चालाः केकया मत्स्याः सृञ्जयांश चॊद्यतायुधाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 12, + "text": "तद युद्धम अभवद घॊरं तुमुलं लॊमहर्षणम\nतवदीयैः पाण्डुपुत्राणां देवानाम इव दानवैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 13, + "text": "एवम उत्तमसंरम्भा युयुधुः कुरुपाण्डवाः\nपरस्परम उदीक्षन्तः परस्परकृतागसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 14, + "text": "तेषां ददृशिरे कॊपाद वपूंष्य अमिततेजसाम\nयुयुत्सूनाम इवाकाशे पतत्रिवरभॊगिनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 15, + "text": "भीमकर्ण कृप दरॊण दरौणिपार्षत सात्यकैः\nबभासे स रणॊद्देशः कालसूर्यैर इवॊदितैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 16, + "text": "तदासीत तुमुलं युद्धं निघ्नताम इतरेतरम\nमहाबलानां बलिभिर दानवानां यथा सुरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरानीकम उद्धूतार्णव निस्वनम\nतवदीयम अवधीत सैन्यं संप्रद्रुत महारथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 18, + "text": "तत परभग्नं बलं दृष्ट्वा शत्रुभिर भृशम अर्दितम\nअलं दरुतेन वः शूरा इति दरॊणॊ ऽभयभाषत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 19, + "text": "ततः शॊण हयः करुद्धश चतुर्दन्त इव दविपः\nपरविश्य पाण्डवानीकं युधिष्ठिरम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 20, + "text": "तम अविध्यच छितैर बाणैः कङ्कपत्रैर युधिष्ठिरः\nतस्य दरॊणॊ धनुश छित्त्वा तं दरुतं समुपाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 21, + "text": "चक्ररक्षः कुमारस तु पाञ्चालानां यशः करः\nदधार दरॊणम आयान्तं वेलेव सरितां पतिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 22, + "text": "दरॊणं निवारितं दृष्ट्वा कुमारेण दविजर्षभम\nसिंहनाद रवॊ हय आसीत साधु साध्व इति भाषताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 23, + "text": "कुमारस तु ततॊ दरॊणं सायकेन महाहवे\nविव्याधॊरसि संक्रुद्धः सिंहवच चानदन मुहुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 24, + "text": "संवार्य तु रणे दरॊणः कुमारं वै महाबलः\nशरैर अनेकसाहस्रैः कृतहस्तॊ जितक्लमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 25, + "text": "तं शूरम आर्य वरतिनम अस्त्रार्थ कृतनिश्रमम\nचक्ररक्षम अपामृद्नात कुमारं दविजसत्तमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 26, + "text": "स मध्यं पराप्य सेनायाः सर्वाः परिचरन दिशः\nतव सैन्यस्य गॊप्तासीद भारद्वाजॊ रथर्षभः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 27, + "text": "शिखण्डिनं दवादशभिर विंशत्या चॊत्तमौजसम\nनकुलं पञ्चभिर विद्ध्वा सहदेवं च सप्तभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 28, + "text": "युधिष्ठिरं दवादशभिर दरौपदेयांस तरिभिस तरिभिः\nसात्यकिं पञ्चभिर विद्ध्वा मत्स्यं च दशभिः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 29, + "text": "वयक्षॊभयद रणे यॊधान यथामुख्यान अभिद्रवन\nअभ्यवर्तत संप्रेप्सुः कुन्तीपुत्रं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 30, + "text": "युगंधरस ततॊ राजन भारद्वाजं महारथम\nवारयाम आस संक्रुद्धं वातॊद्धूतम इवार्णवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 31, + "text": "युधिष्ठिरं स विद्ध्वा तु शरैः संनतपर्वभिः\nयुगंधरं च भल्लेन रथनीडाद अपाहरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ विराटद्रुपदौ केकयाः सात्यकिः शिबिः\nवयाघ्रदत्तश च पाञ्चाल्यः सिंहसेनश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 33, + "text": "एते चान्ये च बहवः परीप्सन्तॊ युधिष्ठिरम\nआवव्रुस तस्य पन्थानं किरन्तः सायकान बहून" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 34, + "text": "वयाघ्रदत्तश च पाञ्चाल्यॊ दरॊणं विव्याध मार्गणैः\nपञ्चाशद्भिः शितै राजंस तत उच्चुक्रुशुर जनाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 35, + "text": "तवरितं सिंहसेनस तु दरॊणं विद्ध्वा महारथम\nपराहसत सहसा हृष्टस तरासयन वै यतव्रतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 36, + "text": "ततॊ विस्फार्य नयने धनुर्ज्याम अवमृज्य च\nतलशब्दं महत कृत्वा दरॊणस तं समुपाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 37, + "text": "ततस तु सिंहसेनस्य शिरः कायात सकुण्डलम\nवयाघ्रदत्तस्य चाक्रम्य भल्लाभ्याम अहरद बली" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 38, + "text": "तान परमृद्य शरव्रातैः पाण्डवानां महारथान\nयुधिष्ठिर समभ्याशे तस्थौ मृत्युर इवान्तकः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 39, + "text": "ततॊ ऽभवन महाशब्दॊ राजन यौधिष्ठिरे बले\nहृतॊ राजेति यॊधानां समीपस्थे यतव्रते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 40, + "text": "अब्रुवन सैनिकास तत्र दृष्ट्वा दरॊणस्य विक्रमम\nअद्य राजा धार्तराष्ट्रः कृतार्थॊ वै भविष्यति\nआगमिष्यति नॊ नूनं धार्तराष्ट्रस्य संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 41, + "text": "एवं संजल्पतां तेषां तावकानां महारथः\nआयाज जवेन कौनेयॊ रथघॊषेण नादयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 42, + "text": "शॊणितॊदां रथावर्तां कृत्वा विशसने नदीम\nशूरास्थि चयसंकीर्णां परेतकूलापहारिणीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 43, + "text": "तां शरौघमहाफेनां परासमत्स्यसमाकुलाम\nनदीम उत्तीर्य वेगेन कुरून विद्राव्य पाण्डवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 44, + "text": "ततः किरीटी सहसा दरॊणानीकम उपाद्रवत\nछादयन्न इषुजालेन महता मॊहयन्न इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 45, + "text": "शीघ्रम अभ्यस्यतॊ बाणान संदधानस्य चानिशम\nनान्तरं ददृशे कश चित कौन्तेयस्य यशस्विनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 46, + "text": "न दिशॊ नान्तरिक्षं च न दयौर नैव च मेदिनी\nअदृश्यत महाराज बाणभूतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 47, + "text": "नादृश्यत तदा राजंस तत्र किं चन संयुगे\nबाणान्ध कारे महति कृते गाण्डीवधन्वना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 48, + "text": "सूर्ये चास्तम अनुप्राप्ते रजसा चाभिसंवृते\nनाज्ञायत तदा शत्रुर न सुहृन न च किं चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 49, + "text": "ततॊ ऽवहारं चक्रुस ते दरॊणदुर्यॊधनादयः\nतान विदित्वा भृशं तरस्तान अयुद्धमनसः परान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 50, + "text": "सवान्य अनीकानि बीभत्सुः शनकैर अवहारयत\nततॊ ऽभितुष्टुवुः पार्थं परहृष्टाः पाण्डुसृञ्जयाः\nपाञ्चालाश च मनॊज्ञाभिर वाग्भिः सूर्यम इवर्षयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 51, + "text": "एवं सवशिबिरं परायाज जित्वा शत्रून धनंजयः\nपृष्ठतः सर्वसैन्यानां मुदितॊ वै स केशवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 15, + "shloka": 52, + "text": "मसारगल्वर्कसुवर्णरूप्यैर; वज्रप्रवाल सफटिकैश च मुख्यैः\nचित्रे रथे पाण्डुसुतॊ बभासे; नक्षत्रचिरे वियतीव चन्द्रः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nते सेने शिबिरं गत्वा नयविशेतां विशां पते\nयथाभागं यथान्यायं यथा गुल्मं च सर्वशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 2, + "text": "कृत्वावहारं सैन्यानां दरॊणः परमदुर्मनाः\nदुर्यॊधनम अभिप्रेक्ष्य सव्रीडम इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 3, + "text": "उक्तम एतन मया पूर्वं न तिष्ठति धनंजये\nशक्यॊ गरहीतुं संग्रामे देवैर अपि युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 4, + "text": "इति तद वः परयततां कृतं पार्थेन संयुगे\nमातिशङ्कीर वचॊ मह्यम अजेयौ कृष्ण पाण्डवौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 5, + "text": "अपनीते तु यॊगेन केन चिच छवेत वाहने\nतत एष्यति ते राजन वशम अद्य युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 6, + "text": "कश चिद आह्वयतां संख्ये देशम अन्यं परकर्षतु\nतम अजित्वा तु कौन्तेयॊ न निवर्तेत कथंचनन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 7, + "text": "एतस्मिन्न अन्तरे शून्ये धर्मराजम अहं नृप\nगरहीष्यामि चमूं भित्त्वा धृष्टद्युम्नस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 8, + "text": "अर्जुनेन विहीनस तु यदि नॊत्सृजते रणम\nमाम उपायान्तम आलॊक्य गृहीतम इति विद्धि तम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 9, + "text": "एवं ते सहसा राजन धर्मपुत्रं युधिष्ठिरम\nसमानेष्यामि सगणं वशम अद्य न संशयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 10, + "text": "यदि तिष्ठति संग्रामे मुहूर्तम अपि पाण्डवः\nअथापयाति संग्रामाद विजयात तद विशिष्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 11, + "text": "दरॊणस्य तु वचः शरुत्वा तरिगर्ताधिपतिस ततः\nभरातृभिः सहितॊ राजन्न इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 12, + "text": "वयं विनिकृता राजन सदा गाण्डीवधन्वना\nअनागःस्व अपि चागस्कृद अस्मासु भरतर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 13, + "text": "ते वयं समरमाणास तान विनिकारान पृथग्विधान\nकरॊधाग्निना दह्यमाना न शेमहि सदा निशाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 14, + "text": "स नॊ दिव्यास्त्रसंपन्नश चक्षुर्विषयम आगतः\nकर्तारः सम वयं सर्वं यच चिकीर्षाम हृद्गतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 15, + "text": "भवतश च परियं यत सयाद अस्माकं च यशः करम\nवयम एनं हनिष्यामॊ निकृष्यायॊधनाद बहिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 16, + "text": "अद्यास्त्व अनर्जुना भूमिर अत्रिगर्ताथ वा पुनः\nसत्यं ते परतिजानीमॊ नैतन मिथ्या भविष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 17, + "text": "एवं सत्यरथश चॊक्त्वा सत्यधर्मा च भारत\nसत्यवर्मा च सत्येषुः सत्यकर्मा तथैव च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 18, + "text": "सहिता भरातरः पञ्च रथानाम अयुतेन च\nनयवर्तन्त महाराज कृत्वा शपथम आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 19, + "text": "मालवास तुण्डिकेराश च रथानाम अयुतैस तरिभिः\nसुशर्मा च नरव्याघ्रस तरिगर्तः परस्थलाधिपः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 20, + "text": "माचेल्लकैर ललित्थैश च सहितॊ मद्रकैर अपि\nरथानाम अयुतेनैव सॊ ऽशपद भरातृभिः सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 21, + "text": "नानाजनपदेभ्यश च रथानाम अयुतं पुनः\nसमुत्थितं विशिष्टानां संशपार्थम उपागतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ जवलनम आदाय हुत्वा सर्वे पृथक पृथक\nजगृहुः कुशचीराणि चित्राणि कवचानि च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 23, + "text": "ते च बद्धतनु तराणा घृताक्ताः कुशचीरिणः\nमौर्वी मेखलिनॊ वीराः सहस्रशतदक्षिणाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 24, + "text": "यज्वानः पुत्रिणॊ लॊक्याः कृतकृत्यास तनुत्यजः\nयॊक्ष्यमाणास तदात्मानं यशसा विजयेन च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 25, + "text": "बरह्मचर्य शरुतिमुखैः करतुभिश चाप्तदक्षिणैः\nपराप्य लॊकान सुयुद्धेन कषिप्रम एव यियासवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 26, + "text": "बराह्मणांस तर्पयित्वा च निष्कान दत्त्वा पृथक पृथक\nगाश च वासांसि च पुनः समाभाष्य परस्परम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 27, + "text": "परज्वाल्य कृष्ण वर्त्मानम उपागम्य रणे वरतम\nतस्मिन्न अग्नौ तदा चक्रुः परतिज्ञां दृढनिश्चयाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 28, + "text": "शृण्वतां सर्वभूतानाम उच्चैर वाचः सम मेनिरे\nधृत्वा धनंजय वधे परतिज्ञां चापि चक्रिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 29, + "text": "ये वै लॊकाश चानृतानां य चैव बरह्म घातिनाम\nपनपस्य च ये लॊका गुरु दाररतस्य च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 30, + "text": "बरह्म सवहारिणश चैव राजपिण्डापहारिणः\nशरणागतं च तयजतॊ याचमानं तथा घनतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 31, + "text": "अगार दाहिनां ये च ये च गां निघ्नताम अपि\nअपचारिणां च ये लॊका ये च बरह्म दविषाम अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 32, + "text": "जायां च ऋतुकाले वै ये मॊहाद अभिगच्छताम\nशराद्धसंगतिकानां च ये चाप्य आत्मापहारिणाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 33, + "text": "नयासापहारिणां ये च शरुतं नाशयतां च ये\nकॊपेन युध्यमानानां ये च नीचानुसारिणाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 34, + "text": "नास्तिकानां च ये लॊका ये ऽगनिहॊरा पितृत्यजाम\nतान आप्नुयामहे लॊकान ये च पापकृताम अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 35, + "text": "यद्य अहत्वा वयं युद्धे निवर्तेम धनंजयम\nतेन चाभ्यर्दितास तरासाद भवेम हि पराङ्मुखाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 36, + "text": "यदि तव असुकरं लॊके कर्म कुर्याम संयुगे\nइष्टान पुण्यकृतां लॊकान पराप्नुयाम न संशयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 37, + "text": "एवम उक्त्वा ततॊ राजंस ते ऽभयवर्तन्त संयुगे\nआह्वयन्तॊ ऽरजुनं वीराः पितृजुष्टां दिशं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 38, + "text": "आहूतस तैर नरव्याघ्रैः पार्थः परपुरंजयः\nधर्मराजम इदं वाक्यम अपदान्तरम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 39, + "text": "आहूतॊ न निवर्तेयम इति मे वरतम आहितम\nसंशप्तकाश च मां राजन्न आह्वयन्ति पुनः पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 40, + "text": "एष च भरातृभिः सार्धं सुशर्माह्वयते रणे\nवधाय सगणस्यास्य माम अनुज्ञातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 41, + "text": "नैतच छक्नॊमि संसॊढुम आह्वानं पुरुषर्षभ\nसत्यं ते परतिजानामि हतान विद्धि परान युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 42, + "text": "[य]\nशरुतम एतत तवया तात यद दरॊणस्य चिकीर्षितम\nयथा तद अनृतं तस्य भवेत तद्वत समाचर" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 43, + "text": "दरॊणॊ हि बलवाञ शूरः कृतास्त्रश च जितश्रमः\nपरतिज्ञातं च तेनैतद गरहणं मे महारथ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 44, + "text": "[अर्ज]\nअयं वै सत्यजिद राजन्न अद्य ते रक्षिता युधि\nधरियमाणे हि पाञ्चाल्ये नाचार्यः कामम आप्स्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 45, + "text": "हते तु पुरुषव्याघ्रे रणे सत्यजिति परभॊ\nसर्वैर अपि समेतैर वा न सथातव्यं कथं चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 46, + "text": "[स]\nअनुज्ञातस ततॊ राज्ञा परिष्वक्तश च फल्गुनः\nपरेम्णा दृष्टश च बहुधा आशिषा च परयॊजितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 47, + "text": "विहायैनं ततः पार्थस तरिगर्तान परत्ययाद बली\nकषुधितः कषुद विघातार्थं सिंहॊ मृगगणान इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 48, + "text": "ततॊ दौर्यॊधनं सैन्यं मुदा परमया युतम\nगते ऽरजुने भृशं करुद्धं कर्म राजस्य निग्रहे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 16, + "shloka": 49, + "text": "ततॊ ऽनयॊन्येन ते सेने समाजग्मतुर ओजसा\nगङ्गा सरय्वॊर वेगेन परावृषीवॊल्बणॊदके" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततः संशप्तका राजन समे देशे वयवस्थिताः\nवयूह्यानीकं रथैर एव चन्द्रार्धाख्यं मुदान्विताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 2, + "text": "ते किरीटिनम आयान्तं दृष्ट्वा हर्षेण मारिष\nउदक्रॊशन नरव्याघ्राः शब्देन महता तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 3, + "text": "स शब्दः परदिशः सर्वा दिशः खंच समावृणॊत\nआवृतत्वाच च लॊकस्य नासीत तत्र परतिस्वनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 4, + "text": "अतीव संप्रहृष्टांस तान उपलभ्य धनंजयः\nकिं चिद अभ्युत्स्मयन कृष्णम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 5, + "text": "पश्यैतान देवकी मातुर मुमूर्षून अद्य संयुगे\nभरातॄंस तरैगर्तकान एवं रॊदितव्ये परहर्षितान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 6, + "text": "अथ वा हर्षकालॊ ऽयं तरैगर्तानाम असंशयम\nकुनरैर दुरवापान हि लॊकान पराप्स्यन्त्य अनुत्तमान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 7, + "text": "एवम उक्त्वा महाबाहुर हृषीकेशं ततॊ ऽरजुनः\nआससाद रणे वयूढां तरैगर्तानाम अनीकिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 8, + "text": "स देवदत्तम आदाय शङ्खं हेमपरिष्कृतम\nदध्मौ वेगेन महता फल्गुनः पूरयन दिशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 9, + "text": "तेन शब्देन वित्रस्ता संशप्तकवरूथिनी\nनिश्चेष्टावस्थिता संक्ये अश्मसारमयी यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 10, + "text": "वाहास तेषां विवृत्ताक्षाः सतब्धकर्ण शिरॊधराः\nविष्टब्ध चरणा मूत्रं रुधिरं च परसुस्रुवुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 11, + "text": "उपलभ्य च ते संज्ञाम अवस्थाप्य च वाहिनीम\nयुगपत पाण्डुपुत्राय चिक्षिपुः कङ्कपत्रिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 12, + "text": "तान्य अर्जुनः सहस्राणि दश पञ्चैव चाशुगैः\nअनागतान्य एव शरैश चिच्छेदाशु पराक्रमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ ऽरजुनं शितैर बाणैर दशभिर दशभिः पुनः\nपरत्यविध्यंस ततः पार्थस तान अविध्यत तरिभिस तरिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 14, + "text": "एकैकस तु ततः पार्थं राजन विव्याध पञ्चभिः\nस च तान परतिविव्याध दवाभ्यां दवाभ्यां पराक्रमी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 15, + "text": "भूय एव तु संरब्धास ते ऽरजुनं सह केशवम\nआपूरयञ शरैस तीक्ष्णैस तटाकम इव वृष्टिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 16, + "text": "ततः शरसहस्राणि परापतन्न अर्जुनं परति\nभरमराणाम इव वराताः फुल्लद्रुमगणे वने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 17, + "text": "ततः सुबाहुस तरिंशद्भिर अद्रिसारमयैर दृढैः\nअविध्यद इषुभिर गाढं किरीटे सव्यसाचिनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 18, + "text": "तैः किरीटी किरीटस्थैर हेमपुङ्खैर अजिह्मगैः\nशातकुम्भमयापीडॊ बभौ यूप इवॊच्छ्रितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 19, + "text": "हस्तावापं सुबाहॊस तु भल्लेन युधि पाण्डवः\nचिच्छेद तं चैव पुनः शरवर्षैर अवाकिरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 20, + "text": "ततः सुशर्मा दशभिः सुरथश च किरीटिनम\nसुधर्मा सुधनुश चैव सुबाहुश च समर्पयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 21, + "text": "तांस तु सर्वान पृथग बाणैर वानरप्रवर धवजः\nपरत्यविध्यद धवजांश चैषां भल्लैश चिच्छेद काञ्चनान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 22, + "text": "सुधन्वनॊ धनुश छित्त्वा हयान वै नयवधीच छरैः\nअत्रास्य सशिरस्त्राणं शिरः कायाद अपाहरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 23, + "text": "तस्मिंस तु पतिते वीरे तरस्तास तस्य पदानुगाः\nवयद्रवन्त भयाद भीता येन दौर्यॊधनं बलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ जघान संक्रुद्धॊ वासविस तां महाचमूम\nशरजालैर अविच्छिन्नैस तमः सूर्य इवांशुभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ भग्ने बले तस्मिन विप्रयाते समन्ततः\nसव्यसाचिनि संक्रुद्धे तरैगर्तान भयम आविशत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 26, + "text": "ते वध्यमानाः पार्थेन शरैः संनतपर्वभिः\nअमुह्यंस तत्र तत्रैव तरस्ता मृगगणा इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 27, + "text": "ततस तरिगर्तराट करुद्धस तान उवाच महारथान\nअलं दरुतेन वः शूरा न भयंकर्तुम अर्हथ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 28, + "text": "शप्त्वा तु शपथान घॊरान सर्वसैन्यस्य पश्यतः\nगत्वा दौर्यॊघनं सैन्यं किं वा वक्ष्यथ मुख्यगाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 29, + "text": "नावहास्याः कथं लॊके कर्मणानेन संयुगे\nभवेम सहिताः सर्वे निवर्तध्वं यथाबलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 30, + "text": "एवम उक्तास तु ते राजन्न उदक्रॊशन मुहुर मुहुः\nशङ्खांश च दध्मिरे वीरा हर्षयन्तः परस्परम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 17, + "shloka": 31, + "text": "ततस ते संन्यवर्तन्त संशप्तकगणाः पुनः\nनारायणाश च गॊपालाः कृत्वा मृत्युं निवर्तनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nदृष्ट्वा तु संनिवृत्तांस तान संशप्तकगणान पुनः\nवासुदेवं महात्मानम अर्जुनः समभाषत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 2, + "text": "चॊदयाश्वान हृषीकेश संशप्तकगणान परति\nनैते हास्यन्ति संग्रामं जीवन्त इति मे मतिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 3, + "text": "पश्य मे ऽसत्रबलं घॊरं बाह्वॊर इष्वसनस्य च\nअद्यैतान पातयिष्यामि करुद्धॊ रुद्रः पशून इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 4, + "text": "ततः कृष्णः समितं कृत्वा परिणन्द्य शिवेन तम\nपरावेशयत दुर्धर्षॊ यत्र यत्रैच्छद अर्जुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 5, + "text": "बभ्राजे स रथॊ ऽतयर्थम उह्यमानॊ रणे तदा\nउह्यमानम इवाकाशे विमानं पाण्डुरैर हयैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 6, + "text": "मण्डलानि ततश चक्रे गतप्रत्यागतानि च\nयथा शक्र रथॊ राजन युद्धे देवासुरे पुरा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 7, + "text": "अथ नारायणाः करुद्धा विविधायुधपाणयः\nछादयन्तः शरव्रातैः परिवव्रुर धनंजयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 8, + "text": "अदृश्यं च मुहूर्तेन चक्रुस ते भरतर्षभ\nकृणेन सहितं युद्धे कुन्तीपुत्रं धनंजयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 9, + "text": "करुद्धस तु फल्गुनः संख्ये दविगुणीकृतविक्रमः\nगाण्डीवम उपसंमृज्य तूर्णं जग्राह संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 10, + "text": "बद्ध्वा च भृकुटीं वक्त्रे करॊधस्य परतिलक्षणम\nदेवदत्तं महाशङ्खं पूरयाम आस पाण्डवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 11, + "text": "अथास्त्रम अरिसंघघ्नं तवाष्ट्रम अभ्यस्यद अर्जुनः\nततॊ रूपसहस्राणि परादुरासन पृथक पृथक" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 12, + "text": "आत्मनः परतिरूपैस तैर नानारूपैर विमॊहिताः\nअन्यॊन्यम अर्जुनं मत्वा सवम आत्मानं च जघ्निरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 13, + "text": "अयम अर्जुनॊ ऽयं गॊविन्देमौ यादव पाण्डवौ\nइति बरुवाणाः संमूधा जघ्नुर अन्यॊन्यम आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 14, + "text": "मॊहिताः परमास्त्रेण कषयं जग्मुः परस्परम\nअशॊभन्त रणे यॊधाः पुष्पिता इव किंशुकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 15, + "text": "ततः शरसहस्राणि तैर विमुक्तानि भस्मसात\nकृत्वा तद अस्त्रं तान वीरान अनयद यमसादनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 16, + "text": "अथ परहस्य बीभत्सुर ललित्थान मालवान अपि\nमाचेल्लकांस तरिगर्तांश्च च यौधेयांश चार्दयच छरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 17, + "text": "ते वध्यमाना वीरेण कषत्रियाः कालचॊदिताः\nवयसृजञ शरवर्षाणि पार्थे नानाविधानि च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ नैवार्जुनस तत्र न रथॊ न च केशवः\nपरत्यदृश्यत घॊरेण शरवर्षेण संवृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 19, + "text": "ततस ते लब्धलक्ष्यत्वाद अन्यॊन्यम अभिचुक्रुशुः\nहतौ कृष्णाव इति परीता वासांस्य आदुधुवुस तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 20, + "text": "भेरीमृदङ्गशङ्खांश च दध्मुर वीराः सहस्रशः\nसिंहनाद रवांश चॊग्रांश चक्रिरे तत्र मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 21, + "text": "ततः परसिष्विदे कृष्णः खिन्नश चार्जुनम अब्रवीत\nकवासि पार्थ न पश्ये तवां कच चिज जीवसि शत्रुहन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 22, + "text": "तस्य तं मानुषं भावं भावज्ञॊ ऽऽजञाय पाण्डवः\nवायव्यास्त्रेण तैर अस्तां शरवृष्टिम अपाहरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 23, + "text": "ततः संशप्तकव्रातान साश्वद्विप रथायुधान\nउवाह भगवान वायुः शुष्कपर्णचयान इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 24, + "text": "उह्यमानास तु ते राजन बह्व अशॊभन्त वायुना\nपरडीनाः पक्षिणः काले वृक्षेभ्य इव मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 25, + "text": "तांस तथा वयाकुलीकृत्य तवरमाणॊ धनंजयः\nजघान निशितैर बाणैः सहस्राणि शतानि च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 26, + "text": "शिरांसि भल्लैर अहरद बाहून अपि च सायुधान\nहस्तिहस्तॊपमांश चॊरूञ शरैर उर्व्याम अपातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 27, + "text": "पृष्ठच छिन्नान विचरणान विमस्तिष्केषणाङ्गुलीन\nनानाङ्गावयवैर हीनांश चकारारीन धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 28, + "text": "गन्धर्वनगराकारान विधिवत कल्पितान रथान\nशरैर विशकलीकुर्वंश चक्रे वयश्व रथद्विपान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 29, + "text": "मुण्डतालवनानीव तत्र तत्र चकाशिरे\nछिन्नध्वजरथव्राताः के चित के चित कव चित कव चित" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 30, + "text": "सॊत्तरायुधिनॊ नागाः स पताकाङ्कुशायुधाः\nपेतुः शक्राशनिहता दरुमवन्त इवाचलाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 31, + "text": "चामरापीड कवचाः सरस्तान्त्र नयनासवः\nसारॊहास तुरगाः पेतुः पार्थ बाणहताः कषितौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 32, + "text": "विप्रविद्धासि नखराश छिन्नवर्मर्ष्टि शक्तयः\nपत्तयश छिन्नवर्माणः कृपणं शेरते हताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 33, + "text": "तैर हतैर हन्यमानैश च पतद्भिः पतितैर अपि\nभरमद्भिर निष्टनद्भिश च घॊरम आयॊधनं बभौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 34, + "text": "रजश च महद उद्भूतं शान्तं रुधिरवृष्टिभिः\nमहीं चाप्य अभवद दुर्गा कबन्ध शतसंकुला" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 35, + "text": "तद बभौ रौद्रबीभत्सं बीभत्सॊर यानम आहवे\nआक्रीड इव रुद्रस्य घनतः कालात्यये पशून" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 36, + "text": "ते वध्यमानाः पार्थेन वयाकुलाश्वरथद्विपाः\nतम एवाभिमुखाः कषीणाः शक्रस्यातिथितां गताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 37, + "text": "सा भूमिर भरतश्रेष्ठ निहतैस तैर महारथैः\nआस्तीर्णा संबभौ सर्वा परेती भूतैः समन्ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 38, + "text": "एतस्मिन्न अन्तरे चैव परमत्ते सव्यसाचिनि\nवयूढानीकस ततॊ दरॊणॊ युधिष्ठिरम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 18, + "shloka": 39, + "text": "तं परत्यगृह्णंस तवरितॊ वयूढानीकाः परहारिणः\nयुधिष्ठिरं परीप्सन्तस तदासीत तुमुलं महत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nपरिणाम्य निशां तां तु भारद्वाजॊ महारथः\nबहूक्त्वा च ततॊ राजन राजानं च सुयॊधनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 2, + "text": "विधाय यॊगं पार्थेन संशप्तकगणैः सह\nनिष्क्रान्ते च रणात पार्थे संशप्तकवधं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 3, + "text": "वयूढानीकस ततॊ दरॊणः पाण्डवानां महाचमूम\nअभ्ययाद भरतश्रेष्ठ धर्मराज जिघृक्षया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 4, + "text": "वयूहं दृष्ट्वा सुपर्णं तु भारद्वाज कृतं तदा\nवयूहेन मडलार्धेन परत्यव्यूहद युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 5, + "text": "मुखम आसीत सुपर्णस्य भारद्वाजॊ महारथः\nशिरॊ दुर्यॊधनॊ राजा सॊदर्यैः सानुगैः सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 6, + "text": "चक्षुषी कृतवर्मा च गौतमश चास्यताम वरः\nभूतवर्मा कषेमशर्मा करकर्षश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 7, + "text": "कलिङ्गाः सिंहलाः पराच्याः शूराभीरा दशेरकाः\nशका यवनकाम्बॊजास तथा हंसपदाश च ये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 8, + "text": "गरीवायां शूरसेनाश च दरदा मद्रकेकयाः\nगजाश्वरथपत्त्यौघास तस्थुः शतसहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 9, + "text": "भूरिश्रवाः शलः शल्यः सॊमदत्तश च बाह्लिकः\nअक्षौहिण्या वृता वीरा दक्ष्णिणं पक्षम आश्रिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 10, + "text": "विन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ काम्बॊजश च सुदक्षिणः\nवामं पक्षं समाश्रित्य दरॊणपुत्राग्रगाः सथिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 11, + "text": "पृष्ठे कलिङ्गाः साम्बष्ठा मागधाः पौन्द्र मद्रकाः\nगान्धाराः शकुनिप्राग्याः पार्वतीया वसातयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 12, + "text": "पुच्छे वैकर्तनः कर्णः सपुत्रज्ञाति बान्धनः\nमहत्या सेनया तस्थौ नाना धवजसमुत्थया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 13, + "text": "जयद्रथॊ भीमरथः साम्यात्रिक सभॊ जयः\nभूमिं जयॊ वृषक्राथॊ नैषधश च महाबलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 14, + "text": "वृता बलेन महता बरह्मलॊकपुरस्कृताः\nवयूहस्यॊपरि ते राजन सथिता युद्धविशारदाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 15, + "text": "दरॊणेन विहितॊ वयूहः पदात्यश्वरथद्विपैः\nवातॊद्धूतार्णवाकारः परवृत्त इव लक्ष्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 16, + "text": "तस्य पक्षप्रपक्षेभ्यॊ निष्पतन्ति युयुत्सवः\nस विद्युत सतनिता मेघाः सर्वदिग्भ्य इवॊष्णगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 17, + "text": "तस्य पराग्ज्यॊतिषॊ मध्ये विधिवत कल्पितं गजम\nआस्थितः शुशुभे राजन्न अंशुमान उदये यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 18, + "text": "माल्यदामवता राजा शवेतच छत्रेण धार्यता\nकृत्तिका यॊगयुक्तेन पौर्णमास्याम इवेन्दुना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 19, + "text": "नीलाञ्जनचय परख्यॊ मदान्धॊ दविरदॊ बभौ\nअभिवृष्टॊ महामेघैर यथा सयात पर्वतॊ महान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 20, + "text": "नाना नृपतिभिर वीरैर विविधायुधभूषणैः\nसमन्वितः पार्वतीयैः शक्रॊ देवगणैर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरः परेक्ष्य वयूहं तम अतिमानुषम\nअजय्यम अरिभिः संख्ये पार्षतं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 22, + "text": "बराह्मणस्य वशं नाहम इयाम अद्य यथा परभॊ\nपारावत सवर्णाश्व तथा नीतिर विधीयताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 23, + "text": "[धृस्ट]\nदरॊणस्य यतमानस्य वशं नैष्यसि सुव्रत\nअहम आवारयिष्यामि दरॊणम अद्य सहानुगम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 24, + "text": "मयि जीवति कौरव्य नॊद्वेगं कर्तुम अर्हसि\nन हि शक्तॊ रणे दरॊणॊ विजेतुं मां कथं चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 25, + "text": "[स]\nएवम उक्त्वा किरन बाणान दरुपदस्य सुतॊ बली\nपारावत सवर्षाश्वः सवयं दरॊणम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 26, + "text": "अनिष्ट दर्शनं दृष्ट्वा धृष्टद्युम्नम अवस्थितम\nकषणेनैवाभवद दरॊणॊ नातिहृष्टमना इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 27, + "text": "तं तु संप्रेक्ष्य पुत्रस ते दुर्मुखः शत्रुकर्शनः\nपरियं चिकीर्षन दरॊणस्य धृष्टद्युम्नम अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 28, + "text": "स संप्रहारस तुमुलः समरूप इवाभवत\nपार्षतस्य च शूरस्य दुर्मुखस्य च भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 29, + "text": "पार्षतः शरजालेन कषिप्रं परच्छाद्य दुर्मुखम\nभारद्वाजं शरौघेण महता समवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 30, + "text": "दरॊणम आवारितं दृष्ट्वा भृशायस्तस तवात्मजः\nनाना लिङ्गैः शरव्रातैः पार्षतं सममॊहयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 31, + "text": "तयॊर विषक्तयॊर संख्ये पाञ्चाल्य कुरुमुख्ययॊः\nदरॊणॊ यौधिष्ठिरं सैन्यं बहुधा वयधमच छरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 32, + "text": "अनिलेन यथाभ्राणि विच्छिन्नानि समन्ततः\nतथा पार्थस्य सैन्यानि विच्छिन्नानि कव चित कव चित" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 33, + "text": "मुहूर्तम इव तद युद्धम आसीन मधुरदर्शनम\nतत उन्मत्तवद राजन निर्मर्यादम अवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 34, + "text": "नैव सवे न परे राजन्न अज्ञायन्त परस्परम\nअनुमानेन संज्ञाभिर युद्धं तत समवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 35, + "text": "चूडामणिषु निष्केषु भूषणेष्व असि चर्मसु\nतेषाम आदित्यवर्णाभा मरीच्यः परचकाशिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 36, + "text": "तत परकीर्णपताकानां रथवारणवाजिनाम\nबलाका शबलाभ्राभं ददृशे रूपम आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 37, + "text": "नरान एव नरा जघ्नुर उदग्राश च हया हयान\nरथांश च रथिनॊ जघ्नुर वारणा वरवारणान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 38, + "text": "समुच्छ्रितपताकानां गजानां परमद्विपैः\nकषणेन तुमुलॊ घॊरः संग्राहः समवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 39, + "text": "तेषां संसक्तगात्राणां कर्षताम इतरेतरम\nदन्तसंघात संघर्षात स धूमॊ ऽगनिर अजायत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 40, + "text": "विप्रकीर्णपताकास ते विषाण जनिताग्नयः\nबभूवुः खं समासाद्य स विद्युत इवाम्बुदाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 41, + "text": "विक्षरद्भिर नदद्भिश च निपतद्भिश च वारणैः\nसंबभूव मही कीर्णा मेघैर दयौर इव शारदी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 42, + "text": "तेषाम आहन्यमानानां बाणतॊमर वृष्टिभिः\nवारणानां रवॊ जज्ञे मेघानाम इव संप्लवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 43, + "text": "तॊमराभिहताः के चिद बाणैश च परमद्विपाः\nवित्रेसुः सर्वभूतानां शब्दम एवापरे ऽवरजन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 44, + "text": "विषाणाभिहताश चापि के चित तत्र गजा गजैः\nचक्रुर आर्तस्वरं घॊरम उत्पातजलदा इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 45, + "text": "परतीपं हरियमाणाश च वारणा वरवारणैः\nउन्मथ्य पुनर आजह्रुः परेरिताः परमाङ्कुशैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 46, + "text": "महामात्रा महामात्रैस ताडिताः शरतॊमरैः\nगजेभ्यः पृथिवीं जग्मुर मुक्तप्रहरणाङ्कुशाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 47, + "text": "निर्मनुष्याश च मातङ्गा विनदन्तस ततस ततः\nछिन्नाभ्राणीव संपेतुः संप्रविश्य परस्परम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 48, + "text": "हतान परिवहन्तश च यन्त्रिताः परमायुधैः\nदिशॊ जग्मुर महानागाः के चिद एकचरा इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 49, + "text": "ताडितास ताड्यमानाश च तॊमरर्ष्टि परश्वधैः\nपेतुर आर्तस्वरं कृत्वा तदा विशसने गजाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 50, + "text": "तेषां शैलॊपमैः कार्यैर निपतद्भिः समन्ततः\nआहता सहसा भूमिश चकम्पे च ननाद च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 51, + "text": "सादितैः स गजारॊहैः स पताकैः समन्ततः\nमातङ्गैः शुशुभे भूमिर विकीर्णैर इव पर्वतैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 52, + "text": "गजस्थाश च महामात्रा निर्भिन्नहृदया रणे\nरथिभिः पातिता बल्लैर विकीर्णाङ्कुश तॊमराः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 53, + "text": "करौञ्चवद विनदन्तॊ ऽनयनाराचाभिहता गजाः\nपरान सवांश चापि मृद्नन्तः परिपेतुर दिशॊ दश" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 54, + "text": "गजाश्वरथसंघानां शरीरौघसमावृता\nबभूव पृथिवी राजन मांर अशॊणित कर्दमा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 55, + "text": "परमथ्य च विषाणाग्रैः समुत्क्षिप्य च वारणैः\nसचक्राश च विचक्राश च रथैर एव महारथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 56, + "text": "रथाश च रथिभिर हीना निर्मनुष्याश च वाजिनः\nहतारॊहाश च मातङ्गा दिशॊ जग्मुः शरातुराः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 57, + "text": "जघानात्र पिता पुत्रं पुत्रश च पितरं तथा\nइत्य आसीत तुमुलं युद्धं न परज्ञायत किं चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 58, + "text": "आ गुल्फेभ्यॊ ऽवसीदन्त नराः शॊणितकर्दमे\nदीप्यमानैः परिक्षिप्ता दावैर इव महाद्रुमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 59, + "text": "शॊणितैः सिच्यमानानि वस्त्राणि कवचानि च\nछत्राणि च पताकाश च सर्वं रक्तम अदृश्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 60, + "text": "हयौघाश च रथौघाश च नरौघाश च निपातिताः\nसंवृत्ताः पुनर आवृत्ता बहुधा रथनेमिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 61, + "text": "स गजौघमहावेगः परासु नरशैवलः\nरथौघतुमुलावर्तः परबभौ सैन्यसागरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 62, + "text": "तं वाहन महानौभिर यॊधा जय धनैषिणः\nअवगाह्यावमज्जन्ते नैव मॊहं परचक्रिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 63, + "text": "शरवर्षाभिवृष्टेषु यॊधेष्व अजित लक्ष्मसु\nन हि सवचित्ततां लेभे कश चिद आहत लक्षणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 19, + "shloka": 64, + "text": "वर्तमाने तथा युद्धे घॊररूपे भयंकरे\nमॊहयित्वा परान दरॊणॊ युधिष्ठिरम उपाद्रवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततॊ युधिष्ठिरॊ दरॊणं दृष्ट्वान्तिकम उपागतम\nमहता शरवर्षेण परत्यगृह्णाद अभीतवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ हलहलाशब्द आसीद यौधिष्ठिरे बले\nजिघृक्षति महासिंहे गजानाम इव यूथपम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 3, + "text": "दृष्ट्वा दरॊणं ततः शूरः सत्यजित सत्यविक्रमः\nयुधिष्ठिरं परिप्रेप्सुम आचार्यं समुपाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 4, + "text": "तत आचार्य पाञ्चाल्यौ युयुधाते परस्परम\nविक्षॊभयन्तौ तत सैन्यम इन्द्र वैरॊचनाव इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 5, + "text": "ततः सत्यजितं तीक्ष्णैर दशभिर मर्मभेदिभिः\nअविध्यच छीघ्रम आचार्यश छित्त्वास्य स शरं धनुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 6, + "text": "स शीघ्रतरम आदाय धनुर अन्यत परतापवान\nदरॊणं सॊ ऽभिजघानाशु विंशद्भिः कङ्कपत्रिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 7, + "text": "जञात्वा सत्यजिता दरॊणं गरस्यमानम इवाहवे\nवृकः शरशतैर तीक्ष्णैः पाञ्चाल्यॊ दरॊणम अर्दयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 8, + "text": "संछाद्यमानं समरे दरॊणं दृष्ट्वा महारथम\nचुक्रुशुः पाण्डवा राजन वस्त्राणि दुधुवुश च ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 9, + "text": "वृकस तु परमक्रुद्धॊ दरॊणं षष्ट्या सतनान्तरे\nविव्याध बलवान राजंस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 10, + "text": "दरॊणस तु शरवर्षेण छाद्यमानॊ महारथः\nवेगं चक्रे महावेगः करॊधाद उद्वृत्य चक्षुषी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 11, + "text": "ततः सत्यजितश चापं छित्त्वा दरॊणॊ वृकस्य च\nषड्भिः ससूतं सहयं शरैर दरॊणॊ ऽवधीद वृकम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 12, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय सत्यजिद वेगवत्तरम\nसाश्वं ससूतं विशिखैर दरॊणं विव्याध स धवजम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 13, + "text": "स तन न ममृषे दरॊणः पाञ्चाल्येनार्दनं मृधे\nततस तस्य विनाशाय स तवरं वयसृजच छरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 14, + "text": "हयान धवजं धनुर मुष्टिम उभौ च पार्ष्णिसारथी\nअवाकिरत ततॊ दरॊणः शरवर्षैः सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 15, + "text": "तथा संछिद्यमानेषु कार्मुकेषु पुनः पुनः\nपाञ्चाल्यः परमास्त्रज्ञः शॊणाश्वं समयॊधयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 16, + "text": "स सत्यजितम आलक्ष्य तथॊदीर्णं महाहवे\nअर्धचन्द्रेण चिच्छेद शिरस तस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 17, + "text": "तस्मिन हते महामात्रे पाञ्चालानां रथर्षभे\nअपायाज जवनैर अश्वैर दरॊणात तरस्तॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 18, + "text": "पाञ्चालाः केकया मत्स्याश चेदिकारूष कॊसलाः\nयुधिष्ठिरम उदीक्षन्तॊ हृष्टा दरॊणम उपाद्रवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरा परेप्सुर आचार्यः शत्रुपूगहा\nवयधमत तान्य अनीकानि तूलराशिम इवानिलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 20, + "text": "निर्हदन्तम अनीकानि तानि तानि पुनः पुनः\nदरॊणं मत्स्याद अवरजः शतानीकॊ ऽभयवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 21, + "text": "सूर्यरश्मि परतीकाशैः कर्मार परिजार्जितैः\nषड्भिः समूतं सहयं दरॊणं विद्ध्वानदद भृशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 22, + "text": "तस्य नानदतॊ दरॊणः शिरः कायात सकुण्डलम\nकषुरेणापाहरत तूर्णं ततॊ मत्स्याः परदुद्रुवुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 23, + "text": "मत्स्याञ जित्वाजयच चेदीन कारूषान केकयान अपि\nपाञ्चालान सृञ्जयान पाण्डून भारद्वाजः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 24, + "text": "तं दहन्तम अनीकानि करुद्धम अग्निं यथा वनम\nदृष्ट्वा रुक्मरथं करुद्धं समकम्पन्त सृञ्जयाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 25, + "text": "उत्तमं हय आदधानस्य धनुर अस्याशु कारिणः\nजयाघॊषॊ निघ्नतॊ ऽमित्रान दिक्षु सर्वासु शुश्रुवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 26, + "text": "नागान अश्वान पदातींश च रथिनॊ गजसादिनः\nरौद्रा हस्तवता मुक्ताः परमथ्नन्ति सम सायकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 27, + "text": "नानद्यमानः पर्जन्यॊ मिश्रवातॊ हिमात्यये\nअश्मवर्षम इवावर्षत परेषां भयम आदधत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 28, + "text": "सर्वा दिशः समचरत सैन्यं विक्षॊभयन्न इव\nबली शूरॊ महेष्वासॊ मित्राणाम अभयंकरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 29, + "text": "तस्य विद्युद इवाभ्रेषु चापं हेमपरिष्कृतम\nदिक्षु सर्वास्व अपश्याम दरॊणस्यामित तेजसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 30, + "text": "दरॊणस तु पाण्डवानीके चकार कदनं महत\nयथा दैत्य गणे विष्णुः सुरासुरनमस्कृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 31, + "text": "स शूर सत्यवाक पराज्ञॊ बलवान सत्यविक्रमः\nमहानुभावः कालान्ते रौद्रीं भीरु विभीषणाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 32, + "text": "कवचॊर्मिध्वजावर्तां मर्त्यकूलापहारिणीम\nगजवाजिमहाग्राहाम असि मीनां दुरासदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 33, + "text": "वीरास्थि शर्करां रौद्रां भेरी मुरजकच्छपाम\nचर्म वर्म पलवां घॊरां केशशैवलशाड्वलाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 34, + "text": "शरौघिणीं धनुः सरॊतां बाहुपन्नग संकुलाम\nरणभूमिवहां घॊरां कुरुसृञ्जय वाहिनीम\nमनुष्यशीर्ष पाषाणां शक्तिमीनां गदॊडुपाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 35, + "text": "उष्णीष फेनवसनां निष्कीर्णान्त्र सरीसृपाम\nवीरापहारिणीम उग्रां मांसशॊणितकर्दमाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 36, + "text": "हस्तिग्राहां केतुवृक्षां कषत्रियाणां निमज्जनीम\nकरूरां शरीरसंघाटां सादिनक्रां दुरत्ययाम\nदरॊणः परावर्तयत तत्र नदीम अन्तकगामिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 37, + "text": "करव्यादगणसंघुष्टां शवशृगाल गणायुताम\nनिषेवितां महारौद्रैः पिशिताशैः समन्ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 38, + "text": "तं दहन्तम अनीकानि रथॊदारं कृतान्तवत\nसर्वतॊ ऽभयद्रवन दरॊणं कुन्तीपुत्र पुरॊगमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 39, + "text": "तांस तु शूरान महेष्वासांस तावकाभ्युद्यतायुधाः\nराजानॊ राजपुत्राश च समन्तात पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 40, + "text": "ततॊ दरॊणः सत्यसंधः परभिन्न इव कुञ्जरः\nअभ्यतीत्य रथानीकं दृढसेनम अपातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 41, + "text": "ततॊ राजानम आसाद्य परहरन्तम अभीतवत\nअविध्यन नवभिः कषेमं स हतः परापतद रथात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 42, + "text": "स मध्यं पराप्य सैन्यानां सर्वाः परविचरन दिशः\nतराता हय अभवद अन्येषां न तरातव्यः कथं चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 43, + "text": "शिखण्डिनं दवादशभिर विंशत्या चॊत्तमौजसा\nवसु दानं च भल्लेन परेषयद यमसादनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 44, + "text": "अशीत्या कषत्रवर्माणं षड्विंशत्या सुदक्षिणम\nकषत्रदेवं तु भल्लेन रथनीडाद अपाहरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 45, + "text": "युधामन्युं चतुःषष्ट्या तरिंशता चैव सात्यकिम\nविद्ध्वा रुक्मरथस तूर्णं युधिष्ठिरम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 46, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरः कषिप्रं कितवॊ राजसत्तमः\nअपायाज जवनैर अश्वैः पाञ्चाल्यॊ दरॊणम अभ्ययात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 47, + "text": "तं दरॊणं सधनुष्कं तु साश्वयन्तारम अक्षिणॊत\nस हतः परापतद भूमौ रथाज जयॊतिर इवाम्बरात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 48, + "text": "तस्मिन हते राजपुत्रे पाञ्चालानां यशः करे\nहतद्रॊणं हतद्रॊणम इत्य आसीत तुमुलं महत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 49, + "text": "तांस तथा भृशसंक्रुद्धान पाञ्चालान मत्स्यकेकयान\nसृञ्जयान पाण्डवांश चैव दरॊणॊ वयक्षॊभयद बली" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 50, + "text": "सात्यकिं चेकितानं च धृष्टद्युम्न विखण्डिनौ\nवार्धक्षेमिं चित्रसेनं सेना बिन्दुं सुवर्चसम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 51, + "text": "एतांश चान्यांश च सुबहून नानाजनपदेश्वरान\nसर्वान दरॊणॊ ऽजयद युद्धे कुरुभिः परिवारितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 52, + "text": "तावकास तु महाराज जयं लब्ध्वा महाहवे\nपाण्डवेयान रणे जग्नुर दरवमाणान समन्ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 20, + "shloka": 53, + "text": "ते दानवा इवेन्द्रेण वध्यमाना महात्मना\nपाञ्चालाः केकया मत्स्याः समकम्पन्त भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nभारद्वाजेन भग्नेषु पाण्डवेषु महामृधे\nपाञ्चालेषु च सर्वेषु कश चिद अन्यॊ ऽभयवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 2, + "text": "आर्यां युद्धे मतिं कृत्वा कषत्रियाणां यशस्करीम\nअसेवितां कापुरुषैः सेवितां पुरुषर्षभैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 3, + "text": "स हि वीरॊ नरः सूत यॊ भग्नेषु निवर्तते\nअहॊ नासीत पुमान कश चिद दृष्ट्वा दरॊणं वयवस्थितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 4, + "text": "जृम्भमाणम इव वयाघ्रं परभिन्नम इव कुञ्जरम\nतयजन्तम आहवे पराणान संनद्धं चित्रयॊधिनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 5, + "text": "महेष्वासं नरव्याघ्रं दविषताम अघवर्धनम\nकृतज्ञं सत्यनिरतं दुर्यॊधनहितैषिणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 6, + "text": "भारद्वाजं तथानीके दृष्ट्वा शूरम अवस्थितम\nके वीराः संन्यवर्तन्त तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 7, + "text": "[स]\nतान दृष्ट्वा चलितान संख्ये परणुन्नान दरॊण सायकैः\nपाञ्चालान पाण्डवान मत्स्यान सृञ्जयांश चेदिकेकयान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 8, + "text": "दरॊण चापविमुक्तेन शरौघेणासु हारिणा\nसिन्धॊर इव महौघेन हरियमाणान यथा पलवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 9, + "text": "कौरवाः सिंहनादेन नानावाद्य सवनेन च\nरथद्विप नराशैश च सर्वतः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 10, + "text": "तान पश्यन सैन्यमध्यस्थॊ राजा सवजनसंवृतः\nदुर्यॊधनॊ ऽबरवीत कर्णं परहृष्टः परहसन्न इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 11, + "text": "पश्य राधेय पाञ्चालान परणुन्नान दरॊण सायकैः\nसिंहेनेव मृगान वन्यांस तरासितान दृढधन्वना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 12, + "text": "नैते जातु पुनर युद्धम ईहेयुर इति मे मतिः\nयथा तु भग्ना दरॊणेन वातेनेव महाद्रुमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 13, + "text": "अर्द्यमानाः शरैर एते रुक्मपुङ्खैर महात्मना\nपथा नैकेन गच्छन्ति घूर्णमानास ततस ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 14, + "text": "संनिरुद्धाश च कौरव्यैर दरॊणेन च महात्मना\nएते ऽनये मण्डलीभूताः पावकेनेव कुञ्जराः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 15, + "text": "भरमरैर इव चाविष्टा दरॊणस्य निशितैः शरैः\nअन्यॊन्यं समलीयन्त पलायनपरायणाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 16, + "text": "एष भीमॊ दृढक्रॊधॊ हीनः पाण्डव सृञ्जयैः\nमदीयैर आवृतॊ यॊधैः कर्ण तर्जयतीव माम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 17, + "text": "वयक्तं दरॊणमयं लॊकम अद्य पश्यति दुर्मतिः\nनिराशॊ जीवितान नूनम अद्य राज्याच च पाण्डवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 18, + "text": "[कर्ण]\nनैष जातु महाबाहुर जीवन नाहवम उत्सृजेत\nन चेमान पुरुषव्याघ्र सिंहनादान विशक्ष्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 19, + "text": "न चापि पाण्डवा युद्धे भज्येरन्न इति मे मतिः\nशूराश च बलवन्तश च कृतास्त्रा युद्धदुर्मदाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 20, + "text": "विषाग्निद्यूतसंक्लेशान वनवासं च पाण्डवाः\nसमरमाणा न हास्यन्ति संग्रामम इति मे मतिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 21, + "text": "निकृतॊ हि महाबाहुर अमितौजा वृकॊदरः\nवरान वरान हि कौन्तेयॊ रथॊदारान हनिष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 22, + "text": "असिना धनुषा शक्त्या हयैर नागैर नरै रथैः\nआयसेन च दण्डेन वरातान वरातान हनिष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 23, + "text": "तम एते चानुवर्तन्ते सात्यकिप्रमुखा रथाः\nपाञ्चालाः केकया मत्स्याः पाण्डवाश च विशेषतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 24, + "text": "शूराश च बलवन्तश च विक्रान्ताश च महारथाः\nविशेषतश च भीमेन संरब्धेनाभिचॊदिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 25, + "text": "ते दरॊणम अभिवर्तन्ते सर्वतः कुरुपुंगवाः\nवृकॊदरं परीप्सन्तः सूर्यम अभ्रगणा इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 26, + "text": "एकायनगता हय एते पीडयेयुर यतव्रतम\nअरक्ष्यमाणं शलभा यथा दीपं मुमूर्षवः\nअसंशयं कृतास्त्राश च पर्याप्ताश चापि वारणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 27, + "text": "अतिभारं तव अहं मन्ये भारद्वाजे समाहितम\nते शीघ्रम अनुगच्छामॊ यत्र दरॊणॊ वयवस्थितः\nकाका इव महानागं मा वै हन्युर यतव्रतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 28, + "text": "[स]\nराधेयस्य वचः शरुत्वा राजा दुर्यॊधनस तदा\nभरातृभिः सहितॊ राजन परायाद दरॊण रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 21, + "shloka": 29, + "text": "तत्रारावॊ महान आसीद एकं दरॊणं जिघांसताम\nपाण्डवानां निवृत्तानां नानावर्णैर हयॊत्तमैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nसर्वेषाम एव मे बरूहि रथचिह्नानि संशय\nये दरॊणम अभ्यवर्तन्त करुद्धा भीम पुरॊगमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 2, + "text": "[स]\nऋश्य वर्णैर हयैर दृष्ट्वा वयायच्छन्तं वृकॊदरम\nरजताश्वस ततः शूरः शैनेयः संन्यवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 3, + "text": "दर्शनीयास तु काम्बॊजाः शुकपत्रपरिच्छदाः\nवहन्तॊ नकुलं शीघ्रं तावकान अभिदुद्रुवुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 4, + "text": "कृष्णास तु मेघसंकाशाः सहदेवम उदायुधम\nभीमवेगा नरव्याघ्रम अवहन वातरंहसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 5, + "text": "हेमॊत्तम परतिच्छन्नैर हयैर वातसमैर जवे\nअभ्यवर्तन्त सैन्यानि सर्वाण्य एव युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 6, + "text": "राज्ञस तव अनन्तरं राजा पाञ्चाल्यॊ दरुपदॊ ऽभवत\nजातरूपमयच छत्रः सर्वैः सवैर अभिरक्षितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 7, + "text": "ललामैर हरिभिर युक्तैः सर्वशब्दक्षमैर युधि\nराज्ञां मध्ये महेष्वासः शान्तभीर अभ्यवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 8, + "text": "तं विराटॊ ऽनवयात पश्चात सह शूरैर महारथैः\nकेकयाश च शिखण्डी च धृष्टकेतुस तथैव च\nसवैः सवैः सैन्यैः परिवृता मत्स्यराजानम अन्वयुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 9, + "text": "ते तु पाटल पुष्पाणां समवर्णा हयॊत्तमाः\nवहमाना वयराजन्त मत्स्यस्यामित्र घातिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 10, + "text": "हारिद्र समवर्षास तु जवना हेममालिनः\nपुत्रं विराट राजस्य स तवराः समुदावहन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 11, + "text": "इन्द्रगॊपक वर्णैस तु भरातरः पञ्च केकयाः\nजातरूपसमाभासः सेवे लॊहितक धवजाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 12, + "text": "ते हेममालिनः शूराः सर्वे युद्धविशारदाः\nवर्षन्त इव जीमूताः परत्यदृश्यन्त दंशिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 13, + "text": "आमपात्रनिभाकाराः पाञ्चाल्यम अमितौजसम\nदान्तास ताम्रारुणा युक्ताः शिखण्डिनम उदावहन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 14, + "text": "तथा दवादश साहस्राः पाञ्चालानां महारथाः\nतेषां तु षट सहस्राणि ये शिखण्डिनम अन्वयुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 15, + "text": "पुत्रं तु शिशुपालस्य नरसिंहस्य मारिष\nआक्रीडन्तॊ वहन्ति सम सारङ्गशबला हयाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 16, + "text": "धृष्टकेतुश च चेदीनाम ऋषभॊ ऽतिबलॊदितः\nकाम्बॊजैः शबलैर अश्वैर अभ्यवर्तत दुर्जयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 17, + "text": "बृहत कषत्रं तु कैकेयं सुकुमारं हयॊत्तमाः\nपलाल धूमवर्णाभाः सैन्धवाः शीघ्रम आवहन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 18, + "text": "मल्लिकाक्षाः पद्मवर्णा बाह्लिजाताः सवलंकृताः\nशूरं शिखण्डिनः पुत्रं कषत्रदेवम उदावहन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 19, + "text": "युवानम अवहन युद्धे करौञ्चवर्णा हयॊत्तमाः\nकाश्यस्याभिभुवः पुत्रं सुकुमारं महारथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 20, + "text": "शवेतास तु परतिविन्ध्यं तं कृष्ण गरीवा मनॊजवाः\nयन्तुः परेष्यकरा राजन राजपुत्रम उदावहन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 21, + "text": "सुत सॊमं तु यं धौम्यात पार्थः पुत्रम अयाचत\nमाषपुष्पसवर्णास तम अवहन वाजिनॊ रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 22, + "text": "सहस्रसॊमप्रतिमा बभूवुः; पुरे कुरूणाम उदयेन्दु नाम्नि\nतस्मिञ जातः सॊमसंक्रन्दमध्ये; यस्मात तस्मात सुत सॊमॊ ऽभवत सः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 23, + "text": "नाकुलिं तु शतानीकं शालपुष्पनिभा हयाः\nआदित्यतरुण परख्याः शलाघनीयम उदावहन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 24, + "text": "काञ्चनप्रतिमैर यॊक्त्रैर मयूरग्रीव संनिभाः\nदरौपदेयं नरव्याघ्रं शरुतकर्माणम आवहन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 25, + "text": "शरुतकीर्तिं शरुतनिधिं दरौपदेयं हयॊत्तमाः\nऊहुः पार्थ समं युद्धे चाष पत्रनिभा हयाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 26, + "text": "यम आहुर अध्यर्धगुणं कृष्णात पार्थाच च संयुगे\nअभिमन्युं पिशङ्गास तं कुमारम अवहन रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 27, + "text": "एकस तु धार्तराष्ट्रेभ्यः पाण्डवान यः समाश्रितः\nतं बृहन्तॊ महाकाया युयुत्सुम अवहन रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 28, + "text": "पलाल काण्डवर्णास तु बार्धक्षेमिं तरस्विनम\nऊहुः सुतुमुले युद्धे हया हृष्टाः सवलंकृताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 29, + "text": "कुमारं शिति पादास तु रुक्मपत्रैर उरश छदैः\nसौचित्तिम अवहन युद्धे यन्तुः परेष्यकरा हयाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 30, + "text": "रुक्मपृष्ठावकीर्णास तु कौशेयसदृशा हयाः\nसुवर्णमालिनः कषान्ताः शरेणिमन्तम उदावहन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 31, + "text": "रुक्ममाला धराः शूरा हेमवर्णाः सवलंकृताः\nकाशिराजं हयश्रेष्ठाः शलाघनीयम उदावहन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 32, + "text": "अस्त्राणां च धनुर्वेदे बराह्म वेदे च पारगम\nतं सत्यधृतिम आयान्तम अरुणाः समुदावहन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 33, + "text": "यः सपाञ्चाल सेनानीर दरॊणम अंशम अकल्पयत\nपारावत सवर्णाश्वा धृष्टद्युम्नम उदावहन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 34, + "text": "तम अन्वयात सत्यधृतिः सौचित्तिर युद्धदुर्मदः\nशरेणिमान वसु दानश च पुत्रः काश्यस्य चाभिभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 35, + "text": "युक्तैः परमकाम्बॊजैर जवनैर हेममालिभिः\nभीषयन्तॊ दविषत सैन्यं यम वैश्रवणॊपमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 36, + "text": "परभद्रकास तु पाञ्चालाः षट सहस्राण्य उदायुधाः\nनानावर्णैर हयश्रेष्ठैर हेमचित्ररथध्वजाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 37, + "text": "शरव्रातैर विधुन्वन्तः शत्रून विततकार्मुकाः\nसमानमृत्यवॊ भूत्वा धृष्टद्युम्नं समन्वयुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 38, + "text": "बभ्रु कौशेयवर्णास तु सुवर्णवरमालिनः\nऊहुर अग्लान मनसश चेकितानं हयॊत्तमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 39, + "text": "इन्द्रायुधसवर्णैस तु कुन्तिभॊजॊ हयॊत्तमैः\nआया सुवश्यैः पुरुजिन मातुलः सव्यसाचिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 40, + "text": "अन्तरिक्षसवर्णास तु तारका चित्रिता इव\nराजानं रॊचमानं ते हयाः संख्ये समावहन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 41, + "text": "कर्बुराः शिति पादास तु सवर्णजालपरिच्छदाः\nजारा संधिं हयश्रेष्ठाः सहदेवम उदावहन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 42, + "text": "ये तु पुष्कर नालस्य समवर्णा हयॊत्तमाः\nजवे शयेनसमाश चित्राः सुदामानम उदावहन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 43, + "text": "शशलॊहित वर्म्णास तु पाण्डुरॊद्गत राजयः\nपाञ्चाल्यं गॊपतेः पुत्रं सिंहसेनम उदावहन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 44, + "text": "पाञ्चालानां नरव्याघ्रॊ यः खयातॊ जनमेजयः\nतस्य सर्षप पुष्पाणां तुल्यवर्णा हयॊत्तमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 45, + "text": "माषवर्णास तु जवना बृहन्तॊ हेममालिनः\nदधि पृष्ठाश चन्द्र मुखाः पाञ्चाल्यम अवहन दरुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 46, + "text": "शूराश चभद्रकाश चैव शरकाण्डनिभा हयाः\nपद्मकिञ्जल्क वर्णाभा दण्डधारम उदावहन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 47, + "text": "बिभ्रतॊ हेममालाश च चक्रवाकॊदरा हयाः\nकॊसलाधिपतेः पुत्रं सुक्षत्रं वाजिनॊ ऽवहन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 48, + "text": "शबलास तु बृहन्तॊ ऽशवा दान्ता जाम्बूनदस्रजः\nयुद्धे सत्यधृतिं कषौमिम अवहन परांशवः शुभाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 49, + "text": "एकवर्णेन सर्वेण धवजेन कवचेन च\nअश्वैश च धनुषा चैव शुक्लैः शुक्लॊ नयवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 50, + "text": "समुद्रसेनपुत्रं तु सामुद्रा रुद्र तेजसम\nअश्वाः शशाङ्कसदृशाश चन्द्र देवम उदावहन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 51, + "text": "नीलॊत्पलसवर्णास तु तपनीयविभूषिताः\nशैब्यं चित्ररथं युद्धे चित्रमाल्यावहन हयाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 52, + "text": "कलाय पुष्पवर्णास तु शवेतलॊहित राजयः\nरथसेनं हयश्रेष्ठाः समूहुर युद्धदुर्मदम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 53, + "text": "यं तु सर्वमनुष्येभ्यः पराहुः शूरतरं नृपम\nतं पटच चर हन्तारं शुकवर्णावहन हयाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 54, + "text": "चित्रायुधं चित्रमाल्यं चित्रवर्मायुध धवजम\nऊहुः किंशुकपुष्पाणां तुक्य वर्णा हयॊत्तमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 55, + "text": "एकवर्णेन सर्वेण धवजेन कवचेन च\nधनुषा रथवाहैश च नीलैर नीलॊ ऽभयवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 56, + "text": "नानारूपै रत्नचित्रैर वरूथ धवजकार्मुकैः\nवाजिध्वजपताकाभिश चित्रैश चित्रॊ ऽभयवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 57, + "text": "ये तु पुष्कर पत्रस्य तुल्यवर्णा हयॊत्तमाः\nते रॊचमानस्य सुतं हेमवर्णम उदावहन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 58, + "text": "यॊधाश च भद्रकाराश च शरद अण्डान उदन्डजाः\nशवेताण्डाः कुक्कुटाण्डाभा दण्डकेतुम उदावहन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 59, + "text": "आट रूषक पुष्पाभा हयाः पाण्ड्यानुयायिनाम\nअवहन रथमुख्यानाम अयुतानि चतुर्दश" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 60, + "text": "नानारूपेण वर्णेन नानाकृति मुखा हयाः\nरथचक्रध्वजं वीरं घटॊत्कचम उदावहन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 61, + "text": "सुवर्णवर्णा धर्मज्ञम अनीकस्थं युधिष्ठिरम\nराजश्रेष्ठं हयश्रेष्ठाः सर्वतः पृष्ठतॊ ऽनवयुः\nवर्णैश चॊच्चावचैर दिव्यैः सदश्वानां परभद्रकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 62, + "text": "ते यत्ता भीमसेनेन सहिताः काञ्चनध्वजाः\nपरत्यदृश्यन्त राजेन्द्र सेन्द्रा इव दिवौकसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 22, + "shloka": 63, + "text": "अत्यरॊचत तान सर्वान धृष्टद्युम्नः समागतान\nसर्वाण्य अपि च सैन्यानि भारद्वाजॊ ऽतयरॊचत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 23, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nवयथयेयुर इमे सेनां देवानाम अपि संयुगे\nआहवे ये नयवर्तन्त वृकॊदर मुखा रथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 23, + "shloka": 2, + "text": "संप्रयुक्तः किलैवायं दिष्टैर भवति पूरुषः\nतस्मिन्न एव तु सर्वार्था दृश्यन्ते वै पृथग्विधाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 23, + "shloka": 3, + "text": "दीर्घं विप्रॊषितः कालम अरण्ये जटिलॊ ऽजनी\nअज्ञातश चैव लॊकस्य विजहार युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 23, + "shloka": 4, + "text": "स एव महतीं सेनां समावर्तयद आहवे\nकिम अन्यद दैवसंयॊगान मम पुत्रस्य चाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 23, + "shloka": 5, + "text": "युक्त एव हि भाग्येन धरुवम उत्पद्यते नरः\nस तथाकृष्यते तेन न यथा सवयम इच्छति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 23, + "shloka": 6, + "text": "दयूतव्यसनम आसाद्य कलेशितॊ हि युधिष्ठिरः\nस पुनर भागधेयेन सहायान उपलब्धवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 23, + "shloka": 7, + "text": "अर्धं मे केकया लब्धाः काशिकाः कॊसलाश च ये\nचेदयश चापरे वङ्गा माम एव समुपाश्रिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 23, + "shloka": 8, + "text": "पृथिवी भूयसी तात मम पार्थस्य नॊ तथा\nइति माम अब्रवीत सूत मन्दॊ दुर्यॊधनस तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 23, + "shloka": 9, + "text": "तस्य सेना समूहस्य मध्ये दरॊणः सुरक्षितः\nनिहतः पार्षतेनाजौ किम अन्यद भागधेयतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 23, + "shloka": 10, + "text": "मध्ये राज्ञां महाबाहुं सदा युद्धाभिनन्दिनम\nसर्वास्त्रपारगं दरॊणं कथं मृत्युर उपेयिवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 23, + "shloka": 11, + "text": "समनुप्राप्त कृच्छ्रॊ ऽहं संमॊहं परमं गतः\nभीष्मद्रॊणौ हतौ शरुत्वा नाहं जीवितुम उत्सहे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 23, + "shloka": 12, + "text": "यन मा कषत्ताभ्रवीत तात परपश्यन पुत्रगृद्धिनम\nदुर्यॊधनेन तत सर्वं पराप्तं सूत मया सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 23, + "shloka": 13, + "text": "नृशंसं तु परं तत सयात तयक्त्वा दुर्यॊधनं यदि\nपुत्र शेषं चिकीर्षेयं कृच्छ्रं न मरणं भवेत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 23, + "shloka": 14, + "text": "यॊ हि धर्मं परित्यज्य भवत्य अर्थपरॊ नरः\nसॊ ऽसमाच च हीयते लॊकात कषुद्रभावं च गच्छति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 23, + "shloka": 15, + "text": "अद्य चाप्य अस्य राष्ट्रस्य हतॊत्साहस्य संजय\nअवशेषं न पश्यामि ककुदे मृदिते सति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 23, + "shloka": 16, + "text": "कथं सयाद अवशेषं हि धुर्ययॊर अभ्यतीतयॊः\nयौ नित्यम अनुजीवामः कषमिणौ पुरुषर्षभौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 23, + "shloka": 17, + "text": "वयक्तम एव च मे शंस यथा युद्धम अवर्तत\nके ऽयुध्यन के वयपाकर्षन के कषुद्राः पराद्रवन भयात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 23, + "shloka": 18, + "text": "धनंजयं च मे शंस यद यच चक्रे रथर्षभः\nतस्माद भयं नॊ भूयिष्ठं भरातृव्याच च विशेषतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 23, + "shloka": 19, + "text": "यथासीच च निवृत्तेषु पाण्डवेषु च संजय\nमम सैन्यावशेषस्य संनिपातः सुदारुणः\nमामकानां च ये शूराः कांस तत्र समवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nमहद भैरवम आसीन नः संनिवृत्तेषु पाण्डुषु\nदृष्ट्वा दरॊणं छाद्यमानं तैर भास्करम इवाम्बुदैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 2, + "text": "तैश चॊद्धूतं रजस तीव्रम अवचक्रे चमूं तव\nततॊ हतम अमन्याम दरॊणं दृष्टिपथे हते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 3, + "text": "तांस तु शूरान महेष्वासान करूरं कर्म चिकीर्षतः\nदृष्ट्वा दुर्यॊधनस तूर्णं सवसैन्यं समचूचुदत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 4, + "text": "यथाशक्ति यथॊत्साहं यथा सत्त्वं नराधिपाः\nवारयध्वं यथायॊगं पाण्डवानाम अनीकिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ दुर्मर्षणॊ भीमम अभ्यगच्छत सुतस तव\nआराद दृष्ट्वा किरन बाणैर इच्छन दरॊणस्य जीवितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 6, + "text": "तं बाणैर अवतस्तार करुद्धॊ मृत्युम इवाहवे\nतं च भीमॊ ऽतुदद बाणैस तद आसीत तुमुलं महत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 7, + "text": "त ईश्वर समादिष्टाः पराज्ञाः शूराः परहारिणः\nबाह्यं मृत्युभयं कृत्वा परत्यतिष्ठन परान युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 8, + "text": "कृतवर्मा शिनेः पुत्रं दरॊण परेप्सुं विशां पते\nपर्यवारयद आयान्तं शूरं समितिशॊभनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 9, + "text": "तं शैनेयः शरव्रातैः करुद्धः करुद्धम अवारयत\nकृतवर्मा च शैनेयं मत्तॊ मत्तम इव दविपम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 10, + "text": "सैन्धवः कषत्रधर्माणम आपतन्तं शरौघिणम\nउग्रधन्वा महेष्वासं यत्तॊ दरॊणाद अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 11, + "text": "कषत्रधर्मा सिन्धुपतेश छित्त्वा केतन कार्मुके\nनाराचैर बहुभिः करुद्धः सर्वमर्मस्व अताडयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 12, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय सैन्धवः कृतहस्तवत\nविव्याध कषत्रधर्माणं रणे सर्वायसैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 13, + "text": "युयुत्सुं पाण्डवार्थाय यतमानं महारथम\nसुबाहुर भरातरं शूरं यत्तॊ दरॊणाद अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 14, + "text": "सुबाहॊः सधनुर्बाणाव अस्यतः परिघॊपमौ\nयुयुत्सुः शितपीताभ्यां कषुराभ्याम अच्छिनद भुजौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 15, + "text": "राजानं पाण्डवश्रेष्ठं धर्मात्मानं युधिष्ठिरम\nवेलेव सागरं कषुब्धं मद्रराट समवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 16, + "text": "तं धर्मराजॊ बहुभिर मर्मभिद्भिर अवाकिरत\nमद्रेशस तं चतुःषष्ट्या शरैर विद्ध्वानदद भृशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 17, + "text": "तस्य नानदतः केतुम उच्चकर्त स कार्मुकम\nकषुराभ्यां पाण्डवश्रेष्ठस तत उच्चुक्रुशुर जनाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 18, + "text": "तथैव राजा बाह्लीकॊ राजानं दरुपदं शरैः\nआद्रवन्तं सहानीकं सहानीकॊ नयवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 19, + "text": "तद युद्धम अभवद घॊरं वृद्धयॊः सह सेनयॊः\nयथा महायूथपयॊर दविपयॊः संप्रभिन्नयॊः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 20, + "text": "विन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ विराटं मत्यम आर्च्छताम\nसह सैन्यौ सहानीकं यथेन्द्राग्नी पुरा बलिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 21, + "text": "तद उत्पिञ्जलकं युद्धम आसीद देवासुरॊपमम\nमत्स्यानां केकयैः सार्धम अभीताश्वरथद्विपम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 22, + "text": "नाकुलिं तु शतानीकं भूतकर्मा सभा पतिः\nअस्यन्तम इषुजालानि यान्तं दरॊणाद अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ नकुल दायादस तरिभिर भल्लैः सुसंशितैः\nचक्रे विबाहु शिरसं भूतकर्माणम आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 24, + "text": "सुत सॊमं तु विक्रान्तम आपतन्तं शरौघिणम\nदरॊणायाभिमुखं वीरं विविंशतिर अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 25, + "text": "सुत सॊमस तु संक्रुद्धः सवपितृव्यम अजिह्मगैः\nविविंशतिं शरैर विद्ध्वा नाभ्यवर्तत दंशितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 26, + "text": "अथ भीम रथः शाल्वम आशुगैर आयसैः शितैः\nषड्भिः साश्वनियन्तारम अनयद यमसादनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 27, + "text": "शरुतकर्माणम आयान्तं मयूरसदृशैर हयैः\nचैत्रसेनिर महाराज तव पौत्रॊ नयवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 28, + "text": "तौ पौत्रौ तव दुर्धर्षौ परस्परवधैषिणौ\nपितॄणाम अर्थसिद्ध्यर्थं चक्रतुर युद्धम उत्तमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 29, + "text": "तिष्ठन्तम अग्रतॊ दृष्ट्वा परतिविन्ध्यं तम आहवे\nदरुणिर मानं पितुः कुर्वन मार्गणैः समवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 30, + "text": "तं करुद्धः परतिविव्याध परतिविन्ध्यः शितैः शरैः\nसिंहलाङ्गूल लक्ष्माणं पितुर अर्थे वयवस्थितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 31, + "text": "परवपन्न इव बीजानि बीजकाले नरर्षभ\nदरौणायनिर दरौपदेयं शरवर्षैर अवाकिरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 32, + "text": "यस तु शूरतमॊ राजन सेनयॊर उभयॊर मतः\nतं पटच चर हन्तारं लक्ष्मणः समवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 33, + "text": "स लक्ष्मणस्येष्व असनं छित्त्वा लक्ष्म च भारत\nलक्ष्मणे शरजालानि विसृजन बह्व अशॊभत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 34, + "text": "विकर्णस तु महाप्राज्ञॊ याज्ञसेनिं शिखण्डिनम\nपर्यवारयद आयान्तं युवानं समरे युवा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 35, + "text": "ततस तम इषुजालेन याज्ञसेनिः समावृणॊत\nविधूय तद बाणजालं बभौ तव सुतॊ बली" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 36, + "text": "अङ्गदॊ ऽभिमुखः शूरम उत्तमौजसम आहवे\nदरॊणायाभिमुखं यान्तं वत्सदन्तैर अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 37, + "text": "स संप्रहारस तुमुलस तयॊः पुरुषसिंहयॊः\nसैनिकानां च सर्वेषां तयॊश च परीतिवर्धनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 38, + "text": "दुर्मुखस तु महेष्वासॊ वीरं पुरु जितं बली\nदरॊणायाभिमुखं यान्तं कुन्तिभॊजम अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 39, + "text": "स दुर्मुखं भरुवॊर मध्ये नाराचेन वयताडयत\nतस्य तद विबभौ वक्त्रं स नालम इव पङ्कजम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 40, + "text": "कर्णस तु केकयान भरातॄन पञ्च लॊहितक धवजान\nदरॊणायाभिमुखं याताञ शरवर्षैर अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 41, + "text": "ते चैनं भृशसंक्रुद्धाः शरव्रातैर अवाकिरन\nस च तांश छादयाम आस शरजालैः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 42, + "text": "नैव कर्णॊ न ते पञ्च ददृशुर बाणसंवृताः\nसाश्वसूत धवजरथाः परस्परशराचिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 43, + "text": "पुत्रस ते दुर्जयश चैव जयश च विजयश च ह\nनीलं काश्यं जयं शूरास तरयस तरीन परत्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 44, + "text": "तद युद्धम अभवद घॊरम ईक्षितृप्रीतिवर्धनम\nसिंहव्याघ्र तरक्षूणां यथेभ महिषर्षभैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 45, + "text": "कषेमधूर्ति बृहन्तौ तौ भरातरौ सात्वतं युधि\nदरॊणायाभिमुखं यान्तं शरैस तीक्ष्णैस ततक्षतुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 46, + "text": "तयॊस तस्य च तद युद्धम अत्यद्भुतम इवाभवत\nसिंहस्य दविपमुख्याभ्यां परभिन्नाभ्यां यथा वने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 47, + "text": "राजानं तु तथाम्बष्ठम एकं युद्धाभिनन्दिनम\nचेदिराजः शरान अस्यन करुद्धॊ दरॊणाद अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 48, + "text": "तम अम्बष्ठॊ ऽसथि भेदिन्या निरविध्यच छलाकया\nस तयक्त्वा स शरं चापं रथाद भूमिम अथापतत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 49, + "text": "वार्धक्षेमिं तु वार्ष्णेयं कृपः शारद्वतः शरैः\nअक्षुद्रः कषुद्रकैर दरॊणात करुद्ध रूपम अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 50, + "text": "युध्यन्तौ कृप वार्ष्णेयौ ये ऽपश्यंश चित्रयॊधिनौ\nते युद्धसक्तमनसॊ नान्या बुबुधिरे करियाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 51, + "text": "सौमदत्त्तिस तु राजानं मणिमन्तम अतन्द्रितम\nपर्यवारयद आयान्तं यशॊ दरॊणस्य वर्धयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 52, + "text": "स सौमदत्तेस तवरितश छित्त्वेष्व असन केतने\nपुनः पताकां सूतं च छत्त्रं चापातयद रथात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 53, + "text": "अथाप्लुत्य रथात तूर्णं यूपकेतुर अमित्रहा\nसाश्वसूत धवजरथं तं चकर्त वरासिना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 54, + "text": "रथं च सवं समास्थाय धनुर आदाय चापरम\nसवयं यच्छन हयान राजन वयधमत पाण्डवीं चमूम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 55, + "text": "मुसलैर मुद्गरैश चक्रैर भिण्डिपालैः परश्वधैः\nपांसुवाताग्निसलिलैर भस्म लॊष्ठ तृणद्रुमैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 56, + "text": "आरुजन पररुजन भञ्जन निघ्नन विद्रावयन कषिपन\nसेनां विभीषयन्न आयाद दरॊण परेप्सुर घटॊत्चकः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 57, + "text": "तं तु नानाप्रहरणैर नाना युद्धविशेषणैः\nराक्षसं राक्षसः करुद्ध समाजघ्ने हय अलम्बुसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 58, + "text": "तयॊर तद अभवद युद्धं रक्षॊ गरामणि मुख्ययॊः\nतादृग यादृक पुरावृत्तं शम्बरामर राजयॊः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 59, + "text": "एवं दवंद्व शतान्य आसन रथवारणवाजिनाम\nपदातीनां च भद्रंते तव तेषां च संकुलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 60, + "text": "नैतादृशॊ दृष्टपूर्वः संग्रामॊ नैव च शरुतः\nदरॊणस्याभाव भावेषु परसक्तानां यथाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 24, + "shloka": 61, + "text": "इदं घॊरम इदं चित्रम इदं रौद्रम इति परभॊ\nतत्र युद्धान्य अदृश्यन्त परततानि बहूनि च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nतेष्व एवं संनिवृत्तेषु परत्युद्यातेषु भागशः\nकथं युयुधिरे पार्था मामकाश च तरस्विनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 2, + "text": "किम अर्जुनश चाप्य अकरॊत संशप्तकबलं परति\nसंशप्तका वा पार्थस्य किम अकुर्वत संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 3, + "text": "[स]\nतथा तेषु निवृत्तेषु परत्युद्यातेषु भागशः\nसवयम अभ्यद्रवद भीमं नागानीकेन ते सुतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 4, + "text": "स नाग इव नागेन गॊवृषेणेव गॊवृषः\nसमाहूतः सवयं राज्ञा नागानीकम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 5, + "text": "स युद्धकुशलः पार्थॊ बाहुवीर्येण चान्वितः\nअभिनत कुञ्जरानीकम अचिरेणैव मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 6, + "text": "ते गजा गिरिसंकाशाः कषरन्तः सर्वतॊ मदम\nभीमसेनस्य नाराचैर विमुखा विमदी कृताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 7, + "text": "विधमेद अभ्रजालानि यथा वायुः समन्ततः\nवयधमत तान्य अनीकानि तथैव पवनात्मजः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 8, + "text": "स तेषु विसृजन बाणान भीमॊ नागेष्व अशॊभत\nभुवनेष्व इव सर्वेषु गभस्तीन उदितॊ रविः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 9, + "text": "ते भीम बाणैः शतशः संस्यूता विबभुर गजाः\nगभस्तिभिर इवार्कस्य वयॊम्नि नाना बलाहकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 10, + "text": "तथा गजानां कदनं कुर्वाणम अनिलात्मजम\nकरुद्धॊ दुर्यॊधनॊ ऽभयेत्य परत्यविध्यच छितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 11, + "text": "ततः कषणेन कषितिपं कषतजप्रतिमेक्षणः\nकषयं निनीषुर निशितैर भीमॊ विव्याध पत्रिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 12, + "text": "स शरार्पित सर्वाङ्गः करुद्धॊ विव्याध पाण्डवम\nनाराचैर अर्करश्म्य आभैर भीमसेनं समयन्न इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 13, + "text": "तस्य नागं मणिमयं रत्नचित्रं धवजे सथितम\nभल्लाभ्यां कार्मुकं चैव कषिप्रं चिच्छेद पाण्डवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 14, + "text": "दुर्यॊधनं पीड्यमानं दृष्ट्वा भीमेन मारिष\nचुक्षॊभयिषुर अभ्यागाद अङ्गॊ मातङ्गम आस्थितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 15, + "text": "तम आपतन्तं मातङ्गम अम्बुदप्रतिमस्वनम\nकुम्भान्तरे भीमसेनॊ नाराचेनार्दयद भृशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 16, + "text": "तस्य कायं विनिर्भिद्य ममज्ज धरणीतले\nततः पपात दविरदॊ वज्राहत इवाचलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 17, + "text": "तस्यावर्जितनागस्य मेच्छस्यावपतिष्यतः\nशिरश चिच्छेद भल्लेन कषिप्रकारी वृकॊदरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 18, + "text": "तस्मिन निपतिते वीरे संप्राद्रवत सा चमूः\nसंभ्रांताश्वद्विपरथा पदातीन अवमृद्नती" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 19, + "text": "तेष्व अनीकेषु सर्वेषु विद्रवत्सु समन्ततः\nपराग्ज्यॊतिषस ततॊ भीमं कुञ्जरेण समाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 20, + "text": "येन नागेन मघवान अजयद दैत्यदानवान\nस नागप्रवरॊ भीमं सहसा समुपाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 21, + "text": "शरवणाभ्याम अथॊ पद्भ्यां संहतेन करेण च\nवयावृत्तनयनः करुद्धः परदहन्न इव पाण्डवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 22, + "text": "ततः सर्वस्य सैन्यस्य नादः समभवन महान\nहाहा विनिहतॊ भीमः कुञ्जरेणेति मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 23, + "text": "तेन नादेन वित्रस्ता पाण्डवानाम अनीकिनी\nसमहाभ्यद्रवद राजन यत्र तस्थौ वृकॊदरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा हतं मत्वा वृकॊदरम\nभगदत्तं सपाञ्चालः सर्वतः समवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 25, + "text": "तं रथै रथिनां शरेष्ठाः परिवार्य समन्ततः\nअवाकिरञ शैरस तीक्ष्णैः शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 26, + "text": "स विघातं पृषत्कानाम अङ्कुशेन समाचरन\nगजेन पाण्डुपाञ्चालान वयधमत पर्वतेश्वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 27, + "text": "तद अद्भुतम अपश्याम भगदत्तस्य संयुगे\nतथा वृद्धस्य चरितं कुञ्जरेण विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ राजा दशार्णानां पराग्ज्यॊतिषम उपाद्रवत\nतिर्यग यातेन नागेन स मदेनाशु गामिना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 29, + "text": "तयॊर युद्धं समभवन नागयॊर भीमरूपयॊः\nस पक्षयॊः पर्वतयॊर यथा स दरुमयॊः पुरा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 30, + "text": "पराग्ज्यॊतिषपतेर नागः संनिपत्यापवृत्य च\nपार्श्वे दशार्णाधिपतेर भित्त्वा नागम अपातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 31, + "text": "तॊमरैः सूर्यरश्म्य आभैर भगदत्तॊ ऽथ संपभिः\nजघान दविरदस्थं तं शत्रुं परचलितासनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 32, + "text": "उपसृत्य तु राजानं भगदत्तं युधिष्ठिरः\nरथानीकेन महता सर्वतः पर्यवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 33, + "text": "स कुञ्जरस्थॊ रथिभिः शुशुभे सर्वतॊवृतः\nपर्वते वनमध्यस्थॊ जवलन्न इव हुताशनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 34, + "text": "मण्डलं सर्वतः शलिष्टं रथिनाम उग्रधन्विनाम\nकिरतां शरवर्षाणि स नागः पर्यवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 35, + "text": "ततः पराग्ज्यॊतिषॊ राजा परिगृह्य दविपर्षभम\nपरेषयाम आस सहसा युयुधानरथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 36, + "text": "शिनेः पौत्रस्य तु रथं परिगृह्य महाद्विपः\nअभिचिक्षेप वेगेन युयुधानस तव अपाक्रमत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 37, + "text": "बृहतः सैन्धवान अश्वान समुत्थाप्य तु सारथिः\nतस्थौ सात्यकिम आसाद्य संप्लुतस तं रथं पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 38, + "text": "स तु लब्ध्वान्तरं नागस तवरितॊ रथमण्डलात\nनिश्चक्राम ततः सर्वान परिचिक्षेप पार्थिवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 39, + "text": "ते तव आशुगतिना तेन तरास्यमाना नरर्षभाः\nतम एकं दविरदं संख्ये मेनिरे शतशॊ नृपाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 40, + "text": "ते जगस्थेन काल्यन्ते भगदत्तेन पाण्डवाः\nऐरावतस्थेन यथा देवराजेन दानवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 41, + "text": "तेषां परद्रवतां भीमः पाञ्चालानाम इतस ततः\nगजवाजिकृतः शब्दः सुमहान समजायत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 42, + "text": "भगदत्तेन समरे काल्यमानेषु पाण्डुषु\nपराग्ज्यॊतिषम अभिक्रुद्धः पुनर भीमः समभ्ययात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 43, + "text": "तस्याभिद्रवतॊ वाहान हस्तमुक्तेन वारिणा\nसिक्त्वा वयत्रासयन नागस ते पार्थम अहरंस ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 44, + "text": "ततस तम अभ्ययात तूर्णं रुचि पर्वाकृती सुतः\nसमुक्षञ शरवर्षेण रथस्थॊ ऽनतकसंनिभः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 45, + "text": "ततॊ रुचिरपर्वाणं शरेण नतपर्वणा\nसुपर्वा पर्वत पतिर निन्ये वैवस्वतक्षयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 46, + "text": "तस्मिन निपतिते वीरे सौभद्रॊ दरौपदी सुताः\nचेकितानॊ धृष्टकेतुर युयुत्सुश चार्दयन दविपम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 47, + "text": "त एनं शरधाराभिर धाराभिर इव तॊयदाः\nसिषिचुर भैरवान नादान विनदन्तॊ जिघांसवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 48, + "text": "ततः पार्ष्ण्यङ्कुशाङ्गुष्ठैः कृतिना चॊदितॊ दविपः\nपरसारित करः परायात सतब्धकर्णेक्षणॊ दरुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 49, + "text": "सॊ ऽधिष्ठाय पदा वाहान युयुत्सॊः सूतम आरुजत\nपुत्रस तु तव संभ्रान्तः सौभद्रस्याप्लुतॊ रथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 50, + "text": "स कुञ्जरस्थॊ विसृजन्न इषून अरिषु पार्थिवः\nबभौ रश्मीन इवादित्यॊ भुवनेषु समुत्सृजन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 51, + "text": "तम आर्जुनिर दवादशभिर युयुत्सुर दशभिः शरैः\nतरिभिस तरिभिर दरौपदेया धृष्टकेतुश च विव्यधुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 52, + "text": "सॊ ऽरियत्नार्पितैर बाणैर आचितॊ दविरदॊ बभौ\nसंस्यूत इव सूर्यस्य रश्मिभिर जलदॊ महान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 53, + "text": "नियन्तुः शिल्पयत्नाभ्यां परेषितॊ ऽरिशरार्दितः\nपरिचिक्षेप तान नागः स रिपून सव्यदक्षिणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 54, + "text": "गॊपाल इव दण्डेन यथा पशुगणान वने\nआवेष्टयत तां सेनां भगदत्तस तथा मुहुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 55, + "text": "कषिप्रं शयेनाभिपन्नानां वायसानाम इव सवनः\nबभूव पाण्डवेयानां भृशं विद्रवतां सवनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 56, + "text": "स नागराजः परवराङ्कुशाहतः; पुरा स पक्षॊ ऽदरिवरॊ यथा नृप\nभयं तथा रिपुषु समादधद भृशं; वणिग गणानां कषुभितॊ यथार्णवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 57, + "text": "ततॊ धवनिर दविरदरथाश्वपार्थिवैर; भयाद दरवद्भिर जनितॊ ऽतिभैरवः\nकषितिं वियद दयां विदिशॊ दिशस तथा; समावृणॊत पार्थिवसंयुगे तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 58, + "text": "स तेन नागप्रवरेण पार्थिवॊ; भृशं जगाहे दविषताम अनीकिनीम\nपुरा सुगुप्तां विबुधैर इवाहवे; विरॊचनॊ देववरूथिनीम इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 25, + "shloka": 59, + "text": "भृशं ववौ जवलनसखॊ वियद रजः; समावृणॊन मुहुर अपि चैव सैनिकान\nतम एकनागं गणशॊ यथा गजाः; समन्ततॊ दरुतम इव मेनिरे जनाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nयन मां पार्थस्य संग्रामे कर्माणि परिपृच्छसि\nतच छृणुष्व महाराज पार्थॊ यद अकरॊन मृधे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 2, + "text": "रजॊ दृष्ट्वा समुद्भूतं शरुत्वा च गजनिस्वनम\nभज्यतां भगदत्तेन कौन्तेयः कृष्णम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 3, + "text": "यथा पराग्ज्यॊतिषॊ राजा गजेन मधुसूदन\nतवरमाणॊ ऽभयतिक्रान्तॊ धरुवं तस्यैष निस्वनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 4, + "text": "इन्द्राद अनवरः संख्ये गजयानविशारदः\nपरथमॊ वा दवितीयॊ वा पृथिव्याम इति मे मतिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 5, + "text": "स चापि दविरदश्रेष्ठः सदा परतिगजॊ युधि\nसर्वशब्दातिगः संख्ये कृतकर्मा जितक्लमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 6, + "text": "सहः शस्त्रनिपातानाम अग्निस्पर्शस्य चानघ\nस पाण्डव बलं वयक्तम अद्यैकॊ नाशयिष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 7, + "text": "न चावाभ्याम ऋते ऽनयॊ ऽसति शक्तस तं परतिबाधितुम\nतवरमाणस ततॊ याहि यतः पराग्ज्यॊतिषाधिपः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 8, + "text": "शक्र सख्याद दविपबलैर वयसा चापि विस्मितम\nअद्यैनं परेषयिष्यामि बलहन्तुः परियातिथिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 9, + "text": "वचनाद अथ कृष्णस तु परययौ सव्यसाचिनः\nदार्यते भगदत्तेन यत्र पाण्डव वाहिनी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 10, + "text": "तं परयान्तं ततः पश्चाद आह्वयन्तॊ महारथाः\nसंशप्तकाः समारॊहन सहस्राणि चतुर्दश" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 11, + "text": "दशैव तु सहस्राणि तरिगर्तानां नराधिप\nचत्वारि तु सहस्राणि वासुदेवस्य ये ऽनुगाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 12, + "text": "दार्यमाणां चमूं दृष्ट्वा भगदत्तेन मारिष\nआहूयमानस्य च तैर अभवद धृदयं दविधा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 13, + "text": "किं नु शरेयः करं कर्म भवेद इति विचिन्तयन\nइतॊ वा विनिवर्तेयं गच्छेयं वा युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 14, + "text": "तस्य बुद्ध्या विचार्यैतद अर्जुनस्य कुरूद्वह\nअभवद भूयसी बुद्धिः संशप्तकवधे सथिरा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 15, + "text": "स संनिवृत्तः सहसा कपिप्रवर केतनः\nएकॊ रथसहस्राणि निहन्तुं वासवी रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 16, + "text": "सा हि दुर्यॊधनस्यासीन मतिः कर्णस्य चॊभयॊः\nअर्जुनस्य वधॊपाये तेन दवैधम अकल्पयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 17, + "text": "स तु संवर्तयाम आस दवैधी भावेन पाण्डवः\nरथेन तु रथाग्र्याणाम अकरॊत तां मृषा तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 18, + "text": "ततः शतसहस्राणि शराणां नतपर्वणाम\nवयसृजन्न अर्जुने राजन संशप्तकमहारथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 19, + "text": "नैव कुन्तीसुतः पार्थॊ नैव कृष्णॊ जनार्दनः\nन हया न रथॊ राजन दृश्यन्ते सम शरैश चिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 20, + "text": "यदा मॊहम अनुप्राप्तः स सवेदश च जनार्दनः\nततस तान परायशः पार्थॊ वज्रास्त्रेण निजघ्निवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 21, + "text": "शतशः पाणयश छिन्नाः सेषु जयातलकार्मुकाः\nकेतवॊ वाजिनः सूता रथिनश चापतन कषितौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 22, + "text": "दरुमाचलाग्राम्बुधरैः समरूपाः सुकल्पिताः\nहतारॊहाः कषितौ पेतुर दविपाः पार्थ शराहताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 23, + "text": "विप्र विद्ध कुथा वल्गाश छिन्नभाण्डाः परासवः\nसारॊहास तुरगाः पेतुर मथिताः पार्थ मार्गणैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 24, + "text": "सर्ष्टि चर्मासि नखराः स मुद्गरपरश्वधाः\nसंछिन्ना बाहवः पेतुर नृणां भल्लैः किरीटिना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 25, + "text": "बालादित्याम्बुजेन्दूनां तुल्यरूपाणि मारिष\nसंछिन्नान्य अर्जुन शरैः शिरांस्य उर्वीं परपेदिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 26, + "text": "जज्वालालंकृतैः सेनापत्रिभिः पराणभॊजनैः\nनाना लिङ्गैर अदामित्रान करुद्धे निघ्नति फल्गुने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 27, + "text": "कषॊभयन्तं तदा सेनां दविरदं नलिनीम इव\nधनंजयं भूतगणाः साधु साध्व इत्य अपूजयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 28, + "text": "दृष्ट्वा तत कर्म पार्थस्य वासवस्येव माधवः\nविस्मयं परमं गत्वा तलम आहत्य पूजयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 26, + "shloka": 29, + "text": "ततः संशप्तकान हत्वा भूयिष्ठं ये वयवस्थिताः\nभगदत्ताय याहीति पार्थः कृष्णम अचॊदयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nयियासतस ततः कृष्णः पार्थस्याश्वान मनॊजवान\nअप्रैषीद धेमसंछन्नान दरॊणानीकाय पाण्डुरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 2, + "text": "तं परयान्तं कुरुश्रेष्ठं सवांस तरातुं दरॊण तापितान\nसुशर्मा भरातृभिः सार्धं युद्धार्थी पृष्ठतॊ ऽनवयात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 3, + "text": "ततः शवेतहयः कृष्णम अब्रवीद अजितं जयः\nएष मां भरातृभिः सार्धं सुशर्माह्वयते ऽचयुत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 4, + "text": "दीर्यते चॊत्तरेणैतत सैन्यं नः शत्रुसूदन\nदवैधी भूतं मनॊ मे ऽदय कृतं संशप्तकैर इदम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 5, + "text": "किं नु संशप्तकान हन्मि सवान रक्षाम्य अहितार्दितान\nइति मे तवं मतं वेत्थ तत्र किं सुकृतं भवेत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 6, + "text": "एवम उक्तस तु दाशार्हः सयन्दनं परत्यवर्तयत\nयेन तरिगर्ताधिपतिः पाण्डवं समुपाह्वयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ ऽरजुनः सुशर्माणं विद्ध्वा सप्तभिर आशुगैः\nधवजं धनुश चास्य तथा कषुराभ्यां समकृन्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 8, + "text": "तरिगर्ताधिपतेश चापि भरातरं षड्भिर आयसैः\nसाश्वं ससूतं तवरितः पार्थः परैषीद यमक्षयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ भुजग संकाशां सुशर्मा शक्तिम आयसीम\nचिक्षेपार्जुनम आदिश्य वासुदेवाय तॊमरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 10, + "text": "शक्तिं तरिभिः शरैश छित्त्वा तॊमरं तरिभिर अर्जुनः\nसुशर्माणं शरव्रातैर मॊहयित्वा नयवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 11, + "text": "तं वासवम इवायान्तं भूरि वर्षशरौघिणम\nराजंस तावक सैन्यानां नॊग्रं कश चिद अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ धनंजयॊ बाणैस तत एव महारथान\nआयाद विनिघ्नन कौरव्यान दहन कक्षम इवानलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 13, + "text": "तस्य वेगम असह्यं तु कुन्तीपुत्रस्य धीमतः\nनाशक्नुवंस ते संसॊढुं सपर्शम अग्नेर इव परजाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 14, + "text": "संवेष्टयन्न अनीकानि शरवर्षेण पाण्डवः\nसुपर्णपातवद राजन्न आयात पराग्ज्यॊतिषं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 15, + "text": "यत तदानामयञ जिष्णुर भरतानाम अपायिनाम\nधनुः कषेमकरं संख्ये दविषताम अश्रुवर्धनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 16, + "text": "तद एव तव पुत्रस्य राजन दुर्द्यूत देविनः\nकृते कषत्रविनाशाय धनुर आयच्छद अर्जुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 17, + "text": "तथा विक्षॊभ्यमाणा सा पार्थेन तव वाहिनी\nवयदीर्यत महाराज नौर इवासाद्य पर्वतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ दशसहस्राणि नयवर्तन्त धनुष्मताम\nमतिं कृत्वा रणे करुद्धा वीरा जयपराजये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 19, + "text": "वयपेतहृदयत्रास आपद धर्मातिगॊ रथः\nआर्छत पार्थॊ गुरुं भारं सर्वभार सहॊ युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 20, + "text": "यथा नड वनं करुद्धः परभिन्नः षष्टिहायनः\nमृद्नीयात तद्वद आयस्तः पार्थॊ ऽमृद्नाच चमूं तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 21, + "text": "तस्मिन परमथिते सैन्ये भगदत्तॊ नराधिपः\nतेन नागेन सहस धनंजयम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 22, + "text": "तं रथेन नरव्याघ्रः परत्यगृह्णाद अभीतवत\nस संनिपातस तुमुलॊ बभूव रथनागयॊः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 23, + "text": "कल्पिताभ्यां यथाशास्त्रं रथेन च गजेन च\nसंग्रामे चेरतुर वीरौ भगदत्त धनंजयौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ जीमूतसंशाकान नागाद इन्द्र इवाभिभूः\nअभ्यवर्षच छरौघेण भगदत्तॊ धनंजयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 25, + "text": "स चापि शरवर्षं तच छरवर्षेण वासविः\nअप्राप्तम एव चिच्छेद भगदत्तस्य वीर्यवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 26, + "text": "ततः पराग्ज्यॊतिषॊ राजा शरवर्षं निवार्य तत\nशरैर जघ्ने महाबाहुं पार्थं कृष्णं च भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 27, + "text": "ततः स शरजालेन महताभ्यवकीर्य तौ\nचॊदयाम आस तं नागं वधायाच्युतपार्थयॊः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 28, + "text": "तम आपतन्तं दविरदं दृष्ट्वा करुद्धम इवान्तकम\nचक्रे ऽपसव्यं तवरितः सयन्दनेन जनार्दनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 29, + "text": "संप्राप्तम अपि नेयेष परावृत्तं महाद्विपम\nसारॊहं मृत्युसात्कर्तुं समरन धर्मं धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 27, + "shloka": 30, + "text": "स तु नागॊ दविपरथान हयांश चारुज्य मारिष\nपराहिणॊन मृत्युलॊकाय ततॊ ऽकरुध्यद धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nतथा करुद्धः किम अकरॊद भगदत्तस्य पाण्डवः\nपराग्ज्यॊतिषॊ वा पार्थस्य तन मे शंस यथातथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 2, + "text": "[स]\nपराग्ज्यॊतिषेण संसक्ताव उभौ दाशार्ह पाण्डवौ\nमृत्यॊर इवान्तिकं पराप्तौ सर्वभूतानि मेनिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 3, + "text": "तथा हि शरवर्षाणि पातयत्य अनिशं परभॊ\nभगदत्तॊ गजस्कन्धात कृष्णयॊः सयन्दनस्थयॊः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 4, + "text": "अथ कार्ष्णायसैर बाणैः पूर्णकार्मुकनिःसृतैः\nअविध्यद देवकीपुत्रं हेमपुङ्खैः शिलाशितैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 5, + "text": "अग्निस्पर्श समास तीक्ष्णा भगदत्तेन चॊदिताः\nनिर्भिद्य देवकीपुत्रं कषितिं जग्मुः शरास ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 6, + "text": "तस्य पार्थॊ धनुश छित्त्वा शरावापं निहत्य च\nलाडयन्न इव राजानं भगदत्तम अयॊधयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 7, + "text": "सॊ ऽरकरश्मि निभांस तीक्ष्णांस तॊमरान वै चतुर्दश\nपरेरयत सव्यसाची तांस तरिधैकैकम अथाच्छिनत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ नागस्य तद वर्म वयधमत पाकशासनिः\nशरजालेन स बभौ वयभ्रः पर्वतराड इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 9, + "text": "ततः पराग्ज्यॊतिषः शक्तिं हेमदण्डाम अयस्मयीम\nवयसृजद वासुदेवाय दविधा ताम अर्जुनॊ ऽचछिनत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 10, + "text": "ततश छत्रं धवजं चैव छित्त्वा राज्ञॊ ऽरजुनः शरैः\nविव्याध दशभिस तूर्णम उत्स्मयन पर्वताधिपम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 11, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ ऽरजुन शरैः सुपुङ्खैः कङ्कपत्रिभिः\nभगदत्तस ततः करुद्धः पाण्डवस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 12, + "text": "वयसृजत तॊमरान मूर्ध्नि शवेताश्वस्यॊन्ननाद च\nतैर अर्जुनस्य समरे किरीटं परिवर्तितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 13, + "text": "परिवृत्तं किरीटं तं यमयन्न एव फल्गुनः\nसुदृष्टः करियतां लॊक इति राजानम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 14, + "text": "एवम उक्तस तु संक्रुद्धः शरवर्षेण पाण्डवम\nअभ्यवर्षत स गॊविन्दं धनुर आदाय भस्वरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 15, + "text": "तस्य पार्थॊ धनुश छित्त्वा तूणीरान संनिकृत्य च\nतवरमाणॊ दविसप्तत्या सर्वमर्मस्व अताडयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 16, + "text": "विद्धस तथाप्य अव्यथितॊ वैष्णवास्त्रम उदीरयन\nअभिमन्त्र्याङ्कुशं करुद्धॊ वयसृजत पाण्डवॊरसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 17, + "text": "विसृष्टं भगदत्तेन तद अस्त्रं सर्वघातकम\nउरसा परतिजग्राह पार्थं संछाद्य केशवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 18, + "text": "वैजयन्त्य अभवन माला तद अस्त्रं केशवॊरसि\nततॊ ऽरजुनः कलान्तमनाः केशवं परत्यभाषत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 19, + "text": "अयुध्यमानस तुरगान संयन्तास्मि जनार्दन\nइत्य उक्त्वा पुण्डरीकाक्ष परतिज्ञां सवां न रक्षसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 20, + "text": "यद्याहं वयसनी वा सयाम अशक्तॊ वा निवारणे\nततस तवयैवं कार्यं सयान न तु कार्यं मयि सथिते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 21, + "text": "स बाणः सधनुश चाहं स सुरासुरमानवान\nशक्तॊ लॊकान इमाञ जेतुं तच चापि विदितं तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ ऽरजुनं वासुदेवः परत्युवाचार्थवद वचः\nशृणु गुह्यम इदं पार्थ यथावृत्तं पुरानघ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 23, + "text": "चतुर्मूर्तिर अहं शश्वल लॊकत्राणार्थम उद्यतः\nआत्मानं परविभज्येह लॊकानां हितम आदधे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 24, + "text": "एका मूर्तिस तपश्चर्यां कुरुते मे भुवि सथिता\nअपरा पश्यति जगत कुर्वाणं साध्वसाधुनी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 25, + "text": "अपरा कुरुते कर्म मानुषं लॊकम आश्रिता\nशेते चतुर्थी तव अपरा निद्रां वर्षसहस्रिकाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 26, + "text": "यासौ वर्षसहस्रान्ते मूर्तिर उत्तिष्ठते मम\nवरार्हेभ्यॊ वराञ शरेष्ठांस तस्मिन काले ददाति सा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 27, + "text": "तं तु कालम अनुप्राप्तं विदित्वा पृथिवी तदा\nपरायाचत वरं यं मां नरकार्थाय तं शृणु" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 28, + "text": "देवानाम असुराणां च अवध्यस तनयॊ ऽसतु मे\nउपेतॊ वैष्णवास्त्रेण तन मे तवं दातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 29, + "text": "एवं वरम अहं शरुत्वा जगत्यास तनये तदा\nअमॊघम अस्त्रम अददं वैष्णवं तद अहं पुरा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 30, + "text": "अवॊचं चैतद अस्त्रं वै हय अमॊघं भवतु कषमे\nनरकस्याभिरक्षार्थं नैनं कश चिद वधिष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 31, + "text": "अनेनास्त्रेण ते गुप्तः सुतः परबलार्दनः\nभविष्यति दुराधर्षः सर्वलॊकेषु सर्वदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 32, + "text": "तथेत्य उक्त्वा गता देवी कृतकामा मनस्विनी\nस चाप्य आसीद दुराधर्षॊ नरकः शत्रुतापनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 33, + "text": "तस्मात पराग्ज्यॊतिषं पराप्तं तद अस्त्रं पार्थ मामकम\nनास्यावध्यॊ ऽसति लॊकेषु सेन्द्ररुद्रेषु मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 34, + "text": "तन मया तवत्कृतेनैतद अन्यथा वयपनाशितम\nवियुक्तं परमास्त्रेण जहि पार्थ महासुरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 35, + "text": "वैरिणं युधि दुर्धर्षं भगदत्तं सुरद्विषम\nयथाहं जघ्निवान पूर्वं हितार्थं नरकं तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 36, + "text": "एवम उक्तस ततः पार्थः केशवेन महात्मना\nभगदत्तं शितैर बाणैः सहसा समवाकिरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 37, + "text": "ततः पार्थॊ महाबाहुर असंभ्रान्तॊ महामनाः\nकुम्भयॊर अन्तरे नागं नाराचेन समार्पयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 38, + "text": "समासाद्य तु तं नागं बाणॊ वज्र इवाचलम\nअभ्यगात सह पुङ्खेन वल्मीकम इव पन्नगः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 39, + "text": "स तु विष्टभ्य गात्राणि दन्ताभ्याम अवनिं ययौ\nनदन्न आर्तस्वरं पराणान उत्ससर्ज महाद्विपः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 40, + "text": "ततश चन्द्रार्धबिम्बेन शरेण नतपर्वणा\nबिभेद हृदयं राज्ञॊ भगदत्तस्य पाण्डवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 41, + "text": "स भिन्नहृदयॊ राजा भगदत्तः किरीटिना\nशरासनं शरांश चैव गतासुः परमुमॊच ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 42, + "text": "शिरसस तस्य विभ्रष्टः पपात च वराङ्कुशः\nनालताडन विभ्रष्टं पलाशं नलिनाद इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 43, + "text": "स हेममाली तपनीयभाण्डात; पपात नागाद गिरिसंनिकाशात\nसुपुष्पितॊ मारुतवेगरुग्णॊ; महीधराग्राद इव कर्णिकारः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 28, + "shloka": 44, + "text": "निहत्य तं नरपतिम इन्द्र विक्रमं; सखायम इन्द्रस्य तथैन्द्रिर आहवे\nततॊ ऽपरांस तव जयकाङ्क्षिणॊ नरान; बभञ्ज वायुर बलवान दरुमान इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nपरियम इन्द्रस्य सततं सखायम अमितौजसम\nहत्वा पराग्ज्यॊतिषं पार्थः परदक्षिणम अवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ गान्धारराजस्य सुतौ परपुरंजयौ\nआर्छेताम अर्जुनं सख्ये भरातरौ वृषकाचलौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 3, + "text": "तौ समेत्यार्जुनं वीरौ पुरः पश्चाच च धन्विनौ\nअविध्येतां महावेगैर निशितैर आशुगैर भृशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 4, + "text": "वृषकस्य हयान सूतं धनुश छत्रं रथं धवजम\nतिलशॊ वयधमत पार्थः सौबलस्य शितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ ऽरजुनः शरव्रातैर नानाप्रहरणैर अपि\nगान्धारान वयाकुलांश चक्रे सौबल परमुखान पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 6, + "text": "ततः पञ्चशतान वीरान गान्धारान उद्यतायुधान\nपराहिणॊन मृत्युलॊकाय करुद्धॊ बाणैर धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 7, + "text": "हताश्वात तु रथात तूर्णम अवतीर्य महाभुजः\nआरुरॊह रथं भरातुर अन्यच च धनुर आददे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 8, + "text": "ताव एकरथम आरूढौ भरातरौ वृषकाचलौ\nशरवर्षेण बीभत्सुम अविध्येतां पुनः पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 9, + "text": "सयालौ तव महात्मानौ राजानौ वृषकाचलौ\nभृशं निजघ्नतुः पार्थम इन्द्रं वृत्रबलाव इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 10, + "text": "लब्धलक्ष्यौ तु गान्धाराव अहतां पाण्डवं पुनः\nनिदाघवार्षिकौ मासौ लॊकं घर्माम्बुभिर यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 11, + "text": "तौ रथस्थौ नरव्याघ्रौ राजानौ वृषकाचलौ\nसंश्लिष्टाङ्गौ सथितौ राजञ जघानैकेषुणार्जुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 12, + "text": "तौ रथात समिह संकाशौ लॊहिताक्षौ महाभुजौ\nगतासू पेततुर वीरौ सॊदर्याव एकलक्षणौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 13, + "text": "तयॊर देहौ रथाद भूमिं गतौ बन्धुजनप्रियौ\nयशॊ दश दिशः पुण्यं गमयित्वा वयवस्थितौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 14, + "text": "दृष्ट्वा विनिहतौ संख्ये मातुलाव अपलायिनौ\nभृशं मुमुचुर अश्रूणि पुत्रास तव विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 15, + "text": "निहतौ भरातरौ दृष्ट्वा माया शतविशारदः\nकृष्णौ संमॊहयन मायां विदधे शकुनिस ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 16, + "text": "लगुणायॊ गुडाश्मानः शतघ्न्यश च स शक्तयः\nगदापरिघनिस्त्रिंश शूलमुद्गर पाट्टिशाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 17, + "text": "स कम्पनर्ष्टि नखरा मुसलानि परश्वधाः\nकषुराः कषुर परनालीका वत्सदन्तास तरिसंधिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 18, + "text": "चक्राणि विशिखाः परासा विविधान्य आयुधानि च\nपरपेतुः सर्वतॊ दिग्भ्यः परदिग्भ्यश चार्जुनं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 19, + "text": "खरॊष्ट्रमहिषाः सिंहा वयाघ्राः सृमर चिल्लिकाः\nऋक्षाः सालावृका गृध्राः कपयॊ ऽथ सरीसृपाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 20, + "text": "विविधानि च रक्षांसि कषुधितान्य अर्जुनं परति\nसंक्रुद्धान्य अभ्यधावन्त विविधानि वयांसि च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ दिव्यास्त्रविच छूरः कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः\nविसृजन्न इषुजालानि सहसा तान्य अताडयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 22, + "text": "ते हन्यमानाः शूरेण परवरैः सायकैर दृढैः\nविरुवन्तॊ महारावान विनेशुः सर्वतॊ हताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 23, + "text": "ततस तमः परादुरभूद अर्जुनस्य रथं परति\nतस्माच च तमसॊ वाचः करूराः पार्थम अभर्त्सयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 24, + "text": "तत तमॊ ऽसत्रेण महता जयॊतिषेणार्जुनॊ ऽवधीत\nहते तस्मिञ जलौघास तु परादुरासन भयानकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 25, + "text": "अम्भसस तस्य नाशार्थम आदित्यास्त्रम अथार्जुनः\nपरायुङ्क्ताम्भस ततस तेन परायशॊ ऽसत्रेण शॊषितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 26, + "text": "एवं बहुविधा मायाः सौबलस्य कृताः कृताः\nजघानास्त्र बलेनाशु परहसन्न अर्जुनस तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 27, + "text": "तथा हतासु मायासु तरस्तॊ ऽरजुन शराहतः\nअपायाज जवनैर अश्वैः शकुनिः पराकृतॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ ऽरजुनॊ ऽसत्रविच छरैष्ठ्यं दर्शयन्न आत्मनॊ ऽरिषु\nअभ्यवर्षच छरौघेण कौरवाणाम अनीकिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 29, + "text": "सा हन्यमाना पार्थेन पुत्रस्य तव वाहिनी\nदवैधी भूता महाराज गङ्गेवासाद्य पर्वतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 30, + "text": "दरॊणम एवान्वपद्यन्त के चित तत्र महारथाः\nके चिद दुर्यॊधनं राजन्न अर्द्यमानाः किरीटिना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 31, + "text": "नापश्याम ततस तव एतत सैन्यं वै तमसावृतम\nगाण्डीवस्य च निर्घॊषः शरुतॊ दक्षिणतॊ मया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 32, + "text": "शङ्खदुन्दुभिनिर्घॊषं वादित्राणां च निस्वनम\nगाण्डीवस्य च निर्घॊषॊ वयतिक्रम्यास्पृशद दिवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 33, + "text": "ततः पुनर दक्षिणतः संग्रामश चित्रयॊधिनाम\nसुयुद्धम अर्जुनस्यासीद अहं तु दरॊणम अन्वगाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 34, + "text": "नानाविधान्य अनीकानि पुत्राणां तव भारत\nअर्जुनॊ वयधमत काले दिवीवाभ्राणि मारुतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 35, + "text": "तं वासवम इवायान्तं भूरिवर्षशरौघिणम\nमहेष्वासं नरव्याघ्रं नॊग्रं कश चिद अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 36, + "text": "ते हन्यमानाः पार्थेन तवदीया वयथिता भृशम\nसवान एव बहवॊ जघ्नुर विद्रवन्तस ततस ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 37, + "text": "ते ऽरजुनेन शरा मुक्ताः कङ्कपत्रास तनुच्छिदः\nशलभा इव संपेतुः संवृण्वाना दिशॊ दश" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 38, + "text": "तुरगं रथिनं नागं पदातिम अपि मारिष\nविनिर्भिद्य कषितिं जग्मुर वल्मीकम इव पन्नगाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 39, + "text": "न च दवितीयं वयसृजत कुञ्जराश्वनरेषु सः\nपृथग एकशरारुग्णा निपेतुस ते गतासवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 40, + "text": "हतैर मनुष्यैस तुरगैश च सर्वतः; शराभिवृष्टैर दविरदैश च पातितैः\nतदा शवगॊमायु बडाभिनादितं; विचित्रम आयॊध शिरॊ बभूव ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 29, + "shloka": 41, + "text": "पिता सुतं तयजति सुहृद वरं सुहृत; तथैव पुत्रः पितरं शरातुरः\nसवरक्षणे कृतमतयस तदा जनास; तयजन्ति वाहान अपि पार्थ पीडिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nतेष्व अनीकेषु भग्नेषु पाण्डुपुत्रेण संजय\nचलितानां दरुतानां च कथम आसीन मनॊ हि वः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 2, + "text": "अनीकानां परभग्नानां वयवस्थानम अपश्यताम\nदुष्करं पतिसंधानं तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 3, + "text": "[स]\nतथापि तव पुत्रस्य परियकामा विशां पते\nयशः परवीरा लॊकेषु रक्षन्तॊ दरॊणम अन्वयुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 4, + "text": "समुद्यतेषु शस्त्रेषु संप्राप्ते च युधिष्ठिरे\nअकुर्वन्न आर्य कर्माणि भैरवे सत्यभीतवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 5, + "text": "अन्तरं भीमसेनस्य परापतन्न अमितौजसः\nसात्यकेश चैव शूरस्य धृष्टद्युम्नस्य चाभिभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 6, + "text": "दरॊणं दरॊणम इति करूराः पाञ्चालाः समचॊदयन\nमा दरॊणम इति पुत्रास ते कुरून सर्वान अचॊदयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 7, + "text": "दरॊणं दरॊणम इति हय एके मा दरॊणम इति चापरे\nकुरूणां पाण्डवानां च दरॊण दयूतम अवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 8, + "text": "यं यं सम भजते दरॊणः पाञ्चालानां रथव्रजम\nतत्र तत्र सम पाञ्चाल्यॊ धृष्टद्युम्नॊ ऽथ धीयते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 9, + "text": "यथाभागविपर्यासे संग्रामे भैरवे सति\nवीराः समासदन वीरान अगच्छन भीरवः परान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 10, + "text": "अकम्पनीयाः शत्रूणां बभूवुस तत्र पाण्डवाः\nअकम्पयंस तव अनीकानि समरन्तः कलेशम आत्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 11, + "text": "ते तव अमर्षवशं पराप्ता हरीमन्तः सवत्त्व चॊदिताः\nतयक्त्वा पराणान नयवर्तन्त घनन्तॊ दरॊणं महाहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 12, + "text": "अयसाम इव संपातः शिलानाम इव चाभवत\nदीव्यतां तुमुले युद्धे पराणैर अमिततेजसाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 13, + "text": "न तु समरन्ति संग्रामम अपि वृद्धास तथाविधम\nदृष्टपूर्वं महाराज शरुतपूर्वम अथापि वा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 14, + "text": "पराकम्पतेव पृथिवी तस्मिन वीरावसादने\nपरवर्तता बलौघेन महता भारपीडिता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 15, + "text": "घूर्णतॊ हि बलौघस्य दिवं सतब्ध्वेव निस्वनः\nअजातशत्रॊः करुद्धस्य पुत्रस्य तव चाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 16, + "text": "समासाद्य तु पाण्डूनाम अनीकानि सहस्रशः\nदरॊणेन चरता संख्ये परभग्नानि शितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 17, + "text": "तेषु परमथ्यमानेषु दरॊणेनाद्भुत कर्मणा\nपर्यवारयद आसाद्य दरॊणं सेनापतिः सवयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 18, + "text": "तद अद्भुतम अभूद युद्धं दरॊण पाञ्चाल्ययॊस तदा\nनैव तस्यॊपमा का चित संभवेद इति मे मतिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ नीलॊ ऽनलप्रख्यॊ ददाह कुरु वाहिनीम\nशरस्फुलिङ्गश चापार्चिर दहन कक्षम इवानलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 20, + "text": "तं दहन्तम अनीकानि दरॊणपुत्रः परतापवान\nपूर्वाभिभाषी सुश्लक्ष्णं समयमानॊ ऽभयभाषत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 21, + "text": "नीलकिं बहुभिर दग्धैस तव यॊधैः शरार्चिषा\nमयैकेन हि युध्यस्व करुद्धः परहरचाशुगैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 22, + "text": "तं पद्मनिकराकारं पद्मपत्र निभेक्षणम\nवयाकॊशपद्माभ मुखं नीलॊ विव्याध सायकैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 23, + "text": "तेनातिविद्धः सहसा दरौणिर भल्लैः शितैस तरिभिः\nधनुर धवजं च छत्रं च दविषतः स नयकृन्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 24, + "text": "सॊत्प्लुत्य सयन्दनात तस्मान नीलश चर्म वरासिधृक\nदरॊणायनेः शिरः कायाद धर्तुम ऐच्छत पतत्रिवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 25, + "text": "तस्यॊद्यतासेः सुनसं शिरः कायात सकुण्डलम\nभल्लेनापाहरद दरौणिः समयमान इवानघ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 26, + "text": "संपूर्णचन्द्राभमुखः पद्मपत्र निभेक्षणः\nपरांशुर उत्पलगर्भाभॊ निहतॊ नयपतत कषितौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 27, + "text": "ततः परविव्यथे सेना पाण्डवी भृशम आकुला\nआचार्य पुत्रेण हते नीले जवलिततेजसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 28, + "text": "अचिन्तयंश च ते सर्वे पाण्डवानां महारथाः\nकथं नॊ वासविस तरायाच छत्रुभ्य इति मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 30, + "shloka": 29, + "text": "दक्षिणेन तु सेनायाः कुरुते कदनं बली\nसंशप्तकावशेषस्य नारायण बलस्य च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nपरतिघातं तु सैन्यस्य नामृष्यत वृकॊदरः\nसॊ ऽभिनद बाह्लिकं षष्ट्या कर्णं च दशभिः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 2, + "text": "तस्य दरॊणः शितैर बाणैस तीक्ष्णधारैर अयस्मयैः\nजीवितान्तम अभिप्रेप्सुर मर्मण्य आशु जघान ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 3, + "text": "कर्णॊ दवादशभिर बाणैर अश्वत्थामा च सप्तभिः\nषड्भिर दुर्यॊधनॊ राजा तत एनम अवाकिरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 4, + "text": "भीमसेनॊ ऽपि तान सर्वान परत्यविध्यन महाबलः\nदरॊणं पञ्चाशतेषूणां कर्मं च दशभिः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 5, + "text": "दुर्यॊधनं दवादशभिर दरौणिं चाष्टाभिर आशुगैः\nआरावं तुमुलं कुर्वन्न अभ्यवर्तत तान रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 6, + "text": "तस्मिन संत्यजति पराणान मृत्युसाधारणी कृते\nअजातशत्रुस तान यॊधान भीमं तरातेत्य अचॊदयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 7, + "text": "ते ययुर भीमसेनस्य समीपम अमितौजसः\nयुयुधानप्रभृतयॊ माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 8, + "text": "ते समेत्य सुसंरब्धाः सहिताः पुरुषर्षभाः\nमहेष्वास वरैर गुप्तं दरॊणानीकं बिभित्सवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 9, + "text": "समापेतुर महावीर्या भीमप्रभृतयॊ रथाः\nतान पर्त्यगृह्णाद अव्यग्रॊ दरॊणॊ ऽपि रथिनां वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 10, + "text": "महाबलान अतिरथान वीरान समरशॊभिनः\nबाह्यं मृत्युभयं कृत्वा तावकाः पाण्डवान ययुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 11, + "text": "सादिनः सादिनॊ ऽभयघ्नंस तथैव रथिनॊ रथान\nआसीच छक्त्य असि संपातॊ युद्धम आसीत परश्वधैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 12, + "text": "निकृष्टम असियुद्धं च बभूव कटुकॊदयम\nकुञ्जराणांच संघातैर युद्धम आसीत सुदारुणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 13, + "text": "अपतत कुञ्जराद अन्यॊ हयाद अन्यस तव अवाक्शिराः\nनरॊ बाणेन निर्भिन्नॊ रथाद अन्यश च मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 14, + "text": "तत्रान्यस्य च संमर्दे पतितस्य विवर्मणः\nशिरः परध्वंसयाम आस वक्षस्य आक्रम्य कुञ्जरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 15, + "text": "अपरे ऽपय अपराञ जघ्नुर वारणाः पतितान नरान\nविषाणैश चावनिं गत्वा वयभिन्दन रथिनॊ बहून" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 16, + "text": "नरान्त्रैः के चिद अपरे विषाणालग्न संस्रवैः\nबभ्रमुः शतशॊ नागा मृद्नन्तः शतशॊ नरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 17, + "text": "कांस्यायस तनुत्राणान नराश्वरथकुञ्जरान\nपतितान पॊथयां चक्रुर दविपाः सथूलनडान इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 18, + "text": "गृध्रपत्राधिवासांसि शयनानि नराधिपाः\nहरीमन्तः कालसंपक्वाः सुदुःखान्य अधिशेरते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 19, + "text": "हन्ति समात्र पिता पुत्रं रथेनाभ्यतिवर्तते\nपुत्रश च पितरं मॊहान निर्मर्यादम अवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 20, + "text": "अक्षॊ भग्नॊ धवजश छिन्नश छत्रम उर्व्यां निपातितम\nयुगार्धं छिन्नम आदाय परदुद्राव तथा हयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 21, + "text": "सासिर बाहुर निपतितः शिरश छिन्नं सकुण्डलम\nगजेनाक्षिप्य बलिना रथः संचूर्णितः कषितौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 22, + "text": "रथिना ताडितॊ नागॊ नाराचेनापतद वयसुः\nसारॊहश चापतद वाजी गजेनाताडितॊ भृशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 23, + "text": "निर्मर्यादं महद युद्धम अवर्तत सुदारुणम\nहा तात हा पुत्र सखे कवासि तिष्ठ कव धावसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 24, + "text": "परहराहर जह्य एनं समितक्ष्वेडित गर्जितैः\nइत्य एवम उच्चरन्त्यः सम शरूयन्ते विविधा गिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 25, + "text": "नरस्याश्वस्य नागस्य समसज्जत शॊणितम\nउपाशाम्यद रजॊ भौमं भीरून कश्मलम आविशत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 26, + "text": "आसीत केशपरामर्शॊ मुष्टियुद्धं च दारुणम\nनखैर दन्तैश च शूराणमाद्वीपे दवीपम इच्छताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 27, + "text": "तत्राच्छिद्यत वीरस्य स खड्गॊ बाहुर उद्यतः\nसधनुश चापरस्यापि स शरः साङ्कुशस तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 28, + "text": "पराक्रॊशद अन्यम अन्यॊ ऽतर तथान्यॊ विमुखॊ ऽदरवत\nअन्यः पराप्तस्य चान्यस्य शिरः कायाद अपाहरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 29, + "text": "शब्दम अभ्यद्रवच चान्यः शब्दाद अन्यॊ ऽदरवद भृशम\nसवान अन्यॊ ऽथ परान अन्यॊ जघान निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 30, + "text": "गिरिशृङ्गॊपमश चात्र नाराचेन निपातितः\nमातङ्गॊ नयपतद भूमौ नदी रॊध इवॊष्णगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 31, + "text": "तथैव रथिनं नागः कषरन गिरिर इवारुजत\nअध्यतिष्ठत पदा भूमौ सहाश्वं सह सारथिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 32, + "text": "शूरान परहरतॊ दृष्ट्वा कृतास्त्रान रुधिरॊक्षितान\nबहून अप्य आविशन मॊहॊ भीरून हृदयदुर्बलान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 33, + "text": "सर्वम आविग्नम अभवन न पराज्ञायत किं चन\nसैन्ये च रजसा धवस्ते निर्मर्यादम अवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 34, + "text": "ततः सेनापतिः शीघ्रम अयं काल इति बरुवन\nनित्याभित्वरितान एव तवरयाम आस पाण्डवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 35, + "text": "कुर्वन्तः शासनं तस्य पाण्डवेया यशस्विनः\nसरॊ हंसा इवापेतुर घनन्तॊ दरॊण रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 36, + "text": "गृह्णीताद्रवतान्यॊन्यं विभीता विनिकृन्तत\nइत्य आसीत तुमुलः शब्दॊ दुर्धर्षस्य रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 37, + "text": "ततॊ दरॊणः कृपः कर्णॊ दरौणी राजा जयद्रथः\nविन्दानुविन्दाव अवन्त्यौ शल्यश चैनान अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 38, + "text": "ते तव आर्य धर्मसंरब्धा दुर्निवार्या दुरासदाः\nशरार्ता न जुहुर दरॊणं पाञ्चालाः पाण्डवैः सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 39, + "text": "ततॊ दरॊणॊ ऽभिसंक्रुद्धॊ विसृजञ शतशः शरान\nचेदिपाञ्चालपाण्डूनाम अकरॊत कदनं महत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 40, + "text": "तस्य जयातलनिर्घॊषः शुश्रुवे दिक्षु मारिष\nवज्रसंघात संकाशस तरासयन पाण्डवान बहून" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 41, + "text": "एतस्मिन्न अन्तरे जिष्णुर हत्वा संशप्तकान बली\nअब्ययात तत्र यत्र सम दरॊणः पाण्डुन परमर्दति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 42, + "text": "तं शरौघमहावर्तं शॊणितॊदं महाह्रदम\nतीर्णः संशप्तकान हत्वा परत्यदृश्यत फल्गुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 43, + "text": "तस्य कीर्तिमतॊ लक्ष्म सूर्यप्रतिम तेजसः\nदीप्यमानम अपश्याम तेजसा वानरध्वजम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 44, + "text": "संशप्तकसमुद्रं तम उच्छॊष्यास्त्र गभस्तिभिः\nस पाण्डव युगान्तार्कः कुरून अप्य अभ्यतीतपत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 45, + "text": "परददाह कुरून सर्वान अर्जुनः शस्र तेजसा\nयुगान्ते सर्वभूतानि धूमकेतुर इवॊत्थितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 46, + "text": "तेन बाणसहस्रौघैर गजाश्वरथयॊधिनः\nताड्यमानाः कषितिं जग्मुर मुक्तशस्त्राः शरार्दिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 47, + "text": "के चिद आर्तस्वरं चक्रुर विनेदुर अपरे पुनः\nपार्थ बाणहता एक्चिन निपेतुर विगतासवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 48, + "text": "तेषाम उत्पततां कांश चित पतितांश च पराङ्मुखान\nन जघानार्जुनॊ यॊधान यॊधव्रतम अनुस्मरन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 49, + "text": "ते विशीर्णरथाश्वेभाः परायशश च पराङ्मुखाः\nकुरवः कर्ण कर्णेति हाहेति च विचुक्रुशुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 50, + "text": "तम आधिरथिर आक्रन्दं विज्ञाय शरणैषिणाम\nमा भैष्टेति परतिश्रुत्य ययाव अभिमुखॊ ऽरजुनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 51, + "text": "स भारत रथश्रेष्ठः सर्वभारत हर्षणः\nपरादुश्चक्रे तद आग्नेयम अस्त्रम अस्त्रविदां वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 52, + "text": "तस्य दीप्तशरौघस्य दीपचाप धरस्य च\nशरौघाञ शरजालेन विदुधाव धनंजयः\nअस्त्रम अस्त्रेण संवार्य पराणदद विसृजञ शरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 53, + "text": "धृष्टद्युम्नश च भीमश च सात्यकिश च महारथः\nविव्यधुः कर्णम आसाद्य तरिभिस तरिभिर अजिह्मगैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 54, + "text": "अर्जुनास्त्रं तु राधेयः संवार्य शरवृष्टिभिः\nतेषां तरयाणां चापानि चिच्छेद विशिखैस तरिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 55, + "text": "ते निकृत्तायुधाः शूरा निर्विषा भुजगा इव\nरथशक्तीः समुत्क्षिप्य भृशं सिंहा इवानदन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 56, + "text": "ता भुजाग्रैर महावेगा विसृष्टा भुजगॊपमाः\nदीप्यमाना महाशक्त्यॊ जग्मुर आधिरथिं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 57, + "text": "ता निकृत्य शितैर बाणैस तरिभिस तरिभिर अजिह्मगैः\nननाद बलवान कर्णः पार्थाय विसृजञ शरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 58, + "text": "अर्जुनश चापि राधेयं विद्ध्वा सप्तभिर आशुगैः\nकर्णाद अवरजं बाणैर जघान निशितैस तरिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 59, + "text": "ततः शत्रुंजयं हत्वा पार्थः षड्भिर अजिह्मगैः\nजहार सद्यॊ भल्लेन विपाटस्य शिरॊ रथात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 60, + "text": "पश्यतां धार्तराष्ट्राणाम एकेनैव किरीटिना\nपरमुखे सूतपुत्रस्य सॊदर्या निहतास तरयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 61, + "text": "ततॊ भीमः समुत्पत्य सवरथाद वैनतेयवत\nवरासिना कर्ण पक्षाञ जघान दश पञ्च च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 62, + "text": "पुनः सवरथम आस्थाय धनुर आदाय चापरम\nविव्याध दशभिः कर्णं सूतम अश्वांश च पञ्चभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 63, + "text": "धृष्टद्युम्नॊ ऽय असि वरं कर्म चादाय भास्वरम\nजघान चन्द्र वर्माणं बृहत कषत्रं च पौरवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 64, + "text": "ततः सवरथम आस्थाय पाञ्चाल्यॊ ऽनयच च कार्मुकम\nआदाय कर्णं विव्याध तरिसप्तत्या नदन रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 65, + "text": "शैनेयॊ ऽपय अन्यद आदाय धनुर इन्द्रायुधद्युति\nसूतपुत्रं चतुःषष्ट्या विद्ध्वा सिंह इवानदत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 66, + "text": "भल्लभ्यां साधु मुक्ताभ्यां छित्त्वा कर्णस्य कार्मुकम\nपुनः कर्णं तरिभिर बाणैर बाह्वॊर उरसि चार्पयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 67, + "text": "ततॊ दुर्यॊघनॊ दरॊणॊ राजा चैव जयद्रथः\nनिमज्जमानं राधेयम उज्जह्रुः सात्यकार्णवात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 68, + "text": "धृष्टद्युम्नश च भीमश च सौभद्रॊ ऽरजुन एव च\nनकुलः सहदेवश च सात्यकिं जुगुपू रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 69, + "text": "एवम एष महारौद्रः कषयार्थं सर्वधन्विनाम\nतावकानां परेषां च तयक्त्वा पराणान अभूद रणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 70, + "text": "पदातिरथनागाश्वैर गजाश्वरथपत्तयः\nरथिनॊ नागपत्त्यश्वै रथपत्ती रथद्विपैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 71, + "text": "अश्वैर अश्वा गजैर नागा रथिनॊ रथिभिः सह\nसंसक्ताः समदृश्यन्त पत्तयश चापि पत्तिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 72, + "text": "एवं सुकलिलं युद्धम आसीत करव्यादहर्षणम\nमहद्भिस तैर अभीतानां यम राष्ट्रविवर्धनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 73, + "text": "ततॊ हता नररथवाजि कुञ्जरैर; अनेकशॊ दविपरथवाजि पत्तयः\nगजैर गजा रथिभिर उदायुधा रथा; हयैर हयाः पत्तिगणैश च पत्तयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 74, + "text": "रथैर दविपा दविरदवरैर महाहया; हयैर नरा वररथिभिश च वाजिनः\nनिरस्तजिह्वा दशनेक्षणाः कषितौ; कषयं गताः परमथित वर्म भूषणाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 75, + "text": "तथा परैर बहु करणैर वरायुधैर; हता गताः परतिभय दर्शनाः कषितिम\nविपॊथिता हयगजपादताडिता; भृशाकुला रथखुर नेमिभिर हताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 76, + "text": "परमॊदने शवापद पक्षिरक्षसां; जनक्षये वर्तति तत्र दारुणे\nमहाबलास ते कुपिताः परस्परं; निषूदयन्तः परविचेरुर ओजसा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 31, + "shloka": 77, + "text": "ततॊ बले भृशलुलिते परस्परं; निरीक्षमाणे रुधिरौघसंप्लुते\nदिवाकरे ऽसतं गिरिम आस्थिते शनैर; उभे परयाते शिबिराय भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 32, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nपूर्वम अस्मासु भग्नेषु फल्गुनेनामितौजसा\nदरॊणे च मॊघसंकल्पे रक्षिते च युधिष्ठिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 32, + "shloka": 2, + "text": "सर्वे विध्वस्तकवचास तावका युधि निर्जिताः\nरजस्वला भृशॊद्विग्ना वीक्षमाणा दिशॊ दश" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 32, + "shloka": 3, + "text": "अवहारं ततः कृत्वा भारद्वाजस्य संमते\nलब्धलक्ष्यैः परैर दीना भृशावहसिता रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 32, + "shloka": 4, + "text": "शलाघमानेषु भूतेषु फल्गुनस्यामितान गुणान\nकेशवस्य च सौहार्दे कीर्त्यमाने ऽरजुनं परति\nअभिशस्ता इवाभूवन धयानमूकत्वम आस्थिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 32, + "shloka": 5, + "text": "ततः परभातसमये दरॊणं दुर्यॊधनॊ ऽबरवीत\nपरणयाद अभिमानाच च दविषद वृद्ध्या च दुर्मनाः\nशृण्वतां सर्वभूतानां संरब्धॊ वाक्यकॊविदः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 32, + "shloka": 6, + "text": "नूनं वयं वध्य पक्षे भवतॊ बरह्मवित्तम\nतथा हि नाग्रहीः पराप्तं समीपे ऽदय युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 32, + "shloka": 7, + "text": "इच्छतस ते न मुच्येत चक्षुः पराप्तॊ रणे रिपुः\nजिघृक्षतॊ रक्ष्यमाणः सामरैर अपि पाण्डवैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 32, + "shloka": 8, + "text": "वरं दत्त्वा मम परीतः पश्चाद विकृतवान असि\nआशा भङ्गं न कुर्वन्ति भक्तस्यार्याः कथं चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 32, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ ऽपरीतिस तथॊक्तः स भारद्वाजॊ ऽबरवीन नृपम\nनार्हसे मान्यथा जञातुं घटमानं तव परिये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 32, + "shloka": 10, + "text": "स सुरासुरगन्धर्वाः स यक्षॊरग राक्षसाः\nनालं लॊका रणे जेतुं पाल्यमानं किरीटिना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 32, + "shloka": 11, + "text": "विश्वसृग यत्र गॊविन्दः पृतनारिस तहार्जुनः\nतत्र कस्य बलं करामेद अन्यत्र तर्यम्बकात परभॊः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 32, + "shloka": 12, + "text": "सत्यं तु ते बरवीम्य अद्य नैतज जात्व अन्यथा भवेत\nअद्यैषां परवरं वीरं पातयिष्ये महारथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 32, + "shloka": 13, + "text": "तं च वयूहं विधास्यामि यॊ ऽभेद्यस तरिदशैर अपि\nयॊगेन केन चिद राजन्न अर्जुनस तव अपनीयताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 32, + "shloka": 14, + "text": "न हय अज्ञातम असाध्यं वा तस्य संख्ये ऽसति किं चन\nतेन हय उपात्तं बलवत सर्वज्ञानम इतस ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 32, + "shloka": 15, + "text": "दरॊणेन वयाहृते तव एवं संशप्तकगणाः पुनः\nआह्वयन्न अर्जुनं संख्ये दक्षिणाम अभितॊ दिशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 32, + "shloka": 16, + "text": "तत्रार्जुनस्याथ परैः सार्धं समभवद रणः\nतादृशॊ यादृशॊ नान्यः शरुतॊ दृष्टॊ ऽपि वा कव चित" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 32, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ दरॊणेन विहितॊ राजन वयूहॊ वयरॊचत\nचरन मध्यं दिने सूर्यः परतपन्न इव दुर्दृशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 32, + "shloka": 18, + "text": "तं चाभिमन्युर वचनात पितुर जयेष्ठस्य भारत\nबिभेद दुर्भिदं संख्ये चक्रव्यूहम अनेकधा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 32, + "shloka": 19, + "text": "स कृत्वा दुष्करं कर्महत्वा वीरान सहस्रशः\nषट्सु वीरेषु संसक्तॊ दौःशासनि वशंगतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 32, + "shloka": 20, + "text": "वयं परमसंहृष्टाः पाण्टवाः शॊककर्शिताः\nसौभद्रे निहते राजन्न अवहारम अकुर्वत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 32, + "shloka": 21, + "text": "[धृ]\nपुत्रं पुरुषसिंहस्य संजयाप्राप्त यौवनम\nरणे विनिहतं शरुत्वा भृशं मे दीर्यते मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 32, + "shloka": 22, + "text": "दारुणः कषत्रधर्मॊ ऽयं विहितॊ धर्मकर्तृभिः\nयत्र राज्येप्सवः शूरा बाले शस्त्रम अपातयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 32, + "shloka": 23, + "text": "बालम अत्यन्तसुखिनं विचरन्तम अभीतवत\nकृतास्त्रा बहवॊ जघ्नुर बरूहि गावल्गणे कथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 32, + "shloka": 24, + "text": "बिभित्सता रथानीकं सौभद्रेणामितौजसा\nविक्रीडितं यथा संख्ये तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 32, + "shloka": 25, + "text": "[स]\nयन मां पृच्छसि राजेन्द्र सौभद्रस्य निपातनम\nतत ते कार्त्स्न्येन वक्ष्यामि शृणु राजन समाहितः\nविक्रीडितं कुमारेण यथानीकं बिभित्सता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 32, + "shloka": 26, + "text": "दावाग्न्यभिपरीतानां भूरि गुल्मतृणद्रुमे\nवनौकसाम इवारण्ये तवदीयानाम अभूद भयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 33, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nसमरे ऽतयुग्र कर्माणः कर्मभिर वयञ्जित शरमाः\nस कृष्णाः पाण्डवाः पञ्च देवैर अपि दुरासदाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 33, + "shloka": 2, + "text": "सत्त्वकर्मान्वयैर बुद्ध्या परकृत्या यशसा शरिया\nनैव भूतॊ न भविता कृष्ण तुल्यगुणः पुमान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 33, + "shloka": 3, + "text": "सत्यधर्मपरॊ दाता विप्र पूजादिभिर गुणैः\nसदैव तरिदिवं पराप्तॊ राजा किल युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 33, + "shloka": 4, + "text": "युगान्ते चान्तकॊ राजञ जामदग्न्यश च वीर्यवान\nरणस्थॊ भीमसेनश च कथ्यन्ते सदृशास तरयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 33, + "shloka": 5, + "text": "परतिज्ञा कर्म दक्षस्य रणे गाण्डीवधन्वनः\nउपमां नाधिगच्छामि पार्थस्य सदृशीं कषितौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 33, + "shloka": 6, + "text": "गुरु वात्सल्यम अत्यन्तं नैभृत्यं विनयॊ दमः\nनकुले ऽपरातिरूप्यं च शौल्यं च नियतानि षट" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 33, + "shloka": 7, + "text": "शरुतगाम्भीर्यमाधुर्यसत्त्ववीर्यपराक्रमैः\nसदृशॊ देवयॊर वीरः सहदेवः किलाश्विनॊः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 33, + "shloka": 8, + "text": "ये च कृष्णे गुणाः सफीताः पाण्डवेषु च ये गुणाः\nअभिमन्यौ किलैकस्था दृश्यन्ते गुणसंचयाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 33, + "shloka": 9, + "text": "युधिष्ठिरस्य धैर्येण कृष्णस्य चरितेन च\nकर्मभिर भीमसेनस्य सदृशॊ भीमकर्मणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 33, + "shloka": 10, + "text": "धनंजयस्य रूपेण विक्रमेण शरुतेन च\nविनयात सहदेवस्य सदृशॊ नकुलस्य च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 33, + "shloka": 11, + "text": "[धृ]\nअभिमन्युम अहं सूत सौभद्रम अपराजितम\nशरॊतुम इच्छामि कार्त्स्न्येन कथम आयॊधने हतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 33, + "shloka": 12, + "text": "[स]\nचक्रव्यूहॊ महाराज आचार्येणाभिकल्पितः\nतत्र शक्रॊपमाः सर्वे राजानॊ विनिवेशिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 33, + "shloka": 13, + "text": "संघातॊ राजपुत्राणां सर्वेषाम अभवत तदा\nकृताभिसमयाः सर्वे सुवर्णविकृतध्वजाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 33, + "shloka": 14, + "text": "रक्ताम्बरधराः सर्वे सर्वे रक्तविभूषणाः\nसर्वे रक्तपताकाश च सर्वे वै हेममालिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 33, + "shloka": 15, + "text": "तेषां दशसहस्राणि बभूवुर दृढधन्विनाम\nपौत्रं तव पुरस्कृत्य लक्ष्मणं परियदर्शनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 33, + "shloka": 16, + "text": "अन्यॊन्यसमदुःखास ते अन्यॊन्यसमसाहसाः\nअन्यॊन्यं सपर्धमानाश च अन्यॊन्यस्य हिते रताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 33, + "shloka": 17, + "text": "कर्ण दुःशासन कृपैर वृतॊ राजा महारथैः\nदेवराजॊपमः शरीमाञ शवेतच छत्राभिसंवृतः\nचामरव्यजनाक्षेपैर उदयन्न इव भास्करः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 33, + "shloka": 18, + "text": "परमुखे तस्य सैन्यस्य दरॊणॊ ऽवस्थित नायके\nसिन्धुराजस तथातिष्ठच छरीमान मेरुर इवाचलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 33, + "shloka": 19, + "text": "सिन्धुराजस्य पार्श्वस्था अश्वथाम पुरॊगमाः\nसुतास तव महाराज तरिंशत तरिदशसंनिभाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 33, + "shloka": 20, + "text": "गान्धारराजः कितवः शल्यॊ भूरिश्रवास तथा\nपार्श्वतः सिन्धुराजस्य वयराजन्त महारथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतद अनीकम अनाधृष्यं भारद्वाजेन रक्षितम\nपार्थाः समभ्यवर्तन्त भीमसेनपुरॊगमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 2, + "text": "सात्यकिश चेकितानश च धृष्टद्युम्नश च पार्षतः\nकुन्तिभॊजश च विक्रान्तॊ दरुपदश च महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 3, + "text": "आर्जुनिः कषत्रधर्मा च बृहत कषत्रश च वीर्यवान\nचेदिपॊ धृष्टकेतुश च माद्रीपुत्रौ घटॊत्कचः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 4, + "text": "युधामन्युश च विक्रान्तः शिखण्डी चापराजितः\nउत्तमौजाश च दुर्धर्षॊ विराटश च महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 5, + "text": "दरौपदेयाश च संरब्धाः शैशुपालिश च वीर्यवान\nकेकयाश च महावीर्याः सृञ्जयाश च सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 6, + "text": "एते चान्ये च सगणाः कृतास्त्रा युद्धदुर्मदाः\nसमभ्यधावन सहसा भारद्वाजं युयुत्सवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 7, + "text": "समवेतांस तु तान सर्वान भारद्वाजॊ ऽपि वीर्यवान\nअसंभ्रान्तः शरौघेण महता समवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 8, + "text": "महौघाः सलिलस्येव गिरिम आसाद्य दुर्भिदम\nदरॊणं ते नाभ्यवर्तन्त वेलाम इव जलाशयाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 9, + "text": "पीड्यमानाः शरै राजन दरॊण चापविनिःसृतैः\nन शेकुः परमुहे सथातुं भारद्वाजस्य पाण्डवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 10, + "text": "तद अद्भुतम अपश्याम दरॊणस्य भुजयॊर बलम\nयद एनं नाभ्यवर्तन्त पाञ्चालाः सृञ्जयैः सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 11, + "text": "तम आयान्तम अभिक्रुद्धं दरॊणं दृष्ट्वा युधिष्ठिरः\nबहुधा चिन्तयाम आस दरॊणस्य परतिवारणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 12, + "text": "अशक्यं तु तम अन्येन दरॊणं मत्वा युधिष्ठिरः\nअविषह्य गुरुं भारं सौभद्रे समवासृजत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 13, + "text": "वासुदेवाद अनवरं फल्गुनाच चामितौजसम\nअब्रवीत परवीरघ्नम अभिमन्युम इदं वचः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 14, + "text": "एत्य नॊ नार्जुनॊ गर्हेद यथा तात तथा कुरु\nचक्रव्यूहस्य न वयं विद्म भेदं कथं चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 15, + "text": "तवं वार्जुनॊ वा कृष्णॊ वा भिन्द्यात परद्युम्न एव वा\nचक्रव्यूहं महाबाहॊ पञ्चमॊ ऽनयॊ न विद्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 16, + "text": "अभिमन्यॊ वरं तात याचतां दातुम अर्हसि\nपितॄणां मातुलानां च सैन्यानां चैव सर्वशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 17, + "text": "धनंजयॊ हि नस तात गर्हयेद एत्य संयुगात\nकषिप्रम अस्त्रं समादाय दरॊणानीकं विशातय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 18, + "text": "[अभि]\nदरॊणस्य दृढम अव्यग्रम अनीक परवरं युधि\nपितॄणां जयम आकाङ्क्षन्न अवगाहे भिनद्मि च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 19, + "text": "उपदिष्टॊ हि मे पित्रा यॊगॊ ऽनीकस्य भेदने\nनॊत्सहे तु विनिर्गन्तुम अहं कस्यां चिद आपदि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 20, + "text": "[य]\nभिन्ध्य अनीकं युधा शरेष्ठ दवारं संजनयस्व नः\nवयं तवानुगमिष्यामॊ येन तवं तात यास्यसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 21, + "text": "धनंजय समं युद्धे तवां वयं तात संयुगे\nपरणिधायानुयास्यामॊ रक्षन्तः सर्वतॊ मुखाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 22, + "text": "[भम]\nअहं तवानुगमिष्यामि धृष्टद्युम्नॊ ऽथ सात्यकिः\nपाञ्चालाः केकया मत्स्यास तथा सर्वे परभद्रकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 23, + "text": "सकृद भिन्नं तवया वयूहं तत्र तत्र पुनः पुनः\nवयं परध्वंसयिष्यामॊ निघ्नमाना वरान वरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 24, + "text": "[अभि]\nअहम एतत परवेक्ष्यामि दरॊणानीकं दुरासदम\nपतंग इव संक्रुद्धॊ जवलितं जातवेदसम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 25, + "text": "तत कर्माद्य करिष्यामि हितं यद वंशयॊर दवयॊः\nमातुलस्य च या परीतिर भविष्यति पितुश च मे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 26, + "text": "शिशुनैकेन संग्रामे काल्यमानानि संघशः\nअद्य दरक्ष्यन्ति भूतानि दविषत सैन्यानि वै मया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 27, + "text": "[य]\nएवं ते भाषमाणस्य बलं सौभद्र वर्धताम\nयस तवम उत्सहसे भेत्तुं दरॊणानीकं सुदुर्भिदम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 28, + "text": "रक्षितं पुरुषव्याघ्रैर महेष्वासैः परहारिभिः\nसाध्य रुद्र मरुत कल्पैर वस्व अग्न्यादित्यविक्रमैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 34, + "shloka": 29, + "text": "[स]\nतस्य तद वचनं शरुत्वा स यन्तारम अचॊदयत\nसुमित्र अश्वान रणे कषिप्रं दरॊणानीकाय चॊदय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nसौभद्रस तु वचः शरुत्वा धर्मराजस्य धीमतः\nअचॊदयत यन्तारं दरॊणानीकाय भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 2, + "text": "तेन संचॊद्यमानस तु याहि याहीति सारथिः\nपरत्युवाच ततॊ राजन्न अभिमन्युम इदं वचः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 3, + "text": "अतिभारॊ ऽयम आयुष्मन्न आहितस तवयि पाण्डवैः\nसंप्रधार्य कषमं बुद्ध्या ततस तवं यॊद्धुम अर्हसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 4, + "text": "आचार्य हि कृती दरॊणः परमास्त्रे कृतश्रमः\nअत्यन्तसुखसंवृद्धस तवं च युद्धविशारदः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ ऽभिमन्युः परहसन सारथिं वाक्यम अब्रवीत\nसारथे कॊ नव अयं दरॊणः समग्रं कषत्रम एव वा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 6, + "text": "ऐरावत गतं शक्रं सहामर गणैर अहम\nयॊधयेयं रणमुखे न मे कषत्रे ऽदय विस्मयः\nन ममैतद दविषत सैन्यं कलाम अर्हति षॊडशीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 7, + "text": "अपि विश्वजितं विष्णुं मातुलं पराप्य सूतज\nपितरं चार्जुनं संख्ये न भीर माम उपयास्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ ऽभिमन्युस तां वाचं कदर्थी कृत्यसारथेः\nयाहीत्य एवाब्रवीद एनं दरॊणानीकाय माचिरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 9, + "text": "ततः संचॊदयाम आस हयान अस्य तरिहायनान\nनातिहृष्ट्त मनाः सूतॊ हेमभाण्ड परिच्छदान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 10, + "text": "ते परेषिताः सुमित्रेण दरॊणानीकाय वाजिनः\nदरॊणम अभ्यद्रवन राजन महावेगपराक्रमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 11, + "text": "तम उदीक्ष्य तथा यानं सर्वे दरॊण पुरॊगमाः\nअभ्यवर्तन्त कौरव्याः पाण्डवाश च तम अन्वयुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 12, + "text": "स कर्णिकारप्रवरॊच्छ्रितध्वजः; सुवर्णवर्मार्जुनिर अर्जुनाद वरः\nयुयुत्सया दरॊण मुखान महारथान; समासदत सिंहशिशुर यथा गजान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 13, + "text": "ते विंशतिपदे यत्ताः संप्रहारं परचक्रिरे\nआसीद गाङ्ग इवावर्तॊ मुहूर्तम उदधेर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 14, + "text": "शूराणां युध्यमानानां निघ्नताम इतरेतरम\nसंग्रामस तुमुलॊ राजन परावर्तत सुदारुणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 15, + "text": "परवर्तमाने संग्रामे तस्मिन्न अतिभयं करे\nदरॊणस्य मिषतॊ वयूहं भित्त्वा पराविशद आर्जुनिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 16, + "text": "तं परविष्टं परान घनन्तं शत्रुमध्ये महाबलम\nहस्त्यश्वरथपत्त्यौघाः परिवव्रुर उदायुधाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 17, + "text": "नाना वादित्रनिनदैः कष्वेडितॊत्क्रुष्ट गर्जितैः\nहुंकारैः सिंहनादैश च तिष्ठ तिष्ठेति निस्वनैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 18, + "text": "घॊरैर हलहलाशब्दैर मा गास तिष्ठैहि माम इति\nअसाव अहम अमुत्रेति परवदन्तॊ मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 19, + "text": "बृंहितैः शिञ्जितैर हासैः खुरनेमिस्वनैर अपि\nसंनादयन्तॊ वसुधाम अभिदुद्रुवुर आर्जुनिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 20, + "text": "तेषाम आपततां वीरः पूर्वं शीघ्रम अथॊ दृढम\nकषिप्रास्त्रॊ नयवधीद वरातान मर्मज्ञॊ मर्मभेदिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 21, + "text": "ते हन्यमानाश च तथा नाना लिङ्गैः शितैः शरैः\nअभिपेतुस तम एवाजौ शलभा इव पावकम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 22, + "text": "ततस तेषां शरीरैश च शरीरावयवैश च सः\nसंतस्तार कषितिं कषिप्रं कुशैर वेदिम इवाध्वरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 23, + "text": "बद्धगॊधाङ्गुलित्राणान स शरावर कार्मुकान\nसासि चर्माङ्कुशाभीशून स तॊमरपरश्वधान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 24, + "text": "स गुडायॊ मुखप्रासान सर्ष्टि तॊमरपट्टिशान\nस भिण्डिपाल परिघान स शक्तिवरकम्पनान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 25, + "text": "स परतॊदमहाशङ्खान स कुन्तान स कच गरहान\nस मुद्गरक्षेपणीयान स पाशपरिघॊपलान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 26, + "text": "स केयूराङ्गदान बाहून हृद्य गन्धानुलेपनान\nसंचिच्छेदार्जुनिर वृत्तांस तवदीयानां सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 27, + "text": "तैः सफुरद्भिर महाराज शुशुभे लॊहितॊक्षितैः\nपञ्चास्यैः पन्नगैश छिन्नैर गरुडेनेव मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 28, + "text": "सुनासानन केशान्तैर अव्रणैश चारुकुण्डलैः\nसंदष्टौष्ठ पुटैः करॊधात कषरद्भिः शॊणितं बहु" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 29, + "text": "चारुस्रङ्मुकुटॊष्णीषैर मणिरत्नविराजितैः\nविनाल नलिनाकारैर दिवाकरशशिप्रभैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 30, + "text": "हितप्रियंवदैः काले बहुभिः पुण्यगन्धिभिः\nदविषच छिरॊभिः पृथिवीम अवतस्तार फाल्गुणिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 31, + "text": "गन्धर्वनगराकारान विधिवत कल्पितान रथान\nवीषा मुखान वित्रिवेणून वयस्तदण्डकबन्धुरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 32, + "text": "विजङ्घ कूबराक्षांश च विनेमीननरान अपि\nविचक्रॊपस्करॊपस्थान भग्नॊपकरणान अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 33, + "text": "परशातितॊपकरणान हतयॊधान सहस्रशः\nशरैर विशकलीकुर्वन दिक्षु सर्वास्व अदृश्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 34, + "text": "पुनर दविपान दविपारॊहान वैजयन्त्य अङ्कुश धवजान\nतूणान वर्माण्य अथॊ कक्ष्याग्रैवेयान अथ कम्बलान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 35, + "text": "घण्टाः शुण्डान विषाणाग्रान कषुर पालान पदानुगान\nशरैर निशितधाराग्रैः शात्रवाणाम अशातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 36, + "text": "वनायुजान पार्वतीयान काम्बॊजारट्ट बाह्लिकान\nसथिरवालधि कर्णाक्षाञ जनवान साधु वाहिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 37, + "text": "सवारूढाञ शिखितैर यॊधैः शक्त्यृष्टि परासयॊधिभिः\nविध्वस्तचामर कुथान विप्रकीर्णप्रकीर्णकान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 38, + "text": "निरस्तजिह्वा नयनान निष्कीर्णान तरयकृद धनान\nहतारॊहान भिन्नभाण्डान करव्यादगणमॊदनान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 39, + "text": "निकृत्तवर्म कवचाञ शकृन मूत्रासृग आप्लुतान\nनिपातयन्न अश्ववरांस तावकान सॊ ऽभयरॊचत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 40, + "text": "एकॊ विष्णुर इवाचिन्त्यः कृत्वा पराक कर्म दुष्करम\nतथा विमथितं तेन तर्यङ्गं तव बलं महत\nवयहनत स पदात्यॊघांस तवदीयान एव भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 41, + "text": "एवम एकेन तां सेनां सौभद्रेण शितैः शरैः\nभृशं विप्रहतां दृष्ट्वास्कन्देनेवासुरीं चमूम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 42, + "text": "तवदीयास तव पुत्राश च वीक्षमाणा दिशॊ दश\nसंशुष्कास्याश चलन नेत्राः परस्विन्ना लॊमहर्षणाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 43, + "text": "पलायनकृतॊत्साहा निरुत्साहा दविषज जवे\nगॊत्र नामभिर अन्यॊन्यं करन्दन्तौ जीवितैषिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 35, + "shloka": 44, + "text": "हतान पुत्रांस तथा पितॄन सुहृत संबन्धिबान्धवान\nपरातिष्ठन्त समुत्सृज्य तवरयन्तॊ हयद्विपान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतां परभग्नां चमूं दृष्ट्वा सौभद्रेणामितौजसा\nदुर्यॊधनॊ भृशं करुद्धः सवयं सौभद्रम अभ्ययात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ राजानम आवृत्तं सौभद्रं परति संयुगे\nदृष्ट्वा दरॊणॊ ऽबरवीद यॊधान पर्याप्नुत नराधिपम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 3, + "text": "पुराभिमन्युर लक्ष्यं नः पश्यतां हन्ति वीर्यवान\nतम आद्रवत मा भैष्ट कषिप्रं रक्षत कौरवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 4, + "text": "ततः कृतज्ञा बलिनः सुहृदॊ जितकाशिनः\nतरास्यमाना भयाद वीरं परिवव्रुस तवात्मजम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 5, + "text": "दरॊमॊ दरौणिः कृपः कर्णः कृतवर्मा च सौबलः\nबृहद्बलॊ मद्रराजॊ भूरिर भूरिश्रवाः शलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 6, + "text": "पौरवॊ वृषसेनश च विसृजन्तः शिताञ शरान\nसौभ्रद्रं शरवर्षेण महता समवाकिरन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 7, + "text": "संमॊहयित्वा तम अथ दुर्यॊधनम अमॊचयन\nआस्याद गरासम इवाक्षिप्तम अमृषे नार्जुनात्मजः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 8, + "text": "ताञ शरौघेण महता साश्वसूतान महारथान\nविमुखीकृत्य सौभद्रः सिंहनादम अथानदत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 9, + "text": "तस्य नादं ततः शरुत्वा सिंहस्येवामिषैषिणः\nनामृष्यन्त सुसंरब्धाः पुनर दरॊण मुखा रथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 10, + "text": "त एनं कॊष्ठकी कृत्यरथवंशेन मारिष\nवयसृजन्न इषुजालानि नाना लिङ्गानि संघशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 11, + "text": "तान्य अन्तरिक्षे चिच्छेद पौत्रस तव शितैः शरैः\nतांश चैव परतिविव्याध तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 12, + "text": "ततस ते कॊपितास तेन शरैर आशीविषॊपमैः\nपरिवव्रुर जिघांसन्तः सौभद्रम अपलायिनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 13, + "text": "समुद्रम इव पर्यस्तं तवदीयं तद बलार्णवम\nअभिमन्युर दधारैकॊ वेलेव मकरालयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 14, + "text": "शूराणां युध्यमानानां निघ्नताम इतरेतरम\nअभिमन्यॊः परेषां च नासीत कश चित पराङ्मुखः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 15, + "text": "तस्मिंस तु घॊरे संग्रामे वर्तमाने भयंकरे\nदुःसहॊ नवभिर बाणैर अभिमन्युम अविध्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 16, + "text": "दुःशासनॊ दवादशभिः कृपः शारद्वतस तरिभिः\nदरॊणस तु सप्त दशभिः शरैर आशीविषॊपमैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 17, + "text": "विविंशतिस तु विंशत्या कृतवर्मा च सप्तभिः\nबृहद्बलस तथाष्टाभिर अश्वत्थामा च सप्तभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 18, + "text": "भूरिश्रवास तरिभिर बाणैर मद्रेशः षड्भिर आशुगैः\nदवाभ्यां शराभ्यां शकुनिस तरिभिर दुर्यॊधनॊ नृपः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 19, + "text": "स तु तान परतिविव्याध तरिभिस तरिभिर अजिह्मगैः\nनृत्यन्न इव महाराज चापहस्तः परतापवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ ऽभिमन्युः संक्रुद्धस ताप्यमानस तवात्मजैः\nविदर्शयन वै सुमहच छिक्षौरस कृतं बलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 21, + "text": "गरुडानिलरंहॊभिर यन्तुर वाक्यकरैर हयैः\nदान्तैर अश्मक दायादं तवरमाणॊ ऽभयहारयत\nविव्याध चैनं दशभिर बाणैस तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 22, + "text": "तस्याभिमन्युर दशभिर बाणैः सूतं हयान धवजम\nबाहू धनुः शिरश चॊर्व्यां समयमानॊ ऽभयपातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 23, + "text": "ततस तस्मिन हते वीरे सौभद्रेणाश्मकेश्वरे\nसंचचाल बलं सर्वं पलायनपरायणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 24, + "text": "ततः कर्णः कृपॊ दरॊणॊ दरौणिर गान्धारराट शलः\nशल्यॊ भूरिश्रवाः कराथः सॊमदत्तॊ विविंशतिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 25, + "text": "वृषसेनः सुषेणश च कुण्ड भेदी परतर्दनः\nवृन्दारकॊ ललित्थश च परबाहुर दीर्घलॊचनः\nदुर्यॊधनश च संक्रुद्धः शरवर्षैर अवाकिरन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 26, + "text": "सॊ ऽतिक्रुद्धॊ महेष्वासैर अभिमन्युर अजिह्मगैः\nशरम आदत्त कर्णाय परकायावभेदनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 27, + "text": "तस्य भित्त्वा तनुत्राणं देहं निर्भिद्य चाशुगः\nपराविशद धरणीं राजन वल्मीकम इव पन्नगः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 28, + "text": "स तेनातिप्रहारेण वयथितॊ विह्वलन्न इव\nसंचचाल रणे कर्णः कषितिकम्पे यथाचलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 29, + "text": "अथान्यैर निशितैर बाणैः सुषेणं दीर्घलॊचनम\nकुण्ड भेदिं च संक्रुद्धस तरिभिस तरीन अवधीद बली" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 30, + "text": "कर्णस तं पञ्चविंशत्या नाराचानां समर्पयत\nअश्वत्थामा च विंशत्या कृतवर्मा च सप्तभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 31, + "text": "स शरार्दित सर्वाङ्गः करुद्धः शक्रात्मजात्मजः\nविचरन दृश्यते सैन्ये पाशहस्त इवान्तकः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 32, + "text": "शल्यं च बाणवर्षेण समीपस्थम अवाकिरत\nउदक्रॊशन महाबाहुस तव सैन्यानि भीषयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 33, + "text": "ततः स विद्धॊ ऽसत्रविदा मर्मभिद्भिर अजिह्मगैः\nशल्यॊ राजन रथॊपस्थे निषसाद मुमॊह च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 34, + "text": "तं हि विद्धं तथा दृष्ट्वा सौभद्रेण यशस्विना\nसंप्राद्रवच चमूः सर्वा भारद्वाजस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 35, + "text": "परेक्षन्तस तं महाबाहुं रुक्मपुङ्खैः समावृतम\nतवदीयाश च पलायन्ते मृगाः सिंहार्दिता इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 36, + "shloka": 36, + "text": "स तु रणयशसाभिपूज्यमानः; पितृसुरचारण सिद्धयक्षसंघैः\nअवनि तलगतैश च भूतसंघैर; अतिविबभौ हुतभुग यथाज्य सिक्तः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 37, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nतथा परमथमानं तं महेष्वासम अजिह्मगैः\nआर्जुनिं मामकाः सर्वे के तव एनं समवाकिरन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 37, + "shloka": 2, + "text": "[स]\nशृणु राजन कुमारस्य रणे विक्रीडितं महत\nबिभित्सयॊ रथानीकं भारद्वाजेन रक्षितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 37, + "shloka": 3, + "text": "मद्रेशं सादितं दृष्ट्वा सौभाद्रेणाशुगै रणे\nशल्याद अवरजः करुद्धः किरन बाणान समभ्ययात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 37, + "shloka": 4, + "text": "स विद्ध्वा दशभिर बाणैः साश्वयन्तारम आर्जुनिम\nउदक्रॊशन महाशब्दं तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 37, + "shloka": 5, + "text": "तस्यार्जुनिः शिरॊग्रीवं पाणिपादं धनुर हयान\nछत्रं धवजं नियन्तारं तरिवेणुं शम्यु पस्करम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 37, + "shloka": 6, + "text": "चक्रे युगेषां तूणीरान अनुकर्षं च सायकैः\nपताकां चक्रगॊप्तारौ सर्वॊपकरणानि च\nवयधमल लाघवात तच च ददृशे नास्य कश चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 37, + "shloka": 7, + "text": "स पपात कषितौ कषीणः परविद्धाभरणाम्बरः\nवायुनेव महाचैत्यः संभग्नॊ ऽमिततेजसा\nअनुगाश चास्य वित्रस्ताः पराद्रवन सर्वतॊदिशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 37, + "shloka": 8, + "text": "आर्जुनेः कर्म तद दृष्ट्व परणेदुश च समन्ततः\nनादेन सर्वभूतानि साधु साध्व इति भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 37, + "shloka": 9, + "text": "शल्य भरातर्य अथारुग्णे बहुशस तस्य सैनिकाः\nकुलाधिवासनामानि शरावयन्तॊ ऽरजुनात्मजम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 37, + "shloka": 10, + "text": "अभ्यवर्तन्त संक्रुद्धा विविधायुधपाणयः\nरथैर अश्वैर गजैश चान्ये पादातैश च बलॊत्कटाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 37, + "shloka": 11, + "text": "बाणशब्देन महता खुरनेमिस्वनेन च\nहुंकारैः कष्वेडितॊत्क्रुष्टैः सिंहनादैः स गर्जितैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 37, + "shloka": 12, + "text": "जयातलत्र सवनैर अन्ये गर्जन्तॊ ऽरजुननन्दनम\nबरुवन्तश च न नॊ जीवन मॊक्ष्यसे जीविताम इति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 37, + "shloka": 13, + "text": "तांस तथा बरुवतॊ दृष्ट्वा सौभद्रः परहसन्न इव\nयॊ यः सम पराहरत पूर्वं तं तं विव्याध पत्रिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 37, + "shloka": 14, + "text": "संदर्शयिष्यन्न अस्त्राणि चित्राणि च लघूनि च\nआर्जुनिः समरे शूरॊ मृदुपूर्वम अयुध्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 37, + "shloka": 15, + "text": "वासुदेवाद उपात्तं यद यद अस्त्रं च धनंजयात\nअदर्शयत तत कार्ष्णिः कृष्णाभ्याम अविशेषयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 37, + "shloka": 16, + "text": "दूरमास्यन गुरुं भारं साधयंश च पुनः पुनः\nसंदधद विसृजंश चेषून निर्विशेषम अदृश्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 37, + "shloka": 17, + "text": "चापमण्डलम एवास्य विस्फुरद दिक्ष्व अदृश्यत\nतमॊ घनतः सुदीप्तस्य सवितुर मण्डलं यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 37, + "shloka": 18, + "text": "जयाशब्दः शुश्रुवे तस्य तलशब्दश च दारुणः\nमहाशनिमुचः काले पयॊदस्येव निस्वनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 37, + "shloka": 19, + "text": "हरीमान अमर्षी सौभद्रॊ मानकृत परियदर्शनः\nसंमिनामयिषुर वीरान इष्वासांश चाप्य अयुध्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 37, + "shloka": 20, + "text": "मृदुर भूत्वा महाराज दारुणः समपद्यत\nवर्षाभ्यतीतॊ भगवाञ शरदीव दिवाकरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 37, + "shloka": 21, + "text": "शरान विचित्रान महतॊ रुक्मपुङ्खाञ शिलाशितान\nमुमॊच शतशः करुद्धॊ गभस्तीन इव भास्करः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 37, + "shloka": 22, + "text": "कषुरप्रैर वत्सदन्तैश च विपाठैश च महायशाः\nनाराचैर धननाराचैर भल्लैर अज्ञलिकैर अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 37, + "shloka": 23, + "text": "अवाकिरद रथानीकं भारद्वाजस्य पश्यतः\nततस तत सैन्यम अभवद विमुखं शरपीडितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nदवैधीभवति मे चित्तं हरिया तुष्ट्या च संजय\nमम पुत्रस्य यत सैन्यं सौभद्रः समवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 2, + "text": "विस्तरेणैव मे शंस सर्वं गावल्गणे पुनः\nविक्रीडितं कुमारस्य सकन्दस्येवासुरैः सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 3, + "text": "[स]\nहन्त ते संप्रवक्ष्यामि विमर्दम अतिदारुणम\nएकस्य च बहूनां च यथासीत तुमुलॊ रणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 4, + "text": "अभिमन्युः कृतॊत्साहः कृतॊत्साहान अरिंदमान\nरथस्थॊ रथिनः सर्वांस तावकान अप्य अहर्षयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 5, + "text": "दरॊणं कर्णं कृपं शल्यं दरौणिं भॊजं बृहद्बलम\nदुर्यॊधनं सौमदत्तिं शकुनिं च महाबलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 6, + "text": "नाना नृपान नृपसुतान सैन्यानि विविधानि च\nअलातचक्रवत सर्वांश चरन बाणैः समभ्ययात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 7, + "text": "निघ्नन्न अमित्रान सौभद्रः परमास्त्रः परतापवान\nअदर्शयत तेजस्वी दिक्षु सर्वासु भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 8, + "text": "तद दृष्ट्वा चरितं तस्य सौभद्रस्यामितौजसः\nसमकम्पन्त सैन्यानि तवदीयानि पुनः पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 9, + "text": "अथाब्रवीन महाप्राज्ञॊ भारद्वाजः परतापवान\nहर्षेणॊत्फुल्ल नयनः कृपम आभाष्य स तवरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 10, + "text": "घट्टयन्न इव मर्माणि तव पुत्रस्य मारिष\nअभिमन्युं रणे दृष्ट्वा तदा रणविशारदम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 11, + "text": "एष गच्छति सौभद्रः पार्थानाम अग्रतॊ युवा\nनन्दयन सुहृदः सर्वान राजानं च युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 12, + "text": "नकुलं सहदेवं च भीमसेनं च पाण्डवम\nबन्धून संबन्धिनश चान्यान मध्यस्थान सुहृदस तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 13, + "text": "नास्य युद्धे समं मन्ये कं चिद अन्यं धनुर्धरम\nइच्छन हन्याद इमां सेनां किमर्थम अपि नेच्छति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 14, + "text": "दरॊणस्य परीतिसंयुक्तं शरुत्वा वाक्यं तवात्मजः\nआर्जुनिं परति संक्रुद्धॊ दरॊणं दृष्ट्वा समयन्न इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 15, + "text": "अथ दुर्यॊधनः कर्णम अब्रवीद बाह्लिकं कृपम\nदुःसासनं मद्रराजं तांस तांश चान्यान महारथान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 16, + "text": "सर्वमूर्धावसिक्तानाम आचार्यॊ बरह्मचित्तमः\nअर्जुनस्य सुतं मूढं नाभिहन्तुम इहेच्छति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 17, + "text": "न हय अस्य समरे मुच्येद अन्तकॊ ऽपय आततायिनः\nकिम अङ्गपुनर एवान्यॊ मर्त्यः सत्यं बरवीमि वः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 18, + "text": "अर्जुनस्य सुतं तव एष शिष्यत्वाद अभिरक्षति\nपुत्राः शिष्याश च दयितास तद अपत्यं च धर्मिणाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 19, + "text": "संरक्ष्यमाणॊ दरॊणेन मन्यते वीर्यम आत्मनः\nआत्मसंभावितॊ मूढस तं परमथ्नीत माचिरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 20, + "text": "एवम उक्तास तु ते राज्ञा सात्वती पुत्रम अभ्ययुः\nसंरब्धास तं जिघांसन्तॊ भारद्वाजस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 21, + "text": "दुःशासनस तु तच छरुत्वा दुर्यॊधन वचस तदा\nअब्रवीत कुरुशार्दूलॊ दुर्यॊधनम इदं वचः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 22, + "text": "अहम एनं हनिष्यामि महाराज बरवीमि ते\nमिषतां पाण्डुपुत्राणां पाञ्चालानां च पश्यताम\nपरसिष्याम्य अथ सौभद्रं यथा राहुर दिवाकरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 23, + "text": "उत्क्रुश्य चाब्रवीद वाक्यं कुरुराजम इदं पुनः\nशरुत्वा कृष्णौ मया गरस्तं सौभद्रम अतिमानिनौ\nगमिष्यतः परेतलॊकं जीवलॊकान न संशयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 24, + "text": "तौ च शरुत्वा मृतौ वयक्तं पाण्डॊः कषेत्रॊद्भवाः सुताः\nएकाह्ना ससुहृद वर्गाः कलैब्याद धास्यन्ति जीवितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 25, + "text": "तस्माद अस्मिन हते शत्रौ हताः सर्वे ऽहितास तव\nशिवेन धयाहि मा राजन्न एष हन्मि रिपुं तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 26, + "text": "एवम उक्त्वा नदन राजन पुत्रॊ दुःशासनस तव\nसौभद्रम अभ्ययात करुद्धः शरवर्षैर अवाकिरन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 27, + "text": "तम अभिक्रुद्धम आयान्तं तव पुत्रम अरिंदमः\nअभिमन्युः शरैस तिक्ष्णैः षट्विंशत्या समर्पयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 28, + "text": "दुःशासनस तु संक्रुद्धः परभिन्न इव कुञ्जरः\nअयॊधयत सौभद्रम अभिमन्युश च तं रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 29, + "text": "तौ मण्डलानि चित्राणि रथाभ्यां सव्यदक्षिणम\nचरमाणाव अयुध्येतां रथशिक्षा विशारदौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 38, + "shloka": 30, + "text": "अथ पणवमृदङ्गदुन्दुभीनां; कृकर महानक भेरि झर्झराणाम\nनिनदम अतिभृशं नराः परचक्रुर; लवणजलॊद्भव सिंहनाद मिश्रम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nशरविक्षतगात्रस तु परत्यमित्रम अवस्थितम\nअभिमन्युः समयन धीमान दुःशासनम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 2, + "text": "दिष्ट्या पश्यामि संग्रामे मानिनं शत्रुम आगतम\nनिष्ठुरं तयक्तधर्माणम आक्रॊशनपरायणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 3, + "text": "यत सभायां तवया राज्ञॊ धृतराष्ट्रस्य शृण्वतः\nकॊपितः परुषैर वाक्यैर धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nजयॊन्मत्तेन भीमश च बह्वबद्धं परभाषता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 4, + "text": "परवित्तापहारस्य करॊधस्याप्रशमस्य च\nलॊभस्य जञाननाशस्य दरॊहस्यात्याहितस्य च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 5, + "text": "पितॄणां मम राज्यस्य हरणस्यॊग्र धन्विनाम\nतत तवाम इदम अनुप्राप्तं तत कॊपाद वै महात्मनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 6, + "text": "सद्यश चॊग्रम अधर्मस्य फलं पराफ्नुहि दुर्मते\nशासितास्म्य अद्य ते बाणैः सर्वसैन्यस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 7, + "text": "अद्याहम अनृणस तस्य कॊपस्य भविता रणे\nअमर्षितायाः कृष्णायाः काङ्क्षितस्य च मे पितुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 8, + "text": "अद्य कौरव्य भीमस्य भवितास्म्य अनृणॊ युधि\nन हि मे मॊक्ष्यसे जीवन यदि नॊत्सृजसे रणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 9, + "text": "एवम उक्त्वा महाबाहुर बाणं दुःशासनान्तकम\nसंदधे परवीरघ्नः कालाग्न्यनिल वर्चसम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 10, + "text": "तस्यॊरस तूर्णम आसाद्य जत्रु देशे विभिद्य तम\nअथैनं पञ्चविंशत्या पुनश चैव समर्पयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 11, + "text": "स गाढविद्धॊ वयथितॊ रथॊपस्थ उपाविशत\nदुःशासनॊ महाराज कश्मलं चाविशन महत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 12, + "text": "सारथिस तवरमाणस तु दुःशासनम अचेतसम\nरणमध्याद अपॊवाह सौभद्रशरपीडितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 13, + "text": "पाण्डवा दरौपदेयाश च विराटश च समीक्ष्य तम\nपाञ्चालाः केकयाश चैव सिंहनादम अथानदन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 14, + "text": "वादित्राणि च सर्वाणि नाना लिङ्गनि सर्वशः\nपरावादयन्त संहृष्टाः पाण्डूनां तत्र सैनिकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 15, + "text": "पश्यन्तः समयमानाश च सौभद्रस्य विचेष्टितम\nअत्यन्तविरिणं दृप्तं दृष्ट्वा शत्रुं पराजितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 16, + "text": "धर्ममारुत शक्राणाम आश्विनॊः परतिमास तथा\nधारयन्तॊ धवजाग्रेषु दरौपदेया महारथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 17, + "text": "सात्यकिश चेकितानश च धृष्टद्युम्नशिखण्डिनौ\nकेकया धृष्टकेतुश च मत्स्यपाञ्चाल सृंजयाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 18, + "text": "पाण्डवाश च मुदा युक्ता युधिष्ठिर पुरॊगमाः\nअभ्यवर्तन्त सहिता दरॊणानीकं बिभित्सवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ ऽभवन महद युद्धं तवदीयानां परैः सह\nजयम आकाङ्क्षमाणानां शूराणाम अनिवर्तिनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 20, + "text": "दुर्यॊधनॊ महाराज राधेयम इदम अब्रवीत\nपश्य दुःशासनं वीरम अभिमन्युवशंगतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 21, + "text": "परतपन्तम इवादित्यं निघ्नन्तं शात्रवान रणे\nसौभद्रम उद्यतास तरातुम अभिधावन्ति पाण्डवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 22, + "text": "ततः कर्णः शरैस तीक्ष्णैर अभिमन्युं दुरासदम\nअभ्यवर्षत संक्रुद्धः पुत्रस्य हितकृत तवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 23, + "text": "तस्य चानुचरांस तीक्ष्णैर विव्याध परमेषुभिः\nअवज्ञा पूर्वकं वीरः सौभद्रस्य रणाजिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 24, + "text": "अभिमन्युस तु राधेयं तरिसप्तत्या शिलीमुखैः\nअविध्यत तवरितॊ राजन दरॊणं परेप्सुर महामनाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 25, + "text": "तं तदा नाशकत कश चिद दरॊणाद वारयितुं रणे\nआरुजन्तं रथश्रेष्ठान वज्रहस्तम इवासुरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 26, + "text": "ततः कर्णॊ जय परेप्सुर मानी सर्वधनुर्भृताम\nसौभद्रं शतशॊ ऽविध्यद उत्तमास्त्राणि दर्शयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 27, + "text": "सॊ ऽसत्रैर अस्त्रविदां शरेष्ठॊ राम शिष्यः परतापवान\nसमरे शत्रुदुर्धर्षम अभिमन्युम अपीडयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 28, + "text": "स तथा पीड्यमानास तु राधेयेनास्त्र वृष्टिभिः\nसमरे ऽमरसंकाशः सौभद्रॊ न वयषीदत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 29, + "text": "ततः शिलाशितैस तीक्ष्णैर भल्लैः संनतपर्वभिः\nछित्त्वा धनूंषि शूराणाम आर्जुनिः कर्णम आर्दयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 30, + "text": "ततः कृच्छ्रगतं कर्णं दृष्ट्वा कर्णाद अनन्तरः\nसौभद्रम अभ्ययात तूर्णं दृढम उद्यम्य कार्मुकम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 39, + "shloka": 31, + "text": "तत उच्चुक्रुशुः पार्थास तेषां चानुचरा जनाः\nवादित्राणि च संजघ्नुः सौभद्रं चापि तुष्टुवुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 40, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nसॊ ऽभिगर्जन धनुष्पाणिर जयां विकर्षन पुनः पुनः\nतयॊर महात्मनॊस तूर्णं रथान्तरम अवापतत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 40, + "shloka": 2, + "text": "सॊ ऽविध्यद दशभिर बाणैर अभिमन्युं दुरासदम\nसच छत्त्र धवजयन्तारं साश्वम आशु समयन्न इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 40, + "shloka": 3, + "text": "पितृपैतामहं कर्म कुर्वाणम अतिमानुषम\nदृष्ट्वार्दितं शरैः कार्ष्णिं तवदीया हृषिताभवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 40, + "shloka": 4, + "text": "तस्याभिमन्युर आयम्य समयन्न एकेन पत्रिणा\nशिरः परच्यावयाम आस स रथात परपतद भुवि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 40, + "shloka": 5, + "text": "कर्णिकारम इवॊद्धूतं वातेन मथितं नगात\nभरातरं निहतं दृष्ट्वा राजन कर्णॊ वयथां ययौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 40, + "shloka": 6, + "text": "विमुखीकृत्य कर्णं तु सौभद्रः कङ्कपत्रिभिः\nअन्यान अपि महेष्वासांस तूर्णम एवाभिदुद्रुवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 40, + "shloka": 7, + "text": "ततस तद विततं जालं हस्त्यश्वरथपत्तिमत\nझषः करुद्ध इवाभिन्दद अभिमन्युर महायशाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 40, + "shloka": 8, + "text": "कर्णस तु बहुभिर बाणैर अर्द्यमानॊ ऽभिमन्युना\nअपायाज जवनैर अश्वैस ततॊ ऽनीकम अभिद्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 40, + "shloka": 9, + "text": "शलभैर इव चाकाशे धाराभिर इव चावृते\nअभिमन्यॊः शरै राजन न पराज्ञायत किं चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 40, + "shloka": 10, + "text": "तावकानां तु यॊधानां वध्यतां निशितैः शरैः\nअन्यत्र सैन्धवाद राजन न सम कश चिद अतिष्ठत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 40, + "shloka": 11, + "text": "सौभद्रस तु ततः शङ्खं परध्माप्य पुरुषर्षभः\nशीघ्रम अभ्यपतत सेनां भारतीं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 40, + "shloka": 12, + "text": "स कक्षे ऽगनिर इवॊत्सृष्टॊ निर्दहंस तरसा रिपून\nमध्ये भारत सैन्यानाम आर्जुनिः पर्यवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 40, + "shloka": 13, + "text": "रथनागाश्वमनुजान अर्दयन निशितैः शरैः\nस परविश्याकरॊद भूमिं कबन्ध गणसंकुलाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 40, + "shloka": 14, + "text": "सौभद्र चापप्रभवैर निकृत्ताः परमेषुभिः\nसवान एवाब्निमुखान घन्तः परद्रवज जीवितार्थिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 40, + "shloka": 15, + "text": "ते घॊरा रौद्रकर्माणॊ विपाठाः पृथवः शिताः\nनिघ्नन्तॊ रघ नागाश्वाञ जग्मुर आशु वसुंधराम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 40, + "shloka": 16, + "text": "सायुधाः साङ्गुलि तराणाः स खड्गाः साङ्गदा रणे\nदृश्यन्ते बाहवश छिन्ना हेमाभरण भूषिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 40, + "shloka": 17, + "text": "शराश चापानि खड्गाश च शरीराणि शिरांसि च\nसकुण्डलानि सरग्वीणि भूमाव आसन सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 40, + "shloka": 18, + "text": "अपस्करैर अधिष्ठानैर ईषा दण्डकबन्धुरैः\nअक्षैर विमथितैश चक्रैर भग्नैश च बहुधा रथैः\nशक्तिचापायुधैश चापि पतिपैश च महाध्वजैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 40, + "shloka": 19, + "text": "निहतैः कषत्रियैर अश्वैर वारणैश च विशां पते\nअगम्यकल्पा पृथिवी कषणेनासीत सुदारुणा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 40, + "shloka": 20, + "text": "वध्यतां राजपुत्राणां करन्दताम इतरेतरम\nपरादुरासीन महाशब्दॊ भीरूणां भयवर्धनः\nस शब्दॊ भरतश्रेष्ठ दिशः सर्वा वयनादयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 40, + "shloka": 21, + "text": "सौभद्रश चाद्रवत सेनां निघ्नन्न अश्वरथद्विपान\nवयचरत स दिशः सर्वाः परदिशश चाहितान रुजन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 40, + "shloka": 22, + "text": "तं तदा नानुपश्याम सैन्येन रजसावृतम\nआददानं गजाश्वानां नृणां चायूंषि भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 40, + "shloka": 23, + "text": "कषणेन भूयॊ ऽपश्याम सूर्यं मध्यं दिने यथा\nअभिमन्युं महाराज परतपन्तं दविषद गणान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 40, + "shloka": 24, + "text": "स वासव समः संख्ये वासवस्यात्मजात्मजः\nअभिमन्युर महाराज सैन्यमध्ये वयरॊचत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 41, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nबालम अत्यन्तसुहिनम अवार्य बलदर्पितम\nयुद्धेषु कुशलं वीरं कुलपुत्रं तनुत्यजम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 41, + "shloka": 2, + "text": "गाहमानम अनीकानि सदश्वैस तं तरिहायनैः\nअपि यौधिष्ठिरात सैन्यात कश चिद अन्वपतद रथी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 41, + "shloka": 3, + "text": "[स]\nयुधिष्ठिरॊ भीमसेनः शिखण्डी सात्यकिर यमौ\nधृष्टद्युम्नॊ विराटश च दरुपदश च स केकयः\nधृष्टकेतुश च संरब्धॊ मत्स्याश चान्वपतन रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 41, + "shloka": 4, + "text": "अभ्यद्रवन परीप्सन्तॊ वयूढानीकाः परहारिणः\nतान दृष्ट्वा दरवतः शूरांस तवदीया विमुखाभवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 41, + "shloka": 5, + "text": "ततस तद विमुखं दृष्ट्वा तव सूनॊर महद बलम\nजामाता तव तेजस्वी विष्टम्भयिषुर आद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 41, + "shloka": 6, + "text": "सैन्धवस्य महाराज पुत्रॊ राजा जयद्रथः\nस पुत्रगृद्धिनः पार्थान सह सैन्यान अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 41, + "shloka": 7, + "text": "उग्रधन्वा महेष्वासॊ दिव्यम अस्त्रम उदीरयन\nवार्ध कषत्रिर उपासेधत परवणाद इव कुञ्जरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 41, + "shloka": 8, + "text": "[धृ]\nअतिभारम अहं मन्ये सैन्धवे संजयाहितम\nयद एकः पाण्डवान करुद्धान पुत्रगृद्धीन अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 41, + "shloka": 9, + "text": "अत्यद्भुतम इदं मन्ये बलं शौर्यं च सैन्धवे\nतद अस्य बरूहि मे वीर्यं कर्म चाग्र्यं महात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 41, + "shloka": 10, + "text": "किं दत्तं हुतम इष्टं वा सुतप्तम अथ वा तपः\nसिन्धुराजेन येनैकः करुद्धान पार्थान अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 41, + "shloka": 11, + "text": "[स]\nदरौपदीहरणे यत तद भीमसेनेन निर्जितः\nमानात स तप्तवान राजा वरार्थी सुमहत तपः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 41, + "shloka": 12, + "text": "इन्द्रयाणीन्द्रियार्थेभ्यः परियेभ्यः संनिवर्त्य सः\nकषुत्पिपासा तप सहः कृशॊ धमनि संततः\nदेवम आराधयच छर्वं गृणन बरह्म सनातनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 41, + "shloka": 13, + "text": "भक्तानुकम्पी भगवांस तस्य चक्रे ततॊ दयाम\nसवप्नान्ते ऽपय अथ चैवाह हरः सिन्धुपतेः सुतम\nवरं वृणीष्व परीतॊ ऽसमि जयद्रथकिम इच्छसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 41, + "shloka": 14, + "text": "एवम उक्तस तु शर्वेण सिन्धुराजॊ जयद्रथः\nउवाच परणतॊ रुद्रं पराज्ञलिर नियतात्मवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 41, + "shloka": 15, + "text": "पाण्डवेयान अहं संख्ये भीमवीर्यपराक्रमान\nएकॊ रणे धारयेयं समस्तान इति भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 41, + "shloka": 16, + "text": "एवम उक्तस तु देवेशॊ जयद्रथम अथाब्रवीत\nददामि ते वरं सौम्य विना पार्थं धनंजयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 41, + "shloka": 17, + "text": "धारयिष्यसि संग्रामे चतुरः पाण्डुनन्दनान\nएवम अस्त्व इति देवेशम उक्त्वाबुध्यत पार्थिवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 41, + "shloka": 18, + "text": "स तेन वरदानेन दिव्येनास्त्र बलेन च\nएकः संधारयाम आस पाण्डवानाम अनीकिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 41, + "shloka": 19, + "text": "तस्य जयातलघॊषेण कषत्रियान भयम आविशत\nपरांस तु तव सैन्यस्य हर्षः परमकॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 41, + "shloka": 20, + "text": "दृष्ट्वा तु कषत्रिया भारं सैन्धवे सर्वम अर्पितम\nउत्क्रुश्याभ्यद्रवन राजन येन यौधिष्ठिरं बलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 42, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nयन मा पृच्छसि राजेन्द्र सिन्धुराजस्य विक्रमम\nशृणु तत सर्वम आख्यास्ये यथा पाण्डून अयॊधयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 42, + "shloka": 2, + "text": "तम ऊहुः सारथेर वश्याः सैन्धवाः साधु वाहिनः\nविकुर्वाणा बृहन्तॊ ऽशवाः शवसनॊपम रंहसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 42, + "shloka": 3, + "text": "गन्धर्वनगराकारं विधिवत कल्पितं रथम\nतस्याभ्यशॊभयत केतुर वाराहॊ राजतॊ महान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 42, + "shloka": 4, + "text": "शवेतच छत्रपताकाभिश चामरव्यजनेन च\nस बभौ राजलिङ्गैस तैस तारापतिर इवाम्बरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 42, + "shloka": 5, + "text": "मुक्ता वज्रमणिस्वर्णैर भूषितं तद अयस्मयम\nवरूथं विबभौ तस्य जयॊतिर्भिः खम इवावृतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 42, + "shloka": 6, + "text": "स विस्फार्य महच चापं किरन्न इषुगुणान बहून\nतत खण्डं पूरयाम आस यद वयादरयद आर्जुनिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 42, + "shloka": 7, + "text": "स सात्यकिं तरिभिर बाणैर अष्टभिश च वृकॊदरम\nधृष्टद्युमनं तथा षष्ट्या विराटं दशभिः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 42, + "shloka": 8, + "text": "दरुपदं पञ्चभिस तीक्ष्णैर दशभिश च शिखण्डिनम\nकेकयान पञ्चविंशत्या दरौपदेयांस तरिभिस तरिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 42, + "shloka": 9, + "text": "युधिष्ठिरं च सप्तत्या ततः शेनान अपानुदत\nइषुजालेन महता तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 42, + "shloka": 10, + "text": "अथास्य शितपीतेन भल्लेनादिश्य कार्मुकम\nचिच्छेद परहसन राजा धर्मपुत्रः परतापवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 42, + "shloka": 11, + "text": "अक्ष्णॊर निमेष मात्रेण सॊ ऽनयद आदाय कार्मुकम\nविव्याध दशभिः पार्थ तांश चैवान्यांस तरिभिस तरिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 42, + "shloka": 12, + "text": "तस्य तल लाघवं जञात्वा भीमॊ भल्लैस तरिभिः पुनः\nधनुर धवजं च छत्रं च कषितौ कषिप्तम अपातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 42, + "shloka": 13, + "text": "सॊ ऽनयद आदाय बलवान सज्यं कृत्वा च कार्मुकम\nभीमस्यापॊथयत केतुं धनुर अश्वांश च मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 42, + "shloka": 14, + "text": "स हताश्वाद अवप्लुत्य छिन्नधन्वा रथॊत्तमात\nसात्यकेर आप्लुतॊ यानं गिर्यग्रम इव केसरी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 42, + "shloka": 15, + "text": "ततस तवदीयाः संहृष्टाः साधु साध्व इति चुक्रुशुः\nसिन्धुराजस्य तत कर्म परेक्ष्याश्रद्धेयम उत्तमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 42, + "shloka": 16, + "text": "संक्रुद्धान पाण्डवान एकॊ यद दधारास्त्र तेजसा\nतत तस्य कर्म भूतानि सर्वाण्य एवाभ्यपूजयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 42, + "shloka": 17, + "text": "सौभद्रेण हतैः पूर्वं सॊत्तरायुधिभिर दविपैः\nपाण्डूनां दर्शितः पन्थाः सैन्धवेन निवारितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 42, + "shloka": 18, + "text": "यतमानास तु ते वीरा मत्स्यपाञ्चाल केकयाः\nपाण्डवाश चान्वपद्यन्त परत्यैकश्येन सैन्धवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 42, + "shloka": 19, + "text": "यॊ यॊ हि यतते भेत्तुं दरॊणानीकं तवाहितः\nतं तं देववरप्राप्त्या सैन्धवः परत्यवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 43, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nसैन्धवेन निरुद्धेषु जयगृद्धिषु पाण्डुषु\nसुघॊरम अभवद युद्धं तवदीयानां परिः सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 43, + "shloka": 2, + "text": "परविश्य तव आर्जुनिः सेनां सत्यसंधॊ दुरासदाम\nवयक्षॊभयत तेजस्वी मकरः सागरं यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 43, + "shloka": 3, + "text": "तं तथा शरवर्षेण कषॊभयन्तम अरिंदमम\nयथा परधानाः सौभद्रम अभ्ययुः कुरुसत्तमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 43, + "shloka": 4, + "text": "तेषां तस्य च सं मर्दॊ दारुणः समपद्यत\nसृजतां शरवर्णानि परसक्तम अमितौजसाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 43, + "shloka": 5, + "text": "रथव्रजेन संरुद्धस तैर अमित्रैर अथार्जुनिः\nवृषसेनस्य यन्तारं हत्वा चिच्छेद कार्मुकम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 43, + "shloka": 6, + "text": "तस्य विव्याध बलवाञ शरैर अश्वान अजिह्मगैः\nवातायमानैर अथ तैर अश्वैर अपहृतॊ रणात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 43, + "shloka": 7, + "text": "तेनान्तरेणाभिमन्यॊर यनापासारयद रथम\nरथव्रजास ततॊ हृष्टाः साधु साध्व इति चुक्रुशुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 43, + "shloka": 8, + "text": "तं सिंहम इव संक्रुद्धं परमथ्नन्तं शरैर अरीन\nआराद आयान्तम अभ्येत्य वसातीयॊ ऽभययाद दरुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 43, + "shloka": 9, + "text": "सॊ ऽभिमन्युं शरैः षष्ट्या रुक्मपुङ्खैर अवाकिरत\nअब्रवीच च न मे जीवञ जीवतॊ युधि मॊक्ष्यसे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 43, + "shloka": 10, + "text": "तम अयस्मय वर्माणम इषुणा आशु पातिना\nविव्याध हृदि सौभद्रः स पपात वयसुः कषितौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 43, + "shloka": 11, + "text": "वसात्यं निहतं दृष्ट्वा करुद्धाः कषत्रियपुंगवाः\nपरिवव्रुस तदा राजंस तव पौत्रं जिघांसवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 43, + "shloka": 12, + "text": "विस्फारयन्तश चापानि नानारूपाण्य अनेकशः\nतद युद्धम अभवद रौद्रं सौभद्रस्यारिभिः सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 43, + "shloka": 13, + "text": "तेषां शरान सेष्व असनाञ शरीराणि शिरांसि च\nसकुण्डलानि सरग्वीणि करुद्धश चिच्छेद फाल्गुनिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 43, + "shloka": 14, + "text": "स खड्गाः साङ्गुलि तराणाः स पट्टिशपरश्वधाः\nअदृश्यन्त भुजाश छिन्ना हेमाभरणभूषिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 43, + "shloka": 15, + "text": "सरग्भिर आभरणैर वस्त्रैः पतितैश च महाध्वजैः\nवर्मभिश चर्मभिर हारैर मुकुटैश छत्रचामरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 43, + "shloka": 16, + "text": "अपस्करैर अधिष्ठानैर ईषादण्ड कबन्धुरैः\nअक्षैर विमथितैश चक्रैर भग्नैश च बहुधा युगैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 43, + "shloka": 17, + "text": "अनुकर्षैः पताकाभिस तथा सारथिवाजिभिः\nरथैश च भग्नैर नागैश च हतैः कीर्णाभवन मही" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 43, + "shloka": 18, + "text": "निहतैः कषत्रियैः शूरैर नानाजनपदेश्वरैः\nजय गृद्धैर वृता भूमिर दारुणा समपद्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 43, + "shloka": 19, + "text": "दिशॊ विचरतस तस्य सर्वाश च परदिशस तथा\nरणे ऽभिमन्यॊः करुद्धस्य रूपम अन्तरधीयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 43, + "shloka": 20, + "text": "काञ्चनं यद यद अस्यासीद वर्म चाभरणानि च\nधनुषश च शराणां च तद अपश्याम केवलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 43, + "shloka": 21, + "text": "तं तदा नाशकत कश चिच चक्षुर्भ्याम अभिवीक्षितुम\nआददानं शरैर यॊधान मध्ये सूर्यम इव सथितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nआददानस तु शूराणाम आयूंष्य अभवद आर्जुनिः\nअन्तकः सर्वभूतानां पराणान काल इवागते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 2, + "text": "स शक्र इव विक्रान्तः शक्रसूनॊः सुतॊ बली\nअभिमन्युस तदानीकं लॊडयन बह्व अशॊभत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 3, + "text": "परविश्यैव तु राजेन्द्र कषत्रियेन्द्रान्तकॊपमः\nसत्यश्रवसम आदत्त वयाघ्रॊ मृगम इवॊल्बणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 4, + "text": "सत्यश्रवसि चाक्षिप्ते तवरमाणा महारथाः\nपरगृह्य विपुलं शस्त्रम अभिमन्युम उपाद्रवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 5, + "text": "अहं पूर्वम अहं पूर्वम इति कषत्रिय पुंगवाः\nसपर्धमानाः समाजग्मुर जिघांसन्तॊ ऽरजुनात्मजम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 6, + "text": "कषत्रियाणाम अनीकानि परद्रुतान्य अभिधावताम\nजग्रास तिमिर आसाद्य कषुद्रमत्स्यान इवार्णवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 7, + "text": "ये के चन गतास तस्य समीपम अपलायिनः\nन ते परतिन्यवर्तन्त समुद्राद इव सन्धवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 8, + "text": "महाग्राहगृहीतेव वातवेगभयार्दिता\nसमकम्पत सा सेना विभ्रष्टा नौर इवार्णवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 9, + "text": "अथ रुक्मरथॊ नाम मद्रेश्वर सुतॊ बली\nतरस्ताम आश्वासयन सेनाम अत्रस्तॊ वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 10, + "text": "अलं तरासेन वः शूरा नैष कश चिन मयि सथिते\nअहम एनं गरहीष्यामि जीवग्राहं न संशयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 11, + "text": "एवम उक्त्वा तु सौभद्रम अभिदुद्राव वीर्यवान\nसुकल्पितेनॊह्यमानः सयन्दनेन विराजता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 12, + "text": "सॊ ऽभिमन्युं तरिभिर बाणैर विद्ध्वा वक्षस्य अथानदत\nतरिभिश च दक्षिणे बाहौ सव्ये च निशितैस तरिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 13, + "text": "स तस्येष्व असनं छित्त्वा फाल्गुणिः सव्यदक्षिणौ\nभुजौ शिरश च सवक्षिभ्रुक्षितौ कषिप्रम अपातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 14, + "text": "दृष्ट्वा रुक्मरथं रुग्णं पुत्रं शल्यस्य मानिनम\nजीवग्राहं जिघृक्षन्तं सौभद्रेण यशस्विना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 15, + "text": "संग्रामदुर्मदा राजन राजपुत्राः परहारिणः\nवयस्याः शल्य पुत्रस्य सुवर्णविकृतध्वजाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 16, + "text": "तालमात्राणि चापानि विकर्षन्तॊ महारथाः\nआर्जुनिं शरवर्षेण समन्तात पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 17, + "text": "शरैः शिक्षा बलॊपेतैस तरुणैर अत्यमर्षणैः\nदृष्ट्वैकं समरे शूरं सौभद्रम अपराजितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 18, + "text": "छाद्यमानं शरव्रातैर हृष्टॊ दुर्यॊधनॊ ऽभवत\nवैवस्वतस्य भवनं गतम एनम अमन्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 19, + "text": "सुवर्णपुङ्खैर इषुभिर नाना लिङ्गैस तरिभिस तरिभिः\nअदृश्यम आर्जुनिं चक्रुर निमेषात ते नृपात्मजाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 20, + "text": "ससूताश्वध्वजं तस्य सयन्दनं तं च मारिष\nआचितं समपश्याम शवाविधं शललैर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 21, + "text": "स गाढविद्धः करुद्धश च तॊत्त्रैर गज इवार्दितः\nगान्धर्वम अस्त्रम आयच्छद रथमायां च यॊजयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 22, + "text": "अर्जुनेन तपस तप्त्वा गन्धर्वेभ्यॊ यद आहृतम\nतुम्बुरु परमुखेभ्यॊ वै तेनामॊहयताहितान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 23, + "text": "एकः स शतधा राजन दृश्यते सम सहस्रधा\nअलातचक्रवत संख्ये कषिप्रम अस्त्राणि दर्शयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 24, + "text": "रथचर्यास्त्र मायाभिर मॊहयित्वा परंतपः\nबिभेद शतधा राजञ शरीराणि महीक्षिताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 25, + "text": "पराणाः पराणभृतां संख्ये परेषिता निशितैः शरैः\nराजन परापुर अमुं लॊकं शरीराण्य अवनिं ययुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 26, + "text": "धनूंष्य अश्वान नियन्तॄंश च धवजान बाहूंश च साङ्गदान\nशिरांसि च शितैर भल्लैस तेषां चिच्छेद फाल्गुनिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 27, + "text": "चूतारामॊ यथा भग्नः पञ्चवर्षफलॊपगः\nराजपुत्र शतं तद्वत सौभद्रेणापतद धतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 28, + "text": "करुद्धाशीविष संकाशान सुकुमारान सुखॊचितान\nएकेन निहतान दृष्ट्वा भीमॊ दुर्यॊधनॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 29, + "text": "रथिनः कुञ्जरान अश्वान पदातींश चावमर्दितान\nदृष्ट्वा दुर्यॊधनः कषिप्रम उपायात तम अमर्षितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 44, + "shloka": 30, + "text": "तयॊः कषणम इवापूर्णः संग्रामः समपद्यत\nअथाभवत ते विमुखः पुत्रः शरशतार्दितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 45, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nयथा वदसि मे सूत एकस्य बहुभिः सह\nसंग्रामं तुमुलं घॊरं जयं चैव महात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 45, + "shloka": 2, + "text": "अश्रद्धेयम इवाश्चर्यं सौभद्रस्याथ विक्रमम\nकिं तु नात्यद्भुतं तेषां येषां धर्मॊ वयपाश्रयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 45, + "shloka": 3, + "text": "दुर्यॊधने ऽथ विमुखे राजपुत्र शते हते\nसौभद्रे परतिपत्तिं कां परत्यपद्यन्त मामकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 45, + "shloka": 4, + "text": "[स]\nसंशुष्कास्याश चलन नेत्राः परस्विन्ना लॊम हर्षिणः\nपलायनकृतॊत्साहा निरुत्साहा दविषज जये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 45, + "shloka": 5, + "text": "हतान भरातॄन पितॄन पुत्रान सुहृत संबन्धिबान्धवान\nउत्सृज्यॊत्सृज्य समियुस तवरयन्तॊ हतद्विपान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 45, + "shloka": 6, + "text": "तान परभग्नांस तथा दृष्ट्वा दरॊणॊ दरौणिर बृहद्बलः\nकृपॊ दुर्यॊधनः कर्णः कृतवर्माथ सौबलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 45, + "shloka": 7, + "text": "अभिद्रुताः सुसंक्रुद्धाः सौभद्रम अपराजितम\nते ऽपि पौत्रेण ते राजन परायशॊ विमुखीकृताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 45, + "shloka": 8, + "text": "एकस तु सुखसंवृद्धॊ बाल्याद दर्पाच च निर्भयः\nइष्वस्त्रविन महातेजा लक्ष्मणॊ ऽऽरजुनिम अभ्ययात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 45, + "shloka": 9, + "text": "तम अन्वग एवास्य पिता पुत्रगृद्धी नयवर्तत\nअनु दुर्यॊधनं चान्ये नयवर्तन्त महारथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 45, + "shloka": 10, + "text": "तं ते ऽभिषिषिचुर बाणैर मेघा गिरिम इवाम्बुभिः\nस च तान परममाथैकॊ विष्वग वातॊ यथाम्बुदान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 45, + "shloka": 11, + "text": "पौत्रं तु तव दुर्धर्षं लक्ष्मणं परियदर्शनम\nपितुः समीपे तिष्ठन्तं शूरम उद्यतकार्मुकम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 45, + "shloka": 12, + "text": "अत्यन्तसुखसंवृद्धं धनेश्वर सुतॊपमम\nआससाद रणे कार्ष्णिर मत्तॊ मत्तम इव दविपम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 45, + "shloka": 13, + "text": "लक्ष्मणेन तु संगम्य सौभद्रः परवीरहा\nशरैः सुनिशितैस तीक्ष्णैर बाह्वॊर उरसि चार्पितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 45, + "shloka": 14, + "text": "संक्रुद्धॊ वै महाबाहुर दण्डाहत इवॊरगः\nपौत्रस तव महाराज तव पौत्रम अभाषत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 45, + "shloka": 15, + "text": "सुदृष्टः करियतां लॊकॊ अमुं लॊकं गमिष्यसि\nपश्यतां बान्धवानां तवां नयामि यमसादनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 45, + "shloka": 16, + "text": "एवम उक्त्वा ततॊ भल्लं सौभद्रः परवीरहा\nउद्बबर्ह महाबाहुर निर्मुक्तॊरग संनिभम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 45, + "shloka": 17, + "text": "स तस्य भुजनिर्मुक्तॊ लक्ष्णमस्य सुदर्शनम\nसुनसं सुभ्रु केशान्तं शॊरॊ ऽहार्षीत सकुण्डलम\nलक्ष्मणं निहतं दृष्ट्वा हाहेत्य उच्चुक्रुशुर जनाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 45, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनः करुद्धः परिये पुत्रे निपातिते\nहतैनम इति चुक्रॊश कषत्रियान कषत्रियर्षभः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 45, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ दरॊणः कृपः कर्णॊ दरॊणपुत्रॊ बृहद्बलः\nकृतवर्मा च हार्दिक्यः षड रथाः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 45, + "shloka": 20, + "text": "स तान विद्ध्वा शितैर बाणैर विमुखीकृत्य चार्जुनिः\nवेगेनाभ्यपतत करुद्धः सैन्धवस्य महद बलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 45, + "shloka": 21, + "text": "आवव्रुस तस्य पन्थानं गजानीकेन संशिताः\nकलिङ्गाश च निषादाश च कराथ पुत्रश च वीर्यवान\nतत परसक्तम इवात्यर्थं युद्धम आसीद विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 45, + "shloka": 22, + "text": "ततस तत कुञ्जरानीकं वयधमद धृष्टम आर्जुनिः\nयथा विवान नित्यगतिर जलदाञ शतशॊ ऽमबरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 45, + "shloka": 23, + "text": "ततः कराथः शरव्रातैर आर्जुनिं समवाकिरत\nअथेतरे संनिवृत्ताः पुनर दरॊण मुखा रथाः\nपरमास्त्राणि धुन्वानाः सौभद्रम अभिदुद्रुवुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 45, + "shloka": 24, + "text": "तान निवार्यार्जुनिर बाणैः कराथ पुत्रम अथार्दयत\nशरौघेणाप्रमेयेण तवरमाणॊ जिघांसया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 45, + "shloka": 25, + "text": "सधनुर बाणकेयूरौ बाहू समुकुटं शिरः\nछत्रं धवजं नियन्तारम अश्वांश चास्य नयपातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 45, + "shloka": 26, + "text": "कुलशीत शरुतबलैः कीर्त्या चास्त्रबलेन च\nयुक्ते तस्मिन हते वीराः परायशॊ विमुखाभवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 46, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nतथा परविष्टं तरुणं सौभद्रम अपराजितम\nकुलानुरूपं कुर्वाणं संग्रामेष्व अपलायिनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 46, + "shloka": 2, + "text": "आजनेयैः सुबलिभिर युक्तम अश्वैस तरिहायनैः\nपलवमानम इवाकाशे के शूराः समवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 46, + "shloka": 3, + "text": "[स]\nअभिमन्युः परविश्यैव तावकान निशितैः शरैः\nअकरॊद विमुखान सर्वान पार्थिवान पाण्डुनन्दनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 46, + "shloka": 4, + "text": "तं तु दरॊणः कृपः कर्णॊ दरौणिश च स बृहद्बलः\nकृतवर्मा च हार्दिक्यः षड रथाः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 46, + "shloka": 5, + "text": "दृष्ट्वा तु सैन्धवे भारम अतिमात्रं समाहितम\nसैन्यं तव महाराज युधिष्ठिरम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 46, + "shloka": 6, + "text": "सौभद्रम इतरे वीरम अभ्यवर्षञ शराम्बुभिः\nतालमात्राणि चापानि विकर्षन्तॊ महारथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 46, + "shloka": 7, + "text": "तांस तु सर्वान महेष्वासान सर्वविद्यासु निष्ठितान\nवयष्टम्भयद रणे बाणैः सौभद्रः परवीरहा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 46, + "shloka": 8, + "text": "दरॊणं परञ्चाशता विद्ध्वा विंशत्या च बृहद्बलम\nअशीत्या कृतवर्माणं कृपं षष्ट्या शिलीमुखैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 46, + "shloka": 9, + "text": "रुक्मपुङ्खैर महावेगैर आकर्णसमचॊदितैः\nअविध्यद दशभिर बाणैर अश्वत्थामानम आर्जुनिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 46, + "shloka": 10, + "text": "स कर्णं कर्णिना कर्णे पीतेन निशितेन च\nफाल्गुनिर दविषतां मध्ये विव्याध परमेषुणा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 46, + "shloka": 11, + "text": "पातयित्वा कृपस्याश्वांस तथॊभौ पार्ष्णिसारथी\nअथैनं दशभिर बाणैः परत्यविध्यत सतनान्तरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 46, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ वृन्दारकं वीरं कुरूणां कीर्तिवर्धनम\nपुत्राणां तव वीराणां पश्यताम अवधीद बली" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 46, + "shloka": 13, + "text": "तं दरौणिः पञ्चविंशत्या कषुद्रकाणां समर्पयत\nवरं वरम अमित्राणाम आरुजन्तम अभीतवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 46, + "shloka": 14, + "text": "स तु बाणैः शितैस तूर्णं परत्यविध्यत मारिष\nपश्यतां धार्तराष्ट्राणाम अश्वत्थामानम आर्जुनिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 46, + "shloka": 15, + "text": "षष्ट्या शराणां तं दरौणिस तिग्मधारैः सुतेजनैः\nउग्रैर नाकम्पयद विद्ध्वा मैनाकम इव पर्वतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 46, + "shloka": 16, + "text": "स तु दरौणिं तरिसप्तत्या हेमपुङ्खैर अजिह्मगैः\nपरत्यविध्यन महातेजा बलवान अपकारिणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 46, + "shloka": 17, + "text": "तस्मिन दरॊणॊ बाणशतं पुत्रगृद्धी नयपातयत\nअश्वत्थामा तथाष्टौ च परीप्सन पितरं रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 46, + "shloka": 18, + "text": "कर्णॊ दवाविंशतिं भल्लान कृतवर्मा चतुर्दश\nबृहद्बलस तु पञ्चाशत कृपः शारद्वतॊ दश" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 46, + "shloka": 19, + "text": "तांस तु परत्यवधीत सर्वान दशभिर दशभिः शरैः\nतैर अर्द्यमानः सौभद्रः सर्वतॊ निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 46, + "shloka": 20, + "text": "तं कॊसलानाम अधिपः कर्णिनाताडयद धृदि\nस तस्याश्वान धवजं चापं सूतं चापातयत कषितौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 46, + "shloka": 21, + "text": "अथ कॊसल राजस तु विरथः खड्गचर्मधृत\nइयेष फाल्गुनेः कायाच छिरॊ हर्तुं सकुण्डलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 46, + "shloka": 22, + "text": "स कॊसलानां भर्तारं राजपुत्रं बृहद्बलम\nहृदि विव्याध बाणेन स भिन्नहृदयॊ ऽपतत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 46, + "shloka": 23, + "text": "बभञ्ज च सहस्राणि दश राजन महात्मनाम\nसृजताम अशिवा वाचः खड्गकार्मुकधारिणाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 46, + "shloka": 24, + "text": "तथा बृहद्बलं हत्वा सौभद्रॊ वयचरद रणे\nविष्टम्भयन महेष्वासान यॊधांस तव शराम्बुभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nस कर्णं कर्णिना कर्णे पुनर विव्याध फाल्गुनिः\nशरैः पञ्चाशता चैनम अविध्यत कॊपयन भृशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 2, + "text": "परतिविव्याध राधेयस तावद्भिर अथ तं पुनः\nस तैर आचितसर्वाङ्गॊ बह्व अशॊभत भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 3, + "text": "कर्णं चाप्य अकरॊत करुद्धॊ रुधिरॊत्पीड वाहिनम\nकर्णॊ ऽपि विबभौ शूरः शरैश चित्रॊ ऽसृग आप्लुतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 4, + "text": "ताव उभौ शरचित्राङ्गौ रुधिरेण समुक्षितौ\nबभूवतुर महात्मानौ पुष्पिताव इव किंशुकौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 5, + "text": "अथ कर्णस्य सचिवान षट शूरांश चित्रयॊधिनः\nसाश्वसूत धवजरथान सौभद्रॊ निजघान ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 6, + "text": "अथेतरान महेष्वासान दशभिर दशभिः शरैः\nपरत्यविध्यद असंभ्रान्तस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 7, + "text": "मागधस्य पुनः पुत्रं हत्वा षड्भिर अजिह्मगैः\nसाश्वं ससूतं तरुणम अश्वकेतुम अपातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 8, + "text": "मार्तिकावतकं भॊजं ततः कुञ्जरकेतनम\nकषुरप्रेण समुन्मथ्य ननाद विसृजञ शरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 9, + "text": "तस्य दौःशासनिर विद्ध्वा चतुर्भिश चतुरॊ हयान\nसूतम एकेन विव्याध दशभिश चार्जुनात्मजम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ दौःशासनिं कार्ष्णिर विद्ध्वा सप्तभिर आशुगैः\nसंरम्भाद रक्तनयनॊ वाक्यम उच्चैर अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 11, + "text": "पिता तवाहवं तयक्त्वा गतः कापुरुषॊ यथा\nदिष्ट्या तवम अपि जानीषे यॊद्धुं न तव अद्य मॊक्ष्यसे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 12, + "text": "एतावद उक्त्वा वचनं कर्मार परिमार्जितम\nनाराचं विससर्जास्मै तं दरौणिस तरिभिर आच्छिनत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 13, + "text": "तस्यार्जुनिर धवजं छित्त्वा शल्यं तरिभिर अताडयत\nतं शल्यॊ नवभिर बाणैर गार्ध्रपत्रैर अताडयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 14, + "text": "तस्यार्जुनिर धवजं छित्त्वा उभौ च पार्ष्णिसारथी\nतं विव्याधायसैः षड्भिः सॊ ऽपक्रामद रथान्तरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 15, + "text": "शत्रुंजयं चन्द्रकेतुं मेघवेगं सुवर्चसम\nसूर्यभासं च पञ्चैतान हत्वा विव्याध सौबलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 16, + "text": "तं सौबलस तरिभिर विद्ध्वा दुर्यॊधनम अथाब्रवीत\nसर्व एनं परमथ्नीमः पुरैकैकं हिनस्ति नः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 17, + "text": "अथाब्रवीत तदा दरॊणं कर्णॊ वैकर्तनॊ वृषा\nपुरा सर्वान परमथ्नाति बरूह्य अस्य वधम आशु नः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ दरॊणॊ महेष्वासः सर्वांस तान परत्यभाषत\nअस्तॊ वॊ ऽसयान्तरं कश चित कुमारस्य परपश्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 19, + "text": "अन्व अस्य पितरं हय अद्य चरतः सर्वतॊदिशम\nशीघ्रतां नरसिंहस्य पाण्डवेयस्य पश्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 20, + "text": "धनुर्मण्डलम एवास्य रथमार्गेषु दृश्यते\nसंदधानस्य विशिखाञ शीघ्रं चैव विमुञ्चतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 21, + "text": "आरुजन्न इव मे पराणान मॊहयन्न अपि सायकैः\nपरहर्षयति मा भूयः सौभद्रः परवीरहा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 22, + "text": "अति मा नन्दयत्य एष सौभद्रॊ विचरन रणे\nअन्तरं यस्य संरब्धा न पश्यन्ति महारथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 23, + "text": "अस्यतॊ लघुहस्तस्य दिशः सर्वा महेषुभिः\nन विशेषं परपश्यामि रणे गाण्डीवधन्वनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 24, + "text": "अथ कर्णः पुनर दरॊणम आहार्जुनिशरार्दितः\nसथातव्यम इति तिष्ठामि पीड्यमानॊ ऽभिमन्युना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 25, + "text": "तेजस्विनः कुमारस्य शराः परमदारुणाः\nकषिण्वन्ति हृदयं मे ऽदय घॊराः पावकतेजसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 26, + "text": "तम आचार्यॊ ऽबरवीत कर्णं शनकैः परहसन्न इव\nअभेद्यम अस्य कवचं युवा चाशु पराक्रमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 27, + "text": "उपदिष्टा मया अस्य पितुः कवचधारणा\nताम एष निखिलां वेत्ति धरुवं परपुरंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 28, + "text": "शक्यं तव अस्य धनुश छेत्तुं जयां च बाणैः समाहितैः\nअभीशवॊ हयाश चैव तथॊभौ पार्ष्णिसारथी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 29, + "text": "एतत कुरु महेष्वास राधेय यदि शक्यते\nअथैनं विमुखीकृत्य पश्चात परहरणं कुरु" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 30, + "text": "सधनुष्कॊ न शक्यॊ ऽयम अपि जेतुं सुरासुरैः\nविरथं विधनुष्कं च कुरुष्वैनं यदीच्छसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 31, + "text": "तद आचार्यवचः शरुत्वा कर्णॊ वैकर्तनस तवरन\nअस्यतॊ लघुहस्तस्य पृषत्कैर धनुर आच्छिनत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 32, + "text": "अश्वान अस्यावधीद भॊजॊ गौतमः पार्ष्णिसारथी\nशेषास तु छिन्नधन्वानं शरवर्षैर अवाकिरन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 33, + "text": "तवरमाणास तवरा काले विरथं षण महारथाः\nशरवर्षैर अकरुणा बालम एकम अवाकिरन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 34, + "text": "स छिन्नधन्वा विरथः सवधर्मम अनुपालयन\nखड्गचर्म धरः शरीमान उत्पपात विहायसम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 35, + "text": "मार्गैः स कैशिकाद्यैश च लाघवेन बलेन च\nआर्जुनिर वयचरद वयॊम्नि भृशं वै पक्षिराड इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 36, + "text": "मय्य एव निपतत्य एष सासिर इत्य ऊर्ध्वदृष्टयः\nविव्यधुस तं महेष्वासाः समरे छिद्रदर्शिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 37, + "text": "तस्य दरॊणॊ ऽछिनन मुष्टौ खड्गं मणिमय तसरुम\nराधेयॊ निशितैर बाणैर वयधमच चर्म चॊत्तमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 38, + "text": "वयसि चर्मेषु पूर्णाङ्गः सॊ ऽनतरिक्षात पुनः कषितिम\nआस्थितश चक्रम उद्यम्य दरॊणं करुद्धॊ ऽभयधावत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 39, + "text": "सचक्ररेणूज्ज्वल शॊभिताङ्गॊ; बभावति इवॊन्नत चक्रपाणिः\nरणे ऽभिमन्युः कषणदा सुभद्रः; स वासुभद्रानुकृतिं परकुर्वन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 47, + "shloka": 40, + "text": "सरुत रुधिरकृतैक रागवक्त्रॊ; भरुकुटि पुटाकुटिलॊ ऽतिसिंह नादः\nपरभुर अमितबलॊ रणे ऽभिमन्युर; नृप वरमध्य गतॊ भृशं वयराजत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nविष्णॊः सवसानन्दि करः स विष्ण्वायुध भीषितः\nरराजातिरथः संख्ये जनार्दन इवापरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 2, + "text": "मारुतॊद्धूत केशान्तम उद्यतारि वरायुधम\nवपुः समीक्ष्य पृथ्व ईशा दुःसमीक्ष्यं सुरैर अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 3, + "text": "तच चक्रं भृशम उद्विग्नाः संचिच्छिदुर अनेकधा\nमहारथस ततः कार्ष्णिः संजग्राह महागदाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 4, + "text": "विधनुः सयन्दनासिस तैर विचक्रश चारिभिः कृतः\nअभिमन्युर गदापाणिर अश्वत्थामानम आद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 5, + "text": "सगदाम उद्यतां दृष्ट्वा जवलन्तीम अशनीम इव\nअपाक्रामद रथॊपस्थाद विक्रमांस तरीन नरर्षभः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 6, + "text": "तस्याश्वान गदया हत्वा तथॊभौ पार्ष्णिसारथी\nशराचिताङ्गः सौभद्रः शवाविद्वत परत्यदृश्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 7, + "text": "ततः सुबल दायादं कालकेयम अपॊथयत\nजघान चास्यानुचरान गान्धारान सप्त सप्ततिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 8, + "text": "पुनर बरह्म वसातीयाञ जघान रथिनॊ दश\nकेकयानां रथान सप्त हत्वा च दश कुञ्जरान\nदौःशासनि रथं साश्वं गदया समपॊथयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ दौःशासनिः करुद्धॊ गदाम उद्यम्य मारिष\nअभिदुद्राव सौभद्रं तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 10, + "text": "ताव उद्यतगदौ वीराव अन्यॊन्यवधकाङ्क्षिणौ\nभरातृव्यौ संप्रजह्राते पुरेव तर्यम्बकान्तकौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 11, + "text": "ताव अन्यॊन्यं गदाग्राभ्यां संहत्य पतितौ कषितौ\nइन्द्रध्वजाव इवॊत्सृष्टौ रणमध्ये परंतपौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 12, + "text": "दौःशासनिर अथॊत्थाय कुरूणां कीर्तिवर्धनः\nपरॊत्तिष्ठमानं सौभद्रं गदया मूर्ध्न्य अताडयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 13, + "text": "गदा वेगेन महता वयायामेन च मॊहितः\nविचेता नयपतद भूमौ सौभद्रः परवीरहा\nएवं विनिहतॊ राजन्न एकॊ बहुभिर आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 14, + "text": "कषॊभयित्वा चमूं सर्वां नलिनीम इव कुञ्जरः\nअशॊभत हतॊ वीरॊ वयाधैर वनगजॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 15, + "text": "तंतथा पतितं शूरं तावकाः पर्यवारयन\nदावं दग्ध्वा यथा शान्तं पावकं शिशिरात्यये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 16, + "text": "विमृद्य तरुशृङ्गाणि संनिवृत्तम इवानिलम\nअस्तं गतम इवादित्यं तप्त्वा भारत वाहिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 17, + "text": "उपप्लुतं यथा सॊमं संशुष्कम इव सागरम\nपूर्णचन्द्राभवदनं काकपक्ष वृताक्षकम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 18, + "text": "तं भूमौ पतितं दृष्ट्वा तावकास ते महारथाः\nमुदा परमया युक्ताश चुक्रुशुः सिंहवन मुहुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 19, + "text": "आसीत परमकॊ हर्षस तावकानां विशां पते\nइतरेषां तु वीराणां नेत्रेभ्यः परापतज जलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 20, + "text": "अभिक्रॊशन्ति भूतानि अन्तरिक्षे विशां पते\nदृष्ट्वा निपतितं वीरं चयुतं चन्द्रम इवाम्बरात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 21, + "text": "दरॊणकर्णमुखैः षड्भिर धार्तराष्ट्रैर महारथैः\nएकॊ ऽयं निहतः शेते नैष धर्मॊ मतॊ हि नः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 22, + "text": "तस्मिंस तु निहते वीरे बह्व अशॊभत मेदिनी\nदयौर यथा पूर्णचन्द्रेण नक्षत्रगणमालिनी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 23, + "text": "रुक्मपुङ्खैश च संपूर्णा रुधिरौघपरिप्लुता\nउत्तमाङ्गैश च वीराणां भराजमानैः सकुण्डलैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 24, + "text": "विचित्रैश च परिस्तॊमैः पताकाभिश च संवृता\nचामरैश च कुथाभिश च परविद्धैश चाम्बरॊत्तमैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 25, + "text": "रथाश्वनरनागानामालंकारैश च सुप्रभैः\nखड्गैश च निशितैः पीतैर निर्मुक्तैर भुजगैर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 26, + "text": "चापैश च विशिखैश छिन्नैः शक्त्यृष्टि परासकम्पनैः\nविविधैर आयुधैश चान्यैः संवृता भूर अशॊभत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 27, + "text": "वाजिभिश चापि निर्जीवैः सवपद्भिः शॊणितॊक्षितैः\nसारॊहैर विषमा भूमिः सौभद्रेण निपातितैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 28, + "text": "साङ्कुशैः स महामात्रैः स वर्मायुधकेतुभिः\nपर्वतैर इव विध्वस्तैर विशिखॊन्मथितैर गजैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 29, + "text": "पृथिव्याम अनुकीर्णैश च वयश्व सारथियॊधिभिः\nहरदैर इव परक्षुभितैर हतनागै रथॊत्तमैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 30, + "text": "पदातिसंघैश च हतैर विविधायुधभूषणैः\nभीरूणां तरासजननी घॊररूपाभवन मही" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 31, + "text": "तं दृष्ट्वा पतितं भूमै चन्द्रार्कसदृशद्युतिम\nतावकानां परा परीतिः पाण्डूनां चाभवद वयथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 32, + "text": "अभिमन्यौ हते राजञ शिशुके ऽपराप्तयौवने\nसंप्राद्रवच चमूः सर्वा धर्मराजस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 33, + "text": "दीर्यमाणं बलं दृष्ट्वा सौभद्रे विनिपातिते\nअजातशत्रुः सवान वीरान इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 34, + "text": "सवर्गम एष गतः शूरॊ यॊ हतॊ न पराङ्मुखः\nसंस्तम्भयत मा भैष्ट विजेष्यामॊ रणे रिपून" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 35, + "text": "इत्य एवं स महातेजा दुःखितेभ्यॊ महाद्युतिः\nधर्मराजॊ युधां शरेष्ठॊ बरुवन दुःखम अपानुदत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 36, + "text": "युद्धे हय आशीविषाकारान राजपुत्रान रणे बहून\nपूर्वं निहत्य संग्रामे पश्चाद आर्जुनिर अन्वगात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 37, + "text": "हत्वा दशसहस्राणि कौसल्यं च महारथम\nकृष्णार्जुन समः कार्ष्णिः शक्र सद्म गतॊ धरुवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 38, + "text": "रथाश्वनरमातङ्गान विनिहत्य सहस्रशः\nअवतृप्तः स संग्रामाद अशॊच्यः पुण्यकर्मकृत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 39, + "text": "वयं तु परवरं हत्वा तेषां तैः शरपीडिताः\nनिवेशायाभ्युपायाम सायाह्ने रुधिरॊक्षिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 40, + "text": "निरीक्षमाणास तु वयं परे चायॊधनं शनैः\nअपयाता महाराज गलानिं पराप्ता विचेतसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 41, + "text": "ततॊ निशाया दिवसस्य चाशिवः; शिवा रुतः संधिर अवर्तताद्भुतः\nकुशेशयापीड निभे दिवाकरे; विलम्बमाने ऽसतम उपेत्य पर्वतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 42, + "text": "वरासि शक्त्यृष्टि वरूथ चर्मणां; विभूषणानां च समाक्षिपन परभाम\nदिवं च भूमिं च समानयन्न इव; परियां तनुं भानुर उपैति पावकम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 43, + "text": "महाभ्रकूटाचलशृङ्गसंनिभैर; गजैर अनेकैर इव वज्रपातितैः\nस वैजयन्त्य अङ्कुश वर्म यन्तृभिर; निपातितैर निष्टनतीव गौश चिता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 44, + "text": "हतेश्वरैश चूर्णित पत्त्युपस्करैर; हताश्वसूतैर विपताक केतुभिः\nमहारथैर भूः शुशुभे विचूर्णितैः; पुरैर इवामित्र हतैर नराधिप" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 45, + "text": "रथाश्ववृन्दैः सह सादिभिर हतैः; परविद्ध भाण्डाभरणैः पृथग्विधैः\nनिरस्तजिह्वा दशनान्त्र लॊचनैर; धरा बभौ घॊरविरूप दर्शना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 46, + "text": "परविद्ध वर्माभरणा वरायुधा; विपन्नहस्त्यश्वरथानुगा नराः\nमहार्हशय्यास्तरणॊचिताः सदा; कषिताव अनाथा इव शेरते हताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 47, + "text": "अतीव हृष्टाः शवसृगाल वायसा; बडाः सुपर्णाश च वृकास तरक्षवः\nवयांस्य असृक्पान्य अथ रक्षसां गणाः; पिशाचसंघाश च सुदारुणा रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 48, + "text": "तवचॊ विनिर्भिद्य पिबन वसाम असृक; तथैव मज्जां पिशितानि चाश्नुवन\nवपां विलुम्पन्ति हसन्ति गान्ति च; परकर्षमाणाः कुणपान्य अनेकशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 49, + "text": "शरीरसंघाट वहा असृग जला; रथॊडुपा कुञ्जरशैलसंकटा\nमनुष्यशीर्षॊपल मांसकर्दमा; परविद्ध नानाविध शस्त्रमालिनी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 50, + "text": "महाभया वैतरणीव दुस्तरा; परवर्तिता यॊधवरैस तदा नदी\nउवाह मध्येन रणाजिरं भृशं; भयावहा जीव मृतप्रवाहिनी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 51, + "text": "पिबन्ति चाश्नन्ति च यत्र दुर्दृशाः; पिशाचसंघा विविधाः सुभैरवाः\nसुनन्दिताः पराणभृतां भयंकराः; समानभक्षाः शवसृगाल पक्षिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 52, + "text": "तथा तद आयॊधनम उग्रदर्शनं; निशामुखे पितृपतिराष्ट्र संनिभम\nनिरीक्षमाणाः शनकैर जहुर नराः; समुत्थितारुण्ड कुलॊपसंकुलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 48, + "shloka": 53, + "text": "अपेतविध्वस्तमहार्ह भूषणं; निपातितं शक्रसमं महारथम\nरणे ऽभिमन्युं ददृशुस तदा जना; वयपॊढ हव्यं सदसीव पावकम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 49, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतस्मिंस तु निहते वीरे सौभद्रे रथयूथपे\nविमुक्तरथसंनाहाः सर्वे निक्षिप्तकार्मुकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 49, + "shloka": 2, + "text": "उपॊपविष्टा राजानं परिवार्य युधिष्ठिरम\nतद एव दुःखं धयायन्तः सौभद्र गतमानसाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 49, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा विललाप सुदुःखितः\nअभिमन्यौ हते वीरे भरातुः पुत्रे महारथे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 49, + "shloka": 4, + "text": "दरॊणानीकम असंबाधं मम परियचिकीर्षया\nभित्त्वा वयूहं परविष्टॊ ऽसौ गॊमध्यम इव केसरी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 49, + "shloka": 5, + "text": "यस्य शूरा महेष्वासाः परत्यनीक गता रणे\nपरभग्ना विनिवर्तन्ते कृतास्त्रा युद्धदुर्मदाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 49, + "shloka": 6, + "text": "अत्यन्तशत्रुर अस्माकं येन दुःशासनः शरैः\nकषिप्रं हय अभिमुखः संक्ये विसंज्ञॊ विमुखीकृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 49, + "shloka": 7, + "text": "स तीर्त्वा दुस्तरं वीरॊ दरॊणानीक महार्णवम\nपराप्य दौःशासनिं कार्ष्णिर यातॊ वैवस्वतक्षयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 49, + "shloka": 8, + "text": "कथं दरक्ष्यामि कौन्तेयं सौभद्रे निहते ऽरजुनम\nसुभद्रां वा महाभागां परियं पुत्रम अपश्यतीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 49, + "shloka": 9, + "text": "किं सविद वयम अपेतार्थम अश्लिष्टम असमञ्जसम\nताव उभौ परतिवक्ष्यामॊ हृषीकेश धनंजयौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 49, + "shloka": 10, + "text": "अहम एव सुभद्रायाः केशवार्जुनयॊर अपि\nपरियकामॊ जयाकाङ्क्षी कृतवान इदम अप्रियम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 49, + "shloka": 11, + "text": "न लुब्धॊ बुध्यते दॊषान मॊहाल लॊभः परवर्तते\nमधु पिप्सुर हि नापश्यं परपातम इदम ईदृशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 49, + "shloka": 12, + "text": "यॊ हि भॊज्ये पुरस्कार्यॊ यानेषु शयनेषु च\nभूषणेषु च सॊ ऽसमाभिर बालॊ युधि पुरस्कृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 49, + "shloka": 13, + "text": "कथं हि बालस तरुणॊ युद्धानाम अविशारदः\nसदश्व इव संबाधे विषमे कषेमम अर्हति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 49, + "shloka": 14, + "text": "यॊ चेद धि वयम अप्य एनं महीम अनुशयीमहि\nबीभत्सॊः कॊपदीप्तस्य दग्धाः कृपण चक्षुषा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 49, + "shloka": 15, + "text": "अलुब्धॊ मतिमान हरीमान कषमावान रूपवान बली\nवपुष्मान मानकृद वीरः परियः सत्यपरायणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 49, + "shloka": 16, + "text": "यस्य शलाघन्ति विबुधाः कर्माण्य ऊर्जितकर्मणः\nनिवातकवचाञ जघ्ने कालकेयांश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 49, + "shloka": 17, + "text": "महेन्द्रशत्रवॊ येन हिरण्यपुरवासिनः\nअक्ष्णॊर निमेष मात्रेण पौलॊमाः सगणा हताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 49, + "shloka": 18, + "text": "परेभ्यॊ ऽपय अभयार्थिभ्यॊ यॊ ददात्य अभयं विभुः\nतस्यास्माभिर न शकितस तरातुम अद्यात्मजॊ भयात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 49, + "shloka": 19, + "text": "भयं तु सुमहत पराप्तं धार्तराष्ट्रं महद बलम\nपार्थः पुत्रवधात करुद्धः कौरवाञ शॊषयिष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 49, + "shloka": 20, + "text": "कषुद्रः कषुद्रसहायश च सवपक्ष कषयम आतुरः\nवयक्तं दुर्यॊधनॊ दृष्ट्वा शॊचन हास्यति जीवितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 49, + "shloka": 21, + "text": "न मे जयः परीतिकरॊ न राज्यं; न चामरत्वं न सुरैः स लॊकता\nइमं समीक्ष्याप्रतिवीर्य पौरुषं; निपातितं देववरात्मजात्मजम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतस्मिन्न अहनि निर्वृत्ते घॊरे पराणभृतां कषये\nआदित्ये ऽसतं गते शरीमान संध्याकाल उपस्थिते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 2, + "text": "वयपयातेषु सैन्येषु वासाय भरतर्षभ\nहत्वा संशप्तकव्रातान दिव्यैर अस्त्रैः कपिध्वजः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 3, + "text": "परायात सवशिबिरं जिष्णुर जैत्रम आस्थाय तं रथम\nगच्छन्न एव च गॊविन्दं सन्नकण्ठॊ ऽभयभाषत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 4, + "text": "किं नु मे हृदयं तरस्तं वाक्यं सज्जति केशव\nसपन्दन्ति चाप्य अनिष्टानि गात्रं सीदति चाप्य उत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 5, + "text": "अनिष्टं चैव मे शलिष्टं हृदयान नापसर्पति\nभुवि यद दिक्षु चाप्य उग्रा उत्पातास तरासयन्ति माम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 6, + "text": "बहुप्रकारा दृश्यन्ते सर्व एवाघ शंसिनः\nअपि सवस्ति भवेद राज्ञः सामात्यस्य गुरॊर मम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 7, + "text": "[वासु]\nवयक्तं शिवं तव भरातुः सामात्यस्य भविष्यति\nमा शुचः किं चिद एवान्यत तत्रानिष्टं भविष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 8, + "text": "[स]\nततः संध्याम उपास्यैव वीरौ वीरावसादने\nकथयन्तौ रणे वृत्तं परयातौ रथम आस्थितौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 9, + "text": "ततः सवशिबिरं पराप्तौ हतानन्दं हतत्विषम\nवासुदेवॊ ऽरजुनश चैव कृत्वा कर्म सुदुष्करम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 10, + "text": "धवस्ताकारं समालक्ष्य शिबिरं परवीरहा\nबीभत्सुर अब्रवीत कृष्णम अस्वस्थहृदयस ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 11, + "text": "नाद्य नन्दन्ति तूर्याणि मङ्गल्यानि जनार्दन\nमिश्रा दुन्दुभिनिर्घॊषः शङ्खाश चाडम्बरैः सह\nवीणा वा नाद्य वाद्यन्ते शम्या तालस्वनैः सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 12, + "text": "मङ्गल्यानि च गीतानि न गायन्ति पठन्ति च\nसतुतियुक्तानि रम्याणि ममानीकेषु बन्दिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 13, + "text": "यॊधाश चापि हि मां दृष्ट्वा निवर्तन्ते हय अधॊमुखाः\nकर्माणि च यथापूर्वं कृत्वा नाभिवदन्ति माम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 14, + "text": "अपि सवस्ति भवेद अद्य भरातृभ्यॊ मम माधव\nन हि शुध्यति मे भावॊ दृष्ट्वा सवजनम आकुलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 15, + "text": "अपि पाञ्चालराजस्य विराटस्य च मानद\nसर्वेषां चैव यॊधानां सामग्र्यं सयान ममाच्युत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 16, + "text": "न च माम अद्य सौभद्रः परहृष्टॊ भरातृभिः सह\nरणाद आयान्तम उचितं परत्युद्याति हसन्न इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 17, + "text": "एवं संकथयन्तौ तौ परविष्टौ शिबिरं सवकम\nददृशाते भृशास्वस्थान पाण्डवान नष्टचेतसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 18, + "text": "दृष्ट्वा भरातॄंश च पुत्रांश च विमना वानरध्वजः\nअपश्यंश चैव सौभद्रम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 19, + "text": "मुखवर्णॊ ऽपरसन्नॊ वः सर्वेषाम एव लक्ष्यते\nन चाभिमन्युं पश्यामि न च मां परतिनन्दथ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 20, + "text": "मया शरुतश च दरॊणेन चक्रव्यूहॊ विनिर्मितः\nन च वस तस्य भेत्तास्ति ऋते सौभद्रम आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 21, + "text": "न चॊपदिष्टस तस्यासीन मयानीक विनिर्गमः\nकच चिन न बालॊ युष्माभिः परानीकं परवेशितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 22, + "text": "भित्त्वानीकं महेष्वासः परेषां बहुशॊ युधि\nकच चिन न निहतः शेते सौभद्रः परवीरहा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 23, + "text": "लॊहिताक्षं महाबाहुं जातं सिंहम इवाद्रिषु\nउपेन्द्र सदृशं बरूत कथम आयॊधने हतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 24, + "text": "सुकुमारं महेष्वासं वासवस्यात्मजात्मजम\nसदा मम परियं बरूत कथम आयॊधने हतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 25, + "text": "वार्ष्णेयी दयितं शूरं मया सततलालितम\nअम्बायाश च परियं नित्यं कॊ ऽवधीत कालचॊदितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 26, + "text": "सदृशॊ वृष्णिसिंहस्य केशवस्य महात्मनः\nविक्रमश्रुतमाहात्म्यैः कथम आयॊधने हतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 27, + "text": "सुभद्रायाः परियं नित्यं दरौपद्याः केशवस्य च\nयदि पुत्रं न पश्यामि यास्यामि यमसादनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 28, + "text": "मृदु कुञ्चितकेशान्तं बालं बाल मृगेक्षणम\nमत्तद्विरदविक्रान्तं शालपॊतम इवॊद्गतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 29, + "text": "समिताभिभाषणं दान्तं गुरुवाक्यकरं सदा\nबाल्ये ऽपय अबाल कर्माणं परियवाक्यम अमत्सरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 30, + "text": "महॊत्साहं महाबाहुं दीर्घराजीव लॊचनम\nभक्तानुकम्पिनं दान्तं न च नीचानुसारिणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 31, + "text": "कृतज्ञं जञानसंपन्नं कृतास्त्रम अनिवर्तिनम\nयुद्धाभिनन्दिनं नित्यं दविषताम अघवर्धनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 32, + "text": "सवेषां परियहिते युक्तं पितॄणां जय गृद्धिनम\nन च पूर्वप्रहर्तारं संग्रामे नष्टसंभ्रमम\nयदि पुत्रं न पश्यामि यास्यामि यमसादनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 33, + "text": "सुललाटं सुकेशान्तं सुभ्र्व अक्षिदशनच छदम\nअपश्यतस तद वदनं का शान्तिर हृदयस्य मे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 34, + "text": "तन्त्री सवनसुखं रम्यं पुंस्कॊकॊल समध्वनिम\nअशृण्वतः सवनं तस्य का शान्तिर हृदयस्य मे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 35, + "text": "रूपं चाप्रतिरूपं तन्त्रिदशेष्व अपि दुर्लभम\nअपश्यतॊ ऽदय वीरस्य का शान्तिर हृदयस्य मे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 36, + "text": "अभिवादनदक्षं तं पितॄणां वचने रतम\nनाद्याहं यदि पश्यामि का शान्तिर हृदयस्य मे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 37, + "text": "सुकुमारः सदा वीरॊ महार्हशयनॊचितः\nभूमाव अनाथवच छेते नूनं नाथवतां वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 38, + "text": "शयानं समुपासन्ति यं पुरा परमस्त्रियः\nतम अद्य विप्रविद्धाङ्गम उपासन्त्य अशिवाः शिवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 39, + "text": "यः पुरा बॊध्यते सुप्तैः सूतमागधबन्दिभिः\nबॊधयन्त्य अद्य तं नूनं शवापदा विकृतैः सवरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 40, + "text": "छत्रच छाया समुचितं तस्य तद वदनं शुभम\nनूनम अद्य रजॊध्वस्तं रणे रेणुः करिष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 41, + "text": "हा पुत्रकावितृप्तस्य सततं पुत्रदर्शने\nभाग्यहीनस्य कालेन यथा मे नीयसे बलात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 42, + "text": "साद्य संयमनी नूनं सदा सुकृतिनां गतिः\nसवभाभिर भासिता रम्या तवयात्यर्थं विराजते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 43, + "text": "नूनं वैवस्वतश च तवा वरुणश च परियातिथिः\nशतक्रतुर धनेशश च पराप्तम अर्चन्त्य अभीरुकम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 44, + "text": "एवं विलप्य बहुधा भीन पॊतॊ वणिग यथा\nदुःखेन महताविष्टॊ युधिष्ठिरम अपृच्छत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 45, + "text": "कच चित स कदनं कृत्वा परेषां पाण्डुनन्दन\nसवर्गतॊ ऽभिमुखः संख्ये युध्यमानॊ नरर्षभः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 46, + "text": "स नूनं बहुभिर यत्तैर युध्यमानॊ नरर्षभैः\nअसहायः सहायार्थी माम अनुध्यातवान धरुवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 47, + "text": "पीड्यमानः शरैर बालस तात साध्व अभिधाव माम\nइति विप्रलपन मन्ये नृशैंसैर बहुभिर हतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 48, + "text": "अथ वा मत्प्रसूतश च सवस्रीयॊ माधवस्य च\nसुभद्रायां च संभूतॊ नैवं वक्तुम इहार्हति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 49, + "text": "वज्रसारमयं नूनं हृदयं सुदृढं मम\nअपश्यतॊ दीर्घबाहुं रक्ताक्षं यन न दीर्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 50, + "text": "कथं बाले महेष्वासे नृशंसा मर्मभेदिनः\nसवस्रीये वासुदेवस्य मम पुत्राक्षिपञ शरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 51, + "text": "यॊ मां नित्यम अदीनात्मा परत्युद्गम्याभिनन्दति\nउपयान्तं रिपून हत्वा सॊ ऽदय मां किं न पश्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 52, + "text": "नूनं स पतितः शेते धरण्यां रुधिरॊक्षितः\nशॊभयन मेदिनीं गात्रैर आदित्य इव पातितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 53, + "text": "रणे विनिहतं शरुत्वा शॊकार्ता वै विनंक्ष्यति\nसुभद्रा वक्ष्यते किं माम अभिमन्युम अपश्यती\nदरौपदी चैव दुःखार्ते ते च वक्ष्यामि किं नव अहम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 54, + "text": "वज्रसारमयं नूनं हृदयं यन न यास्यति\nसहस्रधा वधूं दृष्ट्वा रुदतीं शॊककर्शिताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 55, + "text": "हृष्टानां धार्तराष्ट्राणां सिंहनादॊ मया शरुतः\nयुयुत्सुश चापि कृष्णेन शरुतॊ वीरान उपालभन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 56, + "text": "अशक्नुवन्तॊ बीभत्सुं बालं हत्वा महारथाः\nकिं नदध्वम अधर्मज्ञाः पार्थे वै दृश्यतां बलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 57, + "text": "किं तयॊर विप्रियं कृत्वा केशवार्जुनयॊर मृधे\nसिंहवन नदत परीताः शॊककाल उपस्थिते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 58, + "text": "आगमिष्यति वः कषिप्रं फलं पापस्य कर्मणः\nअधर्मॊ हि कृतस तीव्रः कथं सयाद अफलश चिरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 59, + "text": "इति तान रप्ति भाषन वै वैश्यापुत्रॊ महामतिः\nअपायाच छस्त्रम उत्सृज्य कॊपदुःखसमन्वितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 60, + "text": "किमर्थम एतन्न आख्यातं तवया कृष्ण रणे मम\nअधक्ष्यं तान अहं सर्वांस तदा करूरान महारथान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 61, + "text": "निगृह्य वासुदेवस तं पुत्राधिभिर अभिप्लुतम\nमैवम इत्य अब्रवीत कृष्णस तीव्रशॊकसमन्वितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 62, + "text": "सर्वेषाम एष वै पन्थाः शूराणाम अनिवर्तिनाम\nकषत्रियाणां विशेषेण येषां युद्धेन जीविका" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 63, + "text": "एषा वै युध्यमानानां शूराणाम अनिवर्तिनाम\nविहिता धर्मशास्त्रज्ञैर गतिर गतिमतां वर" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 64, + "text": "धरुवं युद्धे हि मरणं शूराणाम अनिवर्तिनाम\nगतः पुण्यकृतां लॊकान अभिमन्युर न संशयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 65, + "text": "एतच च सर्ववीराणां काङ्क्षितं भरतर्षभ\nसंग्रामे ऽभिमुखा मृत्युं परप्नुयामेति मानद" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 66, + "text": "स च वीरान रणे हत्वा राजपुत्रान महाबलान\nवीरैर आकाङ्क्षितं मृत्युं संप्राप्तॊ ऽभिमुखॊ रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 67, + "text": "मा शुचः पुरुषव्याघ्र पूर्वैर एष सनातनः\nधर्मकृद्भिः कृतॊ धर्मः कषत्रियाणां रणे कषयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 68, + "text": "इमे ते भरातरः सर्वे दीना भरतसत्तम\nतवयि शॊकसमाविष्टे नृपाश च सुहृदस तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 69, + "text": "एतांस तवं वचसा साम्ना समाश्वासय मानद\nविदितं वेदितव्यं ते न शॊकं कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 70, + "text": "एवम आश्वासितः पार्थः कृष्णेनाद्भुत कर्मणा\nततॊ ऽबरवीत तदा भरातॄन सर्वान पार्थः सगद्गदान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 71, + "text": "स दीर्घबाहुः पृथ्व अंसॊ दीर्घराजीव लॊचनः\nअभिमन्युर यथावृत्तः शरॊतुम इच्छाम्य अहं तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 72, + "text": "स नागस्यन्दनहयान दरक्ष्यध्वं निहतान मया\nसंग्रामे सानुबन्धांस तान मम पुत्रस्य वैरिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 73, + "text": "कथं च वः कृतास्त्राणां सर्वेषां शस्त्रपाणिनाम\nसौभद्रॊ निधनं गच्छेद वज्रिणापि समागतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 74, + "text": "यद्य एवम अहम अज्ञास्यम अशक्तान रक्षणे मम\nपुत्रस्य पाण्डुपाञ्चालान मया गुप्तॊ भवेत ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 75, + "text": "कथं च वॊ रथस्थानां शरवर्षाणि मुञ्चताम\nनीतॊ ऽभिमन्युर निधनं कदर्थी कृत्यवः परैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 76, + "text": "अहॊ वः पौरुषं नास्ति न च वॊ ऽसति पराक्रमः\nयत्राभिमन्युः समरे पश्यतां वॊ निपातितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 77, + "text": "आत्मानम एव गर्हेयं यद अहं वः सुदुर्बलान\nयुष्मान आज्ञाय निर्यातॊ भीरून अकृतनिश्रमान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 78, + "text": "आहॊ सविद भूषणार्थाय वर्म शस्त्रायुधानि वः\nवाचश च वक्तुं संसत्सु मम पुत्रम अरक्षताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 79, + "text": "एवम उक्त्वा ततॊ वाक्यं तिष्ठंश चापवरासिमान\nन समाशक्यत बीभत्सुः केन चित परसमीक्षितुम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 80, + "text": "तम अन्तकम इव करुद्धं निःश्वसन्तं मुहुर मुहुः\nपुत्रशॊकाभिसंतप्तम अश्रुपूर्णमुखं तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 81, + "text": "नाभिभाष्टुं शक्नुवन्ति दरष्टुं वा सुहृदॊ ऽरजुनम\nअन्यत्र वासुदेवाद वा जयेष्टाद वा पाण्डुनन्दनात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 82, + "text": "सर्वास्व अवस्थासु हिताव अर्जुनस्य मनॊऽनुगौ\nबहुमानात परियत्वाच च ताव एनं वक्तुम अर्हतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 50, + "shloka": 83, + "text": "ततस तं पुत्रशॊकेन भृशं पीडित मानसम\nराजीवलॊचनं करुद्धं राजा वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nतवयि याते महाबाहॊ संशप्तकबलं परति\nपरयत्नम अकरॊत तीव्रम आचार्यॊ गरहणे मम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 2, + "text": "वयाढानीकं वयं दरॊणं वरयामः सम सर्वशः\nपरतिव्यूह्य रथानीकं यतमानं तथा रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 3, + "text": "स वार्यमाणॊ रथिभी रक्षितेन मया तथा\nअस्मान अपि जघानाशु पीडयन निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 4, + "text": "ते पीड्यमाना दरॊणेन दरॊणानीकं न शक्नुमः\nपरतिवीक्षितुम अप्य आजौ भेत्तुं तत कुत एव तु" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 5, + "text": "वयं तव अप्रतिमं वीर्ये सर्वे सौभद्रम आत्मजम\nउक्तवन्तः सम ते तात भिन्ध्य अनीकम इति परभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 6, + "text": "स तथा चॊदितॊ ऽसमाभिः सदश्व इव वीर्यवान\nअसह्यम अपि तं भारं वॊढुम एवॊपचक्रमे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 7, + "text": "स तवास्त्रॊपदेशेन वीर्येण च समन्वितः\nपराविशत तद बलं बालः सुपर्ण इव सागरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 8, + "text": "ते ऽनुयाता वयं वीरं सात्वती पुत्रम आहवे\nपरवेष्टु कामास तेनैव येन स पराविशच चमूम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 9, + "text": "ततः सैन्धवकॊ राजा कषुद्रस तात जयद्रथः\nवरदानेन रुद्रस्य सर्वान नः समवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ दरॊणः कृपः कर्णॊ दरौणिश च स बृहद्बलः\nकृतवर्मा च सौभद्रं षड रथाः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 11, + "text": "परिवार्य तु तैः सर्वैर युधि बालॊ महारथैः\nयतमानः परं शक्त्या बहुभिर विरथी कृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ दौःशासनिः कषिप्रं तथा तैर विरथी कृतम\nसंशयं परमं पराप्य दिष्टान्तेनाभ्ययॊजयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 13, + "text": "स तु हत्वा सहस्राणि दविपाश्वरथसादिनाम\nराजपुत्र शतं चाग्र्यं वीरांश चालक्षितान बहून" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 14, + "text": "बृहद्बलं च राजानं सवर्गेणाजौ परयॊज्य ह\nततः परमधर्मात्मा दिष्टान्तम उपजग्मिवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 15, + "text": "एतावद एव निर्वृत्तम अस्माकं शॊकवर्धनम\nस चैवं पुरुषव्याघ्रः सवर्गलॊकम अवाप्तवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 16, + "text": "[स]\nततॊ ऽरजुनॊ वचः शरुत्वा धर्मराजेन भाषितम\nहा पुत्र इति निःश्वस्य वयथितॊ नयपतद भुवि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 17, + "text": "विषण्णवदनाः सर्वे परिगृह्य धनंजयम\nनेत्रैर अनिमिषैर दीनाः परत्यवेक्षन परस्परम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 18, + "text": "परतिलभ्य ततः संज्ञां वासविः करॊधमूर्छितः\nकम्पमानॊ जवरेणेव निःश्वसंश च मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 19, + "text": "पाणिं पाणौ विनिष्पिष्य शवसमानॊ ऽशरुनेत्रवान\nउन्मत्त इव विप्रेक्षन्न इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 20, + "text": "सत्यं वः परतिजानामि शवास्ति हन्ता जयद्रथम\nन चेद वधभयाद भीतॊ धर्तराष्ट्रान परहास्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 21, + "text": "न चास्माञ शरणं गच्छेत कृष्णं वा पुरुषॊत्तमम\nभवन्तं वा महाराज शवॊ ऽसमि हन्ता जयद्रथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 22, + "text": "धार्तराष्ट्र परियकरं मयि विस्मृत सौहृदम\nपापं बालवधे हेतुं शवॊ ऽसमि हन्ता जयद्रथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 23, + "text": "रक्षमाणाश च तं संख्ये ये मां यॊत्स्यन्ति के चन\nअपि दरॊण कृपौ वीरौ छादयिष्यामि ताञ शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 24, + "text": "यद्य एतद एवं संग्रामे न कुर्यां पुरुषर्षभाः\nमा सम पुण्यकृतां लॊकान पराप्नुयां शूर संमतान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 25, + "text": "ये लॊका मातृहन्तॄणां ये चापि पितृघातिनाम\nगुरु दारगामिनां ये च पिशुनानां च ये तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 26, + "text": "साधून असूयतां ये च ये चापि परिवादिनाम\nये च निक्षेप हर्तॄणां ये च विश्वासघातिनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 27, + "text": "भुक्तपूर्वां सत्रियं ये च निन्दताम अघ शंसिनाम\nबरह्मघ्नानां च ये लॊका ये च गॊघातिनाम अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 28, + "text": "पायसं वा यवान्नं वा शाकं कृसरम एव वा\nसंयावापूप मांसानि ये च लॊका वृथाश्नताम\nतान अह्नैवाधिगच्छेयं न चेद धन्यां जयद्रथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 29, + "text": "वेदाध्यायिनम अत्यर्थं संशितं वा दविजॊत्तमम\nअवमन्यमानॊ यान याति वृद्धान साधूंस तथा गुरून" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 30, + "text": "सपृशतां बराह्मणं गां च पादेनाग्निं च यां लभेत\nयाप्सु शरेष्म पुरीषं वा मूत्रं वा मुञ्चतां गतिः\nतां गच्छेयं गतिं घॊरां न चेद धन्यां जयद्रथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 31, + "text": "नग्नस्य सनायमानस्य या च वन्ध्यातिथेर गतिः\nउत्कॊचिनां मृषॊक्तीनां वञ्चकानां च या गतिः\nआत्मापहारिणां या च या च मिथ्याभिशंसिनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 32, + "text": "भृत्यैः संदृश्यमानानां पुत्रदाराश्रितैस तथा\nअसंविभज्य कषुद्राणां या गतिर मृष्टम अश्नताम\nतां गच्छेयं गतिं घॊरां न चेद धन्यां जयद्रथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 33, + "text": "संश्रितं वापि यस तयक्त्वा साधुं तद वचने रतम\nन बिभर्ति नृशंसात्मा निन्दते चॊपकारिणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 34, + "text": "अर्हते परातिवेश्याय शराद्धं यॊ न ददाति च\nअनर्हते च यॊ दद्याद वृषली पत्युर एव च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 35, + "text": "मद्यपॊ भिन्नमर्यादः कृतघ्नॊ भरातृनिन्दकः\nतेषां गतिम इयां कषिप्रं न चेद धन्यां जरद्रथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 36, + "text": "धर्माद अपेता ये चान्ये मया नात्रानुकीर्तिताः\nये चानुकीर्तिताः कषिप्रं तेषां गतिम अवाप्नुयाम\nयदि वयुष्टाम इमां रात्रिं शवॊ न हन्यां जयद्रथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 37, + "text": "इमां चाप्य अपरां भूयः परतिज्ञां मे निबॊधत\nयद्य अस्मिन्न अहते पापे सूर्यॊ ऽसतम उपयास्यति\nइहैव संप्रवेष्टाहं जवलितं जातवेदसम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 38, + "text": "असुरसुरमनुष्याः पक्षिणॊ वॊरगा वा; पितृरज निचरा वा बरह्म देवर्षयॊ वा\nचरम अचरम अपीदं यत परं चापि तस्मात; तद अपि मम रिपुं रक्षितुं नैव शक्ताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 39, + "text": "यदि विशति रसातलं तदग्र्यं; वियद अपि देवपुरं दितेः पुरं वा\nतद अपि शरशतैर अहं परभाते; भृशम अभिपत्य रिपॊः शिरॊ ऽभिहर्ता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 40, + "text": "एवम उक्त्वा विचिक्षेप गाण्डीवं सव्यदक्षिणम\nतस्य शब्दम अतिक्रम्य धनुः शब्दॊ ऽसपृशद दिवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 41, + "text": "अर्जुनेन परतिज्ञाते पराञ्चजन्यं जनार्जनः\nपरदध्मौ तत्र संक्रुद्धॊ देवदत्तं धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 42, + "text": "स पाञ्चजन्यॊ ऽचयुतवक्त्रवायुना; भृशं सुपर्णॊदर निःसृत धवनिः\nजगत स पातालवियद दिग ईश्वरं; परकम्पयाम आस युगात्यये यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 51, + "shloka": 43, + "text": "ततॊ वादित्रघॊषाश च परादुरासन समन्ततः\nसिंहनादाश च पाण्डूनां परतिज्ञाते महात्मना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nशरुत्वा तु तं महाशब्दं पाण्डूनां पुत्रगृद्धिनाम\nचारैः परवेदिते तत्र समुत्थाय जयद्रथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 2, + "text": "शॊकसंमूढहृदयॊ दुःखेनाभिहतॊ भृशम\nमज्जमान इवागाधे विपुले शॊकसागले" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 3, + "text": "जगाम समितिं राज्ञां सैन्धवॊ विमृशन बहु\nस तेषां नरदेवानां सकाशे परिदेवयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 4, + "text": "अभिमन्यॊः पितुर भीतः सव्रीडॊ वाक्यम अब्रवीत\nयॊ ऽसौ पाण्डॊः किल कषेत्रे जातः शक्रेण कामिना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 5, + "text": "स निनीषति दुर्बुद्धिर मां किलैकं यमक्षयम\nतस तवस्ति वॊ ऽसतु यास्यामि सवगृहं जीवितेप्सया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 6, + "text": "अथ वा सथ परतिबलास तरातुं मां कषत्रियर्षभाः\nपार्थेन परार्थितं वीरास ते ददन्तु ममाभयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 7, + "text": "दरॊणदुर्यॊधनकृपाः कर्णमद्रेशबाह्लिकाः\nदुःशासनादयः शक्तास तरातुम अप्य अन्तकाद्रितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 8, + "text": "किम अङ्गपुनर एकेन फल्गुनेन जिघांसता\nन तरायेयुर भवन्तॊ मां समस्ताः पतयॊ कषितेः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 9, + "text": "परहर्षं पाण्डवेयानां शरुत्वा मम महद भयम\nसीदन्तीव च मे ऽङगानि मुमूर्षॊर इव पार्थिवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 10, + "text": "वधॊ नूनं परतिज्ञातॊ मम गाण्डीवधन्वना\nतथा हि हृष्टाः करॊशन्ति शॊककाले ऽपि पाण्डवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 11, + "text": "न देवा न च गन्धर्वा नाशुरॊरग राक्षसाः\nउत्सहन्ते ऽनयथा कर्तुं कुत एव नराधिपाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 12, + "text": "तस्मान माम अनुजामीत भद्रं वॊ ऽसतु नरर्षभाः\nअदर्शनं गमिष्यामि न मां दरक्ष्यन्ति पाण्डवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 13, + "text": "एवं विलपमानं तं भयाद वयाकुलचेतसम\nआत्मकार्यगरीयस्त्वाद राजा दुर्यॊधनॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 14, + "text": "न भेतव्यं नरव्याघ्र कॊ हि तवा पुरुषर्षभ\nमध्ये कषत्रिय वीराणां तिष्ठन्तं परार्थयेद युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 15, + "text": "अहं वैकर्तनः कर्णश चित्रसेनॊ विविंशतिः\nभूरिश्रवाः शलः शल्यॊ वृषसेनॊ दुरासदः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 16, + "text": "पुरुमित्रॊ जयॊ भॊजः काम्बॊजश च सुदक्षिणः\nसत्यव्रतॊ महाबाहुर विकर्णॊ दुर्मुखः सहः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 17, + "text": "दुःशासनः सुबाहुश च कलिङ्गश चाप्य उदायुधः\nविन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ दरॊणॊ दरौणिः स सौबलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 18, + "text": "तवं चापि रथिनां शरेष्ठः सवयं शूरॊ ऽमितद्युतिः\nस कथं पाण्डवेयेभ्यॊ भयं पश्यसि सैन्धव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 19, + "text": "अक्षौहिण्यॊ दशैका च मदीयास तव रक्षणे\nयत्ता यॊत्स्यन्ति मां भैस तवं सैन्धव वयेतु ते भयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 20, + "text": "एवम आश्वासितॊ राजन पुत्रेण तव सैन्धवः\nदुर्यॊधनेन सहितॊ दरॊणं रात्राव उपागमत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 21, + "text": "उपसंग्रहणं कृत्वा दरॊणाय स विशां पते\nउपॊपविश्य परणतः पर्यपृच्छद इदं तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 22, + "text": "निमित्ते दूरपातित्वे लघुत्वे दृढवेधने\nमम बरवीतु भगवान विशेषं फल्गुनस्य च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 23, + "text": "विद्या विशेषम इच्छामि जञातुम आचार्य तत्त्वतः\nममार्जुनस्य च विभॊ यथातत्त्वं परचक्ष्व मे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 24, + "text": "[दर्न]\nसमम आचार्यकं तात तव चैवार्जुनस्य च\nयॊगाद दुःखॊचितत्वाच च तस्मात तवत्तॊ ऽधिकॊ ऽरजुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 25, + "text": "न तु ते युधि संत्रासः कार्यः पार्थात कथं चन\nअहं हि रक्षिता तात भयात तवां नात्र संशयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 26, + "text": "न हि मद्बाहुगुप्तस्य परभवन्त्य अमरा अपि\nवयूहिष्यामि च तं वयूहं यं पार्थॊ न तरिष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 27, + "text": "तस्माद युध्यस्व मा भैस तवं सवधर्मम अनुपालय\nपितृपैतामहं मार्गम अनुयाहि नराधिप" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 28, + "text": "अधीत्य विधिवद वेदान अग्नयः सुहुतास तवया\nइष्टं च बहुभिर यज्ञैर न ते मृत्युभयाद भयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 29, + "text": "दुर्लभं मानुषैर मन्दैर महाभाग्यम अवाप्य तु\nभुजवीर्यार्जिताँल लॊकान दिव्यान पराप्स्यस्य अनुत्तमान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 30, + "text": "कुरवः पाण्डवाश चैव वृष्णयॊ ऽनये च मानवाः\nअहं च सह पुत्रेण अध्रुवा इति चिन्त्यताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 31, + "text": "पर्यायेण वयं सर्वे कालेन बलिना हताः\nपरलॊकं गमिष्यामः सवैः सवैः कर्मभिर अन्विताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 32, + "text": "तपस तप्त्वा तु याँल लॊकान पराप्नुवन्ति तपस्विनः\nकषत्रधर्माश्रिताः शूराः कषत्रियाः पराप्नुवन्ति तान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 52, + "shloka": 33, + "text": "[स]\nएवम आश्वासितॊ राजन भारद्वाजेन सैन्धवः\nअपानुदद भयं पार्थाद युद्धाय च मनॊ दधे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nपरतिज्ञाते तु पार्थेन सिन्धुराजवधे तदा\nवासुदेवॊ महाबाहुर धनंजयम अभाषत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 2, + "text": "भरातॄणां मतम आज्ञाय तवया वाचा परतिश्रुतम\nसैन्धवं शवॊ ऽसमि हन्तेति तत साहसतमं कृतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 3, + "text": "असंमन्त्र्य मया सार्धम अतिभारॊ ऽयम उद्यतः\nकथं नु सर्वलॊकस्य नावहास्या भवेमहि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 4, + "text": "धार्तराष्ट्रस्य शिबिरे मया परणिहिताश चराः\nत इमे शीघ्रम आगम्य परवृत्तिं वेदयन्ति नः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 5, + "text": "तवया वै संप्रतिज्ञाते सिन्धुराजवधे तदा\nसिंहनादः स वादित्रः सुमहान इह तैः शरुतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 6, + "text": "तेन शब्देन वित्रस्ता धार्तराष्ट्राः स सैन्धवाः\nनाकस्मात सिंहनादॊ ऽयम इति मत्वा वयवस्थिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 7, + "text": "सुमहाञ शब्दसंपातः कौरवाणां महाभुज\nआसीन नागाश्वपत्तीनां रथघॊषश च भैरवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 8, + "text": "अभिमन्युवधं शरुत्वा धरुवम आर्तॊ धनंजयः\nरात्रौ निर्यास्यति करॊधाद इति मत्वा वयवस्थिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 9, + "text": "तैर यतद्भिर इयं सत्या शरुता सत्यवतस तव\nपरतिज्ञा सिन्धुराजस्य वधे राजीवलॊचन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ विमनसः सर्वे तरस्ताः कषुद्रमृगा इव\nआसन सुयॊधनामात्याः स च राजा जयद्रथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 11, + "text": "अथॊत्थाय सहामात्यैर दीनः शिबिरम आत्मनः\nआयात सौवीरसिन्धूनाम ईश्वरॊ भृशदुःखितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 12, + "text": "स मन्त्रकाले संमन्त्र्य सर्वा नैःश्रेयसीः करियाः\nसुयॊधनम इदं वाक्यम अब्रवीद राजसंसदि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 13, + "text": "माम असौ पुत्र हन्तेति शवॊ ऽभियाता धनंजयः\nपरतिज्ञातॊ हि सेनाया मध्ये तेन वधॊ मम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 14, + "text": "तां न देवा न गन्धर्वा नासुरॊरग राक्षसाः\nउत्सहन्ते ऽनयथा कर्तुं परतिज्ञां सव्यसाचिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 15, + "text": "ते मां रक्षत संग्रामे मा वॊ मूर्ध्नि धनंजयः\nपदं कृत्वाप्नुयाल लक्ष्यं तस्माद अत्र विधीयताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 16, + "text": "अथ रक्षा न मे संख्ये करियते कुरुनन्दन\nअनुजानीहि मां राजन गमिष्यामि गृहान परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 17, + "text": "एवम उक्तस तव अवाक्शीर्षॊ विमनाः स सुयॊधनः\nशरुत्वाभिशप्तवन्तं तवां धयानम एवान्वपद्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 18, + "text": "तम आर्तम अभिसंप्रेक्ष्य राजा किल स सैन्धवः\nमृदु चात्महितं चैव सापेक्षम इदम उक्तवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 19, + "text": "नाहं पश्यामि भवतां तथा वीर्यं धनुर्धरम\nयॊ ऽरजुनस्यास्त्रम अस्त्रेण परतिहन्यान महाहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 20, + "text": "वासुदेवसहायस्य गाण्डीवं धुन्वतॊ धनुः\nकॊ ऽरजुनस्याग्रतस तिष्ठेत साक्षाद अपि शतक्रतुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 21, + "text": "महेश्वरॊ ऽपि पार्थेन शरूयते यॊधितः पुरा\nपदातिना महातेजा गिरौ हिमवति परभुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 22, + "text": "दानवानां सहस्राणि हिरण्यपुरवासिनाम\nजघान एकरथेनैव देवराजप्रचॊदितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 23, + "text": "समायुक्तॊ हि कौनेयॊ वासुदेवेन धीमता\nसामरान अपि लॊकांस तरीन निहन्याद इति मे मतिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 24, + "text": "सॊ ऽहम इच्छाम्य अनुज्ञातुं रक्षितुं वा महात्मना\nदरॊणेन सह पुत्रेण वीरेण यदि मन्स्यसे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 25, + "text": "स राज्ञा सवयम आचार्यॊ भृशम आक्रन्दितॊ ऽरजुन\nसंविधानं च विहितं रथाश च किल सज्जिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 26, + "text": "कर्णॊ भूरिश्रवा दरौणिर वृषसेनश च दुर्जयः\nकृपश च मद्रराजश च षड एते ऽसय पुरॊगमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 27, + "text": "शकटः पद्मपश चार्धॊ वयूहॊ दरॊणेन कल्पितः\nपद्मकर्णिकमध्यस्थः सूची पाशे जयद्रथः\nसथास्यते रक्षितॊ वीरैः सिन्धुराड युद्धदुर्मदैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 28, + "text": "धनुष्य अस्त्रे च वीर्ये च पराणे चैव तथॊरसि\nअविषह्यतमा हय एते निश्चिताः पार्थ षड रथाः\nएतान अजित्वा सगणान नैव पराप्यॊ जयद्रथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 29, + "text": "तेषाम एकैकशॊ वीर्यं षण्णां तवम अनुचिन्तय\nसहिता हि नरव्याघ्रा न शक्या जेतुम अञ्जसा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 30, + "text": "भूयश च चिन्तयिष्यामि नीतिम आत्महिताय वै\nमन्त्रज्ञैः सचिवैः सार्धं सुहृद्भिः कार्यसिद्धये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 31, + "text": "[अर्ज]\nषड रथान धार्तराष्ट्रस्य मन्यसे यान बलाधिकान\nतेषां वीर्यं ममार्धेन न तुल्यम इति लक्षये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 32, + "text": "अस्त्रम अस्त्रेण सर्वेषाम एतेषां मधुसूदन\nमया दरक्ष्यसि निर्भिन्नं जयद्रथवधैषिणा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 33, + "text": "दरॊणस्य मिषतः सॊ ऽहं सगणस्य विलप्स्यतः\nमूर्धानं सिन्धुराजस्य पातयिष्यामि भूतले" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 34, + "text": "यदि साध्याश च रुद्राश च वसवश च सहाश्विनः\nमरुतश च सहेन्द्रेण विश्वे देवास तथासुराः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 35, + "text": "पितरः सह गन्धर्वाः सुपर्णाः सागराद्रयः\nदयौर वियत पृथिवी चेयं दिशश च स दिग ईश्वराः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 36, + "text": "गराम्यारण्यानि भूतानि सथावराणि चराणि च\nतरातारः सिन्धुराजस्य भवन्ति मधुसूदन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 37, + "text": "तथापि बाणैर निहतं शवॊ दरष्टासि रणे मया\nसत्येन ते शपे कृष्ण तथैवायुधम आलभे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 38, + "text": "यश च गॊप्ता महेष्वासस तस्य पापस्य दुर्मतेः\nतम एव परथमं दरॊणम अभियास्यामि केशव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 39, + "text": "तस्मिन दयूतम इदं बद्धं मन्यते सम सुयॊधनः\nतस्मात तस्यैव सेनाग्रं भित्त्वा यास्यामि सैन्धवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 40, + "text": "दरष्टासि शवॊ महेष्वासान नाराचैस तिग्मतेजनैः\nशृङ्गाणीव गिरेर वर्जैर दार्यमाणान मया युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 41, + "text": "नरनागाश्वदेहेभ्यॊ विस्रविष्यति शॊणितम\nपतद्भ्यः पतितेभ्यश च विभिन्नेभ्यः शितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 42, + "text": "गाण्डीवप्रेषिता बाणा मनॊऽनिलसमा जवे\nनृनागाश्वान विदेहासून कर्तारश च सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 43, + "text": "यमात कुबेराद वरुणाद रुद्राद इन्द्राच च यन मया\nउपात्तम अस्त्रं घॊरं वै तद दरष्टारॊ नरा युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 44, + "text": "बराह्मेणास्त्रेण चास्त्राणि हन्यमानानि संयुगे\nमया दरष्टासि सर्वेषां सैन्धवस्याभिरक्षिणाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 45, + "text": "शरवेगसमुत्कृत्तै राज्ञां केशव मूर्धभिः\nआस्तीर्यमाणां पृथिवीं दरष्टासि शवॊ मया युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 46, + "text": "करव्यादांस तर्पयिष्यामि दरावयिष्यामि शात्रवान\nसुहृदॊ नन्दयिष्यामि पातयिष्यामि सैन्धवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 47, + "text": "बह्व आगस्कृत कुसंबन्धी पापदेशसमुद्भवः\nमया सैन्धवकॊ राजा हतः सवाञ शॊचयिष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 48, + "text": "सर्वक्षीरान्न भॊक्तारः पापाचारा रणाजिरे\nमया सराजका बाणैर नुन्ना नंक्ष्यन्ति सैन्धवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 49, + "text": "तथा परभाते कर्तास्मि यथा कृष्ण सुयॊधनः\nनान्यं धनुर्धरं लॊके मंस्यते मत्समं युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 50, + "text": "गाण्डीवं च धनुर दिव्यं यॊद्धा चाहं नरर्षभ\nतवं च यन्ता हृषीकेश किं नु सयाद अजितं मया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 51, + "text": "यथा हि लक्ष्म चन्द्रे वै समुद्रे च यथा जलम\nएवम एतां परतिज्ञां मे सत्यां विद्धि जनार्दन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 52, + "text": "मावमंस्था ममास्त्राणि मावमंस्था धनुर दृढम\nमावमंस्था बलं बाह्वॊर मावमंस्था धनंजयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 53, + "text": "यथा हि यात्वा संग्रामे न जीये विजयामि च\nतेन सत्येन संग्रामे हतं विद्धि जयद्रथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 54, + "text": "धरुवं वै बराह्मणे सत्यं धरुवा साधुषु संनतिः\nशरीर धरुवा चापि दक्षेषु धरुवॊ नारायणे जयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 55, + "text": "[स]\nएवम उक्त्वा हृषीकेशं सवयम आत्मानम आत्मना\nसंदिदेशार्जुनॊ नर्दन वासविः केशवं परभुम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 53, + "shloka": 56, + "text": "यथा परभातां रजनीं कल्पितः सयाद रथॊ मम\nतथा कार्यं तवया कृष्ण कार्यं हि महद उद्यतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 54, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतां निशां दुःखशॊकार्तौ शवसन्ताव इव चॊरगौ\nनिद्रां नैवॊपलेभाते वासुदेवधनंजयौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 54, + "shloka": 2, + "text": "नरनारायणौ करुद्धौ जञात्वा देवाः सवासवाः\nवयथिताश चिन्तयाम आसुः किं कविद एतद भविष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 54, + "shloka": 3, + "text": "ववुश च दारुणा वाता रूक्षा गॊराभिशंसिनः\nस कबन्धस तथादित्ये परिघः समदृश्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 54, + "shloka": 4, + "text": "शुष्काशन्यश च निष्पेतुः स निर्घाताः स विद्युतः\nचचाल चापि पृथिवी स शैलवनकानना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 54, + "shloka": 5, + "text": "चुक्षुभुश च महाराज सागरा मकरालयाः\nपरतिस्रॊतः परवृत्ताश च तथा गन्तुं समुद्रगाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 54, + "shloka": 6, + "text": "रथाश्वनरनागानां परवृत्तम अधरॊत्तरम\nकरव्यादानां परमॊदार्थं यम राष्ट्रविवृद्धये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 54, + "shloka": 7, + "text": "वाहनानि शकृन मूत्रे मुमुचू रुरुदुश च ह\nतान दृष्ट्वा दारुणान सर्वान उत्पाताँल लॊमहर्षणान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 54, + "shloka": 8, + "text": "सर्वे ते वयथिताः सैन्यास तवदीया भरतर्षभ\nशरुत्वा महाबलस्यॊग्रां परतिज्ञां सव्यसाचिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 54, + "shloka": 9, + "text": "अथ कृष्णं महाबाहुर अब्रवीत पाकशासनिः\nआश्वासय सुभद्रां तवं भगिनीं सनुषया सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 54, + "shloka": 10, + "text": "सनुषा शवश्व्रानघायस्ते विशॊके कुरु माधव\nसाम्ना सत्येन युक्तेन वचसाश्वसय परभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 54, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ ऽरजुन गृहं गत्वा वासुदेवः सुदुर्मनाः\nभगिनीं पुत्रशॊकार्ताम आश्वासयत दुःखिताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 54, + "shloka": 12, + "text": "मां शॊकं कुरु वार्ष्णेयि कुमारं परति स सनुषा\nसर्वेषां पराणिनां भीरु निष्ठैषा कालनिर्मिता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 54, + "shloka": 13, + "text": "कुले जतस्य वीरस्य कषत्रियस्य विशेषतः\nसदृशं मरणं हय एतत तव पुत्रस्य मा शुचः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 54, + "shloka": 14, + "text": "दिष्ट्या महारथॊ वीरः पितुस तुल्यपराक्रमः\nकषात्रेण विधिना पराप्तॊ वीराभिलसितां गतिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 54, + "shloka": 15, + "text": "जित्वा सुबहुशः शत्रून परेषयित्वा च मृत्यवे\nगतः पुण्यकृतां लॊकान सर्वकामदुहॊ ऽकषयान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 54, + "shloka": 16, + "text": "तपसा बरह्मचर्येण शरुतेन परज्ञयापि च\nसन्तॊ यां गतिम इच्छन्ति पराप्तस तां तव पुत्रकः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 54, + "shloka": 17, + "text": "वीरसूर वीर पत्नी तवं वीर शवशुर बान्धवा\nमा शुचस तनयं भद्रे गतः स परमां गतिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 54, + "shloka": 18, + "text": "पराप्स्यते चाप्य असौ कषुद्रः सैन्धवॊ बाल घातकः\nअस्यावलेपस्य फलं ससुहृद गणबान्धवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 54, + "shloka": 19, + "text": "वयुष्टायां तु वरारॊहे रजन्यां पापकर्मकृत\nन हि मॊक्ष्यति पार्थात स परविष्टॊ ऽपय अमरावतीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 54, + "shloka": 20, + "text": "शवः शिरः शरॊष्यसे तस्य सैन्धवस्य रणे हृतम\nसमन्तपञ्चकाद बाह्यं विशॊका भव मा रुदः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 54, + "shloka": 21, + "text": "कषत्रधर्मं पुरस्कृत्य गतः शूरः सतां गतिम\nयां वयं पराप्नुयामेह ये चान्ये शस्त्रजीविनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 54, + "shloka": 22, + "text": "वयूढॊरस्कॊ महाबाहुर अनिवर्ती वरप्रणुत\nगतस तव वरारॊहे पुत्रः सवर्गं जवरं जहि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 54, + "shloka": 23, + "text": "अनु जातश च पितरं मातृपक्षं च वीर्यवान\nसहस्रशॊ रिपून हत्वा हतः शूरॊ महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 54, + "shloka": 24, + "text": "आश्वासय सनुषां राज्ञि मा शुचः कषत्रिये भृषम\nशवः परियं सुमहच छरुत्वा विशॊका भव नन्दिनि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 54, + "shloka": 25, + "text": "यत पार्थेन परतिज्ञातं तत तथा न तद अन्यथा\nचिकीर्षितं हि ते भर्तुर न भवेज जातु निष्फलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 54, + "shloka": 26, + "text": "यदि च मनुजपन्नगाः पिशाचा; रजनिचराः पतगाः सुरासुराश च\nरणगतम अभियान्ति सिन्धुराजं; न स भविता सह तैर अपि परभाते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nएतच छरुत्वा वचस तस्य केशवस्य महात्मनः\nसुभद्रा पुत्रशॊकार्ता विललाप सुदुःखिता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 2, + "text": "हा पुत्र मम मन्दायाः कथं संयुगम एत्य ह\nनिधनं पराप्तवांस तात पितृतुल्यपराक्रमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 3, + "text": "कथम इन्दीवरश्यामं सुदंष्ट्रं चारुलॊचनम\nमुखं ते दृश्यते वत्स गुण्ठितं रणरेणुना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 4, + "text": "नूनं शूरं निपतितं तवां पश्यन्त्य अनिवर्तिनम\nसुशिरॊ गरीव बाह्वंसं वयूढॊरस्कं निरूदरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 5, + "text": "चारूपचित सर्वाङ्गं सवक्षं शस्त्रक्षताचितम\nभूतानि तवा निरीक्षन्ते नूनं चन्द्रम इवॊदितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 6, + "text": "शयनीयं पुरा यस्य सपर्ध्यास्तरण संवृतम\nभूमाव अद्य कथं शेषे विप्र विद्धः सुखॊचितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 7, + "text": "यॊ ऽनवास्यत पुरा वीरॊ वरस्त्रीभिर महाभुजः\nकथम अन्वास्यते सॊ ऽदय शिवाभिः पतितॊ मृधे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 8, + "text": "यॊ ऽसतूयत पुरा हृष्टैः सूतमागधबन्दिभिः\nसॊ ऽदय करव्याद गणैर घॊरैर विनदद्भिर उपास्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 9, + "text": "पाण्डवेषु च नाथेषु वृष्णिवीरेषु चाभिभॊ\nपाञ्चालेषु च वीरेषु हतः केनास्य अनाथवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 10, + "text": "अतृप्त दर्शना पुत्रदर्शनस्य तवानघ\nमन्दभाग्या गमिष्यामि वयक्तम अद्य यमक्षयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 11, + "text": "विशालाक्षं सुकेशान्तं चारु वाक्यं सुगन्धि च\nतव पुत्र कदा भूयॊ मुखं दरक्ष्यामि निर्व्रणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 12, + "text": "धिग बलं भीमसेनस्य धिक पार्थस्य धनुष्मताम\nधिग वीर्यं वृष्णिवीराणां पाञ्चालानां च धिग बलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 13, + "text": "धिक केकयांस तथा चेदीन मत्स्यांश चैवाथ सृञ्जयान\nये तवा रणे गतं वीरं न जानन्ति निपातितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 14, + "text": "अद्य पश्यामि पृथिवीं शून्याम इव हतत्विषम\nअभिमन्युम अपश्यन्ती शॊकव्याकुल लॊचना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 15, + "text": "सवस्रीयं वासुदेवस्य पुत्रं गाण्डीवधन्वनः\nकथं तवा विरथं वीरं दरक्ष्याम्य अन्यैर निपातितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 16, + "text": "हा वीर दृष्टॊ नष्टश च धनं सवप्न इवासि मे\nअहॊ हय अनित्यं मानुष्यं जलबुद्बुद चञ्चलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 17, + "text": "इमां ते तरुणीं भार्यां तवद आधिभिर अभिप्लुताम\nकथं संधारयिष्यामि विवत्साम इव धेनुकाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 18, + "text": "अहॊ हय अकाले परस्थानं कृतवान असि पुत्रक\nविहाय फलकाले मां सुगृद्धां तव दर्शने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 19, + "text": "नूनं गतिः कृतान्तस्य पराज्ञैर अपि सुदुर्विदा\nयत्र तवं केशवे नाथे संग्रामे ऽनाथवद धतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 20, + "text": "यज्वनां दानशीलानां बराह्मणानां कृतात्मनाम\nचरितब्रह्म चर्याणां पुण्यतीर्थावगाहिनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 21, + "text": "कृतज्ञानां वदान्यानां गुरुशुश्रूषिणाम अपि\nसहस्रदक्षिणानां च या गतिस ताम अवाप्नुहि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 22, + "text": "या गतिर युध्यमानानां शूराणाम अनिवर्तिनाम\nहत्वारीन निहतानां च संग्रामे तां गतिं वरज" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 23, + "text": "गॊसहस्रप्रदातॄणां करतुदानां च या गतिः\nनैवेशिकं चाभिमतं ददतां या गतिः शुभा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 24, + "text": "बरह्मचर्येण यां यान्ति मुनयः संशितव्रता\nएकपत्न्यश च यां यान्ति तां गतिं वरज पुत्रक" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 25, + "text": "राज्ञां सुचरितैर या च गतिर भवति शाश्वती\nचतुराश्रमिणां पुण्यैः पावितानां सुरक्षितैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 26, + "text": "दीनानुकम्पिनां या च सततं संविभागिनाम\nपैशुन्याच च निवृत्तानां तां गतिं वरज पुत्रक" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 27, + "text": "वरतिनां धर्मशीलानां गुरुशुश्रूषिणाम अपि\nअमॊघातिथिनां या च तां गतिं वरज पुत्रक" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 28, + "text": "ऋतुकाले सवकां पत्नीं गच्छतां या मनस्विनाम\nन चान्यदारसेवीनां तां गतिं वरज पुत्रक" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 29, + "text": "साम्ना ये सर्वभूतानि गच्छन्ति गतमत्सराः\nनारुंतुदानां कषमिणां या गतिस ताम अवाप्नुहि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 30, + "text": "मधु मांसनिवृत्तानां मदाद दम्भात तथानृतात\nपरॊपताप तयक्तानां तां गतिं वरज पुत्रक" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 31, + "text": "हरीमन्तः सर्वशास्त्रज्ञा जञानतृप्ता जितेन्द्रियाः\nयां गतिं साधवॊ यान्ति तां गतिं वरज पुत्रक" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 32, + "text": "एवं विलपतीं दीनां सुभद्रां शॊककर्शिताम\nअभ्यपद्यत पाञ्चाली वैराती सहिता तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 33, + "text": "ताः परकामं रुदित्वा च विपल्य च सुदुःखिताः\nउन्मत्तवत तदा राजन विसंज्ञा नयपतन कषितौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 34, + "text": "सॊपचारस तु कृष्णस तां दुःखितां भृशदुःखितः\nसिक्त्वाम्भसा समाश्वास्य तत तद उक्त्वा हितं वचः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 35, + "text": "विसंज्ञकल्पां रुदतीम अपविद्धां परवेपतीम\nभगिनीं पुण्डरीकाक्ष इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 36, + "text": "सुभद्रे मा शुचः पुत्रं पाञ्चाल्याश्वासयॊत्तराम\nगतॊ ऽभिमन्युः परथितां गतिं कषत्रिय पुंगवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 37, + "text": "ये चान्ये ऽपि कुले सन्ति पुरुषा नॊ वरानने\nसर्वे ते वै गतिं यान्तु अभिमन्यॊर यशस्विनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 38, + "text": "कुर्याम तद वयं कर्म करियासुः सुहृदश च नः\nकृतवान यादृग अद्यैकस तव पुत्रॊ महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 39, + "text": "एवम आश्वास्य भगिनीं दरौपदीम अपि चॊत्तराम\nपार्थस्यैव महाबाहुः पार्श्वम आगाद अरिंदमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 55, + "shloka": 40, + "text": "ततॊ ऽभयनुज्ञाय नृपान कृष्णॊ बन्धूंस तथाभिभूः\nविवेशान्तःपुरं राजंस ते ऽनये जग्मुर यथालयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततॊ ऽरजुनस्य भवनं परविश्याप्रतिमं विभुः\nसपृष्ट्वाम्भः पुण्डरीकाक्षः सथण्डिले शुभलक्षणे\nसंतस्तार शुभां शय्यां दर्भैर वैडूर्य संनिभैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ माल्येन विधिवल लाजैर गन्धैः सुमङ्गलैः\nअलंचकार तां शय्यां परिवार्यायुधॊत्तमैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 3, + "text": "ततः सपृष्टॊदकं पार्थं विनीताः परिचारकाः\nदर्शयां नैत्यकं चक्रुर नैशं तरैयम्बकं बलिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 4, + "text": "ततः परीतमनाः पार्थॊ गन्धैर माल्यैश च माधवम\nअलंकृत्यॊपहारं त नैशम अस्मै नयवेदयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 5, + "text": "समयमानस तु गॊविन्दः फल्गुनं परत्यभाषत\nसुप्यतां पार्थ भद्रं ते कल्याणाय वरजाम्य अहम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 6, + "text": "सथापयित्वा ततॊ दवाःस्थान गॊप्तॄंश चात्तायुधान नरान\nदारुकानुगतः शरीमान विवेश शिबिरं सवकम\nशिश्ये च शयने शुभ्रे बहु कृत्यं विचिन्तयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 7, + "text": "न पाण्डवानां शिबिरे कश चित सुष्वाप तां निशाम\nपरजागरः सर्वजनम आविवेश विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 8, + "text": "पुत्रशॊकाभिभूतेन परतिज्ञातॊ महात्मना\nसहसा सिन्धुराजस्य वधॊ गाण्डीवधन्वना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 9, + "text": "तत कथं नु महाबाहुर वासविः परवीरहा\nपरतिज्ञां सफलां कुर्याद इति ते समचिन्तयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 10, + "text": "कष्टं हीदं वयवसितं पाण्डवेन महामना\nपुत्रशॊकाभितप्तेन परतिज्ञा महती कृता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 11, + "text": "भरातरश चापि विक्रान्ता बहुलानि बलानि च\nधृतराष्ट्रस्य पुत्रेण सर्वं तस्मै निवेदितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 12, + "text": "स हत्वा सैन्धवं संख्ये पुनर एतु धनंजयः\nजित्वा रिपुगणांश चैव पारयत्व अर्जुनॊ वरतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 13, + "text": "अहत्वा सिन्धुराजं हि धूमकेतुं परवेक्ष्यति\nन हय एतद अनृतं कर्तुम अर्हः पार्थॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 14, + "text": "धर्मपुत्रः कथं राजा भविष्यति मृते ऽरजुने\nतस्मिन हि विजयः कृत्स्नः पाण्डवेन समाहितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 15, + "text": "यदि नः सुकृतं किं चिद यदि दत्तं हुतं यदि\nफलेन तस्य सर्वस्य सव्यसाची जयत्व अरीन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 16, + "text": "एवं कथयतां तेषां जयम आशंसतां परभॊ\nकृच्छ्रेण महता राजन रजनी वयत्यवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 17, + "text": "तस्यां रजन्यां मध्ये तु परतिबुद्धॊ जनार्दनः\nसमृत्वा परतिज्ञां पार्थस्य दारुकं परत्यभाषत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 18, + "text": "अर्जुनेन परतिज्ञातम आर्तेन हतबन्धुना\nजयद्रथं हनिष्यामि शवॊभूत इति दारुक" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 19, + "text": "तत तु दरुयॊधनः शरुत्वा मन्त्रिभिर मन्त्रयिष्यति\nयथा जयद्रथं पार्थॊ न हन्याद इति संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 20, + "text": "अक्षौहिण्यॊ हि ताः सर्वा रक्षिष्यन्ति जयद्रथम\nदरॊणश च सह पुत्रेण सर्वास्त्रविधिपारगः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 21, + "text": "एकॊ वीरः सहस्राक्षॊ दैत्यदानव मर्दिता\nसॊ ऽपि तं नॊत्सहेताजौ हन्तुं दरॊणेन रक्षितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 22, + "text": "सॊ ऽहं शवस तत करिष्यामि यथा कुन्तीसुतॊ ऽरजुनः\nअप्राप्ते ऽसतं दिनकरे हनिष्यति जयद्रथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 23, + "text": "न हि दारा न मित्राणि जञातयॊ न च बान्धवाः\nकश चिन नान्यः परियतरः कुन्तीपुत्रान ममार्जुनात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 24, + "text": "अनर्जुनम इमं लॊकं मुहूर्तम अपि दारुक\nउदीक्षितुं न शक्तॊ ऽहं भविता न च तत तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 25, + "text": "अहं धवजिन्यः शत्रूणां सहयाः स रथद्विपाः\nअर्जुनार्थे हनिष्यामि स कर्णाः स सुयॊधनाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 26, + "text": "शवॊ निरीक्षन्तु मे वीर्यं तरयॊ लॊका महाहवे\nधनंजयार्थं समरे पराक्रान्तस्य दारुक" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 27, + "text": "शवॊ नरेन्द्र सहस्राणि राजपुत्र शतानिच\nसाश्वद्विप रथान्य आजौ विद्रविष्यन्ति दारुक" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 28, + "text": "शवस तां चक्रप्रमथितां दरक्ष्यसे नृप वाहिनीम\nमया करुद्देन समरे पाण्डवार्थे निपातिताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 29, + "text": "शवः स देवाः स गन्धर्वाः पिशाचॊरगराक्षसाः\nजञास्यन्ति लॊकाः सर्वे मां सुहृदं सव्यसाचिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 30, + "text": "यस तं दवेष्टि स मां दवेष्टि यस तम अनु स माम अनु\nइति संकल्प्यतां बुद्ध्या शरीरार्धं ममार्जुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 31, + "text": "यथा तवम अप्रभातायाम अस्यां निशि रथॊत्तमम\nकल्पयित्वा यथाशास्त्रम आदाय वरतसंयतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 32, + "text": "गदां कौमॊदकीं दिव्यां शक्तिं चक्रं धनुः शरान\nआरॊप्य वै रथे सूत सर्वॊपकरणानि च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 33, + "text": "सथानं हि कल्पयित्वा च रथॊपस्थे धवजस्य मे\nवैनतेयस्य वीरस्य समरे रथशॊभिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 34, + "text": "छत्रं जाम्बूनदैर जालैर अर्कज्वलन संनिभैः\nविश्वकर्म कृतैर दिव्यैर अश्वान अपि च भूषितान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 35, + "text": "बलाहकं मेघपुष्पं सैन्यं सुग्रीवम एव च\nयुक्त्वा वाजिवरान यत्तः कवची तिष्ठ दारुक" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 36, + "text": "पाञ्चजन्यस्य निर्घॊषम आर्षभेणैव पूरितम\nशरुत्वा तु भैरवं नारद्म उपयाया जवेन माम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 37, + "text": "एकाह्नाहम अमर्षं च सर्वदुःखानि चैव ह\nभरातुः पितृष्वसेयस्य वयपनेष्यामि दारुक" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 38, + "text": "सर्वॊपायैर यतिष्यामि यथा बीभत्सुर आहवे\nपश्यतां धार्तराष्ट्राणां हनिष्यति जयद्रथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 39, + "text": "यस्य यस्य च बीभत्सुर वधे यत्नं करिष्यति\nआशंसे सारथे तत्र भवितास्य धरुवॊ जयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 40, + "text": "[दारुक]\nजय एव धरुवस तस्य कुत एव पराजयः\nयस्य तवं पुरुषव्याघ्र सारथ्यम उपजग्मिवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 56, + "shloka": 41, + "text": "एवं चैतत करिष्यामि यथा माम अनुशाससि\nसुप्रभाताम इमां रात्रिं जयाय विजयस्य हि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nकुन्तीपुत्रस तु तं मन्त्रं समरन्न एव धनंजयः\nपरतिज्ञाम आत्मनॊ रक्षन मुमॊहाचिन्त्य विक्रमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 2, + "text": "तं तु शॊकेन संतप्तं सवप्ने कपिवरध्वजम\nआससाद महातेजा धयायन्तं गरुड धवजः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 3, + "text": "परत्युत्थानं तु कृष्णस्य सर्वावस्थं धनंजयः\nनालॊपयत धर्मात्मा भक्त्या परेम्णा च सर्वदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 4, + "text": "परत्युत्थाय च गॊविन्दं स तस्माय आसनं ददौ\nन चासने सवयं बुद्धिं बीभत्सुर वयदधात तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 5, + "text": "ततः कृष्णॊ महातेजा जानन पार्थस्य निश्चयम\nकुन्तीपुत्रम इदं वाक्यम आसीनः सथितम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 6, + "text": "मा विषादे मनः पार्थ कृथाः कालॊ हि दुर्जयः\nकालः सर्वाणि भूतानि नियच्छति परे विधौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 7, + "text": "किमर्थं च विषादस ते तद बरूहि वदतां वर\nन शॊचितव्यं विदुषा शॊकः कार्यविनाशनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 8, + "text": "शॊचन नन्दयते शत्रून कर्शयत्य अपि बान्धवान\nकशीयते च नरस तस्मान न तवं शॊचितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 9, + "text": "इत्य उक्तॊ वासुदेवेन बीभत्सुर अपराजितः\nआबभाषे तदा विद्वान इदं वचनम अर्थवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 10, + "text": "मया परतिज्ञा महती जयद्रथवधे कृता\nशवॊ ऽसमि हन्ता दुरात्मानं पुत्रघ्नम इति केशव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 11, + "text": "मत्प्रतिज्ञाविघातार्थं धार्तराष्ट्रैः किलाच्युत\nपृष्ठतः सैन्धवः कार्यः सर्वैर गुप्तॊ महारथैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 12, + "text": "दश चैका च ताः कृष्ण अक्षौहिण्यः सुदुर्जयाः\nपरतिज्ञायां च हीनायां कथं जीवेत मद्विधः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 13, + "text": "दुःखॊपायस्य मे वीर विकाङ्क्षा परिवर्तते\nदरुतं च याति सविता तत एतद बरवीम्य अहम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 14, + "text": "शॊकस्थानं तु तच छरुत्वा पार्थस्य दविज केतनः\nसंस्पृश्याम्भस ततः कृष्णः पराङ्मुखः समवस्थितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 15, + "text": "इदं वाक्यं महातेजा बभाषे पुष्करेक्षणः\nहितार्थं पाण्डुपुत्रस्य सैन्धवस्य वधे वृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 16, + "text": "पार्थ पाशुपतं नाम परमास्त्रं सनातनम\nयेन सर्वान मृधे दैत्याञ जघ्ने देवॊ महेश्वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 17, + "text": "यदि तद विदितं ते ऽदय शवॊ हन्तासि जयद्रथम\nअथ जञातुं परपद्यस्व मनसा वृषभध्वजम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 18, + "text": "तं देवं मनसा धयायञ जॊषम आस्स्व धनंजय\nततस तस्य परसादात तवं भक्तः पराप्स्यसि तन महत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 19, + "text": "ततः कृष्ण वचः शरुत्वा संस्पृश्याम्भॊ धनंजयः\nभूमाव आसीन एकाग्रॊ जगाम मनसा भवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 20, + "text": "ततः परणिहिते बराह्मे मुहूर्ते शुभलक्षणे\nआत्मानम अर्जुनॊ ऽपश्यद गगने सह केशवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 21, + "text": "जयॊतिर्भिश च समाकीर्णं सिद्धचारणसेवितम\nवायुवेगगतिः पार्थः खं भेजे सह केशवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 22, + "text": "केशवेन गृहीतः स दक्षिणे विभुना भुजे\nपरेक्षमाणॊ बहून भावाञ जगामाद्भुत दर्शनान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 23, + "text": "उदीच्यां दिशि धर्मात्मा सॊ ऽपश्यच छवेत पर्वतम\nकुबेरस्य विहारे च नलिनीं पद्मभूषिताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 24, + "text": "सरिच्छ्रेष्ठां च तां गङ्गां वीक्षमाणॊ बहूदकाम\nसदा पुष्पफलैर वृक्षैर उपेतां सफटिकॊपलाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 25, + "text": "सिंहव्याघ्र समाकीर्णां नानामृगगणाकुलाम\nपुण्याश्रमवतीं रम्यां नानामृगगणाकुलाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 26, + "text": "मन्दरस्य परदेशांश च किंनरॊद्गीत नादितान\nहेमरूप्यमयैः शृङ्गैर नानौषधि विदीपितान\nतथा मन्दारवृक्षैश च पुष्पितैर उपशॊभितान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 27, + "text": "सनिग्धाञ जनचयाकारं संप्राप्तः कालपर्वतम\nपुण्यं हिमवतः पादं मणिमन्तं च पर्वतम\nबरह्म तुङ्गं नदीश चान्यास तथा जनपदान अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 28, + "text": "सुशृङ्गं शतशृङ्गं च शर्याति वनम एव च\nपुण्यम अश्वशिरः सथानं सथानम आर्थर्वणस्य च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 29, + "text": "वृषदंशं च शैलेन्द्रं महामन्दरम एव च\nअप्सरॊभिः समाकीर्णं किंनरैश चॊपशॊभितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 30, + "text": "तांश च शैलान वरजन पार्थः परेक्षते सह केशवः\nशुभैः परस्रवणैर जुष्टान हेमधातुविभूषितान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 31, + "text": "चन्द्ररश्मिप्रकाशाङ्गीं पृथिवीं पुरमालिनीम\nसमुद्रांश चाद्भुताकारान अपश्यद बहुलाकरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 32, + "text": "वियद दयां पृथिवीं चैव पश्यन विष्णुपदे वरजन\nविस्मितः सह कृष्णेन कषिप्तॊ बाण इवात्यगात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 33, + "text": "गरहनक्षत्रसॊमानां सूर्याग्न्यॊश च समत्विषम\nअपश्यत तदा पार्थॊ जवलन्तम इव पर्वतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 34, + "text": "समासाद्य तु तं शैलं शैलाग्रे समवस्थितम\nतपॊनित्यं महात्मानम अपश्यद वृषभध्वजम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 35, + "text": "सहस्रम इव सूर्याणां दीप्यमानं सवतेजसा\nशूलिनं जटिलं गौरं वल्कलाजिनवाससम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 36, + "text": "नयानाम्नां सहस्रैश च विचित्राङ्गं महौजसम\nपार्तव्या सहितं देवं भूतसंघैश च भास्वरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 37, + "text": "गीतवादित्रसंह्रादैस ताललास्य समन्वितम\nवल्गितास्फॊटितॊत्क्रुष्टैः पुण्यगन्धैश च सेवितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 38, + "text": "सतूयमानं सतवैर दिव्यैर मुनिभिर बरह्मवादिभिः\nगॊप्तारं सर्वभूतानाम इष्वास धरम अच्युतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 39, + "text": "वासुदेवस तु तं दृष्ट्वा जगाम शिरसा कषितिम\nपार्थेन सहधर्मात्मा गृणन बरह्म सनातनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 40, + "text": "लॊकादिं विश्वकर्माणम अजम ईशानम अव्ययम\nमनसः परमां यॊनिं खं वायुं जयॊतिषां निधिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 41, + "text": "सरष्टारं वारिधाराणां भुवश च परकृतिं पराम\nदेवदानव यक्षाणां मानवानां च साधनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 42, + "text": "यॊगिनां परमं बरह्म वयक्तं बरह्मविदां निधिम\nचराचरस्य सरष्टारं परतिहर्तारम एव च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 43, + "text": "कालकॊपं महात्मानं शक्र सूर्यगुणॊदयम\nअवन्दत तदा कृष्णॊ वाङ्मनॊबुद्धिकर्मभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 44, + "text": "यं परपश्यन्ति विद्वांसः सूक्ष्माध्यात्म पदैषिणः\nतम अजं कारणात्मानं जग्मतुः शरणं भवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 45, + "text": "अर्जुनश चापि तं देवं भूयॊ भूयॊ ऽभयवन्दत\nजञात्वैकं भूतभव्यादिं सर्वभूतभवॊद्भवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 46, + "text": "ततस ताव आगतौ शर्वः परॊवाच परहसन्न इव\nसवागतं वां नरश्रेष्ठाव उत्तिष्ठेतां गतक्लमौ\nकिं च वाम ईप्सितं वीरौ मनसः कषिप्रम उच्यताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 47, + "text": "येन कार्येण संप्राप्तौ युवां तत साधयामि वाम\nवरियताम आत्मनः शरेयस तत सर्वं परददानि वाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 48, + "text": "ततस तद वचनं शरुत्वा परत्युत्थाय कृताञ्जली\nवासुदेवार्जुनौ शर्वं तुष्टुवाते महामती" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 49, + "text": "नमॊ भवाय शर्वाय रुद्राय वरदाय च\nपशूनां पतये नित्यम उग्राय च कपर्दिने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 50, + "text": "महादेवाय भीमाय तर्यम्बकाय च शम्भवे\nईशानाय भगघ्नाय नमॊ ऽसत्व अन्धकघातिने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 51, + "text": "कुमार गुरवे नित्यं नीलग्रीवाय वेधसे\nविलॊहितय धूम्राय वयाधायानपराजिते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 52, + "text": "नित्यं नीलशिखण्डाय शूलिने दिव्यचक्षुषे\nहन्त्रे गॊप्त्रे तरिनेत्राय वयाधाय वसुरेतसे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 53, + "text": "अचिन्त्यायाम्बिका भर्त्रे सर्वदेव सतुताय च\nवृषध्वजाय पिङ्गाय जटिने बरह्मचारिणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 54, + "text": "तप्यमानाय सलिले बरह्मण्यायाजिताय च\nविश्वात्मने विश्वसृजे विश्वम आवृत्य तिष्ठते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 55, + "text": "नमॊ नमस ते सेव्याय भूतानां परभवे सदा\nबरह्म वक्त्राय शर्वाय शंकराय शिवाय च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 56, + "text": "नमॊ ऽसतु वाचस्पतये परजानां पतये नमः\nनमॊ विश्वस्य पतये महतं पतये नमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 57, + "text": "नमः सहस्रशिरसे सहस्रभुज मन्यवे\nसहस्रनेत्र पादाय नमॊ ऽसंख्येयकर्मणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 58, + "text": "नमॊ हिरण्यवर्णाय हिरण्यकवचाय च\nभक्तानुकम्पिने नित्यं सिध्यतां नौ वरः परभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 59, + "text": "एवं सतुत्वा महादेवं वासुदेवः सहार्जुनः\nपरसादयाम आस भवं तदा हय अस्त्रॊपलब्धये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 60, + "text": "ततॊ ऽरजुनः परीतमना ववन्दे वृषभध्वजम\nददर्शॊत्फुल्ल नयनः समस्तं तेजसां विधिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 61, + "text": "तं चॊपहारं सवकृतं नैशं नैत्यकम आत्मनः\nददर्श तर्यम्बकाभ्याशे वासुदेव निवेदितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 62, + "text": "ततॊ ऽभिपूज्य मनसा शर्वं कृष्णं च पाण्डवः\nइच्छाम्य अहं दिव्यम अस्त्रम इत्य अभाषत शंकरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 63, + "text": "ततः पार्थस्य विज्ञाय वरार्थे वचनं परभुः\nवासुदेवार्जुनौ देवः समयमानॊ ऽभयभाषत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 64, + "text": "सरॊ ऽमृतमयं दिव्यम अभ्याशे शत्रुसूदनौ\nतत्र मे तद धनुर दिव्यं शरश च निहितः पुरा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 65, + "text": "येन देवारयः सर्वे मया युधि निपातिताः\nतत आनीयतां कृष्णौ स शरं धनुर उत्तमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 66, + "text": "तथेत्य उक्त्वा तु तौ वीरौ तं शर्वं पार्षदैः सह\nपरस्थितौ तत सरॊ दिव्यं दिव्याश्चर्य शतैर वृतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 67, + "text": "निर्दिष्टं यद वृषाङ्केन पुण्यं सर्वार्थसाधकम\nतज जग्मतुर असंभ्रान्तौ नरनारायणाव ऋषी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 68, + "text": "ततस तु तत सरॊ गत्वा सूर्यमण्डल संनिभम\nनागम अन्तर्जले घॊरं ददृशाते ऽरजुनाच्युतौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 69, + "text": "दवितीयं चापरं नागं सहस्रशिरसं वरम\nवमन्तं विपुलां जवालां ददृशाते ऽगनिवर्चसम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 70, + "text": "ततः कृष्णश च पार्थश च संस्पृश्यापः कृताञ्जली\nतौ नागाव उपतस्थाते नमस्यन्तौ वृषध्वजम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 71, + "text": "गृणन्तौ वेदविदुषौ तद बरह्म शतरुद्रियम\nअप्रमेयं परणमन्तौ गत्वा सर्वात्मना भवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 72, + "text": "ततस तौ रुद्र माहात्म्याद धित्वा रूपं महॊरगौ\nधनुर बाणश च शत्रुघ्नं तद दवंद्वं समपद्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 73, + "text": "ततॊ जगृहतुः परीतौ धनुर बाणं च सुप्रभम\nआजह्रतुर महात्मानौ ददतुश च महात्मने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 74, + "text": "ततः पार्श्वाद वृषाङ्कस्य बरह्म चारी नयवर्तत\nपिङ्गाक्षस तपसः कषेत्रं बलवान नीललॊहितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 75, + "text": "स तद गृह्य धनुःश्रेष्ठं तस्थौ सथानं समाहितः\nवयकर्षच चापि विधिवत स शरं धनुर उत्तमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 76, + "text": "तस्य मौर्वीं च मुष्टिं च सथानं चालक्ष्य पाण्डवः\nशरुत्वा मन्त्रं भव परॊक्तं जग्राहाचिन्त्य विक्रमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 77, + "text": "सरस्य एव च तं बाणं मुमॊचातिबलः परभुः\nचकार च पुनर वीरस तस्मिन सरसि तद धनुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 78, + "text": "ततः परीतं भवं जञात्वा समृतिमान अर्जुनस तदा\nवरम आरण्यकं दत्तं दर्शनं शंकरस्य च\nमनसा चिन्तयाम आस तन मे संपद्यताम इति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 79, + "text": "तस्य तन मतम आज्ञाय परीतः परादाद वरं भवः\nतच च पाशुपतं घॊरं परतिज्ञायाश च पारणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 80, + "text": "संहृष्टरॊमा दुर्धर्षः कृतं कार्यम अमन्यत\nववन्दतुश च संहृष्टॊ शिरॊभ्यां तौ महेश्वरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 57, + "shloka": 81, + "text": "अनुज्ञातौ कषणे तस्मिन भवेनार्जुन केशवौ\nपराप्तौ सवशिबिरं वीरौ मुदा परमया युतौ\nइन्द्रा विष्णू यथा परीतौ जम्भस्य वधकाङ्क्षिणौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतयॊः संवदतॊर एव कृष्ण दारुकयॊस तदा\nसात्यगाद रजनी राजन्न अथ राजान्वबुध्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 2, + "text": "पठन्ति पाणिस्वनिका मागधा मधुपर्किकाः\nवैलातिकाश च सूताश च तुष्टुवुः पुरुषर्षभम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 3, + "text": "नर्तकाश चाप्य अनृत्यन्त जगुर गीतानि गायकाः\nकुरुवंशस्वतार्थानि मधुरं रक्तकण्ठिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 4, + "text": "मृदङ्गा झर्झरा भेर्यः पणवानकगॊमुखाः\nआडम्बराश च शङ्खाश च दुन्दुभ्यश च महास्वनाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 5, + "text": "एवम एतानि सर्वाणि तथान्यान्य अपि भारत\nवादयन्ति सम संहृष्टाः कुशलाः साधु शिक्षिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 6, + "text": "स मेघसमनिर्घॊषॊ महाञ शब्दॊ ऽसपृशद दिवम\nपार्थिव परवरं सुप्तं युधिष्ठिरम अबॊधयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 7, + "text": "परतिबुद्धः सुखं सुप्तॊ महार्हे शयनॊत्तमे\nउत्थायावश्यकायार्थं ययौ सनानगृहं ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 8, + "text": "ततः शुक्लाम्बराः सनातास तरुणाष्टॊत्तरं शतम\nसनापकाः काञ्चनैर कुम्भैः पूर्णैः समुपतस्थिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 9, + "text": "भद्रासने सूपविष्टः परिधायाम्बरं लघु\nसस्नौ चन्दनसंयुक्तैः पानीयैर अभिमन्त्रितैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 10, + "text": "उत्सादितः कषायेण बलवद्भिः सुशिक्षितैः\nआप्लुतः साधिवासेन बलेन च सुगन्धिना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 11, + "text": "हरिणा चन्दनेनाङ्गम अनुलिप्य महाभुजः\nसरग्वी चाक्लिष्टवसनः पराङ्मुखः पराञ्जलिः सथितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 12, + "text": "जजाप जप्यं कौन्तेयः सतां मार्गम अनुष्ठितः\nततॊ ऽगनिशरणं दीप्तं परविवेश विनीतवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 13, + "text": "समिद्धं स पवित्राभिर अग्निम आहुतिभिस तथा\nमन्त्रपूताभिर अर्चित्वा निश्चक्राम गृहात ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 14, + "text": "दवितीयां पुरुषव्याघ्रः कक्ष्यां निष्क्रम्य पार्थिवः\nतत्र वेदविदॊ विप्रान अपश्यद बराह्मणर्षभान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 15, + "text": "दान्तान वेद वरतस्नातान सनातान अवभृथेषु च\nसहस्रानुचरान सौरान अष्टौ दशशतानि च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 16, + "text": "अक्षतैः सुमनॊभिश च वाचयित्वा महाभुजः\nतान दविजान मधु सर्पिर्भ्यां फलैः शरेष्ठैः सुमङ्गलैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 17, + "text": "परादात काञ्चनम एकैकं निष्कं विप्राय पाण्डवः\nअलंकृतं चाश्वशतं वासांसीष्टाश च दक्षिणाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 18, + "text": "तथा गाः कपिला दॊग्ध्रीः सर्षभाः पाण्डुनन्दनः\nहेमशृङ्गी रूप्यखरा दत्त्वा चक्रे परदक्षिणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 19, + "text": "सवस्तिकान वर्धमानांश च नन्द्यावर्तांश च काञ्चना\nमाल्यं च जलकुम्भांश च जवलितं च हुताशनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 20, + "text": "पूर्णान्य अक्षत पात्राणि रुचकान रॊचनांस तथा\nसवलंकृताः शुभाः कन्या दधि सर्पिर्मधूदकम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 21, + "text": "पङ्गल्यान पक्षिणश चैव यच चान्यद अपि पूजितम\nदृष्ट्वा सपृष्ट्वा च कौन्तेयॊ बाह्यं कक्ष्याम अगात ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 22, + "text": "ततस तस्य महाबाहॊस तिष्ठतः परिचारकाः\nसौवर्णं सर्वतॊभद्रं मुक्ता वैडूर्य मण्डितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 23, + "text": "परार्ध्यास्तरणास्तीर्णं सॊत्तरच छदम ऋद्धिमत\nविश्वकर्म कृतं दिव्यम उपजह्रुर वरासनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 24, + "text": "तत्र तस्यॊपविष्टस्य भूषणानि महात्मनः\nउपजह्रुर महार्हाणि परेष्याः शुभ्राणि सर्वशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 25, + "text": "युक्ताभरण वेषस्य कौन्तेयस्य महात्मनः\nरूपम आसीन महाराज दविषतां शॊकवर्धनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 26, + "text": "पाण्डरैश चन्द्ररश्म्याभैर हेमदण्डैश च चामरैः\nदॊधूयमानः शुशुभे विद्युद्भिर इव तॊयदः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 27, + "text": "संस्तूयमानः सूतैश च वन्द्यमानश च बन्दिभिः\nउपगीयमानॊ गन्धर्वैर आस्ते सम कुरुनन्दनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ मुहूर्ताद आसीत तु बन्धिनां निस्वनॊ महान\nनेमिघॊषश च रथिनां खुरघॊषश च वाजिनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 29, + "text": "हरादेन गजघण्टानां शङ्खानां निनदेन च\nनराणां पदशब्दैश च कम्पतीव सम मेदिनी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 30, + "text": "ततः शुद्धान्तम आसाद्य जानुभ्यां भूतले सथितः\nशिरसा वन्दनीयं तम अभिवन्द्य जगत्पतिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 31, + "text": "कुण्डली बद्धनिस्त्रिंशः संनद्ध कवचॊ युवा\nअभिप्रणम्य शिरसा दवाःस्थॊ धर्मात्मजाय वै\nनयवेदयद धृषीकेशम उपयातं महात्मने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 32, + "text": "सॊ ऽबरवीत पुरुषव्याघ्रः सवागतेनैव माधवम\nअर्घ्यं चैवासनं चास्मै दीयतां परमार्चितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 58, + "shloka": 33, + "text": "ततः परवेश्य वार्ष्णेयम उपवेश्य वरासने\nसत्कृत्य सत्कृतस तेन पर्यपृच्छद युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 59, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nमुखेन रजनी वयुष्टा कच चित ते मधुसूदन\nकच चिज जञानानि सर्वाणि परसन्नानि तवाच्युत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 59, + "shloka": 2, + "text": "[स]\nवासुदेवॊ ऽपि तद युक्तं पर्यपृच्छद युधिष्ठिरम\nततः कषत्ता परकृतयॊ नयवेदयद उपस्थिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 59, + "shloka": 3, + "text": "अनुज्ञातश च राज्ञा स परावेशयत तं जनम\nविराटं भीमसेनं च धृष्टद्युम्नं च सात्यकिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 59, + "shloka": 4, + "text": "शिखण्डिनं यमौ चैव चेकितानं च केकयान\nयुयुत्सुं चैव कौरव्यं पाञ्चाल्यं चॊत्तमौजसम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 59, + "shloka": 5, + "text": "एते चान्ये च बहवः कषत्रियाः षत्रियर्षभम\nउपतस्थुर महात्मानं विविशुश चासनेषु ते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 59, + "shloka": 6, + "text": "एकस्मिन्न आसने वीराव उपविष्टौ महाबलौ\nकृष्णश च युयुधानश च महात्मानौ महाद्युती" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 59, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरस तेषां शृण्वतां मधुसूदनम\nअब्रवीत पुण्डरीकाक्षम आभाष्य मधुरं वचः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 59, + "shloka": 8, + "text": "एकं तवां वयम आश्रित्य सहस्राक्षम इवामराः\nपरार्थयामॊ जयं युद्धे शाश्वतानि सुखानि च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 59, + "shloka": 9, + "text": "तवं हि राज्यविनाशं च दविषद्भिश च निराक्रियाम\nकलेशांश च विविधान कृष्ण सर्वांस तान अपि वेत्थ नः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 59, + "shloka": 10, + "text": "तवयि सर्वेश सर्वेषाम अस्माकं भक्त वत्सल\nसुखम आयत्तम अत्यर्थं यात्रा च मधुसूदन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 59, + "shloka": 11, + "text": "स तथा कुरु वार्ष्णेय यथा तवयि मनॊ मम\nअर्जुनस्य यथासत्या परतिज्ञा सयाच चिकीर्षिता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 59, + "shloka": 12, + "text": "स भवांस तारयत्व अस्माद दुःखामर्ष महार्णवात\nपारं तितीर्षताम अद्य फल्वॊ नॊ भव माधव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 59, + "shloka": 13, + "text": "न हि तत कुरुते संख्ये कार्तवीर्य समस तव अपि\nरथी यत कुरुते कृष्णसारथिर यत्नम आस्थितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 59, + "shloka": 14, + "text": "[वासु]\nसामरेष्व अपि लॊकेषु सर्वेषु च तथाविधः\nशरासनधरः कश चिद यथा पार्थॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 59, + "shloka": 15, + "text": "वीर्यवान अस्त्रसंपन्नः पराक्रानॊन महाबलः\nयुद्धशौण्डः सदामर्षी तेजसा परमॊ नृणाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 59, + "shloka": 16, + "text": "स युवा वृषभस्कन्धॊ दीर्घबाहुर महाबलः\nसिंहर्षभ गतिः शरीमान दविषतस ते हनिष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 59, + "shloka": 17, + "text": "अहं च तत करिष्यामि यथा कुन्तीसुतॊ ऽरजुनः\nधार्तराष्ट्रस्य सैन्यानि धक्ष्यत्य अग्निर इवॊत्थितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 59, + "shloka": 18, + "text": "अद्य तं पापकर्माणं कषुद्रं सौभद्र घातिनम\nअपुनर्दर्शनं मार्गम इषुभिः कषेप्स्यते ऽरजुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 59, + "shloka": 19, + "text": "तस्याद्य गृध्राः शयेनाश च वड गॊमायवस तथा\nभक्षयिष्यन्ति मांसानि ये चान्ये पुरुषादकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 59, + "shloka": 20, + "text": "यद्य अस्य देवा गॊप्तारः सेन्द्राः सर्वे तथाप्य असौ\nराजधानीं यमस्याद्य हतः पराप्स्यति संकुले" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 59, + "shloka": 21, + "text": "निहत्य सैन्धवं जिष्णुर अद्य तवाम उपयास्यति\nविशॊकॊ विज्वरॊ राजन भव भूतिपुरस्कृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतथा संभाषतां तेषां परादुरासीद धनंजयः\nदुदृक्षुर भरतश्रेष्ठं राजानं ससुहृद गणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 2, + "text": "तं परविष्टं शुभां कक्ष्याम अभिवाद्याग्रतः सथितम\nसमुत्थायार्जुनं परेम्णा सस्वजे पाण्डवर्षभः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 3, + "text": "मूर्ध्नि चैनम उपाघ्राय परिष्वज्य च बाहुना\nआशिषः परमाः परॊच्य समयमानॊ ऽभयभाषत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 4, + "text": "वयक्तम अर्जुन संग्रामे धरुवस ते विजयॊ महान\nयादृग रूपा हि ते छाया परसन्नश च जनार्दनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 5, + "text": "तम अब्रवीत ततॊ जिष्णुर महद आश्चर्यम उत्तमम\nदृष्टवान अस्मि भद्रं ते केशवस्य परसादजम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 6, + "text": "ततस तत कथयाम आस यथादृष्टं धनंजयः\nआश्वासनार्थं सुहृदां तर्यम्बकेनसमागमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 7, + "text": "ततः शिरॊभिर अवनिं सपृष्ट्वा सर्वे च विस्मिताः\nनमस्कृत्य वृषाङ्काय साधु साध्व इत्य अथाब्रुवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 8, + "text": "अनुज्ञातास ततः सर्वे सुहृदॊ धर्मसूनुना\nतवरमाणाः सुसंनद्धा हृष्टा युद्धान निर्ययुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 9, + "text": "अभिवाद्य तु राजानं युयुधानाच्युतार्जुनाः\nहृष्टा विनिर्ययुस ते वै युधिष्ठिर निवेशनात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 10, + "text": "रथेनैकेन दुर्धर्षौ युयुधान जनार्दनौ\nजग्मतुः सहितौ वीराव अर्जुनस्य निवेशनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 11, + "text": "तत्र गत्वा हृषीकेशः कल्पयाम आस सूतवत\nरथं रथवरस्याजौ वानरर्षभ लक्षणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 12, + "text": "स मेघसमनिर्घॊषस तप्तकाञ्चनसप्रभः\nबभौ रथवरः कॢप्तः शिशुर दिवसकृद यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 13, + "text": "ततः पुरुषशार्दूलः सज्जः सज्जं पुरःसरः\nकृताह्निकाय पार्थाय नयवेदयत तं रथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 14, + "text": "तं तु लॊके वरः पुंसां किरीटी हेमवर्मभृत\nबाणवाणासनी वाहं परदक्षिणम अवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ विद्या वयॊवृद्धैः करियावद्भिर जितेन्द्रियैः\nसतूयमानॊ जयाशीभिर आरुरॊह महारथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 16, + "text": "जैत्रैः सांग्रामिकैर मन्त्रैः पूर्वम एव रथॊत्तमम\nअभिमन्त्रितम अर्चिष्मान उदयं भास्करॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 17, + "text": "स रथे रथिनां शरेष्ठः काञ्चने काञ्चनावृतः\nविबभौ विमलॊ ऽरचिष्मान मेराव इव दिवाकरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 18, + "text": "अन्वारुरॊहतुः पार्थं युयुधान जनार्दनौ\nशर्यातेर यज्ञम आयान्तं यथेन्द्रं देवम अश्विनौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 19, + "text": "अथ जग्राह गॊविन्दॊ रश्मीन रश्मिवतां वरः\nमातलिर वासवस्येव वृत्रं हन्तुं परयास्यतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 20, + "text": "स ताभ्यां सहितः पार्थॊ रथप्रवरम आस्थितः\nसहितौ बुभ शुक्राभ्यां तमॊ निघ्नन यथा शशी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 21, + "text": "सैन्धवस्य वधप्रेप्सुः परयातः शत्रुपूगहा\nसहाम्बुपतिमित्राभ्यां यथेन्द्रस तारकामये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ वादित्रनिर्घॊषैर मङ्गल्यैश च सतवैः शुभैः\nपरयान्तम अर्जुनं सूता मागधाश चैव तुष्टुवुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 23, + "text": "स जयाशीः स पुण्याहः सूतमागध निस्वनः\nयुक्तॊ वादित्रघॊषेण तेषां रतिकरॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 24, + "text": "तम अनुप्रयतॊ वायुः पुण्यगन्धवहः शुचिः\nववौ संहर्षयन पार्थं दविषतश चापि शॊषयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 25, + "text": "परादुरासन निमित्तानि विजयाय बहूनि च\nपाण्डवानां तवदीयानां विपरीतानि मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 26, + "text": "दृष्ट्वार्जुनॊ निमित्तानि विजयाय परदक्षिणम\nयुयुधानं महेष्वासम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 27, + "text": "युयुधानाद्य युद्धे मे दृश्यते विजयॊ धरुवः\nयथा हीमानि लिङ्गानि दृश्यन्ते शिनिपुंगव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 28, + "text": "सॊ ऽहं तत्र गमिष्यामि यत्र सैन्धवकॊ नृपः\nयियासुर यम लॊकाय मम वीर्यं परतीक्षते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 29, + "text": "यथा परमकं कृत्यं सैन्धवस्य वधे मम\nतथैव सुमहत कृत्यं धर्मराजस्य रक्षणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 30, + "text": "स तवम अद्य महाबाहॊ राजानं परिपालय\nयथैव हि मया गुप्तस तवया गुप्तॊ भवेत तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 31, + "text": "तवयि चाहं पराश्वस्य परद्युम्ने वा महारथे\nशक्नुयां सैन्धवं हन्तुम अनपेक्षॊ नरर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 32, + "text": "मय्य अपेक्षा न कर्तव्या कथं चिद अपि सात्वत\nराजन्य एव परा गुप्तिः कार्या सर्वात्मना तवया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 33, + "text": "न हि यत्र महाबाहुर वासुदेवॊ वयवस्थितः\nकिं चिद वयापद्यते तत्र यत्राहम अपि च धरुवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 60, + "shloka": 34, + "text": "एवम उक्तस तु पार्थेन सात्यकिः परवीरहा\nतथेत्य उक्त्वागमत तत्र यत्र राजा युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nशवॊभूते किम अकार्षुस ते दुःखशॊकसमन्विताः\nअभिमन्यौ हते तत्र के वायुध्यन्त मामकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 2, + "text": "जानन्तस तस्य कर्माणि कुरवः सव्यसाचिनः\nकथं तत किल्बिषं कृत्वा निर्भया बरूहि मामकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 3, + "text": "पुत्रशॊकाभिसंतप्तं करुद्धं मृत्युम इवान्तकम\nआयान्तं पुरुषव्याघ्रं कथं ददृशुर आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 4, + "text": "कपिराजध्वजं संख्ये विधुन्वानं महद धनुः\nदृष्ट्वा पुत्र परिद्यूनं किम अकुर्वन्त मामकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 5, + "text": "किं नु संजय संग्रामे वृत्तं दुर्यॊधनं परति\nपरिदेवॊ महान अत्र शरुतॊ मे नाभिनन्दनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 6, + "text": "बभूवुर ये मनॊग्राह्याः शब्दाः शरुतिसुखावहाः\nन शरूयन्ते ऽदय ते सर्वे सैन्धवस्य निवेशने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 7, + "text": "सतुवतां नाद्य शरूयन्ते पुत्राणां शिबिरे मम\nसूतमागध संघानां नर्तकानां च सर्वशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 8, + "text": "शब्देन नादिताभीक्ष्णम अभवद यत्र मे शरुतिः\nदीनानाम अद्य तं शब्दं न शृणॊमि समीरितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 9, + "text": "निवेशने सत्यधृतेः सॊमदत्तस्य संजय\nआसीनॊ ऽहं पुरा तात शब्दम अश्रौषम उत्तमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 10, + "text": "तद अद्य हीनपुण्यॊ ऽहम आर्तस्वरनिनादितम\nनिवेशनं हतॊत्साहं पुत्राणां मम लक्षये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 11, + "text": "विविंशतेर दुर्मुखस्य चित्रसेनविकर्णयॊः\nअन्येषां च सुतानां मे न तथा शरूयते धवनिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 12, + "text": "बराह्मणाः कषत्रिया वैश्या यं शिष्याः पर्युपासते\nदरॊणपुत्रं महेष्वासं पुत्राणां मे परायणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 13, + "text": "वितण्डालाप संलापैर हुतयाचित वन्दितैः\nगीतैश्च विविधैर इष्टै रमये यॊ दिवानिशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 14, + "text": "उपास्यमानॊ बहुभिः कुरुपाण्डवसात्वतैः\nसूत तस्य गृहे शब्धॊ नाद्य दरौणेर यथा पुरा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 15, + "text": "दरॊणपुत्रं महेष्वासं गायना नर्तकाश च ये\nअत्यर्थम उपतिष्ठन्ति तेषां न शरूयते धवनिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 16, + "text": "विन्दानुविन्दयॊः सायं शिबिरे यॊ महाध्वनिः\nशरूयते सॊ ऽदय न तथा केकयानां च वेश्मसु" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 17, + "text": "नित्यप्रमुदितानां च तालगीत सवनॊ महान\nनृत्यतां शरूयते तात गणानां सॊ ऽदय न धवनिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 18, + "text": "सप्त तन्तून वितन्वाना यम उपासन्ति याजकाः\nसौमदत्तिं शरुतनिधिं तेषां न शरूयते धवनिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 19, + "text": "जयाघॊषॊ बरह्मघॊषश च तॊरमासि रथध्वनिः\nदरॊणस्यासीद अविरतॊ गृहे तन न शृणॊम्य अहम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 20, + "text": "नानादेशसमुत्थानां गीतानां यॊ ऽभवत सवनः\nवादित्रनादितानां च सॊ ऽदय न शरूयते महान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 21, + "text": "यदा परभृत्य उपप्लव्याच छान्तिम इच्छञ जनार्दनः\nआगतः सर्वभूतानाम अनुकम्पार्थम अच्युतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ ऽहम अब्रुवं सूत मन्दं दुर्यॊधनं तदा\nवासुदेवेन तीर्थेन पुत्र संशाम्य पाण्डवैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 23, + "text": "कालप्राप्र्तम अहं मन्ये मा तवं दुर्यॊधनातिगाः\nशमे चेद याचमानं तवं परत्याख्यास्यसि केशवम\nहितार्थम अभिजल्पन्तं न तथास्त्य अपराजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 24, + "text": "परत्याचष्ट स दाशार्हम ऋषभं सर्वधन्विनाम\nअनुनेयानि जल्पन्तम अनयान नान्वपद्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ दुःशासनस्यैव कर्णस्य च मतं दवयॊः\nअन्ववर्तत हित्वा मां कृष्टः कालेन दुर्मतिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 26, + "text": "न हय अहं दयूतम इच्छामि विदुरॊ न परशंसति\nसैन्धवॊ नेच्छते दयूतं भीष्मॊ न दयूतम इच्छति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 27, + "text": "शल्यॊ भूरिश्रवाश चैव पुरुमित्रॊ जयस तथा\nअश्वत्थामा कृपॊ दरॊणॊ दयूतं नेच्छन्ति संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 28, + "text": "एतेषां मतम आज्ञाय यदि वर्तेत पुत्रकः\nस जञातिमित्रः स सुहृच चिरं जीवेद अनामयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 29, + "text": "शलक्ष्णा मधुरसंभाषा जञातिमध्ये परियंवदाः\nकुलीनाः समताः पराज्ञाः सुखं पराप्स्यन्ति पाण्डवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 30, + "text": "धर्मापेक्षॊ नरॊ नित्यं सर्वत्र लभते सुखम\nपरेत्य भावे च कल्याणं परसादं परतिपद्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 31, + "text": "अर्हन्त्य अर्धं पृथिव्यास ते भॊक्तुं सामर्थ्य साधनाः\nतेषाम अपि समुद्रान्ता पितृपैतामही मही" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 32, + "text": "नियुज्यमानाः सथास्यन्ति पाण्डवा धर्मवर्त्मनि\nसन्ति नॊ जञातयस तात येषां शरॊष्यन्ति पाण्डवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 33, + "text": "शल्यस्य सॊमदत्तस्य भीष्मस्य च महात्मनः\nदरॊणस्याथ विकर्णस्य बाह्लिकस्य कृपस्य च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 34, + "text": "अन्येषां चैव वृद्धानां भरतानां महात्मनाम\nतवदर्थं बरुवतां तातः करिष्यन्ति वचॊ हितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 35, + "text": "कं वा तवं मन्यसे तेषां यस तवा बरूयाद अतॊ ऽनयथा\nकृष्णॊ न धर्मं संजह्यात सर्वे ते च तवद अन्वयाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 36, + "text": "मयापि चॊक्तास ते वीरा वचनं धर्मसंहितम\nनान्यथा परकरिष्यन्ति धर्मात्मानॊ हि पाण्डवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 37, + "text": "इत्य अहं विलपन सूत बहुशः पुत्रम उक्तवान\nन च मे शरुतवान मूढॊ मन्ये कालस्य पर्ययम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 38, + "text": "वृकॊदरार्जुनौ यत्र वृष्णिवीरश च सात्यकिः\nउत्तमौजाश च पाञ्चाल्यॊ युधामन्युश च दुर्जयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 39, + "text": "धृष्टद्युम्नश च दुर्धर्षः शिखण्डी चापराजितः\nअश्मकाः केकयाश चैव कषत्रधर्मा च सौमकिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 40, + "text": "चैद्यश च चेकितानश च पुत्रः पाश्यस्य चाभिभुः\nदरौपदेया विराटश च दरुपदश च महारथः\nयमौ च पुरुषव्याघ्रौ मन्त्री च मधुसूदनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 41, + "text": "क एताञ जातु युध्येत लॊके ऽसमिन वै जिजीविषुः\nदिव्यम अस्त्रं विकुर्वाणान संहरेयुर अरिंदमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 42, + "text": "अन्यॊ दुर्यॊधनात कर्णाच छकुनेश चापि सौबलात\nदुःशासनचतुर्थानां नान्यं पश्यामि पञ्चमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 43, + "text": "येषाम अभीशु हस्तः सयाद विष्वक्सेनॊ रथे सथितः\nसंनद्धश चार्जुनॊ यॊधा तेषां नास्ति पराजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 44, + "text": "तेषां मम विलापानां न हि दुर्यॊधनः समरेत\nहतौ हि पुरुषव्याघ्रौ भीष्मद्रॊणौ तवम आत्थ मे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 45, + "text": "तेषां विदुर वाक्यानाम उक्तानां दीर्घदर्शिनाम\nदृष्ट्वेमां फलनिर्वृत्तिं मन्ये शॊचन्ति पुत्रकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 46, + "text": "हिमात्यये यथा कक्षं शुष्कं वातेरितॊ महान\nअग्निर दहेत तथा सेनां मामिकां सधनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 47, + "text": "आचक्ष्व तद धि नः सर्वं कुशलॊ हय असि संजय\nयद उपायात तु सायाह्ने कृत्वा पार्थस्य किल्बिषम\nअभिमन्यौ हते तात कथम आसीन मनॊ हि वः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 48, + "text": "न जातु तस्य कर्माणि युधि गाण्डीवधन्वनः\nअपकृत्वा महत तात सॊढुं शक्ष्यन्ति मामकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 49, + "text": "किं नु दुर्यॊधनः कृत्यं कर्णः कृत्यं किम अब्रवीत\nदुःशासनः सौबलश च तेषाम एवंगते अपि\nसर्वेषां समवेतानां पुत्राणां मम संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 50, + "text": "यद्वृत्तं तात संग्रामे मन्दस्यापनयैर भृशम\nलॊभानुगत दुर्बुद्धेः करॊधेन विकृतात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 61, + "shloka": 51, + "text": "राज्यकामस्य मूढस्य रागॊपहत चेतसः\nदुर्नीतं वा सुनीतं वा तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 62, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nहन्त ते संप्रवक्ष्यामि सर्वं परत्यक्षदर्शिवान\nशुश्रूषस्व सथिरॊ भूत्वा तव हय अपनयॊ महान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 62, + "shloka": 2, + "text": "गतॊदके सेतुबन्धॊ यादृक तादृग अयं तव\nविलापॊ निष्फलॊ राजन मा शुचॊ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 62, + "shloka": 3, + "text": "अनतिक्रमणीयॊ ऽयं कृतान्तस्याद्भुतॊ विधिः\nमा शुचॊ भरतश्रेष्ठ दिष्टम एतत पुरातनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 62, + "shloka": 4, + "text": "यदि हि तवं पुरा दयूतात कुन्ति पुत्रं युधिष्ठिरम\nनिवर्तयेथाः पुत्रांश च न तवां वयसनम आव्रजेत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 62, + "shloka": 5, + "text": "युद्धकाले पुनः पराप्ते तदैव भवता यदि\nनिवर्तिताः सयुः संरब्धा न तवां वयसनम आव्रजेत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 62, + "shloka": 6, + "text": "दुर्यॊधनं चाविधेय्यं बध्नीतेति पुरा यदि\nकुरून अचॊदयिष्यस तवं न तवां वयसनम आव्रजेत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 62, + "shloka": 7, + "text": "तत ते बुद्धिव्यभीचारम उपलप्स्यन्ति पाण्डवाः\nपाञ्चाला वृष्णयः सर्वे ये चान्ये ऽपि महाजनाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 62, + "shloka": 8, + "text": "स कृत्वा पितृकर्म तवं पुत्रं संस्थाप्य सत्पथे\nवर्तेथा यदि धर्मेण न तवां वयसनम आव्रजेत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 62, + "shloka": 9, + "text": "तवं तु पराज्ञतमॊ लॊके हित्वा धर्मं सनातनम\nदुर्यॊधनस्य कर्णस्य शकुनेश चान्वगा मतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 62, + "shloka": 10, + "text": "तत ते विलपितं सर्वं मया राजन निशामितम\nअर्थे निविशमानस्य विषमिश्रं यथा मधु" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 62, + "shloka": 11, + "text": "न तथा मन्यते कृष्णॊ राजानं पाण्डवं पुरा\nन भीष्मं नैव च दरॊणं यथा तवाम मन्यते नृप" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 62, + "shloka": 12, + "text": "वयाजानत यदा तु तवां राजधर्माद अधश चयुतम\nतदा परभृति कृष्णस तवां न तथा बहु मन्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 62, + "shloka": 13, + "text": "परुषाण्य उच्यमानांश च यथा पार्थान उपेक्षसे\nतस्यानुबन्धः पराप्तस तवां पुत्राणां राज्यकामुकम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 62, + "shloka": 14, + "text": "पितृपैतामहं राज्यम अपवृत्तं तदानघ\nअथ पार्थैर जितां कृत्स्नां पृथिवीं परत्यपद्यथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 62, + "shloka": 15, + "text": "पाण्डुनावर्जितं राज्यं कौरवाणां यशस तथा\nततश चाभ्यधिकं भूयः पाण्डवैर धर्मचारिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 62, + "shloka": 16, + "text": "तेषां तत तादृशं कर्म तवाम आसाद्य सुनिष्फलम\nयत पित्र्याद भरंशिता राज्यात तवयेहामिष गृद्धिना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 62, + "shloka": 17, + "text": "यत पुनर युद्धकाले तवं पुत्रान गर्हयसे नृप\nबहुधा वयाहरन दॊषान न तद अद्यॊपपद्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 62, + "shloka": 18, + "text": "न हि रक्षन्ति राजानॊ युध्यन्तॊ जीवितं रणे\nचमूं विगाह्य पार्थानां युध्यन्ते कषत्रियर्षभाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 62, + "shloka": 19, + "text": "यां तु कृष्णार्जुनौ सेनां यां सात्यकिवृकॊदरौ\nरक्षेरन कॊ नु तां युध्येच चमूम अन्यत्र कौरवैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 62, + "shloka": 20, + "text": "येषां यॊधा गुडाकेशॊ येषां मन्त्री जनार्दनः\nयेषां च सात्यकिर गॊप्ता येषां गॊप्ता वृकॊदरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 62, + "shloka": 21, + "text": "कॊ हि तान विषहेद यॊद्धुं मर्त्यधर्मा धनुर्धरः\nअन्यत्र कौरवेयेभ्यॊ ये वा तेषां पदानुगाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 62, + "shloka": 22, + "text": "यावत तु शक्यते कर्तुम अनुरक्तैर जनाधिपैः\nकषत्रधर्मरतैः शूरैस तावत कुर्वन्ति कौरवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 62, + "shloka": 23, + "text": "यथा तु पुरुषव्याघ्रैर युद्धं परमसङ्कटम\nकुरूणां पाण्डवैः सार्धं तत सर्वं शृणु तत्त्वतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतस्यां निशायां वयुष्टायां दरॊणः शस्त्रभृतां वरः\nसवान्य अनीकानि सर्वाणि पराक्रामद वयूहितुं तथ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 2, + "text": "शूराणां गर्जतां राजन संक्रुद्धानाम अमर्षिणाम\nशरूयन्ते सम गिरिश चित्राः परस्परवधैषिणाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 3, + "text": "विस्फार्य च धनूंष्य आजौ जयाः करैः परिमृज्य च\nविनिःश्वसन्तः पराक्रॊशन कवेदानीं सधनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 4, + "text": "विकॊशान सुत्सरून अन्ये कृतधारान समाहितान\nपीतान आकाशसंकाशान असीन के चिच च चिक्षिपुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 5, + "text": "चरन्तस तव असि मार्गांश च धनुर मार्गांश च शिक्षया\nसंग्राममनसः शूरा दृश्यन्ते सम सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 6, + "text": "स घण्टाश चन्दनादिग्धाः सवर्णवर्ज विभूषिताः\nसमुत्क्षिप्य गदाश चान्ये पर्यपृच्छन्त पाण्डवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 7, + "text": "अन्ये बलमदॊन्मत्ताः परिघैर बाहुशालिनः\nचक्रुः सबाधम आकाशम उच्छ्रितेन्द्र धवजॊपमैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 8, + "text": "नानाप्रहरणैश चान्ये विचित्रस्रग अलंकृताः\nसंग्राममनसः शूरास तत्र तत्र वयवस्थिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 9, + "text": "कवार्जुनः कव च गॊविन्दः कव च मानी वृकॊदरय\nकव च ते सुहृदस तेषाम आह्वयन्तॊ रणे तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 10, + "text": "ततः शङ्खम उपाध्माय तवरयन वाजिनः सवयम\nइतस ततस तान रचयन दरॊणश च रतिवेगितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 11, + "text": "तेष्व अनीकेषु सर्वेषु सथितेष्व आहवनन्दिषु\nभारद्वाजॊ महाराज जयद्रथम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 12, + "text": "तवं चैव सौमदत्तिश च कर्णश चैव महारथः\nअश्वत्थामा च शल्यश च वृषसेनः कृपस तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 13, + "text": "शतं चाश्वसहस्राणां रथानाम अयुतानि षट\nदविरदानां परभिन्नानां सहस्राणि चतुर्दश" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 14, + "text": "पदातीनां सहस्राणि दंशितान्य एकविंशतिः\nगव्यूतिषु तरिमात्रेषु माम अनासाद्य तिष्ठत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 15, + "text": "तत्रस्थं तवां न संसॊढुं शक्ता देवाः स वासवाः\nकिं पुनः पाण्डवाः सर्वे समाश्वसिहि सैन्धव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 16, + "text": "एवम उक्तः समाश्वस्तः सिन्धुराजॊ जयद्रथः\nसंप्रायात सह गान्धारैर वृतस तैश च महारथैः\nवर्मिभिः सादिभिर यत्तैः परासपाणिभिर आस्थितैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 17, + "text": "चामरापीडिनः सर्वे जाम्बूनदविभूषिताः\nजयद्रथस्य राजेन्द्र हयाः साधु परवाहिनः\nते चैव सप्त साहस्रा दविसाहस्राश च सैन्धवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 18, + "text": "मत्तानाम अधिरूढानां हस्त्यारॊहैर विशारदैः\nनागानां भीमरूपाणां वर्मिणां रौद्रकर्मिणाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 19, + "text": "अध्यर्धेन सहस्रेण पुत्रॊ दुर्मर्षणस तव\nअग्रतः सर्वसैन्यानां यॊत्स्यमानॊ वयवस्थितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ दुःशासनश चैव विकर्णश च तवात्मजौ\nसिन्धुराजार्थ सिद्ध्यर्थम अग्रानीके वयवस्थितौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 21, + "text": "दीर्घॊ दवादश गव्यूतिः पञ्चार्धे पञ्च विस्तृतः\nवयूहः सचक्रशकटॊ भारद्वाजेन निर्मितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 22, + "text": "नाना नृपतिभिर वीरैस तत्र तत्र वयवस्थितैः\nरथाश्वगजपत्त्यॊघैर दरॊणेन विहितः सवयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 23, + "text": "पश्चार्दे तस्य पद्मस तु गर्भव्यूहः सुदुर्भिदः\nसूची पद्मस्य मध्यस्थॊ गूढॊ वयूहः पुनः कृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 24, + "text": "एवम एतं महाव्यूहं वयूह्य दरॊणॊ वयवस्थितः\nसूचीमुखे महेष्वासः कृतवर्मा वयवस्थितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 25, + "text": "अनन्तरं च काम्बॊजॊ जलसंधश च मारिष\nदुर्यॊधनः सहामात्यस तदनन्तरम एव च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 26, + "text": "ततः शतसहस्राणि यॊधानाम अनिवर्तिनाम\nवयवस्थितानि सर्वाणि शकटे सूचि रक्षिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 27, + "text": "तेषां च पृष्ठतॊ राजबलेन महता वृतः\nजयद्रथस ततॊ राजन सूचि पाशे वयवस्थितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 28, + "text": "शकटस्य तु राजेन्द्र अभारद्वाजॊ मुखे सथितः\nअनु तस्याभवद भॊजॊ जुगॊपैनं ततः सवयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 29, + "text": "शवेतवर्माम्बरॊष्णीषॊ वयूढॊरस्कॊ महाभुजः\nधनुर विस्फारयन दरॊणस तस्थौ करुद्ध इवान्तकः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 30, + "text": "पताकिनं शॊण हयं वेदी कृष्णाजिनध्वजम\nदरॊणस्य रथम आलॊक्य परहृष्टाः कुरवॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 31, + "text": "सिद्धचारणसंघानां विस्मयः सुमहान अभूत\nदरॊणेन विहितं दृष्ट्वा वयूहं कषुब्धार्णवॊपम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 32, + "text": "स शैलसागर वनां नानाजनपदाकुलाम\nगरसेद वयूहः कषितिं सर्वाम इति भूतानि मेनिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 63, + "shloka": 33, + "text": "बहु रथमनुजाश्वपत्तिनागं; परतिभय निस्वनम अद्भुताभ रूपम\nअहितहृदयभेदनं महद वै; शकटम अवेक्ष्य कृतं ननन्द राजा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततॊ वयूढेष्व अनीकेषु समुत्क्रुष्टेषु मारिष\nताड्यमानासु भेरीषु मृदङ्गेषु नदत्सु च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 2, + "text": "अनीकानां च संह्रादे वादित्राणां च निस्वने\nपरध्मापितेषु शङ्खेषु संनादे लॊमहर्षणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 3, + "text": "अभिहारयत्सु शनकैर भरतेषु युयुत्सुषु\nरौद्रे मुहूर्ते संप्राप्ते सव्यसाची वयदृश्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 4, + "text": "वडानां वायसानां च पुरस्तात सव्यसाचिनः\nबहुलानि सहस्राणि पराक्रीडंस तत्र भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 5, + "text": "बृगाश च घॊरसंनादाः शिवाश चाशिव दर्शनाः\nदक्षिणेन परयातानाम अस्माकं पराणदंस तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 6, + "text": "स निर्घाता जवलन्त्यश च पेतुर उल्काः समन्ततः\nचचाल च महीकृत्स्ना भये घॊरे समुत्थिते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 7, + "text": "विष्वग वाताः स निर्घाता रूक्षाः शर्कर वर्षिणः\nवव्युर आयाति कौनेये संग्रामे समुपस्थिते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 8, + "text": "नाकुलिस तु शतानीकॊ धृष्टद्युम्नश च पार्षतः\nपाण्डवानाम अनीकानि पराज्ञौ तौ वयूहतुस तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ रथसहस्रेण दविरदानां शतेन च\nतरिभिर अश्वसहस्रैश च पदातीनां शतैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 10, + "text": "अध्यर्धमात्रे धनुषां सहस्रे तनयस तव\nअग्रतः सर्वसैन्यानां सथित्वा दुर्मर्षणॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 11, + "text": "अद्य गाण्डीवधन्वानं तपन्तं युद्धदुर्मदम\nअहम आवारयिष्यामि वेलेव मकरालयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 12, + "text": "अद्य पश्यन्तु संग्रामे धनंजयम अमर्षणम\nविषक्तं मयि दुर्धर्षम अश्मकूटम इवाश्मनि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 13, + "text": "एवं बरुवन महाराज महात्मा स महामतिः\nमहेष्वासैर वृतॊ राजन महेष्वासॊ वयवस्थितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ ऽनतक इव करुद्धः स वर्ज इव वासवः\nदण्डपाणिर इवासह्यॊ मृत्युः कालेन चॊदितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 15, + "text": "शूलपाणिर इवाक्षॊभ्यॊ वरुणः पाशवान इव\nयुगान्ताग्निर इवार्चिष्मान परधक्ष्यन वै पुनः परजाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 16, + "text": "करॊधामर्षबलॊद्धूतॊ निवातकवचान्तकः\nजयॊ जेता सथितः सत्ये पारयिष्यन महाव्रतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 17, + "text": "आमुक्तकवचः खड्गी जाम्बूनदकिरीटभृत\nशुभ्र वर्माम्बर धरः सवङ्गदी चारुकुण्डली" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 18, + "text": "रथप्रवरम आस्थाय नरॊ नारायणानुगः\nविधुन्वन गाण्डिवं संख्ये बभौ सूर्य इवॊदितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 19, + "text": "सॊ ऽगरानीकस्य महत इषुपाते धनंजयः\nवयवस्थाप्य रथं सज्जं शङ्खं दध्मौ परतापवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 20, + "text": "अथ कृष्णॊ ऽपय असंभ्रान्तः पार्थेन सह मारिष\nपराध्मापयत पाञ्चजन्यं शङ्खप्रवरम ओजसा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 21, + "text": "तयॊः शङ्खप्रणादेन तव सैन्ये विशां पते\nआसन संहृष्टरॊमाणः कम्पिता गतचेतसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 22, + "text": "यथा तरसन्ति भूतानि सर्वाण्य अशनिनिस्वनात\nतथा शङ्खप्रणादेन वित्रेसुस तव सैनिकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 23, + "text": "परसुस्रुवुः शकृन मूत्रं वाहनानि च सर्वशः\nएवं स वाहनं सर्वम आविग्नम अभवद बलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 24, + "text": "वयषीदन्त नरा राजञ शङ्खशब्देन मारिष\nविसंज्ञाश चाभवन के चित के चिद राजन वितत्रसुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 25, + "text": "ततः कपिर्महा नादं सह भूतैर धवजालयैः\nअकरॊद वयादितास्यश च भीषयंस तव सैनिकान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 26, + "text": "तथ शङ्खाश च भेर्यश च मृदङ्गाश चानकैः सह\nपुनर एवाभ्यहन्यन्त तव सैन्यप्रहर्षणाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 27, + "text": "नाना वादित्रसंह्रादैः कष्वेडितास्फॊटिताकुलैः\nसिंहनादैः स वादित्रैः समाहूतैर महारथैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 28, + "text": "तस्मिन सुतुमुले शब्दे भीरूणां भयवर्धने\nअतीव हृष्टॊ दाशार्हम अब्रवीत पाकशासनिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 29, + "text": "चॊदयाश्वान हृषीकेश यत्र दुर्मर्षणः सथितः\nएतद भित्त्वा गजानीकं परवेक्ष्याम्य अरिवाहिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 30, + "text": "एवम उक्तॊ महाबाहुः केशवः सव्यसाचिना\nअचॊदयद धयांस तत्र यत्र दुर्मर्षणः सथितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 31, + "text": "स संप्रहारस तुमुलः संप्रवृत्तः सुदारुणः\nएकस्य च बहूनां च रथनागनरक्षयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 32, + "text": "ततः सायकवर्षेण पर्जन्य इव वृष्टिमान\nपरान अवाकिरत पार्थः पर्वतान इव नीरदः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 33, + "text": "ते चापि रथिनः सर्वे तवरिताः कृतहस्तवत\nअवाकिरन बाणजालैस ततः कृष्ण धनंजयौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 34, + "text": "ततः करुद्धॊ महाबाहुर वार्यमाणः परैर युधि\nशिरांसि रथिनां पार्थः कायेभ्यॊ ऽपाहरच छरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 35, + "text": "उद्भ्रान्तनयनैर वक्त्रैः संदष्टौष्ठ पुटैः शुभैः\nसकुण्डलशिरस तराणैर वसुधासमकीर्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 36, + "text": "पुण्डरीकवनानीव विध्वस्तानि समन्ततः\nविनिकीर्णानि यॊधानां वदनानि चकाशिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 37, + "text": "तपनीयविचित्राणि सिक्तानि रुधिरेण च\nअदृश्यन्त यथा राजन मेघसंघाः स विद्युतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 38, + "text": "शिरसां पततां राजञ शब्दॊ ऽभूत पृथिवीतले\nकालेन परिपक्वानां तालानां पतताम इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 39, + "text": "ततः कबन्धः कश चित तु धनुर आलम्ब्य तिष्ठति\nकश चित खड्गं विनिष्कृष्य भुजेनॊद्यम्य तिष्ठति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 40, + "text": "नानानन्त शिरांस्य उर्व्यां पतितानि नरर्षभाः\nअमृष्यमाणाः कौन्तेयं संग्रामे जय गृद्धिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 41, + "text": "हयानाम उत्तमाङ्गैश च हस्तिहस्तैश च मेदिनी\nबाहुभिश च शिरॊभिश च वीराणां समकीर्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 42, + "text": "अयं पार्थः कुतः पार्थ एष पार्थ इति परभॊ\nतव सैन्येषु यॊधानां पार्थ भूतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 43, + "text": "अन्यॊन्यम अपि चाजघ्नुर आत्मानम अपि चापरे\nपार्थ भूतम अमन्यन्त जगत कालेन मॊहिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 44, + "text": "निष्टनन्तः स रुधिरा विसंज्ञा गाढवेदनाः\nशयाना बहवॊ वीराः कीर्तयन्तः सुहृज्जनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 45, + "text": "स भिण्डिपालाः स परासाः स शक्त्यृष्टि परश्वधाः\nस निर्यूहाः सनिस्त्रिंशाः स शरासनतॊमराः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 46, + "text": "स बाणवर्माभरणाः सगदाः साङ्गदा रणे\nमहाभुजग संकाशा बाहवः परिघॊपमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 47, + "text": "उद्वेष्टन्ति विचेष्टन्ति संवेष्टन्ति च सर्वशः\nवेगं कुर्वन्ति संरब्धा निकृत्ताः परमेषुभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 48, + "text": "यॊ यः सम समरे पार्थं परतिसंरभते नरः\nतस्य तस्याङ्कतॊ बाणः शरीरम उपसर्पति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 49, + "text": "नृत्यतॊ रथमार्गेषु धनुर वयायच्छतस तथा\nन कश चित तत्र पार्थस्य ददर्शान्तरम अण्व अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 50, + "text": "यत तस्य घटमानस्य कषिप्रं विक्षिपतः शरान\nलाघवात पाण्डुपुत्रस्य वयस्मयन्त परे जनाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 51, + "text": "हस्तिनं हस्तियन्तारम अश्वम आश्विकम एव च\nअभिनत फल्गुनॊ बाणै रथिनं च स सारथिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 52, + "text": "आवर्तमानम आवृत्तं युध्यमानं च पाण्डवः\nपरमुखे तिष्ठमानं च न कं चिन न निहन्ति सः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 53, + "text": "यथॊदयन वै गगने सूर्यॊ हन्ति महत तमः\nतथार्जुनॊ गजानीकम अवधीत कङ्कपत्रिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 54, + "text": "हस्तिभिः पतितैर भिन्नैस तव सैन्यम अदृश्यत\nअन्तकाले यथा भूमिर विनिकीर्णैर महीधरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 55, + "text": "यथा मध्यं दिने सूर्यॊ दुष्प्रेक्ष्यः पराणिभिः सदा\nतथा धनंजयः करुद्धॊ दुष्प्रेक्ष्यॊ युधि शत्रुभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 56, + "text": "तत तथा तव पुत्रस्य सैन्यं युधि परंतप\nपरभग्नं दरुतम आविग्नम अतीव शरपीडितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 57, + "text": "मारुतेनेव महता मेघानीकं विधूयता\nपरकाल्यमानं तत सैन्यं नाशकत परतिवीक्षितुम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 58, + "text": "परतॊदैश चापकॊटीभिर हुंकारैः साधुव आहितैः\nकशा पार्ष्ण्यभिघातैश च वाग्भिर उग्राभिर एव च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 59, + "text": "चॊदयन्तॊ हयांस तूर्णं पलायन्ते सम तावकाः\nसादिनॊ रथिनश चैव पत्तयश चार्जुनार्दिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 64, + "shloka": 60, + "text": "पार्ष्ण्यङ्गुण्ठाङ्कुशैर नागांश चॊदयन्तस तथापरे\nशरैः संमॊहिताश चान्ये तम एवाभिमुखा ययौ\nतव यॊधा हतॊत्साहा विभ्रान्त मनसस तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nतस्मिन परभग्ने सैन्याग्रे वध्यमाने किरीटिना\nके नु तत्र रणे वीराः परत्युदीयुर धनंजयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 2, + "text": "आहॊ सविच छकट वयूहं परविष्टा मॊघनिश्चयाः\nदरॊणम आश्रित्य तिष्ठन्तः पराकारम अकुतॊभयाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 3, + "text": "[स]\nतथार्जुनेन संभग्ने तस्मिंस तव बले तदा\nहतवीरे हतॊत्साहे पलायनकृतक्षणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 4, + "text": "पाकशासनिनाभीक्ष्णं वध्यमाने शरॊत्तमैः\nन तत्र कश चित संग्रामे शशाकार्जुनम ईक्षितुम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 5, + "text": "ततस तव सुतॊ राजन दृष्ट्वा सैन्यं तथागतम\nदुःशासनॊ भृशं करुद्धॊ युद्धायार्जुनम अभ्ययात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 6, + "text": "स काञ्चनविचित्रेण कवचेन समावृतः\nजाम्बूनदशिरस तराणः शूरस तीव्रपराक्रमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 7, + "text": "नागानीकेन महता गरसन्न इव महीम इमाम\nदुःशासनॊ महाराज सव्यसाचिनम आवृणॊत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 8, + "text": "हरादेन गजघण्टानां शङ्खानां निनदेन च\nजया कषेप निनदैश चैव विरावेण च दन्तिनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 9, + "text": "भूर दिशश चान्तरिक्षं च शब्देनासीत समावृतम\nस मुहूर्तं परतिभयॊ दारुणः समपद्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 10, + "text": "तान दृष्ट्वा पततस तूर्णम अङ्कुशैर अभिचॊदितान\nवयालम्ब हस्तान संरब्धान सपक्षान इव पर्वतान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 11, + "text": "सिंहनादेन महता नरसिंहॊ धनंजयः\nगजानीकम अमित्राणाम अभितॊ वयधमच छरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 12, + "text": "महॊर्मिणम इवॊद्धूतं शवसनेन महार्णवम\nकिरीटी तद गजानीकं पराविशन मकरॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 13, + "text": "काष्ठातीत इवादित्यः परतपन युगसंक्षये\nददृशे दिक्षु सर्वासु पार्थः परपुरंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 14, + "text": "खुरशब्देन चाश्वानां नेमिघॊषेण तेन च\nतेन चॊत्क्रुष्ट शब्देन जया निनादेन तेन च\nदेवदत्तस्य घॊषेण गाण्डीवनिनदेन च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 15, + "text": "मन्दवेगतरा नागा बभूवुस ते विचेतसः\nशरैर आशीविषस्पर्शैर निभिन्नाः सव्यसाचिना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 16, + "text": "ते गजा विशिखैस तीक्ष्णैर युधि गाण्डीवचॊदितैः\nअनेकशतसाहस्रैः सर्वाङ्गेषु समर्पिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 17, + "text": "आरावं परमं कृत्वा वध्यमानाः किरीटिना\nनिपेतुर अनिशं भूमौ छिन्नपक्षा इवाद्रयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 18, + "text": "अपरे दन्तवेष्टेषु कम्भेषु च कटेषु च\nशरैः समर्पिता नागाः करौञ्चवद वयनदन मुहुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 19, + "text": "गजस्कन्धगताना च पुरुषाणां किरीटिना\nआच्छिद्यन्तॊत्तमाङ्गानि भल्लैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 20, + "text": "सकुण्डलानां पततां शिरसां धरणीतले\nपद्मानाम इव संघातैः पार्थश चक्रे निवेदनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 21, + "text": "यन्त्रबद्धा विकवचा वरणार्ता रुधिरॊक्षिताः\nभरमत्सु युधि नागेषु मनुष्या विललम्बिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 22, + "text": "के चिद एकेन बाणेन सुमुक्तेन पतत्रिणा\nदवौ तरयश च विनिर्भिन्ना निपेतुर धरणीतले" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 23, + "text": "मौर्वीं धनुर धवजं चैव युगानीषास तथैव च\nरथिनां कुट्टयाम आस भल्लैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 24, + "text": "न संदधन न चाप्य अस्यन न विमुञ्चन न चॊद्धरन\nमण्डलेनैव धनुषा नृत्यन पार्थः सम दृश्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 25, + "text": "अतिविद्धाश च नाराचैर वमन्तॊ रुधिरं मुखैः\nमुहूर्तान निपतन्त्य अन्ये वारणा वसुधातले" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 26, + "text": "उथितान्य अगणेयानि कबन्धानि समन्ततः\nअदृश्यन्त महाराज तस्मिन परमसंकुले" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 27, + "text": "स चापाः साङ्गुलित्राणाः स खड्गाः साङ्गदा रणे\nअदृश्यन्त भुजाश छिन्ना हेमाभरण भूषिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 28, + "text": "सूपस्करैर अधिष्ठानैर ईषा दण्डकबन्धुरैः\nचक्रैर विमथितैर अक्षै भग्नैश च बहुधा युगैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 29, + "text": "वर्म चापशरैश चैव वयवकीर्णैर ततस ततः\nसरग्भिर आभरणैर वस्त्रैः पतितैश च महाध्वजैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 30, + "text": "निहतैर वारणैर अश्वैः कषत्रियैश च निपातितैः\nअदृश्यत मही तत्र दारुणप्रतिदर्शनाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 31, + "text": "एवं दुःशासन बलं वध्यमानं किरीटिना\nसंप्राद्रवन महाराज वयथितं वै सनायकम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 65, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ दुःशासनस तरस्तः सहानीकः शरार्दितः\nदरॊणं तरातारम आकाङ्क्षञ शकटव्यूहम अभ्यगात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nदुःशासन बलं हत्वा सव्यसाची धनंजयः\nसिन्धुराजं परीप्सन वै दरॊणानीकम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 2, + "text": "स तु दरॊणं समासाद्य वयूहस्य परमुखे सथितम\nकृताञ्जलिर इदं वाक्यं कृष्णस्यानुमते ऽबरवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 3, + "text": "शिवेन धयाहि मां बरह्म सवस्ति चैव वदस्व मे\nभवत्प्रसादाद इच्छामि परवेष्टुं दुर्भिदां चमूम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 4, + "text": "भवान पितृसमॊ मह्यं धर्मराज समॊ ऽपि च\nतथा कृष्ण समश चैव सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 5, + "text": "अश्वत्थामा यथा तात रक्षणीयस तवानघ\nतथाहम अपि ते रक्ष्यः सदैव दविजसत्तम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 6, + "text": "तव परसादाद इच्छामि सिन्धुराजानम आहवे\nनिहन्तुं दविपदां शरेष्ठ परतिज्ञां रक्ष मे विभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 7, + "text": "एवम उक्तस तदाचार्यः परत्युवाच समयन्न इव\nमाम अजित्वा न बीभत्सॊ शक्यॊ जेतुं जयद्रथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 8, + "text": "एतावद उक्त्वा तं दरॊणः शरव्रातैर अवाकिरत\nस रथाश्वध्वजं तीक्ष्णैः परहसन वै स सारथिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ ऽरजुनः शरव्रातान दरॊणस्यावार्य सायकैः\nदरॊणम अभ्यर्दयद बाणघॊररूपैर महत्तरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 10, + "text": "विव्याध च रणे दरॊणम अनुमान्य विशां पते\nकषत्रधर्मं समास्थाय नवभिः सायकैः पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 11, + "text": "तस्येषून इषुभिश छित्त्वा दरॊणॊ विव्याध ताव उभौ\nविषाग्निज्वलनप्रख्यैर इषुभिः कृष्ण पाण्डवौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 12, + "text": "इयेष पाण्डवस तस्य बाणैश छेत्तुं शरासनम\nतस्य चिन्तयतस तव एवं फल्गुनस्य महात्मनः\nदरॊणः शरैर असंभ्रान्तॊ जयां चिच्छेदाशु वीर्यवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 13, + "text": "विव्याध च हयान अस्य धवजं सारथिम एव च\nअर्जुनं च शरैर वीरं समयमानॊ ऽभयवाकिरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 14, + "text": "एतस्मिन्न अन्तरे पार्थः सज्जं कृत्वा महद धनुः\nविशेषयिष्यन्न आचार्यं सर्वास्त्रविदुषां वरम\nमुमॊच षट्शतान बाणान गृहीत्वैकम इव दरुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 15, + "text": "पुनः सप्तशतान अन्यान सहस्रं चानिवर्तिनाम\nचिक्षेपायुतशश चान्यांस ते ऽघनन दरॊणस्य तां चमूम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 16, + "text": "तैः सम्यग अस्तैर बलिना कृतिना चित्रयॊधिना\nमनुष्यवाजि मातङ्गा विद्धाः पेतुर गतासवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 17, + "text": "विद्रुताश च रणे पेतुः संछिन्नायुध जीविताः\nरथिनॊ रथमुख्येभ्यः सहयाः शरपीडिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 18, + "text": "चूर्णिताक्षिप्त दग्धानां वज्रानिलहुताशनैः\nतुल्यरूपा गजाः पेतुर गिर्यग्राम्बुद वेश्मनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 19, + "text": "पेतुर अश्वसहस्राणि परहतान्य अर्जुनेषुभिः\nहंसा हिमवतः पृष्ठे वारि विप्रहता इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 20, + "text": "रथाश्वद्विपपत्त्यॊघाः सलिलौघा इवाद्भुताः\nयुगान्तादित्यरश्म्याभः पाण्डवास्त शरैर हताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 21, + "text": "तं पाण्डवादित्य शरांशु जालं; कुरुप्रवीरान युधि निष्टपन्तम\nस दरॊण मेघः शरवर्ष वेगैः; पराच्छादयन मेघ इवार्क रश्मीन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 22, + "text": "अथात्यर्थ विषृष्ट्तेन दविषताम असु भॊजिना\nआजघ्ने वक्षसि दरॊणॊ नाराचेन धनंजयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 23, + "text": "स वह्वलित सर्वाङ्गः कषितिकम्पे यथाचलः\nधैर्यम आलम्ब्य बीभत्सुर दरॊणं विव्याध पत्रिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 24, + "text": "दरॊणस तु पञ्चभिर बाणैर वासुदेवम अताडयत\nअर्जुनं च तरिसप्तत्या धवजं चास्य तरिभिः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 25, + "text": "विशेषयिष्यञ शिष्यं च दरॊमॊ राजन पराक्रमी\nअदृश्यम अर्जुनं चक्रे निमेषाच छरवृष्टिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 26, + "text": "परसक्तान अप्ततॊ ऽदराक्ष्म भारद्वाजस्य सायकान\nमण्डलीकृतम एवास्य धनुश चादृश्यताद्भुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 27, + "text": "ते ऽभययुः समरे राजन वासुदेवधनंजयौ\nदरॊण सृष्टाः सुबहवः कङ्कपत्र परिच्छदाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 28, + "text": "तद दृष्ट्वा तादृशं युद्धं दरॊण पाण्डवयॊस तदा\nवासुदेवॊ महाबुद्धिः कार्यवत्ताम अचिन्तयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ ऽबरवीद वासुदेवॊ धनंजयम इदं वचः\nपार्थ पार्थ महाबाहॊ न नः कालात्ययॊ भवेत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 30, + "text": "दरॊणम उत्सृज्य गच्छामः कृत्यम एतन महत्तरम\nपार्थश चाप्य अब्रवीत कृष्णं यथेष्टम इति केशव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 31, + "text": "ततः परदक्षिणं कृत्वा दरॊणं परायान महाभुजः\nपरिवृत्तश च बीभत्सुर अगच्छद विसृजञ शरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ ऽबरवीत समयन दरॊणः कवेदं पाण्डव गम्यते\nननु नाम रणे शत्रुम अजित्वा न निवर्तसे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 33, + "text": "[अर्ज]\nगुरुर भवान अन मे शत्रुः शिष्यः पुत्रसमॊ ऽसमि ते\nन चास्मि स पुमाँल लॊके यस तवां युधि पराजयेत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 34, + "text": "[स]\nएवं बरुवाणॊ बीभत्सुर जयद्रथवधॊत्सुकः\nतवरायुक्तॊ महाबाहुस तत सैन्यं समुपाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 35, + "text": "तं चक्ररक्षौ पाञ्चाल्यौ युधामन्यूत्तमौजसौ\nअन्वयातां महात्मानौ विशन्तं तावकं बलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 36, + "text": "ततॊ जयॊ महाराज कृतवर्मा च सात्त्वतः\nकाम्बॊजश च शरुतायुश च धनंजयम अवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 37, + "text": "तेषां दशसहस्राणि रथानाम अनुयायिनाम\nअभीषाहाः शूरसेनाः शिबयॊ ऽथ वसातयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 38, + "text": "माचेल्लका ललित्थाश च केकया मद्रकास तथा\nनारायणाश च गॊपालाः काम्बॊजानां च ये गणाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 39, + "text": "कर्णेन विजिताः पूर्वं संग्रामे शूर संमताः\nभारद्वाजं पुरस्कृत्य तयक्तात्मानॊ ऽरजुनं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 40, + "text": "पुत्रशॊकाभिसंतप्तं करुद्धं मृत्युम इवान्तकम\nतयजन्तं तुमुले पराणान संनद्धं चित्रयॊधिनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 41, + "text": "गाहमानम अनीकानि मातङ्गम इव यूथपम\nमहेष्वासं पराक्रान्तं नरव्याघ्रम अवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 42, + "text": "ततः परववृते युद्धं तुमुलं लॊमहर्षणम\nअन्यॊन्यं वै परार्थयतां यॊधानाम अर्जुनस्य च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 66, + "shloka": 43, + "text": "जयद्रथ वधप्रेप्सुम आयान्तं पुरुषर्षभम\nनयवारयन्त सहिताः करिया वयाधिम इवॊत्थितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nसंनिरुद्धस तु तैः पार्थॊ महाबलपराक्रमः\nदरुतं समनुयातश च दरॊणेन रथिनां वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 2, + "text": "किरन्न इषुगणांस तिक्ष्णान सवरश्मीन इव भास्करः\nतापयाम आस तत सैन्यं देहं वयाधिगणॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 3, + "text": "अश्वॊ विद्धॊ धवजश छिन्नः सारॊहः पतितॊ गजः\nछत्राणि चापविद्धानि रथाश चक्रैर विनाकृताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 4, + "text": "विद्रुतानि च सैन्यानि शरार्तानि समन्ततः\nइत्य आसीत तुमुलं युद्धं न पराज्ञायत किं चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 5, + "text": "तेषाम आयच्छतां संख्ये परस्परम अजिह्मगैः\nअर्जुनॊ धवजिनीं राजन्न अभीक्ष्णं समकम्पयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 6, + "text": "सत्यां चिकीर्षमाणस तु परतिज्ञां सत्यसंगरः\nअभ्यद्रवद रथश्रेष्ठं शॊणाश्वं शवेतवाहनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 7, + "text": "तं दरॊणः पञ्चविंशत्या मर्मभिद्भिर अजिह्मगैः\nअन्तेवासिनम आचार्यॊ महेष्वासं समर्दयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 8, + "text": "तं तूर्णम इव बीभत्सुः सर्वशस्त्रभृतां वरः\nअभ्यधावद इषून अस्यन्न इषुवेगविघातकान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 9, + "text": "तस्याशु कषिपतॊ भल्लान भल्लैः संनतपर्वभिः\nपरत्यविध्यद अमेयात्मा बरह्मास्त्रं समुदीरयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 10, + "text": "तद अद्भुतम अपश्याम दरॊणस्याचार्यकं युधि\nयतमानॊ युवा नैनं परत्यविध्यद यद अर्जुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 11, + "text": "कषरन्न इव महामेघॊ वारिधाराः सहस्रशः\nदरॊण मेघः पार्थ शैलं ववर्ष शरवृष्टिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 12, + "text": "अर्जुनः शरवर्षं तद बरह्मास्त्रेणैव मारिष\nपरतिजग्राह तेजस्वी बाणैर बाणान विशातयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 13, + "text": "दरॊणस तु पञ्चविंशत्या शवेतवाहनम आर्दयत\nवासुदेवं च सप्तत्या बाह्वॊर उरसि चाशुगैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 14, + "text": "पार्थस तु परहसन धीमान आचार्यं स शरौघिणम\nविसृजन्तं शितान बाणान अवारयत तं युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 15, + "text": "अथ तौ वध्यमानौ तु दरॊणेन रथसत्तमौ\nआवर्जयेतां दुर्धर्षं युगान्ताग्निम इवॊत्थितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 16, + "text": "वर्जयन निशितान बाणान दरॊण चापविनिःसृतान\nकिरीटमाली कौन्तेयॊ भॊजानीकं नयपातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 17, + "text": "सॊ ऽनतरा कृतवर्माणं काम्बॊजं च सुदक्षिणम\nअभ्ययाद वर्जयन दरॊणं मैनाकम इव पर्वतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ भॊजॊ नरव्याघ्रं दुःसहः कुरुसत्तम\nअविध्यत तूर्णम अव्यग्रॊ दशभिः कङ्कपत्रिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 19, + "text": "तम अर्जुनः शितेनाजौ राजन विव्याध पत्रिणा\nपुनश चान्यैस तरिभिर बाणैर मॊहयन्न इव सात्वतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 20, + "text": "भॊजस तु परहसन पार्थं वासुदेवं च माधवम\nएकैकं पञ्चविंशत्या सायकानां समार्पयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 21, + "text": "तस्यार्जुनॊ धनुश छित्त्वा विव्याधैनं तरिसप्तभिः\nशरैर अग्निशिखाकारैः करुद्धाशीविष संनिभैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 22, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय कृतवर्मा महारथः\nपञ्चभिः सायकैस तूर्णं विव्याधॊरसि भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 23, + "text": "पुनश च निशितैर बाणैः पार्थं विव्याध पञ्चभिः\nतं पार्थॊ नवभिर बाणैर आजघान सतनान्तरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 24, + "text": "विषक्तं दृश्यकौनेयं कृतवर्म रथं परति\nचिन्तयाम आस वार्ष्णेयॊ न नः कालात्ययॊ भवेत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 25, + "text": "ततः कृष्णॊ ऽबरवीत पार्थं कृतवर्मणि मा दयाम\nकुरु साम्बन्धिकं कृत्वा परमथ्यैनं विशातय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 26, + "text": "ततः स कृतवर्माणं मॊहयित्वार्जुनः शरैः\nअभ्यगाज जवनैर अश्वैः काम्बॊजानाम अनीकिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 27, + "text": "अमर्षितस तु हार्दिख्यः परविष्टे शवेतवाहने\nविधुन्वन स शरं चापं पाञ्चाल्याभ्यां समागतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 28, + "text": "चक्ररक्षौ तु पाञ्चाल्याव अर्जुनस्य पदानुगौ\nपर्यवारयद आयान्तौ कृतवर्मा रथेषुभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 29, + "text": "ताव अविध्यत ततॊ भॊजः सर्वपारशवैः शरैः\nतरिभिर एव युधामन्युं चतुर्भिश चॊत्तमौजसम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 30, + "text": "ताव अप्य एनं विव्यधतुर दशभिर दशभिः शरैः\nसंचिच्छिदतुर अप्य अस्य धवजं कार्मुकम एव च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 31, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय हार्दिक्यः करॊधमूर्छितः\nकृत्वा विधनुषौ वीरौ शरवर्षैर अवाकिरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 32, + "text": "ताव अन्ये धनुषी सज्ये कृत्वा भॊजं विजघ्नतुः\nतेनान्तरेण बीभत्सुर विवेशामित्र वाहिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 33, + "text": "न लेभाते तु तौ दवारं वारितौ कृतवर्मणा\nधार्तराष्ट्रेष्व अनीकेषु यतमानौ नरर्षभौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 34, + "text": "अनीकान्य अर्दयन युद्धे तवरितः शवेतवाहनः\nनावधीत कृतवर्माणं पराप्तम अप्य अरिसूदनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 35, + "text": "तं दृष्ट्वा तु तथायान्तं शूरॊ राजा शरुतायुधः\nअभ्यद्रवत सुसंक्रुद्धॊ विधुन्वानॊ महद धनुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 36, + "text": "स पार्थं तरिभिर आनर्छत सप्तत्या च जनार्दनम\nकषुरप्रेण सुतीक्ष्णेन पार्थ केतुम अताडयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 37, + "text": "तम अर्जुनॊ नवत्या तु शराणां नतपर्वणाम\nआजघान भृशं करुद्धस तॊत्त्रैर इव महाद्विपम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 38, + "text": "स तन न ममृषे राजन पाण्डवेयस्य विक्रमम\nअथैनं सप्त सप्तत्या नाराचानां समार्पयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 39, + "text": "तस्यार्जुनॊ धनुश छित्त्वा शरावापं निकृत्य च\nआजघान उरसि करुद्धः सप्तभिर नतपर्वभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 40, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय स राजा करॊधमूर्हितः\nवासविं नवभिर बाणैर बाह्वॊर उरसि चार्पयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 41, + "text": "ततॊ ऽरजुनः समयन्न एव शरुतायुधम अरिंदमः\nशरैर अनेकसाहस्रैः पीडयाम आस भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 42, + "text": "अश्वांश चास्यावधीत तूर्णं सारथिं च महारथः\nविव्याध चैनं सप्तत्या नाराचानां महाबलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 43, + "text": "हताश्वं रथम उत्सृज्य स तु राजा शरुतायुधः\nअभ्यद्रवद रणे पार्थं गदाम उद्यम्य वीर्यवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 44, + "text": "वरुणस्यात्मजॊ वीरः स तु राजा शरुतायुधः\nपर्णाशा जननी यस्य शीततॊया महानदी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 45, + "text": "तस्य माताब्रवीद वाक्यं वरुणं पुत्रकारणात\nअवध्यॊ ऽयं भवेल्लॊके शत्रूणां तनयॊ मम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 46, + "text": "वरुणस तव अब्रवीत परीतॊ ददाम्य अस्मै वरं हितम\nदिव्यम अस्त्रं सुतस ते ऽयं यनावध्यॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 47, + "text": "नास्ति चाप्य अमरत्वं वै मनुष्यस्य कथं चन\nसर्वेणावश्य मर्तव्यं जातेन सरितां वरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 48, + "text": "दुर्धर्षस तव एष शत्रूणां रणेषु भविता सदा\nअस्त्रस्यास्य परभावाद वै वयेतु ते मानसॊ जवरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 49, + "text": "इत्य उक्त्वा वरुणः परादाद गदां मन्त्रपुरस्कृताम\nयाम आसाद्य दुराधर्षः सर्वलॊके शरुतायुधः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 50, + "text": "उवाच चैनं भगवान पुनर एव जलेश्वरः\nअयुध्यति न भॊक्तव्या स तवय्य एव पतेद इति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 51, + "text": "स तया वीर घातिन्या जनार्दनम अताडयत\nपरतिजग्राह तां कृष्णः पीनेनांसेन वीर्यवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 52, + "text": "नाकम्पयत शौरिं सा विन्ध्यं गिरिम इवानिलः\nपरत्यभ्ययात तं विप्रॊढा कृत्येव दुरधिष्ठिता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 53, + "text": "जघान चास्थितं वीरं शरुतायुधम अमर्षणम\nहत्वा शरुतायुधं वीरं जगतीम अन्वपद्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 54, + "text": "हाहाकारॊ महांस तत्र सैन्यानां समजायत\nसवेनास्त्रेण हतं दृष्ट्वा शरुतायुधम अरिंदमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 55, + "text": "अयुध्यमानाय हि सा केशवाय नराधिप\nकषिप्ता शरुतायुधेनाथ तस्मात तम अवधीद गदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 56, + "text": "यथॊक्तं वरुणेनाजौ तथा स निधनं गतः\nवयसुश चाप्य अपतद भूमौ परेक्षतां सर्वधन्विनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 57, + "text": "पतमानस तु स बभौ पर्णाशायाः परियः सुतः\nसंभग्न इव वातेन बहुशाखॊ वनस्पतिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 58, + "text": "ततः सर्वाणि सैन्यानि सेनामुख्याश च सर्वशः\nपराद्रवन्त हतं दृष्ट्वा शरुतायुधम अरिंदमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 59, + "text": "तथ काम्बॊजराजस्य पुत्रः शूरः सुदक्षिणः\nअभ्ययाज जवनैर अश्वैः फल्गुनं शत्रुसूदनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 60, + "text": "तस्य पार्थः शरान सप्त परेषयाम आस भारत\nते तं शूरं विनिर्भिद्य पराविशन धरणीतलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 61, + "text": "सॊ ऽतिविद्धः शरैस तीक्ष्णैर गाण्डीवप्रेषितैर मृधे\nअर्जुनं परतिविव्याध दशभिर कङ्कपत्रिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 62, + "text": "वासुदेवं तरिभिर विद्ध्वा पुनः पार्थं च पञ्चभिः\nतस्य पार्थॊ धनुश छित्त्वा केतुं चिच्छेद मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 63, + "text": "भल्लाभ्यां भृशतीक्ष्णाभ्यां तं च विव्याध पाण्डवः\nस तु पार्थं तरिभिर विद्ध्वा सिंहनादम अथानदत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 64, + "text": "सर्वपारशवीं चैव शक्तिं शूरः सुदक्षिणः\nस घण्टां पराहिणॊद घॊरां करुद्धॊ गाण्डीवधन्वने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 65, + "text": "सा जवलन्ती महॊल्केव तम आसाद्य महारथम\nस विस्फुलिङ्गा निर्भिद्य निपपात महीतले" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 66, + "text": "तं चतुर्दशभिः पार्थॊ नाराचैः कङ्कपत्रिभिः\nसाश्वध्वजधनुः सूतं विव्याधाचिन्त्य विक्रमः\nरथं चान्यैः सुबहुभिश चक्रे विशकलं शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 67, + "text": "सुदक्षिणं तु काम्बॊजं मॊघसंकल्पविक्रमम\nबिभेद हृदि बाणेन पृथु धारेण पाण्डवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 68, + "text": "स भिन्नमर्मा सरस्ताङ्गः परभ्रष्ट मुकुटाङ्गदः\nपपाताभिमुखः शूरॊ यन्त्रमुक्त इव धवजः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 69, + "text": "गिरेः शिख रजः शरीमान सुशाखः सुप्रतिष्ठितः\nनिर्भग्न इव वातेन कर्णिकारॊ हिमात्यये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 70, + "text": "शेते सम निहतॊ भूमौ काम्बॊजास्तरणॊचितः\nसुदर्शनीयस ताम्राक्षः कर्णिना स सुदक्षिणः\nपुत्रः काम्बॊजराजस्य पार्थेन विनिपातितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 67, + "shloka": 71, + "text": "ततः सर्वाणि सैन्यानि वयद्रवन्त सुतस्य ते\nहतं शरुतायुधं दृष्ट्वा काम्बॊजं च सुदक्षिणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nहते सुदक्षिणे राजन वीरे चैव शरुतायुधे\nजवेनाभ्यद्रवन पार्थं कुपिताः सैनिकास तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 2, + "text": "अभीषाहा शूरसेनाः शिबयॊ ऽथ वसातयः\nअभ्यवर्षंस ततॊ राजञ शरवर्षैर धनंजयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 3, + "text": "तेषां षष्टिशतानार्यान परामथ्नत पाण्डवैः शरैः\nते सम भीताः पलायन्त वयाघ्रात कषुद्रमृगा इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 4, + "text": "ते निवृत्य पुनः पार्थं सरतः पर्यवारयन\nरणे सपत्नान निघ्नन्तं जिगीषंतन परान युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 5, + "text": "तेषाम आपततां तूर्णं गाण्डीवप्रेषितैः शरैः\nशिरांसि पातयाम आस बाहूंश चैव धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 6, + "text": "शिरॊभिः पतितैस तत्र भूमिर आसीन निरन्तरा\nअभ्रच छायेव चैवासीद धवाङ्क्ष गृध्रवडैर युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 7, + "text": "तेषु तूत्साद्यमानेषु करॊधामर्षसमन्वितौ\nशरुतायुश चाच्युतायुश च धनंजयम अयुध्यताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 8, + "text": "बलिनौ सपर्थिनौ वीरौ कुलजौ बाहुशालिनौ\nताव एनं शरवर्षाणि सव्यदक्षिणम अस्यताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 9, + "text": "तवरायुक्तौ महाराज परार्थयानौ महद यशः\nअर्जुनस्य वधप्रेप्सू पुत्रार्थे तव धन्विनौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 10, + "text": "ताव अर्जुनं सहस्रेण पत्रिणां नतपर्वणाम\nपूरयाम आसतुः करुद्धौ तडागं जलदौ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 11, + "text": "शरुतायुश च ततः करुद्धस तॊमरेण धनंजयम\nआजघान रथश्रेष्ठः पीतेन निशितेन च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 12, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ बलवता शत्रुणा शत्रुकर्शनः\nआजगाम परं मॊहं मॊहयन केशवं रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 13, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु सॊ ऽचयुतायुर महारथः\nशूलेन भृशतीक्ष्णेन ताडयाम आस पाण्डवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 14, + "text": "कषते कषारं स हि ददौ पाण्डवस्य महात्मनः\nपार्थॊ ऽपि भृशसंविद्धॊ धवजयष्टिं समाश्रितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 15, + "text": "ततः सर्वस्य सैन्यस्य तावकस्य विशां पते\nसिंहनादॊ महान आसीद धतं मत्वा धनंजयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 16, + "text": "कृष्णश च भृशसंतप्तॊ दृष्ट्वा पार्थं विचेतसम\nआश्वासयत सुहृद्याभिर वाग्भिस तत्र धनंजयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 17, + "text": "ततस तौ रथिनां शरेष्ठौ लब्धलक्षौ धनंजयम\nवासुदेवं च वार्ष्णेयं शरवर्षैः समन्ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 18, + "text": "सचक्रकूबर रथं साश्वध्वजपताकिनम\nअदृश्यं चक्रतुर युद्धे तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 19, + "text": "परत्याश्वस्तस तु बीभत्सुः शनकैर इव भारत\nपरेतराजपुरं पराप्य पुनः परत्यागतॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 20, + "text": "संछन्नं शरजालेन रथं दृष्ट्वा स केशवम\nशत्रू चाभिमुखौ दृष्ट्वा दीप्यमानाव इवानलौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 21, + "text": "परादुश्चक्रे ततः पार्थः शाक्रम अस्त्रं महारथः\nतस्माद आसन सहस्राणि शराणां नतपर्वणाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 22, + "text": "ते जघ्नुस तौ महेष्वासौ ताभ्यां सृष्टांश च सायकान\nविचेरुर आकाशगताः पार्थ बाणविदारिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 23, + "text": "परतिहत्य शरांस तूर्णं शरवेगेन पाण्डवः\nपरतस्थे तत्र तत्रैव यॊधयन वै महारथान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 24, + "text": "तौ च फल्गुन बाणौघैर विबाहु शिरसौ कृतौ\nवसुधाम अन्वपद्येतां वातनुन्नाव इव दरुमौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 25, + "text": "शरुतायुषश च निधनं वधश चैवाच्युतायुषः\nलॊकविस्मापनम अभूत समुद्रस्येव शॊषणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 26, + "text": "तयॊः पदानुगान हत्वा पुनः पञ्चशतान रथान\nअभ्यगाद भारतीं सेनां निघ्नन पार्थॊ वरान वरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 27, + "text": "शरुतायुषं च निहतं परेक्ष्य चैवाच्युतायुषम\nअयुतायुश च संक्रुद्धॊ दीर्घायुश चैव भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 28, + "text": "पुत्रौ तयॊर नरश्रेष्ठौ कौन्तेयं परतिजग्मतुः\nकिरन्तौ विविधान बाणान पितृव्यसनकर्शितौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 29, + "text": "ताव अर्जुनॊ मुहूर्तेन शरैः संनतपर्वभिः\nपरेषयत परमक्रुद्धॊ यमस्य सदनं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 30, + "text": "लॊडयन्तम अनीकानि दविपं पद्मसरॊ यथा\nनाशक्नुवन वारयितुं पार्थं कषत्रिय पुंगवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 31, + "text": "अग्नास तु गजवारेण पाण्डवं पर्यवारयन\nकरुद्धाः सहस्रशॊ राजञ शिखिता हस्तिसादिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 32, + "text": "दुर्यॊधन समादिष्टाः कुञ्जरैः पर्वतॊपमैः\nपराच्याश च दाक्षिणात्याश च कलिङ्ग परमुखा नृपाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 33, + "text": "तेषाम आपततां शीघ्रं गाण्डीवप्रेषितैः शरैः\nनिचकर्त शिरांस्य उग्रौ बाहून अपि सुभूषणान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 34, + "text": "तैः शिरॊभिर मही कीर्णा बाहुभिश च सहाङ्गदैः\nबभौ कनकपाषाणा भुजगैर इव संवृता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 35, + "text": "बाहवॊ विशिखैश छिन्नाः शिरांस्य उन्मथितानि च\nचयवमानान्य अदृश्यन्त दरुमेभ्य इव पक्षिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 36, + "text": "शरैः सहस्रशॊ विद्धा दविपाः परस्रुत शॊणिताः\nवयदृश्यन्ताद्रयः काले गैरिकाम्बुस्रवा इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 37, + "text": "निहताः शेरते समान्ये बीभत्सॊर निशितैः शरैः\nगजपृष्ठ गता मलेच्छा नाना विकृतदर्शनाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 38, + "text": "नानावेषधरा राजन नानाशस्त्रौघसंवृताः\nरुधिरेणानुलिप्ताङ्गा भान्ति चित्रैः शरैर हताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 39, + "text": "शॊणितं निर्वमन्ति सम दविपाः पार्थ शराहताः\nसहस्रशश छिन्नगात्राः सारॊहाः सपदानुगाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 40, + "text": "चुक्रुशुश च निपेतुश च बभ्रमुश चापरे दिशः\nभृशं तरसाश च बहुधा सवानेन ममृदुर गजाः\nसान्तरायुधिका मत्ता दविपास तीक्ष्णविषॊपमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 41, + "text": "विदन्त्य असुरमायां ये सुघॊरा घॊरचक्षुषः\nयवनाः पारदाश चैव शकाश च सुनिकैः सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 42, + "text": "यॊ यॊनिप्रभवा मलेच्छाः कालकल्पाः परहारिणः\nदार्वाभिसारा दरदाः पुण्ड्राश च सह बाह्लिकैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 43, + "text": "न ते सम शक्याः संख्यातुं वराताः शतसहस्रशः\nवृष्टिस तथाविधा हय आसीच छलभानाम इवायतिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 44, + "text": "अभ्रच छायाम इव शरैः सैन्ये कृत्वा धनंजयः\nमुण्डार्ध मुण्डजटिलान अशुचीञ जटिलाननान\nमलेच्छान अशातयत सर्वान समेतान अस्त्रमायया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 45, + "text": "शरैश च शतशॊ विद्धास ते संघाः संघचारिणः\nपराद्रवन्त रणे भीता गिरिगह्वरवासिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 46, + "text": "गजाश्वसादि मलेच्छानां पतितानां शतैः शरैः\nवडाः कङ्का वृका भूमाव अपिवन रुधिरं मुदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 47, + "text": "पत्त्यश्वरथनागैश च परच्छन्नकृतसंक्रमाम\nशरवर्ष पलवां घॊरां केशशैवलशाड्वलाम\nपरावर्तयन नदीम उग्रां शॊणितौघतरङ्गिणीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 48, + "text": "शिरस तराणक्षुद्रमत्स्यां युगान्ते कालसंभृताम\nअकरॊद गजसंबाधां नदीम उत्तरशॊणिताम\nदेहेभ्यॊ राजपुत्राणां नागाश्वरथसादिनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 49, + "text": "यथा सथलं च निम्नं च न सयाद वर्षति वासवे\nतथासीत पृथिवी सर्वा शॊणितेन परिप्लुता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 50, + "text": "षट सहस्रान वरान वीरान पुनर दशशतान वरान\nपराहिणॊन मृत्युलॊकाय कषत्रियान कषत्रियर्षभः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 51, + "text": "शरैः सहस्रशॊ विद्धा विधिवत कल्पिता दविपाः\nशेरते भूमिम आसाद्य शैला वज्रहता इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 52, + "text": "स वाजिरथमातङ्गान निघ्नन वयचरद अर्जुनः\nपरभिन्न इव मातङ्गॊ मृद्नन नड वनम यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 53, + "text": "भूरि दरुमलता गुल्मं शुष्केन्धनतृणॊलपम\nनिर्दहेद अनलॊ ऽरण्यं यथा वायुसमीरितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 54, + "text": "सैन्यारण्यं तव तथा कृष्णानिल समीरितः\nशरार्चिर अदहत करुद्धः पाण्डवाग्निर धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 55, + "text": "शून्यान कुर्वन रथॊपस्थान मानवैः संस्तरन महीम\nपरानृत्यद इव संबाधे चापहस्तॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 56, + "text": "वज्रकल्पैः शरैर भूमिं कुर्वन्न उत्तरशॊणिताम\nपराविशद भारतीं सेनां संक्रुद्धॊ वै धनंजयः\nतं शरुतायुस तथाम्बष्ठॊ वरजमानं नयवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 57, + "text": "तस्यार्जुनः शरैस तीक्ष्णैः कङ्कपत्र परिच्छदैः\nनयपातयद धयाञ शीघ्रं यतमानस्य मारिष\nधनुश चास्यापरैश छित्त्वा शरैः पार्थॊ विचक्रमे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 58, + "text": "अम्बष्ठस तु गदां गृह्य करॊधपर्याकुलेक्षणः\nआससाद रणे पार्थं केशवं च महारथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 59, + "text": "ततः स परहसन वीरॊ गदाम उद्यम्य भारत\nरथम आवार्य गदया केशवं समताडयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 60, + "text": "गदया ताडितं दृष्ट्वा केशवं परवीरहा\nअर्जुनॊ भृशसंक्रुद्धः सॊ ऽमबष्ठं परति भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 61, + "text": "ततः शरैर हेमपुङ्खैः सगदं रथिनां वरम\nछादयाम आस समरे मेघः सूर्यम इवॊदितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 62, + "text": "ततॊ ऽपरैः शरैश चापि गदां तस्य महात्मनः\nअचूर्णयत तदा पार्थस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 63, + "text": "अथ तां पतितां दृष्ट्वा गृह्यान्यां महतीं गदाम\nअर्जुनं वासुदेवं च पुनः पुनर अताडयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 64, + "text": "तस्यार्जुनः कषुरप्राभ्यां सगदाव उद्यतौ भुजौ\nचिच्छेदेन्द्र धवजाकारौ शिरश चान्येन पत्रिणा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 65, + "text": "स पपात हतॊ राजन वसुधाम अनुनादयन\nइन्द्रध्वज इवॊत्सृष्टॊ यन्त्रनिर्मुक्त बन्धनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 68, + "shloka": 66, + "text": "रथानीकावगाढश च वारणाश्वशतैर वृतः\nसॊ ऽदृश्यत तदा पार्थॊ घनैः सूर्य इवावृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततः परविष्टे कौन्तेये सिन्धुराजजिघांसया\nदरॊणानीकं विनिर्भिद्य भॊजानीकं च दुस्तरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 2, + "text": "काम्बॊजस्य च दायादे हते राजन सुदक्षिणे\nशरुतायुधे च विक्रान्ते निहते सव्यसाचिना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 3, + "text": "विप्रद्रुतेष्व अनीकेषु विध्वस्तेषु समन्ततः\nपरभग्नं सवबलं दृष्ट्वा पुत्रस ते दरॊणम अभ्ययात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 4, + "text": "तवरन्न एकरथेनैव समेत्य दरॊणम अब्रवीत\nगतः स पुरुषव्याघ्रः परमथ्येमां महाचमूम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 5, + "text": "अत्र बुद्ध्या समीक्षस्व किं नु कार्यम अनन्तरम\nअर्जुनस्य विघाताय दारुणे ऽसमिञ जनक्षये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 6, + "text": "यथा स पुरुषव्याघ्रॊ न हन्येत जयद्रथः\nतथाविधत्स्व भद्रं ते तवं हि नः परमा गतिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 7, + "text": "असौ धनंजयाग्निर हि कॊपमारुत चॊदितः\nसेना कक्षं दहति मे वह्निः कक्षम इवॊत्थितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 8, + "text": "अतिक्रान्ते हि कौन्तेये भित्त्वा सैन्यं परंतप\nजयद्रथस्य गॊप्तारः संशयं परमं गताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 9, + "text": "सथिरा बुद्दिह्र नरेन्द्राणाम आसीद बरह्मविदां वर\nनातिक्रमिष्यति दरॊणं जातु जीवन धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 10, + "text": "सॊ ऽसौ पाथॊ वयतिक्रान्तॊ मिषतस ते महाद्युते\nसर्वं हय अद्यातुरं मन्ये नैतद अस्ति बलं मम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 11, + "text": "जानामि तवां महाभाग पाण्डवानां हिते रतम\nतथा मुह्यामि च बरह्मन कार्यवत्तां विचिन्तयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 12, + "text": "यथाशक्ति च ते बरह्मन वर्तये वृत्तिम उत्तमाम\nपरीणामि च यथाशक्ति तच च तवं नावबुध्यसे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 13, + "text": "अस्मान न तवं सदा भक्तान इच्छस्य अमितविक्रम\nपाण्डवान सततं परीणास्य अस्माकं विप्रिये रतान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 14, + "text": "अस्मान एवॊपजीवंस तवम अस्माकं विप्रिये रतः\nन हय अहं तवां विजानामि मधु दिग्धम इव कषुरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 15, + "text": "नादास्यच चेद वरं मह्यं भवान पाण्डव निग्रहे\nनावारयिष्यं गच्छन्तम अहं सिन्धुपतिं गृहान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 16, + "text": "मया तव आशंसमानेन तवत्तस तराणम अबुद्धिना\nआश्वासितः सिन्धुपतिर मॊहाद दत्तश च मृत्यवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 17, + "text": "यम दंष्ट्रान्तरं पराप्तॊ मुच्येतापि हि मानवः\nनार्जुनस्य वशं पराप्तॊ मुच्येताजौ जयद्रथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 18, + "text": "स तथा कुरु शॊणाश्व यथा रक्ष्येत सैन्धवः\nमम चार्तप्रलापानां मा करुधः पाहि सैन्धवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 19, + "text": "[दर्न]\nनाभ्यसूयामि ते वाचम अश्वत्थाम्नासि मे समः\nसत्यं तु ते परवक्ष्यामि तज जुषस्व विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 20, + "text": "सारथिः परवरः कृष्णः शीघ्राश चास्य हयॊत्तमाः\nअल्पं च विवरं कृत्वा तूर्णं याति धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 21, + "text": "किं नु पश्यसि बाणौघान करॊशमात्रे किरीटिनः\nपश्चाद रथस्य पतितान कषिप्ताञ शीघ्रं हि गच्छतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 22, + "text": "न चाहं शीघ्रयाने ऽदय समर्थॊ वयसान्वितः\nसेनामुखे च पार्थानाम एतद बलम उपस्थितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 23, + "text": "युधिष्ठिरश च मे गराह्यॊ मिषतां सर्वधन्विनाम\nएवं मया परतिज्ञातं कषत्रमध्ये महाभुज" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 24, + "text": "धनंजयेन चॊत्सृष्टॊ वर्तते परमुखे मम\nतस्माद वयूह मुखं हित्वा नाहं यास्यामि फल्गुनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 25, + "text": "तुल्याभिजनकर्माणं शत्रुम एकं सहायवान\nगत्वा यॊधय मा भैस तवं तवं हय अस्य जगतः पतिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 26, + "text": "राजा शूरः कृती दक्षौ वैरम उत्पाद्य पाण्डवैः\nवीर सवयं परयाह्य आशु यत्र यातॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 27, + "text": "[दुर]\nकथं तवाम अप्य अतिक्रान्तः सर्वशस्त्रभृतां वरः\nधनंजयॊ मया शक्य आचार्य परतिबाधितुम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 28, + "text": "अपि शक्यॊ रणे जेतुं वज्रहस्तः पुरंदरः\nनार्जुनः समरे शक्यॊ जेतुं परपुरंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 29, + "text": "येन भॊजश च हार्दिक्यॊ भवांश च तरिदशॊपमः\nअस्त्रप्रतापेन जितौ शरुतायुश च निबर्हितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 30, + "text": "सुदक्षिणश च निहतः स च राजा शरुतायुधः\nशरुतायुश चाच्युतायुश च मलेच्छाश च शतशॊ हताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 31, + "text": "तं कथं पाण्डवं युद्धे दहन्तम अहितान बहून\nपरतियॊत्स्यामि दुर्धर्षं तन मे शंसास्त्र कॊविद" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 32, + "text": "कषमं चेन मन्यसे युद्धं मम तेनाद्य शाधि माम\nपरवान अस्मि भवति परेष्यकृद रक्ष मे यशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 33, + "text": "[दर्न]\nसत्यं वदसि कौरव्य कुराधर्षॊ धनंजयः\nअहं तु तत करिष्यामि यथैनं परसहिष्यसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 34, + "text": "अद्भुतं चाद्य पश्यन्तु लॊके सर्वधनुर्धराः\nविषक्तं तवयि कौन्तेयं वासुदेवस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 35, + "text": "एष ते कवचं राजंस तथा बध्नामि काञ्चनम\nयथा न बाणा नास्त्राणि विषहिष्यन्ति ते रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 36, + "text": "यदि तवां सासुरसुराः स यक्षॊरग राक्षसाः\nयॊधयन्ति तरयॊ लॊकाः स नरा नास्ति ते भयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 37, + "text": "न कृष्णॊ न च कौनेयॊ न चान्यः शस्त्रभृद रणे\nशरानर्पयितुं कश चित कवचे तव शक्ष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 38, + "text": "स तवं कवचम आस्थाय करुद्धम अद्य रणे ऽरजुनम\nतवरमाणः सवयं याहि न चासौ तवां सहिष्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 39, + "text": "[स]\nएवम उक्त्वा तवरन दरॊणः सपृष्ट्वाम्भॊ वर्म भास्वरम\nआबबन्धाद्भुततमं जपन मन्त्रं यथाविधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 40, + "text": "रणे तस्मिन सुमहति विजयाय सुतस्य ते\nविसिस्मापयिषुर लॊकं विद्यया बरह्मवित्तमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 41, + "text": "[दर्न]\nकरॊतु सवस्ति ते बरह्मा सवस्ति चापि दविजातयः\nसरीसृपाश च ये शरेष्ठास तेभ्यस ते सवस्ति भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 42, + "text": "ययातिर नहुषश चैव धुन्धुमारॊ भगीरथः\nतुभ्यं राजर्षयः सर्वे सवस्ति कुर्वन्तु सर्वशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 43, + "text": "सवस्ति ते ऽसत्व एकपादेभ्यॊ बहु पादेभ्य एव च\nसवस्त्य अस्त्व अपादकेभ्यश च नित्यं तव महारणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 44, + "text": "सवाहा सवधा शची चैव सवस्ति कुर्वन्तु ते सदा\nलक्ष्णीर अरुन्धती चैव कुरौतां सवस्ति ते ऽनघ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 45, + "text": "असितॊ देवलश चैव विश्वामित्रस तथाङ्गिराः\nवसिष्ठः कश्यपश चैव सवस्ति कुर्वन्तु ते नृप" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 46, + "text": "धाता विधाता लॊकेशॊ दिशश च स दिग ईश्वराः\nसवस्ति ते ऽदय परयच्छन्तु कार्त्तिकेयश च षण मुखः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 47, + "text": "विवस्वान भगवान सवस्ति करॊतु तव सर्वशः\nदिग गजाश चैव चत्वारः कषितिः खं गगनं गरहाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 48, + "text": "अधस्ताद धरणीं यॊ ऽसौ सदा धारयते नृप\nस शेषः पन्नगश्रेष्ठः सवस्ति तुभ्यं परयच्छतु" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 49, + "text": "गान्धारे युधि विक्रम्य निर्जिताः सुरसत्तमाः\nपुरा वृत्रेण दैत्येन भिन्नदेहाः सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 50, + "text": "हृततेजॊबलाः सर्वे तदा सेन्द्रा दिवौकसः\nबरह्माणं शरणं जग्मुर वृत्राद भीता महासुरात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 51, + "text": "[देवाह]\nपरमर्दितानां वृत्रेण देवानां देव सत्तम\nगतिर भव सुर शरेष्ठ तराहि नॊ महतॊ भयात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 52, + "text": "[दर्न]\nअथ पार्श्वे सथितं विष्णुं शक्रादींश च सुरॊत्तमान\nपराह तथ्यम इदं वाक्यं विषण्णान सुरसत्तमान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 53, + "text": "रक्ष्या मे सततं देवाः सहेन्द्राः स दविजातयः\nतवष्टुः सुदुर्धरं तेजॊ यन वृत्रॊ विनिर्मितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 54, + "text": "तवष्ट्रा पुरा तपस तप्त्वा वर्षायुतशतं तदा\nवृत्रॊ विनिर्मितॊ देवाः पराप्यानुज्ञां महेश्वरात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 55, + "text": "स तस्यैव परसादाद वै हन्याद एव रिपुर बली\nनागत्वा शंकर सथानं भगवान दृश्यते हरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 56, + "text": "दृष्ट्वा हनिष्यथ रिपुं कषिप्रं गच्छत मन्दरम\nयत्रास्ते तपसां यॊनिर दक्षयज्ञविनाशनः\nपिनाकी सर्वभूतेशॊ भग नेत्रनिपातनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 57, + "text": "ते गत्वा सहिता देवा बरह्मणा सह मन्दरम\nअपश्यंस तेजसां राशिं सूर्यकॊटि समप्रभम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 58, + "text": "सॊ ऽबरवीत सवागतं देवा बरूत किं करवाण्य अहम\nअमॊघं दर्शनं मह्यम आमप्राप्तिर अतॊ ऽसतु वः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 59, + "text": "एवम उक्तास तु ते सर्वे परत्यूचुस तं दिवौकसः\nतेजॊ हृतं नॊवृत्रेण गतिर भव दिवौकसाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 60, + "text": "मूर्तीर ईक्षष्व नॊ देव परहारैर जर्जरीकृताः\nशरणं तवां परपन्नाः सम गतिर भव महेश्वर" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 61, + "text": "[महेष्वर]\nविदितं मे यथा देवाः कृत्येयं सुमहाबला\nतवष्टुस तेजॊ भवा घॊरा दुर्निवार्याकृतात्मभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 62, + "text": "अवश्यं तु मया कार्यं साह्यं सर्वदिवौकसाम\nममेदं गात्रजं शक्र कवचं गृह्य भास्वरम\nबधानानेन मन्त्रेण मानसेन सुरेश्वर" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 63, + "text": "[दर्न]\nइत्य उक्त्वा वरदः परादाद वर्मतन मन्त्रम एव च\nस तेन वर्मणा गुप्तः परायाद वृत्र चमूं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 64, + "text": "नानाविधैश च शस्त्रौघैः पात्यमानैर महारणे\nन संधिः शक्यते भेत्तुं वर्म बन्धस्य तस्य तु" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 65, + "text": "ततॊ जघान समरे वृत्रं देवपतिः सवयम\nतं च मत्रमयं बन्धं वर्म चाङ्गिरसे ददौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 66, + "text": "अङ्गिराः पराह पुत्रस्य मन्त्रज्ञस्य बृहस्पतेः\nबृहस्पतिर अथॊवाच अग्निवेश्याय धीमते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 67, + "text": "अग्निवेश्यॊ मम परादात तेन बध्नामि वर्म ते\nतवाद्य देहरक्षार्थं मन्त्रेण नृपसत्तम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 68, + "text": "एवम उक्त्वा ततॊ दरॊणस तव पुत्रं महाद्युतिः\nपुनर एव वचः पराह शनैर आचार्य पुंगवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 69, + "text": "बरह्मसूत्रेण बध्नामि कवचं तव पार्थिव\nहिरण्यगर्भेण यथा यद्धं विष्णॊः पुरा रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 70, + "text": "यथा च बरह्मणा बद्धं संग्रामे तारकामये\nशक्रस्य कवचं दिव्यं तथा बध्नाम्य अहं तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 71, + "text": "बद्ध्वा तु कवचं तस्य मन्त्रेण विधिपूर्वकम\nपरेषयाम आस राजानं युद्धाय महते दविजः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 72, + "text": "स संनद्धॊ महाबाहुर आचार्येण महात्मना\nरथानां च सहस्रेण तरिगर्तानां परहारिणाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 73, + "text": "तथा दन्ति सहस्रेण मत्तानां वीर्यशालिनाम\nअश्वानाम अयुतेनैव तथान्यैश च महारथैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 74, + "text": "वृतः परायान महाबाहुर अर्जुनस्य रथं परति\nनाना वादित्रघॊषेण यथा वैरॊचनिस तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 69, + "shloka": 75, + "text": "ततः शब्दॊ महान आसीत सैन्यानां तव भारत\nअगाधं परस्थितं दृट्ष्ट्वा समुद्रम इव कौरवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nपरविष्टयॊर महाराज पार्थ वार्ष्णेययॊस तदा\nदुर्यॊधने परयाते च पृष्ठतः पुरुषर्षभे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 2, + "text": "जवेनाभ्यद्रवन दरॊणं महता निस्वनेन च\nपाण्डवाः सॊमकैः सार्धं ततॊ युद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 3, + "text": "तद युद्धम अभवद घॊरं तुमुलं लॊमहर्षणम\nपाञ्चालानां कुरूणां च वयूहस्य पुरतॊ ऽदभुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 4, + "text": "राजन कदा चिन नास्माभिर दृष्टं तादृङ न च शरुतम\nयादृङ मध्यगते सूर्ये युद्धम आसीद विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 5, + "text": "धृष्टद्युम्नमुखाः पार्था वयूढानीकाः परहारिणः\nदरॊणस्य सैन्यं ते सर्वे शरवर्षैर अवाकिरन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 6, + "text": "वयं दरॊणं पुरस्कृत्य सर्वशस्त्रभृतां वरम\nपार्षत परमुखान पार्थान अभ्यवर्षाम सायकैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 7, + "text": "महामेघाव इवॊदीर्णौ मिश्रवातौ हिमात्यये\nसेनाग्रे विप्रकाशेते रुचिरे रथभूषिते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 8, + "text": "समेत्य तु महासेने चक्रतुर वेगम उत्तमम\nजाह्नवी यमुने नद्यौ परावृषीवॊल्बणॊदके" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 9, + "text": "नानाशस्त्रपुरॊ वातॊ दविपाश्वरथसंवृतः\nगदा विद्युन महारौद्रः संग्रामजलदॊ महान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 10, + "text": "भारद्वाजानिलॊद्धूतः शरधारा सहस्रवान\nअभ्यवर्षन महारौद्रः पाण्डुसेनाग्निम उद्धतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 11, + "text": "समुद्रम इव घर्मान्ते विवान घॊरॊ महानिलः\nवयक्षॊभयद अनीकानि पाण्डवानां दविजॊत्तमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 12, + "text": "ते ऽपि सर्वप्रयत्नेन दरॊणम एव समाद्रवन\nबिभित्सन्तॊ महासेनं वार्यौघाः परबला इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 13, + "text": "वारयाम आस तान दरॊणॊ जलौघान अचलॊ यथा\nपाण्डवान समरे करुद्धान पाञ्चालांश च स केकयान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 14, + "text": "अथापरे ऽपि राजानः परावृत्य समन्ततः\nमहाबाला रणे शूराः पाञ्चालान अन्ववारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ रणे नरव्याघ्रः पार्षतः पाण्डवैः सह\nसंजघानासकृद दरॊणं बिभित्सुर अरिवाहिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 16, + "text": "यथैव शरवर्षाणि दरॊणॊ वर्षति पार्षते\nतथैव शरवर्षाणि धृष्टद्युम्नॊ ऽभयवर्षत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 17, + "text": "सनिस्त्रिंशपुरॊ वातः शक्तिप्रासर्ष्टि संवृतः\nजया विद्युच चापसंह्रादॊ धृष्टद्युम्न बलाहकः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 18, + "text": "शरधाराश्म वर्षाणि वयसृजत सर्वतॊदिशम\nनिघ्नन रथवराश्वौघांश छादयाम आस वाहिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 19, + "text": "यं यम आर्छच छरैर दरॊणः पाण्डवानां रथव्रजम\nततस ततः शरैर दरॊणम अपाकर्षत पार्षतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 20, + "text": "तथा तु यतमानस्य दरॊणस्य युधि भारत\nधृष्टद्युम्नं समासाद्य तरिधा सैन्यम अभिद्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 21, + "text": "भॊजम एके नयवर्तन्त जलसंधम अथापरे\nपाण्डवैर हन्यमानाश च दरॊणम एवापरे ऽवरजन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 22, + "text": "सैन्यान्य अघटयद यानि दरॊणस तु रथिनां वरः\nवयधमच चापि तान्य अस्य घृष्टद्युम्नॊ महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 23, + "text": "धार्तराष्टास तरिधा भूता वध्यन्ते पाण्डुसृञ्जयैः\nअगॊपाः पशवॊ ऽरण्ये बहुभिः शवापदैर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 24, + "text": "कालः संग्रसते यॊधान धृष्टद्युम्नेन मॊहितान\nसंग्रामे तुमुले तस्मिन्न इति संमेनिरे जनाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 25, + "text": "कुनृपस्य यथा राष्ट्रं दुर्भिक्षव्याधितस्करैः\nदराव्यते तद्वद आपन्ना पाण्डवैस तव वाहिनी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 26, + "text": "अर्करश्मि परभिन्नेषु शस्त्रेषु कवचेषु च\nचक्षूंषि परतिहन्यन्ते सैन्येन रजसा तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 27, + "text": "तरिधा भूतेषु सैन्येषु वध्यमानेषु पाण्डवैः\nअमर्षितस ततॊ दरॊणः पाञ्चालान वयधमच छरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 28, + "text": "मृद्नतस तान्य अनीकानि निघ्नतश चापि सायकैः\nबभूव रूपं दरॊणस्य कालाग्नेर इव दीप्यतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 29, + "text": "रथं नागं हयं चापि पत्तिनश च विशां पते\nएकैकेनेषुणा संख्ये निर्बिभेद महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 30, + "text": "पाण्डवानां तु सैन्येषु नास्ति कश चित स भारत\nदधार यॊ रणे बाणान दरॊण चापच्युताञ शितान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 31, + "text": "तत पच्यमानम अर्केण दरॊण सायकतापितम\nबभ्राम पार्षतं सैन्यं तत्र तत्रैव भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 32, + "text": "तथैव पार्षतेनापि काल्यमानं बलं तव\nअभवत सर्वतॊ दीप्तं शुष्कं वनम इवाग्निना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 33, + "text": "वध्यमानेषु सैन्येषु दरॊण पार्षत सायकैः\nतयक्त्वा पराणान परं शक्त्या परायुध्यन्त सम सैनिकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 34, + "text": "तावकानां परेषां च युध्यतां भरतर्षभ\nनासीत कश चिन महाराज यॊ ऽतयाक्षीत संयुगं भयात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 35, + "text": "भीमसेनं तु कौन्तेयं सॊदर्याः पर्यवारयन\nविविंशतिश चित्रसेनॊ विकर्णश च महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 36, + "text": "विन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ कषेमधूर्तिश च वीर्यवान\nतरयाणां तव पुत्राणां तरय एवानुयायिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 37, + "text": "बाह्लीक राजस तेजस्वी कुलपुत्रॊ महारथः\nसह सेनः सहामात्यॊ दरापदेयान अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 38, + "text": "शब्यॊ गॊवासनॊ राजा यॊधैर दशशतावरैः\nकाश्यस्याभिभुवः पुत्रं पराक्रान्तम अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 39, + "text": "अजातशत्रुं कौन्तेयं जवलन्तम इव पावकम\nमद्राणमेश्वरः शल्यॊ राजा राजानम आवृणॊत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 40, + "text": "दुःशासनस तव अवस्थाप्य सवम अनीकम अमर्षणः\nसात्यकिं परययौ करुद्धः शूरॊ रथवरं युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 41, + "text": "सवकेनाहम अनीकेन संनद्ध कवचावृतः\nचतुःशतैर महेष्वासैश चेकितानम अवारयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 42, + "text": "शकुनिस तु सहानीकॊ माद्रीपुत्रम अवारयत\nगान्धारकैः सप्तशतैश चापशक्तिशरासिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 43, + "text": "विन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ विराटं मत्स्यम आर्छताम\nपराणांस तयक्त्वा महेष्वासौ मित्रार्थे ऽभयुद्यतौ युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 44, + "text": "शिखण्डिनं याज्ञसेनिं रुन्धानम अपराजितम\nबाह्लिकः परतिसंयत्तः पराक्रानम अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 45, + "text": "धृष्टद्युम्नं च पाञ्चाल्यं करूरैः सार्धं परभद्रकैः\nआवन्त्यः सह सौवीरैः करुद्ध रूपम अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 46, + "text": "घटॊत्कचं तथा शूरं राक्षसं करूर यॊधिनम\nअलायुधॊ ऽदरवत तूर्णं करुद्धम आयान्तम आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 47, + "text": "अलम्बुसं राक्षसेन्द्रं कुन्तिभॊजॊ महारथः\nसैन्येन महता युक्तः करुद्ध रूपम अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 48, + "text": "सैन्धवः पृष्ठतस तव आसीत सर्वसैन्यस्य भारत\nरक्षितः परमेष्वासैः कृपप्रभृतिभी रथैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 49, + "text": "तस्यास्तां चक्ररक्षौ दवौ सैन्धवस्य बृहत्तमौ\nदरौणिर दक्षिणतॊ राजन सूतपुत्रश च वामतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 50, + "text": "पृष्ठगॊपास तु तस्यासन सौमदत्ति पुरॊगमाः\nकृपश च वृषसेनश च शलः शल्यश च दुर्जयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 70, + "shloka": 51, + "text": "नीतिमन्तॊ महेष्वासाः सर्वे युद्धविशारदाः\nसैन्धवस्य विधायैवं रक्षां युयुधिरे तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nराजन संग्रामम आश्चर्यं शृणु कीर्तयतॊ मम\nकुरूणां पाण्डवानां च यथा युद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 2, + "text": "भारद्वाजं समासाद्य वयूहस्य परमुखे सथितम\nअयॊधयन रणे पार्था दरॊणानीकं बिभित्सवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 3, + "text": "रक्षमाणाः सवकं वयूहं दरॊणस्यापि च सैनिकाः\nअयॊधयन रणे पार्थान परार्थयन्तॊ महद यशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 4, + "text": "विन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ विराटं दशभिः शरैः\nआजघ्नतुः सुसंक्रुद्धौ तव पुत्रहितैषिणौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 5, + "text": "विराटश च महाराज ताव उभौ समरे सथितौ\nपराक्रान्तम पराक्रम्य यॊधयाम आस सानुगौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 6, + "text": "तेषां युद्धं समभवद दारुणं शॊणितॊदकम\nसिंहस्य दविपमुख्याभ्यां परभिन्नाभ्यां यथा वने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 7, + "text": "बाह्लीकं रभसं युद्धे याज्ञसेनिर महाबलः\nआजघ्ने विशिखैस तीक्ष्णैर घॊरैर मर्मास्थि भेदिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 8, + "text": "बाह्लीकॊ याज्ञसेनिं तु हेमपुङ्खैः शिलाशितैः\nआजघान भृशं करुद्धॊ नवभिर नतपर्वभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 9, + "text": "तद युद्धम अभवद घॊरं शरशक्तिसमाकुलम\nभीरूणां तरासजननं शूराणां हर्षवर्धनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 10, + "text": "ताभ्यां तत्र शरैर मुक्तैर अन्तरिक्षं दिशस तथा\nअभवत संवृतं सर्वं न पराज्ञायत किं चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 11, + "text": "शैब्यॊ गॊवासनॊ युद्धे काश्य पुत्रं महारथम\nस सैन्यॊ यॊधयाम आस गजः परतिगजं यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 12, + "text": "बाह्लीक राजः संरब्धॊ दरौपदेयान महारथान\nमनः पञ्चेन्द्रियाणीव शुशुभे यॊधयन रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 13, + "text": "अयॊधयंस ते च भृशं तं शरौघैः समन्ततः\nइन्द्रियार्था यथा देहं शश्वद देहभृतां वर" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 14, + "text": "वार्ष्णेयं सात्यकिं युद्धे पुत्रॊ दुःशासनस तव\nआजघ्ने सायकैस तीक्ष्णैर नवभिर नतपर्वभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 15, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ बलवता महेष्वासेन धन्विना\nईषन मूर्छां जगामाशु सात्यकिः सत्यविक्रमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 16, + "text": "समाश्वस्तस तु वार्ष्णेयस तव पुत्रं महारथम\nविव्याध दशभिस तूर्णं सायकैः कङ्कपत्रिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 17, + "text": "ताव अन्यॊन्यं दृढं विद्धाव अन्यॊन्यशरविक्षतौ\nरेजतुः समरे राजन पुष्पिताव इव किंशुकौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 18, + "text": "अलम्बुसस तु संक्रुद्धः कुन्तिभॊजशरार्दितः\nअशॊभत परं लक्ष्म्या पुष्पाढ्य इव किंशुकः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 19, + "text": "कुन्तिभॊजं ततॊ रक्षॊ विद्ध्वा बहुभिर आयसैः\nअनदद भैरवं नादं वाहिन्याः परमुखे तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 20, + "text": "ततस तौ समरे शूरौ यॊधयन्तौ परस्परम\nददृशुः सर्वभूतानि शक्र जम्भौ यथा पुरा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 21, + "text": "शकुनिं रभसं युद्धे कृतवैरं च भारत\nमाद्रीपुत्रौ च संरब्धौ शरैर अर्दयतां मृधे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 22, + "text": "तन मूलः स महाराज परावर्तत जनक्षयः\nतवया संजनितॊ ऽतयर्थं कर्णेन च विवर्धितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 23, + "text": "उद्धुक्षितश च पुत्रेण तव करॊधहुताशनः\nय इमां पृथिवीं राजन दग्धुं सर्वां समुद्यतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 24, + "text": "शकुनिः पाण्डुपुत्राभ्यां कृतः स विमुखः शरैः\nनाभ्यजानत कर्तव्यं युधि किं चित पराक्रमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 25, + "text": "विमुखं चैनम आलॊक्य माद्रीपुत्रौ महारथौ\nववर्षतुः पुनर बाणैर यथा मेघौ महागिरिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 26, + "text": "स वध्यमानॊ बहुभिः शरैः संनतपर्वभिः\nसंप्रायाज जवनैर अश्वैर दरॊणानीकाय सौबलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 27, + "text": "घटॊत्कचस तथा शूरं राक्षस्म तम अलायुधम\nअभ्ययाद रभसं युद्धे वेगम आस्थाय मध्यमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 28, + "text": "तयॊर युद्धं महाराज चित्ररूपम इवाभवत\nयादृशं हि पुरावृत्तं रामरावणयॊर मृधे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा मद्रराजानम आहवे\nविद्ध्वा पञ्चाशता बाणैः पुनर विव्याध सप्तभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 30, + "text": "ततः परववृते युद्धं तयॊर अत्यद्भुतं नृप\nयथापूर्वं महद युद्धं शम्बरामर राजयॊः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 71, + "shloka": 31, + "text": "विविंशतिश चित्रसेनॊ विकर्णश च तवात्मजः\nअयॊधयन भीमसेनं महत्या सेनया वृताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतथा तस्मिन परवृत्ते तु संग्रामे लॊमहर्षणे\nकौरवेयांस तरिधा भूतान पाण्डवाः समुपाद्रवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 2, + "text": "जलसंधं महाबाहुर भीमसेनॊ नयवारयत\nयुधिष्ठिरः सहानीकः कृतवर्माणम आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 3, + "text": "किरन्तं शरवर्षाणि रॊचमान इवांशुमान\nधृष्टद्युम्नॊ महाराज दरॊणम अभ्यद्रवद रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 4, + "text": "ततः परववृते युद्धं तवरतां सर्वधन्विनाम\nकुरूणां सॊमकानां च संक्रुद्धानां परस्परम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 5, + "text": "संक्षये तु तथा भूते वर्तमाने महाभये\nदवंद्वी भूतेषु सैन्येषु युध्यमानेष्व अभीतवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 6, + "text": "दरॊणः पाञ्चाल पुत्रेण बली बलवता सह\nविचिक्षेप पृषत्कौघांस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 7, + "text": "पुण्डरीकवनानीव विध्वस्तानि समन्ततः\nचक्राते दरॊण पाञ्चाल्यौ नृणां शीर्षाण्य अनेकशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 8, + "text": "विनिकीर्णानि वीराणाम अनीकेषु समन्ततः\nवस्त्राभरण शस्त्राणि धवजवर्मायुधानि च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 9, + "text": "तपनीयविचित्राङ्गाः संसिक्ता रुधिरेण च\nसंसक्ता इव दृश्यन्ते मेघसंघाः स विद्युतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 10, + "text": "कुञ्जराश्वनरान संख्ये पातयन्तः पतत्रिभिः\nतालमात्राणि चापानि विकर्षन्तॊ महारथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 11, + "text": "असि चर्माणि चापानि शिरांसि कवचानि च\nविप्रकीर्यन्त शूराणां संप्रहारे महात्मनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 12, + "text": "उत्थितान्य अगणेयानि कबन्धानि समन्ततः\nअदृश्यन्त महाराज तस्मिन परमसंकुले" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 13, + "text": "गृध्राः कङ्का वडाः शयेना वायसा जम्बुकास तथा\nबहवः पिशिताशाश च तत्रादृश्यन्त मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 14, + "text": "भक्षयन्तः सम मांसानि पिबन्तश चापि शॊणितम\nविलुम्पन्तः सम केशांश च मज्जाश च बहुधा नृप" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 15, + "text": "आकर्षन्तः शरीराणि शरीरावयवांस तथा\nनराश्वगजसंघानां शिरांसि च ततस ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 16, + "text": "कृतास्त्रा रणदीक्षाभिर दीक्षिताः शरधारिणः\nरणे जयं परार्थयन्तॊ भृशं युयुधिरे तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 17, + "text": "असि मार्गान बहुविधान विचेरुस तावका रणे\nऋष्टिभिः शक्तिभिः परासैः शूलतॊमर पट्टिशैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 18, + "text": "गदाभिः परिघैश चान्ये वयायुधाश च भुजैर अपि\nअन्यॊन्यं जघ्निरे करुद्धा युद्धरङ्ग गता नराः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 19, + "text": "रथिनॊ रथिभिः सार्धम अश्वारॊहाश च सादिभिः\nमातङ्गा वरमातङ्गैः पदाताश च पदातिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 20, + "text": "कषीबा इवान्ये चॊन्मत्ता रङ्गेष्व इव च चारणाः\nउच्चुक्रुशुस तथान्यॊन्यं जघ्नुर अन्यॊन्यम आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 21, + "text": "वर्तमाने तथा युद्धे निर्मर्यादे विशां पते\nधृष्टद्युम्नॊ हयान अश्वैर दरॊणस्य वयत्यमिश्रयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 22, + "text": "ते हया साध्व अशॊभन्त विमिश्रा वातरंहसः\nपारावत सवर्णाश च रक्तशॊणाश च संयुगे\nहयाः शुशुभिरे राजन मेघा इव स विद्युतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 23, + "text": "धृष्टद्युम्नश च संप्रेक्ष्य दरॊणम अभ्याशम आगतम\nअसि चर्माददे वीरॊ धनुर उत्सृज्य भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 24, + "text": "चिकीर्षुर दुष्करं कर्म पार्षतः परवीरहा\nईषया समतिक्रम्य दरॊणस्य रथम आविशत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 25, + "text": "अतिष्ठद युगमध्ये स युगसंनहनेषु च\nजघानार्धेषु चाश्वानां तत सैन्यान्य अभ्यपूजयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 26, + "text": "खड्गेन चरतस तस्य शॊणाश्वान अधितिष्ठतः\nन ददर्शान्तरं दरॊणस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 27, + "text": "यथा शयेनस्य पतनं वनेष्व आमिष गृद्धिनः\nतथैवासीद अभीसारस तस्य दरॊणं जिघांसतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 28, + "text": "ततः शरशतेनास्य शतचन्द्रं समाक्षिपत\nदरॊणॊ दरुपदपुत्रस्य खड्गं च दशभिः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 29, + "text": "हयांश चैव चतुःषष्ट्या शराणां जघ्निवान बली\nधवजं छत्रं च भल्लाभ्यां तथॊभौ पार्ष्णिसारथी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 30, + "text": "अथास्मै तवरितॊ बाणम अपरं जीवितान्तकम\nआकर्णपूर्णं चिक्षेप वज्रं वज्रधरॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 31, + "text": "तं चतुर्दशभिर बाणैर बाणं चिच्छेद सात्यकिः\nपरस्तम आचार्य मुख्येन धृष्टद्युम्नम अमॊचयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 32, + "text": "सिंहेनेव मृगं गरस्तं नरसिंहेन मारिष\nदरॊणेन मॊचयाम आस पाञ्चाल्यं शिनिपुंगवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 33, + "text": "सात्यकिं परेक्ष्य गॊप्तारं पाञ्चाल्यस्य महाहवे\nशराणां तवरितॊ दरॊणः षड्विंशत्या समर्पयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ दरॊणं शिनेः पौत्रॊ गरसन्तम इव सृञ्जयान\nपरत्यविध्यच छितैर बाणैः षड्विंशत्या सतनानरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 72, + "shloka": 35, + "text": "ततः सर्वे रथास तूर्णं पाञ्चाला जय गृद्धिनः\nसात्वताभिसृते दरॊणे धृष्टद्युम्नम अमॊचयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nबाणे तस्मिन निकृत्ते तु धृष्टद्युम्ने च मॊक्षिते\nतेन वृष्णिप्रवीरेण युयुधानेन संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 2, + "text": "अमर्षितॊ महेष्वासः सर्वशस्त्रभृतां वरः\nनरव्याघ्रः शिनेः पौत्रे दरॊणः किम अकरॊद युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 3, + "text": "[स]\nसंप्रद्रुतः करॊधविषॊ वयादितास्य शरासनः\nतीक्ष्णधारेषु दशनः शितनाराच दंष्ट्रवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 4, + "text": "संरम्भामर्ष ताम्राक्षॊ महाहिर इव निःश्वसन\nनरवीर परमुदितैः शॊणैर अश्वैर महाजवैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 5, + "text": "उत्पतद्भिर इवाकाशं करमद्भिर इव सर्वतः\nरुक्मपुङ्खाञ शरान अस्यन युयुधानम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 6, + "text": "शरपात महावर्षं रथघॊषबलाहकम\nकार्मुकाकर्ष विक्षिप्तं नाराचबहु विद्युतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 7, + "text": "शक्तिखड्गाशनि धरं करॊधवेगसमुत्थितम\nदरॊण मेघम अनावार्यं हयमारुत चॊदितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 8, + "text": "दृष्ट्वैवाभिपतन्तं तं शूरः परपुरंजयः\nउवाच सूतं शैनेयः परहसन युद्धदुर्मदः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 9, + "text": "एतं वै बराह्मणं करूरं सवकर्मण्य अनवस्थितम\nआश्रयं धार्तराष्ट्रस्य राज्ञॊ दुःखभयावहम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 10, + "text": "शीघ्रं परजवितैर अश्वैः परत्युद्याहि परहृष्टवत\nआचार्यं राजपुत्राणां सततं शूरमानिनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ रजतसंकाशा माधवस्य हयॊत्तमाः\nदरॊणस्याभिमुखाः शीघ्रम अगच्छन वातरंहसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 12, + "text": "इषुजालावृतं घॊरम अन्धकारम अनन्तरम\nअनाधृष्यम इवान्येषां शूराणाम अभवत तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 13, + "text": "ततः शीघ्रास्त्र विदुषॊर दरॊण सात्वतयॊस तदा\nनान्तर्म शरवृष्टीनां दृश्यते नरसिंहयॊः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 14, + "text": "इषूणां संनिपातेन शब्दॊ धाराभिघातजः\nशुश्रुवे शक्रम उक्तानाम अशनीनाम इव सवनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 15, + "text": "नाराचैर अतिविद्धानां शराणां रूपम आबभौ\nआशीविषविदष्टानां सर्पाणाम इव भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 16, + "text": "तयॊर जयातलनिर्घॊषॊ वयश्रूयत सुदारुणः\nअजस्रं शैलशृङ्गाणां वज्रेणाहन्यताम इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 17, + "text": "उभयॊस तौ रथौ राजंस ते चाश्वास्तौ च सारथी\nरुक्मपुङ्खैः शरैश छन्नाश चित्ररूपा बभुस तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 18, + "text": "निर्मलानाम अजिह्मानां नाराचानां विशां पते\nनिर्मुक्ताशीविषाभानां संपातॊ ऽभूत सुदारुणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 19, + "text": "उभयॊः पतिते छत्त्रं तथैव पतितौ धवजौ\nउभौ रुधिरसिक्ताङ्गाव उभौ च विजयैषिणौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 20, + "text": "सरवद्भिः शॊणितं गात्रैः परस्रुताव इव वारणौ\nअन्यॊन्यम अभिविध्येतां जीवितान्तकरैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 21, + "text": "गर्जितॊत्क्रुष्ट संनादाः शङ्खदुन्दुभिनिस्वनाः\nउपारमन महाराज वयाजहार न कश चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 22, + "text": "तूष्णींभूतान्य अनीकानि यॊधा युद्धाद उपारमन\nददृशे दवैरथं ताभ्यां जातकौतूहलॊ जनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 23, + "text": "रथिनॊ हस्तियन्तारॊ हयारॊहाः पदातयः\nअवैक्षन्ताचलैर नेत्रैः परिवार्य रथर्षभौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 24, + "text": "हस्त्यनीकान्य अतिष्ठन्त तहानीकानि वाजिनाम\nतथैव रथवाहिन्यः परतिव्यूह्य वयवस्थिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 25, + "text": "मुक्ता विद्रुमचित्रैश च मणिकाञ्चनभूषितैः\nधवजैर आभरणैश चित्रैः कवचैश च हिरण्मयैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 26, + "text": "वैजयन्ती पताकाभिः परिस्तॊमाङ्गकम्बलैः\nविमलैर निशितैः शस्त्रैर हयानां च परकीर्णकैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 27, + "text": "जातरूपमयीभिश च राजतीभिश च मूर्धसु\nगजानां कुम्भमालाभिर दन्तवेष्टैश च भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 28, + "text": "सबलाकाः स खद्यॊताः सैरावत शतह्रदाः\nअदृश्यन्तॊष्ण पर्याये मेघानाम इव वागुराः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 29, + "text": "अपश्यन्न अस्मदीयाश च ते च यौधिष्ठिराः सथिताः\nतद युद्धं युयुधानस्य दरॊणस्य च महात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 30, + "text": "विमानाग्रगता देवा बरह्म शक्रपुरॊगमाः\nसिद्धचारणसंघाश च विद्याधरमहॊरगाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 31, + "text": "गतप्रत्यागताक्षेपैश चित्रैः शस्त्रविघातिभिः\nविविधैर विस्मयं जग्मुस तयॊः पुरुषसिंहयॊः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 32, + "text": "हस्तलाघवम अस्त्रेषु दर्शयन्तौ महाबलौ\nअन्यॊन्यं समविध्येतां शरैस तौ दरॊण सात्यकी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ दरॊणस्य दाशार्हः शरांश चिच्छेद संयुगे\nपत्रिभिः सुदृढैर आशु धनुश चैव महाद्युते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 34, + "text": "निमेषान्तरमात्रेण भारद्वाजॊ ऽपरं धनुः\nसज्यं चकार तच चाशु चिच्छेदास्य स सात्यकिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 35, + "text": "ततस तवरन पुनर दरॊणॊ धनुर हस्तॊ वयतिष्ठत\nसज्यं सज्यं पुनश चास्य चिच्छेद निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 36, + "text": "ततॊ ऽसय संयुगे दरॊणॊ दृष्ट्वा कर्मातिमानुषम\nयुयुधानस्य राजेन्द्र मनसेदम अचिन्तयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 37, + "text": "एतद अस्त्रबलं रामे कार्तवीर्ये धनंजये\nभीष्मे च पुरुषव्याघ्रे यद इदं सात्वतां वरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 38, + "text": "तं चास्य मनसा दरॊणः पूजयाम आस विक्रमम\nलाघवं वासवस्येव संप्रेक्ष्य दविजसत्तमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 39, + "text": "तुतॊषास्त्रविदां शरेष्ठस तथा देवाः स वासवाः\nन ताम आलक्षयाम आसुर लघुतां शीघ्रकारिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 40, + "text": "देवाश च युयुधानस्य गन्धर्वाश च विशां पते\nसिद्धचारणसंघाश च विदुर दरॊणस्य कर्म तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 41, + "text": "ततॊ ऽनयद धनुर आदाय दरॊणः कषत्रिय मर्दनः\nअस्त्रैर अस्त्रविदां शरेष्ठॊ यॊधयाम आस भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 42, + "text": "तस्यास्त्राण्य अस्त्रमायाभिः परतिहन्य स सात्यकिः\nजघान निशितैर बाणैस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 43, + "text": "तस्यातिमानुषं कर्म दृष्ट्वान्यैर असमं रणे\nयुक्तं यॊगेन यॊगज्ञास तावकाः समपूजयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 44, + "text": "यद अस्त्रम अस्यति दरॊणस तद एवास्यति सात्यकिः\nतम आचार्यॊ ऽपय असंभ्रान्तॊ ऽयॊधयत्ल्शत्रु तापनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 45, + "text": "ततः करुद्धॊ महाराज धनुर्वेदस्य पारगः\nवधाय युयुधानस्य दिव्यम अस्त्रम उदैरयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 46, + "text": "तद आग्नेयं महाघॊरं विपुघ्नम उपलक्ष्य सः\nअस्त्रं दिव्यं महेष्वासॊ वारुणं समुदैरयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 47, + "text": "हाहाकारॊ महान आसीद दृष्ट्वा दिव्यास्त्रधारिणौ\nन विचेरुस तदाकाशे भूतान्य आकाशगान्य अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 48, + "text": "अस्त्रे ते वारुणाग्नेये ताभ्यां बाणसमाहिते\nन तावद अभिषज्येते वयावर्तद अथ भास्करः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 49, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा भीमसेनश च पाण्डवः\nनकुलः सहदेवश च पर्यरक्षन्त सात्यकिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 50, + "text": "धृष्ट्वद्युम्न मुखैः सार्धं विराटश च स केकयः\nमत्स्याः शाल्वेय सेनाश च दरॊणम आजग्मुर अञ्जसा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 51, + "text": "दुःशासनं पुरस्कृत्य राजपुत्रः सहस्रशः\nदरॊणम अभ्युपपद्यन्त सपत्नैः परिवारितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 52, + "text": "ततॊ युद्धम अभूद राजंस तव तेषां च धन्विनाम\nरजसा संवृते लॊके शरजालसमावृते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 73, + "shloka": 53, + "text": "सर्वम आविग्नम अभवन न पराज्ञायत किं चन\nसैन्येन रजसा धवस्ते निर्मर्यादम अवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nपरिवर्तमाने तव आदित्ये तत्र सूर्यस्य रश्मिभिः\nरजसा कीर्यमाणाश च मन्दी भूताश च सैनिकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 2, + "text": "तिष्ठतां युध्यमानानां पुनरावर्तताम अपि\nभज्यतां जयतां चैव जगाम तद अहः शनैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 3, + "text": "तथा तेषु विषक्तेषु सैन्येषु जय गृद्धिषु\nअर्जुनॊ वासुदेवश च सैन्धवायैव जग्मतुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 4, + "text": "रथमार्ग परमाणं तु कौन्तेयॊ निशितैः शरैः\nचकार तत्र पन्थानं ययौ येन जनार्दनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 5, + "text": "यत्र यत्र रथॊ याति पाण्डवस्य महात्मनः\nतत्र तत्रैव दीर्यन्ते सेनास तव विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 6, + "text": "रथशिक्षां तु दाशार्हॊ दर्शयाम आस वीर्यवान\nउत्तमाधममध्यानि मण्डलानि विदर्शयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 7, + "text": "ते तु नामाङ्किताः पीताः कालज्वलन संनिभाः\nसनायु नद्धाः सुपर्वाणः पृथवॊ दीर्घगामिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 8, + "text": "वैणवायस्मय शराः सवायता विविधाननाः\nरुधिरं पतगैः सार्धं पराणिनां पपुर आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 9, + "text": "रथस्थिरः करॊशमात्रे यान अस्यत्य अर्जुनः शरान\nरथे करॊशम अतिक्रान्ते तस्य ते घनन्ति शात्रवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 10, + "text": "तार्क्ष्य मारुत रंहॊभिर वाजिभिः साधु वाहिभिः\nतथागच्छद धृषीकेशः कृत्स्नं विस्मापयञ जगत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 11, + "text": "न तथा गच्छति रथस तपनस्य विशां पते\nनेन्द्रस्य न च रुद्रस्य नापि वैश्रवणस्य च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 12, + "text": "नान्यस्य समरे राजन गतपूर्वस तथा रथः\nयथा ययाव अर्जुनस्य मनॊ ऽभिप्राय शीघ्रगः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 13, + "text": "परविश्य तु रणे राजन केशवः परवीरहा\nसेना मध्ये हयांस तूर्णं चॊदयाम आस भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 14, + "text": "ततस तस्य रथौघस्य मध्यं पराप्य हयॊत्तमाः\nकृच्छ्रेण रथम ऊहुस तं कषुत्पिपासाश्रमान्विताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 15, + "text": "कषताश च बहुभिः शस्त्रैर युद्धशौण्डैर अनेकशः\nमण्डलानि विचित्राणि विचेरुस ते मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 16, + "text": "हतानां वाजिनागानां रथानां च नरैः सह\nउपरिष्टाद अतिक्रान्ताः शैलाभानां सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 17, + "text": "एतस्मिन्न अन्तरे वीराव आवन्त्यौ भरातरौ नृप\nसहसेनौ समार्छेतां पाण्डवं कलान्तवाहनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 18, + "text": "ताव अर्जुनं चतुःषष्ट्या सप्तत्या च जनार्दनम\nशराणां च शतेनाश्वान अविध्येतां मुदान्वितौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 19, + "text": "ताव अर्जुनॊ महाराज नवभिर नतपर्वभिः\nआजघान रणे करुद्धॊ मर्मज्ञॊ मर्मभेदिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 20, + "text": "ततस तौ तु शरौघेण बीभत्सुं सह केशवम\nआच्छादयेतां संरब्धौ सिंहनादं च नेदतुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 21, + "text": "तयॊस तु धनुषी चित्रे भल्लाभ्यां शवेतवाहनः\nचिच्छेद समरे तूर्णं धवजौ च कनकॊज्ज्वलौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 22, + "text": "अथान्ये धनुषी राजन परगृह्य समरे तदा\nपाण्डवं भृशसंक्रुद्धाव अर्दयाम आसतुः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 23, + "text": "तयॊस तु भृशसंक्रुद्धः शराभ्यां पाण्डुनन्दनः\nचिच्छेद धनुषी तूर्णं भूय एव धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 24, + "text": "तथान्यैर विशिखैस तूर्णं हेमपुङ्खैः शिलाशितैः\nजघानाश्वान सपदातांस तथॊभौ पार्ष्णिसारथी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 25, + "text": "जयेष्ठस्य च शिरः कायात कषुरप्रेण नयकृन्तत\nस पपात हतः पृथ्व्यां वातरुग्ण इव दरुमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 26, + "text": "विन्दं तु निहतं दृष्ट्वा अनुविन्दः परतापवान\nहताश्वं रथम उत्सृज्य गदां गृह्य महाबलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 27, + "text": "अभ्यद्रवत संग्रामे भरातुर वधम अनुस्मरन\nगदया गदिनां शरेष्ठॊ नृत्यन्न इव महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 28, + "text": "अनुविन्दस तु दगया ललाटे मधुसूदनम\nसपृष्ट्वा नाकम्पयत करुद्धॊ मैनाकम इव पर्वतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 29, + "text": "तस्यार्जुनः शरिः षड्भिर गरीवां पादौ भुजौ शिरः\nनिचकर्त स संछिन्नः पपाताद्रिचयॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 30, + "text": "ततस तौ निहतौ दृष्ट्वा तयॊ राजन पदानुगाः\nअभ्यद्रवन्त संक्रुद्धाः किरन्तः शतशः शरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 31, + "text": "तान अर्जुनः शरैस तूर्णं निहत्य भरतर्षभ\nवयरॊचत यथा वह्निर दावं दग्ध्वा हिमात्यये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 32, + "text": "तयॊः सेनाम अतिक्रम्य कृच्छ्रान निर्याद धनंजयः\nविबभौ जलदान भित्त्वा दिवाकर इवॊदितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 33, + "text": "तं दृष्ट्वा कुरवस तरस्ताः परहृष्टाश चाभवन पुनः\nअभ्यवर्षंस तदा पार्थं समन्ताद भरतर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 34, + "text": "शरान्तं चैनं समालक्ष्य जञात्वा दूरे च सैन्धवम\nसिंहनादेन महता सर्वतः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 35, + "text": "तांस तु दृष्ट्वा सुसंरब्धान उत्स्मयन पुरुषर्षभः\nशनकैर इव दाशार्हम अर्जुनॊ वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 36, + "text": "शरार्दिताश च गलानाश च हया दूरे च सैन्धवः\nकिम इहानन्तरं कार्यं जयायिष्ठं तव रॊचते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 37, + "text": "बरूहि कृष्ण यथातत्त्वं तवं हि पराज्ञतमः सदा\nभवन नेत्रा रणे शत्रून विजेष्यन्तीह पाण्डवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 38, + "text": "मम तव अनन्तर्म कृत्यं यद वै तत संनिबॊध मे\nहयान विमुच्य हि सुखं विशल्यान कुरु माघव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 39, + "text": "एवम उक्तस तु पार्थेन केशवः परत्युवाच तम\nममाप्य एतन मतं पाथ यद इदं ते परभाषितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 40, + "text": "[अर्ज]\nअहम आवारयिष्यामि सर्वसैन्यानि केशव\nतवम अप्य अत्र यथान्यायं कुरु कायम अनन्तरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 41, + "text": "[स]\nसॊ ऽवतीर्य रथॊपस्थाद असंभ्रान्तॊ धनंजयः\nगाण्डीवं धनुर आदाय तस्थौ गिरिर इवाचलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 42, + "text": "तम अभ्यधावन करॊशन्तः कषत्रिया जयकाङ्क्षिणः\nइदं छिद्रम इति जञात्वा धरणीस्थं धनंजयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 43, + "text": "तम एकं रथवंशेन महता पर्यवारयन\nविकर्षन्तश च चापानि विसृजन्तश च सायकान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 44, + "text": "अस्त्राणि च विचित्राणि करुद्धास तत्र वयदर्शयन\nछादयन्तः शरैः पार्थं मेघा इव दिवाकरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 45, + "text": "अभ्यद्रवन्त वेगेन कषत्रियाः कषत्रियर्षभम\nरथसिंहं रथॊदाराः सिंहं मत्ता इव दविपाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 46, + "text": "तत्र पार्थस्य भुजयॊर महद बलम अदृश्यत\nयत करुद्धॊ बहुलाः सेनाः सर्वतः समवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 47, + "text": "अस्त्रैर अस्त्राणि संवार्य दविषतां सर्वतॊ विभुः\nइषुभिर बहुभिस तूर्णं सर्वान एव समावृणॊत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 48, + "text": "तत्रान्तरिक्षे बाणानां परगाढानां विशां पते\nसंघर्षेण महार्चिष्मान पावकः समजायत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 49, + "text": "तत्र तत्र महेष्वासैः शवसद्भिः शॊणिद उक्षितैः\nहयैर नागैश च संभिन्नैर नदद्भिश चारि कर्शनैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 50, + "text": "संरब्धैश चारिभिर वीरैः परार्थयद्भिर जयं मृधे\nएकस्थैर बहुभिः करुद्धैर ऊष्मा व समजायत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 51, + "text": "शरॊर्मिणं धवजावर्तं नागनक्रं दुरत्ययम\nपदातिमत्स्य कलिलं शङ्खदुन्दुभिनिस्वनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 52, + "text": "असंख्येयम अपारं च रजॊ ऽऽभीलम अतीव च\nउष्णीष कमठच छन्नं पताकाफेन मालिनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 53, + "text": "रथसागरम अक्षॊभ्यं मातङ्गाङ्गशिला चितम\nवेला भूतास तदा पार्थः पत्रिभिः समवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 54, + "text": "ततॊ जनार्दनः संख्ये परियं पुरुषसत्तमम\nअसंभ्रान्तॊ महाबाहुर अर्जुनं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 55, + "text": "उदपानम इहाश्वानां नालम अस्ति रणे ऽरजुने\nपरीप्सन्ते जलं चेमे पेयं च तव अवगाहनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 56, + "text": "इदम अस्तीत्य असंभ्रान्तॊ बरुवन्न अस्त्रेण मेदिनीम\nअभिहत्यार्जुनश चक्रे वाजिपानं सरः शुभम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 57, + "text": "शरवंशं शरस्थूणं शराच्छादनम अद्भुतम\nशरवेश्माकरॊत पार्थस तवष्टेवाद्भुत कर्मकृत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 74, + "shloka": 58, + "text": "ततः परहस्य गॊविन्दः साधु साध्व इत्य अथाब्रवीत\nशरवेश्मनि पार्थेन कृते तस्मिन महारणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nसलिले जनिते तस्मिन कौन्तेयेन महात्मना\nनिवारिते दविषत सैन्ये कृते च शरवेश्मनि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 2, + "text": "वासुदेवॊ रथात तूर्णम अवतीर्य महाद्युतिः\nमॊचयाम आस तुरगान वितुन्नान कङ्कपत्रिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 3, + "text": "अदृष्टपूर्वं तद दृष्ट्वा सिंहनादॊ महान अभूत\nसिद्धचारणसंघानां सैनिकानां च सर्वशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 4, + "text": "पदातिनं तु कौन्तेयं युध्यमानं नरर्षभाः\nनाशक्नुवन वारयितुं तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 5, + "text": "आपतत्सु रथौघेषु परभूतगजवाजिषु\nनासंभ्रमत तदा पार्थस तद अस्य पुरुषान अति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 6, + "text": "वयसृजन्त शरौघांस ते पाण्डवं परति पार्थिवाः\nन चाव्यथत धर्मात्मा वासविः परवीरहा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 7, + "text": "स तानि शरजालानि गदाः परासांश च वीर्यवान\nआगतान अग्रसत पार्थः सरितः सागतॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 8, + "text": "अस्त्रवेगेन महता पार्थॊ बाहुबलेन च\nसर्वेषां पार्थिवेन्द्राणाम अग्रसत ताञ शरॊत्तमान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 9, + "text": "तत तु पार्थस्य विक्रान्तं वासुदेवस्य चॊभयॊः\nअपूजयन महाराज कौरवाः परमाद्भुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 10, + "text": "किम अद्भुततरं लॊके भविताप्य अथ वाप्य अभूत\nयद अश्वान पार्थ गॊविन्दौ मॊचयाम आसतू रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 11, + "text": "भयं विपुलम अस्मासु ताव अधत्तां नरॊत्तमौ\nतेजॊ विदधतुश चॊग्रं विस्रब्धौ रणमूर्धनि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 12, + "text": "अथॊत्स्मयन हृषीकेशः सत्रीमध्य इव भारत\nअर्जुनेन कृते संख्ये शरगर्भगृहे तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 13, + "text": "उपावर्तयद अव्यग्रस तान अश्वान पुष्करेक्षणः\nमिषतां सर्वसैन्यानां तवदीयानां विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 14, + "text": "तेषां शरमं च गलानिं च वेपथुं वमथुं वरणान\nसर्वं वयपानुदत कृष्णः कुशलॊ हय अश्वकर्मणि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 15, + "text": "शल्यान उद्धृत्य पाणिभ्यां परिमृज्य च तान हयान\nउपावृत्य यथान्यायं पाययाम आस वारि सः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 16, + "text": "स ताँल लब्धॊदकान सनाताञ जग्धान्नान विगतक्लमान\nयॊजयाम आस संहृष्टः पुनर एव रथॊत्तमे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 17, + "text": "स तं रथवरं शौरिः सर्वशस्त्रभृतां वरः\nसमास्थाय महातेजाः सार्जुनः परययौ दरुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 18, + "text": "रथं रथवरस्याजौ युक्तं लब्धॊदकैर हयैः\nदृष्ट्वा कुरु बलश्रेष्ठाः पुनर विमनसॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 19, + "text": "विनिःश्वसन्तस ते राजन भग्नदंष्ट्रा इवॊरगाः\nधिग अहॊ धिग गतः पार्थः कृष्णश चेत्य अब्रुवन पृथक" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 20, + "text": "सर्वक्षत्रस्य मिषतॊ रथेनैकेन दंशितौ\nबाल करीडनकेनेव कदर्थी कृत्यनॊ बलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 21, + "text": "करॊशतां यतमानानाम असंसक्तौ परंतपौ\nदर्शयित्वात्मनॊ वीर्यं परयातौ सर्वराजसु" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 22, + "text": "तौ परयातौ पुनर दृष्ट्वा तदान्ये सैनिकाब्रुवन\nतवरध्वं कुरवः सर्वे वधे कृष्ण किरीटिनॊः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 23, + "text": "रथं युक्त्वा हि दाशार्हॊ मिषतां सर्वधन्विनाम\nजयद्रथाय यात्य एष कदर्थी कृत्यनॊ रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 24, + "text": "तत्र के चिन मिथॊ राजन समभाषन्त भूमिपाः\nअदृष्टपूर्वं संग्रामे तद दृष्ट्वा महद अद्भुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 25, + "text": "सर्वसैन्यानि राजा च धृतरष्ट्रॊ ऽतययं गतः\nदुर्यॊधनापराधेन कषत्रं कृत्स्ना च मेदिनी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 26, + "text": "विलयं समनुप्राप्ता तच च राजा न बुध्यते\nइत्य एवं कषत्रियास तत्र बरुवन्त्य अन्ये च भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 27, + "text": "सिन्धुराजस्य यत्कृत्यं गतस्य यमसादनम\nतत करॊतु वृथा दृष्टिर धार्तराष्ट्रॊ ऽनुपायवित" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 28, + "text": "ततः शीघ्रतरं परायात पाण्डवः सैन्धवं परति\nनिवर्तमाने तिग्मांशौ हृष्टैः पीतॊदकैर हयैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 29, + "text": "तं परयान्तं महाबाहुं सर्वशस्त्रभृतां वरम\nनाशक्नुवन वारयितुं यॊधाः करुद्धम इवान्तकम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 30, + "text": "विद्राव्य तु ततः सैन्यं पाण्डवः शत्रुतापनः\nयथा मृगगणान सिंहः सैन्धवार्थे वयलॊडयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 31, + "text": "गाहमानस तव अनीकानि तूर्णम अश्वान अचॊदयत\nबलाक वर्णान दाशार्हः पाचजन्यं वयनादयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 32, + "text": "कौन्तेयेनाग्रतः सृष्टा नयपतन पृष्ठतः शराः\nतूर्णात तूर्णतरं हय अश्वास ते ऽवहन वातरंहसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 33, + "text": "वातॊद्धूत पताकान्तं रथं जलदनिस्वनम\nघॊरं कपिध्वजं दृष्ट्वा विषण्णा रथिनॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 34, + "text": "दिवाकरे ऽथ रजसा सर्वतः संवृते भृशम\nशरार्ताश च रणे यॊधा न कृष्णौ शेकुर ईक्षितुम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 35, + "text": "ततॊ नृपतयः कुर्द्धाः परिवव्रुर धनंजयम\nकषत्रिया बहवश चान्ये जयद्रथवधैषिणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 75, + "shloka": 36, + "text": "अपनीयत्सु शल्येषु धिष्ठितं पुरुषर्षभम\nदुर्यॊधनस तव अगात पार्थं तवरमाणॊ महाहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nसरंसन्त इव मज्जानस तावकानां भयान नृप\nतौ दृष्ट्वा समतिक्रान्तौ वासुदेवधनंजयौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 2, + "text": "सर्वे तु परतिसंरब्धा हरीमन्तः सत्त्वचॊदिताः\nसथिरी बूता महात्मानः परत्यगच्छन धनंजयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 3, + "text": "ये गताः पाण्डवं युद्धे करॊधामर्षसमन्विताः\nते ऽदयापि न निवर्तन्ते सिन्धवः सागराद इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 4, + "text": "असन्तस तु नयवर्तन्त वेदेभ्य इव नास्तिकाः\nनरकं भजमानास ते परत्यपद्यन्त किल्बिषम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 5, + "text": "ताव अतीत्य रथानीकं विमुक्तौ पुरुषर्षभौ\nददृशाते यथा राहॊर आस्यान मुक्तौ परभा करौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 6, + "text": "मत्स्याव इव महाजालं विदार्य विगतज्वरौ\nतथा कृष्णाव अदृश्येतां सेना जालं विदार्य तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 7, + "text": "विमुक्तौ शस्त्रसंबाधाद दरॊणानीकात सुदुर्भिदात\nअदृश्येतां महात्मानौ कालसूर्याव इवॊदितौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 8, + "text": "अस्त्रसंबाध निर्मुक्तौ विमुक्तौ शस्त्रसंकटात\nअदृश्येतां महात्मानौ शत्रुसंबाध कारिणौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 9, + "text": "विमुक्तौ जवलनस्पर्शान मकरास्याज झषाव इव\nवयक्षॊभयेतां सेनां तौ समुद्रं मकराव इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 10, + "text": "तावकास तव पुत्राश च दरॊणानीकस्थयॊस तयॊः\nनैतौ तरिष्यतॊ दरॊणम इति चक्रुस तदा मतिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 11, + "text": "तौ तु दृष्ट्वा वयतिक्रान्तौ दरॊणानीकं महाद्युती\nनाशशंसुर महाराज सिन्धुराजस्य जीवितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 12, + "text": "आशा बलवती राजन पुत्राणाम अभवत तव\nदरॊण हार्दिक्ययॊः कृष्णौ न मॊक्ष्येते इति परभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 13, + "text": "ताम आशां विफलां कृत्वा निस्तीर्णौ तौ परंतपौ\nदरॊणानीकं महाराज भॊजानीकं च दुस्तरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 14, + "text": "अथ दृष्ट्वा वयतिक्रान्तौ जवलिताव इव पावकौ\nनिराशाः सिन्धुराजस्य जीवितं नाशशंसिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 15, + "text": "मिथश च समभाषेताम अभीतौ भयवर्धनौ\nजयद्रथ वदे वाचस तास ताः कृष्ण धनंजयौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 16, + "text": "असौ मध्ये कृतः षड्भिर धार्तराष्ट्रैर महारथैः\nचक्षुर्विषयसंप्राप्तॊ न नौ मॊक्ष्यति सैन्धवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 17, + "text": "यद्य अस्य समरे गॊप्ता शक्रॊ देवगणैः सह\nतथाप्य एनं हनिष्याव इति कृष्णाव अभाषताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 18, + "text": "इति कृष्णौ महाबाहू मिथः कथयतां तदा\nसिन्धुराजम अवेक्षन्तौ तत पुत्रास तव शुश्रुवुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 19, + "text": "अतीत्य मरु धन्वेव परयान्तौ तृषितौ गजौ\nपीत्वा वारि समाश्वस्तौ तथैवास्ताम अरिंदमौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 20, + "text": "वयाघ्रसिंहगजाकीर्णान अतिक्रम्येव पर्वतान\nअदृश्येतां महाबाहू यथा मृत्युजरातिगौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 21, + "text": "तथा हि मुखवर्णॊ ऽयम अनयॊर इति मेनिरे\nतावका दृश्यमुक्तौ तौ विक्रॊशन्ति सम सर्वतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 22, + "text": "दॊणाद आशीविषाकाराज जवलिताद इव पावकात\nअन्येभ्यः पार्थिवेभ्यश च भास्वन्ताव इव भास्करौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 23, + "text": "तौ मुक्तौ सागरप्रख्याद दरॊणानीकाद अरिंदमौ\nअदृश्येतां मुदा युक्तौ समुत्तीर्यार्णवं यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 24, + "text": "शस्त्रौघान महतॊ मुक्तौ दरॊण हार्दिक्य रक्षितान\nरॊचमानाव अदृश्येताम इन्द्राग्न्यॊः सदृशौ रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 25, + "text": "उद्भिन्न रुधिरौ कृष्णौ भारद्वाजस्य सायकैः\nशितैश चितौ वयरॊचेतां कर्णिकारैर इवाचलौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 26, + "text": "दरॊण गराहह्रदान मुक्तौ शक्त्याशीविषसंकटात\nअयः शरॊग्रम अकरॊत कषत्रिय परवराम्भसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 27, + "text": "जयाघॊषतलनिर्ह्रादाद गदा निस्त्रिंशविद्युतः\nदरॊणास्त्र मेघान निर्मुक्तौ सूर्येन्दू तिमिराद इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 28, + "text": "बाहुभ्याम इव संतीर्णौ सिन्धुषष्ठाः समुद्रगाः\nतपान्ते सरितः पूर्णा महाग्राहसमाकुलाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 29, + "text": "इति कृष्णा महेष्वासौ यशसा लॊकविश्रुतौ\nसर्वभूतान्य अमन्यन्त दरॊणास्त्र बलविस्मयात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 30, + "text": "जयद्रथं समीपस्थम अवेक्षन्तौ जिघांसया\nरुरुं निपाने लिप्सन्तौ वयाघ्रवत ताव अतिष्ठताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 31, + "text": "यथा हि मुखवर्णॊ ऽयम अनयॊर इति मेनिरे\nतव यॊधा महाराज हतम एव जयद्रथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 32, + "text": "लॊहिताक्षौ महाबाहू संयत्तौ कृष्ण पाण्डवौ\nसिन्धुराजम अभिप्रेक्ष्य हृष्टौ वयनदतां मुहुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 33, + "text": "शौरेर अभीशु हस्तस्य पार्थस्य च धनुष्मतः\nतयॊर आसीत परतिभ्राजः सूर्यपावकयॊर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 34, + "text": "हर्ष एव तयॊर आसीद दरॊणानीक परमुक्तयॊः\nसमीपे सैन्धवं दृष्ट्वा शयेनयॊर आमिषं यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 35, + "text": "तौ तु सैन्धवम आलॊक्य वर्तमानम इवान्तिके\nसहसा पेततुः करुद्धौ कषिप्रं शयेनाव इवामिषे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 36, + "text": "तौ तु दृष्ट्वा वयतिक्रान्तौ हृषीकेश धनंजयौ\nसिन्धुराजस्य रक्षार्थं पराक्रान्तः सुतस तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 37, + "text": "दरॊणेनाबद्ध कवचॊ राजा दुर्यॊधनस तदा\nययाव एकरथेनाजौ हयसंस्कारवित परभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 38, + "text": "कृष्ण पार्थौ महेष्वासौ वयतिक्रम्याथ ते सुतः\nअग्रतः पुण्डरीकाक्षं परतीयाय नराधिप" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 39, + "text": "ततः सर्वेषु सैन्येषु वादित्राणि परहृष्टवत\nपरावाद्यन समतिक्रान्ते तव पुत्रे धनंजयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 40, + "text": "सिंहनाद रवाश चासञ शङ्खदुन्दुभिमिश्रिताः\nदृष्ट्वा दुर्यॊधनं तत्र कृष्णयॊः परमुखे सथितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 41, + "text": "ये च ते सिन्धुराजस्य गॊप्तारः पावकॊपमाः\nते परहृष्यन्त समरे दृष्ट्वा पुत्रं तवाभिभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 76, + "shloka": 42, + "text": "दृष्ट्वा दुर्यॊधनं कृष्णस तव अतिक्रान्तं सहानुगम\nअब्रवीद अर्जुनं राजन पराप्तकालम इदं वचः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 1, + "text": "[वासु]\nसुयॊधनम अतिक्रान्तम एनं पश्य धनंजय\nआपद गतम इमं मन्ये नास्त्य अस्य सदृशॊ रथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 2, + "text": "दूरपाती महेष्वासः कृतास्त्रॊ युद्धदुर्मदः\nदृढास्त्रश चित्रयॊधी च धार्तराष्ट्रॊ महाबलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 3, + "text": "अत्यन्तसुखसंवृद्दॊ मानितश च महारथैः\nकृती च सततं पार्थ नित्यं दवेष्टि च पाण्डवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 4, + "text": "तेन युद्धम अहं मन्ये पराप्तकालं तवानघ\nअत्र वॊ दयूतम आयातं विजयायेतराय वा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 5, + "text": "अत्र करॊधविषं पार्थ विमुञ्च चिरसंभृतम\nएष मूलम अनर्थानां पाण्डवानां महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 6, + "text": "सॊ ऽयं पराप्तस तवाक्षेपं पश्य साफल्यम आत्मनः\nकथं हि राजा राज्यार्थी तवया गच्छेत संयुगम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 7, + "text": "दिष्ट्या तव इदानीं संप्राप्त एष ते बाणगॊचरम\nस यथा जीवितं जह्यात तथा कुरु धनंजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 8, + "text": "ऐश्वर्यमदसंमूढॊ नैष दुःखम उपेयिवान\nन च ते संयुगे वीर्यं जानाति पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 9, + "text": "तवां हि लॊकास तरयः पार्थ स सुरासुरमानुषाः\nनॊत्सहन्ते रणे जेतुं किम उतैकः सुयॊधनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 10, + "text": "स दिष्ट्या समनुप्राप्तस तव पार्थरथान्तिकम\nजह्य एनं वै महाबाहॊ यथा वृत्रं पुरंदरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 11, + "text": "एष हय अनर्थे सततं पराक्रान्तस तवानघ\nनिकृत्या धर्मराजं च दयूते वञ्चितवान अयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 12, + "text": "बहूनि सुनृशंसानि कृतान्य एतेन मानद\nयुष्मासु पापमतिना अपापेष्व एव नित्यदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 13, + "text": "तम अनार्यं सदा कषुद्रं पुरुषं कामचारिणम\nआर्यां युद्धे मतिं कृत्वा जहि पार्थाविचारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 14, + "text": "निकृत्या राज्यहरणं वनवासं च पाण्डव\nपरिक्लेशं च कृष्णाया हृदि कृत्वा पराक्रम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 15, + "text": "दिष्ट्यैष तव बाणानां गॊचरे परिवर्तते\nपरतिघाताय कार्यस्य दिष्ट्या च यतते ऽगरतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 16, + "text": "दिष्ट्या जानाति संग्रामे यॊद्धव्यं हि तवया सह\nदिष्ट्या च सफलाः पार्थ सर्वे कामा हि कामिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 17, + "text": "तस्माज जहि रणे पार्थ धार्तराष्ट्रं कुलाधमम\nयथेन्द्रेण हतः पूर्वं जम्भॊ देवासुरे मृधे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 18, + "text": "अस्मिन हते तवया सैन्यम अनाथं भिद्यताम इदम\nवैरस्यास्यास तव अवभृथॊ मूलं छिन्धि दुरात्मनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 19, + "text": "[स]\nतं तथेत्य अब्रवीत पार्थः कृत्यरूपम इदं मम\nसर्वम अन्यद अनादृत्य गच्छ यत्र सुयॊधनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 20, + "text": "येनैतद दीर्घकालं नॊ भुक्तं राज्यम अकण्टकम\nअप्य अस्य युधि विक्रम्य छिन्द्यां मूर्धानम आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 21, + "text": "अपि तस्या अनर्हायाः परिक्लेशस्य माधव\nकृष्णायाः शक्नुयां गन्तुं पदं केशप्रधर्षणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 22, + "text": "इत्य एवं वादिनौ हृष्टौ हृष्णौ शवेतान हयॊत्तमान\nपरेषयाम आसतुः संख्ये परेप्सन्तौ तं नराधिपम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 23, + "text": "तयॊः समीपं संप्राप्य पुत्रस ते भरतर्षभ\nन चकार भयं पराप्ते भये महति मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 24, + "text": "तद अस्य कषत्रियास तत्र सर्व एवाभ्यपूजयन\nयद अर्जुन हृषीकेशौ परत्युद्यातॊ ऽविचारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 25, + "text": "ततः सर्वस्य सैन्यस्य तावकस्य विशां पते\nमहान नादॊ हय अभूत तत्र दृष्ट्वा राजानम आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 26, + "text": "तस्मिञ जनसमुन्नादे परवृत्ते भैरवे सति\nकदर्थी कृत्यते पुत्रः परत्यमित्रम अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 27, + "text": "आवारितस तु कौन्तेयस तव पुत्रेण धन्विना\nसंरम्भम अगमद भूयः स च तस्मिन परंतपः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 28, + "text": "तौ दृष्ट्वा परतिसंरब्धौ दुर्यॊधन धनंजयौ\nअभ्यवैक्षन्त राजानॊ भीमरूपाः समन्ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 29, + "text": "दृष्ट्वा तु पार्थं संरब्धं वासुदेवं च मारिष\nपरहसन्न इव पुत्रस ते यॊद्धुकामः समाह्वयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 30, + "text": "ततः परहृष्टॊ दाशार्हः पाण्डवश च धनंजयः\nवयाक्रॊशेतां महानादं दध्मतुश चाम्बुजॊत्तमौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 31, + "text": "तौ हृष्टरूपौ संप्रेक्ष्य कौरवेयाश च सर्वशः\nनिराशाः समपद्यन्त पुत्रस्य तव जीविते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 32, + "text": "शॊकम ईयुः परं चैव कुरवः सर्व एव ते\nअमन्यन्त च पुत्रं ते वैश्वानर मुखे हुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 33, + "text": "तथा तु दृष्ट्वा यॊधास ते परहृष्टौ कृष्ण पाण्डवौ\nहतॊ राजा हतॊ राजेत्य ऊचुर एवं भयार्दिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 34, + "text": "जनस्य संनिनादं तु शरुत्वा दुर्यॊधनॊ ऽबरवीत\nवयेतु वॊ भीर अहं कृष्णौ परेषयिष्यामि मृत्यवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 35, + "text": "इत्य उक्त्वा सैनिकान सर्वाञ जयापेक्षी नराधिपः\nपार्थम आभाष्य संरम्भाद इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 36, + "text": "पार्थ यच छिक्षितं ते ऽसत्रं दिव्यं मानुषम एव च\nतद दर्शय मयि कषिप्रं यदि जातॊ ऽसि पाण्डुना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 37, + "text": "यद बलं तव वीर्यं च केशवस्य तथैव च\nतत कुरुष्व मयि कषिप्रं पश्यामस तव पौरुषम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 77, + "shloka": 38, + "text": "अस्मत परॊक्षं कर्माणि परवदन्ति कृतानि ते\nसवामिसत्कारयुक्तानि यानि तानीह दर्शय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nएवम उक्त्वार्जुनं राजा तरिभिर मर्मातिगैः शरैः\nपरत्यविध्यन महावेगैश चतुर्भिश अतुरॊ हयान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 2, + "text": "वासुदेवं च दशभिः परत्यविध्यत सतनान्तरे\nपतॊदं चास्य भल्लेन छित्त्वा भूमाव अपातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 3, + "text": "तं चतुर्दशभिः पार्थश चित्रपुङ्खैः शिलाशितैः\nअविध्यत तूर्णम अव्यग्रस ते ऽसयाभ्रश्यन्त वर्मणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 4, + "text": "तेषां वैफल्यम आलॊक्य पुनर नव च पञ्च च\nपराहिणॊन निशितान बाणांस ते चाभ्रश्यन्त वर्मणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 5, + "text": "अष्टाविंशत तु तान बाणान अस्तान विप्रेक्ष्य निष्फलान\nअब्रवीत परवीरघ्नः कृष्णॊ ऽरजुनम इदं वचः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 6, + "text": "अदृष्टपूर्वं पश्यामि शिलानाम इव सर्पणम\nतवया संप्रेषिताः पार्थ नार्थं कुर्वन्ति पत्रिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 7, + "text": "कच चिद गाण्डीवतः पराणास तथैव भरतर्षभ\nमुष्टिश च ते यथापूर्वं भुजयॊश च बलं तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 8, + "text": "न चेद विधेर अयं कालः पराप्तः सयाद अद्य पश्चिमः\nतव चैवास्य शत्रॊश च तन ममाचक्ष्व पृच्छतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 9, + "text": "विस्मयॊ मे महान पार्थ तव दृष्ट्वा शरान इमान\nवयर्थान निपततः संख्ये दुर्यॊधन रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 10, + "text": "वज्राशनिसमा घॊराः परकायावभेदिनः\nशराः कुर्वन्ति ते नार्थं पार्थ काद्य विडन्बना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 11, + "text": "[अर्ज]\nदरॊणेनैषा मतिः कृष्ण धार्तराष्ट्रे निवेशिताः\nअन्ते विहितम अस्त्राणाम एतत कवचधारणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 12, + "text": "अस्मिन्न अन्तर्हितं कृष्ण तरैलॊक्यम अपि वर्मणि\nएकॊ दरॊणॊ हि वेदैतद अहं तस्माच च सत्तमात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 13, + "text": "न शक्यम एतत कवचं बाणैर भेत्तुं कथं चन\nअपि वज्रेण गॊविन्द सवयं मघवता युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 14, + "text": "जानंस तवम अपि वै कृष्ण मां विमॊहयसे कथम\nयद्वृत्तं तरिषु लॊकेषु यच च केशव वर्तते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 15, + "text": "तथा भविष्यद यच चैव तत सर्वं विदितं तव\nन तव एवं वेद वै कश चिद यथा तवं मधुसूदन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 16, + "text": "एष दुर्यॊधनः कृष्ण दरॊणेन विहिताम इमाम\nतिष्ठत्य अभीतवत संख्ये बिभ्रत कवचधारणाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 17, + "text": "यत तव अत्र विहितं कार्यं नैष तद वेत्ति माधव\nसत्रीवद एष बिभर्त्य एतां युक्तां कवचधारणाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 18, + "text": "पश्य बाह्वॊश च मे वीर्यं धनुषश च जनार्दन\nपराजयिष्ये कौरव्यं कवचेनापि रक्षितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 19, + "text": "इदम अङ्गिरसे परादाद देवेशॊ वर्म भास्वरम\nपुनर ददौ सुरपतिर मह्यं वर्म स संग्रहम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 20, + "text": "दैवं यद्य अस्य वर्मैतद बरह्मणा वा सवयं कृतम\nनैतद गॊप्स्यति दुर्बुद्धिम अद्य बाणहतं मया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 21, + "text": "[स]\nएवम उक्त्वार्जुनॊ बाणान अभिमन्त्र्य वयकर्षयत\nविकृष्यमाणांस तेनैवं धनुर्मध्य गताञ शरान\nतान अस्यास्त्रेण चिच्छेद दरौणिः सर्वास्त्रघातिना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 22, + "text": "तान निकृत्तान इषून दृष्ट्वा दूरतॊ बरह्मवादिना\nनयवेदयत केशवाय विस्मितः शवेतवाहनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 23, + "text": "नैतद अस्त्रं मया शक्यं दविः परयॊक्तुं जनार्दन\nअस्त्रं माम एव हन्याद धि पश्य तव अद्य बलं मम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनः कृष्णौ नवभिर नतपर्वभिः\nअविध्यत रणे राजञ शरैर आशीविषॊपमैः\nभूय एवाभ्यवर्षच च समरे कृष्ण पाण्डवौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 25, + "text": "शरवर्षेण महता ततॊ ऽहृष्यन्त तावकाः\nचक्रुर वादित्रनिनदान सिंहनाद रवांस तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 26, + "text": "तथ करुद्धॊ रणे पार्थः सृक्कणी परिसंहिहन\nनापश्यत ततॊ ऽसयाङ्गं यन न सयाद वर्म रक्षितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 27, + "text": "ततॊ ऽसय निशितैर बाणैः सुमुक्तैर अन्तकॊपमैः\nहयांश चकार निर्देहान उभौ च पार्ष्णिसारथी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 28, + "text": "धनुर अस्याच्छिनच चित्रं हस्तावापं च वीर्यवान\nरथं च शकलीकर्तुं सव्यसाची परचक्रमे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 29, + "text": "दुर्यॊधनं च बाणाभ्यां तिक्ष्णाभ्यां विरथी कृतम\nअविध्यद धस्त तलयॊर उभयॊर अर्जुनस तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 30, + "text": "तं कृच्छ्राम आपदं पराप्तं दृष्ट्वा परमधन्विनः\nसमापेतुः परीप्सन्तॊ धनंजय शरार्दितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 31, + "text": "ते रथैर बहुसाहस्रैः कल्पितैः कुञ्जरैर हयैः\nपदात्यॊघैश च संरब्धैः परिवव्रुर धनंजयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 32, + "text": "अथ नार्जुन गॊविन्दौ रथौ वापि वयदृश्यत\nअस्त्रवर्षेण महता जनौघैश चापि संवृतौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ ऽरजुनॊ ऽसत्रवीर्येण निजघ्ने तां वरूथिनीम\nतत्र वयङ्गी कृताः पेतुः शतशॊ ऽथ रथद्विपाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 34, + "text": "ते हता हन्यमानाश च नयगृह्णंस तं रथॊत्तमम\nस रथस्तम्भितस तस्थौ करॊशमात्रं समन्ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 35, + "text": "ततॊ ऽरजुनं वृष्णिवीरस तवरितॊ वाक्यम अब्रवीत\nधनुर विस्फारयात्यर्थम अहं धमास्यामि चाम्बुजम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 36, + "text": "ततॊ विस्फार्य बलवद गाण्डीवं जघ्निवान रिपून\nमहता शरवर्षेण तलशब्देन चार्जुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 37, + "text": "पाञ्चजन्यं च बलवद दध्मौ तारेण केशवः\nरजसा धवस्तपक्ष्मान्तः परस्विन्नवदनॊ भृशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 38, + "text": "तस्य शङ्खस्य नादेन धनुषॊ निस्वनेन च\nनिःसत्त्वाश च स सत्ताश च कषितौ पेतुर तदा जनाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 39, + "text": "तैर विमुक्तॊ रथॊ रेजे वाय्वीरित इवाम्बुदः\nजयद्रथस्य गॊप्तारस ततः कषुब्धाः सहानुगाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 40, + "text": "ते दृष्ट्वा सहसा पार्थं गॊप्तारः सैन्धवस्य तु\nचक्रुर नादान बहुविधान कम्पयन्तॊ वसुंधराम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 41, + "text": "बाणशब्दरवांश चॊग्रान विमिश्राञ शङ्खनिस्वनैः\nपरादुश्चक्रुर महात्मानः सिंहनाद रवान अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 42, + "text": "तं शरुत्वा निनदं घॊरं तावकानां समुत्थितम\nपरदध्मतुस तदा शङ्खौ वासुदेवधनंजयौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 43, + "text": "तेन शब्देन महता पूरितेयं वसुंधरा\nस शैला सार्णव दवीपा स पाताला विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 44, + "text": "स शब्दॊ भरतश्रेष्ठ वयाप्य सर्वा दिशॊ दश\nपरतिसस्वान तत्रैव कुरुपाण्डवयॊर बले" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 45, + "text": "तावका रथिनस तत्र दृष्ट्वा कृष्ण धनंजयौ\nसंरम्भं परमं पराप्तास तवरमाणा महारथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 78, + "shloka": 46, + "text": "अथ कृष्णौ महाभागौ तावका दृश्यदंशितौ\nअभ्यद्रवन्त संक्रुद्धास तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतावकास तु समीक्ष्यैव वृष्ण्यन्धककुरूत्तमौ\nपराग अत्वरञ जिघांसन्तस तथैव विजयः परान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 2, + "text": "सुवर्णचित्रैर वैयाघ्रैः सवनवद्भिर महारथैः\nदीपयन्तॊ दिशः सर्वा जवलद्भिर इव पावकैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 3, + "text": "रुक्मपृष्ठैश च दुष्प्रेक्ष्यैः कार्मुकैः पृथिवीपते\nकूजद्भिर अतुलान नादान रॊषितैर उरगैर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 4, + "text": "भूरिश्रवाः शलः कर्णॊ वृषसेनॊ जयद्रथः\nकृपश च मद्रराजश च दरौणिश च रथिनां वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 5, + "text": "ते पिबन्त इवाकाशम अश्वैर अष्टौ महारथाः\nवयराजयन दश दिशॊ वैयाघ्रैर हेमचन्द्रकैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 6, + "text": "ते दंशिताः सुसंरब्धा रथैर मेघौघनिस्वनैः\nसमावृण्वन दिशः सर्वाः पार्थं च विशिखैः शितैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 7, + "text": "कौलूतका हयाश चित्रा वहन्तस तान महारथान\nवयशॊभन्त तदा शीघ्रा दीपयन्तॊ दिशॊ दश" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 8, + "text": "आजानेयैर महावेगैर नानादेशसमुत्थितैः\nपार्वतीयैर नदीजैश च सैन्धवैश च हयॊत्तमैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 9, + "text": "कुरु यॊधवरा राजंस तव पुत्रं परीप्सवः\nधनंजयरथं शीघ्रं सर्वतः समुपाद्रवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 10, + "text": "ते परगृह्य महाशङ्खान दध्मुः पुरुषसत्तमाः\nपूरयन्तॊ दिवं राजन पृथिवीं च स सारगाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 11, + "text": "तथैव दध्मतुः शङ्खौ वासुदेवधनंजयौ\nपरवरौ सर्वभूतानां सर्वशङ्खवरौ भुवि\nदेवदत्तं च कौन्तेयः पाञ्चजन्यं च केशवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 12, + "text": "शब्दस तु देवदत्तस्य धनंजय समीरितः\nपृथिवीं चान्तरिक्षं च दिशश चैव समावृणॊत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 13, + "text": "तथैव पाञ्चजन्यॊ ऽपि वासुदेव समीरितः\nसर्वशब्दान अतिक्रम्य पूरयाम आस रॊदसी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 14, + "text": "तस्मिंस तथा वर्तमाने दारुणे नादसंकुले\nभीरूणां तरासजनने शूराणां हर्षवर्धने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 15, + "text": "परवादितासु भेरीषु झर्झरेष्व आनकेषु च\nमृदङ्गेषु च राजेन्द्र वाद्यमानेष्व अनेकशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 16, + "text": "महारथसमाख्यात दुर्यॊधनहितैषिणः\nअमृष्यमाणास तं शब्दं करुद्धाः परमधन्विनः\nनानादेश्या महीपालाः सवसैन्यपरिरक्षिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 17, + "text": "अमर्षिता महाशङ्खान दध्मुर वीरा महारथाः\nकृते परतिकरिष्यन्तः केशवस्यार्जुनस्य च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 18, + "text": "बभूव तव तत सैन्यं शङ्खशब्दसमीरितम\nउद्विग्नरथनागाश्वम अस्वस्थम इव चाभिभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 19, + "text": "तत परयुक्तम इवाकाशं शूरैः शङ्खनिनादितम\nबभूव भृशम उद्विग्नं निर्घातैर इव नादितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 20, + "text": "स शब्दः सुमहान राजन दिशः सर्वा वयनादयत\nतरासयाम आस तत सैन्यं युगान्त इव संभृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ ऽषटौ च राजानस ते महारथाः\nजयद्रथस्य रक्षार्थं पाण्डवं पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ दरौणिस तरिसप्तत्या वासुदेवम अताडयत\nअर्जुनं च तरिभिर भल्लैर धवजम अश्वांश च पञ्चभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 23, + "text": "तम अर्जुनः पृषत्कानां शतैः षड्भिर अताडयत\nअत्यर्थम इव संक्रुद्धः परतिविद्धे जनार्दने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 24, + "text": "कर्णं दवादशभिर विद्ध्वा वृषसेनं तरिभिस तथा\nशल्यस्य स शरं चापं मुष्टौ चिच्छेद वीर्यवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 25, + "text": "गृहीत्वा धनुर अन्यत तु शल्यॊ विव्याध पाण्डवम\nभूरिश्रवास तरिभिर बाणैर हेमपुङ्खैः शिलाशितैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 26, + "text": "कर्णॊ दवात्रिशता चैव वृषसेनश च पञ्चभिः\nजयद्रथस तरिसप्तत्या कृपश च दशभिः शरैः\nमद्रराजश च दशभिर विव्यधुः फल्गुनं रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 27, + "text": "ततः शराणां षष्ट्या तु दरौणिः पार्थम अवाकिरत\nवासुदेवं च सप्तत्या पुनः पार्थं च पञ्चभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 28, + "text": "परहसंस तु नरव्याघ्रः शवेताश्वः कृष्णसारथिः\nपरत्यविध्यत स तान सर्वान दर्शयन पाणिलाघवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 29, + "text": "कर्णं दवादशभिर विद्ध्वा वृषसेनं तरिभिः शरैः\nशल्यस्य समरे चापं मुष्टिदेशे नयकृन्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 30, + "text": "सौमदत्तिं तरिभिर विद्ध्वा शल्यं च दशभिः शरैः\nशितैर अग्निशिखाकारैर दरौणिं विव्याध चाषभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 31, + "text": "गौतमं पञ्चविंशत्या शैन्धवं च शतेन ह\nपुनर दरौणिं च सप्तत्या शराणां सॊ ऽभयताडयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 32, + "text": "भूरि शवरास तु संक्रुद्धः परतॊदं चिच्छिदे हरेः\nअर्जुनं च तरिसप्तत्या बाणानाम आजघान ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 79, + "shloka": 33, + "text": "ततः शरशतैस तीक्ष्णैस तान अरीञ शवेतवाहनः\nपरत्यषेधद दरुतं करुद्धॊ महावातॊ घनान इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nधवजान बहुविधाकारान भराजमानान अतिश्रिया\nपार्थानां मामकानां च तान ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 2, + "text": "[स]\nधवजान बहुविधाकाराञ शृणु तेषां महात्मनाम\nरूपतॊ वर्णतश चैव नामतश च निबॊध मे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 3, + "text": "तेषां तु रथमुह्यानां रथेषु विविधा धवजाः\nपरत्यदृश्यन्त राजेन्द्र जवलिता इव पावलाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 4, + "text": "काञ्चनाः काञ्चनापीडाः काञ्चनस्रग अलंकृताः\nकाञ्चनानीव शृङ्गाणि काञ्चनस्य महागिरेः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 5, + "text": "ते धवजाः संवृतास तेषां पताकाभिः समन्ततः\nनानावर्णविरागाभिर विबभुः सर्वतॊवृताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 6, + "text": "पताकाश च ततस तास तु शवसनेन समीरिताः\nनृत्यमाना वयदृश्यन्त रङ्गमध्ये विलासिकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 7, + "text": "इन्द्रायुधसवर्णाभाः पताका भरतर्षभ\nदॊधूयमाना रथिनां शॊभयन्ति महारथान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 8, + "text": "सिन्ह लाङ्गूलम उग्रास्यं धजं वानरलक्षणम\nधनंजयस्य संग्रामे परत्यपश्यम भैरवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 9, + "text": "स वानरवरॊ राजन पताकाभिर अलंकृतः\nतरासयाम आस तत सैन्यम धवजॊ गाण्डीवधन्वनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 10, + "text": "तथैव सिंहलाङ्गूलं दरॊणपुत्रस्य भारत\nधवजाग्रं समपश्याम बालसूर्यसमप्रभम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 11, + "text": "काञ्चनं पवनॊद्धूतं शक्रध्वजसमप्रभम\nनन्दनं कौरवेन्द्राणां दरौणेर लक्षणम उच्छ्रितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 12, + "text": "हस्तिकक्ष्या पुनर हैमी बभूवाधिरथेर धवजे\nआहवे खं महाराज ददृशे पूरयन्न इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 13, + "text": "पताकी काञ्चनस्रग्वी धवजः कर्णस्य संयुगे\nनृत्यतीव रथॊपस्थे शवसनेन समीरितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 14, + "text": "आचार्यस्य च पाण्डूनां बराह्मणस्य यशस्विनः\nगॊवृषॊ गौतमस्यासीत कृपस्य सुपरिष्कृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 15, + "text": "स तेन भराजते राजन गॊवृषेण महारथः\nतरिपुरघ्न रथॊ यद्वद गॊवृषेण विराजते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 16, + "text": "मयूरॊ वृषसेनस्य काञ्चनॊ मणिरत्नवान\nवयाहरिष्यन्न इवातिष्ठत सेनाग्रम अपि शॊभयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 17, + "text": "तेन तस्य रथॊ भाति मयूरेण महात्मनः\nयथा सथन्दस्य राजेन्द्र मयूरेण विराजता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 18, + "text": "मद्रराजस्य शल्यस्य धवजाग्रे ऽगनिशिखाम इव\nसौवर्णीं परतिपश्याम सीताम अप्रतिमां शुभाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 19, + "text": "सा सीता भराजते तस्य रथम आस्थाय मारिष\nसर्वबीजविरूढेव यथा सीता शरिया वृता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 20, + "text": "वराहः सिन्धुराजस्य राजतॊ ऽभिविराजते\nधवजाग्रे ऽलॊहितार्काभॊ हेमजालपरिष्कृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 21, + "text": "शुशुभे केतुना तेन राजतेन जयद्रथः\nयथा देवासुरे युद्धे पुरा पूषा सम शॊभते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 22, + "text": "सौमदत्तेः पुनर यूपॊ यज्ञशीलस्य धीमतः\nधवजः सूर्य इवाभाति सॊमश चात्र परदृश्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 23, + "text": "स यूपः काञ्चनॊ राजन सौमदत्तेर विराजते\nराजसूये मखश्रेष्ठे यथा यूपः समुच्छ्रितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 24, + "text": "शलस्य तु महाराज राजतॊ दविरदॊ महान\nकेतुः काञ्चनचित्राङ्गैर मयूरैर उपशॊभितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 25, + "text": "स केतुः शॊभयाम आस सैन्यं ते भरतर्षभ\nयथा शवेतॊ महानागॊ देवराजचमूं तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 26, + "text": "नागॊ मणिमयॊ राज्ञॊ धवजः कनकसंवृतः\nकिङ्किणीशतसंह्रादॊ भराजंश चित्रे रथॊत्तमे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 27, + "text": "वयभ्राजत भृशं राजन पुत्रस तव विशां पते\nधवजेन महता संख्ये कुरूणाम ऋषभस तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 28, + "text": "नवैते तव वाहिन्याम उच्छ्रिताः परमध्वजाः\nवयदीपयंस ते पृतनां युगान्तादित्यसंनिभाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 29, + "text": "दशमस तव अर्जुनस्यासीद एक एव महाकपिः\nअदीप्यतार्जुनॊ येन हिमवान इव वह्निना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 30, + "text": "ततश चित्राणि शुभ्राणि सुमहान्ति महारथाः\nकार्मुकाण्य आददुस तूर्णम अर्जुनार्थे परंतपाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 31, + "text": "तथैव धनुर आयच्छत पार्थः शत्रुविनाशनः\nगाण्डीवं दिव्यकर्मा तद राजन दुर्मन्त्रिते तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 32, + "text": "तवापराधाद धि नरा निहता बहुधा युधि\nनानादिग्भ्यः समाहूताः सहयाः स रथद्विपाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 33, + "text": "तेषाम आसीद वयतिक्षेपॊ गर्जताम इतरेतरम\nदुर्यॊधनमुखानां च पाण्डूनाम ऋषभस्य च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 34, + "text": "तत्राद्भुतं परं चक्र्जे कौन्तेयः कृष्णसारथिः\nयद एकॊ बहुभिः सार्धं समागच्छद अभीतवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 35, + "text": "अशॊभत महाबाहुर गाण्डीवं विक्षिपन धनुः\nजिगीषुस तान नरव्याघ्राञ जिघांसुश च जयद्रथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 36, + "text": "तत्रार्जुनॊ महाराज शरैर मुक्तैः सहस्रशः\nअदृश्यान अकरॊद यॊधांस तावकाञ शत्रुतापनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 37, + "text": "ततस ते ऽपि नरव्याघ्राः पार्थं सर्वे महारथाः\nअदृश्यं समरे चक्रुः सायकौघैः समन्ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 80, + "shloka": 38, + "text": "संवृते नरसिंहैस तैः कुरूणाम ऋषभे ऽरजुने\nमहान आसीत समुद्धूतस तस्य सैन्यस्य निस्वनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nअर्जुने सैधवं पराप्ते भारद्वाजेन संवृताः\nपाञ्चालाः कुरुभिः सार्धं किम अकुर्वत संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 2, + "text": "[स]\nअपराह्णे महाराज संग्रामे लॊमहर्षणे\nपाञ्चालानां कुरूणां च दरॊणे दयूतम अवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 3, + "text": "पाञ्चाला हि जिघांसन्तॊ दरॊणं संहृष्टचेतसः\nअभ्यवर्षन्त गर्जन्तः शरवर्षाणि मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 4, + "text": "ततः सुतुमुलस तेषां संग्रामॊ ऽवर्तताद्भुतः\nपाञ्चालानां कुरूणां च घॊरॊ देवासुरॊपमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 5, + "text": "सर्वे दरॊण रथं पराप्य पाञ्चालाः पण्डवैः सह\nतद अनीकं बिभित्सन्तॊ महास्त्राणि वयदर्शयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 6, + "text": "दरॊणस्य रथपर्यन्तं रथिनॊ रथम आस्थिताः\nकम्पयन्तॊ ऽभयवर्तन्त वेगम आस्थाय मध्यमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 7, + "text": "तम अभ्यगाद बृहत कषत्रः केकयानां महारथः\nपरवपन निशितान बाणान महेन्द्राशनिसंनिभान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 8, + "text": "तं तु परत्युदियाच छीघ्रं कषेमधूर्तिर महायशाः\nविमुञ्चन निशितान बाणाञ शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 9, + "text": "धृष्टकेतुश च चेदीनाम ऋषभॊ ऽतिबलॊदितः\nतवरितॊ ऽभयद्रवद दरॊणं महेन्द्र इव शम्बरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 10, + "text": "तम आपतन्तं सहसा वयादितास्यम इवान्तकम\nवीर धन्वा महेष्वासस तवरमाणः समभ्ययात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 11, + "text": "युधिष्ठिरं महाराज जिगीषुं समवस्थितम\nसहानीकं ततॊ दरॊणॊ नयवारयत वीर्यवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 12, + "text": "नकुलं कुशलं युद्धे पराक्रान्तं पराक्रमी\nअभ्यगच्छत समायान्तं विकर्णस ते सुतः परभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 13, + "text": "सहदेवं तथायान्तं दुर्मुखः शत्रुकर्शनः\nशनैर अनेकसाहस्रैः समवाकिरद आशुगैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 14, + "text": "सात्यकिं तु नरव्याघ्रं वयाघ्रदत्तस तव अवारयत\nशरैः सुनिशितैस तीक्ष्णैः कम्पयन वै मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 15, + "text": "दरौपदेयान नरव्याघ्रान मुञ्चतः सायकॊत्तमान\nसंरब्धान रथिनां शरेष्ठान सौमदत्तिर अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 16, + "text": "भीमसेनं तथा करुद्धं भीमरूपॊ भयानकम\nपरत्यवारयद आयान्तम आर्ष्यशृङ्गिर महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 17, + "text": "तयॊः समभवद युद्धं नरराक्षसयॊर मृधे\nयादृग एव पुरावृत्तं रामरावणयॊर नृप" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ दरॊणं नवत्या नतपर्वणाम\nआजघ्ने भरतश्रेष्ठ सर्वमर्मसु भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 19, + "text": "तं दरॊणः पञ्चविंशत्या निजघान सतनान्तरे\nरॊषितॊ भरतश्रेष्ठ कौन्तेयेन यशस्विना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 20, + "text": "भूय एव तु विंशत्या सायकानां समाचिनॊत\nसाश्वसूत धवजं दरॊणः पश्यतां सर्वधन्विनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 21, + "text": "ताञ शरान दरॊण मुक्तांस तु शरवर्षेण पाण्डवः\nअवारयत धर्मात्मा दर्शयन पाणिलाघवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ दरॊणॊ भृशं करुद्धॊ धर्मराजस्य संयुगे\nचिच्छेद सहसा धन्वी धनुस तस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 23, + "text": "अथैनं छिन्नधन्वानं तवरमाणॊ महारथः\nशरैर अनेकसाहस्रैः पुरयाम आस सर्वतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 24, + "text": "अदृश्यं दृश्यराजानं भारद्वाजस्य सायकैः\nसर्वभूतान्य अमन्यन्त हतम एव युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 25, + "text": "के चिच चैनम अमन्यन्त तथा वै विमुखीकृतम\nहृतॊ राजेति राजेन्द्र बराह्मणेन यशस्विना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 26, + "text": "स कृच्छ्रं परमं पराप्तॊ धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nतयक्त्वा तत कार्मुकं छिन्नं भारद्वाजेन संयुगे\nआददे ऽनयद धनुर दिव्यं भारघ्नं वेगवत्तरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 27, + "text": "ततस तान सायकान सर्वान दरॊण मुक्तान सहस्रशः\nचिच्छेद समरे वीरस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 28, + "text": "छित्त्वा च ताञ शरान राजा करॊधसंरक्तलॊचनः\nशक्तिं जग्राह समरे गिरीणाम अपि दारणीम\nसवर्णदण्डां महाघॊराम अष्टघण्टां भयावहाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 29, + "text": "समुत्क्षिप्य च तां हृष्टॊ ननाद बलवद बली\nनादेन सर्वभूतानि तरासयन्न इव भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 30, + "text": "शक्तिं समुद्यतां दृष्ट्वा धर्मराजेन संयुगे\nसवस्ति दरॊणाय सहसा सर्वभूतान्य अथाब्रुवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 31, + "text": "सा राजभुज निर्मुक्ता निर्मुक्तरग संनिभा\nपरज्वालयन्ती गगनं दिशश च विदिशस तथा\nदरॊणान्तिकम अनुप्राप्ता दीप्तास्या पन्नगी यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 32, + "text": "ताम आपतन्तीं सहसा परेक्ष्य दरॊणॊ विशां पते\nपरादुश्चक्रे ततॊ बराह्मम अस्त्रम अस्त्रविदां वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 33, + "text": "तद अस्त्रं भस्मसात कृत्वा तां शक्तिं घॊरदर्शनाम\nजगाम सयन्दनं तूर्णं पाण्डवस्य यशस्विनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा दरॊणास्त्रं तत समुद्यतम\nअशामयन महाप्राज्ञॊ बरह्मास्त्रेणैव भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 35, + "text": "विव्याध च रणे दरॊणं पञ्चभिर नतपर्वभिः\nकषुरप्रेण च तीक्ष्णेन चिच्छेदास्य महद धनुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 36, + "text": "तद अपास्य धनुश छिन्नं दरॊणः कषत्रिय मर्दनः\nगदां चिक्षेप सहसा धर्मपुत्राय मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 37, + "text": "ताम आपतन्तीं सहसा गदां दृष्ट्वा युधिष्ठिरः\nगदाम एवाग्रहीत करुद्धश चिक्षेप च परंतपः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 38, + "text": "ते गदे सहसा मुक्ते समासाद्य परस्परम\nसंघर्षात पावकं मुक्त्वा समेयातां महीतले" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 39, + "text": "ततॊ दरॊणॊ भृशं करुद्धॊ धर्मराजस्य मारिष\nचतुर्भिर निशितैस तीक्ष्णैर हयाञ जघ्ने शरॊत्तमैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 40, + "text": "धनुश चैकेन बाणेन चिच्छेदेन्द्र धवजॊपमम\nकेतुम एकेन चिच्छेद पाण्डवं चार्दयत तरिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 41, + "text": "हयाश्वत तु रथात तूर्णम अवप्लुत्य युधिष्ठिरः\nतस्थाव ऊर्ध्वभुजॊ राजा वयायुधॊ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 42, + "text": "विरथं तं समालॊक्य वयायुधं च विशेषतः\nदरॊणॊ वयमॊहयच छत्रून सर्वसैन्यानि चाभिभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 43, + "text": "मुञ्चन्न इषुगणांस तीक्ष्णाँल लघुहस्तॊ दृढव्रतः\nअभिदुद्राव राजानं सिंहॊ मृगम इवॊल्बणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 44, + "text": "तम अभिद्रुतम आलॊक्य दरॊणेनामित्र घातिना\nहाहेति सहसा शब्दः पाण्डूनां समजायत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 45, + "text": "हृतॊ राजा हृतॊ राजा भारद्वाजेन मारिष\nइत्य आसीत सुमहाञ शब्दः पाण्डुसैन्यस्य सर्वतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 81, + "shloka": 46, + "text": "ततस तवरितम आरुह्य सहदेव रथं नृपः\nअपायाज जवनैर अश्वैः कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nबृहत कषत्रम अथायान्तं केकयं दृढविक्रमम\nकषेमधूर्तिर महाराज विव्याधॊरसि मार्गणैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 2, + "text": "बृहत कषत्रस तु तं राजा नवत्या नतपर्वणाम\nआजघ्ने तवरितॊ युद्धे दरॊणानीक बिभित्सया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 3, + "text": "कषेमधूर्तिस तु संक्रुद्धः केकयस्य महात्मनः\nधनुश चिच्छेद भल्लेन पीतेन निशितेन च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 4, + "text": "अथैनं छिन्नधन्वानं शरेण नतपर्वणा\nविव्याध हृदये तूर्णं परवरं सर्वधन्विनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 5, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय बृहत कषत्रॊ हसन्न इव\nवयश्व सूत धवजं चक्रे कषेमधूर्तिं महारथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ ऽपरेण भल्लेन पीतेन निशितेन च\nजहार नृपतेः कायाच छिरॊ जवलितकुण्डलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 7, + "text": "त छिन्नं सहसा तस्य शिरः कुञ्चितमूर्धजम\nस किरीटं महीं पराप्य बभौ जयॊतिर इवाम्बरात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 8, + "text": "तं निहत्य रणे हृष्टॊ बृहत कषत्रॊ महारथः\nसहसाभ्यपतत सैन्यं तावकं पार्थ कारणात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 9, + "text": "धृष्टकेतुम अथायान्तं दरॊण हेतॊः पराक्रमी\nवीर धन्वा महेष्वासॊ वारयाम आस भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 10, + "text": "तौ परस्परम आसाद्य शरदंष्ट्रौ तरस्विनौ\nशरैर अनेकसाहस्रैर अन्यॊन्यम अभिजघ्नतुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 11, + "text": "ताव उभौ नरशार्दूलौ युयुधाते परस्परम\nमहावने तीव्रमदौ वारणाव इव यूथपौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 12, + "text": "गिरिगह्वरम आसाद्य शार्दूलाव इव रॊषितौ\nयुयुधाते महावीर्यौ परस्परजिघांसया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 13, + "text": "तद युद्धम आसीत तुमुलं परेक्षणीयं विशां पते\nसिद्धचारणसंघानां विस्मयाद्भुत दर्शनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 14, + "text": "वीर धन्वा ततः करुद्धॊ धृष्टकेतॊः शरासनम\nदविधा चिच्छेद भल्लेन परहसन्न इव भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 15, + "text": "तद उत्सृज्य धनुश छिन्नं चेदिराजॊ महारथः\nशक्तिं जग्राह विपुलां रुक्मदण्डाम अयस्मयीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 16, + "text": "तां तु शक्तिं महावीर्यां दॊर्भ्याम आयम्य भारत\nचिक्षेप सहसा यत्तॊ वीर धन्व रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 17, + "text": "स तया वीर घातिन्या शक्त्या तव अभिहतॊ भृशम\nनिर्भिन्नहृदयस तूर्णं निपपात रथान महीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 18, + "text": "तस्मिन विनिहते शूरे तरिगर्तानां महारथे\nबलं ते ऽभज्यत विभॊ पाण्डवेयैः समन्ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 19, + "text": "सहदेवे ततः षष्टिं सायकान दुर्मुखॊ ऽकषिपत\nननाद च महानादं तर्जयन पाण्डवं रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 20, + "text": "मद्रेयस तु ततः करुद्धॊ दुर्मुखं दशभिः शरैः\nभराता भरातरम आयान्तं विव्याध परहसन्न इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 21, + "text": "तं रणे रभसं दृष्ट्वा सहदेवं महाबलम\nदुर्मुखॊ नवभिर बाणैस ताडयाम आस भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 22, + "text": "दुर्मुखस्य तु भल्लेन छित्वा केतुं महाबलः\nजघान चतुरॊ वाहांश चतुर्भिर निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 23, + "text": "अथापरेण भल्लेन पीतेन निशितेन च\nचिच्छेद सारथेः कायाच छिरॊ जवलितकुण्डलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 24, + "text": "कषुरप्रेण च तीक्ष्णेन कौरव्यस्य महद धनुः\nसहदेवॊ रणे छित्त्वा तं च विव्याध पञ्चभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 25, + "text": "हताश्वं तु रथं तयक्त्वा दुर्मुखॊ विमनास तदा\nआरुरॊह रथं राजन निरमित्रस्य भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 26, + "text": "सहदेवस ततः करुद्धॊ निरमित्रं महाहवे\nजघान पृतना मध्ये भल्लेन परवीरहा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 27, + "text": "स पपात रथॊपस्थन निरमित्रॊ जनेश्वरः\nतरिगर्तराजस्य सुतॊ वयथयंस तव वाहिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 28, + "text": "तं तु हत्वा महाबाहुः सहदेवॊ वयरॊचत\nयथा दाशरथी रामः खरं हत्वा महाबलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 29, + "text": "हाहाकारॊ महान आसीत तरिगर्तानां जनेश्वर\nराजपुत्रं हतं दृष्ट्वा निरमित्रं महाबलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 30, + "text": "नकुलस ते सुतं राजन विकर्णं पृथुलॊचनम\nमुहूर्ताज जितवान संख्ये तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 31, + "text": "सात्यकिं वयाघ्रदत्तस तु शरैः संनतपर्वभिः\nचक्रे ऽदृश्यं साश्वसूतं स धवजं पृतनान्तरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 32, + "text": "तान निवार्य शराञ शूरः शैनेयः कृतहस्तवत\nसाश्वसूत धवजं बाणैर वयाघ्रदत्तम अपातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 33, + "text": "कुमारे निहते तस्मिन मगधस्य सुते परभॊ\nमागधाः सर्वतॊ यत्ता युयुधानम उपाद्रवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 34, + "text": "विसृजन्तः शरांश चैव तॊमरांश च सहस्रशः\nभिण्डिपालांस तथा परासान मुद्गरान मुसलान अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 35, + "text": "अयॊधयन रणे शूराः सात्वतं युद्धदुर्मदम\nतांस तु सर्वान सबलवान सात्यक्तिर युद्धदुर्मदः\nनातिकृच्छ्राद धसन्न एव विजिग्ये पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 36, + "text": "मागधन दरवतॊ दृष्ट्वा हतशेषान समन्ततः\nबलं ते ऽभज्यत विभॊ युयुधान शरार्दितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 37, + "text": "नाशयित्वा रणे सैन्यं तवदीयं माधवॊत्तमः\nविधुन्वानॊ धनुःश्रेष्ठं वयभ्राजत महायशाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 38, + "text": "भज्यमानं बलं राजन सात्वतेन महात्मना\nनाभ्यवर्तत युद्धाय तरासितं दीर्घबाहुना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 82, + "shloka": 39, + "text": "ततॊ दरॊणॊ भृशं करुद्धः सहसॊद्वृत्य चक्षुषी\nसात्यकिं सत्यकर्माणं सवयम एवाभिदुद्रुवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nदरौपदेयान महेष्वासान सौमदत्तिर महायशाः\nएकैकं पञ्चभिर विद्ध्वा पुनर विव्याध सप्तभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 2, + "text": "ते पीडिता भृशं तेन रौद्रेण सहसा विभॊ\nपरमूढा नैव विविदुर मृधे कृत्यं सम किं चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 3, + "text": "नाकुलिस तु शतानीकः सौमदत्तिं नरर्षभम\nदवाभ्यां विद्ध्वानदद धृष्टः शराभ्यां शत्रुतापनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 4, + "text": "तथेतरे रणे यत्तस तरिभिस तरिभिर अजिह्मगैः\nविव्यधुः समरे तूर्णं सौमदत्तिम अमर्षणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 5, + "text": "स तान परति महाराज चिक्षिपे पञ्च सायकान\nएकैकं हृदि चाजघ्ने एकैकेन महायशाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 6, + "text": "ततस ते भरातरः पञ्च शरैर विद्धा महात्मना\nपरिवार्य रथैर वीरैं विव्यधुः सायकैर भृशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 7, + "text": "आर्जुनिस तु हयांस तस्य चतुर्भिर निशितैः शरैः\nपरेषयाम आस संक्रुद्धॊ यमस्य सदनं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 8, + "text": "भैमसेनिर धनुश छित्त्वा सौमदत्तेर महात्मनः\nननाद बलवन नादं विव्याध च शितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 9, + "text": "यौधिष्ठिरॊ धवजं तस्य छित्त्वा भूमाव अपातयत\nनाकुलिश चाश्वयन्तारमं रथनीडाद अपाहरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 10, + "text": "साहदेविस तु तं जञात्वा भरातृभिर विमुखीकृतम\nकषुरप्रेण शिरॊ राजन निचकर्त महामनाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 11, + "text": "तच्छिरॊ नयपतद भूमौ तपनीयविभूषितम\nभराजयन्तं रणॊद्देशं बालसूर्यसमप्रभम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 12, + "text": "सौमदत्तेः शिरॊ दृष्ट्वा निपतत तन महात्मनः\nवित्रस्तास तावका राजन परदुद्रुवुर अनेकधा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 13, + "text": "अलम्बुसस तु समरे भीमसेनं महाबलम\nयॊधयाम आस संक्रुद्धॊ लक्ष्मणं रावणिर यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 14, + "text": "संप्रयुद्धौ रणे दृष्ट्वा ताव उभौ नरराक्षसौ\nविस्मयः सर्वभूतानां परहर्षश चाभवत तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 15, + "text": "आर्ष्यशृङ्गिं ततॊ भीमॊ नवभिर निशितैः शरैः\nविव्याध परहसन राजन राक्षसेन्द्रम अमर्षणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 16, + "text": "तद रक्षः समरे विद्धं कृत्वा नादं भयावहम\nअभ्यद्रवत ततॊ भीमं ये च तस्य पदानुगाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 17, + "text": "स भीमं पञ्चभिर विद्ध्वा शरैः संनतपर्वभिः\nभीमानुगाञ जघानाशु रथांस तरिंशद अरिंदमः\nपुनश चतुःशतान हत्वा भीमं विव्याध पत्रिणा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 18, + "text": "सॊ ऽतिविद्धस तदा भीमॊ राक्षसेन महाबलः\nनिषसाद रथॊपस्थे मूर्छयाभिपरिप्लुतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 19, + "text": "परतिलभ्य ततः संज्ञां मारुतिः करॊधमूर्छितः\nविकृष्य कार्मुकं घॊरं भारसाधनम उत्तमम\nअलम्बुसं शरैस तीक्ष्णैर अर्दयाम आस सर्वतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 20, + "text": "स विद्धॊ बहुभिर बाणैर नीलाञ्जनचयॊपमः\nशुशुभे सर्वतॊ राजन परदीप्त इव किंशुकः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 21, + "text": "स वध्यमानः समरे भीमचापच्युतैः शरैः\nसमरन भरातृवधं चैव पाण्डवेन महात्मना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 22, + "text": "घॊरं रूपम अथॊ कृत्वा भीमसेनम अभाषत\nतिष्ठेदानीं रणे पार्थ पश्य मे ऽदय पराक्रमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 23, + "text": "बकॊ नाम सुदुर्बुद्धे राक्षस परवरॊ बली\nपरॊक्षं मम तद्वृत्तं यद भराता मे हतस तवया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 24, + "text": "एवम उक्त्वा ततॊ भीमम अन्तर्धानगतस तदा\nमहाता शरवर्षेण भृशं तं समवाकिरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 25, + "text": "भीमस तु समरे राजन्न अदृश्ये राक्षसे तदा\nआकाशं पूरयाम आस शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 26, + "text": "स वध्यमानॊ भीमेन निमेषाद रथम आस्थितः\nजगाम धरणीं कषुद्रः खं चैव सहसागमत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 27, + "text": "उच्चावचानि रूपाणि चकार सुबहूनि च\nउच्चावचास तथा वाचॊ वयाजहार समन्ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 28, + "text": "तेन पाण्डवसैन्यानां मृदिता युधि वारणाः\nहयाश च बहवॊ राजन पत्तयश च तथा पुनः\nरथेभ्यॊ रथिनः पेतुस तस्य नुन्नाः सम सायकैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 29, + "text": "शॊणितॊदां रथावर्तां हस्तिग्राहसमाकुलाम\nछत्रहंसां कर्दमिनीं बाहुपन्नग संकुलाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 30, + "text": "नदीं परवर्तयाम आस रक्षॊगणसमाकुलाम\nवहन्तीं बहुधा राजंश चेदिपाञ्चालसृञ्जयान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 31, + "text": "तं तथा समरे राजन विचरन्तम अभीतवत\nपाण्डवा भृशसंविग्नाः परापश्यंस तत्स्य विक्रमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 32, + "text": "तावकानां तु सैन्यानां परहर्षः समजायत\nवादित्रनिनदश चॊग्रः सुमहाँल लॊमहर्षणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 33, + "text": "तं शरुत्वा निनदंघॊरं तव सैन्यस्य पाण्डवः\nनामृष्यत यथा नागस तलशब्दं समीरितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 34, + "text": "ततः करॊधाभिताम्राक्षॊ निर्दहन्न इव पावकः\nसंदधे तवाष्ट्रम अस्त्रं स सवयं तवष्टेव मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 35, + "text": "ततः शरसहस्राणि परादुरासन समन्ततः\nतैः शरैस तव सैन्यस्य विद्रावः सुमहान अभूत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 36, + "text": "तद अस्त्रं परेषितं तेन भीमसेनेन संयुगे\nराक्षसस्य महामायां हत्वा राक्षसम आर्दयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 37, + "text": "स वध्यमानॊ बहुधा भीमसेनेन राक्षसः\nसंत्यज्य संयुगे भीमं दरॊणानीकम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 38, + "text": "तस्मिंस तु निर्जिते राजन राक्षसेन्द्रे महात्मना\nअनादयन सिंहनादैः पाण्डवाः सर्वतॊदिशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 83, + "shloka": 39, + "text": "अपूजयन मारुतिंच संहृष्टास ते महाबलम\nपरह्रादं समरे जित्वा यथा शक्रं मरुद्गणाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nअलम्बुसं तथा युद्धे विचरन्तम अभीतवत\nहैडिम्बः परययौ तूर्णं विव्याध च शितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 2, + "text": "तयॊः परतिभयं युद्धम आसीद राक्षससिंहयॊः\nकुर्वतॊर विविधा मायाः शक्रशम्बरयॊर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 3, + "text": "अलम्बुसॊ भृशं करुद्धॊ घटॊत्कचम अताडयत\nघटॊत्कचस तु विंशत्या नाराचानां सतनान्तरे\nअलम्बुसम अथॊ विद्ध्वा सिंहा वद वयनदन मुहुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 4, + "text": "तथैवालम्बुसॊ राजन हैडिम्बं युद्धदुर्मदम\nविद्ध्वा विद्ध्वानदद धृष्टः पूरयन खं समन्ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 5, + "text": "तथा तौ भृशसंक्रुद्धौ राक्षसेन्द्रौ महाबलौ\nनिर्विशेषम अयुध्येतां मायाभिर इतरेतरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 6, + "text": "माया शतसृजौ दृप्तौ मॊहयन्तौ परस्परम\nमायायुद्धे सुकुशलौ मायायुद्धम अयुध्यताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 7, + "text": "यां यां घटॊत्कचॊ युद्धे मायां दर्शयते नृप\nतां ताम अलम्बुसॊ राजन माययैव निजघ्निवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 8, + "text": "तं तथा युध्यमानं तु मायायुद्धविशारदम\nअलम्बुसं राक्षसेन्द्रं दृष्ट्वाक्रुध्यन्त पाण्डवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 9, + "text": "त एनं भृशसंक्रुद्धाः सर्वतः परवरा रथैः\nअभ्यद्रवन्त संक्रुद्धा भीमसेनादयॊ नृप" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 10, + "text": "त एनं कॊष्ठकी कृत्यरथवंशेन मारिष\nसर्वतॊ वयकिरन बाणैर उल्काभिर इव कुञ्जरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 11, + "text": "स तेषाम अस्त्रवेगं तं परतिहत्यास्त्र मायया\nतस्माद रथव्रजान मुक्तॊ वनदाहाद इव दविपः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 12, + "text": "स विस्फार्य धनुर घॊरम इन्द्राशनिसमस्वनम\nमारुतिं पञ्चविंशत्या भैमसेनिं च पञ्चभिः\nयुधिष्ठिरं तरिभिर विद्ध्वा सहदेवं च सप्तभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 13, + "text": "नकुलं च तरिसप्तत्या दरुपदेयांश च मारिष\nपञ्चभिः पञ्चभिर विद्ध्वा घॊरं नादं ननाद ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 14, + "text": "तं भीमसेनॊ नवभिः सहदेवश च पञ्चभिः\nयुधिष्ठिरः शतेनैव राक्षसं परत्यविध्यत\nनकुलश च चतुःषष्ट्या दरौपदेयास तरिभिस तरिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 15, + "text": "हैडिम्बॊ राक्षसं विद्ध्वा युद्धे पञ्चाशता शरैः\nपुनर विव्याध सप्तत्या ननाद च महाबलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 16, + "text": "सॊऽअतिविद्धॊ महेष्वासः सर्वतस तैर महारथैः\nपरतिविव्याध तान सर्वान पञ्चभिः पञ्चभिः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 17, + "text": "तं करुद्धं राक्षसं युद्धे परतिक्रुद्धस तु राक्षसः\nहैडिम्बॊ भरतश्रेष्ठ शरैर विव्याध सप्तभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 18, + "text": "सॊ तिविद्धॊ बलवता राक्षसेन्द्रॊ महाबलः\nवयसृजत सायकांस तूर्णं सवर्णपुङ्खाञ शिलाशितान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 19, + "text": "ते शरा नतपर्वाणॊ विविशू राक्षसं तदा\nरुषिताः पन्नगा यद्वद गिरिम उग्रा महाबलाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 20, + "text": "ततस ते पाण्डवा राजन समन्तान निशिताञ शरान\nपरेषयाम आसुर उद्विग्ना हैडिम्बश च घटॊत्कचः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 21, + "text": "स वध्यमानः समरे पाडवैर जितकाशिभिः\nदग्धाद्रिकूटशृङ्गाभं भिन्नाञ्जनचयॊपमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 22, + "text": "समुत्क्षिप्य च बाहुभ्याम आविध्य च पुनः पुनः\nनिष्पिपेष कषितौ कषिप्रं पूर्णकुम्भम इवाश्मनि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 23, + "text": "बललाघव संपन्नः संपन्नॊ विरमेण च\nभैमसेनी रणे करुद्ध सर्वसैन्यान्य अभीषयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 24, + "text": "स विस्फुटित सर्वाङ्गश चूर्णितास्थि विभूषणः\nघटॊत्कचेन वीरेण हतः सालकटङ्कटह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 25, + "text": "ततः सुमनसः पार्था हते तस्मिन निशाचरे\nचुक्रुशुः सिंहनादांश च वासांस्य आदुधुवुश च ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 26, + "text": "तावकाश च हतं दृष्ट्वा राक्षसेन्द्रं महाबलम\nअलम्बुसं भीमरूपं विशीर्णम इव पर्वतम\nहाहाकारम अकुर्वन्त सैन्यानि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 27, + "text": "जनाश च तद ददृशिरे रक्षः कौतूहलान्विताः\nयदृच्छया निपतितं भूमाव अङ्गारकं यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 28, + "text": "घटॊत्कचस तु तद धत्वा रक्षॊबलवतां वरम\nमुमॊच बलवन नादं बलं हत्वेव वासवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 29, + "text": "स पूज्यमानः पितृभिः स बान्हवैर; घटॊत्कचः कर्णमि दुष्करे कृते\nरिपुं निहत्याभिननन्द वै तदा; अलम्बुसं पक्वम अलम्बुसं यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 84, + "shloka": 30, + "text": "ततॊ निनादः सुमहान समुत्थितः; स शङ्खनानाविध बाणघॊषवान\nनिशम्य तं परत्यनदंस तु कौरवास; ततॊ धवनिर भुवनम अथास्पृशद भृशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nभारद्वाजं कथें युद्धे युयुधानॊ ऽभयवारयत\nसंजयाचक्ष्व तत्त्वेन परं कौतूहलं हि मे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 2, + "text": "[स]\nशृणु राजन महाप्राज्ञ संग्रामं लॊमहर्षणम\nदरॊणस्य पाण्डवैः सार्धं युयुधान पुरॊगमैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 3, + "text": "वध्यमानं बलं दृष्ट्वा युयुधानेन मारिष\nअभ्यद्रवत सवयं दरॊणः सात्यकिं सत्यविक्रमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 4, + "text": "तम आपतन्तं सहसा भारद्वाजं महारथम\nसात्यकिः पञ्चविंशत्या कषुद्रकाणां समार्पयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 5, + "text": "दरॊणॊ ऽपि युधि विक्रान्तॊ युयुधानं समाहितः\nअविध्यत पञ्चभिस तूर्णंहेम पुङ्खैः शिलाशितैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 6, + "text": "ते वर्म भित्त्वा सुदृढं दविषत पिशित भॊजनाः\nअभ्यगुर धरणीं राजञ शवसन्त इव पन्नगाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 7, + "text": "दीर्घबाहुर अभिक्रुद्धस तॊत्त्रार्दित इव दविपः\nदरॊणं पञ्चाशताविध्यन नाराचैर अग्निसंनिभैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 8, + "text": "भारद्वाजॊ रणे विद्धॊ युयुधानेन स तवरम\nसात्यकिं बहुभिर बाणैर यतमानम अविध्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 9, + "text": "ततः करुद्धॊ महेष्वासॊ भूय एव महाबलः\nसात्वतं पीडयाम आस शतेन नतपर्वणा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 10, + "text": "स वध्यमानः समरे भारद्वाजेन सात्यकिः\nनाभ्यपद्यत कर्तव्यं किं चिद एव विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 11, + "text": "विषण्णवदनश चापि युयुधानॊ ऽभवन नृप\nभारद्वाजं रणे दृष्ट्वा विसृजन्तं शिताञ शरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 12, + "text": "तं तु संप्रेक्ष्य ते पुत्राः सैनिकाश च विशां पते\nपरहृष्टमनसॊ भूत्वा सिंहवद वयनदन मुहुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 13, + "text": "तं शरुत्वा निनदं घॊरं पीड्यमानं च माधवम\nयुधिष्टिरॊ ऽबरवीद राजन सर्वसैन्यानि भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 14, + "text": "एष वृष्णिवरॊ वीरः सात्यकिः सत्यकर्मकृत\nगरस्यते युधि वीरेण भानुमान इव राहुणा\nअभिद्रवत गच्छध्वं सात्यकिर यत्र युध्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 15, + "text": "धृष्टद्युम्नं च पाञ्चाल्यम इदम आह जनाधिप\nअभिद्रव दरुतं दरॊणं किं नु तिष्ठसि पार्षत\nन पश्यसि भयं घॊरं दरॊणान नः समुपस्थितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 16, + "text": "असौ दरॊणॊ महेष्वासॊ युयुधानेन संयुगे\nकरीडते सूत्रबद्धेन पक्षिणा बालकॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 17, + "text": "तत्रैव सर्वे गच्छन्तु भीमसेनमुखा रथाः\nतवयैव सहिता यत्ता युयुधान रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 18, + "text": "पृष्ठतॊ ऽनुगमिष्यामि तवाम अहं सह सैनिकः\nसात्यकिं मॊक्षयस्वाद्य यम दंष्ट्रान्तरं गतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 19, + "text": "एवम उक्त्वा ततॊ राजा सर्वसैन्येन पाण्डवः\nअभ्यद्रवद रणे दरॊणं युयुधानस्य कारणात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 20, + "text": "तत्रारावॊ महान आसीद दरॊणम एकं युयुत्सताम\nपाण्डवानां च भद्रं ते सृञ्जयानां च सर्वशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 21, + "text": "ते समेत्य नरव्याघ्रा भारद्वाजं महारथम\nअभ्यवर्षञ शरैस तीक्ष्णैः कङ्कबर्हिण वाजितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 22, + "text": "समयन्न एव तु तान वीरान दरॊणः परत्यग्रहीत सवयम\nअतिथीन आगतान यद्वत सलिलेनासनेन च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 23, + "text": "तर्पितास ते शरैस तस्य भारद्वाजस्य धन्विनः\nआतिथेय गृहं पराप्य नृपते ऽतिथयॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 24, + "text": "भारद्वाजं च ते सर्वे न शेकुः परतिवीक्षितुम\nमध्यं दिनम अनुप्राप्तं सहस्रांशुम इव परभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 25, + "text": "तांस तु सर्वान महेष्वासान दरॊणः शस्त्रभृतां वरः\nअतापयच छरव्रातैर गभस्तिभिर इवांशुमान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 26, + "text": "वध्यमाना रणे राजन पाण्डवाः सृञ्जयास तथा\nतरातारं नाध्यगच्छन्त पङ्कमग्ना इव दविपाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 27, + "text": "दरॊणस्य च वयदृश्यन्त विसर्पन्तॊ महाशराः\nघभस्तय इवार्कस्य परतपन्तः समन्ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 28, + "text": "तस्मिन दरॊणेन निहताः पाञ्चालाः पञ्चविंशतिः\nमहारथसमाख्याता धृष्टद्युम्नस्य संमताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 29, + "text": "पाण्डूनां सर्वसैन्येषु पाञ्चालानां तथैव च\nदरॊणं सम ददृशुः शूरं विनिघ्नन्तं वरान वरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 30, + "text": "केकयानां शतं हत्वा विद्राव्य च समन्ततः\nदरॊणस तस्थौ महाराज वयादितास्य इवान्तकः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 31, + "text": "पाञ्चालान सृञ्जयान मत्स्यान केकयान पाण्डवान अपि\nदरॊणॊ ऽजयन महाबाहुः शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 32, + "text": "तेषां समभवच छब्दॊ वध्यतां दरॊण सायकैः\nवनौकसाम इवारण्ये दह्यतां धूमकेतुना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 33, + "text": "तत्र देवाः स गन्धर्वाः पितरश चाब्रुवन नृप\nएते दरवन्ति पाञ्चालाः पाण्डवाश च स सैनिकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 34, + "text": "तं तथा समरे दरॊणं निघ्नन्तं सॊमकान रणे\nन चाप्य अभिययुः के चिद अपरे नैव विव्यधुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 35, + "text": "वर्तमाने तथा रौद्रे तस्मिन वीरवरक्षये\nअशृणॊत सहसा पार्थः पाञ्चजन्यस्य निस्वनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 36, + "text": "पूरितॊ वासुदेवेन शङ्खराट सवनते भृशम\nयुध्यमानेषु वीरेषु सैन्धवस्याभिरक्षिषु\nनदत्सु धार्तराष्ट्रेषु विजयस्य रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 37, + "text": "गाण्डीवस्य च निर्घॊषे विप्रनष्टे समन्ततः\nकश्मलाभिहतॊ राजा चिन्तयाम आस पाण्डवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 38, + "text": "न नूनं सवस्ति पार्थस्य यथा नदति शङ्खराट\nकौरवाश च यथा हृष्टा विनदन्ति मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 39, + "text": "एवं संचिन्तयित्वा तु वयाकुलेनान्तर आत्मना\nअजातशत्रुः कौन्तेयः सात्वतं परत्यभाषत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 40, + "text": "बाष्पगद्गदया वाचा मुह्यमानॊ मुहुर मुहुः\nकृत्यस्यानन्तरापेक्षी शैनेयं शिनिपुंगवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 41, + "text": "यः स धर्मः पुरा दृष्टः सद्भिः शैनेय शाश्वतः\nसाम्पराये सुहृत कृत्ये तस्य कालॊ ऽयम आगतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 42, + "text": "सर्वेष्व अपि च यॊधेषु चिन्तयञ शिनिपुंगव\nतवत्तः सुहृत्तमं कं चिन नाभिजानामि सात्यके" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 43, + "text": "यॊ हि परीतमना नित्यं यश च नित्यम अनुव्रतः\nस कार्ये साम्पराये तु नियॊज्य इति मे मतिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 44, + "text": "यथा च केशवॊ नित्यं पाण्डवानां परायणम\nतथा तवम अपि वार्ष्णेय कृष्ण तुल्यपराक्रमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 45, + "text": "सॊ ऽहं भारं समाधास्ये तवयि तं वॊढुम अर्हसि\nअभिप्रायं च मे नित्यं न वृथा कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 46, + "text": "स तवं भरातुर वयस्यस्य गुरॊर अपि च संयुगे\nकुरु कृच्छ्रसहायार्थम अर्जुनस्य नरर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 47, + "text": "तवं हि सत्यव्रतः शूरॊ मित्राणाम अभयंकरः\nलॊके विख्यायसे वीरकर्मभिः सत्यवाग इति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 48, + "text": "यॊ हि शैनेय मित्रार्थे युध्यमानस तयजेत तनुम\nपृथिवीं वा दविजातिभ्यॊ यॊ दद्यात समम एव तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 49, + "text": "शरुताश च बहवॊ ऽसमाभी राजानॊ ये दिवं गताः\nदत्त्वेमां पृथिवीं कृत्स्नां बराह्मणेभ्यॊ यथाविधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 50, + "text": "एवं तवाम अपि धर्मात्मन परयाचे ऽहं कृताञ्जलिः\nपृथिवी दानतुल्यं सयाद अधिकं वा फलं विभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 51, + "text": "एक एव सदा कृष्णॊ मित्राणाम अभयंकरः\nरणे संत्यजति पराणान दवितीयस तवं च सात्यके" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 52, + "text": "विक्रान्तस्य च वीरस्य युद्धे परार्थयते यशः\nशूर एव सहायः सयान नेतरः पराकृतॊ जनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 53, + "text": "ईदृशे तु परामर्दे वर्तमानस्य माधव\nतवदन्यॊ हि रणे गॊप्ता विजयस्य न विद्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 54, + "text": "शलाघन्न एव हि कर्माणि शतशस तव पाण्डवः\nमम संजनयन हर्षं पुनः पुनर अकीर्तयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 55, + "text": "लघ्व अस्त्रश चित्रयॊधी च तथा लघुपराक्रमः\nपराज्ञः सर्वास्त्रविच छूरॊ मुह्यते न च संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 56, + "text": "महास्कन्धॊ महॊरस्कॊ महाबाहुर महाधनुः\nमहाबलॊ महावीर्यः स महात्मा महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 57, + "text": "शिष्यॊ मम सखा चैव परियॊ ऽसयाहं परियश च मे\nयुयुधानः सहायॊ मे परमथिष्यति कौरवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 58, + "text": "अस्मदर्थं च राजेन्द्र संनह्येद यदि केशवः\nरामॊ वाप्य अनिरुद्धॊ वा परद्युम्नॊ वा महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 59, + "text": "गदॊ वा सारणॊ वापि साम्बॊ वा सह वृष्णिभिः\nसहायार्थं महाराज संग्रामॊत्तम मूर्धनि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 60, + "text": "तथाप्य अहं नरव्याघ्रं शैनेयं सत्यविक्रमम\nसाहाय्ये विनियॊक्ष्यामि नासिन मे ऽनयॊ हि तत समः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 61, + "text": "इति दवैतवने तात माम उवाच धनंजयः\nपरॊक्षं तवद गुणांस तथ्यान कथयन्न आर्य संसदि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 62, + "text": "तस्य तवम एवं संकल्पं न वृथा कर्तुम अर्हसि\nधनंजयस्य वार्ष्णेय मम भीमस्य चॊभयॊः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 63, + "text": "यच चापि तीर्थानि चरन्न अगच्छं दवारकां परति\nतत्राहम अपि ते भक्तिम अर्जुनं परति दृष्टवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 64, + "text": "न तत सौहृदम अन्येषु मया शैनेय लक्षितम\nयथा तम अस्मान भजसे वर्तमानान उपप्लवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 65, + "text": "सॊ ऽभिजात्या च भक्त्या च सख्यस्याचार्यकस्य च\nसौहृदस्य च वीर्यस्य कुलीनत्वस्य माधव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 66, + "text": "सत्यस्य च महाबाहॊ अनुकम्पार्थम एव च\nअनुरूपं महेष्वास कर्म तवं कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 67, + "text": "सॊयॊधनॊ हि सहसा गतॊ दरॊणेन दंशितः\nपूर्वम एव तु यातास ते कौरवाणां महारथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 68, + "text": "सुमहान निनदंश चैव शरूयते विजयं परति\nस शैनेय जवेनात्र गन्तुम अर्हसि माधव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 69, + "text": "भीमसेनॊ वयं चैव संयत्ताः सह सैनिकाः\nदरॊणम आवारयिष्यामॊ यदि तवां परति यास्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 70, + "text": "पश्य शैनेय सैन्यानि दरवमाणानि संयुगे\nमहान्तं च रणे शब्दं दीर्यमाणां च भारतीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 71, + "text": "महामारुत वेगेन समुद्रम इव पर्वसु\nधार्तराष्ट्र बलं तात विक्षिप्तं सव्यसाचिना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 72, + "text": "रथैर विपरिधावद्भिर मनुष्यैश च हयैश च ह\nसैन्यं रजः समुद्धूतम एत संपरिवर्तते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 73, + "text": "संवृतः सिन्धुसौवीरैर नखरप्रासयॊधिभि\nअत्यन्तापचितैः शूरैः फल्गुनः परवीरहा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 74, + "text": "नैतद बलम असंवार्य शक्यॊ हन्तुं जयद्रथः\nएते हि सैन्धवस्यार्थे सर्वे संत्यक्तजीविताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 75, + "text": "शरशक्तिध्वजवनं हयनागसमाकुलम\nपश्यैतद धार्तराष्ट्राणाम अनीकं सुदुरासदम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 76, + "text": "शृणु दुन्दुभिनिर्घॊषं शङ्खशब्दांश च पुष्कलान\nसिंहनाद रवांश चैव रथनेमि सवनांस तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 77, + "text": "नागानां शृणु शब्दं च पत्तीनां च सहस्रशः\nसादिनां दरवतां चैव शृणु कम्पयतां महीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 78, + "text": "पुरस्तात सौन्धवानीकं दरॊणानीकस्य पृष्ठतः\nबहुत्वाद धि नरव्याघ्र देवेन्द्रम अपि पीडयेत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 79, + "text": "अपर्यन्ते बले मग्नॊ जह्याद अपि च जीवितम\nतस्मिंश च निहते युद्धे कथं जीवेत मादृशः\nसर्वथाहम अनुप्राप्तः सुकृच्छ्रं बलजीवितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 80, + "text": "शयामॊ युवा गुडाकेशॊ दर्शनीयश च पाण्डवः\nलघ्व अस्त्रश चित्रयॊधी च परविष्टस तात भारतीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 81, + "text": "सूर्यॊदये महाबाहुर दिवसश चातिवर्तते\nतन्न जानामि वार्ष्णेय यदि जीवति वा न वा\nकुरूणां चापि तत सैन्यं सागरप्रतिमं महत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 82, + "text": "एक एव च बीभत्सुः परविष्टस तात भारतीम\nअविषह्यां महाबाहुः सुरैर अपि महामृधे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 83, + "text": "न च मे वर्तते बुद्धिर अद्य युद्धे कथं चन\nदरॊणॊ ऽपि रभसॊ युद्धे मम पीडयते बलम\nपरत्यक्षं ते महाबाहॊ यथासौ चरति दविजः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 84, + "text": "युगपच च समेतानां कार्याणां तवं विचक्षणः\nमहार्थं लघु संयुक्तं कर्तुम अर्हसि माधव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 85, + "text": "तस्य मे सर्वकार्येषु कार्यम एतन मतं सदा\nअर्जुनस्य परित्राणं कर्तव्यम इति संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 86, + "text": "नाहं शॊचामि दाशार्हं गॊप्तारं जगतः परभुम\nस हि शक्तॊ रणे तात तरीँल लॊकान अपि संगतान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 87, + "text": "विजेतुं पुरुषव्याघ्र सत्यम एतद बरवीमि ते\nकिं पुनर धार्तराष्ट्रस्य बलम एतत सुदुर्बलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 88, + "text": "अर्जुनस तव एव बार्ष्णेय पीडितॊ बहुभिर युधि\nपरजह्यात समरे पराणांस तस्माद विन्दामि कश्मलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 89, + "text": "तस्य तवं पदवीं गच्छ गच्छेयुस तवादृशा यथा\nतवादृशस्येदृशे काले मादृशेनाभिचॊदितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 90, + "text": "रणे वृष्णिप्रवीराणां दवाव एवातिरथौ समृतौ\nपरद्युम्नश च महाबाहुस तवं च सात्वत विश्रुतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 91, + "text": "अस्त्रे नारायण समः संकर्षण समॊ बले\nवीरतायां नरव्याघ्र धनंजय समॊ हय असि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 92, + "text": "भीष्मद्रॊणाव अतिक्रम्य सर्वयुद्धविशारदम\nतवाम अद्य पुरुषव्याघ्रं लॊके सन्तः परचक्षते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 93, + "text": "नासाध्यं विद्यते लॊके सात्यकेर इति माधव\nतत तवां यद अभिवक्ष्यामि तत कुरुष्व महाबल" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 94, + "text": "संभावना हि लॊकस्य तव पार्थस्य चॊभयॊः\nनान्यथा तां महाबाहॊ संप्रकर्तुम इहार्हसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 95, + "text": "परित्यज्य परियान पराणान रणे विचर वीरवत\nन हि शैनेय दाशार्हा रणे रक्षन्ति जीवितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 96, + "text": "अयुद्धम अनवस्थानं संग्रामे च पलायनम\nभीरूणाम असतां मार्गॊ नैष दाशार्ह सेवितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 97, + "text": "तवार्जुनॊ गुरुस तात धर्मात्मा शिनिपुंगव\nवासुदेवॊ गुरुश चापि तव पार्थस्य धीमतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 98, + "text": "कारणद्वयम एतद धि जानानस तवाहम अब्रुवम\nमावमंस्था वचॊ मह्यं गुरुस तव गुरॊर हय अहम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 99, + "text": "वासुदेव मतं चैतन मम चैवार्जुनस्य च\nसत्यम एतन मयॊक्तं ते याहि यत्र धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 100, + "text": "एतद वचनम आज्ञाय मम सत्यपराक्रम\nपरविशैतद बलं तात धार्तराष्ट्रस्य दुर्मतेः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 85, + "shloka": 101, + "text": "परविश्य च यथान्यायं संगम्य च महारथैः\nयथार्हम आत्मनः कर्म रणे सात्वत दर्शय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nपरीतियुक्तं च हृद्यं च मधुराक्षरम एव च\nकालयुक्तं च चित्रं च सवतया चाभिभाषितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 2, + "text": "धर्मराजस्य तद वाक्यं निशम्य शिनिपुंगवः\nसात्यकिर भरतश्रेष्ठ परत्युवाच युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 3, + "text": "शरुतं ते गदतॊ वाक्यं सर्वम एतन मयाच्युत\nनयाययुक्तं च चित्रं च फल्गुनार्थे यशः करम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 4, + "text": "एवंविधे तथा काले मदृशं परेक्ष्य संमतम\nवक्तुम अर्हसि राजेन्द्र यथा पार्थं तथैव माम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 5, + "text": "न मे धनंजयस्यार्थे पराणा रक्ष्याः कथं चन\nतवत्प्रयुक्तः पुनर अहं किं न कुर्यां महाहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 6, + "text": "लॊकत्रयं यॊधयेयं स देवासुरमानुषम\nतवत्प्रयुक्तॊ नरेन्द्रेह किम उतैतत सुदुर्बलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 7, + "text": "सुयॊधन बलं तव अद्य यॊधयिष्ये समन्ततः\nविजेष्ये च रणे राजन सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 8, + "text": "कुशल्य अहं कुशलिनं समासाद्य धनंजयम\nहते जयद्रथे राजन पुनर एष्यामि ते ऽनतिकम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 9, + "text": "अवश्यं तु मया सर्वं विज्ञाप्यस तवं नराधिप\nवासुदेवस्य यद वाक्यं फल्गुनस्य च धीमतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 10, + "text": "दृढं तव अभिपरीतॊ ऽहम अर्जुनेन पुनः पुनः\nमध्ये सर्वस्य सैन्यस्य वासुदेवस्य शृण्वतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 11, + "text": "अद्य माधव राजानम अप्रमत्तॊ ऽनुपालय\nआर्यां युद्धे मतिं कृत्वा यावद धन्मि जयद्रथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 12, + "text": "तवयि वाहं महाबाहॊ परद्युम्ने वा महारथे\nनृपं निक्षिप्य गच्छेयं निरपेक्षॊ जयद्रथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 13, + "text": "जानीषे हि रणे दरॊणं रभसं शरेष्ठ संमतम\nपरतिज्ञा चापि ते नित्यं शरुता दरॊणस्य माधव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 14, + "text": "गरहणं धर्मराजस्य भारद्वाजॊ ऽनुगृध्यति\nशक्तश चापि रणे दरॊणॊ निगृहीतुं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 15, + "text": "एवं तवयि समाधाय धर्मराजं नरॊत्तमम\nअहम अद्य गमिष्यामि सैन्धवस्य वधाय हि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 16, + "text": "जयद्रथम अहं हत्वा धरुवम एष्यामि माधव\nधर्मराजं यथा दरॊणॊ निगृह्णीयाद रणे बलात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 17, + "text": "निगृहीते नरश्रेष्ठे भारद्वाजेन माधव\nसैन्धवस्य वधॊ न सयान मनाप्रीतिस तथा भवेत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 18, + "text": "एवंगते नरश्रेष्ठ पाण्डवे सत्यवादिनि\nअस्माकं गमनं वयक्तं वनं परति भवेत पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 19, + "text": "सॊ ऽयं मम जयॊ वयक्तं वयर्थ एव भविष्यति\nयदि दरॊणॊ रणे करुद्धॊ निगृह्णीयाद युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 20, + "text": "स तवम अद्य महाबाहॊ परियार्थं मम माधव\nजयार्थं च यशॊऽरथं च रक्ष राजानम आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 21, + "text": "स भवान मयि निक्षेपॊ निक्षिप्तः सव्यसाचिना\nभारद्वाजाद भयं नित्यं पश्यमानेन ते परभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 22, + "text": "तस्यापि च महाबाहॊ नित्यं पश्यति संयुगे\nनान्यं हि परतियॊद्धारं रौक्मिणेयाद ऋते परभॊ\nमां वापि मन्यते युद्धे भारद्वाजस्य धीमतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 23, + "text": "सॊ ऽहं संभावनां चैताम आचार्य वचनं च तत\nपृष्ठतॊ नॊत्सहे कर्तुं तवां वा तयक्तुं महीपते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 24, + "text": "आचार्यॊ लघुहस्तत्वाद अभेद्यकवचावृतः\nउपलभ्य रणे करीडेद यथा शकुनिना शिशुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 25, + "text": "यदि कार्ष्णिर धनुष्पाणिर इह सयान मकरध्वजः\nतस्मै तवां विसृजेयं वै स तवां रक्षेद यथार्जुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 26, + "text": "कुरु तवम आत्मनॊ गुप्तिं कस ते गॊप्ता गते मयि\nयः परतीयाद रणे दरॊणं यावद गच्छामि पाण्डवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 27, + "text": "मा च ते भयम अद्यास्तु राजन्न अर्जुन संभवम\nन स जातु महाबाहुर भारम उद्यम्य सीदति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 28, + "text": "ये च सौवीरका यॊधास तथा सैन्धव पौरवाः\nउदीच्या दाक्षिणात्याश च ये चान्ये ऽपि महारथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 29, + "text": "ये च कर्ण मुखा राजन रथॊदाराः परकीर्तिताः\nएते ऽरजुनस्य करुद्धस्य कलां नार्हन्ति षॊडशीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 30, + "text": "उद्युक्ता पृथिवी सर्वा स सुरासुरमानुषा\nस राक्षसगणा राजन स किंनरमहॊरगा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 31, + "text": "जङ्गमाः सथावरैः सार्धं नालं पार्थस्य संयुगे\nएवं जञात्वा महाराज वयेतु ते भीर धनंजये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 32, + "text": "यत्र वीरौ महेष्वासौ कृष्णौ सत्यपराक्रमौ\nन तत्र कर्मणॊ वयापत कथं चिद अपि विद्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 33, + "text": "दैवं कृतास्त्रतां यॊगम अमर्षम अपि चाहवे\nकृतज्ञतां दयां चैव भरातुस तवम अनुचिन्तय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 34, + "text": "यमि चाप्य अपयाते वै गच्छमाने ऽरजुनं परति\nदरॊणे चित्रास्त्रतां संख्ये राजंस तवम अनुचिन्तय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 35, + "text": "आचार्यॊ हि भृशं राजन निग्रहे तव गृध्यति\nपरतिज्ञाम आत्मनॊ रक्षन सत्यां कर्तुं च भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 36, + "text": "कुरुष्वाद्यात्मनॊ गुप्तिं कस ते गॊप्ता गते मयि\nयस्याहं पर्ययात पार्थ गच्छेयं फल्गुनं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 37, + "text": "न हय अहं तवा महाराज अनिक्षिप्य महाहवे\nकव चिद यास्यामि कौरव्य सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 38, + "text": "एतद विचार्य बहुशॊ बुद्ध्या बुद्धिमतां वर\nदृष्ट्वा शरेयः परं बुद्ध्या ततॊ राजन परशाधि माम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 39, + "text": "[य]\nएवम एतन महाबाहॊ यथा वदसि माधव\nन तु मे शुध्यते भावः शवेताश्वं परति मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 40, + "text": "करिष्ये परमं यत्नम आत्मनॊ रक्षणं परति\nगच्छ तवं समनुज्ञातॊ यत्र यातॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 41, + "text": "आत्मसंरक्षणं संख्ये गमनं चार्जुनं परति\nविचार्यैतद दवयं बुद्ध्या गमनं तत्र रॊचये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 42, + "text": "स वम आतिष्ठ यानाय यत्र यातॊ धनंजयः\nममापि रक्षणं भीमः करिष्यति महाबलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 43, + "text": "पार्षतश च ससॊदर्यः पार्थिवाश च महाबलाः\nदरौपदेयाश च मां तात रक्षिष्यन्ति न संशयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 44, + "text": "केकया भरातरः पञ्च राक्षसश च घटॊत्कचः\nविराटॊ दरुपदश चैव शिखण्डी च महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 45, + "text": "धृष्टकेतुश च बलवान कुन्तिभॊजश च मारिष\nनकुलः सहदेवश च पाञ्चालाः सृञ्जयास तथा\nएते समाहितास तात रक्षिष्यन्ति न संशयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 46, + "text": "न दरॊणः सह सैन्येन कृतवर्मा च संयुगे\nसमासादयितुं शक्तॊ न च मां धर्षयिष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 47, + "text": "धृष्टद्युम्नश च समरे दरॊणं करुद्धं परंतपः\nवारयिष्यति विक्रम्य वेलेव मकरालयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 48, + "text": "यत्र सथास्यति संग्रामे पार्षतः परवीरहा\nन दरॊण सैन्यं बलवत करामेत तत्र कथं चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 49, + "text": "एष दरॊण विनाशाय समुत्पन्नॊ हुताशनात\nकवची स शरी खड्गी धन्वी च वरभूषणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 86, + "shloka": 50, + "text": "विश्रब्धॊ गच्छ शैनेय मा कार्षीर मयि संभ्रमम\nधृष्टद्युम्नॊ रणे करुद्धॊ दरॊणम आवारयिष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nधर्मराजस्य तद वाक्यं निशम्य शिनिपुंगवः\nपार्थाच च भयम आशङ्कन परित्यागान महीपतेः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 2, + "text": "अपवादं हय आत्मनश च लॊकाद रक्षन विशेषतः\nन मां भीत इति बरूयुर आयान्तं फल्गुनं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 3, + "text": "निश्चित्य बहुधैवं स सात्यकिर युद्धदुर्मदः\nधर्मराजम इदं वाक्यम अब्रवीत पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 4, + "text": "कृतां चेन मन्यसे रक्षां सवस्ति ते ऽसतु विशां पते\nअनुयास्यामि बीभत्सुं करिष्ये वचनं तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 5, + "text": "न हि मे पाण्डवात कश चित तरिषु लॊकेषु विद्यते\nयॊ वै परियतरॊ राजन सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 6, + "text": "तस्याहं पदवीं यास्ये संदेशात तव मानद\nतवत्कृते न च मे किं चिद अकर्तव्यं कथं चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 7, + "text": "यथा हि मे गुरॊर वाक्यं विशिष्टं दविपदां वर\nतथा तवापि वचनं विशिष्टतरम एव मे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 8, + "text": "परिये हि तव वर्तेते भरातरौ कृष्ण पाण्डवौ\nतयॊः परिये सथितं चैव विद्धि मां राजपुंगव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 9, + "text": "तवाज्ञां शिरसा गृह्य पाण्डवार्थम अहं परभॊ\nभित्त्वेदं दुर्भिदं सैन्यं परयास्ये नरसत्तम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 10, + "text": "दरॊणानीकं विशाम्य एष करुद्धॊ झष इवार्णवम\nतत्र यास्यामि यत्रासौ राजन राजा जयद्रथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 11, + "text": "यत्र सेनां समाश्रित्य भीतस तिष्ठति पाण्डवात\nगुप्तौ रथवरश्रेष्ठैर दरौणिकर्ण कृपादिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 12, + "text": "इतस तरियॊजनं मन्ये तम अध्वानं विशां पते\nयत्र तिष्ठति पार्थॊ ऽसौ जयद्रथवधॊद्यतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 13, + "text": "तरियॊजनगतस्यापि तस्य यास्याम्य अहं पदम\nआसैन्धव वधाद राजन सुदृढेनान्तर आत्मना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 14, + "text": "अनादिष्टस तु गुरुणा कॊ नु युध्येत मानवः\nआदिष्टस तु तवया राजन कॊ नु युध्येत मादृशः\nअभिजानामि तं देशं यत्र यास्याम्य अहं परभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 15, + "text": "हुड शक्तिगडा परासखड्गचर्मर्ष्टि तॊमरम\nइष्वस्त्रवरसंबाधं कषॊभयिष्ये बलार्णवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 16, + "text": "यद एतत कुञ्जरानीकं साहस्रम अनुपश्यसि\nकुलम अञ्जनकं नाम यत्रैते वीर्यशालिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 17, + "text": "आस्थिता बहुभिर मलेच्छैर युद्धशौण्डैः परहारिभिः\nनागा मेघनिभा राजन कषरन्त इव तॊयदाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 18, + "text": "नैते जातु निवर्तेरन परेषिता हस्तिसादिभिः\nअन्यत्र हि वधाद एषां नास्ति राजन पराजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 19, + "text": "अथ यान रथिनॊ राजन समन्ताद अनुपश्यसि\nएते रुक्मरथा नाम राजपुत्रा महारथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 20, + "text": "रथेष्व अस्त्रेषु निपुणा नागेषु च विशां पते\nधनुर्वेदे गताः पारं मुष्टियुद्धे च कॊविदाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 21, + "text": "गदायुद्धविशेषज्ञा नियुद्ध कुशलास तथा\nखड्गप्रहरणे युक्ताः संपाते चासि चर्मणॊः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 22, + "text": "शूराश च कृतविद्याश च सपर्धन्ते च परस्परम\nनित्यं च समरे राजन विजिगीषन्ति मानवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 23, + "text": "कर्णेन विजिता राजन दुःशासनम अनुव्रताः\nएतांस तु वासुदेवॊ ऽपि रथॊदारान परशंसति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 24, + "text": "सततं परियकामाश च कर्णस्यैते वशे सथिताः\nतस्यैव वचनाद राजन निवृत्ताः शवेतवाहनात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 25, + "text": "ते न कषता न च शरान्ता दृढावरणकार्मुकाः\nमदर्थं विष्ठिता नूनं धार्तराष्ट्रस्य शासनात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 26, + "text": "एतान परमर्थ्य संग्रामे परियार्थं तव कौरव\nपरयास्यामि ततः पश्चात पदवीं सव्यसाचिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 27, + "text": "यांस तव एतान अपरान राजन नागान सप्तशतानि च\nपरेक्षसे वर्म संछन्नान किरातैः समधिष्ठितान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 28, + "text": "किरात राजॊ यान परादाद गृहीतः सव्यसाचिना\nसवलंकृतांस तथा परेष्यान इच्छञ जीवितम आत्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 29, + "text": "आसन्न एते पुरा राजंस तव कर्म करा दृढम\nतवाम एवाद्य युयुत्सन्ते पश्य कालस्य पर्ययम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 30, + "text": "तेषाम एते महामात्राः किराता युद्धदुर्मदाः\nहस्तिशिक्षाविदश चैव सर्वे चैवाग्नियॊनयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 31, + "text": "एते विनिर्जिताः सर्वे संग्रामे सव्यसाचिना\nमदर्थम अद्य संयत्ता दुर्यॊधन वशानुगाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 32, + "text": "एतान भित्त्वा शरै राजन किरातान युद्धदुर्मदान\nसैन्धवस्य वधे युक्तम अनुयास्यामि पाण्डवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 33, + "text": "ये तव एते सुमहानागा अञ्जनस्य कुलॊद्भवाः\nकर्कशाश च विनीताश च परभिन्नकरटा मुखाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 34, + "text": "जाम्बूनदमयैः सर्वैर वर्मभिः सुविभूषिताः\nलब्धलक्ष्म्या रणे राजन्न ऐरावण समा युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 35, + "text": "उत्तरात पर्वताद एते तीक्ष्णैर दस्युभिर आस्थिताः\nकर्कशैः परवरैर यॊधैः कार्ष्णायस तनुच छदैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 36, + "text": "सन्ति गॊयॊनयश चात्र सन्ति वानरयॊनयः\nअनेकयॊनयश चान्ये तथा मानुषयॊनयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 37, + "text": "अनीकम असताम एतद धूमवर्णम उदीर्यते\nमलेच्छानां पापकर्तॄणां हिमवद दुर्गवासिनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 38, + "text": "एतद दुर्यॊधनॊ लब्ध्वा समग्रं नागमण्डलम\nकृपं च सौमदत्तिं च दरॊणं च रथिनां वरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 39, + "text": "सिन्धुराजं तथा कर्णम अवमन्यत पाण्डवान\nकृतार्थम अथ चात्मानं मन्यते कालचॊदितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 40, + "text": "ते च सर्वे ऽनुसंप्राप्ता मम नाराचगॊचरम\nन विमॊक्ष्यन्ति कौन्तेय यद्य अपि सयुर मनॊजवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 41, + "text": "तेन संभाविता नित्यं परवीर्यॊपजीविना\nविनाशम उपयास्यन्ति मच्छरौघनिपीडिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 42, + "text": "ये तव एते रथिनॊ राजन दृश्यन्ते काञ्चनध्वजाः\nएते दुर्वारणा नाम काम्बॊजा यदि ते शरुताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 43, + "text": "शूराश च कृतविद्याश च धनुर्वेदे च निष्ठिताः\nसंहताश च भृशं हय एते अन्यॊन्यस्य हितैषिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 44, + "text": "अक्षौहिण्यश च संरब्धा धार्तराष्ट्रस्य भारत\nयत्ता मदर्थं तिष्ठन्ति कुरुवीराभिरक्षिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 45, + "text": "अप्रमत्ता महाराज माम एव परत्युपस्थिताः\nतांस तव अहं परमथिष्यामि तृणानीव हुताशनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 46, + "text": "तस्मात सर्वान उपासङ्गान सर्वॊपकरणानि च\nरथे कुर्वन्तु मे राजन यथावद रथकल्पकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 47, + "text": "अस्मिंस तु खलु संग्रामे गराह्यं विविधम आयुधम\nयथॊपदिष्टम आचार्यैः कार्यः पञ्च गुणॊ रथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 48, + "text": "काम्बॊजैर हि समेष्यामि करुद्धैर आशीविषॊपमैः\nनानाशस्त्रसमावापैर विविधायुधयॊधिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 49, + "text": "किरातैश च समेष्यामि विषकल्पैः परहारिभिः\nलालितैः सततं राज्ञा दुर्यॊधन हितैषिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 50, + "text": "शकैश चापि समेष्यामि शक्रतुल्यपराक्रमैः\nअग्निकल्पैर दुराधर्षैः परदीप्तैर इव पावकैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 51, + "text": "तथान्यैर विविधैर यॊधैः कालकल्पैर दुरासदैः\nसमेष्यामि रणे राजन बहुभिर युद्धदुर्मदैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 52, + "text": "तस्माद वै वाजिनॊ मुख्या विश्रान्ताः शुभलक्षणाः\nउपावृत्ताश च पीताश च पुनर युज्यन्तु मे रथे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 53, + "text": "तस्य सर्वान उपासङ्गान सर्वॊपकरणानि च\nरथे परास्थापयद राजा शस्त्राणि विविधानि च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 54, + "text": "ततस तान सर्वतॊ मुक्त्वा सदश्वांश चतुरॊ जनाः\nरसवत पाययाम आसुः पानं मदसमीरिणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 55, + "text": "पीतॊपवृत्तान सनातांश च जग्धान्नान समलंकृतान\nविनीतशल्यांस तुरगांश चतुरॊ हेममालिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 56, + "text": "तान यत्तान रुक्मवर्णाभान विनीताञ शीघ्रगामिनः\nसंहृष्टमनसॊ ऽवयग्रान विधिवत कल्पिते रथे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 57, + "text": "महाध्वजेन सिंहेन हेमकेसर मालिना\nसंवृते केतनैर हेमैर मणिविद्रुम चित्रितैः\nपाण्डुराभ्रप्रकाशाभिः पताकाभिर अलंकृते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 58, + "text": "हेमदण्डॊच्छ्रितच छत्रे बहु शस्त परिच्छदे\nयॊजयाम आस विधिवद धेमभाण्ड विभूषितान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 59, + "text": "दारुकस्यानुजॊ भराता सूतस तस्य परियः सखा\nनयवेदयद रथं युक्तं वासवस्येव मातलिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 60, + "text": "ततः सनातः शुचिर भूत्वा कृतकौतुक मङ्गलः\nसनतकानां सहस्रस्य सवर्णनिष्कान अदापयत\nआशीर्वादैः परिष्वक्तः सात्यकिः शरीमतां वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 61, + "text": "ततः स मधुपर्कार्हः पीत्वा कैलावतं मधु\nलॊहिताक्षॊ बभौ तत्र मदविह्वल लॊचनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 62, + "text": "आलभ्य वीर कांस्यं च हर्षेण महतान्वितः\nदविगुणीकृततेजा हि परज्वलन्न इव पावकः\nउत्सङ्गे धनुर आदाय स शरं रथिनां वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 63, + "text": "कृतस्वस्त्ययनॊ विप्रैः कवची समलंकृतः\nलाजैर गन्धैस तथा माल्यैः कन्याभिश चाभिनन्दितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 64, + "text": "युधिष्ठिरस्य चरणाव अभिवाद्य कृताञ्जलिः\nतेन मूर्धन्य उपाघ्रात आरुरॊह महारथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 65, + "text": "ततस ते वाजिनॊ हृष्टाः सुपुष्टा वातरंहसः\nअजय्या जैत्रम ऊहुस तं विकुर्वन्तः सम सैन्धवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 66, + "text": "अथ हर्षपरीताङ्गः सात्यकिर भीमम अब्रवीत\nतवं भीम रक्ष राजानम एतत कार्यतमं हि ते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 67, + "text": "अहं भित्त्वा परवेक्ष्यामि कालपक्वम इदं बलम\nआयत्यां च तदात्वे च शरेयॊ राज्ञॊ ऽभिरक्षणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 68, + "text": "जानीषे मम वीर्यं तवं तव चाहम अरिंदम\nतस्माद भीम निवर्तस्व मम चेद इच्छसि परियम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 69, + "text": "तथॊक्तः सात्यकिं पराह वरज तवं कार्यसिद्धये\nअहं राज्ञः करिष्यामि रक्षां पुरुषसत्तम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 70, + "text": "एवम उक्तः परत्युवाच भीमसेनं स माधवः\nगच्छ गच्छ दरुतं पार्थ धरुवॊ ऽदय विजयॊ मम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 71, + "text": "यन मे सनिग्धॊ ऽनुरक्तश च तवम अद्य वशगः सथितः\nनिमित्तानि च धन्यानि यथा भीमवदन्ति मे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 72, + "text": "निहते सैन्धवे पापे पाण्डवेन महात्मना\nपरिष्वजिष्ये राजानं धर्मात्मानं न संशयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 73, + "text": "एतावद उक्त्वा भीमं तु विसृज्य च महामनाः\nसंप्रैक्षत तावकं सैन्यं वयाघॊर मृगगणान इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 74, + "text": "तं दृष्ट्वा परविविक्षन्तं सैन्यं तव जनाधिप\nभूय एवाभवन मूढं सुभृशं चाप्य अकम्पत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 87, + "shloka": 75, + "text": "ततः परयातः सहसा सैन्यं तव स सात्यकिः\nदिदृक्षुर अर्जुनं राजन धर्मराजस्य शासनात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nपरयाते तव सैन्यं तु युयुधाने युयुत्सया\nधर्मराजॊ महाराज सवेनानीकेन संवृतः\nपरायाद दरॊण रथप्रेप्सुर युयुधानस्य पृष्ठतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 2, + "text": "ततः पाञ्चालराजस्य पुत्रः समरदुर्मदः\nपराक्रॊशत पाण्डवानीके वसु दानश च पार्थिवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 3, + "text": "आगच्छत परहरत दरुतं विपरिधावत\nयथासुखेन गच्छेत सात्यकिर युद्धदुर्मदः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 4, + "text": "महारथा हि बहवॊ यतिष्यन्त्य अस्य निर्जये\nइति बरुवन्तॊ वेगेन समापेतुर बलं तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 5, + "text": "वयं परतिजिगीषन्तस तत्र तान समभिद्रुताः\nततः शब्दॊ महान आसीद युयुधान रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 6, + "text": "परकम्प्यमाना महती तव पुत्रस्य वाहिनी\nसात्वतेन महाराज शतधाभिव्यदीर्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 7, + "text": "तस्यां विदीर्यमाणायां शिनेः पौत्रॊ महारथः\nसप्त वीरान महेष्वासान अग्रानीके वयपॊथयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 8, + "text": "ते भीता मृद्यमानाश च परमृष्टा दीर्घबाहुना\nआयॊधनं जहुर वीरा दृष्ट्वा तम अतिमानुषम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 9, + "text": "रथैर विमथिताक्षैश च भग्ननीडैश च मारिष\nचक्रैर विमथितैश छिन्नैर धवजैश च विनिपातितैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 10, + "text": "अनुकर्षैः पताकाभिः शिरस तराणैः स काञ्चनैः\nबाहुभिश चन्दनादिग्धैः साङ्गदैश च विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 11, + "text": "हस्तिहस्तॊपमैश चापि भुजगाभॊग संनिभैः\nऊरुभिः पृथिवी छन्ना मनुजानां नरॊत्तम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 12, + "text": "शशाङ्कसंनिकाशैश च वदनैश चारुकुण्डलैः\nपतितैर वृषभाक्षाणां बभौ भारत मेदिनी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 13, + "text": "गजैश च बहुधा छिन्नैः शयानैः पर्वतॊपमैः\nरराजातिभृशं भूमिर विकीर्णैर इव पर्वतैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 14, + "text": "तपनीयमयैर यॊक्त्रैर्मुक्ता जालविभूषितैः\nउरश छदैर विचित्रैश च वयशॊभन्त तुरंगमाः\nगतसत्त्वा महीं पराप्य परमृष्टा दीर्घबाहुना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 15, + "text": "नानाविधानि सैन्यानि तव हत्वा तु सात्वतः\nपरविष्टस तावकं सैन्यं दरावयित्वा चमूं भृशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 16, + "text": "ततस तेनैव मार्गेण येन यातॊ धनंजयः\nइयेष सात्यकिर गन्तुं ततॊ दरॊणेन वारितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 17, + "text": "भरद्वाजं समासाद्य युयुधानस तु मारिष\nनाभ्यवर्तत संक्रुद्धॊ वेलाम इव जला शयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 18, + "text": "निवार्य तु रणे दरॊणॊ युयुधानं महारथम\nविव्याध निशितैर बाणैः पञ्चभिर मर्मभेदिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 19, + "text": "सात्यकिस तु रणे दरॊणं राजन विव्याध सप्तभिः\nहेमपुङ्खैः शिला धौतैः कङ्कबर्हिण वाजितैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 20, + "text": "तं षड्भिः सायकैर दरॊणः साश्वयन्तारम आर्दयत\nस तं न ममृषे दरॊणं युयुधानॊ महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 21, + "text": "सिंहनादं ततः कृत्वा दरॊणं विव्याध सात्यकिः\nदशभिः सायकैश चान्यैः षड्भिर अष्टाभिर एव च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 22, + "text": "युयुधानः पुनर दरॊणं विव्याध दशभिः शरैः\nएकेन सारथिं चास्य चतुर्भिश चतुरॊ हयान\nधवजम एकेन बाणेन विव्याध युधि मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 23, + "text": "तं दरॊणः साश्वयन्तारं स रथध्वजम आशुगैः\nतवरन पराच्छादयद बाणैः शलभानाम इव वरजैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 24, + "text": "तथैव युयुधानॊ ऽपि दरॊणं बहुभिर आशुगैः\nपराच्छादयद असंभ्रान्तस ततॊ दरॊण उवाच ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 25, + "text": "तवाचार्यॊ रणं हित्वा गतः कापुरुषॊ यथा\nयुध्यमानं हि मां हित्वा परदक्षिणम अवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 26, + "text": "तवं हि मे युध्यतॊ नाद्य जीवन मॊक्ष्यसि माधव\nयदि मां तवं रणे हित्वा न यास्य आचार्यवद दरुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 27, + "text": "[सात्यकि]\nधनंजयस्य पदवीं धर्मराजस्य शासनात\nगच्छामि सवस्ति ते बरह्मन न मे कालात्ययॊ भवेत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 28, + "text": "[स]\nएतावद उक्त्वा शैनेय आचार्यं परिवर्जयन\nपरयातः सहसा राजन सारथिं चेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 29, + "text": "दरॊणः करिष्यते यत्नं सर्वथा मम वारणे\nयत्तॊ याहि रणे सूत शृणु चेदं वचः परम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 30, + "text": "एतद आलॊक्यते सैन्यम आवन्त्यानां महाप्रभम\nअस्यानन्तरतस तव एतद दाक्षिणात्यं महाबलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 31, + "text": "तदनन्तरम एतच च बाह्लिकानां बलं महत\nबाह्लिकाभ्याशतॊ युक्तं कर्णस्यापि महद बलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 32, + "text": "अन्यॊन्येन हि सैन्यानि भिन्नान्य एतानि सारथे\nअन्यॊन्यं समुपाश्रित्य न तयक्ष्यन्ति रणाजिरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 33, + "text": "एतद अन्तरम आसाद्य चॊदयाश्वान परहृष्टवत\nमध्यमं जवम आस्थाय वह माम अत्र सारथे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 34, + "text": "बाह्लिका यत्र दृश्यन्ते नानाप्रहरणॊद्यताः\nदाक्षिणात्याश च बहवः सूतपुत्र पुरॊगमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 35, + "text": "हस्त्यश्वरथसंबाधं यच चानीकं विलॊक्यते\nनानादेशसमुत्थैश च पदातिभिर अधिष्ठितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 36, + "text": "एतावद उक्त्वा यन्तारं बरह्माणं परिवर्जयन\nस वयतीयाय यत्रॊग्रं कर्णस्य सुमहद बलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 37, + "text": "तं दरॊणॊ ऽनुययौ करुद्धॊ विकिरन विशिखान बहून\nयुयुधानं महाबाहुं गच्छन्तम अनिवर्तिनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 38, + "text": "कर्णस्य सैन्यं सुमहद अभिहत्य शितैः शरैः\nपराविशद भारतीं सेनाम अपर्यन्तां स सात्यकिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 39, + "text": "परविष्टे युयुधाने तु सैनिकेषु दरुतेषु च\nअमर्षी कृतवर्मा तु सात्यकिं पर्यवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 40, + "text": "तम आपतन्तं विशिखैः षड्भिर आहत्य सात्यकिः\nचतुर्भिश चतुरॊ ऽसयाश्वान आजघानाशु वीर्यवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 41, + "text": "ततः पुनः षॊडशभिर नतपर्वभिर आशुगैः\nसात्यकिः कृतवर्माणं परत्यविध्यत सतनान्तरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 42, + "text": "स तुद्यमानॊ विशिखैर बहुभिस तिग्मतेजनैः\nसात्वतेन महाराज कृतवर्मा न चक्षमे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 43, + "text": "स वत्सदन्तं संधाय जिह्मगानल संनिभम\nआकृष्य राजन्न आकर्णाद विव्याधॊरसि सात्यकिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 44, + "text": "स तस्य देवावरणं भित्त्वा देहं च सायकः\nस पत्रपुङ्खः पृथिवीं विवेश रुधिरॊक्षितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 45, + "text": "अथास्य बहुभिर बाणैर अच्छिनत परमास्त्रवित\nसमार्गण गुणं राजन कृतवर्मा शरासनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 46, + "text": "विव्याध च रणे राजन सात्यकिं सत्यविक्रमम\nदशभिर विशिखैस तीक्ष्णैर अभिक्रुद्धः सतनान्तरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 47, + "text": "ततः परशीर्णे धनुषि शक्त्या शक्तिमतां वरः\nअभ्यहन दक्षिणं बाहुं सात्यकिः कृतवर्मणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 48, + "text": "ततॊ ऽनयत सुदृढं वीरॊ धनुर आदाय सात्यकिः\nवयसृजद विशिखांस तूर्णं शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 49, + "text": "स रथं कृतवर्माणं समन्तात पर्यवाकिरत\nछादयित्वा रणे ऽतयर्थं हार्दिक्यं तु स सात्यकिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 50, + "text": "अथास्य भल्लेन शिरः सारथेः समकृन्तत\nस पपात हतः सूतॊ हार्दिक्यस्य महारथात\nततस ते यन्तरि हते पराद्रवंस तुरगा भृशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 51, + "text": "अथ भॊजस तव असंभ्रान्तॊ निगृह्य तुरगान सवयम\nतस्थौ शरधनुष्पाणिस तत सैन्यान्य अभ्यपूजयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 52, + "text": "स मुहूर्तम इवाश्वस्य सदश्वान समचॊदयत\nवयपेतभीर अमित्राणाम आवहत सुमहद भयम\nसात्यकिश चाभ्यगात तस्मात स तु भीमम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 53, + "text": "युयुधानॊ ऽपि राजेन्द्र दरॊणानीकाद विनिःसृतः\nपरययौ तवरितस तूर्णं काम्बॊजानां महाचमूम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 54, + "text": "स तत्र बहुभिः शूरैः संनिरुद्धॊ महारथैः\nन चचाल तदा राजन सात्यकिः सत्यविक्रमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 55, + "text": "संधाय च चमूं दरॊणॊ भॊजे भारं निवेश्य च\nअन्वधावद रणे यत्तॊ युयुधानं युयुत्सया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 56, + "text": "तथा तम अनुधावन्तं युयुधानस्य पृष्ठतः\nनयवारयन्त संक्रुद्धाः पाण्डुसैन्ये बृहत्तमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 57, + "text": "समासाद्य तु हार्दिक्यं रथानां पर्वरं रथम\nपाञ्चाला विगतॊत्साहा भीमसेनपुरॊगमाः\nविक्रम्य वारिता राजन वीरेण कृतवर्मणा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 58, + "text": "यतमानांस तु तान सर्वान ईषद विगतचेतसः\nअभितस्ताञ शरौघेण कलान्तवाहान अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 88, + "shloka": 59, + "text": "निगृहीतास तु भॊजेन भॊजानीकेप्सवॊ रणे\nअतिष्ठन्न आर्यवद वीराः परार्थयन्तॊ महद यशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nएवं बहुविधं सैन्यम एवं परविचितं वरम\nवयूढम एवं यथान्यायम एवं बहु च संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 2, + "text": "नित्यं पूजितम अस्माभिर अभिकामं च नः सदा\nपरौढम इत्य अद्भुताकारं पुरस्ताद दृढविक्रमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 3, + "text": "नातिवृद्धम अबालं च न कृशं नातिपीवरम\nलघुवृत्तायतप्राणं सारगात्रम अनामयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 4, + "text": "आत्तसंनाहसंपन्नं बहुशस्त्रपरिच्छदम\nशस्त्रग्रहणविद्यासु बह्वीषु परिनिष्ठितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 5, + "text": "आरॊहे पर्यवस्कन्दे सरणे सान्तरप्लुते\nसम्यक्प्रहरणे याने वयपयाने च कॊविदम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 6, + "text": "नागेष्व अश्वेषु बहुशॊ रथेषु च परीक्षितम\nपरीक्ष्य च यथान्यायं वेतनेनॊपपादितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 7, + "text": "न गॊष्ठ्या नॊपचारेण न संबन्ध निमित्ततः\nनानाहूतॊ न हय अभृतॊ मम सैन्ये बभूव ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 8, + "text": "कुलीनार्य जनॊपेतं तुष्टपुष्टम अनुद्धतम\nकृतमानॊपकारम च यशस्वि च मनस्वि च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 9, + "text": "सचिवैश चापरैर मुख्यैर बहुभिर मुख्यकर्मभिः\nलॊकपालॊपमैस तात पालितं नरसत्तमैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 10, + "text": "बहुभिः पार्थिवैर गुप्तम अस्मत्प्रियचिकीर्षुभिः\nअस्मान अभिसृतैः कामात सबलैः सपदानुगैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 11, + "text": "महॊदधिम इवापूर्णम आपगाभिः समन्ततः\nअपक्षैः पक्षिसंकाशै रथैर अश्वैश च संवृतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 12, + "text": "यॊधाक्षय्य जलं भीमं वाहनॊर्मितरङ्गिणम\nकषेपण्यसिगदाशक्तिशरप्रासझषाकुलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 13, + "text": "धवजभूषणसंबाधं रत्नपट्टेन संचितम\nवाहनैर अपि धावद्भिर वायुवेगविकम्पितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 14, + "text": "दरॊण गम्भीरपातालं कृतवर्म महाह्रदम\nजलसंध महाग्राहं कर्ण चन्द्रॊदयॊद्धतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 15, + "text": "गते सैन्यार्णवं भित्त्वा तरसा पाण्डवर्षभे\nसंजयैक रथेनैव युयुधाने च मामकम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 16, + "text": "तत्र शेषं न पश्यामि परविष्टे सव्यसाचिनि\nसात्वते च रथॊदारे मम सैन्यस्य संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 17, + "text": "तौ तत्र समतिक्रान्तौ दृष्ट्वाभीतौ तरस्विनौ\nसिन्धुराजं च संप्रेक्ष्य गाण्डीवस्येषु गॊचरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 18, + "text": "किं तदा कुरवः कृत्यं विदधुः कालचॊदिताः\nदारुणैकायने काले कथं वा परतिपेदिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 19, + "text": "गरस्तान हि कौरवान मन्ये मृत्युना तात संगतान\nविक्रमॊ हि रणे तेषां न तथा दृश्यते ऽदय वै" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 20, + "text": "अक्षतौ संयुगे तत्र परविष्टौ कृष्ण पाण्डवौ\nन च वारयिता कश चित तयॊर अस्तीह संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 21, + "text": "भृताश च बहवॊ यॊधाः परीक्ष्यैव महारथाः\nवेतनेन यथायॊग्यं परियवादेन चापरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 22, + "text": "अकारणभृतस तात मम सैन्ये न विद्यते\nकर्मणा हय अनुरूपेण लभ्यते भक्त वेतनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 23, + "text": "न च यॊधॊ ऽभवत कश चिन मम सैन्ये तु संजय\nअल्पदानभृतस तात न कुप्य भृतकॊ नरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 24, + "text": "पूजिता हि यथाशक्त्या दानमानासनैर मया\nतथा पुत्रैश च मे तात जञातिभिश च स बान्धवैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 25, + "text": "ते च पराप्यैव संग्रामे निर्जिताः सव्यसाचिना\nशैनेयेन परामृष्टाः किम अन्यद भागधेयतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 26, + "text": "रक्ष्यते यश च संग्रामे ये च संजय रक्षिणः\nएकः साधारणः पन्था रक्ष्यस्य सह रक्षिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 27, + "text": "अर्जुनं समरे दृष्ट्वा सैन्धवस्याग्रतः सथितम\nपुत्रॊ मम भृशं मूढः किं कार्यं परत्यपद्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 28, + "text": "सात्यकिं च रणे दृष्ट्वा परविशन्तम अभीतवत\nकिं नु दुर्यॊधनः कृत्यं पराप्तकालम अमन्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 29, + "text": "सर्वशस्त्रातिगौ सेनां परविष्टौ रथसत्तमौ\nदृष्ट्वा कां वै धृतिं युद्धे परत्यपद्यन्त मामकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 30, + "text": "दृष्ट्वा कृष्णं तु दाशार्हम अर्जुनार्थे वयवस्थितम\nशिनीनाम ऋषभं चैव मन्ये शॊचन्ति पुत्रकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 31, + "text": "दृष्ट्वा सेनां वयतिक्रान्तां सात्वतेनार्जुनेन च\nपलायमानांश च कुरून मन्ये शॊचन्ति पुत्रकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 32, + "text": "विद्रुतान रथिनॊ दृष्ट्वा निरुत्साहान दविषज जये\nपलायने कृतॊत्साहान मन्ये शॊचन्ति पुत्रकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 33, + "text": "शून्यान कृतान रथॊपस्थान सात्वतेनार्जुनेन च\nहतांश च यॊधान संदृश्य मन्ये शॊचन्ति पुत्रकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 34, + "text": "वयश्व नागरथान दृष्ट्वा तत्र वीरान सहस्रशः\nधावमानान रणे वयग्रान मन्ये शॊचन्ति पुत्रकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 35, + "text": "विवीरांश च कृतानाश्वान विरथांश च कृतान नरान\nतत्र सात्यकिपार्थाभ्यां मन्ये शॊचन्ति पुत्रकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 36, + "text": "पत्तिसंघान रणे दृष्ट्वा धावमानांश च सर्वशः\nनिराशा विजये सर्वे मन्ये शॊचन्ति पुत्रकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 37, + "text": "दरॊणस्य समतिक्रान्ताव अनीकम अपराजितौ\nकषणेन दृष्ट्वा तौ वीरौ मन्ये शॊचन्ति पुत्रकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 38, + "text": "संमूढॊ ऽसमि भृशं तात शरुत्वा कृष्ण धनंजयौ\nपरविटौ मामकं सैन्यं सात्वतेन सहाच्युतौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 39, + "text": "तस्मिन परविष्टे पृतनां शिनीनां परवरे रथे\nभॊजानीकं वयतिक्रान्ते कथम आसन हि कौरवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 40, + "text": "तथा दरॊणेन समरे निगृहीतेषु पाण्डुषु\nकथं युद्धम अभूत तत्र तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 41, + "text": "दरॊणॊ हि बलवाञ शूरः कृतास्त्रॊ दृढविक्रमः\nपाञ्चालास तं महेष्वासं परत्ययुध्यन कथं रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 42, + "text": "बद्धवैरास तथा दरॊणे धर्मराज जयैषिणः\nभारद्वाजस तथा तेषु कृतवैरॊ महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 89, + "shloka": 43, + "text": "अर्जुनश चापि यच चक्रे सिन्धुराजवधं परति\nतन मे सर्वं समाचक्ष्व कुशलॊ हय असि संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nआत्मापराधात संभूतं वयसनं भरतर्षभ\nपराप्य पराकृतवद वीर न तवं शॊचितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 2, + "text": "तव निर्गुणतां जञात्वा पक्षपातं सुतेषु च\nदवैधी भावं तथा धर्मे पाण्डवेषु च मत्सरम\nआर्तप्रलापांश च बहून मनुजाधिप सत्तम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 3, + "text": "सर्वलॊकस्य तत्त्वज्ञः सर्वलॊकगुणः परभु\nवासुदेवस ततॊ युद्धं कुरूणाम अकरॊन महत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 4, + "text": "आत्मापराधात सुमहान पराप्तस ते विपुलः कषयः\nन हि ते सुकृतं किं चिद आदौ मध्ये च भारत\nदृश्यते पृष्ठतश चैव तवन मूकॊ हि पराजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 5, + "text": "तस्माद अद्य सथिरॊ भूत्वा जञात्वा लॊकस्य निर्णयम\nशृणु युद्धं यथावृत्तं घॊरं देवासुरॊपमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 6, + "text": "परविष्टे तव सैन्यं तु शैनेये सत्यविक्रमे\nभीमसेनमुखाः पार्थाः परतीयुर वाहिनीं तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 7, + "text": "आगच्छतस तान सहस करुद्ध रूपान सहानुगान\nदधारैकॊ रणे पाण्डून कृतवर्मा महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 8, + "text": "यथॊद्वृत्तं धारयते वेला वै सलिलार्णवम\nपाण्डुसैन्यं तथा संख्ये हार्दिक्यः समवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 9, + "text": "तत्राद्भुतम अमन्यन्त हार्दिक्यस्य पराक्रमम\nयद एनं सहिताः पार्था नातिचक्रमुर आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ भीमस तरिभिर विद्ध्वा कृतवर्माणम आयसैः\nशङ्खं दध्मौ महाबाहुर हर्षयन सर्वपाण्डवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 11, + "text": "सहदेवस तु विंशत्या धर्मराजश च पञ्चभिः\nशतेन नकुलश चापि हार्दिक्यं समविध्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 12, + "text": "दरौपदेयास तरिसप्तत्या सप्तभिश च घटॊत्कचः\nधृष्टद्युम्नस तरिभिश चापि कृतवर्माणम आर्दयत\nविराटॊ दरुपदश चैव याज्ञसेनिश च पञ्चभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 13, + "text": "शिखण्डी चापि हार्दिक्यं विद्ध्वा पञ्चभिर आशुगैः\nपुनर विव्याध विंशत्या सायकानां हसन्न इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 14, + "text": "कृतवर्मा ततॊ राजन सर्वतस तान महारथान\nएकैकं पञ्चभिर विद्ध्वा भीमं विव्याध सप्तभिः\nधनुर धवजं च संयत्तॊ रथाद भूमाव अपातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 15, + "text": "अथैनं छिन्नधन्वानं तवरमाणॊ महारथः\nआजघानॊरसि करुद्धः सप्तत्या निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 16, + "text": "स गाढविद्धॊ बलवान हार्दिक्यस्य शरॊत्तमैः\nचचाल रथमध्यस्थः कषितिकम्पे यथाचलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 17, + "text": "भीमसेनं तथा दृष्ट्वा धर्मराज पुरॊगमाः\nविसृजन्तः शरान घॊरान कृतवर्माणम आर्दयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 18, + "text": "तं तथा कॊष्ठकी कृत्यरथवंशेन मारिष\nविव्यधुः सायकैर हृष्टा रक्षार्थं मारुतेर मृधे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 19, + "text": "परतिलभ्य ततः संज्ञां भीमसेनॊ महाबलः\nशक्तिं जग्राह समरे हेमदण्डाम अयस्मयीम\nचिक्षेप च रथात तूर्णं कृतवर्म रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 20, + "text": "सा भीम भुजनिर्मुक्ता निर्मुक्तॊरग संनिभा\nकृतवर्माणम अभितः परजज्वाल सुदारुणा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 21, + "text": "ताम आपतन्तीं सहसा युगान्ताग्निसमप्रभाम\nदवाभ्यां शराभ्यां हार्दिक्यॊ निचकर्त दविधा तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 22, + "text": "सा छिन्ना पतिता भूमौ शक्तिः कनकभूषणा\nदयॊतयन्ती दिशॊ राजन महॊल्केव दिवश चयुता\nशक्तिं विनिहतां दृष्ट्वा भीमश चुक्रॊध वै भृशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ ऽनयद धनुर आदाय वेगवत सुमहास्वनम\nभीमसेनॊ रणे करुद्धॊ हार्दिक्यं समवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 24, + "text": "अथैनं पञ्चभिर बाणैर आजघान सतनान्तरे\nभीमॊ भीमबलॊ राजंस तव दुर्मन्त्रितेन ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 25, + "text": "भॊजस तु कषतसर्वाङ्गॊ भीमसेनेन मारिष\nरक्ताशॊक इवॊत्फुल्लॊ वयभ्राजत रणाजिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 26, + "text": "ततः करुद्धस तरिभिर बाणैर भीमसेनं हसन्न इव\nअभिहत्य दृढं युद्धे तान सर्वान परत्यविध्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 27, + "text": "तरिभिस तरिभिर महेष्वासॊ यतमानान महारथान\nते ऽपि तं परत्यविध्यन्त सप्तभिः सप्तभिः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 28, + "text": "शिखण्डिनस ततः करुद्धः कषुरप्रेण महारथः\nधनुश चिच्छेद समरे परहसन्न इव भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 29, + "text": "शिखण्डी तु ततः करुद्धश छिन्ने धनुषि सत्वरम\nअसिं जग्राह समरे शतचन्द्रं च भास्वरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 30, + "text": "भरमयित्वा महाचर्म चामीकरविभूषितम\nतम असिं परेषयाम आस कृतवर्म रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 31, + "text": "स तस्य स शरं चापं छित्त्वा संख्ये महान असिः\nअभ्यगाद धरणीं राजंश चयुतं जयॊतिर इवाम्बरात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 32, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु तवरमाणा महारथाः\nविव्यधुः सायकैर गाढं कृतवर्माणम आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 33, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय तयक्त्वा तच च महद धनुः\nविशीर्णं भरतश्रेष्ठ हार्दिक्यः परवीरहा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 34, + "text": "विव्याध पाण्डवान युद्धे तरिभिस तरिभिर अजिह्मगैः\nशिखण्डिनं च विव्याध तरिभिः पञ्चभिर एव च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 35, + "text": "धनुर अन्यत समादाय शिखण्डी तु महायशाः\nअवारयत कूर्मनखैर आशुगैर हृदिकात्मजम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 36, + "text": "ततः करुद्धॊ रणे राजन हृदिकस्यात्म संभवः\nअभिदुद्राव वेगेन याज्ञसेनिं महारथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 37, + "text": "भीष्मस्य समरे राजन मृत्यॊर हेतुं महात्मनः\nविदर्शयन बलं शूरः शार्दूल इव कुञ्जरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 38, + "text": "तौ दिशागजसंकाशौ जवलिताव इव पावकौ\nसमासेदतुर अन्यॊन्यं शरसंघैर अरिंदमौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 39, + "text": "विधुन्वानौ धनुःश्रेष्ठे संदधानौ च सायकान\nविसृजन्तौ च शतशॊ गभस्तीन इव भास्करौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 40, + "text": "तापयन्तौ शरैस तीक्ष्णैर अन्यॊन्यं तौ महारथौ\nयुगान्तप्रतिमौ वीरौ रेजतुर भास्कराव इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 41, + "text": "कृतवर्मा तु रभसं याज्ञसेनिं महारथम\nविद्ध्वेषूणां तरिसप्तत्या पुनर विव्याध सप्तभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 42, + "text": "स गाढविद्धॊ वयथितॊ रथॊपस्थ उपाविशत\nविसृजन सशरं चापं मूर्छयाभिपरिप्लुतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 43, + "text": "तं विषण्णं रथे दृष्ट्वा तावका भरतर्षभ\nहार्दिक्यं पूजयाम आसुर वासांस्य आदुधुवुश च ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 44, + "text": "शिखण्डिनं तथा जञात्वा हार्दिक्य शरपीडितम\nअपॊवाह रणाद यन्ता तवरमाणॊ महारथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 45, + "text": "सादितं तु रथॊपस्थे दृष्ट्वा पार्थाः शिखण्डिनम\nपरिवव्रू रथैस तूर्णं कृतवर्माणम आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 46, + "text": "तत्राद्भुतं परं चक्रे कृतवर्मा महारथः\nयद एकः समरे पार्थान वारयाम आस सानुगान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 47, + "text": "पार्थाञ जित्वाजयच चेदीन पाञ्चालान सृञ्जयान अपि\nकेकयांश च महावीर्यान कृतवर्मा महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 48, + "text": "ते वध्यमानाः समरे हार्दिक्येन सम पाण्डवाः\nइतश चेतश च धावन्तॊ नैव चक्रुर धृतिं रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 49, + "text": "जित्वा पाण्डुसुतान युद्धे भीमसेनपुरॊगमान\nहार्दिक्यः समरे ऽतिष्ठद विधूम इव पावकः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 90, + "shloka": 50, + "text": "ते दराव्यमाणाः समरे हार्दिक्येन महारथाः\nविमुखाः समपद्यन्त शरवृष्टिभिर अर्दिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nशृणुष्वैक मना राजन यन मां तवं परिपृच्छसि\nदराव्यमाणे बले तस्मिन हार्दिक्येन महात्मना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 2, + "text": "लज्जयावनते चापि परहृष्टौश चैव तावकः\nदवीपॊ य आसीत पाण्डूनाम अगाधे गाधम इच्छताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 3, + "text": "शरुत्वा तु निनदं भीमं तावकानां महाहवे\nशैनेयस तवरितॊ राजन कृतवर्माणम अभ्ययात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 4, + "text": "कृतवर्मा तु हार्दिक्यः शैनेयं निशितैः शरैः\nअवाकिरत सुसंक्रुद्धस ततॊ ऽकरुध्यत सात्यकिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 5, + "text": "ततः सुनिशितं भल्लं शैनेयः कृतवर्मणे\nपरेषयाम आस समरे शरांश च चतुरॊ ऽपरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 6, + "text": "ते तस्य जघ्निरे वाहान भल्लेनास्याछिनद धनुः\nपृष्ठरक्षं तथा सूतम अविध्यन निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 7, + "text": "ततस तं विरथं कृत्वा सात्यकिः सत्यविक्रमः\nसेनाम अस्यार्दयाम आस शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 8, + "text": "साभज्यताथ पृतना शैनेय शरपीडिता\nततः परायाद वै तवरितः सात्यकिः सत्यविक्रमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 9, + "text": "शृणु राजन यद अकरॊत तव सैन्येषु वीर्यवान\nअतीत्य स महाराज दरॊणानीक महार्णवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 10, + "text": "पराजित्य च संहृष्टः कृतवर्माणम आहवे\nयन्तारम अब्रवीच छूरः शनैर याहीत्य असंभ्रमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 11, + "text": "दृष्ट्वा तु तव तत सैन्यं रथाश्वद्विपसंकुलम\nपदातिजनसंपूर्णम अब्रवीत सारथिं पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 12, + "text": "यद एतन मेघसंकाशं दरॊणानीकस्य सव्यतः\nसुमहत कुञ्जरानीकं यस्य रुक्मरथॊ मुखम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 13, + "text": "एते हि बहवः सूत दुर्निवार्याश च संयुगे\nदुर्यॊधन समादिष्टा मदर्थे तयक्तजीविताः\nराजपुत्रा महेष्वासाः सर्वे विक्रान्तयॊधिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 14, + "text": "तरिगर्तानां रथॊदाराः सुवर्णविकृतध्वजाः\nमाम एवाभिमुखा वीरा यॊत्स्यमाना वयवस्थिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 15, + "text": "अत्र मां परापय कषिप्रम अश्वांश चॊदय सारथे\nतरिगर्तैः सह यॊत्स्यामि भारद्वाजस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 16, + "text": "ततः परायाच छनैः सूतः सात्वतस्य मते सथितः\nरथेनादित्यवर्णेन भास्वरेण पताकिना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 17, + "text": "तम ऊहुः सारथेर वश्या वल्गमाना हयॊत्तमाः\nवायुवेगसमाः संख्ये कुन्देन्दु रजतप्रभाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 18, + "text": "आपतन्तं रथं तं तु शङ्खवर्णैर हयॊत्तमैः\nपरिवव्रुस ततः शूरा गजानीकेन सर्वतः\nकिरन्तॊ विविधांस तीक्ष्णान सायकाँल लघुवेधिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 19, + "text": "सात्वतॊ ऽपि शितैर बाणैर गजानीकम अयॊधयत\nपर्वतान इव वर्षेण तपान्ते जलदॊ महान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 20, + "text": "वज्राशनिसमस्पर्शैर वध्यमानाः शरैर गजाः\nपराद्रवन रणम उत्सृज्य शिनिवीर्यसमीरितैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 21, + "text": "शीर्णदन्ता विरुधिरा भिन्न मस्तकपिण्डकाः\nविशीर्णकर्णास्य करा विनियन्तृपताकिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 22, + "text": "संभिन्नवर्म घण्टाश च संनिकृत्त महाध्वजाः\nहतारॊहा दिशॊ राजन भेजिरे भरष्टकम्बलाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 23, + "text": "रुवन्तॊ विविधान रावाञ जलदॊपम निस्वनाः\nनाराचैर वत्सदन्तैश च सात्वतेन विदारिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 24, + "text": "तस्मिन दरुते गजानीके जलसंधॊ महारथः\nयत्तः संप्रापयन नागं रजताश्वरथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 25, + "text": "रुक्मवर्म करः शूरस तपनीयाङ्गदः शुचिः\nकुण्डली मुकुटी शङ्खी रक्तचन्दन रूषितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 26, + "text": "शिरसा धारयन दीप्तां तपनीयमयीं सरजम\nउरसा धारयन निष्कं कण्ठसूत्रं च भास्वरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 27, + "text": "चापं च रुक्मविकृतं विधुन्वन गजमूर्धनि\nअशॊभत महाराज स विद्युद इव तॊयदः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 28, + "text": "तम आपतन्तं सहसा मागधस्य गजॊत्तमम\nसात्यकिर वारयाम आस वेलेवॊद्वृत्तम अर्णवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 29, + "text": "नागं निवारितं दृष्ट्वा शैनेयस्य शरॊत्तमैः\nअक्रुध्यत रणे राजञ जलसंधॊ महाबलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 30, + "text": "ततः करुद्धॊ महेष्वासॊ मार्गणैर भारसाधनैः\nअविध्यत शिनेः पौत्रं जलसंधॊ महॊरसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 31, + "text": "ततॊ ऽपरेण भल्लेन पीतेन निशितेन च\nअस्यतॊ वृष्णिवीरस्य निचकर्त शरासनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 32, + "text": "सात्यकिं छिन्नधन्वानं परहसन्न इव भारत\nअविध्यन मागधॊ वीरः पञ्चभिर निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 33, + "text": "स विद्धॊ बहुभिर बाणैर जलसंधेन वीर्यवान\nनाकम्पत महाबाहुस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 34, + "text": "अचिन्तयन वै स शरान नात्यर्थं संभ्रमाद बली\nधनुर अन्यत समादाय तिष्ठ तिष्ठेत्य उवाच ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 35, + "text": "एतावद उक्त्वा शैनेयॊ जलसंधं महॊरसि\nविव्याध षष्ट्या सुभृशं शराणां परहसन्न इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 36, + "text": "कषुरप्रेण च पीतेन मुष्टिदेशे महद धनुः\nजलसंधस्य चिच्छेद विव्याध च तरिभिः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 37, + "text": "जलसंधस तु तत तयक्त्वा स शरं वै शरासनम\nतॊमरं वयसृजत तूर्णं सात्यकिं परति मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 38, + "text": "स निर्भिद्य भुजं सव्यं माधवस्य महारणे\nअभ्यगाद धरणीं घॊरः शवसन्न इव महॊरगः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 39, + "text": "निर्भिन्ने तु भुजे सव्ये सात्यकिः सत्यविक्रमः\nतरिंशद्भिर विशिखैस तीक्ष्णैर जलसंधम अताडयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 40, + "text": "परगृह्य तु ततः खड्गं जलसंधॊ महाबलः\nआर्षभं चर्म च महच छतचन्द्रम अलंकृतम\nतत आविध्य तं खड्गं सात्वतायॊत्ससर्ज ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 41, + "text": "शैनेयस्य धनुश छित्त्वा स खड्गॊ नयपतन महीम\nअलातचक्रवच चैव वयरॊचत महिं गतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 42, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय सर्वकायावदारणम\nशालस्कन्धप्रतीकाशम इन्द्राशनिसमस्वनम\nविस्फार्य विव्यधे करुद्धॊ जलसंधं शरेण ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 43, + "text": "ततः साभरणॊ बाहू कषुराभ्यां माधवॊत्तमः\nसाङ्गदौ जलसंधस्य चिच्छेद परहसन्न इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 44, + "text": "तौ बाहू परिघप्रख्यौ पेततुर गजसत्तमात\nवसुंधर धराद भरष्टौ पञ्चशीर्षाव इवॊरगौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 45, + "text": "ततः सुदंष्ट्रं सुहनु चारुकुण्डलम उन्नसम\nकषुरेणास्य तृतीयेन शिरश चिच्छेद सात्यकिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 46, + "text": "तत पातित शिरॊ बाहुकबन्धं भीमदर्शनम\nदविरदं जलसंधस्य रुधिरेणाभ्यषिञ्चत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 47, + "text": "जलसंधं निहत्याजौ तवरमाणस तु सात्वतः\nनैषादिं पातयाम आस गजस्कन्धाद विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 48, + "text": "रुधिरेणावसिक्ताङ्गॊ जलसंधस्य कुञ्जरः\nविलम्बमानम अवहत संश्लिष्टं परम आसनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 49, + "text": "शरार्दितः सात्वतेन मर्दमानः सववाहिनीम\nघॊरम आर्तस्वरं कृत्वा विदुद्राव महागजः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 50, + "text": "हाहाकारॊ महान आसीत तव सैन्यस्य मारिष\nजलसंधं हतं दृष्ट्वा वृष्णीनाम ऋषभेण ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 51, + "text": "विमुखाश चाभ्यधावन्त तव यॊधाः समन्ततः\nपलायने कृतॊत्साहा निरुत्साहा दविषज जये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 52, + "text": "एतस्मिन्न अन्तरे राजन दरॊणः शस्त्रभृतां वरः\nअभ्ययाज जवनैर अश्वैर युयुधानं महारथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 53, + "text": "तम उदीर्णं तथा दृष्ट्वा शैनेयं कुरुपुंगवाः\nदरॊणेनैव सह करुद्धाः सात्यकिं पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 91, + "shloka": 54, + "text": "ततः परववृते युद्धं कुरूणां सात्वतस्य च\nदरॊणस्य च रणे राजन घॊरं देवासुरॊपमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nते किरन्तः शरव्रातान सर्वे यत्ताः परहारिणः\nतवरमाणा महाराज युयुधानम अयॊधयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 2, + "text": "तं दरॊणः सप्त सप्तत्या जघान निशितैः शरैः\nदुर्मर्षणॊ दवादशभिर दुःसहॊ दशभिः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 3, + "text": "विकर्णश चापि निशितैस तरिंशद्भिः कङ्कपत्रिभिः\nविव्याध सव्ये पार्श्वे तु सतनाभ्याम अन्तरे तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 4, + "text": "दुर्मुखॊ दशभिर बाणैस तथा दुःशासनॊ ऽषटभिः\nचित्रसेनश च शैनेयं दवाभ्यां विव्याध मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 5, + "text": "दुर्यॊधनश च महता शरवर्षेण माधवम\nअपीडयद रणे राजञ शूराश चान्ये महारथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 6, + "text": "सर्वतः परतिविद्धस तु तव पुत्रैर महारथैः\nतान परत्यविध्यच छैनेयः पृथक्पृथग अजिह्मगैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 7, + "text": "भारद्वाजं तरिभिर बाणैर दुःसहं नवभिस तथा\nविकर्णं पञ्चविंशत्या चित्रसेनं च सप्तभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 8, + "text": "दुर्मर्षणं दवादशभिश चतुर्भिश च विविंशतिम\nसत्यव्रतं च नवभिर विजयं दशभिः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ रुक्माङ्गदं चापं विधुन्वानॊ महारथः\nअभ्ययात सात्यकिस तूर्णं पुत्रं तव महारथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 10, + "text": "राजानं सर्वलॊकस्य सर्वशस्त्रभृतां वरम\nशरैर अभ्याहनद गाढं ततॊ युद्धम अभूत तयॊः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 11, + "text": "विमुञ्चन्तौ शरांस तीक्ष्णान संदधानौ च सायकान\nअदृश्यं समरे ऽनयॊन्यं चक्रतुस तौ महारथौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 12, + "text": "सात्यकिः कुरुराजेन निर्विद्धॊ बह्व अशॊभत\nअस्रवद रुधिरं भूरि सवरसं चन्दनॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 13, + "text": "सात्वतेन च बाणौघैर निर्विद्धस तनयस तव\nशातकुम्भमयापीडॊ बभौ यूप इवॊच्छ्रितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 14, + "text": "माधवस तु रणे राजन कुरुराजस्य धन्विनः\nधनुश चिच्छेद सहसा कषुरप्रेण हसन्न इव\nअथैनं छिन्नधन्वानं शरैर बहुभिर आचिनॊत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 15, + "text": "निर्भिन्नश च शरैस तेन दविषता कषिप्रकारिणा\nनामृष्यत रणे राजा शत्रॊर विजयलक्षणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 16, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय हेमपृष्ठं दुरासदम\nविव्याध सात्यकिं तूर्णं सायकानां शतेन ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 17, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ बलवता पुत्रेण तव धन्विना\nअमर्षवशम आपन्नस तव पुत्रम अपीडयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 18, + "text": "पीडितं नृपतिं दृष्ट्वा तव पुत्रा महारथाः\nसात्वतं शरवर्षेण छादयाम आसुर अञ्जसा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 19, + "text": "स छाद्यमानॊ बहुभिस तव पुत्रैर महारथैः\nएकैकं पञ्चभिर विद्ध्वा पुनर विव्याध सप्तभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 20, + "text": "दुर्यॊधनं च तवरितॊ विव्याधाष्टभिर आशुगैः\nपरहसंश चास्य चिच्छेद कार्मुकं रिपुम ईषणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 21, + "text": "नागं मणिमयं चैव शरैर धवजम अपातयत\nहत्वा तु चतुरॊ वाहांश चतुर्भिर निशितैः शरैः\nसारथिं पातयाम आस कषुरप्रेण महायशाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 22, + "text": "एतस्मिन्न अन्तरे चैव कुरुराजं महारथम\nअवाकिरच छरैर हृष्टॊ बहुभिर मर्मभेदिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 23, + "text": "स वध्यमानः समरे शैनेयस्य शरॊत्तमैः\nपराद्रवत सहसा राजन पुत्रॊ दुर्यॊधनस तव\nआप्लुतश च ततॊ यानं चित्रसेनस्य धन्विनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 24, + "text": "हाहाभूतं जगच चासीद दृष्ट्वा राजानम आहवे\nगरस्यमानं सात्यकिना खे सॊमम इव राहुणा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 25, + "text": "तं तु शब्दं महच छरुत्वा कृतवर्मा महारथः\nअभ्ययात सहसा तत्र यत्रास्ते माधवः परभुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 26, + "text": "विधुन्वानॊ धनुःश्रेष्ठं चॊदयंश चैव वाजिनः\nभर्त्सयन सारथिं चॊग्रं याहि याहीति स तवरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 27, + "text": "तम आपतन्तं संप्रेक्ष्य वयादितास्यम इवान्तकम\nयुयुधानॊ महाराज यन्तारम इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 28, + "text": "कृतवर्मा रथेनैष दरुतम आपतते शरी\nपरत्युद्याहि रथेनैनं परवरं सर्वधन्विनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 29, + "text": "ततः परजविताश्वेन विधिवत कल्पितेन च\nआससाद रणे भॊजं परतिमानं धनुष्मताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 30, + "text": "ततः परमसंक्रुद्धौ जवलन्ताव इव पावकौ\nसमेयातां नरव्याघ्रौ वयाघ्राव इव तरस्विनौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 31, + "text": "कृतवर्मा तु शैनेयं षड्विंशत्या समार्पयत\nनिशितैः सायकैस तीक्ष्णैर यन्तारं चास्य सप्तभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 32, + "text": "चतुरश च हयॊदारांश चतुर्भिः परमेषुभिः\nअविध्यत साधु दान्तान वै सैन्धवान सात्वतस्य ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 33, + "text": "रुक्मध्वजॊ रुक्मपृष्ठं महद विस्फार्य कार्मुकम\nरुक्माङ्गदी रुक्मवर्मा रुक्मपुङ्खान अवाकिरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ ऽशीतिं शिनेः पौत्रः सायकान कृतवर्मणे\nपराहिणॊत तवरया युक्तॊ दरष्टुकामॊ धनंजयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 35, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ बलवता शत्रुणा शत्रुतापनः\nसमकम्पत दुर्धर्षः कषितिकम्पे यथाचलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 36, + "text": "तरिषष्ट्या चतुरॊ ऽसयाश्वान सप्तभिः सारथिं शरैः\nविव्याध निशितैस तूर्णं सात्यकिः कृतवर्मणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 37, + "text": "सुवर्णपुङ्खं विशिखं समाधाय स सात्यकिः\nवयसृजत तं महाज्वालं संक्रुद्धम इव पन्नगम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 38, + "text": "सॊ ऽविशत कृतवर्माणं यमदण्डॊपमः शरः\nजाम्बूनदविचित्रं च वर्म निर्भिद्य भानुमत\nअभ्यगाद धरणीम उग्रॊ रुधिरेण समुक्षितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 39, + "text": "संजातरुधिरश चाजौ सात्वतेषुभिर अर्दितः\nपरचलन धनुर उत्सृज्य नयपतत सयन्दनॊत्तमे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 40, + "text": "स सिंहदंष्ट्रॊ जानुभ्याम आपन्नॊ ऽमितविक्रमः\nशरार्दितः सात्यकिना रथॊपस्थे नरर्षभः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 41, + "text": "सहस्रबाहॊः सदृशम अक्षॊभ्यम इव सागरम\nनिवार्य कृतवर्माणं सात्यकिः परययौ ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 42, + "text": "खड्गशक्ति धनुः कीर्णां जगाश्वरथसंकुलाम\nपरवर्तितॊग्र रुधिरां शतशः कषत्रियर्षभैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 43, + "text": "परेक्षतां सर्वसैन्यानां मध्येन शिनिपुंगवः\nअभ्यगाद वाहिनीं भित्त्वा गृह्य चान्यान महद धनुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 92, + "shloka": 44, + "text": "समाश्वास्य च हार्दिक्यॊ गृह्य चान्यन महद धनुः\nतस्थौ तत्रैव बलवान वारयन युधि पाण्डवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nकाल्यमानेषु सैन्येषु शैनेयेन ततस ततः\nभारद्वाजः शरव्रातैर महद्भिः समवाकिरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 2, + "text": "स संप्रहारस तुमुलॊ दरॊण सात्वतयॊर अभूत\nपश्यतां सर्वसैन्यानां बलिवास वयॊर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ दरॊणः शिनेः पौत्रं चित्रैः सर्वायसैः शरैः\nतरिभिर आशीविषाकारैर ललाटे समविध्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 4, + "text": "तैर ललाटार्पितैर बाणैर युयुधानस तव अजिह्मगैः\nवयरॊचत महाराज तरिशृङ्ग इव पर्वतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ ऽसय बाणान अपरान इन्द्राशनिसमस्वनान\nभारद्वाजॊ ऽनतरप्रेक्षी परेषयाम आस संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 6, + "text": "तान दरॊण चापनिर्मुक्तान दाशार्हः पततः शरान\nदवाभ्यां दवाभ्यां सुपुङ्खाभ्यां चिच्छेद परमास्त्रवित" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 7, + "text": "ताम अस्य लघुतां दरॊणः समवेक्ष्य विशां पते\nपरहस्य सहसाविध्यद विंशत्या शिनिपुंगवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 8, + "text": "पुनः पञ्चाशतेषूणां शतेन च समार्पयत\nलघुतां युयुधानस्य लाघवेन विशेषयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 9, + "text": "समुत्पतन्ति वल्मीकाद यथा करुद्धा महॊरगाः\nतथा दरॊण रथाद राजन्न उत्पतन्ति तनुच छिदः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 10, + "text": "तथैव युयुधानेन सृष्टाः शतसहस्रशः\nअवाकिरन दरॊण रथं शरा रुधिरभॊजनाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 11, + "text": "लाघवाद दविजमुख्यस्य सात्वतस्य च मारिष\nविशेषं नाध्यगच्छाम समावास्तां नरर्षभौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 12, + "text": "सात्यकिस तु ततॊ दरॊणं नवभिर नतपर्वभिः\nआजघान भृशं करुद्धॊ धवजं च निशितैः शरैः\nसारथिं च शतेनैव भारद्वाजस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 13, + "text": "लाघवं युयुधानस्य दृष्ट्वा दरॊणॊ महारथ\nसप्तत्या सात्यकिं विद्ध्वा तुरगांश च तरिभिस तरिभिः\nधवजम एकेन विव्याध माधवस्य रथे सथितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 14, + "text": "अथापरेण भल्लेन हेमपुङ्खेन पत्रिणा\nधनुश चिच्छेद समरे माधवस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 15, + "text": "सात्यकिस तु ततः करुद्धॊ धनुस तयक्त्वा महारथः\nगदां जग्राह महतीं भारद्वाजाय चाक्षिपत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 16, + "text": "ताम आपतन्तीं सहसा पट्टबद्धाम अयस्मयीम\nनयवारयच छरैर दरॊणॊ बहुभिर बहुरूपिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 17, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय सात्यकिः सत्यविक्रमः\nविव्याध बहुभिर वीरं भारद्वाजं शिलाशितैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 18, + "text": "स विद्ध्वा समरे दरॊणं सिंहनादम अमुञ्चत\nतं वै न ममृषे दरॊणः सर्वशस्त्रभृतां वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 19, + "text": "तथः शक्तिं गृहीत्वा तु रुक्मदण्डाम अयस्मयीम\nतरसा परेषयाम आस माधवस्य रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 20, + "text": "अनासाद्य तु शैनेयं सा शक्तिः कालसंनिभा\nभित्त्वा रथं जगामॊग्रा धरणीं दारुणस्वना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ दरॊणं शिनेः पौत्रॊ राजन विव्याध पत्रिणा\nदक्षिणं भुजम आसाद्य पीडयन भरतर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 22, + "text": "दरॊणॊ ऽपि समरे राजन माधवस्य महद धनुः\nअर्धचन्द्रेण चिच्छेद रथशक्त्या च सारथिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 23, + "text": "मुमॊह सरथिस तस्य रथशक्त्या समाहतः\nस रथॊपस्थम आसाद्य मुहूर्तं संन्यषीदत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 24, + "text": "चकार सात्यकी राजंस तत्र कर्मातिमानुषम\nअयॊधयच च यद दरॊणं रश्मीञ जग्राह च सवयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 25, + "text": "ततः शरशतेनैव युयुधानॊ महारथः\nअविध्यद बराह्मणं संख्ये हृष्टरूपॊ विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 26, + "text": "तस्य दरॊणः शरान पञ्च परेषयाम आस भारत\nते तस्य कवचं भित्त्वा पपुः शॊणितम आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 27, + "text": "निर्विद्धस तु शरैर घॊरैर अक्रुध्यत सात्यकिर भृशम\nसायकान वयसृजच चापि वीरॊ रुक्मरथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ दरॊणस्य यन्तारं निपात्यैकेषुणा भुवि\nअश्वान वयद्रावयद बाणैर हतसूतान महात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 29, + "text": "स रथः परद्रुतः संख्ये मण्डलानि सहस्रशः\nचकार राजतॊ राजन भराजमान इवांशुमान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 30, + "text": "अभिद्रवत गृह्णीत हयान दरॊणस्य धावत\nइति सम चुक्रुशुः सर्वे राजपुत्राः सराजकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 31, + "text": "ते सात्यकिम अपास्याशु राजन युधि महारथाः\nयतॊ दरॊणस ततः सर्वे सहसा समुपाद्रवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 32, + "text": "तान दृष्ट्वा परद्रुतान सर्वान सात्वतेन शरार्दितान\nपरभग्नं पुनर एवासीत तव सैन्यं समाकुलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 33, + "text": "वयूहस्यैव पुनर दवारं गत्वा दरॊणॊ वयवस्थितः\nवातायमानैस तैर अश्वैर हृतॊ वृष्णिशरार्दितैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 34, + "text": "पाण्डुपाञ्चाल संभग्नं वयूहम आलॊक्य वीर्यवान\nशैनेये नाकरॊद यत्नं वयूहस्यैवाभिरक्षणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 93, + "shloka": 35, + "text": "निवार्य पाण्डुपाञ्चालान दरॊणाग्निः परदहन्न इव\nतस्थौ करॊधाग्निसंदीप्तः कालसूर्य इवॊदितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 94, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nदरॊणं स जित्वा पुरुषप्रवीरस; तथैव हार्दिक्य मुखांस तवदीयान\nपरहस्य सूतं वचनं बभाषे; शिनिप्रवीरः कुरुपुंगवाग्र्य" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 94, + "shloka": 2, + "text": "निमित्तमात्रं वयम अत्र सूत; दग्धारयः केशव फल्गुनाभ्याम\nहतान निहन्मेह नरर्षभेण; वयं सुरेशात्म समुद्भवेन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 94, + "shloka": 3, + "text": "तम एवम उक्त्वा शिनिपुंगवस तदा; महामृधे सॊ ऽगर्यधनुर्धरॊ ऽरिहा\nकिरन समन्तात सहसा शरान बली; समापतच छयेन इवामिषं यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 94, + "shloka": 4, + "text": "तं यान्तम अश्वैः शशशङ्खवर्णैर; विगाह्य सैन्यं पुरुषप्रवीरम\nनाशक्नुवन वारयितुं समन्ताद; आदित्यरश्मि पर्तिमं नराग्र्यम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 94, + "shloka": 5, + "text": "असह्य विक्रान्तम अदीत सत्त्वं; सर्वे गणा भारत दुर्विषह्यम\nसहस्रनेत्र परतिमप्रभावं; दिवीव सूर्यं जलदव्यपाये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 94, + "shloka": 6, + "text": "अमर्षपूर्णस तव अतिचित्र यॊधी; शरासनी काञ्चनवर्म धारी\nसुदर्शनः सात्यकिम आपतन्तं; नयवारयद राजवरः परसह्य" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 94, + "shloka": 7, + "text": "तयॊर अभूद भरत संप्रहारः; सुदारुणस तं समभिप्रशंसन\nयॊधास तवदीयाश च हि सॊमकाश च; वृत्रेन्द्रयॊर युद्धम इवामरौघाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 94, + "shloka": 8, + "text": "शरैः सुतीक्ष्णैः शतशॊ ऽभयविध्यत; सुदर्शनः सात्वत मुख्यम आजौ\nअनागतान एव तु तान पृषत्कांश; चिच्छेद बाणैः शिनिपुंगवॊ ऽपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 94, + "shloka": 9, + "text": "तथैव शक्र परतिमॊ ऽपि सात्यकिः; सुदर्शने यान कषिपति सम सायकान\nदविधा तरिधा तान अकरॊत सुदर्शनः; शरॊत्तमैः सयन्दनवर्यम आस्थितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 94, + "shloka": 10, + "text": "संप्रेक्ष्य बाणान निहतांस तदानीं; सुदर्शनः सात्यकिबाणवेगैः\nकरॊधाद दिधक्षन्न इव तिग्मतेजाः; शरान अमुञ्चत तपनीयचित्रान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 94, + "shloka": 11, + "text": "पुनः स बाणैस तरिभिर अग्निकल्पैर; आकर्णपूर्णैर निशितैः सुपुङ्खैः\nविव्याध देहावरणं विभिद्य; ते सात्यकेर आविविशुः शरीरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 94, + "shloka": 12, + "text": "तथैव तस्यावनि पाल पुत्रः; संधाय बाणैर अपरैर जवलद्भिः\nआजघ्निवांस तान रजतप्रकाशांश; चतुर्भिर अश्वांश चतुरः परसह्य" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 94, + "shloka": 13, + "text": "तथा तु तेनाभिहतस तरस्वी; नप्ता शिनेर इन्द्रसमानवीर्यः\nसुदर्शनस्येषु गणैः सुतीक्ष्णैर; हयान निहत्याशु ननाद नादम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 94, + "shloka": 14, + "text": "अथास्य सूतस्य शिरॊ निकृत्य; भल्लेन वज्राशनिसंनिभेन\nसुदर्शनस्यापि शिनिप्रवीरः; कषुरेण चिच्छेद शिरः परसह्य" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 94, + "shloka": 15, + "text": "सकुण्डलं पूर्णशशिप्रकाशं; भराजिष्णु वक्त्रं निचकर्त देहात\nयथा पुरा वज्रधरः परसह्य; बलस्य संख्ये ऽतिबलस्य राजन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 94, + "shloka": 16, + "text": "निहत्य तं पार्थिव पुत्रपौत्रं; रणे यदूनाम ऋषभस तरस्वी\nमुदा समेतः परया महात्मा; रराज राजन सुरराजकल्पः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 94, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ ययाव अर्जुनम एव येन; निवार्य सैन्यं तव मार्गणौघैः\nसदश्वयुक्तेन रथेन निर्याल; लॊकान विसिस्मापयिषुर नृवीरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 94, + "shloka": 18, + "text": "तत तस्य विस्मापयनीयम अग्र्यम; अपूजयन यॊधवराः समेताः\nयद वर्तमानान इषुगॊचरे ऽरीन; ददाह बाणैर हुतभुग यथैव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततः स सात्यकिर धीमान महात्मा वृष्णिपुंगवः\nसुदर्शनं निहत्याजौ यन्तारम इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 2, + "text": "रथाश्वनागकलिलं शरशक्त्यूर्मिमालिनम\nखड्गमत्स्यं गदा गराहं शूरायुध महास्वनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 3, + "text": "पराणापहारिणं रौद्रं वादित्रॊत्क्रुष्ट नादितम\nयॊधानाम असुखस्पर्शं दुर्धर्षम अजयैषिणाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 4, + "text": "तीर्णाः सम दुस्तरं तात दरॊणानीक महार्णवम\nजलसंध बलेनाजौ पुरुषादैर इवावृतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 5, + "text": "अतॊ ऽनयं पृतना शेषं मन्ये कुनदिकाम इव\nतर्तव्याम अल्पसलिलां चेदयाश्वान असंभ्रमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 6, + "text": "हस्तप्राप्तम अहं मन्ये सांप्रतं सव्यसाचिनम\nनिर्जित्य दुर्धरं दरॊणं सपदानुगम आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 7, + "text": "हार्दिक्यं यॊधवर्यं च पराप्तं मन्ये धनंजयम\nन हि मे जायते तरासॊ दृष्ट्वा सैन्यान्य अनेकशः\nवह्नेर इव परदीप्तस्य गरीष्मे शुष्कं तृणॊलपम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 8, + "text": "पश्य पाण्डवमुख्येन यातां भूमिं किरीटिना\nपत्त्यश्वरथनागौघैः पतितैर विषमीकृताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 9, + "text": "अभ्याशस्थम अहं मन्ये शवेताश्वं कृष्णसारथिम\nस एष शरूयते शब्दॊ गाण्डीवस्यामितौजसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 10, + "text": "यादृशानि निमित्तानि मम परादुर्भवन्ति वै\nअनस्तं गत आदित्ये हन्ता सैन्धवम अर्जुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 11, + "text": "शनैर विश्रम्भयन्न अश्वान याहि यत्तॊ ऽरिवाहिनीम\nयत्रैते सतनुत्राणाः सुयॊधनपुरॊगमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 12, + "text": "दंशिताः करूरकर्माणः काम्बॊजा युद्धदुर्मदाः\nशरबाणासन धरा यवनाश च परहारिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 13, + "text": "शकाः किराता दरदा बर्बरास ताम्रलिप्तकाः\nअन्ये च बहवॊ मलेच्छा विविधायुधपाणयः\nमाम एवाभिमुखाः सर्वे तिष्ठन्ति समरार्थिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 14, + "text": "एतान सरथनागाश्वान निहत्याजौ स पत्तिनः\nइदं दुर्गं महाघॊरं तीर्णम एवॊपधारय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 15, + "text": "[स]\nन संभ्रमॊ मे वार्ष्णेय विद्यते सत्यविक्रम\nयद्य अपि सयात सुसंक्रुद्धॊ जामदग्न्यॊ ऽगरतः सथितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 16, + "text": "दरॊणॊ वा रथिनां शरेष्ठः कृपॊ मद्रेश्वरॊ ऽपि वा\nतथापि संभ्रमॊ न सयात तवाम आश्रित्य महाभुज" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 17, + "text": "तवया सुहववॊ युद्धे निर्जिताः शत्रुसूदन\nन च मे संभ्रमः कश चिद भूतपूर्वः कदा चन\nकिम उ चैतत समासाद्य वीर संयुगगॊष्पदम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 18, + "text": "आयुस्मन कतरेण तवा परापयामि धनंजयम\nकेषां करुद्धॊ ऽसि वार्ष्णेय केषां मृत्युर उपस्थितः\nकेषं संयमनीम अद्य गन्तुम उत्सहते मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 19, + "text": "के तवां युधि पराक्रान्तं कालान्तकयमॊपमम\nदृष्ट्वा विक्रमसंपन्नं विद्रविष्यन्ति संयुगे\nकेषां वैवस्वतॊ राजा समरते ऽदय महाभुज" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 20, + "text": "[स]\nमुण्डान एतान हनिष्यामि दानवान इव वासवः\nपरतिज्ञां पारयिष्यामि काम्बॊजान एव मा वह\nअद्यैषां कदनं कृत्वा कषिप्रं यास्यामि पाण्डवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 21, + "text": "अद्य दरक्ष्यन्ति मे वीर्यं कौरवाः स सुयॊधनाः\nमुण्डानीके हते सूत सर्वसैन्येषु चासकृत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 22, + "text": "अद्य कौरव सैन्यस्य दीर्यमाणस्य संयुगे\nशरुत्वा विरावं बहुधा संतप्स्यति सुयॊधनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 23, + "text": "अद्य पाण्डवमुख्यस्य शवेताश्वस्य महात्मनः\nआचार्यक कृतं मार्गं दर्शयिष्यामि संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 24, + "text": "अद्य मद्बाणनिहतान यॊधमुख्यान सहस्रशः\nदृष्ट्वा दुर्यॊधनॊ राजा पश्चात तापं गमिष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 25, + "text": "अद्य मे कषिप्रहस्तस्य कषिपतः सायकॊत्तमान\nअलातचक्रप्रतिमं धनुर दरक्ष्यन्ति कौरवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 26, + "text": "मत्सायकचिताङ्गानां रुधिरं सरवतां बहु\nसैनिकानां वधं दृष्ट्वा संतप्स्यति सुयॊधनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 27, + "text": "अद्य मे करुद्ध रूपस्य निघ्नतश च वरान वरान\nदविर अर्जुनम इमं लॊकं मंस्यते स सुयॊधनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 28, + "text": "अद्य राजसहस्राणि निहतानि मया रणे\nदृष्ट्वा दुर्यॊधनॊ राजा संतप्स्यति महामृधे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 29, + "text": "अद्य सनेहं च भक्तिं च पाण्डवेषु महात्मसु\nहत्वा राजसहस्राणि दर्शयिष्यामि राजसु" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 30, + "text": "[स]\nएवम उक्तस तदा सूतः शिक्षितान साधु वाहिनः\nशशाङ्कसंनिकाशान वै वाजिनॊ ऽचूचुदद भृशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 31, + "text": "ते पिबन्त इवाकाशं युयुधानं हयॊत्तमाः\nपरापयन यवनाञ शीघ्रं मनः पवनरंहसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 32, + "text": "सात्यकिं ते समासाद्य पृतनास्व अनिवर्तिनम\nबहवॊ लघुहस्ताश च शरवर्षैर अवाकिरन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 33, + "text": "तेषाम इषून अथास्त्राणि वेगवन नतपर्वभिः\nअच्छिनत सात्यकी राजन नैनं ते पराप्नुवञ शराः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 34, + "text": "रुक्मपुङ्खैः सुनिशितैर गार्ध्रपत्रैर अजिह्मगैः\nउच्चकर्त शिरांस्य उग्रॊ यवनानां भुजान अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 35, + "text": "शैक्यायसानि वर्माणि कांस्यानि च समन्ततः\nभित्त्वा देहांस तथा तेषां शरा जग्मुर महीतलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 36, + "text": "ते हन्यमाना वीरेण मलेच्छाः सात्यकिना रणे\nशतशॊ नयपतंस तत्र वयसवॊ वसुधातले" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 37, + "text": "सुपूर्णायत मुक्तैस तान अव्यवच्छिन्न पिण्डितैः\nपञ्चषट सप्त चाष्टौ च बिभेद यवनाञ शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 38, + "text": "काम्बॊजानां सहस्रैस तु शकानां च विशां पते\nशबराणां किरातानां बर्बराणां तथैव च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 39, + "text": "अगम्यरूपां पृथिवीं मांसशॊणितकर्दमाम\nकृतवांस तत्र शैनेयः कषपयंस तावकं बलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 40, + "text": "दस्यूनां स शिरस तराणैः शिरॊभिर लूनमूर्धजैः\nतत्र तत्र मही कीर्णा विबर्हैर अण्डजैर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 41, + "text": "रुधिरॊक्षितसर्वाङ्गैस तैस तद आयॊधनं बभौ\nकबन्हैः संवृतं सर्वं ताम्राभ्रैः खम इवावृतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 42, + "text": "वज्राशनिसमस्पर्शैः सुपर्वभिर अजिह्मगैः\nते साश्वयाना निहताः समावव्रुर वसुंधराम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 43, + "text": "अल्पावशिष्टाः संभग्नाः कृच्छ्रप्राणा विचेतसः\nजिताः संख्ये महाराज युयुधानेन दंशिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 44, + "text": "पार्ष्णिभिश च कशाभिश च ताडयन्तस तुरंगमान\nजवम उत्तमम आस्थाय सर्वतः पराद्रवन भयात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 45, + "text": "काम्बॊजसैन्यं विद्राव्य दुर्जयं युधि भारत\nयवनानां च तत सैन्यं शकानां च महद बलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 46, + "text": "स ततः पुरुषव्याघ्रः सात्यकिः सत्यविक्रमः\nपरहृष्टस तावकाञ जित्वा सूतं याहीत्य अचॊदयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 95, + "shloka": 47, + "text": "तं यान्तं पृष्ठगॊप्तारम अर्जुनस्य विशां पते\nचारणाः परेक्ष्य संहृष्टास तवदीयाश चाप्य अपूजयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nजित्वा यवनकाम्बॊजान युयुधानस ततॊ ऽरजुनम\nजगाम तव सैन्यस्य मध्येन रथिनां वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 2, + "text": "शरदंष्ट्रॊ नरव्याघ्रॊ विचित्रकवचच्छविः\nमृगान वयाघ्रजिवाजिघ्रंस तव सैन्यम अभीषयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 3, + "text": "स रथेन चरन मार्गान धनुर अभ्रामयद भृशम\nरुक्मपृष्ठं महावेगं रुक्मचन्द्रक संकुलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 4, + "text": "रुक्माङ्गद शिरस तराणॊ रुक्मवर्म समावृतः\nरुक्मध्वजवरः शूरॊ मेरुशृङ्ग इवाबभौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 5, + "text": "स दनुर मण्डलः संख्ये तेजॊ भास्वररश्मिवान\nशरदीवॊदितः सूर्यॊ नृसूर्यॊ विरराज ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 6, + "text": "वृषभस्कन्धविक्रान्तॊ वृषभाक्षॊ नरर्षभः\nतावकानां बभौ मध्ये गवां मध्ये यथा वृषः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 7, + "text": "मत्तद्विरदसंकाशं मत्तद्विरदगामिनम\nपरभिन्नम इव मातङ्गं यूथमध्ये वयवस्थितम\nवयाघ्रा इव जिघांसन्तस तवदीयाभ्यद्रवद रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 8, + "text": "दरॊणानीकम अतिक्रान्तं भॊजानीकं च दुस्तरम\nजलसंधार्णवं तीर्त्वा काम्बॊजानां च वाहिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 9, + "text": "हार्दिक्य मकरान मुक्तं तीर्णं वै सैन्यसागरम\nपरिवव्रुः सुसंक्रुद्धास तवदीयाः सात्यकिं रथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 10, + "text": "दुर्यॊधनश चित्रसेनॊ दुःशासनविविंशती\nशकुनिर दुःसहश चैव युवा दुर्मर्षणः करथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 11, + "text": "अन्ये च बहवः शूराः शस्त्रवन्तॊ दुरासदाः\nपृष्ठतः सात्यकिं यान्तम अन्वधावन्न अमर्षिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 12, + "text": "अथ शब्दॊ महान आसीत तव सैन्यस्य मारिष\nमारुतॊद्धूत वेगस्य सागरस्येव पर्वणि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 13, + "text": "तान अभिद्रवतः सर्वान समीक्ष्य शिनिपुंगवः\nशनैर याहीति यन्तारम अब्रवीत परहसन्न इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 14, + "text": "इदम एति समुद्धूतं धार्तराष्ट्रस्य यद बलम\nमाम एवाभिमुखं तूर्णं गजाश्वरथपत्तिमत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 15, + "text": "नादयन वै दिशः सर्वा रथघॊषेण सारथे\nपृथिवीं चान्तरिक्षं च कम्पयन सागरान अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 16, + "text": "एतद बलार्णवं तात वारयिष्ये महारणे\nपौर्णमास्याम इवॊद्धूतं वेलेव सलिलाशयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 17, + "text": "पश्य मे सूत विक्रान्तम इन्द्रस्येव महामृधे\nएष सैन्यानि शत्रूणां विधमानि शितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 18, + "text": "निहतान आहवे पश्य पदात्यश्वरथद्विपान\nमच्छरैर अग्निसंकाशैर विदेहासून सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 19, + "text": "इत्य एवं बरुवतस तस्य सात्यकेर अमितौजसः\nसमीपं सैनिकास ते तु शीघ्रम ईयुर युयुत्सवः\nजह्य आद्रवस्व तिष्ठेति पश्य पश्येति वादिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 20, + "text": "तान एवं बरुवतॊ वीरान सात्यकिर निशितैः शरैः\nजघान तरिशतान अश्वान कुञ्जरांश च चतुःशतान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 21, + "text": "स संप्रहारस तुमुलस तस्य तेषां च धन्विनाम\nदेवासुररणप्रख्यः परावर्तत जनक्षयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 22, + "text": "मेघजालनिभं सैन्यं तव पुत्रस्य मारिष\nपरत्यगृह्णाच छिनेः पौत्रः शरैर आशीविषॊपमैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 23, + "text": "परच्छाद्यमानः समरे शरजालैः स वीर्यवान\nअसंभ्रमं महाराज तावकान अवहीद बहून" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 24, + "text": "आश्चर्यं तत्र राजेन्द्र सुमहद दृष्टवान अहम\nन मॊघः सायकः कश चित सात्यकेर अभवत परभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 25, + "text": "रथनागाश्वकलिलः पदात्यूर्मि समाकुलः\nशैनेय वेलाम आसाद्य सथितः सैन्यमहार्णवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 26, + "text": "संभ्रान्तनरनागाश्वम आवर्तत मुहुर मुहुः\nतत सैन्यम इषुभिस तेन वध्यमानं समन्ततः\nबभ्राम तत्र तत्रैव गावः शीतार्दिता इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 27, + "text": "पदातिनं रथं नागं सादिनं तुरगं तथा\nअविद्धं तत्र नाद्राक्षं युयुधानस्य सायकैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 28, + "text": "न तादृक कदनं राजन कृतवांस तत्र फल्गुनः\nयादृक कषयम अनीकानाम अकरॊत सात्यकिर नृप\nअत्यर्जुनं शिनेः पौत्रॊ युध्यते भरतर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा सात्वतस्य तरिभिः शरैः\nविव्याध सूतं निशितैश चतुर्भिश चतुरॊ हयान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 30, + "text": "सात्यकिं च तरिभिर विद्ध्वा पुनर विव्याध सॊ ऽषटभिः\nदुःशासनः षॊडशभिर विव्याध शिनि पुंगवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 31, + "text": "शकुनिः पञ्चविंशत्या चित्रसेनश चपञ्चभिः\nदुःसहः पञ्चदशभिर विव्याधॊरसि सात्यकिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 32, + "text": "उत्स्मयन वृष्णिशार्दूलस तथा बाणैः समाहतः\nतान अविध्यन महाराज सर्वान एव तरिभिस तरिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 33, + "text": "गाढविद्धान अरीक कृत्वा मार्गणैः सॊ ऽतितेजनैः\nशैनेयः शयेनवत संख्ये वयचरल लघुविक्रमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 34, + "text": "सौबलस्य धनुश छित्त्वा हस्तावापं निकृत्य च\nदुर्यॊधनं तरिभिर बाणैर अभ्यविध्यत सतनान्तरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 35, + "text": "चित्रसेनं शतेनैव दशभिर दुःसहं तथा\nदुःशासनं च विंशत्या विव्याध शिनिपुंगवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 36, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय सयालस तव विशां पते\nअष्टभिः सात्यकिं विद्ध्वा पुनर विव्याध पञ्चभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 37, + "text": "दुःशासनश च दशभिर दुःसहश च तरिभिः शरैः\nदुर्मुखश च दवादशभी राजन विव्याध सात्यकिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 38, + "text": "दुर्यॊधनस तरिसप्तत्या विद्ध्वा भारत माधवम\nततॊ ऽसय निशितैर बाणैस तरिभिर विव्याध सारथिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 39, + "text": "तान सर्वान सहिताञ शूरान यतमानान महारथान\nपञ्चभिः पञ्चभिर बाणैः पुनर विव्याध सात्यकिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 40, + "text": "ततः स रथिनां शरेष्ठस तव पुत्रस्य सारथिम\nआजघानाशु भल्लेन स हतॊ नयपतद भुवि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 41, + "text": "पातिते सारथौ तस्मिंस तव पुत्र रथः परभॊ\nवातायमानैस तैर अश्वैर अपानीयत संगरात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 42, + "text": "ततस तव सुता राजन सैनिकाश च विशां पते\nराज्ञॊ रथम अभिप्रेक्ष्य विद्रुताः शतशॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 43, + "text": "विद्रुतं तत्र तत सैन्यं दृष्ट्वा भारत सात्यकिः\nअवाकिरच छैरैस तीक्ष्णै रुक्मपुङ्खैः शिलाशितैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 44, + "text": "विद्राव्य सर्वसैन्यानि तावकानि समन्ततः\nपरययौ सात्यकी राजञ शवेताश्वस्य रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 96, + "shloka": 45, + "text": "तं शरान आददानं च रक्षमाणं च सारथिम\nआत्मानं मॊचयन्तं च तावकाः समपूजयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nसंप्रमृद्य महत सैन्यं यान्तं शैनेयम अर्जुनम\nनिर्ह्रीका मम ते पुत्राः किम अकुर्वत संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 2, + "text": "कथं चैषां तथा युद्धे धृतिर आसीन मुमूर्षताम\nशैनेय चरितं दृष्ट्वा सदृशं सव्यसाचिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 3, + "text": "किं नु वक्ष्यन्ति ते कषात्रम ऐन्यमध्ये पराजिताः\nकथं च सात्यकिर युद्धे वयतिक्रान्तॊ महायशाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 4, + "text": "कथं च मम पुत्राणां जीवतां तत्र संजय\nशैनेयॊ ऽभिययौ युद्धे तन ममाचक्ष्व तत्त्वतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 5, + "text": "अत्यद्भुतम इदं तात तवत्सकाशाच छृणॊम्य अहम\nएकस्य बहुभिर युद्धं शत्रुभिर वै महारथैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 6, + "text": "विपरीतम अहं मन्ये मन्दभाग्यान सुतान परति\nयत्रावध्यन्त समरे सात्वतेन महात्मना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 7, + "text": "एकस्य हि न पर्याप्तं मत सैन्यं तस्य संजय\nकरुद्धस्य युयुधानस्य सर्वे तिष्ठन्तु पाण्डवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 8, + "text": "निर्जित्य समरे दरॊणं कृतिनं युद्धदुर्मदम\nयथा पशुगणान सिंहॊ ऽदवद धन्ता सुतान मम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 9, + "text": "कृतवर्मादिभिः शूरैर यतैर बहुभिर आहवे\nयुयुधानॊ न शकितॊ हन्तुं यः पुरुषर्षभः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 10, + "text": "नैतद ईदृशकं युद्धं कृतवांस तत्र फल्गुनः\nयादृशं कृतवान युद्धं शिनेर नप्ता महायशाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 11, + "text": "[स]\nतव दुर्मन्तिते राजन दुर्यॊधनकृतेन च\nशृणुष्वावहितॊ भूत्वा यत्ते वक्ष्यामि भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 12, + "text": "ते पुनः संन्यवर्तन्त कृत्वा संशप्तकान मिथः\nपरां युद्धे पतिं कृत्वा पुत्रस्य तव शासनात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 13, + "text": "तरीणि सादिसहस्राणि दुर्यॊधन पुरॊगमाः\nशकाः काम्बॊजबाह्लीका यवनाः पारदास तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 14, + "text": "कुणिन्दास तङ्गणाम्बष्ठाः पैशाचाश च स मन्दराः\nअभ्यद्रवन्त शैनेयं शलभाः पावकं यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 15, + "text": "युक्ताश च पार्वतीयानां रथाः पाषाण यॊधिनाम\nशूराः पञ्चशता राजञ शैनेयं समुपाद्रवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ रथसहस्रेण महारथशतेन च\nदविरदानां सहस्रेण दविसाहस्रैश च वाजिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 17, + "text": "शरवर्षाणि मुञ्चन्तॊ विविधानि महारथाः\nअभ्यद्रवन्त शैनेयम असंख्येयाश च पत्तयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 18, + "text": "तांश च संचॊदयन सर्वान घनतैनम इति भारत\nदुःशासनॊ महाराज सात्यक्तिं पर्यवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 19, + "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम शैनेय चरितं महत\nयद एकॊ बहुभिः सार्धम असंभ्रान्तम अयुध्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 20, + "text": "अवधीच च रथानीकं दविरदानां च तद बलम\nसादिनश चैव तान सर्वान दस्यून अपि च सर्वशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 21, + "text": "तत्र चक्रैर विमथितैर मग्नैश च परमायुधैः\nअक्षैश च बहुधा भग्नैर ईषा दण्डकबन्धुरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 22, + "text": "कूबरैर मथितैश चापि धवजैश चापि निपातितैः\nवर्मभिश चामरैश चैव वयवकीर्णा वसुंधरा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 23, + "text": "सरग्भिर आभरणैर वस्त्रैर अनुकर्षैश च मारिष\nसंछन्ना वसुधा तत्र दयौर गरहैर इव भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 24, + "text": "गिरिरूपधराश चापि पतिताः कुञ्जरॊत्तमाः\nअञ्जनस्य कुले जाता वामनस्य च भारत\nसुप्रतीक कुले जाता महापद्मकुले तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 25, + "text": "ऐरावण कुले चैव तथान्येषु कुलेषु च\nजाता दन्ति वरा राजञ शेरते बहवॊ हताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 26, + "text": "वनायुजान पार्वतीयान कान्बॊजारट्ट बाल्हिकान\nतथा हयवरान राजन निजघ्ने तत्र सात्यकिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 27, + "text": "नानादेशसमुत्थांश च नाना जात्यांश च पत्तिनः\nनिजघ्ने तत्र शैनेयः शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 28, + "text": "तेषु परकाल्यमानेषु दस्यून दुःशासनॊ ऽबरवीत\nनिवर्तध्वम अधर्मज्ञा युध्यध्वं किं सृतेन वः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 29, + "text": "तांश चापि सर्वान संप्रेक्ष्य पुत्रॊ दुःशासनस तव\nपाषाण यॊधिनः शूरान पार्वतीयान अचॊदयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 30, + "text": "अश्मयुद्धेषु कुशला नैतज जानाति सात्यकिः\nअश्मयुद्धम अजानन्तं घनतैनं युद्धकामुकम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 31, + "text": "तथैव कुरवः सर्वे नाश्म युद्धविशारदाः\nअभिद्रवत मा भैष्ट न वः पराप्स्यति सात्यकिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ गजशिशु परख्यैर उपलैः शैलवासिनः\nउद्यतैर युयुधानस्य सथिता मरणकाङ्क्षिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 33, + "text": "कषेपणीयैस तथाप्य अन्ये सात्वतस्य वधैषिणः\nचॊदितास तव पुत्रेण रुरुधुः सर्वतॊदिशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 34, + "text": "तेषाम आपतताम एव शिला युद्धं चिकीर्षताम\nसात्यकिः पतिसंधाय तरिंशतं पराहिणॊच छरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 35, + "text": "ताम अश्मवृष्टिं तुमुलां पार्वतीयैः समीरिताम\nबिभेदॊरग संकाशैर नाराचैः शिनिपुंगवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 36, + "text": "तैश अश्मचूर्णैर दीप्यद्भिः खद्यॊतानाम इव वरजैः\nपरायः सैन्यान्य अवध्यन्त हाहाभूतानि मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 37, + "text": "ततः पञ्चशताः शूराः समुद्यतमहाशिलाः\nनिकृत्तबाहवॊ राजन निपेतुर धरणीतले" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 38, + "text": "पाषाण यॊधिनः शूरान यतमानान अवस्थितान\nअवधीद बहुसाहस्रांस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 39, + "text": "ततः पुनर बस्त मुखैर अश्मवृष्टिं समन्ततः\nअयॊ हस्तैः शूलहस्तैर दैरदैः खश तङ्गणैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 40, + "text": "अम्बष्ठैश च कुणिन्दैश च कषिप्तां कषिप्तां स सात्यकिः\nनाराचैः परतिविव्याध परेक्षमाणॊ महाबलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 41, + "text": "अद्रीणां भिद्यमानानाम अन्तरिक्षे शितैः शरैः\nशब्देन पराद्रवन राजन गजाश्वरथपत्तयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 42, + "text": "अश्मपूर्णैः समाकीर्णा मनुष्याश च वयांसि च\nनाशक्नुवन्न अवस्थातुं भरमरैर इव दंशिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 43, + "text": "हतशिष्टा विरुधिरा भिन्नमस्तक पिण्डिकाः\nकुञ्जराः संयवर्तन्त युयुधान रथं परथि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 44, + "text": "ततः शब्दः समभवत तव सैन्यस्य मारिष\nमाधवेनार्द्यमानस्य सागरस्येव दारुणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 45, + "text": "तं शब्दं तुमुलं शरुत्वा दरॊणॊ यन्तारम अब्रवीत\nएष सूत रणे करुद्धः सात्वतानां महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 46, + "text": "दारयन बहुधा सैन्यं रणे चरति कालवत\nयत्रैष शब्दस तुमुलस तत्र सूत रथं नय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 47, + "text": "पाषाण यॊधिभिर नूनं युयुधानः समागतः\nतथा हि रथिनः सर्वे हरियन्ते विद्रुतैर हयैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 48, + "text": "विशस्त्र कवचा रुग्णास तत्र तत्र पतन्ति च\nन शक्नुवन्ति यन्तारः संयन्तुं तुमुले हयान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 49, + "text": "इत्य एवं बरुवतॊ राजन भारद्वाजस्य धीमतः\nपरत्युवाच ततॊ यन्ता दरॊणं शस्त्रभृतां वरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 50, + "text": "आयुष्मन दरवते सैन्यं कौरवेयं समन्ततः\nपश्य यॊधान रणे भिन्नान धावमानांस ततस ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 51, + "text": "एते च सहिताः शूराः पाञ्चालाः पाण्डवैः सह\nतवाम एव हि जिघांसन्तः पराद्रवन्ति समन्ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 52, + "text": "अत्र कार्यं समाधत्स्व पराप्तकालम अरिंदम\nसथाने वा गमने वापि दूरं यातश च सात्यकिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 53, + "text": "तथैवं वदतस तस्य भारद्वाजस्य मारिष\nपरत्यदृश्यत शैनेयॊ निघ्नन बहुविधान रथान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 54, + "text": "ते वध्यमानाः समरे युयुधानेन तावकाः\nयुयुधान रथं तयक्त्वा दरॊणानीकाय दुद्रुवुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 97, + "shloka": 55, + "text": "यैस तु दुःशासनः सार्धं रथैः पूर्वं नयवर्तत\nते भीतास तव अभ्यधावन्त सर्वे दरॊण रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nदुःशासन रथं दृष्ट्वा समीपे पर्यवस्थितम\nभारद्वाजस ततॊ वाक्यं दुःशासनम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 2, + "text": "दुःशासन रथाः सर्वे कस्माद एते परविद्रुताः\nकच चित कषेमं तु नृपतेः कच चिज जीवति सैन्धवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 3, + "text": "राजपुत्रॊ भवान अत्र राजभ्राता महारथः\nकिमर्थं दरवसे युद्धे यौवराज्यम अवाप्य हि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 4, + "text": "सवयं वैरं महत कृत्वा पाञ्चालैः पाण्डवैः सह\nएकं सात्यकिम आसाद्य कथं भीतॊ ऽसि संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 5, + "text": "न जानीषे पुरा तवं तु गृह्णन्न अक्षान दुरॊदरे\nशरा हय एते भविष्यन्ति दारुणाशीविषॊपमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 6, + "text": "अप्रियाणां च वचनं पाण्डवेषु विशेषतः\nदरौपद्याश च परिक्लेशस तवन मूलॊ हय अभवत पुरा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 7, + "text": "कव ते मानश च दर्पश च कव च तद वीर गर्जितम\nआशीविषसमान पार्थान कॊपयित्वा कव यास्यसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 8, + "text": "शॊच्येयं भारती सेना राजा चैव सुयॊधनः\nयस्य तवं कर्कशॊ भराता पलायनपरायणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 9, + "text": "ननु नाम तवया वीर दीर्यमाणा भयार्दिता\nसवबाहुबलम आस्थाय रक्षितव्या हय अनीकिनी\nस तवम अद्य रणं तयक्त्वा भीतॊ हर्षयसे परान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 10, + "text": "विद्रुते तवयि सैन्यस्य नायके शत्रुसूदन\nकॊ ऽनयः सथास्यति संग्रामे भीतॊ भीते वयपाश्रये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 11, + "text": "एकेन सात्वतेनाद्य युध्यमानस्य चानघ\nपलायने तव मतिः संग्रामाद धि परवर्तते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 12, + "text": "यदा गाण्डीवधन्वानं भीमसेनं च कौरव\nयमौ च युधि दरष्टासि तदा तवं किं करिष्यसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 13, + "text": "युधि फल्गुन बाणानां सूर्याग्निसमतेजसाम\nन तुल्याः सात्यकिशरा येषां भीतः पलायसे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 14, + "text": "यदि तावत कृता बुद्धिः पलायनपरायणा\nपृथिवीधर्मराजस्य शमेनैव परदीयताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 15, + "text": "यावत फल्गुन नाराचा निर्मुक्तॊरग संनिभाः\nनाविशन्ति शरीरं ते तावत संशाम्य पाण्डवैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 16, + "text": "यावत ते पृथिवीं पार्था हत्वा भरातृशतं रणे\nनाक्षिपन्ति महात्मानस तावत संशाम्य पाण्डवैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 17, + "text": "यावन न करुध्यते राजा धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nकृष्णश च समरश्लाघी तावत संशाम्य पाण्डवैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 18, + "text": "यावद भीमॊ महाबाहुर विगाह्य महतीं चमूम\nसॊदरांस ते न मृद्नाति तावत संशमयाण्डवैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 19, + "text": "पूर्वम उक्तश च ते भराता भीष्मेण स सुयॊधनः\nअजेयाः पाण्डवाः संख्ये सौम्य संशाम्य पाण्डवैः\nन च तत कृतवान मन्दस तव भराता सुयॊधनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 20, + "text": "स युद्धे धृतिम आस्थाय यत्तॊ युध्यस्व पाण्डवैः\nगच्छ तूर्णं रथेनैव तत्र तिष्ठति सात्यकिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 21, + "text": "तवया हीनं बलं हय एतद विद्रविष्यति भारत\nआत्मार्थं यॊधय रणे सात्यकिं सत्यविक्रमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 22, + "text": "एवम उक्तस तव सुतॊ नाब्रवीत किं चिद अप्य असौ\nशरुतं चाश्रुतवत कृत्वा परायाद येन स सात्यकिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 23, + "text": "सैन्येन महता युक्तॊ मलेच्छानाम अनिवर्तिनाम\nआसाद्य च रणे यत्तॊ युयुधानम अयॊधयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 24, + "text": "दरॊणॊ ऽपि रथिनां शरेष्ठः पाञ्चालान पाण्डवांस तथा\nअभ्यद्रवत संक्रुद्धॊ जवम आस्थाय मध्यमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 25, + "text": "परविश्य च रणे दरॊणः पाञ्चालानां वरूथिनीम\nदरवयाम आस यॊधान वै शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 26, + "text": "ततॊ दरॊणॊ महाराज नाम विश्राव्य संयुगे\nपाण्डुपाञ्चाल मत्स्यानां परचक्रे कदनं महत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 27, + "text": "तं जयन्तम अनीकानि भारद्वाजं ततस ततः\nपाञ्चाल पुत्रॊ दयुतिमान वीर केतुः समभ्ययात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 28, + "text": "स दरॊणं पञ्चभिर विद्ध्वा शरैः संनतपर्वभिः\nधवजम एकेन विव्याध सारथिं चास्य सप्तभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 29, + "text": "तत्राद्भुतं महाराज दृष्टवान अस्मि संयुगे\nयद दरॊणॊ रभसं युद्धे पाञ्चाल्यं नाभ्यवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 30, + "text": "संनिरुद्धं रणे दरॊणं पाञ्चाला वीक्ष्य मारिष\nआवव्रुः सर्वतॊ राजन धर्मपुत्र जयैषिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 31, + "text": "ते शरैर अग्निसंकाशैस तॊमरैश च महाधनैः\nशस्त्रैश च विविधै राजन दरॊणम एकम अवाकिरन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 32, + "text": "निहत्य तान बाणगणान दरॊणॊ राजन समन्ततः\nमहाजलधरान वयॊम्नि मातरिश्वा विवान इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 33, + "text": "ततः शरं महाघॊरं सूर्यपावक संनिभम\nसंदधे परवीरघ्नॊ वीर केतुरथं पति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 34, + "text": "स भित्त्वा तु शरॊ राजन पाञ्चाल्यं कुलनन्दनम\nअभ्यगाद धरणीं तूर्णं लॊहितार्द्रॊ जवलन्न इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 35, + "text": "ततॊ ऽपतद रथात तूर्णं पाञ्चाल्यः कुलनन्दनः\nपर्वताग्राद इव महांश चम्पकॊ वायुपीडितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 36, + "text": "तस्मिन हते महेष्वासे राजपुत्रे महाबले\nपाञ्चालास तवरिता दरॊणं समन्तात पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 37, + "text": "चित्रकेतुः सुधन्वा च चित्रवर्मा च भारत\nतथा चित्ररथश चैव भरातृव्यसनकर्षिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 38, + "text": "अभ्यद्रवन्त सहिता भारद्वाजं युयुत्सवः\nमुञ्चन्तः शरवर्षाणि तपान्ते जलदा इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 39, + "text": "स वध्यमानॊ बहुधा राजपुत्रैर महारथैः\nवयश्व सूत रथांश चक्रे कुमारान कुपितॊ रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 40, + "text": "तथापरैः सुनिशितैर भल्लैस तेषां महायशाः\nपुष्पाणीव विचिन्वन हि सॊत्तमाङ्गान्य अपातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 41, + "text": "ते रथेभ्यॊ हताः पेतुः कषितौ राजन सुवर्चसः\nदेवासुरे पुरा युद्धे यथा दैतेय दानवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 42, + "text": "तान निहत्य रणे राजन भारद्वाजः परतापवान\nकार्मुकं भरामयाम आस हेमपृष्ठं दुरासदम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 43, + "text": "पाञ्चालान निहतान दृष्ट्वा देवकल्पान महारथान\nधृष्टद्युम्नॊ भृशं करुद्धॊ नेत्राभ्यां पातयञ जलम\nअभ्यवर्तत संग्रामे करुद्धॊ दरॊण रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 44, + "text": "ततॊ हाहेति सहसा नादः समभवन नृप\nपाञ्चाल्येन रणे दृष्ट्वा दरॊणम आवारितं शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 45, + "text": "संछाद्यमानॊ बहुधा पार्षतेन महात्मना\nन विव्यथे ततॊ दरॊणः समयन्न एवान्वयुध्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 46, + "text": "ततॊ दरॊणं महाराज पाञ्चाल्यः करॊधमूर्छितः\nआजघानॊरसि करुद्धॊ नवत्या नतपर्वणाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 47, + "text": "स गाढविद्धॊ बलिना भारद्वाजॊ महायशाः\nनिषसाद रथॊपस्थे कश्मलं च जगाम ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 48, + "text": "तं वै तथागतं दृष्ट्वा धृष्टद्युम्नः पराक्रमी\nसमुत्सृज्य धनुस तूर्णम असिं जग्राह वीर्यवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 49, + "text": "अवप्लुत्य रथाच चापि तवरितः स महारथः\nआरुरॊह रथं तूर्णं भारद्वाजस्य मारिष\nहर्तुम ऐच्छच छिरः कायात करॊधसंरक्तलॊचनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 50, + "text": "परत्याश्वस्तस ततॊ दरॊणॊ धनुर गृह्य महाबलः\nशरैर वैतस्तिकै राजन नित्यमासन्न यॊधिभिः\nयॊधयाम आस समरे धृषद्युम्नं महारथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 51, + "text": "ते हि वैतस्तिका नाम शरा आसन्न यॊधिनः\nदरॊणस्य विदिता राजन धृष्टद्युम्नम अवाक्षिपन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 52, + "text": "स वध्यमानॊ बहुभिः सायकैस तैर महाबलः\nअवप्लुत्य रथात तूर्णं भग्नवेगः पराक्रमी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 53, + "text": "आरुह्य सवरथं वीरः परगृह्य च महद धनुः\nविव्याध समरे दरॊणं धृष्टद्युम्नॊ महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 54, + "text": "तद अद्भुतं तयॊर युद्धं भूतसंघा हय अपूजयन\nकत्रियाश च महाराज ये चान्ये तत्र सैनिकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 55, + "text": "अवश्यं समरे दरॊणॊ धृष्टद्युम्नेन संगतः\nवशम एष्यति नॊ राज्ञः पाञ्चाला इति चुक्रुशुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 56, + "text": "दरॊणस तु तवरितॊ युद्धे धृष्टद्युम्नस्य सारथेः\nशिरः परच्यावयाम आस फलं पक्वं तरॊर इव\nततस ते परद्रुता वाहा राजंस तस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 57, + "text": "तेषु परद्रवमाणेषु पाञ्चालान सृञ्जयांस तथा\nवयद्रावयद रणे दरॊणस तत्र तत्र पराक्रमी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 98, + "shloka": 58, + "text": "विजित्य पाण्डुपाञ्चालान भारद्वाजः परतापवान\nसवं वयूहं पुनर आस्थाय सथिरॊ ऽभवद अरिंदमः\nन चैनं पाण्डवा युद्धे जेतुम उत्सहिरे परभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 99, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततॊ दुःशासनॊ राजञ शैनेयं समुपाद्रवत\nकिरञ शरसहस्राणि पर्जन्य इव वृष्टिमान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 99, + "shloka": 2, + "text": "स विद्ध्वा सात्यकिं षष्ट्या तथा षॊडशभिः शरैः\nनाकम्पयत सथितं युद्धे मैनाकम इव पर्वतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 99, + "shloka": 3, + "text": "स तु दुःशासनं वीरः सायकैर आवृणॊद भृशम\nमशकं समनुप्राप्तम ऊर्ण नाभिर इवॊर्णया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 99, + "shloka": 4, + "text": "दृष्ट्वा दुःशासनं राजा तथा शरशताचितम\nतरिगर्तांश चॊदयाम आस युयुधान रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 99, + "shloka": 5, + "text": "ते ऽगच्छन युयुधानस्य समीपं करूर कारिणः\nतरिगर्तानां तरिसाहस्रा रथा युद्धविशारदाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 99, + "shloka": 6, + "text": "ते तु तं रथवंशेन महता पर्यवारयन\nसथिरां कृत्वा मतिं युद्धे भूत्वा संशप्तका मिथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 99, + "shloka": 7, + "text": "तेषां परयततां युद्धे शरवर्षाणि मुञ्चताम\nयॊधान पञ्चशतान मुख्यान अग्रानीके वयपॊथयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 99, + "shloka": 8, + "text": "ते ऽपतन्त हतास तूर्णं शिनिप्रवर सायकैः\nमहामारुत वेगेन रुग्णा इव महाद्रुमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 99, + "shloka": 9, + "text": "रथैश च बहुधा छिन्नैर धवजैश चैव विशां पते\nहयैश च कनकापीडैः पतितैस तत मेदिनी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 99, + "shloka": 10, + "text": "शैनेय शरसंकृत्तैः शॊणितौघपरिप्लुतैः\nअशॊभत महाराज कुंशुकैर इव पुष्पितैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 99, + "shloka": 11, + "text": "ते वध्यमानाः समरे युयुधानेन तावकाः\nतरातारं नाध्यगच्छन्त पङ्कमग्ना इव दविपाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 99, + "shloka": 12, + "text": "ततस ते पर्यवर्तन्त सर्वे दरॊण रथं परति\nभयात पतगराजस्य गर्तानीव महॊरगाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 99, + "shloka": 13, + "text": "हत्वा पञ्चशतान यॊधाञ शरैर आशीविषॊपमैः\nपरायात स शनकैर वीरॊ धनंजयरथं पति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 99, + "shloka": 14, + "text": "तं परयान्तं नरश्रेष्ठं पुत्रॊ दुःशासनस तव\nविव्याध नवभिस तूर्णं शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 99, + "shloka": 15, + "text": "स तु तं परतिविव्याध पञ्चभिर निशितैः शरैः\nरुक्मपुङ्खैर महेष्वासॊ गार्ध्रपत्रैर अजिह्मगैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 99, + "shloka": 16, + "text": "सात्यकिं तु महाराज परहसन्न इव भारत\nदुःशासनस तरिभिर विद्ध्वा पुनर विव्याध पञ्चभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 99, + "shloka": 17, + "text": "शैनेयस तव पुत्रं तु विद्ध्वा पञ्चभिर आशुगैः\nधनुश चास्य रणे छित्त्वा विस्मयन्न अर्जुनं ययौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 99, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ दुःशासनः करुद्धॊ विष्णि वीराय गच्छते\nसर्वपारशवीं शक्तिं विससर्ज जिघांसया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 99, + "shloka": 19, + "text": "तां तु शक्तिं तदा घॊरां तव पुत्रस्य सात्यकिः\nचिच्छेद शतधा राजन निशितैः कङ्कपत्रिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 99, + "shloka": 20, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय पुत्रस तव जनेश्वर\nसात्यकिं दशभिर विद्ध्वा सिंहनादं ननाद ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 99, + "shloka": 21, + "text": "सात्यकिस तु रणे करुद्धॊ मॊहयित्वा सुतं तव\nशरैर अग्निशिखाकारैर आजघान सतनान्तरे\nसर्वायसैस तीक्ष्णवक्त्रैर अष्टाभिर विव्यधे पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 99, + "shloka": 22, + "text": "दुःशासनस तु विंशत्या सात्यकिं परत्यविध्यत\nसात्वतॊ ऽपि महाराज तं विव्याध सतनान्तरे\nतरिभिर एव महावेगैः शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 99, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ ऽसय वाहान निशितैः शरैर जघ्ने महारथः\nसारथिं च सुसंक्रुद्धः शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 99, + "shloka": 24, + "text": "धनुर एकेन भल्लेन हस्तावापं च पञ्चभिः\nधवजं च रथशक्तिं च भल्लाभ्यां परमास्त्रवित\nचिच्छेद विशिखैस तीक्ष्णैस तथॊभौ पार्ष्णिसारथी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 99, + "shloka": 25, + "text": "स छिन्नधन्वा विरथॊ हताश्वॊ हतसारथिः\nतरिगर्तसेनापतिना सवरथेनापवाहितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 99, + "shloka": 26, + "text": "तम अभिद्रुत्य शैनेयॊ मुहूर्तम इव भारत\nन जघान महाबाहुर भीमसेन वचः समरन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 99, + "shloka": 27, + "text": "भीमसेनेन हि वधः सुतानां तव भारत\nपरतिज्ञातः सभामध्ये सर्वेषाम एव संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 99, + "shloka": 28, + "text": "तथा दुःशासनं जित्वा सात्यकिः संयुगे परभॊ\nजगाम तवरितॊ राजन येन यातॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nकिं तस्यां मम सेनायां नासन के चिन महारथाः\nये तथा सात्यकिं यान्तं नैवाघ्नन नाप्य अवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 2, + "text": "एकॊ हि समरे कर्मकृतवान सत्यविक्रमः\nशक्रतुल्यबलॊ युद्धे महेन्द्रॊ दानवेष्व इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 3, + "text": "अथ वा शून्यम आसीत तद येन यातः स सात्यकिः\nएकॊ वै बहुलाः सेनाः परमृद्नन पुरुषर्षभः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 4, + "text": "कथं च युध्यमानानाम अपक्रान्तॊ महात्मनाम\nएकॊ बहूनां शैनेयस तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 5, + "text": "[स]\nराजन सेना समुद्यॊगॊ रथनागाश्वपत्तिमान\nतुमुलस तव सैन्यानां युगान्तसदृशॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 6, + "text": "आह्णिकेषु समूहेषु तव सैन्यस्य मानद\nनास्ति लॊके समः कश चित समूह इति मे मतिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 7, + "text": "तत्र देवाः सम भाषन्ते चारणाश च समागताः\nएतद अन्ताः समूहा वै भविष्यन्ति महीतले" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 8, + "text": "न चैव तादृशः कश चिद वयूह आसीद विशां पते\nयादृग जयद्रथ वधे दरॊणेन विहितॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 9, + "text": "चण्डवाताभिपन्नानां समौद्राणाम इव सवनः\nरणे ऽभवद बलौघानाम अन्यॊन्यम अभिधावताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 10, + "text": "पार्थिवानां समेतानां बहून्य आसन नरॊत्तम\nतवद बले पाण्डवानां च सहस्राणि शतानि च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 11, + "text": "संरब्धानां परवीराणां समरे दृढकर्मणाम\nतत्रासीत सुमहाञ शब्दस तुमुलॊ लॊमहर्षणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 12, + "text": "अथाक्रन्दद भीमसेनॊ धृष्टद्युम्नश च मारिष\nनकुलः सहदेवश च धर्मराजश च पाण्डवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 13, + "text": "आगच्छत परहरत बलवत परिधावत\nपरविष्टाव अरिसेनां हि वीरौ माधव पाण्डवौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 14, + "text": "यथासुखेन गच्छेतां जयद्रथवधं परति\nतथा परकुरुते कषिप्रम इति सैन्यान्य अचॊदयत\nतयॊर अभावे कुरवः कृतार्थाः सयुर वयं जिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 15, + "text": "ते यूयं सहिता भूत्वा तूर्णम एव बलार्णवम\nकषॊभयध्वं महावेगाः पवनाः सागरं यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 16, + "text": "भीमसेनेन ते राजन पाञ्चाल्येन च चॊदिताः\nआजघ्नुः कौरवान संख्ये तयक्त्वासून आत्मनः परियान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 17, + "text": "इच्छन्तॊ निधनं युद्धे शस्त्रैर उत्तमतेजसः\nसवर्गार्थं मित्रकार्यार्थं नाभ्यरक्षन्त जीवितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 18, + "text": "तथैव तावका राजन परार्थयन्तॊ महद यशः\nआर्यां युद्धे मतिं कृत्वा युद्ध्यायैवॊपतस्थिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 19, + "text": "तस्मिंस तु तुमुले युद्धे वर्तमाने महाभये\nहत्वा सर्वाणि सैन्यानि परायात सात्यकिर अर्जुनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 20, + "text": "कवचानां परभास तत्र सूर्यरश्मि विचित्रिताः\nदृष्टीः संख्ये सैनिकानां परतिजघ्नुः समन्ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 21, + "text": "तथा परयतमानेषु पाण्डवेयेषु निर्भयः\nदुर्यॊधनॊ महाराज वयगाहत महद बलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 22, + "text": "स संनिपातस तुमुलस तेषां तस्य च भारत\nअभवत सर्वसैन्यानाम अभाव करणॊ महान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 23, + "text": "[धृ]\nतथागतेषु सैन्येषु तथा कृच्छ्रगतः सवयम\nकच चिद दुर्यॊधनः सूत नाकार्षीत पृष्ठतॊ रणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 24, + "text": "एकस्य च बहूनां च संनिपातॊ महाहवे\nविशेषतॊ नृपतिना विषमः परतिभाति मे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 25, + "text": "सॊ ऽतयन्तसुखसंवृद्धॊ लक्ष्म्या लॊकस्य चेश्वरः\nएकॊ बहून समासाद्य कच चिन नासीत पराङ्मुखः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 26, + "text": "[स]\nराजन सग्रामम आश्चर्यं तव पुत्रस्य भारत\nएकस्य च बहूनां च शृणुष्व गदतॊ ऽदभुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 27, + "text": "दुर्यॊधनेन सहसा पाण्डवी पृतना रणे\nनलिनी दविरदेनेव समन्ताद विप्रलॊडिता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 28, + "text": "तथा सेनां कृतां दृष्ट्वा तत्र पुत्रेण कौरव\nभीमसेनपुरॊगास तं पाञ्चालाः समुपाद्रवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 29, + "text": "स भीमसेनं दशभिर माद्रीपुत्रौ तरिभिस तरिभिः\nविराटद्रुपदौ षड्भिः शतेन च शिखण्डिनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 30, + "text": "धृष्टद्युम्नं च विंशत्या धर्मपुत्रं च सप्तभिः\nकेकयान दशभिर विद्ध्वा दरौपदेयांस तरिभिस तरिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 31, + "text": "शतशश चापरान यॊधान सद्विपांश च रथान रणे\nशरैर अवचकर्तॊग्रैः करुद्धॊ ऽनतक इव परजाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 32, + "text": "न संदधन विमुञ्चन वा मण्डलीकृतकार्मुकः\nअदृश्यत रिपून निघ्नञ शिक्षयास्त्र बलेन च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 33, + "text": "तस्य तान निघ्नतः शत्रून हेमपृष्ठं महद धनुः\nभल्लाभ्यां पाण्डवॊ जयेष्ठस तरिधा चिच्छेद मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 34, + "text": "विव्याध चैनं बहुभिः सम्यग अस्तैः शितैः शरैः\nवर्माण्य आशु समासाद्य ते भग्नाः कषितिम आविशन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 35, + "text": "ततः परमुदिताः पार्थाः परिवव्रुर युधिष्ठिरम\nयथा वृत्रवधे देवा मुदा शक्रं महर्षिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 36, + "text": "अथ दुर्यॊधनॊ राजा दृढम आदाय कार्मुकम\nतिष्ठ तिष्ठेति राजानं बरुवन पाण्डवम अभ्ययात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 37, + "text": "तं तथा वादिनं राजंस तव पुत्रं महारथम\nपरत्युद्ययुः परमुदिताः पाञ्चाला जयगृद्धिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 38, + "text": "तान दरॊणः परतिजग्राह परीप्सन युधि पाण्डवम\nचण्डवातॊद्धुतान मेघान स जलान अचलॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 100, + "shloka": 39, + "text": "तत्र राजन महान आसीत संग्रामॊ भूरिवर्धनः\nरुद्रस्याक्रीड संकाशः संहारः सर्वदेहिनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nअपराह्णे महाराज संग्रामः समपद्यत\nपर्जन्यसमनिर्घॊषः पुनर दरॊणस्य सॊमकैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 2, + "text": "शॊणाश्वं रथम आस्थाय नरवीरः समाहितः\nसमरे ऽभयद्रवत पाण्डूञ जवम आस्थाय मध्यमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 3, + "text": "तव परियहिते युक्तॊ महेष्वासॊ महाबलः\nचित्रपुङ्खैः शितैर बाणैः कलशॊत्तम संभवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 4, + "text": "वरान वरान हि यॊधानां विचिन्वन्न इव भारत\nअक्रीडत रणे राजन भारद्वाजः परतापवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 5, + "text": "तम अभ्ययाद बृहत कषत्रः केकयानां महारथः\nभरातॄणां वीर पञ्चानां जयेष्ठः समरकर्कशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 6, + "text": "विमुञ्चन विशिखांस तीक्ष्णान आचार्यं छादयन भृशम\nमहामेघॊ यथा वर्षं विमुञ्चन गन्धमादने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 7, + "text": "तस्य दरॊणॊ महाराज सवर्णपुङ्खाञ शिलाशितान\nपरेषयाम आस संक्रुद्धः सायकान दश सप्त च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 8, + "text": "तांस तु दरॊण धनुर्मुक्तान घॊरान आशीविषॊपमान\nएकैकं दशभिर बाणैर युधि चिच्छेद हृष्टवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 9, + "text": "तस्य तल लाघवं दृष्ट्वा परहसन दविजसत्तमः\nपरेषयाम आस विशिखान अष्टौ संनतपर्वणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 10, + "text": "तान दृष्ट्वा पततः शीघ्रं दरॊण चापच्युताञ शरान\nअवारयच छरैर एव तावद्भिर निशितैर दृढैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ ऽभवन महाराज तव सैन्यस्य विस्मयः\nबृह कषत्रेण तत कर्मकृतं दृष्ट्वा सुदुष्करम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ दरॊणॊ महाराज केकयं वै विशेषयन\nपरादुश्चक्रे रणे दिव्यं बराह्मम अस्त्रं महातपाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 13, + "text": "तद अस्य राजन कैकेयः परत्यवारयद अच्युतः\nबराह्मेणैव महाबाहुर आहवे समुदीरितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 14, + "text": "परतिहन्य तद अस्त्रं तु भारद्वाजस्य संयुगे\nविव्याध बराह्मणं षष्ट्या सवर्णपुङ्खैः शिलाशितैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 15, + "text": "तं दरॊणॊ दविपदां शरेष्ठॊ नाराचेन समर्पयत\nस तस्य कवचं भित्त्वा पराविशद धरणीतलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 16, + "text": "कृष्णसर्पॊ यथा मुक्तॊ वल्मीकं नृपसत्तम\nतथाभ्यगान महीं बाणॊ भित्त्वा कैकेयम आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 17, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ महाराज दरॊणेनास्त्रविदा भृशम\nकरॊधेन महताविष्टॊ वयावृत्य नयने शुभे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 18, + "text": "दरॊणं विव्याध सप्तत्या सवर्णपुङ्खैः शिलाशितैः\nसारथिं चास्य भल्लेन बाह्वॊर उरसि चार्पयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 19, + "text": "दरॊणस तु बहुधा विद्धॊ बृहत कषत्रेण मारिष\nअसृजद विशिखांस तीक्ष्णान केकयस्य रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 20, + "text": "वयाकुलीकृत्य तं दरॊणॊ बृहत कषत्रं महारथम\nवयसृजत सायकं तीक्ष्णं केकयं परति भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 21, + "text": "स गाढविद्धस तेनाशु महाराज सतनान्तरे\nरथात पुरुषशार्दूलः संभिन्नहृदयॊ ऽपतत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 22, + "text": "बृहत कषत्रे हते राजन केकयानां महारथे\nशैशुपालिः सुसंक्रुद्धॊ यन्तारम इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 23, + "text": "सारथे याहि यत्रैष दरॊणस तिष्ठति दंशितः\nविनिघ्नन केकयान सर्वान पाञ्चालानां च वाहिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 24, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा सारथी रथिनां वरम\nदरॊणाय परापयाम आस काम्बॊजैर जवनैर हयैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 25, + "text": "धृष्टकेतुश च चेदीनाम ऋषभॊ ऽतिबलॊदितः\nसहसा परापतद दरॊणं पतंग इव पावकम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 26, + "text": "सॊ ऽभयविध्यत ततॊ दरॊणं षष्ट्या साश्वरथध्वजम\nपुनश चान्यैः शरैस तीक्ष्णैः सुप्तं वयाघ्रं तुदन्न इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 27, + "text": "तस्य दरॊणॊ धनुर्मध्ये कषुरप्रेण शितेन ह\nचिच्छेद राज्ञॊ बलिनॊ यतमानस्य संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 28, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय शैशुपालिर महारथः\nविव्याध सायकैर दरॊणं पुनः सुनिशितैर दृढैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 29, + "text": "तस्य दरॊणॊ हयान हत्वा सारथिंच महाबलः\nअथैनं पञ्चविंशत्या सायकानां समार्पयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 30, + "text": "विरथॊ विधनुष्कश च चेदिराजॊ ऽपि संयुगे\nगदां चिक्षेप संक्रुद्धॊ भारद्वाज रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 31, + "text": "ताम आपतन्तीं सहसा घॊररूपां भयावहाम\nअश्मसारमयीं गुर्वीं तपनीयविभूषिताम\nशरैर अनेकसाहस्रैर भारद्वाजॊ नयपातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 32, + "text": "सा पपात गदा भूमौ भारद्वाजेन सादिता\nरक्तमाल्याम्बरधरा तारेव नभसस तलात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 33, + "text": "गदां विनिहतां दृष्ट्वा धृष्टकेतुर अमर्षणः\nतॊमरं वयसृजत तूर्णं शक्तिं च कनकॊज्ज्वलाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 34, + "text": "तॊमरं तु तरिभिर बाणैर दरॊणश छित्त्वा महामृधे\nशक्तिं चिच्छेद सहसा कृतहस्तॊ महाबलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 35, + "text": "ततॊ ऽसय विशिखं तीक्ष्णं वधार्थं वधकाङ्क्षिणः\nपरेषयाम आस समरे भारद्वाजः परतापवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 36, + "text": "स तस्य कवचं भित्त्वा हृदयं चामितौजसः\nअभ्यगाद धरणीं बाणॊ हंसः पद्मसरॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 37, + "text": "पतंगं हि गरसेच चाषॊ यथा राजन बुभुक्षितः\nतथा दरॊणॊ ऽगरसच छूरॊ धृष्टकेतुं महामृधे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 38, + "text": "निहते चेदिराजे तु तत खण्डं पित्र्यम आविशत\nअमर्षवशम आपन्नः पुत्रॊ ऽसय परमास्त्रवित" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 39, + "text": "तम अपि परहसन दरॊणः शरैर निन्ये यमक्षयम\nमहाव्याघ्रॊ महारण्ये मृगशावं यथाबली" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 40, + "text": "तेषु परक्षीयमाणेषु पाण्डवेयेषु भारत\nजरासंध सुतॊ वीरः सवयं दरॊणम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 41, + "text": "स तु दरॊणं महाराज छादयन सायकैः शितैः\nअदृश्यम अकरॊत तूर्णं जलदॊ भास्करं यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 42, + "text": "तस्य तल लाघवं दृष्ट्वा दरॊणः कषत्रिय मर्दनः\nवयसृजत सायकांस तूर्णं शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 43, + "text": "छादयित्वा रणे दरॊणॊ रथस्थं रथिनां वरम\nजारासंधिम अथॊ जघ्ने मिषतां सर्वधन्विनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 44, + "text": "यॊ यः सम लीयते दरॊणं तं तं दरॊणॊ ऽनतकॊपमः\nआदत्त सर्वभूतानि पराप्रे काले यथान्तकः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 45, + "text": "ततॊ दरॊणॊ महेष्वासॊ नाम विश्राव्य संयुगे\nशरैर अनेकसाहस्रैः पाण्डवेयान वयमॊहयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 46, + "text": "ततॊ दरॊणाङ्किता बाणाः सवर्णपुङ्खाः शिलाशिताः\nनरान नागान हयांश चैव निजघ्नुः सर्वतॊ रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 47, + "text": "ते वध्यमाना दरॊणेन शक्रेणेव महासुराः\nसमकम्पन्त पाञ्चाला गावः शीतार्दिता इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 48, + "text": "ततॊ निष्टानकॊ घॊरः पाण्डवानाम अजायत\nदरॊणेन वध्यमानेषु सैन्येषु भरतर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 49, + "text": "मॊहिताः शरवर्षेण भारद्वाजस्य संयुगे\nऊरुग्राहगृहीता हि पाञ्चालानां महारथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 50, + "text": "चेदयश च महाराज सृञ्जयाः सॊमकास तथा\nअभ्यद्रवन्त संहृष्टा भारद्वाजं युयुत्सया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 51, + "text": "हतद्रॊणं हतद्रॊणम इति ते दरॊणम अभ्ययुः\nयतन्तः पुरुषव्याघ्राः सर्वशक्त्या महाद्युतिम\nनिनीषन्तॊ रणे दरॊणं यमस्य सदनं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 52, + "text": "यतमानांस तु तान वीरान भारद्वाजः शिलीमुखैः\nयमाय परेषयाम आस चेदिमुख्यान विशेषतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 53, + "text": "तेषु परक्षीयमाणेषु चेदिमुख्येषु भारत\nपाञ्चालाः समकम्पन्त दरॊण सायकपीडिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 54, + "text": "पराक्रॊशन भीमसेनं ते धृष्टद्युम्न रथं परति\nदृष्ट्वा दरॊणस्य कर्माणि तथारूपाणि मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 55, + "text": "बराह्मणेन तपॊ नूनं चरितं दुश्चरं महत\nतथा हि युधि विक्रान्तॊ दहति कषत्रियर्षभान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 56, + "text": "धर्मॊ युद्धं कषत्रियस्य बराह्मणस्य परंतपः\nतपस्वी कृतविद्यश च परेक्षितेनापि निर्दहेत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 57, + "text": "दरॊणास्त्रम अग्निसंस्पर्शं परविष्टाः कषत्रियर्षभाः\nबहवॊ दुस्तरं घॊरं यत्रादह्यन्त भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 58, + "text": "यथाबलं यथॊत्साहं यथा सत्त्वं महाद्युतिः\nमॊहयन सर्वभूतानि दरॊणॊ हन्ति बलानि नः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 59, + "text": "तेषां तद वचनं शरुत्वा कषत्रधर्मा वयवस्थितः\nअर्धचन्द्रेण चिच्छेद दरॊणस्य स शरं धनुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 60, + "text": "स संरब्धतरॊ भूत्वा दरॊणः कषत्रिय मर्दनः\nअन्यत कार्मुकम आदाय भास्वरं वेगवत्तरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 61, + "text": "तत्राधाय शरं तीक्ष्णं भारघ्नं विमलं दृढम\nआकर्णपूर्णम आचार्यॊ बलवान अभ्यवासृजत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 62, + "text": "स हत्वा कषत्रधर्म्माणं जगाम धरणीतलम\nस भिन्नहृदयॊ वाहाद अपतन मेदिनी तले" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 63, + "text": "ततः सैन्यान्य अकम्पन्त धृष्टद्युम्न सुते हते\nअथ दरॊणं समारॊहच चेकितानॊ महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 64, + "text": "स दरॊणं दशभिर बाणैः परत्यविध्यत सतनान्तरे\nचतुर्भिः सारथिं चास्य चतुर्भिश चतुरॊ हयान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 65, + "text": "तस्याचार्यः षॊडशभिर अविध्यद दक्षिणं भुजम\nधवजं षॊडशभिर बाणैर यन्तारं चास्य सप्तभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 66, + "text": "तस्य सूते हते ते ऽशवा रथम आदाय विद्रुताः\nसमरे शरसंवीता भारद्वाजेन मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 67, + "text": "चेकितान रथं दृष्ट्वा विद्रुतं हतसारथिम\nपाञ्चालान पाण्डवांश चैव महद भयम अथाविशत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 68, + "text": "तान समेतान रणे शूरांश चेदिपाञ्चालसृञ्जयान\nसमन्ताद दरावयन दरॊणॊ बह्व अशॊभत मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 69, + "text": "आकर्णपलितः शयामॊ वयसाशीतिकात परः\nरणे पर्यचरद दरॊणॊ वृद्धः षॊडशवर्षवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 70, + "text": "अथ दरॊणं महाराज विचरन्तम अभीतवत\nवज्रहस्तम अमन्यन्त शत्रवः शत्रुसूदनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 71, + "text": "ततॊ ऽबरवीन महाराज दरुपदॊ बुद्धिमान नृप\nलुब्धॊ ऽयं कषत्रियान हन्ति वयाघ्रः कषुद्रमृगान इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 72, + "text": "कृच्छ्रान दुर्यॊधनॊ लॊकान आपः पराप्स्यति दुर्मतिः\nयस्य लॊभाद विनिहताः समरे कषत्रियर्षभाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 73, + "text": "शतशः शेरते भूमौ निकृत्ता गॊवृषा इव\nरुधिरेण परीताङ्गाः शवसृगालादनी कृताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 101, + "shloka": 74, + "text": "एवम उक्त्वा महाराज दरुपदॊ ऽकषौहिणीपतिः\nपुरस्कृत्य रणे पार्थान दरॊणम अभ्यद्रवद दरुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nवयूहेष्व आलॊड्यमानेषु पाण्डवानां ततस ततः\nसुदूरम अन्वयुः पार्थाः पाञ्चालाः सह सॊमकैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 2, + "text": "वर्तमाने तथा रौद्रे संग्रामे लॊमहर्षणे\nपरक्षये जगतस तीव्रे युगान्त इव भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 3, + "text": "दरॊणे युधि पराक्राने नर्दमाने मुहुर मुहुः\nपाञ्चालेषु च कषीणेषु वध्यमानेषु पाण्डुषु" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 4, + "text": "नापश्यच छरणं किं चिद धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nचिन्तयाम आस राजेन्द्र कथम एतद भविष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 5, + "text": "तत्रावेक्ष्य दिशः सर्वाः सव्यसाचि दिदृष्ट्कया\nयुधिष्ठिरॊ ददर्शाथ नैव पार्थ न माधवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 6, + "text": "सॊ ऽपश्यन नरशार्दूलं वानरर्षभ लक्षणम\nगाण्डीवस्य च निर्घॊषम अशृण्वन वयथितेन्द्रियः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 7, + "text": "अपश्यन सात्यकिं चापि वृष्णीनां परवरं रथम\nचिन्तयाभिपरीताङ्गॊ धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nनाध्यगच्छत तदा शान्तिं ताव अपश्यन नरर्षभौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 8, + "text": "लॊकॊपक्रॊश भीरुत्वाद धर्मराजॊ महायशाः\nअचिन्तयन महाबाहुः शैनेयस्य रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 9, + "text": "पदवीं परेषितश चैव फल्गुनस्य मया रणे\nशैनेयः सात्यकिः सत्यॊ मित्राणाम अभयंकरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 10, + "text": "तद इदं हय एकम एवासीद दविधा जातं ममाद्य वै\nसात्यकिश च हि मे जञेयः पाण्डवश च धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 11, + "text": "सात्यकिं परेषयित्वा तु पाण्डवस्य पदानुगम\nसात्वतस्यापि किं युद्धे परेषयिष्ये पदानुगम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 12, + "text": "करिष्यामि परयत्नेन भरातुर अन्वेषणं यदि\nयुयुधानम अनन्विष्य लॊकॊ मां गर्हयिष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 13, + "text": "भरातुर अन्वेषणं कृत्वा धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nपरित्यजति वार्ष्णेयं सात्यकिं सत्यविक्रमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 14, + "text": "लॊकापवादभीरुत्वात सॊ ऽहं पार्थं वृकॊदरम\nपदवीं परेषयिष्यामि माधवस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 15, + "text": "यथैव च मम परीतिर अर्जुने शत्रुसूदने\nतथैव वृष्णिवीरे ऽपि सात्वते युद्धदुर्मदे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 16, + "text": "अतिभारे नियुक्तश च मया शैनेयनन्दनः\nस तु मित्रॊपरॊधेन गौरवाच च महाबलः\nपरविष्टॊ भरतीं सेनां मकरः सागरं यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 17, + "text": "असौ हि शरूयते शब्दः शूराणाम अनिवर्तिनाम\nमिथः संयुध्यमानानां वृष्णिवीरेण धीमता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 18, + "text": "पराप्तकालं सुबलवन निश्चित्य बहुधा हि मे\nतत्रैव पाण्डवेयस्य भीमसेनस्य धन्विनः\nगमनं रॊचते मह्यं यत्र यातौ महारथौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 19, + "text": "न चाप्य असह्यं भीमस्य विद्यते भुवि किं चन\nशक्तॊ हय एष रणे यत्तान पृथिव्यां सर्वधन्विनः\nसवबाहुबलम आस्थाय परतिव्यूहितुम अञ्जसा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 20, + "text": "यस्य बाहुबलं सर्वे समाश्रित्य महात्मनः\nवनवासान निवृत्ताः सम न च युद्धेषु निर्जिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 21, + "text": "इतॊ गते भीमसेने सात्वतं परति पाण्डवे\nस नाथौ भवितारौ हि युधि सात्वत फल्गुनौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 22, + "text": "कामं तव अशॊचनीयौ तौ रणे सात्वत फल्गुनौ\nरक्षितौ वासुदेवेन सवयं चास्त्रविशारदौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 23, + "text": "अवश्यं तु मया कार्यम आत्मनः शॊकनाशनम\nतस्माद भीमं नियॊक्ष्यामि सात्वतस्य पदानुगम\nततः परतिकृतं मन्ये विधानं सात्यकिं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 24, + "text": "एवं निश्चित्य मनसा धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nयन्तारम अब्रवीद राजन भीमं परति नयस्व माम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 25, + "text": "धर्मराज वचः शरुत्वा सारथिर हयकॊविदः\nरथं हेमपरिष्कारं भीमान्तिकम उपानयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 26, + "text": "भीमसेनम अनुप्राप्य पराप्तकालम अनुस्मरन\nकश्मलं पराविशद राजा बहु तत्र समादिशन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 27, + "text": "यः स देवान स गन्धर्वान दैत्यांश चैकरथॊ ऽजयत\nतस्य लक्ष्म न पश्यामि भीमसेनानुजस्य ते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ ऽबरवीद धर्मराजं भीमसेनस तथागतम\nनैवाद्राक्षं न चाश्रौषं तव कश्मलम ईदृशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 29, + "text": "पुरा हि दुःखदीर्णानां भवान गतिर अभूद धि नः\nउत्तिष्ठॊत्तिष्ठ राजेन्द्र शाधि किं करवाणि ते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 30, + "text": "न हय असाध्यम अकार्यं वा विद्यते मम मानद\nआज्ञापय कुरुश्रेष्ठ मा च शॊके मनः कृथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 31, + "text": "तम अब्रवीद अश्रुपूर्णः कृष्णसर्प इव शवसन\nभीमसेनम इदं वाक्यं परम्लान वदनॊ नृपः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 32, + "text": "यथा शङ्खस्य निर्घॊषः पाञ्चजन्यस्य शरूयते\nपरेरितॊ वासुदेवेन संरब्धेन यशस्विना\nनूनम अद्य हतः शेते तव भराता धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 33, + "text": "तस्मिन विनिहते नूनं युध्यते ऽसौ जनार्दनः\nयस्य सत्त्ववतॊ वीर्यम उपजीवन्ति पाण्डवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 34, + "text": "यं भयेष्व अभिगच्छन्ति सहस्राक्षम इवामराः\nस शूरः सैन्धव परेप्सुर अन्वयाद भारतीं चमूम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 35, + "text": "तस्य वै गमनं विद्मॊ भीम नावर्तनं पुनः\nशयामॊ युवा गुडाकेशॊ दर्शनीयॊ महाभुजः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 36, + "text": "वयूढॊरस्कॊ महास्कन्धॊ मत्तद्विरदविक्रमः\nचकॊर नेत्रस ताम्राक्षॊ दविषताम अघवर्धनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 37, + "text": "तद इदं मम भद्रं ते शॊकस्थानम अरिंदम\nअर्जुनार्थं महाबाहॊ सात्वतस्य च कारणात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 38, + "text": "वर्धते हविषेवाग्निर इध्यमानः पुनः पुनः\nतस्य लक्ष्म न पश्यामि तेन विन्दामि कश्मलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 39, + "text": "तं विद्धि पुरुषव्याघ्रं सात्वतं च महारथम\nस तं महारथं पश्चाद अनुयातस तवानुजम\nतम अपश्यन महाबाहुम अहं विन्दामि कश्मलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 40, + "text": "तस्मात कृष्णॊ रणे नूनं युध्यते युद्धकॊविदः\nयस्य वीर्यवतॊ वीर्यम उपजीवन्ति पाण्डवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 41, + "text": "स तत्र गच्छ कौनेय यत्र यातॊ धनंजयः\nसात्यकिश च महावीर्यः कर्तव्यं यदि मन्यसे\nवचनं मम धर्मज्ञ जयेष्ठॊ भराता भवामि ते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 42, + "text": "न ते ऽरजुनस तथा जञेयॊ जञातव्यः सात्यकिर यथा\nचिकीर्षुर मत्प्रियं पार्थ परयातः सव्यसाचिनः\nपदवीं दुर्गमां घॊराम अगम्याम अकृतात्मभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 43, + "text": "[भम]\nबरह्मेषानेन्द्र वरुणान अवहद यः पुरा रथः\nतम आस्थाय गतौ कृष्णौ न तयॊर विद्यते भयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 44, + "text": "आज्ञां तु शिरसा बिभ्रद एष गच्छामि मा शुचः\nसमेत्य तान नरव्याघ्रांस तव दास्यामि संविदम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 45, + "text": "[स]\nएतावद उक्त्वा परययौ परिदाय युधिष्ठिरम\nधृष्टद्युम्नाय बलवान सुहृद्भ्यश च पुनः पुनः\nधृष्टद्युम्नं चेदम आह भीमसेनॊ महाबलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 46, + "text": "विदितं ते महाबाहॊ यथा दरॊणॊ महारथः\nगरहणे धर्मराजस्य सर्वॊपायेन वर्तते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 47, + "text": "न च मे गमने कृत्यं तादृक पार्षत विद्यते\nयादृशं रक्षणे राज्ञः कार्यम आत्ययिकं हि नः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 48, + "text": "एवम उक्तॊ ऽसमि पार्थेन परतिवक्तुं सम नॊत्सहे\nपरयास्ये तत्र यत्रासौ मुमूर्षुः सैन्धवः सथितः\nधर्मराजस्य वचने सथातव्यम अविशङ्कया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 49, + "text": "सॊ ऽदय यत्तॊ रणे पार्थं परिरक्ष युधिष्ठिरम\nएतद धि सर्वकार्याणां परमं कृत्यम आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 50, + "text": "तम अब्रवीन महाराज धृष्टद्युम्नॊ वृकॊदरम\nईप्सितेन महाबाहॊ गच्छ पार्थाविचारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 51, + "text": "नाहत्वा समरे दरॊणॊ धृष्टद्युम्नं कथं चन\nनिग्रहं धर्मराजस्य परकरिष्यति संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 52, + "text": "ततॊ निक्षिप्य राजानं धृष्टद्युम्नाय पाण्डवः\nअभिवाद्य गुरुं जयेष्ठं परययौ यत्र फल्गुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 53, + "text": "परिष्वक्तस तु कौन्तेयॊ धर्मराजेन भारत\nआघ्रातश च तथा मूर्ध्नि शरावितश चाशिषः शुभाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 54, + "text": "भीमसेनॊ महाबाहुः कवची शुभकुण्डली\nसाङ्गदः स तनुत्राणः स शरी रथिनां वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 55, + "text": "तस्य कार्ण्षायसं वर्म हेमचित्रं महर्द्धिमत\nविबभौ पर्वत शलिष्टः स विद्युद इव तॊयदः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 56, + "text": "पीतरक्तासित सितैर वासॊभिश च सुवेष्टितः\nकण्ठत्राणेन च बभौ सेन्द्रायुध इवाम्बुदः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 57, + "text": "परयाते भीमसेने तु तव सैन्यं युयुत्सया\nपाञ्चजन्य रवॊ घॊरः पुनर आसीद विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 58, + "text": "तं शरुत्वा निनदं घॊरं तरैलॊक्यत्रासनं महत\nपुनर भीमं महाबाहुर धर्मपुत्रॊ ऽभयभाषत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 59, + "text": "एष वृष्णिप्रवीरेण धमातः सलिलजॊ भृशम\nपृथिवीं चान्तरिक्षं च विनादयति शङ्खराट" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 60, + "text": "नूनं वयसनम आपन्ने सुमहत सव्यसाचिनि\nकुरुभिर युध्यते सार्धं सर्वैश चक्रगदाधरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 61, + "text": "नूनम आर्या महत कुन्ती पापम अद्य निदर्शनम\nदरौपदी तु सुभद्रा च पश्यन्ति सह बन्धुभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 62, + "text": "स भीमस तवरया युक्तॊ याहि यत्र धनंजयः\nमुह्यन्तीव हि मे सर्वा धनंजय दिदृक्षया\nदिशः स परदिशः पार्थ सात्वतस्य च कारणात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 63, + "text": "गच्छ गच्छेति च पुनर भीमसेनम अभाषत\nभृशं स परहितॊ भरात्रा भराता भरातुः परियं करः\nआहत्य दुन्दुभिं भीमः शङ्खं परध्माय चासकृत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 64, + "text": "विनद्य सिंहनादं च जयां विकर्षन पुनः पुनः\nदर्शयन घॊरम आत्मानम अमित्रान सहसाभ्ययात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 65, + "text": "तम ऊहुर जवना दान्ता विकुर्वाणा हयॊत्तमाः\nविशॊकेनाभिसंयत्ता मनॊमारुतरंहसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 66, + "text": "आरुजन विरुजन पार्थॊ जयां विकर्षंश च पाणिना\nसॊ ऽवकर्षन विकर्षंश च सेनाग्रं समलॊडयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 67, + "text": "तं परयान्तं महाबाहुं पाञ्चालाः सह सॊमकाः\nपृष्ठतॊ ऽनुययुः शूरा मघवन्तम इवामराः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 68, + "text": "तं स सेना महाराज सॊदर्याः पर्यवारयन\nदुःशलश चित्रसेनश च कुण्ड भेदी विविंशतिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 69, + "text": "दुर्मुखॊ दुःसहश चैव विकर्णश च शलस तथा\nविन्दानुविन्दौ सुमुखॊ दीर्घबाहुः सुदर्शनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 70, + "text": "वृन्दारकः सुहस्तश च सुषेणॊ दीर्घलॊचनः\nअभयॊ रौद्रकर्मा च सुवर्मा दुर्विमॊचनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 71, + "text": "विविधै रथिनां शरेष्ठाः सह सैन्यैः सहानुगैः\nसंयत्ताः समरे शूरा भीमसेनम उपाद्रवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 72, + "text": "तान समीक्ष्य तु कौन्तेयॊ भीमसेनः पराक्रमी\nअभ्यवर्तत वेगेन सिंहः कषुद्रमृगान इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 73, + "text": "ते महास्त्राणि दिव्यानि तत्र वीरा अदर्शयन\nवारयन्तः शरैर भीमं मेघाः सूर्यम इवॊदितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 74, + "text": "स तान अतीत्य वेगेन दरॊणानीकम उपाद्रवत\nअग्रतश च गजानीकं शरवर्षैर अवाकिरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 75, + "text": "सॊ ऽचिरेणैव कालेन तद गजानीकम आशुगैः\nदिशः सर्वाः समभ्यस्य वयधमत पवनात्मजः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 76, + "text": "तरासिताः शरभस्येव गर्जितेन वने मृगाः\nपरद्रवन दविरदाः सर्वे नदन्तॊ भैरवान रवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 77, + "text": "पुनश चातीत्य वेगेन दरॊणानीकम उपाद्रवत\nतम अवारयद आचार्यॊ वेलेवॊद्वृत्तम अर्णवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 78, + "text": "ललाटे ऽताडयच चैनं नाराचेन समयन्न इव\nऊर्ध्वरश्मिर इवादित्यॊ विबभौ तत्र पाण्डवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 79, + "text": "स मन्यमानस तव आचार्यॊ ममायं फल्गुनॊ यथा\nभीमः करिष्यते पूजाम इत्य उवाच वृकॊदरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 80, + "text": "भीमसेन न ते शक्यं परवेष्टुम अरिवाहिनीम\nमाम अनिर्जित्य समरे शत्रुमध्ये महाबल" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 81, + "text": "यदि ते सॊ ऽनुजः कृष्णः परविष्टॊ ऽनुमते मम\nअनीकं न तु शक्यं भॊः परवेष्टुम इह वै तवया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 82, + "text": "अथ भीमस तु तच छरुत्वा गुरॊर वाक्यम अपेतभीः\nकरुद्धः परॊवाच वै दरॊणं रक्तताम्रेक्षणः शवसन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 83, + "text": "तवार्जुनॊ नानुमते बरह्म बन्धॊ रणाजिरम\nपरविष्टः स हि दुर्धर्षः शक्रस्यापि विशेद बलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 84, + "text": "येन वै परमां पूजां कुर्वता मानितॊ हय असि\nनार्जुनॊ ऽहं घृणी दरॊण भीमसेनॊ ऽसमि ते रिपुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 85, + "text": "पिता नस तवं गुरुर बन्धुस तथा पुत्रा हि ते वयम\nइति मन्यामहे सर्वे भवन्तं परणताः सथिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 86, + "text": "अद्य तद विपरीतं ते वदतॊ ऽसमासु दृश्यते\nयदि शत्रुं तवम आत्मानं मन्यसे तत तथास्त्व इह\nएष ते सदृशं शत्रॊः कर्म भीमः करॊम्य अहम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 87, + "text": "अथॊद्भ्राम्य गदां भीमः कालदण्डम इवान्तकः\nदरॊणायावसृजद राजन स रथाद अवपुप्लुवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 88, + "text": "साश्वसूत धवजं यानं दरॊणस्यापॊथयत तदा\nपरामृद्नाच च बहून यॊधान वायुर कृष्णान इवौजसा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 89, + "text": "तं पुनः परिवव्रुस ते तव पुत्रा रथॊत्तमम\nअन्यं च रथम आस्थाय दरॊणः परहरतां वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 90, + "text": "ततः करुद्दॊर महाराज भीमसेनः पराक्रमी\nअग्रतः सयन्दनानीकं शरवर्षैर अवाकिरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 91, + "text": "ते वध्यमानाः समरे तव पुत्रा महारथाः\nभीमं भीमबलं युद्धे ऽयॊधयंस तु जयैषिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 92, + "text": "ततॊ दुःशासनः करुद्धॊ रथशक्तिं समाक्षिपन\nसर्वपारशवीं तीक्ष्णां जिघांसुः पाण्डुनन्दनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 93, + "text": "आपतन्तीं महाशक्तिं तव पुत्र परचॊदिताम\nदविधा चिच्छेद तां भीमस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 94, + "text": "अथान्यैर निशितैर बाणैः संक्रुद्धः कुण्ड भेदिनम\nसुषेणं दीर्घनेत्रं च तरिभिस तरीन अवधीद बली" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 95, + "text": "ततॊ वृन्दारकं वीरं कुरूणां कीर्तिवर्धनम\nपुत्राणां तव वीराणां युध्यताम अवधीत पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 96, + "text": "अभयं रौद्रकर्माणं दुर्विमॊचनम एव च\nतरिभिस तरीन अवधीद भीमः पुनर एव सुतांस तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 97, + "text": "वध्यमाना महाराज पुत्रास तव बलीयसा\nभीमं परहरतां शरेष्ठं समन्तात पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 98, + "text": "विन्दानुविन्दौ सहितौ सुवर्माणं च ते सुतम\nपरहसन्न इव कौनेयः शरैर निन्ये यमक्षयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 99, + "text": "ततः सुदर्शनं वीरं पुत्रं ते भरतर्षभ\nविव्याध समरे तूर्णं स पपात ममार च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 100, + "text": "सॊ चिरेणैव कालेन तद्रथानीकम आशुगैः\nदिशः सर्वाः समभ्यस्य वयधमत पाणुनन्दनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 101, + "text": "ततॊ वै रथगॊषेण गर्जितेन मृगा इव\nवध्यमानाश च समरे पुत्रास तव विशां पते\nपराद्रवन स रथाः सर्वे भीमसेनभयार्दिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 102, + "text": "अनुयाय तु कौनेयः पुत्राणां ते महद बलम\nविव्याध समरे राजन कौरवेयान समन्ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 103, + "text": "वध्यमाना महाराज भीमसेनेन तावकाः\nतयक्त्वा भीमं रणे यन्ति चॊदयन्तॊ हयॊत्तमान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 104, + "text": "तांस तु निर्जित्य समरे भीमसेनॊ महाबलः\nसिंहनाद रवं चक्रे बाहुशब्दं च पाण्डवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 102, + "shloka": 105, + "text": "तलशब्दं च सुमहत कृत्वा भीमॊ महाबलः\nवयतीत्य रथिनश चापि दरॊणानीकम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतम उत्तीर्णं रथानीकात तमसॊ भास्करं यथा\nदिधारयिषुर आचार्यः शरवर्षैर अवाकिरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 2, + "text": "पिबन्न इव शरौघांस तान दरॊण चापवरातिगान\nसॊ ऽभयवर्तत सॊदर्यान मायया मॊहयन बलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 3, + "text": "तं मृधे वेगम आस्थाय परं परमधन्विनः\nचॊदितास तव पुत्रै च सरतः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 4, + "text": "स तथा संवृतॊ भीमः परहसन्न इव भारत\nउदयच्छद गदां तेभ्यॊ घॊरां तां सिंहवन नदन\nअवासृजच च वेगेन तेषु तान परमथद बली" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 5, + "text": "सेन्द्राशनिर इवेन्द्रेण परविद्धा संहतात्मना\nघॊषेण महता राजन पूरयित्वेव मेदिनीम\nजवलन्ती तेजसा भीमा तरासयाम आस ते सुतान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 6, + "text": "तां पतन्तीं महावेगां दृष्ट्वा तेजॊ ऽभिसंवृताम\nपराद्रवंस तावकाः सर्वे नदन्तॊ भैरवान रवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 7, + "text": "तं च शब्दम असंसह्यं तस्याः संलक्ष्य मारिष\nपरापतन मनुजास तत्र रथेभ्यॊ रथिनस तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 8, + "text": "स तान विद्राव्य कौन्तेयः संख्ये ऽमित्रान दुरासदः\nसुपर्ण इव वेगेन पक्षिराड अत्यगाच चमूम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 9, + "text": "तथा तं विप्रकुर्वाणं रथयूथप यूथपम\nभारद्वाजॊ महाराज भीमसेनं समभ्ययात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 10, + "text": "दरॊणस तु समरे भीमं वारयित्वा शरॊर्मिभिः\nअकरॊत सहसा नादं पाण्डूनां भयम आदधत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 11, + "text": "तद युद्धम आसीत सुमहद घॊरं देवासुरॊपमम\nदरॊणस्य च महाराज भीमस्य च महात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 12, + "text": "यदा तु विशिखैस तीक्ष्णैर दरॊण चापविनिःसृतैः\nवध्यन्ते समरे वीराः शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ रथाद अवप्लुत्य वेगम आस्थाय पाण्डवः\nनिमील्य नयने राजन पदातिर दरॊणम अभ्ययात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 14, + "text": "यथा हि गॊवृषॊ वर्षं परतिगृह्णाति लीलया\nतथा भीमॊ नरव्याघ्रः शरवर्षं समग्रहीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 15, + "text": "स वध्यमानः समरे रथं दरॊणस्य मारिष\nईषायां पाणिना गृह्य परचिक्षेप महाबलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 16, + "text": "दरॊणस तु स तवरॊ राजन कषिप्तॊ भीमेन संयुगे\nरथम अन्यं समास्थाय वयूह दवारम उपाययौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 17, + "text": "तस्मिन कषणे तस्य यन्ता तूर्णम अश्वान अचॊदयत\nभीमसेनस्य कौरव्य तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 18, + "text": "ततः सवरथम आस्थाय भीमसेनॊ महाबलः\nअभ्यवर्तत वेगेन तव पुत्रस्य वाहिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 19, + "text": "स मृद्नन कषत्रियान आजौ वातॊ कृष्णान इवॊद्धतः\nअगच्छद दारयन सेनां सिन्धुवेगॊ नगान इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 20, + "text": "भॊजानीकं समासाद्य हार्दिक्येनाभिरक्षितम\nपरमथ्य बहुधा राजन भीमसेनः समभ्ययात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 21, + "text": "संत्रासयन्न अनीकानि तलशब्देन मारिष\nअजयत सर्वसैन्यानि शार्दूल इव गॊवृषान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 22, + "text": "भॊजानीकम अतिक्रम्य काम्बॊजानां च वाहिनीम\nतथा मलेच्छ गणांश चान्यान बहून युद्धविशारदान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 23, + "text": "सात्यकिं चापि संपेर्क्ष्य युध्यमानं नरर्षभम\nरथेन यत्तः कौन्तेयॊ वेगेन परययौ तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 24, + "text": "भीमसेनॊ महाराज दरष्टुकामॊ धनंजयम\nअतीत्य समरे यॊधांस तावकान पाण्डुनन्दनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 25, + "text": "सॊ ऽपश्यद अर्जुनं तत्र युध्यमानं नरर्षभम\nसैन्धवस्य वधार्थं हि पराक्रान्तं पराक्रमी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 26, + "text": "अर्जुनं तत्र दृष्ट्वाथ चुक्रॊश महतॊ रवान\nतं तु तस्य महानादं पार्थः शुश्राव नर्दतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 27, + "text": "ततः पार्थॊ महानादं मुञ्चन वै माधवश च ह\nअभ्ययातां महाराज नर्दन्तौ गॊवृषाव इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 28, + "text": "वासुदेवार्जुनौ शरुत्वा निनादं तस्य शुष्मिणः\nपुनः पुनः परणदतां दिदृक्षन्तौ वृकॊदरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 29, + "text": "भीमसेनरवं शरुत्वा फल्गुनस्य च धन्विनः\nअप्रीयत महाराज धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 30, + "text": "विशॊकश चाभवद राजा शरुत्वा तं निनदं महत\nधनंजयस्य च रणे जयम आशा सतवान विभुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 31, + "text": "तथा तु नर्दमाने वै भीमसेने रणॊत्कटे\nसमितं कृत्वा महाबाहुर धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 32, + "text": "हृद्गतं मनसा पराह धयात्वा धर्मभृतां वरः\nदत्ता भीम तवया संवित कृतं गुरुवचस तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 33, + "text": "न हि तेषां जयॊ युद्धे येषां दवेष्टासि पाण्डव\nदिष्ट्या जीवति संग्रामे सव्यसाची धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 34, + "text": "दिष्ट्या च कुशली वीरः सात्यकिः सत्यविक्रमः\nदिष्ट्या शृणॊमि गर्जन्तौ वासुदेवधनंजयौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 35, + "text": "येन शक्रं रणे जित्वा तर्पितॊ हव्यवाहनः\nस हन्ता दविषतां संख्ये दिष्ट्या जीवति फल्गुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 36, + "text": "यस्य बाहुबलं सर्वे वयम आश्रित्य जीविताः\nस हन्ता रिपुसन्यानां दिष्ट्या जीवति फल्गुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 37, + "text": "निवातकवचा येन देवैर अपि सुदुर्जयाः\nनिर्जिता रथिनैकेन दिष्ट्या पार्थः स जीवति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 38, + "text": "कौरवान सहितान सर्वान गॊग्रहार्थे समागतान\nयॊ ऽजयन मत्स्यनगरे दिष्ट्या पार्थः स जीवति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 39, + "text": "कालकेय सहस्राणि चतुर्दश महारणे\nयॊ ऽवधीद भुजवीर्येण दिष्ट्या पार्थः स जीवति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 40, + "text": "गन्धर्वराजं बलिनं दुर्यॊधनकृतेन वै\nजितवान यॊ ऽसत्रवीर्येण दिष्ट्या पार्थः स जीवति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 41, + "text": "किरीटमाली बलवाञ शवेताश्वः कृष्णसारथिः\nमम परियश च सततं दिष्ट्या जीवति फल्गुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 42, + "text": "पुत्रशॊकाभिसंतप्तश चिकीर्षुः कर्म दुष्करम\nजयद्रथवधान्वेषी परतिज्ञां कृतवान हि यः\nकच चित स सैन्धवं संख्ये हनिष्यति धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 43, + "text": "कच चित तीर्णप्रतिज्ञं हि वासुदेवेन रक्षितम\nअनस्तमित आदित्ये समेष्याम्य अहम अर्जुनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 44, + "text": "कच चित सैन्धवकॊ राजा दुर्यॊधन हिते रतः\nनन्दयिष्यत्य अमित्राणि फल्गुनेन निपातितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 45, + "text": "कच चिद दुर्यॊधनॊ राका फल्गुनेन निपातितम\nदृष्ट्वा सैन्धवकं संख्ये शमम अस्मासु धास्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 46, + "text": "दृष्ट्वा विनिहतान भरातॄन भीमसेनेन संयुगे\nकच चिद दुर्यॊधनॊ मन्दः शमम अस्मासु धास्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 47, + "text": "दृष्ट्वा चान्यान बहून यॊधान पातितान धरणीतले\nकच चिद दुर्यॊधनॊ मन्दः पश्चात तापं करिष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 48, + "text": "कच चिद भीष्मेण नॊ वैरम एकेनैव परशाम्यति\nशेषस्य रक्षणार्थं च संधास्यति सुयॊधनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 103, + "shloka": 49, + "text": "एवं बहुविधं तस्य चिन्तयानस्य पार्थिव\nकृपयाभिपरीतस्य घॊरं युद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nतथा तु नर्दमानं तं भीमसेनं महाबलम\nमेघस्तनित निर्घॊषं के वीराः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 2, + "text": "न हि पश्याम्य अहं तं वै तरिषु लॊकेषु संजयम\nकरुद्धस्य भिमसेनस्य यस तिष्ठेद अग्रतॊ रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 3, + "text": "गदाम उद्यच्छमानस्य कालस्येव महामृधे\nन हि पश्याम्य अहं तात यस तिष्ठेत रणाजिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 4, + "text": "रथं रथेन यॊ हन्यात कुञ्जरं कुञ्जरेण च\nकस तस्य समरे सथाता साक्षाद अपि शतक्रतुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 5, + "text": "करुद्धस्य भीमसेनस्य मम पुत्राञ जिघांसतः\nदुर्यॊधन हिते युक्ताः समतिष्ठन्त के ऽगरतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 6, + "text": "भीमसेन दवाग्नेस तु मम पुत्र तृणॊलपम\nपरधक्ष्यतॊ रणमुखे के वीराः परमुखे सथिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 7, + "text": "काल्यमानान हि मे पुत्रान भीमेनावेक्ष्य संयुगे\nकालेनेव परजाः सर्वाः के भीमं पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 8, + "text": "भीम वह्नेः परदीप्तस्य मम पुत्रान दिधक्षतः\nके शूराः पर्यवर्तन्त तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 9, + "text": "[स]\nतथा तु नर्दमानं तं भीमसेनं महारथम\nतुमुलेनैव शब्देन कर्णॊ ऽपय अभ्यपतद बली" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 10, + "text": "वयाक्षिपन बलवच चापम अतिमात्रम अमर्षणः\nकर्णस तु युद्धम आकाङ्क्षन दर्शयिष्यन बलं बली" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 11, + "text": "परावेपन्न इव गात्राणि कर्ण भीम समागमे\nरथिनां सादिनां चैव तयॊः शरुत्वा तलस्वनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 12, + "text": "भीमसेनस्य निनदं घॊरं शरुत्वा रणाजिरे\nखं च भूमिं च संबद्धां मेनिरे कषत्रियर्षभाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 13, + "text": "पुनर घॊरेण नादेन पाण्डवस्य महात्मनः\nसमरे सर्वयॊधानां धनूंष्य अभ्यपतन कषितौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 14, + "text": "वित्रस्तानि च सर्वाणि शकृन मूत्रं परसुस्रुवुः\nवाहनानि महाराज बभूवुर विमनांसि च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 15, + "text": "परादुरासन निमित्तानि घॊराणि च बहूनि च\nतस्मिंस तु तुमुले राजन भीमकर्ण समागमे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 16, + "text": "ततः कर्णस तु विंशत्या शराणां भीमम आर्दयत\nविव्याध चास्य तवरितः सूतं पञ्चहिर आशुगैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 17, + "text": "परहस्य भीमसेनस तु कर्णं परत्यर्पयद रणे\nसायकानां चतुःषष्ट्या कषिप्रकारी महाबलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 18, + "text": "तस्य कर्णॊ महेष्वासः सायकांश चतुरॊ ऽकषिपत\nअसंप्राप्तांस तु तान भीमः सायकैर नतपर्वभिः\nचिच्छेद बहुधा राजन दर्शयन पाणिलाघवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 19, + "text": "तं कर्णश छादयाम आस शरव्रातैर अनेकशः\nसंछाद्यमानः कर्णेन बहुधा पाण्डुनन्दनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 20, + "text": "चिच्छेद चापं कर्णस्य मुष्टिदेशे महारथः\nविव्याध चैनं बहुभिः सायकैर नतपर्वभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 21, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय सज्यं कृत्वा च सूतजः\nविव्याध समरे भीमं भीमकर्मा महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 22, + "text": "तस्य भीमॊ भृशं करुद्दस तरीञ शरान नतपर्वणः\nनिचखानॊरसि तदा सूतपुत्रस्य वेगितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 23, + "text": "तैः कर्णॊ ऽभराजत शरैर उरॊ मध्यगतैस तदा\nमहीधर इवॊदग्रस तरिशृङ्गॊ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 24, + "text": "सुस्राव चास्य रुधिरं विद्धस्य परमेषुभिः\nधातुप्रस्यन्दिनः शैलाद यथा गैरिकराजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 25, + "text": "किं चिद विचलितः कर्णः सुप्रहाराभिपीडितः\nस सायकं धनुः कृत्वा भीमं विव्याध मारिष\nचिक्षेप च पुनर बाणाञ शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 26, + "text": "स छाद्यमानः सहसा कर्णेन दृढधन्विना\nधनुर्ज्याम अच्छिनत तूर्णम उत्स्मयन पाण्डुनन्दनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 27, + "text": "सारथिं चास्य भल्लेन पराहिणॊद यमसादनम\nवाहांश च चतुरं संख्ये वयसूंश चक्रे महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 28, + "text": "हताश्वात तु रथात कर्णः समाप्लुत्य विशां पते\nसयन्दनं वृषसेनस्य समारॊहन महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 29, + "text": "निर्जित्य तु रणे कर्णं भीमसेनः परतापवान\nननाद सुमहानादं पर्जन्यनिनदॊपमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 30, + "text": "तस्य तं निनदं शरुत्वा परहृष्टॊ ऽभूद युधिष्ठिरः\nकर्णं च निर्जितं मत्वा भीमसेनेन भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 31, + "text": "समन्ताच छङ्खनिनदं पाण्डुसेनाकरॊत तदा\nशत्रुसेना धवनिं शरुत्वा तावका हय अपि नानदन\nगाण्डीवं पराक्षिपत पार्थः कृष्णॊ ऽपय अब्जम अवादयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 32, + "text": "तम अन्तर धाय निनदं धवनिर भीमस्य नर्दतः\nअश्रूयत महाराज सर्वसैन्येषु भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 104, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ वयायच्छताम अस्त्रैः पृथक्पृथग अरिंदमौ\nमृदुपूर्वं च राधेयॊ दृढपूर्वं च पाण्डवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतस्मिन विलुलिते सैन्ये सैन्धवायार्जुने गते\nसात्वते भीमसेने च पुत्रस ते दरॊणम अभ्ययात\nतवरन्न एकरथेनैव बहु कृत्यं विचिन्तयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 2, + "text": "स रथस तव पुत्रस्य तवरया परया युतः\nतूर्णम अभ्यपतद दरॊणं मनॊमारुत वेगवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 3, + "text": "उवाच चैनं पुत्रस ते संरम्भाद रक्तलॊचनः\nअर्जुनॊ भीमसेनश च सात्यकिश चापराजितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 4, + "text": "विजित्य सर्वसैन्यानि सुमहान्ति महारथाः\nसंप्राप्ताः सिन्धुराजस्य समीपम अरिकर्शनाः\nवयायच्छन्ति च तत्रापि सर्व एवापराजिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 5, + "text": "यदि तावद रणे पार्थॊ वयतिक्रान्तॊ महारथः\nकथं सात्यकिभीमभ्यां वयतिक्रान्तॊ ऽसि मानद" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 6, + "text": "आश्चर्यभूतं लॊके ऽसमिन समुद्रस्येव शॊषणम\nनिर्जयं तव विप्राग्र्य सात्वतेनार्जुनेन च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 7, + "text": "तथैव भीमसेनेन लॊकः संवदते भृशम\nकथं दरॊणॊ जितः संख्ये धनुर्वेदस्य पारगः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 8, + "text": "नाश एव तु मे नूनं मन्दभाग्यस्य संयुगे\nयत्र तवां पुरुषव्याघ्रम अतिक्रान्तास तरियॊ रथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 9, + "text": "एवंगते तु कृत्ये ऽसमिन बरूहि यत ते विवक्षितम\nयद गतं गतम एवेह शेषं चिन्तय मानद" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 10, + "text": "यत्कृत्यं सिन्धुराजस्य पराप्तकालम अनन्तरम\nतद बरवीतु भवान कषिप्रं साधु तत संविधीयताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 11, + "text": "[दर्न]\nचिन्त्यं बहु महाराज कृत्यं यत तत मे शृणु\nतरयॊ हि समतिक्रान्ताः पाण्डवानां महारथाः\nयावद एव भयं पश्चात तावद एषां पुरःसरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 12, + "text": "तद गरीयस्तरं मन्ये यत्र कृष्ण धनंजयौ\nसा पुरस्ताच च पश्चाच च गृहीता भारती चमूः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 13, + "text": "तत्र कृत्यम अहं मन्ये सैन्धवस्याभिरक्षणम\nस नॊ रक्ष्यतमस तात करुद्धाद भीतॊ धनंजयात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 14, + "text": "गतौ हि सैन्धवं वीरौ युयुधान वृकॊदरौ\nसंप्राप्तं तद इदं दयूतं यत तच छकुनि बुद्धिजम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 15, + "text": "न सभायां जयॊ वृत्तॊ नापि तत्र पराजयः\nइह नॊ गलहमानानाम अद्य तात जयाजयौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 16, + "text": "यान सम तान गलहते घॊराञ शकुनिः कुरुसंसदि\nअक्षान संमन्यमानः स पराक शरास ते दुरासदाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 17, + "text": "यत्र ते बहवस तात कुरवः पर्यवस्थिताः\nसेनां दुरॊदरं विद्धि शरान अक्षान विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 18, + "text": "गलहं च सैन्धवं राजन्न अत्र दयूतस्य निश्चयः\nसैन्धवे हि महाद्यूतं समासक्तं परैः सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 19, + "text": "अत्र सर्वे महाराज तयक्त्वा जीवितम आत्मनः\nसैन्धवस्य रणे रक्षां विधिवत कर्तुम अर्हथ\nतत्र नॊ गलहमानानां धरुवौ तात जयाजयौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 20, + "text": "यत्र ते परमेष्वासा यत्ता रक्षन्ति सैन्धवम\nतत्र याहि सवयं शीघ्रं तांश च रक्षस्व रक्षिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 21, + "text": "इहैव तव अहम आसिष्ये परेषयिष्यामि चापरान\nनिरॊत्स्यामि च पाञ्चालान सहितान पाण्डुसृञ्जयैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनः परायात तूर्णम आचार्य शासनात\nउद्यम्यामानम उग्राय कर्मणे सपदानुगः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 23, + "text": "चक्ररक्षौ तु पाञ्चाल्यौ युधामन्यूत्तमौजसौ\nबाह्येन सेनाम अभ्येत्य जग्मतुः सव्यसाचिनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 24, + "text": "तौ हि पूर्वं महाराज वारितौ कृतवर्मणौ\nपरविष्टे तव अर्जुने राजंस तव सैन्यं युयुत्सया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 25, + "text": "ताभ्यां दुर्यॊधनः सार्धम अगच्छद युद्धम उत्तमम\nतवरितस तवरमाणाभ्यां भरातृभ्यां भारतॊ बली" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 26, + "text": "ताव अभिद्रवताम एनम उभाव उद्यतकार्मुकौ\nमहारथसमाख्यातौ कषत्रिय परवरौ युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 27, + "text": "युधामन्युस तु संक्रुद्धः शरांस तरिंशतम आयसान\nवयसृजत तव पुत्रस्य तवरमाणः सतनान्तरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 28, + "text": "दुर्यॊधनॊ ऽपि राजेन्द्र पाञ्चाल्यस्यॊत्तमौजसः\nजघान चतुरश चाश्वान उभौ च पार्ष्णिसारथी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 29, + "text": "ऊतमौजा हताश्वस तु हतसूतश च संयुगे\nआरुरॊह रथं भरातुर युधामन्यॊर अभित्वरन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 30, + "text": "स रथं पराप्य तं भरातुर दुर्यॊधन हयाञ शरैः\nबहुभिस ताडयाम आस ते हताः परापतन भुवि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 31, + "text": "हयेषु पतितेष्व अस्य चिच्छेद परमेषुणा\nयुधामन्युर धनुः शीघ्रं शरावापं च संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 32, + "text": "हताश्वसूतात स रथाद अवप्लुत्य महारथः\nगदाम आदाय ते पुत्रः पाञ्चाल्याव अभ्यधावत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 33, + "text": "तम आपतन्तं संप्रेक्ष्य करुद्धं परपुरंजयम\nअवप्लुतौ रथॊपस्थाद युधामन्यूत्तमौजसौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 34, + "text": "ततः स हेमचित्रं तं सयन्दनप्रवरं गदी\nगदया पॊथयाम आस साश्वसूत धवजं रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 35, + "text": "हत्वा चैनं सपुत्रस ते हताश्वॊ हतसारथिः\nमद्रराजरथं तूर्णम आरुरॊह परंतपः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 105, + "shloka": 36, + "text": "पाञ्चालानां तु मुख्यौ तौ राजपुत्रौ महाबजौ\nरथम अन्यं समारुह्य धनंजयम अभीयतुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nयौ तौ कर्णश च भीमश च संप्रयुद्धौ महाबलौ\nअर्जुनस्य रथॊपान्ते कीदृशः सॊ ऽभवद रणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 2, + "text": "पूर्वं हि निर्जितः कर्णॊ भीमसेनेन संयुगे\nकथं भूयस तु राधेयॊ भीमम आगान महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 3, + "text": "भीमॊ वा सूत तनयं परत्युद्यातः कथं रणे\nमहारथसमाख्यातं पृथिव्यां परवरं रथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 4, + "text": "भीष्मद्रॊणाव अतिक्रम्य धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nनान्यतॊ भयम आदत्त विना कर्णं धनुर्धरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 5, + "text": "भयन न शेते सततं चिन्तयन वै महारथम\nतं कथं सूतपुत्रं हि भीमॊ ऽयुध्यत संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 6, + "text": "बरह्मण्यं वीर्यसंपन्नं समरेष्व अनिवर्तिनम\nकथं कर्णं युधां शरेष्टहं भीमॊ ऽयुध्यत संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 7, + "text": "यौ तौ समीयतुर वीराव अर्जुनस्य रथं परति\nकथं नु ताव अयुध्येतां सूतपुत्र वृकॊदरौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 8, + "text": "भरातृत्वदर्शितं पूर्वं घृणी चापि ससूतजः\nकथं भीमेन युयुधे कुन्त्या वाक्यम अनुस्मरन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 9, + "text": "भीमॊ वा सूतपुत्रेण समरन वैरं पुरा कृतम\nसॊ ऽयुध्यत कथं वीरः कर्णेन सह संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 10, + "text": "आशास ते च सदा सूतपुत्रॊ दुर्यॊधनॊ मम\nकर्णॊ जेष्यति संग्रामे सहितान पाण्डवान इति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 11, + "text": "जयाशा यत्र मन्दस्य पुत्रस्य मम संयुगे\nस कथं भीमकर्माणं भीमसेनम अयुध्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 12, + "text": "यं समाश्रित्य पुत्रैर मे कृतं वैरं महारथैः\nतं सूत तनयं तात कथं भीमॊ हय अयॊधयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 13, + "text": "अनेकान विप्रकारांश च सूतपुत्र समुद्भवान\nसमरमाणः कथं भीमॊ युयुधे सूत सूनुना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 14, + "text": "यॊ ऽजयत पृथिवीं सर्वां रथेनैकेन वीर्यवान\nतं सूत तनयं युद्धे कथं भीमॊ हय अयॊधयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 15, + "text": "यॊ जातः कुण्डलाभ्यां च कवचेन सहैव च\nतं सूतपुत्रं समरे भीमः कथम अयॊधयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 16, + "text": "यथा तयॊर युद्धम अभूद यश चासीद विजयी तयॊः\nतन ममाचक्ष्व तत्त्वेन कुशलॊ हय असि संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 17, + "text": "[स]\nभीमसेनस तु राधेयम उत्सृज्य रथिनां वरम\nइयेष गन्तुं यत्रास्तां वीरौ कृष्ण धनंजयौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 18, + "text": "तं परयान्तम अभिद्रुत्य राधेयः कङ्कपत्रिभिः\nअभ्यवर्षन महाराज मेघॊ वृष्ट्येव पर्वतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 19, + "text": "फुल्लता पङ्कजेनेव वक्त्रेणाभ्युत्स्मयन बली\nआजुहाव रणे यान्तं भीमम आधिरथिस तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 20, + "text": "भीमसेनस तदाह्वानं कर्णान नामर्षयद युधि\nअर्धमण्डलम आवृत्य सूतपुत्रम अयॊधयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 21, + "text": "अवक्रगामिभिर बाणैर अभ्यवर्षन महायसैः\nदवैरथे दंशितं यत्तं सर्वशस्त्रभृतां वरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 22, + "text": "विधित्सुः कलहस्यान्तं जिघांसुः कर्णम अक्षिणॊत\nतं च हत्वेतरान सर्वान हन्तुकामॊ महाबलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 23, + "text": "तस्मै परासृजद उग्राणि विविधानि परंतपः\nअमर्षी पाण्डवः करुद्धः शरवर्षाणि मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 24, + "text": "तस्य तानीषु वर्षाणि मत्तद्विरदगामिनः\nसूतपुत्रॊ ऽसत्रमायाभिर अग्रसत सुमहायशाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 25, + "text": "स यथा वन महाराज विद्यया वै सुपूजितः\nआचार्यवन महेष्वासः कर्णः पर्यचरद रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 26, + "text": "संरम्भेण तु युध्यन्तं भीमसेनं समयन्न इव\nअभ्यपद्यत राधेयस तम अमर्षी वृकॊदरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 27, + "text": "तन नामृष्यत कौन्तेयः कर्णस्य समितम आहवे\nयुध्यमानेषु वीरेषु पश्यत्सु च समन्ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 28, + "text": "तं भीमसेनः संप्राप्तं वत्सदन्तैः सतनान्तरे\nविव्याध बलवान करुद्धस तॊत्त्रैर इव महाद्विपम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 29, + "text": "सूतं तु सूतपुत्रस्य सुपुङ्खैर निशितैः शरैः\nसुमुक्तैश चित्रवर्माणं निर्बिभेद तरिसप्तभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 30, + "text": "कर्णॊ जाम्बूनदैर जालैः संछन्नान वातरंहसः\nविव्याध तुरगान वीरः पञ्चभिः पञ्चभिः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 31, + "text": "ततॊ बाणमयं जालं भीमसेनरथं परति\nकर्णेन विहितं राजन निमेषार्धाद अदृश्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 32, + "text": "स रथः स धवजस तत्र ससूतः पाण्डवस तदा\nपराछाद्यत महाराज कर्ण चापच्युतैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 33, + "text": "तस्य कर्णश चतुःषष्ट्या वयधमत कवचं दृढम\nकरुद्धश चाप्य अहनत पार्श्वे नाराचैर मर्मभेदिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ ऽचिन्त्यमहावेगान कर्ण कार्मुकनिःसृतान\nसमाश्लिष्यद असंभ्रान्तः सूतपुत्रं वृकॊदरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 35, + "text": "स कर्ण चापप्रभवान इषून आशीविषॊपमान\nबिभ्रद भीमॊ महाराज न जगाम वयथां रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 36, + "text": "ततॊ दवात्रिंशता भल्लैर निशितैस तिग्मतेजनैः\nविव्याध समरे कर्णं भीमसेनः परतापवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 37, + "text": "अयत्नेनैव तं कर्णः शरैर उप समाकिरत\nभीमसेनं महाबाहुं सैन्धवस्य वधैषिणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 38, + "text": "मृदुपूर्वं च राधेयॊ भीमम आजाव अयॊधयत\nकरॊधपूर्वं तथा भीमः पूर्ववैरम अनुस्मरन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 39, + "text": "तं भीमसेनॊ नामृष्यद अवमानम अमर्षणः\nस तस्मै वयसृजत तूर्णं शरवर्षम अमित्रजित" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 40, + "text": "ते शराः परेषिता राजन भीमसेनेन संयुगे\nनिपेतुः सर्वतॊ भीमाः कूजन्त इव पक्षिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 41, + "text": "हेमपुङ्खा महाराज भीमसेनधनुश चयुताः\nअभ्यद्रवंस ते राधेयं वृकाः कषुद्रमृगं यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 42, + "text": "कर्णस तु रथिनां शरेष्ठश छाद्यमानः समन्ततः\nराजन वयसृजद उग्राणि शरवर्षाणि संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 43, + "text": "तस्य तान अशनिप्रख्यान इषून समरशॊभिनः\nचिच्छेद बहुभिर भल्लैर असंप्राप्तान वृकॊदरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 44, + "text": "पुनश च शरवर्षेण छादयाम आस भारत\nकर्णॊ वैकर्तनॊ युद्धे भीमसेनं महारथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 45, + "text": "तत्र भारत भीमं तु हृष्टवन्तः सम सायकैः\nसमाचित तनुं संख्ये शवाविधं शलिलैर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 46, + "text": "हेमपुङ्खाञ शिला दौतान कर्ण चापच्युताञ शरान\nदधार समरे वीरः सवरश्मीन इव भास्करः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 47, + "text": "रुधिरॊक्षितसर्वाङ्गॊ भीमसेनॊ वयरॊचत\nतपनीयनिभैः पुष्पैः पलाश इव कानने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 48, + "text": "तत तु भीमॊ महाराज कर्णस्य चरितं रणे\nनामृष्यत महेष्वासः करॊधाद उद्वृत्य चक्षुषी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 49, + "text": "स कर्णं पञ्चविंशत्या नारचानां समार्पयत\nमहीधरम इव शवेतं गूढपादैर विषॊल्बणैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 50, + "text": "तं विव्याध पुनर भीमः षड्भिर अष्टाभिर एव च\nमर्मस्व अमर विक्रान्तः सूतपुत्रं महारणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 51, + "text": "ततः कर्णस्य संक्रुद्धॊ भीमसेनः परतापवान\nचिच्छेद कार्मुकं तूर्णं सर्वॊपकरणानि च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 52, + "text": "जघान चतुरश चाश्वान सूतं च तवरितः शरैः\nनाराचैर अर्करश्म्य आभैः कर्णं विव्याध चॊरसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 53, + "text": "ते जग्मुर धरणीं सर्वे कर्णं निर्भिद्य मारिष\nयथा हि जलदं भित्त्वा राजन सूर्यस्य रश्मयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 106, + "shloka": 54, + "text": "स वैकल्यं महत पराप्य छिन्नधन्वा शरार्दितः\nतथा पुरुषमानी स परत्यपायाद रथान्तरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nयस्मिञ जयाशा सततं पुत्राणां मम संजय\nतं दृष्ट्वा विमुखं संख्ये किं नु दुर्यॊधनॊ ऽबरवीत\nकर्णॊ वा समरे तात किम अकार्षीद अतः परम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 2, + "text": "[स]\nभीमसेनं रणे दृष्ट्वा जवलन्तम इव पावकम\nरथम अन्यं समास्थाय विधिवत कल्पितं पुनः\nअभ्ययात पाण्डवं कर्णॊ वातॊद्धूत इवार्णवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 3, + "text": "करुद्धम आधिरथिं दृष्ट्वा पुत्रास तव विशां पते\nभीमसेनम अमन्यन्त वैवस्वतमुखे हुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 4, + "text": "चापशब्दं महत कृत्वा तलशब्दं च भैरवम\nअभ्यवर्तत राधेयॊ भीमसेनरथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 5, + "text": "पुनर एव ततॊ राजन महान आसीत सुदारुणः\nविमर्दः सूतपुत्रस्य भीमस्य च विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 6, + "text": "संरब्धौ हि महाबाहू परस्परवधैषिणौ\nअन्यॊन्यम ईक्षां चक्राते दहन्ताव इव लॊचनैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 7, + "text": "करॊधरक्तेक्षणौ करुद्धौ निःश्वसन्तौ महारथौ\nयुद्धे ऽनयॊन्यं समासाद्य ततक्षतुर अरिंदमौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 8, + "text": "वयाघ्राव इव सुसंरब्धौ शयेनाव इव च शीघ्रगौ\nशरभाव इव संक्रुद्धौ युयुधाते परस्परम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ भीमः समरन कलेशान अक्षद्यूते वने ऽपि च\nविराटनगरे चैव पराप्तं दुःखम अरिंदमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 10, + "text": "राष्ट्राणां सफीतरत्नानां हरणं च तवात्मजैः\nसततं च परिक्लेशान सपुत्रेण तवया कृतान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 11, + "text": "दग्धुम ऐच्छश च यत कुन्तीं सपुत्रां तवम अनागसम\nकृष्णायाश च परिक्लेशं सभामध्ये दुरात्मभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 12, + "text": "पतिम अन्यं परीप्सस्व न सन्ति पतयस तव\nनकरं पतिताः पार्थाः सर्वे षण्ढतिलॊपमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 13, + "text": "समक्षं तव कौरव्य यद ऊचुः कुरवस तदा\nदासी भॊगेन कृष्णां च भॊक्तुकामाः सुतास तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 14, + "text": "यच चापि तान परव्रजतः कृष्णाजिननिवासिनः\nपरुषाण्य उक्तवान कर्णः सभायां संनिधौ तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 15, + "text": "तृणी कृत्यच यत पार्थांस तव पुत्रॊ ववल्ग ह\nविषमस्थान समस्थॊ हि संरम्भाद गतचेतसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 16, + "text": "बाल्यात परभृति चारिघ्नस तानि दुःखानि चिन्तयन\nनिरविद्यत धर्मात्मा जीवितेन वृकॊदरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ विस्फार्य सुमहद धेमपृष्ठं दुरासदम\nचापं भरतशार्दूलस तयक्तात्मा कर्णम अभ्ययात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 18, + "text": "स सायकमयैर जालैर भीमः कर्ण रथं परथि\nभानुमद्भिः शिला धौतैर भानॊः परच्छादयत परभाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 19, + "text": "ततः परहस्याधिरथिस तूर्णम अस्यञ शिताञ शरान\nवयधमद भीमसेनस्य शरजालानि पत्रिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 20, + "text": "महारथॊ महाबाहुर महावेगैर महाबलः\nविव्याधाधिरथिर भीमं नवभिर निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 21, + "text": "स तॊत्त्रैर इव मातङ्गॊ वार्यमाणः पतत्रिभिः\nअभ्यधावद असंभ्रान्तः सूतपुत्रं वृकॊदरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 22, + "text": "तम आपतन्तं वेगेन रभसं पाण्डवर्षभम\nकर्णः परयुद्ययौ यॊद्धुं मत्तॊ मत्तम इव दविपम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 23, + "text": "ततः परध्माप्य जलजं भेरी शतनिनादितम\nअक्षुभ्यत बलं हर्षाद दुधूत इव सागरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 24, + "text": "तद उद्धूतं बलं दृष्ट्व रथनागाश्वपत्तिमत\nभीमः कर्णं समासाद्य छादयाम आस सायकैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 25, + "text": "अश्वान ऋश्य सवर्णांस तु हंसवर्णैर हयॊत्तमैः\nवयामिश्रयद रणे कर्णः पाण्डवं छादयञ शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 26, + "text": "ऋश्य वर्णान हयान कर्कैर मिश्रान मारुतरंहसः\nनिरीक्ष्य तव पुत्राणां हाहाकृतम अभूद बलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 27, + "text": "ते हया बह्व अशॊभन्त मिश्रिता वातरंहसः\nसितासिता महाराज यथा वयॊम्नि बलाहकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 28, + "text": "संरब्धौ करॊधताम्राक्षौ परेक्ष्य कर्ण वृकॊदरौ\nसंत्रस्ताः समकम्पन्त तवदीयानां महारथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 29, + "text": "यम राष्ठॊपमं घॊरम आसीद आयॊधनं तयॊः\nदुर्दर्शं भरतश्रेष्ठ परेतराजपुरं यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 30, + "text": "समाजम इव तच चित्रं परेक्षमाणा महारथाः\nनालक्षयज जयं वयक्तम एकैकस्य निवारणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 31, + "text": "तयॊः परैक्षन्त संमर्दं संनिकृष्टमहास्त्रयॊः\nतव दुर्मन्त्रिते राजन सपुत्रस्य विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 32, + "text": "छादयन्तौ हि शत्रुघ्नाव अन्यॊन्यं सायकैः शितैः\nशरजालावृतं वयॊम चक्राते शरवृष्टिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 33, + "text": "ताव अन्यॊन्यं जिघांसन्तौ शरैस तीष्णैर महारथौ\nपरेक्षणीयतराव आस्तां वृष्टिमन्ताव इवाम्बुदौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 34, + "text": "सुवर्णविकृतान बाणान परमुञ्चन्ताव अरिंदमौ\nभास्वरं वयॊम चक्राते वह्न्य उल्काभिर इव परभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 35, + "text": "ताभ्यां मुक्ता वयकाशन्त कङ्कबर्हिण वाससः\nपङ्क्त्यः शरदि मत्तानां सारसानाम इवाम्बरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 36, + "text": "संसक्तं सूतपुत्रेण दृष्ट्वा भीमम अरिंदमम\nअतिभारम अमन्येतां भीमे कृष्ण धनंजयौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 37, + "text": "तत्राधिरथि भीमाभ्यां शरैर मुक्तैर दृढाहताः\nइषुपातम अतिक्रम्य पेतुर अश्वनरद्विपाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 38, + "text": "पतद्भिः पतितैश चान्यैर गतासुभिर अनेकशः\nकृतॊ महान महाराज पुत्राणां ते जनक्षयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 107, + "shloka": 39, + "text": "मनुष्याश्वगजानां च शरीरैर गतजीवितैः\nकषणेन भूमिः संजज्ञे संवृता भरतर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nअत्यद्भुतम अहं मन्ये भीमसेनस्य विक्रमम\nयत कर्णं यॊधयाम आस समरे लघुविक्रमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 2, + "text": "तरिदशान अपि चॊद्युक्तान सर्वशस्त्रधरान युधि\nवारयेद यॊ रणे कर्णः स यक्षसुरमानवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 3, + "text": "स कथं पाण्डवं युद्धे भराजमानम इव शरिया\nनातरत संयुगे तातस तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 4, + "text": "कथं च युद्धं भूयॊ ऽभूत तयॊः पराणदुरॊदरे\nअत्र मन्ये समायत्तॊ जयॊ वाजय एव वा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 5, + "text": "कर्णं पराप्य रणे सूत मम पुत्रः सुयॊधनः\nजेतुम उत्सहते पार्थान स गॊविन्दान स सात्वतान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 6, + "text": "शरुत्वा तु निर्जितं कर्मम असकृद भीमकर्मणा\nभीमसेनेन समरे मॊह आविशतीव माम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 7, + "text": "विनष्टान कौरवान मन्ये मम पुत्रस्य दुर्नयैः\nन हि कर्णॊ महेष्वासान पार्थाञ जयेष्यति संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 8, + "text": "कृतवान यानि युद्धानि कर्णः पाण्डुसुतैः सह\nसर्वत्र पाण्डवाः कर्णम अजयन्त रणाजिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 9, + "text": "अजय्याः पाण्डवास तात देवैर अपि स वासवैः\nन च तद बुध्यते मन्दः पुत्रॊ दुर्यॊधनॊ मम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 10, + "text": "धनं धनेश्वरस्येव हृत्वा पार्थस्य मे सुतः\nमधु परेप्सुर इवाबुद्धिः परपातं नावबुध्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 11, + "text": "निकृत्या निकृतिप्रज्ञॊ राज्यं हृत्वा महात्मनाम\nजितान इत्य एव मन्वानः पाण्डवान अवमन्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 12, + "text": "पुत्रस्नेहाभिभूतेन मया चाप्य अकृतात्मना\nधर्मे सथिता महात्मानॊ निकृताः पाणुनन्दनाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 13, + "text": "शम कामः सदा पार्थॊ दीर्घप्रेक्षी युधिष्ठिरः\nअशक्त इति मन्वानैः पुत्रैर मम निराकृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 14, + "text": "तानि दुःखान्य अनेकानि विप्रकारांश च सर्वशः\nहृदि कृत्वा महाबाहुर भीमॊ ऽयुध्यत सूतजम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 15, + "text": "तस्मान मे संजय बरूहि कर्ण भीमौ यथा रणे\nअयुध्येतां युधि शरेष्ठौ परस्परवधैषिणौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 16, + "text": "[स]\nशृणु राजन यथावृत्तः संग्रामः कर्ण भीमयॊः\nपरस्परवध परेप्स्वॊर वने कुञ्जरयॊर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 17, + "text": "राजन वैकर्तनॊ भीमं करुद्धः करुद्धम अरिंदमम\nपराक्रान्तं पराक्रम्य विव्याध तरिंशता शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 18, + "text": "महावेगैः परसन्नाग्रैः शातकुम्भपरिष्कृतैः\nआहनद भरतश्रेष्ठ भीमं वैकर्तनः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 19, + "text": "तस्यास्यतॊ धनुर भीमश चकर्त निशितैस तरिभीः\nरथनीडाच च यन्तारं भल्लेनापातयत कषितौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 20, + "text": "स काङ्क्षन भीमसेनस्य वधं वैकर्तनॊ वृषः\nशक्तिं कनकवैडूर्य चित्रदण्डां परामृशत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 21, + "text": "परगृह्य च महाशक्तिं कालशक्तिम इवापराम\nसमुत्क्षिप्य च राधेयः संधाय च महाबलः\nचिक्षेप भीमसेनाय जीवितान्तकरीम इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 22, + "text": "शक्तिं विसृज्य राधेयः पुरंदर इवाशनिम\nननाद सुमहानादं बलवान सूतनन्दनः\nतं च नादं ततः शरुत्वा पुत्रास ते हृषिताभवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 23, + "text": "तां कर्ण भुजनिर्मुक्ताम अर्कवैश्वानर परभाम\nशक्तिं वियति चिच्छेद भीमः सप्तभिर आशुगैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 24, + "text": "छित्त्वा शक्तिं ततॊ भीमॊ निर्मुक्तॊरग संनिभाम\nमार्गमाण इव पराणान सूतपुत्रस्य मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 25, + "text": "पराहिणॊन नव संरब्धः शरान बर्हिणवाससः\nसवर्णपुङ्खाञ शिला धौतान यमदण्डॊपमान मृधे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 26, + "text": "कर्णॊ ऽपय अन्यद धनुर गृह्य हेमपृष्ठं दुरासदम\nविकृष्य च महातेजा वयसृजत सायकान नव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 27, + "text": "तान पाण्डुपुत्रश चिच्छेद नवभिर नतपर्वभिः\nवसु षेणेन निर्मुक्तान नव राजन महाशरान\nछित्त्वा भीमॊ महाराज नादं सिंह इवानदत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 28, + "text": "तौ वृषाव इव नर्दन्तौ बलिनौ वाशितान्तरे\nशार्दूलाव इव चान्यॊन्यम अत्यर्थं च हय अगर्जताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 29, + "text": "अन्यॊन्यं परजिहीर्षन्ताव अन्यॊन्यस्यान्तरैषिणौ\nअन्यॊन्यम अभिवीक्षन्तौ गॊष्ठेष्व इव महर्षभौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 30, + "text": "महागजाव इवासाद्य विषाणाग्रैः परस्परम\nशरैः पूर्णायतॊत्सृष्टैर अन्यॊन्यम अभिजघ्नतुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 31, + "text": "निर्दहन्तौ महाराज शरवृष्ट्या परस्परम\nअन्यॊन्यम अभिवीक्षन्तौ कॊपाद विवृतलॊचनौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 32, + "text": "परहसन्तौ तथान्यॊन्यं भर्त्सयन्तौ मुहुर मुहुः\nशङ्खशब्दं च कुर्वाणौ युयुधाते परस्परम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 33, + "text": "तस्य भीमः पुनश चापं मुष्टौ चिच्छेद मारिष\nशङ्खवर्णाश च तान अश्वान बाणैर निन्ये यमक्षयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 34, + "text": "तथा कृच्छ्रगतं दृष्ट्वा कर्णं दुर्यॊधनॊ नृपः\nवेपमान इव करॊधाद वयादिदेशाथ दुर्जयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 35, + "text": "गच्छ दुर्जय राधेयं पुरा गरसति पाण्डवः\nजहि तूबरकं कषिप्रं कर्णस्य बलम आदधत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 36, + "text": "एवम उक्तस तथेत्य उक्त्वा तव पुत्रस तवात्मजम\nअभ्यद्रवद भीमसेनं वयासक्तं विकिरञ शरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 37, + "text": "स भीमं नवभिर बाणैर अश्वान अष्टभिर अर्दयत\nषड्भिः सूतं तरिभिः केतुं पुनस तं चापि सप्तभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 38, + "text": "भीमसेनॊ ऽपि संक्रुद्धः साश्वयन्तारम आशुगैः\nदुर्जयं भिन्नमर्माणम अनयद यमसादनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 39, + "text": "सवलंकृतं कषितौ कषुण्णं चेष्टमानं यथॊरगम\nरुदन्न आर्तस तव सुतं कर्णश चक्रे परदक्षिणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 40, + "text": "स तु तं विरथं कृत्वा समयन्न अत्यन्तवैरिणम\nसमाचिनॊद बाणगणैः शतघ्नीम इव शङ्कुभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 108, + "shloka": 41, + "text": "तथाप्य अतिरथः कर्णॊ भिद्यमानः सम सायकैः\nन जहौ समरे भीमं दरुद्ध रूपं परंतपः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nस तथा विरथः कर्णः पुनर भीमेन निर्जितः\nरथम अन्यं समास्थाय सद्यॊ विव्याध पाण्डवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 2, + "text": "महागजाव इवासाद्य विषाणाग्रैः परस्परम\nशरैः पूर्णायतॊत्षृष्टैर अन्यॊन्यम अभिजघ्नतुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 3, + "text": "अथ कर्णः शरव्रातैर भीमं बलवद अर्दयत\nननाद बलवन नादं पुनर विव्याध चॊरसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 4, + "text": "तं भीमॊ दशभिर बाणैः परत्यविध्यद अजिह्मगैः\nपुनर विव्याध विंशत्या शराणां नतपर्वणाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 5, + "text": "कर्णस तु नवभिर भीमं विद्ध्वा राजन सतनान्तरे\nधवजम एकेन विव्याध सायकेन शितेन ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 6, + "text": "सायकानां ततः पार्थस तरिषष्ट्या परत्यविध्यत\nतॊत्त्रैर इव महानागं कशाभिर इव वाजिनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 7, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ महाराज पाण्डवेन यशस्विना\nसृक्किणी लेलिहन वीरः करॊधसंरक्तलॊचनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 8, + "text": "ततः शरं महाराज सर्वकायावधारणम\nपराहिणॊद भीमसेनाय बलायेन्द्र इवाशनिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 9, + "text": "स निर्भिद्य रणे पार्थं सूतपुत्र धनुश्च्युतः\nअगच्छद दारयन भूमिं चित्रपुङ्खः शिलीमुखः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 10, + "text": "सर्वशैक्यां चतुष्किष्कुं गुर्वीं रुक्माङ्गदां गदाम\nपराहिणॊत सूतपुत्राय षड अस्त्राम अविचारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 11, + "text": "तया जघानाधिरथेः सदश्वान साधु वाहिनः\nगदया भारतः करुद्धॊ वज्रेणेन्द्र इवासुरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ भीमॊ महाबाहुः कषुराभ्यां भरतर्षभ\nधवजम आधिरथेश छित्त्वा सूतम अभ्यहनत तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 13, + "text": "हताश्वसूतम उत्सृज्य रथं स पतितध्वजम\nविस्फारयन धनुः कर्णस तस्थौ भारत दुर्मनाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 14, + "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम राधेयस्य पराक्रमम\nविरथॊ रथिनां शरेष्ठॊ वारयाम आस यद रिपुम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 15, + "text": "विरथं तं रथश्रेष्ठं दृष्ट्वाधिरथिम आहवे\nदुर्यॊधनस ततॊ राजन्न अभ्यभाषत दुर्मुखम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 16, + "text": "एष दुर्मुख राधेयॊ भीमेन विरथी कृतः\nतं रथेन नरश्रेष्ठं संपादय महारथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 17, + "text": "दुर्यॊधन वचः शरुत्वा ततॊ भारत दुर्मुखः\nतवरमाणॊ ऽबययात कर्णं भीमं चावारयच छरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 18, + "text": "दुर्मुखं परेक्ष्य संग्रामे सूतपुत्र पदानुगम\nवायुपुत्रः परहृष्टॊ ऽभूत सृक्किणी परिलेलिहन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 19, + "text": "ततः कर्णं महाराज वारयित्वा शिलीमुखैः\nदुर्मुखाय रथं शीघ्रं परेषयाम आस पाण्डवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 20, + "text": "तस्मिन कषणे महाराज नवभिर नतपर्वभिः\nसुपुङ्खैर दुर्मुखं भीमः शरैर निन्ये यमक्षयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 21, + "text": "ततस तम एवाधिरथिः सयन्दनं दुर्मुखे हते\nआस्थितः परबभौ राजन दीप्यमान इवांशुमान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 22, + "text": "शयानं भिन्नमर्माणं दुर्मुखं शॊणितॊक्षितम\nदृष्ट्वा कर्णॊ ऽशरुपूर्णाक्षॊ मुहूर्तं नाभ्यवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 23, + "text": "तं गतासुम अतिक्रम्य कृत्वा कर्णः परदक्षिणम\nदीर्घम उष्णं शवसन वीरॊ न किं चित परत्यपद्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 24, + "text": "तस्मिंस तु विवरे राजन नाराचान गार्ध्रवाससः\nपराहिणॊत सूतपुत्राय भीमसेनश चतुर्दश" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 25, + "text": "ते तस्य कवचं भित्त्वा सवर्णपुङ्खा महौजसः\nहेमचित्रा महाराज दयॊतयन्तॊ दिशॊ दश" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 26, + "text": "अपिबन सूतपुत्रस्य शॊणितं रक्तभॊजनाः\nकरुद्धा इव मनुष्येन्द्र भुजगाः कालचॊदिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 27, + "text": "परसर्पमाणा मेदिन्यां ते वयरॊचन्त मार्गणाः\nअर्धप्रविष्टाः संरब्धा बिलानीव महॊरगाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 28, + "text": "तं परत्यविध्यद राधेयॊ जाम्बूनदविभूषितैः\nचतुर्दशभिर अत्य उग्रैर नाराचैर अविचारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 29, + "text": "ते भीमसेनस्य भुजं सव्यं निर्भिद्य पत्रिणः\nपराविशन मेदिनीं भीमाः करौञ्चं पत्ररथा इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 30, + "text": "ते वयरॊचन्त नाराचाः परविशन्तॊ वसुंधराम\nगच्छत्य अस्तं दिनकरे दीप्यमाना इवांशवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 31, + "text": "स निर्भिन्नॊ रणे भीमॊ नाराचैर मर्मभेदिभिः\nसुस्राव रुधिरं भूरि पर्वतः सलिलं यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 32, + "text": "स भीमस तरिभिर आयस्तः सूतपुत्रं पतत्रिभिः\nसुपर्णवेगैर विव्याध सारथिं चास्य सप्तभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 33, + "text": "स विह्वलॊ महाराज कर्णॊ भीमबलार्दितः\nपराद्रवज जवनैर अश्वै रणं हित्वा महायशाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 109, + "shloka": 34, + "text": "भीमसेनस तु विस्फार्य चापं हेमपरिष्कृतम\nआहवे ऽतिरथॊ ऽतिष्ठज जवलन्न इव हुताशनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nदैवम एव परं मन्ये धिक पौरुषम अनर्थकम\nयत्राधिरथिर आयस्तॊ नातरत पाण्डवं रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 2, + "text": "कर्णः पार्थान स गॊविन्दाञ जेतुम उत्सहते रणे\nन च कर्ण समं यॊधं लॊके पश्यामि कं चन\nइति दुर्यॊधनस्याहम अश्रौषं जल्पतॊ मुहुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 3, + "text": "कर्णॊ हि बलवाञ शूरॊ दृढधन्वा जितक्लमः\nइति माम अब्रवीत सूत मन्दॊ दुर्यॊधनः पुरा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 4, + "text": "वसु षेण सहायं मां नालं देवापि संयुगे\nकिम उ पाण्डुसुता राजन गतसत्त्वा विचेतसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 5, + "text": "तत्र तं निर्जितं दृष्ट्वा भुजंगम इव निर्विषम\nयुद्धात कर्णम अपक्रान्तं किं सविद दुर्यॊधनॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 6, + "text": "अहॊ दुर्मुखम एवैकं युद्धानाम अविशारदम\nपरावेशयद युद्धवहं पतंगम इव मॊहितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 7, + "text": "अश्वत्थामा मद्रराजः कृपः कर्णश च संगताः\nन शक्ताः परमुखे सथातुं नूनं भीमस्य संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 8, + "text": "ते ऽपि चास्य महाघॊरं बलं नागायुतॊपमम\nजानन्तॊ वयवसायं च करूरं मारुत तेजसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 9, + "text": "किमर्थं करूरकर्माणं यम कालान्तकॊपमम\nबलसंरम्भ वीर्यज्ञाः कॊपयिष्यन्ति संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 10, + "text": "कर्णस तव एकॊ महाबाहुः सवबाहुबलम आश्रितः\nभीमसेनम अनादृत्य रणे ऽयुध्यत सूतजः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 11, + "text": "यॊ ऽजयत समरे कर्णं पुरंदर इवासुरम\nन स पाण्डुसुतॊ जेतुं शक्यः केन चिद आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 12, + "text": "दरॊणं यः संप्रमथ्यैकः परविष्टॊ मम वाहिनीम\nभीमॊ धनंजयान्वेषी कस तम अर्छेज जिजीविषुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 13, + "text": "कॊ हि संजय भीमस्य सथातुम उत्सहते ऽगरतः\nउद्यताशनि वज्रस्य महेन्द्रस्येव दानवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 14, + "text": "परेतराजपुरं पराप्य निवर्तेतापि मानवः\nन भीमसेनं संप्राप्य निवर्तेत कदा चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 15, + "text": "पतंगा इव वह्निं ते पराविशन्न अल्पचेतसः\nये भीमसेनं संक्रुद्धम अभ्यधावन विमॊहिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 16, + "text": "यत तत सभायां भीमेन मम पुत्रवधाश्रयम\nशप्त संरम्भिणॊग्रेण कुरूणां शृण्वतां तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 17, + "text": "तन नूनम अभिसंचिन्त्य दृष्ट्वा कर्णं च निर्जितम\nदुःशासनः सह भरात्रा भयाद भीमाद उपारमत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 18, + "text": "यश च संजय दुर्बुद्धिर अब्रवीत समितौ मुहुः\nकर्णॊ दुःशासनॊ ऽहं च जेष्यामॊ युधि पाण्डवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 19, + "text": "स नूनं विरथं दृष्ट्वा कर्णं भीमेन निर्जितम\nपरत्याख्यानाच च कृष्णस्य भृशं तप्यति संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 20, + "text": "दृष्ट्वा भरातॄन हतान युद्धे भीमसेनेन दंशितान\nआत्मापराधात सुमहन नूनं तप्यति पुत्रकः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 21, + "text": "कॊ हि जीवितम अन्विच्छन परतीपं पाण्डवं वरजेत\nभीमं भीमायुधं करुद्धं साक्षात कालम इव सथितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 22, + "text": "वडवामुखमध्यस्थॊ मुच्येतापि हि मानवः\nन भीम मुखसंप्राप्तॊ मुच्येतेति मतिर मम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 23, + "text": "न पाण्डवा न पाञ्चाला न च केशव सात्यकी\nजानन्ति युधि संरब्धा जीवितं परिरक्षितुम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 24, + "text": "[स]\nयत संशॊचसि कौरव्य वर्तमाने जनक्षये\nतवम अस्य जगतॊ मूलं विनाशस्य न संशयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 25, + "text": "सवयं वैरं महत कृत्वा पुत्राणां वचने सथितः\nउच्यमानॊ न गृह्णीषे मर्त्यः पथ्यम इवौषधम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 26, + "text": "सवयं पीत्वा महाराज कालकूटं सुदुर्जरम\nतस्येदानीं फलं कृत्स्नम अवाप्नुहि नरॊत्तम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 27, + "text": "यत तु कुत्सयसे यॊधान युध्यमानान यथाबलम\nअत्र ते वर्णयिष्यामि यथा युद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 28, + "text": "दृष्ट्वा कर्णं तु पुत्रास ते भीमसेन पराजितम\nनामृष्यन्त महेष्वासाः सॊदर्याः पञ्च मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 29, + "text": "दुर्मर्षणॊ दुःसहश च दुर्मदॊ दुर्धरॊ जयः\nपाण्डवं चित्रसंनाहास तं परतीपम उपाद्रवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 30, + "text": "ते समन्तान महाबाहुं परिवार्य वृकॊदरम\nदिशः शरैः समावृण्वञ शलभानाम इव वरजैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 31, + "text": "आगच्छतस तान सहसा कुमारान देवरूपिणः\nपरतिजग्राह समरे भीमसेनॊ हसन्न इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 32, + "text": "तव दृष्ट्वा तु तनयान भीमसेन समीपगान\nअभ्यवर्तत राधेयॊ भीमसेनं महाबलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 33, + "text": "विसृजन विशिखान राजन सवर्णपुङ्खाञ शिलाशितान\nतं तु भीमॊ ऽभययात तूर्णं वार्यमाणः सुतैस तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 34, + "text": "कुरवस तु ततः कर्णं परिवार्य समन्ततः\nअवाकिरन भीमसेनं शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 35, + "text": "तान बाणैः पञ्चविंशत्या साश्वान राजन नरर्षभान\nस सुतान भीम धनुषॊ भीमॊ निन्ये यमक्षयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 36, + "text": "परापतन सयन्दनेभ्यस ते सार्धं सूतैर गतासवः\nचित्रपुष्पधरा भग्ना वातेनेव महाद्रुमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 37, + "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम भीमसेनस्य विक्रमम\nसंवार्याधिरथिं बाणैर यज जघान तवात्मजान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 38, + "text": "स वार्यमाणॊ भीमेन शितैर बाणैः समन्ततः\nसूतपुत्रॊ महाराज भीमसेनम अवैक्षत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 110, + "shloka": 39, + "text": "तं भीमसेनः संरम्भात करॊधसंरक्तलॊचनः\nविस्फार्य सुमहच चापं मुहुः कर्णम अवैक्षत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतवात्मजांस तु पतितान दृष्ट्वा कर्णः परतापवान\nकरॊधेन महताविष्टॊ निर्विण्णॊ ऽभूत स जीवितात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 2, + "text": "आगः कृतम इवात्मानं मेने चाधिरथिस तदा\nभीमसेनं ततः करुद्धः समाद्रवत संभ्रमात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 3, + "text": "स भीमं पञ्चभिर विद्ध्वा राधेयः परहसन्न इव\nपुनर विव्याध सप्तत्या सवर्णपुङ्खैः शिलाशितैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 4, + "text": "अवहासं तु तं पार्थॊ नामृष्यत वृकॊदरः\nततॊ विव्याध राधेयं शतेन नतपर्वणाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 5, + "text": "पुनश च विशिखैस तीक्ष्णैर विद्ध्वा पञ्चभिर आशुगैः\nधनुश चिच्छेद भल्लेन सूतपुत्रस्य मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 6, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय कर्णॊ भारत दुर्मनाः\nइषुभिश छादयाम आस भीमसेनं समन्ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 7, + "text": "तस्य भीमॊ हयान हत्वा विनिहत्य च सारथिम\nपरजहास महाहासं कृते परतिकृतं पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 8, + "text": "इषुभिः कार्मुकं चास्य चकर्त पुरुषर्षभः\nतत पपात महाराज सवर्णपृष्ठं महास्वनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 9, + "text": "अवारॊहद रथात तस्माद अथ कर्णॊ महारथः\nगदां गृहीत्वा समरे भीमसेनाय चाक्षिपत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 10, + "text": "ताम आपतन्तीं सहसा गदां दृष्ट्वा वृकॊदरः\nशरैर अवारयद राजन सर्वसैन्यस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ बाणसहस्राणि परेषयाम आस पाण्डवः\nसूतपुत्र वधाकाङ्क्षी तवरमाणः पराक्रमी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 12, + "text": "तान इषून इषुभिः कर्णॊ वारयित्वा महामृधे\nकवचं भीमसेनस्य पातयाम आस सायकैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 13, + "text": "अथैनं पञ्चविंशत्या कषुद्रकाणां समार्पयत\nपश्यतां सर्वभूतानां तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ भीमॊ महाराज नवभिर नतपर्वणाम\nरणे ऽपरेषयत करुद्धः सूतपुत्रस्य मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 15, + "text": "ते तस्य कवचं भित्त्वा तथा बाहुं च दक्षिणम\nअभ्यगुर धरणीं तीक्ष्णा वल्मीकम इव पन्नगाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 16, + "text": "राधेयं तु रणे दृष्ट्वा पदातिनम अवस्थितम\nभीमसेनेन संरब्धं राजा दुर्यॊधनॊ ऽबरवीत\nतवरध्वं सर्वतॊ यत्ता राधेयस्य रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 17, + "text": "ततस तव सुता राजञ शरुत्वा भरातुर वचॊ दरुतम\nअभ्ययुः पाण्डवं युद्धे विसृजन्तः शिताञ शरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 18, + "text": "चित्रॊपचित्रश चित्राक्षश चारु चित्रः शरासनः\nचित्रायुधश चित्रवर्मा समरे चित्रयॊधिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 19, + "text": "आगच्छतस तान सहसा भीमॊ राजन महारथः\nसाश्वसूत धवजान यत्तान पातयाम आस संयुगे\nते हता नयपतन भूमौ वातनुन्ना इव दरुमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 20, + "text": "दृष्ट्वा विनिहतान पुत्रांस तव राजन महारथान\nअश्रुपूर्णमुखः कर्णः कश्मलं समपद्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 21, + "text": "रथम अन्यं समास्थाय विधिवत कल्पितं पुनः\nअभ्ययात पाण्डवं युद्धे तवरमाणः पराक्रमी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 22, + "text": "ताव अन्यॊन्यं शरैर विद्ध्वा सवर्णपुङ्खैः शिलाशितैः\nवयभ्राजेतां महाराज पुष्पिताव इव किंशुकौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 23, + "text": "षट तरिंशद्भिस ततॊ भल्लैर निशितैस तिग्मतेजनैः\nवयधमत कवचं करुद्धः सूतपुत्रस्य पाण्डवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 24, + "text": "रक्तचन्दन दिग्धाङ्गौ शरैः कृतमहाव्रणौ\nशॊणिताक्तौ वयराजेतां कालसूर्याव इवॊदितौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 25, + "text": "तौ शॊणितॊक्षितैर गात्रैः शरैश छिन्नतनुच छदौ\nविवर्माणौ वयराजेतां निर्मुक्ताव इव पन्नगौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 26, + "text": "वयाघ्राव इव नरव्याघ्रौ दंष्ट्राभिर इतरेतरम\nशरदंष्ट्रा विधुन्वानौ ततक्षतुर अरिंदमौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 27, + "text": "वारणाव इव संसक्तौ रङ्गमध्ये विरेजतुः\nतुदन्तौ विशिखैस तीक्ष्णैर मत्तवारणविक्रमौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 28, + "text": "परच्छादयन्तौ समरे शल जालैः परस्परम\nरथाभ्यां नादयन्तौ च दिशः सर्वा विचेरतुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 29, + "text": "तौ रथाभ्यां महाराज मण्डलावर्तनादिषु\nवयरॊचेतां महात्मानौ वृत्र वज्रधराव इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 30, + "text": "स हस्ताभरणाभ्यां तु भुजाभ्यां विक्षिपन धनुः\nवयरॊचत रणे भीमः स विद्युद इव तॊयदः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 31, + "text": "स चापघॊषस्तनितः शरधाराम्बुदॊ महान\nभीम मेघॊ महाराज कर्ण पर्वतम अभ्ययात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 32, + "text": "ततः शरसहस्रेण धनुर्मुक्तेन भारत\nपाण्डवॊ वयकिरत कर्णं घनॊ ऽदरिम इव वृष्टिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 33, + "text": "तत्रावैक्षन्त पुत्रास ते भीमसेनस्य विक्रमम\nसुपुङ्खैः कङ्कवासॊभिर यत कर्णं छादयच छरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 34, + "text": "स नन्दयन रणे पार्थं केशवं च यशस्विनम\nसात्यकिं चक्ररक्षौ च भीमः कर्णम अयॊधयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 111, + "shloka": 35, + "text": "विक्रमं भुजयॊर वीर्यं धैर्यं च विदितात्मनः\nपुत्रास तव महाराज ददृशुः पाण्डवस्य ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nभीमसेनस्य राधेयः शरुत्वा जयातलनिस्वनम\nनामृष्यत यथामत्तॊ गजः परतिगज सवनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 2, + "text": "अपक्रम्य स भीमस्य मुहूर्तं शरगॊचरात\nतव चाधिरथिर दृष्ट्वा सयन्दनेभ्यश चयुतान सुतान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 3, + "text": "भीमसेनेन निहतान विमना दुःखितॊ ऽभवत\nनिःश्वस्न दीर्घम उष्णं च पुनः पाण्डवम अभ्ययात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 4, + "text": "स ताम्रनयनः करॊधाच छवसन्न इव महॊरगः\nबभौ कर्णः शरान अस्यन रश्मिवान इव भास्करः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 5, + "text": "रश्मिजालैर इवार्कस्य विततैर भरतर्षभः\nकर्ण चापच्युतैर बाणैः पराच्छाद्यत वृकॊदरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 6, + "text": "कर्ण चापच्युताश चित्राः शरा बर्हिणवाससः\nविविशुः सर्वतः पार्थं वासायेवाण्डजा दरुमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 7, + "text": "कर्ण चापच्युता बाणाः संपतन्तस ततस ततः\nरुक्मपुङ्खा वयराजन्त हंसाः शरेणी कृता इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 8, + "text": "चापध्वजॊपस्करेभ्यश छत्राद ईषा मुखाद युगात\nपरभवन्तॊ वयदृश्यन्त राजन्न आधिरथेः शराः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 9, + "text": "खं पूरयन महावेगान खगमान खग वाससः\nसुवर्णविकृतांश चित्रान मुमॊचाधिरथिः शरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 10, + "text": "तम अन्तकम इवायस्तम आपतन्तं वृकॊदरः\nतयक्त्वा पराणान अभिक्रुध्य विव्याध नवभिः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 11, + "text": "तस्य वेगम असंसह्यं दृष्ट्वा कर्णस्य पाण्डवः\nमहतश च शरौघांस तान नैवाव्यथत वीर्यवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ विधम्याधिरथेः शरजालानि पाण्डवः\nविव्याध कर्णं विंशत्या पुनर अन्यैः शितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 13, + "text": "यथैव हि शरैः पार्थः सूतपुत्रेण छादितः\nतथैव कर्णं समरे छादयाम आस पाण्डवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 14, + "text": "दृष्ट्वा तु भीमसेनस्य विक्रमं युधि भारत\nअभ्यनन्दंस तदीयाश च संप्रहृष्टाश च चारणाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 15, + "text": "भूरिश्रवाः कृपॊ दरौणिर मद्रराजॊ जयद्रथः\nउत्तमौजा युधामन्युः सात्यकिः केशवार्जुनौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 16, + "text": "कुरुपाण्डवानां परवरा दश राजन महारथाः\nसाधु साध्व इति वेगेन सिंहनादम अथानदन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 17, + "text": "तस्मिंस तु तुमुले शब्दे परवृत्ते लॊमहर्षणे\nअभ्यभाषत पुत्रांस ते राजन दुर्यॊधनस तवरन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 18, + "text": "राज्ञश च राजपुत्रांश च सॊदर्यांश च विशेषतः\nकर्णं गच्छत भद्रं वः परीप्सन्तॊ वृकॊदरात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 19, + "text": "पुरा निघ्नन्ति राधेयं भीमचापच्युताः शराः\nते यतध्वं महेष्वासाः सूतपुत्रस्य रक्षणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 20, + "text": "दुर्यॊधन समादिष्टाः सॊदर्याः सप्त मारिषः\nभीमसेनम अभिद्रुत्य संरब्धाः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 21, + "text": "ते समासाद्य कौन्तेयम आवृण्वञ शरवृष्टिभिः\nपर्वतं वारिधाराभिः परावृषीव बलाहकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 22, + "text": "ते ऽपीडयन भीमसेनं करुद्धाः सप्त महारथाः\nपरजासंहरणे राजन सॊमं सप्त गरहा इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ वामेन कौनेयः पीडयित्वा शरासनम\nमुष्टिना पाण्डवॊ राजन दृढेन सुपरिष्कृतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 24, + "text": "मनुष्यसमतां जञात्वा सप्त संधाय सायकान\nतेभ्यॊ वयसृजद आयस्तः सूर्यरश्मि निभान परभुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 25, + "text": "निरस्यन्न इव देहेभ्यस तनयानाम असूंस तव\nभीमसेनॊ महाराज पूर्ववैरम अनुस्मरन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 26, + "text": "ते कषिप्ता भीमसेनेन शरा भारत भारतान\nविदार्य खं समुत्पेतुः सवर्णपुङ्खाः शिलाशिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 27, + "text": "तेषां विदार्य चेतांसि शरा हेमविभूषिताः\nवयराजन्त महाराज सुपर्णा इव खेचराः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 28, + "text": "शॊणितादिग्ध वाजाग्राः सप्त हेमपरिष्कृताः\nपुत्राणां तव राजेन्द्र पीत्वा शॊणितम उद्गताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 29, + "text": "ते शरैर भिन्नमर्माणॊ रथेभ्यः परापतन कषितौ\nगिरिसानु रुहा भग्ना दविपेनेव महाद्रुमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 30, + "text": "शत्रुंजयः शत्रुसहश चित्रश चित्रायुधॊ दृढः\nचित्रसेनॊ विकर्णश च सप्तैते विनिपातिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 31, + "text": "तान निहत्य महाबाहू राधेयस्यैव पश्यतः\nसिंहनाद रवं घॊरम असृजत पाण्डुनन्दनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 32, + "text": "स रवस तस्य शूरस्य धर्मराजस्य भारत\nआचख्याव इव तद युद्धं विजयं चात्मनॊ महत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 33, + "text": "तं शरुत्वा सुमहानादं भीमसेनस्य धन्विनः\nबभूव परमा परीतिर धर्मराजस्य संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ हृष्टॊ महाराज वादित्राणां महास्वनैः\nभीमसेनरवं पार्थः परतिजग्राह सर्वशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 35, + "text": "अभ्ययाच चैव समरे दरॊणम अस्त्रभृतां वरम\nहर्षेण महता युक्तः कृतसंज्ञे वृकॊदरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 36, + "text": "एकत्रिंशन महाराज पुत्रांस तव महारथान\nहतान दुर्यॊधनॊ दृष्ट्वा कषत्तुः सस्मार तद वचः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 37, + "text": "तद इदं समनुप्राप्तं कषत्तुर हितकरं वचः\nइति संचिन्त्य राजासौ नॊत्तरं परत्यपद्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 38, + "text": "यद दयूतकाले दुर्बुद्धिर अब्रवीत तनयस तव\nयच च कर्णॊ ऽबरवीत कृष्णां सभायां परुषं वचः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 39, + "text": "परमुखे पाण्डुपुत्राणां तव चैव विशां पते\nकौरवाणां च सर्वेषाम आचार्यस्य च संनिधौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 40, + "text": "विनष्टाः पाण्डवाः कृष्णे शाश्वतं नरकं गताः\nपतिम अन्यं वृणीष्वेति तस्येदं फलम आगतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 41, + "text": "यः सम तां पौरुषाण्य आहुः सभाम आनाय्य दरौपदीम\nपाण्डवान उग्रधनुषः करॊधयन्तस तवात्मजाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 42, + "text": "तं भीमसेनः करॊधाग्निं तरयॊदश समाः सथितम\nविसृजंस तव पुत्राणाम अन्तं गच्छति कौरव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 43, + "text": "विलपंश च बहु कषत्ता शमं नालभत तवयि\nसपुत्रॊ भरतश्रेष्ठ तस्य भुङ्क्ष्व फलॊदयम\nइतॊ विकर्णॊ राजेन्द्र चित्रसेनश्च वीर्यवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 44, + "text": "परवरान आत्मजानां ते सुतांश चान्यान महारथान\nयान यांश च ददृशे भीमश चक्षुर्विषयम आगतान\nपुत्रांस तव महाबाहॊ तवरया ताञ जघान ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 112, + "shloka": 45, + "text": "तवत्कृते हय अहम अद्राक्षं दह्यमानां वरूथिनीम\nसहस्रशः शरैर मुक्तैः पाण्डवेन वृषेण च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 113, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nमहान अपनयः सूत ममैवात्र विशेषतः\nस इदानीम अनुप्राप्तॊ मन्ये संजय शॊचतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 113, + "shloka": 2, + "text": "यद गतं तद्गतम इति ममासीन मनसि सथितम\nइदानीम अत्र किं कार्यं परकरिष्यामि संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 113, + "shloka": 3, + "text": "यथा तव एष कषयॊ वृत्तॊ ममापनय संभवः\nवीराणां तन ममाचक्ष्व सथिरी भूतॊ ऽसमि संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 113, + "shloka": 4, + "text": "[स]\nकर्ण भीमौ महाराज पराक्रान्तौ महाहवे\nबाणवर्षाण्य अवर्षेतां वृष्टिमन्ताव इवाम्बुदौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 113, + "shloka": 5, + "text": "भीम नामाङ्किता बाणाः सवर्णपुङ्खाः शिलाशिताः\nविविशुः कर्णम आसाद्य भिन्दन्त इव जीवितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 113, + "shloka": 6, + "text": "तथैव कर्ण निर्मुक्तैः स विषैर इव पन्नगैः\nअकीर्यत रणे भीमः शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 113, + "shloka": 7, + "text": "तयॊः शरैर महाराज संपतद्भिः समन्ततः\nबभूव तव सैन्यानां संक्षॊभः सागरॊपमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 113, + "shloka": 8, + "text": "भीमचापच्युतैर बाणैस तव सैन्यम अरिंदम\nअवध्यत चमूमध्ये घॊरैर आशीविषॊपमैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 113, + "shloka": 9, + "text": "वारणैः पतितै राजन वाजिभिश च नरैः सह\nअदृश्यत मही कीर्णा वातनुन्नैर दरुमैर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 113, + "shloka": 10, + "text": "ते वध्यमानाः समरे भीमचापच्युतैः शरैः\nदराद्रवंस तावका यॊधाः किम एतद इति चाब्रुवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 113, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ वयुदस्तं तत सैन्यं सिन्धुसौवीरकौरवम\nपरॊत्सारितं महावेगैः कर्ण पाण्डवयॊः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 113, + "shloka": 12, + "text": "ते शरातुर भूयिष्ठा हताश्वनरवाहनाः\nउत्सृज्य कर्णं भीमं च पराद्रवन सर्वतॊदिशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 113, + "shloka": 13, + "text": "नूनं पार्थार्थम एवास्मान मॊहयन्ति दिवौकसः\nयत कर्ण भीम परभवैर वध्यते नॊ बलं शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 113, + "shloka": 14, + "text": "एवं बरुवन्तॊ यॊधास ते तावका भयपीडिताः\nशरपातं समुत्सृज्य सथिता युद्धदिदृक्षवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 113, + "shloka": 15, + "text": "ततः परावर्तत नदी घॊररूपा महाहवे\nबभूव च विशेषेण भीरूणां भयवर्धिनी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 113, + "shloka": 16, + "text": "वारणाश्वमनुष्याणां रुधिरौघसमुद्भवा\nसंवृता गतसत्त्वैश च मनुष्यगजवाजिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 113, + "shloka": 17, + "text": "सानुकर्ष पताकैश च दविपाश्वरथभूषणैः\nसयन्दनैर अपविद्धैश च भग्नचक्राक्ष कूबरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 113, + "shloka": 18, + "text": "जातरूपपरिष्कारैर धनुर्भिः सुमहाधनैः\nसुवर्णपुङ्खैर इषुभिर नाराचैश च सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 113, + "shloka": 19, + "text": "कर्ण पाण्डव निर्मुक्तैर निर्मुक्तैर इव पन्नगैः\nपरासतॊमर संघातैः खड्गैश च सपरश्वधैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 113, + "shloka": 20, + "text": "सुवर्णविकृतैश चापि गदामुसलपट्टिशैः\nवज्रैश च विविधाकारैः शक्तिभिः परिघैर अपि\nशतघ्नीभिश च चित्राभिर बभौ भारत मेदिनी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 113, + "shloka": 21, + "text": "कनकाङ्गद केयूरैः कुण्डलैर मणिभिः शुभैः\nतनुत्रैः स तरत्रैश च हारैर निष्कैश च भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 113, + "shloka": 22, + "text": "वस्त्रैश छत्रैश च विध्वस्तैश चामरा वयजनैर अपि\nजगाश्वमौनजिर भिन्नैः शस्त्रैः सयन्दनभूषणैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 113, + "shloka": 23, + "text": "तैस तैश च विविधैर भावैस तत्र तत्र वसुंधरा\nपतितैर अपविद्धैश च संबभौ दयौर इव गरहैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 113, + "shloka": 24, + "text": "अचिन्त्यम अद्भुतं चैव तयॊः कर्मातिमानुषम\nदृष्ट्वा चारणसिद्धानां विस्मयः समपद्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 113, + "shloka": 25, + "text": "अग्नेर वायुसहायस्य गतिः कक्ष इवाहवे\nआसीद भीम सहायस्य रौद्रम आधिरथेर गतम\nनिपातितध्वजरथं हतवाजि नरद्विपम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 113, + "shloka": 26, + "text": "गजाभ्यां संप्रयुक्ताभ्याम आसीन नडवनं यथा\nतथा भूतं महत सैन्यम आसीद भारत संयुगे\nविमर्दः कर्ण भीमाभ्याम आसीच च परमॊ रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततः कर्णॊ महाराज भीमं विद्ध्वा तरिभिः शरैः\nमुमॊच शरवर्षाणि चित्राणि च बहूनि च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 2, + "text": "वध्यमानॊ महाराज सूतपुत्रेण पाण्डवः\nन विव्यथे भीमसेनॊ भिद्यमान इवाचलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 3, + "text": "स कर्णं कर्णिना कर्णे पीतेन निशितेन च\nविव्याध युधि राजेन्द्र भीमसेनः पतत्रिणा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 4, + "text": "सकुण्डलं मह तकर्णात कर्णस्यापातयद भुवि\nतपनीयं महाराज दीप्तं जयॊतिर इवाम्बरात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 5, + "text": "अथापरेण भल्लेन सूतपुत्रं सतनान्तरे\nआजघान भृशं भीमः समयन्न इव महाबलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 6, + "text": "पुनर अस्य तवरन भीमॊ नाराचान दश भारत\nरणे परैषीन महावेगान यमदण्डॊपमांस तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 7, + "text": "ते ललाटं समासाद्य सूतपुत्रस्य मारिष\nविविशुश चॊदितास तेन वल्मीकम इव पन्नगाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 8, + "text": "ललाटस्थैस तु तैर बाणैः सूतपुत्रॊ वयरॊचत\nनीलॊत्पलमयीं मालां धारयन स पुरा यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 9, + "text": "ततः करुद्धॊ रणे कर्णः पीडितॊ दृढधन्वना\nवेगं चक्रे महावेगॊ भीमसेनवधं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 10, + "text": "तस्मै कर्णः शतं राजन्न इषूणां गार्ध्रवाससाम\nअमर्षी बलवान करुद्धः परेषयाम आस भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 11, + "text": "ततः परासृजद उग्राणि शरवर्षाणि पाण्डवः\nसमरे तम अनादृत्य नास्य वीर्यम अचिन्तयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 12, + "text": "ततः कर्णॊ महाराज पाण्डवं निशितैः शरैः\nआजघानॊरसि करुद्धः करुद्ध रूपं परंतपः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 13, + "text": "जीमूताव इव चान्यॊन्यं तौ ववर्षतुर आहवे\nतलशब्दरवैश चैव तरासयन्तौ परस्परम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 14, + "text": "शरजालैश च विविधैश छादयाम आसतुर मृधे\nअन्यॊन्यं समरे करुद्धौ कृतप्रतिकृतैषिणौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ भीमॊ महाबाहू राधेयस्य महात्मनः\nकषुरप्रेण धनुश छित्त्वा कर्णं विव्याध पत्रिणा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 16, + "text": "तद अपास्य धनुश छिन्नं सूतपुत्रॊ महामनाः\nअन्यत कार्मुकम आदत्त वेगघ्नं भारसाधनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 17, + "text": "दृष्ट्वा च कुरु सौवीरै सैन्धवानां बलक्षयम\nस वर्म धवजशस्त्रैश च पतितैः संवृतां महीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 18, + "text": "हस्त्यश्वनरदेहांश च गतासून परेक्ष्य सर्वतः\nसूतपुत्रस्य संरम्भाद दीप्तं वपुर अजायत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 19, + "text": "स विस्फार्य महच चापं कार्तस्वरविभूषितम\nभिमं परैक्षत राधेयॊ राजन घॊरेण चक्षुषा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 20, + "text": "ततः करुद्धः शरान अस्यन सूतपुत्रॊ वयरॊचत\nमध्यंदिनगतॊ ऽरचिष्माञ शरदीव दिवाकरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 21, + "text": "मरीचिविकचस्येव राजन भानुमतॊ वपुः\nआसीद आधिरथेर घॊरं वपुः शरशतार्चिषः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 22, + "text": "कराभ्याम आददानस्य संदधानस्य चाशुगान\nविकर्षतॊ मुञ्चतॊ वा नान्तरं ददृशू रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 23, + "text": "अग्निचक्रॊपमं घॊरं मण्डलीकृतम आयुधम\nकर्णस्यासीन महाराज सव्यदक्षिणम अस्यतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 24, + "text": "सवर्णपुङ्खाः सुनिशिताः कर्ण चापच्युताः शराः\nपराच्छादयन महाराज दिशः सूर्यस्य च परभाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 25, + "text": "ततः कनकपुङ्खानां शराणां नतपर्वणाम\nधनुश्च्युतानां वियति ददृशे बहुधा वरजः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 26, + "text": "शरासनाद आधिरथेः परभवन्तः सम सायकाः\nशरेणी कृता वयराजन्त राजन करौञ्चा इवाम्बरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 27, + "text": "गार्ध्रपत्राञ शिला धौतान कार्तस्वरविभूषितान\nमहावेगान परदीप्ताग्रान मुमॊचाधिरथिः शरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 28, + "text": "ते तु चापबलॊद्धूताः शातकुम्भविभूषिताः\nअजस्रम अन्वकीर्यन्त शराः पार्थरथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 29, + "text": "ते वयॊम्नि रत्नविकृता वयकाशन्त सहस्रशः\nशलभानाम इव वराताः शराः कर्ण समीरिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 30, + "text": "चापाद आधिरथेर मुक्ताः परपतन्तः सम सायकाः\nएकॊ दीर्घ इव परांशुः परभवन दृश्यते शरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 31, + "text": "पर्वतं वारिधाराभिश छादयन्न इव तॊयदः\nकर्णः पराच्छादयत करुद्धॊ भीमं सायकवृष्टिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 32, + "text": "तत्र भारत भीमस्य बलवीर्यपराक्रमम\nवयवसायं च पुत्रास ते परैक्षन्त कुरुभिः सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 33, + "text": "तां समुद्रम इवॊद्धूतां शरवृष्टिं समुत्थिताम\nअचिन्तयित्वा भीमस तु करुद्धः कर्णम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 34, + "text": "रुक्मपृष्ठं महच चापं भीमस्यासीद विशां पते\nआकर्षन मण्डलीभूतं शक्रचापम इवापरम\nतस्माच छराः परादुरासन पूरयन्त इवाम्बरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 35, + "text": "सुवर्णपुङ्खैर भीमेन सायकैर नतपर्वभिः\nगगने रचिता माला काञ्चनीव वयराजत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 36, + "text": "ततॊ वयॊम्नि विषक्तानि शरजालानि भागशः\nआहतानि वयशीर्यन्त भीमसेनस्य पत्रिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 37, + "text": "कर्णस्य शरजालौघै भीमसेनस्य चॊभयॊः\nअग्निस्फुलिङ्ग संस्पर्शैर अञ्जॊ गतिभिर आहवे\nतैस तैः कनकपुङ्खानां दयौर आसीत संवृता वरजैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 38, + "text": "स भीमं छादयन बाणैः सूतपुत्रः पृथग्विधैः\nउपारॊहद अनादृत्य तस्य वीर्यं महात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 39, + "text": "तयॊर विसृजतॊस तत्र शरजालानि मारिष\nवायुभूतान्य अदृश्यन्त संसक्तानीतरेतरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 40, + "text": "तस्मै कर्णः शितान बाणान कर्मार परिमार्जितान\nसुवर्णविकृतान करुद्धः पराहिणॊद वधकाङ्क्षया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 41, + "text": "तान अन्तरिक्षे विशिखैर तरिधैकैकम अशातयत\nविशेषयन सूतपुत्रं भीमस तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 42, + "text": "पुनश चासृजद उग्राणि शरवर्षाणि पाण्डवः\nअमर्षी बलवान करुद्धॊ दिधक्षन्न इव पावकः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 43, + "text": "तस्य तान्य आददे कर्णः सर्वाण्य अस्त्राण्य अभीतवत\nयुध्यतः पाण्डुपुत्रस्य सूतपुत्रॊ ऽसत्रमायया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 44, + "text": "तस्येषुधी धनुर्ज्यांच बाणैः संनतपर्वभिः\nरश्मीन यॊक्त्राणि चाश्वानां कर्णॊ वैकर्तनॊ ऽचछिनत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 45, + "text": "अथास्याश्वान पुनर हत्वा तरिभिर विव्याध सारथिम\nसॊ ऽवप्लुत्य दरुतं सूतॊ युयुधान रथं ययौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 46, + "text": "उत्स्मयन्न इव भीमस्य करुद्धः कालानलप्रभः\nधवजं चिच्छेद राधेयः पातकाश च नयपातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 47, + "text": "स विधन्वा महाराज रथशक्तिं परामृशत\nताम अवासृजद आविध्य करुद्धः कर्ण रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 48, + "text": "ताम आधिरथिर आयस्तः शक्तिं हेमपरिष्कृताम\nआपतन्तीं महॊल्काभां चिच्छेद दशभिः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 49, + "text": "सापतद दशधा राजन निकृत्ता कर्ण सायकैः\nअस्यतः सूतपुत्रस्य मित्रार्थं चित्रयॊधिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 50, + "text": "स चर्मादत्त कौन्तेयॊ जातरूपपरिष्कृतम\nखड्गं चान्यतर परेप्सुर मृत्यॊर अग्रे जयस्य वा\nतद अस्य सहसा कर्णॊ वयधमत परहसन्न इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 51, + "text": "स विचर्मा महाराज विरथः करॊधमूर्छितः\nअसिं परासृजद आविध्य तवरन कर्ण रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 52, + "text": "सधनुः सूतपुत्रस्य छित्त्वा जयां च सुसंशितः\nअपतद भुवि निस्त्रिंशश चयुतः सर्प इवाम्बरात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 53, + "text": "ततः परहस्याधिरथिर अन्यद आदत्त कार्मुकम\nशत्रुघ्नं समरे करुद्धॊ दृढज्यं वेगवत्तरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 54, + "text": "स भीमसेनः कुपितॊ बलवान सत्यविक्रमः\nविहायसं पराक्रमद वै कर्णस्य वयथयन मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 55, + "text": "तस्य तच चरितं दृष्ट्वा संग्रामे विजयैषिणः\nलयम आस्थाय राधेयॊ भीमसेनम अवञ्चयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 56, + "text": "तम अदृष्ट्वा रथॊपस्थे निलीनं वयथितेन्द्रियम\nधवजम अस्य समासाद्य तस्थौ स धरणीतले" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 57, + "text": "तद अस्य कुरवः सर्वे चारणाश चाभ्यपूजयन\nयद इयेष रथात कर्णं हन्तुं तार्क्ष्य इवॊरगम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 58, + "text": "स छिन्नधन्वा विरथः सवधर्मम अनुपालयन\nसवरथं पृष्ठतः कृत्वा युद्धायैव वयवस्थितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 59, + "text": "तद विहत्यास्य राधेयस तत एनं समभ्ययात\nसंरब्धः पाण्डवं संख्ये युद्धाय समुपस्थितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 60, + "text": "तौ समेतौ महारङ्गे सपर्धमानौ महाबलौ\nजीमूताव इव घर्मान्ते गर्जमानौ नभस्तले" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 61, + "text": "तयॊर आसीत संप्रहारः करुद्धयॊर नरसिंहयॊः\nअमृष्यमाणयॊः संख्ये देवदानवयॊर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 62, + "text": "कषीणशस्त्रस तु कौन्तेयः कर्णेन समभिद्रुतः\nदृष्ट्वार्जुन हतान नागान पतितान पर्वतॊपमान\nरथमार्ग विघातार्थं वयायुधः परविवेश ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 63, + "text": "हस्तिनां वरजम आसाद्य रथदुर्गं परविश्य च\nपाण्डवॊ जीविताकाङ्क्षी राधेयं नाभ्यहारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 64, + "text": "वयवस्थानम अथाकाङ्क्षन धनंजय शरैर हतम\nउद्यम्य कुञ्जरं पार्थस तस्थौ परपुरंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 65, + "text": "तम अस्य विशिखैः कर्णॊ वयधमत कुञ्जरं पुनः\nहस्त्यङ्गान्य अथ कर्णाय पराहिणॊत पाण्डवॊ नदन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 66, + "text": "चक्राण्य अश्वांस तथा वाहान्न्यद यत पश्यति भूतले\nतत तद आदाय चिक्षेप करुद्धः कर्णाय पाण्डवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 67, + "text": "तद अस्य सर्वं चिच्छेद कषिप्तं कषिप्तं शितैः शरैः\nवयायुधं नावधीच चैनं कर्णः कुन्त्या वचः समरन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 68, + "text": "धनुषॊ ऽगरेण तं कर्णस तव अभिद्रुत्य परामृशत\nउत्स्मयन्न इव राधेयॊ भीमसेनम उवाच ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 69, + "text": "पुनः पुनस तूबरक मूढ औदरिकेति च\nअकृतास्त्रक मा यॊत्सीर बाल संग्रामकातर" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 70, + "text": "यत्र भॊज्यं बहुविधं भक्ष्यं पेयं च पाण्डव\nतत्र तवं दुर्मते यॊग्यॊ न युद्धेषु कथं चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 71, + "text": "मुनिर भूत्वाथ वा भीम फलान यद धि सुदुर्मते\nवनाय वरज कौन्तेय न तवं युद्धविशारदः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 72, + "text": "फलमूलाशने युक्तस तवं तथातिथि भॊजने\nन तवां शस्त्रसमुद्यॊगॊ यॊग्यं मन्ये वृकॊदर" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 73, + "text": "पुष्पमूलफलाहारॊ वरतेषु नियमेषु च\nउचितस तवं वने भीम न तवं युद्धविशारदः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 74, + "text": "कव युद्धं कव मुनित्वं च वनं गच्छ वृकॊदर\nन तवं युद्धॊचितस तात वनवास रतिर भव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 75, + "text": "सूदान भृत्यजनान दासांस तवं गृहे तवरयन भृशम\nयॊग्यस ताडयितुं करॊधाद भॊजनार्थं वृकॊदर" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 76, + "text": "कौमारे यानि चाप्य आसन्न अप्रियाणि विशां पते\nपूर्ववृत्तानि चाप्य एनं रूक्षाण्य अश्रावयद भृशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 77, + "text": "अथैनं तत्र संलीनम अस्पृशद धनुषा पुनः\nपरहसंश च पुनर वाक्यं भीमम आह वृषस तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 78, + "text": "यॊद्धव्यम आविशन यत्र न यॊद्धव्यं तु मादृशैः\nमादृशैर युध्यमानानाम एतच चान्यच च विद्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 79, + "text": "गच्छ वा यत्र तौ कृष्णौ तौ तवा रक्षिष्यतॊ रणे\nगृहं वा गच्छ कौनेय किं ते युद्धेन बालक" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 80, + "text": "एवं तं विरथं कृत्वा कर्णॊ राजन वयकत्थत\nपरमुखे वृष्णिसिंहस्य पार्थस्य च महात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 81, + "text": "ततॊ राजञ शिला धौताञ शराञ शाखामृगध्वजः\nपराहिणॊत सूतपुत्राय केशवेन परचॊदितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 82, + "text": "ततः पार्थ भुजॊत्सृष्टाः शराः काञ्चनभूषणाः\nगाण्डीवप्रभवाः कर्णं हंसाः करौञ्चम इवाविशन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 83, + "text": "स भुजंगैर इवायस्तैर गाण्डीवप्रेषितैः शरैः\nभीमसेनाद अपासेधत सूतपुत्रं धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 84, + "text": "स छिन्नधन्वा भीमेन धनंजय शराहतः\nकर्णॊ भीमाद अपायासीद रथेन महता दरुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 85, + "text": "भीमॊ ऽपि सात्यकेर वाहं समारुह्य नरर्षभः\nअन्वयाद भरातरं संख्ये पाण्डवं सव्यसाचिनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 86, + "text": "ततः कर्णं समुद्दिश्य तवरमाणॊ धनंजयः\nनाराचं करॊधताम्राक्षः परैषीन मृत्युम इवान्तकः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 87, + "text": "स गरुत्मान इवाकाशे परार्थयन भुजगॊत्तमम\nनाराचॊ ऽभयपतत कर्णं तूर्णं गाण्डीवचॊदितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 88, + "text": "तम अन्तरिक्षे नाराचं दरौणिश चिच्छेद पत्रिणा\nधनंजय भयात कर्णम उज्जिहीर्षुर महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 89, + "text": "ततॊ दरौणिं चतुःषष्ट्या विव्याध कुपितॊ ऽरजुनः\nशिलीमुखैर महाराज मा गास तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 90, + "text": "स तु मत्तगजाकीर्णम अनीकं रथसंकुलम\nतूर्णम अभ्याविशद दरौणिर धनंजय शरार्दितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 91, + "text": "ततः सुवर्णपृष्ठानां धनुषां कूजतां रणे\nशब्दं गाण्डीवघॊषेण कौनेयॊ ऽभयभवद बली" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 92, + "text": "धनंजयस तथा यान्तं पृष्ठतॊ दरौणिम अभ्ययात\nनातिदीर्घम इवाध्वानं शरैः संत्रासयन बलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 93, + "text": "विदार्य देहान नाराचैर नरवारणवाजिनाम\nकङ्कबर्हिण वासॊभिर बलं वयधमद अर्जुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 114, + "shloka": 94, + "text": "तद बलं भरतश्रेष्ठ स वाजिद्विप मानवम\nपाकशासनिर आयस्तः पार्थः संनिजघान ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 115, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nअहन्य अहनि मे दीप्तं यशः पतति संजय\nहता मे बहवॊ यॊधा मन्ये कालस्य पर्ययम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 115, + "shloka": 2, + "text": "धनंजयस तु संक्रुद्धः परविष्टॊ मामकं बलम\nरक्षितं दरॊणकर्णाभ्याम अप्रवेश्यं सुरैर अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 115, + "shloka": 3, + "text": "ताभ्याम ऊर्जितवीर्याभ्याम आप्यायित पराक्रमः\nसहितः कृष्ण भीमाभ्यां शिनीनाम ऋषभेण च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 115, + "shloka": 4, + "text": "तदा परभृति मा शॊकॊ दहत्य अग्निर इवाशयम\nगरस्तान हि परतिपश्यामि भूमिपालान स सैन्धवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 115, + "shloka": 5, + "text": "अप्रियं सुमहत कृत्वा सिन्धुराजः किरीटिनः\nचक्षुर्विषयम आपन्नः कथं मुच्येत जीवितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 115, + "shloka": 6, + "text": "अनुमानाच च पश्यामि नास्ति संजय सैन्धवः\nयुद्धं तु तद यथावृत्तं तन ममाचक्ष्व पृच्छतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 115, + "shloka": 7, + "text": "यच च विक्षॊभ्य महतीं सेनां संलॊड्य चासकृत\nएकः परविष्टः संक्रुद्धॊ नलिनीम इव कुञ्जरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 115, + "shloka": 8, + "text": "तस्य वृष्णिप्रवीरस्य बरूहि युद्धं यथातथम\nधनंजयार्थे यत तस्य कुशलॊ हय असि संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 115, + "shloka": 9, + "text": "[स]\nतथा तु वैकर्तन पीडितं तं; भीमं परयान्तं पुरुषप्रवीरम\nसमीक्ष्य राजन नरवीरमध्ये; शिनिप्रवीरॊ ऽनुययौ रथेन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 115, + "shloka": 10, + "text": "नदन यथा वज्रधरस तपान्ते; जवलन यथा जलदान्ते च सूर्यः\nनिघ्नन्न अनिंत्रान धनुषा दृढेन; संकम्पयंस तव पुत्रस्य सेनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 115, + "shloka": 11, + "text": "तं यान्तम अश्वै रजतप्रकाशैर; आयॊधने नरवीरं चरन्तम\nनाशक्नुवन वारयितुं तवदीयाः; सर्वे रथा भारत माधवाग्र्यम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 115, + "shloka": 12, + "text": "अमर्षपूर्णस तव अनिवृत्त यॊधी; शरासनी काञ्चनवर्म धारी\nअलम्बुसः सात्यकिं माधवाग्र्यम; अवारयद राजवरॊ ऽभिपत्य" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 115, + "shloka": 13, + "text": "तयॊर अभूद भारत संप्रहारस; तथागतॊ नैव बभूव कश चित\nपरैक्षन्त एवाहव शॊभिनौ तौ; यॊधास तवदीयाश च परे च सर्वे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 115, + "shloka": 14, + "text": "अविध्यद एनं दशभिः पृषत्कैर; अलम्बुसॊ राजवरः परसह्य\nअनागतान एव तु तान पृषत्कांश; चिच्छेद बाणैः शिनिपुंगवॊ ऽपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 115, + "shloka": 15, + "text": "पुनः स बाणैस तरिभिर अग्निकल्पैर; आकर्णपूर्णैर निशितैः सुपुङ्खैः\nविव्याध देहावरणं विदार्य; ते सात्यकेर आविविशुः शरीरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 115, + "shloka": 16, + "text": "तैः कायम अस्याग्न्य अनिलप्रभावैर; विदार्य बाणैर अपरैर जवलद्भिः\nआजघ्निवांस तान रजतप्रकाशान; अश्वांश चतुर्भिश चतुरः परसह्य" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 115, + "shloka": 17, + "text": "तथा तु तेनाभिहतस तरस्वी; नप्ता शिनेश चक्रधर परभावः\nअलम्बुसस्यॊत्तम वेगवद्भिर; हयांश चतुर्भिर निजघान बाणैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 115, + "shloka": 18, + "text": "अथास्य सूतस्य शिरॊ निकृत्य; भल्लेन कालानलसंनिभेन\nसकुण्डलं पूर्णशशिप्रकाशं; भराजिष्णु वक्त्रं निचकर्त देहात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 115, + "shloka": 19, + "text": "निहत्य तं पार्थिव पुत्रपौत्रं; संख्ये मधूनाम ऋषभः परमाथी\nततॊ ऽनवयाद अर्जुनम एव वीरः; सैन्यानि राजंस तव संनिवार्य" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 115, + "shloka": 20, + "text": "अन्वागतं वृष्णिवरं समीक्ष्य; तथारिमध्ये परिवर्तमानम\nघनन्तं कुरूणाम इषुभिर बलानि; पुनः पुनर वायुर इवाभ्रपूगान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 115, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ ऽवहन सैन्धवाः साधु दान्ता; गॊक्षीरकुन्देन्दु हिमप्रकाशाः\nसुवर्णजालावतताः सदश्वा; यतॊ यतः कामयते नृसिंहः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 115, + "shloka": 22, + "text": "अथात्मजास ते सहिताभिपेतुर; अन्ये च यॊधास तवरितास तवदीयाः\nकृत्वा मुखं भारत यॊधमुख्यं; दुःशासनं तवत्सुतम आजमीढ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 115, + "shloka": 23, + "text": "ते सर्वतः संपरिवार्य संख्ये; शैनेयम आजघ्नुर अनीक साहाः\nस चापि तान परवरः सात्वतानां; नयवारयद बाणजालेन वीरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 115, + "shloka": 24, + "text": "निवार्य तांस तूर्णम अमित्रघाती; नप्ता शिनेः पत्रिभिर अग्निकल्पैः\nदुःशासनस्यापि जघान वाहान; उद्यम्य बाणासनम आजमीढ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतद उद्यतं महाबाहुं दुःशासन रथं परति\nतवरितं तवरणीयेषु धनंजय हितैषिणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 2, + "text": "तरिगर्तानां महेष्वासाः सुवर्णविकृतध्वजाः\nसेना समुद्रम आविष्टम आनर्तं पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 3, + "text": "अथैनं रथवंशेन सर्वतः संनिवार्य ते\nअवाकिरञ शरव्रातैः करुद्धाः परमधन्विनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 4, + "text": "अजयद राजपुत्रांस तान यतमानान महारणे\nएकः पञ्चाशतं शत्रून सात्यकिः सत्यविक्रमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 5, + "text": "संप्राप्य भारतीमध्यं तलघॊषसमाकुलम\nअसि शक्तिगदा पूर्णम अप्लवं सलिलं यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 6, + "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम शैनेय चरितं रणे\nपरतीच्यां दिशि तं दृष्ट्वा पराच्यां पश्याम लाघवात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 7, + "text": "उदीचीं दक्षिणां पराचीं परतीचीं परसृतस तथा\nनृत्यन्न इवाचरच छूरॊ यथा रथशतं तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 8, + "text": "तद दृष्ट्वा चरितं तस्य सिंहविक्रान्त गामिनः\nतरिगर्ताः संन्यवर्तन्त संतप्ताः सवजनं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 9, + "text": "तम अन्ये शूरसेनानां शूराः संख्ये नयवारयन\nनियच्छन्तः शरव्रातैर मत्तं दविपम इवाङ्कुशैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 10, + "text": "तन नयवारयद आयस्तान मुहूर्तम इव सात्यकिः\nततः कलिङ्गैर युयुधे सॊ ऽचिन्त्यबलविक्रमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 11, + "text": "तां च सेनाम अतिक्रम्य कलिङ्गानां दुरत्ययाम\nअथ पार्थं महाबाहुर धनंजयम उपासदत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 12, + "text": "तरन्न इव जले शरान्तॊ यथा सथलम उपेयिवान\nतं दृष्ट्वा पुरुषव्याघ्रं युयुधानः समाश्वसत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 13, + "text": "तम आयान्तम अभिप्रेक्ष्य केशवॊ ऽरजुनम अब्रवीत\nअसाव आयाति शैनेयस तव पार्थ पदानुगः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 14, + "text": "एष शिष्यः सखा चैव तव सत्यपराक्रमः\nसर्वान यॊधांस तृणी कृत्यविजिग्ये पुरुषर्षभः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 15, + "text": "एष कौरव यॊधानां कृत्वा घॊरम उपद्रवम\nतव पराणैः परियतरः किरीटिन नेति सात्यकिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 16, + "text": "एष दरॊणं तथा भॊजं कृतवर्माणम एव च\nकदर्थी कृत्यविशिकैः फल्गुनाभ्येति सात्यकिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 17, + "text": "धर्मराज परियान्वेषी हत्वा यॊधान वरान वरान\nशूरश चैव कृतास्त्रश च फल्गुनाभ्येति सात्यकिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 18, + "text": "कृत्वा सुदुष्करं कर्म सैन्यमध्ये महाबलः\nतव दर्शनम अन्विच्छन पाण्डवाभ्येति सात्यकिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 19, + "text": "बहून एकरथेनाजौ यॊधयित्वा महारथान\nआचार्य परमुखान पार्थ आयात्य एष हि सात्यकिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 20, + "text": "सवबाहुबलम आश्रित्य विदार्य च वरूथिनीम\nपरेषितॊ धर्मपुत्रेण पर्थैषॊ ऽभयेति सात्यकिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 21, + "text": "यस्य नासित समॊ यॊधः कौरवेषु कथंचनन\nसॊ ऽयम आयाति कौन्तेय सात्यकिः सत्यविक्रमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 22, + "text": "कुरुसैन्याद विमुक्तॊ वै सिंहॊ मध्याद गवाम इव\nनिहत्य बहुलाः सेनाः पार्थैषॊ ऽभयेति सात्यकिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 23, + "text": "एष राजसहस्राणां वक्त्रैः पङ्कज संनिभैः\nआस्तीर्य वसुधां पार्थ कषिप्रम आयाति सात्यकिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 24, + "text": "एष दुर्यॊधनं जित्वा भरातृभिः सहितं रणे\nनिहत्य जलसंधं च कषिप्रम आयाति सात्यकिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 25, + "text": "रुधिरौघवतीं कृत्वा नदीं शॊणितकर्दमाम\nतृणवन नयस्य कौरव्यान एष आदाति सात्यकिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 26, + "text": "ततॊ ऽपरहृष्टः कौन्तेयः केशवं वाक्यम अब्रवीत\nन मे परियं महाबाहॊ यन माम अभ्येति सात्यकिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 27, + "text": "न हि जानामि वृत्तान्तं धर्मराजस्य केशव\nसात्वतेन विहीनः स यदि जीवति वान वा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 28, + "text": "एतेन हि महाबाहॊ रक्षितव्यः स पार्थिवः\nतम एष कथम उत्सृज्य मम कृष्ण पदानुगः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 29, + "text": "राजा दरॊणाय चॊत्सृष्टः सैन्धवश चानिपातितः\nपरत्युद्यातश च शैनेयम एष भूरिश्रवा रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 30, + "text": "सॊ ऽयं गुरुतरॊ भारः सैन्धवान मे समाहितः\nजञातव्यश च हि मे राजा रक्षितव्यश च सात्यकिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 31, + "text": "जयद्रथश च हन्तव्यॊ लम्बते च दिवाकरः\nशरान्तश चैष महाबाहुर अल्पप्राणश च सांप्रतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 32, + "text": "परिश्रान्ता हयाश चास्य हययन्ता च माधव\nन च भूरिश्रवाः शरान्तः स सहायश च केशव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 33, + "text": "अपीदानीं भवेद अस्य कषेमम अस्मिन समागमे\nकच चिन न सागरं तीर्त्वा सात्यकिः सत्यविक्रमः\nगॊष्पदं पराप्य सीदेत महौजाः शिनिपुंगवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 34, + "text": "अपि कौरव मुख्येन कृतास्त्रेण महात्मना\nसमेत्य भूरिश्रवसा सवस्तिमान सात्यकिर भवेत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 35, + "text": "वयतिक्रमम इमं मन्ये धर्मराजस्य केशव\nआचार्याद भयम उत्सृज्य यः परेषयति सात्यकिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 116, + "shloka": 36, + "text": "गरहणं धर्मराजस्य खगः शयेन इवामिषम\nनित्यम आशंसते दरॊणः कच चित सयात कुशली नृपः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतम आपतन्तं संप्रेक्ष्य सात्वतं युद्धदुर्मदम\nकरॊधाद भूरिश्रवा राजन सहसा समुपाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 2, + "text": "तम अब्रवीन महाबाहुः कौरव्यः शिनिपुंगवम\nअद्य पराप्तॊ ऽसि दिष्ट्या मे चक्षुर्विषयम इत्य उत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 3, + "text": "चिराभिलषितं कामम अद्य पराप्स्यामि संयुगे\nन हि मे मॊक्ष्यसे जीवन यदि नॊत्सेजसे रणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 4, + "text": "अद्य तवां समरे हत्वा नित्यं शूराभिमानिनम\nनन्दयिष्यामि दाशार्ह कुरुराजं सुयॊधनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 5, + "text": "अद्य मद्बाणनिर्दग्धं पतितं धरणीतले\nदरक्ष्यतस तवां रणे वीरौ सहितौ केशवार्जुनौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 6, + "text": "अद्य धर्मसुतॊ राजा शरुत्वा तवां निहतं मया\nसव्रीडॊ भविता सद्यॊ येनासीह परवेशितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 7, + "text": "अद्य मे विक्रमं पार्थॊ विज्ञास्यति धनंजयः\nतवयि भूमौ विनिहते शयाने रुधिरॊक्षिते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 8, + "text": "चिराभिलषिते हय अद्य तवया सह समागमः\nपुरा देवासुरे युद्धे शक्रस्य बलिना यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 9, + "text": "अद्य युद्धं महाघॊरं तव दास्यामि सात्वत\nततॊ जञास्यसि तत्त्वेन मद्वीर्यबलपौरुषम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 10, + "text": "अद्य संयमनी याता मया तवं निहतॊ रणे\nयथा रामानुजेनाजौ रावणिर लक्ष्मणेन वै" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 11, + "text": "अद्य कृष्णश च पार्थश च धर्मराजश च माधव\nहते तवयि निरुत्साहा रणं तयक्ष्यन्त्य असंशयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 12, + "text": "अद्य ते ऽपचितिं कृत्वा शितैर माधव सायकैः\nतत सत्रियॊ नन्दयिष्यामि ये तवया निहता रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 13, + "text": "चक्षुर्विषयसंप्राप्तॊ न तवं माधव मॊक्ष्यसे\nसिंहस्य विषयं पराप्तॊ यथा कषुद्रमृगस तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 14, + "text": "युयुधानस तु तं राजन परत्युवाच हसन्न इव\nकौरवेय न संत्रासॊ विद्यते मम संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 15, + "text": "स मां निहन्यात संग्रामे यॊ मां कुर्यान निरायुधम\nसमास तु शाश्वतीर हन्याद यॊ मां हन्याद धि संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 16, + "text": "किं मृषॊक्तेन बहुना कर्मणा तु समाचर\nशारदस्येव मेघस्य गर्जितं निष्फलं हि ते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 17, + "text": "शरुत्वैतद गर्जितं वीर हास्यं हि मम जायते\nचिरकालेप्सितं लॊके युद्धम अद्यास्तु कौरव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 18, + "text": "तवरते मे मतिस तात तवयि युद्धाभिकाङ्क्षिणि\nनाहत्वा संनिवर्तिष्ये तवाम अद्य पुरुषाधम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 19, + "text": "अन्यॊन्यं तौ तदा वाग्भिस तक्षन्तौ नरपुङ्गवौ\nजिघांसू परमक्रुद्धाव अभिजघ्नतुर आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 20, + "text": "समेतौ तौ नरव्याघ्रौ शुष्मिणौ सपर्धिनौ रणे\nदविरदाव इव संक्रुद्धौ वाशितार्थे मदॊत्कटौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 21, + "text": "भीरि शरवाः सात्यकिश च ववर्षतुर अरिंदमौ\nशरवर्षाणि भीमानि मेघाव इव परस्परम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 22, + "text": "सौमदत्तिस तु शैनेयं परच्छाद्येषुभिर आशुगैः\nजिघांसुर भरतश्रेष्ठ विव्याध निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 23, + "text": "दशभिः सात्यकिं विद्ध्वा सौमदत्तिर अथापरान\nमुमॊच निशितान बाणाञ जिघांसुः शिनिपुंगवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 24, + "text": "तान अस्य विशिखांस तीक्ष्णान अन्तरिक्षे विशां पते\nअप्राप्तान अस्त्रमायाभिर अग्रसत सात्यकिः परभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 25, + "text": "तौ पृथक शरवर्षाभ्याम अवर्षेतां परस्परम\nउत्तमाभिजनौ वीरौ कुरु वृष्णियशः करौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 26, + "text": "तौ नखैर इव शार्दूलौ दन्तैर इव महाद्विपौ\nरक्तशक्तिभिर अन्यॊन्यं दन्तैर इव महाद्विपौ\nरथशक्तिभिर अन्यॊन्यं विशिखैश चाप्य अकृन्तताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 27, + "text": "निर्भिदन्तौ हि गात्राणि विक्षरन्तौ च शॊणितम\nवयष्टम्भयेताम अन्यॊन्यं पराणद्यूताभिदेविनौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 28, + "text": "एवम उत्तमकर्माणौ कुरु वृष्णियशः करौ\nपरस्परम अयुध्येतां वारणाव इव यूथपौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 29, + "text": "ताव अदीर्घेण कालेन बरह्मलॊकपुरस्कृतौ\nजिगीषन्तौ परं सथानम अन्यॊन्यम अभिजघ्नतुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 30, + "text": "सात्यकिः सौमदत्तिश च शरवृष्ट्या परस्परम\nहृष्टवद धार्तराष्ट्राणां पश्यताम भयवर्षताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 31, + "text": "संप्रैक्षन्त जनास तत्र युध्यमानौ युधां पती\nयूथपौ वाशिता हेतॊः परयुद्धाव इव कुञ्जरौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 32, + "text": "अन्यॊन्यस्य हयान हत्वा धनुषी विनिकृत्य च\nविरथाव असियुद्धाय समेयातां महारणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 33, + "text": "आर्षभे चर्मणी चित्रे परगृह्य विपुले शुभे\nविकॊशौ चाप्य असी कृत्वा समरे तौ विचेरतुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 34, + "text": "चरन्तौ विविधान मार्गान मण्डलानि च भागशः\nमुहुर आजघ्नतुः करुद्धाव अन्यॊन्यम अरिमर्दनौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 35, + "text": "स खड्गौ चित्रवर्माणौ स निष्काङ्गदभूषणौ\nरणे रणॊत्कटौ राजन्न अन्यॊन्यं पर्यकर्षताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 36, + "text": "मुहूर्तम इव राजेन्द्र परिकृष्य परस्परम\nपश्यतां सर्वसैन्यानां वीराव आश्वसतां पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 37, + "text": "असिभ्यां चर्मणी शुभ्रे विपुले च शरावरे\nनिकृत्य पुरुषव्याघ्रौ बाहुयुद्धं परचक्रतुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 38, + "text": "वयूढॊरस्कौ दीर्घभुजौ नियुद्ध कुशलाव उभौ\nबाहुभिः समसज्जेताम आयसैः परिघैर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 39, + "text": "तयॊर आसन भुजागाता निग्रहप्रग्रहौ तथा\nशिक्षा बलसमुद्भूताः सर्वयॊधप्रहर्षणाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 40, + "text": "तयॊर नृवरयॊ राजन समरे युध्यमानयॊः\nभीमॊ ऽभवन महाशब्दॊ वज्रपर्वतयॊर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 41, + "text": "दविपाव इव विषाणाग्रैः शृङ्गैर इव महर्षभौ\nयुयुधाते महात्मानौ कुरु सात्वत पुंगवौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 42, + "text": "कषीणायुधे सात्वते युध्यमाने; ततॊ ऽबरवीद अर्जुनं वासुदेवः\nपश्यस्वैनं विरथं युध्यमानं; रणे केतुं सर्वधनुर्धराणाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 43, + "text": "परविष्टॊ भारतीं सेनां तव पाण्डव पृष्ठतः\nयॊधितश च महावीर्यैः सर्वैर भारत भारतैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 44, + "text": "परिश्रान्तॊ युधां शरेष्ठः संप्राप्तॊ भूरिदक्षिणम\nयुद्धकाङ्क्षिणम आयान्तं नैतत समम इवार्जुन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 45, + "text": "ततॊ भूरिश्रवाः करुद्धाः सात्यकिं युद्धदुर्मदम\nउद्यम्य नयहनद राजन मत्तॊ मत्तम इव दविपम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 46, + "text": "रथस्थयॊर दवयॊर युद्धे करुद्धयॊर यॊधमुख्ययॊः\nकेशवार्जुनयॊ राजन समरे परेक्षमाणयॊः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 47, + "text": "अथ कृष्णॊ महाबाहुर अर्जुनं परत्यभाषत\nपश्य वृष्ण्यन्धकव्याघ्रं सौमदत्ति वशंगतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 48, + "text": "परिश्रान्तं गतं भूमौ कृत्वा कर्म सुदुष्करम\nतवान्तेवासिनं शूरं पालयार्जुन सात्यकिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 49, + "text": "न वशं यज्ञशीलस्य गच्छेद एष वरारिहन\nतवत्कृते पुरुषव्याघ्र तद आशु करियतां विभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 50, + "text": "अथाब्रवीद धृष्टमना वासुदेवं धनंजयः\nपश्य वृष्णिप्रवीरेण करीडन्तं कुरुपुंगवम\nमहाद्विपेनेव वने मत्तेन हरियूथपम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 51, + "text": "हाहाकारॊ महान आसीत सैन्यानां भरतर्षभ\nयद उद्यम्य महाबाहुः सात्यकिं नयहनद भुवि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 52, + "text": "स सिंह इव मातङ्गं विकर्षन भूरिदक्षिणः\nवयरॊचत कुरुश्रेष्ठः सात्वत परवरं युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 53, + "text": "अथ कॊशाद विनिष्कृष्य खड्गं भूरिश्रवा रणे\nमूर्धजेषु निजग्राह पदा चॊरस्य अताडयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 54, + "text": "तथा तु परिकृष्यन्तं दृष्ट्वा सात्वतम आहवे\nवासुदेवस ततॊ राजन भूयॊ ऽरजुनम अभाषत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 55, + "text": "पश्य वृष्ण्यन्धकव्याघ्रं सौमदत्ति वशंगतम\nतव शिष्यं महाबाहॊ धनुष्य अनवरं तवया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 56, + "text": "असत्यॊ विक्रमः पार्थ यत्र भूरिश्रवा रणे\nइशेषयति वार्ष्णेयं सात्यकिं सत्यविक्रमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 57, + "text": "एवम उक्तॊ महाबाहुर वासुदेवेन पाण्डवः\nमनसा पूजयाम आस भूरिश्रवसम आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 58, + "text": "विकर्षन सत्वत शरेष्ठं करीडमान इवाहवे\nसंहर्षयति मां भूयः कुरूणां कीर्तिवर्धनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 59, + "text": "परवरं वृष्णिवीराणां यन न हन्याद धि सात्यकिम\nमहाद्विपम इवारण्ये मृगेन्द्र इव कर्षति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 60, + "text": "एवं तु मनसा राजन पार्थः संपूज्य कौरवम\nवासुदेवं महाबाहुर अर्जुनः परत्यभाषत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 61, + "text": "सैन्धवासक्तदृष्टित्वान नैनं पश्यामि माधव\nएष तव असुकरं कर्म यादवार्थे करॊम्य अहम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 117, + "shloka": 62, + "text": "इत्य उक्त्वा वचनं कुर्वन वासुदेवस्य पाण्डवः\nस खड्गं यज्ञशीलस्य पत्रिणा बाहुम अच्छिनत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nस बाहुर अपतद भूमौ स खड्गः स शुभाङ्गदः\nआदधज जीवलॊकस्य दुःखम उत्तमम उत्तमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 2, + "text": "परहरिष्यन हृतॊ बाहुर अदृश्येन किरीटिना\nवेगेनाभ्यपतद भूमौ पञ्चास्य इव पन्नगः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 3, + "text": "स मॊघं कृतम आत्मानं दृष्ट्वा पार्थेन कौरवः\nउत्सृज्य सात्यकिं करॊधाद गर्हयाम आस पाण्डवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 4, + "text": "नृशंसं बत कौन्तेय कर्मेदं कृतवान असि\nअपश्यतॊ विषक्तस्य यन मे बाहुम अचिच्छिदः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 5, + "text": "किं नु वक्ष्यसि राजानं धर्मपुत्रं युधिष्ठिरम\nकिं कुर्वाणॊ मया संख्ये हतॊ भूरिश्रवा इति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 6, + "text": "इदम इन्द्रेण ते साक्षाद उपदिष्टं महात्मना\nअस्त्रं रुद्रेण वा पार्थ दरॊणेनाथ कृपेण वा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 7, + "text": "ननु नाम सवधर्मज्ञस तवं लॊके ऽभयधिकः परैः\nअयुध्यमानस्य कथं रणे परहृत वान असि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 8, + "text": "न परमत्ताय भीताय विरथाय परयाचते\nवयसने वर्तमानाय परहरन्ति मनस्विनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 9, + "text": "इदं तु नीचाचरितम असत पुरुषसेवितम\nकथम आचरितं पार्थ तवया कर्म सुदुष्करम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 10, + "text": "आर्येण सुकरं हय आहुर आर्य कर्म धनंजय\nअनार्यकर्म तव आर्येण सुदुष्करतरं भुवि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 11, + "text": "येषु येषु नरः पार्थ यत्र यत्र च वर्तते\nआशु तच छीलताम एति तद इदं तवयि दृश्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 12, + "text": "कथं हि राजवंश्यस तवं कौरवेयॊ विशेषतः\nकषत्रधर्माद अपक्रान्तः सुवृत्तश चरितव्रतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 13, + "text": "इदं तु यद अतिक्षुद्रं वार्ष्णेयार्थे कृतं तवया\nवासुदेव मतं नूनं नैतत तवय्य उपपद्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 14, + "text": "कॊ हि नाम परमत्ताय परेण सह युध्यते\nईदृशं वयसनं दद्याद यॊ न कृष्ण सखॊ भवेत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 15, + "text": "वरात्याः संश्लिष्ट कर्माणः परकृत्यैव विगर्हिताः\nवृष्ण्यन्धकाः कथं पार्थ परमाणं भवता कृताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 16, + "text": "एवम उक्त्वा महाबाहुर यूपकेतुर महायशाः\nयुयुधानं परित्यज्य रणे परायम उपाविशत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 17, + "text": "शरान आस्तीर्य सव्येन पाणिना पुण्यलक्षणः\nयियासुर बरह्मलॊकाय पराणान पराणेष्व अथाजुहॊत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 18, + "text": "सूर्ये चक्षुः समाधाय परसन्नं सलिले मनः\nधयायन महॊपनिषदं यॊगयुक्तॊ ऽभवन मुनिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 19, + "text": "ततः स सर्वसेनायां जनः कृष्ण धनंजयौ\nगर्हयाम आस तं चापि शशंस पुरुषर्षभम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 20, + "text": "निन्द्यमानौ तथा कृष्णौ नॊचतुः किं चिद अप्रियम\nपरशस्यमानश च तथा नाहृष्यद यूपकेतनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 21, + "text": "तांर अथा वादिनॊ राजन पुत्रांस तव धनंजयः\nअमृष्यमाणॊ मनसा तेषां तस्य च भाषितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 22, + "text": "असंक्रुद्ध मना वाचा समारयन्न इव भारत\nउवाच पाण्डुतनयः साक्षेपम इव फल्गुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 23, + "text": "मम सर्वे ऽपि राजानॊ जानन्त्य एतन महाव्रतम\nन शक्यॊ मामकॊ हन्तुं यॊ मे सयाद बाणगॊचरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 24, + "text": "यूपकेतॊ समीक्ष्य तवं न मां गर्हितुम अर्हसि\nन हि धर्मम अविज्ञाय युक्तं गर्हयितुं परम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 25, + "text": "आत्तशस्त्रस्य हि रणे वृष्णिवीरं जिघांसतः\nयद अहं बाहुम अच्छैत्सं न स धर्मॊ विगर्हितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 26, + "text": "नयस्तशस्त्रस्य बालस्य विरथस्य विवर्मणः\nअभिमन्यॊर वधं तात धार्मिकः कॊ न पूजयेत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 27, + "text": "एवम उक्तस तु पार्थेन शिरसा भूमिम अस्पृशत\nपाणिना चैव सव्येन पराहिणॊद अस्य दक्षिणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 28, + "text": "एतत पार्थस्य तु वचस तथ शरुत्वा महाद्युतिः\nयूपकेतुर महाराज तूष्णीम आसीद अवाङ्मुखः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 29, + "text": "[अर्ज]\nया परीरिद धर्मराजे मे भीमे च वरदां वरे\nनकुले सहदेवे च सा मे तवयि शलाग्रज" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 30, + "text": "मया तु समनुज्ञातः कृष्णेन च महात्मना\nगच्छ पुण्यकृताँल लॊकाञ शिबिरौशीनरौ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 31, + "text": "[स]\nतत उत्थाय शैनेयॊ विमुक्तः सौमदत्तिना\nखड्गम आदाय चिच्छित्सुः शिरस तस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 32, + "text": "निहतं पाण्डुपुत्रेण परमत्तं भूरिदक्षिणम\nइयेष सात्यकिर हन्तुं शलाग्रजम अकल्मषम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 33, + "text": "निकृत्तभुजम आसीनं छिन्नहस्तम इव दविपम\nकरॊशतां सर्वसैन्यानां निन्द्यमानः सुदुर्मनाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 34, + "text": "वार्यमाणः स कृष्णेन पार्थेन च महात्मना\nभीमेन चक्ररक्षाभ्याम अश्वत्थाम्ना कृपेण च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 35, + "text": "कर्णेन वृषसेनेन सैन्धवेन तथैव च\nविक्रॊशतां च सैन्यानाम अवधीत तं यतव्रतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 36, + "text": "परायॊपविष्टाय रणे पार्थेन छिन्नबाहवे\nसात्यकिः कौरवेन्द्राय खड्गेनापाहरच छिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 37, + "text": "नाभ्यनन्दन्त तत सैन्याः सात्यकिं तेन कर्मणा\nअर्जुनेन हतं पूर्वं यज जघान कुरूद्वहम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 38, + "text": "सहस्राक्षसमं तत्र सिद्धचारणमानवाः\nभूरिश्रवसम आलॊक्य युद्धे परायगतं हतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 39, + "text": "अपूजयन्त तं देवा विस्मितास तस्य कर्मभिः\nपक्षवादांश च बहुशः परावदंस तस्य सैनिकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 40, + "text": "न वार्ष्णेयस्यापराधॊ भवितव्यं हि तत तथा\nतस्मान मन्युर न वः कार्यः करॊधॊ दुःखकरॊ नृणाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 41, + "text": "हन्तव्यश चैष वीरेण नात्र कार्या विचारणा\nविहितॊ हय अस्य धात्रैव मृत्युः सात्यकिर आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 42, + "text": "[सात्यकि]\nन हन्तव्यॊ न हन्तव्य इति यन मां परभाषथ\nधर्मवादैर अधर्मिष्ठा धर्मकञ्चुकम आस्थिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 43, + "text": "यदा बालः सुभद्रायाः सुतः शस्त्रविनाकृतः\nयुष्माभिर निहतॊ युद्धे तदा धर्मः कव वॊ गतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 44, + "text": "मया तव एतत परतिज्ञातं कषेपे कस्मिंश चिद एव हि\nयॊ मां निष्पिष्य संग्रामे जीवन हन्यात पदा रुषा\nस मे वध्यॊ भवेच छत्रुर यद्य अपि सयान मुनिव्रतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 45, + "text": "चेष्टमानं परतीघाते स भुजं मां स चक्षुषः\nमन्यध्वं मृतम इत्य एवम एतद वॊ बुद्धिलाघवम\nयुक्तॊ हय अस्य परतीघातः कृतॊ मे कुरुपुंगवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 46, + "text": "यत तु पार्थेन मत सनेहात सवां परतिज्ञां च रक्षता\nस खड्गॊ ऽसय हृतॊ बाहुर एतेनैवास्मि वञ्चितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 47, + "text": "भविरव्यं च यद भावि दैवं चेष्टयतीव च\nसॊ ऽयं हतॊ विमर्दे ऽसमिन किम अत्राधर्मचेष्टितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 48, + "text": "अपि चायं पुरा गीतः शलॊकॊ वाल्मीकिना भुवि\nपीडाकरम अमित्राणां यत सयात कर्तव्यम एव तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 49, + "text": "[स]\nएवम उक्ते महाराज सर्वे कौरव पाण्डवाः\nन सम किं चिद अभाषन्त मनसा समपूजयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 50, + "text": "मन्त्रैर हि पूतस्य महाध्वरेषु; यशस्विनॊ भूरिसहस्रदस्य\nमुनेर इवारण्य गतस्य तस्य; न तत्र कश चिद वधम अभ्यनन्दत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 51, + "text": "सुनील केशं वरदस्य तस्य; शूरस्य पारावत लॊहिताक्षम\nअश्वस्य मेध्यस्य शिरॊ निकृत्तं; नयस्तं हविर्धानम इवॊत्तरेण" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 118, + "shloka": 52, + "text": "स तेजसा शस्त्रहतेन पूतॊ; महाहवे देहवरं विसृज्य\nआक्रामद ऊर्ध्वं वरदॊ वरार्हॊ; वयावृत्य धर्मेण परेण रॊदसी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 119, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nअजितॊ दरॊण राधेय विकर्ण कृतवर्मभिः\nतीर्णः सैन्यार्णवं वीरः परतिश्रुत्य युधिष्ठिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 119, + "shloka": 2, + "text": "स कथं कौरवेयेण समरेष्व अनिवारितः\nनिगृह्य भूरिश्रवसा बलाद भुवि निपातितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 119, + "shloka": 3, + "text": "[स]\nशृणु राजन्न इहॊत्पत्तिं शैनेयस्य यथा पुरा\nयथा च भूरिश्रवसॊ यत्र ते संशयॊ नृप" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 119, + "shloka": 4, + "text": "अत्रेः पुत्रॊ ऽभवत सॊमः सॊमस्य तु बुधः समृतः\nबुधस्यासीन महेन्द्राभः पुत्र एकः पुरूरवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 119, + "shloka": 5, + "text": "पुरूरवस आयुस तु आयुषॊ नहुषः समृतः\nनजुषस्य ययातिस तु राजर्षिर देवसंमतिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 119, + "shloka": 6, + "text": "ययातेर देव यान्यां तु यदुर जयेष्ठॊ ऽभवत सुतः\nयदॊर अभूद अन्ववाये देवमीढ इति शरुतिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 119, + "shloka": 7, + "text": "यादवस तस्य च सुतः शूरस तरैलॊक्यसंमतः\nशूरस्य शौरिर नृवरॊ वसुदेवॊ महायशाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 119, + "shloka": 8, + "text": "धनुष्य अनावरः शूरः कार्तवीर्यसमॊ युधि\nतद वीर्यश चापि तत्रैव कुले शिनिर अभून नृपः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 119, + "shloka": 9, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु देवकस्य महात्मनः\nदुहितुः सवयंवरे राजन सर्वक्षत्रसमागमे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 119, + "shloka": 10, + "text": "तत्र वै देवकीं देवीं वसुदेवार्थम आप्तवान\nनिर्जित्य पार्थिवान सर्वान रथम आरॊपयच छिनिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 119, + "shloka": 11, + "text": "तां दृष्ट्वा देवकीं शौरे रथस्थां पुरुषर्षभः\nनामृष्यत महातेजाः सॊमदत्तः शिनेर नृप" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 119, + "shloka": 12, + "text": "तयॊर युद्धम अभूद राजन दिनार्धं चित्रम अद्भुतम\nबाहुयुद्धं सुबलिनॊः शक्र परह्रादयॊर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 119, + "shloka": 13, + "text": "शिनिना सॊमदत्तस तु परसह्य भुवि पातितः\nअसिम उद्यम्य केशेषु परगृह्य च पदा हतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 119, + "shloka": 14, + "text": "मध्ये राजसहस्राणां परेक्षकाणां समन्ततः\nकृपया च पुनस तेन जीवेति स विसर्जितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 119, + "shloka": 15, + "text": "तदवस्थः कृतस तेन सॊमदत्तॊ ऽथ मारिष\nपरसादयन महादेवम अमर्षवशम आस्थितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 119, + "shloka": 16, + "text": "तस्य तुष्टॊ महादेवॊ वराणां वरदः परभुः\nवरेण छन्दयाम आस स तु वव्रे वरं नृपः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 119, + "shloka": 17, + "text": "पुत्रम इच्छामि भगवन यॊ निहन्याच छिनेः सुतम\nमध्ये राजसहस्राणां पदा हन्याच च संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 119, + "shloka": 18, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा सॊमदत्तस्य पार्थिव\nएवम अस्त्व इति तत्रॊक्त्वा स देवॊ ऽनतरधीयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 119, + "shloka": 19, + "text": "स तेन वरदानेन लब्धवान भूरिदक्षिणम\nनयपातयच च समरे सौमदत्तिः शिनेः सुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 119, + "shloka": 20, + "text": "एतत ते कथितं राजन यन मां तवं परिपृच्छसि\nन हि शक्या रणे जेतुं सात्वता मनुजर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 119, + "shloka": 21, + "text": "लब्धलक्ष्याश च संग्रामे बहवश चित्रयॊधिनः\nदेवदानवगन्धर्वान विजेतारॊ हय अविस्मिताः\nसववीर्यविजये युक्ता नैते परपरिग्रहाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 119, + "shloka": 22, + "text": "न तुल्यं वृष्णिभिर इह दृश्यते किं चन परभॊ\nभूतं भव्यं भविष्यच च बलेन भरतर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 119, + "shloka": 23, + "text": "न जञातिम अवमन्यन्ते वृद्धानां शासने रताः\nन देवासुरगन्धर्वा न यक्षॊरग राक्षसाः\nजेतारॊ वृष्णिवीराणां न पुनर मानुषा रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 119, + "shloka": 24, + "text": "बरह्म दरव्ये गुरु दरव्ये जञातिद्रव्ये ऽपय अहिंसकाः\nएतेषां रक्षितारश च ये सयुः कस्यां चिद आपदि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 119, + "shloka": 25, + "text": "अर्थवन्तॊ न चॊत्सिक्ता बरह्मण्याः सत्यवादिनः\nसमर्थान नावमन्यन्ते दीनान अभ्युद्धरन्ति च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 119, + "shloka": 26, + "text": "नित्यं देव परा दान्ता दातारश चाविकत्थनाः\nतेन वृष्णिप्रवीराणां चक्रं न परतिहन्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 119, + "shloka": 27, + "text": "अपि मेरुं वहेत कश चित तरेद वा मकरालयम\nन तु वृष्णिप्रवीराणां समेत्यान्तं वरजेन नृप" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 119, + "shloka": 28, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं यत्र ते संशयॊ विभॊ\nकुरुराजनरश्रेष्ठ तव हय अपनयॊ महान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nतदवस्थे हते तस्मिन भूरिश्रवसि कौरवे\nयथा भूयॊ ऽभवद युद्धं तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 2, + "text": "[स]\nभूरिश्रवसि संक्रान्ते परलॊकाय भारत\nवासुदेवं महाबाहुर अर्जुनः समचूचुदत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 3, + "text": "चॊदयाश्वान भृशं कृष्ण यतॊ राजा जयद्रथः\nअस्तम एति महाबाहॊ तवरमाणॊ दिवाकरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 4, + "text": "एतद धि पुरुषव्याघ्र महद अभ्युद्यतं मया\nकार्यं संरक्ष्यते चैष कुरु सेना महारथैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 5, + "text": "नास्तम एति यथा सूर्यॊ यथासत्यं भवेद वचः\nचॊदयाश्वांस तथा कृष्ण यथा हन्यां जयद्रथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 6, + "text": "ततः कृष्णॊ महाबाहू रजतप्रतिमान हयान\nहयज्ञश चॊदयाम आस जयद्रथरथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 7, + "text": "तं परयान्तम अमॊघेषुम उत्पतद्भिर इवाशुगैः\nतवरमाणा महाराज सेनामुख्याः समाव्रजन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 8, + "text": "दुर्यॊधनश च कर्णश च वृषसेनॊ ऽथ मद्रराट\nअश्वत्थामा कृपश चैव सवयम एव च सैन्धवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 9, + "text": "समासाद्य तु बीभत्सुः सैन्धवं परमुखे सथितम\nनेत्राभ्यां करॊधदीप्ताभ्यां संप्रैक्षन निर्दहन्न इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा राधेयं तवरितॊ ऽबरवीत\nअर्जुनं वीक्ष्य संयान्तं जयद्रथरथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 11, + "text": "अयं स वैकर्तन युद्धकालॊ; विदर्शयस्वात्मबलं महात्मन\nयथा न वध्येत रणे ऽरजुनेन; जयद्रथः कर्ण तथा कुरुष्व" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 12, + "text": "अल्पावशिष्टं दिवसं नृवीर; विघातयस्वाद्य रिपुं शरौघैः\nदिनक्षयं पराप्य नरप्रवीर; धरुवं हि नः कर्णजयॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 13, + "text": "सैन्धवे रक्ष्यमाणे तु सूर्यस्यास्तमयं परति\nमिथ्याप्रतिज्ञः कौन्तेयः परवेक्ष्यति हुताशनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 14, + "text": "अनर्जुनायां च भुवि मुहूर्तम अपि मानद\nजीवितुं नॊत्सहेरन वै भरातरॊ ऽसय सहानुगाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 15, + "text": "विनष्टैः पाण्डवेयैश च स शैलवनकाननाम\nवसुंधराम इमां कर्ण भॊक्ष्यामॊ हतकण्टकाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 16, + "text": "दैवेनॊपहतः पार्थॊ विपरीतश च मानद\nकार्याकार्यम अजानन वै परतिज्ञां कृतवान रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 17, + "text": "नूनम आत्मविनाशाय पाण्डवेन किरीटिना\nपरतिज्ञेयं कृता कर्णजयद्रथवधं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 18, + "text": "कथं जीवति दुर्धर्षे तवयि राधेय फल्गुनः\nअनस्तं गत आदित्ये हन्यात सैन्धवकं नृपम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 19, + "text": "रक्षितं मद्रराजेन कृपेण च महात्मना\nजयद्रथं रणमुखे कथं हन्याद धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 20, + "text": "दरौणिना रक्ष्यमाणं च मया दुःशासनेन च\nकथं पराप्स्यति बीभत्सुः सैन्धवं कालचॊदितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 21, + "text": "युध्यने बहवः शूरा लम्बते च दिवाकरः\nशङ्के जयद्रथं पार्थॊ नैव पराप्स्यति मानद" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 22, + "text": "स तवं कर्ण मया सार्धं शूरैश चान्यैर महारथैः\nयुध्यस्व यत्नम आस्थाय परं पार्थेन संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 23, + "text": "एवम उक्तस तु राधेयस तव पुत्रेण मारिष\nदुर्यॊधनम इदं वाक्यं पत्युवाच कुरूत्तमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 24, + "text": "दृढलक्ष्येण शूरेण भीमसेनेन धन्विना\nभृशम उद्वेजितः संख्ये शरजालैर अनेकशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 25, + "text": "सथातव्यम इति तिष्ठामि रणे संप्रति मानद\nनैवाङ्गम इङ्गति किं चिन मे संतप्तस्य रणेषुभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 26, + "text": "यॊत्स्यामि तु तथा राजञ शक्त्याहं परया रणे\nयथा पाण्डवमुख्यॊ ऽसौ न हनिष्यति सैन्धवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 27, + "text": "न हि मे युध्यमानस्य सायकांश चास्यतः शितान\nसैन्धवं पराप्स्यते वीरः सव्यसाची धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 28, + "text": "यत तु शक्तिमता कार्यं सततं हितकारिणा\nतत करिष्यामि कौरव्य जयॊ दैवे परतिष्ठितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 29, + "text": "अद्य यॊत्स्ये ऽरजुनम अहं पौरुषं सवं वयपाश्रितः\nतवदर्थं पुरुषव्याघ्र जयॊ दैवे परतिष्ठितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 30, + "text": "अद्य युद्धं कुरुश्रेष्ठ मम पार्थस्य चॊभयॊः\nपश्यन्तु सर्वभूतानि दारुणं लॊमहर्षणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 31, + "text": "कर्ण कौरवयॊर एवं रणे संभाषमाणयॊः\nअर्जुनॊ निशितैर बाणैर जघान तव वाहिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 32, + "text": "चिच्छेद तीक्ष्णाग्रमुखैः शूराणाम अनिवर्तिनाम\nभुजान परिघसंकाशान हस्तिहस्तॊपमान रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 33, + "text": "शिरांसि च महाबाहुश चिच्छेद निशितैः शरैः\nहस्तिहस्तान हयग्रीवा रथाक्षांश च समन्ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 34, + "text": "शॊणिताक्षान हयारॊहान गृहीतप्रास तॊमरान\nकषुरैश चिच्छेद बीभत्सुर दविधैकैकं तरिधैव च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 35, + "text": "हयवारणमुह्याश च परापयन्त सहस्रशः\nधवजाश छत्राणि चापानि चामराणि शिरांसि च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 36, + "text": "कक्षम अग्निम इवॊद्धूतः परदहंस तव वाहिनीम\nअचिरेण महीं पार्थश चकार रुधिरॊत्तराम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 37, + "text": "हतभूयिष्ठ यॊधं तत कृत्वा तव बलं बली\nआससाद दुराधर्षः सैन्धवं सत्यविक्रमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 38, + "text": "बीभत्सुर भीमसेनेन सात्वतेन च रक्षितः\nस बभौ भरतश्रेष्ठ जवलन्न इव हुताशनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 39, + "text": "तं तथावस्थितं दृष्ट्वा तवदीया वीर्यसंमताः\nनामृष्यन्त महेष्वासाः फल्गुनं पुरुषर्षभाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 40, + "text": "दुर्यॊधनश च कर्णश च वृषसेनॊ ऽथ मद्रराट\nअश्वत्थामा कृपश चैव सवयम एव च सैन्धवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 41, + "text": "संरब्धाः सैन्धवस्यार्थे समावृण्वन किरीटिनम\nनृत्यन्तं रथमार्गेषु धनुर्ज्यातलनिस्वनैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 42, + "text": "संग्रामकॊविदं पार्थं सर्वे युद्धविशारदाः\nअभीताः पर्यवर्तन्त वयादितास्यम इवान्तकम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 43, + "text": "सैन्धवं पृष्ठतः कृत्वा जिघांसन्तॊ ऽरजुनाच्युतौ\nसूर्यास्तमयम इच्छन्तॊ लॊहितायति भास्करे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 44, + "text": "ते भुजैर भॊगि भॊगाभैर धनूंष्य आयम्य सायकान\nमुमुचुः सूर्यरश्म्य आभाञ शतशः फल्गुनं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 45, + "text": "तान अस्तान अस्यमानांश च किरीटी युद्धदुर्मदः\nदविधा तरिधाष्टधैकैकं छित्त्वा विव्याध तान रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 46, + "text": "सिंहलाङ्गूल केतुस तु दर्शयञ शक्तिम आत्मनः\nशारद्वती सुतॊ राजन्न अर्जुनं परत्यवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 47, + "text": "स विद्ध्वा दशभिः पार्थं वासुदेवं च सप्तभिः\nअतिष्ठद रथमार्गेषु सैन्धवं परिपालयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 48, + "text": "अथैनं कौरवश्रेष्ठाः सर्व एव महारथाः\nमहता रथवंशेन सर्वतः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 49, + "text": "विस्फारयन्तश चापानि विसृजन्तश च सायकान\nसैन्धवं पर्यरक्षन्त शासनात तनयस्य ते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 50, + "text": "तत्र पार्थस्य शूरस्य बाह्वॊर बलम अदृश्यत\nऋषूणाम अक्षयत्वं च धनुषॊ गाण्डिवस्य च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 51, + "text": "अस्त्रैर अस्त्राणि संवार्य दरौणेः शारद्वतस्य च\nएकैकं नवभिर बाणैः सर्वान एव समर्पयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 52, + "text": "तं दरौणिः पञ्चविंशत्या वृषसेनश च सप्तभिः\nदुर्यॊधनश च विंशत्या कर्ण शल्यौ तरिभिस तरिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 53, + "text": "त एनम अभिगर्जन्तॊ विध्यन्तश च पुनः पुनः\nविधुन्वन्तश च चापानि सर्वतः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 54, + "text": "शलिष्टं तु सर्वतश चक्रू रथमण्डलम आशु ते\nसूर्यास्तमयम इच्छन्तस तरवमाणा महारथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 55, + "text": "त एनम अभिनर्दन्तॊ विधुन्वाना धनूंषि च\nसिषिचुर मार्गणैर घॊरैर गिरिं मेघा इवाम्बुभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 56, + "text": "ते महास्त्राणि दिव्यानि तत्र राजन वयदर्शयन\nधनंजयस्य गात्रेषु शूराः परिघबाहवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 57, + "text": "हतभूयिष्ठ यॊधं तत कृत्वा तव बलं बली\nआससाद दुराधर्षः सैन्धवं सत्यविक्रमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 58, + "text": "तं कर्णः संयुगे राजन परत्यवारयद आशुगैः\nमिषतॊ भीमसेनस्य सात्वतस्य च भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 59, + "text": "तं पार्थॊ दशभिर बाणैः परत्यविध्यद रणाजिरे\nसूतपुत्रं महाबाहुः सर्वसैन्यस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 60, + "text": "सात्वतश च तरिभिर बाणैः कर्णं विव्याध मारिष\nभीमसेनस तरिभिश चैव पुनः पार्थश च सप्तभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 61, + "text": "तान कर्णः परतिविव्याध षष्ट्या षष्ट्या महारथः\nतद युद्धम अभवद राजन कर्णस्य बहुभिः सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 62, + "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम सूतपुत्रस्य मारिष\nयद एकः समरे करुद्धस तरीन रथान पर्यवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 63, + "text": "फल्गुनस तु महाबाहुः कर्णं वैकर्तनं रणे\nसायकानां शतेनैव सर्वमर्मस्व अताडयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 64, + "text": "रुधिरॊक्षितसर्वाङ्गः सूतपुत्रः परतापवान\nशरैः पञ्चाशता वीरः फल्गुनं परत्यविध्यत\nतस्य तल लाघवं दृष्ट्वा नामृष्यत रणे ऽरजुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 65, + "text": "ततः पार्थॊ धनुश छित्त्वा विव्याधैनं सतनान्तरे\nसायकैर नवभिर वीरस तवरमाणॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 66, + "text": "वधार्थं चास्य समरे सायकं सूर्यवर्चसम\nचिक्षेप तवरया युक्तस तवरा काले धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 67, + "text": "तम आपतन्तं वेगेन दरौणिश चिच्छेद सायकम\nअर्धचन्द्रेण तीक्ष्णेन स छिन्नः परापतद भुवि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 68, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय सूतपुत्रः परतापवान\nकर्णॊ ऽपि दविषतां हन्ता छादयाम आस फल्गुनम\nसायकैर बहुसाहस्रैः कृतप्रतिकृतेप्सया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 69, + "text": "तौ वृषाव इव नर्दन्तौ नरसिंहौ महारथौ\nसायकौघप्रतिच्छन्नं चक्रतुः खम अजिह्मगैः\nअदृश्यौ च शरौघैस तौ निघ्नताम इतरेतरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 70, + "text": "पार्थॊ ऽहम अस्मि तिष्ठ तवं कर्णॊ ऽहं तिष्ठ फल्गुन\nइत्य एवं तर्जयन्तौ तौ वाक्शल्यैस तुदतां तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 71, + "text": "युध्येतां समरे वीरौ चित्रं लघु च सुष्ठु च\nपरेक्षणीयौ चाभवतां सर्वयॊधसमागमे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 72, + "text": "परशस्यमानौ समरे सिद्धचारणवातिकैः\nअयुध्येतां महाराज परस्परवधैषिणौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 73, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजंस तावकान अभ्यभाषत\nयत्ता रक्षत राधेयं नाहत्वा समरे ऽरजुनम\nनिवर्तिष्यति राधेय इति माम उक्तवान वृषः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 74, + "text": "एतस्मिन्न अन्तरे राजन दृष्ट्वा कर्णस्य विक्रमम\nआकर्णमुक्तैर इषुभिः कर्णस्य चतुरॊ हयान\nअनयन मृत्युलॊकाय चतुर्भिः सायकॊत्तमैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 75, + "text": "सारथिं चास्य भल्लेन रथनीडाद अपाहरत\nछादयाम आस च शरैस तव पुत्रस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 76, + "text": "स छाद्यमानः समरे हताश्वॊ हतसारथिः\nमॊहितः शरजालेन कर्तव्यं नाभ्यपद्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 77, + "text": "तं तथा विरथं दृष्ट्वा रथम आरॊप्य सवं तदा\nअश्वत्थामा महाराज भूयॊ ऽरजुनम अयॊघयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 78, + "text": "मद्रराजस तु कौन्तेयम अविध्यत तरिंशता शरैः\nशारद्वतस तु विंशत्या वासुदेवं समार्पयत\nधनंजयं दवादशभिर आजघान शिलीमुखैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 79, + "text": "चतुर्भिः सिन्धुराजश च वृषसेनश च सप्तभिः\nपृथक पृथन महाराज कृष्ण पार्थाव अविध्यताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 80, + "text": "तथैव तान परत्यविध्यत कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः\nदरॊणपुत्रं चतुःषष्ट्या मद्रराजं शतेन च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 81, + "text": "सैन्धवं दशभिर भल्लैर वृषसेनं तरिभिः शरैः\nशारद्वतं च विंशत्या विद्ध्वा पार्थः समुन्नदत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 82, + "text": "ते परतिज्ञा परतीघातम इच्छन्तः सव्यसाचिनः\nसहितास तावकास तूर्णम अभिपेतुर धनंजयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 83, + "text": "अथार्जुनः सर्वतॊ धारम अस्त्रं; परादुश्चक्रे तरासयन धार्तराष्ट्रान\nतं परत्युदीयुः कुरवः पाण्डुसूनुं; रथैर महार्हैः शरवर्षाण्य अवर्षन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 84, + "text": "ततस तु तस्मिंस तुमुले समुत्थिते; सुदारुणे भारत मॊहनीये\nनामुह्यत पराप्य स राजपुत्रः; किरीटमालि विसृजन पृषत्कान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 85, + "text": "राज्यप्रेप्सुः सव्यसाची कुरूणां; समरन कलेशान दवादश वर्षवृत्तान\nगाण्डीवमुक्तैर इषुभिर महात्मा; सर्वा दिशॊ वयावृणॊद अप्रमेयैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 86, + "text": "परदीप्तॊल्कम अभवच चान्तरिक्षं; देहेषु भूरीण्य अपतन वयांसि\nयत पिङ्गल जयेन किरीटमाली; करुद्धॊ रिपून आजगवेन हन्ति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 87, + "text": "किरीटमाली महता महायशाः; शरासनेनास्य शरान अनीकजित\nहयप्रवेकॊत्तम नागधूर गतान; कुरुप्रवीरान इषुभिर नयपातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 88, + "text": "गदाश च गुर्वीः परिघान अयस्मयान; असींश च शक्तीश च रणे नराधिपाः\nमहान्ति शस्त्राणि च भीमदर्शनाः; परगृह्य पार्थं सहसाभिदुद्रुवुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 120, + "shloka": 89, + "text": "स तान उदीर्णान स रथाश्ववारणान; पदातिसंघांश च महाधनुर्धरः\nविपन्नसर्वायुधजीवितान रणे; चकार वीरॊ यम राष्ट्रवर्धनान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nस रणे वयचरत पार्थः परेक्षणीयॊ धनंजयः\nयुगपद दिक्षु सर्वासु चित्राण्य अस्त्राणि दर्शयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 2, + "text": "मध्यंदिनगतं सूर्यं परतपन्तम इवाम्बरे\nन शेकुः सर्वभूतानि पाण्डवं परतिवीक्षितुम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 3, + "text": "परसृतांस तस्य गाण्डीवाच छरव्रातान महात्मनः\nसंग्रामे समपश्याम हंसपङ्क्तीर इवाम्बरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 4, + "text": "विनिवार्य स वीराणाम अस्त्रैर अस्त्राणि सर्वशः\nदर्शयन रौद्रम आत्मानम उग्रे कर्णमि धिष्ठितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 5, + "text": "स तान रथवरान राजन्न अभ्यतिक्रामद अर्जुनः\nमॊहयन्न इव नाराचैर जयद्रथवधेप्सया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 6, + "text": "विसृजन दिक्षु सर्वासु शरान असितसारथिः\nस रणे वयचरत तूर्णं परेक्षणीयॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 7, + "text": "भरमन्त इव शूरस्य शरव्राता महात्मनः\nअदृश्यन्तान्तरिक्षस्थाः शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 8, + "text": "आददानं महेष्वासं संदधानं च पाण्डवम\nविसृजन्तं च कौन्तेयं नानुपश्यामहे तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 9, + "text": "तथा सर्वा दिशॊ राजन सर्वाश च रथिनॊ रणे\nआकुली कृत्यकौन्तेयॊ जयद्रथम उपाद्रवत\nविव्याध च चतुःषष्ट्या शराणां नतपर्वणाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 10, + "text": "सैन्धवस तु तथा विद्धः शरैर गाण्डीवधन्वना\nन चक्षमे सुसंक्रुद्धस तॊत्त्रार्दित इव दविपः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 11, + "text": "स वराहध्वजस तूर्णं गार्ध्रपत्रान अजिह्मगान\nआशीविषसमप्रख्यान कर्मार परिमार्जितान\nमुमॊच निशितान संख्ये सायकान सव्यसाचिनि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 12, + "text": "तरिभिस तु विद्ध्वा गाण्डीवं नाराचैः षड्भिर अर्जुनम\nअष्टाभिर वाजिनॊ ऽविध्यद धवजं चैकेन पत्रिणा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 13, + "text": "स विक्षिप्यार्जुनस तीक्ष्णान सैन्धव परेषिताञ शरान\nयुगपत तस्य चिछेद शराभ्यां सैन्धवस्य ह\nसारथेश च शिरः कायाद धवजं च समलंकृतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 14, + "text": "स छिन्नयष्टिः सुमहाञ शीर्यमाणः शराहतः\nवराहः सिन्धुराजस्य पपाताग्निशिखॊपमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 15, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु दरुतं गच्छति भास्करे\nअब्रवीत पाण्डवं तत्र तवरमाणॊ जनार्दनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 16, + "text": "धनंजय शिरश छिन्धि सैन्धवस्य दुरात्मनः\nअस्तं महीधर शरेष्ठं यियासति दिवाकरः\nशृणुष्वैव च मे वाक्यं जयद्रथवधं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 17, + "text": "वृद्धक्षत्रः सैन्धवस्य पिता जगति विश्रुतः\nस कालेनेह महता सैन्धवं पराप्तवान सुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 18, + "text": "जयद्रथम अमित्रघ्नं तं चॊवाच ततॊ नृपम\nअन्तर्हिता तदा वाणी मेघदुन्दुभि निस्वना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 19, + "text": "तवात्मजॊ ऽयं मर्त्येषु कुलशीलदमादिभिः\nगुणैर भविष्यति विभॊ सदृशॊ वंशयॊर दवयॊः\nकषतिय परवरॊ लॊके नित्यं शूराभिसत्कृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 20, + "text": "शत्रुभिर युध्यमानस्य संग्रामे तव अस्य धन्विनः\nशिरश छेत्स्यति संक्रुद्धः शत्रुर नालक्षितॊ भुवि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 21, + "text": "एतच छरुत्वा सिन्धुराजॊ धयात्वा चिरम अरिंदमम\nजञातीन सर्वान उवाचेदं पुत्रस्नेहाभिपीडितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 22, + "text": "संग्रामे युध्यमानस्य वहतॊ महतीं धुरम\nधरण्यां मम पुत्रस्य पातयिष्यति यः शिरः\nतस्यापि शतधा मूर्धा फलिष्यति न संशयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 23, + "text": "एवम उक्त्वा ततॊ राज्ये सथापयित्वा जयद्रथम\nवृद्धक्षत्रॊ वनं यातस तपश चेष्टं समस्थितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 24, + "text": "सॊ ऽयं तप्यति तेजस्वी तपॊ घॊरं दुरासदम\nसमन्तपञ्चकाद अस्माद बहिर वानरकेतन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 25, + "text": "तस्माज जयद्रथस्य तवं शिरश छित्त्वा महामृधे\nदिव्येनास्त्रेण रिपुहन घॊरेणाद्भुत कर्मणा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 26, + "text": "सकुण्डलं सिन्धुपतेः परभञ्जन असुतानुज\nउत्सङ्गे पातयस्वाशु वृद्धक्षत्रस्य भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 27, + "text": "अथ तवम अस्य मूर्धानं पातयिष्यसि भूतले\nतवापि शतधा मूर्धा फलिष्यति न संशयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 28, + "text": "यथा चैतन न जानीयात स राजा पृथिवीपतिः\nतथा कुरु कुरुश्रेष्ठ दिव्यम अस्त्रम उपाश्रितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 29, + "text": "न हय असाध्यम अकार्यं वा विद्यते तव किं चन\nसमस्तेष्व अपि लॊकेषु तरिषु वासवनन्दन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 30, + "text": "एतच छरुत्वा तु वचनं सृक्किणी परिसंलिहन\nइन्द्राशनिसमस्पर्शं दिव्यमन्त्राभिमन्त्रितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 31, + "text": "सर्वभार सहं शश्वद गन्धमाल्यार्चितं शरम\nविससर्जार्जुनस तूर्णं सैन्धवस्य वधे वृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 32, + "text": "स तु गाण्डीवनिर्मुक्तः शरः शयेन इवाशुगः\nशकुन्तम इव वृक्षाग्रात सैन्धवस्य शिरॊ ऽहरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 33, + "text": "अहरत तत पुनश चैव शरैर ऊर्ध्वं धनंजयः\nदुर्हृदाम अप्रहर्षाय सुहृदां हर्षणाय च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 34, + "text": "शरैः कदम्बकी कृत्यकाले तस्मिंश च पाण्डवः\nसमन्तपञ्चकाद बाह्यं शिरस तद वयहरत ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 35, + "text": "एतस्मिन्न एककाले तु वृद्धक्षत्रॊ महीपतिः\nसंध्याम उपास्ते तेजस्वी संबन्धी तव मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 36, + "text": "उपासीनस्य तस्याथ कृष्ण केशं सकुण्डलम\nसिन्धुर आजस्य मूर्धानम उत्सङ्गे समपातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 37, + "text": "तस्यॊत्सङ्गे निपतितं शिरस तच चारुकुण्डलम\nवृद्धक्षत्रस्य नृपतेर अलक्षितम अरिंदम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 38, + "text": "कृप जप्यस्य तस्याथ वृद्धक्षत्रस्य धीमतः\nउत्तिष्ठतस तत सहसा शिरॊ ऽगच्छद धरातलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 39, + "text": "ततस तस्य नरेन्द्रस्य पुत्र मूर्धनि भूतलम\nगते तस्यापि शतधा मूर्धागच्छद अरिंदम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 40, + "text": "ततः सर्वाणि भूतानि विस्मयं जग्मुर उत्तमम\nवासुदेवश च बीभत्सुं परशशंस महारथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 41, + "text": "ततॊ दृष्ट्वा विनिहतं सिन्धुराजं जयद्रथम\nपुत्राणां तव नेत्रेभ्यॊ दुःखाद बह्व अपतज जलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 42, + "text": "भीमसेनॊ ऽपि संग्रामे बॊधयन्न इव पाण्डवम\nसिंहनादेन महता पूरयाम आस रॊदसी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 43, + "text": "तं शरुत्वा तु महानादं धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nसैन्धवं निहतं मेने फल्गुनेन महात्मना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 44, + "text": "ततॊ वादित्रघॊषेण सवान यॊधान अभिहर्षयन\nअभ्यवर्तत संग्रामे भारद्वाजं युयुत्सया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 45, + "text": "ततः परववृते राजन्न अस्तं गच्छति भास्करे\nदरॊणस्य सॊमकैः सार्धं संग्रमॊ लॊमहर्षणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 46, + "text": "ते तु सर्वप्रयत्नेन भारद्वाजं जिघांसवः\nसैन्धवे निहते राजन्न अयुध्यन्त महारथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 47, + "text": "पाण्डवास तु जयं लब्ध्वा सैन्धवं विनिहत्य च\nअयॊधयंस ततॊ दरॊणं जयॊन्मत्तास ततस ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 48, + "text": "अर्जुनॊ ऽपि रणे यॊधांस तावकान रथसत्तमान\nअयॊधयन महाराज हत्वा सैन्धवकं नृपम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 121, + "shloka": 49, + "text": "स देवशत्रून इव देवराजः; किरीटमाली वयधमत समन्तात\nयथा तमांस्य अभ्युदितस तमॊघ्नः; पूर्वां परतिज्ञां समवाप्य वीरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nतस्मिन विनिहते वीरे सैन्धवे सव्यसाचिना\nमामका यद अकुर्वन्त तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 2, + "text": "[स]\nसैन्धवं निहतं दृष्ट्वा रणे पार्थेन मारिष\nअमर्षवशम आपन्नः कृपः शारदतस तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 3, + "text": "महता शरवर्षेण पाण्डवं समवाकिरत\nदरौणिश चाभ्यद्रवत पार्थं रथम आस्थाय फल्गुनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 4, + "text": "ताव एनं रथिनां शरेष्ठौ रथाभ्यां रथसत्तमम\nउभाव उभयतस तीक्ष्णैर विशिखैर अभ्यवर्षताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 5, + "text": "स तथा शरवर्षाभ्यां सुमहद्भ्यां महाभुजः\nपीड्यमानः पराम आर्तिम अगमद रथिनां वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 6, + "text": "सॊ ऽजिघांसुर गुरुं संख्ये गुरॊस तनयम एव च\nचकाराचार्यकं तत्र कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 7, + "text": "अस्त्रैर अस्त्राणि संवार्य दरौणेः शारद्वतस्य च\nमन्दवेगान इषूंस ताभ्याम अजिघांसुर अवासृजत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 8, + "text": "ते नातिभृशम अभ्यघ्नन विशिखा जय चॊदिताः\nबहुत्वात तु पराम आर्तिं शराणां ताव अगच्छताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 9, + "text": "अथ शारद्वतॊ राजन कौन्तेय शरपीडितः\nअवासीदद रथॊपस्थे मूर्च्छाम अभिजगाम ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 10, + "text": "विह्वलं तम अभिज्ञाय भर्तारं शरपीडितम\nहतॊ ऽयम इति च जञात्वा सारस्थिस तम अपावहत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 11, + "text": "तस्मिन सन्ने महाराजे कृपे शारद्वते युधि\nअश्वत्थामाप्य अपायासीत पाण्डवेयाद रथान्तरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 12, + "text": "दृष्ट्वा शारद्वतं पार्थॊ मूर्छितं शरपीडितम\nरथ एव महेष्वासः कृपणं पर्यदेवयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 13, + "text": "पश्यन्न इदं महाप्राज्ञः कषत्ता राजानम उक्तवान\nकुलान्त करणे पापे जातमात्रे सुयॊधने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 14, + "text": "नीयतां परलॊकाय साध्व अयं कुलपांसनः\nअस्माद धि कुरुमुख्यानां महद उत्पत्स्यते भयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 15, + "text": "तद इदं समनुप्राप्तं वचनं सत्यवादिनः\nतत कृते हय अद्य पश्यामि शरतल्पगतं कृपम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 16, + "text": "धिग अस्तु कषात्रम आचारं धिग अस्तु बलपौरुषम\nकॊ हि बराह्मणम आचार्यम अभिद्रुह्येत मादृशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 17, + "text": "ऋषिपुत्रॊ ममाचार्यॊ दरॊणस्य दयितः सखा\nएष शेते रथॊपस्थे मद्बाणैर अभिपीडितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 18, + "text": "अकामयानेन मया विशिखैर अर्दितॊ भृशम\nअवासीदद रथॊपस्थे पराणान पीडयतीव मे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 19, + "text": "शरार्दितेन हि मया परेक्षणीयॊ महाद्युतिः\nपरत्यस्तॊ बहुभिर बाणैर दश धर्मगतेन वै" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 20, + "text": "शॊचयत्य एष निपतन भूयः पुत्रवधाद धि माम\nकृपणं सवरथे सन्नं पश्य कृष्ण यथागतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 21, + "text": "उपाकृत्य तु वै विद्याम आचार्येभ्यॊ नरर्षभाः\nपरयच्छन्तीह ये कामान देवत्वम उपयान्ति ते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 22, + "text": "ये तु विद्याम उपादाय गुरुभ्यः पुरुषाधमाः\nघनन्ति तान एव दुर्वृत्तास ते वै निरयगामिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 23, + "text": "तद इदं नरकायाद्य कृतं कर्म मया धरुवम\nआचार्यं शरवर्षेण रथे सादयता कृपम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 24, + "text": "यत तत पूर्वम उपाकुर्वन्न अस्त्रं माम अब्रवीत कृपः\nन कथं चन कौरव्य परहर्तव्यं गुराव इति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 25, + "text": "तद इदं वचनं साधॊर आचार्यस्य महात्मनः\nनानुष्ठितं तम एवाजौ विशिखैर अभिवर्षताण" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 26, + "text": "नमस तस्मै सुपूज्याय गौतमायापलायिने\nधिग अस्तु मम वार्ष्णेय यॊ हय अस्मै परहराम्य अहम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 27, + "text": "तथा विपलमाने तु सव्यसाचिनि तं परति\nसैधवं निहतं दृष्ट्वा राधेयः समुपाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 28, + "text": "उपायान्तं तु राधेयं दृष्ट्वा पार्थॊ महारथः\nपरहसन देवकीपुत्रम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 29, + "text": "एष परयात्य आधिरथिः सात्यकेः सयन्दनं परति\nन मृष्यति हतं नूनं भूरिश्रवसम आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 30, + "text": "यत्र यात्य एष तत्र तवं चॊदयाश्वाञ जनार्दन\nमा सॊमदत्तेः पदवीं गमयेत सात्यकिं वृषः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 31, + "text": "एकम उक्तॊ महाबाहुः केशवः सव्यसाचिना\nपरत्युवाच महातेजाः कालयुक्तम इदं वचः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 32, + "text": "अलम एष महाबाहुः कर्णायैकॊ हि पाण्डव\nकिं पुनर दरौपदेयाभ्यां सहितः साततर्षभः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 33, + "text": "न च तावत कषमः पार्थ कर्णेन तव संगरः\nपरज्वलन्ती महॊल्केव तिष्ठत्य अस्य हि वासवी\nतवदर्थं पूज्यमानैषा रक्ष्यते परवीरहन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 34, + "text": "अतः कर्णः परयात्व अत्र सात्वतस्य यथातथा\nअहं जञास्यामि कौरव्य कालम अस्य दुरात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 35, + "text": "[धव]\nयॊ ऽसौ कर्णेन वीरेण वार्ष्णेयस्य समागमः\nहते तु भूरिश्रवसि सन्धवे च निपातिते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 36, + "text": "सात्यकिश चापि विरथः कं समारूढवान रथम\nचक्ररक्षौ च पाञ्चाल्यौ तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 37, + "text": "[स]\nहन्त ते वर्णयिष्यामि यथावृत्तं महारणे\nशुश्रूषस्व सथिरॊ भूत्वा दुराचरितम आत्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 38, + "text": "पूर्वम एव हि कृष्णस्य मनॊगतम इदं परभॊ\nविजेतव्यॊ यथा वीरः सात्यकिर यूपकेतुना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 39, + "text": "अतीतानागतं राजन स हि वेत्ति जनार्दनः\nअतः सूतं समाहूय दारुकं संदिदेश ह\nरथॊ मे युज्यतां काल्यम इति राजन महाबलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 40, + "text": "न हि देवा न गन्धर्वा न यक्षॊरग राक्षसाः\nमानवा वा विजेतारः कृष्णयॊः सन्ति के चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 41, + "text": "पितामहपुरॊगाश च देवाः सिद्धाश च तं विदुः\nतयॊः परभावम अतुलं शृणु युद्धं च तद यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 42, + "text": "सात्यकिं विरथं दृष्ट्वा कर्णं चाभ्युद्यतायुधम\nदध्मौ शङ्खं महावेगम आर्षभेणाथ माधवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 43, + "text": "दारुकॊ ऽवेत्य संदेशं शरुत्वा शङ्खस्य च सवनम\nरथम अन्वानयत तस्मै सुपर्णॊच्छ्रितकेतनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 44, + "text": "स केशवस्यानुमते रथं दारुक संयुतम\nआरुरॊह शिनेः पौत्रॊ जवलनादित्य संनिभम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 45, + "text": "कामगैः सैन्यसुग्रीव मेघपुष्पबलाहकैः\nहयॊदग्रैर महावेगैर हेमभाण्ड विभूषितैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 46, + "text": "युक्तं समारुह्य च तं विमानप्रतिमं रथम\nअभ्यद्रवत राधेयं परवपन सायकान बहून" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 47, + "text": "चक्ररक्षाव अपि तदा युधामन्यूत्तमौजसौ\nधनंजयरथं हित्वा राधेयं परत्युदीययुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 48, + "text": "राधेयॊ ऽपि महाराज शरवर्षं समुत्सृजन\nअभ्यद्रवत सुसंक्रुद्धॊ रणे शैनेयम अच्युतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 49, + "text": "नैव दैवं न गान्धर्वं नासुरॊरग राक्षसम\nतादृशं भुवि वा युद्धं दिवि वा शरुतम इत्य उत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 50, + "text": "उपारमत तत सैन्यं स रथाश्वनरद्विपम\nतयॊर दृष्ट्वा महाराज कर्म संमूढचेतनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 51, + "text": "सर्वे च समपश्यन्त तद युद्धम अतिमानुषम\nतयॊर नृवरयॊ राजन सारथ्यं दारुकस्य च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 52, + "text": "गतप्रत्यागतावृत्तैर मण्डलैः संनिवर्तनैः\nसारथेस तु रथस्थस्य काश्यपेयस्य विस्मिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 53, + "text": "नभस्तलगताश चैव देवगन्धर्वदानवाः\nअतीवावहिता दरष्टुं कर्ण शैनेययॊ रणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 54, + "text": "मित्रार्थे तौ पराक्रान्तौ सपर्धिनौ शुष्मिणौ रणे\nकर्णश चामरसंकाशॊ युयुधानश च सात्यकिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 55, + "text": "अन्यॊन्यं तौ महाराज शरवर्षैर अवर्षताम\nपरममाथ शिनेः पौत्रं कर्णः सायकवृष्टिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 56, + "text": "अमृष्यमाणॊ निधनं कौरव्य जलसंधयॊः\nकर्णः शॊकसमाविष्टॊ महॊरग इव शवसन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 57, + "text": "स शैनेयं रणे करुद्धः परदहन्न इव चक्षुषा\nअभ्यद्रवत वेगेन पुनः पुनर अरिंदमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 58, + "text": "तं तु संप्रेक्ष्य संक्रुद्धं सात्यकिः परत्यविध्यत\nमहता शरवर्षेण गजः परतिगजं यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 59, + "text": "तौ समेत्य नरव्याघ्रौ वयाघ्राव इव तरस्विनौ\nअन्यॊन्यं संततक्षाते रणे ऽनुपम विक्रमौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 60, + "text": "ततः कर्णं शिनेः पौत्रः सर्वपारशवैः शरैः\nविभेद सर्वगात्रेषु पुनः पुनर अरिंदमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 61, + "text": "सारथिं चास्य भल्लेन रथनीडाद अपाहरत\nअश्वांश च चतुरः शवेतान निजघ्ने निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 62, + "text": "छित्त्वा धवजं शतेनैव शतधा पुरुषर्षभः\nचकार विरथं कर्णं तव पुत्रस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 63, + "text": "ततॊ विमनसॊ राजंस तावकाः पुरुषर्षभाः\nवृषसेनः कर्णसुतः शल्यॊ मद्राधिपस तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 64, + "text": "दरॊणपुत्रश च शैनेयं सर्वतः पर्यवारयन\nततः पर्याकुलं सर्वं न पराज्ञायत किं चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 65, + "text": "तथा सात्यकिना वीरे विरथे सूतजे कृते\nहाहाकारस ततॊ राजन सर्वसैन्येषु चाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 66, + "text": "कर्णॊ ऽपि विह्वलॊ राजन सात्वतेनार्दितः शरैः\nदुर्यॊधन रथं राजन्न आरुरॊह विनिःश्वसन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 67, + "text": "मानयंस तव पुत्रस्य बाल्यात परभृति सौहृदम\nकृतां राज्यप्रदानेन परतिज्ञां परिपालयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 68, + "text": "तथा तु विरथे कर्णे पुत्रान वै तव पार्थिव\nदुःशासन मुखाञ शूरान नावधीत सात्यकिर वशी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 69, + "text": "रक्षन परतिज्ञां च पुनर भीमसेनकृतां पुरा\nविरथान विह्वलांश चक्रे न तु पराणैर वययॊजयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 70, + "text": "भीमसेनेन तु वधः पुत्राणां ते परतिश्रुतः\nपुनर्द्यूते च पार्थेन वधः कर्णस्य शंश्रुतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 71, + "text": "वधे तव अकुर्वन यत्नं ते तस्य कर्ण मुखास तदा\nनाशक्नुवंश च तं हन्तुं सात्यकिं परवरा रथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 72, + "text": "दरौणिश च कृतवर्मा च तथैवान्ये महारथाः\nनिर्जिता धनुषैकेन शतशः कषत्रियर्षभाः\nकाङ्क्षता परलॊकं च धर्मराजस्य च परियम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 73, + "text": "कृष्णयॊः सदृशॊ वीर्ये सात्यकिः शत्रुकर्शनः\nकृष्णॊ वापि भवेल लॊके पार्थॊ वापि धनुर्धरः\nशैनेयॊ वा नरव्यघ्रश चतुर्थॊ नॊपलभ्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 74, + "text": "[धृ]\nअजय्यं रथम आस्थाय वासुदेवस्य सात्यकिः\nविरथं कृतवान कर्णं वासुदेव समॊ युवा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 75, + "text": "दारुकेण समायुक्तं सवबाहुबलदर्पितः\nकच चिद अन्यं समारूढः स रथं सात्यकिः पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 76, + "text": "एतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं कुशलॊ हय असि भाषितुम\nअसह्यं तम अहं मन्ये तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 77, + "text": "[स]\nशृणु राजन यथा तस्य रथम अन्यं महामतिः\nदारुकस्यानुजस तूर्णं कल्पना विधिकल्पितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 78, + "text": "आयसैः काञ्चनैर्श चापि पट्टैर नद्धं स कूबरम\nतारा सहस्रखचितं सिंहध्वजपताकिनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 79, + "text": "अश्वैर वातजवैर युक्तं हेमभाण्ड परिच्छदैः\nपाण्डुरैर इन्दुसंकाशैः सर्वशब्दातिगैर दृढैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 80, + "text": "चित्रकाञ्चनसंनाहैर वाजिमुख्यैर विशां पते\nघण्टाजालाकुल रवं शक्तितॊमरविद्युतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 81, + "text": "वृतं सांग्रामिकैर दरव्यैर बहुशस्त्रपरिच्छदम\nरथं संपादयाम आस मेघगम्भीर निस्वनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 82, + "text": "तं समारुह्य शैनेयस तव सैन्यम उपाद्रवत\nदारुकॊ ऽपि यथाकामं परययौ केशवान्तिकम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 83, + "text": "कर्णस्यापि महाराज शङ्खगॊक्षीर पाण्डुरैः\nचित्रकाञ्चनसंनाहैः सदश्वैर वेगवत्तरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 84, + "text": "हेमकक्ष्या धवजॊपेतं कॢप्त यन्त्रपताकिनम\nअग्र्यं रथं सुयन्तारं बहुशस्त्रपरिच्छदम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 85, + "text": "उपाजह्रुस तम आस्थाय कर्णॊ ऽपय अभ्यद्रवद रिपून\nएतत ते सरम आख्यातं यन मां तवं परिपृच्छसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 86, + "text": "भूयश चापि निबॊध तवं तवापनयजं कषयम\nएकत्रिंशत तव सुता भीमसेनेन पातिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 87, + "text": "दुर्मुखं परमुखे कृत्वा सततं चित्रयॊधिनम\nशतशॊ निहताः शूराः सात्वतेनार्जुनेन च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 122, + "shloka": 88, + "text": "भीष्मं परमुखतः कृत्वा भगदत्तं च मारिष\nएवम एष कषयॊ वृत्तॊ राजन दुर्मन्त्रिते तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nतथागतेषु शूरेषु तेषां मम च संजय\nकिं वै भीमस तदाकार्षीत तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 2, + "text": "[स]\nविरथॊ भीमसेनॊ वै कर्ण वाक्शल्य पीडितः\nअमर्षवशम आपन्नः फल्गुनं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 3, + "text": "पुनः पुनस तूबरक मूढ औदरिकेति च\nअकृतास्त्रक मा यॊधीर बाल संग्रामकातर" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 4, + "text": "इति माम अब्रवीत कर्णः पश्यतस ते धनंजय\nएवं वक्ता च मे वध्यस तेन चॊक्तॊ ऽसमि भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 5, + "text": "एतद वरतं महाबाहॊ तवया सह कृतं मया\nयथैतन मम कौनेय तथा तव न संशयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 6, + "text": "तद वधाय नरश्रेष्ठ समरैतद वचनं मम\nयथा भवति तत सत्यं तथा कुरु धनंजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 7, + "text": "तच छरुत्वा वचनं तस्य भीमस्यामित विक्रमः\nततॊ ऽरजुनॊ ऽबरवीत कर्णं किं चिद अभ्येत्य संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 8, + "text": "कर्ण कर्ण वृथा दृष्टे सूतपुत्रात्म संस्तुत\nअधर्मबुद्धे शृणु मे यत तवा वक्ष्यामि सांप्रतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 9, + "text": "दविविधं कर्म शूराणां युद्धे जयपराजयौ\nतौ चाप्य अनित्यौ राधेय वासवस्यापि युध्यतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 10, + "text": "मुमूर्षुर युयुधानेन विरथॊ ऽसि विसर्जितः\nयदृच्छया भीमसेनं विरथं कृतवान असि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 11, + "text": "अधर्मस तव एष राधेय यत तवं भीमम अवॊचथाः\nयुद्धधर्मं विजानन वै युध्यन्तम अपलायिनम\nपूरयन्तं यथाशक्ति शूर कर्माहवे तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 12, + "text": "पश्यतां सर्वसैन्यानां केशवस्य ममैव च\nविरथॊ भीमसेनेन कृतॊ ऽसि बहुशॊ रणे\nन च तवां परुषं किं चिद उक्तवान पण्डुनन्दनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 13, + "text": "यस्मात तु बहु रूक्षं च शरावितस ते वृकॊदरः\nपरॊक्षं यच च सौभद्रॊ युष्माभिर निहतॊ मम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 14, + "text": "तस्माद अस्यावलेपस्य सद्यः फलम अवाप्नुहि\nतवया तस्य धनुश छिन्नम आत्मनाशाय दुर्मते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 15, + "text": "तस्माद वध्यॊ ऽसि मे मूढ स भृत्यबलवाहनः\nकुरु तवं सर्वकृत्यानि महत ते भयम आगतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 16, + "text": "हन्तास्मि वृषसेनं ते परेक्षमाणस्य संयुगे\nये चान्ये ऽपय उपयास्यन्ति बुद्धिमॊहेन मां नृपाः\nतांश च सर्वान हनिष्यामि सत्येनायुधम आलभे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 17, + "text": "तवां च मूढाकृत परज्ञम अतिमानिनम आहवे\nदृष्ट्वा दुर्यॊधनॊ मन्दॊ भृशं तप्स्यति पातितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 18, + "text": "अर्जुनेन परतिज्ञाते वधे कर्णसुतस्य तु\nमहान सुतुमुलः शब्दॊ बभूव रथिनां तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 19, + "text": "तस्मिन्न आकुलसंग्रामे वर्तमाने महाभये\nमन्दरश्मिः सहस्रांशुर अस्तं गिरिम उपागमत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ राजन हृषीकेशः संग्रामशिरसि सथितम\nतीर्णप्रतिज्ञं बीभत्सुं परिष्वज्येदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 21, + "text": "दिष्ट्या संपादिता जिष्णॊ परतिज्ञा महती तवया\nदिष्ट्या च निहतः पापॊ वृद्धक्षत्रः सहात्मजः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 22, + "text": "धार्तराष्ट्र बलं पराप्य देव सेनापि भारत\nसीदेत समरे जिष्णॊ नात्र कार्या विचारणा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 23, + "text": "न तं पश्यामि लॊकेषु चिन्तयन पुरुषं कव चित\nतवदृते पुरुषव्याघ्र य एतद यॊधयेद बलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 24, + "text": "महाप्रभाव बहवस तवया तुल्याधिकापि वा\nसमेताः पृथिवीपाला धार्तराष्ट्रस्य कारणात\nते तवां पराप्य रणे करुद्धं नाभ्यवर्तन्त दंशिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 25, + "text": "तव वीर्यं बलं चैव रुद्र शक्रान्तकॊपमम\nनेदृशं शक्नुयत कश चिद रणे कर्तुं पराक्रमम\nयादृशं कृतवान अद्य तवम एकः शत्रुतापनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 26, + "text": "एवम एव हते कर्णे सानुबन्धे दुरात्मनि\nवर्धयिष्यामि भूयस तवां विजितारिं हतद्विषम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 27, + "text": "तम अर्जुनः परत्युवाच परसादात तव माधव\nपरतिज्ञेयं मयॊत्तीर्णा विबुधैर अपि दुस्तरा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 28, + "text": "अनाश्चर्यॊ जयस तेषां येषां नाथॊ ऽसि माधव\nतवत्प्रसादान महीं कृत्स्नां संप्राप्स्यति युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 29, + "text": "तवैव भारॊ वार्ष्णेय तवैव विजयः परभॊ\nवर्धनीयास तव वयं परेष्याश च मधुसूदन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 30, + "text": "एवम उक्तः समयन कृष्णः शनकैर वाहयन हयान\nदर्शयाम आस पार्थाय करूरम आयॊधनं महत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 31, + "text": "[क]\nपरार्थयन्तॊ जयं युद्धे परतितं च महद यशः\nपृथिव्यां शेरते शूराः पर्थिवास तवच छरैर हताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 32, + "text": "विकीर्णशस्त्राभरणा विपन्नाश्वरथद्विपाः\nसंछिन्नभिन्न वर्माणॊ वैक्लव्यं परमं गताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 33, + "text": "स सत्त्वगतसत्त्वाश च परभया परया युताः\nस जीवा इव लक्ष्यन्ते गतसत्त्वा नराधिपाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 34, + "text": "तेषां शरैः सवर्णपुङ्खैः शस्त्रैश च विविधैः शितैः\nवाहनैर आयुधैश चैव संपूर्णां पश्य मेदिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 35, + "text": "वर्मभिश चर्मभिर हारैः शिरॊभिश च सकुण्डलैः\nउष्णीषैर मुकुटैः सरग्भिश चूडामणिभिर अम्बरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 36, + "text": "कण्ठसूत्रैर अङ्गदैश च निष्कैर अपि च सुप्रभैः\nअन्यैश चाब्रहणैश चित्रैर भाति भारत मेदिनी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 37, + "text": "चामरैर वयजनैश चित्रैर धवजैश चाश्वरथद्विपैः\nविविधैश च परिस्तॊमैर अश्वानां च परकीर्णकैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 38, + "text": "कुथाभिश च विचित्राभिर वरूथैश च महाधनैः\nसंस्तीर्णां वसुधां पश्य चित्रपट्टैर इवावृताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 39, + "text": "नागेभ्यः पतितान अन्यान कल्पितेभ्यॊ दविपैः सह\nसिंहान वज्रप्रणुन्नेभ्यॊ गिर्यग्रेभ्य इव चयुतान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 40, + "text": "संस्यूतान वाजिभिः सार्धं धरण्यां पश्य चापरान\nपदातिसादि संघांश च कषतजौघपरिप्लुतान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 123, + "shloka": 41, + "text": "[स]\nएवं संदर्शयन कृष्णॊ रणभूमिं किरीटिनः\nसवैः समेतः स मुदितः पाञ्चजन्यं वयनादयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततॊ युधिष्ठिरॊ राजा रथाद आप्लुत्य भारत\nपर्यष्वजत तदा कृष्णाव आनन्दाश्रु परिप्लुतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 2, + "text": "परमृज्य वदनं शुभ्रं पुण्डरीकसमप्रभम\nअब्रवीद वासुदेवं च पाण्डवं च धनंजयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 3, + "text": "दिष्ट्या पश्यामि संग्रामे तीर्णभारौ महारथौ\nदिष्ट्या च निहतः पापः सैन्धवः पुरुषाधमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 4, + "text": "कृष्ण दिष्ट्या मम परीतिर महती परतिपादिता\nदिष्ट्या शत्रुगणाश चैव निमग्नाः शॊकसागरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 5, + "text": "न तेषां दुष्करं किं चित तरिषु लॊकेषु विद्यते\nसर्वलॊकगुरुर येषां तवं नाथॊ मधुसूदन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 6, + "text": "तव परसादाद गॊविन्द वयं जेष्यामहे रिपून\nयथापूर्वं परसादात ते दानवान पाकशासनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 7, + "text": "पृथिवी विजयॊ वापि तरैलॊक्यविजयॊ ऽपि वा\nधरुवॊ हि तेषां वार्ष्णेय येषां तुष्टॊ ऽसि माधव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 8, + "text": "न तेषां विद्यते पापं संग्रामे वा पराजयः\nतरिदशेश्वरनाथस तवं येषां तुष्टॊ ऽसि माधव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 9, + "text": "तवत्प्रसादाद धृषीकेश शक्रः सुरगणेश्वरः\nतरैलॊक्यविजयं शरीमान पराप्तवान रणमूर्धनि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 10, + "text": "तव चैव परसादेन तरिदशास तरिदशेश्वर\nअमरत्वं गताः कृष्ण लॊकांश चाश्नुवते ऽकषयान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 11, + "text": "तवत्प्रसाद समुत्थेन विक्रमेणारि सूदन\nसुरेशत्वं गतः शक्रॊ हत्वा दैत्यान सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 12, + "text": "तवत्प्रसादाद धृषीकेश जगत सथावरजङ्गमम\nसववर्त्मनि सथितं वीर जपहॊमेषु वर्तते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 13, + "text": "एकार्णवम इदं पूर्वं सर्वम आसीत तमॊमयम\nतवत्प्रसादात परकाशत्वं जगत पराप्तं नरॊत्तम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 14, + "text": "सरष्टारं सर्वलॊकानां परमात्मानम अच्युतम\nये परपन्ना हृषीकेशं न ते मुह्यन्ति कर्हि चित" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 15, + "text": "अनादि निधनं देवं लॊककर्तारम अव्ययम\nतवां भक्ता ये हृषीकेश दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 16, + "text": "परं पुराणं पुरुषं पुराणानां परं च यत\nपरपद्यतस तं परमं परा भूतिर विधीयते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 17, + "text": "यॊ ऽगात चतुरॊ वेदान यश च वेदेषु गीयते\nतं परपद्य महात्मानं भूतिम आप्नॊत्य अनुत्तमाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 18, + "text": "धनंजय सखा यश च धनंजय हितश च यः\nतं धनंजय गॊप्तारं परपद्य सुखम एधते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 19, + "text": "इत्य उक्तौ तौ महात्मानाव उभौ केशव पाण्डवौ\nताव अब्रूतां तदा हृष्टौ राजानं पृथिवीपतिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 20, + "text": "तव कॊपाग्निना दग्धः पापॊ राजा जयद्रथः\nउदीर्णं चापि सुमहद धार्तराष्ट्र बलं रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 21, + "text": "हन्यते निहतं चैव विनङ्क्ष्यति च भारत\nतव करॊधहता हय एते कौरवाः शत्रुसूदन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 22, + "text": "तवां हि चक्षुर्हणं वीरं कॊपयित्वा सुयॊधनः\nस मित्र बन्धुः समरे पराणांस तयक्ष्यति दुर्मतिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 23, + "text": "तव करॊधहतः पूर्वं देवैर अपि सुदुर्जयः\nशरतल्पगतः शेते भीष्मः कुरुपितामहः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 24, + "text": "दुर्लभॊ हि जयस तेषां संग्रामे रिपुसूदन\nयाता मृत्युवशं ते वै येषां करॊद्धॊ ऽसि पाण्डव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 25, + "text": "राज्यं पराणाः परियाः पुत्राः सौख्यानि विविधानि च\nअचिरात तस्य नश्यन्ति येषां करुद्दॊ ऽसि मानद" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 26, + "text": "विनष्टान कौरवान मन्ये सपुत्रपशुबान्धवान\nराजधर्मपरे नित्यं तवयि करुद्धे युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 27, + "text": "ततॊ भीमॊ महाबाहुः सात्यकिश च महारथः\nअभिवाद्य गुरुं जयेष्ठं मार्गणैः कषतविक्षतौ\nसथिताव आस्तां महेष्वासौ पाञ्चाल्यैः परिवारितौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 28, + "text": "तौ दृष्ट्व मुदितौ वीरौ पराञ्जलीचाग्रतः सथितौ\nअभ्यनन्दत कौन्तेयस ताव उभौ भीम सात्यकी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 29, + "text": "दिष्ट्या पश्यामि वां वीरौ विमुक्तौ सैन्यसागरात\nदरॊण गराहाद दुराधर्षाद धार्दिक्य मकरालयात\nदिष्ट्या च निर्जिताः संख्ये पृथिव्यां सर्वपार्थिवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 30, + "text": "युवां विजयिनौ चापि दिष्ट्या पश्यामि संयुगे\nदिष्ट्या दरॊणॊ जितः संख्ये हार्दिक्यश च महाबलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 31, + "text": "सैन्यार्णवं समुत्तीर्णौ दिष्ट्या पश्यामि चानघौ\nसमरश्लाघिनौ वीरौ समरेष्व अपलायिनौ\nमम पराणसमौ चैव दिष्ट्या पश्यामि वाम अहम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 32, + "text": "इत्य उक्त्वा पाण्डवॊ राजा युयुधान वृकॊदरौ\nसस्वजे पुरुषव्याघ्रौ हर्षाद बाष्पं मुमॊच ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 124, + "shloka": 33, + "text": "ततः परमुदितः सर्वं बलम आसीद विशां पते\nपाण्डवानां जयं दृष्ट्वा युद्धाय च मनॊ दधे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nसैन्धवे निहते राजन पुत्रस तव सुयॊधनः\nअश्रुक्लिन्न मुखॊ दीनॊ निरुत्साहॊ दविषज जये\nअमन्यतार्जुन समॊ यॊधॊ भुवि न विद्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 2, + "text": "न दरॊणॊ न च राधेयॊ नाश्वत्थामा कृपॊ न च\nकरुद्धस्य परमुखे सथातुं पर्याप्ता इति मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 3, + "text": "निर्जित्य हि रणे पार्थः सर्वान मम महारथान\nअवधीत सैन्धवं संख्ये नैनं कश चिद अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 4, + "text": "सर्वथा हतम एवैतत कौरवाणां महद बलम\nन हय अस्य विद्यते तरात साक्षाद अपि पुरंदरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 5, + "text": "यम उपाश्रित्य संग्रामे कृतः शस्त्रसमुद्यमः\nस कर्णॊ निर्जितः संख्ये हतश चैव जयद्रथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 6, + "text": "परुषाणि सभामध्ये परॊक्तवान यः सम पाण्डवान\nस कर्णॊ निर्जितः संख्ये सैन्धवश च निपातितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 7, + "text": "यस्य वीर्यं समाश्रित्य शमं याचन्तम अच्युतम\nतृणवत तम अहं मन्ये स कर्णॊ निर्जितॊ युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 8, + "text": "एवं कलान्तमना राजन्न उपायाद दरॊणम ईक्षितुम\nआगस्कृत सर्वलॊकस्य पुत्रस ते भरतर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 9, + "text": "ततस तत सर्वम आचख्यौ कुरूणां वैशसं महत\nपरान विजयतश चापि धार्तराष्ट्रान निमज्जतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 10, + "text": "[दुर]\nपश्य मूर्धावसिक्तानाम आचार्य कदनं कृतम\nकृत्वा परमुखतः शूरं भीष्मं मम पितामहम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 11, + "text": "तं निहत्य परलुब्धॊ ऽयं शिखण्डी पूर्णमानसः\nपाञ्चालैः सहितः सर्वैः सेनाग्रम अभिकर्षति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 12, + "text": "अपरश चापि दुर्धर्षः शिष्यस ते सव्यसाचिना\nअक्षौहिणी सप्त हत्वा हतॊ राजा जयद्रथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 13, + "text": "अस्मद विजयकामानां सुहृदाम उपकारिणाम\nगन्तास्मि कथम आनृण्यं गतानां यमसादनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 14, + "text": "ये मदर्थं परीप्सन्ति वसुधां वसुधाधिपाः\nते हित्वा वसुधैश्वर्यं वसुधाम अधिशेरते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 15, + "text": "सॊ ऽहं कापुरुषः कृत्वा मित्राणां कषयम ईदृशम\nनाश्वमेधसहस्रेण पातुम आत्मानम उत्सहे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 16, + "text": "मम लुब्धस्य पापस्य तथा धर्मापचायिनः\nवयायच्छन्तॊ जिगीषन्तः पराप्ता वैवस्वतक्षयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 17, + "text": "कथं पतितवृत्तस्य पृथिवी सुहृदां दरुहः\nविवरं नाशकद दातुं मम पार्थिव संसदि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 18, + "text": "सॊ ऽहं रुधिरसिक्ताङ्गं राज्ञां मध्ये पितामहम\nशयानं नाशकं तरातुं भीष्मम आयॊधने हतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 19, + "text": "तं माम अनार्य पुरुषं मित्र दरुहम अधार्मिकम\nकिं स वक्ष्यति दुर्धर्षः समेत्य परलॊकवित" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 20, + "text": "जलसंधं महेष्वासं पश्य सात्यकिना हतम\nमदर्थम उद्यतं शूरं पराणांस तयक्त्वा महारथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 21, + "text": "काम्बॊजं निहतं दृष्ट्वा तथालम्बुसम एव च\nअन्यान बहूंश च सुहृदॊ जीवितार्थॊ ऽदय कॊ मम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 22, + "text": "वयायच्छन्तॊ हताः शूरा मदर्थे ये ऽपराङ्मुखाः\nयतमानाः परं शक्त्या विजेतुम अहितान मम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 23, + "text": "तेषां गत्वाहम आनृण्यम अद्य शक्त्या परंतप\nतर्पयिष्यामि तान एव जलेन यमुनाम अनु" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 24, + "text": "सत्यं ते परतिजानामि सर्वशस्त्रभृतां वरम\nइष्टापूर्तेन च शपे वीर्येण च सुतैर अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 25, + "text": "निहत्य तान रणे सर्वान पाञ्चालान पाण्डवैः सह\nशान्तिं लब्धास्मि तेषां वा रणे गन्ता स लॊकताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 26, + "text": "न हीदानीं सहाया मे परीप्सन्त्य अनुपस्कृताः\nशरेयॊ हि पाण्डून मन्यन्ते न तथास्मान महाभुज" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 27, + "text": "सवयं हि मृत्युर विहितः सत्यसंधेन संयुगे\nभवान उपेक्षां कुरुते सुशिष्यत्वाद धनंजये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 28, + "text": "अतॊ विनिहताः सर्वे ये ऽसमज जय चिकीर्षवः\nकर्णम एव तु पश्यामि संप्रत्य अस्मज जयैषिणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 29, + "text": "यॊ हि मित्रम अविज्ञाय याथातथ्येन मन्दधीः\nमित्रार्थे यॊजयत्य एनं तस्य सॊ ऽरथॊ ऽवसीदति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 30, + "text": "तादृग्रूपम इदं कार्यं कृतं मम सुहृद बरुवैः\nमॊहाल लुब्धस्य पापस्य जिह्माचारैस ततस ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 31, + "text": "हतॊ जयद्रथश चैव सौमदत्तिश च वीर्यवान\nअभीषाहाः शूरसेनाः शिबयॊ ऽथ वसातयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 32, + "text": "सॊ ऽहम अद्य गमिष्यामि यत्र ते पुरुषर्षभाः\nहता मदर्थं संग्रामे युध्यमानाः किरीटिना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 125, + "shloka": 33, + "text": "न हि मे जीवितेनार्थस तान ऋते पुरुषर्षभान\nआचार्यः पाण्डुपुत्राणाम अनुजानातु नॊ भवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nसिन्धुराजे हते तात समरे सव्यसाचिना\nतथैव भूरिश्रवसि किम आसीद वॊ मनस तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 2, + "text": "दुर्यॊधनेन च दरॊणस तथॊक्तः कुरुसंसदि\nकिम उक्तवान परं तस्मात तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 3, + "text": "[स]\nनिष्टानकॊ महान आसीत सैन्यानां तव भारत\nसैन्धवं निहतं दृष्ट्वा भूरिश्रवसम एव च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 4, + "text": "मन्त्रितं तव पुत्रस्य ते सर्वम अवमेनिरे\nयेन मन्त्रेण निहताः शतशः कषत्रियर्षभाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 5, + "text": "दरॊणस तु तद वचः शरुत्वा पुत्रस्य तव दुर्मनाः\nमुहूर्तम इव तु धयात्वा भृशम आर्तॊ ऽभयभाषत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 6, + "text": "दुर्यॊधन किम एवं मां वाक्शरैर अभिकृन्तसि\nअजय्यं समरे नित्यं बरुवाणं सव्यसाचिनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 7, + "text": "एतेनैवार्जुनं जञातुम अलं कौरव संयुगे\nयच छिखण्ड्य अवधीद भीष्मं पाल्यमानः किरीटिना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 8, + "text": "अवध्यं निहतं दृष्ट्वा संयुगे देव मानुषैः\nतदैवाज्ञासिषम अहं नेयम अस्तीति भारती" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 9, + "text": "यं पुंसां तरिषु लॊकेषु सर्वशूरम अमंस्महि\nतस्मिन विनिहते शूरे किं शेषं पर्युपास्महे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 10, + "text": "यान सम तान गलहते तातः शकुनिः कुरुसंसदि\nअक्षान न ते ऽकषा निशिता बाणास ते शत्रुतापनाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 11, + "text": "त एते घनन्ति नस तात विशिखा जय चॊदिताः\nयांस तदा खयाप्यमानांस तवं विदुरेण न बुध्यसे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 12, + "text": "तास ता विलपतश चापि विदुरस्य महात्मनः\nधीरस्य वाचॊ नाश्रौषीः कषेमाय वदतः शिवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 13, + "text": "तद इदं वर्तते घॊरम आगतं वैशसं महत\nतस्यावमानाद वाक्यस्य दुर्यॊधनकृते तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 14, + "text": "यच च नः परेक्षमाणानां कृष्णाम आनाययः सभाम\nअनर्हतीं कुले जातां सर्वधर्मानुचारिणीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 15, + "text": "तस्याधर्मस्य गान्धारे फलं पराप्तम इदं तवया\nनॊ चेत पापं परे लॊके तवम अर्च्छेथास ततॊ ऽधिकम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 16, + "text": "यच च तान पाण्डवान दयूते विषमेण विजित्य ह\nपराव्राजयस तदारण्ये रौरवाजिनवाससः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 17, + "text": "पुत्राणाम इव चैतेषां धर्मम आचरतां सदा\nदरुह्येत कॊ नु नरॊ लॊके मद अन्यॊ बराह्मण बरुवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 18, + "text": "पाण्डवानाम अयं कॊपस तवया शकुनिना सह\nआहृतॊ धृतराष्ट्रस्य संमते कुरुसंसदि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 19, + "text": "दुःशासनेन संयुक्तः कर्णेन परिवर्धितः\nकषत्तुर वाक्यम अनादृत्य तवयाभ्यस्तः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 20, + "text": "यत तत सर्वे पराभूय पर्यवारयतार्जुनिम\nसिन्धुराजानम आश्रित्य स वॊ मध्ये कथं हतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 21, + "text": "कथं तवयि च कर्णे च कृपे शल्ये च जीवति\nअश्वत्थाम्नि च कौरव्य निधनं सैन्धवॊ ऽगमत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 22, + "text": "यद वस तत सर्वराजानस तेजस तिग्मम उपासते\nसिन्धुराजं परित्रातुं स वॊ मध्ये कथं हतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 23, + "text": "मय्य एव हि विशेषेण तथा दुर्यॊधन तवयि\nआशंसत परित्राणम अर्जुनात स महीपतिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 24, + "text": "ततस तस्मिन परित्राणम अलब्धवति फल्गुनात\nन किं चिद अनुपश्यामि जीवितत्राणम आत्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 25, + "text": "मज्जन्तम इव चात्मानं दृष्टद्युम्नस्य किल्बिषे\nपश्याम्य अहत्वा पाञ्चालान सह तेन शिखण्डिना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 26, + "text": "तन मा किम अभितप्यन्तं वाक्शरैर अभिकृन्तसि\nअशक्तः सिन्धुराजस्य भूत्वा तराणाय भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 27, + "text": "सौवर्णं सत्यसंधस्य धवजम अक्लिष्टकर्मणः\nअपश्यन युधि भीष्मस्य कथम आशंससे जयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 28, + "text": "मध्ये महारथानां च यत्राहन्यत सैन्धवः\nहतॊ भूरिश्रवाश चैव किं शेषं तत्र मन्यसे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 29, + "text": "कृप एव च दुर्धर्षॊ यदि जीवति पार्थिव\nयॊ नागात सिन्धुराजस्य वर्त्म तं पूजयाम्य अहम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 30, + "text": "यच चापश्यं हतं भीष्मं पश्यतस ते ऽनुजस्य वै\nदुःशासनस्य कौरव्य कुर्वाणं कर्म दुष्करम\nअवध्यकल्पं संग्रामे देवैर अपि स वासवैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 31, + "text": "न ते वसुंधरास्तीति तद अहं चिन्तये नृप\nइमानि पाण्डवानां च सृञ्जयानां च भारत\nअनीकान्य आद्रवन्ते मां सहितान्य अद्य मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 32, + "text": "नाहत्वा सर्वपाञ्चालान कवचस्य विमॊक्षणम\nकर्तास्मि समरे कर्म धार्तराष्ट्र हितं तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 33, + "text": "राजन बरूयाः सुतं मे तवम अश्वत्थामानम आहवे\nन सॊमकाः परमॊक्तव्या जीवितं परिरक्षता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 34, + "text": "यच च पित्रानुशिष्टॊ ऽसि तद वचः परिपालय\nआनृशंस्ये दमे सत्ये आर्जवे च सथिरॊ भव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 35, + "text": "धर्मार्थकामकुशलॊ धर्मार्थाव अप्य अपीडयन\nधर्मप्रधानः कार्याणि कुर्याश चेति पुनः पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 36, + "text": "चक्षुर मनॊभ्यां संतॊष्या विप्राः सेव्याश च शक्तितः\nन चैषां विप्रियं कार्यं ते हि वह्नि शिखॊपमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 37, + "text": "एष तव अहम अनीकानि परविशाम्य अरिसूदन\nरणाय महते राजंस तवया वाक्शल्य पीडितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 38, + "text": "तवं च दुर्यॊधन बलं यदि शक्नॊषि धारय\nरात्राव अपि हि यॊत्स्यन्ते संरब्धाः कुरुसृञ्जयाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 126, + "shloka": 39, + "text": "एवम उक्त्वा ततः परायाद दरॊणः पाण्डव सृञ्जयान\nमुष्णन कषत्रिय तेजांसि नक्षत्राणाम इवांशुमान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 127, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततॊ दुर्यॊधनॊ राजा दरॊणेनैवं परचॊदितः\nअमर्षवशम आपन्नॊ युद्धायैव मनॊ दधे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 127, + "shloka": 2, + "text": "अब्रवीच च तदा कर्णं पुत्रॊ दुर्यॊधनस तव\nपश्य कृष्ण सहायेन पाण्डवेन किरीटिना\nआचार्य विहितं वयूहं भिन्नं देवैः सुदुर्भिदम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 127, + "shloka": 3, + "text": "तव वयायच्छमानस्य दरॊणस्य च महात्मनः\nमिषतां यॊधमुख्यानां सैन्धवॊ विनिपातितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 127, + "shloka": 4, + "text": "पश्य राधेय राजानः पृथिव्यं परवरा युधि\nपार्थेनैकेन निहताः सिंहेनेवेतरा मृगाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 127, + "shloka": 5, + "text": "मम वयायच्छमानस्य समरे शत्रुसूदन\nअल्पावशेषं सन्यं मे कृतं शक्रात्मजेन ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 127, + "shloka": 6, + "text": "कथं हय अनिच्छमानस्य दरॊणस्य युधि फल्गुनः\nभिन्द्यात सुदुर्भिदं वयूहं यतमानॊ ऽपि संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 127, + "shloka": 7, + "text": "परियॊ हि फल्गुनॊ नित्यम आचार्यस्य महात्मनः\nततॊ ऽसय दत्तवान दवारं न युद्धेनारि मर्दन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 127, + "shloka": 8, + "text": "अभयं सैधवस्याजौ दत्त्वा दरॊणः परंतपः\nपरादात किरीटिने दवारं पश्य निर्गुणतां मम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 127, + "shloka": 9, + "text": "यद यद आस्यम अनुज्ञां वै पूर्वम एव गृहान परति\nसिन्धुराजस्य समरे नाभभिष्यज जनक्षयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 127, + "shloka": 10, + "text": "जयद्रथॊ जीवितार्थी गच्छमानॊ गृहान परति\nमहानार्येण संरुद्धॊ दरॊणात पराप्याभयं रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 127, + "shloka": 11, + "text": "अद्य मे भरातरः कषीणाश चित्रसेनादयॊ युधि\nभीमसेनं समासाद्य पश्यतां नॊ दुरात्मनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 127, + "shloka": 12, + "text": "[कर्ण]\nआचार्यं मा विगर्हस्व शक्त्या युध्यत्य असौ दविजः\nअजय्यान पाण्डवान मन्ये दरॊणेनास्त्रविदा मृधे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 127, + "shloka": 13, + "text": "तथा हय एनम अतिक्रम्य परविष्टः शवेतवाहनः\nदैवदृष्टॊ ऽनयथा भावॊ न मन्ये विद्यते कव चित" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 127, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ नॊ युध्यमानानां परं शक्त्या सुयॊधन\nसैन्धवॊ निहतॊ राजन दैवम अत्र परं समृतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 127, + "shloka": 15, + "text": "परं यत्नं कुर्वतां च तवया सार्धं रणाजिरे\nहत्वास्माकं पौरुषं हि दैवं पश्चात करॊति नः\nसततं चेष्टमानानां निकृत्या विक्रमेण च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 127, + "shloka": 16, + "text": "दैवॊपसृष्टः पुरुषॊ यत कर्म कुरुते कव चित\nकृतं कृतं सम तत तस्य दैवेन विनिहन्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 127, + "shloka": 17, + "text": "यत कर्तव्यं मनुष्येण वयवसायवता सता\nतत कार्यम अविशङ्केन सिद्दिर दैवे परतिष्ठिता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 127, + "shloka": 18, + "text": "निकृत्या निकृताः पार्था विषयॊगैश च भारत\nदग्धा जतु गृहे चापि दयूतेन च पराजिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 127, + "shloka": 19, + "text": "राजनीतिं वयपाश्रित्य परहिताश चैव काननम\nयत्नेन च कृतं यत ते दैवेन विनिपातितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 127, + "shloka": 20, + "text": "युध्यस्व यत्नम आस्थाय मृत्युं कृत्वा निवर्तनम\nयततस तव तेषां च दैवं मार्गेण यास्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 127, + "shloka": 21, + "text": "न तेषां मतिपूर्वं हि सुकृतं दृश्यते कव चित\nदुष्कृतं तव वा वीर बुद्ध्या हीनं कुरूद्वह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 127, + "shloka": 22, + "text": "दैवं परमाणं सर्वस्य सुकृतस्येतरस्य वा\nअनन्यकर्म दैवं हि जागर्ति सवपताम अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 127, + "shloka": 23, + "text": "बहूनि तव सैन्यानि यॊधाश च बहवस तथा\nन तहा पाण्डुपुत्राणाम एवं युद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 127, + "shloka": 24, + "text": "तैर अल्पैर बहवॊ यूयं कषयं नीताः परहारिणः\nशङ्के दैवस्य तत कर्म पौरुषं येन नाशितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 127, + "shloka": 25, + "text": "[स]\nएवं संभाषमाणानां बहु तत तज जनाधिप\nपाण्डवानाम अनीकानि समदृश्यन्त संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 127, + "shloka": 26, + "text": "ततः परववृते युद्धं वयतिषक्त रथद्विपम\nतावकानां परैः सार्धं राजन दुर्मन्त्रिते तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतद उदीर्णगजाश्वौघं बलं तव जनाधिप\nपाण्डुसेनाम अभिद्रुत्य यॊधयाम आस सर्वतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 2, + "text": "पाञ्चालाः कुरवश चैव यॊधयन्तः परस्परम\nयम राष्ट्राय महते परलॊकाय दीक्षिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 3, + "text": "शूराः शूरैः समागम्य शरतॊमर शक्तिभिः\nविव्यधुः समरे तूर्णं निन्युश चैव यमक्षयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 4, + "text": "रथिनां रथिभिः सार्धं रुधिरस्रावि दारुणम\nपरावर्तत महद युद्धं निघ्नताम इतरेतरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 5, + "text": "वारणाश च महाराज समासाद्य परस्परम\nविषाणैर दारयाम आसुः संक्रुद्धाश च महॊत्कटाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 6, + "text": "हयारॊहान हरारॊहाः परासशक्तिपरश्वधैः\nबिभिदुस तुमुले युद्धे परार्थयन्तॊ मयद यशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 7, + "text": "पत्तयश च महाबाहॊ शतशः शस्त्रपाणयः\nअन्यॊन्यम आर्दयन राजन नित्ययत्ताः पराक्रमे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 8, + "text": "गॊत्राणां नामधेयानां कुलानां चैव मारिष\nशरवणाद धि विजानीमः पाञ्चालान कुरुभिः सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 9, + "text": "अन्यॊन्यं समरे यॊधाः शरशक्तिपरश्वधैः\nपरेषयन परलॊकाय विचरन्तॊ हय अभीतवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 10, + "text": "शरैर दश दिशॊ राजंस तेषां मुक्तैः सहस्रशः\nन भराजन्त यथापूर्वं भास्करे ऽसतं गते ऽपि च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 11, + "text": "तथा परयुध्यमानेषु पाणवेयेषु निर्भयः\nदुर्यॊधनॊ महाराज वयवगाहत तद बलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 12, + "text": "सैन्धवस्य वधेनैव भृशं दुःखसमन्वितः\nमर्तव्यम इति संचिन्त्य पराविशत तु दविषद बलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 13, + "text": "नादयन रथघॊषेण कम्पयन्न इव मेदिनीम\nअभ्यवर्तत पुत्रस ते पाण्डवानाम अनीकिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 14, + "text": "स संनिपातस तुमुलस तस्य तेषां च भारत\nअभवत सर्वसैन्यानाम अभाव करणॊ महान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 15, + "text": "मंध्यं दिनगतं सूर्यं परतपन्तं गभस्तिभिः\nतथा तव सुतं मध्ये परतपन्तं शरॊर्मिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 16, + "text": "न शेकुर भारतं युद्धे पाण्डवाः समवेक्षितुम\nपलायने कृतॊत्साहा निर्तुसाहा दविषज जये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 17, + "text": "पर्यधावन्त पाञ्चाला वध्यमाना महात्मना\nरुक्मपुङ्खैः परसन्नाग्रैस तव पुत्रेण धन्विना\nअर्द्यमानाः शरैस तूर्णं नयपतन पाण्डुसैनिकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 18, + "text": "न तादृशं रणे कर्मकृतवन्तस तु तावकाः\nयादृशं कृतवान राजा पुत्रस तव विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 19, + "text": "पुत्रेण तव सा सेना पाण्डवी मथिता रणे\nनलिनी दविरदेनेव समन्तात फुल्लपङ्कजा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 20, + "text": "कषीणतॊयानिलार्काभ्यां हतत्विड इव पद्मिनी\nबभूव पाण्डवी सेना तव पुत्रस्य तेजसा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 21, + "text": "पाण्डुसेनां हतां दृष्ट्वा तव पुत्रेण भारत\nभीमसेनपुरॊगास तु पाञ्चालाः समुपाद्रवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 22, + "text": "स भीमसेनं दशभिर मद्री पुत्रौ तरिभिस तरिभिः\nविराटद्रुपदौ षड्भिः शतेन च शिखण्डिनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 23, + "text": "धृष्टद्युम्नं च सप्तत्या धर्मपुत्रं च सप्तभिः\nकेकयांश चैव चेदींश च बहुभिर निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 24, + "text": "सात्वतं पञ्चभिर विद्ध्वा दरौपदेयांस तरिभिस तरिभिः\nघटॊत्कचं च समरे विद्ध्वा सिंह इवानदत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 25, + "text": "शतशश चापरान यॊधान स दविपाश्वरथान रणे\nशरैर अवचकर्तॊग्रैः करुद्धॊ ऽनतक इव परजाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 26, + "text": "तस्य तान निघ्नतः शत्रून रुक्मपृष्ठं महद धनुः\nभल्लाभ्यां पाण्डवॊ जयेष्ठस तरिधा चिच्छेद मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 27, + "text": "विव्याध चैनं दशभिः सम्यग अस्तैः शितैः शरैः\nमर्माणि भित्त्वा ते सर्वे संभग्नाः कषितिम आविशत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 28, + "text": "ततः परमुदिता यॊधाः परिवव्रुर युधिष्ठिरम\nवृत्र हत्यै यथा देवाः परिवव्रुः पुरंदरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा तव पुत्रस्य मारिष\nशरं परमदुर्वारं परेषयाम आस संयुगे\nस तेन भृशसंविद्धॊ निषसाद रथॊत्तमे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 30, + "text": "ततः पाञ्चाल सैन्यानां भृशम आसीद रवॊ महान\nहतॊ राजेति राजेन्द्र मुदितानां समन्ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 31, + "text": "बाणशब्दरवश चॊग्रः शुश्रुवे तत्र मारिष\nअथ दरॊणॊ दरुतं तत्र परत्यदृश्यत संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 32, + "text": "हृष्टॊ दुर्यॊधनश चापि दृढम आदाय कार्मुकम\nतिष्ठ तिष्ठेति राजानं बरुवन पाण्डवम अभ्ययात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 33, + "text": "परत्युद्ययुस तं तवरिताः पाञ्चाला राजगृद्धिनः\nतान दरॊणः परतिजग्राह परीप्सन कुरुसत्तमम\nचण्डवातॊद्धतान मेघान निघ्नन रश्मिमुचॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 128, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ राजन महान आसीत संग्रामॊ भूरिवर्धनः\nतावकानां परेषां च समेतानां युयुत्सया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nयत तदा पराविशत पाण्डून आचार्यः कुपितॊ वशी\nउत्क्वा दुर्यॊधनं सम्यङ मम शास्त्रातिगं सुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 2, + "text": "परविश्य विचरन्तं च रणे शूरम अवस्थितम\nकथं दरॊणं महेष्वासं पाण्डवाः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 3, + "text": "के ऽरक्षन दक्षिणं चक्रम आचार्यस्य महात्मनः\nके चॊत्तरम अरक्षन्त निघ्नतः शात्रवान रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 4, + "text": "नृत्यन स रथमार्गेषु सर्वशस्त्रभृतां वरः\nधूमकेतुर इव करुद्धः कथं मृत्युम उपेयिवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 5, + "text": "[स]\nसायाह्ने सैन्धवं हत्वा राज्ञा पार्थः समेत्य च\nसात्यकिश च महेष्वासॊ दरॊणम एवाभ्यधावताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 6, + "text": "तथा युधिष्ठिरस तूर्णं भीमसेनश च पाण्डवः\nपृथक चमूभ्यां संसक्तौ दरॊणम एवाभ्यधावताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 7, + "text": "तथैव नकुलॊ धीमान सहदेवश च दुर्जयः\nधृष्टद्युम्नः शतानीकॊ विराटश च स केकयः\nमत्स्याः शाल्वेय सेनाश च दरॊणम एव ययुर युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 8, + "text": "दरुपदश च तथा राजा पाञ्चालैर अभिरक्षितः\nधृष्टद्युम्न पिता राजन दरॊणम एवाभ्यवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 9, + "text": "दरौपदेया महेष्वासा राक्षसश च घटॊत्कचः\nस सेनास ते ऽभयवर्तन्त दरॊणम एव महाद्युतिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 10, + "text": "परभद्रकश च पाञ्चालाः षट सहस्राः परहारिणः\nदरॊणम एवाभ्यवर्तन्त पुरस्कृत्य शिखण्डिनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 11, + "text": "तथेतरे नरव्याघ्राः पाण्डवानां महारथाः\nसहिताः संन्यवर्तन्त दरॊणम एव दविजर्षभम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 12, + "text": "तेषु शूरेषु युद्धाय गतेषु भरतर्षभ\nबभूव रजनी घॊरा भीरूणां भयवर्धिनी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 13, + "text": "यॊधानाम अशिवा रौद्रा राजन्न अन्तकगामिनी\nकुञ्जराश्वमनुष्याणां पराणान्त करणी तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 14, + "text": "तस्यां रजन्यां घॊरायां नदन्त्यः सर्वतः शिवाः\nनयवेदयन भयं घॊरं स जवालकवलैर मुखैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 15, + "text": "उलूकाश चाप्य अदृश्यन्त शंसन्तॊ विपुलं भयम\nविशेषतः कौरवाणां धवजिन्याम अतिदारुणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 16, + "text": "ततः सैन्येषु राजेन्द्र शब्दः समभवन महान\nभेरीशब्देन महता मृदङ्गानां सवनेन च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 17, + "text": "गजानां गर्जितैश चापि तुरङ्गाणां च हेषितैः\nखुरशब्दनिपातैश च तुमुलः सर्वतॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 18, + "text": "ततः समभवद युद्धं संध्यायाम अतिदारुणम\nदरॊणस्य च महाराज सृञ्जयानां च सर्वशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 19, + "text": "तमसा चावृते लॊके न पराज्ञायत किं चन\nसैन्येन रजसा चैव समन्ताद उत्थितेन ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 20, + "text": "नरस्याश्वस्य नागस्य समसज्जत शॊणितम\nनापश्याम रजॊ भौमं कश्मलेनाभिसंवृताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 21, + "text": "रात्रौ वंशवनस्येव दह्यमानस्य पर्वते\nघॊरश चाटचटा शब्दः शस्त्राणां पतताम अभूत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 22, + "text": "नैव सवे न परे राजन पराज्ञायन्त तमॊवृते\nउन्मत्तम इव तत सर्वं बभूव रजनी मुखे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 23, + "text": "भौमं रजॊ ऽथ राजेन्द्र शॊणितेन परशामितम\nशातकौम्भैश च कवचैर भूषणैश च तमॊ ऽभयगात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 24, + "text": "ततः सा भारती सेना मणिहेमविभूषिता\nदयुर इवासीत स नक्षत्रा रजन्यां भरतर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 25, + "text": "गॊमायुबड संघुष्टा शक्तिध्वजसमाकुला\nदारुणाभिरुता घॊरा कष्वेडितॊत्क्रुष्ट नादिता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 26, + "text": "ततॊ ऽभवन महाशब्दस तुमुलॊ लॊमहर्षणः\nसमावृण्वन दिशः सर्वा महेन्द्राशनिनिस्वनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 27, + "text": "सा निशीथे महाराज सेनादृश्यत भारती\nअङ्गदैः कुण्डलैर निष्कैः शस्तैश चैवावभासिता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 28, + "text": "तत्र नागा रथाश चैव जाम्बूनदविभूषिताः\nनिशायां परत्यदृश्यन्त मेघा इव स विद्युतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 29, + "text": "ऋष्टिशक्तिगदा बाणमुसल परासपट्टिशाः\nसंपतन्तॊ वयदृश्यन्त भराजमाना इवाग्नयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 30, + "text": "दुर्यॊधन पुरॊवातां रथनागबलाहकाम\nवादित्रघॊषस्तनितां चापविद्युद धवजैर वृताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 31, + "text": "दरॊण पाण्डव पर्जन्यां खड्गशक्ति गदाशनिम\nशरधारास्त्र पवनां भृशं शीतॊष्णसंकुलाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 32, + "text": "घॊरां विस्मापनीम उग्रां जीवितच छिदम अप्लवाम\nतां पराविशन्न अतिभयां सेनां युद्धचिकीर्षवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 33, + "text": "तस्मिन रात्रिमुखे घॊरे महाशब्दनिनादिते\nभीरूणां तरासजनने शूराणां हर्षवर्धने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 34, + "text": "रात्रियुद्धे तदा घॊरे वर्तमाने सुदारुणे\nदरॊणम अभ्यद्रवन करुद्धाः सहिताः पाण्डुसृञ्जयाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 129, + "shloka": 35, + "text": "ये ये परमुखतॊ राजन नयवर्तन्त महात्मनः\nतान सर्वान विमुखांश चक्रे कांश चिन निन्ये यमक्षयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nतस्मिन परविष्टे दुर्धर्षे सृञ्जयान अमितौजसि\nअमृष्यमाणे संरब्धे का वॊ ऽभूद वै मतिस तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 2, + "text": "दुर्यॊधनं तथा पुत्रम उक्त्वा शास्त्रातिगं मम\nयत पराविशद अमेयात्मा किं पार्थः परत्यपद्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 3, + "text": "निहते सैन्धवे वीरे भूरिश्रवसि चैव हि\nयद अभ्यगान महातेजाः पाञ्चालान अपराजिथ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 4, + "text": "किम अमन्यत दुर्धर्षः परविष्टे शत्रुतापने\nदुर्यॊधनश च किं कृत्यं पराप्तकालम अमन्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 5, + "text": "के च तं वरदं वीरम अन्वयुर दविजसत्तमम\nके चास्य पृष्ठतॊ ऽगच्छन वीराः शूरस्य युध्यतः\nके पुरस्ताद अयुध्यन्त निघ्नतः शात्रवान रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 6, + "text": "मन्ये ऽहं पाडवान सर्वान भारद्वाज शरार्दितान\nशिशिरे कम्पमाना वै कृशा गाव इवाभिभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 7, + "text": "परविश्य स महेष्वासः पाञ्चालान अरिमर्दनः\nकथं नु पुरुषव्याघ्रः पञ्चत्वम उपजग्मिवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 8, + "text": "सर्वेषु सैन्येषु च संगतेषु; रात्रौ समेतेषु महारथेषु\nसंलॊड्यमानेषु पृथग्विधेषु; के वस तदानीं मतिमन्त आसन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 9, + "text": "हतांश चैव विषक्तांश च पराभूतांश च शंसति\nरथिनॊ विरथांश चैव कृतान युद्धेषु मामकान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 10, + "text": "कथम एषां तदा तत्र पार्थानाम अपलायिनाम\nपरकाशम अभवद रात्रौ कथं कुरुषु संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 11, + "text": "[स]\nरात्रियुद्धे तदा राजन वर्तमाने सुदारुणे\nदरॊणम अभ्यद्रवन रात्रौ पाण्डवाः सह सैनिकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ दरॊणः केकयांश च धृष्टद्युम्नस्य चात्मजान\nपरेषयन मृत्युलॊकाय सर्वान इषुभिर आशुगैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 13, + "text": "तस्य परमुखतॊ राजन ये ऽवर्तन्त महारथाः\nतान सर्वान परेषयाम आस परलॊकाय भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 14, + "text": "परमथ्नन्तं तदा वीरं भारद्वाजं महारथम\nअभ्यवर्तत संक्रुद्धः शिबी राजन परतापवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 15, + "text": "तम आपतन्तं संप्रेक्ष्य पाण्डवानां महारथम\nविव्याध दशभिर दरॊणः सर्वपारशवैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 16, + "text": "तं शिबिः परतिविव्याध तरिंशता निशितैः शरैः\nसारथिं चास्य भल्लेन समयमानॊ नयपातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 17, + "text": "तस्य दरॊणॊ हयान हत्वा सारथिं च महात्मनः\nअथास्य स शिरस तराणं शिरः कायाद अपाहरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 18, + "text": "कलिङ्गानां च सैन्येन कलिङ्गस्य सुतॊ रणे\nपूर्वं पितृवधात करुद्धॊ भीमसेनम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 19, + "text": "स भीमं पञ्चभिर विद्ध्वा पुनर विव्याध सप्तभिः\nविशॊकं तरिभिर आजघ्ने धवजम एकेन पत्रिणा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 20, + "text": "कलिङ्गानां तु तं शूरं करुद्धं करुद्धॊ वृकॊदरः\nरथाद रथम अभिद्रुत्य मुष्टिनाभिजघान ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 21, + "text": "तस्य मुष्टिहतस्याजौ पाण्डवेन बलीयसा\nसर्वाण्य अस्थीनि सहसा परापतन वै पृथक पृथक" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 22, + "text": "तं कर्णॊ भरातरश चास्य नामृष्यन्त महारथाः\nते भीमसेनं नाराचैर जघ्नुर आशीविषॊपमैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 23, + "text": "तत्र शत्रुरथं तयक्त्वा भीमॊ धरुवरथं गतः\nधरुवं चास्यन्तम अनिशं मुष्टिना समपॊथयत\nस तथा पाण्डुपुत्रेण बलिना निहतॊ ऽपतत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 24, + "text": "तं निहत्य महाराज भीमसेनॊ महाबलः\nजय रात रथं पराप्य मुहुः सिंह इवानदत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 25, + "text": "जय रातम अथाक्षिप्य नदन सव्येन पाणिना\nतलेन नाशयाम आस कर्णस्यैवाग्रतः सथितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 26, + "text": "कर्णस तु पाण्डवे शक्तिं काञ्चनीं समवासृजत\nततस ताम एव जघ्राह परहसन पाण्डुनन्दनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 27, + "text": "कर्णायैव च दुर्धर्षश चिक्षेपाजौ वृकॊदरः\nताम अन्तरिक्षे चिच्छेद शकुनिस तैलपायिना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 28, + "text": "ततस तव सुता राजन भीमस्य रथम आव्रजन\nमहता शरवर्षेण छादयन्तॊ वृकॊदरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 29, + "text": "दुर्मदस्य ततॊ भीमः परहसन्न इव संयुगे\nसारथिं च हयांश चैव शरैर निन्ये यमक्षयम\nदुर्मदस तु ततॊ यानं दुष्कर्णस्यावपुप्लुवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 30, + "text": "ताव एकरथम आरूढौ भरातरौ परतापनौ\nसंग्रामशिरसॊ मध्ये भीमं दवाव अभ्यधावताम\nयथाम्बुपतिमित्रौ हि तारकं दैत्य सत्तमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 31, + "text": "ततस तु दुर्मदश चैव दुष्कर्णश च तवात्मजौ\nरथम एकं समारुह्य भीमं बाणैर अविध्यताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 32, + "text": "ततः कर्णस्य मिषतॊ दरौणेर दुर्यॊधनस्य च\nकृपस्य सॊमदत्तस्य बाह्लीकस्य च पाण्डवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 33, + "text": "दुर्मदस्य च वीरस्य दुष्कर्णस्य च तं रथम\nपादप्रहारेण धरां परावेशयद अरिंदमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 34, + "text": "ततः सुतौ ते बलिनौ शूरौ दुष्कर्ण दुर्मदौ\nमुष्टिनाहत्य संक्रुद्धॊ ममर्द चरणेन च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 35, + "text": "ततॊ हाहाकृते सैन्ये दृष्ट्वा भीमं नृपाब्रुवन\nरुद्रॊ ऽयं भीमरूपेण धार्तराष्ट्रेषु गृध्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 36, + "text": "एवम उक्त्वापलायन्त सर्वे भारत पार्थिवाः\nविसंज्ञाव आहयान वाहान न च दवौ सह धावतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 37, + "text": "ततॊ बले भृशलुलिते निशामुखे; सुपूजितॊ नृप वृषभैर वृकॊदरः\nमहाबलः कमलविबुद्धलॊचनॊ; युधिष्ठिरं नृपतिम अपूजयद बली" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 38, + "text": "ततॊ यमौ दरुपद विराट केकया; युधिष्ठिरश चापि परां मुदं ययुः\nवृकॊदरं भृशम अभिपूजयंश च ते; यथान्धके परतिनिहते हरं सुराः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 39, + "text": "ततः सुतास तव वरुणात्मजॊपमा; रुषान्विताः सह गुरुणा महत्मना\nवृकॊदरं स रथपदातिकुञ्जरा; युयुत्सवॊ भृशम अभिपर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 130, + "shloka": 40, + "text": "ततॊ ऽभवत तिमिरघनैर इवावृतं; महाभये भयदम अतीव दारुणम\nनिशामुखे बड वृकगृध्रमॊदनं; महात्मनां नृप वरयुद्धम अद्भुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nपरायॊपविष्टे तु हते पुत्रे सात्यकिना ततः\nसॊमदत्तॊ भृशं करुद्धः सात्यक्तिं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 2, + "text": "कषत्रधर्मः पुरा दृष्टॊ यस तु देवैर महात्मभिः\nतं तवं सात्वत संत्यज्य दस्यु धर्मे कथं रतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 3, + "text": "पराङ्मुखाय दीनाय नयस्तशस्त्राय याचते\nकषत्रधर्मरतः पराज्ञः कथं नु परहरेद रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 4, + "text": "दवाव एव किल वृष्णीनां तत्र खयातौ महारथौ\nपरद्युम्नश च महाबाहुस तवं चैव युधि सात्वत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 5, + "text": "कथं परायॊपविष्टाय पार्थेन छिन्नबाहवे\nनृशंसं पतनीयं च तादृशं कृतवान असि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 6, + "text": "शपे सात्वत पुत्राभ्याम इष्टेन सुकृतेन च\nअनतीताम इमां रात्रिं यदि तवां वीर मानिनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 7, + "text": "अरक्ष्यमाणं पार्थेन जिष्णुना स सुतानुजम\nन हन्यां निरये घॊरे पतेयं वृष्णिपांसन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 8, + "text": "एवम उक्त्वा सुसंक्रुद्धः सॊमदत्तॊ महाबलः\nदध्मौ शङ्खं च तारेण सिंहनादं ननाद च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 9, + "text": "ततः कमलपत्राक्षः सिंहदंष्ट्रॊ महाबलः\nसात्वतॊ भृशसंक्रुद्धः सॊमदत्तम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 10, + "text": "हतॊ भूरिश्रवा वीरस तव पुत्रॊ महारथः\nशरश चैव तथा राजन भरातृव्यसनकर्शितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 11, + "text": "तवां चाप्य अद्य वधिष्यामि सपुत्रपशुबान्धवम\nतिष्ठेदानीं रणे यत्तः कौरवॊ ऽसि विशेषतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 12, + "text": "यस्मिन्दानं दमः शौचम अहिंसा हरीर धृतिः कषमा\nअनपायीनि सर्वाणि नित्यं राज्ञि युधिष्ठिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 13, + "text": "मृदङ्गकेतॊस तस्य तवं तेजसा निहतः पुरा\nस कर्ण सौबलः संख्ये विनाशं समुपेष्यसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 14, + "text": "शपे ऽहं कृष्ण चरणैर इष्टापूर्तेन चैव ह\nयदि तवां ससुतं पापं न हन्यां युधि रॊषितः\nअपयास्यसि चेत तयक्त्वा ततॊ मुक्तॊ भविष्यसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 15, + "text": "एवम आभाष्य चान्यॊन्यं करॊधसंरक्तलॊचनौ\nपरवृत्तौ शरसंपातं कर्तुं पुरुषसत्तमौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ गजसहस्रेण रथानाम अयुतेन च\nदुर्यॊधनः सॊमदत्तं परिवार्य वयवस्थितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 17, + "text": "शकुनिश च सुसंक्रुद्धः सर्वशस्त्रभृतां वरः\nपुत्रपौत्रैः परिवृतॊ भरातृभिश चेन्द्र विक्रमैः\nसयालस तव महाबाहुर वज्रसंहननॊ युवा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 18, + "text": "साग्रं शतसहस्रं तु हयानां तस्य धीमतः\nसॊमदत्तं महेष्वासं समन्तात पर्यरक्षत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 19, + "text": "रक्ष्यमाणश च बलिभिश छादयाम आस सात्यकिम\nतं छाद्यमानं विशिखैर दृष्ट्वा संनतपर्वभिः\nधृष्टद्युम्नॊ ऽभययात करुद्धः परगृह्य महतीं चमूम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 20, + "text": "चण्डवाताभिसृष्टानाम उदधीनाम इव सवनः\nआसीद राजन बलौघानाम अन्यॊन्यम अभिनिघ्नताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 21, + "text": "विव्याध सॊमदत्तस तु सात्वतं नवभिः शरैः\nसात्यकिर दशभिश चैनम अवधीत कुरुपुंगवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 22, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ बलवता समरे दृढधन्विना\nरथॊपस्थं समासाद्य मुमॊह गतचेतनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 23, + "text": "तं विमूढं समालक्ष्य सारथिस तवरयान्वितः\nअपॊवाह रणाद वीरं सॊमदत्तं महारथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 24, + "text": "तं विसंज्ञं समालॊक्य युयुधान शरार्दितम\nदरौणिर अभ्यद्रवत करुद्धः सात्वतं रणमूर्धनि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 25, + "text": "तम आपतन्तं संप्रेक्ष्य शैनेयस्य रथं परति\nभैमसेनिः सुसंक्रुद्धः परत्यमित्रम अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 26, + "text": "कार्ष्णायसमयं घॊरम ऋक्षचर्मावृतं महत\nयुक्तं गजनिभैर वाहैर न हयैर नापि वा गजैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 27, + "text": "विक्षिप्तम अष्टचक्रेण विवृताक्षेण कूजता\nधवजेनॊच्छ्रिततुण्डेन गृध्रराजेन राजता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 28, + "text": "लॊहितार्द्र पताकं तम अन्त्र माला विभूषितम\nअष्टचक्रसमायुक्तम आस्थाय विपुलं रथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 29, + "text": "शूलमुद्गर धारिण्या शैलपादप हस्तया\nरक्षसां घॊररूपाणाम अक्षैहिण्या समावृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 30, + "text": "तम उद्यतमहाचापं निशाम्य वयथिता नृपाः\nयुगान्तकालसमये दण्डहस्तम इवान्तकम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 31, + "text": "भयार्दिता पचुक्षॊभ पुत्रस्य तव वाहिनी\nवायुना कषॊभितावर्ता गङ्गेवॊर्ध्व तरङ्गिणी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 32, + "text": "गटॊत्कच परयुक्तेन सिंहनादेन भीषिताः\nपरसुस्रुवुर गजा मूत्रं विव्यथुश च नरा भृशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ ऽशमवृष्टिर अत्यर्थम आसीत तत्र समन्ततः\nसंध्याकालाधिक बलैः परमुक्ता राक्षसैः कषितौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 34, + "text": "आयसानि च चक्राणि भुशुण्ड्यः परासतॊमराः\nपतन्त्य अविरलाः शूलाः शतघ्न्यः पट्टिशास तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 35, + "text": "तद उग्रम अतिरौद्रं च दृष्ट्वा युद्धं नराधिपाः\nतनयास तव कर्णश च वयथिताः पराद्रवन दिशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 36, + "text": "तत्रैकॊ ऽसत्रबलश्लाघी दरौणिर मानी न विव्यथे\nवयधमच च शरैर मायां घटॊत्कच विनिर्मिताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 37, + "text": "निहतायां तु मायायाम अमर्षी स घटॊत्कचः\nविससर्ज शरान घॊरांस ते ऽशवत्थामानम आविशन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 38, + "text": "भुजगा इव वेगेन वल्मीकं करॊधमूर्छिताः\nते शरा रुधिराभ्यक्ता भित्त्वा शारद्वती सुतम\nविविशुर धरणीं शीघ्रा रुक्मपुङ्खाः शिलाशिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 39, + "text": "अश्वत्थामा तु संक्रुद्धॊ लघुहस्तः परतापवान\nघटॊत्कचम अभिक्रुद्धं बिभेद दशभिः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 40, + "text": "घटॊत्कचॊ ऽतिविद्धस तु दरॊणपुत्रेण मर्मसु\nचक्रं शतसहस्रारम अगृह्णाद वयथितॊ भृशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 41, + "text": "कषुरान्तं बालसूर्याभं मणिवज्र विभूषितम\nअश्वत्थाम्नस तु चिक्षेप भैमसेनिर जिघांसया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 42, + "text": "वेगेन महता गच्छद विक्षिप्तं दरौणिना शरैः\nअभाग्यस्येव संकल्पस तन मॊघं नयपतद भुवि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 43, + "text": "घटॊत्कचस ततस तूर्णं दृष्ट्वा चक्रं निपातितम\nदरौणिं पराच्छादयद बाणैः सवर्भानुर इव भास्करम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 44, + "text": "घटॊत्कच सुतः शरीमान भिन्नाञ जनचयॊपमः\nरुरॊध दरौणिम आयान्तं परभञ्जनम इवाद्रिराट" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 45, + "text": "पौत्रेण भीमसेनस्य शरैः सॊ ऽञजन पर्वणा\nबभौ मेघेन धाराभिर घिरिर मेरुर इवार्दितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 46, + "text": "अश्वत्थामा तव असंभ्रान्तॊ रुद्रॊपेन्द्रेन्द्र विक्रमः\nधवजम एकेन बाणेन चिच्छेदाञ्जनपर्वणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 47, + "text": "दवाभ्यां तु रथयन्तारं तरिभिश चास्य तरिवेणुकम\nधनुर एकेन चिच्छेद चतुर्भिश चतुरॊ हयान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 48, + "text": "विरथस्यॊद्यतं हस्ताद धेमबिन्दुभिर आचितम\nविशिखेन सुतीक्ष्णेन खड्गम अस्य दविधाकरॊत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 49, + "text": "गदा हेमाङ्गदा राजंस तूर्णं हैडिम्ब सूनुना\nभराम्यॊत्क्षिप्ता शरैः सापि दरौणिनाभ्याहतापतत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 50, + "text": "ततॊ ऽनतरिक्षम उत्पत्य कालमेघ इवॊन्नदन\nववर्षाञ्जन पर्वा स दरुमवर्षं नभस्तलात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 51, + "text": "ततॊ मायाधरं दरौणिर घटॊत्कच सुतं दिवि\nमार्गणैर अभिविव्याध धनं सूर्य इवांशुभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 52, + "text": "सॊ ऽवतीर्य पुनस तस्थौ रथे हेमपरिष्कृते\nमहीधर इवात्युच्चः शरीमान अञ्जन पर्वतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 53, + "text": "तम अयस्मय वर्माणं दरौणिर भीमात्मजात्मजम\nजघानाञ्जन पर्वाणं महेश्वर इवान्धकम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 54, + "text": "अथ दृष्ट्वा हतं पुत्रम अश्वत्थाम्ना महाबलम\nदरौणेः सकाशम अभ्येत्य रॊषात पचलिताङ्गदः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 55, + "text": "पराह वाक्यम असंभ्रान्तॊ वीरं शारद्वती सुतम\nदहन्तं पाण्डवानीकं वनम अग्निम इवॊद्धतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 56, + "text": "तिष्ठ तिष्ठ न मे जीवन दरॊणपुत्र गमिष्यसि\nतवाम अद्य निहनिष्यामि करौञ्चम अग्निसुतॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 57, + "text": "[अष्व]\nगच्छ वत्स सहान्यैस तवं युध्यस्वामर विक्रम\nन हि पुत्रेण हैडिम्बे पिता नयाय्यं परबाधितुम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 58, + "text": "कामं खलु न मे रॊषॊ हैडिम्बे विद्यते तवयि\nकिं तु रॊषान्वितॊ जन्तुर हन्याद आत्मानम अप्य उत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 59, + "text": "[स]\nशरुत्वैतत करुध ताम्राक्षः पुत्रशॊकसमन्वितः\nअश्वत्थामानम आयस्तॊ भैमसेनिर अभाषत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 60, + "text": "किम अहं कातरॊ दरौणे पृथग्जन इवाहवे\nभीमात खल्व अहम उत्पन्नः कुरूणां विपुले कुले" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 61, + "text": "पाण्डवानाम अहं पुत्रः समरेष्व अनिवर्तिनाम\nरक्षसाम अधिराजॊ ऽहं दशग्रीव समॊ बले" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 62, + "text": "तिष्ठ तिष्ठ न मे जीवन दरॊणपुत्र गमिष्यसि\nयुद्धश्रद्धाम अहं ते ऽदय विनेष्यामि रणाजिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 63, + "text": "इत्य उक्त्वा रॊषताम्राक्षॊ राक्षसः सुमहाबलः\nदरौणिम अभ्यद्रवत करुद्धॊ गजेन्द्रम इव केसरी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 64, + "text": "रथाक्षमात्रैर इषुभिर अभ्यवर्षद घटॊत्कचः\nरथिनाम ऋषभं दरौणिं धाराभिर इव तॊयदः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 65, + "text": "शरवृष्टिं शरैर दरौणिर अप्राप्तां तां वयशातयत\nततॊ ऽनतरिक्षे बाणानां संग्रामॊ ऽनय इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 66, + "text": "अथास्त्र संघर्षकृतैर विस्फुलिङ्गैः समाबभौ\nविभावरी मुखे वयॊम खद्यॊतैर इव चित्रितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 67, + "text": "निशाम्य निहतं मायां दरौणिना रणमानिना\nघटॊत्कचस ततॊ मायां ससर्जान्तर्हितः पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 68, + "text": "सॊ ऽभवद गिरिर इत्य उच्चः शिखरैस तरुसंकटैः\nशूलप्रासासि मुसलजलप्रस्रवणॊ महान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 69, + "text": "तम अञ्जन चयप्रख्यं दरौणिर दृष्ट्वा महीधरम\nपरपतद्भिश च बहुभिः शस्त्रसंघैर न चुक्षुभे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 70, + "text": "ततः समयन्न इव दरौणिर वज्रम अस्त्रम उदीरयत\nस तेनास्त्रेण शैलेन्द्रः कषिप्तः कषिप्रम अनश्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 71, + "text": "ततः स तॊयदॊ भूत्वा नीलः सेन्द्रायुधॊ दिवि\nअश्मवृष्टिभिर अत्युग्रॊ दरौणिम आच्छादयद रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 72, + "text": "अथ संधाय वायव्यम अस्त्रम अस्त्रविदां वरः\nवयधमद दरॊण तनयॊ नीलमेघं समुत्थितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 73, + "text": "स मार्गणगणैर दरौणिर दिशः परच्छाद्य सर्वतः\nशतं रथसहस्राणां जघान दविपदां वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 74, + "text": "स दृष्ट्वा पुनर आयान्तं रथेनायत कार्मुकम\nघटॊत्कचम असंभ्रान्तं राक्षसैर बहुभिर वृतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 75, + "text": "सिंहशार्दूलसदृशैर मत्तद्विरदविक्रमैः\nगजस्थैश च रथस्थैश च वाजिपृष्ठ गतैर अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 76, + "text": "विवृतास्य शिरॊग्रीवैर हैडिम्बानुचरैः सह\nपौलस्त्यैर यातुधानैश च तामसैश चॊग्रविक्रमैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 77, + "text": "नानाशस्त्रधरैर वीरैर नाना कवचभूषणैः\nमहाबलैर भीमरवैः संरम्भॊद्वृत्त लॊचनैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 78, + "text": "उपस्थितैस ततॊ युद्धे राक्षसैर युद्धदुर्मदैः\nविषण्णम अभिसंप्रेक्ष्य पुत्रं ते दरौणिर अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 79, + "text": "तिष्ठ दुर्यॊधनाद्य तवं न कार्यः संभ्रमस तवया\nसहैभिर भरातृभिर वीरैः पार्थिवैश चेन्द्र विक्रमैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 80, + "text": "निहनिष्याम्य अमित्रांस ते न तवास्ति पराजयः\nसत्यं ते परतिजानामि पर्याश्वासय वाहिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 81, + "text": "[दुर]\nन तव एतद अद्भुतं मन्ये यत ते महद इदं मनः\nअस्मासु च परा भक्तिस तव गौतमिनन्दन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 82, + "text": "[स]\nअश्वत्थामानम उक्त्वैवं ततः सौबलम अब्रवीत\nवृतः शतसहस्रेण रथानां रणशॊभिनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 83, + "text": "षष्ट्या गजसहस्रैश च परयाहि तवं धनंजयम\nकर्णश च वृषसेनश च कृपॊ नीलस तथैव च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 84, + "text": "उदीच्याः कृतवर्मा च पुरुमित्रः शरुतार्पणः\nदुःशासनॊ निकुम्भश च कुण्ड भेदी उरु करमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 85, + "text": "पुरंजयॊ दृढरथः पताकी हेमपङ्कजः\nशल्यारुणीन्द्र सेनाश च संजयॊ विजयॊ जयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 86, + "text": "कमलाक्षः पुरुः कराथी जय वर्मा सुदर्शनः\nएते तवाम अनुयास्यन्ति पत्तीनाम अयुतानि षट" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 87, + "text": "जहि भीमं यमौ चॊभौ धर्मराजं च मातुल\nअसुरान इव देवेन्द्रॊ जयाशा मे तवयि सथिता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 88, + "text": "दारितान दरौणिना बाणैर भृशं विक्षत विग्रहान\nअझि मातुलकौन्तेयान असुरान इव पावकिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 89, + "text": "एवम उक्तॊ ययौ शीघ्रं पुत्रेण तव सौबलः\nपिप्रीषुस ते सुतान राजन दिधक्षुश चैव पाण्डवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 90, + "text": "अथ परववृते युद्धं दरौणिराक्षसयॊर मृधे\nविभावर्यां सुतुमुलं शक्र परह्रादयॊर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 91, + "text": "ततॊ घटॊत्कचॊ बाणैर दशभिर गौतमी सुतम\nजघानॊरसि संक्रुद्धॊ विषाग्निप्रतिमैर दृढैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 92, + "text": "स तैर अभ्याहतॊ गाढं शरैर भीमसुतेरितैः\nचचाल रथमध्यस्थॊ वातॊद्धूत इव दरुमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 93, + "text": "भूयश चाञ्जलिकेनास्य मार्गणेन महाप्रभम\nदरौणिहस्तस्थितं चापं चिच्छेदाशु घटॊत्कचः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 94, + "text": "ततॊ ऽनयद दरौणिर आदाय धनुर भारसहं महत\nववर्ष विशिखांस तीक्ष्णान वारिधारा इवाम्बुदः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 95, + "text": "ततः शारद्वती पुत्रः परेषयाम आस भारत\nसुवर्णपुङ्खाञ शत्रुघ्नान खचरान खचरान परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 96, + "text": "तद बाणैर अर्दितं यूथं रक्षसां पीनवक्षसाम\nसिंहैर इव बभौ मत्तं गजानाम आकुलं कुलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 97, + "text": "विधम्य राक्षसान बाणैः साश्वसूत रथान विभुः\nददाह भगवान वह्निर भूतानीव युगक्षये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 98, + "text": "स दग्ध्वाक्षौहिणीं बाणैर नैरृतान रुरुचे भृशम\nपुरेव तरिपुरं दग्ध्वा दिवि देवॊ महेश्वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 99, + "text": "युगान्ते सर्वभूतानि दग्ध्वेव वसुर उल्बणः\nरराज जयतां शरेष्ठॊ दरॊणपुत्रस तवाहितान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 100, + "text": "तेषु राजसहस्रेषु पाण्डवेयेषु भारत\nनैनं निरीक्षितुं कश चिच छक्नॊति दरौणिम आहवे\nऋते घटॊत्कचाद वीराद राक्षसेन्द्रान महाबलात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 101, + "text": "स पुनर भरतश्रेष्ठ करॊधाद रक्तान्तलॊचनः\nतलं तलेन संहत्य संदश्य दशनच छदम\nसवसूतम अब्रवीत करुद्धॊ दरॊणपुत्राय मां वह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 102, + "text": "स ययौ घॊररूपेण तेन जैत्र पताकिना\nदवैरथं दरॊण रूपेण पुनर अप्य अरिसूदनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 103, + "text": "स चिक्षेप ततः करुद्धॊ दरॊणपुत्राय राक्षसः\nअष्टचक्रां महारौद्राम अशनीं रुद्र निर्मिताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 104, + "text": "ताम अवप्लुत्य जग्राह दरौणिर नयस्य रथे धनुः\nचिक्षेप चैनां तस्यैव सयन्दनात सॊ ऽवपुप्लुवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 105, + "text": "साश्वसूत धवजं वाहं भस्मकृत्वा महाप्रभा\nविवेश वसुधं भित्त्वा साशनिर भृशदारुणा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 106, + "text": "दरौणेस तत कर्म दृष्ट्वा तु सर्वभूतान्य अपूजयन\nयद अवप्लुत्य जग्राह घॊरां शंकर निर्मिताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 107, + "text": "धृष्टद्युम्न रथं गत्वा भैमसेनिस ततॊ नृप\nमुमॊच निशितान बाणान पुनर दरौणेर महॊरसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 108, + "text": "धृष्टद्युम्नॊ ऽपय असंभ्रान्तॊ मुमॊचाशीविषॊपमान\nसुवर्णपुङ्खान विशिखान दरॊणपुत्रस्य वक्षसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 109, + "text": "ततॊ मुमॊच नाराचान दरौणिस ताभ्यां सहस्रशः\nताव अप्य अग्निशिखा परख्यैर जघ्नतुस तस्य मार्गणान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 110, + "text": "अतितीव्रम अभूद युद्धं तयॊः पुरुषसिंहयॊः\nयॊधानां परीतिजननं दरौणेश च भरतर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 111, + "text": "ततॊ रथसहस्रेण दविरदानां शतैस तरिभिः\nषड्भिर वाजिसहस्रैश च भीमस तं देशम आव्रजत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 112, + "text": "ततॊ भीमात्मजं रक्षॊ धृष्टद्युम्नं च सानुगम\nअयॊधयत धर्मात्मा दरौणिर अक्लिष्टकर्मकृत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 113, + "text": "तत्राद्भुततमं दरौणिर दर्शयाम आस विक्रमम\nअशक्यं कर्तुम अन्येन सर्वभूतेषु भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 114, + "text": "निमेषान्तरमात्रेण साश्वसूत रथद्विपाम\nअक्षौहिणीं राक्षसानां शितैर बाणैर अशातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 115, + "text": "मिषतॊ भीमसेनस्य हैडिम्बेः पार्षतस्य च\nयमयॊर धर्मपुत्रस्य विजयस्याच्युतस्य च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 116, + "text": "परगाढम अञ्जॊ गतिभिर नाराचैर अभिताडिताः\nनिपेतुर दविरदा भूमौ दविशृङ्गा इव पर्वताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 117, + "text": "निकृत्तैर हस्तिहस्तैश च विचलद्भिर इतस ततः\nरराज वसुधा कीर्णा विसर्पद्भिर इवॊरगैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 118, + "text": "कषिप्तैः काञ्चनदण्डैश च नृपच छत्रैः कषितिर बभौ\nदयौर इवॊदित चन्द्रार्का गरहाकीर्णा युगक्षये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 119, + "text": "परवृद्धध्वजमण्डूकां भेरी विस्तीर्णकच्चपाम\nछत्रहंसावली जुष्टां फेनचामरमालिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 120, + "text": "कङ्कगृध्रमहाग्राहां नैकायुध झषाकुलाम\nरथक्षिप्त महावप्रां पताका रुचिरद्रुमाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 121, + "text": "शरमीनां महारौद्रां परासशक्त्युग्रडुण्डुभाम\nमज्जा मांसमहापङ्कां कबन्धावर्जितॊडुपाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 122, + "text": "केशशैवलकल्माषां भीरूणां कश्मलावहाम\nनागेन्द्र हययॊधानां शरीरव्यय संभवाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 123, + "text": "शॊणितौघमहावेगां दरौणिः परावर्तयन नदीम\nयॊधार्तरव निर्घॊषां कषतजॊर्मि समाकुलाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 124, + "text": "परायाद अतिमहाघॊरं यमक्षयमहॊदधिम\nनिहत्य राक्षसान बाणैर दरौणिर हैडिम्बम आर्दयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 125, + "text": "पुनर अप्य अतिसंक्रुद्धः स वृकॊदर पार्षतान\nस नाराचगणैः पार्थान दरौणिर विद्ध्वा महाबलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 126, + "text": "जघान सुरथं नाम दरुपदस्य सुतं विभुः\nपुनः शरुतंजयं नाम सुरथस्यानुजं रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 127, + "text": "बलानीकं जयानीकं जयाश्वं चाभिजघ्निवान\nशरुताह्वयं च राजेन्द्र दरौणिर निन्ये यमक्षयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 128, + "text": "तरिभिश चान्यैः शरैस तीक्ष्णैः सुपुङ्खै रुक्ममालिनाम\nशत्रुंजयं च बलिनं शक्र लॊकं निनाय ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 129, + "text": "जघान स पृषध्रं च चन्द्र देवं च मानिनम\nकुन्तिभॊजसुतांश चाजौ दशभिर दश जघ्निवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 130, + "text": "अश्वत्थामा सुसंक्रुद्धः संधायॊग्रम अजिह्मगम\nमुमॊचाकर्ण पूर्णेन धनुषा शरम उत्तमम\nयमदण्डॊपमं गॊरम उद्दिश्याशु घटॊत्कचम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 131, + "text": "स भित्त्वा हृदयं तस्य राक्षसस्य महाशरः\nविवेश वसुधां शीघ्रं स पुङ्खः पृथिवीपते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 132, + "text": "तं हतं पतितं जञात्वा धृष्टद्युम्नॊ महारथः\nदरौणेः सकाशाद राजेन्द्र अपनिन्ये रथान्तरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 133, + "text": "तथा पराङ्मुख रथं सैन्यं यौधिष्ठिरं नृप\nपराजित्य रणे वीरॊ दरॊणपुत्रॊ ननाद ह\nपूजितः सर्वभूतैश च तव पुत्रैश च भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 134, + "text": "अथ शरशतभिन्नकृत्तदेहैर; हतपतितैः कषणदाचरैः समन्तात\nनिधनम उपगतैर महीकृताभूद; गिरिशिखरैर इव दुर्गमातिरौद्रा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 131, + "shloka": 135, + "text": "तं सिद्धगन्धर्वपिशाचसंघा; नागाः सुपर्णाः पितरॊ वयांसि\nरक्षॊगणा भूतगणाश च दरौणिम; अपूजयन्न अप्सरसः सुराश च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nदरुपदस्यात्मजान दृष्ट्वा कुन्तिभॊजसुतांस तथा\nदरॊणपुत्रेण निहतान राक्षसांश च सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 2, + "text": "युधिष्ठिरॊ भीमसेनॊ धृष्टद्युम्नश च पार्षतः\nयुयुधानश च संयत्ता युद्धायैव मनॊ दधुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 3, + "text": "सॊमदत्तः पुनः कुर्द्धॊ दृष्ट्वा सात्यकिम आहवे\nमहता शरवर्षेण छादयाम आस सर्वतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 4, + "text": "ततः समभवद युद्धम अतीव भयवर्धनम\nतवदीयानां परेषां च घॊरं विजयकाङ्क्षिणाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 5, + "text": "दशभिः सात्वतस्यार्थे भीमॊ विव्याध कौरवम\nसॊमदत्तॊ ऽपि तं वीरं शतेन परत्यविध्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 6, + "text": "सात्वतस तव अभिसंक्रुद्धः पुत्राधिभिर अभिप्लुतम\nवृद्धम ऋद्धं गुणैः सर्वैर ययातिम इव नाहुषम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 7, + "text": "विव्याध दशभिस तीक्ष्णैः शरैर वज्रनिपातिभिः\nशक्त्या चैनम अथाहत्य पुनर विव्याध सप्तभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 8, + "text": "ततस तु सात्यकेर अर्थे भीमसेनॊ नवं दृढम\nमुमॊच परिघं घॊरं सॊमदत्तस्य मूर्धनि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 9, + "text": "सात्यकिश चाग्निसंकाशं मुमॊच शरम उत्तमम\nसॊमदत्तॊरसि करुद्धः सुपत्रं निशितं युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 10, + "text": "युगपत पेततुर अथ घॊरौ परिघमार्गणौ\nशरीरे सॊमदत्तस्य स पपात महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 11, + "text": "वयामॊहिते तु तनये बाह्लीकः समुपाद्रवत\nविसृजञ शरवर्षाणि कालवर्षीव तॊयदः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 12, + "text": "भीमॊ ऽथ सात्वतस्यार्थे बाह्लीकं नवभिः शरैः\nपीडयन वै महात्मानं विव्याध रणमूर्धनि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 13, + "text": "परातिपीयस तु संक्रुद्धः शक्तिं भीमस्य वक्षसि\nनिचखान महाबाहुः पुरंदर इवाशनिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 14, + "text": "स तयाभिहतॊ भीमश चकम्पे च मुमॊह च\nपराप्य चेतश च बलवान गदाम अस्मै ससर्ज ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 15, + "text": "सा पाण्डवेन परहिता बाह्लीकस्य शिरॊ ऽहरत\nस पपात हतः पृथ्व्यां वज्राहत इवाद्रिराट" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 16, + "text": "तस्मिन विनिहते वीरे बाह्लीके पुरुषर्षभे\nपुत्रास ते ऽभयर्दयन भीमं दश दाशरथेः समाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 17, + "text": "नाराचैर दशभिर भीमस तान निहत्य तवात्मजान\nकर्णस्य दयितं पुत्रं वृषसेनम अवाकिरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ वृषरथॊ नाम भराता कर्णस्य विश्रुतः\nजघान भीमं नाराचैस तम अप्य अभ्यवधीद बली" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 19, + "text": "ततः सप्त रथान वीरः सयालानां तव भारत\nनिहत्य भीमॊ नाराचैः शतचन्द्रम अपॊथयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 20, + "text": "अमर्षयन्तॊ निहतं शतचन्द्रं महारथम\nशकुनेर भरातरॊ वीरा गजाक्षः शरभॊ विभुः\nअभिद्रुत्य शरैस ताक्ष्णैर भीमसेनम अताडयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 21, + "text": "स तुद्यमानॊ नाराचैर वृष्टिवेगैर इवर्षभः\nजघान पञ्चभिर बाणैः पञ्चैवातिबलॊ रथान\nतान दृष्ट्वा निहतान वीरान विचेलुर नृपसत्तमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरः करुद्धस तवानीकम अशातयत\nमिषतः कुम्भयॊनेश च पुत्राणां च तवानघ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 23, + "text": "अम्बष्ठान मालवाञ शूरांस तरिगर्तान स शिबीन अपि\nपराहिणॊन मृत्युलॊकाय गणान युद्धे युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 24, + "text": "अभीषाहाञ शूरसेनान बाह्लीकान स वसातिकान\nनिकृत्य पृथिवीं राजा चक्रे शॊणितकर्दमाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 25, + "text": "यौधेयारट्ट राजन्य मद्रकाणां गणान युधि\nपराहिणॊन मृत्युलॊकाय शूरान बाणैर युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 26, + "text": "हत आहरत गृह्णीत विध्यत वयवकृन्तत\nइत्य आसीत तुमुलः शब्दॊ युधिष्ठिर रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 27, + "text": "सैन्यानि दरावयन्तं तं दरॊणॊ दृष्ट्वा युधिष्ठिरम\nचॊदितस तव पुत्रेण सायकैर अभ्यवाकिरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 28, + "text": "दरॊणस तु परमक्रुद्धॊ वयव्यास्त्रेण पार्थिवम\nविव्याध सॊ ऽसय तद दिव्यम अस्त्रम अस्त्रेण जघ्निवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 29, + "text": "तस्मिन विनिहते चास्त्रे भारद्वाजॊ युधिष्ठिरे\nवारुणं याम्यम आग्नेयं तवाष्ट्रं सावित्रम एव च\nचिक्षेप परमक्रुद्धॊ जिघांसुः पाण्डुनन्दनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 30, + "text": "कषिप्तानि कषिप्यमाणानि तानि चास्त्राणि धर्मजः\nजघानास्त्रैर महाबाहुः कुम्भयॊनेर अवित्रसन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 31, + "text": "सत्यां चिकीर्षमाणस तु परथिज्ञां कुम्भसंभवः\nपरादुश्चक्रे ऽसत्रम ऐन्द्रं वै पराजापत्यं च भारत\nजिघांसुर धर्मतनयं तव पुत्र हिते रतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 32, + "text": "पतिः कुरूणां गजसिंहगामी; विशालवक्षाः पृथु लॊहिताक्षः\nपरादुश्चकारास्त्रम अहीन तेजा; माहेन्द्रम अन्यत स जघान ते ऽसत्रे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 33, + "text": "विहन्यमानेष्व अस्त्रेषु दरॊणः करॊधसमन्वितः\nयुधिष्ठिर वधप्रेप्सुर बराह्मम अस्त्रम उदैरयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ नाज्ञासिषं किं चिद घॊरेण तमसावृते\nसर्वभूतानि च परं तरासं जग्मुर महीपते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 35, + "text": "बरह्मास्त्रम उद्यतं दृष्ट्वा कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nबरह्मास्त्रेणैव राजेन्द्र तद अस्त्रं परत्यवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 36, + "text": "ततः सैनिक मुख्यास ते परशशंसुर नरर्षभौ\nदरॊण पार्थौ महेष्वासौ सर्वयुद्धविशारदौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 37, + "text": "ततः परमुच्य कौन्तेयं दरॊणॊ दरुपद वाहिनीम\nवयधमद रॊषताम्राक्षॊ वायव्यास्त्रेण भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 38, + "text": "ते हन्यमाना दरॊणेन पाञ्चालाः पराद्रवन भयात\nपश्यतॊ भीमसेनस्य पार्थस्य च महात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 39, + "text": "ततः किरीटी भीमश च सहसा संन्यवर्तताम\nमहद्भ्यां रथवंशाभ्यां परिगृह्य बलं तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 40, + "text": "बीभत्सुर दक्षिणं पार्श्वम उत्तरं तु वृकॊदरः\nभारद्वाजं शरौघाभ्यां महद्भ्याम अभ्यवर्षताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 41, + "text": "तौ तदा सृञ्जयाश चैव पाञ्चालाश च महौजसः\nअन्वगच्छन महाराज मत्स्याश च सह सात्वतैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 132, + "shloka": 42, + "text": "ततः सा भारती सेना वध्यमाना किरीटिना\nदरॊणेन वार्यमाणास ते सवयं तव सुतेन च\nनाशक्यन्त महाराज यॊधा वारयितुं तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nउदीर्यमाणं तद दृष्ट्वा पाण्डवानां महद बलम\nअविषह्यं च मन्वानः कर्णं दुर्यॊधनॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 2, + "text": "अयं स कालः संप्राप्तॊ मित्राणां मित्रवत्सल\nतरायस्व समरे कर्ण सर्वान यॊधान महाबल" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 3, + "text": "पाञ्चालैर मत्स्यकैकेयैः पाण्डवैश च महारथैः\nवृतान समन्तात संक्रुद्धैर निःश्वसद्भिर इवॊरगैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 4, + "text": "एते नदन्ति संहृष्टाः पाण्डवा जितकाशिनः\nशक्रॊपमाश च बहवः पाञ्चालानां रथव्रजाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 5, + "text": "[कर्ण]\nपरित्रातुम इह पराप्तॊ यदि पार्थ पुरंदरः\nतम अप्य आशु पराजित्य ततॊ हन्तास्मि पाण्डवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 6, + "text": "सत्यं ते परतिजानामि समाश्वसिहि भारत\nहन्तास्मि पाण्डुतनयान पाञ्चालांश च समागतान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 7, + "text": "जयं ते परतिजानामि वासवस्येव पावकिः\nपरियं तव मया कार्यम इति जीवामि पार्थिव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 8, + "text": "सर्वेषाम एव पार्थानां फल्गुनॊ बलवत्तरः\nतस्यामॊघां विमॊक्ष्यामि शक्तिं शक्र विनिर्मिताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 9, + "text": "तस्मिन हते महेष्वासे भरातरस तस्य मानद\nतव वश्या भविष्यन्ति वनं यास्यन्ति वा पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 10, + "text": "मयि जीवति कौरव्य विषादं मा कृथाः कव चित\nअहं जेष्यामि समरे सहितान सर्वपाण्डवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 11, + "text": "पाञ्चालान केकयांश चैव वृष्णींश चापि समागतान\nबाणौघैः शकलीकृत्य तव दास्यामि मेदिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 12, + "text": "[स]\nएवं बरुवाणं कर्णं तु कृपः शारद्वतॊ ऽबरवीत\nसमयन्न इव महाबाहुः सुत पुत्रम इदं वचः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 13, + "text": "शॊभनं शॊभनं कर्ण स नाथः कुरुपुंगवः\nतवया नाथेन राधेय वचसा यदि सिध्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 14, + "text": "बहुशः कत्थसे कर्ण कौरव्यस्य समीपतः\nन तु ते विक्रमः कश चिद दृश्यते बलम एव वा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 15, + "text": "समागमः पाण्डुसुतैर दृष्टस ते बहुशॊ युधि\nसर्वत्र निर्जितश चासि पाण्डवैः सूतनन्दन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 16, + "text": "हरियमाणे तदा कर्ण गन्धर्वैर धृतराष्ट्रजे\nतदायुध्यन्त सैन्यानि तवम एकस तु पलायथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 17, + "text": "विराटनगरे चापि समेताः सर्वकौरवाः\nपार्थेन निर्जिता युद्धे तवं च कर्ण सहानुजः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 18, + "text": "एकस्याप्य असमर्थस तवं फल्गुनस्य रणाजिरे\nकथम उत्सहसे जेतुं सुकृष्णान सर्वपाण्डवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 19, + "text": "अब्रुवन कर्ण युध्यस्व बहु कत्थसि सूतज\nअनुक्त्वा विक्रमेद यस तु तद वै सत्पुरुषव्रतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 20, + "text": "गर्जित्वा सूतपुत्र तवं शारदाभ्रम इवाजलम\nनिष्फलॊ दृश्यसे कर्ण तच च राजा न बुध्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 21, + "text": "तावद गर्जसि राधेय यावत पार्थं न पश्यसि\nपुरा पार्थं हि ते दृष्ट्वा दुर्लभं गर्जितं भवेत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 22, + "text": "तवम अनासाद्य तान बाणान फल्गुनस्य विगर्जसि\nपार्थ सायकविद्धस्य दुर्लभं गर्जितं भवेत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 23, + "text": "बाहुभिः कषत्रियाः शूरा वाग्भिः शूरा दविजातयः\nधनुषा फल्गुनः शूरः कर्णः शूरॊ मनॊरथैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 24, + "text": "एवं परुषितस तेन तदा शारद्वतेन सः\nकर्णः परहरतां शरेष्ठः कृपं वाक्यम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 25, + "text": "शूरा गर्जन्ति सततं परावृषीव बलाहकाः\nफलं चाशु परयच्छन्ति बीजम उप्तम ऋताव इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 26, + "text": "दॊषम अत्र न पश्यामि शूराणां रणमूर्धनि\nतत तद विकत्थमानानां भारं चॊद्वहतां मृधे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 27, + "text": "यं भारं पुरुषॊ वॊढुं मनसा हि वयवस्यति\nदैवम अस्य धरुवं तत्र साहाय्यायॊपपद्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 28, + "text": "वयवसायद्वितीयॊ ऽहं मनसा भारम उद्वहन\nगर्जामि यद्य अहं विप्र तव किं तत्र नश्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 29, + "text": "वृथा शूरा न गर्जन्ति स जला इव तॊयदाः\nसामर्थ्यम आत्मनॊ जञात्वा ततॊ गर्जन्ति पण्डिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 30, + "text": "सॊ ऽहम अद्य रणे यत्तः सहितौ कृष्ण पाण्डवौ\nउत्सहे तरसा जेतुं ततॊ गर्जामि गौतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 31, + "text": "पश्य तवं गर्जितस्यास्य फलं मे विप्र सानुगः\nहत्वा पाण्डुसुतान आजौ सह कृष्णान स सात्वतान\nदुर्यॊधनाय दास्यामि पृथिवीं हतकण्टकाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 32, + "text": "[कृप]\nमनॊरथप्रलापॊ मे न गराह्यस तव सूतज\nयदा कषिपसि वै कृष्णौ धर्मराजं च पाण्डवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 33, + "text": "धरुवस तत्र जयः कर्ण यत्र युद्धविशारदौ\nदेवगन्धर्वयक्षाणां मनुष्यॊरगरक्षसाम\nदंशितानाम अपि रणे अजेयौ कृष्ण पाण्डवौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 34, + "text": "बरह्मण्यः सत्यवाग दान्तॊ गुरु दैवतपूजकः\nनित्यं धर्मरतश चैव कृतास्त्रश च विशेषतः\nधृतिमांश च कृतज्ञश च धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 35, + "text": "भरातरश चास्य बलिनः सर्वास्त्रेषु कृतश्रमाः\nगुरुवृत्ति रताः पराज्ञा धर्मनित्या यशस्विनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 36, + "text": "संबन्धिनश चेन्द्र वीर्याः सवनुरक्ताः परहारिणः\nधृष्टद्युम्नः शिखण्डी च दौर्मुखिर जनमेजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 37, + "text": "चन्द्र सेनॊ भद्र सेनः कीर्तिधर्मा धरुवॊ धरः\nवसु चन्द्रॊ दाम चन्द्रः सिंहचन्द्रः सुवेधनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 38, + "text": "दरुपदस्य तथा पुत्रा दरुपदश च महास्त्रवित\nयेषाम अर्थाय संयत्तॊ मत्स्यराजः सहानुगः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 39, + "text": "शतानीकः सुदशनः शरुतानीकः शरुतध्वजः\nबलानीकॊ जयानीकॊ जयाश्वॊ रथवाहनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 40, + "text": "चन्द्रॊदयः कामरथॊ विराट भरातरः शुभाः\nयमौ च दरौपदेयाश च राक्षसश च घटॊत्कचः\nयेषाम अर्थाय युध्यन्ते न तेषां विद्यते कषयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 41, + "text": "कामं खलु जगत सर्वं स देवासुरमानवम\nस यक्षराक्षस गणं स भूतभुजग दविपम\nनिःशेषम अस्त्रवीर्येण कुर्यातां भीम फल्गुनौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 42, + "text": "युधिष्ठिरश च पृथिवीं निर्दहेद घॊरचक्षुषा\nअप्रमेयबलः शौरिर येषाम अर्थे च दंशितः\nकथं तान संयुगे कर्ण जेतुम उत्सहसे परान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 43, + "text": "महान अपनयस तव एष तव नित्यं हि सूतज\nयस तवम उत्सहसे यॊद्धुं समरे शौरिणा सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 44, + "text": "[स]\nएवम उक्तस तु राधेयः परहसन भरतर्षभ\nअब्रवीच च तदा कर्णॊ गुरुं शारद्वतं कृपम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 45, + "text": "सत्यम उक्तं तवया बरह्मन पाण्डवान परति यद वचः\nएते चान्ये च बहवॊ गुणाः पाण्डुसुतेषु वै" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 46, + "text": "अजय्याश च रणे पार्था देवैर अपि स वासवैः\nस दैत्य यक्षगन्धर्वपिशाचॊरगराक्षसैः\nतथापि पार्थाञ जेष्यामि शक्त्या वासव दत्तया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 47, + "text": "ममाप्य अमॊघा दत्तेयं शक्तिः शक्रेण वै दविज\nएतया निहनिष्यामि सव्यसाचिनम आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 48, + "text": "हते तु पाण्डवे कृष्णॊ भरातरश चास्य सॊदराः\nअनर्जुना न शक्ष्यन्ति महीं भॊक्तुं कथं चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 49, + "text": "तेषु नष्टेषु सर्वेषु पृथिवीयं ससागरा\nअयत्नात कौरवेयस्य वशे सथास्यति गौतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 50, + "text": "सुनीतैर इह सर्वार्थाः सिध्यन्ते नात्र संशयः\nएतम अर्थम अहं जञात्वा ततॊ गर्जामि गौतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 51, + "text": "तवं तु वृद्धश च विप्रश च अशक्तश चापि संयुगे\nकृतस्नेहश च पार्थेषु मॊहान माम अवमन्यसे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 52, + "text": "यद्य एवं वक्ष्यसे भूयॊ माम अप्रियम इह दविज\nततस ते खड्गम उद्यम्य जिह्वां छेत्स्यामि दुर्मते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 53, + "text": "यच चापि पाण्डवान विप्र सतॊतुम इच्छसि संयुगे\nभीषयन सर्वसैन्यानि कौरवेयाणि दुर्मते\nअत्रापि शृणु मे वाक्यं यथावद गदतॊ दविज" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 54, + "text": "दुर्यॊधनश च दरॊणश च शकुनिर दुर्मुखॊ जयः\nदुःशासनॊ वृषसेनॊ मद्रराजस तवम एव च\nसॊमदत्तश च भूरिश च तथा दरौणिर विविंशतिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 55, + "text": "तिष्ठेयुर दंशिता यत्र सर्वे युद्धविशारदाः\nजयेद एतान रणे कॊ नु शक्रतुल्यबलॊ ऽपय अरिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 56, + "text": "शूराश च हि कृतास्त्राश च बलिनः सवर्गलिप्सवः\nधर्मज्ञा युद्धकुशला हन्युर युद्धे सुरान अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 57, + "text": "एते सथास्यन्ति संग्रामे पाण्डवानां वधार्थिनः\nजयम आकाङ्क्षमाणा हि कौरवेयस्य दंशिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 58, + "text": "दैवायत्तम अहं मन्ये जयं सुबलिनाम अपि\nयत्र भीष्मॊ महाबाहुः शेते शरशताचितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 59, + "text": "विकर्णश चित्रसेनश च बाह्लीकॊ ऽथ जयद्रथः\nभूरिश्रवा जयश चैव जलसंधः सुदक्षिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 60, + "text": "शलश च रथिनां शरेष्ठॊ भगदत्तश च वीर्यवान\nएते चान्ये च राजानॊ देवैर अपि सुदुर्जयाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 61, + "text": "निहताः समरे शूराः पाण्डवैर बलवत्तराः\nकिम अन्यद दैवसंयॊगान मन्यसे पुरुषाधम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 62, + "text": "यांश च तान सतौषि सततं दुर्यॊधन रिपून दविज\nतेषाम अपि हताः शूराः शतशॊ ऽतः सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 63, + "text": "कषीयन्ते सर्वसैन्यानि कुरूणां पाण्डवैः सह\nपरभावं नात्र पश्यामि पाण्डवानां कथं चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 133, + "shloka": 64, + "text": "यांस तान बलवतॊ नित्यं मन्यसे तवं दविजाधम\nयतिष्ये ऽहं यथाशक्ति यॊद्धुं तैः सह संयुगे\nदुर्यॊधनहितार्थाय जयॊ दैवे परतिष्ठितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतथा परुषितं दृष्ट्वा सूतपुत्रेण मातुलम\nखड्गम उद्यम्य वेगेन दरौणिर अभ्यपतद दरुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 2, + "text": "[अष्व]\nकर्ण पश्य सुदुर्बुद्धे तिष्ठेदानीं नराधम\nएष ते ऽदय शिरः कायाद उद्धरामि सुदुर्मते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 3, + "text": "[स]\nतम उत्पतन्तं वेगेन राजा दुर्यॊधनः सवयम\nनयवारयन महाराज कृपश च दविपदां वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 4, + "text": "[कर्ण]\nशूरॊ ऽयं समरश्लाघी दुर्मतिश च दविजाधमः\nआसादयतु मद्वीर्यं मुञ्चेमं कुरुसत्तम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 5, + "text": "[अष्व]\nतवैतत कषम्यते ऽसमाभिः सूतात्मज सुदुर्मते\nदर्पम उत्सिक्तम एतत ते फल्गुनॊ नाशयिष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 6, + "text": "[दुर]\nअश्वत्थामन परसीदस्व कषन्तुम अर्हसि मानद\nकॊपः खलु न कर्तव्यः सूतपुत्रे कथं चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 7, + "text": "तवयि कर्णे कृपे दरॊणे मद्रराजे ऽथ सौबले\nमहत कार्यं समायत्तं परसीद दविजसत्तम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 8, + "text": "एते हय अभिमुखाः सर्वे राधेयेन युयुत्सवः\nआयान्ति पाण्डवा बरह्मन्न आह्वयन्तः समन्ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 9, + "text": "[स]\nकर्णॊ ऽपि रथिनां शरेष्ठश चापम उद्यम्य वीर्यवान\nकौरवाग्र्यैः परिवृतः शक्रॊ देवगणैर इव\nपर्यतिष्ठत तेजस्वी सवबाहुबलम आश्रितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 10, + "text": "ततः परववृते युद्धं कर्णस्य सह पाण्डवैः\nसंरब्धस्य महाराज सिंहनाद विनादितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 11, + "text": "ततस ते पाण्डवा राजन पाञ्चालाश च यशस्विनः\nदृष्ट्वा कर्णं महाबाहुम उच्चैः शब्दम अथानदन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 12, + "text": "अयं कर्णः कुतः कर्णस तिष्ठ कर्ण महारणे\nयुध्यस्व सहितॊ ऽसमाभिर दुरात्मन पुरुषाधम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 13, + "text": "अन्ये तु दृष्ट्वा राधेयं करॊधरक्तेक्षणाब्रुवन\nहन्यताम अयम उत्सिक्तः सूतपुत्रॊ ऽलपचेतनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 14, + "text": "सर्वैः पार्थिवशार्दूलैर नानेनार्थॊ ऽसति जीवता\nअत्यन्तवैरी पार्थानां सततं पापपूरुषः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 15, + "text": "एष मूलं हय अनर्थानां दुर्यॊधन मते सथितः\nहतैनम इति जल्पन्तः कषत्रियाः समुपाद्रवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 16, + "text": "महता शरवर्षेण छादयन्तॊ महारथाः\nवधार्धं सूतपुत्रस्य पाण्डवेयेन चॊदिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 17, + "text": "तांस तु सर्वांस तथा दृष्ट्वा धावमानान महारथान\nन विव्यथे सूर पुत्रॊ न च तरासम अगच्छत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 18, + "text": "दृष्ट्वा नगरकल्पं तम उद्धूतं सैन्यसागरम\nपिप्रीषुस तव पुत्राणां संग्रामेष्व अपराजितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 19, + "text": "सायकौघेन बलवान कषिप्रकारी महाबलः\nवारयाम आस तत सैन्यं समन्ताद भरतर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 20, + "text": "ततस तु शरवर्षेण पार्थिवास तम अवारयन\nधनूंषि ते विधुन्वानाः शतशॊ ऽथ सहस्रशः\nअयॊधयन्त राधेयं शक्रं दैत्य गणा इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 21, + "text": "शरवर्षं तु तत कर्णः पार्थिवैः समुदीरितम\nशरवर्षेण महता समन्ताद वयकिरत परभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 22, + "text": "तद युद्धम अभवत तेषां कृतप्रतिकृतैषिणाम\nयथा देवासुरे युद्धे शक्रस्य सह दानवैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 23, + "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम सूतपुत्रस्य लाघवम\nयद एनं समरे यत्ता नाप्नुवन्त परे युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 24, + "text": "निवार्य च शरौघांस तान पार्थिवानां महारथः\nयुगेष्व ईषासु छत्रेषु धवजेषु च हयेषु च\nआत्मनामाङ्कितान बाणान राधेयः पराहिणॊच छितान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 25, + "text": "ततस ते वयाकुलीभूता राजानः कर्ण पीडिताः\nबभ्रमुस तत्र तत्रैव गावः शीतार्दिता इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 26, + "text": "हयानां वध्यमानानां गजानां रथिनां तथा\nतत्र तत्राभ्यवेक्षामः संघान कर्णेन पातितान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 27, + "text": "शिरॊभिः पतितौ राजन बाहुभिश च समन्ततः\nआस्तीर्णा वसुधा सर्वा शूराणाम अनिवर्तिनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 28, + "text": "हतैश च हन्यमानैश च निष्टनद्भिश च सर्वशः\nबभूवायॊधनं रौद्रं वैवस्वतपुरॊपमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा दृष्ट्वा कर्णस्य विक्रमम\nअश्वत्थामानम आसाद्य तदा वाक्यम उवाच ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 30, + "text": "युध्यते ऽसौ रणे कर्णॊ दंशितः सर्वपार्थिवैः\nपश्यैतां दरवतीं सेनां कर्ण सायकपीडिताम\nकार्त्तिकेयेन विध्वस्ताम आसुरीं पृतनाम इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 31, + "text": "दृष्ट्वैनां निर्जितां सेनां रणे कर्णेन धीमता\nअभियात्य एष बीभत्सुः सूतपुत्र जिघांसया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 32, + "text": "तद यथा पश्यमानानां सूतपुत्रं महारथम\nन हन्यात पाण्डवः संख्ये तथा नीतिर विधीयताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ दरौणिः कृपः शल्यॊ हार्दिक्यश च महारथः\nपरत्युद्ययुस तदा पार्थं सूतपुत्र परीप्सया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 34, + "text": "आयान्तं दृश्यकौन्तेयं वृत्रं देव चमूम इव\nपरयुद्ययौ तदा कर्णॊ यथा शक्रः परतापवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 35, + "text": "[धृ]\nसंरब्धं फल्गुनं दृष्ट्वा कालान्तकयमॊपमम\nकर्णॊ वैकर्तनः सूत परत्यपद्यत किम उत्तरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 36, + "text": "स हय अस्पर्धत पार्थेन नित्यम एव महारथः\nआशंसते च बीभत्सुं युद्धे जेतुं सुदारुणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 37, + "text": "स तु तं सहसा पराप्तं नित्यम अत्यन्तवैरिणम\nकर्णॊ वैकर्तनः सूत किम उत्तरम अपद्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 38, + "text": "[स]\nआयान्तं पाण्डवं दृष्ट्वा गजः परतिगजं यथा\nअसंभ्रान्ततरः कर्णः पर्त्युदीयाद धनंजयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 39, + "text": "तम आपतन्तं वेगेन वैकर्तनम अजिह्मगैः\nवारयाम आस तेजस्वी पाण्डवः शत्रुतापनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 40, + "text": "तं कर्णः शरजालेन छादयाम आस मारिष\nविव्याध च सुसंक्रुद्धः शरैस तरिभिर अजिह्मगैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 41, + "text": "तस्य तल लाघवं पार्थॊ नामृष्यत महाबलः\nतस्मै बाणाञ शिला धौतान परसन्नाग्रान अजिह्मगान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 42, + "text": "पराहिणॊत सूतपुत्राय तरिंशतं शत्रुतापनः\nविव्याध चैनं संरब्धॊ बाणेनैकेन वीर्यवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 43, + "text": "सव्ये भुजाग्रे बलवान नाराचेन हसन्न इव\nतस्य विद्धस्य वेगेन कराच चापं पपात ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 44, + "text": "पुनर आदाय तच चापं निमेषार्धान महाबलः\nछादयाम आस बाणौघैः फल्गुनं कृतहस्तवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 45, + "text": "शरवृष्टिं तु तां मुक्तां सूतपुत्रेण भारत\nवयधमच छरवर्षेण समयन्न इव धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 46, + "text": "तौ परस्परम आसाद्य शरवर्षेण पार्थिव\nछादयेतां महेष्वासौ कृप परतिकृतैषिणौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 47, + "text": "तद अद्भुतम अभूद युद्धं कर्ण पाण्डवयॊर मृधे\nकरुद्धयॊर वाशिता हेतॊर वन्ययॊर गजयॊर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 48, + "text": "ततः पार्थॊ महेष्वासॊ दृष्ट्वा कर्णस्य विक्रमम\nमुष्टिदेशे धनुस तस्य चिच्छेद तवरयान्वितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 49, + "text": "अश्वांश च चतुरॊ भल्लैर अनयद यमसादनम\nसारथेश च शिरः कायाद अहरच छत्रुतापनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 50, + "text": "अथैनं छिन्नधन्वानं हताश्वं हतसारथिम\nविव्याध सायकैः पार्थ चतुर्भिः पाण्डुनन्दनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 51, + "text": "हताश्वात तु रथात तूर्णम अवप्लुत्य नरर्षभः\nआरुरॊह रथं तूर्णं कृपस्य शरपीडितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 52, + "text": "राधेयं निर्जितं दृष्ट्वा तावका भरतर्षभ\nधनंजय शरैर नुन्नाः पराद्रवन्त दिशॊ दश" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 53, + "text": "दरवतस तान समालॊक्य राजा दुर्यॊधनॊ नृप\nनिवर्तयाम आस तदा वाक्यं चेदम उवाच ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 54, + "text": "अलं दरुतेन वः शूरास तिष्ठध्वं कषत्रियर्षभाः\nएष पार्थ वधायाहं सवयं गच्छामि संयुगे\nअहं पार्थान हनिष्यामि सपाञ्चालान स सॊमकान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 55, + "text": "अद्य मे युध्यमानस्य सह गाण्डीवधन्वना\nदरक्ष्यन्ति विक्रमं पार्थाः कालस्येव युगक्षये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 56, + "text": "अद्य मद्बाणजालानि विमुक्तानि सहस्रशः\nदरक्ष्यन्ति समरे यॊधाः शलभानाम इवायतीः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 57, + "text": "अद्य बाणमयं वर्षं सृजतॊ मम धन्विनः\nजीमूतस्येव घर्मान्ते दरक्ष्यन्ति युधि सैनिकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 58, + "text": "जेष्याम्य अद्य रणे पार्थं सायकैर नतपर्वभिः\nतिष्ठध्वं समरे शूरा भयं तयजत फल्गुनात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 59, + "text": "न हि मद्वीर्यम आसाद्य फल्गुनः परसहिष्यति\nयथा वेलां समासाद्य सागरॊ मकरालयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 60, + "text": "इत्य उक्त्वा परययौ राजा सैन्येन महता वृतः\nफल्गुनं परति दुर्धर्षः करॊधसंरक्तलॊचनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 61, + "text": "तं परयान्तं महाबाहुं दृष्ट्वा शारद्वतस तदा\nअश्वत्थामानम आसाद्य वाक्यम एतद उवाच ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 62, + "text": "एष राजा महाबाहुर अमर्षी करॊधमूर्छितः\nपतंगवृत्तिम आस्थाय फल्गुनं यॊद्धुम इच्छति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 63, + "text": "यावन नः पश्यमानानां पराणान पार्थेन संगतः\nन जह्यात पुरुषव्याघ्रस तावद वारय कौरवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 64, + "text": "यावत फल्गुन बाणानां गॊचरं नाधिगच्छति\nकौरवः पार्थिवॊ वीरस तावद वारय तं दरुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 65, + "text": "यावत पार्थ शरैर घॊरैर निर्मुक्तॊरग संनिभैः\nन भस्मीक्रियते राजा तावद युद्धान निवार्यताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 66, + "text": "अयुक्तम इव पश्यामि तिष्ठस्त्व अस्मासु मानद\nसवयं युद्धाय यद राजा पार्थं यात्य असहायवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 67, + "text": "दुर्लभं जीवितं मन्ये कौरव्यस्य किरीटिना\nयुध्यमानस्य पार्थेन शार्दूलेनेव हस्तिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 68, + "text": "मातुलेनैवम उक्तस तु दरौणिः शस्त्रभृतां वरः\nदुर्यॊधनम इदं वाक्यं तवरितं समभाषत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 69, + "text": "मयि जीवति गान्धारे न युद्धं गन्तुम अर्हसि\nमाम अनादृत्य कौरव्य तव नित्यं हितैषिणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 70, + "text": "न हि ते संभ्रमः कार्यः पार्थस्य विजयं परति\nअहम आवारयिष्यामि पार्थं तिष्ठ सुयॊधन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 71, + "text": "[दुर]\nआचार्यः पाण्डुपुत्रान वै पुत्रवत परिरक्षति\nतवम अप्य उपेक्षां कुरुषे तेषु नित्यं दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 72, + "text": "मम वा मन्दभाग्यत्वान मन्दस ते विक्रमॊ युधि\nधर्मराज परियार्थं वा दरौपद्या वा न विद्म तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 73, + "text": "धिग अस्तु मम लुब्धस्य यत्कृते सर्वबान्धवाः\nसुखार्हाः परमं दुःखं पराप्नुवन्त्य अपराजिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 74, + "text": "कॊ हि शस्त्रभृतां मुख्यॊ महेश्वर समॊ युधि\nशत्रून न कषपयेच छक्तॊ यॊ न सयाद गौतमी सुतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 75, + "text": "अश्वत्थामन परसीदस्व नाशयैतान ममाहितान\nतवास्त्रगॊचरे शक्ताः सथातुं देवापि नानघ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 76, + "text": "पाञ्चालान सॊमकांश चैव जहि दरॊणे सहानुगान\nवयं शेषान हनिष्यामस तवयैव परिरक्षिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 77, + "text": "एते हि सॊमका विप्र पाञ्चालाश च यशस्विनः\nमम सैन्येषु संरब्धा विचरन्ति दवाग्निवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 78, + "text": "तान वारय महाबाहॊ केकयांश च नरॊत्तम\nपुरा कुर्वन्ति निःशेषं रक्ष्यमाणाः किरीटिना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 79, + "text": "आदौ वा यदि वा पश्चात तवेदं कर्म मारिष\nतवम उत्पन्नॊ महाबाहॊ पाञ्चालानां वधं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 80, + "text": "करिष्यसि जगत सर्वम अपाञ्चालं किलाच्युत\nएवं सिद्धाब्रुवन वाचॊ भविष्यति च तत तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 134, + "shloka": 81, + "text": "न ते ऽसत्रगॊचरे शक्ताः सथातुं देवाः स वासवाः\nकिम उ पार्थाः सपाञ्चालाः सत्यम एतद वचॊ मम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nदुर्यॊधनेनैवम उक्तॊ दरौणिर आहवदुर्मदः\nपरत्युवाच महाबाहॊ यथा वदसि कौरव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 2, + "text": "परिया हि पाण्डवा नित्यं मम चापि पितुश च मे\nतथैवावां परियौ तेषां न तु युद्धे कुरूद्वह\nशक्तितस तात युध्यामस तयक्त्वा पराणान अभीतवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 3, + "text": "अहं कर्णश च शल्यश च कृपॊ हार्दिक्य एव च\nनिमेषात पाण्डवीं सेनां कषपयेम नृपॊत्तम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 4, + "text": "ते चापि कौरवीं सेनां निमेषार्धात कुरूद्वह\nकषपयेयुर महाबाहॊ न सयाम यदि संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 5, + "text": "युध्यतां पाण्डवाञ शक्त्या तेषां चास्मान युयुत्सताम\nतेजस तु तेज आसाद्य परशमं याति भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 6, + "text": "अशक्या तरसा जेतुं पाण्डवानाम अनीकिनी\nजीवत्सु पाण्डुपुत्रेषु तद धि सत्यं बरवीमि ते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 7, + "text": "आत्मार्थं युध्यमानास ते समर्थाः पाण्डुनन्दनाः\nकिमर्थं तव सैन्यानि न हनिष्यन्ति भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 8, + "text": "तवं हि लुब्धतमॊ राजन निकृतिज्ञश च कौरव\nसरातिशङ्की मानी च ततॊ ऽसमान अतिशङ्कसे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 9, + "text": "अहं तु यत्नम आस्थाय तवदर्थे तयक्तजीवितः\nएष गच्छामि संग्रामं तवत्कृते कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 10, + "text": "यॊत्स्ये ऽहं शत्रुभिः सार्धं जेष्यामि च वरान वरान\nपाञ्चालैः सह यॊत्स्यामि सॊमकैः केकयैस तथा\nपाण्डवेयैश च संग्रामे तवत्प्रियार्थम अरिंदम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 11, + "text": "अद्य मद्बाणनिर्दग्धाः पाञ्चालाः सॊमकास तथा\nसिंहेनेवार्दिता गावॊ विद्रविष्यन्ति सर्वतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 12, + "text": "अद्य धर्मसुतॊ राजा दृष्ट्वा मम पराक्रमम\nअश्वत्थामम अयं लॊकं मंस्यते सह सॊमकैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 13, + "text": "आगमिष्यति निर्वेदं धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nदृष्ट्वा विनिहतान संख्ये पाञ्चालान सॊमकैः सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 14, + "text": "ये मां युद्धे ऽभियॊत्स्यन्ति तान हनिष्यामि भारत\nन हि ते वीर मुच्येरन मद्बाह्वन्तरम आगताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 15, + "text": "एवम उक्त्वा महाबाहुः पुत्रं दुर्यॊधनं तव\nअभ्यवर्तत युद्धाय दरावयन सर्वधन्विनः\nचिकीर्षुस तव पुत्राणां परियं पराणभृतां वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ ऽबरवीत स कैकेयान पाञ्चालान गौतमी सुतः\nपरहरध्वम इतः सर्वे मम गात्रे महारथाः\nसथिरी भूताश च युध्यध्वं दर्शयन्तॊ ऽसत्रलाघवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 17, + "text": "एवम उक्तास तु ते सर्वे शस्त्रवृष्टिम अपातयन\nदरौणिं परति महाराज जलं जलधरा इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 18, + "text": "तान निहत्य शरान दरौणिर दशवीरान अपॊथयत\nपरमुखे पाण्डुपुत्राणां धृष्टद्युम्नस्य चाभिभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 19, + "text": "ते हन्यमानाः समरे पाञ्चालाः सृञ्जयास तथा\nपरित्यज्य रणे दरौणिं वयद्रवन्त दिशॊ दश" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 20, + "text": "तान दृष्ट्वा दरवतः शूरान पाञ्चालान सह सॊमकान\nधृष्टद्युम्नॊ महाराज दरौणिम अभ्यद्रवद युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 21, + "text": "ततः काञ्चनचित्राणां स जलाम्बुद नादिनाम\nवृतः शतेन शूराणां रथानाम अनिवर्तिनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 22, + "text": "पुत्रः पाञ्चालराजस्य धृष्टद्युम्नॊ महारथः\nदरौणिम इत्य अब्रवीद वाक्यं दृष्ट्वा यॊधान निपातितान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 23, + "text": "आचार्य पुत्र दुर्बुद्धे किम अन्यैर निहतैस तव\nसमागच्छ मया सार्धं यदि शूरॊ ऽसि संयुगे\nअहं तवां निहनिष्यामि तिष्ठेदानीं ममाग्रतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 24, + "text": "ततस तम आचार्य सुतं धृष्टद्युम्नः परतापवान\nमर्मभिद्भिः शरैस तीक्ष्णैर जघान भरतर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 25, + "text": "ते तु पङ्क्ती कृता दरौणिं शरा विविशुर आशुगाः\nरुक्मपुङ्खाः परसन्नाग्राः सर्वकायावदारणाः\nमध्व अर्थिन इवॊद्दामा भरमराः पुष्पितं दरुमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 26, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ भृशं करुद्धः पदाक्रान्त इवॊरगः\nमानी दरौणिर असंभ्रान्तॊ बाणपाणिर अभाषत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 27, + "text": "धृष्टद्युम्न सथिरॊ भूत्वा मुहूर्तं परतिपालय\nयावत तवां निशितैर बाणैः परेषयामि यमक्षयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 28, + "text": "दरौणिर एवम अथाभाष्य पार्षतं परवीरहा\nछादयाम आस बाणौघैः समन्ताल लघुहस्तवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 29, + "text": "स छाद्यमानः समरे दरौणिना युद्धदुर्मदः\nदरौणिं पाञ्चाल तनयॊ वाग्भिर आतर्जयत तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 30, + "text": "न जानीषे परतिज्ञां मे विप्रॊत्पत्तिं तथैव च\nदरॊणं हत्वा किल मया हन्तव्यस तवं सुदुर्मते\nततस तवाहं न हन्म्य अद्य दरॊणे जीवति संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 31, + "text": "इमां तु रजनीं पराप्ताम अप्रभातां सुदुर्मते\nनिहत्य पितरं ते ऽदय ततस तवाम अपि संयुगे\nनेष्यामि मृत्युलॊकायेत्य एवं मे मनसि सथितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 32, + "text": "यस ते पार्थेषु विद्वेषॊ या भक्तिः कौरवेषु च\nतां दर्शय सथिरॊ भूत्वा न मे जीवन विमॊक्ष्यसे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 33, + "text": "यॊ हि बराह्मण्यम उत्सृज्य कषत्रधर्मरतॊ दविजः\nस वध्यः सर्वलॊकस्य यथा तवं पुरुषाधम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 34, + "text": "इत्य उक्तः परुषं वाक्यं पार्षतेन दविजॊत्तमः\nकरॊधम आहारयत तीव्रं तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 35, + "text": "निर्दहन्न इव चक्षुर्भ्यां पार्षतं सॊ ऽभयवैक्षत\nछादयाम आस च शरैर निःश्वसन पन्नगॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 36, + "text": "स छाद्यमानः समरे दरौणिना राजसत्तम\nसर्वपाञ्चाल सेनाभिः संवृतॊ रथसत्तमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 37, + "text": "नाकम्पत महाबाहुः सवधैर्यं समुपाश्रितः\nसायकांश चैव विविधान अश्वत्थाम्नि मुमॊच ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 38, + "text": "तौ पुनः संन्यवर्तेतां पराणद्यूतपरे रणे\nनिवारयन्तौ बाणौघैः परस्परम अमर्षिणौ\nउत्सृजन्तौ महेष्वासौ शरवृष्टीः समन्ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 39, + "text": "दरौणिपार्षतयॊर युद्धं घॊररूपं भयानकम\nदृष्ट्वा संपूजयाम आसुः सिद्धचारणवातिकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 40, + "text": "शरौघैः पूरयन्तौ ताव आकाशं परदिशस तथा\nअलक्ष्यौ समयुध्येतां महत कृत्वा शरैस तमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 41, + "text": "नृत्यमानाव इव रणे मण्डलीकृतकार्मुकौ\nपरस्परवधे यत्तौ परस्परजयैषिणौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 42, + "text": "अयुध्येतां महाबाहू चित्रं लघु च सुष्ठु च\nसंपूज्यमानौ समरे यॊधमुख्यैः सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 43, + "text": "तौ परयुद्धौ रणे दृष्ट्वा वने वन्यौ गजाव इव\nउभयॊः सेनयॊर हर्षस तुमुलः समपद्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 44, + "text": "सिंहनाद रवाश चासन दध्मुः शङ्खांश च मारिष\nवादित्राण्य अभ्यवाद्यन्त शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 45, + "text": "तस्मिंस तु तुमुले युद्धे भीरूणां भयवर्धने\nमुहूर्तम इव तद युद्धं समरूपं तदाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 46, + "text": "ततॊ दरौणिर महाराज पार्षतस्य महात्मनः\nधवजं धनुस तथा छत्रम उभौ च पार्ष्णिसारथी\nसूतम अश्वांश च चतुरॊ निहत्याभ्यद्रवद रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 47, + "text": "पाञ्चालांश चैव तान सर्वान बाणैः संनतपर्वभिः\nवयद्रावयद अमेयात्मा शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 48, + "text": "ततः परविव्यथे सेना पाण्डवी भरतर्षभ\nदृष्ट्वा दरौणेर महत कर्म वासवस्येव संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 49, + "text": "शतेन च शतं हत्वा पाञ्चालानां महारथः\nतरिभिश च निशितैर बाणैर हत्वा तरीन वै महारथान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 50, + "text": "दरौणिर दरुपदपुत्रस्य फल्गुनस्य च पश्यतः\nनाशयाम आस पाञ्चालान भूयिष्ठं ये वयवस्थिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 51, + "text": "ते वध्यमानाः पाञ्चालाः समरे सह सृञ्जयैः\nअगच्छन दरौणिम उत्सृज्य विप्रकीर्णरथध्वजाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 52, + "text": "स जित्वा समरे शत्रून दरॊणपुत्रॊ महारथः\nननाद सुमहानादं तपान्ते जलदॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 53, + "text": "स निहत्य बहूञ शूरान अश्वत्थामा वयरॊचत\nयुगान्ते सर्वभूतानि भस्मकृत्वेव पावकः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 135, + "shloka": 54, + "text": "संपूज्यमानॊ युधि कौरवेयैर; विजित्य संख्ये ऽरिगणान सहस्रशः\nवयरॊचत दरॊणसुतः परतापवान; यथा सुरेन्द्रॊ ऽरिगणान निहत्य" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 136, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततॊ युधिष्ठिरश चैव भीमसेनश च पाण्डवः\nदरॊणपुत्रं महाराज समन्तात पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 136, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा भारद्वाजेन संवृतः\nअभ्ययात पाण्डवान संख्ये ततॊ युद्धम अवर्तत\nघॊररूपं महाराज भीरूणां भयवर्धनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 136, + "shloka": 3, + "text": "अम्बष्ठान मालवान वङ्गाञ शिबींस तरैगर्तकान अपि\nपराहिणॊन मृत्युलॊकाय गणान करुद्धॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 136, + "shloka": 4, + "text": "अभीषाहाञ शूरसेनान कषत्रियान युद्धदुर्मदान\nनिकृत्य पृथिवीं चक्रे भीमः शॊणितकर्दमाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 136, + "shloka": 5, + "text": "यौधेयारट्ट राजन्यान मद्रकांश च गणान युधि\nपराहिणॊन मृत्युलॊकाय किरीटी निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 136, + "shloka": 6, + "text": "परगाढम अञ्जॊ गतिभिर नाराचैर अभिपीडिताः\nनिपेतुर दविरदा भूमौ दविशृङ्गा इव पर्वताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 136, + "shloka": 7, + "text": "निकृत्तैर हस्तिहस्तैश च लुठमानैस ततस ततः\nरराज वसुधा कीर्णा विसर्पद्भिर इवॊरगैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 136, + "shloka": 8, + "text": "कषिप्तैः कनकचित्रैश च नृपच छत्रैः कषितिर बभौ\nदयौर इवादित्य चन्द्राद्यैर गरहैः कीर्णा युगक्षये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 136, + "shloka": 9, + "text": "हतप्रहरताभीता विध्यत वयवकृन्तत\nइत्य आसीत तुमुलः शब्दः शॊणाश्वस्य रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 136, + "shloka": 10, + "text": "दरॊणस तु परमक्रुद्धॊ वायव्यास्त्रेण संयुगे\nवयधमत तान यथा वायुर मेघान इव दुरत्ययः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 136, + "shloka": 11, + "text": "ते हन्यमाना दरॊणेन पाञ्चालाः पराद्रवन भयात\nपश्यतॊ भीमसेनस्य पार्थस्य च महात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 136, + "shloka": 12, + "text": "ततः किरीटी भीमश च सहसा संन्यवर्तताम\nमहता रथवंशेन परिगृह्य बलं तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 136, + "shloka": 13, + "text": "बीभत्सुर दक्षिणं पार्श्वम उत्तरं तु वृकॊदरः\nभारद्वाजं शरौघाभ्यां महद्भ्याम अभ्यवर्षताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 136, + "shloka": 14, + "text": "तौ तदा सृञ्जयाश चैव पाञ्चालाश च महारथाः\nअन्वगच्छन महाराज मत्स्याश च सह सॊमकैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 136, + "shloka": 15, + "text": "तथैव तव पुत्रस्य रथॊदाराः परहारिणः\nमहत्या सेनया सार्धं जग्मुर दरॊण रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 136, + "shloka": 16, + "text": "ततः सा भरती सेना वध्यमाना किरीटिना\nतमसा निद्रया चैव पुनर एव वयदीर्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 136, + "shloka": 17, + "text": "दरॊणेन वार्यमाणास ते सवयं तव सुतेन च\nन शक्यन्ते महाराज यॊधा वारयितुं तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 136, + "shloka": 18, + "text": "सा पाण्डुपुत्रस्य शरैर दार्यमाणा महाचमूः\nतमसा संवृते लॊके वयाद्रवत सर्वतॊ मुखी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 136, + "shloka": 19, + "text": "उत्सृज्य शतशॊ वाहांस तत्र के चिन नराधिपाः\nपराद्रवन्त महाराज भयाविष्टाः समन्ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nसॊमदत्तं तु संप्रेक्ष्य विधुन्वानं महद धनुः\nसात्यकिः पराह यन्तारं सॊमदत्ताय मां वह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 2, + "text": "न हय अहत्वा रणे शत्रुं बाह्लीकं कौरवाधमम\nनिवर्तिष्ये रणात सूत सत्यम एतद वचॊ मम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 3, + "text": "ततः संप्रेषयद यन्ता सैन्धवांस तान महाजवान\nतुरङ्गमाञ शङ्खवर्णान सर्वशब्दातिगान रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 4, + "text": "ते ऽवहन युयुधानं तु मनॊमारुतरंहसः\nयथेन्द्रं हरयॊ राजन पुरा दैत्यवधॊद्यतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 5, + "text": "तम आपतन्तं संप्रेक्ष्य सात्वतं रभसं रणे\nसॊमदत्तॊ महाबाहुर असंभ्रान्तॊ ऽभयवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 6, + "text": "विमुञ्चञ शरवर्षाणि पर्जन्य इव वृष्टिमान\nछादयाम आस शैनेयं जलदॊ भास्करं यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 7, + "text": "असंभ्रान्तश च समरे सात्यकिः कुरुपुंगवम\nछादयाम आस बाणौघैः समन्ताद भरतर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 8, + "text": "सॊमदत्तस तु तं षष्ट्या विव्याधॊरसि माधवम\nसात्यकिश चापि तं राजन्न अविध्यत सायकैः शितैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 9, + "text": "ताव अन्यॊन्यं शरिः कृत्तौ वयराजेतां नरर्षभौ\nसुपुष्पौ पुष्पसमये पुष्पिताव इव किंशुकौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 10, + "text": "रुधिरॊक्षितसर्वाङ्गौ कुरु वृष्णियशः करौ\nपरस्परम अवेक्षेतां दहन्ताव इव लॊचनौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 11, + "text": "रथमण्डल मार्गेषु चरन्ताव अरिमर्दनौ\nघॊररूपौ हि ताव आस्तां वृष्किमन्ताव इवाम्बुदौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 12, + "text": "शरसंभिन्न गात्रौ तौ सर्वतः शकलीकृतौ\nशवाविधाव इव राजेन्द्र वयदृष्येतां शरक्षतौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 13, + "text": "सुवर्णपुङ्खैर इषुभिर आचितौ तौ वयरॊचताम\nखद्यॊतैर आवृतौ राजन परावृषीव वनस्पती" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 14, + "text": "संप्रदीपित सर्वाङ्गौ सायकैस तौ महारथौ\nअदृश्येतां रणे करुद्धाव उल्काभिर इव कुञ्जरौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ युधि महाराज सॊमदत्तॊ महारथः\nअर्धचन्द्रेण चिच्छेद माधवस्य महद धनुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 16, + "text": "अथैनं पञ्चविंशत्या सायकानां समार्पयत\nतवरमाणस तवरा काले पुनश च दशभिः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 17, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय सात्यकिर वेगवत्तरम\nपञ्चभिः सायकैस तूर्णं सॊमदत्तम अविध्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ ऽपरेण भल्लेन धवजं चिच्छेद काञ्चनम\nबाह्लीकस्य रणे राजन सात्यकिः परहसन्न इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 19, + "text": "सॊमदत्तस तव असंभ्रान्तॊ दृष्ट्वा केतुं निपातितम\nशैनेयं पञ्चविंशत्या सायकानां समाचिनॊत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 20, + "text": "सात्वतॊ ऽपि रणे करुद्धः सॊमदत्तस्य धन्विनः\nधनुश चिच्छेद समरे कषुरप्रेण शितेन ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 21, + "text": "अथैनं रुक्मपुङ्खानां शतेन नतपर्वणाम\nआचिनॊद बहुधा राजन भग्नदंष्ट्रम इव दविपम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 22, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय सॊमदत्तॊ महारथः\nसात्यकिं छादयाम आस शरवृष्ट्या महाबलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 23, + "text": "सॊमदत्तं तु संक्रुद्धॊ रणे विव्याध सात्यकिः\nसात्यकिं चेषु जालेन सॊमदत्तॊ अपीडयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 24, + "text": "दशभिः सात्वतस्यार्थे भीमॊ ऽहन बाह्लिकात्मजम\nसॊमदत्तॊ ऽपय असंभ्रान्तः शैनेयम अवधीच छरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 25, + "text": "ततस तु सात्वतस्यार्थे भैमसेनिर नवं दृढम\nमुमॊच परिघं घॊरं सॊमदत्तस्य वक्षसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 26, + "text": "तम आपतन्तं वेगेन परिघं घॊरदर्शनम\nदविधा चिच्छेद समरे परहसन्न इव कौरवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 27, + "text": "स पपात दविधा छिन्न आयसः परिघॊ महान\nमहीधरस्येव महच छिखरं वज्रदारितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 28, + "text": "ततस तु सात्यकी राजन सॊमदत्तस्य संयुगे\nधनुश चिच्छेद भल्लेन हस्तावापं च पञ्चभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 29, + "text": "चतुर्भिस तु शरैस तूर्णं चतुरस तुरगॊत्तमान\nसमीपं परेषयाम आस परेतराजस्य भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 30, + "text": "सारथेश च शिरः कायाद भल्लेन नतपर्वणा\nजहार रथशार्दूलः परहसञ शिनिपुंगवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 31, + "text": "ततः शरं महाघॊरं जवलन्तम इव पावकम\nमुमॊच सात्वतॊ राजन सवर्णपुङ्खं शिलाशितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 32, + "text": "स विमुक्तॊ बलवता शैनेयेन शरॊत्तमः\nघॊरस तस्यॊरसि विभॊ निपपाताशु भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 33, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ बलवता सात्वतेन महारथः\nसॊमदत्तॊ महाबाहुर निपपात ममार च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 34, + "text": "तं दृष्ट्वा निहतं तत्र सॊमदत्तं महारथाः\nमहता शरवर्षेण युयुधानम उपाद्रवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 35, + "text": "छाद्यमानं शरैर दृष्ट्वा युयुधानं युधिष्ठिरः\nमहत्या सेनया सार्धं दरॊणानीकम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 36, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरः करुद्धस तावकानां महाबलम\nशरैर विद्रावयाम आस भारद्वाजस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 37, + "text": "सैन्यानि दरावयन्तं तु दरॊणॊ दृष्ट्वा युधिष्ठिरम\nअभिदुद्राव वेगेन करॊधसंरक्तलॊचनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 38, + "text": "ततः सुनिशितैर बाणैः पार्थं विव्याध सप्तभिः\nसॊ ऽतिविद्धॊ महाबाहुः सृक्किणी परिसंलिहन\nयुधिष्ठिरस्य चिच्छेद धवजं कार्मुकम एव च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 39, + "text": "स छिन्नधन्वा तवरितस तवरा काले नृपॊत्तमः\nअन्यद आदत्त वेगेन कार्मुकं समरे दृढम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 40, + "text": "ततः शरसहस्रेण दरॊणं विव्याध पार्थिवः\nसाश्वसूत धवजरथं तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 41, + "text": "ततॊ मुहूर्तं वयथितः शरघात परपीडितः\nनिषसाद रथॊपस्थे दरॊणॊ भरतसत्तम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 42, + "text": "परतिलभ्य ततः संज्ञां मुहूर्ताद दविजसत्तमः\nकरॊधेन महताविष्टॊ वायव्यास्त्रम अवासृजत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 43, + "text": "असंभ्रान्तस ततः पार्थॊ धनुर आकृष्य वीर्यवान\nतद अस्त्रम अस्त्रेण रणे सतम्भयाम आस भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 44, + "text": "ततॊ ऽबरवीद वासुदेवः कुन्तीपुत्रं युधिष्ठिरम\nयुधिष्ठिर महाबाहॊ यत तवा वक्ष्यामि तच छृणु" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 45, + "text": "उपारमस्व युद्धाय दरॊणाद भरतसत्तम\nगृध्यते हि सदा दरॊणॊ गरहणे तव संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 46, + "text": "नानुरूपम अहं मन्ये युद्धम अस्य तवया सह\nयॊ ऽसय सृष्टॊ विनाशाय स एनं शवॊ हनिष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 47, + "text": "परिवर्ज्य गुरुं याहि यत्र राजा सुयॊधनः\nभीमश च रथशार्दूलॊ युध्यते कौरवैः सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 48, + "text": "वासुदेव वचः शरुत्वा धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nमुहूर्तं चिन्तयित्वा तु ततॊ दारुणम आहवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 49, + "text": "परायाद दरुतम अमित्रघ्नॊ यत्र भीमॊ वयवस्थितः\nविनिघ्नंस तावकान यॊधान वयादितास्य इवान्तकः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 50, + "text": "रथघॊषेण महता नादयन वसुधातलम\nपर्जन्य इव घर्मान्ते नादयन वै दिशॊ दश" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 137, + "shloka": 51, + "text": "भीमस्य निघ्नतः शत्रून पार्ष्णिं जग्राह पाण्डवः\nदरॊणॊ ऽपि पाण्डुपाञ्चालान वयधमद रजनी मुखे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nवर्तमाने तथा युद्धे घॊररूपे भयावहे\nतमसा संवृते लॊके रजसा च महीपते\nनापश्यन्त रणे यॊधाः परस्परम अवस्थिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 2, + "text": "अनुमानेन संज्ञाभिर युद्धं तद ववृते महत\nनरनागाश्वमथनं परमं लॊमहर्षणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 3, + "text": "दरॊणकर्णकृपा वीरा भीमपार्षत सात्यकाः\nअन्यॊन्यं कषॊभयाम आसुः सैन्यानि नृपसत्तमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 4, + "text": "वध्यमानानि सैन्यानि समन्तात तैर महारथैः\nतमसा रजसा चैव समन्ताद विप्रदुद्रुवुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 5, + "text": "ते सर्वतॊ विद्रवन्तॊ यॊधा वित्रस्तचेतसः\nअहन्यन्त महाराज धावमानाश च संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 6, + "text": "महारतः सहस्राणि जघ्नुर अन्यॊन्यम आहवे\nअन्धे तमसि मूढानि पुत्रस्य तव मन्त्रिते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 7, + "text": "ततः सर्वाणि सैन्यानि सेना गॊपाश च भारत\nवयमुह्यन्त रणे तत्र तमसा संवृते सति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 8, + "text": "[धृ]\nतेषां संलॊड्यमानानां पाण्डवैर निहतौजसाम\nअन्धे तमसि मग्नानाम आसीक का वॊ मतिस तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 9, + "text": "कथं परकाशस तेषां वा मम सैन्येषु वा पुनः\nबभूव लॊके तमसा तथा संजय संवृते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 10, + "text": "[धृ]\nततः सर्वाणि सैन्यानि हतशिष्टानि यानि वै\nसेना गॊप्तॄन अथादिश्य पुनर वयूहम अकल्पयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 11, + "text": "दरॊणः पुरस्ताज जघने तु शल्यस; तथा दरौणिः पार्श्वतः सौबलश च\nसवयं तु सर्वाणि बलानि राजन; राजाभ्ययाद गॊपयन वै निशायाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 12, + "text": "उवाच सर्वांश च पदातिसंघान; दुर्यॊधनः पार्थिव सान्त्वपूर्वम\nउत्सृज्य सर्वे परमायुधानि; गृह्णीत हस्तैर जवलितान परदीपान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 13, + "text": "ते चॊदिताः पार्थिव सत्तमेन; ततः परहृष्टा जगृहुः परदीपान\nसा भूय एव धवजिनी विभक्ता; वयरॊचताभिप्रभया निशायाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 14, + "text": "महाधनैर आभरणैश च दिव्यैः; शस्त्रैः परदीप्तैर अभिसंपतद्भिः\nकषणेन सर्वे विहिताः परदीपा; वयदीपयंश च धवजनीं तद आशु" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 15, + "text": "सर्वास तु सेना वयतिसेव्यमानाः; पदातिभिः पावकतैलहस्तैः\nपरकाश्यमाना ददृशुर निशायां; यथान्तरिक्षे जलदास तडिद्भिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 16, + "text": "परकाशितायां तु तथा धवजिन्यां; दरॊणॊ ऽगनिकल्पः परतपन समन्तात\nरराज राजेन्द्र सुवर्णवर्मा; मध्यं गतः सूर्य इवांशुमाली" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 17, + "text": "जाम्बूनदेष्व आभरषेषु चैव; निष्केषु शुद्धेषु शरावरेषु\nपीतेषु शस्त्रेषु च पावकस्य; परतिप्रभास तत्र ततॊ बभूवुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 18, + "text": "गदाश च शैक्याः परिघाश च शुभ्रा; रथेषु शक्त्यश च विवर्तमानाः\nपरतिप्रभा रश्मिभिर आजमीढ; पुनः पुनः संजनयन्ति दीप्ताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 19, + "text": "छत्राणि बालव्यजनानुषङ्गा; दीप्ता महॊल्काश च तथैव राजन\nवयाघूर्णमानाश च सुवर्णमाला; वयायच्छतां तत्र तदा विरेजुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 20, + "text": "शस्त्रप्रभाभिश च विराजमानं; दीपप्रभाभिश च तदा बलं तत\nपरकाशितं चाभरण परभाभिर; भृशं परकाशं नृपते बभूव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 21, + "text": "पीतानि शस्त्राण्य असृग उक्षितानि; वीरावधूतानि तनु दरुहाणि\nदीप्तां परभां पराजनयन्त तत्र; तपात्यये विद्युद इवान्तरिक्षे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 22, + "text": "परकम्पितानाम अभिघात वेगैर; अभिघ्नतां चापतताम जवेन\nवक्त्राण्य अशॊभन्त तदा नराणां; वाय्वीरितानीव महाम्बुजानि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 23, + "text": "महावने दाव इव परदीप्ते; यथा परभा भास्करस्यापि नश्येत\nतथा तवासीद धवजिनी परदीप्ता; महाभये भारत भीमरूपा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 24, + "text": "तत संप्रदीप्तं बलम अस्मदीयं; निशाम्य पार्थस तवरितास तथैव\nसर्वेषु सैन्येषु पदातिसंघान; अचॊदयंस ते ऽथ चक्रुः परदीपान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 25, + "text": "गजे गजे सप्त कृताः परदीपा; रथे रथे चैव दश परदीपाः\nदवाव अश्वपृष्ठे परिपार्श्वतॊ ऽनये; धवजेषु चान्ये जघनेषु चान्ये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 26, + "text": "सेनासु सर्वासु च पार्श्वतॊ ऽनये; पश्चात पुरस्ताच च समन्ततश च\nमध्ये तथान्ये जवलिताग्निहस्ताः; सेना दवये ऽपि सम नरा विचेरुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 27, + "text": "सर्वेषु सैन्येषु पदातिसंघा; वयामिश्रिता हस्तिरथाश्ववृन्दैः\nमध्ये तथान्ये जवलिताग्निहस्ता; वयदीपयन पाण्डुसुतस्य सेनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 28, + "text": "तेन परदीप्तेन तथा परदीप्तं; बलं तद आसीद बलवद बलेन\nभाः कुर्वता भानुमता गरहेण; दिवाकरेणाग्निर इवाभितप्तः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 29, + "text": "तयॊः परभाः पृथिवीम अन्तरिक्षं; सर्वा वयतिक्रम्य दिशश च वृद्धाः\nतेन परकाशेन भृशं परकाशं; बभूव तेषां तव चैव सैन्यम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 30, + "text": "तेन परकाशेन दिवं गमेन; संबॊधिता देवगणाश च राजन\nगन्धर्वयक्षासुरसिद्धसंघाः; समागमन्न अप्सरसश च सर्वाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 31, + "text": "तद देवगन्धर्वसमाकुलं च; यक्षासुरेन्द्राप्सरसां गणैश च\nहतैश च वीरैर दिवम आरुहद्भिर; आयॊधनं दिव्यकल्पं बभूव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 32, + "text": "रथाश्वनागाकुल दीपदीप्तं; संरब्ध यॊधाहत विद्रुताश्वम\nमहद बलं वयूढरथाश्वनागं; सुरासुरव्यूह समं बभूव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 33, + "text": "तच छक्ति संघाकुल चण्डवातं; महारथाभ्रं रथवाजि घॊषम\nशस्त्रौघवर्षं रुधिराम्बुधारं; निशि परवृत्तं नरदेव युद्धम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 138, + "shloka": 34, + "text": "तस्मिन महाग्निप्रतिमॊ महात्मा; संतापयन पाण्डवान विप्रमुख्यः\nगभस्तिभिर मध्यगतॊ यथार्कॊ; वर्षात्यये तद्वद अभून नरेन्द्र" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nपरकाशिते तथा लॊके रजसा च तमॊवृते\nसमाजग्मुर अथॊ वीराः परस्परवधैषिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 2, + "text": "ते समेत्य रणे राजञ शस्त्रप्रासासि धारिणः\nपरस्परम उदक्षन्त परस्परकृतागसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 3, + "text": "परदीपानां सहस्रैश च दीप्यमानैः समन्ततः\nविरराज तदा भूमिर दयौर गरहैर इव भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 4, + "text": "उल्का शतैः परज्वलितै रणभूणिर वयराजत\nदह्यमानेव लॊकानाम अभावे वै वसुंधरा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 5, + "text": "परदीप्यन्त दिशः सर्वाः परदीपैस तैः समन्ततः\nवर्षा परदॊषे खद्यॊतैर वृता वृक्षा इवाबभुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 6, + "text": "असज्जन्त ततॊ वीरा वीरेष्व एव पृथक पृथक\nनागा नागैः समाजग्मुस तुरगाः सह वाजिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 7, + "text": "रथा रथवरैर एव समाजग्मुर मुदान्विताः\nतस्मिन रात्रिमुखे घॊरे पुत्रस्य तव शासनात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ ऽरजुनॊ महाराज कौरवाणाम अनीकिनीम\nवयधमत तवरया युक्तः कषपयन सर्वपार्थिवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 9, + "text": "[धृ]\nतस्मिन परविष्टे संरब्धे मम पुत्रस्य वाहिनीम\nअमृष्यमाणे दुर्धर्षे किं व आसीन मनस तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 10, + "text": "किम अमन्यन्त सैन्यानि परविष्टे शत्रुतापने\nदुर्यॊधनश च किं कृत्यं पराप्तकालम अमन्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 11, + "text": "के चैनं समरे वीरं परत्युद्ययुर अरिंदमम\nके ऽरक्षन दक्षिणं चक्रं के च दरॊणस्य सव्यतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 12, + "text": "के पृष्ठतॊ ऽसय हय अभवन वीरा वीरस्य युध्यतः\nके पुरस्ताद अगच्छन्त निघ्नतः शात्रवान रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 13, + "text": "यत पराविशन महेष्वासः पाञ्चालान अपराजितः\nनृत्यन्न इव नरव्याघ्रॊ रथमार्गेषु वीर्यवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 14, + "text": "ददाह च शरैर दरॊणः पाञ्चालानां रथव्रजान\nधूमकेतुर इव करुद्धः स कथं मृत्युम ईयिवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 15, + "text": "अव्यग्रान एव हि परान अक्थयस्य अपराजितान\nहतांश चैव विषण्णांश च विप्रकीर्णांश च शंससि\nरथिनॊ विरथांश चैव कृतान युद्धेषु मामकान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 16, + "text": "[धृ]\nदरॊणस्य मतम आज्ञाय यॊद्धुकामस्य तां निशाम\nदुयॊधनॊ महाराज वश्यान भरातॄन अभाषत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 17, + "text": "विकर्णं चित्रसेनं च महाबाहुं च कौरवम\nदुर्धर्षं दीर्घबाहुं च ये च तेषां पदानुगाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 18, + "text": "दरॊणं यत्ताः पराक्रान्ताः सर्वे रक्षत पृष्ठतः\nहार्दिक्यॊ दक्षिणं चक्रं शल्यश चैवॊत्तरं तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 19, + "text": "तरिगर्तानां च ये शूरा हतशिष्टा महारथाः\nतांश चैव सर्वान पुत्रस ते समचॊदयद अग्रतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 20, + "text": "आचार्यॊ हि सुसंयत्तॊ भृशं यत्ताश च पाण्डवाः\nतं रक्षत सुसंयत्ता निघ्नन्तं शात्रवान रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 21, + "text": "दरॊणॊ हि बलवान युद्धे कषिप्रहस्तः पराक्रमी\nनिर्जयेत तरिदशान युद्धे किम उ पार्थान स सॊमकान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 22, + "text": "ते यूयं सहिताः सर्वे भृशं यत्ता महारथाः\nदरॊणं रक्षत पाञ्चाल्याद धृष्टद्युम्नान महारथात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 23, + "text": "पाण्डवेयेषु सैन्येषु यॊधं पश्याम्य अहं न तम\nयॊ जयेत रणे दरॊणं धृष्टद्युम्नाद ऋते नृपाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 24, + "text": "तस्य सर्वात्मना मन्ये भारद्वाजस्य रक्षणम\nस गुप्तः सॊमकान हन्यात सृञ्जयांश च सराजकान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 25, + "text": "सृञ्जयेष्व अथ सर्वेषु निहतेषु चमूमुखे\nधृष्टद्युम्नं रणे दरौणिर नाशयिष्यत्य असंशयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 26, + "text": "तथार्जुनं रणे कर्णॊ विजेष्यति महारथः\nभीमसेनम अहं चापि युद्धे जेष्यामि दंशितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 27, + "text": "सॊ ऽयं मम जयॊ वयक्तं दीर्घकालं भविष्यति\nतस्माद रक्षत संग्रामे दरॊणम एव महारथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 28, + "text": "इत्य उक्त्वा भरतश्रेष्ठ पुत्रॊ दुर्यॊधनस तव\nवयादिदेश ततः सैन्यं तस्मिंस तमसि दारुणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 29, + "text": "ततः परववृते युद्धं रात्रौ तद भरतर्षभ\nउभयॊः सेनयॊर घॊरं विजयं परति काङ्क्षिणॊः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 30, + "text": "अर्जुनः कौरवं सैन्यम अर्जुनं चापि कौरवाः\nनानाशस्त्रसमावापैर अन्यॊन्यं पर्यपीडयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 31, + "text": "दरौणिः पाञ्चालराजानं भारद्वाजश च सृञ्जयान\nधादयाम आसतुः संख्ये शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 32, + "text": "पाण्डुपाञ्चाल सेनानां कौरवाणां च मारिष\nआसीन निष्टानकॊ घॊरॊ निघ्नताम इतरेतरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 139, + "shloka": 33, + "text": "नैवास्माभिर न पूर्वैर नॊ दृष्टं पूर्वं तथाविधम\nयुद्धं यादृशम एवासीत तां रात्रिं सुमहाभयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nवर्तमाने तथा रौद्रे रात्रियुद्धे विशां पते\nसर्वभूतक्षयकरे धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 2, + "text": "अब्रवीत पाण्डवांश चैव पाञ्चालांश च स सॊमकान\nअभ्यद्रवत गच्छध्वं दरॊणम एव जिघांसया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 3, + "text": "राज्ञस ते वचनाद राजन पाञ्चालाः सॊमकास तथा\nदरॊणम एवाभ्यवर्तन्त नदन्तॊ भैरवान रवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 4, + "text": "तान वयं परतिगर्जन्तः परत्युद्यातास तव अमर्षिताः\nयथाशक्ति यथॊत्साहं यथा सत्त्वं च संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 5, + "text": "कृतवर्मा च हार्दिक्यॊ युधिष्ठिरम उपाद्रवत\nदरॊणं परति जिघांसन्तं मत्तॊ मत्तम इव दविपम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 6, + "text": "शैनेयं शरवर्षाणि विकिरन्तं समन्ततः\nअभ्ययात कौरवॊ राजन भूरिः संग्राममूर्धनि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 7, + "text": "सहदेवम अथायान्तं दरॊण परेप्सुं महारथम\nकर्णॊ वैकर्तनॊ राजन वारयाम आस पाण्डवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 8, + "text": "भीमसेनम अथायान्तं वयादितास्यम इवान्तकम\nसवयं दुर्यॊधनॊ युद्धे परतीपं मृत्युम आव्रजत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 9, + "text": "नकुलं च युधां शरेष्ठं सर्वयुद्धविशारदम\nशकुनिः सौबलॊ राजन वारयाम आस स तवरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 10, + "text": "शिखण्डिनम अथायान्तं रथेन रथिनां वरम\nकृपॊ शारद्वतॊ राजन वारयाम आस संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 11, + "text": "परतिविन्ध्यम अथायान्तं मयूरसदृशैर हयैः\nदुःशासनॊ महाराज यत्तॊ यत्तम अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 12, + "text": "भैमसेनिम अथायान्तं माया शतविशारदम\nअश्वत्थामा पितुर मानं कुर्वाणः परत्यषेधयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 13, + "text": "दरुपदं वृषसेनस तु स सैन्यं सपदानुगम\nवारयाम आस समरे दरॊण परेप्सुं महारथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 14, + "text": "विराटं दरुतम आयान्तं दरॊणस्य निधनं परति\nमद्रराजः सुसंक्रुद्धॊ वारयाम आस भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 15, + "text": "शतानीकम अथायान्तं नाकुलिं रभसं रणे\nचित्रसेनॊ रुरॊधाशु शरैर दरॊण वधेप्सया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 16, + "text": "अर्जुनं च युधां शरेष्ठं पराद्रवन्तं महारथम\nअलम्बुसॊ महाराज राक्षसेन्द्रॊ नयवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 17, + "text": "तथा दरॊणं महेष्वासं निघ्नन्तं शात्रवान रणे\nधृटद्युम्नॊ ऽथ पाञ्चाल्यॊ हृष्टरूपम अवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 18, + "text": "तथान्यान पाण्डुपुत्राणां समायातान महारथान\nतावका रथिनॊ राजन वारयाम आसुर ओजसा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 19, + "text": "गजारॊहा गजैस तूर्णं संनिपत्य महामृधे\nयॊधयन्तः सम दृश्यन्ते शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 20, + "text": "निशीथे तुरगा राजन्न आद्रवन्तः परस्परम\nसमदृश्यन्त वेगेन पक्षवन्त इवाद्रयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 21, + "text": "सादिनः सादिभिः सार्धं परासशक्त्यृष्टिपाणयः\nसमागच्छन महाराज विनदन्तः पृथक पृथक" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 22, + "text": "नरास तु बहवस तत्र समाजग्मुः परस्परम\nगदाभिर मुसलैश चैव नानाशस्त्रैश च संघशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 23, + "text": "कृतवर्मा तु हार्दिक्यॊ धर्मपुत्रं युधिष्ठिरम\nवारयाम आस संक्रुद्धॊ वेलेवॊद्वृत्तम अर्णवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 24, + "text": "युधिष्ठिरस तु हार्दिक्यं विद्ध्वा पञ्चभिर आशुगैः\nपुनर विव्याध विंशत्या तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 25, + "text": "कृतवर्मा तु संक्रुद्धॊ धर्मपुत्रस्य मारिष\nधनुश चिच्छेद भल्लेन तं च विव्याध सप्तभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 26, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nहार्दिक्यं दशभिर बाणैर बाह्वॊर उरसि चार्पयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 27, + "text": "माधवस तु रणे विद्धॊ धर्मपुत्रेण मारिष\nपराकम्पत च रॊषेण सप्तभिश चार्दयच छरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 28, + "text": "तस्य पार्थॊ धनुश छित्त्वा हस्तावापं निकृत्य च\nपराहिणॊन निशितान बाणान पञ्च राजञ शिलाशितान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 29, + "text": "ते तस्य कवचं भित्त्वा हेमचित्रं महाधनम\nपराविशन धरणीम उग्रा वल्मीकम इव पन्नगाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 30, + "text": "अक्ष्णॊर निमेष मात्रेण सॊ ऽनयद आदाय कार्मुकम\nविव्याध पाण्डवं षष्ट्या सूतं च नवभिः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 31, + "text": "तस्य शक्तिम अमेयात्मा पाण्डवॊ भुजगॊपमाम\nचिक्षेप भरतश्रेष्ठ रथे नयस्य महद धनुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 32, + "text": "सा हेमचित्रा महती पाण्डवेन परवेरिता\nनिर्भिद्य दक्षिणं बाहुं पराविशद धरणीतलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 33, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु गृह्य पार्थः पुनर धनुः\nहार्दिक्यं छादयाम आस शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 34, + "text": "ततस तु समरे शूरॊ वृष्णीनां परवरॊ रथी\nवयश्व सूत रथं चक्रे निमेषार्धाद युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 35, + "text": "ततस तु पाण्डवॊ जयेष्ठः खड्गचर्म समाददे\nतद अस्य निशितैर बाणैर वयधमन माधवॊ रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 36, + "text": "तॊमरं तु ततॊ गृह्य सवर्णदण्डं दुरासदम\nपरेषयत समरे तूर्णं हार्दिक्यस्य युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 37, + "text": "तम आपतन्तं सहसा धर्मराज भुजच्युतम\nदविधा चिच्छेद हार्दिक्यः कृतहस्तः समयन्न इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 38, + "text": "ततः शरशतेनाजौ धर्मपुत्रम अवाकिरत\nकवचं चास्य संक्रुद्धः शैरस तीक्ष्णैर अदारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 39, + "text": "हार्दिक्य शरसंछिन्नं कवचं तन महात्मनः\nवयशीर्यत रणे राजंस ताराजालम इवाम्बरात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 40, + "text": "स छिन्नधन्वा विरथः शीर्णवर्मा शरार्दितः\nअपायासीद रणात तूर्णं धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 140, + "shloka": 41, + "text": "कृतवर्मा तु निर्जित्य धर्मपुत्रं युधिष्ठिरम\nपुनर दरॊणस्य जुगुपे चक्रम एव महाबलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nभूरिस तु समरे राजञ शैनेयं रथिनां वरम\nआपतन्तम अपासेधत परपानाद इव कुञ्जरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 2, + "text": "अथैनं सात्यकिः करुद्धः पञ्चभिर निशितैः शरैः\nविव्याध हृदये तूर्णं परास्रवत तस्य शॊणितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 3, + "text": "तथैव कौरवॊ युद्धे शैनेयं युद्धदुर्मदम\nदशभिर विशिखैस तीक्ष्णैर अविध्यत भुजान्तरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 4, + "text": "ताव अन्यॊन्यं महाराज ततक्षाते शरैर भृशम\nकरॊधसंरक्तनयनौ करॊधाद विस्फार्य कार्मुके" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 5, + "text": "तयॊर आसीन महाराज शस्त्रवृष्टिः सुदारुणा\nकरुद्धयॊः सायकमुचॊर यमान्तकनिकाशयॊः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 6, + "text": "ताव अन्यॊन्यं शरै राजन परच्छाद्य समरे सथितौ\nमुहूर्तं चैव तद युद्धं समरूपम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 7, + "text": "ततः करुद्धॊ महाराज शैनेयः परहसन्न इव\nधनुश चिच्छेद समरे कौरव्यस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 8, + "text": "अथैनं छिन्नधन्वानं नवभिर निशितैः शरैः\nविव्याध हृदये तूर्णं तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 9, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ बलवता शत्रुणा शत्रुतापनः\nधनुर अन्यत समादाय सात्वतं परत्यविध्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 10, + "text": "स विद्ध्वा सात्वतं बाणैस तरिभिर एव विशां पते\nधनुश चिच्छेद भल्लेन सुतीक्ष्णेन हसन्न इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 11, + "text": "छिन्नधन्वा महाराज सात्यकिः करॊधमूर्छितः\nपरजहार महावेगां शक्तिं तस्य महॊरसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 12, + "text": "स तु शक्त्या विभिन्नाङ्गॊ निपपात रथॊत्तमात\nलॊहिताङ्ग इवाकाशाद दीप्तरश्मिर यदृच्छया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 13, + "text": "तं तु दृष्ट्वा तहं शूरम अश्वत्थामा महारथः\nअभ्यधावत वेगेन शैनेयं परति संयुगे\nअभ्यवर्षच छरौघेण मेरुं वृष्ट्या यथाम्बुदः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 14, + "text": "तम आपतन्तं संरब्धं शैनेयस्य रथं परति\nघटॊत्कचॊ ऽबरवीद राजन नादं मुक्त्वा महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 15, + "text": "तिष्ठ तिष्ठ न मे जीवन दरॊणपुत्र गमिष्यसि\nएष तवाद्य हनिष्यामि महिषं सकन्द राड इव\nयुद्धश्रद्धाम अहं ते ऽदय विनेष्यामि रणाजिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 16, + "text": "इत्य उक्त्वा रॊषताम्राक्षॊ राक्षसः परवीरहा\nदरौणिम अभ्यद्रवत करुद्धॊ गजेन्द्रम इव केसरी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 17, + "text": "रथाक्षमात्रैर इषुभिर अभ्यवर्षद घटॊत्कचः\nरथिनाम ऋषभं दरौणिं धाराभिर इव तॊयदः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 18, + "text": "शरवृष्टिं तु तां पराप्तां शरैर आशीविषॊपमैः\nशातयाम आस समरे तरसा दरौणिर उत्स्मयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 19, + "text": "ततः शरशतैस तीक्ष्णैर मर्मभेदिभिर आशुगैः\nसमाचिनॊद राक्षसेन्द्रं घटॊत्कचम अरिंदम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 20, + "text": "स शरैर आचितस तेन राक्षसॊ रणमूर्धनि\nवयकाशत महाराज शवाविच छललितॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 21, + "text": "ततः करॊधसमाविष्टॊ भैमसेनिः परतापवान\nशरैर अवचकर्तॊग्रैर दरौणिं वज्राशनिस्वनैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 22, + "text": "कषुरप्रैर अर्धचन्द्रैश च नाराचैः स शिलीमुखैः\nवराहकर्णैर नालीकैस तीक्ष्णैश चापि विकर्णिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 23, + "text": "तां शस्त्रवृष्टिम अतुलां वज्राशनिसमस्वनाम\nपतन्तीम उपरि करुद्धॊ दरौणिर अव्यथितेन्द्रियः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 24, + "text": "सुदुःसहां शरैर घॊरैर दिव्यास्त्रप्रतिमन्त्रितैः\nवयधमत स महातेजा महाभ्राणीव मारुतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ ऽनतरिक्षे बाणानां संग्रामॊ ऽनय इवाभवत\nघॊररूपॊ महाराज यॊधानां हर्षवर्धनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 26, + "text": "ततॊ ऽसत्रसंघर्ष कृतैर विस्फुलिङ्गैः समन्ततः\nबभौ निशामुखे वयॊम खद्यॊतैर इव संवृतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 27, + "text": "स मार्गणगणैर दरौणिर दिशः परच्छाद्य सर्वतः\nपरियार्थं तव पुत्राणां राक्षसं समवाकिरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 28, + "text": "ततः परववृते युद्धं दरौणिराक्षसयॊर मृधे\nविगाढे रजनीमध्ये शक्र परह्रादयॊर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ घटॊत्कचॊ बाणैर दशभिर दरौणिम आहवे\nजघानॊरसि संक्रुद्धः कालज्वलन संनिभैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 30, + "text": "स तैर अभ्यायतैर विद्धॊ राक्षसेन महाबलः\nचचाल समरे दरौणिर वातनुन्न इव दरुमः\nस मॊहम अनुसंप्राप्तॊ धवजयष्टिं समाश्रितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 31, + "text": "ततॊ हाहाकृतं सैन्यं तव सर्वं जनाधिप\nहतं सम मेनिरे सर्वे तावकास तं विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 32, + "text": "तं तु दृष्ट्वा तथावस्थम अश्वत्थामानम आहवे\nपाञ्चालाः सृञ्जयाश चैव सिंहनादं परचक्रिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 33, + "text": "परतिलभ्य ततः संज्ञाम अश्वत्थामा महाबलः\nधनुः परपीड्य वामेन करेणामित्रकर्शनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 34, + "text": "मुमॊचाकर्ण पूर्णेन धनुषा शरम उत्तमम\nयमदण्डॊपमं घॊरम उद्दिश्याशु घटॊत्कचम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 35, + "text": "स भित्त्वा हृदयं तस्य राक्षसस्य शरॊत्तमः\nविवेश वसुधाम उग्रः सुपुङ्खः पृथिवीपते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 36, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ महाराज रथॊपस्थ उपाविशत\nराक्षसेन्द्रः सुबलवान दरौणिना रणमानिना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 37, + "text": "दृष्ट्वा विमूढं हैडिम्बं सारथिस तं रणाजिरात\nदरौणेः सकाशात संभ्रान्तस तव अपनिन्ये तवरान्वितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 38, + "text": "तथा तु समरे विद्ध्वा राक्षसेन्द्रं घटॊत्कचम\nननाद सुमहानादं दरॊणपुत्रॊ महाबलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 39, + "text": "पूजितस तव पुत्रैश च सर्वयॊधैश च भारत\nवपुषा परतिजज्वाल मध्याह्न इव भास्करः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 40, + "text": "भीमसेनं तु युध्यन्तं भारद्वाज रथं परति\nसवयं दुर्यॊधनॊ राजा परत्यविध्यच छितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 41, + "text": "तं भीमसेनॊ नवभिः शरैर विव्याध मारिष\nदुर्यॊधनॊ ऽपि विंशत्या शराणां परत्यविध्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 42, + "text": "तौ सायकैर अवच्छन्नाव अदृश्येतां रणाजिरे\nमेघजालसमाच्छन्नौ नभसीवेन्दु भास्करौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 43, + "text": "अथ दुर्यॊधनॊ राजा भीमं विव्याध पत्रिभिः\nपञ्चभिर भरतश्रेष्ठ तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 44, + "text": "तस्य भीमॊ धनुश छित्त्वा धवजं च नवभिः शरैः\nविव्याध कौरवश्रेष्ठं नवत्या नतपर्वणाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 45, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनः करुद्धॊ भीमसेनस्य मारिष\nचिक्षेप स शरान राजन पश्यतां सर्वधन्विनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 46, + "text": "तान निहत्य शरान भीमॊ दुर्यॊधन धनुश्च्युतान\nकौरवं पञ्चविंशत्या करुद्रकाणां समार्पयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 47, + "text": "दुर्यॊधनस तु संक्रुद्धॊ भीमसेनस्य मारिष\nकषुरप्रेण धनुश छित्त्वा दशभिः परत्यविध्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 48, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय भीमसेनॊ महाबलः\nविव्याध नृपतिं तूर्णं सप्तभिर निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 49, + "text": "तद अप्य अस्य धनुः कषिप्रं चिच्छेद लघुहस्तवत\nदवितीयं च तृतीयं च चतुर्थं पञ्चमं तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 50, + "text": "आत्तम आत्तं महाराज भीमस्य धनुर आच्छिनत\nतव पुत्रॊ महाराज जितकाशी मदॊत्कटः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 51, + "text": "स तदा छिद्यमानेषु कार्मुकेषु पुनः पुनः\nशक्तिं चिक्षेप समरे सर्वपारशवीं शुभाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 52, + "text": "अप्राप्ताम एव तां शक्तिं तरिधा चिच्छेद कौरवः\nपश्यतः सर्वलॊकस्य भीमस्य च महात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 53, + "text": "ततॊ भीमॊ महाराज गदां गुर्वीं महाप्रभाम\nचिक्षेपाविध्य वेगेन दुर्यॊधन रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 54, + "text": "ततः स सहसा वाहांस तव पुत्रस्य संयुगे\nसारथिं च गदा गुर्वी ममर्द भरतर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 55, + "text": "पुत्रस तु तव राजेन्द्र रथाद धेमपरिष्कृतात\nआप्लुतः सहसा यानं नन्दकस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 56, + "text": "ततॊ भीमॊ हतं मत्वा तव पुत्रं महारथम\nसिंहनादं महच चक्रे तर्जयन्न इव कौरवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 57, + "text": "तावकाः सैनिकाश चापि मेनिरे निहतं नृपम\nततॊ विचुक्रुशुः सर्वे हाहेति च समन्ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 58, + "text": "तेषां तु निनदं शरुत्वा तरस्तानां सर्वयॊद्निनाम\nभीमसेनस्य नादं च शरुत्वा राजन महात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 59, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा हतं मत्वा सुयॊधनम\nअभ्यवर्तत वेगेन यत्र पार्थॊ वृकॊदरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 60, + "text": "पाञ्चालाः केकया मत्स्याः सृञ्जयाश च विशां पते\nसर्वॊद्यॊगेनाभिजग्मुर दरॊणम एव युयुत्सया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 141, + "shloka": 61, + "text": "तत्रासीत सुमहद युद्धं दरॊणस्याथ परैः सह\nघॊरे तमसि मग्नानां निघ्नताम इतरेतरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nसहदेवम अथायान्तं दरॊण परेप्सुं विशां पते\nकर्णॊ वैकर्तनॊ युद्धे वारयाम आस भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 2, + "text": "सहदेवस तु राधेयं विद्ध्वा नवभिर आशुगैः\nपुनर विव्याध दशभिर निशितैर नतपर्वभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 3, + "text": "तं कर्णः परतिविव्याध शतेन नतपर्वणाम\nसज्यं चास्य धनुः शीघ्रं चिच्छेद लघुहस्तवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ ऽनयद धनुर आदाय माद्रीपुत्रः परतापवान\nकर्णं विव्याध विंशत्या तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 5, + "text": "तस्य कर्णॊ हयान हत्वा शरैः संनतपर्वभिः\nसारथिं चास्य भल्लेन दरुतं निन्ये यमक्षयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 6, + "text": "विरथः सहदेवस तु खड्गं चर्म समाददे\nतद अप्य अस्य शरैः कर्णॊ वयधमत परहसन्न इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ गुर्वीं महाघॊरां हेमचित्रां महागदाम\nपरेषयाम आस समरे वैकर्तन रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 8, + "text": "ताम आपतन्तीं सहसा सहदेव परवेरिताम\nवयष्टम्भयच छरैः कर्णॊ भूमौ चैनाम अपातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 9, + "text": "गदां विनिहतां दृष्ट्वा सहदेवस तवरान्वितः\nशक्तिं चिक्षेप कर्णाय ताम अप्य अस्याच्छिनच छरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 10, + "text": "स संभ्रमस ततस तूर्णम अवप्लुत्य रथॊत्तमात\nसहदेवॊ महाराज दृष्ट्वा कर्णं वयवस्थितम\nरथचक्रं ततॊ गृह्य मुमॊचाधिरथिं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 11, + "text": "तम आपतन्तं सहसा कालचक्रम इवॊद्यतम\nशरैर अनेकसाहस्रैर अछिनत सूतनन्दनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 12, + "text": "तस्मिंस तु वितथे चक्रे कृते तेन महात्मना\nवार्यमाणश च विशिखैः सहदेवॊ रणं जहौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 13, + "text": "तम अभिद्रुत्य राधेयॊ मुहूर्ताद भरतर्षभ\nअब्रवीत परहसन वाक्यं सहदेवं विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 14, + "text": "मा युध्यस्व रणे वीर विशिष्टै रथिभिः सह\nसदृशैर युध्य माद्रेय वचॊ मे मा विशङ्किताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 15, + "text": "अथैनं धनुषॊ ऽगरेण तुदन भूयॊ ऽबरवीद वचः\nएषॊ ऽरजुनॊ रणे यत्तॊ युध्यते कुरुभिः सह\nतत्र गच्छस्व माद्रेय गृहं वा यदि मन्यसे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 16, + "text": "एवम उक्त्वा तु तं कर्णॊ रथेन रथिनां वरः\nपरायात पाञ्चाल पाण्डूनां सैन्यानि परहसन्न इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 17, + "text": "वधप्राप्तं तु माद्रेयं नावधीत समरे ऽरिहा\nकुन्त्याः समृत्वा वचॊ राजन सत्यसंधॊ महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 18, + "text": "सहदेवस ततॊ राजन विमनाः शरपीडितः\nकर्ण वाक्शल्य तप्तश च जीवितान निरविद्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 19, + "text": "आरुरॊह रथं चापि पाञ्चाल्यस्य महात्मन\nजनमेजयस्य समरे तवरायुक्तॊ महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 20, + "text": "विराटं सह सेनं तु दरॊणार्थे दरुतम आगतम\nमद्रराजः शरौघेण छादयाम आस धन्विनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 21, + "text": "तयॊः समभवद युद्धं समरे दृढधन्विनॊः\nयादृशं हय अभवद राजञ जम्भ वासवयॊः पुरा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 22, + "text": "मद्रराजॊ महाराज विराटं वाहिनीपतिम\nआजघ्ने तवरितं तीक्ष्णैः शतेन नतपर्वणाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 23, + "text": "परतिविव्याध तं राजा नवभिर निशितैः शरैः\nपुनश चैव तरिसप्तत्या भूयश चैव शतेन ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 24, + "text": "तस्य मद्राधिपॊ हत्वा चतुरॊ रथवाजिनः\nसूतं धवजं च समरे रथॊपस्थाद अपातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 25, + "text": "हताश्वात तु रथात तूर्णम अवप्लुत्य महारथः\nतस्थौ विस्फारयंश चापं विमुञ्चंश च शिताञ शरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 26, + "text": "शतानीकस ततॊ दृष्ट्वा भरातरं हतवाहनम\nरथेनाभ्यपतत तूर्णं सर्वलॊकस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 27, + "text": "शतानीकम अथायान्तं मद्रराजॊ महामृधे\nविशिखैर बहुभिर विद्ध्वा ततॊ निन्ये यमक्षयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 28, + "text": "तस्मिंस तु निहते वीरे विराटॊ रथसत्तमः\nआरुरॊह रथं तूर्णं तम एव धवजमालिनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ विस्फार्य नयने करॊधाद दविगुणविक्रमः\nमद्रराजरथं तूर्णं छादयाम आस पत्रिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 30, + "text": "ततॊ मद्राधिपः करुद्धः शतेन नतपर्वणाम\nआजघानॊरसि दृढं विराटं वाहिनीपतिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 31, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ महाराज रथॊपस्थ उपाविशत\nकश्मलं चाविशत तीव्रं विराटॊ भरतर्षभ\nसारथिस तम अपॊवाह समरे शरविक्षतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 32, + "text": "ततः सा महती सेना पराद्रवन निशि भारत\nवध्यमाना शरशतैः शल्येनाहव शॊभिना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 33, + "text": "तां दृष्ट्वा विद्रुतां सेनां वासुदेवधनंजयौ\nपरायातां तत्र राजेन्द्र यत्र शल्यॊ वयवस्थितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 34, + "text": "तौ तु परत्युद्ययौ राजन राक्षसेन्द्रॊ हय अलम्बुसः\nअष्टचक्रसमायुक्तम आस्थाय परवरं रथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 35, + "text": "तुरंगम मुखैर युक्तं पिशाचैर घॊरदर्शनैः\nलॊहितार्द्र पताकं तं रक्तमाल्यविभूषितम\nकार्ष्णायसमयं घॊरम ऋक्षचर्मावृतं महत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 36, + "text": "रौद्रेण चित्रपक्षेण विवृताक्षेण कूजता\nधवजेनॊच्छ्रिततुण्डेन गृध्रराजेन राजता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 37, + "text": "स बभौ राक्षसॊ राजन भिन्नाञ जनचयॊपमः\nरुरॊधार्जुनम आयान्तं परभञ्जनम इवाद्रिराट\nकिरन बाणगणान राजञ शतशॊ ऽरजुनमूर्धनि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 38, + "text": "अतितीव्रम अभूद युद्धं नरराक्षसयॊर मृधे\nदरष्टॄणां परीतिजननं सर्वेषां भरतर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 39, + "text": "तम अर्जुनः शतेनैव पत्रिणाम अभ्यताडयत\nनवभिश च शितैर बाणैश चिच्छेद धवजम उच्छ्रितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 40, + "text": "सारथिं च तरिभिर बाणैस तरिभिर एव तरिवेणुकम\nधनुर एकेन चिच्छेद चतुर्भिश चतुरॊ हयान\nविरथस्यॊद्यतं खड्गं शरेणास्य दविधाछिनत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 41, + "text": "अथैनं निशितैर बाणैश चतुर्भिर भरतर्षभ\nपार्थॊ ऽरदयद राक्षसेन्द्रं स विद्धः पराद्रवद भयात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 42, + "text": "तं विजित्यार्जुनस तूर्णं दरॊणान्तिकम उपाययौ\nकिरञ शरगणान राजन नरवारणवाजिषु" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 43, + "text": "वध्यमाना महाराज पाण्डवेन यशस्विना\nसैनिका नयपतन्न उर्व्यां वातनुन्ना इव दरुमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 142, + "shloka": 44, + "text": "तेषु तूत्साद्यमानेषु फल्गुनेन महात्मना\nसंप्राद्रवद बलं सर्वं पुत्राणां ते विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nशतानीकं शरैस तूर्णं निर्दहन्तं चमूं तव\nचित्रसेनस तव सुतॊ वारयाम आस भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 2, + "text": "नाकुलिश चित्रसेनं तु नाराचेनार्दयद भृशम\nस च तं परतिविव्याध दशभिर निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 3, + "text": "चित्रसेनॊ महाराज शतानीकं पुनर युधि\nनवभिर निशितैर बाणैर आजघान सतनान्तरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 4, + "text": "नाकुलिस तस्य विशिखैर वर्म संनतपर्वभिः\nगात्रात संच्यावयाम आस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 5, + "text": "सॊ ऽपेतवर्मा पुत्रस ते विरराज भृशं नृप\nउत्सृज्य काले राजेन्द्र निर्मॊकम इव पन्नगः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ ऽसय निशितैर बाणैर धवजं चिच्छेद नाकुलिः\nधनुश चैव महाराज यतमानस्य संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 7, + "text": "स छिन्नधन्वा समरे विवर्मा च महारथः\nधनुर अन्यन महाराज जग्राहारि विदारणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 8, + "text": "ततस तूर्णं चित्रसेनॊ नाकुलिं नवभिः शरैः\nविव्याध समरे करुद्धॊ भरतानां महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 9, + "text": "शतानीकॊ ऽथ संक्रुद्धश चित्रसेनस्य मारिष\nजघान चतुरॊ वाहान सारथिं च नरॊत्तमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 10, + "text": "अवप्लुत्य रथात तस्माच चित्रसेनॊ महारथः\nनाकुलिं पञ्चविंशत्या शराणाम आर्दयद बली" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 11, + "text": "तस्य तत कुर्वतः कर्म नकुलस्य सुतॊ रणे\nअर्धचन्द्रेण चिच्छेद चापं रत्नविभूषितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 12, + "text": "स छिन्नधन्वा विरथॊ हताश्वॊ हतसारथिः\nआरुरॊह रथं तूर्णं हार्दिक्यस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 13, + "text": "दरुपदं तु सहानीकं दरॊण परेप्सुं महारथम\nवृषसेनॊ ऽभययात तूर्णं किरञ शरशतैर तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 14, + "text": "यज्ञसेनस तु समरे कर्ण पुत्रं महारथम\nषष्ट्या शराणां विव्याध बाह्वॊर उरसि चानघ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 15, + "text": "वृषसेनस तु संक्रुद्धॊ यज्ञसेनं रथे सथितम\nबहुभिः सायकैस तीक्ष्णैर आजघान सतनान्तरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 16, + "text": "ताव उभौ शरनुन्नाङ्गौ शरकण्टकिनौ रणे\nवयभ्राजेतां महाराज शवाविधौ शललैर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 17, + "text": "रुक्मपुङ्खैर अजिह्माग्रैः शरैश छिन्नतनुच्छदौ\nरुधिरौघपरिक्लिन्नौ वयभ्राजेतां महामृधे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 18, + "text": "तपनीयनिभौ चित्रौ कल्पवृक्षाव इवाद्भुतौ\nकिंशुकाव इव चॊत्फुल्लौ वयकाशेतां रणाजिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 19, + "text": "वृषसेनस ततॊ राजन नवभिर दरुपदं शरैः\nविद्ध्वा विव्याध सप्तत्या पुनश चान्यैस तरिभिः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 20, + "text": "ततः शरसहस्राणि विमुञ्चन विबभौ तदा\nकर्ण पुत्रॊ महाराज वर्षमाण इवाम्बुदः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 21, + "text": "ततस तु दरुपदानीकं शरैश छिन्नतनुच छदम\nसंप्राद्रवद रणे राजन निशीथे भैरवे सति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 22, + "text": "परदीपैर हि परित्यक्तैर जवलद्भिस तैः समन्ततः\nवयराजत मही राजन वीताभ्रा दयौर इव गरहैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 23, + "text": "तथाङ्गदैर निपतितैर वयराजत वसुंधरा\nपरावृट्काले महाराज विद्युद्भिर इव तॊयदः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 24, + "text": "ततः कर्णसुत तरस्ताः सॊमका विप्रदुद्रुवुः\nयथेन्द्र भयवित्रस्ता दानवास तारका मये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 25, + "text": "तेनार्द्यमानाः समरे दरवमाणाश च सॊमकाः\nवयराजन्त महाराज परदीपैर अवभासिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 26, + "text": "तांस तु निर्जित्य समरे कर्ण पुत्रॊ वयरॊचत\nमध्यंदिनम अनुप्राप्तॊ घर्मांशुर इव भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 27, + "text": "तेषु राजसहस्रेषु तावकेषु परेषु च\nएक एव जवलंस तस्थौ वृषसेनः परतापवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 28, + "text": "स विजित्य रणे शूरान सॊमकानां महारथान\nजगाम तवरितस तत्र यत्र राजा युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 29, + "text": "परतिविन्ध्यम अथ करुद्धं परदहन्तं रणे रिपून\nदुःशासनस तव सुतः परत्युद्गच्छन महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 30, + "text": "तयॊः समागमॊ राजंश चित्ररूपॊ बभूव ह\nवयपेतजलदे वयॊम्नि बुध भार्गवयॊर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 31, + "text": "परतिविन्ध्यं तु समरे कुर्वाणं कर्म दुष्करम\nदुःशासनस तरिभिर बाणैर ललाटे समविध्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 32, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ बलवता पुत्रेण तव धन्विना\nविरराज महाबाहुः स शृङ्ग इव पर्वतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 33, + "text": "दुःशासनं तु समरे परतिविन्ध्यॊ महारथः\nनवभिः सायकैर विद्ध्वा पुनर विव्याध सप्तभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 34, + "text": "तत्र भारत पुत्रस ते कृतवान कर्म दुष्करम\nपरतिविन्ध्य हयान उग्रैः पातयाम आस यच छरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 35, + "text": "सारथिं चास्य भल्लेन धवजं च समपातयत\nरथं च शतशॊ राजन वयधमत तस्य धन्विनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 36, + "text": "पताकाश च स तूणीरान रश्मीन यॊक्त्राणि चाभिभॊ\nचिच्छेद तिलशः करुद्धः शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 37, + "text": "विरथः स तु धर्मात्मा धनुष्पाणिर अवस्थितः\nअयॊधयत तव सुतं किरञ शरशतान बहून" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 38, + "text": "कषुरप्रेण धनुस तस्य चिच्छेद कृतहस्तवत\nअथैनं दशभिर भल्लैश छिन्नधन्वानम आर्दयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 39, + "text": "तं दृष्ट्वा विरथं तत्र भारतॊ ऽसय महारथाः\nअन्ववर्तन्त वेगेन महत्या सेनया सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 40, + "text": "आप्लुतः स ततॊ यानं सुत सॊमस्य भास्वरम\nधनुर गृह्य महाराज विव्याध तनयं तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 41, + "text": "ततस तु तावकाः सर्वे परिवार्य सुतं तव\nअभ्यवर्तन्त संग्रामे महत्या सेनया वृताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 143, + "shloka": 42, + "text": "ततः परववृते युद्धं तव तेषां च भारत\nनिशीथे दारुणे काले यम राष्ट्रविवर्धनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nनकुलं रभसं युद्धे निघ्नन्तं वाहिनीं तव\nअभ्ययात सौबलः करुद्धस तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 2, + "text": "कृतवैरॊ तु तौ वीराव अन्यॊन्यवधकाङ्क्षिणौ\nशरैः पूर्णायतॊत्सृष्टैर अन्यॊन्यम अभिजघ्नतुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 3, + "text": "यथैव सौबलः कषिप्रं शरवर्षाणि मुञ्चति\nतथैव नकुलॊ राजञ शिक्षां संदर्शयन युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 4, + "text": "ताव उभौ समरे शूरौ शरकण्टकिनौ तदा\nवयराजेतां महाराज कण्टकैर इव शाल्मली" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 5, + "text": "सुजिह्मं परेक्षमाणौ च राजन विवृतलॊचनौ\nकरॊधसंरक्तनयनौ निर्दहन्तौ परस्परम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 6, + "text": "सयालस तु तव संक्रुद्धॊ माद्रीपुत्रं हसन्न इव\nकर्णिनैकेन विव्याध हृदये निशितेन ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 7, + "text": "नकुलस तु भृशं विद्धः सयालेन तव धन्विना\nनिषसाद रथॊपस्थे कश्मलं चैनम आविशत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 8, + "text": "अत्यन्तवैरिणं दृप्तं दृष्ट्वा शत्रुं तथागतम\nननाद शकुनी राजंस तपान्ते जलदॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 9, + "text": "परतिलभ्य ततः संज्ञां नकुलः पाण्डुनन्दनः\nअभ्ययात सौबलं भूयॊ वयात्तानन इवान्तकः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 10, + "text": "संक्रुद्धः शकुनिं षष्ट्या विव्याध भरतर्षभ\nपुनश चैव शतेनैव नाराचानां सतनान्तरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ ऽसय स शरं चापं मुष्टिदेशे स चिच्छिदे\nधवजं च तवरितं छित्त्वा रथाद भूमाव अपातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 12, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ महाराज रथॊपस्थ उपाविशत\nतं विसंज्ञं निपतितं दृष्ट्वा सयालं तवानघ\nअपॊवाह रथेनाशु सारथिर धवजिनीमुखात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 13, + "text": "ततः संचुक्रुशुः पार्था ये च तेषां पदानुगाः\nनिर्जित्य च रणे शत्रून नकुलः शत्रुतापनः\nअब्रवीत सारथिं करुद्धॊ दरॊणानीकाय मां वह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 14, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा माद्रीपुत्रस्य धीमतः\nपरायात तेन रणे राजन्येन दरॊणॊ ऽनवयुध्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 15, + "text": "शिखण्डिनं तु समरे दरॊण परेप्सुं विशां पते\nकृपः शारद्वतॊ यत्तः परत्युद्गच्छत सुवेगितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 16, + "text": "गौतमं दरुतम आयान्तं दरॊणान्तिकम अरिंदमम\nविव्याध नवभिर भल्लैः शिखण्डी परहसन्न इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 17, + "text": "तम आचर्यॊ महाराज विद्ध्वा पञ्चभिर आशुगैः\nपुनर विव्याध विंशत्या पुत्राणां परियकृत तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 18, + "text": "महद युद्धं तयॊर आसीद घॊररूपं विशां पते\nयथा देवासुरे युद्धे शम्बरामर राजयॊः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 19, + "text": "शरजालावृतं वयॊम चक्रतुस तौ महारथौ\nपरकृत्या घॊररूपं तद आसीद घॊरतरं पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 20, + "text": "रात्रिश च भरतश्रेष्ठ यॊधानां युद्धशालिनाम\nकालरात्रि निभा हय आसीद घॊररूपा भयावहा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 21, + "text": "शिखण्डी तु महाराज गौतमस्य महद धनुः\nअर्धचन्द्रेण चिच्छेद सज्यं स विशिखं तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 22, + "text": "तस्य करुद्धः कृपॊ राजञ शक्तिं चिक्षेप दारुणाम\nसवर्णदण्डाम अकुण्ठाग्रां कर्मार परिमार्जिताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 23, + "text": "ताम आपतन्तीं चिच्छेद शिखण्डी बहुभिः शरैः\nसापतन मेदिनीं दीप्ता भसयन्ती महाप्रभा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 24, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय गौतमॊ रथिनां वरः\nपराच्छादयच छितैर बाणैर महाराज शिखण्डिनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 25, + "text": "स छाद्यमानः समरे गौतमेन यशस्विना\nवयषीदत रथॊपस्थे शिखण्डी रथिनां वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 26, + "text": "सीदन्तं चैनम आलॊक्य कृपः शारद्वतॊ युधि\nआजघ्ने बहुभिर बाणैर जिघांसन्न इव भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 27, + "text": "विमुखं तं रणे दृष्ट्वा याज्ञसेनिं महारथम\nपाञ्चालाः सॊमकाश चैव परिवव्रुः समन्ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 28, + "text": "तथैव तव पुत्राश च परिवव्रुर दविजॊत्तमम\nमहत्या सेनया सार्धं ततॊ युद्धम अभूत पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 29, + "text": "रथानां च रणे राजन्न अन्यॊन्यम अभिधावताम\nबभूव तुमुलः शब्दॊ मेघानां नदताम इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 30, + "text": "दरवतां सादिनां चैव गजानां च विशां पते\nअन्यॊन्यम अभितॊ राजन करूरम आयॊधनं बभौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 31, + "text": "पत्तीनां दरवतां चैव पदशब्देन मेदिनी\nअकम्पत महाराज भयत्रस्तेव चाङ्गना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 32, + "text": "रथा रथान समासाद्य परद्रुता वेगवत्तरम\nनयगृह्णन बहवॊ राजञ शलभान वायसा इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 33, + "text": "तथा गजान परभिन्नांश च सुप्रभिन्ना महागजाः\nतस्मिन्न एव पदे यत्ता निगृह्णन्ति सम भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 34, + "text": "सादी सादिनम आसाद्य पदाती च पदातिनम\nसमासाद्य रणे ऽनयॊन्यं संरब्धा नातिचक्रमुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 35, + "text": "धावतां दरवतां चैव पुनरावर्तनाम अपि\nबभूव तत्र सैन्यानां शब्दः सुतुमुलॊ निशि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 36, + "text": "दीप्यमानाः परदीपाश च रथवारणवाजिषु\nअदृश्यन्त महाराज महॊल्का इव खाच चयुताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 37, + "text": "सा निशा भरतश्रेष्ठ परदीपैर अवभासिता\nदिवसप्रतिमा राजन बभूव रणमूर्धनि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 38, + "text": "आदित्येन यथा वयाप्तं तमॊ लॊके परणश्यति\nतथा नष्टं तमॊ घॊरं दीपैर दीप्तैर अलंकृतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 39, + "text": "शस्त्राणां कवचानां च मणीनां च महात्मनाम\nअन्तर्दधुः परभाः सर्वा दीपैस तैर अवभासिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 40, + "text": "तस्मिन कॊलाहले युद्धे वर्तमाने निशामुखे\nअवधीत समरे पुत्रं पिता भरतसत्तम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 41, + "text": "पुत्रश च पितरं मॊहात सखायं च सखा तथा\nसंबन्धिनंच संबन्धी सवस्रीयं चापि मातुलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 144, + "shloka": 42, + "text": "सवे सवान परे परांश चापि निजघ्नुर इतरेतरम\nनिर्मर्यादम अभूद युद्धं रात्रौ घॊरं भयावहम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतस्मिन सुतुमुले युद्धे वर्तमाने भयावहे\nधृष्टद्युम्ने महाराज दरॊणम एवाभ्यवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 2, + "text": "संमृजानॊ धनुःश्रेष्ठं जयां विकर्षन पुनः पुनः\nअभ्यवर्तत दरॊणस्य रथं रुक्मविभूषितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 3, + "text": "धृष्टद्युम्नं तदायान्तं दरॊणस्यान्त चिकीर्षया\nपरिवव्रुर महाराज पाञ्चालाः पाण्डवैः सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 4, + "text": "तथा परिवृतं दृष्ट्वा दरॊणम आचार्य सत्तमम\nपुत्रास्त ते सर्वतॊ यत्ता ररक्षुर दॊर्णम आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 5, + "text": "बलार्णवौ ततस तौ तु समेयातां निशामुखे\nवातॊद्धूतौ कषुब्धसत्त्वौ भैरवौ सागराव इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ दरॊणं महाराज पाञ्चाल्यः पञ्चभिः शरैः\nविव्याध हृदये तूर्णं सिंहनादं ननाद च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 7, + "text": "तं दरॊणं पञ्चविंशत्या विद्ध्वा भारत संयुगे\nचिच्छेदान्येन भल्लेन धनुर अस्य महाप्रभम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 8, + "text": "धृष्टद्युम्नस तु निर्विद्धॊ दरॊणेन भरतर्षभ\nउत्ससर्ज धनुस तूर्णं संदश्य दशनच छदम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 9, + "text": "ततः करुद्धॊ महाराज धृष्टद्युम्नः परतापवान\nआददे ऽनयद धनुःश्रेष्ठं दरॊणस्यान्त चिकीर्षया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 10, + "text": "विकृष्य च धनुश चित्रम आकर्णात परवीरहा\nदरॊणस्यान्त करं घॊरं वयसृजत सायकं ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 11, + "text": "स विसृष्टॊ बलवला शरॊ घॊरॊ महामृधे\nभासयाम आस तत सैन्यं दिवाकर इवॊदितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 12, + "text": "तं दृष्ट्वा तु शरं घॊरं देवगन्धर्वमानवाः\nसवस्त्य अस्तु समरे राजन दरॊणायेत्य अब्रुवन वचः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 13, + "text": "तं तु सायकम अप्राप्तम आचार्यस्य रथं परति\nकर्णॊ दवादशधा राजंश चिच्छेद कृतहस्तवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 14, + "text": "स छिन्नॊ बहुधा राजन सूतपुत्रेण मारिष\nनिपपात शरस तूर्णं निकृत्तः कर्ण सायकैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 15, + "text": "छित्त्वा तु समरे बाणं शरैः संनतपर्वभिः\nधृष्टद्युम्नं रणे कर्णॊ विव्याध दशभिः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 16, + "text": "पञ्चभिर दरॊणपुत्रस तु सवयं दरॊणश च सप्तभिः\nशल्यश च नवभिर बाणैस तरिभिर दुःशासनस तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 17, + "text": "दुर्यॊधनश च विंशत्या शकुनिश चापि पञ्चभिः\nपाञ्चाल्यं तवरिताविध्यन सर्व एव महारथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 18, + "text": "स विद्धः सप्तभिर वीरैर दरॊण तराणार्थम आहवे\nसर्वान असंभ्रमाद राजन परत्यविध्यत तरिभिस तरिभिः\nदरॊणं दरौणिं च कर्णं च विव्याध तव चात्मजम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 19, + "text": "ते विद्ध्वा धन्विना तेन धृष्टद्युम्नं पुनर मृधे\nविव्यधुः पञ्चभिस तूर्णम एकैकॊ रथिनां वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 20, + "text": "दरुमसेनस तु संक्रुद्धॊ राजन विव्याध पत्रिणा\nतरिभिश चान्यैः शरैस तूर्णं तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 21, + "text": "स तु तं परतिविव्याध तरिभिस तीक्ष्णैर अजिह्मगैः\nसवर्णपुङ्खैः शिला धौतैः पराणान्त करणैर युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 22, + "text": "भल्लेनान्येन तु पुनः सुवर्णॊज्ज्वल कुण्डलम\nउन्ममाथ शिरः कायाद दरुमसेनस्य वीर्यवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 23, + "text": "तच्छिरॊ नयपतद भूमौ संदष्टौष्ठ पुटं रणे\nमहावातसमुद्धूतं पक्वं तालफलं यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 24, + "text": "तांश च विद्ध्वा पुनर वीरान वीरः सुनिशितैः शरैः\nराधेयस्याच्छिनद भल्लैः कार्मुकं चित्रयॊधिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 25, + "text": "न तु तन ममृषे कर्णॊ धनुषश छेदनं तथा\nनिकर्तनम इवात्युग्रॊ लाङ्गूलस्य यथा हरिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 26, + "text": "सॊ ऽनयद धनुः समादाय करॊधरक्तेक्षणः शवसन\nअभ्यवर्षच छरौघैस तं धृष्टद्युम्नं महाबलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 27, + "text": "दृष्ट्वा तु कर्णं संरब्धं ते वीराः षड रथर्षभाः\nपाञ्चाल्य पुत्रं तवरिताः परिवव्रुर जिघांसया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 28, + "text": "षण्णां यॊधप्रवीराणां तावकानां पुरस्कृतम\nमृत्यॊर आस्यम अनुप्राप्तं धृष्टद्युम्नम अमंस्महि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 29, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु दाशार्हॊ विकिरञ शरान\nधृष्टद्युम्नं पराक्रान्तं सात्यकिः परत्यपद्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 30, + "text": "तम आयान्तं महेष्वासं सात्यकिं युद्धदुर्मदम\nराधेयॊ दशभिर बाणैः परत्यविध्यद अजिह्मगैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 31, + "text": "तं सात्यकिर महाराज विव्याध दशभिः शरैः\nपश्यतां सर्ववीराणां मागास तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 32, + "text": "स सात्यकेस तु बलिनः कर्णस्य च महात्मनः\nआसीत समागमॊ घॊरॊ बलिवासवयॊर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 33, + "text": "तरासयंस तलघॊषेण कषत्रियान कषत्रियर्षभः\nराजीवलॊचनं कर्णं सात्यकिः परत्यविध्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 34, + "text": "कम्पयन्न इव घॊषेण धनुषॊ वसुधां बली\nसूतपुत्रॊ महाराज सात्यकिं परत्ययॊधयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 35, + "text": "विपाठ कर्णिनाराचैर वत्स दान्तैः कषुरैर अपि\nकर्णः शरशतैश चापि शैनेयं परत्यविध्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 36, + "text": "तथैव युयुधानॊ ऽपि वृष्णीनां परवरॊ रथः\nअभ्यवर्षच छरैः कर्णं तद युद्धम अभवत समम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 37, + "text": "तावकाश च महाराज कर्ण पुत्रश च दंशितः\nसात्यकिं विव्यधुस तूर्णं समन्तान निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 38, + "text": "अस्त्रैर अस्त्राणि संवार्य तेषां कर्णस्य चाभिभॊ\nअविध्यत सात्यकिः करुद्धॊ वृषसेनं सतनान्तरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 39, + "text": "तेन बाणेन निर्विद्धॊ वृषसेनॊ विशां पते\nनयपतत स रथे मूढॊ धनुर उत्सृज्य वीर्यवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 40, + "text": "ततः कर्णॊ हतं मत्वा वृषसेनं महारथः\nपुत्रशॊकाभिसंतप्तः सात्यकिं परत्यपीडयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 41, + "text": "पीड्यमानस तु कर्णेन युयुधानॊ महारथः\nविव्याध बहुभिः कर्णं तवरमाणः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 42, + "text": "स कर्णं दशभिर विद्ध्वा वृषसेनं च सप्तभिः\nस हस्तावाप धनुषी तयॊश चिच्छेद सात्वतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 43, + "text": "ताव अन्ये धनुषी सज्ये कृत्वा शत्रुभयं करे\nयुयुधानम अविध्येतां समन्तान निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 44, + "text": "वर्तमाने तु संग्रामे तस्मिन वीरवरक्षये\nअतीव शुश्रुवे राजन गाण्डीवस्य महास्वनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 45, + "text": "शरुत्वा तु रथनिर्घॊषं गाण्डीवस्य च निस्वनम\nसूतपुत्रॊ ऽबरवीद राजन दुर्यॊधनम इदं वचः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 46, + "text": "एष सर्वाञ शिबीन हत्वा मुख्यशश च नरर्षभान\nपौरवांश च महेष्वासान गाण्डीवनिनदॊ महान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 47, + "text": "शरूयते रथघॊषश च वासवस्येव नर्दतः\nकरॊति पाण्डवॊ वयक्तं कर्मौपयिकम आत्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 48, + "text": "एषा विदीर्यते राजन बहुधा भारती चमूः\nविप्रकीर्णान्य अनीकानि नावतिष्ठन्ति कर्हि चित" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 49, + "text": "वातेनेव समुद्धूतम अभ्रजालं विदीर्यते\nसव्यसाचिनम आसाद्य भिन्ना नौर इव सागरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 50, + "text": "दरवतां यॊधमुख्यानां गाण्डीवप्रेषितैः शरैः\nविद्धानां शतशॊ राजञ शरूयते निनदॊ महान\nनिशीथे राजशार्दूल सतनयित्नॊर इवाम्बरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 51, + "text": "हाहाकाररवांश चैव सिंहनादांश च पुष्कलान\nशृणु शब्दान बहुविधान अर्जुनस्य रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 52, + "text": "अयं मध्ये सथितॊ ऽसमाकं सात्यकिः सात्वताधमः\nइह चेल लभ्यते लक्ष्यं कृत्स्नाञ जेष्यामहे परान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 53, + "text": "एष पाञ्चालराजस्य पुत्रॊ दरॊणेन संगतः\nसर्वतः संवृतॊ यॊधै राजन पुरुषसत्तमैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 54, + "text": "सात्यकिं यदि हन्यामॊ धृट्ष दयुम्नं च पार्षतम\nअसंशयं महाराज धरुवॊ नॊ विजयॊ भवेत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 55, + "text": "सौभद्रवद इमौ वीरौ परिवार्य महारथौ\nपरयतामॊ महाराज निहन्तुं वृष्णिपार्षतौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 56, + "text": "सव्यसाची पुरॊ ऽभयेति दरॊणानीकाय भारत\nसंसक्तं सात्यकिं जञात्वा बहुभिः कुरुपुंगवैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 57, + "text": "तत्र गच्छन्तु बहवः परवरा रथसत्तमाः\nयावत पार्थॊ न जानाति सात्यकिं बहुभिर वृतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 58, + "text": "ते तवरध्वं यथा शूराः शराणां मॊक्षणे भृशम\nयथा तूर्णं वरजत्य एष परलॊकय माधवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 59, + "text": "कर्णस्य मतम आज्ञाय पुत्रस ते पराह सौबलम\nयथेन्द्रः समरे राजन पराह विष्णुं यशस्विनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 60, + "text": "वृतः सहस्रैर दशभिर गजानाम अनिवर्तिनाम\nरथैश च दशसाहस्रैर वृतॊ याहि धनंजयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 61, + "text": "दुःशासनॊ दुर्विषहः सुबाहुर दुष्प्रधर्षणः\nएते तवाम अनुयास्यन्ति पत्तिभिर बहुभिर वृताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 62, + "text": "जहि कृष्णौ महावाहॊ धर्मराजं च मातुल\nनकुलं सहदेवं च भीमसेनं च भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 63, + "text": "देवानाम इव देवेन्द्रे जयाशा मे तवयि सथिता\nजहि मातुलकौन्तेयान असुरान इव पावकिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 64, + "text": "एवम उक्तॊ ययौ पार्थान पुत्रेण तव सौबलः\nमहत्या सेनया सार्धं तव पुत्रैस तथा विभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 65, + "text": "परियार्थं तव पुत्राणां दिधक्षुः पाण्डुनन्दनान\nतत्र परववृते युद्धं तावकानां परैः सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 66, + "text": "परयाते सौबले राजन पाण्डवानाम अनीकिनीम\nबलेन महता युक्तः सूतपुत्रस तु सात्वतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 67, + "text": "अभ्ययात तवरितं युद्धे किरञ शरशतान बहून\nतथैव पाण्डवाः सर्वे सात्यकिं पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 145, + "shloka": 68, + "text": "महद युद्धं तदासीत तु दरॊणस्य निशि भारत\nधृष्टद्युम्नेन शूरेण पाञ्चालैश च महात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततस ते पराद्रवन सर्वे तवरिता युद्धदुर्मदाः\nअमृष्यमाणाः संरब्धा युयुधान रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 2, + "text": "ते रथैः कल्पितै राजन हेमरूप्य विभूषितैः\nसादिभिश च गजैश चैव परिवव्रुः सम सात्वतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 3, + "text": "अथैनं कॊष्ठकी कृत्यसर्वतस ते महारथाः\nसिंहनादांस तदा चक्रुस तर्जयन्तः सम सात्यकिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 4, + "text": "ते ऽभयवर्षञ शरैस तीक्ष्णैः सात्यकिं सत्यविक्रमम\nतवरमाणा महावीर्या माधवस्य वधैषिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 5, + "text": "तान दृष्ट्वा पततस तूर्कं शैनेयः परवीहराः\nपरत्यगृह्णान महाबाहुः परमुञ्चन विशिखान बहून" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 6, + "text": "तत्र वीरॊ महेष्वासः सात्यकिर युद्धदुर्मदः\nनिचकर्त शिरांस्य उग्रैः शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 7, + "text": "हस्तिहस्तान हयग्रीवान बाहून अपि च सायुधान\nकषुरप्रैः पातयाम आस तावकानां स माधवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 8, + "text": "पतितैश चामरैश चैव शवेतच छत्रैश च भारत\nबभूव धरणी पूर्णा नक्षत्रैर दयौर इव परभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 9, + "text": "तेषां तु युयुधानेन युध्यतां युधि भारत\nबभूव तुमुलः शब्दः परेतानाम इव करन्दताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 10, + "text": "तेन शब्देन महता पूरितासीद वसुंधरा\nरात्रिः समभवच चैव तीव्ररूपा भयावहा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 11, + "text": "दीर्यमाणं बलं दृष्ट्वा युयुधान शराहतम\nशरुत्वा च विपुलं नादं निशीथे लॊमहर्षणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 12, + "text": "सुतस तवाब्रवीद राजन सारथिं रथिनां वरः\nयत्रैष शब्दस तत्राश्वांश चॊदयेति पुनः पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 13, + "text": "तेन संचॊद्यमानस तु तत तांस तुरगॊत्तमान\nसूतः संचॊदयाम आस युयुधान रथं परथि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनः करुद्धॊ दृढधन्वा जितक्लमः\nशीघ्रहस्तश चित्रयॊधी युयुधानम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 15, + "text": "ततः पूर्णायतॊत्सृष्टैर मांसशॊणितभॊजनैः\nदुर्यॊधनं दवादशभिर माधवः पत्यविध्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 16, + "text": "दुर्यॊधनस तेन तथा पूर्वम एवार्दितः शरैः\nशैनेयं दशभिर बाणैः परत्यविध्यद अमर्षितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 17, + "text": "ततः समभवद युद्धम आकुलं भरतर्षभ\nपाञ्चालानां च सर्वेषां भारतानां च दारुणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 18, + "text": "शैनेयस तु रणे करुद्धस तव पुत्रं महारथम\nसायकानाम अशीत्या तु विव्याधॊरसि भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ ऽसय वाहान समरे शरैर निन्ये यमक्षयम\nसारथिं च रथात तूर्णं पातयाम आस पत्रिणा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 20, + "text": "हताश्वे तु रथे तिष्ठन पुत्रस तव विशां पते\nमुमॊच निशितान बाणाञ शैनेयस्य रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 21, + "text": "शरान पञ्चाशतस तांस तु शैनेयः कृतहस्तवत\nचिच्छेद समरे राजन परेषितांस तनयेन ते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 22, + "text": "अथापरेण भल्लेन मुष्टिदेशे महद धनुः\nचिच्छेद रभसॊ युद्धे तव पुत्रस्य मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 23, + "text": "विरथॊ विधनुष्कश च सर्वलॊकेश्वरः परभुः\nआरुरॊह रथं तूर्णं भास्वरं कृतवर्मणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 24, + "text": "दुर्यॊधने परावृत्ते शैनेयस तव वाहिनीम\nदरावयाम आस विशिखैर निशा मध्ये विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 25, + "text": "शकुनिश चार्जुनं राजन परिवार्य समन्तथ\nरथैर अनेकसाहस्रैर गजैश चैव सहस्रशः\nतथा हयसहस्रैश च तुमुलं सर्वतॊ ऽकरॊत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 26, + "text": "ते महास्त्राणि दिव्यानि विकिरन्तॊ ऽरजुनं परति\nअर्जुनं यॊधयन्ति सम कषत्रियाः कालचॊदिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 27, + "text": "तान्य अर्जुनः सहस्राणि रथवारणवाजिनाम\nपरत्यवारयद आयस्तः परकुर्वन विपुलं कषयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 28, + "text": "ततस तु समरे शूरः शकुनिः सौबलस तदा\nविव्याध निशितैर बाणैर अर्जुनं परहसन्न इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 29, + "text": "पुनश चैव शतेनास्य संरुरॊध महारथम\nतम अर्जुनस तु विंशत्या विव्याध युधि भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 30, + "text": "अथेतरान महेष्वासांस तरिभिस तरिभिर अविध्यत\nसंवार्य तान बाणगणैर युधि राजन धनंजयः\nअवधीत तावकान यॊधान वज्रपाणिर इवासुरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 31, + "text": "भुजैश छिन्नैर महाराज शरीरैश च सहस्रशः\nसमास्तीर्णा धरा तत्र बभौ पुष्पैर इवाचिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 32, + "text": "स विद्ध्वा शकुनिं भूयः पञ्चभिर नतपर्वभिः\nउलूकं तरिभिर आजघ्ने तरिभिर एव महायसैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 33, + "text": "तम उलूकस तथा विद्ध्वा वासुदेवम अताडयत\nननाद च महानादं पूरयन वसुधातलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 34, + "text": "अर्जुनस तु दरुतं गत्वा शकुनेर धनुर आच्छिनत\nनिन्ये च चतुरॊ वाहान यमस्य सदनं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 35, + "text": "ततॊ रथाद अवप्लुत्य सौबलॊ भरतर्षभ\nउलूकस्य रथं तूर्णम आरुरॊह विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 36, + "text": "ताव एकरथम आरूढौ पिता पुत्रौ महारथौ\nपार्थं सिषिचतुर बाणैर गिरिं मेघाव इवॊत्थितौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 37, + "text": "तौ तु विद्ध्वा महाराज पाण्डवॊ निशितैः शरैः\nविद्रावयंस तव चमूं शतशॊ वयधमच छरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 38, + "text": "अनिलेन यथाभ्राणि विच्छिन्नानि समन्ततः\nविच्छिन्नानि तथा राजन बलान्य आसन विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 39, + "text": "तद बलं भरतश्रेष्ठ वध्यमानं तथा निशि\nपरदुद्राव दिशः सर्वा वीक्षमाणं भयार्दितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 40, + "text": "उत्सृज्य वाहान समरे चॊदयन्तस तथापरे\nसंभ्रान्ताः पर्यधावन्त तस्मिंस तमसि दारुणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 41, + "text": "विजित्य समरे यॊधांस तावकान भरतर्षभ\nदध्मतुर मुदितौ शङ्खौ वासुदेवधनंजयौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 42, + "text": "धृष्टद्युम्नॊ महाराज दरॊणं विद्ध्वा तरिभिः शरैः\nचिच्छेद धनुषस तूर्णं जयां शरेण शितेन ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 43, + "text": "तन निधाय धनुर नीडे दरॊणः कषत्रिय मर्दनः\nआददे ऽनयद धनुः शूरॊ वेगवत सारवत्तरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 44, + "text": "धृष्टद्युम्नं ततॊ दरॊणॊ विद्ध्वा सप्तभिर आशुगैः\nसारथिं पञ्चभिर बाणै राजन विव्याध संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 45, + "text": "तं निवार्य शरैस तूर्णं धृष्टद्युम्नॊ महारथः\nवयधमत कौरवीं सेनां शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 46, + "text": "वध्यमाने बले तस्मिंस तव पुत्रस्य मारिष\nपरावर्तत नदी घॊरा शॊणितौघतरङ्गिणी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 47, + "text": "उभयॊः सेनयॊर मध्ये नराश्वद्विपवाहिनी\nयथा वैतरणी राजन यम राष्ट्रपुरं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 48, + "text": "दरवयित्वा तु तत सैन्यं धृष्टद्युम्नः परतापवान\nअत्यराजत तेजस्वी शक्रॊ देवगणेष्व इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 49, + "text": "अथ दध्मुर महाशङ्खान धृष्टद्युम्न शिखण्डिनौ\nयमौ च युयुधानश च पाण्डवश च वृकॊदरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 50, + "text": "जित्वा रथसहस्राणि तावकानां महारथाः\nसिंहनाद रवांश चक्रुः पाण्डवा जितकाशिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 146, + "shloka": 51, + "text": "पश्यतस तव पुत्रस्य कर्णस्य च मदॊत्कटाः\nतथा दरॊणस्य शूरस्य दरौणेश चैव विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nविद्रुतं सवबलं दृष्ट्वा वध्यमानं महात्मभिः\nकरॊधेन महताविष्टः पुत्रस तव विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 2, + "text": "अभ्येत्य सहसा कर्णं दरॊणं च जयतां वरम\nअमर्षवशम आपन्नॊ वाक्यज्ञॊ वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 3, + "text": "भवद्भ्याम इह संग्रामॊ करुद्धाभ्यां संप्रवर्तितः\nआहवे निहतं दृष्ट्वा सैन्धवं सव्यसाचिना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 4, + "text": "निहन्यमानां पाण्डूनां बलेन मम वाहिनीम\nभूत्वा तद विजये शक्ताव अशक्ताव इव पश्यतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 5, + "text": "यद्य अहं भवतॊस तयाज्यॊ न वाच्यॊ ऽसिं तदैव हि\nआवां पाण्डुसुतान संख्ये जेष्याव इति मानदौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 6, + "text": "तदैवाहं वचः शरुत्वा भवद्भ्याम अनुसंमतम\nकृतवान पाण्डवैः सार्धं वैरं यॊधविनाशनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 7, + "text": "यदि नाहं परित्याज्यॊ भवद्भ्यां पुरुषर्षभौ\nयुध्येताम अनुरूपेण विक्रमेण सुविक्रमौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 8, + "text": "वाक परतॊदेन तौ वीरौ परणुन्नौ तनयेन ते\nपरावर्तयेतां तौ युद्धं घट्टिताव इव पन्नगौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 9, + "text": "ततस तौ रथिनां शरेष्ठौ सर्वलॊकधनुर्धरौ\nशैनेय परमुखान पार्थान अभिदुद्रुवतू रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 10, + "text": "तथैव सहिताः पार्थाः सवेन सैन्येन संवृताः\nअभ्यवर्तन्त तौ वीरौ नर्दन्मानौ मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 11, + "text": "अथ दरॊणॊ महेष्वासॊ दशभिः शिनिपुंगवम\nअविध्यत तवरितं करुद्धः सर्वशस्त्रभृतां वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 12, + "text": "कर्णश च दशभिर बाणैः पुत्रश च तव सप्तभिः\nदशभिर वृषसेनश च सौबलश चापि सप्तभिः\nएते कौरव संक्रन्दे शैनेयं पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 13, + "text": "दृष्ट्वा च समरे दरॊणं निघ्नन्तं पाण्डवीं चमूम\nविव्यधुः सॊमकास तूर्णं समन्ताच छरवृष्टिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ दरॊणॊ ऽहरत पराणान कषत्रियाणां विशां पते\nरश्मिभिर भास्करॊ राजंस तमसाम इव भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 15, + "text": "दरॊणेन वध्यमानानां पाञ्चालानां विशां पते\nशुश्रुवे तुमुलः शब्दः करॊशताम इतरेतरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 16, + "text": "पुत्रान अन्ये पितॄन अन्ये भरातॄन अन्यच मातुलान\nभागिनेयान वयस्यांश च तथा संबन्धिबान्धवान\nउत्सृज्यॊत्सृज्य गच्छन्ति तवरिता जीवितेप्सवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 17, + "text": "अपरे मॊहिता मॊहात तम एवाभिमुखा ययुः\nपाण्डवानां रणे यॊधाः परलॊकं तथापरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 18, + "text": "सा तथा पाण्डवी सेना वध्यमाना महात्मभिः\nनिशि संप्राद्रवद राजन्न उत्सृज्यॊल्काः सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 19, + "text": "पश्यतॊ भीमसेनस्य विजयस्याच्युतस्य च\nयमयॊर धर्मपुत्रस्य पार्षतस्य च पश्यतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 20, + "text": "तमसा संवृते लॊके न पराज्ञायत किं चन\nकौरवाणां परकाशेन दृश्यन्ते तु दरुताः परे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 21, + "text": "दरवमाणं तु तत सैन्यं दरॊणकर्णौ महारथौ\nजघ्नतुः पृष्ठतॊ राजन किरन्तौ सायकान बहून" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 22, + "text": "पाञ्चालेषु परभग्नेषु दीर्यमाणेषु सर्वशः\nजनार्दनॊ दीनमनाः परत्यभाषत फल्गुनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 23, + "text": "दरॊणकर्णौ महेष्वासाव एतौ पार्षत सात्यकी\nपाञ्चालांश चैव सहितौ जघ्नतुः सायकैर भृशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 24, + "text": "एतयॊः शरवर्षेण परभग्ना नॊ महारथाः\nवार्यमाणापि कौन्तेय पृतना नावतिष्ठते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 25, + "text": "एताव आवां सर्वसैन्यैर वयूढैः सम्यग उदायुधैः\nदरॊणं च सूतपुत्रं च परयतावः परबाधितुम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 26, + "text": "एतौ हि बलिनौ शूरौ कृतास्त्रौ जितकाशिनौ\nउपेक्षितौ बलं करुद्धौ नाशयेतां निशाम इमाम\nएष भीमॊ ऽभियात्य उग्रः पुनरावर्त्य वाहिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 27, + "text": "वृकॊदरं तथायान्तं दृष्ट्वा तत्र जनार्दनः\nपुनर एवाब्रवीद राजन हर्षयन्न इव पाण्डवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 28, + "text": "एष भीमॊ रणश्लाघी वृतः सॊमक पाण्डवैः\nरुषितॊ ऽभयेति वेगेन दरॊणकर्णौ महाबलौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 29, + "text": "एतेन सहितॊ युध्य पाञ्चालैश च महारथैः\nआश्वासनार्थं सर्वेषां सैन्यानां पाण्डुनन्दन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 30, + "text": "ततस तौ पुरुषव्याघ्राव उभौ माधव पाण्डवौ\nदरॊणकर्णौ समासाद्य दिष्ठितौ रणमूर्धनि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 31, + "text": "ततस तत पुनर आवृत्तं युधिष्ठिरबलं महत\nततॊ दरॊणश च कर्णश च परान ममृदतुर युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 32, + "text": "स संप्रहारस तुमुलॊ निशि परत्यभवन महान\nयथा सागरयॊ राजंश चन्द्रॊदयविवृद्धयॊः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 33, + "text": "तत उत्सृज्य पाणिभ्यः परदीपांस तव वाहिनी\nयुयुधे पाण्डवैः सार्धम उन्मत्तवद अहः कषये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 34, + "text": "रजसा तमसा चैव संवृते भृशदारुणे\nकेवलं नामगॊत्रेण परायुध्यन्त जयैषिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 35, + "text": "अश्रूयन्त हि नामानि शराव्यमाणानि पार्थिवैः\nपरहरद्भिर महाराज सवयंवर इवाहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 36, + "text": "निःशब्दम आसीत सहसा पुनः शब्दॊ महान अभूत\nकरुद्धानां युध्यमानानां जयतां जीयताम अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 37, + "text": "यत्र यत्र सम दृश्यन्ते परदीपाः कुरुसत्तम\nतत्र तत्र सम ते शूरा निपतन्ति पतंगवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 147, + "shloka": 38, + "text": "तथा संयुध्यमानानां विगाढाहून महानिशा\nपाण्डवानां च राजेन्द्र कौरवाणां च सर्वशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततः कर्णॊ रणे दृष्ट्वा पार्षतं परवीरहा\nआजघानॊरसि शरैर दशभिर मर्मभेदिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 2, + "text": "परतिविव्याध तं तूर्णं धृष्टद्युम्नॊ ऽपि मारिष\nपञ्चभिः सायकैर हृष्टस तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 3, + "text": "ताव अन्यॊन्यं शरैः संख्ये संछाद्य सुमहारथौ\nपुनः पूर्णायतॊत्सृष्टैर विव्यधाते परस्परम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 4, + "text": "ततः पाञ्चाल मुख्यस्य धृष्टद्युम्नस्य संयुगे\nसारथिं चतुरश चाश्वान कर्णॊ विव्याध सायकैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 5, + "text": "कार्मुकप्रवरं चास्य परचिच्छेद शितैः शरैः\nसारथिं चास्य भल्लेन रथनीडाद अपातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 6, + "text": "धृष्टद्युम्नस तु विरथॊ हताश्वॊ हतसारथिः\nगृहीत्वा परिघं घॊरं कर्णस्याश्वान अपीपिषत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 7, + "text": "विद्धश च बहुभिस तेन शरैर आशीविषॊपमैः\nततॊ युधिष्ठिरानीकं पद्भ्याम एवान्ववर्तत\nआरुरॊह रथं चापि सहदेवस्य मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 8, + "text": "कर्णस्यापि रथे वाहान अन्यान सूतॊ नययॊजयत\nशङ्खवर्णान महावेगान सैन्धवान साधु वाहिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 9, + "text": "लब्धलक्ष्यस तु राधेयः पाञ्चालानां महारथान\nअभ्यपीडयद आयस्तः शरैर मेघ इवाचलान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 10, + "text": "सा पीड्यमाना कर्णेन पाञ्चालानां महाचमूः\nसंप्राद्रवत सुसंत्रस्ता सिंहेनेवार्दिता मृगी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 11, + "text": "पतितास तुरगेभ्यश च गजेभ्यश च महीतले\nरथेभ्यश च नरास तूर्णम अदृश्यन्त ततस ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 12, + "text": "धावमानस्य यॊधस्य कषुरप्रैः स महामृधे\nबाहू चिच्छेद वै कर्णः शिरश चैव सकुण्डलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 13, + "text": "ऊरू चिच्छेद चान्यस्य गजस्थस्य विशां पते\nवाजिपृष्ठ गतस्यापि भूमिष्ठस्य च मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 14, + "text": "नाज्ञासिषुर धावमाना बहवश च महारथाः\nसंछिन्नान्य आत्मगात्राणि वाहनानि च संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 15, + "text": "ते वध्यमानाः समरे पाञ्चालाः सृञ्जयैः सह\nतृणप्रस्पन्दनाच चापि सूतपुत्रं सम मेनिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 16, + "text": "अपि सवं समरे यॊधं धावमानं विचेतसः\nकर्णम एवाभ्यमन्यन्त ततॊ भीता दरवन्ति ते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 17, + "text": "तान्य अनीकानि भग्नानि दरवमाणानि भारत\nअभ्यद्रवद दरुतं कर्णः पृष्ठतॊ विकिरञ शरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 18, + "text": "अवेक्षमाणास ते ऽनयॊन्यं सुसंमूढा विचेतसः\nनाशक्नुवन्न अवस्थातुं काल्यमाना महात्मना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 19, + "text": "कर्णेनाभ्याहता राजन पाञ्चालाः परमेषुभिः\nदरॊणेन च दिशः सर्वा वीक्षमाणाः परदुद्रुवुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा सवसैन्यं परेक्ष्य विद्रुतम\nअपयाने मतिं कृत्वा फल्गुनं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 21, + "text": "पश्य कर्णं महेष्वासं धनुष्पाणिम अवस्थितम\nनिशीथे दारुणे काले तपन्तम इव भास्करम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 22, + "text": "कर्ण सायकनुन्नानां करॊशताम एष निस्वनः\nअनिशं शरूयते पार्थ तवद्बन्धूनाम अनाथवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 23, + "text": "यथा विसृजतश चास्य संदधानस्य चाशुगान\nपश्यामि जय विक्रान्तं कषपयिष्यति नॊ धरुवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 24, + "text": "यद अत्रानन्तरं कार्यं पराप्तकालं परपश्यसि\nकर्णस्य वधसंयुक्तं तत कुरुष्व धनंजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 25, + "text": "एवम उक्तॊ महाबाहुः पार्थः कृष्णम अथाब्रवीत\nभीतः कुन्तीसुतॊ राजा राधेयस्यातिविक्रमात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 26, + "text": "एवंगते पराप्तकालं कर्णानीके पुनः पुनः\nभवान वयवस्यतां कषिप्रं दरवते हि वरूथिनी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 27, + "text": "दरॊण सायकनुन्नानां भग्नानां मधुसूदन\nकर्णेन तरास्यमानानाम अवस्थानं न विद्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 28, + "text": "पश्यामि च तथा कर्णं विचरन्तम अभीतवत\nदरवमाणान रथॊदारान किरन्तं विशिखैः शितैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 29, + "text": "नैतद अस्यॊत्सहे सॊढुं चरितं रणमूर्धनि\nपरत्यक्षं वृष्णिशार्दूल पादस्पर्शम इवॊरगः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 30, + "text": "स भवान अत्र यात्वाशु यत्र कर्णॊ महारथः\nअहम एनं वधिष्यामि मां वैष मधुसूदन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 31, + "text": "[वासु]\nपश्यामि कर्णं कौन्तेय देवराजम इवाहवे\nविचरन्तं नरव्याघ्रम अतिमानुष विक्रमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 32, + "text": "नैतस्यान्यॊ ऽसमि समरे परत्युद्यात धनंजय\nऋते तवां पुरुषव्याघ्र राक्षसाद वा घटॊत्कचात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 33, + "text": "न तु तावद अहं मन्ये पराप्तकालं तवानघ\nसमागमं महाबाहॊ सूतपुत्रेण संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 34, + "text": "दीप्यमाना महॊल्केव तिष्ठत्य अस्य हि वासवी\nतवदर्थं हि महाबाहॊ रौद्ररूपं बिभर्ति च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 35, + "text": "घटॊत्कचस तु राधेयं परत्युद्यातु महाबलः\nस हि भीमेन बलिना जातः सुरपराक्रमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 36, + "text": "तस्मिन्न अस्त्राणि दिव्यानि राक्षसान्य असुराणि च\nसततं चानुरक्तॊ वॊ हितैषी च घटॊत्कचः\nविजेष्यति रणे कर्णम इति मे नात्र संशयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 37, + "text": "[वासु]\nएवम उक्त्वा महाबाहुः पार्थं पुष्कर लॊचनः\nआजुहावाथ तद रक्षस तच चासीत परादुर अग्रतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 38, + "text": "कवची स शरी खड्गी सधन्वा च विशां पते\nअभिवाद्य ततः कृष्णं पाण्डवं च धनंजयम\nअब्रवीत तं तदा हृष्टस तव अयम अस्म्य अनुशाधि माम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 39, + "text": "ततस तं मेघसंकाशं दीप्तास्यं दीप्तकुण्डलम\nअभ्यभाषत हैडिम्बं दाशार्हः परहसन्न इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 40, + "text": "घटॊत्कच विजानीहि यत तवां वक्ष्यामि पुत्रक\nपराप्तॊ विक्रमकालॊ ऽयं तव नान्यस्य कस्य चित" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 41, + "text": "स भवान मज्जमानानां बन्धूनां तवं पलवॊ यथा\nविविधानि तवास्त्राणि सन्ति माया च राक्षसी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 42, + "text": "पश्य कर्णेन हैडिम्ब पाण्डवानाम अनीकिनी\nकाल्यमाना यथा गावः पालेन रणमूर्धनि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 43, + "text": "एष कर्णॊ महेष्वासॊ मतिमान दृढविक्रमः\nपाण्डवानाम अनीकेषु निहन्ति कषत्रियर्षभान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 44, + "text": "किरन्तः शरवर्षाणि महान्ति दृढधन्विनः\nन शक्नुवन्त्य अवस्थातुं पीड्यमानाः शरार्चिषा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 45, + "text": "निशीथे सूतपुत्रेण शरवर्षेण पीडिताः\nएते दरवन्ति पाञ्चालाः सिंहस्येव भयान मृगाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 46, + "text": "एतस्यैवं परवृद्धस्य सूतपुत्रस्य संयुगे\nनिषेद्धा विद्यते नान्यस तवदृते भीमविक्रम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 47, + "text": "स तवं कुरु महाबाहॊ कर्म युक्तम इहात्मनः\nमातुलानां पितॄणां च तेजसॊ ऽसत्रबलस्य च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 48, + "text": "एतदर्थं हि हैडिम्ब पुत्रान इच्छन्ति मानवाः\nकथं नस तारयेद दुःखात स तवं तारय बान्धवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 49, + "text": "तव हय अस्त्रबलं भीमं मायाश च तव दुस्तराः\nसंग्रामे युध्यमानस्य सततं भीमनन्दन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 50, + "text": "पाण्डवानां परभग्नानां कर्णेन शितसायकैः\nमज्जतां धार्तराष्ट्रेषु भव पारं परंतप" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 51, + "text": "रात्रौ हि राक्षसा भूयॊ भवन्त्य अमितविक्रमाः\nबलवन्तः सुदुर्धर्षाः शूरा विक्रान्तचारिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 52, + "text": "जहि कर्णं महेष्वासं निशीथे मायया रणे\nपार्था दरॊणं वधिष्यन्ति धृष्टद्युम्नपुरॊगमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 53, + "text": "केशवस्य वचः शरुत्वा बीभत्सुर अपि राक्षसम\nअभ्यभाषत कौरव्य घटॊत्कचम अरिंदमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 54, + "text": "घटॊत्कच भवांश चैव दीर्घबाहुश च सात्यकिः\nमतौ मे सर्वसैन्येषु भीमसेनश च पाण्डवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 55, + "text": "स भवान यातु कर्णेन दवैरथं युध्यतां निशि\nसात्यकिः पृष्ठगॊपस ते भविष्यति महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 56, + "text": "जहि कर्णं रणे शूरं सात्वतेन सहायवान\nयथेन्द्रस तारकं पूर्वं सकन्देन सह जघ्निवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 57, + "text": "[घ]\nअलम एवास्मि कर्णाय दरॊणायालं च सत्तम\nअन्येषां कषत्रियाणां च कृतास्त्राणां महात्मनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 58, + "text": "अद्य दास्यामि संग्रामं सूतपुत्राय तं निशि\nयं जनाः संप्रवक्ष्यन्ति यावद भूमिर धरिष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 59, + "text": "न चात्र शूरान मॊक्ष्यामि न भीतान न कृताञ्जलीन\nसर्वाम एव वधिष्यामि राक्षसं धर्मम आस्थितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 60, + "text": "[घ]\nएवम उक्त्वा महाबाहुर हैडिम्बः परवीरहा\nअभ्ययात तुमुले कर्णं तव सैन्यं विभीषयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 61, + "text": "तम आपतन्तं संक्रुद्धं दीप्तास्यम इव पन्नगम\nअभ्यस्यन परमेष्वासः परतिजग्राह सूतजः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 148, + "shloka": 62, + "text": "तयॊः समभवद युद्धं कर्ण राक्षसयॊर निशि\nगर्जतॊ राजशार्दूल शक्र परह्रादयॊर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nदृष्ट्वा घटॊत्कचं राजन सूतपुत्र रथं परति\nपरयान्तं तवयरा युक्तं जिघांसुं कर्णम आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 2, + "text": "अब्रवीत तव पुत्रस तु दुःशासनम इदं वचः\nएतद रक्षॊरणे तूर्णं दृष्ट्वा कर्णस्य विक्रमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 3, + "text": "अभियाति दरुतं कर्णं तद वारय महारथम\nवृतः सैन्येन महता याहि यत्र महाबलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 4, + "text": "कर्णॊ वैकर्तनॊ युद्धे राक्षसेन युयुत्सति\nरक्ष कर्णं रणे यत्तॊ वृतः सैन्येन मानद" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 5, + "text": "एतस्मिन्न अन्तरे राजञ जटासुरसुतॊ बली\nदुर्यॊधनम उपागम्य पराह परहरतां वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 6, + "text": "दुर्यॊधन तवामित्रान परख्यातान युद्धदुर्मदान\nपाण्डवान हन्तुम इच्छामि तवयाज्ञप्तः सहानुगान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 7, + "text": "जटासुरॊ मम पिता रक्षसाम अग्रणीः पुरा\nपरयुज्य कर्म रक्षॊघ्नं कषुद्रैः पार्थैर निपातितः\nतस्यापचितिम इच्छामि तवद दिष्टॊ गन्तुम ईश्वर" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 8, + "text": "तम अब्रवीत ततॊ राजा परीयमाणः पुनः पुनः\nदरॊणकर्णादिभिः सार्धं पर्याप्तॊ ऽहं दविषद वधे\nतवं तु गच्छ मयाज्ञप्तॊ जहि युद्धं घटॊक्तचम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 9, + "text": "तथेत्य उक्त्वा महाकायः समाहूय घटॊत्कचम\nजटासुरिर भैमसेनिं नाना शस्तैर अवाकिरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 10, + "text": "अलम्बलं च कर्णं च कुरुसैन्यं च दुस्तरम\nहैडिम्बः परममाथैकॊ महावातॊ ऽमबुदान इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ मायामयं दृष्ट्वा रथं तूर्णम अलम्बलः\nघटॊत्कचं शरव्रातैर नाना लिङ्गैः समार्दयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 12, + "text": "विद्ध्वा च बहुभिर बाणैर भैमसेनिम अलम्बलः\nवयद्रावयच छरव्रातैः पाण्डवानाम अनीकिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 13, + "text": "तेन विद्राव्यमाणानि पाणु सैन्यानि मारिष\nनिशीथे विप्रकीर्यन्ते वातनुन्ना घना इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 14, + "text": "घटॊत्कच शरैर नुन्ना तथैव कुरु वाहिनी\nनिशीथे पराद्रवद राजन्न उत्सृज्यॊल्काः सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 15, + "text": "अलम्बलस ततः करुद्धॊ भैमसेनिं महामृधे\nआजघ्ने निशितैर बाणैस तॊत्त्रैर इव महाद्विपम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 16, + "text": "तिलशस तस्य तद यानं सूतं सर्वायुधानि च\nघटॊत्कचः परचिच्छेद पराणदच चातिदारुणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 17, + "text": "ततः कर्णं शरव्रातैः कुरून अन्यान सहस्रशः\nअलम्बलं चाभ्यवर्षन मेघॊमेरुम इवाचलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 18, + "text": "ततः संचुक्षुभे सैन्यं कुरूणां राक्षसार्दितम\nउपर्य उपरि चान्यॊन्यं चतुरङ्गं ममर्द ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 19, + "text": "जटासुरिर महाराज विरथॊ हतसारथिः\nघटॊत्कचं रणे करुद्धॊ मुष्टिनाभ्यहनद दृढम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 20, + "text": "मुष्टिनाभिहतस तेन परचचाल घटॊत्कचः\nकषितिकम्पे यथा शैलः स वृक्षगणगुल्मवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 21, + "text": "ततः स परिघाभेन दविट संघघ्नेन बाहुना\nजटासुरिं भैमसेनिर अवधीन मुष्टिना भृशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 22, + "text": "तं परमथ्य तथ करुद्धस तूर्णं हैडिम्बिर आक्षिपत\nदॊर्भ्याम इन्द्रध्वजाहाभ्यां निष्पिपेष महीतले" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 23, + "text": "अलम्बलॊ ऽपि विक्षिप्य समुत्क्षिप्य च राक्षसम\nघटॊत्कचं रणे रॊषान निष्पिपेष महीतले" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 24, + "text": "तयॊः समभवद युद्धं गर्जतॊर अतिकाययॊः\nघटॊत्कचालम्बलयॊस तुमुलं लॊमहर्षणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 25, + "text": "विशेषयन्ताव अन्यॊन्यं मायाभिर अतिमायिनौ\nयुयुधाते महावीर्याव इन्द्र वैरॊचनाव इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 26, + "text": "पावकाम्बुनिधी भूत्वा पुनर गरुड तक्षकौ\nपुनर मेघमहावातौ पुनर वज्रमहाचलौ\nपुनः कुञ्जरशार्दूलौ पुनः सवर्भानु भास्करौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 27, + "text": "एवं माया शतसृजाव अन्यॊन्यवधकाङ्क्षिणौ\nभृशं चित्रम अयुध्येताम अलम्बल घटॊत्कचौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 28, + "text": "परिघैश च गदाभिश च परासमुद्गर पट्टिशैः\nमुसलैः परताग्रैश च ताव अन्यॊन्यं निजघ्नतुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 29, + "text": "हयाभ्यां च गजाभ्यां च पदातिरथिनौ पुनः\nयुयुधाते महामायौ राक्षस परवरौ युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 30, + "text": "ततॊ घटॊत्कचौ राजन्न अलम्बल वधेप्सया\nउत्पपात भृशं करुद्धः शयेनवन निपपात ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 31, + "text": "गृहीत्वा च महाकायं राक्षसेन्द्रम अलम्बलम\nउद्यम्य नयवधीद भूमौ मयं विष्णुर इवाहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ घटॊत्कचः खड्गम उद्गृह्याद्भुत दर्शनम\nचकर्त कायाद धि शिरॊ भीमं विकृतदर्शनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 33, + "text": "तच्छिरॊ रुधिराभ्यक्तं गृह्य केशेषु राक्षसः\nघटॊत्कचॊ ययाव आशु दुर्यॊधन रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 34, + "text": "अभ्येत्य च महाबाहुः समयमानः स राक्षसः\nरथे ऽसय निक्षिप्य शिरॊ विकृताननमूर्धजम\nपराणदद भैरवं नादं परावृषीव बलाहकः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 35, + "text": "अब्रवीच च ततॊ राजन दुर्यॊधनम इदं वचः\nएष ते निहतॊ बन्धुस तवया दृष्टॊ ऽसय विक्रमः\nपुनर दरष्टासि कर्णस्य निष्ठाम एतां तथात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 36, + "text": "एवम उक्त्वा ततः परायात कर्णं परति जनेश्वर\nकिरञ शरशतांस तीक्ष्णान विमुञ्चन कर्ण मूर्धनि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 149, + "shloka": 37, + "text": "ततः समभवद युद्धं घॊररूपं भयानकम\nविस्मापनं महाराज नरराक्षसयॊर मृधे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nयत्र वैकर्तनः कर्णॊ राक्षसश च घटॊत्कचः\nनिशीथे समसज्जेतां तद युद्धम अभवत कथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 2, + "text": "कीदृशं चाभवद युद्धं तस्य घॊरस्य रक्षसः\nरथश च कीदृशस तस्य मायाः सर्वायुधानि च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 3, + "text": "किंप्रमाणा हयास तस्य रथकेतुर धनुस तथा\nकीदृशं वर्म चैवास्य कण्ठत्राणं च कीदृशम\nपृष्ठस तवम एतद आचक्ष्व कुशलॊ हय असिसंजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 4, + "text": "[घ]\nलॊहिताक्षॊ महाकायस ताम्रास्यॊ निम्नितॊदरः\nऊर्ध्वरॊमा हरि शमश्रुः शङ्कुकर्णॊ महाहनुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 5, + "text": "आकर्णाद दारितास्यश च तीक्ष्णदंष्ट्रः करालवान\nसुदीर्घ ताम्रजिह्वौष्ठॊ लम्बभ्रूः सथूलनासिकः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 6, + "text": "नीलाङ्गॊ लॊहितग्रीवॊ निरि वर्ष्मा भयंकरः\nमहाकायॊ महाबाहुर महाशीर्षॊ महाबलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 7, + "text": "विकचः परुषस्पर्शॊ विकटॊद्बद्ध पिण्डिकः\nसथूलस्फिग गूढनाभिश च शिथिलॊपचयॊ महान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 8, + "text": "तथैव हस्ताभरणी महामायॊ ऽङगदी तथा\nउरसा धारयन निष्कम अग्निमालां यथाचलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 9, + "text": "तस्य हेममयं चित्रं बहुरूपाङ्गशॊभितम\nतॊरणप्रतिमं शुभ्रं किरीटं मूर्ध्न्य अशॊभत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 10, + "text": "कुण्डले बालसूर्याभे मालां हेममयीं शुभाम\nधारयन विपुलं कांस्यं कवचं च महाप्रभम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 11, + "text": "किङ्किणीशतनिर्घॊषं रक्तध्वजपताकिनम\nऋक्षचर्मावनद्धाङ्गं नल्व मात्रं महारथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 12, + "text": "सर्वायुधवरॊपेतम आस्थितॊ धवजमालिनम\nअष्टचक्रसमायुक्तं मेघगम्भीर निस्वनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 13, + "text": "तत्र मातङ्गसंकाशा लॊहिताक्षा विभीषणाः\nकामवर्णजवा युक्ता बलवन्तॊ ऽवहन हयाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 14, + "text": "राक्षसॊ ऽसय विरूपाक्षः सूतॊ दीप्तास्य कुण्डलः\nरश्मिभिः सूर्यरश्म्य आभैः संजग्राह हयान रणे\nस तेन सहितस तस्थाव अरुणेन यथा रविः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 15, + "text": "संसक्त इव चाभ्रेण यथाद्रिर महता महान\nदिवस्पृक सुमहान केतुः सयन्दने ऽसय समुच्छ्रितः\nरथॊत्तमाग्नः करव्यादॊ गृध्रः परमभीषणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 16, + "text": "वासवाशनि निर्घॊषं दृढज्यम अभिविक्षिपन\nवयक्तं किष्कु परीणाहं दवादशारत्नि कार्मुकम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 17, + "text": "रथाक्षमात्रैर इषुभिः सर्वाः परच्छादयन दिशः\nतस्यां वीरापहारिण्यां निशायां कर्णम अभ्ययात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 18, + "text": "तस्य विक्षिपतश चापं रथे विष्टभ्य तिष्ठतः\nअश्रूयत धनुर घॊषॊ विस्फूर्जितम इवाशनेः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 19, + "text": "तेन वित्रास्यमानानि तव सैन्यानि भारत\nसमकम्पन्त सर्वाणि सिन्धॊर इव महॊर्मयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 20, + "text": "तम आपतन्तं संप्रेक्ष्य विरूपाक्षं विभीषणम\nउत्स्मयन्न इव राधेयस तवरमाणॊ ऽभयवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 21, + "text": "ततः कर्णॊ ऽभययाद एनम अस्यन्न अस्यन्तम अन्तिकात\nमातङ्ग इव मातङ्गं यूथर्षभ इवर्षभम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 22, + "text": "स संनिपातस तुमुलस तयॊर आसीद विशां पते\nकर्ण राक्षसयॊ राजन्न इन्द्र शम्बरयॊर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 23, + "text": "तौ परगृह्य महावेगे धनुषी भीमनिस्वने\nपराच्छादयेताम अन्यॊन्यं तक्षमाणौ महेषुभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 24, + "text": "ततः पूर्णायतॊत्सृष्टैः शरैः संनतपर्वभिः\nनयवारयेताम अन्यॊन्यं कांस्ये निर्भिद्य वर्मणी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 25, + "text": "तौ नखैर इव शार्दूलौ दन्तैर इव महाद्विपौ\nरथशक्तिभिर अन्यॊन्यं विशिखैश च ततक्षतुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 26, + "text": "संछिन्दन्तौ हि गात्राणि संदधानौ च सायकान\nधक्ष्यमाणौ शरव्रातैर नॊदीक्षितुम अशक्नुताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 27, + "text": "तौ तु विक्षत सर्वाग्नौ रुधिरौघपरिप्लुतौ\nवयभ्राजेतां यथा वारि परस्रुतौ गौरिकाचलौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 28, + "text": "तौ शराग्र विभिन्नाङ्गौ निर्भिन्दन्तौ परस्परम\nनाकम्पयेताम अन्यॊन्यं यतमानौ महाद्युती" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 29, + "text": "तत परवृत्तं निशायुद्धं चरं समम इवाभवत\nपराणयॊर दीव्यतॊ राजन कर्ण राक्षसयॊर मृधे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 30, + "text": "तस्य संदधतस तीक्ष्णाञ शरांश चासक्तम अस्यतः\nधनुर घॊषेण वित्रस्ताः सवे परे च तदाभवन\nघटॊत्कचं यदा कर्णॊ विशेषयति नॊ नृप" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 31, + "text": "ततः परादुष्करॊद दिव्यम अस्त्रम अस्त्रविदां वरः\nकर्णेन विहितं दृष्ट्वा दिव्यम अस्त्रं घटॊत्कचः\nपरादुश्चक्रे महामायां राक्षसः पाण्डुनन्दनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 32, + "text": "शूलम उद्गर धारिण्या शैलपादप हस्तया\nरक्षसां घॊररूपाणां महत्या सेनया वृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 33, + "text": "तम उद्यतमहाचापं दृष्ट्वा ते वयथिता नृपाः\nभूतान्तकम इवायान्तं कालदण्डॊग्र धारिणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 34, + "text": "घटॊत्कच परमुक्तेन सिंहनादेन भीषिताः\nपरसुस्रुवुर गजा मूत्रं विव्यथुश च नरा भृशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 35, + "text": "ततॊ ऽशमवृष्टिर अत्युग्रा महत्य आसीत समन्ततः\nअर्धरात्रे ऽधिकबलैर विमुक्ता रक्षसां बलैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 36, + "text": "आयसानि च चक्राणि भुशुण्ड्यः शक्तितॊमराः\nपतन्त्य अविरलाः शूलाः शतध्न्यः पट्टिशास तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 37, + "text": "तद उग्रम अतिरौद्रं च दृट्वा युद्धं नराधिपाः\nपुत्राश च तव यॊधाश च वयथिता विप्रदुद्रुवुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 38, + "text": "तत्रैकॊ ऽसत्रबलश्लाघी कर्णॊ मानी न विव्यथे\nवयधमच च शरैर मायां घटॊत्कच विनिर्मिताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 39, + "text": "मायायां तु परहीणायाम अमर्षात स घटॊत्कचः\nविससर्ज शरान घॊरान सूतपुत्रं त आविशन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 40, + "text": "ततस ते रुधिराभक्ता भित्त्वा कर्णं महाहवे\nविविशुर धरणीं बाणाः संक्रुद्धा इव पन्नगाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 41, + "text": "सूतपुत्रस तुसंक्रुद्धॊ लघुहस्तः परतापवान\nघटॊत्कचम अतिक्रम्य बिभेद दशभिः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 42, + "text": "घटॊत्कचॊ विनिर्भिन्नः सूतपुत्रेण मर्मसु\nचक्रं दिव्यं सहस्रारम अगृह्णाद वयथितॊ भृशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 43, + "text": "कषुरान्तम बालसूर्याभं मणिरत्नविभूषितम\nचिक्षेपाधिरथेः करुद्धॊ भैम सेनिर जिघंसया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 44, + "text": "परविद्धम अतिवेगेन विक्षिप्तं कर्ण सायकैः\nअभाग्यस्येव संकल्पस तन मॊघम अपतद भुवि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 45, + "text": "घटॊत्कचस तु संक्रुद्धॊ दृष्ट्वा चक्रं निपातितम\nकर्णं पराच्छादयद बाणैः सवर्भानुर इव भास्करम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 46, + "text": "सूतपुत्रस तव असंभ्रान्तॊ रुद्रॊपेन्द्रेन्द्र विक्रमः\nघटॊत्कच रथं तूर्णं छादयाम आस पत्रिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 47, + "text": "घटॊत्कचेन करुद्धेन गदा हेमाङ्गदा तदा\nकषिप्ता भराम्य शरैः सापि कर्णेनाभ्याहतापतत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 48, + "text": "ततॊ ऽनतरिक्षम उत्पत्य कालमेघ इवॊन्नदन\nपरववर्ष महाकायॊ दरुमवर्षं नभस्तलात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 49, + "text": "ततॊ मायाविनं कर्णॊ भीमसेन सुतं दिवि\nमार्गणैर अभिविव्याध धनं सूर्य इवांशुभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 50, + "text": "तस्य सर्वान हयान हत्वा संछिद्य शतधा रथम\nअभ्यवर्षच छरैः कर्णः पर्जन्य इव वृष्टिमान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 51, + "text": "न चास्यासीद अनिर्भिन्नं गात्रे दव्यङ्गुलम अन्तरम\nसॊ ऽदृश्यत मुहूर्तेन शवाविच छललितॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 52, + "text": "न हयान न रथं तस्य न धवजं न घटॊत्कचम\nदृष्टवन्तः सम समरे शरौघैर अभिसंवृतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 53, + "text": "स तु कर्णस्य तद दिव्यम अस्त्रम अस्त्रेण शातयन\nमायायुद्धेन मायावी सूतपुत्रम अयॊधयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 54, + "text": "सॊ ऽयॊधयत तदा कर्णं मायया लाघवेन च\nअलक्ष्यमाणॊ ऽथ दिवि शरजालेषु संपतन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 55, + "text": "भैमसेनिर महामायॊ मायया कुरुसत्तम\nपरचकार महामायां मॊहयन्न इव भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 56, + "text": "स सम कृत्वा विरूपाणि वदनान्य अशुभाननः\nअग्रसत सूतपुत्रस्य दिव्यान्य अस्त्राणि मायया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 57, + "text": "पुनश चापि महाकायः संछिन्नः शतधा रणे\nगतसत्त्वॊ निरुत्साहः पतितः खाद वयदृश्यत\nहतं तं मन्यमानाः सम पराणदन कुरुपुंगवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 58, + "text": "अथ देहैर नवैर अन्यैर दिक्षु सर्वास्व अदृश्यत\nपुनश चापि महाकायः शतशीर्षः शतॊदरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 59, + "text": "वयदृश्यत महाबाहुर मैनाक इव पर्वतः\nअङ्गुष्ठ मात्रॊ भूत्वा च पुनर एव स राक्षसः\nसागरॊर्मिर इवॊद्धूतस तिर्यग ऊर्ध्वम अवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 60, + "text": "वसुधां दारयित्वा च पुनर अप्सु नयमज्जत\nअदृश्यत तदा तत्र पुनर उन्मज्जितॊ ऽनयतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 61, + "text": "सॊ ऽवतीर्य पुनस तस्थौ रथे हेमपरिष्कृते\nकषितिं दयां च दिशश चैव माययावृत्य दंशितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 62, + "text": "गत्वा कर्ण रथाभ्याशं विचलत कुण्डलाननः\nपराह वाक्यम असंभ्रान्तः सूतपुत्रं विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 63, + "text": "तिष्ठेदानीं न मे जीवन सूतपुत्र गमिष्यसि\nयुद्धश्रद्धाम अहं ते ऽदय विनेष्यामि रणाजिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 64, + "text": "इत्य उक्त्वा रॊषताम्राक्षं रक्षः करूरपराक्रमम\nउत्पपातान्तरिक्षं च जहास च सुविस्वरम\nकर्णम अभ्याहनच चैव गजेन्द्रम इव केसरी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 65, + "text": "रथाक्षमात्रैर इषुभिर अभ्यवर्षद घटॊत्कचः\nरथिनाम ऋषभं कर्णं धाराभिर इव तॊयदः\nशरवृष्टिं च तां कर्णॊ दूरप्राप्ताम अशातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 66, + "text": "दृष्ट्वा च विहतां मायां कर्णेन भरतर्षभ\nघटॊत्कचस ततॊ मायां ससर्जान्तर्हितः पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 67, + "text": "सॊ ऽभवद गिरिर इत्य उच्चः शिखरैस तरुसंकटैः\nशूलप्रासासि मुसलजलप्रस्रवणॊ महान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 68, + "text": "तम अञ्जन चयप्रख्यं कर्णॊ दृष्ट्वा महीधरम\nपरपातैर आयुधान्य उग्राण्य उद्वहन्तं न चुक्षुभे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 69, + "text": "समयन्न इव ततः कर्णॊ दिव्यम अस्त्रम उदीरयत\nततः सॊ ऽसत्रेण शैलेन्द्रॊ विक्षिप्तॊ वै वयनश्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 70, + "text": "ततः स तॊयदॊ भूत्वा नीलः सेन्द्रायुधॊ दिवि\nअश्मवृष्टिभिर अत्युग्रः सूतपुत्रम अवाकिरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 71, + "text": "अथ संधाय वायव्यम अस्त्रम अस्त्रविदां वरः\nवयधमत कालमेघं तं कर्णॊ वैकर्तनॊ वृषा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 72, + "text": "स मार्गणगणैः कर्णॊ दिशः परच्छाद्य सर्वशः\nजघानास्त्रं महाराज घटॊत्कच समीरितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 73, + "text": "ततः परहस्य समरे भैमसेनिर महाबलः\nपरादुश्चक्रे महामायां कर्णं परति महारथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 74, + "text": "स दृष्ट्वा पुनर आयान्तं रथेन रथिनां वरम\nघटॊत्कचम असंभ्रान्तं राक्षसैर बहुभिर वृतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 75, + "text": "सिंहशार्दूलसदृशैर मत्तद्विरदविक्रमैः\nगजस्थैश च रथस्थैश च वाजिपृष्ठ गतैस तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 76, + "text": "नानाशस्त्रधरैर घॊरैर नाना कवचभूषणैः\nवृतं घटॊत्कचं करूरैर मरुद्भिर इव वासवम\nदृष्ट्वा कर्णॊ महेष्वासॊ यॊधयाम आस राक्षसम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 77, + "text": "घटॊत्कचस ततः कर्णं विद्ध्वा पञ्चभिर आशुगैः\nननाद भैरवं नादं भीषयन सर्वपार्थिवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 78, + "text": "भूयश चाञ्जलिकेनाथ स मार्गणगणं महत\nकर्ण हस्तस्थितं चापं चिच्छेदाशु घटॊत्कचः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 79, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय दृढं भारसहं महत\nवयकर्षत बलात कर्ण इन्द्रायुधम इवॊच्छ्रितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 80, + "text": "ततः कर्णॊ महाराज परेषयाम आस सायकान\nसुवर्णपुङ्खाञ शत्रुघ्नान खचरान राक्षसान परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 81, + "text": "तद बाणैर अर्दितं यूथं रक्षसां पीनवक्षसाम\nसिंहेनेवार्दितं वन्यं गजानाम आकुलं कुलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 82, + "text": "विधम्य राक्षसान बाणैः साश्वसूत गजान विभुः\nददाह भगवान वह्निर भूतानीव युगक्षये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 83, + "text": "स हत्वा राक्षसीं सेनां शुशुभे सूतनन्दनः\nपुरेव तरिपुरं दग्ध्वा दिवि देवॊ महेश्वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 84, + "text": "तेषु राजसहस्रेषु पाण्डवेयेषु मारिष\nनैनं निरीक्षितुम अपि कश चिच छक्नॊति पार्थिव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 85, + "text": "ऋते घटॊत्कचाद राजन राक्षसेन्द्रान महाबलात\nभीमवीर्यबलॊपेतात करुद्धाद वैवस्वताद इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 86, + "text": "तस्य करुद्धस्य नेत्राभ्यां पावकः समजायत\nमहॊल्काभ्यां यथा राजन सार्चिषः सनेहबिन्दवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 87, + "text": "तलं तलेन संहत्य संदश्य दशनच छदम\nरथम आस्थाय च पुनर मायया निर्मितं पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 88, + "text": "युक्तं गजनिभैर वाहैः पिशाचवचनैः खरैः\nससूतम अब्रवीत करुद्धः सूतपुत्राय मा वह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 89, + "text": "स ययौ घॊररूपेण रथेन रथिनां वरः\nदवैरथं सूतपुत्रेण पुनर एव विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 90, + "text": "स चिक्षेप पुनः करुद्धः सूतपुत्राय राक्षसः\nअष्टचक्रां महाघॊराम अशनिं रुद्र निर्मिताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 91, + "text": "ताम अवप्लुत्य जग्राह कर्णॊ नयस्य रथे धनुः\nचिक्षेप चैनां तस्यैव सयन्दनात सॊ ऽवपुप्लुवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 92, + "text": "साश्वसूत धवजं यानं भस्मकृत्वा महाप्रभा\nविवेश वसुधां भित्त्वा सुरास तत्र विसिस्मियुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 93, + "text": "कर्णं तु सर्वभूतानि पूजयाम आसुर अञ्जसा\nयद अवप्लुत्य जग्राह देव सृष्टां महाशनिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 94, + "text": "एवं कृत्वा रणे कर्ण आरुरॊह रथं पुनः\nततॊ मुमॊच नाराचान सूतपुत्रः परंतपः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 95, + "text": "अशक्यं कर्तुम अन्येन सर्वभूतेषु मानद\nयद अकार्षीत तदा कर्णः संग्रामे भीमदर्शने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 96, + "text": "स हन्यमानॊ नाराचैर धाराभिर इव पर्वतः\nगन्धर्वनगराकारः पुनर अन्तरधीयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 97, + "text": "एवं स वै महामायॊ मायया लाघवेन च\nअस्त्राणि तानि दिव्यानि जघान रिपुसूदनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 98, + "text": "निहन्यमानेष्व अस्त्रेषु मायया तेन रक्षसा\nअसंभ्रान्तस ततः कर्णस तद रक्षः परत्ययुध्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 99, + "text": "ततः करुद्धॊ महाराज भैमसेनिर महाबलः\nचकार बहुधात्मानं भीषयाणॊ नराधिपान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 100, + "text": "ततॊ दिग्भ्यः समापेतुः सिंहव्याघ्र तरक्षवः\nअग्निजिह्वाश च भुजगा विहगाश चाप्य अयॊमुखाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 101, + "text": "स कीर्यमाणॊ निशितैः कर्ण चापच्युतैः शरैः\nनगराद्रिवनप्रख्यस तत्रैवान्तरधीयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 102, + "text": "राक्षसाश च पिशाचाश च यातुधानाः शलावृकाः\nते कर्णं भक्षयिष्यन्तः सर्वतः समुपाद्रवन\nअथैनं वाग्भिर उग्राभिस तरासयां चक्रिरे तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 103, + "text": "उद्यतैर बहुभिर घॊरैर आयुधैः शॊणितॊक्षितैः\nतेषाम अनेकैर एकैकं कर्णॊ दिव्याध चाशुगैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 104, + "text": "परतिहत्य तु तां मायां दिव्येनास्त्रेण राक्षसीम\nआजघान हयान अस्य शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 105, + "text": "ते भग्ना विकृताङ्गाश च छिन्नपृष्ठाश च सायकैः\nवसुधाम अन्वपद्यन्त पश्यतस तस्य रक्षसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 150, + "shloka": 106, + "text": "स भग्नमायॊ हैडिम्बः कर्णं वैकर्तनं ततः\nएष ते विदधे मृत्युम इत्य उक्त्वान्तरधीयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 151, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतस्मिंस तथा वर्तमाने कर्ण राक्षसयॊर मृधे\nअलायुधॊ राक्षसेन्द्रॊ वीर्यवान अभ्यवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 151, + "shloka": 2, + "text": "महत्या सेनया युक्तः सुयॊधनम उपागमत\nराक्षसानां विरूपाणां सहस्रैः परिवारितः\nनानारूपधरैर वीरैः पूर्ववैरम अनुस्मरन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 151, + "shloka": 3, + "text": "तस्य जञातिर हि विक्रान्तॊ बराह्मणादॊ बकॊ हतः\nकिर्मीरश च महातेजा हिडिम्बश च सखा तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 151, + "shloka": 4, + "text": "स दीर्घकालाध्युषितं पूर्ववैरम अनुस्मरन\nविज्ञायैतन निशायुद्धं जिघांसुर भीमम आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 151, + "shloka": 5, + "text": "स मत्त इव मातङ्गः संक्रुद्ध इव चॊरगः\nदुर्यॊधनम इदं वाक्यम अब्रवीद युद्धलालसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 151, + "shloka": 6, + "text": "विदितं ते महाराज यथा भीमेन राक्षसाः\nहिडिम्बबककिर्मीरा निहता मम बान्धवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 151, + "shloka": 7, + "text": "परामर्शश च कन्याया हिडिम्बायाः कृतः पुरा\nकिम अन्यद राक्षसान अन्यान अस्मांश च परिभूय ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 151, + "shloka": 8, + "text": "तम अहं सगणं राजन स वाजिरथकुञ्जरम\nहैडिम्बं च सहामात्यं हन्तुम अभ्यागतः सवयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 151, + "shloka": 9, + "text": "अद्य कुन्तीसुतान सर्वान वासुदेव पुरॊगमान\nहत्वा संभक्षयिष्यामि सर्वैर अनुचरैः सह\nनिवारय बलं सर्वं वयं यॊत्स्याम पाण्डवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 151, + "shloka": 10, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा हृष्टॊ दुर्यॊधनस तदा\nपरतिपूज्याब्रवीद वाक्यं भरातृभिः परिवारितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 151, + "shloka": 11, + "text": "तवां पुरस्कृत्य सगणं वयं यॊत्स्यामहे परान\nन हि वैरान्त मनसः सथास्यन्ति मम सैनिकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 151, + "shloka": 12, + "text": "एवम अस्त्व इति राजानम उक्त्वा राक्षसपुंगवः\nअभ्ययात तवरितॊ भीमं सहितः पुरुषाशनैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 151, + "shloka": 13, + "text": "दीप्यमानेन वपुषा रथेनादित्यवर्चसा\nतादृशेनैव राजेन्द्र यादृशेन घटॊत्कचः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 151, + "shloka": 14, + "text": "तस्याप्य अतुलनिर्घॊषॊ बहु तॊरणचित्रितः\nऋक्षचर्मावनद्धाङ्गॊ नल्व मात्रॊ महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 151, + "shloka": 15, + "text": "तस्यापि तुरगाः शीघ्रा हस्तिकायाः खरस्वनाः\nशतं युक्ता महाकाया मांसशॊणितभॊजनाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 151, + "shloka": 16, + "text": "तस्यापि रथनिर्घॊषॊ महामेघरवॊपमः\nतस्यापि सुमहच चापं दृढज्यं बलवत्तरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 151, + "shloka": 17, + "text": "तस्याप्य अक्षसमा बाणा रुक्मपुङ्खाः शिलाशिताः\nसॊ ऽपि वीरॊ महाबाहुर यथैव स घटॊत्कचः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 151, + "shloka": 18, + "text": "तस्यापि गॊमायुबडाभिगुप्तॊ; बभूव केतुर जवलनार्कतुल्यः\nस चापि रूपेण घटॊत्कचस्य; शरीमत्तमॊ वयाकुलदीपितास्यः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 151, + "shloka": 19, + "text": "दीप्ताङ्गदॊ दीप्तकिरीट माली; बद्धस्रग उष्णीष निबद्धखड्गः\nगदी भुशुण्डी मुसली हरी च; शरासनी वारणतुल्यवर्ष्मा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 151, + "shloka": 20, + "text": "रथेन तेनानल वर्चसा च; विद्रावयन पाण्डव वाहिनीं ताम\nरराज संख्ये परिवर्तमानॊ; विद्युन्माली मेघ इवान्तरिक्षे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 151, + "shloka": 21, + "text": "ते चापि सर्वे परवरा नरेन्द्रा; महाबला वर्मिणश चर्मिणश च\nहर्षान्विता युयुधुस तत्र राजन; समन्ततः पाण्डव यॊधवीराः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतम आगतम अभिप्रेक्ष्य भीमकर्माणम आहवे\nहर्षम आहारयां चक्रुः कुरवः सर्व एव ते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 2, + "text": "तथैव तव पुत्रास ते दुर्यॊधन पुरॊगमाः\nअप्लवाः पलवम आसाद्य तर्तुकामा इवार्णवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 3, + "text": "पुनर्जातम इवात्मानं मन्वानाः पार्थिवास तदा\nअलायुधं राक्षसेन्द्रं सवागतेनाभ्यपूजयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 4, + "text": "तस्मिंस तव अमानुषे युद्धे वर्तमाने भयावहे\nकर्ण राक्षसयॊर नक्तं दारुणप्रतिदर्शने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 5, + "text": "उपप्रैक्षन्त पाञ्चालाः समयमानाः सराजकाः\nतथैव तावका राजन घूर्णमानास ततस ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 6, + "text": "चुक्रुशुर नेदम अस्तीति दरॊण दरौणिकृपादयः\nतत कर्म दृष्ट्वा संभ्रान्ता हैडिम्बस्य रणाजिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 7, + "text": "सर्वम आविघ्नम अभवद धाहा भूतम अचेतनम\nतव सैन्यं महाराज निराशं कर्ण जीविते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 8, + "text": "दुर्यॊधनस तु संप्रेक्ष्य कर्णम आर्तिं परां गतम\nअलायुधं राक्षसेन्द्रम आहूयेदम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 9, + "text": "एष वैकर्तनः कर्णॊ हैडिम्बेन समागतः\nकुरुते कर्म सुमहद यद अस्यौपयिकं मृधे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 10, + "text": "पश्यैतान पार्थिवाञ शूरान निहतान भैमसेनिना\nनानाशस्त्रैर अभिहतान पादपान इव दन्तिना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 11, + "text": "तवैष भागः समरे राजमध्ये मया कृतः\nतवैवानुमते वीर तं विक्रम्य निबर्हय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 12, + "text": "पुरा वैकर्तनं कर्णम एष पापॊ घटॊत्कचः\nमायाबलम उपाश्रित्य कर्शयत्य अरिकर्शनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 13, + "text": "एवम उक्तः स राज्ञा तु राक्षसस तीव्रविक्रमः\nतथेत्य उक्त्वा महाबाहुर घटॊत्कचम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 14, + "text": "ततः कर्णं समुत्सृज्य भैमसेनिर अपि परभॊ\nपरत्यमित्रम उपायान्तं मर्दयाम आस मार्गणैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 15, + "text": "तयॊः समभवद युद्धं करुद्धयॊ राक्षसेन्द्रयॊः\nमत्तयॊर वाशिता हेतॊर दविपयॊर इव कानने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 16, + "text": "रक्षसा विप्रमुक्तस तु कर्णॊ ऽपि रथिनां वरः\nअभ्यद्रवद भीमसेनं रथेनादित्यवर्चसा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 17, + "text": "तम आयान्तम अनादृत्य दृष्ट्वा गरस्तं घटॊत्कचम\nअलायुधेन समरे सिंहेनेव गवां पतिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 18, + "text": "रथेनादित्यवपुषा भीमः परहरतां वरः\nकिरञ शरौघान परययाव अलायुध रथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 19, + "text": "तम आयान्तम अभिप्रेक्ष्य स तदालायुधः परभॊ\nघटॊत्कचं समुत्सृज्य भीमसेनं समाह्वयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 20, + "text": "तं भीमः सहसाभ्येत्य राक्षसान्त करः परभॊ\nसगणं राक्षसेन्द्रं तं शरवर्षैर अवाकिरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 21, + "text": "तथैवालायुधॊ राजञ शिला धौतैर अजिह्मगैः\nअभ्यवर्षत कौन्तेयं पुनः पुनर अरिंदमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 22, + "text": "तथा ते राक्षसाः सर्वे भीमसेनम उपाद्रवन\nनानाप्रहरणा भीमास तवत्सुतानां जयैषिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 23, + "text": "स ताड्यमानॊ बलिभिर भीमसेनॊ महाबलः\nपञ्चभिः पञ्चभिः सर्वांस तान अविध्यच छितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 24, + "text": "ते वध्यमाना हीमेन राक्षसाः खरयॊनयः\nविनेदुस तुमुलान नादान दुद्रुवुश च दिशॊ दश" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 25, + "text": "तांस तरास्यमानान भीमेन दृष्ट्वा रक्षॊ महाबलम\nअभिदुद्राव वेगेन शरैश चैनम अवाकिरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 26, + "text": "तं भीमसेनः समरे तीक्ष्णाग्रैर अक्षिणॊच छरैः\nअलायुधस तु तान अस्तान भीमेन विशिखान रणे\nचिच्छेद कांश चित समरे तवरया कांश चिद अग्रहीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 27, + "text": "स तं दृष्ट्वा राक्षसेन्द्रं भीमॊ भीमपराक्रमः\nगदां चिक्षेप वेगेन वज्रपातॊपमां तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 28, + "text": "ताम आपतन्तीं वेगेन गदां जवालाकुलां ततः\nगदया ताडयाम आस सा गदा भीमम आव्रजत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 29, + "text": "स राक्षसेन्द्रं कौन्तेयः शरवर्षैर अवाकिरत\nतान अप्य अस्याकरॊन मॊघान राक्षसॊ निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 30, + "text": "ते चापि राक्षसाः सर्वे सैनिका भीमरूपिणः\nशासनाद राक्षसेन्द्रस्य निजघ्नू रथकुञ्जरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 31, + "text": "पाञ्चालाः सृञ्जयाश चैव वाजिनः परमद्विपाः\nन शान्तिं लेभिरे तत्र रक्षसैर भृशपीडिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 32, + "text": "तं तु दृष्ट्वा महाघॊरं वर्तमानं महाहवे\nअब्रवीत पुरुषश्रेष्ठॊ धनंजयम इदं वचः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 33, + "text": "पश्यं भीमं महाबाहॊ राक्षसेन्द्र वशंगतम\nपदवीम अस्य गच्छ तवं मा विचारय पाण्डव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 34, + "text": "धृष्टद्युम्नः शिखण्डी च युधामन्यूत्तमौजसौ\nसहिता दरौपदेयाश च कर्णं यान्तु महारथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 35, + "text": "नकुलः सहदेवश च युयुधानश च वीर्यवान\nइतरान राक्षसान घनन्तु शासनात तव पाण्डव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 36, + "text": "तवम अपीमां महाबाहॊ चमूं दरॊण पुरस्कृताम\nवारयस्व नरव्याघ्र महद धि भयम आगतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 37, + "text": "एवम उक्ते तु कृष्णेन यथॊद्दिष्टा महारथाः\nजग्मुर वैकर्तनं कर्णं राक्षसांश चेतरान रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 38, + "text": "अथ पूर्णायतॊत्सृष्टैः शरैर आशीविषॊपमैः\nधनुश चिच्छेद भीमस्य राक्षसेन्द्रः परतापवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 39, + "text": "हयांश चास्य शितैर बाणैः सारथिं च महाबलः\nजघान मिषतः संख्ये भीमसेनस्य भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 40, + "text": "सॊ ऽवतीर्य रथॊपस्थाद धताश्वॊ हतसारथिः\nतस्मै गुर्वीं गदां घॊरां स विनद्यॊत ससर्ज ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 41, + "text": "ततस तां भीमनिर्घॊषाम आपतन्तीं महागदाम\nगदया राक्षसॊ घॊरॊ निजघान ननाद च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 42, + "text": "तद दृष्ट्वा राक्षसेन्द्रस्य घॊरं कर्म भयावहम\nभीमसेनः परहृष्टात्मा गदाम आशु परामृशत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 43, + "text": "तयॊः समभवद युद्धं तुमुलं नररक्षसॊः\nगदा निपातसंह्रादैर भुवं कम्पयतॊर भृशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 44, + "text": "गदा विमुक्तौ तौ भूयः समासद्येतरेतरम\nमुष्टिभिर वज्रसंह्रादैर अन्यॊन्यम अभिजघ्नतुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 45, + "text": "रथचक्रैर युगैर अक्षैर अधिष्ठानैर उपस्करैः\nयथासन्नम उपादाय निजघ्नतुर अमर्षणौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 46, + "text": "तौ विक्षरन्तौ रुधिरं समासाद्येतरेतरम\nमत्ताव इव महानागाव अकृष्येतां पुनः पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 152, + "shloka": 47, + "text": "तम अपश्यद धृषीकेशः पाण्डवानां हिते रतः\nस भीमसेन रक्षार्थं हैडिम्बं परत्यचॊदयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nसंप्रेक्ष्य समरे भीमं रक्षसा गरस्तम अन्तिकात\nवासुदेवॊ ऽबरवीद वाक्यं घटॊत्कचम इदं तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 2, + "text": "पश्य भीमं महाबाहॊ रक्षसा गरस्तम अन्तिकात\nपश्यतां सर्वसैन्यानां तव चैव महाद्युते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 3, + "text": "स कर्णं तवं समुत्सृज्य राक्षसेन्द्रम अलायुधम\nजहि कषिप्रं महाबाहॊ पश्चात कर्णं वधिष्यसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 4, + "text": "स वार्ष्णेय वचः शरुत्वा कर्णम उत्सृज्य वीर्यवान\nयुयुधे राक्षसेन्द्रेण बकभ्रात्रा घटॊत्कचः\nतयॊः सुतुमुलं युद्धं बभूव निशि रक्षसॊः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 5, + "text": "अलायुधस्य यॊधांस तु राक्षसान भीमदर्शनान\nवेगेनापततः शूरान परगृहीतशरासनान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 6, + "text": "आत्तायुधः सुसंक्रुद्धॊ युयुधानॊ महारथः\nनकुलः सहदेवश च चिच्छिदुर निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 7, + "text": "सर्वांश च समरे राजन किरीटी कषत्रियर्षभान\nपरिचिक्षेप बीभत्सुः सर्वथ परक्षिपञ शरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 8, + "text": "कर्णश च समरे राजन वयद्रावयत पार्थिवान\nधृष्टद्युम्न शिखण्ड्यादीन पाञ्चालानां महारथान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 9, + "text": "तान वध्यमानान दृष्ट्वा तु भीमॊ भीमपराक्रमः\nअभ्ययात तवरितः कर्णं विशिखन्न विकिरन रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 10, + "text": "ततस ते ऽपय आययुर हत्वा राक्षसान्य अत्र सूतजः\nनकुलः सहदेवश च सात्यकिश च महारथः\nते कर्णं यॊधयाम आसुः पाञ्चाला दरॊणम एव च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 11, + "text": "अलायुधस तु संक्रुद्धॊ घटॊत्कचम अरिंदमम\nपरिघेणातिकायेन ताडयाम आस मूर्धनि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 12, + "text": "स तु तेन परहारेण भैमसेनिर महाबलः\nईषन मूर्छान्वितॊ ऽऽतमानं संस्तम्भयत वीर्यवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ दीप्ताग्निसंकाशां शतघण्टाम अलंकृताम\nचिक्षेप समरे तस्मै गदां काञ्चनभूषणाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 14, + "text": "सा हयान सारथिं चैव रथं चास्य महास्वना\nचूर्णयाम आस वेगेन विसृष्टा भीमकर्मणा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 15, + "text": "स भग्नहयचक्राक्षॊ विशीर्णध्वजकूबरः\nउत्पपात रथात तूर्णं मायाम आस्थाय राक्षसीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 16, + "text": "स समास्थाय मायां तु ववर्ष रुधिरं बहु\nविद्युद विभ्राजितं चासीत तिमिराभ्राकुलं नभः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ वज्रनिपाताश च साशनिस्तनयित्नवः\nमहांश चटचटा शब्दस तत्रासीद धि महाहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 18, + "text": "तां परेक्ष्य विहितां मायां राक्षसॊ राक्षसेन तु\nऊर्ध्वम उत्पत्य हैडिम्बस तां मायां माययावधीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 19, + "text": "सॊ ऽभिवीक्ष्य हतां मायां मायावी माययैव हि\nअश्मवर्षं सुतुमुलं विससर्ज घटॊत्कचे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 20, + "text": "अश्मवर्षं स तद घॊरं शरवर्षेण वीर्यवान\nदिशॊ विध्वंसयाम आस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ नानाप्रहरणैर अन्यॊन्यम अभिवर्षताम\nआयसैः परिघैः शूलैर गदामुसलमुद्गलैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 22, + "text": "पिनाकैः करवालैर्श च तॊमरप्रासकम्पनैः\nनाराचैर निशितैर भल्लैः शरैश चक्रैः परश्वधैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 23, + "text": "अयॊ गुडैर भिण्डिपालैर गॊशीर्षॊलूखलैर अपि\nउत्पाट्य च महाशाखैर विविधैर जगती रुहैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 24, + "text": "शमी पीलु करीरैश च शम्याकैश चैव भारत\nइङ्गुदैर बदरीभिश च कॊविदारैश च पुष्पितैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 25, + "text": "पलाशैर अरिमेदैश च पलक्षन्यग्रॊधपिप्पलैः\nमयद्भिः समरे तस्मिन्न अन्यॊन्यम अभिजघ्नतुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 26, + "text": "विविधैः पर्वताग्रैश च नानाधातुभिर आचितैः\nतेषां शब्धॊ महान आसीद वज्राणां भिद्यताम इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 27, + "text": "युद्धं तद अभवद घॊरं भैम्य अलायुधयॊर नृप\nहरीन्द्रयॊर यथा राजन वालिसुग्रीवयॊः पुरा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 28, + "text": "तौ युद्ध्वा विविधैर घॊरैर आयुधैर विशिखैस तथा\nपरगृह्य निशितौ खड्गाव अन्यॊन्यम अभिजघ्नतुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 29, + "text": "ताव अन्यॊन्यम अभिद्रुत्य केशेषु सुमहाबलौ\nभुजाभ्यां पर्यगृह्णीतां महाकायौ महाबलौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 30, + "text": "तौ भिन्नगात्रौ परस्वेदं सुस्रुवाते जनाधिप\nरुधिरं च महाकायाव अभिवृष्टाव इवाचलौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 31, + "text": "अथाभिपत्य वेगेन समुद्भ्राम्य च राक्षसम\nबलेनाक्षिप्य हैडिम्बश चकर्तास्य शिरॊमहत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 32, + "text": "सॊ ऽपहृत्य शिरस तस्य कुण्डलाभ्यां विभूषितम\nतदा सुतुमुलं नादं ननाद सुमहाबलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 33, + "text": "हतं दृष्ट्वा महाकायं बकज्ञातिम अरिंदमम\nपाञ्चालाः पाण्डवाश चैव सिंहनादान विनेदिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ भेरीसहस्राणि शङ्खानाम अयुतानि च\nअवादयन पाण्डवेयास तस्मिन रक्षसि पातिते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 35, + "text": "अतीव सा निशा तेषां बभूव विजयावहा\nविद्यॊतमाना विबभौ समन्ताद दीपमालिनी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 36, + "text": "अलायुधस्य तु शिरॊ भैमसेनिर महाबलः\nदुर्यॊधनस्य परमुखे चिक्षेप गतचेतनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 37, + "text": "अथ दुर्यॊधनॊ राजा दृष्ट्वा हतम अलायुधम\nबभूव परमॊद्विग्नः सह सैन्येन भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 38, + "text": "तेन हय अस्य परतिज्ञातं भीमसेनम अहं युधि\nहन्तेति सवयम आगम्य समरता वैरम उत्तमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 39, + "text": "धरुवं स तेन हन्तव्य इत्य अमन्यन्त पार्थिवः\nजीवितं चिरकालाय भरातॄणां चाप्य अमन्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 153, + "shloka": 40, + "text": "स तं दृष्ट्वा विनिहतं भीमसेनात्मजेन वै\nपरतिज्ञां भीमसेनस्य पूर्णाम एवाभ्यमन्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nनिहत्यालायुधं रक्षः परहृष्टात्मा घटॊत्कचः\nननाद विविधान नादान वाहिन्याः परमुखे सथितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 2, + "text": "तस्य तं तुमुलं शब्दं शरुत्वा कुञ्जरकम्पनम\nतावकानां महाराज भयम आसीत सुदारुणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 3, + "text": "अलायुध विषक्तं तु भैमसेनिं महाबलम\nदृष्ट्वा कर्णॊ महाबाहुः पाञ्चालान समुपाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 4, + "text": "दशभिर दशभिर बाणैर धृष्टद्युम्न शिखण्डिनौ\nदृढैः पूर्णायतॊत्सृष्टैर बिभेद नतपर्वभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 5, + "text": "ततः परमनाराचैर युधामन्यूत्तमौजसौ\nसात्यकिं च रथॊदारं कम्पयाम आस मार्गणैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 6, + "text": "तेषाम अभ्यस्यतां तत्र सर्वेषां सव्यदक्षिणम\nमण्डलान्य एव चापानि वयदृश्यन्त जनाधिप" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 7, + "text": "तेषां जयातलनिर्घॊषॊ रथनेमि सवनश च ह\nमेघानाम इव घर्मान्ते बभूव तुमुलॊ निशि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 8, + "text": "जयानेमिघॊषस्तनयित्नुमान वै; धनुस तडिन मण्डलकेतुशृङ्गः\nशरौघवर्षाकुल वृष्टिमांश च; संग्राममेघः स बभूव राजन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 9, + "text": "तद उधतं शैल इवाप्रकम्प्यॊ; वर्षं महच छैलसमानसारः\nविध्वंसयाम आस रणे नरेन्द्र; वैकर्तनः शत्रुगणावमर्दी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ ऽतुलैर वज्रनिपात कल्पैः; शितैः शरैः काञ्चनचित्रपुङ्खैः\nशत्रून वयपॊहत समरे महात्मा; वैकर्तनः पुत्र हिते रतस ते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 11, + "text": "संछिन्नभिन्न धवजिनश च के चित; के चिच छरैर अर्दित भिन्नदेहाः\nके चिद विसूता विहयाश च के चिद; वैकर्तनेनाशु कृता बभूवुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 12, + "text": "अविन्दमानास तव अथ शर्म संख्ये; यौधिष्ठिरं ते बलम अन्वपद्यन\nतान परेक्ष्य भग्नान विमुखीकृतांश च; घटॊत्कचॊ रॊषम अतीव चक्रे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 13, + "text": "आस्थाय तं काञ्चनरत्नचित्रं; रथॊत्तमं सिंह इवॊननाद\nवैकर्तनं कर्णम उपेत्य चापि; विव्याध वज्रप्रतिमैः पृषत्कैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 14, + "text": "तौ कर्णिनाराच शिलीमुखैश; च नालीकदण्डैश च स वत्सदन्तैः\nवराहकर्णैः स विषाण शृङ्गैः; कषुरप्र वर्षैश च विनेदतुः खम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 15, + "text": "तद बाणधारावृतम अन्तरिक्षं; तिर्यग्गताभिः समरे रराज\nसुवर्णपुङ्ख जवलितप्रभाभिर; विचित्रपुष्पाभिर इव सरजाभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 16, + "text": "समं हि ताव आप्रतिम परभावाव; अन्यॊन्यम आजघ्नतुर उत्तमास्त्रैः\nतयॊर हि वीरॊत्तमयॊर न कश चिद; ददर्श तस्मिन समरे विशेषम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 17, + "text": "अतीव तच चित्रम अतीव रूपं; बभूव युद्धं रविभीम सून्वॊः\nसमाकुलं शस्त्रनिपात घॊरं; दिवीव राह्वंशुमतॊः परतप्तम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 18, + "text": "घटॊत्कचॊ यदा कर्णं न विशेषयते नृप\nतदा परादुश्चकारॊग्रम अस्त्रम अस्त्रविदां वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 19, + "text": "तेनास्त्रेण हयान पूर्वं हत्वा कर्णस्य राक्षसः\nसारथिं चैव हैडिम्बः कषिप्रम अन्तरधीयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 20, + "text": "[धृ]\nतथा हय अन्तर्हिते तस्मिन कूटयॊधिनि राक्षसे\nमामकैः परतिपन्नं यत तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 21, + "text": "[स]\nअन्तर्हितं राक्षसं तं विदित्वा; संप्राक्रॊशन कुरवः सर्व एव\nकथं नायं राक्षसः कूटयॊधी; हन्यात कर्णं समरे ऽदृश्यमानः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 22, + "text": "ततः कर्णॊ लघुचित्रास्त्र यॊधी; सर्वा दिशॊ वयावृणॊद बाणजालैः\nन वै किं चिद वयापतत तत्र भूतं; तमॊ भूते सायकैर अन्तरिक्षे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 23, + "text": "न चाददानॊ न च संदधानॊ; न चेषुधी सपृशमानः कराग्रैः\nअदृश्यद वै लाघवात सूतपुत्रः; सर्वं बाणैश छादयानॊ ऽनतरिक्षम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ मायां विहिताम अन्तरिक्षे; घॊरां भीमां दारुणां राक्षसेन\nसंपश्यामॊ लॊहिताभ्र परकाशां; देदीप्यन्तीम अग्निशिखाम इवॊग्राम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 25, + "text": "ततस तस्या विद्युतः परादुरासन्न; उल्काश चापि जवलिताः कौरवेन्द्र\nघॊषश चान्यः परादुरासीत सुघॊरः; सहस्रशॊ नदतां दुन्दुभीनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 26, + "text": "ततः शराः परापतन रुक्मपुङ्खाः; शक्त्याः परासा मुसलान्य आयुधानि\nपरश्वधास तैलधौताश च खड्गाः; परदीप्ताग्राः पट्टिशास तॊमराश च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 27, + "text": "मयूखिनः परिघा लॊहबद्धा; गदाश चित्राः शितधाराश च शूलाः\nगुर्व्यॊ गदा हेमपट्टावनद्धाः; शतघ्न्यश च परादुरासन समन्तात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 28, + "text": "महाशिलाश चापतंस तत्र तत्र; सहस्रशः साशनयः सवज्राः\nचक्राणि चानेक शतक्षुराणि; परादुर्बभूवुर जवलनप्रभाणि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 29, + "text": "तां शक्तिपाषाण परश्वधानां; परासासिवज्राशनिमुद्गराणाम\nवृष्टिं विशालां जवलितां पतन्तीं; कर्णः शरौघैर न शशाक हन्तुम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 30, + "text": "शराहतानाम अततां हयानां; वज्राहतानां पततां गजानाम\nशिला हतानां च महारथानां; महान निनादः पततां बभूव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 31, + "text": "सुभीम नानाविध शस्त्रपातैर; घटॊत्कचेनाभिहतं समन्तात\nदौर्यॊधनं तद बलम आर्तरूपम; आवर्तमानं ददृशे भरमन्तम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 32, + "text": "हाहाकृतं संपरिवर्तमानं; संलीयमानं च विषण्णरूपम\nते तव आर्य भावात पुरुषप्रवीराः; पराङ्मुखा न बभूवुस तदानीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 33, + "text": "तां राक्षसीं घॊरतरां सुभीमां; वृष्टिं महाशस्त्रमयीं पतन्तीम\nदृष्ट्वा बलौघांश च निपात्यमानान; महद भयं तव पुत्रान विवेश" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 34, + "text": "शिवाश च वैश्वानरदीप्तजिह्वाः; सुभीम नादाः शतशॊ नदन्त्यः\nरक्षॊगणान नर्दतश चाभिवीक्ष्य; नरेन्द्र यॊधा वयथिता बभूवुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 35, + "text": "ते दीप्तजिह्वानन तीक्ष्णदंष्ट्रा; विभीषणाः शैलनिकाश कायाः\nनभॊगताः शक्तिविषक्त हस्ता; मेघा वयमुञ्चन्न इव वृष्टिमार्गम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 36, + "text": "तैर आहतास ते शरशक्तिशूलैर; गदाभिर उग्रैः परिघैश च दीप्तैः\nवज्रैः पिनाकैर अशनिप्रहारैश; चक्रैः शतघ्न्युन्मथिताश च पेतुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 37, + "text": "हुडा भुशुण्ड्यॊ ऽशमगुडाः शतध्न्यः; सथूणाश च कार्ष्णायस पट्टनद्धाः\nअवाकिरंस तव पुत्रस्य सैन्यं; तथा रौद्रं कश्मलं परादुरासीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 38, + "text": "निष्कीर्णान्त्रा विहतैर उत्तमाङ्गैः; संभग्नाङ्गाः शेरते तत्र शूराः\nभिन्ना हयाः कुञ्जराश चावभग्नाः; संचूर्णिताश चैव रथाः शिलाभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 39, + "text": "एवं महच छस्त्र वर्षं सृजन्तस; ते यातुधाना भुवि घॊररूपाः\nमायाः सृष्टास तत्र घटॊत्कचेन; नामुञ्चन वै याचमानं न भीतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 40, + "text": "तस्मिन घॊरे कुरुवीरावमर्दे; कालॊत्सृष्टे कषत्रियाणाम अभावे\nते वै भग्नाः सहसा वयद्रवन्त; पराक्रॊशन्तः कौरवाः सर्व एव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 41, + "text": "पलायध्वं कुरवॊ नैतद अस्ति; सेन्द्रा देवा घनन्ति नः पाण्डवार्थे\nतथा तेषां मज्जतां भारतानां; न सम दवीपस तत्र कश चिद बभूव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 42, + "text": "तस्मिन संक्रन्दे तुमुले वर्तमाने; सैन्ये भग्ने लीयमाने कुरूणाम\nअनीकानां परविभागे ऽपरकाशे; न जञायन्ते कुरवॊ नेतरे वा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 43, + "text": "निर्मर्यादे विद्रवे घॊररूपे; सर्वा दिशः परेक्षमाणाः सम शून्याः\nतां शस्त्रवृष्टिम उरसा गाहमानं; कर्णं चैकं तत्र राजन्न अपश्यम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 44, + "text": "ततॊ बाणैर आवृणॊद अन्तरिक्षं; दिव्यां मायां यॊधयन राक्षसस्य\nहरीमान कुर्वन दुष्करम आर्य कर्म; नैवामुह्यत संयुगे सूतपुत्रः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 45, + "text": "ततॊ भीताः समुदैक्षन्त कर्णं; राजन सर्वे सैन्धवा बाह्लिकाश च\nअसंमॊहं पूजयन्तॊ ऽसय संख्ये; संपश्यन्तॊ विजयं राक्षसस्य" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 46, + "text": "तेनॊत्सृष्टा चक्रयुक्ता शतघ्नी; समं सर्वांश चतुरॊ ऽशवाञ जघान\nते जानुभिर जगतीम अन्वपद्यन; गतासवॊ निर्दशनाक्षि जिह्वाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 47, + "text": "ततॊ हताश्वाद अवरुह्य वाहाद; अन्तर मनाः कुरुषु पराद्रवत्सु\nदिव्ये चास्त्रे मायया वध्यमाने; नैमामुह्यच चिन्तयन पराप्तकालम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 48, + "text": "ततॊ ऽबरुवन कुरवः सर्व एव; कर्णं दृष्ट्वा घॊररूपां च मायाम\nशक्त्या रक्षॊ जहि कर्णाद य तूर्णं; नश्यन्त्य एते कुरवॊ धार्तराष्ट्राः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 49, + "text": "करिष्यतः किं च नॊ भीम पार्थौ; पतन्तम एनं जहि रक्षॊ निशीथे\nयॊ नः संग्रामाद घॊररूपाद विमुच्येत; स नः पार्थान समरे यॊधयेत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 50, + "text": "तस्माद एनं राक्षसं घॊररूपं; जहि शक्त्या दत्तया वासवेन\nमा कौरवाः सर्व एवेन्द्र कल्पा; रात्री मुखे कर्ण नेशुः स यॊधाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 51, + "text": "स वध्यमानॊ रक्षसा वै निशीथे; दृष्ट्वा राजन नश्यमानं बलं च\nमहच च शरुत्वा निनदं कौरवाणां; मतिं दध्रे शक्तिमॊक्षाय कर्णः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 52, + "text": "स वै करुद्धः सिंह इवात्यमर्षी; नामर्षयत परतिघातं रणे तम\nशक्तिं शरेष्ठां वैजयन्तीम असह्यां; समाददे तस्य वधं चिकीर्षन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 53, + "text": "यासौ राजन निहिता वर्षपूगान; वधायाजौ सत्कृता फल्गुनस्य\nयां वै परादात सूतपुत्राय शक्रः; शक्तिं शरेष्ठां कुण्डलाभ्यां निमाय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 54, + "text": "तां वै शक्तिं लेलिहानां परदीप्तां; पाशैर युक्ताम अन्तकस्येव रात्रिम\nमृत्यॊः सवसारं जवलिताम इवॊल्कां; वैकर्तनः पराहिणॊद राक्षसाय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 55, + "text": "ताम उत्तमां परकायापहन्त्रीं; दृष्ट्वा सौतेर बाहुसंस्थां जवलन्तीम\nभीतं रक्षॊ विप्रदुद्राव राजन; कृत्वात्मानं विन्ध्यपादप्रमाणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 56, + "text": "दृष्ट्वा शक्तिं कर्ण बाह्वन्तरस्थां; नेदुर भूतान्य अन्तरिक्षे नरेन्द्र\nववुर तावास तुमुलाश चापि राजन; स निर्घाता चाशानिर गां जगाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 57, + "text": "सा तां मायां भस्मकृत्वा जवलन्ती; भित्त्वा गाढं हृदयं राक्षसस्य\nऊर्ध्वं ययौ दीप्यमाना निशायां; नक्षत्राणाम अन्तराण्य आविशन्ती" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 58, + "text": "युद्ध्वा चित्रैर विविधैः शस्त्रपूगैर; दिव्यैर वीरॊ मानुषै राक्षसैश च\nनदन नादान विविधान भैरवांश च; पराणान इष्टांस तयाजितः शक्र शक्त्या" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 59, + "text": "इदं चान्यच चित्रम आश्चर्यरूपं; चकारासौ कर्म शत्रुक्षयाय\nतस्मिन काले शक्तिनिर्भिन्न मर्मा; बभौ राजन मेघशैलप्रकाशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 60, + "text": "ततॊ ऽनतरिक्षाद अपतद गतासुः; स राक्षसेन्द्रॊ भुवि भिन्नदेहः\nअवाक्शिराः सतब्धगात्रॊ विजिह्वॊ; घटॊत्कचॊ महद आस्थाय रूपम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 61, + "text": "स तद रूपं भैरवं भीमकर्मा; भीमं कृत्वा भैमसेनिः पपात\nहतॊ ऽपय एवं तव सैन्य एकदेशम; अपॊथयत कौरवान भीषयाणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 62, + "text": "ततॊ मिश्राः पराणदन सिंहनादैर; भेर्यः शङ्खा मुरजाश चानकाश च\nदग्धां मायां निहतं राक्षसं च; दृष्ट्वा हृष्टाः पराणदन कौरवेयाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 154, + "shloka": 63, + "text": "ततः कर्णः कुरुभिः पूज्यमानॊ; यथा शक्रॊ वृत्रवधे मरुद्भिः\nअन्वारूढस तव पुत्रं रथस्यं; हृष्टश चापि पराविशत सवं स सैन्यम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nहैडिम्बं निहतं दृष्ट्वा विकीर्णम इव पर्वतम\nपाण्डवा दीनमनसः सर्वे बाष्पाकुलेक्षणाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 2, + "text": "वासुदेवस तु हर्षेण महताभिपरिप्लुतः\nननाद सिंहवन नादं वयथयन्न इव भारत\nविनद्य च महानादं पर्यष्वजत फल्गुनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 3, + "text": "स विनद्य महानादम अभीशून संनियम्य च\nननर्त हर्षसंवीतॊ वातॊद्धूत इव दरुमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ विनिर्भ्राम्य पुनः पार्थम आस्फॊट्य चासकृत\nरथॊपस्थ गतॊ भीमं पराणदत पुनर अच्युतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 5, + "text": "परहृष्टमनसं जञात्वा वासुदेवं महाबलम\nअब्रवीद अर्जुनॊ राजन नातिहृष्टमना इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 6, + "text": "अतिहर्षॊ ऽयम अस्थाने तवाद्य मधुसूदन\nशॊकस्थाने परे पराप्ते हैडिम्बस्य वधेन वै" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 7, + "text": "विमुखानि च सैन्यानि हतं दृष्ट्वा घटॊत्कचम\nवयं च भृशम आविग्ना हैडिम्बस्य निपातनात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 8, + "text": "नैतत कारणम अल्पं हि भविष्यति जनार्दन\nतद अद्य शंस मे पृष्टः सत्यं सत्यवतां वर" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 9, + "text": "यद्य एतन न रहस्यं ते वक्तुम अर्हस्य अरिंदम\nधैर्यस्य वैकृतं बरूहि तवम अद्य मधुसूदन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 10, + "text": "समुद्रस्येव संक्षॊभॊ मेरॊर इव विसर्पणम\nतथैतल लाघवं मन्ये तव कर्म जनार्दन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 11, + "text": "[वासु]\nअतिहर्षम इमं पराप्तं शृणु मे तवं धनंजय\nअतीव मनसः सद्यः परसादकरम उत्तमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 12, + "text": "शक्तिं घटॊत्कचेनेमां वयंसयित्वा महाद्युते\nकर्णं निहतम एवाजौ विद्धि सद्यॊ धनंजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 13, + "text": "शक्तिहस्तं पुनः कर्णं कॊ लॊके ऽसति पुमान इह\nय एनम अभितस तिष्ठेत कार्त्तिकेयम इवाहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 14, + "text": "दिष्ट्यापनीत कवचॊ दिष्ट्यापहृत कुण्डलः\nदिष्ट्या च वयंसिता शक्तिर अमॊघस्य घटॊत्कचे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 15, + "text": "यदि हि सत्यात स कवचस तथैव च सकुण्डलः\nसामरान अपि लॊकांस तरीन एकः कर्णॊ जयेद बली" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 16, + "text": "वासवॊ वा कुबेरॊ वा वरुणॊ वा जलेश्वरः\nयमॊ वा नॊत्सहेत कर्णं रणे परतिसमासितुम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 17, + "text": "गाण्डीवम आयम्य भवांश चक्रं वाहं सुदर्शनम\nन शक्तौ सवॊ रणे जेतुं तथायुक्तं नरर्षभम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 18, + "text": "तवद्धितार्थं तु शक्रेण मायया हृतकुण्डलः\nविहीनकवचश चायं कृतः परपुरंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 19, + "text": "उत्कृत्य कवचं यस्मात कुण्डले विमले च ते\nपरादाच छक्राय कर्णॊ वै तेन वैकर्तनः समृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 20, + "text": "आशीविष इव करुद्धः सतम्भितॊ मन्त्रतेजसा\nतथाद्य भाति कर्णॊ मे शान्तज्वाल इवानलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 21, + "text": "यदा परभृति कर्णाय शक्तिर दत्ता महात्मना\nवासवेन महाबाहॊ पराप्ता यासौ घटॊत्कचे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 22, + "text": "कुण्डलाभ्यां निमायाथ दिव्येन कवचेन च\nतां पराप्यामन्यत वृषा सततं तवां हतं रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 23, + "text": "एवंगते ऽपि शक्यॊ ऽयं हन्तुं नान्येन केन चित\nऋते तवा पुरुषव्याघ्र शपे सत्येन चानघ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 24, + "text": "बरह्मण्यः सत्यवादी च तपस्वी नियतव्रतः\nरिपुष्व अपि दयावांश च तस्मात कर्णॊ वृषा समृपः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 25, + "text": "युद्धशौण्डॊ महाबाहुर नित्यॊद्यत शरासनः\nकेसरीव वने मर्दन मत्तमातङ्गयूथपान\nविमदान रथशार्दूलान कुरुते रणमूर्धनि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 26, + "text": "मध्यं गत इवादित्यॊ यॊ न शक्यॊ निरीक्षितुम\nतवदीयैः पुरुषव्याघ्र यॊधमुख्यैर महात्मभिः\nशरजालसहस्रांशुः शरदीव दिवाकरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 27, + "text": "तपान्ते तॊयदॊ यद्वच छरधाराः कषरत्य असौ\nदिव्यास्त्रजलदः कर्णः पर्जन्य इव वृष्टिमान\nसॊ ऽदय मानुषतां पराप्तॊ विमुक्तः शक्रदत्तया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 28, + "text": "एकॊ हि यॊगॊ ऽसय भवेद वधाय; छिद्रे हय एनं सवप्रमत्तः परमत्तम\nकृच्छ्रप्राप्तं रथचक्रे निमग्ने; हन्याः पूर्वं तवं तु संज्ञां विचार्य" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 29, + "text": "जरासंधश चेदिराजॊ महात्मा; महाबलश चैकलब्यॊ निषादः\nएकैकशॊ निहताः सर्व एव; यॊगैस तैस तैस तवद्धितार्थं मयैव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 155, + "shloka": 30, + "text": "अथापरे निहता राक्षसेन्द्रा; हिडिम्बकिर्मीरबकप्रधानाः\nअलायुधः परसैन्यावमर्दी; घटॊत्कचश चॊग्रकर्मा तरस्वी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 1, + "text": "[अर्ज]\nकथम अस्मद्धितार्थं ते कैश च यॊगैर जनार्दन\nजरासंधप्रभृतयॊ घातिताः पृथिवीष्वराः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 2, + "text": "[वासु]\nजरा संघश चेदिराजॊ नैषादिश च महाबलः\nयदि सयुर न हताः पूर्वम इदानीं सयुर भयंकराः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 3, + "text": "सुयॊधनस तान अपश्यं कृषुयाद रथसत्तमान\nते ऽसमाभिर नित्यसंदुष्टाः संश्रयेयुश च कौरवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 4, + "text": "ते हि वीरा महात्मानः कृतास्त्रा दृढयॊधिनः\nधार्तराष्ट्रीं चमूं कृत्स्नां रक्षेयुर अमरा इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 5, + "text": "सूतपुत्रॊ जरासंधश चेदिराजॊ निषादजः\nसुयॊधनं समाश्रित्य पतेरन पृथिवीम इमाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 6, + "text": "यॊगैर अपि हता यैस ते तान मे शृणु धनंजय\nअजय्या हि विना यॊगैर मृधे ते दैवतैर अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 7, + "text": "एकैकॊ हि पृथक तेषां समस्तां सुरवाहिनीम\nयॊधयेत समरे पार्थ लॊकपालाभिरक्षिताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 8, + "text": "जरासंधॊ हि रुषितॊ रौहिणेय परधर्षितः\nअस्मद्वधार्थं चिक्षेप गदां वै लॊहिता मुखीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 9, + "text": "सीमन्तम इव कुर्वाणां नभसः पावकप्रभाम\nवयदृश्यतापतन्ती सा शक्र मुक्ता यथाशनिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 10, + "text": "ताम आपतन्तीं दृष्ट्वैव गदां रॊहिणिनन्दनः\nपरतिघातार्थम अस्त्रं वै सथूणाकर्णम अवासृजत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 11, + "text": "अस्त्रवेगप्रतिहता सा गदा परापतद भुवि\nदारयन्ती धरां देवीं कम्पयन्तीव पर्वतान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 12, + "text": "तत्र सम राक्षसी घॊरा जरा नामाशु विक्रमा\nसंधयाम आस तं जातं जराल्संधम अरिंदमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 13, + "text": "दवाभ्यां जातॊ हि मातृभ्याम अर्धदेहः पृथक पृथक\nतया स संधितॊ यस्माज जरासंधस ततः समृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 14, + "text": "सा तु भूमिगता पार्थ हता स सुतबान्धवा\nगदया तेन चास्त्रेण सथूणाकर्णेन राक्षसी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 15, + "text": "विना भूतः सगदया जरासंधॊ महामृधे\nनिहतॊ भीमसेनेन पश्यतस ते धनंजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 16, + "text": "यदि हि सयाद गदापाणिर जरासंधः परतापवान\nसेन्द्रा देवा न तं हन्तुं रणे शक्ता नरॊत्तम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 17, + "text": "तवद्धितार्थं हि नैषादिर अङ्गुष्ठेन वियॊजितः\nदरॊणेनाचार्यकं कृत्वा छद्मना सत्यविक्रमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 18, + "text": "स तु बद्धाङ्गुलि तराणॊ नैषादिर दृढविक्रमः\nअस्यन्न एकॊ वनचरॊ बभौ राम इवापरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 19, + "text": "एकलब्यं हि साङ्गुष्ठम अशक्ता देवदानवाः\nस राक्षसॊरगाः पार्थ विजेतुं युधि कर्हि चित" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 20, + "text": "किम उ मानुषमात्रेण शक्यः सयात परतिवीक्षितुम\nदृढमुष्टिः कृती नित्यम अस्यमानॊ दिवानिशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 21, + "text": "तवद्धितार्थं तु स मया हतः संग्राममूधनि\nचेदिराजश च विक्रान्तः परत्यक्षं निहतस तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 22, + "text": "स चाप्य अशक्यः संग्रामे जेतुं सर्वैः सुरासुरैः\nवधार्थं तस्य जातॊ ऽहम अन्येषां च सुरद्विषाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 23, + "text": "तवत्सहायॊ नरव्याघ्र लॊकानां हितकाम्यया\nहिडिम्बबककिर्मीरा भीमसेनेन पातिताः\nरावणेन समप्राणा बरह्म यज्ञविनाशनाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 24, + "text": "हतस तथैव मायावी हैडिम्बेनाप्य अलायुधः\nहैडिम्बश चाप्य उपायेन शक्त्या कर्णेन घातितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 25, + "text": "यदि हय एनं नाहनिष्यत कर्णः शक्त्या महामृधे\nमया वध्यॊ ऽभविष्यत स भैमसेनिर घटॊत्कचः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 26, + "text": "मया न निहतः पूर्वम एष युष्पत परियेप्सया\nएष हि बराह्मण दवेषी यज्ञद्वेषी च राक्षसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 27, + "text": "धर्मस्य लॊप्ता पापात्मा तस्माद एष निपातितः\nवयंसिता चाप्य उपायेन शक्रदत्ता मयानघ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 28, + "text": "ये हि धर्मस्य लॊप्तारॊ वध्यास ते मम पाण्डव\nधर्मसंस्थापनार्थं हि परतिज्ञैषा ममाव्यया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 29, + "text": "बरह्मसत्यं दमः शौचं धर्मॊ हरीः शरीर धृतिः कषमा\nयत्र तत्र रमे नित्यम अहं सत्येन ते शपे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 30, + "text": "न विषादस तवया कार्यः कर्म वैकर्तनं परति\nउपदेक्ष्याम्य उपायं ते येन तं परसहिष्यसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 31, + "text": "सुयॊधनं चापि रणे हनिष्यति वृकॊदरः\nतस्य चापि वधॊपायं वक्ष्यामि तव पाण्डवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 32, + "text": "वर्धते तुमुलस तव एष शब्दः परचमूं परति\nविद्रवन्ति च सैन्यानि तवदीयानि दिशॊ दश" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 156, + "shloka": 33, + "text": "लब्धलक्ष्या हि कौरव्या विधमन्ति चमूं तव\nदहत्य एष च वः सैन्यं दरॊणः परहरतां वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nएकवीर वधे मॊघा शक्तिः सूतात्मजे यदा\nकस्मात सर्वान समुत्सृज्य स तां पार्थे न मुक्तवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 2, + "text": "तस्मिन हते हता हि सयुः सर्वे पाण्डव सृञ्जयाः\nएकवीर वधे कस्मान न युद्धे जयम आदधत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 3, + "text": "आहूतॊ न निवर्तेयम इति तस्य महाव्रतम\nसवयम आह्वयितव्यः ससूतपुत्रेण फल्गुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ दवैरथम आनीय फल्गुनं शक्रदत्तया\nन जघान वृषा कस्मात तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 5, + "text": "नूनं बुद्धिविहीनश चाप्य असहायश च मे सुतः\nशत्रुभिर वयसितॊपायः कथं नु स जयेद अरीन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 6, + "text": "या हय अस्य परमा शक्तिर जयस्य च परायणम\nसा शक्तिर वासुदेवेन वयंसितास्य घटॊत्कचे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 7, + "text": "कुणेर यथा हस्तगतं हरियेद बिल्वं बलीयसा\nतथा शक्तिर अमॊघा सा मॊघी भूता घटॊत्कचे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 8, + "text": "यथा वराहस्य शुनश च युध्यतॊस; तयॊर अभावे शवपचस्य लाभः\nमन्ये विद्वन वासुदेवस्य तद्वद; युद्धे लाभः कर्ण हैडिम्बयॊर वै" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 9, + "text": "घटॊत्कचॊ यदि हन्याद धि कर्णं; परॊ लाभः स भवेत पाण्डवानाम\nवैकर्तनॊ वा यदि तं निहन्यात; तथापि कृत्यं शक्तिनाशात कृतं सयात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 10, + "text": "इति पराज्ञः परज्ञयैतद विचार्य; घटॊत्कचं सूतपुत्रेण युद्धे\nअयॊधयद वासुदेवॊ नृसिंहः; परियं कुर्वन पाण्डवानां हितं च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 11, + "text": "एतच चिकीर्षितं जञात्वा कर्णे मधुनिहा नृप\nनियॊजयाम आस तदा दवैरथे राक्षसेश्वरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 12, + "text": "घटॊत्कचं महावीर्यं महाबुद्धिर जनार्दनः\nअमॊघाया विघातार्थं राजन दुर्मन्त्रिते तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 13, + "text": "तदैव कृतकार्या हि वयं सयाम कुरूद्वह\nन रक्षेद यदि कृष्णस तं पार्थं कर्णान महारथात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 14, + "text": "साश्वध्वजरथः संख्ये धृतराष्ट्र पतेद भुवि\nविना जनार्दनं पार्थॊ यॊगानाम ईश्वरं परभुम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 15, + "text": "तैस तैर उपायैर बहुभी रक्ष्यमाणः स पार्थिव\nजयत्य अभिमुखः शत्रून पार्थः कृष्णेन पालितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 16, + "text": "स विशेषं तव अमॊघायाः कृष्णॊ ऽरक्षत पाण्डवम\nहन्यात कषिप्ता हि कौन्तेयं शक्तिर वृक्षम इवाशनिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 17, + "text": "[धृ]\nविरॊधी च कुमन्त्री च पराज्ञमानी ममात्मजः\nयस्यैष समतिक्रान्तॊ वधॊपायॊ जयं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 18, + "text": "तवापि समतिक्रान्तम एतद गावल्गणे कथम\nएतम अर्थं महाबुद्धे यत तवया नावबॊधितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 19, + "text": "[स]\nदुर्यॊधनस्य शकुनेर मम दुःशासनस्य च\nरात्रौ रात्रौ भवत्य एषा नित्यम एव समर्थना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 20, + "text": "शवः सर्वसैन्यान उत्सृज्य जहि कर्ण धनंजयम\nपरेष्यवत पाण्डुपाञ्चालान उपभॊक्ष्यामहे ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 21, + "text": "अथ वा निहते पार्थे पाण्डुष्व अन्यतमं ततः\nसथापयेद युधि वार्ष्णेयस तस्मात कृष्णॊ निपात्यताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 22, + "text": "कृष्णॊ हि मूलं पाण्डूनां पार्थः सकन्ध इवॊद्गतः\nशाखा इवेतरे पार्थाः पाञ्चालाः पत्रसंज्ञिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 23, + "text": "कृष्णाश्रयाः कृष्ण बलाः कृष्ण नाथाश च पाण्डवाः\nकृष्णः परायणं चैषां जयॊतिषाम इव चन्द्रमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 24, + "text": "तस्मात पर्णानि शाखाश च सकन्धं चॊत्सृज्य सूतज\nकृष्णं निकृन्धि पाण्डूनां मूलं सर्वत्र सर्वदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 25, + "text": "हन्याद यदि हि दाशार्हं कर्णॊ यादवनन्दनम\nकृत्स्ना वसुमती राजन वशे ते सयान न संशयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 26, + "text": "यदि हि स निहतः शयीत भूमौ; यदुकुलपाण्डवनन्दनॊ महात्मा\nननु तव वसुधा नरेन्द्र सर्वा; स गिरिसमुद्र वना वशं वरजेत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 27, + "text": "सा तु बुद्धिः कृताप्य एवं जाग्रति तरिदशेश्वरे\nअप्रमेये हृषीकेशे युद्धकाले वयमुह्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 28, + "text": "अर्जुनं चापि कौन्तेयं सदा रक्षति केशवः\nन हय एनम ऐच्छत परमुखे सौतेः सथापयितुं रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 29, + "text": "अन्यांश चास्मै रथॊदारान उपस्थापयद अच्युतः\nअमॊघां तां कथं शक्तिं मॊघां कुर्याम इति परभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 30, + "text": "ततः कृष्णं महाबाहुः सात्यकिः सत्यविक्रमः\nपप्रच्छ रथशार्दूल कर्णं परति महारथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 31, + "text": "अयं च परत्ययः कर्णे शक्त्या चामितविक्रम\nकिमर्थं सूतपुत्रेण न मुक्ता फल्गुने तु सा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 32, + "text": "[वासु]\nदुःषासनश च कर्णश च शकुनिश च स सैन्धवः\nसततं मन्त्रयन्ति सम दुर्यॊधन पुरॊगमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 33, + "text": "कर्ण कर्ण महेष्वास रणे ऽमितपराक्रम\nनान्यस्य शक्तिर एषा ते मॊक्तव्या जयतां वर" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 34, + "text": "ऋते महारथात पार्थात कुन्तीपुत्राद धनंजयात\nस हि तेषाम अतियशा देवानाम इव वासवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 35, + "text": "तस्मिन विनिहते सर्वे पाण्डवाः सृञ्जयैः सह\nभविष्यन्ति गतात्मानः सुरा इव निरग्नयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 36, + "text": "तथेति च परतिज्ञातं कर्णेन शिनिपुंगव\nहृदि नित्यं तु कर्णस्य वधॊ गाण्डीवधन्वनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 37, + "text": "अहम एव तु राधेयं मॊहयामि युधां वर\nयतॊ नावसृजच छक्तिं पाण्डवे शवेतवाहने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 38, + "text": "फल्गुनस्य हि तां मृत्युम अवगम्य युयुत्सतः\nन निद्रा न च मे हर्षॊ मनसॊ ऽसति युधां वर" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 39, + "text": "घटॊत्कचे वयंसितां तु दृष्ट्वा तां शिनिपुंगव\nमृत्यॊर आस्यान्तरान मुक्तं पश्याम्य अद्य धनंजयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 40, + "text": "न पिता न च मे माता न यूयं भरातरस तथा\nन च पराणास तथा रक्ष्या यथा बीभत्सुर आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 41, + "text": "तरैलॊक्यराज्याद यत किं चिद भवेद अन्यत सुदुर्लभम\nनेच्छेयं सात्वताहं तद विना पार्थं धनंजयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 42, + "text": "अतः परहर्षः सुमहान युयुधानाद्य मे ऽभवत\nमृतं परत्यागतम इव दृष्ट्वा पार्थं धनंजयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 43, + "text": "अतश च परहितॊ युद्धे मया कर्णाय राक्षसः\nन हय अन्यः समरे रात्रौ शक्तः कर्णं परबाधितुम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 157, + "shloka": 44, + "text": "[स]\nइति सात्यकये पराह तदा देवकिनन्दनः\nधनंजय हिते युक्तस तत्प्रिये सततं रतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nकर्णदुर्यॊधनादीनां शकुनेः सौबलस्य च\nअपनीतं महत तात तव चैव विशेषतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 2, + "text": "यद आजानीत तां शक्तिम एकघ्नीं सततं रणे\nअनिवार्याम असह्यां च देवैर अपि स वासवैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 3, + "text": "सा किमर्थं न कर्णेन परवृत्ते समरे पुरा\nन देवकी सुते मुक्ता फल्गुने वापि संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 4, + "text": "[स]\nसंग्रामाद विनिवृत्तानां सर्वेषां यॊ विशां पते\nरात्रौ कुरु कुलश्रेष्ठ मन्त्रॊ ऽयं समजायत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 5, + "text": "परभातमात्रे शवॊभूते केशवायार्जुनाय वा\nशक्तिर एष विमॊक्तव्या कर्ण कर्णेति नित्यशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 6, + "text": "ततः परभातसमये राजन कर्णस्य दैवतैः\nअन्येषां चैव यॊधानां सा बुद्धिर नश्यते पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 7, + "text": "दैवम एव परं मन्ये यत कर्णॊ हस्तसंस्थया\nन जघान रणे पार्थं कृषणं वा देवकी सुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 8, + "text": "तस्य हस्तिस्थिता शक्तिः कालरात्रिर इवॊद्यता\nदैवॊपहतबुद्धित्वान न तां कर्णॊ विमुक्तवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 9, + "text": "कृष्णे वा देवकीपुत्रे मॊहितॊ देव मायया\nपार्थे वा शक्र कल्पे वै वधार्थं वासवी परभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 10, + "text": "[धृ]\nदैवेनैव हता यूयं सवबुद्ध्या केशवस्य च\nगता हि वासवी हत्वा तृणभूतं घटॊत्कचम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 11, + "text": "कर्णश च मम पुत्राश च सर्वे चान्ये च पार्थिवाः\nअनेन दुष्प्रणीतेन गता वैवस्वतक्षयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 12, + "text": "भूय एव तु मे शंस यथा युद्धम अवर्तत\nकुरूणां पाण्डवानां च हैडिम्बे निहते तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 13, + "text": "ये च ते ऽभयद्रवन दरॊणं वयाढानीकाः परहारिणः\nसृञ्जयाः सह पाञ्चालैस ते ऽपय अकुर्वन कथं रणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 14, + "text": "सौमदत्तेर वधाद दरॊणम आयस्तं सैधवस्य च\nअमर्षाज जीवितं तयक्त्वा गाहमानं वरूथिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 15, + "text": "जृम्भमाणम इव वयाघ्रं वयात्ताननम इवान्तकम\nकथं परत्युद्ययुर दरॊणम अस्यन्तं पाण्डुसृञ्जयाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 16, + "text": "आचार्यं ये च ते ऽरक्षन दुर्यॊधन पुरॊगमाः\nदरौणिकर्णकृपास तात ते ऽपय अकुर्वन किम आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 17, + "text": "भारद्वाजं जिघांसन्तौ सव्यसाचि वृकॊदरौ\nसमार्छन मामका युद्धे कथं संजय शंस मे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 18, + "text": "सिन्धुराजवधेनेमे घटॊत्कच वधेन ते\nअमर्षिताः सुसंक्रुद्धा रणं चक्रुः कथं निशि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 19, + "text": "[स]\nहते घटॊत्कचे राजन कर्णेन निशि राक्षसे\nपरणदत्सु च हृष्टेषु तावकेषु युयुत्सुषु" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 20, + "text": "आपतत्सु च वेगेन वध्यमाने बले ऽपि च\nविगाढायां रजन्यां च राजा दैन्यं परं गतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 21, + "text": "अब्रवीच च महाबाहुर भीमसेनं परंतपः\nआवारय महाबाहॊ धार्तराष्ट्रस्य वाहिनीम\nहैडिम्बस्याभिघातेन मॊहॊ माम आविशन महान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 22, + "text": "एवं भीमं समादिश्य सवरथे समुपाविशत\nअश्रुपूर्णमुखॊ राजा निःश्वसंश च पुनः पुनः\nकश्मलं पराविशद घॊरं दृष्ट्वा कर्णस्य विक्रमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 23, + "text": "तं तथा वयथितं दृष्ट्वा कृष्णॊ वचनम अब्रवीत\nमा वयथां कुरु कौन्तेय नैतत तवय्य उपपद्यते\nवैक्लव्यं भरतश्रेष्ठ यथा पराकृतपूरुषे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 24, + "text": "उत्तिष्ठ राजन युध्यस्व वह गुर्वीं धुरं विभॊ\nतवयि वैक्लव्यम आपन्नॊ संशयॊ विजये भवेत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 25, + "text": "शरुत्वा कृष्णस्य वचनं धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nविमृज्य नेत्रे पाणिभ्यां कृष्णं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 26, + "text": "विदिता ते महाबाहॊ धर्माणां परमा गतिः\nबरह्महत्या फलं तस्य यः कृतं नावबुध्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 27, + "text": "अस्माकं हि वनस्थानां हैडिम्बेन महात्मना\nबलेनापि सता तेन कृतं साह्यं जनार्दन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 28, + "text": "अस्त्रहेतॊर गतं जञात्वा पाण्डवं शवेतवाहनम\nअसौ कृष्ण महेष्वासः काम्यके माम उपस्थितः\nउषितश च सहास्माभिर यावन नासीद धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 29, + "text": "गन्धमादन यात्रायां दुर्गेभ्यश च सम तारिताः\nपाञ्चाली च परिश्रान्ता पृष्ठेनॊढा महात्मना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 30, + "text": "आरम्भाच चैव युद्धानां यद एष कृतवान परभॊ\nमदर्थं दुष्करं कर्मकृतं तेन महात्मना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 31, + "text": "सवभावाद या च मे परीतिः सहदेवे जनार्दन\nसैव मे दविगुणा परीती राक्षसेन्द्रे घटॊत्कचे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 32, + "text": "भक्तश च मे महाबाहुः परियॊ ऽसयाहं परियश च मे\nयेन विन्दामि वार्ष्णेय कश्मलं शॊकतापितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 33, + "text": "पश्य सैन्यानि वार्ष्णेय दराव्यमाणानि कौरवैः\nदरॊणकर्णौ च संयत्तौ पश्य युद्धे महारथौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 34, + "text": "निशीथे पाण्डवं सैन्यम आभ्यां पश्य परमर्दितम\nगजाभ्याम इव मत्ताभ्यां यथा नडवनं महत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 35, + "text": "अनादृत्य बलं बाह्वॊर भीमसेनस्य माधव\nचित्रास्त्रतां च पार्थस्य विक्रमन्ते सम कौरवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 36, + "text": "एष दरॊणश च कर्णश च राजा चैव सुयॊधनः\nनिहत्य राक्षसं युद्धे हृष्टा नर्दन्ति संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 37, + "text": "कथम अस्मासु जीवत्सु तवयि चैव जनार्दन\nहैडिम्बः पराप्तवान मृत्युं सूतपुत्रेण संगतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 38, + "text": "कदर्थी कृत्यनः सर्वान पश्यतः सव्यसाचिनः\nनिहतॊ राक्षसः कृष्ण भैमसेनिर महाबलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 39, + "text": "यदाभिमन्युर निहतॊ धार्तराष्ट्रैर दुरात्मभिः\nनासीत तत्र रणे कृष्ण सव्यसाची महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 40, + "text": "निरुद्धाश च वयं सर्वे सैन्धवेन दुरात्मना\nनिमित्तम अभवद दरॊणः सपुत्रस तत्र कर्मणि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 41, + "text": "उपदिष्टॊ वधॊपायः कर्णस्य गुरुणा सवयम\nवयायच्छतश च खड्गेन दविधा खड्गं चकार ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 42, + "text": "वयसने वर्तमानस्य कृतवर्मा नृशंसवत\nअश्वाञ जघान सहसा तथॊभौ पार्ष्णिसारथी\nतथेतरे महेष्वासाः सौभद्रं युध्य अपातयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 43, + "text": "अल्पे च कारणे कृष्णे हतॊ गाण्डीवधन्वना\nसैन्धवॊ यादव शरेष्ठ तच च नातिप्रियं मम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 44, + "text": "यदि शत्रुवधे नयाय्यॊ भवेत कर्तुं च पाण्डवैः\nदरॊणकर्णौ रणे पूर्वं हन्तव्याव इति मे मतिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 45, + "text": "एतौ मूलं हि दुःखानाम अस्माकं पुरुषर्षभ\nएतौ रणे समासाद्य पराश्वस्तः सुयॊधनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 46, + "text": "यत्र वध्यॊ भवेद दरॊणः सूतपुत्रश च सानुगः\nतत्रावधीन महाबाहुः सैन्धवं दूरवासिनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 47, + "text": "अवश्यं तु मया कार्यः सूतपुत्रस्य निग्रहः\nततॊ यास्याम्य अहं वीर सवयं कर्ण जिघांसया\nभीमसेनॊ महाबाहुर दरॊणानीकेन संगतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 48, + "text": "एवम उक्त्वा ययौ तूर्णं तवरमाणॊ युधिष्ठिरः\nस विस्फार्य महच चापं शङ्खं परध्माप्य भैरवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 49, + "text": "ततॊ रथसहस्रेण गजानां च शतैस तरिभिः\nवाजिभिः पञ्च साहस्रैस तरिसाहस्रैः परभद्रकैः\nवृतः शिखण्डी तवरितॊ राजानं पृष्ठतॊ ऽनवयात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 50, + "text": "ततॊ भेरीः समाजघ्नुः शङ्खान दध्मुश च दंशिताः\nपाञ्चालाः पाण्डवाश चैव युधिष्ठिरपुरॊगमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 51, + "text": "ततॊ ऽबरवीन महाबाहुर वासुदेवॊ धनंजयम\nएष परयाति तवरितॊ करॊधाविष्टॊ युधिष्ठिरः\nजिघांसुः सूतपुत्रस्य तस्यॊपेक्षा न युज्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 52, + "text": "एवम उक्त्वा हृषीकेशः शीघ्रम अश्वान अचॊदयत\nदूरं च यात्म राजानम अन्वगच्छज जनार्दनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 53, + "text": "तं दृष्ट्वा सहसा यान्तं सूतपुत्र जिघांसया\nशॊकॊपहतसंकल्पं दह्यमानम इवाग्निना\nअभिगम्याब्रवीद वयासॊ धर्मपुत्रं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 54, + "text": "कर्णम आसाद्य संग्रामे दिष्ट्या जीवति फल्गुनः\nसव्यसाचि वधाकाङ्क्षी शक्तिं रक्षितवान हि सः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 55, + "text": "न चागाद वैरथं जिष्णुर दिष्ट्या तं भरतर्षभ\nसृजेतां सपर्धिनाव एतौ दिव्यान्य अस्त्राणि सर्वशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 56, + "text": "वध्यमानेषु चास्त्रेषु पीडितः सूतनन्दनः\nवासवीं समरे शक्तिं धरुवं मुञ्चेद युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 57, + "text": "ततॊ भवेत ते वयसनं घॊरं भरतसत्तम\nदिष्ट्या रक्षॊ हतं युद्धे सूतपुत्रेण मानद" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 58, + "text": "वासवीं कारणं कृत्वा कालेनापहतॊ हय असौ\nतवैव कारणाद रक्षॊ निहतं तात संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 59, + "text": "मा करुधॊ भरतश्रेष्ठ मा च शॊके मनः कृथाः\nपराणिनाम इह सर्वेषाम एषा निष्ठा युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 60, + "text": "भरातृभिः सहितः सर्वैः पार्थिवैश च महात्मभिः\nकौरवान समरे राजन्न अभियुध्यस्व भारत\nपञ्चमे दिवसे चैव पृथिवी ते भविष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 61, + "text": "नित्यं च पुरुषव्याघ्र धर्मम एव विचिन्तय\nआनृशंस्यं तपॊ दानं कषमां सत्यं च पाण्डव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 158, + "shloka": 62, + "text": "सेवेथाः परमप्रीतॊ यतॊ धर्मस ततॊ जयः\nइत्य उक्त्वा पाण्डवं वयासत तत्रैवान्तरधीयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nघटॊत्कचे तु निहते सूतपुत्रेण तां निशाम\nदुःखामर्ष वशं पराप्तॊ धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 2, + "text": "दृष्ट्व भीमेन महतीं वार्यमाणां चमूं तव\nधृष्टद्युम्नम उवाचेदं कुम्भयॊनिं निवारय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 3, + "text": "तवं हि दरॊण विनाशाय समुत्पन्नॊ हुताशनात\nस शरः कवची खड्गी धन्वी च परतापनः\nअभिद्रव रणे हृष्टॊ न च ते भीः कथं चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 4, + "text": "जनमेजयः शिखण्डी च दौर्मुखिश च यशॊ धनः\nअभिद्रवन्तु संहृष्टाः कुम्भयॊनिं समन्तताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 5, + "text": "नकुलः सहदेवश च दरौपदेयाः परभद्रकाः\nदरुपदश च विराटश च पुत्रभ्रातृसमन्वितौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 6, + "text": "सात्यकिः केकयाश चैव पाण्डवश च धनंजयः\nअभिद्रवन्तु वेगेन भारद्वाज वधेप्सया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 7, + "text": "तथैव रथिनः सर्वे हस्त्यश्वं यच च किं चन\nपादाताश च रणे दरॊणं परापयन्तु महारथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 8, + "text": "तथाज्ञप्तास तु ते सर्वे पाण्डवेन महात्मना\nअभ्यद्रवन्त वेगेन कुम्भयॊनिं युयुत्सया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 9, + "text": "आगच्छतस तान सहसा सर्वॊद्यॊगेन पाण्डवान\nपरतिजग्राह समरे दरॊणः शस्त्रभृतां वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा सर्वॊद्यॊगेन पाण्डवान\nअभ्यद्रवत सुसंक्रुद्ध इच्छन दरॊणस्य जीवितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 11, + "text": "ततः परववृते युद्धं शरान्तवाहन सैनिकम\nपाण्डवानां कुरूणां च गर्जताम इतरेतरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 12, + "text": "निद्रान्धास ते महाराज परिश्रान्ताश च संयुगे\nनाभ्यपद्यन्त समरे कां चिच चेष्टां महारथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 13, + "text": "तरियामा रजनी चैषा घॊररूपा भयानका\nसहस्रयाम परतिमा बभूव पराणहारिणी\nवध्यतां च तथा तेषां कषतानां च विशेषतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 14, + "text": "अहॊरात्रिः समाजज्ञे निद्रान्धानां विशेषतः\nसर्वे हय आसन निरुत्साहाः कषत्रिया दीनचेतसः\nतव चैव परेषां च गतास्त्रा विगतेषवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 15, + "text": "ते तथा परयन्तश च हरीमन्तश च विशेषतः\nसवधर्मम अनुपश्यन्तॊ न जहुर सवाम अनीकिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 16, + "text": "शस्त्राण्य अन्ये समुत्सृज्य निद्रान्धाः शेरते जनाः\nगजेष्व अन्ये रथेष्व अन्ये हयेष्व अन्ये च भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 17, + "text": "निध्रान्धा नॊ बुबुधिरे कां चिच चेष्टां नराधिपाः\nते ऽनयॊन्यं समरे यॊधाः परेषयन्त यमक्षयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 18, + "text": "सवप्नायमानास तव अपरे परान इति विचेतसः\nआत्मानं समरे जघ्नु सवान एव च परान अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 19, + "text": "नाना वाचॊ विमुञ्चन्तॊ निद्रान्धास ते महारणे\nयॊद्धव्यम इति तिष्ठन्तॊ निद्रा संसक्तलॊचनाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 20, + "text": "संमर्द्यान्ये रणे के चिन निद्रान्धाश च परस्परम\nजघ्नुः शूरा रणे राजंस तस्मिंस तमसि दारुणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 21, + "text": "हन्यमानं तथात्मानं परेभ्यॊ बहवॊ जनाः\nनाभ्यजानन्त समरे निद्रया मॊहिता भृशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 22, + "text": "तेषाम एतादृशीं चेष्टां विज्ञाय पुरुषर्षभः\nउवाच वाक्यं बीभत्सुर उच्चैः संनादयन दिशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 23, + "text": "शरान्ता भवन्तॊ निद्रान्धाः सर्व एव स वासवाः\nतमसा चावृते सैन्ये रजसा बहुलेन च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 24, + "text": "ते यूयं यदि मन्यध्वम उपारमत सैनिकाः\nनिमीलयत चात्रैव रणभूमौ मुहूर्तकम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ विनिद्र विश्रान्ताश चन्द्रमस्य उदिते पुनः\nसंसाधयिष्यथान्यॊन्यं सवर्गाय कुरुपाण्डवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 26, + "text": "तद वचः सर्वधर्मज्ञा धार्मिकस्य निशम्य ते\nअरॊचयन्त सैन्यानि तथा चान्यॊन्यम अब्रुवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 27, + "text": "चुक्रुशुः कर्ण कर्णेति राजन दुर्यॊधनेति च\nउपारमत पाण्डूनां विरता हि वरूथिनी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 28, + "text": "तथा विक्रॊशमानस्य फल्गुनस्य ततस ततः\nउपारमत पाण्डूनां सेना तव च भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 29, + "text": "ताम अस्य वाचं देवाश च ऋषयश च महात्मनः\nसर्वसैन्यानि चाक्षुद्राः परहृष्टाः पत्यपूजयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 30, + "text": "तत संपूज्य वचॊ ऽकरूरं सर्वसैन्यानि भारत\nमुहूतम अस्वपन राजञ शरान्तानि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 31, + "text": "सा तु संप्राप्य विश्रामं धवजिनी तव भारत\nसुखम आप्तवती वीरम अर्जुनं परत्यपूजयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 32, + "text": "तवयि वेदास तथास्त्राणि तवयि बुद्धिपराक्रमौ\nधर्मस तवयि महाबाहॊ दया भूतेषु चानघ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 33, + "text": "यच चाश्वस्तास तवेच्छामः शर्म पार्थ तद अस्तु ते\nमनसश च परियान अर्थान वीर कषिप्रम अवाप्नुहि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 34, + "text": "इति ते तं नरव्याघ्रं परशंसन्तॊ महारथाः\nनिद्रया समवाक्षिप्तास तूष्णीम आसन विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 35, + "text": "अश्वपृष्ठेषु चाप्य अन्ये रथनीडेषु चापरे\nगजस्कन्धगताश चान्ये शेरते चापरे कषितौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 36, + "text": "सायुधाः सगदाश चैव स खड्गाः स परश्वधाः\nस परासकवचाश चान्ये नराः सुप्ताः पृथक पृथक" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 37, + "text": "गजास ते पन्नगाभॊगैर हस्तैर भूरेणु रूषितैः\nनिद्रान्धा वसुधां चक्रुर घराणनिःश्वासशीतलाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 38, + "text": "गजाः शुशुभिरे तत्र निःश्वसन्तॊ महीतले\nविशीर्णा गिरयॊ यद्वन निःश्वसद्भिर महॊरगैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 39, + "text": "समां च विषमां चक्रुः खुराग्रैर विक्षतां महीम\nहयाः काञ्चनयॊक्त्राश च केसरालम्बिभिर युगैः\nसुषुपुस तत्र राजेन्द्र युक्ता वाहेषु सर्वशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 40, + "text": "तत तथा निद्रया भग्नम अवाचम अस्वपद बलम\nकुशलैर इव विन्यस्तं पटे चित्रम इवाद्भुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 41, + "text": "ते कषत्रियाः कुण्डलिनॊ युवानः; परस्परं सायकविक्षताङ्गाः\nकुम्भेषु लीनाः सुषुपुर गजानां; कुचेषु लग्ना इव कामिनीनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 42, + "text": "ततः कुमुदनाथेन कामिनी गण्डपाण्डुना\nनेत्रानन्देन चन्द्रेण माहेन्द्री दिग अलंकृता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 43, + "text": "ततॊ मुहूर्ताद भगवान पुरस्ताच छशलक्षणः\nअरुणं दर्शयाम आस गरसञ जयॊतिः परभं परभुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 44, + "text": "अरुणस्य तु तस्यानु जातरूपसमप्रभम\nरश्मिजालं महच चन्द्रॊ मन्दं मन्दम अवासृजत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 45, + "text": "उत्सारयन्तः परभया तमस ते चन्द्ररश्मयः\nपर्यगच्छञ शनैः सर्वा दिशः खं च कषितिं तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 46, + "text": "ततॊ मुहूर्ताद भुवनं जयॊतिर भूतम इवाभवत\nअप्रख्यम अप्रकाशं च जगामाशु तमस तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 47, + "text": "परतिप्रकाशिते लॊके दिवा भूते निशाकरे\nविचेरुर न विचेरुश च राजन नक्तंचरास ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 48, + "text": "बॊध्यमानं तु तत सैन्यं राजंश चन्द्रस्य रश्मिभिः\nबुबुधे शतपत्राणां वनं महद इवाम्भसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 49, + "text": "यथा चन्द्रॊदयॊद्भूतः कषुभितः सागरॊ भवेत\nतथा चन्द्रॊदयॊद्भूतः स बभूव बलार्णवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 159, + "shloka": 50, + "text": "ततः परववृते युद्धं पुनर एव विशां पते\nलॊके लॊकविनाशाय परं लॊकम अभीप्सताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततॊ दुर्यॊधनॊ दरॊणम अभिगम्येदम अब्रवीत\nअमर्षवशम आपन्नॊ जनयन हर्षतेजसी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 2, + "text": "न मर्षणीयाः संग्रामे विश्रमन्तः शरमान्विताः\nसपत्ना गलान मनसॊ लब्धलक्ष्या विशेषतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 3, + "text": "तत तु मर्षितम अस्माभिर भवतः परियकाम्यया\nत एते परिविश्रान्ताः पाण्डवा बलवत्तराः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 4, + "text": "सर्वथा परिहीनाः सम तेजसा च बलेन च\nभवता पाल्यमानास ते विवर्धन्ते पुनः पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 5, + "text": "दिव्यान्य अस्त्राणि सर्वाणि बरह्मास्त्रादीनि यान्य अपि\nतानि सर्वाणि तिष्ठन्ति भवत्य एव विशेषतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 6, + "text": "न पाण्डवेया न वयं नान्ये लॊके धनुर्धराः\nयुध्यमानस्य ते तुल्याः सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 7, + "text": "स सुरासुरगन्धर्वान इमाँल लॊकान दविजॊत्तम\nसर्वास्त्रविद भवान हन्याद दिव्यैर अस्त्रैर न संशयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 8, + "text": "स भवान मर्षयत्य एनांस तवत्तॊ भीतान विशेषतः\nशिष्यत्वं वा पुरस्कृत्य मम वा मन्दभाग्यताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 9, + "text": "एवम उद्धर्षितॊ दरॊणः कॊपितश चात्मजेन ते\nस मन्युर अब्रवीद राजन दुर्यॊधनम इदं वचः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 10, + "text": "सथविरः सन परं शक्त्या घटे दुर्यॊधनाहवे\nअतः परं मया कार्यं कषुद्रं विजयगृद्धिना\nअनस्त्रविद अयं सर्वॊ हन्तव्यॊ ऽसत्रविदा जनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 11, + "text": "यद भवान मन्यते चापि शुभं वा यदि वाशुभम\nतद वै कर्तास्मि कौरव्य वचनात तव नान्यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 12, + "text": "निहत्य सर्वपाञ्चालान युद्धे कृत्वा पराक्रमम\nविमॊक्ष्ये कवचं राजन सत्येनायुधम आलभे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 13, + "text": "मन्यसे यच च कौन्तेयम अर्जुनं शरान्तम आहवे\nतस्य वीर्यं महाबाहॊ शृणु सत्येन कौरव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 14, + "text": "तं न देवा न गन्धर्वा न यक्षा न च राक्षसाः\nउत्सहन्ते रणे सॊढुं कुपितं सव्यसाचिनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 15, + "text": "खाण्डवे येन भगवान परत्युद्यातः सुरेश्वरः\nसायकैर वारितश चापि वर्षमाणॊ महात्मना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 16, + "text": "यक्षा नागास तथा दैत्या ये चान्ये बलगर्विताः\nनिहताः पुरुषेन्द्रेण तच चापि विदितं तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 17, + "text": "गन्धर्वा घॊषयात्रायां चित्रसेनादयॊ जिताः\nयूयं तैर हरियमाणाश च मॊक्षिता दृढधन्विना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 18, + "text": "निवातकवचाश चापि देवानां शत्रवस तथा\nसुरैर अवध्याः संग्रामे तेन वीरेण निर्जिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 19, + "text": "दानवानां सहस्राणि हिरण्यपुरवासिनाम\nविजिग्ये पुरुषव्याघ्रः स शक्यॊ मानुषैः कथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 20, + "text": "परत्यक्षं चैव ते सर्वं यथाबलम इदं तव\nकषपितं पाण्डुपुत्रेण चेष्टतां नॊ विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 21, + "text": "तं तथाभिप्रशंसन्तम अर्जुनं कुपितस तदा\nदरॊणं तव सुतॊ राजन पुनर एवेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 22, + "text": "अहं दुःशासनः कर्णः शकुनिर मातुलश च मे\nहनिष्यामॊ ऽरजुनं संख्ये दवैधी कृत्याद्य भारतीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 23, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा भारद्वाजॊ हसन्न इव\nअन्ववर्तत राजानं सवस्ति ते ऽसत्व इति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 24, + "text": "कॊ हि गाण्डीवधन्वानं जवलन्तम इव तेजसा\nअक्षयं कषपयेत कश चित कषत्रियः कषत्रियर्षभम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 25, + "text": "तं न वित्तपतिर नेन्द्रॊ न यमॊ न जलेश्वरः\nनासुरॊरग रक्षांसि कषपयेयुः सहायुधम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 26, + "text": "मूढास तव एतानि भाषन्ते यानीमान्य आत्थ भारत\nयुद्धे हय अर्जुनम आसाद्य सवस्तिमान कॊ वरजेद गृहान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 27, + "text": "तवं तु सर्वातिशङ्कित्वान निष्ठुरः पापनिश्चयः\nशरेयसस तवद्धिते युक्तांस तत तद वक्तुम इहेच्छसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 28, + "text": "गच्छ तवम अपि कौन्तेयम आत्मार्थेभ्यॊ हि माचिरम\nतवम अप्य आशंससे यॊद्धुं कुलजः कषत्रियॊ हय असि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 29, + "text": "इमान किं पार्थिवान सर्वान घातयिष्यस्य अनागसः\nतवम अस्य मूलं वैरस्य तस्माद आसादयार्जुनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 30, + "text": "एष ते मातुलः पराज्ञः कषत्रधर्मम अनुव्रतः\nदूर्द्यूत देवी गान्धारिः परयात्व अर्जुनम आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 31, + "text": "एषॊ ऽकषकुशलॊ जिह्मॊ दयूतकृत कितवः शठः\nदेविता निकृतिप्रज्ञॊ युधि जेष्यति पाण्डवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 32, + "text": "तवया कथितम अत्यन्तं कर्णेन सह हृष्टवत\nअसकृच छून्यवन मॊहाद घृतराष्ट्रस्य शृण्वतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 33, + "text": "अहं च तात कर्णश च भराता दुःशासनश च मे\nपाण्डुपुत्रान हनिष्यामः सहिताः समरे तरयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 34, + "text": "इति ते कत्थमानस्य शरुतं संसदि संसदि\nअनुतिष्ठ परतिज्ञां तां सत्यवाग भव तैः सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 35, + "text": "एष ते पाण्डवः शत्रुर अविषह्यॊ ऽगरतः सथितः\nकषत्रधर्मम अवेक्षस्व शलाघ्यस तव वधॊ जयात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 36, + "text": "दत्तं भुक्तम अधीतं च पराप्तम ऐश्वर्यम ईप्सितम\nकृतकृत्यॊ ऽनृणश चासि मा भैर युध्यस्व पाण्डवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 160, + "shloka": 37, + "text": "इत्य उक्त्वा समरे दरॊणॊ नयवर्तत यतः परे\nदवैधी कृत्यततः सेनां युद्धं समभवत तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतरिभागमात्रशेषायां रात्र्यां युद्धम अवर्तत\nकुरूणां पाण्डवानां च संहृष्टानां विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 2, + "text": "अथ चन्द्रप्रभां मुष्णन्न आदियस्य पुरःसरः\nअरुणॊ ऽभयुदयां चक्रे ताम्री कुर्वन्न इवाम्बरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ दवैधी कृते सैन्ये दरॊणः सॊमक पाण्डवान\nअभ्यद्रवत सपाञ्चालान दुर्यॊधन पुरॊगमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 4, + "text": "दवैधी भूतान कुरून दृष्ट्वा माधवॊ ऽरजुनम अब्रवीत\nसपत्नान सव्यतः कुर्मि सव्यसाचिन्न इमान कुरून" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 5, + "text": "स माधवम अनुज्ञाय कुरुष्वेति धनंजयः\nदरॊणकर्णौ महेष्वासौ सव्यतः पर्यवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 6, + "text": "अभिप्रायं तु कृष्णस्य जञात्वा परपुरंजयः\nआजिशीर्ष गतं दृष्ट्वा भीमसेनं समासदत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 7, + "text": "[भम]\nअर्जुनार्जुन बीभत्सॊ शृणु मे तत्त्वतॊ वचः\nयदर्थं कषत्रिया सूते तस्य कालॊ ऽयम आगतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 8, + "text": "अस्मिंश चेद आगतॊ काले शरेयॊ न परतिपत्स्यसे\nअसंभावित रूपः सन्न आनृशंस्यं करिष्यसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 9, + "text": "सत्यश्री धर्मयशसां वीर्येणानृण्यम आप्नुहि\nभिन्ध्य अनीकं युधां शरेष्ठ सव्यसाचिन्न इमान कुरु" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 10, + "text": "[स]\nस सव्यसाची भीमेन चॊदितः केशवेन च\nकर्ण दरॊणाव अतिक्रम्य समन्तात पर्यवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 11, + "text": "तम आजिशीर्षम आयान्तं दहन्तं कषत्रियर्षभान\nपराक्रान्तं पराक्रम्य यतन्तः कषत्रियर्षभाः\nनाशक्नुवन वारयितुं वर्धमानम इवानलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 12, + "text": "अथ दुर्यॊधनः कर्णः शकुनिश चापि सौबलः\nअभ्यवर्षञ शरव्रातैः कुन्तीपुत्रं धनंजयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 13, + "text": "तेषाम अस्त्राणि सर्वेषाम उत्तमास्त्रविदां वरः\nकदर्थी कृत्यराजेन्द्र शरवर्षैर अवाकिरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 14, + "text": "अस्त्रैर अस्त्राणि संवार्य लघुहस्तॊ धनंजयः\nसर्वान अविध्यन निशितैर दशभिर दशभिः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 15, + "text": "उद्धूता रजसॊ वृष्टिं शरवृष्टिस तथैव च\nतमश च घॊरं शब्दश च तदा समभवन महान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 16, + "text": "न दयौर न भूमिर न दिशः पराज्ञायन्त तथागते\nसैन्येन रजसा मूढं सर्वम अन्धम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 17, + "text": "नैव ते न वयं राजन परज्ञासिष्म परस्परम\nउद्देशेन हि तेन सम समयुध्यन्त पार्थिवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 18, + "text": "विरथा रथिनॊ राजन समासाद्य परस्परम\nकेषेशु समसज्जन्त कवचेषु भुजेषु च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 19, + "text": "हताश्वा हतसूताश च निश्चेष्टा रथिनस तदा\nजीवन्त इव तत्र सम वयदृश्यन्त भयार्दिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 20, + "text": "हतान गजान समाश्लिष्य पर्वतान इव वाजिनः\nगतसत्त्वा वयदृश्यन्त तथैव सह सादिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 21, + "text": "ततस तव अभ्यवसृत्यैव संग्रामाद उत्तरां दिशम\nअतिष्ठद आहवे दरॊणॊ विधूम इव पावकः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 22, + "text": "तम आजिशीर्षाद एकान्तम अपक्रान्तं निशाम्य तु\nसमकम्पन्त सैन्यानि पाण्डवानां विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 23, + "text": "भराजमानं शरिया युक्तं जवलन्तम इव तेजसा\nदरॊणं दृष्ट्वारयस तरेसुश चेलुर मम्लुश च मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 24, + "text": "आह्वयन्तं परानीकं परभिन्नम इव वारणम\nनैनं शशंसिरे जेतुं दानवा वासवं यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 25, + "text": "के चिद आसन निरुत्साहाः के चित करुद्धा मनस्विनः\nविस्त्मिताश चाभवन के चित के चिद आसन्न अमर्षिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 26, + "text": "हस्तैर हस्ताग्रम अपरे परत्यपिंषन नराधिपाः\nअपरे दशनैर ओष्ठान अदशन करॊधमूर्छिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 27, + "text": "वयाक्षिपन्न आयुधान अन्ये ममृदुश चापरे भुजान\nअन्ये चान्वपतन दरॊणं तयक्तात्मानॊ महौजसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 28, + "text": "पाञ्चालास तु विशेषेण दरॊण सायकपीडिताः\nसमसज्जन्त राजेन्द्र समरे भृशवेदनाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ विराटद्रुपदौ दरॊणं परतिययू रणे\nतथा चरन्तं संग्रामे भृशं समरदुर्जयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 30, + "text": "दरुपदस्य ततः पौत्रास तरय एव विशां पते\nचेदयश च महेष्वासा दरॊणम एवाभ्ययुर युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 31, + "text": "तेषां दरुपद पौत्राणां तरयाणां निशितैः शरैः\nतरिभिर दरॊणॊ ऽहरत पराणांस ते हता नयपतन भुवि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ दरॊणॊ ऽजयद युद्धे चेदिकेकयसृञ्जयान\nमत्स्यांश चैवाजयत सर्वान भारद्वाजॊ महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 33, + "text": "ततस तु दरुपदः करॊधाच छरवर्षम अवाकिरत\nदरॊणं परति महाराज विराटश चैव संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ दरॊणः सुपीताभ्यां भल्लाभ्याम अरिमर्दनः\nदरुपदं च विराटं च परैषीद वैवस्तवक्षयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 35, + "text": "हते विराटे दरुपदे केकयेषु तथैव च\nतथैव चेदिमत्स्येषु पाञ्चालेषु तथैव च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 36, + "text": "हतेषु तरिषु वीरेषु दरुपदस्य च नप्तृषु\nदरॊणस्य कर्म तद दृष्ट्वा कॊपदुःखसमन्वितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 37, + "text": "शशाप रथिनां मध्ये धृष्टद्युम्नॊ महामनाः\nइष्टापूर्तात तथा कषात्राद बराह्मण्याच च स नश्यतु\nदरॊणॊ यस्याद्य मुच्येत यॊ वा दरॊणात पराङ्मुखः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 38, + "text": "इति तेषां परतिश्रुत्य मध्ये सर्वधनुष्मताम\nआयाद दरॊणं सहानीकः पाञ्चाल्यः परवीरहा\nपाञ्चालास तव एकतॊ दरॊणम अभ्यघ्नन पाण्डवान यतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 39, + "text": "दुर्यॊधनश च कर्णश च शकुनिश चापि सौबलः\nसॊदर्याश च यथामुख्यास ते ऽरक्षन दरॊणम आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 40, + "text": "रक्ष्यमाणं तथा दरॊणं समरे तैर महात्मभिः\nयतमानापि पाञ्चाला न शेकुः परतिवीक्षितुम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 41, + "text": "तत्राक्रुध्यद भीमसेनॊ धृष्टद्युम्नस्य मारिष\nस एनं वाग्भिर उग्राभिस ततक्ष पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 42, + "text": "दरुपदस्य कुले जातः सर्वास्त्रेष्व अस्त्रवित्तमः\nकः कषत्रियॊ मन्यमानः परेक्षेतारिम अवस्थितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 43, + "text": "पितृपुत्र वधं पराप्य पुमान कः परिहापयेत\nविशेषतस तु शपथं शपित्वा राजसंसदि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 44, + "text": "एष वैश्वानर इव समिद्धः सवेन तेजसा\nशरचापेन्धनॊ दरॊणः कषत्रं दहति तेजसा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 45, + "text": "पुरा करॊति निःशेषां पाण्डवानाम अनीकिनीम\nसथिताः पश्यत मे कर्म दरॊणम एव वरजाम्य अहम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 46, + "text": "इत्य उक्त्वा पराविशत करुद्धॊ दरॊणानीकं वृकॊदरः\nदृढैः पूर्णायतॊत्सृष्टैर दरावयंस तव वाहिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 47, + "text": "धृष्टद्युम्नॊ ऽपि पाञ्चाल्यः परविश्य महतीं चमूम\nआससाद रणे दरॊणं तदासीत तुमुलं महत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 48, + "text": "नैव नस तादृशं युद्धं दृष्टपूर्वं न च शरुतम\nयथा सूर्यॊदये राजन समुत्पिञ्जॊ ऽभवन महान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 49, + "text": "संसक्तानि वयदृश्यन्त रथवृन्दानि मारिष\nहतानि च विकीर्णानि शरीराणि शरीरिणाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 50, + "text": "के चिद अन्यत्र गच्छन्तः पथि चान्यैर उपद्रुताः\nविमुखाः पृष्ठतश चान्ये ताड्यन्ते पार्थिवॊ ऽपरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 161, + "shloka": 51, + "text": "तथा संसक्तयुद्धं तद अभवद भृशदारुणम\nअतः संध्यागतः सूर्यः कषणेन समपद्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nते तथैव महाराज दंशिता रणमूर्धनि\nसंध्यागतं सहस्रांशुम आदित्यम उपतस्थिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 2, + "text": "उदिते तु सहस्रांशौ तप्तकाञ्चनसप्रभे\nपरकाशितेषु लॊकेषु पुनर युद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 3, + "text": "दवंद्वानि यानि तत्रासन संसक्तानि पुरॊदयात\nतान्य एवाभ्युदिते सूर्ये समसज्जन्त भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 4, + "text": "रथैर हया हयैर नागाः पादाताश चापि कुञ्जरैः\nहया हयैः समाजग्मुः पादाताश च पदातिभिः\nसंसक्ताश च वियुक्ताश च यॊधाः संन्यपतन रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 5, + "text": "ते रात्रौ कृतकर्माणः शरान्ताः सूर्यस्य तेजसा\nकषुत्पिपासापरीताङ्गा विसंज्ञा बहवॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 6, + "text": "शङ्खभेरि मृदङ्गानां कुञ्जराणां च गर्जताम\nविस्फारित विकृष्टानां कार्मुकाणां च कूजताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 7, + "text": "शब्दः समभवद राजन दिविस्पृग भरतर्षभ\nदरवतां च पदातीनां शस्त्राणां विनिपात्यताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 8, + "text": "हयानां हेषतां चैव रथानां च निवर्तताम\nकरॊशतां गर्जतां चैव तदासीत तुमुलं महत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 9, + "text": "विवृद्धस तुमुलः शब्दॊ दयाम अगच्छन महास्वनः\nनानायुध निकृत्तानां चेष्टताम आतुरः सवनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 10, + "text": "भूमाव अश्रूयत महांस तदासीत कृपणं महत\nपततां पतितानां च पत्त्यश्वरथहस्तिनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 11, + "text": "तेषु सर्वेष्व अनीकेषु वयतिषक्तेष्व अनेकशः\nसवे सवाञ जघ्नुः परे सवांश च सवे परांश च परान परे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 12, + "text": "वीरबाहुविसृष्टाश च यॊधेषु च गजेषु च\nअसयः परत्यदृश्यन्त वाससां नेजनेष्व इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 13, + "text": "उद्यतप्रतिपिष्टानां खड्गानां वीरबाहुभिः\nस एव शब्दस तद रूपॊ वाससां निज्यताम इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 14, + "text": "अर्धासिभिस तथा खड्गैस तॊमरैः सपरश्वधैः\nनिकृष्ट युद्धं संसक्तं महद आसीत सुदारुणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 15, + "text": "गजाश कायप्रभवां नरदेव परवाहिनीम\nशस्त्रमत्स्य सुसंपूर्णां मांसशॊणितकर्दमाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 16, + "text": "आर्तनादस्वनवतीं पताकावस्त्रफेनिलाम\nनदीं परावर्तयन वीराः परलॊकप्रवाहिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 17, + "text": "शरशक्त्यर्दिताः कलान्ता रात्रिमूढाल्प चेतसः\nविष्टभ्य सर्ग गात्राणि वयतिष्ठन गजवाजिनः\nसंशुक्ष्क वदना वीराः शिरॊभिश चारुकुण्डलैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 18, + "text": "युद्धॊपकरणैश चान्यैर अत्र तत्र परकाशितैः\nकरव्यादसंघैर आकीर्णं मृतैर अर्धमृतैर अपि\nनासीद रथपथस तत्र सर्वम आयॊधनं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 19, + "text": "मज्जत्सु चक्रेषु रथान सत्त्वम आस्थाय वाजिनः\nकथं चिद अवहञ शरान्ता वेपमानाः शरार्दिताः\nकुलसत्त्वबलॊपेता वाजिनॊ वारणॊपमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 20, + "text": "विह्वलं तत समुद्भ्रान्तं स भयं भारतातुरम\nबलम आसीत तदा सर्वम ऋते दरॊणार्जुनाव उभौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 21, + "text": "ताव एवास्तां निलयनं ताव आर्तायनम एव च\nताव एवान्ये समासाद्य जग्मुर वैवस्तवक्षयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 22, + "text": "आविघ्नम अभवत सर्वं कौरवाणां महद बलम\nपाञ्चालानां च संसक्तं न पराज्ञायत किं चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 23, + "text": "अन्तकाक्रीड सदृशे भीरूणां भयवर्धने\nपृथिव्यां राजवंशानाम उत्थिते महति कषये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 24, + "text": "न तत्र कर्णं न दरॊणं नार्जुनं न युधिष्ठिरम\nन भीमसेनं न यमौ न पाञ्चाल्यं न सात्यकिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 25, + "text": "न च दुःशासनं दरौणिं न दुर्यॊधन सौबलौ\nन कृपं मद्रराजं वा कृतवर्माणम एव च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 26, + "text": "न चान्यान नैव चात्मानं न कषितिं न दिशस तथा\nपश्याम राजन संसक्तान सैन्येन रजसावृतान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 27, + "text": "संभ्रान्ते तुमुले घॊरे रजॊ मेधे समुत्थिते\nदवितीयाम इव संप्राप्ताम अमन्यन्त निशां तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 28, + "text": "न जञायन्ते कौरवेया न पाञ्चाला न पाण्डवाः\nन दिशॊ न दिवं नॊर्वीं न समं विषमं तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 29, + "text": "हस्तसंस्पर्शम आपन्नान परान वाप्य अथ वा सवकान\nनयपातयंस तदा युद्धे नराः सम विजयैषिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 30, + "text": "उद्धूतत्वात तु रजसः परसेकाच छॊणितस्य च\nपरशशाम रजॊ भौमं शीघ्रत्वाद अनिलस्य च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 31, + "text": "तत्र नागा हया यॊधा रथिनॊ ऽथ पदातयः\nपारिजात वनानीव वयरॊचन रुधिरॊक्षिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनः कर्णॊ दरॊणॊ दुःशासनस तथा\nपाण्डवैः समसज्जन्त चतुर्भिश चतुरॊ रथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 33, + "text": "दुर्यॊधनः सह भरात्रा यमाभ्यां समसज्जत\nवृकॊदरेण राधेयॊ भारद्वाजेन चार्जुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 34, + "text": "तद घॊरं महद आश्चर्यं सर्वे परैक्षन समन्ततः\nरथर्षभाणाम उग्राणां संनिपातम अमानुषम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 35, + "text": "रथमार्गैर विचित्रैश च विचित्ररथसंकुलम\nअपश्यन रथिनॊ युद्धं विचित्रं चित्रयॊधिनाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 36, + "text": "यतमानाः पराक्रान्ताः परस्परजिगीषवः\nजीमूता इव घर्मान्ते शरवर्षैर अवाकिरन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 37, + "text": "ते रथान सूर्यसंकाशान आस्थिताः पुरुषर्षभाः\nअशॊभन्त यथा मेघाः शारदाः समुपस्थिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 38, + "text": "सपर्धिनस ते महेष्वासाः कृतयत्ना धनुर्धराः\nअभ्यगच्छंस तथान्यॊन्यं मत्ता गजवृषा इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 39, + "text": "न नूनं देहभेदॊ ऽसति काले तस्मिन समागते\nयत्र सर्वे न युगपद वयशीर्यन्त महारथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 40, + "text": "बाहुभिश चरणैश छिन्नैः शिरॊभिश चारुकुण्डलैः\nकार्मुकैर विशिखैः परासैः खड्गैः परशु पट्टिशैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 41, + "text": "नालीकक्षुर नाराचैर नखरैः शक्तितॊमरैः\nअन्यैश च विविधाकारैर धौतैः परहरणॊत्तमैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 42, + "text": "चित्रैश च विविधाकारैः शरीरावरणैर अपि\nविचित्रैश च रथैर भग्नैर हतैश च गजवाजिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 43, + "text": "शून्यैश च नगराकारैर हतयॊधध्वजै रथैः\nअमनुष्यैर हयैर तरस्तैः कृष्यमाणैस ततस ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 44, + "text": "वातायमानैर असकृद धतवीरैर अलंकृतैः\nवयजनैः कङ्कटैश चैव धवजैश च विनिपातितैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 45, + "text": "छत्रैर आभरणैर वस्त्रैर माल्यैश च सुसुगन्धिभिः\nहारैः किरीटैर मुकुटैर उष्णीषैः किङ्किणी गणैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 46, + "text": "उरस्यैर मणिभिर निष्कैश चूडामणिभिर एव च\nआसीद आयॊधनं तत्र नभस तारागणैर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 47, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनस्यासीन नकुलेन समागमः\nअमर्षितेन करुद्धस्य करुद्धेनामर्षितस्य च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 48, + "text": "अपसव्यं चकाराथ माद्रीपुत्रस तवात्मजम\nकिरञ शरशतैर हृष्टस तत्र नादॊ महान अभूत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 49, + "text": "अपसव्यं कृतः संख्ये भरातृव्येनात्यमर्षिणा\nसॊ ऽमर्षितस तम अप्य आजौ परतिचक्रे ऽपसव्यतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 50, + "text": "ततः परतिचिकीर्षन्तम अपसव्यं तु ते सुतम\nनयवारयत तेजस्वी नकुलश चित्रमार्गवित" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 51, + "text": "सर्वतॊ विनिवार्यैनं शरजालेन पीडयन\nविमुखं नकुलश चक्रे तत सैन्याः समपूजयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 162, + "shloka": 52, + "text": "तिष्ठ तिष्ठेति नकुलॊ बभाषे तनयं तव\nसंस्मृत्य सर्वदुःखानि तव दुर्मन्त्रितेन च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततॊ दुःशासनः करुद्धः सहदेवम उपाद्रवत\nरथवेगेन तीव्रेण कम्पयन्न इव मेदिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 2, + "text": "तस्यापतत एवाशु भल्लेनामित्रकर्शनः\nमाद्री सुतः शिरॊ यन्तुः स शिरस तराणम अच्छिनत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 3, + "text": "नैनं दुःशासनः सूतं नापि कश चन सैनिकः\nहृतॊतमाग्नम आशुत्वात सहसेवेन बुद्धवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 4, + "text": "यदा तव अस्मगृहीतत्वात परयान्त्य अश्वा यथासुखम\nततॊ दुःशासनः सूतं बुद्धवान गतचेतसम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 5, + "text": "सहयान संनिगृह्याजौ सवयं हयविशारदः\nयुयुधे रथिनां शरेष्ठश चित्रं लघु च सुष्ठु च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 6, + "text": "तद अस्यापूजयन कर्म सवे परे चैव संयुगे\nहतसूत रथेनाजौ वयचरद यद अभीतवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 7, + "text": "सहदेवस तु तान अश्वांस तीक्ष्णैर बाणैर अवाकिरत\nपीड्यमानाः शरैश चाशु पराद्रवंस ते ततस ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 8, + "text": "स रश्मिशु विषक्तत्वाद उत्ससर्ज शरासनम\nधनुषा कर्म कुर्वंस तु रश्मीन स पुनर उत्सृजत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 9, + "text": "छिद्रेषु तेषु तं बाणैर माद्रीपुत्रॊ ऽभयवाकिरत\nपरीप्संस तवत्सुतं कर्णस तदन्तरम अवापतत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 10, + "text": "वृकॊदरॊ ऽतः कर्णं तरिभिर भल्लैः समाहितैः\nआकर्णपूर्णैर अभ्यघ्नन बाह्वॊर उरसि चानदत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 11, + "text": "संन्यवर्तत तं कर्णः संघट्टित इवॊरगः\nतद अभूत तुमुलं युद्धं भीम राधेययॊर तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 12, + "text": "तौ वृषाव इव संक्रुद्धौ विवृत्तनयनाव उभौ\nवेगेन महतान्यॊन्यं संरब्धाव अभिपेततुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 13, + "text": "अभिसंश्लिष्टयॊस तत्र तयॊर आहवशौण्डयॊः\nअभिन्न शरपातत्वाद गया युद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 14, + "text": "गदया भीमसेनस तु कर्णस्य रथकूबरम\nबिभेदाशु तदा राजंस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ भीमस्य राधेयॊ गदाम आदाय वीर्यवान\nअवासृजद रथे तां तु बिभेद गदया गदाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ भीमः पुनर गुर्वीं चिक्षेपाधिरथेर गदाम\nतां शरैर दशभिः कर्णः सुपुङ्खैः सुसमाहितैः\nपरत्यविध्यत पुनश चान्यैः सा भीमं पुनर आव्रजत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 17, + "text": "तस्याः परतिनिपातेन भीमस्य विपुलॊ धवजः\nपपात सारथिश चास्य मुमॊह गदया हतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 18, + "text": "स कर्णे सायकान अष्टौ वयसृजत करॊधमूर्छितः\nधवजे शरासने चैव शरावापे च भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 19, + "text": "ततः पुनस तु राधेयॊ हयान अस्य रथेषुभिः\nऋष्यवर्णाञ जघानाशु तथॊभौ पार्ष्णिसारथी" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 20, + "text": "स विपन्नरथॊ भीमॊ नकुलस्याप्लुतॊ रथम\nहरिर यथा गिरेः शृङ्गं समाक्रामद अरिंदमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 21, + "text": "तथा दरॊणार्जुनौ चित्रम अयुध्येतां महारथौ\nआचार्य शिष्यौ राजेन्द्र कृतप्रहरणौ युधि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 22, + "text": "लघु संधानयॊगाभ्यां रथयॊश च रणेन च\nमॊहयन्तौ मनुष्याणां चक्षूंषि च मनांसि च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 23, + "text": "उपारमन्त ते सर्वे यॊद्धा अस्माकं परे तथा\nअदृष्टपूर्वं पश्यन्तस तद युद्धं गुरु शिष्ययॊः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 24, + "text": "विचित्रान पृतना मध्ये रथमार्गान उदीर्यतः\nअन्यॊन्यम अपसव्यं च कर्तुं वीरौ तदैषितः\nपराक्रमं तयॊर यॊधा ददृशुस तं सुविस्मिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 25, + "text": "तयॊः समभवद युद्धं दरॊण पाण्डवयॊर महत\nआमिषार्थं महाराज गगने शयेनयॊर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 26, + "text": "यद यच चकार दरॊणस तु कुन्तीपुत्र जिगीषया\nतत तत परतिजघानाशु परहसंस तस्य पाण्डवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 27, + "text": "यदा दरॊणॊ न शक्नॊति पाण्डवस्य विशेषणे\nततः परादुश्चकारास्त्रम अस्त्रमार्ग विशारदः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 28, + "text": "ऐन्द्रं पाशुपतं तवाष्ट्रं वायव्यम अथ वारुणम\nमुक्तं मुक्तं दरॊण चापात तज जघान धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 29, + "text": "अस्त्राण्य अस्त्रैर यदा तस्य विधिवद धन्ति पाण्डवः\nततॊ ऽसत्रैः परमैर दिव्यैर दरॊणः पार्थम अवाकिरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 30, + "text": "यद यद अस्त्रं स पार्थाय परयुङ्क्ते विजिगीषया\nतस्यास्त्रस्य विघातार्थं तत तत स कुरुते ऽरजुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 31, + "text": "स वध्यमानेष्व अस्त्रेषु दिव्येष्व अपि यथाविधि\nअर्जुनेनार्जुनं दरॊणॊ मनसैवाभ्यपूजयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 32, + "text": "मेने चात्मानम अधिकं पृथिव्याम अपि भारत\nतेन शिष्येण सर्वेभ्यः शस्त्रविद्भ्यः समन्ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 33, + "text": "वार्यमाणस तु पार्थेन तथा मध्ये महात्मनाम\nयतमानॊ ऽरजुनं परीत्या परत्यवारयद उत्स्मयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ ऽनतरिक्षे देवाश च गन्धर्वाश च सहस्रशः\nऋषयः सिद्धसंघाश च वयतिष्ठन्त दिदृक्षया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 35, + "text": "तद अप्सरॊभिर आकीर्णं यक्षराक्षस संकुलम\nशरीमद आकाशम अभवद भूयॊ मेघाकुलं यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 36, + "text": "तत्र समान्तर्हिता वाचॊ वयचरन्त पुनः पुनः\nदरॊणस्य सतवसंयुक्ताः पार्थस्य च महात्मनः\nविसृज्यमानेष्व अस्त्रेषु जवालयत्सु दिशॊ दश" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 37, + "text": "नैवेदं मानुषं युद्धं नासुरं न च राक्षसम\nन दैवं न च गान्धर्वं बराह्मं धरुवम इदं परम\nविचित्रम इदम आश्चर्यं न नॊ दृष्टं न च शरुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 38, + "text": "अति पाण्डवम आचार्यॊ दरॊणं चाप्य अति पाण्डवः\nनानयॊर अन्तरं दरष्टुं शक्यम अस्त्रेण केन चित" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 39, + "text": "यदि रुद्रॊ दविधाकृत्ययुध्येतात्मानम आत्मना\nतत्र शक्यॊपमा कर्तुम अन्यत्र तु न विद्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 40, + "text": "जञानम एकस्थम आचार्ये जञानं यॊगश च पाण्डवे\nशौर्यम एकस्थम आचार्ये बलं शौर्यं च पाण्डवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 41, + "text": "नेमौ शक्यौ महेष्वासौ रणे कषेपयितुं परैः\nइच्छमानौ पुनर इमौ हन्येतां सामरं जगत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 42, + "text": "इत्य अब्रुवन महाराज दृष्ट्वा तौ पुरुषर्षभौ\nअन्तर्हितानि भूतानि परकाशानि च संघशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 43, + "text": "ततॊ दरॊणॊ बराह्मम अस्त्रं परादुश्चक्रे महामतिः\nसंतापयन रणे पार्थं भूतान्य अन्तर्हितानि च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 44, + "text": "ततश चचाल पृथिवी स पर्वत वनद्रुमा\nववौ च विषमॊ वायुः सागराश चापि चुक्षुभुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 45, + "text": "ततस तरासॊ महान आसीत कुरुपाण्डवसेनयॊः\nसर्वेषां चैव भूतानाम उद्यते ऽसत्रे महात्मना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 46, + "text": "ततः पार्थॊ ऽपय असंभ्रान्तस तद अस्त्रं परतिजघ्निवान\nबरह्मास्त्रेणैव राजेन्द्र ततः सर्वम अशीशमत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 47, + "text": "यदा न गम्यते पारं तयॊर अन्यतरस्य वा\nततः संकुलयुद्धेन तद युद्धं वयकुली कृतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 48, + "text": "नाज्ञायत ततः किं चित पुनर एव विशां पते\nपरवृत्ते तुमुले युद्धे दरॊण पाण्डवयॊर मृधे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 163, + "shloka": 49, + "text": "शरजालैः समाकीर्णे मेघजालैर इवाम्बरे\nन सम संपतते कश चिद अन्तरिक्षचरस तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतस्मिंस तथा वर्तमाने नराश्वगजसंक्षये\nदुःशासनॊ महाराज धृष्टद्युम्नम अयॊधयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 2, + "text": "स तु रुक्मरथासक्तॊ दुःशासन शरार्दितः\nअमर्षात तव पुत्रस्य शरैर वाहान अवाकिरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 3, + "text": "कषणेन स रथस तस्य स धवजः सह सारथिः\nनादृश्यत महाराज पार्षतस्य शरैश चितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 4, + "text": "दुःशासनस तु राजेन्द्र पाञ्चाल्यस्य महात्मनः\nनाशकत परमुखे सथातुं शरजालप्रपीडितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 5, + "text": "स तु दुःशासनं बाणैर विमुखीकृत्य पार्षतः\nकिरञ शरसहस्राणि दरॊणम एवाभ्ययाद रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 6, + "text": "परत्यपद्यत हार्दिक्यः कृतवर्मा तदन्तरम\nसॊदर्याणां तरयश चैव त एनं पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 7, + "text": "तं यमौ पृष्ठतॊ ऽनवैतां रक्षन्तौ पुरुषर्षभौ\nदरॊणायाभिमुखं यान्तं दीप्यमानम इवानलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 8, + "text": "संप्रहारम अकुर्वंस ते सर्वे सप्त महारथाः\nअमर्षिताः सत्त्ववन्तः कृत्वा मरणम अग्रतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 9, + "text": "शुद्धात्मानः शुद्धवृत्ता राजन सवर्गपुरस्कृताः\nआर्यं युद्धम अकुर्वन्त परस्परजिगीषवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 10, + "text": "शुक्लाभिजन कर्माणॊ मतिमन्तॊ जनाधिपाः\nधर्मयुद्धम अयुध्यन्त परेक्षन्तॊ गतिम उत्तमाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 11, + "text": "न तत्रासीद अधर्मिष्ठम अशस्त्रं युद्धम एव च\nनात्र कर्णी न नालीकॊ न लिप्तॊ न च वस्तकः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 12, + "text": "न सूची कपिशॊ नात्र न गवास्थिर गजास्थिकः\nइषुर आसीन न संश्लिष्टॊ न पूतिर न च जिह्मगः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 13, + "text": "ऋजून्य एव विशुद्धानि सर्वे शस्त्राण्य अधारयन\nसुयुद्धेन पराँल लॊकान ईप्सन्तः कीर्तिम एव च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 14, + "text": "तदासीत तुमुलं युद्धं सर्वदॊषविवर्जितम\nचतुर्णां तव यॊधानां तैस तरिभिः पाण्डवैः सह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 15, + "text": "धृष्टद्युम्नस तु तान हित्वा तव राजन रथर्षभान\nयमाभ्यां वारितान दृष्ट्वा शीघ्रास्त्रॊ दरॊणम अभ्ययात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 16, + "text": "निवारितास तु ते वीरास तयॊः पुरुषसिंहयॊः\nसमसज्जन्त चत्वारॊ वाताः पर्वतयॊर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 17, + "text": "दवाभ्यां दवाभ्यां यमौ सार्धं रथाभ्यां रथपुंगवौ\nसमासक्तौ ततॊ दरॊणं धृष्टद्युम्नॊ ऽभयवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 18, + "text": "दृष्ट्वा दरॊणाय पाञ्चाल्यं वरजन्तं युद्धदुर्मदम\nयमाभ्यां तांश च संसक्तांस तदन्तरम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 19, + "text": "दुर्यॊधनॊ महाराज किरञ शॊणितभॊजनान\nतं सात्यकिः शीघ्रतरं पुनर एवाभ्यवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 20, + "text": "तौ परस्परम आसाद्य समिप्पे कुरु माधवौ\nहसमानौ नृशार्दूलाव अभीतौ समगच्छताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 21, + "text": "बाल्ये वृत्तानि सर्वाणि परीयमाणौ विचिन्त्य तौ\nअन्यॊन्यं परेक्षमाणौ च हसमानौ पुनः पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 22, + "text": "अथ दुर्यॊधनॊ राजा सात्यकिं परत्यभाषत\nपरियं सखायं सततं गर्हयन वृत्तम आत्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 23, + "text": "धिक करॊधं धिक सखे लॊभं धिन मॊहं धिग अमर्षितम\nधिग अस्तु कषात्रम आचारं धिग अस्तु बलम औरसम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 24, + "text": "यत तवं माम अभिसंधत्से तवां चाहं शिनिपुंगव\nतवं हि पराणैः परियतरॊ ममाहं च सदा तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 25, + "text": "समरामि तानि सर्वाणि बाल्ये वृत्तानि यानि नौ\nतानि सर्वाणि जीर्णानि सांप्रतं नौ रणाजिरे\nकिम अन्यत करॊधलॊभाभ्यां युध्यामि तवाद्य सात्वत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 26, + "text": "तं तथा वादिनं राजन सात्यकिः परत्यभाषत\nपरहसन विशिखांस तीक्ष्णान उद्यम्य परमास्त्रवित" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 27, + "text": "नेयं सभा राजपुत्र न चाचार्य निवेशनम\nयत्र करीडितम अस्माभिस तदा राजन समागतैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 28, + "text": "[दुर]\nकव सा करीडा गतास्माकं बाल्ये वै शिनिपुंगव\nकव च युद्धम इदं भूयः कालॊ हि दुरतिक्रमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 29, + "text": "किं नु नॊ विद्यते कृत्यं धनेन धनलिप्सया\nयत्र युध्यामहे सर्वे धनलॊभात समागताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 30, + "text": "[सम्जय]\nतं तथा वादिनं तत्र राजानं माधवॊ ऽबरवीत\nएवंवृत्थं सदा कषत्रं यद धन्तीह गुरून अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 31, + "text": "यदि ते ऽहं परियॊ राजञ जहि मां माचिरं कृथाः\nतवत्कृते सुकृताँल लॊकान गच्छेयं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 32, + "text": "या ते शक्तिर बलं चैव तत कषिप्रं मयि दर्शय\nनेच्छाम्य एतद अहं दरष्टुं मित्राणां वयसनं महत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 33, + "text": "इत्य एवं वयक्तम आभाष्य परतिभाष्य च सात्यकिः\nअभ्ययात तूर्णम अव्यग्रॊ निरपेक्षॊ विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 34, + "text": "तम आयान्तम अभिप्रेक्ष्य परत्यगृह्णात तवात्मजः\nशरैश चावाकिरद राजञ शैनेयं तनयस तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 35, + "text": "ततः परववृते युद्धं कुरु माधव सिंहयॊः\nअन्यॊन्यं करुद्धयॊर घॊरं यथा दविरदसिंहयॊः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 36, + "text": "ततः पूर्णायतॊत्सृष्टैः सात्वतं युद्धदुर्मदम\nदुर्यॊधनः परत्यविध्यद दशभिर निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 37, + "text": "तं सात्यकिः परत्यविद्धत तथैव दशभिः शरैः\nपञ्चाशता पुनश चाजौ तरिंशता दशभिश च ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 38, + "text": "तस्य संधधतश चेषून संहितेषुं च कार्मुकम\nअच्छिनत सात्यकिस तूर्णं शरैश चैवाभ्यवीवृषत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 39, + "text": "स गाढविद्धॊ वयथितः परत्यपायाद रथान्तरम\nदुर्यॊधनॊ महाराज दाशार्ह शरपीडितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 40, + "text": "समाश्वस्य तु पुत्रस ते सात्यकिं पुनर अभ्ययात\nविसृजन्न इषुजालानि युयुधान रथं परथि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 41, + "text": "तथैव सात्यकिर बाणान दुर्यॊधन रथं परति\nपरततं वयसृजद राजंस तत संकुलम अवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 42, + "text": "तत्रेषुभिः कषिप्यमाणैः पतद्भिश च समन्ततः\nअग्नेर इव महाकक्षे शब्दः समभवन महान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 43, + "text": "तत्राभ्यधिकम आलक्ष्य माधवं रथसत्तमम\nकषिप्रम अभ्यपतत कर्णः परीप्संस तनयं तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 44, + "text": "न तु तं मर्षयाम आस भीमसेनॊ महाबलः\nअभ्ययात तवरितः कर्णं विसृजन सायकान बहून" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 45, + "text": "तस्य कर्णः शितान बाणान परतिहन्य हसन्न इव\nधनुः शरांश च चिच्छेद सूतं चाभ्यहनच छरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 46, + "text": "भीमसेनस तु संक्रुद्धॊ गदाम आदाय पाण्डवः\nधवजं धनुश च सूतं च संममर्दाहवे रिपॊः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 47, + "text": "अमृष्यमाणः कर्णस तु भीमसेनम अयुध्यत\nविविधैर इषुजालैश च नानाशस्त्रैश च संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 48, + "text": "संकुले वर्तमाने तु राजा धर्मसुतॊ ऽबरवीत\nपाञ्चालानां नरव्याघ्रान मत्स्यानां च नरर्षभान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 49, + "text": "ये नः पराणाः शिरॊ ये नॊ ये नॊ यॊधा महाबलाः\nत एते धार्तराष्ट्रेषु विषक्ताः पुरुषर्षभाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 50, + "text": "किं तिष्ठत यथा मूढाः सर्वे विगतचेतसः\nतत्र गच्छत यत्रैते युध्यन्ते मामका रथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 51, + "text": "कषत्रधर्मं पुरस्कृत्य सर्व एव गतज्वराः\nजयन्तॊ वध्यमाना वा गतिम इष्टां गमिष्यथ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 52, + "text": "जित्वा च बहुभिर यज्ञैर यक्ष्यध्वं भूरिदक्षिणैः\nहता वा देवसाद भूत्वा लॊकान पराप्स्यथ पुष्कलान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 53, + "text": "ते राज्ञा चॊदिता वीरा यॊत्स्यमाना महारथाः\nचतुर्धा वहिनीं कृत्वा तवरिता दरॊणम अभ्ययुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 54, + "text": "पाञ्चालास तव एकतॊ दरॊणम अभ्यघ्नन बहुभिः शरैः\nभीमसेनपुरॊगाश च एकतः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 55, + "text": "आसंस तु पाण्डुपुत्राणां तरयॊ ऽजिह्मा महारथाः\nयमौ च भीमसेनश च पराक्रॊशन्त धनंजयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 56, + "text": "अभिद्रवार्जुन कषिप्रं कुरून दरॊणाद अनानुद\nतत एनं हनिष्यन्ति पाञ्चाला हतरक्षिणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 57, + "text": "कौरवेयांस ततः पार्थः सहसा समुपाद्रवत\nपाञ्चालान एव तु दरॊणॊ धृष्टद्युम्नपुरॊगमान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 58, + "text": "पाञ्चालानां ततॊ दरॊणॊ ऽपय अकरॊत कदनं महत\nयथा करुद्धॊ रणे शक्रॊ दानवानां कषयं पुरा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 59, + "text": "दरॊणास्त्रेण महाराज वध्यमानाः परे युधि\nनात्रसन्त रणे दरॊणात सत्त्ववन्तॊ महारथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 60, + "text": "वध्यमाना महाराज पाञ्चालाः सृञ्जयास तथा\nदरॊणम एवाभ्ययुर युद्धे मॊहयन्तॊ महारथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 61, + "text": "तेषां तूत्साद्यमानानां पाञ्चालानां समन्ततः\nअभवद भैरवॊ नादॊ वध्यतां शरशक्तिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 62, + "text": "वध्यमानेषु संग्रामे पाञ्चालेषु महात्मना\nउदीर्यमाणे दरॊणास्त्रे पाण्डवान भयम आविशत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 63, + "text": "दृष्ट्वाश्वनरसंघानां विपुलं च कषयं युधि\nपाण्डवेया महाराज नाशंसुर विजयं तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 64, + "text": "कच चिद दरॊणॊ न नः सर्वान कषपयेत परमास्त्रवित\nसमिद्धः शिशिरापाये दहन कक्षम इवानलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 65, + "text": "न चैनं संयुगे कश चित समर्थः परतिवीक्षितुम\nन चैनम अर्जुनॊ जातु परतियुध्येत धर्मवित" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 66, + "text": "तरस्तान कुन्तीसुतान दृष्ट्वा दरॊण सायकपीडितान\nमतिमाञ शरेयसे युक्तः केशवॊ ऽरजुनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 67, + "text": "नैष युद्धेन संग्रामे जेतुं शक्यः कथं चन\nअपि वृत्रहणा युद्धे रथयूथप यूथपः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 68, + "text": "आस्थीयतां जये यॊगॊ धर्मम उत्सृज्य पाण्डव\nयथा वः संयुगे सर्वान न हन्याद रुक्मवाहनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 69, + "text": "अश्वत्थाम्नि हते नैष युध्येद इति मतिर मम\nतं हतं संयुगे कश चिद अस्मै शंसतु मानवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 70, + "text": "एतन नारॊचयद राजन कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः\nअन्ये तव अरॊचयन सर्वे कृच्छ्रेण तु युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 71, + "text": "ततॊ भीमॊ महाबाहुर अनीके सवे महागजम\nजघान गदया राजन्न अश्वत्थामानम इत्य उत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 72, + "text": "भीमसेनस तु सव्रीडम उपेत्य दरॊणम आहवे\nअश्वत्थामा हत इति शब्दम उच्चैश चकार ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 73, + "text": "अश्वत्त्मामेति हि गजः खयातॊ नाम्ना हतॊ ऽभवत\nकृत्वा मनसि तं भीमॊ मिथ्या वयाहृतवांस तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 74, + "text": "भीमसेन वचः शरुत्वा दरॊणस तत्परमप्रियम\nमनसा सन्नगात्रॊ ऽभूद यथा सैकतम अम्भसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 75, + "text": "शङ्कमानः स तन मिथ्या वीर्यज्ञः सवसुतस्य वै\nहतः स इति च शरुत्वा नैव धैर्याद अकम्पत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 76, + "text": "स लब्ध्वा चेतनां दरॊणः कषणेनैव समाश्वसत\nअनुचिन्त्यात्मनः पुत्रम अविषह्यम अरातिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 77, + "text": "स पार्षतम अभिद्रुत्य जिघांसुर मृत्युम आत्मनः\nअवाकिरत सहस्रेण तीक्ष्णानां कङ्कपत्रिणाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 78, + "text": "तं वै विंशतिसाहस्राः पाञ्चालानां नरर्षभाः\nतथा चरन्तं संग्रामे सर्वतॊ वयकिरच छरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 79, + "text": "ततः परादुष्करॊद दरॊणॊ बराह्मम अस्त्रं परंतपः\nवधाय तेषां शूराणां पाञ्चालानाम अमर्षितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 80, + "text": "ततॊ वयरॊचत दरॊणॊ विनिघ्नन सर्वसॊमकान\nशिरांस्य अपातयच चापि पाञ्चालानां महामृधे\nतथैव परिघाकारान बाहून कनकभूषणान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 81, + "text": "ते वध्यमानाः समरे भारद्वाजेन पार्थिवाः\nमेदिन्याम अन्वकीर्यन्त वातनुन्ना इव दरुमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 82, + "text": "कुञ्जराणां च पततां हयौघानां च भारत\nअगम्यरूपा पृथिवी मांसशॊणितकर्दमा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 83, + "text": "हत्वा विंशतिसाहस्रान पाञ्चालानां रथव्रजान\nअतिष्ठद आहवे दरॊणॊ विधूमॊ ऽगनिर इव जवलन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 84, + "text": "तथैव च पुनः करुद्धॊ भारद्वाजः परतापवान\nवसु दानस्य भल्लेन शिरः कायाद अपाहरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 85, + "text": "पुनः पञ्चशतान मस्त्यान षट सहस्रांश च सृञ्जयान\nहस्तिनाम अयुतं हत्वा जघानाश्वायुतं पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 86, + "text": "कषत्रियाणाम अभावाय दृष्ट्वा दरॊणम अवस्थितम\nऋषयॊ ऽभयागमंस तूर्णं हव्यवाहपुरॊगमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 87, + "text": "विश्वामित्रॊ जमदग्निर भारद्वाजॊ ऽथ गौतमः\nवसिष्ठः कश्यपॊ ऽतरिश च बरह्मलॊकं निनीषवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 88, + "text": "सिकताः पृश्नयॊ गर्गा बालखिल्या मरीचिपाः\nभृगवॊ ऽङगिरसश चैव सूक्ष्माश चान्ये महर्षयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 89, + "text": "त एनम अब्रुवन सर्वे दरॊणम आहवशॊभिनम\nअधर्मतः कृतं युद्धं समयॊ निधनस्य ते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 90, + "text": "नयस्यायुधं रणे दरॊण समेत्यास्मान अवस्थितान\nनातः करूरतरं कर्म पुनः कर्तुं तवम अर्हसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 91, + "text": "वेदवेदाङ्गविदुषः सत्यधर्मपरस्य च\nबराह्मणस्य विशेषेण तवैतन नॊपपद्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 92, + "text": "नयस्यायुधम अमॊघेषॊ तिष्ठ वर्त्मनि शाश्वते\nपरिपूर्णश च कालस ते वस्तुं लॊके ऽदय मानुषे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 93, + "text": "इति तेषां वचः शरुत्वा भीमसेन वचश च तत\nधृष्टद्युम्नं च संप्रेक्ष्य रणे स विमनाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 94, + "text": "स दह्यमानॊ वयथितः कुन्तीपुत्रं युधिष्ठिरम\nअहतं वा हतं वेति पप्रच्छ सुतम आत्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 95, + "text": "सथिरा बुद्धिर हि दरॊणस्य न पार्थॊ वक्ष्यते ऽनृतम\nतरयाणाम अपि लॊकानाम ऐश्वर्यार्थे कथं चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 96, + "text": "तस्मात तं परिपप्रच्छ नान्यं कं चिद विशेषतः\nतस्मिंस तस्य हि सत्याशा बाल्यात परभृति पाण्डवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 97, + "text": "ततॊ निष्पाण्डवाम उर्वीं करिष्यन्तं युधां पतिम\nदरॊणं जञात्वा धर्मराजं गॊविन्दॊ वयथितॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 98, + "text": "यद्य अर्धदिवसं दरॊणॊ युध्यते मन्युम आस्थितः\nसत्यं बरवीमि ते सेना विनाशं समुपैष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 99, + "text": "स भवांस तरातुनॊ दरॊणात सत्याज जयायॊ ऽनृतं भवेत\nअनृतं जीवितस्यार्थे वचन न सपृश्यते ऽनृतैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 100, + "text": "तयॊः संवदतॊर एवं भीमसेनॊ ऽबरवीद इदम\nशरुत्वैव तं महाराज वधॊपायं महात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 101, + "text": "गाहमानस्य ते सेनां मालवस्येन्द्र वर्मणः\nअश्वत्थामेति विख्यातॊ गजः शक्र गजॊपमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 102, + "text": "निहतॊ युधि विक्रम्य ततॊ ऽहं दरॊणम अब्रुवम\nअश्वत्थामा हतॊ बरह्मन निवर्तस्वाहवाद इति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 103, + "text": "नूनं नाश्रद्दधद वाक्यम एष मे पुरुषर्षभः\nस तवं गॊविन्द वाक्यानि मानयस्व जयैषिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 104, + "text": "दरॊणाय निहतं शंस राजञ शारद्वती सुतम\nतवयॊक्तॊ नैष युध्येत जातु राजन दविजर्षभः\nसत्यवान हि नृलॊके ऽसमिन भवान खयातॊ जनाधिप" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 105, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा कृष्ण वाक्यप्रचॊदितः\nभावित्वाच च महाराज वक्तुं समुपचक्रमे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 106, + "text": "तम अतथ्य भये मग्नॊ जये सक्तॊ युधिष्ठिरः\nअव्यक्तम अब्रवीद राजन हतः कुञ्जर इत्य उत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 107, + "text": "तस्य पूर्वं रथः पृथ्व्याश चतुरङ्गुल उत्तरः\nबभूवैवं तु तेनॊक्ते तस्य वाहास्पृशन महीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 108, + "text": "युधिष्ठिरात तु तद वाक्यं शरुत्वा दरॊणॊ महारथः\nपुत्रव्यसनसंतप्तॊ निराशॊ जीविते ऽभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 109, + "text": "आगः कृतम इवात्मानं पाण्डवानां महात्मनाम\nऋषिवाक्यं च मन्वानः शरुत्वा च निहतं सुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 110, + "text": "विचेताः परमॊद्विग्नॊ धृष्टद्युम्नम अवेक्ष्य च\nयॊद्धुं नाशक्नुवद राजन यथापूर्वम अरिंदम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 111, + "text": "तं दृष्ट्वा परमॊद्विग्नं शॊकॊपहतचेतसम\nपाञ्चालराजस्य सुतॊ धृष्टद्युम्नः समाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 112, + "text": "य इष्ट्वा मनुजेन्द्रेण दरुपदेन महामखे\nलब्ध्वा दरॊण विनाशाय समिद्धाद धव्यवाहनात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 113, + "text": "सधनुर जैत्रम आदाय घॊरं जलदनिस्वनम\nदृढज्यम अजरं दिव्यं शरांश चाशीविषॊपमान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 114, + "text": "संदधे कार्मुके तस्मिञ शरम आशीविषॊपमम\nदरॊणं जिघांसुः पाञ्चाल्यॊ महाज्वालम इवानलम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 115, + "text": "तस्य रूपं शरस्यासीद धनुर्ज्या मण्डलान्तरे\nदयॊततॊ भास्करस्येव घनान्ते परिवेशिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 116, + "text": "पार्षतेन परामृष्टं जवलन्तम इव तद धनुः\nअन्तकालम इव पराप्तं मेनिरे वीक्ष्य सैनिकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 117, + "text": "तम इषुं संहितं तेन भारद्वाजः परतापवान\nदृष्ट्वामन्यत देहस्य कालपर्यायम आगतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 118, + "text": "ततः स यत्नम आतिष्ठद आचार्यस तस्य वारणे\nन चास्यास्त्राणि राजेन्द्र परादुरासन महात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 119, + "text": "तस्य तव अहानि चत्वारि कषपा चैकास्यतॊ गता\nतस्य चाह्नस तरिभागेन कषयं जग्मुः पतत्रिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 120, + "text": "स शरक्षयम आसाद्य पुत्रशॊकेन चार्दितः\nविविधानां च दिव्यानाम अस्त्राणाम अप्रसन्नताम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 121, + "text": "उत्स्रष्टुकामः शस्त्राणि विप्रवाक्याभिचॊदितः\nतेजसा परेर्यमाणश च युयुधे सॊ ऽतिमानुषम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 122, + "text": "अथान्यत स समादाय दिव्यम आङ्गिरसं धनुः\nशरांश च शरवर्षेण महता समवाकिरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 123, + "text": "ततस तं शरवर्षेण महता समवाकिरत\nवयशातयच च संक्रुद्धॊ धृष्टद्युम्नम अमर्षणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 124, + "text": "तं शरं शतधा चास्य दरॊणश चिच्छेद सायकैः\nधवजं धनुश च निशितैः सारथिं चाप्य अपातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 125, + "text": "धृष्टद्युम्नः परहस्यान्यत पुनर आदाय कार्मुकम\nशितेन चैनं बाणेन परत्यविध्यत सतनान्तरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 126, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ महेष्वासः संभ्रान्त इव संयुगे\nभल्लेन शितधारेण चिच्छेदास्य महद धनुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 127, + "text": "यच चास्य बाणं विकृतं धनूंषि च विशां पते\nसर्वं संछिद्य दुर्धर्षॊ गदां खड्गम अथापि च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 128, + "text": "धृष्टद्युम्नं ततॊ ऽविध्यन नवभिर निशितैः शरैः\nजीवितान्तकरैः करुद्धैः करुद्ध रूपं परंतपः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 129, + "text": "धृष्टद्युम्न रथस्याश्वान सवरथाश्वैर महारथः\nअमिश्रयद अमेयात्मा बराह्मम अस्त्रम उदीरयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 130, + "text": "ते मिश्रा बह्व अशॊभन्त जवना वातरंहसः\nपारावत सवर्णाश च शॊणाश च भरतर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 131, + "text": "यथा स विद्युतॊ मेघा नदन्तॊ जललागमे\nतथा रेजुर महाराज मिश्रिता रणमूर्धनि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 132, + "text": "ईषा बन्धं चक्रबन्धं रथबन्धं तथैव च\nपरणाशयद अमेयात्मा धृष्टद्युम्नस्य स दविजः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 133, + "text": "स छिन्नधन्वा विरथॊ हताश्वॊ हतसारथिः\nउत्तमाम आपदं पराप्य गदां वीरः परामृशत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 134, + "text": "ताम अस्य विशिखैस तीक्ष्णैः कषिप्यमाणां महारथः\nनिजघान शरैर दरॊणः करुद्धः सत्यपराक्रमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 135, + "text": "तां दृष्ट्वा तु नरव्याघ्रॊ दरॊणेन निहतां शरैः\nविमलं खड्गम आदत्त शतचन्द्रं च भानुमत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 136, + "text": "असंशयं तथा भूते पाञ्चाल्यः साध्व अमन्यत\nवधम आचार्य मुख्यस्य पराप्तकालं महात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 137, + "text": "ततः सवरथनीडस्थः सवरथस्य रथेषया\nअगच्छद असिम उद्यम्य शतचन्द्रं च भानुमत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 138, + "text": "चिकीर्षुर दुष्करं कर्म धृष्टद्युम्नॊ महारथः\nइयेष वक्षॊ भेत्तुं च भारद्वाजस्य संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 139, + "text": "सॊ ऽतिष्ठद युगमध्ये वै युगसंनहनेषु च\nशॊणानां जघनार्धेषु तत सैन्याः समपूजयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 140, + "text": "तिष्ठतॊ युगपालीषु शॊणान अप्य अधितिष्ठतः\nनापश्यद अन्तरं दॊणस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 141, + "text": "कषिप्रं शयेनस्य चरतॊ यथैवामिष गृद्धिनः\nतद्वद आसीद अभीसारॊ दरॊणं परार्थयतॊ रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 142, + "text": "तस्याश्वान रथशक्त्यासौ तदा करुद्धः पराक्रमी\nसर्वान एकैकशॊ दरॊणः कपॊताभान अजीघनत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 143, + "text": "ते हता नयपतन भूमौ धृष्टद्युम्नस्य वाजिनः\nशॊणाश च पर्यमुच्यन्त रथबन्धाद विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 144, + "text": "तान हयान निहतान दृष्ट्वा दविजाग्र्येण स पार्षतः\nनामृष्यत युधां शरेष्ठॊ याज्ञसेनिर महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 145, + "text": "विरथः स गृहीत्वा तु खड्गं खड्गभृतां वरः\nदरॊणम अभ्यपतद राजन वैनतेय इवॊरगम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 146, + "text": "तस्य रूपं बभौ राजन भारद्वाजं जिघांसतः\nयथा रूपं परं विष्णॊर हिरण्यकशिपॊर वधे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 147, + "text": "सॊ ऽचिरद विविधान मार्गान परकारान एकविंशतिम\nभरान्तम उद्भ्रान्तम आविद्धम आप्लुतं परसृतं सृतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 148, + "text": "परिवृत्तं निवृत्तंच खड्गं चर्म च धारयन\nसंपातं समुदीर्णं च दर्शयाम आस पार्षतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 149, + "text": "ततः शरसहस्रेण शतचन्द्रम अपातयत\nखड्गं चर्म च संबाधे धृष्टद्युम्नस्य स दविजः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 150, + "text": "ते तु वैतस्तिका नाम शरा हय आसन्न घातिनः\nनिकृष्ट युद्धे दरॊणस्य नान्येषां सन्ति ते शराः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 151, + "text": "शारद्वतस्य पार्थस्य दरौणेर वैकर्तनस्य च\nपरद्युम्न युयुधानाभ्याम अभिमन्यॊश च ते शराः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 152, + "text": "अथास्येषुं समाधत्त दृढं परमसंशितम\nअन्तेवासिनम आचार्यॊ जिघांसुः पुत्र संमितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 153, + "text": "तं शरैर दशभिस तीक्ष्णैश चिच्छेद शिनिपुंगवः\nपश्यतस तव पुत्रस्य कर्णस्य च महात्मनः\nगरस्तम आचार्य मुख्येन धृट्षद्युम्नम अमॊचयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 154, + "text": "चरन्तं रथमार्गेषु सात्यकिं सत्यविक्रमम\nदरॊणकर्णान्तर गतं कृपस्यापि च भारत\nअपश्येतां महात्मानौ विष्वक्सेन धनंजयौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 155, + "text": "अपूजयेतां वार्ष्णेयं बरुवाणौ साधु साध्व इति\nदिव्यान्य अस्त्राणि सर्वेषां युधि निघ्नन्तम अच्युतम\nअभिपत्य ततः सेनां विष्वक्सेन धनंजयौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 156, + "text": "धनंजयस ततः कृष्णम अब्रवीत पश्य केशव\nआचार्य वरमुख्यानां मध्ये करीडन मधूद्वहः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 157, + "text": "आनन्दयति मां भूयः सात्यकिः सत्यविक्रमः\nमाद्रीपुत्रौ च भीमं च राजानं च युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 158, + "text": "यच छिक्षयानुद्धतः सन रणे चरति सात्यकिः\nमहारथान उपक्रीडन वृष्णीनां कीर्तिवर्धनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 164, + "shloka": 159, + "text": "तम एते परतिनन्दन्ति सिद्धाः सैन्याश च विस्मिताः\nअजय्यं समरे दृष्ट्वा साहु साध्व इति सात्वतम\nयॊधाश चॊभयतः सर्वे कर्मभिः समपूजयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nकरूरम आयॊधनं जज्ञे तस्मिन राजसमागमे\nरुद्रस्येव हि करुद्धस्य निघ्नतस तु पशून यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 2, + "text": "हस्तानाम उत्तमाङ्गानां कार्मुकाणां च भारत\nछत्राणां चापविद्धानां चामराणां च संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 3, + "text": "भग्नचक्रै रथैश चापि पातितैश च महाध्वजैः\nसादिभिश च हतैः शूरैः संकीर्णा वसुधाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 4, + "text": "बाणपात निकृत्तास तु यॊधास ते कुरुसत्तम\nचेष्टन्तॊ विविधाश चेष्टा वयदृश्यन्त महाहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 5, + "text": "वर्तमाने तथा युद्धे घॊरे देवासुरॊपमे\nअब्रवीत कषत्रियांस तत्र धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nअभिद्रवत संयत्ताः कुम्भयॊनिं महारथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 6, + "text": "एष वै पार्षतॊ वीरॊ भारद्वाजेन संगतः\nघटते च यथाशक्ति भारद्वाजस्य नाशने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 7, + "text": "यादृशानि हि रूपाणि दृश्यन्ते नॊ महारणे\nअद्य दरॊणं रणे करुद्धः पातयिष्यति पार्षतः\nते यूयं सहिता भूत्वा कुम्भयॊनिं परीप्सत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 8, + "text": "युधिष्ठिर समाज्ञप्ताः सृञ्जयानां महारथाः\nअभ्यद्रवन्त संयत्ता भारद्वाजं जिघांसवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 9, + "text": "तान समापततः सर्वान भारद्वाजॊ महारथः\nअभ्यद्रवत वेगेन मर्तव्यम इति निश्चितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 10, + "text": "परयाते सत्यसंधे तु समकम्पत मेदिनी\nववुर वाताः स निर्घातास तरासयन्ति वरूथिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 11, + "text": "पपात महती चॊल्का आदित्यान निर्गतेव ह\nदीपयन्तीव तापेन शंसन्तीव महद भयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 12, + "text": "जज्वलुश चैव शस्त्राणि भारद्वाजस्य मारिष\nरथाः सवनन्ति चात्यर्थं हयाश चाश्रूण्य अवासृजन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 13, + "text": "हतौजा इव चाप्य आसीद भारद्वाजॊ महारथः\nऋषीणां बरह्मवादानां सवर्गस्य गमनं परति\nसुयुद्धेन ततः पराणान उत्स्रष्टुम उपचक्रमे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 14, + "text": "ततश चतुर्दिशं सैन्यैर दरुपदस्याभिसंवृतः\nनिर्दहन कषत्रिय वरातान दरॊणः पर्यचरद रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 15, + "text": "हत्वा विंशतिसाहस्रान कषत्रियान अरिमर्दनः\nदशायुतानि तीक्ष्णाग्रैर अवधीद विशिखैः शितैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 16, + "text": "सॊ ऽतिष्ठद आहवे यत्तॊ विधूम इव पावकः\nकषत्रियाणाम अभावाय बराह्मम आत्मानम आस्थितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 17, + "text": "पाञ्चाल्यं विरथं भीमॊ हतसर्वायुधं वशी\nअविषण्णं महात्मानं तवरमाणः समभ्ययात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 18, + "text": "ततः सवरथम आरॊप्य पाञ्चाल्यम अरिमर्दनः\nअब्रवीद अभिसंप्रेक्ष्य दरॊणम अस्यन्तम अन्तिकात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 19, + "text": "न तवदन्य इहाचार्यं यॊद्धुम उत्सहते पुमान\nतवरस्व पराग वधायैव तवयि भारः समाहितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 20, + "text": "स तथॊक्तॊ महाबाहुः सर्वभारसहं नवम\nअभिपत्याददे कषिप्रम आयुधप्रवरं दृढम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 21, + "text": "संरब्धश चशरान अस्यन दरॊणं दुर्वारणं रणे\nविवारयिषुर आचार्यं शरवर्षैर अवाकिरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 22, + "text": "तौ नयवारयतां शरेष्ठौ संरब्धौ रणशॊभिनौ\nउदीरयेतां बराह्माणि दिव्यान्य अस्त्राण्य अनेकशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 23, + "text": "स महास्त्रैर महाराज दरॊणम आच्छादयद रणे\nनिहत्य सर्वाण्य अस्त्राणि भारद्वाजस्य पार्षतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 24, + "text": "स वसातीञ शिबींश चैव बाह्लीकान कौरवान अपि\nरक्षिष्यमाणान संग्रामे दरॊणं वयधमद अच्युतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 25, + "text": "धृष्टद्युम्नस तदा राजन गभस्तिभिर इवांशुमान\nबभौ परच्छादयन नाशाः शरजालैः समन्ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 26, + "text": "तस्य दरॊणॊ धनुश छित्त्वा विद्ध्वा चैनं शिलीमुखैः\nमर्माण्य अभ्यहनद भूयः स वयथां परमाम अगात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 27, + "text": "ततॊ भीमॊ दृढक्रॊधॊ दरॊणस्याल्शिष्य तं रथम\nशनकैर इव राजेन्द्र दरॊणं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 28, + "text": "यदि नाम न युध्येरञ शिक्षिता बरह्म बन्धवः\nसवकर्मभिर असंतुष्टा न सम कषत्रं कषयं वरजेत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 29, + "text": "अहिंसा सर्वभूतेषु धर्मं जयायस्तरं विदुः\nतस्य च बराह्मणॊ मूलं भवांश च बरह्मवित्तमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 30, + "text": "शवपाकवन मलेच्छ गणान हत्वा चान्यान पृथग्विधान\nअज्ञानान मूढवद बरह्मन पुत्रदारधनेप्सया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 31, + "text": "एकस्यार्थे बहून हत्वा पुत्रस्याधर्मविद यथा\nसवकर्मस्थान विकर्मस्थॊ न वयपत्रपसे कथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 32, + "text": "स चाद्य पतितः शेते पृष्टेनावेदितस तव\nधर्मराजेन तद वाक्यं नातिशङ्कितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 33, + "text": "एवम उक्तस ततॊ दरॊणॊ भीमेनॊत्सृज्य तद धनुः\nसर्वाण्य अस्त्राणि धर्मात्मा हातु कामॊ ऽभयभाषत\nकर्ण कर्ण महेष्वास कृप दुर्यॊधनेति च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 34, + "text": "संग्रामे करियतां यत्नॊ बरवीम्य एष पुनः पुनः\nपाण्डवेभ्यः शिवं वॊ ऽसतु शस्त्रम अभ्युत्सृजाम्य अहम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 35, + "text": "इति तत्र महाराज पराक्रॊशद दरौणिम एव च\nउत्सृज्य च रणे शस्त्रं रथॊपस्थे निवेश्य च\nअभयं सर्वभूतानां परददौ यॊगयुक्तवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 36, + "text": "तस्य तच छिद्रम आज्ञाय धृष्टद्युम्नः समुत्थितः\nखड्गी रथाद अवप्लुत्य सहसा दरॊणम अभ्ययात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 37, + "text": "हाहाकृतानि भूतानि मानुषाणीतराणि च\nदरॊणं तथागतं दृष्ट्वा धृष्टद्युम्न वशंगतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 38, + "text": "हाहाकारं भृशं चक्रुर अहॊ धिग इति चाब्रुवन\nदरॊणॊ ऽपि शस्त्राण्य उत्सृज्य परमं साम्यम आस्थितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 39, + "text": "तथॊक्त्वा यॊगम आस्थाय जयॊतिर भूतॊ महातपाः\nदिवम आक्रामद आचार्यः सद्भिः सह दुराक्रमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 40, + "text": "दवौ सूर्याव इति नॊ बुद्धिर आसीत तस्मिंस तथागते\nएकाग्रम इव चासीद धि जयॊतिर्भिः पूरितं नभः\nसमपद्यत चार्काभे भारद्वाज निशाकरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 41, + "text": "निमेष मात्रेण च तज जयॊतिर अन्तरधीयत\nआसीत किलकिला शब्दः परहृष्टानां दिवौकसाम\nबरह्मलॊकं गते दरॊणे धृष्टद्युम्ने च मॊहिते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 42, + "text": "वयम एव तदाद्राक्ष्म पञ्च मानुषयॊनयः\nयॊगयुक्तं महात्मानं गच्छन्तं परमां गतिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 43, + "text": "अहं धनंजयः पार्थः कृपः शारद्वतॊ दविजः\nवासुदेवश च वार्ष्णेयॊ धर्मराजश च पाण्डवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 44, + "text": "अन्ये तु सर्वे नापश्यन भारद्वाजस्य धीमतः\nमहिमानं महाराज यॊगमुक्तस्य गच्छतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 45, + "text": "गतिं परमिकां पराप्तम अजानन्तॊ नृयॊनयः\nनापश्यन गच्छमानं हि तं सार्धम ऋषिपुंगवैः\nआचार्यं यॊगम आस्थाय बरह्मलॊकम अरिंदमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 46, + "text": "वितुन्नाङ्गं शरशतैर नयस्तायुधम असृक कषरम\nधिक्कृतः पार्तषस तं तु सर्वभूतैः परामृशत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 47, + "text": "तस्य मूर्धानम आलम्ब्य गतसत्त्वस्य देहिनः\nकिं चिद अब्रुवतः कायाद विचकर्तासिना शिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 48, + "text": "हर्षेण महता युक्तॊ भारद्वाजे निपातिते\nसिंहनाद रवं चक्रे भामयन खड्गम आहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 49, + "text": "आकर्णपलितः शयामॊ वयसाशीति पञ्चकः\nतवत्कृते वयचरत संख्ये स तु षॊडद वर्षवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 50, + "text": "उक्तवांश च महाबाहुः कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः\nजीवन्तम आनयाचार्यं मा वधीर दरुपदात्मजः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 51, + "text": "न हन्तव्यॊ न हन्तव्य इति ते सैनिकाश च ह\nउत्क्रॊशन्न अर्जुनश चैव सानुक्रॊशस तम आद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 52, + "text": "करॊशमाने ऽरजुने चैव पार्थिवेषु च सर्वशः\nधृष्टद्युम्नॊ ऽवधीद दरॊणं रथतल्पे नरर्षभम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 53, + "text": "शॊणितेन परिक्लिन्नॊ रथाद भूमिम अरिंदमः\nलॊहिताङ्ग इवादित्यॊ दुर्दर्शः समपद्यत\nएवं तं निहतं संख्ये ददृशे सैनिकॊ जनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 54, + "text": "धेष्टद्युम्नस तु तद राजन भारद्वाज शिरॊमहत\nतावकानां महेष्वासः परमुखे तत समाक्षिपत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 55, + "text": "ते तु दृष्ट्वा शिरॊ राजन भारद्वाजस्य तावकाः\nपलायनकृतॊत्साहा दुद्रुवुः सर्वतॊदिशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 56, + "text": "दरॊणस तु दिवम आस्थाय नक्षत्रपथम आविशत\nअहम एव तदाद्राक्षं दरॊणस्य निधनं नृप" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 57, + "text": "ऋषेः परसादात कृष्णस्य सत्यवत्याः सुतस्य च\nविधूमाम इव संयान्तीम उल्कां परज्वलिताम इव\nअपश्याम दिवं सतब्ध्वा गच्छन्तं तं महाद्युतिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 58, + "text": "हते दरॊणे निरुत्साहान कुरून पाण्डव सृञ्जयाः\nअभ्यद्रवन महावेगास ततः सैन्यं वयदीर्यत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 59, + "text": "निहता हयभूयिष्ठाः संग्रामे निशितैः शरैः\nतावका निहते दरॊणे गतासव इवाभवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 60, + "text": "पराजयम अथावाप्य परत्र च महद भयम\nउभयेनैव ते हीना नाविन्दन धृतिम आत्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 61, + "text": "अन्विच्छन्तः शरीरं तु भारद्वाजस्य पार्थिवाः\nनाध्यगच्छंस तदा राजन कबन्धायुत संकुले" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 62, + "text": "पाण्डवास तु जयं लब्ध्वा परत्र च महद यशः\nबाणशब्दरवांश चक्रुः सिंहनादांश च पुष्कलान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 63, + "text": "भीमसेनस ततॊ राजन धृष्टद्युम्नश च पार्षतः\nवरूथिन्याम अनृत्येतां परिष्वज्य परस्परम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 64, + "text": "अब्रवीच च तदा भीमः पार्षतं शत्रुतापनम\nभूयॊ ऽहं तवां विजयिनं परिष्वक्ष्यामि पार्षत\nसूतपुत्रे हते पापे धार्तराष्ट्रे च संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 65, + "text": "एतावद उक्त्वा भीमस तु हर्षेण महता युतः\nबाहुशब्देन पृथिवीं कम्पयाम आस पाण्डवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 66, + "text": "तस्य शब्देन वित्रस्ताः पराद्रवंस तावका युधि\nकषत्रधर्मं समुत्सृज्य पलायनपरायणाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 67, + "text": "पाण्डवास तु जयं लब्ध्वा हृष्टा हय आसन विशां पते\nअरिक्षयं च संग्रामे तेन ते सुखम आप्नुवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 68, + "text": "ततॊ दरॊणे हते राजन कुरवः शस्त्रपीडिताः\nहतप्रवीरा विध्वस्ता भृशं शॊकपरायणाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 69, + "text": "विचेतसॊ हतॊत्साहाः कश्मलाभिहतौजसः\nआर्तस्वरेण महता पुत्रं ते पर्यवारयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 70, + "text": "रजस्वला वेपमाना वीक्षमाणा दिशॊ दश\nअश्रुकण्ठा यथा दैत्या हिरण्याक्षे पुरा हते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 71, + "text": "स तैः परिवृतॊ राजा तरस्तैः कषुद्रमृगैर इव\nअशक्नुवन्न अवस्थातुम अपायात तनयस तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 72, + "text": "कषुत्पिपासापरिश्रान्तास ते यॊधास तव भारत\nआदित्येन च संतप्ता भृशं विमनसॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 73, + "text": "भास्करस्येव पतनं समुद्रस्येव शॊषणम\nविपर्यासं यथा मेरॊर वासवस्येव निर्जयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 74, + "text": "अमर्षणीयं तद दृष्ट्वा भारद्वाजस्य पातनम\nतरस्तरूपतरा राजन कौरवाः पराद्रवन भयात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 75, + "text": "गान्धारराजः शकुनिस तरस्तस तरस्ततरैः सह\nहतं रुक्मरथं दृष्ट्वा पराद्रवत सहितॊ रथैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 76, + "text": "वरूथिनीं वेगवतीं विद्रुतां स पताकिनीम\nपरिगृह्य महासेनां सूतपुत्रॊ ऽपयाद भयात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 77, + "text": "रथनागाश्वकलिलां पुरस्कृत्य तु वाहिनीम\nमद्राणाम ईश्वरः शल्यॊ वीक्षमाणॊ ऽपयाद भयात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 78, + "text": "हतप्रवीरैर भूयिष्ठं दविपैर बहु पदातिभिः\nवृतः शारद्वतॊ ऽगच्छत कष्टं कथम इति बरुवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 79, + "text": "भॊजानीकेन शिष्टेन कलिङ्गारट्ट बाह्लिकैः\nकृतवर्मा वृतॊ राजन परायान सुजवनैर हयैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 80, + "text": "पदातिगणसंयुक्तस तरस्तॊ राजन भयार्दितः\nउलूकः पराद्रवत तत्र दृष्ट्वा दरॊणं निपातितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 81, + "text": "दर्शनीयॊ युवा चैव शौर्ये च कृतलक्षणः\nदुःशासनॊ भृशॊद्विग्नः पराद्रवद गजसंवृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 82, + "text": "गजाश्वरथसंयुक्तॊ वृतश चैव पदातिभिः\nदुर्यॊधनॊ महाराज परायात तत्र महारथः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 83, + "text": "गजान रथान समारुह्य परस्यापि हयाञ जनाः\nपरकीर्णकेशा विध्वस्ता न दवाव एकत्र धावतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 84, + "text": "नेदम अस्तीति पुरुषा हतॊत्साहा हतौजसः\nउत्सृज्य कवचान अन्ये पराद्रवंस तावका विभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 85, + "text": "अन्यॊन्यं ते समाक्रॊशन सैनिका भरतर्षभ\nतिष्ठ तिष्ठेति न च ते सवयं तत्रावतस्थिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 86, + "text": "धुर्यान परमुच्य तु रथाद धतसूतान सवलंकृतान\nअधिरुह्य हयान यॊधाः कषिप्रं पद्भिर अचॊदयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 87, + "text": "दरवमाणे तथा सैन्ये तरस्तरूपे हतौजसि\nपरतिस्रॊत इव गराहॊ दरॊणपुत्रः परान इयात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 88, + "text": "हत्वा बहुविधां सेनां पाण्डूनां युद्धदुर्मदः\nकथं चित संकटान मुक्तॊ मत्तद्विरदविक्रमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 89, + "text": "दरवमाणं बलं दृष्ट्वा पलायनकृतक्षणम\nदुर्यॊधनं समासाद्य दरॊणपुत्रॊ ऽबरवीद इदम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 90, + "text": "किम इयं दरवते सेना तरस्तरूपेव भारत\nदरवमाणां च राजेन्द्र नावस्थापयसे रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 91, + "text": "तवं चापि न यथा पूर्वं परकृतिस्थॊ नराधिप\nकर्णप्रभृतयश चेमे नावतिष्ठन्ति पार्थिवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 92, + "text": "अन्येष्व अपि च युद्धेषु नैव सेनाद्रवत तदा\nकच चित कषेमं महाबाहॊ तव सैन्यस्य भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 93, + "text": "कस्मिन्न इदं हते राजन रथसिंहे बलं तव\nएताम अवस्थां संप्राप्तं तन ममाचक्ष्व कौरव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 94, + "text": "तत तु दुर्यॊधनः शरुत्वा दरॊणपुत्रस्य भाषितम\nघॊरम अप्रियम आख्यातुं नाशकत पार्थिवर्षभः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 95, + "text": "भिन्ना नौर इव ते पुत्रॊ निमग्नः शॊकसागरे\nबाष्पेण पिहितॊ दृष्ट्वा दरॊणपुत्रं रथे सथितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 96, + "text": "ततः शारद्वतं राजा सव्रीडम इदम अब्रवीत\nशंसेह सर्वं भद्रं ते यथा सैन्यम इदं दरुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 97, + "text": "अतः शारद्वतॊ राजन्न आर्तिं गच्छन पुनः पुनः\nशशंस दरॊणपुत्राय यथा दरॊणॊ निपातितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 98, + "text": "[कृप]\nवयं दरॊणं पुरस्कृत्य पृथिव्यां परवरं रथम\nपरावर्तयाम संग्रामं पाञ्चालैर एव केवलैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 99, + "text": "ततः परवृत्ते संग्रामे विमिश्राः कुरु सॊमकाः\nअन्यॊन्यम अभिगर्जन्तः शस्त्रैर देहान अपातयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 100, + "text": "ततॊ दरॊणॊ बराह्मम अस्त्रं विकुर्वाणॊ नरर्षभः\nअहनच छात्रवान भल्लैः शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 101, + "text": "पाण्डवाः केकया मत्स्याः पाञ्चालाश च विशेषतः\nसंख्ये दरॊण रथं पराप्य वयनशन कालचॊदिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 102, + "text": "सहस्रं रथसिंहानां दविसाहस्रं च दन्तिनाम\nदरॊणॊ बरह्मास्त्र निर्दग्धं परेषयाम आस मृत्यवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 103, + "text": "आकर्णपलितः शयामॊ वयसाशीति पञ्चकः\nरणे पर्यचरद दरॊणॊ वृद्धः षॊडशवर्षवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 104, + "text": "कलिश्यमानेषु सैन्येषु वध्यमानेषु राजसु\nअमर्षवशम आपन्नाः पाञ्चाला विमुखाभवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 105, + "text": "तेषु किं चित परभग्नेषु विमुखेषु सपत्नजित\nदिव्यम अस्त्रं विकुर्वाणॊ बभूवार्क इवॊदितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 106, + "text": "स मध्यं पराप्य पाण्डूनां शररश्मिः परतापवान\nमध्यं गत इवादित्यॊ दुष्प्रेक्ष्यस ते पिताभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 107, + "text": "ते दह्यमाना दरॊणेन सूर्येणेव विराजता\nदग्धवीर्या निरुत्साहा बभूवुर गतचेतसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 108, + "text": "तान दृष्ट्वा पीडितान बाणैर दरॊणेन मधुसूदनः\nजयैषी पाण्डुपुत्राणाम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 109, + "text": "नैष जातु परैः शक्यॊ जेतुं शस्त्रभृतां वरः\nअपि वृत्रहणा संख्ये रथयूथप यूथपः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 110, + "text": "ते यूयं धर्मम उत्सृज्य जयं रक्षत पाण्डवाः\nयथा वः संयुगे सर्वान न हन्याद रुक्मवाहनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 111, + "text": "अश्वत्थाम्नि हते नैष युध्येद इति मतिर मम\nहतं तं संयुगे कश चिद आख्यात्व अस्मै मृषा नरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 112, + "text": "एतन नारॊचयद वाक्यं कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः\nअरॊचयंस तु सर्वे ऽनये कृच्छ्रेण तु युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 113, + "text": "भीमसेनस तु सव्रीडम अब्रवीत पितरं तव\nअश्वत्थामा हत इति तच चाबुध्यत ते पिता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 114, + "text": "स शङ्कमानस तन मिथ्या धर्मराजम अपृच्छत\nहतं वाप्य अहतं वाजौ तवां पिता पुत्रवत्सलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 115, + "text": "तद अतथ्य भये मग्नॊ जये सक्तॊ युधिष्ठिरः\nअश्वत्थामानम आहेदं हतः कुञ्जर इत्य उत\nभीमेन गिरिवर्ष्माणं मालवस्येन्द्र वर्मणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 116, + "text": "उपसृत्य तदा दरॊणम उच्चैर इदम अभाषत\nयस्यार्थे शस्त्रम आधत्से यम अवेक्ष्य च जीवसि\nपुत्रस ते दयितॊ नित्यं शॊ ऽशवत्थामा निपातितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 117, + "text": "तच छरुत्ता विमनास तत्र आचार्यॊ महद अप्रियम\nनियम्य दिव्यान्य अस्त्राणि नायुध्यत यथा पुरा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 118, + "text": "तं दृष्ट्वा परमॊद्विग्नं शॊकॊपहतचेतसम\nपाञ्चालराजस्य सुतः करूरकर्मा समाद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 119, + "text": "तं दृष्ट्वा विहितं मृत्युं लॊकतत्त्वविचक्षणः\nदिव्यान्य अस्त्राण्य अथॊत्सृज्य रणे पराय उपाविशत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 120, + "text": "ततॊ ऽसय केशान सव्येन गृहीत्वा पाणिना तदा\nपार्षतः करॊशमानानां वीराणाम अच्छिनच छिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 121, + "text": "न हन्तव्यॊ न हन्तव्य इति ते सर्वतॊ ऽबरुवन\nतथैव चार्जुनॊ वाहाद अवरुह्यैनम आद्रवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 122, + "text": "उद्यम्य बाहू तवरितॊ बरुवाणश च पुनः पुनः\nजीवन्तम आनयाचार्यं मा वधीर इति धर्मवित" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 123, + "text": "तथापि वार्यमाणेन कौरवैर अर्जुनेन च\nहत एव नृशंसेन पिता तव नरर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 124, + "text": "सैनिकाश च ततः सर्वे पराद्रवन्त भयार्दिताः\nवयं चापि निरुत्साहा हते पितरि ते ऽनघ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 165, + "shloka": 125, + "text": "[स]\nतच छरुत्वा दरॊणपुत्रस तु निधनं पितुर आहवे\nकरॊधम आहारयत तीव्रं पदाहत इवॊरगः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nअधर्मेण हतं शरुत्वा धृष्टद्युम्नेन संजय\nबराह्मणं पितरं वृद्धम अश्वत्थामा किम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 2, + "text": "मानुषं वारुणाग्नेयं बराह्मम अस्त्रं च वीर्यवान\nऐन्द्रं नारायणं चैव यस्मिन नित्यं परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 3, + "text": "तम अधर्मेण धर्मिष्ठं धृष्टद्युम्नेन संजय\nशरुत्वा निहतम आचार्यम अश्वत्थामा किम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 4, + "text": "येन रामाद अवाप्येह धनुर्वेदं महात्मना\nपरॊक्तान्य अस्त्राणि दिव्यानि पुत्राय गुरु काङ्क्षिणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 5, + "text": "एकम एव हि लॊके ऽसमिन्न आत्मनॊ गुणवत्तरम\nइच्छन्ति पुत्रं पुरुषा लॊके नान्यं कथं चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 6, + "text": "आचार्याणां भवन्त्य एव रहस्यानि महात्मनाम\nतानि पुत्राय वा दद्युः शिष्यायानुगताय वा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 7, + "text": "स शिल्पं पराप्य तत सर्वं स विशेषं च संजय\nशूरः शारद्वती पुत्रः संख्ये दरॊणाद अनन्तरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 8, + "text": "रामस्यानुमतः शास्त्रे पुरंदरसमॊ युधि\nकार्तवीर्य समॊ वीर्ये बृहस्पतिसमॊ मतौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 9, + "text": "महीधर समॊ धृत्या तेजसाग्निसमॊ युवा\nसमुद्र इव गाम्भीर्ये करॊधे सर्वविषॊपमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 10, + "text": "स रथी परथमॊ लॊके दृढधन्वा जितक्लमः\nशीघ्रॊ ऽनिल इवाक्रन्दे चरन करुद्ध इवान्तकः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 11, + "text": "अस्यता येन संग्रामे धरण्यभिनिपीडिता\nयॊ न वयथति संग्रामे वीरः सत्यपराक्रमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 12, + "text": "वेद सनातॊ वरतस्नातॊ धनुर्वेदे च पारगः\nमहॊदधिर इवाक्षॊभ्यॊ रामॊ दाशरथिर यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 13, + "text": "तम अधर्मेण धर्मिष्ठं धृष्टद्युम्नेन संयुगे\nशरुत्वा निहतम आचार्यम अश्वत्थामा किम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 14, + "text": "धृष्टद्युम्नस्य यॊ मृत्युः सृष्टस तेन महात्मना\nयथा दरॊणस्य पाञ्चाल्यॊ यज्ञसेन सुतॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 15, + "text": "तं नृशंसेन पापेन करूरेणात्यल्प दर्शिना\nशरुत्वा निहतम आचार्यम अश्वत्थामा किम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 16, + "text": "[स]\nछद्मना निहतं शरुत्वा पितरं पप कर्मणा\nबाष्पेणापूर्यत दरौणी रॊषेण च नरर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 17, + "text": "तस्य करुद्धस्य राजेन्द्र वपुर दिव्यम अदृश्यत\nअन्तकस्येव भूतानि जिहीर्षॊः कालपर्यये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 18, + "text": "अश्रुपूर्णे ततॊ नेत्रे अपमृज्य पुनः पुनः\nउवाच कॊपान निःश्वस्य दुर्यॊधनम इदं वचः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 19, + "text": "पिता मम यथा कषुद्रौर नयस्तशस्त्रॊ निपातितः\nधर्मध्वजवता पापं कृतं तद विदितं मम\nअनार्यं सुनृशंसस्य धर्मपुत्रस्य मे शरुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 20, + "text": "युद्धेष्व अपि परवृत्तानां धरुवौ जयपराजयौ\nदवयम एतद भवेद राजन वधस तत्र परशस्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 21, + "text": "नयायवृत्तॊ वधॊ यस तु संग्रामे युध्यतॊ भवेत\nन स दुःखाय भवति तथा दृष्टॊ हि स दविजः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 22, + "text": "गतः स वीरलॊकाय पिता मम न संशयः\nन शॊच्यः पुरुषव्याघ्रस तथा स निधनं गतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 23, + "text": "यत तु धर्मप्रवृत्तः सन केशग्रहणम आप्तवान\nपश्यतां सर्वसैन्यानां तन मे मर्माणि कृन्तति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 24, + "text": "कामात करॊधाद अवज्ञानाद दर्पाद बाल्येन वा पुनः\nवैधर्मिकानि कुर्वन्ति तथा परिभवेन च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 25, + "text": "तद इदं पार्षतेनेह महद आधर्मिकम कृतम\nअवज्ञाय च मां नूनं नृशंसेन दुरात्मना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 26, + "text": "तस्यानुबन्धं स दरष्टा धृष्टद्युम्नः सुदारुणम\nअनार्यं परमं कृत्वा मिथ्यावादी च पाण्डवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 27, + "text": "यॊ हय असौ छद्मनाचार्यं शस्त्रं सन्यासयत तदा\nतस्याद्य धर्मराजस्य भूमिः पास्यति शॊणितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 28, + "text": "सर्वॊपायैर यतिष्यामि पाञ्चालानाम अहं वधे\nधृष्टद्युम्ने च समरे हन्ताहं पापकारिणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 29, + "text": "कर्मणा येन तेनेह मृदुना दारुणेन वा\nपाञ्चालानां वधं कृत्वा शान्तिं लब्धास्मि कौरव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 30, + "text": "यदर्थं पुरुषव्याघ्र पुत्रम इच्छन्ति मानवाः\nपरेत्य चेह च संप्राप्तं तराणाय महतॊ भयात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 31, + "text": "पित्रा तु मम सावस्था पराप्ता निर्बन्धुना यथा\nमयि शैलप्रतीकाशे पुत्र शिष्ये च जीवति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 32, + "text": "धिन ममास्त्राणि दिव्यानि धिग बाहू धिक पराक्रमम\nयन मां दरॊणः सुतं पराप्य केशग्रहणम आप्तवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 33, + "text": "स तथाहं करिष्यामि यथा भरतसत्तम\nपरलॊकगतस्यापि गमिष्याम्य अनृणः पितुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 34, + "text": "आर्येण तु न वक्तव्या कदा चित सतुतिर आत्मनः\nपितुर वधम अमृष्यंस तु वक्ष्याम्य अद्येह पौरुषम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 35, + "text": "अद्य पश्यन्तु मे वीर्यं पाण्डवाः सजनार्दनाः\nमृद्नतः सर्वसैन्यानि युगान्तम इव कुर्वतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 36, + "text": "न हि देवा न गन्धर्वा नासुरा न च राक्षसाः\nअद्य शक्ता रणे जेतुं रथस्थं मां नरर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 37, + "text": "मद अन्यॊ नास्ति लॊके ऽसमिन्न अर्जुनाद वास्त्रवित्तमः\nअहं हि जवलतां मध्ये मयूधानाम इवांशुमान\nपरयॊक्ता देव सृष्टानाम अस्त्राणां पृतना गतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 38, + "text": "कृशाश्वतनया हय अद्य मत परयुक्ता महामृधे\nदर्शयन्तॊ ऽऽतमनॊ वीर्यं परमथिष्यन्ति पाण्डवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 39, + "text": "अद्य सर्वा दिशॊ राजन धाराभिर इव संकुलाः\nआवृताः पत्रिभिस तीक्ष्णैर दरष्टारॊ मामकैर इह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 40, + "text": "किरन हि शरजालानि सर्वतॊ भैरव सवरम\nशत्रून निपातयिष्यामि महावात इव दरुमान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 41, + "text": "न च जानाति बीभत्सुस तद अस्त्रं न जनार्दनः\nन भीमसेनॊ न यमौ न च राजा युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 42, + "text": "न पार्षतॊ दुर्तामासौ न शिखण्डी न सात्यकिः\nयद इदं मयि कौरव्य स कल्यं स निवर्तनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 43, + "text": "नारायणाय मे पित्रा परणम्य विधिपूर्वकम\nउपहारः पुरा दत्तॊ बरह्मरूप उपस्थिते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 44, + "text": "तं सवयं परतिगृह्याथ भगवान स वरं ददौ\nवव्रे पिता मे परमम अस्त्रं नारायणं ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 45, + "text": "अथैनम अब्रवीद राजन भगवान देव सत्तमः\nभविता तवत्समॊ नान्यः कश चिद युधि नरः कव चित" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 46, + "text": "न तव इदं सहसा बरह्मन परयॊक्तव्यं कथं चन\nन हय एतद अस्त्रम अन्यत्र वधाच छत्रॊर निवर्तते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 47, + "text": "न चैतच छक्यते जञातुं कॊ न वध्येद इति परभॊ\nअवध्यम अपि हन्याद धि तस्मान नैतत परयॊजयेत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 48, + "text": "वधः संख्ये दरवश चैव शस्त्राणां च विसर्जनम\nपरयाचनं च शत्रूणां गमनं शरणस्य च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 49, + "text": "एते परशमने यॊगा महास्त्रस्य परंतप\nसर्वथा पीडितॊ हि सयाद अवध्यान पीडयन रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 50, + "text": "तज जग्राह पिता मह्यम अब्रवीच चैव स परभुः\nतवं वर्षिष्यसि दिव्यानि शस्त्रवर्षाण्य अनेकशः\nअनेनास्त्रेण संग्रामे तेजसा च जवलिष्यसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 51, + "text": "एवम उक्त्वा स भगवान दिवम आचक्रमे परभुः\nएतन नारायणाद अस्त्रं तत पराप्तं मम बन्धुना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 52, + "text": "तेनाहं पाण्डवांश चैव पाञ्चालान मत्स्यकेकयान\nविद्रावयिष्यामि रणे शचीपतिर इवासुरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 53, + "text": "यथा यथाहम इच्छेयं तथा भूत्वा शरा मम\nनिपतेयुः सपत्नेषु विक्रमत्स्व अपि भारत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 54, + "text": "यथेष्टम अश्ववर्षेण परवर्षिष्ये रणे सथितः\nअयॊमुखैश च विहगैर दरावयिष्ये महारथान\nपरश्वधांश च विविधान परसक्ष्ये ऽहम असंशयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 55, + "text": "सॊऽहं नारायणास्त्रेण महता शत्रुतापन\nशत्रून विध्वंसयिष्यामि कदर्थी कृत्यपाण्डवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 56, + "text": "मित्र बरह्म गुरु दवेषी जाल्मकः सुविगर्हितः\nपाञ्चालापसदश चाद्य न मे जीवन विमॊक्ष्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 57, + "text": "तच छरुत्वा दरॊणपुत्रस्य पर्यवर्तत वाहिनी\nततः सर्वे महाशङ्खान दध्मुः पुरुषसत्तमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 58, + "text": "भेरीश चाभ्यहनन हृष्टा दिण्डिमांश च सहस्रशः\nतथा ननाद वसुधा खुरनेमिप्रपीडिता\nस शब्दस तुमुलः खं दयां पृथिवीं च वयनादयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 59, + "text": "तं शब्दं पाण्डवाः शरुत्वा पर्जन्यनिनदॊपमम\nसमेत्य रथिनां शरेष्ठाः सहिताः संन्यमन्त्रयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 166, + "shloka": 60, + "text": "तथॊक्त्वा दरॊणपुत्रॊ ऽपि तथॊपस्पृश्य भारत\nपरादुश्चकार तद दिव्यम अस्त्रं नारायणं तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nपरादुर्भूते ततस तस्मिन्न अस्त्रे नारायणे तदा\nपरावात सपृषतॊ वायुर अनभ्रे सतनयित्नुमान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 2, + "text": "चचाल पृथिवी चापि चुक्षुभे च महॊदधिः\nपरतिस्रॊतः परवृत्ताश च गन्तुं तत्र समुद्रगाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 3, + "text": "शिखराणि वयदीर्यन्त गिरीणां तत्र भारत\nअपसव्यं मृगाश चैव पाण्डुपुत्रान परचक्रिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 4, + "text": "तमसा चावकीर्यन्त सूर्यश च कलुषॊ ऽभवत\nसंपतन्ति च भूतानि करव्यादानि परहृष्टवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 5, + "text": "देवदानवगन्धर्वास तरस्ता आसन विशां पते\nकथं कथाभवत तीव्रा दृष्ट्वा तद वयाकुलं महत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 6, + "text": "वयथिताः सर्वराजानस तदा हय आसन विचेतसः\nतद दृष्ट्वा घॊररूपं तु दरौणेर अस्त्रं भयावहम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 7, + "text": "[धृ]\nनिवर्तितेषु सैन्येषु दरॊणपुत्रेण संयुगे\nभृशं शॊकाभितप्तेन पितुर वधम अमृष्यता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 8, + "text": "कुरून आपततॊ दृष्ट्वा धृष्टद्युम्नस्य रक्षणे\nकॊ मन्त्रः पाण्डवेष्व आसीत तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 9, + "text": "[स]\nपराग एव विद्रुतान दृष्ट्वा धार्तराष्ट्रान युधिष्ठिरः\nपुनश च तुमुलं शब्दं शरुत्वार्जुनम अभाषत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 10, + "text": "आचार्ये निहते दरॊणे धृष्टद्युम्नेन संयुगे\nनिहते वज्रहस्तेन यथा वृत्रे महासुरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 11, + "text": "नाशंसन्त जयं युद्धे दीनात्मानॊ धनंजय\nआत्मत्राणे मतिं कृत्वा पराद्रवन कुरवॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 12, + "text": "के चिद भरान्तै रथैस तूर्णं निहतपार्ष्णि यन्तृभिः\nविपताक धवजच छत्त्रैः पार्थिवाः शीर्णकूबरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 13, + "text": "भग्ननीडैर आकुलाश्वैर आरुह्यन ये विचेतसः\nभीताः पादैर हयान केच चित तवरयन्तः सवयं रथैः\nयुगचक्राक्ष भग्नैश च दरुताः के चिद भयातुराः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 14, + "text": "गजस्कन्धेषु संस्यूता नाराचैश चलितासनाः\nशरार्तैर विद्रुतैर नागैर हृताः के चिद दिशॊ दश" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 15, + "text": "विशस्त्र कवचाश चान्ये वाहनेभ्यः कषितिं गताः\nसंछन्ना नेमिषु गता मृदिताश च हयद्विपैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 16, + "text": "करॊशन्तस तात पुत्रेति पालयन्तॊ ऽपरे भयात\nनाभिजानन्ति चान्यॊन्यं कश्मलाभिहतौजसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 17, + "text": "पुत्रान पितॄन सखीन भरातॄन समारॊप्य दृढक्षतान\nजलेन कलेदयन्त्य अन्ये विमुच्य कवचान्य अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 18, + "text": "अवस्थां तादृशीं पराप्य हते दरॊणे दरुतं बलम\nपुनरावर्तितं केन यदि जानासि शंस मे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 19, + "text": "हयानां हेषतां शब्दः कुञ्जराणां च बृंहताम\nरथनेमि सवनश चात्र विमिश्रः शरूयते महान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 20, + "text": "एते शब्दा भृशं तीव्राः परवृत्ताः कुरु सागरे\nमुहुर मुहुर उदीर्यन्तः कम्पयन्ति हि मामकान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 21, + "text": "य एष तुमुलः शब्दः शरूयते लॊमहर्षणः\nसेन्द्रान अप्य एष लॊकांस तरीन भुञ्ज्याद इति मतिर मम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 22, + "text": "मन्ये वज्रधरस्यैष निनादॊ भैरवस्वनः\nदरॊणे हते कौरवार्थं वयक्तम अभ्येति वासवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 23, + "text": "परहृष्टलॊम कूपाः सम संविग्नरथकुञ्जराः\nधनंजय गुरुं शरुत्वा तत्र नादं सुभीषणम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 24, + "text": "क एष कौरवान दीर्णान अवस्थाप्य महारथः\nनिवर्तयति युद्धार्थं मृधे देवेश्वरॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 25, + "text": "[अर्जुन]\nउद्यम्यात्मानम उग्राय कर्मणे धैर्यम आस्थिताः\nधमन्ति कौरवाः शङ्खान्य अस्य वीर्यम उपाश्रिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 26, + "text": "यत्र ते संशयॊ राजन नयस्तशस्त्रे गुरौ हते\nधार्तराष्ट्रान अवस्थाप्य क एष नदतीति ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 27, + "text": "हरीमन्तं तं महाबाहुं मत्तद्विरदगामिनम\nवयाख्यास्याम्य उग्रकर्माणं कुरूणाम अभयंकरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 28, + "text": "यस्मिञ जाते ददौ दरॊणॊ गवां दशशतं धनम\nबराह्मणेभ्यॊ महार्हेभ्यः सॊ ऽशवत्थामैष गर्जति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 29, + "text": "जातमात्रेण वीरेण यनॊच्चैःश्रवसा इव\nहेषता कम्पिता भूमिर लॊकाश च सकलास तरयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 30, + "text": "तच छरुत्वान्तर्हितं भूतं नाम चास्याकरॊत तदा\nअश्वत्थामेति सॊ ऽदयैष शूरॊ नदति पाण्डव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 31, + "text": "यॊ ऽदयानाथ इवाक्रम्य पार्षतेन हतस तथा\nकर्मणा सुनृशंसेन तस्य नाथॊ वयवस्थितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 32, + "text": "गुरुं मे यत्र पाञ्चाल्यः केशपक्षे परामृशत\nतन न जातु कषमेद दरौणिर जानन पौरुषम आत्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 33, + "text": "उपचीर्णॊ गुरुर मिथ्या भवता राज्यकारणात\nधर्मज्ञेन सता नाम सॊ ऽधर्मः सुमहान कृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 34, + "text": "सर्वधर्मॊपपन्नॊ ऽयं मम शिश्यश च पाण्डवः\nनायं वक्ष्यति मिथ्येति परत्ययं कृतवांस तवयि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 35, + "text": "स सत्यकञ्चुकं नाम परविष्टेन ततॊ ऽनृतम\nआचार्य उक्तॊ भवता हतः कुञ्जर इत्य उत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 36, + "text": "ततः शस्त्रं समुत्सृज्य निर्ममॊ गतचेतनः\nआसीत स विह्वलॊ राजन यथादृष्टस तवया विभुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 37, + "text": "स तु शॊकेन चाविष्टॊ विमुखः पुत्रवत्सलः\nशाश्वतं धर्मम उत्सृज्य गुरुः शिष्येण घातितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 38, + "text": "नयस्तशस्त्रम अधर्मेण घातयित्वा गुरुं भवान\nरक्षत्व इदानीं सामात्यॊ यदि शक्नॊषि पार्षतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 39, + "text": "गरस्तम आचार्य पुत्रेण करुद्धेन हतबन्धुना\nसर्वे वयं परित्रातुं न शक्ष्यामॊ ऽदय पार्षतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 40, + "text": "सौहार्दं सर्वभूतेषु यः करॊत्य अतिमात्रशः\nसॊ ऽदय केशग्रहं शरुत्वा पितुर धक्ष्यति नॊ रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 41, + "text": "विक्रॊशमाने हि मयि भृशम आचार्य गृद्धिनि\nअवकीर्य सवधर्मं हि शिष्येण निहतॊ गुरुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 42, + "text": "यदा गतं वयॊ भूयः शिष्टम अल्पतरं च नः\nतस्येदानीं विकारॊ ऽयम अधर्मॊ यत्कृतॊ महान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 43, + "text": "पितेव नित्यं सौहार्दात पितेव स हि धर्मतः\nसॊ ऽलपकालस्य राज्यस्य कारणान निहतॊ गुरुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 44, + "text": "धृतराष्ट्रेण भीष्माय दरॊणाय च विशां पते\nविसृष्टा पृथिवी सर्वा सह पुत्रैश च तत्परैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 45, + "text": "स पराप्य तादृशीं वृत्तिं सत्कृतः सततं परैः\nअवृणीत सदा पुत्रान माम एवाभ्यधिकं गुरुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 46, + "text": "अक्षीयमाणॊ नयस्तास्त्रस तवद्वाक्येनाहवे हतः\nन तव एनं युध्यमानं वै हन्याद अपि शतक्रतुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 47, + "text": "तस्याचार्यस्य वृद्धस्य दरॊहॊ नित्यॊपकारिणः\nकृतॊ हय अनार्यैर अस्माभी राज्यार्थे लघु बुद्धिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 48, + "text": "पुत्रान भरातॄन पितॄन दाराञ जीवितं चैव वासविः\nतयजेत सर्वं मम परेम्णा जानात्य एतद धि मे गुरुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 49, + "text": "स मया राज्यकामेन हन्यमानॊ ऽपय उपेक्षितः\nतस्माद अवाक्शिरा राजन पराप्तॊ ऽसमि नरकं विभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 167, + "shloka": 50, + "text": "बराह्मणं वृद्धम आचार्यं नयस्तशस्त्रं यथा मुनिम\nघातयित्वाद्य राज्यार्थे मृतं शरेयॊ न जीवितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nअर्जुनस्य वचः शरुत्वा नॊचुस तत्र महारथाः\nअप्रियं वा परियं वापि महाराज धनंजयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 2, + "text": "ततः करुद्धॊ महाबाहुर भीमसेनॊ ऽभयभाषत\nउत्स्मयन्न इव कौन्तेयम अर्जुनं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 3, + "text": "मुनिर यथारण्य गतॊ भाषसे धर्मसंहितम\nनयस्तदण्डॊ यथा पार्थ बराह्मणः संशितव्रतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 4, + "text": "कषतास तराता कषताञ जीवन कषान्तस तविष्व अपि साधुषु\nकषत्रियः कषितिम आप्नॊति कषिप्रं धर्मं यशः शरियम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 5, + "text": "स भवान कषत्रिय गुणैर युक्तः सर्वैः कुलॊद्वहः\nअविपश्चिद यथा वाक्यं वयाहरन नाद्य शॊभसे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 6, + "text": "पराक्रमस ते कौन्तेय शक्रस्येव शचीपतेः\nन चातिवर्तसे धर्मं वेलाम इव महॊदधिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 7, + "text": "न पूजयेत तवा कॊ ऽनवद्य यत तरयॊदश वार्षिकम\nअमर्षं पृष्टतः कृत्वा धर्मम एवाभिकाङ्क्षसे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 8, + "text": "दिष्ट्या तात मनस ते ऽदय सवधर्मम अनुवर्तते\nआनृशंस्ये च ते दिष्ट्या बुद्धिः सततम अच्युत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 9, + "text": "यत तु धर्मप्रवृत्तस्य हृतं राज्यम अधर्मतः\nदरौपदी च परामृष्टा सभाम आनीय शत्रुभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 10, + "text": "वनं परव्राजिताश चास्म वल्कलाजिनवाससः\nअनर्हमाणास तं भावं तरयॊदश समाः परैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 11, + "text": "एतान्य अमर्षस्थानानि मर्षितानि तवयानघ\nकषत्रधर्मप्रसक्तेन सर्वम एतद अनुष्ठितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 12, + "text": "तम अधर्मम अपाक्रष्टुम आरब्धः सहितस तवया\nसानुबन्धान हनिष्यामि कषुद्रान राज्यहरान अहम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 13, + "text": "तवया तु कथितं पूर्वं युद्धायाभ्यागता वयम\nघटामश च यथाशक्ति तवं तु नॊ ऽदय जुगुप्ससे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 14, + "text": "सवधर्मं नेच्छसे जञातुं मिथ्यावचनम एव ते\nभयार्दितानाम अस्माकं वाचा मर्माणि कृन्तसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 15, + "text": "वपन वरणे कषारम इव कषतानां शत्रुकर्शन\nविदीर्यते मे हृदयं तवया वाक्शल्य पीडितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 16, + "text": "अधर्मम एतद विपुलं धार्मिकः सन्नबुध्यसे\nयत तवम आत्मानम अस्मांश च परशंस्यान न परशंससि\nयः कलां षॊडशीं तवत्तॊ नार्हते तं परशंससि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 17, + "text": "सवयम एवात्मनॊ वक्तुं न युक्तं गुणसंस्तवम\nदारयेयं महीं करॊधाद विकिरेयं च पर्वतान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 18, + "text": "आविध्य च गदां गुर्वीं भीमां काञ्चनमालिनीम\nगिरिप्रकाशान कषितिजान भुञ्जेयम अनिलॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 19, + "text": "स तवम एवंविधं जानन भरातरं मां नरर्षभ\nदरॊणपुत्राद भयंकर्तुं नार्हस्य अमितविक्रम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 20, + "text": "अथ वा तिष्ठ बीभत्सॊ सह सर्वैर नरर्षभैः\nअहम एनं गदापाणिर जेष्याम्य एकॊ महाहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 21, + "text": "ततः पाञ्चालराजस्य पुत्रः पार्थम अथाब्रवीत\nसंक्रुद्धम इव नर्दन्तं हिरण्यकशिपुं हरिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 22, + "text": "बीभत्सॊ विप्र कर्माणि विदितानि मनीषिणाम\nयाजनाध्यापने दानं तथा यज्ञप्रतिग्रहौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 23, + "text": "षष्ठम अध्ययनं नाम तेषां कस्मिन परतिष्ठितः\nहतॊ दरॊणॊ मया यत तत किं मां पार्थ विगर्हसे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 24, + "text": "अपक्रान्तः सवधर्माच च कषत्रधर्मम उपाश्रितः\nअमानुषेण हन्त्य अस्मान अस्त्रेण कषुद्रकर्मकृत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 25, + "text": "तथा मायां परयुञ्जानम असह्यं बराह्मण बरुवम\nमाययैव निहन्याद यॊ न युक्तं पार्थ तत्र किम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 26, + "text": "तस्मिंस तथा मया शस्ते यदि दरौणायनी रुषा\nकुरुते भैरवं नादं तत्र किं मम हीयते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 27, + "text": "न चाद्भुतम इदं मन्ये यद दरौणिः शुद्धगर्जया\nघातयिष्यति कौरव्यान परित्रातुम अशक्नुवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 28, + "text": "यच च मां धार्मिकॊ भूत्वा बरवीषि गुरु घातिनम\nतदर्थम अहम उत्पन्नः पाञ्चाल्यस्य सुतॊ ऽनलात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 29, + "text": "यस्य कार्यम अकार्यं वा युध्यतः सयात समं रणे\nतं कथं बराह्मणं बरूयाः कषत्रियं वा धनंजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 30, + "text": "यॊ हय अनस्त्रविदॊ हन्याद बरह्मास्त्रैः करॊधमूर्छितः\nसर्वॊपायैर न स कथं वध्यः पुरुषसत्तम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 31, + "text": "विधर्मिणं धर्मविद्भिः परॊक्तं तेषां विषॊपमम\nजानन धर्मार्थतत्त्वज्ञः किम अर्जुन विगर्हसे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 32, + "text": "नृशंसः स मयाक्रम्य रथ एव निपातितः\nतन माभिनन्द्यं बीभत्सॊ किमर्थं नाभिनन्दसे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 33, + "text": "कृते रणे कथं पार्थ जवलनार्कविषॊपमम\nभीमं दरॊण शिरश छेदे परशस्यं न परशंससि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 34, + "text": "यॊ ऽसौ ममैव नान्यस्य बान्धवान युधि जघ्निवान\nछित्त्वापि तस्य मूर्धानं नैवास्मि विगतज्वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 35, + "text": "तच च मे कृन्तते मर्म यन न तस्य शिरॊमया\nनिषादविषये कषिप्तं जयद्रथ शिरॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 36, + "text": "अवधश चापि शत्रूणाम अधर्मः शिष्यते ऽरजुन\nकषत्रियस्य हय अयं धर्मॊ हन्याद धन्येत वा पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 37, + "text": "स शत्रुर निहतः संख्ये मया धर्मेण पाण्डव\nयथा तवया हतः शूरॊ भगदत्तः पितुः सखा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 38, + "text": "पितामहं रणे हत्वा मन्यसे धर्मम आत्मनः\nमया शत्रौ हते कस्मात पापे धर्मं न मन्यसे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 168, + "shloka": 39, + "text": "नानृतः पाण्डवॊ जयेष्ठॊ नाहं वाधार्मिकॊ ऽरजुन\nशिष्यध्रुङ निहतः पापॊ युध्यस्व विजयस तव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nसाङ्गा वेदा यथान्यायं येनाधीता महात्मना\nयस्मिन साक्षाद धनुर्वेदॊ हरीनिषेधे परतिष्ठितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 2, + "text": "तस्मिन्न आक्रुश्यति दरॊणे महर्षितनये तदा\nनीचात्मना नृशंसेन करुद्रेण गुरु घातिना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 3, + "text": "यस्य परसादात कर्माणि कुर्वन्ति पुरुषर्षभाः\nअमानुषाणि संग्रामे देवैर असुकराणि च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 4, + "text": "तस्मिन्न आक्रुश्यति दरॊणे समक्षं पापकर्मिणः\nनामर्षं तत्र कुर्वन्ति धिक कषत्रं धिग अमर्षितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 5, + "text": "पार्थाः सर्वे च राजानः पृथिव्यां ये धनुर्धराः\nशरुत्वा किम आहुः पाञ्चाल्यं तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 6, + "text": "[स]\nशरुत्वा दरुपदपुत्रस्य ता वाचः करूरकर्मणः\nतूष्णीं बभूवू राजानः सर्व एव विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 7, + "text": "अर्जुनस तु कटाक्षेण जिह्मं परेक्ष्य च पार्षतम\nसबाष्पम अभिनिःश्वस्य धिग धिग धिग इति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 8, + "text": "युधिष्ठिरश च भीमश च यमौ कृष्णस तथापरे\nआसन सुव्रीडिता राजन सात्यकिर इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 9, + "text": "नेहास्ति पुरुषः कश चिद य इमं पापपूरुषम\nभाषमाणम अकल्याणं शीघ्रं हन्यान नराधमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 10, + "text": "कथं च शतधा जिह्वा न ते मूर्धा च दीर्यते\nगुरुम आक्रॊशतः कषुद्रन चाधर्मेण पात्यसे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 11, + "text": "याप्यस तवम असि पार्थैश च सर्वैश चान्धकवृष्णिभिः\nयत कर्म कलुषं कृत्वा शलाघसे जनसंसदि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 12, + "text": "अकार्यं तादृशं कृत्वा पुनर एव गुरुं कषिपन\nवध्यस तवं न तवयार्थॊ ऽसति मुहूर्तम अपि जीवता" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 13, + "text": "कस तव एतद वयवसेद आर्यस तवदन्यः पुरुषाधमः\nनिगृह्य केशेषु वधं गुरॊर धर्मात्मनः सतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 14, + "text": "सप्तावरे तथा पूर्वे बान्धवास ते निपातिताः\nयशसा च परित्यक्तास तवां पराप्य कुलपांसनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 15, + "text": "उक्तवांश चापि यत पार्थं भीष्मं परति नरर्षभम\nतथान्तॊ विहितस तेन सवयम एव महात्मना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 16, + "text": "तस्यापि तव सॊदर्यॊ निहन्ता पापकृत्तमः\nनान्यः पाञ्चाल पुत्रेभ्यॊ विद्यते भुवि पापकृत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 17, + "text": "स चापि सृष्टः पित्रा ते भीष्मस्यान्त करः किल\nशिखण्डी रक्षितस तेन स च मृत्युर महात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 18, + "text": "पाञ्चालाश चलिता धर्मात कषुद्रा मित्र गुरु दरुहः\nतवां पराप्य सह सॊदर्यं धिक्कृतं सर्वसाधुभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 19, + "text": "पुनश चेद ईदृशीं वाचं मत्समीपे वदिष्यसि\nशिरस ते पातयिष्यामि गदया वज्रकल्पया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 20, + "text": "सात्वतेनैवम आक्षिप्तः पार्षतः परुषाक्षरम\nसंरब्धः सात्यकिं पराह संक्रुद्धः परहसन्न इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 21, + "text": "शरूयते शरूयते चेति कषम्यते चेति माधव\nन चानार्य शुभं साधुं पुरुषं कषेप्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 22, + "text": "कषमा परशस्यते लॊके न तु पापॊ ऽरहति कषमाम\nकषमावन्तं हि पापात्मा जितॊ ऽयम इति मन्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 23, + "text": "स तवं कषुद्रसमाचारॊ नीचात्मा पापनिश्चयः\nआ केशाग्रान नखाग्राच च वक्तव्यॊ वक्तुम इच्छसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 24, + "text": "यः स भूरिश्रवाश छिन्ने भुजे परायगतस तवया\nवार्यमाणेन निहतस ततः पापतरं नु किम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 25, + "text": "वयूहमानॊ मया दरॊणॊ दिव्येनास्त्रेण संयुगे\nविसृष्टशस्त्रॊ निहतः किं तत्र करूर दुष्कृतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 26, + "text": "अयुध्यमानं यस तव आजौ तथा परायगतं मुनिम\nछिन्नबाहुं परैर हन्यात सात्यके स कथं भवेत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 27, + "text": "निहत्य तवां यदा भूमौ स विक्रामति वीर्यवान\nकिं तदा न निहंस्य एनं भूत्वा पुरुषसत्तमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 28, + "text": "तवया पुनर अनार्येण पूर्वं पार्थेन निर्जितः\nयदा तदा हतः शूरः सौमदत्तिः परतापवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 29, + "text": "यत्र यत्र तु पाण्डूनां दरॊणॊ दरावयते चमूम\nकिरञ शरसहस्राणि तत्र तत्र परयाम्य अहम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 30, + "text": "स तवम एवंविधं कृत्वा कर्म चाण्डालवत सवयम\nवक्तुम इच्छसि वक्तव्यः कस्मान मां परुषाण्य अथ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 31, + "text": "कर्ता तवं कर्मणॊग्रस्य नाहं वृष्णिकुलाधम\nपापानां च तवम आवासः कर्मणां मा पुनर वद" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 32, + "text": "जॊषम आस्स्व न मां भूयॊ वक्तुम अर्हस्य अतः परम\nअधरॊत्तरम एतद धि यन मा तवं वक्तुम इच्छसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 33, + "text": "अथ वक्ष्यसि मां मौर्ख्याद भूयः परुषम ईदृशम\nगमयिष्यामि बाणैस तवां युधि वैवस्वतक्षयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 34, + "text": "न चैव मूर्ख धर्मेण केवलेनैव शक्यते\nतेषाम अपि हय अधर्मेण चेष्टितं शृणु यादृशम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 35, + "text": "वञ्चितः पाण्डवः पर्वम अधर्मेण युधिष्ठिरः\nदरौपदी च परिक्लिष्टा तथाधर्मेण सात्यके" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 36, + "text": "परव्राजिता वनं सर्वे पाण्डवाः सह कृष्णया\nसर्वस्वम अपकृष्टं च तथाधर्मेण बालिश" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 37, + "text": "अधर्मेणापकृष्टश च मद्रराजः परैर इतः\nइतॊ ऽपय अधर्मेण हतॊ भीष्मः कुरुपितामहः\nभूरिश्रवा हय अधर्मेण तवया धर्मविदा हतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 38, + "text": "एवं परैर आचरितं पाण्डवेयैश च संयुगे\nरक्षमाणैर जयं वीरैर धर्मज्ञैर अपि सात्वत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 39, + "text": "दुर्ज्ञेयः परमॊ धर्मस तथाधर्मः सुदुर्विदः\nयुध्यस्व कौरवैः सार्धं मा गाः पितृनिवेशनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 40, + "text": "एवमादीनि वाक्यानि करूराणि परुषाणि च\nशरावितः सात्यकिः शरीमान आकम्पित इवाभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 41, + "text": "तच छरुत्वा करॊधताम्राक्षः सात्यकिस तव आददे गदाम\nविनिःश्वस्य यथा सर्पः परणिधाय रथे धनुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 42, + "text": "ततॊ ऽभिपत्य पाञ्चाल्यं संरम्भेणेदम अब्रवीत\nन तवां वक्ष्यामि परुषं हनिष्ये तवां वधक्षमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 43, + "text": "तम आपतन्तं सहसा महाबलम अमर्षणम\nपाञ्चाल्यायाभिसंक्रुद्धम अन्तकायान्तकॊपमम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 44, + "text": "चॊदितॊ वासुदेवेन भीमसेनॊ महाबलः\nअवप्लुत्य रथात तूर्णं बाहुभ्यां समवारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 45, + "text": "दरवमाणं तथा करुद्धं सात्यकिं पाण्डवॊ बली\nपरस्कन्दमानम आदाय जगाम बलिनं बलात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 46, + "text": "सथित्वा विष्टभ्य चरणौ भीमेन शिनिपुंगवः\nनिगृहीतः पदे षष्ठे बलेन बलिनां वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 47, + "text": "अवरुह्य रथात तं तु हरियमाणं बलीयसा\nउवाच शलक्ष्णया वाचा सहदेवॊ विशां पते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 48, + "text": "अस्माकं पुरुषव्याघ्र मित्रम अन्यन न विद्यते\nपरम अन्धकवृष्णिभ्यः पाञ्चालेभ्यश च माधव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 49, + "text": "तथैवान्धकवृष्णीनां तव चैव विशेषतः\nकृष्णस्य च तथास्मत्तॊ मित्रम अन्यन न विद्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 50, + "text": "पाञ्चालानां च वार्ष्णेय समुद्रान्तां विचिन्वताम\nनान्यद अस्ति परं मित्रं मन्यते च यथा भवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 51, + "text": "स भवान ईदृशं मित्रं मन्यते च यथा भवान\nभवन्तश च यथास्माकं भवतां च तथा वयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 52, + "text": "स एवं सर्वधर्मज्ञॊ मित्र धर्मम अनुस्मरन\nनियच्छ मन्युं पाञ्चाल्यात परशाम्य शिनिपुंगव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 53, + "text": "पार्षतस्य कषम तवं वै कषमतां तव पार्षतः\nवयं कषमयितारश च किम अन्यत्र शमाद भवेत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 54, + "text": "परशाम्यमाने शैनेये सहदेवेन मारिष\nपाञ्चालराजस्य सुतः परहसन्न इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 55, + "text": "मुञ्च मुञ्च शिनेः पौत्रं भीम युद्धमदान्वितम\nआसादयतु माम एष धराधरम इवानिलः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 56, + "text": "यावद अस्य शितैर बाणैः संरम्भं विनयाम्य अहम\nयुद्धश्रद्धां च कौन्तेय जीवितस्य च संयुगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 57, + "text": "किं नु शक्यं मया कर्तुं कार्यं यद इदम उद्यतम\nसुमहत पाण्डुपुत्राणाम आयान्त्य एते हि कौरवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 58, + "text": "अथ वा फल्गुनः सर्वान वारयिष्यति संयुगे\nअहम अप्य अस्य मूर्धानं पातयिष्यामि सायकैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 59, + "text": "मन्यते छिन्नबाहुं मां भूरिश्रवसम आहवे\nउत्सृजैनम अहं वैनम एष मां वा हनिष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 60, + "text": "शृण्वन पाञ्चाल वाक्यानि सात्यकिः सर्पवच छवसन\nभीम बाह्वन्तरे सक्तॊ विस्फुरत्य अनिशं बली" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 61, + "text": "तवरया वासुदेवश च धर्मराजश च मारिष\nयत्नेन महता वीरौ वारयाम आसतुस ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 169, + "shloka": 62, + "text": "निवार्य परमेष्वासौ करॊधसंरक्तलॊचनौ\nयुयुत्सवः परान संख्ये परतीयुः कषत्रियर्षभाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततः स कदनं चक्रे रिपूणां दरॊणनन्दनः\nयुगान्ते सर्वभूतानां कालसृष्ट इवान्तकः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 2, + "text": "धवजद्रुमं शस्त्रशृङ्गं हतनागमहाशिलम\nअश्वकिंपुरुषाकीर्णं शतासन लतावृतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 3, + "text": "शूलक्रव्याद संघुष्टं भूतयक्षगणाकुलम\nनिहत्य शात्रवान भल्लैः सॊ ऽचिनॊद देहपर्वतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ वेगेन महता विनद्य स नरर्षभः\nपरतिज्ञां शरावयाम आस पुनर एव तवात्मजम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 5, + "text": "यस्माद युध्यन्तम आचार्यं धर्मकञ्चुकम आस्थितः\nमुञ्च शस्त्रम इति पराह कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 6, + "text": "तस्मात संपश्यतस तस्य दरावयिष्यामि वाहिनीम\nविद्राव्य सत्यं हन्तास्मि पापं पाञ्चाल्यम एव तु" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 7, + "text": "सर्वान एतान हनिष्यामि यदि यॊत्स्यन्ति मां रणे\nसत्यं ते परतिजानामि परावर्तय वानिहीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 8, + "text": "तच छरुत्वा तव पुत्रस तु वाहिनीं पर्यवर्तयत\nसिंहनादेन महता वयपॊह्य सुमहद भयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 9, + "text": "ततः समागमॊ राजन कुरुपाण्डवसेनयॊः\nपुनर एवाभवत तीव्रः पूर्णसागरयॊर इव" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 10, + "text": "संरब्धा हि सथिरी भूता दरॊणपुत्रेण कौरवाः\nउदग्राः पाण्डुपाञ्चाला दरॊणस्य निधनेन च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 11, + "text": "तेषां परमहृष्टानां जयम आत्मनि पश्यताम\nसंरब्धानां महावेगः परादुरासीद रणाजिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 12, + "text": "यथा शिलॊच्चये शैलः सागरे सागरॊ यथा\nपरतिहन्येत राजेन्द्र तथासन कुरुपाण्डवाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 13, + "text": "ततः शङ्खसहस्राणि भेरीणाम अयुतानि च\nअवादयन्त संहृष्टाः कुरुपाण्डवसैनिकाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ निर्मथ्यमानस्य सागरस्येव निस्वनः\nअभवत तस्य सैन्यस्य सुमहान अद्भुतॊपमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 15, + "text": "परादुश्चक्रे ततॊ दरौणिर अस्त्रं नारायणं तदा\nअभिसंधाय पाण्डूनां पाञ्चालानां च वाहिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 16, + "text": "परादुरासंस ततॊ बाणा दीप्ताग्राः खे सहस्रशः\nपाण्डवान भक्षयिष्यन्तॊ दीप्तास्या इव पन्नगाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 17, + "text": "ते दिशः खं च सैन्यं च समावृण्वन महाहवे\nमुहूर्ताद भास्करस्येव राजँल लॊकं गभस्तयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 18, + "text": "तथापरे दयॊतमाना जयॊतींषीवाम्बरे ऽमले\nपरादुरासन महीपाल कार्ष्णायसमया गुडाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 19, + "text": "चतुर्दिशं विचित्राश च शतघ्न्यॊ ऽथ हुताशदाः\nचक्राणि च कषुरान्तानि मण्डलानीव भास्वतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 20, + "text": "शस्त्राकृतिभिर आकीर्णम अतीव भरतर्षभ\nदृष्ट्वान्तरिक्षम आविग्नाः पाण्डुपाञ्चाल सृञ्जयाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 21, + "text": "यथा यथा हय अयुध्यन्त पाण्डवानां महारथाः\nतथा तथा तद अस्त्रं वै वयवर्धत जनाधिप" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 22, + "text": "वध्यमानास तथास्त्रेण तेन नारायणेन वै\nदह्यमानानलेनेव सर्वतॊ ऽभयर्दिता रणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 23, + "text": "यथा हि शिशिरापाये दहेत कक्षं हुताशनः\nतथा तद अस्त्रं पाण्डूनां ददाह धवजिनीं परभॊ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 24, + "text": "आपूर्यमाणेनास्त्रेण सैन्ये कषीयति चाभिभॊ\nजगाम परमं तरासं धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 25, + "text": "दरवमाणं तु तत सैन्यं दृष्ट्वा विगतचेतनम\nमध्यस्थतां च पार्थस्य धर्मपुत्रॊ ऽबरवीद इदम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 26, + "text": "धृष्टद्युम्न पलायस्व सह पाञ्चाल सेनया\nसात्यके तवं च गच्छस्व वृष्ण्यन्धकवृतॊ गृहान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 27, + "text": "वासुदेवॊ ऽपि धर्मात्मा करिष्यत्य आत्मनः कषमम\nउपदेष्टुं समर्थॊ ऽयं लॊकस्य किम उतात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 28, + "text": "संग्रामस तु न कर्तव्यः सर्वसैन्यान बरवीमि वः\nअहं हि सह सॊदर्यैः परवेक्ष्ये हव्यवाहनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 29, + "text": "भीष्मद्रॊणार्णवं तीर्त्वा संग्रामं भीरु दुस्तरम\nअवसत्स्याम्य असलिले सगणॊ दरौणिगॊष्पदे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 30, + "text": "कामः संपद्यताम अस्य बीभत्सॊर आशु मां परति\nकल्याण वृत्त आचार्यॊ मया युधि निपातितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 31, + "text": "येन बालः स सौभद्रॊ युद्धानाम अविशारदः\nसमर्थैर बहुभिः करूरैर घातितॊ नाभिपालितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 32, + "text": "येनाविब्रुवता परश्नं तथा कृष्णा सभां गता\nउपेक्षिता सपुत्रेण दासभावं नियच्छती" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 33, + "text": "जिघांसुर धार्तराष्ट्रश च शरान्तेष्व अश्वेषु फल्गुनम\nकवचेन तथायुक्तॊ रक्षार्थं सैन्धवस्य च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 34, + "text": "येन बरह्मास्त्र विदुषा पाञ्चालाः सत्यजिन मुखाः\nकुर्वाणा मज्जये यत्नं स मूला विनिपातिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 35, + "text": "येन परव्राज्यमानाश च राज्याद वयम अधर्मतः\nनिवार्यमाणेनास्माभिर अनुगन्तुं तद एषिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 36, + "text": "यॊ ऽसाव अत्यन्तम अस्मासु कुर्वाणः सौहृदं परम\nहतस तदर्थे मरणं गमिष्यामि स बान्धवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 37, + "text": "एवं बरुवति कौन्तेये दाशार्हस तवरितस ततः\nनिवार्य सैन्यं बाहुभ्याम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 38, + "text": "शीघ्रं नयस्यत शस्त्राणि वाहेभ्यश चावरॊहत\nएष यॊगॊ ऽतर विहितः परतिघातॊ महात्मना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 39, + "text": "दविपाश्वस्यन्दनेभ्यश च कषितिं सर्वे ऽवरॊहत\nएवम एतन न वॊ हन्याद अस्त्रं भूमौ निरायुधान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 40, + "text": "यथा यथा हि युध्यन्ते यॊधा हय अस्त्रबलं परति\nतथा तथा भवन्त्य एते कौरवा बलवत्तराः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 41, + "text": "निक्षेप्स्यन्ति च शस्त्राणि वाहनेभ्यॊ ऽवरुह्य ये\nतान नैतद अस्त्रं संग्रामे निहनिष्यति मानवान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 42, + "text": "ये तव एतत परतियॊत्स्यन्ति मनसापीह के चन\nनिहनिष्यति तान सर्वान रसातलगतान अपि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 43, + "text": "ते वचस तस्य तत्ल्श्रुत्वा वासुदेवस्य भारत\nईषुः सर्वे ऽसत्रम उत्स्रष्टुं मनॊभिः करणेन च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 44, + "text": "तत उत्स्रष्टुकामांस तान अस्त्राण्य आलक्ष्य पाण्डवः\nभीमसेनॊ ऽबरवीद राजन्न इदं संहर्षयन वचः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 45, + "text": "न कथं चन शस्त्राणि मॊक्तव्यानीह केन चित\nअहम आवारयिष्यामि दरॊणपुत्रास्त्रम आशुगैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 46, + "text": "अथ वाप्य अनया गुर्व्या हेमविग्रहया रणे\nकालवद विचरिष्यामि दरौणेर अस्त्रं विशातयन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 47, + "text": "न हि मे विक्रमे तुल्यः कश चिद अस्ति पुमान इह\nयथैव सवितुस तुल्यं जयॊतिर अन्यन न विद्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 48, + "text": "पश्यध्वं मे दृढौ बाहू नागराजकरॊपमा\nसमर्थौ पर्वतस्यापि शैशिरस्य निपातने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 49, + "text": "नागायुत समप्राणॊ हय अहम एकॊ नरेष्व इह\nशक्रॊ यथा परतिद्वंद्वॊ दिवि देवेषु विश्रुतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 50, + "text": "अद्य पश्यत मे वीर्यं बाह्वॊः पीनांसयॊर युधि\nजवलमानस्य दीप्तस्य दरौणेर अस्त्रस्य वारणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 51, + "text": "यदि नारायणास्त्रस्य परतियॊद्धा न विद्यते\nअद्यैनं परतियॊत्स्यामि पश्यत्सु कुरु पाण्डुषु" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 52, + "text": "एवम उक्त्वा ततॊ भीमॊ दरॊणपुत्रम अरिंदमः\nअभ्ययान मेघघॊषेण रथेनादित्यवर्चसा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 53, + "text": "स एनम इषुजालेन लघुत्वाच छीघ्र विक्रमः\nनिमेष मात्रेणासाद्य कुन्तीपुत्रॊ ऽभयवाकिरत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 54, + "text": "ततॊ दरौणिः परहस्यैनम उदासम अभिभाष्य च\nअवाकिरत परदीप्ताग्रैः शरैस तैर अभिमन्त्रितैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 55, + "text": "पन्नगैर इव दीप्तास्यैर वमद्भिर अनलं रणे\nअवकीर्णॊ ऽभवत पार्थः सफुलिङ्गैर इव काञ्चनैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 56, + "text": "तस्य रूपम अभूद राजन भीमसेनस्य संयुगे\nखद्यॊतैर आवृतस्येव पर्वतस्य दिनक्षये" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 57, + "text": "तद अस्त्रं दरॊणपुत्रस्य तस्मिन परतिसमस्यति\nअवर्धत महाराज यथाग्निर अनिलॊद्धतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 58, + "text": "विवर्धमानम आलक्ष्य तद अस्त्रं भीमविक्रमम\nपाण्डुसैन्यम ऋते भीमं सुमहद भयम आविशत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 59, + "text": "ततः शस्त्राणि ते सर्वे समुत्सृज्य महीतले\nअवारॊहन रथेभ्यश च हस्त्यश्वेभ्यश च सर्वशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 60, + "text": "तेषु निक्षिप्तशस्त्रेषु वानहेभ्यश चयुतेषु च\nतद अस्त्रवीर्यं विपुलं भीम मूर्धन्य अथापतत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 170, + "shloka": 61, + "text": "हाहाकृतानि भूतानि पाण्डवाश च विशेषतः\nभीमसेनम अपश्यन्त तेजसा संवृतं तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nभीमसेनं समाकीर्णं दृष्ट्वास्त्रेण धनंजयः\nतेजसः परतिघातार्थं वारुणेन समावृणॊत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 2, + "text": "नालक्षयत तं कश चिद वारुणास्त्त्रेण संवृतम\nअर्जुनस्य लघुत्वाच च संवृतत्वाच च तेजसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 3, + "text": "साश्वसूत रथॊ भीमॊ दरॊणपुत्रास्त्र संवृतः\nअग्नाव अग्निर इव नयस्तॊ जवालामाली सुदुर्दृशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 4, + "text": "यथा रात्रिक्षये राजञ जयॊतींष्य अस्तगिरिं परति\nसमापेतुस तथा बाणा भीमसेनरथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 5, + "text": "स हि भीमॊ रथश चास्य हयाः सूतश च मारिष\nसंवृता दरॊणपुत्रेण पावकान्तर गताभवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 6, + "text": "यथा दग्ध्वा जगत कृत्स्नं समये स चराचरम\nगच्छेद अग्निर विभॊर आस्यं तथास्त्रं भीमम आवृणॊत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 7, + "text": "सूर्यम अग्निः परविष्टः सयाद यथा चाग्निं दिवाकरः\nतथा परविष्टं तत तेजॊ न पराज्ञायत किं चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 8, + "text": "विकीर्णम अस्त्रं तद दृष्ट्वा तथा भीम रथं परति\nसर्वसैन्यानि पाण्डूनां नयस्तशस्त्राण्य अचेतसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 9, + "text": "उदीर्यमाणं दरौणिं च निष्प्रति दवंद्वम आहवे\nयुधिष्ठिरपुरॊगांश च विमुखांस तान महारथान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 10, + "text": "अर्जुनॊ वासुदेवश च तवरमाणौ महाद्युती\nअवप्लुत्य रथाद वीरौ भीमम आद्रवतां ततः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 11, + "text": "ततस तद दरॊणपुत्रस्य तेजॊ ऽसत्रबलसंभवम\nविगाह्य तौ सुबलिनौ माययाविशतां तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 12, + "text": "नयस्तशस्त्रौ ततस तौ तु नादहद अस्त्रजॊ ऽनलः\nवारुणास्त्र परयॊगाच च वीर्यवत्त्वाच च कृष्णयॊः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 13, + "text": "ततश चकृषतुर भीमं तस्य सर्वायुधानि च\nनारायणास्त्र शान्त्य अर्थं नरनारायणौ बलात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 14, + "text": "अपकृष्यमाणः कौन्तेयॊ नदत्य एव महारथः\nवर्धते चैव तद घॊरं दरौणेर अस्त्रं सुदुर्जयम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 15, + "text": "तम अब्रवीद वासुदेवः किम इदं पाण्डुनन्दन\nवार्यमाणॊ ऽपि कौन्तेय यद युद्धान न निवर्तसे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 16, + "text": "यदि युद्धेन जेयाः सयुर इमे कौरवनन्दनाः\nवयम अप्य अत्र युध्येम तथा चेमे नरर्षभाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 17, + "text": "रथेभ्यस तव अवतीर्णास तु सर्व एव सम तावकाः\nतस्मात तवम अपि कौन्तेय रथात तूर्णम अपाक्रम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 18, + "text": "एवम उक्त्वा ततः कृष्णॊ रथाद भूमिम अपातयत\nनिःश्वसन्तं यथा नागं करॊधसंरक्तलॊचनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 19, + "text": "यदापकृष्टः स रथान नयासितश चायुधं भुवि\nततॊ नारायणास्त्रं तत परशान्तं शत्रुतापनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 20, + "text": "तस्मिन परशान्ते विधिना तदा तेजसि दुःसहे\nबभूवुर विमलाः सर्वा दिशः परदिश एव च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 21, + "text": "परववुश च शिवा वाताः परशान्ता मृगपक्षिणः\nवाहनानि च हृष्टानि यॊधाश च मनुजेश्वर" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 22, + "text": "वयपॊढे च ततॊ घॊरे तस्मिंस तेजसि भारत\nबभौ भीमॊ निशापाये धीमान सूर्य इवॊदितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 23, + "text": "हतशेषं बलं तत्र पाण्डवानाम अतिष्ठत\nअस्त्रव्युपरमाद धृष्टं तव पुत्र जिघांसया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 24, + "text": "वयवस्थिते बले तस्मिन अस्त्रे परतिहते तथा\nदुर्यॊधनॊ महाराज दरॊणपुत्रम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 25, + "text": "अश्वत्थामन पुनः शीघ्रम अस्त्रम एतत परयॊजय\nवयवस्थिता हि पाञ्चालाः पुनर एव जयैषिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 26, + "text": "अश्वत्थामा तथॊक्तस तु तव पुत्रेण मारिष\nसुदीनम अभिनिःश्वस्य राजानम इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 27, + "text": "नैतद आवर्तते राजन्न अस्त्रं दविर नॊपपद्यते\nआवर्तयन निहन्त्य एतत परयॊक्तारं न संशयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 28, + "text": "एष चास्त्रप्रतीघातं वासुदेवः परयुक्तवान\nअन्यथा विहितः संख्ये वधः शत्रॊर जनाधिप" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 29, + "text": "पराजयॊ वा मृत्युर वा शरेयॊ मृत्युर न निर्जयः\nनिर्जिताश चारयॊ हय एते शस्त्रॊत्सर्गान मृतॊपमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 30, + "text": "[दुर]\nआचार्य पुत्र यद्य एतद दविर अस्त्रं न परयुज्यते\nअन्यैर गुरुघ्ना वध्यन्ताम अस्त्रैर अस्त्राविदां वर" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 31, + "text": "तवयि हय अस्त्राणि दिव्यानि यथा सयुस तर्यम्बके तथा\nइच्छतॊ न हि ते मुच्येत करुद्धस्यापि पुरंदरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 32, + "text": "[धृ]\nतस्मिन्न अस्त्रे परतिहते दरॊणे चॊपधिना हते\nतथा दुर्यॊधनेनॊक्तॊ दरौणिः किम अकरॊत पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 33, + "text": "दृष्ट्वा पार्थांश च संग्रामे युद्धाय समवस्थितान\nनारायणास्त्र निर्मुक्तांश चरतः पृतना मुखे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 34, + "text": "[स]\nजानन पितुः स निधनं सिंहलाङ्गूल केतनः\nसक्रॊधॊ भयम उत्सृज्य अभिदुद्राव पार्षतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 35, + "text": "अभिद्रुत्य च विंशत्या कषुद्रकाणां नरर्षभः\nपञ्चभिश चातिवेगेन विव्याध पुरुषर्षभम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 36, + "text": "धृष्टद्युम्नस ततॊ राजञ जवलन्तम इव पावकम\nदरॊणपुत्रं तरिषष्ट्या तु राजन विव्याध पत्रिणाम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 37, + "text": "सारथिं चास्य विंशत्या सवर्णपुङ्खैः शिलाशितैः\nहयांश च चतुरॊ ऽविध्यच चतुर्भिर निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 38, + "text": "विद्ध्वा विद्ध्वानदद दरौणिः कम्पयन्न इव मेदिनीम\nआददत सर्वलॊकस्य पराणान इव महारणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 39, + "text": "पार्षतस तु बली राजन कृतास्त्रः कृतनिश्रमः\nदरौणिम एवाभिदुद्राव कृत्वा मृत्युं निवर्तनम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 40, + "text": "ततॊ बाणमयं वर्षं दरॊणपुत्रस्य मूर्धनि\nअवासृजद अमेयात्मा पाञ्चाल्यॊ रथिनां वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 41, + "text": "तं दरौणिः समरे करुद्धश छादयाम आस पत्रिभिः\nविव्याध चैनं दशभिः पितुर वधम अनुस्मरन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 42, + "text": "दवाभ्यां च सुविकृष्टाभ्यां कषुराभ्यां धवजकार्मुके\nछित्त्वा पाञ्चालराजस्य दरौणिर अन्यैः समार्दयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 43, + "text": "वयश्व सूत रथं चैनं दरौणिश चक्रे महाहवे\nतस्य चानुचरान सर्वान करुद्धः पराच्छादयच छरैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 44, + "text": "परद्रुद्राव ततः सैन्यं पाञ्चालानां विशां पते\nसंभ्रान्तरूपम आर्तं च शरवर्ष परिक्षतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 45, + "text": "दृष्ट्वा च विमुखान यॊधान धृष्टद्युम्नं च पीडितम\nशैनेयॊ ऽचॊदयत तूर्णं रणं दरौणिरथं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 46, + "text": "अष्टभिर निशितैश चैव सॊ ऽशवत्थामानम आर्दयत\nविंशत्या पुनर आहत्य नानारूपैर अमर्षणम\nविव्याध च तथा सूतं चतुर्भिश चतुरॊ हयान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 47, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ महेष्वासॊ नाना लिङ्गैर अमर्षणः\nयुयुधानेन वै दरौणिः परहसन वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 48, + "text": "शैनेयाभ्यवपत्तिं ते जानाम्य आचार्य घातिनः\nन तव एनं तरास्यसि मया गरस्तम आत्मानम एव च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 49, + "text": "एवम उक्त्वार्क रश्म्याभं सुपर्वाणं शरॊत्तमम\nवयसृजत सात्वते दरौणिर वज्रं वृत्रे यथा हरिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 50, + "text": "स तं निर्भिद्य तेनास्तः सायकः स शरावरम\nविवेश वसुधां भित्त्वा शवसन बिलम इवॊरगः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 51, + "text": "स भिन्नकवचः शूरस तॊत्त्रार्दित इव दविपः\nविमुच्य स शरं चापं भूरि वरणपरिस्रवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 52, + "text": "सीदन रुधिरसिक्तश च रथॊपस्थ उपाविशत\nसूतेनापहृतस तूर्णं दरॊणपुत्राद रथान्तरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 53, + "text": "अथान्येन सुपुङ्खेन शरेण नतपर्वणा\nआजघान भरुवॊर मध्ये धृष्टद्युम्नं परंतपः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 54, + "text": "स पूर्वम अतिविद्धश च भृशं पश्चाच च पीडितः\nससाद युधि पाञ्चाल्यॊ वयपाश्रयत च धवजम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 55, + "text": "तं मत्तम इव सिंहेन राजन कुञ्जरम अर्दितम\nजवेनाभ्यद्रवञ शूराः पञ्च पाण्डवतॊ रथाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 56, + "text": "किरीटी भीमसेनश च वृद्धक्षत्रश च पौरवः\nयुवराजश च चेदीनां मालवश च सुदर्शनः\nपञ्चभिः पञ्चभिर बाणैर अभ्यघ्नन सर्वतः समम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 57, + "text": "आशीविषाभैर विशद्भिः पञ्चभिश चापि ताञ शरैः\nचिच्छेद युगपद दरौणिः पञ्चविंशतिसायकान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 58, + "text": "सप्तभिश च शितैर बाणैः पौरवं दरौणिर आर्दयत\nमालवं तरिभिर एकेन पार्थं षड्भिर वृकॊदरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 59, + "text": "ततस ते विव्यधुः सर्वे दरौणिं राजन महारथाः\nयुगपच च पृथक चैव रुक्मपुङ्खैः शिलाशितैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 60, + "text": "युवराजस तु विंशत्या दरौणिं विव्याध पत्रिणाम\nपार्थश च पुनर अष्टाभिस तथा सर्वे तरिभिस तरिभिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 61, + "text": "ततॊ ऽरजुनं षड्भिर अथाजघान; दरौणायनिर दशभिर वासुदेवम\nभीमं दशार्धैर युवराजं चतुर्भिर; दवाभ्यां छित्त्वा कार्मुकं च धवजं च\nपुनः पार्थं शरवर्षेण विद्ध्वा; दरौणिर घॊरं सिंहनादं ननाद" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 62, + "text": "तस्यास्यतः सुनिशितान पीतधारान; दरौणेः शरान पृष्ठतश चाग्रतश च\nधरा वियद दयौः परदिशॊ दिशश च; छन्ना बाणैर अभवन घॊररूपैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 63, + "text": "आसीनस्य सवरथं तूग्र तेजाः; सुदर्शनस्येन्द्र केतुप्रकाशौ\nभुजौ शिरश चेन्द्र समानवीर्यस; तरिभिः शरैर युगपत संचकर्त" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 64, + "text": "स पौरवं रथशक्त्या निहत्य; छित्त्वा रथं तिलशश चापि बाणैः\nछित्त्वास्य बाहू वरचन्दनाक्तौ; भल्लेन कायाच छिर उच्चकर्त" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 65, + "text": "युवानम इन्दीवरदाम वर्णं; चेदिप्रियं युवराजं परहस्य\nबाणैस तवरावाञ जवलिताग्निकल्पैर; विद्ध्वा परादान मृत्यवे साश्वसूतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 66, + "text": "तान निहत्य रणे वीरॊ दरॊणपुत्रॊ युधां पतिः\nदध्मौ परमुदितः शङ्खं बृहन्तम अपराजितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 67, + "text": "ततः सर्वे च पाञ्चाला भीमसेनश च पाण्डवः\nधृष्टद्युम्न रथं भीतास तयक्त्वा संप्राद्रवन दिशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 68, + "text": "तान परभग्नांस तथा दरौणिः पृष्ठतॊ विकिरञ शरैः\nअभ्यवर्तत वेगेन कालवत पाण्डुवाहिनीम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 171, + "shloka": 69, + "text": "ते वध्यमानाः समरे दरॊणपुत्रेण कषत्रियाः\nदरॊणपुत्रं भयाद राजन दिक्षु सर्वासु मेनिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतत परभग्नं बलं दृष्ट्वा कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः\nनयवारयद अमेयात्मा दरॊणपुत्र वधेप्सया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 2, + "text": "ततस ते सैनिका राजन नैव तत्रावतस्थिरे\nसंस्थाप्यमाना यत्नेन गॊविन्देनार्जुनेन च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 3, + "text": "एक एव तु बीभत्सुः सॊमकावयवैः सह\nमत्स्यैर अन्यैश च संधाय कौरवैः संन्यवर्तत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ दरुतम अतिक्रम्य सिंहलाङ्गूल केतनम\nसव्यसाची महेष्वासम अश्वत्थामानम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 5, + "text": "या शक्तिर यच च ते वीर्यं यज जञानं यच च पौरुषम\nधार्तराष्ट्रेषु या परीतिः परद्वेषॊ ऽसमासु यश च ते\nयच च भूयॊ ऽसति तेजस तत्परमं मम दर्शय" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 6, + "text": "स एव दरॊण हन्ता ते दर्पं भेत्स्यति पार्षतः\nकालानलसमप्रख्यॊ दविषताम अन्तकॊ युधि\nसमासादय पाञ्चाल्यं मां चापि सह केशवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 7, + "text": "[धृ]\nआचार्य पुत्रॊ मानार्हॊ बलवांश चापि संजय\nपरीतिर धनंजये चास्य परियश चापि स वासवेः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 8, + "text": "न भूतपूर्वं बीभत्सॊर वाक्यं परुषम ईदृशम\nअथ कस्मात स कौन्तेयः सखायं रूक्षम अब्रवीत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 9, + "text": "[स]\nयुवराजे हते चैव वृद्धक्षत्रे च पौरवे\nइष्वस्त्रविधिसंपन्ने मालवे च सुदर्शने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 10, + "text": "धृष्टद्युम्ने सात्यकौ च भीमे चापि पराजिते\nयुधिष्ठिरस्य तैर वाक्यैर मर्मण्य अपि च घट्टिते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 11, + "text": "अन्तर भेदे च संजाते दुःखं संस्मृत्य च परभॊ\nअभूतपूर्वॊ बीभत्सॊर दुःखान मन्युर अजायत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 12, + "text": "तस्माद अनर्हम अश्लीलम अप्रियं दरौणिम उक्तवान\nमान्यम आचार्य तनयं रूक्षं कापुरुषॊ यथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 13, + "text": "एवम उक्तः शवसन करॊधान महेष्वासतमॊ नृप\nपार्थेन परुषं वाक्यं सर्वमर्म घनया गिरा\nदरौणिश चुकॊप पार्थाय कृष्णाय च विशेषतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 14, + "text": "स तु यत्तॊ रथे सथित्वा वार्य उपस्पृश्य वीर्यवान\nदेवैर अपि सुदुर्धर्षम अस्त्रम आग्नेयम आददे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 15, + "text": "दृश्याद दृश्यान अरिगणान उद्दिश्याचार्यनन्दनः\nसॊ ऽभिमन्त्र्य शरं दीप्तं विधूमम इव पावकम\nसर्वतः करॊधम आविश्य चिक्षेप परवीरहा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 16, + "text": "ततस तुमुलम आकाशे शरवर्णम अजायत\nववुश च शिशिरा वाताः सूर्यॊ नैव तताप च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 17, + "text": "चुक्रुशुर दानवाश चापि दिक्षु सर्वासु भैरवम\nरुधिरं चापि वर्षन्तॊ विनेदुस तॊयदाम्बरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 18, + "text": "पक्षिणः पशवॊ गावॊ मुनयश चापि सुव्रताः\nपरमं परयतात्मानॊ न शान्तिम उपलेभिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 19, + "text": "भरान्तसर्वमहाभूतम आवर्जितदिवाकरम\nतरैलॊक्यम अभिसंतप्तं जवराविष्टम इवातुरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 20, + "text": "शरतेजॊ ऽभिसंतप्ता नागा भूमिशयास तथा\nनिःश्वसन्तः समुत्पेतुस तेजॊ घॊरं मुमुक्षवः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 21, + "text": "जलजानि च सत्त्वानि दह्यमानानि भारत\nन शान्तिम उपजग्मुर हि तप्यमानैर जलाशयैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 22, + "text": "दिशः खं परदिशश चैव भुवं च शरवृष्टयः\nउच्चावचा निपेतुर वै गरुडानिलरंहसः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 23, + "text": "तैः शरैर दरॊणपुत्रस्य वज्रवेगसमाहितैः\nपरदग्धाः शत्रवः पेतुर अग्निदग्धा इव दरुमाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 24, + "text": "दह्यमाना महानागाः पेतुर उर्व्यां समन्ततः\nनदन्तॊ भैरवान नादाञ जलदॊपम निस्वना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 25, + "text": "अपरे परद्रुतास तत्र दह्यमाना महागजाः\nतरेसुस तथापरे घॊरे वने दावाग्निसंवृताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 26, + "text": "दरुमाणां शिखराणीव दावदग्धानि मारिष\nअश्ववृन्दान्य अदृश्यन्त रथवृन्दानि चाभिभॊ\nअपतन्त रथौघाश च तत्र तत्र सहस्रशः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 27, + "text": "तत सैन्यं भगवान अग्निर ददाह युधि भारत\nयुगान्ते सर्वभूतानि संवर्तक इवानकः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 28, + "text": "दृष्ट्वा तु पाण्डवीं सेनां दह्यमानां महाहवे\nपरहृष्टास तावका राजन सिंहनादान विनेदिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 29, + "text": "ततस तूर्यसहस्राणि नाना लिङ्गानि भारत\nतूर्णम आजघ्निरे हृष्टास तावका जितकाशिनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 30, + "text": "कृत्स्ना हय अक्षौहिणी राजन सव्यसाची च पाण्डवः\nतमसा संवृते लॊके नादृश्यत महाहवे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 31, + "text": "नैव नस तादृशं राजन दृष्टपूर्वं न च शरुतम\nयादृशं दरॊणपुत्रेण सृष्टम अस्त्रम अमर्षिणा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 32, + "text": "अर्जुनस तु महाराज बराह्मम अस्त्रम उदैरयत\nसर्वास्त्रप्रतिघाताय विहितं पद्मयॊनिना" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ मुहूर्ताद इव तत तमॊ वयुपशशाम ह\nपरववौ चानिलः शीतॊ दिशश च विमलाभवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 34, + "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम कृत्स्नाम अक्षौहिणीं हताम\nअनभिज्ञेय रूपां च परदग्धाम अस्त्रमायया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 35, + "text": "ततॊ वीरौ महेष्वासौ विमुक्तौ केशवार्जुनौ\nसहितौ संप्रदृश्येतां नभसीव तमॊनुदौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 36, + "text": "स पताक धवजहयः सानुकर्ष वरायुधः\nपरबभौ स रथॊ मुक्तस तावकानां भयंकरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 37, + "text": "ततः किलकिला शब्दः शङ्खभेरी रवैः सह\nपाण्डवानां परहृष्टानां कषणेन समजायत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 38, + "text": "हताव इति तयॊर आसीद एनयॊर उभयॊर मतिः\nतरसाभ्यागतौ दृष्ट्वा विमुक्तौ केशवार्जुनौ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 39, + "text": "ताव अक्षतौ परमुदितौ दध्मतुर वारिजॊत्तमौ\nदृष्ट्वा परमुदितान पार्थांस तवदीया वयथिताभवन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 40, + "text": "विमुक्तौ च महात्मानौ दृष्ट्वा दरौणिः सुदुःखितः\nमुहूर्तं चिन्तयाम आस किं तव एतद इति मारिष" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 41, + "text": "चिन्तयित्वा तु राजेन्द्र धयानशॊकपरायणः\nनिःश्वसन दीर्घम उष्णं च विमनाश चाभवत तदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 42, + "text": "ततॊ दरौणिर धनुर नयस्य रथात परस्कन्द्य वेगितः\nधिग धिक सर्वम इदं मिथ्येत्य उक्त्वा संप्राद्रवद रणात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 43, + "text": "ततः सनिग्धाम्बुदाभासं वेद वयासम अकल्मषम\nआवासं च सरस्वत्याः स वै वयासं ददर्श ह" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 44, + "text": "तं दरौणिर अग्रतॊ दृष्ट्वा सथितं कुरुकुलॊद्वह\nसन्नकण्ठॊ ऽबरवीद वाक्यम अभिवाद्य सुदीनवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 45, + "text": "भॊ भॊ माया यदृच्छा वा न विद्मः किम इदं भवेत\nअस्त्रं तव इदं कथं मिथ्या मम कश च वयतिक्रमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 46, + "text": "अधरॊत्तरम एतद वा लॊकानां वा पराभवः\nयद इमौ जीवतः कृष्णौ कालॊ हि दुरतिक्रमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 47, + "text": "नासुरामर गन्धर्वा न पिशाचा न राक्षसाः\nन सर्पयक्षपतगा न मनुष्याः कथं चन" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 48, + "text": "उत्सहन्ते ऽनयथा कर्तुम एतद अस्त्रं मयेरितम\nतद इदं केवलं हत्वा युक्ताम अक्षौहिणीं जवलत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 49, + "text": "केनेमौ मर्त्यधर्माणौ नावधीत केशवार्जुनौ\nएतत परब्रूहि भगवन मया पृष्टॊ यथातथम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 50, + "text": "[व]\nमहान्तम एतदर्थं मां यं तवं पृच्छसि विस्मयात\nतत परवक्ष्यामि ते सर्वं समाधाय मनः शृणु" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 51, + "text": "यॊ ऽसौ नारायणॊ नाम पूर्वेषाम अपि पूर्वजः\nअजायत च कार्यार्थं पुत्रॊ धर्मस्य विश्वकृत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 52, + "text": "स तपस तीव्रम आतस्थे मैनाकं गिरिम आस्थितः\nऊर्ध्वबाहुर महातेजा जवलनादित्य संनिभः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 53, + "text": "षष्टिं वर्षसहस्राणि तावन्त्य एव शतानि च\nअशॊषयत तदात्मानं वायुभक्षॊ ऽमबुजेक्षणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 54, + "text": "अथापरं तपस तप्त्वा दविस ततॊ ऽनयत पुनर महत\nदयावापृथिव्यॊर विवरं तेजसा समपूरयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 55, + "text": "स तेन तपसा तात बरह्मभूतॊ यदाभवत\nततॊ विश्वेश्वरं यॊनिं विश्वस्य जगतः पतिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 56, + "text": "ददर्श भृशदुर्दर्शं सर्वा देवैर अपीश्वरम\nअणीयसाम अणीयांसं बृहद्भ्यश च बृहत्तरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 57, + "text": "रुद्रम ईशानम ऋषभं चेकितानम अजं परम\nगच्छतस तिष्ठतॊ वापि सर्वभूतहृदि सथितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 58, + "text": "दुर्वारणं दुर्दृशं तिग्ममन्युं; महात्मानं सर्वहरं परचेतसम\nदिव्यं चापम इषुधी चाददानं; हिरण्यवर्माणम अनन्तवीर्यम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 59, + "text": "पिनाकिनं वज्रिणं दीप्तशूलं; परश्वधिं गदिनं सवायतासिम\nसुभ्रुं जटामण्डलचन्द्र मौलिं; वयाघ्राजिनम परिघं दण्डपाणिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 60, + "text": "शुभाङ्गदं नागयज्ञॊपवीतिं; विश्वैर गणैः शॊभितं भूतसंघैः\nएकीभूतं तपसां संनिधानं; वयॊ ऽतिगैः सुष्ठुतम इष्टवाग्भिः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 61, + "text": "जलं दिवं खं कषितिं चन्द्रसूर्यौ; तथा वाय्वग्नी परतिमानं जगच च\nनालं दरष्टुं यमजं भिन्नवृत्ता; बरह्म दविषघ्नम अमृतस्य यॊनिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 62, + "text": "यं पश्यन्ति बराह्मणाः साधुवृत्ताः; कषीणे पापे मनसा ये विशॊकाः\nस तन्निष्ठस तपसा धर्मम ईड्यं; तद भक्त्या वै विश्वरूपं ददर्श\nदृष्ट्वा चैनं वान मनॊ बुद्धिदेहैः; संहृष्टात्मा मुमुदे देवदेवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 63, + "text": "अक्षमाला परिक्षिप्तं जयॊतिषां परमं निधिम\nततॊ नारायणॊ दृष्ट्वा ववन्दे विश्वसंभवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 64, + "text": "वरदं पृथुचार्व अङ्ग्या पार्वत्या सहितं परभुम\nअजम ईशानम अव्यग्रं कारणात्मानम अच्युतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 65, + "text": "अभिवाद्याथ रुद्राय सद्यॊ ऽनधकनिपातिने\nपद्माक्षस तं विरूपाक्षम अभितुष्टाव भक्तिमान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 66, + "text": "तवत संभूता भूतकृतॊ वरेण्य; गॊप्तारॊ ऽदय भुवनं पूर्वदेवाः\nआविश्येमां धरणीं ये ऽभयरक्षन; पुरा पुराणां तव देव सृष्टिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 67, + "text": "सुरासुरान नागरक्षःपिशाचान; नरान सुपर्णान अथ गन्धर्वयक्षान\nपृथग्विधान भूतसंघांश च विश्वांस; तवत संभूतान विद्म सर्वांस तथैव\nऐन्द्रं याम्यं वारुणं वैत्तपाल्यं; मैत्रं तवाष्ट्रं कर्म सौम्यं च तुभ्यम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 68, + "text": "रूपं जयॊतिः शब्द आकाशवायुः; सपर्शः सवाद्यं सलिलं गन्ध उर्वी\nकामॊ बरह्मा बरह्म च बराह्मणाश च; तवत संभूतं सथास्नु चरिष्णु चेदम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 69, + "text": "अद्भ्यः सतॊका यान्ति यथा पृथक्त्वं; ताभिश चैक्यं संक्षये यान्ति भूयः\nएवं विद्वान परभवं चाप्य अयं च; हित्वा भूतानां तत्र सायुज्यम एति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 70, + "text": "दिव्याव ऋतौ मानसौ दवौ सुपर्णाव; अवाक्शाखः पिप्पलः सप्त गॊपाः\nदशाप्य अन्ये ये पुरं धारयन्ति; तवया सृष्टास ते हि तेभ्यः परस तवम\nभूतं भव्यं भविता चाप्य अधृष्यं; तवत संभूता भुवनानीह विश्वा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 71, + "text": "भक्तं च मां भजमानं भजस्व; मा रीरिषॊ माम अहिताहितेन\nआत्मानं तवाम आत्मनॊ ऽनन्यभावॊ; विद्वान एवं गच्छति बरह्म शुक्रम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 72, + "text": "अस्तौषं तवां तव संमानम इच्छन; विचिन्वन वै सवृषं देववर्य\nसुदुर्लभान देहि वरान ममेष्टान; अभिष्टुतः परतिकार्षीश च मा माम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 73, + "text": "तस्मै वरान अचिन्त्यात्मा नीलकण्ठः पिनाक धृक\nअर्हते देव मुख्याय परायच्छद ऋषिसंस्तुतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 74, + "text": "[नीलकण्ठ]\nमत्प्रसादान मनुष्येषु देवगन्धर्वयॊनिषु\nअप्रमेयबलात्मा तवं नारायण भविष्यसि" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 75, + "text": "न च तवा परसहिष्यन्ति देवासुरमहॊरगाः\nन पिशाचा न गन्धर्वा न च विश्वे वियॊनिजाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 76, + "text": "न सुपर्णास तथा नागा न च विश्वे वियॊनिजाः\nन कश चित तवां च देवॊ ऽपि समरेषु विजेष्यति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 77, + "text": "न शस्त्रेण न वज्रेण नाग्निना न च वायुना\nनार्द्रेण न च शुष्केण तरसेन सथावरेण वा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 78, + "text": "कश चित तव रुजं कर्ता मत्प्रसादात कथं चन\nअपि चेत समरं गत्वा भविष्यसि ममाधिकः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 79, + "text": "[व]\nएवम एते वरा लब्धाः पुरस्ताद विद्धि शौरिणा\nस एष देवश चरति मायया मॊहयञ जगत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 80, + "text": "तस्यैव तपसा जातं नरं नाम महामुनिम\nतुल्यम एतेन देवेन तं जानीह्य अर्जुनं सदा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 81, + "text": "ताव एतौ पूर्वदेवानां परमॊपचिताव ऋषी\nलॊकयात्रा विधानार्थं संजायेते युगे युगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 82, + "text": "तथैव कर्मणः कृत्स्नं महतस तपसॊ ऽपि च\nतेजॊ मन्युश च विद्वंस तवं जातॊ रौद्रॊ महामते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 83, + "text": "स भवान देववत पराज्ञॊ जञात्वा भव मयं जगत\nअवाकर्षस तवम आत्मानं नियमैस तत्प्रियेप्सया" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 84, + "text": "शुभम और्वं नवं कृत्वा महापुरुषविग्रहम\nईजिवांस तवं जपैर हॊमैर उपहारैश च मानद" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 85, + "text": "स तथा पूज्यमानस ते पूर्वदेवॊ ऽपय अतूतुषत\nपुष्कलांश च वरान परादात तव विद्वन हृदि सथितान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 86, + "text": "जन्म कर्म तपॊयॊगास तयॊस तव च पुष्कलाः\nताभ्यां लिङ्गे ऽरचितॊ देवस तवयार्चायां युगे युगे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 87, + "text": "सर्वरूपं भवं जञात्वा लिङ्गे यॊ ऽरचयति परभुम\nआत्मयॊगाश च तस्मिन वै शास्त्रयॊगाश च शाश्वताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 88, + "text": "एवं देवा यजन्तॊ हि सिद्धाश च परमर्षयः\nपरार्थयन्ति परं लॊके सथानम एव च शाश्वतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 89, + "text": "स एष रुद्र भक्तश च केशवॊ रुद्र संभवः\nकृष्ण एव हि यष्टव्यॊ यज्ञैश चैष सनातनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 90, + "text": "सर्वभूतभवं जञात्वा लिङ्गे ऽरचयति यः परभुम\nतस्मिन्न अभ्यधिकां परीतिं करॊति वृषभध्वजः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 91, + "text": "[स]\nतस्य तद वचनं शरुत्वा दरॊणपुत्रॊ महारथः\nनमश चकार रुद्राय बहु मेने च केशवम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 92, + "text": "हृष्टलॊमा च वश्यात्मा नमस्कृत्य महर्षये\nवरूथिनीम अभिप्रेत्य अवहारम अकारयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 93, + "text": "ततः परत्यवहारॊ ऽभूत पाण्डवानां विशां पते\nकौरवाणां च दीनानां दरॊणे युधि निपातिते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 172, + "shloka": 94, + "text": "युद्धं कृत्वा दिनान पञ्च दरॊणॊ हत्वा वरूथिनीम\nबरह्मलॊकं गतॊ राजन बराह्मणॊ वेदपारगः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nतस्मिन्न अतिरथे दरॊणे निहते तत्र संजय\nमामकाः पाण्डवाश चैव किम अकुर्वन्न अतः परम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 2, + "text": "[स]\nतस्मिन्न अतिरथे दरॊणे निहते पार्षतेन वै\nकौरवेषु च भग्नेषु कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 3, + "text": "दृष्ट्वा सुमहद आश्चर्यम आत्मनॊ विजयावहम\nयदृच्छयागतं वयासं पप्रच्छ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 4, + "text": "संग्रामे निघ्नतः शत्रूञ शरौघैर विमलैर अहम\nअग्रतॊ लक्षये यान्तं पुरुषं पावकप्रभम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 5, + "text": "जवलन्तं शूलम उद्यम्य यां दिशं परतिपद्यते\nतस्यां दिशि विशीर्यन्ते शत्रवॊ मे महामुने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 6, + "text": "न पद्भ्यां सपृशते भूमिं न च शूलं विमुञ्चति\nशूलाच छूलसहस्राणि निष्पेतुस तस्य तेजसा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 7, + "text": "तेन भग्नान अरीन सर्वान मद भग्नान मन्यते जनः\nतेन दग्धानि सैन्यानि पृष्ठतॊ ऽनुदहाम्य अहम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 8, + "text": "भगवंस तन ममाचक्ष्व कॊ वै स पुरुषॊत्तमः\nशूलपाणिर महान कृष्ण तेजसा सूर्यसंनिभः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 9, + "text": "[व]\nपरजापतीनां परथमं तेजसं पुरुषं विभुम\nभुवनं भूर भुवं देवं सर्वलॊकेश्वरं परभुम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 10, + "text": "ईशानं वरदं पार्थ दृष्टवान असि शंकरम\nतं गच्छ शरणं देवं सर्वादिं भुवनेश्वरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 11, + "text": "महादेवं महात्मानम ईशानं जटिलं शिवम\nतर्यक्षं महाभुजं रुद्रं शिखिनं चीरवाससम\nदातारं चैव भक्तानां परसादविहितान वरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 12, + "text": "तस्य ते पार्षदा दिव्या रूपैर नानाविधैर विभॊः\nवामना जटिला मुण्डा हरस्वग्रीवा महॊदराः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 13, + "text": "महाकाया महॊत्साहा महाकर्णास तथापरे\nआननैर विकृतैः पादैः पार्थ वेषैश च वैकृतैः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 14, + "text": "ईदृशैः स महादेवः पूज्यमानॊ महेश्वरः\nस शिवस तात तेजस्वी परसादाद याति ते ऽगरतः\nतस्मिन घॊरे तदा पार्थ संग्रामे लॊमहर्षणे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 15, + "text": "दरॊणकर्णकृपैर गुप्तां महेष्वासैः परहारिभिः\nकस तां सेनां तदा पार्थ मनसापि परधर्षयेत\nऋते देवान महेष्वासाद बहुरूपान महेश्वरात" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 16, + "text": "सथातुम उत्सहते कश चिन न तस्मिन्न अग्रतः सथिते\nन हि भूतं समं तेन तरिषु लॊकेषु विद्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 17, + "text": "गन्धेनापि हि संग्रामे तस्य करुद्धस्य शत्रवः\nविसंज्ञा हतभूयिष्ठा वेपन्ति च पतन्ति च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 18, + "text": "तस्मै नमस तु कुर्वन्तॊ देवास तिष्ठन्ति वै दिवि\nये चान्ये मानवा लॊके ये च सवर्गजितॊ नराः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 19, + "text": "ये भक्ता वरदं देवं शिवं रुद्रम उपा पतिम\nइह लॊके सुखं पराप्य ते यान्ति परमां गतिम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 20, + "text": "नमस्कुरुष्व कौन्तेय तस्मै शान्ताय वै सदा\nरुद्राय शितिकण्ठाय कनिष्ठाय सुवर्चसे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 21, + "text": "कपर्दिने करालाय हर्यक्ष्णे वरदाय च\nयाम्यायाव्यक्त केशाय सद्वृत्ते शंकराय च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 22, + "text": "काम्याय हरि नेत्राय सथाणवे पुरुषाय च\nहरि केशाय मुण्डाय कृशायॊत्तरणाय च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 23, + "text": "भास्कराय सुतीर्थाय देवदेवाय रंहसे\nबहुरूपाय शर्वाय परियाय परियवाससे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 24, + "text": "उष्णीषिणे सुवक्त्राय सहस्राक्षाय मीढुषे\nगिरिशाय परशान्ताय पतये चीरवाससे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 25, + "text": "हिरण्यबाहवे चैव उग्राय पतये दिशाम\nपर्जन्यपतये चैव भूतानां पतये नमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 26, + "text": "वृक्षाणां पतये चैव अपां च पतये तथा\nवृक्षैर आवृतकायाय सेनान्ये मध्यमाय च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 27, + "text": "सरुव हस्ताय देवाय धन्विने भार्गवाय च\nबहुरूपाय विश्वस्य पतये चीरवाससे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 28, + "text": "सहस्रशिरसे चैव सहस्रनयनाय च\nसहस्रबाहवे चैव सहस्रचरणाय च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 29, + "text": "शरणं पराप्य कौन्तेय वरदं भुवनेश्वरम\nउमापतिं विरूपाक्षं दक्षयज्ञनिबर्हणम\nपरजानां पतिम अव्यग्रं भूतानां पतिम अव्ययम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 30, + "text": "कपर्दिनं वृषावर्तं वृषनाभं वृषध्वजम\nवृषदर्पं वृषपतिं वृषशृङ्गं वृषर्षभम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 31, + "text": "वृषाङ्कं वृषभॊदारं वृषभं वृषभेक्षणम\nवृषायुधं वृषशरं वृषभूतं महेश्वरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 32, + "text": "महॊदरं महाकायं दवीपिचर्म निवासिनम\nलॊकेशं वरदं मुण्डं बरह्मण्यं बराह्मण परियम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 33, + "text": "तरिशूलपाणिं वरदं खड्गचर्म धरं परभुम\nपिनाकिनं खण्ड परशुं लॊकानां पतिम ईश्वरम\nपरपद्ये शरणं देवं शरण्यं चीरवाससम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 34, + "text": "नमस तस्मै सुरेशाय यस्य वैश्वरणः सखा\nसुवाससे नमॊ नित्यं सुव्रताय सुधन्विने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 35, + "text": "सरुव हस्ताय देवाय सुखधन्वाय धन्विने\nधन्वन्तराय धनुषे धन्वाचार्याय धन्विने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 36, + "text": "उग्रायुधाय देवाय नमः सुरवराय च\nनमॊ ऽसतु बहुरूपाय नमश च बहुधन्विने" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 37, + "text": "नमॊ ऽसतु सथाणवे नित्यं सुव्रताय सुधन्विने\nनमॊ ऽसतु तरिपुरघ्नाय भग घनाय च वै नमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 38, + "text": "वनस्पतीनां पतये नराणां पतये नमः\nअपां च पतये नित्यं यज्ञानां पतये नमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 39, + "text": "पूष्णॊ दन्तविनाशाय तर्यक्षाय वरदाय च\nनीलकण्ठाय पिङ्गाय सवर्णकेशाय वै नमः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 40, + "text": "कर्माणि चैव दिव्यानि महादेवस्य धीमतः\nतानि ते कीर्तयिष्यामि यथा परज्ञं यथा शरुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 41, + "text": "न सुरा नासुरा लॊके न गन्धर्वा न राक्षसाः\nसुखम एधन्ति कुपिते तस्मिन्न अपि गुहा गताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 42, + "text": "विव्याध कुपितॊ यज्ञं निर्भयस तु भवस तदा\nधनुषा बाणम उत्सृज्य स घॊषं विननाद च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 43, + "text": "ते न शर्म कुतः शान्तिं लेभिरे सम सुरास तदा\nविद्रुते सहसा यज्ञे कुपिते च महेश्वरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 44, + "text": "तेन जयातलघॊषेण सर्वे लॊकाः समाकुलाः\nबभूवुर वशगाः पार्थ निपेतुश च सुरासुराः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 45, + "text": "आपश चुक्षुभिरे सर्वाश चकम्पे च वसुंधरा\nपर्वताश च वयशीर्यन्त दिशॊ नागाश च मॊहिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 46, + "text": "अन्धाश च तमसा लॊका न परकाशन्त संवृताः\nजघ्निवान सह सूर्येण सर्वेणां जयॊतिषां परभाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 47, + "text": "चुक्रुशुर भयभीताश च शान्तिं चक्रुस तथैव च\nऋषयः सर्वभूतानाम आत्मनश च सुखैषिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 48, + "text": "पूषाणम अभ्यद्रवत शंकरः परहसन्न इव\nपुरॊडाशं भक्षयतॊ दशनान वै वयशातयत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 49, + "text": "ततॊ निश्चक्रमुर देवा वेपमाना नताः सम तम\nपुनश च संदधे दीप्तं देवानां निशितं शरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 50, + "text": "रुद्रस्य यज्ञभागं च विशिष्टं ते नव अकल्पयन\nभयेन तरिदशा राजञ शरणं च परपेदिरे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 51, + "text": "तेन चैवातिकॊपेन स यज्ञः संधितस तदा\nयत्ताश चापि सुरा आसन यत्ताश चाद्यापि तं परति" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 52, + "text": "असुराणां पुराण्य आसंस तरीणि वीर्यवतां दिवि\nआयसं राजतं चैव सौवर्णम अपरं महत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 53, + "text": "आयसं तारकाक्षस्य कमलाक्षस्य राजतम\nसौवर्णं परमं हय आसीद विद्युन्मालिन एव च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 54, + "text": "न शक्तस तानि मघवान भेत्तुं सर्वायुधैर अपि\nअथ सर्वे ऽमरा रुद्रं जग्मुः शरणम अर्दिताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 55, + "text": "ते तम ऊचुर महात्मानं सर्वे देवाः स वासवाः\nरुद्र रौद्रा भविष्यन्ति पशवः सर्वकर्मसु\nनिपातयिष्यसे चैनान असुरान भुवनेश्वर" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 56, + "text": "स तथॊक्तस तथेत्य उक्त्वा देवानां हितकाम्यया\nअतिष्ठत सथाणुभूतः स सहस्रं परिवत्सरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 57, + "text": "यदा तरीणि समेतानि अन्तरिक्षे पुराणि वै\nतरिपर्वणा तरिशल्येन तेन तानि बिभेद सः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 58, + "text": "पुराणि न च तं शेकुर दानवाः परतिवीक्षितुम\nशरं कालाग्निसंयुक्तं विष्णुसॊमसमायुतम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 59, + "text": "बालम अङ्कगतं कृत्वा सवयं पञ्च शिखं पुनः\nउमा जिज्ञासमाना वै कॊ यम इत्य अब्रवीत सुरान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 60, + "text": "बाहुं सवज्रं शक्रस्य करुद्धस्यास्तम्भयत परभु\nस एष भगवान देवः सर्वलॊकेश्वरः परभुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 61, + "text": "न संबुबुधिरे चैनं देवास तं भुवनेश्वरम\nस परजापतयः सर्वे बालार्कसदृशप्रभम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 62, + "text": "अथाभ्येत्य ततॊ बरह्मा दृष्ट्वा च स महेश्वरम\nअयं शरेष्ठ इति जञात्वा ववन्दे तं पितामहः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 63, + "text": "ततः परसादयाम आसुर उमां रुद्रं च ते सुराः\nअभवच च पुनर बाहुर यथा परकृतिवज्रिणः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 64, + "text": "तेषां परसन्नॊ भगवान सपत्नीकॊ वृषध्वजः\nदेवानां तरिदशश्रेष्ठॊ दक्षयज्ञविनाशनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 65, + "text": "स वै रुद्रः स च शिवः सॊ ऽगनिः शर्वः स सर्ववित\nस चेन्द्रश चैव वायुश च सॊ ऽशविनौ स च विद्युतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 66, + "text": "स भवः स च पर्जन्यॊ महादेवः स चानघः\nस चन्द्रमाः स चेशानः स सूर्यॊ वरुणश च सः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 67, + "text": "स कालः सॊ ऽनतकॊ मृत्युः स यमॊ रात्र्यहानि च\nमासार्ध मासा ऋतवः संध्ये संवत्सरश च सः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 68, + "text": "स च धाता विधाता च विश्वात्मा विश्वकर्मकृत\nसर्वासां देवतानां च धारयत्य अवपुर वपुः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 69, + "text": "सर्वैर देवैः सतुतॊ देवः सैकदा बहुधा च सः\nशतधा सहस्रधा चैव तथा शतसहस्रधा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 70, + "text": "ईदृशः स महादेवॊ भूयश च भगवान अजः\nन हि सर्वे मया शक्या वक्तुं भगवतॊ गुणाः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 71, + "text": "सर्वैर गरहैर गृहीतान वै सर्वपापसमन्वितान\nस मॊचयति सुप्रीतः शरण्यः शरणागतान" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 72, + "text": "आयुर आरॊग्यम ऐश्वर्यं वित्तं कामांश च पुष्कलान\nस ददाति मनुष्येभ्यः स चैवाक्षिपते पुनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 73, + "text": "सेन्द्रादिषु च देवेषु तस्य चैश्वर्यम उच्यते\nस चैव वयाहृते लॊके मनुष्याणां शुभाशुभे" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 74, + "text": "ऐश्वर्याच चैव कामानाम ईश्वरः पुनर उच्यते\nमहेश्वरश च भूतानां महताम ईश्वरश च सः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 75, + "text": "बहुभिर बहुधा रूपैर विश्वं वयाप्नॊति वै जगत\nअस्य देवस्य यद वक्त्रं समुद्रे तद अतिष्ठत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 76, + "text": "एष चैव शमशानेषु देवॊ वसति नित्यशः\nयजन्त्य एनं जनास तत्र वीर सथान इतीश्वरम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 77, + "text": "अस्य दीप्तानि रूपाणि घॊराणि च बहूनि च\nलॊके यान्य अस्य कुर्वन्ति मनुष्याः परवदन्ति च" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 78, + "text": "नामधेयानि लॊकेषु बहून्य अत्र यथार्थवत\nनिरुच्यन्ते महत्त्वाच च विभुत्वात कर्मभिस तथा" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 79, + "text": "वेदे चास्य समाम्नातं शतरुद्रीयम उत्तमम\nनाम्ना चानन्त रुद्रेति उपस्थानं महात्मनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 80, + "text": "स कामानां परभुर देवॊ ये दिव्या ये च मानुषाः\nस विभुः स परभुर देवॊ विश्वं वयाप्नुवते महत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 81, + "text": "जयेष्ठं भूतं वदन्त्य एनं बराह्मणा मुनयस तथा\nपरथमॊ हय एष देवानां मुखाद अस्यानलॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 82, + "text": "सर्वथा यत पशून पाति तैश च यद रमते पुनः\nतेषाम अधिपतिर यच च तस्मात पशुपतिः समृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 83, + "text": "नित्येन बरह्मचर्येण लिङ्गम अस्य यदा सथितम\nमहयन्ति च लॊकाश च महेश्वर इति समृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 84, + "text": "ऋषयश चैव देवाश च गन्धर्वाप्सरसस तथा\nलिङ्गम अस्यार्चयन्ति सम तच चाप्य ऊर्ध्वं समास्थितम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 85, + "text": "पूज्यमाने ततस तस्मिन मॊदते स महेश्वरः\nसुखी परीतश च भवति परहृष्टश चैव शंकरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 86, + "text": "यद अस्य बहुधा रूपं भूतभव्य भवत सथितम\nसथावरं जङ्गमं चैव बहुरूपस ततः समृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 87, + "text": "एकाक्षॊ जाज्वलन्न आस्ते सर्वतॊ ऽकषिमयॊ ऽपि वा\nकरॊधाद्यश चाविशल लॊकांस तस्माच छर्व इति समृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 88, + "text": "धूम्रं रूपं च यत तस्य धूर्जटिस तेन उच्यते\nविश्वे देवाश च यत तस्मिन विश्वरूपस ततः समृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 89, + "text": "तिस्रॊ देवीर यदा चैव भजते भुवनेश्वरः\nदयाम अपः पृथिवीं चैव तर्यम्बकश च ततः समृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 90, + "text": "समेधयति यन नित्यं सर्वार्थान सर्वकर्मसु\nशिवम इच्छन मनुष्याणां तस्माद एश शिवः समृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 91, + "text": "सहस्राक्षॊ ऽयुताक्षॊ वा सर्वतॊ ऽकषिमयॊ ऽपि वा\nयच च विश्वं महत पाति महादेवस ततः समृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 92, + "text": "दहत्य ऊर्ध्वं सथितॊ यच च पराणॊत्पत्तिः सथितिश च यत\nसथितलिङ्गश च यन नित्यं तस्मात सथाणुर इति समृतः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 93, + "text": "विषमस्थः शरीरेषु समश च पराणिनाम इह\nस वायुर विषमस्थेषु पराणापानशरीरिषु" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 94, + "text": "पूजयेद विग्रहं यस तु लिङ्गं वापि समर्चयेत\nलिङ्गं पूजयिता नित्यं महतीं शरियम अश्नुते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 95, + "text": "ऊरुभ्याम अर्धम आग्नेयं सॊमार्धं च शिवा तनुः\nआत्मनॊ ऽरधं च तस्याग्निः सॊमॊ ऽरधं पुनर उच्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 96, + "text": "तैजसी महती दीप्ता देवेभ्यश च शिवा तनुः\nभास्वती मानुषेष्व अस्य तनुर घॊराग्निर उच्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 97, + "text": "बरह्मचर्यं चरत्य एष शिवा यास्य तनुस तया\nयास्य घॊरतरा मूर्तिः सर्वान अत्ति तयेश्वरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 98, + "text": "यन निर्दहति यत तीक्ष्णॊ यद उग्रॊ यत परतापवान\nमांसशॊणितमज्जादॊ यत ततॊ रुद्र उच्यते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 99, + "text": "एष देवॊ महादेवॊ यॊ ऽसौ पार्थ तवाग्रतः\nसंग्रामे शात्रवान निघ्नंस तवया दृष्टः पिनाक धृक" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 100, + "text": "एष वै भगवान देवः संग्रामे यति ते ऽगरतः\nयेन दत्तानि ते ऽसत्राणि यैस तवया दानवा हताः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 101, + "text": "धन्यं यशस्यम आयुष्यं पुण्यं वेदैश च संज्ञितम\nदेवदेवस्य ते पार्थ वयाख्यात्म शतरुद्रियम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 102, + "text": "सर्वार्थसाधकं पुण्यं सर्वकिल्बिष नाशनम\nसर्वपापप्रशमनं सर्वदुःखभयापहम" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 103, + "text": "चतुर्विधम इदं सतॊत्रं यः शृणॊति नरः सदा\nविजित्य सर्वाञ शत्रून स रुद्र लॊके महीयते" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 104, + "text": "चरितं महात्मनॊ दिव्यं सांग्रामिकम इदं शुभम\nपठन वै शतरुद्रीयं शृण्वंश च सततॊत्थितः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 105, + "text": "भक्तॊ विश्वेश्वरं देवं मानुषेषु तु यः सदा\nवरान स कामाँल लभते परसन्ने तर्यम्बके नरः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 106, + "text": "गच्छ युध्यस्व कौन्तेय न तवास्ति पराजयः\nयस्य मन्त्री च गॊप्ता च पार्श्वतस ते जनार्दनः" + }, + { + "book": 7, + "chapter": 173, + "shloka": 107, + "text": "[स]\nएवम उक्त्वार्जुनं संख्ये पराशर सुतस तदा\nजगाम भरतश्रेष्ठ यथागतम अरिंदम" + } +] \ No newline at end of file diff --git a/texts/mahabharata/mahabharata_book_08.json b/texts/mahabharata/mahabharata_book_08.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..ec836c122b90c92acbd5471ea2f13765587d760c --- /dev/null +++ b/texts/mahabharata/mahabharata_book_08.json @@ -0,0 +1,23228 @@ +[ + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततॊ दरॊणे हते राजन दुर्यॊधनमुखा नृपाः\nभृशम उद्विग्नमनसॊ दरॊणपुत्रम उपागमन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 2, + "text": "ते दरॊणम उपशॊचन्तः कश्मलाभिहतौजसः\nपर्युपासन्त शॊकार्तास ततः शारद्वती सुतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 3, + "text": "मुहूर्तं ते समाश्वास्य हेतुभिः शास्त्रसंमितैः\nरात्र्यागमे महीपालाः सवानि वेश्मानि भेजिरे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 4, + "text": "विशेषतः सूतपुत्रॊ राजा चैव सुयॊधनः\nदुःशासनॊ ऽथ शकुनिर न निद्राम उपलेभिरे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 5, + "text": "ते वेश्मस्व अपि कौरव्य पृथ्वीशा नाप्नुवन सुखम\nचिन्तयन्तः कषयं तीव्रं निद्रां नैवॊपलेभिरे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 6, + "text": "सहितास ते निशायां तु दुर्यॊधन निवेशने\nअतिप्रचण्डाद विद्वेषात पाण्डवानां महात्मनाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 7, + "text": "यत तद दयूतपरिक्लिष्टां कृष्णाम आनिन्यिरे सभाम\nतत समरन्तॊ ऽनवतप्यन्त भृशम उद्विग्नचेतसः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 8, + "text": "चिन्तयन्तश च पार्थानां तान कलेशान दयूतकारितान\nकृच्छ्रेण कषणदां राजन निन्युर अब्द शतॊपमाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 9, + "text": "ततः परभाते विमले सथिता दिष्टस्य शासने\nचक्रुर आवश्यकं सर्वे विधिदृष्टेन कर्मणा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 10, + "text": "ते कृत्वावश्य कार्याणि समाश्वस्य च भारत\nयॊगम आज्ञापयाम आसुर युद्धाय च विनिर्ययुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 11, + "text": "कर्णं सेनापतिं कृत्वा कृतकौतुक मङ्गलाः\nवाचयित्वा दविजश्रेष्ठान दधि पात्रघृताक्षतैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 12, + "text": "निष्कैर गॊभिर हिरण्येन वासॊभिश च महाधनैः\nवर्ध्यमाना जयाशीर्भिः सूतमागधबन्दिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 13, + "text": "तथैव पाण्डवा राजन कृतसर्वाह्णिक करियाः\nशिबिरान निर्ययू राजन युद्धाय कृतनिश्चयाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 14, + "text": "ततः परववृते युद्धं तुमुलं रॊमहर्षणम\nकुरूणां पाण्डवानां च परस्परवधैषिणाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 15, + "text": "तयॊर दवे दिवसे युद्धं कुरुपाण्डवसेनयॊः\nकर्णे सेनापतौ राजन्न अभूद अद्भुतदर्शनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 16, + "text": "ततः शत्रुक्षयं कृत्वा सुमहान्तं रणे वृषः\nपश्यतां धार्तराष्ट्राणां फल्गुनेन निपातितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 17, + "text": "ततस तत संजयः सर्वं गत्वा नागाह्वयं पुरम\nआचख्यौ धृतराष्ट्राय यद्वृत्तं कुरुजाङ्गले" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 18, + "text": "[ज]\nआपगेयं हतं शरुत्वा दरॊणं च समरे परैः\nयॊ जगाम पराम आर्तिं वृद्धॊ राजाम्बिका सुतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 19, + "text": "स शरुत्वा निहतं कर्णं दुर्यॊधनहितैषिणम\nकथं दविज वरप्राणान अधारयत दुःखितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 20, + "text": "यस्मिञ जयाशां पुत्राणाम अमन्यत स पार्थिवः\nतस्मिन हते स कौरव्यः कथं पराणान अधारयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 21, + "text": "दुर्मरं बत मन्ये ऽहं नृषां कृच्छ्रे ऽपि वर्तताम\nयत्र कर्णं हतं शरुत्वा नात्यजज जीवितं नृपः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 22, + "text": "तथा शांतनवं वृद्धं बरह्मन बाह्लिकम एव च\nदरॊणं च सॊमदत्तं च भूरिश्रवसम एव च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 23, + "text": "तथैव चान्यान सुहृदः पुत्रपौत्रांश च पातितान\nशरुत्वा यन नाजहात पराणांस तन मन्ये दुष्करं दविज" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 24, + "text": "एतन मे सर्वम आचक्ष्व विस्तरेण तपॊधन\nन हि तृप्यामि पूर्वेषां शृण्वानश चरितं महत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 25, + "text": "[व]\nहते कर्णे महाराज निशि गावल्गणिस तदा\nदीनॊ ययौ नागपुरम अश्वैर वातसमैर जवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 26, + "text": "स हास्तिनपुरं गत्वा भृशम उद्विग्नमानसः\nजगाम धृतराष्ट्रस्य कषयं परक्षीणबान्धवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 27, + "text": "स समुद्वीक्ष्य राजानं कश्मलाभिहतौजसम\nववन्दे पराञ्जलिर भूत्वा मूर्ध्ना पादौ नृपस्य ह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 28, + "text": "संपूज्य च यथान्यायं धृतराष्ट्रं महीपतिम\nहा कष्टम इति चॊक्त्वा स ततॊ वचनम आददे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 29, + "text": "संजयॊ ऽहं कषितिपते कच चिद आस्ते सुखं भवान\nसवदॊषेणापदं पराप्य कच चिन नाद्य विमुह्यसि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 30, + "text": "हितान्य उक्तानि विदुर दरॊण गाङ्गेय केशवैः\nअगृहीतान्य अनुस्मृत्य कच चिन न कुरुषे वयथाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 31, + "text": "राम नारद कण्वैश च हितम उक्तं सभा तले\nन गृहीतम अनुस्मृत्य कच चिन न कुरुषे वयथाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 32, + "text": "सुहृदस तवद्धिते युक्तान भीष्मद्रॊणमुखान परैः\nनिहतान युधि संस्मृत्य कच चिन न कुरुषे वयथाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 33, + "text": "तम एवं वादिनं राजा सूतपुत्रं कृताञ्जलिम\nसुदीर्घम अभिनिःश्वस्य दुःखार्त इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 34, + "text": "गाङ्गेये निहते शूरे दिव्यास्त्रवति संजय\nदरॊणे च परमेष्वासे भृशं मे वयथितं मनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 35, + "text": "यॊ रथानां सहस्राणि दंशितानां दशैव हि\nअहन्य अहनि तेजस्वी निजघ्ने वसु संभवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 36, + "text": "स हतॊ यज्ञसेनस्य पुत्रेणेह शिखण्डिना\nपाण्डवेयाभिगुप्तेन भृशं मे वयथितं मनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 37, + "text": "भार्गवः परददौ यस्मै परमास्त्रं महात्मने\nसाक्षाद रामेण यॊ बाल्ये धनुर्वेद उपाकृतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 38, + "text": "यस्य परसादात कौन्तेया राजपुत्रा महाबलाः\nमहारथत्वं संप्राप्तास तथान्ये वसुधाधिपाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 39, + "text": "तं दरॊणं निहतं शरुत्वा धृष्टद्युम्नेन संयुगे\nसत्यसंधं महेष्वासं भृशं मे वयथितं मनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 40, + "text": "तरैलॊक्ये यस्य शास्त्रेषु न पुमान विद्यते समः\nतं दरॊणं निहतं शरुत्वा किम अकुर्वत मामकाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 41, + "text": "संशप्तकानां च बले पाण्डवेन महात्मना\nधनंजयेन विक्रम्य गमिते यमसादनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 42, + "text": "नारायणास्त्रे निहते दरॊणपुत्रस्य धीमतः\nहतशेषेष्व अनीकेषु किम अकुर्वत मामकाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 43, + "text": "विप्रद्रुतान अहं मन्ये निमग्नः शॊकसागरे\nपरवमानान हते दरॊणे सन्ननौकान इवार्णवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 44, + "text": "दुर्यॊधनस्य कर्णस्य भॊजस्य कृतवर्मणः\nमद्रराजस्य शल्यस्य दरौणेश चैव कृपस्य च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 45, + "text": "मत पुत्र शेषस्य तथा तथान्येषां च संजय\nविप्रकीर्णेष्व अनीकेषु मुखवर्णॊ ऽभवत कथम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 46, + "text": "एतत सर्वं यथावृत्तं तत्त्वं गावल्गणे रणे\nआचक्ष्व पाण्डवेयानां मामकानां च सर्वशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 47, + "text": "[स]\nपाण्डवेयैर हि यद्वृत्तं कौरवेयेषु मारिष\nतच छरुत्वा मा वयथां कार्षीद इष्टे न वयथते मनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 48, + "text": "यस्माद अभावी भावी वा भवेद अर्थॊ नरं परति\nअप्राप्तौ तस्य वा पराप्तौ न कश चिद वयथते बुधः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 1, + "shloka": 49, + "text": "[धृ]\nन वयथा शृण्वतः का चिद विद्यते मम संजय\nदिष्टम एतत पुरा मन्ये कथयस्व यथेच्छकम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 2, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nहते दरॊणे महेष्वासे तव पुत्रा महारथाः\nबभूवुर आश्वस्त मुखा विषण्णा गतचेतसः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 2, + "shloka": 2, + "text": "अवाङ्मुखाः शस्त्रभृतः सर्व एव विशां पते\nअप्रेक्षमाणाः शॊकार्ता नाभ्यभाषन परस्परम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 2, + "shloka": 3, + "text": "तान दृष्ट्वा वयथिताकारान सैन्यानि तव भारत\nऊर्ध्वम एवाभ्यवेक्षन्त दुःखत्रस्तान्य अनेकशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 2, + "shloka": 4, + "text": "शस्त्राण्य एषां च राजेन्द्र शॊणिताक्तान्य अशेषतः\nपराभ्रश्यन्त कराग्रेभ्यॊ दृष्ट्वा दरॊणं निपातितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 2, + "shloka": 5, + "text": "तानि बद्धान्य अनिष्टानि लम्बमानानि भारत\nअदृश्यन्त महाराज नक्षत्राणि यथा दिवि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 2, + "shloka": 6, + "text": "तथार्तं सतिमितं दृष्ट्वा गतसत्त्वम इव सथितम\nसवं बलं तन महाराज राजा दुर्यॊधनॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 2, + "shloka": 7, + "text": "भवतां बाहुवीर्यं हि समाश्रित्य मया युधि\nपाण्डवेयाः समाहूता युद्धं चेदं परवर्तितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 2, + "shloka": 8, + "text": "तद इदं निहते दरॊणे विषण्णम इव लक्ष्यते\nयुध्यमानाश च समरे यॊधा वध्यन्ति सर्वतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 2, + "shloka": 9, + "text": "जयॊ वापि वधॊ वापि युध्यमानस्य संयुगे\nभवेत किम अत्र चित्रं वै युध्यध्वं सर्वतॊ मुखाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 2, + "shloka": 10, + "text": "पश्यध्वं च महात्मानं कर्णं वैकर्तनं युधि\nपरचरन्तं महेष्वासं दिव्यैर अस्त्रैर महाबलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 2, + "shloka": 11, + "text": "यस्य वै युधि संत्रासात कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः\nनिवर्तते सदामर्षात सिंहात कषुद्रमृगॊ यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 2, + "shloka": 12, + "text": "येन नागायुत पराणॊ भीमसेनॊ महाबलः\nमानुषेणैव युद्धेन ताम अवस्थां परवेशितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 2, + "shloka": 13, + "text": "येन दिव्यास्त्रविच छूरॊ मायावी स घटॊत्कचः\nअमॊघया रणे शक्त्या निहतॊ भैरवं नदन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 2, + "shloka": 14, + "text": "तस्य दुष्पार वीर्यस्य सत्यसंधस्य धीमतः\nबाह्वॊर दरविणम अक्षय्यम अद्य दरक्ष्यथ संयुगे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 2, + "shloka": 15, + "text": "दरॊणपुत्रस्य विक्रान्तं राधेयस्यैव चॊभयॊः\nपाण्डुपाञ्चाल सैन्येषु दरक्ष्यथापि महात्मनॊः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 2, + "shloka": 16, + "text": "सर्व एव भवन्तश च शूराः पराज्ञाः कुलॊद्गताः\nशीलवन्तः कृतास्त्राश च दरक्ष्यथाद्य परस्परम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 2, + "shloka": 17, + "text": "एवम उक्ते महाराज कर्णॊ वैकर्तनॊ नृपः\nसिंहनादं विनद्यॊच्चैः परायुध्यत महाबलः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 2, + "shloka": 18, + "text": "स सृञ्जयानां सर्वेषां पाञ्चालानां च पश्यताम\nकेकयानां विदेहानाम अकरॊत कदनं महत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 2, + "shloka": 19, + "text": "तस्येषु धाराः शतशः परादुरासञ शरासनात\nअग्रे पुङ्खे च संसक्ता यथा भरमरपङ्क्तयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 2, + "shloka": 20, + "text": "स पीडयित्वा पाञ्चालान पाण्डवांश च तरस्विनः\nहत्वा सहस्रशॊ यॊधान अर्जुनेन निपातितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 3, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nएतच छरुत्वा महाराज धृतराष्ट्रॊ ऽमबिका सुतः\nशॊकस्यान्तम अपश्यन वै हतं मत्वा सुयॊधनम\nविह्वलः पतितॊ भूमौ नष्टचेता इव दविपः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 3, + "shloka": 2, + "text": "तस्मिन निपतिते भूमौ विह्वले राजसत्तमे\nआर्तनादॊ महान आसीत सत्रीणां भरतसत्तम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 3, + "shloka": 3, + "text": "स शब्दः पृथिवीं सर्वां पूरयाम आस सर्वशः\nशॊकार्णवे महाघॊरे निमग्ना भरत सत्रियः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 3, + "shloka": 4, + "text": "राजानं च समासाद्य गान्धारी भरतर्षभ\nनिःसंज्ञा पतिता भूमौ सर्वाण्य अन्तःपुराणि च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 3, + "shloka": 5, + "text": "ततस ताः संजयॊ राजन समाश्वासयद आतुराः\nमुह्यमानाः सुबहुशॊ मुञ्चन्त्यॊ वारि नेत्रजम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 3, + "shloka": 6, + "text": "समाश्वस्ताः सत्रियस तास तु वेपमाना मुहुर मुहुः\nकदल्य इव वातेन धूयमानाः समन्ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 3, + "shloka": 7, + "text": "राजानं विदुरश चापि परज्ञा चक्षुषम ईश्वरम\nआश्वासयाम आस तदा सिञ्चंस तॊयेन कौरवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 3, + "shloka": 8, + "text": "स लब्ध्वा शनकैः संज्ञां ताश च दृष्ट्वा सत्रियॊ नृप\nउन्मत्त इव राजा स सथितस तूष्णीं विशां पते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 3, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ धयात्वा चिरं कालं निःश्वसंश च पुनः पुनः\nसवान पुत्रान गर्हयाम आस बहु मेने च पाण्डवान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 3, + "shloka": 10, + "text": "गर्हयित्वात्मनॊ बुद्धिं शकुनेः सौबलस्य च\nधयात्वा च सुचिरं कालं वेपमानॊ मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 3, + "shloka": 11, + "text": "संस्तभ्य च मनॊ भूयॊ राजा धैर्यसमन्वितः\nपुनर गावल्गणिं सूतं पर्यपृच्छत संजयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 3, + "shloka": 12, + "text": "यत तवया कथितं वाक्यं शरुतं संजय तन मया\nकच चिद दुर्यॊधनः सूत न गतॊ वै यमक्षयम\nबरूहि संजय तत्त्वेन पुनर उक्तां कथाम इमाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 3, + "shloka": 13, + "text": "एवम उक्तॊ ऽबरवीत सूतॊ राजानं जनमेजय\nहतॊ वैकर्तनॊ राजन सह पुत्रैर महारथैः\nभरातृभिश च महेष्वासैः सूतपुत्रैस तनुत्यजैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 3, + "shloka": 14, + "text": "दुःशासनश च निहतः पाण्डवेन यशस्विना\nपीतं च रुधिरं कॊपाद भीमसेनेन संयुगे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nएतच छरुत्वा महाराज धृतराष्ट्रॊ ऽमबिका सुतः\nअब्रवीत संजयं सूतं शॊकव्याकुल चेतनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 2, + "text": "दुष्प्रणीतेन मे तात मनसाभिप्लुतात्मनः\nहतं वैकर्तनं शरुत्वा शॊकॊ मर्माणि कृन्तति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 3, + "text": "कृतास्त्र परमाः शल्ये दुःखपारं तितीर्षवः\nकुरूणां सृञ्जयानां च के नु जीवन्ति के मृताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 4, + "text": "[स]\nहतः शांतनवॊ राजन दुराधर्षः परतापवान\nहत्वा पाण्डव यॊधानाम अर्बुदं दशभिर दिनैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ दरॊणॊ महेष्वासः पाञ्चालानां रथव्रजान\nनिहत्य युधि दुर्धर्षः पश्चाद रुक्मरथॊ हतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 6, + "text": "हतशिष्टस्य भीष्मेण दरॊणेन च महात्मना\nअर्धं निहत्य सैन्यस्य कर्णॊ वैकर्तनॊ हतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 7, + "text": "विविंशतिर महाराज राजपुत्रॊ महाबलः\nआनर्तयॊधाञ शतशॊ निहत्य निहतॊ रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 8, + "text": "अथ पुत्रॊ विकर्णस ते कषत्रव्रतम अनुस्मरन\nकषीणवाहायुधः शूरः सथितॊ ऽभिमुखतः परान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 9, + "text": "घॊररूपान परिक्लेशान दुर्यॊधनकृतान बहून\nपरतिज्ञां समरता चैव भीमसेनेन पातितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 10, + "text": "विन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ राजपुत्रौ महाबलौ\nकृत्वा न सुकरं कर्म गतौ वैवस्वतक्षयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 11, + "text": "सिन्धुराष्ट्रमुखानीह दश राष्ट्राणि यस्य वै\nवशे तिष्ठन्ति वीरस्य यः सथितस तव शासने" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 12, + "text": "अक्षौहिणीर दशैकां च निर्जित्य निशितैः शरैः\nअर्जुनेन हतॊ राजन महावीर्यॊ जयद्रथः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 13, + "text": "तथा दुर्यॊधन सुतस तरस्वी युद्धदुर्मदः\nवर्तमानः पितुः शास्त्रे सौभद्रेण निपातितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 14, + "text": "तथा दौःशासनिर वीरॊ बाहुशाली रणॊत्कटः\nदरौपदेयेन विक्रम्य गमितॊ यमसादनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 15, + "text": "किरातानाम अधिपतिः सागरानूपवासिनाम\nदेवराजस्य धर्मात्मा परियॊ बहुमतः सखा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 16, + "text": "भगदत्तॊ महीपालः कषत्रधर्मरतः सदा\nधनंजयेन विक्रम्य गमितॊ यमसादनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 17, + "text": "तथा कौरव दायादः सौमदत्तिर महायशाः\nहतॊ भूरिश्रवा राजञ शूरः सात्यकिना युधि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 18, + "text": "शरुतायुर अपि चाम्बष्ठः कषत्रियाणां धनुर्धरः\nचरन्न अभीतवत संख्ये निहतः सव्यसाचिना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 19, + "text": "तव पुत्रः सदा संख्ये कृतास्त्रॊ युद्धदुर्मदः\nदुःशासनॊ महाराज भीमसेनेन पातितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 20, + "text": "यस्य राजन गजानीकं बहुसाहस्रम अद्भुतम\nसुदक्षिणः स संग्रामे निहतः सव्यसाचिना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 21, + "text": "कॊसलानाम अधिपतिर हत्वा बहुशतान परान\nसौभद्रेण हि विक्रम्य गमितॊ यमसादनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 22, + "text": "बहुशॊ यॊधयित्वा च भीमसेनं महारथः\nचित्रसेनस तव सुतॊ भीमसेनेन पातितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 23, + "text": "मद्रराजात्मजः शूरः परेषां भयवर्धनः\nअसि चर्म धरः शरीमान सौभद्रेण निपातितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 24, + "text": "समः कर्णस्य समरे यः स कर्णस्य पश्यतः\nवृषसेनॊ महातेजाः शीघ्रास्त्रः कृतनिश्चयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 25, + "text": "अभिमन्यॊर वधं समृत्वा परतिज्ञाम अपि चात्मनः\nधनंजयेन विक्रम्य गमितॊ यमसादनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 26, + "text": "नित्यप्रसक्तवैरॊ यः पाण्डवैः पृथिवीपतिः\nविश्राव्य वैरं पार्थेन शरुतायुः स निपातितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 27, + "text": "शल्य पुत्रस तु विक्रान्तः सहदेवेन मारिष\nहतॊ रुक्मरथॊ राजन भराता मातुलजॊ युधि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 28, + "text": "राजा भगीरथॊ वृद्धॊ बृहत कषत्रश च केकयः\nपराक्रमन्तौ विक्रान्तौ निहतौ वीर्यवत्तरौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 29, + "text": "भगदत्तसुतॊ राजन कृतप्रज्ञॊ महाबलः\nशयेनवच चरता संख्ये नकुलेन निपातितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 30, + "text": "पितामहस तव तथा बाह्लिकः सह बाह्लिकैः\nभीमसेनेन विक्रम्य गमितॊ यमसादनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 31, + "text": "जयत्सेनस तथा राजञ जारासंधिर महाबलः\nमागधॊ निहतः संख्ये सौभद्रेण महात्मना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 32, + "text": "पुत्रस ते दुर्मुखॊ राजन दुःसहश च महारथः\nगदया भीमसेनेन निहतौ शूरमानिनौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 33, + "text": "दुर्मर्षणॊ दुर्विषहॊ दुर्जयश च महारथः\nकृत्वा न सुकरं कर्म गता वैवस्वतक्षयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 34, + "text": "सचिवॊ वृषवर्मा ते सूतः परमवीर्यवान\nभीमसेनेन विक्रम्य गमितॊ यमसादनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 35, + "text": "नागायुत बलॊ राजा नागायुत बलॊ महान\nसगणः पाण्डुपुत्रेण निहतः सव्यसाचिना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 36, + "text": "वसातयॊ महाराज दविसाहस्राः परहारिणः\nशूरसेनाश च विक्रान्ताः सर्वे युधि निपातिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 37, + "text": "अभीषाहाः कवचिनः परहरन्तॊ महॊत्कटाः\nशिबयश च रथॊदाराः कलिङ्ग सहिता हताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 38, + "text": "गॊकुले नित्यसंवृद्धा युद्धे परमकॊविदाः\nशरेणयॊ बहुसाहस्राः संशप्तक गणाश च ये\nते सर्वे पार्थम आसाद्य गता वैवस्वतक्षयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 39, + "text": "सयालौ तव महाराज राजानौ वृषकाचलौ\nतवदर्थे संपराक्रान्तौ निहतौ सव्यसाचिना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 40, + "text": "उग्रकर्मा महेष्वासॊ नामतः कर्मतस तथा\nशाल्वराजॊ महाराज भीमसेनेन पातितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 41, + "text": "ओघवांश च महाराज बृहन्तः सहितॊ रणे\nपराक्रमन्तौ मित्रार्थे गतौ वैवस्वतक्षयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 42, + "text": "तथैव रथिनां शरेष्ठः कषेमधूर्तिर विशां पते\nनिहतॊ गदया राजन भीमसेनेन संयुगे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 43, + "text": "तथा राजा महेष्वासॊ जलसंधॊ महाबलः\nसुमहत कदनं कृत्त्वा हतः सात्यकिना रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 44, + "text": "अलायुधॊ राक्षसेन्द्रः खरबन्धुर यानगः\nघटॊत्कचेन विक्रम्य गमितॊ यमसादनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 45, + "text": "राधेयाः सूतपुत्राश च भरातरश च महारथाः\nकेकयाः सर्वशश चापि निहताः सव्यसाचिना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 46, + "text": "मालवा मद्रकाश चैव दरविडाश चॊग्रविक्रमाः\nयौधेयाश च ललित्थाश च कषुद्रकाश चाप्य उशीनराः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 47, + "text": "मावेल्लकास तुण्डिकेराः सावित्री पुत्र काञ्चलाह\nपराच्यॊदीच्याः परतीच्याश च दाक्षिणात्याश च मारिष" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 48, + "text": "पत्तीनां निहताः संघा हयानाम अयुतानि च\nरथव्रजाश च निहता हताश च वरवारणाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 49, + "text": "स धवजाः सायुधाः शूराः स वर्माम्बर भूषणाः\nकालेन महता यत्ताः कुले ये च विवर्धिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 50, + "text": "ते हताः समरे राजन पार्थेनाक्लिष्ट कर्मणा\nअन्ये तथामित बलाः परस्परवधैषिणः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 51, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ राजानः सगणा रणे\nहताः सहस्रशॊ राजन यन मां तवं परिपृच्छसि\nएवम एष कषयॊ वृत्तः कर्णार्जुन समागमे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 52, + "text": "महेन्द्रेण यथा वृत्रॊ यथा रामेण रावणः\nयथा कृष्णेन निहतॊ मुरॊ रणनिपातितः\nकार्तवीर्यश च रामेण भार्गवेण हतॊ यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 53, + "text": "स जञातिबान्धवः शूरः समरे युद्धदुर्मदः\nरणे कृत्वा महायुद्धं घॊरं तरैलॊक्यविश्रुतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 54, + "text": "तथार्जुनेन निहतॊ दवैरथे युद्धदुर्मदः\nसामात्यबान्धवॊ राजन कर्णः परहरतां वरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 55, + "text": "जयाशा धार्तराष्ट्राणां वैरस्य च मुखं यतः\nतीर्णं तत पाण्डवै राजन यत पुरा नावबुध्यसे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 56, + "text": "उच्यमानॊ महाराज बन्धुभिर हितकाङ्क्षिभिः\nतद इदं समनुप्राप्तं वयसनं तवां महात्ययम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 57, + "text": "पुत्राणां राज्यकामानां तवया राजन हितैषिणा\nअहितानीव चीर्णानि तेषां ते फलम आगतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 58, + "text": "[धृ]\nआख्याता मामकास तात निहता युधि पाण्डवैः\nनिहतान पाण्डवेयानां मामकैर बरूहि संजय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 59, + "text": "[स]\nकुन्तयॊ युधि विक्रान्ता महासत्त्वा महाबलाः\nसानुबन्धाः सहामात्या भीष्मेण युधि पातिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 60, + "text": "समः किरीटिना संख्ये वीर्येण च बलेन च\nसत्यजित सत्यसंधेन दरॊणेन निहतॊ रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 61, + "text": "तथा विराटद्रुपदौ वृद्धौ सह सुतौ नृपौ\nपराक्रमन्तौ मित्रार्थे दरॊणेन निहतौ रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 62, + "text": "यॊ बाल एव समरे संमितः सव्यसाचिना\nकेशवेन च दुर्धर्षॊ बलदेवेन चाभिभूः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 63, + "text": "स एष कदनं कृत्वा महद रणविशारदः\nपरिवार्य महामात्रैः षड्भिः परमकै रथैः\nअशक्नुवद्भिर बीभत्सुम अभिमन्युर निपातितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 64, + "text": "तं कृतं विरथं वीरं कषत्रधर्मे वयवस्थितम\nदौःशासनिर महाराज सौभद्रं हतवान रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 65, + "text": "बृहन्तस तु महेष्वासः कृतास्त्रॊ युद्धदुर्मदः\nदुःशासनेन विक्रम्य गमितॊ यमसादनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 66, + "text": "मणिमान दण्डधारश च राजानौ युद्धदुर्मदौ\nपराक्रमन्तौ मित्रार्थे दरॊणेन विनिपातितौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 67, + "text": "अंशुमान भॊजराजस तु सह सैन्यॊ महारथः\nभारद्वाजेन विक्रम्य गमितॊ यमसादनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 68, + "text": "चित्रायुधश चित्रयॊधी कृत्वा तौ कदनं महत\nचित्रमार्गेण विक्रम्य कर्णेन निहतौ युधि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 69, + "text": "वृकॊदर समॊ युद्धे दृढः केकयजॊ युधि\nकेकयेनैव विक्रम्य भरात्रा भराता निपातितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 70, + "text": "जनमेजयॊ गदायुधी पार्वतीयः परतापवान\nदुर्मुखेन महाराज तव पुत्रेण पातितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 71, + "text": "रॊचमानौ नरव्याघ्रौ रॊचमानौ गरहाव इव\nदरॊणेन युगपद राजन दिवं संप्रेषितौ शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 72, + "text": "नृपाश च परतियुध्यन्तः पराक्रान्ता विशां पते\nकृत्वा न सुकरं कर्म गता वैवस्वतक्षयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 73, + "text": "पुरुजित कुन्तिभॊजश च मातुलः सव्यसाचिनः\nसंग्रामनिर्जिताँल लॊकान गमितॊ दरॊण सायकैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 74, + "text": "अभिभूः काशिराजश च काशिकैर बहुभिर वृतः\nवसु दानस्य पुत्रेण नयासितॊ देहम आहवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 75, + "text": "अमितौजा युधामन्युर उत्तमौजाश च वीर्यवान\nनिहत्य शतशः शूरान परैर विनिहतौ रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 76, + "text": "कषत्रधर्मा च पाञ्चाल्यः कषत्रवर्मा च मारिष\nदरॊणेन परमेष्वासौ गमितौ यमसादनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 77, + "text": "शिखण्डितनयॊ युद्धे कषत्रदेवॊ युधां पतिः\nलक्ष्मणेन हतॊ राजंस तव पौत्रेण भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 78, + "text": "सुचित्रश चित्रधर्मा च पिता पुत्रौ महारथौ\nपरचरन्तौ महावीर्यौ दरॊणेन निहतौ रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 79, + "text": "वार्धक्षेमिर महाराज कृत्वा कदनम आहवे\nबाह्लिकेन महाराज कौरवेण निपातितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 80, + "text": "धृष्टकेतुर महाराज चेदीनां परवरॊ रथः\nकृत्वा न सुकरं कर्म गतॊ वैवस्वतक्षयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 81, + "text": "तथा सत्यधृतिस तात कृत्वा कदनम आहवे\nपाण्डवार्थे पराक्रान्तॊ गमितॊ यमसादनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 82, + "text": "पुत्रस तु शिशुपालस्य सुकेतुः पृथिवीपते\nनिहत्य शात्रवान संख्ये दरॊणेन निहतॊ युधि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 83, + "text": "तथा सत्यधृतिर वीरॊ मदिराश्वश च वीर्यवान\nसूर्यदत्तश च विक्रान्तॊ निहतॊ दरॊण सायकैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 84, + "text": "शरेणिमांश च महाराज युध्यमानः पराक्रमी\nकृत्वा न सुकरं कर्म गतॊ वैवस्वतक्षयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 85, + "text": "तथैव युधि विक्रान्तॊ मागधः परवीरहा\nभीष्मेण निहतॊ राजन्युध्यमानः पराक्रमी" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 86, + "text": "वसु दानश च कदनं कुर्वाणॊ ऽतीव संयुगे\nभारद्वाजेन विक्रम्य गमितॊ यमसादनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 87, + "text": "एते चान्ये च बहवः पाण्डवानां महारथाः\nहता दरॊणेन विक्रम्य यन मां तवं परिपृच्छसि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 88, + "text": "[धृ]\nहतप्रवीरे सैन्ये ऽसमिन मामके वदतां वर\nअहताञ शंस मे सूत ये ऽतर जीवन्ति के चन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 89, + "text": "एतेषु निहतेष्व अद्य ये तवया परिकीर्तिताः\nअहतान मन्यसे यांस तवं ते ऽपि सवर्गजितॊ मताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 90, + "text": "[स]\nयस्मिन महास्त्राणि समर्पितानि; चित्राणि शुभ्राणि चतुर्विधानि\nदिव्यानि राजन निहितानि चैव; दरॊणेन वीर दविजसत्तमेन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 91, + "text": "महारथः कृतिमान कषिप्रहस्तॊ; दृढायुधॊ दृढमुष्टिर दृढेषुः\nस वीर्यवान दरॊणपुत्रस तरस्वी; वयवस्थितॊ यॊद्धुकामस तवदर्थे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 92, + "text": "आनर्तवासी हृदिकात्मजॊ ऽसौ; महारथः सात्वतानां वरिष्ठः\nसवयं भॊजः कृतवर्मा कृतास्त्रॊ; वयवस्थितॊ यॊद्धुकामस तवदर्थे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 93, + "text": "शारद्वतॊ गौतमश चापि राजन; महाबलॊ बहु चित्रास्त्र यॊधी\nधनुश चित्रं सुमहद भारसाहं; वयवस्थितॊ यॊत्स्यमानः परगृह्य" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 94, + "text": "आर्तायनिः समरे दुष्प्रकम्प्यः; सेनाग्रणीः परथमस तावकानाम\nसवस्रेयांस तान पाण्डवेयान विसृज्य; सत्यां वाचं तां चिकीर्षुस तरस्वी" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 95, + "text": "तेजॊवधं सूतपुत्रस्य संख्ये; परतिश्रुत्वाजात शत्रॊः पुरस्तात\nदुराधर्षः शक्रसमानवीर्यः; शल्यः सथितॊ युद्दु कामस तवदर्थे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 96, + "text": "आजानेयैः सैन्धवैः पार्वतीयैर; नदीज काम्बॊजवनायु बाह्लिकैः\nगान्धारराजः सवबलेन युक्तॊ; वयवस्थितॊ यॊद्धुकामस तवदर्थे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 97, + "text": "तथा सुतस ते जवलनार्कवर्णं; रथं समास्थाय कुरुप्रवीर\nवयवस्थितः कुरु मित्रॊ नरेन्द्र; वयभ्रे सूर्यॊ भराजमानॊ यथा वै" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 98, + "text": "दुर्यॊधनॊ नागकुलस्य मध्ये; महावीर्यः सह सैन्यप्रवीरैः\nरथेन जाम्बूनदभूषणेन; वयवस्थितः समरे यॊद्धुकामः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 99, + "text": "स राजमध्ये पुरुषप्रवीरॊ; रराज जाम्बूनदचित्रवर्मा\nपद्मप्रभॊ वह्निर इवाल्पधूमॊ; मेघान्तरे सूर्य इव परकाशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 100, + "text": "तथा सुषेणॊ ऽपय असि चर्म पाणिस; तवात्मजः सत्यसेनश च वीरः\nवयवस्थितौ चित्रसेनेन सार्धं; हृष्टात्मानौ समरे यॊद्धुकामौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 101, + "text": "हरीनिषेधा भरता राजपुत्राश; चित्रायुधः शरुतकर्मा जयश च\nशलश च सत्यव्रतदुःशलौ च; वयवस्थिता बलिनॊ यॊद्धुकामाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 102, + "text": "कैतव्यानाम अधिपः शूरमानी; रणे रणे शत्रुहा राजपुत्रः\nपत्री हयी नागरथप्रयायी; वयवस्थितॊ यॊद्धुकामस तवदर्थे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 103, + "text": "वीरः शरुतायुश च शरुतायुधश च; चित्राङ्गदश चित्रवर्मा स वीरः\nवयवस्थिता ये तु सैन्ये नराग्र्याः; परहारिणॊ मानिनः सत्यसंधाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 104, + "text": "कर्णात्मजः सत्यसेनॊ महात्मा; वयवस्थितः समरे यॊद्धुकामः\nअथापरौ कर्णसुतौ वरार्हौ; वयवस्थितौ लघुहस्तौ नरेन्द्र\nबलं महद दुर्भिदम अल्पधैर्यैः; समाश्रितौ यॊत्स्यमानौ तवदर्थे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 105, + "text": "एतैश च मुख्यैर अपरैश च राजन; यॊधप्रवीरैर अमितप्रभावैः\nवयवस्थितॊ नागकुलस्य मध्ये; यथा महेन्द्रः कुरुराजॊ जयाय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 106, + "text": "[धृ]\nआख्याता जीवमाना ये परेभ्यॊ ऽनये यथातथम\nइतीदम अभिगच्छामि वयक्तम अर्थाभिपत्तितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 107, + "text": "[वै]\nएवं बरुवन्न एव तदा धृतराष्ट्रॊ ऽबमिका सुतः\nहतप्रवीरं विध्वस्तं किं चिच छेषं सवकं बलम\nशरुत्वा वयामॊहम अगमच छॊकव्याकुलितेन्द्रियः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 4, + "shloka": 108, + "text": "मुह्यमानॊ ऽबरवीच चापि मुहूर्तं तिष्ठ संजय\nवयाकुलं मे मनस तात शरुत्वा सुमहद अप्रियम\nनष्टचित्तस ततः सॊ ऽथ बभूव जगतीपतिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nशरुत्वा कर्णं हतं युद्धे पुत्रांश चैवापलायिनः\nनरेन्द्रः किं चिद आश्वस्तॊ दविजश्रेष्ठ किम अब्रवीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 2, + "text": "पराप्तवान परमं दुःखं पुत्रव्यसनजं महत\nतस्मिन यद उक्तवान काले तन ममाचक्ष्व पृच्छतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 3, + "text": "[वै]\nशरुत्वा कर्णस्य निधनम अश्रद्धेयम इवाद्भुतम\nभूतसंमॊहनं भीमं मेरॊः पर्यसनं यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 4, + "text": "चित्तमॊहम इवायुक्तं भार्गवस्य महामतेः\nपराजयम इवेन्द्रस्य दविषद्भ्यॊ भीमकर्मणः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 5, + "text": "दिवः परपतनं भानॊर उर्व्याम इव महाद्युतेः\nसंशॊषणम इवाचिन्त्यं समुद्रस्याक्षयाम्भसः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 6, + "text": "मही वियद दिग ईशानां सर्वनाशम इवाद्भुतम\nकर्मणॊर इव वैफल्यम उभयॊः पुण्यपापयॊः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 7, + "text": "संचिन्त्य निपुणं बुद्ध्या धृतराष्ट्रॊ जनेश्वरः\nनेदम अस्तीति संचिन्त्य कर्णस्य निधनं परति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 8, + "text": "पराणिनाम एतद आत्मत्वात सयाद अपीति विनाशनम\nशॊकाग्निना दह्यमानॊ धम्यमान इवाशयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 9, + "text": "विध्वस्तात्मा शवसन दीनॊ हाहेत्य उक्त्वा सुदुःखितः\nविललाप महाराज धृतराष्ट्रॊ ऽमबिका सुतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 10, + "text": "[धृ]\nसंजयाधिरथॊ वीरः सिंहद्विरदविक्रमः\nवृषम अप्रतिमस्कन्धॊ वृषभाक्ष गतिस्वनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 11, + "text": "वृषभॊ वृषभस्येव यॊ युद्धे न निवर्तते\nशत्रॊर अपि महेन्द्रस्य वज्रसंहननॊ युवा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 12, + "text": "यस्य जयातलशब्देन शरवृष्टिरवेण च\nरथाश्वनरमातङ्गा नावतिष्ठन्ति संयुगे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 13, + "text": "यम आश्रित्य महाबाहुं दविषत संघघ्नम अच्युतम\nदुर्यॊधनॊ ऽकरॊद वैरं पाण्डुपुत्रैर महाबलैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 14, + "text": "स कथं रथिनां शरेष्ठः कर्णः पार्थेन संयुगे\nनिहतः पुरुषव्याघ्रः परसह्यासह्य विक्रमः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 15, + "text": "यॊ नामन्यत वै नित्यम अच्युतं न धनंजयम\nन वृष्णीन अपि तान अन्यान सवबाहुबलम आश्रितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 16, + "text": "शार्ङ्गगाण्डीवधन्वानौ सहिताव अपराजितौ\nअहं दिव्याद रथाद एकः पातयिष्यामि संयुगे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 17, + "text": "इति यः सततं मन्दम अवॊचल लॊभमॊहितम\nदुर्यॊधनम अपादीनं राज्यकामुकम आतुलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 18, + "text": "यश चाजैषीद अतिबलान अमित्रान अपि दुर्जयान\nगान्धारान मद्रकान मत्स्यांस तरिगर्तांस तङ्गणाञ शकान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 19, + "text": "पाञ्चालांश च विदेहांश च कुणिन्दान काशिकॊसलान\nसुह्यान अङ्गांश च पुण्ड्रांश च निषादान वङ्ग कीचकान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 20, + "text": "वत्सान कलिङ्गांस तरलान अश्मकान ऋषिकांस तथा\nयॊ जित्वा समरे वीरश चक्रे बलिभृतः पुरा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 21, + "text": "उच्चैःश्रवा वरॊ ऽशवानां राज्ञां वैश्रवणॊ वरः\nवरॊ महेन्द्रॊ देवानां कर्णः परहरतां वरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 22, + "text": "यं लब्ध्वा मागधॊ राजा सान्त्वमानार्थ गौरवैः\nअरौत्सीत पार्थिवं कषत्रम ऋते कौरव यादवान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 23, + "text": "तं शरुत्वा निहतं कर्णं दवैरथे सव्यसाचिना\nशॊकार्णवे निमग्नॊ ऽहम अप्लवः सागरे यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 24, + "text": "ईदृशैर यद्य अहं दुःखैर न विनश्यामि संजय\nवज्राद दृढतरं मन्ये हृदयं मम दुर्भिदम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 25, + "text": "जञातिसंबन्धिमित्राणाम इमं शरुत्वा पराजयम\nकॊ मद अन्यः पुमाँल लॊके न जह्यात सूत जीवितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 26, + "text": "विषम अग्निं परपातं वा पर्वताग्राद अहं वृणे\nन हि शक्ष्यामि दुःखानि सॊढुं कष्टानि संजय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 27, + "text": "[स]\nशरिया कुलेन यशसा तपसा च शरुतेन च\nतवाम अद्य सन्तॊ मन्यन्ते ययातिम इव नाहुषम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 28, + "text": "शरुते महर्षिप्रतिमः कृतकृत्यॊ ऽसि पार्थिव\nपर्यवस्थापयात्मानं मा विषादे मनः कृथाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 29, + "text": "[धृ]\nदैवम एव परं मन्ये धिक पौरुषम अनर्थकम\nयत्र राम परतीकाशः कर्णॊ ऽहन्यत संयुगे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 30, + "text": "हत्वा युधिष्ठिरानीकं पाञ्चालानां रथव्रजान\nपरताप्य शरवर्षेण दिशः सर्वा महारथः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 31, + "text": "मॊहयित्वा रणे पार्थान वज्रहस्त इवासुरान\nस कथं निहतः शेते वातरुग्ण इव दरुमः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 32, + "text": "शॊकस्यान्तं न पश्यामि समुद्रस्येव विप्लुकाः\nचिन्ता मे वर्धते तीव्रा मुमूर्षा चापि जायते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 33, + "text": "कर्णस्य निधनं शरुत्वा विजयं फल्गुनस्य च\nअश्रद्धेयम अहं मन्ये वधं कर्णस्य संजय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 34, + "text": "वज्रसार मयं नूनं हृदयं सुदृढं मम\nयच छरुत्वा पुरुषव्याघ्रं हतं कर्णं न दीर्यते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 35, + "text": "आयुर नूनं सुदीर्घं मे विहितं दैवतैः पुरा\nयत्र कर्णं हतं शरुत्वा जीवामीह सुदुःखितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 36, + "text": "धिग जीवितम इदं मे ऽदय सुहृद धीनस्य संजय\nअद्य चाहं दशाम एतां गतः संजय गर्हिताम\nकृपणं वर्तयिष्यामि शॊच्यः सर्वस्य मन्दधीः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 37, + "text": "अहम एव पुरा भूत्वा सर्वलॊकस्य सत्कृतः\nपरिभूतः कथं सूत पुनः शक्ष्यामि जीवितुम\nदुःखात सुदुःखं वयसनं पराप्तवान अस्मि संजय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 38, + "text": "तस्माद भीष्म वधे चैव दरॊणस्य च महात्मनः\nनात्र शेषं परपश्यामि सूतपुत्रे हते युधि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 39, + "text": "स हि पारं महान आसीत पुत्राणां मम संजय\nयुद्धे विनिहतः शूरॊ विसृजन सायकान बहून" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 40, + "text": "कॊ हि मे जीवितेनार्थस तम ऋते पुरुषर्षभम\nरथाद अतिरथॊ नूनम अपतत सायकार्दितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 41, + "text": "पर्वतस्येव शिखरं वज्रपात विदारितम\nशयीत पृथिवीं नूनं शॊभयन रुधिरॊक्षितः\nमातङ्ग इव मत्तेन मातङ्गेन निपातितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 42, + "text": "यद बलं धार्तराष्ट्राणां पाण्डवानां यतॊ भयम\nसॊ ऽरजुनेन हतः कर्णः परतिमानं धनुष्मताम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 43, + "text": "स हि वीरॊ महेष्वासः पुत्राणाम अभयंकरः\nशेते विनिहतॊ वीरः शक्रेणेव यथाबलः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 44, + "text": "पङ्गॊर इवाध्व गमनं दरिद्रस्येव कामितम\nदुर्यॊधनस्य चाकूतं तृषितस्येव पिप्लुकाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 45, + "text": "अन्यथा चिन्तितं कार्यम अन्यथा तत तु जायते\nअहॊ नु बलवद दैवं कालश च दुरतिक्रमः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 46, + "text": "पलायमानः कृपणं दीनात्मा दीनपौरुषः\nकच चिन न निहतः सूतपुत्रॊ दुःशासनॊ मम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 47, + "text": "कच चिन न नीचाचरितं कृतवांस तात संयुगे\nकच चिन न निहतः शूरॊ यथा न कषत्रिया हताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 48, + "text": "युधिष्ठिरस्य वचनं मा युद्धम इति सर्वदा\nदुर्यॊधनॊ नाभ्यगृह्णान मूढः पथ्यम इवौषधम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 49, + "text": "शरतल्पे शयानेन भीष्मेण सुमहात्मना\nपानीयं याचितः पार्थः सॊ ऽविध्यन मेदिनी तलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 50, + "text": "जलस्य धारां विहितां दृष्ट्वा तां पाण्डवेन ह\nअब्रवीत स महाबाहुस तात संशाम्य पाण्डवैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 51, + "text": "परशमाद धि भवेच छान्तिर मदन्तं युद्धम अस्तु च\nभरातृभावेन पृथिवीं भुङ्क्ष्व पाण्डुसुतैः सह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 52, + "text": "अकुर्वन वचनं तस्य नूनं शॊचति मे सुतः\nतद इदं समनुप्राप्तं वचनं दीर्घदर्शिनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 53, + "text": "अहं तु निहतामात्यॊ हतपुत्रश च संजय\nदयूततः कृच्छ्रम आपन्नॊ लूनपक्ष इव दविजः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 54, + "text": "यथा हि शकुनिं गृह्य छित्वा पक्षौ च संजय\nविसर्जयन्ति संहृष्टाः करीडमानाः कुमारकाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 55, + "text": "छिन्नपक्षतया तस्य गमनं नॊपपद्यते\nतथाहम अपि संप्राप्तॊ लूनपक्ष इव दविजः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 56, + "text": "कषीणः सर्वार्थहीनश च निर्बन्धुर जञातिवर्जितः\nकां दिशं परतिपत्स्यामि दीनः शत्रुवशं गतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 57, + "text": "दुर्यॊधनस्य वृद्ध्यर्थं पृथिवीं यॊ ऽजयत परभुः\nस जितः पाण्डवैः शूरैः समर्थैर वीर्यशालिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 58, + "text": "तस्मिन हते महेष्वासे कर्णे युधि किरीटिना\nके वीराः पर्यवर्तन्त तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 59, + "text": "कच चिन नैकः परित्यक्तः पाण्डवैर निहतॊ रणे\nउक्तं तवया पुरा वीर यथा वीरा निपातिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 60, + "text": "भीष्मम अप्रतियुध्यन्तं शिखण्डी सायकॊत्तमैः\nपातयाम आस समरे सर्वशस्त्रभृतां वरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 61, + "text": "तथा दरौपदिना दरॊणॊ नयस्तसर्वायुधॊ युधि\nयुक्तयॊगॊ महेष्वासः शरैर बहुभिर आचितः\nनिहतः खड्गम उद्यम्य धृष्टद्युम्नेन संजय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 62, + "text": "अन्तरेण हताव एतौ छलेन च विशेषतः\nअश्रौषम अहम एतद वै भीष्मद्रॊणौ निपातितौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 63, + "text": "भीष्मद्रॊणौ हि समरे न हन्याद वज्रभृत सवयम\nनयायेन युध्यमानौ हि तद वै सत्यं बरवीमि ते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 64, + "text": "कर्णं तव अस्यन्तम अस्त्राणि दिव्यानि च बहूनि च\nकथम इन्द्रॊपमं वीरं मृत्युर युद्धे समस्पृशत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 65, + "text": "यस्य विद्युत्प्रभां शक्तिं दिव्यां कनकभूषणाम\nपरायच्छद दविषतां हन्त्रीं कुण्डलाभ्यां पुरंदरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 66, + "text": "यस्य सर्पमुखॊ दिव्यः शरः कनकभूषणः\nअशेत निहतः पत्री चन्दनेष्व अरिसूदनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 67, + "text": "भीष्मद्रॊणमुखान वीरान यॊ ऽवमन्य महारथान\nजामदग्न्यान महाघॊरं बराह्मम अस्त्रम अशिक्षत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 68, + "text": "यश च दरॊण मुखान दृष्ट्वा विमुखान अर्दिताञ शरैः\nसौभद्रस्य महाबाहुर वयधमत कार्मुकं शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 69, + "text": "यश च नागायुत पराणं वातरंहसम अच्युतम\nविरथं भरातरं कृत्वा भीमसेनम उपाहसत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 70, + "text": "सहदेवं च निर्जित्य शरैः संनतपर्वभिः\nकृपया विरथं कृत्वा नाहनद धर्मवित्तया" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 71, + "text": "यश च माया सहस्राणि धवंसयित्वा रणॊत्कटम\nघटॊत्कचं राक्षसेन्द्रं शक्र शक्त्याभिजघ्निवान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 72, + "text": "एतानि दिवसान्य अस्य युद्धे भीतॊ धनंजयः\nनागमद दवैरथं वीरः स कथं निहतॊ रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 73, + "text": "रथसङ्गॊ न चेत तस्य धनुर वा न वयशीर्यत\nन चेद अस्त्राणि निर्णेशुः स कथं निहतः परैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 74, + "text": "कॊ हि शक्तॊ रणे कर्णं विधुन्वानं महद धनुः\nविमुञ्चन्तं शरान घॊरान दिव्यान्य अस्त्राणि चाहवे\nजेतुं पुरुषशार्दूलं शार्दूलम इव वेगितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 75, + "text": "धरुवं तस्य धनुश छिन्नं रथॊ वापि गतॊ महीम\nअस्त्राणि वा परनष्टानि यथा शंससि मे हतम\nन हय अन्यद अनुपश्यामि कारणं तस्य नाशने" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 76, + "text": "न हन्याम अर्जुनं यावत तावत पादौ न धावये\nइति यस्य महाघॊरं वरतम आसीन महात्मनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 77, + "text": "यस्य भीतॊ वने नित्यं धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nतरयॊदश समा निद्रां न लेभे पुरुषर्षभः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 78, + "text": "यस्य वीर्यवतॊ वीर्यं समाश्रित्य महात्मनः\nमम पुत्रः सभां भार्यां पाण्डूनां नीतवान बलात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 79, + "text": "तत्र चापि सभामध्ये पाण्डवानां च पश्यताम\nदासभार्येति पाञ्चालीम अब्रवीत कुरुसंसदि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 80, + "text": "यश च गाण्डीवमुक्तानां सपर्शम उग्रम अचिन्तयन\nअपतिर हय असि कृष्णेति बरुवन पार्थान अवैक्षत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 81, + "text": "यस्य नासीद भयं पार्थैः सपुत्रैः सजनार्दनैः\nसवबाहुबलम आश्रित्य मुहूर्तम अपि संजय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 82, + "text": "तस्य नाहं वधं मन्ये देवैर अपि स वासवैः\nपरतीपम उपधावद्भिः किं पुनस तात पाण्डवैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 83, + "text": "न हि जयां सपृशमानस्य तलत्रे चापि गृह्णतः\nपुमान आधिरथेः कश चित परमुखे सथातुम अर्हति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 84, + "text": "अपि सयान मेदिनी हीना सॊमसूर्यप्रभांशुभिः\nन वधः पुरुषेन्द्रस्य समरेष्व अपलायिनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 85, + "text": "यदि मन्दः सहायेन भरात्रा दुःशासनेन च\nवासुदेवस्य दुर्बुद्धिः परत्याख्यानम अरॊचयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 86, + "text": "स नूनम ऋषभस्कन्धं दृष्ट्वा कर्णं निपातितम\nदुःशासनं च निहतं मन्ये शॊचति पुत्रकः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 87, + "text": "हतं वैकर्तनं शरुत्वा दवैरथे सव्यसाचिना\nजयतः पाण्डवान दृष्ट्वा किंस्विद दुर्यॊधनॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 88, + "text": "दुर्मर्षणं हतं शरुत्वा वृषसेनं च संयुगे\nपरभग्नं च बलं दृष्ट्वा वध्यमानं महारथैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 89, + "text": "पराङ्मुखांस तथा राज्ञः पलायनपरायणान\nविद्रुतान रथिनॊ दृष्ट्वा मन्ये शॊचति पुत्रकः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 90, + "text": "अनेयश चाभिमानेन बाल बुद्धिर अमर्षणः\nहतॊत्साहं बलं दृष्ट्वा किंस्विद दुर्यॊधनॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 91, + "text": "भरातरं निहतं दृष्ट्वा भीमसेनेन संयुगे\nरुधिरं पीयमानेन किंस्विद दुर्यॊधनॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 92, + "text": "सह गान्धारराजेन सभायां यद अभाषत\nकर्णॊ ऽरजुनं रणे हन्ता हते तस्मिन किम अब्रवीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 93, + "text": "दयूतं कृत्वा पुरा हृष्टॊ वञ्चयित्वा च पाण्डवान\nशकुनिः सौबलस तात हते कर्णे किम अब्रवीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 94, + "text": "कृतवर्मा महेष्वासः सात्वतानां महारथः\nकर्णं विनिहतं दृष्ट्वा हार्दिक्यः किम अभाषत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 95, + "text": "बराह्मणाः कषत्रिया वैश्या यस्य शिक्षाम उपासते\nधनुर्वेदं चिकीर्षन्तॊ दरॊणपुत्रस्य धीमतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 96, + "text": "युवा रूपेण संपन्नॊ दर्शनीयॊ महायशाः\nअश्वत्थामा हते कर्णे किम अभाषत संजय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 97, + "text": "आचार्यत्वं धनुर्वेदे गतः परमतत्त्ववित\nकृपः शारद्वतस तात हते कर्णे किम अब्रवीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 98, + "text": "मद्रराजॊ महेष्वासः शल्यः समितिशॊभनः\nदिष्टं तेन हि तत सर्वं यथा कर्णॊ निपातितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 99, + "text": "ये च के चन राजानः पृथिव्यां यॊद्धुम आगताः\nवैकर्तनं हतं दृष्ट्वा किम अभाषन्त संजय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 100, + "text": "कर्णे तु निहते वीरे रथव्याघ्रे नरर्षभे\nकिं वॊ मुखम अनीकानाम आसीत संजय भागशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 101, + "text": "मद्रराजः कथं शल्यॊ नियुक्तॊ रथिनां वरः\nवैकर्तनस्य सारथ्ये तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 102, + "text": "के ऽरक्षन दक्षिणं चक्रं सूतपुत्रस्य संयुगे\nवामं चक्रं ररक्षुर वा के वा वीरस्य पृष्ठतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 103, + "text": "के कर्णं वाजहुः शूराः के कषुद्राः पराद्रवन भयात\nकथं च वः समेतानां हतः कर्णॊ महारथः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 104, + "text": "पाण्डवाश च कथं शूराः परत्युदीयुर महारथम\nसृजन्तं शरवर्षाणि वारिधारा इवाम्बुदम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 105, + "text": "स च सर्पमुखॊ दिव्यॊ महेषु परवरस तदा\nवयर्थः कथं समभवत तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 106, + "text": "मामकस्यास्य सैन्यस्य हृतॊत्सेधस्य संजय\nअवशेषं न पश्यामि ककुदे मृदिते सति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 107, + "text": "तौ हि वीरौ महेष्वासौ मदर्थे कुरुसत्तमौ\nभीष्मद्रॊणौ हतौ शरुत्वा कॊ नव अर्थॊ जीवितेन मे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 108, + "text": "न मृष्यामि च राधेयं हतम आहवशॊभिनम\nयस्य बाह्वॊर बलं तुल्यं कुञ्जराणां शतं शतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 109, + "text": "दरॊणे हते च यद्वृत्तं कौरवाणां परैः सह\nसंग्रामे नरवीराणां तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 5, + "shloka": 110, + "text": "यथा च कर्णः कौन्तेयैः सह युद्धम अयॊजयत\nयथा च दविषतां हन्ता रणे शान्तस तद उच्यताम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nहते दरॊणे महेष्वासे तस्मिन्न अहनि भारत\nकृते च मॊघसंकल्पे दरॊणपुत्रे महारथे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 2, + "text": "दरवमाणे महाराज कौरवाणां बले तथा\nवयूह्य पार्थः सवकं सैन्यम अतिष्ठद भरातृभिः सह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 3, + "text": "तम अवस्थितम आज्ञाय पुत्रस ते भरतर्षभ\nदरवच च सवबलं दृष्ट्वा पौरुषेण नयवारयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 4, + "text": "सवम अनीकम अवस्थाप्य बाहुवीर्ये वयवस्थितः\nयुद्ध्वा च सुचिरं कालं पाण्डवैः सह भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 5, + "text": "लब्धलक्षैः परैर हृष्टैर वयायच्छद्भिश चिरं तदा\nसंध्याकालं समासाद्य परत्याहारम अकारयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 6, + "text": "कृत्वावहारं सैन्यानां परविश्य शिबिरं सवकम\nकुरवॊ ऽऽतमहितं मन्त्रं मन्त्रयां चक्रिरे तदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 7, + "text": "पर्यङ्केषु परार्ध्येषु सपर्ध्यास्तरणवत्सु च\nवरासनेषूपविष्टाः सुखशय्यास्व इवामराः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा साम्ना परमवल्गुना\nतान आभाष्य महेष्वासान पराप्तकालम अभाषत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 9, + "text": "मतिं मतिमतां शरेष्ठाः सर्वे परब्रूत माचिरम\nएवंगते तु यत कार्यं भवेत कार्यकरं नृपाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 10, + "text": "एवम उक्ते नरेन्द्रेण नरसिंहा युयुत्सवः\nचक्रुर नानाविधाश चेष्टाः सिंहासनगतास तदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 11, + "text": "तेषां निशम्येङ्गितानि युद्धे पराणाञ जुहूषताम\nसमुद्वीक्ष्य मुखं राज्ञॊ बालार्कसमवर्चसः\nआचार्य पुत्रॊ मेधावी वाक्यज्ञॊ वाक्यम आददे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 12, + "text": "रागॊ यॊगस तथा दाक्ष्यं नयश चेत्य अर्थसाधकाः\nउपायाः पण्डितैः परॊक्ताः सर्वे दैवसमाश्रिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 13, + "text": "लॊकप्रवीरा ये ऽसमाकं देवकल्पा महारथाः\nनीतिमन्तस तथायुक्ता दक्षा रक्ताश च ते हताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 14, + "text": "न तव एव कार्यं नैराश्यम अस्माभिर विजयं परति\nसुनीतैर इह सर्वार्थैर दैवम अप्य अनुलॊम्यते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 15, + "text": "ते वयं परवरं नॄणां सर्वैर गुणगुणैर युतम\nकर्णं सेनापतिं कृत्वा परमथिष्यामहे रिपून" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनः परीतः परियं शरुत्वा वचस तदा\nपरीतिसंस्कार संयुक्तं तथ्यम आत्महितं शुभम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 17, + "text": "सवं मनः समवस्थाप्य बाहुवीर्यम उपाश्रितः\nदुर्यॊधनॊ महाराज राधेयम इदम अब्ब्रवीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 18, + "text": "कर्ण जानामि ते वीर्यं सौहृदं च परं मयि\nतथापि तवां महाबाहॊ परवक्ष्यामि हितं वचः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 19, + "text": "शरुत्वा यथेष्टं च कुरुवीर यत तव रॊचते\nभवान पराज्ञतमॊ नित्यं मम चैव परा गतिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 20, + "text": "भीष्मद्रॊणाव अतिरथौ हतौ सेनापती मम\nसेनापतिर भवान अस्तु ताभ्यां दरविणवत्तरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 21, + "text": "वेद्धौ च तौ महेष्वासौ सापेक्षौ च धनंजये\nमानितौ च मया वीरौ राधेय वचनात तव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 22, + "text": "पितामहत्वं संप्रेक्ष्य पाण्डुपुत्रा महारणे\nरक्षितास तात भीष्मेण दिवसानि दशैव ह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 23, + "text": "नयस्तशस्त्रे च भवति हतॊ भीष्मः पितामहः\nशिखण्डिनं पुरस्कृत्य फल्गुनेन महाहवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 24, + "text": "हते तस्मिन महाभागे शरतल्पगते तदा\nतवयॊक्ते पुरुषव्याघ्र दरॊणॊ हय आसीत पुरःसरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 25, + "text": "तेनापि रक्षिताः पार्थाः शिष्यत्वाद इह संयुगे\nस चापि निहतॊ वृद्धॊ धृष्टद्युम्नेन स तवरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 26, + "text": "निहताभ्यां परधानाभ्यां ताभ्याम अमितविक्रम\nतवत्समं समरे यॊद्धं नान्यं पश्यामि चिन्तयन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 27, + "text": "भवान एव तु नः शक्तॊ विजयाय न संशयः\nपूर्वं मध्ये च पश्च्चाच च तवैव विदितं हि तत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 28, + "text": "स भवान धुर्यवत संख्ये दुरम उद्वॊढुम अर्हसि\nअभिषेचय सेनान्ये सवयम आत्मानम आत्मना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 29, + "text": "देवतानां यथा सकन्दः सेनानीः परभुर अव्ययः\nतथा भवान इमां सेनां धार्तराष्ट्रीं बिभर्तु मे\nजहि शत्रुगणान सर्वान महेन्द्र इव दानवान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 30, + "text": "अवस्थितं रणे जञात्वा पाण्डवास तवां महारथम\nदरविष्यन्ति स पाञ्चाला विष्णुं दृष्ट्वेव दानवाः\nतस्मात तवं पुरुषव्याघ्र परकर्षेथा महाचमूम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 31, + "text": "भवत्य अवस्थिते यत ते पाण्डवा गतचेतसः\nभविष्यन्ति सहामात्याः पाञ्चालैः सृञ्जयैः सह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 32, + "text": "यथा हय अभ्युदितः सूर्यः परतपन सवेन तेजसा\nवयपॊहति तमस तीव्रं तथा शत्रून वयपॊह नः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 33, + "text": "[कर्ण]\nउक्तम एतन मया पूर्वं गान्धरे तव संनिधौ\nजेष्यामि पाण्डवान राजन सपुत्रान सजनार्दनान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 34, + "text": "सेनापतिर भविष्यामि तवाहं नात्र संशयः\nसथिरॊ भव महाराज जितान विद्धि च पाण्डवान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 35, + "text": "[स]\nएवम उक्तॊ महातेजास ततॊ दुर्यॊधनॊ नृपः\nउत्तस्थौ राजभिः सार्धं देवैर इव शतक्रतुः\nसेनापत्येन सत्कर्तुं कर्णं सकन्दम इवामराः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 36, + "text": "ततॊ ऽभिषिषिचुस तूर्णं विधिदृष्टेन कर्मणा\nदुर्यॊधनमुखा राजन राजानॊ विजयैषिणः\nशातकौम्भ मयैः कुम्भैर माहेयैश चाभिमन्त्रितैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 37, + "text": "तॊयपूर्णैर विषाणैश च दवीपिखड्गमहर्षभैः\nमणिमुक्ता मयैश चान्यैः पुण्यगन्धैस तथौषधैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 38, + "text": "औदुम्बरे समासीनम आसने कषौमसंवृतम\nशास्त्रदृष्टेन विधिना संभारैश च सुसंभृतैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 39, + "text": "जय पार्थान स गॊविन्दान सानुगांस तवं महाहवे\nइति तं बन्दिनः पराहुर दविजाश च भरतर्षभ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 40, + "text": "जहि पार्थान सपाञ्चालान राधेय विजयाय नः\nउद्यन्न इव सदा भानुस तमांस्य उग्रैर गभस्तिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 41, + "text": "न हय अलं तवद विसृष्टानां शराणां ते स केशवाः\nकृतघ्नाः सूर्यरश्मीनां जवलताम इव दर्शने" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 42, + "text": "न हि पार्थाः सपाञ्चालाः सथातुं शक्तास तवाग्रतः\nआत्तशस्त्रस्य समरे महेन्द्रस्येव दानवाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 43, + "text": "अभिषिक्तस तु राधेयः परभया सॊ ऽमितप्रभः\nवयत्यरिच्यत रूपेण दिवाकर इवापरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 44, + "text": "सेनापत्येन राधेयम अभिषिच्य सुतस तव\nअमन्यत तदात्मानं कृतार्थं कालचॊदितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 45, + "text": "कर्णॊ ऽपि राजन संप्राप्य सेनापत्यम अरिंदमः\nयॊगम आज्ञापयाम आस सूर्यस्यॊदयनं परति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 6, + "shloka": 46, + "text": "तव पुत्रैर वृतः कर्णः शुशुभे तत्र भारत\nदेवैर इव यथा सकन्दः संग्रामे तारका मये" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nसेनापत्यं तु संप्राप्य कर्णॊ वैकर्तनस तदा\nतथॊक्तश च सवयं राज्ञा सनिग्धं भरातृसमं वचः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 2, + "text": "यॊगम आज्ञाप्य सेनाया आदित्ये ऽभयुदिते तदा\nअकरॊत किं महाप्राज्ञस तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 3, + "text": "[स]\nकर्णस्य मतम आज्ञाय पुत्रस ते भरतर्षभ\nयॊगम आज्ञापयाम आस नान्दी तूर्यपुरःसरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 4, + "text": "महत्य अपररात्रे तु तव पुत्रस्य मारिष\nयॊगॊ गॊगेति सहसा परादुरासीन महास्वनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 5, + "text": "नागानां कल्पमानानां रथानां च वरूथिनाम\nसंनह्यतां पदातीनां वाजिनां च विशां पते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 6, + "text": "करॊशतां चापि यॊधानां तवरितानां परस्परम\nबभूव तुमुलः शब्दॊ दिवस्पृक सुमहांस तदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 7, + "text": "ततः शवेतपताकेन बालार्काकार वाजिना\nहेमपृष्ठेन धनुषा हस्तिकक्ष्येण केतुना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 8, + "text": "तूणेन शरपूर्णेन साङ्गदेन वरूथिना\nशतघ्नी किङ्किणी शक्तिशूलतॊमर धारिणा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 9, + "text": "कार्मुकेणॊपपन्नेन विमलादित्य वर्चसा\nरथेनातिपताकेन सूतपुत्रॊ वयदृश्यत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 10, + "text": "धमन्तं वारिजं तात हेमजालविभूषितम\nविधुन्वानं महच चापं कार्तस्वरविभूषितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 11, + "text": "दृष्ट्वा कर्णं महेष्वासं रथस्थं रथिनां वरम\nभानुमन्तम इवॊद्यन्तं तमॊ घनन्तं सहस्रशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 12, + "text": "न भीष्म वयसनं के चिन नापि दरॊणस्य मारिष\nनान्येषां पुरुषव्याघ्र मेनिरे तत्र कौरवाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 13, + "text": "ततस तु तवरयन यॊधाञ शङ्खशब्देन मारिष\nकर्णॊ निष्कासयाम आस कौरवाणां वरूथिनीम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 14, + "text": "वयूहं वयूह्य महेष्वासॊ माकरं शत्रुतापनः\nपरत्युद्ययौ तदा कर्णः पाण्डवान विजिगीषया" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 15, + "text": "मकरस्य तु तुण्डे वै कर्णॊ राजन वयवस्थितः\nनेत्राभ्यां शकुनिः शूर उलूकश च महारथः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 16, + "text": "दरॊणपुत्रस तु शिरसि गरीवायां सर्वसॊदराः\nमध्ये दुर्यॊधनॊ राजा बलेन महता वृतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 17, + "text": "वामे पादे तु राजेन्द्र कृतवर्मा वयवस्थितः\nनारायण बलैर युक्तॊ गॊपालैर युद्धदुर्मदः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 18, + "text": "पादे तु दक्षिणे राजन गौतमः सत्यविक्रमः\nतरिगर्तैश च महेष्वासैर दाक्षिणात्यैश च संवृतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 19, + "text": "अनुपादस तु यॊ वामस तत्र शल्यॊ वयवस्थितः\nमहत्या सेनया सार्धं मद्रदेशसमुत्थया" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 20, + "text": "दक्षिणे तु महाराज सुषेणः सत्यसंगरः\nवृतॊ रथसहस्रैश च दन्तिनां च शतैस तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 21, + "text": "पुच्छे आस्तां महावीरौ भरातरौ पार्थिवौ तदा\nचित्रसेनश च चित्रश च महत्या सेनया वृतौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 22, + "text": "ततः परयाते राजेन्द्र कर्णे नरवरॊत्तमे\nधनंजयम अभिप्रेक्ष्य धर्मराजॊ ऽबरवीद इदम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 23, + "text": "पश्य पार्थ महासेनां धार्तराष्ट्रस्य संयुगे\nकर्णेन निर्मितां वीर गुप्तां वीरैर महारथैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 24, + "text": "हतवीरतमा हय एषा धार्तराष्ट्री महाचमूः\nफल्गु शेषा महाबाहॊ तृणैस तुल्या मता मम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 25, + "text": "एकॊ हय अत्र महेष्वासः सूतपुत्रॊ वयवस्थितः\nस देवासुरगन्धर्वैः स किंनरमहॊरगैः\nचराचरैस तरिभिर लॊकैर यॊ ऽजय्यॊ रथिनां वरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 26, + "text": "तं हत्वाद्य महाबाहॊ विजयस तव फल्गुना\nउद्धृतश च भवेच छल्यॊ मम दवादश वार्षिकः\nएवं जञात्वा महाबाहॊ वयूहं वयूह यथेच्छसि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 27, + "text": "भरातुस तद वचनं शरुत्वा पाण्डवः शवेतवाहनः\nअर्धचन्द्रेण वयूहेन परत्यव्यूहत तां चमूम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 28, + "text": "वामपार्श्वे ऽभवद राजन भीमसेनॊ वयवस्थितः\nदक्षिणे च महेष्वासॊ धृष्टद्युम्नॊ महाबलः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 29, + "text": "मध्ये वयूहस्य साक्षात तु पाण्डवः कृष्णसारथिः\nनकुलः सहदेवश च धर्मराजश च पृष्ठतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 30, + "text": "चक्ररक्षौ तु पाञ्चाल्यौ युधामन्यूत्तमौजसौ\nनार्जुनं जहतुर युद्धे पाल्यमानौ किरीटिना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 31, + "text": "शेषा नृपतयॊ वीराः सथिता वयूहस्य दंशिताः\nयथा भावं यथॊत्साहं यथा सत्त्वं च भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 32, + "text": "एवम एतन महाव्यूहं वयूह्य भारत पाण्डवाः\nतावकाश च महेष्वासा युद्धायैव मनॊ दधुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 33, + "text": "दृष्ट्वा वयूढां तव चमूं सूतपुत्रेण संयुगे\nनिहतान पाण्डवान मेने तव पुत्रः सहान्वयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 34, + "text": "तथैव पाण्डवीं सेनां वयूढां दृष्ट्वा युधिष्ठिरः\nधार्तराष्ट्रान हतान मेने स कर्णान वै जनाधिप" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 35, + "text": "ततः शङ्खाश च भेर्यश च पणवानकगॊमुखाः\nसहसैवाभ्यहन्यन्त स शब्दाश च समन्ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 36, + "text": "सेनयॊर उभयॊ राजन परावाद्यन्त महास्वनाः\nसिंहनादश च संजज्ञे शूराणां जय गृद्धिनाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 37, + "text": "हयहेषित शब्दाश च वारणानां च बृंहितम\nरथनेमि सवनाश चॊग्राः संबभूवुर जनाधिप" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 38, + "text": "न दरॊण वयसनं कश चिज जानीते भरतर्षभ\nदृष्ट्वा कर्णं महेष्वासं मुखे वयूहस्य दंशितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 39, + "text": "उभे सेने महासत्त्वे परहृष्टनरकुञ्जरे\nयॊद्धुकामे सथिते राजन हन्तुम अन्यॊन्यम अञ्जसा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 40, + "text": "तत्र यत्तौ सुसंरब्धौ दृष्ट्वान्यॊन्यं वयवस्थितौ\nअनीकमध्ये राजेन्द्र रेजतुः कर्णपाण्डवौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 41, + "text": "नृत्यमाने तु ते सेने समेयातां परस्परम\nतयॊः पक्षैः परपक्षैश च निर्जग्मुर वै युयुत्सवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 7, + "shloka": 42, + "text": "ततः परववृते युद्धं नरवारणवाजिनाम\nरथिनां च महाराज अन्यॊन्यं निघ्नतां दृढम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nते सेने ऽनयॊन्यम आसाद्य परहृष्टाश्वनरद्विपे\nबृहत्यौ संप्रजह्राते देवासुरचमूपमे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ गजा रथाश चाश्वाः पत्तयश च महाहवे\nसंप्रहारं परं चक्रुर देव पाप्म परणाशनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 3, + "text": "पूर्णचन्द्रार्क पद्मानां कान्ति तविड गन्धतः समैः\nउत्तमाङ्गैर नृसिंहानां नृसिंहास तस्तरुर महीम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 4, + "text": "अर्धचन्द्रैस तथा भल्लैः कषुरप्रैर असि पट्टिशैः\nपरश्वधैश चाप्य अकृन्तन्न उत्तमाङ्गानि युध्यताम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 5, + "text": "वयायतायत बाहूनां वयायतायत बाहुभिः\nवयायता बाहवः पेतुश छिन्नमुष्ट्य आयुधाङ्गदाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 6, + "text": "तैः सफुरद्भिर मही भाति रक्ताङ्गुलि तलैस तदा\nगरुड परहतैर उग्रैः पञ्चास्यैर इव पन्नगैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 7, + "text": "हयस्यन्दन नागेभ्यः पेतुर वीरा दविषद धताः\nविमानेभ्यॊ यथा कषीणे पुण्ये सवर्गसदस तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 8, + "text": "गदाभिर अन्यैर गुर्वीभिः परिघैर मुसलैर अपि\nपॊथिताः शतशः पेतुर वीरा वीरतरै रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 9, + "text": "रथा रथैर विनिहता मत्ता मत्तैर दविपैर दविपाः\nसादिनः सादिभिश चैव तस्मिन परमसंकुले" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 10, + "text": "रथा वररथैर नागैर अश्वारॊहाश च पत्तिभिः\nअश्वारॊहैः पदाताश च निहता युधि शेरते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 11, + "text": "रथाश्वपत्तयॊ नागै रथैर नागाश च पत्तयः\nरथपत्तिद्विपाश चाश्वैर नृभिश चाश्वरथद्विपाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 12, + "text": "रथाश्वेभ नराणां च नराश्वेभ रथैः कृतम\nपाणिपादैश च शस्त्रैश च रथैश च कदनं महत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 13, + "text": "तथा तस्मिन बले शूरैर वध्यमाने हते ऽपि च\nअस्मान अभ्यागमन पार्था वृकॊदर पुरॊगमाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 14, + "text": "धृष्टद्युम्नः शिखण्डी च दरौपदेयाः परभद्रकाः\nसात्यकिश चेकितानश च दरविडैः सैनिकैः सह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 15, + "text": "भृता वित्तेन महता पाण्ड्याश चौड्राः स केरलाः\nवयूढॊरस्का दीर्घभुजाः परांशवः परियदर्शनाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 16, + "text": "आपीडिनॊ रक्तदन्ता मत्तमातङ्गविक्रमाः\nनाना विराग वसना गन्धचूर्णावचूर्णिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 17, + "text": "बद्धासयः पाशहस्ता वारणप्रतिवारणाः\nसमानमृत्यवॊ राजन्न अनीकस्थाः परस्परम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 18, + "text": "कलापिनश चापहस्ता दीर्घकेशाः परियाहवाः\nपत्तयः सात्यकेर अन्ध्रा घॊररूपपराक्रमाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 19, + "text": "अथापरे पुनः शूराश चेदिपाञ्चालकेकयाः\nकरूषाः कॊसलाः काश्या मागधाश चापि दुद्रुवुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 20, + "text": "तेषां रथाश च नागाश च परवराश चापि पत्तयः\nनानाविध रवैर हृष्टा नृत्यन्ति च हसन्ति च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 21, + "text": "तस्य सैन्यस्य महतॊ महामात्रवरैर वृतः\nमध्यं वृकॊदरॊ ऽभयागात तवदीयं नागधूर गतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 22, + "text": "स नागप्रवरॊ ऽतयुग्रॊ विधिवत कल्पितॊ बभौ\nउदयाद्र्य अग्र्यभवनं यथाभ्युदित भास्करम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 23, + "text": "तस्यायसं वर्म वरं वररत्नविभूषितम\nतारॊद्भासस्य नभसः शारदस्य समत्विषम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 24, + "text": "स तॊमरप्रासकरश चारु मौलिः सवलंकृतः\nचरन मध्यंदिनार्काभस तेजसा वयदहद रिपून" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 25, + "text": "तं दृष्ट्वा दविरदं दूरात कषेमधूर्तिर दविपस्थितः\nआह्वयानॊ ऽभिदुद्राव परमनाः परमनस्तरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 26, + "text": "तयॊः समभवद युद्धं दविपयॊर उग्ररूपयॊः\nयदृच्छया दरुमवतॊर महापर्वतयॊर इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 27, + "text": "संसक्तनागौ तौ वीरौ तॊमरैर इतरेतरम\nबलवत सूर्यरश्म्य आभैर भित्त्वा भित्त्वा विनेदतुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 28, + "text": "वयपसृत्य तु नागाभ्यां मडलानि विचेरतुः\nपरगृह्य चैव धनुषी जघ्नतुर वै परस्परम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 29, + "text": "कष्वेडितास्फॊटित रवैर बाणशब्दैश च सर्वशः\nतौ जनान हर्षयित्वा च सिंहनादान परचक्रतुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 30, + "text": "समुद्यतकराभ्यां तौ दविपाभ्यां कृतिनाव उभौ\nवातॊद्धूत पताकाभ्यां युयुधाते महाबलौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 31, + "text": "ताव अन्यॊन्यस्य धनुषी छित्त्वान्यॊन्यं विनेदतुः\nशक्तितॊमर वर्षेण परावृण मेघाव इवाम्बुभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 32, + "text": "कषेमधूर्तिस तदा भीमं तॊमरेण सतनान्तरे\nनिर्बिभेद तु वेगेन षड्भिश चाप्य अपरैर नदन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 33, + "text": "स भीमसेनः शुशुभे तॊमरैर अङ्गमाश्रितैः\nकरॊधदीप्तवपुर मेघैः सप्त सप्तिर इवांशुमान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ भास्करवर्णाभम अञ्जॊ गतिमय समयम\nससर्ज तॊमरं भीमः परत्यमित्राय यत्नवान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 35, + "text": "ततः कुलूताधिपतिश चापम आयम्य सायकैः\nदशभिस तॊमरं छित्त्वा शक्त्या विव्याध पाण्डवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 36, + "text": "अथ कार्मुकम आदाय महाजलद निस्वनम\nरिपॊर अभ्यर्दयन नागम उन्मदः पाण्डवः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 37, + "text": "स शरौघार्दितॊ नागॊ भीमसेनेन संयुगे\nनिगृह्यमाणॊ नातिष्ठद वातध्वस्त इवाम्बुदः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 38, + "text": "ताम अभ्यधावद दविरदं भीमसेनस्य नागराट\nमहावातेरितं मेघं वातॊद्धूत इवाम्बुदः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 39, + "text": "संनिवर्त्यात्मनॊ नागं कषेमधूर्तिः परयत्नतः\nविव्याधाभिद्रुतं बाणैर भीमसेनं स कुञ्जरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 40, + "text": "ततः साधु विसृष्टेन कषुरेण पुरुषर्षभः\nछित्त्वा शरासनं शत्रॊर नागम आमित्रम आर्दयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 41, + "text": "ततः खजा कया भीमं कषेमधूर्तिः पराभिनत\nजघान चास्य दविरदं नाराचैः सर्वमर्मसु" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 42, + "text": "पुरा नागस्य पतनाद अवप्लुत्य सथितॊ महीम\nभीमसेनॊ रिपॊर नागं गदया समपॊथयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 43, + "text": "तस्मात परमथितान नागात कषेमधूर्तिम अवद्रुतम\nउद्यतासिम उपायान्तं गदयाहन वृकॊदरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 44, + "text": "स पपात हतः सासिर वयसुः सवम अभितॊ दविपम\nवज्रप्ररुग्णम अचलं सिंहॊ वज्रहतॊ यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 8, + "shloka": 45, + "text": "निहतं नृपतिं दृष्ट्वा कुलूतानां यशस्करम\nपराद्रवद वयथिता सेना तवदीया भरतर्षभ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततः कर्णॊ महेष्वासः पाण्डवानाम अनीकिनीम\nजघान समरे शूरः शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 2, + "text": "तथैव पाण्डवा राजंस तव पुत्रस्य वाहिनीम\nकर्णस्य परमुखे करुद्धा विनिजघ्नुर महारथाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 3, + "text": "कर्णॊ राजन महाबाहुर नयवधीत पाण्डवीं चमूम\nनाराचैर अर्करश्म्य आभैः कर्मार परिमार्जितैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 4, + "text": "तत्र भारत कर्णेन नाराचैस ताडिता गजाः\nनेदुः सेदुश च मम्लुश च बभ्रमुश च दिशॊ दश" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 5, + "text": "वध्यमाने बले तस्मिन सूतपुत्रेण मारिष\nनकुलॊ ऽभयद्रवत तूर्णं सूतपुत्रं महारणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 6, + "text": "भीमसेनस तथा दरौणिं कुर्वाणं कर्म दुष्करम\nविन्दानुविन्दौ कैकेयौ सात्यकिः समवारयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 7, + "text": "शरुतकर्माणम आयान्तं चित्रसेनॊ महीपतिः\nपरतिविन्ध्यं तथा चित्रश चित्रकेतन कार्मुकः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 8, + "text": "दुर्यॊधनस तु राजानं धर्मपुत्रं युधिष्ठिरम\nसंशप्तक गणान करुद्धॊ अभ्यधावद धनंजयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 9, + "text": "धृष्टद्युम्नः कृपं चाथ तस्मिन वीरवरक्षये\nशिखण्डी कृतवर्माणं समासादयद अच्युतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 10, + "text": "शरुतकीर्तिस तथा शल्यं माद्रीपुत्रः सुतं तव\nदुःशासनं महाराज सहदेवः परतापवान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 11, + "text": "केकयौ सात्यकिं युद्धे शरवर्षेण भास्वता\nसात्यकिः केकयौ चैव छादयाम आस भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 12, + "text": "ताव एनं भारतौ वीरं जघ्नतुर हृदये भृशम\nविषाणाभ्यां यथा नागौ परतिनागं महाहवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 13, + "text": "शरसंभिन्न वर्माणौ ताव उभौ भरातरौ रणे\nसात्यकिं सत्यकर्माणं राजन विव्यधतुः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 14, + "text": "तौ सात्यकिर महाराज परहसन सर्वतॊदिशम\nछादयञ शरवर्षेण वारयाम आस भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 15, + "text": "वार्यमाणॊ ततस तौ तु शैनेय शरवृष्टिभिः\nशैनेयस्य रथं तूर्णं छादयाम आसतुः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 16, + "text": "तयॊस तु धनुषी चित्रे छित्त्वा शौरिर महाहवे\nअथ तौ सायकैस तीक्ष्णैश छादयाम आस दुःसहैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 17, + "text": "अथान्ये धनुषी मृष्टे परगृह्य च महाशरान\nसात्यकिं पूरयन्तौ तौ चेरतुर लघु सुष्ठु च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 18, + "text": "ताभ्यां मुक्ता महाबाणाः कङ्कबर्हिण वाससः\nदयॊतयन्तॊ दिशः सर्वाः संपेतुः सवर्णभूषणाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 19, + "text": "बाणान्ध कारम अभवत तयॊ राजन महाहवे\nअन्यॊन्यस्य धनुश चैव चिच्छिदुस ते महारथाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 20, + "text": "ततः करुद्धॊ महाराज सात्वतॊ युद्धदुर्मदः\nधनुर अन्यत समादाय स जयं कृत्वा च संयुगे\nकषुरप्रेण सुतीक्ष्णेन अनुविन्द शिरॊ ऽहरत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 21, + "text": "तच्छिरॊ नयपतद भूमौ कुण्डलॊत्पीडितं महत\nशम्बरस्य शिरॊ यद्वन निहतस्य महारणे\nशॊषयन केकयान सर्वाञ जगामाशु वसुंधराम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 22, + "text": "तं दृष्ट्वा निहतं शूरं भराता तस्य महारथः\nस जयम अन्यद धनुः कृत्वा शैनेयं परत्यवारयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 23, + "text": "स शक्त्या सात्यकिं विद्ध्वा सवर्णपुङ्खैः शिलाशितैः\nननाद बलवन नादं तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 24, + "text": "स सात्यकिं पुनः करुद्धः केकयानां महारथः\nशरैर अग्निशिखाकारैर बाह्वॊर उरसि चार्दयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 25, + "text": "स शरैः कषतसर्वाङ्गः सात्वतः सत्त्वकॊविदः\nरराज समरे राजन स पत्र इव किंशुकः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 26, + "text": "सात्यकिः समरे विद्धः केकयेन महात्मना\nकेकयं पञ्चविंशत्या विव्याध परहसन्न इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 27, + "text": "शतचन्द्र चिते गृह्य चर्मणी सुभुजौ तु तौ\nवयरॊचेतां महारङ्गे निस्त्रिंशवरधारिणौ\nयथा देवासुरे युद्धे जम्भ शक्रौ महाबलौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 28, + "text": "मण्डलानि ततस तौ च विचरन्तौ महारणे\nअन्यॊन्यम असिभिस तूर्णं समाजघ्नतुर आहवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 29, + "text": "केकयस्य ततश चर्म दविधा चिच्छेद सात्वतः\nसात्यकेश च तथैवासौ चर्म चिच्छेद पार्थिवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 30, + "text": "चर्म छित्त्वा तु कैकेयस तारागणशतैर वृतम\nचचार मण्डलान्य एव गतप्रत्यागतानि च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 31, + "text": "तं चरन्तं महारङ्गे निस्त्रिंशवरधारिणम\nअपहस्तेन चिच्छेद शैनेयस तवरयान्वितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 32, + "text": "स वर्मा केकयॊ राजन दविधा छिन्नॊ महाहवे\nनिपपात महेष्वासॊ वज्रनुन्न इवाचलः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 33, + "text": "तं निहत्य रणे शूरः शैनेयॊ रथसत्तमः\nयुधामन्यॊ रथं तूर्णम आरुरॊह परंतपः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ ऽनयं रथम आस्थाय विधिवत कल्पितं पुनः\nकेकयानां महत सैन्यं वयधमत सात्यकिः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 9, + "shloka": 35, + "text": "सा वध्यमाना समरे केकयस्य महाचमूः\nतम उत्सृज्य रथं शत्रुं परदुद्राव दिशॊ दश" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nशरुतकर्मा महाराज चित्रसेनं महीपतिम\nआजघ्ने समरे करुद्धः पञ्चाशद्भिः शिलीमुखैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 2, + "text": "अभिसारस तु तं राजा नवभिर निशितैः शरैः\nशरुतकर्माणम आहत्य सूतं विव्याध पञ्चभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 3, + "text": "शरुतकर्मा ततः करुद्धश चित्रसेनं चमूमुखे\nनाराचेन सुतीक्ष्णेन मर्म देशे समर्दयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 4, + "text": "एतस्मिन्न अन्तरे चैनं शरुतकीर्तिर महायशाः\nनवत्या जगती पालं छादयाम आस पत्रिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 5, + "text": "परतिलब्य ततः संज्ञां चित्रसेनॊ महारथः\nधनुश चिच्छेद भल्लेन तं च विव्याध सप्तभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 6, + "text": "सॊ ऽनयत कार्मुकम आदाय वेगघ्नं रुक्मभूषणम\nचित्ररूपतरं चक्रे चित्रसेनं शरॊर्मिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 7, + "text": "स शरैश चित्रितॊ राजंश चित्रमाल्यधरॊ युवा\nयुवेव समशॊभत स गॊष्ठीमध्ये सवलंकृतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 8, + "text": "शरुतकर्माणम अथ वै नाराचेन सतनान्तरे\nबिभेद समरे करुद्धस तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 9, + "text": "शरुतकर्मापि समरे नाराचेन समर्दितः\nसुस्राव रुधिरं भूरि गौरिकाम्भ इवाचलः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 10, + "text": "ततः स रुधिराक्ताङ्गॊ रुधिरेण कृतच्छविः\nरराज समरे राजन स पुष्प इव किंशुकः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 11, + "text": "शरुतकर्मा ततॊ राजञ शत्रूणां समभिद्रुतः\nशत्रुसंवरणं कृत्वा दविधा चिच्छेद कार्मुकम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 12, + "text": "अथैनं छिन्नधन्वानं नाराचानां तरिभिः शतैः\nविव्याध भरतश्रेष्ठ शरुतकर्मा महायशाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ ऽपरेण भल्लेन भृशं तीष्क्णेन स तवरः\nजहार स शिरस तराणं शिरस तस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 14, + "text": "तच्छिरॊ नयपतद भूमौ सुमहच चित्रवर्मणः\nयदृच्छया यथा चन्द्रश चयुतः सवर्गान महीतले" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 15, + "text": "राजानं निहतं दृष्ट्वा अभिसारं च मारिष\nअभ्यद्रवन्त वेगेन चित्रसेनस्य सैनिकाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 16, + "text": "ततः करुद्धॊ महेष्वासस तत सैन्यं पराद्रवच छरैः\nअन्तकाले यथा करुद्धः सर्वभूतानि परेतराट\nदरावयन्न इषुभिस तूर्णं शरुतकर्मा वयरॊचत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 17, + "text": "परतिविन्ध्यस ततश चित्रं भित्त्वा पञ्चभिर आशुगैः\nसारथिं तरिभिर आनर्च्छद धवजम एकेषुणा ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 18, + "text": "तं चित्रॊ नवभिर भल्लैर बाह्वॊर उरसि चार्दयत\nसवर्णपुङ्खैः शिला धौतैः कङ्कबर्हिण वाजितैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 19, + "text": "परतिविन्ध्यॊ धनुस तस्य छित्त्वा भारत सायकैः\nपञ्चभिर निशितैर बाणैर अथैनं संप्रजघ्निवान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 20, + "text": "ततः शक्तिं महाराज हेमदण्डां दुरासदाम\nपराहिणॊत तव पुत्राय घॊराम अग्निशिखाम इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 21, + "text": "ताम आपतन्तीं सहसा शक्तिम उल्काम इवाम्बरात\nदविधा चिच्छेद समरे परतिविन्ध्यॊ हसन्न इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 22, + "text": "सा पपात तदा छिन्ना परतिविन्ध्य शरैः शितैः\nयुगान्ते सर्वभूतानि तरासयन्ती यथाशनिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 23, + "text": "शक्तिं तां परहतां दृष्ट्वा चित्रॊ गृह्य महागदाम\nपरतिविन्ध्याय चिक्षेप रुक्मजालविभूषिताम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 24, + "text": "सा जघान हयांस तस्य सारथिं च महारणे\nरथं परमृद्य वेगेन धरणीम अन्वपद्यत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 25, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु रथाद आप्लुत्य भारत\nशक्तिं चिक्षेप चित्राय सवर्णघण्टाम अलंकृताम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 26, + "text": "ताम आपतन्तीं जग्राह चित्रॊ राजन महामनाः\nततस ताम एव चिक्षेप परतिविन्ध्याय भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 27, + "text": "समासाद्य रणे शूरं परतिविन्ध्यं महाप्रभा\nनिर्भिद्य दक्षिणं बाहुं निपपात महीतले\nपतिताभासयच चैव तं देशम अशनिर यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 28, + "text": "परतिविन्ध्यस ततॊ राजंस तॊमरं हेमभूषितम\nपरेषयाम आस संक्रुद्धश चित्रस्य वधकाम्यया" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 29, + "text": "स तस्य देवावरणं भित्त्वा हृदयम एव च\nजगाम धरणीं तूर्णं महॊरग इवाशयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 30, + "text": "स पपात तदा राजंस तॊमरेण समाहतः\nपरसार्य विपुलौ बाहू पीनौ परिघसंनिभौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 31, + "text": "चित्र्म संप्रेक्ष्य निहतं तावका रणशॊभिनः\nअभ्यद्रवन्त वेगेन परतिविन्ध्यं समन्ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 32, + "text": "सृजन्तॊ विविधान बाणाञ शतघ्नीश च स किङ्किणीः\nत एनं छादयाम आसुः सूर्यम अभ्रगणा इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 33, + "text": "तान अपास्य महाबाहुः शरजालेन संयुगे\nवयद्रावयत तव चमूं वज्रहस्त इवासुरीम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 34, + "text": "ते वध्यमानाः समरे तावकाः पाण्डवैर नृप\nविप्रकीर्यन्त सहसा वातनुन्ना घना इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 35, + "text": "विप्रद्रुते बले तस्मिन वध्यमाने समन्ततः\nदरौणिर एकॊ ऽभययात तूर्णं भीमसेनं महाबलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 10, + "shloka": 36, + "text": "ततः समागमॊ घॊरॊ बभूव सहसा तयॊः\nयथा देवासुरे युद्धे वृत्रवासवयॊर अभूत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nभीमसेनं ततॊ दरौणी राजन विव्याध पत्रिणा\nतवरया परया युक्तॊ दर्शयन्न अस्त्रलाघवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 2, + "text": "अथैनं पुनर आजघ्ने नवत्या निशितैः शरैः\nसर्वमर्माणि संप्रेक्ष्य मर्मज्ञॊ लघुहस्तवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 3, + "text": "भीमसेनः समाकीर्णॊ दरौणिना निशितैः शरैः\nरराज समरे राजन रश्मिवान इव भास्करः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 4, + "text": "ततः शरसहस्रेण सुप्रयुक्तेन पाण्डवः\nदरॊणपुत्रम अवच्छाद्य सिंहनादम अमुञ्चत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 5, + "text": "शरैः शरांस ततॊ दरौणिः संवार्य युधि पाण्डवम\nललाटे ऽभयहनद राजन नाराचेन समयन्न इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 6, + "text": "ललाटस्थं ततॊ बाणं धारयाम आस पाण्डवः\nयथा शृङ्गं वने दृप्तः खड्गॊ धारयते नृप" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ दरौणिं रणे भीमॊ यतमानं पराक्रमी\nतरिभिर विव्याध नाराचैर ललाटे विस्मयन्न इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 8, + "text": "ललाटस्थैस ततॊ बाणैर बराह्मणः स वयरॊचत\nपरावृषीव यथा सिक्तस तरिशृङ्गः पर्वतॊत्तमः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 9, + "text": "ततः शरशतैर दरौणिर मदयाम आस पाण्डवः\nन चैनं कम्पयाम आस मातरिश्वेव पर्वतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 10, + "text": "तथैव पाण्डवं युद्धे दरौणिः शरशतैः शितैः\nनाकम्पयत संहृष्टॊ वार्यॊघ इव पर्वतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 11, + "text": "ताव अन्यॊन्यं शरैर घॊरैश छादयानौ महारथौ\nरथचर्या गतौ शूरौ शुशुभाते रणॊत्कटौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 12, + "text": "आदित्याव इव संदीप्तौ लॊकक्षयकराव उभौ\nसवरश्मिभिर इवान्यॊन्यं तापयन्तौ शरॊत्तमैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 13, + "text": "कृतप्रतिकृते यत्नं कुर्वाणौ च महारणे\nकृतप्रतिकृते यत्नं चक्राते ताव अभीतवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 14, + "text": "वयाघ्राव इव च संग्रामे चेरतुस तौ महारथौ\nशरदंष्ट्रौ दुराधर्षौ चापव्यात्तौ भयानकौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 15, + "text": "अभूतां ताव अदृश्यौ च शरजालैः समन्ततः\nमेघजालैर इव चछन्नौ गगने चन्द्रभास्करौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 16, + "text": "परकाशौ च मुहूर्तेन तत्रैवास्ताम अरिंदमौ\nविमुक्तौ मेघजालेन शशिसूर्यौ यथा दिवि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 17, + "text": "अपसव्यं ततश चक्रे दरौणिस तत्र वृकॊदरम\nकिरञ शरशतैर उग्रैर धाराभिर इव पर्वतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 18, + "text": "न तु तन ममृषे भीमः शत्रॊर विजयलक्षणम\nपरतिचक्रे च तं राजन पाण्डवॊ ऽपय अपसव्यतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 19, + "text": "मण्डलानां विभागेषु गतप्रत्यागतेषु च\nबभूव तुमुलं युद्धं तयॊस तत्र महामृधे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 20, + "text": "चरित्वा विविधान मार्गान मण्डलं सथानम एव च\nशरैः पूर्णायतॊत्सृष्टैर अन्यॊन्यम अभिजघ्नतुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 21, + "text": "अन्यॊन्यस्य वधे यत्नं चक्रतुस तौ महारथौ\nईषतुर विरथं चैव कर्तुम अन्यॊन्यम आहवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ दरौणिर महास्त्राणि परादुश्चक्रे महारथः\nतान्य अस्त्रैर एव समरे परतिजघ्ने ऽसय पाण्डवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ घॊरं महाराज अस्त्रयुद्धम अवर्तत\nगरहयुद्धं यथा घॊरं परजासंहरणे अभूत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 24, + "text": "ते बाणाः समसज्जन्त कषिप्तास ताभ्यां तु भारत\nदयॊतयन्तॊ दिशः सर्वास तच च सैन्यं समन्ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 25, + "text": "बाणसंघावृतं घॊरम आकाशं समपद्यत\nउक्ला पातकृतं यद्वत परजानां संक्षये नृप" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 26, + "text": "बाणाभिघातात संजज्ञे तत्र भारत पावकः\nस विस्फुलिङ्गॊ दीप्तार्चिः सॊ ऽदहद वाहिनी दवयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 27, + "text": "तत्र सिद्धा महाराज संपतन्तॊ ऽबरुवन वचः\nअति युद्धानि सर्वाणि युद्धम एतत ततॊ ऽधिकम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 28, + "text": "सर्वयुद्धानि चैतस्य कलां नार्हन्ति षॊडशीम\nनैतादृशं पुनर युद्धं न भूतं न भविष्यति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 29, + "text": "अहॊ जञानेन संयुक्ताव उभौ चॊग्रपराक्रमौ\nअहॊ भीमे बलं भीमम एतयॊश च कृतास्त्रता" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 30, + "text": "अहॊ वीर्यस्य सारत्वम अहॊ सौष्ठवम एतयॊः\nसथिताव एतौ हि समरे कालान्तकयमॊपमौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 31, + "text": "रुद्रौ दवाव इव संभूतौ यथा दवाव इव भास्करौ\nयमौ वा पुरुषव्याघ्रौ घॊररूपाव इमौ रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 32, + "text": "शरूयन्ते सम तदा वाचः सिद्धानां वै मुहुर मुहुः\nसिंहनादश च संजज्ञे समेतानां दिवौकसाम\nअद्भुतं चाप्य अचिन्त्यं च दृष्ट्वा कर्म तयॊर मृधे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 33, + "text": "तौ शूरौ समरे राजन परस्परकृतागसौ\nपरस्परम उदैक्षेतां करॊधाद उद्वृत्य चाक्षुषी" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 34, + "text": "करॊधरक्तेक्षणौ तौ तु करॊधात परस्फुरिताधरौ\nकरॊधात संदष्ट दशनौ संदष्ट दशनच छदौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 35, + "text": "अन्यॊन्यं छादयन्तौ सम शरवृष्ट्या महारथौ\nशराम्बुधारौ समरे शस्त्रविद्युत परकाशिनौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 36, + "text": "ताव अन्यॊन्यं धवजौ विद्ध्वा सारथी च महारथौ\nअन्यॊन्यस्य हयान विद्ध्वा बिभिदाते परस्परम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 37, + "text": "ततः करुद्धौ महाराज बाणौ गृह्य महाहवे\nउभौ चिक्षिपतुस तूर्णम अन्यॊन्यस्य वधैषिणौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 38, + "text": "तौ सायकौ महाराज दयॊतमानौ चमूमुखे\nआजघ्राते समासाद्य वज्रवेगौ दुरासदौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 39, + "text": "तौ परस्परवेगाच च शराभ्यां च भृशाहतौ\nनिपेततुर महावीरौ सवरथॊपस्थयॊस तदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 40, + "text": "ततस तु सारथिर जञात्वा दरॊणपुत्रम अचेतनम\nअपॊवाह रणाद राजन सर्वक्षत्रस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 11, + "shloka": 41, + "text": "तथैव पाण्डवं राजन विह्वलन्तं मुहुर मुहुः\nअपॊवाह रथेनाजौ सारथिः शत्रुतापनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nयथा संशप्तकैः सार्धम अर्जुनस्याभवद रणः\nअन्येषां च मदीयानां पाण्डवैस तद बरवीहि मे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 2, + "text": "[स]\nशृणु राजन यथावृत्तं संग्रामं बरुवतॊ मम\nवीराणां शत्रुभिः सार्धं देहपाप्म परणाशनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 3, + "text": "पार्थः संशप्तक गणं परविश्यार्णव संनिभम\nवयक्षॊभयद अमित्रघ्नॊ महावात इवार्णवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 4, + "text": "शिरांस्य उन्मथ्य वीराणां शितैर भल्लैर धनंजयः\nपूर्णचन्द्राभवक्त्राणि सवक्षिभ्रू दशनानि च\nसंतस्तार कषितिं कषिप्रं विनालैर नलिनैर इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 5, + "text": "सुवृत्तान आयतान पुष्टांश चन्दनागुरुभूषितान\nसायुधान स तनुत्राणान पञ्चास्यॊरग संनिभान\nबाहून कषुरैर अमित्राणां विचकर्तार्जुनॊ रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 6, + "text": "धुर्यान धुर्यतरान सूतान धवजांश चापानि सायकान\nपाणीन अरत्नान असकृद भल्लैश चिच्छेद पाण्डवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 7, + "text": "दविपान हयान रथांश चैव सारॊहान अर्जुनॊ रणे\nशरैर अनेकसाहस्रै राजन निन्ये यमक्षयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 8, + "text": "तं परवीरं परतीयाता नर्दमाना इवर्षभाः\nवाशितार्थम अभिक्रुद्धा हुंकृत्वा चाभिदुद्रुवुः\nनिघ्नन्तम अभिजघ्नुस ते शरैः शृङ्गैर इवर्षभाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 9, + "text": "तस्य तेषां च तद युद्धम अभवल लॊमहर्षणम\nतरैलॊक्यविजये यादृग दैत्यानां सह वज्रिणा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 10, + "text": "अस्त्रैर अस्त्राणि संवार्य दविषतां सर्वतॊ ऽरजुनः\nइषुभिर बहुभिस तूर्णं विद्ध्वा पराणान ररास सः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 11, + "text": "छिन्नत्रिवेणुचक्राक्षान हतयॊधाश्वसारथीन\nविध्वस्तायुध तूणीरान समुन्मथित केतनान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 12, + "text": "संछिन्नयॊक्त्र रश्मीकान वि तरिवेणून वि कूबरान\nविध्वस्तबन्धुर अयुगान विशस्तायुध मण्डलान\nरथान विशकलीकुर्वन महाभ्राणीव मारुतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 13, + "text": "विस्मापयन परेक्षणीयं दविषातां भयवर्धनम\nमहारथसहस्रस्य समं कर्मार्जुनॊ ऽकरॊत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 14, + "text": "सिद्धदेवर्षिसंघाश च चारणाश चैव तुष्टुवुः\nदेवदुन्दुभयॊ नेदुः पुष्पवर्षाणि चापतन\nकेशवार्जुनयॊर मूर्ध्नि पराह वाक चाशरीरिणी" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 15, + "text": "चन्द्रार्कानिल वह्नीनां कान्ति दीप्तिबलद्युतीः\nयौ सदा बिभ्रतुर वीरौ ताव इमौ केशवार्जुनौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 16, + "text": "बरह्मेशानाव इवाजय्यौ वीराव एकरथे सथितौ\nसर्वभूतवरौ वीरौ नरनारायणाव उभौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 17, + "text": "इत्य एतन महद आश्चर्यं दृष्ट्वा शरुत्वा च भारत\nअश्वत्थामा सुसंयत्तः कृष्णाव अभ्यद्रवद रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 18, + "text": "अथ पाण्डवम अस्यन्तं यम कालान्तकाञ शरान\nसेषुणा पाणिनाहूय हसन दरौणिर अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 19, + "text": "यदि मां मन्यसे वीर पराप्तम अर्हम इवातिथिम\nततः सर्वात्मनाद्य तवं युद्धातिथ्यं परयच्छ मे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 20, + "text": "एवम आचार्य पुत्रेण समाहूतॊ युयुत्सया\nबहु मेने ऽरजुनॊ ऽऽतमानम इदं चाह जनार्दनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 21, + "text": "संशप्तकाश च मे वध्या दरौणिर आह्वयते च माम\nयद अत्रानन्तरं पराप्तं परशाधि तवं महाभुज" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 22, + "text": "एवम उक्तॊ ऽवहत पार्थं कृष्णॊ दरॊणात्मजान्तिकम\nजैत्रेण विधिनाहूतं वायुर इन्द्रम इवाध्वरे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 23, + "text": "तम आमन्त्र्यैक मनसा केशवॊ दरौणिम अब्रवीत\nअश्वत्थामन सथिरॊ भूत्वा परहराशु सहस्व च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 24, + "text": "निर्वेष्टुं भर्तृपिण्डं हि कालॊ ऽयम उपजीविनाम\nसूक्ष्मॊ विवादॊ विप्राणां सथूलौ कषात्रौ जयाजयौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 25, + "text": "यां न संक्षमसे मॊहाद दिव्यां पार्थस्य सत्क्रियाम\nताम आप्तुम इच्छन युध्यस्व सथिरॊ भूत्वाद्य पाण्डवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 26, + "text": "इत्य उक्तॊ वासुदेवेन तथेत्य उक्त्वा दविजॊत्तमः\nविव्याध केशवं षष्ट्या नाराचैर अर्जुनं तरिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 27, + "text": "तस्यार्जुनः सुसंक्रुद्धस तरिभिर भल्लैः शरासनम\nचिच्छेदाथान्यद आदत्त दरौणिर घॊरतरं धनुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 28, + "text": "स जयं कृत्वा निमेषात तद विव्याधार्जुन केशवौ\nतरिभिः शरैर वासुदेवं सहस्रेण च पाण्डवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 29, + "text": "ततः शरसहस्राणि परयुतान्य अर्बुदानि च\nससृजे दरौणिर आयस्तः संस्तभ्य च रणे ऽरजुनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 30, + "text": "इषुधेर धनुषॊ जयाया अङ्गुलीभ्यश च मारिष\nबाह्वॊः कराभ्याम उरसॊ वदनघ्राणनेत्रतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 31, + "text": "कर्णाभ्यां शिरसॊ ऽङगेभ्यॊ लॊम वर्त्मभ्य एव च\nरथध्वजेभ्यश च शरा निष्पेतुर बरह्मवादिनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 32, + "text": "शरजालेन महता विद्ध्वा केशव पाण्डवौ\nननाद मुदितॊ दरौणिर महामेघौघनिस्वनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 33, + "text": "तस्य नानदतः शरुत्वा पाण्डवॊ ऽचयुतम अब्रवीत\nपश्य माधव दौरात्म्यं दरॊणपुत्रस्य मां परति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 34, + "text": "वधप्राप्तौ मन्यते नौ परवेश्य शरवेश्मनि\nएषॊ ऽसय हन्मि संकल्पं शिक्षया च बलेन च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 35, + "text": "अश्वत्थाम्नः शरान अस्तांश छित्त्वैकैकं तरिधा तरिधा\nवयधमद भरतश्रेष्ठॊ नीहारम इव मारुतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 36, + "text": "ततः संशप्तकान भूयः साश्वसूत रथद्विपान\nधवजपत्तिगणान उग्रैर बाणैर विव्याध पाण्डवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 37, + "text": "ये ये ददृशिरे तत्र यद यद रूपं यथा यथा\nते ते तत तच छरैर वयाप्तं मेनिरे ऽऽतमानम एव च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 38, + "text": "ते गाण्डीवप्रणुदिता नानारूपाः पतत्रिणः\nकरॊशे साग्रे सथितान घनन्ति दविपांश च पुरुषान रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 39, + "text": "भल्लैश छिन्नाः कराः पेतुः करिणां मदकर्षिणाम\nछिन्ना यथा परशुभिः परवृद्धाः शरदि दरुमाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 40, + "text": "पश्चात तु शैलवत पेतुस ते गजाः सह सादिभिः\nवज्रिवज्रप्रमथिता यथैवाद्रिचयास तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 41, + "text": "गन्धर्वनगराकारान विधिवत कल्पितान रथान\nविनीतजवनान्य उक्तान आस्थितान युद्धदुर्मदान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 42, + "text": "शरैर विशकलीकुर्वन्न अमित्रान अभ्यवीवृषत\nअलंकृतान अश्वसादीन पतिंश चाहन्धनंजयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 43, + "text": "धनंजय युगान्तार्कः संशप्तक महार्णवम\nवयशॊषयत दुःशॊषं तीव्रैः शरगभस्तिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 44, + "text": "पुनर दरौणिमहाशैलं नाराचैः सूर्यसंनिभैः\nनिर्बिभेद महावेगैस तवरन वज्रीव पर्वतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 45, + "text": "तम आचार्य सुतः करुद्धः साश्वयन्तारम आशुगैः\nयुयुत्सुर नाशकद यॊद्धुं पार्थस तान अन्तराच्छिनत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 46, + "text": "ततः परमसंक्रुद्धः काण्डकॊशान अवासृजत\nअश्वत्थामाभिरूपाय गृहान अतिथये यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 47, + "text": "अथ संशप्तकांस तयक्त्वा पाण्डवॊ दरौणिम अभ्ययात\nअपाङ्क्तेयम इव तयक्त्वा दाता पाङ्क्तेयम अर्थिनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 48, + "text": "ततः समभवद युद्धं शुक्राङ्गिरस वर्चसॊः\nनक्षत्रम अभितॊ वयॊम्नि शुक्राङ्गिरसयॊर इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 49, + "text": "संतापयन्ताव अन्यॊन्यं दीप्तैः शरगभस्तिभिः\nलॊकत्रास कराव आस्तां विमार्गस्थौ गरहाव इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 50, + "text": "ततॊ ऽविध्यद भरुवॊर मध्ये नाराचेनार्जुनॊ भृशम\nस तेन विबभौ दरौणिर ऊर्ध्वरश्मिर यथा रविः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 51, + "text": "अथ कृष्णौ शरशतैर अश्वत्थाम्नार्दितौ भृशम\nसरश्मि जालनिकरौ युगान्तार्काव इवासतुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 52, + "text": "ततॊ ऽरजुनः सर्वतॊ धारम अस्त्रम; अवासृजद वासुदेवाभिगुप्तः\nदरौणायनिं चाभ्यहनत पृषत्कैर; वज्राग्निवैवस्वतदण्डकल्पैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 53, + "text": "स केशवं चार्जुनं चातितेजा; विव्याध मर्मस्व अतिरौद्र कर्मा\nबाणैः सुमुक्तैर अतितीव्र वेगैर; यैर आहतॊ मृत्युर अपि वयथेत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 54, + "text": "दरौणेर इषून अर्जुनः संनिवार्य; वयायच्छतस तद दविगुणैः सुपुङ्खैः\nतं साश्वसूत धवजम एकवीरम; आवृत्य संशप्तक सैन्यम आर्छत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 55, + "text": "धनूंषि बाणान इषुधीर धनुर्ज्याः; पाणीन भुजान पाणिगतं च शस्त्रम\nछत्राणि केतूंस तुरगान अथैषां; वस्त्राणि माल्यान्य अथ भूषणानि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 56, + "text": "चर्माणि वर्माणि मनॊरथांश च; परियाणि सर्वाणि शिरांसि चैव\nचिच्छेद पार्थॊ दविषतां परमुक्तैर; बाणैः सथितानाम अपराङ्मुखानाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 57, + "text": "सुकल्पिताः सयन्दनवाजिनागाः; समास्थिताः कृतयत्नैर नृवीरैः\nपार्थेरितैर बाणगणैर निरस्तास; तैर एव सार्धं नृवरैर निपेतुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 58, + "text": "पद्मार्क पूर्णेन्दुसमाननानि; किरीटमाला मुकुटॊत्कटानि\nभल्लार्ध चन्द्र कषुर हिंसितानि; परपेतुर उर्व्यां नृशिरांस्य अजस्रम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 59, + "text": "अथ विपैर देवपतिद्विपाभैर; देवारि दर्पॊल्बण मन्युदर्पैः\nकलिङ्ग वङ्गाङ्गनिषादवीरा; जिघांसवः पाण्डवम अभ्यधावन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 60, + "text": "तेषां दविपानां विचकर्त पार्थॊ; वर्माणि मर्माणि करान नियन्तॄन\nधवजाः पताकाश च ततः परपेतुर; वज्राहतानीव गिरेः शिरांसि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 61, + "text": "तेषु पररुग्णेषु गुरॊस तनूजं; बाणैः किरीटी नव सूर्यवर्णैः\nपरच्छादयाम आस महाभ्रजालैर; वायुः समुद्युक्तम इवांशुमन्तम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 62, + "text": "ततॊ ऽरजुनेषून इषुभिर निरस्य; दरौणिः शरैर अर्जुन वासुदेवौ\nपरच्छादयित्व दिवि चन्द्रसूर्यौ; ननाद सॊ ऽमभॊद इवातपान्ते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 63, + "text": "तम अर्जुनस तांश च पुनस तवदीयान; अभ्यर्दितस तैर अविकृत्त शस्त्रैः\nबाणान्ध कारं सहसैव कृत्वा; विव्याध सर्वान इषुभिः सुपुङ्खैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 64, + "text": "नाप्य आददत संदधन नैव मुञ्चन; बाणान रणे ऽदृश्यत सव्यसाची\nहतांश च नागांस तुरगान पदातीन; संस्यूत देहान ददृशू रथांश च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 65, + "text": "संधाय नाराचवरान दशाशु; दरौणिस तवरन्न एकम इवॊत्ससर्ज\nतेषां च पञ्चार्जुनम अभ्यविध्यन; पञ्चाच्युतं निर्बिभिदुः सुमुक्ताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 66, + "text": "तैर आहतौ सर्वमनुष्यमुख्याव; असृक कषरन्तौ धनदेन्द्र कल्पौ\nसमाप्तविद्येन यथाभिभूतौ; हतौ सविद एतौ किम उ मेनिरे ऽनये" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 67, + "text": "अथार्जुनं पराह दशार्ह नाथः; परमाद्यसे किं जहि यॊधम एतम\nकुर्याद धि दॊषं समुपेक्षितॊ ऽसौ; कष्टॊ भवेद वयाधिर इवाक्रियावान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 68, + "text": "तथेति चॊक्त्वाच्युतम अप्रमादी; दरौणिं परयत्नाद इषुभिस ततक्ष\nछित्त्वाश्वरश्मींस तुरगान अविध्यत; ते तं रणाद ऊहुर अतीव दूरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 69, + "text": "आवृत्य नेयेष पुनस तु युद्धं; पार्थेन सार्धं मतिमान विमृश्य\nजानञ जयं नियतं वृष्णिवीरे; धनंजये चाङ्गिरसां वरिष्ठः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 70, + "text": "परतीप काये तु रणाद अश्वत्थाम्नि हृते हयैः\nमन्त्रौषधिक्रिया दानैर वयाधौ देहाद इवाहृते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 12, + "shloka": 71, + "text": "संशप्तकान अभिमुखौ परयातौ केशवार्जुनौ\nवातॊद्धूत पताकेन सयन्दनेनौघनादिना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 13, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nअथॊत्तरेण पाण्डूनां सेनायां धवनिर उत्थितः\nरथनागाश्वपत्तीनां दण्डधारेण वध्यताम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 13, + "shloka": 2, + "text": "निवर्तयित्वा तु रथं केशवॊ ऽरजुनम अब्रवीत\nवाहयन्न एव तुरगान गरुडानिलरंहसः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 13, + "shloka": 3, + "text": "मागधॊ ऽथाप्य अतिक्रान्तॊ दविरदेन परमाथिना\nभगदत्ताद अनवरः शिक्षया च बलेन च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 13, + "shloka": 4, + "text": "एनं हत्वा निहन्तासि पुनः संशप्तकान इति\nवाक्यान्ते परापयत पार्थं दण्डधारान्तिकं परति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 13, + "shloka": 5, + "text": "स मागधानां परवरॊ ऽङकुश गरहॊ; गरहेष्व असह्यॊ विकचॊ यथा गरहः\nसपत्नसेनां परममाथ दारुणॊ; महीं समग्रां विकचॊ यथा गरहः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 13, + "shloka": 6, + "text": "सुकल्पितं दानव नागसंनिभं; महाभ्रसंह्रादम अमित्रमर्दनम\nरथाश्वमातङ्गगणान सहस्रशः; समास्थितॊ हन्ति शरैर दविपान अपि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 13, + "shloka": 7, + "text": "रथान अधिष्ठाय स वाजिसारथीन; रथांश च पद्भिस तवरितॊ वयपॊथयत\nदविपांश च पद्भ्यां चरणैः करेण च; दविपास्थितॊ हन्ति स कालचक्रवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 13, + "shloka": 8, + "text": "नरांश च कार्ष्णायस वर्म भूषणान; निपात्य साश्वान अपि पत्तिभिः सह\nवयपॊथयद दन्ति वरेण शुष्मिणा; स शब्दवत सथूलनडान यथातथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 13, + "shloka": 9, + "text": "अथार्जुनॊ जयातलनेमि निस्वने; मृदङ्गभेरीबहु शङ्खनादिते\nनराश्वमातङ्गसहस्रनादितै; रथॊत्तमेनाभ्यपतद दविपॊत्तमम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 13, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ ऽरजुनं दवादशभिः शरॊत्तमैर; जनार्दनं षॊडशभिः समार्दयत\nस दण्डधारस तुरगांस तरिभिस तरिभिस; ततॊ ननाद परजहास चासकृत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 13, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ ऽसय पार्थः स गुणेषु कार्मुकं; चकर्त भल्लैर धवजम अप्य अलंकृतम\nपुनर नियन्तॄन सह पादगॊप्तृभिस; ततस तु चुक्रॊध गिरिव्रजेश्वरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 13, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ ऽरजुनं भिन्नकटेन दन्तिना; घनाघनेन अनिलतुल्यरंहसा\nअतीव चुक्षॊभयिषुर जनार्दनं; धनंजयं चाभिजघान तॊमरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 13, + "shloka": 13, + "text": "अथास्य बाहू दविपहस्तसंनिभौ; शिरश च पूर्णेन्दुनिभाननं तरिभिः\nकषुरैः परचिच्छेद सहैव पाण्डवस; ततॊ दविपं बाणशतैः समार्दयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 13, + "shloka": 14, + "text": "स पार्थ बाणैस तपनीयभूषणैः; समारुचत काञ्चनवर्म भृद दविपः\nतथा चकाशे निशि पर्वतॊ यथा; दवाग्निना परज्वलितौषधि दरुमः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 13, + "shloka": 15, + "text": "स वेदनार्तॊ ऽमबुदनिस्वनॊ नदंश; चलन भरमन परस्खलितॊ ऽऽतुरॊ दरवन\nपपात रुग्णः सनियन्तृकस तथा; यथा गिरिर वज्रनिपात चूर्णितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 13, + "shloka": 16, + "text": "हिमावदातेन सुवर्णमालिना; हिमाद्रिकूटप्रतिमेन दन्तिना\nहते रणे भरातरि दण्ड आव्रजज; जिघांसुर इन्द्रावरजं धनंजयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 13, + "shloka": 17, + "text": "स तॊमरैर अर्ककरप्रभैस तरिभिर; जनार्दनं पञ्चभिर एव चार्जुनम\nसमर्पयित्वा विननाद चार्दर्यस; ततॊ ऽसय बाहू विचकर्त पाण्डवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 13, + "shloka": 18, + "text": "कषुर परकृत्तौ सुभृशं स तॊमरौ; चयुताङ्गदौ चन्दनरूषितौ भुजौ\nगजात पतन्तौ युगपद विरेजतुर; यथाद्रिशृङ्गात पतितौ महॊरगौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 13, + "shloka": 19, + "text": "अथार्धचन्द्रेण हृतं किरीटिना; पपात दण्डस्य शिरः कषितिं दविपात\nतच छॊणिताभं निपतद विरेजे; दिवाकरॊ ऽसताद इव पश्चिमां दिशम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 13, + "shloka": 20, + "text": "अथ दविपं शवेतनगाग्र संनिभं; दिवाकरांशु परतिमैः शरॊत्तमैः\nबिभेद पार्तः स पपात नानदन; हिमाद्रिकूटः कुलिशाहतॊ यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 13, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ ऽपरे तत्प परतिमा जगॊत्तमा; जिगीषवः संयति सव्यसाचिनम\nतथा कृतास तेन यथैव तौ दविपौ; ततः परभग्नं सुमहद रिपॊर बलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 13, + "shloka": 22, + "text": "गजा रथाश्वाः पुरुषाश च संघशः; परस्परघ्नाः परिपेतुर आहवे\nपरस्परप्रस्खलिताः समाहता; भृशं च तत तत कुलभाषिणॊ हताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 13, + "shloka": 23, + "text": "अथार्जुनं सवे परिवार्य सैनिकाः; पुरंदरं देवगणा इवाब्रुवन\nअभैष्म यस्मान मरणाद इव परजाः; स वीर दिष्ट्या निहतस तवया रिपुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 13, + "shloka": 24, + "text": "न चेत परित्रास्य इमाञ जनान भयाद; दविषद्भिर एवं बलिभिः परपीडितान\nतथाभविष्यद दविषतां परमॊदनं; यथा हतेष्व एष्व इह नॊ ऽरिषु तवया" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 13, + "shloka": 25, + "text": "इतीव भूयश च सुहृद्भिर ईरिता; निशम्य वाचः सुमनास ततॊ ऽरजुनः\nयथानुरूपं परतिपूज्य तं जनं; जगाम संशप्तक संघहा पुनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nपरत्यागत्य पुनर जिष्णुर अहन संशप्तकान बहून\nवक्रानुवक्र गमनाद अङ्गारक इव गरहः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 2, + "text": "पार्थ बाणहता राजन नराश्वरथकुञ्जराः\nविचेलुर बभ्रमुर नेदुः पेतुर मम्लुश च मारिष" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 3, + "text": "धुर्यं धुर्यतरान सूतान रथांश च परिसंक्षिपन\nपाणीन पाणिगतं शस्त्रं बाहून अपि शिरांसि च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 4, + "text": "भल्लैः कषुरैर अर्धचन्द्रैर वत्सदन्तैश च पाण्डवः\nचिच्छेदामित्र वीराणां समरे परतियुध्यताम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 5, + "text": "वाशितार्थे युयुत्सन्तॊ वृषभा वृषभं यथा\nआपतन्त्य अर्जुनं शूराः शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 6, + "text": "तेषां तस्य च तद युद्धम अभवल लॊमहर्षणम\nतरैलॊक्यविजये यादृग दैत्यानां सह वज्रिणा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 7, + "text": "तम अविध्यत तरिभिर बाणैर दन्द शूकैर इवाहिभिः\nउग्रायुधस ततस तस्य शिरः कायाद अपाहरत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 8, + "text": "ते ऽरजुनं सर्वतः करुद्धा नानाशस्त्रैर अवीवृषन\nमरुद्भिः परेषिता मेघा हिमवन्तम इवॊष्णगे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 9, + "text": "अस्त्रैर अस्त्राणि संवार्य दविषतां सर्वतॊ ऽरजुनः\nसम्यग अस्तैः शरैः सर्वान सहितान अहनद बहून" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 10, + "text": "छिन्नत्रिवेणुजङ्घेषान निहतपार्ष्णि सारथीन\nसंछिन्नरश्मि यॊक्त्राक्षान वयनुकर्ष युगान रथान\nविध्वस्तसर्वसंनाहान बाणैश चक्रे ऽरजुनस तवरन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 11, + "text": "ते रथास तत्र विध्वस्ताः परार्ध्या भान्त्य अनेकशः\nधनिनाम इव वेश्मानि हतान्य अग्न्यनिलाम्बुभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 12, + "text": "दविपाः संभिन्नमर्माणॊ वज्राशनिसमैः शरैः\nपेतुर गिर्यग्रवेश्मानि वज्रवाताग्निभिर यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 13, + "text": "सारॊहास तुरगाः पेतुर बहवॊ ऽरजुन ताडिताः\nनिर्जिह्वान्त्राः कषितौ कषीणा रुधिरार्द्राः सुदुर्दृशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 14, + "text": "नराश्वनागा नाराचैः संस्यूताः सव्यसाचिना\nबभ्रमुश चस्खलुः पेतुर नेदुर मम्लुश च मारिष" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 15, + "text": "अणकैश च शिला धातैर वज्राशनिविषॊपमैः\nशरैर निजघ्निवान पार्थॊ महेन्द्र इव दानवान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 16, + "text": "महार्हवर्माभरणा नानारूपाम्बरायुधाः\nस रथाः स धवजा वीरा हताः पार्थेन शेरते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 17, + "text": "विजिताः पुण्यकर्माणॊ विशिष्टाभिजन शरुताः\nगताः शरीरैर वसुधाम ऊर्जितैः कर्मभिर दिवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 18, + "text": "अथार्जुन रथं वीरास तवदीयाः समुपाद्रवन\nनानाजनपदाध्यक्षाः सगणा जातमन्यवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 19, + "text": "उह्यमाना रथाश्वैस ते पत्तयश च जिघांसवः\nसमभ्यधावन्न अस्यन्तॊ विविधं कषिप्रम आयुधम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 20, + "text": "तदायुध महावर्षं कषिप्तं यॊधमहाम्बुदैः\nवयधमन निशितैर बाणैः कषिप्रम अर्जुन मारुतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 21, + "text": "साश्वपत्तिद्विपरथं महाशस्त्रौघम अप्लवम\nसहसा संतितीर्षन्तं पार्थं शस्त्रास्त्रसेतुना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 22, + "text": "अथाब्रवीद वासुदेवः पार्थं किं करीडसे ऽनघ\nसंशप्तकान परमथ्यैतांस ततः कर्णवधे तवर" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 23, + "text": "तथेत्य उक्त्वार्जुनः कषिप्रं शिष्टान संशप्तकांस तदा\nआक्षिप्य शस्त्रेण बलाद दैत्यान इन्द्र इवावधीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 24, + "text": "आदधत संदधन नाषून दृष्टः कैश चिद रणे ऽरजुनः\nविमुञ्चन वा शराञ शीघ्रं दृश्यते सम हि कैर अपि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 25, + "text": "आश्चर्यम इति गॊविन्दॊ बरुवन्न अश्वान अचॊदयत\nहंसांस गौरास ते सेनां हंसाः सर इवाविशन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 26, + "text": "ततः संग्रामभूमिं तां वर्तमाने जनक्षये\nअवेक्षमाणॊ गॊविन्दः सव्यसाचिनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 27, + "text": "एष पार्थ महारौद्रॊ वर्तते भरतक्षयः\nपृथिव्यां पार्थिवानां वै दुर्यॊधनकृते महान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 28, + "text": "पश्य भारत चापानि रुक्मपृष्ठानि धन्विनाम\nमहताम अपविद्धानि कलापान इषुधीस तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 29, + "text": "जातरूपमयैः पुङ्खैः शरांश च नतपर्वणः\nतैलधौतांश च नाराचान निर्मुक्तान इव पन्नगान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 30, + "text": "हस्तिदन्त तसरून खड्गाञ जातरूपपरिष्कृतान\nआकीर्णांस तॊमरांश चापांश चित्रान हेमविभूषितान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 31, + "text": "वर्माणि चापविद्धानि रुक्मपृष्ठानि भारत\nसुवर्णविकृतान परासाञ शक्तीः कनकभूषिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 32, + "text": "जाम्बूनदमयैः पट्टैर बद्धाश च विपुला गदाः\nजातरूपमयीश चर्ष्टीः पट्टिशान हेमभूषितान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 33, + "text": "दण्डैः कनकचित्रैश च विप्रविद्धान परश्वधान\nअयः कुशान्तान पतितान मुसलानि गुरूणि च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 34, + "text": "शतघ्नीः पश्य चित्राश च विपुलान परिघांस तथा\nचक्राणि चापविद्धानि मुद्गरांश च बहून रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 35, + "text": "नानाविधानि शस्त्राणि परगृह्य जय गृद्धिनः\nजीवन्त इव लक्ष्यन्ते गतसत्त्वास तरस्विनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 36, + "text": "गदा विमथितैर गात्रैर मुसलैर भिन्नमस्तकान\nगजवाजिरथक्षुण्णान पश्य यॊधान सहस्रशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 37, + "text": "मनुष्यगजवाजीनां शरशक्त्यृष्टितॊमरैः\nनिस्त्रिंशैः पट्टिशैः परासैर नखरैर लगुडैर अपि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 38, + "text": "शरीरैर बहुधा भिन्नैः शॊणितौघपरिप्लुतैः\nगतासुभिर अमित्रघ्न संवृता रणभूमयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 39, + "text": "बाहुभिश चन्दनादिग्धैः साङ्गदैः शुभभूषणैः\nस तलत्रैः स केयूरैर भाति भारत मेदिनी" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 40, + "text": "साङ्गुलित्रैर भुजाग्रैश च विप्रविद्धैर अलंकृतैः\nहस्तिहस्तॊपमैश छिन्नैर ऊरुभिश च तरस्विनाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 41, + "text": "बद्धचूडा मणिवरैः शिरॊभिश च सकुण्डलैः\nनिकृत्तैर वृषभाक्षाणां विराजति वसुंधरा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 42, + "text": "कबन्धैः शॊणितादिग्धैश छिन्नगात्रशिरॊ धरैः\nभूर भाति भरतश्रेष्ठ शान्तार्चिर्भिर इवाग्निभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 43, + "text": "रथान बहुविधान भग्नान हेमकिङ्किणिनः शुभान\nअश्वांश च बहुधा पश्य शॊणितेन परिप्लुतान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 44, + "text": "यॊधानां च महाशङ्खान पाण्डुरांश च परकीर्णकान\nनिरस्तजिह्वान मातङ्गाञ शयानान पर्वतॊपमान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 45, + "text": "वैजयन्ती विचित्रांश च हतांश च गजयॊधिनः\nवारणानां परिस्तॊमान सुयुक्ताम्बर कम्बलान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 46, + "text": "विपाटिना विचित्राश च रूपचित्राः कुथास तथा\nभिन्नाश च बहुधा घण्टाः पतद्भिश चूर्णिता गजैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 47, + "text": "वैडूर्य मणिदण्डांश च पतितान अङ्कुशान भुवि\nबद्धाः सादिध्वजाग्रेषु सुवर्णविकृताः कशाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 48, + "text": "विचित्रान मणिचित्रांश च जातरूपपरिष्कृतान\nअश्वास्तर परिस्तॊमान राङ्कवान्पतितान भुवि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 49, + "text": "चूडामणीन नरेन्द्राणां विचित्राः काञ्चनस्रजः\nछत्राणि चापविद्धानि चामार वयजनानि च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 50, + "text": "चन्द्र नक्षत्रभासैश च वदनैश चारुकुण्डलैः\nकॢप्त शमश्रुभिर अत्यर्थं वीराणां समलंकृतैः\nवदनैः पश्य संछन्नां महीं शॊणितकर्दमाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 51, + "text": "स जीवांश च नरान पश्य कूजमानान समन्ततः\nउपास्यमानान बहुभिर नयस्तशस्त्रैर विशां पते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 52, + "text": "जञातिभिः सहितैस तत्र रॊदमानैर मुहुर मुहुः\nवयुत्क्रान्तान अपरान यॊधांश छादयित्वा तरस्विनः\nपुनर युद्धाय गच्छन्ति जय गृद्धाः परमन्यवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 53, + "text": "अपरे तत्र तत्रैव परिधावन्ति मानिनः\nजञातिभिः पतितैः शूरैर याच्यमानास तथॊदकम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 54, + "text": "जलार्थं च गताः के चिन निष्प्राणा बहवॊ ऽरजुन\nसंनिवृत्ताश च ते शूरास तान दृष्ट्वैव विचेतसः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 55, + "text": "जलं दृष्ट्वा परधावन्ति करॊशमानाः परस्परम\nजलं पीत्वा मृतान पश्य पिबतॊ ऽनयांश च भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 56, + "text": "परित्यज्य परियान अन्ये बान्धवान बान्धवप्रिय\nवयुत्क्रान्ताः समदृश्यन्त तत्र तत्र महारणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 57, + "text": "पश्यापरान नरश्रेष्ठ संदष्टौष्ठ पुटान पुनः\nभरुकुटी कुटिलैर वक्त्रैः परेक्षमाणान समन्ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 58, + "text": "एतत तवैवानुरूपं कर्मार्जुन महाहवे\nदिवि वा देवराजस्य तवया यत्कृतम आहवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 59, + "text": "एवं तां दर्शयन कृष्णॊ युद्धभूमिं किरीटिने\nगच्छन्न एवाशृणॊच छब्दं दुर्यॊधन बले महत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 60, + "text": "शङ्खदुन्दुभिनिर्घॊषान भेरी पणवमिश्रितान\nरथाश्वगजनादांश च शस्त्त्र शब्दांश च दारुणान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 61, + "text": "परविश्य तद बलं कृष्णस तुरगैर वातवेगिभिः\nपाण्ड्येनाभ्यर्दितां सेनां तवदीयां वीक्ष्य धिष्ठितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 62, + "text": "सहि नानाविधैर बाणैर इष्वास परवरॊ युधि\nनयहनद दविषतां वरातान गतासून अन्तकॊ यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 63, + "text": "गजवाजिमनुष्याणां शरीराणि शितैः शरैः\nभित्त्वा परहरतां शरेष्ठॊ विदेहासूंश चकार सः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 14, + "shloka": 64, + "text": "शत्रुप्रवीरैर अस्तानि नानाशस्त्राणि सायकैः\nभित्त्वा तान अहनत पाण्ड्यः शत्रूञ शक्र इवासुरान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nपरॊक्तस तवया पूर्वम एव परवीरॊ लॊकविश्रुतः\nन तव अस्य कर्मसंग्रामे तवया संजय कीर्तितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 2, + "text": "तस्य विस्तरतॊ बरूहि परवीरस्याद्य विक्रमम\nशिक्षां परभावं वीर्यं च परमाणं दर्पम एव च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 3, + "text": "[स]\nदरॊण भीष्म कृप दरौणिकर्णार्जुन जनार्दनान\nसमाप्तविद्यान धनुषि शरेष्ठान यान मन्यसे युधि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 4, + "text": "तुल्यता कर्ण भीष्माभ्याम आत्मनॊ येन दृश्यते\nवासुदेवार्जुनाभ्यां च नयूनतां नात्मनीच्छति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 5, + "text": "स पाण्ड्यॊ नृपतिश्रेष्ठः सर्वशस्त्रभृतां वरः\nकर्णस्यानीकम अवधीत परिभूत इवान्तकः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 6, + "text": "तद उदीर्णरथाश्वं च पत्तिप्रवर कुञ्जरम\nकुलाल चक्रवद भरान्तं पाण्ड्येनाधिष्ठितं बलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 7, + "text": "वयश्व सूत धवजरथान विप्रविद्धायुधान रिपून\nसम्यग अस्तैः शरैः पाण्ड्यॊ वायुर मेघान इवाक्षिपत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 8, + "text": "दविरदान परहत परॊथान विपताक धवजायुधान\nस पादरक्षान अवधीद वज्रेणारीन इवारिहा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 9, + "text": "स शक्तिप्रास तूणीरान अश्वारॊहान हयान अपि\nपुलिन्द खश बाह्लीकान निषादान धरक तङ्गणान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 10, + "text": "दाक्षिणात्यांश च भॊजांश च करूरान संग्रामकर्कशान\nविशस्त्र कवचान बाणैः कृत्वा पाण्ड्यॊ ऽकरॊद वयसून" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 11, + "text": "चतुरङ्गं बलं बाणैर निघ्नन्तं पाण्ड्यम आहवे\nदृष्ट्वा दरौणिर असंभ्रान्तम असंभ्रान्ततरॊ ऽभययात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 12, + "text": "आभाष्य चैनं मधुरम अभि नृत्यन्न अभीतवत\nपराह परहरतां शरेष्ठः समितपूर्वं समाह्वयन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 13, + "text": "राजन कमलपत्राक्ष परधानायुध वाहन\nवज्रसंहनन परख्यप्रधानबलपौरुष" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 14, + "text": "मुष्टिश्लिष्टायुधाभ्यां च वयायताभ्यां महद धनुः\nदॊर्भ्यां विस्फारयन भासि महाजलदवद भृशम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 15, + "text": "शरवर्षैर महावेगैर अमित्रान अभिवर्षतः\nमद अन्यं नानुपश्यामि परतिवीरं तवाहवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 16, + "text": "रथद्विरदपत्त्यश्वान एकः परमथसे बहून\nमृगसंघान इवारण्ये विभीर भीमबलॊ हरिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 17, + "text": "महता रथघॊषेण दिवं भूमिं च नादयन\nवर्षान्ते सस्यहा पीथॊ भाभिर आपूरयन्न इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 18, + "text": "संस्पृशानः शरांस तीक्ष्णांस तूणाद आशीविषॊपमान\nमयैवैकेन युध्यस्व तर्यम्बकेणान्धकॊ यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 19, + "text": "एवम उक्तस तथेत्य उक्त्वा परहरेति च ताडितः\nकर्णिना दरॊण तनयं विव्याध मलयध्वजः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 20, + "text": "मर्मभेदिभिर अत्युग्रैर बाणैर अग्निशिखॊपमैः\nसमयन्न अभ्यहनद दरौणिः पाण्ड्यम आचार्य सत्तमः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ नवापरांस तीक्ष्णान नाराचान कङ्कवाससः\nगत्या दशम्या संयुक्तान अश्वत्थामा वयवासृजत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 22, + "text": "तेषां पञ्चाच्छिनत पाण्ड्यः पञ्चभिर निशितैः शरैः\nचत्वारॊ ऽभयाहनन वाहान आशु ते वयसवॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 23, + "text": "अथ दरॊणसुतस्येषूंस तांश छित्त्वा निशितैः शरैः\nधनुर्ज्यां विततां पाण्ड्यश चिच्छेदादित्य वर्चसः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 24, + "text": "विज्यं धनुर अथाधिज्यं कृत्वा दरौणिर अमित्रहा\nततः शरसहस्राणि परेषयाम आस पाण्ड्यतः\nइषुसंबाधम आकाशम अकरॊद दिश एव च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 25, + "text": "ततस तान अस्यतः सर्वान दरौणेर बाणान महात्मनः\nजानानॊ ऽपय अक्षयान पाण्ड्यॊ ऽशातयत पुरुषर्षभः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 26, + "text": "परहितांस तान परयत्नेन छित्त्वा दरौणेर इषून अरिः\nचक्ररक्षौ ततस तस्य पराणुदन निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 27, + "text": "अथारेर लाघवं दृष्ट्वा मण्डलीकृतकार्मुकः\nपरास्यद दरॊणसुतॊ बाणान वृष्टिं पूषानुजॊ यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 28, + "text": "अष्टाव अष्ट गवान्य ऊहुः शकटानि यद आयुधम\nअह्नस तद अष्ट भागेन दरौणिश चिक्षेप मारिष" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 29, + "text": "तम अन्तकम इव करुद्धम अन्तकालान्तकॊपमम\nये ये दादृशिरे तत्र विसंज्ञाः परायशॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 30, + "text": "पर्जन्य इव घर्मान्ते वृष्ट्या साद्रिद्रुमां महीम\nआचार्य पुत्रस तां सेनां बाणवृष्ट्याभ्यवीवृषत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 31, + "text": "दरौणिपर्जन्यमुक्तां तां बाणवृष्टिं सुदुःसहाम\nवायव्यास्त्रेण स कषिप्रं रुद्ध्वा पाण्ड्यानिलॊ ऽनदत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 32, + "text": "तस्य नानदतः केतुं चन्दनागुरुभूषितम\nमलयप्रतिमद्रौणिश छित्त्वाश्वांश चतुरॊ ऽहनत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 33, + "text": "सूतम एकेषुणा हत्वा महाजलद निस्वनम\nधनुश छित्त्वार्ध चन्द्रेण वयधमत तिलशॊ रथम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 34, + "text": "अस्त्रैर अस्त्राणि संवार्य छित्त्वा सर्वायुधानि च\nपराप्तम अप्य अहितं दरौणिर न जघान रणेप्सया" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 35, + "text": "हतेश्वरॊ दन्ति वरः सुकल्पितस; तवराभिसृष्टः परतिशर्मगॊ बली\nतम अध्यतिष्ठन मलयेश्वरॊ महान; यथाद्रिशृङ्गं हरिर उन्नदंस तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 36, + "text": "स तॊमरं भास्कररश्मिसंनिभं; बलास्त्र सर्गॊत्तम यत्नमन्युभिः\nससर्ज शीघ्रं परतिपीडयन गजं; गुरॊः सुतायाद्रिपतीश्वरॊ नदन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 37, + "text": "मणिप्रतानॊत्तम वज्रहाटकैर; अलंकृतं चांशुक माल्यमौक्तिकैः\nहतॊ ऽसय असाव इत्य असकृन मुदा नदन; पराभिनद दरौणिवराङ्गभूषणम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 38, + "text": "तद अर्कचन्द्र गरहपावकत्विषं; भृशाभिघातात पतितं विचूर्णितम\nमहेन्द्रवज्राभिहतं महावनं; यथाद्रिशृङ्गं धरणीतले तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 39, + "text": "ततः परजज्वाल परेण मन्युना; पदाहतॊ नागपतिर यथातथा\nसमादधे चान्तक दण्डसंनिभान; इषून अमित्रान्त करांश चतुर्दश" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 40, + "text": "दविपस्य पादाग्र करान स पञ्चभिर; नृपस्य बाहू च शिरॊ ऽथ च तरिभिः\nजघान षड्भिः षड ऋतूत्तम तविषः; स पाण्ड्य राजानुचरान महारथान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 41, + "text": "सुदीर्घ वृत्तौ वरचन्दनॊक्षितौ; सुवर्णमुक्ता मणिवज्र भूषितौ\nभुजौ धरायां पतितौ नृपस्य तौ; विवेष्टतुर तार्क्ष्य हताव इवॊरगौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 42, + "text": "शिरश च तत पूर्णशशिप्रभाननं; सरॊषताम्रायत नेत्रम उन्नसम\nकषितौ विबभ्राज पतत सकुण्डलं; विशाखयॊर मध्यगतः शशी यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 15, + "shloka": 43, + "text": "समाप्तविद्यं तु गुरॊः सुतं नृपः; समाप्तकर्माणम उपेत्य ते सुतः\nसुहृद्वृतॊ ऽतयर्थम अपूजयन मुदा; जिते बलौ विष्णुम इवामरेश्वरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nपाण्ड्ये हते किम अकरॊद अर्जुनॊ युधि संजय\nएकवीरेण कर्णेन दरावितेषु परेषु च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 2, + "text": "समाप्तविद्यॊ बलवान युक्तॊ वीरश च पाण्डवः\nसर्वभूतेष्व अनुज्ञातः शंकरेण महात्मना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 3, + "text": "तस्मान महद भयं तीव्रम अमित्रघ्नाद धनंजयात\nस यत तत्राकरॊत पार्थस तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 4, + "text": "[स]\nहते पाण्ड्ये ऽरजुनं कृष्णस तवरन्न आह वचॊ हितम\nपश्यातिमान्यं राजानम अपयातांश च पाण्डवान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 5, + "text": "अश्वत्थाम्नश च संकल्पाद धताः कर्णेन सृञ्जयाः\nतथाश्वनरनागानां कृतं च कदनं महत\nइत्य आचष्ट सुदुर्धर्षॊ वासुदेवः किरीटिने" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 6, + "text": "एतच छरुत्वा च दृष्ट्वा च भरातुर घॊरे महद भयम\nवाहयाश्वान हृषीकेश कषिप्रम इत्य आह पाण्डवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 7, + "text": "ततः परायाद धृषीकेशॊ रथेनाप्रतियॊधिना\nदारुणश च पुनस तत्र परादुरासीत समागमः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 8, + "text": "ततः परववृते भूयः संग्रामॊ राजसत्तम\nकर्णस्य पाण्डवानां च यम राष्ट्रविवर्धनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 9, + "text": "धनूंषि बाणान परिघान असि तॊमरपट्टिशान\nमुसलानि भुशुण्डीश च शक्तिृष्टि परश्वधान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 10, + "text": "गदाः परासान असीन कुन्तान भिण्डिपालान महाङ्कुशान\nपरगृह्य कषिप्रम आपेतुः परस्परजिगीषया" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 11, + "text": "बाणज्या तलशब्देन दयां दिशः परदिशॊ वियत\nपृथिवीं नेमिघॊषेण नादयन्तॊ ऽभययुः परान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 12, + "text": "तेन शब्देन महता संहृष्टाश चक्रुर आहवम\nवीरा वीरैर महाघॊरं कलहान्तं तितीर्षवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 13, + "text": "जयातलत्र धनुः शब्दाः कुञ्जराणां च बृंहितम\nताडितानां च पततां निनादः सुमहान अभूत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 14, + "text": "बाणशब्दांश च विविधाञ शूराणाम अभिगर्जताम\nशरुत्वा शब्दं भृशं तरेसुर जघ्नुर मम्लुश च भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 15, + "text": "तेषां नानद्यतां चैव शस्त्रवृष्टिं च मुञ्चताम\nबहून आधिरथिः कर्णः परममाथ रणेषुभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 16, + "text": "पञ्च पाञ्चाल वीराणां रथान दश च पञ्च च\nसाश्वसूत धवजान कर्णः शरैर निन्ये यमक्षयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 17, + "text": "यॊधमुख्या महावीर्याः पाण्डूनां कर्णम आहवे\nशीघ्रास्त्रा दिवम आवृत्य परिवव्रुः समन्ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 18, + "text": "ततः कर्णॊ दविषत सेनां शरवर्षैर विलॊडयन\nविजगाहे ऽणडजापूर्णां पद्मिनीम इव यूथपः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 19, + "text": "दविषन मध्यम अवस्कन्द्य राधेयॊ धनुर उत्तमम\nविधुन्वानः शितैर बाणैः शिरांस्य उन्मथ्य पातयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 20, + "text": "चर्म वर्माणि संछिन्द्य निर्वापम इव देहिनाम\nविषेहुर नास्य संपर्कं दवितीयस्य पतत्रिणः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 21, + "text": "वर्म देहासु मथनैर धनुषः परच्युतैः शरैः\nमौर्व्या तलत्रैर नयवधीत कशया वाजिनॊ यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 22, + "text": "पाण्डुसृञ्जय पाञ्चालाञ शरगॊचरम आनयत\nममर्द कर्णस तरसा सिंहॊ मृगगणान इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 23, + "text": "ततः पाञ्चाल पुत्राश च दरौपदेयाश च मारिष\nयमौ च युयुधानश च सहिताः कर्णम अभ्ययुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 24, + "text": "वयायच्छमानाः सुभृशं कुरुपाण्डवसृञ्जयाः\nपरियान असून रणे तयक्त्वा यॊधा जग्मुः परस्परम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 25, + "text": "सुसंनद्धाः कवचिनः स शिरस तराणभूषणाः\nगदाभिर मुसलैर चान्ये परिघैर्श च महारथाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 26, + "text": "समभ्यधावन्त भृशं देवा दण्डैर इवॊद्यतैः\nनदन्तश चाह्वयन्तश च परवल्गन्तश च मारिष" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 27, + "text": "ततॊ निजघ्नुर अन्यॊन्यं पेतुश चाहवताडिताः\nवमन्तॊ रुधिरं गात्रैर विमस्तिष्केक्षणा युधि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 28, + "text": "दन्तपूर्णैः स रुधिरैर वक्त्रैर दाडिम संनिभैः\nजीवन्त इव चाप्य एते तस्थुः शस्त्रॊपबृंहिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 29, + "text": "परस्परं चाप्य अपरे पट्टिशैर असिभिस तथा\nशक्तिभिर भिण्डिपालैश च नखरप्रासतॊमरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 30, + "text": "ततक्षुश चिच्छिदुश चान्ये बिभिदुश चिक्षिपुस तथा\nसंचकर्तुश च जघ्नुश च करुद्धा निर्बिभिदुश च ह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 31, + "text": "पेतुर अन्यॊन्यनिहता वयसवॊ रुधिरॊक्षिताः\nकषरन्तः सवरसं रक्तं परकृताश चन्दना इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 32, + "text": "रथै रथा विनिहता हस्तिनश चापि हस्तिभिः\nनरा नरवरैः पेतुर अश्वाश चाश्वैः सहस्रशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 33, + "text": "धवजाः शिरांसि चछत्राणि दविपहस्ता नृणां भुजाः\nकषुरैर भल्लार्ध चन्द्रैश च छिन्नाः शस्त्राणि तत्यजुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 34, + "text": "नरांश च नागांश च रथान हयान ममृदुर आहवे\nअश्वारॊहैर हताः शूराश छिन्नहस्ताश च दन्तिनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 35, + "text": "स पताकाध्वजाः पेतुर विशीर्णा इव पर्वताः\nपत्तिभिश च समाप्लुत्य दविरदाः सयन्दनास तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 36, + "text": "परहता हन्यमानाश च पतिताश चैव सर्वशः\nअश्वारॊहाः समासाद्य तवरिताःपत्तिभिर हताः\nसादिभिः पत्तिसंघाश च निहता युधि शेरते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 37, + "text": "मृदितानीव पद्मानि परम्लाना इव च सरजः\nहतानां वदनान्य आसन गात्राणि च महामते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 16, + "shloka": 38, + "text": "रूपाण्य अत्यर्थ काम्यानि दविरदाश्वनृणां नृप\nसमुन्नानीव वस्त्राणि परापुर दुर्दर्शतां परम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nहस्तिभिस तु महामात्रास तव पुत्रेण चॊदिताः\nधृष्टद्युम्नं जिघांसन्तः करुद्धाः पार्षतम अभ्ययुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 2, + "text": "पराच्याश च दाक्षिणात्याश च परवीरा गजयॊधिनः\nअङ्गा वङ्गाश च पुण्ड्राश च मागधास ताम्रलिप्तकाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 3, + "text": "मेकलाः कॊशला मद्रा दशार्णा निषधास तथा\nगजयुद्धेषु कुशलाः कलिङ्गैः सह भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 4, + "text": "शरतॊमर नाराचैर वृष्टिमन्त इवाम्बुदाः\nसिषिचुस ते ततः सर्वे पाञ्चालाचलम आहवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 5, + "text": "तान संमिमर्दिषुर नागान पार्ष्ण्यङ्गुष्ठाङ्कुशैर भृशम\nपॊथितान पार्षतॊ बाणैर नाराचैश चाभ्यवीवृषत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 6, + "text": "एकैकं दशभिः षड्भिर अष्टाभिर अपि भारत\nदविरदान अभिविव्याध कषिप्तैर गिरिनिभाञ शरैः\nपरच्छाद्यमानॊ दविरदैर मेघैर इव दिवाकरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 7, + "text": "पर्यासुः पाण्डुपाञ्चाला नदन्तॊ निशितायुधाः\nतान नागान अभिवर्षन्तॊ जयातन्त्री शरनादितैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 8, + "text": "नकुलः सहदेवश च दरौपदेयाः परभद्रकाः\nसात्यकिश च शिखण्डी च चेकितानश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 9, + "text": "ते मलेच्छैः परेषिता नागा नरान अश्वान रथान अपि\nहस्तैर आक्षिप्य ममृदुः पद्भिश चाप्य अतिमन्यवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 10, + "text": "बिभिदुश च विषाणाग्रैः समाक्षिप्य च विक्षिपुः\nविषाण लग्नैश चाप्य अन्ये परिपेतुर विभीषणाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 11, + "text": "परमुखे वर्तमानं तु दविपं वङ्गस्य सात्यकिः\nनाराचेनॊग्र वेगेन भित्त्वा मर्मण्य अपातयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 12, + "text": "तस्यावर्जितनागस्य दविरदाद उत्पतिष्यतः\nनाराचेनाभिनद वक्षः सॊ ऽपतद भुवि सात्यकेः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 13, + "text": "पुण्ड्रस्यापततॊ नागं चलन्तम इव पर्वतम\nसहदेवः परयत्नात तैर नाराचैर वयहनत तरिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 14, + "text": "विपताकं वियन्तारं विवर्म धवजजीवितम\nतं कृत्वा दविरदं भूयः सहदेवॊ ऽङगम अभ्यगात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 15, + "text": "सहदेवं तु नकुलॊ वारयित्वाङ्गम आर्दयत\nनाराचैर यमदण्डाभैस तरिभिर नागं शतेन च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 16, + "text": "दिवाकरकरप्रख्यान अङ्गश चिक्षेप तॊमरान\nनकुलाय शतान्य अष्टौ तरिधैकैकं तु सॊ ऽचछिनत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 17, + "text": "तथार्ध चन्द्रेण शिरस तस्य चिच्छेद पाण्डवः\nस पपात हतॊ मलेच्छस तेनैव सह दन्तिना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 18, + "text": "आचार्य पुत्रे निहते हस्तिशिक्षा विशारदे\nअङ्गाः करुद्धा महामात्रा नागैर नकुलम अभ्ययुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 19, + "text": "चलत पताकैः परमुखैर हेमकक्ष्या तनुच छदैः\nमिमर्दिशन्तस तवरिताः परदीप्तैर इव पर्वतैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 20, + "text": "मेकलॊत्कल कालिङ्गा निषादास ताम्रलिप्तकाः\nशरतॊमर वर्षाणि विमुञ्चन्तॊ जिघांसवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 21, + "text": "तैश छाद्यमानं नकुलं दिवाकरम इवाम्बुदैः\nपरि पेतुः सुसंरब्धाः पाण्डुपाञ्चाल सॊमकाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 22, + "text": "ततस तद अभवद युद्धं रथिनां हस्तिभिः सह\nसृजतां शरवर्षाणि तॊमरांश च सहस्रशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 23, + "text": "नागानां परस्फुटुः कुम्भा मर्माणि विविधानि च\nदन्ताश चैवातिविद्धानां नाराचैर भूषणानि च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 24, + "text": "तेषाम अष्टौ महानागांश चतुःषष्ट्या सुतेजनैः\nसहदेवॊ जघानाशु ते पेतुः सह सादिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 25, + "text": "अञ्जॊ गतिभिर आयम्य परयत्नाद धनुर उत्तमम\nनाराचैर अहनन नागान नकुलः कुरनन्दन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 26, + "text": "ततः शैनेय पाञ्चाल्यौ दरौपदेयाः परभद्रकाः\nशिखण्डी च महानागान सिषिचुः शरवृष्टिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 27, + "text": "ते पाण्डुयॊधाम्बुधरैः शत्रुद्विरदपर्वताः\nबाणवर्षैर हताः पेतुर वज्रवर्षैर इवाचलाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 28, + "text": "एवं हत्वा तव गजांस ते पाण्डुनरकुञ्जराः\nदरुतं सेनाम अवैक्षन्त भिन्नकूलाम इवापगाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 29, + "text": "ते तां सेनाम अवालॊक्य पाण्डुपुत्रस्य सैनिकाः\nविक्षॊभयित्वा च पुनः कर्णम एवाभिदुद्रुवुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 30, + "text": "सहदेवं ततः करुद्धं दहन्तं तव वाहिनीम\nदुःशासनॊ महाराज भराता भरातरम अभ्ययात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 31, + "text": "तौ समेतौ महायुद्धे दृष्ट्वा तत्र नराधिपाः\nसिंहनाद रवांश चक्रुर वासांस्य आदुधुवुश च ह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ भारत करुद्धेन तव पुत्रेण धन्विना\nपाण्डुपुत्रस तरिभिर बाणैर वक्षस्य अभिहतॊ बली" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 33, + "text": "सहदेवस ततॊ राजन नाराचेन तवात्मजम\nविद्ध्वा विव्याध सप्तत्या सारथिं च तरिभिस तरिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 34, + "text": "दुःशासनस तदा राजंश छित्त्वा चापं महाहवे\nसहदेवं तरिसप्तत्या बाह्वॊर उरसि चार्दयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 35, + "text": "सहदेवस ततः करुद्धः खड्गं गृह्य महाहवे\nवयाविध्यत युधां शरेष्ठः शरीमांस तव सुतं परति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 36, + "text": "स मार्गणगणं चापं छित्त्वा तस्य महान असिः\nनिपपात ततॊ भूमौ चयुतः सर्प इवाम्बरात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 37, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय सहदेवः परतापवान\nदुःशासनाय चिक्षेप बाणम अन्तकरं ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 38, + "text": "तम आपतन्तं विशिखं यमदण्डॊपमत्विषम\nखड्गेन शितधारेण दविधा चिच्छेद कौरवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 39, + "text": "तम आपतन्तं सहसा निस्त्रिंशं निशितैः शरैः\nपातयाम आस समरे सहदेवॊ हसन्न इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 40, + "text": "ततॊ बाणांश चतुःषष्टिं तव पुत्रॊ महारणे\nसहदेव रथे तूर्णं पातयाम आस भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 41, + "text": "ताञ शरान समरे राजन वेगेनापततॊ बहून\nएकैकं पञ्चभिर बाणैः सहदेवॊ नयकृन्तत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 42, + "text": "स निवार्य महाबाणांस तव पुत्रेण परेषितान\nअथास्मै सुबहून बबाणांर माद्रीपुत्रः समाचिनॊत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 43, + "text": "ततः करुद्धॊ महाराज सहदेवः परतावना\nसमाधत्त शरं घॊरं मृत्युकालान्तकॊपमम\nविकृष्य बलवच चापं तव पुत्राय सॊ ऽसृजत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 44, + "text": "स तं निर्भिद्य वेगेन भित्त्वा च कवचं महत\nपराविशद धरणीं राजन वल्मीकम इव पन्नगः\nततः स मुमुहे राजंस तव पुत्रॊ महारथः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 45, + "text": "मूढं चैनं समालक्ष्य सारथिस तवरितॊ रथम\nअपॊवाह भृशं तरस्तॊ वध्यमानं शितैः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 46, + "text": "पराजित्य रणे तं तु पाण्डवः पाण्डुपूर्वज\nदुर्यॊधन बलं हृष्टः परामथद वै समन्ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 47, + "text": "पिपीलिका पुटं राजन यथामृद्नान नरॊ रुषा\nतथा सा कौरवी सेना मृदिता तेन भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 48, + "text": "नकुलं रभसं युद्धे दारयन्तं वरूथिनीम\nकर्णॊ वैकर्तनॊ राजन वारयाम आस वै तदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 49, + "text": "नकुलश च तदा कर्णं परहसन्न इदम अब्रवीत\nचिरस्य बत दृष्टॊ ऽहं दैवतैः सौम्य चक्षुषा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 50, + "text": "यस्य मे तवं रणे पापचक्षुर विषयम आगतः\nतवं हि मूलम अनर्थानां वैरस्य कलहस्य च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 51, + "text": "तवद दॊषात कुरवः कषीणाः समासाद्य परस्परम\nतवाम अद्य समरे हत्वा कृतकृत्यॊ ऽसमि विज्वरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 52, + "text": "एवम उक्तः परत्युवाच नकुलं सूतनन्दनः\nसदृशं राजपुत्रस्य धन्विनश च विशेषतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 53, + "text": "परहरस्व रणे बाल पश्यामस तव पौरुषम\nकर्मकृत्वा रणे शूर ततः कत्थितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 54, + "text": "अनुक्त्वा समरे तात शूरा युध्यन्ति शक्तितः\nस युध्यस्व मया शक्त्या विनेष्ये दर्पम अद्य ते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 55, + "text": "इत्य उक्त्वा पराहरत तूर्णं पाण्डुपुत्राय सूतजः\nविव्याध चैनं समरे तरिसप्तत्या शिलीमुखैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 56, + "text": "नकुलस तु ततॊ विद्धः सूतपुत्रेण भारत\nअशीत्य आशीविषप्रख्यैः सूतपुत्रम अविध्यत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 57, + "text": "तस्य कर्णॊ धनुश छित्त्वा सवर्णपुङ्खैः शिलाशितैः\nतरिंशता परमेष्वासः शरैः पाण्डवम आर्दयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 58, + "text": "ते तस्य कवचं भित्त्वा पपुः शॊणितम आहवे\nआशीविषा यथा नागा भित्त्वा गां सलिलं पपुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 59, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय हेमपृष्ठं दुरासदम\nकर्णं विव्याध विंशत्या सारथिं च तरिभिः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 60, + "text": "ततः करुद्धॊ महाराज नकुलः परवीरहा\nकषुरप्रेण सुतीक्ष्णेन कर्णस्य धनुर अच्छिनत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 61, + "text": "अथैनं छिन्नधन्वानं सायकानां शतैस तरिभिः\nआजघ्ने परहसन वीरः सर्वलॊकमहारथम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 62, + "text": "कर्णम अभ्यर्दितं दृष्ट्वा पाण्डुपुत्रेण मारिष\nविस्मयं परमं जग्मू रथिनः सह दैवतैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 63, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय कर्णॊ वैकर्तनस तदा\nनकुलं पञ्चभिर बाणैर जत्रु देशे समार्दयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 64, + "text": "उरःस्थैर अथ तैर बाणैर माद्रीपुत्रॊ वयरॊचत\nसवरश्मिभिर इवादित्यॊ भुवने विसृजन परभाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 65, + "text": "नकुकस तु ततः कर्णं विद्ध्वा सप्तभिर आयसैः\nअथास्य धनुषः कॊटिं पुनश चिच्छेद मारिष" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 66, + "text": "सॊ ऽनयत कार्मुकम आदाय समरे वेगवत्तरम\nनकुलस्य ततॊ बाणैः सर्वतॊ ऽवारयद दिशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 67, + "text": "संछाद्यमानः सहसा कर्ण चापच्युतैः शरैः\nचिच्छेद स शरांस तूर्णं शरैर एव महारथः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 68, + "text": "ततॊ बाणमयं जालं विततं वयॊम्न्य अदृश्यत\nखद्यॊतानां गणैर एवं संपतद्भिर यथा नभः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 69, + "text": "तैर विमुक्तैः शरशतैश छादितं गगनं तदा\nशलभानां यथा वरातैस तद्वद आसीत समाकुलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 70, + "text": "ते शरा हेमविकृताः संपतन्तॊ मुहुर मुहुः\nशरेणी कृता अभासन्त हंसाः शरेणी गता इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 71, + "text": "बाणजालावृते वयॊम्नि छादिते च दिवाकरे\nसमसर्पत ततॊ भूतं किं चिद एव विशां पते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 72, + "text": "निरुद्धे तत्र मार्गे तु शरसंघैः समन्ततः\nवयरॊचतां महाभागौ बालसूर्याव इवॊदितौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 73, + "text": "कर्ण चापच्युतैर बाणैर वध्यमानास तु सॊमकाः\nअवालीयन्त राजेन्द्र वेदनार्ताः शरार्दिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 74, + "text": "नकुलस्य तथा बाणैर वध्यमाना चमूस तव\nवयशीर्यत दिशॊ राजन वातनुन्ना इवाम्बुदाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 75, + "text": "ते सेने वध्यमाने तु ताभ्यां दिव्यैर महाशरैः\nशरपातम अपक्रम्य ततः परेक्षकवत सथिते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 76, + "text": "परॊत्सारिते जने तस्मिन कर्ण पाण्डवयॊः शरैः\nविव्याधाते महात्मानाव अन्यॊन्यं शरवृष्टिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 77, + "text": "निदर्शयन्तौ तव अस्त्राणि दिव्यानि रणमूर्धनि\nछादयन्तौ च सहसा परस्परवधैषिणौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 78, + "text": "नकुलेन शरा मुक्ताः कङ्कबर्णिण वाससः\nते तु कर्णम अवच्छाद्य वयतिष्ठन्त यथा पुरे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 79, + "text": "शरवेश्म परविष्टौ तौ ददृशाते न कैश चन\nचन्द्रसूर्यौ यथा राजंश छाद्यमानौ जलागमे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 80, + "text": "ततः करुद्धॊ रणे कर्णः कृत्वा घॊरतरं वपुः\nपाण्डवं छाद्दयाम आस समन्ताच छरवृष्टिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 81, + "text": "सच्छाद्यमानः समरे सूतपुत्रेण पाण्डवः\nन चकार वयथां राजन भास्करॊ जलदैर यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 82, + "text": "ततः परहस्याधिरथिः शरजालानि मारिष\nपरेषयाम आस समरे शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 83, + "text": "एकच छायम अभूत सर्वं तस्य बाणैर महात्मनः\nअभ्रच छायेव संजज्ञे संपतद्भिः शरॊत्तमैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 84, + "text": "ततः कर्णॊ महाराज धनुश छित्त्वा महात्मनः\nसारथिं पातयाम आस रथनीडाद धसन्न इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 85, + "text": "तथाश्वांश चतुरश चास्य चतुर्भिर निशितैः शरैः\nयमस्य सदनं तूर्णं परेषयाम आस भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 86, + "text": "अथास्य तं रथं तूर्णं तिलशॊ वयधमच छरैः\nपताकां चक्ररक्षौ च धवजं खड्गं च मारिष\nशतचन्द्रं ततश चर्म सर्वॊपकरणानि च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 87, + "text": "हताश्वॊ विरथश चैव विवर्मा च विशां पते\nअवतीर्य रथात तूर्णं परिघं गृह्य विष्ठितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 88, + "text": "तम उद्यतं महाघॊरं परिघं तस्य सूतजः\nवयहनत सायकै राजञ शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 89, + "text": "वयायुधं चैनम आलक्ष्य शरैः संनतपर्वभिः\nआर्दयद बहुशः कर्णॊ न चैनं समपीडयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 90, + "text": "स वध्यमानः समरे कृतास्त्रेण बलीयसा\nपराद्रवत सहसा राजन नकुलॊ वयाकुलेन्द्रियः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 91, + "text": "तम अभिद्रुत्य राधेयः परहसन वै पुनः पुनः\nस जयम अस्य धनुः कण्ठे सॊ ऽवासृजत भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 92, + "text": "ततः स शुशुभे राजन कण्ठासक्तमहाधनुः\nपरिवेषम अनुप्राप्तॊ यथा सयाद वयॊम्नि चन्द्रमाः\nयथैव च सितॊ मेघः शक्रचापेन शॊभितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 93, + "text": "तम अब्रवीत तदा कर्णॊ वयर्थं वयाहृतवान असि\nवदेदानीं पुनर हृष्टॊ वध्यं मां तवं पुनः पुनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 94, + "text": "मा यॊत्सीर गुरुभिः सार्धं बलवद्भिश च पाण्डव\nसदृशैस तात युध्यस्व वरीडां मा कुरु पाण्डव\nगृहं वा गच्छ माद्रेय यत्र वा कृष्ण फल्गुनौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 95, + "text": "एवम उक्त्वा महाराज वयसर्जयत तं ततः\nवधप्राप्तं तु तं राजन नावधीत सूतनन्दनः\nसमृत्वा कुन्त्या वचॊ राजंस तत एनं वयसर्जयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 96, + "text": "विसृष्टः पाण्डवॊ राजन सूतपुत्रेण धन्विना\nवरीडन्न इव जगामाथ युधिष्ठिर रथं परति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 97, + "text": "आरुरॊह रथं चापि सूतपुत्र परतापिनः\nनिःश्वसन दुःखसंतप्तः कुम्भे कषिप्त इवॊरगः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 98, + "text": "तं विसृज्य रणे कर्णः पाञ्चालांस तवरितॊ ययौ\nरथेनातिपताकेन चन्द्र वर्णहयेन च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 99, + "text": "तत्राक्रन्दॊ महान आसीत पाण्डवानां विशां पते\nदृष्ट्वा सेनापतिं यान्तं पाञ्चालानां रथव्रजान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 100, + "text": "तत्राकरॊन महाराज कदनं सूतनन्दनः\nमध्यं गते दिनकरे चक्रवत परचरन परभुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 101, + "text": "भग्नचक्रै रथैः केच चिच छन्नध्वजपताकिभिः\nससूतैर हतसूतैश च भग्नाक्षैश चैव मारिष\nहरियमाणान अपश्याम पाञ्चालानां रथव्रजान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 102, + "text": "तत्र तत्र च संभ्रान्ता विच्चेरुर मत्तकुञ्जराः\nदवाग्निना परीताङ्गा यथैव सयुर महावने" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 103, + "text": "भिन्नकुम्भा विरुधिराश छिन्नहस्ताश च वारणाः\nभिन्नगात्रवराश चैव छिन्नवालाश च मारिष\nछिन्नाब्भ्राणीव संपेतुर वध्यमाना महात्मना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 104, + "text": "अपरे तरासिता नागा नाराचशततॊमरैः\nतम एवाभिमुखा यान्ति शलभा इव पावकम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 105, + "text": "अपरे निष्टनन्तः सम वयदृश्यन्त महाद्विपाः\nकषरन्तः शॊणितं गात्रैर नगा इव जलप्लवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 106, + "text": "उरश छदैर विमुक्ताश च वालबन्धैश च वाजिनः\nराजतैश च तथा कांस्यैः सौवर्णैश चैव भूषणैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 107, + "text": "हीना आस्तरणैश चैव खलीनैश च विवर्जिताः\nचामरैश च कुथाभिश च तूणीरैः पतितैर अपि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 108, + "text": "निहतैः सादिभिश चैव शूरैर आहवशॊभिभिः\nअपश्याम रणे तत्र भराम्यमाणान हयॊत्तमान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 109, + "text": "परासैः खड्गैश च संस्यूतान ऋष्टिब्भिश च नराधिप\nहययॊधान अपश्याम कञ्चुकॊष्णीष धारिणः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 110, + "text": "रथान हेमपरिष्कारान सुयुक्ताञ जवनैर हयैः\nभरममाणान अपश्याम हतेषु रथिषु दरुतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 111, + "text": "भग्नाक्षकूबरान कांश चिच छिन्नचक्रांश च मारिष\nविपताकाध्वजांश चान्याञ छिन्नेषायुग बन्धुरान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 112, + "text": "विहीनान रथिनस तत्र धावमानान समन्ततः\nसूर्यपुत्र शरैस तरस्तान अपश्याम विशां पते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 113, + "text": "विशस्त्रांश च तथैवान्यान सशस्त्रांश च बहून हतान\nतावकाञ जालसंछन्नान उरॊ घण्टा विभूषितान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 114, + "text": "नानावर्णविचित्राभिः पताकाभिर अलंकृतान\nपदातीन अन्वपश्याम धावमानान समन्ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 115, + "text": "शिरांसि बाहून ऊरूंश च छिन्नान अन्यांस तथा युधि\nकर्ण चाप चयुतैर बाणैर अपश्याम विनाकृतान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 116, + "text": "महान वयतिकरॊ रौद्रॊ यॊधानाम अन्वदृश्यत\nकर्ण सायकनुन्नानां हतानां निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 117, + "text": "ते वध्यमानाः समरे सूतपुत्रेण सृञ्जयाः\nतम एवाभिमुखा यान्ति पतंगा इव पावकम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 118, + "text": "तं दहन्तम अनीकानि तत्र तत्र महारथम\nकषत्रिया वर्जयाम आसुर युगान्ताग्निम इवॊल्बणम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 119, + "text": "हतशेषास तु ये वीराः पाञ्चालानां महारथाः\nतान परभग्नान दरुतान कर्णः पृष्ठतॊ विकिरञ शरैः\nअभ्यधावत तेजस्वी विशीर्णकवचध्वजान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 17, + "shloka": 120, + "text": "तापयाम आस तान बाणैः सूतपुत्रॊ महारथः\nमध्यंदिनम अनुप्राप्तॊ भूतानीव तमॊनुदः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nयुयुत्सुं तव पुत्रं तु पराद्रवन्तं महद बलम\nउलूकॊ ऽभयपतत तूर्णं तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 2, + "text": "युयुत्सुस तु ततॊ राजञ शितधारेण पत्रिणा\nउलूकं ताडयाम आस वज्रेणेन्द्र इवाचलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 3, + "text": "उलूकस तु ततः करुद्धस तव पुत्रस्य संयुगे\nकषुरप्रेण धनुश छित्त्वा ताडयाम आस कर्णिना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 4, + "text": "तद अपास्य धनुश छिन्नं युयुत्सुर वेगवत्तरम\nअन्यद आदत्त सुमहच चापं संरक्तलॊचनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 5, + "text": "शाकुनिं च ततः षष्ट्या विव्याध भरतर्षभ\nसारथिं तरिभिर आनर्छत तं च भूयॊ वयविध्यत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 6, + "text": "उलूकस तं तु विंशत्या विद्ध्वा हेमविभूषितैः\nअथास्य समरे करुद्धॊ धवजं चिच्छेद काञ्चनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 7, + "text": "सच्छिन्नयष्टिः सुमहाञ शीर्यमाणॊ महाध्वजः\nपपात परमुखे राजन युयुत्सॊः काञ्चनॊज्ज्वलः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 8, + "text": "धवजम उन्मथितं दृष्ट्वा युयुत्सुः करॊधमूर्छितः\nउलूकं पञ्चभिर बाणैर आजघान सतनान्तरे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 9, + "text": "उलूकस तस्य भल्लेन तैलधौतेन मारिष\nशिरश चिच्छेद सहसा यन्तुर भरतसत्तम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 10, + "text": "जघान चतुरॊ ऽशवांश च तं च विव्याध पञ्चभिः\nसॊ ऽतिविद्धॊ बलवता परत्यपायाद रथान्तरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 11, + "text": "तं निर्जित्य रणे राजन्न उलूकस तवरितॊ ययौ\nपाञ्चालान सृञ्जयांश चैव विनिघ्नन निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 12, + "text": "शतानीकं महाराज शरुतकर्मा सुतस तव\nवयश्व सूत रथं चक्रे निमेषार्धाद असंभ्रमम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 13, + "text": "हताश्वे तु रथे तिष्ठञ शतानीकॊ महाबलः\nगदां चिक्षेप संक्रुद्धस तव पुत्रस्य मारिष" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 14, + "text": "सा कृत्वा सयन्दनं भस्म हयांश चैव ससारथीन\nपपात धरणीं तूर्णं दारयन्तीव भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 15, + "text": "ताव उभौ विरथॊ वीरौ कुरूणां कीर्तिवर्धनौ\nअपाक्रमेतां युद्धार्तौ परेक्षमाणौ परस्परम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 16, + "text": "पुत्रस तु तव संभ्रान्तॊ विवित्सॊ रथम आविशत\nशतानीकॊ ऽपि तवरितः परतिविन्ध्य रथं गतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 17, + "text": "सुत सॊमस तु शकुनिं विव्याध निशितैः शरैः\nनाकम्पयत संरब्धॊ वार्यॊघ इव पर्वतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 18, + "text": "सुत सॊमस तु तं दृष्ट्वा पितुर अत्यन्तवैरिणम\nशरैर अनेकसाहस्रैश छादयाम आस भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 19, + "text": "ताञ शराञ शकुनिस तूर्णं चिच्छेदान्यैः पतत्रिभिः\nलध्व अस्त्रश चित्रयॊधी च जितकाशी च संयुगे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 20, + "text": "निवार्य समरे चापि शरांस तान निशितैः शरैः\nआजघान सुसंक्रुद्धः सुत सॊमं तरिभिः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 21, + "text": "तस्याश्वान केतनं सूतं तिलशॊ वयधमच छरैः\nसयालस तव महावीर्यस ततस ते चुक्रुशुर जनाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 22, + "text": "हताश्वॊ विरथश चैव छिन्नधन्वा च मारिष\nधन्वी धनुर्वरं गृह्य रथाद भूमाव अतिष्ठत\nवयसृजत सायकांश चैव सवर्णपुङ्खाञ शिलाशितान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 23, + "text": "छादयाम आसुर अथ ते तव सयालस्य तं रथम\nपतंगानाम इव वराताः शरव्राता महारथम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 24, + "text": "रथॊपस्थान समीक्ष्यापि विव्यथे नैव सौबलः\nपरमृद्नंश च शरांस तांस ताञ शरव्रातैर महायशाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 25, + "text": "तत्रातुष्यन्त यॊधाश च सिद्धाश चापि दिवि सथिताः\nसुत सॊमस्य तत कर्म दृष्ट्वाश्रद्धेयम अद्भुतम\nरथस्थं नृपतिं तं तु पदातिः सन्न अयॊधयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 26, + "text": "तस्य तीक्ष्णैर महावेगैर भल्लैः संनतपर्वभिः\nवयहनत कार्मुकं राजा तूणीरं चैव सर्वशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 27, + "text": "सच्छिन्नधन्वा समरे खड्गम उद्यम्य नानदन\nवैडूर्यॊत्पल वर्णाभं हस्तिदन्त मय तसरुम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 28, + "text": "भराम्यमाणं ततस तं तु विमलाम्ब्बर वर्चसम\nकालॊपम ततॊ मेने सुत सॊमस्य धीमतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 29, + "text": "सॊ ऽचरत सहसा खड्गी मण्डलानि सहस्रशः\nचतुर्विंशन महाराज शिक्षा बलसमन्वितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 30, + "text": "सौबलस तु ततस तस्य शरांश चिक्षेप वीर्यवान\nतान आपतत एवाशु चिच्छेद परमासिना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 31, + "text": "ततः करुद्धॊ महाराज सौबलः परवीरहा\nपराहिणॊत सुत सॊमस्य शरान आशीविषॊपमान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 32, + "text": "चिच्छेद तांश च खड्गेन शिक्षया च बलेन च\nदर्शयँल लाघवं युद्धे तार्क्ष्य वीर्यसमद्युतिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 33, + "text": "तस्य संचरतॊ राजन मण्डलावर्तने तदा\nकषुरप्रेण सुतीक्ष्णेन खड्गं चिच्छेद सुप्रभम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 34, + "text": "सच्छिन्नः सहसा भूमौ निपपात महान असिः\nअवशस्य सथितं हस्ते तं खड्गं सत्सरुं तदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 35, + "text": "छिन्नम आज्ञाय निस्त्रिंशम अवप्लुत्य पदानि षट\nपराविध्यत ततः शेषं सुत सॊमॊ महारथः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 36, + "text": "सच छित्त्वा सगुणं चापं रणे तस्य महात्मनः\nपपात धरणीं तूर्णं सवर्णवज्रविभूषितः\nसुत सॊमस ततॊ ऽगच्छच छरुत कीर्तेर महारथम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 37, + "text": "सौबलॊ ऽपि धनुर गृह्य घॊरम अन्यत सुदुःसहम\nअभ्ययात पाण्डवानीकं निघ्नञ शत्रुगणान बहून" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 38, + "text": "तत्र नादॊ महान आसीत पाण्डवानां विशां पते\nसौबलं समरे दृष्ट्वा विचरन्तम अभीतवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 39, + "text": "तान्य अनीकानि दृप्तानि शस्त्रवन्ति महान्ति च\nदराव्यमाणान्य अदृश्यन्त सौबलेन महात्मना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 40, + "text": "यथा दैत्य चमूं राजन देवराजॊ ममर्द ह\nतथैव पाण्डवीं सेनां सौबलेयॊ वयनाशयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 41, + "text": "धृष्टद्युम्नं कृपॊ राजन वारयाम आस संयुगे\nयथा दृप्तं वने नागं शरभॊ वारयेद युधि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 42, + "text": "निरुद्धः पार्षतस तेन गौतमेन बलीयसा\nपदात पदं विचलितुं नाशक्नॊत तत्र भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 43, + "text": "गौतमस्य वपुर दृष्ट्वा धृष्टद्युम्न रथं परति\nवित्रेसुः सर्वभूतानि कषयं पराप्तं च मेनिरे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 44, + "text": "तत्रावॊचन विमनसॊ रथिनः सादिनस तथा\nदरॊणस्य निधने नूनं संक्रुद्धॊ दविपदां वरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 45, + "text": "शारद्वतॊ महातेजा दिव्यास्त्रविद उदारधीः\nअपि सवस्ति भवेद अद्य धृष्टद्युम्नस्य गौतमात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 46, + "text": "अपीयं वाहिनी कृत्स्ना मुच्येत महतॊ भयात\nअप्य अयं बराह्मणः सर्वान न नॊ हन्यात समागतान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 47, + "text": "यादृशं दृश्यते रूपम अन्तकप्रतिमं भृशम\nगमिष्यत्य अद्य पदवीं भारद्वाजस्य संयुगे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 48, + "text": "आचार्यः कषिप्रहस्तश च विजयी च सदा युधि\nअस्त्रवान वीर्यसंपन्नः करॊधेन च समन्वितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 49, + "text": "पार्षतश च भृशं युद्धे विमुखॊ ऽदयापि लक्ष्यते\nइत्य एवं विविधा वाचस तावकानां परैः सह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 50, + "text": "विनिःश्वस्य ततः करुद्धः कृपः शारद्वतॊ नृप\nपार्षतं छादयाम आस निश्चेष्टं सर्वमर्मसु" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 51, + "text": "स वध्यमानः समरे गौतमेन महात्मना\nकर्तव्यं न परजानाति मॊहितः परमाहवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 52, + "text": "तम अब्रवीत ततॊ यन्ता कच चित कषेमं नु पार्षत\nईदृशं वयसनं युद्धे न ते दृष्टं कदा चन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 53, + "text": "दैवयॊगात तु ते बाणा नातरन मर्मभेदिनः\nपरेषिता दविजमुख्येन मर्माण्य उद्दिश्य सर्वशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 54, + "text": "वयावर्तये तत्र रथं नदीवेगम इवार्णवात\nअवध्यं बराह्मणं मन्ये येन ते विक्रमॊ हतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 55, + "text": "धृष्टद्युम्नस ततॊ राजञ शनकैर अब्रवीद वचः\nमुह्यते मे मनस तात गात्रे सवेदश च जायते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 56, + "text": "वेपथुं च शरीरे मे रॊमहर्षं च पश्य वै\nवर्जयन बराह्मणं युद्धे शनैर याहि यतॊ ऽचयुतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 57, + "text": "अर्जुनं भीमसेनं वा समरे पराप्य सारथे\nकषेमम अद्य भवेद यन्तर इति मे नैष्ठिकी मतिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 58, + "text": "ततः परायान महाराज सारथिस तवरयन हयान\nयतॊ भीमॊ महेष्वासॊ युयुधे तव सैनिकैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 59, + "text": "परद्रुतं तु रथं दृष्ट्वा धृष्टद्युम्नस्य मारिष\nकिरञ शरशतान्य एव गौतमॊ ऽनुययौ तदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 60, + "text": "शङ्खं च पूरयाम आस मुहुर मुहुर अरिंदमः\nपार्षतं पराद्रवद यन्तं महेन्द्र इव शम्बरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 61, + "text": "शिखण्डिनं तु समरे भीष्ममृत्युं दुरासदम\nहार्दिक्यॊ वारयाम आस समयन्न इव मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 62, + "text": "शिखण्डी च समासाद्य हृदिकानां महारथम\nपञ्चभिर निशितैर भल्लैर जत्रु देशे समार्दयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 63, + "text": "कृतवर्मा तु संक्रुद्धॊ भित्त्वा षष्टिभिर आशुगैः\nधनुर एकेन चिच्छेद हसन राजन महारथः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 64, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय दरुपदस्यात्मजॊ बली\nतिष्ठ तिष्ठेति संक्रुद्धॊ हार्दिक्यं परत्यभाषत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 65, + "text": "ततॊ ऽसय नवतिं बाणान रुक्मपुङ्खान सुतेजनान\nपरेषयाम आस राजेन्द्र ते ऽसयाभ्रश्यन्त वर्मणः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 66, + "text": "वितथांस तान समालक्ष्य पतितांश च महीतले\nकषुरप्रेण सुतीक्ष्णेन कार्मुकं चिच्छिदे बली" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 67, + "text": "अथैनं छिन्नधन्वानं भग्नशृङ्गम इवर्षभम\nअशीत्या मार्गणैः करुद्धॊ बाह्वॊर उरसि चार्दयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 68, + "text": "कृतवर्मा तु संक्रुद्धॊ मार्गणैः कृतविक्षतः\nधनुर अन्यत समादाय समार्गण गणं परभॊ\nशिखण्डिनं बाणवरैः सकन्धदेशे ऽभयताडयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 69, + "text": "सकन्धदेशे सथितैर बाणैः शिखण्डी च रराज ह\nशाखा परतानैर विमलैः सुमहान स यथा दरुमः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 70, + "text": "ताव अन्यॊन्यं भृशं विद्ध्वा रुधिरेण समुक्षितौ\nअन्यॊन्यशृङ्गाभिहतौ रेजतुर वृषभाव इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 71, + "text": "अन्यॊन्यस्य वधे यत्नं कुर्वाणौ तौ महारथौ\nरथाभ्यां चेरतुस तत्र मण्डलानि सहस्रशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 72, + "text": "कृतवर्मा महाराज पार्षतं निशितैः शरैः\nरणे विव्याध सप्तत्या सवर्णपुङ्खैः शिलाशितैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 73, + "text": "ततॊ ऽसय समरे बाणं भॊजः परहरतां वरः\nजीवितान्तकरं घॊरं वयसृजत तवरयान्वितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 74, + "text": "स तेनाभिहतॊ राजन मूर्छाम आशु समाविशत\nधवजयष्टिं च सहसा शिश्रिये कश्मलावृतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 75, + "text": "अपॊवाह रणात तं तु सारथी रथिनां वरम\nहार्दिक्य शरसंतप्तं निःश्वसन्तं पुनः पुनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 18, + "shloka": 76, + "text": "पराजिते ततः शूरे दरुपदस्य सुते परभॊ\nपराद्रवत पाण्डवी सेना वध्यमाना समन्ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nशवेताश्वॊ ऽपि महाराज वयधमत तावकं बलम\nयथा वायुः समासाद्य तूला राशिं समन्ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 2, + "text": "परत्युद्ययुस तरिगर्तास तं शिबयः कौरवैः सह\nशाल्वाः संशप्तकाश चैव नारायण बलं च यत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 3, + "text": "सत्यसेनः सत्यकीर्तिर मित्र देवः शरुतं जयः\nसौश्रुतिश चित्रसेनश च मित्र वर्मा च भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 4, + "text": "तरिगर्तराजः समरे भरातृभिः परिवारितः\nपुत्रैश चैव महेष्वासैर नानाशस्त्रधरैर युधि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 5, + "text": "ते सृजन्तः शरव्रातान किरन्तॊ ऽरजुनम आहवे\nअभ्यद्रवन्त समरे वार्यॊघा इव सागरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 6, + "text": "ते तव अर्जुनं समासाद्य यॊधाः शतसहस्रशः\nअगच्छन विलयं सर्वे तार्क्ष्यं दृष्ट्वेव पन्नगाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 7, + "text": "ते वध्यमानाः समरे नाजहुः पाण्डवं तदा\nदह्यमाना यथा राजञ शलभा इव पावकम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 8, + "text": "सत्यसेनस तरिभिर बाणैर विव्याध युधि पाण्डवम\nमित्र देवस तरिषष्ट्या च चन्द्र देवश च सप्तभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 9, + "text": "मित्र वर्मा तरिसप्तत्या सौश्रुतिश चापि पञ्चभिः\nशत्रुंजयश च विंशत्या सुशर्मा नवभिः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 10, + "text": "शत्रुंजयं च राजानं हत्वा तत्र शिलाशितैः\nसौश्रुतेः सशिरस्त्राणं शिरः कायाद अपाहरत\nतवरितश चन्द्र देवं च शरैर निन्ये यमक्षयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 11, + "text": "अथेतरान महाराज यतमानान महारथान\nपञ्चभिः पञ्चभिर बाणैर एकैकं परत्यवारयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 12, + "text": "सत्यसेनस तु संक्रुद्धस तॊमरं वयसृजन महत\nसमुद्दिश्य रणे कृष्णं सिंहनादं ननाद च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 13, + "text": "स निर्भिद्य भुजं सव्यं माधवस्य महात्मनः\nअयॊ मयॊ महाचण्डॊ जगाम धरणीं तदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 14, + "text": "माधवस्य तु विद्धस्य तॊमरेण महारणे\nपरतॊदः परापतद धस्ताद रश्मयश च विशां पते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 15, + "text": "स परतॊदं पुनर गृह्य रश्मींश चैव महायशाः\nवाहयाम आस तान अश्वान सत्यसेनरथं परति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 16, + "text": "विष्वक्सेनं तु निर्भिन्नं परेक्ष्य पार्थॊ धनंजयः\nसत्यसेनं शरैस तीक्ष्णैर दारयित्वा महाबलः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 17, + "text": "ततः सुनिशितैर बाणै राज्ञस तस्य महच छिरः\nकुण्डलॊपचितं कायाच चकर्त पृतनान्तरे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 18, + "text": "तं निहत्य शितैर बाणैर मित्र वर्माणम आक्षिपत\nवत्सदन्तेन तीक्ष्णेन सारथिं चास्य मारिष" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 19, + "text": "ततः शरशतैर भूयः संशप्तक गणान वशी\nपातयाम आस संक्रुद्धः शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ रजतपुङ्खेन राज्ञः शीर्षं महात्मनः\nमित्र देवस्य चिच्छेद कषुरप्रेण महायशाः\nसुशर्माणं च संक्रुद्धॊ जत्रु देशे समार्दयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 21, + "text": "ततः संशप्तकाः सर्वे परिवार्य धनंजयम\nशस्त्रौघैर ममृदुः करुद्धा नादयन्तॊ दिशॊ दश" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 22, + "text": "अभ्यर्दितस तु तैर जिष्णुः शक्रतुल्यपराक्रमः\nऐन्द्रम अस्त्रम अमेयात्मा परादुश्चक्रे महारथः\nततः शरसहस्राणि परादुरासन विशां पते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 23, + "text": "धवजानां छिद्यमानानां कार्मुकाणां च संयुगे\nरथानां सपताकानां तूणीराणां शरैः सह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 24, + "text": "अक्षाणाम अथ यॊक्त्राणां चक्राणां रश्मिभिः सह\nकूबराणां वरूथानां पृषत्कानां च संयुगे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 25, + "text": "अश्मनां पततां चैव परासानाम ऋष्टिभिः सह\nगदानां परिघाणां च शक्तीनां तॊमरैः सह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 26, + "text": "शतघ्नीनां सचक्राणां भुजानाम ऊरुभिः सह\nकण्ठसूत्राङ्गदानां च केयूराणां च मारिष" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 27, + "text": "हराणाम अथ निष्काणां तनुत्राणां च भारत\nछत्राणां वयजनानां च शिरसां मुकुटैः सह\nअश्रूयत महाञ शब्दस तत्र तत्र विशां पते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 28, + "text": "सकुण्डलानि सवक्षीणि पूर्णचन्द्र निभानि च\nशिरांस्य उर्व्याम अदृश्यन्त तारागण इवाम्बरे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 29, + "text": "सुस्रग्वीणि सुवासांसि चन्दनेनॊक्षितानि च\nशरीराणि वयदृश्यन्त हतानां च महीतले\nगन्धर्वनगराकारं घॊरम आयॊधनं तदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 30, + "text": "निहतै राजपुत्रैश च कषत्रियैश च महाबलैः\nहस्तिभिः पतितैश चैव तुरगैश चाभवन मही\nअगम्यमार्गा समरे विशीर्णैर इव पर्वतैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 31, + "text": "नासीच चक्रपथश चैव पाण्डवस्य महात्मनः\nनिघ्नतः शात्रवान भल्लैर हस्त्यश्वं चामितम महत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 32, + "text": "आ तुम्बाद अवसीदन्ति रथचक्राणि मारिष\nरणे विचरतस तस्य तस्मिँल लॊहितकर्दमे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 33, + "text": "सीदमानानि चक्राणि समूहुस तुरगा भृशम\nशरमेण महता युक्ता मनॊमारुतरंहसः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 34, + "text": "वध्यमानं तु तत सैन्यं पाण्डुपुत्रेण धन्विना\nपरायशॊ विमुखं सर्वं नावतिष्ठत संयुगे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 35, + "text": "ताञ जित्वा समरे जिष्णुः संशप्तक गणान बहून\nरराज स महाराज विधूमॊ ऽगनिर इव जवलन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 36, + "text": "युधिष्ठिरं महाराज विसृजन्तं शरान बहून\nसवयं दुर्यॊधनॊ राजा परत्यगृह्णाद अभीतवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 37, + "text": "तम आपतन्तं सहसा तव पुत्रं महाबलम\nधर्मराजॊ दरुतं विद्ध्वा तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 38, + "text": "सा च तं परतिविव्याध नवभिर निशितैः शरैः\nसारथिं चास्य भल्लेन भृशं करुद्धॊ ऽभयताडयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 39, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा हेमपुङ्खाञ शिलीमुखान\nदुर्यॊधनाय चिक्षेप तरयॊदश शिलाशितान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 40, + "text": "चतुर्भिश चतुरॊ वाहांस तस्य हत्वा महारथः\nपञ्चमेन शिरः कायात सारथेस तु समाक्षिपत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 41, + "text": "षष्ठेन च धवजं राज्ञः सप्तमेन च कार्मुकम\nअष्टमेन तथा खड्गं पातयाम आस भूतले\nपञ्चभिर नृपतिं चापि धर्मराजॊ ऽरदयद भृशम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 42, + "text": "हताश्वात तु रथात तस्माद अवप्लुत्य सुतस तव\nउत्तमं वयसनं पराप्तॊ भूमाव एव वयतिष्ठत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 43, + "text": "तं तु कृच्छ्रगतं दृष्ट्वा कर्ण दरौणिकृपादयः\nअभ्यवर्तन्त सहिताः परीप्सन्तॊ नराधिपम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 44, + "text": "अथ पाण्डुसुताः सर्वे परिवार्य युधिष्ठिरम\nअभ्ययुः समरे राजंस ततॊ युद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 45, + "text": "अथ तूर्यसहस्राणि परावाद्यन्त महामृधे\nकष्वेडाः किललिला शब्दाः परादुरासन महीपते\nयद अभ्यगच्छन समरे पाञ्चालाः कौरवैः सह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 46, + "text": "नरा नरैः समाजग्मुर वारणा वरवारणैः\nरथाश च रथिभिः सार्धं हयाश च हयसादिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 47, + "text": "दवंद्वान्य आसन महाराज परेक्षणीयानि संयुगे\nविस्मापनान्य अचिन्त्यानि शस्त्रवन्त्य उत्तमानि च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 48, + "text": "अयुध्यन्त महावेगाः परस्परवधैषिणः\nअन्यॊन्यं समरे जघ्नुर यॊधव्रतम अनुष्ठिताः\nन हि ते समरं चक्रुः पृष्ठतॊ वै कथं चन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 49, + "text": "मुहूर्तम एव तद युद्धम आसीन मधुरदर्शनम\nतत उन्मत्तवद राजन निर्मर्यादम अवर्तत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 50, + "text": "रथी नागं समासाद्य विचरन रणमूर्धनि\nपरेषयाम आस कालाय शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 51, + "text": "नागा हयान समासाद्य विक्षिपन्तॊ बहून अथ\nदरावयाम आसुर अत्युग्रास तत्र तत्र तदा तदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 52, + "text": "विद्राव्य च बहून अश्वान नागा राजन बलॊत्कटाः\nविषाणैश चापरे जघ्नुर ममृदुश चापरे भृशम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 53, + "text": "साश्वारॊहांश च तुरगान विषाणैर बिभिदू रणे\nअपरांश चिक्षिपुर वेगात परगृह्यातिबलास तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 54, + "text": "पादातैर आहता नागा विवरेषु समन्ततः\nचक्रुर आर्तस्वरं घॊरं वयद्रवन्त दिशॊ दश" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 55, + "text": "पदातीनां तु सहसा परद्रुतानां महामृधे\nउत्सृज्याभरणं तूर्णम अवप्लुत्य रणाजिरे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 56, + "text": "निमित्तं मन्यमानास तु परिणम्य महागजाः\nजगृहुर बिभिदुश चैव चित्राण्य आभरणानि च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 57, + "text": "परतिमानेषु कुम्भेषु दन्तवेष्टेषु चापरे\nनिगृहीता भृशं नागाः परासतॊमर शक्तिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 58, + "text": "निगृह्य च गदाः के चित पार्श्वस्थैर भृशदारुणैः\nरथाश्वसादिभिस तत्र संभिन्ना नयपतन भुवि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 59, + "text": "सरथं सादिनं तत्र अपरे तु महागजाः\nभूमाव अमृद्नन वेगेन सवर्माणं पताकिनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 60, + "text": "रथं नागाः समासाद्य धुरि गृह्य च मारिष\nवयाक्षिपन सहसा तत्र घॊररूपे महामृधे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 61, + "text": "नाराचैर निहतश चापि निपपात महागजः\nपर्वतस्येव शिखरं वज्रभग्नं महीतले" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 62, + "text": "यॊधा यॊधान समासाद्य मुष्टिभिर वयहनन युधि\nकेशेष्व अन्यॊन्यम आक्षिप्य चिच्छिदुर बिभिदुः सह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 63, + "text": "उद्यम्य च भुजाव अन्यॊ निक्षिप्य च महीतले\nपदा चॊरः समाक्रम्य सफुरतॊ वयहनच छिरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 64, + "text": "मृतम अन्यॊ महाराज पद्भ्यां ताडितवांस तदा\nजीवतश च तथैवान्यः शस्त्रं काये नयमज्जयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 65, + "text": "मुष्टियुद्धं महच चासीद यॊधानां तत्र भारत\nतथा केशग्रहश चॊग्रॊ बाहुयुद्धं च केवलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 66, + "text": "समासक्तस्य चान्येन अविज्ञातस तथापरः\nजहार समरे पराणान नानाशस्त्रैर अनेकधा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 67, + "text": "संसक्तेषु च यॊधेषु वर्तमाने च संकुले\nकबन्धान्य उत्थितानि सम शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 68, + "text": "लॊहितैः सिच्यमानानि शस्त्राणि कवचानि च\nमहारङ्गानुरक्तानि वस्त्राणीव चकाशिरे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 69, + "text": "एवम एतन महायुद्धं दारुणं भृशसंकुलम\nउन्मत्तरङ्गप्रतिमं शब्देनापूरयज जगत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 70, + "text": "नैव सवे न परे राजन विज्ञायन्ते शरातुराः\nयॊद्धव्यम इति युध्यन्ते राजानॊ जय गृद्धिनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 71, + "text": "सवान सवे जघ्नुर महाराज परांश चैव समागतान\nउभयॊः सेनयॊर वीरैर वयाकुलं समपद्यत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 72, + "text": "रथैर भग्नैर महाराज वारणैश च निपातितैः\nहयैश च पतितैस तत्र नरैश च विनिपातितैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 73, + "text": "अगम्यरूपा पृथिवी मांसशॊणितकर्दमा\nकषणेनासीन महाराज कषतजौघप्रवर्तिनी" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 74, + "text": "पाञ्चालान अवधीत कर्णस तरिगर्तांश च धनंजयः\nभीमसेनः कुरून राजन हस्त्यनीकं च सर्वशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 19, + "shloka": 75, + "text": "एवम एष कषयॊ वृत्तः कुरुपाण्डवसेनयॊः\nअपराह्णे महाराज काङ्क्षन्त्यॊर विपुलं जयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nअतितीव्राणि दुःखानि दुःसहानि बहूनि च\nतवाहं संजयाश्रौषं पुत्राणां मम संक्षयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 2, + "text": "तथा तु मे कथयसे यथा युद्धं तु वर्तते\nन सन्ति सूत कौरव्या इति मे नैष्ठिकी मतिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 3, + "text": "दुर्यॊधनस तु विरथः कृतस तत्र महारणे\nधर्मपुत्रः कथं चक्रे तस्मिन वा नृपतिः कथम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 4, + "text": "अपराह्णे कथं युद्धम अभवल लॊम हार्षणम\nतन ममाचक्ष्व तत्त्वेन कुशलॊ हय असि संजय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 5, + "text": "[स]\nसंसक्तेषु च सैन्येषु युध्यमानेषु भागशः\nरथम अन्यं समास्थाय पुत्रस तव विशां पते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 6, + "text": "करॊधेन महताविष्टः सविषॊ भुजगॊ यथा\nदुर्यॊधनस तु दृष्ट्वा वै धर्मराजं युधिष्ठिरम\nउवाच सूत तवरितं याहि याहीति भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 7, + "text": "अत्र मां परापय कषिप्रं सारथे यत्र पाण्डवः\nधरियमाणेन छत्रेण राजा राजति दंशितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 8, + "text": "ससूतश चॊदितॊ राज्ञा राज्ञः सयन्दनम उत्तमम\nयुधिष्ठिरस्याभिमुखं परेषयाम आस संयुगे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरः करुद्धः परमत्त इव सद गवः\nसारथिं चॊदयाम आस याहि यत्र सुयॊधनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 10, + "text": "तौ समाजग्मतुर वीरौ भरातरौ रथसात्तमौ\nसमेत्य च महावीर्यौ संनद्धौ युद्धदुर्मदौ\nततक्षतुर महेष्वासौ शरैर अन्यॊन्यम आहवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा धर्मशीलस्य मारिष\nशिलाशितेन भल्लेन धनुश चिच्छेद संयुगे\nतं नामृष्यत संक्रुद्धॊ वयवसायं युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 12, + "text": "अपविध्य धनुश छिन्नं करॊधसंरक्तलॊचनः\nअन्यत कार्मुकम आदाय धर्मपुत्रश चमूमुखे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 13, + "text": "दुर्यॊधनस्य चिच्छेद धवजं कार्मुकम एव च\nअथान्यद धनुर आदाय परत्यविध्यत पाण्डवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 14, + "text": "ताव अन्यॊन्यं सुसंरब्धौ शरवर्षाण्य अमुञ्चताम\nसिंहाव इव सुसंक्रुद्धौ परस्परजिगीषया" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 15, + "text": "अन्यॊन्यं जघ्नतुश चैव नर्दमानौ वृषाव इव\nअन्यॊन्यं परेक्षमाणौ च चेरतुस तौ महारथौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 16, + "text": "ततः पूर्णायतॊत्सृष्टैर अन्यॊन्यं सुकृतव्रणौ\nविरेजतुर महाराज पुष्टिताव इव किंशुकौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ राजन परतिभयान सिंहनादान मुहुर मुहुः\nतलयॊश च तथा शब्दान धनुषॊश च महाहवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 18, + "text": "शङ्खशब्दरवांश चैव चक्रतुस तौ रथॊत्तमौ\nअन्यॊन्यं च महाराज पीडयां चक्रतुर भृशम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा तव पुत्रं तरिभिः शरैः\nआजघानॊरसि करुद्धॊ वज्रवेगॊ दुरासदः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 20, + "text": "परतिविव्याध तं तूर्णं तव पुत्रॊ महीपतिम\nपञ्चभिर निशितैर बाणैर हेमपुङ्खैः शिलाशितैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा शक्तिं चिक्षेप भारत\nसर्वपारशवीं तीक्ष्णां महॊल्का परतिमां तदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 22, + "text": "ताम आपतन्तीं सहसा धर्मराजः शिलाशितैः\nतरिभिश चिच्छेद सहसा तं च विव्याध सप्तभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 23, + "text": "निपपात ततः साथ हेमदण्डा महाघना\nनिपतन्ती महॊल्केव वयराजच छिखि संनिभा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 24, + "text": "शक्तिं विनिहतां दृष्ट्वा पुत्रस तव विशां पते\nनवभिर निशितैर भल्लैर निजघान युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 25, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ बलवताम अग्रणीः शत्रुतापनः\nदुर्यॊधनं समुद्दिश्य बाणं जग्राह सत्वरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 26, + "text": "समाधत्त च तं बाणं धनुष्य उग्रं महाबलः\nचिक्षेप च ततॊ राजा राज्ञः करुद्धः पराक्रमी" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 27, + "text": "स तु बाणः समासाद्य तव पुत्रं महारथम\nवयमॊहयत राजानं धरणीं च जगाम ह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनः करुद्धॊ गदाम उद्यम्य वेगितः\nविधित्सुः कलहस्यान्तम अभिदुद्राव पाण्डवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 29, + "text": "तम आलक्ष्यॊद्यत गदं दण्डहस्तम इवान्तकम\nधर्मराजॊ महाशक्तिं पराहिणॊत तव सूनवे\nदीप्यमानां महावेगां महॊल्कां जवलिताम इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 30, + "text": "रथस्थः स तया विद्धॊ वर्म भित्त्वा महाहवे\nभृशं संविग्नहृदयः पपात च मुमॊह च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 31, + "text": "ततस तवरितम आगत्य कृतवर्मा तवात्मजम\nपरत्यपद्यत राजानं मग्नं वै वयसनार्णवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 20, + "shloka": 32, + "text": "भीमॊ ऽपि महतीं गृह्य गदां हेमपरिष्कृताम\nअभिदुद्राव वेगेन कृतवर्माणम आहवे\nएवं तद अभवद युद्धं तवदीयानां परैः सह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततः कर्णं पुरस्कृत्य तवदीया युद्धदुर्मदाः\nपुनर आवृत्य संग्रामं चक्रुर देवासुरॊपमम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 2, + "text": "दविरदरथनराश्वशङ्खशब्दैः; परिहृषिता विविधैश च शस्त्रपातैः\nदविरदरथपदातिसार्थवाहाः; परिपतिताभिमुखाः परजह्रिरे ते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 3, + "text": "शरपरशु वरासि पट्टिशैर; इषुभिर अनेकविधैश च सादिताः\nदविरदरथहया महाहवे; वरपुरुषैः पुरुषाश च वाहनैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 4, + "text": "कमलदिनकरेन्दु संनिभैः; सितदशनैः सुमुखाक्षि नासिकैः\nरुचिरमुकुट कुण्डलैर मही; पुरुषशिरॊभिर अवस्तृता बभौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 5, + "text": "परिघमुसल शक्तितॊमरैर; नखरभुशुण्डि गदा शतैर दरुताः\nदविरदनरहयाः सहस्रशॊ; रुधिरनदी परवहास तदाब्भवन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 6, + "text": "परहत नररथाश्वकुञ्जरं; परतिभय दर्शनम उल्बणं तदा\nतद अहितनिहतं बभौ बलं; पितृपरिराष्ट्रम इव परजा कषये" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 7, + "text": "अथ तव नरदेव सैनिकास; तव च सुताः सुरसूनु संनिभाः\nअमितबलपुरःसरा रणे; कुरु वृषभाः शिनिपुत्रम अभ्ययुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 8, + "text": "तद अतिरुचिर भीमम आबभौ; पुरुषवराश्वरथद्विपाकुलम\nलवणजलसमुद्धत सवनं; बलम अमरासुरसैन्यसंनिभम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 9, + "text": "सुरपतिसमविक्रमस ततस; तरिदशवरावरजॊपमं युधि\nदिनकरकिरण परभैः पृषत्कैर; अवितनयॊ ऽभयहनच छिनि परवीरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 10, + "text": "तम अपि सरथ वाजिसारथिं; शिनिवृषभॊ विविधैः शरैस तवरन\nभुजग विषसमप्रभै रणे; पुरुषवरं समवास्तृणॊत तदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 11, + "text": "शिनिवृषभ शरप्रपीडित्तं; तव सुहृदॊ वसुषेणम अभ्ययुः\nतवरितम अतिरथा रथर्षभं; दविरदरथाश्वपदातिभिः सह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 12, + "text": "तम उदधि निभम आद्रवद बली; तवरिततरैः समभिद्रुतं परैः\nदरुपद सुत सखस तदाकरॊत; पुरुषरथाश्वगजक्षयं महत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 13, + "text": "अथ पुरुषवरौ कृताह्निकौ; भवम अभिपूज्य यथाविधि परभुम\nअरिवध कृतनिश्चयौ दरुतं; तव बलम अर्जुन केशवौ सृतौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 14, + "text": "जलदनिनदनिस्वनं रथं; पवनविधूतपताक केतनम\nसितहयम उपयान्तम अन्तिकं; हृतमनसॊ ददृशुस तदारयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 15, + "text": "अथ विस्फार्य गाण्डीवं रणे नृत्यन्न इवार्जुनः\nशरसंबाधम अकरॊत खं दिशः परदिशस तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 16, + "text": "रथान विमानप्रतिमान सज्जयन्त्रायुध धवजान\nससारथींस तदा बाणैर अभ्राणीवानिलॊ ऽवधीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 17, + "text": "गजान गजप्रयन्तॄंश च वैजयन्त्य अयुध धवजान\nसादिनॊ ऽशवांश च पत्तींश च शरैर निन्ये यमक्षयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 18, + "text": "तम अन्तकम इव करुद्धम अनिवार्यं महारथम\nदुर्यॊधनॊ ऽभययाद एकॊ निघ्नन बाणैः पृथग्विधैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 19, + "text": "तस्यार्जुनॊ धनुः सूतं केतुम अश्वांश च सायकैः\nहत्वा सप्तभिर एकैकं छत्रं चिच्छेद पत्रिणा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 20, + "text": "नवमं च समासाद्य वयजृजत परतिघातिनम\nदुर्यॊधनायेषु वरं तं दरौणिः सप्तधाच्छिनत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ दरौणेर धनुश छित्त्वा हत्वा चाश्ववराञ शरैः\nकृपस्यापि तथात्युग्रं धनुश चिच्छेद पाण्डवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 22, + "text": "हार्दिक्यस्य धनुश छित्त्वा धवजं चाश्वं तथावधीत\nदुःशासनस्येषु वरं छित्त्वा राधेयम अभ्ययात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 23, + "text": "अथ सात्यकिम उत्सृज्य तवरन कर्णॊ ऽरजुनं तरिभिः\nविद्ध्वा विव्याध विंशत्या कृष्णं पार्थं पुनस तरिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 24, + "text": "अथ सात्यकिर आगत्य कर्णं विद्ध्वा शितैः शरैः\nनवत्या नवभिश चॊग्रैः शतेन पुनर आर्दयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 25, + "text": "ततः परवीराः पाण्डूनां सर्वे कर्णम अपीडयन\nयुधामन्युः शिखण्डी च दरौपदेयाः परभद्रकाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 26, + "text": "उत्तमौजा युयुत्सुश च यमौ पार्षत एव च\nचेदिकारूष मत्स्यानां केकयानां च यद बलम\nचेकितानश च बलवान धर्मराजश च सुव्रतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 27, + "text": "एते रथाश्वद्विरदैः पत्तिभिश चॊग्रविक्रमैः\nपरिवार्य रणे कर्णं नानाशस्त्रैर अवाकिरन\nभाषन्तॊ वाग्भिर उग्राभिः सर्वे कर्णवधे वृताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 28, + "text": "तां शस्त्रवृष्टिं बहुधा छित्त्वा कर्णः शितैः शरैः\nअपॊवाह सम तान सर्वान दरुमान भङ्क्त्वेव मारुतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 29, + "text": "रथिनः समहा मात्रान गजान अश्वान ससादिनः\nशरव्रातांश च संक्रुद्धॊ निघ्नन कर्णॊ वयदृश्यत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 30, + "text": "तद वध्यमानं पाण्डूनां बलं कर्णास्त्र तेजसा\nविशस्त्र कषतदेहं च पराय आसीत पराङ्मुखम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 31, + "text": "अथ कर्णास्त्रम अस्त्रेण परतिहत्यार्जुनः सवयम\nदिशः खं चैव भूमिं च परावृणॊच छरवृष्टिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 32, + "text": "मुसलानीव निष्पेतुः परिघा इव चेषवः\nशतघ्न्य इव चाप्य अन्ये वज्राण्य उग्राणि वापरे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 33, + "text": "तैर वध्यमानं तत सैन्यं सपत्त्यश्वरथद्विपम\nनिमीलिताक्षम अत्यर्थम उदभ्राम्यत समन्ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 34, + "text": "निष्कैवल्यं तदा युद्धं परापुर अश्वनरद्विपाः\nवध्यमानाः शरैर अन्ये तदा भीताः परदुद्रुवुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 35, + "text": "एवं तेषां तदा युद्धे संसक्तानां जयैषिणाम\nगिरिमस्तं समासाद्य परत्यपद्यत भानुमान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 36, + "text": "तमसा च महाराज रजसा च विशेषतः\nन किं चित परत्यपश्याम शुभं वा यदि वाशुभम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 37, + "text": "ते तरसन्तॊ महेष्वासा रात्रियुद्धस्य भारत\nअपयानं ततश चक्रुः सहिताः सर्ववाजिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 38, + "text": "कौरवेषु च यातेषु तदा राजन दिनक्षये\nजयं सुमनसः पराप्य पार्थाः सवशिबिरं ययुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 39, + "text": "वादित्रशब्दैर विविधैः सिंहनादैश च नर्तितैः\nपरान अवहसन्तश च सतुवन्तश चाच्युतार्जुनौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 40, + "text": "कृते ऽवहारे तैर वीरैः सैनिकाः सर्व एव ते\nआशिषः पाण्डवेयेषु परायुज्यन्त नरेश्वराः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 41, + "text": "ततः कृते ऽवहारे च परहृष्टाः कुरुपाण्डवाः\nनिशायां शिबिरं गत्वा नयविशन्त नरेश्वराः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 21, + "shloka": 42, + "text": "यक्षरक्षःपिशाचाश च शवापदानि च संघशः\nजग्मुर आयॊधनं घॊरं रुद्रस्यानर्तनॊपमम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nसवेनच छन्देन नः सर्वान नावधीद वयक्तम अर्जुनः\nन हय अस्या समरे मुच्येतान्तकॊ ऽपय आततायिनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 2, + "text": "पार्थॊ हय एकॊ ऽहरद भद्राम एकश चाग्निम अतर्पयत\nएकश चेमां महीं जित्वा चक्रे बलिभृतॊ नृपान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 3, + "text": "एकॊ निवातकवचान अवधीद दिव्यकार्मुकः\nएकः किरात रूपेण सथितं शर्वम अयॊधयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 4, + "text": "एकॊ ऽभयरक्षद भरतान एकॊ भवम अतॊषयत\nतेनैकेन जिताः सर्वे मदीया उग्रतेजसः\nते न निन्द्याः परशस्याश च यत ते चक्रुर बरवीहि तत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 5, + "text": "[स]\nहतप्रहत विध्वस्ता विवर्मायुध वाहनाः\nदीनस्वरा दूयमाना मानिनः शत्रुभिर जिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 6, + "text": "शिबिरस्थाः पुनर मन्त्रं मन्त्रयन्ति सम कौरवाः\nभग्नदंष्ट्रा हतविषाः पदाक्रान्ता इवॊरगाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 7, + "text": "तान अब्रवीत ततः कर्णः करुद्धः सर्प इव शवसन\nकरं करेणाभिपीड्य परेक्षमाणस तवात्मजम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 8, + "text": "यत्तॊ दृढश च दक्षश च धृतिमान अर्जुनः सदा\nस बॊधयति चाप्य एनं पराप्तकालम अधॊक्षजः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 9, + "text": "सहस्रास्त्र विसर्गेण वयं तेनाद्य वञ्जिताः\nशवस तव अहं तस्य संकल्पं सर्वं हन्ता महीपते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 10, + "text": "एवम उक्तस तथेत्य उक्त्वा सॊ ऽनुजज्ञे नृपॊत्तमान\nसुखॊषितास ते रजनीं हृष्टा युद्धाय निर्ययुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 11, + "text": "ते ऽपश्यन विहितं वयूहं धर्मराजेन दुर्जयम\nपरयत्नात कुरुमुख्येन बृहस्पत्युशनॊ मतात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 12, + "text": "अथ परतीप कर्तारं सततं विजितात्मनाम\nसस्मार वृषभस्कन्धं कर्णं दुर्यॊधनस तदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 13, + "text": "पुरंदरसमं युद्धे मरुद्गणसमं बले\nकार्तवीर्य समं वीर्ये कर्णं राज्ञॊ ऽगमन मनः\nसूतपुत्रं महेष्वासं बन्धुम आत्ययिकेष्व इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 14, + "text": "[धृ]\nयद वॊ ऽगमन मनॊ मन्दाः कर्णं वैकर्तनं तदा\nअप्य अद्राक्षत तं यूयं शीतार्ता इव भास्करम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 15, + "text": "कृते ऽवहारे सैन्यानां परवृत्ते च रणे पुनः\nकथं वैकर्तनः कर्णस तत्रायुध्यत संजय\nकथं च पाण्डवाः सर्वे युयुधुस तत्र सूतजम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 16, + "text": "कर्णॊ हय एकॊ महाबाहुर हन्यात पार्थान ससॊमकान\nकर्णस्य भुजयॊर वीर्यं शक्र विष्णुसमं मतम\nतथास्त्राणि सुघॊराणि विक्रमश च महात्मनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 17, + "text": "दुर्यॊधनं तदा दृष्ट्वा पाण्डवेन भृशार्दितम\nपराक्रान्तान पाण्डुसुतान दृष्ट्वा चापि महाहवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 18, + "text": "कर्णम आश्रित्य संग्रामे दर्पॊ दुर्यॊधने पुनः\nजेतुम उत्सहते पार्थान सपुत्रान सह केशवान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 19, + "text": "अहॊ बत महद दुःखं यत्र पाण्डुसुतान रणे\nनातरद रभसः कर्णॊ दैवं नूनं परायणम\nअहॊ दयूतस्य निष्ठेयं घॊरा संप्रति वर्तते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 20, + "text": "अहॊ दुःखानि तीव्राणि दुर्यॊधनकृतान्य अहम\nसहिष्यामि सुघॊराणि शल्य भूतानि संजय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 21, + "text": "सौबलं च तथा तात नीतिमान इति मन्यते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 22, + "text": "युद्धेषु नाम दिव्येषु वर्तमानेषु संजय\nअश्रौषं निहतान पुत्रान नित्यम एव च निर्जितान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 23, + "text": "न पाण्डवानां समरे कश चिद अस्ति निवारकः\nसत्रीमध्यम इव गाहन्ति दैवं हि बलवत्तरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 24, + "text": "[स]\nअतिक्रान्तं हि यत कार्यं पश्चाच चिन्तयतीति च\nतच चास्य न भवेत कार्यं चिन्तया च विनश्यति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 25, + "text": "तद इदं तव कार्यं तु दूरप्राप्तं विजानता\nन कृतं यत तवया पूर्वं पराप्ताप्राप्त विचारणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 26, + "text": "उक्तॊ ऽसि बहुधा राजन मा युध्यस्वेति पाण्डवैः\nगृह्णीषे न च तन मॊहात पाण्डवेषु विशां पते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 27, + "text": "तवया पापानि घॊराणि समाचीर्णानि पाण्डुषु\nतवत्कृते वर्तते घॊरः पार्थिवानां जनक्षयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 28, + "text": "तत तव इदानीम अतिक्रम्य मा शुचॊ भरतर्षभ\nशृणु सर्वं यथावृत्तं घॊरं वैशसम अच्युत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 29, + "text": "परभातायां रजन्यां तु कर्णॊ राजानम अभ्ययात\nसमेत्य च महाबाहुर दुर्यॊधनम अभाषत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 30, + "text": "अद्य राजन समेष्यामि पाण्डवेन यशस्विना\nहनिष्यामि च तं वीरं स वा मां निहनिष्यति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 31, + "text": "बहुत्वान मम कार्याणां तथा पार्थस्य पार्थिव\nनाभूत समागमॊ राजन मम चैवार्जुनस्य च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 32, + "text": "इदं तु मे यथा परज्ञं शृणु वाक्यं विशां पते\nअनिहत्य रणे पार्थं नाहम एष्यामि भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 33, + "text": "हतप्रवीरे सैन्ये ऽसमिन मयि चैव सथिते युधि\nअभियास्यति मां पार्थः शक्र शक्त्या विनाकृतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 34, + "text": "ततः शरेयः करं यत ते तन निबॊध जनेश्वर\nआयुधानां च यद वीर्यं दरव्याणाम अर्जुनस्य च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 35, + "text": "कायस्य महतॊ भेदे लाघवे दूरपातने\nसौष्ठवे चास्त्रयॊगे च सव्यसाची न मत्समः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 36, + "text": "सर्वायुधमहामात्रं विजयं नाम तद धनुः\nइन्द्रार्थम अभिकामेन निर्मितं विश्वकर्मणा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 37, + "text": "येन दैत्य गणान राजञ जितवान वै शतक्रतुः\nयस्य घॊषेण दैत्यानां विमुह्यन्ति दिशॊ दश\nतद भार्गवाय परायच्छच छक्रः परमसंमतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 38, + "text": "तद दिव्यं भार्गवॊ मह्यम अददाद धनुर उत्तमम\nयेन यॊत्स्ये महाबाहुम अर्जुनं जयतां वरम\nयथेन्द्रः समरे सर्वान दैतेयान वै समागतान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 39, + "text": "धनुर घॊरं रामदत्तं गाण्डीवात तद विशिष्यते\nतरिः सप्तकृत्वः पृथिवी धनुषा तेन निर्जिता" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 40, + "text": "धनुषॊ यस्य कर्माणि दिव्यानि पराह भार्गवः\nतद रामॊ हय अददान मह्यं येन यॊत्स्यामि पाण्डवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 41, + "text": "अद्य दुर्यॊधनाहं तवां नन्दयिष्ये सबान्धवम\nनिहत्य समरे वीरम अर्जुनं जयतां वरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 42, + "text": "सपर्वतवनद्वीपा हतद्विड्भिः ससागरा\nपुत्रपौत्र परतिष्ठा ते भविष्यत्य अद्य पार्थिव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 43, + "text": "नासाध्यं विद्यते मे ऽदय तवत्प्रियार्थं विशेषतः\nसम्यग धर्मानुरक्तस्य सिद्धिर आत्मवतॊ यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 44, + "text": "न हि मां समरे सॊढुं स शक्तॊ ऽगनिं तरुर यथा\nअवश्यं तु मया वाच्यं येन हीनॊ ऽसमि फल्गुनात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 45, + "text": "जया तस्य धनुषॊ दिव्या तथाक्षय्यौ महेषुधी\nतस्य दिव्यं धनुःश्रेष्ठं गाण्डीवम अजरं युधि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 46, + "text": "विजयं च महद दिव्यं ममापि धनुर उत्तमम\nतत्राहम अधिकः पार्थाद धनुषा तेन पार्थिव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 47, + "text": "मया चाभ्यधिकॊ वीरः पाण्डवस तन निबॊध मे\nरश्मिग्राहश च दाशार्हः सर्वलॊकनमस्कृतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 48, + "text": "अग्निदत्तश च वै दिव्यॊ रथः काञ्चनभूषणः\nअच्छेद्यः सर्वतॊ वीर वाजिनश च मनॊजवाः\nधवजश च दिव्यॊ दयुतिमान वानरॊ विस्मयं करः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 49, + "text": "कृष्णश च सरष्टा जगतॊ रथं तम अभिरक्षति\nएभिर दरव्यैर अहं हीनॊ यॊद्धुम इच्छामि पाण्डवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 50, + "text": "अयं तु सदृशॊ वीरः शल्यः समितिशॊभनः\nसारथ्यं यदि मे कुर्याद धरुवस ते विजयॊ भवेत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 51, + "text": "तस्य मे सारथिः शल्यॊ भवत्व असु करः परैः\nनाराचान गार्ध्रपत्रांश च शकटानि वहन्तु मे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 52, + "text": "रथाश च मुख्या राजेन्द्र युक्ता वाजिभिर उत्तमैः\nआयान्तु पश्चात सततं माम एव भरतर्षभ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 53, + "text": "एवम अभ्यधिकः पार्थाद भविष्यामि गुणैर अहम\nशल्यॊ हय अभ्यधिकः कृष्णाद अर्जुनाद अधिकॊ हय अहम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 54, + "text": "यथाश्वहृदयं वेद दाशार्हः परवीरहा\nतथा शल्यॊ ऽपि जानीते हयानां वै महारथः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 55, + "text": "बाहुवीर्ये समॊ नास्ति मद्रराजस्य कश चन\nतथास्त्रैर मत्समॊ नास्ति कश चिद एव धनुर्धरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 56, + "text": "तथा शल्य समॊ नास्ति हययाने ह कश चन\nसॊ ऽयम अभ्यधिकः पार्थाद भविष्यति रथॊ मम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 57, + "text": "एतत कृतं महाराज तवयेच्छामि परंतप\nएवं कृते कृतं मह्यं सर्वकामैर भविष्यति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 58, + "text": "ततॊ दरष्टासि समरे यत करिष्यामि भारत\nसर्वथा पाण्डवान सर्वाञ जेष्याम्य अद्य समागतान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 59, + "text": "[दुर]\nसर्वम एतत करिष्यामि यथा तवं कर्ण मन्यसे\nसॊपासङ्गा रथाः साश्वा अनुयास्यन्ति सूतज" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 60, + "text": "नाराचान गार्ध्रपक्षांश च शकटानि वहन्तु ते\nअनुयास्याम कर्ण तवां वयं सर्वे च पार्थिवाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 22, + "shloka": 61, + "text": "[स]\nएवम उक्त्वा महाराज तव पुत्राः परतापवान\nअभिगम्याब्रवीद राजा मद्रराजम इदं वचः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nपुत्रस तव महाराज मद्रराजम इदं वचः\nविनयेनॊपसंगम्य परणयाद वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 2, + "text": "सत्यव्रत महाभाग दविषताम अघवर्धन\nमद्रेश्वर रणे शूर परसैन्यभयंकर" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 3, + "text": "शरुतवान असि कर्णस्य बरुवतॊ वदतां वर\nयथा नृपतिसिंहानां मध्ये तवां वरयत्य अयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 4, + "text": "तस्मात पार्थ विनाशार्थं हितार्थं मम चैव हि\nसारथ्यं रथिनां शरेष्ठ सुमनाः कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 5, + "text": "अस्याभीशु गरहॊ लॊके नान्यॊ ऽसति भवता समः\nस पातु सर्वतः कर्णं भवान बरह्मेव शंकरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 6, + "text": "पार्थस्य सचिवः कृष्णॊ यथाभीशु गरहॊ वरः\nतथा तवम अपि राधेयं सर्वतः परिपालय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 7, + "text": "भीष्मॊ दरॊणः कृपः कर्णॊ भवान भॊजश च वीर्यवान\nशकुनिः सौबलॊ दरौणिर अहम एव च नॊ बलम\nएषाम एव कृतॊ भागॊ नवधा पृतना पते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 8, + "text": "नैव भागॊ ऽतर भीष्मस्य दरॊणस्य च महात्मनः\nताभ्याम अतीत्य तौ भागौ निहता मम शत्रवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 9, + "text": "वृद्धौ हि तौ नरव्याघ्रौ छलेन निहतौ च तौ\nकृत्वा नसुकरं कर्म गतौ सवर्गम इतॊ ऽनघ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 10, + "text": "तथान्ये पुरुषव्याघ्राः परैर विनिहता युधि\nअस्मदीयाश च बहवः सवर्गायॊपगता रणे\nतयक्त्वा पराणान यथाशक्ति चेष्टाः कृत्वा च पुष्कलाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 11, + "text": "कर्णॊ हय एकॊ महाबाहुर अस्मत्प्रियहिते रतः\nभवांश च पुरुषव्याघ्र सर्वलॊकमहारथः\nतस्मिञ जयाशा विपुला मम मद्रजनाधिप" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 12, + "text": "पार्थस्य समरे कृष्णॊ यथाभीशु वरग्रहः\nतेन युक्तॊ रणे पार्थॊ रक्ष्यमाणश च पार्थिव\nयानि कर्माणि कुरुते परत्यक्षाणि तथैव ते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 13, + "text": "पूर्वं न समरे हय एवम अवधीद अर्जुनॊ रिपून\nअहन्य अहनि मद्रेश दरावयन दृश्यते युधि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 14, + "text": "भागॊ ऽवशिष्टः कर्णस्य तव चैव महाद्युते\nतं भागं सह कर्णेन युगपन नाशयाहवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 15, + "text": "सूर्यारुणौ यथादृष्ट्वा तमॊ नश्यति मारिष\nतथा नश्यन्तु कौन्तेयाः सपाञ्चालाः ससृञ्जयाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 16, + "text": "रथानां परवरः कर्णॊ यन्तॄणां परवरॊ भवान\nसंनिपातः समॊ लॊके भवतॊर नास्ति कश चन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 17, + "text": "यथा सर्वास्व अवस्थासु वार्ष्णेयः पाति पाण्डवम\nतथा भवान परित्रातु कर्णं वैकर्तनं रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 18, + "text": "तवया सारथिना हय एष अप्रधृष्यॊ भविष्यति\nदेवतानाम अपि रणे सशक्राणां महीपते\nकिं पुनः पाण्डवेयानां मातिशङ्कीर वचॊ मम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 19, + "text": "दुर्यॊधन वचः शरुत्वा शल्यः करॊधसमन्वितः\nतरिशिखां भरुकुटीं कृत्वा धुन्वन हस्तौ पुनः पुनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 20, + "text": "करॊधरक्ते महानेत्रे परिवर्त्य महाभुजः\nकुलैश्वर्यश्रुतिबलैर दृप्तः शल्यॊ ऽबरवीद इदम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 21, + "text": "अवमन्यसे मां गान्धारे धरुवं मां परिशङ्कसे\nयन मां बरवीषि विस्रब्धं सारथ्यं करियताम इति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 22, + "text": "अस्मत्तॊ ऽभयधिकं कर्णं मन्यमानः परशंससि\nन चाहं युधि राधेयं गणये तुल्यम आत्मना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 23, + "text": "आदिश्यताम अभ्यधिकॊ ममांशः पृथिवीपते\nतम अहं समरे हत्वा गमिष्यामि यथागतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 24, + "text": "अथ वाप्य एक एवाहं यॊत्स्यामि कुरुनन्दन\nपश्य वीर्यं ममाद्य तवं संग्रामे दहतॊ रिपून" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 25, + "text": "न चाभिकामान कौरव्य विधाय हृदये पुमान\nअस्मद्विधः परवर्तेत मा मा तवम अतिशङ्किथाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 26, + "text": "युधि चाप्य अवमानॊ मे न कर्तव्यः कथं चन\nपश्य हीमौ मम भुजौ वज्रसंहननॊपमौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 27, + "text": "धनुः पश्य च मे चित्रं शरांश चाशीविषॊपमान\nरथं पश्य च मे कॢप्तं सदश्वैर वातवेगितैः\nगदां च पश्य गान्धारे हेमपट्ट विभूषिताम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 28, + "text": "दारयेयं महीं करुद्धॊ विकिरेयं च पर्वतान\nशॊषयेयं समुद्रांश च तेजसा सवेन पार्थिव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 29, + "text": "तन माम एवंविधं जानन समर्थम अरिनिग्रहे\nकस्माद युनक्षि सारथ्ये नयूनस्याधिरथेर नृप" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 30, + "text": "न नाम धुरि राजेन्द्र परयॊक्तुं तवम इहार्हसि\nन हि पापीयसः शरेयान भूत्वा परेष्यत्वम उत्सहे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 31, + "text": "यॊ हय अभ्युपगतं परीत्या गरीयांसं वशे सथितम\nवशे पापीयसॊ धत्ते तत पापम अधरॊत्तरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 32, + "text": "बराह्मणा बरह्मणा सृष्टा मुखात कषत्रम अथॊरसः\nऊरुभ्याम असृजद वैश्याञ शूद्रान पद्भ्याम इति शरुतिः\nतेभ्यॊ वर्णविशेषाश च परतिलॊमानुलॊमजाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 33, + "text": "अथान्यॊन्यस्य संयॊगाच चातुर्वर्ण्यस्य भारत\nगॊप्तारः संग्रहीतारौ दातारः कषत्रियाः समृताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 34, + "text": "याजनाध्यापनैर विप्रा विशुद्धैश च परतिग्रहैः\nलॊकस्यानुग्रहार्थाय सथापिता बरह्मणा भुवि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 35, + "text": "कृषिश च पाशुपाल्यं च विशां दानं च सर्वशः\nबरह्मक्षत्रविशां शूद्रा विहिताः परिचारकाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 36, + "text": "बरह्मक्षत्रस्य विहितः सूता वै परिचारकाः\nन विट शूद्रस्य तत्रैव शृणु वाक्यं ममानघ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 37, + "text": "सॊ ऽहं मूर्धावसिक्तः सन राजर्षिकुलसंभवः\nमहारथः समाख्यातः सेव्यः सतव्यश च बन्दिनाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 38, + "text": "सॊ ऽहम एतादृशॊ भूत्वा नेहारि कुलमर्दन\nसूतपुत्रस्य संग्रामे सारथ्यं कर्तुम उत्सहे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 39, + "text": "अवमानम अहं पराप्य न यॊत्स्यामि कथं चन\nआपृच्छ्य तवाद्य गान्धारे गमिष्यामि यथागतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 40, + "text": "एवम उक्त्वा नरव्याघ्रः शल्यः समितिशॊभनः\nउत्थाय परययौ तूर्णं राजमध्याद अमर्षितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 41, + "text": "परणयाद बहुमानाच च तं निगृह्य सुतस तव\nअब्रवीन मधुरं वाक्यं साम सर्वार्थसाधकम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 42, + "text": "यथा शल्य तवम आत्थेदम एवम एतद असंशयम\nअभिप्रायस तु मे कश चित तं निबॊध जनेश्वर" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 43, + "text": "न कर्णॊ ऽभयधिकस तवत्तः शङ्के नैव कथं चन\nन हि मद्रेश्वरॊ राजा कुर्याद यद अनृतं भवेत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 44, + "text": "ऋतम एव हि पूर्वास ते वहन्ति पुरुषॊत्तमाः\nतस्माद आर्तायनिः परॊक्तॊ भवान इति मतिर मम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 45, + "text": "शल्य भूतश च शत्रूणां यस्मात तवं भुवि मानद\nतस्माच छल्येति ते नाम कथ्यते पृथिवीपते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 46, + "text": "यद एव वयाहृतं पूर्वं भवता भूरिदक्षिण\nतद एव कुरु धर्मज्ञ मदर्थं यद यद उच्यसे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 47, + "text": "न च तवत्तॊ हि राधेयॊ न चाहम अपि वीर्यवान\nवृणीमस तवां हयाग्र्याणां यन्तारम इति संयुगे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 48, + "text": "यथा हय अभ्यधिकं कर्णं गुणैस तात धनंजयात\nवासुदेवाद अपि तवां च लॊकॊ ऽयम इति मन्यते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 49, + "text": "कर्णॊ हय अभ्यधिकः पार्थाद अस्त्रैर एव नरर्षभ\nभवान अप्य अधिकः कृष्णाद अश्वयाने बले तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 50, + "text": "यथाश्वहृदयं वेद वासुदेवॊ महामनाः\nदविगुणं तवं तथा वेत्थ मद्रराज न संशयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 51, + "text": "[ष]\nयन मा बरवीषि गान्धारे मध्ये सैन्यस्य कौरव\nविशिष्टं देवकीपुत्रात परीतिमान अस्म्य अहं तवयि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 52, + "text": "एष सारथ्यम आतिष्ठे राधेयस्य यशस्विनः\nयुध्यतः पाण्डवाग्र्येण यथा तवं वीर मन्यसे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 53, + "text": "समयश च हि मे वीर कश चिद वैकर्तनं परति\nउत्सृजेयं यथाश्रद्धम अहं वाचॊ ऽसय संनिधौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 23, + "shloka": 54, + "text": "[स]\nतथेति राजन पुत्रस ते सह कर्णेन भारत\nअब्रवीन मद्रराजस्य सुतं भरतसत्तम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 1, + "text": "[दुर]\nभूय एव तु मद्रेश यत ते वक्ष्यामि तच छृणु\nयथा पुरावृत्तम इदं युद्धे देवासुरे विभॊ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 2, + "text": "यद उक्तवान पितुर मह्यं मार्कण्डेयॊ महान ऋषिः\nतद अशेषेण बरुवतॊ मम राजर्षिसत्तम\nतवं निबॊध न चाप्य अत्र कर्तव्या ते विचारणा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 3, + "text": "देवानाम असुराणां च महान आसीत समागमः\nबभूव परथमॊ राजन संग्रामस तारका मयः\nनिर्जिताश च तदा दैत्या दैवतैर इति नः शरुतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 4, + "text": "निर्जितेषु च दैत्येषु तारकस्य सुतास तरयः\nताराक्षः कमलाक्षश च विद्युन्माली च पार्थिव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 5, + "text": "तप उग्रं समास्थाय नियमे परमे सथिताः\nतपसा कर्शयाम आसुर देहान सवाञ शत्रुतापन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 6, + "text": "दमेन तपसा चैव नियमेन च पार्थिव\nतेषां पितामहः परीतॊ वरदः परददौ वरान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 7, + "text": "अवध्यत्वं च ते राजन सर्वभूतेषु सर्वदा\nसहिता वरयाम आसुः सर्वलॊकपितामहम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 8, + "text": "तान बरवीत तदा देवॊ लॊकानां परभुर ईश्वरः\nनास्ति सर्वामरत्वं हि निवर्तध्वम अतॊ ऽसुराः\nवरम अन्यं वृणीध्वं वै यादृशं संप्ररॊचते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 9, + "text": "ततस ते सहिता राजन संप्रधार्यासकृद बहु\nसर्वलॊकेश्वरं वाक्यं परणम्यैनम अथाब्रुवन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 10, + "text": "अस्माकं तवं वरं देव परयच्छेमं पितामह\nवयं पुराणि तरीण्य एव समास्थाय महीम इमाम\nविचरिष्याम लॊके ऽसमिंस तवत्प्रसाद पुरस्कृताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ वर्षसहस्रे तु समेष्यामः परस्परम\nएकीभावं गमिष्यन्ति पुराण्य एतानि चानघ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 12, + "text": "समागतानि चैतानि यॊ हन्याद भगवंस तदा\nएकेषुणा देववरः स नॊ मृत्युर भविष्यति\nएवम अस्त्व इति तान देवः परत्युक्त्वा पराविशद दिवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 13, + "text": "ते तु लब्धवराः परीताः संप्रधार्य परस्परम\nपुरत्रय विसृष्ट्य अर्थं मयं वव्रुर महासुरम\nविश्वकर्माणम अजरं दैत्यदानव पूजितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ मयः सवतपसा चक्रे धीमान पुराणि ह\nतरीणि काञ्चनम एकं तु रौप्यं कार्ष्णायसं तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 15, + "text": "काञ्चनं दिवि तत्रासीद अन्तरिक्षे च राजतम\nआयसं चाभवद भूमौ चक्रस्थं पृथिवीपते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 16, + "text": "एकैकं यॊजनशतं विस्तारायाम संमितम\nगृहाट्टाट्टालक युतं बृहत पराकारतॊरणम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 17, + "text": "गुणप्रसव संबाधम असंबाधम अनामयम\nपरासादैर विविधैश चैव दवारैश चाप्य उपशॊभितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 18, + "text": "पुरेषु चाभवन राजन राजानॊ वै पृथक पृथक\nकाञ्चनं तारकाक्षस्य चित्रम आसीन महात्मनः\nराजतं कमलाक्षस्य विद्युन्मालिन आयसम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 19, + "text": "तरयस ते दैत्य राजानस तरीँल लॊकान आशु तेजसा\nआक्रम्य तस्थुर वर्षाणां पूगान नाम परजापतिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 20, + "text": "तेषां दानवमुख्यानां परयुतान्य अर्बुदानि च\nकॊट्यश चाप्रतिवीराणां समाजग्मुस ततस ततः\nमहद ऐश्वर्यम इच्छन्तस तरिपुरं दुर्गम आश्रिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 21, + "text": "सर्वेषां च पुनस तेषां सर्वयॊगवहॊ मयः\nतम आश्रित्य हि ते सर्वे अवर्तन्ताकुतॊ भयाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 22, + "text": "यॊ हि यं मनसा कामं दध्यौ तरिपुरसंश्रयः\nतस्मै कामं मयस तं तं विदधे मायया तदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 23, + "text": "तारकाक्ष सुतश चासीद धरिर नाम महाबलः\nतपस तेपे परमकं येनातुष्यत पितामहः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 24, + "text": "स तुष्टम अवृणॊद देवं वापी भवतु नः पुरे\nशस्त्रैर विनिहता यत्र कषिप्ताः सयुर बलवत्तराः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 25, + "text": "स तु लब्ध्वा वरं वीरस तारकाक्ष सुतॊ हरिः\nससृजे तत्र वापीं तां मृतानां जीवनीं परभॊ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 26, + "text": "येन रूपेण दैत्यस तु येन वेषेण चैव ह\nमृतस तस्यां परिक्षिप्तस तादृशेनैव जज्ञिवान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 27, + "text": "तां पराप्य तरैपुरस्थास तु सर्वाँल लॊकान बबाधिरे\nमहता तपसा सिद्धाः सुराणां भयवर्धनाः\nन तेषाम अभवद राजन कषयॊ युद्धे कथं चन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 28, + "text": "ततस ते लॊभमॊहाभ्याम अभिभूता विचेतसः\nनिर्ह्रीकाः संस्थितिं सर्वे सथापितां समलूलुपन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 29, + "text": "विद्राव्य सगणान देवांस तत्र तत्र तदा तदा\nविचेरुः सवेन कामेन वरदानेन दर्पिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 30, + "text": "देवारण्यानि सर्वाणि परियाणि च दिवौकसाम\nऋषीणाम आश्रमान्पुण्यान यूपाञ्जन पदांस तथा\nवयनाशयन्त मर्यादा दानवा दुष्टचारिणः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 31, + "text": "ते देवाः सहिताः सर्वे पितामहम अरिंदम\nअभिजग्मुस तदाख्यातुं विप्र कारं सुरेतरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 32, + "text": "ते तत्त्वं सर्वम आख्याय शिरसाभिप्रणम्य च\nवधॊपायमपृच्छन्त भगवन्तं पितामहम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 33, + "text": "शरुत्वा तद भगवान देवॊ देवान इदम उवाच ह\nअसुराश च दुरात्मानस ते चापि विभुध दविषः\nअपराध्यन्ति सततं ये युष्मान पीडयन्त्य उत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 34, + "text": "अहं हि तुल्यः सर्वेषां भूतानां नात्र संशयः\nअधार्मिकास तु हन्तव्या इत्य अहं परब्रवीमि वः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 35, + "text": "ते यूयं सथाणुम ईशानं जिष्णुम अक्लिष्टकारिणम\nयॊद्धारं वृणुतादित्याः स तान हन्ता सुरेतरान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 36, + "text": "इति तस्य वचः शरुत्वा देवाः शक्रपुरॊगमाः\nबरह्माणम अग्रतः कृत्वा वृषाङ्कं शरणं ययुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 37, + "text": "तपः परं समातस्थुर गृणन्तॊ बरह्म शाश्वतम\nऋषिभिः सहधर्मज्ञा भवं सर्वात्मना गताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 38, + "text": "तुष्टुवुर वाग्भिर अर्थ्याभिर भयेष्व अभयकृत्तमम\nसर्वात्मानं महात्मानं येनाप्तं सर्वम आत्मना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 39, + "text": "तपॊ विशेषैर बहुभिर यॊगं यॊ वेद चात्मनः\nयः सांख्यम आत्मनॊ वेद यस्य चात्मा वशे सदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 40, + "text": "ते तं ददृशुर ईशानं तेजॊराशिम उमापतिम\nअनन्यसदृशं लॊके वरतवन्तम अकल्मषम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 41, + "text": "एकं च भगवन्तं ते नानारूपम अकल्पयन\nआत्मनः परतिरूपाणि रूपाण्य अथ महात्मनि\nपरस्परस्य चापश्यन सर्वे परमविस्मिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 42, + "text": "सर्वभूतमयं चेशं तम अजं जगतः पतिम\nदेवा बरह्मर्षयश चैव शिरॊभिर धरणीं गताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 43, + "text": "तान सवस्ति वाक्येनाभ्यर्च्य समुत्थाप्य च शंकरः\nबरूत बरूतेति भगवान समयमानॊ ऽभयभाषत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 44, + "text": "तर्यम्बकेणाभ्यनुज्ञातास ततस ते ऽसवस्थचेतसः\nनमॊ नमस ते ऽसतु विभॊ तत इत्य अब्रुवन भवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 45, + "text": "नमॊ देवातिदेवाय धन्विने चातिमन्यवे\nपरजापतिमखघ्नाय परजापतिभिर ईड्यसे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 46, + "text": "नमः सतुताय सतुत्याय सतूयमानाय मृत्यवे\nविलॊहिताय रुद्राय नीलग्रीवाय शूलिने" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 47, + "text": "अमॊघाय मृगाक्षाय परवरायुध यॊधिने\nदुर्वारणाय शुक्राय बरह्मणे बरह्मचारिणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 48, + "text": "ईशानायाप्रमेयाय नियन्त्रे चर्म वाससे\nतपॊनित्याय पिङ्गाय वरतिने कृत्ति वाससे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 49, + "text": "कुमार पित्रे तर्यक्षाय परवरायुध धारिणे\nपरपन्नार्ति विनाशाय बरह्म दविट संघघातिने" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 50, + "text": "वनस्पतीनां पतये नराणां पतये नमः\nगवां च पतये नित्यं यज्ञानां पतये नमः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 51, + "text": "नमॊ ऽसतु ते ससैन्याय तर्यम्बकायॊग्र तेजसे\nमनॊवाक कर्मभिर देव तवां परपन्नान भजस्व नः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 52, + "text": "ततः परसन्नॊ भगवान सवागतेनाभिनन्द्य तान\nपरॊवाच वयेतु वस्त्रासॊ बरूत किं करवाणि वः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 53, + "text": "पितृदेवर्षिसंघेभ्यॊ वरे दत्ते महात्मना\nसत्कृत्य शंकरं पराह बरह्मा लॊकहितं वचः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 54, + "text": "तवातिसर्गाद देवेश पराजापत्यम इदं पदम\nमयाधितिष्ठता दत्तॊ दानवेभ्यॊ महान वरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 55, + "text": "तान अतिक्रान्त मर्यादान नान्यः संहर्तुम अर्हति\nतवाम ऋते भूतभव्येश तवं हय एषां परत्य अरिर वधे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 56, + "text": "स तवं देव परपन्नानां याचतां च दिवौकसाम\nकुरु परसादं देवेश दानवाञ जहि शूलभृत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 57, + "text": "[भग]\nहन्तव्याः शत्रवः सर्वे युष्माकम इति मे मतिः\nन तव एकॊ ऽहं वधे तेषां समर्थॊ वै सुरद्विषाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 58, + "text": "ते यूयं सहिताः सर्वे मदीयेनास्त्र तेजसा\nजयध्वं युधि ताञ शत्रून संघातॊ हि महाबलः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 59, + "text": "[देवाह]\nअस्मत तेजॊबलं यावत तावद दविगुणम एव च\nतेषाम इति ह मन्यामॊ दृष्टतेजॊबला हि ते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 60, + "text": "[भग]\nवध्यास ते सर्वतः पापा ये युष्मास्व अपराधिनः\nमम तेजॊबलार्धेन सर्वांस तान घनत शात्रवान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 61, + "text": "[देवाह]\nबिभर्तुं तेजसॊ ऽरधं ते न शक्ष्यामॊ महेश्वर\nसर्वेषां नॊ बलार्धेन तवम एव जहि शात्रवान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 62, + "text": "[दुर]\nततस तथेति देवेशस तैर उक्तॊ राजसत्तम\nअर्धम आदाय सर्वेभ्यस तेजसाभ्यधिकॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 63, + "text": "स तु देवॊ बलेनासीत सर्वेभ्यॊ बलवत्तरः\nमहादेव इति खयातस तदा परभृति शंकरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 64, + "text": "ततॊ ऽबरवीन महादेवॊ धनुर बाणधरस तव अहम\nहनिष्यामि रथेनाजौ तान रिपून वै दिवौकसः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 65, + "text": "ते यूयं मे रथं चैव धनुर बाणं तथैव च\nपश्यध्वं यावद अद्यैतान पातयामि महीतले" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 66, + "text": "[देवाह]\nमूर्ति सर्वस्वम आदाय तरैलॊक्यस्य ततस ततः\nरथं ते कल्पयिष्याम देवेश्वर महौजसम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 67, + "text": "तथैव बुद्ध्या विहितं विश्वकर्म कृतं शुभम\nततॊ विबुधशार्दूलास तं रथं समकल्पयन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 68, + "text": "वन्धुरं पृथिवीं देवीं विशालपुरमालिनीम\nसपर्वतवनद्वीपां चक्रूर भूतधरां तदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 69, + "text": "मन्दरं पर्वतं चाक्षं जङ्घास तस्य महानदीः\nदिशश च परदिशश चैव परिवारं रथस्य हि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 70, + "text": "अनुकर्षान गरहान दीप्तान वरूथं चापि तारकाः\nधर्मार्थकामसंयुक्तं तरिवेणुं चापि बन्धुरम\nओषधीर विविधास तत्र नानापुष्पफलॊद्गमाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 71, + "text": "सूर्या चन्द्रमसौ कृत्वा चक्रे रथवरॊत्तमे\nपक्षौ पूर्वापरौ तत्र कृते रात्र्यहनी शुभे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 72, + "text": "दशनागपतीनीषाम धृतराष्ट्र मुखान दृढाम\nदयां युगं युगचर्माणि संवर्तक बलाहकान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 73, + "text": "शम्यां धृतिं च मेघां च सथितिं संनतिम एव च\nगरहनक्षत्रताराभिश चर्म चित्रं नभस्तलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 74, + "text": "सुराम्बुप्रेतवित्तानां पतीँल लॊकेश्वरान हयान\nसिनीवालीम अनुमतिं कुहूं राकां च सुव्रताम\nयॊक्त्राणि चक्रुर वाहानां रॊहकांश चापि कण्ठकम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 75, + "text": "कर्म सत्यं तपॊ ऽरथश च विहितास तत्र रश्मयः\nअधिष्ठानं मनस तव आसीत परिरथ्यं सरस्वती" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 76, + "text": "नानावर्णाश च चित्राश च पताकाः पवनेरिताः\nविद्युद इन्द्र धनुर नद्धं रथं दीप्तं वयदीपयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 77, + "text": "एवं तस्मिन महाराज कल्पिते रथसत्तमे\nदेवैर मनुजशार्दूल दविषताम अभिमर्दने" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 78, + "text": "सवान्य आयुधानि मुख्यानि नयदधाच छंकरॊ रथे\nरथयष्टिं वियत कृष्टां सथापयाम आस गॊवृषम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 79, + "text": "बरह्मदण्डः कालदण्डॊ रुद्र दण्डस तथा जवरः\nपरिस्कन्दा रथस्यास्य सर्वतॊदिशम उद्यताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 80, + "text": "अथर्वाङ्गिरसाव आस्तां चक्ररक्षौ महात्मनः\nऋग्वेदः सामवेदश च पुराणं च पुरःसराः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 81, + "text": "इतिहास यजुर्वेदौ पृष्ठरक्षौ बभूवतुः\nदिव्या वाचश च विद्याश च परिपार्श्व चराः कृताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 82, + "text": "तॊत्त्रादयश च राजेन्द्र वषट्कारस तथैव च\nओंकारश च मुखे राजन्न अतिशॊभा करॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 83, + "text": "विचित्रम ऋतुभिः षड्भिः कृत्वा संवत्सरं धनुः\nतस्मान नॄणां कालरात्रिर जया कृता धनुषॊ ऽजरा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 84, + "text": "इषुश चाप्य अभवद विष्णुर जवलनः सॊम एव च\nअग्नी षॊमौ जगत कृत्स्नं वैष्णवं चॊच्यते जगत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 85, + "text": "विष्णुश चात्मा भगवतॊ भवस्यामित तेजसः\nतस्माद धनुर्ज्या संस्पर्शं न विषेहुर हरस्य ते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 86, + "text": "तस्मिञ शरे तिग्ममन्युर मुमॊचाविषहं परभुः\nभृग्वङ्गिरॊ मन्युभवं करॊधाग्निम अतिदुःसहम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 87, + "text": "स नीललॊहितॊ धूम्रः कृत्तिवासा भयंकरः\nआदित्यायुत संकाशस तेजॊ जवालावृतॊ जवलन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 88, + "text": "दुश्च्यावश चयावनॊ जेता हन्ता बरह्म दविषां हरः\nनित्यं तराता च हन्ता च धर्माधर्माश्रिताञ जनान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 89, + "text": "परमाथिभिर घॊररूपैर भीमॊदग्रैर गणैर वृतः\nविभाति भगवान सथाणुस तैर एवात्म गुणैर वृतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 90, + "text": "तस्याङ्गानि समाश्रित्य सथितं विश्वम इदं जगत\nजङ्गमाजङ्गमं राजञ शुशुभे ऽदभुतदर्शनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 91, + "text": "दृष्ट्वा तु तं रथं दिव्यं कवची स शरासनी\nबाणम आदत्त तं दिव्यं सॊमविष्ण्व अग्निसंभवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 92, + "text": "तस्य वाजांस ततॊ देवाः कल्पयां चक्रिरे विभॊः\nपुण्यगन्धवहं राजञ शवसनं राजसत्तम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 93, + "text": "तम आस्थाय महादेवस तरासयन दैवतान्य अपि\nआरुरॊह तदा यत्तः कम्पयन्न इव रॊदसी" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 94, + "text": "स शॊभमानॊ वरदः खड्गी बाणी शरासनी\nहसन्न इवारवीद देवॊ सारथिः कॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 95, + "text": "तम अब्रुवन देवगणा यं भवान संनियॊक्ष्यते\nस भविष्यति देवेश सारथिस ते न संशयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 96, + "text": "तान अब्रवीत पुनर देवॊ मत्तः शरेष्ठतरॊ हि यः\nतं सारथिं कुरुध्वं मे सवयं संचिन्त्य माचिरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 97, + "text": "एतच छरुत्वा ततॊ देवा वाक्यम उक्तं महात्मना\nगत्वा पितामहं देवं परसाद्यैवं वचॊ ऽबरुवन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 98, + "text": "देव तवयेदं कथितं तरिदशारिनिबर्हणम\nतथा च कृतम अस्माभिः परसन्नॊ वृषभध्वजः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 99, + "text": "रथश च विहितॊ ऽसमाभिर विचित्रायुध संवृतः\nसारथिं तु न जानीमः कः सयात तस्मिन रथॊत्तमे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 100, + "text": "तस्माद विधीयतां कश चित सारथिर देव सत्तम\nसफलां तां गिरं देवकर्तुम अर्हसि नॊ विभॊ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 101, + "text": "एवम अस्मासु हि पुरा भगवन्न उक्तवान असि\nहितंकर्तास्मि भवताम इति तत कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 102, + "text": "स देव युक्तॊ रथसत्तमॊ नॊ; दुरावरॊ दरावणः शात्रवाणाम\nपिनाक पाणिर विहितॊ ऽतर यॊद्धा; विभीषयन दानवान उद्यतॊ ऽसौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 103, + "text": "तथैव वेदाश चतुरॊ हयाग्र्या; धरा सशैला च रथॊ महात्मन\nनक्षत्रवंशॊ ऽनुगतॊ वरूथे; यस्मिन यॊद्धा सारथिनाभिरक्ष्यः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 104, + "text": "तत्र सारथिर एष्टव्यः सर्वैर एतैर विशेषवान\nतत परतिष्ठॊ रथॊ देव हया यॊद्धा तथैव च\nकवचानि च शस्त्राणि कार्मुकं च पितामह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 105, + "text": "तवाम ऋते सारथिं तत्र नान्यं पश्यामहे वयम\nतवं हि सर्वैर गुणैर युक्तॊ देवताभ्यॊ ऽधिकः परभॊ\nसारथ्ये तूर्णम आरॊह संयच्छ परमान हयान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 106, + "text": "इति ते शिरसा नत्वा तरिलॊकेशं पितामहम\nदेवाः परसादयाम आसुः सारथ्यायेति नः शरुतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 107, + "text": "[बरह्मा]\nनात्र किं चिन मृषा वाक्यं यद उक्तं वॊ दिवौकसः\nसंयच्छामि हयान एष युध्यतॊ वै कपर्दिनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 108, + "text": "ततः स भगवान देवॊ लॊकस्रष्टा पितामहः\nसारथ्ये कल्पितॊ देवैर ईशानस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 109, + "text": "तस्मिन्न आरॊहति कषिप्रं सयन्दनं लॊकपूजिते\nशिरॊभिर अगमंस तूर्णं ते हया वातरंहसः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 110, + "text": "महेश्वरे तवारुहति जानुभ्याम अगमन महीम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 111, + "text": "अभीशून हि तरिलॊकेशः संगृह्य परपितामहः\nतान अश्वांश चॊदयाम आस मनॊमारुतरंहसः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 112, + "text": "ततॊ ऽधिरूढे वरदे परयाते चासुरान परति\nसाधु साध्व इति विश्वेशः समयमानॊ ऽभयभाषत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 113, + "text": "याहि देव यतॊ दैत्याश चॊदयाश्वान अतन्द्रितः\nपश्य बाह्वॊर बलं मे ऽदय निघ्नतः शात्रवान रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 114, + "text": "ततस तांश चॊदयाम आस वायुवेगसमाञ्जवे\nयेन तन्त्रिपुरं राजन दैत्यदानवरक्षितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 115, + "text": "अथाधिज्यं धनुः कृत्वा शर्वः संधाय तं शरम\nयुक्त्वा पाशुपतास्त्रेण तरिपुरं समचिन्तयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 116, + "text": "तस्मिन सथिते तदा राजन करुद्धे विधृत कार्मुके\nपुराणि तानि कालेन जग्मुर एकत्वतां तदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 117, + "text": "एकीभावं गते चैव तरिपुरे समुपागते\nबभूव तुमुलॊ हर्षॊ दैवतानां महात्मनाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 118, + "text": "ततॊ देवगणाः सर्वे सिद्धाश च परमर्षयः\nजयेति वाचॊ मुमुचुः संस्तुवन्तॊ मुदान्विताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 119, + "text": "ततॊ ऽगरतॊ परादुरभूत तरिपुरं जघ्नुषॊ ऽसुरान\nअनिर्देश्यॊग्र वपुषॊ देवस्यासह्य तेजसः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 120, + "text": "स तद विकृष्य भगवान दिव्यं लॊकेश्वरॊ धनुः\nतरैलॊक्यसारं तम इषुं मुमॊच तरिपुरं परति\nतत सासुरगणं दग्ध्वा पराक्षिपत पश्चिमार्णवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 121, + "text": "एवं तत तरिपुरं दग्धं दानवाश चाप्य अशेषतः\nमहेश्वरेण करुद्धेन तरैलॊक्यस्य हितैषिणा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 122, + "text": "स चात्मक्रॊधजॊ वह्निर हाहेत्य उक्त्वा निवारितः\nमा कार्षीर भस्मसाल लॊकान इति तर्यक्षॊ ऽबरवीच च तम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 123, + "text": "ततः परकृतिम आपन्ना देवा लॊकास तथर्षयः\nतुष्टुवुर वाग्भिर अर्थ्याभिः सथाणुम अप्रतिमौजसम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 124, + "text": "ते ऽनुज्ञाता भगवता जग्मुः सर्वे यथागतम\nकृतकामाः परसन्नेन परजापतिमुखाः सुराः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 125, + "text": "यथैव भगवान बरह्मा लॊकधाता पिता महः\nसंयच्छ तवं हयान अस्य राधेयस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 126, + "text": "तवं हि कृष्णाच च कर्णाच च फल्गुनाच च विशेषतः\nविशिष्टॊ राजशार्दूल नास्ति तत्र विचारणा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 127, + "text": "युद्धे हय अयं रुद्र कल्पस तवं च बरह्म समॊ ऽनघ\nतस्माच छक्तौ युवां जेतुं मच्छत्रूंस ताव इवासुरान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 128, + "text": "यथा शल्याद्य कर्णॊ ऽयं शवेताश्वं कृष्णसारथिम\nपरमथ्य हन्यात कौन्तेयं तथा शीघ्रं विधीयताम\nतवयि कर्णश च राज्यं च वयं चैव परतिष्ठिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 129, + "text": "इंमं चाप्य अपरं भूय इतिहासं निबॊध मे\nपितुर मम सकाशे यं बराह्मणः पराह धर्मवित" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 130, + "text": "शरुत्वा चैतद वचश चित्रं हेतुकार्यार्थ संहितम\nकुरु शल्य विनिश्चित्य मा भूद अत्र विचारणा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 131, + "text": "भार्गवाणां कुले जातॊ जमद अग्निर महातपाः\nतस्य रामेति विख्यातः पुत्रस तेजॊ गुणान्वितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 132, + "text": "स तीव्रं तप आस्थाय परसादयितवान भवम\nअस्त्रहेतॊः परसन्नात्मा नियतः संयतेन्द्रियः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 133, + "text": "तस्य तुष्टॊ महादेवॊ भक्त्या च परशमेन च\nहृद्गतं चास्य विज्ञाय दर्शयाम आस शंकरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 134, + "text": "[इष्वर]\nराम तुष्टॊ ऽसमि भद्रं ते विदितं मे तवेप्सितम\nकुरुष्व पूतम आत्मानं सर्वम एतद अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 135, + "text": "दास्यामि ते तदास्त्राणि यदा पूतॊ भविष्यसि\nअपात्रम असमर्थं च दहन्त्य अस्त्राणि भार्गव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 136, + "text": "इत्य उक्तॊ जामदग्न्यस तु देवदेवेन शूलिना\nपरत्युवाच महात्मानं शिरसावनतः परभुम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 137, + "text": "यदा जानासि देवेश पात्रं माम अस्त्रधारणे\nतदा शुश्रूषते ऽसत्राणि भवान मे दातुम अर्हति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 138, + "text": "[दुर]\nततः स तपसा चैव दमेन नियमेन च\nपूजॊपहार बलिभिर हॊममन्त्रपुरस्कृतैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 139, + "text": "आराधयितवाञ शर्वं बहून वर्षगणांस तदा\nपरसन्नश च महादेवॊ भार्गवस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 140, + "text": "अब्रवीत तस्य बहुशॊ गुणान देव्याः समीपतः\nभक्तिमान एष सततं मयि रामॊ दृढव्रतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 141, + "text": "एवं तस्य गुणान परीतॊ बहुशॊ ऽकथयत परभुः\nदेवतानां पितॄणां च समक्षम अरिसूदनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 142, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु दैत्या आसन महाबलाः\nतैस तदा दर्पमॊहान्धैर अबाध्यन्त दिवौकसः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 143, + "text": "ततः संभूय विबुधास तान हन्तुं कृतनिश्चयाः\nचक्रुः शत्रुवधे यत्नं न शेकुर जेतुम एव ते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 144, + "text": "अभिगम्य ततॊ देवा महेश्वरम अथाब्रुवन\nपरसादयन्तस तं भक्त्या जहि शत्रुगणान इति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 145, + "text": "परतिज्ञाय ततॊ देवॊ देवतानां रिपुक्षयम\nरामं भार्गवम आहूय सॊ ऽभयभाषत शंकरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 146, + "text": "रिपून भार्गव देवानां जहि सर्वान समागतान\nलॊकानां हितकामार्थं मत्प्रीत्यर्थं तथैव च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 147, + "text": "[राम]\nअकृतास्त्रस्य देवेश का शक्तिर मे महेश्वर\nनिहन्तुं दानवान सर्वान कृतास्त्रान युद्धदुर्मदान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 148, + "text": "[इष्वर]\nगच्छ तवं मद अनुध्यानान निहनिष्यसि दानवान\nविजित्य च रिपून सर्वान गुणान पराप्स्यसि पुष्कलान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 149, + "text": "[दुर]\nएतच छरुत्वा च वचनं परतिगृह्य च सर्वशः\nरामः कृतस्वस्त्ययनः परययौ दानवान परति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 150, + "text": "अवधीद देवशत्रूंस तान मददर्प बलान्वितान\nवज्राशनिसमस्पर्शैः परहारैर एव भार्गवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 151, + "text": "स दानवैः कषततनुर जामद अग्न्यॊ दविजॊत्तमः\nसंस्पृष्टः सथाणुना सद्यॊ निर्व्रणः समजायत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 152, + "text": "परीतश च भगवान देवः कर्मणा तेन तस्य वै\nवरान परादाद बरह्म विदे भार्गवाय महात्मने" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 153, + "text": "उक्तश च देवदेवेन परीतियुक्तेन शूलिना\nनिपातात तव शस्त्राणां शरीरे याभवद रुजा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 154, + "text": "तया ते मानुषं कर्म वयपॊढं भृगुनन्दन\nगृहाणास्त्राणि दिव्यानि मत्सकाशाद यथेप्सितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 155, + "text": "ततॊ ऽसत्राणि समस्तानि वरांश च मनसेप्सितान\nलब्ध्वा बहुविधान रामः परणम्या शिरसा शिवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 156, + "text": "अनुज्ञां पराप्य देवेशाञ जगाम स महातपाः\nएवम एतत पुरावृत्तं तदा कथितवान ऋषिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 157, + "text": "भार्गवॊ ऽपय अददात सर्वं धनुर्वेदं महात्मने\nकर्णाय पुरुषव्याघ्र सुप्रीतेनान्तरात्मना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 158, + "text": "वृजिनं हि भवेत किं चिद यदि कर्णस्य पार्थिव\nनास्मै हय अस्त्राणि दिव्यानि परादास्यद भृगुनन्दनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 159, + "text": "नापि सूत कुले जात्म कर्णं मन्ये कथं चन\nदेवपुत्रम अहं मन्ये कषत्रियाणां कुलॊद्भवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 160, + "text": "सकुण्डलं सकवचं दीर्घबाहुं महारथम\nकथम आदित्यसदृशं मृगी वयाघ्रं जनिष्यति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 24, + "shloka": 161, + "text": "पश्य हय अस्य भुजौ पीनौ नागराजकरॊपमौ\nवक्षः पश्य विशालं च सर्वशत्रुनिबर्हणम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 25, + "shloka": 1, + "text": "[दुर]\nएवं स भगवान देवः सर्वलॊकपितामहः\nसारथ्यम अकरॊत तत्र यत्र रुद्रॊ ऽभवद रथी" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 25, + "shloka": 2, + "text": "रथिनाभ्यधिकॊ वीरः कर्तव्यॊ रथसारथिः\nतस्मात तवं पुरुषव्याघ्र नियच्छ तुरगान युधि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 25, + "shloka": 3, + "text": "[स]\nततः शल्यः परिष्वज्य सुतं ते वाक्यम अब्रवीत\nदुर्यॊधनम अमित्रघ्नः परीतॊ मद्राधिपस तदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 25, + "shloka": 4, + "text": "एवं चेन मन्यसे राजन गान्धारे परियदर्शन\nतस्मात ते यत परियं किं चित तत सर्वं करवाण्य अहम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 25, + "shloka": 5, + "text": "यत्रास्मि भरतश्रेष्ठ यॊग्यः कर्मणि कर्हि चित\nतत्र सर्वात्मना युक्तॊ वक्ष्ये कार्यधुरं तव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 25, + "shloka": 6, + "text": "यत तु कर्णम अहं बरूयां हितकामः परियाप्रियम\nमम तत्क्षमतां सर्वं भवान कर्णश च सर्वशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 25, + "shloka": 7, + "text": "[कर्ण]\nईशानस्य यथा बरह्मा यथा पार्थस्य केशवः\nतथा नित्यं हिते युक्तॊ मद्रराजभजस्व नः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 25, + "shloka": 8, + "text": "[षल्य]\nआत्मनिन्दात्मपूजा च परनिन्दा परस्तवः\nअनाचरितम आर्याणां वृत्तम एतच चतुर्विधम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 25, + "shloka": 9, + "text": "यत तु विद्वान परवक्ष्यामि परत्ययार्थम अहं तव\nआत्मनः सतवसंयुक्तं तन निबॊध यथातथम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 25, + "shloka": 10, + "text": "अहं शक्रस्य सारथ्ये यॊग्यॊ मातलिवत परभॊ\nअप्रमाद परयॊगाच च जञानविद्या चिकित्सितैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 25, + "shloka": 11, + "text": "ततः पार्थेन संग्रामे युध्यमानस्य ते ऽनघ\nवाहयिष्यामि तुरगान विज्वरॊ भव सूतज" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 1, + "text": "[दुर]\nअयं ते कर्ण सारथ्यं मद्रराजः करिष्यति\nकृष्णाद अभ्यधिकॊ यन्ता देवेन्द्रस्येव मातलिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 2, + "text": "यथा हरिहयैर युक्तं संगृह्णाति स मातलिः\nशल्यस तव तथाद्यायं संयन्ता रथवाजिनाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 3, + "text": "यॊधे तवयि रथस्थे च मद्रराजे च सारथौ\nरथश्रेष्ठॊ धरुवं संख्ये पार्थॊ नाभिभविष्यति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 4, + "text": "[स]\nततॊ दुर्यॊधनॊ भूयॊ मद्रराजं तरस्विनम\nउवाच राजन संग्रामे संयच्छन्तं हयॊत्तमान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 5, + "text": "तवयाभिगुप्तॊ राधेयॊ विजेष्यति धनंजयम\nइत्य उक्तॊ रथम आस्थाय तथेति पराह भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 6, + "text": "शल्ये ऽभयुपगते कर्णः सारथिं सुमनॊऽबरवीत\nसवं सूत सयन्दनं मह्यं कल्पयेत्य असकृत तवरन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ जैत्रं रथवरं गन्धर्वनगरॊपमम\nविधिवत कल्पितं भर्त्रे जयेत्य उक्त्वा नयवेदयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 8, + "text": "तं रथं रथिनां शरेष्ठः कर्णॊ ऽभयर्च्य यथाविधि\nसंपादितं बरह्मविदा पूर्वम एव पुरॊधसा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 9, + "text": "कृत्वा परदक्षिणं यत्नाद उपस्थाय च भास्करम\nसमीपस्थं मद्रराजं समारॊपयद अग्रतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 10, + "text": "ततः कर्णस्य दुर्धर्षं सयन्दनप्रवरं महत\nआरुरॊह महातेजाः शल्यः सिंह इवाचलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 11, + "text": "ततः शल्यास्थितं राजन कर्णः सवरथम उत्तमम\nअध्यतिष्ठद यथाम्भॊदं विद्युत्वन्तं दिवाकरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 12, + "text": "ताव एकरथम आरूढाव आदित्याग्निसमत्विषौ\nवयभ्राजेतां यथा मेघं सूर्याग्नी सहितौ दिवि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 13, + "text": "संस्तूयमानौ तौ वीरौ तदास्तां दयुतिमत्तरौ\nऋत्विक सदस्यैर इन्द्राग्नी हूयमानाव इवाध्वरे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 14, + "text": "स शल्य संगृहीताश्वे रथे कर्णः सथितॊ ऽभवत\nधनुर विस्फारयन घॊरं परिवेषीव भास्करः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 15, + "text": "आस्थितः स रथश्रेष्ठं कर्णः शरगभस्तिमान\nपरबभौ पुरुषव्याघ्रॊ मन्दरस्थ इवांशुमान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 16, + "text": "तं रथस्थं महावीरं यान्तं चामिततेजसम\nदुर्यॊधनः सम राधेयम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 17, + "text": "अकृतं दरॊण भीष्माभ्यां दुष्करं कर्म संयुगे\nकुरुष्वाधिरथे वीर मिषतां सर्वधन्विनाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 18, + "text": "मनॊगतं मम हय आसीद भीष्मद्रॊणौ महारथौ\nअर्जुनं भीमसेनं च निहन्ताराव इति धरुवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 19, + "text": "ताभ्यां यद अकृतं वीर वीरकर्म महामृधे\nतत कर्म कुरु राधेय वज्रपाणिर इवापरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 20, + "text": "गृहाण धर्मराजं वा जहि वा तवं धनंजयम\nभीमसेनं च राधेय माद्रीपुत्रौ यमाव अपि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 21, + "text": "जयश च ते ऽसतु भद्रं च परयाहि पुरुषर्षभ\nपाण्डुपुत्रस्य सैन्यानि कुरु सर्वाणि भस्मसात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 22, + "text": "ततस तूर्यसहस्राणि भेरीणाम अयुतानि च\nवाद्यमानान्य अरॊचन्त मेघशब्दा यथा दिवि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 23, + "text": "परतिगृह्य तु तद वाक्यं रथस्थॊ रथसत्तमः\nअभ्यभाषत राधेयः शल्यं युद्धविशादरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 24, + "text": "चॊदयाश्वान महाबाहॊ यावद धन्मि धनंजयम\nभीमसेनं यमौ चॊभौ राजानं च युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 25, + "text": "अद्य पश्यतु मे शल्य बाहुवीर्यं धनंजयः\nअस्यतः कङ्कपत्राणां सहस्राणि शतानि च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 26, + "text": "अद्य कषेप्स्याम्य अहं शल्य शरान परमतेजनान\nपाण्डवानां विनाशाय दुर्यॊधन जयाय च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 27, + "text": "[षल्य]\nसूतपुत्र कथं नु तवं पाण्डवान अवमन्यसे\nसर्वास्त्रज्ञान महेष्वासान सर्वान एव महारथान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 28, + "text": "अनिवर्तिनॊ महाभागान अजेयान सत्यविक्रमान\nअपि संजनयेयुर ये भयं साक्षाच छतक्रतॊः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 29, + "text": "यदा शरॊष्यसि निर्घॊषं विस्फूर्जितम इवाशनेः\nराधेय गाण्डिवस्याजौ तदा नैवं वदिष्यसि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 30, + "text": "[स]\nअनादृत्य तु तद वाक्यं मद्रराजेन भाषितम\nदरक्ष्यस्य अद्येत्य अवॊचद वै शक्यं कर्णॊ नरेश्वर" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 31, + "text": "दृष्ट्वा कर्णं महेष्वासं युयुत्सुं समवस्थितम\nचुक्रुशुः कुरवः सर्वे हृष्टरूपाः परंतप" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ दुन्दुभिघॊषेण भेरीणां निनदेन च\nबाणशब्दैश च विविधैर गर्जितैश च तरस्विनाम\nनिर्ययुस तावका युद्धे मृत्युं कृत्वा निवर्तनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 33, + "text": "परयाते तु ततः कर्णे यॊधेषु मुदितेषु च\nचचाल पृथिवी राजन ररास च सुविस्वरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 34, + "text": "निश्चरन्तॊ वयदृश्यन्त सूर्यात सप्त महाग्रहाः\nउल्का पातश च संजज्ञे दिशां दाहस तथैव च\nतथाशन्यश च संपेतुर ववुर वाताश च दारुणाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 35, + "text": "मृगपक्षिगणाश चैव बहुशः पृतनां तव\nअपसव्यं तदा चक्रुर वेदयन्तॊ महद भयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 36, + "text": "परस्थितस्य च कर्णस्य निपेतुस तुरगा भुवि\nअस्थि वर्षं च पतितम अन्तरिक्षाद भयानकम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 37, + "text": "जज्वलुश चैव शस्त्राणि धवजाश चैव चकम्पिरे\nअश्रूणि च वयमुञ्चन्त वाहनानि विशां पते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 38, + "text": "एते चान्ये च बहव उत्पातास तत्र मारिष\nसमुत्पेतुर विनाशाय कौरवाणां सुदारुणाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 39, + "text": "न च तान गणयाम आसुः सर्वे ते दैवमॊहिताः\nपरस्थितं सूतपुत्रं च जयेत्य ऊचुर नरा भुवि\nनिर्जितान पाण्डवांश चैव मेनिरे तव कौरवाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 40, + "text": "ततॊ रथस्थः परवीर हन्ता; भीष्मद्रॊणाव आत्तवीर्यौ निरीक्ष्य\nसमज्वलद भारत पावकाभॊ; वैकर्तनॊ ऽसौ रथकुञ्जरॊ वृषः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 41, + "text": "स शल्यम आभाष्य जगाद वाक्यं; पार्थस्य कर्माप्रतिमं च दृष्ट्वा\nमानेन दर्पेण च दह्यमानः; करॊधेन दीप्यन्न इव निःश्वसित्वा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 42, + "text": "नाहं महेन्द्राद अपि वज्रवाणेः; करुद्धाद बिभेम्य आत्तधनू रथस्थः\nदृष्ट्वा तु भीष्म परमुखाञ शयानान; न तव एव मां सथिरता संजहाति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 43, + "text": "महेन्द्र विष्णुप्रतिमाव अनिन्दितौ; रथाश्वनागप्रवर परमाथिनौ\nअवध्यकल्पौ निहतौ यदा परैस; ततॊ ममाद्यापि रणे ऽसति साध्वसम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 44, + "text": "समीक्ष्य संख्ये ऽतिबालान नराधिपैर; नराश्वमातङ्गरथाञ शरैर हतान\nकथं न सर्वान अहितान रणे ऽवधीन; महास्त्रविद बराह्मणपुंगवॊ गुरुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 45, + "text": "स संस्मरन दरॊण हवं महाहवे; बरवीमि सत्यं कुरवॊ निबॊधत\nन वॊ मद अन्यः परसहेद रणे ऽरजुनं; करमागतं मृत्युम इवॊग्ररूपिणम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 46, + "text": "शिक्षा परसादश च बलं धृतिश च; दरॊणे महास्त्राणि च संनतिश च\nस चेद अगान मृत्युवशं महात्मा; सर्वान अन्यान आतुरान अद्य मन्ये" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 47, + "text": "नेह धरुवं किं चिद अपि परचिन्त्यं; विदुर लॊके कर्मणॊ ऽनित्य यॊगात\nसूर्यॊदये कॊ हि विमुक्तसंशयॊ; गर्वं कुर्वीताद्य गुरौ निपातिते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 48, + "text": "न नूनम अस्त्राणि बलं पराक्रमः; करिया सुनीतं परमायुधानि वा\nअलं मनुष्यस्य सुखाय वर्तितुं; तथा हि युद्धे निहतः परैर गुरुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 49, + "text": "हुताशनादित्य समानतेजसं; पराक्रमे विष्णुपुरंदरॊपमम\nनये बृहस्पत्युशनः समं सदा; न चैनम अस्त्रं तद अपात सुदुःसहम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 50, + "text": "संप्रक्रुष्टे रुदितस्त्री कुमारे; पराभूते पौरुषे धार्तराष्ट्रे\nमया कृत्यम इति जानामि शल्य; परयाहि तस्माद दविषताम अनीकम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 51, + "text": "यत्र राजा पाण्डवाः सत्यसंधॊ; वयवस्थितॊ भीमसेनार्जुनौ च\nवासुदेवः सृञ्जयाः सात्यकिश च; यमौ च कस तौ विषहेन मद अन्यः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 52, + "text": "तस्मात कषिप्रं मद्रपते परयाहि; रणे पाञ्चालान पाण्डवान सृञ्जयांश च\nतान वा हनिष्यामि समेत्य संख्ये; यास्यामि वा दरॊण मुखाय मन्ये" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 53, + "text": "न तव एवाहं न गमिष्यामि मध्यं; तेषां शूराणाम इति मा शल्यविद्धि\nमित्रद्रॊहॊ मर्षणीयॊ न मे ऽयं; तयक्त्वा पराणान अनुयास्यामि दरॊणम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 54, + "text": "पराज्ञस्य मूढस्य च जीवितान्ते; पराणप्रमॊक्षॊ ऽनतकवक्त्रगस्य\nअतॊ विद्वन्न अभियास्यामि पार्थं; दिष्टं न शक्यं वयतिवर्तितुं वै" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 55, + "text": "कल्याण वृत्तः सततं हि राजन; वैचित्रवीर्यस्य सुतॊ ममासीत\nतस्यार्थसिद्ध्यर्थम अहं तयजामि; परियान भॊगान दुस्त्यजं जीवितं च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 56, + "text": "वैयाघ्रचर्माणम अकूजनाक्षं; हैमत्रिकॊशं रजतत्रिवेणुम\nरथप्रबर्हं तुरगप्रबर्हैर; युक्तं परादान मह्यम इदं हि रामः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 57, + "text": "धनूंषि चित्राणि निरीक्ष्य शल्य; धवजं गदां सायकांश चॊग्ररूपान\nअसिं च दीप्तं परमायुधं च; शङ्खं च शुभ्रं सवनवन्तम उग्रम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 58, + "text": "पताकिनं वज्रनिपात निस्वनं; सिताश्वयुक्तं शुभतूण शॊभितम\nइमं समास्थाय रथं रथर्षभं; रणे हनिष्याम्य अहम अर्जुनं बलात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 59, + "text": "तं चेन मृत्युः सर्वहरॊ ऽभिरक्षते; सदा परमत्तः समरे पाण्डुपुत्रम\nतं वा हनिष्यामि समेत्य युद्धे; यास्यामि वा भीष्म मुखॊ यमाय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 60, + "text": "यम वरुण कुबेर वासवा वा; यदि युगपत सगणा महाहवे\nजुगुपिषव इहैत्य पाण्डवं; किम उ बहुना सह तैर जयामि तम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 61, + "text": "इति रणरभसस्य कत्थतस; तद उपनिशम्य वचः स मद्रराट\nअवहसद अवमन्य वीर्यवान; परतिषिषिधे च जागाद चॊत्तरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 62, + "text": "विरम विरम कर्ण कत्थनाद; अतिरभसॊ ऽसयति चाप्य अयुक्तवाक\nकव च हि नरवरॊ धनंजयः; कव पुनर इह तवम उपारमाबुध" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 63, + "text": "यदुसदनम उपेन्द्र पालितं; तरिदिवम इवामर राजरक्षितम\nपरसभम इह विलॊक्य कॊ हरेत; पुरुषवरावरजाम ऋते ऽरजुनात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 64, + "text": "तरिभुवन सृजम ईश्वरेश्वरं; क इह पुमान भवम आह्वयेद युधि\nमृगवध कलहे ऋते ऽरजुनात; सुरपतिवीर्यसमप्रभावतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 65, + "text": "असुरसुरमहॊरगान नरान; गरुड पिशाच सयक्षराक्षसान\nइषुभिर अजयद अग्निगौरवात; सवभिलषितं च हविर ददौ जयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 66, + "text": "समरसि ननु यदा परैर हृतः; स च धृतराष्ट्र सुतॊ विमॊक्षितः\nदिनकरज नरॊत्तमैर यदा; मरुषु बहून विनिहत्य तान अरीन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 67, + "text": "परथमम अपि पलायिते तवयि; परिय कलहा धृतराष्ट्र सूनवः\nसमरसि ननु यदा परमॊचिताः; खचर गणान अवजित्य पाण्डवैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 68, + "text": "समुदित बलवाहनाः पुनः; पुरुषवरेण जिताः सथ गॊग्रहे\nसगुरु गुरु सुताः सभीष्मकाः; किम उ न जितः स तदा तवयार्जुनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 69, + "text": "इदम अपरम उपस्थितं पुनस; तव निधनाय सुयुद्धम अद्य वै\nयदि न रिपुभयात पलायसे; समरगतॊ ऽदय हतॊ ऽसि सूतज" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 70, + "text": "[स]\nइति बहु परुषं परभाषति; परमनसि मद्रपतौ रिपुस्तवम\nभृशम अतिरुषितः परं वृषः; कुरु पृतना पतिर आह मद्रपम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 71, + "text": "भवतु भवतु किं विकत्थसे; ननु मम तस्य च युद्धम उद्यतम\nयदि स जयति मां महाहवे; तत इदम अस्तु सुकत्थितं तव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 72, + "text": "एवम अस्त्व इति मद्रेश उक्त्वा नॊत्तरम उक्तवान\nयाहि मद्रेश चाप्य एनं कर्णः पराह युयुत्सया" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 73, + "text": "स रथः परययौ शत्रूञ शवेताश्वः शल्य सारथिः\nनिघ्नन्न अमित्रान समरे तमॊ घनन सविता यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 26, + "shloka": 74, + "text": "ततः परायात परीतिमान वै रथेन; वैयाघ्रेण शवेतयुजाथ कर्णः\nस चालॊक्य धवजिनीं पाण्डवानां; धनंजयं तवरया पर्यपृच्छत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nपरयान एव तदा कर्णॊ हर्षयन वाहिनीं तव\nएकैकं समरे दृष्ट्वा पाण्डवं पर्यपृच्छत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 2, + "text": "यॊ ममाद्य महात्मानं दर्शयेच छवेत वाहनम\nतस्मै दद्याम अभिप्रेतं वरं यं मनसेच्छति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 3, + "text": "स चेत तद अभिमन्येत तस्मै दद्याम अहं पुनः\nशक्तटं रत्नसंपूर्णं यॊ मे बरूयाद धनंजयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 4, + "text": "स चेत तद अभिमन्येत पुरुषॊ ऽरजुन दर्शिवान\nअन्यं तस्मै पुनर दद्यां सौवर्णं हस्तिषड्गवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 5, + "text": "तथा तस्मै पुनर दद्यां सत्रीणां शतम अलंकृतम\nशयामानां निष्ककण्ठीनां गीतवाद्य विपश्चिताम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 6, + "text": "स चेत तद अभिमन्येत पुरुषॊ ऽरजुन दर्शिवान\nअन्यं तस्मै वरं दद्यां शवेतान पञ्च शतान हयान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 7, + "text": "हेमभाण्ड परिच्छन्नान सुमृष्टमणिकुण्डलान\nसुदान्तान अपि चैवाहं दद्याम अष्ट शतान परान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 8, + "text": "रथं च शुभ्रं सौवर्णं दद्यां तस्मै सवलंकृतम\nयुक्तं परमकाम्बॊजैर यॊ मे बरूयाद धनंजयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 9, + "text": "अन्यं तस्मै वरं दद्यां कुञ्जराणां शतानि षट\nकाञ्चनैर विविधैर भाण्डैर आच्छन्नान हेममालिनः\nउत्पन्नान अपरान्तेषु विनीतान हस्तिशिक्षकैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 10, + "text": "स चेत तद अभिमन्येत पुरुषॊ ऽरजुन दर्शिवान\nअन्यं तस्मै वरं दद्यां यम असौ कामयेत सवयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 11, + "text": "पुत्रदारान विहारांश च यद अन्यद वित्तम अस्ति मे\nतच च तस्मै पुनर दद्यां यद यत स मनसेच्छति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 12, + "text": "हत्वा च सहितौ कृष्णौ तयॊर वित्तानि सर्वशः\nतस्मै दद्याम अहं यॊ मे परब्रूयात केशवार्जुनौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 13, + "text": "एता वाचः सुबहुशः कर्ण उच्चारयन युधि\nदध्मौ सागरसंभूतं सुस्वनं शङ्खम उत्तमम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 14, + "text": "ता वाचः सूतपुत्रस्य तथायुक्ता निशम्य तु\nदुर्यॊधनॊ महाराज परहृष्टः सानुगॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ दुन्दुभिनिर्घॊषॊ मृदङ्गानां च सर्वशः\nसिंहनादः सवादित्रः कुञ्जराणाम अनिस्वनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 16, + "text": "परादुरासीत तदा राजंस तवत सैन्ये भरतर्षभ\nयॊधानां संप्रहृष्टानां तथा समभवत सवनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 17, + "text": "तथा परहृष्टे सैन्ये तु परवमानं महारथम\nविकत्थमानं समरे राधेयम अरिकर्शनम\nमद्रराजः परहस्येवं वचनं परथ्यभाषत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 18, + "text": "मा सूतपुत्र मानेन सौवर्णं हस्तिषड्गवम\nपरयच्छ पुरुषायाद्य दरक्ष्यसि तवं धनंजयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 19, + "text": "बाल्याद इव तवं तयजसि वसु वैश्रवणॊ यथा\nअयत्नेनैव राधेय दरष्टास्य अद्य धनंजयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 20, + "text": "परासृजसि मिथ्या किं किं च तवं बहु मूढवत\nअपात्र दाने ये दॊषास तान मॊहान नावबुध्यसे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 21, + "text": "यत परवेदयसे वित्तं बहुत्वेन खलु तवया\nशक्यं बहुविधैर यज्ञैर यष्टुं सूत यजस्व तैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 22, + "text": "यच च परार्थयसे हन्तुं कृष्णौ मॊहान मृषैव तत\nन हि शुश्रुम संमर्दे करॊष्ट्रा सिंहौ निपातितौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 23, + "text": "अप्रार्थितं परार्थयसे सुहृदॊ न हि सन्ति ते\nये तवां न वारयन्त्य आशु परपतन्तं हुताशने" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 24, + "text": "कालकार्यं न जानीषे कालपक्वॊ ऽसय असंशयम\nबह्वबद्धम अकर्णीयं कॊ हि बरूयाज जिजीविषुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 25, + "text": "समुद्रतरणं दॊर्भ्यां कण्ठे बद्ध्वा यथा शिलाम\nगिर्यग्राद वा निपतनं तादृक तव चिकीर्षितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 26, + "text": "सहितः सर्वयॊधैस तवं वयूढानीकैः सुरक्षितः\nधनंजयेन युध्यस्व शरेयश चेत पराप्तुम इच्छसि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 27, + "text": "हितार्थं धार्तराष्ट्रस्य बरवीमि तवा न हिंसया\nशरद्धत्स्वैतन मया परॊक्तं यदि ते ऽसति जिजीविषा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 28, + "text": "[कर्ण]\nसववीर्ये ऽहं पराश्वस्य परार्थयाम्य अर्जुनं रणे\nतवं तु मित्र मुखः शत्रुर मां भीषयितुम इच्छसि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 29, + "text": "न माम अस्माद अभिप्रायात कश चिद अद्य निवर्तयेत\nअपीन्द्रॊ वज्रम उद्यम्य किं नु मर्त्यः करिष्यति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 30, + "text": "[स]\nइति कर्णस्य वाक्यान्ते शल्यः पराहॊत्तरं वचः\nचुकॊपयिषुर अत्यर्थं कर्णं मद्रेश्वरः पुनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 31, + "text": "यदा वै तवां फल्गुन वेगनुन्ना; जया चॊदिता हस्तवता विसृष्टाः\nअन्वेतारः कङ्कपत्राः शिताग्रास; तदा तप्स्यस्य अर्जुनस्याभियॊगात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 32, + "text": "यदा दिव्यं धनुर आदाय पार्थः; परभासयन पृतनां सव्यसाची\nतवाम अर्दयेत निशितैः पृषत्कैस; तदा पश्चात तप्स्यसे सूतपुत्र" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 33, + "text": "बालश चन्द्रं मातुर अङ्के शयानॊ; यथा कश चित परार्थयते ऽपहर्तुम\nतद्वन मॊहाद यतमानॊ रथस्थस; तवं परार्थयस्य अर्जुनम अद्य जेतुम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 34, + "text": "तरिशूलम आश्लिष्य सुतीक्ष्णधारं; सर्वाणि गात्राणि निघर्षसि तवम\nसुतीक्ष्णधारॊपम कर्मणा तवं; युयुत्ससे यॊ ऽरजुनेनाद्य कर्ण" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 35, + "text": "सिद्धं सिंहं केसरिणं बृहन्तं; बालॊ मूढः कषुद्रमृगस तरस्वी\nसमाह्वयेत तद्वद एतत तवाद्य; समाह्वानं सूतपुत्रार्जुनस्य" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 36, + "text": "मा सूतपुत्राह्वय राजपुत्रं; महावीर्यं केसरिणं यथैव\nवने सृगालः पिशितस्य तृप्तॊ; मा मार्थम आसाद्य विनङ्क्ष्यसि तवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 37, + "text": "ईषादन्तं महानागं परभिन्नकरटा मुखम\nशशक आह्वयसे युद्धे कर्ण पार्थं धनंजयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 38, + "text": "बिलस्थं कृष्णसर्पं तवं बाल्यात काष्ठेन विध्यसि\nमहाविषं पूर्णकॊशं यत पार्थं यॊद्धुम इच्छसि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 39, + "text": "सिंहं केसरिणं करुद्धम अतिक्रम्याभिनर्दसि\nसृगाल इव मूढत्वान नृसिंहं कर्ण पाण्डवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 40, + "text": "सुपर्णं पतगश्रेष्ठं वैनतेयं तरस्विनम\nलट्व एवाह्वयसे पाते कर्ण पार्थं धनंजयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 41, + "text": "सर्वाम्भॊ निलयं भीमम ऊर्मिमन्तं झषायुतम\nचन्द्रॊदये विवर्तन्तम अप्लवः संतितीर्षसि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 42, + "text": "ऋषभं दुन्दुभिग्रीवं तीक्ष्णशृङ्गं परहारिणम\nवत्स आह्वयसे युद्धे कर्ण पार्थं धनंजयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 43, + "text": "महाघॊषं महामेघं दर्दुरः परतिनर्दसि\nकामतॊय परदं लॊके नरपर्जन्यम अर्जुनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 44, + "text": "यथा च सवगृहस्थः शवा वयाघ्रं वनगतं भषेत\nतथा तवं भषसे कर्ण नरव्याघ्रं धनंजयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 45, + "text": "सृगालॊ ऽपि वने कर्ण शशैः परिवृतॊ वसन\nमन्यते सिंहम आत्मानं यावत सिंहं न पश्यति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 46, + "text": "तथा तवम अपि राधेय सिंहम आत्मानम इच्छसि\nअपश्यञ शत्रुदमनं नरव्याघ्रं धनंजयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 47, + "text": "वयाघ्रं तवं मन्यसे ऽऽतमानं यावत कृष्णौ न पश्यसि\nसमास्थिताव एकरथे सूर्यचन्द्रमसाव इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 48, + "text": "यावद गाण्डीवनिर्घॊषं न शृणॊषि महाहवे\nतावद एव तवया कर्ण शक्यं वक्तुं यथेच्छसि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 49, + "text": "रथशब्दधनुः शब्दैर नादयन्तं दिशॊ दश\nनर्दन्तम इव शार्दूलं दृष्ट्वा करॊष्टा भविष्यसि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 50, + "text": "नित्यम एव सृगाजस तवं नित्यं सिंहॊ धनंजयः\nवीर परद्वेषणान मूढ नित्यं करॊष्टेव लक्ष्यसे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 51, + "text": "यथाखुः सयाद बिडालश च शवा वयाघ्रश च बलाबले\nयथा सृगालः सिंहश च यथा च शशकुञ्जरौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 52, + "text": "यथानृतं च सत्यं च यथा चापि वृषामृते\nतथा तवम अपि पार्थश च परख्याताव आत्मकर्मभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 53, + "text": "[स]\nअधिक्षिप्तस तु राधेयः शल्येनामित तेजसा\nशल्यम आह सुसंक्रुद्धॊ वाक्शल्यम अवधारयन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 54, + "text": "गुणान गुणवतः शल्य गुणवान वेत्ति नागुणः\nतवं तु नित्यं गुणैर हीनः किं जञास्यस्य अगुणॊ गुणान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 55, + "text": "अर्जुनस्य महास्त्राणि करॊधं वीर्यं धनुः शरान\nअहं शल्याभिजानामि न तवं जानासि तत तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 56, + "text": "एवम एवात्मनॊ वीर्यम अहं वीर्यं च पाण्डवे\nजानन्न एवाह्वये युद्धे शल्य नाग्निं पतंगवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 57, + "text": "अस्ति चायम इषुः शल्य सुपुङ्खॊ रथभॊजनः\nएकतूणी शयः पत्री सुधौतः समलंकृतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 58, + "text": "शेते चन्दनपूर्णेन पूजितॊ बहुलाः समाः\nआहेयॊ विषवान उग्रॊ नराश्वद्विपसंघहा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 59, + "text": "एकवीरॊ महारौद्रस तनुत्रास्थि विदारणः\nनिर्भिन्द्यां येन रुष्टॊ ऽहम अपि मेरुं महागिरिम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 60, + "text": "तम अहं जातु नास्येयम अन्यस्मिन फल्गुनाद ऋते\nकृष्णाद वा देवकीपुत्रात सत्यं चात्र शृणुष्व मे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 61, + "text": "तेनाहम इषुणा शल्य वासुदेवधनंजयौ\nयॊत्स्ये परमसंक्रुद्धस तत कर्म सदृशं मम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 62, + "text": "सर्वेषां वासुदेवानां कृष्णे लक्ष्मीः परतिष्ठिता\nसर्वेषां पाण्डुपुत्राणां जयः पार्थे परतिष्ठितः\nउभयं तत समासाद्य कॊ ऽतिवर्तितुम अर्हति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 63, + "text": "ताव एतौ पुरुषव्याघ्रौ समेतौ सयन्दने सथितौ\nमाम एकम अभिसंयातौ सुजातं शल्य पश्य मे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 64, + "text": "पितृष्वसा मातुलजौ भरातराव अपराजितौ\nमणी सूत्र इव परॊक्तौ दरष्टासि निहतौ मया" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 65, + "text": "अर्जुने गाण्डिवं कृष्णे चक्रं तार्क्ष्य कपिध्वजौ\nभीरूणां तरासजननौ शल्य हर्षकरौ मम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 66, + "text": "तवं तु दुष्प्रकृतिर मूढॊ महायुद्धेष्व अकॊविदः\nभयावतीर्णः संत्रासाद अबद्धं बहु भाषसे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 67, + "text": "संस्तौषि तवं तु केनापि हेतुना तौ कुदेशज\nतौ हत्वा समरे हन्ता तवाम अद्धा सहबान्धवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 68, + "text": "पापदेशज दुर्बुद्धे कषुद्रक्षत्रियपांसन\nसुहृद भूत्वा रिपुः किं मां कृष्णाभ्यां भीषयन्न असि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 69, + "text": "तौ वा ममाद्य हन्तारौ हन्तास्मि समरे सथितौ\nनाहं बिभेमि कृष्णाभ्यां विजानन्न आत्मनॊ बलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 70, + "text": "वासुदेव सहस्रं वा फल्गुनानां शतानि च\nअहम एकॊ हनिष्यामि जॊषम आस्स्व कुदेशज" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 71, + "text": "सत्रियॊ बालाश च वृद्धाश च परायः करीडा गता जनाः\nया गाथाः संप्रगायन्ति कुर्वन्तॊ ऽधययनं यथा\nता गाथाः शृणु मे शल्य मद्रकेषु दुरात्मसु" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 72, + "text": "बराह्मणैः कथिताः पूर्वं यथावद राजसंनिधौ\nशरुत्वा चैकमना मूढ कषम वा बरूहि वॊत्तमम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 73, + "text": "मित्रध्रुन मद्रकॊ नित्यं यॊ नॊ दवेष्टि स मद्रकः\nमद्रके संगतं नास्ति कषुद्रवाक्ये नराधमे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 74, + "text": "दुरात्मा मद्रकॊ नित्यं नित्यं चानृतिकॊ ऽनृजुः\nयावदन्तं हि दौरात्म्यं मद्रकेष्व इति नः शरुतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 75, + "text": "पिता माता च पुत्रश च शवश्रू शवशुर मातुलाः\nजामाता दुहिता भराता नप्ता ते ते च बान्धवाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 76, + "text": "वयस्याभ्यागताश चान्ये दासीदासं च संगतम\nपुम्भिर विमिश्रा नार्यश च जञाताज्ञाताः सवयेच्छया" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 77, + "text": "येषां गृहेषु शिष्टानां सक्तु मन्थाशिनां सदा\nपीत्वा सीधुं सगॊ मांसं नर्दन्ति च हसन्ति च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 78, + "text": "यानि चैवाप्य अबद्धानि परवर्तन्ते च कामतः\nकामप्रलापिनॊ ऽनयॊन्यं तेषु धर्मः कथं भवेत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 79, + "text": "मद्रकेषु विलुप्तेषु परख्याताशुभ कर्मसु\nनापि वैरं न सौहार्दं मद्रकेषु समाचरेत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 80, + "text": "मद्रके संगतं नास्ति मद्रकॊ हि सचापलः\nमद्रकेषु च दुःस्पर्शं शौचं गान्धारकेषु च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 81, + "text": "राजयाजक याज्येन नष्टं दत्तं हविर भवेत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 82, + "text": "शूद्र संस्कारकॊ विप्रॊ यथा याति पराभवम\nतथा बरह्म दविषॊ नित्यं गच्छन्तीह पराभवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 83, + "text": "मद्रके संगतं नास्ति हतं वृश्चिकतॊ विषम\nआथर्वणेन मन्त्रेण सर्वा शान्तिः कृता भवेत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 84, + "text": "इति वृश्चिक दष्टस्य नाना विषहतस्य च\nकुर्वन्ति भेषजं पराज्ञाः सत्यं तच चापि दृश्यते\nएवं विद्वञ जॊषम आस्स्व शृणु चात्रॊत्तरं वचः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 85, + "text": "वासांस्य उत्सृज्य नृत्यन्ति सत्रियॊ या मद्य मॊहिताः\nमिथुने ऽसंयताश चापि यथा कामचराश च ताः\nतासां पुत्रः कथं धर्मं मद्रकॊ वक्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 86, + "text": "यास तिष्ठन्त्यः परमेहन्ति यथैवॊष्ट्री दशेरके\nतासां विभ्रष्टलज्जानां निर्लज्जानां ततस ततः\nतवं पुत्रस तादृशीनां हि धर्मं वक्तुम इहेच्छसि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 87, + "text": "सुवीरकं याच्यमाना मद्रका कषति सफिजौ\nअदातु कामा वचनम इदं वदति दारुणम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 88, + "text": "मा मा सुवीरकं कश चिद याचतां दयितॊ मम\nपुत्रं दद्यां परतिपदं न तु दद्यां सुवीरकम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 89, + "text": "नार्यॊ बृहत्यॊ निर्ह्रीका मद्रकाः कम्बलावृताः\nघस्मरा नष्टशौचाश च पराय इत्य अनुशुश्रुम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 90, + "text": "एवमादि मयान्यैर वा शक्यं वक्तुं भवेद बहु\nआ केशाग्रान नखाग्राच च वक्तव्येषु कुवर्त्मसु" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 91, + "text": "मद्रकाः सिन्धुसौवीरा धर्मं विद्युः कथं तव इह\nपापदेशॊद्भवा मलेच्छा धर्माणम अविचक्षणाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 92, + "text": "एष मुख्यतमॊ धर्मः कषत्रियस्येति नः शरुतम\nयद आजौ निहतः शेते सद्भिः समभिपूजितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 93, + "text": "आयुधानां संपराये यन मुच्येयम अहं ततः\nन मे स परथमः कल्पॊ निधने सवर्गम इच्छतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 94, + "text": "सॊ ऽहं परियः सखा चास्मि धार्तराष्ट्रस्य धीमतः\nतदर्थे हि मम पराणा यच च मे विद्यते वसु" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 95, + "text": "वयक्तं तवम अप्य उपहितः पाण्डवैः पापदेशज\nयथा हय अमित्रवत सर्वं तवम अस्मासु परवर्तसे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 96, + "text": "कामं न खलु शक्यॊ ऽहं तवद्विधानां शतैर अपि\nसंग्रामाद विमुखः कर्तुं धर्मज्ञ इव नास्तिकैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 97, + "text": "सारङ्ग इव घर्मार्तः कामं विलप शुष्य च\nनाहं भीषयितुं शक्यः कषत्रवृत्ते वयवस्थितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 98, + "text": "तनु तयजां नृसिंहानाम आहवेष्व अनिवर्तिनाम\nया गतिर गुरुणा पराङ मे परॊक्ता रामेण तां समर" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 99, + "text": "सवेषां तराणार्थम उद्युक्तं वधाय दविषताम अपि\nविद्धि माम आस्थितं वृत्तं पौरूरव समुत्तमम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 100, + "text": "न तद भूतं परपश्यामि तरिषु लॊकेषु मद्रक\nयॊ माम अस्माद अभिप्रायाद वारयेद इति मे मतिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 101, + "text": "एवं विद्वञ जॊषम आस्स्व तरासात किं बहु भाषसे\nमा तवा हत्वा परदास्यामि करव्याद्भ्यॊ मद्रकाधम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 102, + "text": "मित्र परतीक्षया शल्य धार्तराष्ट्रस्य चॊभयॊः\nअपवादतितिक्षाभिस तरिभिर एतैर हि जीवसि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 103, + "text": "पुनश चेद ईद्दृशं वाक्यं मद्रराजवदिष्यसि\nशिरस ते पातयिष्यामि गदया वज्रकल्पया" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 104, + "text": "शरॊतारस तव इदम अद्येह दरष्टारॊ वा कुदेशज\nकर्णं वा जघ्नतुः कृष्णौ कर्णॊ वापि जघान तौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 27, + "shloka": 105, + "text": "एवम उक्त्वा तु राधेयः पुनर एव विशां पते\nअब्रवीन मद्रराजानं याहि याहीत्य असंभ्रमम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nमारिषाधिरथेः शरुत्वा वचॊ युद्धाभिनन्दिनः\nशल्यॊ ऽबरवीत पुनः कर्णं निदर्शनम उदाहरन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 2, + "text": "यथैव मत्तॊ मद्येन तवं तथा न च वा तथा\nतथाहं तवां परमाद्यन्तं चिकित्सामि सुहृत्तया" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 3, + "text": "इमां काकॊपमां कर्ण परॊच्यमानां निबॊध मे\nशरुत्वा यथेष्टं कुर्यास तवं विहीनकुलपांसन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 4, + "text": "नाहम आत्मनि किं चिद वै किल्बिषं कर्ण संस्मरे\nयेन तवं मां महाबाहॊ हन्तुम इच्छस्य अनागसम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 5, + "text": "अवश्यं तु मया वाच्यं बुध्यतां यदि ते हितम\nविशेषतॊ रथस्थेन राज्ञश चैव हितैषिणा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 6, + "text": "समं च विषमं चैव रथिनश च बलाबलम\nशरमः खेदश च सततं हयानां रथिना सह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 7, + "text": "आयुधस्य परिज्ञानं रुतं च मृगपक्षिणाम\nभारश चाप्य अतिभारश च शल्यानां च परतिक्रिया" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 8, + "text": "अस्त्रयॊगश च युद्धं च निमित्तानि तथैव च\nसर्वम एतन मया जञेयं रथस्यास्य कुटुम्बिना\nअतस तवां कथये कर्ण निदर्शनम इदं पुनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 9, + "text": "वैश्यः किल समुद्रान्ते परभूतधनधान्यवान\nयज्वा दानपतिः कषान्तः सवकर्मस्थॊ ऽभवच छुचिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 10, + "text": "बहुपुत्रः परियापत्यः सर्वभूतानुकम्पकः\nराज्ञॊ धर्मप्रधानस्य राष्ट्रे वसति निर्भयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 11, + "text": "पुत्राणां तस्य बालानां कुमाराणां यशस्विनाम\nकाकॊ बहूनाम अभवद उच्चिष्ट कृतभॊजनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 12, + "text": "तस्मै सदा परयच्छन्ति वैश्य पुत्राः कुमारकाः\nमांसौदनं दधि कषीरं पायसं मधुसर्पिषी" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 13, + "text": "स चॊच्छिष्ट भृतः काकॊ वैश्य पुत्रैः कुमारकैः\nसदृशान पक्षिणॊ दृप्तः शरेयसश चावमन्यते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 14, + "text": "अथ हंसाः समुद्रान्ते कदा चिद अभिपातितः\nगरुडस्य गतौ तुल्याश चक्राङ्गा हृष्टचेतसः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 15, + "text": "कुमारकास ततॊ हंसान दृष्ट्वा काकम अथाब्रुवन\nभवान एव विशिष्टॊ हि पतत्रिभ्यॊ विहंगम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 16, + "text": "परतार्यमाणस तु स तैर अल्पबुद्धिभिर अण्डजः\nतद वचः सत्यम इत्य एव मौर्ख्याद दर्पाच च मन्यते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 17, + "text": "तान सॊ ऽभिपत्य जिज्ञासुः क एषां शरेष्ठ भाग इति\nउच्छिष्ट दर्पितः काकॊ बहूनां दूरपातिनाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 18, + "text": "तेषां यं परवरं मेने हंसानां दूरपातिनाम\nतम आह्वयत दुर्बुद्धिः पताम इति पक्षिणम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 19, + "text": "तच छरुत्वा पराहसन हंसा ये तत्रासन समागताः\nभाषतॊ बहु काकस्य बलिनः पततां वराः\nइदम ऊचुश च चक्राङ्गा वचः काकं विहंगमाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 20, + "text": "वयं हंसाश चरामेमां पृथिवीं मानसौकसः\nपक्षिणां च वयं नित्यं दूरपातेन पूजिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 21, + "text": "कथं नु हंसं बलिनं वज्राङ्गं दूरपातिनम\nकाकॊ भूत्वा निपतने समाह्वायसि दुर्मते\nकथं तवं पतनं काक सहास्माभिर बरवीषि तत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 22, + "text": "अथ हंसवचॊ मूढः कुत्सयित्वा पुनः पुनः\nपरजगादॊत्तरं काकः कत्थनॊ जातिलाघवात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 23, + "text": "शतम एकं च पातानां पतितास्मि न संशयः\nशतयॊजनम एकैकं विचित्रं विविधं तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 24, + "text": "उड्डीनम अवडीनं च परडीनं डीनम एव च\nनिडीनम अथ संडीनं तिर्यक चातिगतानि च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 25, + "text": "विडीनं परिडीनं च पराडीनं सुडीनकम\nअतिडीनं महाडीनं निडीनं परिडीनकम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 26, + "text": "गतागत परतिगता बह्वीश च निकुडीनिकाः\nकर्तास्मि मिषतां वॊ ऽदय ततॊ दरक्ष्यथ मे बलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 27, + "text": "एवम उक्ते तु काकेन परहस्यैकॊ विहंगमः\nउवाच हंसस तं काकं वचनं तन निबॊध मे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 28, + "text": "शतम एकं च पातानां तवं काकपतिता धरुवम\nएकम एव तु ये पातं विदुः सर्वे विहंगमाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 29, + "text": "तम अहं पतिता काकनान्यं जानामि कं चन\nपत तवम अपि रक्ताक्ष येन वा तेन मन्यसे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 30, + "text": "अथ काकाः परजहसुर ये तत्रासन समागताः\nकथम एकेन पातेन हंसः पातशतं जयेत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 31, + "text": "एकेनैव शतस्यैकं पातेनाभिभविष्यति\nहंसस्य पतितं काकॊ बलवान आशु विक्रमः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 32, + "text": "परपेततुः सपर्धयाथ ततस तौ हंसवायसौ\nएकपाती च चक्राङ्गः काकः पातशतेन च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 33, + "text": "पेतिवान अथ चक्राङ्कः पेतिवान थ वायसः\nविसिस्मापयिषुः पातैर आचक्षाणॊ ऽऽतमनः करियाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 34, + "text": "अथ काकस्य चित्राणि पतितानीतराणि च\nदृष्ट्वा परमुदिताः काका विनेदुर अथ तैः सवरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 35, + "text": "हंसांश चावहसन्ति सम परावदन्न अप्रियाणि च\nउत्पत्यॊत्पत्य च पराहुर मुहूर्तम इति चेति च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 36, + "text": "वृक्षाग्रेभ्यः सथलेभ्यश च निपतन्त्य उत्पतन्ति च\nकुर्वाणा विविधान रावान आशंसन्तस तदा जयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 37, + "text": "हंसस तु मृदुकेनैव विक्रान्तुम उपचक्रमे\nपरत्यहीयत काकाच च मुहूर्तम इव मारिष" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 38, + "text": "अवमन्य रयं हंसान इदं वचनम अब्रवीत\nयॊ ऽसाव उत्पतितॊ हंसः सॊ ऽसाव एव परहीयते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 39, + "text": "अथ हंसः स तच छरुत्वा परापतत पश्चिमां दिशम\nउपर्य उपरि वेगेन सागरं वरुणालयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 40, + "text": "ततॊ भीः पराविशत काकं तदा तत्र विचेतसम\nदवीपद्रुमान अपश्यन्तं निपतन्तं शरमान्वितम\nनिपतेयं कव नु शरान्त इति तस्मिञ जलार्णवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 41, + "text": "अविषह्यः समुद्रॊ हि बहु सत्त्वगणालयः\nमहाभूतशतॊद्भासी नभसॊ ऽपि विशिष्यते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 42, + "text": "गाम्भीर्याद धि समुद्रस्य न विशेषः कुलाधम\nदिग अम्बराम्भसां कर्ण समुद्रस्था हि दुर्जयाः\nविदूर पातात तॊयस्य किं पुनः कर्ण वायसः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 43, + "text": "अथ हंसॊ ऽभयतिक्रम्य मुहूर्तम इति चेति च\nअवेक्षमाणस तं काकं नाशक्नॊद वयपसर्पितुम\nअतिक्रम्य च चक्राङ्गः काकं तं समुदैक्षत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 44, + "text": "तं तथा हीयमानं च हंसॊ दृष्ट्वाब्रवीद इदम\nउज्जिहीर्षुर निमज्जन्तं समरन सत्पुरुषव्रतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 45, + "text": "बहूनि पतनानि तवम आचक्षाणॊ मुहुर मुहुः\nपतस्य अव्याहरंश चेदं न नॊ गुह्यं परभाषसे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 46, + "text": "किंनाम पतनं काकयत तवं पतसि सांप्रतम\nजलं सपृशसि पक्षाभ्यां तुण्डेन च पुनः पुनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 47, + "text": "स पक्षाभ्यां सपृशन्न आर्तस तुण्डेन जलम अर्णवे\nकाकॊ दृढं परिश्रान्तः सहसा निपपात ह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 48, + "text": "[हम्स]\nशतम एकं च पातानां यत परभाषसि वायस\nनानाविधानीह पुरा तच चानृतम इहाद्य ते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 49, + "text": "[काक]\nउच्छिष्ट दर्पितॊ हंस मन्ये ऽऽतमानं सुपर्णवत\nअवमन्य बहूंश चाहं काकान अन्यांश च पक्षिणः\nपराणैर हंसप्रपद्ये तवं दवीपात्नं परापयस्व माम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 50, + "text": "यद्य अहं सवस्तिमान हंसस्वदेशं पराप्नुयां पुनः\nन कं चिद अवमन्येयम आपदॊ मां समुद्धर" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 51, + "text": "तम एवं वादिनं दीनं विलपन्तम अचेतनम\nकाककाकेति वाशन्तं निमज्जन्तं महार्णवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 52, + "text": "तथैत्य वायसं हंसॊ जलक्लिन्नं सुदुर्दशम\nपद्भ्याम उत्क्षिप्य वेपन्तं पृष्ठम आरॊपयच छनैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 53, + "text": "आरॊप्य पृष्ठं काकं तं हंसः कर्ण विचेतसम\nआजगाम पुनर दवीपं सपर्धया पेततुर यतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 54, + "text": "संस्थाप्य तं चापि पुनः समाश्वास्य च खेचरम\nगतॊ यथेप्सितं देशं हंसॊ मन इवाशुगः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 55, + "text": "उच्छिष्ट भॊजनात काकॊ यथा वैश्य कुले तु सः\nएवं तवम उच्छिष्ट भृतॊ धार्तराष्ट्रैर न संशयः\nसदृशाञ शरेयसश चापि सर्वान कर्णातिमन्यसे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 56, + "text": "दरॊण दरौणिकृपैर गुप्तॊ भीष्मेणान्यैश च कौरवैः\nविराटनगरे पार्थम एकं किं नावधीस तदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 57, + "text": "यत्र वयस्ताः समस्ताश च निर्जिताः सथ किरीटिना\nसृगाला इव सिंहेन कव ते वीर्यम अभूत तदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 58, + "text": "भरातरं च हतं दृष्ट्वा निर्जितः सव्यसाचिना\nपश्यतां कुरुवीराणां परथमं तवं पलायथाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 59, + "text": "तथा दवैतवने कर्ण गन्धर्वैः समभिद्रुतः\nकुरून समग्रान उत्सृज्य परथमं तवं पलायथाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 60, + "text": "हत्वा जित्वा च गन्धर्वांश चित्रसेनमुखान रणे\nकर्णदुर्यॊधनं पार्थः सभार्यं सममॊचयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 61, + "text": "पुनः परभावः पार्थस्य पुराणः केशवस्य च\nकथितः कर्ण रामेण सभायां राजसंसदि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 62, + "text": "सततं च तद अश्रौषीर वचनं दरॊण भीष्मयॊः\nअवध्यौ वदतॊः कृष्णौ संनिधौ वै महीक्षिताम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 63, + "text": "कियन्तं तत्र वक्ष्यामि येन येन धनंजयः\nतवत्तॊ ऽतिरिक्तः सर्वेभ्यॊ भूतेभ्यॊ बराह्मणॊ यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 64, + "text": "इदानीम एव दरष्टासि परधने सयन्दने सथितौ\nपुत्रं च वसुदेवस्य पाण्डवं च धनंजयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 65, + "text": "देवासुरमनुष्येषु परख्यातौ यौ नरर्षभौ\nपरकाशेनाभिविख्यातौ तवं तु खद्यॊतवन नृषु" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 28, + "shloka": 66, + "text": "एवं विद्वान मावमंस्थाः सूतपुत्राच्युतार्जुनौ\nनृसिंहौ तौ नरश्वा तवं जॊषम आस्स्व विकत्थन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nमद्राधिपस्याधिरथिस तदैवं; वचॊ निशम्याप्रियम अप्रतीतः\nउवाच शल्यं विदितं ममैतद; यथाविधाव अर्जुन वासुदेवौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 2, + "text": "शौरे रथं वाहयतॊ ऽरजुनस्य; बलं महास्त्राणि च पाण्डवस्य\nअहं विजानामि यथावद अद्य; परॊक्षभूतं तव तत तु शल्यल" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 3, + "text": "तौ चाप्रधृष्यौ शस्त्रभृतां वरिष्ठौ; वयपेतभीर यॊधयिष्यामि कृष्णौ\nसंतापयत्य अभ्यधिकं तु रामाच; छापॊ ऽदय मां बराह्मणसत्तमाच च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 4, + "text": "अवात्सं वै बराह्मणच छद्मनाहं; रामे पुरा दिव्यम अस्त्रं चिकीर्षुः\nतत्रापि मे देवराजेन विघ्नॊ; हितार्थिना फल्गुनस्यैव शल्य" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 5, + "text": "कृतॊ ऽवभेदेन ममॊरुम एत्य; परविश्य कीटस्य तनुं विरूपाम\nगुरॊर भयाच चापि न चेलिवान अहं; तच चावबुद्धॊ ददृशे स विप्रः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 6, + "text": "पृष्ठश चाहं तम अवॊचं महर्षिं; सूतॊ ऽहम अस्मीति स मां शशाप\nसूतॊपधाव आप्तम इदं तवयास्त्रं; न कर्मकाले परतिभास्यति तवाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 7, + "text": "अन्यत्र यस्मात तव मृत्युकालाद; अब्राह्मणे बरह्म न हि धरुवं सयात\nतद अद्य पर्याप्तम अतीव शस्त्रम; अस्मिन संग्रामे तुमुले तात भीमे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 8, + "text": "अपां पतिर वेगवान अप्रमेयॊ; निमज्जयिष्यन निवहान परजानाम\nमहानगं यः कुरुते समुद्रं; वेलैव तं वारयत्य अप्रमेयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 9, + "text": "परमुञ्चन्तं बाणसंघान अमॊघान; मर्मच छिदॊ वीर हणः सपत्रान\nकुन्तीपुत्रं परतियॊत्स्यामि युद्धे; जया कर्षिणाम उत्तमम अद्य लॊके" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 10, + "text": "एवं बलेनातिबलं महास्त्रं; समुद्रकल्पं सुदुरापम उग्रम\nशरौघिणं पार्थिवान मज्जयन्तं; वेलेव पार्थम इषुभिः संसहिष्ये" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 11, + "text": "अद्याहवे यस्य न तुल्यम अन्यं; मन्ये मनुष्यं धनुर आददानम\nसुरासुरान वै युधि यॊ जयेत; तेनाद्य मे पश्य युद्धं सुघॊरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 12, + "text": "अतिमानी पाण्डवॊ युद्धकामॊ; अमानुषैर एष्यति मे महास्त्रैः\nतस्यास्त्रम अस्त्रैर अभिहत्य संख्ये; शरॊत्तमैः पातयिष्यामि पार्थम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 13, + "text": "दिवाकरेणापि समं तपन्तं; समाप्तरश्मिं यशसा जवलन्तम\nतमॊनुदं मेघ इवातिमात्रॊ; धनंजयं छादयिष्यामि बाणैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 14, + "text": "वैश्वानरं धूमशिखं जवलन्तं; तेजस्विनं लॊकम इमं दहन्तम\nमेघॊ भूत्वा शरवर्षैर यथाग्निं; तथा पार्थं शमयिष्यामि युद्धे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 15, + "text": "परमाथिनं बलवन्तं परहारिणं; परभञ्जनं मातरिश्वानम उग्रम\nयुद्धे सहिष्ये हिमवान इवाचलॊ; धनंजयं करुद्धम अमृष्यमाणम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 16, + "text": "विशारदं रथमार्गेष्व असक्तं; धुर्यं नित्यं समरेषु परवीरम\nलॊके वरं सर्वधनुर्धराणां; धनंजयं संयुगे संसहिष्ये" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 17, + "text": "अद्याहवे यस्य न तुल्यम अन्यं; मध्ये मनुष्यं धनुर आददानम\nसर्वाम इमां यः पृथिवीं सहेत; तथा विद्वान यॊत्स्यमानॊ ऽसमि तेन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 18, + "text": "यः सर्वभूतानि सदेवकानि; परस्थे ऽजयत खाण्डवे सव्यसाची\nकॊ जीवितं रक्षमाणॊ हि तेन; युयुत्सते माम ऋते मानुषॊ ऽनयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 19, + "text": "अहं तस्य पौरुषं पाण्डवस्य; बरूयां हृष्टः समितौ कषत्रियाणाम\nकिं तवं मूर्खः परभषन मूढ चेता; माम अवॊचः पौरुषम अर्जुनस्य" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 20, + "text": "अप्रियॊ यः परुषॊ निष्ठुरॊ हि; कषुद्रः कषेप्ता कषमिणश चाक्षमावान\nहन्याम अहं तादृशानां शतानि; कषमामि तवां कषमया कालयॊगात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 21, + "text": "अवॊचस तवं पाण्डवार्थे ऽपरियाणि; परधर्षयन मां मूढवत पापकर्मन\nमय्य आर्जवे जिह्मगतिर हतस तवं; मित्रद्रॊही सप्त पदं हि मित्रम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 22, + "text": "कालस तव अयं मृत्युमयॊ ऽतिदारुणॊ; दुर्यॊधनॊ युद्धम उपागमद यत\nतस्यार्थसिद्धिम अभिकाङ्क्षमाणस; तम अभ्येष्ये यत्र नैकान्त्यम अस्ति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 23, + "text": "मित्रं मिदेर नन्दतेः परीयतेर वा; संत्रायतेर मानद मॊदतेर वा\nबरवीति तच चामुत विप्र पूर्वात; तच चापि सर्वं मम दुर्यॊधने ऽसति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 24, + "text": "शत्रुः शदेः शासतेः शायतेर वा; शृणातेर वा शवयतेर वापि सर्गे\nउपसर्गाद बहुधा सूदतेश च; परायेण सर्वं तवयि तच च मह्यम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 25, + "text": "दुर्यॊधनार्थं तव चाप्रियार्थं; यशॊऽरथम आत्मार्थम अपीश्वरार्थम\nतस्माद अहं पाण्डव वासुदेवौ; यॊत्स्ये यत्नात कर्म तत पश्य मे ऽदय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 26, + "text": "अस्त्राणि पश्याद्य ममॊत्तमानि; बराह्माणि दिव्यान्य अथ मानुषाणि\nआसादयिष्याम्य अहम उग्रवीर्यं; दविपॊत्तमं मत्तम इवाभिमत्तः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 27, + "text": "अस्त्रं बराह्मं मनसा तद धयजय्यं; कषेप्स्ये पार्थायाप्रतिमं जयाय\nतेनापि मे नैव मुच्येत युद्धे; न चेत पतेद विषमे मे ऽदय चक्रम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 28, + "text": "वैवस्वताद दण्डहस्ताद वरुणाद वापि पाशिनः\nसगदाद वा धनपतेः सवर्जाद वापि वासवात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 29, + "text": "नान्यस्माद अपि कस्माच चिद बिभिमॊ हय आततायिनः\nइति शल्य विजानीहि यथा नाहं बिभेम्य अभीः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 30, + "text": "तस्माद भयं न मे पार्थान नापि चैव जनार्दनात\nअद्य युद्धं हि ताभ्यां मे संपराये भविष्यति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 31, + "text": "शवभ्रे ते पततां चक्रम इति मे बराह्मणॊ ऽवदत\nयुध्यमानस्य संग्रामे पराप्तस्यैकायने भयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 32, + "text": "तस्माद बिभेमि बलवद बराह्मण वयाहृताद अहम\nएते हि सॊमराजान ईश्वराः सुखदुःखयॊः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 33, + "text": "हॊमधेन्वा वत्सम अस्य परमत्त इषुणाहनम\nचरन्तम अजने शल्य बराह्मणात तपसॊ निधेः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 34, + "text": "ईषादन्तान सप्तशतान दासीदास शतानि च\nददतॊ दविजमुख्याय परसादं न चकार मे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 35, + "text": "कृष्णानां शवेतवत्सानां सहस्राणि चतुर्दश\nआहरन न लभे तस्मात परसादं दविजसत्तमात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 36, + "text": "ऋद्धं गेहं सर्वकामैर यच च मे वसु किं चन\nतत सर्वम अस्मै सत्कृत्य परयच्छामि न चेच्छति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 37, + "text": "ततॊ ऽबरवीन मां याचन्तम अपराद्धं परयत्नतः\nवयाहृतं यन मया सूत तत तथा न तद अन्यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 38, + "text": "अनृतॊक्तं परजा हन्यात ततः पापम अवाप्नुयात\nतस्माद धर्माभिरक्षार्थं नानृतं वक्क्तुम उत्सहे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 39, + "text": "मा तवं बरह्म गतिं हिंस्याः परायश्चित्तं कृतं तवया\nमद्वाक्यं नानृतं लॊके कश चित कुर्यात समाप्नुहि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 29, + "shloka": 40, + "text": "इत्य एतत ते मया परॊक्तं कषिप्तेनापि सुहृत्तया\nजानामि तवाधिक्षिपन्तं जॊषम आस्स्वॊत्तरं शृणु" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततः पुनर महाराज मद्रराजम अरिंदमम\nअभ्यभाषत राधेयः संनिवार्यॊत्तरं वचः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 2, + "text": "यत तवं निदर्शनार्थं मां शल्य जल्पितवान असि\nनाहं शक्यस तवया वाचा विभीषयितुम आहवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 3, + "text": "यदि मां देवताः सर्वा यॊधयेयुः सवासवाः\nतथापि मे भयं न सयात किम उ पार्थात सकेशवात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 4, + "text": "नाहं भीषयितुं शक्यॊ वान मात्रेण कथं चन\nअन्यं जानीहि यः शक्यस तवया भीषयितुं रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 5, + "text": "नीचस्य बलम एतावत पारुष्यं यत तवम आत्थ माम\nअशक्तॊ ऽसमद गुणान पराप्तुं वल्गसे बहु दुर्मते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 6, + "text": "न हि कर्णः समुद्भूतॊ भयार्थम इह मारिष\nविक्रमार्थम अहं जातॊ यशॊऽरथं च तथैव च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 7, + "text": "इदं तु मे तवम एकाग्रः शृणु मद्रजनाधिप\nसंनिधौ धृतराष्ट्रस्य परॊच्यमानं मया शरुतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 8, + "text": "देशांश च विविधांश चित्रान पूर्ववृत्तांश च पार्थिवान\nबराह्मणाः कथयन्तः सम धृतराष्ठम उपासते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 9, + "text": "तत्र वृद्धः पुरावृत्ताः कथाः काश चिद दविजॊत्तमः\nबाह्लीक देशं मद्रांश च कुत्सयन वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 10, + "text": "बहिष्कृता हिमवता गङ्गया च तिरस्कृताः\nसरस्वत्या यमुनया कुरुक्षेत्रेण चापि ये" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 11, + "text": "पञ्चानां सिन्धुषष्ठानां नदीनां ये ऽनतर आश्रिताः\nतान धर्मबाह्यान अशुचीन बाह्लीकान परिवर्जयेत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 12, + "text": "गॊवर्धनॊ नाम वटः सुभाण्डं नाम चत्वरम\nएतद राजकुलद्वारम आकुमारः समराम्य अहम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 13, + "text": "कार्येणात्यर्थ गाढेन बाह्लीकेषूषितं मया\nतत एषां समाचारः संवासाद विदितॊ मम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 14, + "text": "शाकलं नाम नगरम आपगा नाम निम्नगा\nजर्तिका नाम बाह्लीकास तेषां वृत्तं सुनिन्दितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 15, + "text": "धाना गौडासवे पीत्वा गॊमांसं लशुनैः सह\nअपूप मांसवाट्यानाम आशिनः शीलवर्जिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 16, + "text": "हसन्ति गान्ति नृत्यन्ति सत्रीभिर मत्ता विवाससः\nनगरागार वप्रेषु बहिर माल्यानुलेपनाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 17, + "text": "मत्तावगीतैर विविधैः खरॊष्ट्रनिनदॊपमैः\nआहुर अन्यॊन्यम उक्तानि परब्रुवाणा मदॊत्कटाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 18, + "text": "हाहते हाहतेत्य एव सवामिभर्तृहतेति च\nआक्रॊशन्त्यः परनृत्यन्ति मन्दाः पर्वस्व असंयताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 19, + "text": "तेषां किलावलिप्तानां निवसन कुरुजाङ्गले\nकश चिद बाह्लीक मुख्यानां नातिहृष्टमना जगौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 20, + "text": "सा नूनं बृहती गौरी सूक्ष्मकम्बलवासिनी\nमाम अनुस्मरती शेते बाह्लीकं कुरु वासिनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 21, + "text": "शतद्रुक नदीं तीर्त्वा तां च रम्याम इरावतीम\nगत्वा सवदेशं दरक्ष्यामि सथूलशङ्खाः शुभाः सत्रियः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 22, + "text": "मनःशिलॊज्ज्वलापाङ्गा गौर्यस तरिककुदाञ्जनाः\nकेवलाजिनसंवीताः कूर्दन्त्यः परियदर्शनाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 23, + "text": "मृदङ्गानक शङ्खानां मर्दलानां च निस्वनैः\nखरॊष्ट्राश्वतरैश चैव मत्ता यास्यामहे सुखम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 24, + "text": "शमी पीलु करीराणां वनेषु सुखवर्त्मसु\nअपूपान सक्तु पिण्डीश च खादन्तॊ मथितान्विताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 25, + "text": "पथिषु परबला भूत्वा कदास मृदिते ऽधवनि\nखलॊपहारं कुर्वाणास ताडयिष्याम भूयसः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 26, + "text": "एवं हीनेषु वरात्येषु बाह्लीकेषु दुरात्मसु\nकश चेतयानॊ निवसेन मुहूर्तम अपि मानवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 27, + "text": "ईदृशा बराह्मणेनॊक्ता बाह्लीका मॊघचारिणः\nयेषां षड्भागहर्ता तवम उभयॊः शुभपापयॊः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 28, + "text": "इत्य उक्त्वा बराह्मणः साधुर उत्तरं पुनर उक्तवान\nबाह्लीकेष्व अविनीतेषु परॊच्यमानं निबॊधत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 29, + "text": "तत्र सम राक्षसी गाति सदा कृष्ण चतुर्दशीम\nनगरे शाकले सफीते आहत्य निशि दुन्दुभिम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 30, + "text": "कदा वा घॊषिका गाथाः पुनर गास्यन्ति शाकले\nगव्यस्य तृप्ता मांसस्य पीत्वा गौडं महासवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 31, + "text": "गौरीभिः सह नारीभिर बृहतीभिः सवलंकृताः\nपलाण्डु गाण्डूष युतान खादन्ते चैडकान बहून" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 32, + "text": "वाराहं कौक्कुटं मांसं गव्यं गार्दभम औष्ट्रकम\nऐडं च ये न खादन्ति तेषां जन्म निरर्थकम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 33, + "text": "इति गायन्ति ये मत्ताः शीधुना शाकलावतः\nसबालवृद्धाः कूर्दन्तस तेषु वृत्तं कथं भवेत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 34, + "text": "इति शल्य विजानीहि हन्त भूयॊ बरवीमि ते\nयद अन्यॊ ऽपय उक्तवान अस्मान बराह्मणः कुरुसंसदि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 35, + "text": "पञ्च नद्यॊ वहन्त्य एता यत्र पीलु वनान्य अपि\nशतद्रुश च विपाशा च तृतीयेरावती तथा\nचन्द्र भागा वितस्ता च सिन्धुषष्ठा बहिर गताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 36, + "text": "आरट्टा नाम ते देशा नष्टधर्मान न तान वरजेत\nवरात्यानां दासमीयानां विदेहानाम अयज्वनाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 37, + "text": "न देवाः परतिगृह्णन्ति पितरॊ बराह्मणास तथा\nतेषां परनष्टधर्माणां बाह्लीकानाम इति शरुतिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 38, + "text": "बराह्मणेन तथा परॊक्तं विदुषा साधु संसदि\nकाष्ठकुण्डेषु बाह्लीका मृण्मयेषु च भुञ्जते\nसक्तु वाट्यावलिप्तेषु शवादि लीढेषु निर्घृणाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 39, + "text": "आविकं चौष्ट्रिकं चैव कषीरं गार्दभम एव च\nतद विकारांश च बाह्लीकाः खादन्ति च पिबन्ति च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 40, + "text": "पुत्र संकरिणॊ जाल्माः सर्वान नक्षीर भॊजनाः\nआरट्टा नाम बाह्लीका वर्जनीया विपश्चिता" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 41, + "text": "उत शल्य विजानीहि हन्त भूयॊ बरवीमि ते\nयद अन्यॊ ऽपय उक्तवान सभ्यॊ बराह्मणः कुरुसंसदि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 42, + "text": "युगं धरे पयः पीत्वा परॊष्य चाप्य अच्युतस्थले\nतद्वद भूतिलये सनात्वा कथं सवर्गं गमिष्यति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 43, + "text": "पञ्च नद्यॊ वहन्त्य एता यत्र निःसृत्य पर्वतात\nआरट्टा नाम बाह्लीका न तेष्व आर्यॊ दव्यहं वसेत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 44, + "text": "बहिश च नाम हलीकश च विपाशायां पिशाचकौ\nतयॊर अपत्यं बाह्लीका नैषा सृष्टिः परजापतेः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 45, + "text": "कारः करान महिषकान कलिङ्गान कीकटाटवीन\nकर्कॊटकान वीरकांश च दुर्धर्मांश च विवर्जयेत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 46, + "text": "इति तीर्थानुसर्तारं राक्षसी का चिद अब्रवीत\nएकरात्रा शमी गेहे महॊलूखल मेखला" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 47, + "text": "आरट्टा नाम ते देशा बाह्लीका नाम ते जनाः\nवसाति सिन्धुसौवीरा इति परायॊ विकुत्सिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 48, + "text": "उत शल्य विजानीहि हन्त भूयॊ बरवीमि ते\nउच्यमानं मया सम्यक तद एकाग्रमनाः शृणु" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 49, + "text": "बराह्मणः शिल्पिनॊ गेहम अभ्यगच्छत पुरातिथिः\nआचारं तत्र संप्रेक्ष्य परीतः शिल्पिनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 50, + "text": "मया हिमवतः शृङ्गम एकेनाध्युषितं चिरम\nदृष्टाश च बहवॊ देशा नानाधर्मसमाकुलाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 51, + "text": "न च केन च धर्मेण विरुध्यन्ते परजा इमाः\nसर्वे हि ते ऽबरुवन धर्मं यथॊक्तं वेदपारगैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 52, + "text": "अटता तु सदा देशान नानाधर्मसमाकुलान\nआगच्छता महाराज बाह्लीकेषु निशामितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 53, + "text": "तत्रैव बराह्मणॊ भूत्वा ततॊ भवति कषत्रियः\nवैश्यः शूद्रश च बाह्लीकस ततॊ भवति नापितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 54, + "text": "नापितश च ततॊ भूत्वा पुनर भवति बराह्मणः\nदविजॊ भूत्वा च तत्रैव पुनर दासॊ ऽपि जायते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 55, + "text": "भवत्य एकः कुले विप्रः शिष्टान्ये कामचारिणः\nगान्धारा मद्रकाश चैव बाह्लीकाः के ऽपय अचेतसः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 56, + "text": "एतन मया शरुतं तत्र धर्मसंकरकारकम\nकृत्स्नाम अटित्वा पृथिवीं बाह्लीकेषु विपर्ययः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 57, + "text": "उत शल्य विजानीहि हन्त भूयॊ बरवीमि ते\nयद अप्य अन्यॊ ऽबरवीद वाक्यं बाह्लीकानां विकुत्सितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 58, + "text": "सती पुरा हृता का चिद आरट्टा किल दस्युभिः\nअधर्मतश चॊपयाता सा तान अभ्यशपत ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 59, + "text": "बालां बन्धुमतीं यन माम अधर्मेणॊपगच्छथ\nतस्मान नार्यॊ भविष्यन्ति बन्धक्यॊ वै कुलेषु वः\nन चैवास्मात परमॊक्ष्यध्वं घॊरात पापान नराधमाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 60, + "text": "कुरवः सहपाञ्चालाः शाल्वा मत्स्याः सनैमिषाः\nकॊसलाः काशयॊ ऽङगाश च कलिङ्गा मगधास तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 61, + "text": "चेदयश च महाभागा धर्मं जानन्ति शाश्वतम\nनानादेशेषु सन्तश च परायॊ बाह्या लयाद ऋते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 62, + "text": "आ मत्स्येभ्यः कुरुपाञ्चालदेश्या; आ नैमिषाच चेदयॊ ये विशिष्टाः\nधर्मं पुराणम उपजीवन्ति सन्तॊ; मद्रान ऋते पञ्च नदांश च जिह्मान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 63, + "text": "एवं विद्वन धर्मकथांश च राजंस; तूष्णींभूतॊ जडवच छल्य भूयाह\nतवं तस्य गॊप्ता च जनस्य राजा; षड्भागहर्ता शुभदुष्कृतस्य" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 64, + "text": "अथ वा दुष्कृतस्य तवं हर्ता तेषाम अरक्षिता\nरक्षिता पुण्यभाग राजा परजानां तवं तव अपुण्य भाक" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 65, + "text": "पूज्यमाने पुरा धर्मे सर्वदेशेषु शाश्वते\nधर्मं पाञ्चनदं दृष्ट्वा धिग इत्य आह पितामहः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 66, + "text": "वरात्यानां दाशमीयानां कृते ऽपय अशुभ कर्मणाम\nइति पाञ्चनदं धर्मम अवमेने पितामहः\nसवधर्मस्थेषु वर्णेषु सॊ ऽपय एतं नाभिपूजयेत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 67, + "text": "उत शल्य विजानीहि हन्त भूयॊ बरवीमि ते\nकल्माषपादः सरसि निमज्जन राक्षसॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 68, + "text": "कषत्रियस्य मलं भैक्षं बराह्मणस्यानृतं मलम\nमलं पृथिव्या बाह्लीकाः सत्रीणां मद्रस्त्रियॊ मलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 69, + "text": "निमज्जमानम उद्धृत्य कश चिद राजा निशाचरम\nअपृच्छत तेन चाख्यात्म परॊक्तवान यन निबॊध तत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 70, + "text": "मानुषाणां मलं मेच्छा मेच्छानां मौष्टिका मलम\nमौष्टिकानां मलं शण्डाः शण्डानां राजयाजकाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 71, + "text": "राजयाजक याज्यानां मद्रकाणां च यन मलम\nतद भवेद वै तव मलं यद्य अस्मान न विमुञ्चसि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 72, + "text": "इति रक्षॊपसृष्टेषु विषवीर्यहतेषु च\nराक्षसं भेषजं परॊक्तं संसिद्धं वचनॊत्तरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 73, + "text": "बराह्मं पाञ्चाला कौरवेयाः सवधर्मः; सत्यं मत्स्याः शूरसेनाश च यज्ञः\nपराच्या दासा वृषला दाक्षिणात्याः; सतेना बाह्लीकाः संकरा वै सुराष्ट्राः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 74, + "text": "कृतघ्नता परवित्तापहारः; सुरा पानं गुरु दारावमर्शः\nयेषां धर्मस तान परति नास्त्य अधर्म; आरट्टकान पाञ्चनदान धिग अस्तु" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 75, + "text": "आ पाञ्चालेभ्यः कुरवॊ नैमिषाश च; मत्स्याश चैवाप्य अथ जानन्ति धर्मम\nकलिङ्गकाश चाङ्गका मागधाश च; शिष्टान धर्मान उपजीवन्ति वृद्धाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 76, + "text": "पराचीं दिशं शरिता देवा जातवेदः पुरॊगमाः\nदक्षिणां पितरॊ गुप्तां यमेन शुभकर्मणा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 77, + "text": "परतीचीं वरुणः पाति पालयन्न असुरान बली\nउदीचीं भगवां सॊमॊ बरह्मण्यॊ बराह्मणैः सह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 78, + "text": "रक्षःपिशाचान हिमवान गुह्यकान गन्धमादनः\nधरुवः सर्वाणि भूतानि विष्णुर लॊकाञ जनार्दनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 79, + "text": "इङ्गितज्ञाश च मगधाः परेक्षितज्ञाश च कॊसलाः\nअर्धॊक्ताः कुरुपाञ्चालाः शाल्वाः कृत्स्नानुशासनाः\nपार्वतीयाश च विषमा यथैव गिरयस तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 80, + "text": "सर्वज्ञा यवना राजञ शूराश चैव विशेषतः\nमलेच्छाः सवसंज्ञा नियता नानुक्त इतरॊ जनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 81, + "text": "परतिरब्धास तु बाह्लीका न च के चन मद्रकाः\nस तवम एतादृशः शल्य नॊत्तरं वक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 82, + "text": "एतज जञात्वा जॊषम आस्स्व परतीपं मा सम वै कृथाः\nस तवां पूर्वम अहं हत्वा हनिष्ये केशवार्जुनौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 83, + "text": "[षल्य]\nआतुराणां परित्यागः सवदारसुत विक्रयः\nअङ्गेषु वर्तते कर्ण येषाम अधिपतिर भवान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 84, + "text": "रथातिरथ संख्यायां यत तवा भीष्मस तदाब्रवीत\nतान विदित्वात्मनॊ दॊषान निर्मन्युर भव मा करुधः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 85, + "text": "सर्वत्र बराह्मणाः सन्ति सन्ति सर्वत्र कषत्रियाः\nवैश्याः शूद्रास तथा कर्ण सत्रियः साध्व्यश च सुव्रताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 86, + "text": "रमन्ते चॊपहासेन पुरुषाः पुरुषैः सह\nअन्यॊन्यम अवतक्षन्तॊ देशे देशे समैथुनाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 87, + "text": "परवाच्येषु निपुणः सर्वॊ भवति सर्वदा\nआत्मवाच्यं न जानीते जानन्न अपि विमुह्यति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 30, + "shloka": 88, + "text": "[स]\nकर्णॊ ऽपि नॊत्तरं पराह शल्यॊ ऽपय अभिमुखः परान\nपुनः परहस्य राधेयः पुनर याहीत्य अचॊदयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततः परानीक भिदं वयूहम अप्रतिमं परैः\nसमीक्ष्य कर्णः पार्थानां धृष्टद्युम्नाभिरक्षितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 2, + "text": "परययौ रथघॊषेण सिंहनाद रवेण च\nवादित्राणां च निनदैः कम्पयन्न इव मेदिनीम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 3, + "text": "वेपमान इव करॊधाद युद्धशौण्डः परंतपः\nपतिव्यूह्य महातेजा यथावद भरतर्षभ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 4, + "text": "वयधमत पाण्डवीं सेनाम आसुरीं मघवान इव\nयुधिष्ठिरं चाभिभवन्न असपव्यं चकार ह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 5, + "text": "[धृ]\nकथं संजय राधेयः परत्यव्यूहत पाण्डवान\nधृष्टद्युम्नमुखान वीरान भीमसेनाभिरक्षितान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 6, + "text": "के च परपक्षौ पक्षौ वा मम सैन्यस्य संजय\nपरविभज्य यथान्यायं कथं वा समवस्थिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 7, + "text": "कथं पाण्डुसुतश चापि परत्यव्यूहन्त मामकान\nकथं चैतान महायुद्धं परावर्तत सुदारुणम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 8, + "text": "कव च बीभत्सुर अभवद यत कर्णॊ ऽयाद युधिष्ठिरम\nकॊ हय अर्जुनस्य सांनिध्ये शक्तॊ ऽभयेतुं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 9, + "text": "सर्वभूतानि यॊ हय एकः खाण्डवे जितवान पुरा\nकस तम अन्यत्र राधेयात परतियुध्येज जिजीविषुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 10, + "text": "[स]\nशृणु वयूहस्य रचनाम अर्जुनश च यथागतः\nपरिदाय नृपं तेभ्यः संग्रामश चाभवद यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 11, + "text": "कृपः शारद्वतॊ राजन मागधश च तरस्विनः\nसात्वतः कृतवर्मा च दक्षिणं पक्षम आश्रिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 12, + "text": "तेषां परपक्षे शकुनिर उलूकश च महारथः\nसादिभिर विमलप्रासैस तवानीकम अरक्षताम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 13, + "text": "गान्धारिभिर असंभ्रान्तैः पार्वतीयैश च दुर्जयैः\nशलभानाम इव वरातैः पिशाचैर इव दुर्दृशैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 14, + "text": "चतुस्त्रिंशत सहस्राणि रथानाम अनिवर्तिनाम\nसंशप्तका युद्धशौण्डा वामं पार्श्वम अपालयन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 15, + "text": "समुच्चितास तव सुतैः कृष्णार्जुन जिघांसवः\nतेषां परपक्षः काम्बॊजाः शकाश च यवनैः सह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 16, + "text": "निदेशात सूतपुत्रस्य सरथाः साश्वपत्तयः\nआह्वयन्तॊ ऽरजुनं तस्थुः केशवं च महाबलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 17, + "text": "मध्ये सेनामुखं कर्णॊ वयवातिष्ठत दंशितः\nचित्रवर्माङ्गदः सरग्वी पालयन धवज्जिनी मुखम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 18, + "text": "रक्ष्यमाणः सुसंरब्धैः पुत्रैः शस्त्रभृतां वरः\nवाहिनी परमुखं वीरः संप्रकर्षन्न अशॊभत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 19, + "text": "अयॊ ऽरत्निर महाबाहुः सूर्यवैश्वानर दयुतिः\nमहाद्विप सकन्धगतः पिङ्गलः परियदर्शनः\nदुःशासनॊ वृतः सैन्यैः सथितॊ वयूहस्य पृष्ठ्यतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 20, + "text": "तम अन्वयान महाराज सवयं दुर्यॊधनॊ नृपः\nचित्राश्वैश चित्रसंनाहैः सॊदर्यैर अभिरक्षितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 21, + "text": "रक्ष्यमाणॊ महावीर्यैः सहितैर मद्रकेकयैः\nअशॊभत महाराज देवैर इव शतक्रतुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 22, + "text": "अश्वत्थामा कुरूणां च ये परवीरा महारथाः\nनित्यमत्ताश च मातङ्गाः शूरैर मलेच्छैर अधिष्ठिताः\nअन्वयुस तद्रथानीकं कषरन्त इव तॊयदाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 23, + "text": "ते धवजैर वैजयन्तीभिर जवलद्भिः परमायुधैः\nसादिभिश चास्थिता रेजुर दरुमवन्त इवाचलाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 24, + "text": "तेषां पदातिनागानां पादरक्षाः सहस्रशः\nपट्टिशासि धराः शूरा बभूवुर अनिवर्तिनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 25, + "text": "सादिभिः सयन्दनैर नागैर अधिकं समलंकृतैः\nस वयूह राजॊ विबभौ देवासुरचमूपमः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 26, + "text": "बार्हस्पत्यः सुविहितॊ नायकेन विपश्चिता\nनृत्यतीव महाव्यूहः परेषाम आदधद भयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 27, + "text": "तस्य पक्षप्रपक्षेभ्यॊ निष्पतन्ति युयुत्सवः\nपत्त्यश्वरथमातङ्गाः परावृषीव बलाहकाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 28, + "text": "ततः सेनामुखे कर्णं दृष्ट्वा राजा युधिष्ठिरः\nधनंजयम अमित्रघ्नम एकवीरम उवाच ह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 29, + "text": "पश्यार्जुन महाव्यूहं कर्णेन विहितं रणे\nयुक्तं पक्षैः परपक्षैश च सेनानीकं परकाशते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 30, + "text": "तद एतद वै समालॊक्य परत्यमित्रं महद बलम\nयथा नाभिभवत्य अस्मांस तथा नीतिर विधीयताम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 31, + "text": "एवम उक्तॊ ऽरजुनॊ राज्ञा पराञ्जलिर नृपम अब्रवीत\nयथा भवान आह तथा तत सर्वं न तद अन्यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 32, + "text": "यस तव अस्य विहितॊ घातस तं करिष्यामि भारत\nपरधानवध एवास्य विनाशस तं करॊम्य अहम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 33, + "text": "[य]\nयस्मात तवम एव राधेयं भीमसेनः सुयॊधनम\nवृषसेनं च नकुलः सहदेवॊ ऽपि सौबलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 34, + "text": "दुःशासनं शतानीकॊ हार्दिक्यं शिनिपुंगवः\nधृष्टद्युम्नस तथा दरौणिं सवयं यास्याम्य अहं कृपम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 35, + "text": "दरौपदेया धार्तराष्ट्राञ शिष्टान सह शिखण्डिना\nते ते च तांस तान अहितान अस्माकं घनन्तु मामकाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 36, + "text": "[स]\nइत्य उक्तॊ धर्मराजेन तथेत्य उक्त्वा धनंजयः\nवयादिदेश सवसैन्यानि सवयं चागाच चमूमुखम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 37, + "text": "अथ तं रथम आयान्तं दृष्ट्वात्यद्भुत दर्शनम\nउवाचाधिरथिं शल्यः पुनस तं युद्धदुर्मदम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 38, + "text": "अयं स रथ आयाति शवेताश्वः कृष्णसारथिः\nनिघ्नन्न अमित्रान कौन्तेयॊ यं यं तवं परिपृच्छसि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 39, + "text": "शरूयते तुमुलः शब्दॊ रथनेमि सवनॊ महान\nएष रेणुः समुद्भूतॊ दिवम आवृत्य तिष्ठति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 40, + "text": "चक्रनेमि परणुन्ना च कम्पते कर्ण मेदिनी\nपरवात्य एष महावायुर अभितस तव वाहिनीम\nकरव्यादा वयाहरन्त्य एते मृगाः कुर्वन्ति भैरवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 41, + "text": "पश्य कर्ण महाघॊरं भयदं लॊमहर्षणम\nकबन्धं मेघसंकाशं भानुम आवृत्य संस्थितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 42, + "text": "पश्य यूथैर बहुविधैर मृगाणां सर्वतॊदिशम\nबलिभिर दृप्तशार्दूलैर आदित्यॊ ऽभिनिरीक्ष्यते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 43, + "text": "पश्य कङ्कांश च गृध्रांश च समवेतान सहस्रशः\nसथितान अभिमुखान घॊरान अन्यॊन्यम अभिभाषतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 44, + "text": "सिताश चाश्वाः समायुक्तास तव कर्ण महारथे\nपरदराः परज्वलन्त्य एते धवजश चैव परकम्पते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 45, + "text": "उदीर्यतॊ हयान पश्य महाकायान महाजवान\nपलवमानान दर्शनीयान आकाशे गरुडान इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 46, + "text": "धरुवम एषु निमित्तेषु भीमिम आवृत्य पार्थिवाः\nसवप्स्यन्ति निहताः कर्ण शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 47, + "text": "शङ्खानां तुमुलः शब्दः शरूयते लॊमहर्षणः\nआनकानां च राधेय मृदङ्गानां च सर्वशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 48, + "text": "बाणशब्दान बहुविधान नराश्वरथनिस्वना\nजयातलत्रेषु शब्दांश च शृणु कर्ण महात्मनाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 49, + "text": "हेमरूप्य परमृष्टानां वाससां शिल्पिनिर्मिताः\nनानावर्णा रथे भान्ति शवसनेन परकम्पिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 50, + "text": "सहेम चन्द्र तारार्काः पताकाः किङ्किणी युताः\nपश्य कर्णार्जुनस्यैताः सौदामिन्य इवाम्बुदे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 51, + "text": "धवजाः कणकणायन्ते वातेनाभिसमीरिताः\nसपताका रथाश चापि पाञ्चालानां महात्मनाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 52, + "text": "नागाश्वरथपत्त्यौघांस तावकान समभिघ्नतः\nधवजाग्रं दृश्यते तव अस्य जयाशब्दश चापि शरूयते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 53, + "text": "अद्य दरष्टासि तं वीरं शवेताश्वं कृष्णसारथिम\nनिघ्नन्तं शात्रवान संख्ये यं कर्ण परिपृच्छसि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 54, + "text": "अद्य तौ पुरुषव्याघ्रौ लॊहिताक्षौ परंतपौ\nवासुदेवार्जुनौ कर्ण दरष्टास्य एकरथस्थितौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 55, + "text": "सारथिर यस्य वार्ष्णेयॊ गाण्डीवं यस्य कार्मुकम\nतं चेद धन्तासि राधेय तवं नॊ राजा भविष्यसि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 56, + "text": "एष संशप्तकाहूतस तान एवाभिमुखॊ गतः\nकरॊति कदनं चैषां संग्रामे दविषतां बली\nइति बरुवाणं मद्रेशं कर्णः पराहातिमन्युमान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 57, + "text": "पश्य संशप्तकैः करुद्धैः सर्वतः समभिद्रुतः\nएष सूर्य इवाम्भॊदैर्श छन्नः पार्थॊ न दृश्यते\nएतद अन्तॊ ऽरजुनः शल्य निमग्नः शॊकसागरे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 58, + "text": "[षल्य]\nवरुणं कॊ ऽमभसा हन्याद इन्धनेन च पावकम\nकॊ वानिलं निगृह्णीयात पिबेद वा कॊ महार्णवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 59, + "text": "ईदृग रूपम अहं मन्ये पार्थस्य युधि निग्रहम\nन हि शक्यॊ ऽरजुनॊ जेतुं सेन्द्रैः सर्वैः सुरासुरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 60, + "text": "अथैवं परितॊषस ते वाचॊक्त्वा सुमना भव\nन स शक्यॊ युधा जेतुम अन्यं कुरु मनॊरथम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 61, + "text": "बाहुभ्याम उद्धरेद भूमिं दहेत करुद्ध इमाः परजाः\nपातयेत तरिदिवाद देवान यॊ ऽरजुनं समरे जयेत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 62, + "text": "पश्य कुन्तीसुतं वीरं भीमम अक्लिष्टकारिणम\nपरभासन्तं महाबाहुं सथितं मेरुम इवाचलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 63, + "text": "अमर्षी नित्यसंरब्धश चिरं वैरम अनुस्मरन\nएष भीमॊ जय परेप्सुर युधि तिष्ठति वीर्यवान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 64, + "text": "एष धर्मभृतां शरेष्ठॊ धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nतिष्ठत्य असुकरः संख्ये परैः परपुरंजयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 65, + "text": "एतौ च पुरुषव्याघ्राव अश्विनाव इव सॊदरौ\nनकुलः सहदेवश च तिष्ठतॊ युधि दुर्जयौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 66, + "text": "दृश्यन्त एते कार्ष्णेयाः पञ्च पञ्चाचला इव\nवयवस्थिता यॊत्स्यमानाः सर्वे ऽरजुन समा युधि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 67, + "text": "एते दरुपदपुत्राश च धृष्टद्युम्नपुरॊगमाः\nहीनाः सत्यजिता वीरास तिष्ठन्ति परमौजसः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 31, + "shloka": 68, + "text": "इति संवदतॊर एव तयॊः पुरुषसिंहयॊः\nते सेने समसज्जेतां गङ्गा यमुनवद भृषम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nतथा वयूढेष्व अनीकेषु संसक्तेषु च संजय\nसंशप्तकान कथं पार्थॊ गतः कर्णश च पाण्डवान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 2, + "text": "एतद विस्तरतॊ युद्धं परब्रूहि कुशलॊ हय असि\nन हि तृप्यामि वीराणां शृण्वानॊ विक्रमान रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 3, + "text": "[स]\nतत सथाने समवस्थाप्य परत्यमित्रं महाबलम\nअव्यूहतार्जुनॊ वयूहं पुत्रस्य तव दुर्नये" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 4, + "text": "तत सादिनागकलिलं पदातिरथसंकुलम\nधृष्टद्युम्नमुखैर वयूढम अशॊभत महद बलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 5, + "text": "पारावत सवर्णाश्वश चन्द्रादित्य समद्युतिः\nपार्षतः परबभौ धन्वी कालॊ विग्रहवान इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 6, + "text": "पार्षतं तव अभि संतस्थुर दरौपदेया युयुत्सवः\nसानुगा भीमवपुशश चन्द्रं तारागणा इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 7, + "text": "अथ वयूढेष्व अनीकेषु परेक्ष्य संशप्तकान रणे\nकरुद्धॊ ऽरजुनॊ ऽभिदुद्राव वयाक्षिपन गाण्डिवं धनुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 8, + "text": "अथ संशप्तकाः पार्थम अभ्यधावन वधैषिणः\nविजये कृतसंकल्पा मृत्युं कृत्वा निवर्तनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 9, + "text": "तद अश्वसंघ बहुलं मत्तनागरथाकुलम\nपत्तिमच छूर वीरौघैर दरुतम अर्जुनम आद्रवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 10, + "text": "स संप्रहारस तुमुलस तेषाम आसीत किरीटिना\nतस्यैव नः शरुतॊ यादृङ निवातकवचैः सह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 11, + "text": "रथान अश्वान धवजान नागान पत्तीन रथपतीन अपि\nइषून धनूंषि खड्गांश च चक्राणि च परश्वधान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 12, + "text": "सायुधान उद्यतान बाहून उद्यतान्य आयुधानि च\nचिच्छेद दविषतां पार्थः शिरांसि च सहस्रशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 13, + "text": "तस्मिन सैन्ये महावर्ते पातालावर्त संनिभे\nनिमग्नं तं रथं मत्वा नेदुः संशप्तका मुदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 14, + "text": "स पुरस्ताद अरीन हत्वा पश्चार्धेनॊत्तरेण च\nदक्षिणेन च बीभत्सुः करुद्धॊ रुद्रः पशून इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 15, + "text": "अथ पाञ्चाल चेदीनां सृञ्जयानां च मारिष\nतवदीयैः सह संग्राम आसीत परमदारुणः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 16, + "text": "कृपश च कृतवर्मा च शकुनिश चापि सौबलः\nहृष्टसेनाः सुसंरब्धा रथानीकैः परहारिणः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 17, + "text": "कॊसलैः काशिमत्स्यैश च कारूषैः केकयैर अपि\nशूरसेनैः शूर वीरैर युयुधुर युद्धदुर्मदाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 18, + "text": "तेषाम अन्तकरं युद्धं देहपाप्म परणाशनम\nशूद्र विट कषत्रवीराणां धर्म्यं सवर्ग्यं यशः करम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 19, + "text": "दुर्यॊधनॊ ऽपि सहितॊ भरातृभिर भरतर्षभ\nगुप्तः कुरुप्रवीरैश च मद्राणां च महारथैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 20, + "text": "पाण्डवैः सहपाञ्चालैश चेदिभिः सात्यकेन च\nयुध्यमानं रणे कर्णं कुरुवीरॊ ऽभयपालयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 21, + "text": "कर्णॊ ऽपि निशितैर बाणैर विनिहत्य महाचमूम\nपरमृद्य च रथश्रेष्ठान युधिष्ठिरम अपीडयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 22, + "text": "विपत्रायुध देहासून कृत्वा शत्रून सहस्रशः\nयुक्त्वा सवर्गयशॊभ्यां च सवेभ्यॊ मुदम उदावहत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 23, + "text": "[धृ]\nयत तत परविश्य पार्थानां सेनां कुर्वञ जनक्षयम\nकर्णॊ राजानम अभ्यर्च्छत तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 24, + "text": "के च परवीराः पार्थानां युधि कर्णम अवारयन\nकांश च परमथ्याधिरथिर युधिष्ठिरम अपीडयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 25, + "text": "[स]\nधृष्टद्युम्नमुखान पार्थान दृष्ट्वा कर्णॊ वयवस्थितान\nसमभ्यधावत तवरितः पाञ्चालाञ शत्रुकर्शनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 26, + "text": "तं तूर्णम अभिधावन्तं पाञ्चाला जितकाशिनः\nपरत्युद्ययुर महाराज हंसा इव महार्णवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 27, + "text": "ततः शङ्खसहस्राणां निस्वनॊ हृदयंगमः\nपरादुरासीद उभयतॊ भेरीशब्दश च दारुणः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 28, + "text": "नाना वादित्रनादश च दविपाश्वरथनिस्वनः\nसिंहनादश च वीराणाम अभवद दारुणस तदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 29, + "text": "साद्रि दरुमार्णवा भूमिः सवाताम्बुदम अम्बरम\nसार्केन्दु गरहनक्षत्रा दयौश च वयक्तं वयघूर्णत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 30, + "text": "अति भूतानि तं शब्दं मेनिरे ऽति च विव्यथुः\nयानि चाप्लव सत्त्वानि परायस तानि मृतानि च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 31, + "text": "अथ कर्णॊ भृशं करुद्धः शीघ्रम अस्त्रम उदीरयन\nजघान पाण्डवीं सेनाम आसुरीं मघवान इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 32, + "text": "स पाण्डवरथांस तूर्णं परविश्य विसृजञ शरान\nपरभद्रकाणां परवरान अहनत सप्त सप्ततिम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 33, + "text": "ततः सुपुङ्खैर निशितै रथश्रेष्ठॊ रथेषुभिः\nअवधीत पञ्चविंशत्या पाञ्चालान पञ्चविंशतिम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 34, + "text": "सुवर्णपुङ्खैर नाराचैः परकायविदारणैः\nचेदिकान अवधीद वीरः शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 35, + "text": "तं तथा समरे कर्म कुर्वाणम अतिमानुषम\nपरिवव्रुर महाराज पाञ्चालानां रथव्रजाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 36, + "text": "ततः संधाय विशिखान पञ्च भारत दुःसहान\nपाञ्चालान अवधीत पञ्च कर्णॊ वैकर्तनॊ वृषः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 37, + "text": "भानुदेवं चित्रसेनं सेना बिन्दुं च भारत\nतपनं शूरसेनं च पाञ्चालान अवधीद रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 38, + "text": "पाञ्चालेषु च शूरेषु वध्यमानेषु सायकैः\nहाहाकारॊ महान आसीत पाञ्चालानां महाहवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 39, + "text": "तेषां संकीर्यमाणानां हाहाकारकृता दिशः\nपुनर एव च तान कर्णॊ जघानाशु पतत्रिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 40, + "text": "चक्ररक्षौ तु कर्णस्य पुत्रौ मारिष दुर्जयौ\nसुषेणः सत्यसेनश च तयक्त्वा पराणान अयुध्यताम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 41, + "text": "पृष्ठगॊपस तु कर्णस्य जयेष्ठः पुत्रॊ महारथः\nवृषसेनः सवयं कर्णं पृष्ठतः पर्यपालयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 42, + "text": "धृष्टद्युम्नः सात्यकिश च दरौपदेया वृकॊदरः\nजनमेजयः शिखण्डी च परवीराश च परभद्रकाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 43, + "text": "चेदिकेकयपाञ्चाला यमौ मत्स्याश च दंशिताः\nसमभ्यधावन राधेयं जिघांसन्तः परहारिणः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 44, + "text": "त एनं विविधैः शस्त्रैः शरधाराभिर एव च\nअभ्यवर्षन विमृद्नन्तः परावृषीवाम्बुदा गिरिम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 45, + "text": "पितरं तु परीप्सन्तः कर्ण पुत्राः परहारिणः\nतवदीयाश चापरे राजन वीरा वीरान अवारयन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 46, + "text": "सुषेणॊ भीमसेनस्य छित्त्वा भल्लेन कार्मुकम\nनाराचैः सप्तभिर विद्ध्वा हृदि भीमं ननाद ह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 47, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय सुदृढं भीमविक्रमः\nसज्यं वृकॊदरः कृत्वा सुषेणस्याच्छिनद धनुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 48, + "text": "विव्याध चैनं नवभिः करुद्धॊ नृत्यन्न इवेषुभिः\nकर्णं च तूर्णं विव्याध तरिसप्तत्या शितैः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 49, + "text": "सत्यसेनं च दशभिः साश्वसूतध्वजायुधम\nपश्यतां सुहृदां मध्ये कर्ण पुत्रम अपातयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 50, + "text": "कषुरप्र णुन्नं तत तस्य शिरश चन्द्रनिभाननम\nशुभदर्शनम एवासीन नालभ्रष्टम इवाम्बुजम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 51, + "text": "हत्वा कर्णसुतं भीमस तावकान पुनर आर्दयत\nकृप हार्दिक्ययॊश छित्त्वा चापे ताव अप्य अथार्दयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 52, + "text": "दुःशासनं तरिभिर विद्ध्वा शकुनिं षड्भिर आयसैः\nउलूकं च पतत्रिं च चकार विरथाव उभौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 53, + "text": "हे सुषेण हतॊ ऽसीति बरुवन्न आदत्त सायकम\nतम अस्य कर्णश चिच्छेद तरिभिश चैनम अताडयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 54, + "text": "अथान्यम अपि जग्राह सुपर्वाणं सुतेजनम\nसुषेणायासृजद भीमस तम अप्य अस्याच्छिनद वृषः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 55, + "text": "पुनः कर्णस तरिसप्तत्या भीमसेनं रथेषुभिः\nपुत्रं परीप्सन विव्याध करूरं करूरैर जिघांसया" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 56, + "text": "सुषेणस तु धनुर गृह्य भारसाधनम उत्तमम\nनकुलं पञ्चभिर बाणैर बाह्वॊर उरसि चार्दयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 57, + "text": "नकुलस तं तु विंशत्या विद्ध्वा भारसहैर दृढैः\nननाद बलवन नादं कर्णस्य भयम आदधत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 58, + "text": "तं सुषेणॊ महाराज विद्ध्वा दशभिर आशुगैः\nचिच्छेद च धनुः शीघ्रं कषुरप्रेण महारथः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 59, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय नकुलः करॊधमूर्च्छितः\nसुषेणं बहुभिर बाणैर वारयाम आस संयुगे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 60, + "text": "स तु बाणैर दिशॊ राजन्न आच्छाद्य परवीरहा\nआजघ्ने सारथिं चास्य सुषेणं च ततस तरिभिः\nचिच्छेद चास्य सुदृढं धनुर भल्लैस तरिभिस तरिधा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 61, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय सुषेणः करॊधमूर्छितः\nअविध्यन नकुलं षष्ट्या सहदेवं च सप्तभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 62, + "text": "तद युद्धं सुमहद घॊरम आसीद देवासुरॊपमम\nनिघ्नतां सायकैस तूर्णम अन्यॊन्यस्य वधं परति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 63, + "text": "सात्यकिर वृषसेनस्य हत्वा सूतं तरिभिः शरैः\nधनुश चिच्छेद भल्लेन जघानाश्वांश च सप्तभिः\nधवजम एकेषुणॊन्मथ्य तरिभिस तं हृद्य अताडयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 64, + "text": "अथावसन्नः सवरथे मुहूर्तात पुनर उत्थितः\nअथॊ जिघांसुः शैनेयं खड्गचर्म भृद अभ्ययात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 65, + "text": "तस्य चाप्लवतः शीघ्रं वृषसेनस्य सात्यकिः\nवराहकर्णैर दशभिर अविध्यद असि चर्मणी" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 66, + "text": "दुःशासनस तु तं दृष्ट्वा विरथं वयायुधं कृतम\nआरॊप्य सवरथे तूर्णम अपॊवाह रथान्तरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 67, + "text": "अथान्यं रथम आस्थाय वृषसेनॊ महारथः\nकर्णस्य युधि दुर्धर्षः पुनः पृष्ठम अपालयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 68, + "text": "दुःशासनं तु शैनेयॊ नवैर नवभिर आशुगैः\nविसूताश्वरथं कृत्वा ललाडे तरिभिर आर्पयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 69, + "text": "स तव अन्यं रथम आस्थाय विधिवत कल्पितं पुनः\nयुयुधे पाण्डुभिः सार्धं कर्णस्याप्याययन बलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 70, + "text": "धृष्टद्युम्नस ततः कर्णम अविध्यद दशभिः शरैः\nदरौपदेयास तरिसप्तत्या युयुधानस तु सप्तभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 71, + "text": "भीमसेनश चतुःषष्ट्या सहदेवश च पञ्चभिः\nनकुलस तरिंशता बाणैः शतानीकश च सप्तभिः\nशिखण्डी दशभिर वीरॊ धर्मराजः शतेन तु" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 72, + "text": "एते चान्ये च राजेन्द्र परवीरा जय गृद्धिनः\nअभ्यर्दयन महेष्वासं सूतपुत्रं महामृधे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 73, + "text": "तान सूतपुत्रॊ विशिखैर दशभिर दशभिः शितैः\nरथे चारु चरन वीरः पत्यविध्यद अरिंदमः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 74, + "text": "तत्रास्त्र वीर्यं कर्णस्य लाघवं च महात्मनः\nअपश्याम महाराज तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 75, + "text": "न हय आददानं ददृशुः संदधानं च सायकान\nविमुञ्चन्तं च संरम्भाद ददृशुस ते महारथम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 76, + "text": "दयौर वियद भूर दिशश चाशु परणुन्ना निशितैः शरैः\nअरुणाभ्रावृताकारं तस्मिन देशे बभौ वियत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 77, + "text": "नृत्यन्न इव हि राधेयश चापहस्तः परतापवान\nयैर विद्धः परत्यविध्यत तान एकैकं तरिगुणैः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 78, + "text": "दशभिर दशभिश चैनान पुनर विद्ध्वा ननाद ह\nसाश्वसूत धवजच छत्रास ततस ते विवरं ददुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 79, + "text": "तान परमृद्नन महेष्वासान राधेयः शरवृष्टिभिः\nराजानीकम असंबाधं पराविशच छत्रुकर्शनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 80, + "text": "स रथांस तरिशतान हत्वा चेदीनाम अनिवर्तिनाम\nराधेयॊ निशितैर बाणैर ततॊ ऽभयार्च्छद युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 81, + "text": "ततस ते पाण्डवा राजञ शिखण्डी च ससात्यकिः\nराधेयात परिरक्षन्तॊ राजानं पर्यवारयन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 82, + "text": "तथैव तावकाः सर्वे कर्णं दुर्वारणं रणे\nयत्ताः सेना महेष्वासाः पर्यरक्षन्त सर्वशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 83, + "text": "नाना वादित्रघॊषाश च परादुरासन विशां पते\nसिंहनादश च संजज्ञे शूराणाम अनिवर्तिनाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 32, + "shloka": 84, + "text": "ततः पुनः समाजग्मुर अभीताः कुरुपाण्डवाः\nयुधिष्ठिर मुखाः पार्थाः सूतपुत्र मुखा वयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nविदार्य कर्णस तां सेनां धर्मराजम उपाद्रवत\nरथहस्त्यश्वपत्तीनां सहस्रैः परिवारितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 2, + "text": "नानायुध सहस्राणि परेषितान्य अरिभिर वृषः\nछित्त्वा बाणशतैर उग्रैस तान विध्यद असंभ्रमः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 3, + "text": "निचकर्त शिरांस्य एषां बाहून ऊरूंश च सर्वशः\nते हता वसुधां पेतुर भग्नाश चान्ये विदुद्रुवुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 4, + "text": "दरविडान्ध्र निषादास तु पुनः सात्यकिचॊदिताः\nअभ्यर्दयञ जिघांसन्तः पत्तयः कर्णम आहवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 5, + "text": "ते विबाहु शिरस तराणाः परहताः कर्ण सायकैः\nपेतुः पृथिव्यां युगपच छिन्नं शालवनं यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 6, + "text": "एवं यॊधशतान्य आजौ सहस्राण्य अयुतानि च\nहतानीयुर महीं देहैर यशसापूरयन दिशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 7, + "text": "अथ वैकर्तनं कर्णं रणे करुद्धम इवान्तकम\nरुरुधुः पाण्डुपाञ्चाला वयाधिं मन्त्रौषधैर इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 8, + "text": "स तान परमृद्याभ्यपतत पुनर एव युधिष्ठिरम\nमन्त्रौषधिक्रियातीतॊ वयाधिर इत्य उल्बणॊ यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 9, + "text": "स राजगृद्धिभी रुद्धः पाण्डुपाञ्चाल केकयैः\nनाशकत तान अतिक्रान्तुं मृत्युर बरह्मविदॊ यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरः कर्णम अदूरस्थं निवारितम\nअब्रवीत परवीरघ्नः करॊधसंरक्तलॊचनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 11, + "text": "कर्ण कर्ण वृथा दृष्टे सूतपुत्र वचः शृणु\nसदा सपर्धसि संग्रामे फल्गुनेन यशस्विना\nतथास्मान बाधसे नित्यं धार्तराष्ट्र मते सथितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 12, + "text": "यद बलं यच च ते वीर्यं परद्वेषॊ यश च पाण्डुषु\nतत सर्वं दर्शयस्वाद्य पौरुषं महद आस्थितः\nयुद्धश्रद्धां स ते ऽदयाहं विनेष्यामि महाहवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 13, + "text": "एवम उक्त्वा महाराज कर्णं पाण्डुसुतस तदा\nसुवर्णपुङ्खैर दशभिर विव्याधायॊ मयैः शितैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 14, + "text": "तं सूतपुत्रॊ नवभिः परत्यविध्यद अरिंदमः\nवत्सदन्तैर महेष्वासः परहसन्न इव भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 15, + "text": "ततः कषुराभ्यां पाञ्चाल्यौ चक्ररक्षौ महात्मनः\nजघान समरे शूरः शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 16, + "text": "ताव उभौ धर्मराजस्य परवीरौ परिपार्श्वतः\nरथाभ्याशे चकाशेते चन्द्रस्येव पुनर वसू" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 17, + "text": "युधिष्ठिरः पुनः कर्णम अविध्यत तरिंशता शरैः\nसुषेणं सत्यसेनं च तरिभिस तरिभिर अताडयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 18, + "text": "शल्यं नवत्या विव्याध तरिसप्तत्या च सूतजम\nतांश चास्य गॊप्तॄन विव्याध तरिभिस तरिभिर अजिह्मगैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 19, + "text": "ततः परहस्याधिरथिर विधुन्वानः स कार्मुकम\nभित्त्वा भल्लेन राजानं विद्ध्वा षष्ट्यानदन मुदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 20, + "text": "ततः परवीराः पाण्डूनाम अभ्यधावन युधिष्ठिरम\nसूतपुत्रात परीप्सन्तः कर्णम अभ्यर्दयञ शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 21, + "text": "सात्यकिश चेकितानश च युयुत्सुः पाण्ड्य एव च\nधृष्टद्युम्नः शिखण्डी च दरौपदेयाः परभद्रकाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 22, + "text": "यमौ च भीमसेनश च शिशुपालस्य चात्मजः\nकारूषा मत्स्यशेषाश च केकयाः काशिकॊसलाः\nएते च तवरिता वीरा वसुषेणम अवारयन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 23, + "text": "जनमेजयश च पाञ्चाल्यः कर्णं विव्याध सायकैः\nवराहकर्णैर नाराचैर नालीकैर निशितैः शरैः\nवत्सदन्तैर विपाठैश च कषुरप्रैश चटका मुखैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 24, + "text": "नानाप्रहरणैश चॊग्रै रथहस्त्यश्वसादिनः\nसर्वतॊ ऽभयाद्रवन कर्णं परिवार्य जिघांसया" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 25, + "text": "स पाण्डवानां परवरैः सर्वतः समभिद्रुतः\nउदैरयद बराह्मम अस्त्रं शरैः संपूरयन दिशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 26, + "text": "तथा शरमहाज्वालॊ वीर्यॊष्मा कर्ण पावकः\nनिर्दहन पाण्डव वनं चारु पर्यचरद रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 27, + "text": "स संवार्य महास्त्राणि महेष्वासॊ महात्मनाम\nपरहस्य पुरुषेन्द्रस्य शरैश चिच्छेद कार्मुकम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 28, + "text": "तथ संधाय नवतिं निमेषान नतपर्वणाम\nबिभेद कवचं राज्ञॊ रणे कर्णः शितैः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 29, + "text": "तद वर्म हेमविकृतं रराज निपतत तदा\nसविद्युदभ्रं सवितुः शिष्टं वातहतं यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 30, + "text": "तद अङ्गं पुरुषेन्द्रस्य भरष्टवर्म वयरॊचत\nरत्नैर अलंकृतं दिव्यैर वयभ्रं निशि यथा नभः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 31, + "text": "स विवर्मा शरैः पार्थॊ रुधिरेण समुक्षितः\nकरुद्धः सर्वायसीं शक्तिं चिक्षेपाधिरथिं परति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 32, + "text": "तां जवलन्तीम इवाकाशे शरैश चिच्छेद सप्तभिः\nसा छिन्ना भूमिम अपतन महेष्वासस्य सायकैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ बाह्वॊर ललाटे च हृदि चैव युधिष्ठिरः\nचतुर्भिस तॊमरैः कर्णं ताडयित्वा मुदानदत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 34, + "text": "उद्भिन्न रुधिरः कर्णः करुद्धः सर्प इव शवसन\nधवजं चिच्छेद भल्लेन तरिभिर विव्याध पाण्डवम\nइषुधी चास्य चिच्छेद रथं च तिलशॊ ऽचछिनत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 35, + "text": "एवं पार्थॊ वयपायात स निहतप्रार्ष्टि सारथिः\nअशक्नुवन परमुखतः सथातुं कर्णस्य दुर्मनाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 36, + "text": "तम अभिद्रुत्य राधेयः सकन्धं संस्पृश्य पाणिना\nअब्रवीत परहसन राजन कुत्सयन्न इव पाण्डवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 37, + "text": "कथं नाम कुले जातः कषत्रधर्मे वयवस्थितः\nपरजह्यात समरे शत्रून पराणान रक्षन महाहवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 38, + "text": "न भवान कषत्रधर्मेषु कुशलॊ ऽसीति मे मतिः\nबराह्मे बले भवान युक्तः सवाध्याये यज्ञकर्मणि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 39, + "text": "मां सम युध्यस्व कौन्तेय मा च वीरान समासदः\nमा चैनान अप्रियं बरूहि मा च वरज महारणम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 40, + "text": "एवम उक्त्वा ततः पार्थं विसृज्य च महाबलः\nनयहनत पाण्डवीं सेनां वज्रहस्त इवासुरीम\nततः परायाद दरुतं राजन वरीडन्न इव जनेश्वरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 41, + "text": "अथ परयान्तं राजानम अन्वयुस ते तदाच्युतम\nचेदिपाण्डव पाञ्चालाः सात्यकिश च महारथ\nदरौपदेयास तथा शूरा माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 42, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरानीकं दृष्ट्वा कर्णः पराङ्मुखम\nकुरुभिः सहितॊ वीरैः पृष्ठगैः पृष्ठम अन्वयात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 43, + "text": "शङ्खभेरी निनादैश च कार्मुकाणां च निस्वनैः\nबभूव धार्तराष्ट्राणां सिंहनाद रवस तदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 44, + "text": "युधिष्ठिरस तु कौरव्य रथम आरुह्य सत्वरः\nशरुतकीर्तेर महाराज दृष्टवान कर्ण विक्रमम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 45, + "text": "काल्यमानं बलं दृष्ट्वा धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nतान यॊधान अब्रवीत करुद्धॊ हतैनं वै सहस्रशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 46, + "text": "ततॊ राज्ञाभ्यनुज्ञाताः पाण्डवानां महारथाः\nभीमसेनमुखाः सर्वे पुत्रांस ते परत्युपाद्रवन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 47, + "text": "अभवत तुमुलः शब्दॊ यॊधानां तत्र भारत\nहस्त्यश्वरथपत्तीनां शस्त्राणां च ततस ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 48, + "text": "उत्तिष्ठत परहरत परैताभिपततेति च\nइति बरुवाणा अन्यॊन्यं जघ्नुर यॊधा रणाजिरे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 49, + "text": "अभ्रच छायेव तत्रासीच छरवृष्टिभिर अम्बरे\nसमावृत्तैर नरवरैर निघ्नद्भिर इतरेतरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 50, + "text": "विपताका धवजच छत्रा वयश्व सूतायुधा रणे\nवयङ्गाङ्गावयवाः पेतुः कषितौ कषीणा हतेश्वराः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 51, + "text": "परवराणीव शैलानां शिखराणि दविपॊत्तमाः\nसारॊहा निहताः पेतुर वज्रभिन्ना इवाद्रयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 52, + "text": "छिन्नभिन्न विपर्यस्तैर वर्मालंकार विग्रहैः\nसारॊहास तुरगाः पेतुर हतवीराः सहस्रशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 53, + "text": "विप्र विद्धायुधाङ्गाश च दविरदाश्वरथैर हताः\nपरतिवीरैश च संमर्दे पत्तिसंघाः सहस्रशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 54, + "text": "विशालायतताम्राक्षैः पद्मेन्दु सदृशाननैः\nशिरॊभिर युद्धशौण्डानां सर्वतः संस्तृता मही" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 55, + "text": "तथा तु वितते वयॊम्नि निस्वनं शुश्रुवुर जनाः\nविमानैर अप्सरः संघैर गीतवादित्रनिस्वनैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 56, + "text": "हतान कृत्तान अभिमुखान वीरान वीरैः सहस्रशः\nआरॊप्यारॊप्य गच्छन्ति विमानेष्व अप्सरॊगणाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 57, + "text": "तद दृष्ट्वा महद आश्चर्यं परत्यक्षं सवर्गलिप्सया\nपरहृष्टमनसः शूराः कषिप्रं जग्मुः परस्परम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 58, + "text": "रथिनॊ रथिभिः सार्धं चित्रं युयुधुर आहवे\nपत्तयः पत्तिभिर नागा नागैः सह हयैर हयाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 59, + "text": "एवं परवृत्ते संग्रामे गजवाजिजनक्षये\nसैन्ये च रजसा वयाप्ते सवे सवाञ जघ्नुः परे परान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 60, + "text": "कचाकचि बभौ युद्धं दन्ता दन्ति नखा नखि\nमुष्टियुद्धं नियुद्धं च देहपाप्म विनाशनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 61, + "text": "तथा वर्तति संग्रामे गजवाजिजनक्षये\nनराश्वगजदेहेभ्यः परसृता लॊहितापगा\nनराश्वगजदेहान सा वयुवाह पतितान बहून" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 62, + "text": "नराश्वगजसंबाधे नराश्वगजसादिनाम\nलॊहितॊदा महाघॊरा नदी लॊहितकर्दमा\nनराश्वगजदेहान सा वहन्ती भीरु भीषणी" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 63, + "text": "तस्याः परमपारं च वरजन्ति विजयैषिणः\nगाधेन च पलवन्तश च निमज्ज्यॊन्मज्ज्य चापरे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 64, + "text": "ते तु लॊहितदिग्धाङ्गा रक्तवर्मायुधाम्बराः\nसस्नुस तस्याम पपुश चासृन मम्लुश च भरतर्षभ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 65, + "text": "रथान अश्वान नरान नागान आयुधाभरणानि च\nवसनान्य अथ वर्माणि हन्यमानान हतान अपि\nभूमिं खं दयां दिशश चैव परायः पश्याम लॊहितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 66, + "text": "लॊहितस्य तु गन्धेन सपर्शेन च रसेन च\nरूपेण चातिरिक्तेन शब्देन च विसर्पता\nविषादः सुमहान आसीत परायः सैन्यस्य भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 67, + "text": "तत तु विप्रहतं सैन्यं भीमसेनमुखैस तव\nभूयः समाद्रवन वीराः सात्यकिप्रमुखा रथाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 68, + "text": "तेषाम आपततां वेगम अविषह्य महात्मनाम\nपुत्राणां ते महत सैन्यम आसीद राजन पराङ्मुखम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 69, + "text": "तत परकीर्णरथाश्वेभं नरवाजि समाकुलम\nविध्वस्तचर्म कवचं परविद्धायुध कार्मुकम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 33, + "shloka": 70, + "text": "वयद्रवत तावकं सैन्यं लॊड्यमानं समन्ततः\nसिंहार्दितं महारण्ये यथा गजकुलं तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतान अभिद्रवतॊ दृष्ट्वा पाण्डवांस तावकं बलम\nकरॊशतस तव पुत्रस्य न सम राजन नयवर्तत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 2, + "text": "ततः पक्षात परपक्षाच च परपक्षैश चापि दक्षिणात\nउदस्त शस्त्राः कुरवॊ भीमम अभ्यद्रवन रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 3, + "text": "कर्णॊ ऽपि दृष्ट्वा दरवतॊ धार्तराष्ट्रान पराङ्मुखान\nहंसवर्णान हयाग्र्यांस तान परैषीद यत्र वृकॊदरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 4, + "text": "ते परेषिता महाराज शल्येनाहव शॊभिना\nभीमसेनरथं पराप्य समसज्जन्त वाजिनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 5, + "text": "दृष्ट्वा कर्णं समायान्तं भीमः करॊधसमन्वितः\nमतिं दध्रे विनाशाय कर्णस्य भरतर्षभ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 6, + "text": "सॊ ऽबरवीत सात्यकिं वीरं धृष्टद्युम्नं च पार्षतम\nएनं रक्षत राजानं धर्मात्मानं युधिष्ठिरम\nसंशयान महतॊ मुक्तं कथं चित परेक्षितॊ मम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 7, + "text": "अग्रतॊ मे कृतॊ राजा छिन्नसर्वपरिच्छदः\nदुर्यॊधनस्य परीत्यर्थं राधेयेन दुरात्मना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 8, + "text": "अन्तम अद्य करिष्यामि तस्य दुःखस्य पार्षत\nहन्ता वास्मि रणे कर्णं स वा मां निहनिष्यति\nसंग्रामेण सुघॊरेण सत्यम एतद बरवीमि वः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 9, + "text": "राजानम अद्य भवतां नयासभूतं ददामि वै\nअस्य संरक्षणे सर्वे यतध्वं विगतज्वराः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 10, + "text": "एवम उक्त्वा महाबाहुः परायाद आधिरथिं परति\nसिंहनादेन महता सर्वाः संनादयन दिशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 11, + "text": "दृष्ट्वा तवरितम आयान्तं भीमं युद्धाभिनन्दिनम\nसूतपुत्रम अथॊवाच मद्राणाम ईश्वरॊ विभुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 12, + "text": "पश्य कर्ण महाबाहुं करुद्धं पाण्डवनन्दनम\nदीर्घकालार्जितं करॊधं मॊक्तु कामं तवयि धरुवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 13, + "text": "ईदृशं नास्य रूपं मे दृष्टपूर्वं कदा चन\nअभिमन्यौ हते कर्णे राक्षसे वा घटॊत्कचे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 14, + "text": "तरैलॊक्यस्य समस्तस्य शक्तः करुद्धॊ निवारणे\nबिभर्ति यादृशं रूपं कालाग्निसदृशं शुभम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 15, + "text": "इति बरुवति राधेयं मद्राणाम ईश्वरे नृप\nअभ्यवर्तत वै कर्णं करॊधदीप्तॊ वृकॊदरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 16, + "text": "तथागतं तु संप्रेक्ष्य भीमं युद्धाभिनन्दिनम\nअब्रवीद वचनं शल्यं राधेयः परहसन्न इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 17, + "text": "यद उक्तं वचनं मे ऽदय तवया मद्रजनेश्वर\nभीमसेनं परति विभॊ तत सत्यं नात्र संशयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 18, + "text": "एष शूरश च वीरश च करॊधनश च वृकॊदरः\nनिरपेक्षः शरीरे च पराणतश च बलाधिकः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 19, + "text": "अज्ञातवासं वसता विराटनगरे तदा\nदरौपद्याः परियकामेन केवलं बाहुसंश्रयात\nगूढभावं समाश्रित्य कीचकः सगणॊ हतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 20, + "text": "सॊ ऽदय संग्रामशिरसि सन्नद्धः करॊधमूर्च्छितः\nकिंकरॊद्यत दण्डेन मृत्युनापि वरजेद रणम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 21, + "text": "चिरकालाभिलषितॊ ममायं तु मनॊरथः\nअर्जुनं समरे हन्यां मां वा हन्याद धनंजयः\nस मे कदा चिद अद्यैव भवेद भीम समागमात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 22, + "text": "निहते भीम सेते तु यदि वा विरथी कृते\nअभियास्यति मां पार्थस तन मे साधु भविष्यति\nअत्र यन मन्यसे पराप्तं तच छीघ्रं संप्रधारय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 23, + "text": "एतच छरुत्वा तु वचनं राधेयस्य महात्मनः\nउवाच वचनं शल्यः सूतपुत्रं तथागतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 24, + "text": "अभियासि महाबाहॊ भीमसेनं महाबलम\nनिरस्य भीमसेनं तु ततः पराप्स्यसि फल्गुनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 25, + "text": "यस ते कामॊ ऽभिलषितश चिरात परभृति हृद्गतः\nस वै संपत्स्यते कर्ण सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 26, + "text": "एवम उक्ते ततः कर्णः शल्यं पुनर अभाषत\nहन्ताहम अर्जुनं संख्ये मां वा हन्ता धनंजयः\nयुद्धे मनः समाधाय याहि याहीत्य अचॊदयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 27, + "text": "ततः परायाद रथेनाशु शल्यस तत्र विशां पते\nयत्र भीमॊ महेष्वासॊ वयद्रावयत वाहिनीम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 28, + "text": "ततस तूर्यनिनादश च भेरीणां च महास्वनः\nउदतिष्ठत राजेन्द्र कर्ण भीम समागमे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 29, + "text": "भीमसेनॊ ऽथ संक्रुद्धस तव सैन्यं दुरासदम\nनाराचैर विमलैस तीक्ष्णैर दिशः पराद्रावयद बली" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 30, + "text": "स संनिपातस तुमुलॊ भीमरूपॊ विशां पते\nआसीद रौद्रॊ महाराज कर्ण पाण्डवयॊर मृधे\nततॊ मुहूर्ताद राजेन्द्र पाण्डवः कर्णम आद्रवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 31, + "text": "तम आपतन्तं संप्रेक्ष्य कर्णॊ वैकर्तनॊ वृषः\nआजघानॊरसि करुद्धॊ नाराचेन सतनान्तरे\nपुनश चैनम अमेयात्मा शरवर्षैर अवाकिरत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 32, + "text": "स विद्धः सूतपुत्रेण छादयाम आस पत्रिभिः\nविव्याध निशितैः कर्ण नवभिर नतपर्वभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 33, + "text": "तस्य कर्णॊ धनुर्मध्ये दविधा चिच्छेद पत्रिणा\nअथ तं छिन्नधन्वानम अभ्यविध्यत सतनान्तरे\nनाराचेन सुतीक्ष्णेन सर्वावरणभेदिना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 34, + "text": "सॊ ऽनयत कार्मुकम आदाय सूतपुत्रं वृकॊदरः\nराजन मर्मसु मर्मज्ञॊ विद्ध्वा सुनिशितैः शरैः\nननाद बलवन नादं कम्पयन्न इव रॊदसी" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 35, + "text": "तं कर्णः पञ्चविंशत्या नाराचानां समार्दयत\nमदॊत्कटं वने दृप्तम उल्काभिर इव कुञ्जरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 36, + "text": "ततः सायकभिन्नाङ्गः पाण्डवः करॊधमूर्च्छितः\nसंरम्भामर्ष ताम्राक्षः सूतपुत्र वधेच्छया" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 37, + "text": "स कार्मुके महावेगं भारसाधनम उत्तमम\nगिरीणाम अपि भेत्तारं सायकं समयॊजयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 38, + "text": "वीकृष्य बलवच चापम आ कर्णाद अतिमारुतिः\nतं मुमॊच महेष्वासः करुद्धः कर्ण जिघांसया" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 39, + "text": "स विसृष्टॊ बलवता बाणॊ वज्राशनिस्वनः\nअदारयद रणे कर्णं वज्रवेग इवाचलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 40, + "text": "स भीमसेनाभिहतॊ सूतपुत्रः कुरूद्वहा\nनिषसाद रथॊपस्थे विसंज्ञः पृतना पतिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 41, + "text": "ततॊ मद्राधिपॊ दृष्ट्वा विसंज्ञं सूतनन्दनम\nअपॊवाह रथेनाजौ कर्णम आहवशॊभिनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 34, + "shloka": 42, + "text": "ततः पराजिते कर्णे धार्तराष्ट्रीं महाचमूम\nवयद्रावयद भीमसेनॊ यथेन्द्रॊ दानवीं चमूम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nसुदुष्करम इदं कर्मकृतं भीमेन संजय\nयेन कर्णॊ महाबाहू रथॊपस्थे निपातितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 2, + "text": "कर्णॊ हय एकॊ रणे हन्ता सृञ्जयान पाण्डवैः सह\nइति दुर्यॊधनः सूत पराब्रवीन मां मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 3, + "text": "पराजितं तु राधेयं दृष्ट्वा भीमेन संयुगे\nततः परं किम अकरॊत पुत्रॊ दुर्यॊधनॊ मम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 4, + "text": "[स]\nविभ्रान्तं परेक्ष्य राधेयं सूतपुत्रं महाहवे\nमहत्या सेनया राजन सॊदर्यान समभाषत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 5, + "text": "शीघ्रं गच्छत भद्रं वॊ राधेयं परिरक्षत\nभीमसेनभयागाधे मज्जन्तं वयसनार्णवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 6, + "text": "ते तु राज्ञः समादिष्टा भीमसेनजिघांसवः\nअभ्यवर्तन्त संक्रुद्धाः पतंगा इव पावकम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 7, + "text": "शरुतायुर दुर्धरः कराथॊ विवित्सुर विकटः समः\nनिषङ्गी कवची पाशी तथा नन्दॊपनन्दकौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 8, + "text": "दुष्प्रधर्षः सुबाहुश च वातवेगसुवर्चसौ\nधनुर गराहॊ दुर्मदश च तथा सत्त्वसमः सहः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 9, + "text": "एते रथैः परिवृता वीर्यवन्तॊ महाबलाः\nभीमसेनं समासाद्य समन्तात पर्यवारयन\nते वयमुञ्चञ शरव्रातान नाना लिङ्गान समन्ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 10, + "text": "स तैर अभ्यर्द्यमानस तु भीमसेनॊ महाबलः\nतेषाम आपततां कषिप्रं सुतानां ते नराधिप\nरथैः पञ्चाशता सार्धं पञ्चाशन नयहनद रथान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 11, + "text": "विवित्सॊस तु ततः करुद्धॊ भल्लेनापाहरच छिरः\nसकुण्डल शिरस तराणं पूर्णचन्द्रॊपमं तदा\nभीमेन च महाराज स पपात हतॊ भुवि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 12, + "text": "तं दृष्ट्वा निहतं शूरं भरातरः सर्वतः परभॊ\nअब्भ्यद्रवन्त समरे भीमं भीमपराक्रमम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ ऽपराभ्यां भल्लाभ्यां पुत्रयॊस ते महाहवे\nजहार समरे पराणान भीमॊ भीमपराक्रमः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 14, + "text": "तौ धराम अन्वपद्येतां वातरुग्णाव इव दरुमौ\nविकटश च समश चॊभौ देवगर्भसमौ नृप" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 15, + "text": "ततस तु तवरितॊ भीमः कराथं निन्ये यमक्षयम\nनाराचेन सुतीक्ष्णेन स हतॊ नयपतद भुवि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 16, + "text": "हाहाकारस ततस तीव्रः संबभूव जनेश्वर\nवध्यमानेषु ते राजंस तदा पुत्रेषु धन्विषु" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 17, + "text": "तेषां संलुलिते सैन्ये भीमसेनॊ महाबलः\nनन्दॊपनन्दौ समरे परापयद यमसादनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 18, + "text": "ततस ते पराद्रवन भीताः पुत्रास ते विह्वली कृताः\nभीमसेनं रणे दृष्ट्वा कालान्तकयमॊपमम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 19, + "text": "पुत्रांस ते निहतान दृष्ट्वा सूतपुत्रॊ महामनाः\nहंसवर्णान हयान भूयः पराहिणॊद यत्र पाण्डवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 20, + "text": "ते परेषिता महाराज मद्रराजेन वाजिनः\nभीमसेनरथं पराप्य समसज्जन्त वेगिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 21, + "text": "स संनिपातस तुमुलॊ घॊररूपॊ विशां पते\nआसीद रौद्रॊ महाराज कर्ण पाण्डवयॊर मृधे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 22, + "text": "दृष्ट्वा मम महाराज तौ समेतौ महारथौ\nआसीद बुद्धिः कथं नूनम एतद अद्य भविष्यति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ मुहूर्ताद राजेन्द्र नातिकृच्छ्राद धसन्न इव\nविरथं भीमकर्माणं भीमं कर्णश चकार ह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 24, + "text": "विरथॊ भरतश्रेष्ठः परहसन्न अनिलॊपमः\nगदाहस्तॊ महाबाहुर अपतत सयन्दनॊत्तमात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 25, + "text": "नागान सप्तशतान राजान्न ईष दन्तान परहारिणः\nवयधमत सहसा भीमः करुद्ध रूपाः परंतपः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 26, + "text": "दन्तवेष्टेषु नेत्रेषु कम्भेषु स कटेषु च\nमर्मस्व अपि च मर्मज्ञॊ निनदन वयधमद भृशम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 27, + "text": "ततस ते पराद्रवन भीताः परतीपं परहिताः पुनः\nमहामात्रैस तम आवव्रुर मेघा इव दिवाकरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 28, + "text": "तान स सप्तशतान नागान सारॊहायुध केतनान\nभूमिष्ठॊ गदया जघ्ने शरन मेघान इवानिलः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 29, + "text": "ततः सुबल पुत्रस्य नागान अतिबलान पुनः\nपॊथयाम आस कौन्तेयॊ दवापञ्चाशतम आहवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 30, + "text": "तथा रथशतं साग्रं पत्तींश च शतशॊ ऽपरान\nनयहनत पाण्डवॊ युद्धे तापयंस तव वाहिनीम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 31, + "text": "परताप्यमानं सूर्येण भीमेन च महात्मना\nतव सैन्यं संच्चुकॊच चर्म वह्नि गतं यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 32, + "text": "ते भीम भयसंत्रस्तास तावका भरतर्षभ\nविहाय समरे भीमं दुद्रुवुर वै दिशॊ दश" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 33, + "text": "रथाः पञ्चशताश चान्ये हरादिनश चर्म वर्मिणः\nभीमम अभ्यद्रवंस तूर्णं शरपूगैः समन्ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 34, + "text": "तान ससूत रथान सर्वान सपताका धवजायुधान\nपॊथयाम आस गदया भीमॊ विष्णुर इवासुरान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 35, + "text": "ततः शकुनिनिर्दिष्टाः सादिनः शूर संमताः\nतरिसाहस्रा ययुर भीमं शक्त्यृष्टि परासपाणयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 36, + "text": "तान परत्युद्गम्य यवनान अश्वारॊहान वरारिहा\nविचरन विविधान मार्गान घातयाम आस पॊथयन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 37, + "text": "तेषाम आसीन महाञ शब्दस ताडितानां च सार्वशः\nअसिभिश छिद्यमानानां नडानाम इव भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 38, + "text": "एवं सुबल पुत्रस्य तरिसाहस्रान हयॊत्तमान\nहत्वान्यं रथम आस्थाय करुद्धॊ राधेयम अभ्ययात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 39, + "text": "कर्णॊ ऽपि समरे राजन धर्मपुत्रम अरिंदमम\nशरैः परच्छादयाम आस सारथिं चाप्य अपातयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 40, + "text": "ततः संम्प्रद्रुतं संख्ये रथं दृष्ट्वा महारथः\nअन्वधावत किरन बाणैः कङ्कपत्रैर अजिह्मगैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 41, + "text": "राजानम अभि धावन्तं शरैर आवृत्य रॊदसी\nकरुद्धः परच्छादयाम आस शरजालेन मारुतिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 42, + "text": "संनिवृत्तस ततस तूर्णं राधेयः शत्रुकर्शनः\nभीमं परच्छादयाम आस समन्तान निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 43, + "text": "भीमसेनरथव्यग्रं कर्णं भारत सात्यकिः\nअभ्यर्दयद अमेयात्मा पार्ष्णिग्रहणकारणात\nअभ्यवर्तत कर्णस तम अर्दितॊ ऽपि शरैर भृशम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 44, + "text": "ताव अन्यॊन्यं समासाद्य वृषाभौ सर्वधन्विनाम\nविसृजन्तौ शरांश चित्रान विभ्राजेतां मनस्विनौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 45, + "text": "ताभ्यां वियति राजेन्द्र विततं भीमदर्शनम\nकरौञ्चपृष्ठारुणं रौद्रं बाणजालं वयदृश्यत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 46, + "text": "नैव सूर्यप्रभां खं वा न दिशः परदिशः कुतः\nपराज्ञासिष्म वयं ताभ्यां शरैर मुक्तैः सहस्रशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 47, + "text": "मध्याह्ने तपतॊ राजन भास्करस्य महाप्रभाः\nहृताः सर्वाः शरौघैस तैः कर्णम आधवयॊस तदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 48, + "text": "सौबलं कृतवर्माणं दरौणिम आधिरथिं कृपम\nसंसक्तान पाण्डवैर दृष्ट्वा निवृत्ताः कुरवः पुनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 49, + "text": "तेषाम आपततां शब्दस तीव्र आसीद विशां पते\nउद्धूतानां यथा वृष्ट्या सागराणां भयावहः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 50, + "text": "ते सेने भृशसंविग्ने दृष्ट्वान्यॊन्यं महारणे\nहर्षेण महता युक्ते परिगृह्य परस्परम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 51, + "text": "ततः परववृते युद्धं मध्यं पराप्ते दिवाकरे\nयादृशं न कदाचिद धि दृष्टपूर्वं न च शरुतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 52, + "text": "बलौघस तु समासाद्य बलौघं सहसा रणे\nउपासर्पत वेगेन जलौघ इव सागरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 53, + "text": "आसीन निनादः सुमहान बलौघानां परस्परम\nगर्जतां सागरौघाणां यथा सयान निस्वनॊ महान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 54, + "text": "ते तु सेने समासाद्य वेगवत्यौ परस्परम\nएकीभावम अनुप्राप्ते नद्याव इव समागमे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 55, + "text": "ततः परववृते युद्धं घॊररूपं विशां पते\nकुरूणां पाण्डवानां च लिप्सतां सुमहद यशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 56, + "text": "कुरूणां गर्जतां तत्र अविच्छेद कृता गिरः\nशरूयन्ते विविधा राजन नामान्य उद्दिश्य भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 57, + "text": "यस्य यद धि रणे नयङ्गं पितृतॊ मातृतॊ ऽपि वा\nकर्मतः शीलतॊ वापि स तच छरावयते युधि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 58, + "text": "तान दृष्ट्वा समरे शूरांस तर्जयानान परस्परम\nअब्भवन मे मती राजन्न एषाम अस्तीति जीवितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 59, + "text": "तेषां दृष्ट्वा तु करुद्धानां वपूंष्य अमिततेजसाम\nअभवन मे भयं तीव्रं कथम एतद भविष्यति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 35, + "shloka": 60, + "text": "ततस ते पाण्डवा राजन कौरवाश च महारथाः\nततक्षुः सायकैस तीक्ष्णैर निघ्नन्तॊ हि परस्परम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 1, + "text": "[]\nकषत्रियास ते महाराज परस्परवधैषिणः\nअन्यॊन्यं समरे जघ्नुः कृतवैराः परस्परम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 2, + "text": "रथौघाश च हयौघाश च नरौघाश च समन्ततः\nगजौघाश च महाराज संसक्ताः सम परस्परम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 3, + "text": "गदानां परिघाणां च कणपानां च सर्पताम\nपरासानां भिण्डिपालानां भुशुण्डीनां च सर्वशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 4, + "text": "संपातं चान्वपश्याम संग्रामे भृशदारुणे\nशलभा इव संपेतुः समन्ताच छरवृष्टयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 5, + "text": "नागा नागान समासाद्य वयधमन्त परस्परम\nहया हयांश च समरे रथिनॊ रथिनस तथा\nपत्तयः पत्तिसंघैश च हयसंघैर हयास तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 6, + "text": "पत्तयॊ रथमातङ्गान रथा हस्त्यश्वम एव च\nनागाश च समरे तर्यङ्गं ममृदुः शीघ्रगा नृप" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 7, + "text": "पततां तत्र शूराणां करॊशतां च परस्परम\nघॊरम आयॊधनं जज्ञे पशूनां वैशसं यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 8, + "text": "रुधिरेण समास्तीर्णा भाति भारत मेदिनी\nशक्र गॊप गणाकीर्णा परावृषीव यथा धरा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 9, + "text": "यथा वा वाससी शुक्ले महारजन रञ्जिते\nबिभृत्याद युवतिः शयामा तद्वद आसीद वसुंधरा\nमांसशॊणितचित्रेव शातकौम्भमयीव च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 10, + "text": "छिन्नानां चॊत्तमाङ्गानां बाहूनां चॊरुभिः सह\nकुण्डलानां परविद्धानां भूषणानां च भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 11, + "text": "निष्काणाम अधिसूत्राणां शरीराणां च धन्विनाम\nवर्मणां सपताकानां संघास तत्रापतन भुवि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 12, + "text": "गजान गजाः समासाद्य विषाणाग्रैर अदारयन\nविषाणाभिहतास ते च भराजन्ते दविरदा यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 13, + "text": "रुधिरेणावसिक्ताङ्गा गैरिकप्रस्रवा इव\nयथा भराजन्ति सयन्दन्तः पर्वता धातुमण्डिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 14, + "text": "तॊमरान गजिभिर मुक्तान परतीपान आस्थितान बहून\nहस्तैर विचेरुस ते नागा बभञ्जुश चापरे तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 15, + "text": "नाराचैश छिन्नवर्माणॊ भराजन्ते सम गजॊत्तमाः\nहिमागमे महाराज वयभ्रा इव महीधराः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 16, + "text": "शरैः कनकपुङ्खैस तु चिता रेजुर गजॊत्तमाः\nउल्काभिः संप्रदीप्ताग्राः पर्वता इव मारिष" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 17, + "text": "केच चिद अभ्याहता नागा नागैर नगनिभा भुवि\nनिपेतुः समरे तस्मिन पक्षवन्त इवाद्रयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 18, + "text": "अपरे पराद्रवन नागाः शल्यार्ता वरणपीडिताः\nपरतिमानैश च कुम्भैश च पेतुर उर्व्यां महाहवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 19, + "text": "निषेदुः सिंहवच चान्ये नदन्तॊ भैरवान रवान\nमम्लुश च बहवॊ राजंश चुकूजुश चापरे तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 20, + "text": "हयाश च निहता बाकैः सवर्णभाण्ड परिच्छदाः\nनिषेदुश चैव मम्लुश च बभ्रमुश च दिशॊ दश" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 21, + "text": "अपरे कृष्यमाणाश च विवेष्टन्तॊ महीतले\nभावान बहुविधांश चक्रुस ताडिताः शरतॊमरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 22, + "text": "नरास तु निहता भूमौ कूजन्तस तत्र मारिष\nदृष्ट्वा च बान्धवान अन्ये पितॄन अन्ये पितामहान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 23, + "text": "धावमानान परांश चैव दृष्ट्वान्ये तत्र भारत\nगॊत्र नामानि खयातानि शशंसुर इतरेतरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 24, + "text": "तेषां छिन्ना महाराज भुजाः कनकभूषणाः\nउद्वेष्टन्ते विवेष्टन्ते पतन्ते चॊत्पतन्ति च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 25, + "text": "निपतन्ति तथा भूमौ सफुरन्ति च सहस्रशः\nवेगांश चान्ये रणे चक्रुः सफुरन्त इव पन्नगाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 26, + "text": "ते भुजा भॊगि भॊगाभाश चन्दनाक्ता विशां पते\nलॊहितार्द्रा भृशं रेजुस तपनीयध्वजा इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 27, + "text": "वर्तमाने तथा घॊरे संकुले सर्वतॊदिशम\nअविज्ञाताः सम युध्यन्ते विनिघ्नन्तः परस्परम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 28, + "text": "भौमेन रजसा कीर्णे शस्त्रसंपात संकुले\nनैव सवे न परे राजन वयज्ञायन्त तमॊवृते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 29, + "text": "तथा तद अभवद युद्धं घॊररूपं भयानकम\nशॊणितॊदा महानद्यः परसस्रुस तत्र चासकृत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 30, + "text": "शीर्ष पाषाण संछन्नाः केशशैवलशाद्वलाः\nअस्थि संघातसंकीर्णा धनुः शरवरॊत्तमाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 31, + "text": "मांसकर्दम पङ्काश च शॊणितौघाः सुदारुणाः\nनदीः परवर्तयाम आसुर यम राष्ट्रविवर्धनीः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 32, + "text": "ता नद्यॊ घॊररूपाश च नयन्त्यॊ यमसादनम\nअवगाढा मज्जयन्त्यः कषत्रस्याजनयन भयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 33, + "text": "करव्यादानां नरव्याघ्र नर्दतां तत्र तत्र ह\nघॊरम आयॊधनं जज्ञे परेतराजपुरॊपमम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 34, + "text": "उत्थितान्य अगणेयानि कबन्धानि समन्ततः\nनृत्यन्ति वै भूतगणाः संतृप्ता मांसशॊणितैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 35, + "text": "पीत्वा च शॊणितं तत्र वसां पीत्वा च भारत\nमेदॊ मज्जा वसा तृप्तास तृप्ता मांसस्य चैव हि\nधावमानाश च दृश्यन्ते काकगृध्रबलास तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 36, + "text": "शूरास ते समरे राजन भयं तयक्त्वा सुदुस्त्यजम\nयॊधव्रतसमाख्याताश चक्रुः कर्माण्य अभीतवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 37, + "text": "शरशक्तिसमाकीर्णे करव्यादगणसंकुले\nवयचरन्त गणैः शूराः खयापयन्तः सवपौरुषम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 38, + "text": "अन्यॊन्यं शरावयन्ति सम नामगॊत्राणि भारत\nपितृनामानि च रणे गॊत्र नामानि चाभितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 39, + "text": "शरावयन्तॊ हि बहवस तत्र यॊधा विशां पते\nअन्यॊन्यम अवमृद्नन्तः शक्तितॊमरपट्टिशैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 36, + "shloka": 40, + "text": "वर्तमाने तदा युद्धे घॊररूपे सुदारुणे\nवयषीदत कौरवी सेना भिन्ना नौर इव सागरे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nवर्तमाने तदा युद्धे कषत्रियाणां निमज्जने\nगाण्डीवस्य महान घॊषः शुश्रुवे युधि मारिष" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 2, + "text": "संशप्तकानां कदनम अकरॊद यत्र पाण्डवः\nकॊसलानां तथा राजन नारायण बलस्य च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 3, + "text": "संशप्तकास तु समरे शरवृष्टिं समन्ततः\nअपातयन पार्थ मूर्ध्नि जय गृद्धाः परमन्यवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 4, + "text": "तां वृष्टिं सहसा राजंस तरसा धारयन परभुः\nवयगाहत रणे पार्थॊ विनिघ्नन रथिनां वरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 5, + "text": "निगृह्य तु रथानीकं कङ्कपत्रैः शिलाशितैः\nआससाद रणे पार्थः सुशर्माणं महारथम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 6, + "text": "स तस्य शरवर्षाणि ववर्ष रथिनां वरः\nतथा संशप्तकाश चैव पार्थस्य समरे सथिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 7, + "text": "सुशर्मा तु ततः पार्थां विद्ध्वा नवभिर आशुगैः\nजनार्दनं तरिभिर बाणैर अभ्यहन दक्षिणे भुजे\nततॊ ऽपरेण भल्लेन केतुं विव्याध मारिष" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 8, + "text": "स वानरवरॊ राजन विश्वकर्म कृतॊ महान\nननाद सुमहान नादं भीषयन वै ननर्द च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 9, + "text": "कपेस तु निनदं शरुत्वा संत्रस्ता तव वाहिनी\nभयं विपुलम आदाय निश्चेष्टा समपद्यत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 10, + "text": "ततः सा शुशुभे सेना निश्चेष्टावस्थिता नृप\nनानापुष्पसमाकीर्णं यथा चैत्ररथं वनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 11, + "text": "परतिलभ्य ततः संज्ञां यॊधास ते कुरुसत्तम\nअर्जुनं सिषिचुर बाणैः पर्वतं जलदा इव\nपरिवव्रुस तदा सर्वे पाण्डवस्य महारथम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 12, + "text": "ते हयान रथचक्रे च रथेषाश चापि भारत\nनिगृह्य बलवत तूर्णं सिंहनादम अथानदन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 13, + "text": "अपरे जगृहुश चैव केशवस्य महाभुजौ\nपार्थम अन्ये महाराज रथस्थं जगृहुर मुदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 14, + "text": "केशवस तु तदा बाहू विधुन्वन रणमूर्धनि\nपातयाम आस तान सर्वान दुष्टहस्तीव हस्तिनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 15, + "text": "ततः करुद्धॊ रणे पार्थः संवृतस तैर महारथैः\nनिगृहीतं रथं दृष्ट्वा केशवं चाप्य अभिद्रुतम\nरथारूढांश च सुबहून पदातींश चाप्य अपातयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 16, + "text": "आसन्नांश च ततॊ यॊधाञ शरैर आसन्न यॊधिभिः\nचयावयाम आस समरे केशवं चेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 17, + "text": "पश्य कृष्ण महाबाहॊ संशप्तक गणान मया\nकुर्वाणान दारुणं कर्म वध्यमानान सहस्रशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 18, + "text": "रथबन्धम इदं घॊरं पृथिव्यां नास्ति कश चन\nयः सहेत पुमाँल लॊके मद अन्यॊ यदुपुंगव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 19, + "text": "इत्य एवम उक्त्वा बीभत्सुर देवदत्तम अथाधमत\nपाञ्चजन्यं च कृष्णॊ ऽपि पूरयन्न इव रॊदसी" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 20, + "text": "तं तु शङ्खस्वनं शरुत्वा संशप्तक वरूथिनी\nसंचचाल महाराज वित्रस्ता चाभवद भृषम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 21, + "text": "पदबन्धं ततश चक्रे पाण्डवः परवीरहा\nनागम अस्त्रं महाराज संप्रॊदीर्य मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 22, + "text": "यान उद्दिश्य रणे पार्थः पदबन्धं चकार ह\nते बद्धाः पदबन्धेन पाण्डवेन महात्मना\nनिश्चेष्टा अभवन राजन्न अश्मसारमया इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 23, + "text": "निश्चेष्टांस तु ततॊ यॊधान अवधीत पाण्डुनन्दनः\nयथेन्दुः समरे दैत्यांस तारकस्य वधे पुरा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 24, + "text": "ते वध्यमानाः समरे मुमुचुस तं रथॊत्तमम\nआयुधानि च सर्वाणि विस्रष्टुम उपचक्रमुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 25, + "text": "ततः सुशर्मा राजेन्द्र गृहीतां वीक्ष्य वाहिनीम\nसौपर्णम अस्त्रं तवरितः परादुश्चक्रे महारथः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 26, + "text": "ततः सुपर्णाः संपेतुर भक्षयन्तॊ भुजंगमान\nते वै विदुद्रुवुर नागा दृष्ट्वा तान खचरान नृप" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 27, + "text": "बभौ बलं तद विमुक्तं पदबन्धाद विशां पते\nमेघवृन्दाद यथा मुक्तॊ भास्करस तापयन परजाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 28, + "text": "विप्रमुक्तास तु ते यॊधाः फल्गुनस्य रथं परति\nससृजुर बाणसंघांश च शस्त्रसंघांश च मारिष" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 29, + "text": "तां महास्त्र मयीं वृष्टिं संछिद्य शरवृष्टिभिः\nवयवातिष्ठत ततॊ यॊधान वासविः परवीरहा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 30, + "text": "सुशर्मा तु ततॊ राजन बाणेनानत पर्वणा\nअर्जुनं हृदये विद्ध्वा विव्याधान्यैस तरिभिः शरैः\nस गाढविद्धॊ वयथितॊ रथॊपस्थ उपाविशत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 31, + "text": "परतिलभ्य ततः संज्ञां शवेताश्वः कृष्णसारथिः\nऐन्द्रम अस्त्रम अमेयात्मा परादुश्चक्रे तवरान्वितः\nततॊ बाणसहस्राणि समुत्पन्नानि मारिष" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 32, + "text": "सर्वदिक्षु वयदृश्यन्त सूदयन्तॊ नृप दविपान\nहयान रथांश च समरे शस्त्रैः शतसहस्रशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 33, + "text": "वध्यमाने ततः सैन्ये विपुला भीः समाविशत\nसंशप्तक गणानां च गॊपालानां च भारत\nन हि कश चित पुमांस तत्र यॊ ऽरजुनं परत्ययुध्यत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 34, + "text": "पश्यतां तत्र वीराणाम अहन्यत महद बलम\nहन्यमानम अपश्यंश च निश्चेष्टाः सम पराक्रमे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 35, + "text": "अयुतं तत्र यॊधानां हत्वा पाण्डुसुतॊ रणे\nवयभ्राजत रणे राजन विधूमॊ ऽगनिर इव जवलन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 36, + "text": "चतुर्दशसहस्राणि यानि शिष्टानि भारत\nरथानाम अयुतं चैव तरिसाहस्राश च दन्तिनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 37, + "text": "ततः संशप्तका भूयः परिवव्रुर धनंजयम\nमर्तव्यम इति निश्चित्य जयं वापि निवर्तनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 37, + "shloka": 38, + "text": "तत्र युद्धं महद धयासीत तावकानां विशां पते\nशूरेण बलिना सार्धं पाण्डवेन किरीटिना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nकृतवर्मा कृपॊ दरौणिः सूतपुत्रश च मारिष\nउलूकः सौबलश चैव राजा च सह सॊदरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 2, + "text": "सीदमानां चमूं दृष्ट्वा पाण्डुपुत्र भयार्दिताम\nसमुज्जिहीर्षुर वेगेन भिन्नां नावम इवार्णवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ युद्धम अतीवासीन मुहूर्तम इव भारत\nभीरूणां तरासजननं शूराणां हर्षवर्धनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 4, + "text": "कृपेण शरवर्षाणि विप्र मुक्तानि संयुगे\nसृञ्जयाः शातयाम आसुः शलभानां वरजा इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 5, + "text": "शिखण्डी तु ततः करुद्धॊ गौतमं तवरितॊ ययौ\nववर्ष शरवर्षाणि समन्ताद एव बराह्मणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 6, + "text": "कृपस तु शरवर्षं तद विनिहत्य महास्त्रवित\nशिखण्डिनं रणे करुद्धॊ विव्याध दशभिः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 7, + "text": "ततः शिखण्डी कुपीतः शरैः सप्तभिर आहवे\nकृपं विव्याध सुभृशं कङ्कपत्रैर अजिह्मगैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 8, + "text": "ततः कृपः शरैस तीक्ष्णैः सॊ ऽतिविद्धॊ महारथः\nवयश्व सूत रथं चक्रे पार्षतं तु दविजॊत्तमः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 9, + "text": "हताश्वात तु ततॊ यानाद अवप्लुत्य महारथः\nचर्मखड्गे च संगृह्य सत्वरं बराह्मणं ययौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 10, + "text": "तम आपतन्तं सहसा शरैः संनतपर्वभिः\nछादयाम आस समरे तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 11, + "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम शिलानां पलवनं यथा\nनिश्चेष्टॊ यद रणे राजञ शिखण्डी समतिष्ठत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 12, + "text": "कृपेण छादितं दृष्ट्वा नृपॊत्तम शिखण्डिनम\nपरत्युद्ययौ कृपं तूर्णं धृष्टद्युम्नॊ महारथ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 13, + "text": "धृष्टद्युम्नं ततॊ यान्तं शारद्वत रथं परति\nपरतिजग्राह वेगेन कृतवर्मा महारथः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 14, + "text": "युधिष्ठिरम अथायान्तं शारद्वत रथं परति\nसपुत्रं सहसेनं च दरॊणपुत्रॊ नयवारयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 15, + "text": "नकुलं सहदेवं च तवरमाणौ महारथौ\nपरतिजग्राह ते पुत्रः शरवर्षेण वारयन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 16, + "text": "भीमसेनं करूषांश च केकयान सहसृञ्जयान\nकर्णॊ वैकर्तनॊ युद्धे वारयाम आस भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 17, + "text": "शिखण्डिनस ततॊ बाणान कृपः शारद्वतॊ युधि\nपराहिणॊत तवरया युक्तॊ दिधक्षुर इव मारिष" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 18, + "text": "ताञ शरान परेषितांस तेन समन्ताद धेमभूषणान\nचिच्छेद खड्गम आविध्य भरामयंश च पुनः पुनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 19, + "text": "शतचन्द्रं ततश चर्म गौतमः पार्षतस्य ह\nवयधमत सायकैस तूर्णं तत उच्चुक्रुशुर जनाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 20, + "text": "स विचर्मा महाराज खड्गपाणिर उपाद्रवत\nकृपस्य वशम आपन्नॊ मृत्यॊर आस्यम इवातुरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 21, + "text": "शारद्वत शरैर गरस्तं कलिश्यमानं महाबलम\nचित्रकेतुसुतॊ राजन सुकेतुस तवरितॊ ययौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 22, + "text": "विकिरन बराह्मणं युद्धे बहुभिर निशितैः शरैः\nअभ्यापतद अमेयात्मा गौतमस्य रथं परति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 23, + "text": "दृष्ट्वाविषह्यं तं युद्धे बराह्मणं चरितव्रतम\nअपयातस ततस तूर्णं शिखण्डी राजसत्तम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 24, + "text": "सुकेतुस तु ततॊ राजन गौतमं नवभिः शरैः\nविद्ध्वा विव्याध सप्तत्या पुनश चैनं तरिभिः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 25, + "text": "अथास्य सशरं चापं पुनश चिच्छेद मारिष\nसारथिं च शरेणास्य भृशं मर्मण्य अताडयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 26, + "text": "गौतमस तु ततः करुद्धॊ धनुर गृह्य नवं दृढम\nसुकेतुं तरिंशता बाणैः सर्वमर्मस्व अताडयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 27, + "text": "स विह्वलितसर्वाङ्गः परचचाल रथॊत्तमे\nभूमिचाले यथा वृक्षश चलत्य आकम्पितॊ भृशम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 28, + "text": "चलतस तस्य कायात तु शिरॊ जवलितकुण्डलम\nसॊष्णीषं सशिरस्त्राणं कषुरप्रेणान्वपातयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 29, + "text": "तच्छिरः परापतद भूमौ शयेनाहृतम इवामिषम\nततॊ ऽसय कायॊ वसुधां पश्चात पराप तदा चयुतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 30, + "text": "तस्मिन हते महाराज तरस्तास तस्य पदानुगाः\nगौतमं समरे तयक्त्वा दुद्रुवुस ते दिशॊ दश" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 31, + "text": "धृष्टद्युम्नं तु समरे संनिवार्य महाबलः\nकृतवर्माब्रवीद धृष्टस तिष्ठ तिष्ठेति पार्षतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 32, + "text": "तद अभूत तुमुलं युद्धं वृष्णिपार्षतयॊ रणे\nआमिषार्थे यथा युद्धं शयेनयॊर गृद्धयॊर नृप" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 33, + "text": "धृष्टद्युम्नस तु समरे हार्दिक्यं नवभिः शरैः\nआजघानॊरसि करुद्धः पीडयन हृदिकात्मजम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 34, + "text": "कृतवर्मा तु समरे पार्षतेन दृढाहतः\nपार्षतं सरथं साश्वं छादयाम आस सायकैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 35, + "text": "सरथश छादितॊ राजन धृष्टद्युम्नॊ न दृश्यते\nमेघैर इव परिच्छन्नॊ भास्करॊ जलदागमे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 36, + "text": "विधूय तं बाणगणं शरैः कनकभूषणैः\nवयरॊचत रणे राजन धृष्टद्युम्नः कृतव्रणः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 37, + "text": "ततस तु पार्षतः करुद्धः शस्त्रवृष्टिं सुदारुणाम\nकृतवर्माणम आसाद्य वयसृजत पृतना पतिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 38, + "text": "ताम आपतन्तीं सहसा शस्त्रवृष्टिं निरन्तराम\nशरैर अनेकसाहस्रैर हार्दिक्यॊ वयधमद युधि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 39, + "text": "दृष्ट्वा तु दारितां युद्धे शस्त्रवृष्टिं दुरुत्तराम\nकृतवर्माणम अभ्येत्य वारयाम आस पार्षतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 40, + "text": "सारथिं चास्य तरसा पराहिणॊद यमसादनम\nभल्लेन शितधारेण स हतः परापतद रथात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 41, + "text": "धृष्टद्युम्नस तु बलवाञ जित्वा शत्रुं महारथम\nकौरवान समरे तूर्णं वारयाम आस सायकैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 38, + "shloka": 42, + "text": "ततस ते तावका यॊधा धृष्टद्युम्नम उपाद्रवन\nसिंहनाद रवं कृत्वा ततॊ युद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nदरौणिर युधिष्ठिरं दृष्ट्वा शैनेयेनाभिरक्षितम\nदरौपदेयैस तथा शूरैर अभ्यवर्तत हृष्टवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 2, + "text": "किरन्न इषुगणान घॊरान सवर्णपुङ्खाञ शिलाशितान\nदर्शयन विविधान मार्गाञ शिक्षार्थं लघुहस्तवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 3, + "text": "ततः खं पूरयाम आस शरैर दिव्यास्त्रमन्त्रितैः\nयुधिष्ठिरं च समरे पर्यवारयद अस्त्रवित" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 4, + "text": "दरौणायनि शरच छन्नं न पराज्ञायत किं चन\nबाणभूतम अभूत सर्वम आयॊधन शिरॊ हि तत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 5, + "text": "बाणजालं दिविष्ठं तत सवर्णजालविभूषितम\nशुशुभे भरतश्रेष्ठ वितानम इव विष्ठितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 6, + "text": "तेन छन्ने रणे राजन बाणजालेन भास्वता\nअभ्रच छायेव संजज्ञे बाणरुद्धे नभस्तले" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 7, + "text": "तत्राश्चर्यम अपश्याम बाणभूते तथाविधे\nन सम संपतते भूमौ दृष्ट्वा दरौणेः पराक्रमम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 8, + "text": "लाघवं दरॊणपुत्रस्य दृष्ट्वा तत्र महारथाः\nवयस्मयन्त महाराज न चैनं परतिवीक्षितुम\nशेकुस ते सर्वराजानस तपन्तम इव भास्करम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 9, + "text": "सात्यकिर यतमानस तु धर्मराजश च पाण्डवः\nतथेतराणि सैन्यानि न सम चक्रुः पराक्रमम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 10, + "text": "वध्यमाने ततः सैन्ये दरौपदेया महारथाः\nसात्यकिर धर्मराजश च पाञ्चालाश चापि संगताः\nतयक्त्वा मृत्युभयं घॊरं दरौणायनिम उपाद्रवन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 11, + "text": "सात्यकिः पञ्चविंशत्या दरौणिं विद्ध्वा शिला मुखैः\nपुनर विव्याध नाराचैः सप्तभिः सवर्णभूषितैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 12, + "text": "युधिष्ठिरस तरिसप्तत्या परतिविन्ध्यश च सप्तभिः\nशरुतकर्मा तरिभिर बाणैः शरुतकीर्तिस तु सप्तभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 13, + "text": "सुत सॊमश च नवभिः शतानीकश च सप्तभिः\nअन्ये च बहवः शूरा विव्यधुस तं समन्ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 14, + "text": "सॊ ऽतिक्रुद्धस ततॊ राजन्न आशीविष इव शवसन\nसात्यकिं पञ्चविंशत्या पराविध्यत शिलाशितैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 15, + "text": "शरुतकीर्तिं च नवभिः सुत सॊमं च पञ्चभिः\nअष्टभिः शरुतकर्माणं परतिविन्ध्यं तरिभिः शरैः\nशतानीकं च नवभिर धर्मपुत्रं च सप्तभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 16, + "text": "अथेतरांस ततः शूरान दवाभ्यां दवाभ्याम अताडयत\nशरुतकीर्तेस तथा चापं चिच्छेद निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 17, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय शरुतकीर्तिर महारथः\nदरौणायनिं तरिभिर विद्ध्वा विव्याधान्यैः शितैः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ दरौणिर महाराज शरवर्षेण भारत\nछादयाम आस तत सैन्यं समन्ताच च शरैर नृपान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 19, + "text": "ततः पुनर अमेयात्मा धर्मराजस्य कार्मुकम\nदरौणिश चिच्छेद विहसन विव्याध च शरैस तरिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ धर्मसुतॊ राजन परगृह्यान्यन महद धनुः\nदरौणिं विव्याध सप्तत्या बाह्वॊर उरसि चार्दयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 21, + "text": "सात्यकिस तु ततः करुद्धॊ दरौणेः परहरतॊ रणे\nअर्धचन्द्रेण तीक्ष्णेन धनुश छित्त्वानदद भृशम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 22, + "text": "छिन्नधन्वा ततॊ दरौणिः शक्त्या शक्तिमतां वरः\nसारथिं पातयाम आस शैनेयस्य रथाद दरुतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 23, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय दरॊणपुत्रः परतापवान\nशैनेयं शरवर्षेण छादयाम आस भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 24, + "text": "तस्याश्वाः परद्रुताः संख्ये पतिते रथसारथौ\nतत्र तत्रैव धावन्तः समदृश्यन्त भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 25, + "text": "युधिष्ठिरपुरॊगास ते दरौणिं शस्त्रभृतां वरम\nअभ्यवर्षन्त वेगेन विसृजन्तः शिताञ शरान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 26, + "text": "आगच्छमानांस तान दृष्ट्वा रौद्ररूपान परंतपः\nपरहसन परतिजग्राह दरॊणपुत्रॊ महारणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 27, + "text": "ततः शरशतज्वालः सेना कक्षंमहा रथः\nदरौणिर ददाह समरे कक्षम अग्निर यथा वने" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 28, + "text": "तद बलं पाण्डुपुत्रस्य दरॊणपुत्र परतापितम\nचुक्षुभे भरतश्रेष्ठ तिमिनेव नदी मुखम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 29, + "text": "दृष्ट्वा ते च महाराज दरॊणपुत्र पराक्रमम\nनिहतान मेनिरे सर्वान पाण्डून दरॊणसुतेन वै" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 30, + "text": "युधिष्ठिरस तु तवरितॊ दरौणिं शलिष्य महारथम\nअब्रवीद दरॊणपुत्रं तु रॊषामर्षसमन्वितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 31, + "text": "नैव नाम तव परीतिर नैव नाम कृतज्ञता\nयतस तवं पुरुषव्याघ्र माम एवाद्य जिघांससि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 32, + "text": "बराह्मणेन तपः कार्यं दानम अध्ययनं तथा\nकषत्रियेण धनुर नाम्यं स भवान बराह्मण बरुवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 33, + "text": "मिषतस ते महाबाहॊ जेष्यामि युधि कौरवान\nकुरुष्व समरे कर्म बरह्म बन्धुर असि धरुवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 34, + "text": "एवम उक्तॊ महाराज दरॊणपुत्रः समयन्न इव\nयुक्तत्वं तच च संचिन्त्य नॊत्तरं किं चिद अब्रवीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 35, + "text": "अनुक्त्वा च ततः किं चिच छरवर्षेण पाण्डवम\nछादयाम आस समरे करुद्धॊ ऽनतक इव परजाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 36, + "text": "संछाद्यमानस तु तदा दरॊणपुत्रेण मारिष\nपार्थॊ ऽपयातः शीघ्रं वै विहाय महतीं चमूम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 37, + "text": "अपयाते ततस तस्मिन धर्मपुत्रे युधिष्ठिरे\nदरॊणपुत्रः सथितॊ राजन परत्यादेशान महात्मनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 39, + "shloka": 38, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा तयक्त्वा दरौणिं महाहवे\nपरययौ तावकं सैन्यं युक्तः करूराय कर्मणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nभीमसेनं सपाञ्चाल्यं चेदिकेकयसंवृतम\nवैकर्तनः सवयं रुद्ध्वा वरयाम आस सायकैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 2, + "text": "ततस तु चेदिकारूषान सृञ्जयांश च महारथान\nकर्णॊ जघान संक्रुद्धॊ भीमसेनस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 3, + "text": "भीमसेनस ततः कर्णं विहाय रथसत्तमम\nपरययौ कौरवं सैन्यं कक्षम अग्निर इव जवलन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 4, + "text": "सूतपुत्रॊ ऽपि समरे पाञ्चालान केकयांस तथा\nसृञ्जयांश च महेष्वासान निजघान सहस्रशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 5, + "text": "संशप्तकेषु पार्थाश च कौरवेषु वृकॊदरः\nपाञ्चालेषु तथा कर्णः कषयं चक्रूर महारथाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 6, + "text": "ते कषत्रिया दह्यमानास तरिभिस तैः पावकॊपमैः\nजग्मुर विनाशं समरे राजन दुर्मन्त्रिते तव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनः करुद्धॊ नकुलं नवभिः शरैः\nविव्याध भरतश्रेष्ठ चतुरश चास्य वाजिनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 8, + "text": "ततः पुनर अमेयात्मा तव पुत्रॊ जनाधिपः\nकषुरेण सहदेवस्य धवजं चिच्छेद काञ्चनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 9, + "text": "नकुलस तु ततः करुद्धस तव पुत्रं तरिसप्तभिः\nजघान समरे राजन सहदेवश च पञ्चभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 10, + "text": "ताव उभौ भरतश्रेष्ठौ शरेष्ठौ सर्वधनुष्मताम\nविव्याधॊरसि संक्रुद्धः पञ्चभिः पञ्चभिः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ ऽपराभ्यां भल्लाभ्यां धनुषी समकृन्तत\nयमयॊः परहसन राजन विव्याधैव च सप्तभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 12, + "text": "ताव अन्ये धनुषी शरेष्ठे शक्रचापनिभे शुभे\nपरगृह्य रेजतुः शूरौ देवपुत्रसमौ युधि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 13, + "text": "ततस तौ रभसौ युद्धे भरातरौ भरातरं नृप\nशरैर ववर्षतुर घॊरैर महामेघौ यथाचलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 14, + "text": "ततः करुद्धॊ महाराज तव पुत्रॊ महारथः\nपाण्डुपुत्रौ महेष्वासौ वारयाम आस पत्रिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 15, + "text": "धनुर्मण्डलम एवास्य दृश्यते युधि भारत\nसायकाश चैव दृश्यन्ते निश्चरन्तः समन्ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 16, + "text": "तस्य सायकसंछन्नौ चकाशेतां च पाण्डवौ\nमेघच छन्नौ यथा वयॊम्नि चन्द्रसूर्यौ हतप्रभौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 17, + "text": "ते तु बाणा महाराज हेमपुङ्खाः शिलाशिताः\nआछादयन दिशः सर्वाः सूर्यस्येवांशवस तदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 18, + "text": "बाणभूते ततस तस्मिन संछन्ने च नभस्तले\nयमाभ्यां ददृशे रूपं कालान्तकयमॊपमम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 19, + "text": "पराक्रमं तु तं दृष्ट्वा तव सूनॊर महारथाः\nमृत्यॊर उपान्तिकं पराप्तौ माद्रीपुत्रौ सम मेनिरे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 20, + "text": "ततः सेनापती राजन पाण्डवस्य महात्मनः\nपार्षतः परययौ तत्र यत्र राजा सुयॊधनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 21, + "text": "माद्रीपुत्रौ ततः शूरौ वयतिक्रम्य महारथौ\nधृष्टद्युम्नस तव सुतं ताडयाम आस सायकैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 22, + "text": "तम अविध्यद अमेयात्मा तव पुत्रॊ ऽतयमर्षणः\nपाञ्चाल्यं पञ्चविंशत्या परहस्य पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 23, + "text": "ततः पुनर अमेयात्मा पुत्रस ते पृथिवीपते\nविद्ध्वा ननाद पाञ्चाल्यं षष्ट्या पञ्चभिर एव च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 24, + "text": "अथास्य सशरं चापं हस्तावापं च मारिष\nकषुरप्रेण सुतीक्ष्णेन राजा चिच्छेद संयुगे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 25, + "text": "तद अपास्य धनुश छिन्नं पाञ्चाल्यः शक्र कर्शनः\nअन्यद आदत्त वेगेन धनुर भारसहं नवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 26, + "text": "परज्वलन्न इव वेगेन संरम्भाद रुधिरेक्षणः\nअशॊभत महेष्वासॊ धृष्टद्युम्नः कृतव्रणः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 27, + "text": "स पञ्चदश नाराचाञ शवसतः पन्नगान इव\nजिघांसुर भरतश्रेष्ठं धृष्टद्युम्नॊ वयवासृजत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 28, + "text": "ते वर्म हेमविकृतं भित्त्वा राज्ञः शिलाशिताः\nविविशुर वसुधां वेगात कङ्कबर्हिण वाससः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 29, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ महाराज पुत्रस ते ऽतिव्यराजत\nवसन्ते पुष्पशबलः सपुष्प इव किंशुकः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 30, + "text": "स छिन्नवर्मा नाराचैः परहारैर जर्जरच्छविः\nधृष्टद्युम्नस्य भल्लेन करुद्धश चिच्छेद कार्मुकम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 31, + "text": "अथैनं छिन्नधन्वानं तवरमाणॊ महीपतिः\nसायकैर दशभी राजन भरुवॊर मध्ये समार्दयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 32, + "text": "तस्य ते ऽशॊभयन वक्त्रं कर्मार परिमार्जिताः\nपरफुल्लं चम्पकं यद्वद भरमरा मधु लिप्सवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 33, + "text": "तद अपास्य धनुश छिन्नं धृष्टद्युम्नॊ महामनाः\nअन्यद आदत्त वेगेन धनुर भल्लांश च षॊडश" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनस्याश्वान हत्वा सूतं च पञ्चभिः\nधनुश चिच्छेद भल्लेन जातरूपपरिष्कृतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 35, + "text": "रथं सॊपस्करं छत्रं शक्तिं खड्गं गदां धवजम\nभल्लैश चिच्छेद नवभिः पुत्रस्य तव पार्षतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 36, + "text": "तपनीयाङ्गदं चित्रं नागं मणिमयं शुभम\nधवजं कुरुपतेश छिन्नं ददृशुः सर्वपार्थिवाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 37, + "text": "दुर्यॊधनं तु विरथं छिन्नसर्वायुधं रणे\nभरातरः पर्यरक्षन्त सॊदर्या भरतर्षभ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 38, + "text": "तम आरॊप्य रथे राजन दण्डधारॊ जनाधिपम\nअपॊवाह च संभ्रान्तॊ धृष्टद्युम्नस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 39, + "text": "कर्णस तु सात्यकिं जित्वा राजगृद्धी महाबलः\nदरॊण हन्तारम उग्रेषुं ससाराभिमुखं रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 40, + "text": "तं पृष्ठतॊ ऽभययात तूर्णं शैनेयॊ वितुदञ शरैः\nवारणं जघनॊपान्ते विषाणाभ्याम इव दविपः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 41, + "text": "स भारत महान आसीद यॊधानां सुमहात्मनाम\nकर्ण पार्षतयॊर मध्ये तवदीयानां महारणः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 42, + "text": "न पाण्डवानां नास्माकं यॊधः कश्च चित पराङ्मुखः\nपरत्यदृश्यत यत कर्णः पाञ्चालांस तवरितॊ ययौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 43, + "text": "तस्मिन कषणे नरश्रेष्ठ गजवाजिन रक्षयः\nपरादुरासीद उभयतॊ राजन मध्यं गते ऽहनि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 44, + "text": "पाञ्चालास तु महाराज तवरिता विजिगीषवः\nसर्वतॊ ऽभयद्रवन कर्णं पतत्रिण इव दरुमम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 45, + "text": "तेषाम आधिरथिः करुद्धॊ यतमानान मनस्विनः\nविचिन्वन्न एव बाणाग्रैः समासादयद अग्रतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 46, + "text": "वयाघ्रकेतुं सुशर्माणं शङ्कुं चॊग्रं धनंजयम\nशुक्लं च रॊचमानं च सिंहसेनं च दुर्जयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 47, + "text": "ते वीरा रथवेगेन परिवव्रुर नरॊत्तरम\nसृजन्तं सायकान करुद्धं कर्णम आहवशॊभिनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 48, + "text": "युध्यमानांस तु ताञ शूरान मनुजेन्द्रः परतापवान\nअष्टाभिर अष्टौ राधेयॊ नयहनन निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 49, + "text": "अथापरान महाराज सूतपुत्रः परतापवान\nजघान बहुसाहस्रान यॊधान युद्धविशारदः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 50, + "text": "विष्णुं च विष्णुकर्माणं देवापिं भद्रम एव च\nदण्डं च समरे राजंश चित्रं चित्रायुधं हरिम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 51, + "text": "सिंहकेतुं रॊचमानं शलभं च महारथम\nनिजघान सुसंक्रुद्धश चेदीनां च महारथान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 52, + "text": "तेषाम आददतः पराणान आसीद आधिरथेर वपुः\nशॊणिताभ्युक्षिताङ्गस्य रुद्रस्येवॊर्जितं महत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 53, + "text": "तत्र भारत कर्णेन मातङ्गास ताडिताः शरैः\nसर्वतॊ ऽभयद्रवन भीताः कुर्वन्तॊ महद आकुलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 54, + "text": "निपेतुर उर्व्यां समरे कर्ण सायकपीडिताः\nकुर्वन्तॊ विविधान नादान वज्रनुन्ना इवाचलाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 55, + "text": "गजवाजिमनुष्यैश च निपतद्भिः समन्ततः\nरथैश चावगतैर मार्गे पर्यस्तीर्यत मेदिनी" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 56, + "text": "नैव भीष्मॊ न च दरॊणॊ नाप्य अन्ये युधि तावकाः\nचक्रुः सम तादृशं कर्म यादृशं वै कृतं रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 57, + "text": "सूतपुत्रेण नागेषु रथेषु च हयेषु च\nनरेषु च नरव्याघ्र कृतं सम कदनं महत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 58, + "text": "मृगमध्ये यथा सिंहॊ दृश्यते निर्भयश चरन\nपाञ्चालानां तथा मध्ये कर्णॊ ऽचरद अभीतवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 59, + "text": "यथा मृगगणांस तरस्तान सिंहॊ दरावयते दिशः\nपाञ्चालानां रथव्रातान कर्णॊ दरावयते तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 60, + "text": "सिंहास्यं च यथा पराप्य न जीवन्ति मृगाः कव चित\nतथा कर्णम अनुप्राप्य न जीवन्ति महारथाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 61, + "text": "वैश्वानरं यथा दीप्तं दह्यन्ते पराप्य वै जनाः\nकर्णाग्निना रणे तद्वद दग्धा भारत सृञ्जयाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 62, + "text": "कर्णेन चेदिष्व एकेन पाञ्चालेषु च भारत\nविश्राव्य नाम निहता बहवः शूर संमताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 63, + "text": "मम चासीन मनुष्येन्द्र दृष्ट्वा कर्णस्य विक्रमम\nनैकॊ ऽपय आधिरथेर जीवन पाञ्चाल्यॊ मॊक्ष्यते युधि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 64, + "text": "पाञ्चालान विधमन संख्ये सूतपुत्रः परतापवान\nअभ्यधावत संक्रुद्धॊ धर्मपुत्रं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 65, + "text": "धृष्टद्युम्नश च राजानं दरौपदेयाश च मारिष\nपरिवव्रुर अमित्रघ्नं शतशश चापरे जनाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 66, + "text": "शिखण्डी सहदेवश च नकुलॊ नाकुलिस तथा\nजनमेजयः शिनेर नप्ता बहवश च परभद्रकाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 67, + "text": "एते पुरॊगमा भूत्वा धृष्टद्युम्नस्य संयुगे\nकर्णम अस्यन्तम इष्वस्त्रैर विचेरुर अमितौजसः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 68, + "text": "तांस तत्राधिरथिः संख्ये चेदिपाञ्चालपाण्डवान\nएकॊ बहून अभ्यपतद गरुत्मन पान्नगान इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 69, + "text": "भीमसेनस तु संक्रुद्धः कुरून मद्रान सकेकयान\nएकः संख्ये महेष्वासॊ यॊधयन बह्व अशॊभत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 70, + "text": "तत्र मर्मसु भीमेन नाराचैस ताडिता गजाः\nपरपतन्तॊ हतारॊहाः कम्पयन्ति सम मेदिनीम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 71, + "text": "वाजिनश च हतारॊहाः पत्तयश च गतासवः\nशेरते युधि निर्भिन्ना वमन्तॊ रुधिरं बहु" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 72, + "text": "सहस्रशश च रथिनः पतिताः पतितायुधाः\nअक्षताः समदृश्यन्त भीमाद भीता गतासवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 73, + "text": "रथिभिर वाजिभिः सूतैः पत्तिभिश च तथा गजैः\nभीमसेनशरच छिन्नैर आस्तीर्णा वसुधाभवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 74, + "text": "तत सतम्भितम इवातिष्ठद भीमसेनबलार्दितम\nदुर्यॊधन बलं राजन निरुत्साहं कृतव्रणम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 75, + "text": "निश्चेष्टं तुमुले दीनं बभौ तस्मिन महारणे\nपरसन्नसलिलः काले यथा सयात सागरॊ नृप" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 76, + "text": "मन्युवीर्यबलॊपेतं बलात पर्यवरॊपितम\nअभवत तव पुत्रस्य तत सैन्यम इषुभिस तदा\nरुधिरौघपरिक्लिन्नं रुधिरार्द्रं बभूव ह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 77, + "text": "सूतपुत्रॊ रणे करुद्धः पाण्डवानाम अनीकिनीम\nभीमसेनः कुरूंश चापि दरावयन बह्व अशॊभत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 78, + "text": "वर्तमाने तथा रौद्रे संग्रामे ऽदभुतदर्शने\nनिहत्य पृतना मध्ये संशप्तक गणान बहून" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 79, + "text": "अर्जुनॊ जयतां शरेष्ठॊ वासुदेवम अथाब्रवीत\nपरभग्नं बलम एतद धि यॊत्स्यमानं जनार्दन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 80, + "text": "एते धावन्ति सगणाः संशप्तक महारथाः\nअपारयन्तॊ मद्बाणान सिंहशब्दान मृगा इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 81, + "text": "दीर्यते च महत सैन्यं सृञ्जयानां महारणे\nहस्तिकक्ष्यॊ हय असौ कृष्ण केतुः कर्णस्य धीमतः\nदृश्यते राजसैन्यस्य मध्ये विचरतॊ मुहुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 82, + "text": "न च कर्णं रणे शक्ता जेतुम अन्ये महारथाः\nजानीते हि भवान कर्णं वीर्यवन्तं पराक्रमे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 83, + "text": "तत्र याहि यतः कर्णॊ दरावयत्य एष नॊ बलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 84, + "text": "वर्जयित्वा रणे याहि सूतपुत्रं महारथम\nशरमॊ मा बाधते कृष्ण यथा वा तव रॊचते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 85, + "text": "एतच छरुत्वा महाराज गॊविन्दः परहसन्न इव\nअब्रवीद अर्जुनं तूर्णं कौरवाञ जहि पाण्डव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 86, + "text": "ततस तव महत सैन्यं गॊविन्द परेरिता हयाः\nहंसवर्णाः परविविशुर वहन्तः कृष्ण पाण्डवौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 87, + "text": "केशव परहितैर अश्वैः शवेतैः काञ्चनभूषणैः\nपरविशद्भिस तव बलं चतुर्दिशम अभिद्यत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 88, + "text": "तौ विदार्य महासेना परविष्टौ केशवार्जुनौ\nकरुद्धौ संरम्भरक्ताक्षौ वयभ्राजेतां महाद्युती" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 89, + "text": "युद्धशौण्डौ समाहूताव अरिभिस तौ रणाध्वरम\nयज्वभिर विधिनाहूतौ मखे देवाव इवाश्विनौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 90, + "text": "करुद्धौ तौ तु नरव्याघ्रौ वेगवन्तौल बभूवतुः\nतलशब्देन रुषितौ यथा नागौ महाहवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 91, + "text": "विगाहन स रथानीकम अश्वसंघांश च फल्गुनः\nवयचरत पृतना मध्ये पाशहस्त इवान्तकः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 92, + "text": "तं दृष्ट्वा युधि विक्रान्तं सेनायां तव भारत\nसंशप्तक गणान भूयः पुत्रस ते समचॊदयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 93, + "text": "ततॊ रथसहस्रेण दविरदानां तरिभिः शतैः\nचतुर्दशसहस्रैश च तुरगाणां महाहवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 94, + "text": "दवाभ्यां शतसहस्राभ्यां पदातीनां च धन्विनाम\nशूराणां नाम लब्धानां विदितानां समन्ततः\nअभ्यवर्तन्त तौ वीरौ छादयन्तॊ महारथाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 95, + "text": "स छाद्यमानः समरे शरैः परबलार्दनः\nदर्शयन रौद्रम आत्मानं पाशहस्त इवान्तकः\nनिघ्नन संशप्तकान पार्थः परेक्षणीयतरॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 96, + "text": "ततॊ विद्युत्प्रभैर बाणैः कार्तस्वरविभूषितैः\nनिरन्तरम इवाकाशम आसीन नुन्नैः किरीटिना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 97, + "text": "किरीटिभुजनिर्मुक्तैः संपतद्भिर महाशरैः\nसमाच्छन्नं बभौ सर्वं काद्रवेयैर इव परभॊ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 98, + "text": "रुक्मपुङ्खान परसन्नाग्राञ शरान संनतपर्वणः\nअदर्शयद अमेयात्मा दिक्षु सर्वासु पाण्डवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 99, + "text": "हत्वा दशसहस्राणि पार्थिवानां महारथ\nसंशप्तकानां कौन्तेयः परपक्षं तवरितॊ ऽभययात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 100, + "text": "परपक्षं स समासाद्य पार्थः काम्बॊजरक्षितम\nपरममाथ बलाद बाणैर दानवान इव वासवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 101, + "text": "परचिच्छेदाशु भल्लैश च दविषताम आततायिनाम\nशस्त्रपाणींस तथा बाहूंस तथापि च शिरांस्य उत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 102, + "text": "अङ्गाङ्गावयवैश छिन्नैर वयायुधास ते ऽपतन कषितौ\nविष्वग वाताभिसंभग्ना बहुशाखा इव दरुमाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 103, + "text": "हस्त्यश्वरथपत्तीनां वरातान निघ्नन्तम अर्जुनम\nसुदक्षिणाद अवरजः शरवृष्ट्याभ्यवीवृषत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 104, + "text": "अस्यास्यतॊ ऽरधचन्द्राभ्यां स बाहू परिघॊपमौ\nपूर्णचन्द्राभवक्त्रं च कषुरेणाभ्यहनच छिरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 105, + "text": "स पपात ततॊ वाहात सवलॊहित परिस्रवः\nमनःशिला गिरेः शृङ्गं वज्रेणेवावदारितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 106, + "text": "सुदक्षिणाद अवरजं काम्बॊजं ददृशुर हतम\nपरांशुं कमलपत्राक्षम अत्यर्थं परियदर्शनम\nकाञ्चनस्तम्भसंकाशं भिन्नं हेमगिरिं यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 107, + "text": "ततॊ ऽभवत पुनर युद्धं घॊरम अद्भुतदर्शनम\nनानावस्थाश च यॊधानां बभूवुस तत्र युध्यताम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 108, + "text": "एतेष्व आवर्जितैर अश्वैः काम्बॊजैर यवनैः शकैः\nशॊणिताक्तैस तदा रक्तं सर्वम आसीद विशां पते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 109, + "text": "रथै रथाश्वसूतैश च हतारॊहैश च वाजिभिः\nदविरदैश च हतारॊहैर महामात्रैर हतद्विपैः\nअन्यॊन्येन महाराज कृतॊ घॊरॊ जनक्षयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 110, + "text": "तस्मिन परपक्षे पक्षे च वध्यमाने महात्मना\nअर्जुनं जयतां शरेष्ठं तवरितॊ दरौणिर आययौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 111, + "text": "विधुन्वानॊ महच चापं कार्तस्वरविभूषितम\nआददानः शरान घॊरान सवा रश्मीन इव भास्करः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 112, + "text": "तैः पतद्भिर महाराज दरौणिमुक्तैः समन्ततः\nसंछादितौ रथस्थौ ताव उभौ कृष्ण धनंजयौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 113, + "text": "ततः शरशतैस तीक्ष्णैर भारद्वाजः परतावपान\nनिश्चेष्टौ ताव उभौ चक्रे युद्धे माधव पाण्डवौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 114, + "text": "हाहाकृतम अभूत सर्वं जङ्गमं सथावरं तथा\nचराचरस्य गॊप्तारौ दृष्ट्वा संछादितौ शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 115, + "text": "सिद्धचारणसंघाश च संपेतुर वै समन्ततः\nचिन्तयन्तॊ भवेद अद्य लॊकानां सवस्त्य अपीत्य अह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 116, + "text": "न मया तादृशॊ राजन दृष्टपूर्वः पराक्रमः\nसंजज्ञे यादृशॊ दरौणेः कृष्णौ संछादयिष्यतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 117, + "text": "दरौणेस तु धनुषः शब्दम अहितत्रासनं रणे\nअश्रौषं बहुशॊ राजन सिंहस्य नदतॊ यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 118, + "text": "जया चास्य चरतॊ युद्धे सव्यदक्षिणम अस्यतः\nविद्युद अम्बुदमध्यस्था भराजमानेव साभवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 119, + "text": "स तथा कषिप्रकारी च दृढहस्तश च पाण्डवः\nसंमॊहं परमं गत्वा परैक्षत दरॊणजं ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 120, + "text": "स विक्रमं हृतं मेने आत्मानः सुमहात्मना\nतथास्य समरे राजन वपुर आसीत सुदुर्दृशम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 121, + "text": "दरौणिपाण्डवयॊर एवं वतमाने महारणे\nवर्धमाने च राजेन्द्र दरॊणपुत्रे महाबले\nहीयमाने च कौन्तेये कृष्णं रॊषः समभ्ययात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 122, + "text": "सरॊषान निःश्वसन राजन निर्दहन्न इव चक्षुषा\nदरौणिं हय अपश्यत संग्रामे फल्गुनं च मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 123, + "text": "ततः करुद्धॊ ऽबरवीत कृष्णः पार्थं सप्रणयं तदा\nअत्यद्भुतम इदं पार्थ तव पश्यामि संयुगे\nअतिशेते हि यत्र तवा दरॊणपुत्रॊ ऽदय भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 124, + "text": "कच चित ते गाण्डिवं हस्ते रथे तिष्ठसि चार्जुन\nकच चित कुशलिनौ बाहू कच चिद वीर्यं तद एव ते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 125, + "text": "एवम उक्तस तु कृष्णेन कषिप्त्वा भल्लांश चतुर्दश\nतवरमाणस तवरा काले दरौणेर धनुर अथाच्छिनत\nधवजं छत्रं पताकां च रथां शक्तिं गदां तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 126, + "text": "जत्रु देशे च सुभृशं वत्सदन्तैर अताडयत\nस पूर्च्छां परमां गत्वा धवजयष्टिं समाश्रितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 127, + "text": "तं विसंज्ञं महाराज किरीटिभयपीडितम\nअपॊवाह रणात सूतॊ रक्षमाणॊ धनंजयात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 128, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु विजयः शत्रुतापनः\nनयवधीत तावकं सैन्यं शतशॊ ऽथ सहस्रशः\nपश्यतस तव पुत्रस्य तस्य वीरस्य भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 129, + "text": "एवम एष कषयॊ वृत्तस तावकानां परैः सह\nकरूरॊ विशसनॊ घॊरॊ राजन दुर्मन्त्रिते तव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 40, + "shloka": 130, + "text": "संशप्तकांश च कौन्तेयः कुरूंश चापि वृकॊदरः\nवसुषेणं च पाञ्चालः कृत्स्नेन वयधमद रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 41, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतरमाणः पुनः कृष्णः पार्थम अभ्यवदच छनैः\nपश्य कौरव्य राजानम अपयातांश च पाण्डवान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 41, + "shloka": 2, + "text": "कर्णं पश्य महारङ्गे जवलन्तम इव पावकम\nअसौ भीमॊ महेष्वासः संनिवृत्तॊ रणं परति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 41, + "shloka": 3, + "text": "तम एते ऽनु निवर्तन्ते धृष्टद्युम्नपुरॊगमाः\nपाञ्चालानां सृञ्जयानां पाण्डवानां च यन मुखम\nनिवृत्तैश च तथा पार्थैर भग्नं शत्रुबलं महत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 41, + "shloka": 4, + "text": "कौरवान दरवतॊ हय एष कर्णॊ धारयते ऽरजुन\nअन्तकप्रतिमॊ वेगे शक्रतुल्यपराक्रमः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 41, + "shloka": 5, + "text": "असौ गच्छति कौरव्य दरौणिर अस्त्रभृतां वरः\nतम एष परद्रुतः संख्ये धृष्टद्युम्नॊ महारथः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 41, + "shloka": 6, + "text": "सर्वं वयाचष्ट दुर्धर्षॊ वासुदेवः किरीटिने\nततॊ राजन परादुरासीन महाघॊरॊ महारणः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 41, + "shloka": 7, + "text": "सिंहनाद रवाश चात्र परादुरासन समागमे\nउभयॊः सेनयॊ राजन मृत्युं कृत्वा निवर्तनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततः पुनः समाजग्मुर अभीताः कुरुसृञ्जयाः\nयुधिष्ठिर मुखाः पार्था वैकर्तन मुखा वयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 2, + "text": "ततः परववृते भीमः संग्रामॊ लॊमहर्षणः\nकर्णस्य पाण्डवानां च यम राष्ट्रविवर्धनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 3, + "text": "तस्मिन परवृत्ते संग्रामे तुमुले शॊणितॊदके\nसंशप्तकेषु शूरेषु किं चिच छिष्टेषु भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 4, + "text": "धृष्टद्युम्नॊ महाराज सहितः सर्वराजभिः\nकर्णम एवाभिदुद्राव पाण्डवाश च महारथाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 5, + "text": "आगच्छमानांस तान संख्ये परहृष्टान विजयैषिणः\nदधारैकॊ रणे कर्णॊ जलौघान इव पर्वतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 6, + "text": "तम आसाद्य तु ते कर्णं वयशीर्यन्त महारथः\nयथाचलं समासाद्य जलौघाः सर्वतॊदिशम\nतयॊर आसीन महाराज संग्रामॊ लॊमहर्षणः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 7, + "text": "धृष्टद्युम्नस तु राधेयं शरेण नतपर्वणा\nताडयाम आस संक्रुद्धस तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 8, + "text": "विजयं तु धनुःश्रेष्ठं विधुन्वानॊ महारथः\nपार्षतस्य धनुश छित्त्वा शरान आशीविषॊपमान\nताडयाम आस संक्रुद्धः पार्षतं नवभिः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 9, + "text": "ते वर्म हेमविकृतं भित्त्वा तस्य महात्मनः\nशॊणिताक्ता वयराजन्त शक्र गॊपा इवानघ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 10, + "text": "तद अपास्य धनुश छिन्नं धृष्टद्युम्नॊ महारथः\nअन्यद धनुर उपादाय शरांश चाशीविषॊपमान\nकर्णं विव्याध सप्तत्या शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 11, + "text": "तथैव राजन कर्णॊ ऽपि पार्षतं शत्रुतापनम\nदरॊण शत्रुं महेष्वासॊ विव्याध निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 12, + "text": "तस्य कर्णॊ महाराज शरं कनकभूषणम\nपरेषयाम आस संक्रुद्धॊ मृत्युदण्डम इवापरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 13, + "text": "तम आपतन्तं सहसा घॊररूपं विशां पते\nचिच्छेद सप्तधा राजञ शैनेयः कृतहस्तवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 14, + "text": "दृष्ट्वा विनिहितं बाणं शरैः कर्णॊ विशां पते\nसात्यकिं शरवर्षेण समन्तात पर्यवारयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 15, + "text": "विव्याध चैनं समरे नाराचैस तत्र सप्तभिः\nतं परत्यविध्यच छैनेयः शरैर हेमविभूषितैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ युद्धम अतीवासीच चक्षुः शरॊत्रभयावहम\nराजन घॊरं च चित्रं च परेक्षणीयं समन्ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 17, + "text": "सर्वेषां तत्र भूतानां लॊम हर्षॊ वयजायत\nतद दृष्ट्वा समरे कर्म कर्ण शैनेययॊर नृप" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 18, + "text": "एतस्मिन्न अन्तरे दरौणिर अभ्ययात सुमहाबलम\nपार्षतं शत्रुदमनं शत्रुवीर्यासु नाशनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 19, + "text": "अभ्यभाषत संक्रुद्धॊ दरौणिर दूरे धनंजये\nतिष्ठ तिष्ठाद्य बरह्मघ्न न मे जीवन विमॊक्ष्यसे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 20, + "text": "इत्य उक्त्वा सुभृशं वीरः शीघ्रकृन निशितैः शरैः\nपार्षतं छादयाम आस घॊररूपैः सुतेजनैः\nयतमानं परं शक्त्या यतमानॊ महारथः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 21, + "text": "यथा हि समरे दरौणिः पार्षतं वीक्ष्य मारिष\nतथा दरौणिं रणे दृष्ट्वा पार्षतः परवीरहा\nनातिहृष्टमना भूत्वा मन्यते मृत्युम आत्मनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 22, + "text": "दरौणिस तु दृष्ट्वा राजेन्द्र धृष्टद्युम्नं रणे सथितम\nकरॊधेन निःश्वसन वीरः पार्षतं समुपाद्रवत\nताव अन्यॊन्यं तु दृष्ट्वैव संरम्भं जग्मतुः परम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 23, + "text": "अथाब्रवीन महाराज दरॊणपुत्रः परतापवान\nधृष्टद्युम्नं समीपस्थं तवरमाणॊ विशां पते\nपाञ्चालापसदाद्य तवां परेषयिष्यामि मृत्यवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 24, + "text": "पापं हि यत तवया कर्म घनता दरॊणं पुरा कृतम\nअद्य तवा पत्स्यते तद वै यथा हय अकुशलं तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 25, + "text": "अरक्ष्यमाणः पार्थेन यदि तिष्ठसि संयुगे\nनापक्रमसि वा मूढ सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 26, + "text": "एवम उक्तः परत्युवाच धृष्टद्युम्नः परतापवान\nपरतिवाक्यं स एवासिर मामकॊ दास्यते तव\nयेनैव ते पितुर दत्तं यतमानस्य संयुगे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 27, + "text": "यदि तावन मया दरॊणॊ निहतॊ बराह्मण बरुवः\nतवाम इदानीं कथं युद्धे न हनिष्यामि विक्रमात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 28, + "text": "एवम उक्त्वा महाराज सेनापतिर अमर्षणः\nनिशितेनाथ बाणेन दरौणिं विव्याध पार्षत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ दरॊणिः सुसंक्रुद्धः शरैः संनतपर्वभिः\nपराच्छादयद दिशॊ राजन धृष्टद्युम्नस्य संयुगे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 30, + "text": "नैवान्तरिक्षं न दिशॊ नैव यॊधाः समन्ततः\nदृश्यन्ते वै महाराज शरैश छन्नाः सहस्रशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 31, + "text": "तथैव पार्षतॊ राजन दरौणिम आहवशॊभिनम\nशरैः संछादयाम आस सूतपुत्रस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 32, + "text": "राधेयॊ ऽपि महाराज पाञ्चालान सह पाण्डवैः\nदरौपदेयान युधामन्युं सात्यकिं च महारथम\nएकः स वारयाम आस परेक्षणीयः समन्ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 33, + "text": "धृष्टद्युम्नॊ ऽपि समरे दरौणेश चिच्छेद कार्मुकम\nतद अपास्य धनुश छिन्नम अन्यद आदत्त कार्मुकम\nवेगवत समरे घॊरं शरांश चाशीविषॊपमान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 34, + "text": "स पार्षतस्य राजेन्द्र धनुः शक्तिं गदां धवजम\nहयान सूतं रथं चैव निमेषाद वयधमच छरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 35, + "text": "स छिन्नधन्वा विरथॊ हताश्वॊ हतसारथिः\nखड्गम आदत्त विपुलं शतचन्द्रं च भानुमत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 36, + "text": "दरौणिस तद अपि राजेन्द्र भल्लैः कषिप्रं महारथः\nचिच्छेद समरे वीरः कषिप्रहस्तॊ दृढायुधः\nरथाद अनवरूढस्य तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 37, + "text": "धृष्टद्युम्नं तु विरथं हताश्वं छिन्नकार्मुकम\nशरैश च बहुधा विद्धम अस्त्रैश च शकलीकृतम\nनातरद भरतश्रेष्ठ यतमानॊ महारथः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 38, + "text": "तस्यान्तम इषुभी राजन यदा दरौणिर न जग्मिवान\nअथ तयक्त्वा धनुर वीरः पार्षतं तवरितॊ ऽनवगात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 39, + "text": "आसीद आद्रवतॊ राजन वेगस तस्य महात्मनः\nगरुडस्येव पततॊ जिघृक्षॊः पन्नगॊत्तमम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 40, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु माधवॊ ऽरजुनम अब्रवीत\nपश्य पार्थ यथा दरौणिः पार्षतस्य वधं परति\nयत्नं करॊति विपुलं हन्याच चैनम असंशयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 41, + "text": "तं मॊचय महाबाहॊ पार्षतं शत्रुतापनम\nदरौणेर आस्यम अनुप्राप्तं मृत्यॊर आस्य गतं यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 42, + "text": "एवम उक्त्वा महाराज वासुदेवः परतापवान\nपरैषयत तत्र तुरगान यत्र दरौणिर वयवस्थितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 43, + "text": "ते हयाश चन्द्रसंकाशाः केशवेन परचॊदिताः\nपिबन्त इव तद वयॊम जग्मुर दरौणि रथं परथि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 44, + "text": "दृष्ट्वायान्तौ महावीर्याव उभौ कृष्ण धनंजयौ\nधृष्टद्युम्न वधे राजंश चक्रे यत्नं महाबलः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 45, + "text": "विकृष्यमाणं दृष्ट्वैव धृष्टद्युम्नं जनेश्वर\nशरांश चिक्षेप वै पार्थॊ दरौणिं परति महाबलः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 46, + "text": "ते शरा हेमविकृता गाण्डीवप्रेषिता भृशम\nदरौणिम आसाद्य विविशुर वल्मीकम इव पन्नगाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 47, + "text": "स विद्धस तैः शरैर घॊरैर दरॊणपुत्रः परतापवान\nरथम आरुरुहे वीरॊ धनंजय शरार्दितः\nपरगृह्य च धनुःश्रेष्ठं पार्थं विव्याध सायकैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 48, + "text": "एतस्मिन्न अन्तरे वीरः सहदेवॊ जनाधिप\nअपॊवाह रथेनाजौ पार्षतं शत्रुतापनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 49, + "text": "अर्जुनॊ ऽपि महाराज दरौणिं विव्याध पत्रिभिः\nतं दरॊणपुत्रः संक्रुद्धॊ बाह्वॊर उरसि चार्दयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 50, + "text": "करॊधितस तु रणे पार्थॊ नाराचं कालसंमितम\nदरॊणपुत्राय चिक्षेप कालदण्डम इवापरम\nस बराह्मणस्यांस देशे कालदण्डम इवापरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 51, + "text": "स विह्वलॊ महाराज शरवेगेन संयुगे\nनिषसाद रथॊपस्थे वयाक्षिपद विजयं धनुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 52, + "text": "अर्जुनं समरे करुद्धः परेक्षमाणॊ मुहुर मुहुः\nदवैरथं चापि पार्थेन कामयानॊ महारणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 53, + "text": "तं तु हित्वा हतं वीरं सारथिः शत्रुकर्शनम\nअपॊवाह रथेनाजौ तवरमाणॊ रणाजिरात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 54, + "text": "अथॊत्क्रुष्टं महा राजपाञ्चालैर जितकाशिभिः\nमॊक्षितं पार्षतं दृष्ट्वा दरॊणपुत्रं च पीडितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 55, + "text": "वादित्राणि च दिव्यानि परावाद्यन्त सहस्रशः\nसिंहनादश च संजज्ञे दृष्ट्वा घॊरं महाद्भुतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 56, + "text": "एवं कृत्वाब्रवीत पार्थॊ वासुदेवं धनंजयः\nयाहि संशप्तकान कृष्ण कार्यम एतत परं मम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 42, + "shloka": 57, + "text": "ततः परयातॊ दाशार्हः शरुत्वा पाण्डव भाषितम\nरथेनातिपताकेन मनॊमारुतरंहसा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nएतस्मिन्न अन्तरे कृष्णः पार्थं वचनम अब्रवीत\nदर्शयन्न इव कौन्तेयं धर्मराजं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 2, + "text": "एष पाण्डव ते भराता धार्तराष्ट्रैर महाबलैः\nजिघांसुभिर महेष्वासैर दरुतं पार्थानुसर्यते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 3, + "text": "तथानुयान्ति संरब्धाः पाञ्चाला युद्धदुर्मदाः\nयुधिष्ठिरं महात्मानं परीप्सन्तॊ महाजवाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 4, + "text": "एष दुर्यॊधनः पार्थरथानीकेन दंशितः\nराजा सर्वस्य लॊकस्य राजानम अनुधावति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 5, + "text": "जिघांसुः पुरुषव्याघ्रं भरातृभिः सहितॊ बली\nआशीविषा समस्पर्शैः सर्वयुद्धविशारदैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 6, + "text": "एते जिघृक्षवॊ यान्ति दविपाश्वरथपत्तयः\nयुधिष्ठिरं धार्तराष्ट्रा रत्नॊत्तमम इवार्थिनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 7, + "text": "पश्य सात्वत भीमाभ्यां निरुद्धाधिष्ठितः परभुः\nजिहीर्षवॊ ऽमृतं दैत्याः शक्राग्निभ्याम इवावशाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 8, + "text": "एते बहुत्वात तवरिताः पुनर गच्छन्ति पाण्डवम\nसमुद्रम इव वार्यॊघाः परावृट्काले महारथः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 9, + "text": "नदन्तः सिंहनादांश च धमन्तश चापि वारिजान\nबलवन्तॊ महेष्वासा विधुन्वन्तॊ धनूंषि च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 10, + "text": "मृत्यॊर मुखगतं मन्ये कुन्तीपुत्रं युधिष्ट्ष्हिरम\nहुतम अग्नौ च भद्रं ते दुर्यॊधन वशंगतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 11, + "text": "यथा युक्तम अनीकं हि धार्तराष्ट्रस्य पाण्डव\nनास्य शक्रॊ ऽपि मुच्येत संप्राप्तॊ बाणगॊच्चरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 12, + "text": "दुर्यॊधनस्य शूरस्य दरौणेः शारद्वतस्य च\nकर्णस्य चेषु वेगॊ वै पर्वतान अपि दारयेत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 13, + "text": "दुर्यॊधनस्य शूरस्य शरौघाञ शीघ्रम अस्यतः\nसंक्रुद्धस्यान्तकस्येव कॊ वेगं संसहेद रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 14, + "text": "कर्णेन च कृतॊ राजा विमुखः शत्रुतापनः\nबलवाँल लघु तस्तश च कृती युद्धविशारदः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 15, + "text": "राधेयः पाण्डवश्रेष्ठं शक्तः पीडयितुं रणे\nसहितॊ धृतराष्ट्रस्य पुत्रैः शूरॊ महात्मभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 16, + "text": "तस्यैवं युध्यमानस्य संग्रामे संयतात्मनः\nअन्यैर अपि च पार्थस्य हृतं वर्म महारथैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 17, + "text": "उपवासकृशॊ राजा भृशं भरतसत्तम\nबराह्मे बले सथितॊ हय एष न कषत्रे ऽतिबले विभॊ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 18, + "text": "न जीवति महाराजॊ मन्ये पार्थ युधिष्ठिरः\nयद भीमसेनः सहते सिंहनादम अमर्षणः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 19, + "text": "नर्दतां धार्तराष्ट्राणां पुनः पुनर अरिंदम\nधमतां च महाशङ्खान संग्रामे जितकर्शिनाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 20, + "text": "युधिष्ठिरं पाण्डवेयं हतेति भरतर्षभ\nसंचॊदयत्य असौ कर्णॊ धार्तराष्ट्रान महाबलान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 21, + "text": "सथूणाकर्णेन्दु जालेन पार्थ पाशुपतेन च\nपरच्छादयन्तॊ राजानम अनुयान्ति महारथाः\nआतुरॊ मे मतॊ राजा संनिषेव्यश च भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 22, + "text": "यथैनम अनुवर्तन्ते पाञ्चालाः सह पाण्डवैः\nतवरमाणास तवरा काले सर्वशस्त्रभृतां वराः\nमज्जन्तम इव पाताले बलिनॊ ऽपय उज्जिहीर्षवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 23, + "text": "न केतुर दृश्यते राज्ञः कर्णेन निहतः शरैः\nपश्यतॊर यमयॊः पार्थ सात्यकेश च शिखण्डिनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 24, + "text": "धृष्टद्युम्नस्य भीमस्य शतानीकस्य वा विभॊ\nपाञ्चालानां च सर्वेषां चेदीनां चैव भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 25, + "text": "एष कर्णॊ रणे पार्थ पाण्डवानाम अनीकिनीम\nशरैर विध्वंसयति वै नलिनीम इव कुञ्जरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 26, + "text": "एते दरवन्ति रथिनस तवदीयाः पाण्डुनन्दन\nपश्य पश्य यथा पार्थ गच्छन्त्य एते महारथाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 27, + "text": "एते भारत मातङ्गाः कर्णेनाभिहता रणे\nआर्तनादान विकुर्वाणा विद्रवन्ति दिशॊ दश" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 28, + "text": "रथानां दरवतां वृन्दं पश्य पार्थ समन्ततः\nदराव्यमाणं रणे चैव कर्णेनामित्र कर्शिना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 29, + "text": "हस्तिकक्ष्यां रणे पश्य चरन्तीं तत्र तत्र ह\nरथस्थं सूतपुत्रस्य केतुं केतुमतां वर" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 30, + "text": "असौ धावति राधेयॊ भीमसेनरथं परति\nकिरञ शरशतानीव विनिघ्नंस तव वाहिनीम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 31, + "text": "एतान पश्य च पाञ्चालान दराव्यमाणान महात्मना\nशक्रेणेव यथा दैत्यान हन्यमानान महाहवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 32, + "text": "एष कर्णॊ रणे जित्वा पाञ्चालान पाण्डुसृञ्जयान\nदिशॊ विप्रेक्षते सर्वास तवदर्थम इति मे मतिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 33, + "text": "पश्य पार्थधनुःश्रेष्ठं विकर्षन साधु शॊभते\nशत्रूञ जित्वा यथा शक्रॊ देवसंघैः समावृतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 34, + "text": "एते नदन्ति कौरव्या दृष्ट्वा कर्णस्य विक्रमम\nतरासयन्तॊ रणे पार्थान सृञ्जयांश च सहस्रशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 35, + "text": "एष सर्वात्मना पाण्डूंस तरासयित्वा महारणे\nअभिभाषति राधेयः सर्वसैन्यानि मानद" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 36, + "text": "अभिद्रवत गच्छध्वं दरुतं दरवत कौरवाः\nयथा जीवन न वः कश चिन मुच्यते युधि सृञ्जयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 37, + "text": "तथा कुरुत संयत्ता वयं यास्याम पृष्ठतः\nएवम उक्त्वा ययाव एष पृष्ठतॊ विकिरञ शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 38, + "text": "पश्य कर्णं रणे पार्थ शवेतच्छवि विराजितम\nउदयं पर्वतं यद्वच छॊभयन वै दिवाकरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 39, + "text": "पूर्णचन्द्र निकाशेन मूर्ध्नि छत्रेण भारत\nधरियमाणेन समरे तथा शतशलाकिना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 40, + "text": "एष तवां परेक्षते कर्णः सकताक्षॊ विशां पते\nउत्तमं यत्नम आस्थाय धरुवाम एष्यति संयुगे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 41, + "text": "पश्य हय एनं महाबाहॊ विधुन्वानं महद धनुः\nशरांश चाशीविषाकारान विसृजन्तं महाबलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 42, + "text": "असौ निवृत्तॊ राधेयॊ दृश्यते वानरध्वज\nवधाय चात्मनॊ ऽभयेति दीपस्य शलभॊ यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 43, + "text": "कर्णम एकाकिनं दृष्ट्वा रथानीकेन भारत\nरिरक्षिषुः सुसंयत्तॊ धार्तराष्ट्रॊ ऽभिवर्तते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 44, + "text": "सार्वैः सहैभिर दुष्टात्मा वध्य एष परयत्नतः\nतवया यशश च राज्यं च सुखं चॊत्तमम इच्छता" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 45, + "text": "आत्मानं च कृतात्मानं समीक्ष्य भरतर्षभ\nकृतागसं च राधेयं धर्मात्मनि युधिष्ठिरे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 46, + "text": "परतिपद्यस्व राधेयं पराप्तकालम अनन्तरम\nआर्यां युद्धे मतिं कृत्वा परत्येहि रथयूथपम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 47, + "text": "पञ्च हय एतानि मिख्यानां रथानां रथसत्तम\nशतान्य आयान्ति वेगेन बलिनां भीम तेजसाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 48, + "text": "पञ्च नागसहस्राणि दविगुणा वाजिनस तथा\nअभिसंहत्य कौन्तेय पदातिप्रयुतानि च\nअन्यॊन्यरक्षितं वीर बलं तवाम अभिवर्तते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 49, + "text": "सूतपुत्रे महेष्वासे दर्शयात्मानम आत्मना\nउत्तमं यत्नम आस्थाय परत्येहि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 50, + "text": "असौ कर्णः सुसंरब्धः पाञ्चालान अभिधावति\nकेतुम अस्य हि पश्यामि धृष्टद्युम्न रथं परति\nसमुच्छेत्स्यति पाञ्चालान इति मन्ये परंतप" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 51, + "text": "आचक्षे ते परियं पार्थ तद एवं भरतर्षभ\nराजा जीवति कौरव्यॊ धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 52, + "text": "असौ भिमॊ महाबाहुह्ल संनिवृत्तश चमूमुखे\nवृतः सृञ्जय सैन्येन सात्यकेन च भातत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 53, + "text": "वध्यन्त एते समरे कौरवा निशितैः शरैः\nभीमसेनेन कौन्तेय पाञ्चालैश च महात्मभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 54, + "text": "सेना हि धार्तराष्ट्रस्य विमुखा चाभवद रणात\nविप्रधावति वेगेन भीमस्य निहता शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 55, + "text": "विपन्नसस्येव मही रुधिरेण समुक्षिता\nभारती भरतश्रेष्ठ सेना कृपण दर्शना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 56, + "text": "निवृत्तं पश्य कौन्तेय भीमसेनं युधां पतिम\nआशीविषम इव करुद्धं तस्माद दरवति वाहिनी" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 57, + "text": "पीतरक्तासित सितास तारा चन्द्रार्क मण्डिताः\nपताकाविप्रकीर्यन्ते छत्राण्य एतानि चार्जुन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 58, + "text": "सौवर्णा राजताश चैव तैजसाश च पृथग्विधाः\nकेतवॊ विनिपात्यन्ते हस्त्यश्वं विप्रकीर्यते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 59, + "text": "रथेभ्यः परपतन्त्य एते रथिनॊ विगतासवः\nनानावर्णैर हता बाणैः पाञ्चालैर अपलायिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 60, + "text": "निर्मनुष्यान गजान अश्वान रथांश चैव धनंजय\nसमाद्रवन्ति पाञ्चाला धार्तराष्ट्रांस तरस्विनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 61, + "text": "मृद्नन्ति च नरव्याघ्रा भीमसेनव्यपाश्रयात\nबलं परेषां दुर्धर्षं तयक्त्वा पराणान अरिंदम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 62, + "text": "एते नदन्ति पाञ्चाला धमन्त्य अपि च वारिजान\nअभिद्रवन्ति च रणे निघ्नन्तः सायकैः परान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 63, + "text": "पश्य सवर्गस्य माहात्म्यं पाञ्चाला हि परंतप\nधार्तराष्ट्रान विनिघ्नन्ति करुद्धाः सिंहा इव दविपान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 64, + "text": "सर्वतश चाभिपन्नैषा धार्तराष्ट्री महाचमूः\nपाञ्चालैर मानसाद एत्य हंसैर गङ्गेव वेगितैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 65, + "text": "सुभृशं च पराक्रान्ताः पाञ्चालानां निवारणे\nकृप कर्णादयॊ वीरा ऋषभाणाम इवर्षभाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 66, + "text": "सुनिमग्नांश च भीमास्त्रैर धार्तराष्ट्रान महारथान\nधृष्टद्युम्नमुखा वीरा घनन्ति शत्रून सहस्रशः\nविषण्णभूयिष्ठ रथा धार्तराष्ट्री महाचमूः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 67, + "text": "पश्य भीमेन नाराचैश छिन्ना नागाःपतन्त्य अमी\nवज्रिवज्राहतानीव शिखराणि महीभृताम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 68, + "text": "भीमसेनस्य निर्विद्धा बाणैः संनतपर्वभिः\nसवान्य अनीकानि मृद्नन्तॊ दरवत्य एते महागजाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 69, + "text": "नाभिजानासि भीमस्य सिंहनादं दुरुत्सहम\nनदतॊ ऽरजुन संग्रामे वीरस्य जितकाशिनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 70, + "text": "एष नैषादिर अब्भ्येति दविपमुख्येन पाण्डवम\nजिघांसुस तॊमरैः करुद्धॊ दण्डा पाणिर इवान्तकः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 71, + "text": "सतॊमराव अस्य भुजौ छिन्नौ भीमेन गर्जतः\nतीक्ष्णैर अग्निशिखा परख्यैर नाराचैर दशभिर हतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 72, + "text": "हत्वैनं पुनर आयाति नागान अन्यान परहारिणः\nपश्य नीलाम्बुदनिभान महामात्रैर अधिष्ठितान\nशक्तितॊमरसंकाशैर विनिघ्नन्तं वृकॊदरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 73, + "text": "सप्त सप्त च नागंस तान वैजयन्तीश च सध्वजाः\nनिहत्य निशितैर बाणैश छिन्नाः पार्थाग्रजेन ते\nदशभिर दशभिश चैकॊ नाराचैर निहतॊ गजः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 74, + "text": "न चासौ धार्तराष्ट्राणां शरूयते निनदस तथा\nपुरंदरसमे करुद्धे निवृत्ते भरतर्षभे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 75, + "text": "अक्षौहिण्यस तथा तिस्रॊ धार्तराष्ट्रस्य संहताः\nकरुद्धेन नरसिंहेन भीमसेनेन वारिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 76, + "text": "[स]\nभीमसेनेन तत कर्मकृतं दृष्ट्वा सुदुष्करम\nअर्जुनॊ वयधमच छिष्टान अहितान निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 77, + "text": "ते वध्यमानाः समरे संशप्तक गणाः परभॊ\nशक्रस्यातिथितां गत्वा विशॊका हय अभवन मुदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 43, + "shloka": 78, + "text": "पार्थश च पुरुषव्याघ्रः शरैः संनतपर्वभिः\nजघान धार्तराष्ट्रस्य चतुर्विध बलां चमूम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nनिवृत्ते भीमसेने च पाण्डवे च युधिष्ठिरे\nवध्यमाने बले चापि मामके पाण्डुसृञ्जयैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 2, + "text": "दरवमाणे बलौघे च निराक्रन्दे मुहुर मुहुः\nकिम अकुर्वन्त कुरवस तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 3, + "text": "[स]\nदृष्ट्वा भीमं महाबाहुं सूतपुत्रः परतापवान\nकरॊधरक्तेक्षणॊ राजन भीमसेनम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 4, + "text": "तावकं च बलं दृष्ट्वा भीमसेनात पराङ्मुखम\nयत्नेन महता राजन पर्यवस्थापयद बली" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 5, + "text": "वयवस्थाप्य महाबाहुस तव पुत्रस्य वाहिनीम\nपरत्युद्ययौ तदा कर्णः पाण्डवान युद्धदुर्मदान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 6, + "text": "परत्युद्ययुस तु राधेयं पाण्डवानां महारथाः\nधुन्वानाः कार्मुकाण्य आजौ विक्षिपन्तश च सायकान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 7, + "text": "भीमसेनः सिनेर नप्ता शिखण्डी जनमेजयः\nधृष्टद्युम्नश च बलवान सर्वे चापि परभद्रकाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 8, + "text": "पाञ्चालाश च नरव्याघ्राः समन्तात तव वाहिनीम\nअभ्यद्रवन्त संक्रुद्धाः समरे जितकाशिनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 9, + "text": "तथैव तावका राजन पाण्डवानाम अनीकिनीम\nअभ्यद्रवन्त तवरिता जिघांसन्तॊ महारथाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 10, + "text": "रथनागाश्वकलिलं पत्तिध्वजसमाकुलम\nबभूव पुरुषव्याघ्र सैन्यम अद्भुतदर्शनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 11, + "text": "शिखण्डी च ययौ कर्णं धृष्टद्युम्नः सुतं तव\nदुःशासनं महाराज महत्या सेनया वृतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 12, + "text": "नकुलॊ वृषसेनं च चित्रसेनं समभ्ययात\nउलूकं समरे राजन सहदेवः समभ्ययात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 13, + "text": "सात्यकिः शकुनिं चापि भीमसेनश च कौरवान\nअर्जुनं च रणे यत्तं दरॊणपुत्रॊ महारथः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 14, + "text": "युधामन्युं महेष्वासं गौतमॊ ऽभयपतद रणे\nकृतवर्मा च बलवान उत्तमौजसम आद्रवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 15, + "text": "भीमसेनः कुरून सर्वान पुत्रांश च तव मारिष\nसहानीकान महाबाहुर एक एवाभ्यवारयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 16, + "text": "शिखण्डी च ततः कर्णं विचरन्तम अभीतवत\nभीष्म हन्ता महाराज वारयाम आस पत्रिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 17, + "text": "परतिरब्धस ततः कर्णॊ रॊषात परस्फुरिताधरः\nशिखण्डिनं तरिभिर बाणैर भरुवॊर मध्ये वयताडयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 18, + "text": "धारयंस तु स तान बाणाञ शिखण्डी बह्व अशॊभत\nराजतः पर्वतॊ यद्वत तरिभिः शृङ्गैः समन्वितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 19, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ महेष्वासः सूतपुत्रेण संयुगे\nकर्णं विव्याध समरे नवत्या निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 20, + "text": "तस्य कर्णॊ हयान हत्वा सारथिं च तरिभिः शरैः\nउन्ममाथ धवजं चास्य कषुप्रप्रेण महारथः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 21, + "text": "हताश्वात तु ततॊ यानाद अवप्लुत्य महारथः\nशक्तिं चिक्षेप कर्णाय संक्रुद्धः शत्रुतापनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 22, + "text": "तां छित्त्वा समरे कर्णस तरिभिर भारत सायकैः\nशिखण्डिनम अथाविध्यन नवभिर निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 23, + "text": "कर्ण चापच्युतान बाणान वर्जयंस तु नरॊत्तमः\nअपयातस ततस तूर्णं शिखण्डी जयतां वरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 24, + "text": "ततः कर्णॊ महाराज पाण्डुसैन्यान्य अशातयत\nतूलराशिं समासाद्य यथा वायुर महाजवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 25, + "text": "धृष्टद्युम्नॊ महाराज तव पुत्रेण पीडितः\nदुःशासनं तरिभिर बाणैर अभ्यविध्यत सतनान्तरे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 26, + "text": "तस्य दुःशासनॊ बाहुं सव्यं विव्याध मारिष\nशितेन रुक्मपुङ्खेन भल्लेन नतपर्वणा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 27, + "text": "धृष्टद्युम्नस तु निर्विद्धः शरं घॊरम अमर्षणः\nदुःशासनाय संक्रुद्धः परेषयाम आस भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 28, + "text": "आपतन्तं महावेगं धृष्टद्युम्न समीरितम\nशरैश चिच्छेद पुत्रस ते तरिभिर एव विशां पते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 29, + "text": "अथापरैः सप्त दशैर भल्लैः कनकभूषणैः\nधृष्टद्युम्नं समासाद्य बाह्वॊर उरसि चार्दयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 30, + "text": "ततः स पार्षतः करुद्धॊ धनुश चिच्छेद मारिष\nकषुरप्रेण सुतीक्ष्णेन तत उच्चुक्रुशुर जनाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 31, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय पुत्रस ते भरतर्षभ\nधृष्टद्युम्नं शरव्रातैः समन्तात पर्यवारयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 32, + "text": "तव पुत्रस्य ते दृष्ट्वा विक्रमं तं महात्मनः\nवयहसन्त रणे यॊधाः सिद्धाश चाप्सरसां गणाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 33, + "text": "ततः परववृते युद्धं तावकानां परैः सह\nघॊरं पराणभृतां काले घॊररूपं परंतप" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 34, + "text": "नकुलं वृषसेनस तु विद्ध्वा पञ्चभिर आयसैः\nपितुः समीपे तिष्ठन्तं तरिभिर अन्यैर अविध्यत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 35, + "text": "नकुलस तु ततः करुद्धॊ वृषसेनं समयन्न इव\nनाराचेन सुतीक्ष्णेन विव्याध हृदये दृढम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 36, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ बलवता शत्रुणा शत्रुकर्शनः\nशत्रुं विव्याध विंशत्या स च तं पञ्चभिः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 37, + "text": "ततः शरसहस्रेण ताव उभौ पुरुषर्षभौ\nअन्यॊन्यम आच्छादयताम अथाभज्यत वाहिनी" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 38, + "text": "दृष्ट्वा तु परद्रुतां सेनां धार्तराष्ट्रस्य सूतजः\nनिवारयाम आस बलाद अनुपत्य विशां पते\nनिवृत्ते तु ततः कर्णे नकुलः कौरवान ययौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 39, + "text": "कर्णपुत्रस तु समरे हित्वा नकुलम एव तु\nजुगॊप चक्रं तवरितं राधेयस्यैव मारिष" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 40, + "text": "उलूकस तु रणे करुद्धः सहदेवेन वारितः\nतस्याश्वांश चतुरॊ हत्वा सहदेवः परतापवान\nसारथिं परेषयाम आस यमस्य सदनं परति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 41, + "text": "उलूकस तु ततॊ यानाद अवप्लुत्य विशां पते\nतरिगर्तानां बलं पूर्णं जगाम पितृनन्दनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 42, + "text": "सात्यकिः शकुनिं विद्ध्वा विंशत्या निशितैः शरैः\nधवजं चिच्छेद भल्लेन सौबलस्य हसन्न इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 43, + "text": "सौबलस तस्य समरे करुद्धॊ राजन परतापवान\nविदार्य कवचं भूयॊ धवजं चिच्छेद काञ्चनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 44, + "text": "अथैनं निशितैर बाणैः सात्यकिः परत्यविध्यत\nसारथिं च महाराज तरिभिर एव समार्दयत\nअथास्य वाहांस तवरितः शरैर निन्ये यमक्षयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 45, + "text": "ततॊ ऽवप्लुत्य सहसा शकुनिर भरतर्षभ\nआरुरॊह रथं तूर्णम उलूकस्य महारथः\nअपॊवाहाथ शीघ्रं स शैनेयाद युद्धशालिनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 46, + "text": "सात्यकिस तु रणे राजंस तावकानाम अनीकिनीम\nअभिदुद्राव वेगेन ततॊ ऽनीकम अभिद्यत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 47, + "text": "शैनेय शरनुन्नं तु ततः सैन्यं विशां पते\nभेजे दश दिशस तूर्णं नयपतच च गतासुवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 48, + "text": "भीमसेनं तव सुतॊ वारयाम आस संयुगे\nतं तु भीमॊ मुहूर्तेन वयश्व सूत रथध्वजम\nचक्रे लॊकेश्वरं तत्र तेनातुष्यन्त चारणाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 49, + "text": "ततॊ ऽपायान नृपस तत्र भीमसेनस्य गॊचरात\nकुरुसैन्यं ततः सर्वं भीमसेनम उपाद्रवत\nतत्र रावॊ महान आसीद भीमम एकं जिघांसताम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 50, + "text": "युधामन्युः कृपं विद्ध्वा धनुर अस्याशु चिच्छिदे\nअथान्यद धनुर आदाय कृपः शस्त्रभृतां वरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 51, + "text": "युधामन्यॊर धवजं सूतं छत्रं चापातयत कषितौ\nततॊ ऽपायाद रथेनैव युधामन्युर महारथः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 52, + "text": "उत्तमौजास तु हार्दिक्यं शरैर भीमपराक्रमम\nछादयाम आस सहसा मेघॊ वृष्ट्या यथाचलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 53, + "text": "तद युद्धं सुमहच चासीद घॊररूपं परंतप\nयादृशं न मया युद्धं दृष्टपूर्वं विशां पते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 54, + "text": "कृतवर्मा ततॊ राजन्न उत्तमौजसम आहवे\nहृदि विव्याध स तदा रथॊपस्थ उपाविशत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 44, + "shloka": 55, + "text": "सारथिस तम अपॊवाह रथेन रथिनां वरम\nततस तु सत्वरं राजन पाण्डुसैन्यम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nदरौणिस तु रथवंशेन महता परिवारितः\nआपतत सहसा राजन यत्र राजा वयवस्थिथ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 2, + "text": "तम आपतन्तं सहसा शूरः शौरि सहायवान\nदधार सहसा पार्थॊ वेलेव मकलालयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 3, + "text": "ततः करुद्धॊ महाराज दरॊणपुत्रः परताववान\nअर्जुनं वासुदेवं च छादयाम आस पत्रिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 4, + "text": "अवच्छन्नौ ततः कृष्णौ दृष्ट्वा तत्र महारथाः\nविस्मयं परमं गत्वा परैक्षान्त कुरवस तदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 5, + "text": "अर्जुनस तु ततॊ दिव्यम अस्त्रं चक्रे हसन्न इव\nतद अस्त्रं बराह्मणॊ युद्धे वारयाम आस भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 6, + "text": "यद यद धि वयाक्षिपद युद्धे पाण्डवॊ ऽसत्रं जिघांसया\nतत तद अस्त्रं महेष्वासॊ दरॊणपुत्रॊ वयशातयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 7, + "text": "अस्त्रयुद्धे ततॊ राजन अर्तमाने भयावहे\nअपश्याम रणे दरौणिं वयात्ताननम इवान्तकम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 8, + "text": "स दिशॊ विदिशश चैव छादयित्वा विजिह्मगैः\nवासुदेवं तरिभिर बाणैर अविध्यद दक्षिणे भुजे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ ऽरजुनॊ हयान हत्वा सर्वांस तस्य महात्मनः\nचकार समरे भूमिं शॊणितौघतरङ्गिणीम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 10, + "text": "निहता रथिनः पेतुः पार्थ चापच्युतैः शरैः\nहयाश च पर्यधावन्त मुक्तयॊक्त्रास ततस ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 11, + "text": "तद दृष्ट्वा कर्म पार्थस्य दरौणिर आहवशॊभिनः\nअवाकिरद रणे कृष्णं समन्तान निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ ऽरजुनं महाराज दरौणिर आयम्य पत्रिणा\nवक्षॊ देशे समासाद्य ताडयाम आस संयुगे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 13, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ रणे तेन दरॊणपुत्रेण भारत\nआदत्त परिघं घॊरं दरौणेश चैनम अवाक्षिपत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 14, + "text": "तम आपतन्तं परिघं कार्तस्वरविभूषितम\nदरौणिश चिच्छेद सहसा तत उच्चुक्रुशुर जनाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 15, + "text": "सॊ ऽनेकधापतद भूमौ भारद्वाजस्य सायकैः\nविशीर्णः पर्वतॊ राजन यथा सयान मातरिश्वना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ ऽरजुनॊ रणे दरौणिं विव्याध दशभिः शरैः\nसारथिं चास्य भल्लेन रथनीडाद अपाहरत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 17, + "text": "स संगृह्य सवयं वाहान कृणौ पराच्छादयच छरैः\nतत्राद्भुतम अपश्याम दरौणेर आशु पराक्रमम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 18, + "text": "अयच्छत तुरगान यच च फल्गुनं चाप्य अयॊधयत\nतद अस्य समरे राजन सर्वे यॊधा अपूजयन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 19, + "text": "यदा तव अग्रस्यत रणे दरॊण पुत्रेण फल्गुनः\nततॊ रश्मीन रथाश्वानां कषुरप्रैश चिच्छिदे जयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 20, + "text": "पराद्रवंस तुरगास ते तु शरवेगप्रबाधिताः\nततॊ ऽभून निनदॊ भूयस तव सैन्यस्य भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 21, + "text": "पाण्डवास तु जयं लब्ध्वा तव सैन्यम उपाद्रवन\nसमन्तान निशितान बाणान विमुञ्चन्तॊ जयैषिणः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 22, + "text": "पाण्डवैस तु महाराज धार्तराष्ट्री महाचमूः\nपुनः पुनर अथॊ वीरैर अभज्यत जयॊद्धतैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 23, + "text": "पश्यतां ते महाराज पुत्राणां चित्रयॊधिनाम\nशकुनेः सौबलेयस्य कर्णस्य च महात्मनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 24, + "text": "वार्यमाणा महासेना पुत्रैस तव जनेश्वर\nनावतिष्ठत संग्रामे ताड्यमाना समन्ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ यॊधैर महाराज पलायद्भिस ततस ततः\nअभवद वयाकुलं भीतैः पुत्राणां ते महद बलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 26, + "text": "तिष्ठ तिष्ठेति सततं सूतपुत्रस्य जल्पतः\nनावतिष्ठत सा सेना वध्यमाना महात्मभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 27, + "text": "अथॊत्क्रष्टं महाराज पाण्डवैर जितकाशिभिः\nधार्तराष्ट्र बलं दृष्ट्वा दरवमाणं समन्ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनः कर्णम अब्रवीत परणयाद इव\nपश्य कर्ण यथा सेना पाण्डवैर अर्दिता भृशम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 29, + "text": "तवयि तिष्ठति संत्रासात पलायति समन्ततः\nएतज जञात्वा महाबाहॊ कुरु पराप्तम अरिंदम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 30, + "text": "सहस्राणि च यॊधानां तवाम एव पुरुषर्षभ\nकरॊशन्ति समरे वीर दराव्यमाणानि पाण्डवैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 31, + "text": "एतच छरुत्वा तु राधेयॊ दुर्यॊधन वचॊ महत\nमद्रराजम इदं वाक्यम अब्रवीत सूतनन्दनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 32, + "text": "पश्य मे भुजयॊर वीर्यम अस्त्राणां च जनेश्वर\nअद्य हन्मि रणे सर्वान पाञ्चालान पाण्डुभिः सह\nवाहयाश्वान नरव्याघ्र भद्रेणैव जनेश्वर" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 33, + "text": "एवम उक्त्वा महाराज सूतपुत्रः परतापवान\nपरगृह्य विजयं वीरॊ धनुः शरेष्ठं पुरातनम\nसज्यं कृत्वा महाराज संमृज्य च पुनः पुनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 34, + "text": "संनिवार्य च यॊधान सवान सात्येन शपथेन च\nपरायॊजयद अमेयात्मा भार्गवास्त्रं महाबलः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 35, + "text": "ततॊ राजन सहस्राणि परयुतान्य अर्बुदानि च\nकॊटिशश च शरास तीक्ष्णा निरगछन महामृधे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 36, + "text": "जवलितैस तैर महाघॊरैः कङ्कबर्हिण वाजितैः\nसंछन्ना पाण्डवी सेना न पराज्ञायत किंच चन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 37, + "text": "हाहाकारॊ महान आसीत पाञ्चालानां विशां पते\nपीडितानां बलवता भार्गवास्त्रेण संयुगे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 38, + "text": "निपतद्भिर गजै राजन नरैश चापि सहस्रशः\nरथैश चापि नरव्याघ्र हयैश चापि समन्ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 39, + "text": "पराकम्पत मही राजन निहतैस तैस ततस ततः\nवयाकुलं सर्वम अभवत पाण्डवानां महद बलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 40, + "text": "कर्णस तव एकॊ युधां शरेष्ठॊ विधूम इव पावकः\nदहञ शत्रून नरव्याघ्र शुशुभे सा परंतपः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 41, + "text": "ते वध्यमानाः कर्णेन पाञ्चालाश चेदिभिः सह\nतत्र तत्र वयमुह्यन्त वनदाहे यथा दविपाः\nचुक्रुशुस ते नरव्याघ्र यथा पराग वा नरॊत्तमाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 42, + "text": "तेषां तु करॊशतां शरुत्वा भीतानां रणमूर्धनि\nधावतां च दिशॊ राजन वित्रस्तानं समन्ततः\nआर्तनादॊ महांस तत्र परेतानाम इव संप्लवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 43, + "text": "वध्यमानांस तु तान दृष्ट्वा सूतपुत्रेण मारिष\nवित्रेसुः सर्वभूतानि तिर्यग्यॊनिगतान्य अपि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 44, + "text": "ते वध्यमानाः समरे सूतपुत्रेण सृञ्जयाः\nअर्जुनं वासुदेवं च वयाक्रॊशन्त मुहुर मुहुः\nपरेतराजपुरे यद्वत परेतराजं विचेतसः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 45, + "text": "अथाब्रवीद वासुदेवं कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः\nभार्गवास्त्रं महाघॊरं दृष्ट्वा तत्र सभीरितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 46, + "text": "पश्य कृष्ण महाबाहॊ भार्गवास्त्रस्य वीक्रमम\nनैतद अस्त्रं हि समरे शक्यं हन्तुं कथं चन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 47, + "text": "सूतपुत्रं च संरब्धं पश्य कृष्ण महारणे\nअन्तकप्रतिमं वीरं कुर्वाणं कर्म दारुणम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 48, + "text": "सुतीक्ष्णां चॊदयन्न अश्वान परेकते मां मुहुर मुहुः\nन च पश्यामि समरे कर्णस्य परपलायितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 49, + "text": "जीवन पराप्नॊति पुरुषः संख्ये जयपराजयौ\nजितस्य तु हृषीकेश बध एव कुतॊ जयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 50, + "text": "ततॊ जनार्दनः परायाद दरष्टुम इच्छन युधिष्ठिरम\nशरमेण गराहयिष्यंश च कर्णं युद्धेन मारिष" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 51, + "text": "अर्जुनं चाब्रवीत कृष्णॊ भृशं राजा परिक्षतः\nतम आश्वास्य कुरु शरेष्ठ तताः कर्णं हनिष्यसि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 52, + "text": "ततॊ धनंजयॊ दरष्टुं राजानं बाणपीडितम\nरथेन परययौ कषिप्रं संग्रामे केशवाज्ञया" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 53, + "text": "गच्छन्न एव तु कौन्तेयॊ धर्मराज दिदृक्षया\nसैन्यम आलॊकयाम आस नापश्यत तत्र चाग्रजम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 54, + "text": "युद्धं कृत्वा तु कौन्तेयॊ दरॊणपुत्रेण भारत\nदुःसहं वाजिणा संख्ये पराजिग्ये भृगॊः सुतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 55, + "text": "दरौणिं पराजित्य ततॊ ऽगरधन्वा; कृत्वा महद दुष्करम आर्य कर्म\nआलॊकयाम आस ततः सवसैन्यं; धनंजयः शत्रुभिर अप्रधृष्यः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 56, + "text": "स युध्यमानः पृतना मुखस्थाञ; शूराञ शूरॊ हर्षयन सव्यसाची\nपूर्वापदानैः परथितैः परशंसन; सथिरांश चकारात्म रथान अनीके" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 57, + "text": "अपश्यमानस तु किरीटमाली; युधि जयेष्ठं भरातरम आजमीढम\nउवाच भीमं तरसाभ्युपेत्य; राज्ञः परवृत्तिस तव इह केति राजन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 58, + "text": "[भम]\nअपयात इतॊ राजा धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nकर्ण बाणविभुग्नाङ्गॊ यदि जीवेत कथं चन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 59, + "text": "[अर्ज]\nतस्माद भवाञ शीघ्रम इतः परयातु; राज्ञः परवृत्त्यै कुरुसत्तमस्य\nनूनं हि विद्धॊ ऽतिभृशं पृषत्कैः; कर्णेन राजा शिबिरं गतॊ ऽसौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 60, + "text": "यः संप्रहारे निशि संप्रवृत्ते; दरॊणेन विद्धॊ ऽतिभृशं तरस्वी\nतस्थौ च तत्रापि जय परतीक्षॊ; दरॊणेन यावन न हतः किलासीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 61, + "text": "स संशयं गमितः पाण्डवाग्र्यः; संख्ये ऽदय कर्णेन महानुभावः\nजञातुं परयाह्य आशु तम अद्य भीम; सथास्याम्य अहं शत्रुगणान निरुध्य" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 62, + "text": "[भम]\nतवाम एव जानीहि महानुभाव; राज्ञः परवृत्तिं भरतर्षभस्य\nअहं हि यद्य अर्जुन यामि तत्र; वक्ष्यन्ति मां भीत इति परवीराः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 63, + "text": "ततॊ ऽबरवीद अर्जुनॊ भीमसेनं; संशप्तकाः परत्यनीकं सथिता मे\nएतान अहत्वा न मया तु शक्यम; इतॊ ऽपयातुं रिपुसंघ गॊष्ठात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 64, + "text": "अथाब्रवीद अर्जुनं भीमसेनः; सववीर्यम आश्रित्य कुरुप्रवीर\nसंशप्तकान परतियॊत्स्यामि संख्ये; सर्वान अहं याहि धनंजयेति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 65, + "text": "तद भीमसेनस्य वचॊ निशम्य; सुदुर्वचं भरातुर अमित्रमध्ये\nदरष्टुं कुरुश्रेष्ठम अभिप्रयातुं; परॊवाच वृष्णिप्रवरं तदानीम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 66, + "text": "चॊदयाश्वान हृषीकेश विगाह्यैतं रथार्णवम\nअजातशत्रुं राजानं दरष्टुम इच्छामि केशव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 67, + "text": "ततॊ हयान सर्वदाशार्ह मुख्यः; पराचॊदयद भीमम उवाच चेदम\nनैतच चित्रं तव कर्माद्य वीर; यास्यामहे जहि भीमारि संघान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 68, + "text": "ततॊ ययौ हृषीकेशॊ यत्र राजा युधिष्ठिरः\nशीघ्राच छीघ्रतरं राजन वाजिभिर गरुडॊपमैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 69, + "text": "परत्यनीके वयवस्थाप्य भीमसेनम अरिंदमम\nसंदिश्य चैव राजेन्द्र युद्धं परति वृकॊदरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 70, + "text": "ततस तु गत्वा पुरुषप्रवीरौ; राजानम आसाद्य शयानम एकम\nरथाद उभौ परत्यवरुह्य तस्माद; ववन्दतुर धर्मराजस्य पादौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 71, + "text": "तौ दृष्ट्वा पुरुषव्याघ्रौ कषेमिणौ पुरुषर्षभ\nमुदाभ्युपगतौ कृष्णाव अश्विनाव इव वासवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 72, + "text": "ताव अभ्यनन्दद राजा हि विवस्वान अश्विनाव इव\nहते महासुरे जम्भे शक्र विष्णू यथा गुरुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 45, + "shloka": 73, + "text": "मन्यमानॊ हतं कर्णं धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nहर्षगद्गदया वाचा परीतः पराह परंतपौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nमहासत्त्वौ तु तौ दृष्ट्वा सहितौ केशवार्जुनौ\nहतम आधिरथिं मेने संख्ये गाण्डीवधन्वना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 2, + "text": "ताव अभ्यनन्दत कौन्तेयः साम्ना परमवल्गुना\nसमितपूर्वम अमित्रघ्नः पूजयन भरतर्षभ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 3, + "text": "[य]\nसवागत्वं देवकीपुत्र सवागतं ते धनंजय\nपरियं मे दर्शनं बाढं युवयॊर अच्युतार्जुनौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 4, + "text": "अक्षताब्भ्याम अरिष्टाभ्यां कथं युध्य महारथ\nआशीविषसमं युद्धे सर्वशस्त्रविशारदम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 5, + "text": "अग्रगं धार्तराष्ट्राणां सवेषां शर्म वर्म च\nरक्षितं वृषसेनेन सुषेणेन च धन्विना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 6, + "text": "अनुज्ञातं महावीर्यं रमेणास्त्रेषु दुर्जयम\nतरातारं धार्तराष्ट्राणां गन्तारं वाहिनीमुखे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 7, + "text": "हन्तारम अरिसैन्यानाम अमित्रगणमर्दनम\nदुर्यॊधन हिते युक्तम अस्मद युद्धाय चॊद्यतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 8, + "text": "अप्रधृष्यं महायुद्धे देवैर अपि सवासवैः\nअनलानिलयॊस तुल्यं तेजसा च बलेन च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 9, + "text": "पातालम इव गम्भीरं सुहृद आनन्दवर्धनम\nअन्तकाभम अमित्राणां कर्णं हत्वा महाहवे\nदिष्ट्या युवाम अनुप्राप्तौ जित्वासुरम इवामरौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 10, + "text": "तेन युद्धम अदीनेन मया हय अद्याच्युतार्जुनौ\nकुपितेनान्तकेनेव परजाः सर्वा जिघांसता" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 11, + "text": "तेन केतुश च मे छिन्नॊ हतौ च पार्ष्णिसारथी\nहतवाहः कृतश चास्मि युयुधानस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 12, + "text": "धृष्टद्युम्नस्य यमयॊर वीरस्य च शिखण्डिनः\nपश्यतां दरौपदेयानां पाञ्चालानां च सर्वशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 13, + "text": "एताञ जित्वा महावीर्यान कर्णः शत्रुगणान बहून\nजितवान मां महाबाहॊ यतमानं महारणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 14, + "text": "अनुसृज्य च मां युद्धे परुषाण्य उक्तवान बहु\nतत्र तत्र युधां शरेष्ठः परिभूय न संशयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 15, + "text": "भीमसेनप्रभावात तु यज जीवामि धनंजय\nबहुनात्र किम उक्तेन नाहं तत सॊढुम उत्सहे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 16, + "text": "तरयॊदशाहं वर्षाणि यस्माद भीतॊ धनंजय\nन सम निद्रां लभे रात्रौ न चाहनि सुखं कव चित" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 17, + "text": "तस्य दवेषेण संयुक्तः परिदह्ये धनंजय\nआत्मनॊ मरणां जानन वाध्रीणस इव दविपः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 18, + "text": "यस्यायम अगमत कालश चिन्तयानस्य मे विभॊ\nकथं शक्यॊ मया कर्णॊ युद्धे कषपयितुं भवेत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 19, + "text": "जाग्रत सवपंश च कौन्तेय कर्णम एव सदा हय अहम\nपश्यामि तत्र तत्रैव कर्ण भूतम इदं जगत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 20, + "text": "यत्र यत्र हि गच्छामि कर्णाद भीतॊ धनंजय\nतत्र तत्र हि पश्यामि कर्णम एवाग्रतः सथितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 21, + "text": "सॊ ऽहं तेनैव वीरेण समरेष्व अपलायिना\nसहयः सरथः पार्थ जित्वा जीवन विसार्जितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 22, + "text": "कॊ नु मे जीवितेनार्थॊ राज्येनार्थॊ ऽथ वा पुनः\nममैवं धिक्कृतस्येह कर्णेनाहव शॊभिना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 23, + "text": "न पराप्तपूर्वं यद भीष्मात कृपाद दरॊणाच च संयुगे\nतत पराप्तम अद्य मे युद्धे सूतपुत्रान महारथात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 24, + "text": "तत तवा पृच्छामि कौन्तेय यथा हय अकुशलस तथा\nतन ममाचक्ष्व कार्त्स्न्येन यथा कर्णस तवया हतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 25, + "text": "शक्र वीर्यसमॊ युद्धे यम तुल्यपराक्रमः\nराम तुल्यस तथास्त्रे यः स कथं वै निषूदितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 26, + "text": "महारथः समाख्यातः सर्वयुद्धविशारदः\nधनुर्धराणां परवरः सर्वेषाम एकपूरुषः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 27, + "text": "पूजितॊ धृतराष्ट्रेण सपुत्रेण विशां पते\nसदा तवदर्थं राधेयः स कथं निहतस तवया" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 28, + "text": "धृतराष्ट्रॊ हि यॊधेषु सर्वेष्व एव सदार्जुन\nतव मृत्युं रणे कर्णं मन्यते पुरुषर्षभः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 29, + "text": "स तवया पुरुषव्याघ्र कथं युद्धे निषूदितः\nतं ममाचक्ष्व बीभत्सॊ यथा कर्णॊ हतस तवया" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 30, + "text": "सॊत्सेधम अस्य च शिरः पश्यतां सुहृदां हृतम\nतवया पुरुषशार्दूल शार्दूलेन यथा रुरॊः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 31, + "text": "यः पर्युपासीत परदिशॊ दिशश च; तवां सूतपुत्रः समरे परीप्सन\nदित्सुः कर्णः समरे हस्तिपूगं; स हीदानीं कङ्कपत्रैः सुतीक्ष्णैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 32, + "text": "तवया रणे निहतः सूतपुत्रः; कच चिच छेते भूमितले दुरात्मा\nकच चित परियं मे परमं तवयाद्य; कृतं रणे सूतपुत्रं निहत्य" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 33, + "text": "यः सर्वतः पर्यपतत तवदर्थे; महान्वितॊ गर्वितः सूतपुत्रः\nसा शूरमानी समरे समेत्य; कच चित तवया निहतः संयुगे ऽदय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 34, + "text": "रौक्मं रथं हस्तिवरैश च युक्तं; रथं दित्सुर यःपरेभ्यस तवदर्थे\nसादा रणे सपर्धते यः स पापः; कच चित तवया निहतस तात युद्धे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 35, + "text": "यॊ ऽसौ नित्यं शूर मदेन मत्तॊ; विकत्थते संसदि कौरवाणाम\nपरियॊ ऽतयर्थं तस्य सुयॊधनस्य; कच चित स पापॊ निहतस तवयाद्य" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 36, + "text": "कच चित समागम्य धनुःप्रमुक्तैस; तवत परेषितैर लॊहितार्थैर विहंगैः\nशेते ऽदय पापः स विभिन्नगात्रः; कच चिद भग्नॊ धार्तराष्ट्रस्य बाहुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 37, + "text": "यॊ ऽसौ सदा शलाघते राजमध्ये; दुर्यॊधनं हर्षयन दर्पपूर्णः\nअहं हन्ता फल्गुनस्येति मॊहात; कच्चिद धतस तस्य न वै तथा रथः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 38, + "text": "नाहं पादौ धावयिष्ये कदा चिद; यावत सथितः पार्थ इत्य अल्पबुद्धिः\nवरतं तस्यैतत सर्वदा शक्रसूनॊ; कच चित तवया निहतः सॊ ऽदय कर्णः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 39, + "text": "यॊ ऽसौ कृष्णाम अब्रवीद दुष्टबुद्धिः; कर्णः सभायां कुरुवीरमध्ये\nकिं पाण्डवांस तवं न जहासि कृष्णे; सुदुर्बलान पतितान हीनसत्त्वान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 40, + "text": "यत तत कर्णः परत्यजानात तवदर्थे; नाहत्वाहं सह कृष्णेन पार्थम\nइहॊपयातेति स पापबुद्धिः; कच चिच छेते शरसंभिन्न गात्रः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 41, + "text": "कच चित संग्रामे विदितॊ वा तदायं; समागमः सृञ्जय कौरवाणाम\nयत्रावस्थाम ईदृशीं परापितॊ ऽहं; कच चित तवया सॊ ऽदय हतः समेत्य" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 42, + "text": "कच चित तवया तस्य सुमन्दबुद्धेर; गाण्डीवमुक्तैर विशिखैर जवलद्भिः\nसकुण्डलं भानुमद उत्तमाङ्गं; कायात परकृत्तं युधि सव्यसाचिन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 43, + "text": "यत तन मया बाणसमर्पितेन; धयातॊ ऽसि कर्णस्य वधाय वीर\nतन मे तवया कच चिद अमॊघम अद्य; धयातं कृतं कर्ण निपातनेन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 44, + "text": "यद दर्पपूर्णः स सुयॊधनॊ ऽसमान; अवेक्षते कर्ण समाश्रयेण\nकच चित तवया सॊ ऽदय समाश्रयॊ ऽसय; भग्नः पराक्रम्य सुयॊधनस्य" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 45, + "text": "यॊ नः पुरा षण्ढतिलान अवॊचत; सभामध्ये पार्थिवानां समक्षम\nस दुर्मतिः कच्च चिद उपेत्य संख्ये; तवया हतः सूतपुत्रॊ ऽतयमर्षी" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 46, + "text": "यः सूतपुत्रः परहसन दुरात्मा; पुराब्रवीन निजितां सौबलेन\nसवयं परसह्यानय याज्ञसेनीम; अपीह कच्च चित स हतस तवयाद्य" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 47, + "text": "यः शस्त्रभृच छरेष्ठतमं पृथिव्यां; पितामहं वयाक्षिपद अल्पचेताः\nसंख्यायमानॊ ऽरधरथः स कच चित; तवया हतॊ ऽदयाधिरथिर दुरात्मा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 46, + "shloka": 48, + "text": "अमर्षणं निकृतिसमीरणेरितं; हृदि शरितं जवलनम इमं सदा मम\nहतॊ मया सॊ ऽदय समेत्य पापधीर; इति बरुवन परशमय मे ऽदय फल्गुन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 47, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतद धर्मशीलस्य वचॊ निशम्य; राज्ञः करुद्धस्याधिरथौ महात्मा\nउवाच दुर्धर्षम अदीनसत्त्वं; युधिष्ठिरं जिष्णुर अनन्तवीर्यः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 47, + "shloka": 2, + "text": "संशप्तकैर युध्यमानस्य मे ऽदय; सेनाग्रयायी कुरुसैन्यस्य राजन\nआशीविषाभान खगमान परमुञ्चन; दरौणिः पुरस्तात सहसा वयतिष्ठत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 47, + "shloka": 3, + "text": "दृष्ट्वा रथं मेघनिभं ममेमम; अम्बष्ठ सेना मरणे वयतिष्ठत\nतेषाम अहं पञ्च शतानि हत्वा; ततॊ दरौणिम अगमं पार्थिवाग्र्य" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 47, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ ऽपरान बाणसंघान अनेकान; आकर्णपूर्णायत विप्रमुक्तान\nससर्ज शिक्षास्त्र बलप्रयत्नैर; तथा यथा परावृषि काममेघः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 47, + "shloka": 5, + "text": "नैवाददानं न च संदधानं; जानीमहे कतरेणास्यति इति\nवामेन वा यदि वा दक्षिणेन; स दरॊणपुत्रः समरे पर्यवर्तत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 47, + "shloka": 6, + "text": "अविध्यन मां पञ्चभिर दरॊणपुत्रः; शितैः शरैः पञ्चभिर वासुदेवम\nअहं तु तं तरिंशता वज्रकल्पैः; समार्दयं निमिषस्यान्तरेण" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 47, + "shloka": 7, + "text": "स विक्षरन रुधिरं सर्वगात्रै; रथानीकं सूत सूनॊर विवेश\nमयाभिभूतः सैनिकानां परबर्हान; असाव अपश्यन रुधिरेण परदिग्धान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 47, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ ऽभिभूतं युधि वीक्ष्य सैन्यं; विध्वस्तयॊधं दरुतवाजिनागम\nपञ्चाशता रथमुखैः समेतः; कर्णस तवरन माम उपायात परमाथी" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 47, + "shloka": 9, + "text": "तान सूदयित्वाहम अपास्य कर्णं; दरष्टुं भवन्तं तवरयाभियातः\nसर्वे पाञ्चाला हय उद्विजन्ते सम कर्णाद; गन्धाद गावः केसरिणॊ यथैव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 47, + "shloka": 10, + "text": "महाझषस्येव मुखं परपन्नाः; परभद्रकाः कर्णम अभि दरवन्ति\nमृत्यॊर आस्यं वयात्तम इवान्वपद्यन; परभद्रकाः कर्णम आसाद्य राजन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 47, + "shloka": 11, + "text": "आयाहि पश्याद्य युयुत्समानं; मां सूतपुत्रं च वृतौ जयाय\nषट साहस्रा भारत राजपुत्राः; सवर्गाय लॊकाय रथा निमग्नाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 47, + "shloka": 12, + "text": "समेत्याहं सूतपुत्रेण संख्ये; वृत्रेण वज्रीव नरेन्द्रमुख्य\nयॊत्स्ये भृशं भारत सूतपुत्रम; अस्मिन संग्रामे यदि वै दृश्यते ऽदय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 47, + "shloka": 13, + "text": "कर्णं न चेद अद्य निहन्मि राजन; सबान्धवं युध्यमानं परसह्य\nपरतिश्रुत्याकुर्वतां वै गतिर या; कष्टां गच्छेयं ताम अहं राजसिंह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 47, + "shloka": 14, + "text": "आमन्त्रये तवां बरूहि जयं रणे मे; पुरा भीमं धार्तराष्ट्रा गरसन्ते\nसौतिं हनिष्यामि नरेन्द्र सिंह; सैन्यं तथा शत्रुगणांश च सर्वान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 48, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nशरुत्वा कर्णं कल्यम उदारवीर्यं; करुद्धः पार्थः फल्गुनस्यामितौजाः\nधनंजयं वाक्यम उवाच चेदं; युधिष्ठिरः कर्ण शराभितप्तः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 48, + "shloka": 2, + "text": "इदं यदि दवैतवने हय अवक्ष्यः; कर्णं यॊद्धुं न परसहे नृपेति\nवयं तदा पराप्तकालानि सर्वे; वृत्तान्य उपैष्याम तदैव पार्थ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 48, + "shloka": 3, + "text": "मयि परतिश्रुत्य वधं हि तस्य; बलस्य चाप्तस्य तथैव वीर\nआनीय नः शत्रुमध्यं स कस्मात; समुत्क्षिप्य सथण्डिले परत्यपिंष्ठाह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 48, + "shloka": 4, + "text": "अन्वाशिष्म वयम अर्जुन तवयि; यियासवॊ बहुकल्याणम इष्टम\nतन नः सर्वं विफलं राजपुत्र; फलार्थिनां निचुलेवातिपुष्पः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 48, + "shloka": 5, + "text": "परच्छादितं बडिशम इवामिषेण; परच्छादितॊ गवय इवापवाचा\nअनर्थकं मे दर्शितवान असि तवं; राज्यार्थिनॊ राज्यरूपं विनाशम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 48, + "shloka": 6, + "text": "यत तत पृथां वाग उवाचान्तरिक्षे; सप्ताह जाते तवयि मन्दबुद्धौ\nजातः पुत्रॊ वासव विक्रमॊ ऽयं; सर्वाञ शूराञ शात्रवाञ जेष्यतीति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 48, + "shloka": 7, + "text": "अयं जेता खाण्डवे देवसंघान; सर्वाणि भूतान्य अपि चॊत्तमौजाः\nअयं जेता मद्रकलिङ्गकेकयान; अयं कुरून हन्ति च राजमध्ये" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 48, + "shloka": 8, + "text": "अस्मात परॊ न भविता धनुर्धरॊ; न वै भूतः कश चन जातु जेता\nइच्छन्न आर्यः सर्वभूतानि कुर्याद; वशे वशीसर्वसमाप्त विद्यः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 48, + "shloka": 9, + "text": "कान्त्या शशाङ्कस्य जवेन वायॊः; सथैर्येण मेरॊः कषमया पृथिव्याः\nसूर्यस्य भासा धनदस्य लक्ष्म्या; शौर्येण शक्रस्य बबलेन विष्णॊः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 48, + "shloka": 10, + "text": "तुल्यॊ महात्मा तव कुन्ति पुत्रॊ; जातॊ ऽदितेर विष्णुर इवारि हन्ता\nसवेषां जयाय दविषतां वधाय; खयातॊ ऽमितौजाः कुलतन्तु कर्ता" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 48, + "shloka": 11, + "text": "इत्य अन्तरिक्षे शतशृङ्गमूर्ध्नि; तपस्विनां शृण्वतां वाग उवाच\nएवंविधं तवां तच च नाभूत तवाद्य; देवा हि नूनम अनृतं वदन्ति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 48, + "shloka": 12, + "text": "तथापरेषाम ऋषिसत्तमानां; शरुत्वा गिरं पूजयतां सदैव\nन संनतिं परैति सुयॊधनस्य; न तवा जानाम्य आधिरथेर भयार्तम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 48, + "shloka": 13, + "text": "तवष्टा कृतं वाहम अकूजनाक्षं; शुभं समास्थाय कपिध्वजं तवम\nखड्गं गृहीत्वा हेमचित्रं समिद्धं; धनुश चेदं गाण्डिवं तालमात्रम\nस केशवेनॊह्यमानः कथं नु; कर्णाद भीतॊ वयपयातॊ ऽसि पार्थ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 48, + "shloka": 14, + "text": "धनुश चैतत केशवाय परदाय; यन्ता भविष्यस तवं रणे चेद दुरात्मन\nततॊ ऽहनिष्यत केशवः कर्णम उग्रं; मरुत्पतिर वृत्रम इवात्त वज्रः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 48, + "shloka": 15, + "text": "मासे ऽपतिष्यः पञ्चमे तवं परकृच्छ्रे; न वा गर्भॊ ऽपय अभविष्यः पृथायाः\nतत ते शरमॊ राजपुत्राभविष्यन; न संग्रामाद अपयातुं दुरात्मन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nयुधिष्ठिरेणैवम उक्तः कौन्तेयः शवेतवाहनः\nअसिं जग्राह संक्रुद्धॊ जिघांसुर भरतर्षभम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 2, + "text": "तस्य कॊपं समुद्वीक्ष्य चित्तज्ञः केशवस तदा\nउवाच किम इदं पार्थ गृहीतः खड्ग इत्य उत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 3, + "text": "नेह पश्यामि यॊद्धव्यं तव किं चिद धनंजय\nते धवस्ता धार्तराष्ट्रा हि सर्वे भीमेन धीमता" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 4, + "text": "अपयातॊ ऽसि कौन्तेय राजा दरष्टव्य इत्य अपि\nस राजा भवता दृष्टः कुशली च युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 5, + "text": "तं दृष्ट्वा नृपशार्दूल शार्दूल समविक्रमम\nहर्षकाले तु संप्राप्ते कस्मात तवा मन्युर आविशत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 6, + "text": "न तं पश्यामि कौन्तेय यस ते वध्यॊ भवेद इह\nकस्माद भवान महाखड्गं परिगृह्णाति सत्वरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 7, + "text": "तत तवा पृच्छामि कौन्तेय किम इदं ते चिकीर्षितम\nपरामृशसि यत करुद्धः खड्गम अद्भुतविक्रम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 8, + "text": "एवम उक्तस तु कृष्णेन परेक्षमाणॊ युधिष्ठिरम\nअर्जुनः पराह गॊविन्दं करुद्धः सर्प इव शवसन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 9, + "text": "दद गाण्डीवम अन्यस्मा इति मां यॊ ऽभिचॊदयेत\nछिन्द्याम अहं शिरस तस्य इत्य उपांशु वरतं मम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 10, + "text": "तद उक्तॊ ऽहम अदीनात्मन राज्ञामित पराक्रम\nसमक्षं तव गॊविन्द न तत कषन्तुम इहॊत्सहे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 11, + "text": "तस्माद एनं वधिष्यामि राजानं धर्मभीरुकम\nपरतिज्ञां पालयिष्यामि हत्वेमं नरसत्तमम\nएतदर्थं मया खड्ग्गॊ गृहीतॊ यदुनन्दन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 12, + "text": "सॊ ऽहं युधिष्ठिरं हत्वा सत्ये ऽपय आनृण्यतां गतः\nविशॊकॊ विज्वरश चापि भविष्यामि जनार्दन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 13, + "text": "किं वा तवं मन्यसे पराप्तम अस्मिन काले समुत्थिते\nतवम अस्य जगतस तात वेत्थ सर्वं गतागतम\nतत तथा परकरिष्यामि यथा मां वक्ष्यते भवान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 14, + "text": "[क]\nइदानीं पाथ जानामि न वृद्धाः सेवितास तवया\nअकाले पुरुषव्याघ्र संरम्भक्रिययानया\nन हि धर्मविभागज्ञः कुर्याद एवं धनंजय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 15, + "text": "अकार्याणां च कार्याणां संयॊगं यः करॊति वै\nकार्याणाम अक्रियाणां च स पार्थ पुरुषाधमः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 16, + "text": "अनुसृत्य तु ये धर्मं कवयः समुपस्थिताः\nसमास विस्तरविदां न तेषां वेत्थ निश्चयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 17, + "text": "अनिश्चयज्ञॊ हि नरः कार्याकार्यविनिश्चये\nअवशॊ मुह्यते पार्थ यथा तवं मूढ एव तु" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 18, + "text": "न हि कार्यम अकार्यं वा सुखं जञातुं कथं चन\nशरुतेन जञायते सर्वं तच च तवं नावबुध्यसे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 19, + "text": "अविज्ञानाद भवान यच च धर्मं रक्षति धर्मवित\nपराणिनां हि वधं पार्थ धार्मिकॊ नावबुध्यते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 20, + "text": "पराणिनाम अवधस तात सर्वज्यायान मतॊ मम\nअनृतं तु भवेद वाच्यं न च हिंस्यात कथं चन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 21, + "text": "स कथं भरातरं जयेष्ठं राजानं धर्मकॊविदम\nहन्याद भवान नरश्रेष्ठ पराकृतॊ ऽनयः पुमान इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 22, + "text": "अयुध्यमानस्य वधस तथाशस्त्रस्य भारत\nपराङ्मुखस्य दरवतः शरणं वाभिगच्छतः\nकृताञ्जलेः परपन्नस्य न वधः पुज्यते बुधैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 23, + "text": "तवया चैव वरतं पार्थ बालेनैव कृतं पुरा\nतस्माद अधर्मसंयुक्तं मौढ्यात कर्म वयवस्यसि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 24, + "text": "स गुरुं पार्थ कस्मात तवं हन्या धर्मम अनुस्मरन\nअसंप्रधार्य धर्माणां गतिं सूक्ष्मां दुरन्वयाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 25, + "text": "इदं धर्मरहस्यं च वक्ष्यामि भरतर्षभ\nयद बरूयात तव भीष्मॊ वा धर्मज्ञॊ वा युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 26, + "text": "विदुरॊ वा तथा कषत्ता कुन्ती वापि यशस्विनी\nतत ते वक्ष्यामि तत्त्वेन तन निबॊध धनंजय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 27, + "text": "सत्यस्य वचनं साधु न सत्याद विद्यते परम\nतत्त्वेनैतत सुदुर्ज्ञेयं यस्य सत्यम अनुष्ठितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 28, + "text": "भवेत सत्यम अवक्तव्यं वक्तव्यम अनृतं भवेत\nसर्वस्वस्यापहारे तु वक्तव्यम अनृतं भवेत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 29, + "text": "पराणात्यये विवाहे च वक्तव्यम अनृतं भवेत\nयत्रानृतं भवेत सत्यं सत्यं चाप्य अनृतं भवेत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 30, + "text": "तादृशं पश्यते बालॊ यस्य सत्यम अनुष्ठितम\nसत्यानृते विनिश्चित्यल ततॊ भवति धर्मवित" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 31, + "text": "किम आश्चर्यं कृतप्रज्ञः पुरुषॊ ऽपि सुदारुणः\nसुमहत पराप्नुयात पुण्यं बलाकॊ ऽनधवधाद इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 32, + "text": "किम आश्चर्यं पुनर मूढॊ धर्मकामॊ ऽपय अपण्डितः\nसुमहत पराप्नुयात पापम आपगाम इव कौशिकः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 33, + "text": "[अर्ज]\nआचक्ष्व भगवन्न एतद यथा विद्याम अहं तथा\nबलाकान्धाभिसंबद्धं नदीनां कौशिकस्य च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 34, + "text": "[क]\nमृगव्याधॊ ऽभवत कश चिद बलाकॊ नाम भारत\nयात्रार्थं पुत्रदारस्य मृगान हन्ति न कामतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 35, + "text": "सॊ ऽनधौ च माता पितरौ बिभर्त्य अन्यांश च संश्रितान\nसवधर्मनिरतॊ नित्यं सत्यवाग अनसूयकः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 36, + "text": "स कदा चिन मृगाँल लिप्सुर नान्वविन्दत परयत्नवान\nअथापश्यत स पीतॊदं शवापदं घराणचक्षुषम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 37, + "text": "अदृष्टपूर्वम अपि तत सत्त्वं तेन हतं तदा\nअन्व एव च ततॊ वयॊम्नः पुष्पवर्षम अवापतत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 38, + "text": "अप्सरॊगीतवादित्रैर नादितं च मनॊरमम\nविमानम आगमत सवर्गान मृगव्याध निनीषया" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 39, + "text": "तद भूतं सर भूतानाम अभावाय किलार्जुन\nतपस तप्त्वा वरं पराप्तं कृतम अन्धं सवयं भुवा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 40, + "text": "तद धत्वा सर्वभूतानाम अभाव कृतनिश्चयम\nततॊ बलाकः सवरगाद एवं धर्मः सुदुर्विदः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 41, + "text": "कौशिकॊ ऽपय अभवद विप्रस तपस्वी न बहुश्रुतः\nनदीनां संगमे गरामाद अदूरे स किलावसत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 42, + "text": "सत्यं मया सदा वाच्यम इति तस्याभवद वरतम\nसत्यवादीति विख्यातः स तदासीद धनंजय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 43, + "text": "अथ दस्यु भयात केचित्तदा तद वनम आविशन\nदस्यवॊ ऽपि गताः करूरा वयमार्गन्त परयत्नतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 44, + "text": "अथ कौशिकम अभ्येत्य पराहुस तं सत्यवादिनम\nकतमेन पथा याता भगवन बहवॊ जनाः\nसत्येन पृष्ठप्रब्रूहि यदि तान वेत्थ शंस नः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 45, + "text": "स पृष्ठः कौशिकः सत्यं वचनं तान उवाच ह\nबहुवृक्ष लतागुल्मम एतद वनम उपाश्रिताः\nततस ते तान समासाद्य करूरा जघ्नुर इति शरुतिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 46, + "text": "तेनाधर्मेण महता वाग दुरुक्तेन कौशिकः\nगतः सुकष्टं नरकं सूक्ष्मधर्मेष्व अकॊविदः\nअप्रभूत शरुतॊ मूढॊ धर्माणाम अविभागवित" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 47, + "text": "वृद्धान अपृष्ट्वा संदेहं महच छवभ्रम इतॊ ऽरहति\nतत्र ते लक्षणॊद्देशः कश चिद एव भविष्यति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 48, + "text": "दुष्करं परमज्ञानं कर्तेणात्र वयवस्यति\nशरुतिर धर्म इति हय एके वदन्ति बहवॊ जनाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 49, + "text": "न तव एतत परतिसूयामि न हि सर्वं विधीयते\nपरभवार्थाय भूतानां धर्मप्रवचनं कृतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 50, + "text": "धारणाद धर्मम इत्य आहुर धर्मॊ धारयति परजाः\nयः सयाद धारण संयुक्तः स धर्म इति निश्चयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 51, + "text": "ये ऽनयायेन जिहीर्षन्तॊ जना इच्छन्ति कर्हि चित\nअकूजनेन चेन मॊक्षॊ नात्र कूजेत कथं चन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 52, + "text": "अवश्यं कूजितव्यं वा शङ्केरन वाप्य अकूजतः\nशरेयस तत्रानृतं वक्तुं सत्याद इति विचारितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 53, + "text": "पराणात्यये विवाहे वा सर्वज्ञाति धनक्षये\nनर्मण्य अभिप्रवृत्ते वा परवक्तव्यं मृषा भवेत\nअधर्मं नात्र पश्यन्ति धर्मतत्त्वार्थ दर्शिनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 54, + "text": "यः सतेनैः सह संबन्धान मुच्यते शपथैर अपि\nशरेयस तत्रानृतं वक्तुं तत सत्यम अविचारितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 55, + "text": "न च तेभ्यॊ धनं देयं शक्ये सति कथं चन\nपापेभ्यॊ हि धनं देयं शक्ये सति कथं चन\nतस्माद धर्मार्थम अनृतम उक्त्वा नानृत वाग भवेत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 56, + "text": "एष ते लक्षणॊद्देशः समुद्दिष्टॊ यथाविधि\nएतच छरुत्वा बरूहि पार्थ यदि वध्यॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 57, + "text": "[अर्ज]\nयथा बरूयान महाप्राज्ञॊ यथा बरूयान महामतिः\nहितं चैव यथास्माकं तथैतद वचनं तव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 58, + "text": "भवान मातृसमॊ ऽसमाकं तथा पितृसमॊ ऽपि च\nगतिश च परमा कृष्ण तेन ते वाक्यम अद्भुतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 59, + "text": "न हि ते तरिषु लॊकेषु विद्यते ऽविदितं कव चित\nतस्माद भवान परं धर्मं वेद सर्वं यथातथम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 60, + "text": "अवध्यं पाण्डवं मन्ये धर्मराजं युधिष्ठिरम\nयस्मिन समयसंयॊगे बरूहि किं चिद अनुग्रहम\nइदं चापरम अत्रैव शृणु हृत्स्थं विवक्षितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 61, + "text": "जानामि दाशार्ह मम वरतं तवं; यॊ मां बरूयात कश चन मानुषेषु\nअन्यस्मै तवं गाण्डिवं देहि पार्थ; यस तवत्तॊ ऽसत्रैर भविता वा विशिष्टः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 62, + "text": "हन्याम अहं केशव तं परसह्य; भीमॊ हन्यात तूबरकेति चॊक्तः\nतन मे राजा परॊक्तवांस ते समक्षं; धनुर देहीत्य असकृद वृष्णिसिंह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 63, + "text": "तं हत्वा चेत केशव जीवलॊके; सथाता कालं नाहम अप्य अल्पमात्रम\nसा च परतिज्ञा मम लॊकप्रबुद्धा; भवेत सत्या धर्मभृतां वरिष्ठ\nयथा जीवेत पाण्डवॊ ऽहं च कृष्ण; तथा बुद्धिं दातुम अद्यार्हसि तवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 64, + "text": "[वा]\nराजा शरान्तॊ जगतॊ विक्षतश च; कर्णेन संख्ये निशितैर बाणसंघैः\nतस्मात पार्थ तवां परुषाण्य अवॊचत; कर्णे दयूतंह्य अद्य रणे निबद्धम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 65, + "text": "तस्मिन हते कुरवॊ निर्जिताः सयुर; एवं बुद्धिः पार्थिवॊ धर्मपुत्रः\nयदावमानं लभते महान्तं; तदा जीवन मृत इत्य उच्यते सः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 66, + "text": "तन मानितः पार्थिवॊ ऽयं सदैव; तवया सभीमेन तथा यमाभ्याम\nवृद्धैश च लॊके पुरुषप्रवीरैस; तस्यावमानं कलया तवं परयुङ्क्ष्व" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 67, + "text": "तवम इत्य अत्र भवन्तं तवं बरूहि पार्थ युधिष्ठिरम\nतवम इत्य उक्तॊ हि निहतॊ गुरुर भवति भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 68, + "text": "एवम आचर कौन्तेय धर्मराजे युधिष्ठिरे\nअधर्मयुक्तं संयॊगं कुरुष्वैवं कुरूद्वह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 69, + "text": "अथर्वाङ्गिरसी हय एषा शरुतीनाम उत्तमा शरुतिः\nअविचार्यैव कार्यैषा शरेयः कामैर नरैः सदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 70, + "text": "वधॊ हय अयं पाण्डव धर्मराज्ञस; तवत्तॊ युक्तॊ वेत्स्यते चैवम एषः\nततॊ ऽसय पादाव अभिवाद्य पश्चाच; छमं बरूयाः सान्त्वपूर्वं च पार्थम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 71, + "text": "भराता पराज्ञस तव कॊपं न जातु; कुर्याद राजा कं चन पाण्डवेयः\nमुक्तॊ ऽनृताद भरातृवधाच च पार्थ; हृष्टः कर्णं तवं जहि सूतपुत्रम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 72, + "text": "[स]\nइत्य एवम उक्तस तु जनार्दनेन; पार्थः परशस्याथ सुहृद वधं तम\nततॊ ऽबरवीद अर्जुनॊ धर्मराजम; अनुक्तपूर्वं परुषं परसह्य" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 73, + "text": "मा तवं राजन वयाहर वयाहरत्सु; न तिष्ठसे करॊशमात्रे रणार्धे\nभीमस तु माम अर्हति गर्हणाय; यॊ दयुध्यते सर्वयॊधप्रवीरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 74, + "text": "काले हि शत्रून परतिपीड्य संख्ये; हत्वा च शूरान पृथिवीपतींस तान\nयः कुञ्जराणाम अधिकं सहस्रं; हत्वानदत तुमुलं सिंहनादम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 75, + "text": "सुदुष्करं कर्म करॊति वीरः; कर्तुं यथा नार्हसि तवं कदा चित\nरथाद अवप्लुत्य गदां परामृशंस; तया निहन्त्य अश्वनरद्विपान रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 76, + "text": "वरासिना वाजिरथाश्वकुञ्जरांस; तथा रथाङ्गैर धनुषा च हन्त्य अरीन\nपरमृद्य पद्भ्याम अहितान निहन्ति यः; पुनश च दॊर्भ्यां शतमन्युविक्रमः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 77, + "text": "महाबलॊ वैश्रवणान्तकॊपमः; परसह्य हन्ता दविषतां यथार्हम\nस भीमसेनॊ ऽरहति गर्हणां मे; न तवं नित्यं रक्ष्यसे यः सुहृद्भिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 78, + "text": "महारथान नागवरान हयांश च; पदातिमिख्यान अपि च परमथ्य\nएकॊ भीमॊ धार्तराष्ट्रेषु मग्नः; स माम उपालब्धुम अरिंदमॊ ऽरहति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 79, + "text": "कलिङ्ग वङ्ग अनङ्ग निषादमागधान; सदा मदान नीलबलाहकॊपमान\nनिहन्ति यः शत्रुगणान अनेकशः; स माभिवक्तुं परभवत्य अनागसम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 80, + "text": "सुयुक्तम आस्थाय रथं हि काले; धनुर विकर्षञ शरपूर्णमुष्टिः\nसृजत्य असौ शरवर्षाणि वीरॊ; महाहवे मेघ इवाम्बुधाराः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 81, + "text": "बलं तु वाचि दविजसत्तमानां; कषात्रं बुधा बाहुबलं वदन्ति\nतवं वाग्बलॊ भारत निष्ठुरश च; तवम एव मां वेत्सि यथाविधॊ ऽहम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 82, + "text": "यतामि नित्यं तव कर्तुम इष्टं; दारैः सुतैर जीवितेनात्मना च\nएवं च मां वाग विशिखैर निहंसि; तवत्तः सुखं न वयं विद्म किं चित" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 83, + "text": "अवामंस्था मां दरौपदी तल्प संस्थॊ; महारथान परतिहन्मि तवदर्थे\nतेनातिशङ्की भारत निष्ठुरॊ ऽसि; तवत्तः सुखं नाभिजानामि किं चित" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 84, + "text": "परॊक्तः सवयं सत्यसंधेन मृत्युस; तव परियार्थं नददेव युद्धे\nवीरः शिखण्डी दरौपदॊ ऽसौ महात्मा; मयाभिगुप्तेन हतश च तेन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 85, + "text": "न चाभिनन्दामि तवाधिराज्यं; यतस तम अक्षेष्व अहिताय सक्तः\nसवयं कृत्वा पापम अनार्यजुष्टम; एभिर युद्धे तर्तुम इच्छस्य अरींस तु" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 86, + "text": "अक्षेषु दॊषा बहवॊ विधर्माः; शरुतास तवया सहदेवॊ ऽबरवीद यान\nतान नैषि सांतर्तुम असाधु जुष्टान; येन सम सर्वे निरयं परपन्नाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 87, + "text": "तवं देविता तवत्कृते राज्यनाशस; तवत संभवं वयसनं नॊ नरेन्द्र\nमास्मान करूरैर वाक परतॊदैस तुद तवं; भूयॊ राजन कॊपयन्न अल्पभाग्यान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 88, + "text": "एता वाचः परुषाः साव्य साची; सथिरप्रज्ञं शरावयित्वा ततक्ष\nतदानुतेपे सुरराजपुत्रॊ; विनिःश्वसंश चाप्य असिम उद्बबर्ह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 89, + "text": "तम आह कृष्णाः किम इदं पुनर भवान; विकॊशम आकाशनिभं करॊत्य असिम\nपरब्रूहि सत्यं पुरर उत्तरं विधेर; वचः परवक्ष्याम्य अहम अर्थसिद्धये" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 90, + "text": "इत्य एव पृष्ठः पुरुषॊत्तमेन; सुदुःखितः केशवम आह वाक्यम\nअहं हनिष्ये सवशरीरम एव; परसह्य येनाहितम आचरं वै" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 91, + "text": "निशम्य तत पार्थ वचॊ ऽबरवीद इदं; धनंजयं धर्मभृतां वरिष्ठः\nपरब्रूहि पार्थ सवगुणान इहात्मनस; तथा सवहार्दं भवतीह सद्यः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 92, + "text": "तथास्तु कृष्णेत्य अभिनन्द्य वाक्यं; धनंजयः पराह धनुर विनाम्य\nयुधिष्ठिरं धर्मभृतां वरिष्ठं; शृणुष्व राजन्न इति शक्रसूनुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 93, + "text": "न मादृशॊ ऽनयॊ नरदेव विद्यते; धनुर्धरॊ देवम ऋते पिनाकिनम\nअहं हि तेनानुमतॊ महात्मना; कषणेन हन्यां सचराचरं जगत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 94, + "text": "मया हि राजन सदिग ईश्वरा दिशॊ; विजित्य सर्वा भवतः कृता वशे\nस राजसूयश च समाप्तदक्षिणः; सभा च दिव्या भवतॊ ममौजसा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 95, + "text": "पापौ पृषत्का लिखिता ममेमे; धनुश च संख्ये विततं सबाणम\nपादौ च मे सशरौ सहध्वजौ; न मादृशं युद्धगतं जयन्ति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 96, + "text": "हता उदीच्या निहताः परतीच्याः; पराच्या निरस्ता दाक्षिणात्या विशस्ताः\nसंशप्तकानां किं चिद एवावशिष्टं; सर्वस्य सैन्यस्य हतं मयार्धम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 97, + "text": "शेते मया निहता भारती च; चमू राजन देव चमू परकाशा\nये नास्त्रज्ञास तान अहं हन्मि शस्त्रैस; तस्माल लॊकं नेह करॊमि भस्मसात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 98, + "text": "इत्य एवम उक्त्वा पुनर आह पार्थॊ; युधिष्ठिरं धर्मभृतां वरिष्ठम\nअप्य अपुत्रा तेन राधा भवित्री; कुन्ती मया वा तद ऋतं विद्धि राजन\nपरसीद राजन कषम यन मयॊक्तं; काले भवान वेत्स्यति तन नमस ते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 99, + "text": "परसाद्य राजानम अमित्रसाहं; सथितॊ ऽबरवीच चैनम अभिप्रपन्नः\nयाम्य एष भीमं समरात परमॊक्तुं; सर्वात्मना सूतपुत्रं च हन्तुम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 100, + "text": "तव परियार्थं मम जीवितं हि; बरवीमि सत्यं तद अवेहि राजन\nइति परायाद उपसंगृह्य पादौ; समुत्थितॊ दीप्ततेजाः किरीटी\nनेदं चिरात कषिप्रम इदं भविष्यत्य; आवर्तते ऽसाव अभियामि चैनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 101, + "text": "एतच छरुत्वा पाण्डवॊ धर्मराजॊ; भरातुर वाक्यं परुषं फल्गुनस्य\nउत्थाय तस्माच छयनाद उवाच; पार्थं ततॊ दुःखपरीत चेताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 102, + "text": "कृतं मया पार्थ यथा न साधु; येन पराप्तं वयसनं वः सुघॊरम\nतस्माच छिरश छिन्द्धि ममेदम अद्य; कुलान्तकस्याधम पुरुषस्य" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 103, + "text": "पापस्य पापव्यसनान्वितस्य; विमूढबुद्धेर अलसस्य भीरॊः\nवृद्धावमन्तुः परुषस्य चैव; किं ते चिरं माम अनुवृत्य रूक्षम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 104, + "text": "गच्छाम्य अहं वनम एवाद्य पापः; सुखं भवान वर्ततां मद्विहीनः\nयॊग्यॊ राजा भीमसेनॊ महात्मा; कलीबस्य वा मम किं राज्यकृत्यम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 105, + "text": "न चास्मि शक्तः परुषाणि सॊढुं; पुनस तवेमानि रुषान्वितस्य\nभीमॊ ऽसतु राजा मम जीवितेन; किं कार्यम अद्यावमतस्य वीर" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 106, + "text": "इत्य एवम उक्त्वा सहसॊत्पपात; राजा ततस तच छयनं विहाय\nइयेष निर्गन्तुम अथॊ वनाय; तं वासुदेवः परणतॊ ऽभयुवाच" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 107, + "text": "राजन विदितम एतत ते यथा गाण्डीवधन्वनः\nपरतिज्ञा सत्यसंधस्य गाण्डीवं परति विश्रुता" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 108, + "text": "बरूयाद य एवं गाण्डीवं देह्य अन्यस्मै तवम इत्य उत\nस वध्यॊ ऽसय पुमाँल लॊके तवया चॊक्तॊ ऽयम ईदृशम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 109, + "text": "अतः सत्यां परतिज्ञां तां पार्थेन परिरक्षता\nमच्छन्दाद अवमानॊ ऽयं कृतस तव महीपते\nगुरूणाम अवमानॊ हि वध इत्य अभिधीयते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 110, + "text": "तस्मात तवं वै महाबाहॊ मम पार्थस्य चॊभयॊः\nवयतिक्रमम इमं राजन संक्षमस्वार्जुनं परति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 111, + "text": "शरणं तवां महाराज परपन्नौ सव उभाव अपि\nकषन्तुम अर्हसि मे राजन परणतस्याभियाचतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 112, + "text": "राधेयस्याद्य पापस्य भूमिः पास्यति शॊणितम\nसत्यं ते परतिजानामि हतं विद्ध्य अद्य सूतजम\nयस्येच्छसि वधं तस्य गतम एवाद्य जीवितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 113, + "text": "इति कृष्ण वचः शरुत्वा धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nससंभ्रमं हृषीकेशम उत्थाप्य परणतं तदा\nकृताञ्जलिम इदं वाक्यम उवाचानन्तरं वचः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 114, + "text": "एवम एतद यथात्थ तवम अस्त्य एषॊ ऽतिक्रमॊ मम\nअनुनीतॊ ऽसमि गॊविन्द तारितश चाद्य माधव\nमॊक्षिता वयसनाद घॊराद वयम अद्य तवयाच्युत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 115, + "text": "भवन्तं नाथम आसाद्य आवां वयसनसागरात\nघॊराद अद्य समुत्तीर्णाव उभाव अज्ञानमॊहितौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 49, + "shloka": 116, + "text": "तवद बुद्धिप्रवम आसाद्य दुःखशॊकार्णवाद वयम\nसमुत्तीर्णाः सहामात्याः सनाथाः सम तवयाच्युत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nइति सम कृष्ण वचनात परत्युच्चार्य युधिष्ठिरम\nबभूव विमनाः पार्थः किं चित कृत्वेव पातकम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ ऽबरवीद वासुदेवः परहसन्न इव पाण्डवम\nकथं नाम भवेद एतद यदि तवं पार्थ धर्मजम\nअसिना तीक्ष्णधारेण हन्या धर्मे वयवस्थितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 3, + "text": "तवम इत्य उक्त्वैव राजानम एवं कश्मलम आविशः\nहत्वा तु नृपतिं पार्थ अकरिष्यः किम उत्तरम\nएवं सुदुर्विदॊ धर्मॊ मन्दप्रज्ञैर विशेषतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 4, + "text": "स भवान धर्मभीरुत्वाद धरुवम ऐष्यान महत तपः\nनरकं घॊररूपं च भरातुर जयेष्ठस्य वै वधात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 5, + "text": "स तवं धर्मभृतां शरेष्ठं राजानं धर्मसंहितम\nपरसादय कुरुश्रेष्ठम एतद अत्र मतं मम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 6, + "text": "परसाद्य भक्त्या राजानं परीतं चैव युधिष्ठिरम\nपरयामस तवरिता यॊद्धुं सूतपुत्र रथं परथि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 7, + "text": "हत्वा सुदुर्जयं कर्णं तवम अद्य निशितैः शरैः\nविपुलां परीतिम आधत्स्व धर्मपुत्रस्य मानद" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 8, + "text": "एतद अत्र महाबाहॊ पराप्तकालं मतं मम\nएवं कृते कृतं चैव तव कार्यभविष्यति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ ऽरजुनॊ महाराज लज्जया वै समन्वितः\nधर्मराजस्य चरणौ परपेदे शिरसानघ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 10, + "text": "उवाच भरतश्रेष्ठ परसीदेति पुनः पुनः\nकषमस्व राजन यत परॊक्तं धर्मकामेन भीरुणा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 11, + "text": "पादयॊः पतितं दृष्ट्वा धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nधनंजयम अमित्रघ्नं रुदन्तं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 12, + "text": "उत्थाप्य भरातरं राजा धर्मराजॊ धनंजयम\nसमाश्लिष्य च सस्नेहं पररुरॊद महीपतिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 13, + "text": "रुदित्वा तु चिरं कालं भरातरौ सुमहाद्युती\nकृतशौचौ नरव्याघ्रौ परीतिमन्तौ बभूवतुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 14, + "text": "तत आश्लिष्य स परेम्णा मूर्ध्नि चाग्राय पाण्डवम\nपरीत्या परमया युक्तः परस्मयंश चाब्रवीज जयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 15, + "text": "कर्णेन मे महाबाहॊ सर्वसैन्यस्य पश्यतः\nकवचं च धवजश चैव धनुः शक्तिर हया गदा\nशरैः कृत्ता महेष्वास यतमानस्य संयुगे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 16, + "text": "सॊ ऽहं जञात्वा रणे तस्य कर्म दृष्ट्वा च फल्गुन\nवयवसीदामि दुःखेन न च मे जीवितं परियम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 17, + "text": "तम अद्य यदि वै वीर न हनिष्यसि सूतजम\nपराणान एव परित्यक्ष्ये जीवितार्थॊ हि कॊ मम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 18, + "text": "एवम उक्तः परत्युवाच विजयॊ भरतर्षभ\nसत्येन ते शपे राजन परसादेन तवैव च\nभीमेन च नरश्रेष्ठ यमाभ्यां च महीपते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 19, + "text": "यथाद्य समरे कर्णं हनिष्यामि हतॊ ऽथ वा\nमहीतले पतिष्यामि सत्येनायुधम आलभे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 20, + "text": "एवम आभाष्य राजानम अब्रवीन माधवं वचः\nअद्य कर्णं रणे कृष्ण सूदयिष्ये न संशयः\nतद अनुध्याहि भद्रं ते वधं तस्य दुरात्मनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 21, + "text": "एवम उक्तॊ ऽबरवीत पार्थं केशवॊ राजसत्तम\nशक्तॊ ऽसमि भरतश्रेष्ठ यत्नं कर्तुं यथाबलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 22, + "text": "एवं चापि हि मे कामॊ नित्यम एव महारथ\nकथं भवान रणे कर्णं निहन्याद इति मे मतिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 23, + "text": "भूयश चॊवाच मतिमान माधवॊ धर्मनन्दनम\nयुधिष्ठिरेमं बीभत्सुं तवं सान्त्वयितुम अर्हसि\nअनुज्ञातुं च कर्णस्य वधायाद्य दुरात्मनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 24, + "text": "शरुत्वा हय अयम अहं चैव तवां कर्ण शरपीडितम\nपरवृत्तिं जञातुम आयाताव इह पाण्डवनन्दन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 25, + "text": "दिष्ट्यासि राजन निरुजॊ दिष्ट्या न गरहणं गतः\nपरिसान्त्वय बीभत्सुं जयम आशाधि चानघ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 26, + "text": "[य]\nएह्य एहि पार्थ बीभत्सॊ मां परिष्वज पाण्डव\nवक्तव्यम उक्तॊ ऽसम्य अहितं तवया कषान्तं च तन मया" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 27, + "text": "अहं तवाम अनुजानामि जहि कर्णं धनंजय\nमन्युं च मा कृथाः पार्थ यन मयॊक्तॊ ऽसि दारुणम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 28, + "text": "[स]\nततॊ धनंजयॊ राजञ शिरसा परणतस तदा\nपादौ जग्राह पाणिभ्यां भरातुर जयेष्ठस्य मारिष" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 29, + "text": "समुत्थाप्य ततॊ राजा परिष्वज्य च पीडितम\nमूर्ध्न्य उपाघ्राय चैवैनम इदं पुनर उवाच ह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 30, + "text": "धनंजय महाबाहॊ मानितॊ ऽसमि दृढं तवया\nमाहात्म्यं विजयं चैव भूयः पराप्नुहि शाश्वतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 31, + "text": "[अर्ज]\nअद्य तं पापकर्माणं सानुबन्धं रणे शरैः\nनयाम्य अन्तं समासाद्य राधेयं बलगर्वितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 32, + "text": "येन तवं पीडितॊ बाणैर दृढम आयम्य कार्मुकम\nतस्याद्य कर्मणः कर्णः फलं पराप्स्यति दारुणम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 33, + "text": "अद्य तवाम अहम एष्यामि कर्णं हत्वा महीपते\nसभाजयितुम आक्रन्दाद इति सत्यं बरवीमि ते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 34, + "text": "नाहत्वा विनिवर्ते ऽहं कर्णम अद्य रणाजिरात\nइति सत्येन ते पादौ सपृशामि जगतीपते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 35, + "text": "[स]\nपरसाद्य धर्मराजानं परहृष्टेनान्तरात्मना\nपार्थः परॊवाच गॊविन्दं सूतपुत्र वधॊद्यतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 36, + "text": "कल्प्यतां च रथॊ भूयॊ युज्यन्तां च हयॊत्तमाः\nआयुधानि च सर्वाणि सज्ज्यन्तां वै महारथे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 37, + "text": "उपावृत्ताश च तुरगाः शिक्षिताश चाश्वसादिनः\nरथॊपकरणैः सर्वैर उपायान्तु तवरान्विताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 38, + "text": "एवम उक्ते महाराज फल्गुनेन महात्मना\nउवाच दारुकं कृष्णः कुरु सर्वं यथाब्रवीत\nअर्जुनॊ भरतश्रेष्ठः शरेष्ठः सर्वधनुष्मताम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 39, + "text": "आज्ञप्तस तव अथ कृष्णेन दारुकॊ राजसत्तम\nयॊजयाम आस स रथं वैयाघ्रं शत्रुतापनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 40, + "text": "युक्तं तु रथम आस्थाय दारुकेण महात्मना\nआपृच्छ्य धर्मराजानं बराह्मणान सवस्ति वाच्य च\nसमङ्गल सवस्त्ययनम आरुरॊह रथॊत्तमम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 41, + "text": "तस्य राजा महाप्राज्ञॊ धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nआशिषॊ ऽयुङ्क्त परमा युक्ताः कर्णवधं परति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 42, + "text": "तं परयान्तं महेष्वासं दृष्ट्वा भूतानि भारत\nनिहतं मेनिरे कर्णं पाण्डवेन महात्मना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 43, + "text": "बभूवुर विमलाः सर्वा दिशॊ राजन समन्ततः\nचाषाश च शतपत्राश च करौञ्चाश चैव जनेश्वर\nपरदक्षिणम अकुर्वन्त तदा वै पाण्डुनन्दनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 44, + "text": "बहवः पक्षिणॊ राजन पुंनामानः शुभाः शिवाः\nतवरयन्तॊ ऽरजुनं युद्धे हृष्टरूपा ववाशिरे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 45, + "text": "कङ्का गृध्रा वडाश चैव वायसाश च विशां पते\nअग्रतस तस्य गच्छन्ति भक्ष्यहेतॊर भयानकाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 46, + "text": "निमित्तानि च धन्यानि पार्थस्य परशशंसिरे\nविनाशम अरिसैन्यानां कर्णस्य च वधं तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 47, + "text": "परयातस्याथ पार्थस्य महान सवेदॊ वयजायत\nचिन्ता च विपुला जज्ञे कथं नव एतद भविष्यति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 48, + "text": "ततॊ गाण्डीवधन्वानम अब्रवीन मधुसूदनः\nदृष्ट्वा पार्थं तदायस्तं चिन्तापरिगतं तदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 49, + "text": "गाण्डीवधन्वन संग्रामे ये तवया धनुषा जिताः\nन तेषां मानुषॊ जेता तवदन्य इह विद्यते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 50, + "text": "दृष्टा हि बहवः शूराः शक्रतुल्यपराक्रमाः\nतवां पराप्य समरे वीरं ये गताः परमां गतिम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 51, + "text": "कॊ हि दरॊणं च भीष्मं च भगदत्तं च मारिष\nविन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ काम्बॊजं च सुदक्षिणम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 52, + "text": "शरुतायुषं महावीर्यम अच्युतायुषम एव च\nपरत्युद्गम्य भवेत कषेमी यॊ न सयात तवम इव कषमी" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 53, + "text": "तव हय अस्त्राणि दिव्यानि लाघवं बलम एव च\nवेधः पातश च लक्षश च यॊगश चैव तवार्जुन\nअसंमॊहश च युद्धेषु विज्ञानस्य च संनतिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 54, + "text": "भवान देवासुरान सर्वान हन्यात सहचराचरान\nपृथिव्यां हि रणे पार्थ न यॊद्धा तवत्समः पुमान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 55, + "text": "धनुर गरहा हि ये के चित कषत्रिया युद्धदुर्मदाः\nआ देवात तवत्समं तेषां न पश्यामि शृणॊमि वा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 56, + "text": "बराह्मणा च परजाः सृष्टा गाण्डीवं च महाद्भुतम\nयेन तवं युध्यसे पार्थ तस्मान नास्ति तवया समः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 57, + "text": "अवश्यं तु मया वाच्यं यत पथ्यं तव पाण्डव\nमावमंस्था महाबाहॊ कर्णम आहवशॊभिनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 58, + "text": "कर्णॊ हि बलवान धृष्टः कृतास्त्रश च महारथः\nकृती च चित्रयॊधी च देशे काले च कॊविदः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 59, + "text": "तेजसा वह्नि सदृशॊ वायुवेगसमॊ जवे\nअन्तकप्रतिमः करॊधे सिंहसंहननॊ बली" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 60, + "text": "अयॊ रत्निर महाबाहुर वयूढॊरस्कः सुदुर्जयः\nअतिमानी च शूरश च परवीरः परियदर्शनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 61, + "text": "सर्वैर यॊधगुणैर युक्तॊ मित्राणाम अभयंकरः\nसततं पाण्डव दवेषी धार्तराष्ट्र हिते रतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 62, + "text": "सर्वैर अवध्यॊ राधेयॊ देवैर अपि सवासवैः\nऋते तवाम इति मे बुद्धिस तवम अद्य जहि सूतजम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 63, + "text": "देवैर अपि हि संयत्तैर बिभ्रद्भिर मांसशॊणितम\nअशक्यः समरे जेतुं सर्वैर अपि युयुत्सुभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 64, + "text": "दुरात्मानं पापमतिं नृशंसं; दुष्टप्रज्ञं पाण्डवेयेषु नित्यम\nहीनस्वार्थं पाण्डवेयैर विरॊधे; हत्वा कर्णं धिष्ठितार्थॊ भवाद्य" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 50, + "shloka": 65, + "text": "वीरं मन्यत आत्मानं येन पापः सुयॊधनः\nतम अद्य मूलं पापानां जय सौतिं धनंजय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततः पुनर अमेयात्मा केशवॊ ऽरजुनम अब्रवीत\nकृतसंकल्पम आयस्तं वधे कर्णस्य सर्वशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 2, + "text": "अद्य सप्त दशाहानि वर्तमानस्य भारत\nविनाशस्यातिघॊरस्य नरवारणवाजिनाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 3, + "text": "भूत्वा हि विपुला सेना तावकानां परैः सह\nअन्यॊन्यं समरे पराप्य किं चिच छेषा विशां पते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 4, + "text": "भूत्वा हि कौरव्याः पार्थ परभूतगजवाजिनः\nतवां वै शत्रुं समासाद्य विनष्टा रणमूर्धनि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 5, + "text": "एते च सर्वे पाञ्चालाः सृञ्जयाश च सहान्वयाः\nतवां समासाद्य दुर्धर्षं पाण्डवाश च वयवस्थिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 6, + "text": "पाञ्चालैः पाण्डवैर मत्स्यैः कारूषैश चेदिकेकयैः\nतवया गुप्तैर अमित्रघ्न कृतः शत्रुगणक्षयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 7, + "text": "कॊ हि शक्तॊ रणे जेतुं कौरवांस तात संगतान\nअन्यत्र पाण्डवान युद्धे तवया गुप्तान महारथान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 8, + "text": "तवं हि शक्तॊ रणे जेतुं स सुरासुरमानुषान\nतरीँल लॊकान समम उद्युक्तान किं पुनः कौरवं बलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 9, + "text": "भगदत्तं हि राजानं कॊ ऽनयः शक्तस तवया विना\nजेतुं पुरुषशार्दूल यॊ ऽपि सयाद वासवॊपमः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 10, + "text": "तथेमां विपुलां सेनां गुप्तां पार्थ तवयानघ\nन शेकुः पार्थिवाः सर्वे चक्षुर्भिर अभिवीक्षितुम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 11, + "text": "तथैव सततं पार्थ रक्षिताभ्यां तवया रणे\nधृष्टद्युम्न शिखण्डिभ्यां भीष्मद्रॊणौ निपातितौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 12, + "text": "कॊ हि शक्तॊ रणे पार्थ पाञ्चालानां महारथौ\nभीष्मद्रॊणौ युधा जेतुं शक्रतुल्यपराक्रमौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 13, + "text": "कॊ हि शांतनवं संख्ये दरॊणं वैकर्तनं कृपम\nदरौणिं च सौमदत्तिं च कृतवर्माणम एव च\nसौन्धवं मद्रराजं च राजानं च सुयॊधनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 14, + "text": "वीरान कृतास्त्रान समरे सर्वान एवानुवर्तिनः\nअक्षौहिणीपतीन उग्रान संरब्धान युद्धदुर्मदान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 15, + "text": "शरेण्यश च बहुलाः कषीणाः परदीर्णाश्वरथद्विपाः\nनानाजनपदाश चॊग्राः कषत्रियाणाम अमर्षिणाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 16, + "text": "गॊवास दासम ईयानां वसातीनां च भारत\nवरात्यानां वाटधानानां भॊजानां चापि मानिनाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 17, + "text": "उदीर्णाश च महासेना बरह्मक्षत्रस्य भारत\nतवां समासाद्य निधनं गताः साश्वरथद्विपाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 18, + "text": "उग्राश च करूरकर्माणस तुखारा यवनाः खशाः\nदार्वाभिसारा दरदाः शका रमठ तङ्गणाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 19, + "text": "अन्ध्रकाश च पुलिन्दाश च किराताश चॊग्रविक्रमाः\nमलेच्छाश च पार्वतीयाश च सागरानूपवासिनः\nसंरम्भिणॊ युद्धशौण्डा बलिनॊ दृब्ध पाणयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 20, + "text": "एते सुयॊधनस्यार्थे संरब्धाः कुरुभिः सह\nन शक्या युधि निर्जेतुं तवदन्येन परंतप" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 21, + "text": "धार्तराष्ट्रम उदग्रं हि वयूढं दृष्ट्वा महाबलम\nयस्य तवं न भवेस तराता परतीयात कॊ नु मानवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 22, + "text": "तत सागरम इवॊद्धूतं रजसा संवृतं बलम\nविदार्य पाण्डवैः करुद्धैस तवया गुप्तैर हतं विभॊ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 23, + "text": "मागधानाम अधिपतिर जयत्सेनॊ महाबलः\nअद्य सप्तैव चाहानि हतः संख्ये ऽभिमन्युना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 24, + "text": "तदॊ दशसहस्राणि गजानां भीमकर्मणाम\nजघान गदया भीमस तस्य राज्ञः परिच्छदम\nततॊ ऽनये ऽपि हता नागा रथाश च शतशॊ बलात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 25, + "text": "तद एवं समरे तात वर्तमाने महाभये\nभीमसेनं समासाद्य तवां च पाण्डव कौरवाः\nसवाजिरथनागाश च मृत्युलॊकम इतॊ गताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 26, + "text": "तथा सेनामुखे तत्र निहते पार्थ पाडवैः\nभीष्मः परासृजद उग्राणि शरवर्षाणि मारिष" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 27, + "text": "स चेदिकाशिपाञ्चालान करूषान मत्स्यकेकयान\nशरैः परच्छाद्य निधनम अनयत परुषास्त्रवित" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 28, + "text": "तस्य चापच्युतैर बाणैः परदेहविदारणैः\nपूर्णम आकाशम अभवद रुक्मपुङ्खरजिह्मगैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 29, + "text": "गत्या दशम्या ते गत्वा जघ्नुर वाजिरथद्विपान\nहित्वा नव गतीर दुष्टाः स बाणान वयायतॊ ऽमुचत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 30, + "text": "दिनानि दश भीष्मेण निघ्नता तावकं बलम\nशून्याः कृता रथॊपस्था हताश च गजवाजिनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 31, + "text": "दर्शयित्वात्मनॊ रूपं रुद्रॊपेन्द्र समं युधि\nपाण्डवानाम अनीकानि परविगाह्य वयशातयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 32, + "text": "विनिघ्नन पृथिवीपालांश चेदिपाञ्चालकेकयान\nवयदहत पाण्डवीं मन्दम उज्जिहीर्षुः सुयॊधनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 33, + "text": "तथा चरन्तं समरे तपन्तम इव भास्करम\nन शेकुः सृञ्जया दरष्टुं तथैवान्ये महीक्षितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 34, + "text": "विचरन्तं तथा तं तु संग्रामे जितकाशिनम\nसवाद यॊगेन सहसा पाण्डवा समुपाद्रवन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 35, + "text": "स तु विद्राव्य समरे पाण्डवान सृञ्जयान अपि\nएक एव रणे भीष्म एक वीरत्वम आगतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 36, + "text": "तं शिखण्डी समासाद्य तवया गुप्तॊ महारथम\nजघान पुरुषव्याघ्रं शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 37, + "text": "स एष पतितः शेते शरतल्पे पितामहः\nतवां पराप्य पुरुषव्याघ्र गृध्रः पराप्येव वायसम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 38, + "text": "दरॊणः पञ्च दिनान्य उग्रॊ विधम्य रिपुवाहिनीः\nकृत्वा वयूहं महायुद्धे पातयित्वा महारथान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 39, + "text": "जयद्रथस्य समरे कृत्वा रक्षां महारथः\nअन्तकप्रतिमश चॊग्रां रात्रिं युद्ध्वादहत परजाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 40, + "text": "अद्येति दवे दिने वीरॊ भारद्वाजः परतापवान\nधृष्टद्युम्नं समासाद्य स गतः परमां गतिम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 41, + "text": "यदि चैव परान्य युद्धे सूतपुत्र मुखान रथान\nनावारयिष्यः संग्रामे न सम दरॊणॊ वयनङ्क्ष्यत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 42, + "text": "भवता तु बलं सर्वं धार्तराष्ट्रस्य वारितम\nततॊ दरॊणॊ हतॊ युद्धे पार्षतेन धनंजय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 43, + "text": "क इवान्यॊ रणे कुर्यात तवदन्यः कषत्रियॊ युधि\nयादृशं ते कृतं पार्थ जयद्रथवधं परति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 44, + "text": "निवार्य सेनां महतीं हत्वा शूरांश च पार्थिवान\nनिहतः सैन्धवॊ राजा तवयास्त्र बलतेजसा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 45, + "text": "आश्चर्यं सिन्धुराजस्य वधं जानन्ति पार्थिवाः\nअनाश्चर्यं हि तत तवत्तस तवं हि पार्थ महारथः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 46, + "text": "तवां हि पराप्य रणे कषत्रम एकाहाद इति भारत\nतप्यमानम असंयुक्तं न भवेद इति मे मतिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 47, + "text": "सेयं पार्थ चमूर घॊरा धार्तराष्ट्रस्य संयुगे\nहता ससर्व वीरा हि भीष्मद्रॊणौ यदा हतौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 48, + "text": "शीर्णप्रवर यॊधा अद्य हतवाजि नरद्विपा\nहीना सूर्येन्दु नक्षत्रैर दयौर इवाभाति भारती" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 49, + "text": "विध्वस्ता हि रणे पार्थ सेनेयं भीमविक्रमात\nआसुरीव पुरा सेना शक्रस्येव पराक्रमैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 50, + "text": "तेषां हतावशिष्टास तु पञ्च सन्ति महारथाः\nअश्वत्थामा कृतवर्मा कर्णॊ मद्राधिपः कृपः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 51, + "text": "तांस तवम अद्य नरव्याघ्र हत्वा पञ्च महारथान\nहतामित्रः परयच्छॊर्वीं राज्ञः सद्वीप पत्तनाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 52, + "text": "साकाश जलपातालां सपर्वतमहावनाम\nपराप्नॊत्व अमितवीर्यश्रीर अद्य पार्थॊ वसुंधराम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 53, + "text": "एतां पुरा विष्णुर इव हत्वा दैतेय दानवान\nपरयच्छ मेदिनीं राज्ञे शक्रायेव यथा हरिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 54, + "text": "अद्य मॊदन्तु पाञ्चाला निहतेष्व अरिषु तवया\nविष्णुना निहतेष्व एव दानवेयेषु देवताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 55, + "text": "यदि वा दविपदां शरेष्ठ दरॊणं मानयतॊ गुरुम\nअश्वत्थाम्नि कृपा ते ऽसति कृपे चाचार्य गौरवात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 56, + "text": "अत्यन्तॊपचितान वा तवं मानयन भरातृबान्धवान\nकृतवर्माणम आसाद्य न नेष्यामि यमक्षयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 57, + "text": "भरातरं मातुर आसाद्य शल्यं मद्रजनाधिपम\nयदि तवम अरविन्दाक्ष दयावान न जिघांससि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 58, + "text": "इमं पापमतिं कषुद्रम अत्यन्तं पाण्डवान परति\nकर्णम अद्य नरश्रेष्ठ जह्य आशु निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 59, + "text": "एतत ते सुकृतं कर्म नात्र किं चिन न युज्यते\nवयम अप्य अत्र जानीमॊ नात्र दॊषॊ ऽसति कश चन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 60, + "text": "दहने यत सपुत्राया निशि मातुस तवानघ\nदयूतार्थे यच च युष्मासु परावर्तत सुयॊधनः\nतत्र सर्वत्र दुष्टात्मा कर्णॊ मूलम इहार्जुन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 61, + "text": "कर्णाद धि मन्यते तराणं नित्यम एव सुयॊधनः\nततॊ माम अपि संरब्धॊ निग्रहीतुं परचक्रमे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 62, + "text": "सथिरा बुद्धिर नरेन्द्रस्य धार्तराष्ट्रस्य मानद\nकर्णः पार्थान रणे सर्वान विजेष्यति न संशयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 63, + "text": "कर्णम आश्रित्य कौन्तेय धार्तराष्ट्रेण विग्रहः\nरॊचितॊ भवता सार्धं जानतापि बलं तव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 64, + "text": "कर्णॊ हि भाषते नित्यम अहं पार्थान समागतान\nवासुदेवं सराजानं विजेष्यामि महारणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 65, + "text": "परॊत्साहयन दुरात्मानं धार्तराष्ट्रं सुदुर्मतिः\nसमतौ गर्जते कर्णस तम अद्य जहि भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 66, + "text": "यच च युष्मासु पापं वै धार्तराष्ट्रः परयुक्तवान\nतत्र सर्वत्र दुष्टात्मा कर्णः पापमतिर मुखम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 67, + "text": "यच च तद धार्तराष्ट्राणां करूरैः षड्भिर महारथैः\nअपश्यं निहतं वीरं सौभद्रम ऋषभेक्षणम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 68, + "text": "दरॊण दरौणिकृपान वीरान कम्पयन्तॊ महारथान\nनिर्मनुष्यांश च मातङ्गान्विरथांश च महारथान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 69, + "text": "वयश्वारॊहांश च तुरगान पत्तीन वयायुध जीवितान\nकुर्वन्तम ऋषभस्कन्धं कुरु वृष्णियशः करम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 70, + "text": "विधमन्तम अनीकानि वयथयन्तं महारथान\nमनुष्यवाजि मातङ्गान परहिण्वन्तं यमक्षयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 71, + "text": "शरैः सौभद्रम आयस्तं दहन्तम इव वाहिनीम\nतन मे दहति गात्राणि सखे सत्येन ते शपे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 72, + "text": "यत तत्रापि च दुष्टात्मा कर्णॊ ऽभयद्रुह्यत परभॊ\nअशक्नुवंश चाभिमन्यॊः कर्णः सथातुं रणे ऽगरतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 73, + "text": "सौभद्र शरनिर्भिन्नॊ विसंज्ञः शॊणितॊक्षितः\nनिःश्वसन करॊधसंदीप्तॊ विमुखः सायकार्दितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 74, + "text": "अपयान कृतॊत्साहॊ निराशश चापि जीविते\nतस्थौ सुविह्वलः संख्ये परहार जनितश्रमः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 75, + "text": "अथ दरॊणस्य समरे तत कालसदृशं तदा\nशरुत्वा कर्णॊ वचः करूरं ततश चिच्छेद कार्मुकम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 76, + "text": "ततश छिन्नायुधं तेन रणे पञ्च महारथाः\nस चैव निकृतिप्रज्ञः परावधीच छरवृष्टिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 77, + "text": "यच च कर्णॊ ऽबरवीत कृष्णां सभायां परुषं वचः\nपरमुखे पाण्डवेयानां कुरूणां च नृशंसवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 78, + "text": "विनष्टाः पाण्डवाः कृष्णे शाश्वतं नरकं गताः\nपतिम अन्यं पृथुश्रॊणिवृणीष्व मित भाषिणि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 79, + "text": "लेखाभ्रु धृतराष्ट्रस्य दासी भूत्वा निवेशनम\nपरविशाराल पक्ष्माक्षि न सन्ति पतयस तव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 80, + "text": "इत्य उक्तवान अधर्मज्ञस तदा परमदुर्मतिः\nपापः पापं वचः कर्णः शृण्वतस तव भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 81, + "text": "तस्य पापस्य तद वाक्यं सुवर्णविकृताः शराः\nशमयन्तु शिला धौतास तवयास्ता जीवितच छिदः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 82, + "text": "यानि चान्यानि दुष्टात्मा पापानि कृतवांस तवयि\nतान्य अद्य जीवितं चास्य शमयन्तु शरास तव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 83, + "text": "गाण्डीवप्रहितान घॊरान अद्य गात्रैः सपृशञ शरान\nकर्णः समरतु दुष्टात्मा वचनं दरॊण भीष्मयॊः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 84, + "text": "सुवर्णपुङ्खा नाराचाः शत्रुघ्ना वैद्युत परभाः\nतवयास्तास तस्य मर्माणि भित्त्वा पास्यन्ति शॊणितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 85, + "text": "उग्रास तवद भुजनिर्मुक्ता मर्म भित्त्वा शिताः शराः\nअद्य कर्णं महावेगाः परेषयन्तु यमक्षयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 86, + "text": "अद्य हाहाकृता दीना विषण्णास तवच छरार्दिताः\nपरपतन्तं रथा कर्णं पश्यन्तु वसुधाधिपाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 87, + "text": "अद्य सवशॊणिते मग्नं शयानं पतितं भुवि\nअपविद्धायुधं कर्णं पश्यन्तु सुहृदॊ निजाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 88, + "text": "हस्तिकक्ष्यॊ महान अस्य भल्लेनॊन्मथितस तवया\nपरकम्पमानः पततु भूमाव आधिरथेर धवजः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 89, + "text": "तवया शरशतैश छिन्नं रथं हेमविभूषितम\nहतयॊधं समुत्सृज्य भीतः शल्यः पलायताम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 90, + "text": "ततः सुयॊधनॊ दृष्ट्वा हतम आधिरथिं तवया\nनिराशॊ जीविते तव अद्य राज्ये चैव धनंजय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 91, + "text": "एते दरवन्ति पाञ्चाला वध्यमानाः शितैः शरैः\nकर्णेन भरतश्रेष्ठ पाण्डवान उज्जिहीर्षवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 92, + "text": "पाञ्चालान दरौपदेयांश च धृष्टद्युम्न शिखण्डिनौ\nधृष्टद्युम्न तनूजांश च शतानीकं च नाकुलिम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 93, + "text": "नकुलं सहदेवं च दुर्मुखं जनमेजयम\nसुवर्माणं सात्यकिं च विद्धि कर्ण वशंगतान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 94, + "text": "अभ्याहतानां कर्णेन पाञ्चालानां महारणे\nशरूयते निनदॊ घॊरस तद बन्धूनां परंतप" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 95, + "text": "न तव एव भीताः पाञ्चालाः कथं चित सयुः पराङ्मुखाः\nन हि मृत्युं महेष्वासा गणयन्ति महारथाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 96, + "text": "य एकः पाण्डवीं सेनां शरौघैः समवेष्टयत\nतं समासाद्य पाञ्चाला भीष्मं नासान पराङ्मुखाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 97, + "text": "तथा जवलन्तम अस्त्राग्निं गुरुं सर्वधनुष्मताम\nनिर्दहन्तं समारॊहन दुर्धर्षं दरॊणम ओजसा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 98, + "text": "ते नित्यम उदिता जेतुं युद्धे शत्रून अरिंदमाः\nन जात्व आधिरथेर भीताः पाञ्चालाः सयुः पराङ्मुखाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 99, + "text": "तेषाम आपततां शूरः पाञ्चालानां तरस्विनाम\nआदत्ते ऽसूञ शरैः कर्णः पतंगानाम इवानलः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 100, + "text": "तांस तथाभिमुखान वीरान मित्रार्थे तयक्तजीवितान\nकषयं नयति राधेयः पाञ्चालाञ शतशॊ रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 101, + "text": "अस्त्रं हि रामात कर्णेन भार्गवाद ऋषिसत्तमात\nयद उपात्तं पुरा घॊरं तस्य रूपम उदीर्यते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 102, + "text": "तापनं सर्वसैन्यानां घॊररूपं सुदारुणम\nसमावृत्य महासेनां जवलति सवेन तेजसा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 103, + "text": "एते चरन्ति संग्रामे कर्ण चापच्युताः शराः\nभरमराणाम इव वरातास तापयन्तः सम तावकान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 104, + "text": "एते चरन्ति पाञ्चाला दिक्षु सर्वासु भारत\nकर्णास्त्रं समरे पराप्य दुर्निवारम अनात्मभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 105, + "text": "एष भीमॊ दृढक्रॊधॊ वृतः पार्थ समन्ततः\nसृञ्जयैर यॊधयन कर्णं पीड्यते सम शितैः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 106, + "text": "पाण्डवान सृञ्जयांश चैव पाञ्चालांश चैव भारत\nहन्याद उपेक्षितः कर्णॊ रॊगॊ देहम इवाततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 107, + "text": "नान्यं तवत्तॊ ऽभिपश्यामि यॊधं यौधिष्ठिरे बले\nयः समासाद्य राधेयं सवस्तिमान आव्रजेद गृहम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 108, + "text": "तम अद्य निशितैर बाणैर निहत्य भरतर्षभ\nयथाप्रतिज्ञं पार्थ तवं कृत्वा कीर्तिम अवाप्नुहि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 109, + "text": "तवं हि शक्तॊ रणे जेतुं सकर्णान अपि कौरवान\nनान्यॊ युधि युधां शरेष्ठ सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 51, + "shloka": 110, + "text": "एत कृत्वा महत कर्महत्वा कर्णं महारथम\nकृतार्थः सफलः पार्थ सुखी भव नरॊत्तम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nस केशवस्या बीभत्सुः शरुत्वा भारत भाषितम\nविशॊकः संप्रहृष्टश च कषणेन समपद्यत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ जयाम अनुमृज्याशु वयाक्षिपद गाण्डिवं धनुः\nदध्रे कर्ण विनाशाय केशवं चाभ्यभाषत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 3, + "text": "तवया नाथेन गॊविन्द धरुव एष जयॊ मम\nपरसन्नॊ यस्य मे ऽदय तवं भूतभव्य भवत परभुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 4, + "text": "तवत्सहायॊ हय अहं कृष्ण तरीँल लॊकान वै समागतान\nपरापयेयं परं लॊकं किम उ कर्णं महारणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 5, + "text": "पश्यामि दरवतीं सेनां पाञ्चालानां जनार्दन\nपश्यामि कर्णं समरे विचरन्तम अभीतवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 6, + "text": "भार्गवास्त्रं च पश्यामि विचरन्तं समन्ततः\nसृष्टं कर्णेन वार्ष्णेय शक्रेणेव महाशनिम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 7, + "text": "अयं खलु स संग्रामॊ यत्र कृष्ण मया कृतम\nकथयिष्यन्ति भूतानि यावद भूमिर धरिष्यति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 8, + "text": "अद्य कृष्ण विकर्णा मे कर्णं नेष्यन्ति मृत्यवे\nगाण्डीवमुक्ताः कषिण्वन्तॊ मम हस्तप्रचॊदिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 9, + "text": "अद्य राजा धृतराष्ट्रः सवां बुद्धिम अवमंस्यते\nदुर्यॊधनम अराज्यार्हं यया राज्ये ऽभिषेचयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 10, + "text": "अद्य राज्यात सुखाच चैव शरियॊ राष्ट्रात तथा पुरात\nपुत्रेभ्यश च महाबाहॊ धृतराष्ट्रॊ वियॊक्ष्यते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 11, + "text": "अद्य दुर्यॊधनॊ राजा जीविताच च निराशकः\nभविष्यति हते कर्णे कृष्ण सत्यं बरवीमि ते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 12, + "text": "अद्य दृष्ट्वा मया कर्णं शरैर विशकलीकृतम\nसमरतां तव वाक्यानि शमं परति जनेश्वरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 13, + "text": "अद्यासौ सौबलः कृष्ण गलहं जानातु वै शरान\nदुरॊदरं च गाण्डीवं मण्डलं च रथं मम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 14, + "text": "यॊ ऽसौ रणे नरं नान्यं पृथिव्याम अभिमन्यते\nतस्याद्य सूतपुत्रस्य भूमिः पास्यति शॊणितम\nगाण्डीवसृष्टा दास्यन्ति कर्णस्य परमां गतिम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 15, + "text": "अद्य तप्स्यति राधेयः पाञ्चालीं यत तदाब्रवीत\nसभामध्ये वचः करूरं कुत्सयन पाण्डवान परति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 16, + "text": "ये वै षण्ढतिलास तत्र भवितारॊ ऽदय ते तिलाः\nहते वैकर्तने कर्णे सूतपुत्रे दुरात्मनि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 17, + "text": "अहं वः पाण्डुपुत्रेभ्यस तरास्यामीति यद अब्रवीत\nअनृतं तत करिष्यन्ति मामका निशिताः शराः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 18, + "text": "हन्ताहं पाण्डवान सर्वान सपुत्रान इति यॊ ऽबरवीत\nतम अद्य कर्णं हन्तास्मि मिषतां सर्वधन्विनाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 19, + "text": "यस्य वीर्ये समाश्वस्य धार्तराष्ट्रॊ बृहन मनाः\nअवामन्यत दुर्बुद्धिर नित्यम अस्मान दुरात्मवान\nतम अद्य कर्णं राधेयं हन्तास्मि मधुसूदन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 20, + "text": "अद्य कर्णे हते कृष्ण धार्तराष्ट्राः सराजकाः\nविद्रवन्तु दिशॊ भीताः सिंहत्रस्ता मृगा इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 21, + "text": "अद्य दुर्यॊधनॊ राजा पृथिवीम अन्ववेक्षताम\nहते कर्णे मया संख्ये सपुत्रे ससुहृज्जने" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 22, + "text": "अद्य कर्णं हतं दृष्ट्वा धार्तराष्ट्रॊ ऽतयमर्षणः\nजानातु मां रणे कृष्ण परवरं सर्वधन्विनाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 23, + "text": "अद्याहम अनृणः कृष्ण भविष्यामिधनुर भृताम\nकरॊधस्य च कुरूणां च शराणां गाण्डिवस्य च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 24, + "text": "अद्य दुःखम अहं मॊक्ष्ये तरयॊदश समार्जितम\nहत्वा कर्णं रणे कृष्ण शम्बरं मघवान इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 25, + "text": "अद्य कर्णे हते युद्धे सॊमकानां महारथाः\nकृतं कार्यं च मन्यन्तां मित्रकार्येप्सवॊ युधि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 26, + "text": "न जाने च कथं परीतिः शैनेयस्याद्य माधव\nभविष्यान्ति हते कर्णे मयि चापि जयाधिके" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 27, + "text": "अहं हत्वा रणे कर्णं पुत्रं चास्य महारथम\nपरीतिं दास्यामि भीमस्य यमयॊः सात्यकेर अपि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 28, + "text": "धृष्टद्युम्न शिखण्डिभ्यां पाञ्चालानां च माधव\nअध्यानृण्यं गमिष्यामि हत्वा कर्णं महारणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 29, + "text": "अद्य पश्यन्तु संग्रामे धनंजयम अमर्षणम\nयुध्यन्तं कौरवान संख्ये पातयन्तं च सूतजम\nभवत सकाशे वक्ष्ये च पुनर एवात्म संस्तवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 30, + "text": "धनुर्वेदे मत्समॊ नास्ति लॊके; पराक्रमे वा मम कॊ ऽसति तुल्यः\nकॊ वाप्य अन्यॊ मत्समॊ ऽसति कषमायां; तथा करॊधे सदृशॊ ऽनयॊ न मे ऽसति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 31, + "text": "अहं धनुष्मान असुरान सुरांश च; सर्वाणि भूतानि च संगतानि\nसवबाहुवीर्याद गमये पराभवं; मत्पौरुषं विद्धि परः परेभ्यः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 32, + "text": "शरार्चिषा गाण्डिवेनाहम एकः; सर्वान कुरून बाह्लिकांश चाभिपत्य\nहिमात्यये कक्षगतॊ यथाग्निस; तहा दहेयं सगणान परसह्य" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 52, + "shloka": 33, + "text": "पाणौ पृषत्का लिखिता ममैते; धनुश च सव्ये निहितं सबाणम\nपादौ च मे सरथौ सध्वजौ च; न मादृशं युद्धगतं जयन्ति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 53, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतेषाम अनीकानि बृहद धवजानि; रणे समृद्धानि समागतानि\nगर्जन्ति भेरी निनदॊन्मुखानि; मेघैर यथा मेघगणास तपान्ते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 53, + "shloka": 2, + "text": "महागजाभ्राकुलम अस्त्रतॊयं; वादित्रनेमी तलशब्दवच च\nहिरण्यचित्रायुध वैद्युतं च; महारथैर आवृतशब्दवच च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 53, + "shloka": 3, + "text": "तद भीमवेगं रुधिरौघवाहि; खड्गाकुलं कषत्रिय जीव वाहि\nअनार्तवं करूरम अनिष्ट वर्षं; बभूव तत संहरणं परजानाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 53, + "shloka": 4, + "text": "रथान ससूतान सहयान गजांश च; सर्वान अरीन मृत्युवशं शरौघैः\nनिन्ये हयांश चैव तथा ससादीन; पदातिसंघांश च तथैव पार्थः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 53, + "shloka": 5, + "text": "कृपः शिखण्डी च रणे समेतौ; दुर्यॊधनं सात्यकिर अभ्यगच्छत\nशरुतश्रवा दरॊणसुतेन सार्धं; युधामन्युश चित्रसेनेन चापि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 53, + "shloka": 6, + "text": "कर्णस्य पुत्रस तु रथी सुषेणं; समागतः सृञ्जयांश चॊत्तमौजाः\nगान्धारराजं सहदेवः कषुधार्तॊ; महर्षभं सिंह इवाभ्यधावत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 53, + "shloka": 7, + "text": "शतानीकॊ नाकुलिः कर्ण पुत्रं; युवा युवानं वृषसेनं शरौघैः\nसमार्दयत कर्णसुतश च वीरः; पाञ्चालेयं शरवर्षैर अनेकैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 53, + "shloka": 8, + "text": "रथर्षभः कृतवर्माणम आर्च्छन; माद्रीपुत्रॊ नकुलश चित्रयॊधी\nपाञ्चालानाम अधिपॊ याज्ञसेनिः; सेनापतिं कर्णम आर्च्छत ससैन्यम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 53, + "shloka": 9, + "text": "दुःशासनॊ भारत भारती च; संशप्तकानां पृतना समृद्धा\nभीमं रणे शस्त्रभृतां वरिष्ठं; तदा समार्च्छत तम असह्य वेगम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 53, + "shloka": 10, + "text": "कर्णात्मजं तत्र जघान शूरस; तथाछिन्नच चॊत्तमौजाः परसह्य\nतस्यॊत्तमाङ्गं निपपात भूमौ; जञिनादयद गां निनदेन खं च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 53, + "shloka": 11, + "text": "सुषेण शीर्षं पतितं पृथिव्यां; विलॊक्य कर्णॊ ऽथ तदार्तरूपः\nकरॊधाद धयांस तस्य रथं धवजं च; बाणैः सुधारैर निशितैर नयकृन्तत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 53, + "shloka": 12, + "text": "स तूत्तमौजा निशितैः पृषत्कैर; विव्याध खड्गेन च भास्वरेण\nपार्ष्णिं हयांश चैव कृपस्य हत्वा; शिखण्डिवाहं स ततॊ ऽभयरॊहत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 53, + "shloka": 13, + "text": "कृपं तु दृष्ट्वा विरथं रथस्थॊ; नैच्छच छरैस ताडयितुं शिखण्डी\nतं दरौणिर आवार्य रथं कृपं सम; समुज्जह्रे पङ्कगतां यथा गाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 53, + "shloka": 14, + "text": "हिरण्यवर्मा निशितैः पृषत्कैस; तवात्मजानाम अनिलात्मजॊ वै\nअतापयत सैन्यम अतीव भीमः; काले शुचौ मध्यगतॊ यथार्कः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nअथ तव इदानीं तुमुले विमर्दे; दविषद्भिर एकॊ बहुभिः समावृतः\nमहाभये सारथिम इत्य उवाच; भीमश चमूं वारयन धार्तराष्ट्रीम\nतवं सारथे याहि जवेन वाहैर; नयाम्य एतान धार्तराष्ट्रान यमाय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 2, + "text": "संचॊदितॊ भीमसेनेन चैवं; स सारथिः पुत्रबलं तवदीयम\nपरायात ततः सारथिर उग्रवेगॊ; यतॊ भीमस तद बलं गन्तुम ऐच्छत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ ऽपरे नागरथाश्वपत्तिभिः; परत्युद्ययुः कुरवस तं समन्तात\nभीमस्य वाहाग्र्यम उदारवेगं; समन्ततॊ बाणगणैर निजघ्नुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 4, + "text": "ततः शरान आपततॊ महात्मा; चिच्छेद बाणैर तपनीयपुङ्खैः\nते वै निपेतुस तपनीयपुङ्खा; दविधा तरिधा भीम शरैर निकृत्ताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ राजन नार रथाश्वयूनां; भीमाहतानां तव राजमध्ये\nघॊरॊ निनादः परबभौ नरेन्द्र; वज्राहतानाम इव पर्वतानाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 6, + "text": "ते वध्यमानाश च नरेन्द्रमुख्या; निर्भिन्ना वै भीमसेनप्रवेकैः\nभीमं समन्तात समरे ऽधयरॊहन; वृक्षं शकुन्ता इव पुष्पहेतॊः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ ऽभिपातं तव सैन्यमध्ये; परादुश्चक्रे वेगम इवात्त वेगः\nयथान्त काले कषपयन दिधक्षुर; भूतान्त कृत काल इवात्त दण्डः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 8, + "text": "तस्यातिवेगस्य रणे ऽतिवेगं; नाशक्नुवन धारयितुं तवदीयाः\nवयात्ताननस्यापततॊ यथैव; कालस्य काले हरतः परजा वै" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ बलं भारत भारतानां; परदह्यमानं समरे महात्मन\nभीतं दिशॊ ऽकीर्यत भीम नुन्नं; महानिलेनाभ्र गणॊ यथैव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ धीमान सारथिम अब्रवीद बली; स भीमसेनः पुनर एव हृष्टः\nसूताभिजानीहि परान सवकान वा; रथान धवजांश चापततः समेतान\nयुध्यन्न अहं नाभिजानामि किं चिन; मा सैन्यं सवं छादयिष्ये पृषत्कैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 11, + "text": "अरीन विशॊकाभिनिरीक्ष्य सर्वतॊ; मनस तु चिन्ता परदुनॊति मे भृशम\nराजातुरॊ नागम अद्यत किरीटी; बहून दुःखान्य अभिजातॊ ऽसमि सूत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 12, + "text": "एतद दुःखं सारथे धर्मराजॊ; यन मां हित्वा यातवाञ शत्रुमध्ये\nनैनं जीवन नापि जानाम्य अजीवन; बीभत्सुं वा तन ममाद्यातिदुःखम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 13, + "text": "सॊ ऽहं दविषत सैन्यम उदग्रकल्पं; विनाशयिष्ये परमप्रतीतः\nएतान निहत्याजिमध्ये समेतान; परीतॊ भविष्यामि सह तवयाद्य" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 14, + "text": "सर्वांस तूणीरान मार्गणान वान्ववेक्ष्य; किं शिष्टं सयात सायकानां रथे मे\nका वाजातिः किंप्रमाणं च तेषां; जञात्वा वयक्तं तन ममाचक्ष्व सूत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 15, + "text": "[विषॊक]\nषण मार्गणानाम अयुतानि वीर; कषुराश च भल्लाश च तथायुताख्याः\nनाराचानां दवे सहस्रे तु वीर; तरीण्य एव च परदराणां च पार्थ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 16, + "text": "अस्त्य आयुधं पाण्डवेयावशिष्टं; न यद वहेच छकटं षड गवीयम\nएतद विद्वन मुञ्च सहस्रशॊ ऽपि; गदासिबाहुद्रविणं च ते ऽसति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 17, + "text": "[भस]\nसूताद्येमं पश्य भीम परमुक्तैः; संभिन्दद्भिः पार्थिवान आशु वेगैः\nउग्रैर बाणैर आहवं घॊररूपं; नष्टादित्यं मृत्युलॊकेन तुल्यम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 18, + "text": "अद्यैव तद विदितं पार्थिवानां; भविष्यतिय आकुमारं च सूत\nनिमग्नॊ वा समरे भीमसेन; एकः कुरून वा समरे विजेता" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 19, + "text": "सर्वे संख्ये कुरवॊ निष्पतन्तु; मां वा लॊकाः कीर्तयन्त्व आकुमारम\nसवान एकस तान अहं पातयिष्ये; ते वा सर्वे भीमसेनं तुदन्तु" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 20, + "text": "आशास्तारः कर्म चाप्य उत्तमं वा; तन मे देवाः केवलं साधयन्तु\nआयात्व इहाद्यार्जुनः शत्रुघाती; शक्रस तूर्णं यज्ञ इवॊपहूतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 21, + "text": "ईक्ष्वस्वैतां भारतीं दीर्यमाणाम; एते कस्माद विद्रवन्ते नरेन्द्राः\nवयक्तं धीमान सव्यसाची नराग्र्यः; सैन्यं हय एतच छादयत्य आशु बाणैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 22, + "text": "पश्य धवजांश च दरवतॊ विशॊक; नागान हयान पत्तिसंघांश च संख्ये\nराथान विशीर्णाञ शरशक्तिताडितान; पश्यस्वैतान रथिनश चैव सूत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 23, + "text": "आपूर्यते कौरवी चाप्य अभीक्ष्णं; सेना हय असौ सुभृशं हन्यमाना\nधनंजयस्याशनि तुल्यवेगैर; गरस्ता शरैर बर्हि सुवर्णवाजैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 24, + "text": "एते दरवन्ति सम रथाश्वनागाः; पदातिसंघान अवमर्दयन्तः\nसंमुह्यमानाः कौरवाः सर्व एव; दरवन्ति नागा इव दावभीताः\nहाहाकृताश चैव रणे विशॊक; मुञ्चन्ति नादान विपुलान गजेन्द्राः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 25, + "text": "[विषॊक]\nसर्वे कामाः पाण्डव ते समृद्धाः; कपिध्वजॊ दृश्यते हस्तिसैन्ये\nनीलाद धनाद विद्युतम उच्चरन्तीं; तथापश्यं विस्फुरद वै धनुस तत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 26, + "text": "कपिर हय असौ वीक्ष्यते सर्वतॊ वै; धवजाग्रम आरुह्य धनंजयस्य\nदिवाकराब्भॊ मणिर एष दिव्यॊ; विभ्राजते चैव किरीटसंस्थः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 27, + "text": "पार्श्वे भीमं पाण्डुराभ्रप्रकाशं; पश्येमं तवं देवदत्तं सुघॊषम\nअभीशु हस्तस्य जनार्दनस्य; विगाहमानस्य चमूं परेषाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 28, + "text": "रविप्रभं वज्रनाभं कषुरान्तं; पार्श्वे सथितं पश्य जनार्दनस्य\nचक्रं यशॊ वर्धयत केशवस्य; सदार्चितं यदुभिः पश्य वीर" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 54, + "shloka": 29, + "text": "[भम]\nददामि ते गरामवरांश चतुर्दश; परियाख्याने सारथे सुप्रसन्नः\nदसी शतं चापि रथांश च विंशतिं; यद अर्जुनं वेदयसे विशॊक" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nशरुत्वा च रथि निर्घॊषं सिंहनादं च संयुगे\nअर्जुनः पराह गॊविन्दं शीघ्रं चॊदय वाजिनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 2, + "text": "अर्जुनस्य वचः शरुत्वा गॊविन्दॊ ऽरजुनम अब्रवीत\nएष गच्छामि सुक्षिप्रं यत्र भीमॊ वयवस्थितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 3, + "text": "आयान्तम अश्वैर हिमशङ्खवर्णैः; सुवर्णमुक्ता मणिजालनद्धैः\nजम्भं जिघांसुं परगृहीतवज्रं; जयाय देवेन्द्रम इवॊग्रमन्युम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 4, + "text": "रथाश्वमातङ्गपदातिसंघा; बाणस्वनैर नेमिखुर सवनैश च\nसंनादयन्तॊ वसुधां दिशश च; करुद्धा नृसिंहा जयम अभ्युदीयुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 5, + "text": "तेषां च पार्थस्य महत तदासीद; देहासु पाप्म कषपणं सुयुद्धम\nतरैलॊक्यहेतॊर असुरैर यथासीद; देवस्य विष्णॊर जयतां वरस्य" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 6, + "text": "तैर अस्तम उच्चावचम आयुधौघम; एकः परतिच्छेदे किरीटमाली\nकषुरार्धचन्द्रैर निशितैश च बाणैः; शिरांसि तेषां बहुधा च बाहून" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 7, + "text": "छत्राणि वालव्यजनानि केतून; अश्वान रथान पत्तिगणान दविपांश च\nते पेतुर उर्व्यां बहुधा विरूपा; वातप्रभग्नानि यथा वनानि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 8, + "text": "सुवर्णजालावतता महागजाः; सवैजयन्ती धवजयॊधकल्पिताः\nसुवर्णपुङ्खैर इषुभिः समाचिताश; चकाशिरे परज्वलिता यथाचलाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 9, + "text": "विदार्य नागांश च रथांश च वाजिनः; शरॊत्तमैर वासव वज्रसंनिभैः\nदरुतं ययौ कर्ण जिघांसया तथा; यथा मरुत्वान बलभेदने पुरा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 10, + "text": "ततः स पुरुषव्याघ्रः सूत सैन्यम अरिंदम\nपरविवेश महाबाहुर मकरः सागरं यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 11, + "text": "तं दृष्ट्वा तावका राजन रथपत्तिसमन्विताः\nगजाश्वसादि बहुलाः पाण्डवं समुपाद्रवन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 12, + "text": "तत्राभिद्रवतां पार्थम आरावः सुमहान अभूत\nसागरस्येव मत्तस्य यथा सयात सलिलस्वनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 13, + "text": "ते तु तं पुरुषव्याघ्रं वयाघ्रा इव महारथाः\nअभ्यद्रवन्त संग्रामे तयक्त्वा पराणकृतं भयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 14, + "text": "तेषाम आपततां तत्र शरवर्षाणि मुञ्चताम\nअर्जुनॊ वयधमत सैन्यं महावातॊ घनान इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 15, + "text": "ते ऽरजुनं सहिता भूत्वा रथवंशैः परहारिणः\nअभियाय महेष्वासा विव्यधुर निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ ऽरजुनः सहस्राणि रथवारणवाजिनाम\nपरेषयाम आस विशिखैर यमस्य सदनं परति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 17, + "text": "ते वध्यमानाः समरे पार्थ चापच्युतैः शरैः\nतत्र तत्र सम लीयन्ते भये जाते महारथाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 18, + "text": "तेषां चतुःशतान वीरान यतमानान महारथान\nअर्जुनॊ निशितैर बाणैर अनयद यमसादनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 19, + "text": "ते वध्यमानाः समरे नाना लिङ्गैः शितैः शरैः\nअर्जुनं समभित्यज्य दुद्रुवुर वै दिशॊ भयात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 20, + "text": "तेषां शब्दॊ महान आसीद दरवतां वाहिनीमुखे\nमहौघस्येव भद्रं ते गिरिम आसाद्य दीर्यतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 21, + "text": "तां तु सेनां भृशं विद्ध्वा दरावयित्वार्जुनः शरैः\nपरायाद अभिमुखः पार्थः सूतानीकानि मारिष" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 22, + "text": "तस्य शब्दॊ महान आसीत परान अभिमुखस्य वै\nगरुडस्येव पततः पन्नगार्थे यथा पुरा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 23, + "text": "तं तु शब्दम अभिश्रुत्य भीमसेनॊ महाबलः\nबभूव परमप्रीतः पार्थ दर्शनलालसः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 24, + "text": "शरुत्वैव पार्थम आयान्तं भीमसेनः परतापवान\nतयक्त्वा पराणान महाराज सेनां तव ममर्द ह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 25, + "text": "स वायुवेगप्रतिमॊ वायुवेगसमॊ जवे\nवायुवद वयचरद भीमॊ वायुपुत्रः परतापवान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 26, + "text": "तेनार्द्यमाना राजेन्द्र सेना तव विशां पते\nवयभ्राम्यत महाराज भिन्ना नौर इव सागरे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 27, + "text": "तां तु सेनां तदा भीमॊ दर्शयन पाणिलाघवम\nशरैर अवचकर्तॊग्रैः परेषयिष्यन यमक्षयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 28, + "text": "तत्र भारत भीमस्य बलं दृष्ट्वातिमानुषम\nवयत्रस्यन्त रणे यॊधाः कालस्येव युगक्षये" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 29, + "text": "तथार्दितान भीमबलान भीमसेनेन भारत\nदृष्ट्वा दुर्यॊधनॊ राजा इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 30, + "text": "सैनिकान स महेष्वासॊ यॊधाश च भरतर्षभ\nसमादिशद रणे सर्वान हतभीमम इति सम ह\nतस्मिन हते हतं मन्ये सर्वसैन्यम अशेषतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 31, + "text": "परतिगृह्य च ताम आज्ञां तव पुत्रस्य पार्थिवाः\nभीमं परच्छादयाम आसुः शरवर्षैः समन्ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 32, + "text": "गजाश च बहुला राजन नराश च जय गृद्धिनः\nरथा हयाश च राजेन्द्र परिवव्रुर वृकॊदरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 33, + "text": "स तैः परिवृतः शूरैः शूरॊ राजन समन्ततः\nशुशुभे भरतश्रेष्ठ नक्षत्रैर इव चन्द्रमाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 34, + "text": "स रराज तथा संख्ये दर्शनीयॊ नरॊत्तमः\nनिर्विशेषं महाराज यथा हि विजयस तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 35, + "text": "तत्र ते पार्थिवाः सर्वे शरवृष्टी समासृजन\nकरॊधरक्तेक्षणाः करूरा हन्तुकामा वृकॊदरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 36, + "text": "स विदार्य महासेनां शरैः संनतपर्वभिः\nनिश्चक्राम रणाद भीमॊ मत्स्यॊ जालाद इवाम्भसि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 37, + "text": "हत्वा दशसहस्राणि गजानाम अनिवर्तिनाम\nनृषां शतसहस्रे दवे दवे शते चैव भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 38, + "text": "पञ्च चाश्वसहस्राणि रथानां शतम एव च\nहत्वा परास्यन्दयद भीमॊ नदीं शॊणितकर्दमा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 39, + "text": "शॊणितॊदां रथावर्तां हस्तिग्राहसमाकुलाम\nनरमीनाम अश्वनक्रां केशशैवलशाद्वलाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 40, + "text": "संछिन्नभुज नागेन्द्रां बहुरत्नापहारिणीम\nऊरुग्राहां मज्ज पङ्कां शीर्षॊपल समाकुलाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 41, + "text": "धनुष्काशां शरावापां गदापरिघकेतनाम\nयॊधव्रातवतीं संख्ये वहन्तीं यमसादनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 42, + "text": "कषणेन पुरुषव्याघ्रः परावर्तयत निम्नगाम\nयथा वैतरणीम उग्रां दुस्तराम अकृतात्मभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 43, + "text": "यतॊ यतः पाण्डवेयः परवृत्तॊ रथसत्तमः\nततस ततॊ ऽपातयत यॊधाञ शतसहस्रशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 44, + "text": "एवं दृष्ट्वा कृतं कर्म भीमसेनेन संयुगे\nदुर्यॊधनॊ महाराज शकुनिं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 45, + "text": "जय मातुलसंग्रामे भीमसेनं महाबलम\nअस्मिञ जिते जितं मन्ये पाण्डवेयं महाबलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 46, + "text": "ततः परायान महाराज सौबलेयः परतापवान\nरणाय महते युक्तॊ भरातृभिः परिवारितः\nरणाय महते युक्तॊ भरातृभिः पारिवारितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 47, + "text": "स समासाद्य संग्रामे भीमं भीमपराक्रमम\nवारयाम आस तं वीरॊ वेलेव मकरालयम\nस नयवर्तत तं भीमॊ वार्यमाणः शितैः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 48, + "text": "शकुनिस तस्य राजेन्द्र वामे पार्श्वे सतनान्तरे\nपरेषयाम आस नाराचान रुक्मपुङ्खाञ शिलाशितान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 49, + "text": "वर्म भित्त्वा तु सौवर्णं बाणास तस्य महात्मनः\nनयमज्जन्त महाराज कङ्कबर्हिण वाससः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 50, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ रणे भीमः शरं हेमविभूषितम\nपरेषयाम आस सहसा सौबलं परति भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 51, + "text": "तम आयान्तं शरं घॊरं शकुनिः शत्रुतापनः\nचिच्छेद शतधा राजन कृतहस्तॊ महाबलः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 52, + "text": "तस्मिन निपतिते भूमौ भीमः करुद्धॊ विशां पते\nधनुश चिच्छेद भल्लेन सौबलस्य हसन्न इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 53, + "text": "तद अपास्य धनुश छिन्नं सौबलेयः परतापवान\nअन्यद आदत्त वेगेन धनुर भल्लांश च षॊडश" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 54, + "text": "तैस तस्य तु महाराज भल्लैः संनतपर्वभिः\nचतुर्भिः सारथिं हय आर्च्छद भीमं पञ्चभिर एव च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 55, + "text": "धवजम एकेन चिच्छेद छत्रं दवाभ्यां विशां पते\nचतुर्भिश चतुरॊ वाहान विव्याध सुबलात्मजः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 56, + "text": "ततः करुद्धॊ महाराज भीमसेनः परतापवान\nशक्तिं चिक्षेप समरे रुक्मदण्डाम अयॊ मयीम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 57, + "text": "सा भीम भुजनिर्मुक्ता नागजिह्वेव चञ्चला\nनिपपात रथे तूर्णं सौबलस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 58, + "text": "ततस ताम एव संगृह्य शक्तिं कनकभूषणाम\nभीमसेनाय चिक्षेप करुद्ध रूपॊ विशां पते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 59, + "text": "सा निर्भिद्य भुजं सव्यं पाण्डवस्य महात्मनः\nपपात च ततॊ भूमौ यथा विद्युन नभश चयुता" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 60, + "text": "अथॊत्क्रुष्टं महाराज धार्तराष्ट्रैः समन्ततः\nन तु तं ममृषे भीमः सिंहनादं तरस्विनाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 61, + "text": "स संगृह्य धनुः सज्यं तवरमाणॊ महारथः\nमुहूर्ताद इव राजेन्द्र छादयाम आस सायकैः\nसौबलस्य बलं संख्ये तयक्त्वात्मानं महाबलः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 62, + "text": "तस्याश्वांश चतुरॊ हत्वा सूतं चैव विशां पते\nधवजं चिच्छेद मल्लेन तवरमाणः पराक्रमी" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 63, + "text": "हताश्वं रथम उत्सृज्य तवरमाणॊ नरॊत्तमः\nतस्थौ विस्फारयंश चापं करॊधरक्तेक्षणः शवसन\nशरैश च बहुधा राजन भीमम आर्च्छत समन्ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 64, + "text": "परतिहत्य तु वेगेन भीमसेनः परतापवान\nधनुश चिच्छेद संक्रुद्धॊ विव्याध च शितैः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 65, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ बलवता शत्रुणा शत्रुकर्शनः\nनिपपात ततॊ भूमौ किं चित पराणॊ नराधिप" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 66, + "text": "ततस तं विह्वलं जञात्वा पुत्रस तव विशां पते\nअपॊवाह रथेनाजौ भीमसेनस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 67, + "text": "रथस्थे तु नरव्याघ्रे धार्तराष्ट्राः पराङ्मुखाः\nपरदुद्रुवुर दिशॊ भीता भीमाञ जाते महाभये" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 68, + "text": "सौबले निर्जिते राजन भीमसेनेन धन्विना\nभयेन महता भग्नः पुत्रॊ दुर्यॊधनस तव\nअपायाज जवनैर अश्वैः सापेक्षॊ मातुलं परति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 69, + "text": "पराङ्मुखं तु राजानं दृष्ट्वा सैन्यानि भारत\nविप्रजग्मुः समुत्सृज्य दवैरथानि समन्ततः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 70, + "text": "तान दृष्ट्वातिरथान सर्वान धार्तराष्ट्रान पराङ्मुखान\nजवेनाभ्यपतद भीमः किरञ शरशतान बहून" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 71, + "text": "ते वध्यमाना भीमेन धार्तराष्ट्राः पराङ्मुखाः\nकर्णम आसाद्य समरे सथिता राजन समन्ततः\nस हि तेषां महावीर्यॊ दवीपॊ ऽभूत सुमहाबलः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 72, + "text": "भिन्ननौका यथा राजन दवीपम आसाद्य निर्वृताः\nभवन्ति पुरुषव्याघ्र नाविकाः कालपर्यये" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 55, + "shloka": 73, + "text": "तथा कर्णं समासाद्य तावका भरतर्षभ\nसमाश्वस्ताः सथिता राजन संप्रहृष्टाः परस्परम\nसमाजग्मुश च युद्धाय मृत्युं कृत्वा निवर्तनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nततॊ भग्नेषु सैन्येषु भीमसेनेन संयुगे\nदुर्यॊधनॊ ऽबरवीत किं नु सौबलॊ वापि संजय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 2, + "text": "कर्णॊ वा जयतां शरेष्ठॊ यॊधा वा मामका युधि\nकृपॊ वा कृतवर्मा च दरौणिर दुःशासनॊ ऽपि वा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 3, + "text": "अत्यद्भुतम इदं मन्ये पाण्डवेयस्य विक्रमम\nयथाप्रतिज्ञं यॊधानां राधेयः कृतवान अपि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 4, + "text": "कुरूणाम अपि सर्वेषां कर्णः शत्रुनिषूदनः\nशर्म वर्म परतिष्ठा च जीविताशा च संजय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 5, + "text": "तत परभग्नं बलं दृष्ट्वा कौन्तेयेनामितौजसा\nराधेयानाम अधिरथः कर्णः किम अकरॊद युधि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 6, + "text": "पुत्रा वा मम दुर्धर्षा राजानॊ वा महारथाः\nएतन मे सर्वम आचक्ष्व कुशलॊ हय असि संजय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 7, + "text": "[स]\nअपराह्णे महाराज सूतपुत्रः परतापवान\nजघान सॊमकान सर्वान भीमसेनस्य पश्यतः\nभीमॊ ऽपय अतिबलः सैन्यं धार्तराष्ट्रं वयपॊथयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 8, + "text": "दराव्यमाणं बलं दृष्ट्वा भीमसेनेन धीमता\nयन्तारम अब्रवीत कर्णः पाञ्चालान एव मा वह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 9, + "text": "मद्रराजस ततः शल्यः शवेतान अश्वान महाजवान\nपराहिणॊच चेदिपाञ्चालान करूषांश च महाबलः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 10, + "text": "परविश्य च स तां सेनां शल्यः परबलार्दनः\nनययच्छत तुरगान हृष्टॊ यत्र यत्रैच्छद अग्रणीः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 11, + "text": "तं रतहं मेघसंकाशं वैयाघ्रपरिवारणम\nसंदृश्य पाण्डुपाञ्चालास तरस्ता आसन विशां पते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ रथस्य निनदः परादुरासीन महारणे\nपर्जन्यसमनिर्घॊषः पर्वतस्येव दीर्यतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 13, + "text": "ततः शरशतैस तीक्ष्णैः कर्णॊ ऽपय आकर्णनिःसृतैः\nजघान पाण्डव बलं शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 14, + "text": "तं तथा समरे कर्म कुर्वाणम अतिमानुषम\nपरिवव्रुर महेष्वासाः पाण्डवानां महारथाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 15, + "text": "तं शिखण्डी च भीमश च धृष्टद्युम्नश च पार्षतः\nनकुलः सहदेवश च दरौपदेयाः ससात्यकाः\nपरिवव्रुर जिघांसन्तॊ राधेयं शरवृष्टिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 16, + "text": "सात्यकिस तु ततः कर्णं विंशत्या निशितैः शरैः\nअताडयद रणे शूरॊ जत्रु देशे नरॊत्तमः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 17, + "text": "शिखण्डी पञ्चविंशत्या धृष्टद्युम्नश च पञ्चभिः\nदरौपदेयाश चतुःषष्ट्या सहदेवश च सप्तभिः\nनकुलश च शतेनाजौ कर्णं विव्याध सायकैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 18, + "text": "भीमसेनस तु राधेयं नवत्या नतपर्वणाम\nविव्याध समरे करुद्धॊ जत्रु देशे महाबलः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 19, + "text": "ततः परहस्याधिरथिर विक्षिपन धनुर उत्तमम\nमुमॊच निशितान बाणान पीडयन सुमहाबलः\nतान परत्यविध्यद राधेयः पञ्चभिः पञ्चभिः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 20, + "text": "सात्यकेस तु धनुश छित्त्वा धवजं च पुरुषर्षभः\nअथैनं नवभिर बाणैर आजघान सतनान्तरे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 21, + "text": "भीमसेनस तु तं करुद्धॊ विव्याध तरिंशता शरैः\nसारथिं च तरिभिर बाणैर आजघान परंतपः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 22, + "text": "विरथान दरौपदेयांश च चकार पुरुषर्षभः\nअक्ष्णॊर निमेष मात्रेण तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 23, + "text": "विमुखीकृत्य तान सर्वाञ शरैः संनतपर्वभिः\nपाञ्चालान अहनच छूरश चेदीनां च महारथान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 24, + "text": "ते वध्यमानाः समरे चेदिमत्स्या विशां पते\nकर्णम एकम अभिद्रुत्य शरसंघैः समार्दयन\nताञ जघान शितैर बाणैः सूतपुत्रॊ महारथः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 25, + "text": "एतद अत्यद्भुतं कर्णे दृष्टवान अस्मि भारत\nयद एकः समरे शूरान सूतपुत्रः परतापवान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 26, + "text": "यातमानान परं शक्त्यायॊधयत तांश च धन्विनः\nपाण्डवेयान महाराज शरैर वारितवान रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 27, + "text": "तत्र भारत कर्णस्य ललाघवेन महात्मनः\nतुतुषुर देवताः सर्वाः सिद्धाश च परमर्षयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 28, + "text": "अपूजयन महेष्वासा धार्तराष्ट्रा नरॊत्तमम\nकर्णं रथवरश्रेष्ठं शरेष्ठं सर्वधनुष्मताम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 29, + "text": "ततः कर्णॊ महाराज ददाह रिपुवाहिनीम\nकक्षम इद्धॊ यथा वह्निर निदाघे जवलितॊ महान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 30, + "text": "ते वध्यमानाः कर्णेन पाण्डवेयास ततस ततः\nपराद्रवन्त रणे भीताः कर्णं दृष्ट्वा महाबलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 31, + "text": "तत्राक्रन्दॊ महान आसीत पाञ्चालानां महारणे\nवध्यतां सायकैस तीक्ष्णैः कर्ण चापवरच्युतैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 32, + "text": "तेन शब्देन वित्रस्ता पाण्डवानां महाचमूः\nकर्णम एकं रणे यॊधं मेनिरे तत्र शात्रवाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 33, + "text": "तत्राद्भुतं परं चक्रे राधेयः शत्रुकर्शनः\nयद एकं पाण्डवाः सर्वे न शेकुर अभिवीक्षितुम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 34, + "text": "यथौघः पर्वतश्रेष्ठम आसाद्याभिप्रदीर्यतेल\nतथा तत पाण्डवं सैन्यं कर्णम आस्साद्य दीर्यते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 35, + "text": "कर्णॊ ऽपि समरे राजन विधूमॊ ऽगनिर इव जवलन\nदहंस तस्थौ महाबाहुः पाण्डवानां महाचमूम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 36, + "text": "शिरांसि च महाराज कर्णांश चञ्चल कुण्डलान\nबाहूंश च वीरॊ वीराणां चिच्छेद लघु चेषुभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 37, + "text": "हस्तिदन्तान तसरून खड्गान धवजाञ शक्तीर हयान गजान\nरथांश च विविधान राजन पताकाव्यजनानि च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 38, + "text": "अक्षेषा युगयॊक्त्राणि चक्राणि विविधानि च\nचिच्छेद शतधा कर्णॊ यॊधव्रतम अनुष्ठितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 39, + "text": "तत्र भारत कर्णेन निहतैर गजवाजिभिः\nअगम्यरूपा पृथिवी मांसशॊणितकर्दमा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 40, + "text": "विषमं च समं चैव हतैर अश्वपदातिभिः\nरथैश च कुञ्जरैश चैव न परज्ञायत किं चन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 41, + "text": "नापि सवे न परे यॊधाः परज्ञायन्त परस्परम\nघॊरे शरान्धकारे तु कर्णास्त्रे च विजृम्भिते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 42, + "text": "राधेय चापनिर्मुक्तैः शरैः काञ्चनभूषितैः\nसंछादिता महाराज यतमाना महारथाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 43, + "text": "ते पाण्डवेयाः समरे कर्णेन सम पुनः पुनः\nअभज्यन्त महाराज यतमाना महारथाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 44, + "text": "मृगसंघान यथा करुद्धः सिंहॊ दरावयते वने\nकर्णस तु समरे यॊधांस तत्र तत्र महायशाः\nकालयाम आस तत सैन्यं यथा पशुगणान वृकः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 45, + "text": "दृष्ट्वा तु पाण्डवीं सेनां धार्तराष्ट्राः पराङ्मुखीम\nअभिजग्मुर महेष्वासा रुवन्तॊ भैरवान रवान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 46, + "text": "दुर्यॊधनॊ हि राजेन्द्र मुदा परमया युतः\nवादयाम आस संहृष्टॊ नानावाद्यानि सर्वशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 47, + "text": "पाञ्चालापि महेष्वासा भग्नभग्ना नरॊत्तमाः\nनयवर्तन्त यथा शूरा मृत्युं कृत्वा निवर्तनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 48, + "text": "तान निवृत्तान रणे शूरान राधेयः शत्रुतापनः\nअनेकशॊ महाराज बभञ्ज पुरुषर्षभः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 49, + "text": "तत्र भारत कर्णेन पाञ्चाला विंशती रथाः\nनिहताः सादयः करॊधाच चेदयश च परःशताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 50, + "text": "कृत्वा शून्यान रथॊपस्थान वाजिपृष्ठांश च भारत\nनिर्मनुष्यान गजस्कन्धान पादातांश चैव विद्रुतान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 51, + "text": "आदित्य इव मध्याह्ने दुर्निरीक्ष्यः परंतह\nकालान्तकवपुः करूदः सूतपुत्रश चचाल ह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 52, + "text": "एवम एतान महाराज नरवाजि रथा दविपान\nहत्वा तस्थौ महेष्वासः कर्णॊ ऽरिगणसूदनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 53, + "text": "यथा भूतगणान हत्वा कालस तिष्ठेन महाबलः\nतथा स सॊमकान हत्वा तस्थाव एकॊ महारथः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 54, + "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम पाञ्चालानां पराक्रमम\nवध्यमानापि कर्णेन नाजहू रणमूर्धनि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 55, + "text": "राजा दुःशासनश चैव कृपः शारद्वतस तथा\nअश्वत्थामा कृतवर्मा शकुनिश चापि सौबलः\nनयहनन पाण्डवीं सेनां शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 56, + "text": "कर्ण पुत्रौ च राजेन्द्र भरातरौ सत्यविक्रमौ\nअनाशयेतां बलिनः पाञ्चालान वै ततस ततः\nतत्र युद्धं तदा हय आसीत करूरं विशसनं महत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 57, + "text": "तथैव पाण्डवाः शूरा धृष्टद्युम्न शिखण्डिनौ\nदरौपदेयाश च संक्रुद्धा अभ्यघ्नंस तावकं बलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 56, + "shloka": 58, + "text": "एवम एष कषयॊ वृत्तः पाण्डवानां ततस ततः\nतावकानाम अपि रणे भीमं पराप्य महाबलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nअर्जुनस तु महाराज कृत्वा सैन्यं पृथग्विधाम\nसूतपुत्रं सुसंरब्धं दृष्ट्वा चैव महारणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 2, + "text": "शॊणितॊदां महीं कृत्वा मांसमज्जास्थि वाहिनीम\nवासुदेवम इदं वाक्यम अब्रवीत पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 3, + "text": "एष केतू रणे कृष्ण सूतपुत्रस्य दृश्यते\nभीमसेनादयश चैते यॊधयन्ति महारथान\nएते दरवन्ति पाञ्चालाः कर्णास तरस्ता जनार्दन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 4, + "text": "एष दुर्यॊधनॊ राजा शवेतच छत्रेण भास्वता\nकर्णेन भग्नान पाञ्चालान दरावयन बहु शॊभते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 5, + "text": "कृपश च कृतवर्मा च दरौणिश चैव महाबलः\nएते रक्षन्ति राजानं सूतपुत्रेण रक्षिताः\nअवध्यमानास ते ऽसमाभिर घातयिष्यन्ति सॊमकान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 6, + "text": "एष शल्यॊ रथॊपस्थे रश्मिसंचार कॊविदः\nसूतपुत्र रथं कृष्ण वाहयन बहु शॊभते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 7, + "text": "तत्र मे बुद्धिर उत्पन्ना वाहयात्र महारथम\nनाहत्वा समरे कर्णं निवर्तिष्ये कथं चन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 8, + "text": "राधेयॊ ऽपय अन्यथा पर्थान सृञ्जयांश च महारथान\nनिःशेषान समरे कुर्यात पश्यातॊर नौ जनार्दन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 9, + "text": "ततः परायाद रथेनाशु केशवस तव वाहिनीम\nकर्णं परति महेष्वासं दवैरथे सव्यसाचिना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 10, + "text": "परयातश च महाबाहुः पाण्डवानुज्ञया हरिः\nआश्वासयन रथेनैव पाण्डुसैन्यानि सर्वशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 11, + "text": "रथघॊषः स संग्रामे पाण्डवेयस्य संबभौ\nवासवाशनि तुल्यस्य महौघस्येव मारिष" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 12, + "text": "महता रथघॊषेण पाण्डवः सत्यविक्रमः\nअभ्ययाद अप्रमेयात्मा विजयस तव वाहिनीम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 13, + "text": "तम आयान्तं समीक्ष्यैव शवेताश्वं कृष्णसारथिम\nमद्रराजॊ ऽबरवीत कृष्णं केतुं दृष्ट्वा महात्मनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 14, + "text": "अयं स रथ आयाति शवेताश्वः कृष्णसारथिः\nनिघ्नन्न अमित्रान समरे यं कर्ण परिपृच्छसि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 15, + "text": "एष तिष्ठति कौन्तेयः संस्पृशन गाण्डिवं धनुः\nतं हनिष्यसि चेद अद्य तन नः शरेयॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 16, + "text": "एषा विदीर्यते सेना धार्तराष्ट्री समन्ततः\nअर्जुनस्य भयात तूर्णं निघ्नतः शात्रवान बहून" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 17, + "text": "वर्जयन सर्वसैन्यानि तवरते हि धनंजयः\nतवदर्थम इति मन्ये ऽहं यथास्यॊदीर्यते वपुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 18, + "text": "न हय अवस्थाप्यते पार्थॊ युयुत्सुः केन चित सह\nतवाम ऋते करॊधदीप्तॊ हि पीड्यमाने वृकॊदरे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 19, + "text": "विरथं धर्मराजं च दृष्ट्वा सुदृढ विक्षतम\nशिखण्डिनं सात्यकिं च धृष्टद्युम्नं च पार्षतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 20, + "text": "दरौपदेयान युधामन्युम उत्तमौजसम एव च\nनकुलं सहदेवं च भरातरौ दवौ समीक्ष्य च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 21, + "text": "सहसैक रथः पार्थस तवाम अभ्येति परंतप\nकरॊधरक्तेक्षणः करुद्धॊ जिघांसुः सर्वधन्विनाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 22, + "text": "तवरितॊ ऽभिपतत्य अस्मांस तयक्त्वा सैन्यान्य असंशयम\nतवं कर्ण परतियाह्य एनं नास्त्य अन्यॊ हि धनुर्धरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 23, + "text": "न तं पश्यामि लॊके ऽसमिंस तवत्तॊ ऽपय अन्यं धनुर्धरम\nअर्जुनं समरे करुद्धां यॊ वेलाम इव धारयेत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 24, + "text": "न चास्य रक्षां पश्यामि पृष्ठतॊ न च पार्श्वतः\nएक एवाभियाति तवां पश्य साफल्यम आत्मनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 25, + "text": "तवं हि कृष्णौ रणे शक्तः संसाधयितुम आहवे\nतवैष भारॊ राधेय परत्युद्याहि धनंजयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 26, + "text": "तवं कृतॊ हय एव भीष्मेण दरॊण दरौणिकृपैर अपि\nसव्यसाचि परतिरथस तं निवर्तत पाण्डवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 27, + "text": "लेलिहानं यथा सर्पं गर्जन्तम ऋषभं यथा\nलयस्थितं यथा वयाघ्रं जहि कर्ण धनंजयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 28, + "text": "एते दरवन्ति समरे धार्तराष्ट्रा महारथाः\nअर्जुनस्या भयात तूर्णं निरपेक्षा जनाधिपाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 29, + "text": "दरवताम अथ तेषां तु युधि नान्यॊ ऽसति मानवः\nभयहा यॊ भवेद वीर तवाम ऋते सूतनन्दन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 30, + "text": "एते तवां कुरवः सर्वे दीपम आसाद्य संयुगे\nविष्ठिताः पुरुषव्याघ्र तवात्तः शरण काङ्क्षिणः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 31, + "text": "वैदेहाम्बष्ठ काम्बॊजास तथा नग्न जितस तवया\nगान्धाराश च यया धृत्या जिताः संख्ये सुदुर्जयाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 32, + "text": "तां धृतिं कुरु राधेय ततः परत्येहि पाण्डवम\nवासुदेवं च वार्ष्णेयं परीयमाणं किरीटिना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 33, + "text": "[कर्ण]\nपरकृतिस्थॊ हि मे शल्य इदानीं संमतस तथा\nपरतिभासि महाबाहॊ विभीश चैव धनंजयात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 34, + "text": "पश्य बाह्वॊर बलं मे ऽदय शिक्षितस्य च पश्य मे\nएकॊ ऽदय निहनिष्यामि पाण्डवानां महाचमूम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 35, + "text": "कृष्णौ च पुरुषव्याघ्रौ तच च सत्यं बरवीमि ते\nनाहत्वा युधि तौ वीराव अपयास्ये कथं चन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 36, + "text": "सवप्स्ये वा निह्यतस ताभ्याम असत्यॊ हि रणे जयः\nकृतार्थॊ वा भविष्यामि हत्वा ताव अथ वा हतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 37, + "text": "नैतादृशॊ जातु बभूव लॊके; रथॊत्तमॊ यावद अनुश्रुतं नः\nतम ईदृशं परतियॊत्स्यामि पार्थं; महाहवे पश्य च पौरुषं मे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 38, + "text": "रथे चरत्य एष रथप्रवीरः; शीघ्रैर हयैः कौरव राजपुत्रः\nस वाद्य मां नेष्यति कृच्छ्रम एतत; कर्णस्यान्ताद एतद अन्ताः सथ सर्वे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 39, + "text": "अस्वेदिनौ राजपुत्रस्य हस्ताव; अवेपिनौ जातकिणौ बृहन्तौ\nदृढायुधः कृतिमान कषिप्रहस्तॊ; न पाण्डवेयेन समॊ ऽसति यॊधः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 40, + "text": "गृह्णात्य अनेकान अपि कङ्कपत्रान; एकं यथा तान कषितिपान परमथ्य\nते करॊशमात्रं निपतन्त्य अमॊघाः; कस तेन यॊधॊ ऽसति समः पृथिव्याम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 41, + "text": "अतॊषयत पाण्डवेयॊ हुताशं; कृष्ण दवितीयॊ ऽतिरथस तरस्वी\nलेभे चक्रं यत्र कृष्णॊ महात्मा; धनुर गाण्डीवं पाण्डवः सव्य साची" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 42, + "text": "शवेताश्वयुक्तं च सुघॊषम अग्र्यं; रथं महाबाहुर अदीनसत्त्वः\nमहेषुधी चाक्षयौ दिव्यरूपौ; शस्त्राणि दिव्यानि च हव्यवाहात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 43, + "text": "तथेन्द्र लॊके निजघान दैत्यान; असंख्येयान कालकेयांश च सर्वान\nलेभे शङ्खं देवदत्तं सम तत्र; कॊ नाम तेनाभ्यधिकः पृथिव्याम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 44, + "text": "महादेवं तॊषयाम आस चैव; साक्षात सुयुद्धेन महानुभावः\nलेभे ततः पाशुपतं सुघॊरं; तरैलॊक्यसंहार करं महास्त्रम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 45, + "text": "पृथक्पृथग लॊकपालाः समेता; ददुर हय अस्त्राण्य अप्रमेयाणि यस्य\nयैस ताञ जघानाशु रणे नृसिंहान; स कालखञ्जान असुरान समेतान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 46, + "text": "तथा विराटस्य पुरे समेतान; सर्वान अस्मान एकरथेन जित्वा\nजहार तद गॊधनम आजिमध्ये; वस्त्राणि चादत्त महारथेभ्यः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 47, + "text": "तम ईदृश्म वीर्यगुणॊपपन्नं; कृष्ण दवितीयं वरये रणाय\nअनन्तवीर्येण च केशवेन; नारायणेनाप्रतिमेन गुप्तम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 48, + "text": "वर्षायुतैर यस्य गुणा न शक्या; वक्तुं समेतैर अपि सर्वलॊकैः\nमहात्मनः शङ्खचक्रासि पाणेर; विष्णॊर जिष्णॊर वसुदेवात्मजस्य\nभयं मे वै जायते साध्वसं च; दृष्ट्वा कृष्णाव एकरथे समेतौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 49, + "text": "उभौ हि शूरौ कृतिनौ दृढास्त्रौ; महारथौ संहननॊपपन्नौ\nएतादृशौ फल्गुन वासुदेवौ; कॊ ऽनयः परतीयान मद ऋते नु शल्य" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 50, + "text": "एताव अहं युधि वा पातयिष्ये; मां वा कृष्णौ निहनिष्यतॊ ऽदय\nइति बरुवञ शक्यम अमित्रहन्ता; कर्णॊ रणे मेघ इवॊन्ननाद" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 51, + "text": "अभ्येत्य पुत्रेण तवाभिनन्दितः; समेत्य चॊवाच कुरुप्रवीरान\nकृपं च भॊजं च महाभुजाव उभौ; तथैव गान्धार नृपं सहानुजम\nगुरॊः सुतं चावरजं तथात्मनः; पदातिनॊ ऽथ दविपसादिनॊ ऽनयान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 52, + "text": "निरुन्धताभिद्रवताच्युतार्जुनौ; शरमेण संयॊजयताशु सर्वतः\nयथा भवद्भिर भृशविक्षताव उभौ; सुखेन हन्याम अहम अद्य भूमिपाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 53, + "text": "तथेति चॊक्त्वा तवरिताः सम ते ऽरजुनं; जिघांसवॊ वीरतमाः समभ्ययुः\nनदीनदान भूरि जलॊ महार्णवॊ; यथातथा तान समरे ऽरजुनॊ ऽगरसत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 54, + "text": "न संदधानॊ न तथा शरॊत्तमान; परमुञ्चमानॊ रिपुभिः परदृश्यते\nधनंजयस तस्य शरैश च दारिता; हताश च पेतुर नरवाजि कुञ्जराः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 55, + "text": "शरार्चिषं गाण्डिवचारु मण्डलं; युगान्तसूर्यप्रतिमान तेजसम\nन कौरवाः शेकुर उदीक्षितुं जयं; यथा रविं वयाधित चक्षुषॊ जनाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 56, + "text": "तम अभ्यधावद विसृजञ शरान कृपस; तथैव भॊजस तव चात्मजः सवयम\nजिघांसुभिस तान कुशलैः शरॊत्तमान; महाहवे संजवितान परयत्नतः\nशरैः परचिच्छेद च पाण्डवस तवरन; पराभिनद वक्षसि च तरिभिस तरिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 57, + "text": "स गाण्डिवाभ्यायत पूर्णमण्डलस; तपन रिपून अर्जुन भास्करॊ बभौ\nशरॊग्र रश्मिः शुचि शुक्रमध्यगॊ; यथैव सूर्यः परिवेषगस तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 58, + "text": "अथाग्र्य बाणैर दशभिर धनंजयं; पराभिनद दरॊणसुतॊ ऽचयुतं तरिभिः\nचतुर्भिर अश्वांश चतुरः कपिं तथा; शरैः स नाराचवरैर अवाकिरत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 59, + "text": "तथा तु तत तत सफुरद आत्तकार्मुकं; तरिभिः शरैर यन्तृशिरः कषुरेण\nहयांश चतुर्भिश चतुरस तरिभिर धवजं; धनंजयॊ दरौणिरथान नयपातयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 60, + "text": "स रॊषपूर्णॊ ऽशनिवज्रहाटकैर; अलंकृतं तक्षक भॊगवर्चसम\nसुबन्धनं कार्मुकम अन्यद आददे; यथा महाहिप्रवरं गिरेस तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 61, + "text": "सवम आयुधं चॊपविकीर्य भूतले; धनुश च कृत्वा सगुणं गुणाधिकः\nसमानयानाव अजितौ नरॊत्तमौ; शरॊत्तमैर दरौणिर अविध्यद अन्तिकात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 62, + "text": "कृपश च भॊजश च तथात्मजश च ते; तमॊनुदं वारिधरा इवापतन\nकृपस्य पार्थः सशरं शरासनं; हयान धवजं सारथिम एव पत्रिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 63, + "text": "शरैः परचिच्छेद तवात्मजस्य; धवजं धनुश च परचकर्त नर्दतः\nजघान चाश्वान कृतवर्मणः शुभान; धवजं च चिच्छेद ततः परतापवान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 64, + "text": "सवाजिसूतेष्व असनान सकेतनाञ; जघान नागाश्वरथांस तवरंश च सः\nततः परकीर्णं सुमहद बलं तव; परदारितं सेतुर इवाम्भसा यथा\nततॊ ऽरजुनस्याशु रथेन केशवश; चकार शत्रून अपसव्य मातुरान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 65, + "text": "तथ परयान्तं तवरितं धनंजयं; शतक्रतुं वृत्र निजघ्नुषं यथा\nसमन्वधावन पुनर उच्छ्रितैर धवजै; रथैः सुयुक्तैर अपरे युयुत्सवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 66, + "text": "अथाभिसृत्य परतिवार्य तान अरीन; धनंजयस्याभि रथं महारथाः\nशिखण्डिशैनेय यमाः शितैः शरैर; विदारयन्तॊ वयनदन सुभौरवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 67, + "text": "ततॊ ऽभिजघ्नुः कुपिताः परस्परं; शरैस तदाञ्जॊ गतिभिः सुतेजनैः\nकुरुप्रवीराः सह सृञ्जयैर यथा; असुराः पुरा देववरैर अयॊधयन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 68, + "text": "जयेप्सवः सवर्गमनाय चॊत्सुकाः; पतन्ति नागाश्वरथाः परंतप\nजगर्जुर उच्चैर बलवच च विव्यधुः; शरैः सुमुक्तैर इतरेतरं पृथक" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 57, + "shloka": 69, + "text": "शरान्धकारे तु महात्मभिः कृते; महामृधे यॊधवरैः परस्परम\nबभुर दशाशा न दिवं च पार्थिव; परभा च सूर्यस्य तमॊवृताभवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 58, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nराजन कुरूणां परवरैर बलैर भीमम अभिद्रुतम\nमज्जन्तम इव कौन्तेयम उज्जिहीर्षुर धनंजयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 58, + "shloka": 2, + "text": "विमृद्य सूतपुत्रस्य सेनां भारत सायकैः\nपराहिणॊन मृत्युलॊकाय परवीरान धनंजयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 58, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ ऽसयाम्बरम आवृत्य शरजालानि भागशः\nअदृश्यन्त तथान्ये च निघ्नन्तस तव वाहिनीम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 58, + "shloka": 4, + "text": "स पक्षिसंघाचरितम आकाशं पूरयञ शरैः\nधनंजयॊ महाराज कुरूणाम अन्तकॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 58, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ भल्लैः कषुरप्रैश च नाराचैर निर्मलैर अपि\nगात्राणि पराक्षिणॊत पार्थः शैरांसि च चकर्त ह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 58, + "shloka": 6, + "text": "छिन्नगात्रैर विकवचैर विशिरस्कैः समन्ततः\nपतितैश चपतद्भिश च यॊधैर आसीत समावृतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 58, + "shloka": 7, + "text": "धनंजय शराभ्यस्तैः सयन्दनाश्वनरद्विपैः\nरणभूमिर अभूद राजन महावैतरणी यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 58, + "shloka": 8, + "text": "इषा चक्राक्षभङ्गैश च वयश्वैः साश्वैश च युध्यताम\nससूतैर हतसूतैश च रथैः सतीर्णाभवन मही" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 58, + "shloka": 9, + "text": "सुवर्णवर्म संनाहैर यॊधैः कनकभूषणैः\nआस्थिताः कृतवर्माणॊ भद्रा नित्यमदा दविपाः\nकरुद्धाः करुद्धैर महामात्रैः परेषितार्जुनम अभ्ययुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 58, + "shloka": 10, + "text": "चतुःशताः शरवर्षैर हताः पेतुः किरीटिना\nपर्यस्तानीव शृङ्गाणि ससत्त्वानि महागिरेः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 58, + "shloka": 11, + "text": "धनंजय शराभ्यस्तैः सतीर्णा भूर वरवारणैः\nअभिपेदे ऽरजुन रथॊ घनान भिन्दन्निवांशुमान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 58, + "shloka": 12, + "text": "हतैर गजमनुष्याश्वैर भग्नैश च बहुधा रथैः\nविशस्त्र पत्रकवचैर युद्धशौण्डैर गतासुभिः\nअपविद्धायुधैर मार्गः सतीर्णॊ ऽभूत फल्गुनेन वै" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 58, + "shloka": 13, + "text": "वयस्फूर्जयच च गाण्डीवं सुमहद भैरवस्वनम\nघॊरॊ वज्रविनिष्पेषः सतनयित्नॊर इवाम्बरे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 58, + "shloka": 14, + "text": "ततः परदीर्यत चमूर धनंजय शराहता\nमहावातसमाविद्धा महानौर इव सागरे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 58, + "shloka": 15, + "text": "नानारूपाः परहरणाः शरा गाण्डीवचॊदिताः\nअलातॊल्काशनि परख्यास तव सैन्यं विनिर्दहन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 58, + "shloka": 16, + "text": "महागिरौ वेणुवनं निशि परज्वलितं यथा\nतथा तव महत सैन्यं परास्फुरच छरपीडितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 58, + "shloka": 17, + "text": "संपिष्ट दग्धविध्वस्तं तव सैन्यं किरीटिना\nहतम्प्रविहतं बाणैः सर्वतः परद्रुतं दिशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 58, + "shloka": 18, + "text": "महावने मृगगणा दावाग्निग्रसिता यथा\nकुरवः पर्यवर्तन्त निर्दग्धाः सव्यसाचिना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 58, + "shloka": 19, + "text": "उत्सृज्य हि महाबाहुं भीमसेनं तदा रणे\nबलं कुरूणाम उद्विग्नं सर्वम आसीत पराङ्मुखम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 58, + "shloka": 20, + "text": "ततः कुरुषु भग्नेषु बीभत्सुर अपराजितः\nभीमसेनं समासाद्य मुहूर्तं सॊ ऽभयवर्तत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 58, + "shloka": 21, + "text": "समागम्य स भीमेन मन्त्रयित्वा च फल्गुनः\nविशल्यम अरुजं चास्मै कथयित्वा युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 58, + "shloka": 22, + "text": "भीमसेनाभ्यनुज्ञातस ततः परायाद धनंजयः\nनादयन रथघॊषेण पृथिवीं दयां च भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 58, + "shloka": 23, + "text": "ततः परिवृतॊ भीमैर दशभिः शत्रुपुङ्गवैः\nदुःशासनाद अवरजैस तव पुत्रैर धनंजयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 58, + "shloka": 24, + "text": "ते तम अभ्यर्दयन बाणैर उल्काभिर इव कुञ्जरम\nआततेष्व असनाः करूरा नृत्यन्त इव भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 58, + "shloka": 25, + "text": "अपसव्यांस तु तांश चक्रे रथेन मधुसूदनः\nततस ते पराद्रवञ शूराः पराङ्मुख रथे ऽरजुने" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 58, + "shloka": 26, + "text": "तेषाम आपततां केतून रथांश चापानि सायकान\nनाराचैर अर्धचन्द्रैश च कषिप्रं पार्थॊ नयपातयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 58, + "shloka": 27, + "text": "अथान्यैर दशभिर भल्लैः शिरांस्य एषां नयपातयत\nरॊषसंरक्त नेत्राणि संदष्टौष्ठानि भूतले\nतानि वक्त्राणि विबभुर वयॊम्नि तारागणा इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 58, + "shloka": 28, + "text": "तांस तु भल्लैर महावेगैर दशभिर दश कौरवान\nरुक्माङ्गदान रुक्मपुङ्खैर विद्ध्वा परायाद अमित्रहा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतं तु यान्तं महावेगैर अश्वैः कपिवरध्वजम\nयुद्धायाभ्यद्रवन वीराः कुरूणां नवती रथाः\nपरिवव्रुर नरव्याघ्रा नरव्याघ्रं रणे ऽरजुनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 2, + "text": "कृष्णः शवेतान महावेगान अश्वान कनकभूषणान\nमुक्ताजालप्रतिच्छन्नान परैषीत कर्ण रथं परति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 3, + "text": "ततः कर्ण रथं यान्तम अरीन घनन्तं धनंजयम\nबाणवर्षैर अभिघ्नन्तः संशप्तक रथा ययुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 4, + "text": "तवरमाणांस तु तान सर्वान ससूतेष्व असन धवजान\nजघान नवतिं वीरान अर्जुनॊ निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 5, + "text": "ते ऽपतन्त हता बाणैर नानारूपैः किरीटिना\nसविमाना यथा सिद्धाः सवर्गात पुण्यक्षये तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 6, + "text": "ततः सरथ नागाश्वाः कुरवः कुरुसत्तम\nनिर्भया भरतश्रेष्ठम अभ्यवर्तन्त फल्गुनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 7, + "text": "तद आयस्तम अमुक्तास्त्रम उदीर्णवरवारणम\nपुत्राणां ते महत सैन्यं समरौत्सीद धनंजयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 8, + "text": "शक्त्यृष्टि तॊमरप्रासैर गदा निस्त्रिंशसायकैः\nपराच्छादयन महेष्वासाः कुरवः कुरुनन्दनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 9, + "text": "तां कुरूणां परविततां शस्त्रवृष्टिं समुद्यताम\nवयधमत पाण्डवॊ बाणैस तमः सूर्य इवांशुभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ मलेच्छाः सथितैर मत्तैस तरयॊदश शतैर गजैः\nपार्श्वतॊ ऽभयहनन पार्थं तव पुत्रस्य शासनात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 11, + "text": "कर्णिनालीकनाराचैस तॊमरैः परासशक्तिभिः\nकम्पनैर भिण्डिपालैश च रथस्थं पार्थम आर्दयन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 12, + "text": "ताम अस्त्रवृष्टिं परहितां दविपस्थैर यवनैः समयन\nचिच्छेद निशितैर भल्लैर अर्धचन्द्रैश च फल्गुनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 13, + "text": "अथ तान दविरदान सर्वान नाना लिङ्गैर महाशरैः\nसपताकान सहारॊहान गिरीन वज्रैर इवाभिनत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 14, + "text": "ते हेमपुङ्खैर इषुभिर आचिता हेममालिनः\nहताः पेतुर महानागाः साग्निज्वाला इवाद्रयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ गाण्डीवनिर्घॊषॊ महान आसीद विशां पते\nसतनतां कूजतां चैव मनुष्यगजवाजिनाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 16, + "text": "कुञ्जराश च हता राजन पराद्रवंस ते समन्ततः\nअश्वांश च पर्यधावन्त हतारॊहा दिशॊ दश" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 17, + "text": "रथा हीना महाराज रथिभिर वाजिभिस तथा\nगन्धर्वनगराकारा दृश्यन्ते सम सहस्रशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 18, + "text": "अश्वारॊहा महाराज धावमानास ततस ततः\nतत्र तत्रैव दृश्यन्ते पतिताः पार्थ सायकैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 19, + "text": "तस्मिन कषणे पाण्डवस्य बाह्वॊर बलम अदृश्यत\nयत सादिनॊ वारणांश च रथांश चैकॊ ऽजयद युधि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 20, + "text": "ततस तर्यङ्गेण महता बलेन भरतर्षभ\nदृष्ट्वा परिवृतं राजन भीमसेनः किरीटिनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 21, + "text": "हतावशेषान उत्सृज्य तवदीयान कति चिद रथान\nजवेनाभ्यद्रवद राजन धनंजयरथं परति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 22, + "text": "ततस तत पराद्रवत सैन्यं हतभूयिष्ठम आतुरम\nदृष्ट्वा यद अर्जुनं भीमॊ जगाम भरातरं परति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 23, + "text": "हतावशिष्टांस तुरगान अर्जुनेन महाजवान\nभीमॊ वयधमद अभ्रान्तॊ गदापाणिर महाहवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 24, + "text": "कालरात्रिम इवात्युग्रां नरनागाश्वभॊजनाम\nपराकाराट्ट पुरद्वार दारणीम अतिदारुणाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ गदां नृनागाश्वेष्व आशु भीमॊ वयवासृजत\nसा जघान बहून अश्वान अश्वारॊहांश च मारिष" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 26, + "text": "कांस्यायस तनुत्रांस तान नरान अश्वांश च पाण्डवः\nपॊथयाम आस गदया सशब्दहं ते ऽपतन हताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 27, + "text": "हत्वा तु तद गजानीकं भीमसेनॊ महाबलः\nपुनः सवरथम आस्थाय पृष्ठतॊ ऽरजुनम अन्वगात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 28, + "text": "हतं पराङ्मुख परायं निरुत्साहं परं बलम\nवयालम्बत महाराज परायशः शस्त्रवेष्टितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 29, + "text": "विलम्बमानं तत सैन्यम अप्रगल्भम अवस्थितम\nदृष्ट्वा पराच्छादयद बाणैर अर्जुनः पराणतापनैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 30, + "text": "ततः कुरूणाम अभवद आर्तनादॊ महामृधे\nरथाश्वनागासु हरैर वध्यताम अर्जुनेषुभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 31, + "text": "हाहाकृतं भृशं तस्थौ लीयमानं परस्परम\nअलातचक्रवत सैन्यं तदाब्भ्रमत तावकम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 32, + "text": "आदीप्तं तव तत सैन्यं शरैश छिन्नतनुच छदम\nआसीत सवशॊणित कलिन्नं फुल्लाशॊक वनं यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 33, + "text": "तद दृष्ट्वा कुरवस तत्र विक्रान्तं सव्यसाचिनः\nनिराशाः समपद्यन्त सर्वे कर्णस्य जीविते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 34, + "text": "अविषह्यं तु पार्थस्य शरसंपातम आहवे\nमत्वा नयवर्तन कुरवॊ जिता गाण्डीवधन्वना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 35, + "text": "ते हित्वा समरे पार्थं वध्यमानाश च सायकैः\nपरदुद्रुवुर दिशॊ भीताश चुक्रुशुश चापि सूतजम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 36, + "text": "अभ्यद्रवत तान पार्थः किरञ शरशतान बहून\nहर्षयन पाण्डवान यॊधान भीमसेनपुरॊगमान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 37, + "text": "पुत्रास तु ते महाराज जग्मुः कर्ण रथं परथि\nअगाधे मज्जतां तेषां दवीपः कर्णॊ ऽभवत तदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 38, + "text": "कुरवॊ हि महाराज निर्विषाः पन्नगा इव\nकर्णम एवॊपलीयन्त भयाद गाण्डीवधन्वनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 39, + "text": "यथा सर्वाणि भूतानि मृत्यॊर भीतानि भारत\nधर्मम एवॊपलीयन्ते कर्मवन्ति हि यानि च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 40, + "text": "तथा कर्णं महेष्वासं पुत्रास तव नराधिप\nउपालीयन्त संत्रासात पाण्डवस्यमहात्मनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 41, + "text": "ताञ शॊणितपरिक्लिन्नान विषमस्थाञ शरातुरान\nमा भैष्टेत्य अब्रवीत कर्णॊ हय अभितॊ माम इतेति च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 42, + "text": "संभग्नं हि बलं दृष्ट्वा बलात पार्थेन तावकम\nधनुर विस्फारयन कर्णस तस्थौ शत्रुजिघांसया\nपाञ्चालान पुनर आधावत पश्यतः सव्यसाचिनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 43, + "text": "ततः कषणेन कषितिपाः कषतजप्रतिमेक्षणाः\nकर्णं ववर्षुर बाणौघैर यथा मेघा महीधरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 44, + "text": "ततः शरसहस्राणि कर्ण मुक्तानि मारिष\nवययॊजयन्त पाञ्चालान पराणैः पराणभृतां वर" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 59, + "shloka": 45, + "text": "ततॊ रणॊ महान आसीत पाञ्चालानां विशां पते\nवध्यतां सूतपुत्रेण मित्रार्थे ऽमित्रघातिनाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततः कर्णः कुरुषु परद्रुतेषु; वरूथिना शवेतहयेन राजन\nपाञ्चाल पुत्रान वयधमत सूतपुत्रॊ; महेषुभिर वात इवाभ्रसंघान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 2, + "text": "सूतं रथाद अज्ञलिकेन पात्य; जघान चाश्वाञ जनमेजयस्य\nशतानीकं सुत सॊमं च भल्लैर; अवाकिरद धनुषी चाप्य अकृन्तत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 3, + "text": "धृष्टद्युम्नं निर्बिभेदाथ षड्भिर; जघान चाश्वं दक्षिणं तस्य संख्ये\nहत्वा चाश्वान सात्यकेः सूतपुत्रः; कैकेय पुत्रं नयवधीद विशॊकम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 4, + "text": "तम अभ्यधावन निहते कुमारे; कैकेय सेनापतिर उग्रधन्वा\nशरैर विभिन्नं भृशम उग्रवेगैः; कर्णात्मजं सॊ ऽभयहनत सुषेणम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 5, + "text": "तस्यार्ध चन्द्रैस तरिभिर उच्चकर्त; परसह्य बाहू च शिरश च कर्णः\nस सयन्दनाद गाम अपतद गतासुः; परश्वधैः शाल इवावरुग्णः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 6, + "text": "हताश्वम अञ्जॊ गतिभिः सुषेणः; शिनिप्रवीरं निशितैः पृषत्कैः\nपरच्छाद्य नृत्यन्न इव सौति पुत्रः; शैनेय बाणाभिहतः पपात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 7, + "text": "पुत्रे हते करॊधपरीत चेताः; कर्णः शिनीनाम ऋषभं जिघांसुः\nहतॊ ऽसि शैनेय इति बरुवन स; वयवासृजद बाणम अमित्रसाहम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 8, + "text": "स तस्य चिच्छेद शरं शिखण्डी; तरिभिस तरिभिश च परतुतॊद कर्णम\nशिखण्डिनः कर्मुकं स धवजं च; छित्त्वा शराभ्याम अहनत सुजातम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 9, + "text": "शिखण्डिनं षड्भिर अविध्यद उग्रॊ; दान्तॊ धर्ष्टद्युम्न शिरश चकर्त\nअथाभिनत सुत सॊमं शरेण; स संशितेनाधिरथिर महात्मा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 10, + "text": "अथाक्रन्दे तुमुले वर्तमाने; धार्ष्टद्युम्ने निहते तत्र कृष्णः\nअपाञ्चाल्यं करियते याहि पार्थ; कर्णं जहीत्य अब्रवीद राजसिंह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 11, + "text": "ततः परहस्याशु नरप्रवीरॊ; रथं रथेनाधिरथेर जगाम\nभये तेषां तराणम इच्छन सुबाहुर; अभ्याहतानां रथरूथपेन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 12, + "text": "विस्फार्य गाण्डीवम अथॊग्र घॊषं; जयया समाहत्य तले भृशं च\nबाणान्ध कारं सहसैव कृत्वा; जघान नागाश्वरथान नरांश च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 13, + "text": "तं भीमसेनॊ ऽनु ययौ रथेन; पृष्ठे रक्षन पाण्डवम एकवीरम\nतौ राजपुत्रौ तवरितौ रथाभ्यां; कर्णाय याताव अरिभिर विमुक्तौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 14, + "text": "अत्रान्तरे सुमहत सूतपुत्रश; चक्रे युद्धं सॊमकान संप्रमृद्नन\nरथाश्वमातङ्गगणाञ जघान; परच्छादयाम आस दिशः शरैश च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 15, + "text": "तम उत्तमौजा जनमेजयश च; करुद्धौ युधामन्युशिखण्डिनौ च\nकर्णं विनेदुः सहिताः पृषत्कैः; संमर्दमानाः सह पार्षतेन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 16, + "text": "ते पञ्च पाञ्चाल रथाः सुरूपैर; वैकर्तनं कर्णम अभिद्रवन्तः\nतस्माद रथाच चयावयितुं न शेकुर; धैर्यात कृतात्मानम इवेन्द्रियाणि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 17, + "text": "तेषां धनूंषि धवजवाजि सूतांस; तूणं पताकाश च निकृत्य बाणैः\nतान पञ्चभिः स तव अहनत पृषत्कैः; कर्णस ततः सिंह इवॊन्ननाद" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 18, + "text": "तस्यास्यतस तान अभिनिघ्नतश च; जया बाणहस्तस्य धनुः सवनेन\nसाद्रि दरुमा सयात पृथिवी विशीर्णा; इत्य एव मत्वा जनता वयषीदत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 19, + "text": "स शक्रचापप्रतिमेन धन्वना; भृशाततेनाधिरथिः शरान सृजन\nबभौ रणे दीप्तमरीचि मण्डलॊ; यथांशु माली परिवृषवांस तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 20, + "text": "शिखण्डिनं दवादशभिः पराभिनच; छितैः शरैः षड्भिर अथॊत्तमौजसम\nतरिहिर युधामन्युम अविध्यद आशुगैस; तरिभिस तरिभिः सॊमक पार्षतात्मजौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 21, + "text": "पराजिताः पञ्च महारथास तु ते; महाहवे सूत सूतेन मारिष\nनिरुद्यमास तस्थुर अमित्रमर्दना; यथेन्द्रियार्थात्मवता पराजिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 22, + "text": "निमज्जतस तान अथ कर्ण सागरे; विपन्ननावॊ वणिजॊ यथार्णवे\nउद्दध्रिरे नौभिर इवार्णवाद रथैः; सुकल्पितैर दरौपदिजाः सवमातुलान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 23, + "text": "ततः शिनीनाम ऋषबः शितैः शरैर; निकृत्य कर्ण परहितान इषून बहून\nविदार्य कर्णं निशितैर अयॊ मयैस; तवात्मजं जयेष्ठम अविध्यद अष्टभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 24, + "text": "कृपॊ ऽथ भॊजश च तवात्मजस तथा; सवयं च कर्णॊ निशितैर अताडयत\nस तैश चतुर्भिर युयुधे यदूत्तमॊ; दिग ईश्वरैर दैत्य पतिर यथातथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 25, + "text": "समानतेनेष्व असनेन कूजता; भृशाततेनामित बाणवर्षिणा\nबभूव दुर्धर्षतरः स सात्यकिः; शरन नभॊ मध्यगतॊ यथा रविः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 26, + "text": "पुनः समासाद्य रथान सुदंशिताः; शिनिप्रवीरं जुगुपुः परंतपः\nसमेत्य पाञ्चाल रथा महारणे; मरुद्गणाः शक्रम इवारि निग्रहे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 27, + "text": "ततॊ ऽभवद युद्धम अतीव दारुणं; तवाहितानां तव सैनिकैः सह\nरथाश्वमातङ्गविनाशनं तथा; यथा सुराणाम असुरैः पुराभवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 28, + "text": "रथद्विपा वाजिपदातयॊ ऽपि वा; भरमन्ति नानाविध शस्त्रवृष्टिताः\nपरस्परेणाभिहताश च चस्खलुर; विनेदुर आर्ता वयसवॊ ऽपतन्त च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 29, + "text": "तथागते भीम भीस तवात्मजः; ससार राजावरजः किरञ शरैः\nतम अभ्यधावत तवरितॊ वृकॊदरॊ; महारुरुं सिंह इवाभिपेतिवान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 30, + "text": "ततस तयॊर युद्धम अतीतमानुषं; परदीव्यतॊः पराणदुरॊदरे ऽभवत\nपरस्परेणाभिनिविष्ट रॊषयॊर; उदग्रयॊः शम्बर शक्रयॊर यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 31, + "text": "शरैः शरीरान्तकरैः सुतेजनैर; निजघ्नतुस ताव इतरेतरं भृशम\nसकृत परभिन्नाव इव वाशितान्तरे; महागजौ मन्मथ सक्तचेतसौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 32, + "text": "तवात्मजस्याथ वृकॊदरस तवरन; धनुः कषुराभ्यां धवजम एव चाच्छिनत\nललाटम अप्य अस्य बिभेद पत्रिणा; शिरश च कायात परजहार सारथेः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 60, + "shloka": 33, + "text": "स राजपुत्रॊ ऽनयद अवाप्य कार्मुकं; वृकॊदरं दवादशभिः पराभिनत\nसवयं नियच्छंस तुरगान अजिह्मगैः; शरैश च भीमं पुनर अभ्यवीवृषत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 61, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतत्राकरॊद दुष्करं राजपुत्रॊ; दुःशासनस तुमुले युध्यमानः\nचिच्छेद भीमस्य धनुः कषुरेण; षड्भिः शरैः सारथिम अप्य अविध्यत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 61, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ ऽभिनद बहुभिः कषिप्रम एव; वरेषुभिर भीमसेनं महात्मा\nस विक्षरन नाग इव परभिन्नॊ; गदाम अस्मै तुमुले पराहिणॊद वै" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 61, + "shloka": 3, + "text": "तयाहरद दश धन्वन्तराणि; दुःशासनं भीमसेनः परसह्य\nतया हतः पतितॊ वेपमानॊ; दुःशासनॊ गदया वेगवत्या" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 61, + "shloka": 4, + "text": "हयाः ससूताश च हता नरेन्द्र; चूर्णीकृतश चास्य रतः पतन्त्या\nविध्वस्तवर्माभरणाम्बर सरग; विचेष्टमानॊ भृशवेदनार्तः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 61, + "shloka": 5, + "text": "ततः समृत्वा भीमसेनस तरस्वी; सापत्नकं यत परयुक्तं सुतैस ते\nरथाद अवप्लुत्य गतः स भूमौ; यत्नेन तस्मिन परणिधाय चक्षुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 61, + "shloka": 6, + "text": "असिं समुद्धृत्य शितं सुधारं; कण्ठे समाक्रम्य च वेपमानम\nउत्कृत्य वक्षः पतितस्य भूमाव; अथापिबच छॊणितम अस्य कॊष्णम\nआस्वाद्य चास्वाद्य च वीक्षमाणः; करुद्धॊ ऽतिवेलं परजगाद वाक्यम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 61, + "shloka": 7, + "text": "सतन्यस्य मातुर मधुसर्पिषॊ वा; माध्वीक पानस्य च सत्कृतस्य\nदिव्यस्य वा तॊयरसस्य पानात; पयॊ दधिभ्यां मथिताच च मुख्यात\nसर्वेभ्य एवाभ्यधिकॊ रसॊ ऽयं; मतॊ ममाद्याहित लॊहितस्य" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 61, + "shloka": 8, + "text": "एवं बरुवाणं पुनर आद्रवन्तम; आस्वाद्य वल्गन्तम अतिप्रहृष्टम\nये भीमसेनं ददृशुस तदानीं; भयेन ते ऽपि वयथिता निपेतुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 61, + "shloka": 9, + "text": "ये चापि तत्रापतिता मनुष्यास; तेषां करेभ्यः पतितं च शस्त्रम\nभयाच च संचुक्रुशुर उच्चकैस ते; निमीलिताक्षा ददृशुश च तन न" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 61, + "shloka": 10, + "text": "ये तत्र भीमं ददृशुः समन्ताद; दौःशासनं तद्रुधिरं पिबन्तम\nसर्वे पलायन्त भयाभिपन्ना; नायं मनुष्य इति भाषमाणाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 61, + "shloka": 11, + "text": "शृण्वतां लॊकवीराणाम इदं वचनम अब्रवीत\nएष ते रुधिरं कण्ठात पिबामि पुरुषाधम\nबरूहीदानीं सुसंरब्धः पुनर गौर इति गौर इति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 61, + "shloka": 12, + "text": "परमाण कॊट्यां शयनं कालकूटस्य भॊजनम\nदशनं चाहिभिः कष्टं दाहं च जतु वेश्मनि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 61, + "shloka": 13, + "text": "दयूतेन राज्यहरणम अरण्ये वसतिश च या\nइष्वस्त्राणि च संग्रामेष्व असुखानि च वेश्मनि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 61, + "shloka": 14, + "text": "दुःखान्य एतानि जानीमॊ न सुखानि कदा चन\nधृतराष्ट्रस्य दौरात्म्यात सपुत्रस्या सदा वयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 61, + "shloka": 15, + "text": "इत्य उक्त्वा वचनं राजञ जयं पराप्य वृकॊदरः\nपुनर आह महाराज समयंस तौ केशवार्जुनौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 61, + "shloka": 16, + "text": "दुःशासने यद रणे संश्रुतं मे; तद वै सर्वं कृतम अद्येह वीरौ\nअद्यैव दास्याम्य अपरं दवितीयं; दुर्यॊधनं यज्ञपशुं विशस्या\nशिरॊमृदित्वा च पदा दुरात्मनः; शान्तिं लप्स्ये कौरवाणां समक्षम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 61, + "shloka": 17, + "text": "एतावद उक्त्वा वचनं परहृष्टॊ; ननाद अचॊच्चै रुधिरार्द्रगात्रः\nननर्त चैवातिबलॊ महात्मा; वृत्रं निहत्येव सहस्रनेत्रः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nदुःशासने तु निहते पुत्रास तव महारथाः\nमहाक्रॊधविषा वीराः समरेष्व अपलायिनः\nदश राजन महावीर्यॊ भीमं पराच्छादयञ शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 2, + "text": "कवची निषङ्गी पाशी दण्डधारॊ धनुर्धरः\nअलॊलुपः शलः संधॊ वातवेगसुवर्चसौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 3, + "text": "एते समेत्य सहिता भरातृव्यसनकर्शिताः\nभीमसेनं महाबाहुं मार्गणैः समवारयन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 4, + "text": "स वार्यमाणॊ विशिखैः समन्तात तैर महारथैः\nभीमः करॊधाभिरक्ताक्षः करुद्धः काल इवाबभौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 5, + "text": "तांस तु भल्लैर महावेगैर दशभिर दशभिः शितैः\nरुक्माङ्गदॊ रुक्मपुङ्खैः पार्थॊ निन्ये यमक्षयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 6, + "text": "हतेषु तेषु वीरेषु परदुद्राव बलं तव\nपश्यतः सूतपुत्रस्य पाण्डवस्य भयार्दितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 7, + "text": "ततः कर्णॊ महाराज परविवेश महारणम\nदृष्ट्वा भीमस्य विक्रान्तम अन्तकस्य परजास्व इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 8, + "text": "तस्य तव आकार भावज्ञः शल्यः समितिशॊभनः\nउवाच वचनं कर्णां परप्त कालम अरिंदम\nमा वयथां कुरु राधेय नैतत तवय्य उपपद्यते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 9, + "text": "एते दरवन्ति राजानॊ भीमसेनभयार्दिताः\nदुर्यॊधनश च संमूढॊ भरातृव्यसनदुःखितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 10, + "text": "दुःशासनस्य रुधिरे पीयमाने महात्मना\nवयापन्न चेतसश चैव शॊकॊपहतमन्यवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 11, + "text": "दुर्यॊधनम उपासन्ते परिवार्य समन्ततः\nकृपप्रभृतयः कर्णहतशेषाश च सॊदराः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 12, + "text": "पाण्डवा लब्धलक्षाश च धनंजय पुरॊगमाः\nतवाम एवाभिमुखाः शूरा युद्धाय समुपास्थिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 13, + "text": "स तं पुरुषशार्दूल पौरुषे महति सथितः\nकषत्रधर्मं पुरस्कृत्य परत्युद्याहि धनंजयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 14, + "text": "भारॊ हि धार्तराष्ट्रेण तवयि सर्वः समर्पितः\nतम उद्वह महाबाहॊ यथाशक्ति यथाबलम\nजये सयाद विपुला कीर्तिर धरुवः सवर्गः पराजये" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 15, + "text": "वृषसेनश च राधेय संक्रुद्धस तनयस तव\nतवयि मॊहसमापन्ने पाण्डवान अभिधावति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 16, + "text": "एतच छरुत्वा तु वचनं शल्यस्यामित तेजसः\nहृदि मानुष्यकं भावं चक्रे युद्धाय सुस्थिरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 17, + "text": "ततः करुद्धॊ वृषसेनॊ ऽभयधावद; आतस्थिवांसं सवरथं हतारिम\nवृकॊदरं कालम इवात्त दण्डं; गदाहस्तं पॊथमानं तवदीयान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 18, + "text": "तम अभ्यधावन नकुलः परवीरॊ; रॊषाद अमित्रं परतुदन पृषत्कैः\nकर्णस्य पुत्रं समरे परहृष्टं; जिष्णुर जिघांसुर मघवेव जम्भम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ धवजं सफाटिकचित्रकम्बुं; चिच्छेद वीरॊ नकुलः कषुरेण\nकर्णात्मजस्येष्व असनं च चित्रं; भल्लेन जाम्बूनदपट्ट नद्धम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 20, + "text": "अथान्यद आदाय धनुः सुशीघ्रं; कर्णात्मजः पाण्डवम अभ्यविध्यत\nदिव्यैर महास्त्रैर नकुलं महास्त्रॊ; दुःशासनस्यापचितिं यियासुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 21, + "text": "ततः करुद्धॊ नकुलस तं महात्मा; शरैर महॊल्का परतिमैर अविध्यत\nदिव्यैरस्त्रैर अभ्यविध्यच च सॊ ऽपि; कर्णस्या पुत्रॊ नकुलं कृतास्त्रः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 22, + "text": "कर्णस्या पुत्रॊ नकुलस्य राजन; सर्वान अश्वान अक्षिणॊद उत्तमास्त्रैः\nवनायुजान सुकुमारस्य शुभ्रान; अलंकृताञ जातरूपेण शीघ्रान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ हताश्वाद अवरुह्य यानाद; आदाय चर्म रुचिरं चाष्ट चन्द्रम\nआकाशसंकाशम असिं गृहीत्वा; पॊप्लूयमानः खगवच चचार" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ ऽनतरिक्षे नृवराश्वनागंश; चिच्छेद मार्गान विचरन विचित्रान\nते परापतन्न असिना गां विशस्ता; यथाश्वमेधे पशवः शमित्रा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 25, + "text": "दविसाहस्रा विदिता युद्धशौण्डा; नानादेश्याः सुभृताः सत्यसंधाः\nएकेन शीघ्रं नकुलेन कृत्ताः; सारेप्सुना इवॊत्तम चन्दनास ते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 26, + "text": "तम आपतन्तं नकुलं सॊ ऽभिपत्य; समन्ततः सायकैर अभ्यविध्यत\nस तुद्यमानॊ नकुलः पृषत्कैर; विव्याध वीरं स चुकॊप विद्धः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 27, + "text": "तं कर्ण पुत्रॊ विधमन्तम एकं; नराश्वमातङ्गरथप्रवेकान\nकरीडन्तम अष्टादशभिः पृषत्कैर; विव्याध वीरं स चुकॊप विद्धः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ ऽभयधावत समरे जिघांसुः; कर्णात्मजं पाण्डुसुतॊ नृवीरः\nतस्येषुभिर वयधमत कर्ण पुत्रॊ; महारणे चर्म सहस्रतारम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 29, + "text": "तस्यायसं निशितं तीक्ष्णधारम; असिं विकॊशं गुरुभारसाहम\nदविषच छरीरापहरं सुघॊरम; आधुन्वतः सर्पम इवॊग्ररूपम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 30, + "text": "कषिप्रं शरैः षड्भिर अमित्रसाहश; चकर्त खड्गं निशितैः सुघॊरैः\nपुनश च पीतैर निशितैः पृषत्कैः; सतनान्तरे गाढम अथाभ्यविध्यत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 31, + "text": "स भीमसेनस्य रतहं हताश्वॊ; माद्री सुतः कर्णसुताभितप्तः\nआपुप्लुवे सिंह इवाचलाग्रं; संप्रेक्षमाणस्य धनंजयस्य" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 32, + "text": "नकुलम अथ विदित्वा छिन्नबाणासनासिं; विरथम अरिशरार्तं कर्ण पुत्रास्त्र भग्नम\nपवनधुत पताका हरादिनॊ वल्गिताश्वा; वरपुरुषनियत्तास ते रथाः शीघ्रम ईयुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 33, + "text": "दरुपद सुत वरिष्ठाः पञ्च शैनेय षष्ठा; दरुपद दुहितृपुत्राः पञ्च चामित्रसाहाः\nदविरदरथनराश्वान सूदयन्तस तवदीयान; भुजग पतिनिकाशैर मार्गणैर आत्तशस्त्राः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 34, + "text": "अथ तव रथमुख्यास तान परतीयुस तवरन्तॊ; हृदिक सुत कृपौ च दरौणिदुर्यॊधनौ च\nशकुनिशुकवृकाश च कराथ देवावृधौ च; दविरदजलदघॊषैः सयन्दनैः कार्मुकैश च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 35, + "text": "तव नरवरवर्यास तान दशैकं च वीरान; परवर शरवराग्र्यैस ताडयन्तॊ ऽभयरुन्धन\nनव जलदसवर्णैर हस्तिभिर तान उदीयुर; गिरिशिखरनिकाशैर भीमवेगैः कुणिन्दाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 36, + "text": "सुकल्पिता हैमवता मदॊत्कटा; रणाभिकामैः कृतिभिः समास्थिताः\nसुवर्णजालावतता बभुर गजास; तथा यथा वै जलदाः सविद्युतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 37, + "text": "कुणिन्द पुत्रॊ दशभिर महायसैः; कृपं ससूताश्वम अपीडयद भृशम\nततः शरद्वत सुत सायकैर हतः; सहैव नागेन पपात भूतले" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 38, + "text": "कुणिन्द पुत्रावरजस तु तॊमरैर; दिवाकरांशु परतिमैर अयॊ मयैः\nरथं च विक्षॊभ्य ननाद नर्दतस; ततॊ ऽसय गान्धारपतिः शिरॊ ऽहरत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 39, + "text": "ततः कुणिन्देषु हतेषु तेष्व अथ; परहृष्टरूपास तव ते महारथाः\nभृशं परदध्मुर लवनाम्बुसंभवान; परांश च बाणासनपाणयॊ ऽभययुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 40, + "text": "अथाभवद युद्धम अतीव दारुणं; पुनः कुरूणां सह पाणु सृञ्जयैः\nशरासि शक्त्यृष्टि गदा परश्वधैर; नराश्वनागासु हरं भृशाकुलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 41, + "text": "रथाश्वमातङ्गपदातिभिस ततः; परस्परं विप्रहतापतन कषितौ\nयथा सविद्युत्स्तनिता बलाहकाः; समास्थिता दिग्भ्य इवॊग्रमारुतैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 42, + "text": "ततः शतानीक हतान महागजांस; तथा रथान पत्तिगणांश च तावकान\nजघान भॊजश च हयान अथापतन; विशस्त्र कृत्ताः कृतवर्मणा दविपाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 43, + "text": "अथापरे दरौणिशराहता दविपास; तरयः ससर्वायुध यॊधकेतवः\nनिपेतुर उर्व्यां वयसवः परपातितास; तथा यथा वज्रहता महाचलाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 44, + "text": "कुणिन्द राजावरजाद अनन्तरः; सतनान्तरे पत्रिवरैर अताडयत\nतवात्मजं तस्य तवात्मजः शरैः; शितैः शरीरं बिभिदे दविपं च तम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 45, + "text": "स नागराजः सह राजसूनुना; पपात रक्तं बहु सर्वतः कषरन\nशचीश वज्रप्रहतॊ ऽमुदागमे; यथा जलं गैरिकपर्वतस तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 46, + "text": "कुणिन्द पुत्र परहितॊ ऽपरद्विपः; शुकं ससूताश्वरथं वयपॊथयत\nततॊ ऽपतत कराथ शराभिदारितः; सहेश्वरॊ वज्रहतॊ यथा गिरिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 47, + "text": "रथी दविपस्थेन हतॊ ऽपतच छरैः; कराथाधिपः पर्वतजेन दुर्जयः\nस वाजिसूतेष्व असनस तथापतद; यथा महावातहतॊ महाद्रुमः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 48, + "text": "वृकॊ दविपस्थं गिरिराजवासिनं; भृशं शरैर दवादशभिः पराभिनत\nततॊ वृकं साश्वरथं महाजवं; तवरंश चतुर्भिश चरणे वयपॊथयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 49, + "text": "स नागराजः सनियन्तृकॊ ऽपतत; पराहतॊ बभ्रु सुतेषु भिर भृशम\nस चापि देवावृध सूनुर अर्दितः; पपात नुन्नः सहदेव सूनुना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 50, + "text": "विषाण पॊत्रापरगात्रघातिना; गजेन हन्तुं शकुनेः कुणिन्दजः\nजगाम वेगेन भृशार्दयंश च तं; ततॊ ऽसय गान्धारपतिः शिरॊ ऽहरत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 51, + "text": "ततः शतानीक हता महागजा; हया रथाः पत्तिगणाश च तावकाः\nसुपर्णवातप्रहता यथा नगास; तथागता गाम अवशा विचूर्णिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 52, + "text": "ततॊ ऽभयविध्यद बहुभिः शितैः शरैः; कुणिन्द पुत्रॊ नकुलात्मजं समयन\nततॊ ऽसय कायान निचकर्त नाकुलिः; शिरः करुषेणाम्बुज संनिभाननम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 53, + "text": "ततः शतानीकम अविध्यद आशुगैस; तरिभिः शितैः कर्णसुतॊ ऽरजुनं तरिभिः\nतरिभिश च भीमं नकुलं च सप्तभिर; जनार्दनं दवादशभिश च सायकैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 54, + "text": "तद अस्य कर्मातिमनुष्य कर्मणः; समीक्ष्य हृष्टाः कुरवॊ ऽभयपूजयन\nपराक्रमज्ञास तु धनंजयस्य ते; हुतॊ ऽयम अग्नाव इति तं तु मेनिरे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 55, + "text": "ततः किरीटी परवीर घाती; हताश्वम आलॊक्य नरप्रवीरम\nतम अभ्यधावद वृषसेनम आहवे; ससूतजस्य परमुखे सथितं तदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 56, + "text": "तम आपतन्तं नरवीरम उग्रं; महाहवे बाणसहस्रधारिणम\nअभ्यापतत कर्णसुतॊ महारथॊ; यथैव चेन्द्रं नमुचिः पुरातने" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 57, + "text": "ततॊ ऽदभुतेनैक शतेन पार्थं; शरैर विद्ध्वा सूतपुत्रस्य पुत्रः\nननाद नादं सुमहानुभावॊ; विद्ध्वेव शक्रं नमुचिः पुरा वै" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 58, + "text": "पुनः स पार्थं वृषसेन उग्रैर; बाणैर अविध्यद भुजमूलमध्ये\nतथैव कृष्णं नवभिः समार्दयत; पुनश च पार्थं दशभिः शिताग्रैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 59, + "text": "ततः किरीटी रणमूर्ध्नि कॊपात; कृत्वा तरिशाखां भरुकुटिं ललाटे\nमुमॊच बाणान विशिखान महात्मा; वधाय राजन सूतपुत्रस्य संख्ये" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 60, + "text": "विव्याध चैनं दशभिः पृषत्कैर; मर्मस्व असक्तं परसभं किरीटी\nचिच्छेद चास्येष्व असनं भुजौ च; कषुरैर चतुर्भिः शिर एव चॊग्रैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 61, + "text": "स पार्थ बाणाभिहतः पपात; रथाद विबाहुर विशिरा धरायाम\nसुपुष्पितः पर्णधरॊ ऽतिकायॊ; वातेरितः शाल इवाद्रिशृङ्गात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 62, + "shloka": 62, + "text": "तं परेक्ष्य बाणाभिहतं पतन्तं; रथात सुतं सूतजः कषिप्रकारी\nरथं रथेनाशु जगाम वेगात; किरीटिनः पुत्र बधाभितप्तः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nवृषसेनं हतं दृष्ट्वा शॊकामर्ष समन्वितः\nमुक्त्वा शॊकॊद्भवं वारि नेत्राभ्यां सहसा वृषः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 2, + "text": "रथेन कर्णस तेजस्वी जगामाभिमुखॊ रिपून\nयुद्धायामर्ष ताम्राक्षः समाहूय धनंजयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 3, + "text": "तौ रथौ सूर्यसंकाशौ वैयाघ्रपरिवारणौ\nसमेतौ ददृशुस तत्र दवाव इवार्कौ समागतौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 4, + "text": "शवेताश्वौ पुरुषादित्याव आस्थिताव अरिमर्दनौ\nशुशुभाते महात्मानौ चन्द्रादित्यौ यथा दिवि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 5, + "text": "तौ दृष्ट्वा विस्मयं जग्मुः सर्वभूतानि मारिष\nतरैलॊक्यविजये यत्ताव इन्द्र वैरॊचनाव इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 6, + "text": "रथज्या तलनिर्ह्रादैर बाणशङ्खरवैर अपि\nतौ रथाव अभिधावन्तौ समालॊक्य महीक्षिताम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 7, + "text": "धवजौ च दृष्ट्वा संसक्तौ विस्मयः समपद्यत\nहस्तिकक्ष्यां च कर्णस्य वानरं च किरीटिनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 8, + "text": "तौ रथौ संप्रसक्तौ च दृष्ट्वा भारत पार्थिवाः\nसिंहनाद रवांश चक्रुः साधुवादांश च पुष्कलान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 9, + "text": "शरुत्वा तु दवैरथं ताभ्यां तत्र यॊधाः समन्ततः\nचक्रुर बाहुवलम चैव तथा चेला वलं महत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 10, + "text": "आजग्मुः कुरवस तत्र वादित्रानुगतास तदा\nकर्णं परहर्षयन्तश च शङ्खान दध्मुश च पुष्कलान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 11, + "text": "तथैव पाण्डवाः सर्वे हर्षयन्तॊ धनंजयम\nतूर्यशङ्खनिनादेन दिशः सर्वा वयनादयन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 12, + "text": "कष्वेडितास्फॊटितॊत्क्रुष्टैस तुमुलं सर्वतॊ ऽभवत\nबाहुघॊषाश च वीराणां कर्णार्जुन समागमे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 13, + "text": "तौ दृष्ट्वा पुरुषव्याघ्रौ रथस्थौ रथिनां वरौ\nपरगृहीतमहाचापौ शरशक्तिगदायुधौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 14, + "text": "वर्मिणौ बद्धनिस्त्रिंशॊ शेताश्वौ शङ्खशॊभिनौ\nतूणीरवरसंपन्नौ दवाव अपि सम सुदर्शनौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 15, + "text": "रक्तचन्दन दिग्धाङ्गौ समदौ वृषभाव इव\nआशीविषसमप्रख्यौ यम कालान्तकॊपमौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 16, + "text": "इन्द्र वृत्राव इव करुद्धौ सूर्या चान्द्रमस परभौ\nमहाग्रहाव इव करूरौ युगान्ते समुपस्थितौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 17, + "text": "देवगर्भौ देवसमौ देवतुल्यौ च रूपतः\nसमेतौ पुरुषव्याघ्रौ परेक्ष्य कर्ण धनंजयौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 18, + "text": "उभौ वरायुधधराव उभौ रणकृतश्रमौ\nउभौ च बाहुशब्देन नादयन्तौ नभस्तलम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 19, + "text": "उभौ विश्रुत कर्माणौ पौरुषेणा बलेन च\nउभौ च सदृशौ युद्धे शम्बरामर राजयॊः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 20, + "text": "कातवीर्य समौ युद्धे तथा दाशरभेः समौ\nविष्णुवीर्यसमौ वीर्ये तथा बव समौ युधि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 21, + "text": "उभौ शवेतहयौ राजन रथप्रवर वाहिनौ\nसारथी परवरौ चैव तयॊर आस्तां महाबलौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 22, + "text": "तौ तु दृष्ट्वा महाराज राजमानौ महारथौ\nसिद्धचारणसंघानां विस्मयः समपद्यत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 23, + "text": "धार्तराष्ट्रास ततः कर्णं सबला भरतर्षभ\nपरिवाव्रुर महात्मानं कषिप्रम आहवशॊभिनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 24, + "text": "तथैव पाण्डवा हृष्टा धृष्टद्युम्नपुरॊगमाः\nपरिवव्रुर महात्मानं पार्थम अप्रतिमां युधि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 25, + "text": "तावकानां रणे कर्णॊ गलह आसीद विशां पते\nतथैव पाण्डवेयानां गलहः पार्थॊ ऽभवद युधि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 26, + "text": "त एव सभ्यास तत्रासान परेक्षकाश चाभवन सम ते\nतत्रैषां गलहमानानां धरुवौ जयपराजयौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 27, + "text": "ताभ्यां दयूतं समायत्तं विजयायेतराय वा\nअस्माकं पण्डवानां च सथितानां रणमूर्धनि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 28, + "text": "तौ तु सथितौ महाराज समरे युद्धशालिनौ\nअन्यॊन्यं परतिसंरब्धाव अन्यॊन्यस्या जयैषिणौ\nअन्यॊन्यं परतिसंरब्धाव अन्यॊन्यस्य जयैषिणौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 29, + "text": "ताव उभौ परतिहीर्षेताम इन्द्र वृत्राव इवाभितः\nभीमरूपा धराव आस्तं महाधूमाव इव गरहौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 30, + "text": "ततॊ ऽनतरिक्षे साक्षेपा विवादा भरतर्षभ\nमिथॊ भेदाश च भूतानाम आसन कर्णाजुनान्तरे\nवयाश्रयन्त दिशॊ भिन्नाः सर्वलॊकाश च मारिष" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 31, + "text": "देवदानवगन्धर्वाः पिशाच्चॊरग राक्षसाः\nपरतिपक्ष गरहं चक्रुः कर्णार्जुन समागमे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 32, + "text": "दयौर आसीत्क कर्णतॊ वयग्रा सनक्षत्रा विशां पते\nभूमिर विशाला पार्थस्य मातापुत्रस्य भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 33, + "text": "सरितः सागराश चैव गिरयश च नरॊत्तम\nवृक्षाश चौषधयस तत्र वयाश्रयन्ति किरीटिनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 34, + "text": "असुरा यातुधानाश च गरुह्यकाश च परंतप\nकर्णतः समपद्यन्त खे चराणि वयांसि च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 35, + "text": "रत्नानि निधयः सर्वे वेदाश चाख्यानपाञ्चमाः\nसॊपवेदॊपनिषदः सरहस्याः ससंग्रहाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 36, + "text": "वासुकिश चित्रसेनश च तक्षाकश चॊपतक्षकः\nपर्वताश च तथा सर्वे काद्रवेयाश च सान्वयाः\nविषवन्तॊ महारॊषा नागाश चार्जुनतॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 37, + "text": "ऐरावताः सौरभेया वैशालेयाश च भॊगिनः\nएते ऽभवन्न अर्जुनतः कषुद्र सर्पास तु कर्णतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 38, + "text": "ईहामृगा वयाड मृगा मङ्गल्याश च मृगद्विजाः\nपार्थस्य विजयं राजन सर्व एवाभिसंश्रिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 39, + "text": "वसवॊ मरुतः साध्या रुद्रा विश्वे ऽशविनौ तथा\nअग्निर इन्द्रश च सॊमश च पवनश च दिशॊ दश\nधनंजयम उपाजग्मुर आदित्याः कर्णतॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 40, + "text": "देवास तु पितृभिः सार्धां सगणार्जुनतॊ ऽभवन\nयमॊ वैश्रवणश चैव वरुणश च यतॊ ऽरजुनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 41, + "text": "देव बरह्म नृपर्षीणां गणाः पाण्डवतॊ ऽभवन\nतुम्बुरु परमुखा राजन गन्धर्वाश च यतॊ ऽरजुनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 42, + "text": "परावेयाः साह मौनेयैर गन्धर्वाप्सरसां गणाः\nईहामृगव्याड मृगैर दविपाश च रथपत्तिभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 43, + "text": "उह्यमानास तथा मेघैर वायुना च मनीषिणः\nदिदृक्षवः समाजग्मुः कर्णार्जुन समागमम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 44, + "text": "देवदानवगन्धर्वा नागा यक्षाः पतत्रिणः\nमहर्षयॊ वेद विदः पितरश च सवधा भुजः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 45, + "text": "तपॊ विद्यास तथौषध्यॊ नानारूपाम्बर तविषः\nअन्तरिक्षे महाराज विनदन्तॊ ऽवतस्थिरे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 46, + "text": "बरह्मा बरह्मर्षिभिः सार्धं परजापतिभिर एव च\nभवेनावस्थितॊ यानं दिव्यं तं देशम आभ्ययात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 47, + "text": "दृष्ट्वा परजापतिं देवाः सवयं भुवम उपागमन\nसमॊ ऽसतु देव विजय एतयॊर नरसिंहयॊः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 48, + "text": "तद उपश्रुत्य मघवा परणिपत्य पितामहम\nकर्णाजुन विनाशेन मा नश्यत्व अखिलं जगत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 49, + "text": "सवयम्भॊ बरूहि तद वाक्यं समॊ ऽसतु विजयॊ ऽनयॊः\nतत तथास्तु नमस ते ऽसतु परसीद भगवन मम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 50, + "text": "बरह्मेशानाव अथॊ वाक्यम ऊचतुस तरिदशेश्वरम\nविजयॊ धरुव एवास्तु विजयस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 51, + "text": "मनस्वी बलवाञ शूरः कृतास्त्रश च तपॊधनः\nबिभर्ति च महातेजा धनुर्वेदम अशेषतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 52, + "text": "अतिक्रमेच च माहात्म्याद दिष्टम एतस्य पर्ययात\nअतिक्रान्ते च लॊकानाम अभावॊ नियतॊ भवेत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 53, + "text": "न विद्यते वयवस्थानं कृष्णयॊः करुद्धयॊः कव चित\nसरष्टारौ हय असतश चॊभौ सतश च पुरुषर्षभौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 54, + "text": "नरनारायणाव एतौ पुराणाव ऋषिसत्तमौ\nअनियत्तौ नियन्ताराव अभीतौ सम परंतपौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 55, + "text": "कर्णॊ लॊकान अयं मुख्यान पराप्त्नॊतु पुरुषर्षभः\nवीरॊ वैकर्तनः शूरॊ विजयस तव अस्तु कृष्णयॊः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 56, + "text": "वसूनां च सलॊकत्वं मरुतां वा समाप्नुयात\nसहितॊ दरॊण भीष्माभ्यां नाकलॊके महीयताम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 57, + "text": "इत्य उक्तॊ देवदेवाभ्यां सहस्राक्षॊ ऽबरवीद वचः\nआमन्त्र्य सर्वभूतानि बरह्मेशानानुशासनात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 58, + "text": "शरुतं भवद्भिर यात परॊक्तं भगवाद्भ्यां जगद धितम\nतत तथा नान्यथा तद धि तिष्ठध्वं गतमन्यवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 59, + "text": "इति शरुत्वेन्द्र वचनां सर्वभूतानि मारिष\nविस्मितान्य अभवन राजन पूजयां चक्रिरे च तत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 60, + "text": "वयसृजांश च सुगन्धीनि नानारूपाणि खात तथा\nपुष्पवर्षाणि बिबुधा देव तूर्याण्य अवादयन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 61, + "text": "दिदृक्षवश चाप्रतिमं दवैरथं नरसिंहयॊः\nदेवदानवगन्धर्वाः सर्व एवावतस्थिरे\nरथौ च तौ शवेतहयौ युक्तकेतू महास्वनौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 62, + "text": "समागता लॊकवीराः शङ्खान दध्मुः पृथक पृथक\nवासुदेवार्जुनौ वीरौ कर्ण शल्यौ च भारत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 63, + "text": "तद भीरु संत्रास करं युद्धं समभवत तदा\nअन्यॊन्यस्पर्धिनॊर वीर्ये शक्रशम्बरयॊर इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 64, + "text": "तयॊर धवजौ वीतमालौ शुशुभाते रथस्थितौ\nपृथग रूपौ समार्छन्तौ करॊधं युद्धे परस्परम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 65, + "text": "कर्णस्याशीविषनिभा रत्नसारवती दृढा\nपुरंदर धनुःप्रख्या हस्तिकक्ष्या वयराजत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 66, + "text": "कपिश्रेष्ठस तु पार्थस्य वयादितास्यॊ भयंकरः\nभीषयन्न एव दंष्ट्राभिर दुर्निरीक्ष्यॊ रविर यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 67, + "text": "युद्द्धाभिलाषुकॊ भूत्वा धवजॊ गाण्डीवधन्वनः\nकर्ण धवजम उपातिष्ठत सॊ ऽवदीद अभिनर्दयन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 68, + "text": "उत्पत्य च महावेगः कक्ष्याम अभ्यहनत कपि\nनखैश च दशनैर्श चैव गरुडः पन्नगं यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 69, + "text": "सुकिङ्किणीकाभरणा कालपाशॊपमायसी\nअभ्यद्रवत सुसंक्रुद्धा नागकक्ष्या महाकपिम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 70, + "text": "उभयॊर उत्तमे युद्धे दवैरथे दयूत आहृते\nपरकुर्वाते धवजौ युद्धं परत्यहेषन हयान हयाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 71, + "text": "अविध्यत पुण्डरीकाक्षः शल्यं नयनसायकैः\nस चापि पुण्डरीकाक्षं तथैवाभिसमैक्षत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 72, + "text": "तत्राजयद वासुदेवः शल्यं नयनसायकैः\nकर्णं चाप्य अजयद दृष्ट्या कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 73, + "text": "अथाब्रवीत सूतपुत्रः शल्यम आभाष्य सस्मितम\nयदि पार्थॊ रणे हन्याद अद्य माम इह कर्हि चित\nकिम उत्तरं तदा ते सयात सखे सत्यं बरवीहि मे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 74, + "text": "[षल्य]\nयदि कर्ण रणे हन्याद अद्य तवां शवेतवाहनः\nउभाव एकरथेनाहं हन्यां माधव पाण्डवौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 75, + "text": "[स]\nएवम एव तु गॊविंदम अर्जुनः परत्यभाषत\nतं परहस्याब्रवीत कृष्णः पार्थं परम इदं वचः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 76, + "text": "पतेद दिवाकरः सथानाच छीर्येतानेकधा कषितिः\nशैत्यम आग्निर इयान न तवा कर्णॊ हन्याद धनंजयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 77, + "text": "यदि तव एवं कथं चित सयाल लॊकपर्यसनं यथा\nहन्यां कर्णं तथा शल्यं बाहुभ्याम एव संयुगे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 78, + "text": "इति कृष्ण वचः शरुत्वा परहसन कपिकेतनः\nअर्जुनः परत्युवाचेदं कृष्णम अक्लिष्टकारिणम\nममाप्य एताव अपर्याप्तौ कर्ण शल्यौ जनार्दन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 79, + "text": "सपताका धवजं कर्णं सशल्य रथवाजिनम\nसच्छत्र कवचं चैव सशक्ति शरकार्मुकम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 80, + "text": "दरष्टास्य अद्य शरैः कर्णं रणे कृत्तम अनेकधा\nअद्यैनं सरथं साश्वं सशक्ति कवचायुधम\nन हि मे शाम्यते वैरं कृष्णां यत पराहसत पुरा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 81, + "text": "अद्य दरष्टासि गॊविन्दकर्णम उन्मथितं मया\nवारणेनेव मत्तेन पुष्पितं जगती रुहम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 82, + "text": "अद्य ता मधुरा वाचः शरॊतासि मधुसूदन\nअद्याभिमन्यु जननीम अनृणः सान्त्वयिष्यसि\nकुन्तीं पितृष्वसारं च संप्रहृष्टॊ जनार्दन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 63, + "shloka": 83, + "text": "अद्य बाष्पमुखीं कृष्णां सान्त्वयिष्यसि माधव\nवाग्भिश चामृतकल्पाभिर धर्मराजं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतद देव नागासुरसिद्धसंघैर; गन्धर्वयक्षाप्सरसां च संघैः\nबरह्मर्षिराजर्षिसुपर्णजुष्टं; बभौ वियद विस्मयनीय रूपम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 2, + "text": "नानद्यमानं निनदैर मनॊज्ञैर; वादित्रगीतस्तुतिभिश च नृत्तैः\nसर्वे ऽनतरिक्षे ददृशुर मनुष्याः; खस्थांश च तान विस्मयनीय रूपान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 3, + "text": "ततः परहृष्टाः कुरु पाण्डुयॊधा; वादित्रपत्रायुध सिंहनादैः\nनिनादयन्तॊ वसुधां दिशश च; सवनेन सर्वे दविषतॊ निजघ्नुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 4, + "text": "नानाश्वमातङ्गरथायुताकुलं; वरासि शक्त्यृष्टि निपातदुःसहम\nअभीरुजुष्टं हतदेहसंकुलं; रणाजिरं लॊहितरक्तम आबभौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 5, + "text": "तथा परवृत्ते ऽसत्रभृतां पराभवे; धनंजयश चाधिरथिश च सायकैः\nदिशश च सैन्यं च शितैर अजिह्मगैः; परस्परं परॊर्णुवतुः सम दंशितौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 6, + "text": "ततस तवदीयाश च परे च सायकैः; कृते ऽनधकारे विविदुर न किं चन\nभयात तु ताव एव रथौ समाश्रयंस; तमॊनुदौ खे परसृता इवांशवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ ऽसत्रम अस्त्रेण परस्परस्य तौ; विधूय वाताव इव पूर्वपश्चिमौ\nघनान्धकारे वितते तमॊनुदौ; यथॊदितौ तद्वद अतीव रेजतुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 8, + "text": "न चाभिमन्तव्यम इति परचॊदिताः; परे तवदीयाश च तदावतस्थिरे\nमहारथौ तौ परिवार्य सर्वतः; सुरासुरा वासव शम्बराव इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 9, + "text": "मृदङ्गभेरीपणवानकस्वनैर; निनादिते भारत शङ्खनिस्वनैः\nससिंह नादौ बभतुर नरॊत्तमौ; शशाङ्कसूर्याव इव मेघसंप्लवे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 10, + "text": "महाधनुर मण्डला मध्यगाव उभौ; सुवर्चसौ बाणसहस्ररश्मिनौ\nदिधक्षमाणौ सचराचरं जगद; युगास्त सूर्याव इव दुःसहौ रणे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 11, + "text": "उभाव अजेयाव अहितान्तकाव उभौ; जिघांसतुस तौ कृतिनौ परस्परम\nमहाहवे वीर वरौ समीयतुर; यथेन्द्र जम्भाव इव कर्ण पाण्डवौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ महास्त्राणि महाधनुर्धरौ; विमुञ्चमानाव इषुभिर भयानकैः\nनराश्वनागानमितौ निजघ्नतुः; परस्परं जघ्नतुर उत्तमेषुभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ विसस्रुः पुनर अर्दिताः शरैर; नरॊत्तमाभ्यां कुरुपाण्डवाश्रयाः\nसनागपत्त्यश्वरथा दिशॊ गतास; तथा यथा सिंहभयाद वनौकसः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 14, + "text": "ततस तु दुर्यॊधन भॊजसौबलाः; कृपश च शारद्वत सूनुना सह\nमहारथाः पञ्च धनंजयाच्युतौ; शरैः शरीरान्तकरैर अताडयन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 15, + "text": "धनूंषि तेषाम इषुधीन हयान धवजान; रथांश च सूतांश च धनंजयः शरैः\nसमं च चिच्छेद पराभिनच च ताञ; शरॊत्तमैर दवादशभिश च सूतजम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 16, + "text": "अथाभ्यधावंस तवरिताः शतं रथाः; शतं च नागार्जुनम आततायिनः\nशकास तुखारा यवनाश च सादिनः; सहैव काम्बॊजवरैर जिघांसवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 17, + "text": "वरायुधान पाणिगतान करैः सह; कषुरैर नयकृन्तंस तवरिताः शिरांसि च\nहयांश च नागांश च रथांश च युध्यतां; धनंजयः शत्रुगणं तम अक्षिणॊत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ ऽनतरिक्षे सुरतूर्य निस्वनाः; ससाधु वादा हृषितैः समीरिताः\nनिपेतुर अप्य उत्तमपुष्पपृष्टयः; सुरूप गन्धाः पवनेरिताः शिवाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 19, + "text": "तद अद्भुतं देवमनुष्यसाक्षिकं; समीक्ष्य भूतानि विसिष्मियुर नृप\nतवात्मजः सूत सूतश च न वयथां; न विस्मयं जग्मतुर एकनिश्चयौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 20, + "text": "अथाब्रवीद दरॊणसुतस तवात्मजं; करं करेण परतिपीड्य सान्त्वयन\nपरसीद दुर्यॊधन शाम्य पाण्डवैर; अलं विरॊधेन धिग अस्तु विग्रहम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 21, + "text": "हतॊ गुरुर बरह्म समॊ महास्त्रवित; तथैव भीष्म परमुखा नरर्षभाः\nअहं तव अवध्यॊ मम चापि मातुलः; परशाधि राज्यं साह पाण्डवैर चिरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 22, + "text": "धनंजयः सथास्यति वारितॊ मया; जनार्दनॊ नैव विरॊधम इच्छति\nयुधिष्ठिरॊ भूतहिते सदा रतॊ; वृकॊदरस तद्वशगस तथा यमौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 23, + "text": "तवया च पार्थैश च परस्परेण; परजाः शिवं पराप्नुयुर इच्छति तवयि\nवरजन्तु शेषाः सवपुराणि पार्थिवा; निवृत्तवैराश च भवन्तु सैनिकाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 24, + "text": "न चेद वचः शरॊष्यसि मे नराधिप; धरुवं परतप्तासि हतॊ ऽरिभिर युधि\nइदं च दृष्टं जगता सह तवया; कृतं यद एकेन किरीटिमालिना\nयथा न कुर्याद बलभिन्न चान्तकॊ; न च परचेता भगवान न यक्षराट" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 25, + "text": "अतॊ ऽपि भूयांश च गुणैर धनंजयः; स चाभिपत्स्यत्य अखिलं वचॊ मम\nतवानुयात्रां च तथा करिष्यति; परसीद राजञ जगतः शमाय वै" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 26, + "text": "ममापि मानः परमः सदा तवयि; बरवीम्य अतस तवां परमाच च सौहृदात\nनिवारयिष्यामि हि कर्णम अप्य अहं; यदा भवान सप्रणयॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 27, + "text": "वदन्ति मित्रं सहजं विचक्षणास; तथैव साम्ना च धनेन चार्जितम\nपरतापतश चॊपनतं चतुर्विधं; तद अस्ति सर्वं तवयि पाण्डवेषु च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 28, + "text": "निसर्गतस ते तव वीर बान्धवाः; पुनश च साम्ना च समाप्नुहि सथिरम\nतवयि परसन्ने यदि मित्रताम इयुर; धरुवं नरेन्द्रेन्द्र तथा तवम आचर" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 29, + "text": "स एवम उक्तः सुहृदा वचॊ हितं; विचिन्त्य निःश्वस्य च दुर्मनाब्रवीत\nयथा भवान आह सखे तथैव तन; ममापि च जञापयतॊ वचः शृणु" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 30, + "text": "निहत्य दुःशासनम उक्तवान बहु; परसह्य शार्दूलवद एष दुर्मतिः\nवृकॊदरस तद धृदये मम सथितं; न तत्परॊक्षं भवतः कुतः शमः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 31, + "text": "न चापि कर्णं गुरुपुत्र संस्तवाद; उपारमेत्य अर्हसि वक्तुम अच्युत\nशरमेण युक्तॊ महताद्य फल्गुनस; तम एष कर्णः परसाभं हनिष्यति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 64, + "shloka": 32, + "text": "तम एवम उक्त्वाभ्यनुनीय चासकृत; तवात्मजः सवान अनुशास्ति सैनिकान\nसमाघ्नताभिद्रवताहितान इमान; सबाणशब्दान किम उ जॊषम आस्यते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतौ शङ्खभेरी निनदे समृद्धे; समीयतुः शवेतहयौ नराग्र्यौ\nवैकर्तनः सूतपुत्रॊ ऽरजुनश च; दुर्मन्त्रिते तव पुत्रस्य राजन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 2, + "text": "यथा गजौ हैमवतौ परभिन्नौ; परगृह्य दन्ताव इव वाशितार्थे\nतथा समाजग्मतुर उग्रवेगौ; धनंजयश चाधिरथिश च वीरौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 3, + "text": "बलाहकेनेव यथाबलाहकॊ; यदृच्छया वा गिरिणा गिरिर यथा\nतथा धनुर्ज्यातलनेमि निस्वनौ; समीयतुस ताव इषुवर्षवर्षिणौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 4, + "text": "परवृद्धशृङ्गद्रुम वीरुद ओषधी; परवृद्धनानाविध पर्वतौकसौ\nयथाचलौ वा गलितौ महाबलौ; तथा महास्त्रैर इतरेतरं घनतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 5, + "text": "स संनिपातस तु तयॊर महान अभूत; सुरेश वैरॊच्चनयॊर यथा पुरा\nशरैर विभुग्नाङ्गनियन्तृवाहनः; सुदुःसहॊ ऽनयैः पटु शॊणितॊदकः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 6, + "text": "परभूतपद्मॊत्पल मत्स्यकच्छपौ; महाह्रदौ पण्षि गणानुनादितौ\nसुसंनिकृष्टाव अनिलॊद्धतौ यथा; तथा रथौ तौ धवजिनौ समीयतुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 7, + "text": "उभौ महेन्द्रस्य सामान विक्रमाव; उभौ महेन्द्रप्रतिमौ महारथौ\nमहेन्द्रवज्रप्रतिमैश च सायकैर; महेन्द्र वृत्राव इव संप्रजह्रतुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 8, + "text": "सनागपत्त्यश्वरथे उभे बले; विचित्रवर्णाभरणाम्बर सरजे\nचकम्पतुश चॊन्नमतः सम विस्मयाद; वियद गताश चार्जुन कर्ण संयुगे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 9, + "text": "भुजाः सवज्राङ्गुलयः समुच्छ्रिताः; ससिंह नादा हृषितैर दिदृक्षुभिः\nयदार्जुनं मत्तम इव दविपॊ दविपं; समभ्ययाद आधिरथिर जिघांसया" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 10, + "text": "अभ्यक्रॊशन सॊमकास तत्र पार्थं; वरस्व याह्य अर्जुन विध्य कर्णम\nछिन्ध्य अस्य मूर्धानम अलं चिरेण; शरद्धां च राज्याद धृतराष्ट्र सूनॊः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 11, + "text": "तथास्माकं बहवस तत्र यॊधाः; कर्णं तदा याहि याहीत्य अवॊचन\nजह्य अर्जुनं कर्ण ततः सचीराः; पुनर वनं यान्तु चिराय पार्थाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 12, + "text": "ततः कर्णः परथमं तत्र पार्थं; महेषुभिर दशभिः पर्यविध्यत\nतम अर्जुनः परत्यविध्यच छिताग्रैः; कक्षान्तरे दशभिर अतीव करुद्धः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 13, + "text": "परस्परं तौ विशिखैः सुतीक्ष्णैस; ततक्षतुः सूतपुत्रॊ ऽरजुनश च\nपरस्परस्यान्तरेप्सू विमर्दे; सुभीमम अभ्याययतुः परहृष्टौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 14, + "text": "अमृष्यमाणश च महाविमर्दे; तत्राक्रुध्यद भीमसेनॊ महात्मा\nअथाब्रवीत पाणिना पाणिम आघ्नन; संदष्टौष्ठ नृत्यति वादयन्न इव\nकथं नु तवां सूतपुत्रः किरीटिन; महेषुभिर दशभिर अविध्यद अग्रे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 15, + "text": "यया धृत्या सर्वभूतान्य अजैषीर; गरासं ददद वह्नये खाण्डवे तवम\nतया धृत्या सूतपुत्रं जहि तवम; अहं वैनं गदया पॊथयिष्ये" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 16, + "text": "अथाब्रवीद वासुदेवॊऽपि पार्थं; दृष्ट्वा रथेषून परतिहन्यमानान\nअमीमृदत सर्वथा ते ऽदय कर्णॊ; हय अस्त्रैर अस्त्राणि किम इदं किरीटिन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 17, + "text": "स वीर किं मुह्यसि नावधीयसे; नदन्त्य एते कुरवः संप्रहृष्टाः\nकर्णं पुरस्कृत्य विदुर हि सर्वे; तवद अस्त्रम अस्त्रैर विनिपात्यमानम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 18, + "text": "यया धृत्या निहतं तामसास्त्रं; युगे युगे राक्षसाश चापि घॊराः\nदम्भॊद्भवाश चासुराश चाहवेषु; तया धृत्या तवं जहि सूतपुत्रम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 19, + "text": "अनेना वास्य कषुर नेमिनाद्य; संछिन्द्धि मूर्धानम अरेः परसह्य\nमया निसृष्टेन सुदर्शनेन; वज्रेण शक्रॊ नमुचेर इवारेः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 20, + "text": "किरात रूपी भगवान यया च; तवया महत्या परितॊषितॊ ऽभूत\nतां तवं धृतिं वीर पुनर गृहीत्वा; सहानुबन्धं जहि सूतपुत्रम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ महीं सागरमेखलां तं; सपत्तनां गरामवतीं समृद्धाम\nपरयच्छ राज्ञे निहतारि सांघां; यशश च पार्थातुलम आप्नुहि तवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 22, + "text": "संचॊदितॊ भीम जनार्दनभ्यं; समृत्वा तदात्मानम अवेक्ष्य सत्त्वम\nमहात्मनश चागमने विदित्वा; परयॊजनं केशवम इत्य उवाच" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 23, + "text": "परादुष्करॊम्य एष महास्त्रम उग्रं; शिवाय लॊकस्य वधाय सौतेः\nतन मे ऽनुजनातु भवान सुराश च; बरह्मा भुवॊ बरह्म विदश च सर्वे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 24, + "text": "इत्य ऊचिवान बराह्मम असह्यम अस्त्रं; परादुश्चक्रे मनसा संविधेयम\nततॊ दिशश च परदिशश च सर्वाः; समावृणॊत सायकैर भूरि तेजाः\nस सर्जबाणान भरतर्षभॊ ऽपि; शतं शतानेकवद आशु वेगान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 25, + "text": "वैकर्तनेनापि तथाजिमध्ये; सहस्रशॊ बाणगणा विसृष्टाः\nते घॊषिणः पाण्डवम अभ्युपेयुः; पजन्य मुक्ता इव वारिधाराः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 26, + "text": "स भीमासेनं च जनार्दनं च; किरीटिनं चाप्य अमनुष्यकर्मा\nतरिभिस तरिभिर भीमबलॊ निहत्या; ननाद घॊरं महता सवरेण" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 27, + "text": "स कर्ण बाणाभिहतः किरीटी; भीमं तथा परेक्ष्य जनार्दनं च\nअमृष्यमाणः पुनार एव पार्थः; शरान दशाष्टौ च समुद्बबर्ह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 28, + "text": "सुषेणम एकेन शरेण विद्ध्वा शल्यां; चतुर्भिस तरिभिर एव कर्णम\nततः सुमुक्तैर दशभिर जघान; सभा पतिं काञ्चनवर्म नाद्धम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 29, + "text": "सा राजपुत्रॊ विशिरा विबाहुर; विवाजि सूतॊ विधनुर विकेतुः\nततॊ रथाग्राद अपतत परभग्नः; परश्वधैः शाल इवाभिकृत्तः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 30, + "text": "पुनश च कर्णं तरिभिर अष्टभिश च; दवाभ्यां चतुर्भिर दशभिश च विद्ध्वा\nचातुः शतन दविरदान सायुधीयान; हत्वा रथान अष्ट शतं जघान\nसहस्रम अश्वांश च पुनश च सादीन; अष्टौ सहस्राणि च पात्ति वीरान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 31, + "text": "दृष्ट्वाजि मुख्याव अथ युध्यमानौ; दिदृक्षवः शूर वराव अरिघ्नौ\nकर्णं च पार्थं च नियाम्य वाहान; खस्था महीस्थाश च जनावतस्थुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ धनुर्ज्या सहसातिकृष्टा; सुघॊषम आच्छिद्यत पाण्डवस्य\nतस्मिन कषणे सूतपुत्रस तु पार्थं; समाच्चिनॊत कषुद्रकाणां शतेन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 33, + "text": "निर्मुक्तसर्पप्रतिमैश च तीक्ष्णैस; तैलप्रधौतैः खग पात्रवाजैः\nषष्ट्या नाराचैर वासुदेवं बिभेद; तदन्तरं सॊमकाः पराद्रवन्त" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ धनुर्ज्याम अवधम्य शीघ्रं; शरान अस्तान आधिरथेर विधम्य\nसुसंरब्धः कर्ण शरक्षताङ्गॊ; रणे पार्थः सॊमकान परत्यगृह्णात\nन पक्षिणः साम्पतन्त्य अन्तरिक्षे; कषेपीयसास्त्रेण कृते ऽनधकारे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 35, + "text": "शल्यं च पार्थॊ दशभिः पृषत्कैर; भृशं तनुत्रे परहसन्न अविध्यत\nततः कार्णं दवादशभिः सुमुक्तैर; विद्ध्वा पुनः सप्तभिर अभ्यविध्यत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 36, + "text": "स पार्थ बाणासनवेगनुन्नैर; दृढाहतः पत्रिभिर उग्रवेगैः\nविभिन्नगात्रः कषतजॊक्षिताङ्गः; कर्णॊ बभौ रुद्र इवाततेषुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 37, + "text": "ततस तरिभिश च तरिदाशाधिपॊपमं; शरैर बिभेदाधिरथिर धनंजयम\nशरांस तु पञ्च जवलितान इवॊरगान; परवीरयाम आस जिघांसुर अच्च्युते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 38, + "text": "ते वर्म भित्त्वा पुरुषॊत्तमस्य; सुवर्णचित्रं नयपतन सुमुक्ताः\nवेगेन गाम आविविशुः सुवेगाः; सनात्वा च कर्णाभिमुखाः परतीयुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 39, + "text": "तान पञ्च भल्लैस तवरितैः सुमुक्तैस; तरिधा तरिधैकैकम अथॊच्चकर्त\nधनंजयस ते नयपतन पृथिव्यां; महाहयस तक्षक पुत्र पक्षाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 40, + "text": "ततः परजज्वाल किरीटमाली; करॊधेन कक्षं परदहन्न इवाग्निः\nस कर्णम आकर्णविकृष्टसृष्टैः; शरैः शरीरान्तकरैर जवलद्भिः\nमर्मस्व अविध्यत स चचाल दुःखाद; धैर्यात तु तस्थाव अतिमात्रधैर्यः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 41, + "text": "ततः शरौघैः परदिशॊ दिशश च; रविप्रभा कर्ण रथश च राजन\nअदृश्य आसीत कुपिते धनंजये; तुषारनीहारवृतं यथा नभः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 42, + "text": "सचक्ररक्षान अथ पादरक्षान; पुरःसरान पृष्ठगॊपांश च सर्वान\nदुर्यॊधनेनानुमतान अरिघ्नान; समुच्चितान सुरथान सारभूतान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 43, + "text": "दविसाहस्रान समरे सव्यसाची; कुरुप्रवीरान ऋषभः कुरूणाम\nकषणेन सर्वान सरथाश्वसूतान; निनाय राजन कषायम एकवीरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 44, + "text": "अथापलायन्त विहाय कर्णं; तवात्मजाः कुरवश चावशिष्टाः\nहतान अवकीर्य शरक्षतांश च; लालप्यमानांस तनयान पितॄंश च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 65, + "shloka": 45, + "text": "सा सर्वतः परेक्ष्य दिशॊ विशून्या; भयावदीर्णैः कुरुभिर विहीनः\nन विव्यथे भारत तत्र कर्णः; परतीपम एवार्जुनम अभ्यधावत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततॊ ऽपयाताः शरपात मात्रम; अवस्थिताः कुरवॊ भिन्नसेनाः\nविद्युत परकाशं ददृशुः समन्ताद; धनंजयास्त्रं समुदीर्यमाणम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 2, + "text": "तद अर्जुनास्त्रं गरसते सम वीरान; वियत तथाकाशम अनन्त घॊषम\nकरुद्धेन पार्थेन तदाशु सृष्टं; वधाय कर्णस्य महाविमर्दे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 3, + "text": "रामाद उपात्तेन महामहिम्ना; आथर्वणेनारि विनाशनेन\nतद अर्जुनास्त्रं वयधमद दहन्तं; पार्थं च बाणैर निशितैर निजघ्ने" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ विमर्दः सुमहान बभूव; तस्यार्जुनस्याधिरथेश च राजन\nअन्यॊन्यम आसादयतॊः पृषत्कैर; विषाण घातैर दविपयॊर इवॊग्रैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ रिपुघ्नं समधत्त कर्णः; सुसंशितं सर्पमुखं जवलन्तम\nरौद्रं शरं संयति सुप्रधौतं; पार्थार्थम अत्यर्थ चिराय गुप्तम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 6, + "text": "सदार्चितं चन्दनचूर्णशायिनं; सुवर्णनाली शयनं महाविषम\nपरदीप्तम ऐरावत वंशसंभवं; शिरॊ जिहीर्षुर युधि फल्गुनस्य" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 7, + "text": "तम अब्रवीन मद्रराजॊ महात्मा; वैकर्तनं परेक्ष्य हि संहितेषुम\nन कार्ण गरीवाम इषुर एष पराप्स्यते; संलक्ष्य संधत्स्व शरं शिरॊघ्नम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 8, + "text": "अथाब्रवीत करॊधसंरक्तनेत्रः; कर्णः शल्यं संधितेषुः परसह्य\nन संधत्ते दविः शरं शल्य कर्णॊ; न मादृशाः शाठ्य युक्ता भवन्ति" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 9, + "text": "तथैवम उक्त्वा विससार्ज तं शरं; बलाहकं वर्षघनाभिपूजितम\nहतॊ ऽसि वै फल्गुन इत्य अवॊचत; ततस तवरन्न ऊर्जितम उत्ससर्ज" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 10, + "text": "संधीयमानं भुजगं दृष्ट्वा कर्णेन माधवः\nआक्रम्य सयन्दनं पद्भ्यां बलेन बलिनां वरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 11, + "text": "अवगाढे रथे भूमौ जानुभ्याम अगमन हयाः\nततः शरः सॊ भयहनत किरीटं तस्य धीमतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 12, + "text": "अथार्जुनस्यॊत्तमगात्रभूषणं; धरावियद्द्यॊसलिलेषु विश्रुतम\nबलास्स्त्र सर्गॊत्तम यत्नमन्युभिः; शरेण मूर्ध्नः सा जहार सूतजः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 13, + "text": "दिवाकरेन्दु जवलनग्रहत्विषां; सुवर्णमुक्ता मणिजालभूषितम\nपुरंदरार्थं तपसा परयत्नतः; सवयं कृतं यद भुवनस्य सूनुना" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 14, + "text": "महार्हरूपं दविषतां भयंकरं; विभाति चात्यर्थ सुखं सुगन्धि तत\nनिजघ्नुषे देवरिपून सुरेश्वरः; सवयं ददौ यत सुमनाः किरीटिने" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 15, + "text": "हराम्बुपाखण्डल वित्तगॊप्तृभिः; पिनाक पाशाशनि सायकॊत्तमैः\nसुरॊत्तमैर अप्य अविषह्यम अर्दितुं; परसाह्य नागेन जहार यद वृषः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 16, + "text": "तद उत्तमेषून मथितं विषाग्निना; परदीप्तम अर्चिष्मद अभिक्षिति परियम\nपपात पार्थस्य किरीटम उत्तमं; दिवाकरॊ ऽसताद इव पर्वताज जवलन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 17, + "text": "ततः किरीटं बहुरत्नमण्डितं; जहार नागॊ ऽरजुन मूर्धतॊ बलात\nगिरेः सुजाताङ्कुर पुष्पितद्रुमं; महेन्द्रवज्रः शिखरं यथॊत्तमम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 18, + "text": "मही वियद दयौः सलिलानि वायुना; यथा विभिन्नानि विभान्ति भारत\nतथैव शब्दॊ भुवनेष्व अभूत तदा; जना वयवस्यन वयथिताश च चस्खलुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 19, + "text": "ततः सामुद्ग्रथ्य सितेन वाससा; सवमूर्ध जानव्यथितः सथितॊ ऽरजुनः\nविभाति संपूर्णमरीच्चि भास्वता; शिरॊ गतेनॊदय पर्वतॊ यथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 20, + "text": "बलाहकाः कर्ण भुजेरितस ततॊ; हुताशनार्क परतिमद्युतिर महान\nमहॊरगः कृतवैरॊ ऽरजुनेन; किरीटम आसाद्य समुत्पपात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 21, + "text": "तम अब्रवीद विद्धि कृतागसं मे; कृष्णाद्य मातुर वधजातवैरम\nततः कृष्णः पार्थम उवाच संख्ये; महॊरगं कृतवैरं जहि तवम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 22, + "text": "स एवम उक्तॊ मधुसूदनेन; गाण्डीवधन्वा रिपुषूग्र धन्वा\nउवाच कॊ नव एष ममाद्य नागः; सवयं य आगाद गरुडस्य वक्त्रम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 23, + "text": "[कृस्ण]\nयॊ ऽसौ तवया खाण्डावे चित्रभानुं; संतर्पयानेन धनुर्धरेण\nवियद गतॊ बाणनिकृत्त देहॊ; हय अनेकरूपॊ निहतास्य माता" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 24, + "text": "ततस तु जिष्णुः परिहृत्य शेषांश; चिच्छेद षड्भिर निशितैः सुधारैः\nनागं वियत तिर्यग इवॊत्पतन्तं; स छिन्नगात्रॊ निपपात भूमौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 25, + "text": "तस्मिन मुहूर्ते दशभिः पृषात्कैः; शिलाशितैर बर्हिणवाजितैश च\nविव्याध कर्णः पुरुषप्रवीरं; धनंजयं तिर्यग अवेक्षमाणाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 26, + "text": "ततॊ ऽरजुनॊ दवादशभिर विमुक्तैर; आकर्णमुक्तैर निशितैः समर्प्य\nनाराचम आशीविषतुल्यवेगाम; आकर्णा पूर्णायतम उत्ससर्ज" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 27, + "text": "स चित्र वर्मेषु वरॊ विदार्य; पराणान निरस्यन्न इव साधु मुक्तः\nकर्णस्य पीत्वा रुधिरं विवेश; वसुंधरां शॊणितवाज दिग्धः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ वृषॊ बाणनिपात कॊपितॊ; महॊरगॊ दण्डविघट्टितॊ यथा\nतथाशु कारी वयसृजच छरॊत्तमान; महाविषः सर्प इवॊत्तमं विषम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 29, + "text": "जनर्दनं दवादशभिः पराभिनन; नवैर नवत्या च शरैस तथार्जुनम\nशरेण घॊरेण पुनश च पाण्डवं; विभिद्य कर्णॊ ऽभयनदज जहास च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 30, + "text": "तम अस्य हर्षं ममृषे न पाण्डवॊ; बिभेद मर्माणि ततॊ ऽसय मर्मवित\nपरं शरैः पत्रिभिर इन्द्र विक्रमस; तथा यथेन्द्रॊ बलम ओजसाहनत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 31, + "text": "ततः शराणां नवतीर नवार्जुनः; ससर्ज कर्णे ऽनतकदण्डसंनिभाः\nशरैर भृशायस्त तनुः परविव्यथे; तथा यथा वज्रविदारितॊ ऽचलः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 32, + "text": "मणिप्रवेकॊत्तम वज्रहाटकैर; अलं कृतं चास्य वराङ्गभूषणम\nपरविद्धमुर्व्यां निपपात पत्रिभिर; धनंजयेनॊत्तम कुण्डले ऽपि च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 33, + "text": "महाधनं शिल्पिवरैः परयत्नतः; कृतं यद अस्यॊत्तम वर्म भास्वरम\nसुदीर्घ कालेन तद अस्य पाण्डवः; कषणेन बाणैर बहुधा वयशातयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 34, + "text": "स तं विवर्माणम अथॊत्तमेषुभिः; शरैश चतुर्भिः कुपितः पराभिनत\nस विव्यथे ऽतयर्थम अरिप्रहारितॊ; यथातुरः पित्त कफानिल वरणैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 35, + "text": "महाधनुर मण्डलनिःसृतैः शितैः; करिया परयत्नप्रहितैर बलेन च\nततक्ष कर्णं बहुभिः शरॊत्तमैर; बिभेद मर्मस्व अपि चार्जुनस तवरन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 36, + "text": "दृढाहतः पत्रिभिर उग्रवेगैः; पार्थेन कर्णॊ विविधैः शिताग्रैः\nबभौ गिरिर गैरिकधातुरक्तः; कषरन परपातैर इव रक्तम अम्भः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 37, + "text": "साश्वं तु कर्णं सरथं किरीटी; सामाचिनॊद भारत वत्सदन्तैः\nपरच्छादयाम आस दिशश च बाणैः; सर्वप्रयत्नात तपनीयपुङ्खैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 38, + "text": "स वत्सदन्तैः पृथु पीनवक्षाः; समाच्चितः समाधिरथिर विभाति\nसुपुष्पिताशॊक पलाशशाल्मालिर; यथाचलः सपन्दन चन्दनायुतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 39, + "text": "शरैः शरीरे बहुधा समर्पितैर; विभाति कर्णः समरे विशां पते\nमहीरुहैर आचितसानु कन्दरॊ; यथा महेन्द्रः शुभकर्णिकारवान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 40, + "text": "स बाणसंघान धनुषा वयवासृजन; विभाति कर्णः शरजालरश्मिवान\nसलॊहितॊ रक्तगभस्ति मण्डलॊ; दिवाकरॊ ऽसताभिमुखॊ यथातथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 41, + "text": "बाह्वन्तराद आधिरथेर विमुक्तान; बाणान महाहीन इव दीप्यमानान\nवयध्वंसयन्न अर्जुन बाहुमुक्ताः; शराः समासाद्य दिशः शिताग्राः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 42, + "text": "ततश चक्रमपतत तस्य भूमौ; स विह्वलः सामरे सूतपुत्रः\nघूर्णे रथे बराह्मणस्याभिशापाद; रमाद उपात्ते ऽपरतिभाति चास्त्रे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 43, + "text": "अमृष्यमाणॊ वयसनानि तानि; हस्तौ विधुन्वन स विगर्हमाणः\nधर्मप्रधानान अभिपाति धर्म; इत्य अब्रुवन धर्मविदः सदैव\nममापि निम्नॊ ऽदय न पाति भक्तान; मन्ये न नित्यं परिपाति धार्मः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 44, + "text": "एवं बरुवन परस्खलिताश्वसूतॊ; विचाल्यमानॊ ऽरजुन शस्त्रपातैः\nमर्माभिघाताच चलितः करियासु; पुनः पुनर धर्मम अगर्हद आजौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 45, + "text": "ततः शरैर भीमतरैर आविध्यत तरिभिर आहवे\nहस्ते कर्णस तदा पार्थम अभ्यविध्यच च साप्तभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 46, + "text": "ततॊ ऽरजुनः साप्त दश तिग्मतेजान अजिह्मगान\nइन्द्राशनिसमान घॊरान असृजत पावकॊपमान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 47, + "text": "निर्भिद्य ते भीमवेगा नयपतन पृथिवीतले\nकम्पितात्मा तथा कर्णः शक्त्या चेष्टाम अदर्शयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 48, + "text": "बलेनाथ स संस्तभ्य बरह्मास्त्रं समुदैरयत\nऐन्द्रास्त्रम अर्जुनश चापि तद दृष्ट्वाभिन्यमन्त्रयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 49, + "text": "गाण्डीवं जयां च बाणांश च अनुमन्त्र्य धनंजयः\nअसृजच छरवर्षाणि वर्षाणीव पुरंदरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 50, + "text": "ततस तेजॊमया बाणा रथात पार्थस्य निःसृताः\nपरादुरासन महावीर्याः कर्णस्य रथम अन्तिकात" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 51, + "text": "तान कर्णस तव अग्रतॊ ऽभयस्तान मॊघांश चक्रे महारथः\nततॊ ऽबरवीद वृष्णि वीरस तस्मिन्न अस्त्रे विनाशिते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 52, + "text": "विसृजास्त्रं परं पार्थ राधेयॊ गरसते शरान\nबरह्मास्त्रम अर्जुनश चापि संमन्त्र्याथ परयॊजयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 53, + "text": "हादयित्वा ततॊ बाणैः कर्णां परभ्राम्य चार्जुनः\nतस्य कर्णः शरैः करुद्धश चिच्छेद जयां सुतेजनैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 54, + "text": "ततॊ जयाम अवधायान्याम अनुमृज्या च पाण्डवः\nशरैर अवाकिरत कर्णं दीप्यमानैः सहस्रशः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 55, + "text": "तस्य जयाच छेदनं कर्णॊ जयावधानं च संयुगे\nनान्वबुध्यत शीघ्रत्वात तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 56, + "text": "अस्त्रैर अस्त्राणि राधेयः परत्यहन सव्यसाचिनः\nचक्रे चाभ्यद्धिकं पार्थात सववीर्यं परतिदार्शयन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 57, + "text": "ततः कृष्णॊ ऽरजुनं दृष्ट्वा कर्णास्त्रेणाभिपीडितम\nअभ्यस्येत्य अब्रवीत पार्थम आतिष्ठास्त्रम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 58, + "text": "ततॊ ऽनयम आग्निसदृशं शरं सर्पविषॊपमम\nअश्मसारमयं दिव्यम अनुमन्त्र्य धनंजयः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 59, + "text": "रौद्रम अस्स्त्रं समादाय कषेप्तु कामः किरीटिवान\nततॊ ऽगरसन मही चक्रं राधेयस्य महामृधे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 60, + "text": "गरस्त चक्रस तु राधेयः कॊपाद अश्रूण्य अवर्तयत\nसॊ ऽबरवीद अर्जुनं चापि मुहूर्तं कषम पाण्डव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 61, + "text": "मध्ये चक्रम अवग्रस्तं दृष्ट्वा दैवाद इदं मम\nपार्थ कापुरुषाचीर्णम आभिसंधिं विवर्जय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 62, + "text": "परकीर्णकेशं विमुखे बराह्माणे च कृताञ्जलौ\nशरणा गते नयस्तशस्त्रे तथा वयसनगे ऽरजुन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 63, + "text": "अबाणे भरष्टकवचे भरष्ट भग्नायुधे तथा\nन शूराः परहरन्त्य आजौ न राज्ञे पार्थिवास तथा\nतवं च शूरॊ ऽसि कौन्तेय तस्मात कषम मुहूर्तकम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 64, + "text": "यावच चक्रम इदं भूमेर उद्धरामि धनंजय\nन मां रथस्थॊ भूमिष्ठम असज्जं हन्तुम अर्हसि\nन वासुदेवात तवत्तॊ वा पाण्डवेय विभेम्य अहम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 66, + "shloka": 65, + "text": "तवं हि कषत्रिय दायादॊ महाकुलविवर्धनः\nसमृत्वा धर्मॊपदेशं तवं मुहूर्तं कषम पाण्डव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nअथाब्रवीद वासुदेवॊ रथस्थॊ; राधेय दिष्ट्या समरसीह धर्मम\nपरायेण नीचा वयसनेषु मग्ना; निन्दन्ति दैवं कुकृतं न तत तत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 2, + "text": "यद दरौपदीम एकवस्त्रां सभायाम; आनाय्य तवं चैव सुयॊधनश च\nदुःशासनः शकुनिः सौबलश च; न ते कर्ण परत्यभात तत्र धर्मः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 3, + "text": "यदा सभायां कौन्तेयम अनक्षज्ञं युधिष्ठिरम\nअक्षज्ञः शकुनिर जेता तदा धर्मः कव ते गतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 4, + "text": "यदा रजस्वलां कृष्णां दुःशासन वशे सथिताम\nसभायां पराहसः कर्ण कव ते धर्मस तदा गतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 5, + "text": "राज्यलुब्धः पुनः कर्ण समाह्वयसि पाण्डवम\nगान्धारराजम आश्रित्य कव ते धर्मस तदा गतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 6, + "text": "एवम उक्ते तु राधेये वासुदेवेन पाण्डवम\nमन्युर अभ्याविशत तीव्रः समृत्वा तत तद धनंजयम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 7, + "text": "तस्या करॊधेन सर्वेभ्यः सरॊतॊभ्यस तेजसॊ ऽरचिषः\nपरादुरासन महाराज तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 8, + "text": "तं समीक्ष्य ततः कर्णॊ बरह्मास्त्रेण धनंजयम\nअभ्यवर्षत पुनर यत्नम अकरॊद रथसर्जने\nतद अस्त्रम अस्त्रेणावार्य परजहारास्य पाण्डवः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ ऽनयद अस्त्रं कौन्तेयॊ दयितं जातवेदसः\nमुमॊच कर्णम उद्दिश्य तत परजज्वाल वै भृशम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 10, + "text": "वारुणेन ततः कर्णः शमयाम आस पावकम\nजीमूतैश च दिशः सर्वाश चक्रे तिमिरदुर्दिनाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 11, + "text": "पाण्डवेयस तव असंभ्रान्तॊ वायव्यास्त्रेण वीर्यवान\nअपॊवाह तदाभ्राणि राधेयस्य परपश्यतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 12, + "text": "तं हस्तिकक्ष्या परवरं च बाणैः; सुवर्णमुक्ता मणिवज्र मृष्टम\nकालप्रयत्नॊत्तम शिल्पियत्नैः; कृतं सुरूपं वितमस्कम उच्चैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 13, + "text": "ऊर्जः करं तव सैन्यस्य नित्यम; अमित्रवित्रासनम ईड्य रूपम\nविख्यातम आदित्यसमस्य लॊके; तविषा समं पावकभानु चन्द्रैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 14, + "text": "ततः कषुरेणाधिरथेः किरीटी; सुवर्णपुङ्खेन शितेन यत्तः\nशरिया जवलन्तं धवजम उन्ममाथ; महारथस्याधिरथेर महात्मा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 15, + "text": "यशश च धर्मश च जयश च मारिष; परियाणि सर्वाणि च तेन केतुना\nतदा कुरूणां हृदयानि चापतन; बभूव हाहेति च निस्वनॊ महान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 16, + "text": "अथ तवरन कर्णवधाय पाण्डवॊ; महेन्द्रवज्रानल दण्डसंनिभम\nआदत्त पार्थॊ ऽञजलिकं निषङ्गात; सहस्ररश्मेर इव रश्मिम उत्तमम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 17, + "text": "मर्मच छिदं शॊणितमांसदिग्धं; वैश्वानरार्क परतिमं महार्हम\nनराश्वनागासु हरं तर्यरत्निं; षड वाजम अज्ञॊ गतिम उग्रवेगम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 18, + "text": "सहस्रनेत्राशनि तुल्यतेजसं; समानक्रव्यादम इवातिदुःसहम\nपिनाक नारायण चक्रसंनिभं; भयंकरं पराणभृतां विनाशनम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 19, + "text": "युक्त्वा महास्त्रेण परेण मन्त्रविद; विकृष्य गाण्डीवम उवाच सस्वनम\nअयं महास्त्रॊ ऽपरतिमॊ धृतः शरः; शरीरभिच चासु हरश च दुर्हृदः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 20, + "text": "तपॊ ऽसति तप्तं गुरवश च तॊषिता; मया यद इष्टं सुहृदां तथा शरुतम\nअनेन सत्येन निहन्त्व अयं शरः; सुदंशितः कर्णम अरिं ममाजितह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 21, + "text": "इत्य ऊच्चिवांस तं सा मुमॊच बाणं; धनंजयः कर्णवधाय घॊरम\nकृत्याम अथर्वाङ्गिरसीम इवॊग्रां; दीप्ताम असह्यां युधि मृत्युनापि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 22, + "text": "बरुवन किरीटी तम अतिप्रहृष्टॊ; अयं शरॊ मे विजयावहॊ ऽसतु\nजिघांसुर अर्केन्दुसम परभावः; कर्णं समाप्तिं नयतां यमाय" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 23, + "text": "तेनेषु वर्येण किरीटमाली; परहृष्टरूपॊ विजयावहेन\nजिघांसुर अर्केन्दुर समप्रभेण; चक्रे विषक्तं रिपुम आततायी" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 24, + "text": "तद उद्यतादित्य समानवर्चसं; शरन नभॊ मध्यग भास्करॊपमम\nवराङ्गम उर्व्याम अपतच चमूपतेर; दिवाकरॊ ऽसताद इव रक्तमण्डलः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 25, + "text": "तद अस्य देही सततं सुखॊदितं; सवरूपम अत्यर्थम उदारकर्मणः\nपरेण कृच्छ्रेण शरीरम अत्यजद; गृहं महर्द्धीव ससङ्गम ईश्वरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 26, + "text": "शरैर विभुग्नं वयसु तद विवर्मणः; पपात कर्णस्य शरीरम उच्छ्रितम\nसरवद वरणं गैरिकतॊय विस्रवं; गिरेर यथा वज्रहतं शिरस तथा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 27, + "text": "देहात तु कर्णस्य निपातितस्य; तेजॊ दीप्तं खं विगाह्याचिरेण\nतद अद्भुतं सर्वमनुष्ययॊधाः; पश्यन्ति राजन निहते सम कर्णे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 28, + "text": "तं सॊमकाः परेक्ष्य हतं शयानं; परीता नादं सह सैन्यैर अकुर्वन\nतूर्याणि चाजघ्नुर अतीव हृष्टा; वासांसि चैवादुधुवुर भुजांश च\nबलान्विताश चाप्य अपरे हय अनृत्यन्न; अन्यॊन्यम आश्लिष्य नदन्त ऊचुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 29, + "text": "दृष्ट्वा तु कर्णं भुवि निष्टनन्तं; हतं रथात सायकेनावभिन्नम\nमहानिलेनाग्निम इवापविद्धं; यज्ञावसाने शयने निशान्ते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 30, + "text": "शरैर आचितसर्वाङ्गः शॊणितौघपरिप्लुतः\nविभाति देहः कर्णस्य सवरश्मिभिर इवांशुमान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 31, + "text": "परताप्य सेनाम आमित्रीं दीप्तैः शरगभस्स्तिभिः\nबलिनार्जुन कालेन नीतॊ ऽसतं कर्ण भास्करः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 32, + "text": "अस्तं गच्छन्त्य अथादित्यः परभाम आदाय गच्छति\nएवं जीवितम आदाय कर्णस्येषुर जगाम ह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 33, + "text": "अपराह्णे पराह्णस्य सूतपुत्रस्य मारिष\nछिन्नम अञ्जलिकेनाजौ सॊत्सेधम अपतच छिरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 34, + "text": "उपर्य उपरि सैन्यानां तस्य शत्रॊस तद अञ्जसा\nशिरः कर्णस्य सॊत्सेधम इषुः सॊ ऽपाहरद दरुतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 35, + "text": "[स]\nकर्णं तु शूरं पतितं पृथिव्यां; शराचितं शॊणितदिग्ध गात्रम\nदृष्ट्वा शयानं भुवि मद्रराजश; छिन्नध्वजेनापययौ रथेन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 36, + "text": "कर्णे हते कुरवः पराद्रवन्त; भयार्दिता गाढविद्धाश च संख्ये\nअवेक्षमाणा मुहुर अर्जुनस्य; धवजं महान्तं वपुषा जवलन्तम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 67, + "shloka": 37, + "text": "सहस्रनेत्र परतिमानकर्मणः; सहस्रपत्र परतिमाननं शुभम\nसहस्ररश्मिर दिनसंक्षये यथा; तथापतत तस्य शिरॊ वसुंधराम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nशल्यस तु कर्णार्जुनयॊर विमर्दे; बलानि दृष्ट्वा मृदितानि बाणैः\nदुर्यॊधनं यान्तम अवेक्षमाणॊ; संदर्शयद भारत युद्धभूमिम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 2, + "text": "निपातितस्यन्दनवाजिनागं; दृष्ट्वा बलं तद धतसूतपुत्रम\nदुर्यॊधनॊ ऽशरुप्रति पूर्णनेत्रॊ; मुहुर मुहुर नयश्वसद आर्तरूपः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 3, + "text": "कर्मं तु शूरं पतितं पृथिव्यां; शराचितं शॊणितदिग्ध गात्रम\nयदृच्छया सूर्यम इवावनिस्थं; दिदृक्षवः संपरिवार्य तस्थुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 4, + "text": "परहृष्टवित्रस्त विषण्णविस्मृतास; तथापरे शॊकगता इवाभवन\nपरे तवदीयाश च परस्परेण; यथा यथैषां परकृतिस तथाभवन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 5, + "text": "परविद्ध वर्माभरणाम्बरायुधं; धनंजयेनाभिहतं हतौजसम\nनिशम्य कर्णं कुरवः परदुद्रुवुर; हतर्षभा गाव इवाकुलाकुलाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 6, + "text": "कृत्वा विमर्दं भृशम अर्जुनेन; कर्णं हतं केसरिणेव नागम\nदृष्ट्वा शयानं भुवि मद्रराजॊ; भीतॊ ऽपसर्पत सरथः सुशीघ्रम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 7, + "text": "मद्राधिपश चापि विमूढचेतास; तूर्णं रथेनापहृत धवजेन\nदुर्यॊधनस्यान्तिकम एत्य शीघ्रं; संभाष्य दुःखार्तम उवाच वाक्यम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 8, + "text": "विशीर्णनागाश्वरथप्रवीरं; बलं तवदियं यम राष्ट्रकल्पम\nअन्यॊन्यम आसाद्य हतं महद्भिर; नराश्वनागैर गिरिकूट कल्पैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 9, + "text": "नैतादृशं भारत युद्धम आसीद; यथाद्य कर्णार्जुनयॊर बभूव\nगरस्तौ हि कर्णेन समेत्य कृष्णाव; अन्ये च सर्वे तव शत्रवॊ ये" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 10, + "text": "दैवं तु यत तत सववशं परवृत्तं; तत पाण्डवान पाति हिनस्ति चास्मान\nतवार्थ सिद्ध्यर्थकरा हि सर्वे; परसह्य वीरा निहता दविषद्भिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 11, + "text": "कुबेर वैवस्वतवासवानां; तुल्यप्रभावाम्बुपतेश च वीराः\nवीर्येण शौर्येण बलेन चैव; तैस तैश च युक्ता विपुलैर गुणौघैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 12, + "text": "अवध्यकल्पा निहता नरेन्द्रास; तवार्थ कामा युधि पाण्डवेयैः\nतन मा शुचॊ भारत दिष्टम एतत; पर्याय सिद्धिर न सदास्ति सिद्धिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 13, + "text": "एतद वचॊ मद्रपतेर निशम्य; सवं चापनीतं मनसा निरीक्ष्य\nदुर्यॊधनॊ दीनमना विसंज्ञः; पुनः पुनर नयश्वसद आर्तरूपः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 14, + "text": "तं धयानमूकं कृपणं भृशार्तम; आर्तायनिर दीनम उवाच वाक्यम\nपश्येदम उग्रं नरवाजि नागैर; आयॊधनं वीर हतैः परपन्नम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 15, + "text": "महीधराभैः पतितैर महागजैः; सकृत परविद्धैः शरविद्ध मर्मभिः\nतैर विह्वलद्भिश च गतासुभिश च; परध्वस्त यन्त्रायुध वर्म यॊधैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 16, + "text": "वज्रापविद्धैर इव चाचलेन्द्रैर; विभिन्नपाषाण मृगद्रुमौषधैः\nपरविद्ध घण्टाङ्कुश तॊमरध्वजैः; सहेम मालै रुधिरौघसंप्लुतैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 17, + "text": "शरावभिन्नैः पतितैश च वाजिभिः; शवसद्भिर अन्यैः कषतजं वमद्भिः\nदीनैः सतनद्भिः परिवृत्तनेत्रैर; महीं दशद्भिः कृपणं नदद्भिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 18, + "text": "तथापविद्धैर गजवाजियॊधैर; मन्दासुभिश चैव गतासुभिश च\nनराश्वनागैश च रथैश च मर्दितैर; मही महावैतरणीव दुर्दृशा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 19, + "text": "गजैर निकृत्तापरहस्तगात्रैर; उद्वेपमानैः पतितैः पृथिव्याम\nयशस्विभिर नागरथाश्वयॊधिभिः; पदातिभिश चाभिमुखैर हतैः परैः\nविशीर्णवर्माभरणाम्बरायुधैर; वृता निशान्तैर इव पावकैर मही" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 20, + "text": "शरप्रहाराभिहतैर महाबलैर; अवेक्ष्यमाणैः पतितैः सहस्रशः\nपरनष्टसंज्ञैः पुनर उच्छ्वसद्भिर; मही बभूवानुगतैर इवाग्निभिः\nदिवश चयुतैर भूर अतिदीप्तम अद्भिर; नक्तं गरहैर दयौर अमलेव दीप्तैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 21, + "text": "शरास तु कर्णार्जुन बाहुमुक्ता; विदार्य नागाश्वमनुष्यदेहान\nपराणान निरस्याशु महीम अतीयुर; महॊरगा वासम इवाभितॊ ऽसत्रैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 22, + "text": "हतैर मनुष्याश्वगजैश च संख्ये; शरावभिन्नैश च रथैर बभूव\nधनंजयस्याधिरथेश च मार्गे; गजैर अगम्या वसुधातिदुर्गा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 23, + "text": "रथैर वरेषून मथितैश च यॊधैः; संस्यूत सूताश्ववरायुधध्वजैः\nविशीर्णशस्त्रैर विनिकृत्तबन्धुरैर; निकृत्तचक्राक्ष युगत्रिवेणुभिः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 24, + "text": "विमुक्तयन्त्रैर निहतैर अयॊमयैर; हतानुषङ्गैर विनिषङ्ग बन्धुरैः\nपरभग्ननीडैर मणिहेममण्डितैः; सतृता मही दयौर इव शारदैर घनैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 25, + "text": "विकृष्यमणैर जवनैर अलंकृतैर; हतेश्वरैर आजिरथैः सुकल्पितैः\nमनुष्यमातङ्गरथाश्वराशिभिर; दरुतं वरजन्तॊ बहुधा विचूर्णिताः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 26, + "text": "सहेम पट्टाः परिघाः परश्वधाः; कडङ्ग रायॊ मुसलानि पट्टिशाः\nपेतुश च खड्गा विमला विकॊशा; गदाश च जाम्बूनदपट्ट बद्धाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 27, + "text": "चापानि रुक्माङ्गद भूषणानि; शराश च कार्तस्वरचित्रपुङ्खाः\nऋष्ट्यश च पीता विमला विकॊशाः; परासाः सखड्गाः कनकावभासाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 28, + "text": "छत्त्राणि वालव्यजनानि शङ्खाः; सरजश च पुष्पॊत्तम हेमचित्राः\nकुथाः पताकाम्बर वेष्टिताश च; किरीटमाला मुकुटाश च शुभ्राः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 29, + "text": "परकीर्णका विप्रकीर्णाः कुथाश च; परधानमुक्ता तरलाश च हाराः\nआपीड केयूरवराङ्गदानि; गरैवेय निष्काः ससुवर्ण सूत्राः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 30, + "text": "मण्युत्तमा वज्रसुवर्णमुक्ता; रत्नानि चॊच्चावचमङ्गलानि\nगात्राणि चात्यन्त सुखॊचितानि; शिरांसि चेन्दु परतिमाननानि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 31, + "text": "देहांश च भॊगांश च परिच्छदांश च; तयक्त्वा मनॊज्ञानि सुखानि चापि\nसवधर्मनिष्ठां महतीम अवाप्य; वयाप्तांश च लॊकान यशसा समीयुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 32, + "text": "इत्य एवम उक्त्वा विरराम शल्यॊ; दुर्यॊधनः शॊकपरीत चेताः\nहा कर्ण हा कर्ण इति बरुवाण; आर्तॊ विसंज्ञॊ भृशम अश्रुनेत्रः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 33, + "text": "तं दरॊणपुत्र परमुखा नरेन्द्राः; सर्वे समाश्वास्य सह परयान्ति\nनिरीक्षमाणा मुहुर अर्जुनस्य; धवजं महान्तं यशसा जवलन्तम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 34, + "text": "नराश्वमातङ्गशरीरजेन; रक्तेन सिक्ता रुधिरेण भूमिः\nरक्ताम्बरस्रक तपनीययॊगान; नारी परकाशा इव सर्वगम्या" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 35, + "text": "परच्छन्नरूपा रुधिरेण राजन; रौद्रे मुहूर्ते ऽतिविराजमानाः\nनैवावतस्थुः कुरवः समीक्ष्य; परव्राजिता देवलॊकाश च सर्वे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 36, + "text": "वधेन कर्णस्य सुदुःखितास ते; हा कर्ण हा कर्ण इति बरुवाणाः\nदरुतं परयाताः शिबिराणि राजन; दिवाकरं रक्तम अवेक्षमाणाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 37, + "text": "गाण्डीवमुक्तैस तु सुवर्णपुङ्खैः; शितैः शरैः शॊणितदिग्ध वाजैः\nशरैश चिताङ्गॊ भुवि भाति कर्णॊ; हतॊ ऽपि सन सूर्य इवांशुमाली" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 38, + "text": "कर्णस्य देहं रुधिरावसिक्तं; भक्तानुकम्पी भगवान विवस्वान\nसपृष्ट्वा करैर लॊहितरक्तरूपः; सिष्णासुर अभ्येति परं समुद्रम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 39, + "text": "इतीव संचिन्त्य सुरर्षिसंघाः; संप्रथिता यान्ति यथानिकेतम\nसंचिन्तयित्वा च जना विसस्रुर; यथासुखं खं च महीतलं च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 40, + "text": "तद अद्भुतं पराणभृतां भयंकरं; निशम्य युद्धं कुरुवीरमुख्ययॊः\nधनंजयस्याधिरथेश च विस्मिताः; परशंसमानाः परययुस तदा जनाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 41, + "text": "शरैः संकृत्तवर्माणं वीरं शिवसने हतम\nगतासुम अपि राधेयं नैव लक्ष्मीर वयमुञ्चत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 42, + "text": "नानाभरणवान राजन मृष्टजाम्बूनदाङ्गदः\nहतॊ वैकर्तनः शेते पादपॊ ऽङकुरवान इव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 43, + "text": "कनकॊत्तम संकाशः परदीप्त इव पावकः\nसपुत्रः पुरुषव्याघ्रः संशान्तः पार्थ तेजसा\nपरताप्य पाण्डवान राजन पाञ्चालांश चास्त्रतेजसा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 44, + "text": "ददानीत्य एव यॊ ऽवॊचन न नातीत्य अर्थितॊ ऽरथिभिः\nसद्भिः सदा सत्पुरुषः स हतॊ दवैरथे वृषः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 45, + "text": "यस्य बराह्मणसात सर्वम आत्मार्थं न महात्मनः\nनादेयं बराह्मणेष्व आसीद यस्य सवम अपि जीवितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 46, + "text": "सदा नॄणां परियॊ दाता परिय दानॊ दिवं गतः\nआदाय तव पुत्राणां जयाशां शर्म वर्म च" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 47, + "text": "हते सम कर्णे सरितॊ न सरवन्ति; जगाम चास्तं कलुषॊ दिवाकरः\nगरहश च तिर्यग जवलितार्कवर्णॊ; यमस्य पुत्रॊ ऽभयुदियाय राजन" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 48, + "text": "नभः पफालाथ ननादचॊर्वी; ववुश च वाताः परुषातिवेलम\nदिशः सधूमाश च भृशं परजज्वलुर; महार्णवाश चुक्षुभिरे च सस्वनाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 49, + "text": "सकाननाः साद्रि चयाश चकम्पुः; परविव्यथुर भूतगणाश च मारिष\nबृहस्पती रॊहिणीं संप्रपीड्य; बभूव चन्द्रार्कसमानवर्णः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 50, + "text": "हते कर्णे न दिशॊ विप्रजज्ञुस; तमॊवृता दयौर विचचाल भूमिः\nपपात चॊल्का जवलनप्रकाशा; निशाचराश चाप्य अभवन परहृष्टाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 51, + "text": "शशिप्रकाशाननम अर्जुनॊ यदा; कषुरेण कर्णस्य शिरॊ नयपातयत\nअथान्तरिक्षे दिवि चेह चासकृद; बभूव हाहेति जनस्य निस्वनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 52, + "text": "स देवगन्धर्वमनुष्यपूजितं; निहत्य कर्णं रिपुम आहवे ऽरजुनः\nरराज पार्थः परमेण तेजसा; वृत्रं निहत्येव सहस्रलॊचनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 53, + "text": "ततॊ रथेनाम्बुदवृन्दनादिना; शरन नभॊ मध्यग भास्करत्विषा\nपताकिना भीम निनाद केतुना; हिमेन्दु शङ्खस्फटिकावभासिना\nसुवर्णमुक्ता मणिवज्र विद्रुमैर; अलंकृतेनाप्रतिमान रंहसा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 54, + "text": "नरॊत्तमौ पाण्डव केशि मर्दनाव; उदाहिताव अग्निदिवाकरॊपमौ\nरणाजिरे वीतभयौ विरेजतुः; समानयानाव इव विष्णुवासवौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 55, + "text": "ततॊ धनुर्ज्यातलनेमि निस्वनैः; परसह्य कृत्वा च रिपून हतप्रभान\nसंसाधयित्वैव कुरूञ शरौघैः; कपिध्वजः पक्षिवरध्वजश च\nपरसह्य शङ्खौ धमतुः सुघॊषौ; मनांस्य अरिणाम अवसादयन्तौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 56, + "text": "सुवर्णजालावततौ महास्वनौ; हिमावदातौ परिगृह्य पाणिभिः\nचुचुम्बतुः शङ्खवरौ नृणां वरौ; वराननाभ्यां युगपच च दध्मतुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 57, + "text": "पाञ्चजन्यस्य निर्घॊषॊ देवदत्तस्य चॊभयॊः\nपृथिवीम अन्तरिक्षं च दयाम अपश चाप्य अपूरयत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 58, + "text": "तौ शङ्खशब्देन निनादयन्तौ; वननै शैलान सरितॊ दिशश च\nवित्रासयन्तौ तव पुत्र सेनां; युधिष्ठिरं नन्दयतः सम वीरौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 59, + "text": "ततः परयाताः कुरवॊ जवेन; शरुत्वैव शङ्खस्वनम ईर्यमाणम\nविहाय मद्राधिपतिं पतिं च; दुर्यॊधनं भारत भारतानाम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 60, + "text": "महाहवे तं बहु शॊभमानं; धनंजयं भूतगणाः समेताः\nतदान्वमॊदन्त जनार्दनं च; परभाकराव अभ्युदितौ यथैव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 61, + "text": "समाचितौ कर्ण शरैः परंतपाव; उभौ वयभातां समरे ऽचयुतार्जुनौ\nतमॊ निहत्याभ्युदितौ यथामलौ; शशाङ्कसूर्याव इव रश्मिमालिनौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 62, + "text": "विहाय तान बाणगणान अथागतौ; सुहृद्वृताव अप्रतिमान विक्रमौ\nसुखं परविष्टौ शिबिरं सवम ईश्वरौ; सदस्य हुताव इव वासवाच्युतौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 68, + "shloka": 63, + "text": "सदेवगन्धर्वमनुष्यचारणैर; महर्षिभिर यक्षमहॊरगैर अपि\nजयाभिवृद्ध्या परयाभिपूजितौ; निहत्य कर्णं परमाहवे तदा" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतथा निपातिते कर्णे तव सैन्ये च विद्रुते\nआश्लिष्य पार्थं दाशार्हॊ हर्षाद वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 2, + "text": "हतॊ बलभिदा वृत्रस तवया कर्णॊ धनंजय\nवधं वै कर्ण वृत्राभ्यां कथयिष्यन्ति मानवाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 3, + "text": "वज्रिणा निहतॊ वृत्रः समयुगे भूरि तेजसा\nतवया तु निहतः कर्णॊ धनुषा निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 4, + "text": "तम इमं विक्रमं लॊके परथितं ते यशॊ वहम\nनिवेदयावः कौन्तेय धर्मराजाय धीमते" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 5, + "text": "वधं कर्णस्य संग्रामे दीर्घकालचिकीर्षितम\nनिवेद्य धर्मराजस्य तवम आनृण्यं गमिष्यसि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 6, + "text": "तथेत्य उक्ते केशवस तु पार्थेन यदुपुङ्गवः\nपर्यवर्तयद अव्यग्रॊ रथं रथवरस्य तम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 7, + "text": "धृष्टद्युम्नं युधामन्युं माद्रीपुत्रौ वृकॊदरम\nयुयुधानं च गॊविन्द इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 8, + "text": "परान अभिमुखा यत्तास तिष्ठध्वं भद्रम अस्तु वः\nयावद आवेद्यते राज्ञे हतः कर्णॊ ऽरजुनेन वै" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 9, + "text": "स तैः शूरैर अनुज्ञातॊ ययौ राजनिवेशनम\nपार्थम आदाय गॊविन्दॊ ददर्श च युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 10, + "text": "शयानं राजशार्दूलं काञ्चने शयनॊत्तमे\nअगृह्णीतां च चरणौ मुदितौ पार्थिवस्य तौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 11, + "text": "तयॊः परहर्षम आलाक्ष्य परहारांश चातिमानुषान\nराधेयं निहतंमत्वा समुत्तस्थौ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ ऽसमै याद यथावृत्तं वासुदेवः परियंवदः\nकथयाम आस कर्णस्य निधनं यदुनन्दनः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 13, + "text": "ईषद उत्स्मयमानस तु कृष्णॊ राजानम अब्रवीत\nयुधिष्ठिरं हतामित्रं कृताञ्जालिर अथाच्युतः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 14, + "text": "दिष्ट्या गाण्डीवधन्वा च पाण्डवश च वृकॊदरः\nतवं चापि कुशली राजन माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 15, + "text": "मुक्ता वीर कषयाद अस्मात संग्रामाल लॊमहर्षणात\nकषिप्रम उत्तरकालानि कुरु कार्याणि पार्थिव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 16, + "text": "हतॊ वैकार्तनः करूरः सूतपुत्रॊ महाबलः\nदिष्ट्या जयसि राजेन्द्र दिष्ट्या वर्धसि पाण्डव" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 17, + "text": "यः स दयूतजितां कृष्णां पराह सत्पुरुषाधमः\nतस्याद्य सूतपुत्रस्य भूमिः पिबति शॊणितम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 18, + "text": "शेते ऽसौ शरदीर्णाङ्गः शत्रुस ते कुरुपुंगव\nतं पाश्या पुरुषव्याघ्र विभिन्नं बहुधा शरैः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 19, + "text": "युधिष्ठिरस तु दाशार्हं परहृष्टः परत्यपूजयत\nदिष्ट्या दिष्ट्येति राजेन्द्र परीत्या चेदम उवाच ह" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 20, + "text": "नैतच चित्रं महाबाहॊ तवायि देवकिनन्दन\nतवया सारथिना पार्थॊ यत कुर्याद अद्य पौरुषम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 21, + "text": "परगृह्य च कुरु शरेष्ठः साङ्गदं दक्षिणं भुजम\nउवाच धर्मभृत पार्थ उभौ तौ केशवार्जुनौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 22, + "text": "नरनारायणौ देवौ कथितौ नारदेन ह\nधर्मसंस्थापने युक्तौ पुराणौ पुरुषॊत्तमौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 23, + "text": "असकृच चापि मेधावी कृष्णा दवैपायनॊ मम\nकथाम एतां महाबाहॊ दिव्याम अकथयत परभुः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 24, + "text": "तव कृष्ण परभावेण गाण्डीवेन धनंजयः\nजयत्य अभिमुखाञ शत्रून न चासीद विमुखः कव चित" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 25, + "text": "जयश चैवा धरुवॊ ऽसमाकं न तव अस्माकं पराजयः\nयदा तवं युधि पार्थस्य सारथ्यमुपजग्मिवान" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 26, + "text": "एवम उक्त्वा महाराज तं रथं हेमभूषितम\nदन्तवर्णैर हयैर युक्तं कालवालैर महारथः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 27, + "text": "आस्थाय पुरुषव्याघ्रः सवबलेनाभिसंवृतः\nकृष्णार्जुनाभ्यां वीराभ्याम अनुमन्य ततः परियम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 28, + "text": "आगतॊ बहु वृत्तान्तं दरष्टुम आयॊधनं तदा\nआभाषमाणस तौ वीराव उभौ माधव फल्गुनौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 29, + "text": "स ददर्श रणे कर्णं शयानं पुरुषर्षभम\nगाण्डीवमुक्तैर विशिखैः सर्वतः शकलीकृतम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 30, + "text": "सपुत्रं निहतं दृष्ट्वा कर्णं राजा युधिष्ठिरः\nपरशशंस नरव्याघ्राव उभौ माधव पाण्डवौ" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 31, + "text": "अद्य राजास्मि गॊविन्द पृथिव्यां भरातृभिः सह\nतवया नाथेन वीरेण विदुषा परिपालितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 32, + "text": "हतं दृष्ट्वा नरव्याघ्रं राधेयम अभिमानिनम\nनिराशॊ ऽदय दुरात्मासौ धार्तराष्ट्रॊ भविष्यति\nजीविताच चापि राज्याच च हते कर्णे महारथे" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 33, + "text": "तवत्प्रसादाद वयं चैव कृतार्थाः पुरुषर्षभ\nतवं च गाण्डीवधन्वा च विजयी यदुनन्दन\nदिष्ट्या जयसि गॊविन्द दिष्ट्या कर्णॊ निपातितः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 34, + "text": "एवं स बहुशॊ हृष्टः परशशंस जनार्दनम\nअर्जुनं चापि राजेन्द्र धर्मराजॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 35, + "text": "ततॊ भीमप्रभृतिभिः सार्वैश च भरातृभिर वृतम\nवर्धयन्ति सम राजानं हर्ष युक्ता महारथाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 36, + "text": "नकुलः साहदेवश च पाण्डावश च वृकॊदरः\nसात्यकिश च महाराज वृष्णीनां परवरॊ रथः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 37, + "text": "धृष्टद्युम्नः शिखण्डी च पाण्डुपाञ्चाल सृञ्जयाः\nपूजयन्ति सम कौन्तेयं निहते सूतनन्दने" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 38, + "text": "ते वर्धयित्वा नृपतिं पाण्डुपुत्रं युधिष्ठिरम\nजितकाशिनॊ लब्धलक्षा युद्धशौण्डाः परहारिणः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 39, + "text": "सतुवन्तः सतवयुक्ताभिर वाग्भिः कृष्णौ परंतपौ\nजग्मुः सवशिबिरायैव मुदा युक्ता महारथाः" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 40, + "text": "एवम एष कषयॊ वृत्तः सुमहाँल लॊमहर्षणः\nतव दुर्मन्त्रिते राजन्न अतीतं किं नु शॊचसि" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 41, + "text": "[वै]\nशरुत्वा तद अप्रियं राजन धृतराष्ट्रॊ महीपतिः\nपपात भूमौ निश्चेष्टः कौरव्यः परमार्तिवान\nतथा सत्यव्रता देवी गान्धारी धर्मदर्शिनी" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 42, + "text": "तं परत्यगृह्णाद विदुरॊ नृपतिं संजयस तथा\nपर्याश्वासयतश चैवं ताव उभाव एव भूमिपम" + }, + { + "book": 8, + "chapter": 69, + "shloka": 43, + "text": "तथैवॊत्थापयाम आसुर गान्धारीं राजयॊषितः\nताभ्याम आश्वसितॊ राजा तूष्णीम आसीद विचेतनः" + } +] \ No newline at end of file diff --git a/texts/mahabharata/mahabharata_book_09.json b/texts/mahabharata/mahabharata_book_09.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..fcf2ed68b71ed1eb22b9a80181101167d64abacf --- /dev/null +++ b/texts/mahabharata/mahabharata_book_09.json @@ -0,0 +1,19892 @@ +[ + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nएवं निपतिते कर्णे समरे सव्यसाचिना\nअल्पावशिष्टाः कुरवः किमकुर्वत वै दविज" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 2, + "text": "उदीर्यमाणं च बलं दृष्ट्वा राजा सुयॊधनः\nपाण्डवैः पराप्तकालं च किं परापद्यत कौरवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 3, + "text": "एतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं तद आचक्ष्व दविजॊत्तम\nन हि तृप्यामि पूर्वेषां शृण्वानश चरितं महत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 4, + "text": "[वै]\nततः कर्णे हते राजन धार्तराष्ट्रः सुयॊधनः\nभृशं शॊकार्णवे मग्नॊ निराशः सर्वतॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 5, + "text": "हा कर्ण हा कर्ण इति शॊचमानः पुनः पुनः\nकृच्छ्रात सवशिबिरं परायाद धतशेषैर नृपैः सह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 6, + "text": "स समाश्वास्यमानॊ ऽपि हेतुभिः शास्त्रनिश्चितैः\nराजभिर नालभच छर्म सूतपुत्र वधं समरन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 7, + "text": "स दिवं बलवन मत्वा भवितव्यं च पार्थिवः\nसंग्रामे निश्चयं कृत्वा पुनर युद्धाय निर्ययौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 8, + "text": "शल्यं सेनापतिं कृत्वा विधिवद राजपुंगवः\nरणायनिर्ययौ राजा हतशेषैर नृपैः सह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 9, + "text": "ततः सुतुमुलं युद्धं कुरुपाण्डवसेनयॊः\nबभूव भरतश्रेष्ठ देवासुररणॊपमम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 10, + "text": "ततः शल्यॊ महाराज कृत्वा कदनम आहवे\nपाण्डुसैन्यस्य मध्याह्ने धर्मराजेन पातितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा हतबन्धू रणाजिरात\nअपसृत्य हरदं घॊरं विवेश रिपुजाद भयात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 12, + "text": "अथापराह्णे तस्याह्नः परिवार्य महारथैः\nहरदाद आहूय यॊगेन भीमसेनेन पातितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 13, + "text": "तस्मिन हते महेष्वासे हतशिष्टास तरयॊ रथाः\nसंरभान निशि राजेन्द्र जघ्नुः पाञ्चाल सैनिकान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 14, + "text": "ततः पूर्वाह्णसमये शिबिराद एत्य संजयः\nपरविवेश पुरीं दीनॊ दुःखशॊकसमन्वितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 15, + "text": "परविश्य च पुरं तूर्णं भुजाव उच्छ्रित्य दुःखितः\nवेपमानस ततॊ राज्ञः परविवेश निवेशनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 16, + "text": "रुरॊद च नरव्याघ्र हा राजन्न इति दुःखितः\nअहॊ बत विविग्नाः सम निधनेन महात्मनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 17, + "text": "अहॊ सुबलवान कालॊ गतिश च परमा तथा\nशक्रतुल्यबलाः सर्वे यत्रावध्यन्त पार्थिवाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 18, + "text": "दृष्ट्वैव च पुरॊ राजञ जनः सार्वः स संजयम\nपररुरॊद भृशॊद्विग्नॊ हा राजन्न इति सस्वरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 19, + "text": "आकुमारं नरव्याघ्र तत पुरं वै समन्ततः\nआर्तनादं महच चक्रे शरुत्वा विनिहतं नृपम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 20, + "text": "धावतश चाप्य अपश्यच च तत्र तरीन पुरुषर्षभान\nनष्टचित्तान इवॊन्मत्ताञ शॊकेन भृशपीडितान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 21, + "text": "तथा स विह्वलः सूतः परविश्य नृपतिक्षयम\nददर्श नृपतिश्रेष्ठं परज्ञा चक्षुषम ईश्वरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 22, + "text": "दृष्ट्वा चासीनम अनघं समन्तात परिवारितम\nसनुषाभिर भरतश्रेष्ठ गान्धार्या विदुरेण च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 23, + "text": "तथान्यैश च सुहृद्भिश च जञातिभिश च हितैषिभिः\nतम एव चार्थं धयायन्तं कर्णस्य निधनं परति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 24, + "text": "रुदन्न एवाब्रवीद वाक्यं राजानं जनमेजय\nनातिहृष्टमनाः सूतॊ बाष्पसंदिग्धया गिरा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 25, + "text": "संजयॊ ऽयं नरव्याघ्र नमस ते भरतर्षभ\nअद्राधिपॊ हतः शल्यः शकुनिः सौबलस तथा\nउलूकः पुरुषव्याघ्र कैतव्यॊ दृढविक्रमः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 26, + "text": "संशप्तका हताः सर्वे काम्बॊजाश च शकैः सह\nमलेच्छाश च पार्वतीयाश च यवनाश च निपातिताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 27, + "text": "पराच्या हता महाराज दाक्षिणात्याश च सर्वशः\nउदीच्या निहताः सर्वे परतीच्याश च नराधिप\nराजानॊ राजपुत्राश च सर्वतॊ निहता नृप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 28, + "text": "दुर्यॊधनॊ हतॊ राजन यथॊक्तं पाण्डवेन च\nभग्नसक्थॊ महाराज शेते पांसुषु रूषितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 29, + "text": "धृष्टद्द्युम्नॊ हतॊ राजञ शिखाण्डी चापराजितः\nउत्तमौजा युधामन्युस तथा राजन परभद्रकाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 30, + "text": "पाञ्चालाश च नरव्याघ्राश चेदयश च निषूदिताः\nतव पुत्रा हताः सर्वे दरौपदेयाश च भारत\nकर्ण पुत्रॊ हतः शूरॊ वृषा सेनॊ महाबलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 31, + "text": "नरा विनिहताः सर्वे गजाश च विनिपातिताः\nरथिनश च नरव्याघ्र हयाश च निहता युधि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 32, + "text": "किं चिच छेषं च शिबिरं तावकानां कृतं विभॊ\nपाण्डवानां च शूराणां समासाद्य परस्परम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 33, + "text": "परायः सत्री शेषम अभवज जगत कालेन मॊहितम\nसाप्त पाण्डवतः शेषा धार्तराष्ट्रास तथा तरयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 34, + "text": "ते चैव भरातरः पञ्च वासुदेवॊ ऽथ सात्यकिः\nकृपश च कृतवर्मा च दरौणिश च जयतां वरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 35, + "text": "तवाप्य एते महाराज रथिनॊ नृपसत्तम\nअक्षौहिणीनां सर्वासां समेतानां जनेश्वर\nएते शेषा महाराज सर्वे ऽनये निधनं गताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 36, + "text": "कालेन निहतं सर्वं जगद वै भरतर्षभ\nदुर्यॊधनं वै पुरतः कृत्वा वैरस्य भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 37, + "text": "एतच छरुत्वा वचः करूरं धृतराष्ट्रॊ जनेश्वरः\nनिपपात महाराज गतसत्त्वॊ महीतले" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 38, + "text": "तस्मिन निपतिते भूमौ विदुरॊ ऽपि महायशाः\nनिपपात महाराज राजव्यसनकर्शितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 39, + "text": "गान्धारी च नृपश्रेष्ठ सर्वाश च कुरु यॊषितः\nपतिताः सहसा भूमौ शरुत्वा करूरं वचश च ताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 40, + "text": "निःसंज्ञं पतितं भूमौ तदासीद राजमण्डलम\nपरलाप युक्ता महती कथा नयस्ता पटे यथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 41, + "text": "कृच्छ्रेण तु ततॊ राजा धृतराष्ट्रॊ महीपतिः\nशनैर अलभत पराणान पुत्रव्यसनकर्शितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 42, + "text": "लब्ध्वा तु स नृपः संज्ञां वेपमानः सुदुःखितः\nउदीक्ष्य च दिशः सर्वाः कषत्तारं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 43, + "text": "विद्वन कषत्तर महाप्राज्ञ तवं गतिर भरतर्षभ\nममानाथस्य सुभृशं पुत्रैर हीनस्य सर्वशः\nएवम उक्त्वा ततॊ भूयॊ विसंज्ञॊ निपपात ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 44, + "text": "तं तथा पतितं दृष्ट्वा बान्धवा ये ऽसय के चन\nशीतैस तु सिषिचुस तॊयैर विव्यजुर वयजनैर अपि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 45, + "text": "स तु दीर्घेण कालेन परत्याश्वस्तॊ महीपतिः\nतूष्णीं दध्यौ महीपालः पुत्रव्यसनकर्शितः\nनिःश्वसञ जिह्मग इव कुम्भक्षिप्तॊ विशां पते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 46, + "text": "संजयॊ ऽपय अरुदत तत्र दृष्ट्वा राजानम आतुरम\nतथा सर्वाः सत्रियश चैव गान्धारी च यशस्विनी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 47, + "text": "ततॊ दीर्घेण कालेन विदुरं वाक्यम अब्रवीत\nधृतराष्ट्रॊ नरव्याघ्रॊ मुह्यमानॊ मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 48, + "text": "गच्छन्तु यॊषितः सर्वा गान्धारी च यशस्विनी\nतथेमे सुहृदः सर्वे भरश्यते मे मनॊ भृशम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 49, + "text": "एवम उक्तस ततः कषत्ता ताः सत्रियॊ भरतर्षभ\nविसर्जयाम आस शनैर वेपमानः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 50, + "text": "निश्चक्रमुस ततः सर्वास ताः सत्रियॊ भरतर्षभ\nसुहृदश च ततः सर्वे दृष्ट्वा राजानम आतुरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 51, + "text": "ततॊ नरपतिं तत्र लब्धसंज्ञं परंतप\nअवेक्ष्य संजयॊ दीनॊ रॊदमानं भृशातुरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 1, + "shloka": 52, + "text": "पराञ्जलिर निःश्वसन्तं च तं नरेन्द्रं मुहुर मुहुः\nसमाश्वासयत कषत्ता वचसा मधुरेण ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nविसृष्टास्व अथ नारीषु धृतराष्ट्रॊ ऽमबिका सुतः\nविललाप महाराज दुःखाद दुःखतरं गतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 2, + "text": "सधूमम इव निःश्वस्य करौ धुन्वन पुनः पुनः\nविचिन्त्य च महाराज ततॊ वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 3, + "text": "अहॊ बत महद दुःखं यद अहं पाण्डवान रणे\nकषेमिणश चाव्ययांश चैव तवत्तः सूत शृणॊमि वै" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 4, + "text": "वज्रसार मयं नूनं हृदयं सुदृढं मम\nयच छरुत्वा निहतान पुत्रान दीर्यते न सहस्रधा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 5, + "text": "इन्तयित्वा वचस तेषां बाल करीडां च संजय\nअद्य शरुत्वा हतान पुत्रान भृशं मे दीर्यते मनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 6, + "text": "अन्धत्वाद यदि तेषां तु न मे रूपनिदर्शनम\nपुत्रस्नेह कृता परीतिर नित्यम एतेषु धारिता" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 7, + "text": "बालभावम अतिक्रान्तान यौवनस्थांश च तान अहम\nमध्यप्राप्तांस तथा शरुत्वा हृष्ट आसं तथानघ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 8, + "text": "तान अद्य निहतन शरुत्वा हृतैश्वर्यान हृतौजसः\nन लभे वै कव चिच छान्तिं पुत्राधिभिर अभिप्लुतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 9, + "text": "एह्य एहि पुत्र राजेन्द्र ममानाथस्य सांप्रतम\nतवया हीनॊ महाबाहॊ कां नु यास्याम्य अहं गतिम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 10, + "text": "गतिर भूत्वा महाराज जञातीनां सुहृदां तथा\nअन्धं वृद्धं च मां वीर विहाय कव नु गच्छसि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 11, + "text": "सा कृपा सा च ते परीतिः सा च राजन सुमानिता\nकथं विनिहतः पार्थैः संयुगेष्व अपराजितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 12, + "text": "कथं तवं पृथिवीपालान भुक्त्वा ताथ समागतान\nशेषे विनिहतॊ भूमौ पराकृतः कुनृपॊ यथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 13, + "text": "कॊ नु माम उत्थितं काल्ये तात तातेति वक्ष्यति\nमहाराजेति सततं लॊकनाथेति चासकृत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 14, + "text": "परिष्वज्य च मां कण्ठे सनेहेनाक्लिन्न लॊचनः\nअनुशाधीति कौरव्य तत साधु वद मे वचः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 15, + "text": "ननु नामाहम अश्रौषं वचनं तव पुत्रक\nभूयसी मम पृथ्वीयं यथा पार्थस्य नॊ तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 16, + "text": "भगदत्तः कृपः शल्य आवन्त्यॊ ऽथ जयद्रथः\nभूरिश्रवाः सॊमदत्तॊ महाराजॊ ऽथ बाह्लिकः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 17, + "text": "अश्वत्थामा च भॊजश च मागधश च महाबलः\nबृहद्बलश च काशीशः शकुनिश चापि सौबलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 18, + "text": "मलेच्छाश च बहुसाहस्राः शकाश च यवनैः सह\nसुदक्षिणश च काम्बॊजस तरिगर्ताधिपतिस तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 19, + "text": "भीष्मः पितामहश चैव भारद्वाजॊ ऽथ गौतमः\nशरुतायुश चाच्युतायुश च शतायुश चापि वीर्यवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 20, + "text": "जलसंधॊ ऽथार्श्यशृङ्गी राक्षसश चाप्य अलायुधः\nअलम्बुसॊ महाबाहुः सुबाहुश च महारथः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 21, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ राजानॊ राजसत्तम\nमदर्थम उद्यताः सर्वे पराणांस तयक्त्वा रणे परभॊ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 22, + "text": "येषां मध्ये सथितॊ युद्धे भरातृभिः परिवारितः\nयॊधयिष्याम्य अहं पार्थान पाञ्चालांश चैव सर्वशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 23, + "text": "चेदींश च नृपशार्दूल दरौपदेयांश च संयुगे\nसात्यकिं कुन्तिभॊजं च राक्षसं च घटॊत्कचम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 24, + "text": "एकॊ ऽपय एषां महाराज समर्थः संनिवारणे\nसमरे पाण्डवेयानां संक्रुद्धॊ हय अभिधावताम\nकिं पुनः सहिता वीराः कृतवैराश च पाण्डवैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 25, + "text": "अथ वा सर्व एवैते पाण्डवस्यानुयायिभिः\nयॊत्स्यन्ति सह राजैन्द्र हनिष्यन्ति च तान मृधे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 26, + "text": "कर्णस तव एकॊ मया सार्धं निहनिष्यति पाण्डवान\nततॊ नृपतयॊ वीराः सथास्यन्ति मम शासने" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 27, + "text": "यश च तेषां परणेता वै वासुदेवॊ महाबलः\nन स संनह्यते राजन्न इति माम अब्रवीद वचः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 28, + "text": "तस्याहं वदतः सूत बहुशॊ मम संनिधौ\nयुक्तितॊ हय अनुपश्यामि निहतान पाण्डवान मृधे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 29, + "text": "तेषां मध्ये सथिता यत्र हन्यन्ते मम पुत्रकाः\nवयायच्छमानाः समरे किम अन्यद भागधेयतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 30, + "text": "भीष्मश च निहतॊ यत्र लॊकनाथः परतापवान\nशिखण्डिनं समासाद्य मृगेन्द्र इव जम्बुकम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 31, + "text": "दरॊणश च बराह्मणॊ यत्र सार्व शस्त्रास्त्रपारगः\nनिहतः पाण्डवैः संख्ये किम अन्यद भागधेयतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 32, + "text": "भूरि शवरा हतॊ यत्र सॊमदत्तश च साम्युगे\nबाह्लीकश च महाराज किम अन्याद भग धेयतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 33, + "text": "सुदक्षिणॊ हतॊ यत्र जलसंधश च कौरवः\nशरुतायुश चाच्युतायुश च किम अन्यद भागधेयतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 34, + "text": "बृहद्बलॊ हतॊ यत्र मगधश च महाबलः\nआवन्त्यॊ निहतॊ यत्र तरिगर्तश च जनाधिपः\nसंशप्तकाश च बहवः किम अन्यद भागधेयतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 35, + "text": "अलम्बुसस तथा राजन राक्षासश चाप्य अलायुधः\nआर्श्यशृङ्गश च निहतः किम अन्यद भागधेयतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 36, + "text": "नारायणा हता यत्र गॊपाला युद्धदुर्मदाः\nमलेच्छाश च बहुसाहस्राः किम अन्यद भागधेयतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 37, + "text": "शकुनिः सौबलॊ यत्र कैतव्यश च महाबलः\nनिहतः सबलॊ वीरः किम अन्यद भागधेयतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 38, + "text": "राजानॊ राजपुत्राश च शूराः परिघबाहवः\nनिहता बहवॊ यत्र किम अन्यद भागधेयतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 39, + "text": "नानादेशसमावृत्ताः कषत्रिया यत्र संजय\nनिहताः समरे सर्वे किम अन्यद भागधेयतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 40, + "text": "पुत्राश च मे विनिहताः पौत्राश चैव महाबलाः\nवयस्या भरातरश चैव किम अन्यद भागधेयतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 41, + "text": "भागधेय समायुक्तॊ धरुवम उत्पद्यते नरः\nयश च भाग्यसमायुक्तः स शुभं पराप्नुयान नरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 42, + "text": "अहं वियुक्तः सवैर भाग्यैः पुत्रैश चैवेह संजय\nकथम अद्य भविष्यामि वृद्धः शत्रुवशं गतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 43, + "text": "नान्यद अत्र परं मन्ये वनवासाद ऋते परभॊ\nसॊ ऽहं वनं गमिष्यामि निर्बन्धुर जञातिसंक्षये" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 44, + "text": "न हि मे ऽनयद भवेच छरेयॊ वनाभ्युपगमाद ऋते\nइमाम अवस्थां पराप्तस्य लूनपक्षस्य संजय" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 45, + "text": "दुर्यॊधनॊ हतॊ यत्र शल्यश च निहतॊ युधि\nदुःशासनॊ विशस्तश च विकर्णश च महाबलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 46, + "text": "कथं हि भीमसेनस्य शरॊष्ये ऽहं शब्दम उत्तमम\nएकेन समरे येन हतं पुत्रशतं मम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 47, + "text": "असकृद वदतस तस्य दुर्यॊधन वधेन च\nदुःखशॊकाभिसंतप्तॊ न शरॊष्ये परुषा गिरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 48, + "text": "एवं स शॊकसंतप्तः पार्थिवॊ हतबान्धवः\nमुहुर मुहुर मुह्यमानः पुत्राधिभिर अभिप्लुतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 49, + "text": "विलप्य सुचिरं कालं धृतराष्ट्रॊ ऽमबिका सुतः\nदीर्घम उष्णं च निःश्वस्य चिन्तयित्वा पराभवम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 50, + "text": "दुःखेन महता राजा संतप्तॊ भरतर्षभ\nपुनर्गावल्गणिं सूतं पर्यपृच्छद यथातथम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 51, + "text": "भीष्मद्रॊणौ हतौ शरुत्वा सूतपुत्रं च पातितम\nसेनापतिं परणेतारं किम अकुर्वत मामकाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 52, + "text": "यं यं सेना परणेतारं युधि कुर्वन्ति मामकाः\nअचिरेणैव कालेन तं तं निघ्नन्ति पाण्डवाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 53, + "text": "रणमूर्ध्नि हतॊ भीष्मः पश्यतां वः किरीटिना\nएवम एव हतॊ दरॊणः सर्वेषाम एव पश्यताम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 54, + "text": "एवम एव हतः कर्णः सूतपुत्रः परतापवान\nसा राजकानां सर्वेषां पश्यतां वः किरीटिना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 55, + "text": "पूर्वम एवाहम उक्तॊ वै विदुरेण महात्मना\nदुर्यॊधनापराधेन परजेयं विनशिष्यति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 56, + "text": "के चिन न सम्यक पश्यन्ति मूढाः सम्यक तथापरे\nतद इदं मम मूढस्या तथा भूतं वचः सम ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 57, + "text": "यद अब्रवीन मे धर्मात्मा विदुरॊ दीर्घदर्शिवान\nतत तथा समनुप्राप्तं वचनं सत्यवादिनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 58, + "text": "दैवॊपहतचित्तेन यन मयापकृतं पुरा\nअनयस्य फलं तस्य बरूहि गावल्गणे पुनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 59, + "text": "कॊ वा मुखम अनीकानाम आसीत कर्णे निपातिते\nअर्जुनं वासुदेवं च कॊ वा परत्युद्ययौ रथी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 60, + "text": "के ऽरक्षन दक्षिणं चक्रं मद्रराजस्य संयुगे\nवामं च यॊद्धुकामस्य के वा वीरस्य पृष्ठतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 61, + "text": "कथं च वः समेतानां मद्रराजॊ महाबलः\nनिहतः पाण्डवैः संख्ये पुत्रॊ वा मम संजय" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 62, + "text": "बरूहि सर्वं यथातत्त्वं भरतानां महाक्षयम\nयथा च निहतः संख्ये पुत्रॊ दुर्यॊधनॊ मम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 63, + "text": "पाञ्चालाश च यथा सर्वे निहताः सपदानुगाः\nधृष्टद्युम्नः शिखाण्डी च दरौपद्याः पञ्च चात्मजाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 64, + "text": "पाण्डवाश च यथा मुक्तास तथॊभौ सात्वतौ युधि\nकृपश च कृतवर्मा च भारद्वाजस्य चात्मजः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 2, + "shloka": 65, + "text": "यद यथा यादृशं चैव युद्धं वृत्तं च सांप्रतम\nअहिलं शरॊतुम इच्छामि कुशलॊ हय असि संजय" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nशृणु राजन्न अवहितॊ यथावृत्तॊ महान कषयः\nकुरूणां पाण्डवानां च समासाद्य परस्परम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 2, + "text": "निहते सूतपुत्रे तु पाण्डवेन महात्मना\nविद्रुतेषु च सैन्येषु समानीतेषु चासकृत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 3, + "text": "विमुखे तव पुत्रे तु शॊकॊपहतचेतसि\nभृशॊद्विग्नेषु सैन्येषु दृष्ट्वा पार्थस्य विक्रमम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 4, + "text": "धयायमानेषु सैन्येषु दुःखं पराप्तेषु भारत\nबलानां मध्यमानानां शरुत्वा निनदम उत्तमम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 5, + "text": "अभिज्ञानं नरेन्द्राणां विकृतं परेक्ष्य संयुगे\nपतितान रथनीडांश च रथांश चापि महात्मनाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 6, + "text": "रणे विनिहतान नागान दृष्ट्वा पत्तींश च मारिष\nआयॊधनं चातिघॊरं रुद्रस्याक्रीड संनिभम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 7, + "text": "अप्रख्यातिं गतानां तु राज्ञां शतसहस्रशः\nकृपाविष्टः कृपॊ राजन वयः शीलसमन्वितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 8, + "text": "अब्रवीत तत्र तेजस्वी सॊ ऽभिसृत्य जनाधिपम\nदुर्यॊधनं मन्युवशाद वचनं वचनक्षमः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 9, + "text": "दुर्यॊधन निबॊधेदं यत तवा वक्ष्यामि कौरव\nशरुत्वा कुरु महाराज यदि ते रॊचते ऽनघ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 10, + "text": "न युद्धधर्माच छरेयान वै पन्था राजेन्द्र विद्यते\nयं समाश्रित्य युध्यन्ते कषत्रियाः कषत्रियर्षभ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 11, + "text": "पुत्रॊ भराता पिता चैव सवस्रेयॊ मातुलस तथा\nसंबन्धिबन्धवाश चैव यॊध्या वै कषत्रजीविना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 12, + "text": "वधे चैव परॊ धर्मस तथाधर्मः पलायने\nते सम घॊरां समापन्ना जीविकां जीवितार्थिनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 13, + "text": "तत्र तवां परतिवक्ष्यामि किं चिद एव हितं वचः\nहते भीष्मे च दरॊणे च कर्णे चैव महारथे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 14, + "text": "जयद्रथे च निहते तव भरातृषु चानघ\nलक्ष्मणे तव पुत्रे च किं शेषं पर्युपास्महे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 15, + "text": "येषु भारं समासज्य राज्ये मतिम अकुर्महि\nते संत्यज्य तनूर याताः शूरा बरह्म विदां गतिम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 16, + "text": "वयं तव इह विना भूता गुणवद्भिर महारथैः\nकृपणं वर्तयिष्याम पातयित्वा नृपान बहून" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 17, + "text": "सर्वैर अपि च जीवद्भिर बीभत्सुर अपराजितः\nकृष्ण नेत्रॊ महाबाहुर देवैर अपि दुरासदः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 18, + "text": "इन्द्र कार्मुकवज्राभम इन्द्रकेतुम इवॊच्छ्रितम\nवानरं केतुम आसाद्य संचचाल महाचमूः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 19, + "text": "सिंहनादेन भीमस्य पाञ्चजन्य सवनेन च\nगाण्डीवस्य च निर्घॊषात संहृष्यन्ति मनांसि नः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 20, + "text": "चरन्तीव महाविद्युन मुष्णन्ति नयनप्रभाम\nअलातम इव चाविद्धं गाण्डीवं समदृश्यत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 21, + "text": "जाम्बूनदविचित्रं च धूयमानं महद धनुः\nदृश्यते दिक्षु सर्वासु विद्युद अभ्रघनेष्व इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 22, + "text": "उद्यमानश च कृष्णेन वायुनेव बलाहकः\nतावकं तद बलं राजन्न अर्जुनॊ ऽसत्रविदां वरः\nगहनं शिशिरे कक्षं ददाहाग्निर इवॊत्थितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 23, + "text": "गाहमानम अनीकानि महेन्द्रसदृशप्रभम\nधनंजयम अपश्याम चतुर्दन्तम इव दविपम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 24, + "text": "विक्षॊभयन्तं सेनां ते तरासयन्तं च पार्थिवान\nधनंजयम अपश्याम नलिनीम इव कुञ्जरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 25, + "text": "तरासयन्तं तथा यॊधान धनुर घॊषेण पाण्डवम\nभूय एनम अपश्याम सिंहं मृगगणा इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 26, + "text": "सर्वलॊकमहेष्वासौ वृषभौ सर्वधन्विनाम\nआमुक्तकवचौ कृष्णौ लॊकमध्ये विरेजतुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 27, + "text": "अद्य सप्त दशाहानि वर्तमानस्य भारत\nसंग्रामस्यातिघॊरस्य वध्यतां चाभितॊ युधि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 28, + "text": "वायुनेव विधूतानि तवानीकानि सर्वशः\nशरद अम्भॊद जालानि वयशीर्यन्त समन्ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 29, + "text": "तां नावम इव पर्यस्तां भरान्तवातां महार्णवे\nतव सेनां महाराज सव्यसाची वयकम्पयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 30, + "text": "कव नु ते सूतपुत्रॊ ऽभूत कव नु दरॊणः सहानुगः\nअहं कव च कव चात्मा ते हार्दिक्यश च तथा कव नु\nदुःशासनश च भराता ते भरातृभिः सहितः कव नु" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 31, + "text": "बाणगॊचर संपाप्तं परेक्ष्य चैव जयद्रथम\nसंबन्धिनस ते भरातॄंश च सहायान मातुलांस तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 32, + "text": "सर्वान विक्रम्य मिषतॊ लॊकांश चाक्रम्य मूर्धनि\nजयद्रथॊ हतॊ राजन किं नु शेषम उपास्महे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 33, + "text": "कॊ वेह स पुमान अस्ति यॊ विजेष्यति पाण्डवम\nतस्य चास्त्राणि दिव्यानि विविधानि महात्मनः\nगाण्डीवस्य च निर्घॊषॊ वीर्याणि हरते हि नः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 34, + "text": "नष्टचन्द्रा यथा रात्रिः सेनेयं हतनायका\nनागभग्नद्रुमा शुष्का नदीवाकुलतां गता" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 35, + "text": "धवजिन्यां हतनेत्रायां यथेष्टं शवेतवाहनः\nचरिष्यति महाबाहुः कक्षे ऽगनिर इव संज्वलन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 36, + "text": "सात्यकेश चैव यॊ वेगॊ भीमसेनस्य चॊभयॊः\nदरयेत गिरीन सर्वाञ शॊषयेत च सागरान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 37, + "text": "उवाच वाक्यं यद भीमः सभामध्ये विशां पते\nकृतं त सकलं तेन भूयश चैव करिष्यति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 38, + "text": "परमुखस्थे तदा कर्णे बलं पाण्डव रक्षितम\nदुरासदं तथा गुप्तं गूढं गाण्डीवधन्वना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 39, + "text": "युष्माभिस तानि चीर्णानि यान्य असाहूनि साधुषु\nअकारणकृतान्य एव तेषां वः फलम आगतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 40, + "text": "आत्मनॊ ऽरथे तवया लॊकॊ यत्नतः सर्व आहृतः\nस ते संशयितस तात आत्मा च भरतर्षभ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 41, + "text": "रक्ष दुर्यॊधनात्मानम आत्मा सर्वस्य भाजनम\nभिन्ने हि भाजने तात दिशॊ गच्छति तद्गतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 42, + "text": "हीयमानेन वै संधिः पर्येष्टव्यः समेन च\nविग्रहॊ वर्धमानेन नीतिर एषा बृहस्पतेः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 43, + "text": "ते वयं पाण्डुपुत्रेभ्यॊ हीनाः सवबलशक्तितः\nअत्र ते पाण्डवैः सार्धं संधिं मन्ये कषमं परभॊ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 44, + "text": "न जानीते हि यः शरेयः शरेयसश चावमन्यते\nस कषिप्रं भरश्यते राज्यान न च शरेयॊ ऽनुविन्दति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 45, + "text": "परणिपत्य हि राजानं राज्यं यदि लभेमहि\nशरेयः सयान न तु मौढ्येन राजन गन्तुं पराभवम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 46, + "text": "वैचित्रवीर्य वचनात कृपा शील्लॊ युधिष्ठिरः\nविनियुञ्जीत राज्ये तवां गॊविन्द वचनेन च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 47, + "text": "यद बरूयाद धि हृषीकेशॊ राजानम अपराजितम\nअर्जुनं भीमसेनं च सर्वं कुर्युर असंशयम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 48, + "text": "नातिक्रमिष्यते कृष्णॊ वचनं कौरवस्य ह\nधृतराष्ट्रस्य मन्ये ऽहं नापि कृष्णस्य पाण्डवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 49, + "text": "एतत कषमम अहं मन्ये तव पार्थैर अविग्रहम\nन तव बरवीमि कार्पण्यान न पराणपरिरक्षणात\nपथ्यं राजन बरवीमि तवां तत्परासुः समरिष्यसि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 3, + "shloka": 50, + "text": "इति वृद्धॊ विलप्यैतत कृपः शारद्वतॊ वचः\nदीर्घम उष्णं च निःश्वस्य शुशॊच च मुमॊह च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nएवम उक्तॊ ऽतॊ राजा गौतमेन यशस्विना\nनिःश्वस्य दीर्घम उष्णं च तूष्णीम आसीद विशां पते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ मुहूर्तं स धयात्वा धार्तराष्ट्रॊ महामनाः\nकृपं शारद्वतं वाक्यम इत्य उवाच परंतपः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 3, + "text": "यत किं चित सुहृदा वाच्यं तत सर्वं शरावितॊ हय अहम\nकृतं च भवता सर्वं पराणान संत्यज्य युध्यता" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 4, + "text": "गाहमानम अनीकानि युध्यमानं महारथैः\nपाण्डवैर अतितेजॊभिर लॊकस तवाम अनुदृष्टवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 5, + "text": "सुहृदा यद इदं वाच्यं भवता शरावितॊ हय अहम\nन मां परीणाति तत सर्वं मुमूर्षॊर इव भेषजम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 6, + "text": "हेतुकारण संयुक्तं हितं वचनम उत्तमम\nउच्यमानं महाबाहॊ न मे विप्राग्र्य रॊच्चते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 7, + "text": "राज्याद विनिकृतॊ ऽसमाभिः कथं सॊ ऽसमासु विश्वसेत\nअक्षद्यूते च नृपतिर जितॊ ऽसमाभिर महाधनः\nस कथं मम वाक्यानि शरद्दध्याद भूय एव तु" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 8, + "text": "तथा दौत्येन संप्राप्तः कृष्णः पार्थ हिते रतः\nपरलब्धश च हृषीकेशस तच च कर्म विरॊधितम\nस च मे वचनं बरह्मन कथम एवाभिमंस्यते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 9, + "text": "विललाप हि यत कृष्णा सभामध्ये समेयुषी\nन तन मर्षयते कृष्णॊ न राज्यहरणं तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 10, + "text": "एकप्राणाव उभौ कृष्णाव अन्यॊन्यं परति संहतौ\nपुरा यच छरुतम एवासीद अद्य पश्यामितत परभॊ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 11, + "text": "सवस्रीयं च हतं शरुत्वा दुःखस्वपिति केशवः\nकृतागसॊ वयं तस्य स मदर्थं कथं कषमेत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 12, + "text": "अभिमन्यॊर विनाशेन न शर्म लभते ऽरजुनः\nस कथं मद धिते यत्नं परकरिष्यति याचितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 13, + "text": "मध्यमः पाण्डवस तीक्ष्णॊ भीमसेनॊ महाबलः\nपरतिज्ञात्म च तेनॊग्रं स भाज्येत न संनमेत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 14, + "text": "उभौ तौ बद्धनिस्त्रिंशाव उभौ चाबद्ध कङ्कटौ\nकृतवैराव उभौ वीरौ यमाव अपि यमॊपमौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 15, + "text": "धृष्टद्युम्नः शिखण्डी च कृतवैरौ मया सह\nतौ कथं मद धिते यत्नं परकुर्यातां दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 16, + "text": "दुःशासनेन यत कृष्णा एकवस्त्रा रजस्वला\nपरिक्लिष्टा सभामध्ये सर्वलॊकस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 17, + "text": "तथा विवसनां दीनां समरन्त्य अद्यापि पाण्डवाः\nन निवारयितुं शक्याः संग्रामात ते परंतपाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 18, + "text": "यदा च दरौपदी कृष्णा मद विनाशाय दुःखिता\nउग्रं तेपे तपः कृष्णा भर्तॄणाम अर्थसिद्धये\nसथण्डिले नित्यदा शेते यावद वैरस्य यातना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 19, + "text": "निक्षिप्य मानं दर्पं च वासुदेव सहॊदरा\nकृष्णायाः परेक्ष्यवद भूत्वा शुश्रूषां कुरुते सदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 20, + "text": "इति सर्वं समुन्नद्धं न निर्वाति कथं चन\nअभिमन्यॊर विनाशेन स संधेयः कथं मया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 21, + "text": "कथं च नाम भुक्त्वेमां पृथिवीं सागराम्बराम\nपाण्डवानां परसादेन भुञ्जीयां राज्यम अल्पकम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 22, + "text": "उपर्य उपरि राज्ञां वै जवलितॊ भास्करॊ यथा\nयुधिष्ठिरं कथं पश्चाद अनुयास्यामि दासवत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 23, + "text": "कथं भुक्त्वा सवयं भॊगान दत्त्वा दायांश च पुष्कलान\nकृपणं वर्तयिष्यामि कृपणैः सह जीविकाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 24, + "text": "नाभ्यसूयामि ते वाक्यम उक्तं सनिग्धं हितं तवया\nन तु संधिम अहं मन्ये पराप्तकालं कथं चन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 25, + "text": "सुनीतम अनुपश्यामि सुयुद्धेन परंतप\nनायं कलीबयितुं कालः संयॊद्धुं काल एव नः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 26, + "text": "इष्टं मे बहुभिर यज्ञैर दत्ता विप्रेषु दक्ष्णिणाः\nपराप्ताः करमश्रुता वेदाः शत्रूणां मूर्ध्नि च सथितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 27, + "text": "भृत्यमे सुभृतास तात दीनश चाभ्युद्धृतॊ जनः\nयातानि परराष्ट्राणि सवराष्ट्रम अनुपालितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 28, + "text": "भुक्ताश च विविधा भॊगास तरिवर्गः सेवितॊ मया\nपितॄणां गतम आनृण्यं कषत्रधर्मस्य चॊभयॊः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 29, + "text": "न धरुवं सुखम अस्तीह कुतॊ राज्यं कुतॊ यशः\nइह कीर्तिर विधातव्या सा च युद्धेन नान्यथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 30, + "text": "गृहे यत कषत्रियस्यापि निधनं तद विगर्हितम\nअधर्मः सुमहान एष यच छय्या मरणं गृहे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 31, + "text": "अरण्ये यॊ विमुञ्चेत संग्रामे वा तनुं नरः\nकरतून आहृत्य महतॊ महिमानं स गच्छति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 32, + "text": "कृपणं विपलन्न आर्तॊ जरयाभिपरिप्लुतः\nमरियते रुदतां मध्ये जञातीनां न स पूरुषः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 33, + "text": "तयक्त्वा तु विविधान भॊगान पराप्तानां मरमां गतिम\nअपीदानीं सुयुद्धेन गच्छेयं सत सलॊकताम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 34, + "text": "शूराणाम आर्य वृत्तानां संग्रमेष्व अनिवर्तिनाम\nधीमतां सत्यसंधानां सर्वेषां करतुयाजिनाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 35, + "text": "शस्त्रावभृथम आप्तानां धरुवं वासस तरिविष्टपे\nमुदा नूनं परपश्यन्ति शुभ्रा हय अप्सरसां गणाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 36, + "text": "पश्यन्ति नूनं पितरः पूजिताञ शक्र संसदि\nअप्सरॊभिः परिवृतान मॊदमानांस तरिविष्टपे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 37, + "text": "पन्थानम अमरैर यातं शूरैश चैवानिवर्तिभिः\nअपि तैः संगतं मार्गं वयम अप्य आरुहेमहि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 38, + "text": "पितामहेन वृद्धेन तथाचर्येण धीमता\nजयद्रथेन कर्णेन तथा दुःशासनेन च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 39, + "text": "घटमाना मदर्थे ऽसमिन हताः शूरा जनाधिपाः\nशेरते लॊहिताक्ताङ्गाः पृथिव्यां शरविक्षताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 40, + "text": "उत्तमास्त्रविदः शूरा यथॊक्तक्रतुयाजिनः\nतयक्त्वा पराणान यथान्यायम इन्द्र सद्मसु धिष्ठिताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 41, + "text": "तैस तव अयं रचितः पन्था दुर्गमॊ हि पुनर भवेत\nसंपतद्भिर महावेगैर इतॊ याद्भिश च सद गतिम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 42, + "text": "ये मदर्थे हताः शूरास तेषां कृतम अनुस्मरन\nऋणं तत परतिमुञ्चानॊ न राज्ये मन आदधे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 43, + "text": "पातयित्वा वयस्यांश च भरातॄन अथ पितामहान\nजीवितं यदि रक्षेयं लॊकॊ मां गर्हयेद धरुवम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 44, + "text": "कीदृशं च भवेद राज्यं मम हीनस्य बन्धुभिः\nसखिभिश च सुहृद्भिश च परणिपत्य च पाण्डवम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 45, + "text": "सॊ ऽहम एतादृशं कृत्वा जगतॊ ऽसय पराभवम\nसुयुद्धेन ततः सवर्गं पराप्स्यामि न तद अन्यथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 46, + "text": "एवं दुर्यॊधनेनॊक्तं सर्वे संपूज्य तद वचः\nसाधु साध्व इति राजानं कषत्रियाः संबभाषिरे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 47, + "text": "पराजयम अशॊचन्तः कृतचित्ताश च विक्रमे\nसर्वे सुनिश्चिता यॊद्धुम उदग्रमनसॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 48, + "text": "ततॊ वाहान समाश्वास्य सर्वे युद्धाभिनन्दिनः\nऊने दवियॊजने गत्वा परत्यतिष्ठन्त कौरवाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 49, + "text": "आकाशे विद्रुमे पुण्ये परस्थे हिमवतः शुभे\nअरुणां सरस्वतीं पराप्य पपुः सस्नुश च तज जलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 4, + "shloka": 50, + "text": "तव पुत्राः कृतॊत्साहाः पर्यवर्तन्त ते ततः\nपर्यवस्थाप्य चात्मानम अन्यॊन्येन पुनस तदा\nसर्वे राजन नयवर्तन्त कषत्रियाः कालचॊदिताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 5, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nअथ हैमवते परस्थे सथित्वा युद्धाभिनन्दिनः\nसर्व एव महाराज यॊधास तत्र समागताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 5, + "shloka": 2, + "text": "शल्यश च चित्रसेनश च शकुनिश च महारथः\nअश्वत्थामा कृपश चैव कृतवर्मा च सात्वतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 5, + "shloka": 3, + "text": "सुषेणॊ ऽरिष्टसेनश च धृतसेनश च वीर्यवान\nजयत्सेनश च राजानस ते रात्रिम उषितास ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 5, + "shloka": 4, + "text": "रणे कर्णे हते वीरे तरासिता जितकाशिभिः\nनालभञ शर्म ते पुत्रा हिमवन्तम ऋते गिरिम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 5, + "shloka": 5, + "text": "ते ऽबरुवन सहितास तत्र राजानं सैन्यसंनिधौ\nकृतयत्ना रणे राजन साम्पूज्य विधिवत तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 5, + "shloka": 6, + "text": "कृत्वा सेना परणेतारं परांस तवं यॊद्धुम अर्हसि\nयेनाभिगुप्ताः संग्रामे जयेमासु हृदॊ वयम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 5, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनः सथित्वा रणे रथवरॊत्तमम\nसर्वयुद्धविभागज्ञम अन्तकप्रतिमं युधि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 5, + "shloka": 8, + "text": "सवङ्गं परच्छन्नशिरसं कम्बुग्रीवं परियंवदम\nवयाकॊशपद्माभिमुखं वयाघ्रास्यं मेरुगौरवम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 5, + "shloka": 9, + "text": "सथाणॊर वृषस्य सदृशं सकन्धनेत्र गतिस्वरैः\nपुष्टश्लिष्टायत भुजं सुविस्तीर्ण घनॊरसम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 5, + "shloka": 10, + "text": "जवे बले च सदृशम अरुणानुज वातयॊः\nआदित्यस्य तविषा तुल्यं बुद्ध्या चॊशनसा समम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 5, + "shloka": 11, + "text": "कान्ति रूपमुखैश्वर्यैस तरिभिश चन्द्रमसॊपमम\nकाञ्चनॊपल संघातैः सदृशं शलिष्टसंधिकम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 5, + "shloka": 12, + "text": "सुवृत्तॊरु कटी जङ्घं सुपादं सवङ्गुलीनखम\nसमृत्वा समृत्वैव च गुणान धात्रा यत्नाद विनिर्मितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 5, + "shloka": 13, + "text": "सर्वलक्षणसंपन्नं निपुणं शरुतिसागरम\nजेतारं तरसारीणाम अजेयं शत्रुभिर बलात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 5, + "shloka": 14, + "text": "दशाङ्गं यश चतुष्पादम इष्वस्त्रं वेद तत्त्वतः\nसाङ्गंश च चतुरॊ वेदान सम्यग आख्यान पञ्चमान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 5, + "shloka": 15, + "text": "आराध्य तर्यम्बलं यत्नाद वरतैर उग्रैर महातपाः\nअयॊनिजायाम उत्पन्नॊ दरॊणेनायॊनिजेन यः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 5, + "shloka": 16, + "text": "तम अप्रतिमकर्माणं रूपेणासदृशं भुवि\nपारगं सर्वविद्यानां गुणार्णवम अनिन्दितम\nतम अभ्येत्यात्मजस तुभ्यम अश्वत्थामानम अब्रवीत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 5, + "shloka": 17, + "text": "यं पुरसः कृत्यसहिता युधि जेष्याम पाण्डवान\nगुरुपुत्रॊ ऽदय सर्वेषाम अस्माकं परमा गतिः\nभवांस तस्मान नियॊगात ते कॊ ऽसतु सेनापतिर मम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 5, + "shloka": 18, + "text": "[दरुणि]\nअयं कुलेन वीर्येण तेजसा यशसा शरिया\nसर्वैर गुणैः समुदितः शल्यॊ नॊ ऽसतु चमूपतिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 5, + "shloka": 19, + "text": "भागिनेयान निजांस तयक्त्वा कृतज्ञॊ ऽसमान उपागतः\nमहासेनॊ महाबाहुर महासेन इवापरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 5, + "shloka": 20, + "text": "एनं सेनापतिं कृत्वा नृपतिं नृपसत्तम\nशक्यः पराप्तुं जयॊ ऽसमाभिर देवैः सकन्दम इवाजितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 5, + "shloka": 21, + "text": "तथॊक्ते दरॊणपुत्रेण सर्व एव नराधिपाः\nपरिवार्य सथिताः शल्यं जयशब्दांश च चक्रिरे\nयुद्धाय च मतिं चक्रूर आवेशं च परं ययुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 5, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनः शल्यं भूमौ सथित्वा रथे सथितम\nउवाच पराञ्जलिर भूत्वा राम भीष्म समं रणे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 5, + "shloka": 23, + "text": "अयं स कालः संप्राप्तॊ मित्राणां मित्रवत्सल\nयत्र मित्रम अमित्रं वा परीक्षन्ते बुधा जनाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 5, + "shloka": 24, + "text": "स भवान अस्तु नः शूरः परणेता वाहिनीमुखे\nरणं च याते भवति पाण्डवा मन्दचेतसः\nभविष्यन्ति सहामात्याः पाञ्चालाश च निरुद्यमाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 5, + "shloka": 25, + "text": "[षल्य]\nयत तु मां मन्यसे राजन कुरुराज करॊमि तत\nतवत्प्रियार्थं हि मे सर्वं पराणा राज्यं धनानि च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 5, + "shloka": 26, + "text": "[दुर]\nसेनापत्येन वरये तवाम अहं मातुलातुलम\nसॊ ऽसमान पाहि युधां शरेष्ठ सकान्दॊ देवान इवाहवे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 5, + "shloka": 27, + "text": "अभिषिच्यस्व राजेन्द्र देवानाम इव पावकिः\nजहि शत्रून रणे वीर महेन्द्रॊ दानवान इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nएतच छरुत्वा वचॊ राज्ञॊ मद्रराजः परतापवान\nदुर्यॊधनं तदा राजन वाक्यम एतद उवाच ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 2, + "text": "दुर्यॊधन महाबाहॊ शृणु वाक्यविदां वर\nयाव एतौ मन्यसे कृष्णौ रथस्थौ रथिनां वरौ\nन मे तुल्याव उभाव एतौ बाहुवीर्ये कथं चन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 3, + "text": "उद्यतां पृथिवीं सर्वां ससुरासुरमानवाम\nयॊधयेयं रणमुखे संक्रुद्धः किम उ पाण्डवान\nविजेष्ये च रणे पार्थान सॊमकांश च समागतान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 4, + "text": "अहं सेना परणेता ते भविष्यामि न संशयः\nतं च वयूहं विधास्यामि न तरिष्यन्ति यं परे\nइति सत्यं बरवीम्य एष दुर्यॊधन न संशयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 5, + "text": "एवम उक्तस ततॊ राजा मद्राधिपतिम अञ्जसा\nअभ्यषिञ्चत सेनाया मध्ये भरतसत्तम\nविधिना शस्त्रदृष्टेन हृष्टरूपॊ विशां पते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 6, + "text": "अभिषिक्ते ततस तस्मिन सिंहनादॊ महान अभूत\nतव सैन्येष्व अवाद्यन्त वादित्राणि च भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 7, + "text": "हृष्टाश चासंस तदा यॊधा मद्रकाश च महारथाः\nतुष्टुवुश चैव राजानं शल्यम आहवशॊभिनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 8, + "text": "जय राजंश चिरं जीव जहि शत्रून समागतान\nतव बाहुबलं पराप्य धार्तराष्ट्रामहा बलाः\nनिखिलां पृथिवीं सर्वां परशासन्तु हतद्विषः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 9, + "text": "तवं हि शक्तॊ रणे जेतुं ससुरासुरमानवान\nमर्त्यधर्माण इह तु किम उ सॊमक सृञ्जयान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 10, + "text": "एवं संस्तूयमानस तु मद्राणाम अधिपॊ बली\nहर्षं पराप तदा वीरॊ दुरापम अकृतात्मभिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 11, + "text": "[षल्य]\nअद्यैवाहं रणे सर्वान पाञ्चालान सह पाण्डवैः\nनिहनिष्यामि राजेन्द्र सवर्गं यास्यामि वा हतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 12, + "text": "अद्य पश्यन्तु मां लॊका विचरन्तम अभीतवत\nअद्य पाण्डुसुताः सर्वे वासुदेवः ससात्यकिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 13, + "text": "पाञ्चालाश चेदयश चैव दरौपदेयाश च सर्वशः\nधृष्टद्युम्नः शिखण्डी च सर्वे चापि परभद्रकाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 14, + "text": "विक्रमं मम पश्यन्तु धनुषश च महद बलम\nलाघवं चास्त्रवीर्यं च भुजयॊश च बलं युधि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 15, + "text": "अद्य पश्यन्तु मे पार्थाः सिद्धाश च सहचारणैः\nयादृशं मे बलं बाह्वॊः साम्पद अस्त्रेषु या च मे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 16, + "text": "अद्य मे विक्रमं दृष्ट्वा पाण्डवानां महारथाः\nपरतीकार परा भूत्वा चेष्टन्तां विविधाः करियाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 17, + "text": "अद्य सैन्यानि पाण्डूनां दरावयिष्ये समन्ततः\nदरॊण भीष्माव अति विभॊ सूतपुत्रं च संयुगे\nविचरिष्ये रणे युध्यन परियार्थं तव कौरव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 18, + "text": "[स]\nअभिषिक्ते तदा शल्ये तव सैन्येषु मानद\nन कर्ण वयसनं किं चिन मेनिरे तत्र भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 19, + "text": "हृष्टाः सुमनसश चैव बभूवुस तत्र सैनिकाः\nमेनिरे निहतान पार्थान मद्रराजवशं गतान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 20, + "text": "परहर्षं पराप्य सेना तु तावकी भरतर्षभ\nतां रात्रिं सुखिनी सुप्ता सवस्थचित्तेव साभवत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 21, + "text": "सैन्यस्य तव तं शब्दं शरुत्वा राजा युधिष्ठिरः\nवार्ष्णेयम अब्रवीद वाक्यं सर्व कषत्रस्य शृण्वतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 22, + "text": "मद्रराजः कृतः शल्यॊ धार्तराष्ट्रेण माधव\nसेनापतिर महेष्वासः सर्वसैन्येषु पूजितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 23, + "text": "एतच छरुत्वा यथा भूतं कुरु माधव यत कषमम\nभवान नेताच गॊप्ता च विधत्स्व यद अनन्तरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 24, + "text": "तम अब्रवीन महाराज वासुदेवॊ जनाधिपम\nआर्तायनिम अहं जाने यथातत्त्वेन भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 25, + "text": "वीर्यवांश च महातेजा महात्मा च विशेषतः\nकृती च चित्रयॊधी च समयुक्तॊ लाघवेन च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 26, + "text": "यादृग भीष्मस तथा दरॊणॊ यादृक कर्णश च संयुगे\nतादृशस तद विशिष्टॊ वा मद्रराजॊ मतॊ मम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 27, + "text": "युध्यमानस्य तस्याजौ चिन्तयन्न एव भारत\nयॊद्धारं नाधिगच्छामि तुल्यरूपं जनाधिप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 28, + "text": "शिखण्ड्यर्जुन भीमानां सात्वतस्य च भारत\nधृष्टद्युम्नस्य च तथा बलेनाभ्यधिकॊ रणे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 29, + "text": "मद्रराजॊ महाराज सिंहद्विरदविक्रमः\nविचरिष्यत्य अभीः काले कालः करुद्धः परजास्व इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 30, + "text": "तस्याद्य न परपश्यामि परतियॊद्धारम आहवे\nतवाम ऋते पुरुषव्याघ्र शार्दूलसमविक्रमम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 31, + "text": "सदेवलॊके कृत्स्ने ऽसमिन नान्यस तवत्तः पुमान भवेत\nमद्रराजं रणे करुद्धं यॊ हन्यात कुरुनन्दन\nअहन्य अहनि युध्यन्तं कषॊभयन्तं बलं तव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 32, + "text": "तस्माज जहि रणे शल्यं मघवान इव शम्बरम\nअतिपश्चाद असौ वीरॊ धार्तराष्ट्रेण सत्कृतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 33, + "text": "तवैव हि जयॊ नूनं हते मद्रेश्वरे युधि\nतस्मिन हते हतं सर्वं धार्तराष्ट्र बलं महत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 34, + "text": "एतच छरुत्वा महाराज वचनं मम सांप्रतम\nपरत्युद्याहि रणे पार्थ मद्रराजं महाबलम\nजहि चैनं महाबाहॊ वासवॊ नमुचिं यथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 35, + "text": "न चैव अत्र दया कार्या मातुलॊ ऽयं ममेति वै\nकषत्रधर्मं पुरस्कृत्य जहि मद्रजनेश्वरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 36, + "text": "भीष्मद्रॊणार्णवं तीर्त्वा कर्ण पातालसंभवम\nमा निमज्जस्व सगणः शल्यम आसाद्य गॊष्पदम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 37, + "text": "यच च ते तपसॊ वीर्यं यच च कषात्रं बलं तव\nतद दर्शय रणे सर्वं जहि चैनं महारथम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 38, + "text": "एतावद उक्त्वा वचनं केशवः परवीरहा\nजगाम शिबिरं सायं पूज्यमानॊ ऽथ पाण्डवैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 39, + "text": "केशवे तु तदा याते धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nविसृज्य सर्वान भरातॄंश च पाञ्चालान अथ सॊमकान\nसुष्वाप रजनीं तां तु विशल्य इव कुञ्जरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 40, + "text": "ते च सर्वे महेष्वासाः पाञ्चालाः पाण्डवास तथा\nकर्णस्य निधने हृष्टाः सुषुपुस तां निशां तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 6, + "shloka": 41, + "text": "गतज्वरं महेष्वासं तीर्णपारं महारथम\nबभूव पाण्डवेयानां सैन्यं परमुदितं निशि\nसूतपुत्रस्य निधने जयं लब्ध्वा च मारिष" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nवयतीतायां रजन्यां तु राजा दुर्यॊधनस तदा\nअब्रवीत तावकान सर्वान संनह्यन्तां महारथाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 2, + "text": "राज्ञस तु मतम आज्ञाय सामनह्यत सा चमूः\nअयॊजयन रथांस तूर्णं पर्यधावंस तथापरे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 3, + "text": "अकल्प्यन्त च मातङ्गाः समनह्यन्त पत्तयः\nहयान आस्तरणॊपेतांश चक्रुर अन्ये सहास्रशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 4, + "text": "वादित्राणां च निनदः परादुरासीद विशां पते\nबॊधनार्थं हि यॊधानां सैन्यानां चाप्य उदीर्यताम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ बलानि सर्वाणि सेना शिष्टानि भारत\nसंनद्धान्य एव ददृशुर मृत्युं कृत्वा निवर्तनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 6, + "text": "शल्यं सेनापतिं कृत्वा मद्रराजं महारथाः\nपरविभज्य बलं सर्वम अनीकेषु वयवस्थिताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 7, + "text": "ततः सर्वे समागम्य पुत्रेण तव सैनिकाः\nकृपश च कृतवर्मा च दरौणिः शल्यॊ ऽथ सौबलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 8, + "text": "अन्ये च पार्थिवाः शेषाः समयं चक्रिरे तदा\nन न एकेन यॊद्धव्यं कथं चिद अपि पाण्डवैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 9, + "text": "यॊ हय एकः पाण्डवैर युध्येद यॊ वा युध्यन्तम उत्सृजेत\nस पञ्चभिर भवेद युक्तः पातकैः सॊपपातकैः\nअन्यॊन्यं परिरक्षद्भिर यॊद्धव्यं सहितैश च नः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 10, + "text": "एवं ते समयं कृत्वा सर्वे तत्र महारथाः\nमद्रराजं पुरस्कृत्य तूर्णम अभ्यद्रवन परान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 11, + "text": "तथैव पाण्डवा राजन वयूह्य सैन्यं महारणे\nअभ्ययुः कौरवान सर्वान यॊत्स्यमानाः समन्ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 12, + "text": "तद बलं भरतश्रेष्ठ कषुब्ब्धार्णव समस्वनम\nसमुद्धूतार्णवाकारम उद्धूत रथकुञ्जरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 13, + "text": "[धृ]\nदरॊणस्य भीष्मस्य च वै राधेयस्य च मे शरुतम\nपातनं शंस मे भूयः शल्यस्याथ सुतस्य मे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 14, + "text": "कथं रणे हतः शल्यॊ धर्मराजेन संजय\nभीमेन च महाबाहुः पुत्रॊ दुर्यॊधनॊ मम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 15, + "text": "[स]\nकषयं मनुष्यदेहानां रथनागाश्वसंक्षयम\nशृणु राजन सथिरॊ भूत्वा संग्रामं शंसतॊ मम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 16, + "text": "आशा बलवती राजन पुत्राणां ते ऽभवत तदा\nहते भीष्मे च दरॊणे च सूतपुत्रे च पातिते\nशल्यः पार्थान रणे सर्वान निहनिष्यति मारिष" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 17, + "text": "ताम आशां हृदये कृत्वा समाश्वास्य च भारत\nमद्रराजं च समरे समाश्रित्य महारथम\nनाथवन्तम अथात्मानम अमन्यत सुतस तव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 18, + "text": "यदा कर्णे हते पार्थाः सिंहनादं परचक्रिरे\nतदा राजन धार्तराष्ट्रान आविवेश महद भयम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 19, + "text": "तान समाश्वास्यतु तदा मद्रराजः परतापवान\nवयूह्य वयूहं महाराज सर्वतॊभद्रम ऋद्धिमत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 20, + "text": "परत्युद्यातॊ रणे पार्थान मद्रराजः परतापवान\nविधुन्वन कार्मुकं चित्रं भारघ्नं वेगवत्तरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 21, + "text": "रथप्रवरम आस्थाय सैन्धवाश्वं महारथः\nतस्य सीता महाराज रथस्थाशॊभयद रथम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 22, + "text": "स तेन संवृतॊ वीरॊ रथेनामित्रकर्शनः\nतस्थौ शूरॊ महाराज पुत्राणां ते भयप्रणुत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 23, + "text": "परयाणे मद्रराजॊ ऽभून मुखं वयूहस्य दंशितः\nमद्रकैः सहितॊ वीरैः कर्ण पुत्रैश च दुर्जयैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 24, + "text": "सव्ये ऽभूत कृतवर्मा च तरिगर्तैः परिवारितः\nगौतमॊ दक्षिणे पार्श्वे शकैश च यवनैः सह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 25, + "text": "अश्वत्थामा पृष्ठतॊ ऽभूत काम्बॊजैः परिवारितः\nदुर्यॊधनॊ ऽभवन मध्ये रक्षितः कुरुपुंगवैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 26, + "text": "हयानीकेन महता सौबलश चापि संवृतः\nपरययौ सर्वसैन्येन कैतव्यश च महारथः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 27, + "text": "पाण्डवाश च महेष्वासा वयूह्य सैन्यम अरिंदमाः\nतरिधा भूत्वा महाराज तव सैन्यम उपाद्रवन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 28, + "text": "धृष्टद्युम्नः शिखण्डी च सत्यकिश च महारथः\nशलयस्य वाहिनीं तूर्णम अभिदुद्रुवुर आहवे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा सवेनानीकेन संवृतः\nशल्यम एवाभिदुद्राव जिघांसुर भरतर्षभ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 30, + "text": "हार्दिक्यं तु महेष्वासम अर्जुनः शत्रुपूगहा\nसंशप्तक गणांश चैव वेगतॊ ऽभिविदुद्रुवे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 31, + "text": "गौतमं भीमसेनॊ वै सॊमकाश च महारथाः\nअभ्यद्रवन्त राजेन्द्र जिघांसन्तः परान युधि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 32, + "text": "माद्रीपुत्रौ तु शकुनिम उलूकं च महारथौ\nससैन्यौ सहसेनौ ताव उपतस्थतुर आहवे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 33, + "text": "तथैवायुतशॊ यॊधास तावकाः पाण्डवान रणे\nअभ्यद्रवन्त संक्रुद्धा विविधायुधपाणयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 34, + "text": "[धृ]\nहते भीष्मे महेष्वासे दरॊणे कर्णे महारथे\nकुरु षवल्पावशिष्टेषु पाण्डवेषु च संयुगे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 35, + "text": "सुसंरब्धेषु पार्थेषु पराक्रान्तेषु संजय\nमामकानां परेषां च किं शिष्टम अभवद बलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 36, + "text": "[स]\nयथा वयं परे राजन युद्धाय समवस्थिताः\nयावच चासीद बलं शिष्टं संग्रामे तन निबॊध मे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 37, + "text": "एकादश सहस्राणि रथानां भरतर्षभ\nदश दन्ति सहस्राणि सप्त चैव शतानि च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 38, + "text": "पूर्णे शतसहस्रे दवे हयानां भरतर्षभ\nनरकॊट्यस तथा तिस्रॊ बलम एतत तवाभवत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 39, + "text": "रथानां षट सहस्राणि षट सहस्राश च कुञ्जराः\nदश चाश्वसहस्राणि पत्तिकॊटी च भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 40, + "text": "एतद बलं पाण्डवानाम अभवच छेषम आहवे\nएत एव समाजग्मुर युद्धाय भरतर्षभ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 41, + "text": "एवं विभज्य राजेन्द्र मद्रराजमते सथिताः\nपाण्डवान परत्युदीयाम जय गृद्धाः परमन्यवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 42, + "text": "तथैव पाण्डवाः शूराः समरे जितकाशिनः\nउपयाता नरव्याघ्राः पाञ्चालाश च यशस्विनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 43, + "text": "एवम एते बलौघेन परस्परवधैषिणः\nउपयाता नरव्याघ्राः पूर्वां संध्यां परति परभॊ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 7, + "shloka": 44, + "text": "ततः परववृते युद्धं घॊररूपं भयानकम\nतावकानां परेषां च निघ्नताम इतरेतरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतथ परववृते युद्धं कुरूणां भयवर्धनम\nसृञ्जयैः सह राजेन्द्र घॊरं देवासुरॊपमम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 2, + "text": "नरा रथा गजौघाश च सादिनश च सहस्रशः\nवाजिनश च पराक्रान्ताः समाजग्मुः परस्परम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 3, + "text": "नागानां भीमरूपाणां दरवतां निस्वनॊ महान\nअश्रूयत यथाकाले जलदानां नभस्तले" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 4, + "text": "नागैर अभ्याहताः के चित सरथा रथिनॊ ऽपतन\nवयद्रवन्त रणे वीरा दराव्यमाणा मदॊत्कटैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 5, + "text": "हयौघान पादरक्षांश च रथिनस तत्र शिक्षिताः\nशरैः संप्रेषयाम आसुः परलॊकाय भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 6, + "text": "सादिनः शिक्षिता राजन परिवार्य महारथान\nविचरन्तॊ रणे ऽभयघ्नन परासशक्त्यृष्टिभिस तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 7, + "text": "धन्विनः पुरुषाः के चित संनिवार्य महारथान\nएकं बहव आसाद्य परेषयेयुर यमक्षयम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 8, + "text": "नागं रथवरांश चान्ये परिवार्य महारथाः\nसॊत्तरायुधिनं जघ्नुर दरवमाणा महारवम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 9, + "text": "तथा च रथिनं करुद्धं विकिरन्तं शरान बहून\nनागा जघ्नुर महाराज परिवार्य समन्ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 10, + "text": "नागॊ नागम अभिद्रुत्य रथी च रथिनं रणे\nशक्तॊ तॊमरनाराचैर निजघ्नुस तत्र तत्र ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 11, + "text": "पादातान अवमृद्नन्तॊ रथवारणवाजिनः\nरणमध्ये वयदृश्यन्त कुर्वन्तॊ महद आकुलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 12, + "text": "हयाश च पर्यधावन्त चामरैर उपशॊभिताः\nहंसा हिमवतः परस्थे पिबन्त इव मेदिनीम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 13, + "text": "तेषां तु वाजिनां भूमिः खुरैश चित्रा विशां पते\nअशॊभत यथा नारी करज कषतविक्षता" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 14, + "text": "वाजिनां खुरशब्देन रथे नेमिस्वनेन च\nपत्तीनां चापि शब्देन नागानां बृह्मितेन च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 15, + "text": "वादित्राणां च घॊषेण शङ्खानां निस्वनेन च\nअभवन नादिता भूमिर निर्घातिर इव भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 16, + "text": "धनुषां कूजमानानां निस्त्रिंशानां च दीप्यताम\nकवचानां परभाभिश च न पराज्ञायत किं चन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 17, + "text": "बहवॊ बाहवश छिन्ना नागराजकरॊपमाः\nउद्वेष्टन्ते विवेष्टन्ते वेगं कुर्वन्ति दारुणम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 18, + "text": "शिरसां च महाराज पततां वसुधातले\nचयुतानाम इव तालेभ्यः फलानां शरूयते सवनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 19, + "text": "शिरॊभिः पतितैर भाति रुधिरार्द्रैर वसुंधरा\nतपनीयनिभैः काले नलिनैर इव भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 20, + "text": "उद्वृत्तनयनैस तैस तु गतसत्त्वैः सुविक्षतैः\nवयभ्राजत महाराज पुण्डरीकैर इवावृता" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 21, + "text": "बाहुभिश चन्दनादिग्धैः सकेयूरैर महाधनैः\nपतितैर भाति राजेन्द्र मही शक्रध्वजैर इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 22, + "text": "ऊरुभिश च नरेन्द्राणां विनिकृत्तैर महाहवे\nहस्तिहस्तॊपमैर अन्यैः संवृतं तद रणाङ्गणम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 23, + "text": "कबन्ध शतसंकीर्णं छत्त्र चामरशॊभितम\nसेना वनं तच छुशुभे वनं पुष्पाचितं यथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 24, + "text": "तत्र यॊधा महाराज विचरन्तॊ हय अभीतवत\nदृश्यन्ते रुधिराक्ताङ्गाः पुष्पिता इव किंशुकाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 25, + "text": "मातङ्गाश चाप्य अदृश्यन्त शरतॊमर पीडिताः\nपतन्तस तत्र तत्रैव छिन्नाभ्र सदृशा रणे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 26, + "text": "गजानीकं महाराज वध्यमानं महात्मभिः\nवयदीर्यत दिशः सर्वा वातनुन्ना घना इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 27, + "text": "ते गजा घनसंकाशाः पेतुर उव्यां समन्ततः\nवज्ररुग्णा इव बभुः पर्वता युगसंक्षये" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 28, + "text": "हयानां सादिभिः सार्धं पतितानां महीतले\nराशयः संप्रदृश्यन्ते गिरिमात्रास ततस ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 29, + "text": "संजज्ञे रणभूमौ तु परलॊकवहा नदी\nशॊणितॊदा रथावर्ता धवजवृक्षास्थि शर्करा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 30, + "text": "भुजनक्रा धनुः सरॊता हस्तिशैला हयॊपला\nमेदॊ मज्जा कर्दमिनी छत्त्र हंसा गदॊडुपा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 31, + "text": "कवचॊष्णीष संछन्ना पताका रुचिरद्रुमा\nचक्रचक्रावली जुष्टा तरिवेणू दण्डकावृता" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 32, + "text": "शूराणां हर्षजननी भीरूणां भयवर्धिनी\nपरावर्तत नदी रौरा कुरुसृञ्जयसंकुला" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 33, + "text": "तां नदीं पितृलॊकाय वहन्तीम अतिभैरवाम\nतेरुर वाहन नौभिस ते शूराः परिघबाहवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 34, + "text": "वर्तमाने तथा युद्धे निर्मर्यादे विशां पते\nचतुरङ्गक्षये घॊरे पूर्वं देवासुरॊपमे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 35, + "text": "अक्रॊशन बान्धवान अन्ये तत्र तत्र परंतप\nकरॊशद्भिर बान्धवैश चान्ये भयार्ता न निवर्तिरे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 36, + "text": "निर्मर्यादे तथा युद्धे वर्तमाने भयानके\nअर्जुनॊ भीमसेनश च मॊहयां चक्रतुः परान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 37, + "text": "सा वध्यमाना महती सेना तव जनाधिप\nअमुह्यत तत्र तत्रैव यॊषिन मदवशाद इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 38, + "text": "मॊहयित्वाच तां सेनां भिम सेनधनंजयौ\nदध्मतुर वारिजौ तत्र सिंहनादं च नेदतुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 39, + "text": "शरुत्वैव तु महाशब्दं धृष्टद्युम्न शिखण्डिनौ\nधर्मराजं पुरस्कृत्य मद्रराजम अभिद्रुतौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 40, + "text": "तत्राश्चर्यम अपश्याम घॊररूपं विशां पते\nशल्येन संगताः शूरा यद अयुध्यन्त भागशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 41, + "text": "माद्रीपुत्रौ सरभसौ कृतास्त्रौ युद्धदुर्मदौ\nअभ्ययातां तवरायुक्तौ जिगीषन्तौ बलं तव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 42, + "text": "ततॊ नयवर्तत बलं तावकं भरतर्षभ\nशरैः परणुन्नं बहुधा पाण्डवैर जितकाशिभिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 43, + "text": "वद्यमाना चमूः सा तु पुत्राणां परेक्षतां तव\nभेजे दिशॊ महाराज परणुन्ना दृढधन्विभिः\nहाहाकारॊ महाञ जज्ञे यॊधानां तव भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 44, + "text": "तिष्ठ तिष्ठेति वाग आसीद दरावितानां महात्मनाम\nकषत्रियाणां तदान्यॊन्यं संयुगे जयम इच्छताम\nआद्रवन्न एव भग्नास ते पाण्डवस तव सैनिकाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 45, + "text": "तयक्त्वा युद्धि परियान पुत्रान भरातॄन अथ पितामहान\nमातुलान भागिनेयांश च तथा संबन्धिबान्धवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 8, + "shloka": 46, + "text": "हयान दविपांस तवरयन्तॊ यॊधा जग्मुः समन्ततः\nआत्मत्राण कृतॊत्साहास तावका भरतर्षभ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतत पराभग्नं बलं दृष्ट्वा मद्रराजः परतापवान\nउवाच सारथिं तूर्णं चॊदयाश्वान महाजवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 2, + "text": "एष तिष्ठति वै राजा पाण्डुपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nछत्त्रेण धरियमाणेन पाण्डुरेण विराजता" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 3, + "text": "अत्र मां परापय कषिप्रं पश्या मे सारथे बलम\nन समर्था हि मे कषिप्रं पश्य मे सारथे बलम\nन समर्था हि मे पार्थाः सथातुम अद्य पुरॊ युधि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 4, + "text": "एवम उक्तस ततः परायान मद्रराजस्य सारथिः\nयत्र राजा सत्यसंधॊ धर्मराजॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 5, + "text": "आपतन्तं च सहसा पाण्डवानां महद बलम\nदधारैकॊ रणे शल्यॊ वेलेवॊद्धृतम अर्णवम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 6, + "text": "पाण्डवानां बलौघस तु शल्यम आसाद्य मारिष\nवयतिष्ठत तदा युद्धे सिन्धॊर वेग इवाचलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 7, + "text": "मद्रराजं तु समरे दृष्ट्वा युद्धाय विष्ठितम\nकुरवः संन्यवर्तन्त मृत्युं कृत्वा निवर्तनाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 8, + "text": "तेषु राजन निवृत्तेषु वयूढानीकेषु भागशः\nपरावर्तत महारौद्रः संग्रामः शॊणितॊदकः\nसमार्च्छच्च चित्रसेनेन नकुलॊ युद्धदुर्मदः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 9, + "text": "तौ परस्परम आसाद्य चित्रकार्मुकधारिणौ\nमेघाव इव यथॊद्वृत्तौ दक्षिणॊत्तर वर्षिणौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 10, + "text": "शरतॊयैः सिषिचतुस तौ परस्परम आहवे\nनान्तरं तत्र पश्यामि पाण्डवस्येतरस्य वा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 11, + "text": "उभौ कृतास्त्रौ बलिनौ रथचर्या विशारदौ\nपरस्परवधे यत्तौ छिद्रान वेषणतत्परौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 12, + "text": "चित्रसेनस तु भल्लेन पीतेना निशितेन च\nनकुलस्य महाराज मुष्टिदेशे ऽचछिनद धनुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 13, + "text": "अथैनं छिन्नधन्वानं रुक्मपुङ्खैः शिलाशितैः\nतरिभिः शरैर असंभ्रान्तॊ ललाटे वै समर्पयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 14, + "text": "हयांश चास्य शरैस तीक्ष्णैः परेषयाम आस मृत्यवे\nतथा धवजं सारथिं च तरिभिस तरिभिर अपातयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 15, + "text": "स शत्रुभुज निर्मुक्तैर ललाटस्थस तरिभिः शरैः\nनकुलः शुशुभे राजंस तरिशृङ्ग इव पर्वतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 16, + "text": "स छिन्नधन्वा विरथः खड्गम आदाय चर्म च\nरथाद अवतरद वीरः शैलाग्राद इव केसरी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 17, + "text": "पद्भ्याम आपततस तस्य शरवृष्टिम अवासृजत\nनकुलॊ ऽपय अग्रसत्तां वै चर्माणा लघुविक्रमः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 18, + "text": "चित्रसेनरथं पराप्य चित्रयॊधी जितश्रमः\nआरुरॊह महाबाहुः सर्वसैन्यस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 19, + "text": "सकुण्डलं समुकुटं सुनसं सवायतेक्षणम\nचित्रसेनशिरः कायाद अपाहरत पाण्डवः\nस पपात रथॊपस्थाद दिवाकरसमप्रभः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 20, + "text": "चित्रसेनं विशस्तं तु दृष्ट्वा तत्र महारथाः\nसाद्धु वादस्वनांश चक्रुः सिंहनादांश च पुष्कलान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 21, + "text": "विशस्तं भरातरं दृष्ट्वा कर्ण पुत्रौ महारथौ\nसुषेणः सत्यसेनश च मुञ्चन्तौ निशिताञ शरान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ ऽभयधावतां तूर्णं पाण्डवं रथिनां वरम\nजिघांसन्तौ यथा नागं वयाघ्रौ राजन महावने" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 23, + "text": "ताव अभ्यधावतां तीक्ष्णौ दवाव अप्य एनं महारथम\nशरौघान सम्यग अस्यन्तौ जीमूतौ सलिलं यथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 24, + "text": "स शरैः सर्वतॊ विद्धः परहृष्ट इव पाण्डवः\nअन्यत कार्मुकम आदाय रथम आरुह्य वीर्यवान\nअतिष्ठत रणे वीरः करुद्ध रूप इवान्तकः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 25, + "text": "तस्य तौ भरातरौ राजञ शरैः संनतपर्वभिः\nरथं विशकलीकर्तुं समारब्धौ विशां पते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 26, + "text": "ततः परहस्य नकुलश चतुर्भिश चतुरॊ रणे\nजघान निशितैस तीक्ष्णैः सत्यसेनस्य वाजिनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 27, + "text": "ततः संधाय नाराचं रुक्मपुङ्खं शिलाशितम\nधनुश चिच्छेद राजेन्द्र सत्यसेनस्य पाण्डवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 28, + "text": "अथान्यं रथम आस्थाय धनुर आदाय चापरम\nसत्यसेनः सुषेणश च पाण्डवं पर्यधावताम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 29, + "text": "अविध्यत ताव असंभ्रान्तौ माद्रीपुत्रः परतापवान\nदवाभ्यां दवाभ्यां महाराज शराभ्यां रणमूर्धनि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 30, + "text": "सुषेणस तु ततः करुद्धः पाण्डवस्य महद धनुः\nचिच्छेद परहसन युद्धे कषुरप्रेण महारथः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 31, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय नकुलः करॊधमूर्च्छितः\nसुषेणं पञ्चभिर विद्ध्वा धवजम एकेन चिच्छिदे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 32, + "text": "सत्यसेनस्य च धनुर हस्तावापं च मारिष\nचिच्छेद तरसा युद्धे तत उच्चुक्रुशुर जनाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 33, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय वेगघ्नं भारसाधनम\nशरैः संछादयाम आस समन्तात पाण्डुनन्दनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 34, + "text": "संनिवार्य तु तान बाणान नकुलः परवीरहा\nसत्यसेनं सुषेणं च दवाभ्यां दवाभ्याम अविध्यत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 35, + "text": "ताव एनं परत्यविध्येतां पृथक्पृथग अजिह्मगैः\nसारथिं चास्य राजेन्द्र शरैर विव्यधतुः शितैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 36, + "text": "सत्यसेनॊ रथेषां तु नकुलस्या धनुस तथा\nपृथक शराभ्यां चिच्छेद कृतहस्तः परतापवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 37, + "text": "स रथे ऽतिरथस तिष्ठन रथशक्तिं परामृशत\nसवर्णदण्डाम अकुण्ठाग्रां तैलधौतां सुनिर्मलाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 38, + "text": "लेलिहानाम इव विभॊ नागकन्यां महाविषाम\nसमुद्यम्य च चिक्षेप सत्यसेनस्य संयुगे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 39, + "text": "सा तस्य हृदयं संख्ये बिभेद शतधा नृप\nस पपात रथाद भूमौ गतसत्त्वॊ ऽलपचेतनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 40, + "text": "भरातरं निहतं दृष्ट्वा सुषेणः करॊधमूर्छितः\nअभ्यवर्षच छरैस तूर्णं पदातिं पाण्डुनन्दनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 41, + "text": "नकुलं विरथं दृष्ट्वा दरौपदेयॊ महाबलः\nसुत सॊमॊ ऽभिदुद्राव परीप्सन पितरं रणे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 42, + "text": "ततॊ ऽधिरुह्य नकुलः सुत सॊमस्य तं रथम\nशुशुभे भरतश्रेष्ठॊ गिरिस्थ इव केसरी\nसॊ ऽनयत कार्मुकम आदाय सुषेणं समयॊधयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 43, + "text": "ताव उभौ शरवर्षाभ्यां समासाद्य परस्परम\nपरस्परवधे यत्नं चक्रतुः सुमहारथौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 44, + "text": "सुषेणस तु ततः करुद्धः पाण्डवं विशिखैस तरिभिः\nसुत सॊमं च विंशत्या बाह्वॊर उरसि चार्पयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 45, + "text": "ततः करुद्धॊ महाराज नकुलः परवीरहा\nशरैस तस्य दिशः सर्वाश छादयाम आस वीर्यवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 46, + "text": "ततॊ गृहीत्वा तीक्ष्णाग्रम अर्धचन्द्रं सुतेजनम\nस वेगयुक्तं चिक्षेप कर्ण पुत्रस्य संयुगे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 47, + "text": "तस्य तेना शिरः कायाज जहार नृपसत्तम\nपश्यतां सर्वसैन्यानां तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 48, + "text": "स हतः परापतद राजन नकुलेन महात्मना\nनदीवेगाद इवारुग्णस तीरजः पादपॊ महान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 49, + "text": "कर्ण पुत्रवधं दृष्ट्वा नकुलस्य च विक्रमम\nपरदुद्राव भयात सेना तावकी भरतर्षभ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 50, + "text": "तां तु सेनां महाराज मद्रराजः परतापवान\nअपालयद रणे शूरः सेनापतिर अरिंदमः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 51, + "text": "विभीस तस्थौ महाराज वयवस्थाप्य च वाहिनीम\nसिंहनादं भृशं कृत्वा धनुः शब्दं च दारुणम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 52, + "text": "तावकाः समरे राजन रक्षितादृढ धन्वना\nपरत्युद्ययुर अरातींस ते समन्ताद विगतव्यथाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 53, + "text": "मद्रराजं महेष्वासं परिवार्य समन्ततः\nसथिता राजन महासेना यॊद्धुकामाः समन्ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 54, + "text": "सात्यकिर भिम सेनश च माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ\nयुधिष्ठिरं पुरस्कृत्य हरीनेषेधम अरिंदमम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 55, + "text": "परिवार्य रणे वीराः सिंहनादं परचक्रिरे\nबाणशब्दरवांश चॊग्रान कष्वेडां च विविधान दधुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 56, + "text": "तथैव तावकाः सर्वे मद्राधिपतिम अञ्जसा\nपरिवार्य सुसंरब्धाः पुनर युद्धाम अरॊच्चयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 57, + "text": "ततः परववृते युद्धं भीरूणां भयवर्धनम\nतावकानां परेषां च मृत्युं कृत्वा निवर्तनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 58, + "text": "यथा देवासुरं युद्धं पूर्वम आसीद विशां पते\nअभीतानां तथा राजन यम राष्ट्रविवर्धनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 59, + "text": "ततः कपिध्वजॊ राजन हत्वा संशप्तकान रणे\nअभ्यद्रवत तां सेनां कौरवीं पाण्डुनन्दनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 60, + "text": "तथैव पाण्डवाः शेषा धृष्टद्युम्नपुरॊगमाः\nअभ्यधावन्त तां सेनां विसृजन्तः शिताञ शरान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 61, + "text": "पाण्डवैर अवकीर्णानां सांमॊहः समजायत\nन च जाज्ञुर अनीकानि दिशॊ वा परदिशस तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 62, + "text": "आपूर्यमाणा निशितैः शरैः पाण्डव चॊदितैः\nहतप्रवीरा विध्वस्ता कीर्यमाणा समन्ततः\nकौरव्य अवध्यत चमूः पाण्डुपुत्रैर महारथैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 63, + "text": "तथैव पाण्डवी सेना शरै राजन समन्ततः\nरणे ऽहन्यत पुत्रैस ते शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 64, + "text": "ते सेने भृशसंतप्ते वध्यमाने परस्परम\nवयाकुले समपद्येतां वर्षासु सरिताव इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 9, + "shloka": 65, + "text": "आविवेश ततस तीव्रं तावकानां महद भयम\nपाण्डवानां च राजेन्द्र तथा भूते महाहवे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतस्मिन विलुलिते सैन्ये वध्यमाने परस्परम\nदरवमाणेषु यॊधेषु निनदत्सु च दन्तिषु" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 2, + "text": "कूजतां सतनतां चैव पदातीनां महाहवे\nविद्रुतेषु महाराज हयेषु बहुधा तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 3, + "text": "परक्षये दारुणे जाते संहारे सर्वदेहिनाम\nनानाशस्त्रसमावापे वयतिषक्त रथद्विपे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 4, + "text": "हर्षणे युद्धशौण्डानां भीरूणां भयवर्धने\nगाहमानेषु यॊधेषु परस्परवधैषिषु" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 5, + "text": "पराणादाने महाघॊरे वर्तमाने दुरॊदरे\nसंग्रामे घॊररूपे तु यम राष्ट्रविवर्धने" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 6, + "text": "पाण्डवास तावकं सैन्यं वयधमन निशितैः शरैः\nतथैव तावका यॊधा जग्नुः पाण्डवसैनिकान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 7, + "text": "तस्मिंस तथा वर्तमाने युद्धे भीरु भयावहे\nपूर्वाह्णे चैव संप्राप्ते भास्करॊदयनं परति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 8, + "text": "लब्धलक्षाः परे राजन रक्षिताश च महात्मना\nअयॊधयंस तव बलं मृत्युं कृत्वा निवर्तनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 9, + "text": "बलिभिः पाण्डवैर दृप्तैर लब्धलक्षैः परहारिभिः\nकौरव्य असीदत पृतना मृगीवाग्निसमाकुला" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 10, + "text": "तां दृष्ट्वा सीदतीं सेनां पङ्के गाम इव दुर्बलाम\nउज्जिहीर्षुस तदा शल्यः परायत पाण्डुचमूं परति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 11, + "text": "मद्रराजस तु संक्रुद्धॊ गृहीत्वा धनुर उत्तमम\nअभ्यद्रवत संग्रामे पाण्डवान आततायिनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 12, + "text": "पाण्डवाश च महाराज समरे जितकाशिनः\nमद्रराजं समासाद्य विव्यधुर निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 13, + "text": "ततः शरशतैस तीक्ष्णैर मद्रराजॊ महाबलः\nअर्दयाम आस तां सेनां धर्मराजस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 14, + "text": "परादुरासंस ततॊ राजन नानारूपण्य अनेकशः\nचचाल शब्दं कुर्वाणा मही चापि सपर्वता" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 15, + "text": "सदण्ड शूला दीप्ताग्राः शीर्यमाणाः समन्ततः\nउल्का भूमिं दिवः पेतुर आहत्य रविमण्डलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 16, + "text": "मृगश च माहिषाश चापि पक्षिणश च विशां पते\nअपसव्यं तदा चक्रुः सेनां ते बहुशॊ नृप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 17, + "text": "ततस तद युद्धम अत्युग्रम अभवत संघचारिणाम\nतथ सर्वाण्य अनीकानि संनिपत्य जनाधिप\nअभ्ययुः कौरवा राजन पाण्डवानाम अनीकिनीम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 18, + "text": "शल्यस तु शरवर्षेण वर्षन्न इव सहस्रदृक\nअभ्यवर्षद अदीनात्मा कुन्तीपुत्रं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 19, + "text": "भीमसेनं शरैश चापि रुक्मपुङ्खैः शिलाशितः\nदरौपदेयांस तथा सर्वान माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 20, + "text": "धृष्टद्युम्नं च शैनेयं शिखण्डिनम अथापि च\nएकैकं दशभिर बाणैर विव्याध च महाबलः\nततॊ ऽसृजद बाणवर्षं घर्मान्ते मघवान इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 21, + "text": "ततः परभद्रका राजन सॊमकाश च सहस्रशः\nपतिताः पात्यमानाश च दृश्यन्ते शल्य सायकैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 22, + "text": "भरमराणाम इव वराताः शलभानाम इव वरजाः\nहरादिन्य इव मेघेभ्यः शल्यस्य नयपतञ शराः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 23, + "text": "दविरदास तुरगाश चार्ताः पत्तयॊ रथिनस तथा\nशल्यस्य बाणैर नयपतन बभ्रमुर वयनदंस तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 24, + "text": "आविष्ट इव मद्रेशॊ मन्युना पौरुषेण च\nपराच्छादयद अरीन संख्ये कालसृष्ट इवान्तकः\nविनर्दमानॊ मद्रेशॊ मेघह्रादॊ महाबलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 25, + "text": "स वध्यमाना शल्येन पाण्डवानाम अनीकिनी\nअजातशत्रुं कौन्तेयम अभ्यधावद युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 26, + "text": "तां समर्प्य ततः संख्ये लघुहस्तः शितैः शरैः\nशरवर्षेण महता युधिष्ठिरम अपीडयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 27, + "text": "तम आपतन्तं पत्त्यश्वैः करुद्धॊ राजा युधिष्ठिरः\nअवारयच छरैस तीक्ष्णैर मत्तं दविपम इवाङ्कुशैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 28, + "text": "तस्य शल्यः शरं घॊरं मुमॊचाशीविषॊपमम\nसॊ ऽभयविध्यन महात्मानं वेगेनाभ्यपतच च गाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ वृकॊदरः करुद्धः शल्यं विव्याध सप्तभिः\nपञ्चभिः सहदेवस तु नकुलॊ दशभिः शरैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 30, + "text": "दरौपदेयाश च शत्रुघ्नं शूरम आर्तायनिं शरैः\nअभ्यवर्षन महाभागं मेघा इव महीधरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 31, + "text": "ततॊ दृष्ट्वा तुद्यमानं शल्यं पार्थैः समन्ततः\nकृतवर्मा कृपश चैव संक्रुद्धाव अभ्यधावताम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 32, + "text": "उलूकश च पतत्री च शकुनिश चापि सौबलः\nसमयमानश च शनकैर अश्वत्थामा महारथः\nतव पुत्राश च कार्त्स्न्येन जुगुपुः शल्यम आहवे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 33, + "text": "भीमसेनं तरिभिर विद्ध्वा कृतवर्मा शिलीमुखैः\nबाणवर्णेण महता करुद्ध रूपम अवारयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 34, + "text": "धृष्टद्युम्नं कृपः करुद्धॊ बाणवर्णैर अपीडयत\nदरौपदेयांश च शकुनिर यमौ च दरौणिर अभ्ययात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 35, + "text": "दुर्यॊधनॊ युधां शरेष्ठाव आहवे केशवार्जुनौ\nसमभ्ययाद उग्रतेजाः शरैश चाभ्यहनद बली" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 36, + "text": "एवं दवंद्व शतान्य आसंस तवदीयानां परिः सह\nघॊररूपाणि चित्राणि तत्र तत्र विशां पते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 37, + "text": "ऋश्य वर्णाञ जघानाश्वान भॊजॊ भीमस्य संयुगे\nसॊ ऽवतीर्य रथॊपस्थाद धताश्वः पाण्डुनन्दनः\nकालॊ दण्डम इवॊद्यम्य गदापाणिर अयुध्यत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 38, + "text": "परमुखे सहदेवस्य जघानाश्वांश च मद्रराट\nततः शल्यस्य तनयं सहदेवॊ ऽसिनावधीत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 39, + "text": "गौतमः पुनर आचार्यॊ धृष्टद्युम्नम अयॊधयत\nअसंभ्रान्तम असंभ्रान्तॊ यत्नवान यत्नवत्तरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 40, + "text": "दरौपदेयांस तथा वीरान एकैकं दशभिः शरैः\nअविध्यद आचार्य सुतॊ नातिक्रुद्धः समयन्न इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 41, + "text": "शल्यॊ ऽपि राजन संक्रुद्धॊ निघ्नन सॊमक पाण्डवान\nपुनर एव शितैर बाणैर युधिष्ठिरम अपीडयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 42, + "text": "तस्य भीमॊ रणे करुद्धः संदष्ट दशनच छदः\nविनाशायाभिसंधाय गदाम आदत्त वीर्यवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 43, + "text": "यमदण्डप्रतीकाशां कलरात्रिम इवॊद्यताम\nगजवाजिमनुष्याणां पराणान्त करणीम अपि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 44, + "text": "हेमपट्ट परिक्षिप्ताम उल्कां परज्वलिताम इव\nशैक्यां वयालीम इवात्युग्रां वज्रकल्पाम अयॊ मयीम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 45, + "text": "चन्दनागुरुपङ्काक्तां परमदाम ईप्सिताम इव\nवसा मेदॊ मृगादिग्धां जिह्वां वैवस्वतीम इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 46, + "text": "पटु घण्टा रव शतां वासवीम अशनीम इव\nनिर्मुक्ताशीविषाकारां पृक्तां गजमदैर अपि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 47, + "text": "तरासनीं रिपुसैन्यानां सवसैन्यपरिहर्षिणीम\nमनुष्यलॊके विख्यातां गिरिशृङ्गविदारिणीम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 48, + "text": "यया कौलास भवने महेश्वर सखं बली\nआह्वयाम आस कौन्तेयः संक्रुद्धम अलकाधिपम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 49, + "text": "यया मायाविनॊ दृप्तान सुबहून धनदालये\nजघान गुह्यकान करुद्धॊ मन्दारार्थे महाबलः\nनिवार्यमाणॊ बहुभिर दरौपद्याः परियम आस्थितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 50, + "text": "तां वज्रं मणिरत्नौघाम अष्टाश्रिं वज्रगौरवाम\nसमुद्यम्य महाबाहुः शल्यम अभ्यद्द्रवद रणे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 51, + "text": "गदया युद्धकुशलस तया दारुणनादया\nपॊठयाम आस शल्यस्य चतुरॊ ऽशवान महाजवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 52, + "text": "ततः शल्यॊ रणे करुद्धः पीने वक्षसि तॊमरम\nनिचखान नदन वीरॊ वर्म भित्त्वा च सॊ ऽभयगात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 53, + "text": "वृकॊदरस तव अस्मभ्रातस तम एवॊद्धृत्य तॊमरम\nयन्तारं मद्रराजस्य निर्बिभेद ततॊ हृदि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 54, + "text": "स भिन्नवर्मा रुधिरं वमन वित्रस्तमानसः\nपपाताभिमुहॊ दीनॊ मद्रराजस तव अपाक्रमत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 55, + "text": "कृतप्रतिकृतं दृष्ट्वा शल्यॊ विस्मितमानसः\nगदाम आश्रित्य धीरात्मा परत्यमित्रम अवैक्षत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 10, + "shloka": 56, + "text": "ततः सुमनसः पार्था भीमसेनम अपूजयन\nतद दृष्ट्वा कर्मसंग्रामे घॊरम अक्लिष्टकर्मणः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nपतितं परेक्ष्य यन्तारं शल्यः सर्वायसीं गदाम\nआदाय तरसा राजंस तस्थौ गिरिर इवाचलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 2, + "text": "तं दीप्तम इव कालाग्निं पाशहस्तम इवान्तकम\nसशृङ्गम इव कौलासं सवज्रम इव वासवम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 3, + "text": "सशूलम इव हर्यक्षं वने मत्तम इव दविपम\nजवेनाभ्यपतद भीमः परगृह्य महतीं गदाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 4, + "text": "ततः शङ्खप्रणादश च तूर्याणां च सहस्रशः\nसिंहनादश च संजज्ञे शूराणां हर्षवर्धनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 5, + "text": "परेक्षन्तः सर्वतस तौ हि यॊधा यॊधमहाद्विपौ\nतावकाश च परे चैव साधु साध्व इत्य अथाब्रुवन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 6, + "text": "न हि मद्राधिपाद अन्यॊ रामाद वा यदुनन्दनात\nसॊढुम उत्सहते वेगं भीमसेनस्य संयुगे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 7, + "text": "तथा मद्राधिपस्यापि गदा वेगं महात्मनः\nसॊढुम उत्सहते नान्यॊ यॊधॊ युधि वृकॊदरात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 8, + "text": "तौ वृषाव इव नर्दन्तौ मण्डलानि विचेरतुः\nआवल्गितौ गदाहस्तौ मद्रराजवृकॊदरौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 9, + "text": "मण्डलावर्त मार्गेषु गदा विहरणेषु च\nनिर्विशेषम अभूद युद्धं तयॊः पुरुषसिंहयॊः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 10, + "text": "तप्तहेममयैः शुभ्रैर बभूव भयवर्धनी\nअग्निज्वालैर इवाविद्धा पट्टैः शल्यस्य सा गदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 11, + "text": "तथैव चरतॊ मार्गान मण्डलेषु महात्मनः\nविद्युद अभ्रप्रतीकाशा भीमस्य शुशुभे गदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 12, + "text": "ताडिता मद्रराजेन भीमस्य गदया गदा\nदीप्यमानेव वै राजन ससृजे पावकार्चिषः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 13, + "text": "तथा भीमेन शल्यस्य ताडिता गदया गदा\nअङ्गारवर्षं मुमुचे तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 14, + "text": "दन्तैर इव महानागौ शृङ्गैर इव महर्षभौ\nतॊत्त्रैर इव तदान्यॊन्यं गदा गराभ्यां निजघ्नतुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 15, + "text": "तौ गदा निहतैर गात्रैः कषणेन रुधिरॊक्षितौ\nपरेक्षणीयतराव आस्तां पुष्पिताव इव किंशुकौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 16, + "text": "गदया मद्रराजेन सव्यदक्षिणम आहतः\nभीमसेनॊ महाबाहुर न चचालाचलॊ यथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 17, + "text": "तथा भीम गदा वेगैस ताड्यमानॊ मुहुर मुहुः\nशल्यॊ न विव्यथे राजन दन्तिनेवाहतॊ गिरिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 18, + "text": "शुश्रुवे दिक्षु सर्वासु तयॊः पुरुषसिंहयॊः\nगदा निपातसंह्रादॊ वज्रयॊर इव निस्वनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 19, + "text": "निवृत्य तु महावीर्यौ समुच्छ्रितगदाव उभौ\nपुनर अन्तरमार्गस्थौ मण्डलानि विचेरतुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 20, + "text": "अथाभ्येत्य पदान्य अष्टौ संनिपातॊ ऽभवत तयॊः\nउद्यम्य लॊहदण्डाभ्याम अतिमानुष कर्मणॊः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 21, + "text": "परार्थयानौ तदान्यॊ ऽनयं मण्डलानि विचेरतुः\nकरियाविशेषं कृतिनौ दर्शयाम आसतुस तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 22, + "text": "अथॊद्यम्य गदे घॊरे सशृङ्गाव इव पर्वतौ\nताव आजघ्नातुर अन्यॊन्यं यथा भूमिचलॊ ऽचलौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 23, + "text": "तौ परस्परवेगाच च गदाभ्यां च भृशाहतौ\nयुगपत पेततुर वीराव उभाव इन्द्रध्वजाव इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 24, + "text": "उभयॊः सेनयॊर वीरास तदा हाहाकृतॊ ऽभवन\nभृशं मर्मण्य अभिहताव उभाव आस्तां सुविह्वलौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 25, + "text": "ततः सगदम आरॊप्य मद्राणाम ऋषभं रथे\nअपॊवाह कृपः शल्यं तूर्णम आयॊधनाद अपि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 26, + "text": "कषीबवद विह्वलत्वात तु निमेषात पुनर उत्थितः\nभीमसेनॊ गदापाणिः समाह्वयत मद्रपम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 27, + "text": "ततस तु तावकाः शूरा नानाशस्त्रसमायुताः\nनाना वादित्रशब्देन पाण्डुसेनाम अयॊधयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 28, + "text": "भुजाव उच्छ्रित्य शस्त्रं च शब्देन महता ततः\nअभ्यद्रवन महाराज दुर्यॊधन पुरॊगमाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 29, + "text": "तद अनीकम अभिप्रेक्ष्य ततस ते पाण्डुनन्दनाः\nपरययुः सिंहनादेन दुर्यॊधन वधेप्सया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 30, + "text": "तेषाम आपततां तूर्णं पुत्रस ते भरतर्षभ\nपरासेन चेकितानं वै विव्याध हृदये भृशम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 31, + "text": "स पपात रथॊपस्थे तव पुत्रेण ताडितः\nरुधिरौघपरिक्लिन्नः परविश्य विपुलं तमः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 32, + "text": "चेकितानं हतं दृष्ट्वा पाण्डवानां महारथाः\nपरसक्तम अभ्यवर्षन्त शरवर्षाणि भागशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 33, + "text": "तावकानाम अनीकेषु पाण्डवा जितकाशिनः\nवयचरन्त महाराज परेक्षणीयाः समन्ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 34, + "text": "कृपश च कृतवर्मा च सौबलश च महाबलः\nअयॊधयन धर्मराजं मद्रराजपुरस्कृताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 35, + "text": "भारद्वाजस्य हन्तारं भूरि वीर्यपराक्रमम\nदुर्यॊधनॊ महाराज धृष्टद्युम्नम अयॊधयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 36, + "text": "तरिसाहस्रा रथा राजंस तव पुत्रेण चॊदिताः\nअयॊधयन्त विजयं दरॊणपुत्र पुरस्कृताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 37, + "text": "विजये धृतसंकाल्पाः समभित्यक्तजीविताः\nपराविशंस तावका राजन हंसा इव महत सरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 38, + "text": "ततॊ युद्धम अभूद घॊरं परस्परवधैषिणाम\nअन्यॊन्यवधसंयुक्तम अन्यॊन्यप्रीतिवर्धनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 39, + "text": "तस्मिन परवृत्ते संग्रामे राजन वीरवरक्षये\nअनिलेनेरितं घॊरम उत्तस्थौ पार्थिवं रजः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 40, + "text": "शरवणान नामधेयानां पाण्डवानां च कीर्तनात\nपरस्परं विजानीमॊ ये चायुध्यन्न अभीतवत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 41, + "text": "तद रजः पुरुषव्याघ्र शॊणितेन परशामितम\nदिशश च विमला जज्ञुस तस्मिन रजसि शामिते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 42, + "text": "तथा परवृत्ते संग्रामे घॊररूपे भयानके\nतावकानां परेषां च नासीत कश चित पराङ्मुखः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 43, + "text": "बरह्मलॊकपरा भूत्वा परार्थयन्तॊ जयं युधि\nसुयुद्धेन पराक्रान्ता नराः सवर्गम अभिप्सवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 44, + "text": "भर्तृपिण्ड विमॊक्ष अर्थं भर्तृकार्यविनिश्चिताः\nसवर्गसंसक्तमनसॊ यॊधा युयुधिरे तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 45, + "text": "नानारूपाणि शस्त्राणि विसृजन्तॊ महारथाः\nअन्यॊन्यम अभिगर्जन्तः परहरन्तः परस्परम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 46, + "text": "हतविध्यत गृह्णीत परहरध्वं निकृन्तत\nइति सम वाचः शरूयन्ते तव तेषां च वै बले" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 47, + "text": "ततः शल्यॊ महाराज धर्मराजं युधिष्ठिरम\nविव्याध निशितैर बाणैर हन्तुकामॊ महारथम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 48, + "text": "तस्य पार्थॊ महाराज नाराचान वै महारथम\nमर्माण्य उद्दिश्य मर्मज्ञॊ निचखान हसन्न इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 49, + "text": "तं वार्य पाण्डवं बाणैर हन्तुकामॊ महायशाः\nविव्याध समरे करुद्धॊ बहुभिः कङ्कपत्रिभिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 50, + "text": "अथ भूयॊ महाराज शरेण नतपर्वणा\nयुधिष्ठिरं समाजघ्ने सर्वसैन्यस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 51, + "text": "धर्मराजॊ ऽपि संक्रुद्धॊ मद्रराजं महायशाः\nविव्याध निशितैर बाणैः कङ्कबर्हिण वाजितैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 52, + "text": "चन्द्र सेनं च सप्तत्या सूतं च नवभिः शरैः\nदरुमसेनं चतुःषष्ट्या निजघान महारथः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 53, + "text": "चक्ररक्षे हते शल्यः पाण्डवेन महात्मना\nनिजघान ततॊ राजंश चेदीन वै पञ्चविंशतिम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 54, + "text": "सात्यकिं पञ्चविंशत्या भीमसेनं च पञ्चभिः\nमाद्रीपुत्रौ शतेनाजौ विव्याध निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 55, + "text": "एवं विचरतस तस्य संग्रामे राजसत्तम\nसंप्रेषयच छितान पार्तः शरान आशीविषॊपमान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 56, + "text": "धवजाग्रं चास्य समरे कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nपरमुखे वर्तमानस्य भल्लेनापहरद रथात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 57, + "text": "पाण्डुपुत्रेण वै तस्य केतुं छिन्नं महात्मना\nनिपतन्तम अपश्याम गिरिशृङ्गम इवाहतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 58, + "text": "धवजं निपतितं दृष्ट्वा पाण्डवं च वयवस्थितम\nसंक्रुद्धॊ मद्रराजॊ ऽभूच छरवर्षं मुमॊच ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 59, + "text": "शल्यः सायकवर्षेण पर्जन्य इव वृष्टिमान\nअभ्यवर्षद अमेयात्मा कषत्रियं कषत्रियर्षभः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 60, + "text": "सात्यकिं भीमसेनं च माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ\nएकैकं पञ्चभिर विद्ध्वा युधिष्ठिरम अपीडयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 61, + "text": "ततॊ बाणमयं जालं विततं पाण्डवॊर असि\nअपश्याम महाराज मेघजालम इवॊद्गतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 62, + "text": "तस्या शल्यॊ रणे करुद्धॊ बाणैः संनतपर्वभिः\nदिशः परच्छादयाम आस परदिशश च महारथः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 11, + "shloka": 63, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा बाणजालेन पीडितः\nबभूव हृतविक्रान्तॊ जम्भॊ वृत्र हणा यथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nपीडिते धर्मराजे तु मद्रराजेन मारिष\nसात्यकिर भीमसेनश च माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ\nपरिवार्य रथैः शल्यां पीडयाम आसुर आहवे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 2, + "text": "तम एकं बहुभिर दृष्ट्व पीड्यमानं महारथैः\nसाधुवादॊ महाञ जज्ञे सिद्धाश चासन परहर्षिताः\nआशर्यम इत्य अभाषान्त मुनयश चापि संगताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 3, + "text": "भीमसेनॊ रणे शल्यं शल्य भूतं परांक्रमे\nएकेन विद्ध्वा बाणेन पुनर विव्याध सप्तभिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 4, + "text": "सात्यकिश च शतेनैनं धर्मपुत्र परीप्सया\nमद्रेश्वरम अवाकीर्य सिंहनादम अथानदत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 5, + "text": "नकुलः पञ्चभिश चैनां सहदेवश च सप्तभिः\nविद्ध्वा तं तु ततस तूर्णं पुनर विव्याध सप्तभिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 6, + "text": "स तु शूरॊ रणे यत्तः पीडितस तैर महारथैः\nविकृष्य कार्मुकं घॊरं वेगघ्नां भारसाधनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 7, + "text": "सात्यकिं पञ्चविंशत्या शल्यॊ विव्याध मारिषा\nभीमसेनं तरिसाप्तत्या नकुलं सप्तभिस तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 8, + "text": "ततः सविशिखं चापं सहदेवस्य धन्विनः\nछित्त्वा भल्लेन समरे विव्याधैनं तरिसप्तभिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 9, + "text": "सहदेवस तु समरे मतुलं भूरि वर्चसम\nसज्यम अन्यद धनुः कृत्वा पञ्चभिः समताडयत\nशरैर आशीविषाकारैर जवलज जवलनसंनिभैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 10, + "text": "सारथिं चास्य समरे शरेणानतपर्वणा\nवीव्याध भृशसंक्रुद्धस तं च भूयस तरिभिः शरैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 11, + "text": "भीमसेनस तरिसप्तत्या सात्यकिर नवभिः शरैः\nधर्मराजस तथा षष्ट्या गते शल्यं समर्पयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 12, + "text": "ततः शल्यॊ महाराज निर्विद्धस तैर महारथैः\nसुस्राव रुधिरं गात्रैर गैरिकं पर्वतॊ यथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 13, + "text": "तांश च सर्वान महेष्वासान पञ्चभिः पञ्चभिः शरैः\nविव्याध तरसा राजंस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ ऽपरेण भल्लेन धर्मपुत्रस्य मारिष\nधानुश चिच्छेद समरे साज्यां स सुमहारथः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 15, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय धर्मपुत्रॊ महारथः\nसाश्वसूत धवजरथं शल्यं पराच्छादयच छरैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 16, + "text": "सच छाद्यमानः समरे धर्मपुत्रस्य सायकैः\nयुधिष्ठिरम अथाविध्यद दशभिर निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 17, + "text": "सात्यकिस तु ततः करुद्धॊ धर्मा पुत्रे शरार्दिते\nमद्राणाम अधिपं शूरं शरौघैः समवारयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 18, + "text": "स सात्यकेः परचिच्छेद कषुरप्रेण महद धनुः\nभीमसेनमुखांस तांश च तरिभिस तरिभिर अताडयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 19, + "text": "तस्य करुद्धॊ महाराज सात्यकिः सत्यविक्रमः\nतॊमरं परेषयाम आस सवर्णा दण्डं महाधनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 20, + "text": "भीमसेनॊ ऽथ नाराचं जवलन्तम इव पन्नगम\nनकुलः समरे शक्तिं सहदेवॊ गदां शुभाम\nधर्मराजः शतघ्नीं तु जिग्घांसुः शल्यम आहवे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 21, + "text": "तान आपतत एवाशु पञ्चानां वै भुजच्युतान\nसात्यकिप्रहितं शल्यॊ भल्लैश चिच्छेद तॊमरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 22, + "text": "भीमेन परहितं चापि शरं कनकभूषणम\nदविधा चिच्छेद समरे कृतहस्तः परतापवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 23, + "text": "नकुल परेषितां शक्तिं हेमदण्डां भयावहाम\nगदां च सहदेवेन शरौघैः समवारयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 24, + "text": "शराह्यां च शतघ्नीं तां राज्ञश चिच्छेद भारत\nपश्यतां पाण्डुपुत्राणां सिंहनादं ननाद च\nनामृष्यत तं तु शैनेयः शत्रॊर विजयम आहवे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 25, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय सात्यकिः करॊधमूर्छितः\nदवाभ्यां मद्रेश्वरं विद्ध्वा सारथिं च तरिभिः शरैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 26, + "text": "ततः शल्यॊ महाराज सर्वांस तान दशभिः शरैः\nविव्याध सुभृशं करुद्धस तॊत्त्रैर इव महाद्विपान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 27, + "text": "ते वार्यमाणाः समरे मद्रराज्ञा महारथाः\nन शेकुः परमुखे सथातुं तस्य शत्रुनिषूदनाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा दृष्ट्वा शल्यस्य विक्रमम\nनिहतान पाण्डवान मेने पाञ्चालान अथ सृञ्जयान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ राजन महाबाहुर भीमसेनः परतापवान\nसंत्यज्य मनसा पराणान मद्राधिपम अयॊधयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 30, + "text": "नकुलः सहदेवश च सात्यकिश च महारथः\nपरिवार्य तदा शल्यं समन्ताद वयकिरञ शरैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 31, + "text": "स चतुर्भिर महेष्वासैः पाण्डवानां महारथैः\nवृतस तान यॊधयाम आसा मद्रराजः परतापवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 32, + "text": "तस्य धर्मसुतॊ राजन कषुरप्रेण महाहवे\nचक्ररक्षं जघानाशु मद्रराजस्य पार्थिव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 33, + "text": "तस्मिंस तु निहते शूरे चक्ररक्षे महारथे\nमद्रराजॊ ऽतिबलवान सैनिकान आस्तृणॊच छरैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 34, + "text": "समाच्छन्नांस ततस तांस तु राजन वीक्ष्य स सैनिकान\nचिन्तयाम आस समरे धर्मराजॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 35, + "text": "कथं नु न भवेत सत्यं तन माधव वचॊ महत\nन हि करुद्धॊ रणे राजा कषपयेत बलं मम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 36, + "text": "ततः सरथ नागाश्वाः पाण्डवाः पण्डु पूर्वज\nमद्रेश्वरं समासेदुः पीडयन्तः समन्ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 37, + "text": "नानाशस्त्रौघबहुलां शस्त्रवृष्टिं समुत्थिताम\nवयधमत समरे राजन महाभ्राणीव मारुतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 38, + "text": "ततः कनकपुङ्खां तां शल्य कषिप्तां वियद गताम\nशरवृष्टिम अपश्याम शलभानाम इवाततिम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 39, + "text": "ते शरा मद्रराजेन परेषिता रणमूर्धनि\nसंपतन्तः सम दृश्यन्ते शलभानां वरजा इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 40, + "text": "मद्रराजधनुर मुक्तैः शरैः कनकभूषणैः\nनिरन्तरम इवाकाशं संबभूव जनाधिप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 41, + "text": "न पाण्डवानां नास्माकं तत्र कश चिद वयदृश्यत\nबाणान्ध कारे महति कृते तत्र महाभये" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 42, + "text": "मद्रराजेन बलिना लाघवाच छरवृष्टिभिः\nलॊड्यमानं तथा दृष्ट्वा पाण्डवानां बलार्णवम\nविस्मयं परमं जग्मुर देवगन्धर्वदानवाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 43, + "text": "स तु तान सर्वतॊ यत्ताञ शरैः संपीड्य मारिष\nधर्मराजम अवच्छाद्य सिंहवद वयनदन मुहुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 44, + "text": "ते छन्नाः समरे तेन पाण्डवानां महारथाः\nन शेकुस तं तदा युद्धे परत्युद्यातं महारथम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 12, + "shloka": 45, + "text": "धर्मराज पुरॊगास तु भीमसेनमुखा रथाः\nन जहुः समरे शूरं शल्यम आहवशॊभिनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nअर्जुनॊ दरौणिना विद्धॊ युद्धे बहुभिर आयसैः\nतस्य चानुचरैः शूरैस तरिगर्तानां महारथैः\nदरौणिं विव्याध समरे तरिभिर एव शिला मुखैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 2, + "text": "तथेतरान महेष्वासान दवाभ्यां दवाभ्यां धनंजयः\nभूयश चैव महाबाहुः शरवर्षैर अवाकिरत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 3, + "text": "शरकण्टकितास ते तु तावका भरतर्षभ\nन जाहुः सामरे पार्थं वध्यमानाः शितैः शरैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 4, + "text": "ते ऽरजुनं रथवंशेन दरॊणपुत्र पुरॊगमाः\nअयॊधयन्त समरे परिवार्य महारथाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 5, + "text": "तैस तु कषिप्ताः शरा राजन कार्तस्वरविभूषिताः\nअर्जुनस्य रथॊपस्थं पूरयाम आसुर अञ्जसा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 6, + "text": "तथा कृष्णौ महेष्वासौ वृषभौ सर्वधन्विनाम\nशरैर वीक्ष्य वितुन्नाङ्गौ परहृष्टौ युद्धदुर्मदौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 7, + "text": "कूबरं रथचक्राणि ईषा यॊक्त्राणि चाभिभॊ\nयुगं चैवानुकर्षं च शरभूतम अभूत तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 8, + "text": "नैतादृशं दृष्टपूर्वं राजन नैव च नः शरुतम\nयादृशं तत्र पार्थस्य तावकाः संप्रचक्रिरे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 9, + "text": "स रथः सर्वतॊ भाति चित्रपुङ्खैः शितैः शरैः\nउल्का शतैः संप्रदीप्तं विमानम इव भूतले" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ ऽरजुनॊ महाराज शरैः संनतपर्वभिः\nअवाकिरत तां पृतनां मेघॊ वृष्ट्या यथाचलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 11, + "text": "ते वध्यमानाः समरे पार्था नामाङ्कितैः शरैः\nपार्थ भूतम अमन्यन्त परेक्षामाणास तथाविधम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ ऽदभुतशरज्वालॊ धनुः शब्दानिलॊ महान\nसेनेन्धनं ददाहाशु तावकं पार्थ पावकः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 13, + "text": "चक्राणां पाततां चैव युगानां च धरातले\nतूणीराणां पताकानां धवजानां च रथैः सह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 14, + "text": "ईषाणाम अनुकर्षाणां तरिवेणूनां च भारत\nअक्षाणाम अथ यॊक्त्राणां परतॊदानां च सर्वशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 15, + "text": "शिरसां पततां चैव कुण्डलॊष्णीष धारिणाम\nभुजानां च महाराज सकन्धानां च समन्ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 16, + "text": "छत्त्राणां वयजनैः सार्धं मुकुटानां च राशयः\nसमदृश्यन्त पार्थस्य रथमार्गेषु भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 17, + "text": "अगम्यरूपा पृथिवी मांसशॊणितकर्दमा\nबभूव भरतश्रेष्ठ रुद्रस्याक्रीडनं यथा\nभीरूणां तरासजननी शूराणां हर्षवर्धनी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 18, + "text": "हत्वा तु समरे पार्थः सहस्रे दवे परंतप\nरथानां सवरूथानां विधूमॊ ऽगनिर इव जवलन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 19, + "text": "यथा हि भगवान अग्निर जगद दग्ध्वा चराचरम\nविधूमॊ दृश्यते राजंस तथा पार्थॊ महारथः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 20, + "text": "दरौणिस तु समरे दृष्ट्वा पाण्डवस्य पराक्रमम\nरथेनातिपताकेन पाण्डवं परत्यवारयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 21, + "text": "ताव उभौ पुरुषव्याघ्रौ शवेताश्वौ धन्विनां वरौ\nसमीयतुस तदा तूर्णं परस्परवधैषिणौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 22, + "text": "तयॊर आसीन महाराज बाणवर्षं सुदारुणम\nजीमूतानां यथा वृष्टिर तपान्ते भरतर्षभ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 23, + "text": "अन्यॊन्यस्पर्धिनौ तौ तु शरैः संनतपर्वभिः\nततक्षतुर मृधे ऽनयॊन्यं शृङ्गाभ्यां वृषभाव इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 24, + "text": "तयॊर युद्धं महाराज चिरं समम इवाभवत\nअस्त्राणां संगमश चैव घॊरस तत्राभवन महान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ ऽरजुनं दवादशभी रुक्मपुङ्खैः सुतेजनैः\nवासुदेवं च दशभिर दरौणिर विव्याध भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 26, + "text": "ततः परहस्य बीभत्सुर वयाक्षिपद गाण्डिवं धनुः\nमानयित्वा मुहूर्तं च गुरुपुत्रं महाहवे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 27, + "text": "वयश्व सूत रथं चक्रे सव्यसाची महारथः\nमृदुपूर्वं ततश चैनं तरिभिर विव्याध सायकैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 28, + "text": "हताश्वे तु रथे तिष्ठन दरॊणपुत्रस तव अयॊ मयम\nमुसलं पाण्डुपुत्राय चिक्षेप परिघॊपमम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 29, + "text": "तम आपतन्तं सहसा हेमपट्ट विभूषितम\nचिच्छेद सप्तधा वीरः पार्तः शत्रुनिबर्हणः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 30, + "text": "स चछिन्नं मुसलं दृष्ट्वा दरौणिः परमकॊपनः\nआददे परिघं घॊरं नगेन्द्रशिखरॊपमम\nचिक्षेप चैव पार्थाय दरौणिर युद्धविशारदः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 31, + "text": "तम अन्तकम इव करुद्धं परिघं परेक्ष्य पाण्डवः\nअर्जुनस तवरितॊ जघ्ने पञ्चभिः सायकॊत्तमैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 32, + "text": "स चछिन्नः पतितॊ भूमौ पार्थ बाणैर महाहवे\nदारयन पृथिवीन्द्राणां मनः शब्देन भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ ऽपरैस तरिभिर बाणैर दरौणिं विव्याध पाण्डवः\nसॊ ऽतिविद्धॊ बलवता पार्थेन सुमहाबलः\nन संभ्रान्तस तदा दरौणिः पौरुषे सवे वयवस्थितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 34, + "text": "सुधर्मा तु ततॊ राजन भारद्वाजं महारथम\nअवाकिरच छरव्रातैः सर्वक्षत्रस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 35, + "text": "ततस तु सुरथॊ ऽपय आजौ पाञ्चालानां महारथः\nरथेन मेघघॊषेण दरौणिम एवाभ्यधावत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 36, + "text": "विकर्षन वै धनुःश्रेष्ठं सर्वभार सहं दृढम\nजवलनाशीविषनिभैः शरैश चैनम अवाकिरत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 37, + "text": "सुरथं तु ततः करुद्धम आपतन्तं महारथम\nचुकॊप समरे दरौणिर दण्डाहत इवॊरगः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 38, + "text": "तरिशिखां भरुकुटीं कृत्वा सृक्किणी परिलेलिहन\nउद्वीक्ष्य सुरथं रॊषाद धनुर्ज्याम अवमृज्य च\nमुमॊच तीष्णं नाराचं यमदण्डसमद्युतिम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 39, + "text": "स तस्य हृदयं भित्त्वा परविवेशातिवेगतः\nशक्राशनिर इवॊत्सृष्टा विदार्य धरणीतलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 40, + "text": "ततस तं पतितं भूमौ नाराचेन समाहतम\nवज्रेणेव यथा शृङ्गं पर्वतस्य महाधनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 41, + "text": "तस्मिंस तु निहते वीरे दरॊणपुत्रः परतापवान\nआरुरॊह रथं तूर्णं तम एव रथिनां वरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 42, + "text": "ततः सज्जॊ महाराज दरौणिर आहवदुर्मदः\nअर्जुनं यॊधयाम आस संशप्तक वृतॊ रणे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 43, + "text": "तत्र युद्धं महच चासीद अर्जुनस्य परैः सह\nमध्यंदिनगते सूर्ये यम राष्ट्रविवर्धनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 44, + "text": "तत्राश्चर्यम अपश्याम दृष्ट्वा तेषां पराक्रमम\nयद एकॊ युगपद वीरान समयॊधयद अर्जुनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 13, + "shloka": 45, + "text": "विमर्दस तु महान आसीद अर्जुनस्य परैः सह\nशतक्रतॊर यथापूर्वं महत्या दैत्य सेनया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nदुर्यॊधनॊ महाराज धृष्टद्युम्नश च पर्षतः\nचक्रतुः सुमहद युद्धां शरशक्तिसमाकुलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 2, + "text": "तयॊर आसन महाराज शरधाराः सहस्रशः\nअम्बुदानां यथाकाले जलधाराः समन्ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 3, + "text": "राजा तु पार्षतं विद्ध्वा शरैः पञ्चभिर आयसैः\nदरॊण हन्तारम उग्रेषुः पुनर विव्याध सप्तभिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 4, + "text": "धृष्टद्युम्नस तु समरे बलवान दृढविक्रमः\nसप्तत्या विशिखानां वै दुर्यॊधनम अपीडयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 5, + "text": "पीडितं परेक्ष्य राजानं सॊदर्या भरतर्षभ\nमहत्या सेनया सार्धं परिवव्रुः सम पार्षतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 6, + "text": "स तैः परिवृतॊ शूरैः सर्वतॊ ऽतिरथैर भृशम\nवयचरत समरे राजन दर्शयन हस्तलाघवम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 7, + "text": "शिखण्डी कृतवर्माणं गौतमं च महारथम\nपरभद्रकैः समायुक्तॊ यॊधयाम आस धन्विनौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 8, + "text": "तत्रापि सुमहद युद्धं घॊररूपं विशां पते\nपराणान संत्यजतां युद्धे पराणद्यूताभिदेवने" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 9, + "text": "शल्यस तु शरवर्षाणि विमुञ्चन सर्वतॊदिशम\nपाण्डवान पीडयाम आस ससात्यकि वृकॊदरान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 10, + "text": "तथॊभौ च यमौ युद्धे यम तुल्यपराक्रमौ\nयॊधयाम आस राजेन्द्र वीर्येण च बलेन च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 11, + "text": "शल्य सायकनुन्नानां पाण्डवानां महामृधे\nतरातारं नाध्यगच्छन्त केच चित तत्र महारथाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 12, + "text": "ततस तु नकुलः शूरॊ धर्मराजे परपीडिते\nअभिदुद्राव वेगेन मातुलं माद्रिनन्दनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 13, + "text": "संछाद्य समरे शल्यं नकुलः परवीरहा\nविव्याध चैनं दशभिः समयमानः सतनान्तरे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 14, + "text": "सर्वपारशवैर बाणैः कर्मार परिमार्जितैः\nसवर्णपुङ्खैः शिला धौतैर धनुर यन्त्रप्रचॊदितैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 15, + "text": "शल्यस तु पीडितस तेन सवस्त्रीयेण महात्मना\nनकुलं पीडयाम आस सवस्रीयेण महात्मना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा भीमसेनॊ ऽथ सात्यकिः\nसहदेवश च माद्रेयॊ मद्रराजम उपाद्रवन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 17, + "text": "तान आपतत एवाशु पूरयानान रतः सवनैः\nदिशश च परदिशश चैव कम्पयानांश च मेदिनीम\nपरतिजग्राह समरे सेनापतिर अमित्रजित" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 18, + "text": "युधिष्ठिरं तरिभिर विद्ध्वा भीमसेनं च सप्तभिः\nसात्यकिं च शतेनाजौ सहदेवं तरिभिः शरैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 19, + "text": "ततस तु सशरं चापं नकुलस्य महात्मनः\nमद्रेश्वरः कषुरप्रेण तदा चिच्छेद मारिष\nतद अशीर्यत विच्छिन्नं धनुः शल्यस्य सायकैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 20, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय माद्रीपुत्रॊ महारथः\nमद्रराजरथं तूर्णं पूरयाम आस पत्रिभिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 21, + "text": "युधिष्ठिरस तु मद्रेशं सहदेवश च मारिष\nदशभिर दशभिर बाणैर उरस्य एनम अविध्यताम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 22, + "text": "भीमसेनस ततः षष्ट्या सात्यकिर नवभिः शरैः\nमद्रराजम अभिद्रुत्य जघ्नतुः कङ्कपत्रिभिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 23, + "text": "मद्रराजस ततः करुद्धः सात्यकिं नवभिः शरैः\nविव्याध भूयः सप्तत्या शराणां नतपर्वणाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 24, + "text": "अथास्य सशरं चापं मुष्टौ चिच्छेद मारिष\nहयांश च चतुरः संख्ये परेषयाम आस मृत्यवे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 25, + "text": "विरथं सात्यकिं कृत्वा मद्रराजॊ महाबलः\nविशिखानां शतेनैनम आजघान समन्ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 26, + "text": "माद्रीपुत्रौ तु संरब्धौ भीमसेनं च पाण्डवम\nयुधिष्ठिरं च कौरव्य विव्याध दशभिः शरैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 27, + "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम मद्रराजस्य पौरुषम\nयद एनं सहिताः पार्था नाभ्यवर्तन्त संयुगे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 28, + "text": "अथान्यं रथम आस्थाय सात्यकिः सत्यविक्रमः\nपीडितान पाण्डवान दृष्ट्वा मद्रराजवशं गतान\nअभिदुद्राव वेगेन मद्राणाम अधिपं बली" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 29, + "text": "आपतन्तं रथं तस्य शल्यः समितिशॊभनः\nपरत्युद्यतौ रथेनैव मत्तॊ मत्तम इव दविपम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 30, + "text": "स संनिपातस तुमुलॊ बभूवाद्भुतदर्शनः\nसात्यकेश चैव शूरस्य मद्राणाम अधिपस्य च\nयादृशॊ वै पुरावृत्तः शम्बरामर राजयॊः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 31, + "text": "सात्यकिः परेक्ष्य समरे मद्रराजं वयवस्थितम\nविव्याध दशभिर बाणैस तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 32, + "text": "मद्रराजस तु सुभृशं विद्धस तेन महात्मना\nसात्यकिमं परतिविव्याध चित्रपुङ्खैः शितैः शरैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 33, + "text": "ततः पार्था महेष्वासाः सात्वताभिसृतं नृपम\nअभ्यद्रवन रथैस तूर्णं मातुलं वधकाम्यया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 34, + "text": "तत आसीत परामर्दस तुमुलः शॊणितॊदकः\nशूराणां युध्यमानानां सिंहानाम इव नर्दताम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 35, + "text": "तेषाम आसीन महाराज वयतिक्षेपः परस्परम\nसिंहानाम आमिषेप्सूनां कूजताम इव संयुगे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 36, + "text": "तेषां बाणसहस्रौघैर आकीर्णा वसुधाभवत\nअन्तरिक्षं च सहसा बाणभूतम अभूत तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 37, + "text": "शरान्धकारं बहुधा कृतं तत्र समन्ततः\nअब्भ्रच छायेव संजज्ञे शरैर मुक्तैर महात्मभिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 38, + "text": "तत्र राजञ शरैर मुक्तैर निर्मुक्तैर इव पन्नगैः\nसवर्णपुङ्खैः परकाशद्भिर वयरॊचन्त दिशस तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 39, + "text": "तत्राद्भुतं परं चक्रे शल्यः शत्रुनिबर्हणः\nयद एकः समरे शूरॊ यॊधयाम आस वै बहून" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 40, + "text": "मद्रराजभुजॊत्सृष्टैः कङ्कबर्हिण वाजितैः\nसंपतद्भिः शरैर घॊरैर अवाकीर्यत मेदिनी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 14, + "shloka": 41, + "text": "तत्र शल्य रथं राजन विचरन्तं महाहवे\nअपश्याम यथापूर्वं शक्रस्यासुरसंक्षये" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतथ सैन्यास तव विभॊ मद्रराजपुरस्कृताः\nपुनर अभ्यद्रवन पार्थान वेगेन महता रणे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 2, + "text": "पीडितास तावकाः सर्वे परधावन्तॊ रणॊत्कटाः\nकषणेनैव च पार्थांस ते बहुत्वात समलॊडयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 3, + "text": "ते वध्यमानाः कुरुभिः पाण्डवा नावतस्थिरे\nनिवार्यमाणा भीमेन पश्यतॊः कृष्ण पार्थयॊः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ धनंजयः करुद्धाः कृपं सह पदानुगैः\nअवाकिरच छरौघेण कृतवर्माणम एव च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 5, + "text": "शकुनिं सहदेवस तु सह सैन्यम अवारयत\nनकुलः पार्श्वतः सथित्वा मद्रराजम अवैक्षत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 6, + "text": "दरौपदेया नरेन्द्रांश च भूयिष्ठं समवारयन\nदरॊणपुत्रं च पाञ्चाल्यः शिखाण्डी समवारयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 7, + "text": "भीमसेनस तु राजानं गदापाणिर अवारयत\nशल्यं तु सह सैन्येन कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 8, + "text": "ततः समभवद युद्धं संसक्तं तत्र तत्र ह\nतावकानां परेषां च संग्रामेष्व अनिवर्तिनाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 9, + "text": "तत्र पश्यामहे कर्म शल्यस्यातिमहद रणे\nयद एकः सर्वसैन्यानि पाण्डवानाम अयुध्यत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 10, + "text": "वयदृश्यत तदा शल्यॊ युधिष्ठिर समीपतः\nरणे चन्द्रसमॊ ऽभयाशे शरैश चर इव गरहः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 11, + "text": "पीडयित्वा तु राजानं शरैर आशीविषॊपमैः\nअभ्यधावत पुनर भीमं शरवर्षैर अवाकिरत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 12, + "text": "तस्य तल लाघवं दृष्ट्वा तथैव च कृतास्त्रताम\nअपूजयन्न अनीकानि परेषां तावकानि च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 13, + "text": "पीड्यमानास तु शल्येन पाण्डवा भृशविक्षताः\nपराद्रवन्त रणं हित्वा करॊशमाने युधिष्ठिरे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 14, + "text": "वध्यमानेष्व अनीकेषु मद्रराजेन पाण्डवः\nअमर्षवशम आपन्नॊ धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nततः पौरुषम आस्थाय मद्रराजम अपीडयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 15, + "text": "जयॊ वास्तु वधॊ वेति कृतबुद्धिर महारथः\nसमाहूयाब्रवीत सर्वान भरातॄन कृष्णं च माधवम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 16, + "text": "भीष्मॊ दरॊणश च कर्णश च ये चान्ये पृथिवीक्षितः\nकौरवार्थे पराक्रान्ताः संग्रामे निधनं गताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 17, + "text": "यथाभागं यथॊत्साहं भवन्तः कृतपौरुषाः\nभागॊ ऽवशिष्ट एकॊ ऽयं मम शल्यॊ महारथः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 18, + "text": "सॊ ऽहम अद्य युधा जेतुम आशंसे मद्रकेश्वरम\nतत्र यन मानसं मह्यं तत सार्वं निगदामि वः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 19, + "text": "चक्ररक्षाव इमौ शूरौ मम माद्रवतीसुतौ\nअजेयौ वासवेनापि समरे वीर संमतौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 20, + "text": "साध्व इमौ मातुलं युद्धे कषत्रधर्मपुरस्कृतौ\nमदर्थं परतियुध्येतां मानार्हौ सत्यसंगरौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 21, + "text": "मां वा शल्यॊ रणे हन्ता तं वाहं भद्रम अस्तु वः\nइति सत्याम इमां वाणीं लॊकवीरा निबॊधत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 22, + "text": "यॊत्स्ये ऽहं मातुलेनाद्य कषत्रधर्मेण पार्थिवाः\nसवयं समभिसंधाय विजयायेतराय वा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 23, + "text": "तस्य मे ऽभयधिकं शस्त्रं सर्वॊपकरणानि च\nसंयुञ्जन्तु रणे कषिप्रं शास्त्रवद रथयॊजकाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 24, + "text": "शैनेयॊ दक्षिणं चक्रं धृष्टद्युम्नस तथॊत्तरम\nपृष्ठगॊपॊ भवत्व अद्य मम पार्थॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 25, + "text": "पुरःसरॊ ममाद्यास्तु भीमः शस्त्रभृतां वरः\nएवम अभ्यधिकः शल्याद भविष्यामि महामृधे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 26, + "text": "एवम उक्तास तथा चक्रुः सर्वे राज्ञः परियैषिणः\nतथ परहर्षः सैन्यानां पुनर आसीत तदा नृप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 27, + "text": "पाञ्चालानां सॊमकानां मत्स्यानां च विशेषतः\nपरतिज्ञां तां च संग्रामे धर्मराजस्य पूरयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 28, + "text": "ततः शङ्खांश च भेरीश च शतशश चैव पुष्करान\nअवादयन्त पाञ्चालाः सिंहनादांश च नेदिरे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 29, + "text": "ते ऽभयधावन्त संरब्धा मद्रराजं तरस्विनः\nमहता हर्षजेनाथ नादेन कुरुपुंगवाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 30, + "text": "हरादेन गजघण्टानां शङ्खानां निनदेन च\nतूर्यशब्देन महता नादयन्तश च मेदिनीम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 31, + "text": "तान परत्यगृह्णात पुत्रस ते मद्रराजश च वीर्यवान\nमहामेघान इव बहूञ शैलाव अस्तॊदयाव उभौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 32, + "text": "शल्यस तु समरश्लाघी धर्मराजम अरिंदमम\nववर्ष शरवर्षेण वर्षेण मघवान इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 33, + "text": "तथैव कुरुराजॊ ऽपि परगृह्य रुचिरं धनुः\nदरॊणॊपदेशान विविधान दर्शयानॊ महामनाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 34, + "text": "ववर्षा शरवर्षाणि चित्रं लघु च सुष्ठु च\nन चास्य विवरं कश चिद ददर्श चरतॊ रणे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 35, + "text": "ताव उभौ विविधैर बाणैस ततक्षाते परस्परम\nशार्दूलाव आमिष परेप्षू पराक्रान्ताव इवाहवे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 36, + "text": "भीमस तु तव पुत्रेण रणशौण्डेन संगतः\nपाञ्चाल्यः सात्यकिश चैव माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ\nशकुनिप्रमुखान वीरान परत्यगृह्णन समन्ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 37, + "text": "तद आसीत तुमुलं युद्धं पुनर एव जयैषिणाम\nतावकातां परेषां च राजन दुर्मन्त्रिते तव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 38, + "text": "दुर्यॊधनस तु भीमस्य शरेणानतपर्वणा\nचिच्छेदादिश्य संग्रामे धवजं हेमविभूषितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 39, + "text": "सकिङ्किणिक जालेन महता चारुदर्शनः\nपपात रुचिरः सिंहॊ भीमसेनस्य नानदन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 40, + "text": "पुनश चास्य धनुश चित्रं गजराजकरॊपमम\nकषुरेण शितधारेण परचकर्त नराधिपः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 41, + "text": "सच्छिन्नधन्वा तेजस्वी रथशक्त्या सुतं तव\nबिभेदॊरसि विक्रम्य स रथॊपस्थ आविशत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 42, + "text": "तस्मिन मॊहम अनुप्राप्ते पुनर एव वृकॊदरः\nयन्तुर एव शिरः कायात कषुरप्रेणाहरत तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 43, + "text": "हतसूता हयास तस्य रथम आदाय भारत\nवयद्रवन्त दिशॊ राजन हाहाकारस तदाभवत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 44, + "text": "तम अभ्यधावत तराणार्थं दरॊणपुत्रॊ महारथः\nकृपश च कृतवर्मा च पुत्रं ते ऽभिपरीप्सवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 45, + "text": "तस्मिन विलुलिते सैन्ये तरस्तास तस्य पदानुगाः\nगाण्डीवधन्वा विस्फार्य धनुस तान अहनच छरैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 46, + "text": "युधिष्ठिरस तु मद्रेशम अभ्यधावद अमर्षितः\nसवयं संचॊदयन्न अश्वान दन्तवर्णान मनॊजवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 47, + "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम कुन्तीपुत्रे युधिष्ठिरे\nपुरा भूत्वा मृदुर दान्तॊ यत तदा दारुणॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 48, + "text": "विवृताक्षश च कौन्तेयॊ वेपमानश च मन्युना\nचिच्छेद यॊधान निशितैः शरैः शतसहस्रशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 49, + "text": "यां यां परत्युद्ययौ सेनां तां तां जयेष्ठः स पाण्डवः\nशरैर अपातयद राजन गिरीन वज्रैर इवॊत्तमैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 50, + "text": "साश्वसूत धवजरथान रथिनः पातयन बहून\nआक्रीडद एकॊ बलवान पवनस तॊयदान इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 51, + "text": "साश्वारॊहांश च तुरगान पत्तींश चैव सहस्रशः\nवयपॊथयत संग्रामे करुद्धॊ रुद्रः पशून इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 52, + "text": "शून्यम आयॊधनं कृत्वा शरवर्षैः समन्ततः\nअभ्यद्रवत मद्रेशं तिष्ठ शल्येति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 53, + "text": "तस्य तच चरितं दृष्ट्वा संग्रामे भीमकर्मणः\nवित्रेसुस तावकाः सर्वे शल्यस तव एनं समभ्ययात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 54, + "text": "ततस तौ तु सुसंरब्धौ परध्माप्य सलिलॊद्भवौ\nसामाहूय तदान्यॊन्यं भर्त्सयन्तौ समीयतुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 55, + "text": "शल्यस तु शरवर्षेण युधिष्ठिरम अवाकिरत\nमद्रराजं च कौन्तेयः शरवर्षैर अवाकिरत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 56, + "text": "वयदृश्येतां तदा राजन कङ्कपत्रिभिर आहवे\nउद्भिन्न रुधिरौ शूरौ मद्रराजयुधिष्ठिरौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 57, + "text": "पुष्पिताव इव रेजाते वने शल्मलि किंशुका\nदीप्यामानौ महात्मानौ पराणयॊर युद्धदुर्मदौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 58, + "text": "दृष्ट्वा सर्वाणि सैन्यानि नाध्यवस्यंस तयॊर जयम\nहत्वा मद्राधिपं पार्थॊ भॊक्ष्यते ऽदय वसुंधराम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 59, + "text": "शल्यॊ वा पाण्डवं हत्वा दद्याद दुर्यॊधनाय गाम\nइतीव निश्चयॊ नाभूद यॊधानां तत्र भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 60, + "text": "परदक्षिणम अभूत सर्वं धर्मराजस्य युध्यतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 61, + "text": "ततः शरशतं शल्यॊ मुमॊचाशु युधिष्ठिरे\nधनुश चास्य शिताग्रेण बाणेन निरकृन्तत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 62, + "text": "सॊ ऽनयत कार्मुकम आदाय शल्यं शरशतैस तरिभिः\nअविध्यत कार्मुकं चास्य कषुरेण निरकृन्तत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 63, + "text": "अथास्य निजघानाश्वांश चतुरॊ नतपर्वभिः\nदवाभ्याम अथ शिताग्राभ्याम उभौ च पार्ष्णिसारथी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 64, + "text": "ततॊ ऽसय दीप्यमानेन पीतेन निशितेन च\nपरमुखे वर्तमानस्य भल्लेनापाहरद धवजम\nततः परभग्नं तत सैन्यं दौर्यॊधनम अरिंदम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 65, + "text": "ततॊ मद्राधिपं दरौणिर अभ्यधावत तथा कृतम\nआरॊप्य चैनं सवरथं तवरमाणः परदुद्रुवे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 66, + "text": "मुहूर्तम इव तौ गत्वा नर्दमाने युधिष्ठिरे\nसथित्वा ततॊ मद्रपतिर अन्यं सयन्दनम आस्थितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 15, + "shloka": 67, + "text": "विधिवत कल्पितं शुभ्रं महाम्बुद निनादिनम\nसज्जयन्त्रॊपकरणं दविषतां लॊमहर्षणम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nअथान्यद धनुर आदाय बलवद वेगवत्तरम\nयुधिष्ठिरं मद्रपतिर विद्ध्वा सिंह इवानदत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 2, + "text": "ततः स शरवर्षेण पर्जन्य इव वृष्टिमान\nअभ्यवर्षद अमेयात्मा कषत्रियान कषत्रियर्षभः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 3, + "text": "सात्यकिं दशभिर विद्ध्वा भीमसेनं तरिभिः शरैः\nसहदेवं तरिभिर विद्ध्वा युधिष्ठिरम अपीडयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 4, + "text": "तांस तान अन्यान महेष्वासान साश्वान सरथ कुञ्जरान\nकुञ्जरान कुञ्जरारॊहान अश्वान अश्वप्रयायिनः\nरथांश च रथिभिः सार्धं जघान रथिनां वरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 5, + "text": "बाहूंश चिच्छेद च तथा सायुधान केतनानि च\nचकार च महीं यॊधैस तीर्णां वेदीं कुशैर इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 6, + "text": "तथा तम अरिसैन्यानि घनन्तं मृत्युम इवान्तकम\nपरिवव्रुर भृशं करुद्धाः पाण्डुपाञ्चाल सॊमकाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 7, + "text": "तं भीमसेनश च शिनेश च नप्ता; माध्र्याश च पुत्रौ पुरुषप्रवीरौ\nसमागतं भीमबलेन राज्ञा; पर्यापुर अन्यॊन्यम अथाह्वयन्तः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 8, + "text": "ततस तु शूराः समरे नरेन्द्रं; मद्रेश्वरं पराप्य युधां वरिष्ठम\nआवार्या चैनं समरे नृवीरा; जघ्नुः शरैः पत्रिभिर उग्रवेगैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 9, + "text": "संरक्षितॊ भीमसेनेन राजा; माद्री सुताभ्याम अथ माधवेन\nमद्राधिपं पत्रिभिर उग्रवेगैः; सतनान्तरे धार्म सुतॊ निजघ्ने" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ रणे तावकनां रथौघाः; सामीक्ष्य मद्राधिपतिं शरार्तम\nपर्यावव्रुः परवराः सर्वशश च; दुर्यॊधनस्यानुमते समन्तात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ दरुतं मद्रजनाधिपॊ रणे; युधिष्ठिरं सप्तभिर अभ्यविध्यत\nतं चापि पार्थॊ नवभिः पृषत्कैर; विव्याध राजंस तुमुले महात्मा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 12, + "text": "आकर्णपूर्णायत संप्रयुक्तैः; शरैस तदा संयति तैलधौतैः\nअन्यॊन्यम आच्छादयतां महारथौ; मद्राधिपश चापि युधिष्ठिरश च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 13, + "text": "ततस तु तूर्णं समरे महारथौ; परस्परस्यान्तरम ईक्षमाणौ\nशरैर भृशं विव्यधतुर नृपॊत्तमौ; महाबलौ शत्रुभिर अप्रधृष्यौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 14, + "text": "तयॊर धनुर्ज्यातलनिस्वनॊ महान; महेन्द्रवज्राशनितुल्यनिस्वनः\nपरस्परं बाणगणैर महात्मनॊः; परवर्षतॊर मद्रप पाण्डुवीरयॊः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 15, + "text": "तौ चेरतुर वयाघ्रशिशु परकाशौ; महावनेष्व आमिष गृद्धिनाव इव\nविषाणिनौ नागवराव इवॊभौ; ततक्षतुः संयुगजातदर्पौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 16, + "text": "ततस तु मद्राधिपतिर महात्मा; युधिष्ठिरं भीमबलं परसह्य\nविव्याध वीरं हृदये ऽतिवेगं; शरेण सूर्याग्निसमप्रभेण" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ ऽतिविद्धॊ ऽथ युधिष्ठिरॊ ऽपि; सुसंप्रयुक्तेन शरेण राजन\nजघान मद्राधिपतिं महात्मा; मुदं च लेभे ऋषभः कुरूणाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ मुहूर्ताद इव पार्थिवेन्द्रॊ; लब्ध्वा संज्ञां करॊधा संरक्तनेत्रः\nशतेन पार्थं तवरितॊ जघान; सहस्रनेत्र परतिमप्रभावः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 19, + "text": "तवरंस ततॊ धर्मसुतॊ महात्मा; शल्यस्य करुद्धॊ नवभिः पृषत्कैः\nभित्त्वा हय उरस तपनीयं च वर्म; जघान षड्भिस तव अपरैः पृषात्कैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 20, + "text": "ततस तु मद्राधिपतिः परहृष्टॊ; धनुर विकृष्य वयसृजत पृषत्कान\nदवाभ्यां कषुराभ्यां च तथैव राज्ञश; चिच्छेद चापं कुरुपुंगवस्य" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 21, + "text": "नवं ततॊ ऽनयत सामरे परगृह्य; राजा धनुर घॊरतरं महात्मा\nशल्यं तु विद्ध्वा निशितैः समन्तद; यथा महेन्द्रॊ नमुचिं शिताग्रैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 22, + "text": "ततस तु शल्यॊ नवभिः पृषत्कैर; भीमस्य राज्ञश च युधिष्ठिरस्य\nनिकृत्य रौक्मे पटु वर्मणी तयॊर; विदारयाम आस भुजौ महात्मा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ ऽपरेण जवलितार्क तेजसा; कषुरेण राज्ञॊ धनुर उन्ममाथ\nकृपश च तस्यैव जघान सूतं; षड्भिः शरैः सॊ ऽभिमुखं पपात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 24, + "text": "मद्राधिपश चापि युधिष्ठिरस्य; शरैश चतुर्भिर निजघान वाहान\nवाहांश च हत्वा वयकरॊन महात्मा; यॊधक्षयं धर्मसुतस्य राज्ञः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 25, + "text": "तथा कृते राजनि भीमसेनॊ; मद्राधिपस्याशु ततॊ महात्मा\nछित्त्वा धनुर वेगवता शरेण; दवाभ्याम अविध्यत सुभृशं नरेन्द्रम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 26, + "text": "अथापरेणास्य जहार यन्तुः; कायाच छिरः संनहनीयमध्यात\nजघान चाश्वांश चतुरः स शीघ्रं; तथा भृशं कुपितॊ भीमसेनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 27, + "text": "तम अग्रणीः सर्वधनुर्धराणाम; एकं चरन्तं सामरे ऽतिवेगम\nभीमः शतेन वयकिरच छराणां; माद्रीपुत्रः सहदेवस तथैव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 28, + "text": "तैः सायकैर मॊहितं वीक्ष्य शल्यं; भीमः शरैर अस्य चकर्त वर्म\nस भीमसेनेन निकृत्तवर्मा; मद्राधिपश चर्म सहस्रतारम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 29, + "text": "परगृह्य खड्गं च रथान महात्मा; परस्कन्द्य कुन्तीसुतम अभ्यधावत\nछित्त्व रथेषां नकुलस्य सॊ ऽथ; युधिष्ठिरं भीमबलॊ ऽबभ्यधावत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 30, + "text": "तं चापि राजानम अथॊत्पतन्तं; करुद्धां यथैवान्तकम आपतन्तम\nधृष्टद्युम्नॊ दरौपदेयाः शिखण्डी; शिनेश च नप्ता सहसा परीयुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 31, + "text": "अथास्य चर्माप्रतिमं नयकृन्तद; भीमॊ महात्मा दशभिः पृषत्कः\nखड्गं च भल्लैर निचकर्त मुष्टौ; नदन परहृष्टस तव सिन्यमध्ये" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 32, + "text": "तत कर्म भीमस्य समीक्ष्य हृष्टास; ते पाण्डवानां परवरा रथौघाः\nनादं च चक्रुर भृशम उत्स्मयन्तः; शङ्खांश च दध्मुः शशिसंनिकाशान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 33, + "text": "तेनाथ शब्देन विभीषणेन; तवाभितप्तं बलम अप्रहृष्टम\nसवेदाभिभूतं रुधिरॊक्षिताङ्गं; विसंज्ञकल्पं च तथा विषाण्णम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 34, + "text": "स मद्रराजः सहसावकीर्णॊ; भीमाग्रगैः पाण्डव यॊधमुख्यैः\nयुधिष्ठिरस्याभिमुखं जवेन; सिंहॊ यथा मृगहेतॊः परयातः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 35, + "text": "स धर्मराजॊ निहताश्वसूतं; करॊधेन दीप्तज्वलन परकाशम\nदृष्ट्वा तु मद्राधिपतिं स तूर्णं; समभ्यधावत तम अरिं बलेन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 36, + "text": "गॊविन्द वाक्यं तवरितं विचिन्त्य; दध्रे मतिं शल्य विनाशनाय\nस धर्मराजॊ निहताश्वसूते; रथे तिष्ठञ शक्तिम एवाभिकाङ्क्षन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 37, + "text": "तच चापि शल्यस्या निशम्य कर्म; महात्मनॊ भगम अथावशिष्टम\nसमृत्वा मानः शल्य वधे यतात्मा; यथॊक्तम इन्द्रावरजस्य चक्रे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 38, + "text": "स धर्मराजॊ मणिहेमदण्डां; जग्राह शक्तिं कनकप्रकाशाम\nनेत्रे च दीप्ते सहसा विवृत्य; मद्राधिपं करुद्धा मना निरैक्षत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 39, + "text": "निरीक्षितॊ वै नरदेव राज्ञा; पूतात्मना निर्हृत कल्मषेण\nअभून न यद भस्मसान मद्रराजस; तद अद्भुतं मे परतिभाति राजन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 40, + "text": "ततस तु शक्तिं रुचिरॊग्र दण्डां; मणिप्रवलॊज्ज्वलितां परदीप्ताम\nचिक्षेप वेगात सुभृशं महात्मा; मद्राधिपाय परवरः कुरूणाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 41, + "text": "दीप्ताम अथैनां महता बलेन; सविस्फु लिङ्गां सहसा पतन्तीम\nपरैक्षन्त सर्वे कुरवः समेता; यथा युगान्ते महतीम इवॊल्काम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 42, + "text": "तां कालरात्रीम इव पाशहस्तां; यमस्य धत्रीम इव चॊग्ररूपाम\nसब्रह्म दण्डप्रतिमाम अमॊघां; ससर्ज यत्तॊ युधि धर्मराजः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 43, + "text": "गन्धस्रग अग्र्यासन पानभॊजनैर; अभ्यर्चितां पाण्डुसुतैः परयत्नात\nसंवर्तकाग्निप्रतिमां जवलन्तीं; कृत्याम अथर्वाङ्गिरसीम इवॊग्राम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 44, + "text": "ईशान हेतॊः परतिनिर्मितां तां; तवष्टा रिपूणाम असुदेह भक्षाम\nभूम्यन्तरिक्षादि जलाशयानि; परसह्य भूतानि निहन्तुम ईशाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 45, + "text": "घण्टा पताका मणिवज्र भाजं; वैडूर्य चित्रां तपनीयदण्डाम\nतवष्ट्रा परयत्नान नियमेन कॢप्तां; बरह्म दविषाम अन्तकरीम अमॊघाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 46, + "text": "बलप्रयत्नाद अधिरूढ वेगां; मन्त्रैश च घॊरैर अभिमन्त्रयित्वा\nससर्ज मार्गेण च तां परेण; वधाय मद्राधिपतेर तदानीम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 47, + "text": "हतॊ ऽसय असाव इत्य अभिगर्जमानॊ; रुद्रॊ ऽनतकायान्त करं यथेषुम\nपरसार्य बाहुं सुदृढं सुपाणिं; करॊधेन नृत्यन्न इवा धार्म राजः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 48, + "text": "तां सर्वशक्त्या परहितां स शक्तिं; युधिष्ठिरेणाप्रति वार्य वीर्याम\nपरतिग्रहायाभिननर्द शल्यः; सम्यग घुताम अग्निर इवाज्य धाराम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 49, + "text": "सा तस्य मर्माणि विदार्य शुभ्रम; उरॊ विशालं च तथैव वर्म\nविवेश गां तॊयम इवाप्रसक्ता; यशॊ विशालं नृपतेर दहन्ती" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 50, + "text": "नासाक्षि कर्णास्य विनिःसृतेन; परस्यन्दता च वरणसंभवेन\nसंसिक्त गात्रॊ रुधिरेण सॊ ऽभूत; करौञ्चॊ यथा सकन्द हतॊ महाद्रिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 51, + "text": "परसार्य बाहू स रथाद गतॊ गां; संछिन्नवर्मा कुरुनन्दनेन\nमहेन्द्र वाहप्रतिमॊ महात्मा; वज्राहतं शृङ्गम इवाचलस्य" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 52, + "text": "बाहू परसार्याभिमुखॊ धर्मराजस्य मद्रराट\nततॊ निपतितॊ भूमाव इन्द्रध्वज इवॊच्छ्रितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 53, + "text": "स तथा भिन्नसर्वाङ्गॊ रुधिरेण समुक्षितः\nपरत्युद्गत इव परेम्णा भूम्या सा नरपुंगवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 54, + "text": "परियया कान्तया कान्तः पतमान इवॊरसि\nचिरं भुक्त्वा वसुमतीं परियां कान्ताम इव परभुः\nसर्वैर अङ्गैः समाश्लिष्य परसुप्त इव सॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 55, + "text": "धर्म्ये धर्मात्मना युद्धे निहतॊ धर्मसूनुना\nसम्यग घुत इव सविष्टः परशान्तॊ ऽगनिर इवाध्वरे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 56, + "text": "शक्त्या विभिन्नहृदयं विप्र विद्धायुध धवजम\nसंशान्तम अपि मद्रेशं लक्ष्मीर नैव वयमुञ्चत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 57, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरश चापम आदायेन्द्र धनुष्प्रभम\nवयधमद दविषतः संख्ये खग राड इव पन्नगान\nदेहासून निशितैर भल्लै रिपूणां नाशयन कषणात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 58, + "text": "ततः परार्थस्य बाणौघैर आवृताः सैनिकास तव\nनिमीलिताक्षाः कषिण्वन्तॊ भृशम अन्यॊन्यम अर्दिताः\nसंन्यस्तकवचा देहैर विपत्रायुध जीविताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 59, + "text": "ततः शल्ये निपतिते मद्रराजानुजॊ युवा\nभरातुः सर्वैर गुणैस तुल्यॊ रथी पाण्डवम अभ्ययात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 60, + "text": "विव्याध च नरश्रेष्ठॊ नाराचैर बहुभिस तवरन\nहतस्यापचितिं भरातुश चिकीर्षुर युद्धदुर्मदः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 61, + "text": "तं विव्याधाशुगैः षड्भिर धर्मराजस तवरन्न इव\nकार्मुकं चास्य चिच्छेद कषुराभ्यां धवजम एव च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 62, + "text": "ततॊ ऽसय दीप्यमानेन सुदृढेन शितेन च\nपरमुखे वर्तमानस्य भल्लेनापाहरच छिरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 63, + "text": "सुकुण्डलं तद ददृशे पतमानं शिरॊ रथात\nपुण्यक्षयम इव पराप्य पतन्तं सवर्गवासिनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 64, + "text": "तस्यापकृष्ट शीर्षं तच छरीरं पतितं रथात\nरुधिरेणावसिक्ताङ्गं दृष्ट्वा सैन्यम अभज्यत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 65, + "text": "विचित्रकवचे तस्मिन हते मद्रनृपानुजे\nहाहाकारं विकुर्वाणाः कुरवॊ विप्रदुद्रुवुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 66, + "text": "शल्यानुजं हतं दृष्ट्वा तावकास तयक्तजीविताः\nवित्रेसुः पाण्डव भयाद रजॊध्वस्तास्स तथा भृषम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 67, + "text": "तांस तथा भज्यतस तरस्तान कौरवान भरतर्षभ\nशिनेर नप्ता किरन बाणैर अभ्यवर्तत सात्यकिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 68, + "text": "तम आयान्तं महेष्वासम अप्रसह्यं दुरासदम\nहार्दिक्यस तवरितॊ राजन परत्यगृह्णाद अभीतवत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 69, + "text": "तौ समेतौ महात्मानौ वार्ष्णेयाव अपराजितौ\nहार्दिक्यः सात्यकिश चैव सिंहाव इव मदॊत्कटौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 70, + "text": "इषुभिर विमलाभासैश छादयन्तौ परस्परम\nअर्चिर्हिर इव सूर्यस्य दिवाकरसमप्रभौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 71, + "text": "चापमार्गबलॊद्धूतान मार्गणान वृष्णिसिंहयॊः\nआकाशे समपश्याम पतंगान इव शीघ्रगान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 72, + "text": "सात्यकिं दशभिर विद्ध्वा हयांश चास्य तरिभिः शरैः\nचापम एकेन चिच्छेद हार्दिक्यॊ नतपर्वणा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 73, + "text": "तन निकृत्तं धनुःश्रेष्ठम अपास्य शिनिपुंगवः\nअन्यद आदत्त वेगेन वेगवत्तरम आयुधम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 74, + "text": "तद आदाय धनुःश्रेष्ठं वरिष्ठः सर्वधन्विनाम\nहार्दिक्यं दशभिर बाणैः परत्यविध्यत सतनान्तरे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 75, + "text": "ततॊ रथं युगेषां च छित्त्वा भल्लैः सुसंयतैः\nअश्वांस तस्यावधीत तूर्णम उभौ च पार्ष्णिसारथी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 76, + "text": "मद्रराजे हते राजन्विरथे कृतवर्मणि\nदुर्यॊधन बलं सर्वं पुनर आसीत पराङ्मुखम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 77, + "text": "तत्परे नावबुध्यन्त सैन्येन रजसा वृते\nबलं तु हतभूयिष्ठं तत तदासीत पराङ्मुखम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 78, + "text": "ततॊ मुहूर्तात ते ऽपश्यन रजॊ भौमं समुत्थितम\nविविधैः शॊणितस्रावैः परशान्तं पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 79, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ दृष्ट्वा भग्नं सवबलम अन्तिकात\nजवेनापततः पार्थान एकः सर्वान अवारयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 80, + "text": "पाण्डवान सरथान दृष्ट्वा धृष्टद्युम्नं च पार्षतम\nआनर्तं च दुराधर्षं शितैर बाणैर अवाकिरत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 81, + "text": "तं परे नाभ्यवर्तन्त मर्त्या मृत्युम इव आगतम\nअथान्यं रथम आस्थाय हार्दिक्यॊ ऽपि नयवर्तत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 82, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा तवरमाणॊ महारथः\nचतुर्भिर निजघानाश्वान पत्रिभिः कृतवर्मणः\nविव्याध गौतमं चापि षड्भिर भल्लैः सुतेजनैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 83, + "text": "अश्वत्थामा ततॊ राज्ञा हताश्वं विरथी कृतम\nसमपॊवाह हार्दिक्यं सवरथेन युधिष्ठिरात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 84, + "text": "ततः शारद्वतॊ ऽषटाभिः परत्यविध्यद युधिष्ठिरम\nविव्याध चाश्वान निशितैस तस्याष्टाभिः शिलीमुखैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 85, + "text": "एवम एतन महाराज युद्धशेषम अवर्तत\nतव दुर्मन्त्रिते राजन सहपुत्रस्य भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 86, + "text": "तस्मिन महेष्वास वरे विशस्ते; संग्राममध्ये कुरुपुंगवेन\nपर्थाः समेताः परमप्रहृष्टाः; शङ्खान परदध्मुर हतम ईक्ष्य शल्यम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 16, + "shloka": 87, + "text": "युधिष्ठिरं च परशशंसुर आजौ; पुरा सुरा वृत्रवधे यथेन्द्रम\nचक्रुश च नानाविध वाद्य शब्दान; निनादयन्तॊ वसुधां समन्तात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nशल्ये तु निहते राजन मद्रराजपदानुगाः\nरथाः सप्तशता वीरा निर्ययुर महतॊ बलात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 2, + "text": "दुर्यॊधनस तु दविरदम आरुह्याचलसंनिभम\nछत्त्रेण धरियमाणेन वीज्यमानश च चामरैः\nन गन्तव्यं न गन्तव्यम इति मद्रान अवारयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 3, + "text": "दुर्यॊधनेन ते वीरा वार्यमाणाः पुनः पुनः\nयुधिष्ठिरं जिघांसन्तः पाण्डूनां पराविशन बलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 4, + "text": "ते तु शूरा महाराज कृतचित्ताः सम यॊधने\nधनुः शब्दं महत कृत्वा सहायुध्यन्त पाण्डवैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 5, + "text": "शरुत्वा तु निहतं शल्यं धर्मपुत्रं च पीडितम\nमद्रराजप्रिये युक्तैर मद्रकाणां महारथैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 6, + "text": "आजगाम ततः पार्थॊ गाण्डीवं विक्षिपन धनुः\nपूरयन रथघॊषेण दिशः सर्वा महारथः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ ऽरजुनश च भीमश च माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ\nसात्यकिश च नरव्याघ्रॊ दरौपदेयाश च सर्वशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 8, + "text": "धृष्टद्युम्नः शिखण्डी च पाञ्चालाः सह सॊमकैः\nयुधिष्ठिरं परीप्सन्तः समन्तात पर्यवारयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 9, + "text": "ते समन्तात परिवृताः पाण्डवैः पुरुषर्षभाः\nकषॊभयन्ति सम तां सेनां मकराः सागरं यथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 10, + "text": "पुरॊ वातेन गङ्गेव कषॊभ्यमाना महानदी\nअक्षॊभ्यत तदा राजन पाण्डूनां धवजिनी पुनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 11, + "text": "परस्कन्द्य सेनां महतीं तयक्तात्मानॊ महारथाः\nवृक्षान इव महावाताः कम्पयन्ति सम तावकाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 12, + "text": "बहवश चुक्रुशुस तत्र कव स राजा युधिष्ठिरः\nभरातरॊ वास्य ते शूरा दृश्यन्ते न ह के चन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 13, + "text": "पाञ्चालानां महावीर्याः शिखण्डी च महारथः\nधृष्टद्युम्नॊ ऽथ शैनेयॊ दरौपदेयाश च सर्वशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 14, + "text": "एवं तान वादिनः शूरान दरौपदेया महारथाः\nअह्यघ्नन युयुधानश च मद्रराजपदानुगान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 15, + "text": "चक्रैर विमथितैः के चित के चिच छिन्नैर मह धवजैः\nपरत्यदृश्यन्त समरे तावका निहताः परैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 16, + "text": "आलॊक्य पाण्डवान युद्धे यॊधा राजन समन्ततः\nवार्यमाणा ययुर वेगात तव पुत्रेण भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 17, + "text": "दुर्यॊधनस तु तान वीरान वारयाम आस सान्त्वयन\nन चास्य शासनं कश चित तत्र चक्रे महारथः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ गान्धारराजस्य पुत्रः शकुनिर अब्रवीत\nदुर्यॊधनं महाराज वचनं वचनक्षमः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 19, + "text": "किं नः संप्रेक्षमाणानां मद्राणां हन्यते बलम\nन युक्तम एतत समरे तवयि तिष्ठति भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 20, + "text": "सहितैर नाम यॊद्धव्यम इत्य एषा समयः कृतः\nअथ कस्मात परान एव घनतॊ मर्षयसे नृप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 21, + "text": "[दुर]\nवार्यमाणा मया पूर्वं नैते चक्रुर वचॊ मम\nएते हि निहताः सर्वे परस्कन्नाः पाण्डुवाहिनीम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 22, + "text": "[षकुनि]\nन भर्तुः शासनं वीरा रणे कुर्वन्त्य अमर्षिताः\nअलं करॊद्धुं तथैतेषां नायं काल उपेक्षितुम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 23, + "text": "यामः सर्वे ऽतर संभूय सवाजिरथकुञ्जराः\nपरित्रातुं महेष्वासान मद्रराजपदानुगान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 24, + "text": "अन्यॊन्यं परिरक्षामॊ यत्नेन महता नृप\nएवं सर्वे ऽनुसंचिन्त्य परययुर यत्र सैनिकाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 25, + "text": "[स]\nएवम उक्तस ततॊ राजा बलेना महता वृतः\nपरययौ सिंहनादेन कम्पयन वै वसुंधराम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 26, + "text": "हतविध्यत गृह्णीत परहरध्वं निकृन्तत\nइत्य आसीत तुमुलः शब्दस तव सैन्यस्य भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 27, + "text": "पाण्डवास तु रणे दृष्ट्वा मद्रराजपदानुगान\nसहितान अभ्यवर्तन्त गुल्मम आस्थाय मध्यमम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 28, + "text": "ते मुहूर्ताद रणे वीरा हस्ताहस्तं विशां पते\nनिहताः परत्यदृश्यन्त मद्रराजपदानुगाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ नः संप्रयातानां हतामित्रास तरस्विनः\nहृष्टाः किलकिला शब्दम अकुर्वन सहिताः परे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 30, + "text": "अथॊत्थितानि रुण्डानि समदृश्यन्त सर्वशः\nपपात महती चॊल्का मध्येनाधित्य मण्डलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 31, + "text": "रथैर भग्नैर युगाक्षैश च निहतैश च महारथैः\nअश्वैर निपतितैश चैव संछन्नाभूद वसुंधरा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 32, + "text": "वातायमानैस तुरगैर युगासक्तैस तुरंगमैः\nअदृश्यन्त महाराज यॊधास तत्र रणाजिरे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 33, + "text": "भग्नचक्रान रथान के चिद अवहंस तुरगा रणे\nरथार्थं के चिद आदाय दिशॊ दशविबभ्रमुः\nतत्र तत्र च दृश्यन्ते यॊक्त्रैः शलिष्टाः सम वाजिनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 34, + "text": "रथिनः पतमानाश च वयदृश्यन्त नरॊत्तम\nगगनात परच्युताः सिद्धाः पुण्यानाम इव संक्षये" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 35, + "text": "निहतेषु च शूरेषु मद्रराजानुगेषु च\nअस्मान आपततश चापि दृष्ट्वा पार्थ महारथाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 36, + "text": "अभ्यवर्तन्त वेगेन जय गृध्राः परहारिणः\nबाणशब्दरवान कृत्वा विमिश्राञ शङ्खनिस्वनैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 37, + "text": "अस्मांस तु पुनर आसाद्य लब्धलक्षाः परहारिणः\nशरासनानि धुन्वानाः सिंहनादान परचुक्रुशुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 38, + "text": "ततॊ हतम अभिप्रेक्ष्य मद्रराजबलं महत\nमद्रराजं च समरे दृष्ट्वा शूरं निपातितम\nदुर्यॊधन बलं सर्वं पुनर आसीत पराङ्मुखम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 17, + "shloka": 39, + "text": "वध्यमानं महाराज पाण्डवैर जितकाशिभिः\nदिशॊ भेदे ऽथ संभ्रान्तं तरासितं दृढधन्विभिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nपातिते युधि दुर्धर्षॊ मद्रराजे महारथे\nतावकास तव पुत्राश च परायशॊ विमुखाभवन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 2, + "text": "वणिजॊ नावि भिन्नायां यथागाधे ऽपलवे ऽरणवे\nअपारे पारम इच्छन्तॊ हते शूरे महात्मनि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 3, + "text": "मद्रराजे महाराज वित्रस्ताः शरविक्षताः\nअनाथा नाथम इच्छन्तॊ मृगाः सिंहार्दिता इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 4, + "text": "वृषा यथा भग्नशृङ्गाः शीर्णदन्ता गजा इव\nमध्याह्ने परत्यपायाम निर्जिता धर्मसूनुना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 5, + "text": "न संधातुम अनीकानि न च राजन पराक्रमे\nआसीद बुद्धिर हते शल्ये तव यॊधस्य कस्य चित" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 6, + "text": "भीष्मे दरॊणे च निहते सूतपुत्रे च भारत\nयद दुःखं तव यॊधानां भयं चासीद विशां पते\nतद्भयं स च नः शॊकॊ भूय एवाभ्यवर्तत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 7, + "text": "निरशाश च जये तस्मिन हते शल्ये महारथे\nहतप्रवीरा विध्वस्ता विकृत्ताश च शितैः शरैः\nमद्रराजे हते राजन यॊधास ते पराद्रवन भयात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 8, + "text": "अश्वान अन्ये गजान अन्ये रथान अन्ये महारथाः\nआरुह्य जवसंपन्नाः पादाताः पराद्रवन भयात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 9, + "text": "दविसाहस्राश च मातङ्गा गिरिरूपाः परहारिणः\nसंप्राद्रवन हते शल्ये अङ्कुशाङ्गुष्ठ चॊदिताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 10, + "text": "ते रणाद भरतश्रेष्ठ तावकाः पराद्रवन दिशः\nधावन्तश चाप्य अदृश्यन्त शवसमानाः शरातुलाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 11, + "text": "तान परभग्नान दरुतान दृष्ट्वा हतॊत्साहान पराजितान\nअभ्यद्रवन्त पाञ्चालाः पाण्डवाश च जयैषिणः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 12, + "text": "बाणशब्दरवश चापि सिंहनादश च पुष्कलः\nशङ्खशब्दश च शूराणां दारुणः समपद्यत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 13, + "text": "दृष्ट्वा तु कौरवं सैन्यं भयत्रस्तं परविद्रुतम\nअन्यॊन्यं समभाषन्त पाञ्चालाः पाण्डवैः सह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 14, + "text": "अद्य राजा सत्यधृतिर जितामित्रॊ युधिष्ठिरः\nअद्य दुर्यॊधनॊ हीना दीप्तया नृपतिश्रिया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 15, + "text": "अद्य शरुत्वा हतं पुत्रं धृतराष्ट्रॊ जनेश्वरः\nनिःसंज्ञः पतितॊ भूमौ किल्बिषं परतिपद्यताम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 16, + "text": "अद्य जानातु कौन्तेयं समर्थं सर्वधन्विनाम\nअद्यात्मानं च दुर्मेधा गर्हयिष्यति पापकृत\nअद्य कषत्तुर वचः सत्यं समरतां बरुवतॊ हितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 17, + "text": "अद्य परभृति पार्थांश च परेष्यभूत उपाचरन\nविजानातु नृपॊ दुःखं यत पराप्तं पाण्डुनन्दनैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 18, + "text": "अद्य कृष्णस्य माहात्म्यं जानातु स महीपतिः\nअद्यार्जुन धनुर घॊषं घॊरं जानातु संयुगे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 19, + "text": "अस्त्राणां च बलं सर्वं बाह्वॊश च बलम आहवे\nअद्य जञास्यति भीमस्य बलं घॊरं महात्मनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 20, + "text": "हते दुर्यॊधने युद्धे शक्रेणेवासुरे मये\nयत्कृतं भीमसेनेन दुःखासन वधे तदा\nनान्यः कर्तास्ति लॊके तद ऋते भीमं महाबलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 21, + "text": "जानीताम अद्य जयेष्ठस्य पाण्डवस्य पराक्रमम\nमद्रराजं हतं शरुत्वा देवैर अपि सुदुःसहम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 22, + "text": "अद्य जञास्यति संग्रामे माद्रीपुत्रौ महाबलौ\nनिहते सौबले शूरे गान्धारेषु च सर्वशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 23, + "text": "कथं तेषां जयॊ न सयाद येषां यॊद्धा धनंजयः\nसात्यकिर भीमसेनश च धृष्टद्युम्नश च पार्षतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 24, + "text": "दरौपद्यास तनयाः पञ्च माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ\nशिखण्डी च महेष्वासॊ राजा चैव युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 25, + "text": "येषां च जगतां नाथॊ नाथः कृष्णॊ जनार्दनः\nकथं तेषां जयॊ न सयाद येषां धर्मॊ वयपाश्रयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 26, + "text": "भीष्मं दरॊणं च कर्णं च मद्रराजानम एव च\nतहान्यन नृपतीन वीराञ शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 27, + "text": "कॊ ऽनयः शक्तॊ रणे जेतुम ऋते पार्थं युधिष्ठिरम\nयस्य नाथॊ हृषीकेशः सदा धर्मयशॊ निधिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 28, + "text": "इत्य एवं वदमानास ते हर्षेण महता युताः\nपरभग्नांस तावकान राजन सृञ्जयाः पृष्ठतॊ ऽनवयुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 29, + "text": "धनंजयॊ रथानीकम अभ्यवर्तत वीर्यवान\nमाद्रीपुत्रौ च शकुनिं सात्यकिश च महारथः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 30, + "text": "तान परेक्ष्य दरवतः सर्वान भीमसेनभयार्दितान\nदुर्यॊधनस तदा सूतम अब्रवीद उत्स्मयन्न इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 31, + "text": "न मातिक्रमते पार्थॊ धनुष्पाणिम अवस्थितम\nजघने सर्वसैन्यानां ममाश्वान परतिपादय" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 32, + "text": "जघने युध्यमानं हि कौन्तेयॊ मां धनंजयः\nनॊत्सहेताभ्यतिक्रान्तुं वेलाम इव महॊदधिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 33, + "text": "पश्य सैन्यं महत सूत पाण्डवैः समभिद्रुतम\nसैन्यरेणुं समुद्धूतं पश्यस्वैनं समन्ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 34, + "text": "सिंहनादांश च बहुशः शृणु घॊरान भयानकान\nतस्माद याहि शनैः सूत जघनं परिपालय" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 35, + "text": "मयि सथिते च समरे निरुद्धेषु च पाण्डुषु\nपुनरावर्तते तूर्णं मामकं बलम ओजसा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 36, + "text": "तच छरुत्वा तव पुत्रस्य शूराग्र्य सदृशं वचः\nसारथिर हेमसंछन्नाञ शनैर अश्वान अचॊदयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 37, + "text": "गजाश्वरथिभिर हीनास तयक्तात्मानः पदातयः\nएकविंशतिसाहस्राः संयुगायावतस्थिरे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 38, + "text": "नानादेशसमुद्भूता नान रञ्जित वाससः\nअवस्थितास तदा यॊधाः परार्थयन्तॊ महद यशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 39, + "text": "तेषाम आपततां तत्र संहृष्टानां परस्परम\nसंमर्दः सुमहाञ जज्ञे घॊररूपॊ भयानकः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 40, + "text": "भीमसेनं तदा राजन घृष्टद्युम्नं च पार्षतम\nबलेन चतुरङ्गेण नानादेश्या नयवारयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 41, + "text": "भीमम एवाभ्यवर्तन्त रणे ऽनये तु पदातयः\nपरक्ष्वेड्यास्फॊट्य संहृष्टा वीरलॊकं यियासवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 42, + "text": "आसाद्य भीमसेनं तु संरब्धा युद्धदुर्मदाः\nधार्तराष्ट्रा विनेदुर हि नान्यां चाकथयन कथाम\nपरिवार्य रणे भीमं निजघ्नुर ते समन्ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 43, + "text": "स वध्यमानः समरे पदातिगणसंवृतः\nन चचाल रथॊपस्थे मैनाक इव पर्वतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 44, + "text": "ते तु करुद्धा महाराज पाण्डवस्य महारथम\nनिग्रहीतुं परचक्रुर हि यॊधांश चान्यान अवारयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 45, + "text": "अक्रुध्यत रणे भीमस तैस तदा पर्यवस्थितैः\nसॊ ऽवतीर्य रथात तूर्णं पदातिः समवस्थितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 46, + "text": "जातरूपपरिच्छन्नां परगृह्य महतीं गदाम\nअवधीत तावकान यॊधान दण्डपाणिर इवान्तकः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 47, + "text": "रथाश्वद्विपहीनांस तु तान भीमॊ गदया बली\nएकविंशतिसाहस्रान पदातीन अवपॊथयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 48, + "text": "हत्वा तत पुरुषानीकं भीमः सत्यपराक्रमः\nधृष्टद्युम्नं पुरस्कृत्य नचिरात परत्यदृश्यत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 49, + "text": "पादाता निहता भूमौ शिश्यिरे रुधिरॊक्षिताः\nसंभग्ना इव वातेन कर्णिकाराः सुपुष्पिताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 50, + "text": "नानापुष्पस्रजॊपेता नाना कुण्डलधारिणः\nनाना जात्या हतास तत्र नादा देशसमागताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 51, + "text": "पताकाध्वजसंछन्नं पदातीनां महद बलम\nनिकृत्तं विबभौ तत्र घॊररूपं भयानकम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 52, + "text": "युधिष्ठिरपुरॊगास तु सर्वसैन्यमहारथाः\nअभ्यधावन महात्मानं पुत्रं दुर्यॊधनं तव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 53, + "text": "ते सर्वे तावकान दृष्ट्वा महेष्वासान पराङ्मुखान\nनाभ्यवर्तन्त ते पुत्रं वेलेव मकलालयम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 54, + "text": "तद अद्भुतम अपश्याम तव पुत्रस्य पौरुषम\nयद एकं सहिताः पार्था न शेकुर अतिवर्तितुम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 55, + "text": "नातिदूरापयातं तु कृतबुद्धिं पलायने\nदुर्यॊधनः सवकं सैन्यम अब्रवीद भृशविक्षतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 56, + "text": "न तं देशं परपश्यामि पृथिव्यां पर्वतेषु वा\nयत्र यातान न वॊ हन्युः पाण्डवाः किं सृतेन वः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 57, + "text": "अल्पं च बलम एतेषां कृष्णौ च भृशविक्षतौ\nयदि सर्वे ऽतर तिष्ठामॊ धरुवॊ नॊ विजयॊ भवेत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 58, + "text": "विप्रयातांस तु वॊ भिन्नान पाण्डवाः कृतकिल्बिषान\nअनुसृत्य हनिष्यन्ति शरेयॊ नः समरे सथितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 59, + "text": "शृणुध्वं कषत्रियाः सर्वे यावन्तः सथ समागताः\nयदा शूरं च भीरुं च मारयत्य अन्तकः सदा\nकॊ नु मूढॊ न युध्येत पुरुषः कषत्रिय बरुवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 60, + "text": "शरेयॊ नॊ भीमसेनस्य करुद्धस्य परमुखे सथितम\nसुखः सांग्रामिकॊ मृत्युः कषत्रधर्मेण युध्यताम\nजित्वेह सुखम आप्नॊति हतः परेत्य महत फलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 61, + "text": "न युद्धधर्माच छरेयान वै पन्थाः सवर्गस्य कौरवाः\nअचिरेण जिताँल लॊकान हतॊ युद्धे समश्नुते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 62, + "text": "शरुत्वा तु वचनं तस्य पूजयित्वा च पार्थिवाः\nपुनर एवान्ववर्तन्त पाण्डवान आततायिनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 63, + "text": "तान आपतत एवाशु वयूढानीकाः परहारिणः\nपरत्युद्ययुस तदा पार्था जय गृध्राः परहारिणः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 64, + "text": "धनंजयॊ रथेनाजाव अभ्यवर्तत वीर्यवान\nविश्रुतं तरिषु लॊकेषु गाण्डीवं विक्षिपन धनुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 18, + "shloka": 65, + "text": "माद्रीपुत्रौ च शकुनिं सात्यकिश च महाबलः\nजवेनाभ्यपतन हृष्टा यतॊ वै तावकं बलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 19, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nसंनिवृत्ते बलौघे तु शाल्वॊ मलेच्छ गणाधिपः\nअभ्यवर्तत संक्रुद्धः पाण्डूनां सुमहद बलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 19, + "shloka": 2, + "text": "आस्थाय सुमहानागं परभिन्नं पर्वतॊपमम\nदृप्तम ऐरावत परख्यम अमित्रगणमर्दनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 19, + "shloka": 3, + "text": "यॊ ऽसौ महाभद्र कुलप्रसूतः; सुपूजितॊ धार्तराष्ट्रेण नित्यम\nसुकल्पितः शास्त्रविनिश्चयज्ञैः; सदॊपवाह्यः समरेषु राजन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 19, + "shloka": 4, + "text": "तम आस्थितॊ राजवरॊ बभूव; यथॊदयस्थः सविता कषपान्ते\nस तेन नागप्रवरेण राजन्न; अभ्युद्ययौ पाण्डुसुतान समन्तात\nशितैः पृषात्कैर विददार चापि; महेन्द्रवज्रप्रतिमैः सुघॊरैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 19, + "shloka": 5, + "text": "ततः शरान वै सृजतॊ महारणे; यॊधांश च राजन नयतॊ यमाय\nनास्यान्तरं ददृशुः सवे परे वा; यथा पुरा वज्रधरस्य दैत्याः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 19, + "shloka": 6, + "text": "ते पाण्डवाः सॊमकाः सृञ्जयाश च; तम एव नागं ददृशुः समन्तात\nसहस्रशॊ वै विचरन्तम एकं; यथा महेन्द्रस्य गजं समीपे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 19, + "shloka": 7, + "text": "संद्राव्यमाणं तु बलं परेषां; परीतकल्पं विबभौ समन्तात\nनैवावतस्थे समरे भृशं भयाद; विमर्दमानं तु परस्परं तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 19, + "shloka": 8, + "text": "ततः परभग्ना सहसा महाचमूः; सा पाण्डवी तेन नराधिपेन\nदिशश चतस्रः सहसा परधाविता; गजेन्द्र वेगं तम अपारयन्ती" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 19, + "shloka": 9, + "text": "दृष्ट्वा च तां वेगवता परभग्नां; सर्वे तवदीया युधि यॊधमुख्याः\nअपूजयंस तत्र नराधिपं तं; दध्मुश च शङ्खाञ शशिसंनिकाशान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 19, + "shloka": 10, + "text": "शरुत्वा निनादं तव अथ कौरवाणां; हर्षाद विमुक्तं सह शङ्खशब्दैः\nसेनापतिः पाण्डव सृञ्जयानां; पाञ्चाल पुत्रॊ न ममर्ष रॊषात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 19, + "shloka": 11, + "text": "ततस तु तं वै दविरदं महात्मा; परत्युद्ययौ तवरमाणौ जयाय\nजम्भॊ यथा शक्रसमागमे वै; नागेन्द्रम ऐरावणम इन्द्र वाह्यम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 19, + "shloka": 12, + "text": "तम आपतन्तं सहसा तु दृष्ट्वा; पाञ्चालराजं युधि राजसिंहः\nतं वै दविपं परेषयाम आस तूर्णं; वधाय राजन दरुपदात्मजस्य" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 19, + "shloka": 13, + "text": "स तं दविपं सहसाभ्यापतन्तम; अविध्यद अर्कप्रतिमैः पृषत्कैः\nकर्मार धौतैर निशितैर जवलद्भिर; नाराचमुख्यैस तरिभिर उग्रवेगैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 19, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ ऽपरान पञ्च शितान महात्मा; नाराचमुख्यान विससर्ज कुम्भे\nस तैस तु विद्धः परमद्विपॊ रणे; तदा परावृत्य भृशं परदुद्रुवे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 19, + "shloka": 15, + "text": "तं नागराजं सहसा परणुन्नं; विद्राव्यमाणं च निगृह्य शाल्वः\nतॊत्त्राङ्कुशैः परेषयाम आस तूर्णं; पाञ्चालराजस्य रथं परदिश्य" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 19, + "shloka": 16, + "text": "दृष्ट्वापतन्तं सहसा तु नागं; धृष्टद्युम्नः सवरथाच छीघ्रम एव\nगदां परगृह्याशु जवेन वीरॊ; भूमिं परपन्नॊ भयविह्वलाङ्गः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 19, + "shloka": 17, + "text": "स तं रथं हेमविभूषिताङ्गं; साश्वं ससूतं सहसा विमृद्य\nउत्क्षिप्य हस्तेन तदा महाद्विपॊ; विपॊथयाम आस वसुंधरा तले" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 19, + "shloka": 18, + "text": "पाञ्चालराजस्य सुतं स दृष्ट्वा; तदार्दितं नागवरेण तेन\nतम अभ्यधावत सहसा जवेन; भीमः शिखण्डी च शिनेश च नप्ता" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 19, + "shloka": 19, + "text": "शरैश च वेगं सहसा निगृह्य; तस्याभितॊ ऽभयापततॊ गजस्य\nस संगृहीतॊ रथिभिर गजॊ वै; चचाल तैर वार्यमाणश च संख्ये" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 19, + "shloka": 20, + "text": "ततः पृषत्कान परववर्ष राजा; सूर्यॊ यथा रश्मिजालं समन्तात\nतेनाशुगैर वध्यमाना रथौघाः; परदुद्रुवुस तत्र ततस तु सर्वे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 19, + "shloka": 21, + "text": "तत कर्मशाल्वस्य समीक्ष्य सर्वे; पाञ्चाल मत्स्या नृप सृञ्जयाश च\nहाहाकारैर नादयन्तः सम युद्धे; दविपं समन्ताद रुरुधुर नराग्र्याः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 19, + "shloka": 22, + "text": "पाञ्चालराजस तवरितस तु शूरॊ; गदां परगृह्याचलशृङ्गकल्पाम\nअसंभ्रमं भारत शत्रुघाती; जवेन विरॊ ऽनुससार नागम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 19, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ ऽथ नागं धरणीधराभं; मदं सरवन्तं जलदप्रकाशम\nगदां समाविध्य भृशं जघान; पाञ्चालराजस्य सुतस तरस्वी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 19, + "shloka": 24, + "text": "स भिन्नकुन्भः सहसा विनद्य; मुखात परभूतं कषतजं विमुञ्चन\nपपात नागॊ धरणीधराभः; कषितिप्रकम्पाच चलितॊ यथाद्रिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 19, + "shloka": 25, + "text": "निपात्यमाने तु तदा गजेन्द्रे; हाहाकृते तव पुत्रस्य सैन्ये\nस शाल्वराजस्य शिनिप्रवीरॊ; जहार भल्लेन शिरः शितेन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 19, + "shloka": 26, + "text": "हृतॊत्तमाङ्गॊ युधि सात्वतेन; पपात भूमौ सह नागरज्ञा\nयथाद्रिशृङ्गं सुमहत परणुन्नं; वज्रेण देवाधिप चॊदितेन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतस्मिंस तु निहते शूरे शाल्वे समितिशॊभने\nतवाभज्यद बलं वेगाद वातेनेव महाद्रुमः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 2, + "text": "तत परभग्नं बलं दृष्ट्वा कृतवर्मा महारथः\nदधार समरे शूरः शत्रुसैन्यं महाबलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 3, + "text": "संनिवृत्तास तु ते शूरा ऋष्ट्वा सात्वतम आहवे\nशौलॊपमं सथितं राजन कीर्यमाणं शरैर युधि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 4, + "text": "तथ परववृते युद्धं कुरूणां पाण्डवैः सह\nनिवृत्तानां महाराज मृत्युं कृत्वा निवर्तनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 5, + "text": "तत्राश्चर्यम अभूद युद्धां सात्वतस्य परैः सह\nयद एकॊ वारयाम आस पाण्डुसेनां दुरासदाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 6, + "text": "तेषाम अन्यॊन्यसुहृदां कृते कर्मणि दुष्करे\nसिंहनादः परहृष्टानां दिवः सपृक सुमहान अभूत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 7, + "text": "तेन शब्देन वित्रस्तान पाञ्चालान भरतर्षभ\nशिनेर नप्ता महाबाहुर अन्वपद्यत सात्यकिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 8, + "text": "स समासाद्य राजानं कषेमधूर्तिं महाबलम\nसप्तभिर निशितैर बाणैर अनयद यमसादनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 9, + "text": "तम आयान्तं महाबाहुं परवपन्तं शिताञ शरान\nजवेनाभ्यपतद धीमान हार्दिक्यः शिनिपुंगवम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 10, + "text": "तौ सिंहाव इव नर्दन्तौ धन्विनौ रथिनां वरौ\nअन्यॊन्यम अभ्यधावेतां शस्त्रप्रवर धारिणौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 11, + "text": "पाण्डवाः सह पाञ्चालैर यॊधाश चान्ये नृपॊत्तमाः\nपरेक्षकाः समपद्यन्त तयॊः पुरुषसिंहयॊः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 12, + "text": "नाराचैर वत्सदन्तैश च वृष्ण्यन्धकमहारथौ\nअभिजघ्नतुर अन्यॊन्यं परहृष्टाव इव कुञ्जरौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 13, + "text": "चरन्तौ विविधान मार्गान हार्दिक्य शिनिपुंगवौ\nमुहुर अन्तर्दधाते तौ बाणवृष्ट्या परस्परम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 14, + "text": "चापवेगबलॊद्धूतान मार्गणान वृष्णिसिंहयॊः\nआकाशे समपश्याम पतंगान इव शीघ्रगान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 15, + "text": "तम एकं सत्यकर्माणम आसाद्य हृदिकात्मजः\nअविध्यन निशितैर बाणैश चतुर्भिश अतुरॊ हयान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 16, + "text": "स दीर्घबाहुः संक्रुद्धस तॊत्त्रार्दित इव दविपः\nअष्टाभिः कृतवर्माणम अविध्यत परमेषुभिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 17, + "text": "ततः पूर्णायतॊत्सृष्टैः कृतवर्मा शिलाशितैः\nसात्यकिं तरिभिर आहत्य धनुर एकन चिच्छिदे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 18, + "text": "निकृत्तं तद धनुःश्रेष्ठम अपास्य शिनिपुंगवः\nअन्यद आदत्त वेगेन शैनेयः सशरं धनुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 19, + "text": "तद आदाय धनुःश्रेष्ठं वरिष्ठः सर्वधन्विनाम\nआरॊप्य च महावीर्यॊ महाबुद्धिर महाबलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 20, + "text": "अमृष्यमाणॊ धनुषश छेदनं कृतवर्मणा\nकुपितॊ ऽतिरथः शीघ्रं कृतवर्माणम अभ्ययात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 21, + "text": "ततः सुनिशितैर बाणैर दशभिः शिनिपुंगवः\nजघान सूतम अश्वांश च धवजं च कृतवर्मणः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ राजन महेष्वासः कृतवर्मा महारथः\nहताश्वसूतं संप्रेक्ष्य रथं हेमपरिष्कृतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 23, + "text": "रॊषेण महताविष्टः शूलम उद्यम्य मारिष\nचिक्षेप भुजवेगेन जिघांसुः शिनिपुंगवम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 24, + "text": "तच छूलं सात्वतॊ हय आजौ निर्भिद्य निशितैः शरैः\nचूर्णितं पातयाम आस मॊहयन्न इव माधवम\nततॊ ऽपरेण भल्लेन हृद्य एनं समताडयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 25, + "text": "स युद्धे युयुधानेन हताश्वॊ हतसारथिः\nकृतवर्मा कृतास्त्रेण धरणीम अन्वपद्यत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 26, + "text": "तस्मिन सात्यकिना वीरे दवैरथे विरथी कृते\nसमपद्यत सर्वेप्षां सैन्यानां सुमहद भयम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 27, + "text": "पुत्रस्य तव चात्यर्थं विषादः समपद्यत\nहतसूते हताश्वे च विरथे कृतवर्मणि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 28, + "text": "हताश्वं च समालक्ष्य हतसूतम अरिंदमम\nअभ्यधावत कृपॊ राजञ जिघांसुः शिनिपुंगवम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 29, + "text": "तम आरॊप्य रथॊपस्थे मिषतां सर्वधन्विनाम\nअपॊवाह महाबाहुस तूर्णम आयॊधनाद अपि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 30, + "text": "शैनेये ऽधिष्ठिते राजन विरथे कृतवर्मणि\nदुर्यॊधन बलं सर्वं पुनर आसीत पराङ्मुखम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 31, + "text": "तत्परे नावबुध्यन्त सैन्येन रजसावृते\nतावकाः परद्रुता राजन दुर्यॊधनम ऋते नृपम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 32, + "text": "दुर्यॊधनस तु संप्रेक्ष्य भग्नं सवबलम अन्तिकात\nजवेनाभ्यपतत तूर्णं सर्वांश चैकॊ नयवारयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 33, + "text": "पाण्डूंश च सर्वान संक्रुद्धॊ धृष्टद्युम्नं च पार्षतम\nशिखण्डिनं दरौपदेयान पाञ्चालानां च ये गणाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 34, + "text": "केकयान सॊमकांश चैव पाञ्चालांश चैव मारिष\nअसंभ्रमं दुराधर्षः शितैर अस्त्रैर अवारयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 35, + "text": "अतिष्ठद आहवे यत्तः पुत्रस तव महाबलः\nयथा यज्ञे महान अग्निर मत्र पूतः परकाशयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 20, + "shloka": 36, + "text": "तं परे नाभ्यवर्तन्त मर्त्या मृत्युम इवाहवे\nअथान्यं रथम आस्थाय हार्दिक्यः समपद्यत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nपुत्रस तु ते महाराज रथस्थॊ रथिनां वरः\nदुरुत्सहॊ बभौ युद्धे यथा रुद्रः परतापवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 2, + "text": "तस्य बाणसहस्रैस तु परच्छन्ना हय अभवन मही\nपरांश च सिषिचे बाणैर धाराभिर इव पर्वतान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 3, + "text": "न च सॊ ऽसति पुमान कश्च चिन पाण्डवानां महाहवे\nहयॊ गजॊ रथॊ वापि यॊ ऽसय बाणैर अविक्षतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 4, + "text": "यं यं हि समरे यॊधं परपश्यामि विशां पते\nस स बाणैश चितॊ ऽभूद वै पुत्रेण तव भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 5, + "text": "यथा सैन्येन रजसा समुद्धूतेन वाहिनी\nपरत्यदृश्यत संछन्ना तथा बाणैर महात्मनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 6, + "text": "बाणभूताम अपश्याम पृथिवीं पृथिवीपते\nदुर्यॊधनेन परकृतां कषिप्रहस्तेन धन्विना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 7, + "text": "तेषु यॊधसहस्रेषु तावकेषु परेषु च\nएकॊ दुर्यॊधनॊ हय आसीत पुमान इति मतिर मम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 8, + "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम तव पुत्रस्य विक्रमम\nयद एकं सहिताः पार्था नात्यवर्तन्त भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 9, + "text": "युधिष्ठिरं शतेनाजौ विव्याध भरतर्षभ\nभीमसेनं च सप्तत्या सहदेवं च सप्तभिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 10, + "text": "नकुलं च चतुःषष्ट्या धृष्टद्युम्नं च पञ्चभिः\nसप्तभिर दरौपदेयांश च तरिभिर विव्याध सात्यकिम\nधनुश चिच्छेद भल्लेन सहदेवस्य मारिष" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 11, + "text": "तद अपास्य धनुश छिन्नं माद्रीपुत्रः परतापवान\nअभ्यधावत राजानं परगृह्यान्यान महद धनुः\nततॊ दुर्यॊधनं संख्ये विव्याध दशभिः शरैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 12, + "text": "नकुलश च ततॊ वीरॊ राजानं नवभिः शरैः\nघॊररूपैर महेष्वासॊ विव्याध च ननाद च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 13, + "text": "सात्यकिश चापि राजानं शरेणानतपर्वणा\nदरौपदेयास तरिसप्तत्या धर्मराजश च सप्तभिः\nअशीत्या भीमसेनश च शरै राजानम आर्दयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 14, + "text": "समन्तात कीर्यमाणस तु बाणसंघैर महात्मभिः\nन चचाल महाराज सर्वसैन्यस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 15, + "text": "लाघवं सौष्ठवं चापि वीर्यं चैव महात्मनः\nअति सर्वाणि भूतानि ददृशुः सर्वमानवाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 16, + "text": "धार्तराष्ट्रास तु राजेन्द्र यात्वा तु सवल्पम अन्तरम\nअपश्यमाना राजानं पर्यवर्तन्त दंशिताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 17, + "text": "तेषाम आपततां घॊरस तुमुलः समजायत\nकषुब्धस्य हि समुद्रस्य परावृट्काले यथा निशि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 18, + "text": "समासाद्य रणे ते तु राजानम अपराजितम\nपरत्युद्ययुर महेष्वासाः पाण्डवान आततायिनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 19, + "text": "भीमसेनं रणे करुद्धं दरॊणपुत्रॊ नयवारयत\nततॊ बाणैर महाराज परमुक्तैः सर्वतॊदिशम\nनाज्ञायन्त रणे वीरा न दिशः परदिशस तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 20, + "text": "ताव उभौ करूरकर्माणाव उभौ भारत दुःसहौ\nघॊररूपम अयुध्येतां कृतप्रतिकृतैषिणौ\nतरासयन्तौ जगत सर्वं जया कषेप विहतत्वचौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 21, + "text": "शकुनिस तु रणे वीरॊ युधिष्ठिरम अपीडयत\nतस्याश्वांश चतुरॊ हत्वा सुबलस्य सुतॊ विभुः\nनादं चकार बलवान सर्वसैन्यानि कम्पयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 22, + "text": "एतस्मिन्न अन्तरे वीरं राजानम अपराजितम\nअपॊवाह रथेनाजौ सहदेवः परतापवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 23, + "text": "अथान्यं रथम आस्थाय धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nशकुनिं नवभिर विद्ध्वा पुनर विव्याध पञ्चभिः\nननाद च महानादं परवरः सर्वधन्विनाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 24, + "text": "तद युद्धम अभवच चित्रं घॊररूपं च मारिष\nईक्षितृप्रीतिजननं सिद्धचारणसेवितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 25, + "text": "उलूकस तु महेष्वासं नकुलं युद्धदुर्मदम\nअभ्यद्रवद अमेयात्मा शरवर्षैः समन्ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 26, + "text": "तथैव नकुलः शूरः सौबलस्य सुतं रणे\nशरवर्षेण महता समन्तात पर्यवारयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 27, + "text": "तौ तत्र समरे वीरौ कुलपुत्रौ महारथौ\nयॊधयन्ताव अपश्येतां परस्परकृतागसौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 28, + "text": "तथैव कृतवर्मा तु शैनेयं शत्रुतापनम\nयॊधयञ शुशुभे राजन बलं शक्र इवाहवे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 29, + "text": "दुर्यॊधनॊ धनुश छित्त्वा धृष्टद्युम्नस्य संयुगे\nअथैनं छिन्नधन्वानं विव्याध निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 30, + "text": "धृष्टद्युम्नॊ ऽपि समरे परगृह्य परमायुधम\nराजानं यॊधयाम आस पश्यतां सर्वधन्विनाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 31, + "text": "तयॊर युद्धं महच चासीत संग्रामे भरतर्षभ\nपरभिन्नयॊर यथा सक्तं मत्तयॊर वरहस्तिनॊः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 32, + "text": "गौतमस तु रणे करुद्धॊ दरौपदेयान महाबलान\nविव्याध बहुभिः शूरः शरैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 33, + "text": "तस्य तैर अभवद युद्धम इन्द्रियैर इव देहिनः\nघॊर रूपम असंवार्यं निर्मर्यादम अतीव च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 34, + "text": "ते च तं पीडयाम आसुर इन्द्रियाणीव बालिशम\nस च तान परतिसंरब्धः परत्ययॊधयद आहवे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 35, + "text": "एवं चित्रम अभूद युद्धं तस्य तैः सह भारत\nउत्थायॊत्थाय हि यथा देहिनाम इन्द्रियैर विभॊ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 36, + "text": "नराश चैव नरैः सार्धं दन्तिनॊ दन्तिभिस तथा\nहया हयैः समासक्ता रथिनॊ रथिभिस तथा\nसंकुलं चाभवद भूयॊ घॊररूपं विशां पते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 37, + "text": "इदं चित्रम इदं घॊरम इदं रौद्रम इति परभॊ\nयुद्धान्य आस्न महाराज घॊराणि च बहूनि च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 38, + "text": "ते समासाद्य समरे परस्परम अरिंदमाः\nविव्यधुश चैव जघ्नुश च समासाद्य महाहवे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 39, + "text": "तेषां शत्र समुद्भूतं रजस तीव्रम अदृश्यत\nपरवातेनॊद्धतं राजन धावद्भिश चाश्वसादिभिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 40, + "text": "रथनेमि समुद्भूतं निःश्वासैश चापिदन्तिनाम\nरजः संध्याभ्रकपिलं दिवाकरपथं ययौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 41, + "text": "रजसा तेन संपृक्ते भास्करे निष्प्रभी कृते\nसंछादिताभवद भूमिस्ते च शूरा महारथाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 42, + "text": "मुहूर्ताद इव संवृत्तं नीरजस्कं समन्तथ\nवीर शॊणितसिक्तायां भूमौ भरतसत्तम\nउपाशाम्यत ततस तीव्रं तद रजॊ घॊरदर्शनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 43, + "text": "ततॊ ऽपश्यं महाराज दवंद्व युद्धानि भारत\nयथा परग्र्यं यथा जयेष्ठं मध्याह्ने वै सुदारुणे\nवर्मणां तत्र राजेन्द्र वयदृश्यन्तॊज्ज्वलाः परभाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 21, + "shloka": 44, + "text": "शब्दः सुतुमुलः संख्ये शराणां पतताम अभूत\nमहावेणुवनस्येव दह्यमानस्य सर्वतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nवर्तमाने तथा युद्धे घॊररूपे भयानके\nअभज्यत बलं तत्र तव पुत्रस्य पाण्डवैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 2, + "text": "तांस तु यत्नेन महता संनिवार्य महारथान\nपुत्रस ते यॊधयाम आस पाण्डवानाम अनीकिनीम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 3, + "text": "निवृत्ताः सहसा यॊधास तव पुत्र परियैषिणः\nसंनिवृत्तेषु तेष्व एवं युद्धम आसीत सुदारुणम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 4, + "text": "तावकानां परेषां च देवासुररणॊपमम\nपरेषां तव सैन्ये च नासीत कश चित पराङ्मुखः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 5, + "text": "अनुमानेन युध्यन्ते संज्ञाभिश च परस्परम\nतेषां कषयॊ महान आसीद युध्यताम इतरेतरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा करॊधेन महता युतः\nजिगीषमाणः संग्रामे धार्तराष्ट्रान सराजकान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 7, + "text": "तरिभिः शारद्वतं विद्ध्वा रुक्मपुङ्खैः शिलाशितैः\nचतुर्भिर निजघानाश्वान कल्याणान कृतवर्मणः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 8, + "text": "अश्वत्थामा तु हार्दिक्यम अपॊवाह यशस्विनम\nअथ शारद्वतॊ ऽषटाभिः परत्यविध्यद युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा रथान सप्तशतान रणे\nपरेषयद यत्र राजासौ धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 10, + "text": "ते रथा रथिभिर युक्ता मनॊमारुतरंहसः\nअभ्यद्रवन्त संग्रामे कौन्तेयस्य रथं परति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 11, + "text": "ते समन्तान महाराज परिवार्य युधिष्ठिरम\nअदृश्यं सायकैश चक्रुर मेघा इव दिवाकरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 12, + "text": "नामृष्यन्त सुसंरब्धाः शिखण्डिप्रमुखा रथाः\nरथैर अग्र्यजवैर युक्तैः किङ्किणीजालसंवृतैः\nआजग्मुर अभिरक्षन्तः कुन्तीपुत्रं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 13, + "text": "तथा परववृते रौद्रः संग्रामः शॊणितॊदकः\nपाण्डवानां कुरूणां च यम राष्ट्रविवर्धनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 14, + "text": "रथान सप्तशतान हत्वा कुरूणाम आततायिनाम\nपाण्डवाः सह पाञ्चालैः पुनर एवाभ्यवारयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 15, + "text": "तत्र युद्धं महच चासीत तव पुत्रस्य पाण्डवैः\nन च नस तादृशं दृष्टं नैव चापि परिश्रुतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 16, + "text": "वर्तमाने तथा युद्धे निर्मर्यादे समन्ततः\nवध्यमानेषु यॊधेषु तावकेष्व इतरेषु च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 17, + "text": "निनदत्सु च यॊधेषु शङ्खवर्यैश च पूरितैः\nउत्कृष्टैः सिंहनादैश च गर्जितेन च धन्विनाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 18, + "text": "अतिप्रवृद्धे युद्धे च छिद्यमानेषु मर्मसु\nधावमानेषु यॊधेषु जय गृद्धिषु मारिष" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 19, + "text": "संहारे सर्वतॊ जाते पृथिव्यां शॊकसंभवे\nबह्वीनाम उत्तमस्त्रीणां सीमन्तॊद्धरणे तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 20, + "text": "निर्मर्यादे तथा युद्धे वर्तमाने सुदारुणे\nपरादुरासन विनाशाय तदॊत्पाताः सुदारुणाः\nचचाल शब्दं कुर्वाणा सपर्वतवना मही" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 21, + "text": "सदण्डाः सॊल्मुका राजञ शीर्यमाणाः समन्ततः\nउल्काः पेतुर दिवॊ भूमाव आहत्य रविमण्डलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 22, + "text": "विष्वग वाताः परादुरासन नीचैः शर्कर वर्षिणः\nअश्रूणि मुमुचुर नागा वेपथुश चास्पृशद भृशम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 23, + "text": "एतान घॊरान अनादृत्य समुत्पातान सुदारुणान\nपुनर युद्धाय संमन्त्र्य कषत्रियास तस्थुर अव्यथाः\nरमणीये कुरुक्षेत्रे पुण्ये सवर्गं यियासवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ गान्धारराजस्य पुत्रः शकुनिर अब्रवीत\nयुध्यध्वम अग्रतॊ यावत पृष्ठतॊ हन्मि पाण्डवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ नः संप्रयातानां मद्रयॊधास तरस्विनः\nहृष्टाः किलकिला शब्दम अकुर्वन्तापरे तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 26, + "text": "अस्मांस तु पुनर आसाद्य लब्धलक्षा दुरासदाः\nशरासनानि धुन्वन्तः शरवर्षैर अवाकिरन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 27, + "text": "ततॊ हतं परैस तत्र मद्रराजबलं तदा\nदुर्यॊधन बलं दृष्ट्वा पुनर आसीत पराङ्मुखम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 28, + "text": "गान्धारराजस तु पुनर वाक्यम आह ततॊ बली\nनिवर्तध्वम अधर्मज्ञा युध्यध्वं किं सृतेन वः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 29, + "text": "अनीकं दशसाहस्रम अश्वानां भरतर्षभ\nआसीद गान्धारराजस्य विमलप्रासयॊधिनाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 30, + "text": "बलेन तेन विक्रम्य वर्तमाने जनक्षये\nपृष्ठतः पाण्डवानीकम अभ्यघ्नन निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 31, + "text": "तद अभ्रम इव वातेन कषिप्यमाणं समन्ततः\nअभज्यत महाराज पाण्डूनां सुमहद बलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरः परेक्ष्य भग्नं सवबलम अन्तिकात\nअभ्यचॊदयद अव्यग्रः सहदेवं महाबलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 33, + "text": "असौ सुबल पुत्रॊ नॊ जघनं पीड्य दंशितः\nसेनां निसूदयन्त्य एष पश्य पाण्डव दुर्मतिम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 34, + "text": "गच्छ तवं दरौपदेयाश च शकुनिं सौबलं जहि\nरथानीकम अहं रक्ष्ये पाञ्चाल सहितॊ ऽनघ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 35, + "text": "गच्छन्तु कुञ्जराः सर्वे वाजिनश च सह तवया\nपादाताश च तरिसाहस्राः शकुनिं सौबलं जहि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 36, + "text": "ततॊ गजाः सप्तशताश चापपाणिभिर आस्थिताः\nपञ्च चाश्वसहस्राणि सहदेवश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 37, + "text": "पादाताश च तरिसाहस्रा दरौपदेयाश च सर्वशः\nरणे हय अभ्यद्रवंस ते तु शकुनिं युद्धदुर्मदम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 38, + "text": "ततस तु सौबलॊ राजन्न अब्भ्यतिक्रम्य पाण्डवान\nजघान पृष्ठतः सेनां जय घृध्रः परतापवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 39, + "text": "अश्वारॊहास तु संरब्धाः पाण्डवानां तरस्विनाम\nपराविशन सौबलानीकम अभ्यतिक्रम्य तान रथान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 40, + "text": "ते तत्र सदिनः शूराः सौबलस्य महद बलम\nगममध्ये ऽवतिष्ठन्तः शरवर्षैर अवाकिरन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 41, + "text": "तद उद्यतगदा परासम अकापुरुष सेवितम\nपरावर्तत महद युद्धं राजन दुर्मन्त्रिते तव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 42, + "text": "उपारमन्त जयाशब्दाः परेक्षका रथिनॊ ऽभवन\nन हि सवेषां परेषां वा विशेषः परत्यदृश्यत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 43, + "text": "शूर बाहुविसृष्टानां शक्तीनां भरतर्षभ\nजयॊतिषाम इव संपातम अपश्यन कुरुपाण्डवाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 44, + "text": "ऋष्टिभिर विमलाहिश च तत्र तत्र विशां पते\nसंपतन्तीभिर आकाशम आवृतं बह्व अशॊभत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 45, + "text": "परासानाम्पततां राजन रूपम आसीत समन्ततः\nशलभानाम इवाकाशे तदा भरतसत्तम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 46, + "text": "रुधिरॊक्षितसर्वाङ्गा विप्रविद्धैर नियन्तृभिः\nहयाः परिपतन्ति सम शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 47, + "text": "अन्यॊन्यपरिपिष्टाश च समासाद्य परस्परम\nअविक्षताः सम दृश्यन्ते वमन्तॊ रुधिरं मुखैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 48, + "text": "ततॊ ऽभवत तमॊ घॊरं सैन्येन रजसा वृते\nतान अपाक्रमतॊ ऽदराक्षं तस्माद देशाद अरिंदमान\nअश्वान राजन मनुष्यांश च रजसा संवृते सति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 49, + "text": "भूमौ निपतिताश चान्ये वमन्तॊ रुधिरं बहु\nकेशा केशि समालग्ना न शेकुश चेष्टितुं जनाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 50, + "text": "अन्यॊन्यम अश्वपृष्ठेभ्यॊ विकर्षन्तॊ महाबलाः\nमल्ला इव समासाद्य निजघ्नुर इतरेतरम\nअश्वैश च वयपकृष्यन्त वहवॊ ऽतर गतासवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 51, + "text": "भूमौ निपतितश चान्ये बहवॊ विजयैषिणः\nतत्र तत्र वयदृश्यन्त पुरुषाः शूरमानिनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 52, + "text": "रक्तॊक्षितैश छिन्नभुजैर अपकृष्ट शिरॊरुहैः\nवयदृश्यत मही कीर्णा शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 53, + "text": "दूरं न शक्यं तत्रासीद गन्तुम अश्वेन केन चित\nसाश्वारॊहैर हतैर अश्वैर आवृते वसुधातले" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 54, + "text": "रुधिरॊक्षित संनाहैर आत्तशस्त्रैर उदायुधैः\nनानाप्रहरणैर घॊरैः परस्परवधैषिभिः\nसुसंनिकृष्टैः संग्रामे हतभूयिष्ठ सैनिकैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 55, + "text": "स मुहूर्तं ततॊ युद्ध्वा सौबलॊ ऽथ विशां पते\nषट सहस्रैर हयैः शिष्टैर अपायाच छकुनिस ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 56, + "text": "तथैव पाण्डवानीकं रुधिरेण समुक्षितम\nषट सहस्रैर हयैः शिष्टैर अपायाच छरान्तवाहनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 57, + "text": "अश्वारॊहास तु पाण्डूनाम अब्रुवन रुधिरॊक्षिताः\nसुसंनिकृष्टाः संग्रामे भूयिष्ठं तयक्तजीविताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 58, + "text": "नेह शक्यं रथैर यॊद्धुं कुत एव महागजैः\nरथनैव रथा यान्तु कुञ्जराः कुञ्जरान अपि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 59, + "text": "परतियातॊ हि शकुनिः सवम अनीकम अवस्थितः\nन पुनः सौबलॊ राजा युद्धम अभ्यागमिष्यति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 60, + "text": "ततस तु दरौपदेयाश च ते च मत्ता महाद्विपाः\nपरययुर यत्र पाञ्चाल्यॊ धृष्टद्युम्नॊ महारथः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 61, + "text": "सहदेवॊ ऽपि कौरव्य रजॊमेघे समुत्थिते\nएकाकी परययौ तत्र यत्र राजा युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 62, + "text": "ततस तेषु परयातेषु शकुनिः सौबलः पुनः\nपार्श्वतॊ ऽभयहनत करुद्धॊ धृष्टद्युम्नस्य वाहिनीम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 63, + "text": "तत पुनस तुमुलं युद्धं पराणांस तयक्त्वाभ्यवर्तत\nतावकानां परेषां च परस्परवधैषिणाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 64, + "text": "ते हय अन्यॊन्यम अवेक्षन्त तस्मिन वीर समागमे\nयॊधाः पर्यपतन राजञ शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 65, + "text": "असिभिश छिद्यमानानां शिरसां लॊकसंक्षये\nपरादुरासीन महाशब्दस तालानां पतताम इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 66, + "text": "विमुक्तानां शरीराणां भिन्नानां पततां भुवि\nसायुधानां च बाहूनाम उरूणां च विशां पते\nआसीत कटकटा शब्दः सुमहाँल लॊमहर्षणः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 67, + "text": "निघ्नन्तॊ निशितैः शस्त्रैर भरातॄन पुत्रान सखीन अपि\nयॊधाः परिपतन्ति सम यथामिष कृते खगाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 68, + "text": "अन्यॊन्यं परतिसंरब्धाः समासाद्य परस्परम\nअहं पूर्वम अहं पूर्वम इति नयघ्नन सहस्रशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 69, + "text": "संघातैर आसनभ्रष्टैर अश्वारॊहैर गतासुभिः\nहयाः परिपतन्ति सम शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 70, + "text": "सफुरतां परतिपिष्टानाम अश्वानां शीघ्रसारिणाम\nसतनतां च मनुष्याणां संनद्धानां विशां पते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 71, + "text": "शक्त्यृष्टि परासशब्दश च तुमुलः समजायत\nभिन्दतां परमर्माणि राजन दुर्मन्त्रिते तव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 72, + "text": "शरमाभिभूताः संरब्धाः शरान्तवाहाः पिपासिताः\nविक्षताश च शितैः शस्त्रैर अभ्यवर्तन्त तावकाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 73, + "text": "मत्ता रुधिरगन्धेन बहवॊ ऽतर विचेतसः\nजघ्नुः परान सवकांश चैव पराप्तान पराप्तान अनन्तरान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 74, + "text": "बहवश च गतप्राणाः कषत्रिया जय गृद्धिनः\nभूमाव अभ्यपतन राजञ शरवृष्टिभिर आवृताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 75, + "text": "वृकगृध्रशृगालानां तुमुले मॊदने ऽहनि\nआसीद बलक्षयॊ घॊरस तव पुत्रस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 76, + "text": "नर अश्वकायसंछन्ना भूमिर आसीद विशां पते\nरुधिरौदक चित्रा च भीरूणां भयवर्धिनी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 77, + "text": "असिभिः पट्टिशैः शूरैस तक्षमाणाः पुनः पुनः\nतावकाः पाण्डवाश चैव नाभ्यवर्तन्त भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 78, + "text": "परहरन्तॊ यथाशक्ति यावत पराणस्य धारणम\nयॊधाः परिपतन्ति सम वमन्तॊ रुधिरं वरणैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 79, + "text": "शिरॊ गृहीत्वा केशेषु कबन्धः समदृश्यत\nउद्यम्य निशितं खड्गं रुधिरेण समुक्षितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 80, + "text": "अथॊत्थितेषु बहुषु कबन्धेषु जनाधिप\nतथा रुधिरगन्धेन यॊधाः कश्मलम आविशन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 81, + "text": "मन्दी भूते ततः शब्दे पाण्डवानां महद बलम\nअल्पावशिष्टैस तुरगैर अभ्यवर्तत सौबलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 82, + "text": "ततॊ ऽभयधावंस तवरिताः पाण्डवा जय गृद्धिनः\nपदातयश च नागाश च सादिनश चॊद्यतायुधाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 83, + "text": "कॊष्टकी कृत्यचाप्य एनं परिक्षिप्य च सर्वशः\nशस्त्रैर नानाविधैर जघ्नुर युद्धपारं तितीर्षवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 84, + "text": "तवदीयास तांस तु संप्रेक्ष्य सर्वतः समभिद्रुतान\nसाश्वपत्तिद्विपरथाः पाण्डवान अभिदुद्रुवुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 85, + "text": "के चित पदातयः पद्भिर मुष्टिभिश च परस्परम\nनिजघ्नुः समरे शूराः कषीणशस्त्रास ततॊ ऽपतन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 86, + "text": "रथेभ्यॊ रथिनः पेतुर दविपेभ्यॊ हस्तिसादिनः\nविमानेभ्य इव भरष्टाः सिद्धाः पुण्यक्षयाद यथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 87, + "text": "एवम अन्यॊन्यम आयस्ता यॊधा जघ्नुर महामृधे\nपितॄन भरातॄन वयस्यांश च पुत्रान अपि तथापरे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 22, + "shloka": 88, + "text": "एवम आसीद अमर्यादं युद्धं भरतसत्तम\nपरासासिबाणकलिले वर्तमाने सुदारुणे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतस्मिञ शब्दे मृदौ जाते पाण्डवैर निहते बले\nअश्वैः सप्तशतैः शिष्टैर उपावर्तत सौबलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 2, + "text": "स यात्वा वाहिनीं तूर्णम अब्रवीत तवरयन युधि\nयुध्यध्वम इति संहृष्टाः पुनः पुनर अरिंदमः\nअपृच्छत कषत्रियांस तत्र कव नु राजा महारथः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 3, + "text": "शकुनेस तु वचः शरुत्वा त ऊचुर भरतर्षभ\nअसौ तिष्ठति कौरव्यॊ रणमध्ये महारथः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 4, + "text": "यत्रैतत सुमहच छस्त्रं पूर्णचन्द्र समप्रभम\nयत्रैते सतल तराणा रथास तिष्ठन्ति दंशिताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 5, + "text": "यत्रैष शब्दस तुमुलः पर्जन्यनिनदॊपमः\nतत्र गच्छ दरुतं राजंस ततॊ दरक्ष्यसि कौरवम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 6, + "text": "एवम उक्तस तु तैः शूरैः शकुनिः सौबलस तदा\nपरययौ तत्र यत्रासौ पुत्रस तव नराधिप\nसर्वतः संवृतॊ वीरैः समरेष्व अनिवर्तिभिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनं दृष्ट्वा रथानीके वयवस्थितम\nसरथांस तावकान सर्वान हर्षयञ शकुनिस ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 8, + "text": "दुर्यॊधनम इदं वाक्यं हृष्टरूपॊ विशां पते\nकृतकार्यम इवात्मानं मन्यमानॊ ऽबरवीन नृपम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 9, + "text": "जहि राजन रथानीकम अश्वाः सर्वे जिता मया\nनात्यक्त्वा जीवितं संख्ये शक्यॊ जेतुं युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 10, + "text": "हते तस्मिन रथानीके पाण्डवेनाभिपालिते\nगजान एतान हनिष्यामः पदातींश चेतरांस तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 11, + "text": "शरुत्वा तु वचनं तस्य तावका जयगृद्धिनः\nजवेनाभ्यपतन हृष्टाः पाणड्वानाम अनीकिनीम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 12, + "text": "सर्वे विवृततूणीराः परगृहीतशरासनाः\nशरासनानि धुन्वानाः सिंहनादं परचक्रिरे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ जयातलनिर्घॊषः पुनर आसीद विशां पते\nपरादुरासीच छराणां च सुमुक्तानां सुदारुणः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 14, + "text": "तान समीपगतान दृष्ट्वा जवेनॊद्यत कार्मुकान\nउवाच देवकीपुत्रं कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 15, + "text": "चॊदयाश्वान असंभ्रान्तः परविशैतद बलार्णवम\nअन्तम अद्य गमिष्यामि शत्रूणां निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 16, + "text": "अष्टादश दिनान्य अद्य युद्धस्यास्य जनार्दन\nवर्तमानस्य महतः समासद्य परस्परम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 17, + "text": "अनन्त कल्पा धवजिनी भूत्वा हय एषां महात्मनाम\nकषयम अद्य गता युद्धे पश्य दैवं यथाविधम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 18, + "text": "समुद्रकल्पं तु बलं धार्तराष्ट्रस्य माधव\nअस्मान आसाद्य संजात्म गॊष्पदॊपमम अच्युत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 19, + "text": "हते भीष्मे च संदध्याच छिवं सयाद इह माधव\nन च तत कृतवान मूढॊ धार्तराष्ट्रः सुबालिशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 20, + "text": "उक्तं भीष्मेण यद वाक्यं हितं पथ्यं च माधव\nतच चापि नासौ कृतवान वीतबुद्धिः सुयॊधनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 21, + "text": "तस्मिंस तु पतिते भीष्मे परच्युते पृथिवीतले\nन जाने कारणं किं नु येन युद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 22, + "text": "मूढांस तु सर्वथा मन्ये धार्तराष्ट्रान सुबालिशान\nपतिते शंतनॊः पुत्रे ये ऽकार्षुः संयुगं पुनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 23, + "text": "अनन्तरं च निहते दरॊणे बरह्म विदां वरे\nराधेये च विकर्णे च नैवाशाम्यत वैशसम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 24, + "text": "अल्पावशिष्टे सैन्ये ऽसमिन सूतपुत्रे च पातिते\nसपुत्रे वै नरव्याघ्रे नैवाशाम्यत वैशसम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 25, + "text": "शरुतायुषि हते शूरे जलसंधे च पौरवे\nशरुतायुधे च नृपतौ नैवाशाम्यत वैशसम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 26, + "text": "भूरिश्रवसि शल्ये च शाल्वे चैव जनार्दन\nआवन्त्येषु च वीरेषु नैवाशाम्यत वैशसम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 27, + "text": "जयद्रथे च निहते राक्षसे चाप्य अलायुधे\nबाह्लिके सॊमदत्ते च नैवाशाम्यत वैशसम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 28, + "text": "भगदत्ते हते शूरे काम्बॊजे च सुदक्षिणे\nदुःशासने च निहते नैवाशाम्यत वैशसम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 29, + "text": "दृष्ट्वा च निहताञ शूरान पृथन माण्डलिकान नृपान\nबलिनश च रणे कृष्ण नैवाशाम्यत वैशसम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 30, + "text": "अक्षौहिणीपतीन दृष्ट्वा भीमसेनेन पातितान\nमॊहाद वा यदि वा लॊभान नैवाशाम्यत वैशसम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 31, + "text": "कॊ नु राजकुले जातः कौरवेयॊ विशेषतः\nनिरर्थकं महद वैरं कुर्याद अन्यः सुयॊधनात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 32, + "text": "गुणतॊ ऽभयधिकं जञत्वा बलतः शौर्यतॊ ऽपि वा\nअमूढः कॊ नु युध्येत जनान पराज्ञॊ हिताहितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 33, + "text": "यन न तस्य मनॊ हय आसीत तवयॊक्तस्य हितं वचः\nपरशमे पाण्डवैः सार्धं सॊ ऽनयस्य शृणुयात कथम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 34, + "text": "येन शांतनवॊ भीष्मॊ दरॊणॊ विदुर एव च\nपरत्याख्याताः शमस्यार्थे किं नु तस्याद्य भेषजम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 35, + "text": "मौर्ख्याद्येन पिता वृद्धः परत्याख्यातॊ जनार्दन\nतथा माता हितं वाक्यं भाषमाणा हितैषिणी\nपरत्याख्याता हय असत्कृत्य स कस्मै रॊचयेद वचः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 36, + "text": "कुलान्तक रणॊ वयक्तं जात एष जनार्दन\nतथास्य दृश्यते चेष्टा नीतिश चैव विशां पते\nनैष दास्यति नॊ राज्यम इति मे मतिर अच्युत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 37, + "text": "उक्तॊ ऽहं बहुशस तात विदुरेण महात्मना\nन जीवन दास्यते भागं धार्तराष्ट्रः कथं चन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 38, + "text": "यावत पराणा धमिष्यन्ति धार्तराष्ट्रस्य मानद\nतावद युष्मास्व अपापेषु परचरिष्यति पातकम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 39, + "text": "न स युक्तॊ ऽनयथा जेतुम ऋते वृद्धेन माधव\nइत्य अब्रवीत सदा मां हि विदुरः सत्यदर्शनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 40, + "text": "तत सर्वम अद्य जानामि वयवसायं दुरात्मनः\nयद उक्तं वचनं तेन विदुरेण महात्मना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 41, + "text": "यॊ हि शरुत्वा वचः पथ्यं जामदग्न्याद यथातथम\nअवामन्यत दुर्बुद्धिर धरुवं नाश मुखे सथितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 42, + "text": "उक्तं हि बहुभिः सिद्धैर जातमात्रे सुयॊधने\nएनं पराप्य दुरात्मानं कषयं कषत्रं गमिष्यति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 43, + "text": "तद इदं वचनं तेषां निरुक्तं वै जनार्दन\nकषयं याता हि राजानॊ दुर्यॊधनकृते भृशम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 44, + "text": "सॊ ऽदय सर्वान रणे यॊधान निहनिष्यामि माधव\nकषत्रियेषु हतेष्व आशु शून्ये च शिबिरे कृते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 45, + "text": "वधाय चात्मनॊ ऽसमाभिः संयुगं रॊचयिष्यति\nतद अन्तं हि भवेद वैरम अनुमानेन माधव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 46, + "text": "एवं पश्यामि वार्ष्णेय चिन्तयन परज्ञया सवया\nविदुरस्य च वाक्येन चेष्टया च दुरात्मनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 47, + "text": "संयाहि भरतीं वीर यावद्धन्मि शितैः शरैः\nदुर्यॊधनं दुरात्मानं वाहिनीं चास्य संयुगे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 48, + "text": "कषेमम अद्य करिष्यामि धर्मराजस्य माधव\nहत्वैतद दुर्बलं सैन्यं धार्तराष्ट्रस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 49, + "text": "[स]\nअभीशु हस्तॊ दाशार्हस तथॊक्तः सव्यसाचिना\nतद बलौघम अमित्राणाम अभीतः पराविशद रणे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 50, + "text": "शरासनवरं घॊरं शक्तिकण्टक संवृतम\nगदापरिघपन्थानं रथनागमहाद्रुमम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 51, + "text": "हयपत्तिलताकीर्णं गाहमानॊ महायशाः\nवयच्चरत तत्र गॊविन्दॊ रथेनातिपताकिना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 52, + "text": "ते हयाः पाण्डुरा राजन वहन्तॊ ऽरजुनम आहवे\nदिष्कु सर्वास्व अदृश्यन्त दाशार्हेण परचॊदिताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 53, + "text": "ततः परायाद रथेनाजौ सव्यसाची परंतपः\nकिरञ शरशतांस तीक्ष्णान वारिधारा इवाम्बुदः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 54, + "text": "परादुरासीन महाञ शब्दः शराणां नतपर्वणाम\nइषुभिश छाद्यमानानां समरे सव्यसाचिना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 55, + "text": "असज्जन्तस तनुत्रेषु शरौघाः परापतन भुवि\nइन्द्राशनिसमस्पर्शा गाण्डीवप्रेषिताः शराः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 56, + "text": "नरान नागान समाहत्य हयांश चापि विशां पते\nअपतन्त रणे बाणाः पतंगा इव घॊषिणः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 57, + "text": "आसीत सर्वम अवच्छन्नं गाण्डीवप्रेषितैः शरैः\nन पराज्ञायन्त समरे दिशॊ वा परदिशॊ ऽपि वा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 58, + "text": "सर्वम आसीज जगत पूर्णं पार्थ नामाङ्कितैः शरैः\nरुक्मपुङ्खैस तैलधौतैः कर्मार परिमार्जितैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 59, + "text": "ते दह्यमानाः पार्थेन पावकेनेव कुञ्जराः\nसमासीदन्त कौरव्या वध्यमानाः शितैः शरैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 60, + "text": "शरचाप धरः पार्थः परज्वजन्न इव भारत\nददाह समरे यॊधान कक्षम अग्निर इव जवलन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 61, + "text": "यथा वनान्ते वनपैर विसृष्टः; कक्षं दहेत कृष्ण गतिः सघॊषः\nभूरि दरुमं शुष्कलता वितानं; भृशं समृद्धॊ जवलनः परतापी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 62, + "text": "एवं स नाराचगणप्रतापी; शरार्चिर उच्चावचतिग्मतेजाः\nददाह सर्वां तव पुत्र सेनाम; अमृष्यमाणस तरसा तरस्वी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 63, + "text": "तस्येषवः पराणहराः सुमुक्ता; नासज्जन वै वर्मसु रुक्मपुङ्खाः\nन च दवितीयं परमुमॊच बाणं; नरे हये वा परमद्विपे वा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 23, + "shloka": 64, + "text": "अनेकरूपाकृतिभिर हि बाणैर; महारथानीकम अनुप्रविश्य\nस एव एकस तव पुत्र सेनां; जघान दैत्यान इव वज्रपाणिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nअस्यतां यतमानानां शूराणाम अनिवर्तिनाम\nसंकल्पम अकरॊन मॊघं गाण्डीवेन धनंजयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 2, + "text": "इन्द्राशनिसमस्पर्शान अविषह्यान महौजसः\nविसृजन दृश्यते बाणान धारा मुञ्चन्न इवाम्बुदः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 3, + "text": "तत सैन्यं भरतश्रेष्ठ वध्यमानं किरीत्टिना\nसंप्रदुद्राव संग्रामात तव पुत्रस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 4, + "text": "हतधुर्या रथाः केचिद धतसूतास तथापरे\nभग्नाक्षयुगचक्रेषाः के चिद आसन विशां पते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 5, + "text": "अन्येषां सायकाः कषीणास तथान्ये शरपीडिताः\nअक्षता युगपत के चित पराद्रवन भयपीडिताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 6, + "text": "के चित पुत्रान उपादाय हतभूयिष्ठ वाहनाः\nविचुक्रुशुः पितॄन अन्ये सहायान अपरे पुनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 7, + "text": "बान्धवांश च नरव्याघ्र भरातॄन संबन्धिनस तथा\nदुद्रुवुः के चिद उत्सृज्य तत्र तत्र विशां पते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 8, + "text": "बहवॊ ऽतर भृशं विद्धा मुह्यमाना महारथाः\nनिष्टनन्तः सम दृश्यन्ते पार्थ बाणहता नराः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 9, + "text": "तान अन्ये रथम आरॊप्य समाश्वास्य मुहूर्तकम\nविश्रान्ताश च वितृष्णाश च पुनर युद्धाय जग्मिरे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 10, + "text": "तान अपास्य गताः के चित पुनर एव युयुत्सवः\nकुर्वन्तस तव पुत्रस्य शासनं युद्धदुर्मदाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 11, + "text": "पानीयम अपरे पीत्वा पर्याश्वास्य च वाहनम\nवर्माणि च समारॊप्य के चिद भरतसत्तम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 12, + "text": "समाश्वास्यापरे भरातॄन निक्षिप्य शिबिरे ऽपि च\nपुत्रान अन्ये पितॄन अन्ये पुनर युद्धम अरॊचयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 13, + "text": "सज्जयित्वा रथान के चिद यथामुख्यं विशां पते\nआप्लुत्य पाण्डवानीकं पुनर युद्धम अरॊचयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 14, + "text": "ते शूराः किङ्किणीजालैः समाच्छन्ना बभासिरे\nतरैलॊक्यविजये युक्ता यथा दैतेय दानवाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 15, + "text": "आगम्य सहसा के चिद रथैः सवर्णविभूषितैः\nपाण्डवानाम अनीकेषु धृष्टद्युम्नम अयॊधयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 16, + "text": "धृष्टद्युम्नॊ ऽपि पाञ्चाल्यः शिखण्डी च महारथः\nनाकुलिश च शतानीकॊ रथानीकम अयॊधयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 17, + "text": "पाञ्चाल्यस तु ततः करुद्धः सैन्येन महता वृतः\nअभ्यद्रवत सुसंरब्धस तावकान हन्तुम उद्यतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 18, + "text": "ततस तव आपततस तस्य तव पुत्रॊ जनाधिप\nबाणसंघान अनेकान वै परेषयाम आस भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 19, + "text": "धृष्टद्युम्नस ततॊ राजंस तव पुत्रेण धन्विना\nनाराचैर बहुभिः कषिप्रं बाह्वॊर उरसि चार्पितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 20, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ महेष्वासस तॊत्त्रार्दित इव दविपः\nतस्याश्वांश चतुरॊ बाणैः परेषयाम आस मृत्यवे\nसारथेश चास्य भल्लेन शिरः कायाद अपाहरत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा पृष्ठाम आरुध्य वाजिनः\nअपाक्रामद धतरथॊ नातिदूरम अरिंदमः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 22, + "text": "दृष्ट्वा तु हतविक्रान्तं सवम अनीकं महाबलः\nतव पुत्रॊ महाराज परययौ यत्र सौबलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ रथेषु भग्नेषु तरिसाहस्रा महाद्विपाः\nपाण्डवान रथिनः पञ्च समन्तत पर्यवारयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 24, + "text": "ते वृताः समरे पञ्च गजानीकेन भारत\nअशॊभन्त नरव्याघ्रा गरहा वयाप्ता घनैर इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ ऽरजुनॊ महाराज लब्धलक्षॊ महाभुजः\nविनिर ययौ रथेनैव शवेताश्वः कृष्णसारथिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 26, + "text": "तैः समन्तात परिवृतः कुञ्जरैः पर्वतॊपमैः\nनाराचैर विमलैस तीक्ष्णैर गजानीकम अपॊथयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 27, + "text": "तत्रैकबाणनिहतान अपश्याम महागजान\nपतितान पात्यमानांश च विभिन्नान सव्यसाच्चिना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 28, + "text": "भीमसेनस तु तान दृष्ट्वा नागान मत्तगजॊपमः\nकरेण गृह्य महतीं गदाम अभ्यपतद बली\nअवप्लुत्य रथात तूर्णं दण्डपाणिर इवान्तकः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 29, + "text": "तम उद्यतगदं दृष्ट्वा पाण्डवानां महारथम\nवित्रेसुस तावकाः सैन्याः शकृन मूत्रं परसुस्रुवुः\nआविग्नं च बलं सर्वं गदाहस्ते वृकॊदरे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 30, + "text": "गदया भीमसेनेन भिन्नकुम्भान रजस्वलान\nधावमानान अपश्याम कुन्रजान पर्वतॊपमान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 31, + "text": "परधाव्य कुञ्जरास ते तु भीमसेनगदा हताः\nपेतुर आर्तस्वरं कृत्वा छिन्नपक्षा इवाद्रयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 32, + "text": "तान भिन्नकुम्भान सुबहून दरवमाणान इतस ततः\nपतमानांश च संप्रेक्ष्य वित्रेसुस तव सैनिकाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 33, + "text": "युधिष्ठिरॊ ऽपि संक्रुद्धॊ माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ\nगृध्रपक्षैः शितैर बाणैर जघ्नुर वै गजयॊधिनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 34, + "text": "धृष्टद्युम्नस तु समरे पराजित्य नराधिपम\nअपक्रान्ते तव सुते हयपृष्ठं समाश्रिते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 35, + "text": "दृष्ट्वा च पाण्डवान सर्वान कुञ्जरैः परिवारितान\nधृष्टद्युम्नॊ महाराज सह सर्वैः परभद्रकैः\nपुत्रः पाञ्चालराजस्य जिघांसुः कुञ्जरान ययौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 36, + "text": "अदृष्ट्वा तु रथानीके दुर्यॊधनम अरिंदमम\nअश्वत्थामा कृपश चैव कृतवर्मा च सात्वतः\nअपृच्छन कषत्रियांस तत्र कव नु दुर्यॊधनॊ गतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 37, + "text": "अपश्यमाना राजानं वर्तमाने जनक्षये\nमन्वाना निहतं तत्र तव पुत्रं महारथाः\nविषण्णवदना भूत्वा पर्यपृच्छन्त ते सुतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 38, + "text": "आहुः केच्चिद धते सूते परयातॊ यत्र सौबलः\nअपरे तव अब्रुवंस तत्र कषत्रिया भृशविक्षिताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 39, + "text": "दुर्यॊधनेन किं कार्यं दरक्ष्यध्वं यदि जीवति\nयुध्यध्वां सहिताः सर्वे किं वॊ राजा करिष्यति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 40, + "text": "ते कषत्रियाः कषतैर गात्रैर हतभूयुष्ठ वाहनाः\nशरैः संपीड्यमानाश च नातिव्यक्तम इवाब्रुवन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 41, + "text": "इदं सर्वं बलं हन्मॊ येन सम परिवारिताः\nएते सर्वे गजान हत्वा उपयान्ति सम पाण्डवाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 42, + "text": "शरुत्वा तु वचनं तेषाम अश्वत्थामा महाबलः\nहित्वा पाञ्चालराजस्य तद अनीकं दुरुत्सहम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 43, + "text": "कृपश च कृतवर्मा च परययुर यत्त्र सौबलः\nरथानीकं परित्यज्य शूराः सुदृढ धन्विनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 44, + "text": "ततस तेषु परयातेषु धृष्टद्युम्नपुरॊगमाः\nआययुः पाण्डवा राजन विनिघ्नान्तः सम तावकान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 45, + "text": "दृष्ट्वा तु तान आपततः संप्रहृष्टान महारथान\nपराक्रान्तांस ततॊ वीरान निराशाञ जीविते तदा\nविवर्णमुख भूयिष्ठम अभवत तावकं बलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 46, + "text": "परिक्षीणायुधान दृष्ट्वा तान अहं परिवारितान\nराजन बलेन दव्यङ्गेन तयक्त्वा जीवितम आत्मनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 47, + "text": "आत्मना पञ्चमॊ ऽयुध्यं पाञ्चालस्य बलेन ह\nतस्मिन देशे वयवस्थाप्य यत्र शारद्वतः सथितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 48, + "text": "संप्रयुद्धा वयं पञ्च किरीटिशरपीडिताः\nधृष्टाद्युम्नं महानीकं तत्र नॊ ऽभूद रणॊ महान\nजितास तेन वयं सर्वे वयपयाम रणात ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 49, + "text": "अथापश्यां सत्यकिं तम उपायान्तं महारथम\nरथैश चतुःशतैर वीरॊ मां चाभ्यद्रवद आहवे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 50, + "text": "धृष्टद्युम्नाद अहं मुक्तः कथं चिच छान्त वाहनः\nपतितॊ माधवानीकं दुष्कृती नरकं यथा\nतत्र युद्धम अभूद घॊरं मुहूर्तम अतिदारुणम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 51, + "text": "सात्यकिस तु महाबाहुर मम हत्वा परिच्छदम\nजीवग्राहम अगृह्णान मां मूर्छितं पतितं भुवि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 52, + "text": "ततॊ मुहूर्ताद इव तद गजानीकम अवध्यत\nगदया भीमसेनेन नाराचैर अर्जुनेन च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 53, + "text": "परतिपिष्टैर महानागैः समन्तात पर्वतॊपमैः\nनातिप्रसिद्धेव गतिः पाण्डवानाम अजायत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 54, + "text": "रथमार्गांस ततश चक्रे भीमसेनॊ महाबलः\nपाण्डवानां महाराज वयपकर्षन महागजान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 55, + "text": "अश्वत्थामा कृपश चैव कृतवर्मा च सात्वतः\nअपश्यन्तॊ रथानीके दुर्यॊधनम अरिंदमम\nराजानं मृगयाम आसुस तव पुत्रं महारथम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 24, + "shloka": 56, + "text": "परित्यज्य च पाञ्चालं परयाता यत्र सौबलः\nराज्ञॊ ऽदर्शन संविग्ना वर्तमाने जनक्षये" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nगजानीके हते तस्मिन पाण्डुपुत्रेण भारत\nवध्यमाने बले चैव भीमसेनेन संयुगे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 2, + "text": "चरन्तं च तथा दृष्ट्वा भीमसेनम अरिंदमम\nदण्डहस्तं यथा करुद्द्धम अन्तकं पराणहारिणम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 3, + "text": "समेत्य समरे राजन हतशेषाः सुतास तव\nअदृश्यमाने कौरव्ये पुत्रे दुर्यॊधने तव\nसॊदर्याः सहिता भूत्वा भीमसेनम उपाद्रवन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 4, + "text": "दुर्मर्षणॊ महाराज जैत्रॊ भूरि बलॊ रविः\nइत्य एते सहिता भूत्वा तत्र पुत्राः समन्ततः\nभीमसेनम अभिद्रुत्य रुरुधुः सवतॊ दिशम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ भीमॊ महाराज सवरथं पुनर आस्थितः\nमुमॊच निशितान बाणान पुत्राणां तव मर्मसु" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 6, + "text": "ते कीर्यमाणा भीमेन पुत्रास तव महारणे\nभीमसेनम अपासेधन परवणाद इव कुञ्जरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 7, + "text": "ततः करुद्धॊ रणे भीमः शिरॊ दुर्मर्षणस्य ह\nकषुरप्रेण परमथ्याशु पातयाम आस भूतले" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ ऽपरेण भल्लेन सर्वावरणभेदिना\nशरुतान्तम अवधीद भीमस तव पुत्रं महारथः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 9, + "text": "जयत्सेनं ततॊ विद्ध्वा नाराचेन हसन्न इव\nपातयाम आस कौरव्यं रथॊपस्थाद अरिंदमः\nस पपात रथाद राजन भूमौ तूर्णं ममार च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 10, + "text": "शरुतर्वा तु ततॊ भीमं करुद्धॊ विव्याध मारिष\nशतेन गृध्रवाजानां शराणां नतपर्वणाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 11, + "text": "ततः करुद्धॊ रणे भीमॊ जैत्रं भूरि बलं रविम\nतरीन एतांस तरिभिर आनर्छद दविषाग्निप्रतिमैः शरैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 12, + "text": "ते हता नयपतन भूमौ सयन्दनेभ्यॊ महारथः\nवसन्ते पुष्पशबला निकृत्ता इव किंशुकाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ ऽपरेण तीक्ष्णेन नाराच्चेन परंतपः\nदुर्विमॊचनम आहत्य परेषयाम आस मृत्यवे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 14, + "text": "स हतः परापतद भूमौ सवरथाद रथिनां वरः\nगिरेस तु कूटजॊ भग्नॊ मारुतेनेव पादपः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 15, + "text": "दुष्प्रधर्षं ततश चैव सुजातं च सुतौ तव\nएकैकं नयवधीत संख्ये दवाभ्यां दवाभ्यां चमूमुखे\nतौ शिलीमुखविद्धाङ्गौ पेततू रथसत्तमौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ यतन्तम अपरम अभिवीक्ष्य सुतं तव\nभल्लेन युधि विव्याध भीमॊ दुर्विषहं रणे\nस पपात हतॊ वाहात पश्यतां सर्वधन्विनाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 17, + "text": "दृष्ट्वा तु निहतान भरातॄन बहून एकेन संयुगे\nअमर्षवशम आपन्नः शरुतर्वा भीमम अभ्ययात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 18, + "text": "विक्षिपन सुमहच चापं कार्तस्वरविभूषितम\nविसृजन सायकांश चैव विषाग्निप्रतिमान बहून" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 19, + "text": "स तु राजन धनुश छित्त्वा पाण्डवस्य महामृधे\nअथैनं छिन्नधन्वानं विंशत्या समवाकिरत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ ऽनयद धनुर आदाय भीमसेनॊ महारथः\nअवाकिरत तव सुतं तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 21, + "text": "महद आसीत तयॊर युद्धं चित्ररूपं भयानकम\nयादृशं समरे पूर्वं जम्भ वासवयॊर अभूत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 22, + "text": "तयॊस तत्र शरैर मुक्तैर यमदण्डनिभैः शुभैः\nसमाच्छन्ना धरा सर्वा खं च सर्वा दिशस तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 23, + "text": "ततः शरुतर्वा संक्रुद्धॊ धनुर आयम्य सायकैः\nभीमसेनं रणे राजन बाह्वॊर उरसि चार्पयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 24, + "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ महाराज तव पुत्रेण धन्विना\nभीमः संचुक्षुभे करुद्धः पर्वणीव महॊदधिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ भीमॊ रुषाविष्टः पुत्रस्य तव मारिष\nसारथिं चतुरश चाश्वान बाणैर निन्ये यमक्षयम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 26, + "text": "विरथं तं समालक्ष्य विशिखैर लॊमवाहिभिः\nअवाकिरद अमेयात्मा दर्शयन पाणिलाघवम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 27, + "text": "शरुतर्वा विरथॊ राजन्न आददे खड्ग चर्मणी\nअथास्याददतः खड्गं शतचन्द्रं च भानुमत\nकषुरप्रेण शिरः कायात पातयाम आस पाण्डवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 28, + "text": "छिन्नॊत्तमाङ्गस्य ततः कषुरप्रेण महात्मनः\nपपात कायः स रथाद वसुधाम अनुनादयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 29, + "text": "तस्मिन नीपतिते वीरे तावका भयमॊहिताः\nअभ्यद्रवन्त संग्रामे भीमसेनं युयुत्सवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 30, + "text": "तान आपतत एवाशु हतशेषाद बलार्णवात\nदंशितः परतिजग्राह भीमसेनः परतापवान\nते तु तं वै समासाद्य परिवव्रुः समन्ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 31, + "text": "ततस तु संवृतॊ भीमस तावाकैर निशितैः शरैः\nपीडयाम आस तान सर्वान सहस्राक्ष इवासुरान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 32, + "text": "ततः पञ्च शतान हत्वा सवरूथान महारथान\nजघान कुञ्जरानीकं पुनः सप्तशतं युधि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 33, + "text": "हत्वा दशसहस्राणि पत्तीनां परमेषुभिः\nवाजिनां च शतान्य अष्टौ पाण्डवः सम विराजते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 34, + "text": "भीमसेनस तु कौन्तेयॊ हत्वा युद्धे सुतांस तव\nमेने कृतार्तह्म आत्मानं सफलं जन्म च परभॊ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 35, + "text": "तं तथा युध्यमानं च विनिघ्नन्तं च तावकान\nईक्षितुं नॊत्सहन्ते सम तव सैन्यानि भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 36, + "text": "विद्राव्य तु कुरून सर्वांस तांश च हत्वा पदानुगान\nदॊर्भ्यां शब्दां ततश चक्रे तरासयानॊ महाद्विपान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 25, + "shloka": 37, + "text": "हतभूयिष्ठ यॊधा तु तव सेना विशां पते\nकिं चिच छेषा महाराज कृपणा समपद्यत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nदुर्यॊधनॊ महाराज सुदर्शश चापि ते सुतः\nहात शेषौ तदा संख्ये वाजिमध्ये वयवस्थितौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनं दृष्ट्वा वाजिमध्ये वयवस्थितम\nउवाच देवकीपुत्रः कुन्तीपुत्रं धनंजयम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 3, + "text": "शत्रवॊ हतभूयिष्ठा जञातयः परिपालिताः\nगृहीत्वा संजयं चासौ निवृत्तः शिनिपुंगवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 4, + "text": "परिश्रान्तश च नकुलः सहदेवश च भारत\nयॊधयित्वा रणे पापान धार्तराष्ट्र पदानुगान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 5, + "text": "सुयॊधनम अभित्यज्य तरय एते वयवस्थिताः\nकृपश च कृपवर्मा च दरौणिश चैव महारथः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 6, + "text": "असौ तिष्ठति पाञ्चाल्यः शरिया परमया युतः\nदुर्यॊधन बलं हत्वा सह सर्वैः परभद्रकैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 7, + "text": "असौ दुर्यॊधनः पार्थ वाजिमध्ये वयवस्थितः\nछत्त्रेण धरियमाणेन परेक्षमाणॊ मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 8, + "text": "परतिव्यूह्य बलं सर्वं रणमध्ये वयवस्थितः\nएनं हत्वा शितैर बाणैः कृतकृत्यॊ भविष्यसि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 9, + "text": "गजानीकं हतं दृष्ट्वा तवां च पराप्तम अरिंदम\nयावन न विद्रवन्त्य एते तावज जहि सुयॊधनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 10, + "text": "यातु कश चित तु पाञ्चाल्यं कषिप्रम आगम्यताम इति\nपरिश्रान्त बलस तात नैष मुच्येत किल्बिषी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 11, + "text": "तव हत्वा बलं सर्वं संग्रामे धृतराष्ट्रजः\nजितान पाण्डुसुतान मत्वा रूपं धारयते महत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 12, + "text": "निहतं सवबलं दृष्ट्वा पीडितं चापि पाण्डवैः\nधरुवम एष्यति संग्रामे वधायैवात्मनॊ नृपः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 13, + "text": "एवम उक्तः फल्गुनस तु कृष्णं वचनम अब्रवीत\nधृतराष्ट्र सुताः सर्वे हता भीमेन मानद\nयाव एताव आस्थितौ कृष्ण ताव अद्य न भविष्यतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 14, + "text": "हतॊ भीष्मॊ हतॊ दरॊणः कर्णॊ वैकर्तनॊ हतः\nमद्रराजॊ हतः शल्यॊ हतः कृष्ण जयद्रथः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 15, + "text": "हयाः पञ्चशताः शिष्टाः शकुनेः सौबलस्य च\nरथानां तु शते शिष्टे दवे एव तु जनार्दन\nदन्तिनां च शतं साग्रं तरिसाहस्राः पदातयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 16, + "text": "अश्वत्थामा कृपश चैव तरिगर्ताधिपतिस तथा\nउलूकः शकुनिश चैव कृतवर्मा च सात्वतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 17, + "text": "एतद बलम अभूच छेषं धार्तराष्ट्रस्य माधव\nमॊक्षॊ न नूनं कालाद धि विद्यते भुवि कस्य चित" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 18, + "text": "तथा विनिहते सैन्ये पश्य दुर्यॊधनं सथितम\nअद्याह्ना हि महाराजॊ हतामित्रॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 19, + "text": "न हि मे मॊक्ष्यते कश चित परेषाम इति चिन्तये\nये तव अद्य समरं कृष्ण न हास्यन्ति रणॊत्कटाः\nतान वै सर्वान हनिष्यामि यद्य अपि सयुर अमानुषाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 20, + "text": "अद्य युद्धे सुसंक्रुद्धॊ दीर्घं राज्ञः परजागरम\nअपनेष्यामि गान्धारं पातयित्वा शितैः शरैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 21, + "text": "निकृत्या वै दुराचारॊ यानि रत्नानि सौबलः\nसभायाम अहरद दयूते पुनस तान्य अहराम्य अहम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 22, + "text": "अद्या ता अपि वेत्स्यन्ति सर्वा नागपुरस्त्रियः\nशरुत्वा पतींश च पुत्रांश च पाण्डवैर निहतान युधि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 23, + "text": "समाप्तम अद्य वै कर्ण सर्वं कृष्ण भविष्यति\nअद्य दुर्यॊधनॊ दीप्तां शरियं पराणांश च तयक्ष्यति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 24, + "text": "नापयाति भयात कृष्ण संग्रामाद यदि चेन मम\nनिहतं विद्धि वार्ष्णेय धार्तराष्ट्रं सुबालिशम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 25, + "text": "मम हय एतद अशक्तं वै वाजिवृन्दम अरिंदम\nसॊढुं जयातलनिर्घॊषां याहि यावन निहन्म्य अहम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 26, + "text": "एवम उक्तस तु दाशार्हः पाण्डवेन यशस्विना\nअचॊदयद धयान राजन दुर्यॊधन बलं परति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 27, + "text": "तद अनीकम अभिप्रेक्ष्य तरयः सज्जा महारथाः\nभीमसेनॊ ऽरजुनश चैव सहदेवश च मारिष\nपरययुः सिंहनादेन दुर्यॊधन जिघांसया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 28, + "text": "तान परेक्ष्य सहितान सर्वाञ जवेनॊद्यत कार्मुकान\nसौबलॊ ऽभयद्रवद युद्धे पाण्डवान आततायिनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 29, + "text": "सुदर्शनस तव सुतॊ भीमसेनं समभ्ययात\nसुशर्मा शकुनिश चैव युयुधाते किरीटिना\nसहदेवं तव सुतॊ हयपृष्ठ गतॊ ऽभययात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 30, + "text": "ततॊ हय अयत्नतः कषिप्रं तव पुत्रॊ जनाधिप\nपरासेन सहदेवस्य शिरसि पराहरद भृशम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 31, + "text": "सॊपाविशद रथॊपस्थे तव पुत्रेण ताडितः\nरुधिराप्लुत सर्वाङ्ग आशीविष इव शवसन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 32, + "text": "परतिलभ्य ततः संज्ञां सहदेवॊ विशां पते\nदुर्यॊधनं शरैस तीक्ष्णैः संक्रुद्धः समवाकिरत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 33, + "text": "पार्थॊ ऽपि युधि विक्रम्य कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः\nशूराणाम अश्वपृष्ठेभ्यः शिरांसि निचकर्त ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 34, + "text": "तद अनीकं तदा पार्थॊ वयधमद बहुभिः शरैः\nपातयित्वा हयान सर्वांस तरिगर्तानां रथान ययौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 35, + "text": "ततस ते सहिता भूत्वा तरिगर्तानां महारथाः\nअर्जुनं वासुदेवं च शरवर्षैर अवाकिरन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 36, + "text": "सत्यकर्माणम आक्षिप्य कषुरप्रेण महायशाः\nततॊ ऽसय सयन्दनस्येषां चिच्छिदे पाण्डुनन्दनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 37, + "text": "शिलाशितेन च विभॊ कषुरप्रेण महायशाः\nशिरश चिच्छेद परहसंस तप्तकुण्डलभूषणम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 38, + "text": "सत्येषुम अथ चादत्त यॊधानां मिषतां ततः\nयथा सिंहॊ वने राजन मृगं परिबुभुक्षितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 39, + "text": "तं निहत्य ततः पार्थः सुशर्माणं तरिभिः शरैः\nविद्ध्वा तान अहनत सर्वान रथान रुक्मविभूषितान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 40, + "text": "ततस तु परत्वरन पार्थॊ दीर्घकालं सुसंभृतम\nमुञ्चन करॊधविषं तीक्ष्णं परस्थलाधिपतिं परति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 41, + "text": "तम अर्जुनः पृषात्कानां शतेन भरतर्षभ\nपूरयित्वा ततॊ वाहान नयहनत तस्य धन्विनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 42, + "text": "ततः शरं समादाय यमदण्डॊपमं शितम\nसुशर्माणं समुद्दिश्य चिक्षेपाशु हसन्न इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 43, + "text": "स शरः परेषितस तेन करॊधदीप्तेन धन्विना\nसुशर्माणं समासाद्य विभेद हृदयं रणे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 44, + "text": "स गतासुर महाराज पपात धरणीतले\nनन्दयन पाण्डवान सर्वान वयथयंश चापि तावकान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 45, + "text": "सुशर्माणं रणे हत्वा पुत्रान अस्य महारथान\nसप्त चाष्टौ च तरिंशच च सायकैर अनयत कषयम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 46, + "text": "ततॊ ऽसय निशितैर बाणैः सर्वान हत्वा पदानुगान\nअभ्यगाद भारतीं सेनां हतशेषां महारथः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 47, + "text": "भीमस तु समरे करुद्धः पुत्रं तव जनाधिप\nसुदर्शनम अदृश्यन्तं शरैश चक्रे हसन्न इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 48, + "text": "ततॊ ऽसया परहसन करुद्धः शिरः कायाद अपाहरत\nकषुरप्रेण सुतीक्ष्णेन स हातः परापतद भुवि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 49, + "text": "तस्मिंस तु निहते वीरे ततस तस्य पदानुगाः\nपरिवव्रू रणे भीमं किरन्तॊ विशिखाञ शितान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 50, + "text": "ततस तु निशितैर बाणैस तद अनीकं वृकॊदरः\nइन्द्राशनिसमस्पर्शैः समन्तात पर्यवाकिरत\nततः कषणेन तद भीमॊ नयहनद भरतर्षभ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 51, + "text": "तेषु तूत्साद्यमानेषु सेनाध्यक्षा महाबलाः\nभीमसेनं समासाद्य ततॊ ऽयुध्यन्त भारत\nतांस तु सर्वाञ शरैर घॊरैर अवाकिरत पाण्डवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 52, + "text": "तथैव तावका राजन पाण्डवेयान महारथान\nशरवर्षेण महता समन्तात पर्यवारयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 53, + "text": "वयाकुलं तद अभूत सर्वं पाण्डवानां परैः सह\nतावकानां च समरे पाण्डवेयैर युयुत्सताम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 26, + "shloka": 54, + "text": "तत्र यॊधास तदा पेतुः परस्परसमाहताः\nउभयॊः सेनयॊ राजन संशॊचन्तः सम बान्धवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतस्मिन परवृत्ते संग्रामे नरवाजि गजक्षये\nशकुनिः सौबलॊ राजन सहदेवं समभ्ययात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ ऽसयापततस तूर्णं सहदेवः परतापवान\nशरौघान परेषयाम आस पतङ्गान इव शीघ्रगान\nउलूकश च रणे भीमं विव्याध दशभिः शरैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 3, + "text": "शकुनिस तु महाराज भीमं विद्ध्वा तरिभिः शरैः\nसायकानां नवत्या वै सहदेवम अवाकिरत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 4, + "text": "ते शूराः समरे राजन समासाद्य परस्परम\nविव्यधुर निशितैर बाणैः कङ्कबर्हिण वाजितैः\nसवर्णपुङ्खैः शिला धौतैर आ कर्णात परहितैः शरैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 5, + "text": "तेषां चापा भुजॊत्सृष्टा शरवृष्टिर विशां पते\nआच्छादयद दिशः सर्वा धाराभिर इव तॊयदः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 6, + "text": "ततः करुद्धॊ रणे भीमः सहदेवश च भारत\nचेरतुः कदनं संख्ये कुर्वन्तौ सुमहाबलौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 7, + "text": "ताभ्यां शरशतैश छन्नं तद बलं तव भारत\nअन्धकारम इवाकाशम अभवत तत्र तत्र ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 8, + "text": "अश्वैर विपरिधावद्भिः शरच छन्नैर विशां पते\nतत्र तत्र कृतॊ मार्गॊ विकर्षद्भिर हतान बहून" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 9, + "text": "निहतानां हयानां च सहैव हययॊधिभिः\nवर्मभिर विनिकृत्तैश च परासैश छिन्नैश च मारिष\nसंछन्ना पृथिवी जज्ञे कुसुमैः शबला इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 10, + "text": "यॊधास तत्र महाराज समासाद्य परस्परम\nवयचरन्त रणे करुद्धा विनिघ्नन्तः परस्परम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 11, + "text": "उद्वृत्तनयनै रॊषात संदष्टौष्ठ पुटैर मुखैः\nसकुण्डलैर मही छन्ना पद्मकिञ्जल्क संनिभैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 12, + "text": "भुजैश छिनैर महाराज नागराजकरॊपमैः\nसाङ्गदैः सतनुत्रैश च सासि परासपरश्वधैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 13, + "text": "कबन्धैर उत्थितैश छिन्नैर नृत्यद्भिश चापरैर युधि\nकरव्यादगणसंकीर्णा घॊराभुत पृथिवी विभॊ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 14, + "text": "अल्पावशिष्टे सैन्ये तु कौरवेयान महाहवे\nपरहृष्टाः पाण्डवा भूत्वा निन्यिरे यमसादनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 15, + "text": "एतस्मिन्न अन्तरे शूरः सौबलेयः परतापवान\nपरासेन साहदेवस्य शिरसि पराहरद भृशम\nस विह्वलॊ महाराज रथॊपस्थ उपाविशत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 16, + "text": "सहदेवं तथा दृष्ट्वा भीमसेनः परतापवान\nसर्वसैन्यानि संक्रुद्धॊ वारयाम आस भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 17, + "text": "निर्बिभेद च नाराचैः शतशॊ ऽथ सहस्रशः\nविनिर्भिद्याकरॊच चैव सिंहनादम अरिंदम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 18, + "text": "तेन शब्देन वित्रस्ताः सर्वे सहयवारणाः\nपराद्रवन सहसा भीताः शकुनेश च पदानुगाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 19, + "text": "परभग्नान अथ तान दृष्ट्वा राजा दुर्यॊधनॊ ऽबरवीत\nनिवर्तध्वम अधर्मज्ञा युध्यध्वं किं सृतेन वः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 20, + "text": "इह कीर्तिं समाधाय परेत्य लॊकान समश्नुते\nपराणाञ जहाति यॊ वीरॊ युधि पृष्ठम अदर्शयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 21, + "text": "एवम उक्तास तु ते राज्ञा सौबलस्य पदानुगाः\nपाण्डवान अभ्यवर्तन्त मृत्युं कृत्वा निवर्तनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 22, + "text": "दरवद्भिस तत्र राजेन्द्र कृतः शब्दॊ ऽतिदारुणः\nकषुब्धसागरसंकाशः कषुभितः सर्वतॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 23, + "text": "तांस तदापततॊ दृष्ट्वा सौबलस्य पदानुगान\nपरत्युद्ययुर महाराज पाण्डवा विजये वृताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 24, + "text": "परत्याश्वस्य च दुर्धर्षः सहदेवॊ विशां पते\nशकुनिं दशभिर विद्ध्वा हयांश चास्य तरिभिः शरैः\nधनुश चिच्छेद च शरैः सौबलस्य हसन्न इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 25, + "text": "अथान्यद धनुर आदाय शकुनिर युद्धदुर्मदः\nविव्याध नकुलं षष्ट्या भीमसेनं च सप्तभिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 26, + "text": "उलूकॊ ऽपि महाराज भीमं विव्याध सप्तभिः\nसहदेवं च सप्तत्या परीप्सन पितरं रणे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 27, + "text": "तं भीमसेनः समरे विव्याध निशितैः शरैः\nशकुनिं च चतुःषष्ट्या पार्श्वस्थांश च तरिभिस तरिभिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 28, + "text": "ते हन्यमाना भीमेन नाराचैस तैलपायितैः\nसहदेवं रणे करुद्धाश छादयञ शरवृष्टिभिः\nपर्वतं वारिधाराभिः सविद्युत इवाम्बुदाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ ऽसयापततः शूरः सहदेवः परतापवान\nउलूकस्य महाराज भल्लेनापाहरच छिरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 30, + "text": "स जगाम रथाद भूमिं सहदेवेन पातितः\nरुधिराप्लुत सर्वाङ्गॊ नन्दयन पाण्डवान युधि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 31, + "text": "पुत्रं तु निहतं दृष्ट्वा शकुनिस तत्र भारत\nसाश्रुकण्ठॊ विनिःश्वस्य कषत्तुर वाक्यम अनुस्मरन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 32, + "text": "चिन्तयित्वा मुहूर्तं सबाष्पपूर्णेक्षणः शवसन\nसहदेवं समासाद्य तरिभिर विव्याध सायकैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 33, + "text": "तान अपास्य शरान मुक्ताञ शरसंघैः परतापवान\nसहदेवॊ महाराज धनुश चिच्छेद संयुगे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 34, + "text": "छिन्ने धनुषि राजेन्द्र शकुनिः सौबलस तदा\nपरगृह्य विपुलं खड्गं सहदेवाय पराहिणॊत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 35, + "text": "तम आपतन्तं सहसा घॊररूपं विशां पते\nदविधा चिच्छेद समरे सौबलस्य हसन्न इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 36, + "text": "असिं दृष्ट्वा दविधा छिन्नं परगृह्य महतीं गदाम\nपराहिणॊत सहसेवाय सा मॊघा नयपतद भुवि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 37, + "text": "ततः शक्तिं महाघॊरां कालरात्रिम इवॊद्यताम\nपरेषयाम आस संक्रुद्धः पाण्डवं परति सौबलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 38, + "text": "ताम आपतन्तीं सहसा शरैः काञ्चनभूषणैः\nतरिधा चिच्छेद समरे सहदेवॊ हसन्न इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 39, + "text": "सा पपात तरिधा छिन्ना भूमौ कनकभूषणा\nशीर्यमाणा यथा दीप्ता गगनाद वै शतह्रदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 40, + "text": "शक्तिं विनिहतां दृष्ट्वा सौबलं च भयार्दितम\nदुद्रुवुस तावकाः सर्वे भये जाते ससौबलाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 41, + "text": "अथॊत्क्रुष्टं महद धयासीत पाण्डवैर जितकाशिभिः\nधार्तराष्ट्रास ततः सर्वे परायशॊ विमुखाभवन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 42, + "text": "तान वै विमनसॊ दृष्ट्वा माद्रीपुत्रः परतापवान\nशरैर अनेकसाहस्रैर वारयाम आस संयुगे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 43, + "text": "ततॊ गान्धारकैर गुप्तं पृष्ठैर अश्वैर जये धृतम\nआससाद रणे यान्तं सहदेवॊ ऽथ सौबलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 44, + "text": "सवम अंशम अवशिष्टं स संस्मृत्य शकुनिं नृप\nरथेन काञ्चनाङ्गेन सहदेवः समभ्ययात\nअधिज्यं बलवत कृत्वा वयाक्षिपन सुमहद धनुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 45, + "text": "स सौबलम अभिद्रुत्य गृध्रपत्रैः शिलाशितैः\nभृशम अभ्यहनत करुद्धस तॊत्त्रैर इव महाद्विपम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 46, + "text": "उवाच चैनं मेधावी निगृह्य समारयन्न इव\nकषत्रधर्मे सथितॊ भूत्वा युध्यस्व पुरुषॊ भव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 47, + "text": "यत तदा हृष्यसे मूढ गलहन्न अक्षैः सभा तले\nफलम अद्य परपद्यस्व कर्मणस तस्य दुर्मते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 48, + "text": "निहतास ते दुरात्मानॊ ये ऽसमान अवहसन पुरा\nदुर्यॊधनः कुलाङ्गारः शिष्टस तवं तस्य मातुलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 49, + "text": "अद्य ते विहनिष्यामि कषुरेणॊन्मथितं शिरः\nवृक्षात फलम इवॊद्धृत्य लगुडेन परमाथिना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 50, + "text": "एवम उक्त्वा महाराज सहदेवॊ महाबलः\nसंक्रुद्धॊ नरशार्दूलॊ वेगेनाभिजगाम ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 51, + "text": "अभिगम्य तु दुर्धर्षः सहदेवॊ युधां पतिः\nविकृष्य बलवच चापं करॊधेन परहसन्न इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 52, + "text": "शकुनिं दशभिर विद्ध्वा चतुर्भिश चास्य वाजिनः\nछत्त्रं धवजं धनुश चास्य छित्त्वा सिंह इवानदत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 53, + "text": "छिन्नध्वजधनुश छत्त्रः सहदेवेन सौबलः\nततॊ विद्धश च बहुभिः सर्वमर्मसु सायकैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 54, + "text": "ततॊ भूयॊ महाराज सहदेवः परतापवान\nशकुनेः परेषयाम आस शरवृष्टिं दुरासदाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 55, + "text": "ततस तु करुद्धः सुबलस्य पुत्रॊ; माद्री सुतं सहदेवं विमर्दे\nपरासेन जाम्बूनदभूषणेन; जिघांसुर एकॊ ऽभिपपात शीघ्रम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 56, + "text": "माद्री सुतस तस्य समुद्यतं तं; परासं सुवृत्तौ च भुजौ रणाग्रे\nभल्लैस तरिभिर युगपत संचकर्त; ननाद चॊच्चैस तरसाजिमध्ये" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 57, + "text": "तस्याशु कारी सुसमाहितेन; सुवर्णपुङ्खेन दृढायसेन\nभल्लेन सर्वावरणातिगेन; शिरः शरीरात परममाथ भूयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 58, + "text": "शरेण कार्तस्वरभूषितेन; दिवाकराभेन सुसंशितेन\nहृतॊत्तमाङ्गॊ युधि पाण्डवेन; पपात भूमौ सुबलस्य पुत्रः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 59, + "text": "स तच्छिरॊ वेगवता शरेण; सुवर्णपुङ्खेन शिलाशितेन\nपरावेरयत कुपितः पाण्डुपुत्रॊ; यत तत कुरूणाम अनयस्य मूलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 60, + "text": "हृतॊत्तमाङ्गं शकुनिं समीक्ष्य; भूमौ शयानं रुधिरार्द्रगात्रम\nयॊधास तवदीया भयनष्ट सत्त्वा; दिशः परजग्मुः परगृहीतशस्त्राः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 61, + "text": "विप्रद्रुताः शुष्कमुखा विसंज्ञा; गाण्डीवघॊषेण समाहताश च\nभयार्दिता भग्नरथाश्वनागाः; पदातयश चैव सधार्तराष्ट्राः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 62, + "text": "ततॊ रथाच छकुनिं पातयित्वा; मुदान्विता भारत पाण्डवेयाः\nशङ्खान परदध्मुः समरे परहृष्टाः; सकेशवाः सैङ्किकान हर्षयन्तः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 27, + "shloka": 63, + "text": "तं चापि सर्वे परतिपूजयन्तॊ; हृष्टा बरुवाणाः सहदेवम आजौ\nदिष्ट्या हतॊ नैकृतिकॊ दुरात्मा; सहात्मजॊ वीर रणे तवयेति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततः करुद्धा महाराज सौबलस्या पदानुगाः\nतयक्त्वा जीवितम आक्रन्दे पाण्डवान पर्यवारयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 2, + "text": "तान अर्जुनः परत्यगृह्णात सहदेव जये धृतः\nभीमसेनश च तेजस्वी करुद्धाशीविषदर्शनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 3, + "text": "शक्त्यृष्टि परासहस्तानां सहसेवं जिघांसताम\nसंकल्पम अकरॊन मॊघं गाण्डीवेन धनंजयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 4, + "text": "परगृहीतायुधान बाहून यॊधानाम अभिधावताम\nभल्लैश चिच्च्छेद बीभत्सुः शिरांस्य अपि हयान अपि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 5, + "text": "ते हता रप्त्यपद्यन्त वसुधां विगतासवः\nतवरिता लॊकवीरेण परहताः सव्यसाचिना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा दृष्ट्वा सवबलसंक्षयम\nहतशेषान समानीय करॊद्धॊ रथशतान विभॊ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 7, + "text": "कुञ्जरांश च हयांश चैव पादातंश च परंतप\nउवाच सहितान सर्वान धार्तराष्ट्र इदं वचः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 8, + "text": "समासाद्य रणे सर्वान पाण्डवान ससुहृद गणान\nपाञ्चाल्यं चापि सबलं हत्वा शीघ्रं निवर्तत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 9, + "text": "तस्य ते शिरसा गृह्य वचनं युद्धदुर्मदाः\nपरत्युद्ययू रणे पार्थांस तव पुत्रस्य शासनात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 10, + "text": "तान अभ्यापततः शीघ्रं हतशेषान महारणे\nशरैर आशीविषाकारैः पाण्डवाः समवाकिरन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 11, + "text": "तत सैन्यं भरतश्रेष्ठ मुहूर्तेन महात्मभिः\nअवध्यत रणं पराप्य तरातारं नाभ्यविन्दत\nपरतिष्ठमानं तु भयान नावतिष्ठत दंशितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 12, + "text": "अश्वैर विपरिधावद्भिः सैन्येन रजसा वृते\nन पराज्ञायन्त समरे दिशश च परदिशस तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 13, + "text": "ततस तु पाण्डवानीकान निःसृत्य बहवॊ जनाः\nअभ्यघ्नंस तावकान युद्धे मुहूर्ताद इव भारत\nततॊ निःशेषम अभवत तत सैन्यं तव भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 14, + "text": "अक्षौहिण्यः समेतास तु तव पुत्रस्य भारत\nएकादश हता युद्धे ताः परभॊ पाण्डुसृञ्जयैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 15, + "text": "तेषु राजसहस्रेषु तावकेषु महात्मसु\nएकॊ दुर्यॊधनॊ राजन्न अदृश्यत भृशं कषतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ वीक्ष्य दिशः सर्वा दृष्ट्वा शून्यां च मेदिनीम\nविहीनः सर्वयॊधैश च पाण्डवान वीक्ष्य संयुगे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 17, + "text": "मुदितान सर्वसिद्धार्थान नर्दमानान समन्ततः\nबाणशब्दरवांश चैव शरुत्वा तेषां महात्मनाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 18, + "text": "दुर्यॊधनॊ महाराज कश्मलेनाभिसंवृतः\nअपयाने मनश चक्रे विहीनबलवाहनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 19, + "text": "[धृ]\nनिहते मामके सैन्ये निःशेषे शिबिरे कृते\nपाण्डवानां बलं सूत किं नु शेषम अभूत तदा\nएतन मे पृच्छतॊ बरूहि कुशलॊ हय असि संजय" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 20, + "text": "यच च दुर्यॊधनॊ मन्दः कृतवांस तनयॊ मम\nबलक्षयं तथा दृष्ट्वा स एकः पृथिवीपतिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 21, + "text": "[स]\nरथानां दवे सहस्रे तु सप्त नागशतानि च\nपञ्च चाश्वसहस्राणि पत्तीनां च शतं शताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 22, + "text": "एतच छेषम अभूद राजन पाण्डवानां महद बलम\nपरिगृह्य हि यद युद्धे धृष्टद्युम्नॊ वयवस्थितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 23, + "text": "एकाकी भरतश्रेष्ठ ततॊ दुर्यॊधनॊ नृपः\nनापश्यत समरे कं चित सहायं रथिनां वरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 24, + "text": "नर्दमानान परांश चैव सवबलस्य च संक्षयम\nहतं सवहयम उत्सृज्य पराङ्मुखः पराद्रवद भयात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 25, + "text": "एकादश चमू भर्ता पुत्रॊ दुर्यॊधनस तव\nगदाम आदाय तेजस्वी पदातिः परथितॊ हरदम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 26, + "text": "नातिदूरं ततॊ गत्वा पद्भ्याम एव नराधिपः\nसस्मार वचनं कषत्तुर धर्मशीलस्य धीमतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 27, + "text": "इदं नूनं महाप्राज्ञॊ विदुरॊ दृष्टवान पुरा\nमहद वैशसम अस्माकं कषत्रियाणां च संयुगे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 28, + "text": "एवं विचिन्तयानस तु परविविक्षुर हरदं नृपः\nदुःखसंतप्त हृदयॊ दृष्ट्वा राजन बलक्षयम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 29, + "text": "पाण्डवाश च महाराज धृष्टद्युम्नपुरॊगमाः\nअभ्यधावन्त संक्रुद्धास तव राजन बलं परति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 30, + "text": "शक्त्यृष्टि परासहस्तानां बलानाम अभिगर्जताम\nसंकल्पम अकरॊन मॊघं गाण्डीवेन धनंजयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 31, + "text": "तान हत्व निशितैर बाणैः सामात्यान सह बन्धुभिः\nरथे शवेतहये तिष्ठन्न अर्जुनॊ बह्व अशॊभत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 32, + "text": "सुबलस्या हते पुत्रे सवाजिरथकुञ्जरे\nमहावनम इव छिन्नम अभवत तावकं बलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 33, + "text": "अनेकशतसाहस्रे बले दुर्यॊधनस्य ह\nनान्यॊ महारथॊ राजञ जीवमानॊ वयदृश्यत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 34, + "text": "दरॊणपुत्राद ऋते वीरात तथैव कृतवर्मणः\nकृपाच च गौतमाद राजन पार्थिवाच च तवात्मजात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 35, + "text": "धृष्टद्युम्नस तु मां दृष्ट्वा हसन सात्यकिम अब्रवीत\nकिम अनेन गृहीतेन नानेनार्थॊ ऽसति जीवता" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 36, + "text": "धृष्टद्युम्न वचः शरुत्वा शिनेर नप्ता महारथः\nउद्यम्य निशितं खड्गं हन्तुं मामुद्यतस तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 37, + "text": "तम आगम्य महाप्राज्ञः कृष्णद्वैपायनॊ ऽबरवीत\nमुच्यतां संजयॊ जीवन न हन्तव्यः कथं चन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 38, + "text": "दवैपायन वचः शरुत्वा शिनेर नप्ता कृताञ्जलिः\nततॊ माम अब्रवीन मुक्त्वा सवस्ति संजय साधय" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 39, + "text": "अनुज्ञातस तव अहं तेन नयस्तवर्मा निरायुधः\nपरातिष्ठं येन नगरं सायाह्ने रुधिरॊक्षितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 40, + "text": "करॊशमात्रम अपक्रान्तं गदापाणिम अवस्थितम\nएकं दुर्यॊधनं राजन्न अपश्यं भृशविक्षतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 41, + "text": "स तु माम अश्रुपूर्णाक्षॊ नाशक्नॊद अभिवीक्षितुम\nउपप्रैक्षत मां दृष्ट्वा तदा दीनम अवस्थितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 42, + "text": "तं चाहम अपि शॊचन्तं दृष्ट्वैकाकिनम आहवे\nमुहूर्तं नाशकं वक्तुं किं चिद दुःखपरिप्लुतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 43, + "text": "ततॊ ऽसमै तद अहं सर्वम उक्तवान गरहणं तदा\nदवैपायन परसादाच च जीवतॊ मॊक्षम आहवे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 44, + "text": "मुहूर्तम इव च धयात्वा परतिलभ्य च चेतनाम\nभरातॄंश च सर्वसैन्यानि पर्यपृच्छत मां ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 45, + "text": "तस्मै तद अहम आचक्षं सर्वं परत्यक्षदर्शिवान\nभरातॄंश च निहतान सर्वान सैन्यं च विनिपातितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 46, + "text": "तरयः किल रथाः शिष्टास तावकानां नराधिप\nइति परस्थान काले मां कृष्णद्वैपायनॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 47, + "text": "स दीर्घम इव निःश्वस्य विप्रेक्ष्य च पुनः पुनः\nअंसे मां पाणिना सपृष्ट्वा पुत्रस ते पर्यभाषत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 48, + "text": "तवदन्यॊ नेह संग्रामे कश चिज जीवति संजय\nदवितीयं नेह पश्यामि ससहायाश च पाण्डवाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 49, + "text": "बरूयाः संजय राजानं परज्ञा चक्षुषम ईश्वरम\nदुर्यॊधनस तव सुतः परविष्टॊ हरदम इत्य उत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 50, + "text": "सुहृद्भिस तादृशैर हीनः पुत्रैर भरातृभिर एव च\nपाण्डवैश च हृते राज्ये कॊ नु जीवति मादृशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 51, + "text": "आचक्षेथाः सर्वम इदं मां च मुक्तं महाहवात\nअस्मिंस तॊयह्रदे सुप्तं जीवन्तं भृशविक्षतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 52, + "text": "एवम उक्त्वा महाराज पराविशत तं हरदं नृपः\nअस्तम्भयत तॊयं च मायया मनुजाधिपः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 53, + "text": "तस्मिन हरदं परविष्टे तु तरीन रथाञ शरान्तवाहनान\nअपश्यं सहितान एकस तं देशं समुपेयुषः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 54, + "text": "कृपं शारद्वतं वीरं दरौणिं च रथिनां वरम\nभॊजं च कृतवर्माणं सहिताञ शरविक्षतान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 55, + "text": "ते सर्वे माम अभिप्रेक्ष्य तूर्णम अश्वान अचॊदयन\nउपयाय च माम ऊचुर दिष्ट्या जीवसि संजय" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 56, + "text": "अपृच्छंश चैव मां सर्वे पुत्रं तव जनाधिपम\nकच चिद दुर्यॊधनॊ राजा स नॊ जीवति संजय" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 57, + "text": "आख्यातवान अहं तेभ्यस तदा कुशलिनं नृपम\nतच चैव सर्वम आचक्षं यन मां दुर्यॊधनॊ ऽबरवीत\nहरदं चैवाहम आचष्ट यं परविष्टॊ नराधिपः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 58, + "text": "अश्वत्तामा तु तद राजन निशम्य वचनं मम\nतं हरदं विपुलं परेक्ष्य करुणं पर्यदेवयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 59, + "text": "अहॊ धिन न स जानाति जीवतॊ ऽसमान नराधिपः\nपर्याप्ता हि वयं तेन सह यॊधयितुं परान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 60, + "text": "ते तु तत्र चिरं कालं विलप्य च महारथाः\nपराद्रवन रथिनां शरेष्ठा दृष्ट्वा पाण्डुसुतान रणे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 61, + "text": "ते तु मां रथम आरॊप्य कृपस्य सुपरिष्कृतम\nसेनानिवेशम आजग्मुर हतशेषास तरयॊ रथाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 62, + "text": "तत्र गुल्माः परित्रस्ताः सूर्ये चास्तम इते सति\nसर्वे विचुक्रुशुः शरुत्वा पुत्राणां तव संक्षयम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 63, + "text": "ततॊ वृद्धा महाराज यॊषितां रक्षणॊ नराः\nराजदारान उपादाय परययुर नगरं परति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 64, + "text": "तत्र विक्रॊशतीनां च रुदतीनां च सर्वशः\nपरादुरासीन महाञ शब्दः शरुत्वा तद बलसंक्षयम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 65, + "text": "ततस ता यॊषितॊ राजन करन्दन्त्यॊ वै मुहुर मुहुः\nकुरर्य इव शब्देन नादयन्त्यॊ महीतलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 66, + "text": "आजघ्नुः करजैश चापि पाणिभिश च शिरांस्य उत\nलुलुवुश च तदा केशान करॊशन्त्यस तत्र तत्र ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 67, + "text": "हाहाकारविनादिन्यॊ विनिघ्नन्त्य उरांसि च\nकरॊशन्त्यस तत्र रुरुदुः करन्दमाना विशां पते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 68, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनामात्याः साश्रुकण्ठा हृशातुराः\nराजदारान उपादाय परययुर नगरं परति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 69, + "text": "वेत्रजर्झर हस्ताश च दवाराध्यक्षा विशां पते\nशयनीयानि शुभ्राणि सपर्ध्यास्तरणवन्ति च\nसमादाय ययुस तूर्णं नगरं दाररक्षिणः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 70, + "text": "आस्थायाश्वतरी युक्तान सयन्दनान अपरे जनाः\nसवान सवान दारान उपादाय परययुर नगरं परति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 71, + "text": "अदृष्टपूर्वा या नार्यॊ भास्करेणापि वेश्मसु\nदादृशुस ता महाराज जना यान्तीः पुरं परति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 72, + "text": "ताः सत्रियॊ भरतश्रेष्ठ सौकुमार्य समन्विताः\nपरययुर नगरं तूर्णं हतस्वजनबान्धवाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 73, + "text": "आ गॊपालावि पालेभ्यॊ दरवन्तॊ नगरं परति\nययुर मनुष्याः संभ्रान्ता भीमसेनभयार्दिताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 74, + "text": "अपि चैषां भयं तीव्रं पार्थेभ्यॊ ऽभूत सुदारुणम\nपरेक्षमाणास तदान्यॊन्यम आधावन नगरं परति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 75, + "text": "तस्मिंस तदा वर्तमाने विद्रवे भृशदारुणे\nयुयुत्सुः शॊकसंमूढः पराप्तकालम अचिन्तयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 76, + "text": "जितॊ दुर्यॊधनः संख्ये पाण्डवैर भीमविक्रमैः\nएकादश चमू भर्ता भरातरश चास्य सूदिताः\nहताश च कुरवः सर्वे भीष्मद्रॊणपुरः सराः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 77, + "text": "अहम एकॊ विमुक्तस तु भाग्ययॊगाद यदृच्छया\nविद्रुतानि च सर्वाणि शिबिराणि समन्ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 78, + "text": "दुर्यॊधनस्य सचिवा ये के चिद अवशेषिताः\nराजदारान उपादाय वयधावन नगरं परति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 79, + "text": "पराप्तकालम अहं मन्ये परवेशं तैः सहाभिभॊ\nयुधिष्ठिरम अनुज्ञाप्य भीमसेनं तथैव च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 80, + "text": "एतम अर्थं महाबाहुर उभयॊः स नयवेदयत\nतस्य परीतॊ ऽभवद राजा नित्यं करुणवेदिता\nपरिष्वज्य महाबाहुर वैश्यापुत्रं वयसर्जयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 81, + "text": "ततः स रथम आस्थाय दरुतम अश्वान अचॊदयत\nअसंभावितवांश चापि राजदारान पुरं परति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 82, + "text": "तैश चैव सहितः कषिप्रम अस्तं गच्छति भास्करे\nपरविष्टॊ हास्तिनपुरं बाष्प कण्ठॊ ऽशरुलॊचनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 83, + "text": "अपश्यत महाप्राज्ञं विदुरं साश्रुलॊचनम\nराज्ञः समीपान निष्क्रान्तं शॊकॊपहतचेतसम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 84, + "text": "तम अब्रवीत सत्यधृतिः परणतं तव अग्रतः सथितम\nअस्मिन कुरु कषये वृत्ते दिष्ट्या तवं पुत्र जीवसि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 85, + "text": "विना राज्ञः परवेशाद वै किम असि तवम इहागतः\nएतन मे कारणं सर्वं विस्तरेण निवेदय" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 86, + "text": "[यु]\nनिहते शकुनौ तात सज्ञाति सुतबान्धवे\nहतशेष परीवारॊ राजा दुर्यॊधनस ततः\nसवकं सहयम उत्सृज्य पराङ्मुखः पराद्रवद भयात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 87, + "text": "अपक्रान्ते तु नृपतौ सकन्धावारनिवेशनात\nभयव्याकुलितं सर्वं पराद्रवन नगरं परति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 88, + "text": "ततॊ राज्ञः कलत्राणि भरातॄणां चास्य सर्वशः\nवाहनेषु समारॊप्य सत्र्यध्यक्षाः पराद्रवन भयात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 89, + "text": "ततॊ ऽहं समनुज्ञाप्य राजानं सहकेशवम\nपरविष्टॊ हास्तिनपुरं रक्षँल लॊकाद धि वाच्यताम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 90, + "text": "एतच छरुत्वा तु वचनं वैश्यापुत्रेण भाषितम\nपराप्तकालम इति जञात्वा विदुरः सर्वधर्मवित\nअपूजयद अमेयात्मा युयुत्सुं वाक्यकॊविदम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 91, + "text": "पराप्तकालम इदं सर्वं भवतॊ भरतक्षये\nअद्य तवम इह विश्रान्तः शवॊ ऽभिगन्ता युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 28, + "shloka": 92, + "text": "एतावद उक्त्वा वचनं विदुरः सर्वधर्मवित\nयुयुत्सुं समनुज्ञाप्य परविवेश नृप कषयम\nयुयुत्सुर अपि तां रात्रिं सवगृहे नयवसत तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nहतेषु सर्वसैन्येषु पाण्डुपुत्रै रणाजिरे\nमम सैन्यावशिष्टास ते किम अकुर्वत संजय" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 2, + "text": "कृतवर्मा कृपश चैव दरॊणा पुत्रश च वीर्यवान\nदुर्यॊधनश च मन्दात्मा राजा किम अकरॊत तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 3, + "text": "[स]\nसंप्राद्रवत्सु दारेषु कषत्रियाणां महात्मनाम\nविद्रुते शिबिरे शून्ये भृशॊद्विग्नास तरयॊ रथाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 4, + "text": "निशम्य पाण्डुपुत्राणां तदा विजयिनां सवनम\nविद्रुतं शिबिरं दृष्ट्वा सायाह्ने राजगृद्धिनः\nसथानं नारॊचयंस तत्र ततस ते हरदम अभ्ययुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 5, + "text": "युधिष्ठिरॊ ऽपि धर्मात्मा भरातृभिः सहितॊ रणे\nहृष्टः पर्यपतद राजन दुर्यॊधन वधेप्सया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 6, + "text": "मार्गमाणास तु संक्रुद्धास तव पुत्रं जयैषिणः\nयत्नतॊ ऽनवेषमाणास तु नैवापश्यञ जनाधिपम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 7, + "text": "स हि तीव्रेण वेगेन गदापाणिर अपाक्रमत\nतं हरदं पराविशच चापि विष्टभ्यापः सवमायया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 8, + "text": "यदातु पाण्डवाः सर्वे सुपरिश्रान्तवाहनाः\nततः सवशिबिरं पराप्य वयतिष्ठन साहसैनिकाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 9, + "text": "ततः कृपश च दरौणिश च कृतवर्मा च सात्वतः\nसंनिविष्टेषु पार्थेषु परयातास तं हरदं शनैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 10, + "text": "ते तं हरद समासाद्य यत्र शेते जनाधिपः\nअभ्यभाषन्त दुर्धर्षं राजानं सुप्तम अम्भसि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 11, + "text": "राजन्न उत्थिष्ठ युध्यस्व सहास्माभिर युधिष्ठिरम\nजित्वा वा पृथिवीं भुङ्क्ष्व हतॊ वा सवर्गम आप्नुहि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 12, + "text": "तेषाम अपि बलं सर्वं हतं दुर्यॊधन तवया\nपरतिरब्धाश च भूयिष्ठं ये शिष्टास तत्र सैनिकाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 13, + "text": "न ते वेगं विषहितुं शक्तास तव विशां पते\nअस्माभिर अभिगुप्तस्य तस्माद उत्तिष्ठ भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 14, + "text": "[दुर]\nदिष्ट्या पश्यामि वॊ मुक्तान ईदृशात पुरुषक्षयात\nपाण्डुकौरव संमर्दाज जीवमानान नरर्षभान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 15, + "text": "विजेष्यामॊ वयं सर्वे विश्रान्ता विगतक्लमाः\nभवन्तश च परिश्रान्ता वयं च भृशविक्षताः\nउदीर्णं च बलं तेषां तेन युद्धं न रॊचये" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 16, + "text": "न तव एतद अद्भुतं वीरा यद वॊ महद इदं मनः\nअस्मासु च परा भक्तिर न तु कालः पराक्रमे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 17, + "text": "विश्रम्यैका निशाम अद्य भवद्भिः सहितॊ रणे\nपरतियॊत्स्याम्य अहं शत्रूञ शवॊ न मे ऽसय अत्र सांशयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 18, + "text": "[स]\nएवम उक्तॊ ऽबरवीद दरौणी राजानं युद्धदुर्मदम\nउत्तिष्ठ राजन भद्रं ते विजेष्यामॊ रणे परान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 19, + "text": "इष्टापूर्तेन दानेन सत्येन च जपेन च\nशपे राजन यथा हय अद्य निहनिष्यामि सॊमकान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 20, + "text": "मा सम यज्ञकृतां परीतिं पराप्नुयां सज जनॊचितम\nयदीमां रजनीं वयुष्टां न निहन्मि परान रणे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 21, + "text": "नाहत्वा सर्वपाञ्चालान विमॊक्ष्ये कवचं विभॊ\nइति सत्यं बरवीम्य एतत तन मे शृणु जनाधिप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 22, + "text": "तेषु संभाषमाणेषु वयाधास तं देशम आययुः\nमांसभारपरिश्रान्ताः पानीयार्थं यदृच्छया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 23, + "text": "ते हि नित्यं महाराज भीमसेनस्य लुब्धकाः\nमांसभारान उपाजह्रुर भक्त्या परमया विभॊ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 24, + "text": "ते तत्र विष्ठितास तेषां सर्वं तद वचनं रहः\nदुर्यॊधन वचश चैव शुश्रुवुः संगता मिथः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 25, + "text": "ते ऽपि सर्वे महेष्वासा अयुद्धार्थिनि कौरवे\nनिर्बन्धं परमं चक्रुस तदा वै युद्धकाङ्क्षिणः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 26, + "text": "तांस तथा समुदीक्ष्याथ कौरवाणां महारथान\nअयुद्धमनसं चैव राजानं सथितम अम्भसि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 27, + "text": "तेषां शरुत्वा च संवादं राज्ञश च सलिते सतः\nवयाधाभ्यजानन राजेन्द्र सलिलस्थं सुयॊधनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 28, + "text": "ते पूर्वं पाण्डुपुत्रेण पृष्टा हय आसन सुतं तव\nयदृच्छॊपगतास तत्र राजानं परिमार्गिताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 29, + "text": "ततस ते पाण्डुपुत्रस्य समृत्वा तद भाषितं तदा\nअन्यॊन्यम अब्रुवन राजन मृगव्याधाः शनैर इदम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 30, + "text": "दुर्यॊधनं खयापयामॊ धनं दास्यति पाण्डवः\nसुव्यक्तम इति नः खयातॊ हरदे दुर्यॊधनॊ नृपः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 31, + "text": "तस्माद गच्छामहे सर्वे यत्र राजा युधिष्ठिरः\nआख्यातुं सलिले सुप्तं दुर्यॊधनम अमर्षणम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 32, + "text": "धृतराष्ट्रात्मजं तस्मै भीमसेनाय धीमते\nशयानं सलिले सर्वे कथयामॊ धनुर भृते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 33, + "text": "स नॊ दास्यति सुप्रीतॊ धनानि बहुलान्य उत\nकिं नॊ मांसेन शुष्केण परिक्लिष्टेन शॊषिणा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 34, + "text": "एवम उक्त्वा ततॊ वयाधाः संप्रहृष्टा धनार्थिनः\nमांसभारान उपादाय परययुः शिबिरं परति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 35, + "text": "पाण्डवाश च महाराज लब्धलक्षाः परहारिणः\nअपश्यमानाः समरे दुर्यॊधनम अवस्थितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 36, + "text": "निकृतेस तस्य पापस्य ते पारं गमनेप्सवः\nचारान संप्रेषयाम आसुः समन्तात तद रणाजिरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 37, + "text": "आगम्य तु ततः सर्वे नष्टं दुर्यॊधनं नृपम\nनयवेदयन्त सहिता धर्मराजस्य सैनिकाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 38, + "text": "तेषां तद वचनं शरुत्वा चाराणां भरतर्षभ\nचिन्ताम अभ्यगमत तीव्रां निःशश्वास च पार्थिवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 39, + "text": "अथ सथितानां पाण्डूनां दीनानां भरतर्षभ\nतस्माद देशाद अपक्रम्य तवरिता लुब्धका विभॊ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 40, + "text": "आजग्मुः शिबिरं हृष्टा दृष्ट्वादुर्यॊधनं नृपम\nवार्यमाणाः परविष्टाश च भीमसेनस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 41, + "text": "ते तु पाण्डवम आसाद्य भीमसेनं महाबलम\nतस्मै तत सर्वम आचख्युर यद्वृत्तं यच च वै शरुतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 42, + "text": "ततॊ वृकॊदरॊ राजन दत्त्वा तेषां धनं बहु\nधर्मराजाय तत सार्वम आचचक्षे परंतपः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 43, + "text": "असौ दुर्यॊधनॊ राजन विज्ञातॊ मम लुब्धकैः\nसंस्तभ्य सलिलं शेते यस्यार्थे परितप्स्यसे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 44, + "text": "तद वचॊ भीमसेनस्या परियं शरुत्वा विशां पते\nअजातशत्रुः कौन्तेयॊ हृष्टॊ ऽभूत सह सॊदरैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 45, + "text": "तं च शरुत्वा महेष्वासं परविष्टं सलिलह्रदम\nकषिप्रम एव ततॊ ऽगच्छत पुरस्कृत्य जनार्दनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 46, + "text": "ततः किलकिला शब्दः परादुरासीद विशां पते\nपाण्डवानां परहृष्टानां पाञ्चालानां च सर्वशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 47, + "text": "सिंहनादांस ततश चक्रुः कष्वेडांश च भरतर्षभ\nतवरिताः कषत्रिया राजञ जग्मुर दवैपायनं हरदम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 48, + "text": "जञातः पापॊ धार्तराष्ट्रॊ दृष्टश चेत्य असकृद रणे\nपराक्रॊशन सॊमकास तत्र हृष्टरूपाः समन्ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 49, + "text": "तेषाम आशु परयातानां रथानां तत्र वेगिनाम\nबभूव तुमुलः शब्दॊ दिवस्पृक पृथिवीपते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 50, + "text": "दुर्यॊधनं परीप्सन्तस तत्र तत्र युधिष्ठिरम\nअन्वयुस तवरितास ते वै राजानं शरान्तवाहनाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 51, + "text": "अर्जुनॊ भीमसेनश च माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ\nधृष्टद्युम्नश च पाञ्चाल्यः शिखण्डी चापराजितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 52, + "text": "उत्तमौजा युधामन्युः सात्यकिश चापराजितः\nपाञ्चालानां च ये शिष्टा दरौपदेयाश च भारत\nहयाश च सर्वे नागाश च शतशश च पदातयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 53, + "text": "तथ पराप्तॊ महाराज धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nदवैपायन हरदं खयातं यत्र दुर्यॊधनॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 54, + "text": "शीतामल जलं हृद्यं दवितीयम इव सागरम\nमायया सलिलं सतभ्य यत्राभूत ते सुतः सथितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 55, + "text": "अभ्यद्भुतेन विधिना दैवयॊगेन भारत\nसलिलान्तर गतः शेते दुर्दर्शः कस्य चित परभॊ\nमानुषस्य मनुष्येन्द्र गदाहस्तॊ जनाधिपः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 56, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा सलितान्तर गतॊ वसन\nशुश्रुवे तुमुलं शब्दं जलदॊपम निःस्वनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 57, + "text": "युधिष्ठिरस तु राजेन्द्र हरदं तं सह सॊदरैः\nआजगाम महाराज तव पुत्रवधाय वै" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 58, + "text": "अंहता शङ्खनादेन रथनेमि सवनेन च\nउद्धुन्वंश च महारेणुं कम्पयंश चापि मेदिनीम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 59, + "text": "यौधिष्ठिरस्य सैन्यस्य शरुत्वा शब्दं महारथाः\nकृतवर्मा कृपॊ दरौणी राजानम इदम अब्रुवन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 60, + "text": "इमे हय आयान्ति संहृष्टाः पाण्डवा जितकाशिनः\nअपयास्यामहे तावद अनुजानातु नॊ भवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 61, + "text": "दुर्यॊधनस तु तच छरुत्वा तेषां तत्र यशस्विनाम\nतथेत्य उक्त्वा हरदं तं वै माययास्तम्भयत परभॊ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 62, + "text": "ते तव अनुज्ञाप्य राजानं भृशं शॊकपरायणाः\nजग्मुर दूरं महाराज कृपप्रभृतयॊ रथाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 63, + "text": "ते गत्वा दूरम अध्वानं नयग्रॊधं परेक्ष्य मारिष\nनयविशन्त भृशं शरान्ताश चिन्तयन्तॊनृपां परति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 64, + "text": "विष्टभ्य सलिलं सुप्तॊ धार्तराष्ट्रॊ महाबलः\nपाण्डवाश चापि संप्राप्तास तं देशं युद्धम ईप्सवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 65, + "text": "कथं नु युद्धं भविता कथं राजा भविष्यति\nकथं नु पाण्डवा राजन पतिपत्स्यन्ति कौरवम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 29, + "shloka": 66, + "text": "इत्य एवं चिन्तयन्तस ते रथेभ्यॊ ऽशवान विमुच्य ह\nतत्रासां चक्रिरे राजन कृपप्रभृतयॊ रथाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततस तेष्व अपयातेषु रथेषु तरिषु पाण्डवाः\nतं हरदं परत्यपद्यन्त यात्र दुर्यॊधनॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 2, + "text": "आसाद्य च कुरु शरेष्ठ तदा दवैपायन हरदम\nसतम्भितं धार्तराष्ट्रेण दृष्ट्वा तं सलिलाशयम\nवासुदेवम इदं वाक्यम अब्रवीत कुरुनन्दनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 3, + "text": "पश्येमां धार्तराष्ट्रेण मायाम अप्सु परयॊजिताम\nविष्टभ्य सलिलं शेते नास्य मानुषतॊ भयम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 4, + "text": "दैवीं मायाम इमां कृत्वा सलिलान्तर गतॊ हय अयम\nनिकृत्या निकृतिप्रज्ञॊ न मे जीवन विमॊक्ष्यते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 5, + "text": "यद्य अस्य समरे साह्यं कुरुते वज्रभृत सवयम\nतथाप्य एनं हतं युद्धे लॊकॊ दरक्ष्यति माधव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 6, + "text": "[वा]\nमायाविन इमां मायां मायया जहि भारत\nमायावी मायया वध्यः सत्यम एतद युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 7, + "text": "किर्याभ्युपायैर बहुलैर मायाम अस्पु परयॊज्य ह\nजहि तवं भरतश्रेष्ठ पापात्मानं सुयॊधनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 8, + "text": "किर्याभ्युपायैर इन्द्रेण निहता दैत्यदानवाः\nकरियाभ्युपायैर बहुभिर बलिर बद्धॊमहात्मना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 9, + "text": "करियाभ्युपायैः पूर्वं हि हिरण्याक्षॊ महासुरः\nहिरण्यकशिपुश चैव करिययैव निषूदितौ\nवृत्रश च निहतॊ राजन करिययैव न संशयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 10, + "text": "तथा पौलस्त्य तनयॊ रावणॊ नाम राक्षसः\nरामेण निहतॊ राजन सानुबन्धः सहानुगः\nकरियया यॊगम आस्थाय तथा तवम अपि विक्रम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 11, + "text": "करियाभ्युपायैर निहतॊ मया राजन पुरातने\nतारकश च महादैत्यॊ विप्रचित्तिश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 12, + "text": "वातापिर इल्वलश चैव तरिशिराश च तथा विभॊ\nसुन्दॊपसुन्दाव असुरौ करिययैव निषूदितौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 13, + "text": "करियाभ्युपायैर इन्द्रेण तरिदिवं भुज्यते विभॊ\nकरिया बलवती राजन नान्यत किं चिद युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 14, + "text": "दैत्याश च दानवाश चैव राक्षसाः पार्थिवास तथा\nकरियाभ्युपायैर निहताः करियां तस्मात समाचर" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 15, + "text": "[स]\nइत्य उक्तॊ वासुदेवेन पाण्डवः संशितव्रतः\nजलस्थं तं महाराज तव पुत्रं मला बलम\nअभ्यभाषत कौन्तेयः परहसन्न इव भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 16, + "text": "सुयॊधन किमर्थॊ ऽयम आरम्भॊ ऽसपु कृतस तवया\nसर्वं कषत्रं घातयित्वा सवकुलं च विशां पते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 17, + "text": "जलाशयं परविष्टॊ ऽदय वाञ्छञ जीवितम आत्मनः\nउत्तिष्ठ राजन युध्यस्व सहास्माभिः सुयॊधन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 18, + "text": "स च दर्पॊ नरश्रेष्ठ स च मानः कव ते गतः\nयस तवं संस्तभ्य सलिलं भीतॊ राजन वयवस्थितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 19, + "text": "सर्वे तवां शूर इत्य एव जना जल्पन्ति संसदि\nवयर्थं तद भवतॊ मन्ये शौर्यं सलिलशायिनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 20, + "text": "उत्तिष्ठ राजन युध्यस्व कषत्रियॊ ऽसि कुलॊद्भवः\nकौरवेयॊ विशेषेण कुले जन्म च संस्मर" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 21, + "text": "स कथं कौरवे वंशे परशंसञ जन्म चात्मनः\nयुद्धाद भीतस ततस तॊयं परविश्य परतितिष्ठसि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 22, + "text": "अयुद्धम अव्यवस्थानं नैष धर्मः सनातनः\nअनार्यजुष्टम अस्वर्ग्यं रणे राजन पलायनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 23, + "text": "कथं पारम अगत्वा हि युद्धे तवं वै जिजीविषुः\nइमान निपतितान दृष्ट्वा पुत्रान भरातॄन पितॄंस तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 24, + "text": "संबन्धिनॊ वयस्यांश च मातुलान बान्धवांस तथा\nघातयित्वा कथं तात हरदे तिष्ठसि सांप्रतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 25, + "text": "शूरमानी न शूरस तवं मिथ्या वदसि भारत\nशूरॊ ऽहम इति दुर्बुद्धे सर्वलॊकस्य शृण्वतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 26, + "text": "न हि शूराः पलायन्ते शत्रून दृष्ट्वा कथं चन\nबरूहि वा तवं यया धृत्या शूर तयजसि संगरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 27, + "text": "स तवम उत्तिष्ठ युध्यस्व विनीय भयम आत्मनः\nघातयित्वा सर्वसैन्यं भरातॄंश चैव सुयॊधन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 28, + "text": "नेदानीं जीविते बुद्धिः कार्या धर्मचिकीर्षया\nकषत्रधर्मम अपाश्रित्य तवद्विधेन सुयॊधन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 29, + "text": "यत तत कर्णम उपाश्रित्य शकुनिं चापि सौबलम\nअमर्त्य इव संमॊहात तवम आत्मानं न बुद्धवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 30, + "text": "तत पापं सुमहत कृत्व परतियुध्यस्व भारत\nकथं हि तवद्विधॊ मॊहाद रॊचयेत पलायनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 31, + "text": "कव ते तत पौरुषं यातं कव च मानः सुयॊधन\nकव च विक्रान्तता याता कव च विस्फूर्जितं महत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 32, + "text": "कव ते कृतास्त्रता याता किं च शेषे जलाशये\nस तवम उत्तिष्ठ युध्यस्व अक्षत्र धर्मेण भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 33, + "text": "अस्मान वा तवं पराजित्य परशाधि पृथिवीम इमाम\nअथ वा निहतॊ ऽसमाभिर भूमौ सवप्स्यसि भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 34, + "text": "एष ते परथमॊ धर्मः सृष्टॊ धात्रा महात्मना\nतं कुरुष्व यथातथ्यं राजा भव महारथ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 35, + "text": "[दुर]\nनैतच चित्रं महाराज यद भीः पराणिनम आविशत\nन च पराणभयाद भीतॊ वयपयातॊ ऽसमि भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 36, + "text": "अरथश चानिषङ्गी च निहतः पार्ष्णिसारथिः\nएकश चाप्य अगणः संख्ये परत्याश्वासम अरॊचयम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 37, + "text": "न पराणहेतॊर न भयान न विषादाद विशां पते\nइदम अम्भः परविष्टॊ ऽसमि शरमात तव इदम अनुष्ठितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 38, + "text": "तवं चाश्वसिहि कौन्तेय ये चाप्य अनुगतास तव\nअहम उत्थाय वः सर्वान परतियॊत्स्यामि संयुगे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 39, + "text": "[य]\nआश्वस्ता एव सर्वे सम चिरं तवां मृगयामहे\nतद इदानीं समुत्तिष्ठ युध्यस्वेह सुयॊधन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 40, + "text": "हत्वा वा समरे पार्थान सफीतं राज्यम अवाप्नुहि\nनिहतॊ वा रणे ऽसमाभिर वीरलॊकम अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 41, + "text": "[दुर]\nयदर्थं राज्यम इच्छामि कुरूणां कुरुनन्दन\nत इमे निहताः सर्वे भरातरॊ मे जनेश्वर" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 42, + "text": "कषीणरत्नां च पृथिवीं हतक्षत्रिय पुंगवाम\nनाभ्युत्सहाम्य अहं भॊक्तुं विधवाम इव यॊषितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 43, + "text": "अद्यापि तव अहम आशंसे तवां विजेतुं युधिष्ठिर\nभङ्क्त्वा पाञ्चाल पाण्डूनाम उत्साहं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 44, + "text": "न तव इदानीम अहं मन्ये कार्यं युद्धेन कर्हि चित\nदरॊणे कर्णे च संशान्ते निहते च पितामहे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 45, + "text": "अस्त्व इदानीम इयं राजन केवला पृथिवी तव\nअसहायॊ हि कॊ राजा राज्यम इच्छेत परशासितुम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 46, + "text": "सुहृदस तादृशान हित्वा पुत्रान भरातॄन पितॄन अपि\nभवद्भिश च हृते राज्ये कॊ नु जीवेत मादृशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 47, + "text": "अहं वनं गमिष्यामि हय अजिनैः परतिवासितः\nरतिर हि नास्ति मे राज्ये हतपक्षस्य भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 48, + "text": "हतबान्धव भूयिष्ठा हताश्वा हतकुञ्जरा\nएषा ते पृथिवी राजन भुङ्क्ष्वैनां विगतज्वरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 49, + "text": "वनम एव गमिष्यामि वसामॊ मृगचर्मणी\nन हि मे निर्जितस्यास्ति जीविते ऽदय सपृहा विभॊ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 50, + "text": "गच्छ तवं भुङ्क्ष्व राजेन्द्र पृथिवीं निहतेश्वराम\nहतयॊधां नष्टरत्नां कषीणवप्रां यथासुखम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 51, + "text": "[य]\nआर्तप्रलापान मा तात सलिलस्थः परभाषथाः\nनैतन मनसि मे राजन वाशितं शकुनेर इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 52, + "text": "यदि चापि समर्थः सयास तवं दानाय सुयॊधन\nनाहम इच्छेयम अवनिं तवया दत्तां परशासितुम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 53, + "text": "अधर्मेण न गृह्णीयां तवया दत्तां महीम इमाम\nन हि धर्मः समृतॊ राजन कषत्रियस्य परतिग्रहः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 54, + "text": "तवया दत्तां न चेच्छेयं पृथिवीम अखिलाम अहम\nतवां तु युद्धे विनिर्जित्य भॊक्तास्मि वसुधाम इमाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 55, + "text": "अनीश्वरश च पृथिवीं कथं तवं दातुम इच्छसि\nतवयेयं पृथिवी राजन किं न दत्ता तदैव हि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 56, + "text": "धर्मतॊ याचमानानां शमार्थं च कुलस्य नः\nवार्ष्णेयं परथमं राजन परत्याख्याय महाबलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 57, + "text": "किम इदानीं ददासि तवं कॊ हि ते चित्तविभ्रमः\nअभियुक्तस तु कॊ राजा दातुम इच्छेद धि मेदिनीम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 58, + "text": "न तवम अद्य महीं दातुम ईशः कौरवनन्दन\nआच्छेत्तुं वा बलाद राजन स कथं दातुम इच्छसि\nमां तु निर्जित्य संग्रामे पालयेमां वसुंधराम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 59, + "text": "सूच्य अग्रेणापि यद भूमेर अपि धरीयेत भारत\nतन मात्रम अपि नॊ मह्य न ददाति पुरा भवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 60, + "text": "स कथं पृथिवीम एतां परददासि विशां पते\nसूच्य अग्रं नात्यजः पूर्वं स कथं तयजसि कषितिम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 61, + "text": "एवम ऐश्वर्यम आसाद्य परशास्य पृथिवीम इमाम\nकॊ हि मूढॊ वयवस्येत शत्रॊर दातुं वसुमं धराम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 62, + "text": "तवं तु केवलमौर्ख्येण विमूढॊ नावबुध्यसे\nपृथिवीं दातुकामॊ ऽपि जीवितेनाद्य मॊक्ष्यसे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 63, + "text": "अस्मान वा तवं पराजित्य परशाधि पृथिवीम इमाम\nअथ वा निहतॊ ऽसमाभिर वरज लॊकान अनुत्तमान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 64, + "text": "आवयॊर जीवतॊ राजन मयि च तवायि च धरुवम\nसंशयः सर्वभूतानां विजये नॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 65, + "text": "जीवितं तव दुष्प्रज्ञ मयि संप्रति वर्तते\nजीवयेयं तव अहं कामं न तु तवं जीवितुं कषमः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 66, + "text": "दहने हि कृतॊ यत्नस तवयास्मासु विशेषतः\nआशीविषैर विषैश चापि जले चापि परवेशनैः\nतवया विनिकृता राजन राज्यस्य हरणेन च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 67, + "text": "एतस्मात कारणात पापजीवितं ते न विद्यते\nउत्तिष्ठॊत्तिष्ठ युध्यस्व तत ते शरेयॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 30, + "shloka": 68, + "text": "[स]\nएवं तु विविधा वाचॊ जय युक्ताः पुनः पुनः\nकीर्तयन्ति सम ते वीरास तत्र तत्र जनाधिप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nएवं संतर्ज्यमानस तु मम पुत्रॊ महीपतिः\nपरकृत्या मन्युमान वीरः कथम आसीत परंतपः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 2, + "text": "न हि संतर्जना तेन शरुतपूर्वा कदा चन\nराजभावेन मान्यश च सर्वलॊकस्य सॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 3, + "text": "इयं च पृथिवी सर्वा संलेच्छाटविका भृशम\nपरसादाद धरियते यस्य परत्यक्षं तव संजय" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 4, + "text": "स तथा तर्ज्यमानस तु पाण्डुपुत्रैर विशेषतः\nविहीनश च सवकैर भृत्यैर निर्जने चावृतॊ भृशम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 5, + "text": "शरुत्वा स कटुका वाचॊ जय युक्ताः पुनः पुनः\nकिम अब्रवीत पाण्डवेयांस तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 6, + "text": "[स]\nतर्ज्यमानस तदा राजन्न उदकस्थस तवात्मजः\nयुधिष्ठिरेण राजेन्द्र भरातृभिः सहितेन ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 7, + "text": "शरुत्वा स कटुका वाचॊ विषमस्थॊ जनाधिपः\nदीर्घम उष्णं च निःश्वस्य सलिलस्थः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 8, + "text": "सलिलान्तर गतॊ राजा धुन्वन हस्तौ पुनः पुनः\nमनश चकार युद्धाय राजानं चाभ्यभाषत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 9, + "text": "यूयं ससुहृदः पार्थाः सर्वे सरथ वाहनाः\nअहम एकः परिद्यूनॊ विरथॊ हतवाहनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 10, + "text": "आत्तशस्त्रै रथगतैर बहुभिः परिवारितः\nकथम एकः पदातिः सन्नशस्त्रॊ यॊद्धुम उत्सहे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 11, + "text": "एकैकेन तु मां यूयं यॊधयध्वं युधिष्ठिर\nन हय एकॊ बहुभिर वीरैर नयाय्यं यॊधयितुं युधि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 12, + "text": "विशेषतॊ विकवचः शरान्तश चापः समाश्रितः\nभृशं विक्षत गात्रश च शरान्तवाहन सैनिकः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 13, + "text": "न मे तवत्तॊ भयं राजन न च पार्थाद वृकॊदरात\nफल्गुनाद वासुदेवाद वा पाञ्चालेभ्यॊ ऽथ वा पुनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 14, + "text": "यमाभ्यां युयुधानाद वा ये चान्ये तव सैनिकाः\nएकः सर्वान अहं करुद्धॊ न तान यॊद्धुम इहॊत्सहे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 15, + "text": "धर्ममूला सतां कीर्तिर मनुष्याणां जनाधिप\nधर्मं चैव ह कीर्तिं च पालयन परब्रवीम्य अहम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 16, + "text": "अहम उत्थाय वः सर्वान परतियॊत्स्यामि संयुगे\nअन्वंशाभ्यागतान सर्वान ऋतून संवत्सरॊ यथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 17, + "text": "अद्य वः सरथान साश्वान अशस्त्रॊ विरथॊ ऽपि सन\nनक्षत्राणीव सर्वाणि सविता रात्रिसंक्षये\nतेजसा नाशयिष्यामि सथिरी भवत पाण्डवाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 18, + "text": "अद्यानृण्यं गमिष्यामि कषत्रियाणां यशास्विनाम\nबाह्लीक दरॊण भीष्माणां कर्णस्य च महात्मनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 19, + "text": "जयद्रथस्य शूरस्य भगदत्तस्य चॊभयॊः\nमद्रराजस्य शल्यस्य भूरिश्रवस एव च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 20, + "text": "पुत्राणां भरतश्रेष्ठ शकुनेः सौबलस्य च\nमित्राणां सुहृदां चैव बान्धवानां तथैव च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 21, + "text": "आनृण्यम अद्य गच्छामि हत्वा तवां भरतृभिः सह\nएतावद उक्त्वा वचनं विरराम जनाधिपः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 22, + "text": "[य]\nदिष्ट्या तवम अपि जानीषे कषत्रधर्मं सुयॊधन\nदिष्ट्या ते वर्तते बुद्धिर युद्धायैव महाभुज" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 23, + "text": "दिष्ट्या शूरॊ ऽसि कौरव्य दिष्ट्या जानासि संगरम\nयस तवम एकॊ हि नः सर्वान संयुगे यॊद्धुम इच्छसि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 24, + "text": "एक एकेन संगम्य यत ते संमतम आयुधम\nतत तवम आदाय युध्यस्व परेक्षकास ते वयं सथिताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 25, + "text": "अयम इष्टं च ते कामं वीर भूयॊ ददाम्य अहम\nहत्वैकं भवतॊ राज्यं हतॊ वा सवर्गम आप्नुहि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 26, + "text": "[दुर]\nएकश चेद यॊद्धुम आक्रन्दे वरॊ ऽदय मम दीयते\nआयुधानाम इयं चापि वृता तवत संमते गदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 27, + "text": "भरातॄणां भवताम एकः शक्यं मां यॊ ऽभिमन्यते\nपदातिर गदया संख्ये स युध्यतु मया सह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 28, + "text": "वृत्तानि रथयुद्धानि विचित्राणि पदे पदे\nइदम एकं गदायुद्धं भवत्व अद्याद्भुतं महत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 29, + "text": "अन्नानाम अपि पर्यायं कर्तुम इच्छन्ति मानवाः\nयुद्धानाम अपि पर्यायॊ भवत्व अनुमते तव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 30, + "text": "गदया तवां महाबाहॊ विजेष्यामि सहानुजम\nपाञ्चालान सृञ्जयांश चैव ये चान्ये तव सैनिकाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 31, + "text": "[य]\nउत्तिष्ठॊत्तिष्ठ गान्धारे मां यॊधय सुयॊधन\nएक एकेन संगम्य संयुगे गदया बली" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 32, + "text": "पुरुषॊ भव गान्धारे युध्यस्व सुसमाहितः\nअद्य ते जीवितं नास्ति यद्य अपि तवं मनॊजवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 33, + "text": "[स]\nएतत स नरशार्दूल नामृष्यत तवात्मजः\nसलिलान्तर गतः शवभ्रे महानाग इव शवसन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 34, + "text": "तथासौ वाक परतॊदेन तुद्यमानः पुनः पुनः\nवाचं न मामृषे धीमान उत्तमाश्वः कशाम इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 35, + "text": "संक्षॊभ्य सलिलं वेगाद गदाम आदाय वीर्यवान\nअद्रिसारमयीं गुर्वीं काञ्चनाङ्गदभूषणाम\nअन्तर्जलात समुत्तस्थौ नागेन्द्र इव निःश्वसन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 36, + "text": "स भित्त्वा सतम्भितं तॊयं सकन्धे कृत्वायसीं गदाम\nउदतिष्ठत पुत्रस ते परतपन रश्मिमान इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 37, + "text": "ततः शैक्यायसीं गुर्वीं जातरूपपरिष्कृताम\nगदां परामृशद धीमान धार्तराष्ट्रॊ महाबलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 38, + "text": "गदाहस्तं तु तं दृष्ट्वा सशृङ्गम इव पर्वतम\nपरजानाम इव संक्रुद्धं शूलपाणिम अवस्थितम\nसगदॊ भरतॊ भाति परतपन भास्करॊ यथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 39, + "text": "तम उत्तीर्णं महाबाहुं गदाहस्तम अरिंदमम\nमेनिरे सर्वभूतानि दण्डहस्तम इवान्तकम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 40, + "text": "वज्रहस्तं यथा शक्रं शूलहस्तं यथा हरम\nददृशुः सर्वपाञ्चालाः पुत्रं तव जनाधिप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 41, + "text": "तम उत्तीर्णं तु संप्रेक्ष्य समहृष्यन्त सर्वशः\nपाञ्चालाः पाण्डवेयाश च ते ऽनयॊन्यस्य तलान ददुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 42, + "text": "अवहासं तु तं मत्वा पुत्रॊ दुर्यॊधनस तव\nउद्वृत्य नयने करुद्धॊ दिधक्षुर इव पाण्डवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 43, + "text": "तरिशिखां भरुकुटीं कृत्वा संदष्ट दशनच छदः\nपरत्युवाच ततस तान वै पाण्डवान सहकेशवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 44, + "text": "अवहासस्य वॊ ऽसयाद्य परतिवक्तास्मि पाण्डवाः\nगमिष्यथ हताः सद्यः सपानाला यमक्षयम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 45, + "text": "उत्थितस तु जलात तस्मात पुत्रॊ दुर्यॊधनस तव\nअतिष्ठत गदापाणी रुधिरेण समुक्षितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 46, + "text": "तस्य शॊणितदिग्धस्य सलिलेन समुक्षितम\nशरीरं सम तदा भाति सरवन्न इव महीधरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 47, + "text": "तम उद्यतगदं वीरं मेनिरे तत्र पाण्डवाः\nवैवस्वतम इव करुद्धं किंकरॊद्यत पाणिनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 48, + "text": "स मेघनिनदॊ हर्षान नदन्न इव च गॊवृषः\nआजुहाव ततः पार्थान गदया युधि वीर्यवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 49, + "text": "[दुर]\nएकैकेन च मां यूयम आसीदत युधिष्ठिर\nन हय एकॊ बहुभिर नयाय्यॊ वीर यॊधयितुं युधि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 50, + "text": "नयस्तवर्मा विशेषेण शरान्तश चाप्सु परिप्लुतः\nभृशं विक्षत गात्रश च हतवाहन सैनिकः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 51, + "text": "[य]\nनाभूद इयं तव परज्ञा काथम एवं सुयॊधन\nयदाभिमन्यु बहवॊ जघ्नुर युधि महारथाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 52, + "text": "आमुञ्च कवचं वीर मूर्धजान यमयस्व च\nयच्च चान्यद अपि ते नास्ति तद अप्य आदत्स्व भारत\nइमम एकं च ते कामं वीर भूयॊ ददाम्य अहम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 53, + "text": "पञ्चानां पाण्डवेयानां येन यॊद्धुम इहेच्छसि\nतं हत्वा वै भवान राजा हतॊ वा सवर्गम आप्नुहि\nऋते च जीविताद वीर युद्धे किं कुर्म ते परियम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 54, + "text": "[स]\nततस तव सुतॊ राजन वर्म जग्राह काञ्चनम\nविचित्रं च शिरस तराणं जाम्बूनदपरिष्कृतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 55, + "text": "सॊ ऽवबद्ध शिरस तराणः शुभकाञ्चनवर्म भृत\nरराज राजन पुत्रस ते काञ्चनः शैलराड इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 56, + "text": "संनद्धः सगदी राजन सज्जः संग्राममूर्धनि\nअब्रवीत पाण्डवान सर्वान पुत्रॊ दुर्यॊधनस तव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 57, + "text": "भरातॄणां भवताम एकॊ युध्यतां गदया मया\nसहदेवेन वा यॊत्स्ये भीमेन नकुलेन वा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 58, + "text": "अथ वा फल्गुनेनाद्य तवया वा भरतर्षभ\nयॊत्स्ये ऽहं संगरं पराप्य विजेष्ये च रणाजिते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 59, + "text": "अहम अद्य गमिष्यामि वैरस्यान्तं सुदुर्गमाम\nगदया पुरुषव्याघ्र हेमपट्ट विनद्धया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 31, + "shloka": 60, + "text": "गदायुद्धे न मे कश चित सदृशॊ ऽसतीति चिन्तय\nगदया वॊ हनिष्यामि सर्वान एव समागतान\nगृह्णातु सगदां यॊ वै युध्यते ऽदय मया सह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nएवं दुर्यॊधनॊ राजन गर्जमाने मुहुर मुहुः\nयुधिष्ठिरस्य संक्रुद्धॊ वासुदेवॊ ऽबरवीद इदम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 2, + "text": "यदि नाम हय अयं युद्धे वरयेत तवां युधिष्ठिर\nअर्जुनं नकुलं वापि सहदेवम अथापि वा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 3, + "text": "किम इदं साहसं राजंस तवया वयाहृतम ईदृशम\nएकम एव निहत्याजौ भव राजा कुरुष्व इति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 4, + "text": "एतेन हि कृता यॊग्या वर्षाणीह तरयॊदश\nआयसे पुरुषे राजन भीमसेनजिघांसया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 5, + "text": "कथं नाम भवेत कार्यम अस्माभिर भरतर्षभ\nसाहसं कृतवांस तवं तु हय अनुक्रॊशान नृपॊत्तम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 6, + "text": "नान्यम अस्यानुपश्यामि परतियॊद्धारम आहवे\nऋते वृकॊदरात पार्थात स च नातिकृत शरमः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 7, + "text": "तद इदं दयूतम आरब्धं पुनर एव यथा पुरा\nविषमं शकुनेश चैव तव चैव विशां पते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 8, + "text": "बली भीमः समर्थश च कृती राजा सुयॊधनः\nबलवान वा कृती वेति कृती राजन विशिष्यते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 9, + "text": "सॊ ऽयं रामंस तवया शत्रुः समे पथि निवेशितः\nनयस्तश चात्मा सुविषमे कृच्छ्रम आपादिता वयम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 10, + "text": "कॊ नु सर्वान विनिर्जित्य शत्रून एकेन वैरिणा\nपणित्वा चैकपाणेन रॊचयेद एवम आहवम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 11, + "text": "न हि पश्यामि तं लॊके गदाहस्तं नरॊत्तमम\nयुध्येद दुर्यॊधनं संख्ये कृतित्वाद धि विशेषयेत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 12, + "text": "फल्गुनं वा भवन्तं वा माद्रीपुत्राव अथापि वा\nन समर्थान अहं मन्ये गदाहस्तस्य संयुगे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 13, + "text": "स कथं वदसे शत्रुं युध्यस्व गदयेति ह\nएकं च नॊ निहत्याजौ भव राजेति भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 14, + "text": "वृकॊदरं समासाद्य संशयॊ विजये हि नः\nनयायतॊ युध्यमानानां कृती हय एष महाबलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 15, + "text": "[भम]\nमधुसूदन मा कार्षीर विषादं यदुनन्दन\nअद्य पारं गमिष्यामि वैरस्य भृशदुर्गमम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 16, + "text": "अहं सुयॊधनं संख्ये हनिष्यामि न संशयः\nविजयॊ वै धरुवं कृष्ण धर्मराजस्य दृश्यते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 17, + "text": "अध्यर्धेन पुनेनेयं गदा गुरुतरी मम\nन तथा धार्तराष्ट्रस्य मा कार्षीर माधव वयथाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 18, + "text": "सामरान अपि लॊकांस तरीन नानाशस्त्रधरान युधि\nयॊधयेयं रणे हृष्टः किम उताद्य सुयॊधनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 19, + "text": "[स]\nतथा संभाषमाणं तु वासुदेवॊ वृकॊदरम\nहृष्टः संपूजयाम आस वचनं चेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 20, + "text": "तवाम आश्रित्य महाबाहॊ धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nनिहतारिः सवकां दीप्तां शरियं पराप्तॊ न संशयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 21, + "text": "तवया विनिहताः सर्वे घृतराष्ट्र सुता रणे\nराजानॊ राजपुत्राश च नागाश च विनिपातिताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 22, + "text": "कलिङ्गा मागधाः पराच्या गान्धाराः कुरवस तथा\nतवाम आसाद्य महायुद्धे निहताः पाण्डुनन्दन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 23, + "text": "हत्वा दुर्यॊधनं चापि परयच्छॊर्वीं ससागराम\nधर्मराजस्य कौन्तेय यथा विष्णुः शचीपतेः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 24, + "text": "तवां च पराप्य रणे पापॊ धार्तराष्ट्रॊ विनङ्क्ष्यति\nतवम अस्य सक्थिनी भङ्क्त्वा परतिज्ञां पारयिष्यसि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 25, + "text": "यत्नेन तु सदा पार्थ यॊद्द्धव्यॊ धृतराष्ट्रजः\nकृती च बलवांश चैव युद्धशौण्डश च नित्यदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 26, + "text": "ततस तु सात्यकी राजन पूजयाम आस पाण्डवम\nविविधाभिश च तां वाग्भिः पूजयाम आस माधवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 27, + "text": "पाञ्चालाः पाण्डवेयाश च धर्मराज पुरॊगमाः\nतद वचॊ भीमसेनस्य सर्व एवाभ्यपूजयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ भीमबलॊ भीमॊ युधिष्ठिरम अथाब्रवीत\nसृञ्जयैः सह तिष्ठन्तं तपन्तम इव भास्करम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 29, + "text": "अहम एतेन संगम्य संयुगे यॊद्धुम उत्सहे\nन हि शक्तॊ रणे जेतुं माम एष पुरुषाधमः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 30, + "text": "अद्य करॊधं विमॊक्ष्यामि निहितं हृदये भृशम\nसुयॊधने धार्तराष्ट्रे खाण्डवे ऽगनिम इवार्जुनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 31, + "text": "शल्यम अद्यॊद्धरिष्यामि तव पाण्डव हृच्च्छयम\nनिहत्य गदया पापम अद्य राजन सुखी भव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 32, + "text": "अद्य कीर्तिमयीं मालां परतिमॊक्ष्ये तवानघ\nपराणाञ शरियं च राज्यं च मॊक्ष्यते ऽदय सुयॊधनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 33, + "text": "राजा च धृतराष्ट्रॊ ऽदय शरुत्वा पुत्रं मया हतम\nसमारिष्यत्य अशुभं कर्म यत तच छकुनि बुद्धिजम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 34, + "text": "इत्य उक्त्वा भरतश्रेष्ठॊ गदाम उद्यम्य वीर्यवान\nउदतिष्ठत युद्धाय शक्रॊ वृत्रम इवाह्वयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 35, + "text": "तम एकाकिनम आसाद्य धार्तराष्ट्रं महाबलम\nनिर्यूथम इव मातङ्गं समहृष्यन्त पाण्डवाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 36, + "text": "तम उद्यतगदं दृष्ट्वा कैलासम इव शृङ्गिणम\nभीमसेनस तदा राजन दुर्यॊधनम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 37, + "text": "राज्ञापि धृतराष्ट्रेण तवया चास्मासु यत्कृतम\nसमार तद दुष्कृतं कर्म यद्वृत्तं वारणावते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 38, + "text": "दरौपदी च परिक्लिष्टा सभामध्ये रजस्वला\nदयूते यद विजितॊ राजा शकुनेर बुद्धिनिश्चयात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 39, + "text": "यानि चान्यानि दुष्टात्मन पापानि कृतवान असि\nअनागःसु च पार्थेषु तस्य पश्य महत फलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 40, + "text": "तवत्कृते निहतः शेते शरतल्पे महायशाः\nगाङ्गेयॊ भरतश्रेष्ठः सर्वेषां नः पितामहः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 41, + "text": "हतॊ दरॊणश च कार्णश च हतः शल्यः परतापवान\nवैरस्या चादि कर्तासौ शकुनिर निहतॊ युधि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 42, + "text": "भरातरस ते हताः शूराः पुत्राश च सहसैनिकाः\nराजानश च हताः शूराः समरेष्व अनिवर्तिनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 43, + "text": "एते चान्ये च निहता बहवः कषत्रियर्षभाः\nपरातिकामी तथा पापॊ दरौपद्याः कलेशकृद धतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 44, + "text": "अवशिष्टस तवम एवैकः कुलघ्नॊ ऽधम पूरुषः\nतवाम अप्य अद्य हनिष्यामि गदया नात्र संशयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 45, + "text": "अद्य ते ऽहं रणे दर्पं सर्वं नाशयिता नृप\nराज्याशां विपुलां राजन पाण्डवेषु च दुष्कृतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 46, + "text": "[दुर]\nकिं कत्थितेन बहुधा युध्यस्वाद्य मया सह\nअद्य ते ऽहं विनेष्यामि युद्धश्रद्धां वृकॊदर" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 47, + "text": "किं न पश्यसि मां पापगदा युद्धे वयवस्थितम\nहिमवच्छिखराकारां परगृह्य महतीं गदाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 48, + "text": "गदिनं कॊ ऽदय मां पापजेतुम उत्सहते रिपुः\nनयायतॊ युध्यमानस्य देवेष्व अपि पुरंदरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 49, + "text": "मा वृथा गर्ज कौन्तेय शरदाभ्रम इवाजलम\nदर्शयस्व बलं युद्धे यावत तत ते ऽदय विद्यते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 50, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा पाञ्चालाः सहसृञ्जयाः\nसर्वे संपूजयाम आसुस तद वचॊ विजिगीषवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 51, + "text": "तं मत्तम इव मातङ्गं तलशब्देन मानवाः\nभूयः संहर्षयाम आसू राजन दुर्यॊधनं नृपम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 32, + "shloka": 52, + "text": "बृहन्ति कुञ्जरास तत्र हया हेषन्ति चासकृत\nशस्त्राणि संप्रदीप्यन्ते पाण्डवानां जयैषिणाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 33, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतस्मिन युद्धे महाराज संप्रवृत्ते सुदारुणे\nउपविष्टेषु सर्वेषु पाण्डवेषु महात्मसु" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 33, + "shloka": 2, + "text": "ततस तालध्वजॊ रामस तयॊर युद्ध उपस्थिते\nशरुत्वा तच छिष्ययॊ राजन्न आजगाम हलायुधः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 33, + "shloka": 3, + "text": "तं दृष्ट्वा मरम परीताः पूजयित्वा नराधिपाः\nशिष्ययॊः कौशलं युद्धे पश्य रामेति चाब्रुवन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 33, + "shloka": 4, + "text": "अब्रवीच च तदा रामॊ दृष्ट्वा कृष्णं च पाण्डवम\nदुर्यॊधनं च कौरव्यं गदापाणिम अवस्थितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 33, + "shloka": 5, + "text": "चत्वारिंशद अहान्य अद्य दवे च मे निःसृतस्य वै\nपुष्येण संप्रयातॊ ऽसमि शरवणे पुनरागतः\nशिष्ययॊर वै गदायुद्धं दरष्टुकामॊ ऽसमि माधव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 33, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा परिष्वज्य हलायुधम\nसवागतं कुशलं चास्मै पर्यपृच्छद यथातथम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 33, + "shloka": 7, + "text": "कृष्णौ चापि महेष्वासाव अभिवाद्य हलायुधम\nसस्वजाते परिप्रीतौ परियमाणौ यशस्विनौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 33, + "shloka": 8, + "text": "माद्रीपुत्रौ तथा शूरौ दरौपद्याः पञ्च चात्मजाः\nअभिवाद्य सथिता राजन रौहिणेयं महाबलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 33, + "shloka": 9, + "text": "भीमसेनॊ ऽथ बलवान पुत्रस तव जनाधिप\nतथैव चॊद्यत गदौ पूजयाम आसतुर बलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 33, + "shloka": 10, + "text": "सवागतेन च ते तत्र परतिपूज्य पुनः पुनः\nपश्य युद्धं महाबाहॊ इति ते रामम अब्रुवन\nएवम ऊचुर महात्मानं रौहिणेयं नराधिपाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 33, + "shloka": 11, + "text": "परिष्वज्य तदा रामः पाण्डवान सृञ्जयान अपि\nअपृच्छत कुशलं सर्वान पाण्डवांश चामितौजसः\nतथैव ते समासाद्य पप्रच्छुस तम अनामयम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 33, + "shloka": 12, + "text": "परत्यभ्यर्च्य हली सर्वान कषत्रियांश च महामनाः\nकृत्वा कुशलसंयुक्तां संविदं च यथा वयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 33, + "shloka": 13, + "text": "जनार्दनं सत्यकिं च परेम्णा स परिषस्वजे\nमूर्ध्नि चैताव उपाघ्राय कुशलं पर्यपृच्छत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 33, + "shloka": 14, + "text": "तौ चैनं विधिवद राजन पूजयाम आसतुर गुरुम\nबरह्माणम इव देवेशम इन्द्रॊपेन्द्रौ मुदा युतौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 33, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ ऽबरवीद धर्मसुतॊ रौहिणेयम अरिंदमम\nइदं भरात्रॊर महायुद्धं पश्य रामेति भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 33, + "shloka": 16, + "text": "तेषां मध्ये महाबाहुः शरीमान केशव पूर्वजः\nनयविशत परमप्रीतः पूज्यमानॊ महारथैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 33, + "shloka": 17, + "text": "स बभौ राजमध्यस्थॊ नीलवासाः सितप्रभः\nदिवीव नक्षत्रगणैः परिकीर्णॊ निशाकरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 33, + "shloka": 18, + "text": "ततस तयॊः संनिपातस तुमुलॊ लॊमहर्षणः\nआसीद अन्तकरॊ राजन वैरस्य तव पुत्रयॊः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nपूर्वम एव यदा रामस तस्मिन युद्धे उपस्थिते\nआमन्त्र्य केशवं यातॊ वृष्णिभिः सहितः परभुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 2, + "text": "साहाय्यं धार्तराष्ट्रस्य न च कर्तास्मि केशव\nन चैव पाण्डुपुत्राणां गमिष्यामि यथागतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 3, + "text": "एवम उक्त्वा तदा रामॊ यातः शत्रुनिबर्हणः\nतस्य चागमनं भूयॊ बरह्मञ शंसितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 4, + "text": "आख्याहि मे विस्तरतः कथं राम उपस्थितः\nकथं च दृष्टवान युद्धं कुशलॊ हय असि सत्तम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 5, + "text": "[वै]\nउपप्लव्ये निविष्टेषु पाण्डवेषु महात्मसु\nपरेषितॊ धृतराष्ट्रस्य समीपं मधुसूदनः\nशमं परति महावाहॊ हितार्थं सर्वदेहिनाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 6, + "text": "स गत्वा हास्तिनपुरं धृतराष्ट्रं समेत्य च\nउक्तवान वचनं तथ्यं हितं चैव विशेषतः\nन च तत कृतवान राजा यथाख्यातं हि ते पुरा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 7, + "text": "अनवाप्य शमं तत्र कृष्णः पुरुषसत्तमः\nआगच्छत महाबाहुर उपप्लव्यं जनाधिप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 8, + "text": "ततः परत्यागतः कृष्णॊ धार्तराष्ट्र विसर्जितः\nअक्रियायां नरव्याघ्र पाण्डवान इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 9, + "text": "न कुर्वन्ति वचॊ मह्यं कुरवः कालचॊदिताः\nनिर्गच्छध्वं पाण्डवेयाः पुष्येण सहिता मया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ विभज्यमानेषु बलेषु बलिनां वरः\nपरॊवाच भरातरं कृष्णं रौहिणेयॊ महामनाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 11, + "text": "तेषाम अपि महाबाहॊ साहाय्यं मधुसूदन\nकरियताम इति तत कृष्णॊ नास्य चक्रे वचस तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ मन्युपरीतात्मा जगाम यदुनन्दनः\nतीर्थयात्रां हलधरः सरस्वत्यां महायशाः\nमैत्रे नक्षत्रयॊगे सम सहितः सर्वयादवैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 13, + "text": "आश्रयाम आस भॊजस तु दुर्यॊद्ननम अरिंदमः\nयुयुधानेन सहितॊ वासुदेवस तु पाण्डवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 14, + "text": "रौहिणेये गते शूरे पुष्येण मधुसूदनः\nपाण्डवेयान पुरस्कृत्य ययाव अभिमुखः कुरून" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 15, + "text": "गच्छन एव पथिस्थस तु रामः परेष्यान उवाच हा\nसंभारांस तीर्थयात्रायां सार्वॊपकरणानि च\nआनयध्वं दवारकाया अग्नीन वै याजकांस तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 16, + "text": "सुवर्णं रजतं चैव धेनुर वासांसि वाजिनः\nकुञ्जरांश च रथांश चैव खरॊष्ट्रं वाहनानि च\nकषिप्रम आनीयतां सर्वं तीर्थहेतॊः परिच्छदम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 17, + "text": "परतिस्रॊतः सरस्वत्या गछध्वं शीघ्रगामिनः\nऋत्विजश चानयध्वं वै शतशश च दविजर्षभान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 18, + "text": "एवं संदिश्य तु परेष्यान बलदेवॊ महाबलः\nतीर्थयात्रां ययौ राजन कुरूणां वैशसे तदा\nसरस्वतीं परतिस्रॊतः समुद्राद अभिजग्मिवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 19, + "text": "ऋत्विग्भिश च सुहृद्भिश च तथान्यैर दविजसत्तमैः\nरथगर्जैस तथाश्वैश च परेष्यैश च भरतर्षभ\nगॊखरॊष्ट्र परयुक्तैश च यानैश च बहुभिर वृतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 20, + "text": "शरान्तानां कलान्तवपुषां शिशूनां विपुलायुषाम\nतानि यानानि देशेषु परतीक्ष्यन्ते सम भारत\nबुभुक्षितानाम अर्थाय कॢप्तम अन्नं समन्ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 21, + "text": "यॊ यॊ यत्र दविजॊ भॊक्तुं कामं कामयते तदा\nतस्य तस्य तु तत्रैवम उपजह्रुस तदा नृप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 22, + "text": "तत्र सथिता नरा राजन रौहिणेयस्य शासनात\nभक्ष्यपेयस्य कुर्वन्ति राशींस तत्र समन्ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 23, + "text": "वासांसि च महार्हाणि पर्यङ्कास्तरणानि च\nपूजार्थं तत्र कॢप्तानि विप्राणां सुखम इच्छताम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 24, + "text": "यत्र यः सवपते विप्रः कषत्रियॊ वापि भारत\nतत्र तत्र तु तस्यैव सर्वं कॢप्तम अदृश्यत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 25, + "text": "यथासुखं जनः सर्वस तिष्ठते याति वा तदा\nयातु कामस्य यानानि पानानि तृषितस्य च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 26, + "text": "बुभुक्षितस्या चान्नानि सवादूनि भरतर्षभ\nउपजह्रुर नरास तत्र वस्त्राण्य आभरणानि च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 27, + "text": "स पन्थाः परबभौ राजन सर्वस्यैव सुखावहः\nसवर्गॊपमस तदा वीर नराणां तत्र गच्छताम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 28, + "text": "नित्यप्रमुदितॊपेतः सवादु भक्षः शुभान्वितः\nविपण्यापण पण्यानां नानाजनशतैर वृतः\nनानाद्रुमलतॊपेतॊ नानारत्नविभूषितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ महात्मा नियमे सथितात्मा; पुण्येषु तीर्थेषु वसूनि राजन\nददौ दविजेभ्यः करतुदक्षिणाश च; यदुप्रवीरॊ हलभृत परतीतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 30, + "text": "दॊग्भ्रीश च धेनूश च सहस्रशॊ वै; सुवाससः काञ्चनबद्धशृङ्गीः\nहयांश च नानाविध देशजातान; यानानि दासीश च तथा दविजेभ्यः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 31, + "text": "रत्नानि मुक्तामणिविद्रुमं च; शृङ्गी सुवर्णं रजतं च शुभ्रम\nअयॊ मयं ताम्रमयं च भाण्डं; ददौ दविजातिप्रवरेषु रामः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 32, + "text": "एवं स वित्तं परददौ महात्मा; सरस्वती तीर्थवरेषु भूरि\nययौ करमेणाप्रतिम परभावस; ततः कुरुक्षेत्रम उदारवृत्तः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 33, + "text": "[ज]\nसारस्वतानां तीर्थानां गुणॊत्पत्तिं वदस्व मे\nफलं च दविपदां शरेष्ठ कर्म निर्वृत्तिम एव च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 34, + "text": "यथाक्रमं च भगवंस तीर्थानाम अनुपूर्वशः\nबरह्मन बरह्मविदां शरेष्ठ परं कौतूहलं हि मे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 35, + "text": "[वै]\nतीर्थानां विस्तरं राजन गुणॊत्पत्तिं च सर्वशः\nमयॊच्यमानां शृणु वै पुण्यां राजेन्द्र कृत्स्नशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 36, + "text": "पूर्वं महाराज यदुप्रवीर; ऋत्विक सुहृद विप्र गणैश च सार्धम\nपुण्यं परभासं समुपाजगाम; यत्रॊडु राड यक्ष्मणा कलिश्यमानः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 37, + "text": "विमुक्तशापः पुनर आप्य तेजः; सर्वं जगद भासयते नरेन्द्र\nएवं तु तीर्थप्रवरं पृथिव्यां; परभासनात तस्य ततः परभासः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 38, + "text": "[ज]\nकिमर्थं भगवान सॊमॊ यक्ष्मणा समगृह्यत\nकथं च तीर्थप्रवरे तस्मिंश चन्द्रॊ नयमज्जत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 39, + "text": "कथम आप्लुत्य तस्मिंस तु पुनर आप्यायितः शशी\nएतन मे सर्वम आचक्ष्व विस्तरेण महामुने" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 40, + "text": "[वै]\nदक्षस्य तनया यास ताः परादुरासन विशां पते\nस सप्त विंशतिं कन्या दक्षः सॊमाय वै ददौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 41, + "text": "नक्षत्रयॊगनिरताः संख्यानार्थं च भारत\nपत्न्यॊ वै तस्य राजेन्द्र सॊमस्य शुभलक्षणाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 42, + "text": "तास तु सर्वा विशालाक्ष्यॊ रूपेणाप्रतिमा भुवि\nअत्यरिच्यत तासां तु रॊहिणी रूपसंपदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 43, + "text": "ततस तस्यां स भगवान परीतिं चक्रे निशाकरः\nसास्य हृद्य बभूवाद्य तस्मात तां बुभुजे सदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 44, + "text": "पुरा हि सॊमॊ राजेन्द्र रॊहिण्याम अवसच चिरम\nततॊ ऽसय कुपितान्य आसन नक्षत्राणि महात्मनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 45, + "text": "ता गत्वा पितरं पराहुः परजापतिम अतन्द्रिताः\nसॊमॊ वसति नास्मासु रॊहिणीं भजते सदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 46, + "text": "ता वयं सहिताः सर्वास तवत्सकाशे परजेश्वर\nवत्स्यामॊ नियताहारास तपश्चरणतत्पराः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 47, + "text": "शरुत्वा तासां तु वचनं दक्षः सॊमम अथाब्रवीत\nसमं वर्तस्य भार्यासु मा तवाधर्मॊ महान सपृशेत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 48, + "text": "ताश च सर्वाब्रवीद दक्षॊ गच्छध्वं सॊमम अन्तिकात\nसमं वत्स्यति सर्वासु चन्द्रमा मम शासनात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 49, + "text": "विसृष्टास तास तदा जग्मुः शीतांशुभवनं तदा\nतथापि सॊमॊ भगवान पुनर एव महीपते\nरॊहिणीं निवसत्य एव परीयमाणॊ मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 50, + "text": "ततस ताः सहिताः सर्वा भूयः पितरम अब्रुवन\nतव शुश्रूषणे युक्ता वत्स्यामॊ हि तवाश्रमे\nसॊमॊ वसति नास्मासु नाकरॊद वचनं तव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 51, + "text": "तासां तद वचनं शरुत्वा दक्षः सॊमम अथाब्रवीत\nसमं वर्तस्व भार्यासु मा तवां शप्स्ये विरॊचन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 52, + "text": "अनादृत्य तु तद वाक्यं दक्षस्य भगवाञ शशी\nरॊहिण्या सार्धम अवसत ततस ताः कुपिताः पुनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 53, + "text": "गत्वा च पितरं पराहुः परणम्य शिरसा तदा\nसॊमॊ वसति नास्मासु तस्मान नः शरणं भव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 54, + "text": "रॊहिण्याम एव भगवन सदा वसति चन्द्रमाः\nतस्मान नस तराहि सर्वा वै यथा नः सॊम आविशेत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 55, + "text": "तच छरुत्वा भगवान करुद्धॊ यक्ष्माणं पृथिवीपते\nससर्व रॊषात सॊमाय स चॊडु पतिम आविशत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 56, + "text": "स यक्ष्मणाभिभूतात्माक्षीयताहर अहः शशी\nयत्नं चाप्य अकरॊद राजन मॊक्षार्थं तस्य यक्ष्मणः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 57, + "text": "इष्ट्वेष्टिभिर महाराज विविधाभिर निशाकरः\nन चामुच्यत शापाद वै कषयं चैवाभ्यगच्छत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 58, + "text": "कषीयमाणे ततः सॊमे ओषध्यॊ न परजज्ञिरे\nनिरास्वाद रसाः सर्वा हतवीर्याश च सर्वशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 59, + "text": "ओषधीनां कषये जाते पराणिनाम अपि संक्षयः\nकृशाश चासन परजाः सर्वाः कषीयमाणे निशाकरे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 60, + "text": "ततॊ देवाः समागम्य सॊमम ऊचुर महीपते\nकिम इदं भवतॊ रूपम ईदृशं न परकाशते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 61, + "text": "कारणं बरूहि नः सर्वं येनेदं ते महद भयम\nशरुत्वा तु वचनं तवत्तॊ विधास्यामस ततॊ वयम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 62, + "text": "एवम उक्तः परत्युवाच सर्वांस ताञ शशलक्षणः\nशापं च कारणं चैव यक्ष्माणं च तथात्मनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 63, + "text": "देवास तस्य वचः शरुत्वा गत्वा दक्षम अथाब्रुवन\nपरसीद भगवन सॊमे शापश चैष निवर्त्यताम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 64, + "text": "असौ हि चन्द्रमाः कषीणः किं चिच छेषॊ हि लक्ष्यते\nकषयाच चैवास्य देवेश परजाश चापि गताः कषयम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 65, + "text": "वीरुद ओषधयश चैव बीजानि विविधानि च\nतथा वयं लॊकगुरॊ परसादं कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 66, + "text": "एवम उक्तस तदा चिन्त्य पराह वाक्यं परजापतिः\nनैतच छक्यं मम वचॊ वयावर्तयितुम अन्यथा\nहेतुना तु महाभागा निवर्तिष्यति केन चित" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 67, + "text": "समं वर्ततु सर्वासु शशी भार्यासु नित्यशः\nसरस्वत्या वरे तीर्थे उन्मज्जञ शशलक्षणः\nपुनर वर्धिष्यते देवास तद वै सत्यं वचॊ मम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 68, + "text": "मासार्धं च कषयं सॊमॊ नित्यम एव गमिष्यति\nमासार्धं च तदा वृद्धिं सत्यम एतद वचॊ मम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 69, + "text": "सरस्वतीं ततः सॊमॊ जगाम ऋषिशासनात\nपरभासं परमं तीर्थं सरस्वत्या जगाम ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 70, + "text": "अमावास्यां महातेजास तत्रॊन्मज्जन महाद्युतिः\nलॊकान परभासयाम आस शीतांशुत्वम अवाप च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 71, + "text": "देवाश च सर्वे राजेन्द्र परभासं पराप्य पुष्कलम\nसॊमेन सहिता भूत्वा दक्षस्य परमुखे ऽभवन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 72, + "text": "ततः परजापतिः सर्वा विससर्जाथ देवताः\nसॊमं च भगवान परीतॊ भूयॊ वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 73, + "text": "मावमंस्थाः सत्रियः पुत्र मा च विप्रान कदा चन\nगच्छ युक्तसदा भूत्वा कुरु वै शासनं मम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 74, + "text": "स विसृष्टॊ महाराज जगामाथ सवम आलयम\nपरजाश च मुदिता भूत्वा भॊजने च यथा पुरा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 75, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं यथा शप्तॊ निशाकरः\nपरभासं च यथा तीर्थं तीर्थानां परवरं हय अभूत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 76, + "text": "अमावास्यां महाराज नित्यशः शशलक्षणः\nसनात्वा हय आप्यायते शरीमान परभासे तीर्थ उत्तमे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 77, + "text": "अतश चैनं परजानन्ति परभासम इति भूमिप\nपरभां हि परमां लेभे तस्मिन्न उन्मज्ज्य चन्द्रमाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 78, + "text": "ततस तु चमसॊद्भेदम अच्युतस तव अगमद बली\nचमसॊद्भेद इत्य एवं यं जनाः कथयन्त्य उत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 79, + "text": "तत्र दत्त्वा च दानानि विशिष्टानि हलायुधः\nउषित्वा रजनीम एकां सनात्वा च विधिवत तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 80, + "text": "उदपानम अथागच्छत तवरावान केशवाग्रजः\nआद्यं सवस्त्ययनं चैव तत्रावाप्य महत फलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 34, + "shloka": 81, + "text": "सनिग्धत्वाद ओषधीनां च भूमेश च जनमेजय\nजानन्ति सिद्धा राजेन्द्र नष्टाम अपि सरस्वतीम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतस्मान नदी गतं चापि उदपानं यशस्विनः\nतरितस्य च महाराज जगामाथ हलायुधः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 2, + "text": "तत्र दत्त्वा बहुद्रव्यं पूजयित्वा तथा दविजान\nउपस्पृश्य च तत्रैव परहृष्टॊ मुसलायुधः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 3, + "text": "तत्र धर्मपरॊ हय आसीत तरितः स सुमहातपाः\nकूपे च वसता तेन सॊमः पीतॊ महात्मना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 4, + "text": "तत्र चैनं समुत्सृज्य भरातरौ जग्मतुर गृहान\nततस तौ वै शशापाथ तरितॊ बराह्मणसत्तमः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 5, + "text": "[ज]\nउदपानं कथं बरह्मन कथं च सुमहातपाः\nपतितः किं च संत्यक्तॊ भरातृभ्यां दविजसत्तमः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 6, + "text": "कूपे कथं च हित्वैनं भरातरौ जग्मतुर गृहान\nएतद आचक्ष्व मे बरह्मन यदि शराव्यं हि मन्यसे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 7, + "text": "[वै]\nआसन पूर्वयुगे राजन मुनयॊ भरातरस तरयः\nएकतश च दवितश चैव तरितश चादित्यसंनिभाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 8, + "text": "सर्वे परजापतिसमाः परजावन्तस तथैव च\nबरह्मलॊकजितः सर्वे तपसा बरह्मवादिनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 9, + "text": "तेषां तु तपसा परीतॊ नियमेन दमेन च\nअभवद गौतमॊ नित्यं पिता धर्मरतः सदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 10, + "text": "स तु दीर्घेण कालेन तेषां परीतिम अवाप्य च\nजगाम भगवान सथानम अनुरूपम इवात्मनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 11, + "text": "राजानस तस्य ये पूर्वे याज्या हय आसन महात्मनः\nते सर्वे सवर्गते तस्मिंस तस्य पुत्रान अपूजयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 12, + "text": "तेषां तु कर्मणा राजंस तथैवाध्ययनेन च\nतरितः स शरेष्ठतां पराप यथैवास्य पिता तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 13, + "text": "तं सम सर्वे महाभागा मुनयः पुण्यलक्षणाः\nअपूजयन महाभागं तथा विद्वत्तयैव तु" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 14, + "text": "कदाचिद धि ततॊ राजन भरातराव एकत दवितौ\nयज्ञार्थं चक्रतुश चित्तं धनार्थं च विशेषतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 15, + "text": "तयॊश चिन्ता समभवत तरितं गृह्य परंतप\nयाज्यान सर्वान उपादाय परतिगृह्य पशूंस ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 16, + "text": "सॊमं पास्यामहे हृष्टाः पराप्य यज्ञं महाफलम\nचक्रुश चैव महाराज भरातरस तरय एव ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 17, + "text": "तथा तु ते परिक्रम्य याज्यान सर्वान पशून परति\nयाजयित्वा ततॊ याज्याँल लब्ध्वा च सुबहून पशून" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 18, + "text": "याज्येन कर्मणा तेन परतिगृह्य विधानतः\nपराचीं दिशं महात्मान आजग्मुस ते महर्षयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 19, + "text": "तरितस तेषां महाराज पुरस्ताद याति हृष्टवत\nएकतश च दवितश चैव पृष्ठतः कालयन पशून" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 20, + "text": "तयॊश चिन्ता समभवद दृष्ट्वा पशुगणं महत\nकथं न सयुर इमा गाव आवाभ्यां वै विना तरितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 21, + "text": "ताव अन्यॊन्यं समाभाष्य एकतश च दवितश च ह\nयद ऊचतुर मिथः पापौ तन निबॊध जनेश्वर" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 22, + "text": "तरितॊ यज्ञेषु कुशलस तरितॊ वेदेषु निष्ठितः\nअन्यास तरितॊ बहुतरा गावः समुपलप्स्यते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 23, + "text": "तद आवां सहितौ भूत्वा गाः परकाल्य वरजावहे\nतरितॊ ऽपि गछतां कामम आवाभ्यां वै विनाकृतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 24, + "text": "तेषाम आगच्छतां रात्रौ पथि सथाने वृकॊ ऽभवत\nतथा कूपे ऽविदूरे ऽभूत सरस्वत्यास तटे महान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 25, + "text": "अथ तरितॊ वृकं दृष्ट्वा पथि तिष्ठन्तम अग्रतः\nतद्भयाद अपसर्पन वै तस्मिन कूपे पपात ह\nअगाधे सुमहाघॊरे सर्वभूतभयंकरे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 26, + "text": "तरितस ततॊ महाभागः कूपस्थॊ मुनिसत्तमः\nआर्तनादं ततश चक्रे तौ तु शुश्रुवतुर मुनी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 27, + "text": "तं जञात्वा पतितं कूपे भरातराव एकत दवितौ\nवृकत्रासा च लॊभाच च समुत्सृज्य परजग्मतुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 28, + "text": "भरातृभ्यां पशुलुब्धाभ्याम उत्सृष्टः स महातपाः\nउदपाने महाराज निर्जले पांसुसंवृते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 29, + "text": "तरित आत्मानम आलक्ष्य कूपे वीरुत तृणावृते\nनिमग्नं भरतश्रेष्ठ पापकृन नरके यथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 30, + "text": "बुद्ध्या हय अगणयत पराज्ञॊ मृत्यॊर भीतॊ हय असॊमपः\nसॊमः कथं नु पातव्य इहस्थेन मया भवेत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 31, + "text": "स एवम अनुसंचिन्त्य तस्मिन कूपे महातपाः\nददर्श वीरुधं तत्र लम्बमानां यदृच्छया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 32, + "text": "पांसुग्रस्ते ततः कूपे विचिन्त्य सलिलं मुनिः\nअग्नीन संकल्पयाम आस हॊत्रे चात्मानम एव च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 33, + "text": "ततस तां वीरुधं सॊमं संकल्प्य सुमहातपाः\nऋच्चॊ यजूंषि सामानि मनसा चिन्तयन मुनिः\nगराहाणः शर्कराः कृत्वा परचक्रे ऽभिषवं नृप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 34, + "text": "आज्यं च सलिलं चक्रे भागांश च तरिदिवौकसाम\nसॊमस्याभिषवं कृत्वा चकार तुमुलं धवनिम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 35, + "text": "स चाविशद दिवं राजन सवरः शैक्षस तरितस्य वै\nसमवाप च तं यज्ञं यथॊक्तं बरह्मवादिभिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 36, + "text": "वर्तमाने तथा यज्ञे तरितस्य सुमहात्मनः\nआविग्नं तरिदिवं सर्वं कारणं च न बुध्यते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 37, + "text": "ततः सुतुमुलं शब्दं शुश्रावाथ बृहस्पतिः\nशरुत्वा चैवाब्रवीद देवान सर्वान देवपुरॊहितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 38, + "text": "तरितस्य वर्तते यज्ञस तत्र गच्छामहे सुराः\nस हि करुद्धः सृजेद अन्यान देवान अपि महातपाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 39, + "text": "तच छरुत्वा वचनं तस्य सहिताः सर्वदेवताः\nपरययुस तत्र यत्रासौ तरित यज्ञः परवर्तते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 40, + "text": "ते तत्र गत्वा विभुधास तं कूपं यत्र स तरितः\nददृशुस तं महात्मानं दीष्कितं यज्ञकर्मसु" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 41, + "text": "दृष्ट्वा चैनं महात्मानं शरिया परमया युतम\nऊचुश चाथ महाभागं पराप्ता भागार्थिनॊ वयम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 42, + "text": "अथाब्रवीद ऋषिर देवान पश्यध्वं मां दिवौकसः\nअस्मिन परतिभये कूपे निमग्नं नष्टचेतसम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 43, + "text": "ततस तरितॊ महाराज भागांस तेषां यथाविधि\nमन्त्रयुक्तान समददात ते च परीतास तदाभवन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 44, + "text": "ततॊ यथाविधि पराप्तान भागान पराप्य दिवौकसः\nपरीतात्मानॊ ददुस तस्मै वरान यान मनसेच्छति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 45, + "text": "स तु वव्रे वरं देवांस तरातुम अर्हथ माम इतः\nयश चेहॊपस्पृशेत कूपे स सॊमप गतिं लभेत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 46, + "text": "तत्र चॊर्मिमती राजन्न उत्पपात सरस्वती\nतयॊत्क्षिप्तस तरितस तस्थौ पूजयंस तरिदिवौकसः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 47, + "text": "तथेति चॊक्त्वा विबुधा जग्मू राजन यथागतम\nतरितश चाप्य अगमत परीतः सवम एव निलयं तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 48, + "text": "करुद्धः स तु समासाद्य ताव ऋषी भरातरौ तदा\nउवाच परुषं वाक्यं शशाप च महातपाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 49, + "text": "पशुलुब्धौ युवां यस्मान माम उत्सृज्य परधावितौ\nतस्माद रूपेण तेषां वै दंष्ट्रिण्णाम अभितश चरौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 50, + "text": "भवितारौ मया शप्तौ पापेनानेन कर्मणा\nपरसवश चैव युवयॊर गॊलाङ्गूलर्ष्क वानराः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 51, + "text": "इत्य उक्ते तु तदा तेन कषणाद एव विशां पते\nतथा भूताव अदृश्येतां वचनात सत्यवादिनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 52, + "text": "तत्राप्य अमितविक्रान्तः सपृष्ट्वा तॊयं हलायुधः\nदत्त्वा च विविधान दायान पूजयित्वा च वै दविजान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 35, + "shloka": 53, + "text": "उदपानं च तं दृष्ट्वा परशस्य च पुनः पुनः\nनदी गतम अदीनात्मा पराप्तॊ विनशनं तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततॊ विनशनं राजन्न आजगाम हलायुधः\nशूद्राभीरान परति दवेषाद यत्र नष्टा सरस्वती" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 2, + "text": "यस्मात सा भरतश्रेष्ठ दवेषान नष्टा सरस्वती\nतस्मात तद ऋषयॊ नित्यं पराहुर विनशनेति ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 3, + "text": "तच चाप्य उपस्पृश्य बलः सरस्वत्यां महाबलः\nसुभूमिकं ततॊ ऽगच्छत सरस्वत्यास तटे वरे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 4, + "text": "तत्र चाप्सरसः शुभ्रा नित्यकालम अतन्द्रिताः\nकरीडाभिर विमलाभिश च करीडन्ति विमलाननाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 5, + "text": "तत्र देवाः सगन्धर्वा मासि मासि जनेश्वर\nअभिगच्छन्ति तत तीर्थं पुण्यं बराह्मण सेवितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 6, + "text": "तत्रादृश्यन्त गन्धर्वास तथैवाप्सरसां गणाः\nसमेत्य सहिता राजन यथा पराप्तं यथासुखम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 7, + "text": "तत्र मॊदन्ति देवाश च पितरश च सवीरुधः\nपुण्यैः पुष्पैः सदा दिव्यैः कीर्यमाणाः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 8, + "text": "आक्रीडभूमिः सा राजंस तासाम अप्सरसां शुभा\nसुभूमिकेति विख्याता सरस्वत्यास तटे वरे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 9, + "text": "तत्र सनात्वा च दत्त्वा च वसु विप्रेषु माधवः\nशरुत्वा गीतां च तद दिव्यं वादित्राणां च निःस्वनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 10, + "text": "छायाश च विपुला दृष्ट्वा देवगन्धर्वरक्षसाम\nगन्धर्वाणां ततस तीर्थम आगच्छद रॊहिणी सुतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 11, + "text": "विश्वावसुमुखास तत्र गन्धर्वास तपसान्विताः\nनृत्तवादित्रगीतं च कुर्वन्ति सुमनॊरमम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 12, + "text": "तत्र दत्त्वा हलधरॊ विप्रेभ्यॊ विविधं वसु\nअजाविकं गॊखरॊष्ट्रं सुवर्णं रजतं तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 13, + "text": "भॊजयित्वा दविजान कामैः संतर्प्य च महाधनैः\nपरययौ सहितॊ विप्रैः सतूयमानश च माधवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 14, + "text": "तस्माद गन्धर्वतीर्थाच च महाबाहुर अरिंदमः\nगर्ग सरॊतॊ महातीर्थम आजगामैक कुण्डली" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 15, + "text": "यत्र गर्गेण वृद्धेन तपसा भावितात्मना\nकालज्ञानगतिश चैव जयॊतिषां च वयतिक्रमः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 16, + "text": "उत्पाता दारुणाश चैव शुभाश च जनमेजय\nसरस्वत्याः शुभे तीर्थे विहिता वै महात्मना\nतस्य नाम्ना च तत तीर्थं गर्ग सरॊत इति समृतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 17, + "text": "तत्र गर्ग महाभागम ऋषयः सुव्रता नृप\nउपासां चक्रिरे नित्यं कालज्ञानं परति परभॊ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 18, + "text": "तत्र गत्वा महाराज बलः शवेतानुलेपनः\nविधिवद धि धनं दत्त्वा मुनीनां भावितात्मनाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 19, + "text": "उच्चावचांस तथा भक्ष्यान दविजेभ्यॊ विप्रदाय सः\nनीलवासास ततॊ ऽगच्छच छङ्खतीर्थं महायशाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 20, + "text": "तत्रापश्यन महाशङ्खं महामेरुम इवॊच्छ्रितम\nशवेतपर्वत संकाशम ऋषिसंघैर निषेवितम\nसरस्वत्यास तटे जातं नगं तालध्वजॊ बली" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 21, + "text": "यक्षा विद्याधराश चैव राक्षसाश चामितौजसः\nपिशाचाश चामितबला यत्र सिद्धाः सहस्रशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 22, + "text": "ते सर्वे हय अशनं तयक्त्वा फालं तस्या वनस्पतेः\nवरतैश च नियमैश चैव काले काले सम भुञ्जते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 23, + "text": "पराप्तैश च नियमैस तैस तैर विचरन्तः पृथक पृथक\nअदृश्यमाना मनुजैर वयचरन पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 24, + "text": "एवं खयातॊ नरपते लॊके ऽसमिन स वनस्पतिः\nतत्र तीर्थं सरस्वत्याः पावनं लॊकविश्रुतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 25, + "text": "तस्मिंश च यदुशार्दूलॊ दत्त्वा तीर्थे यशस्विनाम\nताम्रायसानि भाण्डानि वस्त्राणि विविधानि च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 26, + "text": "पूजायित्वा दविजांश चैव पूजितश च तपॊधनैः\nपुण्यं दवैतवनं राजन्न आजगाम हलायुधः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 27, + "text": "तत्र गत्वा मुनीन दृष्ट्वा नानावेषधरान बलः\nआप्लुत्य सलिले चापि पूजयाम आस वै दविजान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 28, + "text": "तथैव दत्त्वा विप्रेभ्यः परॊभॊगान सुपुष्कलान\nततः परायाद बलॊ राजन दक्षिणेन सरस्वतीम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 29, + "text": "गत्वा चैव महाबाहुर नातिदूरं महायशाः\nधर्मात्मा नागधन्वानं तीर्थम आगमद अच्युतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 30, + "text": "यत्र पन्नगराजस्य वासुकेः संनिवेशनम\nमहाद्युतेर महाराज बहुभिः पन्नगैर वृतम\nयत्रासन्न ऋषयः सिद्धाः सहस्राणि चतुर्दश" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 31, + "text": "यत्र देवाः समागम्य वासुकिं पन्नगॊत्तमम\nसर्वपन्नग राजानम अभ्यषिञ्चन यथाविधि\nपन्नगेभ्यॊ भयं तत्र विद्यते न सम कौरव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 32, + "text": "तत्रापि विधिवद दत्त्वा विप्रेभ्यॊ रत्नसंचयान\nपरायात पराचीं दिशं राजन दीप्यमानः सवतेजसा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 33, + "text": "आप्लुत्य बहुशॊ हृष्टस तेषु तीर्थेषु लाङ्गली\nदत्त्वा वसु दविजातिभ्यॊ जगामाति तपस्विनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 34, + "text": "तत्रस्थान ऋषिसंघांस तान अहिवाद्य हलायुधः\nततॊ रामॊ ऽगमत तीर्थम ऋषिभिः सेवितं महत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 35, + "text": "यत्र भूयॊ निववृते पराङ्मुखा वै सरस्वती\nऋषीणां नैमिषेयाणाम अवेक्षार्थं महात्मनाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 36, + "text": "निवृत्तां तां सरिच्छ्रेष्ठां तत्र दृष्ट्वा तु लाङ्गली\nबभूव विस्मितॊ राजन बलाः शवेतानुलेपनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 37, + "text": "[ज]\nकस्मात सारस्वती बरह्मन निवृत्ता पराङ्मुखी ततः\nवयाख्यातुम एतद इच्छामि सर्वम अध्वर्यु सत्तम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 38, + "text": "कस्मिंश च कारणे तत्र विस्मितॊ यदुनन्दनः\nविनिवृत्ता सरिच्छ्रेष्ठा कथम एतद दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 39, + "text": "[वै]\nपूर्वं कृतयुगे राजन नैमिषेयास तपस्विनः\nवर्तमाने सुबहुले सत्रे दवादश वार्षिके\nऋषयॊ बहवॊ राजंस तत्र संप्रतिपेदिरे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 40, + "text": "उषित्वा च महाभागास तस्मिन सत्रे यथाविधि\nनिवृत्ते नैमिषेये वै सत्रे दवादश वार्षिके\nआजग्मुर ऋषयस तत्र बहवस तीर्थकारणात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 41, + "text": "ऋषीणां बहुलात्वात तु सरस्वत्या विशां पते\nतीर्थानि नगरायन्ते कूले वै दक्षिणे तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 42, + "text": "समन्तपञ्चकं यावत तावत ते दविजसत्तमाः\nतीर्थलॊभान नरव्याघ्र नद्यास तीरं समाश्रिताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 43, + "text": "जुह्वतां तत्र तेषां तु मुनीनां भावितात्मनाम\nसवाध्यायेनापि महता बभूवुः पूरिता दिशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 44, + "text": "अग्निहॊत्रैस ततस तेषां हूयमानैर महात्मनाम\nअशॊभत सरिच्छ्रेष्ठा दीप्यमानैः समन्ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 45, + "text": "वालखिल्या महाराज अश्मकुट्टाश च तापसाः\nदन्तॊलूखलिनश चान्ये संप्रक्षालास तथापरे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 46, + "text": "वायुभक्षा जलाहाराः पर्णभक्षाश च तापसाः\nनाना नियमयुक्ताश च तथा सथण्डिलशायिनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 47, + "text": "आसन वै मुनयस तत्र सरस्वत्याः समीपतः\nशॊभयन्तः सरिच्छ्रेष्ठां गङ्गाम इव दिवौकसः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 48, + "text": "ततः पश्चात समापेतुर ऋषयः सत्र याजिनः\nते ऽवकाशं न ददृशुः कुरुक्षेत्रे महाव्रताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 49, + "text": "ततॊ यज्ञॊपवीतैस ते तत तीर्थं निर्मिमाय वै\nजुहुवुश चाग्निहॊत्राणि चक्रुश च विविधाः करियाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 50, + "text": "ततस तम ऋषिसांघातं निराशं चिन्तयान्वितम\nदर्शयाम आस राजेन्द्र तेषाम अर्थे सरस्वती" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 51, + "text": "ततः कुञ्जान बहून कृत्वा संनिवृत्ता सरिद वरा\nऋषीणां पुण्यतपसां कारुण्याज जनमेजय" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 52, + "text": "ततॊ निवृत्य राजेन्द्र तेषाम अर्थे सरस्वती\nभूयः परतीच्य अभिमुखी सुस्राव सरितां वरा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 53, + "text": "अमॊघा गमनं कृत्वा तेषां भूयॊ वरजाम्य अहम\nइत्य अद्भुतं महच चक्रे ततॊ राजन महानदी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 54, + "text": "एवं स कुञ्जॊ राजेन्द्र नैमिषेय इति समृतः\nकुरुक्षेत्रे कुरुश्रेष्ठ कुरुष्व महतीः करियाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 55, + "text": "तत्र कुञ्जान बहून दृष्ट्वा संनिवृत्तां च तां नदीम\nबभूव विस्मयस तत्र रामस्याथ महात्मनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 56, + "text": "उपस्पृश्य तु तत्रापि विधिवद यदुनन्दनः\nदत्त्वा दायान दविजातिभ्यॊ भाण्डानि विविधानि च\nभक्ष्यं पेयं च विविधं बराह्मणान परत्यपादयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 57, + "text": "ततः परायाद बलॊ राजन पूज्यमानॊ दविजातिभिः\nसरस्वती तीर्थवरं नानाद्विज गणायुतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 58, + "text": "बदरेङ्गुद काश्मर्य पलक्षाश्वत्थ विभीतकैः\nपनसैश च पलाशैश च करीरैः पीलुभिस तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 59, + "text": "सरस्वती तीररुहैर बन्धनैः सयन्दनैस तथा\nपरूषक वनैश चैव बिल्वैर आम्रातकैस तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 60, + "text": "अतिमुक्त कषण्डैश च पारिजातैश च शॊभितम\nकदली वनभूयिष्ठम इष्टं कान्तं मनॊरमम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 61, + "text": "वाय्वम्बुफलपर्णादैर दन्तॊलूखलिकैर अपि\nतथाश्म कुट्टैर वानेयैर मुनिभिर बहुभिर वृतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 62, + "text": "सवाध्यायघॊषसंघुष्टं मृगयूथशताकुलम\nअहिंस्रैर धर्मपरमैर नृत्यैर अत्यन्तसेवितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 36, + "shloka": 63, + "text": "सप्त सारस्वतं तीर्थम आजगाम हलायुधः\nयत्र मङ्कणकः सिद्धस तपस तेपे महामुनिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nसप्त सारस्वतं कस्मात कश च मङ्कणकॊ मुनिः\nकथं सिद्धश च भगवान कश चास्य नियमॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 2, + "text": "कस्य वंशे समुत्पन्नः किं चाधीतं दविजॊत्तम\nएतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं विधिवद दविजसत्तम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 3, + "text": "[वै]\nराजन सप्त सरस्वत्यॊ याभिर वयाप्तम इदं जगत\nआहूत बलवद्भिर हि तत्र तत्र सरस्वती" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 4, + "text": "सुप्रभा काञ्चनाक्षी च विशाला मानसह्रदा\nसरस्वती ओघवती सुवेणुर विमलॊदकाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 5, + "text": "पितामहस्य महतॊ वर्तमाने महीतले\nवितते यज्ञवाटे वै समेतेषु दविजातिषु" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 6, + "text": "पुण्याहघॊषैर विमलैर वेदानां निनदैस तथा\nदेवेषु चैव वयग्रेषु तस्मिन यज्ञविधौ तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 7, + "text": "तत्र चैव महाराज दीक्षिते परपितामहे\nयजतस तत्र सत्त्रेण सर्वकामसमृद्धिना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 8, + "text": "मनसा चिन्तिता हय अर्था धर्मार्थकुशलैस तदा\nउपतिष्ठन्ति राजेन्द्र दविजातींस तत्र तत्र ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 9, + "text": "जगुश च तत्र गन्धर्वा ननृतुश चाप्सरॊगणाः\nवादित्राणि च दिव्यानि वादयाम आसुर अञ्जसा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 10, + "text": "तस्य यज्ञस्य संपत्त्या तुतुषुर देवता अपि\nविस्मयं परमं जग्मुः किम उ मानुषयॊनयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 11, + "text": "वर्तमाने तथा यज्ञे पुष्करस्थे पितामहे\nअब्रुवन्न ऋषयॊ राजन नायं यज्ञॊ महाफलः\nन दृश्यते सरिच्छ्रेष्ठा यस्माद इह सरस्वती" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 12, + "text": "तच छरुत्वा भगवान परीतः सस्माराथ सरस्वतीम\nपितामहेन यजता आहूता पुष्करेषु वै\nसुप्रभा नाम राजेन्द्र नाम्ना तत्र सरस्वती" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 13, + "text": "तां दृष्ट्वा मुनयस तुष्टा वेगयुक्तां सरस्वतीम\nपितामहं मानयन्तीं करतुं ते बहु मेनिरे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 14, + "text": "एवम एषा सरिच्छ्रेष्ठा पुष्करेषु सरस्वती\nपितामहार्थं संभूता तुष्ट्यर्थं च मनीषिणाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 15, + "text": "नैमिषे मुनयॊ राजन समागम्य समासते\nतत्र चित्राः कथा हय आसन वेदं परति जनेश्वर" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 16, + "text": "तत्र ते मुनयॊ हय आसन नानास्वाध्यायवेदिनः\nते समागम्य मुनयः सस्मरुर वै सरस्वतीम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 17, + "text": "सा तु धयाता महाराज ऋषिभिः सत्र याजिभिः\nसमागतानां राजेन्द्र सहायार्थं महात्मनाम\nआजगाम महाभागा तत्र पुण्या सरस्वती" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 18, + "text": "नैमिषे काञ्चनाक्षी तु मुनीनां सत्र याजिनाम\nआगता सरितां शरेष्ठा तत्र भारत पूजिता" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 19, + "text": "गयस्य यजमानस्य गयेष्व एवं महाक्रतुम\nआहूता सरितां शरेष्ठा गय यज्ञे सरस्वती" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 20, + "text": "विशालां तु गयेष्व आहुर ऋषयः संशितव्रताः\nसरित सा हिमवत्पार्श्वात परसूता शीघ्रगामिनी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 21, + "text": "औद्दालकेस तथा यज्ञे यजतस तत्र भारत\nसमेते सर्वतः सफीते मुनीनां मण्डले तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 22, + "text": "उत्तरे कॊसला भागे पुण्ये राजन महात्मनः\nऔद्दालकेन यजता पूर्वं धयाता सरस्वती" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 23, + "text": "आजगाम सरिच्छ्रेष्ठा तं देशम ऋषिकारणात\nपूज्यमाना मुनिगणैर वल्कलाजिनसंवृतैः\nमनॊ हरदेति विक्याता सा हि तैर मनसा हृता" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 24, + "text": "सुवेणुर ऋषभद्वीपे पुण्ये राजर्षिसेविते\nकुरॊश च यजमानस्य कुरुक्षेत्रे महात्मनः\nआजगाम महाभागा सरिच्छ्रेष्ठा सरस्वती" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 25, + "text": "ओघवत्य अपि राजेन्द्र वसिष्ठेन महात्मना\nसमाहूता कुरुक्षेत्रे दिव्यतॊया सरस्वती" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 26, + "text": "दक्षेण यजता चापि गङ्गा दवारे सरस्वती\nविमलॊदा भगवती बरह्मणा यजता पुनः\nसमाहूता ययौ तत्र पुण्ये हैमवते गिरौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 27, + "text": "एकीभूतास ततस तास तु तस्मिंस तीर्थे समागताः\nसप्त सारस्वतं तीर्थं ततस तत परथितं भुवि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 28, + "text": "इति सप्त सरस्वत्यॊ नामतः परिकीर्तिताः\nसप्त सारस्वतं चैव तीर्थं पुण्यं तथा समृतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 29, + "text": "शृणु मङ्कणकस्यापि कौमार बरह्मचारिणः\nआपगाम अवगाढस्य राजन परक्रीडितं महत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 30, + "text": "दृष्ट्वा यदृच्छया तत्र सत्रियम अम्भसि भारत\nसनायन्तीं रुचिरापाङ्गीं दिग्वाससम अनिन्दिताम\nसरस्वत्यां महाराज चस्कन्दे वीर्यम अम्भसि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 31, + "text": "तद रेतः स तु जग्राह कलशे वै महातपाः\nसप्तधा परविभागं तु कलशस्थं जगाम ह\nतत्रर्षयः सप्तजाता जज्ञिरे मरुतां गणाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 32, + "text": "वायुवेगॊ वायुबलॊ वायुहा वायुमण्डलः\nवायुज्वालॊ वायुरेता वायुचक्रश च वीर्यवान\nएतम एते समुत्पन्ना मरुतां जनयिष्णवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 33, + "text": "इदम अन्यच च राजेन्द्र शृण्व आश्चर्यतरं भुवि\nमहर्षृश चरितं यादृक तरिषु लॊकेषु विश्रुतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 34, + "text": "पुरा मङ्कणकः सिद्धः कुशाग्रेणेति नः शरुतम\nकषतः किल करे राजंस तस्य शाकरसॊ ऽसरवत\nस वि शाकरसं दृष्ट्वा हर्षाविष्टः परनृत्तवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 35, + "text": "ततस तस्मिन परनृत्ते वै सथावरं जङ्गमं च यत\nपरनृत्तम उभयं वीर तेजसा तस्य मॊहितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 36, + "text": "बरह्मादिभिः सुरै राजन्न ऋषिभिश च तपॊधनैः\nविज्ञप्तॊ वै महादेव ऋषेर अर्थे नराधिप\nनायं नृत्येद यथा देव तथा तवं कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 37, + "text": "ततॊ देवॊ मुनिं दृष्ट्वा हर्षाविष्टम अतीव ह\nसुराणां हितकामार्थं महादेवॊ ऽभयभाषत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 38, + "text": "भॊ भॊ बराह्मण धर्मज्ञ किमर्थं नरिनर्त्सि वै\nहर्षस्थानं किमर्थं वै तवेदं मुनिसत्तम\nतपस्विनॊ धर्मपथे सथितस्य दविजसत्तम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 39, + "text": "[रसि]\nकिं न पश्यसि मे बरह्मन कराच छाक रसं शरुतम\nयं दृष्ट्व वै परनृत्तॊ ऽहं हर्षेण महता विभॊ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 40, + "text": "तं परहस्याब्रवीद देवॊ मुनिं रागेण मॊहितम\nअहं न विस्मयं विप्र गच्छामीति परपश्य माम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 41, + "text": "एवम उक्त्वा मुनिश्रेष्ठं महादेवेन धीमता\nअङ्गुल्यग्रेण राजेन्द्र सवाङ्गुष्ठस ताडितॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 42, + "text": "ततॊ भस्म कषताद राजन निर्गतं हिमसंनिभम\nतद दृष्ट्वा वरीडितॊ राजन स मुनिः पादयॊर गतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 43, + "text": "[रसि]\nनान्यं देवाद अहं मन्ये रुद्रात परतरं महत\nसुरासुरस्य जगतॊ गतिस तवम असि शूलधृक" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 44, + "text": "तवया सृष्टम इदं विश्वं वदन्तीह मनीषिणः\nतवाम एव सर्वं विशति पुनर एव युगक्षये" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 45, + "text": "देवैर अपि न शक्यस तवं परिज्ञातुं कुतॊ मया\nतवयि सर्वे सम दृश्यन्ते सुरा बरह्मादयॊ ऽनघ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 46, + "text": "सर्वस तवम असि देवानां कर्ता कारयिता च ह\nतवत्प्रसादात सुराः सर्वे मॊदन्तीहाकुतॊ भयाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 47, + "text": "एवं सतुत्वा महादेवं स ऋषिः परणतॊ ऽबरवीत\nभगवंस तवत्प्रसादाद वै तपॊ मे न कषरेद इति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 48, + "text": "ततॊ देवः परीतमनास तम ऋषिं पुनर अब्रवीत\nतपस ते वर्धतां विप्र मत्प्रसादात सहस्रधा\nआश्रमे चेह वत्स्यामि तवया सार्धम अहं सदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 49, + "text": "सप्त सारस्वतॊ चास्मिन यॊ माम अर्चिष्यते नरः\nन तस्य दुर्लभं किं चिद भवितेह परत्र च\nसारस्वतं च लॊकं ते गमिष्यन्ति न संशयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 37, + "shloka": 50, + "text": "एतन मङ्कणकस्यापि चरितं भूरि तेजसः\nस हि पुत्रः सजन्यायाम उत्पन्नॊ मातरिश्वना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nउषित्वा तत्र रामस तु संपूज्याश्रमवासिनः\nतथा मङ्कणके परीतिं शुभां चक्रे हलायुधः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 2, + "text": "दत्त्वा दानं दविजातिभ्यॊ रजनीं ताम उपॊष्य च\nपूजितॊ मुनिसंघैश च परातर उत्थाय लाङ्गली" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 3, + "text": "अनुज्ञाप्य मुनीन सर्वान सपृष्ट्वा तॊयं च भारत\nपरययौ तवरितॊ राजंस तीर्थहेतॊर महाबलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 4, + "text": "तत औशनसं तीर्थम आजगाम हलायुधः\nकपालमॊच्चनं नाम यत्र मुक्तॊ महामुनिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 5, + "text": "महता शिरसा राजन गरस्तजङ्घॊ महॊदरः\nराक्षसस्य महाराज राम कषिप्तस्य वै पुरा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 6, + "text": "तत्र पूर्वं तपस तप्तं काव्येन सुमहात्मना\nयत्रास्य नीतिर अखिला परादुर्भूता महात्मनः\nतत्रस्थश चिन्तयाम आस दैत्यदानव विग्रहम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 7, + "text": "तत पराप्य च बलॊ राजंस तीर्थप्रवरम उत्तमम\nविधिवद धि ददौ वित्तं बराह्मणानां महात्मनाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 8, + "text": "[ज]\nकपालमॊचनं बरह्मन कथं यत्र महामुनिः\nमुक्तः कथं चास्य शिरॊ लग्नं केन च हेतुना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 9, + "text": "[वै]\nपुरा वै दण्डकारण्ये राघवेण महात्मना\nवसता राजशार्दूल राक्षसास तत्र हिंसिताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 10, + "text": "जनस्थाने शिरश छिन्नं राक्षसस्य दुरात्मनः\nकषुरेण शितधारेण तत पपात महावने" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 11, + "text": "महॊदरस्य तल लग्नं जङ्घायां वै यदृच्छया\nवने विचरतॊ राजन्न अस्थि भित्त्वास्फुरत तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 12, + "text": "स तेन लग्नेन तदा दविजातिर न शशाक ह\nअभिगन्तुं महाप्राज्ञस तीर्थान्य आयतनानि च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 13, + "text": "स पूतिना विस्रवता वेदनार्तॊ महामुनिः\nजगाम सर्वतीर्थानि पृथिव्याम इति नः शरुतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 14, + "text": "स गत्वा सरितः सर्वाः समुद्रांश च महातपाः\nकथयाम आस तत सर्वम ऋषीणां भावितात्मनाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 15, + "text": "आप्लुतः सर्वतीर्थेषु न च मॊक्षम अवाप्तवान\nस तु शुश्राव विप्रेन्द्रॊ मुनीनां वच्चनं महत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 16, + "text": "सरस्वत्यास तीर्थवरं खयातम औशनसं तदा\nसर्वपापप्रशमनं सिद्धक्षेत्रम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 17, + "text": "स तु गत्वा ततस तत्र तीर्थम औशनसं दविजः\nतत औशनसे तीर्थे तस्यॊपस्पृशतस तदा\nतच्छिरश चरणं मुक्त्वा पपातान्तर जले तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 18, + "text": "ततः स विरुजॊ राजन पूतात्मा वीतकल्मषः\nआजगामाश्रमं परीतः कृतकृत्यॊ महॊदरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 19, + "text": "सॊ ऽथ गत्वाश्रमं पुण्यं विप्रमुक्तॊ महातपाः\nकथयाम आस तत सर्वम ऋषीणां भवितात्मनाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 20, + "text": "ते शरुत्वा वचनं तस्य ततस तीर्थस्य मानद\nकपालमॊचनम इति नाम चक्रुः समागताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 21, + "text": "तत्र दत्त्वा बहून दायान विप्रान संपूज्य माधवः\nजगाम वृष्णिप्रवरॊ रुषङ्गॊराश्रमं तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 22, + "text": "यत्र तप्तं तपॊ घॊरम आर्ष्टिषेणेन भारत\nबराह्मण्यं लब्धवांस तत्र विश्वामित्रॊ महामुनिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ हलधरः शरीमान बराह्मणैः परिवारितः\nजगाम यत्र राजेन्द्र रुषङ्गुस तनुम अत्यजत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 24, + "text": "रुषङ्गुर बराह्मणॊ वृद्धस तपॊनित्यश च भारत\nदेहन्यासे कृतमना विचिन्त्य बहुधा बहु" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 25, + "text": "ततः सर्वान उपादाय तनयान वै महातपाः\nरुषङ्गुर अब्रवीत तत्र नयध्वं मा पृथूदकम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 26, + "text": "विज्ञायातीत वयसं रुषङ्गुं ते तपॊधनाः\nतं वै तीर्थम उपानिन्युः सरस्वत्यास तपॊधनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 27, + "text": "स तैः पुत्रैस तदा धीमान आनीतॊ वै सरस्वतीम\nपुण्यां तीर्थशतॊपेतां विप्र संघैर निषेविताम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 28, + "text": "स तत्र विधिना राजन्न आप्लुतः सुमहातपाः\nजञात्वा तीर्थगुणांश चैव पराहेदम ऋषिसत्तमः\nसुप्रीतः पुरुषव्याघ्र सर्वान पुत्रान उपासतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 29, + "text": "सरस्वत्य उत्तरे तीरे यस तयजेद आत्मनस तनुम\nपृथूदके जप्यपरॊ नैनं शवॊ मरणं तपेत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 30, + "text": "तत्राप्लुत्य स धर्मात्मा उपस्पृश्य हलायुधम\nदत्त्वा चैव बहून दायान विप्राणां विप्र वत्सलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 31, + "text": "ससर्ज तत्र भगवाँल लॊकाँल लॊकपितामहः\nयत्रार्ष्टिषेणः कौरव्य बराह्मण्यं संशितव्रतः\nतपसा महता राजन पराप्तवान ऋषिसत्तमः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 32, + "text": "सिन्धुद्वीपश च राजर्षिर देवापिश च महातपाः\nबराह्मण्यं लब्धवान यत्र विश्वामित्रॊ महामुनिः\nमहातपस्वी भगवान उग्रतेजा महातपाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 38, + "shloka": 33, + "text": "तत्राजगाम बलवान बलभद्रः परतापवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nकथम आर्ष्टिषेणॊ भगवान विपुलं तप्तवांस तपः\nसिन्धुद्वीपः कथं चापि बराह्मण्यं लब्धवांस तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 2, + "text": "देवापिश च कथं बरह्मन विश्वामित्रश च सत्तम\nतन ममाचक्ष्व भगवन परं कौतूहलं हि मे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 3, + "text": "[वै]\nपुरा कृतयुगे राजन्न आर्ष्टिषेणॊ दविजॊत्तमः\nवसन गुरु कुले नित्यं नित्यम अध्ययने रतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 4, + "text": "तस्य राजन गुरु कुले वसतॊ नित्यम एव ह\nसमाप्तिं नागमद विद्या नापि वेदा विशां पते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 5, + "text": "स निर्विण्णस ततॊ राजंस तपस तेपे महातपाः\nततॊ वै तपसा तेन पराप्य वेदान अनुत्तमान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 6, + "text": "स विद्वान वेद युक्तश च सिद्धश चाप्य ऋषिसत्तमः\nतत्र तीर्थे वरान परादात तरीन एव सुमहातपाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 7, + "text": "अस्मिंस तीर्थे महानद्या अद्य परभृति मानवः\nआप्लुतॊ वाजिमेधस्य फलं पराप्नॊति पुष्कलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 8, + "text": "अद्य परभृति नैवात्र भयं वयालाद भविष्यति\nअपि चाल्पेन यत्नेन फलं पराप्स्यति पुष्कलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 9, + "text": "एवम उक्त्वा महातेजा जगाम तरिदिवं मुनिः\nएवं सिद्धः स भगवान आर्ष्टिषेणः परतापवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 10, + "text": "तस्मिन्न एव तदा तीर्थे सिन्धुद्वीपः परतापवान\nदेवापिश च महाराज बराह्मण्यं परापतुर महत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 11, + "text": "तथा च कौशिकस तात तपॊनित्यॊ जितेन्द्रियः\nतपसा वै सुतप्तेन बराह्मणत्वम अवाप्तवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 12, + "text": "गाधिर नाम महान आसीत कषत्रियः परथितॊ भुवि\nतस्य पुत्रॊ ऽभवद राजन विश्वामित्रः परतापवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 13, + "text": "स राजा कौशिकस तात महायॊग्य अभवत किल\nसपुत्रम अभिषिच्याथ विश्वामित्रं महातपाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 14, + "text": "देहन्यासे मनश चक्रे तम ऊचुः परणताः परजाः\nन गन्तव्यं महाप्राज्ञ तराहि चास्मान महाभयात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 15, + "text": "एवम उक्तः परत्युवाच ततॊ गाधिः परजास तदा\nविश्वस्य जगतॊ गॊप्ता भविष्यति सुतॊ मम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 16, + "text": "इत्य उक्त्वा तु ततॊ गाधिर विश्वामित्रं निवेश्य च\nजगाम तरिदिवं राजन विश्वामित्रॊ ऽभवन नृपः\nन च शक्नॊति पृथिवीं यत्नवान अपि रक्षितुम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 17, + "text": "ततः शुश्राव राजा स राक्षसेभ्यॊ महाभयम\nनिर्ययौ नगराच चापि चतुरङ्ग बलान्वितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 18, + "text": "स गत्वा दूरम अध्वानं वसिष्ठाश्रमम अभ्ययात\nतस्य ते सैनिका राजंश चक्रुस तत्रानयान बहून" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 19, + "text": "ततस तु भगवान विप्रॊ वसिष्ठॊ ऽऽशरमम अभ्ययात\nददृशे च ततः सर्वं भज्यमानं महावनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 20, + "text": "तस्य करुद्धॊ महाराज वसिष्ठॊ मुनिसत्तमः\nसृजस्व शबरान घॊरान इति सवां गाम उवाच ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 21, + "text": "तथॊक्ता सासृजद धेनुः पुरुषान घॊरदर्शनान\nते च तद बलम आसाद्य बभञ्जुः सर्वतॊदिशम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 22, + "text": "तद दृष्ट्वा विद्रुतं सैन्यमं विश्वामित्रस तु गाधिजः\nतपः परं मन्यमानस तपस्य एव मनॊ दधे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 23, + "text": "सॊ ऽसमिंस तीर्थवरे राजन सरस्वत्याः समाहितः\nनियमैश चॊपवासैश च कर्शयन देहम आत्मनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 24, + "text": "जलाहारॊ वायुभक्षः पर्णाहारश च सॊ ऽभवत\nतथा सथण्डिलशायी च ये चान्ये नियमाः पृथक" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 25, + "text": "असकृत तस्य देवास तु वरतविघ्नं परचक्रिरे\nन चास्य नियमाद बुद्धिर अपयातिमहात्मनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 26, + "text": "ततः परेण यत्नेन तप्त्वा बहुविधं तपः\nतेजसा भास्कराकारॊ गाधिजः समपद्यत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 27, + "text": "तपसा तु तथायुक्तं विश्वामित्रं पितामहः\nअमन्यत महातेजा वरदॊ वरम अस्य तत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 28, + "text": "स तु वव्रे वरं राजन सयाम अहं बराह्मणस तव इति\nतथेति चाब्रवीद बरह्मा सर्व लॊकपितामहः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 29, + "text": "स लब्ध्वा तपसॊग्रेण बराह्मणत्वं महायशाः\nविचचार महीं कृत्स्नां कृतकामः सुरॊपमः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 30, + "text": "तस्मिंस तीर्थवरे रामः परदाय विविधं वसु\nपयस्विनीस तथा धेनूर यानानि शयनानि च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 31, + "text": "तथा वस्त्राण्य अलंकारं भक्ष्यं पेयं च शॊभनम\nअददान मुदितॊ राजन पूजयित्वा दविजॊत्तमान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 39, + "shloka": 32, + "text": "ययौ राजंस ततॊ रामॊ बकस्याश्रमम अन्तिकात\nयत्र तेपे तपस तीव्रं दाल्भ्यॊ बक इति शरुतिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nबरह्मयॊनिभिर आकीर्णं जगाम यदुनन्दनः\nयत्र दाल्भ्यॊ बकॊ राजन पश्वर्थसुमहा तपाः\nजुहाव धृतराष्ट्रस्य राष्ट्रं वैचित्रवीर्यिणः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 2, + "text": "तपसा घॊररूपेणकर्शयन देहम आत्मनः\nकरॊधेन महताविष्टॊ धर्मात्मा वै परतापवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 3, + "text": "पुरा हि नैमिषेयाणां सत्रे दवादश वार्षिके\nवृत्ते विश्वजितॊ ऽनते वै पाञ्चालान ऋषयॊ ऽगमन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 4, + "text": "तत्रेश्वरम अयाचन्त दक्षिणार्थं मनीषिणः\nबलान्वितान वत्सतरान निर्व्याधीन एकविंशतिम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 5, + "text": "तान अब्रवीद बकॊ वृद्धॊ विभजध्वं पशून इति\nपशून एतान अहं तयक्त्वा भिक्षिष्ये राजसत्तमम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 6, + "text": "एवम उक्त्वा ततॊ राजन्न ऋषीन सर्वान परतापवान\nजगाम धृतराष्ट्रस्य भवनं बराह्मणॊत्तमः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 7, + "text": "स समीपगतॊ भूत्वा धृतराष्ट्रं जनेश्वरम\nअयाचत पशून दाल्भ्यः स चैनं रुषितॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 8, + "text": "यदृच्छया मृता दृष्ट्वा गास तदा नृपसत्तम\nएतान पशून नयक्षिप्रं बरह्म बन्धॊ यदीच्छसि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 9, + "text": "ऋषिस तव अथ वचः शरुत्वा चिन्तयाम आस धर्मवित\nअहॊ बत नृशंसं वै वाक्यम उक्तॊ ऽसमि संसदि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 10, + "text": "चिन्तयित्वा मुहूर्तं च रॊषाविष्टॊ दविजॊत्तमः\nमतिं चक्रे विनाशाय धृतराष्ट्रस्य भूपतेः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 11, + "text": "स उत्कृत्य मृतानां वै मांसानि दविजसत्तमः\nजुहाव धृतराष्ट्रस्य राष्ट्रं नरपतेः पुरा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 12, + "text": "अवकीर्णे सरस्वत्यास तीर्थे परज्वाल्य पावकम\nबकॊ दाल्भ्यॊ महाराज नियमं परम आस्थितः\nस तैर एव जुहावास्य राष्ट्रं मांसैर महातपाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 13, + "text": "तस्मिंस तु विधिवत सत्रे संप्रवृत्ते सुदारुणे\nअक्षीयत ततॊ राष्ट्रं धृतराष्ट्रस्य पार्थिव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 14, + "text": "छिद्यमान यथानन्तं वनं परशुना विभॊ\nबभूवापहतं तच चाप्य अवकीर्णम अचेतनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 15, + "text": "दृट्वा तद अवकीर्णं तु राष्ट्रं स मनुजाधिपः\nबभूव दुर्मना राजंश चिन्तयाम आस च परभुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 16, + "text": "मॊक्षार्थम अकरॊद यत्नं बराह्मणैः सहितः पुरा\nअथासौ पार्थिवः खिन्नस ते च विप्रास तदा नृप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 17, + "text": "यदा चापि न शक्नॊति राष्ट्रं मॊचयितुं नृप\nअथ वैप्राश्निकांस तत्र पप्रच्छ जनमेजय" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ वैप्राश्निकाः पराहुः पशुविप्रकृतस तवया\nमांसैर अभिजुहॊतीति तव राष्ट्रं मुनिर बकः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 19, + "text": "तेन ते हूयमानस्य राष्ट्रस्यास्य कषयॊ महान\nतस्यैतत तपसः कर्म येन ते हय अनयॊ महान\nअपां कुञ्जे सरस्वत्यास तं परसादय पार्थिव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 20, + "text": "सरस्वतीं ततॊ गत्वा स राजा बकम अब्रवीत\nनिपत्य शिरसा भूमौ पराञ्जलिर भरतर्षभ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 21, + "text": "परसादये तवा भगवन्न अपराधं कषमस्व मे\nमम दीनस्य लुब्धस्य मौर्ख्येण हतचेतसः\nतवं गतिस तवं च मे नाथः परसादं कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 22, + "text": "तं तथा विलपन्तं तु शॊकॊपहतचेतसम\nदृष्ट्वा तस्य कृपा जज्ञे राष्ट्रं तच च वयमॊचयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 23, + "text": "ऋषिः परसन्नस तस्याभूत संरम्भं च विहाय सः\nमॊक्षार्थं तस्य राष्ट्रस्य जुहाव पुनर आहुतिम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 24, + "text": "मॊक्षयित्वा ततॊ राष्ट्रं परतिगृह्य पशून बहून\nहृष्टात्मा नैमिषारण्यं जगाम पुनर एव हि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 25, + "text": "धृतराष्ट्रॊ ऽपि धर्मात्मा सवस्थचेता महामनाः\nसवम एव नगरं राजा परतिपेदे महर्द्धिमत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 26, + "text": "तत्र तीर्थे महाराज बृहस्पतिर उदारधीः\nअसुराणाम अभावाय भावाय च दिवौकसाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 27, + "text": "मांसैर अपि जुहावेष्टिम अक्षीयन्त ततॊ ऽसुराः\nदैवतैर अपि संभग्ना जितकाशिभिर आहवे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 28, + "text": "तत्रापि विधिवद दत्त्वा बराह्मणेभ्यॊ महायशाः\nवाजिनः कुञ्जरांश चैव रथांश चाश्वतरी युतान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 29, + "text": "रत्नानि च महार्हाणि धनं धान्यं च पुष्कलम\nययौ तीर्थं महाबाहुर यायातं पृथिवीपते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 30, + "text": "यत्र यज्ञे ययातेस तु महाराज सरस्वती\nसर्पिः पयश च सुस्राव नाहुषस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 31, + "text": "तत्रेष्ट्वा पुरुषव्याघ्रॊ ययातिः पृथिवीपतिः\nआक्रामद ऊर्ध्वं मुदितॊ लेभे लॊकांश च पुष्कलान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 32, + "text": "ययातेर यजमानस्य यत्र राजन सरस्वती\nपरसृता परददौ कामान बराह्मणानां महात्मनाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 33, + "text": "यत्र यत्र हि यॊ विप्रॊ यान यान कामान अभीप्सति\nतत्र तत्र सरिच्छ्रेष्ठा ससर्ज सुबहून रसान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 34, + "text": "तत्र देवाः सगन्धर्वाः परीता यज्ञस्य संपदा\nविस्मिता मानुषाश चासन दृष्ट्वा तां यज्ञसंपदम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 40, + "shloka": 35, + "text": "ततस तालकेतुर महाधर्मसेतुर; महात्मा कृतात्मा महादाननित्यः\nवसिष्ठापवाहं महाभीम वेगं; धृतात्मा जितात्मा समभ्याजगाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nवसिष्ठस्यापवाहॊ वै भीमवेगः कथं नु सः\nकिमर्थं च सरिच्छ्रेष्ठा तम ऋषिं परत्यवाहयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 2, + "text": "केन चास्याभवद वैरं कारणं किं च तत परभॊ\nशंस पृष्टॊ महाप्राज्ञ न हि तृप्यामि कथ्यताम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 3, + "text": "[वै]\nविश्वामित्रस्य चैवर्षेर वसिष्ठस्य च भारत\nभृशं वैरम अभूद राजंस तपः सपर्धा कृतं महत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 4, + "text": "आश्रमॊ वै वसिष्ठस्य सथाणुतीर्थे ऽभवन महान\nपूर्वतः पश्चिमश चासीद विश्वामित्रस्य धीमतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 5, + "text": "यत्र सथाणुर महाराज तप्तवान सुमहत तपः\nयत्रास्य कर्म तद घॊरं परवदन्ति मनीषिणः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 6, + "text": "यत्रेष्ट्वा भगवान सथाणुः पूजयित्वा सरस्वतीम\nसथापयाम आस तत तीर्थं सथाणुतीर्थम इति परभॊ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 7, + "text": "तत्र सर्वे सुराः सकन्दम अभ्यषिञ्चन नराधिप\nसेनापत्येन महता सुरारिविनिबर्हणम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 8, + "text": "तस्मिन सरस्वती तीर्थे विश्वामित्रॊ महामुनिः\nवसिष्ठं चालयाम आस तपसॊग्रेण तच छृणु" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 9, + "text": "विश्वामित्र वसिष्ठौ ताव अहन्य अहनि भारत\nसपर्धां तपः कृतां तीव्रां चक्रतुस तौ तपॊधनौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 10, + "text": "तत्राप्य अधिकसंतापॊ विश्वामित्रॊ महामुनिः\nदृष्ट्वा तेजॊ वसिष्ठस्य चिन्ताम अभिजगाम ह\nतस्य बुद्धिर इयं हय आसीद धर्मनित्यस्य भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 11, + "text": "इयं सरस्वती तूर्णं मत्समीपं तपॊधनम\nआनयिष्यति वेगेन वसिष्ठं जपतां वरम\nइहागतं दविजश्रेष्ठं हनिष्यामि न संशयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 12, + "text": "एवं निश्चित्य भगवान विश्वामित्रॊ महामुनिः\nसस्मार सरितां शरेष्ठां करॊधसंरक्तलॊचनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 13, + "text": "सा धयाता मुनिना तेन वयाकुलत्वं जगाम ह\nजज्ञे चैनं महावीर्यं महाकॊपं च भामिनी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 14, + "text": "तत एनं वेपमाना विवर्णा पराञ्जलिस तदा\nउपतस्थे मुनिवरं विश्वामित्रं सरस्वती" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 15, + "text": "हतवीरा यथा नारी साभवद दुःखिता भृशम\nबरूहि किं करवाणीति परॊवाच मुनिसत्तमम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 16, + "text": "ताम उवाच मुनिः करुद्धॊ वसिष्ठं शीघ्रम आनय\nयावद एनं निहन्म्य अद्य तच छरुत्वा वयथिता नदी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 17, + "text": "साञ्जलिं तु तथा कृत्वा पुण्डरीकनिभेक्षणा\nविव्यथे सुविरूढेव लता वायुसमीरिता" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 18, + "text": "तथागतां तु तां दृष्ट्वा वेपमानां कृताञ्जलिम\nविश्वामित्रॊ ऽबरवीत करॊधॊ वसिष्ठं शीघ्रम आनय" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ भीता सरिच्छ्रेष्ठा चिन्तयाम आस भारत\nउभयॊः शापयॊर भीता कथम एतद भविष्यति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 20, + "text": "साभिगम्य वसिष्ठं तु इमम अर्थम अचॊदयत\nयद उक्ता सरितां शरेष्ठा विश्वामित्रेण धीमता" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 21, + "text": "उभयॊः शापयॊर भीता वेपमाना पुनः पुनः\nचिन्तयित्वा महाशापम ऋषिवित्रासिता भृशम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 22, + "text": "तां कृशां च विवर्णां च दृष्ट्वा चिन्ता समन्विताम\nउवाच राजन धर्मात्मा वसिष्ठॊ दविपदां वरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 23, + "text": "तराह्य आत्मानं सरिच्छ्रेष्ठे वह मां शीघ्रगामिनी\nविश्वामित्रः शपेद धि तवां मा कृथास तवं विचारणाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 24, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा कृपा शीलस्य सा सरित\nचिन्तयाम आस कौरव्य किं कृतं सुकृतं भवेत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 25, + "text": "तस्याश चिन्ता समुत्पन्ना वसिष्ठॊ मय्य अतीव हि\nकृतवान हि दयां नित्यं तस्य कार्यं हितं मया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 26, + "text": "अथ कूले सवके राजञ जपन्तम ऋषिसत्तमम\nजुह्वानं कौशिकं परेक्ष्य सरस्वत्य अभ्यचिन्तयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 27, + "text": "इदम अन्तरम इत्य एव ततः सा सरितां वरा\nकूलापहारम अकरॊत सवेन वेगेन सा सरित" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 28, + "text": "तेन कूलापहारेण मैत्रावरुणिर औह्यत\nउह्यमानश च तुष्टाव तदा राजन सरस्वतीम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 29, + "text": "पितामहस्य सरसः परवृत्तासि सरस्वति\nवयाप्तं चेदं जगत सर्वं तवैवाम्भॊभिर उत्तमैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 30, + "text": "तवम एवाकाशगा देवि मेघेषूत्सृजसे पयः\nसर्वाश चापस तवम एवेति तवत्तॊ वयम अधीमहे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 31, + "text": "पुष्टिर दयुतिस तथा कीर्तिः सिद्धिर वृद्धिर उमा तथा\nतवम एव वाणी सवाहा तवं तवय्य आयत्तम इदं जगत\nतवम एव सर्वभूतेषु वससीह चतुर्विधा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 32, + "text": "एवं सरस्वती राजन सतूयमाना महर्षिणा\nवेगेनॊवाह तं विप्रं विश्वामित्राश्रमं परति\nनयवेदयत चाभीक्ष्णं विश्वामित्राय तं मुनिम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 33, + "text": "तम आनीतं सरस्वत्या दृष्ट्वा कॊपसमन्वितः\nअथान्वेषत परहरणं वसिष्ठान्त करं तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 34, + "text": "तं तु करुद्धम अभिप्रेक्ष्य बरह्महत्या भयान नदी\nअपॊवाह वसिष्ठं तु पराचीं दिशम अतन्द्रिता\nउभयॊः कुर्वती वाक्यं वञ्चयित्वा तु गाधिजम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 35, + "text": "ततॊ ऽपवाहितं दृष्ट्वा वसिष्ठम ऋषिसत्तमम\nअब्रवीद अथ संक्रुद्धॊ विश्वामित्रॊ हय अमर्षणः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 36, + "text": "यस्मान मा तवं सरिच्छ्रेष्ठे वञ्चयित्वा पुनर गता\nशॊणितं वह कल्याणि रक्षॊ गरामणि संमतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 37, + "text": "ततः सरस्वती शप्ता विश्वामित्रेण धीमता\nअवहच छॊणितॊन्मिश्रं तॊयं संवत्सरं तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 38, + "text": "अथर्षयश च देवाश च गन्धर्वाप्सरसस तथा\nसरस्वतीं तथा दृष्ट्वा बभूवुर भृशदुःखिताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 41, + "shloka": 39, + "text": "एवं वसिष्ठापवाहॊ लॊके खयातॊ जनाधिप\nआगच्छच च पुनर मार्गं सवम एव सरितां वरा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nसा शप्ता तेन करुद्धेन विश्वामित्रेण धीमता\nतस्मिंस तीर्थवरे शुभ्रे शॊणितं समुपावहत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 2, + "text": "अथाजग्मुस ततॊ राजन राक्षसास तत्र भारत\nतत्र ते शॊणितं सर्वे पिबन्तः सुखम आसते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 3, + "text": "तृप्ताश च सुभृशं तेन सुखिता विगतज्वराः\nनृत्यन्तश च हसन्तश च यथा सवर्गजितस तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 4, + "text": "कस्य चित तव अथ कालस्य ऋषयः सतपॊ धनाः\nतीर्थयात्रां समाजग्मुः सरस्वत्यां महीपते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 5, + "text": "तेषु सर्वेषु तीर्थेषु आप्लुत्य मुनिपुंगवाः\nपराप्य परीतिं परां चापि तपॊ लुब्धा विशारदाः\nपरययुर हि ततॊ राजन येन तीर्थं हि तत तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 6, + "text": "अथागम्य महाभागास तत तीर्थं दारुणं तदा\nदृष्ट्वा तॊयं सरस्वत्याः शॊणितेन परिप्लुतम\nपीयमानं च रक्षॊभिर बहुभिर नृपसत्तम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 7, + "text": "तान दृष्ट्व राक्षसान राजन मुनयः संशितव्रताः\nपारित्राणे सरस्वत्याः परं यत्नं परचक्रिरे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 8, + "text": "ते तु सर्वे महाभागाः समागम्य महाव्रताः\nआहूय सरितां शरेष्ठाम इदं वचनम अब्रुवन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 9, + "text": "कारणं बरूहि कल्याणि किमर्थं ते हरदॊ हय अयम\nएवम आकुलतां यातः शरुत्वा पास्यामहे वयम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 10, + "text": "ततः सा सर्वम आच्चष्ट यथावृत्तं परवेपती\nदुःखिताम अथ तां दृष्ट्वा त ऊचुर वै तपॊधनाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 11, + "text": "कारणं शरुतम अस्माभिः शापाश चैव शरुतॊ ऽनघ\nकरिष्यन्ति तु यत पराप्तं सर्व एव तपॊधनाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 12, + "text": "एवम उक्त्वा सरिच्छ्रेष्ठाम ऊचुस ते ऽथ परस्परम\nविमॊचयामहे सर्वे शापाद एतां सरस्वतीम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 13, + "text": "तेषां तु वचनाद एव परकृतिस्था सरस्वती\nपरसान्न सालिला जज्ञे यथापूर्वं तथैव हि\nविमुक्ता च सरिच्छ्रेष्ठा विबभौ सा यथा पुरा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 14, + "text": "दृष्ट्वा तॊयं सरस्वत्या मुनिभिस तैस तथा कृतम\nकृताञ्जलीस ततॊ राजन राक्षसाः कषुधयार्दिताः\nऊचुस तान वै मुनी सर्वान कृपा युक्तान पुनः पुनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 15, + "text": "वयं हि कषुधिताश चैव धार्माद धीनाश च शाश्वतात\nन च नः कामकारॊ ऽयं यद वयं पापकारिणः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 16, + "text": "युष्माकं चाप्रमादेन दुष्कृतेन च कर्मणा\nपक्षॊ ऽयं वर्धते ऽसमाकं यतः सम बरह्मराक्षसाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 17, + "text": "एवं हि वैश्यशूद्राणां कषत्रियाणां तथैव च\nये बराह्मणान परद्विषान्ति ते भवन्तीह राक्षसाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 18, + "text": "आचार्यम ऋत्विजं चैव गुरुं वृद्धजनं तथा\nपराणिनॊ ये ऽवमन्यन्ते ते भवन्तीह राक्षसाः\nयॊषितां चैव पापानां यॊनिदॊषेण वर्धते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 19, + "text": "तत कुरुध्वम इहास्माकं कारुण्यं दविजसत्तमाः\nशक्ता भवन्तः सर्वेषां लॊकानाम अपि तारणे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 20, + "text": "तेषां ते मुनयः शरुत्वा तुष्टुवुस तां महानदीम\nमॊक्षार्थं रक्षसां तेषाम ऊचुः परयत मानसाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 21, + "text": "कषुत कीटावपन्नं च यच चॊच्छिष्टाशितं भवेत\nकेशावपन्नम आधूतम आरुग्णम अपि यद भवेत\nशवभिः संस्पृष्टम अन्नं च भागॊ ऽसौ रक्षसाम इह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 22, + "text": "तस्माज जञात्वा सदा विद्वान एतान्य अन्नानि वर्जयेत\nराक्षसान्नम असौ भुङ्क्ते यॊ भुङ्क्ते हय अन्नम ईदृशम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 23, + "text": "शॊधयित्वा ततस तीर्थम ऋषयस ते तपॊधनाः\nमॊक्षार्थं राक्षसानां च नदीं तां परत्यचॊदयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 24, + "text": "महर्षीणां मतं जञात्वा ततः सा सरितां वरा\nअरुणाम आनयाम आस सवां तनुं पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 25, + "text": "तस्यां ते राक्षसाः सनात्वा तनूस तयक्त्वा दिवं गताः\nअरुणायां महाराज बरह्महत्यापहा हि सा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 26, + "text": "एतम अर्थम अभिज्ञाय देवराजः शतक्रतुः\nतस्मिंस तीर्थवरे सनात्वा विमुक्तः पाप्मना किल" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 27, + "text": "[ज]\nकिमर्थं भगवाञ शक्रॊ बरह्महत्याम अवाप्तवान\nकथम अस्मिंश च तीर्थे वै आप्लुत्याकल्मशॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 28, + "text": "[वै]\nशृणुष्वैतद उपाख्यानं यथावृत्तं जनेश्वर\nयथा बिभेद समयं नमुचेर वासवः पुरा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 29, + "text": "नमुचिर वासवाद भीतः सूर्यरश्मिं समाविशत\nतेनेन्द्रः सख्यम अकरॊत समयं चेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 30, + "text": "नार्द्रेण तवा न शुष्केण न रात्रौ नापि वाहनि\nवधिष्याम्य असुरश्रेष्ठ सखे सत्येन ते शपे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 31, + "text": "एवं स कृत्वा समयं सृष्ट्वा नीहारम ईश्वरः\nचिच्छेदास्य शिरॊ राजन्न अपां फेनेन वासवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 32, + "text": "तच्छिरॊ नमुचेश छिन्नं पृष्ठतः शक्रम अन्वयात\nहे मित्रहन पाप इति बरुवाणं शक्रम अन्तिकात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 33, + "text": "एवं स शिरसा तेन चॊद्यमानः पुनः पुनः\nपितामहाय संतप्त एवम अर्थं नयवेदयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 34, + "text": "तम अब्रवील लॊकगुरुर अरुणायां यथाविधि\nइष्टॊपस्पृश देवेन्द्र बरह्महत्यापहा हि सा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 35, + "text": "इत्य उक्तः सा सरस्वत्याः कुञ्जे वै जनमेजय\nइष्ट्वा यथावद बलभिर अरुणायाम उपास्स्पृशत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 36, + "text": "स मुक्तः पाप्मना तेन बरह्महत्या कृतेन ह\nजगाम संहृष्टमनास तरिदिवं तरिदशेश्वरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 37, + "text": "शिरस तच चापि नमुचेस तत्रैवाप्लुत्य भारत\nलॊकान कामदुघान पराप्तम अक्षयान राजसत्तम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 38, + "text": "तत्राप्य उपस्पृश्य बलॊ महात्मा; दत्त्वा च दानानि पृथग्विधानि\nअवाप्य धर्मं परमार्य कर्मा; जगाम सॊमस्य महत स तीर्थम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 39, + "text": "यत्राजयद राजसूयेन सॊमः; साक्षात पुरा विधिवत पार्थिवेन्द्र\nअत्रिर धीमान विप्रमुख्यॊ बभूव; हॊता यस्मिन करतुमुख्ये महात्मा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 40, + "text": "यस्यान्ते ऽभूत सुमहान दानवानां; दैतेयानां राक्षसानां च देवैः\nस संग्रामस तारकाख्यः सुतीव्रॊ; यत्र सकन्दस तारकाख्यं जघान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 42, + "shloka": 41, + "text": "सेनापत्यं लब्धवान देवतानां; महासेनॊ यत्र दैत्यान्त कर्ता\nसाक्षाच चात्र नयवसत कार्त्तिकेयः; सदा कुमारॊ यत्र स पलक्षराजः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nसरस्वत्याः परभावॊ ऽयम उक्तस ते दविजसात्तम\nकुमारस्याभिषेकं तु बरह्मन वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 2, + "text": "यस्मिन काले च देशे च यथा च वदतां वर\nयैश चाभिषिक्तॊ भगवान विधिना येन च परभुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 3, + "text": "सकन्दॊ यथा च दैत्यानाम अकरॊत कदनं महत\nतथा मे सर्वम आचक्ष्व परं कौतूहलं हि मे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 4, + "text": "[वै]\nकुरुवंशस्य सदृशम इदं कौतूहलं तव\nहर्षाम उत्पादयत्य एतद वचॊ मे जनमेजय" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 5, + "text": "हन्त ते कथयिष्यामि शृण्वानस्य जनाधिप\nअभिषेकं कुमारस्य परभावं च महात्मनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 6, + "text": "तेजॊ माहेश्वरं सकन्नम अग्नौ परपतितं पुरा\nतत सर्वभक्षॊ भगवान नाशकद दग्धुम अक्षयम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 7, + "text": "तेनासीदति तेजस्वी दीप्तिमान हव्यहावनः\nन चैव धारयाम आस गर्भं तेजॊमयं तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 8, + "text": "सा गङ्गाम अभिसांगम्य नियॊगाद बरह्मणः परभुः\nगर्भम आहितवान दिव्यं भास्करॊपम तेजसम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 9, + "text": "अथ गङ्गापि तं गर्भम असहन्ती विधारणे\nउत्ससर्ज गिरौ रम्ये हिमवत्य अमरार्चिते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 10, + "text": "स तत्र ववृधे लॊकान आवृत्य जवलनात्मजः\nददृशुर जवलनाकारं तं गर्भम अथ कृत्तिकाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 11, + "text": "शरस्तम्बे महात्मानम अनलात्मजम ईश्वरम\nममायम इति ताः सर्वाः पुत्रार्थिन्यॊ ऽभिचक्रमुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 12, + "text": "तासां विदित्वा भावं तं मातॄणां भगवान परभुः\nपरस्नुतानां पयः षड्भिर वदनैर अपिबत तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 13, + "text": "तं परभावं समालक्ष्य तस्य बालस्य कृत्तिकाः\nपरं विस्मयम आपन्ना देव्यॊ दिव्यवपुर धराः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 14, + "text": "यत्रॊत्सृष्टः स भगवान गङ्गया गिरिमूर्धनि\nस शैलः काञ्चनः सर्वः संबभौ कुरुसत्तम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 15, + "text": "वर्धता चैव गर्भेण पृथिवी तेन रञ्जिता\nअतश च सर्वे संवृत्ता गिरयः काञ्चनाकराः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 16, + "text": "कुमारश च महावीर्यः कार्त्तिकेय इति समृतः\nगाङ्गेयः पूर्वम अभवन महायॊगबलान्वितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 17, + "text": "स देवस तपसा चैव वीर्येण च समन्वितः\nववृधे ऽतीव राजेन्द्र चन्द्रवत परियदर्शनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 18, + "text": "स तस्मिन काञ्चने दिव्ये शरस्तम्बे शरिया वृतः\nसतूयमानस तदा शेते गन्धर्वैर मुनिभिस तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 19, + "text": "तथैनम अन्वनृत्यन्त देवकन्याः सहस्रशः\nदिव्यवादित्र नृत्तज्ञाः सतुवन्त्यश चारुदर्शनाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 20, + "text": "अन्वास्ते च नदी देवं गङ्गा वै सरितां वरा\nदधार पृथिवी चैनं बिभ्रती रूपम उत्तमम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 21, + "text": "जातकर्मादिकास तस्य करियाश चक्रे बृहस्पतिः\nवेदश चैनं चतुर्मूर्तिर उपतस्थे कृताञ्जलिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 22, + "text": "धनुर्वेदश चतुष्पादः शस्त्रग्रामः ससंग्रहः\nतथैनं समुपातिष्ठात साक्षाद वाणी च केवला" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 23, + "text": "स ददर्श महावीर्यं देवदेवम उमापतिम\nशैलपुत्र्या सहासीनं भूतसंघ शतैर वृतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 24, + "text": "निकाया भूतसंघानां परंमाद्भुत दर्शनाः\nविकृता विकृताकारा विकृताभरण धवजाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 25, + "text": "वयाघ्रसिंहर्क्ष वदना बिडाल मकराननाः\nवृषदंश मुखाश चान्ये गजॊष्ट्रवदनास तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 26, + "text": "उलूक वदनाः के चिद गृध्रगॊमायुदर्शनाः\nकरौञ्चपारावत निभैर वदनै राङ्कवैर अपि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 27, + "text": "शवावित शक्यक गॊधानां खरैडक गवां तथा\nसादृशानि वपूंष्य अन्ये तत्र तत्र वयधारयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 28, + "text": "के चिच छैलाम्बुद परख्याश चक्रालात गदायुधाः\nकेच चिद अञ्जन पुञ्जाभाः के चिच छवेताचलप्रभाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 29, + "text": "सप्त मातृगणाश चैव समाजग्मुर विशां पते\nसाध्या विश्वे ऽथ मरुतॊ वसवः पितरस तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 30, + "text": "रुद्रादित्यास तथा सिद्धा भुजगां दानवाः खगाः\nबरह्मा सवयम्भूर भगवान सपुत्रः सह विष्णुना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 31, + "text": "शक्रस तथाभ्ययाद दरष्टुं कुमार वरम अच्युतम\nनारदप्रमुखाश चापि देवगन्धर्वसत्तमाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 32, + "text": "देवर्षयश च सिद्धाश च बृहस्पतिपुरॊगमाः\nऋब्भवॊ नाम वरदा देवानाम अपि देवताः\nते ऽपि तत्र समाजग्मुर यामा धामाश च सर्वशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 33, + "text": "स तु बालॊ ऽपि भगवान महायॊगबलान्वितः\nअभ्याजगाम देवेशं शूलहस्तं पिनाकिनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 34, + "text": "तम आरजन्तम आलक्ष्य शिवस्यासीन मनॊगतम\nयुगपच छैलपुत्र्याश च गङ्गायाः पावकस्य च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 35, + "text": "किं नु पूर्वम अयं बालॊ गौरवाद अभ्युपैष्यति\nअपि माम इति सर्वेषां तेषाम आसीन मनॊगतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 36, + "text": "तेषाम एतम अभिप्रायं चतुर्णाम उपलक्ष्य सः\nयुगपद यॊगम आस्थाय ससार्ज विविधास तनूः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 37, + "text": "ततॊ ऽभवच चतुर्मूर्तिः कषणेन भगवान परभुः\nसकन्दः शाखॊ विशाखश च नैगमेषश च पृष्ठतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 38, + "text": "एवं स कृत्वा हय आत्मानं चतुर्धा भगवान परभुः\nयतॊ रुद्रस ततः सकन्दॊ जगामाद्भुत दर्शनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 39, + "text": "विशाखस तु ययौ येन देवी गिरिवरात्मजा\nशाखॊ ययौ च भगवान वायुमूर्तिर विभावसुम\nनैगमेषॊ ऽगमद गङ्गां कुमारः पावकप्रभः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 40, + "text": "सर्वे भास्वरदेहास ते चत्वारः समरूपिणः\nतान समभ्ययुर अव्यग्रास तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 41, + "text": "हाहाकारॊ महान आसीद देवदानवरक्षसाम\nतद दृष्ट्वा महद आश्चर्यम अद्भुतं लॊमहर्षणम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 42, + "text": "ततॊ रुद्रश च देवी च पावकश च पितामहम\nगङ्गया सहिताः सर्वे परणिपेतुर जगत्पतिम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 43, + "text": "परणिपत्य ततस ते तु विधिवद राजपुंगव\nइदम ऊचुर वचॊ राजन कार्त्तिकेय परियेप्सया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 44, + "text": "अस्य बालस्य भगवन्न आधिपत्यं यथेप्सितम\nअस्मिन परियार्थं देवेश सादृशं दातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 45, + "text": "ततः स भगवान धीमान सर्वलॊकपितामहः\nमनसा चिन्तयाम आस किम अयं लभताम इति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 46, + "text": "ऐश्वर्याणि हि सर्वाणि देवगन्धर्वरक्षसाम\nभूतयक्षविहंगानां पन्नगानां च सर्वशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 47, + "text": "पूर्वम एवादिदेशासौ निकायेषु महात्मनाम\nसमर्थं च तम ऐश्वर्ये महामतिर अमन्यत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 48, + "text": "ततॊ मुहूर्तं स धयात्वा देवानां शरेयसि सथितः\nसेनापत्यं ददौ तस्मै सर्वभूतेषु भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 49, + "text": "सर्वदेव निकायानां ये राजानः परिश्रुताः\nतान सर्वान वयादिदेशास्मै सर्वभूतपितामहः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 50, + "text": "ततः कुमारम आदाय देवा बरह्मपुरॊगमाः\nअभिषेकार्थम आजग्मुः शैलेन्द्रं सहितास ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 51, + "text": "पुण्यां हैमवतीं देवीं सरिच्छ्रेष्ठां सरस्वतीम\nसमन्तपञ्चके या वै तरिषु लॊकेषु विश्रुता" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 43, + "shloka": 52, + "text": "तत्र तीरे सरस्वत्याः पुण्ये सर्वगुणान्विते\nनिषेदुर देवगन्धर्वाः सर्वे संपूर्णमानसाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततॊ ऽभिषेका संभारान सर्वान संभृत्य शास्त्रतः\nबृहस्पतिः समिद्धे ऽगनौ जुहावाज्यं यथाविधि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ हिमवता दत्ते मणिप्रवर शॊभिते\nदीव्य रत्नाचिते दिव्ये निषण्णः परमासने" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 3, + "text": "सर्वमङ्गल संभारैर विधिमन्त्रपुरस्कृतम\nआभिषेचनिकं दरव्यं गृहीत्वा देवता गणाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 4, + "text": "इन्द्राविष्णू महावीर्यौ सूर्याचन्द्रमसौ तथा\nधाता चैव विधाता च तथा चैवानिलानलौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 5, + "text": "पूष्णा भगेनार्यम्णा च अंशेन च विवस्वता\nरुद्रश च सहितॊ धीमान मित्रेण वरुणेन च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 6, + "text": "रुद्रैर वसुभिर आदित्यैर अश्विभ्यां च वृतः परभुः\nविश्वे देवैर मरुद्भिश च साध्यैश च पितृभिः सह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 7, + "text": "गन्धर्वैर अप्सरॊभिश च यक्षराक्षस पन्नगैः\nदेवर्षिभिर असंख्येयैस तथा बरह्मर्षिभिर वरैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 8, + "text": "वैखानसैर वालखिल्यैर वाय्वाहारैर मरीचिपैः\nभृगुभिश चाङ्गिरॊभिश च यतिभिश च महात्मभिः\nसर्वैर विद्याधरैः पुण्यैर यॊगसिद्धैस तथा वृतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 9, + "text": "पितामहः पुलस्त्यश च पुलहश च महातपाः\nअङ्गिराः कश्यपॊ ऽतरिश च मरीचिर भृगुर एव च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 10, + "text": "ऋतुर हरः परचेताश च मनुर दक्षस तथैव च\nऋतवश च गरहाश चैव जयॊतींषि च विशां पते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 11, + "text": "मूर्तिमत्यश च सरितॊ वेदाश चैव सनातनाः\nसमुद्राश च हरदाश चैव तीर्थानि विविधानि च\nपृथिवी दयौर दिशश चैव पादपाश च जनाधिप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 12, + "text": "अदितिर देव माता च हरीः शरीः सवाहा सरस्वती\nउमा शची सिनीवाली तथा चानुमतिः कुहूः\nराका च धिषणा चैव पत्न्यश चान्या दिवौकसाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 13, + "text": "हिमवांश चैव विन्ध्यश च मेरुश चानेक शृङ्गवान\nऐरावतः सानुचरः कलाः काष्टास तथैव च\nमासार्ध मासा ऋतवस तथा रात्र्यहनी नृप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 14, + "text": "उच्चैःश्रवा हयश्रेष्ठॊ नागराजश च वामनः\nअरुणॊ गरुडश चैव वृक्षाश चौषधिभिः सह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 15, + "text": "धर्मश च भगवान देवः समाजग्मुर हि संगताः\nकालॊ यमश च मृत्युश च यमस्यानुचराश च ये" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 16, + "text": "बहुलत्वाच च नॊक्ता ये विविधा देवता गणाः\nते कुमाराभिषेकार्थं समाजग्मुस ततस ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 17, + "text": "जगृहुस ते तदा राजन सर्व एव दिवौकसः\nआभिषेचनिकं भाण्डं मङ्गलानि च सर्वशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 18, + "text": "दिव्यसंभार संयुक्तैः कलशैः काञ्चनैर नृप\nसरस्वतीभिः पुण्याभिर दिव्यतॊयभिर एव तु" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 19, + "text": "अभ्यषिञ्चन कुमारं वै संप्रहृष्टा दिवौकसः\nसेनापतिं महात्मानम असुराणां भयावहम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 20, + "text": "पुरा यथा महाराज वरुणं वै जलेश्वरम\nतथाभ्यषिञ्चद भगवान बरह्मा लॊकपितामहः\nकश्यपश च महातेजा ये चान्ये नानुकीर्तिताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 21, + "text": "तस्मै बरह्मा ददौ परीतॊ बलिनॊ वातरंहसः\nकामवीर्यधरान सिद्धान महापारिषदान परभुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 22, + "text": "नन्दिषेणं लॊहिताक्षं घण्डा कर्णं च संमतम\nचतुर्थम अस्यानुचरं खयातं कुमुदमालिनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 23, + "text": "ततः सथाणुं महावेगं महापारिषडं करतुम\nमाया शतधरं कामं कामवीर्यबलान्वितम\nददौ सकन्दाय राजेन्द्र सुरारिविनिबर्हणम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 24, + "text": "स हि देवासुरे युद्धे दैत्यानां भीमकर्मणाम\nजघान दॊर्भ्यां संक्रुद्धः परयुतानि चतुर्दश" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 25, + "text": "तथा देव ददुस तस्मै सेनां नैरृतसांकुलाम\nदेवशत्रुक्षयकरीम अजय्यां विश्वरूपिणीम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 26, + "text": "जयशब्दं ततश चक्रुर देवाः सर्वे सवासवाः\nगन्धर्वयक्षा रक्षांसि मुनयः पितरस तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 27, + "text": "यमः परादाद अनुचरौ यम कालॊपमाव उभौ\nउन्माथं च परमाथं च महावीर्यौ महाद्युती" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 28, + "text": "सुभ्राजॊ भास्करश चैव यौ तौ सूर्यानुयायिनौ\nतौ सूर्यः कार्त्तिकेयाय ददौ परीतः परतापवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 29, + "text": "कैलासशृङ्गसंकाशौ शवेतमाल्यानुलेपनौ\nसॊमॊ ऽपय अनुचरौ परादान मणिं सुमणिम एव च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 30, + "text": "जवाला जिह्वं तथा जयॊतिर आत्मजाय हुताशनः\nददाव अनुचरौ शूरौ परसैन्यप्रमाथिनौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 31, + "text": "परिघं च वटं चैव भीमं च सुमहाबलम\nदहतिं दहनं चैव परचण्डौ वीर्यसंमतौ\nअंशॊ ऽपय अनुचरान पञ्च ददौ सकन्दाय धीमते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 32, + "text": "उत्क्रॊशं पङ्कजं चैव वज्रदण्डधराव उभौ\nददाव अनल पुत्राय वासवः परवीरहा\nतौ हि शत्रून महेन्द्रस्य जघ्नतुः समरे बहून" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 33, + "text": "चक्रं विक्रमकं चैव संक्रमं च महाबलम\nसकन्दाय तरीन अनुचरान ददौ विष्णुर महायशाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 34, + "text": "वर्धनं नन्दनं चैव सर्वविद्या विशारदौ\nसकन्दाय ददतुः परीताव अश्विनौ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 35, + "text": "कुन्दनं कुसुमं चैव कुमुदं च महायशाः\nडम्बराडम्बरौ चैव ददौ धाता महात्मने" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 36, + "text": "वक्रानुवक्रौ बलिनौ मेषवक्त्रौ बलॊत्कटौ\nददौ तवष्टा महामायौ सकन्दायानुचरौ वरौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 37, + "text": "सुव्रतं सत्यसंधं च ददौ मित्रॊ महात्मने\nकुमाराय महात्मानौ तपॊ विद्याधरौ परभुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 38, + "text": "सुदर्शनीयौ वरदौ तरिषु लॊकेषु विश्रुतौ\nसुप्रभं च महात्मानं शुभकर्माणम एव च\nकार्त्तिकेयाय संप्रादाद विधाता लॊकविश्रुतौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 39, + "text": "पालितकं कालिकं च महामायाविनाव उभौ\nपूषा च पार्षदौ परादात कार्त्तिकेयाय भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 40, + "text": "बलं चातिबलं चैव महावक्त्रौ महाबलौ\nपरददौ कार्त्तिकेयाय वायुर भरतसत्तम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 41, + "text": "घसं चातिघसं चैव तिमिवक्त्रौ महाबलौ\nपरददौ कार्त्तिकेयाय वरुणः सत्यसंगरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 42, + "text": "सुवर्च्चसं महात्मानं तथैवाप्य अतिवर्चसाम\nहिमवान परददौ राजन हुताशनसुताय वै" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 43, + "text": "काञ्चनं च महात्मानं मेघमालिनम एव च\nददाव आनुचरौ मेरुर अग्निपुत्राय भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 44, + "text": "सथिरं चातिस्थिरं चैव मेरुर एवापरौ ददौ\nमहात्मने ऽगनिपुत्राय महाबलपराक्रमौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 45, + "text": "उच्छ्रितं चातिशृङ्गं च महापाषाण यॊधनौ\nपरददाव अग्निपुत्राय विन्ध्यः पारिषदाव उभौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 46, + "text": "संग्रहं विग्रहं चैव समुद्रॊ ऽपि गदाधरौ\nपरददाव अग्निपुत्राय महापारिषदाव उभौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 47, + "text": "उन्मादं पुष्पदन्तं च शङ्कुकर्णं तथैव च\nपरददाव अग्निपुत्राय पार्वती शुभदर्शना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 48, + "text": "जयं महाजयं चैव नागौ जवलनसूनवे\nपरददौ पुरुषव्याघ्र वासुकिः पन्नगेश्वरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 49, + "text": "एवं साख्याश च रुद्राश च वसवः पितरस तथा\nसागराः सरितश चैव गिरयश च महाबलाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 50, + "text": "ददुः सेनागणाध्यक्षाञ शूलपट्टिशधारिणः\nदिव्यप्रहरणॊपेतान नानावेषविभूषितान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 51, + "text": "शृणु नामानि चान्येषां ये ऽनये सकन्दस्य सैनिकाः\nविविधायुधसंपन्नाश चित्राभरण वर्मिणः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 52, + "text": "शङ्कुकर्णॊ निकुम्भश च पद्मः कुमुद एव च\nअनन्तॊ दवादश भुजस तथा कृष्णॊपकृष्णकौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 53, + "text": "दरॊण शरवाः कपिस्कन्धः काञ्चनाक्षॊ जलं धमः\nअक्षसंतर्जनॊ राजन कुनदीकस तमॊ ऽभरकृत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 54, + "text": "एकाक्षॊ दवादशाक्षश च तथैवैक जटः परभुः\nसहस्रबाहुर विकटॊ वयाघ्राक्षः कषितिकम्पनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 55, + "text": "पुण्यनामा सुनामा च सुवक्त्रः परियदर्शनः\nपरिश्रुतः कॊक नदः परिय माल्यानुलेपनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 56, + "text": "अजॊदरॊ गजशिराः सकन्धाक्षः शतलॊचनः\nजवाला जिह्वः करालश च सितकेशॊ जटी हरिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 57, + "text": "चतुर्दंष्ट्रॊ ऽषट जिह्वश च मेघनादः पृथुश्रवाः\nविद्युद अक्षॊ धनुर वक्त्रॊ जठरॊ मारुताशनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 58, + "text": "उदराक्षॊ झषाक्षश च वज्रनाभॊ वसु परभः\nसमुद्रवेगॊ राजेन्द्र शैलकम्पी तथैव च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 59, + "text": "पुत्र मेषः परवाहश च तथा नन्दॊपनन्दकौ\nधूम्रः शवेतः कलिङ्गश च सिद्धार्थॊ वरदस तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 60, + "text": "परियकश चैव नन्दश च गॊनन्दश च परतापवान\nआनन्दश च परमॊदश च सवस्तिकॊ धरुवकस तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 61, + "text": "कषेमवापः सुजातश च सिद्धयात्रश च भारत\nगॊव्रजः कनकापीडॊ महापारिषदेश्वरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 62, + "text": "गायनॊ हसनश चैव बाणः खड्गश च वीर्यवान\nवैताली चातिताली च तथा कतिक वातिकौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 63, + "text": "हंसजः पङ्कदिग्धाङ्गः समुद्रॊन्मादनश च ह\nरणॊत्कटः परहासश च शवेतशीर्षश च नन्दकः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 64, + "text": "कालकण्ठः परभासश च तथा कुम्भाण्डकॊ ऽपरः\nकालकाक्षः सितश चैव भूतलॊन्मथनस तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 65, + "text": "यज्ञवाहः परवाहश च देव याजी च सॊमपः\nसजालश च महातेजाः करथ कराथौ च भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 66, + "text": "तुहनश च तुहानश च चित्रदेवश च वीर्यवान\nमधुरः सुप्रसादश च किरीटी च महाबलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 67, + "text": "वसवॊ मधुवर्णश च कलशॊदर एव च\nधमन्तॊ मन्मथकरः सूचीवक्त्रश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 68, + "text": "शवेतवक्त्रः सुवक्त्रश च चारु वक्त्रश च पाण्डुरः\nदण्डबाहुः सुबाहुश च रजः कॊकिलकस तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 69, + "text": "अचलः कनकाक्षश च बालानाम अयिकः परभुः\nसंचारकः कॊक नदॊ गृध्रवक्त्रश च जम्बुकः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 70, + "text": "लॊहाश वक्त्रॊ जठरः कुम्भवक्त्रश च कुण्डकः\nमद्गुग्रीवश च कृष्णौजा हंसवक्त्रश च चन्द्र भाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 71, + "text": "पाणिकूर्मा च शम्बूकः पञ्चवक्त्रश च शिक्षकः\nचाष वक्त्रश च जम्बूकः शाकवक्त्रश च कुण्डकः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 72, + "text": "यॊगयुक्ता महात्मानः सततं बराह्मण परियाः\nपैतामहा महात्मानॊ महापारिषदाश च ह\nयौवनस्थाश च बालाश च वृद्धाश च जनमेजय" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 73, + "text": "सहस्रशः पारिषदाः कुमारम उपतस्थिरे\nवक्त्रैर नानाविधैर ये तु शृणु ताञ जनमेजय" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 74, + "text": "कूर्मकुक्कुटवक्त्राश च शशॊलूक मुखास तथा\nखरॊष्ट्रवदनाश चैव वराहवदनास तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 75, + "text": "मनुष्यमेष वक्त्राश च सृगालवदनास तथा\nभीमा मकर वक्त्राश च शिशुमार मुखास तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 76, + "text": "मार्जारशशवक्त्राश च दीर्घवक्त्राश च भारत\nनकुलॊलूक वत्राश च शववाक्त्राश च तथापरे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 77, + "text": "आखु बभ्रुक वक्त्रश च मयूरवदनास तथा\nमत्स्यमेषाननाश चान्ये अजावि महिषाननाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 78, + "text": "ऋक्षशार्दूल वक्त्राश च दवीपिसिंहाननास तथा\nभीमा गजाननाश चैव तथा नक्रमुखाः परे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 79, + "text": "गरुडाननाः खड्गमुखा वृककाकमुखास तथा\nगॊखरॊष्ट्र मुखाश चान्ये वृषदंश मुखास तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 80, + "text": "महाजठर पादाङ्गास तारकाक्शाश च भारत\nपारावत मुखाश चान्ये तथा वृषमुखाः परे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 81, + "text": "कॊकिला वदनाश चान्ये शयेनतित्तिरिकाननाः\nकृकलास मुखाश चैव विरजॊऽमबरधारिणः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 82, + "text": "वयालवक्त्राः शूलमुखाश चण्डवक्त्राः शताननाः\nआशीविषाश चीरधरा गॊनासावरणास तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 83, + "text": "सथूलॊदराः कृशाङ्गाश च सथूलाङ्गश च कृशॊदराः\nहरस्वग्रीवा महाकर्णा नानाव्यालविभूषिताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 84, + "text": "गजेन्द्र चर्म वसनास तथा कृष्णाजिनाम्बराः\nसकन्धे मुखा महाराज तथा हय उदरतॊ मुखाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 85, + "text": "पृष्ठे मुखा हनुमुखास तथा जङ्घा मुखा अपि\nपार्श्वाननाश च बहवॊ नानादेशमुखास तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 86, + "text": "तथा कीट पतंगानां सदृशास्या गणेश्वराः\nनानाव्यालमुखाश चान्ये बहु बाहुशिरॊ धराः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 87, + "text": "नानावृक्षभुजाः केच चित कटि शीर्षास तथापरे\nभुजंगभॊग वदना नानागुल्मनिवासिनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 88, + "text": "चीरसंवृत गात्राश च तथा फलकवाससः\nनानावेषधराश चैव चर्म वासस एव च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 89, + "text": "उष्णीषिणॊ मुकुटिनः कम्बुग्रीवाः सुवर्चसः\nकिरीटिनः पञ्च शिखास तथा कठिन मूर्धजाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 90, + "text": "तरिशिठा दविशिखाश चैव तथा सप्त शिखाः परे\nशिखण्डिनॊ मुकुटिनॊ मुण्डाश च जटिलास तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 91, + "text": "चित्रमाल्यधराः केच चित केच चिद रॊमाननास तथा\nदिव्यमाल्याम्बरधराः सततं परियविग्रहाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 92, + "text": "कृष्णा निर्मांस वक्त्राश च दीर्घपृष्टा निरूदराः\nसथूलपृष्ठा हरस्वपृष्ठाः परलम्बॊदर मेहनाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 93, + "text": "महाभुजा हरस्वभुजा हरस्वगात्रश च वामनाः\nकुब्जाश च दीर्घजङ्घाश च हस्तिकर्ण शिरॊधराः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 94, + "text": "हस्तिनासाः कूर्मनासा वृकनासास तथापरे\nदीर्घौष्ठा दीर्घजिह्वाश च विकराला हय अधॊमुखाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 95, + "text": "महादंष्ट्रा हरस्वदंष्ट्राश चतुर्दंष्ट्रास तथापरे\nवारणेन्द्र निभाश चान्ये भीमा राजन सहस्रशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 96, + "text": "सुविभक्तशरीराश च दीप्तिमन्तः सवलंकृताः\nपिङ्गाक्षाः शङ्कुकर्णाश च वक्रनासाश च भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 97, + "text": "पृथु दंष्ट्रामहा दंष्ट्राः सथूलौष्ठा हरि मूर्धजाः\nनाना पादौष्ठ दंष्ट्राश च नाहा हस्तशिरॊ धराः\nनाना वर्मभिर आच्छन्ना नाना भाषाश च भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 98, + "text": "कुशला देशभाषासु जल्पन्तॊ ऽनयॊन्यम ईश्वराः\nहृष्टाः परिपतन्ति सम महापारिषदास तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 99, + "text": "दीर्घग्रीवा दीर्घनखा दीर्घपादशिरॊ भुजाः\nपिङ्गाक्षा नीलकण्ठाश च लम्बकर्णाश च भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 100, + "text": "वृकॊदर निभाश चैव के चिद अञ्जनसंनिभाः\nशवेताङ्गा लॊहितग्रीवाः पिङ्गाक्षाश च तथापरे\nकल्माषा बहवॊ राजंश चित्रवर्णाश च भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 101, + "text": "चामरापीडक निभाः शवेतलॊहित राजयः\nनानावर्णाः सवर्णाश च मयूरसदृशप्रभाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 102, + "text": "पुनः परहरणान्य एषां कीर्त्यमानानि मे शृणु\nशेषैः कृतं पारिषदैर आयुधानां परिग्रहम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 103, + "text": "पाशॊद्यत कराः के चिद वयादितास्याः खराननाः\nपृथ्व अक्षा नीलकण्ठाश च तथा परिघबाहवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 104, + "text": "शतघ्नी चक्रहस्ताश च तथा मुसलपाणयः\nशूलासिहस्ताश च तथा महाकाया महाबलाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 105, + "text": "गदा भुशुण्डि हस्ताश च तथा तॊमरपाणयः\nअसि मुद्गरहस्ताश च दण्डहस्ताश च भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 106, + "text": "आयुधैर विविधैर घॊरैर महात्मानॊ महाजवाः\nमहाबला महावेगा महापारिषदास तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 107, + "text": "अभिषेकं कुमारस्य दृष्ट्वा हृष्टा रणप्रियाः\nघण्टाजालपिनद्धाङ्गा ननृतुस ते महौजसः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 108, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ महापारिषदा नृप\nउपतस्थुर महात्मानं कार्त्तिकेयं यशस्विनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 109, + "text": "दिव्याश चाप्य आन्तरिक्षाश च पार्थिवाश चानिलॊपमाः\nवयादिष्टा दैवतैः शूराः सकन्दस्यानुचराभवन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 44, + "shloka": 110, + "text": "तादृशानां सहस्राणि परयुतान्य अर्बुदानि च\nअभिषिक्तं महात्मानं परिवार्यॊपतस्थिरे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nशृणु मातृगणान राजन कुमारानुचरान इमान\nकीर्त्यमानान मया वीर सपत्नगणसूदनान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 2, + "text": "यशस्विनीनां मातॄणां शृणु नामानि भारत\nयाभिर वयाप्तास तरयॊ लॊकाः कल्याणीभिश चराचराः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 3, + "text": "परभावती विशालाक्षी पलिता गॊनसी तथा\nशरीमती बहुला चैव तथैव बहुपुत्रिका" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 4, + "text": "अप्सु जाता च गॊपाली बृहद अम्बालिका तथा\nजयावती मालतिका धरुवरत्ना भयंकरी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 5, + "text": "वसु दामा सुदामा च विशॊका नन्दिनी तथा\nएकचूडा महाचूडा चक्रनेमिश च भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 6, + "text": "उत्तेजनी जयत्सेना कमलाक्ष्य अथ शॊभना\nशत्रुंजया तथा चैव करॊधना शलभी खरी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 7, + "text": "माधवी शुभवक्त्रा च तीर्थनेमिश च भारत\nगीतप्रिया च कल्याणी कद्रुला चामिताशना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 8, + "text": "मेघस्वना भॊगवती सुभ्रूश च कनकावती\nअलाताक्षी वीर्यवती विद्युज्जिह्वा च भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 9, + "text": "पद्मावती सुनक्षत्रा कन्दरा बहुयॊजना\nसंतानिका च कौरव्य कमला च महाबला" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 10, + "text": "सुदामा बहु दामा च सुप्रभा च यशस्विनी\nनृत्यप्रिया च राजेन्द्र शतॊलूखल मेखला" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 11, + "text": "शतघण्टा शतानन्दा भग नन्दा च भागिनी\nवपुष्मती चन्द्र शीता भद्र काली च भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 12, + "text": "संकारिका निष्कुटिका भरमा चत्वरवासिनी\nसुमङ्गला सवस्तिमती वृद्धिकामा जय परिया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 13, + "text": "धनदा सुप्रसादा च भवदा च जलेश्वरी\nएडी भेडी सुमेडी च वेताल जननी तथा\nकण्डूतिः कालिका चैव देव मित्रा च भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 14, + "text": "लम्बसी केतकी चैव चित्रसेना तहा बला\nकुक्कुटिका शङ्खनिका तथा जर्जरिका नृप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 15, + "text": "कुण्डारिका कॊकलिका कण्डरा च शतॊदरी\nउत्क्राथिनी जरेणा च महावेगा च कङ्कणा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 16, + "text": "मनॊजवा कण्टकिनी परघसा पूतना तथा\nखशया चुर्व्युटिर वामा करॊशनाथ तडित परभा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 17, + "text": "मण्डॊदरी च तुण्डा च कॊटरा मेघवासिनी\nसुभगा लम्बिनी लम्बा वसु चूडा विकत्थनी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 18, + "text": "ऊर्ध्ववेणी धरा चैव पिङ्गाक्षी लॊहमेखला\nपृथु वक्त्रा मधुरिका मधु कुम्भा तथैव च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 19, + "text": "पक्षालिका मन्थनिका जरायुर जर्जरानना\nखयाता दहदहा चैव तथा धमधमा नृप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 20, + "text": "खण्डखण्डा च राजेन्द्र पूषणा मणिकुण्डला\nअमॊचा चैव कौरव्य तथा लम्बपयॊधरा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 21, + "text": "वेणुवीणा धरा चैव पिङ्गाक्षी लॊहमेखला\nशशॊलूक मुखी कृष्णा खरजङ्घा महाजवा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 22, + "text": "शिशुमार मुखी शवेता लॊहिताक्षी विभीषणा\nजटालिका कामचरी दीर्घजिह्वा बलॊत्कटा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 23, + "text": "कालेडिका वामनिका मुकुटा चैव भारत\nलॊहिताक्षी महाकाया हरि पिण्डी च भूमिप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 24, + "text": "एकाक्षरा सुकुसुमा कृष्ण कर्णी च भारत\nकषुर कर्णी चतुष्कर्णी कर्णप्रावरणा तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 25, + "text": "चतुष्पथ निकेता च गॊकर्णी महिषानना\nखरकर्णी महाकर्णी भेरी सवनमहास्वना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 26, + "text": "शङ्खकुम्भ सवना चैव भङ्गदा च महाबला\nगणा च सुगणा चैव तथाभीत्य अथ कामदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 27, + "text": "चतुष्पथ रता चैव भूरि तीर्था अन्यगॊचरा\nपशुदा वित्तदा चैव सुखदा च महायशाः\nपयॊदा गॊमहिषदा सुविषाणा च भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 28, + "text": "परतिष्ठा सुप्रतिष्ठा च रॊचमाना सुरॊचना\nगॊकर्णी च सुकर्णीच ससिरा सथेरिका तथा\nएकचक्रा मेघरवा मेघमाला विरॊचना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 29, + "text": "एताश चान्याश च बहवॊ मातरॊ भरतर्षभ\nकार्त्तिकेयानुयायिन्यॊ नानारूपाः सहस्रशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 30, + "text": "दीर्घनख्यॊ दीर्घदन्त्यॊ दीर्घतुण्ड्यश च भारत\nसरला मधुराश चैव यौवनस्थाः सवलंकृताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 31, + "text": "माहात्म्येन च संयुक्ताः कामरूपधरास तथा\nनिर्मांस गात्र्यः शवेताश च तथा काञ्चनसंनिभाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 32, + "text": "कृष्णमेघनिभाश चान्या धूम्राश च भरतर्षभ\nअरुणाभा महाभागा दीर्घकेश्यः सिताम्बराः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 33, + "text": "ऊर्ध्ववेणी धराश चैव पिङ्गाक्ष्यॊ लम्बमेखलाः\nलम्बॊदर्यॊ लम्बकर्णास तथा लम्बपरॊ धराः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 34, + "text": "ताम्राक्ष्यस ताम्रवर्णाश च हर्यक्ष्यश च तथापरे\nवरदाः कामचारिण्यॊ नित्यप्रमुदितास तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 35, + "text": "याम्यॊ रौद्र्यस तथा सौम्याः कौबेर्यॊ ऽथ महाबलाः\nवारुण्यॊ ऽथ च माहेन्द्र्यस तथाग्नेय्यः परंतप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 36, + "text": "वायव्यश चाथ कौमार्यॊ बराह्म्यश च भरतर्षबः\nरूपेणाप्सरसां तुल्या जवे वायुसमास तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 37, + "text": "परपुष्टॊपमा वाक्ये तथर्द्ध्या धनदॊपमाः\nशक्र वीर्यॊपमाश चैव दीप्त्या वह्नि समास तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 38, + "text": "वृक्षचत्वरवासिन्यश चतुष्पथ निकेतनाः\nगुहा शमशानवासिन्यः शैलप्रस्रवणालयाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 39, + "text": "नानाभरणधारिण्यॊ नाना माल्याम्बरास तथा\nनाना विच्चित्र वेषाश च नाना भाषास तथैव च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 40, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ गणाः शत्रुभयं कराः\nअनुजग्मुर महात्मानं तरिदशेन्द्रस्य संमते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 41, + "text": "ततः शक्त्यस्त्रम अददद भगवान पाकशासनः\nगुहाय राजशार्दूल विनाशाय सुरद्विषाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 42, + "text": "महास्वनां महाघण्टां दयॊतमानां सितप्रभाम\nतरुणादित्यवर्णां च पताकां भरतर्षभ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 43, + "text": "ददौ पशुपतिस तस्मै सर्वभूतमहाचमूम\nउग्रां नानाप्रहरणां तपॊ वीर्यबलान्विताम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 44, + "text": "विष्णुर ददौ वैजयन्तीं मालां बलविवर्धिनीम\nउमा ददौ चारजसी वाससी सूर्यसप्रभे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 45, + "text": "गङ्गां कमण्डलुं दिव्यम अमृतॊद्भवम उत्तमम\nददौ परीत्या कुमाराय दण्डं चैव बृहस्पतिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 46, + "text": "गरुडॊ दयितं पुत्रं मयूरं चित्रबर्हिणम\nअरुणस ताम्रचूडं च परददौ चरणायुधम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 47, + "text": "पशं तु वरुणॊ राजा बलवीर्यसमन्वितम\nकृष्णाजिनं तथा बरह्मा बरह्मण्याय ददौ परभुः\nसमरेषु जयं चैव परददौ लॊकभावनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 48, + "text": "सेनापत्यम अनुप्राप्य सकान्दॊ देवगणस्य ह\nशुशुभे जवलितॊ ऽरचिष्मान दवितीया इव पावकः\nततः पारिषदैश चैव मातृभिश च समन्वितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 49, + "text": "सा सेना नैरृती भीमा सघण्टॊच्छ्रितकेतना\nसभेरी शङ्खमुरजा सायुधा सपताकिनी\nशारदी दयौर इवाभाति जयॊतिर्भिर उपशॊभिता" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 50, + "text": "ततॊ देव निकायास ते भूतसेना गणास तथा\nवादयाम आसुर अव्यग्रा भेरीशङ्खांश च पुष्कलान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 51, + "text": "पटहाञ झर्झरांश चैव कृकचान गॊविषाणिकान\nआडम्बरान गॊमुखांश चडिडिमांश च महास्वनान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 52, + "text": "तुष्टुवुस ते कुमारं च सर्वे देवाः सवासवाः\nजगुश च देवगन्धर्वा ननृतुश चाप्सरॊगणाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 53, + "text": "ततः परीतॊ महासेनस तरिदशेभ्यॊ वरं ददौ\nरिपून हन्तास्मि समरे ये वॊ वधचिकीर्षवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 54, + "text": "परतिगृह्य वरं देवास तस्माद विबुधसत्तमात\nपरीतात्मानॊ महात्मानॊ मेनिरे निहतान रिपून" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 55, + "text": "सर्वेषां भूतसांघानां हर्षान नादः समुत्थितः\nअपूरयत लॊकांस तरीन वरे दत्ते महात्मना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 56, + "text": "स निर्ययौ महासेनॊ महत्या सेनया वृतः\nवधाय युधि दैत्यानां रक्षार्थं च दिवौकसाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 57, + "text": "वयवसायॊ जयॊ धर्मः सिद्धिर लक्ष्मीर धृतिः समृतिः\nमहासेनस्य सैन्यानाम अग्रे जग्मुर नराधिप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 58, + "text": "स तया भीमया देवः शूलमुद्गर हस्तया\nगदामुसलनाराचशक्तितॊमर हस्तया\nदृप्तसिंहनिनादिन्या विनद्य परययौ गुहः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 59, + "text": "तं दृष्ट्वा सर्वदैतेया राक्षसा दानवास तथा\nवयद्रवन्त दिशः सर्वा भयॊद्विग्नाः समन्ततः\nअभ्यद्रवन्त देवास तान विविधायुधपाणयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 60, + "text": "दृष्ट्वा च स ततः करुद्धः सकन्दस तेजॊबलान्वितः\nशक्त्यस्त्रं भगवान भीमं पुनः पुनर अवासृजत\nआदधच चात्मनस तेजॊ हविषेद्ध इवानलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 61, + "text": "अभ्यस्यमाने शक्त्यस्त्रे सकन्देनामित तेजसा\nउल्का जवाला महाराज पपात वसुधातले" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 62, + "text": "संह्रादयन्तश च तथा निर्घाताश चापतन कषितौ\nयथान्त कालसमये सुघॊराः सयुस तथा नृप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 63, + "text": "कषिप्ता हय एका तथा शक्तिः सुघॊरानल सूनुना\nततः कॊट्यॊ विनिष्पेतुः शक्तीनां भरतर्षभ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 64, + "text": "स शक्त्यस्त्रेण संग्रामे जघान भगवान परभुः\nदैत्येन्द्रं तारकं नाम महाबलपराक्रमम\nवृतं दैत्यायुतैर वीरैर बलिभिर दशभिर नृप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 65, + "text": "महिषं चाष्टभिः पद्मैर वृतं संख्ये निजघ्निवान\nतरिपादं चायुत शतैर जघान दशभिर वृतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 66, + "text": "हरदॊदरं निखर्वैश च वृतं दशभिर ईश्वरः\nजघानानुचरैः सार्धं विविधायुधपाणिभिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 67, + "text": "तत्राकुर्वन्त विपुलं नाद्दं वध्यत्सु शत्रुषु\nकुमारानुचरा राजन पूरयन्तॊ दिशॊ दश" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 68, + "text": "शक्त्यस्त्रस्य तु राजेन्द्र ततॊ ऽरचिर्भिः समन्ततः\nदग्धाः सहस्रशॊ दैत्या नादैः सकन्दस्य चापरे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 69, + "text": "पताकयावधूताश च हताः के चित सुरद्विषः\nकेच्चीद घण्टा रव तरस्ता निपेतुर वसुधातले\nके चित परहरणैश छिन्ना विनिपेतुर गतासवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 70, + "text": "एवं सुरद्विषॊ ऽनेकान बलवान आततायिनः\nजघान समरे वीरः कार्त्तिकेयॊ महाबलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 71, + "text": "बाणॊ नामाथ दैतेयॊ बलेः पुत्रॊ महाबलः\nकरौञ्चं पर्वतम आसाद्य देवसंघान अबाधत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 72, + "text": "तम अभ्ययान महासेनः सुरशत्रुम उदारधीः\nस कार्त्तिकेयस्य भयात करौञ्चं शरणम एयिवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 73, + "text": "ततः करौञ्चं महामन्युः करौञ्चनाद निनादितम\nशक्त्या बिभेद भगवान कार्त्तिकेयॊ ऽगनिदत्तया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 74, + "text": "सशाल सकन्धसरलं तरस्तवानरवारणम\nपुलिनत्रस्त विहगं विनिष्पतित पन्नगम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 75, + "text": "गॊलाङ्गूरर्क्ष संघैश च दरवद्भिर अनुनादितम\nकुरङ्ग गतिनिर्घॊषम उद्भ्रान्तसृमराचितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 76, + "text": "विनिष्पतद्भिः शरभैः सिंहैश च सहसा दरुतैः\nशॊच्याम अपि दशां पराप्तॊ रराजैव स पर्वतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 77, + "text": "विद्याधराः समुत्पेतुस तस्य शृङ्गनिवासिनः\nकिंनराश च समुद्विग्नाः शक्तिपात रवॊद्धताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 78, + "text": "ततॊ दैत्या विनिष्पेतुः शतशॊ ऽथ सहस्रशः\nपरदीप्तात पर्वतश्रेष्ठाद विचित्राभरण सरजः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 79, + "text": "तान निजघ्नुर अतिक्रम्य कुमारानुचरा मृधे\nबिभेद शक्त्या करौञ्चं च पावकिः परवीरहा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 80, + "text": "बहुधा चैकधा चैव कृत्वात्मानं महात्मना\nशक्तिः कषिप्ता रणे तस्य पाणिम एति पुनः पुनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 81, + "text": "एवं परभावॊ भगवान अतॊ भूयश च पावकिः\nकरौञ्चस तेन विनिर्भिन्नॊ दैत्याश च शतशॊ हताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 82, + "text": "ततः स भगवान देवॊ निहत्य विबुधद्विषः\nसभाज्यमानॊ विबुधैः परं हर्षम अवाप ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 83, + "text": "ततॊ दुन्दुभयॊ राजन नेदुः शङ्खाश च भारत\nमुमुचुर देव यॊषाश च पुष्पवर्षम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 84, + "text": "दिव्यगन्धम उपादाय ववौ पुण्यश च मारुतः\nगन्धर्वास तुष्टुवुश चैनं यज्वानश च महर्षयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 85, + "text": "के चिद एनं वयवस्यन्ति पितामहसुतं परभुम\nसनत्कुमारं सर्वेषां बरह्मयॊनिं तम अग्रजम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 86, + "text": "के चिन महेश्वर सुतं के चित पुत्रं विभावसॊः\nउमायाः कृत्तिकानां च गङ्गायाश च वदन्त्य उत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 87, + "text": "एकधा च दविधा चैव चतुर्धा च महाबलम\nयॊगिनाम ईश्वरं देवं शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 88, + "text": "एतत ते कथितं राजन कार्त्तिकेयाभिषेचनम\nशृणु चैव सरस्वत्यास तीर्थवंशस्य पुण्यताम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 89, + "text": "बभूव तीर्थप्रवरं हतेषु सुरशत्रुषु\nकुमारेण महाराज तरिविष्टपम इवापरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 90, + "text": "ऐश्वर्याणि च तत्रस्थॊ ददाव ईशः पृथक पृथक\nतदा नैरृतमुख्येभ्यस तरैलॊक्ये पावकात्मजः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 91, + "text": "एवं स भगवांस तस्मिंस तीर्थे दैत्य कुलान्तकः\nअभिषिक्तॊ महाराज देव सेनापतिः सुरैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 92, + "text": "औजसं नाम तत तीर्थं यत्र पूर्वम अपां पतिः\nअभिषिक्तः सुरगणैर वरुणॊ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 93, + "text": "तस्मिंस तीर्थवरे सनात्वा सकन्दं चाभ्यर्च्य लाङ्गली\nबराह्मणेभ्यॊ ददौ रुक्मं वासांस्य आभरणानि च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 94, + "text": "उषित्वा रजनीं तत्र माधवः परवीरहा\nपूज्य तीर्थवरं तच च सपृष्ट्वा तॊयं च लाङ्गली\nहृष्टः परीतमनाश चैव हय अभवन माधवॊत्तमः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 45, + "shloka": 95, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं यन मां तवं परिपृच्छसि\nयथाभिषिक्तॊ भगवान सकन्दॊ देवैः समागतैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nअत्यद्भुतम इदं बरह्मञ शरुतवान अस्मि तत्त्वतः\nअभिषेकं कुमारस्य विस्तरेण यथाविधि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 2, + "text": "यच छरुत्वा पूतम आत्मानं विजानामि तपॊधन\nपरहृष्टानि च रॊमाणि परसन्नं च मनॊ मम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 3, + "text": "अभिषेकं कुमारस्य दैत्यानां च वधं तथा\nशरुत्वा मे परमा परीतिर भूयः कौतूहलं हि मे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 4, + "text": "अपां पतिः कथं हय अस्मिन्न अभिषिक्तः सुरासुरैः\nतन मे बरूहि महाप्राज्ञ कुशलॊ हय असि सत्तम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 5, + "text": "[वै]\nशृणु राजन्न इदं चित्रं पूर्वकल्पे यथातथम\nआदौ कृतयुगे तस्मिन वर्तमाने यथाविधि\nवरुणं देवताः सर्वाः समेत्येदम अथाब्रुवन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 6, + "text": "यथास्मान सुरराट शक्रॊ भयेभ्यः पाति सर्वदा\nतथा तवम अपि सर्वासां सरितां वै पतिर भव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 7, + "text": "वासश च ते सदा देवसागरे मकरालये\nसमुद्रॊ ऽयं तव वशे भविष्यति नदीपतिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 8, + "text": "सॊमेन सार्धं च तव हानि वृद्धी भविष्यतः\nएवम अस्त्व इति तान देवान वरुणॊ वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 9, + "text": "समागम्य ततः सर्वे वरुणं सागरालयम\nअपां पतिं परचक्रुर हि विधिदृष्टेन कर्मणा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 10, + "text": "अभिषिच्य ततॊ देवा वरुणं यादसां पति\nजग्मुः सवान्य एव सथानानि पूजयित्वा जलेश्वरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 11, + "text": "अभिषिक्तस ततॊ देवैर वरुणॊ ऽपि महायशाः\nसरितः सागरांश चैव नदांश चैव सरांसि च\nपालयाम आस विधिना यथा देवाञ शतक्रतुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 12, + "text": "ततस तत्राप्य उपस्पृश्य दत्त्वा च विविधं वसु\nअग्नितीर्थं महाप्राज्ञः स जगाम परलम्बहा\nनष्टॊ न दृश्यते यत्र शमी गर्भे हुताशनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 13, + "text": "लॊकालॊक विनाशे च परादुर्भूते तदानघ\nउपतस्थुर महात्मानं सर्वलॊकपितामहम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 14, + "text": "अग्निः परनष्टॊ भगवान कारणं च न विद्महे\nसर्वलॊकक्षयॊ मा भूत संपादयतु नॊ ऽनलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 15, + "text": "[ज]\nकिमर्थं भगवान अग्निः परनष्टॊ लॊकभावनः\nविज्ञातश च कथं देवैस तन ममाचक्ष्व तत्त्वतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 16, + "text": "[वै]\nभृगॊः शापाद भृशं भीतॊ जातवेदाः परतापवान\nशमी गर्भम अथासाद्य ननाश भगवांस ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 17, + "text": "परनष्टे तु तदा वह्नौ देवाः सर्वे सवासवाः\nअन्वेषन्त तदा नष्टं जवलनं भृशदुःखिताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ ऽगनितीर्थम आसाद्य शमी गर्भस्थम एव हि\nददृशुर जवलनं तत्र वसमानं यथाविधि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 19, + "text": "देवाः सर्वे नरव्याघ्र बृहस्पतिपुरॊगमाः\nजवलनं तं समासाद्य परीताभूवन सवासवाः\nपुनर यथागतं जग्मुः सर्वभक्षश च सॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 20, + "text": "भृगॊः शापान महीपाल यद उक्तं बरह्मवादिना\nतत्राप्य आप्लुत्य मतिमान बरह्मयॊनिं जगाम ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 21, + "text": "ससर्ज भगवान यत्र सर्वलॊकपितामहः\nतत्राप्लुत्य ततॊ बरह्मा सह देवैः परभुः पुरा\nससर्ज चान्नानि तथा देवतानां यथाविधि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 22, + "text": "तत्र सनात्वा च दत्त्वा च वसूनि विविधानि च\nकौबेरं परययौ तीर्थं तत्र तप्त्वा महत तपः\nधनाधिपत्यं संप्राप्तॊ राजन्न ऐलबिलः परभुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 23, + "text": "तत्रस्थम एव तं राजन धनानि निधयस तथा\nउपतस्थुर नरश्रेष्ठ तत तीर्थं लाङ्गली ततः\nगत्वा सनात्वा च विधिवद बराह्मणेभ्यॊ धनं ददौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 24, + "text": "ददृशे तत्र तत सथानं कौबेरे काननॊत्तमे\nपुरा यत्र तपस तप्तं विपुलं सुमहात्मना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 25, + "text": "यत्र राज्ञा कुबेरेण वरा लब्धाश च पुष्कलाः\nधनाधिपत्यं सख्यं च रुद्रेणामित तेजसा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 26, + "text": "सुरत्वं लॊकपालत्वं पुत्रं च नलकूबरम\nयत्र लेभे महाबाहॊ धनाधिपतिर अञ्जसा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 27, + "text": "अभिषिक्तश च तत्रैव समागम्य मरुद्गणैः\nवाहनं चास्य तद दत्तं हंसयुक्तं मनॊरमम\nविमानं पुष्पकं दिव्यं नैरृतैश्वर्यम एव च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 28, + "text": "तत्राप्लुत्य बलॊ राजन दत्त्वा दायांश च पुष्कलान\nजगाम तवरितॊ रामस तीर्थं शवेतानुलेपनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 46, + "shloka": 29, + "text": "निषेवितं सर्वसत्त्वैर नाम्ना बदर पाचनम\nनानर्तुक वनॊपेतं सदा पुष्पफलं शुभम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततस तीर्थवरं रामॊ ययौ बदर पाचनम\nतपस्विसिद्धचरितं यत्र कन्या धृतव्रता" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 2, + "text": "भरद्वाजस्य दुहिता रूपेणाप्रतिमा भुवि\nसरुचावती नाम विभॊ कुमारी बरह्मचारिणी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 3, + "text": "तपश चचार सात्युग्रं नियमैर बहुभिर नृप\nभर्ता मे देवराजः सयाद इति निश्चित्य भामिनी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 4, + "text": "समास तस्या वयतिक्रान्ता बह्व्यः कुरुकुलॊद्वह\nचरन्त्या नियमांस तांस तान सत्रीभिस तीव्रान सुदुश्चरान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 5, + "text": "तस्यास तु तेन वृत्तेन तपसा च विशां पते\nभक्त्या च भगवान परीतः परया पाकशासनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 6, + "text": "आजगामाश्रमं तस्यास तरिदशाधिपतिः परभुः\nआस्थाय रूपं विप्रर्षेर वसिष्ठस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 7, + "text": "सा तं दृष्ट्वॊग्र तपसं वसिष्ठं तपतां वरम\nआचारैर मुनिभिर दृष्टैः पूजयाम आस भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 8, + "text": "उवाच नियमज्ञा च कल्याणी सा परियंवदा\nभगवन मुनिशार्दूल किम आज्ञापयसि परभॊ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 9, + "text": "सर्वम अद्य यथाशक्ति तव दास्यामि सुव्रत\nशक्र भक्त्या तु ते पाणिं न दास्यामि कथं चन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 10, + "text": "वरतैश च नियमैश चैव तपसा च तपॊधन\nशक्रस तॊषयितव्यॊ वै मया तरिभुवनेश्वरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 11, + "text": "इत्य उक्तॊ भगवान देवः समयन्न इव निरीक्ष्य ताम\nउवाच नियमज्ञां तां सान्त्वयन्न इव भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 12, + "text": "उग्रं तपश चरसि वै विदिता मे ऽसि सुव्रते\nयदर्थम अयम आरम्भस तव कल्याणि हृद्गतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 13, + "text": "तच च सर्वं यथा भूतं भविष्यति वरानने\nतपसा लभ्यते सर्वं सर्वं तपसि तिष्ठति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 14, + "text": "यानि सथानानि दिव्यानि विबुधानां शुभानने\nतपसा तानि पराप्यानि तपॊ मूलं महत सुखम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 15, + "text": "इह कृत्वा तपॊ घॊरं देहं संन्यस्य मानवाः\nदेवत्वं यान्ति कल्याणि शृणु चेदं वचॊ मम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 16, + "text": "पचस्वैतानि सुभगे बदराणि शुभव्रते\nपचेत्य उक्त्वा स भगवाञ जगाम बलसूदनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 17, + "text": "आमन्त्र्य तां तु कल्याणीं ततॊ जप्यं जजाप सः\nअविदूरे ततस तस्माद आश्रमात तीर्थम उत्तमे\nइन्द्र तीर्थे महाराज तरिषु लॊकेषु विश्रुते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 18, + "text": "तस्या जिज्ञासनार्थं स भगवान पाकशासनः\nबदराणाम अपचनं चकार विबुधाधिपः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 19, + "text": "ततः स परयता राजन वाग्यता विगतक्लमा\nतत्परा शुचि संवीता पावके समधिश्रयत\nअपचद राजशार्दूल बदराणि महाव्रता" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 20, + "text": "तस्याः पचन्त्याः सुमहान कालॊ ऽगात पुरुषर्षभ\nन च सम तान्य अपच्यन्त दिनं च कषयम अभ्यगत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 21, + "text": "हुताशनेन दग्धश च यस तस्याः काष्ठसंचयः\nअकाष्ठम अग्निं सा दृष्ट्वा सवशरीरम अथादहत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 22, + "text": "पादौ परक्षिप्य सा पूर्वं पावके चारुदर्शना\nदग्धौ दग्धौ पुनः पादाव उपावर्तयतानघा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 23, + "text": "चरणौ दह्यमानौ च नाचिन्तयद अनिन्दिता\nदुःखं कमलपत्राक्षी महर्षेः परियकाम्यया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 24, + "text": "अथ तत कर्म दृष्ट्वास्याः परीतस तरिभुवनेश्वरः\nततः संदर्शयाम आस कन्यायै रूपम आत्मनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 25, + "text": "उवाच च सुरश्रेष्ठस तां कन्यां सुदृढ वरताम\nपरीतॊ ऽसमि ते शुभे भक्त्या तपसा नियमेन च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 26, + "text": "तस्माद यॊ ऽभिमतः कामः स ते संपत्स्यते शुभे\nदेहं तयक्त्वा महाभागे तरिदिवे मयि वत्स्यसि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 27, + "text": "इदं च ते तीर्थवरं सथिरं लॊके भविष्यति\nसर्वपापापहं सुभ्रु नाम्ना बदर पाचनम\nविख्यातं तरिषु लॊकेषु बरह्मर्षिभिर अभिप्लुतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 28, + "text": "अस्मिन खलु महाभागे शुभे तीर्थवरे पुरा\nतयक्त्वा सप्तर्षयॊ जग्मुर हिमवन्तम अरुन्धतीम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 29, + "text": "ततस ते वै महाभागा गत्वा तत्र सुसंशिताः\nवृत्त्यर्थं फलमूलानि समाहर्तुं ययुः किल" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 30, + "text": "तेषां वृत्त्यर्थिनां तत्र वसतां हिमवद्वने\nअनावृष्टिर अनुप्राप्ता तदा दवादश वार्षिकी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 31, + "text": "ते कृत्वा चाश्रमं तत्र नयवसन्त तपस्विनः\nअरुन्धत्य अपि कल्याणी तपॊनित्याभवत तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 32, + "text": "अरुन्धतीं ततॊ दृष्ट्वा तीव्रं नियमम आस्थिताम\nअथागमत तरिनयहः सुप्रीतॊ वरदस तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 33, + "text": "बराह्मं रूपं ततः कृत्वा महादेवॊ महायशाः\nताम अभ्येत्याब्रवीद देवॊ भिक्षाम इच्छाम्य अहं शुभे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 34, + "text": "परत्युवाच ततः सा तं बराह्मणं चारुदर्शना\nकषीणॊ ऽननसंचयॊ विप्र बदराणीह भक्षय\nततॊ ऽबरवीन महादेवः पचस्वैतानि सुव्रते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 35, + "text": "इत्य उक्ता सापचत तानि बराह्मण परियकाम्यया\nअधिश्रित्य समिद्धे ऽगनौ बदराणि यशस्विनी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 36, + "text": "दिव्या मनॊरमाः पुण्याः कथाः शुश्राव सा तदा\nअतीता सा तव अनावृष्टिर घॊरा दवादश वार्षिकी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 37, + "text": "अनश्नन्त्याः पचन्त्याश च शृण्वन्त्याश च कथाः शुभाः\nअहः समः स तस्यास तु कालॊ ऽतीतः सुदारुणः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 38, + "text": "ततस ते मुनयः पराप्ताः फलान्य आदाय पर्वतात\nततः स भगवान परीतः परॊवाचारुन्धतीं तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 39, + "text": "उपसर्पस्व धर्मज्ञे यथापूर्वम इमान ऋषीन\nपरीतॊ ऽसमि तव धर्मज्ञ तपसा नियमेन च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 40, + "text": "ततः संदर्शयाम आस सवरूपं भगवान हरः\nततॊ ऽबरवीत तदा तेभ्यस तस्यास तच चरितं महत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 41, + "text": "भवद्भिर हिमवत्पृष्ठे यत तपः समुपार्जितम\nअस्याश च यत तपॊ विप्रा न समं तन मतं मम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 42, + "text": "अनया हि तपस्विन्या तपस तप्तं सुदुश्चरम\nअनश्नन्त्या पचन्त्या च समा दवादश पारिताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 43, + "text": "ततः परॊवाच भगवांस ताम एवारुन्धतीं पुनः\nवरं वृणीष्व कल्याणि यत ते ऽभिलषितं हृदि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 44, + "text": "साब्रवीत पृथु ताम्राक्षी देवं सप्तर्षिसंसदि\nभगवान यदि मे परीतस तीर्थं सयाद इदम उत्तमम\nसिद्धदेवर्षिदयितं नाम्ना बदर पाचनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 45, + "text": "तथास्मिन देवदेवेश तरिरात्रम उषितः शुचिः\nपराप्नुयाद उपवासेन फलं दवादश वार्षिकम\nएवम अस्त्व इति तां चॊक्त्वा हरॊ यातस तदा दिवम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 46, + "text": "ऋषयॊ विस्मयं जग्मुस तां दृष्ट्वा चाप्य अरुन्धतीम\nअश्रान्तां चावि वर्णां च कषुत्पिपासा सहां सतीम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 47, + "text": "एवं सिद्धिः परा पराप्ता अरुन्धत्या विशुद्धया\nयथा तवया महाभागे मदर्थं संशितव्रते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 48, + "text": "विशेषॊ हि तवया भद्रे वरते हय अस्मिन समर्पितः\nतथा चेदं ददाम्य अद्य नियमेन सुतॊषितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 49, + "text": "विशेषं तव कल्याणि परयच्छामि वरं वरे\nअरुन्धत्या वरस तस्या यॊ दत्तॊ वै महात्मना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 50, + "text": "तस्य चाहं परसादेन तव कल्याणि तेजसा\nपरवक्ष्याम्य अपरं भूयॊ वरम अत्र यथाविधि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 51, + "text": "यस तव एकां रजनीं तीर्थे वत्स्यते सुसमाहितः\nस सनात्वा पराप्स्यते लॊकान देहन्यासाच च दुर्लभान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 52, + "text": "इत्य उक्त्वा भगवान देवः सहस्राक्षः परतापवान\nसरुचावतीं ततः पुण्यां जगाम तरिदिवं पुनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 53, + "text": "गते वज्रधरे राजंस तत्र वर्षं पपात ह\nपुष्पाणां भरतश्रेष्ठ दिव्यानां दिव्यगन्धिनाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 54, + "text": "नेदुर दुन्दुभयश चापि समन्तात सुमहास्वनाः\nमारुतश च ववौ युक्त्या पुण्यगन्धॊ विशां पते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 55, + "text": "उत्सृज्य तु शुभं देहं जगामेन्द्रस्य भार्यताम\nतपसॊग्रेण सा लब्ध्वा तेन रेमे सहाच्युत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 56, + "text": "[ज]\nका तस्या भगवन माता कव संवृद्धा च शॊभना\nशरॊतुम इच्छाम्य अहं बरह्मन परं कौतूहलं हि मे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 57, + "text": "[वै]\nभारद्वाजस्य विप्रर्षेः सकन्नं रेतॊ महात्मनः\nदृष्ट्वाप्सरसम आयान्तीं घृताचीं पृथुलॊचनाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 58, + "text": "स तु जग्राह तद रेतः करेण जपतां वरः\nतदावपत पर्णपुटे तत्र सा संभवच छुभा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 59, + "text": "तस्यास तु जत कर्मादि कृत्वा सर्वं तपॊधनः\nनाम चास्याः स कृतवान भारद्वाजॊ महामुनिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 60, + "text": "सरुचावतीति धर्मात्मा तदर्षिगणसंसदि\nस च ताम आश्रमे नयस्य जगाम हिमवद्वनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 47, + "shloka": 61, + "text": "तत्राप्य उपस्पृश्य महानुभावॊ; वसूनि दत्त्वा च महाद्विजेभ्यः\nजगाम तीर्थं सुसमाहितात्मा; शक्रस्य वृष्णिप्रवरस तदानीम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 48, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nइन्द्र तीर्थं ततॊ गत्वा यदूनां परवरॊ बली\nविप्रेभ्यॊ धनरत्नानि ददौ सनात्वा यथाविधि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 48, + "shloka": 2, + "text": "तत्र हय अमर राजॊ ऽसाव ईजे करतुशतेन ह\nबृहस्पतेश च देवेशः परददौ विपुलं धनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 48, + "shloka": 3, + "text": "निरर्गलान सजारूथ्यान सर्वान विविधदक्षिणान\nआजहार करतूंस तत्र यथॊक्तान वेदपारगैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 48, + "shloka": 4, + "text": "तान करतून भरतश्रेष्ठ शतकृत्वॊ महाद्युतिः\nपूरयाम आस विधिवत ततः खयातः शतक्रतुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 48, + "shloka": 5, + "text": "तस्य नाम्ना च तत तीर्थं शिवं पुण्यं सनातनम\nइन्द्र तीर्थम इति खयातं सर्वपापप्रमॊचनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 48, + "shloka": 6, + "text": "उपस्पृश्य च तत्रापि विधिवन मुसलायुधः\nबराह्मणान पूजयित्वा च पानाच्छादन भॊजनैः\nशुभं तीर्थवरं तस्माद राम तीर्थं जगाम ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 48, + "shloka": 7, + "text": "यत्र रामॊ महाभागॊ भार्गवः सुमहातपाः\nअसकृत पृथिवीं सर्वां हतक्षत्रिय पुंगवाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 48, + "shloka": 8, + "text": "उपाध्यायं पुरस्कृत्य कश्यपं मुनिसत्तमम\nअजयद वाजपेयेन सॊ ऽशवमेध शतेन च\nपरददौ दक्षिणार्थं च पृथिवीं वै ससागराम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 48, + "shloka": 9, + "text": "रामॊ दत्त्वा धनं तत्र दविजेभ्यॊ जनमेजय\nउपस्पृश्य यथान्यायं पूजयित्वा तथा दविजान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 48, + "shloka": 10, + "text": "पुण्ये तीर्थे शुभे देशे वसु दत्त्वा शुभाननः\nमुनींश चैवाभिवाद्याथ यमुनातीर्थम आगमत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 48, + "shloka": 11, + "text": "यत्रानयाम आस तदा राजसूयं महीपते\nपुत्रॊ ऽदितेर महाभागॊ वरुणॊ वै सितप्रभः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 48, + "shloka": 12, + "text": "तत्र निर्जित्य संग्रामे मानुषान दैवतांस तथा\nवरं करतुं समाजह्रे वरुणः परवीरहा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 48, + "shloka": 13, + "text": "तस्मिन करतुवरे वृत्ते संग्रामः समजायत\nदेवानां दानवानां च तरैलॊक्यस्य कषयावहः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 48, + "shloka": 14, + "text": "राजसूये करतुश्रेष्ठे निवृत्ते जनमेजय\nजायते सुमहाघॊरः संग्रामः कषत्रियान परति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 48, + "shloka": 15, + "text": "सीरायुधस तदा रामस तस्मिंस तीर्थवरे तदा\nतत्र सनात्वा च दत्त्वा च दविजेभ्यॊ वसु माधवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 48, + "shloka": 16, + "text": "वनमाली ततॊ हृष्टः सतूयमानॊ दविजातिभिः\nतस्माद आदित्यतीर्थं च जगाम कमलेक्षणः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 48, + "shloka": 17, + "text": "यत्रेष्ट्वा भगवाञ जयॊतिर भास्करॊ राजसत्तम\nजयॊतिषाम आधिपत्यं च परभावं चाभ्यपद्यत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 48, + "shloka": 18, + "text": "तस्या नद्यास तु तीरे वै सर्वे देवाः सवासवाः\nविश्वे देवाः समरुतॊ गन्धर्वाप्सरसश च ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 48, + "shloka": 19, + "text": "दवैपायनः शुकश चैव कृष्णश च मधुसूदनः\nयक्षाश च राक्षसाश चैव पिशाचाश च विशां पते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 48, + "shloka": 20, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ यॊगसिद्धाः सहस्रशः\nतस्मिंस तीर्थे सरस्वत्याः शिवे पुण्ये परंतप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 48, + "shloka": 21, + "text": "तत्र हत्वा पुरा विष्णुर असुरौ मधु कौटभौ\nआप्लुतॊ भरतश्रेष्ठ तीर्थप्रवर उत्तमे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 48, + "shloka": 22, + "text": "दवैपायनश च धर्मात्मा तत्रैवाप्लुत्य भारत\nसंप्राप्तः परमं यॊगं सिद्धिं च परमां गतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 48, + "shloka": 23, + "text": "असितॊ देवलश चैव तस्मिन्न एव महातपाः\nपरमं यॊगम आस्थाय ऋषिर यॊगम अवाप्तवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतस्मिन्न एव तु धर्मात्मा वसति सम तपॊधनः\nगार्हस्थ्यं धर्मम आस्थाय असितॊ देवलः पुरा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 2, + "text": "धर्मनित्यः शुचिर दान्तॊ नयस्तदण्डॊ महातपाः\nकर्मणा मनसा वाचा समः सर्वेषु जन्तुषु" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 3, + "text": "अक्रॊधनॊ महाराज तुल्यनिन्दा परियाप्रियः\nकाञ्चने लॊष्टके चैव समदर्शी महातपाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 4, + "text": "देवताः पूजयन नित्यम अतिथींश च दविजैः सह\nबरह्मचर्य रतॊ नित्यं सदा धर्मपरायणः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ ऽभयेत्य महाराज यॊगम आस्थय भिक्षुकः\nजैगीषव्यॊ मुनिर धीमांस तस्मिंस तीर्थे समाहितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 6, + "text": "देवलस्याश्रमे राजन नयवसत स महाद्युतिः\nयॊगनित्यॊ महाराज सिद्धिं पराप्तॊ महातपाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 7, + "text": "तं तत्र वसमानं तु जैगीषव्यं महामुनिम\nदेवलॊ दर्शयन्न एव नैवायुञ्जत धर्मतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 8, + "text": "एवं तयॊर महाराज दीर्घकालॊ वयतिक्रमत\nजैगीषव्यं मुनिं चैव न ददर्शाथ देवलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 9, + "text": "आहारकाले मतिमान परिव्राड जनमेजय\nउपातिष्ठत धर्मज्ञॊ भैक्ष काले स देवलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 10, + "text": "स दृष्ट्वा भिक्षुरूपेण पराप्तंतत्र महामुनिम\nगौरवं परमं चक्रे परीतिं च विपुलां तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 11, + "text": "देवलस तु यथाशक्ति पूजयाम आस भारत\nऋषिदृष्टेन विधिना समा बह्व्यः समाहितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 12, + "text": "कदा चित तस्य नृपते देवलस्य महात्मनः\nचिन्ता सुमहती जाता मुनिं दृष्ट्वा महाद्युतिम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 13, + "text": "समास तु समतिक्रान्ता बह्व्यः पूजयतॊ मम\nन चायम अलसॊ भिक्षुर अभ्यभाषत किं चन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 14, + "text": "एवं विगणयन्न एव स जगाम महॊदधिम\nअन्तरिक्षचरः शरीमान कलशं गृह्य देवलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 15, + "text": "गच्छन्न एव स धर्मात्मा समुद्रं सरितां पतिम\nजैगीषव्यं ततॊ ऽपश्यद गतं पराग एव भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 16, + "text": "ततः सविस्मयश चिन्तां जगामाथासितः परभुः\nकथं भिक्षुर अयं पराप्तः समुद्रे सनात एव च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 17, + "text": "इत्य एवं चिन्तयाम आस महर्षिर असितस तदा\nसनात्वा समुद्रे विधिवच छुचिर जप्यं जजाप ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 18, + "text": "कृतजप्याह्निकः शरीमान अश्रमं च जगाम ह\nकलशं जलपूर्णं वै गृहीत्वा जनमेजय" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 19, + "text": "ततः स परविशन्न एव सवम आश्रमपदं मुनिः\nआसीनम आश्रमे तत्र जैगीषव्यम अपश्यत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 20, + "text": "न वयाहरति चैवैनं जैगीषव्यः कथं चन\nकाष्ठभूतॊ ऽऽशरम पदे वसति सम महातपाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 21, + "text": "तं दृष्ट्वा चाप्लुतं तॊये सागरे सागरॊपमम\nपरविष्टम आश्रमं चापि पूर्वम एव ददर्श सः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 22, + "text": "असितॊ देवलॊ राजंश चिन्तयाम आस बुद्धिमान\nदृष्टः परभावं तपसॊ जैगीषव्यस्य यॊगजम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 23, + "text": "चिन्तयाम आस राजेन्द्र तदा स मुनिसत्तमः\nमया दृष्टः समुद्रे च आश्रमे च कथं तव अयम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 24, + "text": "एवं विगणयन्न एव स मुनिर मन्त्रपारगः\nउत्पपाताश्रमात तस्माद अन्तरिक्षं विशां पते\nजिज्ञासार्थं तदा भिक्षॊर जैगीषव्यस्य देवलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 25, + "text": "सॊ ऽनतरिक्षचरान सिद्धान समपश्यत समाहितान\nजैगीषव्यं च तैः सिद्धैः पूज्यमानम अपश्यत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 26, + "text": "ततॊ ऽसितः सुसंरब्धॊ वयवसायी दृढव्रतः\nअपश्यद वै दिवं यान्तं जैगीषव्यं स देवलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 27, + "text": "तस्माच च पितृलॊकं तं वरजन्तं सॊ ऽनवपश्यत\nपितृलॊकाच च तं यान्तं याम्यं लॊकम अपश्यत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 28, + "text": "तस्माद अपि समुत्पत्य सॊमलॊकम अभिष्टुतम\nवरजन्तम अन्वपश्यत स जैगीषव्यं महामुनिम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 29, + "text": "लॊकान समुत्पतन्तं च शुभान एकान्तयाजिनाम\nततॊ ऽगनिहॊत्रिणां लॊकांस तेभ्यश चाप्य उत्पपात ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 30, + "text": "दर्शं च पौर्णमासं च ये यजन्ति तपॊधनाः\nतेभ्यः स ददृशे धीमाँल लॊकेभ्यः पशुयाजिनाम\nवरजन्तं लॊकम अमलम अपश्यद देव पूजितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 31, + "text": "चातुर्मास्यैर बहुविधैर यजन्ते ये तपॊधनाः\nतेषां सथानं तथा यान्तं तथाग्निष्टॊम याजिनाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 32, + "text": "अग्निष्टुतेन च तथा ये यजन्ति तपॊधनाः\nतत सथानम अनुसंप्राप्तम अन्वपश्यत देवलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 33, + "text": "वाजपेयं करतुवरं तथा बहुसुवर्णकम\nआहरन्ति महाप्राज्ञास तेषां लॊकेष्व अपश्यत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 34, + "text": "यजन्ते पुण्डरीकेण राजसूयेन चैव ये\nतेषां लॊकेष्व अपश्यच च जैगीषव्यं स देवलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 35, + "text": "अश्वमेधं करतुवरं नरमेधं तथैव च\nआहरन्ति नरश्रेष्ठास तेषां लॊकेष्व अपश्यत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 36, + "text": "सर्वमेधं च दुष्प्रापं तथा सौत्रामणिं च ये\nतेषां लॊकेष्व अपश्यच च जैगीषव्यं स देवलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 37, + "text": "दवादशाहैश च सत्रैर ये यजन्ते विविधैर नृप\nतेषां लॊकेष्व अपश्यच च जैगीषव्यं स देवलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 38, + "text": "मित्रा वरुणयॊर लॊकान आदित्यानां तथैव च\nसलॊकताम अनुप्राप्तम अपश्यत ततॊ ऽसितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 39, + "text": "रुद्राणां च वसूनां च सथानं यच च बृहस्पतेः\nतानि सर्वण्य अतीतं च समपश्यत ततॊ ऽसितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 40, + "text": "आरुह्य च गवां लॊकं परयान्तं बरह्म सत्रिणाम\nलॊकान अपश्यद गच्छन्तं जैगीषव्यं ततॊ ऽसितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 41, + "text": "तरीँल लॊकान अपरान विप्रम उत्पतन्तं सवतेजसा\nपतिव्रतानां लॊकांश च वरजन्तं सॊ ऽनवपश्यत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 42, + "text": "ततॊ मुनिवरं भूयॊ जैगीषव्यम अथासितः\nनान्वपश्यत यॊगस्थम अन्तर्हितम अरिंदम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 43, + "text": "सॊ ऽचिन्तयन महाभागॊ जैगीषव्यस्य देवलः\nपरभावं सुव्रतत्वं च सिद्धिं यॊगस्य चातुलाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 44, + "text": "असितॊ ऽपृच्छत तदा सिद्धाँल लॊकेषु सत्तमान\nपरयतः पराञ्जलिर भूत्वा धीरस तान बरह्म सत्रिणः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 45, + "text": "जैगीषव्यं न पश्यामि तं शंसत महौजसम\nएतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं परं कौतूहलं हि मे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 46, + "text": "[सिद्धाह]\nशृणु देवल भूतार्थं शंसतां नॊ दृढव्रत\nजैगीषव्यॊ गतॊ लॊकं शाश्वतं बरह्मणॊ ऽवययम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 47, + "text": "स शरुत्वा वचनं तेषां सिद्धानां बरह्म सत्रिणाम\nअसितॊ देवलस तूर्णम उत्पपात पपात च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 48, + "text": "ततः सिद्धास त ऊचुर हि देवलं पुनर एव ह\nन देवल गतिस तत्र तव गन्तुं तपॊधन\nबरह्मणः सदनं विप्र जैगीषव्यॊ यदाप्तवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 49, + "text": "तेषां तद वचनं शरुत्वा सिद्धानां देवलः पुनः\nआनुपूर्व्येण लॊकांस तान सर्वान अवततार ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 50, + "text": "सवम आश्रमपदं पुण्यम आजगाम पतंगवत\nपरविशन्न एव चापश्यज जैगीषव्यं स देवलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 51, + "text": "ततॊ बुद्ध्या वयगणयद देवलॊ धर्मयुक्तया\nदृष्ट्वा परभावं तपसॊ जैगीषव्यस्य यॊगजम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 52, + "text": "ततॊ ऽबरवीन महात्मानं जैगीषव्यं स देवलः\nविनयावनतॊ राजन्न उपसर्प्य महामुनिम\nमॊक्षधर्मं समास्थातुम इच्छेयं भगवन्न अहम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 53, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा उपदेशं चकार सः\nविधिं च यॊगस्य परं कार्याकार्यं च शास्त्रतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 54, + "text": "संन्यासकृतबुद्धिं तं ततॊ दृष्ट्वा महातपाः\nसर्वाश चास्य करियाश चक्रे विधिदृष्टेन कर्मणा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 55, + "text": "संन्यासकृतबुद्धिं तं भूतानि पितृभिः सह\nततॊ दृष्ट्वा पररुरुदुः कॊ ऽसमान संविभजिष्यति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 56, + "text": "देवलस तु वचः शरुत्वा भूतानां करुणं तथा\nदिशॊ दशव्याहरतां मॊक्षं तयक्तुं मनॊ दधे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 57, + "text": "ततस तु फलमूलानि पवित्राणि च भारत\nपुष्पाण्य ओषधयश चैव रॊरूयन्ते सहस्रशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 58, + "text": "पुनर नॊ देवलः कषुद्रॊ नूनं छेत्स्यति दुर्मतिः\nअभयं सर्वभूतेभ्यॊ यॊ दत्ता नावबुध्यते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 59, + "text": "ततॊ भूयॊ वयगणयत सवबुद्ध्या मुनिसत्तमः\nमॊक्षे गार्हस्थ्य धर्मे वा किं नु शरेयः करं भवेत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 60, + "text": "इति निश्चित्य मनसा देवलॊ राजसत्तम\nतयक्त्वा गार्हस्थ्य धर्मं स मॊक्षधर्मम अरॊचयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 61, + "text": "एवमादीनि संचिन्त्य देवलॊ निश्चयात ततः\nपराप्तवान परमां सिद्धिम्परं यॊगं च भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 62, + "text": "ततॊ देवाः समागम्य बृहस्पतिपुरॊगमाः\nजैगीषव्यं तपश चास्य परशंसन्ति तपस्विनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 63, + "text": "अथाब्रवीद ऋषिवरॊ देवान वै नारदस तदा\nजैगीषव्ये तपॊ नास्ति विस्मापयति यॊ ऽसितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 64, + "text": "तम एवं वादिनं धीरं परत्यूचुस ते दिवौकसः\nमैवम इत्य एव शंसन्तॊ जैगीषव्यं महामुनिम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 49, + "shloka": 65, + "text": "तत्राप्य उपस्पृश्य ततॊ महात्मा; दत्त्वा च वित्तं हलभृद दविजेभ्यः\nअवाप्य धर्मं परमार्य कर्मा; जगाम सॊमस्य महत स तीर्थम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nयत्रेजिवान उडुपती राजसूयेन भारत\nतस्मिन वृत्ते महान आसीत संग्रामस तारकामयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 2, + "text": "तत्राप्य उपस्पृश्य बलॊ दत्त्वा दानानि चात्मवान\nसारस्वतस्य धर्मात्मा मुनेस तीर्थं जगाम ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 3, + "text": "यत्र दवादश वार्षिक्याम अनावृष्ट्यां दविजॊत्तमान\nवेदान अध्यापयाम आस पुरा सारस्वतॊ मुनिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 4, + "text": "[ज]\nकथं दवादश वार्षिक्याम अनावृष्ट्यां तपॊधनः\nवेदान अध्यापयाम आस पुरा सारस्वतॊ मुनिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 5, + "text": "[वै]\nआसीत पूरं महाराज मुनिर धीमान महातपाः\nदधीच इति विख्यातॊ बरह्म चारी जितेन्द्रियः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 6, + "text": "तस्यातितपसः शक्रॊ बिभेति सततं विभॊ\nन स लॊभयितुं शक्यः फलैर बहुविधैर अपि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 7, + "text": "परलॊभनार्थं तस्याथ परहिणॊत पाकशासनः\nदिव्याम अप्सरसं पुण्यां दर्शनीयाम अलम्बुसाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 8, + "text": "तस्य तर्पयतॊ देवान सरस्वत्यां महात्मनः\nसमीपतॊ महाराज सॊपातिष्ठत भामिनी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 9, + "text": "तां दिव्यवपुषं दृष्ट्वा तस्यैषेर भावितात्मनः\nरेतः सकन्नं सरस्वत्यां तत सा जग्राह निम्नगा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 10, + "text": "कुक्षौ चाप्य अदधद दृष्ट्वा तद रेतः पुरुषर्षभ\nसा दधार च तं गर्भं पुत्र हेतॊर महानदी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 11, + "text": "सुषुवे चापि समये पुत्रं सा सारितां वरा\nजगाम पुत्रम आदाय तम ऋषिं परति च परभॊ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 12, + "text": "ऋषिसंसदि तं दृष्ट्वा सा नदी मुनिसत्तमम\nततः परॊवाच राजेन्द्र ददती पुत्रम अस्य तम\nबरह्मर्षे तव पुत्रॊ ऽयं तवद्भक्त्या धारितॊ मया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 13, + "text": "दृष्ट्वा ते ऽपसरसं रेतॊ यत सकन्नं पराग अलम्बुसाम\nतत कुक्षिणा वै बरह्मर्षे तवद्भक्त्या धृतवत्य अहम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 14, + "text": "न विनाशम इदं गच्छेत तवत तेज इति निश्चयात\nपरतिगृह्णीष्व पुत्रं सवं मया दत्तम अनिन्दितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 15, + "text": "इत्य उक्तः परतिजग्राह परीतिं चावाप उत्तमा\nमन्त्रवच चॊपजिघ्रत तं मूर्ध्नि परेम्णा दविजॊत्तमः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 16, + "text": "परिष्वज्य चिरं कालं तदा भरतसत्तम\nसरस्वत्यै वरं परादात परीयमाणॊ महामुनिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 17, + "text": "विश्वे देवाः सपितरॊ गन्धर्वाप्सरसां गणाः\nतृप्तिं यास्यन्ति सुभगे तर्प्यमाणास तवाम्भसा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 18, + "text": "इत्य उक्त्वा स तु तुष्टाव वचॊभिर वै महानदीम\nपरीतः परमहृष्टात्मा यथावच छृणु पार्थिव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 19, + "text": "परसृतासि महाभागे सरसॊ बरह्मणः पुरा\nजानन्ति तवां सरिच्छ्रेष्ठे मुनयः संशितव्रताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 20, + "text": "मम परियकरी चापि सततं परियदर्शने\nतस्मात सारस्वतः पुत्रॊ महांस ते वरवर्णिनि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 21, + "text": "तवैव नाम्ना परथितः पुत्रस ते लॊकभावनः\nसारस्वत इति खयातॊ भविष्यति महातपाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 22, + "text": "एष दवादश वार्षिक्याम अनावृष्ट्यां दविजर्षभान\nसारस्वतॊ महाभागे वेदान अध्यापयिष्यति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 23, + "text": "पुण्याभ्यश च सरिद्भ्यस तवं सदा पुण्यतमा शुभे\nभविष्यसि महाभागे मत्प्रसादात सरस्वति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 24, + "text": "एवं सा संस्तुता तेन वरं लब्ध्वा महानदी\nपुत्रम आदाय मुदिता जगाम भरतर्षभ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 25, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु विरॊधे देवदानवैः\nशक्रः परहरणान्वेषी लॊकांस तरीन विचचार ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 26, + "text": "न चॊपलेभे भगवाञ शक्रः परहरणं तदा\nयद वै तेषां भवेद यॊग्यं वधाय विबुधद्विषाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 27, + "text": "ततॊ ऽबरवीत सुराञ शक्रॊ न मे शक्या महासुराः\nऋते ऽसथिभिर दधीचस्य निहन्तुं तरिदशद्विषः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 28, + "text": "तस्माद गत्वा ऋषिश्रेष्ठॊ याच्यतां सुरसत्तमाः\nदधीचास्थीनि देहीति तैर वधिष्यामहे रिपून" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 29, + "text": "स देवैर याचितॊ ऽसथीनि यत्नाद ऋषिवरस तदा\nपराणत्यागं कुरुष्वेति चकारैवाविचारयन\nस लॊकान अक्षयान पराप्तॊ देवप्रिय करस तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 30, + "text": "तस्यास्थिभिर अथॊ शक्रः संप्रहृष्टमनास तदा\nकारयाम आस दिव्यानि नानाप्रहरणान्य उत\nवज्राणि चक्राणि गदा गुरु दण्डांश च पुष्कलान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 31, + "text": "सा हि तीव्रेण तपसा संभृतः परमर्षिणा\nपरजापतिसुतेनाथ भृगुणा लॊकभावनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 32, + "text": "अतिकायः स तेजस्वी लॊकसार विनिर्मितः\nजज्ञे शैलगुरुः परांशुर महिम्ना परथितः परभुः\nनित्यम उद्विजते चास्य तेजसा पाकशासनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 33, + "text": "तेन वज्रेण भगवान मन्त्रयुक्तेन भारत\nभृशं करॊधविषृष्टेन बरह्मतेजॊ भवेन च\nदैत्यदानव वीराणां जघान नवतीर नव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 34, + "text": "अथ काले वयतिक्रन्ते महत्य अतिभयं करे\nअनावृष्टिर अनुप्राप्ता राजन दवादश वार्षिकी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 35, + "text": "तस्यां दवादश वार्षिक्याम अनावृष्ट्यां महर्षयः\nवृत्त्यर्थं पराद्रवन राजन कषुधार्ताः सार्वतॊ दिशम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 36, + "text": "दिग्भ्यस तान परद्रुतान दृष्ट्वा मुनिः सारस्वतस तदा\nगमनाय मतिं चक्रे तं परॊवाच सरस्वती" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 37, + "text": "न गन्तव्यम इतः पुत्र तवाहारम अहं सदा\nदास्यामि मत्स्यप्रवरान उष्यताम इह भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 38, + "text": "इत्य उक्तस तर्पयाम आस स पितॄन देवतास तथा\nआहारम अकरॊन नित्यं पराणान वेदांश च धारयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 39, + "text": "अथ तस्याम अतीतायाम अनावृष्ट्यां महर्षयः\nअन्यॊन्यं परिपप्रच्छुः पुनः सवाध्यायकारणात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 40, + "text": "तेषां कषुधा परीतानां नष्टा वेदा विधावताम\nसर्वेषाम एव राजेन्द्र अन कश चित परतिभानवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 41, + "text": "अथ कश चिद ऋषिस तेषां सारस्वतम उपेयिवान\nकुर्वाणं संशिद आत्मानं सवाध्यायम ऋषिसत्तमम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 42, + "text": "स गत्वाचष्ट तेभ्यश च सारस्वतम अतिप्रभम\nसवाध्यायम अमरप्रख्यं कुर्वाणं विजने जने" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 43, + "text": "ततः सर्वे समाजग्मुस तत्र राजन महर्षयः\nसारस्वतं मुनिश्रेष्ठम इदम ऊचुः समागताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 44, + "text": "अस्मान अध्यापयस्वेति तनॊवाच ततॊ मुनिः\nशिष्यत्वम उपगच्छध्वं विधिवद भॊ ममेत्य उत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 45, + "text": "ततॊ ऽबरवीद ऋषिगणॊ बालस तवम असि पुत्रक\nस तान आह न मे धर्मॊ नश्येद इति पुनर मुनीन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 46, + "text": "यॊ हय अधर्मेण विब्रूयाद गृह्णीयाद वाप्य अधर्मतः\nमरियतां ताव उभौ कषिप्रं सयातां वा वैरिणाव उभौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 47, + "text": "न हायनैर न पलितैर न वित्तेन न बन्धुभिः\nऋषयश चक्रिरे धर्मं यॊ ऽनूचानः स नॊ महान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 48, + "text": "एतच छरुत्वा वचस तस्य मुनयस ते विधानतः\nतस्माद वेदान अनुप्राप्य पुनर धर्मं परचक्रिरे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 49, + "text": "षष्टिर मुनिसहस्राणि शिष्यत्वं परतिपेदिरे\nसारस्वतस्य विप्रर्षेर वेद सवाध्यायकारणात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 50, + "text": "मुष्टिं मुष्टिं ततः सर्वे दर्भाणां ते ऽभयुपाहरन\nतस्यासनार्थं विप्रर्षेर बालस्यापि वशे सथिताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 50, + "shloka": 51, + "text": "तत्रापि दत्त्वा वसु रौहिणेयॊ; महाबलः केशव पूर्वजॊ ऽथ\nजगाम तीर्थं मुदितः करमेण; खयातं महद वृद्धकन्या सम यत्र" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 51, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nकथं कुमारी भगवंस तपॊ युक्ता हय अभूत पुरा\nकिम अर्तहं च तपस तेपे कॊ वास्या नियमॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 51, + "shloka": 2, + "text": "सुदुष्करम इदं बरह्मंस तवत्तः शरुतम अनुत्तमम\nआख्याहि तत्त्वम अखिलं यथा तपसि सा सथिता" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 51, + "shloka": 3, + "text": "[वै]\nऋषिर आसीन महावीर्यः कुणिर गार्ग्यॊ महायशाः\nस तप्त्वा विपुलं राजंस तपॊ वै तपतां वरः\nमानसीं स सुतां सुभ्रूं समुत्पादितवान विभुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 51, + "shloka": 4, + "text": "तां च दृष्ट्वा भृशं परीतः कुणिर गार्ग्यॊ महायशाः\nजगाम तरिदिवं राजन संत्यज्येह कलेवरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 51, + "shloka": 5, + "text": "सुभ्रूः सा हय अथ कल्याणी पुण्डरीकनिभेक्षणा\nमहता तपसॊग्रेण कृत्वाश्रमम अनिन्दिता" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 51, + "shloka": 6, + "text": "उपवासैः पूजयन्ती पितॄन देवंश च सा पुरा\nतस्यास तु तपसॊग्रेण महान कातॊ ऽतयगान नृप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 51, + "shloka": 7, + "text": "सा पित्रा दीयमानापि भर्त्रे नैच्छद अनिन्दिता\nआत्मनः सदृशं सा तु भर्तारं नान्वपश्यत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 51, + "shloka": 8, + "text": "ततः सा तपसॊग्रेण पीडयित्वात्मनस तनुम\nपितृदेवार्चन परा बभूव विजने वने" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 51, + "shloka": 9, + "text": "सात्मानं मन्यमानापि कृतकृत्यं शरमान्विता\nवार्धकेन च राजेन्द्र तपसा चैव कर्शिता" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 51, + "shloka": 10, + "text": "सा नाशकद यदा गन्तुं पदात पदम अपि सवयम\nचकार गमने बुद्धिं परलॊकाय वै तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 51, + "shloka": 11, + "text": "मॊक्तु कामां तु तां दृष्ट्वा शरीरं नारदॊ ऽबरवीत\nअसंस्कृतायाः कन्यायाः कुतॊ लॊकास तवानघे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 51, + "shloka": 12, + "text": "एवं हि शरुतम अस्माभिर देवलॊके महाव्रते\nतपः परमकं पराप्तं न तु लॊकास तवया जिताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 51, + "shloka": 13, + "text": "तन नारद वचः शरुत्वा साब्रवीद ऋषिसंसदि\nतपसॊ ऽरधं परयच्छामि पाणिग्राहस्य सत्तमाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 51, + "shloka": 14, + "text": "इत्य उक्ते चास्या जग्राह पाणिं गालव संभवः\nऋषिः पराक शृङ्गवान नाम समयं चेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 51, + "shloka": 15, + "text": "समयेन तवाद्याहं पाणिं सप्रक्ष्यामि शॊभने\nयद्य एकरात्रं वस्तव्यं तवया सह मयेति ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 51, + "shloka": 16, + "text": "तथेति सा परतिश्रुत्य तस्मै पाणिं ददौ तदा\nचक्रे च पाणिग्रहणं तस्यॊद्वाहं च गालविः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 51, + "shloka": 17, + "text": "सा रात्राव अभवद राजंस तरुणी देववर्णिनी\nदिव्याभरणवस्त्रा च दिव्यस्रग अनुलेपना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 51, + "shloka": 18, + "text": "तां दृष्ट्वा गालविः परीतॊ दीपयन्तीम इवात्मना\nउवास च कषपाम एकां परब्भाते साब्रवीच च तम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 51, + "shloka": 19, + "text": "यस तवया समयॊ विप्र कृतॊ मे तपतां वर\nतेनॊषितास्मि भद्रं ते सवस्ति ते ऽसतु वरजाम्य अहम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 51, + "shloka": 20, + "text": "सानुज्ञाताब्रवीद भूयॊ यॊ ऽसमिंस तीर्थे समाहितः\nवत्स्यते रजनीम एकां तर्पयित्वा दिवौकसः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 51, + "shloka": 21, + "text": "चत्वारिंशतम अष्टौ च दवे चाष्टौ सम्यग आचरेत\nयॊ बरह्मचर्यं वर्षाणि फलं तस्य लभेत सः\nएवम उक्त्वा ततः साध्वी देहं तयक्त्वा दिवं गता" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 51, + "shloka": 22, + "text": "ऋषिर अप्य अभवद दीनस तस्या रूपं विचिन्तयन\nसमयेन तपॊ ऽरधं च कृच्छ्रात परतिगृहीतवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 51, + "shloka": 23, + "text": "साधयित्वा तदात्मानं तस्याः स गतिम अन्वयात\nदुःखितॊ भरतश्रेष्ठ तस्या रूपबलात कृतः\nएतत ते वृद्धकन्याया वयाख्यातं चरितं महत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 51, + "shloka": 24, + "text": "तत्रस्थश चापि शुश्राव हतं शल्यं हलायुधः\nतत्रापि दत्त्वा दानानि दविजातिभ्यः परंतप\nशुशॊच शल्यं संग्रामे निहतं पाण्डवैस तदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 51, + "shloka": 25, + "text": "समन्तपञ्चक दवारात ततॊ निष्क्रम्य माधवः\nपप्रच्छर्षिगणान रामः कुरुक्षेत्रस्य यत फलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 51, + "shloka": 26, + "text": "ते पृष्टा यदुसिंहेन कुरुक्षेत्रफलं विभॊ\nसमाचख्युर महात्मानस तस्मै सर्वं यथातथम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 52, + "shloka": 1, + "text": "[रसयह]\nपरजापतेर उत्तमवेदिर उच्यते; सनातना राम समन्तपञ्चकम\nसमिजिरे यत्र पुरा दिवौकसॊ; वरेण सत्रेण महावरप्रदाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 52, + "shloka": 2, + "text": "पुरा च राजर्षिवरेण धीमता; बहूनि वर्षाण्य अमितेन तेजसा\nपरकृष्टम एतत कुरुणा महात्मना; ततः कुरुक्षेत्रम इतीह पप्रथे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 52, + "shloka": 3, + "text": "[राम]\nकिमर्थं कुरुणा कृष्टं कषेत्रम एतन महात्मना\nएतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं कथ्यमानं तपॊधनाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 52, + "shloka": 4, + "text": "[रसयह]\nपुरा किल कुरुं नाम कृषन्तं सततॊत्थितम\nअभ्येत्य शक्रस तरिदिवात पर्यपृच्छत कारणम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 52, + "shloka": 5, + "text": "किम इदं वर्तते राजन परयत्नेन परेण च\nराजर्षे किम अभिप्रेतं येनेयं कृष्यते कषितिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 52, + "shloka": 6, + "text": "[कुरु]\nइह ये पुरुषाः कषेत्रे मरिष्यन्ति शतक्रतॊ\nते गमिष्यन्ति सुकृताँल लॊकान पापविवर्जितान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 52, + "shloka": 7, + "text": "अवहस्य ततः शक्रॊ जगाम तरिदिवं परभुः\nराजर्षिर अप्य अनिर्विण्णः कर्षत्य एव वसुंधराम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 52, + "shloka": 8, + "text": "आगम्यागम्य चैवैनं भूयॊ भूयॊ ऽवहस्य च\nशतक्रतुर अनिर्विण्णं पृष्ट्वा पृष्ट्वा जगाम ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 52, + "shloka": 9, + "text": "यदा तु तपसॊग्रेण चकर्ष वसुधां नृप\nततः शक्रॊ ऽबरवीद देवान राजर्षेर यच चिकीर्षितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 52, + "shloka": 10, + "text": "तच छरुत्वा चाब्रुवन देवाः सहस्राक्षम इदं वचः\nवरेण चछन्द्यतां शक्र राजर्षिर यदि शक्यते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 52, + "shloka": 11, + "text": "यदि हय अत्र परमीता वै सवर्गं गच्छन्ति मानवाः\nअसान अनिष्ट्वा करतुभिर भागॊ नॊ न भविष्यति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 52, + "shloka": 12, + "text": "आगम्य च ततः शक्रस तदा राजर्षिम अब्रवीत\nअलं खेदेन भवतः करियतां वचनं मम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 52, + "shloka": 13, + "text": "मानवा ये निराहारा देहं तयक्ष्यन्त्य अतन्द्रिताः\nयुधि वा निहताः सम्यग अपि तिर्यग्गता नृप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 52, + "shloka": 14, + "text": "ते सवर्गभाजॊ राजेन्द्र भवन्त्व अति महामते\nतथास्त्व इति ततॊ राजा कुरुः शक्रम उवाच ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 52, + "shloka": 15, + "text": "ततस तम अभ्यनुज्ञाप्य परहृष्टेनान्तरात्मना\nजगाम तरिदिवं भूयः कषिप्रं बलनिषूदनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 52, + "shloka": 16, + "text": "एवम एतद यदुश्रेष्ठ कृष्टं राजर्षिणा पुरा\nशक्रेण चाप्य अनुज्ञातं पुण्यं पराणान विमुञ्चताम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 52, + "shloka": 17, + "text": "अपि चात्र सवयं शक्रॊ जगौ गाथां सुराधिपः\nकुरुक्षेत्रं निबद्धां वै तां शृणुष्व हलायुध" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 52, + "shloka": 18, + "text": "पांसवॊ ऽपि कुरुक्षेत्राद वायुना समुदीरिताः\nअपि दुष्कृतकर्माणं नयन्ति परमां गतिम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 52, + "shloka": 19, + "text": "सुरर्षाभा बराह्मणसत्तमाश च; तथा नृगाद्या नरदेवमुख्याः\nइष्ट्वा महार्हैः करतुभिर नृसिंह; संन्यस्य देहान सुगतिं परपन्नाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 52, + "shloka": 20, + "text": "तरन्तुकारन्तुकयॊर यद अन्तरं; रामह्रदानां च मचक्रुकस्य\nएतत कुरुक्षेत्रसमन्तपञ्चकं; परजापतेर उत्तरवेदिर उच्यते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 52, + "shloka": 21, + "text": "शिवं महत पुण्यम इदं दिवौकसां; सुसंमतं सवर्गगुणैः समन्वितम\nअतश च सर्वे ऽपि वसुंधराधिपा; हता गमिष्यन्ति महत्मनां गतिम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nकुरुक्षेत्रं ततॊ दृष्ट्वा दत्त्वा दायांश च सात्वतः\nआश्रमं सुमहद दिव्यम अगमज जनमेजय" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 2, + "text": "मधुकाम्र वनॊपेतं पलक्षन्यग्रॊध संकुलम\nचिरिबिल्वयुतं पुण्यं पनसार्जुन संकुलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 3, + "text": "तं दृष्ट्वा यादव शरेष्ठः परवरं पुण्यलक्षणम\nपप्रच्छ तान ऋषीन सर्वान कस्याश्रमवरस तव अयम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 4, + "text": "ते तु सर्वे महात्मानम ऊचू राजन हलायुधम\nशृणु विस्तरतॊ राम यस्यायं पूर्वम आश्रमः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 5, + "text": "अत्र विष्णुः पुरा देवस तप्तवांस तप उत्तमम\nअत्रास्य विधिवद यज्ञाः सर्वे वृत्ताः सनातनाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 6, + "text": "अत्रैव बराह्मणी सिद्धा कौमार बरह्मचारिणी\nयॊगयुक्ता दिवं याता तपःसिद्धा तपस्विनी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 7, + "text": "बभूव शरीमती राजञ शाण्डिल्यस्य महात्मनः\nसुता धृतव्रता साध्वी नियता बरह्मचारिणी" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 8, + "text": "सा तु पराप्य परं यॊगं गता सवर्गम अनुत्तमम\nभुक्त्वाश्रमे ऽशवमेधस्य फलं फलवतां शुभा\nगता सवर्गं महाभागा पूजिता नियतात्मभिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 9, + "text": "अभिगम्याश्रमं पुण्यं दृष्ट्वा च यदुपुंगवः\nऋषींस तान अभिवाद्याथ पार्श्वे हिमवतॊ ऽचयुतः\nसकन्धावाराणि सर्वाणि निवर्त्यारुरुहे ऽचलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 10, + "text": "नातिदूरं ततॊ गत्वा नगं तालध्वजॊ बली\nपुण्यं तीर्थवरं दृष्ट्वा विस्मयं परमं गतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 11, + "text": "परभवं च सरस्वत्याः पलक्षप्रस्रवणं बलः\nसंप्राप्तः कारपचनं तीर्थप्रवरम उत्तमम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 12, + "text": "हलायुधस तत्र चापि दत्त्वा दानं महाबलः\nआप्लुतः सलिले शीते तस्माच चापि जगाम ह\nआश्रमं परमप्रीतॊ मित्रस्य वरुणस्य च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 13, + "text": "इन्द्रॊ ऽगनिर अर्यमा चैव यत्र पराक परीतिम आप्नुवन\nतं देशं कारपचनाद यमुनायां जगाम ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 14, + "text": "सनात्वा तत्रापि धर्मात्मा परां तुष्टिम अवाप्य च\nऋषिभिश चैव सिद्धैश च सहितॊ वै महाबलः\nउपविष्टः कथाः शुभ्राः शुश्राव यदुपुंगवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 15, + "text": "तथा तु तिष्ठतां तेषां नारदॊ भगवान ऋषिः\nआजगामाथ तं देशं यत्र रामॊ वयवस्त्थितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 16, + "text": "जटामण्डलसंवीतः सवर्णचीरी महातपाः\nहेमदण्डधरॊ राजन कमण्डालु धरस तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 17, + "text": "कच्छपीं सुखशब्दां तां गृह्य वीणां मनॊरमाम\nनृत्ये गीते च कुशलॊ देव बराह्मण पूजितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 18, + "text": "परकर्ता कलहानां च नित्यं च कलहप्रियः\nतं देशम आगमद यत्र शरीमान रामॊ वयवस्थितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 19, + "text": "परत्युत्थाय तु ते सर्वे पूजयित्वा यतव्रतम\nदेवर्षिर पर्यपृच्छन्त यथावृत्तं कुरून परति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ ऽसयाकथयद राजन नारदः सर्वधर्मवित\nसर्वम एव यथावृत्तम अतीतं कुरु संक्षयम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ ऽबरवीद रौहिणेयॊ नारदं दीनया गिरा\nकिम अवस्थ तु तत कषत्रं ये च तत्राभवन नृपाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 22, + "text": "शरुतम एतन मया पूर्वं सर्वम एव तपॊधन\nविस्तर शरवणे जातं कौतूहलम अतीव मे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 23, + "text": "[नारद]\nपूर्वम एव हतॊ भीष्मॊ दरॊणः सिन्धुपतिस तथा\nहतॊ वैकर्तनः कर्णः पुत्राश चास्य महारथाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 24, + "text": "भूरिश्रवा रौहिणेय मद्रराजश च वीर्यवान\nएते चान्ये च बहवस तत्र तत्र महाबलाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 25, + "text": "परियान पराणान परित्यज्य परियार्थं कौरवस्य वै\nराजानॊ राजपुत्राश च समरेष्व अनिवर्तिनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 26, + "text": "अहतांस तु महाबाहॊ शृणु मे तत्र माधव\nधार्तराष्ट्र बले शेषाः कृपॊ भॊजश च वीर्यवान\nअश्वत्थामा च विक्रान्तॊ भग्नसैन्या दिशॊ गताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 27, + "text": "दुर्यॊधनॊ हते सैन्ये परद्रुतेषु कृपादिषु\nहरदं दवैपायनं नाम विवेश भृशदुःखितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 28, + "text": "शयानं धार्तराष्ट्रं तु सतम्भिते सलिले तदा\nपाण्डवाः सह कृष्णेन वाग्भिर उग्राभिर आर्दयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 29, + "text": "स तुद्यमानॊ बलवान वाग्भी राम समन्ततः\nउत्तितः पराग घरदाद वीरः परगृह्य महतीं गदाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 30, + "text": "स चाप्य उपगतॊ युद्धं भीमेन सह सांप्रतम\nभविष्यति च तत सद्यस तयॊ राम सुदारुणम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 31, + "text": "यदि कौतूहलं ते ऽसति वरज माधव माचिरम\nपश्य युद्धं महाघॊरं शिष्ययॊर यदि मन्यसे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 32, + "text": "[वै]\nनारदस्य वचः शरुत्वा तान अब्भ्यर्च्य दविजर्षभान\nसर्वान विसर्जयाम आस ये तेनाभ्यागताः सह\nगम्यतां दवारकां चेति सॊ ऽनवशाद अनुयायिनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 33, + "text": "सॊ ऽवतीर्याचलश्रेष्ठात परक्ष परस्वरणाच छुभात\nततः परीतमना रामः शरुत्वा तीर्थफलं महत\nविप्राणां संनिधौ शलॊकम अगायद इदम अच्युतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 34, + "text": "सरस्वती वाससमा कुतॊ रतिः; सरस्वती वाससमाः कुतॊ गुणाः\nसरस्वतीं पराप्य दिवं गता जनाः; सदा समरिष्यन्ति नदीं सरस्वतीम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 35, + "text": "सरस्वती सर्वनदीषु पुण्या; सरस्वती लॊकसुखावहा सदा\nसरस्वतीं पराप्य जनाः सुदुष्कृताः; सदा न शॊचन्ति परत्र चेह च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 36, + "text": "ततॊ मुहुर मुहुः परीत्या परेक्षमाणः सरस्वतीम\nहयैर युक्तं रथं शुभ्रम आतिष्ठत परंतपः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 53, + "shloka": 37, + "text": "स शीघ्रगामिना तेन रथेन यदुपुंगवः\nदिदृक्षुर अभिसंप्राप्तः शिष्ययुद्धम उपस्थितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nएवं तद अभवद युद्धं तुमुलं जनमेजय\nयत्र दुःखान्वितॊ राजा धृतराष्ट्रॊ ऽबरवीद इदम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 2, + "text": "रामं संनिहितं दृष्ट्वा गदायुद्ध उपस्थिते\nमम पुत्रः कथं भीमां परत्ययुध्यत संजय" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 3, + "text": "[स]\nराम सांनिध्यम आसाद्य पुत्रॊ दुर्यॊधनस तव\nयुद्धकामॊ महाबाहुः समहृष्यत वीर्यवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 4, + "text": "दृष्ट्वा लाङ्गलिनं राजा परत्युत्थाय च भारत\nपरीत्या परमया युक्तॊ युधिष्ठिरम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 5, + "text": "समन्त पञ्चकं कषिप्रम इतॊ यामविशां पते\nपरथितॊत्तर वेदी सा देवलॊके परजापतेः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 6, + "text": "तस्मिन महापुण्यतमे तरैलॊक्यस्य सनातने\nसंग्रामे निधनं पराप्य धरुवं सवर्गॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 7, + "text": "तथेत्य उक्त्वा महाराज कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nसमन्तपञ्चकं वीरः परायाद अभिमुखः परभुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा परगृह्य महतीं गदाम\nपद्भ्याम अमर्षाद दयुतिमान अगच्छत पाण्डवैः सह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 9, + "text": "तथा यान्तं गदाहस्तं वर्मणा चापि दंशितम\nअन्तरिक्षगता देवाः साधु साध्व इत्य अपूजयन\nवातिकाश च नरा ये ऽतर दृष्ट्वा ते हर्षम आगताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 10, + "text": "स पाण्डवैः परिवृतः कुरुराजस तवात्मजः\nमत्तस्येव गजेन्द्रस्य गतिम आस्थाय सॊ ऽवरजत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 11, + "text": "ततः शङ्खनिनादेन भेरीणां च महास्वनैः\nसिंहनादैश च शूराणां दिशः सर्वाः परपूरिताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 12, + "text": "परतीच्य अभिमुखं देशं यथॊद्दिष्टं सुतेन ते\nगत्वा च तैः परिक्षिप्तं समन्तात सर्वतॊदिशम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 13, + "text": "दक्षिणेन सरस्वत्याः सवयनं तीर्थम उत्तमम\nतस्मिन देशे तव अनिरिणे तत्र युद्धम अरॊचयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ भीमॊ महाकॊटिं गदां गृह्याथ वर्म भृत\nबिभ्रद रूपं महाराज सदृशं हि गरुत्मतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 15, + "text": "अवबद्ध शिरस तराणाः संख्ये काञ्चनवर्म भृत\nरराज राजन पुत्रस ते काञ्चनः शैलराड इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 16, + "text": "वर्मभ्यां संवृतौ वीरौ भीम दुर्यॊधनाव उभौ\nसंयुगे च परकाशेते संरब्धाव इव कुञ्जरौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 17, + "text": "रणमण्डलमध्यस्थौ भरतरौ तौ नरर्षभौ\nअशॊभेतां महाराज चन्द्रसूर्याव इवॊदितौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 18, + "text": "ताव अन्यॊन्यं निरीक्षेतां करुद्धाव इव महाद्विपौ\nदहन्तौ लॊचनै राजन परस्परवधैषिणौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 19, + "text": "संप्रहृष्टमना राजन गदाम आदाय कौरवः\nसृक्किणी संलिहन राजन करॊधरक्तेक्षणः शवसन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा गदाम आदाय वीर्यवान\nभीमसेनम अभिप्रेक्ष्य गजॊ गजम इवाह्वयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 21, + "text": "अद्रिसारमयीं भीमस तथैवादाय वीर्यवान\nआह्वयाम आस नृपतिं सिंहः सिंहं यथा वने" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 22, + "text": "ताव उद्यतगदापाणी दुर्यॊधन वृकॊदरौ\nसंयुगे सम परकाशेते गिरी सशिखराव इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 23, + "text": "ताव उभाव अभिसंक्रुद्धाव उभौ भीमपराक्रमौ\nउभौ शिष्यौ गदायुद्धे रौहिणेयस्य धीमतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 24, + "text": "उभौ सदृशकर्माणौ यम वासवयॊर इव\nतथा सदृशकर्माणौ वरुणस्य महाबलौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 25, + "text": "वासुदेवस्य रामस्य तथा वैश्रवणस्य च\nसदृशौ तौ महाराज मधुकैटभयॊर युधि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 26, + "text": "उभौ सदृशकर्माणौ रणे सुन्दॊपसुन्दयॊः\nतथैव कालस्य समौ मृत्यॊश चैव परंतपौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 27, + "text": "अन्यॊन्यम अभिधावन्तौ मत्ताव इव महाद्विपौ\nवाशिता संगमे दृप्तौ शरदीव मदॊत्कटौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 28, + "text": "मत्ताव इव जिगीषन्तौ मातङ्गौ भरतर्षभौ\nउभौ करॊधविषं दीप्तं वमन्ताव उरगाव इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 29, + "text": "अन्यॊन्यम अभिसंरब्धौ परेक्षमाणाव अरिंदमौ\nउभौ भरतशार्दूलौ विक्रमेण समन्वितौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 30, + "text": "सिंहाव इव दुराधर्षौ गदायुद्धे परंतपौ\nनखदंष्ट्रायुधौ वीरौ वयाघ्राव इव दुरुत्सहौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 31, + "text": "परजासंहरणे कषुब्धौ समुद्राव इव दुस्तरौ\nलॊहिताङ्गाव इव करुद्धौ परतपन्तौ महारथौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 32, + "text": "रश्मिमन्तौ महात्मानौ दीप्तिमन्तौ महाबलौ\nददृशाते कुरुश्रेष्ठौ कालसूर्याव इवॊद्दितौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 33, + "text": "वयाघ्राव इव सुसंरब्धौ गर्जन्ताव इव तॊयदौ\nजहृषाते महाबाहू सिंहौ केसरिणाव इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 34, + "text": "गजाव इव सुसंरब्धौ जवलिताव इव पावकौ\nददृशुस तौ महात्मानौ सशृङ्गाव इव पर्वतौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 35, + "text": "रॊषात परस्फुरमाणौष्ठौ निरीक्षन्तौ परस्परम\nतौ समेतौ महात्मानौ गदाहस्तौ नरॊत्तमौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 36, + "text": "उभौ परमसंहृष्टाव उभौ परमसंमतौ\nसदश्वाव इव हेषन्तौ बृंहन्ताव इव कुञ्जरौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 37, + "text": "वृषभाव इव गर्जन्तौ दुर्यॊधन वृकॊदरौ\nदैत्याव इव बलॊन्मत्तौ रेजतुस तौ नरॊत्तमौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 38, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजन्न इदम आह युधिष्ठिरम\nसृञ्जयैः सह तिष्ठन्तं तपन्तम इव भास्करम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 39, + "text": "इदं वयवसितं युद्धं मम भीमस्य चॊभयॊः\nउपॊपविष्टाः पश्यध्वं विमर्दं नृपसत्तमाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 40, + "text": "ततः समुपविष्टं तत सुमहद राजमण्डलम\nविराजमानं ददृशे दिवीवादित्यमण्डलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 41, + "text": "तेषां मध्ये महाबाहुः शरीमान केशव पूर्वजः\nउपविष्टॊ महाराज पूज्यमानः समन्ततः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 42, + "text": "शुशुभे राजमध्यस्थॊ नीलवासाः सितप्रभः\nनक्षत्रैर इव संपूर्णॊ वृतॊ निशि निशाकरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 43, + "text": "तौ तथा तु महाराज गदाहस्तौ दुरासदौ\nअन्यॊन्यं वाग्भिर उग्राभिस तक्षमाणौ वयवस्थितौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 54, + "shloka": 44, + "text": "अप्रियाणि ततॊ ऽनयॊन्यम उक्त्वा तौ कुरुपुंगवौ\nउदीक्षन्तौ सथितौ वीरौ वृत्र शक्राव इवाहवे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततॊ वाग युद्धम अभवत तुमुलं जनमेजय\nयत्र दुःखान्वितॊ राजा धृतराष्ट्रॊ ऽबरवीद इदम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 2, + "text": "धिग अस्तु खलु मानुष्यं यस्य निष्ठेयम ईदृशी\nएकादश चमू भर्ता यत्र पुत्रॊ ममाभिभूः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 3, + "text": "आज्ञाप्य सर्वान नृपतीन भुक्त्वा चेमां वसुंधराम\nगदाम आदाय वेगेन पदातिः परथितॊ रणम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 4, + "text": "भूत्वा हि जगतॊ नाथॊ हय अनाथ इव मे सुतः\nगदाम उद्यम्य यॊ याति किम अन्यद भागधेयतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 5, + "text": "अहॊ दुःखं महत पराप्तं पुत्रेण मम संजय\nएवम उक्त्वा स दुःखार्तॊ विरराम जनाधिपः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 6, + "text": "[स]\nस मेघनिनदॊ हर्षाद विनदन्न इव गॊवृषः\nआजुहाव ततः पार्थं युद्धाय युधि वीर्यवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 7, + "text": "भीमम आह्वयमाने तु कुरुराजे महात्मनि\nपरादुरासन सुघॊराणि रूपाणि विविधान्य उत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 8, + "text": "ववुर वाताः सनिर्घाताः पांसुवर्षं पपात च\nबभूवुश च दिशः सर्वास तिमिरेण समावृताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 9, + "text": "महास्वनाः सनिर्घातास तुमुला लॊमहर्षणाः\nपेतुस तथॊल्काः शतशः सफॊटयन्त्यॊ नभस्तलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 10, + "text": "राहुश चाग्रसद आदित्यम अपर्वणि विशां पते\nचकम्पे च महाकम्पं पृथिवी सवनद्रुमा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 11, + "text": "रूक्षाश च वाताः परववुर नीचैः शर्कर वर्षिणः\nगिरीणां शिखराण्य एव नयपतन्त महीतले" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 12, + "text": "मृगा बहुविधाकाराः संपतन्ति दिशॊ दश\nदीप्ताः शिवाश चाप्य अनदन घॊररूपाः सुदारुणाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 13, + "text": "निर्घाताश च महाघॊरा बभूवुर लॊमहर्षणाः\nदीप्तायां दिशि राजेन्द्र मृगाश चाशुभ वादिनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 14, + "text": "उदपानगताश चापॊ वयवर्धन्त समन्ततः\nअशरीरा महानादाः शरूयन्ते सम तदा नृप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 15, + "text": "एवमादीनि दृष्ट्वाथ निमित्तानि वृकॊदरः\nउवाच भरातरं जयेष्ठं धर्मराजं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 16, + "text": "नैष शक्तॊ रणे जेतुं मन्दात्मा मां सुयॊधनः\nअद्य करॊधं विमॊक्ष्यामि निगूढं हृदये चिरम\nसुयॊधने कौरवेन्द्रे खाण्डवे पावकॊ यथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 17, + "text": "शल्यम अद्यॊद्धरिष्यामि तव पाण्डव हृच्छयम\nनिहत्य गदया पापम इमं कुरु कुलाधमम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 18, + "text": "अद्य कीर्तिमयीं मालां परतिमॊक्ष्याम्य अहं तवयि\nहत्वेमं पापकर्माणं गदया रणमूर्धनि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 19, + "text": "अद्यास्य शतधा देहं भिनद्मि गदयानया\nनायं परवेष्टा नगरं पुनर वारणसाह्वयम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 20, + "text": "सर्पॊत्सर्गस्य शयने विषदानस्य भॊजने\nपरमाण कॊट्यां पातस्या दाहस्य जतु वेश्मनि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 21, + "text": "सभायाम अवहासस्य सर्वस्वहरणस्य च\nवर्षम अज्ञातवासस्य वनवासस्य चानघ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 22, + "text": "अद्यान्तम एषां दुःखानां गन्ता भरतसत्तम\nएकाह्ना विनिहत्येमं भविष्याम्य आत्मनॊ ऽनृणः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 23, + "text": "अद्यायुर धार्तराष्ट्रस्य दुर्मतेर अकृतात्मनः\nसमाप्तं भरतश्रेष्ठ मातापित्रॊश च दर्शनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 24, + "text": "अद्यायं कुरुराजस्य शंतनॊः कुलपांसनः\nपराणाञ शरियं च राज्यं च तयक्त्वा शेष्यति भूतले" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 25, + "text": "राजा च धृतराष्ट्रॊ ऽदय शरुत्वा पुत्रं मया हतम\nसमरिष्यत्य अशुभं कर्म यत तच छकुनि बुद्धिजम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 26, + "text": "इत्य उक्त्वा राजशार्दूल गदाम आदाय वीर्यवान\nअवातिष्ठत युद्धाय शक्रॊ वृत्रम इवाह्वयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 27, + "text": "तम उद्यतगदां दृष्ट्वा कैलासम इव शृङ्गिणम\nभीमसेनः पुनः करुद्धॊ दुर्यॊधनम उवाच ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 28, + "text": "राज्ञश च धृतराष्ट्रस्य तथा तवम अपि चात्मनः\nसमर तद दुष्कृतं कर्म यद्वृत्तं वारणावते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 29, + "text": "दरौपदी च परिक्लिष्टा सभायां यद रजस्वला\nदयूते च वञ्चितॊ राजा यत तवया सौबलेन च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 30, + "text": "वने दुःखं च यत पराप्तम अस्माभिस तवत्कृतं महत\nविराटनगरे चैव यॊन्यन्तरगतैर इव\nतत सर्वं यातयाम्य अद्य दिष्ट्या दृष्टॊ ऽसि दुर्मते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 31, + "text": "तवत्कृते ऽसौ हतः शेते शरतल्पे परतापवान\nगाङ्गेयॊ रथिनां शरेष्ठॊ निहतॊ याज्ञसेनिना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 32, + "text": "हतॊ दरॊणश च कर्णश च तथा शल्यः परतापवान\nवैराग्नेर आदिकर्ता च शकुनिः सौबलॊ हतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 33, + "text": "परातिकामी तथा पापॊ दरौपद्याः कलेशकृद धतः\nभरातरस ते हताः सर्वे शूरा विक्रान्तयॊधिनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 34, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ निहतास तवत्कृते नृपाः\nतवाम अद्य निहनिष्यामि गदया नात्र संशयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 35, + "text": "इत्य एवम उच्चै राजेन्द्र भाषमाणं वृकॊदरम\nउवाच वीतभी राजन पुत्रस ते सत्यविक्रमः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 36, + "text": "किं कत्थितेन बहुधा युध्यस्व तवं वृकॊदर\nअद्य ते ऽहं विनेष्यामि युद्धश्रद्धां कुलाधम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 37, + "text": "नैव दुर्यॊधनः कषुद्र केन चित तवद्विधेन वै\nशक्त्यस तरासयितुं वाचा यथान्यः पराकृतॊ नरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 38, + "text": "चिरकालेप्सितं दिष्ट्या हृदयस्थम इदं मम\nतवया सह गदायुद्धं तरिदशैर उपपादितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 39, + "text": "किं वाचा बहुनॊक्तेन कत्थितेन च दुर्मते\nवाणी संपद्यताम एषा कर्मणा माचिरं कृथाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 40, + "text": "तस्या तद वचनं शरुत्वा सर्व एवाभ्यपूजयन\nराजानः सॊमकाश चैव ये तत्रासन समागताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 41, + "text": "ततः संपूजितः सर्वैः संप्रहृष्टतनू रुहः\nभूयॊ धीरं मनश चक्रे युद्धाय कुरुनन्दनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 42, + "text": "तं मत्तम इव मातङ्गं तलतालैर नराधिपाः\nभूयः संहर्षयां चक्रुर दुर्यॊधनम अमर्षणम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 43, + "text": "तं महात्मा महात्मानं गदाम उद्यम्य पाण्डवः\nअभिदुद्राव वेगेन धार्तराष्ट्रं वृकॊदरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 55, + "shloka": 44, + "text": "बृंहन्ति कुञ्जरास तत्र हया हेषन्ति चासकृत\nशस्त्राणि चाप्य अदीप्यन्त पाण्डवानां जयैषिणाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततॊ दुर्यॊधनॊ दृष्ट्वा भीमसेनं तथागतम\nपरत्युद्ययाव अदीनात्मा वेगेन महता नदन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 2, + "text": "समापेततुर आनद्य शृङ्गिणौ वृषभाव इव\nमहानिर्घात घॊषश च संप्रहारस तयॊर अभूत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 3, + "text": "अभवच च तयॊर युद्धं तुमुलं लॊम हार्षणम\nजिगीषतॊर युधा अन्यॊन्यम इन्द्र परह्रादयॊर इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 4, + "text": "रुधिरॊक्षितसर्वाङ्गौ गदाहस्तौ मनस्विनौ\nददृशाते महात्मानौ पुष्पिताव इव कुंशुकौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 5, + "text": "तथा तस्मिन महायुद्धे वर्तमाने सुदारुणे\nखद्यॊतसंघैर इव खं दर्शनीयं वयरॊचत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 6, + "text": "तथा तस्मिन वर्तमाने संकुले तुमुले भृशम\nउभाव आपि परिश्रान्तौ युध्यमानाव अरिंदमौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 7, + "text": "तौ मुहूर्तं समाश्वस्य पुनर एव परंतपौ\nअभ्यहारयतां तत्र संप्रगृह्य गदे शुभे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 8, + "text": "तौ तु दृष्ट्वा महावीर्यौ समाश्वस्तौ नरर्षभौ\nबलिनौ वारणौ यद्वद वाशितार्थे मदॊत्कटौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 9, + "text": "अपारवीर्यौ संप्रेक्ष्य परगृहीतगदाव उभौ\nविस्मयं परमं जग्मुर देवगन्धर्वदानवाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 10, + "text": "परगृहीतगदौ दृष्ट्वा दुर्यॊधन वृकॊदरौ\nसांशयः सर्वभूतानां विजये समपद्यत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 11, + "text": "समागम्य ततॊ भूयॊ भरातरौ बलिनां वरौ\nअन्यॊन्यस्यान्तर परेप्सू परचक्राते ऽनतरं परति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 12, + "text": "यमदण्डॊपमां गुर्वीम इन्द्राशनिम इवॊद्यताम\nददृशुः परेक्षका राजन रौद्रीं विशसनीं गदाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 13, + "text": "आविध्यतॊ गदां तस्य भीमसेनस्य संयुगे\nशब्दः सुतुमुलॊ घॊरॊ मुहूर्तं समपद्यत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 14, + "text": "आविध्यन्तम अभिप्रेक्ष्य धार्तराष्ट्रॊ ऽथ पाण्डवम\nगदाम अलघु वेगां तां विस्मितः संबभूव ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 15, + "text": "चरंश च विविधान मार्गान मण्डलानि च भारत\nअशॊभत तदा वीरॊ भूय एव वृकॊदरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 16, + "text": "तौ परस्परम आसाद्य यत ताव अन्यॊन्यरक्षणे\nमार्जाराव इव भक्षार्थे ततक्षाते मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 17, + "text": "अचरद भीमसेनस तु मार्गान बहुविधांस तथा\nमण्डलानि विचित्राणि सथानानि विविधानि च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 18, + "text": "गॊमूत्रिकाणि चित्राणि गतप्रत्यागतानि च\nपरिमॊक्षं परहाराणां वर्जनं परिधावनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 19, + "text": "अभिद्रवणम आक्षेपम अवस्थानं सविग्रहम\nपरावर्तन संवर्तम अवप्लुतम अथाप्लुतम\nउपन्यस्तम अपन्यस्तं गदायुद्धविशारदौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 20, + "text": "एवं तौ विचरन्तौ तु नयघ्नतां वै परस्परम\nवञ्चयन्तौ पुनश चैव चेरतुः कुरुसत्तमौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 21, + "text": "विक्रीडन्तौ सुबलिनौ मण्डलानि परचेरतुः\nगदाहस्तौ ततस तौ तु मण्डलावस्थितौ बली" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 22, + "text": "दक्षिणं मण्डलं राजन धार्तराष्ट्रॊ ऽभयवर्तत\nसव्यं तु मण्डलं तत्र भीमसेनॊ ऽभयवर्तत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 23, + "text": "तथा तु चरतस तस्य भीमस्य रणमूर्धनि\nदुर्यॊधनॊ महाराज पार्श्वदेशे ऽभयताडयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 24, + "text": "आहतस तु तदा भीमस तव पुत्रेण भारत\nआविध्यत गदां गुर्वीं परहारं तम अचिन्तयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 25, + "text": "इन्द्राशनिसमां घॊरां यमदण्डम इवॊद्यताम\nददृशुस ते महाराज भीमसेनस्य तां गदाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 26, + "text": "आविध्यन्तं गदां दृष्ट्वा भीमसेनं तवात्मजः\nसमुद्यम्या गदां घॊरां परत्यविध्यद अरिंदमः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 27, + "text": "गदा मारुतवेगेन तव पुत्रस्य भारत\nशब्द आसीत सुतुमुलस तेजश च समजायत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 28, + "text": "स चरन विविधान मार्गान मण्डलानि च भागशः\nसमशॊभत तेजस्वी भूयॊ भीमात सुयॊधनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 29, + "text": "आविद्धा सर्ववेगेन भीमेन महती गदा\nसधूमं सार्चिषं चाग्निं मुमॊचॊग्रा महास्वना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 30, + "text": "आधूतां भीमसेनेन गदां दृष्ट्वा सुयॊधनः\nअद्रिसारमयीं गुर्वीम आविध्यन बह्व अशॊभत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 31, + "text": "गदा मारुतवेगं हि दृष्ट्वा तस्य महात्मनः\nभयं विवेश पाण्डून वै सर्वान एव ससॊमकान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 32, + "text": "तौ दर्शयन्तौ समरे युद्धक्रीडां समन्ततः\nगदाभ्यां सहसान्यॊन्यम आजघ्नतुर अरिंदमौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 33, + "text": "तौ परस्परम आसाद्य दंष्ट्राभ्यां दविरदौ यथा\nअशॊभेतां महाराज शॊणितेन परिप्लुतौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 34, + "text": "एवं तद अभवद युद्धं घॊररूपम असंवृतम\nपरिवृत्ते ऽहनि करूरं वृत्रवासवयॊर इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 35, + "text": "दृष्ट्वा वयवस्थितं भीमं तव पुत्रॊ महाबलः\nचरंश चित्रतरान मार्गान कौन्तेयम अभिदुद्रुवे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 36, + "text": "तस्य भीमॊ महावेगां जाम्बूनदपरिष्कृताम\nअभिक्रुद्धस्य करुद्धस तु ताडयाम आस तां गदाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 37, + "text": "सविस्फुलिङ्गॊ निर्ह्रादस तयॊस तत्राभिघातजः\nपरादुरासीन महाराज सृष्टयॊर वज्रयॊर इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 38, + "text": "वेगवत्या तया तत्र भीमसेनप्रमुक्तया\nनिपतन्त्या महाराज पृथिवीसमकम्पत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 39, + "text": "तां नामृष्यत कौरव्यॊ गदां परतिहतां रणे\nमत्तॊ दविप इव करुद्धः परतिजुञ्जर दर्शनात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 40, + "text": "स सव्यं मण्डलं राजन्न उद्भ्राम्य कृतनिश्चयः\nआजघ्ने मूर्ध्नि कौन्तेयं गदया भीमवेगया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 41, + "text": "तया तव अभिहतॊ भीमः पुत्रेण तव पाण्डवः\nनाकम्पत महाराज तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 42, + "text": "आश्चर्यं चापि तद राजन सर्वसैन्यान्य अपूजयन\nयद गदाभिहतॊ भीमॊ नाकम्पत पदात पदम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 43, + "text": "ततॊ गुरुतरां दीप्तां गदां हेमपरिष्कृताम\nदुर्यॊधनाय वयसृजद भीमॊ भीमपराक्रमः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 44, + "text": "तं परहारम असंभ्रान्तॊ लाघवेन महाबलः\nमॊघं दुर्यॊधनश चक्रे तत्राभूद विस्मयॊ महान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 45, + "text": "सा तु मॊघा गदा राजन पतन्ती भीम चॊदिता\nचालयाम आस पृथिवीं महानिर्घात निस्वना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 46, + "text": "आस्थाय कौशिकान मार्गान उत्पतन स पुनः पुनः\nगदा निपातं परज्ञाय भीमसेनम अवञ्चयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 47, + "text": "वञ्चयित्वा तथा भीमं गदया कुरुसत्तमः\nताडयाम आस संक्रुद्धॊ वक्षॊ देशे महाबलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 48, + "text": "गदयाभिहतॊ भीमॊ मुह्यमानॊ महारणे\nनाभ्यमन्यत कर्तव्यं पुत्रेणाभ्याहतस तव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 49, + "text": "तस्मिंस तथा वर्तमाने राजन सॊमक पाण्डवाः\nभृशॊपहत संकल्पा नहृष्ट मनसॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 50, + "text": "स तु तेन परहारेण मातङ्ग इव रॊषितः\nहस्तिवद धस्ति संकाशम अभिदुद्राव ते सुतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 51, + "text": "ततस तु रभसॊ भीमॊ गदया तनयं तव\nअभिदुद्राव वेगेन सिंहॊ वनगजं यथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 52, + "text": "उपसृत्य तु राजानं गदा मॊक्षविशारदः\nआविध्यत गदां राजन समुद्दिश्य सुतं तव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 53, + "text": "अताडयद भीमसेनः पार्श्वे दुर्यॊधनं तदा\nस विह्वलः परहारेण जानुभ्याम अगमन महीम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 54, + "text": "तस्मिंस तु भरतश्रेष्ठे जानुभ्याम अवनीं गते\nउदतिष्ठत ततॊ नादः सृञ्जयानां जगत्पते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 55, + "text": "तेषां तु निनदं शरुत्वा सृञ्जयानां नरर्षभः\nअमर्षाद भरतश्रेष्ठ पुत्रस ते समकुप्यत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 56, + "text": "उत्थाय तु महाबाहुः करुद्धॊ नाग इव शवसन\nदिधक्षन्न इव नेत्राभ्यां भीमसेनम अवैक्षत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 57, + "text": "ततः स भरतश्रेष्ठॊ गदापाणिर अभिद्रवत\nपरमथिष्यन्न इव शिरॊ भीमसेनस्य संयुगे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 58, + "text": "स महात्मा महात्मानं भीमं भीमपराक्रमः\nअताडयच छङ्खदेशे स चचालाचलॊपमः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 59, + "text": "स भूयः शुशुभे पार्थस ताडितॊ गदया रणे\nउद्भिन्न रुधिरॊ राजन परभिन्न इव कुञ्जरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 60, + "text": "ततॊ गदां वीर हणीम अयॊ मयीं; परगृह्य वज्राशनितुल्यनिस्वनाम\nअताडयच छत्रुम अमित्रकर्शनॊ; बलेन विक्रम्य धनंजयाग्रजः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 61, + "text": "स भीमसेनाभिहतस तवात्मजः; पपात संकम्पित देहबन्धनः\nसुपुष्पितॊ मारुतवेगताडितॊ; महावने साल इवावघूर्णितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 62, + "text": "ततः परणेदुर जहृषुश च पाण्डवाः; समीक्ष्य पुत्रं पतितं कषितौ तव\nतथ सुतस ते परतिलभ्य चेतनां; समुत्पपात दविरदॊ यथा हरदात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 63, + "text": "स पार्थिवॊ नित्यम अमर्षितस तदा; महारथः शिक्षितवत परिभ्रमन\nअताडयत पाण्डवम अग्रतः सथितं; स विह्वलाङ्गॊ जगतीम उपास्पृशत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 64, + "text": "स समिह नादान विननाद कौरवॊ; निपात्य भूमौ युधि भीमम ओजसा\nबिभेद चैवाशनि तुल्यतेजसा; गदा निपातेन शरीररक्षणम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 65, + "text": "ततॊ ऽनतरिक्षे निनदॊ महान अभूद; दिवौकसाम अप्सरसां च नेदुषाम\nपपात चॊच्चर मर परवेरितं; विचित्रपुष्पॊत्कर वर्षम उत्तमम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 66, + "text": "ततः परान आविशद उत्तमं भयं; समीक्ष्य भूमौ पतितं नरॊत्तमम\nअहीयमानं च बलेन कौरवं; निशम्य भेदं च दृढस्य वर्मणः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 56, + "shloka": 67, + "text": "ततॊ मुहूर्ताद उपलभ्य चेतनां; परमृज्य वक्त्रं रुधिरार्धम आत्मनः\nधृतिं समालम्ब्य विवृत्तलॊचनॊ; बलेन संस्तभ्य वृकॊदरः सथितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nसमुदीर्णं ततॊ दृष्ट्वा सांग्रामं कुरुमुख्ययॊः\nअथाब्रवीद अर्जुनस तु वासुदेवं यशस्विनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 2, + "text": "अनयॊर वीरयॊर युद्धे कॊ जयायान भवतॊ मतः\nकस्य वा कॊ गुणॊ भूयान एतद वद जनार्दन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 3, + "text": "[वा]\nउपदेशॊ ऽनयॊस तुल्यॊ भीमस तु बलवत्तरः\nकृतयत्नतरस तव एष धार्तराष्ट्रॊ वृकॊदरात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 4, + "text": "भीमसेनस तु धर्मेण युध्यमानॊ न जेष्यति\nअन्यायेन तु युध्यन वै हन्याद एष सुयॊधनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 5, + "text": "मायया निर्जिता देवैर असुरा इति नः शरुतम\nविरॊचनश च शक्रेण मायया निर्जितः सखे\nमायया चाक्षिपत तेजॊ वृत्रस्य बलसूदनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 6, + "text": "परतिज्ञातं तु भीमेन दयूतकाले धनंजय\nऊरू भेत्स्यामि ते संख्ये गदयेति सुयॊधनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 7, + "text": "सॊ ऽयं परतिज्ञां तां चापि पारयित्वारि कर्शनः\nमायाविनं च राजानं माययैव निकृन्ततु" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 8, + "text": "यद्य एष बलम आस्थाय नयायेन परहरिष्यति\nविषामस्थस ततॊ राजा भविष्यति युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 9, + "text": "पुनर एव च वक्ष्यामि पाण्डवेदं निबॊध मे\nधर्मराजापराधेन भयं नः पुनरागतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 10, + "text": "कृत्वा हि सुमहत कर्महत्वा भीष्म मुखान कुरून\nजयः पराप्तॊ यशश चाग्र्यं वैरं च परतियातितम\nतद एवं विजयः पराप्तः पुनः संशयितः कृतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 11, + "text": "अबुद्धिर एषा महती धर्मराजस्य पाण्डव\nयद एकविजये युद्धे पणितं कृतम ईदृशम\nसुयॊधनः कृती वीर एकायनगतस तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 12, + "text": "अपि चॊशनसा गीतः शरूयते ऽयं पुरातनः\nशलॊकस तत्त्वार्थ सहितस तन मे निगदतः शृणु" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 13, + "text": "पुनरावर्तमानानां भग्नानां जीवितैषिणाम\nभतव्यम अरिशेषाणाम एकायनगता हि ते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 14, + "text": "सुयॊधनम इमं भग्नं हतसैन्यं हरदं गतम\nपराजितं वनप्रेप्सुं निराशं राज्यलम्भने" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 15, + "text": "कॊ नव एष समयुगे पराज्ञः पुनर दवंद्वे समाह्वयेत\nअपि वॊ निर्जितं राज्यं न हरेत सुयॊधनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 16, + "text": "यस तरयॊदश वर्षाणि गदया कृतनिश्रमः\nचरत्य ऊर्ध्वं च तिर्यक च भीमसेनजिघांसया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 17, + "text": "एवं चेन न महाबाहुर अन्यायेन हनिष्यति\nएष वः कौरवॊ राजा धार्तराष्ट्रॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 18, + "text": "धनंजयस तु शरुत्वैतत केशवस्य महात्मनः\nपरेक्षतॊ भीमसेनस्य हस्तेनॊरुम अताडयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 19, + "text": "गृह्य संज्ञां ततॊ भीमॊ गदया वयचरद रणे\nमण्डलानि विचित्राणि यमकानीतराणि च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 20, + "text": "दक्षिणं मण्डलं सव्यं गॊमूत्रकम अथापि च\nवयचरत पाण्डवॊ राजन्न अरिं संमॊहयन्न इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 21, + "text": "तथैव तव पुत्रॊ ऽपि गदा मार्गविशारदः\nवयचरल लघुचित्रं च भीमसेनजिघांसया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 22, + "text": "आधुन्वन्तौ गदे घॊरे चन्दनागरुरूषिते\nवैरस्यान्तं परीप्सन्तौ रणे करुद्धाव इवान्तकौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 23, + "text": "अन्यॊन्यं तौ जिघांसन्तौ परवीरौ पुरुषर्षभौ\nयुयुधाते गरुत्मन्तौ यथा नागामिषैषिणौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 24, + "text": "मण्डलानि विचित्राणि चरतॊर नृप भीमयॊः\nगदा संपातजास तत्र परजज्ञुः पावकार्चिषः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 25, + "text": "समं परहरतॊस तत्र शूरयॊर बलिनॊर मृधे\nकषुब्धयॊर वायुना राजन दवयॊर इव समौद्रयॊः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 26, + "text": "तयॊः परहरतॊस तुल्यं मत्तकुञ्जरयॊर इव\nगदा निर्घातसंह्रादः परहाराणाम अजायत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 27, + "text": "तस्मिंस तदा संप्रहारे दारुणे संकुले भृशम\nउभाव अपि परिश्रान्तौ युध्यमानाव अरिंदमौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 28, + "text": "तौ मुहूर्तं समाश्वस्य पुनर एव परंतपौ\nअभ्यहारयतां करुद्धौ परगृह्य महती गदे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 29, + "text": "तयॊः समभवद युद्धं घॊररूपम असंवृतम\nगदा निपातै राजेन्द्र तक्षतॊर वै परस्परम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 30, + "text": "वयायामप्रद्रुतौ तौ तु वृषभाक्षौ तरस्विनौ\nअन्यॊन्यं जघ्नतुर वीरौ पङ्कस्थौ महिषाव इव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 31, + "text": "जर्जरीकृतसर्वाङ्गौ रुधिरेणाभिसंप्लुतौ\nददृशाते हिमवति पुष्पिताव इव किंशुकौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 32, + "text": "दुर्यॊधनेन पार्थस तु विवरे संप्रदर्शिते\nईषद उत्स्मयमानस तु सहसा परससाह ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 33, + "text": "तम अभ्याशगतं पराज्ञॊ रणे परेक्ष्य वृकॊदरः\nअवाक्षिपद गदां तस्मै वेगेन महता बली" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 34, + "text": "अवक्षेपं तु तं दृष्ट्वा पुत्रस तव विशां पते\nअपासर्पत ततः सथानात सा मॊघा नयपतद भुवि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 35, + "text": "मॊक्षयित्वा परहारं तं सुतस तव स संभ्रमात\nभीमसेनं च गदया पराहरत कुरुसत्तमः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 36, + "text": "तस्य विष्यन्दमानेन रुधिरेणामितौजसः\nपरहार गुरु पाताच च मूर्छेव समजायत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 37, + "text": "दुर्यॊधनस तं च वेद पीडितं पाण्डवं रणे\nधारयाम आस भीमॊ ऽपि शरीरम अतिपीडितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 38, + "text": "अमन्यत सथितं हय एनं परहरिष्यन्तम आहवे\nअतॊ न पराहरत तस्मै पुनर एव तवात्मजः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 39, + "text": "ततॊ मुहूर्तम आश्वस्य दुर्यॊधनम अवस्थितम\nवेगेनाभ्यद्रवद राजन भीमसेनः परतापवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 40, + "text": "तम आपतन्तं संप्रेक्ष्य संरब्धम अमितौजसम\nमॊघम अस्य परहारं तं चिकीर्षुर भरतर्षभ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 41, + "text": "अवस्थाने मतिं कृत्वा पुत्रस तव महामनाः\nइयेषॊत्पतितुं राजंश छलयिष्यन वृकॊदरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 42, + "text": "अबुध्यद भीमसेनस तद राज्ञस तस्य चिकीर्षितम\nअथास्य समभिद्रुत्य समुत्क्रम्य च सिंहवत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 43, + "text": "सृत्या वञ्चयतॊ राजन पुनर एवॊत्पतिष्यतः\nऊरुभ्यां पराहिणॊद राजङ्गदां वेगेन पाण्डवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 44, + "text": "सा वज्रनिष्पेष समा परहिता भीमकर्मणा\nऊरू दुर्यॊधनस्याथ बभञ्जे परियदर्शनौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 45, + "text": "स पपात नरव्याघ्रॊ वसुधाम अनुनादयन\nभग्नॊरुर भीमसेनेन पुत्रस तव महीपते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 46, + "text": "ववुर वाताः सनिर्घाताः पांसुवर्षं पपात च\nचचाल पृथिवी चापि सवृक्षक्षुप पर्वता" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 47, + "text": "तस्मिन निपतिते वीरे पत्यौ सर्वमहीक्षिताम\nमहास्वना पुनर दीप्ता सनिर्घाता भयंकरी\nपपात चॊल्का महती पतिते पृथिवीपतौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 48, + "text": "तथा शॊणितवर्षं च पांसुवर्षं च भारत\nववर्ष मघवांस तत्र तव पुत्रे निपातिते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 49, + "text": "यक्षाणां राक्षसानां च पिशाचानां तथैव च\nअन्तरिक्षे महानादः शरूयते भरतर्षभ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 50, + "text": "तेन शब्देन घॊरेण मृगाणाम अथ पक्षिणाम\nजज्ञे घॊरतमः शब्दॊ बहूनां सर्वतॊदिशम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 51, + "text": "ये तत्र वाजिनः शेषा गजाश च मनुजैः सह\nमुमुचुस ते महानादं तव पुत्रे निपातिते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 52, + "text": "भेरीशङ्खमृदङ्गानाम अभवच च सवनॊ महान\nअन्तर्भूमि गतश चैव तव पुत्रे निपातिते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 53, + "text": "बहु पादैर बहु भुजैः कबन्धैर घॊरदर्शनैः\nनृत्यद्भिर भयदैर वयाप्ता दिशस तत्राभवन नृप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 54, + "text": "धवजवन्तॊ ऽसत्रवन्तश च शस्त्रवन्तस तथैव च\nपराकम्पन्त ततॊ राजंस तव पुत्रे निपातिते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 55, + "text": "हरदाः कूपाश च रुधिरम उद्वेमुर नृपसत्तम\nनद्यश च सुमहावेगाः परतिस्रॊतॊ वहाभवन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 56, + "text": "पुल्लिङ्गा इव नार्यस तु सत्रीलिङ्गाः पुरुषाभवन\nदुर्यॊधने तदा राजन पतिते तनये तव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 57, + "text": "दृष्ट्वा तान अद्भुतॊत्पातान पाञ्चालाः पाण्डवैः सह\nआविग्नमनसः सर्वे बभूवुर भरतर्षभ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 58, + "text": "ययुर देवा यथाकामं गन्धर्वाप्सरसस तथा\nकथयन्तॊ ऽदभुतं युद्धं सुतयॊस तव भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 57, + "shloka": 59, + "text": "तथैव सिद्धा राजेन्द्र तथा वातिक चारणाः\nनरसिंहौ परशंसन्तौ विप्रजग्मुर यथागतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 58, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nतं पातितं ततॊ दृष्ट्वा महाशालम इवॊद्गतम\nपरहृष्टमनसः सर्वे बभूवुस तत्र पाण्डवाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 58, + "shloka": 2, + "text": "उन्मत्तम इव मातङ्गं सिंहेन विनिपातितम\nददृशुर हृष्टरॊमाणः सर्वे ते चापि सॊमकाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 58, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ दुर्यॊधनं हत्वां भीमसेनः परतापवान\nपतितं कौरवेन्द्रं तम उपगम्येदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 58, + "shloka": 4, + "text": "गौर गौर इति पुरा मन्दद्रौपदीम एकवाससाम\nयत सभायां हसन्न अस्मांस तदा वदसि दुर्मते\nतस्यावहासस्य फलम अद्य तवं समवाप्नुहि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 58, + "shloka": 5, + "text": "एवम उक्त्वा स वामेन पदा मौलिम उपास्पृशत\nशिरश च राजसिंहस्य पादेन समलॊडयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 58, + "shloka": 6, + "text": "तथैव करॊधसंरक्तॊ भीमः परबलार्दनः\nपुनर एवाब्रवीद वाक्यं यत तच छृणु नराधिप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 58, + "shloka": 7, + "text": "ये ऽसमान पुरॊ ऽपनृत्यन्त पुनर गौर इति गौर इति\nतान वयं परतिनृत्यामः पुनर गौर इति गौर इति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 58, + "shloka": 8, + "text": "नास्माकं निकृतिर वह्निर नाक्ष दयूतं न वञ्चना\nसवबाहुबलम आश्रित्य परबाधामॊ वयं रिपून" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 58, + "shloka": 9, + "text": "सॊ ऽवाप्य वैरस्य परस्य पारं; वृकॊदरः पराह शनैः परहस्य\nयुधिष्ठिरं केशव सृञ्जयांश च; धनंजयं माद्रवतीसुतौ च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 58, + "shloka": 10, + "text": "रजस्वलां दरौपदीम आनयन ये; ये चाप्य अकुर्वन्त सदस्य वस्त्राम\nतान पश्यध्वं पाण्डवैर धार्तराष्ट्रान; रणे हतांस तपसा याज्ञसेन्याः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 58, + "shloka": 11, + "text": "ये नः पुरा षण्ढतिलान अवॊचन; करूरा राज्ञॊ धृतराष्ट्रस्य पुत्राः\nते नॊ हताः सगणाः सानुबन्धाः; कामं सवर्गं नरकं वा वरजामः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 58, + "shloka": 12, + "text": "पुनश च राज्ञः पतितस्त्य भूमौ; स तां गदां सकन्धगतां निरीक्ष्य\nवामेन पादेन शिरः परमृद्य; दुर्यॊधनं नैकृतिकेत्य अवॊचत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 58, + "shloka": 13, + "text": "हृष्टेन राजन कुरु पार्थिवस्य; कषुद्रात्मना भीमसेनेन पादम\nदृष्ट्वा कृतं मूर्धनि नाभ्यनन्दन; धर्मात्मानः सॊमकानां परबर्हाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 58, + "shloka": 14, + "text": "तव पुत्रं तथा हत्वा कत्थमानं वृकॊदरम\nनृत्यमानं च बहुशॊ धर्मराजॊ ऽबरवीद इदम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 58, + "shloka": 15, + "text": "मा शिरॊ ऽसय पदा मर्दीर मा धर्मस ते ऽतयगान महान\nराजा जञातिर हतश चायं नैतन नयाय्यं तवानघ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 58, + "shloka": 16, + "text": "विध्वस्तॊ ऽयं हतामात्यॊ हतभ्राता हतप्रजः\nउत्सन्नपिण्डॊ भराता च नैतन नयाय्यं कृतं तवया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 58, + "shloka": 17, + "text": "धार्मिकॊ भीमसेनॊ ऽसाव इत्य आहुस तवां पुरा जनाः\nस कस्माद भीमसेन तवं राजानम अधितिष्ठसि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 58, + "shloka": 18, + "text": "दृष्ट्वा दुर्यॊधनं राजा कुन्तीपुत्रस तथागतम\nनेत्राभ्याम अश्रुपूर्णाभ्याम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 58, + "shloka": 19, + "text": "नूनम एतद बलवता धात्रादिष्टं महात्मना\nयद वयं तवां जिघांसामस तवं चास्मान कुरुसत्तम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 58, + "shloka": 20, + "text": "आत्मनॊ हय अपराधेन महद वयसनम ईदृशम\nपराप्तवान असि यल लॊभान मदाद बाल्याच च भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 58, + "shloka": 21, + "text": "घातयित्वा वयस्यांश च भरातॄन अथ पितॄंस तथा\nपुत्रान पौत्रांस तथाचार्यांस ततॊ ऽसि निधनं गतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 58, + "shloka": 22, + "text": "तवापराधाद अस्माभिर भरातरस ते महारथाः\nनिहता जञातयश चान्ये दिष्टं मन्ये दुरत्ययम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 58, + "shloka": 23, + "text": "सनुषाश च परस्नुषाश चैव धृतराष्ट्रस्य विह्वलाः\nगर्हयिष्यन्ति नॊ नूनं विधवाः शॊककर्शिताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 58, + "shloka": 24, + "text": "एवम उक्त्वा सुदुःखार्तॊ निशश्वास स पार्थिवः\nविललाप चिरं चापि धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nअधर्मेण हतं दृष्टा राजानं माधवॊत्तमः\nकिम अब्रवीत तदा सूत बलदेवॊ महाबलः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 2, + "text": "गदायुद्धविशेषज्ञॊ गदायुद्धविशारदः\nकृतवान रौहिणेयॊ यत तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 3, + "text": "[स]\nशिरस्य अभिहतं दृष्ट्वा भीमसेनेन ते सुतम\nरामः परहरतां शरेष्ठश चुक्रॊध बलवद बली" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ मध्ये नरेन्द्राणाम ऊर्ध्वबाहुर हलायुधः\nकुर्वन आर्तस्वरं घॊरं धिग धिग भीमेत्य उवाच ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 5, + "text": "अहॊ धॊग यद अधॊ नाभेः परहृतं शुद्धविक्रमे\nनैतद दृष्ट्वं गदायुद्धे कृतवान यद वृकॊदरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 6, + "text": "अधॊ नाभ्या न हन्तव्यम इति शास्त्रस्य निश्चयः\nअयं तव अशास्त्रविन मूढः सवच्छन्दात संप्रवर्तते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 7, + "text": "तस्य तत तद बरुवाणस्य रॊषः समभवन महान\nततॊ लाङ्गलम उद्यम्य भीमम अभ्यद्रवद बली" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 8, + "text": "तस्यॊर्ध्व बाहॊः सदृशं रूपम आसीन महात्मनः\nबहुधातुविचित्रस्य शवेतस्येव महागिरेः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 9, + "text": "तम उत्पतन्तं जग्राह केशवॊ विनयानतः\nबाहुभ्यां पीनवृत्ताभ्यां परयत्नाद बलवद बली" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 10, + "text": "सितासितौ यदुवरौ शुशुभाते ऽधिकं ततः\nनभॊगतौ यथा राजंश चन्द्रसूर्यौ दिनक्षये" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 11, + "text": "उवाच चैनं संरब्धं शमयन्न इव केशवः\nआत्मवृद्धिर मित्र वृद्धिर मित्र मित्रॊदयस तथा\nविपरीतं दविषत्स्व एतत षड विधा वृद्धिर आत्मनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 12, + "text": "आत्मन्य अपि च मित्रेषु विपरीतं यदा भवेत\nतदा विद्यान मनॊ जयानिम आशु शान्ति करॊ भवेत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 13, + "text": "अस्माकं सहजं मित्रं पाण्डवाः शुद्धपौरुषाः\nसवकाः पितृष्वसुः पुत्रास ते परैर निकृता भृशम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 14, + "text": "परतिज्ञा पारणं धर्मः कषत्रियस्येति वेत्थ ह\nसुयॊधनस्य गदया भङ्क्तास्म्य ऊरू महाहवे\nइति पूर्वं परतिज्ञातं भीमेन हि सभा तले" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 15, + "text": "मैत्रेयेणाभिशप्तश च पूर्वम एव महर्षिणा\nऊरू भेत्स्यति ते भीमॊ गदयेति परंतप\nअतॊ दॊषं न पश्यामि मा करुधस तवं परलम्बहन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 16, + "text": "यौनैर हार्दैर्श च संबन्धैः संबद्धा समेह पाण्डवैः\nतेषां वृद्ध्याभिवृद्धिर नॊ मा करुधः पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 17, + "text": "[राम]\nधर्मः सुचरितः सद्भिः सह दवाभ्यां नियच्छति\nअर्थश चात्यर्थ लुब्धस्य कामश चातिप्रसङ्गिनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 18, + "text": "धर्मार्थौ धर्मकामौ च कामार्थौ चाप्य अपीडयन\nधर्मार्थकामान यॊ ऽभयेति सॊ ऽतयन्तं सुखम अश्नुते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 19, + "text": "तद इदं वयाकुलं सर्वं कृतं धर्मस्य पीडनात\nभीमसेनेन गॊविन्द कामं तवं तु यथात्थ माम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 20, + "text": "[वा]\nअरॊषणॊ हि धर्मात्मा सततं धर्मवत्सलः\nभवान परख्यायते लॊके तस्मात संशाम्य मा करुधः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 21, + "text": "पराप्तं कलियुगं विद्धि परतिज्ञां पराण्डवस्य च\nआनृण्यं यातु वैरस्य परतिज्ञायाश च पाण्डवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 22, + "text": "[स]\nधर्मच छलम अपि शरुत्वा केशवात सा विशां पते\nनैव परीतमना रामॊ वचनं पराह संसदि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 23, + "text": "हत्वाधर्मेण राजानं धर्मात्मानं सुयॊधनम\nजिह्मयॊधीति लॊके ऽसमिन खयातिं यास्यति पाण्डवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 24, + "text": "दुर्यॊधनॊ ऽपि धर्मात्मा गतिं यास्यति शाश्वतीम\nऋजु यॊधी हतॊ राजा धार्तराष्ट्रॊ नराधिपः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 25, + "text": "युद्धदीक्षां परविश्याजौ रणयज्ञं वितत्य च\nहुत्वात्मानम अमित्राग्नौ पराप चावभृथं यशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 26, + "text": "इत्य उक्त्वा रथम आस्थाय रौहिणेयः परतापवान\nशवेताभ्रशिखराकारः परययौ दवारकां परति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 27, + "text": "पाञ्चालाश च सवार्ष्णेयाः पाण्डवाश च विशां पते\nरामे दवारवतीं याते नातिप्रमनसॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरं दीनं चिन्तापरम अधॊमुखम\nशॊकॊपहतसंकल्पं वासुदेवॊ ऽबरवीद इदम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 29, + "text": "धर्मराज किमर्थं तवम अधर्मम अनुमन्यसे\nहतबन्धॊर यद एतस्य पतितस्य विचेतसः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 30, + "text": "दुर्यॊधनस्य भीमेन मृद्यमानं शिरः पदा\nउपप्रेक्षसि कस्मात तवं धर्मज्ञः सन नराधिप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 31, + "text": "[य]\nन ममैत परियं कृष्ण यद राजानं वृकॊदरः\nपदा मूर्ध्न्य अस्पृशत करॊधान न च हृष्ये कुलक्षये" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 32, + "text": "निकृत्या निकृता नित्यं धृतराष्ट्र सुतैर वयम\nबहूनि परुषाण्य उक्त्वा वनं परस्थापिताः सम ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 33, + "text": "भीमसेनस्य तद्दुःखम अतीव हृदि वर्तते\nइति संचिन्त्य वार्ष्णेय मयैतत समुपेक्षितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 34, + "text": "तस्माद धत्वाकृत परज्ञं लुब्धं कामवशानुगम\nलभतां पाण्डवः कामं धर्मे ऽधर्मे ऽपि वा कृते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 35, + "text": "[स]\nइत्य उक्ते धर्मराजेन वासुदेवॊ ऽबरवीद इदम\nकामम अस्त्व एवम इति वै कृच्छ्राद यदुकुलॊद्वहः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 36, + "text": "इत्य उक्तॊ वासुदेवेन भीम परियहितैषिणा\nअन्वमॊदत तत सर्वं यद भीमेन कृतं युधि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 37, + "text": "भीमसेनॊ ऽपि हत्वाजौ तव पुत्रम अमर्षणः\nअभिवाद्याग्रतः सथित्वा संप्रहृष्टः कृताञ्जलिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 38, + "text": "परॊवाच सुमहातेजा धर्मराजं युधिष्ठिरम\nहर्षाद उत्फुल्लनयनॊ जितकाशी विशां पते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 39, + "text": "तवाद्य पृथिवी राजन कषेमा निहतकण्टका\nतां परशाधि महाराज सवधर्मम अनुपालयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 40, + "text": "यस तु कर्तास्य वैरस्य निकृत्या निकृतिप्रियः\nसॊ ऽयं विनिहतः शेते पृथिव्यां पृथिवीपते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 41, + "text": "दुःशासनप्रभृतयः सर्वे ते चॊग्रवादिनः\nराधेयः शकुनिश चापि निहतास तव शत्रवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 42, + "text": "सेयं रत्नसमाकीर्णा मही सवनपर्वता\nउपावृत्ता महाराज तवाम अद्य निहतद्विषम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 43, + "text": "[य]\nगतं वैरस्य निधनं हतॊ राजा सुयॊधनः\nकृष्णस्य मतम आस्थाय विजितेयं वसुंधरा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 59, + "shloka": 44, + "text": "दिष्ट्या गतस तवम आनृण्यं मातुः कॊपस्य चॊभयॊः\nदिष्ट्या जयसि दुर्धर्षं दिष्ट्या शत्रुर निपातितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nहतं दुर्यॊधनं दृष्ट्वा भीमसेनेन संयुगे\nपाण्डवाः सृञ्जयाश चैव किम अकुर्वत संजय" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 2, + "text": "[स]\nहातं दुर्यॊधनं दृष्ट्वा भीमसेनेन संयुगे\nसिंहेनेव महाराज मत्तं वनगजं वने" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 3, + "text": "परहृष्टमनसस तत्र कृष्णेन सह पाण्डवाः\nपाञ्चालाः सृञ्जयाश चैव निहते कुरुनन्दने" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 4, + "text": "आविध्यन्न उत्तरीयाणि सिंहनादांश च नेदिरे\nनैतान हर्षसमाविष्टान इयं सेहे वसुंधरा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 5, + "text": "धनूंष्य अन्ये वयाक्षिपन्त जयाश चाप्य अन्ये तथाक्षिपन\nदध्मुर अन्ये महाशङ्खान अन्ये जघ्नुश च दुन्दुभीः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 6, + "text": "चिक्रीडुश च तथैवान्ये जहसुश च तवाहिताः\nअब्रुवंश चासकृद वीरा भीमसेनम इदं वचः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 7, + "text": "दुष्करं भवता कर्म रणे ऽदय सुमहत कृतम\nकौरवेन्द्रं रणे हत्वा गदयातिकृत शरमम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 8, + "text": "इन्द्रेणेव हि वृत्रस्य वधं परमसंयुगे\nतवया कृतम अमन्यन्त शत्रॊर वधम इमं जनाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 9, + "text": "चरन्तं विविधान मार्गान मण्डलानि च सर्वशः\nदुर्यॊधनम इमं शूरं कॊ ऽनयॊ हन्याद वृकॊदरात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 10, + "text": "वैरस्य च गतः पारं तवम इहान्यैः सुदुर्गमम\nअशक्यम एतद अन्येन संपादयितुम ईदृशम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 11, + "text": "कुञ्जरेणेव मत्तेन वीर संग्राममूर्धनि\nदुर्यॊधन शिरॊ दिष्ट्या पादेन मृदितं तवया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 12, + "text": "सिंहेन महिषस्येव कृत्वा संगरम अद्भुतम\nदुःशासनस्य रुधिरं दिष्ट्या पीतं तवयानघ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 13, + "text": "ये विप्रकुर्वन राजानं धर्मात्मानं युधिष्ठिरम\nमूर्ध्नि तेषां कृतः पादॊ दिष्ट्या ते सवेन कर्मणा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 14, + "text": "अमित्राणाम अधिष्ठानाद वधाद दुर्यॊधनस्य च\nभीम दिष्ट्या पृथिव्यां ते परथितं सुमहद यशः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 15, + "text": "एवं नूनं हते वृत्रे शक्रं नन्दन्ति बन्दिनः\nतथा तवां निहतामित्रं वयं नन्दाम भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 16, + "text": "दुर्यॊधन वधे यानि रॊमाणि हृषितानि नः\nअद्यापि न विहृष्यन्ति तानि तद विद्धि भारत\nइत्य अब्रुवन भीमसेनं वातिकास तत्र सांगताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 17, + "text": "तान हृष्टान पुरुषव्याघ्रान पाञ्चालान पाण्डवैः सह\nबरुवतः सदृशं तत्र परॊवाच मधुसूदनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 18, + "text": "न नयाय्यं निहतः शत्रुर भूयॊ हन्तुं जनाधिपाः\nअसकृद वाग्भिर उग्राभिर निहतॊ हय एष मन्दधीः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 19, + "text": "तदैवैष हतः पापॊ यदैव निरपत्रपः\nलुब्धः पापसहायश च सुहृदां शासनातिगः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 20, + "text": "बहुशॊ विदुर दरॊण कृप गाङ्गेय सृञ्जयैः\nपाण्डुभ्यः परॊच्यमानॊ ऽपि पित्र्यम अंशं न दत्तवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 21, + "text": "नैष यॊग्यॊ ऽदय मित्रं वा शत्रुर वा पुरुषाधमः\nकिम अनेनातिनुन्नेन वाग्भिः काष्ठसधर्मणा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 22, + "text": "रथेष्व आरॊहत कषिप्रं गच्छामॊ वसुधाधिपाः\nदिष्ट्या हतॊ ऽयं पापात्मा सामात्यज्ञाति बान्धवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 23, + "text": "इति शरुत्वा तव अधिक्षेपं कृष्णाद दुर्यॊधनॊ नृपः\nअमर्षवशम आपन्न उदतिष्ठद विशां पते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 24, + "text": "सफिग देशेनॊपविष्टः स दॊर्भ्यां विष्टभ्य मेदिनीम\nदृष्टिं भरू संकटां कृत्वा वासुदेवे नयपातयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 25, + "text": "अर्धॊन्नत शरीरस्य रूपम आसीन नृपस्य तत\nकरुद्धस्याशीविषस्येवच छिन्नपुच्छस्य भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 26, + "text": "पराणान्त करणीं घॊरां वेदनाम अविचिन्तयन\nदुर्यॊधनॊ वासुदेवं वाग्भिर उग्राभिर आर्दयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 27, + "text": "कंस दासस्य दायाद न ते लज्जास्त्य अनेन वै\nअधर्मेण गदायुद्धे यद अहं विनिपातितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 28, + "text": "ऊरू भिन्धीति भीमस्य समृतिं मिथ्या परयच्छता\nकिं न विज्ञातम एतन मे यद अर्जुनम अवॊचथाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 29, + "text": "घातयित्वा महीपालान ऋजु युद्धान सहस्रशः\nजिह्मैर उपायैर बहुभिर न ते लज्जा न ते घृणा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 30, + "text": "अहन्य अहनि शूराणां कुर्वाणः कदनं महत\nशिखण्डिनं पुरस्कृत्य घातितस ते पितामहः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 31, + "text": "अश्वत्थाम्नः सनामानं हत्वा नागं सुदुर्मते\nआचार्यॊ नयासितः शस्त्रं किं तन न विदितं मम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 32, + "text": "स चानेन नृशंसेन धृष्टद्युम्नेन वीर्यवान\nपात्यमानस तवया दृष्टॊ न चैनं तवम अवारयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 33, + "text": "वधार्थं पाण्डुपुत्रस्य याचितां शक्तिम एव च\nघटॊत्कचे वयंसयथाः कस तवत्तः पापकृत्तमः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 34, + "text": "छिन्नबाहुः परायगतस तथा भूरिश्रवा बली\nतवया निसृष्टेन हतः शैनेयेन दुरात्मना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 35, + "text": "कुर्वाणश चॊत्तमं कर्म कर्णः पार्थ जिगीषया\nवयंसनेनाश्वसेनस्य पन्नगेन्द्रसुतस्य वै" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 36, + "text": "पुनश च पतिते चक्रे वयसनार्तः पराजितः\nपातितः समरे कर्णश चक्रव्यग्रॊ ऽगरणीर नृणाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 37, + "text": "यदि मां चापि कर्णं च भीष्मद्रॊणौ च संयुगे\nऋजुना परतियुध्येथा न ते सयाद विजयॊ धरुवम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 38, + "text": "तवया पुनर अनार्येण जिह्ममार्गेण पार्थिवाः\nसवधर्मम अनुतिष्ठन्तॊ वयं चान्ये च घातिताः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 39, + "text": "[वा]\nहतस तवम असि गान्धारे सभ्रातृसुतबान्धवः\nसगणः ससुहृच चैव पापमार्गम अनुष्ठितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 40, + "text": "तवैव दुष्कृतैर वीरौ भीष्मद्रॊणौ निपातितौ\nकर्णश च निहतः संख्ये तव शीलानुवर्तकः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 41, + "text": "याच्यमानॊ मया मूढ पित्र्यम अंशं न दित्ससि\nपाण्डवेभ्यः सवराज्यार्धं लॊभाच छकुनि निश्चयात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 42, + "text": "विषं ते भीमसेनाय दत्तं सर्वे च पाण्डवाः\nपरदीपिता जतु गृहे मात्रा सह सुदुर्मते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 43, + "text": "सभायां याज्ञसेनी च कृष्टा दयूते रजस्वला\nतदैव तावद दुष्टात्मन वध्यस तवं निरपत्रपः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 44, + "text": "अनक्षज्ञं च धर्मज्ञं सौबलेनाक्ष वेदिना\nनिकृत्या यत पराजैषीस तस्स्माद असि हतॊ रणे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 45, + "text": "जयद्रथेन पापेन यत कृष्णा कलेशिता वने\nयातेषु मृगयां तेषु तृणबिन्दॊर अथाश्रमे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 46, + "text": "अभिमन्युश च यद बाल एकॊ बहुभिर आहवे\nतवद दॊषैर निहतः पापतस्माद असि हतॊ रणे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 47, + "text": "[दुर]\nअधीतं विधिवद दत्तं भूः परशास्ता ससागरा\nमूर्ध्नि सथितम अमित्राणां कॊ नु सवन्ततरॊ मया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 48, + "text": "यद इष्टं कषत्रबन्धूनां सवधर्मम अनुपश्यताम\nतद इदं निधनं पराप्तं कॊ नु सवन्ततरॊ मया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 49, + "text": "देवार्हा मानुषा भॊगाः पराप्ता असुलभा नृपैः\nऐश्वर्यं चॊत्तमं पराप्तं कॊ नु सवन्ततरॊ मया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 50, + "text": "ससुहृत सानुबन्धश च सवर्गं गन्ताहम अच्युत\nयूयं विहतसंकल्पाः शॊचन्तॊ वर्तयिष्यथ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 51, + "text": "[स]\nअस्य वाक्यस्य निधने कुरुराजस्य भारत\nअपतत सुमहद वर्षं पुष्पाणां पुण्यगन्धिनाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 52, + "text": "अवादयन्त गन्धर्वा जगुश चाप्सरसां गणाः\nसिद्धाश च मुमुचुर वाचः साधु साध्व इति भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 53, + "text": "ववौ च सुरभिर वायुः पुण्यगन्धॊ मृदुः सुखः\nवयराजतामलं चैव नभॊ वैडूर्य संनिभम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 54, + "text": "अत्यद्भुतानि ते दृष्ट्वा वासुदेव पुरॊगमाः\nदुर्यॊधनस्य पूजां च दृष्ट्वा वरीडाम उपागमन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 55, + "text": "हतांश चाधर्मतः शरुत्वा शॊकार्ताः शुशुचुर हि ते\nभीष्मं दरॊणं तथा कर्णं भूरिश्रवसम एव च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 56, + "text": "तांस तु चिन्तापरान दृष्ट्वा पाण्डवान दीनचेतसः\nपरॊवाचेदं वचः कृष्णॊ मेघदुन्दुभिनिस्वनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 57, + "text": "नैष शक्यॊ ऽतिशीघ्रास्त्रस ते च सर्वे महारथाः\nऋजु युद्धेन विक्रान्ता हन्तुं युष्माभिर आहवे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 58, + "text": "उपाया विहिता हय एते मया तस्मान नराधिपाः\nअन्यथा पाण्डवेयानां नाभविष्यज जयः कव चित" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 59, + "text": "ते हि सर्वे महात्मानश चत्वारॊ ऽतिरथा भुवि\nन शक्या धर्मतॊ हन्तुं लॊकपालैर अपि सवयम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 60, + "text": "तथैवायं गदापाणिर धार्तराष्ट्रॊ गतक्लमः\nन शक्यॊ धर्मतॊ हन्तुं कालेनापीह दण्डिना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 61, + "text": "न च वॊ हृदि कर्तव्यं यद अयं घातितॊ नृपः\nमिथ्या वध्यास तथॊपायैर बहवः शत्रवॊ ऽधिकाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 62, + "text": "पूर्वैर अनुगतॊ मार्गॊ देवैर असुरघातिभिः\nसद्भिश चानुगतः पन्थाः स सर्वैर अनुगम्यते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 63, + "text": "कृतकृत्याः सम सायाह्ने निवासं रॊचयामहे\nसाश्वनागरथाः सर्वे विश्रमामॊ नराधिपाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 64, + "text": "वासुदेव वचः शरुत्वा तदानीं पाण्डवैः सह\nपाञ्चाला भृशसंहृष्टा विनेदुः समिह संघवत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 60, + "shloka": 65, + "text": "ततः पराध्मापयञ शङ्खान पाञ्चजन्यं च माधवः\nहृष्टा दुर्यॊधनं दृष्ट्वा निहतं पुरुषर्षभाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nततस ते परययुः सर्वे निवासाय महीक्षितः\nशङ्खान परध्मापयन्तॊ वै हृष्टाः परिघबाहवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 2, + "text": "पाण्डवान गच्छतश चापि शिबिरं नॊ विशां पते\nमहेष्वासॊ ऽनवगात पश्चाद युयुत्सुः सात्यकिस तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 3, + "text": "धृष्टद्युम्नः शिखण्डी च दरौपदेयाश च सर्वशः\nसर्वे चान्ये महेष्वासा ययुः सवशिबिराण्य उत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 4, + "text": "ततस ते पराविशन पार्था हात तविट्कं हतेश्वरम\nदुर्यॊधनस्य शिबिरं रङ्गवद विसृते जने" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 5, + "text": "गद उत्सवं पुरम इव हृतनागम इव हरदम\nसत्रीवर्षवरभूयिष्ठं वृद्धामात्यैर अधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 6, + "text": "तत्रैतान पर्युपातिष्ठन दुर्यॊधन पुरःसराः\nकृताञ्जलिपुटा राजन काषायमलिनाम्बराः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 7, + "text": "शिबिरं समनुप्राप्य कुरुराजस्य पाण्डवाः\nअवतेरुर महाराज रथेभ्यॊ रथसत्तमाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ गाण्डीवधन्वानम अभ्यभाषत केशवः\nसथितः परिह हिते नित्यम अतीव भरतर्षभ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 9, + "text": "अवरॊपय गाण्डीवम अक्षय्यौ च महेषुधी\nअथाहम अवरॊक्ष्यामि पश्चाद भरतसत्तम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 10, + "text": "सवयं चैवावरॊह तवम एत शरेयस तवानघ\nतच चाकरॊत तथा वीरः पाण्डुपुत्रॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 11, + "text": "अथ पश्चात ततः कृष्णॊ रश्मीन उत्सृज्य वाजिनाम\nअवारॊहत मेधावी रथाद गाण्डीवधन्वनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 12, + "text": "अथावतीर्णे भूतानाम ईश्वरे सुमहात्मनि\nकपिर अन्तर्दधे दिव्यॊ धवजॊ गाण्डीवधन्वनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 13, + "text": "स दग्धॊ दरॊणकर्णाभ्यां दिव्यैर अस्त्रैर महारथः\nअथ दीप्तॊ ऽगनिना हय आशु परजज्वाल महीपते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 14, + "text": "सॊपासङ्गः सरश्मिश च साश्वः सयुग बन्धुरः\nभस्मीभूते ऽपतद भूमौ रथे गाण्डीवधन्वनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 15, + "text": "तं तथा भस्मभूतं तु दृष्ट्वा पाण्डुसुताः परभॊ\nअभवन विस्मिता राजन्न अर्जुनश चेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 16, + "text": "कृताञ्जलिः सप्रणयं परणिपत्याभिवाद्य च\nगॊविन्द कस्माद भगवन रथॊ दग्धॊ ऽयम अग्निना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 17, + "text": "किम एतन महद आश्चर्यम अभवद यदुनन्दन\nतन मे बरूहि महाबाहॊ शरॊतव्यं यदि मन्यसे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 18, + "text": "[वा]\nअस्त्रैर बहुविधैर दग्धः पूर्वम एवायम अर्जुन\nमद अधिष्ठितत्वात समरे न विशीर्णः परंतप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 19, + "text": "इदानीं तु विशीर्णॊ ऽयं दग्धॊ बरह्मास्त्र तेजसा\nमया विमुक्तः कौन्तेय तवय्य अद्य कृतकर्मणि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 20, + "text": "[स]\nईषद उत्स्मयमानश च भगवान केशवॊ ऽरिहा\nपरिष्वज्य च राजानं युधिष्ठिरम अभाषत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 21, + "text": "दिष्ट्या जयसि कौन्तेय दिष्ट्या ते शत्रवॊ जिताः\nदिष्ट्या गाण्डीवधन्वा च भीमसेनश च पाण्डवौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 22, + "text": "मुक्ता वीर कषयाद अस्मात संग्रामान निहतद्विषः\nकषिप्रम उत्तरकालानि कुरु कार्याणि भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 23, + "text": "उपयातम उपप्लव्यं सह गाण्डीवधन्वना\nआनीय मधुपर्कं मां यत पुरा तवम अवॊचथाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 24, + "text": "एष भराता सखा चैव तव कृष्ण धनंजयः\nरक्षितव्यॊ महाबाहॊ सर्वास्व आपत्स्व इति परभॊ\nतव चैवं बरुवाणस्य तथेत्य एवाहम अब्रुवम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 25, + "text": "स सव्यसाची गुप्तस ते विजयी च नरेश्वर\nभरातृभिः सह राजेन्द्र शूरः सत्यपराक्रमः\nमुक्तॊ वीर कषयाद अस्मात संग्रामाल लॊमहर्षणात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 26, + "text": "एवम उक्तस तु कृष्णेन धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nहृष्टरॊमा महाराज परत्युवाच जनार्दनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 27, + "text": "परमुक्तं दरॊणकर्णाभ्यां बरह्मास्त्रम अरिमर्दन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 28, + "text": "कस तवदन्यः सहेत साक्षाद अपि वज्री पुरंदरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 29, + "text": "भवतस तु परसादेन संग्रामे बहवॊ जिताः\nमहारणगतः पार्थॊ यच च नासीत पराङ्मुखः\nतथैव च महाबाहॊ पर्यायैर बहुभिर मया\nकर्मणाम अनुसंतानं तेजसश च गतिः शुभा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 30, + "text": "उपप्लव्ये महर्षिर मे कृष्णद्वैपायनॊ ऽबरवीत\nयतॊ धर्मस ततः कृष्णॊ यथ कृष्णस ततॊ जयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 31, + "text": "इत्य एवम उक्ते ते वीराः शिबिरं तव भारत\nपरविश्य परत्यपद्यन्त कॊशरत्नर्द्धि संचयान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 32, + "text": "रजतं जातरूपं च मणीन अथ च मौक्तिकान\nभूषणान्य अथ मुख्यानि कम्बलान्य अजिनानि च\nदासीदासम असंख्येयं राज्यॊपकरणानि च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 33, + "text": "ते पराप्य धनम अक्षय्यं तवदीयं भरतर्षभ\nउदक्रॊशन महेष्वासा नरेन्द्र विजितारयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 34, + "text": "ते तु वीराः समाश्वस्य वाहनान्य अवमुच्य च\nअतिष्ठन्त मुहुः सर्वे पाण्डवाः सात्यकिस तथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 35, + "text": "अथाब्रवीन महाराज वासुदेवॊ महायशाः\nअस्माभिर मङ्गलार्थाय वस्तव्यं शिबिराद बहिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 36, + "text": "तथेत्य उक्त्वा च ते सर्वे पाण्डवाः सात्यकिस तथा\nवासुदेवेन सहिता मङ्गलार्थं ययुर बहिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 37, + "text": "ते समासाद्य सरितं पुण्यामॊघवतीं नृप\nनयवसन्न अथ तां रात्रिं पाण्डवा हतशत्रवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 38, + "text": "ततः संप्रेषयाम आसुर यादवं नागसाह्वयम\nस च परायाज जवेनाशु वासुदेवः परतापवान\nदारुकं रथम आरॊप्य येन राजाम्बिका सुतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 39, + "text": "तम ऊचुः संप्रयास्यन्तं सैन्यसुग्रीव वाहनम\nपरत्याश्वासय गान्धारीं हतपुत्रां यशस्विनीम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 61, + "shloka": 40, + "text": "स परायात पाण्डवैर उक्तस तत पुरं सात्वतां वरः\nआससादयिषुः कषिप्रं गान्धारीं निहतात्मजाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nकिमर्थं राजशार्दूलॊ धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nगान्धार्याः परेषयाम आस वासुदेवं परंतपम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 2, + "text": "यदा पूर्वं गतः कृष्णः शमार्थं कौरवान परति\nन च तं लब्धवान कामं ततॊ युद्धम अभूद इदम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 3, + "text": "निहतेषु तु यॊधेषु हते दुर्यॊधने तथा\nपृथिव्यां पाण्डवेयस्य निःसपत्ने कृते युधि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 4, + "text": "विद्रुते शिबिरे शून्ये पराप्ते यशसि चॊत्तमे\nकिं नु तत कारणं बरह्मन येन कृष्णॊ गतः पुनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 5, + "text": "न च तत कारणं बरह्मन्न अल्पं वै परतिभाति मे\nयत्रागमद अमेयात्मा सवयम एव जनार्दनः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 6, + "text": "तत्त्वतॊ वै समाचक्ष्व सर्वम अध्वर्यु सत्तम\nयच चात्र कारणं बरह्मन कार्यस्यास्य विनिश्चये" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 7, + "text": "[वै]\nतवद युक्तॊ ऽयम अनुप्रश्नॊ यन मां पृच्छसि पार्थिव\nतत ते ऽहं संप्रवक्ष्यामि यथावद भरतर्षभ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 8, + "text": "हतं दुर्यॊधनं दृष्ट्वा भिम सेनेन संयुगे\nवयुत्क्रम्य समयं राजन धार्तराष्ट्रं महाबलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 9, + "text": "अन्यायेन हतं दृष्ट्वा गदायुद्धेन भारत\nयुधिष्ठिरं महाराज महद भयम अथाविशत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 10, + "text": "चिन्तयानॊ महाभागां गान्धारीं तपसान्विताम\nघॊरेण तपसा युक्तां तरैलॊक्यम अपि सा दहेत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 11, + "text": "तस्य चिन्तयमानस्य बुद्धिः समभवत तदा\nगान्धार्याः करॊधदीप्तायाः पूर्वं परशमनं भवेत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 12, + "text": "सा हि पुत्रवधं शरुत्वा कृतम अस्माभिर ईदृशम\nमानसेनाग्निना करुद्धा भस्मसान नः करिष्यति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 13, + "text": "कथं दुःखम इदं तीव्रं गान्धारी रप्सहिष्यति\nशरुत्वा विनिहतं पुत्रं छलेनाजिह्म यॊद्निनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 14, + "text": "एवं विचिन्त्य बहुधा भयशॊकसमन्वितः\nवासुदेवम इदं वाक्यं धर्मराजॊ ऽभयभाषत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 15, + "text": "तव परसादाद गॊविन्द राज्यं निहतकण्टकम\nअप्राप्यं मनसापीह पराप्तम अस्माभिर अच्युत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 16, + "text": "परत्यक्षं मे महाबाहॊ संग्रामे लॊमहर्षणे\nविमर्दः सुमहान पराप्तस तवया यादवनन्दन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 17, + "text": "तवया देवासुरे युद्धे वधार्थम अमर दविषाम\nयथा साह्यं पुरा दत्तं हताश च विबुधद्विषः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 18, + "text": "साह्यं तथा महाबाहॊ दत्तम अस्माकम अच्युत\nसारथ्येन च वार्ष्णेय भवता यद धृता वयम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 19, + "text": "यदि न तवं भवेन नाथः फल्गुनस्य महारणे\nकथं शक्यॊ रणे जेतुं भवेद एष बलार्णवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 20, + "text": "गदाप्रहारा विपुलाः परिघैश चापि ताडनम\nशक्तिभिर भिण्डिपालैश च तॊमरैः सपरश्वधैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 21, + "text": "वाचश च परुषाः पराप्तास तवया हय अस्मद्धितैषिणा\nताश च ते सफलाः सर्वा हते दुर्यॊधने ऽचयुत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 22, + "text": "गान्धार्या हि महाबाहॊ करॊधं बुध्यस्व माधव\nसा हि नित्यं महाभागा तपसॊग्रेण कर्शिता" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 23, + "text": "पुत्रपौत्र वधं शरुत्वा धरुवं नः संप्रधक्ष्यति\nतस्याः परसादनं वीर पराप्तकालं मतं मम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 24, + "text": "कश च तां करॊधदीप्ताक्षीं पुत्रव्यसनकर्शिताम\nवीक्षितुं पुरुषः शक्तस तवाम ऋते पुरुषॊत्तम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 25, + "text": "तत्र मे गमनं पराप्तं रॊचते तव माधव\nगान्धार्याः करॊधदीप्तायाः परशमार्थम अरिंदम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 26, + "text": "तवं हि कर्ता विकर्ता च लॊकानां परभवाप्ययः\nहेतुकारण संयुक्तैर वाक्यैः कालसमीरितैः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 27, + "text": "कषिप्रम एव महाप्राज्ञ गान्धारीं शमयिष्यसि\nपितामहश च भगवान कृष्णस तत्र भविष्यति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 28, + "text": "सर्वथा ते महाबाहॊ गान्धार्याः करॊधनाशनम\nकर्तव्यं सात्वतश्रेष्ठ पाण्डवानां हितैषिणा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 29, + "text": "धर्मराजस्य वचनं शरुत्वा यदुकुलॊद्वहः\nआमन्त्र्य दारुकं पराह रथः सज्जॊ विधीयताम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 30, + "text": "केशवस्य वचः शरुत्वा तवरमाणॊ ऽथ दारुकः\nनयवेदयद रथं सज्जं केशवाय महात्मने" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 31, + "text": "तं रथं यादव शरेष्ठः समारुह्य परंतपः\nजगाम हास्तिनपुरं तवरितः केशवॊ विभुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 32, + "text": "तथ परायान महाराज माधवॊ भगवान रथी\nनागसाह्वयम आसाद्य परविवेश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 33, + "text": "परविश्य नगरं वीरॊ रथघॊषेण नादयन\nविदितॊ धृतराष्ट्रस्य सॊ ऽवतीर्य रथॊत्तमात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 34, + "text": "अभ्यगच्छद अदीनात्मा धृतराष्ट्र निवेशनम\nपूर्वं चाभिगतं तत्र सॊ ऽपश्यद ऋषिसत्तमम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 35, + "text": "पादौ परपीड्य कृष्णस्य राज्ञश चापि जनार्दनः\nअभ्यवादयद अव्यग्रॊ गान्धारीं चापि केशवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 36, + "text": "ततस तु यादव शरेष्ठॊ धृतराष्ट्रम अधॊक्षजः\nपाणिम आलम्ब्य राज्ञः स सस्वनं पररुरॊद ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 37, + "text": "स मुहूर्तम इवॊत्सृज्य बाष्पं शॊकसमुद्भवम\nपरक्षाल्य वारिणा नेत्रे आचम्य च यथाविधि\nउवाच परश्रितं वाक्यं धृतराष्ट्रम अरिंदमः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 38, + "text": "न ते ऽसत्य अविदितं किं चिद भूतभव्यस्य भारत\nकालस्य च यथावृत्तं तत ते सुविदितं परभॊ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 39, + "text": "यद इदं पाण्डवैः सर्वैस तव चित्तानुरॊधिभिः\nकथं कुलक्षयॊ न सयात तथा कषत्रस्य भारत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 40, + "text": "भरातृभिः समयं कृत्वा कषान्तवान धर्मवत्सलः\nदयूतच छल जितैः शक्तैर वनवासॊ ऽभयुपागतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 41, + "text": "अज्ञातवास चर्या च नाना वेश समावृतैः\nअन्ये च बहवः कलेशास तव अशक्तैर इव नित्यदा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 42, + "text": "मया च सवयम आगम्य युद्धकाल उपस्थिते\nसर्वलॊकस्य सांनिध्ये गरामांस तवं पञ्च याचितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 43, + "text": "तवया कालॊपसृष्टेन लॊभतॊ नापवर्जिताः\nतवापराधान नृपते सर्वं कषत्रं कषयं गतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 44, + "text": "भीष्मेण सॊमदत्तेन बाह्लिकेन कृपेण च\nदरॊणेन च सपुत्रेण विदुरेण च धीमता\nयाचितस तवं शमं नित्यं न च तत कृतवान असि" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 45, + "text": "कालॊपहतचित्तॊ हि सर्वॊ मुह्यति भारत\nयथा मूढॊ भवान पूर्वम अस्मिन्न अर्थे समुद्यते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 46, + "text": "किम अन्यत कालयॊगाद धि दिष्टम एव परायणम\nमा च दॊषं महाराज पाण्डवेषु निवेशय" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 47, + "text": "अल्पॊ ऽपय अतिक्रमॊ नास्ति पाण्डवानां महात्मनाम\nधर्मतॊ नयायतश चैव सनेहतश च परंतप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 48, + "text": "एतत सर्वं तु विज्ञाय आत्मदॊषकृतं फलम\nअसूयां पाण्डुपुत्रेषु न भवान कर्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 49, + "text": "कुलं वंशश च पिण्डश च यच च पुत्रकृतं फलम\nगान्धार्यास तव चैवाद्य पाण्डवेषु परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 50, + "text": "एतत सर्वम अनुध्यात्वा आत्मनश च वयतिक्रमम\nशिवेन पाण्डवान धयाहि नमस ते भरतर्षभ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 51, + "text": "जानासि च महाबाहॊ धर्मराजस्य या तवयि\nभक्तिर भरतशार्दूल सनेहश चापि सवभावतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 52, + "text": "एतच च कदनं कृत्वा शत्रूणाम अपकारिणाम\nदह्यते सम दिवारात्रं न च शर्माधिगच्छति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 53, + "text": "तवां चैव नरशार्दूल गान्धारीं च यशस्विनीम\nस शॊचन भरतश्रेष्ठ न शान्तिम अधिगच्छति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 54, + "text": "हरिया च परयाविष्टॊ भवन्तं नाधिगच्छति\nपुत्रशॊकाभिसंतप्तं बुद्धिव्याकुलितेन्द्रियम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 55, + "text": "एवम उक्त्वा महाराज धृतराष्ट्रं यदूत्तमः\nउवाच परमं वाक्यं गान्धारीं शॊककर्शिताम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 56, + "text": "सौबलेयि निबॊध तवं यत तवां वक्ष्यामि सुव्रते\nतवत्समा नास्ति लॊके ऽसमिन्न अद्य सीमन्तिनी शुभे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 57, + "text": "जानामि च यथा राज्ञि सभाय्यां मम संनिधौ\nधर्मार्थसहितं वाक्यम उभयॊः पक्षयॊर हितम\nउक्तवत्य असि कल्याणि न च ते तनयैः शरुतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 58, + "text": "दुर्यॊधनस तवया चॊक्तॊ जयार्थी परुषं वचः\nशृणु मूढ वचॊ मह्यं यतॊ धर्मस ततॊ जयः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 59, + "text": "तद इदं समनुप्राप्तं तव वाक्यं नृपात्मजे\nएवं विदित्वा कल्याणि मा सम शॊके मनः कृथाः\nपाण्डवानां विनाशाय मा ते बुद्धिः कदा चन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 60, + "text": "शक्ता चासि महाभागे पृथिवीं सचराचराम\nचक्षुषा करॊधदीप्तेन निर्दग्धुं तपसॊ बलात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 61, + "text": "वासुदेव वचः शरुत्वा गान्धारी वाक्यम अब्रवीत\nएवम एतन महाबाहॊ यथा वदसि केशव" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 62, + "text": "आधिभिर दह्यमानाया मतिः संचलिता मम\nसा मे वयवस्थिता शरुत्वा तव वयाक्यं जनार्दन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 63, + "text": "राज्ञस तव अन्धस्य वृद्धस्य हतपुत्रस्य केशव\nतवं गतिः सह तैर वीरैः पाण्डवैर दविपदां वर" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 64, + "text": "एतावद उक्त्वा वचनं मुखं परच्छाद्य वाससा\nपुत्रशॊकाभिसंतप्ता गान्धारी पररुरॊद ह" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 65, + "text": "तत एनां महाबाहुः केशवः शॊककर्शिताम\nहेतुकारण संयुक्तैर वाक्यैर आश्वासयत परभुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 66, + "text": "समाश्वास्य च गान्धारीं धृतराष्ट्रं च माधवः\nदरौणेः संकल्पितं भावम अन्वबुध्यत केशवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 67, + "text": "ततस तवरित उत्थाय पादौ मूर्ध्ना परणम्य च\nदवैपायनस्य राजेन्द्र तथ कौरवम अब्रवीत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 68, + "text": "आपृच्छे तवां कुरुश्रेष्ठ मा च शॊके मनः कृथाः\nदरौणेः पापॊ ऽसत्य अभिप्रायस तेनास्मि सहसॊत्थितः\nपाण्डवानां वधे रात्रौ बुद्धिस तेन परदर्शिता" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 69, + "text": "एतच छरुत्वा तु वचनं गान्धार्या सहितॊ ऽबरवीत\nधृतराष्ट्रॊ महाबाहुः केशवं केशि सूदनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 70, + "text": "शीघ्रं गच्छ महाबाहॊ पाण्डवान परिपालय\nभूयस तवया समेष्यामि कषिप्रम एव जनार्दन\nपरायात ततस तु तवरितॊ दारुकेण सहाच्युतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 71, + "text": "वासुदेवे गते राजन घृतराष्ट्रं जनेश्वरम\nआश्वासयद अमेयात्मा वयासॊ लॊकनमस्कृतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 72, + "text": "वासुदेवॊ ऽपि धर्मात्मा कृतकृत्यॊ जगाम ह\nशिबिरं हास्तिनपुराद दिदृक्षुः पाण्डवान नृप" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 62, + "shloka": 73, + "text": "आगम्य शिबिरं रत्रौ सॊ ऽभयगच्छत पाण्डवान\nतच च तेभ्यः समाख्याय सहितस तैः समाविशत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nअधिष्ठितः पदा मूर्ध्नि भग्नसक्थॊ महीं गतः\nशौटीरमानी पुत्रॊ मे कान्य अभाषत संजय" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 2, + "text": "अत्यर्थं कॊपनॊ राजा जातवैरश च पाण्डुषु\nवयसनं परमं पराप्तः किम आह परमाहवे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 3, + "text": "[स]\nशृणु राजन परवक्ष्यामि यथावृत्तं नराधिप\nराज्ञा यद उक्तं भग्नेन तस्मिन वयसन आगते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 4, + "text": "भग्नसक्थॊ नृपॊ राजन पांसुना सॊ ऽवगुण्ठितः\nयमयन पूर्धजांस तत्र वीक्ष्य चैव दिशॊ दश" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 5, + "text": "केशान नियम्य यत्नेन निःश्वसन्न उरगॊ यथा\nसंरम्भाश्रु परीताभ्यां नेत्राभ्याम अभिवीक्ष्य माम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 6, + "text": "बाहू धरण्यां निष्पिष्य मुहुर मत्त इव दविपः\nपरकीर्णान मूर्धजान धुन्वन दन्तैर दन्तान उपस्पृशन\nगर्हयन पाण्डवं जयेष्ठं निःश्वस्येदम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 7, + "text": "भीष्मे शांतनवे नाथे कर्णे चास्त्रभृतां वरे\nगौतमे शकुनौ चापि दरॊणे चास्त्रभृतां वरे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 8, + "text": "अश्वत्थाम्नि तथा शल्ये शूरे च कृतवर्मणि\nइमाम अवस्थां पराप्तॊ ऽसमि कालॊ हि दुरित करमः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 9, + "text": "एकादश चमू भर्ता सॊ ऽहम एतां दशां गतः\nकालं पराप्य महाबाहॊ न कश चिद अतिवर्तते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 10, + "text": "आख्यातव्यं मदीयानां ये ऽसमिञ जीवन्ति संगरे\nयथाहं भीमसेनेन वयुत्क्रम्य समयं हतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 11, + "text": "बहूनि सुनृशंसानि कृतानि खलु पाण्डवैः\nभूरिश्रवसि कर्णे च भीष्मे दरॊणे च शरीमति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 12, + "text": "इदं चाकीर्तिजं कर्म नृशंसैः पाण्डवैः कृतम\nयेन ते सत्सु निर्वेदं गमिष्यन्तीति मे मतिः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 13, + "text": "का परीतिः सत्त्वयुक्तस्य कृत्वॊपधि कृतं जयम\nकॊ वा समयभेत्तारं बुधः संमन्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 14, + "text": "अधर्मेण जयं लब्ध्वा कॊ नु हृष्येत पण्डितः\nयथा संहृष्यते पापः पाण्डुपुत्रॊ वृकॊदरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 15, + "text": "किं नु चित्रम अतस तव अद्य भग्नसक्थस्य यन मम\nकरुद्धेन भीमसेनेन पादेन मृदितं शिरः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 16, + "text": "परतपन्तं शरिया जुष्टं वर्तमानं च बन्धुषु\nएवं कुर्यान नरॊ यॊ हि स वै संजय पूजितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 17, + "text": "अभिज्ञौ कषत्रधर्मस्य मम माता पिता च मे\nतौ हि संजय दुःखार्तौ विज्ञाप्यौ वचनान मम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 18, + "text": "इष्टं भृत्या भृताः सम्यग भूः परशास्ता ससागरा\nमूर्ध्नि सथितम अमित्राणां जीवताम एव संजय" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 19, + "text": "दत्ता दाया यथाशक्ति मित्राणां च परियं कृतम\nअमित्रा बाधिताः सर्वे कॊ नु सवन्ततरॊ मया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 20, + "text": "यातानि परराष्ट्राणि नृपा भुक्ताश च दासवत\nपरियेभ्यः परकृतं साधु कॊ नु सवन्ततरॊ मया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 21, + "text": "मानिता बान्धवाः सर्वे मान्यः संपूजितॊ जनः\nतरितयं सेवितं सर्वं कॊ नु सवन्ततरॊ मया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 22, + "text": "आज्ञप्तं नृप मुख्येषु मानः पराप्तः सुदुर्लभः\nआजानेयैस तथा यातं कॊ नु सवन्ततरॊ मया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 23, + "text": "अधीतं विधिवद दत्तं पराप्तम आयुर निरामयम\nसवधर्मेण जिता लॊक्काः कॊ नु सवन्ततरॊ मया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 24, + "text": "दिष्ट्या नाहं जितः संख्ये परान परेष्यवद आश्रितः\nदिष्ट्या मे विपुला लक्ष्मीर मृते तव अन्यं गता विभॊ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 25, + "text": "यद इष्टं कषत्रबन्धूनां सवधर्मम अनुतिष्ठताम\nनिधनं तन मया पराप्तं कॊ नु सवन्ततरॊ मया" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 26, + "text": "दिष्ट्या नाहं परावृत्तॊ वैरात पराकृतवज जितः\nदिष्ट्या न विमतिं कां चिद भजित्वा तु पराजितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 27, + "text": "सुप्तं वाथ परमत्तं वा यथा हन्याद विषेण वा\nएवं वयुत्क्रान्त धर्मेण वयुत्क्रम्य समयं हतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 28, + "text": "अश्वत्थामा महाभागः कृतवर्मा च सात्वतः\nकृपः शारद्वतश चैव वक्तव्या वचनान मम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 29, + "text": "अधर्मेण परवृत्तानां पाण्डवानाम अनेकशः\nविश्वासं समयघ्नानां न यूयं गन्तुम अर्हथ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 30, + "text": "वातिकांश चाब्रवीद राजा पुत्रस ते सत्यविक्रमः\nअधर्माद भीमसेनेन निहतॊ ऽहं यथा रणे" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 31, + "text": "सॊ ऽहं दरॊणं सवर्गगतं शल्य कर्णाव उभौ तथा\nवृषसेनं महावीर्यं शकुनिं चापि सौबलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 32, + "text": "जलसंधं महावीर्यं भगदत्तं च पार्थिवम\nसौमदत्तिं महेष्वासं सैन्धवं च जयद्रथम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 33, + "text": "दुःशासन पुरॊगांश च भरातॄन आत्मसमांस तथा\nदौःशासनिं च विक्रान्तं लक्ष्मणं चात्मजाव उभौ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 34, + "text": "एतांश चान्यांश च सुबहून मदीयांश च सहस्रशः\nपृष्ठतॊ ऽनुगमिष्यामि सार्थहीन इवाध्वगः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 35, + "text": "कथं भरातॄन हताञ शरुत्वा भर्तारं च सवसा मम\nरॊरूयमाणा दुःखार्ता दुःशला सा भविष्यति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 36, + "text": "सनुषाभिः परसुणाभिश च वृद्धॊ राजा पिता मम\nगान्धारी सहितः करॊशन कां गतिं परतिपत्स्यते" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 37, + "text": "नूनं लक्ष्मण मातापि हतपुत्रा हतेश्वरा\nविनाशं यास्यति कषिप्रं कल्याणी पृथुलॊचना" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 38, + "text": "यदि जानाति चार्वाकः परिव्राड वाग विशारदः\nकरिष्यति महाभागॊ धरुवं सॊ ऽपचितिं मम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 39, + "text": "समन्तपञ्चके पुण्ये तरिषु लॊकेषु विश्रुते\nअहं निधनम आसाद्य लॊकान पराप्स्यामि शाश्वतान" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 40, + "text": "ततॊ जनसहस्राणि बाष्पपूर्णानि मारिष\nपरलापं नृपतेः शरुत्वा विद्रवन्ति दिशॊ दश" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 41, + "text": "ससागरवना घॊरा पृथिवी सचराचरा\nचचालाथ सनिर्ह्रादा दिशश चैवाविलाभवन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 42, + "text": "ते दरॊणपुत्रम आसाद्य यथावृत्तं नयवेदयन\nवयवहारं गदायुद्धे पार्थिवस्य च घातनम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 63, + "shloka": 43, + "text": "तद आख्याय ततः सर्वे दरॊणपुत्रस्य भारत\nधयात्वा च सुचिरं कालं जग्मुर आर्ता यथागतम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nवातिकानां सकाशात तु शरुत्वा दुर्यॊधनं हतम\nहतशिष्टास ततॊ राजन कौरवाणां महारथाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 2, + "text": "विनिर्भिन्नाः शितैर बाणैर गदा तॊमरशक्तिभिः\nअश्वत्थामा कृपश चैव कृतवर्मा च सात्वतः\nतवरिता जवनैर अश्वैर आयॊधनम उपागमन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 3, + "text": "तत्रापश्यन महात्मानं धार्तराष्ट्रं निपातितम\nपरभग्नं वायुवेगेन महाशालं यथा वने" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 4, + "text": "भूमै विवेष्टमानं तं रुधिरेण समुक्षितम\nमहागजम इवारण्ये वयाधेन विनिपातितम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 5, + "text": "विवर्तमानं बहुशॊ रुधिरौघपरिप्लुतम\nयदृच्छया निपतितं चक्रम आदित्यगॊचरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 6, + "text": "महावातसमुत्थेन संशुष्कम इव सागरम\nपूर्णचन्रम इव वयॊम्नि तुषारावृत मण्डलम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 7, + "text": "रेणुध्वस्तं दीर्घभुजं मातङ्गसमविक्रमम\nवृतं भूतगणैर घॊरैः करव्यादैश च समन्ततः\nयथा धनं लिप्समानैर भृत्यैर नृपतिसत्तमम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 8, + "text": "भरुकुटी कृतवक्त्रान्तं करॊधाद उद्वृत्तचक्षुषम\nसामर्षं तं नरव्याघ्रं वयाघ्रं निपतितं यथा" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 9, + "text": "ते तु दृष्ट्वा महेष्वासा भूतले पतितं नृपम\nमॊहम अभ्यागमन सर्वे कृपप्रभृतयॊ रथाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 10, + "text": "अवतीर्य रथेभ्यस तु राद्रवन राजसंनिधौ\nदुर्यॊधनं च संप्रेक्ष्य सर्वे भूमाव उपाविशन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ दरौणिर महाराज बाष्पपूर्णेक्षणः शवसन\nउवाच भरतश्रेष्ठं सर्वलॊकेश्वरेश्वरम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 12, + "text": "न नूनं विद्यते ऽसह्यं मानुष्ये किं चिद एव हि\nयत्र तवं पुरुषव्याघ्र शेषे पांसुषु रूषितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 13, + "text": "भूत्वा हि नृपतिः पूर्वं समाज्ञाप्य च मेदिनीम\nकथम एकॊ ऽदय राजेन्द्र तिष्ठसे निर्जने वने" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 14, + "text": "दुःशासनं न पश्यामि नापि कर्णं महारथम\nनापि तान सुहृदः सर्वान किम इदं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 15, + "text": "दुःखं नूनं कृतान्तस्य गतिं जञातुं कथं चन\nलॊकानां च भवान यत्र शेषे पांसुषु रूषितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 16, + "text": "एष मूर्धावसिक्तानाम अग्रे गत्वा परंतपः\nसतृणं गरसते पांसुं पश्य कालस्य पर्ययम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 17, + "text": "कव ते तद अमलं छत्त्रं वयजनं कव च पार्थिव\nसा च ते महती सेना कव गता पार्थिवॊत्तम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 18, + "text": "दुर्विज्ञेया गतिर नूनं कार्याणां कारणान्तरे\nयद वै लॊकगुरुर भूत्वा भवान एतां दशां गतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 19, + "text": "अध्रुवा सर्वमर्त्येषु धरुवं शरीरु पलक्ष्यते\nभवतॊ वयसनं दृष्ट्वा शक्र विस्पर्धिनॊ भृशम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 20, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा दुःखितस्य विशेषतः\nउवाच राजन पुत्रस ते पराप्तकालम इदं वचः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 21, + "text": "विमृज्य नेत्रे पाणिभ्यां शॊकजं बाष्पम उत्सृजन\nकृपादीन स तदा वीरान सर्वान एव नराधिपः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 22, + "text": "ईदृशॊ मर्त्यधर्मॊ ऽयं धात्रा निर्दिष्ट उच्यते\nविनाशः सर्वभूतानां कालपर्याय कारितः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 23, + "text": "सॊ ऽयं मां समनुप्राप्तः परत्यक्षं भवतां हि यः\nपृथिवीं पालयित्वाहम एतां निष्टाम उपागतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 24, + "text": "दिष्ट्या नाहं परावृत्तॊ युद्धे कस्यां चिद आपदि\nदिष्ट्याहं निहतः पापैश छलेनैव विशेषतः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 25, + "text": "उत्साहश च कृतॊ नित्यं मया दिष्ट्या युयुत्सता\nदिष्ट्या चास्मि हतॊ युद्धे निहतज्ञातिबान्धवः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 26, + "text": "दिष्ट्या च वॊ ऽहं पश्यामि मुक्तान अस्माञ जनक्षयात\nसवस्ति युक्तांश च कल्यांश च तन मे परियम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 27, + "text": "मा भवन्तॊ ऽनुतप्यन्तां सौहृदान निधनेन मे\nयदि वेदाः परमाणं वॊ जिता लॊका मयाक्षयाः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 28, + "text": "मन्यमानः परभावं च कृष्णस्यामित तेजसः\nतेन न चयावितश चाहं कषत्रधर्मात सवनुष्ठितात" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 29, + "text": "स मया समनुप्राप्तॊ नास्मि शॊच्यः कथं चन\nकृतं भवद्भिः सदृशम अनुरूपम इवात्मनः\nयतितं विजये नित्यं दैवं तु दुरतिक्रमम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 30, + "text": "एतावद उक्त्वा वचनं बाष्पव्याकुललॊचनः\nतूष्णीं बभूव राजेन्द्र रुजासौ विह्वलॊ भृशम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 31, + "text": "तथा तु दृष्ट्वा राजानं बाष्पशॊकसमन्वितम\nदरौणिः करॊधेन जज्वाल यथा वह्निर जगत कषये" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 32, + "text": "स तु करॊधसमाविष्टः पाणौ पाणिं निपीड्य च\nबाष्पविह्वलया वाचा राजानम इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 33, + "text": "पिता मे निहतः कषुद्रौः सुनृशंसेन कर्मणा\nन तथा तेन तप्यामि यथा राजंस तवयाद्य वै" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 34, + "text": "शृणु चेदं वचॊ मह्यं सत्येन वदतः परभॊ\nइष्टापूर्तेन दानेन धर्मेण सुकृतेन च" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 35, + "text": "अद्याहं सर्वपाञ्चालान वासुदेवस्य पश्यतः\nसर्वॊपायैर हि नेष्यामि परेतराजनिवेशनम\nअनुज्ञां तु महाराज भवान मे दातुम अर्हति" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 36, + "text": "इति शरुत्वा तु वचनं दरॊणपुत्रस्य कौरवः\nमनसः परीतिजननं कृपं वचनम अब्रवीत\nआचार्य शीघ्रं कलशं जलपूर्णं समानय" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 37, + "text": "स तद वचनम आज्ञाय राज्ञॊ बराह्मणसत्तमः\nकलशं पूर्णम आदाय राज्ञॊ ऽनतिकम उपागमत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 38, + "text": "तम अब्रवीन महाराज पुत्रस तव विशां पते\nममाज्ञया दविजश्रेष्ठ दरॊणपुत्रॊ ऽभिषिच्यताम\nसेनापत्येन भद्रं ते मम चेद इच्छसि परियम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 39, + "text": "राज्ञॊ नियॊगाद यॊद्धव्यं बराह्मणेन विशेषतः\nवर्तता कषत्रधर्मेण हय एवं धर्मविदॊ विदुः" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 40, + "text": "राज्ञस तु वचनं शरुत्वा कृपः शारद्वतस ततः\nदरौणिं राज्ञॊ नियॊगेन सेनापत्ये ऽभयषेचयत" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 41, + "text": "सॊ ऽभिषिक्तॊ महाराज परिष्वज्य नृपॊत्तमम\nपरययौ सिंहनादेन दिशः सर्वा विनादयन" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 42, + "text": "दुर्यॊधनॊ ऽपि राजेन्द्र शॊणितौघपरिप्लुतः\nतां निशां परतिपेदे ऽथ सर्वभूतभयावहाम" + }, + { + "book": 9, + "chapter": 64, + "shloka": 43, + "text": "अपक्रम्य तु ते तूर्णं तस्माद आयॊधनान नृप\nशॊकसंविग्नमनसश चिन्ता धयानपराभवन" + } +] \ No newline at end of file diff --git a/texts/mahabharata/mahabharata_book_10.json b/texts/mahabharata/mahabharata_book_10.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..7a9313ca8601cd57eb89c084655c90336e83ce1e --- /dev/null +++ b/texts/mahabharata/mahabharata_book_10.json @@ -0,0 +1,4634 @@ +[ + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 1, + "text": "[सम्जय]\nततस ते सहिता वीराः परयाता दक्षिणामुखाः\nउपास्तमय वेलायां शिबिराभ्याशम आगताः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 2, + "text": "विमुच्य वाहांस तवरिता भीताः समभवंस तदा\nगहनं देशम आसाद्य परच्छन्ना नयविशन्त ते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 3, + "text": "सेनानिवेशम अभितॊ नातिदूरम अवस्थिताः\nनिवृत्ता निशितैः शस्त्रैः समन्तात कषतविक्षताः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 4, + "text": "दीर्घम उष्णं च निःश्वस्य पाण्डवान अन्वचिन्तयन\nशरुत्वा च निनदं घॊरं पाण्डवानां जयैषिणाम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 5, + "text": "अनुसार भराद भीताः पराङ्मुखा पराद्रवन पुनः\nते मुहूर्तं ततॊ गत्वा शरान्तवाहाः पिपासिताः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 6, + "text": "नामृष्यन्त महेष्वासाः करॊधामर्षवशं गताः\nराज्ञॊ वधेन संतप्ता मुहूर्तं समवस्थिताः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 7, + "text": "[धृ]\nअश्रद्धेयम इदं कर्मकृतं भीमेन संजय\nयत स नागायुत पराणः पुत्रॊ मम निपातितः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 8, + "text": "अवध्यः सर्वभूतानां वज्रसंहननॊ युवा\nपाण्डवैः समरे पुत्रॊ निहतॊ मम संजय" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 9, + "text": "न दिष्टम अभ्यतिक्रान्तुं शक्यं गावल्गणे नरैः\nयत समेत्य रणे पार्थैः पुत्रॊ मम निपातितः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 10, + "text": "अद्रिसारमयं नूनं हृदयं मम संजय\nहतं पुत्रशतं शरुत्वा यन न दीर्णं सहस्रधा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 11, + "text": "कथं हि वृद्धमिथुनं हतपुत्रं भविष्यति\nन हय अहं पाण्डवेयस्य विषये वस्तुम उत्सहे" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 12, + "text": "कथं राज्ञः पिता भूत्वा सवयं राजा च संजय\nपरेष्यभूतः परवर्तेयं पाण्डवेयस्य शासनात" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 13, + "text": "आज्ञाप्य पृथिवीं सर्वां सथित्वा मूर्ध्नि च संजय\nकथम अद्य भविष्यामि परेष्यभूतॊ दुरन्त कृत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 14, + "text": "कथं भीमस्य वाक्यानि शरॊतुं शक्ष्यामि संजय\nयेन पुत्रशतं पूर्णम एकेन निहतं मम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 15, + "text": "कृतं सत्यं वचस तस्य विदुरस्य महात्मनः\nअकुर्वता वचस तेन मम पुत्रेण संजय" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 16, + "text": "अधर्मेण हते तात पुत्रे दुर्यॊधने मम\nकृतवर्मा कृपॊ दरौणिः किम अकुर्वत संजय" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 17, + "text": "[स]\nगत्वा तु तावका राजन नातिदूरम अवस्थिताः\nअपश्यन्त वनं घॊरं नानाद्रुमलताकुलम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 18, + "text": "ते मुहूर्तं तु विश्रम्य लब्धतॊयैर हयॊत्तमैः\nसूर्यास्तमय वेलायाम आसेदुः सुमहद वनम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 19, + "text": "नानामृगगणैर जुष्टं नानापक्षिसमाकुलम\nनानाद्रुमलताच्छन्नं नानाव्यालनिषेवितम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 20, + "text": "नाना तॊयसमाकीर्णं तडागैर उपशॊभितम\nपद्मिनी शतसंछन्नं नीलॊत्पलसमायुतम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 21, + "text": "परविश्य तद वनं घॊरं वीक्षमाणाः समन्ततः\nशाखा सहस्रसंछन्नं नयग्रॊधं ददृशुस ततः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 22, + "text": "उपेत्य तु तदा राजन नयग्रॊधं ते महारथाः\nददृशुर दविपदां शरेष्ठाः शरेष्ठं तं वै वनस्पतिम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 23, + "text": "ते ऽवतीर्य रथेभ्यस तु विप्रमुच्य च वाजिनः\nउपस्पृश्य यथान्यायं संध्याम अन्वासत परभॊ" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ ऽसतं पर्वतश्रेष्ठम अनुप्राप्ते दिवाकरे\nसर्वस्य जगतॊ धात्री शर्वरी समपद्यत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 25, + "text": "गरहनक्षत्रताराभिः परकीर्णाभिर अलंकृतम\nनभॊऽंशुकम इवाभाति परेक्षणीयं समन्ततः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 26, + "text": "ईषच चापि परवल्गन्ति ये सत्त्वा रात्रिचारिणः\nदिवा चराश च ये सत्त्वास ते निद्रावशम आगताः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 27, + "text": "रात्रिंचराणां सत्त्वानां निनादॊ ऽभूत सुदारुणः\nकरव्यादाश च परमुदिता घॊरा पराप्ता च शर्वरी" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 28, + "text": "तस्मिन रात्रिमुखे घॊरे दुःखशॊकसमन्विताः\nकृतवर्मा कृपॊ दरौणिर उपॊपविविशुः समम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 29, + "text": "तत्रॊपविष्टाः शॊचन्तॊ नयग्रॊधस्य समन्ततः\nतम एवार्थम अतिक्रान्तं कुरुपाण्डवयॊः कषयम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 30, + "text": "निद्रया च परीताङ्गा निषेदुर धरणीतले\nशरमेण सुदृढं युक्ता विक्षता विविधैः शरैः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 31, + "text": "ततॊ निद्रावशं पराप्तौ कृप भॊजौ महारथौ\nसुखॊचिताव अदुःखार्हौ निषण्णौ धरणीतले\nतौ तु सुप्तौ महाराज शरमशॊकसमन्वितौ" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 32, + "text": "करॊधामर्षवशं पराप्तॊ दरॊणपुत्रस तु भारत\nनैव सम स जगामाथ निद्रां सर्प इव शवसन" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 33, + "text": "न लेभे स तु निद्रां वै दह्यमानॊ ऽतिमन्युना\nवीक्षां चक्रे महाबाहुस तद वनं घॊरदर्शनम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 34, + "text": "वीक्षमाणॊ वनॊद्देशं नाना सत्त्वैर निषेवितम\nअपश्यत महाबाहुर नयग्रॊधं वायसायुतम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 35, + "text": "तत्र काकसहस्राणि तां निशां पर्यणामयन\nसुखं सवपन्तः कौरव्य पृथक्पृथग अपाश्रयाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 36, + "text": "सुप्तेषु तेषु काकेषु विस्रब्धेषु समन्ततः\nसॊ ऽपश्यत सहसायान्तम उलूकं घॊरदर्शनम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 37, + "text": "महास्वनं महाकायं हर्यक्षं बभ्रु पिङ्गलम\nसुदीर्घघॊणा नखरं सुपर्णम इव वेगिनम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 38, + "text": "सॊ ऽथ शब्दं मृदुं कृत्वा लीयमान इवाण्डजः\nनयग्रॊधस्य ततः शाखां परार्थयाम आस भारत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 39, + "text": "संनिपत्य तु शाखायां नयग्रॊधस्य विहंगमः\nसुप्ताञ जघान सुबहून वायसान वायसान्तकः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 40, + "text": "केषां चिद अच्छिनत पक्षाञ शिरांसि च चकर्त ह\nचरणांश चैव केषां चिद बभञ्ज चरणायुधः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 41, + "text": "कषणेनाहन सबलवान ये ऽसय दृष्टिपथे सथिताः\nतेषां शरीरावयवैः शरीरैश च विशां पते\nनयग्रॊधमण्डलं सर्वं संछन्नं सर्वतॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 42, + "text": "तांस तु हत्वा ततः काकान कौशिकॊ मुदितॊ ऽभवत\nपरतिकृत्य यथाकामं शत्रूणां शत्रुसूदनः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 43, + "text": "तद दृष्ट्वा सॊपधं कर्म कौशिकेन कृतं निशि\nतद्भावकृतसंकल्पॊ दरौणिर एकॊ वयचिन्तयत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 44, + "text": "उपदेशः कृतॊ ऽनेन पक्षिणा मम संयुगे\nशत्रुणां कषपणे युक्तः पराप्तकालश च मे मतः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 45, + "text": "नाद्य शक्या मया हन्तुं पाण्डवा जितकाशिनः\nबलवन्तः कृतॊत्साहा लब्धलक्षाः परहारिणः\nराज्ञः सकाशे तेषां च परतिज्ञातॊ वधॊ मया" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 46, + "text": "पतंगाग्निसमां वृत्तिम आस्थायात्म विनाशिनीम\nनयायतॊ युध्यमानस्य पराणत्यागॊ न संशयः\nछद्मना तु भवेत सिद्धिः शत्रूणां च कषयॊ महान" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 47, + "text": "तत्र संशयिताद अर्थाद यॊ ऽरथॊ निःसंशयॊ भवेत\nतं जना बहु मन्यन्ते ये ऽरथशास्त्रविशारदाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 48, + "text": "यच चाप्य अत्र भवेद वाच्यं गर्हितं लॊकनिन्दितम\nकर्तव्यं तन मनुष्येण कषत्रधर्मेण वर्तता" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 49, + "text": "निन्दितानि च सर्वाणि कुत्सितानि पदे पदे\nसॊपधानि कृतान्य एव पाण्डवैर अकृतात्मभिः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 50, + "text": "अस्मिन्न अर्थे पुरा गीतौ शरूयेते धर्मचिन्तकैः\nशलॊकौ नयायम अवेक्षद्भिस तत्त्वार्थं तत्त्वदर्शिभिः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 51, + "text": "परिश्रान्ते विदीर्णे च भुञ्जाने चापि शत्रुभिः\nपरस्थाने च परवेशे च परहर्तव्यं रिपॊर बलम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 52, + "text": "निद्रार्तम अर्धरात्रे च तथा नष्टप्रणायकम\nभिन्नयॊधं बलं यच च दविधा युक्तं च यद भवेत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 53, + "text": "इत्य एवं निश्चयं चक्रे सुप्तानां युधि मारणे\nपाण्डूनां सह पाञ्चालैर दरॊणपुत्रः परतापवान" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 54, + "text": "स करूरां मतिम आस्थाय विनिश्चित्य मुहुर मुहुः\nसुप्तौ पराबॊधयत तौ तु मातुलं भॊजम एव च" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 55, + "text": "नॊत्तरं परतिपेदे च तत्र युक्तं हरिया वृतः\nस मुहूर्तम इव धयात्वा बाष्पविह्वलम अब्रवीत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 56, + "text": "हतॊ दुर्यॊधनॊ राजा एकवीरॊ महाबलः\nयस्यार्थे वैरम अस्माभिर आसक्तं पाण्डवैः सह" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 57, + "text": "एकाकी बहुभिः कषुद्रैर आहवे शुद्धविक्रमः\nपातितॊ भीमसेनेन एकादश चमूपतिः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 58, + "text": "वृकॊदरेण कषुद्रेण सुनृशंसम इदं कृतम\nमूर्धाभिषिक्तस्य शिरः पादेन परिमृद्नता" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 59, + "text": "विनर्दन्ति सम पाञ्चालाः कष्वेडन्ति च हसन्ति च\nधमन्ति शङ्खाञ शतशॊ हृष्टा घनन्ति च दुन्दुभीन" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 60, + "text": "वादित्रघॊषस तुमुलॊ विमिश्रः शङ्खनिस्वनैः\nअनिलेनेरितॊ घॊरॊ दिशः पूरयतीव हि" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 61, + "text": "अश्वानां हेषमाणानां गजानां चैव बृंहताम\nसिंहनादश च शूराणां शरूयते सुमहान अयम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 62, + "text": "दिशं पराचीं समाश्रित्य हृष्टानां गर्जतां भृशम\nरथनेमि सवनाश चैव शरूयन्ते लॊमहर्षणाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 63, + "text": "पाण्डवैर धार्तराष्ट्राणां यद इदं कदनं कृतम\nवयम एव तरयः शिष्टास तस्मिन महति वैशसे" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 64, + "text": "के चिन नागशतप्राणाः के चित सर्वास्त्रकॊविदाः\nनिहताः पाण्डवेयैः सम मन्ये कालस्य पर्ययम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 65, + "text": "एवम एतेन भाव्यं हि नूनं कार्येण तत्त्वतः\nयथा हय अस्येदृशी निष्ठा कृते कार्ये ऽपि दुष्करे" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 1, + "shloka": 66, + "text": "भवतॊस तु यदि परज्ञा न मॊहाद अपचीयते\nवयापन्ने ऽसमिन महत्य अर्थे यन नः शरेयस तद उच्यताम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 1, + "text": "[कृप]\nशरुतं ते वचनं सर्वं हेतुयुक्तं मया विभॊ\nममापि तु वचः किं चिच छृणुष्वाद्य महाभुज" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 2, + "text": "आबद्धा मानुषाः सर्वे निर्बन्धाः कर्मणॊर दवयॊः\nदैवे पुरुषकारे च परं ताभ्यां न विद्यते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 3, + "text": "न हि दैवेन सिध्यन्ति कर्माण्य एकेन सत्तम\nन चापि कर्मणैकेन दवाभ्यां सिद्धिस तु यॊगतः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 4, + "text": "ताभ्याम उभाभ्यां सर्वार्था निबद्धा हय अधमॊत्तमाः\nपरवृत्ताश चैव दृश्यन्ते निवृत्ताश चैव सर्वशः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 5, + "text": "पर्जन्यः पर्वते वर्षन किं नु साधयते फलम\nकृष्टे कषत्रे तथावर्षन किं नु साधयते फलम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 6, + "text": "उत्थानं चाप्य अदैवस्य हय अनुत्थानस्य दैवतम\nवयर्थं भवति सर्वत्र पूर्वं कस तत्र निश्चयः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 7, + "text": "परवृष्टे च यथा देवे सम्यक कषेत्रे च कर्षिते\nबीजं महागुणं भूयात तथा सिद्धिर हि मानुषी" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 8, + "text": "तयॊर दैवं विनिश्चित्य सववशेनैव वर्तते\nपराज्ञाः पुरुषकारं तु घटन्ते दाक्ष्यम आस्थिताः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 9, + "text": "ताभ्यां सर्वे हि कार्यार्था मनुष्याणां नरर्षभ\nविचेष्टन्तश च दृश्यन्ते निवृत्ताश च तथैव हि" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 10, + "text": "कृतः पुरुषकारः सन सॊ ऽपि दैवेन सिध्यति\nतथास्य कर्मणः कर्तुर अभिनिर्वर्तते फलम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 11, + "text": "उत्थानं तु मनुष्याणां दक्षाणां दैववर्जितम\nअफलं दृश्यते लॊके सम्यग अप्य उपपादितम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 12, + "text": "तत्रालसा मनुष्याणां ये भवन्त्य अमनस्विनः\nउत्थानं ते विगर्हन्ति पराज्ञानां तन न रॊचते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 13, + "text": "परायशॊ हि कृतं कर्म अफलं दृश्यते भुवि\nअकृत्वा च पुनर दुःखं कर्म दृश्येन महाफलम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 14, + "text": "चेष्टाम अकुर्वँल लभते यदि किं चिद यदृच्छया\nयॊ वा न लभते कृत्वा दुर्दशौ ताव उभाव अपि" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 15, + "text": "शक्नॊति जीवितुं दक्षॊ नालसः सुखम एधते\nदृश्यन्ते जीवलॊके ऽसमिन दक्षाः परायॊ हितैषिणः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 16, + "text": "यदि दक्षः समारम्भात कर्मणां नाश्नुते फलम\nनास्य वाच्यं भवेत किं चित तत्त्वं चाप्य अधिगच्छति" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 17, + "text": "अकृत्वा कर्म यॊ लॊके फलं विन्दति विष्ठितः\nस तु वक्तव्यतां याति दवेष्यॊ भवति परायशः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 18, + "text": "एवम एतद अनादृत्य वर्तते यस तव अतॊ ऽनयथा\nस करॊत्य आत्मनॊ ऽनर्थान नैष बुद्धिमतां नयः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 19, + "text": "हीनं पुरुषकारेण यदा दैवेन वा पुनः\nकारणाभ्याम अथैताभ्याम उत्थानम अफलं भवेत\nहीनं पुरुषकारेण कर्म तव इह न सिध्यति" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 20, + "text": "दैवतेभ्यॊ नमस्कृत्य यस तव अर्थान सम्यग ईहते\nदक्षॊ दाक्षिण्यसंपन्नॊ न स मॊघं विहन्यते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 21, + "text": "सम्यग ईहा पुनर इयं यॊ वृद्धान उपसेवते\nआपृच्छति च यच छरेयः करॊति च हितं वचः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 22, + "text": "उत्थायॊत्थाय हि सदा परष्टव्या वृद्धसंमताः\nते ऽसय यॊगे परं मूलं तन मूला सिद्धिर उच्यते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 23, + "text": "वृद्धानां वचनं शरुत्वा यॊ हय उत्थानं परयॊजयेत\nउत्थानस्य फलं सम्यक तदा स लभते ऽचिरात" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 24, + "text": "रागात करॊधाद भयाल लॊभाद यॊ ऽरथान ईहेत मानवः\nअनीशश चावमानीच स शीघ्रं भरश्यते शरियः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 25, + "text": "सॊ ऽयं दुर्यॊधनेनार्थॊ लुब्धेनादीर्घ दर्शिना\nअसमर्थ्य समारब्धॊ मूढत्वाद अविचिन्तितः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 26, + "text": "हितबुद्धीन अनादृत्य संमन्त्र्यासाधुभिः सह\nवार्यमाणॊ ऽकरॊद वैरं पाण्डवैर गुणवत्तरैः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 27, + "text": "पूर्वम अप्य अतिदुःशीलॊ न दैन्यं कर्तुम अर्हति\nतपत्य अर्थे विपन्ने हि मित्राणाम अकृतं वचः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 28, + "text": "अन्वावर्तामहि वयं यत तु तं पापपूरुषम\nअस्मान अप्य अनयस तस्मात पराप्तॊ ऽयं दारुणॊ महान" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 29, + "text": "अनेन तु ममाद्यापि वयसनेनॊपतापिता\nबुद्धिश चिन्तयतः किं चित सवं शरेयॊ नावबुध्यते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 30, + "text": "मुह्यता तु मनुष्येण परष्टव्याः सुहृदॊ बुधाः\nते च पृष्टा यथा बरूयुस तत कर्तव्यं तथा भवेत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 31, + "text": "ते वयं धृतराष्ट्रं च गान्धारीं च समेत्य ह\nउपपृच्छामहे गत्वा विदुरं च महामतिम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 32, + "text": "ते पृष्टाश च वदेयुर यच छरेयॊ नः समनन्तरम\nतद अस्माभिः पुनः कार्यम इति मे नैष्ठिकी मतिः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 2, + "shloka": 33, + "text": "अनारम्भात तु कार्याणां नार्थसंपद्यते कव चित\nकृते पुरुषकारे च येषां कार्यं न सिध्यति\nदैवेनॊपहतास ते तु नात्र कार्या विचारणा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nकृपस्य वचनं शरुत्वा धर्मार्थसहितं शुभम\nअश्वत्थामा महाराज दुःखशॊकसमन्वितः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 2, + "text": "दह्यमानस तु शॊकेन परदीप्तेनाग्निना यथा\nकरूरं मनस ततः कृत्वा ताव उभौ परत्यभाषत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 3, + "text": "पुरुषे पुरुषे बुद्धिः सा सा भवति शॊभना\nतुष्यन्ति च पृथक सर्वे परज्ञया ते सवया सवया" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 4, + "text": "सर्वॊ हि मन्यते लॊक आत्मानं बुद्धिमत्तरम\nसर्वस्यात्मा बहुमतः सर्वात्मानं परशंसति" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 5, + "text": "सर्वस्य हि सवका परज्ञा साधुवादे परतिष्ठिता\nपरबुद्धिं च निन्दन्ति सवां परशंसन्ति चासकृत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 6, + "text": "कारणान्तर यॊगेन यॊगे येषां समा मतिः\nते ऽनयॊन्येन च तुष्यन्ति बहु मन्यन्ति चासकृत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 7, + "text": "तस्यैव तु मनुष्यस्य सा सा बुद्धिस तदा तदा\nकालयॊगविपर्यासं पराप्यान्यॊन्यं विपद्यते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 8, + "text": "अचिन्त्यत्वाद धि चित्तानां मनुष्याणां विशेषतः\nचित्तवैकल्यम आसाद्य सा सा बुद्धिः परजायते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 9, + "text": "यथा हि वैद्यः कुशलॊ जञात्वा वयाधिं यथाविधि\nभेषजं कुरुते यॊगात परशमार्थम इहाभिभॊ" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 10, + "text": "एवं कार्यस्य यॊगार्थं बुद्धिं कुर्वन्ति मानवाः\nपरज्ञया हि सवया युक्तास तां च निन्दति मानवाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 11, + "text": "अन्यया यौवने मर्त्यॊ बुद्ध्या भवति मॊहितः\nमध्ये ऽनयया जरायां तु सॊ ऽनयां रॊचयते मतिम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 12, + "text": "वयसनं वा पुनर घॊरं समृद्धिं वापि तादृशीम\nअवाप्य पुरुषॊ भॊज कुरुते बुद्धिवैकृतम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 13, + "text": "एकस्मिन्न एव पुरुषे सा सा बुद्धिस तदा तदा\nभवत्य अनित्य परज्ञत्वात सा तस्यैव न रॊचते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 14, + "text": "निश्चित्य तु यथा परज्ञं यां मतिं साधु पश्यति\nतस्यां परकुरुते भावं सा तस्यॊद्यॊग कारिका" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 15, + "text": "सर्वॊ हि पुरुषॊ भॊज साध्व एतद इति निश्चितः\nकर्तुम आरभते परीतॊ मरणादिषु कर्मसु" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 16, + "text": "सर्वे हि युक्तिं विज्ञाय परज्ञां चापि सवकां नराः\nचेष्टन्ते विविधाश चेष्टा हितम इत्य एव जानते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 17, + "text": "उपजाता वयसनजा येयम अद्य मतिर मम\nयुवयॊस तां परवक्ष्यामि मम शॊकविनाशिनीम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 18, + "text": "परजापतिः परजाः सृष्ट्वा कर्म तासु विधाय च\nवर्णे वर्णे समाद्धत्त एकैकं गुणवत्तरम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 19, + "text": "बराह्मणे दमम अव्यग्रं कषत्रिये तेज उत्तमम\nदाक्ष्यं वैश्ये च शूद्रे च सर्ववर्णानुकूलताम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 20, + "text": "अदान्तॊ बराह्मणॊ ऽसाधुर निस्तेजाः कषत्रियॊ ऽधमः\nअदक्षॊ निन्द्यते वैश्यः शूद्रश च परतिकूलवान" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 21, + "text": "सॊ ऽसमि जातः कुले शरेष्ठे बराह्मणानां सुपूजिते\nमन्दभाग्यतयास्म्य एतं कषत्रधर्मम अनु षठितः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 22, + "text": "कषत्रधर्मं विदित्वाहं यदि बराह्मण्य असंश्रितम\nपरकुर्यां सुमहत कर्म न मे तत साधु संमतम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 23, + "text": "धारयित्वा धनुर विद्यं दिव्यान्य अस्त्राणि चाहवे\nपितरं निहतं दृष्ट्वा किं नु वक्ष्यामि संसदि" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 24, + "text": "सॊ ऽहम अद्य यथाकामं कषत्रधर्मम उपास्य तम\nगन्तास्मि पदवीं राज्ञः पितुश चापि महाद्युतेः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 25, + "text": "अद्य सवप्स्यन्ति पाञ्चाला विश्वस्ता जितकाशिनः\nविमुक्तयुग्य कवचा हर्षेण च समन्विताः\nवयं जिता मताश चैषां शरान्ता वयायम अनेन च" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 26, + "text": "तेषां निशि परसुप्तानां सवस्थानां शिबिरे सवके\nअवस्कन्दं करिष्यामि शिबिरस्याद्य दुष्करम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 27, + "text": "तान अवस्कन्द्य शिबिरे परेतभूतान विचेतसः\nसूदयिष्यामि विक्रम्य मघवान इव दानवान" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 28, + "text": "अद्य तान सहितान सर्वान धृष्टद्युम्नपुरॊगमान\nसूदयिष्यामि विक्रम्य कक्षं दीप्त इवानलः\nनिहत्य चैव पाञ्चालाञ शान्तिं लब्धास्मि सत्तम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 29, + "text": "पाञ्चालेषु चरिष्यामि सूदयन्न अद्य संयुगे\nपिनाक पाणिः संक्रुद्धः सवयं रुद्रः पशुष्व इव" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 30, + "text": "अद्याहं सर्वपाञ्चालान निहत्य च निकृत्य च\nअर्दयिष्यामि संक्रुद्धॊ रणे पाण्डुसुतांस तथा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 31, + "text": "अद्याहं सर्वपाञ्चालैः कृत्वा भूमिं शरीरिणीम\nपरहृत्यैकैकशस तेभ्यॊ भविष्याम्य अनृणः पितुः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 32, + "text": "दुर्यॊधनस्य कर्णस्य भीष्म सैन्धवयॊर अपि\nगमयिष्यामि पाञ्चालान पदवीम अद्य दुर्गमाम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 33, + "text": "अद्य पाञ्चालराजस्य धृष्टद्युम्नस्य वै निशि\nविरात्रे परमथिष्यामि पशॊर इव शिरॊ बलात" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 34, + "text": "अद्य पाञ्चाल पाण्डूनां शयितान आत्मजान निशि\nखड्गेन निशितेनाजौ परमथिष्यामि गौतम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 3, + "shloka": 35, + "text": "अद्य पाञ्चाल सेनां तां निहत्य निशि सौप्तिके\nकृतकृत्यः सुखी चैव भविष्यामि महामते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 1, + "text": "[कृप]\nदिष्ट्या ते परतिकर्तव्ये मतिर जातेयम अच्युत\nन तवा वारयितुं शक्तॊ वज्रपाणिर अपि सवयम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 2, + "text": "अनुयास्यावहे तवां तु परभाते सहिताव उभौ\nअद्य रात्रौ विश्रमस्व विमुक्तकवचध्वजः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 3, + "text": "अहं तवाम अनुयास्म्यामि कृतवर्मा च सात्वतह\nपरान अभिमुखं यान्तं रथाव आस्थाय दंशितौ" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 4, + "text": "आवाभ्यां सहितः शत्रूञ शवॊ ऽसि हन्ता समागमे\nविक्रम्य रथिनां शरेष्ठ पाञ्चालान सपदानुगान" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 5, + "text": "शक्तस तवम असि विक्रान्तुं विश्रमस्व निशाम इमाम\nचिरं ते जाग्रतस तात सवप तावन निशाम इमाम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 6, + "text": "विश्रान्तश च विनिद्रश च सवस्थचित्तश च मानद\nसमेत्य समरे शत्रून वधिष्यसि न संशयः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 7, + "text": "न हि तवा रथिनां शरेष्ठ परगृहीतवयायुधम\nजेतुम उत्सहते कश चिद अपि देवेषु पावकिः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 8, + "text": "कृपेण सहितं यान्तं युक्तं च कृतवर्मणा\nकॊ दरौणिं युधि संरब्धं यॊधयेद अपि देवराट" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 9, + "text": "ते वयं परिविश्रान्ता विनिद्रा विगतज्वराः\nपरभातायां रजन्यां वै निहनिष्याम शात्रवान" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 10, + "text": "तव हय अस्त्राणि दिव्यानि मम चैव न संशयः\nसात्वतॊ ऽपि महेष्वासॊ नित्यं युद्धेषु कॊविदः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 11, + "text": "ते वयं सहितास तात सर्वाञ शत्रून समागतान\nपरसह्य समरे हत्वा परीतिं पराप्स्याम पुष्कलाम\nविश्रमस्व तवम अव्यग्रः सवप चेमां निशां सुखम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 12, + "text": "अहं च कृतवर्मा च परयान्तं तवां नरॊत्तम\nअनुयास्याव सहितौ धन्विनौ परतापिनौ\nरथिनं तवरया यान्तं रथाव आस्थाय दंशितौ" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 13, + "text": "स गत्वा शिबिरं तेषां नाम विश्राव्य चाहवे\nततः कर्तासि शत्रूणां युध्यतां कदनं महत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 14, + "text": "कृत्वा च कदनं तेषां परभाते विमले ऽहनि\nविहरस्व यथा शक्रः सूदयित्वा महासुरान" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 15, + "text": "तवं हि शक्तॊ रणे जेतुं पाञ्चालानां वरूथिनीम\nदैत्य सेनाम इव करुद्धः सर्वदानव सूदनः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 16, + "text": "मया तवां सहितं संख्ये गुप्तं च कृतवर्त्मणा\nन सहेत विभुः साक्षाद वज्रपाणिर अपि सवयम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 17, + "text": "न चाहं समरे तात कृतवर्मा तथैव च\nअनिर्जित्य रणे पाण्ड्दून वयपयास्याव कर्हि चित" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 18, + "text": "हत्वा च समरे कषुद्रान पाञ्चालान पाण्डुभिः सह\nनिवर्तिष्यामहे सर्वे हता वा सवर्गगा वयम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 19, + "text": "सर्वॊपायैः सहायास ते परभाते वयम एव हि\nसत्यम एतन महाबाहॊ परब्रवीमि तवानघ" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 20, + "text": "एवम उक्तस ततॊ दरौणिर मातुलेन हितं वचः\nअब्रवीन मातुलं राजन करॊधाद उद्वृत्य लॊचने" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 21, + "text": "आतुरस्य कुतॊ निद्रा नरस्यामर्षितस्य च\nअर्थांश चिन्तयतश चापि कामयानस्य वा पुनः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 22, + "text": "तद इदं समनुप्राप्तं पश्य मे ऽदय चतुष्टयम\nयस्य भागश चतुर्थॊ मे सवप्नम अह्नाय नाशयेत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 23, + "text": "किंनाम दुःखं लॊके ऽसमिन पितुर वधम अनुस्मरन\nहृदयं निर्दहन मे ऽदय रात्र्यहानि न शाम्यति" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 24, + "text": "यथा च निहतः पापैः पिता मम विशेषतः\nपरत्यक्षम अपि ते सर्वं तन मे मर्माणि कृन्तति" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 25, + "text": "कथं हि मादृशॊ लॊके मुहूर्तम अपि जीवति\nदरॊणॊ हतेति यद वाचः पाञ्चालानां शृणॊम्य अहम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 26, + "text": "दृष्टद्युम्नम अहत्वाजौ नाहं जीवितुम उत्सहे\nस मे पितृवधाद वध्यः पाञ्चाला ये च संगताः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 27, + "text": "विलापॊ भग्नसक्थस्य यस तु राज्ञॊ मया शरुतः\nस पुनर हृदयं कस्य करूरस्यापि न निर्दहेत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 28, + "text": "कस्य हय अकरुणस्यापि नेत्राभ्याम अश्नु नाव्रजेत\nनृपतेर भग्नसक्थस्य शरुत्वा तादृग वचः पुनः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 29, + "text": "यश चायं मित्र पक्षॊ मे मयि जीवति निर्जितः\nशॊकं मे वर्धयत्य एष वारिवेग इवार्णवम\nएकाग्रमनसॊ मे ऽदय कुतॊ निद्रा कुतः सुखम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 30, + "text": "वासुदेवार्जुनाभ्यां हि तान अहं परिरक्षितान\nअविषह्यतमान मन्ये महेन्द्रेणापि मातुल" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 31, + "text": "न चास्मि शक्यः संयन्तुम अस्मात कार्यात कथं चन\nन तं पश्यामि लॊके ऽसमिन यॊ मां कार्यान निवर्तयेत\nइति मे निश्चिता बुद्धिर एषा साधुमता च मे" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 32, + "text": "वार्त्तिकैः कथ्यमानस तु मित्राणां मे पराभवः\nपाण्डवानां च विजयॊ हृदयं दहतीव मे" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 4, + "shloka": 33, + "text": "अहं तु कदनं कृत्वा शत्रूणाम अद्य सौप्तिके\nततॊ विश्रमिता चैव सवप्ता च विगतज्वरः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 1, + "text": "[क]\nशुश्रूषुर अपि दुर्मेधाः पुरुषॊ ऽनियतेन्द्रियः\nनालं वेदयितुं कृत्स्नौ धर्मार्थाव इति मे मतिः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 2, + "text": "तथैव तावन मेधावी विनयं यॊ न शिक्षति\nन च किं चन जानाति सॊ ऽपि धर्मार्थनिश्चयम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 3, + "text": "शुश्रूषुस तव एव मेधावी पुरुषॊ नियतेन्द्रियः\nजानीयाद आगमान सर्वान गराह्यं च न विरॊधयेत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 4, + "text": "अनेयस तव अवमानी यॊ दुरात्मा पापपूरुषः\nदिष्टम उत्सृज्य कल्याणं करॊति बहु पापकम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 5, + "text": "नाथवन्तं तु सुहृदः परतिषेधन्ति पातकात\nनिवर्तते तु लक्ष्मीवान नालक्ष्मीवान निवर्तते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 6, + "text": "यथा हय उच्चावचैर वाक्यैः कषिप्तचित्तॊ नियम्यते\nतथैव सुहृदा शक्यॊ न शक्यस तव अवसीदति" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 7, + "text": "तथैव सुहृदं पराज्ञं कुर्वाणं कर्म पापकम\nपराज्ञाः संप्रतिषेधन्ते यथाशक्ति पुनः पुनः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 8, + "text": "स कल्याणे मतिं कृत्वा नियम्यात्मानम आत्मना\nकुरु मे वचनं तात येन पश्चान न तप्यसे" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 9, + "text": "न वधः पूज्यते लॊके सुप्तानाम इह धर्मतः\nतथैव नयस्तशस्त्राणां विमुक्तरथवाजिनाम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 10, + "text": "ये च बरूयुस तवास्मीति ये च सयुः शरणागताः\nविमुक्तमूर्धजा ये च ये चापि हतवाहनाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 11, + "text": "अद्य सवप्स्यन्ति पाञ्चाला विमुक्तकवचा विभॊ\nविश्वस्ता रजनीं सर्वे परेता इव विचेतसः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 12, + "text": "यस तेषां तदवस्थानां दरुह्येत पुरुषॊ ऽनृजुः\nवयक्तं स नरके मज्जेद अगाधे विपुले ऽपलवे" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 13, + "text": "सर्वास्त्रविदुषां लॊके शरेष्ठस तवम असि विश्रुतः\nन च ते जातु लॊके ऽसमिन सुसूक्ष्मम अपि किल्बिषम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 14, + "text": "तवं पुनः सूर्यसंकाशः शवॊभूत उदिते रवौ\nपरकाशे सर्वभूतानां विजेता युधि शात्रवान" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 15, + "text": "असंभावित रूपं हि तवयि कर्म विगर्हितम\nशुक्ले रक्तम इव नयस्तं भवेद इति मतिर मम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 16, + "text": "[अष्व]\nएवम एतद यथात्थ तवम अनुशास्मीह मातुल\nतैस तु पूर्वमयं सेतुः शतधा विदली कृतः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 17, + "text": "परत्यक्षं भूमिपालानां भवतां चापि संनिधौ\nनयस्तशस्त्रॊ मम पिता धृष्टद्युम्नेन पातितः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 18, + "text": "कर्णश च पतिते चक्रे रथस्य रथिनां वरः\nउत्तमे वयसने सन्नॊ हतॊ गाण्डीवधन्वना" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 19, + "text": "तथा शांतनवॊ भीष्मॊ नयस्तशस्त्रॊ निरायुधः\nशिखण्डिनं पुरस्कृत्य हतॊ गाण्डीवधन्वना" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 20, + "text": "भूरिश्रवा महेष्वासस तथा पराय गतॊ रणे\nकरॊशतां भूमिपालानां युयुधानेन पातितः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 21, + "text": "दुर्यॊधनश च भीमेन समेत्य गदया मृधे\nपश्यतां भूमिपालानाम अधर्मेण निपातितः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 22, + "text": "एकाकी बहुभिस तत्र परिवार्य महारथैः\nअधर्मेण नरव्याघ्रॊ भीमसेनेन पातितः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 23, + "text": "विलापॊ भग्नसक्थस्य यॊ मे राज्ञः परिश्रुतः\nवार्त्तिकानां कथयतां स मे मर्माणि कृन्तति" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 24, + "text": "एवम अधार्मिकाः पापाः पाञ्चाला भिन्नसेतवः\nतान एवं भिन्नमर्यादान किं भवान न विगर्हति" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 25, + "text": "पितृहन्तॄन अहं हत्वा पाञ्चालान निशि सौप्तिके\nकामं कीटः पतंगॊ वा जन्म पराप्य भवामि वै" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 26, + "text": "तवरे चाहम अनेनाद्य यद इदं मे चिकीर्षितम\nतस्य मे तवरमाणस्य कुतॊ निद्रा कुतः सुखम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 27, + "text": "न स जातः पुमाँल लॊके कश चिन न च भविष्यति\nयॊ मे वयावर्तयेद एतां वधे तेषां कृतां मतिम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 28, + "text": "[स]\nएवम उक्त्वा महाराज दरॊणपुत्रः परतापवान\nएकान्ते यॊजयित्वाश्वान परायाद अभिमुखः परान" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 29, + "text": "तम अब्रूतां महात्मानौ भॊजशारद्वताव उभौ\nकिम अयं सयन्दनॊ युक्तः किं च कार्यं चिकीर्षितम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 30, + "text": "एकसार्थं परयातौ सवस तवया सह नरर्षभ\nसमदुःखसुखौ चैव नावां शङ्कितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 31, + "text": "अश्वत्थामा तु संक्रुद्धः पितुर वधम अनुस्मरन\nताभ्यां तथ्यं तदाचख्यौ यद अस्यात्म चिकीर्षितम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 32, + "text": "हत्वा शतसहस्राणि यॊधानां निशितैः शरैः\nनयस्तशस्त्रॊ मम पिता धृष्टद्युम्नेन पातितः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 33, + "text": "तं तथैव हनिष्यामि नयस्तवर्माणम अद्य वै\nपुत्रं पाञ्चालराजस्य पापं पापेन कर्मणा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 34, + "text": "कथं च निहतः पापः पाञ्चालः पशुवन मया\nशस्त्राहव जितां लॊकान पराप्नुयाद इति मे मतिः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 35, + "text": "कषिप्रं संनद्ध कवचौ सखड्गाव आत्तकार्मुकौ\nसमास्थाय परतीक्षेतां रथवर्यौ परंतपौ" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 36, + "text": "इत्य उक्त्वा रथम आस्थाय परायाद अभिमुखः परान\nतम अन्वगात कृपॊ राजन कृतवर्मा च सात्वतः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 37, + "text": "ते परयाता वयरॊचन्त परान अभिमुखास तरयः\nहूयमाना यथा यज्ञे समिद्धा हव्यवाहनाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 5, + "shloka": 38, + "text": "ययुश च शिबिरं तेषां संप्रसुप्त जनं विभॊ\nदवारदेशं तु संप्राप्य दरौणिस तस्थौ रथॊत्तमे" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nदवारदेशे ततॊ दरौणिम अवस्थितम अवेक्ष्य तौ\nअकुर्वतां भॊजकृपौ किं संजय वदस्व मे" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 2, + "text": "[स]\nकृतवर्माणम आमन्त्र्य कृपं च स महारथम\nदरौणिर मन्युपरीतात्मा शिबिर दवारम आसदत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 3, + "text": "तत्र भूतं महाकायं चन्द्रार्कसदृशद्युतिम\nसॊ ऽपश्यद दवारम आवृत्य तिष्ठन्तं लॊमहर्षणम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 4, + "text": "वसानं चर्मवैयाघ्रं महारुधिरविस्रवम\nकृष्णाजिनॊत्तरासङ्गं नागयज्ञॊपवीतिनम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 5, + "text": "बाहुभिः सवायतैः पीनैर नानाप्रहरणॊद्यतैः\nबद्धाङ्गद महासर्पं जवालामाला कुलाननम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 6, + "text": "दंष्ट्राकराल वदनं वयादितास्यं भयावहम\nनयनानां सहस्रैश च विचित्रैर अभिभूषितम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 7, + "text": "नैव तस्य वपुः शक्यं परवक्तुं वेष एव वा\nसर्वथा तु तद आलक्ष्य सफुटेयुर अपि पर्वताः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 8, + "text": "तस्यास्यान नासिकाभ्यां च शरवणाभ्यां च सर्वशः\nतेभ्यश चाक्षि सहस्रेभ्यः परादुरासन महार्चिषः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 9, + "text": "तथा तेजॊ मरीचिभ्यः शङ्खचक्रगदाधराः\nपरादुरासन हृषीकेशाः शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 10, + "text": "तद अत्यद्भुतम आलॊक्य भूतं लॊकभयंकरम\nदरौणिर अव्यथितॊ दिव्यैर अस्त्रवर्षैर अवाकिरत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 11, + "text": "दरौणिमुक्ताञ शरांस तांस तु तद भूतं महद अग्रसत\nउदधेर इव वार्यॊघान पावकॊ वडवामुखः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 12, + "text": "अश्वत्थामा तु संप्रेक्ष्य ताञ शरौघान निरर्थकान\nरथशक्तिं मुमॊचास्मै दीप्ताम अग्निशिखाम इव" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 13, + "text": "सा तदाहत्य दीप्ताग्रा रथशक्तिर अशीर्यत\nयुगान्ते सूर्यम आहत्य महॊक्लेव दिवश चयुता" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 14, + "text": "अथ हेमत्सरुं दिव्यं खड्गम आकाशवर्चसम\nकॊशात समुद्बबर्हाशु बिलाद दीप्तम इवॊरगम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 15, + "text": "ततः खड्गवरं धीमान भूताय पराहिणॊत तदा\nस तदासाद्य भूतं वै विलयं तूलवद ययौ" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 16, + "text": "ततः स कुपितॊ दरौणिर इन्द्रकेतुनिभां गदाम\nजवलन्तीं पराहिणॊत तस्मै भूतं ताम अपि चाग्रसत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 17, + "text": "ततः सर्वायुधाभावे वीक्षमाणस ततस ततः\nअपश्यत कृतम आकाशम अनाकाशं जनार्दनैः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 18, + "text": "तद अद्भुततमं दृष्ट्वा दरॊणपुत्रॊ निरायुधः\nअब्रवीद अभिसंतप्तः कृप वाक्यम अनुस्मरन" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 19, + "text": "बरुवताम अप्रियं पथ्यं सुहृदां न शृणॊति यः\nस शॊचत्य आपदं पराप्य यथाहम अतिवर्त्य तौ" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 20, + "text": "शास्त्रदृष्टान अवध्यान यः समतीत्य जिघांसति\nस पथः परच्युतॊ धर्म्यात कुपथं परतिपद्यते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 21, + "text": "गॊब्राह्मण नृप सत्रीषु सख्युर मातुर गुरॊस तथा\nवृद्धबाल जडान्धेषु सुप्त भीतॊत्थितेषु च" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 22, + "text": "मत्तॊन्मत्त परमत्तेषु न शस्त्राण्य उपधारयेत\nइत्य एवं गुरुभिः पूर्वम उपदिष्टं नृणां सदा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 23, + "text": "सॊ ऽहम उत्क्रम्य पन्थानं शास्त्रदृष्टं सनातनम\nअमार्गेणैवम आरभ्य घॊराम आपदम आगतः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 24, + "text": "तां चापदं घॊरतरां परवदन्ति मनीषिणः\nयद उद्यम्य महत कृत्यं भयाद अपि निवर्तते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 25, + "text": "अशक्यं चैव कः कर्तुं शक्तः शक्तिबलाद इह\nन हि दैवाद गरीयॊ वै मानुषं कर्म कथ्यते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 26, + "text": "मानुषं कुर्वतः कर्म यदि दैवान न सिध्यति\nस पथः परच्युतॊ धर्म्याद विपदं परतिपद्यते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 27, + "text": "परतिघातं हय अविज्ञातं परवदन्ति मनीषिणः\nयद आरभ्य करियां कां चिद भयाद इह निवर्तते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 28, + "text": "तद इदं दुष्प्रणीतेन भयं मां समुपस्थितम\nन हि दरॊण सुतः संख्ये निवर्तेत कथं चन" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 29, + "text": "इदं च सुमहद भूतं दैवदण्डम इवॊद्यतम\nन चैतद अभिजानामि चिन्तयन्न अपि सर्वथा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 30, + "text": "धरुवं येयम अधर्मे मे परवृत्ता कलुषा मतिः\nतस्याः फलम इदं घॊरं परतिघाताय दृश्यते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 31, + "text": "तद इदं दैवविहितं मम संख्ये निवर्तनम\nनान्यत्र दैवाद उद्यन्तुम इह शक्यं कथं चन" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 32, + "text": "सॊ ऽहम अद्य महादेवं परपद्ये शरणं परभुम\nदैवदण्डम इमं घॊरं स हि मे नाशयिष्यति" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 33, + "text": "कपर्दिनं परपद्याथ देवदेवम उमापतिम\nकपालमालिनं रुद्रं भग नेत्रहरं हरम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 6, + "shloka": 34, + "text": "स हि देवॊ ऽतयगाद देवांस तपसा विक्रमेण च\nतस्माच छरणम अभ्येष्ये गिरिशं शूलपाणिनम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nस एवं चिन्तयित्वा तु दरॊणपुत्रॊ विशां पते\nअवतीर्य रथॊपस्थाद दध्यौ संप्रयतः सथितः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 2, + "text": "[द]\nउग्रं सथाणुं शिवं रुद्रं शर्वम ईशानम ईश्वरम\nगिरिशं वरदं देवं भवं भावनम अव्ययम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 3, + "text": "शितिकण्ठम अजं शक्रं करथं करतुहरं हरम\nविश्वरूपं विरूपाक्षं बहुरूपम उमापतिम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 4, + "text": "शमशानवासिनं दृप्तं महागणपतिं परभुम\nखट्वाङ्गधारिणं मुण्डं जटिलं बरह्मचारिणम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 5, + "text": "मनसाप्य असुचिन्त्येन दुष्करेणाल्प चेतसा\nसॊ ऽहम आत्मॊपहारेण यक्ष्ये तरिपुरघातिनम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 6, + "text": "सतुतं सतुत्यं सतूयमानम अमॊघं चर्म वाससम\nविलॊहितं नीलकण्ठम अपृक्थं दुर्निवारणम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 7, + "text": "शुक्रं विश्वसृजं बरह्म बरह्मचारिणम एव च\nवरतवन्तं तपॊनित्यम अनन्तं तपतां गतिम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 8, + "text": "बहुरूपं गणाध्यक्षं तयक्षं पारिषद परियम\nगणाध्यक्षेक्षित मुखं गौरी हृदयबल्लभम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 9, + "text": "कुमार पितरं पिङ्गं गॊवृषॊत्तम वाहनम\nतनु वाससम अत्युग्रम उमा भूषणतत्परम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 10, + "text": "परं परेभ्यः परमं परं यस्मान न विद्यते\nइष्वस्त्रॊत्तमभर्तारं दिग अन्तं चैव दक्षिणम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 11, + "text": "हिरण्यकवचं देवं चन्द्र मौलिविभूषितम\nपरपद्ये शरणं देवं परमेण समाधिना" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 12, + "text": "इमां चाप्य आपदं घॊरां तराम्य अद्य सुदुस्तराम\nसर्वभूतॊपहारेण यक्ष्ये ऽहं शुचिना शुचिम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 13, + "text": "इति तस्य वयवसितं जञात्वा तयागात्मकं मनः\nपुरस्तात काञ्चनी वेदिः परादुरासीन महात्मनः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 14, + "text": "तस्यां वेद्यां तदा राजंश चित्रभानुर अजायत\nदयां दिशॊ विदिशः खं च जवालाभिर अभिपूरयन" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 15, + "text": "दीप्तास्य नयनाश चात्र नैकपादशिरॊ भुजाः\nदविपशैलप्रतीकाशाः परादुरासन महाननाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 16, + "text": "शववराहॊष्ट्र रूपाश च हयगॊमायु गॊमुखाः\nऋक्षमार्जार वदना वयाघ्रद्वीपिमुखास तथा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 17, + "text": "काकवक्त्राः पलव मुखाः शुकवक्त्रास तथैव च\nमहाजगर वक्त्राश च हंसवक्त्राः सितप्रभाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 18, + "text": "दार्वाघाट मुखाश चैव चाष वक्त्राश च भारत\nकूर्मनक्रमुखाश चैव शिशुमार मुखास तथा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 19, + "text": "महामकर वक्त्राश च तिमिवक्त्रास तथैव च\nहरि वक्त्राः करौञ्चमुखाः कपॊतेभ मुखास तथा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 20, + "text": "पारावत मुखाश चैव मद्गुवक्त्रास तथैव च\nपाणिकर्णाः सहस्राक्षास तथैव च शतॊदराः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 21, + "text": "निर्मांसाः कॊक वत्राश च शयेनवक्त्राश च भारत\nतथैवाशिरसॊ राजन्न ऋक्षवत्राश च भीषणाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 22, + "text": "परदीप्तनेत्रजिह्वाश च जवाला वक्त्रास तथैव च\nमेषवक्त्रास तथैवान्ये तहा छाग मुखा नृप" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 23, + "text": "शङ्खाभाः शङ्खवक्त्राश च शङ्खकर्णास तथैव च\nशङ्खमाला परिकराः शङ्खध्वनि समस्वनाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 24, + "text": "जटाधराः पञ्च शिखास तथा मुण्डाः कृशॊदराः\nचतुर्दंष्ट्राश चतुर्जिह्वाः शङ्कुकर्णाः किरीटिनः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 25, + "text": "मौली धराश च राजेन्द्र तथाकुञ्चित मूर्धजाः\nउष्णीषिणॊ मुकुटिनश चारु वक्त्राः सवलंकृताः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 26, + "text": "पद्मॊत्पलापीड धरास तथा कुमुदधारिणः\nमाहात्म्येन च संयुक्ताः शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 27, + "text": "शतघ्नी चक्रहस्ताश च तथा मुसलपाणयः\nभुशुण्डी पाशहस्ताश च गदाहस्ताश च भारत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 28, + "text": "पृष्ठेषु बद्धॊषुधयश चित्रबाणा रणॊत्कटाः\nसध्वजाः सपताकाश च सघण्टाः सपरश्वधाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 29, + "text": "महापाशॊद्यत करास तथा लगुड पाणयः\nसथूणा हस्ताः खड्गहस्ताः सर्पॊच्छ्रितकिरीटिनः\nमहासर्पाङ्गद धराश चित्राभरण धारिणः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 30, + "text": "रजॊध्वस्ताः पङ्कदिग्धाः सर्वे शुक्लाम्बर सरजः\nनीलाङ्गाः कमलाङ्गाश च मुण्डवक्त्रास तथैव च" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 31, + "text": "भेरीशङ्खमृदङ्गांस ते झर्झरानक गॊमुखान\nअवादयन पारिषदाः परहृष्टाः कनकप्रभाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 32, + "text": "गायमानास तथैवान्ये नृत्यमानास तथापरे\nलङ्घयन्तः पलवन्तश च वल्गन्तश च महाबलाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 33, + "text": "धावन्तॊ जवनाश चण्डाः पवनॊद्धूत मूर्धजाः\nमत्ता इव महानागा विनदन्तॊ मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 34, + "text": "सुभीमा घॊररूपाश च शूलपट्टिशपाणयः\nनाना विराग वसनाश चित्रमाल्यानुलेपनाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 35, + "text": "रत्नचित्राङ्गद धराः समुद्यतकरास तथा\nहन्तारॊ दविषतां शूराः परसह्यासह्य विक्रमाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 36, + "text": "पातारॊ ऽसृग वसाद्यानां मांसान्त्र कृतभॊजनाः\nचूडालाः कर्णिकालाश च परकृशाः पिठरॊदराः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 37, + "text": "अतिह्रस्वातिदीर्घाश च परबलाश चातिभैरवाः\nविकटाः काललम्बौष्ठा बृहच छेफास्थि पिण्डिकाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 38, + "text": "महार्हनाना मुकुटा मुण्डाश च जटिलाः परे\nसार्केन्दु गरहनक्षत्रां दयां कुर्युर ये महीतले" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 39, + "text": "उत्सहेरंश च ये हन्तुं भूतग्रामं चतुर्विधम\nये च वीतभया नित्यं हरस्य भरुकुटी भटाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 40, + "text": "कामकार कराः सिद्धास तरैलॊक्यस्येश्वरेश्वराः\nनित्यानन्द परमुदिता वाग ईशा वीतमत्सराः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 41, + "text": "पराप्याष्ट गुणम ऐश्वर्यं ये न यान्ति च विस्मयम\nयेषां विस्मयते नित्यं भगवान कर्मभिर हरः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 42, + "text": "मनॊवाक कर्मभिर भक्तैर नित्यम आराधितश च यैः\nमनॊवाक कर्मभिर भक्तान पाति पुत्रान इवौरसान" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 43, + "text": "पिबन्तॊ ऽसृग वसास तव अन्ये करुद्धा बरह्म दविषां सदा\nचतुविंशात्मकं सॊमं ये पिबन्ति च नित्यदा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 44, + "text": "शरुतेन बरह्मचर्येण तपसा च दमेन च\nये समाराध्य शूलाङ्कं भव सायुज्यम आगताः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 45, + "text": "यैर आत्मभूतैर भगवान पार्वत्या च महेश्वरः\nसह भूतगणान भुङ्क्ते भूतभव्य भवत परभुः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 46, + "text": "नाना विचित्रहसित कष्वेडितॊत्क्रुष्ट गर्जितैः\nसंनादयन्तस ते विश्वम अश्वत्थामानम अभ्ययुः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 47, + "text": "संस्तुवन्तॊ महादेवं भाः कुर्वाणाः सुवर्चसः\nविवर्धयिषवॊ दरौणेर महिमानं महात्मनः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 48, + "text": "जिज्ञासमानास तत तेजः सौप्तिकं च दिदृक्षवः\nभीमॊग्रपरिघालातशूलपट्टिशपाणयः\nघॊररूपाः समाजग्मुर भूतसंघाः समन्ततः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 49, + "text": "जनयेयुर भयं ये सम तरैलॊक्यस्यापि दर्शनात\nतान परेक्षमाणॊ ऽपि वयथां न चकार महाबलः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 50, + "text": "अथ दरौणिर धनुष्पाणिर बद्धगॊधाङ्गुलि तरवान\nसवयम एवात्मनात्मानम उपहारम उपाहरत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 51, + "text": "धनूंषि समिधस तत्र पवित्राणि शिताः शराः\nहविर आत्मवतश चात्मा तस्मिन भारत कर्मणि" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 52, + "text": "ततः सौम्येन मन्त्रेण दरॊणपुत्रः परतापवान\nउपहारं महामन्युर अथात्मानम उपाहरत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 53, + "text": "तं रुद्रं रौद्रकर्माणं रौद्रैः कर्मभिर अच्युतम\nअभिष्टुत्य महात्मानम इत्य उवाच कृताज्ञ्जलिः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 54, + "text": "इमम आत्मानम अद्याहं जातम आङ्गिरसे कुले\nअग्नौ जुहॊमि भगवन परतिगृह्णीष्व मां बलिम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 55, + "text": "भवद्भक्त्या महादेव परमेण समाधिना\nअस्याम आपदि विश्वात्नन्न उपाकुर्मि तवाग्रतः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 56, + "text": "तवयि सर्वाणि भूतानि सर्वभूतेषु चासि वै\nगुणानां हि परधानानाम एकत्वं तवयि तिष्ठति" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 57, + "text": "सर्वभूताशयविभॊ हविर भूतम उपस्थितम\nपरतिगृहाण मां देवयद्य अशक्याः परे मया" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 58, + "text": "इत्य उक्त्वा दरौणिर आस्थाय तां वेदीं दीप्तपावकाम\nसंत्यक्तात्मा समारुह्य कृष्णवर्त्मन्य उपाविशत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 59, + "text": "तम ऊर्ध्वबाहुं निश्चेष्टं दृष्ट्वा हविर उपस्थितम\nअब्रवीद भगवान साक्षान महादेवॊ हसन्न इव" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 60, + "text": "सत्यशौचार्जव तयागैस तपसा नियमेन च\nकषान्त्या भक्त्या च धृत्या च बुद्ध्या च वचसा तथा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 61, + "text": "यथावद अहम आराद्धः कृष्णेनाक्लिष्टकर्मणा\nतस्माद इष्टतमः कृष्णाद अन्यॊ मम न विद्यते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 62, + "text": "कुर्वता तस्य संमानं तवां च जिज्ञासता मया\nपाञ्चालाः सहसा गुप्ता मायाश च बहुशः कृताः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 63, + "text": "कृतस तस्यैष संमानः पाञ्चालान रक्षता मया\nअभिभूतास तु कालेन नैषाम अद्यास्ति जीवितम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 64, + "text": "एवम उक्त्वा महेष्वासं भगवान आत्मनस तनुम\nआविवेश ददौ चास्मै विमलं खड्गम उत्तमम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 65, + "text": "अथाविष्टॊ भगवता भूयॊ जज्वाल तेजसा\nवर्ष्मवांश चाभवद युद्धे देव सृष्टेन तेजसा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 7, + "shloka": 66, + "text": "तम अदृश्यानि भूतानि रक्षांसि च समाद्रवन\nअभितः शत्रुशिबिरं यान्तं साक्षाद इवेश्वरम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nतथा परयाते शिबिरं दरॊणपुत्रे महारथे\nकच चित कृपश च भॊजश च भयार्तौ न नयवर्तताम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 2, + "text": "कच चिन न वारितौ कषुद्रै रक्षिभिर नॊपलक्षितौ\nअसह्यम इति वा मत्वा न निवृत्तौ महारथौ" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 3, + "text": "कच चित परमथ्य शिबिरं हत्वा सॊमक पाण्डवान\nदुर्यॊधनस्य पदवीं गतौ परमिकां रणे" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 4, + "text": "पाञ्चालैर वा विनिहतौ कच चिन नास्वपतां कषितौ\nकच चित ताभ्यां कृतं कर्म तन ममाचक्ष्व संजय" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 5, + "text": "[स]\nतस्मिन परयाते शिबिरं दरॊणपुत्रे महात्मनि\nकृपश च कृतवर्मा च शिबिर दवार्य अतिष्ठताम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 6, + "text": "अश्वत्थामा तु तौ दृष्ट्वा यत्नवन्तौ महारथौ\nपरहृष्टः शनकै राजन्न इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 7, + "text": "यत्तौ भवन्तौ पर्याप्तौ सर्वक्षत्रस्य नाशने\nकिं पुनर यॊधशेषस्य परसुप्तस्य विशेषतः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 8, + "text": "अहं परवेक्ष्ये शिबिरं चरिष्यामि च कालवत\nयथा न कश चिद अपि मे जीवन मुच्येत मानवः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 9, + "text": "इत्य उक्त्वा पराविशद दरौणिः पार्थानां शिबिरं महत\nअद्वारेणाभ्यवस्कन्द्य विहाय भयम आत्मनः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 10, + "text": "स परविश्य महाबाहुर उद्देशज्ञश च तस्य ह\nधृष्टद्युम्नस्य निलयं शनकैर अभ्युपागमत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 11, + "text": "ते तु कृत्वा महत कर्म शरान्ताश च बलवद रणे\nपरसुप्ता वै सुविश्वस्ताः सवसैन्यपरिवारिताः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 12, + "text": "अथ परविश्य तद वेश्म धृष्टद्युम्नस्य भारत\nपाञ्चाल्यं शयने दरौणिर अपश्यत सुप्तम अन्तिकात" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 13, + "text": "कषौमावदाते महति सपर्ध्यास्तरण संवृते\nमाल्यप्रवर संयुक्ते धूपैश चूर्णैश च वासिते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 14, + "text": "तं शयानं महात्मानं विस्रब्धम अकुतॊभयम\nपराबॊधयत पादेन शयनस्थं महीपते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 15, + "text": "स बुद्ध्वा चरणस्पर्शम उत्थाय रणदुर्मदः\nअभ्यजानद अमेयात्मा दरॊणपुत्रं महारथम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 16, + "text": "तम उत्पतन्तं शयनाद अश्वत्थामा महाबलः\nकेशेष्व आलम्ब्य पाणिभ्यां निष्पिपेष मही तके" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 17, + "text": "सबलात तेन निष्पिष्टः साध्वसेन च भारत\nनिद्रया चैव पाञ्चाल्यॊ नाशकच चेष्टितुं तदा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 18, + "text": "तम आक्रम्य तदा राजन कण्ठे चॊरसि चॊभयॊः\nनदन्तं विस्फुरन्तं च पशुमारम अमारयत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 19, + "text": "तुदन नखैस तु स दरौणिं नातिव्यक्तम उदाहरत\nआचार्य पुत्र शस्त्रेण जहि मा मां चिरं कृथाः\nतवत्कृते सुकृताँल लॊकान गच्छेयं दविपदां वर" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 20, + "text": "तस्याव्यक्तां तु तां वाचं संश्रुत्य दरौणिर अब्रवीत\nआचार्य घातिनां लॊका न सन्ति कुलपांसन\nतस्माच छस्त्रेण निधनं न तवम अर्हसि दुर्मते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 21, + "text": "एवं बरुवाणस तं वीरं सिंहॊ मत्तम इव दविपम\nमर्मस्व अभ्यवधीत करुद्धः पादाष्ठीलैः सुदारुणैः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 22, + "text": "तस्य वीरस्य शब्देन मार्यमाणस्य वेश्मनि\nअबुध्यन्त महाराज सत्रियॊ ये चास्य रक्षिणः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 23, + "text": "ते दृष्ट्वा वर्ष्मवन्तं तम अतिमानुष विक्रमम\nभूतम एव वयवस्यन्तॊ न सम परव्याहरन भयात" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 24, + "text": "तं तु तेन भयुपायेन गमयित्वा यमक्षयम\nअध्यतिष्ठत स तेजस्वी रथं पराप्य सुदर्शनम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 25, + "text": "स तस्य भवनाद राजन निष्क्रम्यानादयन दिशः\nरथेन शिबिरं परायाज जिघांसुर दविषतॊ बली" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 26, + "text": "अपक्रान्ते ततस तस्मिन दरॊणपुत्रे महारथे\nसह तै रक्षिभिः सर्वैः परणेदुर यॊषितस तदा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 27, + "text": "राजानं निहतं दृष्ट्वा भृशं शॊकपरायणाः\nवयाक्रॊशन कषत्रियाः सर्वे धृष्टद्युम्नस्य भारत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 28, + "text": "तासां तु तेन शब्देन समीपे कषत्रियर्षभाः\nकषिप्रं च समनह्यन्त किम एतद इति चाब्रुवन" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 29, + "text": "सत्रियस तु राजन वित्रस्ता भरद्वाजं निरीक्ष्य तम\nअब्रुवन दीनकण्ठेन कषिप्रम आद्रवतेति वै" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 30, + "text": "राक्षसॊ वा मनुष्यॊ वा नैनं जानीमहे वयम\nहत्वा पाञ्चालराजं यॊ रथम आरुह्य तिष्ठति" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 31, + "text": "ततस ते यॊधमुख्यास तं सहसा पर्यवारयन\nस तान आपततः सर्वान रुद्रास्त्रेण वयपॊथयत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 32, + "text": "धृष्टद्युम्नं च हत्वा स तांश चैवास्य पदानुगान\nअपश्यच छयने सुप्तम उत्तमौजसम अन्तिके" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 33, + "text": "तम अप्य आक्रम्य पादेन कण्ठे चॊरसि चौजसा\nतथैव मारयाम आस विनर्दन्तम अरिंदमम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 34, + "text": "युधामन्युस तु संप्राप्तॊ मत्त्वा तं रक्षसा हतम\nगदाम उद्यम्य वेगेन हृदि दरौणिम अताडयत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 35, + "text": "तम अभिद्रुत्य जग्राह कषितौ चैनम अपातयत\nविस्फुरन्तं च पशुवत तथैवैनम अमारयत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 36, + "text": "तथा स वीरॊ हत्वा तं ततॊ ऽनयान समुपाद्रवत\nसंसुप्तान एव राजेन्द्र तत्र तत्र महारथान\nसफुरतॊ वेपमानांश च शमितेव पशून मखे" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 37, + "text": "ततॊ निस्त्रिंशम आदाय जघानान्यान पृथग्जनान\nभागशॊ विचरन मार्गान असियुद्धविशारदः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 38, + "text": "तथैव गुल्मे संप्रेक्ष्य शयानान मध्यगौल्मिकान\nशरान्तान नयस्तायुधान सर्वान कषणेनैव वयपॊथयत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 39, + "text": "यॊधान अश्वान दविपांश चैव पराच्छिनत स वरासिना\nरुधिरॊक्षितसर्वाङ्गः कालसृष्ट इवान्तकः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 40, + "text": "विस्फुरद्भिश च तैर दरैणिर निस्त्रिंशस्यॊद्यमेन च\nआक्षेपेण तथैवासेस तरिधा रक्तॊक्षितॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 41, + "text": "तस्य लॊहितसिक्तस्य दीप्तखड्गस्य युध्यतः\nअमानुष इवाकारॊ बभौ परमभीषणः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 42, + "text": "ये तव अजाग्रत कौरव्य ते ऽपि शब्देन मॊहिताः\nनिरीक्ष्यमाणा अन्यॊन्यं दरौणिं दृष्ट्वा परविव्यथुः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 43, + "text": "तद रूपं तस्य ते दृष्ट्वा कषत्रियाः शत्रुकर्शनाः\nराक्षसं मन्यमानास तं नयनानि नयमीलयन" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 44, + "text": "स घॊररूपॊ वयचरत कालवच छिबिरे ततः\nअपश्यद दरौपदीपुत्रान अवशिष्टांश च सॊमकान" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 45, + "text": "तेन शब्देन वित्रस्ता धनुर हस्ता महारथाः\nधृष्टद्युम्नं हतं शरुत्वा दरौपदेया विपां पते\nअवाकिरञ शरव्रातैर भारद्वाजम अभीतवत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 46, + "text": "ततस तेन निनादेन संप्रबुद्धाः परभद्रकाः\nशिली मिखैः शिखण्डी च दरॊणपुत्रं समार्दयन" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 47, + "text": "भरद्वाजस तु तान दृष्ट्वा शरवर्षाणि वर्षतः\nननाद बलवान नादं जिघांसुस तान सुदुर्जयान" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 48, + "text": "ततः परमसंक्रुद्धः पितुर वधम अनुस्मरन\nअवरुह्य रथॊपस्थात तवरमाणॊ ऽभिदुद्रुवे" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 49, + "text": "सहस्रचन्द्रं विपुलं गृहीत्वा चर्म संयुगे\nखड्गं च विपुलं दिव्यं जातरूपपरिष्कृतम\nदरौपदेयान अभिद्रुत्य खड्गेन वयचरद बली" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 50, + "text": "ततः स नरशार्दूलः परतिबिन्ध्यं तम आहवे\nकुक्षि देशे ऽवधीद राजन स हतॊ नयपतद भुवि" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 51, + "text": "परासेन विद्ध्वा दरौणिं तु सुत सॊमः परतापवान\nपुनश चासिं समुद्यम्य दरॊणपुत्रम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 52, + "text": "सुत सॊमस्य सासिं तु बाहुं छित्त्वा नरर्षभः\nपुनर अभ्यहनत पार्श्वे स भिन्नहृदयॊ ऽपतत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 53, + "text": "नाकुलिस तु शतानीकॊ रथचक्रेण वीर्यवान\nदॊर्भ्याम उत्क्षिप्य वेगेन वक्षस्य एनम अताडयत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 54, + "text": "अताडयच छतानीकं मुक्तचक्रं दविजस तु सः\nस विह्वलॊ ययौ भूमिं ततॊ ऽसयापाहरच छिरः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 55, + "text": "शरुतकर्मा तु परिघं गृहीत्वा समताडयत\nअभिद्रुत्य ततॊ दरौणिं सव्ये सफलके भृशम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 56, + "text": "स तु तं शरुतकर्माणम आस्ये जघ्ने वरासिना\nस हतॊ नयपतद भूमौ विमूढॊ विकृताननः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 57, + "text": "तेन शब्देन वीरस तु शरुतकीर्तिर महाधनुः\nअश्वत्थामानम आसाद्य शरवर्षैर अवाकिरत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 58, + "text": "तस्यापि शरवर्षाणि चर्मणा परतिवार्य सः\nसकुण्डलं शिरः कायाद भराजमानम अपाहरत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 59, + "text": "ततॊ भीष्म निहन्ता तं सह सर्वैः परभद्रकैः\nअहनत सर्वतॊ वीरं नानाप्रहरणैर बली\nशिलीमुखेन चाप्य एनं भरुवॊर मध्ये समार्दयत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 60, + "text": "स तु करॊधसमाविष्टॊ दरॊणपुत्रॊ महाबलः\nशिखण्डिनं समासाद्य दविधा चिच्छेद सॊ ऽसिना" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 61, + "text": "शिखण्डिनं ततॊ हत्वा करॊधाविष्टः परंतपः\nपरभद्रक गडान सर्वान अभिदुद्राव वेगवान\nयच च शिष्टं विराटस्य बलं तच च समाद्रवत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 62, + "text": "दरुपदस्य च पुत्राणां पौत्राणां सुहृदाम अपि\nचकार कदनं घॊरं दृष्ट्वा दृष्ट्वा महाबलः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 63, + "text": "अन्यान अन्यांश च पुरुषान अभिसृत्याभिसृत्य च\nनयकृन्तद असिना दरौणिर असि मार्गविशारदः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 64, + "text": "कालीं रक्तास्यनयनां रक्तमाल्यानुलेपनाम\nरक्ताम्बरधराम एकां पाशहस्तां शिखण्डिनीम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 65, + "text": "ददृशुः कालरात्रिं ते समयमानाम अवस्थिताम\nनराश्वकुञ्जरान पाशैर बद्ध्वा घॊरैः परतस्थुषीम\nहरन्तीं विविधान परेतान पाशबद्धान विमूर्धजान" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 66, + "text": "सवप्ने सुप्तान नयन्तीं तां रात्रिष्व अन्यासु मारिष\nददृशुर यॊधमुख्यास ते घनन्तं दरौणिं च नित्यदा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 67, + "text": "यतः परवृत्तः संग्रामः कुरुपाण्डवसेनयॊः\nततः परभृति तां कृत्याम अपश्यन दरौणिम एव च" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 68, + "text": "तांस तु दैवहतान पूर्वं पश्चाद दरौणिर नयपातयत\nतरासयन सर्वभूतानि विनदन भैरवान रवान" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 69, + "text": "तद अनुस्मृत्य ते वीरा दर्शनं पौर्वकालिकम\nइदं तद इत्य अमन्यन्त दैवेनॊपनिपीडिताः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 70, + "text": "ततस तेन निनादेन परत्यबुध्यन्त धन्विनः\nशिबिरे पाण्डवेयानां शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 71, + "text": "सॊ ऽचछिनत कस्य चित पादौ जघनं चैव कस्य चित\nकांश चिद बिभेद पार्श्वेषु कालसृष्ट इवान्तकः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 72, + "text": "अत्युग्र परतिपिष्टैश च नदद्भिश च भृशातुरैः\nगजाश्वमथितैश चान्यैर मही कीर्णाभवत परभॊ" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 73, + "text": "करॊशतां किम इदं कॊ ऽयं किं शब्दः किं नु किं कृतम\nएवं तेषां तदा दरौणिर अन्तकः समपद्यत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 74, + "text": "अपेतशस्त्रसंनाहान संरब्धान पाण्डुसृञ्जयान\nपराहिणॊन मृत्युलॊकाय दरौणिः परहरतां वरः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 75, + "text": "ततस तच छस्त्र वित्रस्ता उत्पतन्तॊ भयातुराः\nनिद्रान्धा नष्टसंज्ञाश च तत्र तत्र निलिल्यिरे" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 76, + "text": "ऊरुस्तम्भगृहीताश च कश्मलाभिहतौजसः\nविनदन्तॊ भृशं तरस्ताः संन्यपेषन परस्परम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 77, + "text": "ततॊ रथं पुनर दरौणिर आस्थितॊ भीमनिस्वनम\nधनुष्पाणिः शरैर अन्यान परेषयद वै यमक्षयम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 78, + "text": "पुनर उत्पततः कांश चिद दूराद अपि नरॊत्तमान\nशूरान संपततश चान्यान कालरात्र्यै नयवेदयत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 79, + "text": "तथैव सयन्दनाग्रेण परमथन स विधावति\nशरवर्षैश च विविधैर अवर्षच छात्रवांस ततः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 80, + "text": "पुनश च सुविचित्रेण शतचन्द्रेण चर्मणा\nतेन चाकाशवर्णेन तदाचरत सॊ ऽसिना" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 81, + "text": "तथा स शिबिरं तेषां दरौणिर आहवदुर्मदः\nवयक्षॊभयत राजेन्द्र महाह्रदम इव दविपः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 82, + "text": "उत्पेतुस तेन शब्देन यॊधा राजन विचेतसः\nनिद्रार्ताश च भयार्ताश च वयधावन्त ततस ततः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 83, + "text": "विस्वरं चुक्रुशुश चान्ये बह्वबद्धं तथावदन\nन च सम परतिपद्यन्ते शस्त्राणि वसनानि च" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 84, + "text": "विमुक्तकेशाश चाप्य अन्ये नाभ्यजानन परस्परम\nउत्पतन्तः परे भीताः के चित तत्र तथाभ्रमन\nपुरीषम असृजन के चित के चिन मूत्रं परसुस्रुवुः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 85, + "text": "बन्धनानि च राजेन्द्र संछिद्य तुरगा दविपाः\nसमं पर्यपतंश चान्ये कुर्वन्तॊ महद आकुलम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 86, + "text": "तत्र के चिन नरा भीता वयलीयन्त महीतले\nतथैव तान निपतितान अपिंषन गजवाजिनः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 87, + "text": "तस्मिंस तथा वर्तमाने रक्षांसि पुरुषर्षभ\nतृप्तानि वयनदन्न उच्चैर मुदा भरतसत्तम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 88, + "text": "स शब्दः परेरितॊ राजन भूतसंघैर मुदा युतैः\nअपूरयद दिशः सर्वा दिवं चापि महास्वनः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 89, + "text": "तेषाम आर्तस्वरं शरुत्वा वित्रस्ता गजवाजिनः\nमुक्ताः पर्यपतन राजन मृद्नन्तः शिबिरे जनम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 90, + "text": "तैस तत्र परिधावद्भिश चरणॊदीरितं रजः\nअकरॊच छिबिरे तेषां रजन्यां दविगुणं तमः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 91, + "text": "तस्मिंस तमसि संजाते परमूढाः सर्वतॊ जनाः\nनाजानन पितरः पुत्रान भरातॄन भरातर एव च" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 92, + "text": "गजा गजान अतिक्रम्य निर्मनुष्या हया हयान\nअताडयंस तथाभञ्जंस तथामृद्नंश च भारत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 93, + "text": "ते भग्नाः परपतन्तश च निघ्नन्तश च परस्परम\nनयपातयन्त च परान पातयित्वा तथापिषन" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 94, + "text": "विचेतसः सनिद्राश च तमसा चावृता नराः\nजघ्नुः सवान एव तत्राथ कालेनाभिप्रचॊदिताः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 95, + "text": "तयक्त्वा दवाराणि च दवाःस्थास तथा गुल्मांश च गौल्मिकाः\nपराद्रवन्त यथाशक्ति कांदिशीका विचेतसः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 96, + "text": "विप्रनष्टाश च ते ऽनयॊन्यं नाजानन्त तदा विभॊ\nकरॊशन्तस तात पुत्रेति दैवॊपहतचेतसः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 97, + "text": "पलायतां दिशस तेषां सवान अप्य उत्सृज्य बान्धवान\nगॊत्र नामभिर अन्यॊन्यम आक्रन्दन्त ततॊ जनाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 98, + "text": "हाहाकारं च कुर्वाणाः पृथिव्यां शेरते परे\nतान बुद्ध्वा रणमत्तॊ ऽसौ दरॊणपुत्रॊ वयपॊथयत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 99, + "text": "तत्रापरे वध्यमाना मुहुर मुहुर अचेतसः\nशिबिरान निष्पतन्ति सम कषत्रिया भयपीडिताः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 100, + "text": "तांस तु निष्पततस तरस्ताञ शिबिराञ जीवितैषिणः\nकृतवर्मा कृपश चैव दवारदेशे निजघ्नतुः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 101, + "text": "विशस्त्र यन्त्रकवचान मुक्तकेशान कृताञ्जलीन\nवेपमानान कषितौ भीतान नैव कांश चिद अमुञ्चताम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 102, + "text": "नामुच्यत तयॊः कश चिन निष्क्रान्तः शिबिराद बहिः\nकृपस्य च महाराज हार्दिक्यस्य च दुर्मतेः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 103, + "text": "भूयश चैव चिकीर्षन्तौ दरॊणपुत्रस्य तौ परियम\nतरिषु देशेषु ददतुः शिबिरस्य हुताशनम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 104, + "text": "ततः परकाशे शिबिरे खड्गेन पितृनन्दनः\nअश्वत्थामा महाराज वयचरत कृतहस्तवत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 105, + "text": "कांश चिद आपततॊ वीरान अपरांश च परधावतः\nवययॊजयत खड्गेन पराणैर दविज वरॊ नरान" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 106, + "text": "कांश चिद यॊधान स खड्गेन मध्ये संछिद्य वीर्यवान\nअपातयद दरॊणसुतः संरब्धस तिलकाण्डवत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 107, + "text": "विनदद्भिर भृशायास तैर नराश्वद्विरदॊत्तमैः\nपतितैर अभवत कीर्णा मेदिनी भरतर्षभ" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 108, + "text": "मानुषाणां सहस्रेषु हतेषु पतितेषु च\nउदतिष्ठन कबन्धानि बहून्य उत्थाय चापतन" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 109, + "text": "सायुधान साङ्गदान बाहून निचकर्त शिरांसि च\nहस्तिहस्तॊपमान ऊरून हस्तान पादांश च भारत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 110, + "text": "पृष्ठच छिन्नाञ शिरश छिन्नान पार्श्वच छिन्नांस तथापरान\nसमासाद्याकरॊद दरौणिः कांश चिच चापि पराङ्मुखान" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 111, + "text": "मध्यकायान नरान अन्यांश चिछेदान्यांश च कर्णतः\nअंसदेशे निहत्यान्यान काये परावेशयच छिरः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 112, + "text": "एवं विचरतस तस्य निघ्नतः सुबहून नरान\nतमसा रजनी घॊरा बभौ दारुणदर्शना" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 113, + "text": "किं चित पराणैश च पुरुषैर हतैश चान्यैः सहस्रशः\nबहुना च गजाश्वेन भूर अभूद भीमदर्शना" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 114, + "text": "यक्षरक्षःसमाकीर्णे रथाश्वद्विपदारुणे\nकरुद्धेन दरॊणपुत्रेण संछिन्नाः परापतन भुवि" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 115, + "text": "मातॄर अन्ये पितॄन अन्ये भरातॄन अन्ये विचुक्रुशुः\nके चिद ऊचुर न तत करुद्धैर धार्तराष्ट्रैः कृतं रणे" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 116, + "text": "यत्कृतं नः परसुप्तानां रक्षॊभिः करूरकर्मभिः\nअसांनिध्याद धि पार्थानाम इदं नः कदनं कृतम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 117, + "text": "न देवासुरगन्धर्वैर न यक्षैर न च राक्षसैः\nशक्यॊ विजेतुं कौन्तेयॊ गॊप्ता यस्य जनार्दनः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 118, + "text": "बरह्मण्यः सत्यवाग दान्तः सर्वभूतानुकम्पकः\nन च सुप्तं परमत्तं वा नयस्तशस्त्रं कृताञ्जलिम\nधावन्तं मुक्तकेशं वा हन्ति पार्थॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 119, + "text": "तद इदं नः कृतं घॊरं रक्षॊभिः करूरकर्मभिः\nइति लालप्यमानाः सम शेरते बहवॊ जनाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 120, + "text": "सतनतां च मनुष्याणाम अपरेषां च कूजताम\nततॊ मुहूर्तात पराशाम्यत स शब्दस तुमुलॊ महान" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 121, + "text": "शॊणितव्यतिषिक्तायां वसुधायां च भूमिप\nतद रजस तुमुलं घॊरं कषणेनान्तर अधीयत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 122, + "text": "संवेष्टमानान उद्विग्नान निरुत्साहान सहस्रशः\nनयपातयन नरान करुद्धः पशून पशुपतिर यथा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 123, + "text": "अन्यॊन्यं संपरिष्वज्य शयानान दरवतॊ ऽपरान\nसंलीनान युध्यमानांश च सर्वान दरौणिर अपॊथयत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 124, + "text": "दह्यमाना हुताशेन वध्यमानाश च तेन ते\nपरस्परं तदा यॊधा अनयन यमसादनम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 125, + "text": "तस्या रजन्यास तव अर्धेन पाण्डवानां महद बलम\nगमयाम आस राजेन्द्र दरौणिर यम निवेशनम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 126, + "text": "निशाचराणां सत्त्वानां स रात्रिर हर्षवर्धिनी\nआसीन नरगजाश्वानां रौद्री कषयकरी भृशम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 127, + "text": "तत्रादृश्यन्त रक्षांसि पिशाचाश च पृथग्विधाः\nखादन्तॊ नरमांसानि पिबन्तः शॊणितानि च" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 128, + "text": "करालाः पिङ्गला रौद्राः शैलदन्ता रजस्वलाः\nजटिला दीर्घसक्थाश च पञ्च पादा महॊदराः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 129, + "text": "पश्चाद अङ्गुलयॊ रूक्षा विरूपा भैरवस्वनाः\nघटजानवॊ ऽतिह्रस्वाश च नीलकण्ठा विभीषणाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 130, + "text": "सपुत्रदाराः सुक्रूरा दुर्दर्शन सुनिर्घृणाः\nविविधानि च रूपाणि तत्रादृश्यन्त रक्षसाम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 131, + "text": "पीत्वा च शॊणितं हृष्टाः परानृत्यन गणशॊ ऽपरे\nइदं वरम इदं मेध्यम इदं सवाद्व इति चाब्रुवन" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 132, + "text": "मेदॊ मज्जास्थि रक्तानां वसानां च भृशासिताः\nपरमांसानि खादन्तः करव्यादा मांसजीविनः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 133, + "text": "वसां चाप्य अपरे पीत्वा पर्यधावन विकुक्षिलाः\nनाना वक्त्रास तथा रौद्राः करव्यादाः पिशिताशिनः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 134, + "text": "अयुतानि च तत्रासन परयुतान्य अर्बुदानि च\nरक्षसां घॊररूपाणां महतां करूरकर्मणाम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 135, + "text": "मुदितानां वितृप्तानां तस्मिन महति वैशसे\nसमेतानि बहून्य आसन भूतानि च जनाधिप" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 136, + "text": "परत्यूषकाले शिबिरात परतिगन्तुम इयेष सः\nनृशॊणितावसिक्तस्य दरौणेर आसीद असि तसरुः\nपाणिना सह संश्लिष्ट एकीभूत इव परभॊ" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 137, + "text": "स निःशेषान अरीन कृत्वा विरराज जनक्षये\nयुगान्ते सर्वभूतानि भस्मकृत्वेव पावकः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 138, + "text": "यथाप्रतिज्ञं तत कर्मकृत्वा दरौणायनिः परभॊ\nदुर्गमां पदवीं कृत्वा पितुर आसीद गतज्वरः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 139, + "text": "यथैव संसुप्त जने शिबिरे पराविशन निशि\nतथैव हत्वा निःशब्दे निश्चक्राम नरर्षभः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 140, + "text": "निष्क्रम्य शिबिरात तस्मात ताभ्यां संगम्य वीर्यवान\nआचख्यौ कर्म तत सर्वं हृष्टः संहर्षयन विभॊ" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 141, + "text": "ताव अप्य आचख्यतुस तस्मै परियं परियकरौ तदा\nपाञ्चालान सृञ्जयांश चैव विनिकृत्तान सहस्रशः\nपरीत्या चॊच्चैर उदक्रॊशंस तथैवास्फॊटयंस तलान" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 142, + "text": "एवंविधा हि सा रात्रिः सॊमकानां जनक्षये\nपरसुप्तानां परमत्तानाम आसीत सुभृशदारुणा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 143, + "text": "असंशयं हि कालस्य पर्यायॊ दुरतिक्रमः\nतादृशा निहता यत्र कृत्वास्माकं जनक्षयम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 144, + "text": "[धृ]\nपराग एव सुमहत कर्म दरौणिर एतन महारथः\nनाकरॊद ईदृशं कस्मान मत पुत्र विजये धृतः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 145, + "text": "अथ कस्माद धते कषत्रे कर्मेदं कृतवान असौ\nदरॊणपुत्रॊ महेष्वासस तन मे शंसितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 146, + "text": "[स]\nतेषां नूनं भयान नासौ कृतवान कुरुनन्दन\nअसांनिध्याद धि पार्थानां केशवस्य च धीमतः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 147, + "text": "सात्यकेश चापि कर्मेदं दरॊणपुत्रेण साधितम\nन हि तेषां समक्षं तान हन्याद अपि मरुत्पतिः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 148, + "text": "एतद ईदृशकं वृत्तं राजन सुप्त जने विभॊ\nततॊ जनक्षयं कृत्वा पाण्डवानां महात्ययम\nदिष्ट्या दिष्ट्येति चान्यॊन्यं समेत्यॊचुर महारथाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 149, + "text": "पर्यष्वजत ततॊ दरौणिस ताभ्यां च परतिनन्दितः\nइदं हर्षाच च सुमहद आददे वाक्यम उत्तमम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 150, + "text": "पाञ्चाला निहताः सर्वे दरौपदेयाश च सर्वशः\nसॊमका मत्स्यशेषाश च सर्वे विनिहता मया" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 8, + "shloka": 151, + "text": "इदानीं कृतकृत्याः सम यामतत्रैव माचिरम\nयदि जीवति नॊ राजा तस्मै शंसामहे परियम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nते हत्वा सर्वपाञ्चालान दरौपदेयांश च सर्वशः\nअगच्छन सहितास तत्र यत्र दुर्यॊधनॊ हतः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 2, + "text": "गत्वा चैनम अपश्यंस ते किं चित पराणं नराधिपम\nततॊ रथेभ्यः परस्कन्द्य परिवव्रुस तवात्मजम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 3, + "text": "तं भग्नसक्थं राजेन्द्र कृच्छ्रप्राणम अचेतसम\nवमन्तं रुधिरं वक्त्राद अपश्यन वसुधातले" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 4, + "text": "वृतं समन्ताद बहुभिः शवापदैर घॊरदर्शनैः\nशाला वृकगडैश चैव भक्षयिष्यद्भिर अन्तिकात" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 5, + "text": "निवारयन्तं कृच्छ्रात ताञ शवापदान संचिखादिषून\nविवेष्टमानं मह्यां च सुभृशं गाढवेदनम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 6, + "text": "तं शयानं महात्मानं भूमौ सवरुधिरॊक्षितम\nहतशिष्टास तरयॊ वीराः शॊकार्ताः पर्यवारयन\nअश्वत्थामा कृपश चैव कृतवर्मा च सात्वतः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 7, + "text": "तैस तरिभिः शॊणितादिग्धैर निःश्वसद्भिर महारथैः\nशुशुभे संवृतॊ राजा वेदी तरिभिर इवाग्निभिः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 8, + "text": "ते तं शयानं संप्रेक्ष्य राजानम अतथॊचितम\nअविषह्येन दुःखेन ततस ते रुरुदुस तरयः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 9, + "text": "ततस ते रुधिरं हस्तैर मुखान निर्मृज्य तस्य ह\nरणे राज्ञः शयानस्य कृपणं पर्यदेवयन" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 10, + "text": "[कृप]\nन दैवस्यातिभारॊ ऽसति यद अयं रुधिरॊक्षितः\nएकादश चमू भर्ता शेते दुर्यॊधनॊ हतः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 11, + "text": "पश्य चामीकराभस्य चामीकरविभूषिताम\nगदां गदा परियस्येमां समीपे पतितां भुवि" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 12, + "text": "इयम एनं गदा शूरं न जहाति रणे रणे\nसवर्गायापि वरजन्तं हि न जहाति यशस्विनम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 13, + "text": "पश्येमां सह वीरेण जाम्बूनदविभूषिताम\nशयानां शयने धर्मे भार्यां परीतिमतीम इव" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 14, + "text": "यॊ वै मूर्धावसिक्तानाम अग्रे यातः परंतपः\nस हतॊ गरसते पांसून पश्य कालस्य पर्ययम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 15, + "text": "येनाजौ निहता भूमाव अशेरत पुरा दविषः\nस भूमौ निहतः शेते कुरुराजः परैर अयम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 16, + "text": "भयान नमन्ति राजानॊ यस्य सम शतसंघशः\nस वीरशयने शेते करव्याद्भिः परिवारितः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 17, + "text": "उपासत नृपाः पूर्वम अर्थहेतॊर यम ईश्वरम\nधिक सद्यॊ निहतः शेते पश्य कालस्य पर्ययम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 18, + "text": "[स]\nतं शयानं नृपश्रेष्ठं ततॊ भरतसत्तम\nअश्वत्थामा समालॊक्य करुणं पर्यदेवयत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 19, + "text": "आहुस तवां राजशार्दूल मुख्यं सर्वधनुष्मताम\nधनाध्यक्षॊपमं युद्धे शिष्यं संकर्षणस्य ह" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 20, + "text": "कथं विवरम अद्राक्षीद भीमसेनस तवानघ\nबलिनः कृतिनॊ नित्यं स च पापात्मवान नृप" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 21, + "text": "कालॊ नूनं महाराज लॊके ऽसमिन बलवत्तरः\nपश्यामॊ निहतं तवां चेद भीमसेनेन संयुगे" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 22, + "text": "कथं तवां सर्वधर्मज्ञं कषुद्रः पापॊ वृकॊदरः\nनिकृत्या हतवान मन्दॊ नूनं कालॊ दुरत्ययः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 23, + "text": "धर्मयुद्धे हय अधर्मेण समाहूयौजसा मृधे\nगदया भीमसेनेन निर्भिन्ने सक्थिनी तव" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 24, + "text": "अधर्मेण हतस्याजौ मृद्यमानं पदा शिरः\nयद उपेक्षितवान कषुद्रॊ धिक तम अस्तु युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 25, + "text": "युद्धेष्व अपवदिष्यन्ति यॊधा नूनं वृकॊदरम\nयावत सथास्यन्ति भूतानि निकृत्या हय असि पातितः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 26, + "text": "ननु रामॊ ऽबरवीद राजंस तवां सदा यदुनन्दनः\nदुर्यॊधन समॊ नास्ति गदया इति वीर्यवान" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 27, + "text": "शलाघते तवां हि वार्ष्णेयॊ राजन संसत्सु भारत\nसुशिष्यॊ मम कौरव्यॊ गदायुद्ध इति परभॊ" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 28, + "text": "यां गतिं कषत्रियस्याहुः परशस्तां परमर्षयः\nहतस्याभिमुखस्याजौ पराप्तस तवम असि तां गतिम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 29, + "text": "दुर्यॊधन न शॊचामि तवाम अहं पुरुषर्षभ\nहतपुत्रां तु शॊचामि गान्धारीं पितरं च ते\nभिक्षुकौ विचरिष्येते शॊचन्तौ पृथिवीम इमाम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 30, + "text": "धिग अस्तु कृष्णं वार्ष्णेयम अर्जुनं चापि दुर्मतिम\nधर्मज्ञ मानिनौ यौ तवां वध्यमानम उपेक्षताम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 31, + "text": "पाण्डवाश चापि ते सर्वे किं वक्ष्यन्ति नराधिपान\nकथं दुर्यॊधनॊ ऽसमाभिर हत इत्य अनपत्रपाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 32, + "text": "धन्यस तवम असि गान्धारे यस तवम आयॊधने हतः\nपरयातॊ ऽभिमुखः शत्रून धर्मेण पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 33, + "text": "हतपुत्रा हि गान्धारी निहतज्ञातिबान्धवा\nपरज्ञा चक्षुश च दुर्धर्षः कां गतिं परतिपत्स्यते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 34, + "text": "धिग अस्तु कृतवर्माणं मां कृपं च महारथम\nये वयं न गताः सवर्गं तवां पुरस्कृत्य पार्थिवम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 35, + "text": "दातारं सर्वकामानां रक्षितारं परजाहितम\nयद वयं नानुगच्छामस तवां धिग अस्मान नराधमान" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 36, + "text": "कृपस्य तव वीर्येण मम चैव पितुश च मे\nसभृत्यानां नरव्याघ्र रत्नवन्ति गृहाणि च" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 37, + "text": "भवत्प्रसादाद अस्माभिः समित्रैः सह बान्धवैः\nअवाप्ताः करतवॊ मुख्या बहवॊ भूरिदक्षिणाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 38, + "text": "कुतश चापीदृशं सार्थम उपलप्स्यामहे वयम\nयादृशेन पुरस्कृत्य तवं गतः सर्वपार्थिवान" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 39, + "text": "वयम एव तरयॊ राजन गच्छन्तं परमां गतिम\nयद वै तवां नानुगच्छामस तेन तप्स्यामहे वयम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 40, + "text": "तवत सवर्गहीना हीनार्थाः समरन्तः सुकृतस्य ते\nकिंनाम तद भवेत कर्म यन तवानुव्रजेम वै" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 41, + "text": "दुःखं नूनं कुरुश्रेष्ठ चरिष्यामॊ महीम इमाम\nहीनानां नस तवया राजन कुतः शान्तिः कुतः सुखम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 42, + "text": "गत्वैतांस तु महाराज समेत्य तवं महारथान\nयथा शरेष्ठं यथा जयेष्ठं पूजयेर वचनान मम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 43, + "text": "आचार्यं पूजयित्वा च केतुं सर्वधनुष्मताम\nहतं मयाद्य शंसेथा धृष्टद्युम्नं नराधिप" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 44, + "text": "परिष्वजेथा राजानं बाह्लिकं सुमहारथम\nसैन्धवं सॊमदत्तं च भूरिश्रवसम एव च" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 45, + "text": "तथा पूर्वगतान अन्यान सवर्गं पार्थिव सत्तमान\nअस्मद वाक्यात परिष्वज्य पृच्छेथास तवम अनामयम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 46, + "text": "इत्य एवम उक्त्वा राजानं भग्नसक्थम अचेतसम\nअश्वत्थामा समुद्वीक्ष्य पुनर वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 47, + "text": "दुर्यॊधन जीवसि चेद वाचं शरॊत्रसुखां शृणु\nसप्त पाण्डवतः शेषा धार्तराष्ट्रास तरयॊ वयम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 48, + "text": "ते चैव भरातरः पञ्च वासुदेवॊ ऽथ सात्यकिः\nअहं च कृतवर्मा च कृपः शारद्वतस तथा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 49, + "text": "दरौपदेया हताः सर्वे धृष्टद्युम्नस्य चात्मजाः\nपाञ्चाला निहताः सर्वे मत्स्यशेषं च भारत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 50, + "text": "कृते परतिकृतं पश्य हतपुत्रा हि पाण्डवाः\nसौप्तिके शिबिरं तेषां हतं सनर वाहनम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 51, + "text": "मया च पापकर्मासौ धृष्टद्युम्नॊ महीपते\nपरविश्य शिबिरं रात्रौ पशुमारेण मारितः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 52, + "text": "दुर्यॊधनस तु तां वाचं निशम्य मनसः परियाम\nपरतिलभ्य पुनश चेत इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 53, + "text": "न मे ऽकरॊत तद गानेयॊ न कर्णॊ न च ते पिता\nयत तवया कृप भॊजाभ्यां सहितेनाद्य मे कृतम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 54, + "text": "स चेत सेनापतिः कषुद्रॊ हतः सार्धं शिखण्डिना\nतेन मन्ये मघवता समम आत्मानम अद्य वै" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 55, + "text": "सवस्ति पराप्नुत भद्रं वः सवर्गे नः संगमः पुनः\nइत्य एवम उक्त्वा तूष्णीं स कुरुराजॊ महामनाः\nपराणान उदसृजद वीरः सुहृदां शॊकम आदधत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 56, + "text": "तथेति ते परिष्वक्ताः परिष्वज्य च तं नृपम\nपुनः पुनः परेक्षमाणाः सवकान आरुरुहू रथान" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 57, + "text": "इत्य एवं तव पुत्रस्य निशम्य करुणां गिरम\nपरत्यूषकाले शॊकार्तः पराधावं नगरं परति" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 58, + "text": "तव पुत्रे गते सवर्गे शॊकार्तस्य ममानघ\nऋषिदत्तं परनष्टं तद दिव्यदर्शित्वम अद्य वै" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 9, + "shloka": 59, + "text": "[व]\nइति शरुत्वा स नृपतिः पुत्र जञातिवधं तदा\nनिःश्वस्य दीर्घम उष्णं च ततश चिन्तापरॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nतस्यां रात्र्यां वयतीतायां धृष्टद्युम्नस्य सारथिः\nशशंस धर्मराजाय सौप्तिके कदनं कृतम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 2, + "text": "दरौपदेया महाराज दरुपदस्यात्मजैः सह\nपरमत्ता निशि विश्वस्ताः सवपन्तः शिबिरे सवके" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 3, + "text": "कृतवर्मणा नृशंसेन गौतमेन कृपेण च\nअश्वत्थाम्ना च पापेन हतं वः शिबिरं निशि" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 4, + "text": "एतैर नरगजाश्वानां परासशक्तिपरश्वधैः\nसहस्राणि निकृन्तद्भिर निःशेषं ते बलं कृतम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 5, + "text": "छिद्यमानस्य महतॊ वनस्येव परश्वधैः\nशुश्रुवे सुमहाञ शब्दॊ बलस्य तव भारत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 6, + "text": "अहम एकॊ ऽवशिष्टस तु तस्मात सैन्यान महीपते\nमुक्तः कथं चिद धर्मात्मन वयग्रस्य कृतवर्मणः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 7, + "text": "तच छरुत्वा वाक्यम अशिवं कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nपपात मह्यां दुर्धर्षः पुत्रशॊकसमन्वितः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 8, + "text": "तं पतन्तम अभिक्रम्य परिजग्राह सात्यकिः\nभीमसेनॊ ऽरजुनश चैव माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 9, + "text": "लब्धचेतास तु कौन्तेयः शॊकविह्वलया गिरा\nजित्वा शत्रूञ जितः पश्यात पर्यदेवयद आतुरः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 10, + "text": "दुर्विदा गतिर अर्थानाम अपि ये दिव्यचक्षुषः\nजीयमाना जयन्त्य अन्ये जयमाना वयं जिताः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 11, + "text": "हत्वा भरातॄन वयस्यांश च पितॄन पुत्रान सुहृद्गणान\nबन्धून अमात्यान पौत्रांश च जित्वा सर्वाञ जिता वयम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 12, + "text": "अनर्थॊ हय अर्थसंकाशस तथार्थॊ ऽनर्थदर्शनः\nजयॊ ऽयम अजयाकारॊ जयस तस्मात पराजयः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 13, + "text": "यं हित्वा तप्यते पश्चाद आपन्न इव दुर्मतिः\nअक्थं मन्येत विजयं ततॊ जिततरः परैः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 14, + "text": "येषाम अर्थाय पापस्य धिग जयस्य सुहृद वधे\nनिर्जितैर अप्रमत्तैर हि विजिता जितकाशिनः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 15, + "text": "कर्णिनालीकदंष्ट्रस्य खड्गजिह्वस्य संयुगे\nचापव्यात्तस्य रौद्रस्य जयातलस्वननादिनः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 16, + "text": "करुद्धस्य नरसिंहस्य संग्रामेष्व अपलायिनः\nये वयमुच्यन्त कर्णस्य परमादात त इमे हताः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 17, + "text": "रथह्रदं शरवर्षॊर्मि मन्तं; रत्नाचितं वाहन राजियुक्तम\nशक्त्यृष्टि मीनध्वजनागनक्रं; शरासनावर्त महेषु फेनम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 18, + "text": "संग्रामचन्द्रॊदय वेगवेलं; दरॊणार्णवं जयातलनेमि घॊषम\nये तेरुर उच्चावचशस्त्रनौभिस; ते राजपुत्रा निहताः परमादात" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 19, + "text": "न हि परमादात परमॊ ऽसति कश चिद; वधॊ नराणाम इह जीवलॊके\nपरमत्तम अर्था हि नरं समन्तात; तयजन्त्य अनर्थाश च समाविशन्ति" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 20, + "text": "धवजॊत्तम गरॊच्छ्रितधूमकेतुं; शरार्चिषं कॊपमहासमीरम\nमहाधनुर जयातलनेमि घॊषं; तनुत्र नानाविध शस्त्रहॊमम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 21, + "text": "महाचमू कक्षवराभिपन्नं; महाहवे भीष्म महादवाग्निम\nये सेहुर आत्तायत शस्त्रवेगं; ते राजपुत्रा निहताः परमादात" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 22, + "text": "न हि परमत्तेन नरेण लभ्या; विद्या तपः शरीर विपुलं यशॊ वा\nपश्याप्रमादेन निहत्य शत्रून; सर्वान महेन्द्रं सुखम एधमानम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 23, + "text": "इन्द्रॊपमान पार्थिव पुत्रपौत्रान; पश्याविशेषेण हतान परमादात\nतीर्त्वा समुद्रं वणिजः समृद्धाः; सन्नाः कु नद्याम इव हेलमानाः\nअमर्षितैर ये निहताः शयाना; निःसंशयं ते तरिदिवं परपन्नाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 24, + "text": "कृष्णां नु शॊचामि कथं न साध्वीं; शॊकार्णवे साद्य विनङ्क्ष्यतीति\nभरातॄंश च पुत्रांश च हतान निशम्य; पाञ्चालराजं पितरं च वृद्धम\nधरुवं विसंज्ञा पतिता पृथिव्यां; सा शेष्यते शॊककृशाङ्गयष्टिः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 25, + "text": "तच छॊकजं दुःखम अपारयन्ती; कथं भविष्यत्य उचिता सुखानाम\nपुत्रक्षयभ्रातृवध परणुन्ना; परदह्यमानेव हुताशनेन" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 26, + "text": "इत्य एवम आर्तः परिदेवयन स; राजा कुरूणां नकुलं बभाषे\nगच्छानयैनाम इह मन्दभाग्यां; समातृपक्षाम इति राजपुत्रीम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 27, + "text": "माद्रीर उतस तत्परिगृह्य वाक्यं; धर्मेण धर्मप्रतिमस्य राज्ञः\nययौ रथेनालयम आशु देव्याः; पाञ्चालराजस्य च यत्र दाराः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 28, + "text": "परस्थाप्य माद्रीसुतम आजमीढः; शॊकार्दितस तैः सहितः सुहृद्भिः\nरॊरूयमाणः परययौ सुतानाम; आयॊधनं भूतगणानुकीर्णम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 29, + "text": "स तत परविशाशिवम उग्ररूपं; ददर्श पुत्रान सुहृदः सखींश च\nभूमौ शयानान रुधिरार्द्रगात्रान; विभिन्नभग्नापहृतॊत्तमाङ्गान" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 10, + "shloka": 30, + "text": "स तांस तु दृष्ट्वा भृशम आर्तरूपॊ; युधिष्ठिरॊ धर्मभृतां वरिष्ठः\nउच्चैः पचुक्रॊश च कौरवाग्र्यः; पपात चॊर्व्यां सगणॊ विसंज्ञः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nस दृष्ट्वा निहतान संख्ये पुत्रान भरातॄन सखींस तथा\nमहादुःखपरीतात्मा बभूव जनमेजय" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 2, + "text": "ततस तस्य महाञ शॊकः परादुरासीन महात्मनः\nसमरतः पुत्रपौत्राणां भरातॄणां सवजनस्य ह" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 3, + "text": "तम अश्रुपरिपूर्णाक्षं वेपमानम अचेतसम\nसुहृदॊ भृशसंविग्नाः सान्त्वयां चक्रिरे तदा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 4, + "text": "ततस तस्मिन कषणे काल्ये रथेनादित्यवर्चसा\nनकुलः कृष्णया सार्धम उपायात परमार्तया" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 5, + "text": "उपप्लव्य गता सा तु शरुत्वा सुमहद अप्रियम\nतदा विनाशं पुत्राणां सर्वेषां वयथिताभवत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 6, + "text": "कम्पमानेव कदली वातेनाभिसमीरिता\nकृष्णा राजानम आसाद्य शॊकार्ता नयपतद भुवि" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 7, + "text": "बभूव वदनं तस्याः सहसा शॊककर्शितम\nफुल्लपद्मपलाशाक्ष्यास तमॊ धवस्त इवांशुमान" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 8, + "text": "ततस तां पतितां दृष्ट्वा संरम्भी सत्यविक्रमः\nबाहुभ्यां परिजग्राह समुपेत्य वृकॊदरः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 9, + "text": "सा समाश्वासिता तेन भीमसेनेन भामिनी\nरुदती पाण्डवं कृष्णा सह भरातरम अब्रवीत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 10, + "text": "दिष्ट्या राजंस तवम अद्येमाम अखिलां भॊक्ष्यसे महीम\nआत्मजान कषत्रधर्मेण संप्रदाय यमाय वै" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 11, + "text": "दिष्ट्या तवं पार्थ कुशली मत्तमातङ्गगामिनम\nअवाप्य पृथिवीं कृत्स्नां सौभद्रं न समरिष्यसि" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 12, + "text": "आत्मजांस तेन धर्मेण शरुत्वा शूरान निपातितान\nउपप्लव्ये मया सार्धं दिष्ट्या तवं न समरिष्यसि" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 13, + "text": "परसुप्तानां वधं शरुत्वा दरौणिना पापकर्मणा\nशॊकस तपति मां पार्थ हुताशन इवाशयम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 14, + "text": "तस्य पापकृतॊ दरौणेर न चेद अद्य तवया मृधे\nहरियते सानुबन्धस्य युधि विक्रम्य जीवितम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 15, + "text": "इहैव परायम आसिष्ये तन निबॊधत पाण्डवाः\nन चेत फलम अवाप्नॊति दरौणिः पापस्य कर्मणः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 16, + "text": "एवम उक्त्वा ततः कृष्णा पाण्डवं परत्युपाविशत\nयुधिष्ठिरं याज्ञसेनी धर्मराजं यशस्विनी" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 17, + "text": "दृष्ट्वॊपविष्टां राजर्षिः पाण्डवॊ महिषीं परियाम\nपरत्युवाच स धर्मात्मा दरौपदीं चारुदर्शनाम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 18, + "text": "धर्म्यं धर्मेण धर्मज्ञे पराप्तास ते निधनं शुभे\nपुत्रास ते भरातरश चैव तान न शॊचितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 19, + "text": "दरॊणपुत्रः स कल्याणि वनं दूरम इतॊ गतः\nतस्य तवं पातनं संख्ये कथं जञास्यसि शॊभने" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 20, + "text": "[दरौ]\nदरॊणपुत्रस्य सहजॊ मणिः शिरसि मे शरुतः\nनिहत्य संख्ये तं पापं पश्येयं मणिम आहृतम\nराजञ शिरसि तं कृत्वा जीवेयम इति मे मतिः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 21, + "text": "[व]\nइत्य उक्त्वा पाण्डवं कृष्णा राजानं चारुदर्शना\nभीमसेनम अथाभ्येत्य कुपिता वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 22, + "text": "तरातुम अर्हसि मां भीमक्षत्रधर्मम अनुस्मरन\nजहि तं पापकर्माणं शम्बरं मघवान इव\nन हि ते विक्रमे तुल्यः पुमान अस्तीह कश चन" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 23, + "text": "शरुतं तत सर्वलॊकेषु परमव्यसने यथा\nदवीपॊ ऽभूस तवं हि पार्थानां नगरे वारणावते\nहिडिम्बदर्शने चैव तथा तवम अभवॊ गतिः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 24, + "text": "तथा विराटनगरे कीचकेन भृशार्दिताम\nमाम अप्य उद्धृतवान कृच्छ्रात पौलॊमीं मघवान इव" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 25, + "text": "यथैतान्य अकृथाः पार्थ महाकर्माणि वै पुरा\nतथा दरौणिम अमित्रघ्न विनिहत्य सुखी भव" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 26, + "text": "तस्या बहुविधं दुःखान निशम्य परिदेवितम\nनामर्षयत कौन्तेयॊ भीमसेनॊ महाबलः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 27, + "text": "स काञ्चनविचित्राङ्गम आरुरॊह महारथम\nआदाय रुचिरं चित्रं समार्गण गुणं धनुः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 28, + "text": "नकुलं सारथिं कृत्वा दरॊणपुत्र वधे वृतः\nविस्फार्य सशरं चापं तूर्णम अश्वान अचॊदयत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 29, + "text": "ते हयाः पुरुषव्याघ्र चॊदिता वातरंहसः\nवेगेन तवरिता जग्मुर हरयः शीघ्रगामिनः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 11, + "shloka": 30, + "text": "शिबिरात सवाद गृहीत्वा स रथस्य पदम अच्युतः\nदरॊणपुत्र रथस्याशु ययौ मार्गेण वीर्यवान" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nतस्मिन परयाते दुर्धर्षे यदूनाम ऋषभस ततः\nअब्रवीत पुण्डरीकाक्षः कुन्तीपुत्रं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 2, + "text": "एष पाण्डव ते भराता पुत्रशॊकम अपारयन\nजिघांसुर दरौणिम आक्रन्दे याति भारत भारतः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 3, + "text": "भीमः परियस ते सर्वेभ्यॊ भरातृभ्यॊ भरतर्षभ\nतं कृच्छ्रगतम अद्य तवं कस्मान नाभ्यवपद्यसे" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 4, + "text": "यत तद आचष्ट पुत्राय दरॊणः परपुरंजयः\nअस्त्रं बरह्मशिरॊ नाम दहेद यत पृथिवीम अपि" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 5, + "text": "तन महात्मा महाभागः केतुः सर्वधनुष्मताम\nपरत्यपादयद आचार्यः परीयमाणॊ धनंजयम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 6, + "text": "तत पुत्रॊ ऽसयैवम एवैनम अन्वयाचद अमर्षणः\nततः परॊवाच पुत्राय नातिहृष्टमना इव" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 7, + "text": "विदितं चापलं हय आसीद आत्मजस्य महात्मनः\nसर्वधर्मविद आचार्यॊ नान्विषत सततं सुतम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 8, + "text": "परमापद गतेनापि न सम तात तवया रणे\nइदम अस्त्रं परयॊक्तव्यं मानुषेषु विशेषतः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 9, + "text": "इत्य उक्तवान गुरुः पुत्रं दरॊणः पश्चाद अथॊक्तवान\nन तवं जातु सतां मार्गे सथातेति पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 10, + "text": "स तद आज्ञाय दुष्टात्मा पितुर वचनम अप्रियम\nनिराशः सर्वकल्याणैः शॊचन पर्यपतन महीम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 11, + "text": "ततस तदा कुरुश्रेष्ठ वनस्थे तवयि भारत\nअवसद दवारकाम एत्य वृष्णिभिः परमार्चितः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 12, + "text": "स कदा चित समुद्रान्ते वसन दरारवतीम अनु\nएक एकं समागम्य माम उवाच हसन्न इव" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 13, + "text": "यत तद उग्रं तपः कृष्ण चरन सत्यपराक्रमः\nअगस्याद भारताचार्यः परत्यपद्यत मे पिता" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 14, + "text": "अस्त्रं बरह्मशिरॊ नाम देवगन्धर्वपूजितम\nतद अद्य मयि दाशार्ह यथा पितरि मे तथा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 15, + "text": "अस्मत्तस तद उपादाय विद्यम अस्त्रं यदूत्तम\nममाप्य अस्त्रं परयच्छ तवं चक्रं रिपुहरं रणे" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 16, + "text": "स राजन परीयमाणेन मयाप्य उक्तः कृताञ्जलिः\nयाचमानः परयत्नेन मत्तॊ ऽसत्रं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 17, + "text": "देवदानवगन्धर्वमनुष्यपतगॊरगाः\nन समा मम वीर्यस्य शतांशेनापि पिण्डिताः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 18, + "text": "इदं धनुर इयं शक्तिर इदं चक्रम इयं गदा\nयद यद इच्छसि चेद अस्त्रं मत्तस तत तद ददानि ते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 19, + "text": "यच छक्नॊषि समुद्यन्तुं परयॊक्तुम अपि वा रणे\nतद्गृहाण विनास्त्रेण यन मे दातुम अभीप्ससि" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 20, + "text": "स सुनाभं सहस्रारं वज्रनाभम अयस्मयम\nवव्रे चक्रं महाबाहॊ सपर्धमानॊ मया सह" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 21, + "text": "गृहाण चक्रम इत्य उक्तॊ मया तु तदनन्तरम\nजग्राहॊपेत्य सहसा चक्रं सव्येन पाणिना\nन चैतद अशकत सथानात संचालयितुम अच्युत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 22, + "text": "अथ तद दक्षिणेनापि गरहीतुम उपचक्रमे\nसर्वयत्नेन तेनापि गृह्णन्न एतद अकल्पयत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 23, + "text": "ततः सर्वबलेनापि यच चैतन न शशाक सः\nउद्धर्तुं वा चालयितुं दरौणिः परमदुर्मनाः\nकृत्वा यत्नं परं शरान्तः स नयवर्तत भारत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 24, + "text": "निवृत्तम अथ तं तस्माद अभिप्रायाद विचेतसम\nअहम आमन्त्र्य सुस्निग्धम अश्वत्थामानम अब्रुवम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 25, + "text": "यः स देवमनुष्येषु परमाणं परमं गतः\nगाण्डीवधन्वा शवेताश्वः कपिप्रवर केतनः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 26, + "text": "यः साक्षाद देवदेवेशं शितिकण्ठम उमापतिम\nदवंद्व युद्धे पराजिष्णुस तॊषयाम आस शंकरम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 27, + "text": "यस्मात परियतरॊ नास्ति ममान्यः पुरुषॊ भुवि\nनादेयं यस्य मे किं चिद अपि दाराः सुतास तथा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 28, + "text": "तेनापि सुहृदा बरह्मन पार्थेनाक्लिष्ट कर्मणा\nनॊक्तपुर्वम इदं वाक्यं यत तवं माम अभिभाषसे" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 29, + "text": "बरह्मचर्यं महद घॊरं चीर्त्वा दवादश वार्षिकम\nहिमवत्पार्श्वम अभ्येत्य यॊ मया तपसार्चितः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 30, + "text": "समानव्रतचारिण्यां रुक्मिण्यां यॊ ऽनवजायत\nसनत्कुमारस तेजस्वी परद्युम्नॊ नाम मे सुतः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 31, + "text": "तेनाप्य एतन महद दिव्यं चक्रम अप्रतिमं मम\nन परार्थितम अभून मूढ यद इदं परार्थितं तवया" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 32, + "text": "रामेणातिबलेनैतन नॊक्तपूर्वं कदा चन\nन गदेन न साम्बेन यद इदं परार्थितं तवया" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 33, + "text": "दवारकावासिभिश चान्यैर वृष्ण्यन्धकमहारथैः\nनॊक्तपूर्वम इदं जातु यद इदं परार्थितं तवया" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 34, + "text": "भारताचार्य पुत्रः सन मानितः सर्वयादवैः\nचक्रेण रथिनां शरेष्ठ किं नु तात युयुत्ससे" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 35, + "text": "एवम उक्तॊ मया दरौणिर माम इदं परत्युवाच ह\nपरयुज्य भवते पूजां यॊत्स्ये कृष्ण तवयेत्य उत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 36, + "text": "ततस ते परार्थितं चक्रं देवदानव पूजितम\nअजेयः सयाम इति विभॊ सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 37, + "text": "तवत्तॊ ऽयं दुर्लभं कामम अनवाप्यैव केशव\nपरतियास्यामि गॊविन्द शिवेनाभिवदस्व माम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 38, + "text": "एतत सुनाभं वृष्णीनाम ऋषभेण तवया धृतम\nचक्रम अप्रतिचक्रेण भुवि नान्यॊ ऽभिपद्यते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 39, + "text": "एतावद उक्त्वा दरौणिर मां युग्मम अश्वान धनानि च\nआदायॊपययौ बालॊ रत्नानि विविधानि च" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 12, + "shloka": 40, + "text": "स संरम्भी दुरात्मा च चपलः करूर एव च\nवेद चास्त्रं बरह्मशिरस तस्माद रक्ष्यॊ वृकॊदरः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 13, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nएवम उक्त्वा युधां शरेष्ठः सर्वयादवनन्दनः\nसर्वायुधवरॊपेतम आरुरॊह महारथम\nयुक्तं परमकाम्बॊजैस तुरगैर हेममालिभिः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 13, + "shloka": 2, + "text": "आदित्यॊदयवर्णस्य दुरं रथवरस्य तु\nदक्षिणाम अवहत सैन्यः सुग्रीवः सव्यतॊ ऽवहत\nपार्ष्णिवाहौ तु तस्यास्तां मेघपुष्पबलाहकौ" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 13, + "shloka": 3, + "text": "विश्वकर्म कृता दिव्या नानारत्नविभूषिता\nउच्छ्रितेव रथे माया धवजयष्टिर अदृश्यत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 13, + "shloka": 4, + "text": "वैनतेयः सथितस तस्यां परभा मण्डलरश्मिवान\nतस्य सत्यवतः केतुर भुजगारिर अदृश्यत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 13, + "shloka": 5, + "text": "अन्वारॊहद द धृषीकेशः केतुः सर्वधनुष्मताम\nअर्जुनः सत्यकर्मा च कुरुराजॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 13, + "shloka": 6, + "text": "अशॊभेतां महात्मानौ दाशार्हम अभितः सथितौ\nरथस्थं शार्ङ्गधन्वानम अश्विनाव इव वासवम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 13, + "shloka": 7, + "text": "ताव उपारॊप्य दाशार्हः सयन्दनं लॊकपूजितम\nपरतॊदेन जवॊपेतान परमाश्वान अचॊदयत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 13, + "shloka": 8, + "text": "ते हयाः सहसॊत्पेतुर गृहीत्वा सयन्दनॊत्तमम\nआस्थितं पाण्डवेयाभ्यां यदूनाम ऋषभेण च" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 13, + "shloka": 9, + "text": "वहतां शार्ङ्गधन्वानम अश्वानां शीघ्रगामिनाम\nपरादुरासीन महाञ शब्दः पक्षिणां पतताम इव" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 13, + "shloka": 10, + "text": "ते समार्छन नरव्याघ्राः कषणेन भरतर्षभ\nभीमसेनं महेष्वासं समनुद्रुत्य वेगिताः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 13, + "shloka": 11, + "text": "करॊधदीप्तं तु कौन्तेयं दविषद अर्थे समुद्यतम\nनाशक्नुवन वारयितुं समेत्यापि महारथाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 13, + "shloka": 12, + "text": "स तेषां परेक्षताम एव शरीमतां दृढधन्विनाम\nययौ भागिरथी कच्छं हरिभिर भृशवेगितैः\nयत्र सम शरूयते दरौणिः पुत्र हन्ता महात्मनाम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 13, + "shloka": 13, + "text": "स ददर्श महात्मानम उदकान्ते यशस्विनम\nकृष्णद्वैपायनं वयासम आसीनम ऋषिभिः सह" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 13, + "shloka": 14, + "text": "तं चैव करूरकर्माणं घृताक्तं कुशचीरिणम\nरजसा धवस्तकेशान्तं ददर्श दरौणिम अन्तिके" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 13, + "shloka": 15, + "text": "तम अभ्यधावत कौन्तेयः परगृह्य सशरं धनुः\nभीमसेनॊ महाबाहुस तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 13, + "shloka": 16, + "text": "स दृष्ट्वा भीमधन्वानं परगृहीतशरासनम\nभरातरौ पृष्ठतश चास्य जनार्दन रथे सथितौ\nवयथितात्माभवद दरौणिः पराप्तं चेदम अमन्यत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 13, + "shloka": 17, + "text": "स तद दिव्यम अदीनात्मा परमास्त्रम अचिन्तयत\nजग्राह च स चैषीकां दरौणिः सव्येन पाणिना\nस ताम आपदम आसाद्य विद्यम अस्त्रम उदीरयत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 13, + "shloka": 18, + "text": "अमृष्यमाणस ताञ शूरान दिव्यायुध धरान सथितान\nअपाण्ड्दवायेति रुषा वयसृजद दारुणं वचः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 13, + "shloka": 19, + "text": "इत्य उक्त्वा राजशार्दूल दरॊणपुत्रः परतापवान\nसर्वलॊकप्रमॊहार्थं तद अस्त्रं परमुमॊच ह" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 13, + "shloka": 20, + "text": "ततस तस्याम इषीकायां पावकः समजायत\nपरधक्ष्यन्न इव लॊकांस तरीन कालान्तकयमॊपमः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 14, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nइङ्गितेनैव दाशार्हस तम अभिप्रायम आदितः\nदरौणेर बुद्ध्वा महाबाहुर अर्जुनं परत्यभाषत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 14, + "shloka": 2, + "text": "अर्जुनार्जुन यद दिव्यम अस्त्रं ते हृदि वर्तते\nदरॊपॊपदिष्टं तस्यायं कालः संप्रति पाण्डव" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 14, + "shloka": 3, + "text": "भरातॄणाम आत्मनश चैव परित्राणाय भारत\nविसृजैतत तवम अप्य आजाव अस्त्रम अस्त्रनिवारणम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 14, + "shloka": 4, + "text": "केशवेनैवम उक्तस तु पाण्डवः परवीरहा\nअवातरद रथात तूर्णं परगृह्य सशरं धनुः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 14, + "shloka": 5, + "text": "पूर्वम आचार्य पुत्राय ततॊ ऽनन्तरम आत्मने\nभरातृभ्यश चैव सर्वेभ्यः सवस्तीत्य उक्त्वा परंतपः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 14, + "shloka": 6, + "text": "देवताभ्यॊ नमस्कृत्य गुरुभ्यश चेव सर्वशः\nउत्ससर्ज शिवं धयायन्न अस्त्रम अस्त्रेण शाम्यताम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 14, + "shloka": 7, + "text": "ततस तद अस्त्रं सहसा सृष्टं गाण्डीवधन्वना\nपरजज्वाल महार्चिष्मद युगान्तानल संनिभम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 14, + "shloka": 8, + "text": "तथैव दरॊणपुत्रस्य तद अस्त्रं तिग्मतेजसः\nपरजज्वाल महाज्वालं तेजॊ मण्डलसंवृतम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 14, + "shloka": 9, + "text": "निर्घाता बहवश चासन पेतुर उल्काः सहस्रशः\nमहद भयं च भूतानां सर्वेषां समजायत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 14, + "shloka": 10, + "text": "सशब्दम अभवद वयॊम जवालामाला कुलं भृशम\nचचाल च महीकृत्स्ना सपर्वतवनद्रुमा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 14, + "shloka": 11, + "text": "ते अस्त्रे तेजसा लॊकांस तापयन्ती वयवस्थिते\nमहर्षी सहितौ तत्र दर्शयाम आसतुस तदा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 14, + "shloka": 12, + "text": "नारदः स च धर्मात्मा भरतानां पितामहः\nउभौ शमयितुं वीरौ भारद्वाज धनंजयौ" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 14, + "shloka": 13, + "text": "तौ मुनी सर्वधर्मज्ञौ सर्वभूतहितैषिणौ\nदीप्तयॊर अस्त्रयॊर मध्ये सथितौ परमतेजसौ" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 14, + "shloka": 14, + "text": "तदन्तरम अनाधृष्याव उपगम्य यशस्विनौ\nआस्ताम ऋषिवरौ तत्र जवलिताव इव पावकौ" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 14, + "shloka": 15, + "text": "पराणभृद्भिर अनाधृष्यौ देवदानव संमतौ\nअस्त्रतेजः शमयितुं लॊकानां हितकाम्यया" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 14, + "shloka": 16, + "text": "[रसी]\nनानाशस्त्रविदः पूर्वे ये ऽपय अतीता महारथाः\nनैतद अस्त्रं मनुष्येषु तैः परयुक्तं कथं चन" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nदृष्ट्वैव नरशार्दूलस ताव अग्निसमतेजसौ\nसंजहार शरं दिव्यं तवरमाणॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 2, + "text": "उवाच वदतां शरेष्ठस ताव ऋषी पराञ्जलिस तदा\nपरयुक्तम अस्त्रम अस्त्रेण शाम्यताम इति वै मया" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 3, + "text": "संहृते परमास्त्रे ऽसमिन सर्वान अस्मान अशेषतः\nपापकर्मा धरुवं दरौणिः परधक्ष्यत्य अस्त्रतेजसा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 4, + "text": "अत्र यद धितम अस्माकं लॊकानां चैव सर्वथा\nभवन्तौ देवसंकाशौ तथा संहर्तुम अर्हतः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 5, + "text": "इत्य उक्त्वा संजहारास्त्रं पुनर एव धनंजयः\nसंहारॊ दुष्करस तस्य देवैर अपि हि संयुगे" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 6, + "text": "विसृष्टस्य रणे तस्य परमास्त्रस्य संग्रहे\nन शक्तः पाण्डवाद अन्यः साक्षाद अपि शतक्रतुः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 7, + "text": "बरह्मतेजॊ भवं तद धि विसृष्टम अकृतात्मना\nन शक्यम आवर्तयितुं बरह्म चारि वरताद ऋते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 8, + "text": "अचीर्ण बरह्मचर्यॊ यः सृष्ट्वावर्तयते पुनः\nतद अस्त्रं सानुबन्धस्य मूर्धानं तस्य कृन्तति" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 9, + "text": "बरह्म चारी वरती चापि दुरवापम अवाप्य तत\nपरमव्यसनार्तॊ ऽपि नार्जुनॊ ऽसत्रं वयमुञ्चत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 10, + "text": "सत्यव्रतधरः शूरॊ बरह्म चारी च पाण्डवः\nगुरुवर्ती च तेनास्त्रं संजहारार्जुनः पुनः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 11, + "text": "दरौणिर अप्य अथ संप्रेक्ष्य ताव ऋषी पुरतः सथितौ\nन शशाक पुनर घॊरम अस्त्रं संहर्तुम आहवे" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 12, + "text": "अशक्तः परतिसंहारे परमास्त्रस्य संयुगे\nदरौणिर दीनमना राजन दवैपायनम अभाषत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 13, + "text": "उक्तम अव्यसनार्तेन पराणत्राणम अभीप्सुना\nमयैतद अस्त्रम उत्सृष्टं भीमसेन भयान मुने" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 14, + "text": "अधर्मश च कृतॊ ऽनेन धार्तराष्ट्रं जिघांसता\nमिथ्याचारेण भगवन भीमसेनेन संयुगे" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 15, + "text": "अतः सृष्टम इदं बरह्मन मयास्त्रम अकृतात्मना\nतस्य भूयॊ ऽदय संहारं कर्तुं नाहम इहॊत्सहे" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 16, + "text": "विसृष्टं हि मया दिव्यम एतद अस्त्रं दुरासदम\nअपाण्डवायेति मुने वह्नि तेजॊ ऽनुमन्त्र्य वै" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 17, + "text": "तद इदं पाण्डवेयानाम अन्तकायाभिसंहितम\nअद्य पाण्डुसुतान सर्वाञ जीविताद भरंशयिष्यति" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 18, + "text": "कृतं पापम इदं बरह्मन रॊषाविष्टेन चेतसा\nवधम आशास्य पार्थानां मयास्त्रं सृजता रणे" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 19, + "text": "[व]\nअस्त्रं बरह्मशिरस तात विद्वान पार्थॊ धनंजयः\nउत्सृष्टवान न रॊषेण न वधाय तवाहवे" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 20, + "text": "अस्त्रम अस्त्रेण तु रणे तव संशमयिष्यता\nविसृष्टम अर्जुनेनेदं पुनश च परतिसंहृतम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 21, + "text": "बरह्मास्त्रम अप्य अवाप्यैतद उपदेशात पितुस तव\nकषत्रधर्मान महाबाहुर नाकम्पत धनंजयः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 22, + "text": "एवं धृतिमतः साधॊः सर्वास्त्रविदुषः सतः\nसभ्रातृबन्धॊः कस्मात तवं वधम अस्य चिकीर्षसि" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 23, + "text": "अस्त्रं बरह्मशिरॊ यत्र परमास्त्रेण वध्यते\nसमा दवादश पर्जन्यस तद राष्ट्रं नाभिवर्षति" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 24, + "text": "एतदर्थं महाबाहुः शक्तिमान अपि पाण्डवः\nन विहन्त्य एतद अस्त्रं ते परजाहितचिकीर्षया" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 25, + "text": "पाण्डवास तवं च राष्ट्रं च सदा संरक्ष्यम एव नः\nतस्मात संहर दिव्यं तवम अस्त्रम एतन महाभुज" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 26, + "text": "अरॊषस तव चैवास्तु पार्थाः सन्तु निरामयाः\nन हय अधर्मेण राजर्षिः पाण्डवॊ जेतुम इच्छति" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 27, + "text": "मणिं चैतं परयच्छैभ्यॊ यस ते शिरसि तिष्ठति\nएतद आदाय ते पराणान परतिदास्यन्ति पाण्डवाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 28, + "text": "[दरौडि]\nपाण्डवैर यानि रत्नानि यच चान्यत कौरवैर धनम\nअवाप्तानीह तेभ्यॊ ऽयं मणिर मम विशिष्यते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 29, + "text": "यम आबध्य भयं नास्ति शस्त्रव्याधिक्षुधाश्रयम\nदेवेभ्यॊ दानवेभ्यॊ वा नागेभ्यॊ वा कथं चन" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 30, + "text": "न च रक्षॊगणभयं न तस्कर भयं तथा\nएवं वीर्यॊ मणिर अयं न मे तयाज्यः कथं चन" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 31, + "text": "यत तु मे भगवान आह तन मे कार्यम अनन्तरम\nअयं मणिर अयं चाहम इषीका निपतिष्यति\nगर्भेषु पाण्डवेयानाम अमॊघं चैतद उद्यतम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 32, + "text": "[व]\nएवं कुरु न चान्या ते बुद्धिः कार्या कदा चन\nगर्भेषु पाण्डवेयानां विसृज्यैतद उपारम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 15, + "shloka": 33, + "text": "[व]\nततः परमम अस्त्रं तद अश्वत्थामा भृशातुरः\nदवैपायन वचः शरुत्वा गर्भेषु परमुमॊच ह" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nतद आज्ञाय हृषीकेशॊ विसृष्टं पापकर्मणा\nहृष्यमाण इदं वाक्यं दरौणिं परत्यब्रवीत तदा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 2, + "text": "विराटस्य सुतां पूर्वं सनुषां गाण्डीवधन्वनः\nउपप्लव्य गतां दृष्ट्वा वरतवान बराह्मणॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 3, + "text": "परिक्षीणेषु कुरुषु पुत्रस तव जनिष्यति\nएतद अस्य परिक्षित तवं गर्भस्थस्य भविष्यति" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 4, + "text": "तस्य तद वचनं साधॊः सत्यम एव भविष्यति\nपरिक्षिद भविता हय एषां पुनर वंशकरः सुतः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 5, + "text": "एवं बरुवाणं गॊविन्दं सात्वत परवरं तदा\nदरौणिः परमसंरब्धः परत्युवाचेदम उत्तरम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 6, + "text": "नैतद एवं यथात्थ तवं पक्षपातेन केशव\nवचनं पुण्डरीकाक्ष न च मद्वाक्यम अन्यथा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 7, + "text": "पतिष्यत्य एतद अस्त्रं हि गर्भे तस्या मयॊद्यतम\nविराट दुहितुः कृष्टयां तवं रक्षितुम इच्छसि" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 8, + "text": "[वासुदेव]\nअमॊघः परमास्त्रस्य पातस तस्य भविष्यति\nस तु गर्भॊ मृतॊ जातॊ दीर्घम आयुर अवाप्स्यति" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 9, + "text": "तवां तु कापुरुषं पापं विदुः सर्वे मनीषिणः\nअसकृत पापकर्माणं बाल जीवितघातकम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 10, + "text": "तस्मात तवम अस्य पापस्य कर्मणः फलम आप्नुहि\nतरीणि वर्षसहस्राणि चरिष्यसि महीम इमाम\nअप्राप्नुवन कव चित कां चित संविदं जातु केन चित" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 11, + "text": "निर्जनान असहायस तवं देशान परविचरिष्यसि\nभवित्री नहि ते कषुद्रजनमध्येषु संस्थितिः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 12, + "text": "पूय शॊणितगन्धी च दुर्ग कान्तारसंश्रयः\nविचरिष्यसि पापात्मन सर्वव्याधिसमन्वितः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 13, + "text": "वयः पराप्य परिक्षित तु वेद वरतम अवाप्य च\nकृपाच छारद्वताद वीरः सर्वास्त्राण्य उपलप्स्यते" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 14, + "text": "विदित्वा परमास्त्राणि कषत्रधर्मव्रते सथितः\nषष्टिं वर्षाणि धर्मात्मा वसुधां पालयिष्यति" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 15, + "text": "इतश चॊर्ध्वं महाबाहुः कुरुराजॊ भविष्यति\nपरिक्षिन नाम नृपतिर मिषतस ते सुदुर्मते\nपश्य मे तपसॊ वीर्यं सत्यस्य च नराधम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 16, + "text": "[वयास]\nयस्माद अनादृत्य कृतं तवयास्मान कर्म दारुणम\nबराह्मणस्य सतश चैव यस्मात ते वृत्तम ईदृशम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 17, + "text": "तस्माद यद देवकीपुत्र उक्तवान उत्तमं वचः\nअसंशयं ते तद्भावि कषुद्रकर्मन वरजाश्व इतः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 18, + "text": "[अष्वत्तामन]\nसहैव भवता बरह्मन सथास्यामि पुरुषेष्व अहम\nसत्यवाग अस्तु भगवान अयं च पुरुषॊत्तमः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 19, + "text": "[व]\nपरदायाथ मणिं दरौणिः पाण्डवानां महात्मनाम\nजगाम विमनास तेषां सर्वेषां पश्यतां वनम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 20, + "text": "पाण्डवाश चापि गॊविन्दं पुरस्कृत्य हतद्विषः\nकृष्णद्वैपायनं चैव नारदं च महामुनिम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 21, + "text": "दरॊणपुत्रस्य सहजं मणिम आदाय सत्वराः\nदरौपदीम अभ्यधावन्त परायॊपेतां मनस्विनीम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 22, + "text": "ततस ते पुरुषव्याघ्राः सदश्वैर अनिलॊपमैः\nअभ्ययुः सह दाशार्हाः शिबिरं पुनर एव ह" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 23, + "text": "अवतीर्य रथाभ्यां तु तवरमाणा महारथाः\nददृशुर दरौपदीं कृष्णाम आर्ताम आर्ततराः सवयम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 24, + "text": "ताम उपेत्य निर आनन्दां दुःखशॊकसमन्विताम\nपरिवार्य वयतिष्ठन्त पाण्डवाः सह केशवाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ राज्ञाभ्यनुज्ञातॊ भीमसेनॊ महाबलः\nपरददौ तु मणिं दिव्यं वचनं चेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 26, + "text": "अयं भद्रे तव मणिः पुत्र हन्ता जितः स ते\nउत्तिष्ठ शॊकम उत्सृज्य कषत्रधर्मम अनुस्मर" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 27, + "text": "परयाणे वासुदेवस्य शमार्थम असितेक्षणे\nयान्य उक्तानि तवया भीरु वाक्यानि मधु घातिनः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 28, + "text": "नैव मे पतयः सन्ति न पुत्रा भरातरॊ न च\nनैव तवम अपि गॊविन्द शमम इच्छति राजनि" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 29, + "text": "उक्तवत्य असि घॊराणि वाक्यानि पुरुषॊत्तमम\nकषत्रधर्मानुरूपाणि तानि संस्मर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 30, + "text": "हतॊ दुर्यॊधनः पापॊ राज्यस्य परिपन्थकः\nदुःशासनस्य रुधिरं पीतं विस्फुरतॊ मया" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 31, + "text": "वैरस्य गतम आनृण्यं न सम वाच्या विवक्षताम\nजित्वा मुक्तॊ दरॊणपुत्रॊ बराह्मण्याद गौरवेण च" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 32, + "text": "यशॊ ऽसय पातितं देवि शरीरं तव अवशेषितम\nवियॊजितश च मणिना नयासितश चायुधं भुवि" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 33, + "text": "[दरौपदी]\nकेवलानृण्यम आप्तास्मि गुरुपुत्रॊ गुरुर मम\nशिरस्य एतं मणिं राजा परतिबध्नातु भारत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 34, + "text": "[व]\nतं गृहीत्वा ततॊ राजा शिरस्य एवाकरॊत तदा\nगुरुर उच्छिष्टम इत्य एव दरौपद्या वचनाद अपि" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 35, + "text": "ततॊ दिव्यं मणिवरं शिरसा धारयन परभुः\nशुशुभे स महाराजः सचन्द्र इव पर्वतः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 16, + "shloka": 36, + "text": "उत्तस्थौ पुत्रशॊकार्ता ततः कृष्णा मनस्विनी\nकृष्णं चापि महाबाहुं पर्यपृच्छत धर्मराट" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 17, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nहतेषु सर्वसैन्येषु सौप्तिके तै रथैस तरिभिः\nशॊचन युधिष्ठिरॊ राजा दाशार्हम इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 17, + "shloka": 2, + "text": "कथं नु कृष्ण पापेन कषुद्रेणाक्लिष्ट कर्मणा\nदरौणिना निहताः सर्वे मम पुत्रा महारथाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 17, + "shloka": 3, + "text": "तथा कृतास्त्रा विक्रान्ताः सहस्रशतयॊधिनः\nदरुपदस्यात्मजाश चैव दरॊणपुत्रेण पातिताः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 17, + "shloka": 4, + "text": "यस्य दरॊणॊ महेष्वासॊ न परादाद आहवे मुखम\nतं जघ्ने रथिनां शरेष्ठं धृष्टद्युम्नं कथं नु सः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 17, + "shloka": 5, + "text": "किं नु तेन कृतं कर्म तथायुक्तं नरर्षभ\nयद एकः शिबिरं सर्वम अवधीन नॊ गुरॊः सुतः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 17, + "shloka": 6, + "text": "[वासुदेव]\nनूनं स देव देनानाम ईश्वरेश्वरम अव्ययम\nजगाम शरणं दरौणिर एकस तेनावधीद बहून" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 17, + "shloka": 7, + "text": "परसन्नॊ हि महादेवॊ दद्याद अमरताम अपि\nवीर्यं च गिरिशॊ दद्याद येनेन्द्रम अपि शातयेत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 17, + "shloka": 8, + "text": "वेदाहं हि महादेवं तत्त्वेन भरतर्षभ\nयानि चास्य पुराणानि कर्माणि विविधान्य उत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 17, + "shloka": 9, + "text": "आदिर एष हि भूतानां मध्यम अन्तश च भारत\nविचेष्टते जगच चेदं सर्वम अस्यैव कर्मणा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 17, + "shloka": 10, + "text": "एवं सिसृक्षुर भूतानि ददर्श परथमं विभुः\nपिता महॊ ऽबरवीच चैनं भूतानि सृज माचिरम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 17, + "shloka": 11, + "text": "हरि केशस तथेत्य उक्त्वा भूतानां दॊषदर्शिवान\nदीर्घकालं तपस तेपे मग्नॊ ऽमभसि महातपाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 17, + "shloka": 12, + "text": "सुमहान्तं ततः कालं परतीक्ष्यैनं पितामहः\nसरष्टारं सर्वभूतानां ससर्ज मनसापरम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 17, + "shloka": 13, + "text": "सॊ ऽबरवीत पितरं दृष्ट्वा गिरिशं भग्नम अम्भसि\nयदि मे नाग्रजस तव अन्यस ततः सरक्ष्याम्य अहं परजाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 17, + "shloka": 14, + "text": "तम अब्रवीत पिता नास्ति तवदन्यः पुरुषॊ ऽगरजः\nसथाणुर एष जले मग्नॊ विस्रब्धः कुरु वै कृतिम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 17, + "shloka": 15, + "text": "स भूतान्य असृजत सप्त दक्षादींस तु परजापतीन\nयैर इमं वयकरॊत सर्वं भूतग्रामं चतुर्विधम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 17, + "shloka": 16, + "text": "ताः सृष्ट मात्राः कषुधिताः परजाः सर्वाः परजापतिम\nबिभक्षयिषवॊ राजन सहसा पराद्रवंस तदा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 17, + "shloka": 17, + "text": "स भक्ष्यमाणस तराणार्थी पितामहम उपाद्रवत\nआभ्यॊ मां भगवान पातु वृत्तिर आसां विधीयताम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 17, + "shloka": 18, + "text": "ततस ताभ्यॊ ददाव अन्नम ओषधीः सथावराणि च\nजङ्गमानि च भूतानि दुर्बलानि बलीयसाम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 17, + "shloka": 19, + "text": "विहितान्नाः परजास तास तु जग्मुस तुष्टा यथागतम\nततॊ ववृधिरे राजन परीतिमत्यः सवयॊनिषु" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 17, + "shloka": 20, + "text": "भूतग्रामे विवृद्धे तु तुष्टे लॊकगुराव अपि\nउदतिष्ठज जलाज जयेष्ठः परजाश चेमा ददर्श सः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 17, + "shloka": 21, + "text": "बहुरूपाः परजा दृष्ट्वा विवृद्धाः सवेन तेजसा\nचुक्रॊध भगवान रुद्रॊ लिङ्गं सवं चाप्य अविध्यत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 17, + "shloka": 22, + "text": "तत परविद्धं तदा भूमौ तथैव परत्यतिष्ठत\nतम उवाचाव्ययॊ बरह्मा वचॊभिः शमयन्न इव" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 17, + "shloka": 23, + "text": "किं कृतं सलिले शर्व चिरकालं सथितेन ते\nकिमर्थं चैतद उत्पाट्य भूमौ लिङ्गं परवेरितम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 17, + "shloka": 24, + "text": "सॊ ऽबरवीज जातसंरम्भस तदा लॊकगुरुर गुरुम\nपरजाः सृष्टाः परेणेमाः किं करिष्याम्य अनेन वै" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 17, + "shloka": 25, + "text": "तपसाधिगतं चान्नं परजार्थं मे पितामह\nओषध्यः परिवर्तेरन यथैव सततं परजाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 17, + "shloka": 26, + "text": "एवम उक्त्वा तु संक्रुद्धॊ जगाम विमना भवः\nगिरेर मुञ्जवतः पादं तपस तप्तुं महातपाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 18, + "shloka": 1, + "text": "[वासुदेव]\nततॊ देवयुगे ऽतीते देवा वै समकल्पयन\nयज्ञं वेद परमाणेन विधिवद यष्टुम ईप्सवः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 18, + "shloka": 2, + "text": "कल्पयाम आसुर अव्यग्रा देशान यज्ञॊचितांस ततः\nभागार्हा देवताश चैव यज्ञियं दरव्यम एव च" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 18, + "shloka": 3, + "text": "ता वै रुद्रम अजानन्त्यॊ याथा तथ्येन देवताः\nनाकल्पयन्त देवस्य सथाणॊर भागं नराधिप" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 18, + "shloka": 4, + "text": "सॊ ऽकल्प्यमाने भागे तु कृत्ति वासा मखे ऽमरैः\nतरसा भागम अन्विच्छन धनुर आदौ ससर्ज ह" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 18, + "shloka": 5, + "text": "लॊकयज्ञः करिया यज्ञॊ गृहयज्ञः सनातनः\nपञ्च भूतमयॊ यज्ञॊ नृयज्ञश चैव पञ्चमः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 18, + "shloka": 6, + "text": "लॊकयज्ञेन यज्ञैषी कपर्दी विदधे धनुः\nधनुः सृष्टम अभूत तस्य पञ्च किष्कु परमाणतः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 18, + "shloka": 7, + "text": "वषट्कारॊ ऽभवज जया तु धनुषस तस्य भारत\nयज्ञाङ्गानि च चत्वारि तस्य संहनने ऽभवन" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 18, + "shloka": 8, + "text": "ततः करुद्धॊ महादेवस तद उपादाय कार्मुकम\nआजगामाथ तत्रैव यत्र देवाः समीजिरे" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 18, + "shloka": 9, + "text": "तम आत्तकार्मुकं दृष्ट्वा बरह्मचारिणम अव्ययम\nविव्यथे पृथिवी देवी पर्वताश च चकम्पिरे" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 18, + "shloka": 10, + "text": "न ववौ पवनश चैव नाग्निर जज्वाल चैधितः\nवयभ्रमच चापि संविग्नं दिवि नक्षत्रमण्डलम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 18, + "shloka": 11, + "text": "न बभौ भास्करश चापि सॊमः शरीमुक्तमण्डलः\nतिमिरेणाकुलं सर्वम आकाशं चाभवद वृतम" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 18, + "shloka": 12, + "text": "अभिभूतास ततॊ देवा विषयान न परजज्ञिरे\nन परत्यभाच च यज्ञस तान वेदा बभ्रंशिरे तदा" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 18, + "shloka": 13, + "text": "ततः स यज्ञं रौद्रेण विव्याध हृदि पत्रिणा\nअपक्रान्तस ततॊ यज्ञॊ मृगॊ भूत्वा सपावकः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 18, + "shloka": 14, + "text": "स तु तेनैव रूपेण दिवं पराप्य वयरॊचत\nअन्वीयमानॊ रुद्रेण युधिष्ठिर नभस्तले" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 18, + "shloka": 15, + "text": "अपक्रान्ते ततॊ यज्ञे संज्ञा न परत्यभात सुरान\nनष्टसंज्ञेषु देवेषु न परज्ञायत किं चन" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 18, + "shloka": 16, + "text": "तर्यम्बकः सवितुर बाहू भगस्य नयने तथा\nपूष्णश च दशनान करुद्धॊ धनुष्कॊट्या वयशातयत" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 18, + "shloka": 17, + "text": "पराद्रवन्त ततॊ देवा यज्ञाङ्गानि च सर्वशः\nके चित तत्रैव घूर्णन्तॊ गतासव इवाभवन" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 18, + "shloka": 18, + "text": "स तु विद्राव्य तत सर्वं शितिकण्ठॊ ऽवहस्य च\nअवष्टभ्य धनुष्कॊटिं रुरॊध विबुधांस ततः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 18, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ वाग अमरैर उक्ता जयां तस्य धनुषॊ ऽचछिनत\nअथ तत सहसा राजंश छिन्नज्यं विस्फुरद धनुः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 18, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ विधनुषं देवा देव शरेष्ठम उपागमन\nशरणं सहयज्ञेन परसादं चाकरॊत परभुः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 18, + "shloka": 21, + "text": "ततः परसन्नॊ भगवान परास्यत कॊपं जलाशये\nस जलं पावकॊ भूत्वा शॊषयत्य अनिशं परभॊ" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 18, + "shloka": 22, + "text": "भगस्य नयने चैव बाहू च सवितुस तथा\nपरादात पूष्णश च दशनान पुनर यज्ञं च पाण्डव" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 18, + "shloka": 23, + "text": "ततः सर्वम इदं सवस्थं बभूव पुनर एव ह\nसर्वाणि च हवींष्य अस्य देवा भागम अकल्पयन" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 18, + "shloka": 24, + "text": "तस्मिन करुद्धे ऽभवत सर्वम अस्वस्थं भुवनं विभॊ\nपरसन्ने च पुनः सवस्थं स परसन्नॊ ऽसय वीर्यवान" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 18, + "shloka": 25, + "text": "ततस ते निहताः सर्वे तव पुत्रा महारथाः\nअन्ये च बहवः शूराः पाञ्चालाश च सहानुगाः" + }, + { + "book": 10, + "chapter": 18, + "shloka": 26, + "text": "न तन मनसि कर्तव्यं न हि तद दरौणिना कृतम\nमहादेव परसादः स कुरु कार्यम अनन्तरम" + } +] \ No newline at end of file diff --git a/texts/mahabharata/mahabharata_book_11.json b/texts/mahabharata/mahabharata_book_11.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..8816846593a51d3f8aaddd695db8cf2255fe8d6f --- /dev/null +++ b/texts/mahabharata/mahabharata_book_11.json @@ -0,0 +1,4382 @@ +[ + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nहते दुर्यॊधने चैव हते सैन्ये च सर्वशः\nधृतराष्ट्रॊ महाराजः शरुत्वा किम अकरॊन मुने" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 2, + "text": "तथैव कौरवॊ राजा धर्मपुत्रॊ महामनाः\nकृपप्रभृतयश चैव किम अकुर्वत ते तरयः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 3, + "text": "अश्वत्थाम्नः शरुतं कर्म शापश चान्यॊन्य कारितः\nवृत्तान्तम उत्तरं बरूहि यद अभाषत संजयः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 4, + "text": "[व]\nहते पुत्रशते दीनं छिन्नशाखम इव दरुमम\nपुत्रशॊकाभिसंतप्तं धृतराष्ट्रं महीपतिम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 5, + "text": "धयानमूकत्वम आपन्नं चिन्तया समभिप्लुतम\nअभिगम्य महाप्राज्ञः संजयॊ वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 6, + "text": "किं शॊचसि महाराज नास्ति शॊके सहायता\nअक्षौहिण्यॊ हताश चाष्टौ दश चैव विशां पते\nनिर्जनेयं वसुमती शून्या संप्रति केवला" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 7, + "text": "नानादिग्भ्यः समागम्य नानादेश्या नराधिपाः\nसहितास तव पुत्रेण सर्वे वै निधनं गताः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 8, + "text": "पितॄणां पुत्रपौत्राणां जञातीनां सुहृदां तथा\nगुरूणां चानुपूर्व्येण परेतकार्याणि कारय" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 9, + "text": "[व]\nतच छरुत्वा करुणं वाक्यं पुत्रपौत्र वधार्दितः\nपपात भुवि दुर्धर्षॊ वाताहत इव दरुमः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 10, + "text": "[धृ]\nहतपुत्रॊ हतामात्यॊ हतसर्वसुहृज जनः\nदुःखं नूनं भविष्यामि विचरन पृथिवीम इमाम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 11, + "text": "किं नु बन्धुविहीनस्य जीवितेन ममाद्य वै\nलूनपक्षस्य इव मे जरा जीर्णस्य पक्षिणः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 12, + "text": "हृतराज्यॊ हतसुहृद धतचक्षुश च वै तथा\nन भराजिष्ये महाप्राज्ञ कषीणरश्मिर इवांशुमान" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 13, + "text": "न कृतं सुहृदॊ वाक्यं जामदग्न्यस्य जल्पतः\nनारदस्य च देवर्षेः कृष्णद्वैपायनस्य च" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 14, + "text": "सभामध्ये तु कृष्णेन यच छरेयॊ ऽभिहितं मम\nअलं वैरेण ते राजन पुत्रः संगृह्यताम इति" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 15, + "text": "तच च वाक्यम अकृत्वाहं भृशं तप्यामि दुर्मतिः\nन हि शरॊतास्मि भीष्मस्य धर्मयुक्तं परभाषितम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 16, + "text": "दुर्यॊधनस्य च तथा वृषभस्येव नर्दतः\nदुःशासन वधं शरुत्वा कर्णस्य च विपर्ययम\nदरॊण सूर्यॊपरागं च हृदयं मे विदीर्यते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 17, + "text": "न समराम्य आत्मनः किं चित पुरा संजय दुष्कृतम\nयस्येदं फलम अद्येह मया मूढेन भुज्यते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 18, + "text": "नूनं हय अपकृतं किं चिन मया पूर्वेषु जन्मसु\nयेन मां दुःखभागेषु धाता कर्मसु युक्तवान" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 19, + "text": "परिणामश च वयसः सर्वबन्धुक्षयश च मे\nसुहृन मित्र विनाशश च दैवयॊगाद उपागतः\nकॊ ऽनयॊ ऽसति दुःखिततरॊ मया लॊके पुमान इह" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 20, + "text": "तन माम अद्यैव पश्यन्तु पाण्डवाः संशितव्रतम\nविवृतं बरह्मलॊकस्य दीर्घम अध्वानम आस्थितम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 21, + "text": "[व]\nतस्य लालप्यमानस्य बहु शॊकं विचिन्वतः\nशॊकापहं नरेन्द्रस्य संजयॊ वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 22, + "text": "शॊकं राजन वयपनुद शरुतास ते वेद निश्चयाः\nशास्त्रागमाश च विविधा वृद्धेभ्यॊ नृपसत्तम\nसृञ्जये पुत्रशॊकार्ते यद ऊचुर मुनयः पुरा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 23, + "text": "तथा यौवनजं दर्पम आस्थिते ते सुते नृप\nन तवया सुहृदां वाक्यं बरुवताम अवधारितम\nसवार्थश च न कृतः कश चिल लुब्धेन फलगृद्धिना" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 24, + "text": "तव दुःशासनॊ मन्त्री राधेयश च दुरात्मवान\nशकुनिश चैव दुष्टात्मा चित्रसेनश च दुर्मतिः\nशल्यश च येन वै सर्वं शल्य भूतं कृतं जगत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 25, + "text": "कुरुवृद्धस्य भीष्मस्य गान्धार्या विदुरस्य च\nन कृतं वचनं तेन तव पुत्रेण भारत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 26, + "text": "न धर्मः सत्कृतः कश चिन नित्यं युद्धम इति बरुवन\nकषपिताः कषत्रियाः सर्वे शत्रूणां वर्धितं यशः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 27, + "text": "मध्यस्थॊ हि तवम अप्य आसीर न कषमं किं चिद उक्तवान\nधूर धरेण तवया भारस तुलया न समं धृतः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 28, + "text": "आदाव एव मनुष्येण वर्तितव्यं यथा कषमम\nयथा नातीतम अर्थं वै पश्चात तापेन युज्यते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 29, + "text": "पुत्रगृद्ध्या तवया राजन परियं तस्य चिकीर्षता\nपश्चात तापम इदं पराप्तं न तवं शॊचितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 30, + "text": "मधु यः केवलं दृष्ट्वा परपातं नानुपश्यति\nस भरष्टॊ मधु लॊभेन शॊचत्य एव यथा भवान" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 31, + "text": "अर्थान न शॊचन पराप्नॊति न शॊचन विन्दते सुखम\nन शॊचञ शरियम आप्नॊति न शॊचन विन्दते परम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 32, + "text": "सवयम उत्पादयित्वाग्निं वस्त्रेण परिवेष्टयेत\nदह्यमानॊ मनस्तापं भजते न स पण्डितः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 33, + "text": "तवयैव स सुतेनायं वाक्यवायुसमीरितः\nलॊभाज्येन च संसिक्तॊ जवलितः पार्थ पावकः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 34, + "text": "तस्मिन समिद्धे पतिताः शलभा इव ते सुताः\nतान केशवार्चिर निर्दग्धान न तवं शॊचितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 35, + "text": "यच चाश्रुपात कलिलं वदनं वहसे नृप\nअशास्त्रदृष्टम एतद धि न परशंसन्ति पण्डिताः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 36, + "text": "विस्फुलिङ्गा इव हय एतान दहन्ति किल मानवान\nजहीहि मन्युं बुद्ध्या वै धारयात्मानम आत्मना" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 1, + "shloka": 37, + "text": "एवम आश्वासितस तेन संजयेन महात्मना\nविदुरॊ भूय एवाह बुद्धिपूर्वं परंतप" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 2, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततॊ ऽमृतसमैर वाक्यैर हलादयन पुरुषर्षभम\nवैचित्र वीर्यं विदुरॊ यद उवाच निबॊध तत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 2, + "shloka": 2, + "text": "[विदुर]\nउत्तिष्ठ राजन किं शेषे धारयात्मानम आत्मना\nसथिरजङ्गम मर्त्यानां सर्वेषाम एष निर्णयः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 2, + "shloka": 3, + "text": "सर्वे कषयान्ता निचयाः पतनान्ताः समुच्छ्रयाः\nसंयॊगा विप्रयॊगान्ता मरणान्तं हि जीवितम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 2, + "shloka": 4, + "text": "यदा शूरं च भीरुं च यमः कर्षति भारत\nतत किं न यॊत्स्यन्ति हि ते कषत्रियाः कषत्रियर्षभ" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 2, + "shloka": 5, + "text": "अयुध्यमानॊ मरियते युध्यमानश च जीवति\nकालं पराप्य महाराज न कश चिद अतिवर्तते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 2, + "shloka": 6, + "text": "न चाप्य एतान हतान युद्धे राजञ शॊचितुम अर्हसि\nपरमाणं यदि शास्त्राणि गतास ते परमां गतिम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 2, + "shloka": 7, + "text": "सर्वे सवाध्यायवन्तॊ हि सर्वे च चरितव्रताः\nसर्वे चाभिमुखाः कषीणास तत्र का परिदेवना" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 2, + "shloka": 8, + "text": "अदर्शनाद आपतिताः पुनश चादर्शनं गताः\nन ते तव न तेषां तवं तत्र का परिदेवना" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 2, + "shloka": 9, + "text": "हतॊ ऽपि लभते सवर्गं हत्वा च लभते यशः\nउभयं नॊ बहुगुणं नास्ति निष्फलता रणे" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 2, + "shloka": 10, + "text": "तेषां कामदुघाँल लॊकान इन्द्रः संकल्पयिष्यति\nइन्द्रस्यातिथयॊ हय एते भवन्ति पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 2, + "shloka": 11, + "text": "न यज्ञैर दक्षिणावद्भिर न तपॊभिर न विद्यया\nसवर्गं यान्ति तथा मर्त्या यथा शूरा रणे हताः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 2, + "shloka": 12, + "text": "माता पितृसहस्राणि पुत्रदारशतानि च\nसंसारेष्व अनुभूतानि कस्य ते कस्य वा वयम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 2, + "shloka": 13, + "text": "शॊकस्थान सहस्राणि भयस्थान शतानि च\nदिवसे दिवसे मूढम आविशन्ति न पण्डितम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 2, + "shloka": 14, + "text": "न कालस्य परियः कश चिन न दवेष्यः कुरुसत्तम\nन मध्यस्थः कव चित कालः सर्वं कालः परकर्षति" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 2, + "shloka": 15, + "text": "अनित्यं जीवितं रूपं यौवनं दरव्यसंचयः\nआरॊग्यं परिय संवासॊ गृध्येद एषु न पण्डितः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 2, + "shloka": 16, + "text": "न जानपदिकं दुःखम एकः शॊचितुम अर्हसि\nअप्य अभावेन युज्येत तच चास्य न निवर्तते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 2, + "shloka": 17, + "text": "अशॊचन परतिकुर्वीत यदि पश्येत पराक्रमम\nभैषज्यम एतद दुःखस्य यद एतन नानुचिन्तयेत\nचिन्त्यमानं हि न वयेति भूयश चापि विवर्धते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 2, + "shloka": 18, + "text": "अनिष्ट संप्रयॊगाच च विप्रयॊगात परियस्य च\nमनुष्या मानसैर दुःखैर युज्यन्ते ये ऽलपबुद्धयः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 2, + "shloka": 19, + "text": "नार्थॊ न धर्मॊ न सुखं यद एतद अनुशॊचसि\nन च नापैति कार्यार्थात तरिवर्गाच चैव भरश्यते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 2, + "shloka": 20, + "text": "अन्याम अन्यां धनावस्थां पराप्य वैशेषिकीं नराः\nअसंतुष्टाः परमुह्यन्ति संतॊषं यान्ति पण्डिताः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 2, + "shloka": 21, + "text": "परज्ञया मानसं दुःखं हन्याच छारीरम औषधैः\nएतज जञानस्य सामर्थ्यं न बालैः समताम इयात" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 2, + "shloka": 22, + "text": "शयानं चानुशयति तिष्ठन्तं चानुतिष्ठति\nअनुधावति धावन्तं कर्म पूर्वकृतं नरम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 2, + "shloka": 23, + "text": "यस्यां यस्याम अवस्थायां यत करॊति शुभाशुभम\nतस्यां तस्याम अवस्थायां तत तत फलम उपाश्नुते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 3, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nसुभाषितैर महाप्राज्ञ शॊकॊ ऽयं विगतॊ मम\nभुय एव तु वाक्यानि शरॊतुम इच्छामि तत्त्वतः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 3, + "shloka": 2, + "text": "अनिष्टानां च संसर्गाद इष्टानां च विवर्जनात\nकथं हि मानसैर दुःखैः परमुच्यन्ते ऽतर पण्डिताः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 3, + "shloka": 3, + "text": "[विदुर]\nयतॊ यतॊ मनॊदुःखात सुखाद वापि परमुच्यते\nततस ततः शमं लब्ध्वा सुगतिं विन्दते बुधः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 3, + "shloka": 4, + "text": "अशाश्वतम इदं सर्वं चिन्त्यमानं नरर्षभ\nकदली संनिभॊ लॊकः सारॊ हय अस्य न विद्यते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 3, + "shloka": 5, + "text": "गृहाण्य एव हि मर्त्यानाम आहुर देहानि पण्डिताः\nकालेन विनियुज्यन्ते सत्त्वम एकं तु शॊभनम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 3, + "shloka": 6, + "text": "यथा जीर्णम अजीर्णं वा वस्त्रं तयक्त्वा तु वै नरः\nअन्यद रॊचयते वस्त्रम एवं देहाः शरीरिणाम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 3, + "shloka": 7, + "text": "वैचित्र वीर्यवासं हि दुःखं वायदि वा सुखम\nपराप्नुवन्तीह भूतानि सवकृतेनैव कर्मणा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 3, + "shloka": 8, + "text": "कर्मणा पराप्यते सवर्गं सुखं दुःखं च भारत\nततॊ वहति तं भारम अवशः सववशॊ ऽपि वा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 3, + "shloka": 9, + "text": "यथा च मृन मयं भाण्डं चक्रारूढं विपद्यते\nकिं चित परकिर्यमाणं वा कृतमात्रम अथापि वा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 3, + "shloka": 10, + "text": "छिन्नं वाप्य अवरॊप्यन्तम अवतीर्णम अथापि वा\nआर्द्रं वाप्य अथ वा शुष्कं पच्यमानम अथापि वा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 3, + "shloka": 11, + "text": "अवतार्यमाणम आपाकाद उद्धृतं वापि भारत\nअथ वा परिभुज्यन्तम एवं देहाः शरीरिणाम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 3, + "shloka": 12, + "text": "गर्भस्थॊ वा परसूतॊ वाप्य अथ वा दिवसान्तरः\nअर्धमास गतॊ वापि मासमात्रगतॊ ऽपि वा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 3, + "shloka": 13, + "text": "संवत्सरगतॊ वापि दविसंवत्सर एव वा\nयौवनस्थॊ ऽपि मध्यस्थॊ वृद्धॊ वापि विपद्यते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 3, + "shloka": 14, + "text": "पराक कर्मभिस तु भूतानि भवन्ति न भवन्ति च\nएवं सांसिद्धिके लॊके किमर्थम अनुतप्यसे" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 3, + "shloka": 15, + "text": "यथा च सलिले राजन करीडार्थम अनुसंचरन\nउन्मज्जेच च निमज्जेच च किं चित सत्त्वं नराधिप" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 3, + "shloka": 16, + "text": "एवं संसारगहनाद उन्मज्जन निमज्जनात\nकर्म भॊगेन बध्यन्तः कलिश्यन्ते ये ऽलपबुद्धयः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 3, + "shloka": 17, + "text": "ये तु पराज्ञाः सथिताः सत्ये संसारान्त गवेषिणः\nसमागमज्ञा भूतानां ते यान्ति परमां गतिम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 4, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nकथं संसारगहनं विज्ञेयं वदतां वर\nएतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं तत्त्वम आख्याहि पृच्छतः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 4, + "shloka": 2, + "text": "[विदुर]\nजन्मप्रभृति भूतानां करियाः सर्वाः शृणु परभॊ\nपूर्वम एवेह कलले वसते किं चिद अन्तरम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 4, + "shloka": 3, + "text": "ततः स पञ्चमे ऽतीते मासे मासं परकल्पयेत\nततः सर्वाङ्गसंपूर्णॊ गर्भॊ मासे परजायते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 4, + "shloka": 4, + "text": "अमेध्यमध्ये वसति मांसशॊणितलेपने\nततस तु वायुवेगेन ऊर्ध्वपादॊ हय अधःशिराः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 4, + "shloka": 5, + "text": "यॊनिद्वारम उपागम्य बहून कलेशान समृच्छति\nयॊनिसंपीडनाच चैव पूर्वकर्मभिर अन्वितः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 4, + "shloka": 6, + "text": "तस्मान मुक्तः स संसाराद अन्यान पश्यत्य उपद्रवान\nगरहास तम उपसर्पन्ति सारमेया इवामिषम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 4, + "shloka": 7, + "text": "ततः पराप्तॊत्तरे काले वयाधयश चापि तं तथा\nउपसर्पन्ति जीवन्तं बध्यमानं सवकर्मभिः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 4, + "shloka": 8, + "text": "बद्धम इन्द्रियपाशैस तं सङ्गस्वादुभिर आतुरम\nवयसनान्य उपवर्तन्ते विविधानि नराधिप\nबध्यमानश च तैर भूयॊ नैव तृप्तिम उपैति सः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 4, + "shloka": 9, + "text": "अयं न बुध्यते तावद यम लॊकम अथागतम\nयमदूतैर विकृष्यंश च मृत्युं कालेन गच्छति" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 4, + "shloka": 10, + "text": "वाग घीनस्य च यन मात्रम इष्टानिष्टं कृतं मुखे\nभूय एवात्मनात्मानं बध्यमानम उपेक्षते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 4, + "shloka": 11, + "text": "अहॊ विनिकृतॊ लॊकॊ लॊभेन च वशीकृतः\nलॊभक्रॊधमदॊन्मत्तॊ नात्मानम अवबुध्यते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 4, + "shloka": 12, + "text": "कुलीनत्वेन रमते दुष्कुलीनान विकुत्सयन\nधनदर्पेण दृप्तश च दरिद्रान परिकुत्सयन" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 4, + "shloka": 13, + "text": "मूर्खान इति परान आह नात्मानं समवेक्षते\nशिक्षां कषिपति चान्येषां नात्मानं शास्तुम इच्छति" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 4, + "shloka": 14, + "text": "अध्रुवे जीवलॊके ऽसमिन यॊ धर्मम अनुपालयन\nजन्मप्रभृति वर्तेत पराप्नुयात परमां गतिम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 4, + "shloka": 15, + "text": "एवं सर्वं विदित्वा वै यस तत्त्वम अनुवर्तते\nस परमॊक्षाय लभते पन्थानं मनुजाधिप" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 5, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nयद इदं धर्मगहनं बुद्ध्या समनुगम्यते\nएतद विस्तरशः सर्वं बुद्धिमार्गं परशंस मे" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 5, + "shloka": 2, + "text": "[विदुर]\nअत्र ते वर्तयिष्यामि नम ः कृत्वा सवयं भुवे\nयथा संसारगहनं वदन्ति परमर्षयः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 5, + "shloka": 3, + "text": "कश चिन महति संसारे वर्तमानॊ दविजः किल\nवनं दुर्गम अनुप्राप्तॊ महत करव्यादसंकुलम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 5, + "shloka": 4, + "text": "सिंहव्याघ्र गजाकारैर अतिघॊरैर महाशनैः\nसमन्तात संपरिक्षिप्तं मृत्यॊर अपि भयप्रदम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 5, + "shloka": 5, + "text": "तद अस्य दृष्ट्वा हृदयम उद्वेगम अगमत परम\nअभ्युच्छ्रयश च रॊम्णां वै विक्रियाश च परंतप" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 5, + "shloka": 6, + "text": "स तद वनं वयनुसरन विप्रधावन इतस ततः\nवीक्षमाणॊ दिशः सर्वाः शरणं कव भवेद इति" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 5, + "shloka": 7, + "text": "स तेषां छिद्रम अन्विच्छन परद्रुतॊ भयपीडितः\nन च निर्याति वै दूरं न च तैर विप्रयुज्यते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 5, + "shloka": 8, + "text": "अथापश्यद वनं घॊरं समन्ताद वागुरावृतम\nबाहुभ्यां संपरिष्वक्तं सत्रिया परमघॊरया" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 5, + "shloka": 9, + "text": "पञ्चशीर्ष धरैर नागैः शैलैर इव समुन्नतैः\nनभःस्पृशैर महावृक्षैः परिक्षिप्तं महावनम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 5, + "shloka": 10, + "text": "वनमध्ये च तत्राभूद उदपानः समावृतः\nवल्लीभिस तृणछन्नाभिर गूढाभिर अभिसंवृतः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 5, + "shloka": 11, + "text": "पपात स दविजस तत्र निगूढे सलिलाशये\nविलग्नश चाभवत तस्मिँल लता संतानसंकटे" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 5, + "shloka": 12, + "text": "पनसस्य यथा जातं वृन्त बद्धं महाफलम\nस तथा लम्बते तत्र ऊर्ध्वपादॊ हय अधःशिराः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 5, + "shloka": 13, + "text": "अथ तत्रापि चान्यॊ ऽसय भूयॊ जात उपद्रवः\nकूपवीनाह वेलायाम अपश्यत महागजम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 5, + "shloka": 14, + "text": "षड वक्त्रं कृष्ण शबलं दविषट्क पदचारिणम\nकरमेण परिसर्पन्तं वल्ली वृक्षसमावृतम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 5, + "shloka": 15, + "text": "तस्य चापि परशाखासु वृक्षशाखावलम्बिनः\nनानारूपा मधुकरा घॊररूपा भयावहाः\nआसते मधु संभृत्य पूर्वम एव निकेतजाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 5, + "shloka": 16, + "text": "भूयॊ भूयः समीहन्ते मधूनि भरतर्षभ\nसवादनीयानि भूतानां न यैर बालॊ ऽपि तृप्यते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 5, + "shloka": 17, + "text": "तेषां मधूनां बहुधा धारा परस्रवते सदा\nतां लम्बमानः स पुमान धारां पिबति सर्वदा\nन चास्य तृष्णा विरता पिबमानस्य संकटे" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 5, + "shloka": 18, + "text": "अभीप्सति च तां नित्यम अतृप्तः स पुनः पुनः\nन चास्य जीविते राजन निर्वेदः समजायत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 5, + "shloka": 19, + "text": "तत्रैव च मनुष्यस्य जीविताशा परतिष्ठिता\nकृष्णाः शवेताश च तं वृक्षं कुट्टयन्ति सम मूषकाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 5, + "shloka": 20, + "text": "वयालैश च वनदुर्गान्ते सत्रिया च परमॊग्रया\nकूपाधस्ताच च नागेन वीनाहे कुञ्जरेण च" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 5, + "shloka": 21, + "text": "वृक्षप्रपाताच च भयं मूषकेभ्यश च पञ्चमम\nमधु लॊभान मधुकरैः षष्ठम आहुर महद भयम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 5, + "shloka": 22, + "text": "एवं स वसते तत्र कषिप्तः संसारसागरे\nन चैव जीविताशायां निर्वेदम उपगच्छति" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 6, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nअहॊ खलु महद दुःखं कृच्छ्रवासं वसत्य असौ\nकथं तस्य रतिस तत्र तुष्टिर वा वदतां वर" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 6, + "shloka": 2, + "text": "स देशः कव नु यत्रासौ वसते धर्मसंकटे\nकथं वा स विमुच्येत नरस तस्मान महाभयात" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 6, + "shloka": 3, + "text": "एतन मे सर्वम आचक्ष्व साधु चेष्टामहे तथा\nकृपा मे महती जाता तस्याभ्युद्धरणेन हि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 6, + "shloka": 4, + "text": "[विदुर]\nउपमानम इदं राजन मॊक्षविद्भिर उदाहृतम\nसुगतिं विन्दते येन परलॊकेषु मानवः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 6, + "shloka": 5, + "text": "यत तद उच्यति कान्तारं महत संसार एव सः\nवनं दुर्गं हि यत तव एतत संसारगहनं हि तत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 6, + "shloka": 6, + "text": "ये च ते कथिता वयाला वयाधयस ते परकीर्तिताः\nया सा नारी बृहत काया अधितिष्ठति तत्र वै\nताम आहुस तु जरां पराज्ञा वर्णरूपविनाशिनीम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 6, + "shloka": 7, + "text": "यस तत्र कूपॊ नृपते स तु देहः शरीरिणाम\nयस तत्र वसते ऽधस्तान महाहिः काल एव सः\nअन्तकः सर्वभूतानां देहिनां सर्वहार्य असौ" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 6, + "shloka": 8, + "text": "कूपमध्ये च या जाता वल्ली यत्र स मानवः\nपरताने लम्बते सा तु जीविताशा शरीरिणाम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 6, + "shloka": 9, + "text": "स यस तु कूपवीनाहे तं वृक्षं परिसर्पति\nषड वक्त्रः कुञ्जरॊ राजन स तु संवत्सरः समृतः\nमुखानि ऋतवॊ मासाः पादा दवादश कीर्तिताः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 6, + "shloka": 10, + "text": "ये तु वृक्षं निकृन्तन्ति मूषकाः सततॊत्थिताः\nरात्र्यहानि तु तान्य आहुर भूतानां परिचिन्तकाः\nये ते मधुकरास तत्र कामास ते परिकीर्तिताः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 6, + "shloka": 11, + "text": "यास तु ता बहुशॊ धाराः सरवन्ति मधु निस्रवम\nतांस तु कामरसान विद्याद यत्र मज्जन्ति मानवाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 6, + "shloka": 12, + "text": "एवं संसारचक्रस्य परिवृत्तिं सम ये विदुः\nते वै संसारचक्रस्य पाशांश छिन्दन्ति वै बुधाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 7, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nअहॊ ऽभिहितम आख्यानं भवता तत्त्वदर्शिना\nभूय एव तु मे हर्षः शरॊतुं वाग अमृतं तव" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 7, + "shloka": 2, + "text": "[विदुर]\nशृणु भूयः परवक्ष्यामि मार्गस्यैतस्य विस्तरम\nयच छरुत्वा विप्रमुच्यन्ते संसारेभ्यॊ विचक्षणाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 7, + "shloka": 3, + "text": "यथा तु पुरुषॊ राजन दीर्घम अध्वानम आस्थितः\nकव चित कव चिच छरमात सथाता कुरुते वासम एव वा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 7, + "shloka": 4, + "text": "एवं संसारपर्याये गर्भवासेषु भारत\nकुर्वन्ति दुर्बुधा वासं मुच्यन्ते तत्र पण्डिताः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 7, + "shloka": 5, + "text": "तस्माद अध्वानम एवैतम आहुः शास्त्रविदॊ जनाः\nयत तु संसारगहनं वनम आहुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 7, + "shloka": 6, + "text": "सॊ ऽयं लॊकसमावर्तॊ मर्त्यानां भरतर्षभ\nचराणां सथावराणां च गृध्येत तत्र न पण्डितः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 7, + "shloka": 7, + "text": "शारीरा मानसाश चैव मर्त्यानां ये तु वयाधयः\nपरत्यक्षाश च परॊक्षाश च ते वयालाः कथिता बुधैः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 7, + "shloka": 8, + "text": "कलिश्यमानाश च तैर नित्यं हन्यमानाश च भारत\nसवकर्मभिर महाव्यालैर नॊद्विजन्त्य अल्पबुद्धयः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 7, + "shloka": 9, + "text": "अथापि तैर विमुच्येत वयाधिभिः पुरुषॊ नृप\nआवृणॊत्य एव तं पश्चाज जरा रूपविनाशिनी" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 7, + "shloka": 10, + "text": "शब्दरूपरसस्पर्शैर गन्धैर्श च विविधैर अपि\nमज्जमानं महापङ्के निरालम्बे समन्ततः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 7, + "shloka": 11, + "text": "संवत्सरर्तवॊ मासाः पक्षाहॊ रात्रसंधयः\nकरमेणास्य परलुम्पन्ति रूपम आयुस तथैव च" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 7, + "shloka": 12, + "text": "एते कालस्य निधयॊ नैताज जानन्ति दुर्बुधाः\nअत्राभिलिखितान्य आहुः सर्वभूतानि कर्मणा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 7, + "shloka": 13, + "text": "रथं शरीरं भूतानां सत्त्वम आहुस तु सारथिम\nइन्द्रियाणि हयान आहुः कर्म बुद्धिश च रश्मयः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 7, + "shloka": 14, + "text": "तेषां हयानां यॊ वेगं धावताम अनुधावति\nस तु संसारचक्रे ऽसमिंश चक्रवत परिवर्तते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 7, + "shloka": 15, + "text": "यस तान यमयते बुद्ध्या स यन्ता न निवर्तते\nयाम्यम आहू रथं हय एनं मुह्यन्ते येन दुर्बुधाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 7, + "shloka": 16, + "text": "स चैतत पराप्नुते राजन यत तवं पराप्तॊ नराधिप\nराज्यनाशं सुहृन नाशं सुत नाशं च भारत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 7, + "shloka": 17, + "text": "अनुतर्षुलम एवैतद दुःखं भवति भारत\nसाधुः परमदुःखानां दुःखभैषज्यम आचरेत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 7, + "shloka": 18, + "text": "न विक्रमॊ न चाप्य अर्थॊ न मित्रं न सुहृज्जनः\nतथॊन्मॊचयते दुःखाद यथात्मा सथिरसंयमः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 7, + "shloka": 19, + "text": "तस्मान मैत्रं समास्थाय शीलम आपद्य भारत\nदमस तयागॊ ऽपरमादश च ते तरयॊ बरह्मणॊ हयाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 7, + "shloka": 20, + "text": "शीलरश्मि समायुक्ते सथितॊ यॊ मानसे रथे\nतयक्त्वा मृत्युभयं राजन बरह्मलॊकं स गच्छति" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nविदुरस्य तु तद वाक्यं निशम्य कुरुसत्तमः\nपुत्रशॊकाभिसंतप्तः पपात भुवि मूर्छितः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 2, + "text": "तं तथा पतितं भूमौ निःसंज्ञं परेक्ष्य बान्धवाः\nकृष्णद्वैपायनश चैव कषत्ता च विदुरस तथा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 3, + "text": "संजयः सुहृदश चान्ये दवाःस्था ये चास्य संमताः\nजलेन सुखशीतेन तालवृन्तैश च भारत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 4, + "text": "पस्पृशुश च करैर गात्रं वीजमानाश च यत्नतः\nअन्वासन सुचिरं कालं धृतराष्ट्रं तथागतम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 5, + "text": "अथ दीर्घस्य कालस्य लब्धसंज्ञॊ महीपतिः\nविललाप चिरं कालं पुत्राधि भिर अभिप्लुतः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 6, + "text": "धिग अस्तु खलु मानुष्यं मानुष्ये च परिग्रहम\nयतॊमूलानि दुःखानि संभवन्ति मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 7, + "text": "पुत्र नाशे ऽरथनाशे च जञातिसंबन्धिनाम अपि\nपराप्यते सुमहद दुःखं विषाग्निप्रतिमं विभॊ" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 8, + "text": "येन दह्यन्ति गात्राणि येन परज्ञा विनश्यति\nयेनाभिभूतः पुरुषॊ मरणं बहु मन्यते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 9, + "text": "तद इदं वयसनं पराप्तं मया भाग्यविवर्ययात\nतच चैवाहं करिष्यामि अद्यैव दविजसत्तम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 10, + "text": "इत्य उक्त्वा तु महात्मानं पितरं बरह्मवित्तमम\nधृतराष्ट्रॊ ऽभवन मूढः शॊकं च परमं गतः\nअभूच च तूष्णीं राजासौ धयायमानॊ महीपते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 11, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा कृष्णद्वैपायनः परभुः\nपुत्रशॊकाभिसंतप्तं पुत्रं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 12, + "text": "धृतराष्ट्र महाबाहॊ यत तवां वक्ष्यामि तच छृणु\nशरुतवान असि मेधावी धर्मार्थकुशलस तथा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 13, + "text": "न ते ऽसत्य अविदितं किं चिद वेदितव्यं परंतप\nअनित्यतां हि मर्त्यानां विजानासि न संशयः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 14, + "text": "अध्रुवे जीवलॊके च सथाने वाशाश्वते सति\nजीविते मरणान्ते च कस्माच छॊचसि भारत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 15, + "text": "परत्यक्षं तव राजेन्द्र वैरस्यास्य समुद्भवः\nपुत्रं ते कारणं कृत्वा कालयॊगेन कारितः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 16, + "text": "अवश्यं भवितव्ये च कुरूणां वैशसे नृप\nकस्माच छॊचसि ताञ शूरान गतान परमिकां गतिम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 17, + "text": "जानता च महाबाहॊ विदुरेण महात्मना\nयतितं सर्वयत्नेन शमं परति जनेश्वर" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 18, + "text": "न च दैवकृतॊ मार्गः शक्यॊ भूतेन केन चित\nघटतापि चिरं कालं नियन्तुम इति मे मतिः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 19, + "text": "देवतानां हि यत कार्यं मया परत्यक्षतः शरुतम\nतत ते ऽहं संप्रवक्ष्यामि कथं सथैर्यं भवेत तव" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 20, + "text": "पुराहं तवरितॊ यातः सभाम ऐन्द्रीं जितक्लमः\nअपश्यं तत्र च तदा समवेतान दिवौकसः\nनारदप्रमुखांश चापि सर्वान देव ऋषींस तथा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 21, + "text": "तत्र चापि मया दृष्टा पृथिवी पृथिवीपते\nकार्यार्थम उपसंप्राप्ता देवतानां समीपतः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 22, + "text": "उपगम्य तदा धात्री देवान आह समागतान\nयत कार्यं मम युष्माभिर बरह्मणः सदने तदा\nपरतिज्ञातं महाभागास तच छीघ्रं संविधीयताम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 23, + "text": "तस्यास तद वचनं शरुत्वा विष्णुर लॊकनमस्कृतः\nउवाच परहसन वाक्यं पृथिवीं देव संसदि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 24, + "text": "धृतराष्ट्रस्य पुत्राणां यस तु जयेष्ठः शतस्य वै\nदुर्यॊधन इति खयातः स ते कार्यं करिष्यति\nतं च पराप्य महीपालं कृतकृत्या भविष्यसि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 25, + "text": "तस्यार्थे पृथिवीपालाः कुरुक्षेत्रे समागताः\nअन्यॊन्यं घातयिष्यन्ति दृढैः शस्त्रैः परहारिणः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 26, + "text": "ततस ते भविता देवि भारस्य युधि नाशनम\nगच्छ शीघ्रं सवकं सथानं लॊकान धारय शॊभने" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 27, + "text": "स एष ते सुतॊ राजँल लॊकसंहार कारणात\nकलेर अंशः समुत्पन्नॊ गान्धार्या जठरे नृप" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 28, + "text": "अमर्षी चपलश चापि करॊधनॊ दुष्प्रसाधनः\nदैवयॊगात समुत्पन्ना भरातरश चास्य तादृशाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 29, + "text": "शकुनिर मातुलश चैव कर्णश च परमः सखा\nसमुत्पन्ना विनाशार्थं पृथिव्यां सहिता नृपाः\nएतम अर्थं महाबाहॊ नारदॊ वेद तत्त्वतः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 30, + "text": "आत्मापराधात पुत्रास ते विनष्टाः पृथिवीपते\nमा ताञ शॊचस्व राजेन्द्र न हि शॊके ऽसति कारणम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 31, + "text": "न हि ते पाण्डवाः सवल्पम अपराध्यन्ति भारत\nपुत्रास तव दुरात्मानॊयैर इयं घातिता मही" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 32, + "text": "नारदेन च भद्रं ते पूर्वम एव न संशयः\nयुधिष्ठिरस्य समितौ राजसूये निवेदितम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 33, + "text": "पाण्डवाः कौरवाश चैव समासाद्य परस्परम\nन भविष्यन्ति कौन्तेय यत ते कृत्यं तद आचर" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 34, + "text": "नारदस्य वचः शरुत्वा तदाशॊचन्त पाण्डवाः\nएतत ते सर्वम आख्यातं देव गुह्यं सनातनम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 35, + "text": "कथं ते शॊकनाशः सयात पराणेषु च दया परभॊ\nसनेहश च पाण्डुपुत्रेषु जञात्वा दैवकृतं विधिम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 36, + "text": "एष चार्थॊ महाबाहॊ पूर्वम एव मया शरुतः\nकथितॊ धर्मराजस्य राजसूये करतूत्तमे" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 37, + "text": "यतितं धर्मपुत्रेण मया गुह्ये निवेदिते\nअविग्रहे कौरवाणां दैवं तु बलवत्तरम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 38, + "text": "अनतिक्रमणीयॊ हि विधी राजन कथं चन\nकृतान्तस्य हि भूतेन सथावरेण तरसेन च" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 39, + "text": "भवान कर्म परॊ यत्र बुद्धिश्रेष्ठश च भारत\nमुह्यते पराणिनां जञात्वा गतिं चागतिम एव च" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 40, + "text": "तवां तु शॊकेन संतप्तं मुह्यमानं मुहुर मुहुः\nजञात्वा युधिष्ठिरॊ राजा पराणान अपि परित्यजेत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 41, + "text": "कृपालुर नित्यशॊ वीरस तिर्यग्यॊनिगतेष्व अपि\nस कथ तवयि राजेन्द्र कृपां वै न करिष्यति" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 42, + "text": "मम चैव नियॊगेन विधेश चाप्य अनिवर्तनात\nपाण्डवानां च कारुण्यात पराणान धारय भारत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 43, + "text": "एवं ते वर्तमानस्य लॊके कीर्तिर भविष्यति\nधर्मश च सुमहांस तात तप्तं सयाच च तपश चिरात" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 44, + "text": "पुत्रशॊकसमुत्पन्नं हुताशं जवलितं यथा\nपरज्ञाम्भसा महाराज निर्वापय सदा सदा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 45, + "text": "एतच छरुत्वा तु वचनं वयासस्यामित तेजसः\nमुहूर्तं समनुध्याय धृतराष्ट्रॊ ऽभयभाषत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 46, + "text": "महता शॊकजालेन परणुन्नॊ ऽसमि दविजॊत्तम\nनात्मानम अवबुध्यामि मुह्यमानॊ मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 47, + "text": "इदं तु वचनं शरुत्वा तव दैवनियॊगजम\nधारयिष्याम्य अहं पराणान यतिष्ये च न शॊचितुम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 8, + "shloka": 48, + "text": "एतच छरुत्वा तु वचनं वयासः सत्यवती सुतः\nधृतराष्ट्रस्य राजेन्द्र तत्रैवान्तरधीयत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 9, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nगते भगवति वयासे धृतराष्ट्रॊ महीपतिः\nकिम अचेष्टत विप्रर्षे तन मे वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 9, + "shloka": 2, + "text": "[व]\nएतच छरुत्वा नरश्रेष्ठ चिरं धयात्वा तव अचेतनः\nसंजयं यॊजयेत्य उक्त्वा विदुरं परत्यभाषत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 9, + "shloka": 3, + "text": "कषिप्रम आनय गान्धारीं सर्वाश च भरत सत्रियः\nवधूं कुन्तीम उपादाय याश चान्यास तत्र यॊषितः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 9, + "shloka": 4, + "text": "एवम उक्त्वा स धर्मात्मा विदुरं धर्मवित्तमम\nशॊकविप्रहत जञानॊ यानम एवान्वपद्यत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 9, + "shloka": 5, + "text": "गान्धारी चैव शॊकार्ता भर्तुर वचनचॊदिता\nसह कुन्त्या यतॊ राजा सह सत्रीभिर उपाद्रवत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 9, + "shloka": 6, + "text": "ताः समासाद्य राजानं भृशं शॊकसमन्विताः\nआमन्त्र्यान्यॊन्यम ईयुः सम भृशम उच्चुक्रुशुस ततः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 9, + "shloka": 7, + "text": "ताः समाश्वासयत कषत्ता ताभ्यश चार्ततरः सवयम\nअश्रुकण्ठीः समारॊप्य ततॊ ऽसौ निर्ययौ पुरात" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 9, + "shloka": 8, + "text": "ततः परणादः संजज्ञे सर्वेषु कुरु वेश्मसु\nआ कुमारं पुरं सर्वम अभवच छॊककर्शितम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 9, + "shloka": 9, + "text": "अदृष्टपूर्वा या नार्यः पुरा देवगणैर अपि\nपृथग्जनेन दृश्यन्त तास तदा निहतेश्वराः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 9, + "shloka": 10, + "text": "परकीर्य केशान सुशुभान भूषणान्य अवमुच्य च\nएकवस्त्रधरा नार्यः परिपेतुर अनाथवत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 9, + "shloka": 11, + "text": "शवेतपर्वत रूपेभ्यॊ गृहेभ्यस तास तव अपाक्रमन\nगुहाभ्य इव शैलानां पृषत्यॊ हतयूथपाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 9, + "shloka": 12, + "text": "तान्य उदीर्णानि नारीणां तदा वृन्दान्य अनेकशः\nशॊकार्तान्य अद्रवान राजन किशॊरीणाम इवाङ्गने" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 9, + "shloka": 13, + "text": "परगृह्य बाहून करॊशन्त्यः पुत्रान भरातॄन पितॄन अपि\nदर्शयन्तीव ता ह सम युगान्ते लॊकसंक्षयम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 9, + "shloka": 14, + "text": "विलपन्त्यॊ रुदन्त्यश च धावमानास ततस ततः\nशॊकेनाभ्याहत जञानाः कर्तव्यं न परजज्ञिरे" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 9, + "shloka": 15, + "text": "वरीडां जग्मुः पुरा याः सम सखीनाम अपि यॊषितः\nता एकवस्त्रा निर्लज्जाः शवश्रूणां पुरतॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 9, + "shloka": 16, + "text": "परस्परं सुसूक्ष्मेषु शॊकेष्व आश्वासयन सम याः\nताः शॊकविह्वला राजन्न उपैक्षन्त परस्परम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 9, + "shloka": 17, + "text": "ताभिः परिवृतॊ राजा रुदतीभिः सहस्रशः\nनिर्ययौ नगराद दीनस तूर्णम आ यॊधनं परति" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 9, + "shloka": 18, + "text": "शिल्पिनॊ वणिजॊ वैश्याः सर्वकर्मॊपजीविनः\nते पार्थिवं पुरस्कृत्य निर्ययुर नगराद बहिः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 9, + "shloka": 19, + "text": "तासां विक्रॊशमानानाम आर्तानां कुरु संक्षये\nपरादुरासीन महाञ शब्दॊ वयथयन भुवनान्य उत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 9, + "shloka": 20, + "text": "युगान्तकाले संप्राप्ते भूतानां दह्यताम इव\nअभावः सयाद अयं पराप्त इति भूतानि मेनिरे" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 9, + "shloka": 21, + "text": "भृशम उद्विग्नमनसस ते पौराः कुरु संक्षये\nपराक्रॊशन्त महाराज सवनुरक्तास तदा भृशम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 10, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nकरॊशमात्रं ततॊ गत्वा ददृशुस तान महारथान\nशारद्वतं कृपं दरौणिं कृतवर्माणम एव च" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 10, + "shloka": 2, + "text": "ते तु दृष्ट्वैव राजानं परज्ञा चक्षुषम ईश्वरम\nअश्रुकण्ठा विनिःश्वस्य रुदन्तम इदम अब्रुवन" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 10, + "shloka": 3, + "text": "पुत्रस तव महाराज कृत्वा कर्म सुदुष्करम\nगतः सानुचरॊ राजञ शक्र लॊकं महीपतिः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 10, + "shloka": 4, + "text": "दुर्यॊधन बलान मुक्ता वयम एव तरयॊ रथाः\nसर्वम अन्यत परिक्षीणं सैन्यं ते भरतर्षभ" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 10, + "shloka": 5, + "text": "इत्य एवम उक्त्वा राजानं कृपः शारद्वतस तदा\nगान्धारीं पुत्रशॊकार्ताम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 10, + "shloka": 6, + "text": "अभीता युध्यमानास ते घनन्तः शत्रुगणान बहून\nवीरकर्माणि कुर्वाणाः पुत्रास ते निधनं गताः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 10, + "shloka": 7, + "text": "धरुवं संप्राप्य लॊकांस ते निर्मलाञ शस्त्रनिर्जितान\nभास्वरं देहम आस्थाय विहरन्त्य अमरा इव" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 10, + "shloka": 8, + "text": "न हि कश चिद धि शूराणां युध्यमानः पराङ्मुखः\nशस्त्रेण निधनं पराप्तॊ न च कश चित कृताञ्जलिः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 10, + "shloka": 9, + "text": "एतां तां कषत्रियस्याहुः पुराणां परमां गतिम\nशस्त्रेण निधनं संख्ये तान न शॊचितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 10, + "shloka": 10, + "text": "न चापि शत्रवस तेषाम ऋध्यन्ते राज्ञि पाण्डवाः\nशृणु यत्कृतम अस्माभिर अश्वत्थाम पुरॊगमैः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 10, + "shloka": 11, + "text": "अधर्मेण हतं शरुत्वा भीमसेनेन ते सुतम\nसुप्तं शिबिरम आविश्य पाण्डूनां कदनं कृतम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 10, + "shloka": 12, + "text": "पाञ्चाला निहताः सर्वे धृष्टद्युम्नपुरॊगमाः\nदरुपदस्यात्मजाश चैव दरौपदेयाश च पातिताः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 10, + "shloka": 13, + "text": "तथा विशसनं कृत्वा पुत्रशत्रुगणस्य ते\nपराद्रवाम रणे सथातुं न हि शक्यामहे तरयः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 10, + "shloka": 14, + "text": "ते हि शूरा महेष्वासाः कषिप्रम एष्यन्ति पाण्डवाः\nअमर्षवशम आपन्ना वैरं परतिजिहीर्षवः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 10, + "shloka": 15, + "text": "निहतान आत्मजाञ शरुत्वा परमत्तान पुरुषर्षभाः\nनिनीषन्तः पदं शूराः कषिप्रम एव यशस्विनि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 10, + "shloka": 16, + "text": "पाण्डूनां किल्बिषं कृत्वा संस्थातुं नॊत्सहामहे\nअनुजानीहि नॊ राज्ञि मा च शॊके मनः कृथाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 10, + "shloka": 17, + "text": "राजंस तवम अनुजानीहि धैर्यम आतिष्ठ चॊत्तमम\nनिष्ठान्तं पश्य चापि तवं कषत्रधर्मं च केवलम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 10, + "shloka": 18, + "text": "इत्य एवम उक्त्वा राजानं कृत्वा चाभिप्रदक्षिणम\nकृपश च कृतवर्मा च दरॊणपुत्रश च भारत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 10, + "shloka": 19, + "text": "अवेक्षमाणा राजानं धृतराष्ट्रं मनीषिणम\nगङ्गाम अनु महात्मानस तूर्णम अश्वान अचॊदयन" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 10, + "shloka": 20, + "text": "अपक्रम्य तु ते राजन सर्व एव महारथाः\nआमन्त्र्यान्यॊन्यम उद्विग्नास तरिधा ते परययुस ततः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 10, + "shloka": 21, + "text": "जगाम हास्तिनपुरं कृपः शारद्वतस तदा\nसवम एव राष्ट्रं हार्दिक्यॊ दरौणिर वयासाश्रमं ययौ" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 10, + "shloka": 22, + "text": "एवं ते परययुर वीरा वीक्षमाणाः परस्परम\nभयार्ताः पाण्डुपुत्राणाम आगः कृत्वा महात्मनाम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 10, + "shloka": 23, + "text": "समेत्य वीरा राजानं तदा तव अनुदिते रवौ\nविप्रजग्मुर महाराज यथेच्छकम अरिंदमाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nहतेषु सर्वसैन्येषु धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nशुश्रुवे पितरं वृद्धं निर्यातं गजसाह्वयात" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 2, + "text": "सॊ ऽभययात पुत्रशॊकार्तः पुत्रशॊकपरिप्लुतम\nशॊचमानॊ महाराज भरातृभिः सहितस तदा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 3, + "text": "अन्वीयमानॊ वीरेण दाशार्हेण महात्मना\nयुयुधानेन च तथा तथैव च युयुत्सुना" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 4, + "text": "तम अन्वगात सुदुःखार्ता दरौपदी शॊककर्शिता\nसह पाञ्चाल यॊषिद्भिर यास तत्रासन समागताः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 5, + "text": "स गङ्गाम अनु वृन्दानि सत्रीणां भरतसत्तम\nकुररीणाम इवार्तानां करॊशन्तीनां ददर्श ह" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 6, + "text": "ताभिः परिवृतॊ राजा रुदतीभिः सहस्रशः\nऊर्ध्वबाहुभिर आर्ताभिर बरुवतीभिः परियाप्रिये" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 7, + "text": "कव नु धर्मज्ञता राज्ञः कव नु साद्य नृशंसता\nयदावधीत पितॄन भरातॄन गुरून पुत्रान सखीन अपि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 8, + "text": "घातयित्वा कथं दरॊणं भीष्मं चापि पितामहम\nमनस ते ऽभून महाबाहॊ हत्वा चापि जयद्रथम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 9, + "text": "किं नु राज्येन ते कार्यं पितॄन भरातॄन अपश्यतः\nअभिमन्युं च दुर्धर्षं दरौपदेयांश च भारत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 10, + "text": "अतीत्य ता महाबाहुः करॊशन्तीः कुररीर इव\nववन्दे पितरं जयेष्ठं धर्मराजॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ ऽभिवाद्य पितरं धर्मेणामित्रकर्शनाः\nनयवेदयन्त नामानि पाण्डवास ते ऽपि सर्वशः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 12, + "text": "तम आत्मजान्त करणं पिता पुत्रवधार्दितः\nअप्रीयमाणः शॊकार्तः पाण्डवं परिषस्वजे" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 13, + "text": "धर्मराजं परिष्वज्य सान्त्वयित्वा च भारत\nदुष्टात्मा भीमम अन्वैच्छद दिधक्षुर इव पावकः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 14, + "text": "स कॊपपावकस तस्य शॊकवायुसमीरितः\nभीमसेन मयं दावं दिधक्षुर इव दृश्यते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 15, + "text": "तस्य संकल्पम आज्ञाय भीमं परत्यशुभं हरिः\nभीमम आक्षिप्य पाणिभ्यां परददौ भीमम आयसम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 16, + "text": "पराग एव तु महाबुद्धिर बुद्ध्वा तस्येङ्गिरं हरिः\nसंविधानं महाप्राज्ञस तत्र चक्रे जनार्दनः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 17, + "text": "तं तु गृह्यैव पाणिभ्यां भीमसेनम अयस्मयम\nबभञ्ज बलवान राजा मन्यमानॊ वृकॊदरम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 18, + "text": "नागायुत बलप्राणः स राजा भीमम आयसम\nभङ्क्त्वा विमथितॊरस्कः सुस्राव रुधिरं मुखात" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 19, + "text": "ततः पपात मेदिन्यां तथैव रुधिरॊक्षितः\nपरपुष्पिताग्र शिखरः पारिजात इव दरुमः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 20, + "text": "पर्यगृह्णत तं विद्वान सूतॊ गावल्गणिस तदा\nमैवम इत्य अब्रवीच चैनं शमयन सान्त्वयन्न इव" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 21, + "text": "स तु कॊपं समुत्सृज्य गतमन्युर महामनाः\nहाहा भीमेति चुक्रॊश भूयः शॊकसमन्वितः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 22, + "text": "तं विदित्वा गतक्रॊधं भीमसेनवधार्दितम\nवासुदेवॊ वरः पुंसाम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 23, + "text": "मा शुचॊ धृतराष्ट्र तवं नैष भीमस तवया हतः\nआयसी परतिमा हय एषा तवया राजन निपातिता" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 24, + "text": "तवां करॊधवशम आपन्नं विदित्वा भरतर्षभ\nमयापकृष्टः कौन्तेयॊ मृत्यॊर दंष्ट्रान्तरं गतः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 25, + "text": "न हि ते राजशार्दूल बले तुल्यॊ ऽसति कश चन\nकः सहेत महाबाहॊ बाह्वॊर निग्रहणं नरः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 26, + "text": "यथान्तकम अनुप्राप्य जीवन कश चिन न मुच्यते\nएवं बाह्वन्तरं पराप्य तव जीवेन न कश चन" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 27, + "text": "तस्मात पुत्रेण या सा ते परतिमा कारितायसी\nभीमस्य सेयं कौरव्य तवैवॊपहृता मया" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 28, + "text": "पुत्रशॊकाभिसंतापाद धर्माद अपहृतं मनः\nतव राजेन्द्र तेन तवं भीमसेनं जिघांससि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 29, + "text": "न च ते तत्क्षमं राजन हन्यास तवं यद वृकॊदरम\nन हि पुत्रा महाराज जीवेयुस ते कथं चन" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 11, + "shloka": 30, + "text": "तस्माद यत्कृतम अस्माभिर मन्यमानैः कषमं परति\nअनुमन्यस्व तत सर्वं मा च शॊके मनः कृथाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 12, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nतत एनम उपातिष्ठञ शौचार्थं परिचारकाः\nकृतशौचं पुनश चैनं परॊवाच मधुसूदनः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 12, + "shloka": 2, + "text": "राजन्न अधीता वेदास ते शास्त्राणि विविधानि च\nशरुतानि च पुराणानि राजधर्माश च केवलाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 12, + "shloka": 3, + "text": "एवं विद्वान महाप्राज्ञ नाकार्षीर वचनं तदा\nपाण्डवान अधिकाञ जानबले शौर्ये च कौरव" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 12, + "shloka": 4, + "text": "राजा हि यः सथिरप्रज्ञः सवयं दॊषान अवेक्षते\nदेशकालविभागं च परं शरेयः स विन्दति" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 12, + "shloka": 5, + "text": "उच्यमानं च यः शरेयॊ गृह्णीते नॊ हिताहिते\nआपदं समनुप्राप्य स शॊचत्य अनये सथितः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 12, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ ऽनयवृत्तम आत्मानं समवेक्षस्व भारत\nराजंस तवं हय अविधेयात्मा दुर्यॊधन वशे सथितः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 12, + "shloka": 7, + "text": "आत्मापराधाद आयस्तस तत किं भीमं जिघांससि\nतस्मात संयच्छ कॊपं तवं सवम अनुस्मृत्य दुष्कृतम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 12, + "shloka": 8, + "text": "यस तु तां सपर्धया कषुद्रः पाञ्चालीम आनयत सभाम\nस हतॊ भीमसेनेन वैरं परतिचिकीर्षता" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 12, + "shloka": 9, + "text": "आत्मनॊ ऽतिक्रमं पश्य पुत्रस्य च दुरात्मनः\nयद अनागसि पाण्डूनां परित्यागः परंतप" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 12, + "shloka": 10, + "text": "एवम उक्तः स कृष्णेन सर्वं सत्यं जनाधिप\nउवाच देवकीपुत्रं धृतराष्ट्रॊ महीपतिः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 12, + "shloka": 11, + "text": "एवम एतन महाबाहॊ यथा वदसि माधव\nपुत्रस्नेहस तु धर्मात्मन धैर्यान मां समचालयत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 12, + "shloka": 12, + "text": "दिष्ट्या तु पुरुषव्याघ्रॊ बलवान सत्यविक्रमः\nतवद गुप्तॊ नागमत कृष्ण भीमॊ बाह्वन्तरं मम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 12, + "shloka": 13, + "text": "इदानीं तव अहम एकाग्रॊ गतमन्युर गतज्वरः\nमध्यमं पाण्डवं वीरं सप्रष्टुम इच्छामि केशव" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 12, + "shloka": 14, + "text": "हतेषु पार्थिवेन्द्रेषु पुत्रेषु निहतेषु च\nपाण्डुपुत्रेषु मे शर्म परीतिश चाप्य अवतिष्ठते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 12, + "shloka": 15, + "text": "ततः स भीमं च धनंजयं च; माद्र्याश च पुत्रौ पुरुषप्रवीरौ\nपस्पर्श गात्रैः पररुदन सुगात्रान; आश्वास्य कल्याणम उवाच चैनान" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 13, + "shloka": 1, + "text": "[ब]\nधृतराष्ट्राभ्यनुज्ञातास ततस ते कुरुपुंगवाः\nअभ्ययुर भरातरः सर्वे गान्धारीं सह केशवाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 13, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ जञात्वा हतामित्रं धर्मराजं युधिष्ठिरम\nगान्धारी पुत्रशॊकार्ता शप्तुम ऐच्छद अनिन्दिता" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 13, + "shloka": 3, + "text": "तस्याः पापम अभिप्रायं विदित्वा पाण्डवान परति\nऋषिः सत्यवती पुत्रः पराग एव समबुध्यत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 13, + "shloka": 4, + "text": "स गङ्गायाम उपस्पृश्य पुण्यगन्धं पयः शुचि\nतं देशम उपसंपेदे परमर्षिर मनॊजवः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 13, + "shloka": 5, + "text": "दिव्येन चक्षुषा पश्यन मनसानुद्धतेन च\nसर्वप्राणभृतां भावं स तत्र समबुध्यत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 13, + "shloka": 6, + "text": "स सनुषाम अब्रवीत काले कल्य वादी महातपाः\nशापकालम अवाक्षिप्य शम कालम उदीरयन" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 13, + "shloka": 7, + "text": "न कॊपः काण्डवे कार्यॊ गान्धारि शमम आप्नुहि\nरजॊ निगृह्यताम एतच छृणु चेदं वचॊ मम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 13, + "shloka": 8, + "text": "उक्तास्य अष्टादशाहानि पुत्रेण जयम इच्छता\nशिवम आशास्स्व मे मातर युध्यमानस्य शत्रुभिः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 13, + "shloka": 9, + "text": "सा तथा याच्यमाना तवं काले काले जयैषिणा\nउक्तवत्य असि गान्धारि यतॊ धर्मस ततॊ जयः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 13, + "shloka": 10, + "text": "न चाप्य अतीतां गान्धारि वाचं ते वितथाम अहम\nसमरामि भाषमाणायास तथा परणिहिता हय असि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 13, + "shloka": 11, + "text": "सा तवं धर्मं परिस्मृत्य वाचा चॊक्त्वा मनस्विनि\nकॊपं संयच्छ गान्धारि मैवं भूः सत्यवादिनि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 13, + "shloka": 12, + "text": "[ग]\nभगवन नाभ्यसूयामि नैतान इच्छामि नश्यतः\nपुत्रशॊकेन तु बलान मनॊ विह्वलतीव मे" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 13, + "shloka": 13, + "text": "यथैव कुन्त्या कौन्तेया रक्षितव्यास तथा मया\nयथैव धृतराष्ट्रेण रक्षितव्यास तथा मया" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 13, + "shloka": 14, + "text": "दुर्यॊधनापराधेन शकुनेः सौबलस्य च\nकर्ण दुःशासनाभ्यां च वृत्तॊ ऽयं कुरु संक्षयः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 13, + "shloka": 15, + "text": "नापराध्यति बीभत्सुर न च पार्थॊ वृकॊदरः\nनकुलः सहदेवॊ वा नैव जातु युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 13, + "shloka": 16, + "text": "युध्यमाना हि कौरव्याः कृन्तमानाः परस्परम\nनिहताः सहिताश चान्यैस तत्र नास्त्य अप्रियं मम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 13, + "shloka": 17, + "text": "यत तु कर्माकरॊद भीमॊ वासुदेवस्य पश्यतः\nदुर्यॊधनं समाहूय गदायुद्धे महामनाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 13, + "shloka": 18, + "text": "शिक्षयाम्य अधिकं जञात्वा चरन्तं बहुधा रणे\nअधॊ नाभ्यां परहृतवांस तन मे कॊपम अवर्धयत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 13, + "shloka": 19, + "text": "कथं नु धर्मं धर्मज्ञैः समुद्धिष्टं महात्मभिः\nतयजेयुर आहवे शूराः पराणहेतॊः कथं चन" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 14, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nतच छरुत्वा वचनं तस्या भीमसेनॊ ऽथ भीतवत\nगान्धारीं परत्युवाचेदं वचः सानुनयं तदा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 14, + "shloka": 2, + "text": "अधर्मॊ यदि वा धर्मस तरासात तत्र मया कृतः\nआत्मानं तरातुकामेन तन मे तवं कषन्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 14, + "shloka": 3, + "text": "न हि युद्धेन पुत्रस ते धर्मेण स महाबलः\nशक्यः केन चिद उद्यन्तुम अतॊ विषमम आचरम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 14, + "shloka": 4, + "text": "सैन्यस्यैकॊ ऽवशिष्टॊ ऽयं गदायुद्धे च वीर्यवान\nमां हत्वा न हरेद राज्यम इति चैतत कृतं मया" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 14, + "shloka": 5, + "text": "राजपुत्रीं च पाञ्चालीम एकवस्त्रां रजस्वलाम\nभवत्या विदितं सर्वम उक्तवान यत सुतस तव" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 14, + "shloka": 6, + "text": "सुयॊधनम असंगृह्य न शक्या भूः स सारगा\nकेवला भॊक्तुम अस्माभिर अतश चैतत कृतं मया" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 14, + "shloka": 7, + "text": "तच चाप्य अप्रियम अस्माकं पुत्रस ते समुपाचरत\nदरौपद्या यत सभामध्ये सव्यम ऊरुम अदर्शयत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 14, + "shloka": 8, + "text": "तत्रैव वध्यः सॊ ऽसमाकं दुराचारॊ ऽमब ते सुतः\nधर्मराजाज्ञया चैव सथिताः सम समये तदा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 14, + "shloka": 9, + "text": "वैरम उद्धुक्षितं राज्ञि पुत्रेण तव तन महत\nकलेशिताश च वने नित्यं तत एतत कृतं मया" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 14, + "shloka": 10, + "text": "वैरस्यास्य गतः पारं हत्वा दुर्यॊधनं रणे\nराज्यं युधिष्ठिरः पराप्तॊ वयं च गतमन्यवः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 14, + "shloka": 11, + "text": "[गान्धारी]\nन तस्यैष वधस तात यत परशंससि मे सुतम\nकृतवांश चापि तत सर्वं यद इदं भाषसे मयि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 14, + "shloka": 12, + "text": "हताश्वे नकुले यत तद वृषसेनेन भारत\nअपिबः शॊणितं संख्ये दुःशासन शरीरजम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 14, + "shloka": 13, + "text": "सद्भिर विगर्हितं घॊरम अनार्य जनसेवितम\nकरूरं कर्माकरॊः कस्मात तद अयुक्तं वृकॊदर" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 14, + "shloka": 14, + "text": "[भीम]\nअन्यस्यापि न पातव्यं रुधिरं किं पुनः सवकम\nयथैवात्मा तथा भराता विशेषॊ नास्ति कश चन" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 14, + "shloka": 15, + "text": "रुधिरं न वयतिक्रामद दन्तौष्ठं मे ऽमब मा शुचः\nवैवस्वतस तु तद वेद हस्तौ मे रुधिरॊक्षितौ" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 14, + "shloka": 16, + "text": "हताश्वं नकुलं दृष्ट्वा वृषसेनेन संयुगे\nभरातॄणां संप्रहृष्टानां तरासः संजनितॊ मया" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 14, + "shloka": 17, + "text": "केशपक्षपरामर्शे दरौपद्या दयूतकारिते\nकरॊधाद यद अब्रुवं चाहं तच च मे हृदि वर्तते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 14, + "shloka": 18, + "text": "कषत्रधर्माच चयुतॊ राज्ञि भवेयं शास्वतीः समाः\nपरतिज्ञां ताम अनिस्तीर्य ततस तत कृतवान अहम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 14, + "shloka": 19, + "text": "न माम अर्हसि गान्धारि दॊषेण परिशङ्कितुम\nअनिगृह्य पुरा पुत्रान अस्मास्व अनपकारिषु" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 14, + "shloka": 20, + "text": "[ग]\nवृद्धस्यास्य शतं पुत्रान निघ्नंस तवम अपराजितः\nकस्मान न शेषयः कं चिद येनाल्पम अपराधितम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 14, + "shloka": 21, + "text": "संतानम आवयॊस तात वृद्धयॊर हृतराज्ययॊः\nअक्थम अन्धद्वयस्यास्य यष्टिर एका न वर्जिता" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 14, + "shloka": 22, + "text": "शेषे हय अवस्थिते तात पुत्राणाम अन्तके तवयि\nन मे दुःखं भवेद एतद यदि तवं धर्मम आचरः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 15, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nएवम उक्त्वा तु गान्धारी युधिष्ठिरम अपृच्छत\nकव स राजेति सक्रॊधा पुत्रपौत्र वधार्दिता" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 15, + "shloka": 2, + "text": "ताम अभ्यगच्छद राजेन्द्रॊ वेपमानः कृताञ्जलिः\nयुधिष्ठिर इदं चैनां मधुरं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 15, + "shloka": 3, + "text": "पुत्र हन्ता नृशंसॊ ऽहं तव देवि युधिष्ठिरः\nशापार्हः पृथिवी नाशे हेतुभूतः शपस्व माम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 15, + "shloka": 4, + "text": "न हि मे जीवितेनार्थॊ न राज्येन धनेन वा\nतादृशान सुहृदॊ हत्वा मूढस्यास्य सुहृद दरुहः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 15, + "shloka": 5, + "text": "तम एवं वादिनं भीतं संनिकर्ष गतं तदा\nनॊवाच किं चिद गान्धारी निःश्वासपरमा भृशम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 15, + "shloka": 6, + "text": "तस्यावनत देहस्य पादयॊर निपतिष्यतः\nयुधिष्ठिरस्य नृपतेर धर्मज्ञा धर्मदर्शिनी\nअङ्गुल्य अग्राणि ददृशे देवी पट्टान्तरेण सा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 15, + "shloka": 7, + "text": "ततः स कु नकी भूतॊ दर्शनीयनखॊ नृपः\nतं दृष्ट्वा चार्जुनॊ ऽगच्छद वासुदेवस्य पृष्ठतः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 15, + "shloka": 8, + "text": "एवं संचेष्टमानांस तान इतश चेतश च भारत\nगान्धारी विगतक्रॊधा सान्त्वयाम आस मातृवत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 15, + "shloka": 9, + "text": "तया ते समनुज्ञाता मातरं वीरमातरम\nअभ्यगच्छन्त सहिताः पृथां पृथुल वक्षसः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 15, + "shloka": 10, + "text": "चिरस्य दृष्ट्वा पुत्रान सा पुत्राधिभिर अभिप्लुता\nबाष्पम आहारयद देवी वस्त्रेणावृत्य वै मुखम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 15, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ बाष्पं समुत्सृज्य सह पुत्रैस तथा पृथा\nअपश्यद एताञ शस्त्रौघैर बहुधा परिविक्षतान" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 15, + "shloka": 12, + "text": "सा तान एकैकशः पुत्रान संस्पृशन्ती पुनः पुनः\nअन्वशॊचन्त दुःखार्ता दरौपदीं च हतात्मजाम\nरुदतीम अथ पाञ्चालीं ददर्श पतितां भुवि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 15, + "shloka": 13, + "text": "[दर]\nआर्ये पौत्राः कव ते सर्वे सौभद्र सहिता गताः\nन तवां ते ऽदयाभिगच्छन्ति चिरदृष्टां तपस्विनीम\nकिं नु राज्येन वै कार्यं विहीनायाः सुतैर मम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 15, + "shloka": 14, + "text": "[व]\nतां समाश्वासयाम आस पृथा पृथुल लॊचना\nउत्थाप्य याज्ञसेनीं तु रुदतीं शॊककर्शिताम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 15, + "shloka": 15, + "text": "तयैव सहिता चापि पुत्रैर अनुगता पृथा\nअभ्यगच्छत गान्धारीम आर्ताम आर्ततरा सवयम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 15, + "shloka": 16, + "text": "ताम उवाचाथ गान्धारी सह वध्वा यशस्विनीम\nमैवं पुत्रीति शॊकार्ता पश्य माम अपि दुःखिताम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 15, + "shloka": 17, + "text": "मन्ये लॊकविनाशॊ ऽयं कालपर्याय चॊदितः\nअवश्य भावी संप्राप्तः सवभावाल लॊमहर्षणः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 15, + "shloka": 18, + "text": "इदं तत समनुप्राप्तं विदुरस्य वचॊ महत\nअसिद्धानुनये कृष्णे यद उवाच महामतिः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 15, + "shloka": 19, + "text": "तस्मिन्न अपरिहार्ये ऽरथे वयतीते च विशेषतः\nमा शुचॊ न हि शॊच्यास ते संग्रामे निधनं गताः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 15, + "shloka": 20, + "text": "यथैव तवं तथैवाहं कॊ वा माश्वासयिष्यति\nममैव हय अपराधेन कुलम अग्र्यं विनाशितम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nएवम उक्त्वा तु गान्धारी कुरूणाम आविकर्तनम\nअपश्यत तत्र तिष्ठन्ती सर्वं दिव्येन चक्षुषा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 2, + "text": "पतिव्रता महाभागा समानव्रतचारिणी\nउग्रेण तपसा युक्ता सततं सत्यवादिनी" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 3, + "text": "वरदानेन कृष्णस्य महर्षेः पुण्यकर्मणः\nदिव्यज्ञानबलॊपेता विविधं पर्यदेवयत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 4, + "text": "ददर्श सा बुद्धिमती दूराद अपि यथान्तिके\nरणाजिरं नृवीराणाम अद्भुतं लॊमहर्षणम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 5, + "text": "अस्थि केशपरिस्तीर्णं शॊणितौघपरिप्लुतम\nशरीरैर बहुसाहस्रैर विनिकीर्णं समन्ततः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 6, + "text": "गजाश्वरथयॊधानाम आवृतं रुधिराविलैः\nशरीरैर बहुसाहस्रैर विनिकीर्णं समन्ततः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 7, + "text": "गजाश्वनरवीराणां निःसत्त्वैर अभिसंवृतम\nसृगालबड काकॊल कङ्ककाकनिषेवितम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 8, + "text": "रक्षसां पुरुषादानां मॊदनं कुरराकुलम\nअशिवाभिः शिवाभिश च नादितं गृध्रसेवितम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ वयासाभ्यनुज्ञातॊ धृतराष्ट्रॊ महीपतिः\nपाण्डुपुत्राश च ते सर्वे युधिष्ठिरपुरॊगमाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 10, + "text": "वासुदेवं पुरस्कृत्य हतबन्धुं च पार्थिवम\nकुरु सत्रियः समासाद्य जग्मुर आयॊधनं परति" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 11, + "text": "समासाद्य कुरुक्षेत्रं ताः सत्रियॊ निहतेश्वराः\nअपश्यन्त हतांस तत्र पुत्रान भरातॄन पितॄन पतीन" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 12, + "text": "करव्यादैर भक्ष्यमाणान वै गॊमायुबड वायसैः\nभूतैः पिशाचै रक्षॊभिर विविधैश च निशाचरैः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 13, + "text": "रुद्राक्रीड निभं दृष्ट्वा तदा विशसनं सत्रियः\nमहार्हेभ्यॊ ऽथ यानेभ्यॊ विक्रॊशन्त्यॊ निपेतिरे" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 14, + "text": "अदृष्टपूर्वं पश्यन्त्यॊ दुःखार्ता भरत सत्रियः\nशरीरेष्व अस्खलन्न अन्या नयपतंश चापरा भुवि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 15, + "text": "शरान्तानां चाप्य अनाथानां नासीत का चन चेतना\nपाञ्चाल कुर यॊषाणां कृपणं तद अभून महत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 16, + "text": "दुःखॊपहत चित्ताभिः समन्ताद अनुनादितम\nदृष्ट्वायॊधनम अत्युग्रं धर्मज्ञा सुबलात्मजा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 17, + "text": "ततः सा पुण्डरीकाक्षम आमन्त्र्य पुरुषॊत्तमम\nकुरूणां वैशसं दृष्ट्वा दुःखाद वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 18, + "text": "पश्यैताः पुण्डरीकाक्ष सनुषा मे निहतेश्वराः\nपरकीर्णकेशाः करॊशन्तीः कुररीर इव माधव" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 19, + "text": "अमूस तव अभिसमागम्य समरन्त्यॊ भरतर्षभान\nपृथग एवाभ्यधावन्त पुत्रान भरातॄन पितॄन पतीन" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 20, + "text": "वीरसूभिर महाबाहॊ हतपुत्राभिर आवृतम\nकव चिच च वीर पत्नीभिर हतवीराभिर आकुलम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 21, + "text": "शॊभितं पुरुषव्याघ्रैर भीष्म कर्णाभिमन्युभिः\nदरॊण दरुपद शल्यैश च जवलद्भिर इव पावकैः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 22, + "text": "काञ्चनैः कवचैर निष्कैर मणिभिश च महात्मनाम\nअङ्गदैर हस्तकेयूरैः सरग्भिश च समलंकृतम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 23, + "text": "वीरबाहुविसृष्टाभिः शक्तिभिः परिघैर अपि\nखड्गैश च विमलैस तीक्ष्णैः स शरैश च शरासनैः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 24, + "text": "करव्यादसंघैर मुदितैस तिष्ठद्भिः सहितैः कव चित\nकव चिद आक्रीडमानैश च शयानैर अपरैः कव चित" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 25, + "text": "एतद एवंविधं वीर संपश्यायॊधनं विभॊ\nपश्यमाना च दह्यामि शॊकेनाहं जनार्दन" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 26, + "text": "पाञ्चालानां कुरूणां च विनाशं मधुसूदन\nपञ्चानाम इव भूतानां नाहं वधम अचिन्तयम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 27, + "text": "तान सुपर्णाश च गृध्राश च निष्कर्षन्त्य असृग उक्षितान\nनिगृह्य कवचेषूग्रा भक्षयन्ति सहस्रशः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 28, + "text": "जयद्रथस्य कर्णस्य तथैव दरॊण भीष्मयॊः\nअभिमन्यॊर विनाशं च कश चिन्तयितुम अर्हति" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 29, + "text": "अवध्यकल्पान निहतान दृष्ट्वाहं मधुसूदन\nगृध्रकङ्कबड शयेनश्वसृगालादनी कृतान" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 30, + "text": "अमर्षवशम आपन्नान दुर्यॊधन वशे सथितान\nपश्येमान पुरुषव्याघ्रान संशान्तान पावकान इव" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 31, + "text": "शयनान्यूचिताः सर्वे मृदूनि विमलानि च\nविपन्नास ते ऽदय वसुधां विवृताम अधिशेरते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 32, + "text": "बन्दिभिः सततं काले सतुवद्भिर अभिनन्दिताः\nशिवानाम अशिवा घॊराः शृण्वन्ति विविधा गिरः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 33, + "text": "ये पुरा शेरते वीराः शयनेषु यशस्विनः\nचन्दनागुरुदिग्धाङ्गास ते ऽदय पांसुषु शेरते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 34, + "text": "तेषाम आभरणान्य एते गृध्रगॊमायुवायसाः\nआक्षिपन्त्य अशिवा घॊरा विनदन्तः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 35, + "text": "चापानि विशिखान पीतान निस्त्रिंशान विमला गदा\nयुद्धाभिमानिनः परीता जीवन्त इव बिभ्रति" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 36, + "text": "सुरूप वर्णा बहवः करव्यादैर अवघट्टिताः\nऋषभप्रतिरूपाक्षाः शेरते हरितस्रजः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 37, + "text": "अपरे पुनर आलिङ्ग्य गदाः परिघबाहवः\nशेरते ऽभिमुखाः शूरा दयिता इव यॊषितः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 38, + "text": "बिभ्रतः कवचान्य अन्ये विमलान्य आयुधानि च\nन धर्षयन्ति करव्यादा जीवन्तीति जनार्दन" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 39, + "text": "करव्यादैः कृष्यमाणानाम अपरेषां महात्मनाम\nशातकौम्भ्यः सरजश चित्रा विप्रकीर्णाः समन्ततः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 40, + "text": "एते गॊमायवॊ भीमा निहतानां यशस्विनाम\nकण्ठान्तर गतान हारान आक्षिपन्ति सहस्रशः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 41, + "text": "सर्वेष्व अपररात्रेषु यान अनन्दन्त बन्दिनः\nसतुतिभिश च परार्ध्याभिर उपचारैश च शिक्षिताः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 42, + "text": "तान इमाः परिदेवन्ति दुःखार्ताः परमाङ्गनाः\nकृपणं वृष्णिशार्दूल दुःखशॊकार्दिता भृशम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 43, + "text": "रक्तॊत्पलवनानीव विभान्ति रुचिराणि वै\nमुखानि परमस्त्रीणां परिशुष्काणि केशव" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 44, + "text": "रुदितॊपरता हय एता धयायन्त्यः संपरिप्लुताः\nकुरु सत्रियॊ ऽभिगच्छन्ति तेन तेनैव दुःखिताः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 45, + "text": "एतान्य आदित्यवर्णानि तपनीयनिभानि च\nरॊषरॊदन ताम्राणि वक्त्राणि कुरु यॊषिताम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 46, + "text": "आ साम परिपूर्णार्थं निशम्य परिदेवितम\nइतरेतर संक्रन्दान न विजानन्ति यॊषितः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 47, + "text": "एता दीर्घम इवॊच्छ्वस्य विक्रुश्य च विलप्य च\nविस्पन्दमाना दुःखेन वीरा जहति जीवितम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 48, + "text": "बह्व्यॊ दृष्ट्वा शरीराणि करॊशन्ति विलपन्ति च\nपाणिभिश चापरा घनन्ति शिरांसि मृदु पाणयः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 49, + "text": "शिरॊभिः पतितैर हस्तैः सर्वाङ्गैर यूथशः कृतैः\nइतरेतर संपृक्तैर आकीर्णा भाति मेदिनी" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 50, + "text": "विशिरस्कान अथॊ कायान दृष्ट्वा घॊराभिनन्दिनः\nमुह्यन्त्य अनुचिता नार्यॊ विदेहानि शिरांसि च" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 51, + "text": "शिरः कायेन संधाय परेक्षमाणा विचेतसः\nअपश्यन्त्यॊ परं तत्र नेदम अस्येति दुःखिताः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 52, + "text": "बाहूरुचरणान अन्यान विशिखॊन्मथितान पृथक\nसंदधत्यॊ ऽसुखाविष्टा मूर्छन्त्य एताः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 53, + "text": "उत्कृत्त शिरसश चान्यान विजग्धान मृगपक्षिभिः\nदृष्ट्वा काश चिन न जानन्ति भर्तॄन भरत यॊषितः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 54, + "text": "पाणिभिश चापरा घनन्ति शिरांसि मधुसूदन\nपरेक्ष्य भरातॄन पितॄन पुत्रान पतींश च निहतान परैः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 55, + "text": "बाहुभिश च स खड्गैश च शिरॊभिश च सकुण्डलैः\nअगम्यकल्पा पृथिवी मांसशॊणितकर्दमा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 56, + "text": "न दुःखेषूचिताः पूर्वं दुःखं गाहन्त्य अनिन्दिताः\nभरातृभिः पितृभिः पुत्रैर उपकीर्णां वसुंधराम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 57, + "text": "यूथानीव किशॊरीणां सुकेशीनां जनार्दन\nसनुषाणां धृतराष्ट्रस्य पश्य वृन्दान्य अनेकशः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 58, + "text": "अतॊ दुःखतरं कुं नु केशव परतिभाति मे\nयद इमाः कुर्वते सर्वा रूपम उच्चावचं सत्रियः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 16, + "shloka": 59, + "text": "नूनम आचरितं पापं मया पूर्वेषु जन्मसु\nया पश्यामि हतान पुत्रान पौत्रान भरातॄंश च केशव\nएवम आर्ता विलपती ददर्श निहतं सुतम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nततॊ दुर्यॊधनं दृष्ट्वा गान्धारी शॊककर्शिता\nसहसा नयपतद भूमौ छिन्नेव कदली वने" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 2, + "text": "सा तु लब्ध्वा पुनः संज्ञां विक्रुश्य च पुनः पुनः\nदुर्यॊधनम अभिप्रेक्ष्य शयानं रुधिरॊक्षितम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 3, + "text": "परिष्वज्य च गान्धारी कृपणं पर्यदेवयत\nहाहा पुत्रेति गान्धारी विललापाकुलेन्द्रिया" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 4, + "text": "सुगूढ जत्रु विपुलं हारनिष्कनिषेवितम\nवारिणा नेत्रजेनॊरः सिञ्चन्ती शॊकतापिता\nसमीपस्थं हृषीकेशम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 5, + "text": "उपस्थितेऽसमिन संग्रामे जञातीनां संक्षये विभॊ\nमाम अयं पराह वार्ष्णेय पराञ्जलिर नृपसत्तमः\nअस्मिञ जञातिसमुद्धर्षे जयम अम्बा बरवीतु मे" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 6, + "text": "इत्य उक्ते जानती सर्वम अहं सवं वयसनागमम\nअब्रुवं पुरुषव्याघ्र यतॊ धर्मस ततॊ जयः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 7, + "text": "यथा न युध्यमानस तवं संप्रमुह्यसि पुत्रक\nधरुवं शास्त्रजिताँल लॊकान पराप्तास्य अमरवद विभॊ" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 8, + "text": "इत्य एवम अब्रुवं पूर्वं नैनं शॊचामि वै परभॊ\nधृतराष्ट्रं तु शॊचामि कृपणं हतबान्धवम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 9, + "text": "अमर्षणं युधां शरेष्ठं कृतास्त्रं युद्धदुर्मदम\nशयानं वीरशयने पश्य माधव मे सुतम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 10, + "text": "यॊ ऽयं मूर्धावसिक्तानाम अग्रे याति परंतपः\nसॊ ऽयं पांसुषु शेते ऽदय पश्य कालस्य पर्ययम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 11, + "text": "धरुवं दुर्यॊधनॊ वीरॊ गतिं नसुलभां गतः\nतथा हय अभिमुखः शेते शयने वीरसेविते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 12, + "text": "यं पुरा पर्युपासीना रमयन्ति महीक्षितः\nमहीतलस्थं निहतं गृध्रास तं पर्युपासते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 13, + "text": "यं पुरा वयजनैर अग्र्यैर उपवीजन्ति यॊषितः\nतम अद्य पक्षव्यजनैर उपवीजन्ति पक्षिणः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 14, + "text": "एष शेते महाबाहुर बलवान सत्यविक्रमः\nसिंहेनेव दविपः संख्ये भीमसेनेन पातितः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 15, + "text": "पश्य दुर्यॊधनं कृष्ण शयानं रुधिरॊक्षितम\nनिहतं भीमसेनेन गदाम उद्यम्य भारत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 16, + "text": "अक्षौहिणीर महाबाहुर दश चैकां च केशव\nअनयद यः पुरा संख्ये सॊ ऽनयान निधनं गतः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 17, + "text": "एष दुर्यॊधनः शेते महेष्वासॊ महारथः\nशार्दूल इव सिंहेन भीमसेनेन पातितः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 18, + "text": "विदुरं हय अवमन्यैष पितरं चैव मन्दभाक\nबालॊ वृद्धावमानेन मन्दॊ मृत्युवशं गतः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 19, + "text": "निःसपत्ना मही यस्य तरयॊदश समाः सथिता\nस शेते निहतॊ भूमौ पुत्रॊ मे पृथिवीपतिः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 20, + "text": "अपश्यं कृष्ण पृथिवीं धार्तराष्ट्रानुशासनात\nपूर्णां हस्तिगवाश्वस्य वार्ष्णेय न तु तच चिरम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 21, + "text": "ताम एवाद्य महाबाहॊ पश्याम्य अन्यानुशासनात\nहीनां हस्तिगवाश्वेन किं नु जीवामि माधव" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 22, + "text": "इदं कृच्छ्रतरं पश्य पुत्रस्यापि वधान मम\nयद इमां पर्युपासन्ते हताञ शूरान रणे सत्रियः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 23, + "text": "परकीर्णकेशां सुश्रॊणीं दुर्यॊधन भुजाङ्कगाम\nरुक्मवेदी निभां पश्य कृष्ण लक्ष्मणमातरम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 24, + "text": "नूनम एषा पुरा बाला जीवमाने महाभुजे\nभुजाव आश्रित्य रमते सुभुजस्य मनस्विनी" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 25, + "text": "कथं तु शतधा नेदं हृदयं मम दीर्यते\nपश्यन्त्या निहतं पुत्रं पुत्रेण सहितं रणे" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 26, + "text": "पुत्रं रुधिरसंसिक्तम उपजिघ्रत्य अनिन्दिता\nदुर्यॊधनं तु वामॊरुः पाणिना परिमार्जति" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 27, + "text": "किं नु शॊचति भर्तारं पुत्रं चैषा मनस्विनी\nतथा हय अवस्थिता भाति पुत्रं चाप्य अभिवीक्ष्य सा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 28, + "text": "सवशिरः पञ्चशाखाभ्याम अभिहत्यायतेक्षणा\nपतत्य उरसि वीरस्य कुरुराजस्य माधव" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 29, + "text": "पुण्डरीकनिभा भाति पुण्डरीकान्तर परभा\nमुखं विमृज्य पुत्रस्य भर्तुश चैव तपस्विनी" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 17, + "shloka": 30, + "text": "यदि चाप्य आगमाः सन्ति यदि वा शरुतयस तथा\nधरुवं लॊकान अवाप्तॊ ऽयं नृपॊ बाहुबलार्जितान" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 18, + "shloka": 1, + "text": "[गान्धारी]\nपश्य माधव पुत्रान मे शतसंख्याञ जितक्लमान\nगदया भीमसेनेन भूयिष्ठं निहतान रणे" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 18, + "shloka": 2, + "text": "इदं दुःखतरं मे ऽदय यद इमा मुक्तमूर्धजाः\nहतपुत्रा रणे बालाः परिधावन्ति मे सनुषाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 18, + "shloka": 3, + "text": "परासादतलचारिण्यश चरणैर भूषणान्वितैः\nआपन्ना यत सपृशन्तीमा रुधिरार्द्रां वसुंधराम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 18, + "shloka": 4, + "text": "गृध्रान उत्सारयन्त्यश च गॊमायून वायसांस तथा\nशॊकेनार्ता विघूर्णन्त्यॊ मत्ता इव चरन्त्य उत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 18, + "shloka": 5, + "text": "एषान्या तव अनवद्याङ्गी करसंमितमध्यमा\nघॊरं तद वैशसं दृष्ट्वा निपतत्य अतिदुःखिता" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 18, + "shloka": 6, + "text": "दृष्ट्वा मे पार्थिवसुताम एतां लक्ष्मणमातरम\nराजपुत्रीं महाबाहॊ मनॊ न वयुपशाम्यति" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 18, + "shloka": 7, + "text": "भरातॄंश चान्याः पतींश चान्याः पुत्रांश च निहतान भुवि\nदृष्ट्वा परिपतन्त्य एताः परगृह्य सुभुजा भुजान" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 18, + "shloka": 8, + "text": "मध्यमानां तु नारीणां वृद्धानां चापराजित\nआक्रन्दं हतबन्धूनां दारुणे वैशसे शृणु" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 18, + "shloka": 9, + "text": "रथनीडानि देहांश च हतानां गजवाजिनाम\nआश्रिताः शरममॊहार्ताः सथिताः पश्य महाबल" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 18, + "shloka": 10, + "text": "अन्या चापहृतं कायाच चारुकुण्डलम उन्नसम\nसवस्य बन्धॊः शिरः कृष्ण गृहीत्वा पश्य तिष्ठति" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 18, + "shloka": 11, + "text": "पूर्वजातिकृतं पापं मन्ये नाप्लम इवानघ\nएताभिर अनवद्याभिर मया चैवाल्पमेधया" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 18, + "shloka": 12, + "text": "तद इदं धर्मराजेन यातितं नॊ जनार्दन\nन हि नाशॊ ऽसति वार्ष्णेय कर्मणॊः शुभपापयॊः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 18, + "shloka": 13, + "text": "परत्यग्र वयसः पश्य दर्शनीयकुचॊदराः\nकुलेषु जाता हरीमत्यः कृष्णपक्षाक्षि मूर्धजाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 18, + "shloka": 14, + "text": "हंसगद्गद भाषिण्यॊ दुःखशॊकप्रमॊहिताः\nसारस्य इव वाशन्त्यः पतिताः पश्य माधव" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 18, + "shloka": 15, + "text": "फुल्लपद्मप्रकाशानि पुण्डरीकाक्ष यॊषिताम\nअनवद्यानि वत्राणि तपत्य असुखरश्मिवान" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 18, + "shloka": 16, + "text": "ईर्षूणां मम पुत्राणां वासुदेवावरॊधनम\nमत्तमातङ्गदर्पाणां पश्यन्त्य अद्य पृथग्जनाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 18, + "shloka": 17, + "text": "शतचन्द्राणि चर्माणि धवजांश चादित्यसंनिभान\nरौक्माणि चैव वर्माणि निष्कान अपि च काञ्चनान" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 18, + "shloka": 18, + "text": "शीर्ष तराणानि चैतानि पुत्राणां मे महीतले\nपश्य दीप्तानि गॊविन्द पावकान सुहुतान इव" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 18, + "shloka": 19, + "text": "एष दुःशासनः शेते शूरेणामित्र घातिना\nपीतशॊणितसर्वाङ्गॊ भीमसेनेन पातितः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 18, + "shloka": 20, + "text": "गदया वीर घातिन्या पश्य माधव मे सुतम\nदयूतक्लेशान अनुस्मृत्य दरौपद्या चॊदितेन च" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 18, + "shloka": 21, + "text": "उक्ता हय अनेन पाञ्चाली सभायां दयूतनिर्जिता\nपरियं चिकीर्षता भरातुः कर्णस्य च जनार्दन" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 18, + "shloka": 22, + "text": "सहैव सहदेवेन नकुलेनार्जुनेन च\nदासभार्यासि पाञ्चालि कषिप्रं परविश नॊ गृहान" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 18, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ ऽहम अब्रुवं कृष्ण तदा दुर्यॊधनं नृपम\nमृत्युपाशपरिक्षिप्तं शकुनिं पुत्र वर्जय" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 18, + "shloka": 24, + "text": "निबॊधैनं सुदुर्बुद्धिं मातुलं कलहप्रियम\nकषिप्रम एनं परित्यज्य पुत्र शाम्यस्व पाण्डवैः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 18, + "shloka": 25, + "text": "न बुध्यसे तवं दुर्बुद्धे भीमसेनम अमर्षणम\nवाङ्नाराचैस तुदंस तीक्ष्णैर उल्काभिर इव कुञ्जरम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 18, + "shloka": 26, + "text": "तान एष रभसः करूरॊ वाक्शल्यान अवधारयन\nउत्ससर्ज विषं तेषु सर्पॊ गॊवृषभेष्व इव" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 18, + "shloka": 27, + "text": "एष दुःशासनः शेते विक्षिप्य विपुलौ भुजौ\nनिहतॊ भीमसेनेन सिंहेनेव महर्षभः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 18, + "shloka": 28, + "text": "अत्यर्थम अकरॊद रौद्रं भीमसेनॊ ऽतयमर्षणः\nदुःशासनस्य यत करुद्धॊ ऽपिबच छॊणितम आहवे" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 19, + "shloka": 1, + "text": "[ग]\nएष माधव पुत्रॊ मे विकर्णः पराज्ञसंमतः\nभूमौ विनिहतः शेते भीमेन शतधा कृतः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 19, + "shloka": 2, + "text": "गजमध्य गतः शेते विकर्णॊ मधुसूदन\nनीलमेघपरिक्षिप्तः शरदीव दिवाकरः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 19, + "shloka": 3, + "text": "अस्य चापग्रहेणैष पाणिः कृतकिणॊ महान\nकथं चिच छिद्यते गृध्रैर अत्तु कामैस तलत्रवान" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 19, + "shloka": 4, + "text": "अस्य भार्यामिष परेप्सून गृध्रान एतांस तपस्विनी\nवारयत्य अनिशं बाला न च शक्नॊति माधव" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 19, + "shloka": 5, + "text": "युवा वृन्दारकः शूरॊ विकर्णः पुरुषर्षभ\nसुखॊचितः सुखार्हश च शेते पांसुषु माधव" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 19, + "shloka": 6, + "text": "कर्णिनालीकनाराचैर भिन्नमर्माणम आहवे\nअद्यापि न जहात्य एनं लक्ष्णीर भरतसत्तमम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 19, + "shloka": 7, + "text": "एष संग्रामशूरेण परतिज्ञां पालयिष्यता\nदुर्मुखॊ ऽभिमुखः शेते हतॊ ऽरिगणहा रणे" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 19, + "shloka": 8, + "text": "तस्यैतद वदनं कृष्ण शवापदैर अर्धभक्षितम\nविभात्य अभ्यधिकं तात सप्तम्याम इव चन्द्रमाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 19, + "shloka": 9, + "text": "शूरस्य हि रणे कृष्ण यस्याननम अथेदृशम\nस कथं निहतॊ ऽमित्रैः पांसून गरसति मे सुतः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 19, + "shloka": 10, + "text": "यस्याहवं मुखे सौम्या सथाता नैवॊपपद्यते\nस कथं कुर्मुखॊ ऽमित्रैर हतॊ विबुधलॊकजित" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 19, + "shloka": 11, + "text": "चित्रसेनं हतं भूमौ शयानं मधुसूदन\nधार्तराष्ट्रम इमं पश्य परतिमानं दनुष्मताम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 19, + "shloka": 12, + "text": "तं चित्रमाल्याभरणं युवत्यः शॊककर्शिताः\nकरव्यादसंघैः सहिता रुदन्त्यः पर्युपासते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 19, + "shloka": 13, + "text": "सत्रीणां रुदितनिर्घॊषः शवापदानां च गर्जितम\nचित्ररूपम इदं कृष्ण विचित्रं परतिभाति मे" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 19, + "shloka": 14, + "text": "युवा वृन्दारकॊ नित्यं परवर सत्री निषेवितः\nविविंशतिर असौ शेते धवस्तः पांसुषु माधव" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 19, + "shloka": 15, + "text": "शरसंकृत्त वर्णाणं वीरं विशसने हतम\nपरिवार्यासते गृध्राः परिविंशा विविंशतिम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 19, + "shloka": 16, + "text": "परविश्य समरे वीरः पाण्डवानाम अनीकिनाम\nआविश्य शयने शेते पुनः सत्पुरुषॊचितम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 19, + "shloka": 17, + "text": "समितॊपपन्नं सुनसं सुभ्रु ताराधिपॊपमम\nअतीव शुभ्रं वदनं पश्य कृष्ण विविंशतेः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 19, + "shloka": 18, + "text": "यं सम तं पर्युपासन्ते वसुं वासव यॊषितः\nकरीडन्तम इव गन्धर्वं देवकन्याः सहस्रशः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 19, + "shloka": 19, + "text": "हन्तारं वीरसेनानां शूरं समितिशॊभनम\nनिबर्हणम अमित्राणां दुःसहं विषहेत कः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 19, + "shloka": 20, + "text": "दुःसहस्यैतद आभाति शरीरं संवृतं शरैः\nगिरिर आत्मरुहैः फुल्लैः कर्णिकारैर इवावृतः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 19, + "shloka": 21, + "text": "शातकौम्भ्या सरजा भाति कवचेन च भास्वता\nअग्निनेव गिरिः शवेतॊ गतासुर अपि दुःसहः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 1, + "text": "[ग]\nअध्यर्धगुणम आहुर यं बले शौर्ये च माधव\nपित्रा तवया च दाशार्ह दृप्तं सिंहम इवॊत्कटम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 2, + "text": "यॊ बिभेद चमूम एकॊ मम पुत्रस्य दुर्भिदाम\nस भूत्वा मृत्युर अन्येषां सवयं मृत्युवशं गतः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 3, + "text": "तस्यॊपलक्षये कृष्ण कार्ष्णेर अमिततेजसः\nअभिमन्यॊर हतस्यापि परभा नैवॊपशाम्यति" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 4, + "text": "एषा विराट दुहिता सनुषा गाण्डीवधन्वनः\nआर्ता बाला पतिं वीरं शॊच्या शॊचत्य अनिन्दिता" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 5, + "text": "तम एषा हि समासाद्य भार्या भर्तारम अन्तिके\nविराट दुहिता कृष्ण पाणिना परिमार्जति" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 6, + "text": "तस्य वक्त्रम उपाघ्राय सौभद्रस्य यशस्विनी\nविबुद्धकमलाकारं कम्बुवृत्तशिरॊ धरम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 7, + "text": "काम्यरूपवती चैषा परिष्वजति भामिनी\nलज्ज माना पुरैवैनं माध्वीक मदमूर्छिता" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 8, + "text": "तस्य कषतजसंदिग्धं जातरूपपरिष्कृतम\nविमुच्य कवचं कृष्ण शरीरम अभिवीक्षते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 9, + "text": "अवेक्षमाणा तं बाला कृष्ण तवाम अभिभाषते\nअयं ते पुण्डरीकाक्ष सदृशाक्षॊ निपातितः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 10, + "text": "बले वीर्ये च सदृशस तेजसा चैव ते ऽनघ\nरूपेण च तवात्यर्थं शेते भुवि निपातितः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 11, + "text": "अत्यन्तसुकुमारस्य राङ्क वाजिन शायिनः\nकच चिद अद्य शरीरं ते भूमौ न परितप्यते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 12, + "text": "मातङ्गभुज वर्ष्माणौ जयाक्पेप कठिन तवचौ\nकाञ्चनाङ्गदिनौ शेषे निक्षिप्य विपुलौ भुजौ" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 13, + "text": "वयायम्य बहुधा नूनं सुखसुप्तः शरमाद इव\nएवं विलपतीम आर्तां न हि माम अभिभाषसे" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 14, + "text": "आर्याम आर्य सुभद्रां तवम इमांश च तरिदशॊपमान\nपितॄन मां चैव दुःखार्तां विहाय कव गमिष्यसि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 15, + "text": "तस्य शॊणितसंदिग्धान केशान उन्नाम्य पाणिना\nउत्सङ्गे वक्त्रम आधाय जीवन्तम इव पृच्छति\nसवस्रीयं वासुदेवस्य पुत्रं गाण्डीवधन्वनः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 16, + "text": "कथं तवां रणमध्यस्थं जघ्नुर एते महारथाः\nधिग अस्तु करूर कर्तॄंस तान कृप कर्णजयद्रथान" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 17, + "text": "दरॊण दरौणायनी चॊभौ यैर असि वयसनी कृतः\nरथर्षभाणां सर्वेषां कथम आसीत तदा मनः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 18, + "text": "बालं तवां परिवार्यैकं मम दुःखाय जघ्नुषाम\nकथं नु पाण्डवानां च पाञ्चालानां च पश्यताम\nतवं वीर निधनं पराप्तॊ नाथवान सन्ननाथवत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 19, + "text": "दृष्ट्वा बहुभिर आक्रन्दे निहतं तवाम अनाथवत\nवीरः पुरुषशार्दूलः कथं जीवति पाण्डवः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 20, + "text": "न राज्यलाभॊ विपुलः शत्रूणां वा पराभवः\nपरीतं दास्यति पार्थानां तवाम ऋते पुष्करेक्षण" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 21, + "text": "तव शस्त्रजिताँल लॊकान धर्मेण च दमेन च\nकषिप्रम अन्वागमिष्यामि तत्र मां परतिपालय" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 22, + "text": "दुर्मरं पुनर अप्राप्ते काले भवति केन चित\nयद अहं तवां रणे दृष्ट्वा हतं जीवामि दुर्भगा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 23, + "text": "काम इदानीं नरव्याघ्र शलक्ष्णया समितया गिरा\nपितृलॊके समेत्यान्यां माम इवामन्त्रयिष्यसि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 24, + "text": "नूनम अप्सरसां सवर्गे मनांसि परमथिष्यसि\nपरमेण च रूपेण गिरा च समितपूर्वया" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 25, + "text": "पराप्य पुण्यकृताँल लॊकान अप्सरॊभिः समेयिवान\nसौभद्र विहरन काले समरेथाः सुकृतानि मे" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 26, + "text": "एतावान इह संवासॊ विहितस ते मया सह\nषण मासान सप्तमे मासि तवं वीर निधनं गतः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 27, + "text": "इत्य उक्तवचनाम एताम अपकर्षन्ति दुःखिताम\nउत्तरां मॊघसंकल्पां मत्स्यराजकुलस्त्रियः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 28, + "text": "उत्तराम अपकृष्यैनाम आर्ताम आर्ततराः सवयम\nविराटं निहतं दृष्ट्वा करॊशन्ति विलपन्ति च" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 29, + "text": "दरॊणास्त्र शरसंकृत्तं शयानं रुधिरॊक्षितम\nविराटं वितुदन्त्य एते गृध्रगॊमायुवायसाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 30, + "text": "वितुद्यमानं विहगैर विराटम असितेक्षणाः\nन शक्नुवन्ति विवशा निवर्तयितुम आतुराः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 31, + "text": "आसाम आतपतप्तानाम आयसेन च यॊषिताम\nशरमेण च विवर्णानां रूपाणां विगतं वपुः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 20, + "shloka": 32, + "text": "उत्तरं चाभिमन्युं च काम्बॊजं च सुदक्षिणम\nशिशून एतान हतान पश्य लक्ष्मणं च सुदर्शनम\nआयॊधन शिरॊमध्ये शयानं पश्य माधव" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 21, + "shloka": 1, + "text": "[गान्धारी]\nएष वैकर्तनः शेते महेष्वासॊ महारथः\nजवलितानलवत संख्ये संशान्तः पार्थ तेजसा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 21, + "shloka": 2, + "text": "पश्य वैकर्तनं कर्णं निहत्यातिरथान बहून\nशॊणितौघपरीताङ्गं शयानं पतितं भुवि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 21, + "shloka": 3, + "text": "अमर्षी दीर्घरॊषश च महेष्वासॊ महारथः\nरणे विनिहतः शेते शूरॊ गाण्डीवधन्वना" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 21, + "shloka": 4, + "text": "यं सम पाण्डव संत्रासान मम पुत्रा महारथाः\nपरायुध्यन्त पुरस्कृत्य मातङ्गा इव यूथपम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 21, + "shloka": 5, + "text": "शार्दूलम इव सिंहेन समरे सव्यसाचिना\nमातङ्गम इव मत्तेन मातङ्गेन निपातितम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 21, + "shloka": 6, + "text": "समेताः पुरुषव्याघ्र निहतं शूरम आहवे\nपरकीर्णमूर्धजाः पत्न्यॊ रुदत्यः पर्युपासते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 21, + "shloka": 7, + "text": "उद्विग्नः सततं यस्माद धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nतरयॊदश समा निद्रां चिन्तयन्न नाध्यगच्छत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 21, + "shloka": 8, + "text": "अनाधृष्यः परैर युद्धे शत्रुभिर मघवान इव\nयुगान्ताग्निर इवार्चिष्मान हिमवान इव च सथिरः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 21, + "shloka": 9, + "text": "स भूत्वा शरणं वीरॊ धार्तराष्ट्रस्य माधव\nभूमौ विनिहतः शेते वातरुग्ण इव दरुमः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 21, + "shloka": 10, + "text": "पश्य कर्णस्य पत्नीं तवं वृषसेनस्य मातरम\nलालप्यमानाः करुणं रुदतीं पतितां भुवि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 21, + "shloka": 11, + "text": "आचार्य शापॊ ऽनुगतॊ धरुवं तवां; यद अग्रसच चक्रम इयं धरा ते\nततः शरेणापहृतं शिरस ते; धनंजयेनाहवे शत्रुमध्ये" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 21, + "shloka": 12, + "text": "अहॊ धिग एषा पतिता विसंज्ञा; समीक्ष्य जाम्बूनदबद्धनिष्कम\nकर्णं महाबाहुम अदीनसत्त्वं; सुषेण माता रुदती भृशार्ता" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 21, + "shloka": 13, + "text": "अल्पावशेषॊ हि कृतॊ महात्मा; शरीरभक्षैः परिभक्षयद्भिः\nदरष्टुं न संप्रीति करः शशीव; कृष्णश्य पक्षस्य चतुर्दशाहे" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 21, + "shloka": 14, + "text": "सावर्तमाना पतिता पृथिव्याम; उत्थाय दीना पुनर एव चैषा\nकर्णस्य वक्त्रं परिजिघ्रमाणा; रॊरूयते पुत्रवधाभितप्ता" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 22, + "shloka": 1, + "text": "[ग]\nआवन्त्यं भीमसेनेन भक्षयन्ति निपातितम\nगृध्रगॊमायवः शूरं बहु बन्धुम अबन्धुवत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 22, + "shloka": 2, + "text": "तं पश्य कदनं कृत्वा शत्रूणां मधुसूदन\nशयानं वीरशयने रुधिरेण समुक्षितम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 22, + "shloka": 3, + "text": "तं सृगालाश च कङ्काश च करव्यादाश च पृथग्विधाः\nतेन तेन विकर्षन्ति पश्य कालस्य पर्ययम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 22, + "shloka": 4, + "text": "शयानं वीरशयने वीरम आक्रन्द सारिणम\nआवन्त्यम अभितॊ नार्यॊ रुदत्यः पर्युपासते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 22, + "shloka": 5, + "text": "परातिपीयं महेष्वासं हतं भल्लेन बाह्लिकम\nपरसुप्तम इव शार्दूलं पश्य कृष्ण मनस्विनम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 22, + "shloka": 6, + "text": "अतीव मुखवर्णॊ ऽसय निहतस्यापि शॊभते\nसॊमस्येवाभिपूर्णस्य पौर्णमास्यां समुद्यतः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 22, + "shloka": 7, + "text": "पुत्रशॊकाभितप्तेन परतिज्ञां परिरक्षता\nपाकशासनिना संख्ये वार्द्ध कषत्रिर निपातितः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 22, + "shloka": 8, + "text": "एकादश चमूर जित्वा रक्ष्यमाणं महात्मना\nसत्यं चिकीर्षता पश्य हतम एनं जयद्रथम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 22, + "shloka": 9, + "text": "सिन्धुसौवीरभर्तारं दर्पपूर्णं मनस्विनम\nभक्षयन्ति शिवा गृध्रा जनार्दन जयद्रथम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 22, + "shloka": 10, + "text": "संरक्ष्यमाणं भार्याभिर अनुरक्ताभिर अच्युत\nभषन्तॊ वयपकर्षन्ति गहनं निम्नम अन्तिकात" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 22, + "shloka": 11, + "text": "तम एताः पर्युपासन्ते रक्षमाणा महाभुजम\nसिन्धुसौवीरगान्धारकाम्बॊजयवनस्त्रियः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 22, + "shloka": 12, + "text": "यदा कृष्णाम उपादाय पराद्रवत केकयैः सह\nतदैव वध्यः पाण्डूनां जनार्दन जयद्रथ" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 22, + "shloka": 13, + "text": "दुःशलां मानयद्भिस तु यदा मुक्तॊ जयद्रथः\nकथम अद्य न तां कृष्ण मानयन्ति सम ते पुनः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 22, + "shloka": 14, + "text": "सैषा मम सुता बाला विलपन्ती सुदुःखिता\nपरमापयति चात्मानम आक्रॊशति च पाण्डवान" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 22, + "shloka": 15, + "text": "किं नु दुःखतरं कृष्ण परं मम भविष्यति\nयत सुता विधवा बाला सनुषाश च निहतेश्वराः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 22, + "shloka": 16, + "text": "अहॊ धिग दुःशलां पश्य वीतशॊकभयाम इव\nशिरॊ भर्तुर अनासाद्य धावमानाम इतस ततः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 22, + "shloka": 17, + "text": "वारयाम आस यः सर्वान पाण्डवान पुत्रगृद्धिनः\nस हत्वा विपुलाः सेनाः सवयं मृत्युवशं गतः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 22, + "shloka": 18, + "text": "तं मत्तम इव मातङ्गं वीरं परमदुर्जयम\nपरिवार्य रुदन्त्य एताः सत्रियश चन्द्रॊपमाननाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 1, + "text": "[ग]\nएष शल्यॊ हतः शेते साक्षान नकुल मातुलः\nधर्मज्ञेन सता तात धर्मराजेन संयुगे" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 2, + "text": "यस तवया सपर्धते नित्यं सर्वत्र पुरुषर्षभ\nस एष निहतः शेते मद्रराजॊ महारथः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 3, + "text": "येन संगृह्णता तात रथम आधिरथेर युधि\nजवार्थं पाण्डुपुत्राणां तथा तेजॊवधः कृतः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 4, + "text": "अहॊ धिक पश्य शल्यस्य पूर्णचन्द्र सुदर्शनम\nमुखं पद्मपलाशाक्षं वडैर आदष्टम अव्रणम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 5, + "text": "एषा चामीकराभस्य तप्तकाञ्चनस परभा\nआस्याद विनिःसृता जिह्वा भक्ष्यते कृष्णपक्षिभिः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 6, + "text": "युधिष्ठिरेण निहतं शल्यं समितिशॊभनम\nरुदन्त्यः पर्युपासन्ते मद्रराजकुलस्त्रियः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 7, + "text": "एताः सुसूक्ष्म वसना मद्रराजं नरर्षभम\nकरॊशन्त्य अभिसमासाद्य कषत्रियाः कषत्रियर्षभम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 8, + "text": "शल्यं निपतितं नार्यः परिवार्याभितः सथिताः\nवाशिता गृष्टयः पङ्के परिमग्नम इवर्षभम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 9, + "text": "शल्यं शरणदं शूरं पश्यैनं रथसत्तमम\nशयानं वीरशयने शरैर विशकलीकृतम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 10, + "text": "एष शैलालयॊ राजा भगदत्तः परतापवान\nगजाङ्कुश धरः शरेष्ठः शेते भुवि निपातितः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 11, + "text": "यस्य रुक्ममयी माला शिरस्य एषा विराजते\nशवापदैर भक्ष्यमाणस्य शॊभयन्तीव मूर्धजान" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 12, + "text": "एतेन किल पार्थस्य युद्धम आसीत सुदारुणम\nलॊमहर्षणम अत्युग्रं शक्रस्य बलिना यथा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 13, + "text": "यॊधयित्वा महाबाहुर एष पार्थं धनंजयम\nसंशयं गमयित्वा च कुन्तीपुत्रेण पातितः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 14, + "text": "यस्य नास्ति समॊ लॊके शौर्ये वीर्ये च कश चन\nस एष निहतः शेते भीष्मॊ भीष्मकृद आहवे" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 15, + "text": "पश्य शांतनवं कृष्ण शयानं सूर्यवर्चसम\nयुगान्त इव कालेन पातितं सूर्यम अम्बरात" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 16, + "text": "एष तप्त्वा रणे शत्रूञ शस्त्रतापेन वीर्यवान\nनरसूर्यॊ ऽसतम अभ्येति सूर्यॊ ऽसतम इव केशव" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 17, + "text": "शरतल्पगतं वीरं धर्मे देवापिना समम\nशयानं वीरशयने पश्य शूर निषेविते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 18, + "text": "कर्णिनालीकनाराचैर आस्तीर्य शयनॊत्तमम\nआविश्य शेते भगवान सकन्दः शरवणं यथा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 19, + "text": "अतूल पूर्णं गाङ्गेयस तरिभिर बाणैः समन्वितम\nउपधायॊपधानाग्र्यं दत्तं गाण्डीवधन्वना" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 20, + "text": "पालयानः पितुः शास्त्रम ऊर्ध्वरेता महायशाः\nएष शांतनवः शेते माधवाप्रतिमॊ युधि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 21, + "text": "धर्मात्मा तात धर्मज्ञः पारम्पर्येण निर्णये\nअमर्त्य इव मर्त्यः सन्न एष पराणान अधारयत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 22, + "text": "नास्ति युद्धे कृती कश चिन न विद्वान न पराक्रमी\nयत्र शांतनवॊ भीष्मः शेते ऽदय निहतः परैः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 23, + "text": "सवयम एतेन शूरेण पृच्छ्यमानेन पाण्डवैः\nधर्मज्ञेनाहवे मृत्युर आख्यातः सत्यवादिना" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 24, + "text": "परनष्टः कुरुवंशश च पुनर येन समुद्धृतः\nस गतः कुरुभिः सार्धं महाबुद्धिः पराभवम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 25, + "text": "धर्मेषु कुरवः कं नु परिप्रक्ष्यन्ति माधव\nगते देवव्रते सवर्गं देवकल्पे नरर्षभे" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 26, + "text": "अर्जुनस्य विनेतारम आचार्यं सात्यकेस तथा\nतं पश्य पतितं दरॊणं कुरूणां गुरु सत्तमम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 27, + "text": "अस्त्रं चतुर्विधं वेद यथैव तरिदशेश्वरः\nभार्गवॊ वा महावीर्यस तथा दरॊणॊ ऽपि माधव" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 28, + "text": "यस्य परसादाद बीभत्सुः पाण्डवः कर्म दुष्करम\nचकार स हतः शेते नैनम अस्त्राण्य अपालयन" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 29, + "text": "यं पुरॊधाय कुरव आह्वयन्ति सम पाण्डवान\nसॊ ऽयं शस्त्रभृतां शरेष्ठॊ दरॊणः शस्त्रैः पृथक कृतः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 30, + "text": "यस्य निर्दहतः सेनां गतिर अग्नेर इवाभवत\nस भूमौ निहतः शेते शान्तार्चिर इव पावकः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 31, + "text": "धनुर मुष्टिर अशीर्णश च हस्तावापश च माधव\nदरॊणस्य निहतस्यापि दृश्यते जीवतॊ यथा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 32, + "text": "वेदा यस्माच च चत्वारः सर्वास्त्राणि च केशव\nअनपेतानि वै शूराद यथैवादौ परजापतेः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 33, + "text": "बन्दनार्हाव इमौ तस्य बन्दिभिर वन्दितौ शुभौ\nगॊमायवॊ विकर्षन्ति पादौ शिष्यशतार्चितौ" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 34, + "text": "दरॊणं दरुपदपुत्रेण निहतं मधुसूदन\nकृपी कृपणम अन्वास्ते दुःखॊपहत चेतना" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 35, + "text": "तां पश्य रुदतीम आर्तां मुखकेशीम अधॊमुखीम\nहतं पतिम उपासन्तीं दरॊणं शस्त्रभृतां वरम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 36, + "text": "बाणैर भिन्नतनु तराणं धृष्टद्युम्नेन केशव\nउपास्ते वै मृधे दरॊणं जटिला बरह्मचारिणी" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 37, + "text": "परेतकृत्ये च यतते कृपी कृपणम आतुरा\nहतस्य समरे भर्तुः सुकुमारी यशस्विनी" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 38, + "text": "अग्नीन आहृत्य विधिवच चितां परज्वाल्य सर्वशः\nदरॊणम आधाय गायन्ति तरीणि सामानि सामगाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 39, + "text": "किरन्ति च चिताम एते जटिला बरह्मचारिणः\nधनुर्भिः शक्तिभिश चैव रथनीदैश च माधव" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 40, + "text": "शस्त्रैश च विविधैर अन्यैर धक्ष्यन्ते भूरि तेजसम\nत एते दरॊणम आधाय शंसन्ति च रुदन्ति च" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 41, + "text": "सामभिस तरिभिर अन्तःस्थैर अनुशंसन्ति चापरे\nअग्नाव अग्निम इवाधाय दरॊणं हुत्वा हुताशने" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 23, + "shloka": 42, + "text": "गच्छन्त्य अभिमुखा गङ्गां दरॊणशिष्या दविजातयः\nअपसव्यां चितिं कृत्वा पुरस्कृत्य कृपीं तदा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 24, + "shloka": 1, + "text": "[ग]\nसॊमदत्तसुतं पश्य युयुधानेन पातितम\nवितुद्यमानं विहगैर बहुभिर माधवान्तिके" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 24, + "shloka": 2, + "text": "पुत्रशॊकाभिसंतप्तः सॊमदत्तॊ जनार्दन\nयुयुधानं महेष्वासं गर्हयन्न इव दृश्यते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 24, + "shloka": 3, + "text": "असौ तु भूरिश्रवसॊ माता शॊकपरिप्लुता\nआश्वासयति भर्तारं सॊमदत्तम अनिन्दिता" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 24, + "shloka": 4, + "text": "दिष्ट्या नेदं महाराज दारुणं भरतक्षयम\nकुरु संक्रन्दनं घॊरं युगान्तम अनुपश्यसि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 24, + "shloka": 5, + "text": "दिष्ट्या यूपध्वजं वीरं पुत्रं भूरिसहस्रदम\nअनेकक्रतुयज्वानां निहतं नाद्य पश्यसि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 24, + "shloka": 6, + "text": "दिष्ट्या सनुषाणाम आक्रन्दे घॊरं विलपितं बहु\nन शृणॊषि महाराज सारसीनाम इवार्णवे" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 24, + "shloka": 7, + "text": "एकवस्त्रानुसंवीताः परकीर्णासित मूर्धजाः\nसनुषास ते परिधावन्ति हतापत्या हतेश्वराः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 24, + "shloka": 8, + "text": "शवापदैर भक्ष्यमाणं तवम अहॊ दिष्ट्या न पश्यसि\nछिन्नबाहुं नरव्याघ्रम अर्जुनेन निपातितम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 24, + "shloka": 9, + "text": "शलं विनिहतं संख्ये भूरिश्रवसम एव च\nसनुषाश च विधवाः सर्वा दिष्ट्या नाद्येह पश्यसि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 24, + "shloka": 10, + "text": "दिष्ट्या तत काञ्चनं छत्रं यूपकेतॊर महात्मनः\nविनिकीर्णं रथॊपस्थे सौमदत्तेर न पश्यसि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 24, + "shloka": 11, + "text": "अमूस तु भूरिश्रवसॊ भार्याः सात्यकिना हतम\nपरिवार्यानुशॊचन्ति भर्तारम असितेक्षणाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 24, + "shloka": 12, + "text": "एता विलप्य बहुलं भर्तृशॊकेन कर्शिताः\nपतन्त्य अभिमुखा भूमौ कृपणं बत केशव" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 24, + "shloka": 13, + "text": "बीभत्सुर अतिबीभत्सं कर्मेदम अकरॊत कथम\nपरमत्तस्य यद अच्छैत्सीद बाहुं शूरस्य यज्वनः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 24, + "shloka": 14, + "text": "ततः पापतरं कर्मकृतवान अपि सात्यकिः\nयस्मात परायॊपविष्टस्य पराहार्षीत संशितात्मनः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 24, + "shloka": 15, + "text": "एकॊ दवाभ्यां हतः शेषे तवम अधर्मेण धार्मिकः\nइति यूपध्वजस्यैताः सत्रियः करॊशन्ति माधव" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 24, + "shloka": 16, + "text": "भार्या यूपध्वजस्यैषा करसंमितमध्यमा\nकृत्वॊत्सङ्गे भुजं भर्तुः कृपणं पर्यदेवयत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 24, + "shloka": 17, + "text": "अयं स रशनॊत्कर्षी पीनस्तन विमर्दनः\nनाभ्यूरुजघनस्पर्शी नीवी विस्रंसनः करः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 24, + "shloka": 18, + "text": "वासुदेवस्य सांनिध्ये पार्थेनाक्लिष्ट कर्मणा\nयुध्यतः समरे ऽनयेन परमत्तस्य निपातितः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 24, + "shloka": 19, + "text": "किं नु वक्ष्यसि संसत्सु कथासु च जनार्दन\nअर्जुनस्य महत कर्म सवयं वा स किरीटवान" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 24, + "shloka": 20, + "text": "इत्य एवं गर्हयित्वैषा तूष्टीम आस्ते वराङ्गना\nताम एताम अनुशॊचन्ति सपत्न्यः सवाम इव सनुषाम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 24, + "shloka": 21, + "text": "गान्धारराजः शकुनिर बलवान सत्यविक्रमः\nनिहतः सहदेवेन भागिनेयेन मातुलः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 24, + "shloka": 22, + "text": "यः पुरा हेमदण्डाभ्यां वयजनाभ्यां सम वीज्यते\nस एष पक्षिभिः पक्षैः शयान उपवीज्यते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 24, + "shloka": 23, + "text": "यः सम रूपाणि कुरुते शतशॊ ऽथ सहस्रशः\nतस्य मायाविनॊ माया दग्धाः पाण्डव तेजसा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 24, + "shloka": 24, + "text": "मायया निकृतिप्रज्ञॊ जितवान यॊ युधिष्ठिरम\nसभायां विपुलं राज्यं स पुनर जीवितं जितः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 24, + "shloka": 25, + "text": "शकुन्ताः शकुनिं कृष्ण समन्तात पर्युपासते\nकितवं मम पुत्राणां विनाशायॊपशिक्षितम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 24, + "shloka": 26, + "text": "एतेनैतन महद वैरं परसक्तं पाण्डवैः सह\nवधाय मम पुत्राणाम आत्मनः सगणस्य च" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 24, + "shloka": 27, + "text": "यथैव मम पुत्राणां लॊकाः शस्त्रजिताः परभॊ\nएवम अस्यापि दुर्बुद्धेर लॊकाः शस्त्रेण वै जिताः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 24, + "shloka": 28, + "text": "कथं च नायं तत्रापि पुत्रान मे भरातृभिः सह\nविरॊधयेद ऋजु परज्ञान अनृजुर मधुसूदन" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 1, + "text": "[ग]\nकाम्बॊजं पश्य दुर्धर्षं काम्बॊजास्तरणॊचितम\nशयानम ऋषभस्कन्धं हतं पांसुशु माधव" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 2, + "text": "यस्य कषतजसंदिग्धौ बाहू चन्दनरूषितौ\nअवेक्ष्य कृपणं भार्या विलपत्य अतिदुःखिता" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 3, + "text": "इमौ तौ परिघप्रख्यौ बाहू शुभतलाङ्गुली\nययॊर विवरम आपन्नां न रतिर मां पुराजहत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 4, + "text": "कां गतिं नु गमिष्यामि तवया हीना जनेश्वर\nदूरबन्धुर नाथेव अतीव मधुरस्वरा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 5, + "text": "आतपे कलाम्यमानानां विविधानाम इव सरजाम\nकलान्तानाम अपि नारीणां न शरीर जहति वै तनुम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 6, + "text": "शयानम अभितः शूरं कालिङ्गं मधुसूदन\nपश्य दीप्ताङ्गद युगप्रतिबद्ध महाभुजम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 7, + "text": "मागधानाम अधिपतिं जयत्सेनं जनार्दन\nपरिवार्य पररुदिता मागध्यः पश्य यॊषितः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 8, + "text": "आसाम आयतनेत्राणां सुस्वराणां जनार्दन\nमनः शरुतिहरॊ नादॊ मनॊ मॊहयतीव मे" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 9, + "text": "परकीर्णसर्वाभरणा रुदन्त्यः शॊककर्शिताः\nसवास्तीर्णशयनॊपेता मागध्यः शेरते भुवि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 10, + "text": "कॊसलानाम अधिपतिं राजपुत्रं बृहद्बलम\nभर्तारं परिवार्यैताः पृथक पररुदिताः सत्रियः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 11, + "text": "अस्य गात्रगतान बाणान कार्ष्णि बाहुबलार्पितान\nउद्धरन्त्य असुखाविष्टा मूर्छमानाः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 12, + "text": "आसां सर्वानवद्यानाम आतपेन परिश्रमात\nपरम्लान नलिनाभानि भान्ति वक्त्राणि माधव" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 13, + "text": "दरॊणेन निहताः शूराः शेरते रुचिराङ्गदाः\nदरॊणेनाभिमुखाः सर्वे भरातरः पञ्च केलयाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 14, + "text": "तप्तकाञ्चनवर्माणस ताम्रध्वजरथस्रजः\nभासयन्ति महीं भासा जवलिता इव पावकाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 15, + "text": "दरॊणेन दरुपदं संख्ये पश्य माधव पातितम\nमहाद्विपम इवारण्ये सिंहेन महता हतम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 16, + "text": "पाञ्चालराज्ञॊ विपुलं पुण्डरीकाक्ष पाण्डुरम\nआतपत्रं समाभाति शरदीव दिवाकरः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 17, + "text": "एतास तु दरुपदं वृद्धं सनुषा भार्याश च दुःखिताः\nदग्ध्वा गच्छन्ति पाञ्चाल्यं राजानम अपसव्यतः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 18, + "text": "धृष्टकेतुं महेष्वासं चेदिपुंगवम अङ्गनाः\nदरॊणेन निहतं शूरं हरन्ति हृतचेतसः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 19, + "text": "दरॊणास्त्रम अभिहत्यैष विमर्दे मधुसूदन\nमहेष्वासॊ हतः शेते नद्या हृत इव दरुमः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 20, + "text": "एष चेदिपतिः शूरॊ धृष्टकेतुर महारथः\nशेते विनिहतः संख्ये हत्वा शत्रून सहस्रशः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 21, + "text": "वितुद्यमानं विहगैस तं भार्याः परत्युपस्थिताः\nचेदिराजं हृषीकेशहतं सबलबान्धवम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 22, + "text": "दाशार्ही पुत्रजं वीरं शयानं सत्यविक्रमम\nआरॊप्याङ्के रुदन्त्य एताश चेदिराजवराङ्गनाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 23, + "text": "अस्य पुत्रं हृषीकेशसुवक्त्रं चारुकुण्डलम\nदरॊणेन समरे पश्य निकृत्तं बहुधा शरैः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 24, + "text": "पितरं नूनम आजिस्थं युध्यमानं परैः सह\nनाजहात पृष्ठतॊ वीरम अद्यापि मधुसूदन" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 25, + "text": "एवं ममापि पुत्रस्य पुत्रः पितरम अन्वगात\nदुर्यॊधनं महाबाहॊ लक्ष्मणः परवीरहा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 26, + "text": "विन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ पतितौ पश्य माधव\nहिमान्ते पुष्पितौ शालौ मरुता गलिताव इव" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 27, + "text": "काञ्चनाङ्गदवर्माणौ बाणखड्गधनुर्धरौ\nऋषभप्रति रूपाक्षौ शयानौ विमलस्रजौ" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 28, + "text": "अवध्याः पाण्डवाः कृष्ण सर्व एव तवया सह\nये मुक्ता दरॊण भीष्माभ्यां कर्णाद वैकर्तनात कृपात" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 29, + "text": "दुर्यॊधनाद दरॊणसुतात सैन्धवाच च महारथात\nसॊमदत्ताद विकर्णाच च शूराच च कृतवर्मणः\nये हन्युः शस्त्रवेगेन देवान अपि नरर्षभाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 30, + "text": "त इमे निहताः संख्ये पश्य कालस्य पर्ययम\nनातिभारॊ ऽसति दैवस्य धरुवं माधव कश चन\nयद इमे निहताः शूराः कषत्रियैः कषत्रियर्षभाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 31, + "text": "तदैव निहताः कृष्ण मम पुत्रास तरस्विनः\nयदैवाकृत कामस तवम उपप्लव्यं गतः पुनः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 32, + "text": "शंतनॊश चैव पुत्रेण पराज्ञेन विदुरेण च\nतदैवॊक्तास्मि मा सनेहं कुरुष्वात्म सुतेष्व इति" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 33, + "text": "तयॊर न दर्शनं तात मिथ्या भवितुम अर्हति\nअचिरेणैव मे पुत्रा भस्मीभूता जनार्दन" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 34, + "text": "[व]\nइत्य उक्त्वा नयपतद भूमौ गान्धारी शॊककर्शिता\nदुःखॊपहत विज्ञाना धैर्यम उत्सृज्य भारत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 35, + "text": "ततः कॊपपरीताङ्गी पुत्रशॊकपरिप्लुता\nजगाम शौरिं दॊषेण गान्धारी वयथितेन्द्रिया" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 36, + "text": "[ग]\nपाण्डवा धार्तराष्ट्राश च दरुग्धाः कृष्ण परस्परम\nउपेक्षिता विनश्यन्तस तवया कस्माज जनार्दन" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 37, + "text": "शक्तेन बहु भृत्येन विपुले तिष्ठता बले\nउभयत्र समर्थेन शरुतवाक्येन चैव ह" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 38, + "text": "इच्छतॊपेक्षितॊ नाशः कुरूणां मधुसूदन\nयस्मात तवया महाबाहॊ फलं तस्माद अवाप्नुहि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 39, + "text": "पतिशुश्रूषया यन मे तपः किं चिद उपार्जितम\nतेन तवां दुरवापात्मञ शप्स्ये चक्रगदाधर" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 40, + "text": "यस्मात परस्परं घनन्तॊ जञातयः कुरुपाण्डवाः\nउपेक्षितास ते गॊविन्द तस्माज जञातीन वधिष्यसि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 41, + "text": "तवम अप्य उपस्थिते वर्षे षट्त्रिंशे मधुसूदन\nहतज्ञातिर हतामात्यॊ हतपुत्रॊ वनेचरः\nकुत्सितेनाभ्युपायेन निधनं समवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 42, + "text": "तवाप्य एवं हतसुता निहतज्ञातिबान्धवाः\nसत्रियः परिपतिष्यन्ति यथैता भरत सत्रियः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 43, + "text": "[व]\nतच छरुत्वा वचनं घॊरं वासुदेवॊ महामनाः\nउवाच देवीं गान्धारीम ईषद अभ्युत्स्मयन्न इव" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 44, + "text": "संहर्ता वृष्णिचक्रस्य नान्यॊ मद विद्यते शुभे\nजाने ऽहम एतद अप्य एवं चीर्णं चरसि कषत्रिये" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 45, + "text": "अवध्यास ते नरैर अन्यैर अपि वा देवदानवैः\nपरस्परकृतं नाशम अतः पराप्स्यन्ति यादवाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 25, + "shloka": 46, + "text": "इत्य उक्तवति दाशार्हे पाण्डवास तरस्तचेतसः\nबभूवुर भृशसंविग्ना निराशाश चापि जीविते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 1, + "text": "[वा]\nउत्तिष्ठॊत्तिष्ठ गान्धारि मा च शॊके मनः कृथाः\nतवैव हय अपराधेन कुरवॊ निधनं गताः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 2, + "text": "या तवं पुत्रं दुरात्मानम ईर्षुम अत्यन्तमानिनम\nदुर्यॊधनं पुरस्कृत्य दुष्कृतं साधु मन्यसे" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 3, + "text": "निष्ठुरं वैरपरुषं वृद्धानां शासनातिगम\nकथम आत्मकृतं दॊषं मय्य आधातुम इहेच्छसि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 4, + "text": "मृतं वा यदि वा नष्टं यॊ ऽतीतम अनुशॊचति\nदुःखेन लभते दुःखं दवाव अनर्थौ परपद्यते" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 5, + "text": "तपॊ ऽरथीयं बराह्मणी धत्त गर्भं; गौर वॊढारं धावितारं तुरंगी\nशूद्रा दासं पशुपालं तु वैश्या; वधार्थीयं तवद्विधा राजपुत्री" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 6, + "text": "[व]\nतच छरुत्वा वासुदेवस्य पुनरुक्तं वचॊ ऽपरियम\nतूष्णीं बभूव गान्धारी शॊकव्याकुल लॊचना" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 7, + "text": "धृतराष्ट्रस तु राजर्षिर निगृह्याबुद्धिजं तमः\nपर्यपृच्छत धर्मात्मा धर्मराजं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 8, + "text": "जीवतां परिमाणज्ञः सैन्यानाम असि पाण्डव\nहतानां यदि जानीषे परिमाणं वदस्व मे" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 9, + "text": "[य]\nदशायुतानाम अयुतं सहस्राणि च विंशतिः\nकॊट्यः षष्टिश च षट चैव ये ऽसमिन राजमृधे हताः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 10, + "text": "अलक्ष्याणां तु वीराणां सहस्राणि चतुर्दश\nदश चान्यानि राजेन्द्र शतं षष्टिश च पञ्च च" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 11, + "text": "[धृ]\nयुधिष्ठिर गतिं कां ते गताः पुरुषसत्तमाः\nआचक्ष्व मे महाबाहॊ सर्वज्ञॊ हय असि मे मतः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 12, + "text": "[य]\nयैर हुतानि शरीराणि हृष्टैः परमसंयुगे\nदेवराजसमाँल लॊकान गतास ते सत्यविक्रमाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 13, + "text": "ये तव अहृष्टेन मनसा मर्तव्यम इति भारत\nयुध्यमाना हताः संख्ये ते गन्धर्वैः समागताः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 14, + "text": "ये तु संग्रामभूमिष्ठा याचमानाः पराङ्मुखाः\nशस्त्रेण निधनं पराप्ता गतास ते गुह्यकान परति" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 15, + "text": "पीड्यमानाः परैर ये तु हीयमाना निरायुधाः\nहरीनिषेधा महात्मानः परान अभिमुखा रणे" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 16, + "text": "छिद्यमानाः शितैः शस्त्रैः कषत्रधर्मपरायणाः\nगतास ते बरह्म सदनं हता वीराः सुवर्चसः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 17, + "text": "ये तत्र निहता राजन्न अन्तर आयॊधनं परति\nयथा कथं चित ते राजन संप्राप्ता उत्तरान कुरून" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 18, + "text": "[धृ]\nकेन जञानबलेनैवं पुत्रपश्यसि सिद्धवत\nतन मे वद महाबाहॊ शरॊतव्यं यदि वै मया" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 19, + "text": "[य]\nनिदेशाद भवतः पूर्वं वने विचरता मया\nतीर्थयात्रा परसङ्गेन संप्राप्तॊ ऽयम अनुग्रहः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 20, + "text": "देवर्षिर लॊमशॊ हृष्टस ततः पराप्तॊ ऽसम्य अनुस्मृतिम\nदिव्यं चक्षुर अपि पराप्तं जञानयॊगेन वै पुरा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 21, + "text": "[धृ]\nये ऽतरानाथा जनस्यास्य स नाथा ये च भारत\nकच चित तेषां शरीराणि धक्ष्यन्ति विधिपूर्वकम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 22, + "text": "न येषां सन्ति कर्तारॊ न च ये ऽतराहिताग्नयः\nवयं च कस्य कुर्यामॊ बहुत्वात तात कर्मणः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 23, + "text": "यान सुपर्णाश च गृध्राश च विकर्षन्ति ततस ततः\nतेषां तु कर्मणा लॊका भविष्यन्ति युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 24, + "text": "[व]\nएवम उक्तॊ महाप्राज्ञः कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nआदिदेश सुधर्माणं दौम्यं सूतं च संजयम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 25, + "text": "विदुरं च महाबुद्धिं युयुत्सुं चैव कौरवम\nइन्द्रसेन मुखांश चैव भृत्यान सूतांश च सर्वशः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 26, + "text": "भवन्तः कारयन्त्व एषां परेतकार्याणि सर्वशः\nयथा चानाथवत किं चिच छरीरं न विनश्यति" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 27, + "text": "शासनाद धर्मराजस्य कषत्ता सूतश च संजयः\nसुधर्मा धौम्य सहित इन्द्रसेनादयस तथा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 28, + "text": "चन्दनागुरुकाष्ठानि तथा कालीयकान्य उत\nघृतं तैलं च गन्धांश च कषौमाणि वसनानि च" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 29, + "text": "समाहृत्य महार्हाणि दारूणां चैव संचयान\nरथांश च मृदितांस तत्र नानाप्रहरणानि च" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 30, + "text": "चिताः कृत्वा परयत्नेन यथामुख्यान नराधिपान\nदाहयाम आसुर अव्यग्रा विधिदृष्टेन कर्मणा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 31, + "text": "दुर्यॊधनं च राजानं भरातॄंश चास्य शताधिकान\nशल्यं शलं च राजानं भूरिश्रवसम एव च" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 32, + "text": "जयद्रथं च राजानम अभिमन्युं च भारत\nदौःशासनिं लक्ष्मणं च धृष्टकेतुं च पार्थिवम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 33, + "text": "बृहन्तं सॊमदत्तं च सृञ्जयांश च शताधिकान\nराजानं कषेमधन्वानं विराटद्रुपदौ तथा" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 34, + "text": "शिखण्डिनं च पाञ्चाल्यं धृष्टद्युम्नं च पार्षतम\nयुधामन्युं च विक्रान्तम उत्तमौजसम एव च" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 35, + "text": "कौसल्यं दरौपदेयांश च शकुनिं चापि सौबलम\nअचलं वृषकं चैव भगदत्तं च पार्थिवम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 36, + "text": "कर्णं वैकर्तनं चैव सह पुत्रम अमर्षणम\nकेकयांश च महेष्वासांस तरिगर्तांश च महारथान" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 37, + "text": "घटॊत्कचं राक्षसेन्द्रं बकभ्रातरम एव च\nअलम्बुसं च राजानं जलसंघं च पार्थिवम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 38, + "text": "अन्यांश च पार्थिवान राजञ शतशॊ ऽथ सहस्रशः\nघृतधारा हुतैर दीप्तैः पावकैः समदाहयन" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 39, + "text": "पितृमेधाश च केषां चिद अवर्तन्त महात्मनाम\nसामभिश चाप्य अगायन्त ते ऽनवशॊच्यन्त चापरैः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 40, + "text": "साम्नाम ऋचां च नादेन सत्रीणां च रुदितस्वनैः\nकश्मलं सर्वभूतानां निशायां समपद्यत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 41, + "text": "ते विधूमाः परदीप्ताश च दीप्यमानाश च पावकाः\nनभसीवान्वदृश्यन्त गरहास तन्व अभ्रसंवृताः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 42, + "text": "ये चाप्य अनाथास तत्रासन नानादेशसमागताः\nतांश च सर्वान समानाय्य राशीन कृत्वा सहस्रशः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 43, + "text": "चित्वा दारुभिर अव्यग्रः परभूतैः सनेहतापितैः\nदाहयाम आस विदुरॊ धर्मराजस्य शासनात" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 26, + "shloka": 44, + "text": "कारयित्वा करियास तेषां कुरुराजॊ युधिष्ठिरः\nधृतराष्ट्रं पुरस्कृत्य गङ्गाम अभिमुखॊ ऽगमत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 27, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nते समासाद्य गङ्गां तु शिवां पुण्यजनॊचिताम\nहरदिनीं वप्रसंपन्नां महानूपां महावनाम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 27, + "shloka": 2, + "text": "भूषणान्य उत्तरीयाणि वेष्टनान्य अवमुच्य च\nततः पितॄणां पौत्राणां भरातॄणां सवजनस्य च" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 27, + "shloka": 3, + "text": "पुत्राणाम आर्यकाणां च पतीनां च कुरु सत्रियः\nउदकं चक्रिरे सर्वा रुदन्त्यॊ भृशदुःखिताः\nसुहृदां चापि धर्मज्ञाः परचक्रुः सलिलक्रियाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 27, + "shloka": 4, + "text": "उदके करियमाणे तु वीराणां वीर पत्निभिः\nसूपतीर्था अभवद गङ्गा भूयॊ विप्रससार च" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 27, + "shloka": 5, + "text": "तन महॊदधि संकाशं निरानन्दम अनुत्सवम\nवीर पत्नीभिर आकीर्णं गङ्गातीरम अशॊभत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 27, + "shloka": 6, + "text": "ततः कुन्ती महाराज सहसा शॊककर्शिता\nरुदती मन्दया वाचा पुत्रान वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 27, + "shloka": 7, + "text": "यः स शूरॊ महेष्वासॊ रथयूथप यूथपः\nअर्जुनेन हतः संख्ये वीर लक्षणलक्षितः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 27, + "shloka": 8, + "text": "यं सूतपुत्रं मन्यध्वं राधेयम इति पाण्डवाः\nयॊ वयराजच चमूमध्ये दिवाकर इव परभुः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 27, + "shloka": 9, + "text": "परत्ययुध्यत यः सर्वान पुरा वः सपदानुगान\nदुर्यॊधन बलं सर्वं यः परकर्षन वयरॊचत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 27, + "shloka": 10, + "text": "यस्य नास्ति समॊ वीर्ये पृथिव्याम अपि कश चन\nसत्यसंधस्य शूरस्य संग्रामेष्व अपलायिनः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 27, + "shloka": 11, + "text": "कुरुध्वम उदकं तस्य भरातुर अक्लिष्टकर्मणः\nस हि वः पूर्वजॊ भराता भास्करान मय्य अजायत\nकुण्डली कवची शूरॊ दिवाकरसमप्रभः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 27, + "shloka": 12, + "text": "शरुत्वा तु पाण्डवाः सर्वे मातुर वचनम अप्रियम\nकर्णम एवानुशॊचन्त भूयश चार्ततराभवन" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 27, + "shloka": 13, + "text": "ततः स पुरुषव्याघ्रः कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nउवाच मातरं वीरॊ निःश्वसन्न इव पन्नगः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 27, + "shloka": 14, + "text": "यस्येषु पातम आसाद्य नान्यस तिष्ठेद धनंजयात\nकथं पुत्रॊ भवत्यां स देवगर्भः पुराभवत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 27, + "shloka": 15, + "text": "यस्य बाहुप्रतापेन तापिताः सर्वतॊ वयम\nतम अग्निम इव वस्त्रेण कथंछादितवत्य असि\nयस्य बाहुबलं घॊरं धार्तराष्ट्त्रैर उपासितम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 27, + "shloka": 16, + "text": "नान्यः कुन्तीसुतात कर्णाद अगृह्णाद रथिनां रथी\nस नः परथमजॊ भराता सर्वशस्त्रभृतां वरः\nअसूत तं भवत्य अग्रे कथम अद्भुतविक्रमम" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 27, + "shloka": 17, + "text": "अहॊ भवत्या मन्त्रस्य पिधानेन वयं हताः\nनिधनेन हि कर्णस्य पीडिताः सम स बान्धवाः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 27, + "shloka": 18, + "text": "अभिमन्यॊर विनाशेन दरौपदेय वधेन च\nपाञ्चालानां च नाशेन कुरूणां पतनेन च" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 27, + "shloka": 19, + "text": "ततः शतगुणं दुःखम इदं माम अस्पृशद भृशम\nकर्णम एवानुशॊचन हि दह्याम्य अग्नाव इवाहितः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 27, + "shloka": 20, + "text": "न हि सम किं चिद अप्राप्यं भवेद अपि दिवि सथितम\nन च सम वैशसं घॊरं कौरवान्त करं भवेत" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 27, + "shloka": 21, + "text": "एवं विलप्य बहुलं धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nविनदञ शनकै राजंश चकारास्यॊदकं परभुः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 27, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ विनेदुः सहसा सत्रीपुंसास तत्र सर्वशः\nअभितॊ ये सथितास तत्र तस्मिन्न उदककर्मणि" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 27, + "shloka": 23, + "text": "तत आनाययाम आस कर्णस्य स परिच्छदम\nसत्रियः कुरुपतिर धीमान भरातुः परेम्णा युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 11, + "chapter": 27, + "shloka": 24, + "text": "स ताभिः सहधर्मात्मा परेतकृत्यम अनन्तरम\nकृत्वॊत्ततार गङ्गायाः सलिलाद आकुलेन्द्रियः" + } +] \ No newline at end of file diff --git a/texts/mahabharata/mahabharata_book_12.json b/texts/mahabharata/mahabharata_book_12.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..03b6accf1e01c4c636de05546832a8ed435f2afc --- /dev/null +++ b/texts/mahabharata/mahabharata_book_12.json @@ -0,0 +1,77198 @@ +[ + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nकृतॊदकास ते सुहृदं सर्वेषां पाण्डुनन्दनाः\nविदुरॊ धृतराष्ट्रश च सर्वाश च भरत सत्रियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 2, + "text": "तत्र ते सुमहात्मानॊ नयवसन कुरुनन्दनाः\nशौचं निवर्तयिष्यन्तॊ मासम एकं बहिः पुरात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 3, + "text": "कृतॊदकं तु राजानं धर्मात्मानं युधिष्ठिरम\nअभिजग्मुर महात्मानः सिद्धा बरह्मर्षिसत्तमाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 4, + "text": "दवैपायनॊ नारदश च देवलश च महान ऋषिः\nदेवस्थानश च कण्वश च तेषां शिष्याश च सत्तमाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 5, + "text": "अन्ये च वेद विद्वांसः कृतप्रज्ञा दविजातयः\nगृहस्थाः सनातकाः सर्वे ददृशुः कुरुसत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 6, + "text": "अभिगम्य महात्मानः पूजिताश च यथाविधि\nआसनेषु महार्हेषु विविशुस ते महर्षयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 7, + "text": "परतिगृह्य ततः पूजां तत कालसदृशीं तदा\nपर्युपासन यथान्यायं परिवार्य युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 8, + "text": "पुण्ये भागीरथी तीरे शॊकव्याकुल चेतसम\nआश्वासयन्तॊ राजानं विप्राः शतसहस्रशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 9, + "text": "नारदस तव अब्रवीत काले धर्मात्मानं युधिष्ठिरम\nविचार्य मुनिभिः सार्धं तत कालसदृशं वचः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 10, + "text": "भवतॊ बाहुवीर्येण परसादान माधवस्य च\nजितेयम अवनिः कृत्स्ना धर्मेण च युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 11, + "text": "दिष्ट्या मुक्ताः सम संग्रामाद अस्माल लॊकभयंकरात\nकषत्रधर्मरतश चापि कच चिन मॊदसि पाण्डव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 12, + "text": "कच चिच च निहतामित्रः परीणासि सुहृदॊ नृप\nकच चिच छरियम इमां पराप्य न तवां शॊकः परबाधते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 13, + "text": "[युधिस्ठिर]\nविजितेयं महीकृत्स्ना कृष्ण बाहुबलाश्रयात\nबराह्मणानां परसादेन भीमार्जुनबलेन च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 14, + "text": "इदं तु मे महद दुःखं वर्तते हृदि नित्यदा\nकृत्वा जञातिक्षयम इमं महान्तं लॊभकारितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 15, + "text": "सौभद्रं दरौपदेयांश च घातयित्वा परियान सुतान\nजयॊ ऽयम अजयाकारॊ भगवन परतिभाति मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 16, + "text": "किं नु वक्ष्यति वार्ष्णेयी वधूर मे मधुसूदनम\nदवारकावासिनी कृष्णम इतः परतिगतं हरिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 17, + "text": "दरौपदी हतपुत्रेयं कृपणा हतबान्धवा\nअस्मत्प्रियहिते युक्ता भूयॊ पीडयतीव माम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 18, + "text": "इदम अन्यच च भगवन यत तवां वक्ष्यामि नारद\nमन्त्रसंवरणेनास्मि कुन्त्या दुःखेन यॊजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 19, + "text": "यॊ ऽसौ नागायुत बलॊ लॊके ऽपरतिरथॊ रणे\nसिंहखेल गतिर धीमान घृणी दान्तॊ यतव्रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 20, + "text": "आश्रमॊ धार्तराष्ट्राणां मानी तीक्ष्णपराक्रमः\nअमर्षी नित्यसंरम्भी कषेप्तास्माकं रणे रणे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 21, + "text": "शीघ्रास्त्रश चित्रयॊधी च कृती चाद्भुतविक्रमः\nगूढॊत्पन्नः सुतः कुन्त्या भरातास्माकं च सॊदरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 22, + "text": "तॊयकर्मणि यं कुन्ती कथयाम आस सूर्यजम\nपुत्रं सर्वगुणॊपेतम अवकीर्णं जले पुरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 23, + "text": "यं सूतपुत्रं लॊकॊ ऽयं राधेयं चाप्य अमन्यत\nस जयेष्ठपुत्रः कुन्त्या वै भरातास्माकं च मातृजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 24, + "text": "अजानता मया संख्ये राज्यलुब्धेन घातितः\nतन मे दहति गात्राणि तूलराशिम इवानलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 25, + "text": "न हि तं वेद पार्थॊ ऽपि भरातरं शवेतवाहनः\nनाहं न भीमॊ न यमौ स तव अस्मान वेद सुव्रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 26, + "text": "गता किल पृथा तस्य सकाशम इति नः शरुतम\nअस्माकं शम कामा वै तवं च पुत्रॊ ममेत्य अथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 27, + "text": "पृथाया न कृतः कामस तेन चापि महात्मना\nअति पश्चाद इदं मातर्य अवॊचद इति नः शरुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 28, + "text": "न हि शक्ष्याम्य अहं तयक्तुं नृपं दुर्यॊधनं रणे\nअनार्यं च नृशंसं च कृतघ्नं च हि मे भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 29, + "text": "युधिष्ठिरेण संधिं चयदि कुर्यां मते तव\nभीतॊ रणे शवेतवाहाद इति मां मंस्यते जनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 30, + "text": "सॊ ऽहं निर्जित्य समरे विजयं सह केशवम\nसंधास्ये धर्मपुत्रेण पश्चाद इति च सॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 31, + "text": "तम अवॊचत किल पृथा पुनः पृथुल वक्षसम\nचतुर्णाम अभयं देहि कामं युध्यस्व फल्गुनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 32, + "text": "सॊ ऽबरवीन मातरं धीमान वेपमानः कृताञ्जलिः\nपराप्तान विषह्यांश चतुरॊ न हनिष्यामि ते सुतान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 33, + "text": "पञ्चैव हि सुता मातर भविष्यन्ति हि ते धरुवम\nस कर्णा वा हते पार्थे सार्जुना वा हते मयि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 34, + "text": "तं पुत्रगृद्धिनी भूयॊ मातापुत्रम अथाब्रवीत\nभरातॄणां सवस्ति कुर्वीथा येषां सवस्ति चिकीर्षसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 35, + "text": "तम एवम उक्त्वा तु पृथा विसृज्यॊपययौ गृहान\nसॊ ऽरजुनेन हतॊ वीरॊ भराता भरात्रा सहॊदरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 36, + "text": "न चैव विवृतॊ मन्त्रः पृथायास तस्य वा मुने\nअथ शूरॊ महेष्वासः पार्थेनासौ निपातितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 37, + "text": "अहं तव अज्ञासिषं पश्चात सवसॊदर्यं दविजॊत्तम\nपूर्वजं भरातरं कर्णं पृथाया वचनात परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 38, + "text": "तेन मे दूयते ऽतीव हृदयं भरातृघातिनः\nकर्णार्जुन सहायॊ ऽहं जयेयम अपि वासवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 39, + "text": "सभायां कलिश्यमानस्य धार्तराष्ट्रैर दुरात्मभिः\nसहसॊत्पतितः करॊधः कर्णं दृष्ट्वा परशाम्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 40, + "text": "यदाय हय अस्य गिरॊ रूक्षाः शृणॊमि कटुकॊदयाः\nसभायां गदतॊ दयूते दुर्यॊधनहितैषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 41, + "text": "तदा नश्यति मे करॊधः पादौ तस्य निरीक्ष्य ह\nकुन्त्या हि सदृशौ पादौ कर्णस्येति मतिर मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 42, + "text": "सादृश्य हेतुम अन्विच्छन पृथायास तव चैव ह\nकारणं नाधिगच्छामि कथं चिद अपि चिन्तयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 43, + "text": "कथं नु तस्य संग्रामे पृथिवी चक्रम अग्रसत\nकथं च शप्तॊ भराता मे तत तवं वक्तुम इहार्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 1, + "shloka": 44, + "text": "शरॊतुम इच्छामि भगवंस तवत्तः सर्वं यथातथम\nभवान हि सर्वविद विद्वाँल लॊके वेद कृताकृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nस एवम उक्तस तु मुनिर नारदॊ वदतां वरः\nकथयाम आस तत सर्वं यथा शप्तः ससूतजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 2, + "text": "एवम एतन महाबाहॊ यथा वदसि भारत\nन कर्णार्जुनयॊः किं चिद अविषह्यं भवेद रणे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 3, + "text": "गुह्यम एतत तु देवानां कथयिष्यामि ते नृप\nतन निबॊध महाराज यथावृत्तम इदं पुरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 4, + "text": "कषत्रं सवर्गं कथं गच्छेच छस्त्र पूतम इति परभॊ\nसंघर्षजननस तस्मात कन्या गर्भॊ विनिर्मितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 5, + "text": "स बालस तेजसा युक्तः सूतपुत्रत्वम आगतः\nचकाराङ्गिरसां शरेष्ठे धनुर्वेदं गुरौ तव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 6, + "text": "सबलं भीमसेनस्य फल्गुनस्य च लाघवम\nबुद्धिं च तव राजेन्द्र यमयॊर विनयं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 7, + "text": "सख्यं च वासुदेवेन बाल्ये गाण्डिवधन्वनः\nपरजानाम अनुरागं च चिन्तयानॊ वयदह्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 8, + "text": "स सख्यम अगमद बाल्ये राज्ञा दुर्यॊधनेन वै\nयुष्माभिर नित्यसंद्विष्टॊ दैवाच चापि सवभावतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 9, + "text": "विद्याधिकम अथालक्ष्य धनुर्वेदे धनंजयम\nदरॊणं रहस्य उपागम्य कर्णॊ वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 10, + "text": "बरह्मास्तं वेत्तुम इच्छामि स रहस्यनिवर्तनम\nअर्जुनेन समॊ युद्धे भवेयम इति मे मतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 11, + "text": "समः पुत्रेषु च सनेहः शिष्येषु च तव धरुवम\nतवत्प्रसादान न मां बरूयुर अकृतास्त्रं विचक्षणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 12, + "text": "दरॊणस तथॊक्तः कर्णेन सापेक्षः फल्गुनं परति\nदौरात्म्यं चापि कर्णस्य विदित्वा तम उवाच ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 13, + "text": "बरह्मास्तं बराह्मणॊ विद्याद यथावच चरितव्रतः\nकषत्रियॊ वा तपस्वी यॊ नान्यॊ विद्यात कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 14, + "text": "इत्य उक्तॊ ऽङगिरसां शरेष्ठम आमन्त्र्य परतिपूज्य च\nजगाम सहसा रामं महेन्द्रं पर्वतं परति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 15, + "text": "स तु रामम उपागम्य शिरसाभिप्रणम्य च\nबराह्मणॊ भार्गवॊ ऽसमीति गौरवेणाभ्यगच्छत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 16, + "text": "रामस तं परतिजग्राह पृष्ट्वा गॊत्रादि सर्वशः\nउष्यतां सवागतं चेति परीतिमांश चाभवद भृशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 17, + "text": "तत्र कर्णस्य वसतॊ महेन्द्रे पर्वतॊत्तमे\nगन्धर्वै राक्षसैर यक्षैर देवैश चासीत समागमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 18, + "text": "स तत्रेष्व अस्त्रम अकरॊद भृगुश्रेष्ठाद यथाविधि\nपरियश चाभवद अत्यर्थं देवगन्धर्वरक्षसाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 19, + "text": "स कदा चित समुद्रान्ते विचरन्न आश्रमान्तिके\nएकः खड्गधनुः पाणिः परिचक्राम सूत जः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 20, + "text": "सॊ ऽगनिहॊत्रप्रसक्तस्य कस्य चिद बरह्मवादिनः\nजघानाज्ञानतः पार्थ हॊमधेनुं यदृच्छया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 21, + "text": "तद अज्ञानकृतं मत्वा बराह्मणाय नयवेदयत\nकर्णः परसादयंश चैनम इदम इत्य अब्रवीद वचः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 22, + "text": "अबुद्धि पूर्वं भगवन धेनुर एषा हता तव\nमया तत्र परसादं मे कुरुष्वेति पुनः पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 23, + "text": "तं स विप्रॊ ऽबरवीत करुद्धॊ वाचा निर्भर्त्सयन्न इव\nदुराचार वधार्हस तवं फलं पराप्नुहि दुर्मते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 24, + "text": "येन विस्पर्धसे नित्यं यदर्थं घटसे ऽनिशम\nयुध्यतस तेन ते पापभूमिश चक्रं गरसिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 25, + "text": "ततश चक्रे मही गरस्ते मूर्धानं ते विचेतसः\nपातयिष्यति विक्रम्य शत्रुर गच्छ नराधम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 26, + "text": "यथेयं गौर हता मूढ परमत्तेन तवया मम\nपरमत्तस्यैवम एवान्यः शिरस ते पातयिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 27, + "text": "ततः परसादयाम आस पुनस तं दविजसत्तमम\nगॊभिर धनैश च रत्नैश च स चैनं पुनर अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 28, + "text": "नेदं मद वयाहृतं कुर्यात सर्वलॊकॊ ऽपि वै मृषा\nगच्छ वा तिष्ठ वा यद वा कार्यं ते तत समाचर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 2, + "shloka": 29, + "text": "इत्य उक्तॊ बराह्मणेनाथ कर्णॊ दैन्याद अधॊमुखः\nरामम अभ्यागमद भीतस तद एव मनसा समरन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 1, + "text": "[नारद]\nकर्णस्य बाहुवीर्येण परश्रयेण दमेन च\nतुतॊष भृगुशार्दूलॊ गुरुशुश्रूषया तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 2, + "text": "तस्मै स विधिवत कृत्स्नं बरह्मास्त्रं स निवर्तनम\nपरॊवाचाखिलम अव्यग्रं तपस्वी सुतपस्विने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 3, + "text": "विदितास्त्रस ततः कर्णॊ रममाणॊ ऽऽशरमे भृगॊः\nचकार वै धनुर्वेदे यत्नम अद्भुतविक्रमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 4, + "text": "ततः कदा चिद रामस तु चरन्न आश्रमम अन्तिकात\nकर्णेन सहितॊ धीमान उपवासेन कर्शितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 5, + "text": "सुष्वाप जामदग्न्यॊ वै विस्रम्भॊत्पन्न सौहृदः\nकर्णस्यॊत्सङ्ग आधाय शिरॊ कलान्तमना गुरुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 6, + "text": "अथ कृमिः शलेष्म मयॊ मांसशॊणितभॊजनः\nदारुणॊ दारुणस्पर्शः कर्णस्याभ्याशम आगमत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 7, + "text": "स तस्यॊरुम अथासाद्य बिभेद रुधिराशनः\nन चैनम अशकत कषेप्तुं हन्तुं वापि गुरॊर भयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 8, + "text": "संदश्यमानॊ ऽपि तथा कृमिणा तेन भारत\nगुरु परबॊध शङ्की च तम उपैक्षत सूत जः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 9, + "text": "कर्णस तु वेदनां धैर्याद असह्यां विनिगृह्य ताम\nअकम्पन्न अव्यथंश चैव धारयाम आस भार्गवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 10, + "text": "यदा तु रिधिरेणाङ्गे परिस्पृष्टॊ भृगूद्वहः\nतदाबुध्यत तेजस्वी संतप्तश चेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 11, + "text": "अहॊ ऽसम्य अशुचितां पराप्तः किम इदं करियते तवया\nकथयस्व भयं तयक्त्वा याथातथ्यम इदं मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 12, + "text": "तस्य कर्णस तदाचष्ट कृमिणा परिभक्षणम\nददर्श रामस तं चापि कृमिं सूकर संनिभम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 13, + "text": "अष्ट पादं तीक्ष्णदंष्ट्रं सूचीभिर इव संवृतम\nरॊमभिः संनिरुद्धाङ्गम अलर्कं नाम नामतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 14, + "text": "स दृष्टमात्रॊ रामेण कृमिः पराणान अवासृजत\nतस्मिन्न एवासृक संक्लिन्ने तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ ऽनतरिक्षे ददृशे विश्वरूपः करालवान\nराक्षसॊ लॊहितग्रीवः कृष्णाङ्गॊ मेघवाहनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 16, + "text": "स राम पराञ्जलिर भूत्वा बभाषे पूर्णमानसः\nसवस्ति ते भृगुशार्दूल गमिष्यामि यथागतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 17, + "text": "मॊक्षितॊ नरकाद अस्मि भवता मुनिसत्तम\nभद्रं च ते ऽसु नन्दिश च परियं मे भवता कृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 18, + "text": "तम उवाचं महाबाहुर जामदग्न्यः परतापवान\nकस तवं कस्माच च नरकं परतिपन्नॊ बरवीहि तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 19, + "text": "सॊ ऽबरवीद अहम आसं पराग गृत्सॊ नाम महासुरः\nपुरा देवयुगे तात भृगॊस तुल्यवया इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 20, + "text": "सॊ ऽहं भृगॊर सुदयितां भार्याम अपहरं बलात\nमहर्षेर अभिशापेन कृमिभूतॊ ऽपतं भुवि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 21, + "text": "अब्रवीत तु स मां करॊधात तव पूर्वपितामहः\nमूत्र शलेष्माशनः पापनिरयं परतिपत्स्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 22, + "text": "शापस्यान्तॊ भवेद बरह्मन्न इत्य एवं तम अथाब्रुवम\nभविता भार्गवे राम इति माम अब्रवीद भृगुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 23, + "text": "सॊ ऽहम एतां गतिं पराप्तॊ यथा न कुशलं तथा\nतवया साधॊ समागम्य विमुक्तः पापयॊनितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 24, + "text": "एवम उक्त्वा नमस्कृत्य ययौ रामं महासुरः\nरामः कर्णं तु स करॊदम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 25, + "text": "अति दुःखम इदं मूढ न जातु बराह्मणः सहेत\nकषत्रियस्यैव ते धैर्यं कामया सत्यम उच्यताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 26, + "text": "तम उवाच ततः कर्णः शापभीतः परसादयन\nबरह्मक्षत्रान्तरे सूतं जातं मां विद्धि भार्गव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 27, + "text": "राधेयः कर्ण इति मां परवदन्ति जना भुवि\nपरसादं कुरु मे बरह्मन्न अस्त्रलुब्धस्य भार्गव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 28, + "text": "पिता गुरुर न संदेहॊ वेद विद्या परदः परभुः\nअतॊ भार्गव इत्य उक्तं मया गॊत्रं तवान्तिके" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 29, + "text": "तम उवाच भृगुश्रेष्ठः सरॊषः परहसन्न इव\nभूमौ निपतितं दीनं वेपमान कृताञ्जलिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 30, + "text": "यस्मान मिथ्यॊपचरितॊ अस्त्रलॊभाद इह तवया\nतस्माद एतद धि ते मूढ बरह्मास्त्रं परतिभास्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 31, + "text": "अन्यत्र वधकालात ते सदृशेन समेयुषः\nअब्राह्मणे न हि बरह्म धरुवं तिष्ठेत कदा चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 32, + "text": "गच्छेदानीं न ते सथानम अनृतस्येह विद्यते\nन तवया सदृशॊ युद्धे भविता कशत्रियॊ भुवि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 3, + "shloka": 33, + "text": "एवम उक्तस तु रामेण नयायेनॊपजगाम सः\nदुर्यॊधनम उपागम्य कृतास्त्रॊ ऽसमीति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 4, + "shloka": 1, + "text": "[नारद]\nकर्णस तु समवाप्यैतद अस्त्रं भार्गवनन्दनात\nदुर्यॊधनेन सहितॊ मुमुदे भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 4, + "shloka": 2, + "text": "ततः कदा चिद राजानः समाजग्मुः सवयंवरे\nकलिङ्ग विषये राजन राज्ञश चित्राङ्गदस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 4, + "shloka": 3, + "text": "शरीमद्राजपुरं नाम नगरं तत्र भारत\nराजानः शतशस तत्र कन्यार्थं समुपागमन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 4, + "shloka": 4, + "text": "शुत्वा दुर्यॊधनस तत्र समेतान सर्वपार्थिवान\nरथेन काञ्चनाङ्गेन कर्णेन सहितॊ ययौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 4, + "shloka": 5, + "text": "ततः सवयंवरे तस्मिन संप्रवृत्ते महॊत्सवे\nसमापेतुर नृपतयः कन्यार्थे नृपसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 4, + "shloka": 6, + "text": "शिशुपालॊ जरासंधॊ भीष्मकॊ वक्र एव च\nकपॊत रॊमा नीलश च रुक्मी च दृढविक्रमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 4, + "shloka": 7, + "text": "सृगालश च महाराज सत्री राज्याधिपतिश च यः\nअशॊकः शतधन्वा च भॊजॊ वीरश च नामतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 4, + "shloka": 8, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ दक्षिणां दिशम आश्रिताः\nमलेच्छाचार्याश च राजानः पराच्यॊदीच्यश च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 4, + "shloka": 9, + "text": "काञ्चनाङ्गदिनः सर्वे बद्धजाम्बूनद सरजः\nसर्वे भास्वरदेहाश च वयाघ्रा इव मदॊत्कटाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 4, + "shloka": 10, + "text": "ततः समुपविष्टेषु तेषु राजसु भारत\nविवेश रङ्गं सा कन्या धात्री वर्षधरान्विता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 4, + "shloka": 11, + "text": "ततः संश्राव्यमाणेषु राज्ञां नामसु भारत\nअत्यक्रामद धार्तराष्ट्रं सा कन्या वरवर्णिनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 4, + "shloka": 12, + "text": "दुर्यॊधनस तु कौरव्यॊ नामर्षयत लङ्घनम\nपरत्यषेधच च तां कन्याम असत्कृत्य नराधिपान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 4, + "shloka": 13, + "text": "स वीर्यमदमत्तत्वाद भीष्मद्रॊणाव उपाश्रितः\nरथम आरॊप्य तां कन्याम आजुहाव नराधिपान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 4, + "shloka": 14, + "text": "तम अन्वयाद रथी खड्गी भद्ध गॊधाङ्गुलित्रवान\nकर्णः शस्त भृतां शरेष्ठः पृष्ठतः पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 4, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ विमर्दः सुमहान राज्ञाम आसीद युधिष्ठिरः\nसंनह्यतां तनुत्राणि रथान यॊजयताम अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 4, + "shloka": 16, + "text": "ते ऽभयधावन्त संक्रुद्धाः कर्णदुर्यॊधनाव उभौ\nशरवर्षाणि मुञ्चन्तॊ मेघाः पर्वतयॊर इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 4, + "shloka": 17, + "text": "कर्णस तेषाम आपतताम एकैकेन कषुरेण ह\nधनूंषि स शरावापान्य अपातयत भूतले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 4, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ विधनुषः कांश चित कांश चिद उद्यतकार्मुकान\nकांश चिद उद्वहतॊ बाणान रथशक्ति गदास तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 4, + "shloka": 19, + "text": "लाघवाद आकुली कृत्यकर्णः परहरतां वरः\nहतसूतांश च भूयिष्ठान अवजिग्ये नराधिपान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 4, + "shloka": 20, + "text": "ते सवयं तवरयन्तॊ ऽशवान याहि याहीति वादिनः\nवयपेयुस ते रणं हित्वा राजानॊ भग्नमानसाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 4, + "shloka": 21, + "text": "दुर्यॊधनस तु कर्णेन पाल्यमानॊ ऽभययात तदा\nहृष्टः कन्याम उपादाय नरगं नागसाह्वयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 5, + "shloka": 1, + "text": "[नारद]\nआविष कृतबलं कर्णं जञात्वा राजा तु मागधः\nआह्वयद दवैरथेनाजौ जरासंधॊ महीपतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 5, + "shloka": 2, + "text": "तयॊः समभवद युद्धं दिव्यास्त्रविदुषॊर दवयॊः\nयुधि नानाप्रहरणैर अन्यॊन्यम अभिवर्षतॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 5, + "shloka": 3, + "text": "कषीणबाणौ वि धनुषौ भग्नखड्गौ महीं गतौ\nबाहुभिः समसञ्जेताम उभाव अपि बलान्वितौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 5, + "shloka": 4, + "text": "बाहुकण्टक युद्धेन तस्य कर्णॊ ऽथ युध्यतः\nबिभेद संधिं देहस्य जरया शलेषितस्य ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 5, + "shloka": 5, + "text": "स विकारं शरीरस्य दृष्ट्वा नृपतिर आत्मनः\nपरीतॊ ऽसमीत्य अब्रवीत कर्णं वैरम उत्सृज्य भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 5, + "shloka": 6, + "text": "परीत्या ददौ स कर्णाय मालिनीं नगरीम अथ\nअङ्गेषु नरशार्दूल स राजासीत सपत्नजित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 5, + "shloka": 7, + "text": "पालयाम आस चम्पां तु कर्णः परबलार्दनः\nदुर्यॊधनस्यानुमते तवापि विदितं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 5, + "shloka": 8, + "text": "एवं शस्त्रप्रतापेन परथितः सॊ ऽभवत कषितौ\nतवद्धितार्थं सुरेन्द्रेण भिक्षितॊ वर्म कुण्डले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 5, + "shloka": 9, + "text": "स दिव्ये सहजे परादात कुण्डले परमार्चिते\nसहजं कवचं चैव मॊहितॊ देव मायया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 5, + "shloka": 10, + "text": "विमुक्तः कुण्डलाभ्यां च सहजेन च वर्मणा\nनिहतॊ विजयेनाजौ वासुदेवस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 5, + "shloka": 11, + "text": "बराह्मणस्याभिशापेन रामस्य च महात्मनः\nकुन्त्याश च वरदानेन मायया च शतक्रतॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 5, + "shloka": 12, + "text": "भीष्मावमानात संख्यायां रथानाम अर्धकीर्तनात\nशल्यात तेजॊवधाच चापि वासुदेव नयेन च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 5, + "shloka": 13, + "text": "रुद्रस्य देवराजस्य यमस्य वरुणस्य च\nकुबेर दरॊणयॊश चैव कृपस्य च महात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 5, + "shloka": 14, + "text": "अस्त्राणि दिव्यान्य आदाय युधि गाण्डीवधन्वना\nहतॊ वैकर्तनः कर्णॊ दिवाकरसमद्युतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 5, + "shloka": 15, + "text": "एवं शप्तस तव भराता बहुभिश चापि वञ्चितः\nन शॊच्यः स नरव्याघ्रॊ युद्धे हि निधनं गतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 6, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nएतावद उक्त्वा देवर्षिर विरराम स नारदः\nयुधिष्ठिरस तु राजर्षिर दध्यौ शॊकपरिप्लुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 6, + "shloka": 2, + "text": "तं दीनमनसं वीरम अधॊ वदनम आतुलम\nनिःश्वसन्तं यथा नागं पर्यश्रुनयनं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 6, + "shloka": 3, + "text": "कुन्ती शॊकपरीताङ्गी दुःखॊपहत चेतना\nअब्रवीन मधुराभाषा काले वचनम अर्थवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 6, + "shloka": 4, + "text": "युधिष्ठिर महाबाहॊ नैनं शॊचितुम अर्हसि\nजहि शॊकं महाप्राज्ञ शृणु चेदं वचॊ मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 6, + "shloka": 5, + "text": "यतितः स मया पूर्वं भरात्र्यं जञापयितुं तव\nभास्करेण च देवेन पित्रा धर्मभृतां वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 6, + "shloka": 6, + "text": "यद वाच्यं हितकामेन सुहृदा भूतिम इच्छता\nतथा दिवाकरेणॊक्तः सवप्नान्ते मम चाग्रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 6, + "shloka": 7, + "text": "न चैनम अशकद भानुर अहं वा सनेहकारणैः\nपुरा परत्यनुनेतुं वा नेतुं वाप्य एकतां तवया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 6, + "shloka": 8, + "text": "ततः कालपरीतः स वैरस्यॊद्धुक्षणे रतः\nपरतीप कारी युष्माकम इति चॊपेक्षितॊ मया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 6, + "shloka": 9, + "text": "इत्य उक्तॊ धर्मराजस तु मात्रा बाष्पाकुलेक्षणः\nउवाच वाक्यं धर्मात्मा शॊकव्याकुल चेतनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 6, + "shloka": 10, + "text": "भवत्या गूढमन्त्रत्वात पीडितॊ ऽसमीत्य उवाच ताम\nशशाप च महातेजाः सर्वलॊकेषु च सत्रियः\nन गुह्यं धारयिष्यन्तीत्य अतिदुःख समन्वितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 6, + "shloka": 11, + "text": "स राजा पुत्रपौत्राणां संबन्धिसुहृदां तथा\nसमरन्न उद्विग्नहृदयॊ बभूवास्वस्थ चेतनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 6, + "shloka": 12, + "text": "ततः शॊकपरीतात्मा स धूम इव पावकः\nनिर्वेदम अकरॊद धीमान राजा संतापपीडितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nयुधिष्ठिरस तु धर्मात्मा शॊकव्याकुल चेतनः\nशुशॊच दुःखसंतप्तः समृत्वा कर्णं महारथम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 2, + "text": "आविष्टॊ दुःखशॊकाभ्यां निःश्वसंश च पुनः पुनः\nदृष्ट्वार्जुनम उवाचेदं वचनं शॊककर्शितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 3, + "text": "यद भैक्षम आचरिष्याम वृष्ण्यन्धकपुरे वयम\nजञातीन निष्पुरुषान कृत्वा नेमां पराप्स्याम दुर्गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 4, + "text": "अमित्रा नः समृद्धार्था वृत्तार्थाः कुरवः किल\nआत्मानम आत्मना हत्वा किं धर्मफलम आप्नुमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 5, + "text": "धिग अस्तु कषात्रम आचारं धिग अस्तु बलम औरसम\nधिग अस्त्व अमर्षं येनेमाम आपदं गमिता वयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 6, + "text": "साधु कषमा दमः शौचम अवैरॊध्यम अमत्सरः\nअहिंसा सत्यवचनं नित्यानि वनचारिणाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 7, + "text": "वयं तु लॊभान मॊहाच च सतम्भं मानं च संश्रिताः\nइमाम अवस्थाम आपन्ना राज्यलेश बुभुक्षया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 8, + "text": "तरैलॊक्यस्यापि राज्येन नास्मान कश चित परहर्षयेत\nबान्धवान निहतान दृष्ट्वा पृथिव्याम आमिषैषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 9, + "text": "ते वयं पृथिवी हेतॊर अवध्यान पृथिवीसमान\nसंपरित्यज्य जीवामॊ हीनार्था हतबान्धवाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 10, + "text": "आमिषे गृध्यमानानाम अशुनां नः शुनाम इव\nआमिषं चैव नॊ नष्टम आमिषस्य च भॊजिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 11, + "text": "न पृथिव्या सकलया न सुवर्णस्य राशिभिः\nन गवाश्वेन सर्वेण ते तयाज्या य इमे हताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 12, + "text": "संयुक्ताः काममन्युभ्यां करॊधामर्षसमन्विताः\nमृत्युयानं समारुह्य गता वैवस्वतक्षयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 13, + "text": "बहुकल्याणम इच्छन्त ईहन्ते पितरः सुतान\nतपसा बरह्मचर्येण वन्दनेन तितिक्षया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 14, + "text": "उपवासैस तथेज्याभिर वरतकौतुक मङ्गलैः\nलभन्ते मातरॊ गर्भांस तान मासान दश बिभ्रति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 15, + "text": "यदि सवस्ति परजायन्ते जाता जीवन्ति वा यदि\nसंभाविता जातबलास ते दद्युर यदि नः सुखम\nइह चामुत्र चैवेति कृपणाः फलहेतुकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 16, + "text": "तासाम अयं समारम्भॊ निवृत्तः केवलॊ ऽफलः\nयद आसां निहताः पुत्रा युवानॊ मृष्टकुण्डलाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 17, + "text": "अभुक्त्वा पार्थिवान भॊगान ऋणान्य अनवदाय च\nपितृभ्यॊ देवताभ्यश च गता वैवस्वतक्षयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 18, + "text": "यदैषाम अङ्गपितरौ जातौ काममयाव इव\nसंजातबलरूपेषु तदैव निहता नृपाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 19, + "text": "संयुक्ताः काममन्युभ्यां करॊधहर्षासमञ्जसाः\nन ते जन्म फलं किं चिद भॊक्तारॊ जातु कर्हि चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 20, + "text": "पाञ्चालानां कुरूणां च हता एव हि ये ऽहताः\nते वयं तव अधमाँल लॊकान परपद्येम सवकर्मभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 21, + "text": "वयम एवास्य लॊकस्य विनाशे कारणं समृताः\nधृतराष्ट्रस्य पुत्रेण निकृत्या परत्यपत्स्महि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 22, + "text": "सदैव निकृतिप्रज्ञॊ दवेष्टा मायॊपजीवनः\nमिथ्यवृत्तः स सततम अस्मास्व अनपकारिषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 23, + "text": "अंशकामा वयं ते च न चास्माभिर न तैर जितम\nन तैर भुक्तेयम अवनिर न नार्यॊ गीतवादितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 24, + "text": "नामात्य समितौ कथ्यं न च शरुतवतां शरुतम\nन रत्नानि परार्ध्यानि न भूर न दरविणागमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 25, + "text": "ऋद्धिम अस्मासु तां दृष्ट्वा विवर्णॊ हरिणः कृशः\nधृतराष्ट्रस्य नृपतेः सौबलेन निवेदितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 26, + "text": "तं पिता पुत्रगृद्धित्वाद अनुमेने ऽनये सथितम\nअनवेक्ष्यैष पितरं गाङ्गेयं विदुरं तथा\nअसंशयं धृतराष्ट्रॊ यथैवाहं तथागतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 27, + "text": "अनियम्याशुचिं लुब्धं पुत्रं कामवशानुगम\nपतितॊ यशसॊ दीप्ताद घातयित्वा सहॊदरान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 28, + "text": "इमौ वृद्धौ च शॊकाग्नौ परक्षिप्य स सुयॊधनः\nअस्मत परद्वेष संयुक्तः पापबुद्धिः सदैव हि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 29, + "text": "कॊ हि बन्धुः कुलीनः संस तथा बरूयात सुहृज्जने\nयथासाव उक्तवान कषुद्रॊ युयुत्सुर वृष्णिसंनिधौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 30, + "text": "आत्मनॊ हि वयं दॊषाद विनष्टाः शाश्वतीः समाः\nपरदहन्तॊ दिशः सर्वास तेजसा भास्करा इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 31, + "text": "सॊ ऽसमाकं वैरपुरुषॊ दुर्मन्त्रि परग्रहं गतः\nदुर्यॊधनकृते हय एतत कुलं नॊ विनिपातितम\nअवध्यानां वधं कृत्वा लॊके पराप्ताः सम वाच्यताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 32, + "text": "कुलस्यास्यान्त करणं दुर्मतिं पापकारिणम\nराजा राष्ट्रेश्वरं कृत्वा धृतराष्ट्रॊ ऽदय शॊचति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 33, + "text": "हताः शूराः कृतं पापं विषयः सवॊ विनाशितः\nहत्वा नॊ विगतॊ मन्युः शॊकॊ मां रुन्धयत्य अयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 34, + "text": "धनंजय कृतं पापं कल्याणेनॊपहन्यते\nतयागवांश च पुनः पापं नालं कर्तुम इति शरुतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 35, + "text": "तयागवाञ जन्म मरणे नाप्नॊतीति शरुतिर यदा\nपराप्तवर्मा कृतमतिर बरह्म संपद्यते तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 36, + "text": "सधनंजय निर्द्वंद्वॊ मुनिर जञानसमन्वितः\nवनम आमन्त्र्य वः सर्वान गमिष्यामि परंतप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 37, + "text": "न हि कृत्स्नतमॊ धर्मः शक्यः पराप्तुम इति शरुतिः\nपरिग्रहवता तन मे परत्यक्षम अरिसूदन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 38, + "text": "मया निसृष्टं पापं हि परिग्रहम अभीप्सता\nजन्म कषयनिमित्तं च शक्यं पराप्तुम इति शरुतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 39, + "text": "स परिग्रहम उत्सृज्य कृत्स्नं राज्यं तथैव च\nगमिष्यामि विनिर्मुक्तॊ विशॊकॊ वि जवरस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 40, + "text": "परशाधि तवम इमाम उर्वीं कषेमां निहतकण्टकाम\nन ममार्थॊ ऽसति राज्येन न भॊगैर वा कुरूत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 7, + "shloka": 41, + "text": "एतावद उक्त्वा वचनं धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nवयुपारमत ततः पार्थः कनीयान परत्यभाषत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nअथार्जुन उवाचेदम अधिक्षिप्त इवाक्षमी\nअभिनीततरं वाक्यं दृढवादपराक्रमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 2, + "text": "दर्शयन्न ऐन्द्रिर आत्मानम उग्रम उग्रपराक्रमः\nसमयमानॊ महातेजाः सृक्किणी संलिहन मुहुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 3, + "text": "अहॊ दुःखम अहॊ कृच्छ्रम अहॊ वैक्लव्यम उत्तमम\nयत्कृत्वामानुषं कर्म तयजेथाः शरियम उत्तमाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 4, + "text": "शत्रून हत्वा महीं लब्ध्वा सवधर्मेणॊपपादिताम\nहतामित्रः कथं सर्वं तयजेथा बुद्धिलाघवात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 5, + "text": "कलीबस्य हि कुतॊ राज्यं दीर्घसूत्रस्य वा पुनः\nकिमर्थं च महीपालान अवधीः करॊधमूर्छितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 6, + "text": "यॊ हय आजिजीविषेद भैक्ष्यं कर्मणा नैव केन चित\nसमारम्भान बुभूषेत हतस्वस्तिर अकिंचनः\nसर्वलॊकेषु विख्यातॊ न पुत्रपशुसंहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 7, + "text": "कापालीं नृप पापिष्ठां वृत्तिम आस्थाय जीवतः\nसंत्यज्य राज्यम ऋद्धं ते लॊकॊ ऽयं किं वदिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 8, + "text": "सर्वारम्भान समुत्सृज्य हतस्वस्तिर अकिंचनः\nकस्माद आशंससे भैक्ष्यं चर्तुं पराकृतवत परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 9, + "text": "अस्मिन राजकुले जातॊ जित्वा कृत्स्नां वसुंधराम\nधर्मार्थाव अखिलौ हित्वा वनं मौढ्यात परतिष्ठसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 10, + "text": "यदीमानि हवींषीह विमथिष्यन्त्य असाधवः\nभवता विप्रहीणानि पराप्तं तवाम एव किल्बिषम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 11, + "text": "आकिंचन्यम अनाशास्यम इति वै नहुषॊ ऽबरवीत\nकृत्या नृशंसा हय अधने धिग अस्त्व अधनताम इह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 12, + "text": "अश्वस्तनम ऋषीणां हि विद्यते वेद तद भवान\nयं तव इमं धर्मम इत्य आहुर धनाद एष परवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 13, + "text": "धर्मं संहरते तस्य धनं हरति यस्य यः\nहरियमाणे धने राजन वयं कस्य कषमेमहि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 14, + "text": "अभिशस्तवत परपश्यन्ति दरिद्रं पार्श्वतः सथितम\nदारिद्र्यं पातकं लॊके कस तच छंसितुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 15, + "text": "पतितः शॊच्यते राजन निर्धनश चापि शॊच्यते\nविशेषं नाधिगच्छामि पतितस्याधनस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 16, + "text": "अर्थेभ्यॊ हि विवृद्धेभ्यः संभृतेभ्यस ततस ततः\nकरियाः सर्वाः परवर्तन्ते पर्वतेभ्य इवाप गाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 17, + "text": "अर्धाद धर्मश च कामश च सवर्गश चैव नराधिप\nपराणयात्रा हि लॊकस्य विनार्थं न परसिध्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 18, + "text": "अर्थेन हि विहीनस्य पुरुषस्याल्पमेधसः\nवयुच्छिद्यन्ते करियाः सर्वा गरीष्मे कु सरितॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 19, + "text": "यस्यार्थास तस्य मित्राणि यस्यार्थास तस्य बान्धवाः\nयस्यार्थाः स पुमाँल लॊके यस्यार्थाः स च पण्डितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 20, + "text": "अधनेनार्थकामेन नार्थः शक्यॊ विवित्सता\nअर्थैर अर्था निबध्यन्ते गजैर इव महागजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 21, + "text": "धर्मः कामश च सवर्गश च हर्षः करॊधः शरुतं दमः\nअर्थाद एतानि सर्वाणि परवर्तन्ते नराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 22, + "text": "धनात कुलं परभवति धनाद धर्मः परवर्तते\nनाधनस्यास्त्य अयं लॊकॊ न परः पुरुषॊत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 23, + "text": "नाधनॊ धर्मकृत्यानि यथावद अनुतिष्ठति\nधनाद धि धर्मः सरवति शैलाद गिरिनदी यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 24, + "text": "यः कृशाश्वः कृश गवः कृश भृत्यः कृशातिथिः\nस वै राजन कृशॊ नाम न शरीरकृशः कृशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 25, + "text": "अवेक्षस्व यथान्यायं पश्य देवासुरं यथा\nराजन किम अन्यज जञातीनां वधाद ऋध्यन्ति देवताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 26, + "text": "न चेद धर्तव्यम अन्यस्य कथं तद धर्मम आरभेत\nएतावान एव वेदेषु निश्चयः कविभिः कृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 27, + "text": "अध्येतव्या तरयी विद्या भवितव्यं विपश्चिता\nसर्वथा धनम आहार्यं यष्टव्यं चापि यत्नतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 28, + "text": "करॊहाद देवैर अवाप्तानि दिवि सथानानि सर्वशः\nइति देवा वयवसिता वेदवादाश च शाश्वताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 29, + "text": "अधीयन्ते तपस्यन्ति यजन्ते याजयन्ति च\nकृत्स्नं तद एव च शरेयॊ यद अप्य आददते ऽनयतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 30, + "text": "न पश्यामॊ ऽनपहृतं धनं किं चित कव चिद वयम\nएवम एव हि राजानॊ जयन्ति पृथिवीम इमाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 31, + "text": "जित्वा ममत्वं बरुवते पुत्रा इव पितुर धने\nराजर्षयॊ जितस्वर्गा धर्मॊ हय एषां निगद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 32, + "text": "यथैव पूर्णाद उदधेः सयन्दन्त्य आपॊ दिशॊ दश\nएवं राजकुलाद वित्तं पृथिवीं परतितिष्ठति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 33, + "text": "आसीद इयं दिलीपस्य नृगस्य नहुषस्य च\nअम्बरीषस्य मान्धातुः पृथिवी सा तवयि सथिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 34, + "text": "स तवां दरव्यमयॊ यज्ञः संप्राप्तः सर्वदक्षिणः\nतं चेन न यजसे राजन पराप्तस तवं देवकिल्बिषम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 35, + "text": "येषां राजाश्वमेधेन यजते दक्षिणावता\nउपेत्य तस्यावभृथं पूताः सर्वे भवन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 36, + "text": "विश्वरूपॊ महादेवः सर्वमेधे महामखे\nजुहाव सर्वभूतानि तथैवात्मानम आत्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 8, + "shloka": 37, + "text": "शाश्वतॊ ऽयं भूतिपथॊ नास्यान्तम अनुशुश्रुम\nमहान दाशरथः पन्था मा राजन कापथं गमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 1, + "text": "[युधिस्ठिर]\nमुहूर्तं तावद एकाग्रॊ मनः शरॊत्रे ऽनतरात्मनि\nधारयित्वापि ते शरुत्वा रॊचतां वचनं मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 2, + "text": "सार्थगम्यम अहं मार्गं न जातु तवत्कृते पुनः\nगच्छेयं तद गमिष्यामि हित्वा गराम्यसुखान्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 3, + "text": "कषेम्यश चैकाकिना गम्यः पन्थाः कॊ ऽसतीति पृच्छ माम\nअथ वा नेच्छसि परष्टुम अपृच्छन्न अपि मे शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 4, + "text": "हित्वा गराम्यसुखाचारं तप्यमानॊ महत तपः\nअरण्ये फलमूलाशी चरिष्यामि मृगैः सह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 5, + "text": "जुह्वानॊ ऽगनिं यथाकालम उभौ कालाव उपस्पृशन\nकृशः परिमिताहारश चर्म चीरजटा धरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 6, + "text": "शीतवातातप सहः कषुत्पिपासाश्रमक्षमः\nतपसा विधिदृष्टेन शरीरम उपशॊषयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 7, + "text": "मनःकर्णसुखा नित्यं शृण्वन्न उच्चावचा गिरः\nमुदितानाम अरण्येषु वसतां मृगपक्षिणाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 8, + "text": "आजिघ्रन पेशलान गन्धान फुल्लानां वृक्षवीरुधाम\nनानारूपान वने पश्यन रमणीयान वनौकसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 9, + "text": "वान परस्थजनस्यापि दर्शनं कुलवासिनः\nनाप्रियाण्य आचरिष्यामि किं पुनर गरामवासिनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 10, + "text": "एकान्तशीली विमृशन पक्वापक्वेन वर्तयन\nपितॄन देवांश च वन्येन वाग्भिर अद्भिश च तर्पयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 11, + "text": "एवम आरण्य शास्त्राणाम उग्रम उग्रतरं विधिम\nसेवमानः परतीक्षिष्ये देहस्यास्य समापनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 12, + "text": "अथ वैकॊ ऽहम एकाहम एकैकस्मिन वनस्पतौ\nचरन भैक्ष्यं मुनिर मुण्डः कषपयिष्ये कलेवरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 13, + "text": "पांसुभिः समवच्छन्नः शून्यागार परतिश्रयः\nवृक्षमूलनिकेतॊ वा तयक्तसर्वप्रियाप्रियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 14, + "text": "न शॊचन न परहृष्यंश च तुल्यनिन्दात्मसंस्तुतिः\nनिराशीर निर्ममॊ भूत्वा निर्द्वंद्वॊ निष्परिग्रहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 15, + "text": "आत्मारामः परसन्नात्मा जडान्धबधिराकृतिः\nअकुर्वाणः परैः कां चित संविदं जातु केन चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 16, + "text": "जङ्गमाजङ्गमान सर्वान न विहिंसंश चतुर्विधान\nपरजाः सर्वाः सवधर्मस्थाः समः पराणभृतः परति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 17, + "text": "न चाप्य अवहसन कं चिन न कुर्वन भरुकुटीं कव चित\nपरसन्नवदनॊ नित्यं सर्वेन्द्रियसुसंयतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 18, + "text": "अपृच्छन कस्य चिन मार्गं वरजन येनैव केन चित\nन देशं न दिशं कां चिद गन्तुम इच्छन विशेषतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 19, + "text": "गमने निरपेक्षश च पश्चाद अनवलॊकयन\nऋजुः परणिहितॊ गच्छंस तरस सथावरवर्जकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 20, + "text": "सवभावस तु परयात्य अग्रे परभवन्त्य अशनान्य अपि\nदवंद्वानि च विरुद्धानि तानि सर्वाण्य अचिन्तयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 21, + "text": "अल्पं वास्वादु वा भॊज्यं पूर्वालाभेन जातुचित\nअन्येष्व अपि चरँल लाभम अलाभे सप्त पूरयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 22, + "text": "वि धूमे नयस्तमुसले वयङ्गारे भुक्तवज जने\nअतीतपात्र संचारे काले विगतभिक्षुके" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 23, + "text": "एककालं चरन भैक्ष्यं गृहे दवे चैव पञ्च च\nसपृहा पाशान विमुच्याहं चरिष्यामि महीम इमाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 24, + "text": "न जिजीविषुवत किं चिन न मुमूर्षुवद आचरन\nजीवितं मरणं चैव नाभिनन्दन न च दविषन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 25, + "text": "वास्यैकं तक्षतॊ बाहुं चन्दनेनैकम उक्षतः\nनाकल्याणं न कल्याणं चिन्तयन्न उभयॊस तयॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 26, + "text": "याः काश चिज जीवता शक्याः कर्तुम अभ्युदय करियाः\nसर्वास ताः समभित्यज्य निमेषादि वयवस्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 27, + "text": "तेषु नित्यम असक्तश च तयक्तसर्वेन्द्रियक्रियः\nसुपरित्यक्त संकल्पः सुनिर्णिक्तात्म कल्मषः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 28, + "text": "विमुक्तः सर्वसङ्गेभ्यॊ वयतीतः सर्ववागुराः\nन वशे कस्य चित तिष्ठन स धर्मा मातरिश्वनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 29, + "text": "वीतरागश चरन्न एवं तुष्टिं पराप्स्यामि शाश्वतीम\nतृष्णया हि महत पापम अज्ञानाद अस्मि कारितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 30, + "text": "कुशलाकुशलान्य एके कृत्वा कर्माणि मानवाः\nकार्यकारण संश्लिष्टं सवजनं नाम अबिभ्रती" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 31, + "text": "आयुषॊ ऽनते परहायेदं कषीणप्रायं कलेवरम\nपरतिगृह्णाति तत पापं कर्तुः कर्मफलं हि तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 32, + "text": "एवं संसारचक्रे ऽसमिन वयाविद्धे रथचक्रवत\nसमेति भूतग्रामॊ ऽयं भूतग्रामेण कार्यवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 33, + "text": "जन्ममृत्युजराव्याधिवेदनाभिर उपद्रुतम\nअसारम इमम अस्वन्तं संसारं तयजतः सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 34, + "text": "दिवः पतत्सु देवेषु सथानेभ्यश च महर्षिषु\nकॊ हि नाम भवेनार्थी भवेत कारणतत्त्ववित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 35, + "text": "कृत्वा हि विविधं कर्म तत तद विविधलक्षणम\nपार्थिवैर नृपतिः सवल्पैः कारणैर एव बध्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 36, + "text": "तस्मात परज्ञामृतम इदं चिरान मां परत्युपस्थितम\nतत पराप्य परार्थये सथानम अव्ययं शाश्वतं धरुवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 9, + "shloka": 37, + "text": "एतया सततं वृत्त्या चरन्न एवं परकारया\nदेहं संस्थापयिष्यामि निर्भयं मार्गम आस्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 10, + "shloka": 1, + "text": "[भीम]\nशरॊत्रियस्येव ते राजन मन्दकस्याविपश्चितः\nअनुवाक हता बुद्धिर नैषा तत्त्वार्थ दर्शिनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 10, + "shloka": 2, + "text": "आलस्ये कृतचित्तस्य राजधर्मानसूयतः\nविनाशे धार्तराष्ट्राणां किं फलं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 10, + "shloka": 3, + "text": "कषमानुकम्पा कारुण्यम आनृशंस्यं न विद्यते\nकषात्रम आचरतॊ मार्गम अपि बन्धॊस तवद अन्तरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 10, + "shloka": 4, + "text": "यदीमां भवतॊ बुद्धिं विद्याम वयम ईदृशीम\nशस्त्रं नैव गरहीष्यामॊ न वधिष्याम कं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 10, + "shloka": 5, + "text": "भैक्ष्यम एवाचरिष्याम शरीरस्या विमॊक्षणात\nन चेदं दारुणं युद्धम अभविष्यन महीक्षिताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 10, + "shloka": 6, + "text": "पराणस्यान्नम इदं सर्वम इति वै कवयॊ विदुः\nसथावरं जङ्गमं चैव सर्वं पराणस्य भॊजनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 10, + "shloka": 7, + "text": "आददानस्य चेद राज्यं ये के चित परिपन्थिनः\nहन्तव्यास त इति पराज्ञाः कषत्रधर्मविदॊ विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 10, + "shloka": 8, + "text": "ते स दॊषा हतास्माभी राज्यस्य परिपन्थिनः\nतान हत्वा भुङ्क्ष्व धर्मेण युधिष्ठिर महीम इमाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 10, + "shloka": 9, + "text": "यथा हि पुरुषः खात्वा कूपम अप्राप्य चॊदकम\nपङ्कदिग्धॊ निवर्तेत कर्मेदं नस तथॊपमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 10, + "shloka": 10, + "text": "यथारुह्य महावृक्षम अपहृत्य ततॊ मधु\nअप्राश्य निधनं गच्छेत कर्मेदं नस तथॊपमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 10, + "shloka": 11, + "text": "यथा महान्तम अध्वानम आशया पुरुषः पतन\nस निराशॊ निवर्तेत कर्मेदं नस तथॊपमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 10, + "shloka": 12, + "text": "यथा शत्रून घातयित्वा पुरुषः कुरुसत्तम\nआत्मानं घातयेत पश्चात कर्मेदं नस तथाविधम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 10, + "shloka": 13, + "text": "यथान्नं कषुधितॊ लब्ध्वा न भुञ्जीत यदृच्छया\nकामी च कामिनीं लब्ध्वा कर्मेदं नस तथाविधम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 10, + "shloka": 14, + "text": "वयम एवात्र गर्ह्या हि ये वयं मन्दचेतसः\nतवां राजन्न अनुगच्छामॊ जयेष्ठॊ ऽयम इति भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 10, + "shloka": 15, + "text": "वयं हि बाहुबलिनः कृतविद्या मनस्विनः\nकलीबस्य वाक्ये तिष्ठामॊ यथैवाशक्तयस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 10, + "shloka": 16, + "text": "अगतीन कागतीन अस्मान नष्टार्थान अर्थसिद्धये\nकथं वै नानुपश्येयुर जनाः पश्यन्ति यादृशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 10, + "shloka": 17, + "text": "आपत्काले हि संन्यासः कर्तव्य इति शिष्यते\nजरयाभिपरीतेन शत्रुभिर वयंसितेन च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 10, + "shloka": 18, + "text": "तस्माद इह कृतप्रज्ञास तयागं न परिचक्षते\nधर्मव्यतिक्रमं चेदं मन्यन्ते सूक्ष्मदर्शिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 10, + "shloka": 19, + "text": "कथं तस्मात समुत्पन्नस तन्निष्ठस तद उपाश्रयः\nतद एव निन्दन्न आसीत शरद्धा वान्यत्र गृह्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 10, + "shloka": 20, + "text": "शरिया विहीनैर अधनैर नास्तिकैः संप्रवर्तितम\nवेदवादस्य विज्ञानं सत्याभासम इवानृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 10, + "shloka": 21, + "text": "शक्यं तु मौण्ड्यम आस्थाय बिभ्रतात्मानम आत्मना\nधर्मच छद्म समास्थाय आसितुं न तु जीवितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 10, + "shloka": 22, + "text": "शक्यं पुनर अरण्येषु सुखम एकेन जीवितुम\nअबिभ्रता पुत्रपौत्रान देवर्षीन अतिथीन पितॄन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 10, + "shloka": 23, + "text": "नेमे मृगाः सवर्गजितॊ न वराहा न पक्षिणः\nअथैतेन परकारेण पुण्यम आहुर न ताञ जनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 10, + "shloka": 24, + "text": "यदि संन्यासतः सिद्धिं राजन कश चिद अवाप्नुयात\nपर्वताश च दरुमाश चैव कषिप्रं सिद्धिम अवाप्नुयुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 10, + "shloka": 25, + "text": "एते हि नित्यसंन्यासा दृश्यन्ते निरुपद्रवाः\nअपरिग्रहवन्तश च सततं चात्मचारिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 10, + "shloka": 26, + "text": "अथ चेद आत्मभाग्येषु नान्येषां सिद्धिम अश्नुते\nतस्मात कर्मैव कर्तव्यं नास्ति सिद्धिर अकर्मणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 10, + "shloka": 27, + "text": "औदकाः सृष्टयश चैव जन्तवः सिद्धिम आप्नुयुः\nयेषाम आत्मैव भर्तव्यॊ नान्यः कश चन विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 10, + "shloka": 28, + "text": "अवेक्षस्व यथा सवैः सवैः कर्मभिर वयापृतं जगत\nतस्मात कर्मैव कर्तव्यं नास्ति सिद्धिर अकर्मणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 11, + "shloka": 1, + "text": "[अर्जुन]\nअत्रैवॊदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nतापसैः सह संवादं शक्रस्य भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 11, + "shloka": 2, + "text": "के चिद गृहान परित्यज्य वनम अभ्यगमन दविजाः\nअजातश्मश्रवॊ मन्दाः कुले जाताः परवव्रजुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 11, + "shloka": 3, + "text": "धर्मॊ ऽयम इति मन्वाना बरह्मचर्ये वयवस्थिताः\nतयक्त्वा गृहान पितॄंश चैव तान इन्द्रॊ ऽनवकृपायत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 11, + "shloka": 4, + "text": "तान आबभाषे भगवान पक्षी भूत्वा हिरन मयः\nसुदुष्करं मनुष्यैश च यत्कृतं विघसाशिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 11, + "shloka": 5, + "text": "पुण्यं च बत कर्मैषां परशस्तं चैव जीवितम\nसंसिद्धास ते गतिं मुख्यां पराप्ता धर्मपरायणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 11, + "shloka": 6, + "text": "[रसरह]\nअहॊ बतायं शकुनिर विघसाशान परशंसति\nअस्मान नूनम अयं शास्ति वयं च विघसाशिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 11, + "shloka": 7, + "text": "[षकुनि]\nनाहं युष्मान परशंसामि पङ्कदिग्धान रजस्वलान\nउच्छिष्ट भॊजिनॊ मन्दान अन्ये वै विघसाशिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 11, + "shloka": 8, + "text": "[रसयह]\nइदं शरेयॊ परम इति वयम एवाभ्युपास्महे\nशकुने बरूहि यच छरेयॊ भृशं वै शरद्दधाम ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 11, + "shloka": 9, + "text": "[षकुनि]\nयदि मां नाभिशङ्कध्वं विभाज्यात्मानम आत्मना\nततॊ ऽहं वः परवक्ष्यामि याथा तथ्यं हितं वचः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 11, + "shloka": 10, + "text": "[रसयह]\nशृणुमस ते वचस तात पन्थानॊ विदितास तव\nनियॊगे चैव धर्मात्मन सथातुम इच्छामि शाधि नः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 11, + "shloka": 11, + "text": "[षकुनि]\nचतुष पदां गौः परवरा लॊहानां काञ्चनं वरम\nशब्दानां परवरॊ मन्त्रॊ बराह्मणॊ दविपदां वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 11, + "shloka": 12, + "text": "मन्त्रायं जातकर्मादि बराह्मणस्य विधीयते\nजीवतॊ यॊ यथाकालं शमशाननिधनाद इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 11, + "shloka": 13, + "text": "कर्माणि वैदिकान्य अस्य सवर्ग्यः पन्थास तव अनुत्तमः\nअथ सर्वाणि कर्माणि मन्त्रसिद्धानि चक्षते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 11, + "shloka": 14, + "text": "आम्नायदृढवादीनि तथा सिद्धिर इहेष्यते\nमासार्ध मासा ऋतव आदित्य शशितारकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 11, + "shloka": 15, + "text": "ईहन्ते सर्वभूतानि तद ऋतं कर्मसङ्गिनाम\nसिद्धिक्षेत्रम इदं पुण्यम अयम एवाश्रमॊ महान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 11, + "shloka": 16, + "text": "अथ ये कर्म निन्दन्तॊ मनुष्याः कापथं गताः\nमूढानाम अर्थहीनानां तेषाम एनस तु विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 11, + "shloka": 17, + "text": "देव वंशान पितृवंशान बरह्म वंशांश च शाश्वतान\nसंत्यज्य मूढा वर्तन्ते ततॊ यान्त्य अश्रुती पथम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 11, + "shloka": 18, + "text": "एतद वॊ ऽसतु तपॊ युक्तं ददानीत्य ऋषिचॊदितम\nतस्मात तद अध्यवसतस तपस्वितप उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 11, + "shloka": 19, + "text": "देव वंशान पितृवंशान बरह्म वंशांश च शाश्वतान\nसंविभज्य गुरॊश चर्यां तद वै दुष्करम उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 11, + "shloka": 20, + "text": "देवा वै दुष्करं कृत्वा विभूतिं परमां गताः\nतस्माद गार्हस्थ्यम उद्वॊढुं दुष्करं परब्रवीमि वः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 11, + "shloka": 21, + "text": "तपॊ शरेष्ठं परजानां हि मूलम एतन न संशयः\nकुटुम्ब विधिनानेन यस्मिन सर्वं परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 11, + "shloka": 22, + "text": "एतद विदुस तपॊ विप्रा दवंद्वातीता विमत्सराः\nतस्माद वनं मध्यमं च लॊकेषु तप उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 11, + "shloka": 23, + "text": "दुराधर्षं पदं चैव गच्छन्ति विघसाशिनः\nसायंप्रातर विभज्यान्नं सवकुटुम्बे यथाविधि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 11, + "shloka": 24, + "text": "दत्त्वातिथिभ्यॊ देवैभ्यः पितृभ्यः सवजनस्य च\nअवशिष्टानि ये ऽशनाति तान आहुर विघसाशिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 11, + "shloka": 25, + "text": "तस्मात सवधर्मम आस्थाय सुव्रताः सत्यवादिनः\nलॊकस्य गुरवॊ भूत्वा ते भवन्त्य अनुपस्कृताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 11, + "shloka": 26, + "text": "तरिदिवं पराप्य शक्रस्य सवर्गलॊके विमत्सराः\nवसन्ति शाश्वतीर वर्षा जना दुष्करकारिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 11, + "shloka": 27, + "text": "ततस ते तद वचॊ शरुत्वा तस्य धर्मार्थसंहितम\nउत्सृज्य नास्तिक गतिं गार्हस्थ्यं धर्मम आश्रिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 11, + "shloka": 28, + "text": "तस्मात तवम अपि दुर्धर्ष धैर्यम आलम्ब्य शाश्वतम\nपरशाधि पृथिवीं कृत्स्नां हतामित्रां नरॊत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nअर्जुनस्य वचॊ शरुत्वा नकुलॊ वाक्यम अब्रवीत\nराजानम अभिसंप्रेक्ष्य सर्वधर्मभृतां वरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 2, + "text": "अनुरुध्य महाप्राज्ञॊ भरातुश चित्तम अरिंदमः\nवयूढॊरः कॊ महाबाहुस ताम्रास्यॊ मित भाषिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 3, + "text": "विशाख यूपे देवानां सर्वेषाम अग्नयश चिताः\nतस्माद विद्धि महाराज देवान कर्म पथि सथितान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 4, + "text": "अनास्तिकान आस्तिकानां पराणदाः पितरश च ये\nते ऽपि कर्मैव कुर्वन्ति विधिं पश्यस्व पार्थिव\nवेदवादापविद्धांस तु तान विद्धि भृशनास्तिकान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 5, + "text": "न हि वेदॊक्तम उत्सृज्य विप्रः सर्वेषु कर्मसु\nदेव यानेन नाकस्य पृष्ठम आप्नॊति भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 6, + "text": "अत्य आश्रमान अयं सर्वान इत्य आहुर वेद निश्चयाः\nबराह्मणाः शरुतिसंपन्नास तान निबॊध जनाधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 7, + "text": "वित्तानि धर्मलब्धानि करतुमुख्येष्व अवासृजन\nकृतात्मसु महाराज स वै तयागी समृतॊ नरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 8, + "text": "अनवेक्ष्य सुखादानं तथेवॊर्ध्वं परतिष्ठितः\nआत्मत्यागी महाराज स तयागी तामसः परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 9, + "text": "अनिकेतः परिपतन वृक्षमूलाश्रयॊ मुनिः\nअपाचकः सदा यॊगी स तयागी पार्थ भिक्षुकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 10, + "text": "करॊधहर्षाव अनादृत्य पैशुन्यं च विशां पते\nविप्रॊ वेदान अधीते यः स तयागी गुरु पूजकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 11, + "text": "आश्रमांस तुलया सर्वान धृतान आहुर मनीषिणः\nएकतस ते तरयॊ राजन गृहस्थाश्रम एकतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 12, + "text": "समीक्षते तु यॊ ऽरथं वै कामस्वर्गं च भारत\nअयं पन्था महर्षीणाम इयं लॊकविदां गतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 13, + "text": "इति यः कुरुते भावं स तयागी भरतर्षभ\nन यः परित्यज्य गृहान वनम एति विमूढवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 14, + "text": "यदा कामान समीक्षेत धर्मवैतंसिकॊ ऽनृजुः\nअथैनं मृत्युपाशेन कण्ठे बध्नाति मृत्युराज" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 15, + "text": "अभिमान कृतं कर्म नैतत फलवद उच्यते\nतयागयुक्तं महाराज सर्वम एव महाफलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 16, + "text": "शमॊ दमस तपॊ दानं सत्यं शौचम अथार्जवम\nयज्ञॊ धृतिश च धर्मश च नित्यम आर्षॊ विधिः समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 17, + "text": "पितृदेवातिथि कृते समारम्भॊ ऽतर शस्यते\nअत्रैव हि महाराज तरिवर्गः केवलं फलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 18, + "text": "एतस्मिन वर्तमानस्य विधौ विप्रनिषेविते\nतयागिनः परकृतस्येह नॊच्छित्तिर विद्यते कव चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 19, + "text": "असृजद धि परजा राजन परजापतिर अकल्मषः\nमां यक्ष्यन्तीति शान्तात्मा यज्ञैर विविधदक्षिणैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 20, + "text": "वीरुधश चैव वृक्षांश च यज्ञार्थं च तथौषधीः\nपशूंश चैव तथा मेध्यान यज्ञार्थानि हवींषि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 21, + "text": "गृहस्थाश्रमिणस तच च यज्ञकर्म विरॊधकम\nतस्माद गार्हस्थ्यम एवेह दुष्करं दुर्लभं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 22, + "text": "तत संप्राप्य गृहस्था ये पशुधान्य समन्विताः\nन यजन्ते महाराज शाश्वतं तेषु किल्बिषम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 23, + "text": "सवाध्याययज्ञा ऋषयॊ जञानयज्ञास तथापरे\nअथापरे महायज्ञान मनसैव वितन्वते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 24, + "text": "एवं दानसमाधानं मार्गम आतिष्ठतॊ नृप\nदविजातेर बरह्मभूतस्य सपृहयन्ति दिवौकसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 25, + "text": "स रत्नानि विचित्राणि संभृतानि ततस ततः\nमखेष्व अनभिसंत्यज्य नास्तिक्यम अभिजल्पसि\nकुटुम्बम आस्थिते तयागं न पश्यामि नराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 26, + "text": "राजसूयाश्वमेधेषु सर्वमेधेषु वा पुनः\nय चान्ये करतवस तात बराह्मणैर अभिपूजिताः\nतैर यजस्व महाराज शक्रॊ देवपतिर यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 27, + "text": "राज्ञः परमाददॊषेण दस्युभिः परिमुष्यताम\nअशरण्यः परजानां यः स राजा कलिर उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 28, + "text": "अश्वान गाश चैव दासीश च करेणूश च सवलं कृताः\nगरामाञ जनपदांश चैव कषेत्राणि च गृहाणि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 29, + "text": "अप्रदाय दविजातिभ्यॊ मात्सर्याविष्ट चेतसः\nवयं ते राजकलयॊ भविष्यामॊ विशां पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 30, + "text": "अदातारॊ ऽशरण्याश च राजकिल्बिष भागिनः\nदुःखानाम एव भॊक्तारॊ न सुखानां कदा चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 31, + "text": "अनिष्ट्वा च महायज्ञैर अकृत्वाच पितृस्वधाम\nतीर्थेष्व अनभिसंत्यज्य परव्रजिष्यसि चेद अथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 32, + "text": "छिन्नाभ्रम इव गन्तासि विलयं मारुतेरितम\nलॊकयॊर उभयॊर भरष्टॊ हय अन्तराले वयवस्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 33, + "text": "अन्तर बहिश च यत किं चिन मनॊ वयासङ्ग कारकम\nपरित्यज्य भवेत तयागी न यॊ हित्वा परतिष्ठते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 34, + "text": "एतस्मिन वर्तमानस्य विधौ विप्रनिषेविते\nबराह्मणस्य महाराज नॊच्छित्तिर विद्यते कव चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 35, + "text": "निहत्य शत्रूंस तरसा समृद्धान; शक्रॊ यथा दैत्य बलानि संख्ये\nकः पार्थ शॊचेन निरतः सवधर्मे; पूर्वैः समृते पार्थिव शिष्टजुष्टे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 12, + "shloka": 36, + "text": "कषात्रेण धर्मेण पराक्रमेण; जित्वा महीं मन्त्रविद्भ्यः परदाय\nनाकस्य पृष्ठे ऽसि नरेन्द्र गन्ता; न शॊचितव्यं भवताद्य पार्थ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 13, + "shloka": 1, + "text": "[सहदेव]\nन बाह्यं दरव्यम उत्सृज्य सिद्धिर भवति भारत\nशारीरं दरव्यम उत्सृज्य सिद्धिर भवति वा न वा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 13, + "shloka": 2, + "text": "बाह्यद्रव्यविमुक्तस्य शरीरेषु च गृध्यतः\nयॊ धर्मॊ यत सुखं वा सयाद दविषतां तत तथास्तु नः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 13, + "shloka": 3, + "text": "शारीरं दरव्यम उत्सृज्य पृथिवीम अनुशासतः\nयॊ धर्मॊ यत सुखं वा सयात सुहृदां तत तथास्तु नः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 13, + "shloka": 4, + "text": "दव्यक्षरस तु भवेन मृत्युस तर्यक्षरं बरह्म शाश्वतम\nममेति च भवेन मृत्युर न ममेति च शाश्वतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 13, + "shloka": 5, + "text": "बरह्म मृत्यू च तौ राजन्न आत्मन्य एव समाश्रितौ\nअदृश्यमानौ भूतानि यॊधयेताम असंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 13, + "shloka": 6, + "text": "अविनाशॊ ऽसय सत्त्वस्य नियतॊ यदि भारत\nभित्त्वा शरीरं भूतानां न हिंसा परतिपत्स्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 13, + "shloka": 7, + "text": "अथापि च सहॊत्पत्तिः सत्त्वस्य परलयस तथा\nनष्टे शरीरे नष्टं सयाद वृथा च सयात करिया पथः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 13, + "shloka": 8, + "text": "तस्माद एकान्तम उत्सृज्य पूर्वैः पूर्वतरैश च यः\nपन्था निषेवितः सद्भिः स निषेव्यॊ विजानता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 13, + "shloka": 9, + "text": "लब्ध्वापि पृथिवीं कृत्स्नां सहस्थावरजङ्गमाम\nन भुङ्क्ते यॊ नृपः सम्यङ निष्फलं तस्य जीवितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 13, + "shloka": 10, + "text": "अथ वा वसतॊ राजन वने वन्येन जीवतः\nदरव्येषु यस्य ममता मृत्यॊर आस्ये स वर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 13, + "shloka": 11, + "text": "बाह्याभ्यन्तर भूतानां सवभावं पश्य भारत\nये तु पश्यन्ति तद्भावं मुच्यन्ते महतॊ भयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 13, + "shloka": 12, + "text": "भवान पिता भवान माता भवान भराता भवान गुरुः\nदुःखप्रलापान आर्तस्य तस्मान मे कषन्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 13, + "shloka": 13, + "text": "तथ्यं वा यदि वातथ्यं यन मयैतत परभाषितम\nतद विद्धि पृथिवीपाल भक्त्या भरतसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nअव्याहरति कौन्तेये धर्मराजे युधिष्ठिरे\nभरातॄणां बरुवतां तांस तान विविधान वेद निश्चयान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 2, + "text": "महाभिजन संपन्ना शरीमत्य आयतलॊचना\nअभ्यभाषत राजेन्द्रं दरौपदीं यॊषितां वरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 3, + "text": "आसीनम ऋषभं राज्ञां भरातृभिः परिवारितम\nसिंहशार्दूलसदृशैर वारणैर इव यूथपम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 4, + "text": "अभिमानवती नित्यं विशेषेण युधिष्ठिरे\nलालिता सततं राज्ञा धर्मज्ञा धर्मदर्शिनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 5, + "text": "आमन्त्र्य विपुलश्रॊणी साम्ना परमवल्गुना\nभर्तारम अभिसंप्रेक्ष्य ततॊ वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 6, + "text": "इमे ते भरातरः पार्थ शुष्यन्त सतॊकका इव\nवावाश्यमानास तिष्ठन्ति न चैनान अभिनन्दसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 7, + "text": "नन्दयैतान महाराज मत्तान इव महाद्विपान\nउपपन्नेन वाक्येन सततं दुःखभागिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 8, + "text": "कथं दवैतवने राजन पूर्वम उक्त्वा तथा वचः\nभरातॄन एतान सम सहिताञ शीतवातातपार्दितान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 9, + "text": "वयं दुर्यॊधनं हत्वा मृधे भॊक्ष्याम मेदिनीम\nसंपूर्णां सर्वकामानाम आहवे विजयैषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 10, + "text": "विरथाश च रथान कृत्वा निहत्य च महागजान\nसंस्तीर्य च रथैर भूमिं स सादिभिर अरिंदमाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 11, + "text": "यजतां विविधैर यज्ञैः समृद्धैर आप्तदक्षिणैः\nवनवास कृतं दुःखं भविष्यति सुखाय नः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 12, + "text": "इत्य एतान एवम उक्त्वा तवं सवयं धर्मभृतां वर\nकथम अद्य पुनर वीर विनिहंसि मनांस्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 13, + "text": "न कलीबॊ वसुधां भुङ्क्ते न कलीबॊ धनम अश्नुते\nन कलीबस्य गृहे पुत्रा मत्स्याः पङ्क इवासते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 14, + "text": "नादण्डः कषत्रियॊ भाति नादण्डॊ भूतिम अश्नुते\nनादण्डस्य परजा राज्णः सुखम एधन्ति भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 15, + "text": "मित्रता सर्वभूतेषु दानम अध्ययनं तपः\nबराह्मणस्यैष धर्मः सयान न राज्ञॊ राजसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 16, + "text": "असतां परतिषेधश च सतां च परिपालयन\nएष राज्ञां परॊ धर्मः समरे चापलायनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 17, + "text": "यस्मिन कषमा च करॊधश च दानादाने भयाभये\nनिग्रहानुग्रहौ चॊभौ स वै धर्मविद उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 18, + "text": "न शरुतेन न दानेन न सान्त्वेन न चेज्यया\nतवयेयं पृथिवी लब्धा नॊत्कॊचेन तथाप्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 19, + "text": "यत तद बलम अमित्राणां तथा वीर समुद्यतम\nहस्त्यश्वरथसंपन्नं तरिभिर अङ्गैर महत्तरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 20, + "text": "रक्षितं दरॊणकर्णाभ्याम अश्वत्थाम्ना कृपेण च\nतत तवया निहतं वीर तस्माद भुङ्क्ष्व वसुंधराम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 21, + "text": "जम्बूद्वीपॊ महाराज नानाजनपदायुतः\nतवया पुरुषशार्दूल दण्डेन मृदितः परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 22, + "text": "जम्बूद्वीपेन सदृशः करौञ्चद्वीपॊ नराधिप\nअपरेण महामेरॊर दण्डेन मृदितस तवया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 23, + "text": "करौञ्चद्वीपेन सदृशः शाकद्वीपॊ नराधिप\nपूर्वेण तु महामेरॊर दण्डेन मृदितस तवया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 24, + "text": "उत्तरेण महामेरॊः शाकद्वीपेन संमितः\nभद्राश्वः पुरुषव्याघ्र दण्डेन मृदितस तवया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 25, + "text": "दवीपाश च सान्तरद्वीपा नानाजनपदालयाः\nविगाह्य सागरं वीर दण्डेन मृदितास तवया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 26, + "text": "एतान्य अप्रतिमानि तवं कृत्वा कर्माणि भारत\nन परीयसे महाराज पूज्यमानॊ दविजातिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 27, + "text": "स तवं भरातॄन इमान दृष्ट्वा परतिनन्दस्व भारत\nऋषभान इव संमत्तान गजेन्द्रान ऊर्जितान इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 28, + "text": "अमर परतिमाः सर्वे शत्रुसाहाः परंतपाः\nएकॊ ऽपि हि सुखायैषां कषमः सयाद इति मे मतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 29, + "text": "किं पुनः पुरुषव्याघ्राः पतयॊ मे नरर्षभाः\nसमस्तानीन्द्रियाणीव शरीरस्य विचेष्टने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 30, + "text": "अनृतं माब्रवीच छवश्रूः सर्वज्ञा सर्वदर्शिनी\nयुधिष्ठिरस तवां पाञ्चालि सुखे धास्यत्य अनुत्तमे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 31, + "text": "हत्वा राजसहस्राणि बहून्य आशु पराक्रमः\nतद वयर्थं संप्रपश्यामि मॊहात तव जनाधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 32, + "text": "येषाम उन्मत्तकॊ जयेष्ठः सर्वे तस्यॊपचारिणः\nतवॊन्मादेन राजेन्द्र सॊन्मादाः सर्वपाण्डवाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 33, + "text": "यदि हि सयुर अनुन्मत्ता भरातरस ते जनाधिप\nबद्ध्वा तवां नास्तिकैः सार्धं परशासेयुर वसुंधराम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 34, + "text": "कुरुते मूढम एवं हि यः शरेयॊ नाधिगच्छति\nधूपैर अञ्जन यॊगैश च नस्य कर्मभिर एव च\nभेषजैः स चिकित्स्यः सयाद य उन्मार्गेण गच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 35, + "text": "साहं सर्वाधमा लॊके सत्रीणां भरतसत्तम\nतथा विनिकृतामित्रैर याहम इच्छामि जीवितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 36, + "text": "एतेषां यतमानानाम उत्पद्यन्ते तु संपदः\nतवं तु सर्वां महीं लब्ध्वा कुरुषे सवयम आपदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 37, + "text": "यथास्तां संमतौ राज्ञां पृथिव्यां राजसत्तमौ\nमान्धाता चाम्बरीषश च तथा राजन विराजसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 38, + "text": "परशाधि पृथिवीं देवीं परजा धर्मेण पालयन\nस पर्वत वनद्वीपां मा राजन विमना भव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 14, + "shloka": 39, + "text": "यजस्व विविधैर यज्ञैर जुह्वन्न अग्नीन परयच्छ च\nपुराणि भॊगान वासांसि दविजातिभ्यॊ नृपॊत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nयाज्ञसेन्या वचॊ शरुत्वा पुनर एवार्जुनॊ ऽबरवीत\nअनुमान्य महाबाहुं जयेष्ठं भरातरम ईश्वरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 2, + "text": "दण्डः शास्ति परजाः सर्वा दण्ड एवाभिरक्षति\nदण्डः सुप्तेषु जागर्ति दण्डं धर्मं विदुर बुधाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 3, + "text": "धर्मं संरक्षते दण्डस तथेवार्थं नराधिप\nकामं संरक्षते दण्डस तरिवर्गॊ दण्ड उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 4, + "text": "दण्डेन रक्ष्यते धान्यं धनं दण्डेन रक्ष्यते\nएतद विद्वन्न उपादत्स्व सवभावं पश्य लौकिकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 5, + "text": "राजदण्डभयाद एके पापाः पापं न कुर्वते\nयमदण्डभयाद एके परलॊकभयाद अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 6, + "text": "परस्परभयाद एके पापाः पापं न कुर्वते\nएवं सांसिद्धिके लॊके सर्वं दण्डे परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 7, + "text": "दण्डस्यैव भयाद एके न खादन्ति परस्परम\nअन्धे तमसि मज्जेयुर यदि दण्डॊ न पालयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 8, + "text": "यस्माद अदान्तान दमयत्य अशिष्टान दण्डयत्य अपि\nदमनाद दण्डनाच चैव तस्माद दण्डं विदुर बुधाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 9, + "text": "वाचि दण्डॊ बराह्मणानां कषत्रियाणां भुजार्पणम\nदानदण्डः समृतॊ वैश्यॊ निर्दण्डः शूद्र उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 10, + "text": "असंमॊहाय मर्त्यानाम अर्थसंरक्षणाय च\nमर्यादा सथापिता लॊके दण्डसंज्ञा विशां पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 11, + "text": "यत्र शयामॊ लॊहिताक्षॊ दण्डश चरति सूनृतः\nपरजास तत्र न मुह्यन्ति नेता चेत साधु पश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 12, + "text": "बरह्म चारी गृहस्थश च वानप्रस्थॊ ऽथ भिक्षुकः\nदण्डस्यैव भयाद एते मनुष्या वर्त्मनि सथिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 13, + "text": "नाभीतॊ यजते राजन नाभीतॊ दातुम इच्छति\nनाभीतः पुरुषः कश चित समये सथातुम इच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 14, + "text": "नाच्छित्त्वा परमर्माणि नाकृत्वा कर्म दारुणम\nनाहत्वा मत्स्यघातीव पराप्नॊति महतीं शरियम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 15, + "text": "नाघ्नतः कीर्तिर अस्तीह न वित्तं न पुनः परजाः\nइन्द्रॊ वृत्रवधेनैव महेन्द्रः समपद्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 16, + "text": "य एव देवा हन्तारस ताँल लॊकॊ ऽरचयते भृशम\nहन्ता रुद्रस तथा सकन्दः शक्रॊ ऽगनिर वरुणॊ यमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 17, + "text": "हन्ता कालस तथा वायुर मृत्युर वैश्रवणॊ रविः\nवसवॊ मरुतः साध्या विश्वे देवाश च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 18, + "text": "एतान देवान नमस्यन्ति परताप परणता जनाः\nन बरह्माणं न धातारं न पूषाणं कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 19, + "text": "मध्यस्थान सर्वभूतेषु दान्ताञ शम परायणान\nयजन्ते मानवाः के चित परशान्ताः सर्वकर्मसु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 20, + "text": "न हि पश्यामि जीवन्तं लॊके कं चिद अहिंसया\nसत्त्वैः सत्त्वानि जीवन्ति दुर्बलैर बलवत्तराः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 21, + "text": "नकुलॊ मूषकान अत्ति बिडालॊ नकुलं तथा\nबिडालम अत्ति शवा राजञ शवानं वयालमृगस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 22, + "text": "तान अत्ति पुरुषः सर्वान पश्य धर्मॊ यथागतः\nपराणस्यान्नम इदं सर्वं जङ्गमं सथावरं च यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 23, + "text": "विधानं देव विहितं तत्र विद्वान न मुह्यते\nयथा सृष्टॊ ऽसि राजेन्द्र तथा भवितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 24, + "text": "विनीतक्रॊधहर्षा हि मन्दा वनम उपाश्रिताः\nविना वधं न कुर्वन्ति तापसाः पराणयापनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 25, + "text": "उदके बहवः पराणाः पृथिव्यां च फलेषु च\nन च कश चिन न तान हन्ति किम अन्यत पराणयापनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 26, + "text": "सूक्ष्मयॊनीनि भूतानि तर्क गम्यानि कानि चित\nपक्ष्मणॊ ऽपि निपातेन येषां सयात सकन्धपर्ययः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 27, + "text": "गरामान निष्क्रम्य मुनयॊ विगतक्रॊधमत्सराः\nवने कुटुम्ब धर्माणॊ दृश्यन्ते परिमॊहिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 28, + "text": "भूमिं भित्त्वौषधीश छित्त्वा वृक्षादीन अण्डजान पशून\nमनुष्यास तन्वते यज्ञांस ते सवर्गं पराप्नुवन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 29, + "text": "दण्डनीत्यां परणीतायां सर्वे सिध्यन्त्य उपक्रमाः\nकौन्तेय सर्वभूतानां तत्र मे नास्ति संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 30, + "text": "दण्डश चेन न भवेल लॊके वयनशिष्यन्न इमाः परजाः\nशूले मत्स्यान इवापक्ष्यन दुर्बलान बलवत्तराः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 31, + "text": "सत्यं चेदं बरह्मणा पूर्वम उक्तं; दण्डः परजा रक्षति साधु नीतः\nपश्याग्नयश च परतिशाम्यन्त्य अभीताः; संतर्जिता दण्डभयाज जवलन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 32, + "text": "अन्धं तम इवेदं सयान न परज्ञायेत किं चन\nदण्डश चेन न भवेल लॊके विभजन साध्वसाधुनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 33, + "text": "ये ऽपि संभिन्नमर्यादा नास्तिका वेद निन्दकाः\nते ऽपि भॊगाय कल्पन्ते दण्डेनॊपनिपीडिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 34, + "text": "सर्वॊ दण्डजितॊ लॊकॊ दुर्लभॊ हि शुचिर नरः\nदण्डस्य हि भयाद भीतॊ भॊगायेह परकल्पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 35, + "text": "चातुर्वर्ण्याप्रमॊहाय सुनीत नयनाय च\nदण्डॊ विधात्रा विहितॊ धर्मार्थाव्व अभिरक्षितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 36, + "text": "यदि दण्डान न बिभ्येयुर वयांसि शवापदानि च\nअद्युः पशून मनुष्यांश च यज्ञार्थानि हवींषि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 37, + "text": "न बरह्मचर्य अधीयीत कल्याणी गौर न दुह्यते\nन कन्यॊद्वहनं गच्छेद यदि दण्डॊ न पालयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 38, + "text": "विश्वलॊपः परवर्तेत भिद्येरन सर्वसेतवः\nममत्वं न परजानीयुर यदि दण्डॊ न पालयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 39, + "text": "न संवत्सरसत्राणि तिष्ठेयुर अकुतॊभयाः\nविधिवद दक्षिणावन्ति यदि दण्डॊ न पालयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 40, + "text": "चरेयुर नाश्रमे धर्मं यथॊक्तं विधिम आश्रिताः\nन विद्यां पराप्नुयात कश चिद यदि दण्डॊ न पालयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 41, + "text": "न चॊष्ट्रा न बलीवर्दा नाश्वाश्वतर गर्दभाः\nयुक्ता वहेयुर यानानि यदि दण्डॊ न पालयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 42, + "text": "न परेष्या वचनं कुर्युर न बालॊ जातु कर्हि चित\nतिष्ठेत पितृमते धर्मे यदि दण्डॊ न पालयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 43, + "text": "दण्डे सथिताः परजाः सर्वा भयं दण्डं विदुर बुधाः\nदण्डे सवर्गॊ मनुष्याणां लॊकॊ ऽयं च परतिष्ठितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 44, + "text": "न तत्र कूटं पापं वा वञ्चना वापि दृष्यते\nयत्र दण्डः सुविहितश चरत्य अरिविनाशनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 45, + "text": "हविः शवा परपिबेद धृष्टॊ दण्डश चेन नॊद्यतॊ भवेत\nहरेत काकः पुरॊडाशं यदि दण्डॊ न पालयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 46, + "text": "यद इदं धर्मतॊ राज्यं विहितं यद्य अधर्मतः\nकार्यस तत्र न शॊकॊ वै भुङ्क्ष्व भॊगान यजस्व च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 47, + "text": "सुखेन धर्मं शरीमन्तश चरन्ति शुचि वाससः\nसंवसन्तः परियैर दारैर भुञ्जानाश चान्नम उत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 48, + "text": "अर्थे सर्वे समारम्भाः समायत्ता न संशयः\nस च दण्डे समायत्तः पश्य दण्डस्य गौरवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 49, + "text": "लॊकयात्रार्थम एवेह धर्मप्रवचनं कृतम\nअहिंसा साधु हिंसेति शरेयान धर्मपरिग्रहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 50, + "text": "नात्यन्त गुणवान कश चिन न चाप्य अत्यन्तनिर्गुणः\nउभयं सर्वकार्येषु दृश्यते साध्व असाधु च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 51, + "text": "पशूनां वृषणं छित्त्वा ततॊ भिन्दन्ति नस्तकान\nकृषन्ति बहवॊ भारान बध्नन्ति दमयन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 52, + "text": "एवं पर्याकुले लॊके विपथे जर्जरीकृते\nतैस तैर नयायैर महाराज पुराणं धर्मम आचर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 53, + "text": "जय देहि परजा रक्ष धर्मं समनुपालय\nअमित्राञ जहि कौन्तेय मित्राणि परिपालय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 54, + "text": "मा च ते निघ्नतः शत्रून मन्युर भवतु भारत\nन तत्र किल्बिषं किं चित कर्तुं भवति भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 55, + "text": "आततायी हि यॊ हन्याद आततायिनम आगतम\nन तेन भरूणहा स सयान मन्युस तं मन्युम ऋच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 56, + "text": "अवध्यः सर्वभूतानाम अन्तरात्मा न संशयः\nअवध्ये चात्मनि कथं वध्यॊ भवति केन चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 57, + "text": "यथा हि पुरुषः शालां पुनः संप्रविशेन नवाम\nएवं जीवः शरीराणि तानि तानि परपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 15, + "shloka": 58, + "text": "देहान पुराणान उत्सृज्य नवान संप्रतिपद्यते\nएवं मृत्युमुखं पराहुर ये जनास तत्त्वदर्शिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 16, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nअर्जुनस्य वचॊ शरुत्वा भीमसेनॊ ऽतय अमर्षणः\nधैर्यम आस्थाय तेजस्वी जयेष्ठं भरातरम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 16, + "shloka": 2, + "text": "राजन विदितधर्मॊ ऽसि न ते ऽसत्य अविदितं भुवि\nउपशिक्षाम ते वृत्तं सदैव न च शक्नुमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 16, + "shloka": 3, + "text": "न वक्ष्यामि न वक्ष्यामीत्य एवं मे मनसि सथितम\nअति दुःखात तु वक्ष्यामि तन निबॊध जनाधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 16, + "shloka": 4, + "text": "भवतस तु परमॊहेन सर्वं संशयितं कृतम\nविक्लवत्वं च नः पराप्तम अबलत्वं तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 16, + "shloka": 5, + "text": "कथं हि राजा लॊकस्य सर्वशास्त्रविशारदः\nमॊहम आपद्यते दैन्याद यथा कु पुरुषस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 16, + "shloka": 6, + "text": "आगतिश च गतिश चैव लॊकस्य विदिता तव\nआयत्यां च तदात्वे च न ते ऽसत्य अविदितं परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 16, + "shloka": 7, + "text": "एवंगते महाराज राज्यं परति जनाधिप\nहेतुम अत्र परवक्ष्यामि तद इहैकमनाः शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 16, + "shloka": 8, + "text": "दविदिधॊ जायते वयाधिः शारीरॊ मानसस तथा\nपरस्परं तयॊर जन्म निर्द्वंद्वं नॊपलभ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 16, + "shloka": 9, + "text": "शारीराज जायते वयाधिर मानसॊ नात्र संशयः\nमानसाज जायते वयाधिः शारीर इति निश्चयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 16, + "shloka": 10, + "text": "शारीर मानसे दुःखे यॊ ऽतीते अनुशॊचति\nदुःखेन लभते दुःखं दवाव अनर्थौ परपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 16, + "shloka": 11, + "text": "शीतॊष्णे चैव वायुश च तरयः शारीर जा गुणाः\nतेषां गुणानां साम्यं च तद आहुः सवस्थलक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 16, + "shloka": 12, + "text": "तेषाम अन्यतमॊत्सेके विधानम उपदिष्यते\nउष्णेन बाध्यते शीतं शीतेनॊष्णं परबाध्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 16, + "shloka": 13, + "text": "सत्त्वं रजॊ तमॊ चैव मानसाः सयुस तरयॊ गुणाः\nहर्षेण बाध्यते शॊकॊ हर्षः शॊकेन बाध्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 16, + "shloka": 14, + "text": "कश चित सुखे वर्तमानॊ दुःखस्य समर्तुम इच्छति\nकश चिद दुःखे वर्तमानः सुखस्य समर्तुम इच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 16, + "shloka": 15, + "text": "स तवं न दुःखी दुःखस्य न सुखी च सुखस्य च\nन दुःखी सुखजातस्य न सुखी दुःखजस्य वा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 16, + "shloka": 16, + "text": "समर्तुम अर्हसि कौरव्य दिष्टं तु बलवत्तरम\nअथ वा ते सवभावॊ ऽयं येन पार्थिव कृष्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 16, + "shloka": 17, + "text": "दृष्ट्वा सभा गतां कृष्णाम एकवस्त्रां रजस्वलाम\nमिषतां पाण्डुपुत्राणां न तस्य समर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 16, + "shloka": 18, + "text": "परव्राजनं च नगराद अजिनैश च निवासनम\nमहारण्यनिवासश च न तस्य समर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 16, + "shloka": 19, + "text": "जटासुरात परिक्लेशं चित्रसेनेन चाहवम\nसैन्धवाच च परिक्लेशं कथं विस्मृतवान असि\nपुनर अज्ञातचर्यायां कीचकेन पदा वधम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 16, + "shloka": 20, + "text": "यच च ते दरॊण भीष्माभ्यां युद्धम आसीद अरिंदम\nमनसैकेन ते युद्धम इदं घॊरम उपस्थितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 16, + "shloka": 21, + "text": "यत्र नास्ति शरैः कार्यं न मित्रैर न च बन्धुभिः\nआत्मनैकेन यॊद्धव्यं तत ते युद्धम उपस्थितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 16, + "shloka": 22, + "text": "तस्मिन्न अनिर्जिते युद्धे परणान यदि ह मॊक्ष्यसे\nअन्यं देहं समास्थाय पुनस तेनैव यॊत्स्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 16, + "shloka": 23, + "text": "तस्माद अद्यैव गन्तव्यं युद्धस्य भरतर्षभ\nएतज जित्वा महाराज कृतकृत्यॊ भविष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 16, + "shloka": 24, + "text": "एतां बुद्धिं विनिश्चित्य भूतानाम आगतिं गतिम\nपितृपैतामहे वृत्ते शाधि राज्यं यथॊचितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 16, + "shloka": 25, + "text": "दिष्ट्या दुर्यॊधनः पापॊ निहतः सानुगॊ युधि\nदरौपद्याः केशपक्षस्य दिष्ट्या तवं पदवीं गतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 16, + "shloka": 26, + "text": "यजस्व वाजिमेधेन विधिवद दक्षिणावता\nवयं ते किंकराः पार्थ वासुदेवश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 17, + "shloka": 1, + "text": "[युधिस्ठिर]\nअसंतॊषः परमादश च मदॊ रागॊ ऽपरशान्तता\nबलं मॊहॊ ऽभिमानश च उद्वेगश चापि सर्वशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 17, + "shloka": 2, + "text": "एभिः पाप्मभिर आविष्टॊ राज्यं तवम अभिकाङ्क्षसि\nनिरामिषॊ विनिर्मुक्तः परशान्तः सुसुखी भव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 17, + "shloka": 3, + "text": "य इमाम अखिलां भूमिं शिष्याद एकॊ महीपतिः\nतस्याप्य उदरम एवैकं किम इदं तवं परशंससि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 17, + "shloka": 4, + "text": "नाह्ना पूरयितुं शक्या न मासेन नरर्षभ\nअपूर्यां पूरयन्न इच्छाम आयुषापि न शक्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 17, + "shloka": 5, + "text": "यथेद्धः परज्वलत्य अग्निर असमिद्धः परशाम्यति\nअल्पाहारतया तव अग्निं शमयौदर्यम उत्थितम\nजयॊदरं पृथिव्या ते शरेयॊ निर्जितया जितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 17, + "shloka": 6, + "text": "मानुषान कामभॊगांस तवम ऐश्वर्यं च परशंससि\nअभॊगिनॊ ऽबलाश चैव यान्ति सथानम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 17, + "shloka": 7, + "text": "यॊगक्षेमौ च राष्ट्रस्य धर्माधर्मौ तवयि सथितौ\nमुच्यस्व महतॊ भारात तयागम एवाभिसंश्रय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 17, + "shloka": 8, + "text": "एकॊदर कृते वयाघ्रः करॊति विघसं बहु\nतम अन्ये ऽपय उपजीवन्ति मन्दवेगं चरा मृगाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 17, + "shloka": 9, + "text": "विषयान परतिसंहृत्य संन्यासं कुरुते यतिः\nन च तुष्यन्ति राजानः पश्य बुद्ध्यन्तरं यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 17, + "shloka": 10, + "text": "पत्राहारैर अश्मकुट्टैर दन्तॊलूखलिकैस तथा\nअब्भक्षैर वायुभक्षैश च तैर अयं नरकॊ जितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 17, + "shloka": 11, + "text": "यश चेमां वसुधां कृत्स्नां परशासेद अखिलां नृपः\nतुल्याश्म काञ्चनॊ यश च स कृतार्थॊ न पार्थिवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 17, + "shloka": 12, + "text": "संकल्पेषु निरारम्भॊ निराशॊ निर्ममॊ भव\nविशॊकं सथानम आतिष्ठ इह चामुत्र चाव्ययम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 17, + "shloka": 13, + "text": "निरामिषा न शॊचन्ति शॊचसि तवं किम आमिषम\nपरित्यज्यामिषं सर्वं मृषावादात परमॊक्ष्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 17, + "shloka": 14, + "text": "पन्थानौ पितृयानश च देव यानश च विश्रुतौ\nईजानाः पितृयानेन देव यानेन मॊक्षिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 17, + "shloka": 15, + "text": "तपसा बरह्मचर्येण सवाध्यायेन च पाविताः\nविमुच्य देहान वै भान्ति मृत्यॊर अविषयं गताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 17, + "shloka": 16, + "text": "आमिषं बन्धनं लॊके कर्मेहॊक्तं तथामिषम\nताभ्यां विमुक्तः पाशाभ्यां पदम आप्नॊति तत्परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 17, + "shloka": 17, + "text": "अपि गाथाम इमां गीतां जनकेन वदन्त्य उत\nनिर्द्वन्द्वेन विमुक्तेन मॊक्षं समनुपश्यता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 17, + "shloka": 18, + "text": "अनन्तं बत मे वित्तं यस्य मे नास्ति किं चन\nमिथिलायां परदीप्तायां न मे दह्यति किं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 17, + "shloka": 19, + "text": "परज्ञा परसादम आरुह्य न शॊच्याञ शॊचतॊ जनान\nजगतीस्थान इवाद्रिस्थॊ मन्दबुद्धीन अवेक्षते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 17, + "shloka": 20, + "text": "दृश्यं पश्यति यः पश्यन स चक्षुष्मान स बुद्धिमान\nअज्ञातानां च विज्ञानात संबॊधाद बुद्धिर उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 17, + "shloka": 21, + "text": "यस तु वाचं विजानाति बहुमानम इयात स वै\nबरह्म भावप्रसूतानां वैद्यानां भावितात्मनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 17, + "shloka": 22, + "text": "यदा भूतपृथग्भावम एकस्थम अनुपश्यति\nतत एव च विस्तारं बरह्म संपद्यते तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 17, + "shloka": 23, + "text": "ते जनानां गतिं यान्ति नाविद्वांसॊ ऽलपचेतसः\nनाबुद्धयॊ नातपसः सर्वं बुद्धौ परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nतूष्णींभूतं तु राजानं पुनर एवार्जुनॊ ऽबरवीत\nसंतप्तः शॊकदुःखाभ्यां राज्ञॊ वाक्शल्य पीडितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 2, + "text": "कथयन्ति पुरावृत्तम इतिहासम इमं जनाः\nविदेहराज्ञः संवादं भार्यया सह भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 3, + "text": "उत्सृज्य राज्यं भैक्षार्थं कृतबुद्धिं जनेश्वरम\nविदेहराजं महिषी दुःखिता परत्यभाषत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 4, + "text": "धनाय अपत्यं मित्राणि रत्नानि विविधानि च\nपन्थानं पावनं हित्वा जनकॊ मौण्ड्यम आस्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 5, + "text": "तं ददर्श परिया भार्या भैक्ष्य वृत्तिम अकिंचनम\nधाना मुष्टिम उपासीनं निरीहं गतमत्सरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 6, + "text": "तम उवाच समागम्य भर्तारम अकुतॊभयम\nकरुद्धा मनस्विनी भार्या विविक्ते हेतुमद वचः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 7, + "text": "कथम उत्सृज्य राज्यं सवं धनधान्य समाचितम\nकापालीं वृत्तिम आस्थाय धाना मुष्टिर वने ऽचरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 8, + "text": "परतिज्ञा ते ऽनयथा राजन विचेष्टा चान्यथा तव\nयद राज्यं महद उत्सृज्य सवल्पे तुष्यसि पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 9, + "text": "नैतेनातिथयॊ राजन देवर्षिपितरस तथा\nशक्यम अद्य तवया भर्तुं मॊघस ते ऽयं परिश्रमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 10, + "text": "देवतातिथिभिश चैव पितृभिश चैव पार्थिव\nसर्वैर एतैः परित्यक्तः परिव्रजसि निष्क्रियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 11, + "text": "यस तवं तरैविद्य वृद्धानां बराह्मणानां सहस्रशः\nभर्ता भूत्वा च लॊकस्य सॊ ऽदयान्यैर भृतिम इच्छसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 12, + "text": "शरियं हित्वा परदीप्तां तवं शववत संप्रति वीक्ष्यसे\nअपुत्रा जननी ते ऽदय कौसल्या चापतिस तवया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 13, + "text": "अशीतिर धर्मकामास तवां कषत्रियाः पर्युपासते\nतवद आशाम अभिकाङ्क्षन्त्यः कृपणाः फलहेतुकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 14, + "text": "ताश च तवं विफलाः कुर्वन कालं लॊकान नु गमिष्यसि\nराजन संशयिते मॊक्षे परतन्त्रेषु देहिषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 15, + "text": "नैव ते ऽसति परॊ लॊकॊ नापरः पापकर्मणः\nधर्म्यान दारान परित्यज्य यस तवम इच्छसि जीवितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 16, + "text": "सरजॊ गन्धान अलं कारान वासांसि विविधानि च\nकिमर्थम अभिसंत्यज्य परिव्रजसि निष्क्रियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 17, + "text": "निपानं सर्वभूतानां भूत्वा तवं पावनं महत\nआढ्यॊ वनस्पतिर भूत्वा सॊ ऽदयान्यान पर्युपाससे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 18, + "text": "खादन्ति हस्तिनं नयासे करव्यादा बहवॊ ऽपय उत\nबहवः कृमयश चैव किं पुनस तवाम अनर्थकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 19, + "text": "य इमां कुण्डिकां भिन्द्यान तरिविष्टब्धं च ते हरेत\nवासॊ चापहरेत तस्मिन कथं ते मानसं भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 20, + "text": "यस तव अयं सर्वम उत्सृज्य धाना मुष्टिपरिग्रहः\nयदानेन समं सर्वं किम इदं मम दीयते\nधाना मुष्टिर इहार्थश चेत परतिज्ञा ते विनश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 21, + "text": "का वाहं तव कॊ मे तवं कॊ ऽदय ते मय्य अनुग्रहः\nपरशाधि पृथिवीं राजन यत्र ते ऽनुग्रहॊ भवेत\nपरासादं शयनं यानं वासांस्य आभरणानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 22, + "text": "शरिया निराशैर अधनैस तयक्तमित्रैर अकिंचनैः\nसौखिकैः संभृतान अर्थान यः संत्यजसि किं नु तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 23, + "text": "यॊ ऽतयन्तं परतिगृह्णीयाद यश च दद्यात सदैव हि\nतयॊस तवम अन्तरं विद्धि शरेयांस ताभ्यां क उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 24, + "text": "सदैव याचमानेषु सत्सु दम्भविवर्जिषु\nएतेषु दक्षिणा दत्ता दावाग्नाव इव दुर्हुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 25, + "text": "जातवेदा यथा राजन्न आदग्ध्वैवॊपशाम्यति\nसदैव याचमानॊ वै तथा शाम्यति न दविजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 26, + "text": "सतां च वेदा अन्नं च लॊके ऽसमिन परकृतिर धरुवा\nन चेद दाता भवेद दाता कुतः सयुर मॊक्षकाङ्क्षिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 27, + "text": "अन्नाद गृहस्था लॊके ऽसमिन भिक्षवस तत एव च\nअन्नात पराणः परभवति अन्नदः पराणदॊ भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 28, + "text": "गृहस्थैभ्यॊ ऽभिनिर्वृत्ता गृहस्थान एव संश्रिताः\nपरभवं च परतिष्ठां च दान्ता निन्दन्त आसते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 29, + "text": "तयागान न भिक्षुकं विद्यान न मौण्ड्यान न च याचनात\nऋजुस तु यॊ ऽरथं तयजति तं सुखं विद्धि भिक्षुकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 30, + "text": "असक्तः सक्तवद गच्छन निःसङ्गॊ मुक्तबन्धनः\nसमः शत्रौ च मित्रे च स वै मुक्तॊ महीपते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 31, + "text": "परिव्रजन्ति दानार्थं मुण्डाः काषायवाससः\nसिता बहुविधैः पाशैः संचिन्वन्तॊ वृथामिषम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 32, + "text": "तरयीं च नाम वार्तां च तयक्त्वा पुत्रांस तयजन्ति ये\nतरिविष्टब्धं च वासॊ च परतिगृह्णन्त्य अबुद्धयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 33, + "text": "अनिष्कषाये काषायम ईहार्थम इति विद्धि तत\nधर्मध्वजानां मुण्डानां वृत्त्यर्थम इति मे मतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 34, + "text": "काषायैर अजिनैश चीरैर नग्नान मुण्डाञ जटाधरान\nबिभ्रत साधून महाराज जय लॊकाञ जितेन्द्रियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 35, + "text": "अग्न्याधेयानि गुर्वर्थान करतून स पशुदक्षिणान\nददात्य अहर अहः पूर्वं कॊ नु धर्मतरस ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 36, + "text": "तत्त्वज्ञॊ जनकॊ राजा लॊके ऽसमिन्न इति गीयते\nसॊ ऽपय आसीन मॊहसंपन्नॊ मा मॊहवशम अन्वगाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 37, + "text": "एवं धर्मम अनुक्रान्तं सदा दानपरैर नरैः\nआनृशंस्य गुणॊपेतैः कामक्रॊधविवर्जिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 18, + "shloka": 38, + "text": "पालयन्तः परजाश चैव दानम उत्तमम आस्थिताः\nइष्टाँल लॊकान अवाप्स्यामॊ बरह्मण्याः सत्यवादिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 19, + "shloka": 1, + "text": "[युधिस्ठिर]\nवेदाहं तात शास्त्राणि अपराणि पराणि च\nउभयं वेद वचनं कुरु कर्म तयजेति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 19, + "shloka": 2, + "text": "आकुलानि च शास्त्राणि हेतुभिश चित्रितानि च\nनिश्चयश चैव यन मात्रॊ वेदाहं तं यथाविधि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 19, + "shloka": 3, + "text": "तवं तु केवलम अस्त्रज्ञॊ वीरव्रतम अनुष्ठितः\nशास्त्रार्थं तत्त्वतॊ गन्तुं न समर्थः कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 19, + "shloka": 4, + "text": "शास्त्रार्थसूक्ष्म दर्शी यॊ धर्मनिश्चय कॊविदः\nतेनाप्य एवं न वाच्यॊ ऽहं यदि धर्मं परपश्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 19, + "shloka": 5, + "text": "भरातृसौहृदम आस्थाय यद उक्तं वचनं तवया\nनयाय्यं युक्तं च कौन्तेय परीतॊ ऽहं तेन ते ऽरजुन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 19, + "shloka": 6, + "text": "युद्धधर्मेषु सर्वेषु करियाणां नैपुणेषु च\nन तवया सदृशः कश चित तरिषु लॊकेषु विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 19, + "shloka": 7, + "text": "धर्मसूक्ष्मं तु यद वाक्यं तत्र दुष्प्रतरं तवया\nधनंजय न मे बुद्धिम अभिशङ्कितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 19, + "shloka": 8, + "text": "युद्धशास्त्रविद एव तवं न वृद्धाः सेवितास तवया\nसमास विस्तर विदां न तेषां वेत्षि निश्चयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 19, + "shloka": 9, + "text": "तपस तयागॊ विधिर इति निश्चयस तापधीमताम\nपरं परं जयाय एषां सैषा नैःश्रेयसी गतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 19, + "shloka": 10, + "text": "न तव एतन मन्यसे पार्थ न जयायॊ ऽसति धनाद इति\nअत्र ते वर्तयिष्यामि यथा नैतत परधानतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 19, + "shloka": 11, + "text": "तपःस्वाध्यायशीला हि दृश्यन्ते धार्मिका जनाः\nऋषयस तपसा युक्ता येषां लॊकाः सनातनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 19, + "shloka": 12, + "text": "अजातश्मश्रवॊ धीरास तथान्ये वनवासिनः\nअनन्ता अधना एव सवाध्यायेन दिवं गताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 19, + "shloka": 13, + "text": "उत्तरेण तु पन्थानम आर्या विषयनिग्रहात\nअबुद्धि जं तमस तयक्त्वा लॊकांस तयागवतां गताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 19, + "shloka": 14, + "text": "दक्षिणेन तु पन्थानं यं भास्वन्तं परपश्यसि\nएते करियावतां लॊका ये शमशानानि भेजिरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 19, + "shloka": 15, + "text": "अनिर्देश्या गतिः सा तु यां परपश्यन्ति मॊक्षिणः\nतस्मात तयागः परधानेष्टः स तु दुःखः परवेदितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 19, + "shloka": 16, + "text": "अनुसृत्य तु शास्त्राणि कवयः समवस्थिताः\nअपीह सयाद अपीह सयात सारासार दिदृष्कया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 19, + "shloka": 17, + "text": "वेदवादान अतिक्रम्य शास्त्राण्य आरण्यकानि च\nविपाट्य कदली सकन्धं सारं ददृशिरे न ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 19, + "shloka": 18, + "text": "अथैकान्त वयुदासेन शरीरे पञ्च भौतिके\nइच्छा दवेषसमायुक्तम आत्मानं पराहुर इङ्गितैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 19, + "shloka": 19, + "text": "अग्राह्यश चक्षुषा सॊ ऽपि अनिर्देश्यं च तद गिरा\nकर्महेतुपुरस्कारं भूतेषु परिवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 19, + "shloka": 20, + "text": "कल्याण गॊचरं कृत्वा मनस तृष्णां निगृह्य च\nकर्म संततिम उत्सृज्य सयान निरालम्बनः सुखी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 19, + "shloka": 21, + "text": "अस्मिन्न एवं सूक्ष्मगम्ये मार्गे सद्भिर निषेविते\nकथम अर्थम अनर्थाढ्यम अर्जुन तवं परशंससि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 19, + "shloka": 22, + "text": "पूर्वशास्त्रविदॊ हय एवं जनाः पश्यन्ति भारत\nकरियासु निरता नित्यं दाने यज्ञे च कर्मणि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 19, + "shloka": 23, + "text": "भवन्ति सुदुरावर्ता हेतुमन्तॊ ऽपि पण्डिताः\nदृढपूर्वश्रुता मूढा नैतद अस्तीति वादिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 19, + "shloka": 24, + "text": "अमृतस्यावमन्तारॊ वक्तारॊ जनसंसदि\nचरन्ति वसुधां कृत्स्नां वावदूका बहुश्रुताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 19, + "shloka": 25, + "text": "यान वयं नाभिजानीमः कस ताञ जञातुम इहार्हति\nएवं पराज्ञान सतश चापि महतः शास्त्रवित्तमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 19, + "shloka": 26, + "text": "तपसा महद आप्नॊति बुद्ध्या वै विन्दते महत\nतयागेन सुखम आप्नॊति सदा कौन्तेय धर्मवित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 20, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nतस्मिन वाक्यान्तरे वक्ता देवस्थानॊ महातपाः\nअभिनीततरं वाक्यम इत्य उवाच युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 20, + "shloka": 2, + "text": "यद वचॊ फल्गुनेनॊक्तं न जयायॊ ऽसति धनाद इति\nअत्र ते वर्तयिष्यामि तद एकाग्रमनाः शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 20, + "shloka": 3, + "text": "अजातशत्रॊ धर्मेण कृत्स्ना ते वसुधा जिता\nतां जित्वा न वृथा राजंस तवं परित्यक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 20, + "shloka": 4, + "text": "चतुष्पदी हि निःश्रेणी कर्मण्य एषा परतिष्ठिता\nतां करमेण महाबाहॊ यथावज जय पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 20, + "shloka": 5, + "text": "तस्मात पार्थ महायज्ञैर यजस्व बहु दक्षिणैः\nसवाध्याययज्ञा ऋषयॊ जञानयज्ञास तथापरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 20, + "shloka": 6, + "text": "कर्म निष्ठांस तु बुध्येथास तपॊ निष्ठांश च भारत\nवैखानसानां राजेन्द्र वचनं शरूयते यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 20, + "shloka": 7, + "text": "ईहते धनहेतॊर यस तस्यानीहा गरीयसी\nभूयान दॊषः परवर्धेत यस तं धनम अपाश्रयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 20, + "shloka": 8, + "text": "कृच्छ्राच च दरव्यसंहारं कुर्वन्ति धनकारणात\nधनेन तृषितॊ ऽबुद्ध्या भरूण हत्यां न बुध्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 20, + "shloka": 9, + "text": "अनर्हते यद ददाति न ददाति यद अर्हते\nअनर्हार्हापरिज्ञानाद दानधर्मॊ ऽपि दुष्करः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 20, + "shloka": 10, + "text": "यज्ञाय सृष्टानि धनानि धात्रा; यष्टादिष्टः पुरुषॊ रक्षिता च\nतस्मात सर्वं यज्ञ एवॊपयॊज्यं; धनं ततॊ ऽनन्तर एव कामः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 20, + "shloka": 11, + "text": "यज्ञैर इन्द्रॊ विविधैर अन्नवद्भिर; देवान सर्वान अभ्ययान महौजाः\nतेनेन्द्रत्वं पराप्य विभ्राजते ऽसौ; तस्माद यज्ञे सर्वम एवॊपयॊज्यम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 20, + "shloka": 12, + "text": "महादेवः सर्वमेधे महात्मा; हुत्वात्मानं देवदेवॊ विभूतः\nविश्वाँल लॊकान वयाप्य विष्टभ्य कीर्त्या; विरॊचते दयुतिमान कृत्ति वासाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 20, + "shloka": 13, + "text": "आविक्षितः पार्थिवॊ वै मरुत्तः; सवृद्ध्या मर्त्यॊ यॊ ऽयजद देवराजम\nयज्ञे यस्य शरीः सवयं संनिविष्टा; यस्मिन भाण्डं काञ्चनं सर्वम आसीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 20, + "shloka": 14, + "text": "हरिश्चन्द्रः पार्थिवेन्द्रः शरुतस ते; यज्ञैर इष्ट्वा पुण्यकृद वीतशॊकः\nऋद्ध्या शक्रं यॊ ऽजयन मानुषः संस; तस्माद यज्ञे सर्वम एवॊपयॊज्यम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 21, + "shloka": 1, + "text": "[देवस्थान]\nअत्रैवॊदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nइन्द्रेण समये पृष्टॊ यद उवाच बृहस्पतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 21, + "shloka": 2, + "text": "संतॊषॊ वै सवर्गतमः संतॊषः परमं सुखम\nतुष्टेर न किं चित परतः सुसम्यक परितिष्ठति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 21, + "shloka": 3, + "text": "यदा संहरते कामान कूर्मॊ ऽङगानीव सर्वशः\nतदात्म जयॊतिर आत्मैव सवात्मनैव परसीदति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 21, + "shloka": 4, + "text": "न बिभेति यदा चायं यदा चास्मान न बिभ्यति\nकामद्वेषौ च जयति तदात्मानं परपश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 21, + "shloka": 5, + "text": "यदासौ सर्वभूतानां न करुध्यति न दुष्यति\nकर्मणा मनसा वाचा बरह्म संपद्यते तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 21, + "shloka": 6, + "text": "एवं कौन्तेय भूतानि तं तं धर्मं तथा तथा\nतदा तदा परपश्यन्ति तस्माद बुध्यस्व भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 21, + "shloka": 7, + "text": "अन्ये शमं परशंसन्ति वयायामम अपरे तथा\nनैकं न चापरं के चिद उभयं च तथापरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 21, + "shloka": 8, + "text": "यज्ञम एके परशंसन्ति संन्यासम अपरे जनाः\nदानम एके परशंसन्ति के चिद एव परतिग्रहम\nके चित सर्वं परित्यज्य तूष्णीं धयायन्त आसते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 21, + "shloka": 9, + "text": "राज्यम एके परशंसन्ति सर्वेषां परिपालनम\nहत्वा भित्त्वा च छित्त्वा च के चिद एकान्तशीलिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 21, + "shloka": 10, + "text": "एतत सर्वं समालॊक्य बुधानाम एष निश्चयः\nअद्रॊहेणैव भूतानां यॊ धर्मः स सतां मतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 21, + "shloka": 11, + "text": "अद्रॊहः सत्यवचनं संविभागॊ धृतिः कषमा\nपरजनः सवेषु दारेषु मार्दवं हरीर अचापलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 21, + "shloka": 12, + "text": "धनं धर्मप्रधानेष्टं मनुः सवायम्भुवॊ ऽबरवीत\nतस्माद एवं परयत्नेन कौन्तेय परिपालय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 21, + "shloka": 13, + "text": "यॊ हि राज्ये सथितः शश्वद वशीतुल्यप्रियाप्रियः\nकषत्रियॊ यज्ञशिष्टाशी राजशास्त्रार्थ तत्त्ववित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 21, + "shloka": 14, + "text": "असाधु निग्रहरतः साधूनां परग्रहे रतः\nधर्मे वर्त्मनि संस्थाप्य परजा वर्तेत धर्मवित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 21, + "shloka": 15, + "text": "पुत्र संक्रामित शरीस तु वने वन्येन वर्तयन\nविधिना शरामणेनैव कुर्यात कालम अतन्द्रितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 21, + "shloka": 16, + "text": "य एवं वर्तते राजा राजधर्मविनिश्चितः\nतस्यायं च परश चैव लॊकः सयात सफलॊ नृप\nनिर्वाणं तु सुदुष्पारं बहुविघ्नं च मे मतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 21, + "shloka": 17, + "text": "एवं धर्मम अनुक्रान्ताः सत्यदानतपः पराः\nआनृशंस्य गुणैर युक्ताः कामक्रॊधविवर्जिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 21, + "shloka": 18, + "text": "परजानां पालने युक्ता दमम उत्तमम आस्थिताः\nगॊब्राह्मणार्थं युद्धेन संप्राप्ता गतिम उत्तमाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 21, + "shloka": 19, + "text": "एवं रुद्राः स वसवस तथादित्याः परंतप\nसाध्या राजर्षिसंघाश च धर्मम एतं समाश्रिताः\nअप्रमत्तास ततः सवर्गं पराप्ताः पुण्यैः सवकर्मभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 22, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nतस्मिन वाक्यान्तरे वाक्यं पुनर एवार्जुनॊ ऽबरवीत\nविषण्णमनसं जयेष्ठम इदं भरातरम ईश्वरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 22, + "shloka": 2, + "text": "कषत्रधर्मेण धर्मज्ञ पराप्य राज्यम अनुत्तमम\nजित्वा चारीन नरश्रेष्ठ तप्यते किं भवान भृशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 22, + "shloka": 3, + "text": "कषत्रियाणां महाराज संग्रामे निधनं समृतम\nविशिष्टं बहुभिर यज्ञैः कषत्रधर्मम अनुस्मर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 22, + "shloka": 4, + "text": "बराह्मणानां तपस तयागः परेत्य धर्मविधिः समृतः\nकषत्रियाणां च विहितं संग्रामे निधनं विभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 22, + "shloka": 5, + "text": "कषत्रधर्मॊ महारौद्रः शस्त्रनित्य इति समृतः\nवधश च भरतश्रेष्ठ काले शस्त्रेण संयुगे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 22, + "shloka": 6, + "text": "बराह्मणस्यापि चेद राजन कषत्रधर्मेण तिष्ठतः\nपरशस्तं जीवितं लॊके कषत्रं हि बरह्म संस्थितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 22, + "shloka": 7, + "text": "न तयागॊ न पुनर याच्ञा न तपॊ मनुजेश्वर\nकषत्रियस्य विधीयन्ते न परस्वॊपजीवनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 22, + "shloka": 8, + "text": "स भवान सर्वधर्मज्ञः सर्वात्मा भरतर्षभ\nराजा मनीषी निपुणॊ लॊके दृष्टपरावरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 22, + "shloka": 9, + "text": "तयक्त्वा संतापजं शॊकं दंशितॊ भव कर्मणि\nकषत्रियस्य विशेषेण हृदयं वज्रसंहतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 22, + "shloka": 10, + "text": "जित्वारीन कषत्रधर्मेण पराप्य राज्यम अकण्टकम\nविजितात्मा मनुष्येन्द्र यज्ञदानपरॊ भव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 22, + "shloka": 11, + "text": "इन्द्रॊ वै बरह्मणः पुत्रः कर्मणा कषत्रियॊ ऽभवत\nजञातीनां पापवृत्तीनां जघान नवतीर नव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 22, + "shloka": 12, + "text": "तच चास्य कर्म पूज्यं हि परशस्यं च विशां पते\nतेन चेन्द्रत्वम आपेदे देवानाम इति नः शरुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 22, + "shloka": 13, + "text": "स तवं यज्ञैर महाराज यजस्व बहु दक्षिणैः\nयथैवेन्द्रॊ मनुष्येन्द्र चिराय विगतज्वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 22, + "shloka": 14, + "text": "मा तवम एवंगते किं चित कषत्रियर्षभ शॊचिथाः\nगतास ते कषत्रधर्मेण शस्त्रपूताः परां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 22, + "shloka": 15, + "text": "भवितव्यं तथा तच च यद्वृत्तं भरतर्षभ\nदिष्टं हि राजशार्दूल न शक्यम अतिवर्तितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 23, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nएवम उक्तस तु कौन्तेय गुडाकेशेन भारत\nनॊवाच किं चित कौरव्यस ततॊ दवैपायनॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 23, + "shloka": 2, + "text": "बीभत्सॊर वचनं सम्यक सत्यम एतद युधिष्ठिर\nशास्त्रदृष्टः परॊ धर्मः समृतॊ गार्हस्थ्य आश्रमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 23, + "shloka": 3, + "text": "सवधर्मं चर धर्मज्ञ यथाशास्त्रं यथाविधि\nन हि गार्हस्थ्यम उत्सृज्य तवारण्यं विधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 23, + "shloka": 4, + "text": "गृहस्थं हि सदा देवाः पितर ऋषयस तथा\nभृत्याश चैवॊपजीवन्ति तान भजस्व महीपते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 23, + "shloka": 5, + "text": "वयांसि पशवश चैव भूतानि च महीपते\nगृहस्थैर एव धार्यन्ते तस्माज जयेष्ठाश्रमॊ गृही" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 23, + "shloka": 6, + "text": "सॊ ऽयं चतुर्णाम एतेषाम आश्रमाणां दुराचरः\nतं चराविमनाः पार्थ दुश्चरं दुर्बलेन्द्रियैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 23, + "shloka": 7, + "text": "वेद जञानं च ते कृत्स्नं तपॊ च चरितं महत\nपितृपैतामहे राज्ये धुरम उद्वॊढुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 23, + "shloka": 8, + "text": "तपॊयज्ञस तथा विद्या भैक्षम इन्द्रियनिग्रहः\nधयानम एकान्तशीलत्वं तुष्टिर दानं च शक्तितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 23, + "shloka": 9, + "text": "बराह्मणानां महाराज चेष्टाः संसिद्धि कारिकाः\nकषत्रियाणां च वक्ष्यामि तवापि विदितं पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 23, + "shloka": 10, + "text": "यज्ञॊ विद्या समुत्थानम असंतॊषः शरियं परति\nदण्डधारणम अत्युग्रं परजानां परिपालनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 23, + "shloka": 11, + "text": "वेद जञानं तथा कृत्स्नं तपॊ सुचरितं तथा\nदरविणॊपार्जनं भूरि पात्रेषु परतिपादनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 23, + "shloka": 12, + "text": "एतानि राज्ञां कर्माणि सुकृतानि विशां पते\nइमं लॊकम अमुं लॊकं साधयन्तीति नः शरुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 23, + "shloka": 13, + "text": "तेषां जयायस तु कौन्तेय दण्डधारणम उच्यते\nबलं हि कषत्रिये नित्यं बले दण्डः समाहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 23, + "shloka": 14, + "text": "एताश चेष्टाः कषत्रियाणां राजन संसिद्धि कारिकाः\nअपि गाथाम इमां चापि बृहस्पतिर अभाषत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 23, + "shloka": 15, + "text": "भूमिर एतौ निगिरति सर्पॊ बिलशयान इव\nराजानं चाविरॊद्धारं बराह्मणं चाप्रवासिनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 23, + "shloka": 16, + "text": "सुद्युम्नश चापि राजर्षिः शरूयते दण्डधारणात\nपराप्तवान परमां सिद्धिं दक्षः पराचेतसॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 1, + "text": "[युधिस्ठिर]\nभगवन कर्मणा केन सुद्युम्नॊ वसुधाधिपः\nसंसिद्धिं परमां पराप्तः शरॊतुम इच्छामि तं नृपम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 2, + "text": "[वयास]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nशङ्खश च लिखितश चास्तां भरातरौ संयत वरतौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 3, + "text": "तयॊर आवसथाव आस्तां रमणीयौ पृथक पृथक\nनित्यपुष्पफलैर वृक्षैर उपेतौ बाहुदाम अनु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 4, + "text": "ततस तदाचिल लिखितः शङ्खस्याश्रमम आगमत\nयदृच्छयापि शङ्खॊ ऽथ निष्क्रान्तॊ ऽभवद आश्रमात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 5, + "text": "सॊ ऽभिगम्याश्रमं भरातुः शङ्खस्य लिखितस तदा\nफलानि शातयाम आस सम्यक परिणतान्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 6, + "text": "तान्य उपादाय विस्रब्धॊ भक्षयाम आस स दविजः\nतस्मिंश च भक्षयत्य एव शङ्खॊ ऽपय आश्रमम आगमत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 7, + "text": "भक्षयन्तं तु तं दृष्ट्वा शङ्खॊ भरातरम अब्रवीत\nकुतः फलान्य अवाप्तानि हेतुना केन खादसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 8, + "text": "सॊ ऽबरवीद भरातरं जयेष्ठम उपस्पृश्याभिवाद्य च\nइत एव गृहीतानि मयेति परहसन्न इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 9, + "text": "तम अब्रवीत तदा शङ्खस तीव्रकॊपसमन्वितः\nसतेयं तवया कृतम इदं फलान्य आददता सवयम\nगच्छ राजानम आसाद्य सवकर्म परथयस्व वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 10, + "text": "अदत्तादानम एवेदं कृतं पार्थिव सत्तम\nसतेनं मां तवं विदित्वा च सवधर्मम अनुपालय\nशीघ्रं धारय चौरस्य मम दण्डं नराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 11, + "text": "इत्य उक्तस तस्य वचनात सुद्युम्नं वसुधाधिपम\nअभ्यगच्छन महाबाहॊ लिखितः संशितव्रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 12, + "text": "सुद्युम्नस तवान्त पालैभ्यः शरुत्वा लिखितम आगतम\nअभ्यगच्छत सहामात्यः पद्भ्याम एव नरेश्वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 13, + "text": "तम अब्रवीत समागत्य स राजा बरह्म वित्तमम\nकिम आगमनम आचक्ष्व भगवन कृतम एव तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 14, + "text": "एवम उक्तः स विप्रर्षिः सुद्युम्नम इदम अब्रवीत\nपरतिश्रौषि करिष्येति शरुत्वा तत कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 15, + "text": "अनिसृष्टानि गुरुणा फलानि पुरुषर्षभ\nभक्षितानि मया राजंस तत्र मां शाधि माचिरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 16, + "text": "[सुद्युम्न]\nपरमाणं चेन मतॊ राजा भवतॊ दण्डधारणे\nअनुज्ञायाम अपि तथा हेतुः सयाद बराह्मणर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 17, + "text": "स भवान अभ्यनुज्ञातः शुचि कर्मा महाव्रतः\nबरूहि कामान अतॊ ऽनयांस तवं करिष्यामि हि ते वचः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 18, + "text": "[वयास]\nछन्द्यमानॊ ऽपि बरह्मर्षिः पार्थिवेन महात्मना\nनान्यं वै वरयाम आस तस्माद दण्डाद ऋते वरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 19, + "text": "ततः स पृथिवीपालॊ लिखितस्य महात्मनः\nकरौ परच्छेदयाम आस धृतदण्डॊ जगाम सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 20, + "text": "स गत्वा भरातरं शङ्खम आर्तरूपॊ ऽबरवीद इदम\nधृतदण्डस्य दुर्भुद्धेर भगवन कषन्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 21, + "text": "[षन्ख]\nन कुप्ये तव धर्मज्ञ न च दूषयसे मम\nधर्मॊ तु ते वयतिक्रान्तस ततस ते निष्कृतिः कृता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 22, + "text": "स गत्वा बाहुदां शीघ्रं तर्पयस्व यथाविधि\nदेवान पितॄन ऋषींश चैव मा चाधर्मे मनॊ कृथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 23, + "text": "[वयास]\nतस्य तद वचनं शरुत्वा शङ्खस्य लिखितस तदा\nअवगाह्यापगां पुण्याम उदकार्धं परचक्रमे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 24, + "text": "परादुरास्तां ततस तस्य करौ जलज संनिभौ\nततः स विस्मितॊ भरातुर दर्शयाम आस तौ करौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 25, + "text": "ततस तम अब्रवीच छङ्खस तपसेदं कृतं मया\nमा च ते ऽतर वि शङ्का भूद दैवम एव विधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 26, + "text": "[लिहित]\nकिं नु नाहं तवया पूतः पूर्वम एव महाद्युते\nयस्य ते तपसॊ वीर्यम ईदृशं दविजसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 27, + "text": "[षन्ख]\nएवम एतन मया कार्यं नाहं दण्डधरस तव\nस च पूतॊ नरपतिस तवं चापि पितृभिः सह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 28, + "text": "[वयास]\nस राजा पाण्डवश्रेष्ठ शरेष्ठॊ वै तेन कर्मणा\nपराप्तवान परमां सिद्धिं दक्षः पराचेतसॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 29, + "text": "एष धर्मः कषत्रियाणां परजानां परिपालनम\nउत्पथे ऽसमिन महाराज मा च शॊके मनॊ कृथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 24, + "shloka": 30, + "text": "भरातुर अस्य हितं वाक्यं शृणु धर्मज्ञ सत्तम\nदण्ड एव हि राजेन्द्र कषत्रधर्मॊ न मुण्डनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nपुनर एव महर्षिस तं कृष्णद्वैपायनॊ ऽबरवीत\nअजातशत्रुं कौन्तेयम इदं वचनम अर्थवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 2, + "text": "अरण्ये वसतां तात भरातॄणां ते तपस्विनाम\nमनॊरथा महाराज ये तत्रासन युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 3, + "text": "तान इमे भरतश्रेष्ठ पराप्नुवन्तु महारथाः\nपरशाधि पृथिवीं पार्थ ययातिर इव नाहुषः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 4, + "text": "अरण्ये दुःखवसतिर अनुभूता तपस्विभिः\nदुःखस्यान्ते नरव्याघ्राः सुखं तव अनुभवन्त्व इमे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 5, + "text": "धर्मम अर्थं च कामं च भरातृभिः सह भारत\nअनुभूय ततः पश्चात परस्थातासि विशां पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 6, + "text": "अतिथीनां च पितॄणां देवतानां च भारत\nआनृण्यं गच्छ कौन्तेय ततः सवर्गं गमिष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 7, + "text": "सर्वमेधाश्वमेधाभ्यां यजस्व कुरुनन्दन\nततः पश्चान महाराज गमिष्यसि परां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 8, + "text": "भरातॄंश च सर्वान करतुभिः संयॊज्य बहु दक्षिणैः\nसंप्राप्तः कीर्तिम अतुलां पाण्डवेय भविष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 9, + "text": "विद्म ते पुरुषव्याघ्र वचनं कुरुनन्दन\nशृणु मच च यथा कुर्वन धर्मान न चयवते नृपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 10, + "text": "आददानस्य च धनं निग्रहं च युधिष्ठिर\nसमानं धर्मकुशलाः सथापयन्ति नरेश्वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 11, + "text": "देशकालप्रतीक्षे यॊ दस्यॊर दर्शयते नृपः\nशास्त्रजां बुद्धिम आस्थाय नैनसा स हि युज्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 12, + "text": "आदाय बलिषड भागं यॊ राष्ट्रं नाभिरक्षति\nपरतिगृह्णाति तत पापं चतुर्थांशेन पार्थिवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 13, + "text": "निबॊध च यथातिष्ठन धर्मान न चयवते नृपः\nनिग्रहाद धर्मशास्त्राणाम अनुरुध्यन्न अपेतभीः\nकामक्रॊधाव अनादृत्य पितेव समदर्शनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 14, + "text": "दैवेनॊपहते राजा कर्मकाले महाद्युते\nपरमादयति तत कर्म न तत्राहुर अति करमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 15, + "text": "तरसा बुद्धिपूर्वं वा निग्राह्या एव शत्रवः\nपापैः सह न संदध्याद राष्ट्रं पण्यं न कारयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 16, + "text": "शूराश चार्याश च सत्कार्या विद्वांसश च युधिष्ठिर\nगॊमतॊ धनिनश चैव परिपाल्या विशेषतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 17, + "text": "वयवहारेषु धर्म्येषु नियॊज्याश च बहुश्रुताः\nगुणयुक्ते ऽपि नैकस्मिन विश्वस्याच च विचक्षणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 18, + "text": "अरक्षिता दुर्विनीतॊ मानी सतब्धॊ ऽभयसूयकः\nएनसा युज्यते राजा दुर्दान्त इति चॊच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 19, + "text": "ये ऽरक्ष्यमाणा हीयन्ते दैवेनॊपहते नृपे\nतस्करैश चापि हन्यन्ते सर्वं तद राजकिल्बिषम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 20, + "text": "सुमन्त्रिते सुनीते च विधिवच चॊपपादिते\nपौरुषे कर्मणि कृते नास्त्य अधर्मॊ युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 21, + "text": "विपद्यन्ते समारम्भाः सिध्यन्त्य अपि च दैवतः\nकृते पुरुषकारे तु नैनॊ सपृशति पार्थिवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 22, + "text": "अत्र ते राजशार्दूल वर्तयिष्ये कथाम इमाम\nयद्वृत्तं पूर्वराजर्षेर हयग्रीवस्य पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 23, + "text": "शत्रून हत्वा हतस्याजौ शूरस्याक्लिष्ट कर्मणः\nअसहायस्य धीरस्य निर्जितस्य युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 24, + "text": "यत कर्म वै निग्रहे शात्रवाणां; यॊगश चाग्र्यः पालने मानवानाम\nकृत्वा कर्म पराप्य कीर्तिं सुयुद्धे; वाजिग्रीवॊ मॊदते देवलॊके" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 25, + "text": "संत्यक्तात्मा समरेष्व आततायी; शस्त्रैश छिन्नॊ दस्युभिर अर्द्यमानः\nअश्वग्रीवः कर्म शीलॊ महात्मा; संसिद्धात्मा मॊदते देवलॊके" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 26, + "text": "धनुर यूपॊ रशना जया शरः सरुक; सरुवः खङ्गॊ रुधिरं यत्र चाज्यम\nरथॊ वेदी कामगॊ युद्धम अग्निश; चातुर्हॊत्रं चतुरॊ वाजिमुख्याः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 27, + "text": "हुत्वा तस्मिन यज्ञवह्नाव अथारीन; पापान मुक्तॊ राजसिंहस तरस्वी\nपराणान हुत्वा चावभृथे रणे स; वाजिग्रीवॊ मॊदते देवलॊके" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 28, + "text": "राष्ट्रं रक्षन बुद्धिपूर्वं नयेन; संत्यक्तात्मा यज्ञशीलॊ महात्मा\nसर्वाँल लॊकान वयाप्य कीर्त्या मनस्वी; वाजिग्रीवॊ मॊदते देवलॊके" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 29, + "text": "दैवीं सिद्धिं मानुषीं दण्डनीतिं; यॊगन्यायैः पालयित्वा महीं च\nतस्माद राजा धर्मशीलॊ महात्मा; हयग्रीवॊ मॊदते सवर्गलॊके" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 30, + "text": "विद्वांस तयागी शरद्दधानः कृतज्ञस; तयक्त्वा लॊकं मानुषं कर्मकृत्वा\nमेधाविनां विदुषां संमतानां; तनुत्यजां लॊकम आक्रम्य राजा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 31, + "text": "सम्यग वेदान पराप्य शास्त्राण्य अधीत्य; सम्यग राष्ट्रं पालयित्वा महात्मा\nचातुर्वर्ण्यं सथापयित्वा सवधर्मे; वाजिग्रीवॊ मॊदते देवलॊके" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 32, + "text": "जित्वा संग्रामान पालयित्वा परजाश च; सॊमं पीत्वा तर्पयित्वा दविजाग्र्यान\nयुक्त्या दण्डं धारयित्वा परजानां; युद्धे कषीणॊ मॊदते देवलॊके" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 25, + "shloka": 33, + "text": "वृत्तं यस्य शलाघनीयं मनुष्याः; सन्तॊ विद्वांसश चार्हयन्त्य अर्हणीयाः\nसवर्गं जित्वा वीरलॊकांश च गत्वा; सिद्धिं पराप्तः पुण्यकीर्तिर महात्मा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nदवैपायन वचॊ शरुत्वा कुपिते च धनंजये\nवयासम आमन्त्र्य कौन्तेयः परत्युवाच युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 2, + "text": "न पार्थिवम इदं राज्यं न च भॊगाः पृथग्विधाः\nपरीणयन्ति मनॊ मे ऽदय शॊकॊ मां नर्दयत्य अयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 3, + "text": "शरुत्वा च वीर हीनानाम अपुत्राणां च यॊषिताम\nपरिदेवयमानानां शान्तिं नॊपलभे मुने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 4, + "text": "इत्य उक्तः परत्युवाचेदं वयासॊ यॊगविदां वरः\nयुधिष्ठिरं महाप्राज्ञं धर्मज्ञॊ वेद पारगः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 5, + "text": "न कर्मणा लभ्यते चिन्तया वा; नाप्य अस्य दाता पुरुषस्य कश चित\nपर्याय यॊगाद विहितं विधात्रा; कालेन सर्वं लभते मनुष्यः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 6, + "text": "न बुद्धिशास्त्राध्ययनेन शक्यं; पराप्तुं विशेषैर मनुजैर अकाले\nमूर्खॊ ऽपि पराप्नॊति कदा चिद अर्थान; कालॊ हि कार्यं परति निर्विशेषः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 7, + "text": "नाभूति काले च फलं ददाति; शिल्पं न मन्त्राश च तथौषधानि\nतान्य एव कालेन समाहितानि; सिध्यन्ति चेध्यन्ति च भूतकाले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 8, + "text": "कालेन शीघ्राः परविवान्ति वाताः; कालेन वृष्टिर जलदान उपैति\nकालेन पद्मॊत्पलवज जलं च; कालेन पुष्यन्ति नगा वनेषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 9, + "text": "कालेन कृष्णाश च सिताश च रात्र्यः; कालेन चन्द्रः परिपूर्णबिम्बः\nनाकालतः पुष्पफलं नगानां; नाकालवेगाः सरितॊ वहन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 10, + "text": "नाकालमत्ताः खग पन्नगाश च; मृगद्विपाः शैलमहाग्रहाश च\nनाकालतः सत्रीषु भवन्ति गर्भा; नायान्त्य अकाले शिशिरॊष्ण वर्षाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 11, + "text": "नाकालतॊ मरियते जायते वा; नाकालतॊ वयाहरते च बालः\nनाकालतॊ यौवनम अभ्युपैति; नाकालतॊ रॊहति बीजम उप्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 12, + "text": "नाकालतॊ भानुर उपैति यॊगं; नाकालतॊ ऽसतं गिरिम अभ्युपैति\nनाकालतॊ वर्धते हीयते च; चन्द्रः समुद्रश च महॊर्मिमाली" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 13, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nगीतं राज्ञा सेनजिता दुःखार्तेन युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 14, + "text": "सर्वान एवैष पर्यायॊ मर्त्यान सपृशति दुस्तरः\nकालेन परिपक्वा हि मरियन्ते सर्वमानवाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 15, + "text": "घनन्ति चान्यान नरा राजंस तान अप्य अन्ये नरास तथा\nसंज्ञैषा लौकिकी राजन न हिनस्ति न हन्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 16, + "text": "हन्तीति मन्यते कश चिन न हन्तीत्य अपि चापरे\nसवभावतस तु नियतौ भूतानां परभवाप्ययौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 17, + "text": "नष्टे धने वा दारे वा पुत्रे पितरि वा मृते\nअहॊ कष्टम इति धयायञ शॊकस्यापचितिं चरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 18, + "text": "स किं शॊचसि मूढः सञ शॊच्यः किम अनुशॊचसि\nपश्य दुःखेषु दुःखानि भयेषु च भयान्य अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 19, + "text": "आत्मापि चायं न मम सर्वापि पृथिवी मम\nयथा मम तथान्येषाम इति पश्यन न मुह्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 20, + "text": "शॊकस्थान सहस्राणि हर्षस्थान शतानि च\nदिवसे दिवसे मूढम आविशन्ति न पण्डितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 21, + "text": "एवम एतानि कालेन परिय दवेष्याणि भागशः\nजीवेषु परिवर्तन्ते दुःखानि च सुखानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 22, + "text": "दुःखम एवास्ति न सुखं तस्मात तद उपलभ्यते\nतृष्णार्ति परभवं दुःखं दुःखार्ति परभवं सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 23, + "text": "सुखस्यानन्तरं दुःखं दुःखस्यानन्तरं सुखम\nन नित्यं लभते दुःखं न नित्यं लभते सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 24, + "text": "सुखम अन्ते हि दुःखानां दुःखम अन्ते सुखस्य च\nतस्माद एतद दवयं जह्याद य इच्छेच छाश्वतं सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 25, + "text": "यन्निमित्तं भवेच छॊकस तापॊ वा दुःखमूर्छितः\nआयसॊ वापि यन मूलस तद एकाङ्गम अपि तयजेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 26, + "text": "सुखं वा यदि वा दुःखं परियं वा यदि वाप्रियम\nपराप्तं पराप्तम उपासीत हृदयेनापराजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 27, + "text": "ईषद अप्य अङ्गदाराणां पुत्राणां वा चराप्रियम\nततॊ जञास्यसि कः कस्य केन वा कथम एव वा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 28, + "text": "ये च मूढतमा लॊके ये च बुद्धेः परं गताः\nत एव सुखम एधन्ते मध्यः कलेशेन युज्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 29, + "text": "इत्य अब्रवीन महाप्राज्ञॊ युधिष्ठिर स सेनजित\nपरावरज्ञॊ लॊकस्य धर्मवित सुखदुःखवित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 30, + "text": "सुखी परस्य यॊ दुःखे न जातु स सुखी भवेत\nदुःखानां हि कषयॊ नास्ति जायते हय अपरात परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 31, + "text": "सुखं च दुःखं च भवाभवौ च; लाभालाभौ मरणं जीवितं च\nपर्यायशः सर्वम इह सपृशन्ति; तस्माद धीरॊ नैव हृष्येन न कुप्येत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 32, + "text": "दीक्षां यज्ञे पालनं युद्धम आहुर; यॊगं राष्ट्रे दण्डनीत्या च सम्यक\nवित्तत्यागं दक्षिणानां च यज्ञे; सम्यग जञानं पावनानीति विद्यात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 33, + "text": "रक्षन राष्ट्रं बुद्धिपूर्वं नयेन; संत्यक्तात्मा यज्ञशीलॊ महात्मा\nसर्वाँल लॊकान धर्ममूर्त्या चरंश चाप्य; ऊर्ध्वं देहान मॊदते देवलॊके" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 34, + "text": "जित्वा संग्रामान पालयित्वा च राष्ट्रं; सॊमं पीत्वा वर्धयित्वा परजाश च\nयुक्त्या दण्डं धारयित्वा परजानां; युद्धे कषीणॊ मॊदते देवलॊके" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 35, + "text": "सम्यग वेदान पराप्य शास्त्राण्य अधीत्य; सम्यग राष्ट्रं पालयित्वा च राजा\nचातुर्वर्ण्यं सथापयित्वा सवधर्मे; पूतात्मा वै मॊदते देवलॊके" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 26, + "shloka": 36, + "text": "यस्य वृत्तं नमस्यन्ति सवर्गस्थस्यापि मानवाः\nपौरजानपदामात्याः स राजा राजसत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 1, + "text": "[युधिस्ठिर]\nअभिमन्यौ हते बाले दरौपद्यास तनयेषु च\nधृष्टद्युम्ने विराते च दरुपदे च महीपतौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 2, + "text": "वसुषेणे च धर्मज्ञे धृष्टकेतौ च पार्थिवे\nतथान्येषु नरेन्द्रेषु नानादेश्येषु संगमे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 3, + "text": "न विमुञ्चति मां शॊकॊ जञातिघातिनम आतुरम\nराज्यकामुकम अत्य उग्रं सववंशॊच्छेद कारकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 4, + "text": "यस्याङ्के करीडमानेन मया वै परिवर्तितम\nस मया राज्यलुब्धेन गाङ्गेयॊ विनिपातितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 5, + "text": "यदा हय एनं विघूर्णन्तम अपश्यं पार्थ सायकैः\nकम्पमानं यथा वज्रैः परेक्षमाणं शिखण्डिनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 6, + "text": "जीर्णं सिंहम इव परांशुं नरसिंहं पितामहम\nकीर्यमाणं शरैस तीक्ष्णैर दृष्ट्वा मे वयथितं मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 7, + "text": "पराङ्मुखं सीदमानं च रथाद अपच्युतं शरैः\nघूर्णमानं यथा शैलं तदा मे कश्मलॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 8, + "text": "यः स बाणधनुष पाणिर यॊधयाम आस भार्गवम\nबहून्य अहानि कौरव्यः कुरुक्षेत्रे महामृधे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 9, + "text": "समेतं पार्थिवं कषत्रं वारणस्यां नदी सुतः\nकन्यार्थम आह्वयद वीरॊ रथेनैकेन संयुगे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 10, + "text": "येन चॊग्रायुधॊ राजा चक्रवर्ती दुरासदः\nदग्धः शस्त्रप्रतापेन स मया युधि घातितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 11, + "text": "सवयं मृत्युं रक्षमाणः पाञ्चाल्यं यः शिखण्डिनम\nन बाणैः पातयाम आस सॊ ऽरजुनेन निपातितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 12, + "text": "यदैनं पतितं भूमाव अपश्यं रुधिरॊक्षितम\nतदैवाविशद अत्य उग्रॊ जवरॊ मे मुनिसत्तम\nयेन संवर्धिता बाला येन सम परिरक्षिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 13, + "text": "स मया राज्यलुब्धेन पापेन गुरु घातिना\nअल्पकालस्य राज्यस्य कृते मूढेन घातितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 14, + "text": "आचार्यश च महेष्वासः सर्वपार्थिवपूजितः\nअभिगम्य रणे मिथ्या पापेनॊक्तः सुतं परति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 15, + "text": "तन मे दहति गात्राणि यन मां गुरुर अभाषत\nसत्यवाक्यॊ हि राजंस तवं यदि जीवति मे सुतः\nसत्यं मा मर्शयन विप्रॊ मयि तत्परिपृष्टवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 16, + "text": "कुञ्जरं चान्तरं कृत्वा मिथ्यॊपचरितं मया\nसुभृशं राज्यलुब्धेन पापेन गुरु घातिना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 17, + "text": "सत्यकञ्चुकम आस्थाय मयॊक्तॊ गुरुर आहवे\nअश्वत्थामा हत इति कुञ्जरे विनिपातिते\nकान नु लॊकान गमिष्यामि कृत्वा तत कर्म दारुणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 18, + "text": "अघातयं च यत कर्णं समरेष्व अपलायिनम\nजयेष्ठं भरातरम अत्य उग्रं कॊ मत्तः पापकृत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 19, + "text": "अभिमन्युं च यद बालं जातं सिंहम इवाद्रिषु\nपरावेशयम अहं लुब्धॊ वाहिनीं दरॊण पालिताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 20, + "text": "तदा परभृति बीभत्सुं न शक्नॊमि निरीक्षितुम\nकृष्णं च पुण्डरीकाक्षं किल्बिषी भरूण हा यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 21, + "text": "दरौपदीं चाप्य अदुःखार्हां पञ्च पुत्र विनाकृताम\nशॊचामि पृथिवीं हीनां पञ्चभिः पर्वतैर इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 22, + "text": "सॊ ऽहम आगः करः पापः पृथिवी नाश कारकः\nआसीन एवम एवेदं शॊषयिष्ये कलेवरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 23, + "text": "परायॊपविष्टं जानीध्वम अद्य मां गुरु घातिनम\nजातिष्व अन्यास्व अपि यथा न भवेयं कुलान्त कृत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 24, + "text": "न भॊक्ष्ये न च पानीयम उपयॊक्ष्ये कथं चन\nशॊषयिष्ये परियान पराणान इह सथॊ ऽहं तपॊधन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 25, + "text": "यथेष्टं गम्यतां कामम अनुजाने परसाद्य वः\nसर्वे माम अनुजानीत तयक्ष्यामीदं कलेवरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 26, + "text": "[वैषम्पायन]\nतम एवं वादिनं पार्थं बन्धुशॊकेन विह्वलम\nमैवम इत्य अब्रवीद वयासॊ निगृह्य मुनिसत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 27, + "text": "अति वेलं महाराज न शॊकं कर्तुम अर्हसि\nपुनर उक्तं परवक्ष्यामि दिष्टम एतद इति परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 28, + "text": "संयॊगा विप्रयॊगाश च जातानां पराणिनां धरुवम\nबुद्बुदा इव तॊयेषु भवन्ति न भवन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 29, + "text": "सर्वे कषयान्ता निचयाः पतनान्ताः समुच्छ्रयाः\nसंयॊगा विप्रयॊगान्ता मरणान्तं हि जीवितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 30, + "text": "सुखं दुःखान्तम आलस्यं दाक्ष्यं दुःखं सुखॊदयम\nभूतिः शरीर हरीर धृतिः सिद्धिर नादक्षे निवसन्त्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 31, + "text": "नालं सुखाय सुहृदॊ नालं दुःखाय दुर्हृदः\nन च परज्ञालम अर्थैभ्यॊ न सुखैभ्यॊ ऽपय अलं धनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 27, + "shloka": 32, + "text": "यथा सृष्टॊ ऽसि कौन्तेय धात्रा कर्मसु तत कुरु\nअत एव हि सिद्धिस ते नेशस तवम आत्मना नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nजञातिशॊकाभितप्तस्य पराणान अभ्युत्सिकृक्षतः\nजयेष्ठस्य पाण्डुपुत्रस्य वयासः शॊकम अपानुदत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 2, + "text": "[वयास]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nअश्मगीतं नरव्याघ्र तन निबॊध युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 3, + "text": "अश्मानं बराह्मणं पराज्ञं वैदेहॊ जनकॊ नृपः\nसंशयं परिपप्रच्छ दुःखशॊक परिप्लुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 4, + "text": "[जनक]\nआगमे यदि वापाये जञातीनां दरविणस्य च\nनरेण परतिपत्तव्यं कल्याणं कथम इच्छता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 5, + "text": "[अष्मन]\nउत्पन्नम इमम आत्मानं नरस्यानन्तरं ततः\nतानि तान्य अभिवर्तन्ते दुःखानि च सुखानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 6, + "text": "तेषाम अन्यतरापत्तौ यद यद एवॊपसेवते\nतत तद धि चेतनाम अस्य हरत्य अभ्रम इवानिलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 7, + "text": "अभिजातॊ ऽसमि सिद्धॊ ऽसमि नास्मि केवलमानुषः\nइत्य एवं हेतुभिस तस्य तरिभिश चित्तं परसिच्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 8, + "text": "स परसिक्त मना भॊगान विसृज्य पितृसंचितान\nपरिक्षीणः परस्वानाम आदानं साधु मन्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 9, + "text": "तम अतिक्रान्त मर्यादम आददानम असांप्रतम\nपरतिषेधन्ति राजानॊ लुब्धा मृगम इवेषुभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 10, + "text": "ये च विंशतिवर्षा वा तरिंशद्वर्षाश च मानवाः\nपरेण ते वर्षशतान न भविष्यन्ति पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 11, + "text": "तेषां परमदुःखानां बुद्ध्या भेषजम आदिशेत\nसर्वप्राणभृतां वृत्तं परेक्षमाणस ततस ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 12, + "text": "मानसानां पुनर यॊनिर दुःखानां चित्तविभ्रमः\nअनिष्टॊपनिपातॊ वा तृतीयं नॊपपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 13, + "text": "एवम एतानि दुःखानि तानि तानीह मानवम\nविविधान्य उपवर्तन्ते तथा सांस्पर्शकानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 14, + "text": "जरामृत्यू ह भूतानि खादितारौ वृकाव इव\nबलिनां दुर्बलानां च हरस्वानां महताम अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 15, + "text": "न कश चिज जात्व अतिक्रामेज जरामृत्यू ह मानवः\nअपि सागरपर्यन्तां विजित्येमां वसुंधराम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 16, + "text": "सुखं वा यदि वा दुःखं भूतानां पर्युपस्थितम\nपराप्तव्यम अवशैः सर्वं परिहारॊ न विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 17, + "text": "पूर्वे वयसि मध्ये वाप्य उत्तमे वा नराधिप\nअवर्जनीयास ते ऽरथा वै काङ्क्षिताश च ततॊ ऽनयथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 18, + "text": "सुप्रियैर विप्रयॊगश च संप्रयॊगस तथाप्रियैः\nअर्थानर्थौ सुखं दुःखं विधानम अनुवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 19, + "text": "परादुर्भावश च भूतानां देहन्यासस तथैव च\nपराप्ति वयायामयॊगश च सर्वम एतत परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 20, + "text": "गन्धवर्णरसस्पर्शा निवर्तन्ते सवभावतः\nतथैव सुखदुःखानि विधानम अनुवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 21, + "text": "आसनं शयनं यानम उत्थानं पानभॊजनम\nनियतं सर्वभूतानां कालेनैव भवन्त्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 22, + "text": "वैद्याश चाप्य आतुराः सन्ति बलवन्तः सुदुर्बलाः\nसत्रीमन्तश च तथा षण्ढा विचित्रः कालपर्ययः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 23, + "text": "कुले जन्म तथा वीर्यम आरॊग्यं धैर्यम एव च\nसौभग्यम उपभॊगश च भवितव्येन लभ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 24, + "text": "सन्ति पुत्राः सुबहवॊ दरिद्राणाम अनिच्छताम\nबहूनाम इच्छतां नास्ति समृद्धानां विचेष्टताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 25, + "text": "वयाधिर अग्निर जलं शस्त्रं बुभुक्षा शवापदं विषम\nरज्ज्वा च मरणं जन्तॊर उच्चाच्च पतनं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 26, + "text": "निर्याणं यस्य यद दिष्टं तेन गच्छति हेतुना\nदृश्यते नाभ्यतिक्रामन्न अतिक्रान्तॊ न वा पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 27, + "text": "दृश्यते हि युवैवेह विनश्यन वसुमान नरः\nदरिद्रश च परिक्लिष्टः शतवर्षॊ जनाधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 28, + "text": "अकिंचनाश च दृश्यन्ते पुरुषाश चिरजीविनः\nसमृद्धे च कुले जाता विनश्यन्ति पतङ्गवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 29, + "text": "परायेण शरीमतां लॊके भॊक्तुं शक्तिर न विद्यते\nकाष्ठान्य अपि हि जीर्वन्ते दरिद्राणां नराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 30, + "text": "अहम एतत करॊमीति मन्यते कालचॊदितः\nयद यद इष्टम असंतॊषाद दुरात्मा पापम आचरन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 31, + "text": "सत्रियॊ ऽकषा मृगया पानं परसङ्गान निन्दिता बुधैः\nदृश्यन्ते चापि बहवः संप्रसक्ता बहुश्रुताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 32, + "text": "इति कालेन सर्वार्थानीप्सितानीप्सितानि च\nसपृशन्ति सर्वभूतानि निमित्तं नॊपलभ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 33, + "text": "वायुम आकाशम अग्निं च चन्द्रादित्याव अहः कषपे\nजयॊतींषि सरितः शैलान कः करॊति बिभर्ति वा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 34, + "text": "शीतम उष्णं तथा वर्षं कालेन परिवर्तते\nएवम एव मनुष्याणां सुखदुःखे नरर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 35, + "text": "नौषधानि न शास्त्राणि न हॊमा न पुनर जपाः\nतरायन्ते मृत्युनॊपेतं जरया वापि मानवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 36, + "text": "यथा काष्ठं च काष्ठं च समेयातां महॊदधौ\nसमेत्य च वयतीयातां तद्वद भूतसमागमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 37, + "text": "ये चापि पुरुषैः सत्रीभिर गीतवाद्यैर उपस्थिताः\nये चानाथाः परान्नादाः कालस तेषु समक्रियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 38, + "text": "मातृपितृसहस्राणि पुत्रदारशतानि च\nसंसारेष्व अनुभूतानि कस्य ते कस्य वा वयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 39, + "text": "नैवास्य कश चिद भविता नायं भवति कस्य चित\nपथि संगतम एवेदं दारबन्धुसुहृद गणैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 40, + "text": "कवासं कवास्मि गमिष्यामि कॊ नव अहं किम इहास्थितः\nकस्मात कम अनुशॊचेयम इत्य एवं सथापयेन मनः\nअनित्ये परिय संवासे संसारे चक्रवद गतौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 41, + "text": "न दृष्टपूर्वं परत्यक्षं परलॊकं विदुर बुधाः\nआगमांस तव अनतिक्रम्य शरद्धातव्यं बुभूषता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 42, + "text": "कुर्वीत पितृदैवत्यं धर्माणि च समाचरेत\nयजेच च विद्वान विधिवत तरिवर्गं चाप्य अनुव्रजेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 43, + "text": "संनिमज्जज जगद इदं गम्भीरे कालसागरे\nजरामृत्युमहाग्राहे न कश चिद अवबुध्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 44, + "text": "आयुर वेदम अधीयानाः केवलं स परिग्रहम\nदृश्यन्ते बहवॊ वैद्या वयाधिभिः समभिप्लुताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 45, + "text": "ते पिबन्तः कषायांश च सर्पींषि विविधानि च\nन मृत्युम अतिवर्तन्ते वेलाम इव महॊदधिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 46, + "text": "रसायन विदश चैव सुप्रयुक्त रसायनाः\nदृश्यन्ते जरया भग्ना नगा नागैर इवॊत्तमैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 47, + "text": "तथैव तपसॊपेताः सवाध्यायाभ्यसने रताः\nदातारॊ यज्ञशीलाश च न तरन्ति जरान्तकौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 48, + "text": "न हय अहानि निवर्तन्ते न मासा न पुनः समाः\nजातानां सर्वभूतानां न पक्षा न पुनः कषपाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 49, + "text": "सॊ ऽयं विपुलम अध्वानं कालेन धरुवम अध्रुवः\nनरॊ ऽवशः समभ्येति सर्वभूतनिषेवितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 50, + "text": "देहॊ वा जीवतॊ ऽभयेति जीवॊ वाभ्येति देहतः\nपथि संगतम एवेदं दारैर अन्यैश च बन्धुभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 51, + "text": "नायम अत्यन्तसंवासॊ लभ्यते जातु केन चित\nअपि सवेन शरीरेण किम उतान्येन केन चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 52, + "text": "कव नु ते ऽदय पिता राजन कव नु ते ऽदय पितामहः\nन तवं पश्यसि तान अद्य न तवां पश्यन्ति ते ऽपि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 53, + "text": "न हय एव पुरुषॊ दरष्टा सवर्गस्य नरकस्य वा\nआगमस तु सतां चक्षुर नृपते तम इहाचर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 54, + "text": "चरितब्रह्म चर्यॊ हि परजायेत यजेत च\nपितृदेव महर्षीणाम आनृण्यायानसूयकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 55, + "text": "स यज्ञशीलः परजने निविष्टः; पराग बरह्म चारी परविभक्त पक्षः\nआराधयन सवर्गम इमं च लॊकं; परं च मुक्त्वा हृदयव्यलीकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 56, + "text": "सम्यग घि धर्मं चरतॊ नृपस्य; दरव्याणि चाप्य आहरतॊ यथावत\nपरवृत्त चक्रस्य यशॊ ऽभिवर्धते; सर्वेषु लॊकेषु चराचरेषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 57, + "text": "[वयास]\nइत्य एवम आज्ञाय विदेहराजॊ; वाक्यं समग्रं परिपूर्णहेतुः\nअश्मानम आमन्त्र्य विशुद्धबुद्धिर; ययौ गृहं सवं परति शान्तशॊकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 28, + "shloka": 58, + "text": "तथा तवम अप्य अच्युत मुञ्च शॊकम; उत्तिष्ठ शक्रॊपम हर्षम एहि\nकषात्रेण धर्मेण मही जिता ते; तां भुङ्क्ष्व कुन्तीसुत मा विषादीः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nअव्याहरति कौन्तेये धर्मपुत्रे युधिष्ठिरे\nगुडाकेशॊ हृषीकेशम अभ्यभाषत पाण्डवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 2, + "text": "जञातिशॊकाभिसंतप्तॊ धर्मराजः परंतपः\nएष शॊकार्णवे मग्नस तम आश्वासय माधव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 3, + "text": "सर्वे सम ते संशयिताः पुनर एव जनार्दन\nअस्य शॊकं महाबाहॊ परणाशयितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 4, + "text": "एवम उक्तस तु गॊविन्दॊ विजयेन महात्मना\nपर्यवर्तत राजानं पुण्डरीकेक्षणॊ ऽचयुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 5, + "text": "अनतिक्रमणीयॊ हि धर्मराजस्य केशवः\nबाल्यात परभृति गॊविन्दः परीत्या चाभ्यधिकॊ ऽरजुनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 6, + "text": "संप्रगृह्य महाबाहुर भुजं चन्दनभूषितम\nशैलस्तम्भॊपमं शौरिर उवाचाभिविनॊदयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 7, + "text": "शुशुभे वदनं तस्य सुदंष्ट्रं चारुलॊचनम\nवयाकॊशम इव विस्पष्टं पद्मं सूर्यविबॊधितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 8, + "text": "मा कृथाः पुरुषव्याघ्र शॊकं तवं गात्रशॊषणम\nन हि ते सुलभा भूयॊ ये हतास्मिन रणाजिरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 9, + "text": "सवप्नलब्धा यथा लाभा वि तथाः परतिबॊधने\nएवं ते कषत्रिया राजन ये वयतीता महारणे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 10, + "text": "सर्वे हय अभिमुखाः शूरा विगता रणशॊभिनः\nनैषां कश चित पृष्ठतॊ वा पलायन वापि पातितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 11, + "text": "सर्वे तयक्त्वात्मनः पराणान युद्ध्वा वीरा महाहवे\nशस्त्रपूता दिवं पराप्ता न ताञ शॊचितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 12, + "text": "अत्रैवॊदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nसृञ्जयं पुत्रशॊकार्तं यथायं पराह नारदः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 13, + "text": "सुखदुःखैर अहं तवं च परजाः सर्वाश च सृञ्जय\nअविमुक्तं चरिष्यामस तत्र का परिदेवना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 14, + "text": "महाभाग्यं परं राज्ञां कीर्त्यमानं मया शृणु\nगच्छावधानं नृपते ततॊ दुःखं परहास्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 15, + "text": "मृतान महानुभावांस तवं शरुत्वैव तु महीपतीन\nशरुत्वापनय संतापं शृणु विस्तरशश च मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 16, + "text": "आविक्षितं मरुत्तं मे मृतं सृञ्जय शुश्रुहि\nयस्य सेन्द्राः स वरुणा बृहस्पतिपुरॊगमाः\nदेवा विश्वसृजॊ राज्ञॊ यज्ञम ईयुर महात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 17, + "text": "यः सपर्धाम अनयच छक्रं देवराजं शतक्रतुम\nशक्र परियैषी यं विद्वान परत्याचष्ट बृहस्पतिः\nसंवर्तॊ याजयाम आस यं पीडार्थं बृहस्पतेः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 18, + "text": "यस्मिन परशासति सतां नृपतौ नृपसत्तम\nअकृष्टपच्या पृथिवी विबभौ चैत्यमालिनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 19, + "text": "आविक्षितस्य वै सत्रे विश्वे देवाः सभा सदः\nमरुतः परिवेष्टारः साध्याश चासन महात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 20, + "text": "मरुद्गणा मरुत्तस्य यत सॊमम अपिबन्त ते\nदेवान मनुष्यान गन्धर्वान अत्यरिच्यन्त दक्षिणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 21, + "text": "स चेन ममार सृञ्जय चतुर्भद्रतरस तवया\nपुत्रात पुण्यतरश चैव मा पुत्रम अनुतप्यथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 22, + "text": "सुहॊत्रं चेद वैतिथिनं मृतं सृञ्जय शुश्रुम\nयस्मै हिरण्यं ववृषे मगह्वान परिवत्सरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 23, + "text": "सत्यनामा वसुमती यं पराप्यासीज जनाधिप\nहिरण्यम अवहन नद्यस तस्मिञ जनपदेश्वरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 24, + "text": "कूर्मान कर्कटकान नक्रान मकराञ शिंशुकान अपि\nनदीष्व अपातयद राजन मघवा लॊकपूजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 25, + "text": "हैरण्यान पतितान दृष्ट्वा मत्स्यान मकरकच्छपान\nसहस्रशॊ ऽथ शतशस ततॊ ऽसमयत वैतिथिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 26, + "text": "तद धिरण्यम अपर्यन्तम आवृत्तं कुरुजाङ्गले\nईजानॊ वितते यज्ञे बराह्मणेभ्यः समाहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 27, + "text": "स चेन ममार सृञ्जय चतुर्भद्रतरस तवया\nपुत्रात पुण्यतरश चैव मा पुत्रम अनुतप्यथाः\nअदक्षिणम अयज्वानं शवैत्य संशाम्य मा शुचः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 28, + "text": "अङ्गं बृहद्रथं चैव मृतं शुश्रुम सृञ्जय\nयः सहस्रं सहस्राणां शवेतान अश्वान अवासृजत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 29, + "text": "सहस्रं च सहस्राणां कन्या हेमविभूषिताः\nईजानॊ वितते यज्ञे दक्षिणाम अत्यकालयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 30, + "text": "शतं शतसहस्राणां वृषाणां हेममालिनाम\nगवां सहस्रानुचरं दक्षिणाम अत्यकालयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 31, + "text": "अङ्गस्य यजमानस्य तदा विष्णुपदे गिरौ\nअमाद्यद इन्द्रः सॊमेन दक्षिणाभिर दविजातयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 32, + "text": "यस्य यज्ञेषु राजेन्द्र शतसंख्येषु वै पुनः\nदेवान मनुष्यान गन्धर्वान अत्यरिच्यन्त दक्षिणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 33, + "text": "न जातॊ जनिता चान्यः पुमान यस तत परदास्यति\nयद अङ्गः परददौ वित्तं सॊमसंस्थासु सप्तसु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 34, + "text": "स चेन ममार सृञ्जय चतुर्भद्रतरस तवया\nपुत्रात पुण्यतरश चैव मा पुत्रम अनुतप्यथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 35, + "text": "शिबिम औशीनरं चैव मृतं शुश्रुम सृञ्जय\nय इमां पृथिवीं कृत्स्नां चर्मवत समवेष्टयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 36, + "text": "महता रथघॊषेण पृथिवीम अनुनादयन\nएकछत्रां महीं चक्रे जैत्रेणैक रथेन यः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 37, + "text": "यावद अद्य गवाश्वं सयाद आरण्यैः पशुभिः सह\nतावतीः परददौ गाः स शिबिर औशीनरॊ ऽधवरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 38, + "text": "नॊद्यन्तारं धुरं तस्य कं चिन मेने परजापतिः\nन भूतं न भविष्यन्तं सर्वराजसु भारत\nअन्यत्रौशीनराच छैब्याद राजर्षेर इन्द्र विक्रमात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 39, + "text": "स चेन ममार सृञ्जय चतुर्भद्रतरस तवया\nपुत्रात पुण्यतरश चैव मा पुत्रम अनुतप्यथाः\nअदक्षिणम अयज्वानं तं वै संशाम्य मा शुचः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 40, + "text": "भरतं चैव दौःषन्तिं मृतं सृञ्जय शुश्रुम\nशाकुन्तलिं महेष्वासं भूरि दरविण तेजसम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 41, + "text": "यॊ बद्ध्वा तरिंशतॊ हय अश्वान देवैभ्यॊ यमुनाम अनु\nसरस्वतीं विंशतिं च गङ्गाम अनु चतुर्दश" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 42, + "text": "अश्वमेध सहस्रेण राजसूय शतेन च\nइष्टवान स महातेजा दौःषन्तिर भरतः पुरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 43, + "text": "भरतस्य महत कर्म सर्वराजसु पार्थिवाः\nखं मर्त्या इव बाहुभ्यां नानुगन्तुम अशक्नुवन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 44, + "text": "परं सहस्राद यॊ बद्ध्वा हयान वेदीं विचित्य च\nसहस्रं यत्र पद्मानां कण्वाय भरतॊ ददौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 45, + "text": "स चेन ममार सृञ्जय चतुर्भद्रतरस तवया\nपुत्रात पुण्यतरश चैव मा पुत्रम अनुतप्यथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 46, + "text": "रामं दाशरथिं चैव मृतं शुश्रुम सृञ्जय\nयॊ ऽनवकम्पत वै नित्यं परजाः पुत्रान इवौरसान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 47, + "text": "विधवा यस्य विषये नानाथाः काश चनाभवन\nसर्वस्यासीत पितृसमॊ रामॊ राज्यं यदान्वशात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 48, + "text": "कालवर्षाश च पर्जन्याः सस्यानि रसवन्ति च\nनित्यं सुभिक्षम एवासीद रामे राज्यं परशासति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 49, + "text": "पराणिनॊ नाप्सु मज्जन्ति नानर्थे पावकॊ ऽदहत\nन वयालजं भयं चासीद रामे राज्यं परशासति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 50, + "text": "आसन वर्षसहस्राणि तथा पुत्रसहस्रिकाः\nअरॊगाः सर्वसिद्धार्थाः परजा रामे परशासति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 51, + "text": "नान्यॊन्येन विवादॊ ऽभूत सत्रीणाम अपि कुतॊ नृणाम\nधर्मनित्याः परजाश चासन रामे राज्यं परशासति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 52, + "text": "नित्यपुष्पफलाश चैव पादपा निरुपद्रवाः\nसर्वा दरॊण दुघा गावॊ रामे राज्यं परशासति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 53, + "text": "स चतुर्दश वर्षाणि वने परॊष्य महातपाः\nदशाश्वमेधाञ जारूथ्यान आजहार निरर्गलान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 54, + "text": "शयामॊ युवा लॊहिताक्षॊ मत्तवारणविक्रमः\nदशवर्षसहस्राणि रामॊ राज्यम अकारयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 55, + "text": "स चेन ममार सृञ्जय चतुर्भद्रतरस तवया\nपुत्रात पुण्यतरश चैव मा पुत्रम अनुतप्यथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 56, + "text": "भगीरथं च राजानं मृतं शुश्रुम सृञ्जय\nयस्येद्न्रॊ वितते यज्ञे सॊमं पीत्वा मदॊत्कटः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 57, + "text": "असुराणां सहस्राणि बहूनि सुरसत्तमः\nअजयद बाहुवीर्येण भगवान पाकशासनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 58, + "text": "यः सहस्रं सहस्राणां कन्या हेमविभूषिताः\nईजानॊ वितते यज्ञे दक्षिणाम अत्यकालयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 59, + "text": "सर्वा रथगताः कन्या रथाः सर्वे चतुर्युजः\nरथे रथे शतं नागाः पद्मिनॊ हेममालिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 60, + "text": "सहस्रम अश्वा एकैकं हस्तिनं पृष्ठतॊ ऽनवयुः\nगवां सहस्रम अश्वे ऽशवे सहस्रं गव्य अजाविकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 61, + "text": "उपह्वरे निवसतॊ यस्याङ्के निषसाद ह\nगङ्गा भागीरथी तस्माद उर्वशी हय अभवत पुरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 62, + "text": "भूरिदक्षिणम इक्ष्वाकुं यजमानं भगीरथम\nतरिलॊकपथ गा गङ्गा दुहितृत्वम उपेयिषी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 63, + "text": "स चेन ममार सृञ्जय चतुर्भद्रतरस तवया\nपुत्रात पुण्यतरश चैव मा पुत्रम अनुतप्यथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 64, + "text": "दिलीपं चैवैलविलं मृतं शुश्रुम सृञ्जय\nयस्य कर्माणि भूरीणि कथयन्ति दविजातयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 65, + "text": "इमां वै वसु संपन्नां वसुधां वसुधाधिपः\nददौ तस्मिन महायज्ञे बराह्मणैभ्यः समाहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 66, + "text": "तस्येह यजमानस्य यज्ञे यज्ञे पुरॊहितः\nसहस्रं वारणान हैमान दक्षिणाम अत्यकालयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 67, + "text": "यस्य यज्ञे महान आसीद यूपः शरीमान हिरण्मयः\nतं देवाः कर्म कुर्वाणाः शक्र जयेष्ठा उपाश्रयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 68, + "text": "चषालॊ यस्य सौवर्णस तस्मिन यूपे हिरण्मये\nननृतुर देवगन्धर्वाः षट सहस्राणि सप्तधा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 69, + "text": "अवादयत तत्र वीणां मध्ये विश्वावसुः सवयम\nसर्वभूतान्य अमन्यन्त मम वादयतीत्य अयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 70, + "text": "एतद राज्ञॊ दिलीपस्य राजानॊ नानुचक्रिरे\nयत सत्रियॊ हेमसंपन्नाः पथि मत्ताः सम शेरते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 71, + "text": "राजानम उग्रधन्वानं दिलीपं सत्यवादिनम\nये ऽपश्यन सुमहात्मानं ते ऽपि सवर्गजितॊ नराः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 72, + "text": "तरयः शब्दा न जीर्यन्ते दिलीपस्य निवेशने\nसवाध्यायघॊषॊ जयाघॊषॊ दीयताम इति चैव हि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 73, + "text": "स चेन ममार सृञ्जय चतुर्भद्रतरस तवया\nपुत्रात पुण्यतरश चैव मा पुत्रम अनुतप्यथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 74, + "text": "मांधातारं यौवनाश्वं मृतं शुश्रुम सृञ्जय\nयं देवा मरुतॊ गर्भं पितुः पार्श्वाद अपाहरन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 75, + "text": "संवृद्धॊ युवनाश्वस्य जठरे यॊ महात्मनः\nपृषद आज्यॊद्भवः शरीमांस तरिलॊकविजयी नृपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 76, + "text": "यं दृष्ट्वा पितुर उत्सङ्गे शयानं देवरूपिणम\nअन्यॊन्यम अब्रुवन देवाः कम अयं धास्यतीति वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 77, + "text": "माम एव धास्यतीत्य एवम इन्द्रॊ अभ्यवपद्यत\nमांधातेति ततस तस्य नाम चक्रे शतक्रतुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 78, + "text": "ततस तु पयसॊ धारां पुष्टि हेतॊर महात्मनः\nतस्यास्ये यौवनाश्वस्य पाणिर इन्द्रस्य चास्रवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 79, + "text": "तं पिबन पाणिम इन्द्रस्य समाम अह्ना वयवर्धत\nस आसीद दवादश समॊ दवादशाहेन पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 80, + "text": "तम इयं पृथिवी सर्वा एकाह्ना समपद्यत\nधर्मात्मानं महात्मानं शूरम इन्द्रसमं युधि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 81, + "text": "य आङ्गारं हि नृपतिं मरुत्तम असितं गयम\nअङ्गं बृहद्रथं चैव मांधाता समरे ऽजयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 82, + "text": "यौवनाश्वॊ यदाङ्गारं समरे समयॊधयत\nविस्फारैर धनुषॊ देवा दयौर अभेदीति मेनिरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 83, + "text": "यतः सूर्य उदेति सम यत्र च परतितिष्ठति\nसर्वं तद यौवनाश्वस्य मांधातुः कषेत्रम उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 84, + "text": "अश्वमेध शतेनेष्ट्वा राजसूय शतेन च\nअददाद रॊहितान मत्स्यान बराह्मणैभ्यॊ महीपतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 85, + "text": "हैरण्यान यॊजनॊत्सेधान आयतान दशयॊजनम\nअतिरिक्तान दविजातिभ्यॊ वयभजन्न इतरे जनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 86, + "text": "स चेन ममार सृञ्जय चतुर्भद्रतरस तवया\nपुत्रात पुण्यतरश चैव मा पुत्रम अनुतप्यथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 87, + "text": "ययातिं नाहुषं चैव मृतं शुश्रुम सृञ्जय\nय इमां पृथिवीं सर्वां विजित्य सह सागराम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 88, + "text": "शम्या पातेनाभ्यतीयाद वेदीभिश चित्रयन नृप\nईजानः करतुभिः पुण्यैः पर्यगच्छद वसुंधराम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 89, + "text": "इष्ट्वा करतुसहस्रेण वाजिमेधशतेन च\nतर्पयाम आस देवेन्द्रं तरिभिः काञ्चनपर्वतैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 90, + "text": "वयूढे देवासुरे युद्धे हत्वा दैतेय दानवान\nवयभजत पृथिवीं कृत्स्नां ययातिर नहुषात्मजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 91, + "text": "अन्तेषु पुत्रान निक्षिप्य यदुद्रुह्यु पुरॊगमान\nपूरुं राज्ये ऽभिषिच्य सवे सदारः परस्थितॊ वनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 92, + "text": "स चेन ममार सृञ्जय चतुर्भद्रतरस तवया\nपुत्रात पुण्यतरश चैव मा पुत्रम अनुतप्यथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 93, + "text": "अम्बरीषं च नाभागं मृतं शुश्रुम सृञ्जय\nयं परजा वव्रिरे पुण्यं गॊप्तारं नृपसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 94, + "text": "यः सहस्रं सहस्राणां राज्ञाम अयुत याजिनाम\nईजानॊ वितते यज्ञे बराह्मणैभ्यः समाहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 95, + "text": "नैतत पूर्वे जनाश चक्रुर न करिष्यन्ति चापरे\nइत्य अम्बरीषं नाभागम अन्वमॊदन्त दक्षिणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 96, + "text": "शतं राजसहस्राणि शतं राजशतानि च\nसर्वे ऽशवमेधैर ईजानास ते ऽभययुर दक्षिणायनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 97, + "text": "स चेन ममार सृञ्जय चतुर्भद्र तरस तवया\nपुत्रात पुण्यतरश चैव मा पुत्रम अनुतप्यथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 98, + "text": "शशबिन्दुं चैत्ररथं मृतं शुश्रुम सृञ्जय\nयस्य भार्या सहस्राणां शतम आसीन महात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 99, + "text": "सहस्रं तु सहस्राणां यस्यासञ शाश बिन्दवः\nहिरण्यकवचाः सर्वे सर्वे चॊत्तमधन्विनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 100, + "text": "शतं कन्या राजपुत्रम एकैकं पृष्ठतॊ ऽनवयुः\nकन्यां कन्यां शतं नागा नागं नागं शतं रथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 101, + "text": "रथं रथं शतं चाश्वा देशजा हेममालिनः\nअश्वम अश्वं शतं गावॊ गां गां तद्वद अजाविकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 102, + "text": "एतद धनम अपर्यन्तम अश्वमेधे महामखे\nशशबिन्दुर महाराज बराह्मणैभ्यः समादिशत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 103, + "text": "स चेन ममार सृञ्जय चतुर्भद्रतरस तवया\nपुत्रात पुण्यतरश चैव मा पुत्रम अनुतप्यथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 104, + "text": "गयम आमूर्तरयसं मृतं शुश्रुम सृञ्जय\nयः स वर्षशतं राजा हुतशिष्टाशनॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 105, + "text": "यस्मै वह्निर वरान परादात ततॊ वव्रे वरान गयः\nददतॊ मे ऽकषया चास्तु धर्मे शरद्धा च वर्धताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 106, + "text": "मनॊ मे रमतां सत्ये तवत्प्रसादाद धुताशन\nलेभे च कामांस तान सर्वान पावकाद इति नः शरुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 107, + "text": "दर्शेन पौर्णमासेन चातुर्मास्यैः पुनः पुनः\nअयजत स महातेजाः सहस्रं परिवत्सरान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 108, + "text": "शतं गवां सहस्राणि शतम अश्वशतानि च\nउत्थायॊत्थाय वै परादात सहस्रं परिवत्सरान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 109, + "text": "तर्पयाम आस सॊमेन देवान वित्तैर दविजान अपि\nपितॄन सवधाभिः कामैश च सत्रियः सवाः पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 110, + "text": "सौवर्णां पृथिवीं कृत्वा दशव्यामां दविर आयताम\nदक्षिमाम अददद राजा वाजिमेधमहामखे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 111, + "text": "यावत्यः सिकता राजन गङ्गायाः पुरुषर्षभ\nतावतीर एव गाः परादाद आमूर्तरयसॊ गयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 112, + "text": "स चेन ममार सृञ्जय चतुर्भद्रतरस तवया\nपुत्रात पुण्यतरश चैव मा पुत्रम अनुतप्यथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 113, + "text": "रन्ति देवं च साङ्कृत्यं मृतं शुश्रुम सृञ्जय\nसम्यग आराध्य यः शक्रं वरं लेभे महायशाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 114, + "text": "अन्नं च नॊ बहु भवेद अतिथींश च लभेमहि\nशरद्धा च नॊ मा वयगमन मा च याचिष्म कं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 115, + "text": "उपातिष्ठन्त पशवः सवयं तं संशितव्रतम\nगराम्यारण्या महात्मानं रन्ति देवं यशस्विनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 116, + "text": "महानदी चर्म राशेर उत्क्लेदात सुस्रुवे यतः\nततश चर्मण्वतीत्य एवं विख्याता सा महानदी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 117, + "text": "बराह्मणैभ्यॊ ददौ निष्कान सदसि परतते नृपः\nतुभ्यं तुभ्यं निष्कम इति यत्राक्रॊशन्ति वै दविजाः\nसहस्रं तुभ्यम इत्य उक्त्वा बराह्मणान सम परपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 118, + "text": "अन्वाहार्यॊपकरणं दरव्यॊपकरणं च यत\nघटाः सथाल्यः कटाहाश च पात्र्यश च पिठरा अपि\nन तत किं चिद असौवर्णं रन्ति देवस्य धीमतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 119, + "text": "साङ्कृते रन्ति देवस्य यां रात्रिम अवसद गृहे\nआलभ्यन्त शतं गावः सहस्राणि च विंशतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 120, + "text": "तत्र सम सूदाः करॊशन्ति सुमृष्टमणिकुण्डलाः\nसूपभूयिष्ठम अश्नीध्वं नाद्य मांसं यथा पुरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 121, + "text": "स चेन ममार सृञ्जय चतुर्भद्रतरस तवया\nपुत्रात पुण्यतरश चैव मा पुत्रम अनुतप्यथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 122, + "text": "सगरं च महात्मानं मृतं शुश्रुम सृञ्जय\nऐक्ष्वाकं पुरुषव्याघ्रम अति मानुषविक्रमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 123, + "text": "षष्टिः पुत्रसहस्राणि यं यान्तं पृष्ठतॊ ऽनवयुः\nनक्षत्रराजं वर्षान्ते वयभ्रे जयॊतिर गणा इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 124, + "text": "एकछत्रा मही यस्य परणता हय अभवत पुरा\nयॊ ऽशवमेध सहस्रेण तर्पयाम आस देवताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 125, + "text": "यः परादात काञ्चनस्तम्भं परासादं सर्वकाञ्चनम\nपूर्णं पद्मदलाक्षीणां सत्रीणां शयनसंकुलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 126, + "text": "दविजातिभ्यॊ ऽनुरूपैभ्यः कामान उच्चावचांस तथा\nयस्यादेशेन तद वित्तं वयभजन्त दविजातयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 127, + "text": "खानयाम आस यः कॊपात पृथिवीं सागराङ्किताम\nयस्य नाम्ना समुद्रश च सागरत्वम उपागतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 128, + "text": "स चेन ममार सृञ्जय चतुर्भद्रतरस तवया\nपुत्रात पुण्यतरश चैव मा पुत्रम अनुतप्यथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 129, + "text": "राजानं च पृथुं वैन्यं मृतं शुश्रुम सृञ्जय\nयम अभ्यषिञ्चन संभूय महारण्ये महर्षयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 130, + "text": "परथयिष्यति वै लॊकान पृथुर इत्य एव शब्दितः\nकषताच च नस तरायतीति स तस्मात कषत्रियः समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 131, + "text": "पृथुं वैन्यं परजा दृष्ट्वा रक्ताः समेति यद अब्रुवन\nततॊ राजेति नामास्य अनुरागाद अजायत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 132, + "text": "अकृष्टपच्या पृथिवी पुटके पुटके मधु\nसर्वा दरॊण दुघा गावॊ वैन्यस्यासन परशासतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 133, + "text": "अरॊगाः सर्वसिद्धार्था मनुष्या अकुतॊभयाः\nयथाभिकामम अवसन कषेत्रेषु च गृहेषु च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 134, + "text": "आपः संस्तम्भिरे यस्य समुद्रस्य यियासतः\nसरितश चानुदीर्यन्त धवजसङ्गश च नाभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 135, + "text": "हैरण्यांस तरिनलॊत्सेधान पर्वतान एकविंशतिम\nबराह्मणैभ्यॊ ददौ राजा यॊ ऽशवमेधे महामखे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 136, + "text": "स चेन ममार सृञ्जय चतुर्भद्रतरस तवया\nपुत्रात पुण्यतरश चैव मा पुत्रम अनुतप्यथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 137, + "text": "किं वै तूष्णीं धयायसि सृञ्जय तवं; न मे राजन वाचम इमां शृणॊषि\nन चेन मॊघं विप्रलप्तं मयेदं; पथ्यं मुमूर्षॊर इव सम्यग उक्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 138, + "text": "[सृन्जय]\nशृणॊमि ते नारद वाचम एतां; विचित्रार्थां सरजम इव पुण्यगन्धाम\nराजर्षीणां पुण्यकृतां महात्मनां; कीर्त्या युक्तां शॊकनिर्णाशनार्थम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 139, + "text": "न ते मॊघं विप्रलप्तं महर्षे; दृष्ट्वैव तवां नारदाहं वि शॊकः\nशुश्रूषे ते वचनं बरह्मवादिन; न ते तृप्याम्य अमृतस्येव पानात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 140, + "text": "अमॊघदर्शिन मम चेत परसादं; सुताघ दग्धस्य विभॊ परकुर्याः\nमृतस्य संजीवनम अद्य मे सयात; तव परसादात सुत संगमश च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 29, + "shloka": 141, + "text": "[नारद]\nयस ते पुत्रॊ दयितॊ ऽयं वियातः; सवर्णष्ठीवी यम अदात पर्वतस ते\nपुनस ते तं पुत्रम अहं ददामि; हिरण्यनाभं वर्षसहस्रिणं च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 1, + "text": "[युधिस्ठिर]\nस कथं काञ्चनष्ठीवी सृञ्जयस्य सुतॊ ऽभवत\nपर्वतेन किमर्थं च दत्तः केन ममार च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 2, + "text": "यदा वर्षसहस्रायुस तदा भवति मानवः\nकथम अप्राप्तकौमारः सृञ्जयस्य सुतॊ मृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 3, + "text": "उताहॊ नाममात्रं वै सुवर्णष्ठीविनॊ ऽभवत\nतथ्यं वा काञ्चनष्ठीवीत्य एतद इच्छामि वेदितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 4, + "text": "[वासुदेव]\nअत्र ते कथयिष्यामि यथावृत्तं जनेश्वर\nनारदः पर्वतश चैव पराग ऋषी लॊकपूजितौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 5, + "text": "मातुलॊ भागिनेयश च देवलॊकाद इहागतौ\nविहर्तु कामौ संप्रीत्या मानुष्येषु पुरा परभू" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 6, + "text": "हविः पवित्रभॊज्येन देव भॊज्येन चैव ह\nनारदॊ मातुलश चैव भागिनेयश च पर्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 7, + "text": "ताव उभौ तपसॊपेताव अवनी तलचारिणौ\nभुञ्जानौ मानुषान भॊगान यथावत पर्यधावताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 8, + "text": "परीतिमन्तौ मुदा युक्तौ समयं तत्र चक्रतुः\nयॊ भवेद धृदि संकल्पः शुभॊ वा यदि वाशुभः\nअन्यॊन्यस्य स आख्येयॊ मृषा शापॊ ऽनयथा भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 9, + "text": "तौ तथेति परतिज्ञाय महर्षी लॊकपूजितौ\nसृञ्जयं शवैत्यम अभ्येत्य राजानम इदम ऊचतुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 10, + "text": "आवां भवति वत्स्यावः कं चित कालं हिताय ते\nयथावत पृथिवीपालावयॊः परगुणी भव\nतथेति कृत्वा तौ राजा सत्कृत्यॊपचचार ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 11, + "text": "ततः कदा चित तौ राजा महात्मानौ तथागतौ\nअब्रवीत परमप्रीतः सुतेयं वरवर्णिनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 12, + "text": "एकैव मम कन्यैषा युवां परिचरिष्यति\nदर्शनीयानवद्याङ्गी शीलवृत्तसमन्विता\nसुकुमारी कुमारी च पद्मकिञ्जल्क संनिभा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 13, + "text": "परमं सौम्य इत्य उक्तस ताभ्यां राजा शशास ताम\nकन्ये विप्राव उपचर देववत पितृवच च ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 14, + "text": "सा तु कन्या तथेत्य उक्त्वा पितरं धर्मचारिणी\nयथानिदेशं राज्ञस तौ सत्कृत्यॊपचचार ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 15, + "text": "तस्यास तथॊपचारेण रूपेणाप्रतिमेन च\nनारदं हृच्छयस तूर्णं सहसैवान्वपद्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 16, + "text": "ववृधे च ततस तस्य हृदि कामॊ महात्मनः\nयथा शुक्लस्य पक्षस्य परवृत्ताव उडुराट शनैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 17, + "text": "न च तं भागिनेयाय पर्वताय महात्मने\nशशंस मन्मथं तीव्रं वरीडमानः स धर्मवित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 18, + "text": "तपसा चेङ्गितेनाथ पर्वतॊ ऽथ बुबॊध तत\nकामार्तं नारदं करुद्धः शशापैनं ततॊ भृशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 19, + "text": "कृत्वा समयम अव्यग्रॊ भवान वै सहितॊ मया\nयॊ भवेद धृदि संकल्पः शुभॊ वा यदि वाशुभः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 20, + "text": "अन्यॊन्यस्य स आख्येय इति तद वै मृषा कृतम\nभवता वचनं बरह्मंस तस्माद एतद वदाम्य अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 21, + "text": "न हि कामं परवर्तन्तं भवान आचष्ट मे पुरा\nसुकुमार्यां कुमार्यां ते तस्माद एष शपाम्य अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 22, + "text": "बरह्मवादी गुरुर यस्मात तपस्वी बरह्मणश च सन\nअकार्षीः समयभ्रंशम आवाभ्यां यः कृतॊ मिथः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 23, + "text": "शप्स्ये तस्मात सुसंक्रुद्धॊ भवन्तं तं निबॊध मे\nसुकुमारी च ते भार्या भविष्यति न संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 24, + "text": "वानरं चैव कन्या तवां विवाहात परभृति परभॊ\nसंद्रक्ष्यन्ति नराश चान्ये सवरूपेण विनाकृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 25, + "text": "स तद वाक्यं तु विज्ञाय नारदः पर्वतात तदा\nअशपत तम अपि करॊधाद भागिनेयं स मातुलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 26, + "text": "तपसा बरह्मचर्येण सत्येन च दमेन च\nयुक्तॊ ऽपि धर्मनित्यश च न सवर्गवासम आप्स्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 27, + "text": "तौ तु शप्त्वा भृशं करुद्धौ परस्परम अमर्षणौ\nपरतिजग्मतुर अन्यॊन्यं करुद्धा इव गजॊत्तमौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 28, + "text": "पर्वतः पृथिवीं कृत्स्नां विचचार महामुनिः\nपूज्यमानॊ यथान्यायं तेजसा सवेन भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 29, + "text": "अथ ताम अलभत कन्यां नारदः सृञ्जयात्म जाम\nधर्मेण धर्मप्रवरः सुकुमारीम अनिन्दिताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 30, + "text": "सा तु कन्या यथा शापं नारदं तं ददर्श ह\nपाणिग्रहण मन्त्राणां परयॊगाद एव वानरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 31, + "text": "सुकुमारी च देवर्षिं वानरप्रतिमाननम\nनैवावमन्यत तदा परीतिमत्य एव चाभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 32, + "text": "उपतस्थे च भर्तारं न चान्यं मनसाप्य अगात\nदेवं मुनिं वा यक्षं वा पतित्वे पतिवत्सला" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 33, + "text": "ततः कदा चिद भगवान पर्वतॊ ऽनुससार ह\nवनं विरहितं किं चित तत्रापश्यत स नारदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ ऽभिवाद्य परॊवाच नारदं पर्वतस तदा\nभवान परसादं कुरुतां सवर्गा देशाय मे परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 35, + "text": "तम उवाच ततॊ दृष्ट्वा पर्वतं नारदस तदा\nकृताञ्जलिम उपासीनं दीनं दीनतरः सवयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 36, + "text": "तवयाहं परथमं शप्तॊ वानरॊ तवं भविष्यसि\nइत्य उक्तेन मया पश्चाच छप्तस तवम अपि मत्सरात\nअद्य परभृति वै वासं सवर्गे नावाप्स्यसीति ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 37, + "text": "तव नैतद धि सदृशं पुत्र सथाने हि मे भवान\nनिवर्तयेतां तौ शापम अन्यॊ ऽनयेन तदा मुनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 38, + "text": "शरीसमृद्धं तदा दृष्ट्वा नारदं देवरूपिणम\nसुकुमारी परदुद्राव परपत्य अभिशङ्कया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 39, + "text": "तां पर्वतस ततॊ दृष्ट्वा परद्रवन्तीम अनिन्दिताम\nअब्रवीत तव भर्तैष नात्र कार्या विचारणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 40, + "text": "ऋषिः परमधर्मात्मा नारदॊ भगवान परभुः\nतवैवाभेद्य हृदयॊ मा ते भूद अत्र संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 41, + "text": "सानुनीता बहुविधं पर्वतेन महात्मना\nशापदॊषं च तं भर्तुः शरुत्वा सवां परकृतिं गता\nपर्वतॊ ऽथ ययौ सवर्गं नारदॊ ऽथ ययौ गृहान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 30, + "shloka": 42, + "text": "परत्यक्षकर्मा सर्वस्य नारदॊ ऽयं महान ऋषिः\nएष वक्ष्यति वै पृष्टॊ यथावृत्तं नरॊत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nततॊ राजा पाण्डुसुतॊ नारदं परत्यभाषत\nभगवञ शरॊतुम इच्छामि सुवर्णष्ठीवि संभवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 2, + "text": "एवम उक्तः स च मुनिर धर्मराजेन नारदः\nआचचक्षे यथावृत्तं सुवर्णष्ठीविनं परति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 3, + "text": "एवम एतन महाराज यथायं केशवॊ ऽबरवीत\nकार्यस्यास्य तु यच छेषं तत ते वक्ष्यामि पृच्छतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 4, + "text": "अहं च पर्वतश चैव सवस्रीयॊ मे महामुनिः\nवस्तु कामाव अभिगतौ सृञ्जयं जयतां वरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 5, + "text": "तत्र संपूजितौ तेन विधिदृष्टेन कर्मणा\nसर्वकामैः सुविहितौ निवसावॊ ऽसय वेश्मनि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 6, + "text": "वयतिक्रान्तासु वर्षासु समये गमनस्य च\nपर्वतॊ माम उवाचेदं काले वचनम अर्थवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 7, + "text": "आवाम अस्य नरेन्द्रस्य गृहे परमपूजितौ\nउषितौ समये बरह्मंश चिन्त्यताम अत्र सांप्रतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ ऽहम अब्रुवं राजन पर्वतं शुभदर्शनम\nसर्वम एतत तवयि विभॊ भागिनेयॊपपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 9, + "text": "वरेण छन्द्यतां राजा लभतां यद यद इच्छति\nआवयॊस तपसा सिद्धिं पराप्नॊतु यदि मन्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 10, + "text": "तत आहूय राजानं सृञ्जयं शुभदर्शनम\nपर्वतॊ ऽनुमतं वाक्यम उवाच मुनिपुंगवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 11, + "text": "परीतौ सवॊ नृप सत्कारैस तव हय आर्जवसंभृतैः\nआवाभ्याम अभ्यनुज्ञातॊ वरं नृवर चिन्तय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 12, + "text": "देवानाम अविहिंसायां यद भवेन मानुषक्षमम\nतद्गृहाण महाराज पूजार्हॊ नौ मतॊ भवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 13, + "text": "[सृन्जय]\nपरीतौ भवन्तौ यदि मे कृतम एतावता मम\nएष एव परॊ लाभॊ निर्वृत्तॊ मे महाफलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 14, + "text": "[नारद]\nतम एवं वादिनं भूयः पर्वतः परत्यभाषत\nवृणीष्व राजन संकल्पॊ यस ते हृदि चिरं सथितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 15, + "text": "[सृन्जय]\nअभीप्सामि सुतं वीरं वीर्यवन्तं दृढव्रतम\nआयुष्मन्तं महाभागं देवराजसमद्युतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 16, + "text": "[पर्वत]\nभविष्यत्य एष ते कामॊ न तव आयुष्मान भविष्यति\nदेवराजाभिभूत्य अर्थं संकल्पॊ हय एष ते हृदि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 17, + "text": "सुवर्णष्ठीवनाच चैव सवर्णष्ठीवी भविष्यति\nरक्ष्यश च देवराजात स देवराजसमद्युतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 18, + "text": "[नारद]\nतच छरुत्वा सृञ्जयॊ वाक्यं पर्वतस्य महात्मनः\nपरसादयाम आस तदा नैतद एवं भवेद इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 19, + "text": "आयुष्मान मे भवेत पुत्रॊ भवतस तपसा मुने\nन च तं पर्वतः किं चिद उवाचेन्द्र वयपेक्षया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 20, + "text": "तम अहं नृपतिं दीनम अब्रुवं पुनर एव तु\nसमर्तव्यॊ ऽहं महाराज दर्शयिष्यामि ते समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 21, + "text": "अहं ते दयितं पुत्रं परेतराजवशं गतम\nपुनर दास्यामि तद रूपं मा शुचः पृथिवीपते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 22, + "text": "एवम उक्त्वा तु नृपतिं परयातौ सवॊ यथेप्सितम\nसृञ्जयश च यथाकामं परविवेश सवमन्दिरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 23, + "text": "सृञ्जयस्याथ राजर्षेः कस्मिंश चित कालपर्यये\nजज्ञे पुत्रॊ महावीर्यस तेजसा परज्वलन्न इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 24, + "text": "ववृधे स यथाकालं सरसीव महॊत्पलम\nबभूव काञ्चनष्ठीवी यथार्थं नाम तस्य तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 25, + "text": "तद अद्भुततमं लॊके पप्रथे कुरुसत्तम\nबुबुधे तच च देवेन्द्रॊ वरदानं महात्मनॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 26, + "text": "ततस तव अभिभवाद भीतॊ बृहस्पतिमते सथितः\nकुमारस्यान्तर परेक्षी बभूव बलवृत्र हा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 27, + "text": "चॊदयाम आस वज्रं स दिव्यास्त्रं मूर्ति संस्थितम\nवयाघ्रॊ भूत्वा जहीमं तवं राजपुत्रम इति परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 28, + "text": "विवृद्धः किल वीर्येण माम एषॊ ऽभिभविष्यति\nसृञ्जयस्य सुतॊ वज्रयथैनं पर्वतॊ ददौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 29, + "text": "एवम उक्तस तु शक्रेण वर्जॊ बर पुरंजयः\nकुमारस्यान्तर परेक्षी नित्यम एवान्वपद्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 30, + "text": "सृञ्जयॊ ऽपि सुतं पराप्य देवराजसमद्युतिम\nहृष्टः सान्तःपुरॊ राजा वननित्यॊ ऽभवत तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 31, + "text": "ततॊ भागीरथी तीरे कदा चिद वननिर्झरे\nधात्री दवितीयॊ बालः स करीडार्थं पर्यधावत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 32, + "text": "पञ्चवर्षक देशीयॊ बालॊ नागेन्द्र विक्रमः\nसहसॊत्पतितं वयाघ्रम आससाद महाबलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 33, + "text": "तेन चैव विनिष्पिष्टॊ वेपमानॊ नृपात्म जः\nवयसुः पपात मेदिन्यां ततॊ धात्री विचुक्रुशे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 34, + "text": "हत्वा तु राजपुत्रं स तत्रैवान्तरधीयत\nशार्दूलॊ देवराजस्य माययान्तर हितस तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 35, + "text": "धात्र्यास तु निनदं शरुत्वा रुदत्याः परमार्तवत\nअभ्यधावत तं देशं सवयम एव महीपतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 36, + "text": "स ददर्श गतासुं तं शयानं पीतशॊणितम\nकुमारं विगतानन्दं निशाकरम इव चयुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 37, + "text": "स तम उत्सङ्गम आरॊप्य परिपीडित वक्षसम\nपुत्रं रुधिरसंसिक्तं पर्यदेवयद आतुरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 38, + "text": "ततस ता मातरस तस्य रुदन्त्यः शॊककर्शिताः\nअभ्यधावन्त तं देशं यत्र राजा स सृञ्जयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 39, + "text": "ततः स राजा सस्मार माम अन्तर्गतमानसः\nतच चाहं चिन्तितं जञात्वा गतवांस तस्य दर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 40, + "text": "स मयैतानि वाक्यानि शरावितः शॊकलालसः\nयानि ते यदुवीरेण कथितानि महीपते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 41, + "text": "संजीवितश चापि मया वासवानुमते तदा\nभवितव्यं तथा तच च न तच छक्यम अतॊ ऽनयथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 42, + "text": "अत ऊर्ध्वं कुमारः सस्वर्ण षठीवी महायशाः\nचित्तं परसादयाम आस पितुर मातुश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 43, + "text": "कारयाम आस राज्यं स पितरि सवर्गते विभुः\nवर्षाणाम एकशतवत सहस्रं भीमविक्रमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 44, + "text": "तत इष्ट्वा महायज्ञैर बहुभिर भूरिदक्षिणैः\nतर्पयाम आस देवांश च पितॄंश चैव महाद्युतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 45, + "text": "उत्पाद्य च बहून पुत्रान कुलसंतान कारिणः\nकालेन महता राजन कालधर्मम उपेयिवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 46, + "text": "स तवं राजेन्द्र संजातं शॊकम एतन निवर्तय\nयथा तवां केशवः पराह वयासश च सुमहातपाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 31, + "shloka": 47, + "text": "पितृपैतामहं राज्यम आस्थाय दुरम उद्वह\nइष्ट्वा पुण्यैर महायज्ञैर इष्टाँल लॊकान अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 32, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nतूष्णींभूतं तु राजानं शॊचमानं युधिष्ठिरम\nतपस्वी धर्मतत्त्वज्ञः कृष्णद्वैपायनॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 32, + "shloka": 2, + "text": "परजानां पालनं धर्मॊ राज्ञां राजीवलॊचन\nधर्मः परमाणं लॊकस्य नित्यं धर्मानुवर्तनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 32, + "shloka": 3, + "text": "अनुतिष्ठस्व वै राजन पितृपैतामहं पदम\nबराह्मणेषु च यॊ धर्मः स नित्यॊ वेद निश्चितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 32, + "shloka": 4, + "text": "तत परमाणं परमाणानां शाश्वतं भरतर्षभ\nतस्य धर्मस्य कृत्स्नस्य कषत्रियः परिरक्षिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 32, + "shloka": 5, + "text": "तथा यः परतिहन्त्य अस्य शासनं विषये नरः\nस बाहुभ्यां विनिग्राह्यॊ लॊकयात्रा विघातकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 32, + "shloka": 6, + "text": "परमाणम अप्रमाणं यः कुर्यान मॊहवशं गतः\nभृत्यॊ व यदि वा पुत्रस तपस्वी वापि कश चन\nपापान सर्वैर उपायैस तान नियच्छेद घातयेत वा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 32, + "shloka": 7, + "text": "अतॊ ऽनयथा वर्तमानॊ राजा पराप्नॊति किल्बिषम\nधर्मं विनश्यमानं हि यॊ न रक्षेत स धर्महा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 32, + "shloka": 8, + "text": "ते तवया धर्महन्तारॊ निहताः सपदानुगाः\nसवधर्मे वर्तमानस तवं किं नु शॊचसि पाण्डव\nराजा हि हन्याद दद्याच च परजा रक्षेच च धर्मतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 32, + "shloka": 9, + "text": "[युधिस्ठिर]\nन ते ऽभिशङ्के वचनं यद बरवीषि तपॊधन\nअपरॊक्षॊ हि तेधर्मः सर्वधर्मभृतां वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 32, + "shloka": 10, + "text": "मया हय अवध्या बहवॊ घातिता राज्यकारणात\nतान्य अकार्याणि मे बरह्मन दनन्ति च तपन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 32, + "shloka": 11, + "text": "[वयास]\nईश्वरॊ वा भवेत कर्ता पुरुषॊ वापि भारत\nहठॊ वा वर्तते लॊके कर्म जं वा फलं समृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 32, + "shloka": 12, + "text": "ईश्वरेण नियुक्ता हि साध्व असाधु च पार्थिव\nकुर्वन्ति पुरुषाः कर्मफलम ईश्वर गामि तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 32, + "shloka": 13, + "text": "यथा हि पुरुषश छिन्द्याद वृक्षं परशुना वने\nछेत्तुर एव भवेत पापं परशॊर न कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 32, + "shloka": 14, + "text": "अथ वा तद उपादानात पराप्नुयुः कर्मणः फलम\nदण्डशस्त्रकृतं पापं पुरुषे तन न विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 32, + "shloka": 15, + "text": "न चैतद इष्टं कौन्तेय यद अन्येन फलं कृतम\nपराप्नुयाद इति तस्माच च ईश्वरे तन निवेशय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 32, + "shloka": 16, + "text": "अथ वा पुरुषः कर्ता कर्मणॊः शुभपापयॊः\nन परं विद्यते तस्माद एवम अन्यच छुभं कुरु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 32, + "shloka": 17, + "text": "न हि कश चित कव चिद राजन दिष्टात परतिनिवर्तते\nदण्डशस्त्रकृतं पापं पुरुषे तन न विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 32, + "shloka": 18, + "text": "यदि वा मन्यसे राजन हठे लॊकं परतिष्ठितम\nएवम अप्य अशुभं कर्म न भूतं न भविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 32, + "shloka": 19, + "text": "अथाभिपत्तिर लॊकस्य कर्तव्या शुभपापयॊः\nअभिपन्नतमं लॊके राज्ञाम उद्यतदण्डनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 32, + "shloka": 20, + "text": "अथापि लॊके कर्माणि समावर्तन्त भारत\nशुभाशुभफलं चेमे पराप्नुवन्तीति मे मतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 32, + "shloka": 21, + "text": "एवं सत्यं शुभादेशं कर्मणस तत फलं धरुवम\nतयज तद राजशार्दूल मैवं शॊके मनॊ कृथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 32, + "shloka": 22, + "text": "सवधर्मे वर्तमानस्य सापवादे ऽपि भारत\nएवम आत्मपरित्यागस तव राजन न शॊभनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 32, + "shloka": 23, + "text": "विहितानीह कौन्तेय परायश्चित्तानि कर्मिणाम\nशरीरवांस तानि कुर्याद अशरीरः पराभवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 32, + "shloka": 24, + "text": "तद राजञ जीवमानस तवं परायश्चित्तं चरिष्यसि\nपरायश्चित्तम अकृत्वा तु परेत्य तप्तासि भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 33, + "shloka": 1, + "text": "[युधिस्ठिर]\nहताः पुत्राश च पौत्राश च भरातरः पितरस तथा\nशवशुरा गुरवश चैव मातुलाः सपितामहाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 33, + "shloka": 2, + "text": "कषत्रियाश च महात्मानः संबन्धिसुहृदस तथा\nवयस्या जञातयश चैव भरातरश च पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 33, + "shloka": 3, + "text": "बहवश च मनुष्येन्द्रा नानादेशसमागताः\nघातिता राज्यलुब्धेन मयैकेन पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 33, + "shloka": 4, + "text": "तांस तादृशान अहं हत्वा धर्मनित्यान महीक्षितः\nअसकृत सॊमपान वीरान किं पराप्स्यामि तपॊधन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 33, + "shloka": 5, + "text": "दह्याम्य अनिशम अद्याहं चिन्तयानः पुनः पुनः\nहीनां पार्थिव सिंहैस तैः शरीमद्भिः पृथिवीम इमाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 33, + "shloka": 6, + "text": "दृष्ट्वा जञातिवधं घॊरं हतांश च शतशः परान\nकॊटिशश च नरान अन्यान परितप्ये पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 33, + "shloka": 7, + "text": "का नु तासां वरस्त्रीणाम अवस्थाद्य भविष्यति\nविहीनानां सवतनयैः पतिभिर भरातृभिस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 33, + "shloka": 8, + "text": "अस्मान अन्तकरान घॊरान पाण्डवान वृष्णिसंहितान\nआक्रॊशन्त्यः कृशा दीना निपतन्त्यश च भूतले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 33, + "shloka": 9, + "text": "अपश्यन्त्यः पितॄन भरातॄन पतीन पुत्रांश च यॊषितः\nतयक्त्वा पराणान परियान सर्वा गमिष्यन्ति यमक्षयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 33, + "shloka": 10, + "text": "वत्सलत्वाद दविजश्रेष्ठ तत्र मे नास्ति संशयः\nवयक्तं सौक्ष्म्याच च धर्मस्य पराप्स्यामः सत्रीवधं वयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 33, + "shloka": 11, + "text": "ते वयं सुहृदॊ हत्वा कृत्वा पापम अनन्तकम\nनरके निपतिष्यामॊ हय अधःशिरस एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 33, + "shloka": 12, + "text": "शरीराणि विमॊक्ष्यामस तपसॊग्रेण सत्तम\nआश्रमांश च विशेषांस तवं ममाचक्ष्व पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nयुधिष्ठिरस्य तद वाक्यं शरुत्वा दवैपायनस तदा\nसमीक्ष्य निपुणं बुद्ध्या ऋषिः परॊवाच पाण्डवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 2, + "text": "मा विषादं कृथा राजन कषत्रधर्मम अनुस्मर\nसवधर्मेण हता हय एते कषत्रियाः कषत्रियर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 3, + "text": "काङ्क्षमाणाः शरियं कृत्स्नां पृथिव्यां च महद यशः\nकृतान्तविधिसंयुक्ताः कालेन निधनं गताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 4, + "text": "न तवं हन्ता न भीमॊ ऽपि नार्जुनॊ न यमाव अपि\nकालः पर्याय धर्मेण पराणान आदत्त देहिनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 5, + "text": "न यस्य माता पितरौ नानुग्राह्यॊ ऽसति कश चन\nकर्म साक्षी परजानां यस तेन कालेन संहृताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 6, + "text": "हेतुमात्रम इदं तस्य कालस्य पुरुषर्षभ\nयद धन्ति भूतैर भूतानि तद अस्मै रूपम ऐश्वरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 7, + "text": "कर्म मूर्त्य आत्मकं विद्धि साक्षिणं शुभपापयॊः\nसुखदुःखगुणॊदर्कं कालं कालफलप्रदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 8, + "text": "तेषाम अपि महाबाहॊ कर्माणि परिचिन्तय\nविनाशहेतुकारित्वे यैस ते कालवशं गताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 9, + "text": "आत्मनश च विजानीहि नियमव्रतशीलताम\nयदा तवम ईदृशं कर्म विधिनाक्रम्य कारितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 10, + "text": "तवष्टेव विहितं यन्त्रं यथा सथापयितुर वशे\nकर्मणा कालयुक्तेन तथेदं भराम्यते जगत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 11, + "text": "पुरुषस्य हि दृष्ट्वेमाम उत्पत्तिम अनिमित्ततः\nयदृच्छया विनाशं च शॊकहर्षाव अनर्थकौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 12, + "text": "वयलीकं चापि यत तव अत्र चित्तवैतंसिकं तव\nतदर्थम इष्यते राजन परायश्चित्तं तद आचर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 13, + "text": "इदं च शरूयते पार्थ युद्धे देवासुरे पुरा\nअसुरा भरातरॊ जयेष्ठा देवाश चापि यवीयसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 14, + "text": "तेषाम अपि शरीनिमित्तं महान आसीत समुच्छ्रयः\nयुद्धं वर्षसहस्राणि दवात्रिंशद अभवत किल" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 15, + "text": "एकार्णवां महीं कृत्वा रुधिरेण परिप्लुताम\nजघ्नुर दैत्यांस तदा देवास तरिदिवं चैव लेभिरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 16, + "text": "तथैव पृथिवीं लब्ध्वा बराह्मणा वेद पारगाः\nसंश्रिता दानवानां वै साह्यार्थे दर्पमॊहिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 17, + "text": "शाला वृका इति खयातास तरिषु लॊकेषु भारत\nअष्टाशीति सहस्राणि ते चापि विबुधैर हताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 18, + "text": "धर्मव्युच्छित्तिम इच्छन्तॊ ये ऽधर्मस्य परवर्तकाः\nहन्तव्यास ते दुरात्मानॊ देवैर दैत्या इवॊल्वणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 19, + "text": "एकं हत्वा यदि कुले शिष्टानां सयाद अनामयम\nकुलं हत्वाथ राष्ट्रं वा न तद्वृत्तॊपघातकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 20, + "text": "अधर्मरूपॊ धर्मॊ हि कश चिद अस्ति नराधिप\nधर्मश चाधर्मरूपॊ ऽसति तच च जञेयं विपश्चिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 21, + "text": "तस्मात संस्तम्भयात्मानं शरुतवान असि पाण्डव\nदेवैः पूर्वगतं मार्गम अनुयातॊ ऽसि भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 22, + "text": "न हीदृशा गमिष्यन्ति नरकं पाण्डवर्षभ\nभरातॄन आश्वासयैतांस तवं सुहृदश च परंतप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 23, + "text": "यॊ हि पापसमारम्भे कार्ये तद्भावभावितः\nकुर्वन्न अपि तथैव सयात कृत्वा च निरपत्रपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 24, + "text": "तस्मिंस तत कलुषं सर्वं समाप्तम इति शब्दितम\nपरायश्चित्तं न तस्यास्ति हरासॊ वा पापकर्मणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 25, + "text": "तवं तु शुक्लाभिजातीयः परदॊषेण कारितः\nअनिच्छमानः कर्मेदं कृत्वा च परितप्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 26, + "text": "अश्वमेधॊ महायज्ञः परायश्चित्तम उदाहृतम\nतम आहर महाराज वि पाप्मैवं भविष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 27, + "text": "मरुद्भिः सह जित्वारीन मघवान पाकशासनः\nएकैकं करतुम आहृत्य शतकृत्वः शतक्रतुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 28, + "text": "पूतपाप्मा जितस्वर्गॊ लॊकान पराप्य सुखॊदयान\nमरुद्गणवृतः शक्रः शुशुभे भासयन दिशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 29, + "text": "सवर्गलॊके महीयन्तम अप्सरॊभिः शचीपतिम\nऋषयः पर्युपासन्ते देवाश च विबुधेश्वरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 30, + "text": "सॊ ऽयं तवम इह संक्रान्तॊ विक्रमेण वसुंधराम\nनिर्जिताश च महीपाला विक्रमेण तवयानघ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 31, + "text": "तेषां पुराणि राष्ट्राणि गत्वा राजन सुहृद्वृतः\nभरातॄन पुत्रांश च पौत्रांश च सवे सवे राज्ये ऽभिषेचय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 32, + "text": "बालान अपि च गर्भस्थान सान्त्वानि समुदाचरन\nरञ्जयन परकृतीः सर्वाः परिपाहि वसुंधराम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 33, + "text": "कुमारॊ नास्ति येषां च कन्यास तत्राभिषेचय\nकामाशयॊ हि सत्री वर्गः शॊकम एवं परहास्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 34, + "text": "एवम आश्वासनं कृत्वा सर्वराष्ट्रेषु भारत\nयजस्व वाजिमेधेन यथेन्द्रॊ विजयी पुरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 35, + "text": "अशॊच्यास ते महात्मानः कषत्रियाः कषत्रियर्षभ\nसवकर्मभिर गता नाशं कृतान्तबलमॊहिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 34, + "shloka": 36, + "text": "अवाप्तः कषत्रधर्मस ते राज्यं पराप्तम अकल्मषम\nचरस्व धर्मं कौन्तेय शरेयान यः परेत्य भाविकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 1, + "text": "[युधिस्ठिर]\nकानि कृत्वेह कर्माणि परायश्चित्तीयते नरः\nकिं कृत्वा चैव मुच्येत तन मे बरूहि पितामहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 2, + "text": "[वयास]\nअकुर्वन विहितं कर्म परतिषिद्धानि चाचरन\nपरायश्चित्तीयते हय एवं नरॊ मिथ्या च वर्तयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 3, + "text": "सूर्येणाभ्युदितॊ यश च बरह्म चारी भवत्य उत\nतथा सूर्याभिनिर्मुक्तः कुनखी शयावदन्न अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 4, + "text": "परिवित्तिः परिवेत्ता बरह्मॊज्झॊ यश च कुत्सकः\nदिधिषू पतिस तथा यः सयाद अग्रे दिधिषुर एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 5, + "text": "अवकीर्णी भवेद यश च दविजातिवधकस तथा\nअतीर्थे बरह्मणस तयागी तीर्थे चाप्रतिपादकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 6, + "text": "गरामयाजी च कौन्तेय राज्ञश च परिविक्रयी\nशूद्र सत्रीवधकॊ यश च पूर्वः पूर्वस तु गर्हितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 7, + "text": "वृथा पशुसमालम्भी वनदाहस्य कारकः\nअनृतेनॊपचर्ता च परतिरॊद्धा गुरॊस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 8, + "text": "यश चाग्नीन अपविध्येत तथैव बरह्म विक्रयी\nएतान्य एनांसि सर्वाणि वयुत्क्रान्त समयश च यः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 9, + "text": "अकार्याण्य अपि वक्ष्यामि यानि तानि निबॊध मे\nलॊकवेद विरुद्धानि तान्य एकाग्रमनाः शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 10, + "text": "सवधर्मस्य परित्यागः परधर्मस्य च करिया\nअयाज्य याजनं चैव तथाभक्ष्यस्य भक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 11, + "text": "शरणागत संत्यागॊ भृत्यस्याभरणं तथा\nरसानां विक्रयश चापि तिर्यग्यॊनिवधस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 12, + "text": "आधानादीनि कर्माणि शक्तिमान न करॊति यः\nअप्रयच्छंश च सर्वाणि नित्यं देयानि भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 13, + "text": "दक्षिणानाम अदानं च बराह्मण सवाभिमर्शनम\nसर्वाण्य एतान्य अकार्याणि पराहुर धर्मविदॊ जनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 14, + "text": "पित्रा विभजते पुत्रॊ यश च सयाद गुरु तल्प गः\nअप्रजायन्न अधर्मेण भवत्य आधर्मिकॊ जनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 15, + "text": "उक्तान्य एतानि कर्माणि विस्तरेणेतरेण च\nयानि कुर्वन्न अकुर्वंश च परायश्चित्तीयते जनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 16, + "text": "एतान्य एव तु कर्माणि करियमाणानि मानवान\nयेषु येषु निमित्तेषु न लिम्पन्त्य अथ तच छृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 17, + "text": "परगृह्य शस्त्रम आयान्तम अपि वेदान्तगं रणे\nजिघांसन्तं निहत्याजौ न तेन बरह्म हा भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 18, + "text": "अपि चाप्य अत्र कौन्तेय मन्त्रॊ वेदेषु पठ्यते\nवेद परमाण विहितं तं धर्मं परब्रवीमि ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 19, + "text": "अपेतं बराह्मणं वृत्ताद यॊ हन्याद आततायिनम\nन तेन बरह्म हा स सयान मन्युस तं मन्युम ऋच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 20, + "text": "पराणात्यये तथाज्ञानाद आचरन मदिराम अपि\nअचॊदितॊ धर्मपरः पुनः संस्कारम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 21, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं कौन्तेयाभक्ष्य भक्षणम\nपरायश्चीत विधानेन सर्वम एतेन शुध्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 22, + "text": "गुरु तल्पं हि गुर्वर्थे न दूषयति मानवम\nउद्दालकः शवेतकेतुं जनयाम आस शिष्यतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 23, + "text": "सतेयं कुर्वंस तु गुर्वर्थम आपत्सु न निबध्यते\nबहुशः कामकारेण न चेद यः संप्रवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 24, + "text": "अन्यत्र बराह्मण सवेभ्य आददानॊ न दुष्यति\nसवयम अप्राशिता यश च न स पापेन लिप्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 25, + "text": "पराणत्राणे ऽनृतं वाच्यम आत्मनॊ वा परस्य वा\nगुर्वर्थे सत्रीषु चैव सयाद विवाह करणेषु च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 26, + "text": "नावर्तते वरतं सवप्ने शुक्रमॊक्षे कथं चन\nआज्यहॊमः समिद्धे ऽगनौ परायश्चित्तं विधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 27, + "text": "पारिवित्त्यं च पतिते नास्ति परव्रजिते तथा\nभिक्षिते पारदार्यं च न तद धर्मस्य दूषकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 28, + "text": "वृथा पशुसमालम्भं नैव कुर्यान न कारयेत\nअनुग्रहः पशूणां हि संस्कारॊ विधिचॊदितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 29, + "text": "अनर्हे बराह्मणे दत्तम अज्ञानात तन न दूषकम\nस कारणं तथा तीर्थे ऽतीर्थे वा परतिपादनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 30, + "text": "सत्रियस तथापचारिण्यॊ निष्कृतिः सयाद अदूषिका\nअपि सा पूयते तेन न तु भर्ता परदुष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 31, + "text": "तत्त्वं जञात्वा तु सॊमस्य विक्रयः सयाद अदूषकः\nअसमर्थस्य भृत्यस्य विसर्गः सयाद अदॊषवान\nवनदाहॊ गवाम अर्थे करियमाणॊ न दूषकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 35, + "shloka": 32, + "text": "उक्तान्य एतानि कर्माणि यानि कुर्वन न दुष्यति\nपरायश्चित्तानि वक्ष्यामि विस्तरेणैव भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 1, + "text": "[वयास]\nतपसा कर्मभिश चैव परदानेन च भारत\nपुनाति पापं पुरुषः पूतश चेन न परवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 2, + "text": "एककालं तु भुञ्जानश चरन भैक्षं सवकर्मकृत\nकपालपाणिः खट्वाङ्गी बरह्म चारी सदॊत्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 3, + "text": "अनसूयुर अधः शायी कर्म लॊके परकाशयन\nपूर्णैर दवादशभिर वर्षैर बरह्म हा विप्रमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 4, + "text": "षड्भिर वर्षैः कृच्छ्रभॊजी बरह्म हा पूयते नरः\nमासे मासे समश्नंस तु तरिभिर वर्षैः परमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 5, + "text": "संवत्सरेण मासाशी पूयते नात्र संशयः\nतथैवॊपरमन राजन सवल्पेनापि परमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 6, + "text": "करतुना चाश्वमेधेन पूयते नात्र संशयः\nय चास्यावभृथे सनान्ति के चिद एवंविधा नराः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 7, + "text": "ते सर्वे पूतपाप्मानॊ भवन्तीति परा शरुतिः\nबराह्मणार्थे हतॊ युद्धे मुच्यते बरह्महत्यया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 8, + "text": "गवां शतसहस्रं तु पात्रेभ्यः परतिपादयन\nबरह्म हा विप्रमुच्येत सर्वपापेभ्य एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 9, + "text": "कपिलानां सहस्राणि यॊ दद्यात पञ्चविंशतिम\nदॊग्ध्रीणां स च पापेभ्यः सर्वेभ्यॊ विप्रमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 10, + "text": "गॊसहस्रं स वत्सानां दॊग्ध्रीणां पराणसंशये\nसाधुभ्यॊ वै दरिद्रेभ्यॊ दत्त्वा मुच्येत किल्बिषात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 11, + "text": "शतं तै यस तु काम्बॊजान बराह्मणेभ्यः परयच्छति\nनियतेभ्यॊ महीपाल स च पापात परमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 12, + "text": "मनॊरथं तु यॊ दद्याद एकस्मा अपि भारत\nन कीर्तयेत दत्त्वा यः स च पापात परमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 13, + "text": "सुरा पानं सकृत पीत्वा यॊ ऽगनिवर्णां पिबेद दविजः\nस पावयत्य अथात्मानम इह लॊके परत्र च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 14, + "text": "मेरुप्रपातं परपतञ जवलनं वा समाविशन\nमहाप्रस्थानम आतिष्ठन मुच्यते सर्वकिल्बिषैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 15, + "text": "बृहस्पतिसवेनेष्ट्वा सुरा पॊ बराह्मणः पुनः\nसमितिं बराह्मणैर गच्छेद इति वै बराह्मणी शरुतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 16, + "text": "भूमिप्रदानं कुर्याद यः सुरां पीत्वा विमत्सरः\nपुनर न च पिबेद राजन संस्कृतः शुध्यते नरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 17, + "text": "गुरु तल्पी शिलां तप्ताम आयसीम अधिसंविशेत\nपाणाव आधाय वा शेफं परव्रजेद ऊर्ध्वदर्शनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 18, + "text": "शरीरस्य विमॊक्षेण मुच्यते कर्मणॊ ऽशुभात\nकर्मभ्यॊ विप्रमुच्यन्ते यत्ताः संवत्सरं सत्रियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 19, + "text": "महाव्रतं चरेद यस तु दद्यात सर्वस्वम एव तु\nगुर्वर्थे वा हतॊ युद्धे स मुच्येत कर्मणॊ ऽशुभात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 20, + "text": "अनृतेनॊपचर्ता च परतिरॊद्धा गुरॊस तथा\nउपहृत्य परियं तस्मै तस्मात पापात परमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 21, + "text": "अवकीर्णि निमित्तं तु बरह्महत्या वरतं चरेत\nखरचर्म वासाः षण मासं तथा मुच्येत किल्बिषात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 22, + "text": "परदारापहारी च परस्यापहरन वसु\nसंवत्सरं वरती भूत्वा तथा मुच्येत किल्बिषात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 23, + "text": "सतेयं तु यस्यापहरेत तस्मै दद्यात समं वसु\nविविधेनाभ्युपायेन तेन मुच्येत किल्बिषात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 24, + "text": "कृच्छ्राद दवादश रात्रेण सवभ्यस्तेन दशावरम\nपरिवेत्ता भवेत पूतः परिवित्तिश च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 25, + "text": "निवेश्यं तु भवेत तेन सदा तारयिता पितॄन\nन तु सत्रिया भवेद दॊषॊ न तु सा तेन लिप्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 26, + "text": "भजने हय ऋतुना शुद्धं चातुर्मास्यं विधीयते\nसत्रियस तेन विशुध्यन्ति इति धर्मविदॊ विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 27, + "text": "सत्रियस तव आशङ्किताः पापैर नॊपगम्या हि जानता\nरजसा ता विशुध्यन्ते भस्मना भाजनं यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 28, + "text": "चतुष्पात सकलॊ धर्मॊ बराह्मणानां विधीयते\nपादावकृष्टॊ राजन्ये तथा धर्मॊ विधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 29, + "text": "तथा वैश्ये च शूद्रे च पादः पादॊ विधीयते\nविद्याद एवंविधेनैषां गुरुलाघव निश्चयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 30, + "text": "तिर्यग्यॊनिवधं कृत्वा दरुमांश छित्त्वेतरान बहून\nतरिरात्रं वायुभक्षः सयात कर्म च परथयेन नरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 31, + "text": "अगम्या गमने राजन परायश्चित्तं विधीयते\nआर्द्र वस्त्रेण षण मासं विहार्यं भस्मशायिना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 32, + "text": "एष एव तु सर्वेषाम अकार्याणां विधिर भवेत\nबराह्मणॊक्तेन विधिना दृष्टान्तागमहेतुभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 33, + "text": "सावित्रीम अप्य अधीयानः शुचौ देशे मिताशनः\nअहिंस्रॊ ऽमन्दकॊ ऽजल्पन मुच्यते सर्वकिल्बिषैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 34, + "text": "अहःसु सततं तिष्ठेद अभ्याकाशं निशि सवपेत\nतरिर अह्नस तरिर निशायाश च स वासा जलम आविशेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 35, + "text": "सत्री शूद्र पतितांश चापि नाभिभाषेद वरतान्वितः\nपापान्य अज्ञानतः कृत्वा मुच्येद एवं वरतॊ दविजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 36, + "text": "शुभाशुभफलं परेत्य लभते भूतसाक्षिकः\nअतिरिच्येत तयॊर यत तु तत कर्ता लभते फलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 37, + "text": "तस्माद दानेन तपसा कर्मणा च शुभं फलम\nवर्धयेद अशुभं कृत्वा यथा सयाद अतिरेकवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 38, + "text": "कुर्याच छुभानि कर्माणि निमित्ते पापकर्मणाम\nदद्यान नित्यं च वित्तानि तथा मुच्येत किल्बिषात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 39, + "text": "अनुरूपं हि पापस्य परायश्चित्तम उदाहृतम\nमहापातक वर्जं तु परायश्चित्तं विधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 40, + "text": "भक्ष्याभक्ष्येषु सर्वेषु वाच्यावाच्ये तथैव च\nअज्ञानज्ञानयॊ राजन विहितान्य अनुजानते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 41, + "text": "जानता तु कृतं पापं गुरु सर्वं भवत्य उत\nअज्ञानात सखलिते दॊषे परायश्चित्तं विधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 42, + "text": "शक्यते विधिना पापं यथॊक्तेन वयपॊहितुम\nआस्तिके शरद्दधाने तु विधिर एष विधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 43, + "text": "नास्तिकाश्रद्दधानेषु पुरुषेषु कदा चन\nदम्भदॊषप्रधानेषु विधिर एष न दृश्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 44, + "text": "शिष्टाचारश च शिष्टश च धर्मॊ धर्मभृतां वर\nसेवितव्यॊ नरव्याघ्र परेत्य चेह सुखार्थिना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 45, + "text": "स राजन मॊक्ष्यसे पापात तेन पूर्वेण हेतुना\nतराणार्थं वा वधेनैषाम अथ वा नृप कर्मणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 36, + "shloka": 46, + "text": "अथ वा ते घृणा का चित परायश्चित्तं चरिष्यसि\nमा तव एवानार्य जुष्टेन कर्मणा निधनं गमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nएवम उक्तॊ भगवता धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nचिन्तयित्वा मुहूर्तं तु परत्युवाच तपॊधनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 2, + "text": "किं भक्ष्यं किम अभक्ष्यं च किं च देयं परशस्यते\nकिं च पात्रम अपात्रं वा तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 3, + "text": "[वयास]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nसिद्धानां चैव संवादं मनॊश चैव परजापतेः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 4, + "text": "सिद्धास तपॊव्रतपराः समागम्य पुरा विभुम\nधर्मं पप्रच्छुर आसीनम आदि काले परजापतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 5, + "text": "कथम अन्नं कथं दानं कथम अध्ययनं तपः\nकार्याकार्यं च नः सर्वं शंस वै तवं परजापते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 6, + "text": "तैर एवम उक्तॊ भगवान मनुः सवायम्भुवॊ ऽबरवीत\nशुश्रूषध्वं यथावृत्तं धर्मं वयास समासतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 7, + "text": "अदत्तस्यानुपादानं दानम अध्ययनं तपः\nअहिंसा सत्यम अक्रॊधः कषमेज्या धर्मलक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 8, + "text": "य एव धर्मः सॊ ऽधर्मॊ ऽदेशे ऽकाले परतिष्ठितः\nआदानम अनृतं हिंसा धर्मॊ वयावस्थिकः समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 9, + "text": "दविविधौ चाप्य उभाव एतौ धर्माधर्मौ विजानताम\nअप्रवृत्तिः परवृत्तिश च दवैविध्यं लॊकवेदयॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 10, + "text": "अप्रवृत्तेर अमर्त्यत्वं मर्त्यत्वं कर्मणः फलम\nअशुभस्याशुभं विद्याच छुभस्य शुभम एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 11, + "text": "एतयॊश चॊभयॊः सयातां शुभाशुभतया तथा\nदैवं च दैवयुक्तं च पराणश च परलयश च ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 12, + "text": "अप्रेक्षा पूर्वकरणाद अशुभानां शुभं फलम\nऊर्ध्वं भवति संदेहाद इह दृष्टार्थम एव वा\nअप्रेक्षा पूर्वकरणात परायश्चित्तं विधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 13, + "text": "करॊधमॊहकृते चैव दृष्टान्तागमहेतुभिः\nशरीराणाम उपक्लेशॊ मनसश च परियाप्रिये\nतद औषधैश च मन्त्रैश च परायश्चित्तैश च शाम्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 14, + "text": "जातिश्रेण्य अधिवासानां कुलधर्मांश च सर्वतः\nवर्जयेन न हि तं धर्मं येषां धर्मॊ न विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 15, + "text": "दशवा वेद शास्त्रज्ञास तरयॊ वा धर्मपाठकाः\nयद बरूयुः कार्य उत्पन्ने स धर्मॊ धर्मसंशये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 16, + "text": "अरुणा मृत्तिका चैव तथा चैव पिपीलकाः\nशरेष्मातकस तथा विप्रैर अभक्ष्यं विषम एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 17, + "text": "अभक्ष्या बराह्मणैर मत्स्याः शकलैर ये विवर्जिताः\nचतुष्पात कच्छपाद अन्यॊ मण्डूका जलजाश च ये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 18, + "text": "भासा हंसाः सुपर्णाश च चक्रवाका बकाः पलवाः\nकङ्कॊ मद्गुश च गृध्राश च कालॊलूकं तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 19, + "text": "करव्यादाः पक्षिणः सर्वे चतुष्पादाश च दंष्ट्रिणः\nयेषां चॊभयतॊ दन्ताश चतुर्दंष्ट्राश च सर्वशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 20, + "text": "एडकाश्वखरॊष्ट्रीणां सूतिकानां गवाम अपि\nमानुषीणां मृगीणां च न पिबेद बराह्मणः पयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 21, + "text": "परेतान्नं सूतिकान्नं च यच च किं चिद अनिर्दशम\nअभॊज्यं चाप्य अपेयं च धेन्वा दुग्धम अनिर्दशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 22, + "text": "तक्ष्णश चर्मावकर्तुश च पुंश चल्या रजकस्य च\nचिकित्सकस्य यच चान्नम अभॊज्यं रक्षिणस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 23, + "text": "गणग्रामाभिशस्तानां रङ्ग सत्री जीविनश च ये\nपरिवित्ति नपुंषां च बन्दि दयूतविदां तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 24, + "text": "वार्यमाणाहृतं चान्नं शुक्तं पर्युषितं च यत\nसुरानुगतम उच्छिष्टम अभॊज्यं शेषितं च यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 25, + "text": "पिष्ट मांसेक्षु शाकानां विकाराः पयसस तथा\nसक्तु धाना करम्भाश च नॊपभॊज्याश चिरस्थिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 26, + "text": "पायसं कृसरं मांसम अपूपाश च वृथा कृताः\nअभॊज्याश चाप्य अभक्ष्याश च बराह्मणैर गृहमेधिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 27, + "text": "देवान पितॄन मनुष्यांश च मुनीन गृह्याश च देवताः\nपूजयित्वा ततः पश्चाद गृहस्थॊ भॊक्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 28, + "text": "यथा परव्रजितॊ भिक्षुर गृहस्थः सवगृहे वसेत\nएवंवृत्तः परियैर दारैः संवसन धर्मम आप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 29, + "text": "न दद्याद यशसे दानं न भयान नॊपकारिणे\nन नृत्तगीतशीलेषु हासकेषु च धार्मिकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 30, + "text": "न मत्ते नैव चॊन्मत्ते न सतेने न चिकित्सके\nन वाग घीने विवर्णे वा नाङ्गहीने न वामने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 31, + "text": "न दुर्जने दौष्कुले वा वरतैर वा यॊ न संस्कृतः\nअश्रॊत्रिये मृतं दानं बराह्मणे ऽबरह्म वादिनि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 32, + "text": "असम्यक चैव यद दत्तम असम्यक च परतिग्रहः\nउभयॊः सयाद अनर्थाय दातुर आदातुर एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 33, + "text": "यथा खदिरम आलम्ब्य शिलां वाप्य अर्णवं तरन\nमज्जते मज्जते तद्वद दाता यश च परतीच्छकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 34, + "text": "काष्ठैर आर्द्रैर यथा वह्निर उपस्तीर्णॊ न दीप्यते\nतपःस्वाध्यायचारित्रैर एवं हीनः परतिग्रही" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 35, + "text": "कपाले यद्वद आपः सयुः शवदृतौ वा यथा पयः\nआश्रयस्थानदॊषेण वृत्तहीने तथा शरुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 36, + "text": "निर्मन्त्रॊ निर्व्रतॊ यः सयाद अशास्त्रज्ञॊ ऽनसूयकः\nअनुक्रॊशात परदातव्यं दीनेष्व एव नरेष्व अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 37, + "text": "न वै देयम अनुक्रॊशाद दीनायाप्य अपकारिणे\nआप्ताचरितम इत्य एव धर्म इत्य एव वा पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 38, + "text": "निष्कारणं सम तद दत्तं बराह्मणे धर्मवर्जिते\nभवेद अपात्र दॊषेण न मे ऽतरास्ति विचारणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 39, + "text": "यथा दारु मयॊ हस्ती यथा चर्ममयॊ मृगः\nबराह्मणश चानधीयानस तरयस ते नाम धारकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 40, + "text": "यथा षण्ढॊ ऽफलः सत्रीषु यथा गौर गवि चाफला\nशकुनिर वाप्य अपक्षः सयान निर्मन्त्रॊ बराह्मणस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 41, + "text": "गरामधान्यं यथा शून्यं यथा कूपश च निर्जलः\nयथा हुतम अनग्नौ च तथैव सयान निराकृतौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 42, + "text": "देवतानां पितॄणां च हव्यकव्य विनाशनः\nशत्रुर अर्थहरॊ मूर्खॊ न लॊकान पराप्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 37, + "shloka": 43, + "text": "एतत ते कथितं सर्वं यथावृत्तं युधिष्ठिर\nसमासेन महद धयेतच छरॊतव्यं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 1, + "text": "[युधिस्ठिर]\nशरॊतुम इच्छामि भगवन विस्तरेण महामुने\nराजधर्मान दविजश्रेष्ठ चातुर्वर्ण्यस्य चाखिलान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 2, + "text": "आपत्सु च यथा नीतिर विधातव्या महीक्षिता\nधर्म्यम आलम्ब्य पन्थानं विजयेयं कथं महीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 3, + "text": "परायश्चित्त कथा हय एषा भक्ष्याभक्ष्य विवर्धिता\nकौतूहलानुप्रवणा हर्षं जनयतीव मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 4, + "text": "धर्मचर्या च राज्यं च नित्यम एव विरुध्यते\nयेन मुह्यति मे चेतश चिन्तयानस्य नित्यशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 5, + "text": "[वैषम्पायन]\nतम उवाच महातेजा वयासॊ वेद विदां वरः\nनारदं समभिप्रेक्ष्य सर्वं जानन पुरातनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 6, + "text": "शरॊतुम इच्छसि चेद धर्मान अखिलेन युधिष्ठिर\nपरैहि भीष्मं महाबाहॊ वृद्धं कुरुपितामहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 7, + "text": "स ते सर्वरहस्येषु संशयान मनसि सथितान\nछेत्त्रा भागीरथी पुत्रः सर्वज्ञः सर्वधर्मवित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 8, + "text": "जनयाम आस यं देवी दिव्या तरिपथ गा नदी\nसाक्षाद ददर्श यॊ देवान सर्वाञ शक्रपुरॊगमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 9, + "text": "बृहस्पतिपुरॊ गांश च देवर्षीन असकृत परभुः\nतॊषयित्वॊपचारेण राजनीतिम अधीतवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 10, + "text": "उशना वेद यच छास्त्रं देवासुरगुरुर दविजः\nतच च सर्वं स वैयाख्यं पराप्तवान कुरुसत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 11, + "text": "भार्गवाच चयवनाच चापि वेदान अङ्गॊपबृंहितान\nपरतिपेदे महाबुद्धिर वसिष्ठाच च यतव्रतात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 12, + "text": "पितामहसुतं जयेष्ठं कुमारं दीप्ततेजसम\nअध्यात्मगतितत्त्वज्ञम उपाशिक्षत यः पुरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 13, + "text": "मार्कण्डेय मुखात कृत्स्नं यति धर्मम अवाप्तवान\nरामाद अस्त्राणि शक्राच च पराप्तवान भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 14, + "text": "मृत्युर आत्मेच्छया यस्य जातस्य मनुजेष्व अपि\nतथानपत्यस्य सतः पुण्यलॊका दिवि शरुताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 15, + "text": "यस्य बरह्मर्षयः पुण्या नित्यम आसन सभा सदः\nयस्य नाविदितं किं चिज जञानज्ञेयेषु विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 16, + "text": "स ते वक्ष्यति धर्मज्ञः सूक्ष्मधर्मार्थतत्त्ववित\nतम अभ्येहि पुरा पराणान स विमुञ्चति धर्मवित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 17, + "text": "एवम उक्तस तु कौन्तेयॊ दीर्घप्रज्ञॊ महाद्युतिः\nउवाच वदतां शरेष्ठं वयासं सत्यवती सुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 18, + "text": "वैशसं सुमहत कृत्वा जञातीनां लॊमहर्षणम\nआगः कृत सर्वलॊकस्य पृथिवी नाश कारकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 19, + "text": "घातयित्वा तम एवाजौ छलेनाजिह्म यॊधिनम\nउपसंप्रष्टुम अर्हामि तम अहं केन हेतुना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 20, + "text": "ततस तं नृपतिश्रेष्ठं चातुर्वर्ण्यहितेप्सया\nपुनर आह महाबाहुर यदुश्रेष्ठॊ महाद्युतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 21, + "text": "नेदानीम अतिनिर्बन्धं शॊके कर्तुम इहार्हसि\nयद आह भगवान वयासस तत कुरुष्व नृपॊत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 22, + "text": "बराह्मणास तवां महाबाहॊ भरातरश च महौजसः\nपर्जन्यम इव घर्मार्ता आशंसाना उपासते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 23, + "text": "हतशिष्टाश च राजानः कृत्स्नं चैव समागतम\nचातुर्वर्ण्यं महाराज राष्ट्रं ते कुरुजाङ्गलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 24, + "text": "परियार्थम अपि चैतेषां बराह्मणानां महात्मनाम\nनियॊगाद अस्य च गुरॊर वयासस्यामित तेजसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 25, + "text": "सुहृदां चास्मद आदीनां दरौपद्याश च परंतप\nकुरु परियम अमित्रघ्न लॊकस्य च हितं कुरु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 26, + "text": "एवम उक्तस तु कृष्णेन राजा राजीवलॊचनः\nहितार्थं सर्वलॊकस्य समुत्तस्थौ महातपाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 27, + "text": "सॊ ऽनुनीतॊ नरव्याघ्रॊ विष्टर शरवसा सवयम\nदवैपायनेन च तथा देवस्थानेन जिष्णुना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 28, + "text": "एतैश चान्यैश च बहुभिर अनुनीतॊ युधिष्ठिरः\nवयजहान मानसं दुःखं संतापं च महामनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 29, + "text": "शरुतवाक्यः शरुतनिधिः शरुतश्रव्य विशारदः\nवयवस्य मनसः शान्तिम अगच्छत पाण्डुनन्दनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 30, + "text": "स तैः परिवृतॊ राजा नक्षत्रैर इव चन्द्रमाः\nधृतराष्ट्रं पुरस्कृत्य सवपुरं परविवेश ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 31, + "text": "परविविक्षुः स धर्मज्ञः कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nअर्चयाम आस देवांश च बराह्मणांश च सहस्रशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ रथं नवं शुभ्रं कम्बलाजिन संवृतम\nयुक्तं षॊडशभिर गॊभिः पाण्डुरैः शुभलक्षणैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 33, + "text": "मन्त्रैर अभ्यर्चितः पुण्यैः सतूयमानॊ महर्षिभिः\nआरुरॊह यथा देवः सॊमॊ ऽमृतमयं रथम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 34, + "text": "जग्राह रश्मीन कौन्तेयॊ भीमॊ भीमपराक्रमः\nअर्जुनः पाण्डुरं छत्रं धारयाम आस भानुमत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 35, + "text": "धरियमाणं तु तच छत्रं पाण्डुरं तस्य मूर्धनि\nशुशुभे तारका राजसितम अभ्रम इवाम्बरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 36, + "text": "चामरव्यजने चास्य वीरौ जगृहतुस तदा\nचन्द्ररश्मिप्रभे शुभ्रे माद्रीपुत्राव अलं कृते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 37, + "text": "ते पञ्च रथम आस्थाय भरातरः समलं कृताः\nभूतानीव समस्तानि राजन ददृशिरे तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 38, + "text": "आस्थाय तु रथं शुभ्रं युक्तम अश्वैर महाजवैः\nअन्वयात पृष्ठतॊ राजन युयुत्सुः पाण्डवाग्र जम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 39, + "text": "रथं हेममयं शुभ्रं सैन्यसुग्रीव यॊजितम\nसह सात्यकिना कृष्णः समास्थायान्वयात कुरून" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 40, + "text": "नरयानेन तु जयेष्ठः पित्रा पार्थस्य भारत\nअग्रतॊ धर्मराजस्य गान्धारी सहितॊ ययौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 41, + "text": "कुरु सत्रियश च ताः सर्वाः कुन्ती कृष्णा च दरौपदी\nयानैर उच्चावचैर जग्मुर विदुरेण पुरस्कृताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 42, + "text": "ततॊ रथाश च बहुला नागाश च समलं कृताः\nपादाताश च हयाश चैव पृष्ठतः समनुव्रजन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 43, + "text": "ततॊ वैतालिकैः सूतैर मागधैश च सुभाषितैः\nसतूयमानॊ ययौ राजा नगरं नागसाह्वयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 44, + "text": "तत परयाणं महाबाहॊर बभूवाप्रतिमं भुवि\nआकुलाकुलम उत्सृष्टं हृष्टपुष्ट जनान्वितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 45, + "text": "अभियाने तु पार्थस्य नरैर नगरवासिभिः\nनगरं राजमार्गश च यथावत समलं कृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 46, + "text": "पाण्डुरेण च माल्येन पताकाभिश च वेदिभिः\nसंवृतॊ राजमार्गश च धूपनैश च सुधूपितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 47, + "text": "अथ चूर्णैश च गन्धानां नानापुष्पैः परियङ्गुभिः\nमाल्यदामभिर आसक्तै राजवेश्माभिसंवृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 48, + "text": "कुम्भाश च नगरद्वारि वारिपूर्णा दृढा नवाः\nकन्याः सुमनसश छागाः सथापितास तत्र तत्र ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 38, + "shloka": 49, + "text": "तथा सवलं कृतद्वारं नगरं पाण्डुनन्दनः\nसतूयमानः शुभैर वाक्यैः परविवेश सुहृद्वृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nपरवेशने तु पार्थानां जनस्य पुरवासिनः\nदिदृक्षूणां सहस्राणि समाजग्मुर बहून्य अथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 2, + "text": "स राजमार्गः शुशुभे समलं कृतचत्वरः\nयथा चन्द्रॊदये राजन वर्धमानॊ महॊदधिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 3, + "text": "गृहाणि राजमार्गे तु रत्नवन्ति बृहन्ति च\nपराकम्पन्तेव भारेण सत्रीणां पूर्णानि भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 4, + "text": "ताः शनैर इव सव्रीडं परशशंसुर युधिष्ठिरम\nभीमसेनार्जुनौ चैव माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 5, + "text": "धन्या तवम असि पाञ्चालि या तवं पुरुषसत्तमान\nउपतिष्ठसि कल्याणि महर्षीन इव गौतमी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 6, + "text": "तव कर्माण्य अमॊघानि वरतचर्या च भामिनि\nइति कृष्णां महाराज परशशंसुस तदा सत्रियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 7, + "text": "परशंसा वचनैस तासां मिथः शब्दैश च भारत\nपरीतिजैश च तदा शब्दैः पुरम आसीत समाकुलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 8, + "text": "तम अतीत्य यथा युक्तं राजमार्गं युधिष्ठिर\nअलं कृतं शॊभमानम उपायाद राजवेश्म ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 9, + "text": "ततः परकृतयः सर्वाः पौरजानपदास तथा\nऊचुः कथाः कर्णसुखाः समुपेत्य ततस ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 10, + "text": "दिष्ट्या जयसि राजेन्द्र शत्रूञ शत्रुनिसूदन\nदिष्ट्या राज्यं पुनः पराप्तं धर्मेण च बलेन च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 11, + "text": "भव नस तवं महाराज राजेह शरदां शतम\nपरजाः पालय धर्मेण यथेन्द्रस तरिदिवं नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 12, + "text": "एवं राजकुलद्वारि मङ्गलैर अभिपूजितः\nआशीर्वादान दविजैर उक्तान परतिगृह्य समन्ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 13, + "text": "परविश्य भवनं राजा देवराजगृहॊपमम\nशरुत्वा विजयसंयुक्तं रथात पश्चाद अवातरत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 14, + "text": "परविश्याभ्यन्तरं शरीमान दैवतान्य अभिगम्य च\nपूजयाम आस रत्नैश च गन्धैर माल्यैश च सर्वशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 15, + "text": "निश्चक्राम ततः शरीमान पुनर एव महायशाः\nददर्श बराह्मणांश चैव सॊ ऽभिरूपान उपस्थितान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 16, + "text": "स संवृतस तदा विप्रैर आशीर्वादविवक्षुभिः\nशुशुभे विमलश चन्द्रस तारागणवृतॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 17, + "text": "तान स संपूजयाम आस कौन्तेयॊ विधिवद दविजान\nधौम्यं गुरुं पुरस्कृत्य जयेष्ठं पितरम एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 18, + "text": "सुमनॊमॊदकै रत्नैर हिरण्येन च भूरिणा\nगॊभिर वस्त्रैश च राजेन्द्र विविधैश च किम इच्छकैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 19, + "text": "ततः पुण्याहघॊषॊ ऽभूद दिवं सतब्ध्वेव भारत\nसुहृदां हर्षजननः पुण्यः शरुतिसुखावहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 20, + "text": "हंसवन नेदुषां राजन दविजानां तत्र भारती\nशुश्रुवे वेदविदुषां पुष्कलार्थ पदाक्षरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ दुन्दुभिनिर्घॊषः शङ्खानां च मनॊरमः\nजयं परवदतां तत्र सवनः परादुरभून नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 22, + "text": "निःशब्दे च सथिते तत्र ततॊ विप्रजने पुनः\nराजानं बराह्मण छद्मा चार्वाकॊ राक्षसॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 23, + "text": "तत्र दुर्यॊधन सखा भिक्षुरूपेण संवृतः\nसांख्यः शिखी तरिदण्डी च धृष्टॊ विगतसाध्वसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 24, + "text": "वृतः सर्वैस तदा विप्रैर आशीर्वादविवक्षुभिः\nपरं सहस्रै राजेन्द्र तपॊ नियमसंस्थितैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 25, + "text": "स दुष्टः पापम आशंसन पाण्डवानां महात्मनाम\nअनामन्त्र्यैव तान विप्रांस तम उवाच महीपतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 26, + "text": "इमे पराहुर दविजाः सर्वे समारॊप्य वचॊ मयि\nधिग भवन्तं कु नृपतिं जञातिघातिनम अस्तु वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 27, + "text": "किं ते राज्येन कौन्तेय कृत्वेमं जञातिसंक्षयम\nघातयित्वा गुरूंश चैव मृतं शरेयॊ न जीवितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 28, + "text": "इति ते वै दविजाः शरुत्वा तस्य घॊरस्य रक्षसः\nविव्यथुश चुक्रुशुश चैव तस्य वाक्यप्रधर्षिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 29, + "text": "ततस ते बराह्मणाः सर्वे स च राजा युधिष्ठिरः\nवरीडिताः परमॊद्विग्नास तूष्णीम आसन विशां पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 30, + "text": "[युधिस्ठिर]\nपरसीदन्तु भवन्तॊ मे परणतस्याभियाचतः\nपरत्यापन्नं वयसनिनं न मां धिक कर्तुम अर्हथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 31, + "text": "[वैषम्पायन]\nततॊ राजन बराह्मणास ते सर्व एव विशां पते\nऊचुर नैतद वचॊ ऽसमाकं शरीर अस्तु तव पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 32, + "text": "जज्ञुश चैव महात्मानस ततस तं जञानचक्षुषा\nबराह्मणा वेद विद्वांसस तपॊभिर विमली कृताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 33, + "text": "[बराह्मणाह]\nएष दुर्यॊधन सखा चार्वाकॊ नाम राक्षसः\nपरिव्राजकरूपेण हितं तस्य चिकीर्षति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 34, + "text": "न वयं बरूम धर्मात्मन वयेतु ते भयम ईदृशम\nउपतिष्ठतु कल्याणं भवन्तं भरातृभिः सह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 35, + "text": "[वैषम्पायन]\nततस ते बराह्मणाः सर्वे हुंकारैः करॊधमूर्छिताः\nनिर्भर्त्सयन्तः शुचयॊ निजघ्नुः पापराक्षसम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 36, + "text": "स पपात विनिर्दग्धस तेजसा बरह्मवादिनाम\nमहेन्द्राशनिनिर्दग्धः पादपॊ ऽङकुरवान इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 37, + "text": "पूजिताश च ययुर विप्रा राजानम अभिनन्द्य तम\nराजा च हर्षम आपेदे पाण्डवः स सुहृज्जनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 38, + "text": "[वासुदेव]\nबराह्मणास तात लॊके ऽसमिन्न अर्चनीयाः सदा मम\nएते भूमिचरा देवा वाग विषाः सुप्रसादकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 39, + "text": "पुरा कृतयुगे तात चार्वाकॊ नाम राक्षसः\nतपस तेपे महाबाहॊ बदर्यां बहु वत्सरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 40, + "text": "छन्द्यमानॊ वरेणाथ बराह्मणा स पुनः पुनः\nअभयं सर्वभूतेभ्यॊ वरयाम आस भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 41, + "text": "दविजावमानाद अन्यत्र परादाद वरमम उत्तमम\nअभयं सर्वभूतेभ्यस ततस तस्मै जगत परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 42, + "text": "स तु लब्धवरः पापॊ देवान अमितविक्रमः\nराक्षसस तापयाम आस तीव्रकर्मा महाबलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 43, + "text": "ततॊ देवाः समेत्याथ बराह्मणम इदम अब्रुवन\nवधाय रक्षसस तस्य बलविप्रकृतास तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 44, + "text": "तान उवाचाव्ययॊ देवॊ विहितं तत्र वै मया\nयथास्य भविता मृत्युर अचिरेणैव भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 45, + "text": "राजा दुर्यॊधनॊ नाम सखास्य भविता नृप\nतस्य सनेहावबद्धॊ ऽसौ बराह्मणान अवमस्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 46, + "text": "तत्रैनं रुषिता विप्रा विप्रकारप्रधर्षिताः\nधक्ष्यन्ति वाग्बलाः पापं ततॊ नाशं गमिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 47, + "text": "स एष निहतः शेते बरह्मदण्डेन राक्षसः\nचार्वाकॊ नृपतिश्रेष्ठ मा शुचॊ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 48, + "text": "हतास ते कषत्रधर्मेण जञातयस तव पार्थिव\nसवर्गताश च महात्मानॊ वीराः कषत्रिय पुंगवाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 39, + "shloka": 49, + "text": "स तवम आतिष्ठ कल्याणं मा ते भूद गलानिर अच्युत\nशत्रूञ जहि परजा रक्ष दविजांश च परतिपालय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 40, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nततः कुन्तीसुतॊ राजा गतमन्युर गतज्वरः\nकाञ्चने पराङ्मुखॊ हृष्टॊ नयषीदत परमासने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 40, + "shloka": 2, + "text": "तम एवाभिमुखौ पीठे सेव्यास्तरण संवृते\nसात्यकिर वासुदेवश च निषीदतुर अरिंदमौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 40, + "shloka": 3, + "text": "मध्ये कृत्वा तु राजानं भीमसेनार्जुनाव उभौ\nनिषीदतुर महात्मानौ शलक्ष्णयॊर मणिपीठयॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 40, + "shloka": 4, + "text": "दान्ते शय्यासने शुभ्रे जाम्बूनदविभूषिते\nपृथापि सहदेवेन सहास्ते नकुलेन च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 40, + "shloka": 5, + "text": "सुधर्मा विदुरॊ धौम्यॊ धृतराष्ट्रश च कौरवः\nनिषेदुर जवलनाकारेष्व आसनेषु पृथक पृथक" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 40, + "shloka": 6, + "text": "युयुत्सुः संजयश चैव गान्धारी च यशस्विनी\nधृतराष्ट्रॊ यतॊ राजा ततः सर्व उपाविशन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 40, + "shloka": 7, + "text": "तत्रॊपविष्टॊ धर्मात्मा शवेताः सुमनसॊ ऽसपृशत\nसवस्तिकान अक्षतान भूमिं सुवर्णं रजतं मणीन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 40, + "shloka": 8, + "text": "ततः परकृतयः सर्वाः पुरस्कृत्य पुरॊहितम\nददृशुर धर्मराजानम आदाय बहु मङ्गलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 40, + "shloka": 9, + "text": "पृथिवीं च सुवर्णं च रत्नानि विविधानि च\nआभिषेचनिकं भाण्डं सर्वसंभार संभृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 40, + "shloka": 10, + "text": "काञ्चनौदुम्बरास तत्र राजताः पृथिवी मयाः\nपूर्णकुम्भाः सुमनसॊ लाजा बर्हींषि गॊरसाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 40, + "shloka": 11, + "text": "शमी पलाशपुंनागाः समिधॊ मधुसर्पिषी\nसरुव औदुम्बरः शङ्खास तथा हेमविभूषिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 40, + "shloka": 12, + "text": "दाशार्हेणाभ्यनुज्ञातस तत्र धौम्यः पुरॊहितः\nपरागुदक परवणां वेदीं लक्षणेनॊपलिप्य ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 40, + "shloka": 13, + "text": "वयाघ्रचर्मॊत्तरे शलक्ष्णे सर्वतॊभद्र आसने\nदृढपादप्रतिष्ठाने हुताशनसमत्विषि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 40, + "shloka": 14, + "text": "उपवेश्य महात्मानं कृष्णां च दरुपदात्म जाम\nजुहाव पावकं धीमान विधिमन्त्रपुरस्कृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 40, + "shloka": 15, + "text": "अभ्यषिञ्चत पतिं पृथ्व्याः कुन्तीपुत्रं युधिष्ठिरम\nधृतराष्ट्रश च राजर्षिः सर्वाः परकृतयस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 40, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ ऽनुवादयाम आसुः पणवानकदुन्दुभीः\nधर्मराजॊ ऽपि तत सर्वं परतिजग्राह धर्मतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 40, + "shloka": 17, + "text": "पूजयाम आस तांश चापि विधिवद भूरिदक्षिणः\nततॊ निष्कसहस्रेण बराह्मणान सवस्ति वाचयत\nवेदाध्ययनसंपन्नाञ शीलवृत्तसमन्वितान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 40, + "shloka": 18, + "text": "ते परीता बराह्मणा राजन सवस्त्य ऊचुर जयम एव च\nहंसा इव च नर्दन्तः परशशंसुर युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 40, + "shloka": 19, + "text": "युधिष्ठिर महाबाहॊ दिष्ट्या जयसि पाण्डव\nदिष्ट्या सवधर्मं पराप्तॊ ऽसि विक्रमेण महाद्युते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 40, + "shloka": 20, + "text": "दिष्ट्या गाण्डीवधन्वा च भीमसेनश च पाण्डवः\nतवं चापि कुशली राजन माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 40, + "shloka": 21, + "text": "मुक्ता वीर कषयाद अस्मात संग्रामान निहतद्विषः\nकषिप्रम उत्तरकालानि कुरु कार्याणि पाण्डव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 40, + "shloka": 22, + "text": "ततः परत्यर्चितः सद्भिर धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nपरतिपेदे महद राज्यं सुहृद्भिः सह भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 41, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nपरकृतीनां तु तद वाक्यं देशकालॊपसंहितम\nशरुत्वा युधिष्ठिरॊ राजाथॊत्तरं परत्यभाषत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 41, + "shloka": 2, + "text": "धन्याः पाण्डुसुता लॊके येषां बराह्मणपुंगवाः\nतथ्यान वाप्य अथ वातथ्यान गुणान आहुः समागताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 41, + "shloka": 3, + "text": "अनुग्राह्या वयं नूनं भवताम इति मे मतिः\nयत्रैवं गुणसंपन्नान अस्मान बरूथ विमत्सराः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 41, + "shloka": 4, + "text": "धृतराष्ट्रॊ महाराजः पिता नॊ दैवतं परम\nसाशने ऽसय परिये चैव सथेयं मत्प्रिय काङ्क्षिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 41, + "shloka": 5, + "text": "एतदर्थं हि जीवामि कृत्वा जञातिवधं महत\nअस्य शुश्रूषणं कार्यं मया नित्यम अतन्द्रिणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 41, + "shloka": 6, + "text": "यदि चाहम अनुग्राह्यॊ भवतां सुहृदां ततः\nधृतराष्ट्रे यथापूर्वं वृत्तिं वर्तितुम अर्हथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 41, + "shloka": 7, + "text": "एष नाथॊ हि जगतॊ भवतां च मया सह\nअस्यैव पृथिवी कृत्स्ना पाण्डवाः सर्व एव च\nएतन मनसि कर्तव्यं भवद्भिर वचनं मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 41, + "shloka": 8, + "text": "अनुगम्य च राजानं यथेष्टं गम्यताम इति\nपौरजानपदान सर्वान विसृज्य कुरुनन्दनः\nयौवराज्येन कौरव्यॊ भीमसेनम अयॊजयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 41, + "shloka": 9, + "text": "मन्त्रे च निश्चये चैव षाङ्गुण्यस्य च चिन्तने\nविदुरं बुद्धिसंपन्नं परीतिमान वै समादिशत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 41, + "shloka": 10, + "text": "कृताकृत परिज्ञाने तथाय वययचिन्तने\nसंजयं यॊजयाम आस ऋद्धम ऋद्धैर गुणैर युतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 41, + "shloka": 11, + "text": "बलस्य परिमाणे च भक्त वेतनयॊस तथा\nनकुलं वयादिशद राजा कर्मिणाम अन्ववेक्षणे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 41, + "shloka": 12, + "text": "परचक्रॊपरॊधे च दृप्तानां चावमर्दने\nयुधिष्ठिरॊ महाराजः फल्गुनं वयादिदेश ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 41, + "shloka": 13, + "text": "दविजानां वेद कार्येषु कार्येष्व अन्येषु चैव हि\nधौम्यं पुरॊधसां शरेष्ठं वयादिदेश परंतपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 41, + "shloka": 14, + "text": "सहदेवं समीपस्थं नित्यम एव समादिशत\nतेन गॊप्यॊ हि नृपतिः सर्वावस्थॊ विशां पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 41, + "shloka": 15, + "text": "यान यान अमन्यद यॊग्यांश च येषु येष्व इह कर्मसु\nतांस तांस तेष्व एव युयुजे परीयमाणॊ महीपतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 41, + "shloka": 16, + "text": "विदुरं संजयं चैव युयुत्सुं च महामतिम\nअब्रवीत परवीर घनॊ धर्मात्मा धर्मवत्सलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 41, + "shloka": 17, + "text": "उत्थायॊत्थाय यत कार्यम अस्य राज्ञः पितुर मम\nसर्वं भवद्भिः कर्तव्यम अप्रमत्तैर यथातथम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 41, + "shloka": 18, + "text": "पौरजानपदानां च यानि कार्याणि नित्यशः\nराजानं समनुज्ञाप्य तानि कार्याणि धर्मतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 42, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nततॊ युधिष्ठिरॊ राजा जञातीनां ये हता मृधे\nशराद्धानि कारयाम आस तेषां पृथग उदारधीः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 42, + "shloka": 2, + "text": "धृतराष्ट्रॊ ददौ राजा पुत्राणाम और्ध्वदेहिकम\nसर्वकामगुणॊपेतम अन्नं गाश च धनानि च\nरत्नानि च विचित्राणि महार्हाणि महायशाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 42, + "shloka": 3, + "text": "युधिष्ठिरस तु कर्णस्य दरॊणस्य च महात्मनः\nधृष्टद्युम्नाभिमन्युभ्यां हैडिम्बस्य च रक्षसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 42, + "shloka": 4, + "text": "विराटप्रभृतीनां च सुहृदाम उपकारिणाम\nदरुपद दरौपदेयानां दरौपद्या सहितॊ ददौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 42, + "shloka": 5, + "text": "बराह्मणानां सहस्राणि पृथग एकैकम उद्दिशन\nधनैश च वस्त्रै रत्नैश च गॊभिश च समतर्पयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 42, + "shloka": 6, + "text": "ये चान्ये पृथिवीपाला येषां नास्ति सुहृज्जनः\nउद्दिश्यॊद्दिश्य तेषां च चक्रे राजौर्ध्वदैहिकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 42, + "shloka": 7, + "text": "सभाः परपाश च विविधास तडागानि च पाण्डवः\nसुहृदां कारयाम आस सर्वेषाम और्ध्वदैहिकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 42, + "shloka": 8, + "text": "स तेषाम अनृणॊ भूत्वा गत्वा लॊकेष्व अवाच्यताम\nकृतकृत्यॊ ऽभवद राजा परजा धर्मेण पालयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 42, + "shloka": 9, + "text": "धृतराष्ट्रं यथापूर्वं गान्धारीं विदुरं तथा\nसर्वांश च कौरवामात्यान भृत्यांश च समपूजयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 42, + "shloka": 10, + "text": "याश च तत्र सत्रियः काश चिद धतवीरा हतात्म जाः\nसर्वास ताः कौरवॊ राजा संपूज्यापालयद घृणी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 42, + "shloka": 11, + "text": "दीनान्ध कृपणानां च गृहाच्छादन भॊजनैः\nआनृशंस्य परॊ राजा चकारानुग्रहं परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 42, + "shloka": 12, + "text": "स विजित्य महीं कृत्स्नाम आनृण्यं पराप्य वैरिषु\nनिःसपत्नः सुखी राजा विजहार युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 43, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nअभिषिक्तॊ महाप्राज्ञॊ राज्यं पराप्य युधिष्ठिरः\nदाशार्हं पुण्डरीकाक्षम उवाच पराञ्जलिः शुचिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 43, + "shloka": 2, + "text": "तव कृष्ण परसादेन नयेन च बलेन च\nबुद्ध्या च यदुशार्दूल तथा विक्रमणेन च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 43, + "shloka": 3, + "text": "पुनः पराप्तम इदं राज्यं पितृपैतामहं मया\nनमस ते पुण्डरीकाक्ष पुनः पुनर अरिंदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 43, + "shloka": 4, + "text": "तवाम एकम आहुः पुरुषं तवाम आहुः सात्वतां पतिम\nनामभिस तवां बहुविधैः सतुवन्ति परमर्षयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 43, + "shloka": 5, + "text": "विश्वकर्मन नमस ते ऽसतु विश्वात्मन विश्वसंभव\nविष्णॊ जिष्णॊ हरे कृष्ण वैकुण्ठ पुरुषॊत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 43, + "shloka": 6, + "text": "अदित्याः सप्तरात्रं तु पुराणे गर्भतां गतः\nपृश्नि गर्भस तवम एवैकस तरियुगं तवां वदन्त्य अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 43, + "shloka": 7, + "text": "शुचि शरवा हृषीकेशॊ घृतार्चिर हंस उच्यसे\nतरिचक्षुः शम्भुर एकस तवं विभुर दामॊदरॊ ऽपि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 43, + "shloka": 8, + "text": "वराहॊ ऽगनिर बृहद भानुर वृषणस तार्क्ष्य लक्षणः\nअनीक साहः पुरुषः शिपि विष्ट उरु करमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 43, + "shloka": 9, + "text": "वाचिष्ठ उग्रः सेनानीः सत्यॊ वाजसनिर गुहः\nअच्युतश चयावनॊ ऽरीणां संकृतिर विकृतिर वृषः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 43, + "shloka": 10, + "text": "कृतवर्त्मा तवम एवाद्रिर वृषगर्भॊ वृषा कपिः\nसिन्धुक्षिद ऊर्मिस तरिककुत तरिधामा तरिवृद अच्युत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 43, + "shloka": 11, + "text": "संराद विराट सवराट चैव सुरराड धर्मदॊ भवः\nविभुर भूर अभिभूः कृष्णः कृष्णवर्त्मा तवम एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 43, + "shloka": 12, + "text": "सविष्टकृद भिषग आवर्तः कपिलस तवं च वामनः\nयज्ञॊ धरुवः पतंगश च जयत्सेनस तवम उच्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 43, + "shloka": 13, + "text": "शिखण्डी नहुषॊ बभ्रुर दिवस्पृक तवं पुनर वसुः\nसुबभ्रुर उक्षॊ रुक्मस तवं सुषेणॊ दुन्दुभिस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 43, + "shloka": 14, + "text": "गभस्तिनेमिः शरीपद्मं पुष्करं पुष्पधारणः\nऋभुर विभुः सर्वसूक्ष्मस तवं सावित्रं च पठ्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 43, + "shloka": 15, + "text": "अम्भॊनिधिस तवं बरह्मा तवं पवित्रं धाम धन्व च\nहिरण्यगर्भं तवाम आहुः सवधा सवाहा च केशव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 43, + "shloka": 16, + "text": "यॊनिस तवम अस्य परलयश च कृष्ण; तवम एवेदं सृजसि विश्वम अग्रे\nविश्वं चेदं तवद्वशे विश्वयॊने; नमॊ ऽसतु ते शार्ङ्गचक्रासि पाणे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 43, + "shloka": 17, + "text": "एवं सतुतॊ धर्मराजेन कृष्णः; सभामध्ये परीतिमान पुष्कराक्षः\nतम अभ्यनन्दद भारतं पुष्कलाभिर; वाग्भिर जयेष्ठं पाण्डवं यादवाग्र्यः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 44, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nततॊ विसर्जयाम आस सर्वाः परकृतयॊ नृपः\nविविशुश चाभ्यनुज्ञाता यथा सवानि गृहाणि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 44, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा भीमं भीमपराक्रमम\nसान्त्वयन्न अब्रवीद धीमान अर्जुनं यमजौ तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 44, + "shloka": 3, + "text": "शत्रुभिर विविधैः शस्त्रैः कृत्तदेहा महारणे\nशरान्ता भवन्तः सुभृशं तापिताः शॊकमन्युभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 44, + "shloka": 4, + "text": "अरण्ये दुःखवसतीर मत्कृते पुरुषॊत्तमाः\nभवद्भिर अनुभूताश च यथा कु पुरुषैस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 44, + "shloka": 5, + "text": "यथासुखं यथाजॊषं जयॊ ऽयम अनुभूयताम\nविश्रान्ताँल लब्धविज्ञानाञ शवः समेतासि वः पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 44, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ दुर्यॊधन गृहं परासादैर उपशॊभितम\nबहुरत्नसमाकीर्णं दासीदास समाकुलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 44, + "shloka": 7, + "text": "धृतराष्ट्राभ्यनुज्ञातं भरात्रा दत्तं वृकॊदरः\nपरतिपेदे महाबाहुर मन्दरं मघवान इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 44, + "shloka": 8, + "text": "यथा दुर्यॊधन गृहं तथा दुःशासनस्य च\nपरासादमाला संयुक्तं हेमतॊरण भीषितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 44, + "shloka": 9, + "text": "दासीदास सुसंपूर्णं परभूतधनधान्यवत\nपरतिपेदे महाबाहुर अर्जुनॊ राजशासनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 44, + "shloka": 10, + "text": "दुर्मर्षणस्य भवनं दुःशासन गृहाद वरम\nकुबेरभवनप्रख्यं मणिहेमविभूषितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 44, + "shloka": 11, + "text": "नकुलाय वरार्हाय कर्शिताय महावने\nददौ परीतॊ महाराज धर्मराजॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 44, + "shloka": 12, + "text": "दुर्मुखस्य च वेश्माग्र्यं शरीमत कनकभूषितम\nपूर्णं पद्मदलाक्षीणां सत्रीणां शयनसंकुलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 44, + "shloka": 13, + "text": "परददौ सहदेवाय सततं परियकारिणे\nमुमुदे तच च लब्ध्वा स कैलासं धनदॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 44, + "shloka": 14, + "text": "युयुत्सुर विदुरश चैव संजयश च महाद्युतिः\nसुधर्मा चैव धौम्यश च यथा सवं जग्मुर आलयान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 44, + "shloka": 15, + "text": "सह सात्यकिना शौरिर अर्जुनस्य निवेशनम\nविवेश पुरुषव्याघ्रॊ वयाघ्रॊ गिरिगुहाम इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 44, + "shloka": 16, + "text": "तत्र भक्षान्न पानैस ते समुपेताः सुखॊषिताः\nसुखप्रबुद्धा राजानम उपतस्थुर युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 45, + "shloka": 1, + "text": "[जनमेजय]\nपराप्य राज्यं महातेजा धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nयद अन्यद अकरॊद विप्र तन मे वक्तुम इहार्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 45, + "shloka": 2, + "text": "भगवान वा हृषीकेशस तरैलॊक्यस्य परॊ गुरुः\nऋषे यद अकरॊद वीरस तच च वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 45, + "shloka": 3, + "text": "[वैषम्पायन]\nशृणु राजेन्द्र तत्त्वेन कीर्त्यमानं मयानघ\nवासुदेवं पुरस्कृत्य यद अकुर्वत पाण्डवाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 45, + "shloka": 4, + "text": "पराप्य राज्यं महातेजा धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nचातुर्वर्ण्यं यथायॊगं सवे सवे धर्मे नयवेशयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 45, + "shloka": 5, + "text": "बराह्मणानां सहस्रं च सनातकानां महात्मनाम\nसहस्रनिष्कम एकैकं वाचयाम आस पाण्डवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 45, + "shloka": 6, + "text": "तथानुजीविनॊ भृत्यान संश्रितान अतिथीन अपि\nकामैः संतर्पयाम आस कृपणांस तर्ककान अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 45, + "shloka": 7, + "text": "पुरॊहिताय धौम्याय परादाद अयुतशः स गाः\nधनं सुवर्णं रजतं वासांसि विविधानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 45, + "shloka": 8, + "text": "कृपाय च महाराज गुरुवृत्तम अवर्तत\nविदुराय च धर्मात्मा पूजां चक्रे यतव्रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 45, + "shloka": 9, + "text": "भक्षान्न पानैर विविधैर वासॊभिः शयनासनैः\nसर्वान संतॊषयाम आस संश्रितान ददतां वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 45, + "shloka": 10, + "text": "लब्धप्रशमनं कृत्वा स राजा राजसत्तम\nयुयुत्सॊर धातराष्ट्रस्य पूजां चक्रे महायशाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 45, + "shloka": 11, + "text": "धृतराष्ट्राय तद राज्यगान्धार्यै विदुराय च\nनिवेद्य सवस्थवद राजन्न आस्ते राजा युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 45, + "shloka": 12, + "text": "तथा सर्वं स नगरं परसाद्य जनमेजय\nवासुदेवं महात्मानम अभ्यगच्छत कृताञ्जलिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 45, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ महति पर्यङ्के मणिकाञ्चनभूषिते\nददर्श कृष्णम आसीनं नीलं मेराव इवाम्बुदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 45, + "shloka": 14, + "text": "जाज्वल्यमानं वपुषा दिव्याभरणभूषितम\nपीतकौशेयसंवीतं हेम्नीवॊपहितं मणिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 45, + "shloka": 15, + "text": "कौस्तुभेन उरःस्थेन मणिनाभि विराजितम\nउद्यतेवॊदयं शैलं सूर्येणाप्त किरीटिनम\nनौपम्यं विद्यते यस्य तरिषु लॊकेषु किं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 45, + "shloka": 16, + "text": "सॊ ऽभिगम्य महात्मानं विष्णुं पुरुषविग्रहम\nउवाच मधुराभाषः समितपूर्वम इदं तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 45, + "shloka": 17, + "text": "सुखेन ते निशा कच चिद वयुष्टा बुद्धिमतां वर\nकच चिज जञानानि सर्वाणि परसन्नानि तवाच्युत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 45, + "shloka": 18, + "text": "तव हय आश्रित्य तां देवीं बुद्धिं बुद्धिमतां वर\nवयं राज्यम अनुप्राप्ताः पृथिवी च वशे सथिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 45, + "shloka": 19, + "text": "भवत्प्रसादाद भगवंस तरिलॊकगतिविक्रम\nजयः पराप्तॊ यशश चाग्र्यं न च धर्माच चयुता वयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 45, + "shloka": 20, + "text": "तं तथा भाषमाणं तु धर्मराजं युधिष्ठिरम\nनॊवाच भगवान किं चिद धयानम एवान्वपद्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 1, + "text": "[युधिस्ठिर]\nकिम इदं परमाश्चर्यं धयायस्य अमितविक्रम\nकच चिल लॊकत्रयस्यास्य सवस्ति लॊकपरायण" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 2, + "text": "चतुर्थं धयानमार्गं तवम आलम्ब्य पुरुषॊत्तम\nअपक्रान्तॊ यतॊ देव तेन मे विस्मितं मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 3, + "text": "निगृहीतॊ हि वायुस ते पञ्च कर्मा शरीरगः\nइन्द्रियाणि च सर्वाणि मनसि सथापितानि ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 4, + "text": "इन्द्रियाणि मनश चैव बुद्धौ संवेशितानि ते\nसर्वश चैव गणॊ देवक्षेत्रज्ञे ते निवेशितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 5, + "text": "नेङ्गन्ति तव रॊमाणि सथिरा बुद्धिस तथा मनः\nसथाणुकुड्य शिला भूतॊ निरीहश चासि माधव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 6, + "text": "यथा दीपॊ निवातस्थॊ निरिङ्गॊ जवलते ऽचयुत\nतथासि भगवन देव निश्चलॊ दृढनिश्चयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 7, + "text": "यदि शरॊतुम इहार्हामि न रहस्यच ते यदि\nछिन्धि मे संशयं देव परपन्नायाभियाचते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 8, + "text": "तवं हि कर्ता विकर्ता च तवं कषरं चाक्षरं च हि\nअनादि निधनश चाद्यस तवम एव पुरुषॊत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 9, + "text": "तवत परपन्नाय भक्ताय शिरसा परणताय च\nधयानस्यास्य यथातत्त्वं बरूहि धर्मभृतां वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 10, + "text": "[वैषम्पायन]\nततः सवगॊचरे नयस्य मनॊ बुद्धीन्द्रियाणि च\nसमितपूर्वम उवाचेदं भगवान वासवानुजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 11, + "text": "शरतल्पगतॊ भीष्मः शाम्यन्न इव हुताशनः\nमां धयाति पुरुषव्याघ्रस ततॊ मे तद्गतं मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 12, + "text": "यस्य जयातलनिर्घॊषं विस्फूर्जितम इवाशनेः\nन सहेद देवराजॊ ऽपि तम अस्मि मनसा गतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 13, + "text": "येनाभिद्रुत्य तरसा समस्तं राजमण्डलम\nऊढास तिस्रः पुरा कन्यास तम अस्मि मनसा गताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 14, + "text": "तरयॊ विंशतिरात्रं यॊ यॊधयाम आस भार्गवम\nन च रामेण निस्तीर्णस तम अस्मि मनसा गतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 15, + "text": "यं गङ्गा गर्भविधिना धारयाम आस पार्थिवम\nवसिष्ठ शिष्यं तं तात मनसास्मि गतॊ नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 16, + "text": "दिव्यास्त्राणि महातेजा यॊ धारयति बुद्धिमान\nसाङ्गांश च चतुरॊ वेदांस तम अस्मि मनसा गतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 17, + "text": "रामस्य दयितं शिष्यं जामदग्न्यस्य पाण्डव\nआधारं सर्वविद्यानां तम अस्मि मनसा गतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 18, + "text": "एकीकृत्येन्द्रिय गरामं मनः संयम्य मेधया\nशरणं माम उपागच्छत ततॊ मे तद्गतं मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 19, + "text": "स हि भूतं च भव्यं च भवच च पुरुषर्षभ\nवेत्ति धर्मभृतां शरेष्ठस ततॊ मे तद्गतं मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 20, + "text": "तस्मिन हि पुरुषव्याघ्रे कर्मभिः सवैर दिवं गते\nभविष्यति मही पार्थ नष्टचन्द्रेव शर्वरी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 21, + "text": "तद युधिष्ठिर गाङ्गेयं भीष्मं भीमपराक्रमम\nअभिगम्यॊपसंगृह्य पृच्छ यत ते मनॊगतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 22, + "text": "चातुर्वेद्यं चातुर्हॊत्रं चातुर आश्रम्यम एव च\nचातुर वर्ण्यस्य धर्मं च पृच्छैनं पृथिवीपते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 23, + "text": "तस्मिन्न अस्तमिते भीष्मे कौरवाणां धुरंधरे\nजञानान्य अल्पी भविष्यन्ति तस्मात तवां चॊदयाम्य अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 24, + "text": "तच छरुत्वा वासुदेवस्य तथ्यं वचनम उत्तमम\nसाश्रुकण्ठः स धर्मज्ञॊ जनार्दनम उवाच ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 25, + "text": "यद भवान आह भीष्मस्य परभावं परति माधव\nतथा तन नात्र संदेहॊ विद्यते मम मानद" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 26, + "text": "महाभाग्यं हि भीष्मस्य परभावश च महात्मनः\nशरुतं मया कथयतां बराह्मणानां महात्मनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 27, + "text": "भवांश च कर्ता लॊकानां यद वरवीत्य अरु सूदन\nतथा तद अनभिध्येयं वाक्यं यादवनन्दन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 28, + "text": "यतस तव अनुग्रह कृता बुद्धिस ते मयि माधव\nतवाम अग्रतः पुरस्कृत्य भीष्मं पश्यामहे वयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 29, + "text": "आवृत्ते भगवत्य अर्के स हि लॊकान गमिष्यति\nतवद्दर्शनं महाबाहॊ तस्माद अर्हति कौरवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 30, + "text": "तव हय आद्यस्य देवस्य कषरस्यैवाक्षरस्य च\nदर्शनं तस्य लाभः सयात तवं हि बरह्म मयॊ निधिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 31, + "text": "शरुत्वैतद धर्मराजस्य वचनं मधुसूदनः\nपार्श्वस्थं सात्यकिं पराह रथॊ मे युज्यताम इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 32, + "text": "सात्यकिस तूपनिष्क्रम्य केशवस्य समीपतः\nदारुकं पराह कृष्णस्य युज्यतां रथ इत्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 33, + "text": "स सात्यकेर आशु वचॊ निशम्य; रथॊत्तमं काञ्चनभीषिताङ्गम\nमसारगल्व अर्कमयैर विभङ्गैर; विभूषितं हेमपिनद्ध चक्रम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 34, + "text": "दिवाकरांशु परभम आशु गामिनं; विचित्रनाना मणिरत्नभूषितम\nनवॊदितं सूर्यम इव परतापिनं; विचित्रतार्क्ष्य धवजिनं पताकिनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 46, + "shloka": 35, + "text": "सुग्रीव सैन्यप्रमुखैर वराश्वैर; मनॊजवैः काञ्चनभूषिताङ्गैः\nसुयुक्तम आवेदयद अच्युताय; कृताञ्जलिर दारुकॊ राजसिंह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 1, + "text": "[जनमेजय]\nशरतल्पे शयानस तु भरतानां पितामहः\nकथम उत्सृष्टवान देहं कं च यॊगम अधारयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 2, + "text": "[वैषम्पायन]\nशृणुष्वावहितॊ राजञ शुचिर भूत्वा समाहितः\nभीष्मस्य कुरुशार्दूल देहॊत्सर्गं महात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 3, + "text": "निवृत्तमात्रे तव अयन उत्तरे वै दिवाकरे\nसमावेशयद आत्मानम आत्मन्य एव समाहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 4, + "text": "विकीर्णांशुर इवादित्यॊ भीष्मः शरशतैश चितः\nशिश्ये परमया लक्ष्म्या वृतॊ बराह्मणसत्तमैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 5, + "text": "वयासेन वेद शरवसा नारदेन सुरर्षिणा\nदेवस्थानेन वात्स्येन तथाश्मक सुमन्तुना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 6, + "text": "एतैश चान्यैर मुनिगणैर महाभागैर महात्मभिः\nशरद्धा दमपुरस्कारैर वृतश चन्द्र इव गरहैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 7, + "text": "भीष्मस तु पुरुषव्याघ्रः कर्मणा मनसा गिरा\nशरतल्पगतः कृष्णं परदध्यौ पराञ्जलिः सथितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 8, + "text": "सवरेण पुष्टनादेन तुष्टाव मधुसूदनम\nयॊगेश्वरं पद्मनाभं विष्णुं जिष्णुं जगत्पतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 9, + "text": "कृताञ्जलिः शुचिर भूत्वा वाग विदां परवरः परभुम\nभीष्मः परमधर्मात्मा वासुदेवम अथास्तुवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 10, + "text": "आरिराधयिषुः कृष्णं वाचं जिगमिषामि याम\nतया वयास समासिन्या परीयतां पुरुषॊत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 11, + "text": "शुचिः शुचि षदं हंसं तत्परः परमेष्ठिनम\nयुक्त्वा सर्वात्मनात्मानं तं परपद्ये परजापतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 12, + "text": "यस्मिन विश्वानि भूतानि तिष्ठन्ति च विशन्ति च\nगुणभूतानि भूतेशे सूत्रे मणिगणा इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 13, + "text": "यस्मिन नित्ये तते तन्तौ दृढे सरग इव तिष्ठति\nसदसद गरथितं विश्वं विश्वाङ्गे विश्वकर्मणि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 14, + "text": "हरिं सहस्रशिरसं सहस्रचरणेक्षणम\nपराहुर नारायणं देवं यं विश्वस्य परायणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 15, + "text": "अणीयसाम अणीयांसं सथविष्ठं च सथवीयसाम\nगरीयसां गरिष्ठं च शरेष्ठं च शरेयसाम अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 16, + "text": "यं वाकेष्व अनुवाकेषु निषत्सूपनिषत्सु च\nगृणन्ति सत्यकर्माणं सत्यं सत्येषु सामसु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 17, + "text": "चतुर्भिश चतुरात्मानं सत्त्वस्थं सात्वतां पतिम\nयं दिव्यैर देवम अर्चन्ति गुह्यैः परमनामभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 18, + "text": "यं देवं देवकी देवी वसुदेवाद अजीजनत\nभौमस्य बरह्मणॊ गुप्त्यै दीप्तम अग्निम इवारणिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 19, + "text": "यम अनन्यॊ वयपेताशीर आत्मानं वीतकल्मषम\nइष्ट्वानन्त्याय गॊविन्दं पश्यत्य आत्मन्य अवस्थितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 20, + "text": "पुराणे पुरुषः परॊक्तॊ बरह्मा परॊक्तॊ युगादिषु\nकषये संकर्षणः परॊक्तस तम उपास्यम उपास्महे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 21, + "text": "अति वाय्विन्द्र कर्माणम अति सूर्याग्नितेजसम\nअति बुद्धीन्द्रियात्मानं तं परपद्ये परजापतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 22, + "text": "यं वै विश्वस्य कर्तारं जगतस तस्थुषां पतिम\nवदन्ति जगतॊ ऽधयक्षम अक्षरं परमं पदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 23, + "text": "हिरण्यवर्णं यं गर्भम अदितिर दैत्य नाशनम\nएकं दवादशधा जज्ञे तस्मै सूर्यात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 24, + "text": "शुक्ले देवान पितॄन कृष्णे तर्पयत्य अमृतेन यः\nयश च राजा दविजातीनां तस्मै सॊमात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 25, + "text": "महतस तमसः पारे पुरुषं जवलनद्युतिम\nयं जञात्वा मृत्युम अत्येति तस्मै जञेयात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 26, + "text": "यं बृहन्तं बृहत्य उक्थे यम अग्नौ यं महाध्वरे\nयं विप्रसंघा गायन्ति तस्मै वेदात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 27, + "text": "ऋग यजुः साम धामानं दशार्ध हविर आकृतिम\nयं सप्त तन्तुं तन्वन्ति तस्मै यज्ञात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 28, + "text": "यः सुपर्णॊ यजुर नाम छन्दॊ गात्रस तरिवृच छिराः\nरथंतर बृहत्य अक्षस तस्मै सतॊत्रात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 29, + "text": "यः सहस्रसवे सत्रे जज्ञे विश्वसृजाम ऋषिः\nहिरण्यवर्णः शकुनिस तस्मै हंसात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 30, + "text": "पदाङ्गं संधिपर्वाणं सवरव्यञ्जन लक्षणम\nयम आहुर अक्षरं नित्यं तस्मै वाग आत्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 31, + "text": "यश चिनॊति सतां सेतुम ऋतेनामृत यॊनिना\nधर्मार्थव्यवहाराङ्गैस तस्मै सत्यात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 32, + "text": "यं पृथग धर्मचरणाः पृथग धर्मफलैषिणः\nपृथग धर्मैः समर्चन्ति तस्मै धर्मात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 33, + "text": "यं तं वयक्तस्थम अव्यक्तं विचिन्वन्ति महर्षयः\nकषेत्रे कषेत्रज्ञम आसीनं तस्मै कषेत्रात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 34, + "text": "यं दृग आत्मानम आत्मस्थं वृतं षॊडशभिर गुणैः\nपराहुः सप्त दशं सांख्यास तस्मै सांख्यात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 35, + "text": "यं विनिद्रा जितश्वासाः सत्त्वस्थाः संयतेन्द्रियाः\nजयॊतिः पश्यन्ति युञ्जानास तस्मै यॊगात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 36, + "text": "अपुण्य पुण्यॊपरमे यं पुनर भव निर्भयाः\nशान्ताः संन्यासिनॊ यान्ति तस्मै मॊक्षात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 37, + "text": "यॊ ऽसौ युगसहस्रान्ते परदीप्तार्चिर विभावसु\nसंभक्षयति भूतानि तस्मै घॊरात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 38, + "text": "संभक्ष्य सर्वभूतानि कृत्वा चैकार्णवं जगत\nबालः सवपिति यश चैकस तस्मै मायात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 39, + "text": "सहस्रशिरसे तस्मै पुरुषायामितात्मने\nचतुःसमुद्रपर्याय यॊगनिद्रात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 40, + "text": "अजस्य नाभाव अध्येकं यस्मिन विश्वं परतिष्ठितम\nपुष्करं पुष्कराक्षस्य तस्मै पद्मात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 41, + "text": "यस्य केशेषु जीमूता नद्यः सर्वाङ्गसंधिषु\nकुक्षौ समुद्राश चत्वारस तस्मै तॊयात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 42, + "text": "युगेष्व आवर्तते यॊ ऽंशैर दिनर्त्व अनय हायनैः\nसर्ग परलययॊः कर्ता तस्मै कालात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 43, + "text": "बरह्म वक्त्रं भुजौ कषत्रं कृत्स्नम ऊरूदरं विशः\nपादौ यस्याश्रिताः शूद्रास तस्मै वर्णात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 44, + "text": "यस्याग्निर आस्यं दयौर मूर्धा खं नाभिश चरणौ कषितिः\nसूर्यश चक्षुर दिशः शरॊत्रे तस्मै लॊकात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 45, + "text": "विषये वर्तमानानां यं तं वैशेषिकैर गुणैः\nपराहुर विषयगॊप्तारं तस्मै गॊप्त्र आत्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 46, + "text": "अन्नपानेन्धन मयॊ रसप्राणविवर्धनः\nयॊ धारयति भूतानि तस्मै पराणात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 47, + "text": "परः कालात परॊ यज्ञात परः सद असतॊश च यः\nअनादिर आदिर विश्वस्य तस्मै विश्वात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 48, + "text": "यॊ मॊहयति भूतानि सनेहरागानुबन्धनैः\nसर्गस्य रक्षणार्थाय तस्मै मॊहात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 49, + "text": "आत्मज्ञानम इदं जञानं जञात्वा पञ्चस्व अवस्थितम\nयं जञानिनॊ ऽधिगच्छन्ति तस्मै जञानात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 50, + "text": "अप्रमेयशरीराय सर्वतॊ ऽनन्त चक्षुषे\nअपारपरिमेयाय तस्मै चिन्त्यात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 51, + "text": "जटिने दडिने नित्यं लम्बॊदर शरीरिणे\nकमण्डलुनिषङ्गाय तस्मै बरह्मात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 52, + "text": "शूलिने तरिदशेशाय तर्यम्बकाय महात्मने\nभस्म दिग्धॊर्ध्व लिङ्गाय तस्मै रुद्रात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 53, + "text": "पञ्च भूतात्मभूताय भूतादि निधनात्मने\nअक्रॊध दरॊह मॊहाय तस्मै शान्तात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 54, + "text": "यस्मिन सर्वं यतः सर्वं यः सर्वं सर्वतश च यः\nयश च सर्वमयॊ नित्यं तस्मै सर्वात्मने नमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 55, + "text": "विश्वकर्मन नमस ते ऽसतु विश्वात्मन विश्वसंभव\nअपवर्गॊ ऽसि भूतानां पञ्चानां परतः सथितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 56, + "text": "नमस ते तरिषु लॊकेषु नमस ते परतस्त्रिषु\nनमस ते दिक्षु सर्वासु तवं हि सर्वपरायणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 57, + "text": "नमस ते भगवन विष्णॊ लॊकानां परभवाप्यय\nतवं हि कर्ता हृषीकेश संहर्ता चापराजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 58, + "text": "तेन पश्यामि ते दिव्यान भावान हि तरिषु वर्त्मसु\nतच च पश्यामि तत्त्वेन यत ते रूपं सनातनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 59, + "text": "दिवं ते शिरसा वयाप्तं पद्भ्यां देवी वसुंधरा\nविक्रमेण तरयॊ लॊकाः पुरुषॊ ऽसि सनातनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 60, + "text": "अतसी पुष्पसंकाशं पीतवाससम अच्युतम\nये नमस्यन्ति गॊविन्दं न तेषां विद्यते भयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 61, + "text": "यथा विष्णुमयं सत्यं यथा विष्णुमयं हविः\nयथा विष्णुमयं सर्वं पाप्मा मे नश्यतां तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 62, + "text": "तवां परपन्नाय भक्ताय गतिम इष्टां जिगीषवे\nयच छरेयः पुण्डरीकाक्ष तद धयायस्व सुरॊत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 63, + "text": "इति विद्या तपॊ यॊनिर अयॊनिर विष्णुर ईडितः\nवाग यज्ञेनार्चितॊ देवः परीयतां मेजनार्दनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 64, + "text": "एतावद उक्त्वा वचनं भीष्मस्तद गतमानसः\nनम इत्य एव कृष्णाय परणामम अकरॊत तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 65, + "text": "अभिगम्य तु यॊगेन भक्तिं भीष्मस्य माधवः\nतरैकाल्य दर्शनं जञानं दिव्यं दातुं ययौ हरिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 66, + "text": "तस्मिन्न उपरते शब्दे ततस ते बरह्मवादिनः\nभीष्मं वाग्भिर बाष्पकण्ठास तम आनर्चुर महामतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 67, + "text": "ते सतुवन्तश च विप्राग्र्याः केशवं पुरुषॊत्तमम\nभीष्मं च शनकैः सर्वे परशशंसुः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 68, + "text": "विदित्वा भक्तियॊगं तु भीष्मस्य पुरुषॊत्तमः\nसहसॊत्थाय संहृष्टॊ यानम एवान्वपद्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 69, + "text": "केशवः सात्यकिश चैव रथेनैकेन जग्मतुः\nअपरेण महात्मानौ युधिष्ठिर धनंजयौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 70, + "text": "भीमसेनॊ यमौ चॊभौ रथम एकं समास्थितौ\nकृपॊ युयुत्सुः सूतश च संजयश चापरं रथम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 71, + "text": "ते रथैर नगराकारैः परयाताः पुरुषर्षभाः\nनेमिघॊषेण महता कम्पयन्तॊ वसुंधराम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 47, + "shloka": 72, + "text": "ततॊ गिरः पुरुषवरस तवान्विता; दविजेरिताः पथि सुमनाः स शुश्रुवे\nकृताञ्जलिं परणतम अथापरं जनं; स केशि हा मुदितमनाभ्यनन्दत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 48, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nततः स च हृषीकेशः स च राजा युधिष्ठिरः\nकृपादयश च ते सर्वे चत्वारः पाण्डवाश च ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 48, + "shloka": 2, + "text": "रथैस ते नगराकारैः पताकाध्वजशॊभितैः\nययुर आशु कुरुक्षेत्रं वाजिभिः शीघ्रगामिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 48, + "shloka": 3, + "text": "ते ऽवतीर्य कुरुक्षेत्रं केशमज्जास्थि संकुलम\nदेहन्यासः कृतॊ यत्र कषत्रियैस तैर महात्मभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 48, + "shloka": 4, + "text": "गजाश्वदेहास्थि चयैः पर्वतैर इव संचितम\nनरशीर्ष कपालैश च शङ्खैर इव समाचितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 48, + "shloka": 5, + "text": "चिता सहस्रैर निचितं वर्म शस्त्रसमाकुलम\nआपानभूमिं कालस्य तदा भुक्तॊज्झिताम इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 48, + "shloka": 6, + "text": "भूतसंघानुचरितं रक्षॊगणनिषेवितम\nपश्यन्तस ते कुरुक्षेत्रं ययुर आशु महारथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 48, + "shloka": 7, + "text": "गच्छन्न एव महाबाहुः सर्वयादवनन्दनः\nयुधिष्ठिराय परॊवाच जामदग्न्यस्य विक्रमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 48, + "shloka": 8, + "text": "अमी रामह्रदाः पञ्च दृश्यन्ते पार्थ दूरतः\nयेषु संतर्पयाम आस पूर्वान कषत्रिय शॊणितैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 48, + "shloka": 9, + "text": "तरिसप्त कृत्वॊ वसुधां कृत्वा निःक्षत्रियां परभुः\nइहेदानीं ततॊ रामः कर्मणॊ विरराम ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 48, + "shloka": 10, + "text": "[युधिस्थिर]\nतरिः सप्तकृत्वः पृथिवी कृता निःक्षत्रिया तदा\nरामेणेति यद आत्थ तवम अत्र मे संशयॊ महान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 48, + "shloka": 11, + "text": "कषत्रबीजं यदा दग्धं रामेण यदुपुंगव\nकथं भूयः समुत्पत्तिः कषत्रस्यामित विक्रम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 48, + "shloka": 12, + "text": "महात्मना भगवता रामेण यदुपुंगव\nकथम उत्सादितं कषत्रं कथं वृत्थिं पुनर गतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 48, + "shloka": 13, + "text": "महाभारत युद्धे हि कॊटिशः कषत्रिया हताः\nतथाभूच च मही कीर्णा कषत्रियैर वदतां वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 48, + "shloka": 14, + "text": "एवं मे छिन्धि वार्ष्णेय संशयं तार्क्ष्य केतन\nआगमॊ हि परः कृष्ण तवत्तॊ नॊ वासवानुज" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 48, + "shloka": 15, + "text": "[वैषम्पायन]\nततॊ वरजन्न एव गदाग्र जः परभुः; शशंस तस्मै निखिलेन तत्त्वतः\nयुधिष्ठिरायाप्रतिमौजसे तदा; यथाभवत कषत्रिय संकुला मही" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 1, + "text": "[वासुदेव]\nशृणु कौन्तेय रामस्य मया यावत परिश्रुतम\nमहर्षीणां कथयतां कारणं तस्य जन्म च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 2, + "text": "यथा च जामदग्न्येन कॊटिशः कषत्रिया हताः\nउद्भूता राजवंशेषु ये भूयॊ भारते हताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 3, + "text": "जह्नॊर अजह्नुस तनयॊ बल्लवस तस्य चात्मजः\nकुशिकॊ नाम धर्मज्ञस तस्य पुत्रॊ महीपतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 4, + "text": "उग्रं तपः समातिष्ठत सहस्राक्षसमॊ भुवि\nपुत्रं लभेयम अजितं तरिलॊकेश्वरम इत्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 5, + "text": "तम उग्रतपसं दृष्ट्वा सहस्राक्षः पुरंदरः\nसमर्थः पुत्र जनने सवयम एवैत्य भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 6, + "text": "पुत्रत्वम अगमद राजंस तस्य लॊकेश्वरेश्वरः\nगाधिर नामाभवत पुत्रः कौशिकः पाकशासनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 7, + "text": "तस्य कन्याभवद राजन नाम्ना सत्यवती परभॊ\nतां गाधिः कवि पुत्राय स ऋचीकाय ददौ परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 8, + "text": "ततः परीतस तु कौन्तेय भार्गवः कुरुनन्दन\nपुत्रार्थे शरपयाम आस चरुं गाधेस तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 9, + "text": "आहूय चाह तां भार्याम ऋचीकॊ भार्गवस तदा\nउपयॊज्यश चरुर अयं तवया मात्राप्य अयं तव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 10, + "text": "तस्या जनिष्यते पुत्रॊ दीप्तिमान कषत्रियर्षभः\nअजय्यः कषत्रियैर लॊके कषत्रियर्षभ सूदनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 11, + "text": "तवापि पुत्रं कल्याणि धृतिमन्तं तपॊऽनवितम\nशमात्मकं दविजश्रेष्ठं चरुर एष विधास्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 12, + "text": "इत्य एवम उक्त्वा तां भार्याम ऋचीकॊ भृगुनन्दनः\nतपस्य अभिरतॊ धीमाञ जगामारण्यम एव ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 13, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु तीर्थयात्रा परॊ नृपः\nगाधिः सदारः संप्राप्त ऋचीकस्याश्रमं परति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 14, + "text": "चरुद्वयं गृहीत्वा तु राजन सत्यवती तदा\nभर्तुर वाक्याद अथाव्यग्रा मात्रे हृष्टा नयवेदयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 15, + "text": "माता तु तस्याः कौन्तेय दुहित्रे सवं चरुं ददौ\nतस्याश चरुम अथाज्ञातम आत्मसंस्थं चकार ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 16, + "text": "अथ सत्यवती गर्भं कषत्रियान्तकरं तदा\nधारयाम आस दीप्तेन वपुषा घॊरदर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 17, + "text": "ताम ऋचीकस तदा दृष्ट्वा धयानयॊगेन वै ततः\nअब्रवीद राजशार्दूल सवां भार्यां वरवर्णिनीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 18, + "text": "मात्रासि वयंसिता भद्रे चरुव्यत्यास हेतुना\nजनिष्यते हि ते पुत्रः करूरकर्मा महाबलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 19, + "text": "जनिष्यते हि ते भराता बरह्मभूतस तपॊधनः\nविश्वं हि बरह्म तपसा मया तत्र समर्पितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 20, + "text": "सैवम उक्ता महाभागा भर्त्रा सत्यवती तदा\nपपात शिरसा तस्मै वेपन्ती चाब्रवीद इदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 21, + "text": "नार्हॊ ऽसि भगवन्न अद्य वक्तुम एवंविधं वचः\nबराह्मणापसदं पुत्रं पराप्स्यसीति महामुने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 22, + "text": "[रचीक]\nनैष संकल्पितः कामॊ मया भद्रे तथा तवयि\nउग्रकर्मा भवेत पुत्रश चरुर माता च कारणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 23, + "text": "[सव्यवती]\nइच्छँल लॊकान अपि मुने सृजेथाः किं पुनर मम\nशमात्मकम ऋजुं पुत्रं लभेयं जपतां वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 24, + "text": "[रचीक]\nनॊक्तपूर्वं मया भद्रे सवैरेष्व अप्य अनृतं वचः\nकिम उताग्निं समाधाय मन्त्रवच चरुसाधने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 25, + "text": "[सत्यवती]\nकामम एवं भवेत पौत्रॊ ममेह तव चैव ह\nशमात्मकम ऋजुं पुत्रं लभेयं जपतां वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 26, + "text": "[रचीक]\nपुत्रे नास्ति विशेषॊ मे पौत्रे वा वरवर्णिनि\nयथा तवयॊक्तं तु वचस तथा भद्रे भविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 27, + "text": "[वासुदेव]\nततः सत्यवती पुत्रं जनयाम आस भार्गवम\nतपस्य अभिरतं शान्तं जमदग्निं शमात्मकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 28, + "text": "विश्वामित्रं च दायादं गाधिः कुशिकनन्दनः\nपराप बरह्मर्षिसमितं विश्वेन बरह्मणा युतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 29, + "text": "आर्चीकॊ जनयाम आस जमदग्निं सुदारुणम\nसव्र विद्यान्त गं शरेष्ठं धनुर्वेदे च पारगम\nरामं कषत्रिय हन्तारं परदीप्तम इव पावकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 30, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु कृतवीर्यात्म जॊ बली\nअर्जुनॊ नाम तेजस्वी कषत्रियॊ हैहयान्वयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 31, + "text": "ददाह पृथिवीं सर्वां सप्त दवीपां स पत्तनाम\nसवबाह्वस्त्रबलैनाजौ धर्मेण परमेण च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 32, + "text": "तृषितेन स कौरव्य भिक्षितश चित्रभानुना\nसहस्रबाहुर विक्रान्तः परादाद भिक्षाम अथाग्नये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 33, + "text": "गरामान पुराणि घॊषांश च पत्तनानि च वीर्यवान\nजज्वाल तस्य बाणैस तु चित्रभानुर दिधक्षया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 34, + "text": "स तस्य पुरुषेन्द्रस्य परभावेन महातपाः\nददाह कार्तवीर्यस्य शैलान अथ वनानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 35, + "text": "स शून्यम आश्रमारण्यं वरुणस्यात्म जस्य तत\nददाह पवनेनेद्धश चित्रभानुः स हैहयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 36, + "text": "आपवस तं ततॊ रॊषाच छशापार्जुनम अच्युत\nदग्धे ऽऽशरमे महाराज कार्तवीर्येण वीर्यवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 37, + "text": "तवया न वर्जितं मॊहाद यस्माद वनम इदं मम\nदग्धं तस्माद रणे रामॊ बाहूंस ते छेत्स्यते ऽरजुन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 38, + "text": "अर्जुनस तु महाराज बली नित्यं शमात्मकः\nबरह्मण्यश च शरण्यश च दाता शूरश च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 39, + "text": "तस्य पुत्राः सुबलिनः शापेनासन पितुर वधे\nनिमित्तम अवलिप्ता वै नृशंसाश चैव नित्यदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 40, + "text": "जमदग्निधेन्वास ते वत्सम आनिन्युर भरतर्षभ\nअज्ञातं कार्तवीर्यस्य हैहयेन्द्रस्य धीमतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 41, + "text": "ततॊ ऽरजुनस्य बाहूंस तु छित्त्वा वै पौरुषान्वितः\nतं रुवन्तं ततॊ वत्सं जामदग्न्यः सवम आश्रमम\nपरत्यानयत राजेन्द्र तेषाम अन्तःपुरात परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 42, + "text": "अर्जुनस्य सुतास ते तु संभूयाबुद्धयस तदा\nगत्वाश्रमम असंबुद्धं जमदग्नेर महात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 43, + "text": "अपातयन्त भल्लाग्रैः शिरः कायान नराधिप\nसमित कुशार्थं रामस्य निर्गतस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 44, + "text": "ततः पितृवधामर्षाद रामः परममन्युमान\nनिःक्षत्रियां परतिश्रुत्य महीं शस्त्रम अगृह्णत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 45, + "text": "ततः स भृगुशार्दूलः कार्तवीर्यस्य वीर्यवान\nविक्रम्य निजघानाशु पुत्रान पौत्रांश च सर्वशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 46, + "text": "स हैहय सहस्राणि हत्वा परममन्युमान\nचकार भार्गवॊ राजन महीं शॊणितकर्दमाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 47, + "text": "स तथा सुमहातेजाः कृत्वा निःक्षत्रियां महीम\nकृपया परयाविष्टॊ वनम एव जगाम ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 48, + "text": "ततॊ वर्षसहस्रेषु समतीतेषु केषु चित\nकषॊभं संप्राप्तवांस तीव्रं परकृत्या कॊपनः परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 49, + "text": "विश्वामितस्य पौत्रस तु रैभ्य पुत्रॊ महातपाः\nपरावसुर महाराज कषिप्त्वाह जनसंसदि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 50, + "text": "ये ते ययाति पतने यज्ञे सन्तः समागताः\nपरतर्दनप्रभृतयॊ राम किं कषत्रिया न ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 51, + "text": "मिथ्याप्रतिज्ञॊ राम तवं कत्थसे जनसंसदि\nभयात कषत्रिय वीराणां पर्वतं समुपाश्रितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 52, + "text": "स पुनः कषत्रिय शतैः पृथिवीम अनुसंतताम\nपरावसॊस तदा शरुत्वा शस्त्रं जग्राह भार्गवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 53, + "text": "ततॊ ये कषत्रिया राजञ शतशस तेन जीविताः\nते विवृद्धा महावीर्याः पृथिवीपतयॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 54, + "text": "स पुनस ताञ जघानाशु बालान अपि नराधिप\nगर्भस्थैस तु मही वयाप्ता पुनर एवाभवत तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 55, + "text": "जातं जातं स गर्भं तु पुनर एव जघान ह\nअरक्षंश च सुतान कांश चित तदा कषत्रिय यॊषितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 56, + "text": "तरिः सप्तकृत्वः पृथिवीं कृत्वा निःक्षत्रियां परभुः\nदक्षिणाम अश्वमेधान्ते कश्यपायाददत ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 57, + "text": "कषत्रियाणां तु शेषार्थं करेणॊद्दिश्य कश्यपः\nसरुक परग्रह वता राजञ शरीमान वाक्यम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 58, + "text": "गच्छ पारं समुद्रस्य दक्षिणस्य महामुने\nन ते मद्विषये राम वस्तव्यम इह कर्हि चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 59, + "text": "ततः शूर्पारकं देशं सागरस तस्य निर्ममे\nसंत्रासाज जामदग्न्यस्य सॊ ऽपरान्तं महीतलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 60, + "text": "कश्यपस तु महाराज परतिगृह्य महीम इमाम\nकृत्वा बराह्मण संस्थां वै परविवेश महावनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 61, + "text": "ततः शूद्राश च वैश्याश च यथा सवैर अप्रचारिणः\nअवर्तन्त दविजाग्र्याणां दारेषु भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 62, + "text": "अराजके जीवलॊके दुर्बला बलवत्तरैः\nबाध्यन्ते न च वित्तेषु परभुत्वम इह कस्य चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 63, + "text": "ततः कालेन पृथिवी परविवेश रसातलम\nअरक्ष्यमाणा विधिवत कषत्रियैर धर्मरक्षिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 64, + "text": "ऊरुणा धारयाम आस कश्यपः पृथिवीं ततः\nनिमज्जन्तीं तदा राजंस तेनॊर्वीति मही समृता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 65, + "text": "रक्षिणश च समुद्दिश्य परायाचत पृथिवी तदा\nपरसाद्य कश्यपं देवी कषत्रियान बाहुशालिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 66, + "text": "सन्ति बरह्मन मया गुप्ता नृषु कषत्रिय पुंगवाः\nहैहयानां कुले जातास ते संरक्षन्तु मां मुने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 67, + "text": "अस्ति पौरव दायादॊ विडूरथ सुतः परभॊ\nऋक्षैः संवर्धितॊ विप्र ऋक्षवत्य एव पर्वते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 68, + "text": "तथानुकम्पमानेन यज्वनाथामितौजसा\nपराशरेण दायादः सौदासस्याभिरक्षितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 69, + "text": "सर्वकर्माणि कुरुते तस्यर्षेः शूद्रवद धि सः\nसर्वकर्मेत्य अभिख्यातः स मां रक्षतु पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 70, + "text": "शिबेः पुत्रॊ महातेजा गॊपतिर नाम नामतः\nवने संरक्षितॊ गॊभिः सॊ ऽभिरक्षतु मां मुने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 71, + "text": "परतर्दनस्य पुत्रस तु वत्सॊ नाम महायशाः\nवत्सैः संवर्धितॊ गॊष्ठे स मां रक्षतु पार्थिवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 72, + "text": "दधि वाहन पौत्रस तु पुत्रॊ दिवि रथस्य ह\nअङ्गः स गौतमेनापि गङ्गाकूले ऽभिरक्षितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 73, + "text": "बृहद्रथॊ महाबाहुर भुवि भूतिपुरस्कृतः\nगॊलाङ्गूलैर महाभागॊ गृध्रकूटे ऽभिरक्षितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 74, + "text": "मरुत्तस्यान्ववाये तु कषत्रियास तुर्वसॊस तरयः\nमरुत्पतिसमा वीर्ये समुद्रेणाभिरक्षिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 75, + "text": "एते कषत्रिय दायादास तत्र तत्र परिश्रुताः\nसम्यङ माम अभिरक्षन्तु ततः सथास्यामि निश्चला" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 76, + "text": "एतेषां पितरश चैव तथैव च पितामहाः\nमदर्थं निहता युद्धे रामेणाक्लिष्टकर्मणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 77, + "text": "तेषाम अपचितिश चैव मया कार्या न संशयः\nन हय अहं कामये नित्यम अविक्रान्तेन रक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 78, + "text": "ततः पृथिव्या निर्दिष्टांस तान समानीय कश्यपः\nअभ्यषिञ्चन महीपालान कषत्रियान वीर्यसंमतान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 79, + "text": "तेषां पुत्राश च पौत्राश च येषां वंशाः परतिष्ठिताः\nएवम एतत पुरावृत्तं यन मां पृच्छसि पाण्डव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 49, + "shloka": 80, + "text": "[व]\nएवं बरुवन्न एव यदुप्रविरॊ; युधिष्ठिरं धर्मभृतां वरिष्ठम\nरथेन तेनाशु ययौ यथार्कॊ; विशन परभाभिर भगवांस तरिलॊकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nततॊ रामस्य तत कर्म शरुत्वा राजा युधिष्ठिरः\nविस्मयं परमं गत्वा परत्युवाच जनार्दनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 2, + "text": "अहॊ रामस्य वार्ष्णेय शक्रस्येव महात्मनः\nविक्रमॊ येन वसुधा करॊधान निःक्षत्रिया कृता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 3, + "text": "गॊभिः समुद्रेण तथा गॊलाङ्गूलर्क्ष वानरैः\nगुप्ता राम भयॊद्विग्नाः कषत्रियाणां कुलॊद्वहाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 4, + "text": "अहॊ धन्यॊ हि लॊकॊ ऽयं स भाग्याश च नरा भुवि\nयत्र कर्मेदृशं धर्म्यं दविजेन कृतम अच्युत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 5, + "text": "तथा यान्तौ तदा तात ताव अच्युतयुधिष्ठिरौ\nजग्मतुर यत्र गाङ्गेयः शरतल्पगतः परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 6, + "text": "ततस ते ददृशुर भीष्मं शरप्रस्तर शायिनम\nसवरश्मि जालसंवीतं सायं सूर्यम इवानलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 7, + "text": "उपास्यमानं मुनिभिर देवैर इव शतक्रतुम\nदेशे परमधर्मिष्ठे नदी मॊघवतीम अनु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 8, + "text": "दूराद एव तम आलॊक्य कृष्णॊ राजा च धर्मराट\nचत्वारः पाण्डवाश चैव ते च शारद्वतादयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 9, + "text": "अवस्कन्द्याथ वाहेभ्यः संयम्य परचलं मनः\nएकीकृत्येन्द्रिय गरामम उपतस्थुर महामुनीन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 10, + "text": "अभिवाद्य च गॊविन्दः सात्यकिस ते च कौरवाः\nवयासादींस तान ऋषीन पश्चाद गाङ्गेयम उपतस्थिरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 11, + "text": "तपॊवृद्धिं ततः पृष्ट्वा गाङ्गेयं यदुकौरवाः\nपरिवार्य ततः सर्वे निषेदुः पुरुषर्षभाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ निशम्य गाङ्गेयं शाम्यमानम इवानलम\nकिं चिद दीनमना भीष्मम इति हॊवाच केशवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 13, + "text": "कच चिज जञानानि ते राजन परसन्नानि यथा पुरा\nकच चिद अव्या कुला चैव बुद्धिस ते वदतां वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 14, + "text": "शराभिघातदुः खात ते कच चिद गात्रं न दूयते\nमानसाद अपि दुःखाद धि शारीरं बलवत तरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 15, + "text": "वरदानात पितुः कामं छन्द मृत्युर असि परभॊ\nशंतनॊर धर्मशीलस्य न तव एतच छम कारणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 16, + "text": "सुसूक्ष्मॊ ऽपीह देहे वै शल्यॊ जनयते रुजम\nकिं पुनः शरसंघातैश चितस्य तव भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 17, + "text": "कामं नैतत तवाख्येयं पराणिनां परभवाप्ययौ\nभवान हय उपदिशेच छरेयॊ देवानाम अपि भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 18, + "text": "यद धि भूतं भविष्यच च भवच च पुरुषर्षभ\nसर्वं तज जञानवृद्धस्य तव पाणाव इवाहितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 19, + "text": "संसारश चैव भूतानां धर्मस्य च फलॊदयः\nविदितस ते महाप्राज्ञ तवं हि बरह्म मयॊ निधिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 20, + "text": "तवां हि राज्ये सथितं सफीते समग्राङ्गम अरॊगिणम\nसत्रीसहस्रैः परिवृतं पश्यामीहॊर्ध्व रेतसम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 21, + "text": "ऋते शांतनवाद भीष्मात तरिषु लॊकेषु पार्थिव\nसत्यसंधान महावीर्याच छूराद धर्मैक तत्परात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 22, + "text": "मृत्युम आवार्य तरसा शरप्रस्तर शायिनः\nनिसर्ग परभवं किं चिन न च तातानुशुश्रुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 23, + "text": "सत्ये तपसि दाने च यज्ञाधिकरणे तथा\nधनुर्वेदे च वेदे च नित्यं चैवान्ववेक्षणे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 24, + "text": "अनृशंसं शुचिं दान्तं सर्वभूतहिते रतम\nमहारथं तवत सदृशं न कं चिद अनुशुश्रुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 25, + "text": "तवं हि देवान स गन्धर्वान स सुरासुरराक्षसान\nशक्त एकरथेनैव विजेतुं नात्र संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 26, + "text": "तवं हि भीष्म महाबाहॊ वसूनां वासवॊपमः\nनित्यं विप्रैः समाख्यातॊ नवमॊ ऽनवमॊ गुणैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 27, + "text": "अहं हि तवाभिजानामि यस तवं पुरुषसत्तम\nतरिदशेष्व अपि विख्यातः सवशक्त्या सुमहाबलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 28, + "text": "मनुष्येषु मनुष्येन्द्र न दृष्टॊ न च मे शरुतः\nभवतॊ यॊ गुणैस तुल्यः पृथिव्यां पुरुषः कव चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 29, + "text": "तवं हि सर्वैर गुणै राजन देवान अप्य अतिरिच्यसे\nतपसा हि भवाञ शक्तः सरष्टुं लॊकांश चराचरान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 30, + "text": "तद अस्य तप्यमानस्य जञातीनां संक्षयेण वै\nजयेष्ठस्य पाण्डुपुत्रस्य शॊकं भीष्म वयपानुद" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 31, + "text": "ये हि धर्माः समाख्याताश चातुर्वर्ण्यस्य भारत\nचातुर आश्रम्य संसृष्टास ते सर्वे विदितास तव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 32, + "text": "चातुर वेद्ये च ये परॊक्ताश चातुर हॊत्रे च भारत\nसांख्ये यॊगे च नियता ये च धर्माः सनातनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 33, + "text": "चातुर्वर्ण्येन यश चैकॊ धर्मॊ न सम विरुध्यते\nसेव्यमानः स चैवाद्यॊ गाङ्गेय विदितस तव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 34, + "text": "इतिहास पुराणं च कार्त्स्न्येन विदितं तव\nधर्मशास्त्रं च सकलं नित्यं मनसि ते सथितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 35, + "text": "ये च के चन लॊके ऽसमिन्न अर्थाः संशय कारकाः\nतेषां छेत्ता नास्ति लॊके तवदन्यः पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 50, + "shloka": 36, + "text": "स पाण्डवेयस्य मनः समुत्थितं; नरेन्द्र शॊकं वयपकर्ष मेधया\nभवद्विधा हय उत्तमबुद्धिविस्तरा; विमुह्यमानस्य जनस्य शान्तये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 51, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nशरुत्वा तु वचनं भीष्मॊ वासुदेवस्य धीमतः\nकिं चिद उन्नाम्य वदनं पराञ्जलिर वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 51, + "shloka": 2, + "text": "नमस ते भगवन विष्णॊ लॊकानां निधनॊद्भव\nतवं हि कर्ता हृषीकेश संहर्ता चापराजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 51, + "shloka": 3, + "text": "विश्वकर्मन नमस ते ऽसतु विश्वात्मन विश्वसंभव\nअपवर्गॊ ऽसि भूतानां पञ्चानां परतः सथितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 51, + "shloka": 4, + "text": "नमस ते तरिषु लॊकेषु नमस ते परतन्त्रिषु\nयॊगेश्वर नमस ते ऽसतु तवं हि सर्वपरायणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 51, + "shloka": 5, + "text": "मत संश्रितं यद आत्थ तवं वचः पुरुषसत्तम\nतेन पश्यामि ते दिव्यान भावान हि तरिषु वर्त्मसु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 51, + "shloka": 6, + "text": "तच च पश्यामि तत्त्वेन यत ते रूपं सनातनम\nसप्त मार्गा निरुद्धास ते वायॊर अमिततेजसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 51, + "shloka": 7, + "text": "दिवं ते शिरसा वयाप्तं पद्भ्यां देवी वसुंधरा\nदिशॊ भुजौ रविश चक्षुर वीर्ये शक्रः परतिष्ठितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 51, + "shloka": 8, + "text": "अतसी पुष्पसंकाशं पीतवाससम अच्युतम\nवपुर हय अनुमिमीमस ते मेघस्येव स विद्युतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 51, + "shloka": 9, + "text": "तवत परपन्नाय भक्ताय गतिम इष्टां जिगीषवे\nयच छरेयः पुण्डरीकाक्ष तद धयायस्व सुरॊत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 51, + "shloka": 10, + "text": "[वासुदेव]\nयतः खलु परा भक्तिर मयि ते पुरुषर्षभ\nततॊ वपुर मया दिव्यं तव राजन परदर्शितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 51, + "shloka": 11, + "text": "न हय अभक्ताय राजेन्द्र भक्तायानृजवे न च\nदर्शयाम्य अहम आत्मानं न चादान्ताय भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 51, + "shloka": 12, + "text": "भवांस तु मम भक्तश च नित्यं चार्जवम आस्थितः\nदमे तपसि सत्ये च दाने च निरतः शुचिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 51, + "shloka": 13, + "text": "अर्हस तवं भीष्म मां दरष्टुं तपसा सवेन पार्थिव\nतव हय उपस्थिता लॊका येभ्यॊ नावर्तते पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 51, + "shloka": 14, + "text": "पञ्चा शतं षट च कुरुप्रवीर; शेषं दिनानां तव जीवितस्य\nततः शुभैः कर्मफलॊदयैस तवं; समेष्यसे भीष्म विमुच्य देहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 51, + "shloka": 15, + "text": "एते हि देवा वसवॊ विमानान्य; आस्थाय सर्वे जवलिताग्निकल्पाः\nअन्तर्हितास तवां परतिपालयन्ति; काष्ठां परपद्यन्तम उदक पतंगम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 51, + "shloka": 16, + "text": "वयावृत्तमात्रे भगवत्य उदीचीं; सूर्ये दिशं कालवशात परपन्ने\nगन्तासि लॊकान पुरुषप्रवीर; नावर्तते यान उपलभ्य विद्वान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 51, + "shloka": 17, + "text": "अमुं च लॊकं तवयि भीष्म याते; जञानानि नङ्क्ष्यन्त्य अखिलेन वीर\nअतः सम सर्वे तवयि संनिकर्षं; समागता धर्मविवेचनाय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 51, + "shloka": 18, + "text": "तज जञातिशॊकॊपहतश्रुताय; सत्याभिसंधाय युधिष्ठिराय\nपरब्रूहि धर्मार्थसमाधि युक्तम; अर्थ्यं वचॊ ऽसयापनुदास्य शॊकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nततः कृष्णस्य तद वाक्यं धर्मार्थसहितं हितम\nशरुत्वा शांतनवॊ भीष्मः परत्युवाच कृताञ्जलिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 2, + "text": "लॊकनाथ महाबाहॊ शिव नारायणाच्युत\nतव वाक्यम अभिश्रुत्य हर्षेणास्मि परिप्लुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 3, + "text": "किं चाहम अभिधास्यामि वाक पते तव संनिधौ\nयदा वाचॊ गतं सर्वं तव वाचि समाहितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 4, + "text": "यद धि किं चित कृतं लॊके कर्तव्यं करियते च यत\nतवत्तस तन निःसृतं देवलॊका बुद्धिमया हि ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 5, + "text": "कथयेद देवलॊकं यॊ देवराजसमीपतः\nधर्मकामार्थ शास्त्राणां सॊ ऽरथान बरूयात तवाग्रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 6, + "text": "शराभिघाताद वयथितं मनॊ मे मधुसूदन\nगात्राणि चावसीदन्ति न च बुद्धिः परसीदति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 7, + "text": "न च मे परतिभा का चिद अस्ति किं चित परभाषितुम\nपीड्यमानस्य गॊविन्द विषानल समैः शरैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 8, + "text": "बलं मेधाः परजरति पराणाः संत्वरयन्ति च\nमर्माणि परितप्यन्ते भरान्तं चेतस तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 9, + "text": "दौर्बाल्यात सज्जते वान मे स कथं वक्तुम उत्सहे\nसाधु मे तवं परसीदस्व दाशार्ह कुलनन्दन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 10, + "text": "तत्क्षमस्व महाबाहॊ न बरूयां किं चिद अच्युत\nतवत्संनिधौ चसीदेत वाचः पतिर अपि बरुवन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 11, + "text": "न दिशः संप्रजानामि नाकाशं न च मेदिनीम\nकेवलं तव वीर्येण तिष्ठामि मधुसूदन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 12, + "text": "सवयम एव परभॊ तस्माद धर्मराजस्य यद धितम\nतद बरवीह्य आशु सर्वेषाम आगमानां तवम आगमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 13, + "text": "कथं तवयि सथिते लॊके शाश्वते लॊककर्तरि\nपरब्रूयान मद्विधः कश चिद गुरौ शिष्य इव सथिते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 14, + "text": "[वासुदेव]\nउपपन्नम इदं वाक्यं कौरवाणां धुरंधरे\nमहावीर्ये महासत्त्वे सथिते सर्वार्थदर्शिनि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 15, + "text": "यच च माम आत्थ गाङ्गेय बाणघात रुजं परति\nगृहाणात्र वरं भीष्म मत्प्रसाद कृतं विभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 16, + "text": "न ते गलानिर न ते मूर्छा न दाहॊ न च ते रुजा\nपरभविष्यन्ति गाङ्गेय कषुत्पिपासे न चाप्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 17, + "text": "जञानानि च समग्राणि परतिभास्यन्ति ते ऽनघ\nन च ते कव चिद आसक्तिर बुद्धेः परादुर्भविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 18, + "text": "सत्त्वस्थं च मनॊ नित्यं तव भीष्म भविष्यति\nरजस तमॊभ्यां रहितं घनैर मुक्त इवॊदु राट" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 19, + "text": "यद यच च धर्मसंयुक्तम अर्थयुक्तम अथापि वा\nचिन्तयिष्यसि तत्राग्र्या बुद्धिस तव भविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 20, + "text": "इमं च राजशार्दूल भूतग्रामं चतुर्विधम\nचक्षुर दिव्यं समाश्रित्य दरक्ष्यस्य अमितविक्रम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 21, + "text": "चतुर्विधं परजा जालं संयुक्तॊ जञानचक्षुषा\nभीष्म दरक्ष्यसि तत्त्वेन जले मीन इवामले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 22, + "text": "[वैषम्पायन]\nततस ते वयास सहिताः सर्व एव महर्षयः\nऋग यजुः साम संयुक्तैर वचॊभिः कृष्णम अर्चयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 23, + "text": "ततः सर्वार्तवं दिव्यं पुष्पवर्षं नभस्तलात\nपपात यत्र वार्ष्णेयः स गाङ्गेयः स पाण्डवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 24, + "text": "वादित्राणि च दिव्यानि जगुश चाप्सरसां गणाः\nन चाहितम अनिष्टं वा किं चित तत्र वयदृश्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 25, + "text": "ववौ शिवः सुखॊ वायुः सर्वगन्धवहः शुचिः\nशान्तायां दिशि शान्ताश च परावदन मृगपक्षिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 26, + "text": "ततॊ मुहूर्ताद भगवान सहस्रांशुर दिवाकरः\nदहन वनम इवैकान्ते परतीच्यां परत्यदृश्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 27, + "text": "ततॊ महर्षयः सर्वे समुत्थाय जनार्दनम\nभीष्मम आमन्त्रयां चक्रू राजानं चयुधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 28, + "text": "ततः परणामम अकरॊत केशवः पाण्डवस तथा\nसात्यकिः संजयश चैव स च शारद्वतः कृपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 29, + "text": "ततस ते धर्मनिरताः सम्यक तैर अभिपूजिताः\nशवः समेष्याम इत्य उक्त्वा यथेष्टं तवरिता ययुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 30, + "text": "तथैवामन्त्र्य गाङ्गेयं केशवस ते च पाण्डवाः\nपरदक्षिणम उपावृत्य रथान आरुरुहुः शुभान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 31, + "text": "ततॊ रथैः काञ्चनदन्त कूबरैर; महीधराभैः स मदैश च दन्तिभिः\nहयैः सुपर्णैर इव चाशुगामिभिः; पदातिभिश चात्त शरासनादिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 32, + "text": "ययौ रथानां पुरतॊ हि सा चमूस; तथैव पश्चाद अति मात्रसारिणी\nपुरश च पश्चाच च यथा महानदी; पुरर्क्ष वन्तं गिरिम एत्य नर्मदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 33, + "text": "ततः पुरस्ताद भगवान निशाकरः; समुत्थितस ताम अभिहर्षयंश चमूम\nदिवाकरापीत रसास तथौषधीः; पुनः सवकेनैव गुणेन यॊजयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 52, + "shloka": 34, + "text": "ततः पुरं सुरपुरसंनिभ दयुति; परविश्य ते यदुवृषपाण्डवास तदा\nयथॊचितान भवनवरान समाविशञ; शरमान्विता मृगपतयॊ गुहा इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 53, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nततः परविश्य भवनं परसुप्तॊ मधुसूदनः\nयाममात्रावशेषायां यामिन्यां परत्यबुध्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 53, + "shloka": 2, + "text": "स धयानपथम आश्रित्य सर्वज्ञानानि माधवः\nअवलॊक्य ततः पश्चाद दध्यौ बरह्म सनातनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 53, + "shloka": 3, + "text": "ततः शरुतिपुराण जञाः शिक्षिता रक्तकण्ठिनः\nअस्तुवन विश्वकर्माणं वासुदेवं परजापतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 53, + "shloka": 4, + "text": "पठन्ति पाणिस्वनिकास तथा गायन्ति गायनाः\nशङ्खानक मृदङ्गांश च परवाद्यन्त सहस्रशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 53, + "shloka": 5, + "text": "वीणा पणववेणूनां सवनश चाति मनॊरमः\nपरहास इव विस्तीर्णः शुश्रुवे तस्य वेश्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 53, + "shloka": 6, + "text": "तथा युधिष्ठिरस्यापि राज्ञॊ मङ्गलसंहिताः\nउच्चेरुर मधुरा वाचॊ गीतवादित्रसंहिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 53, + "shloka": 7, + "text": "तत उत्थाय दाशार्हः सनातः पराञ्जलिर अच्युतः\nजप्त्वा गुह्यं महाबाहुर अग्नीन आश्रित्य तस्थिवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 53, + "shloka": 8, + "text": "ततः सहस्रविप्राणां चतुर्वेद विदां तथा\nगवां सहस्रेणैकैकं वाचयाम आस माधवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 53, + "shloka": 9, + "text": "मङ्गलालम्भनं कृत्वा आत्मानम अवलॊक्य च\nआदर्शे विमले कृष्णस ततः सात्यकिम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 53, + "shloka": 10, + "text": "गच्छ शैनेय जानीहि गत्वा राजनिवेशनम\nअपि सज्जॊ महातेजा भीष्मं दरष्टुं युथिष्ठिरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 53, + "shloka": 11, + "text": "ततः कृष्णस्य वचनात सात्यकिस तवरितॊ ययौ\nउपगम्य च राजानं युधिष्ठिरम उवाच ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 53, + "shloka": 12, + "text": "युक्तॊ रथवरॊ राजन वासुदेवस्य धीमतः\nसमीपम आपगेयस्य परयास्यति जनार्दनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 53, + "shloka": 13, + "text": "भवत परतीक्षः कृष्णॊ ऽसौ धर्मराज महाद्युते\nयद अत्रानन्तरं कृत्यं तद भवान कर्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 53, + "shloka": 14, + "text": "[युधिस्ठिर]\nयुज्यतां मे रथवरः फल्गुनाप्रतिम दयुते\nन सैनिकैश च यातव्यं यास्यामॊ वयम एव हि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 53, + "shloka": 15, + "text": "न च पीडयितव्यॊ मे भीष्मॊ धर्मभृतां वरः\nअतः पुरःसराश चापि निवर्तन्तु धनंजय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 53, + "shloka": 16, + "text": "अद्य परभृति गाङ्गेयः परं गुह्यं परवक्ष्यति\nततॊ नेच्छामि कौन्तेय पृथग्जनसमागमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 53, + "shloka": 17, + "text": "[वैषम्पायन]\nतद वाक्यम आकर्ण्य तथा कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः\nयुक्तं रथवरं तस्मा आचचक्षे नरर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 53, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा यमौ भीमार्जुनाव अपि\nभूतानीव समस्तानि ययुः कृष्ण निवेशनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 53, + "shloka": 19, + "text": "आगच्छत्स्व अथ कृष्णॊ ऽपि पाण्डवेषु महात्मसु\nशैनेय सहितॊ धीमान रथम एवान्वपद्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 53, + "shloka": 20, + "text": "रथस्थाः संविदं कृत्वा सुखां पृष्ट्वा च शर्वरीम\nमेघघॊषै रथवरैः परययुस ते महारथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 53, + "shloka": 21, + "text": "मेघपुष्पं बलाहं च सैन्यं सुग्रीवम एव च\nदारुकश चॊदयाम आस वासुदेवस्य वाजिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 53, + "shloka": 22, + "text": "ते हया वासुदेवस्य दारुकेण परचॊदिताः\nगां खुराग्रैस तथा राजँल लिखन्तः परययुस तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 53, + "shloka": 23, + "text": "ते गरसन्त इवाकाशं वेगवन्तॊ महाबलाः\nकषेत्रं धर्मस्य कृत्स्नस्य कुरुक्षेत्रम अवातरन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 53, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ ययुर यत्र भीष्मः शरतल्पगतः परभुः\nआस्ते बरह्मर्षिभिः सार्धं बरह्मा देवगणैर यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 53, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ ऽवतीर्य गॊविन्दॊ रथात स च युधिष्ठिरः\nभीमॊ गाण्डीवधन्वा च यमौ सात्यकिर एव च\nऋषीन अभ्यर्चयाम आसुः करान उद्यम्य दक्षिणान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 53, + "shloka": 26, + "text": "स तैः परिवृतॊ राजा नक्षत्रैर इव चन्द्रमाः\nअभ्याजगाम गाङ्गेयं बरह्माणम इव वासवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 53, + "shloka": 27, + "text": "शरतल्पे शयानं तम आदित्यं पतितं यथा\nददर्श स महाबाहुर भयाद आगतसाध्वसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 1, + "text": "[जनमेजय]\nधर्मात्मनि महासत्त्वे सत्यसंधे जितात्मनि\nदेवव्रते महाभागे शरतल्पगते ऽचयुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 2, + "text": "शयाने वीरशयने भीष्मे शंतनुनन्दने\nगाङ्गेये पुरुषव्याघ्रे पाण्डवैः पर्युपस्थिते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 3, + "text": "काः कथाः समवर्तन्त तस्मिन वीर समागमे\nहतेषु सर्वसैन्येषु तन मे शंस महामुने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 4, + "text": "[वैष]\nशरतल्पगते भीष्मे कौरवाणां धुरंधरे\nआजग्मुर ऋषयः सिद्धा नारदप्रमुखा नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 5, + "text": "हतशिष्टाश च राजानॊ युधिष्ठिरपुरॊगमाः\nधृतराष्ट्रश च कृष्णश च भीमार्जुनयमास तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 6, + "text": "ते ऽभिगम्य महात्मानॊ भरतानां पिता महम\nअन्वशॊचन्त गाङ्गेयम आदित्यं पतितं यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 7, + "text": "मुहूर्तम इव च धयात्वा नारदॊ देव दर्शनः\nउवाच पाण्डवान सर्वान हतशिष्टांश च पार्थिवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 8, + "text": "पराप्तकालं च आचक्षे भीष्मॊ ऽयम अनुयुज्यताम\nअस्तम एति हि गाङ्गेयॊ भानुमान इव भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 9, + "text": "अयं पराणान उत्सिसृक्षुस तं सर्वे ऽभयेत्य पृच्छत\nकृत्स्नान हि विविधान धर्मांश चातुर्वर्ण्यस्य वेत्त्य अयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 10, + "text": "एष वृद्धः पुरा लॊकान संप्राप्नॊति तनुत्यजाम\nतं शीघ्रम अनुयुञ्जध्वं संशयान मनसि सथितान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 11, + "text": "एवम उक्ता नारदेन भीष्मम ईयुर नराधिपाः\nपरष्टुं चाशक्नुवन्तस ते वीक्षां चक्रुः परस्परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 12, + "text": "अथॊवाच हृषीकेशं पाण्डुपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nनान्यस तवद देवकीपुत्र शक्तः परष्टुं पिता महम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 13, + "text": "परव्याहरय दुर्धर्ष तवम अग्रे मधुसूदन\nतवं हि नस तात सर्वेषां सर्वधर्मविद उत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 14, + "text": "एवम उक्तः पाण्डवेन भगवान केशवस तदा\nअभिगम्य दुराधर्षं परव्याहरयद अच्युतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 15, + "text": "कच चित सुखेन रजनी वयुष्टा ते राजसत्तम\nविस्पष्ट लक्षणा बुद्धिः कच चिच चॊपस्थिता तव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 16, + "text": "कच चिज जञाननि सर्वाणि परतिभान्ति च ते ऽनघ\nन गलायते च हृदयं न च ते वयाकुलं मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 17, + "text": "दाहॊ मॊहः शरमश चैव कलमॊ गलानिस तथा रुजा\nतव परसादाद गॊविन्द सद्यॊ वयपगतानघ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 18, + "text": "यच च भूतं भविष्यच च भवच च परमद्युते\nतत सर्वम अनुपश्यामि पाणौ फलम इवाहितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 19, + "text": "वेदॊक्ताश चैव ये धर्मा वेदान्तनिहिताश च ये\nतान सर्वान संप्रपश्यामि वरदानात तवाच्युत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 20, + "text": "शिष्टैश च धर्मॊ यः परॊक्तः स च मे हृदि वर्तते\nदेशजातिकुलानां च धर्मज्ञॊ ऽसमि जनार्दन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 21, + "text": "चतुर्ष्व आश्रमधर्मेषु यॊ ऽरथः स च हृदि सथितः\nराजधर्मांश च सकलान अवगच्छामि केशव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 22, + "text": "यत्र यत्र च वक्तव्यं तद वक्ष्यामि जनार्दन\nतव परसादाद धि शुभा मनॊ मे बुद्धिर आविशत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 23, + "text": "युवेव चास्मि संवृत्तस तवद अनुध्यान बृंहितः\nवक्तुं शरेयः समर्थॊ ऽसमि तवत्प्रसादाज जनार्दन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 24, + "text": "सवयं किमर्थं तुभवाञ शरेयॊ न पराह पाण्डवम\nकिं ते विवक्षितं चात्र तद आशु वद माधव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 25, + "text": "यशसः शरेयसश चैव मूलं मां विद्धि कौरव\nमत्तः सर्वे ऽभिनिर्वृत्ता भावाः सदसद आत्मकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 26, + "text": "शीतांशुश चन्द्र इत्य उक्ते कॊ लॊके विस्मयिष्यति\nतथैव यशसा पूर्णे मयि कॊ विस्मयिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 27, + "text": "आधेयं तु मया भूयॊ यशस तव महाद्युते\nततॊ मे विपुला बुद्धिस तवयि भीष्म समाहिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 28, + "text": "यावद धि पृतिवी पाल पृथिवी सथास्यते धरुवा\nतावत तवाक्षया कीर्तिर लॊकान अनु चरिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 29, + "text": "यच च तवं वक्ष्यसे भीष्म पाण्डवायानुपृच्छते\nवेद परवादा इव ते सथास्यन्ति वसुधातले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 30, + "text": "यश चैतेन परमाणेन यॊक्ष्यत्य आत्मानम आत्मना\nसफलं सर्वपुण्यानां परेत्य चानुभविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 31, + "text": "एतस्मात कारणाद भीष्म मतिर दिव्या महाहिते\nदत्ता यशॊ विप्रथेत कथं भूयस तवेति ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 32, + "text": "यावद धि परथते लॊके पुरुषस्य यशॊ भुवि\nतावत तस्याक्षयं सथानं भवतीति विनिश्चितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 33, + "text": "राजानॊ हतशिष्टास तवां राजन्न अभित आसते\nधर्मान अनुयुयुक्षन्तस तेभ्यः परब्रूहि भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 34, + "text": "भवान हि वयसा वृद्धः शरुताचार समन्वितः\nकुशलॊ राजधर्माणां पूर्वेषाम अपराश च ये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 35, + "text": "जन्मप्रभृति ते कश चिद वृजिनं न ददर्श ह\nजञातारम अनुधर्माणां तवां विदुः सर्वपार्थिवाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 36, + "text": "तेभ्यः पितेव पुत्रेभ्यॊ राजन बरूहि परं नयम\nऋषयश च हि देवाश च तवया नित्यम उपासिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 37, + "text": "तस्माद वक्तव्यम एवेह तवया पश्याम्य अशेषतः\nधर्माञ शुश्रूषमाणेभ्यः पृष्टेन च सता पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 38, + "text": "वक्तव्यं विदुषा चेति धर्मम आहुर मनीषिणः\nअप्रतिब्रुवतः कष्टॊ दॊषॊ हि भवति परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 54, + "shloka": 39, + "text": "तस्मात पुत्रैश च पौत्रैश च धर्मान पृष्टः सनातनान\nविद्वाञ जिज्ञासमानैस तवं परब्रूहि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 55, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nअथाब्रवीन महातेजा वाक्यं कौरवनन्दनः\nहन्त धर्मान परवक्ष्यामि दृढे वान मनसी मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 55, + "shloka": 2, + "text": "तव परसादाद गॊविन्द भूतात्मा हय असि शाश्वतः\nयुधिष्ठिरस तु मां राजा धर्मान समनुपृच्छतु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 55, + "shloka": 3, + "text": "एवं परीतॊ भविष्यामि धर्मान वक्ष्यामि चानघ\nयस्मिन राजर्षयः सर्वे स मां पृच्छतु पाण्डवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 55, + "shloka": 4, + "text": "सर्वेषां दीप्तयशसां कुरूणां धर्मचारिणाम\nयस्य नास्ति समः कश चित स मां पृच्छतु पाण्डवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 55, + "shloka": 5, + "text": "धृतिर दमॊ बरह्मचर्यं कषमा धर्मश च नित्यदा\nयस्मिन्न ओजश च तेजश च स मां पृच्छतु पाण्डवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 55, + "shloka": 6, + "text": "सत्यं दानं तपः शौचं शान्तिर दाक्ष्यम असंभ्रमः\nयस्मिन्न एतानि सर्वाणि स मां पृच्छतु पाण्डवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 55, + "shloka": 7, + "text": "यॊ न कामान न संरम्भान न भयान नार्थकारणात\nकुर्याद अधर्मं धर्मात्मा स मां पृच्छतु पाण्डवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 55, + "shloka": 8, + "text": "संबन्धिनॊ ऽतिथीन भृत्यान संश्रितॊपाश्रितांश च यः\nसंमानयति सत्कृत्य स मां पृच्छतु पाण्डवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 55, + "shloka": 9, + "text": "सत्यनित्यं कषमा नित्यॊ जञाननित्यॊ ऽतिथिप्रियः\nयॊ ददाति सतां नित्यं स मां पृच्छतु पाण्डवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 55, + "shloka": 10, + "text": "इज्याध्ययन नित्यश च धर्मे च निरतः सदा\nशान्तः शरुतरहस्यश च स मां पृच्छतु पाण्डवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 55, + "shloka": 11, + "text": "लज्जया परयॊपेतॊ धर्मात्मा स युधिष्ठिरः\nअभिशापभयाद भीतॊ भवन्तं नॊपसर्पति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 55, + "shloka": 12, + "text": "लॊकस्य कदनं कृत्वा लॊकनाथॊ विशां पते\nअभिशापभयाद भीतॊ भवन्तं नॊपसर्पति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 55, + "shloka": 13, + "text": "पूज्यान मान्यांश च भक्तांश च गुरून संबन्धिबान्धवान\nअर्घ्यार्हान इषुभिर हत्वा भवन्तं नॊपसर्पति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 55, + "shloka": 14, + "text": "बराह्मणानां यथा धर्मॊ दानम अध्ययनं तपः\nकषत्रियाणां तथा कृष्ण समरे देहपातनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 55, + "shloka": 15, + "text": "पितॄन पिता महान पुत्रान गुरून संबन्धिबान्धवान\nमिथ्या परवृत्तान यः संख्ये निहन्याद धर्म एव सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 55, + "shloka": 16, + "text": "समयत्यागिनॊ लुब्धान गुरून अपि च केशव\nनिहन्ति समरे पापान कषत्रियॊ यः स धर्मवित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 55, + "shloka": 17, + "text": "आहूतेन रणे नित्यं यॊद्धव्यं कषत्रबन्धुना\nधर्म्यं सवर्ग्यं च लॊक्यं च युद्धं हि मनुर अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 55, + "shloka": 18, + "text": "एवम उक्तस तु भीष्मेण धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nविनीतवद उपागम्य तस्थौ संदर्शने ऽगरतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 55, + "shloka": 19, + "text": "अथास्य पादौ जग्राह भीष्मश चाभिननन्द तम\nमूर्ध्नि चैनम उपाघ्राय निषीदेत्य अब्रवीत तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 55, + "shloka": 20, + "text": "तम उवाचाथ गाङ्गेय ऋषभः सर्वधन्विनाम\nपृच्छ मां तात विस्रब्धं मा भैस तवं कुरुसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 1, + "text": "परणिपत्य हृषीकेशम अभिवाद्य पिता महम\nअनुमान्य गुरून सर्वान पर्यपृच्छद युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 2, + "text": "राज्यं वै परमॊ धर्म इति धर्मविदॊ विदुः\nमहान्तम एतं भारं च मन्ये तद बरूहि पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 3, + "text": "राजधर्मान विशेषेण कथयस्व पिता मह\nसर्वस्य जीवलॊकस्य राजधर्माः परायणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 4, + "text": "तरिवर्गॊ ऽतर समासक्तॊ राजधर्मेषु कौरव\nमॊक्षधर्मश च विस्पष्टः सकलॊ ऽतर समाहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 5, + "text": "यथा हि रश्मयॊ ऽशवस्य दविरदस्याङ्कुशॊ यथा\nनरेन्द्र धर्मॊ लॊकस्य तथा परग्रहणं समृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 6, + "text": "अत्र वै संप्रमूढे तु धर्मे राजर्षिसेविते\nलॊकस्य संस्था न भवेत सर्वं च वयाकुलं भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 7, + "text": "उदयन हि यथा सूर्यॊ नाशयत्य आसुरं तपः\nराजधर्मास तथालॊक्याम आक्षिपन्त्य अशुभां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 8, + "text": "तदग्रे राजधर्माणाम अर्थतत्त्वं पिता मह\nपरब्रूहि भरतश्रेष्ठ तवं हि बुद्धिमतां वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 9, + "text": "आगमश च परस तवत्तः सर्वेषां नः परंतप\nभवन्तं हि परं बुद्धौ वासुदेवॊ ऽभिमन्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 10, + "text": "नमॊ धर्माय महते नमः कृष्णाय वेधसे\nबराह्मणेभ्यॊ नमस्कृत्य धर्मान वक्ष्यामि शाश्वतान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 11, + "text": "शृणु कार्त्स्न्येन मत्तस तवं राजधर्मान युधिष्ठिर\nनिरुच्यमानान नियतॊ यच चान्यद अभिवाञ्छसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 12, + "text": "आदाव एव कुरुश्रेष्ठ राज्ञा रञ्जन काम्यया\nदेवतानां दविजानां च वर्तितव्यं यथाविधि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 13, + "text": "दैवतान्य अर्चयित्वा हि बराह्मणांश च कुरूद्वह\nआनृण्यं याति धर्मस्य लॊकेन च स मान्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 14, + "text": "उत्थाने च सदा पुत्र परयतेथा युधिष्ठिर\nन हय उत्थानम ऋते दैवं राज्ञाम अर्थप्रसिद्धये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 15, + "text": "साधारणं दवयं हय एतद दैवम उत्थानम एव च\nपौरुषं हि परं मन्ये दैवं निश्चित्यम उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 16, + "text": "विपन्ने च समारम्भे संतापं मा सम वै कृथाः\nघटते विनयस तात राज्ञाम एष नयः परः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 17, + "text": "न हि सत्याद ऋते किं चिद राज्ञां वै सिद्धिकारणम\nसत्ये हि राजा निरतः परेत्य चेह हि नन्दति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 18, + "text": "ऋषीणाम अपि राजेन्द्र सत्यम एव परं धनम\nतथा राज्ञः परं सत्यान नान्यद विश्वासकारणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 19, + "text": "गुणवाञ शीलवान दान्तॊ मृदुर धर्म्यॊ जितेन्द्रियः\nसुदर्शः सथूललक्ष्यश च न भरश्येत सदा शरियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 20, + "text": "आर्जवं सर्वकार्येषु शरयेथाः कुरुनन्दन\nपुनर नयविचारेण तरयी संवरणेन च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 21, + "text": "मृदुर हि राजा सततं लङ्घ्यॊ भवति सर्वशः\nतीक्ष्णाच चॊद्विजते लॊकस तस्माद उभयम आचर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 22, + "text": "अदण्ड्याश चैव ते नित्यं विप्राः सयुर ददतां वर\nभूतम एतत परं लॊके बराह्मणा नाम भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 23, + "text": "मनुना चापि राजेन्द्र गीतौ शलॊकौ महात्मना\nधर्मेषु सवेषु कौरव्य हृदि तौ कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 24, + "text": "अद्भ्यॊ ऽगनिर बरह्मतः कषत्रम अश्मनॊ लॊहम उत्थितम\nतेषां सर्वत्र गं तेजः सवासु यॊनिषु शाम्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 25, + "text": "अयॊ हन्ति यदाश्मानम अग्निश चापॊ ऽभिपद्यते\nबरह्म च कषत्रियॊ दवेष्टि तदा सीदन्ति ते तरयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 26, + "text": "एतज जञात्वा महाराज नमस्या एव ते दविजाः\nभौमं बरह्म दविजश्रेष्ठा धारयन्ति शमान्विताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 27, + "text": "एवं चैव नरव्याघ्र लॊकतन्त्र विघातकाः\nनिग्राह्या एव सततं बाहुभ्यां ये सयुर ईदृशाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 28, + "text": "शलॊकौ चॊशनसा गीतौ पुरा तात महर्षिणा\nतौ निबॊध महाप्राज्ञ तवम एकाग्रमना नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 29, + "text": "उद्यम्य शस्त्रमायान्तम अपि वेदान्तगं रणे\nनिगृह्णीयात सवधर्मेण धर्मापेक्षी नरेश्वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 30, + "text": "विनश्यमानं धर्मं हि यॊ रक्षति स धर्मवित\nन तेन भरूण हा स सयान मन्युस तं मनुम ऋच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 31, + "text": "एवं चैव नरश्रेष्ठ रक्ष्या एव दविजातयः\nसवपराधान अपि हि तान विषयान्ते समुत्सृजेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 32, + "text": "अभिशस्तम अपि हय एषां कृपायीत विशां पते\nबरह्मघ्ने गुरु तल्पे च भरूणहत्ये तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 33, + "text": "राजद्वेष्टे च विप्रस्य विषयान्ते विसर्जनम\nविधीयते न शारीरं भयम एषां कदा चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 34, + "text": "दयिताश च नरास ते सयुर नित्यं पुरुषसत्तम\nन कॊशः परमॊ हय अन्यॊ राज्ञां पुरुषसंचयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 35, + "text": "दुर्गेषु च महाराज षट्सु ये शास्त्रनिश्चिताः\nसर्वेषु तेषु मन्यन्ते नरदुर्गं सुदुस्तरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 36, + "text": "तस्मान नित्यं दया कार्या चातुर्वर्ण्ये विपश्चिता\nधर्मात्मा सत्यवाक चैव राजा रञ्जयति परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 37, + "text": "न च कषान्तेन ते भाव्यं नित्यं पुरुषसत्तम\nअधर्म्यॊ हि मृदू राजा कषमा वान इव कुञ्जरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 38, + "text": "बार्हस्पत्ये च शास्त्रे वै शलॊका विनियताः पुरा\nअस्मिन्न अर्थे महाराज तन मे निगदतः शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 39, + "text": "कषममाणं नृपं नित्यं नीचः परिभवेज जनः\nहस्तियन्ता गजस्येव शिर एवारुरुक्षति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 40, + "text": "तस्मान नैव मृदुर नित्यं तीक्ष्णॊ वापि भवेन नृपः\nवसन्ते ऽरक इव शरीमान न शीतॊ न च घर्मदः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 41, + "text": "परत्यक्षेणानुमानेन तथौपम्यॊपदेशतः\nपरीक्ष्यास ते महाराज सवे परे चैव सर्वदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 42, + "text": "वयसनानि च सर्वाणि तयजेथा भूरिदक्षिण\nन चैव न परयुञ्जीत सङ्गं तु परिवर्जयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 43, + "text": "नित्यं हि वयसनी लॊके परिभूतॊ भवत्य उत\nउद्वेजयति लॊकं चाप्य अति दवेषी महीपतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 44, + "text": "भवितव्यं सदा राज्ञा गर्भिणी सहधर्मिणा\nकारणं च महाराज शृणु येनेदम इष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 45, + "text": "यथा हि गर्भिणी हित्वा सवं परियं मनसॊ ऽनुगम\nगर्भस्य हितम आधत्ते तथा राज्ञाप्य असंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 46, + "text": "वर्तितव्यं कुरुश्रेष्ठ नित्यं धर्मानुवर्तिना\nसवं परियं समभित्यज्य यद यल लॊकहितं भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 47, + "text": "न संत्याज्यं च ते धैर्यं कदा चिद अपि पाण्डव\nधीरस्य सपष्ट दण्डस्य न हय आज्ञा परतिहन्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 48, + "text": "परिहासश च भृत्यैस ते न नित्यं वदतां वर\nकर्तव्यॊ राजशार्दूल दॊषम अत्र हि मे शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 49, + "text": "अवमन्यन्ति भर्तारं संहर्षाद उपजीविनः\nसवे सथाने न च तिष्ठन्ति लङ्घयन्ति हि तद वचः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 50, + "text": "परेष्यमाणा विकल्पन्ते गुह्यं चाप्य अनुयुञ्जते\nअयाच्यं चैव याचन्ते ऽभॊज्यान्य आहारयन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 51, + "text": "करुध्यन्ति परिदीप्यन्ति भीमम अध्यासते ऽसय च\nउत्कॊचैर वञ्चनाभिश च कार्याण्य अनुविहन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 52, + "text": "जर्जरं चास्य विषयं कुर्वन्ति परतिरूपकैः\nसत्रीर अक्षिभिश च सज्जन्ते तुल्यवेषा भवन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 53, + "text": "वातं षष्ठीवनं चैव कुर्वते चास्य संनिधौ\nनिर्लज्जा नरशार्दूल वयाहरन्ति च तद वचः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 54, + "text": "हयं वा दन्तिनं वापि रथं नृपतिसंमतम\nअधिरॊहन्त्य अनादृत्य हर्षुले पार्थिवे मृदौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 55, + "text": "इदं ते दुष्करं राजन्न इदं ते दुर्विचेष्टितम\nइत्य एवं सुहृदॊ नाम बरुवन्ति परिषद्गताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 56, + "text": "करुद्धे चास्मिन हसन्त्य एव न च हृष्यन्ति पूजिताः\nसंघर्षशीलाश च सदा भवन्त्य अन्यॊन्यकारणात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 57, + "text": "विस्रंसयन्ति मन्त्रं च विवृण्वन्ति च दुष्कृतम\nलीलया चैव कुर्वन्ति सावज्ञास तस्य शासनम\nअलं करण भॊज्यं च तथा सनानानुलेपनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 58, + "text": "हेलमाना नरव्याघ्र सवस्थास तस्यॊपषृण्वते\nनिन्दन्ति सवान अधीकारान संत्यजन्ति च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 59, + "text": "न वृत्त्या परितुष्यन्ति राजदेयं हरन्ति च\nकरीडितुं तेन चेच्छन्ति ससूत्रेणेव पक्षिणा\nअस्मत परणेयॊ राजेति लॊके चैव वदन्त्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 56, + "shloka": 60, + "text": "एते चैवापरे चैव दॊषाः परादुर्भवन्त्य उत\nनृपतौ मार्दवॊपेते हर्षुले च युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 1, + "text": "[भीस्म]\nनित्यॊद्युक्तेन वै राज्ञा भवितव्यं युधिष्ठिर\nपरशाम्यते च राजा हि नारीवॊद्यम वर्जितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 2, + "text": "भगवान उशना चाह शलॊकम अत्र विशां पते\nतम इहैकमना राजन गदतस तवं निबॊध मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 3, + "text": "दवाव एतौ गरसते भूमिः सर्पॊ बिलशयान इव\nराजानं चाविरॊद्धारं बराह्मणं चाप्रवासिनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 4, + "text": "तद एतन नरशार्दूल हृदि तवं कर्तुम अर्हसि\nसंधेयान अपि संधत्स्व विरॊध्यांश च विरॊधय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 5, + "text": "सप्ताङ्गे यश च ते राज्ये वैपरीत्यं समाचरेत\nगुरुर वा यदि वा मित्रं परतिहन्तव्य एव सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 6, + "text": "मरुत्तेन हि राज्ञायं गीतः शलॊकः पुरातनः\nराज्याधिकारे राजेन्द्र बृहस्पतिमतः पुरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 7, + "text": "गुरॊर अप्य अवलिप्तस्य कार्याकार्यम अजानतः\nउत्पथप्रतिपन्नस्य परित्यागॊ विधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 8, + "text": "बाहॊः पुत्रेण राज्ञा च सगरेणेह धीमता\nअसमञ्जाः सुतॊ जयेष्ठस तयक्तः पौरहितैषिणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 9, + "text": "असमञ्जाः सरय्वां पराक पौराणां बालकान नृप\nनयमज्जयद अतः पित्रा निर्भर्त्स्य स विवासितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 10, + "text": "ऋषिणॊद्दालकेनापि शवेतकेतुर महातपाः\nमिथ्या विप्रान उपचरन संत्यक्तॊ दयितः सुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 11, + "text": "लॊकरञ्जनम एवात्र राज्ञां धर्मः सनातनः\nसत्यस्य रक्षणं चैव वयवहारस्य चार्जवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 12, + "text": "न हिंस्यात परवित्तानि देयं काले च दापयेत\nविक्रान्तः सत्यवाक कषान्तॊ नृपॊ न चलते पथः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 13, + "text": "गुप्तमन्त्रॊ जितक्रॊधॊ शास्त्रार्थगतनिश्चयः\nधर्मे चार्थे च कामे च मॊक्षे च सततं रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 14, + "text": "तरय्या संवृतरन्ध्रश च राजा भवितुम अर्हति\nवृजिनस्य नरेन्द्राणां नान्यत संवरणात परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 15, + "text": "चातुर्वर्ण्यस्य धर्माश च रक्षितव्या महीक्षिता\nधर्मसंकररक्षा हि राज्ञां धर्मः सनातनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 16, + "text": "न विश्वसेच च नृपतिर न चात्यर्थं न विश्वसेत\nषाड्गुण्य गुणदॊषांश च नित्यं बुद्ध्यावलॊकयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 17, + "text": "दविट छिद्रदर्शि नृपतिर नित्यम एव परशस्यते\nतरिवर्गविदितार्थश च युक्तचारॊपधिश च यः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 18, + "text": "कॊशस्यॊपार्जन रतिर यम वैश्रवणॊपमः\nवेत्ता च दशवर्गस्य सथानवृद्धि कषयात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 19, + "text": "अभृतानां भवेद भर्ता भृतानां चान्ववेक्षकः\nनृपतिः सुमुखश च सयात समितपूर्वाभिभाषिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 20, + "text": "उपासिता च वृद्धानां जिततन्द्रीर अलॊलुपः\nसतां वृत्ते सथितमतिः सन्तॊ हय आचार दर्शिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 21, + "text": "न चाददीत वित्तानि सतां हस्तात कदा चन\nअसद्भ्यस तु समादद्यात सद्भ्यः संप्रतिपादयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 22, + "text": "सवयं परहर्तादाता च वश्यात्मा वश्य साधनः\nकाले दाता च भॊक्ता च शुद्धाचारस तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 23, + "text": "शूरान भक्तान असंहार्यान कुले जातान अरॊगिणः\nशिष्टाञ शिष्टाभिसंबन्धान मानिनॊ नावमानिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 24, + "text": "विद्या विदॊ लॊकविदः परलॊकान्ववेक्षकान\nधर्मेषु निरतान साधून अचलान अचलान इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 25, + "text": "सहायान सततं कुर्याद राजा भूतिपुरस्कृतः\nतैस तुल्यश च भवेद भॊगैश छत्रमात्रा जञयाधिकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 26, + "text": "परत्यक्षा च परॊक्षा च वृत्तिश चास्य भवेत सदा\nएवं कृत्वा नरेन्द्रॊ हि न खेदम इह विन्दति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 27, + "text": "सर्वाति शङ्की नृपतिर यश च सर्वहरॊ भवेत\nस कषिप्रम अनृजुर लुब्धः सवजनेनैव बाध्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 28, + "text": "शुचिस तु पृथिवीपालॊ लॊकचित्तग्रहे रतः\nन पतत्य अरिभिर गरस्तः पतितश चावतिष्ठते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 29, + "text": "अक्रॊधनॊ ऽथाव्यसनी मृदु दण्डॊ जितेन्द्रियः\nराजा भवति भूतानां विश्वास्यॊ हिमवान इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 30, + "text": "पराज्ञॊ नयायगुणॊपेतः पररन्ध्रेषु तत्परः\nसुदर्शः सर्ववर्णानां नयापनयवित तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 31, + "text": "कषिप्रकारी जितक्रॊधः सुप्रसादॊ महामनाः\nअरॊग परकृतिर युक्तः करिया वान अविकत्थनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 32, + "text": "आरब्धान्य एव कार्याणि न पर्यवसितानि च\nयस्य राज्ञः परदृश्यन्ते स राजा राजसत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 33, + "text": "पुत्रा इव पितुर गेहे विषये यस्य मानवाः\nनिर्भया विचरिष्यन्ति स राजा राजसत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 34, + "text": "अगूढ विभवा यस्य पौरा राष्ट्रनिवासिनः\nनयापनयवेत्तारः स राजा राजसत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 35, + "text": "सवकर्मनिरता यस्य जना विषयवासिनः\nअसंघात रता दान्ताः पाल्यमाना यथाविधि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 36, + "text": "वश्या नेया विनीताश च न च संघर्षशीलिनः\nविषये दानरुचयॊ नरा यस्य स पार्थिवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 37, + "text": "न यस्य कूटकपटं न माया न च मत्सरः\nविषये भूमिपालस्य तस्य धर्मः सनातनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 38, + "text": "यः सत करॊति जञानानि नेयः पौरहिते रतः\nसतां धर्मानुगस तयागी स राजा राज्यम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 39, + "text": "यस्य चारश च मन्त्रश च नित्यचैव कृताकृते\nन जञायते हि रिपुभिः स राजा राज्यम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 40, + "text": "शलॊकश चायं पुरा गीतॊ भार्गवेण महात्मना\nआख्याते रामचरिते नृपतिं परति भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 41, + "text": "राजानं परथमं विन्देत ततॊ भार्यां ततॊ धनम\nराजन्य असति लॊकस्य कुतॊ भार्या कुतॊ धनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 42, + "text": "तद राजन राजसिंहानां नान्यॊ धर्मः सनातनः\nऋते रक्षां सुविस्पष्टां रक्षा लॊकस्य धारणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 43, + "text": "पराचेतसेन मनुना शलॊकौ चेमाव उदाहृतौ\nराजधर्मेषु राजेन्द्र ताव इहैकमनाः शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 44, + "text": "षड एतान पुरुषॊ जह्याद भिन्नां नावम इवार्णवे\nअप्रवक्तारम आचार्यम अनधीयानम ऋत्विजम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 57, + "shloka": 45, + "text": "अरक्षितारं राजानं भार्यां चाप्रिय वादिनाम\nगरामकामं च गॊपालं वनकामं च नापितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 1, + "text": "[भीस्म]\nएतत ते राजधर्माणां नव नीतं युधिष्ठिर\nबृहस्पतिर हि भगवान नान्यं धर्मं परशंसति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 2, + "text": "विशालाक्षश च भगवान काव्यश चैव महातपाः\nसहस्राक्षॊ महेन्द्रश च तथा पराचेतसॊ मनुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 3, + "text": "भरद्वाजश च भगवांस तथा गौर शिरा मुनिः\nराजशास्त्रप्रणेतारॊ बरह्मण्या बरह्मवादिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 4, + "text": "रक्षाम एव परशंसन्ति धर्मं धर्मभृतां वर\nराज्ञां राजीवताम्राक्ष साधनं चात्र वै शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 5, + "text": "चारश च परणिधिश चैव काले दानम अमत्सरः\nयुक्त्यादानं न चादानम अयॊगेन युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 6, + "text": "सतां संग्रहणं शौर्यं दाक्ष्यं सत्यं परजाहितम\nअनार्जवैर आर्जवैश च शत्रुपक्षस्य भेदनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 7, + "text": "साधूनाम अपरित्यागः कुलीनानां च धारणम\nनिचयश च निचेयानां सेवा बुद्धिमताम अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 8, + "text": "बलानां हर्षणं नित्यं परजानाम अन्ववेक्षणम\nकार्येष्व अखेदः कॊशस्य तथैव च विवर्धनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 9, + "text": "पुरगुप्तिर अविश्वासः पौरसंघात भेदनम\nकेतनानां च जीर्णानाम अवेक्षा चैव सीदताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 10, + "text": "दविविधस्य च दण्डस्य परयॊगः कालचॊदितः\nअरिमध्य सथ मित्राणां यथावच चान्ववेक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 11, + "text": "उपजापश च भृत्यानाम आत्मनः परदर्शनात\nअविश्वासः सवयं चैव परस्याश्वासनं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 12, + "text": "नीतिधर्मानुसरणं नित्यम उत्थानम एव च\nरिपूणाम अनवज्ञानं नित्यं चानार्य वर्जनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 13, + "text": "उत्थानं हि नरेन्द्राणां बृहस्पतिर अभाषत\nराजधर्मस्य यन मूलं शलॊकांश चात्र निबॊध मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 14, + "text": "उत्थानेनामृतं लब्धम उत्थानेनासुरा हताः\nउत्थानेन महेन्द्रेण शरैष्ठ्यं पराप्तं दिवीह च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 15, + "text": "उत्थान धीरः पुरुषॊ वाग धीरान अधितिष्ठति\nउत्थान धीरं वाग धीरा रमयन्त उपासते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 16, + "text": "उत्थान हीनॊ राजा हि बुद्धिमान अपि नित्यशः\nधर्षणीयॊ रिपूणां सत्याद भुजंग इव निर्विषः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 17, + "text": "न च शत्रुर अवज्ञेयॊ दुर्बलॊ ऽपि बलीयसा\nअल्पॊ ऽपि हि दहत्य अग्निर विषम अल्पं हिनस्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 18, + "text": "एकाश्वेनापि संभूतः शत्रुर दुर्ग समाश्रितः\nतं तं तापयते देशम अपि राज्ञः समृद्धिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 19, + "text": "राज्ञॊ रहस्यं यद वाक्यं जयार्थं लॊकसंग्रहः\nहृदि यच चास्य जिह्मं सयात कारणार्थं च यद भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 20, + "text": "यच चास्य कार्यं वृजिनम आर्जवेनैव धार्यते\nदम्भनार्थाय लॊकस्य धर्मिष्ठाम आचरेत करियाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 21, + "text": "राज्यं हि सुमहत तन्त्रं दुर्धार्यम अकृतात्मभिः\nन शक्यं मृदुना वॊढुम आघात सथानम उत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 22, + "text": "राज्यं सर्वामिषं नित्यम आर्जवेनेह धार्यते\nतस्मान मिश्रेण सततं वर्तितव्यं युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 23, + "text": "यद्य अप्य अस्य विपत्तिः सयाद रक्षमाणस्य वै परजाः\nसॊ ऽपय अस्य विपुलॊ धर्म एवंवृत्ता हि भूमिपाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 24, + "text": "एष ते राजधर्माणां लेशः समनुवर्णितः\nभूयस ते यत्र संदेहस तद बरूहि वदतां वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ वयासश च भगवान देवस्थानॊ ऽशमना सह\nवासुदेवः कृपश चैव सात्यकिः संजयस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 26, + "text": "साधु साध्व इति संहृष्टाः पुष्यमाणैर इवाननैः\nअस्तुवंस ते नरव्याघ्रं भीष्मं धर्मभृतां वरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 27, + "text": "ततॊ दीनमना भीष्मम उवाच कुरुसत्तमः\nनेत्राभ्याम अश्रुपूर्णाभ्यां पादौ तस्य शनैः सपृशन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 28, + "text": "शव इदानीं सवसंदेहं परक्ष्यामि तवं पिता मह\nउपैति सविताप्य अस्तं रसम आपीय पार्थिवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ दविजातीनाम इवाद्य केशवः; कृपश च ते चैव युधिष्ठिरादयः\nपरदक्षिणीकृत्य महानदी सुतं; ततॊ रथान आरुरुहुर मुदा युताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 58, + "shloka": 30, + "text": "दृषद वतीं चाप्य अवगाह्य सुव्रताः; कृतॊद कार्याः कृतजप्य मङ्गलाः\nउपास्य संध्यां विधिवत परंतपास; ततः पुरं ते विविशुर गजाह्वयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 1, + "text": "ततः काल्यं समुत्थाय कृतपौर्वाह्णिक करियाः\nययुस ते नगराकारै रथैः पाण्डव यादवाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 2, + "text": "परपद्य च कुरुक्षेत्रं भीष्मम आसाद्य चानघम\nसुखां च रजनीं पृष्ट्वा गाङ्गेयं रथिनां वरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 3, + "text": "वयासादीन अभिवाद्यर्षीन सर्वैस तैश चाभिनन्दिताः\nनिषेदुर अभितॊ भीष्मं परिवार्य समन्ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ राजा महातेजा धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nअब्रवीत पराञ्जलिर भीष्मं परतिपूज्याभिवाद्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 5, + "text": "य एष राजा राजेति शब्दश चरति भारत\nकथम एष समुत्पन्नस तन मे बरूहि पिता मह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 6, + "text": "तुल्यपाणिशिरॊग्रीवस तुल्यबुद्धीन्द्रियात्मकः\nतुल्यदुःखसुखात्मा च तुल्यपृष्ठ भुजॊदरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 7, + "text": "तुल्यशुक्रास्थि मज्जश च तुल्यमांसासृग एव च\nनिःश्वासॊच्छाव तुल्यश च तुल्यप्राणशरीरवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 8, + "text": "समानजन्म मरणः समः सर्वगुणैर नृणाम\nविशिष्ट बुद्धीञ शूरांश च कथम एकॊ ऽधितिष्ठति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 9, + "text": "कथम एकॊ महीं कृत्स्नां वीर शूरार्य संकुलाम\nरक्षत्य अपि च लॊकॊ ऽसय परसादम अभिवाञ्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 10, + "text": "एकस्य च परसादेन कृत्स्नॊ लॊकः परसीदति\nवयाकुलेनाकुलः सर्वॊ भवतीति विनिश्चयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 11, + "text": "एतद इच्छाम्य अहं सर्वं तत्त्वेन भरतर्षभ\nशरॊतुं तन मे यथा वत तवं परब्रूहि वदतां वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 12, + "text": "नैतत कारणम अल्पं हि भविष्यति विषां पते\nयद एकस्मिञ जगत सर्वं देव वद याति संनतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 13, + "text": "[भीस्म]\nनियतस तवं नरश्रेष्ठ शृणु सर्वम अशेषतः\nयथा राज्यसमुत्पन्नम आदौ कृतयुगे ऽभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 14, + "text": "नैव राज्यं न राजासीन न दण्डॊ न च दाण्डिकः\nधर्मेणैव परजाः सर्वा रक्षन्ति च परस्परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 15, + "text": "पालयानास तथान्यॊन्यं नरा धर्मेण भारत\nखेदं परमम आजग्मुस ततस तान मॊह आविशत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 16, + "text": "ते मॊहवशम आपन्ना मानवा मनुजर्षभ\nपरतिपत्तिविमॊहाच च धर्मस तेषाम अनीनशत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 17, + "text": "नष्टायां परतिपत्तौ तु मॊहवश्या नरास तदा\nलॊभस्य वशम आपन्नाः सर्वे भारतसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 18, + "text": "अप्राप्तस्याभिमर्शं तु कुर्वन्तॊ मनुजास ततः\nकामॊ नामापरस तत्र समपद्यत वै परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 19, + "text": "तांस तु कामवशं पराप्तान रागॊ नाम समस्पृशत\nरक्ताश च नाभ्यजानन्त कार्याकार्यं युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 20, + "text": "अगम्यागमनं चैव वाच्यावाच्यं तथैव च\nभक्ष्याभक्ष्यं च राजेन्द्र दॊषादॊषं च नात्यजन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 21, + "text": "विप्लुते नरलॊके ऽसमिंस ततॊ बरह्म ननाश ह\nनाशाच च बरह्मणॊ राजन धर्मॊ नाशम अथागमत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 22, + "text": "नष्टे बरह्मणि धर्मे च देवास तरासम अथागमन\nते तरस्ता नरशार्दूल बरह्माणं शरणं ययुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 23, + "text": "परपद्य भगवन्तं ते देवा लॊकपिता महम\nऊचुः पराञ्जलयः सर्वे दुःखशॊकभयार्दिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 24, + "text": "भगवन नरलॊकस्थं नष्टं बरह्म सनातनम\nलॊभमॊहादिभिर भावैस ततॊ नॊ भयम आविशत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 25, + "text": "बरह्मणश च परणाशेन धर्मॊ ऽपय अनशद ईश्वर\nततः सम समतां याता मर्त्यैस तरिभुवनेश्वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 26, + "text": "अधॊ हि वर्षम अस्माकं मर्त्यास तूर्ध्व परवर्षिणः\nकरिया वयुपरमात तेषां ततॊ ऽगच्छाम संशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 27, + "text": "अत्र निःश्रेयसं यन नस तद धयायस्व पिता मह\nतवत परभावसमुत्थॊ ऽसौ परभावॊ नॊ विनश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 28, + "text": "तान उवाच सुरान सर्वान सवयं भूर भगवांस ततः\nशरेयॊ ऽहं चिन्तयिष्यामि वयेतु वॊ भीः सुरर्षभाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ ऽधयायसहस्राणां शतं चक्रे सवबुद्धिजम\nयत्र धर्मस तथैवार्थः कामश चैवानुवर्णितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 30, + "text": "तरिवर्ग इति विख्यातॊ गण एष सवयं भुवा\nचतुर्थॊ मॊक्ष इत्य एव पृथग अर्थः पृथग गणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 31, + "text": "मॊक्षस्यापि तरिवर्गॊ ऽनयः परॊक्तः सत्त्वं रजस्तमः\nसथानं वृद्धिः कषयश चैव तरिवर्गश चैव दण्डजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 32, + "text": "आत्मा देशश च कालश चाप्य उपायाः कृत्यम एव च\nसहायाः कारणं चैव षड वर्गॊ नीतिजः समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 33, + "text": "तरयी चान्वीक्षिकी चैव वार्ता च भरतर्षभ\nदण्डनीतिश च विपुला विद्यास तत्र निदर्शिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 34, + "text": "अमात्यरक्षा परणिधी राजपुत्रस्य रक्षणम\nचारश च विविधॊपायः परणिधिश च पृथग्विधः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 35, + "text": "साम चॊपप्रदानं च भेदॊ दण्डश च पाण्डव\nउपेक्षा पञ्चमी चात्र कार्त्स्न्येन समुदाहृता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 36, + "text": "मन्त्रश च वर्णितः कृत्स्नस तथा भेदार्थ एव च\nविभ्रंशश चैव मन्त्रस्य सिद्ध्यसिद्ध्यॊश च यत फलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 37, + "text": "संधिश च विविधाभिख्यॊ हीनॊ मध्यस तथॊत्तमः\nभयसत्कार वित्ताख्यः कार्त्स्न्येन परिवर्णितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 38, + "text": "यात्रा कालाश च चत्वारस तरिवर्गस्य च विस्तरः\nविजयॊ धर्मयुक्तश च तथार्थ विजयश च ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 39, + "text": "आसुरश चैव विजयस तथा कार्त्स्न्येन वर्णितः\nलक्षणं पञ्चवर्गस्य तरिविधं चात्र वर्णितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 40, + "text": "परकाशश चाप्रकाशश च दण्डॊ ऽथ परिशब्दितः\nपरकाशॊ ऽषट विधस तत्र गुह्यस तु बहुविस्तरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 41, + "text": "रथा नागा हयाश चैव पादाताश चैव पाण्डव\nविष्टिर नावश चराश चैव देशिकाः पथि चाष्टकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 42, + "text": "अङ्गान्य एतानि कौरव्य परकाशानि बलस्य तु\nजङ्गमाजङ्गमाश चॊक्ताश चूर्णयॊगा विषादयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 43, + "text": "सपर्शे चाभ्यवहार्ये चाप्य उपांशुर विविधः समृतः\nअरिमित्रम उदासीन इत्य एते ऽपय अनुवर्णिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 44, + "text": "कृत्स्ना मार्गगुणाश चैव तथा भूमिगुणाश च ह\nआत्मरक्षणम आश्वासः सपशानां चान्ववेक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 45, + "text": "कल्पना विविधाश चापि नृनागरथवाजिनाम\nवयूहाश च विविधाभिख्या विचित्रं युद्धकौशलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 46, + "text": "उत्पाताश च निपाताश च सुयुद्धं सुपलायनम\nशस्त्राणां पायन जञानं तथैव भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 47, + "text": "बलव्यसनम उक्तं च तथैव बलहर्षणम\nपीडनास्कन्द कालश च भयकालश च पाण्डव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 48, + "text": "तथा खात विधानं च यॊगसंचार एव च\nचौराटव्य अबलैश चॊग्रैः परराष्ट्रस्य पीडनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 49, + "text": "अग्निदैर गरदैश चैव परतिरूपक चारकैः\nशरेणि मुख्यॊपजापेन वीरुधश छेदनेन च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 50, + "text": "दूषणेन च नागानाम आशङ्का जननेन च\nआरॊधनेन भक्तस्य पथश चॊपार्जनेन च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 51, + "text": "सप्ताङ्गस्य च राज्यस्य हरास वृद्धिसमञ्जसम\nदूत सामर्थ्य यॊगश च राष्ट्रस्य च विवर्धनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 52, + "text": "अरिमध्य सथ मित्राणां सम्यक चॊक्तं परपञ्चनम\nअवमर्दः परतीघातस तथैव च बलीयसाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 53, + "text": "वयवहारः सुसूक्ष्मश च तथा कण्टक शॊधनम\nशमॊ वयायामयॊगश च यॊगॊ दरव्यस्य संचयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 54, + "text": "अभृतानां च भरणं भृतानां चान्ववेक्षणम\nअर्थकाले परदानं च वयसनेष्व अप्रसङ्गिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 55, + "text": "तथा राजगुणाश चैव सेनापतिगुणाश च ये\nकारणस्य च कर्तुश च गुणदॊषास तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 56, + "text": "दुष्टेङ्गितं च विविधं वृत्तिश चैवानुजीविनाम\nशङ्कितत्वं च सर्वस्य परमादस्य च वर्जनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 57, + "text": "अलब्धलिप्सा लब्धस्य तथैव च विवर्धनम\nपरदानं च विवृद्धस्य पात्रेभ्यॊ विधिवत तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 58, + "text": "विसर्गॊ ऽरथस्य धर्मार्थम अर्थार्थं कामहेतुना\nचतुर्थॊ वयसनाघाते तथैवात्रानुवर्णितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 59, + "text": "करॊधजानि तथॊग्राणि कामजानि तथैव च\nदशॊक्तानि कुरुश्रेष्ठ वयसनान्य अत्र चैव ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 60, + "text": "मृगयाक्षास तथा पानं सत्रियश च भरतर्षभ\nकामजान्य आहुर आचार्याः परॊक्तानीह सवयं भुवा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 61, + "text": "वाक पारुष्यं तथॊग्रत्वं दण्डपारुष्यम एव च\nआत्मनॊ निग्रहस तयागॊ ऽथार्थ दूषणम एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 62, + "text": "यन्त्राणि विविधान्य एव करियास तेषां च वर्णिताः\nअवमर्दः परतीघातः केतनानां च भञ्जनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 63, + "text": "चैत्यद्रुमाणाम आमर्दॊ रॊधः कर्मान्त नाशनम\nअपस्करॊ ऽथ गमनं तथॊपास्या च वर्णिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 64, + "text": "पणवानकशङ्खानां भेरीणां च युधां वर\nउपार्जनं च दरव्याणां परमर्म च तानि षट" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 65, + "text": "लब्धस्य च परशमनं सतां चैव हि पूजनम\nविद्वद्भिर एकीभावश च परातर हॊमविधिज्ञता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 66, + "text": "मङ्गलालम्भनं चैव शरीरस्य परतिक्रिया\nआहारयॊजनं चैव नित्यम आस्तिक्यम एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 67, + "text": "एकेन च यथॊत्थेयं सत्यत्वं मधुरा गिरः\nउत्सवानां समाजानां करियाः केतन जास तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 68, + "text": "परत्यक्षा च परॊक्षा च सर्वाधिकरणेषु च\nवृत्तिर भरतशार्दूल नित्यं चैवान्ववेक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 69, + "text": "अदण्ड्यत्वं च विप्राणां युक्त्या दण्डनिपातनम\nअनुजीवि सवजातिभ्यॊ गुणेषु परिरक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 70, + "text": "रक्षणं चैव पौराणां सवराष्ट्रस्य विवर्धनम\nमण्डलस्था च या चिन्ता राजन दवादश राजिका" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 71, + "text": "दवा सप्तति मतिश चैव परॊक्ता या च सवयं भुवा\nदेशजातिकुलानां च धर्माः समनुवर्णिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 72, + "text": "धर्मश चार्थश च कामश च मॊक्षश चात्रानुवर्णितः\nउपायश चार्थलिप्सा च विविधा भूरिदक्षिणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 73, + "text": "मूलकर्म करिया चात्र मायायॊगश च वर्णितः\nदूषणं सरॊतसाम अत्र वर्णितं च सथिराम्भसाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 74, + "text": "यैर यैर उपायैर लॊकश च न चलेद आर्य वर्त्मनः\nतत सर्वं राजशार्दूल नीतिशास्त्रे ऽनुवर्णितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 75, + "text": "एतत कृत्वा शुभं शास्त्रं ततः स भगवान परभुः\nदेवान उवाच संहृष्टः सर्वाञ शक्रपुरॊगमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 76, + "text": "उपकाराय लॊकस्य तरिवर्गस्थापनाय च\nनव नीतं सरस्वत्या बुद्धिर एषा परभाविता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 77, + "text": "दण्डेन सहिता हय एषा लॊकरक्षण कारिका\nनिग्रहानुग्रह रता लॊकान अनु चरिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 78, + "text": "दण्डेन नीयते चेयं दण्डं नयति चाप्य उत\nदण्डनीतिर इति परॊक्ता तरीँल लॊकान अनुवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 79, + "text": "षाड्गुण्य गुणसारैषा सथास्यत्य अग्रे महात्मसु\nमहत्त्वात तस्य दण्डस्य नीतिर विस्पष्ट लक्षणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 80, + "text": "नयचारश च विपुलॊ येन सर्वम इदं ततम\nआगमश च पुराणानां महर्षीणां च संभवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 81, + "text": "तीर्थवंशश च वंशश च नक्षत्राणां युधिष्ठिर\nसकलं चातुराश्रम्यं चातुर्हॊत्रं तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 82, + "text": "चातुर्वर्ण्यं तथैवात्र चातुर्वेद्यं च वर्णितम\nइतिहासॊपवेदाश च नयायः कृत्स्नश च वर्णितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 83, + "text": "तपॊ जञानम अहिंसा च सत्यासत्ये नयः परः\nवृद्धॊपसेवा दानं च शौचम उत्थानम एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 84, + "text": "सर्वभूतानुकम्पा च सर्वम अत्रॊपवर्णितम\nभुवि वाचॊ गतं यच च तच च सर्वं समर्पितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 85, + "text": "तस्मिन पैतामहे शास्त्रे पाण्डवैतद असंशयम\nधर्मार्थकाममॊक्षश च सकला हय अत्र शब्दिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 86, + "text": "ततस तां भगवान नीतिं पूर्वं जग्राह शंकरः\nबहुरूपॊ विशालाक्षः शिवः सथाणुर उमापतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 87, + "text": "युगानाम आयुषॊ हरासं विज्ञाय भगवाञ शिवः\nसंचिक्षेप ततः शास्त्रं महार्थं बरह्मणा कृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 88, + "text": "वैशालाक्षम इति परॊक्तं तद इन्द्रः परत्यपद्यत\nदश धयाय सहस्राणि सुब्रह्मण्यॊ महातपाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 89, + "text": "भगवान अपि तच छास्त्रं संचिक्षेप पुरंदरः\nसहस्रैः पञ्चभिस तात यद उक्तं बाहुदन्तकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 90, + "text": "अध्यायानां सहस्रैस तु तरिभिर एव बृहस्पतिः\nसंचिक्षेपेश्वरॊ बुद्ध्या बार्हस्पत्यं तद उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 91, + "text": "अध्यायानां सहस्रेण काव्यः संक्षेपम अब्रवीत\nतच छास्त्रम अमितप्रज्ञॊ यॊगाचार्यॊ महातपाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 92, + "text": "एवं लॊकानुरॊधेन शास्त्रम एतन महर्षिभिः\nसंक्षिप्तम आयुर विज्ञाय मर्त्यानां हरासि पाण्डव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 93, + "text": "अथ देवाः समागम्य विष्णुम ऊचुः परजापतिम\nएकॊ यॊ ऽरहति मर्त्येभ्यः शरैष्ठ्यं तं वै समादिश" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 94, + "text": "ततः संचिन्त्य भगवान देवॊ नारायणः परभुः\nतैजसं वै विरजसं सॊ ऽसृजन मानसं सुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 95, + "text": "विराजास तु महाभाग विभुत्वं भुवि नैच्छत\nनयासायैवाभवद बुद्धिः परणीता तस्य पाण्डव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 96, + "text": "कीर्तिमांस तस्य पुत्रॊ ऽभूत सॊ ऽपि पञ्चातिगॊ ऽभवत\nकर्दमस तस्य च सुतः सॊ ऽपय अतप्यन महत तपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 97, + "text": "परजापतेः कर्दमस्य अनङ्गॊ नाम वै सुतः\nपरजानां रक्षिता साधुर दण्डनीति विशारदः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 98, + "text": "अनङ्ग पुत्रॊ ऽति बलॊ नीतिमान अधिगम्य वै\nअभिपेदे मही राज्यम अथेन्द्रिय वशॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 99, + "text": "मृत्यॊस तु दुहिता राजन सुनीथा नाम मानसी\nपरख्याता तरिषु लॊकेषु या सा वेनम अजीजनत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 100, + "text": "तं परजासु विधर्माणं रागद्वेषवशानुगम\nमन्त्रपूतैः कुशैर जघ्नुर ऋषयॊ बरह्मवादिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 101, + "text": "ममन्थुर दक्षिणं चॊरुम ऋषयस तस्य मन्त्रतः\nततॊ ऽसय विकृतॊ जज्ञे हरस्वाङ्गः पुरुषॊ भुवि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 102, + "text": "दग्धस्थाणुप्रतीकाशॊ रक्ताक्षः कृष्ण मूर्ध जः\nनिषीदेत्य एवम ऊचुस तम ऋषयॊ बरह्मवादिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 103, + "text": "तस्मान निषादाः संभूताः करूराः शैलवनाश्रयाः\nये चान्ये विन्ध्यनिलया मलेच्छाः शतसहस्रशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 104, + "text": "भूयॊ ऽसय दक्षिणं पाणिं ममन्थुस ते महर्षयः\nततः पुरुष उत्पन्नॊ रूपेणेन्द्र इवापरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 105, + "text": "कवची बद्धनिस्त्रिंशः स शरः स शरासनः\nवेदवेदाङ्गविच चैव धनुर्वेदे च पारगः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 106, + "text": "तं दण्डनीतिः सकला शरिता राजन नरॊत्तमम\nततः स पराञ्जलिर वैन्यॊ महर्षींस तान उवाच ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 107, + "text": "सुसूक्ष्मा मे समुत्पन्ना बुद्धिर धर्मार्थदर्शिनी\nअनया किं मया कार्यं तन मे तत्त्वेन शंसत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 108, + "text": "यन मां भवन्तॊ वक्ष्यन्ति कार्यम अर्थसमन्वितम\nतद अहं वै करिष्यामि नात्र कार्या विचारणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 109, + "text": "तम ऊचुर अथ देवास ते ते चैव परमर्षयः\nनियतॊ यत्र धर्मॊ वै तम अशङ्कः समाचर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 110, + "text": "परियाप्रिये परित्यज्य समः सर्वेषु जन्तुषु\nकामक्रॊधौ च लॊभं च मानं चॊत्सृज्य दूरतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 111, + "text": "यश च धर्मात परविचलेल लॊके कश चन मानवः\nनिग्राह्यस ते स बाहुभ्यां शश्वद धर्मम अवेक्षतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 112, + "text": "परतिज्ञां चाधिरॊहस्व मनसा कर्मणा गिरा\nपालयिष्याम्य अहं भौमं बरह्म इत्य एव चासकृत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 113, + "text": "यश चात्र धर्मनीत्य उक्तॊ दण्डनीति वयपाश्रयः\nतम अशङ्कः करिष्यामि सववशॊ न कदा चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 114, + "text": "अदण्ड्या मे दविजाश चेति परतिजानीष्व चाभिभॊ\nलॊकं च संकरात कृत्स्नात तरातास्मीति परंतप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 115, + "text": "वैन्यस ततस तान उवाच देवान ऋषिपुरॊगमान\nबराह्मणा मे सहायाश चेद एवम अस्तु सुरर्षभाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 116, + "text": "एवम अस्त्व इति वैन्यस तु तैर उक्तॊ बरह्मवादिभिः\nपुरॊधाश चाभवत तस्य शुक्रॊ बरह्म मयॊ निधिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 117, + "text": "मन्त्रिणॊ वालखिल्यास तु सारस्वत्यॊ गणॊ हय अभूत\nमहर्षिर भगवान गर्गस तस्य सांवत्सरॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 118, + "text": "आत्मनाष्टम इत्य एव शरुतिर एषा परा नृषु\nउत्पन्नौ बन्दिनौ चास्य तत्पूर्वौ सूतमागधौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 119, + "text": "समतां वसुधायाश च स सम्यग उपपादयत\nवैषम्यं हि परं भूमेर आसीद इति ह नः शरुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 120, + "text": "स विष्णुना च देवेन शक्रेण विबुधैः सह\nऋषिभिश च परजापाल्ये बरह्मणा चाभिषेचितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 121, + "text": "तं साक्षात पृथिवी भेजे रत्नान्य आदाय पाण्डव\nसागरः सरितां भर्ता हिमवांश चाचलॊत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 122, + "text": "शक्रश च धनम अक्षय्यं परादात तस्य युधिष्ठिर\nरुक्मं चापि महामेरुः सवयं कनकपर्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 123, + "text": "यक्षराक्षस भर्ता च भगवान नरवाहनः\nधर्मे चार्थे च कामे च समर्थं परददौ धनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 124, + "text": "हया रथाश च नागाश च कॊटिशः पुरुषास तथा\nपरादुर्बभूवुर वैन्यस्य चिन्तनाद एव पाण्डव\nन जरा न च दुर्भिक्षं नाधनॊ वयाधयस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 125, + "text": "सरीसृपेभ्यः सतेनेभ्यॊ न चान्यॊन्यात कदा चन\nभयम उत्पद्यते तत्र तस्य राज्ञॊ ऽभिरक्षणात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 126, + "text": "तेनेयं पृथिवी दुग्धा सस्यानि दश सप्त च\nयक्षराक्षस नागैश चापीप्षितं यस्य यस्य यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 127, + "text": "तेन धर्मॊत्तरश चायं कृतॊ लॊकॊ महात्मना\nरञ्जिताश च परजाः सर्वास तेन राजेति शब्द्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 128, + "text": "बराह्मणानां कषतत्राणात ततः कषत्रिय उच्यते\nपरथिता धनतश चेयं पृथिवी साधुभिः समृता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 129, + "text": "सथापनं चाकरॊद विष्णुः सवयम एव सतातनः\nनातिवर्तिष्यते कश चिद राजंस तवाम इति पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 130, + "text": "तपसा भगवान विष्णुर आविवेश च भूमिपम\nदेव वन नरदेवानां नमते यज जगन नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 131, + "text": "दण्डनीत्या च सततं रक्षितं तं नरेश्वर\nनाधर्षयत ततः कश चिच चारनित्याच च दर्शनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 132, + "text": "आत्मना करणैश चैव समस्येह महीक्षितः\nकॊ हेतुर यद वशे तिष्ठेल लॊकॊ दैवाद ऋते गुणात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 133, + "text": "विष्णॊर ललाटात कमलं सौवर्णम अभवत तदा\nशरीः संभूता यतॊ देवी पत्नी धर्मस्य धीमतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 134, + "text": "शरियः सकाशाद अर्थश च जातॊ धर्मेण पाण्डव\nअथ धर्मस तथैवार्थः शरीश च राज्ये परतिष्ठिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 135, + "text": "सुकृतस्य कषयाच चैव सवर्लॊकाद एत्य मेदिनीम\nपार्थिवॊ जायते तात दण्डनीति वशानुगः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 136, + "text": "महत्त्वेन च संयुक्तॊ वैष्णवेन नरॊ भुवि\nबुद्ध्या भवति संयुक्तॊ माहात्म्यं चाधिगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 137, + "text": "सथापनाम अथ देवानां न कश चिद अतिवर्तते\nतिष्ठत्य एकस्य च वशे तं चेद अनुविधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 138, + "text": "शुभं हि कर्म राजेन्द्र शुभत्वायॊपकल्पते\nतुल्यस्यैकस्य यस्यायं लॊकॊ वचसि तिष्ठति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 139, + "text": "यॊ हय अस्य मुखम अद्राक्षीत सॊम्य सॊ ऽसय वशानुगः\nसुभगं चार्थवन्तं च रूपवन्तं च पश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 140, + "text": "ततॊ जगति राजेन्द्र सततं शब्दितं बुधैः\nदेवाश च नरदेवाश च तुल्या इति विशां पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 59, + "shloka": 141, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं महत्त्वं परति राजसु\nकार्त्स्न्येन भरतश्रेष्ठ किम अन्यद इह वर्तताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nततः पुनः स गाङ्गेयम अभिवाद्य पिता महम\nपराञ्जलिर नियतॊ भूत्वा पर्यपृच्छद युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 2, + "text": "के धर्माः सर्ववर्णानां चातुर्वर्ण्यस्य के पृथक\nचतुर्णाम आश्रमाणां च राज धर्माश च के मताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 3, + "text": "केन सविद वर्धते राष्ट्रं राजा केन विवर्धते\nकेन पौराश च भृत्याश च वर्धने भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 4, + "text": "कॊशं दण्डं च दुर्गं च सहायान मन्त्रिणस तथा\nऋत्विक पुरॊहिताचार्यान कीदृशान वर्जयेन नृपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 5, + "text": "केषु विश्वसितव्यं सयाद राज्ञां कस्यां चिद आपदि\nकुतॊ वात्मा दृढॊ रक्ष्यस तन मे बरूहि पिता मह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 6, + "text": "नमॊ धर्माय महते नमः कृष्णाय वेधसे\nबराह्मणेभ्यॊ नमस्कृत्वा धर्मान वक्ष्यामि शाश्वतान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 7, + "text": "अक्रॊधः सत्यवचनं संविभागः कषमा तथा\nपरजनः सवेषु दारेषु शौचम अद्रॊह एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 8, + "text": "आर्जवं भृत्यभरणं नवैते सार्ववर्णिकाः\nबराह्मणस्य तु यॊ धर्मस तं ते वक्ष्यामि केवलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 9, + "text": "दमम एव महाराज धर्मम आहुः पुरातनम\nसवाध्यायॊ ऽधयापनं चैव तत्र कर्म समाप्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 10, + "text": "तं चेद वित्तम उपागच्छेद वर्तमानं सवकर्मणि\nअकुर्वाणं विकर्माणि शान्तं परज्ञान तर्पितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 11, + "text": "कुर्वीतापत्य संतानम अथॊ दद्याद यजेत च\nसंविभज्य हि भॊक्तव्यं धनं सद्भिर इतीष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 12, + "text": "परिनिष्ठित कार्यस तु सवाध्यायेनैव बराह्मणः\nकुर्याद अन्यन न वा कुर्यान मैत्रॊ बराह्मण उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 13, + "text": "कषत्रियस्यापि यॊ धर्मस तं ते वक्ष्यामि भारत\nदद्याद राजा न याचेत यजेत न तु याजयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 14, + "text": "नाध्यापयेद अधीयीत परजाश च परिपालयेत\nनित्यॊद्युक्तॊ दस्यु वधे रणे कुर्यात पराक्रमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 15, + "text": "ये च करतुभिर ईजानाः शरुतवन्तश च भूमिपाः\nय एवाहव जेतारस त एषां लॊकजित तमाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 16, + "text": "अविक्षतेन देहेन समराद यॊ निवर्तते\nकषत्रियॊ नास्य तत कर्म परशंसन्ति पुरा विदः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 17, + "text": "वधं हि कषत्रबन्धूनां धर्मम आहुः परधानतः\nनास्य कृत्यतमं किं चिद अन्यद दस्यु निबर्हणात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 18, + "text": "दानम अध्ययनं यज्ञॊ यॊगः कषेमॊ विधीयते\nतस्माद राज्ञा विशेषेण यॊद्धव्यं धर्मम ईप्षता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 19, + "text": "सवेषु धर्मेष्व अवस्थाप्य परजाः सर्वा महीपतिः\nधर्मेण सर्वकृत्यानि समनिष्ठानि कारयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 20, + "text": "परिनिष्ठित कार्यः सयान नृपतिः परिपालनात\nकुर्याद अन्यन न वा कुर्याद ऐन्द्रॊ राजन्य उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 21, + "text": "वैश्यस्यापीह यॊ धर्मस तं ते वक्ष्यामि भारत\nदानम अध्ययनं यज्ञः शौचेन धनसंचयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 22, + "text": "पितृवत पालयेद वैश्यॊ युक्तः सर्वपशून इह\nविकर्म तद भवेद अन्यत कर्म यद यत समाचरेत\nरक्षया स हि तेषां वै महत सुखम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 23, + "text": "परजापतिर हि वैश्याय सृष्ट्वा परिददे पशून\nबराह्मणाय च राज्ञे च सर्वाः परिददे परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 24, + "text": "तस्य वृत्तिं परवक्ष्यामि यच च तस्यॊपजीवनम\nषण्णाम एकां पिबेद धेनुं शताच च मिथुनं हरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 25, + "text": "लये च सप्तमॊ भागस तथा शृङ्गे कला खुरे\nसस्यस्य सर्वबीजानाम एषा सांवत्सरी भृतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 26, + "text": "न च वैश्यस्य कामः सयान न रक्षेयं पशून इति\nवैश्ये चेच्छति नान्येन रक्षितव्याः कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 27, + "text": "शूद्रस्यापि हि यॊ धर्मस तं ते वक्ष्यामि भारत\nपरजापतिर हि वर्णानां दासं शूद्रम अकल्पयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 28, + "text": "तस्माच छूद्रस्य वर्णानां परिचर्या विधीयते\nतेषां शुश्रूषणाच चैव महत सुखम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 29, + "text": "शूद्र एतान परिचरेत तरीन वर्णान अनसूयकः\nसंचयांश च न कुर्वीत जातु शूद्रः कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 30, + "text": "पापीयान हि धनं लब्ध्वा वशे कुर्याद गरीयसः\nराज्ञा वा समनुज्ञातः कामं कुर्वीत धार्मिकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 31, + "text": "तस्य वृत्तिं परवक्ष्यामि यच च तस्यॊपजीवनम\nअवश्य भरणीयॊ हि वर्णानां शूद्र उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 32, + "text": "छत्रं वेष्टनम औशीरम उपानद वयजनानि च\nयातयामानि देयानि शूद्राय परिचारिणे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 33, + "text": "अधार्याणि विशीर्णानि वसनानि दविजातिभिः\nशूद्रायैव विधेयानि तस्य धर्मधनं हि तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 34, + "text": "यश च कश चिद दविजातीनां शूद्रः शुश्रूषुर आव्रजेत\nकल्प्यां तस्य तु तेनाहुर वृत्तिं धर्मविदॊ जनाः\nदेयः पिण्डॊ ऽनपेताय भर्तव्यौ वृद्धदुर्बलौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 35, + "text": "शूद्रेण च न हातव्यॊ भर्ता कस्यां चिद आपदि\nअतिरेकेण भर्तव्यॊ भर्ता दरव्यपरिक्षये\nन हि सवम अस्ति शूद्रस्य भर्तृहार्य धनॊ हय असौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 36, + "text": "उक्तस तरयाणां वर्णानां यज्ञस तरय्य एव भारत\nसवाहाकारनमः कारौ मन्त्रः शूद्रे विधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 37, + "text": "ताभ्यां शूद्रः पाकयज्ञैर यजेत वरतवान सवयम\nपूर्णपात्र मयीम आहुः पाकयज्ञस्य दक्षिणाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 38, + "text": "शूद्रः पैजवनॊ नाम सहस्राणां शतं ददौ\nऐन्द्राग्नेन विधानेन दक्षिणाम इति नः शरुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 39, + "text": "अतॊ हि सर्ववर्णानां शरद्धा यज्ञॊ विधीयते\nदैवतं हि महच छरद्धा पवित्रं यजतां च यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 40, + "text": "दैवतं परमं विप्राः सवेन सवेन परस्परम\nअयजन्न इह सत्रैस ते तैस तैः कामैः सनातनैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 41, + "text": "संसृष्टा बराह्मणैर एव तरिषु वर्णेषु सृष्टयः\nदेवानाम अपि ये देवा यद बरूयुस ते परं हि तत\nतस्माद वर्णैः सर्वयज्ञाः संसृज्यन्ते न काम्यया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 42, + "text": "ऋग यजुः साम वित पूज्यॊ नित्यं सयाद देव वद दविजः\nअनृग यजुर असामा तु पराजापत्य उपद्रवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 43, + "text": "यज्ञॊ मनीषया तात सर्ववर्णेषु भारत\nनास्य यज्ञहनॊ देवा ईहन्ते नेतरे जनाः\nतस्मात सर्वेषु वर्णेषु शरद्धा यज्ञॊ विधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 44, + "text": "सवं दैवतं बराह्मणाः सवेन नित्यं; परान वर्णान अयजन्न एवम आसीत\nआरॊचिता नः सुमहान स धर्मः; सृष्टॊ बरह्मणा तरिषु वर्णेषु दृष्टः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 45, + "text": "तस्माद वर्णा ऋजवॊ जातिधर्माः; संसृज्यन्ते तस्य विपाक एषः\nएकं साम यजुर एकम ऋग एका; विप्रश चैकॊ ऽनिश्चयस तेषु दृष्टः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 46, + "text": "अत्र गाथा यज्ञगीताः कीर्तयन्ति पुरा विदः\nवैखानसानां राजेन्द्र मुनीनां यष्टुम इच्छताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 47, + "text": "उदिते ऽनुदिते वापि शरद्दधानॊ जितेन्द्रियः\nवह्निं जुहॊति धर्मेण शरद्धा वै कारणं महत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 48, + "text": "यत सकन्नम अस्य तत पूर्वं यद अस्कन्न्नं तद उत्तरम\nबहूनि यज्ञरूपाणि नाना कर्मफलानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 49, + "text": "तानि यः संविजानाति जञाननिश्चय निश्चितः\nदविजातिः शरद्धयॊपेतः स यष्टुं पुरुषॊ ऽरहति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 50, + "text": "सतेनॊ वा यदि वा पापॊ यदि वा पापकृत तमः\nयष्टुम इच्छति यज्ञं यः साधुम एव वदन्ति तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 51, + "text": "ऋषयस तं परशंसन्ति साधु चैतद असंशयम\nसर्वथा सर्ववर्णैर हि यष्टव्यम इति निश्चयः\nन हि यज्ञसमं किं चित तरिषु लॊकेषु विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 60, + "shloka": 52, + "text": "तस्माद यष्टव्यम इत्य आहुः पुरुषेणानसूयता\nशरद्धा पवित्रम आश्रित्य यथाशक्ति परयच्छता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 61, + "shloka": 1, + "text": "[भीस्म]\nआश्रमाणां महाबाहॊ शृणु सत्यपराक्रम\nचतुर्णाम इह वर्णानां कर्माणि च युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 61, + "shloka": 2, + "text": "वानप्रस्थं भैक्ष चर्यां गार्हस्थ्यं च महाश्रमम\nबरह्मचर्याश्रमं पराहुश चतुर्थं बराह्मणैर वृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 61, + "shloka": 3, + "text": "जटा करण संस्कारं दविजातित्वम अवाप्य च\nआधानादीनि कर्माणि पराप्य वेदम अधीत्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 61, + "shloka": 4, + "text": "सदारॊ वाप्य अदारॊ वा आत्मवान संयतेन्द्रियः\nवानप्रस्थाश्रमं गच्छेत कृतकृत्यॊ गृहाश्रमात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 61, + "shloka": 5, + "text": "तत्रारण्यक शास्त्राणि समधीत्य स धर्मवित\nऊर्ध्वरेताः परजायित्वा गच्छत्य अक्षरसात्मताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 61, + "shloka": 6, + "text": "एतान्य एव निमित्तानि मुनीनाम ऊर्ध्वरेतसाम\nकर्तव्यानीह विप्रेण राजन्न आदौ विपश्चिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 61, + "shloka": 7, + "text": "चरितब्रह्म चर्यस्य बराह्मणस्य विशां पते\nभैक्ष चर्यास्व अधीकारः परशस्त इह मॊक्षिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 61, + "shloka": 8, + "text": "यत्रास्तमित शायी सयान निरग्निर अनिकेतनः\nयथॊपलब्ध जीवी सयान मुनिर दान्तॊ जितेन्द्रियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 61, + "shloka": 9, + "text": "निराशीः सयात सर्वसमॊ निर्भॊगॊ निर्विकार वान\nविप्रः कषेमाश्रमप्राप्तॊ गच्छत्य अक्षरसात्मताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 61, + "shloka": 10, + "text": "अधीत्य वेदान कृतसर्वकृत्यः; संतानम उत्पाद्य सुखानि भुक्त्वा\nसमाहितः परचरेद दुश्चरं तं; गार्हस्थ्य धर्मं मुनिधर्मदृष्टम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 61, + "shloka": 11, + "text": "सवदारतुष्ट ऋतुकालगामी; नियॊग सेवी न शठॊ न जिह्मः\nमिताशनॊ देव परः कृतज्ञः; सत्यॊ मृदुश चानृशंसः कषमा वान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 61, + "shloka": 12, + "text": "दान्तॊ विधेयॊ हव्यकव्ये ऽपरमत्तॊ; अन्नस्य दाता सततं दविजेभ्यः\nअमत्सरी सर्वलिङ्गि परदाता; वैतान नित्यश च गृहाश्रमी सयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 61, + "shloka": 13, + "text": "अथात्र नारायण गीतम आहुर; महर्षयस तात महानुभावाः\nमहार्थम अत्य अर्थतपः परयुक्तं; तद उच्यमानं हि मया निबॊध" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 61, + "shloka": 14, + "text": "सत्यार्जवं चातिथि पूजनं च; धर्मस तथार्थश चरतिश च दारे\nनिषेवितव्यानि सुखानि लॊके; हय अस्मिन परे चैव मतं ममैतत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 61, + "shloka": 15, + "text": "भरणं पुत्रदाराणां वेदानां पारणं तथा\nसतां तम आश्रमश्रेष्ठं वदन्ति परमर्षयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 61, + "shloka": 16, + "text": "एवं हि यॊ बराह्मणॊ यज्ञशीलॊ; गार्हस्थ्यम अध्यावसते यथा वत\nगृहस्थ वृत्तिं परविशॊध्य सम्यक; सवर्गे विषुद्धं फलम आप्नुते सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 61, + "shloka": 17, + "text": "तस्य देहपरित्यागाद इष्टाः कामाक्षया मताः\nआनन्त्यायॊपतिष्ठन्ति सर्वतॊ ऽकषिशिरॊमुखाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 61, + "shloka": 18, + "text": "खादन्न एकॊ जपन्न एकः सर्पन्न एकॊ युधिष्ठिर\nएकस्मिन्न एव आचार्ये शुश्रूषुर मलपङ्कवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 61, + "shloka": 19, + "text": "बरह्म चारी वरती नित्यं नित्यं दीक्षा परॊ वशी\nअविचार्य तथा वेदं कृत्यं कुर्वन वसेत सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 61, + "shloka": 20, + "text": "शुश्रूषां सततं कुर्वन गुरॊः संप्रणमेत च\nषट कर्मस्व अनिवृत्तश च न परवृत्तश च सर्वशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 61, + "shloka": 21, + "text": "न चरत्य अधिकारेण सेवितं दविषतॊ न च\nएषॊ ऽऽशरमपदस तात बरह्मचारिण इष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 62, + "shloka": 1, + "text": "[युधिस्ठिर]\nशिवान सुखान महॊदर्कान अहिंस्राँल लॊकसंमतान\nबरूहि धर्मान सुखॊपायान मद्विधानां सुखावहान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 62, + "shloka": 2, + "text": "बराह्मणस्येह चत्वार आश्रमा विहिताः परभॊ\nवर्णास तान अनुवर्तन्ते तरयॊ भरतसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 62, + "shloka": 3, + "text": "उक्तानि कर्माणि बहूनि राजन; सवर्ग्याणि राजन्य परायणानि\nनेमानि दृष्टान्त विधौ समृतानि; कषात्रे हि सर्वं विहितं यथा वत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 62, + "shloka": 4, + "text": "कषात्राणि वैश्यानि च सेवमानः; शौद्राणि कर्माणि च बराह्मणः सन\nअस्मिँल लॊके निन्दितॊ मन्दचेताः; परे च लॊके निरयं परयाति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 62, + "shloka": 5, + "text": "या संज्ञा विहिता लॊके दासे शुनि वृके पशौ\nविकर्मणि सथिते विप्रे तां संज्ञां कुरु पाण्डव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 62, + "shloka": 6, + "text": "षट कर्म संप्रवृत्तस्य आश्रमेषु चतुर्ष्व अपि\nसर्वधर्मॊपपन्नस्य संभूतस्य कृतात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 62, + "shloka": 7, + "text": "बराह्मणस्य विशुद्धस्य तपस्य अभिरतस्य च\nनिराशिषॊ वदान्यस्य लॊका हय अक्षरसंज्ञिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 62, + "shloka": 8, + "text": "यॊ यस्मिन कुरुते कर्म यादृशं येन यत्र च\nतादृशं तादृशेनैव स गुणं परतिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 62, + "shloka": 9, + "text": "वृद्ध्या कृषिवणिक्त्वेन जीव संजीवनेन च\nवेत्तुम अर्हसि राजेन्द्र सवाध्यायगणितं महत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 62, + "shloka": 10, + "text": "कालसंचॊदितः कालः कालपर्याय निश्चितः\nउत्तमाधममध्यानि कर्माणि कुरुते ऽवशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 62, + "shloka": 11, + "text": "अन्तवन्ति परदानानि पुरा शरेयः कराणि च\nसवकर्मनिरतॊ लॊकॊ हय अक्षरः सर्वतॊ मुखः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 1, + "text": "जया कर्षणं शत्रुनिबर्हणं च; कृषिर वणिज्या पशुपालनं च\nशुश्रूषणं चापि तथार्थ हेतॊर; अकार्यम एतत परमं दविजस्य" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 2, + "text": "सेव्यं तु बरह्म षट कर्म गृहस्थेन मनीषिणा\nकृतकृत्यस्य चारण्ये वासॊ विप्रस्य शस्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 3, + "text": "राजप्रैष्यं कृषिधनं जीवनं च वणिज्यया\nकौटिल्यं कौटलेयं च कुसीदं च विवर्जयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 4, + "text": "शूद्रॊ राजन भवति बरह्म बन्धुर; दुश्चारित्र्यॊ यश च धर्माद अपेतः\nवृषली पतिः पिशुनॊ नर्तकश च; गरामप्रैष्यॊ यश च भवेद विकर्मा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 5, + "text": "जपन वेदान अजपंश चापि राजन; समः शूद्रैर दासवच चापि भॊज्यः\nएते सर्वे शूद्र समा भवन्ति; राजन्न एतान वर्जयेद देवकृत्ये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 6, + "text": "निर्मर्यादे चाशने करूर वृत्तौ; हिंसात्मके तयक्तधर्मस्ववृत्ते\nहव्यं कव्यं यानि चान्यानि राजन; देयान्य अदेयानि भवन्ति तस्मिन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 7, + "text": "तस्माद धर्मॊ विहितॊ बराह्मणस्य; दमः शौचं चार्जवं चापि राजन\nतथा विप्रस्याश्रमाः सर्व एव; पुरा राजन बरह्मणा वै निसृष्टाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 8, + "text": "यः सयाद दान्तः सॊमप आर्य शीलः; सानुक्रॊशः सर्वसहॊ निराशीः\nऋजुर मृदुर अनृशंसः कषमावान; स वै विप्रॊ नेतरः पापकर्मा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 9, + "text": "शूद्रं वैश्यं राजपुत्रं च राजँल; लॊकाः सर्वे संश्रिता धर्मकामाः\nतस्माद वर्णाञ जातिधर्मेषु सक्तान; मत्वा विष्णुर नेच्छति पाण्डुपुत्र" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 10, + "text": "लॊके चेदं सर्वलॊकस्य न सयाच; चातुर्वर्ण्यं वेदवादाश च न सयुः\nसर्वाश चेज्याः सर्वलॊकक्रियाश च; सद्यः सर्वे चाश्रमस्था न वै सयुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 11, + "text": "यश च तरयाणां वर्णानाम इच्छेद आश्रमसेवनम\nकर्तुम आश्रमदृष्टांश च धर्मांस ताञ शृणु पाण्डव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 12, + "text": "शुश्रूषा कृतकृत्यस्य कृतसंतान कर्मणः\nअभ्यनुज्ञाप्य राजानं शूद्रस्य जगतीपते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 13, + "text": "अल्पान्तरगतस्यापि दश धर्मगतस्य वा\nआश्रमा विहिताः सर्वे वर्जयित्वा निराशिषम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 14, + "text": "भैक्ष चर्यां न तुप्राहुस तस्य तद धर्मचारिणः\nतथा वैश्यस्य राजेन्द्र राजपुत्रस्य चैष हि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 15, + "text": "कृतकृत्यॊ वयॊ ऽतीतॊ राज्ञॊ कृतपरिश्रमः\nवैश्यॊ गच्छेद अनुज्ञाती नृपेणाश्रममण्डलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 16, + "text": "वेदान अधीत्य धर्मेण राजशास्त्राणि चानघ\nसंतानादीनि कर्माणि कृत्वा सॊमं निषेव्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 17, + "text": "पालयित्वा परजाः सर्वा धर्मेण वदतां वर\nराजसूयाश्वमेधादीन मखान अन्यांस तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 18, + "text": "समानीय यथा पाठं विप्रेभ्यॊ दत्तदक्षिणः\nसंग्रामे विजयं पराप्य तथाल्पं यदि वा बहु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 19, + "text": "सथापयित्वा परजा पालं पुत्रं राज्ये च पाण्डव\nअन्यगॊत्रं परशस्तं वा कषत्रियं कषत्रियर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 20, + "text": "अर्चयित्वा पितॄन सम्यक पितृयज्ञैर यथाविधि\nदेवान यज्ञैर ऋषीन वेदैर अर्चित्वा चैव यत्नतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 21, + "text": "अन्तकाले च संप्राप्ते य इच्छेद आश्रमान्तरम\nआनुपूर्व्याश्रमान राजन गत्वा सिद्धिम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 22, + "text": "राजर्षित्वेन राजेन्द्र भैक्ष चर्याध्व सेवया\nअपेतगृहधर्मॊ ऽपि चरेज जीवितकाम्यया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 23, + "text": "न चैतन नैष्ठिकं कर्म तरयाणां भरतर्षभ\nचतुर्णां राजशार्दूल पराहुर आश्रमवासिनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 24, + "text": "बह्व आयत्तं कषत्रियैर मानवानां; लॊकश्रेष्ठं धर्मम आसेवमानैः\nसर्वे धर्माः सॊपधर्मास तरयाणां; राज्ञॊ धर्माद इति वेदाच छृणॊमि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 25, + "text": "यथा राजन हस्तिपदे पदानि; संलीयन्ते सर्वसत्त्वॊद्भवानि\nएवं धर्मान राजधर्मेषु सर्वान; सर्वावस्थं संप्रलीनान निबॊध" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 26, + "text": "अल्पाश्रयान अल्पफलान वदन्ति; धर्मान अन्यान धर्मविदॊ मनुष्याः\nमहाश्रयं बहुकल्याण रूपं; कषात्रं धर्मं नेतरं पराहुर आर्याः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 27, + "text": "सर्वे धर्मा राजधर्मप्रधानाः; सर्वे धर्माः पाल्यमाना भवन्ति\nसर्वत्यागॊ राजधर्मेषु राजंस; तयागे चाहुर धर्मम अग्र्यं पुराणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 28, + "text": "मज्जेत तरयी दण्डनीतौ हतायां; सर्वे धर्मा न भवेयुर विरुद्धाः\nसर्वे धर्माश चाश्रमाणां गताः सयुः; कषात्रे तयक्ते राजधर्मे पुराणे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 29, + "text": "सर्वे तयागा राजधर्मेषु दृष्टाः; सर्वा दीक्षा राजधर्मेषु चॊक्ताः\nसर्वे यॊगा राजधर्मेषु चॊक्ताः; सर्वे लॊका राजधर्मान परविष्टाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 63, + "shloka": 30, + "text": "यथा जीवाः परकृतौ वध्यमाना; धर्माश्रितानाम उपपीडनाय\nएवं धर्मा राजधर्मैर वियुक्ताः; सर्वावस्थं नाद्रियन्ते सवधर्मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 1, + "text": "चातुराश्रम्य धर्माश च जातिधर्माश च पाण्डव\nलॊकपालॊत्तराश चैव कषात्रे धर्मे वयवस्थिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 2, + "text": "सर्वाण्य एतानि धर्माणि कषात्रे भरतसत्तम\nनिराशिषॊ जीवलॊके कषात्रे धर्मे वयवस्थिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 3, + "text": "अप्रत्यक्षं बहु दवारं धर्मम आश्रमवासिनाम\nपररूपयन्ति तद्भावम आगमैर एव शाश्वतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 4, + "text": "अपरे वचनैः पुण्यैर वादिनॊ लॊकनिश्चयम\nअनिश्चय जञा धर्माणाम अदृष्टान्ते परे रताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 5, + "text": "परत्यक्षसुखभूयिष्ठम आत्मसाक्षिकम अच्छलम\nसर्वलॊकहितं धर्मं कषत्रियेषु परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 6, + "text": "धर्माश्रमव्यवसिनां बराह्मणानां युधिष्ठिर\nयथा तरयाणां वर्णानां संख्यातॊपश्रुतिः पुरा\nराजधर्मेष्व अनुपमा लॊक्या सुचरितैर इह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 7, + "text": "उदाहृतं ते राजेन्द्र यथा विष्णुं महौजसम\nसर्वभूतेश्वरं देवं परभुं नारायणं पुरा\nजग्मुः सुबहवः शूरा राजानॊ दण्डनीतये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 8, + "text": "एकैकम आत्मनः कर्म तुलयित्वाश्रमे पुरा\nराजानः पर्युपातिष्ठन दृष्टान्त वचने सथिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 9, + "text": "साध्या देवा वसवश चाश्विनौ च; रुद्राश च विश्वे मरुतां गणाश च\nसृष्टाः पुरा आदिदेवेन देवा; कषात्रे धर्मे वर्तयन्ते च सिद्धाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 10, + "text": "अत्र ते वर्तयिष्यामि धर्मम अर्थविनिश्चयम\nनिर्मर्यादे वर्तमाने दानवैकायने कृते\nबभूव राजा राजेन्द्र मान्धाता नाम वीर्यवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 11, + "text": "पुरा वसु मती पालॊ यज्ञं चक्रे दिदृक्षया\nअनादिमध्यनिधनं देवं नारायणं परति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 12, + "text": "स राजा राजशार्दूल मान्धाता परमेष्ठिनः\nजग्राह शिरसा पादौ यज्ञे विष्णॊर महात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 13, + "text": "दर्शयाम आस तं विष्णू रूपम आस्थाय वासवम\nस पार्थिवैर वृतः सद्भिर अर्चयाम आस तं परभुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 14, + "text": "तस्य पार्थिव संघस्य तस्य चैव महात्मनः\nसंवादॊ ऽयं महान आसीद विष्णुं परति महाद्युते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 15, + "text": "किम इष्यते धर्मभृतां वरिष्ठ; यद दरष्टुकामॊ ऽसि तम अप्रमेयम\nअनन्त मायामित सत्त्ववीर्यं; नारायणं हय आदिदेवं पुराणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 16, + "text": "नासौ देवॊ विश्वरूपॊ मयापि; शक्यॊ दरष्टुं बरह्मणा वापि साक्षात\nये ऽनये कामास तव राजन हृदि सथा; दास्यामि तांस तवं हि मर्त्येषु राजा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 17, + "text": "सत्ये सथितॊ धर्मपरॊ जितेन्द्रियः; शूरॊ दृढं परीतिरतः सुराणाम\nबुद्ध्या भक्त्या चॊत्तमश्रद्धया च; ततस ते ऽहं दद्मि वरं यथेष्टम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 18, + "text": "असंशयं भगवन्न आदिदेवं; दरक्ष्याम्य अहं शिरसाहं परसाद्य\nतयक्त्वा भॊगान धर्मकामॊ हय अरण्यम; इच्छे गन्तुं सत्पथं लॊकजुष्टम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 19, + "text": "कषात्राद धर्माद विपुलाद अप्रमेयाल; लॊकाः पराप्ताः सथापितं सवं यशश च\nधर्मॊ यॊ ऽसाव आदिदेवात परवृत्तॊ; लॊकज्येष्ठस तं न जानामि कर्तुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 20, + "text": "असैनिकॊ ऽधर्मपरश चरेथाः; परां गतिं लप्स्यसे चाप्रमत्तः\nकषात्रॊ धर्मॊ हय आदिदेवात परवृत्तः; पश्चाद अन्ये शेषभूताश च धर्माः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 21, + "text": "शेषाः सृष्टा हय अन्तवन्तॊ हय अनन्ताः; सुप्रस्थानाः कषत्रधर्माविशिष्टाः\nअस्मिन धर्मे सर्वधर्माः परविष्टास; तस्माद धर्मं शरेष्ठम इमं वदन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 22, + "text": "कर्मणा वै पुरा देवा ऋषयश चामितौजसः\nतराताः सर्वे परमथ्यारीन कषत्रधर्मेण विष्णुना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 23, + "text": "यदि हय असौ भगवान नानहिष्यद; रिपून सर्वान वसु मान अप्रमेयः\nन बराह्मणा न च लॊकादि कर्ता; न सद धर्मा नादि धर्मा भवेयुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 24, + "text": "इमाम उर्वीं न जयेद विक्रमेण; देव शरेष्ठॊ ऽसौ पुरा चेद अमेयः\nचातुर्वर्ण्यं चातुराश्रम्य धर्माः; सर्वे न सयुर बरह्मणॊ वै विनाशात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 25, + "text": "दृष्टा धर्माः शतधा शाश्वतेन; कषात्रेण धर्मेण पुनः परवृत्ताः\nयुगे युगे हय आदि धर्माः परवृत्ता; लॊकज्येष्ठं कषत्रधर्मं वदन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 26, + "text": "आत्मत्यागः सर्वभूतानुकम्पा; लॊकज्ञानं मॊक्षणं पालनं च\nविषण्णानां मॊक्षणं पीडितानां; कषात्रे धर्मे विद्यते पार्थिवानाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 27, + "text": "निर्मर्यादाः काममन्युप्रवृत्ता; भीता राज्ञॊ नाधिगच्छन्ति पापम\nशिष्टाश चान्ये सर्वधर्मॊपपन्नाः; साध्व आचाराः साधु धर्मं चरन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 28, + "text": "पुत्र वत परिपाल्यानि लिङ्गधर्मेण पार्थिवैः\nलॊके भूतानि सर्वाणि विचरन्ति न संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 64, + "shloka": 29, + "text": "सर्वधर्मपरं कषत्रं लॊकज्येष्ठं सनातनम\nशश्वद अक्षरपर्यन्तम अक्षरं सर्वतॊ मुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 1, + "text": "एवं वीर्यः सर्वधर्मॊपपन्नः; कषात्रः शरेष्ठः सर्वधर्मेषु धर्मः\nपाल्यॊ युष्माभिर लॊकसिंहैर उदारैर; विपर्यये सयाद अभावः परजानाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 2, + "text": "भुवः संस्कारं राजसंस्कारयॊगम; अभैक्ष चर्यां पालनं च परजानाम\nविद्याद राजा सर्वभूतानुकम्पां; देहत्यागं चाहवे धर्मम अग्र्यम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 3, + "text": "तयागं शरेष्ठं मुनयॊ वै वदन्ति; सर्वश्रेष्ठॊ यः शरीरं तयजेत\nनित्यं तयक्तं राजधर्मेषु सर्वं; परत्यक्षं ते भूमिपालाः सदैते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 4, + "text": "बहुश्रुत्या गुरुशुश्रूषया वा; परस्य वा संहननाद वदन्ति\nनित्यं धर्मं कषत्रियॊ बरह्मचारी; चरेद एकॊ हय आश्रमं धर्मकामः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 5, + "text": "सामान्यार्थे वयवहारे परवृत्ते; परियाप्रिये वर्जयन्न एव यत्नात\nचातुर्वर्ण्यस्थापनात पालनाच च; तैस तैर यॊगैर नियमैर औरसैश च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 6, + "text": "सर्वॊद्यॊगैर आश्रमं धर्मम आहुः; कषात्रं जयेष्ठं सर्वधर्मॊपपन्नम\nसवं सवं धर्मं ये न चरन्ति वर्णास; तांस तान धर्मान अयथा वद वदन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 7, + "text": "निर्मर्यादे नित्यम अर्थे विनष्टान; आहुस तान वै पशुभूतान मनुष्यान\nयथा नीतिं गमयत्य अर्थलॊभाच; छरेयांस तस्माद आश्रमः कषत्रधर्मः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 8, + "text": "तरैविद्यानां या गतिर बराह्मणानां; यश चैवॊक्तॊ ऽथाश्रमॊ बराह्मणानाम\nएतत कर्म बराह्मणस्याहुर अग्र्यम; अन्यत कुर्वञ शूद्र वच छस्त्र वध्यः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 9, + "text": "चातुराश्रम्य धर्माश च वेद धर्माश च पार्थिव\nबराह्मणेनानुगन्तव्या नान्यॊ विद्यात कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 10, + "text": "अन्यथा वर्तमानस्य न सा वृत्तिः परकल्प्यते\nकर्मणा वयज्यते धर्मॊ यथैव शवा तथैव सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 11, + "text": "यॊ विकर्म सथितॊ विप्रॊ न स सन मानम अर्हति\nकर्मस्व अनुपयुञ्जानम अविश्वास्यं हि तं विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 12, + "text": "एते धर्माः सर्ववर्णाश च वीरैर; उत्क्रष्टव्याः कषत्रियैर एष धर्मः\nतस्माज जयेष्ठा राजधर्मा न चान्ये; वीर्यज्येष्ठा वीरधर्मा मता ये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 13, + "text": "यवनाः किराता गान्धाराश चीनाः शबर बर्बराः\nशकास तुषाराः कह्वाश च पह्लवाश चान्ध्र मद्रकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 14, + "text": "ओड्राः पुलिन्दा रमठाः काचा मलेच्छाश च सर्वशः\nबरह्मक्षत्रप्रसूताश च वैश्याः शूद्राश च मानवाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 15, + "text": "कथं धर्मं चरेयुस ते सर्वे विषयवासिनः\nमद्विधैश च कथं सथाप्याः सर्वे ते दस्यु जीविनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 16, + "text": "एतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं भगवंस तद बरवीहि मे\nतवं बन्धुभूतॊ हय अस्माकं कषत्रियाणां सुरेश्वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 17, + "text": "मातापित्र्यॊर हि कर्तव्या शुश्रूषा सर्वदस्युभिः\nआचार्य गुरुशुश्रूषा तथैवाश्रमवासिनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 18, + "text": "भूमिपालानां च शुश्रूषा कर्तव्या सर्वदस्युभिः\nवेद धर्मक्रियाश चैव तेषां धर्मॊ विधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 19, + "text": "पितृयज्ञास तथा कूपाः परपाश च शयनानि च\nदानानि च यथाकालं दविजेषु दद्युर एव ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 20, + "text": "अहिंसा सत्यम अक्रॊधॊ वृत्ति दायानुपालनम\nभरणं पुत्रदाराणां शौचम अद्रॊह एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 21, + "text": "दक्षिणा सर्वयज्ञानां दातव्या भूतिम इच्छता\nपाकयज्ञा महार्हाश च कर्तव्याः सर्वदस्युभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 22, + "text": "एतान्य एवं परकाराणि विहितानि पुरानघ\nसर्वलॊकस्य कर्माणि कर्तव्यानीह पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 23, + "text": "दृश्यन्ते मानवा लॊके सर्ववर्णेषु दस्यवः\nलिङ्गान्तरे वर्तमाना आश्रमेषु चतुर्ष्व अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 24, + "text": "विनष्टायां दण्डनीतौ राजधर्मे निराकृते\nसंप्रमुह्यन्ति भूतानि राजदौरात्म्यतॊ नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 25, + "text": "असंख्याता भविष्यन्ति भिक्षवॊ लिङ्गिनस तथा\nआश्रमाणां विकल्पाश च निवृत्ते ऽसमिन कृते युगे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 26, + "text": "अशृण्वानाः पुराणानां धर्माणां परवरा गतीः\nउत्पथं परतिपत्स्यन्ते काममन्युसमीरिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 27, + "text": "यदा निवर्त्यते पापॊ दण्डनीत्या महात्मभिः\nतदा धर्मॊ न चलते सद भूतः शाश्वतः परः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 28, + "text": "परलॊकगुरुं चैव राजानं यॊ ऽवमन्यते\nन तस्य दत्तं न हुतं न शराद्धं फलति कव चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 29, + "text": "मानुषाणाम अधिपतिं देवभूतं सनातनम\nदेवाश च बहु मन्यन्ते धर्मकामं नरेश्वरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 30, + "text": "परजापतिर हि भगवान यः सर्वम असृजज जगत\nस परवृत्ति निवृत्त्यर्थं धर्माणां कषत्रम इच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 31, + "text": "परवृत्तस्य हि धर्मस्य बुद्ध्या यः समरते गतिम\nस मे मान्यश च पूज्यश च तत्र कषत्रं परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 32, + "text": "एवम उक्त्वा स भगवान मरुद्गणवृतः परभुः\nजगाम भवनं विष्णुर अक्षरं परमं पदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 33, + "text": "एवं परवर्तिते धर्मे पुरा सुचरिते ऽनघ\nकः कषत्रम अवमन्येत चेतना वान बहुश्रुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 34, + "text": "अन्यायेन परवृत्तानि निवृत्तानि तथैव च\nअन्तरा विलयं यान्ति यथा पथि विचक्षुषः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 65, + "shloka": 35, + "text": "आदौ परवर्तिते चक्रे तथैवादि परायणे\nवर्तस्व पुरुषव्याघ्र संविजानामि ते ऽनघ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 1, + "text": "शरुता मे कथिताः पूर्वैश चत्वारॊ मानवाश्रमाः\nवयाख्यानम एषाम आचक्ष्व पृच्छतॊ मे पिता मह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 2, + "text": "विदिताः सर्व एवेह धर्मास तव युधिष्ठिर\nयथा मम महाबाहॊ विदिताः साधु संमताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 3, + "text": "यत तु लिङ्गान्तर गतं पृच्छसे मां युधिष्ठिर\nधर्मं धर्मभृतां शरेष्ठ तन निबॊध नराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 4, + "text": "सर्वाण्य एतानि कौन्तेय विद्यन्ते मनुजर्षभ\nसाध्व आचार परवृत्तानां चातुराश्रम्य कर्मणाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 5, + "text": "अकाम दवेषयुक्तस्य दण्डनीत्या युधिष्ठिर\nसमेक्षिणश च भूतेषु भैक्षाश्रमपदं भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 6, + "text": "वेत्त्य आदान विसर्गं यॊ निग्रहानुग्रहौ तथा\nयथॊक्तवृत्तेर वीरस्य कषेमाश्रमपदं भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 7, + "text": "जञातिसंबन्धिमित्राणि वयापन्नानि युधिष्ठिर\nसमभ्युद्धरमाणस्य दीक्षाश्रमपदं भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 8, + "text": "आह्निकं भूतयज्ञांश च पितृयज्ञांश च मानुषान\nकुर्वतः पार्थ विपुलान वन्याश्रमपदं भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 9, + "text": "पालनात सर्वभूतानां सवराष्ट्र परिपालनात\nदीक्षा बहुविधा राज्ञॊ वन्याश्रमपदं भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 10, + "text": "वेदाध्ययननित्यत्वं कषमाथाचार्य पूजनम\nतथॊपाध्याय शुश्रूषा बरह्माश्रमपदं भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 11, + "text": "अजिह्मम अशठं मार्गं सेवमानस्य भारत\nसर्वदा सर्वभूतेषु बरह्माश्रमपदं भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 12, + "text": "वान परस्थेषु विप्रेषु तरैविद्येषु च भारत\nपरयच्छतॊ ऽरथान विपुलान वन्याश्रमपदं भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 13, + "text": "सर्वभूतेष्व अनुक्रॊशं कुर्वतस तस्य भारत\nआनृशंस्य परवृत्तस्य सर्वावस्थं पदं भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 14, + "text": "बालवृद्धेषु कौरव्य सर्वावस्थं युधिष्ठिर\nअनुक्रॊशं विदधतः सर्वावस्थं पदं भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 15, + "text": "बलात्कृतेषु भूतेषु परित्राणं कुरूद्वह\nशरणागतेषु कौरव्य कुर्वन गार्हस्थ्यम आवसेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 16, + "text": "चराचराणां भूतानां रक्षाम अपि च सर्वशः\nयथार्ह पूजां च सदा कुर्वन गार्हस्थ्यम आवसेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 17, + "text": "जयेष्ठानुज्येष्ठ पत्नीनां भरातॄणां पुत्र नप्तृणाम\nनिग्रहानुग्रहौ पार्थ गार्हस्थ्यम इति तत तपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 18, + "text": "साधूनाम अर्चनीयानां परजासु विदितात्मनाम\nपालनं पुरुषव्याघ्र गृहाश्रमपदं भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 19, + "text": "आश्रमस्थानि सर्वाणि यस तु वेश्मनि भारत\nआददीतेह भॊज्येन तद गार्हस्थ्यं युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 20, + "text": "यः सथितः पुरुषॊ धर्मे धात्रा सृष्टे यथार्थवत\nआश्रमाणां स सर्वेषां फलं पराप्नॊत्य अनुत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 21, + "text": "यस्मिन न नश्यन्ति गुणाः कौन्तेय पुरुषे सदा\nआश्रमस्थं तम अप्य आहुर नरश्रेष्ठं युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 22, + "text": "सथानमानं वयॊ मानं कुलमानं तथैव च\nकुर्वन वसति सर्वेषु हय आश्रमेषु युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 23, + "text": "देशधर्मांश च कौन्तेय कुलधर्मांस तथैव च\nपालयन पुरुषव्याघ्र राजा सर्वाश्रमी भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 24, + "text": "काले विभूतिं भूतानाम उपहारांस तथैव च\nअर्हयन पुरुषव्याघ्र साधूनाम आश्रमे वसेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 25, + "text": "दश धर्मगतश चापि यॊ धर्मं परत्यवेक्षते\nसर्वलॊकस्य कौन्तेय राजा भवति सॊ ऽऽशरमी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 26, + "text": "ये धर्मकुशला लॊके धर्मं कुर्वन्ति साधवः\nपालिता यस्य विषये पादॊ ऽंशस तस्य भूपतेः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 27, + "text": "धर्मारामान धर्मपरान ये न रक्षन्ति मानवान\nपार्थिवाः पुरुषव्याघ्र तेषां पापं हरन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 28, + "text": "ये च रक्षा सहायाः सयुः पार्थिवानां युधिष्ठिर\nते चैवांश हराः सर्वे धर्मे परकृते ऽनघ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 29, + "text": "सर्वाश्रमपदे हय आहुर गार्हस्थ्यं दीप्तनिर्णयम\nपावनं पुरुषव्याघ्र यं वयं पर्युपास्महे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 30, + "text": "आत्मॊपमस तु भूतेषु यॊ वै भवति मानवः\nनयस्तदण्डॊ जितक्रॊधः स परेत्य लभते सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 31, + "text": "धर्मॊत्थिता सत्त्ववीर्या धर्मसेतु वटाकरा\nतयागवाताध्व गा शीघ्रा नौस तवा संतारयिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 32, + "text": "यदा निवृत्तः सर्वस्मात कामॊ यॊ ऽसय हृदि सथितः\nतदा भवति सत्त्वस्थस ततॊ बरह्म समश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 33, + "text": "सुप्रसन्नस तु भावेन यॊगेन च नराधिप\nधर्मं पुरुषशार्दूल पराप्स्यसे पालने रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 34, + "text": "वेदाध्ययनशीलानां विप्राणां साधु कर्मणाम\nपालने यत्नम आतिष्ठ सर्वलॊकस्य चानघ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 35, + "text": "वनेचरति यॊ धर्मम आश्रमेषु च भारत\nरक्षया तच छतगुणं धर्मं पराप्नॊति पार्थिवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 36, + "text": "एष ते विविधॊ धर्मः पाण्डवश्रेष्ठ कीर्तितः\nअनुतिष्ठ तवम एनं वै पूर्वैर दृष्टं सनातनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 66, + "shloka": 37, + "text": "चातुराश्रम्यम एकाग्रः चातुर्वर्ण्यं च पाण्डव\nधर्मं पुरुषशार्दूल पराप्स्यसे पालने रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 1, + "text": "चातुराश्रम्य उक्तॊ ऽतर चातुर्वर्ण्यस तथैव च\nराष्ट्रस्य यत्कृत्य तमं तन मे बरूहि पिता मह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 2, + "text": "राष्ट्रस्यैतत कृत्यतमं राज्ञ एवाभिषेचनम\nअनिन्द्रम अबलं राष्ट्रं दस्यवॊ ऽभिभवन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 3, + "text": "अराजकेषु राष्ट्रेषु धर्मॊ न वयवतिष्ठते\nपरस्परं च खादन्ति सर्वथा धिग अराजकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 4, + "text": "इन्द्रम एनं परवृणुते यद राजानम इतिः शरुतिः\nयथैवेन्द्रस तथा राजा संपूज्यॊ भूतिम इच्छता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 5, + "text": "नाराजकेषु राष्ट्रेषु वस्तव्यम इति वैदिकम\nनाराजकेषु राष्ट्रेषु हव्यम अग्निर वहत्य अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 6, + "text": "अथ चेद अभिवर्तेत राज्यार्थी बलवत तरः\nअराजकानि राष्ट्राणि हतराजानि वा पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 7, + "text": "परत्युद्गम्याभिपूज्यः सयाद एतद अत्र सुमन्त्रितम\nन हि पापात पापतरम अस्ति किं चिद अराजकात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 8, + "text": "स चेत समनुपश्येत समग्रं कुशलं भवेत\nबलवान हि परकुपितः कुर्यान निःशेषताम अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 9, + "text": "भूयांसं लभते कलेशं या गौर भवति दुर दुहा\nसुदुहा या तु भवति नैव तां कलेशयन्त्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 10, + "text": "यद अतप्तं परणमति न तत संतापयन्त्य उत\nयच च सवयं नतं दारु न तत संनामयन्त्य अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 11, + "text": "एतयॊपमया धीरः संनमेत बलीयसे\nइन्द्राय स परणमते नमते यॊ बलीयसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 12, + "text": "तस्माद राजैव कर्तव्यः सततं भूतिम इच्छता\nन धनार्थॊ न दारार्थस तेषां येषाम अराजकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 13, + "text": "परीयते हि हरन पापः परवित्तम अराजके\nयदास्य उद्धरन्त्य अन्ये तदा राजानम इच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 14, + "text": "पापा अपि तदा कषेमं न लभन्ते कदा चन\nएकस्य हि दवौ हरतॊ दवयॊश च बहवॊ ऽपरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 15, + "text": "अदासः करियते दासॊ हरियन्ते च बलात सत्रियः\nएतस्मात कारणाद देवाः परजा पालान परचक्रिरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 16, + "text": "राजा चेन न भवे लॊके पृथिव्यां दण्डधारकः\nशूले मत्स्यान इवापक्ष्यन दुर बलान बलवत तराः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 17, + "text": "अराजकाः परजाः पूर्वं विनेशुर इति नः शरुतम\nपरस्परं भक्षयन्तॊ मत्स्या इव जले कृशान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 18, + "text": "ताः समेत्य ततश चक्रुः समयान इति नः शरुतम\nवाक करूरॊ दण्डपुरुषॊ यश च सयात पारदारिकः\nयश च न सवम अथादद्यात तयाज्या नस तादृशा इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 19, + "text": "विश्वासनार्थं वर्णानां सर्वेषाम अविशेषतः\nतास तथा समयं कृत्वा समये नावतस्थिरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 20, + "text": "सहितास तास तदा जग्मुर असुखार्ताः पिता महम\nअनीश्वरा विनश्यामॊ भगवन्न ईश्वरं दिश" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 21, + "text": "यं पूजयेम संभूय यश च नः परिपालयेत\nताभ्यॊ मनुं वयादिदेश मनुर नाभिननन्द ताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 22, + "text": "बिभेमि कर्मणः करूराद राज्यं हि भृशदुष्करम\nविशेषतॊ मनुष्येषु मिथ्यावृत्तिषु नित्यदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 23, + "text": "तम अब्रुवन परजा मा भैः कर्मणैनॊ गमिष्यति\nपशूनाम अधिपञ्चा शद धिरण्यस्य तथैव च\nधान्यस्य दशमं भागं दास्यामः कॊशवर्धनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 24, + "text": "मुख्येन शस्त्रपत्रेण ये मनुष्याः परधानतः\nभवन्तं ते ऽनुयास्यन्ति महेन्द्रम इव देवताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 25, + "text": "स तवं जातबलॊ राजन दुष्प्रधर्षः परताप वान\nसुखे धास्यसि नः सर्वान कुबेर इव नैरृतान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 26, + "text": "यं च धर्मं चरिष्यन्ति परजा राज्ञा सुरक्षिताः\nचतुर्थं तस्य धर्मस्य तवत संस्थं नॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 27, + "text": "तेन धर्मेण महता सुखलब्धेन भावितः\nपाह्य अस्मान सर्वतॊ राजन देवान इव शतक्रतुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 28, + "text": "विजयायाशु निर्याहि परतपन रश्मिमान इव\nमानं विधम शत्रूणां धर्मॊ जयतु नः सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 29, + "text": "स निर्ययौ महातेजा बलेन महता वृतः\nमहाभिजन संपन्नस तेजसा परज्वलन्न इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 30, + "text": "तस्य तां महिमां दृष्ट्वा महेन्द्रस्येव देवताः\nअपतत्रसिरे सर्वे सवधर्मे च दधुर मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 31, + "text": "ततॊ महीं परिययौ पर्जन्य इव वृष्टिमान\nशमयन सर्वतः पापान सवकर्मसु च यॊजयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 32, + "text": "एवं ये भूतिम इच्छेयुः पृथिव्यां मानवाः कव चित\nकुर्यू राजानम एवाग्रे परजानुग्रह कारणात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 33, + "text": "नमस्येयुश च तं भक्त्या शिष्या इव गुरुं सदा\nदेवा इव सहस्राक्षं परजा राजानम अन्तिके" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 34, + "text": "सत्कृतं सवजनेनेह परॊ ऽपि बहु मन्यते\nसवजनेन तव अवज्ञातं परे परिभवन्त्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 35, + "text": "राज्ञः परैः परिभवः सर्वेषाम असुखावहः\nतस्माच छत्रं च पत्रं च वासांस्य आभरणानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 36, + "text": "भॊजनान्य अथ पानानि राज्ञे दद्युर गृहाणि च\nआसनानि च शय्याश च सर्वॊपकरणानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 37, + "text": "गुप्तात्मा सयाद दुर आधर्षः समितपूर्वाभिभाषिता\nआभाषितश च मधुरं परतिभाषेत मानवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 67, + "shloka": 38, + "text": "कृतज्ञॊ दृढभक्तिः सयात संविभागी जितेन्द्रियः\nईक्षितः परतिवीक्षेत मृदु चर्जु च वल्गु च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 1, + "text": "किम आहुर दैवतं विप्रा राजानं भरतर्षभ\nमनुष्याणाम अधिपतिं तन मे बरूहि पिता मह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 2, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nबृहस्पतिं वसु मना यथा पप्रच्छ भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 3, + "text": "राजा वसु मना नाम कौसल्यॊ धीमतां वरः\nमहर्षिं परिपप्रच्छ कृतप्रज्ञॊ बृहस्पतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 4, + "text": "सर्वं वैनयिकं कृत्वा विनयज्ञॊ बृहस्पतेः\nदक्षिणानन्तरॊ भूत्वा परणम्य विधिपूर्वकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 5, + "text": "विधिं पप्रच्छ राज्यस्य सर्वभूतहिते रतः\nपरजानां हितम अन्विच्छन धर्ममूलं विशां पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 6, + "text": "केन भूतानि वर्धन्ते कषयं गच्छन्ति केन च\nकम अर्चन्तॊ महाप्राज्ञ सुखम अत्यन्तम आप्नुयुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 7, + "text": "इति पृष्टॊ महाराज्ञा कौसल्येनामितौजसा\nराजसत्कारम अव्यग्रः शशंसास्मै बृहस्पतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 8, + "text": "राजमूलॊ महाराज धर्मॊ लॊकस्य लक्ष्यते\nपरजा राजभयाद एव न खादन्ति परस्परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 9, + "text": "राजा हय एवाखिलं लॊकं समुदीर्णं समुत्सुकम\nपरसादयति धर्मेण परसाद्य च विराजते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 10, + "text": "यथा हय अनुदये राजन भूतानि शशिसूर्ययॊः\nअन्धे तमसि मज्जेयुर अपश्यन्तः परस्परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 11, + "text": "यथा हय अनुदके मत्स्या निराक्रन्दे विहंगमाः\nविहरेयुर यथाकामम अभिसृत्य पुनः पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 12, + "text": "विमथ्यातिक्रमेरंश च विषह्यापि परस्परम\nअभावम अचिरेणैव गच्छेयुर नात्र संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 13, + "text": "एवम एव विना राज्ञा विनश्येयुर इमाः परजाः\nअन्धे तमसि मज्जेयुर अगॊपाः पशवॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 14, + "text": "हरेयुर बलवन्तॊ हि दुर बलानां परिग्रहान\nहन्युर वयायच्छमानांश च यदि राजा न पालयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 15, + "text": "यानं वस्त्रम अलं कारान रत्नानि विविधानि च\nहरेयुः सहसा पापा यदि राजा न पालयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 16, + "text": "ममेदम इति लॊके ऽसमिन न भवेत संपरिग्रहः\nविश्वलॊपः परवर्तेत यदि राजा न पालयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 17, + "text": "मातरं पितरं वृद्धम आचार्यम अतिथिं गुरुम\nकलिश्नीयुर अपि हिंस्युर वा यदि राजा न पालयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 18, + "text": "पतेद बहुविधं शस्त्रं बहुधा धर्मचारिषु\nअधर्मः परगृहीतः सयाद यदि राजा न पालयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 19, + "text": "वधबन्धपरिक्लेशॊ नित्यम अर्थवतां भवेत\nममत्वं च न विन्देयुर यदि राजा न पालयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 20, + "text": "अन्तश चाकाशम एव सयाल लॊकॊ ऽयं दस्यु साद भवेत\nपतेच च नरकं घॊरं यदि राजा न पालयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 21, + "text": "न यॊनिपॊषॊ वर्तेत न कृषिर न वणिक पथः\nमज्जेद धर्मस तरयी न सयाद यदि राजा न पालयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 22, + "text": "न यज्ञाः संप्रवर्तेरन विधिवत सवाप्तदक्षिणाः\nन विवाहाः समाजा वा यदि राजा न पालयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 23, + "text": "न वृषाः संप्रवर्तेरन न मथ्येरंश च गर्गराः\nघॊषाः परणाशं गच्छेयुर यदि राजा न पालयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 24, + "text": "तरस्तम उद्विग्नहृदयं हाहाभूतम अचेतनम\nकषणेन विनशेत सर्वं यदि राजा न पालयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 25, + "text": "न संवत्सरसत्राणि तिष्ठेयुर अकुतॊभयाः\nविधिवद दक्षिणा वन्ति यदि राजा न पालयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 26, + "text": "बराह्मणाश चतुरॊ वेदान नाधीयेरंस तपस्विनः\nविद्या सनातास तपः सनाता यदि राजा न पालयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 27, + "text": "हस्तॊ हस्तं स मुष्णीयाद भिद्येरन सर्वसेतवः\nभयार्तं विद्रवेत सर्वं यदि राजा न पालयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 28, + "text": "न लभेद धर्मसंश्लेषं हतविप्रहतॊ जनः\nकर्ता सवेच्छेन्द्रियॊ गच्छेद यदि राजा न पालयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 29, + "text": "अनयाः संप्रवर्तेरन भवेद वै वर्णसंकरः\nदुर भिक्षम आविशेद राष्ट्रं यदि राजा न पालयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 30, + "text": "विवृत्य हि यथाकामं गृहद्वाराणि शेरते\nमनुष्या रक्षिता राज्ञा समन्ताद अकुतॊभयाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 31, + "text": "नाक्रुष्टं सहते कश चित कुतॊ हस्तस्य लङ्घनम\nयदि राजा मनुष्येषु तराता भवति धार्मिकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 32, + "text": "सत्रियश चापुरुषा मार्गं सर्वालं कारभूषिताः\nनिर्भयाः परतिपद्यन्ते यदा रक्षति भूमिपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 33, + "text": "धर्मम एव परपद्यन्ते न हिंसन्ति परस्परम\nअनुगृह्णन्ति चान्यॊन्यं यदा रक्षति भूमिपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 34, + "text": "यजन्ते च तरयॊ वर्णा महायज्ञैः पृथग्विधैः\nयुक्ताश चाधीयते शास्त्रं यदा रक्षति भूमिपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 35, + "text": "वार्ता मूलॊ हय अयं लॊकस तरय्या वै धार्यते सदा\nतत सर्वं वर्तते सम्यग यदा रक्षति भूमिपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 36, + "text": "यदा राजा धुरं शरेष्ठाम आदाय वहति परजाः\nमहता बलयॊगेन तदा लॊकः परसीदति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 37, + "text": "यस्याभावे च भूतानाम अभावः सयात समन्ततः\nभावे च भावॊ नित्यः सयात कस तं न परतिपूजयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 38, + "text": "तस्य यॊ वहते भारं सर्वलॊकसुखावहम\nतिष्ठेत परियहिते राज्ञ उभौ लॊकौ हि यॊ जयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 39, + "text": "यस तस्य पुरुषः पापं मनसाप्य अनुचिन्तयेत\nअसंशयम इह कलिष्टः परेत्यापि नरकं पतेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 40, + "text": "न हि जात्व अवमन्तव्यॊ मनुष्य इति भूमिपः\nमहती देवता हय एषा नररूपेण तिष्ठति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 41, + "text": "कुरुते पञ्चरूपाणि कालयुक्तानि यः सदा\nभवत्य अग्निस तथादित्यॊ मृत्युर वैश्रवणॊ यमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 42, + "text": "यदा हय आसीद अतः पापान दहत्य उग्रेण तेजसा\nमिथ्यॊपचरितॊ राजा तदा भवति पावकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 43, + "text": "यदा पश्यति चारेण सर्वभूतानि भूमिपः\nकषेमं च कृत्वा वरजति तदा भवति भास्करः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 44, + "text": "अशुचींश च यदा करुद्धः कषिणॊति शतशॊ नरान\nसपुत्रपौत्रान सामात्यांस तदा भवति सॊ ऽनतकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 45, + "text": "यदा तव अधार्मिकान सर्वांस तीक्ष्णैर दण्डैर नियच्छति\nधार्मिकांश चानुगृह्णाति भवत्य अथ यमस तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 46, + "text": "यदा तु धनधाराभिस तर्पयत्य उपकारिणः\nआच्छिनत्ति च रत्नानि विविधान्य अपकारिणाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 47, + "text": "शरियं ददाति कस्मै चित कस्माच चिद अपकर्षति\nतदा वैश्रवणॊ राजँल लॊके भवति भूमिपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 48, + "text": "नास्यापवादे सथातव्यं दक्षेणाक्लिष्ट कर्मणा\nधर्म्यम आकाङ्क्षता लाभम ईश्वरस्यानसूयता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 49, + "text": "न हि राज्ञः परतीपानि कुर्वन सुखम अवाप्नुयात\nपुत्रॊ भराता वयस्यॊ वा यद्य अप्य आत्मसमॊ भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 50, + "text": "कुर्यात कृष्ण गतिः शेषं जवलितॊ ऽनिलसारथिः\nन तु राज्ञाभिपन्नस्य शेषं कव चन विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 51, + "text": "तस्य सर्वाणि रक्ष्याणि दूरतः परिवर्जयेत\nमृत्यॊर इव जुगुप्सेत राजस्वहरणान नरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 52, + "text": "नश्येद अभिमृशन सद्यॊ मृगः कूटम इव सपृशन\nआत्मस्वम इव संरक्षेद राजस्वम इह बुद्धिमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 53, + "text": "महान्तं नरकं घॊरम अप्रतिष्ठम अचेतसः\nपतन्ति चिररत्राय राजवित्तापहारिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 54, + "text": "राजा भॊजॊ विराट सम्राट कषत्रियॊ भूपतिर नृपः\nय एवं सतूयते शब्दैः कस तं नार्चितुम इच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 55, + "text": "तस्माद बुभूषुर नियतॊ जितात्मा संयतेन्द्रियः\nमेधा वि समृतिमान दक्षः संश्रयेत महीपतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 56, + "text": "कृतज्ञं पराज्ञम अक्षुद्रं दृढभक्तिं जितेन्द्रियम\nधर्मनित्यं सथितं सथित्यां मन्त्रिणं पूजयेन नृपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 57, + "text": "दृठ भक्तिं कृतप्रज्ञं धर्मज्ञं संयतेन्द्रियम\nशूरम अक्षुद्र कर्माणं निषिद्ध जनम आश्रयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 58, + "text": "राजा परगल्भं पुरुषं करॊति; राजा कृशं बृंहयते मनुष्यम\nराजाभिपन्नस्य कुतः सुखानि; राजाभ्युपेतं सुखिनं करॊति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 59, + "text": "राजा परजानां हृदयं गरीयॊ; गतिः परतिष्ठा सुखम उत्तमं च\nयम आश्रिता लॊकम इमं परं च; जयन्ति सम्यक पुरुषा नरेन्द्रम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 60, + "text": "नराधिपश चाप्य अनुशिष्य मेदिनीं; दमेन सत्येन च सौहृदेन\nमहद्भिर इष्ट्वा करतुभिर महायशास; तरिविष्टपे सथानम उपैति सत्कृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 68, + "shloka": 61, + "text": "स एवम उक्तॊ गुरुणा कौसल्यॊ राजसत्तमः\nपरयत्नात कृतवान वीरः परजानां परिपालनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 1, + "text": "पार्थिवेन विशेषेण किं कार्यम अवशिष्यते\nकथं रक्ष्यॊ जनपदः कथं रक्ष्याश च शत्रवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 2, + "text": "कथं चारं परयुञ्जीत वर्णान विश्वासयेत कथम\nकथं भृत्यान कथं दारान कथं पुत्रांश च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 3, + "text": "राजवृत्तं महाराज शृणुष्वावहितॊ ऽखिलम\nयत कार्यं पार्थिवेनादौ पार्थिव परकृतेन वा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 4, + "text": "आत्मा जेयः सदा राज्ञा ततॊ जेयाश च शत्रवः\nअजितात्मा नरपतिर विजयेत कथं रिपून" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 5, + "text": "एतावान आत्मविजयः पञ्चवर्ग विनिग्रहः\nजितेन्द्रियॊ नरपतिर बाधितुं शक्नुयाद अरीन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 6, + "text": "नयसेत गुल्मान दुर्गेषु संधौ च कुरुनन्दन\nनगरॊपवने चैव पुरॊद्यानेषु चैव ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 7, + "text": "संस्थानेषु च सर्वेषु पुरेषु नगरस्य च\nमध्ये च नरशार्दूल तथा राजनिवेशने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 8, + "text": "परणिधींश च ततः कुर्याज जडान्धबधिराकृतीन\nपुंसः परीक्षितान पराज्ञान कषुत्पिपासातप कषमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 9, + "text": "अमात्येषु च सर्वेषु मित्रेषु तरिविधेषु च\nपुत्रेषु च महाराज परणिदध्यात समाहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 10, + "text": "पुरे जनपदे चैव तथा सामन्तराजसु\nयथा न विद्युर अन्यॊन्यं परणिधेयास तथा हि ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 11, + "text": "चारांश च विद्यात परहितान परेण भरतर्षभ\nआपणेषु विहारेषु समवायेषु भिक्षुषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 12, + "text": "आरामेषु तथॊद्याने पण्डितानां समागमे\nवेशेषु चत्वरे चैव सभास्व आवसथेषु च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 13, + "text": "एवं विहन्याच चारेण परचारं विचक्षणः\nचारेण विहतं सर्वं हतं भवति पाण्डव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 14, + "text": "यदा तु हीनं नृपतिर विद्याद आत्मानम आत्मना\nअमात्यैः सह संमन्त्र्य कुर्यात संधिं बलीयसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 15, + "text": "अज्ञायमानॊ हीनत्वे कुर्यात संधिं परेण वै\nलिप्सुर वा कं चिद एवार्थं तवरमाणॊ विचक्षणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 16, + "text": "गुणवन्तॊ महॊत्साहा धर्मज्ञाः साधवश च ये\nसंदधीत नृपस तैश च राष्ट्रं धर्मेण पालयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 17, + "text": "उच्छिद्यमानम आत्मानं जञात्वा राजा महामतिः\nपूर्वापकारिणॊ हन्याल लॊकद्विष्टांश च सर्वशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 18, + "text": "यॊ नॊपकर्तुं शक्नॊति नापकर्तुं महीपतिः\nअशक्यरूपश चॊद्धर्तुम उपेक्ष्यस तादृशॊ भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 19, + "text": "यात्रां यायाद अविज्ञातम अनाक्रन्दम अनन्तरम\nवयासक्तं च परमत्तं च दुर बलं च विचक्षणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 20, + "text": "यात्राम आज्ञापयेद वीरः कल्य पुष्टबली सुखी\nपूर्वं कृत्वा विधानं च यात्रायां नगरे तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 21, + "text": "न च वश्यॊ भवेद अस्य नृपॊ यद्य अपि वीर्यवान\nहीनश च बलवीर्याभ्यां कर्शयंस तं परावसेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 22, + "text": "राष्ट्रं च पीडयेत तस्य शस्त्राग्निविषमूर्छनैः\nअमात्यवल्लभानां च विवादांस तस्य कारयेत\nवर्जनीयं सदा युद्धं राज्यकामेन धीमता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 23, + "text": "उपायैस तरिभिर आदानम अर्थस्याह बृहस्पतिः\nसान्त्वेनानुप्रदानेन भेदेन च नराधिप\nयम अर्थं शक्नुयात पराप्तुं तेन तुष्येद धि पण्डितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 24, + "text": "आददीत बलिं चैव परजाभ्यः कुरुनन्दन\nषड भागम अमितप्रज्ञस तासाम एवाभिगुप्तये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 25, + "text": "दश धर्मगतेभ्यॊ यद वसु बह्व अल्पम एव च\nतन नाददीत सहसा पौराणां रक्षणाय वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 26, + "text": "यथा पुत्रास तथा पौरा दरष्टव्यास ते न संशयः\nभक्तिश चैषां परकर्तव्या वयवहारे परदर्शिते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 27, + "text": "सुतं च सथापयेद राजा राज्ञं सर्वार्थदर्शिनम\nवयवहारेषु सततं तत्र राज्यं वयवस्थितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 28, + "text": "आकरे लवणे शुल्के तरे नागवने तथा\nनयसेद अमात्यान नृपतिः सवाप्तान वा पुरुषान हितान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 29, + "text": "सम्यग दण्डधरॊ नित्यं राजा धर्मम अवाप्नुयात\nनृपस्य सततं दण्डः सम्यग धर्मे परशस्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 30, + "text": "वेदवेदाङ्गवित पराज्ञः सुतपस्वी नृपॊ भवेत\nदानशीलश च सततं यज्ञशीलश च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 31, + "text": "एते गुणाः समस्ताः सयुर नृपस्य सततं सथिराः\nकरिया लॊपे तु नृपतेः कुतः सवर्गः कुतॊ यशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 32, + "text": "यदा तु पीडितॊ राजा भवेद राज्ञा बलीयसा\nतरिधा तव आक्रन्द्य मित्राणि विधानम उपकल्पयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 33, + "text": "घॊषान नयसेत मार्गेषु गरामान उत्थापयेद अपि\nपरवेशयेच च तान सर्वाञ शाखा नगरकेष्व अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 34, + "text": "ये गुप्ताश चैव दुर्गाश च देशास तेषु परवेशयेत\nधनिनॊ बलमुख्यांश च सान्त्वयित्वा पुनः पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 35, + "text": "सस्याभिहारं कुर्याच च सवयम एव नराधिपः\nअसंभवे परवेशस्य दाहयेद अग्निना भृशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 36, + "text": "कषेत्रस्थेषु च सस्येषु शत्रॊर उपजपेन नरान\nविनाशयेद वा सर्वस्वं बलेनाथ सवकेन वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 37, + "text": "नदीषु मार्गेषु सदा संक्रमान अवसादयेत\nजलं निस्रावयेत सर्वम अनिस्राव्यं च दूषयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 38, + "text": "तदात्वेनायतीभिश च विवदन भूम्यनन्तरम\nपरतीघातः परस्याजौ मित्र काले ऽपय उपस्थिते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 39, + "text": "दुर्गाणां चाभितॊ राजा मूलछेदं परकारयेत\nसर्वेषां कषुद्रवृक्षाणां चैत्यवृक्षान विवर्जयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 40, + "text": "परवृद्धानां च वृक्षाणां शाखाः परच्छेदयेत तथा\nचैत्यानां सर्वथा वर्ज्यम अपि पत्रस्य पातनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 41, + "text": "परकण्ठीः कारयेत सम्यग आकाशजननीस तथा\nआपूरयेच च परिखाः सथाणुनक्र झषाकुलाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 42, + "text": "कडङ्ग दवारकाणि सयुर उच्छ्वासार्थे पुरस्य ह\nतेषां च दवारवद गुप्तिः कार्या सर्वात्मना भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 43, + "text": "दवारेषु च गुरूण्य एव यन्त्राणि सथापयेत सदा\nआरॊपयेच छतघ्नीश च सवाधीनानि च कारयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 44, + "text": "काष्ठानि चाभिहार्याणि तथा कूपांश च खानयेत\nसंशॊधयेत तथा कूपान कृतान पूर्वं पयॊ ऽरथिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 45, + "text": "तृणछन्नानि वेश्मानि पङ्केनापि परलेपयेत\nनिर्हरेच च तृणं मासे चैत्रे वह्नि भयात पुरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 46, + "text": "नक्तम एव च भक्तानि पाचयेत नराधिपः\nन दिवाग्निर जवलेद गेहे वर्जयित्वाग्निहॊत्रिकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 47, + "text": "कर्मारारिष्ट शालासु जवलेद अग्निः समाहितः\nगृहाणि च परविश्याथ विधेयः सयाद धुताशनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 48, + "text": "महादण्डश च तस्य सयाद यस्याग्निर वै दिवा भवेत\nपरघॊषयेद अथैवं च रक्षणार्थं पुरस्य वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 49, + "text": "भिक्षुकांश चाक्रिकांश चैव कषीबॊन्मत्तान कुशीलवान\nबाह्यान कुर्यान नरश्रेष्ठ दॊषाय सयुर हि ते ऽनयथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 50, + "text": "चत्वरेषु च तीर्थेषु सभास्व आवसथेषु च\nयथार्ह वर्णं परणिधिं कुर्यात सर्वत्र पार्थिवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 51, + "text": "विशालान राजमार्गांश च कारयेत नराधिपः\nपरपाश च विपणीश चैव यथॊद्देशं समादिशेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 52, + "text": "भाण्डागारायुधागारान धान्यागारांश च सर्वशः\nअश्वागारान गजागारान बलाधिकरणानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 53, + "text": "परिखाश चैव कौरव्य परतॊलीः संकटानि च\nन जातु कश चित पश्येत तु गुह्यम एतद युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 54, + "text": "अथ संनिचयं कुर्याद राजा परबलार्दितः\nतैलं मधु घृतं सस्यम औषधानि च सर्वशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 55, + "text": "अङ्गारकुश मुञ्जानां पलाशशरपर्णिनाम\nयवसेन्धन दिग्धानां कारयेत च संचयान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 56, + "text": "आयुधानां च सर्वेषां शक्त्यृष्टि परासवर्मणाम\nसंचयान एवमादीनां कारयेत नराधिपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 57, + "text": "औषधानि च सर्वाणि मूलानि च फलानि च\nचतुर्विधांश च वैद्यान वै संगृह्णीयाद विशेषतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 58, + "text": "नटाश च नर्तकाश चैव मल्ला माया विनस तथा\nशॊभयेयुः पुरवरं मॊदयेयुश च सर्वशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 59, + "text": "यतः शङ्का भवेच चापि भृत्यतॊ वापि मन्त्रितः\nपौरेभ्यॊ नृपतेर वापि सवाधीनान कारयेत तान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 60, + "text": "कृते कर्मणि राजेन्द्र पूजयेद धनसंचयैः\nमानेन च यथार्हेण सान्त्वेन विविधेन च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 61, + "text": "निर्वेदयित्वा तु परं हत्वा वा कुरुनन्दन\nगतानृण्यॊ भवेद राजा यथाशास्त्रेषु दर्शितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 62, + "text": "राज्ञा सप्तैव रक्ष्याणि तानि चापि निबॊध मे\nआत्मामात्यश च कॊशश च दण्डॊ मित्राणि चैव हि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 63, + "text": "तथा जनपदश चैव पुरं च कुरुनन्दन\nएतत सप्तात्मकं राज्यं परिपाल्यं परयत्नतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 64, + "text": "षाड्गुण्यं च तरिवर्गं च तरिवर्गम अपरं तथा\nयॊ वेत्ति पुरुषव्याघ्र स भुनक्ति महीम इमाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 65, + "text": "षाड्गुण्यम इति यत परॊक्तं तन निबॊध युधिष्ठिर\nसंधायासनम इत्य एव यात्रा संधानम एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 66, + "text": "विगृह्यासनम इत्य एव यात्रां संपरिगृह्य च\nदवैधी भावस तथान्येषां संश्रयॊ ऽथ परस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 67, + "text": "तरिवर्गश चापि यः परॊक्तस तम इहैकमनाः शृणु\nकषयः सथानं च वृद्धिश च तरिवर्गम अपरं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 68, + "text": "धर्मश चार्थश च कामश च सेवितव्यॊ ऽथ कालतः\nधर्मेण हि महीपालश चिरं पालयते महीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 69, + "text": "अस्मिन्न अर्थे च यौ शलॊकौ गीताव अङ्गिरसा सवयम\nयादवी पुत्र भद्रं ते शरॊतुम अर्हसि ताव अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 70, + "text": "कृत्वा सर्वाणि कार्याणि सम्यक संपाल्य मेदिनीम\nपालयित्वा तथा पौरान परत्र सुखम एधते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 69, + "shloka": 71, + "text": "किं तस्य तपसा राज्ञः किं च तस्याध्वरैर अपि\nअपालिताः परजा यस्य सर्वा धर्मविनाकृताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 1, + "text": "दण्डनीतिश च राजा च समस्तौ ताव उभाव अपि\nतस्य किं कुर्वतः सिद्ध्यै तन मे बरूहि पिता मह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 2, + "text": "महाभाग्यं दण्डनीत्याः सिद्धैः शब्दैः स हेतुकैः\nशृणु मे शंसतॊ राजन यथा वद इह भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 3, + "text": "दण्डनीतिः सवधर्मेभ्यश चातुर्वर्ण्यं नियच्छति\nपरयुक्ता सवामिना सम्यग अधर्मेभ्यश च यच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 4, + "text": "चातुर्वर्ण्ये सवधर्मस्थे मर्यादानाम असंकरे\nदण्डनीति कृते कषेमे परजानाम अकुतॊभये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 5, + "text": "सॊमे परयत्नं कुर्वन्ति तरयॊ वर्णा यथाविधि\nतस्माद देवमनुष्याणां सुखं विद्धि समाहितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 6, + "text": "कालॊ वा कारणं राज्ञॊ राजा वा कालकारणम\nइति ते संशयॊ मा भूद राजा कालस्य कारणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 7, + "text": "दण्डनीत्या यदा राजा सम्यक कार्त्स्न्येन वर्तते\nतदा कृतयुगं नाम कालः शरेष्ठः परवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 8, + "text": "भवेत कृतयुगे धर्मॊ नाधर्मॊ विद्यते कव चित\nसर्वेषाम एव वर्णानां नाधर्मे रमते मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 9, + "text": "यॊगक्षेमाः परवर्तन्ते परजानां नात्र संशयः\nवैदिकानि च कर्माणि भवन्त्य अविगुणान्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 10, + "text": "ऋतवश च सुखाः सर्वे भवन्त्य उत निरामयाः\nपरसीदन्ति नराणां च सवरवर्णमनांसि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 11, + "text": "वयाधयॊ न भवन्त्य अत्र नाल्पायुर दृश्यते नरः\nविधवा न भवन्त्य अत्र नृशंसॊ नाभिजायते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 12, + "text": "अकृष्टपच्यॊ पृथिवी भवन्त्य ओषधयस तथा\nतवक पत्रफलमूलानि वीर्यवन्ति भवन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 13, + "text": "नाधर्मॊ विद्यते तत्र धर्म एव तु केवलः\nइति कार्तयुगान एतान गुणान विद्धि युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 14, + "text": "दण्डनीत्या यदा राजा तरीन अंशान अनुवर्तते\nचतुर्थम अंशम उत्सृज्य तदा तरेता परवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 15, + "text": "अशुभस्य चतुर्थां शस्त्रीन अंशान अनुवर्तते\nकृष्टपच्यैव पृथिवी भवन्त्य ओषधयस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 16, + "text": "अर्धं तयक्त्वा यदा राजा नीत्यर्धम अनुवर्तते\nततस तु दवापरं नाम स कालः संप्रवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 17, + "text": "अशुभस्य तदा अर्धं दवाव अंशाव अनुवर्तते\nकृष्टपच्यैव पृथिवी भवत्य अल्पफला तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 18, + "text": "दण्डनीतिं परित्यज्य यदा कार्त्स्न्येन भूमिपः\nपरजाः कलिश्नात्य अयॊगेन परविश्यति तदा कलिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 19, + "text": "कलाव अधर्मॊ भूयिष्ठं धर्मॊ भवति तु कव चित\nसर्वेषाम एव वर्णानां सवधर्माच चयवते मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 20, + "text": "शूद्रा भैक्षेण जीवन्ति बराह्मणाः परिचर्यया\nयॊगक्षेमस्य नाशश च वर्तते वर्णसंकरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 21, + "text": "वैदिकानि च कर्माणि भवन्ति वि गुणान्य उत\nऋतवॊ न सुखाः सर्वे भवन्त्य आमयिनस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 22, + "text": "हरसन्ति च मनुष्याणां सवरवर्णमनांस्य उत\nवयाधयश च भवन्त्य अत्र मरियन्ते चागतायुषः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 23, + "text": "विधवाश च भवन्त्य अत्र नृशंसा जायते परजा\nकव चिद वर्षति पर्जन्यः कव चित सस्यं पररॊहति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 24, + "text": "रसाः सर्वे कषयं यान्ति यदा नेच्छति भूमिपः\nपरजाः संरक्षितुं सम्यग दण्डनीति समाहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 25, + "text": "राजा कृतयुगस्रष्टा तरेताया दवापरस्य च\nयुगस्य च चतुर्थस्य राजा भवति कारणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 26, + "text": "कृतस्य करणाद राजा सवर्गम अत्यन्तम अश्नुते\nतरेतायाः करणाद राजा सवर्गं नात्यन्तम अश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 27, + "text": "परवर्तनाद दवापरस्य यथाभागम उपाश्नुते\nकलेः परवर्तनाद राजा पापम अत्यन्तम अश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ वसति दुष्कर्मा नरके शाश्वतीः समाः\nपरजानां कल्मषे मग्नॊ ऽकीर्थिं पापं च विन्दति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 29, + "text": "दण्डनीतिं पुरस्कृत्य विजान कषत्रियः सदा\nअनवाप्तं च लिप्सेत लब्धं च परिपालयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 30, + "text": "लॊकस्य सीमन्त करी मर्यादा लॊकभावनी\nसम्यङ नीता दण्डनीतिर यथा माता यथा पिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 31, + "text": "यस्यां भवन्ति भूतानि तद विद्धि भरतर्षभ\nएष एव परॊ धर्मॊ यद राजा दण्डनीति मान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 70, + "shloka": 32, + "text": "तस्मात कौरव्य धर्मेण परजाः पालय नीतिमान\nएवंवृत्तः परजा रक्षन सवर्गं जेतासि दुर जयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 71, + "shloka": 1, + "text": "केन वृत्तेन वृत्तज्ञ वर्तमानॊ महीपतिः\nसुखेनार्थान सुखॊदर्कान इह च परेत्य चाप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 71, + "shloka": 2, + "text": "इयं गुणानां षट्त्रिंशत षट तरिंशद गुणसंयुता\nयान गुणांस तु गुणॊपेतः कुर्वन गुणम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 71, + "shloka": 3, + "text": "चरेद धर्मान अकटुकॊ मुञ्चेत सनेहं न नास्तिकः\nअनृशंसश चरेद अर्थं चरेत कामम अनुद्धतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 71, + "shloka": 4, + "text": "परियं बरूयाद अकृपणः शूरः सयाद अविकत्थनः\nदाता नापात्र वर्षी सयात परगल्भः सयाद अनिष्ठुरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 71, + "shloka": 5, + "text": "संदधीत न चानार्यैर विगृणीयान न बन्धुभिः\nनानाप्तैः कारयेच चारं कुर्यात कार्यम अपीडया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 71, + "shloka": 6, + "text": "अर्थान बरूयान न चासत्सु गुणान बरूयान न चात्मनः\nआदद्यान न च साधुभ्यॊ नासत पुरुषम आश्रयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 71, + "shloka": 7, + "text": "नापरीक्ष्य नयेद दण्डं न च मत्रं परकाशयेत\nविसृजेन न च लुब्ध्येभ्यॊ विश्वसेन नापकारिषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 71, + "shloka": 8, + "text": "अनीर्षुर गुप्तदारः सयाच चॊक्षः सयाद अघृणी नृपः\nसत्रियं सेवेत नात्यर्थं मृष्टं भुञ्जीत नाहितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 71, + "shloka": 9, + "text": "अस्तब्धः पूजयेन मान्यान गुरून सेवेद अमायया\nअर्चेद देवान न दम्भेन शरियम इच्छेद अकुत्सिताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 71, + "shloka": 10, + "text": "सेवेत परणयं हित्वा दक्षः सयान न तव अकालवित\nसान्त्वयेन न च भॊगार्थम अनुगृह्णन न चाक्षिपेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 71, + "shloka": 11, + "text": "परहरेन न तव अविज्ञाय हत्वा शत्रून न शेषयेत\nकरॊधं कुर्यान न चाकस्मान मृदुः सयान नापकारिषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 71, + "shloka": 12, + "text": "एवं चरस्व राज्यस्थॊ यदि शरेय इहेच्छसि\nअतॊ ऽनयथा नरपतिर भयम ऋच्छत्य अनुत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 71, + "shloka": 13, + "text": "इति सर्वान गुणान एतान यथॊक्तान यॊ ऽनुवर्तते\nअनुभूयेह भद्राणि परेत्य सवर्गं महीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 71, + "shloka": 14, + "text": "इदं वचः शांतनवस्य शुश्रुवान; युधिष्ठिरः पाण्डवमुख्यसंवृतः\nतदा ववन्दे च पिता महं नृपॊ; यथॊक्तम एतच च चकार बुद्धिमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 1, + "text": "कथं राजा परजा रक्षन नाधिबन्धेन युज्यते\nधर्मे च नापराध्नॊति तन मे बरूहि पिता मह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 2, + "text": "समासेनैव ते तात धर्मान वक्ष्यामि निश्चितान\nविस्तरेण हि धर्माणां न जात्व अन्तम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 3, + "text": "धर्मनिष्ठाञ शरुतवतॊ वेद वरतसमाहितान\nअर्चितान वासयेथास तवं गृहे गुणवतॊ दविजान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 4, + "text": "परत्युत्थायॊपसंगृह्य चरणाव अभिवाद्य च\nअथ सर्वाणि कुर्वीथाः कार्याणि स पुरॊहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 5, + "text": "धर्मकार्याणि निर्वर्त्य मङ्गलानि परयुज्य च\nबराह्मणान वाचयेथास तवम अर्थसिद्धि जयाशिषः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 6, + "text": "आर्जवेन च संपन्नॊ धृत्या बुद्ध्या च भारत\nअर्थार्थं परिगृह्णीयात कामक्रॊधौ च वर्जयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 7, + "text": "कामक्रॊधौ पुरस्कृत्य यॊ ऽरथं राजानुतिष्ठति\nन स धर्मं न चाप्य अर्थं परिगृह्णाति बालिशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 8, + "text": "मा सम लुब्धांश च मूर्खांश च कामे चार्थेषु यूयुजः\nअलुब्धान बुद्धिसंपन्नान सर्वकर्मसु यॊजयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 9, + "text": "मूर्खॊ हय अधिकृतॊ ऽरथेषु कार्याणाम अविशारदः\nपरजाः कलिश्नात्य अयॊगेन कामद्वेषसमन्वितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 10, + "text": "बलिषष्ठेन शुल्केन दण्डेनाथापराधिनाम\nशास्त्रनीतेन लिप्सेथा वेतनेन धनागमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 11, + "text": "दापयित्वा करं धर्म्यं राष्ट्रं नित्यं यथाविधि\nअशेषान कल्पयेद राजा यॊगक्षेमान अतन्द्रितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 12, + "text": "गॊपायितारं दातारं धर्मनित्यम अतन्द्रितम\nअकाम दवेषसंयुक्तम अनुरज्यन्ति मानवाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 13, + "text": "मा समाधर्मेण लाभेन लिप्सेथास तवं धनागमम\nधर्मार्थाव अध्रुवौ तस्य यॊ ऽपशास्त्रपरॊ भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 14, + "text": "अप शास्त्रपरॊ राजा संचयान नाधिगच्छति\nअस्थाने चास्य तद वित्तं सर्वम एव विनश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 15, + "text": "अर्थमूलॊ ऽप हिंसां च कुरुते सवयम आत्मनः\nकरैर अशास्त्रदृष्टैर हि मॊहात संपीडयन परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 16, + "text": "ऊधश छिन्द्याद धि यॊ धेन्वाः कषीरार्थी न लभेत पयः\nएवं राष्ट्रम अयॊगेन पीडितं न विवर्धते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 17, + "text": "यॊ हि दॊग्ध्रीम उपास्ते तु स नित्यं लभते पयः\nएवं राष्ट्रम उपायेन भुञ्जानॊ लभते फलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 18, + "text": "अथ राष्ट्रम उपायेन भुज्यमानं सुरक्षितम\nजनयत्य अतुलां नित्यं कॊशवृद्धिं युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 19, + "text": "दॊग्धि धान्यं हिरण्यं च परजा राज्ञि सुरक्षिता\nनित्यं सवेभ्यः परेभ्यश च तृप्ता माता यथा पयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 20, + "text": "माला कारॊपमॊ राजन भव माङ्गारिकॊपमः\nतथायुक्तश चिरं राष्ट्रं भॊक्तुं शक्यसि पालयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 21, + "text": "परचक्राभियानेन यदि ते सयाद धनक्षयः\nअथ साम्नैव लिप्सेथा धनम अब्राह्मणेषु यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 22, + "text": "मा सम ते बराह्मणं दृष्ट्वा धनस्थं परचलेन मनः\nअन्त्यायाम अप्य अवस्थायां किम उ सफीतस्य भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 23, + "text": "धनानि तेभ्यॊ दद्यास तवं यथाशक्ति यथार्हतः\nसान्त्वयन परिरक्षंश च सवर्गम आप्स्यसि दुर जयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 24, + "text": "एवं धर्मेण वृत्तेन परजास तवं परिपालयन\nसवन्तं पुण्यं यशॊ वन्तं पराप्स्यसे कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 25, + "text": "धर्मेण वयवहारेण परजाः पालय पाण्डव\nयुधिष्ठिर तथायुक्तॊ नाधिबन्धेन यॊक्ष्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 26, + "text": "एष एव परॊ धर्मॊ यद राजा रक्षते परजाः\nभूतानां हि यथा धर्मे रक्षणं च परा दया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 27, + "text": "तस्माद एवं परं धर्मं मन्यन्ते धर्मकॊविदाः\nयद राजा रक्षणे युक्तॊ भूतेषु कुरुते दयाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 28, + "text": "यद अह्ना कुरुते पापम अरक्षन भयतः परजाः\nराजा वर्षसहस्रेण तस्यान्तम अधिगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 29, + "text": "यद अह्ना कुरुते पुण्यं परजा धर्मेण पालयन\nदशवर्षसहस्राणि तस्य भुङ्क्ते फलं दिवि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 30, + "text": "सविष्टिः सवधीतिः सुतपा लॊकाञ जयति यावतः\nकषणेन तान अवाप्नॊति परजा धर्मेण पालयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 31, + "text": "एवं धर्मं परयत्नेन कौन्तेय परिपालयन\nइह पुण्यफलं लब्ध्वा नाधिबन्धेन यॊक्ष्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 32, + "text": "सवर्गलॊके च महतीं शरियं पराप्स्यसि पाण्डव\nअसंभवश च धर्माणाम ईदृशानाम अराजसु\nतस्माद राजैव नान्यॊ ऽसति यॊ महत फलम आप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 72, + "shloka": 33, + "text": "स राज्यम ऋद्धिमत पराप्य धर्मेण परिपालयन\nइन्द्रं तर्पय सॊमेन कामैश च सुहृदॊ जनान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 73, + "shloka": 1, + "text": "य एव तु सतॊ रक्षेद असतश च निबर्हयेत\nस एव राज्ञा कर्तव्यॊ राजन राजपुरॊहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 73, + "shloka": 2, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nपुरूरवस ऐलस्य संवादं मातरिश्वनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 73, + "shloka": 3, + "text": "कुतः सविद बराह्मणॊ जातॊ वर्णाश चापि कुतस तरयः\nकस्माच च भवति शरेयान एतद वायॊ विचक्ष्व मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 73, + "shloka": 4, + "text": "बरह्मणॊ मुखतः सृष्टॊ बराह्मणॊ राजसत्तम\nबाहुभ्यां कषत्रियः सृष्ट ऊरुभ्यां वैश्य उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 73, + "shloka": 5, + "text": "वर्णानां परिचर्यार्थं तरयाणां पुरुषर्षभ\nवर्णश चतुर्थः पश्चात तु पद्भ्यां शूद्रॊ विनिर्मितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 73, + "shloka": 6, + "text": "बराह्मणॊ जातमात्रस तु पृथिवीम अन्वजायत\nईश्वरः सर्वभूतानां धर्मकॊशस्य गुप्तये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 73, + "shloka": 7, + "text": "ततः पृथिव्या गॊप्तारं कषत्रियं दण्डधारिणम\nदवितीयं वर्णम अकरॊत परजानाम अनुगुप्तये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 73, + "shloka": 8, + "text": "वैश्यस तु धनधान्येन तरीन वर्णान बिभृयाद इमान\nशूद्रॊ हय एनान परिचरेद इति बरह्मानुशासनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 73, + "shloka": 9, + "text": "दविजस्य कषत्रबन्धॊर वा कस्येयं पृथिवी भवेत\nधर्मतः सह वित्तेन सम्यग वायॊ परचक्ष्व मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 73, + "shloka": 10, + "text": "विप्रस्य सर्वम एवैतद यत किं चिज जगती गतम\nजयेष्ठेनाभिजनेनेह तद धर्मकुशला विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 73, + "shloka": 11, + "text": "सवम एव बराह्मणॊ भुङ्क्ते सवं वस्ते सवं ददाति च\nगुरुर हि सर्ववर्णानां जयेष्ठः शरेष्ठश च वै दविजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 73, + "shloka": 12, + "text": "पत्यभावे यथा सत्री हि देवरं कुरुते पतिम\nआनन्तर्यात तथा कषत्रं पृथिवी कुरुते पतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 73, + "shloka": 13, + "text": "एष ते परथमः कल्प आपद्य अन्यॊ भवेद अतः\nयदि सवर्गे परं सथानं धर्मतः परिमार्गसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 73, + "shloka": 14, + "text": "यः कश चिद विजयेद भूमिं बराह्मणाय निवेदयेत\nशरुतवृत्तॊपपन्नाय धर्मज्ञाय तपस्विने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 73, + "shloka": 15, + "text": "सवधर्मपरितृप्ताय यॊ न वित्तपरॊ भवेत\nयॊ राजानं नयेद बुद्ध्या सर्वतः परिपूर्णया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 73, + "shloka": 16, + "text": "बराह्मणॊ हि कुले जातः कृतप्रज्ञॊ विनीतवाक\nशरेयॊ नयति राजानं बरुवंश चित्रां सरस्वतीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 73, + "shloka": 17, + "text": "राजा चरति यं धर्मं बराह्मणेन निदर्शितम\nशुश्रूषुर अनहंवादी कषत्रधर्मव्रते सथितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 73, + "shloka": 18, + "text": "तावता स कृतप्रज्ञश चिरं यशसि तिष्ठति\nतस्य धर्मस्य सर्वस्य भागी राजपुरॊहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 73, + "shloka": 19, + "text": "एवम एव परजा सर्वा राजानम अभिसंश्रिताः\nसम्यग्वृत्ताः सवधर्मस्था न कुतश चिद भयान्विताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 73, + "shloka": 20, + "text": "राष्ट्रे चरन्ति यं धर्मं राज्ञा साध्व अभिरक्षिताः\nचतुर्थं तस्य धर्मस्य राजा भागं स विन्दति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 73, + "shloka": 21, + "text": "देवा मनुष्याः पितरॊ गन्धर्वॊरगराक्षसाः\nयज्ञम एवॊपजीवन्ति नास्ति चेष्टम अराजके" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 73, + "shloka": 22, + "text": "इतॊ दत्तेन जीवन्ति देवताः पितरस तथा\nराजन्य एवास्य धर्मस्य यॊगक्षेमः परतिष्ठितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 73, + "shloka": 23, + "text": "छायायाम अप्सु वायौ च सुखम उष्णे ऽधिगच्छति\nअग्नौ वाससि सूर्ये च सुखं शीते ऽधिगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 73, + "shloka": 24, + "text": "शब्दे सपर्शे रसे रूपे गन्धे च रमते मनः\nतेषु भॊगेषु सर्वेषु न भीतॊ लभते सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 73, + "shloka": 25, + "text": "अभयस्यैव यॊ दाता तस्यैव सुमहत फलम\nन हि पराणसमं दानं तरिषु लॊकेषु विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 73, + "shloka": 26, + "text": "इन्द्रॊ राजा यमॊ राजा धर्मॊ राजा तथैव च\nराजा बिभर्ति रूपाणि राज्ञा सर्वम इदं धृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 1, + "text": "राज्ञा पुरॊहितः कार्यॊ भवेद विद्वान बहुश्रुतः\nउभौ समीक्ष्य धर्मार्थाव अप्रमेयाव अनन्तरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 2, + "text": "धर्मात्मा धर्मविद येषां राज्ञां राजन पुरॊहितः\nराजा चैवं गुणॊ येषां कुशलं तेषु सर्वशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 3, + "text": "उभौ परजा वर्धयतॊ देवान पूर्वान परान पितॄन\nयौ समेयास्थितौ धर्मे शरद्धेयौ सुतपस्विनौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 4, + "text": "परस्परस्य सुहृदौ संमतौ समचेतनौ\nबरह्मक्षत्रस्य संमानात परजाः सुखम अवाप्नुयुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 5, + "text": "विमाननात तयॊर एव परजा नश्येयुर एव ह\nबरह्मक्षत्रं हि सर्वेषां धर्माणां मूलम उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 6, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nऐल कश्यप संवादं तं निबॊध युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 7, + "text": "यदा हि बरह्म परजहाति कषत्रं; कषत्रं यदा वा परजहाति बरह्म\nअन्वग बलं कतमे ऽसमिन भजन्ते; तथाबल्यं कतमे ऽसमिन वियन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 8, + "text": "वयृद्धं राष्ट्रं भवति कषत्रियस्य; बरह्मक्षत्रं यत्र विरुध्यते ह\nअन्वग बलं दस्यवस तद भजन्ते; ऽबल्यं तथा तत्र वियन्ति सन्तः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 9, + "text": "नैषाम उक्षा वर्धते नॊत उस्रा; न गर्गरॊ मथ्यते नॊ यजन्ते\nनैषां पुत्रा वेदम अधीयते च; यदा बरह्मक्षत्रियाः संत्यजन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 10, + "text": "नैषाम उक्षावर्धते जातु गेहे; नाधीयते स परजा नॊ यजन्ते\nअपध्वस्ता दस्यु भूता भवन्ति; ये बराह्मणाः कषत्रियान संत्यजन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 11, + "text": "एतौ हि नित्यसंयुक्ताव इतरेतर धारणे\nकषत्रं हि बरह्मणॊ यॊनिर यॊनिः कषत्रस्य च दविजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 12, + "text": "उभाव एतौ नित्यम अभिप्रपन्नौ; संप्रापतुर महतीं शरीप्रतिष्ठाम\nतयॊः संधिर भिद्यते चेत पुराणस; ततः सर्वं भवति हि संप्रमूढम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 13, + "text": "नात्र पलवं लभते पारगामी; महागाधे नौर इव संप्रणुन्ना\nचातुर्वर्ण्यं भवति च संप्रमूढं; ततः परजाः कषयसंस्था भवन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 14, + "text": "बरह्म वृक्षॊ रक्ष्यमाणॊ मधु हेमच वर्षति\nअरक्ष्यमाणः सततम अश्रुपापं च वर्षति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 15, + "text": "अब्रह्म चारी चरणाद अपेतॊ; यदा बरह्मा बरह्मणि तराणम इच्छेत\nआश्चर्यशॊ वर्षति तत्र देवस; तत्राभीक्ष्णं दुः सहाश चाविशन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 16, + "text": "सत्रियं हत्वा बराह्मणं वापि पापः; सभायां यत्र लभते ऽनुवादम\nराज्ञः सकाशे न बिभेति चापि; ततॊ भयं जायते कषत्रियस्य" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 17, + "text": "पापैः पापे करियमाणे ऽतिवेलं; ततॊ रुद्रॊ जायते देव एषः\nपापैः पापाः संजनयन्ति रुद्रं; ततः सर्वान साध्व असाधून हिनस्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 18, + "text": "कुतॊ रुद्रः कीदृशॊ वापि रुद्रः; सत्त्वैः सत्त्वं दृश्यते वध्यमानम\nएतद विद्वन कश्यप मे परचक्ष्व; यतॊ रुद्रॊ जायते देव एषः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 19, + "text": "आत्मा रुद्रॊ हृदये मानवानां; सवं सवं देहं परदेहं च हन्ति\nवातॊत्पातैः सदृशं रुद्रम आहुर; दावैर जीमूतैः सदृशं रूपम अस्य" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 20, + "text": "न वै वातं परिवृनॊति कश चिन; न जीमूतॊ वर्षति नैव दावः\nतथायुक्तॊ दृश्यते मानवेषु; कामद्वेषाद बध्यते मुच्यते च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 21, + "text": "यथैक गेहे जातवेदाः परदीप्तः; कृत्स्नं गरामं परदहेत स तवरा वान\nविमॊहनं कुरुते देव एष; ततः सर्वं सपृश्यते पुण्यपापैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 22, + "text": "यदि दण्डः सपृशते पुण्यभाजं; पापैः पापे करियमाणे ऽविशेषात\nकस्य हेतॊः सुकृतं नाम कुर्याद; दुष्कृतं वा कस्य हेतॊर न कुर्यात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 23, + "text": "असंत्यागात पापकृताम अपापंस; तुल्यॊ दण्डः सपृश्यते मिश्रभावात\nशुष्केणार्द्रं दह्यते मिश्रभावान; न मिश्रः सयात पापकृद्भिः कथं चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 24, + "text": "साध्व असाधून धारयतीह भूमिः; साध्व असाधूंस तापयतीह सूर्यः\nसाध्व असाधून वातयतीह वायुर; आपस तथा साध्व असाधून वहन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 25, + "text": "एवम अस्मिन वर्तते लॊक एव; नामुत्रैवं वर्तते राजपुत्र\nपरेत्यैतयॊर अन्तरवान विशेषॊ; यॊ वै पुण्यं चरते यश च पापम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 26, + "text": "पुण्यस्य लॊकॊ मधुमान धृतार्चिर; हिरण्यज्यॊतिर अमृतस्य नाभिः\nतत्र परेत्य मॊदते बरह्मचारी; न तत्र मृत्युर न जरा नॊत दुःखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 27, + "text": "पापस्य लॊकॊ निरयॊ ऽपरकाशॊ; नित्यं दुःखः शॊकभूयिष्ठ एव\nतत्रात्मानं शॊचते पापकर्मा; बह्वीः समाः परपतन्न अप्रतिष्ठः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 28, + "text": "मिथॊ भेदाद बराह्मणक्षत्रियाणां; परजा दुःखं दुः सहं चाविशन्ति\nएवं जञात्वा कार्य एवेह विद्वान; पुरॊहितॊ नैकविद्यॊ नृपेण" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 29, + "text": "तं चैवान्वभिषिच्येत तथा धर्मॊ विधीयते\nअग्र्यॊ हि बराह्मणः परॊक्तः सर्वस्यैवेह धर्मतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 30, + "text": "पूर्वं हि बराह्मणाः सृष्टा इति धर्मविदॊ विदुः\nजयेष्ठेनाभिजनेनास्य पराप्तं सर्वं यद उत्तरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 31, + "text": "तस्मान मान्यश च पूज्यश च बराह्मणः परसृताग्र भुक\nसर्वं शरेष्ठं वरिष्ठं च निवेद्यं तस्य धर्मतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 74, + "shloka": 32, + "text": "अवश्यम एतत कर्तव्यं राज्ञा बलवतापि हि\nबरह्म वर्धयति कषत्रं कषत्रतॊ बरह्म वर्धते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 75, + "shloka": 1, + "text": "यॊगक्षेमॊ हि राष्ट्रस्य राजन्यायत्त उच्यते\nयॊगक्षेमश च राज्ञॊ ऽपि समायत्त पुरॊहिते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 75, + "shloka": 2, + "text": "यतादृष्टं भयं बरह्म परजानां शमयत्य उत\nदृष्टं च राजा बाहुभ्यां तद राष्ट्रं सुखम एधते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 75, + "shloka": 3, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nमुचुकुन्दस्य संवादं राज्ञॊ वैश्रवणस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 75, + "shloka": 4, + "text": "मुचुकुन्दॊ विजित्येमां पृथिवीं पृथिवीपतिः\nजिज्ञासमानः सवबलम अभ्ययाद अलकाधिपम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 75, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ वैश्रवणॊ राजा रक्षांसि समवासृजत\nते बलान्य अवमृद्नन्तः पराचरंस तस्य नैरृताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 75, + "shloka": 6, + "text": "स हन्यमाने सैन्त्ये सवे मुचुकुन्दॊ नराधिपः\nगर्हयाम आस विद्वांसं पुरॊहितम अरिंदमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 75, + "shloka": 7, + "text": "तत उग्रं तपस तप्त्वा वसिष्ठॊ बरह्म वित तमः\nरक्षांस्य अपावधीत तत्र पन्थानं चाप्य अविन्दत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 75, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ वैश्रवणॊ राजा मुचुकुन्दम अदर्शयत\nवध्यमानेषु सैन्येषु वचनं चेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 75, + "shloka": 9, + "text": "तवत्तॊ हि बलिनः पूर्वे राजानः स पुरॊहिताः\nन चैवं समवर्तंस ते यथा तवम इह वर्तसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 75, + "shloka": 10, + "text": "ते खल्व अपि कृतास्त्राश च बलवन्तश च भूमिपाः\nआगम्य पर्युपासन्ते माम ईशं सुखदुःखयॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 75, + "shloka": 11, + "text": "यद्य अस्ति बाहुवीर्यं ते तद दर्शयितुम अर्हसि\nकिं बराह्मण बलेन तवम अति मात्रं परवर्तसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 75, + "shloka": 12, + "text": "मुचुकुन्दस ततः करुद्धः परत्युवाच धनेश्वरम\nनयायपूर्वम असंरब्धम असंभ्रान्तम इदं वचः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 75, + "shloka": 13, + "text": "बरह्मक्षत्रम इदं सृष्टम एकयॊनिस्वयं भुवा\nपृथग बलविधानं च तल लॊकं परिरक्षति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 75, + "shloka": 14, + "text": "तपॊ मन्त्रबलं नित्यं बराह्मणेषु परतिष्ठितम\nअस्त्रबाहुबलं नित्यं कषत्रियेषु परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 75, + "shloka": 15, + "text": "ताभ्यां संभूय कर्तव्यं परजानां परिपालनम\nतथा च मां परवर्तन्तं गर्हयस्य अलकाधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 75, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ ऽबरवीद वैश्रवणॊ राजानं स पुरॊहितम\nनाहं राज्यम अनिर्दिष्टं कस्मै चिद विदधाम्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 75, + "shloka": 17, + "text": "नाछिन्दे चापि निर्दिष्टम इति जानीहि पार्थिव\nपरशाधि पृथिवीं वीर मद्दत्ताम अखिलाम इमाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 75, + "shloka": 18, + "text": "नाहं राज्यं भवद दत्तं भॊक्तुम इच्छामि पार्थिव\nबाहुवीर्यार्जितं राज्यम अश्नीयाम इति कामये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 75, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ वैश्रवणॊ राजा विस्मयं परमं ययौ\nकषत्रधर्मे सथितं दृष्ट्वा मुचुकुन्दम असंभ्रमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 75, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ राजा मुचुकुन्दः सॊ ऽनवशासद वसुंधराम\nबाहुवीर्यार्जितां सम्यक कषत्रधर्मम अनुव्रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 75, + "shloka": 21, + "text": "एवं यॊ बरह्म विद राजा बरह्मपूर्वं परवर्तते\nजयत्य अविजिताम उर्वीं यशश च महद अश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 75, + "shloka": 22, + "text": "नित्यॊदकॊ बराह्मणः सयान नित्यशस्त्रश च कषत्रियः\nतयॊर हि सर्वम आयत्तं यत किं चिज जगती गतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 1, + "text": "यया वृत्त्या महीपालॊ विवर्धयति मानवान\nपुण्यांश च लॊकाञ जयति तन मे बरूहि पिता मह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 2, + "text": "दानशीलॊ भवेद राजा यज्ञशीलश च भारत\nउपवासतपः शीलः परजानां पालने रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 3, + "text": "सराश चैव परजा नित्यं राजा धर्मेण पालयेत\nउत्थानेनाप्रमादेन पूजयेच चैव धार्मिकान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 4, + "text": "राज्ञा हि पूजितॊ धर्मस ततः सर्वत्र पूज्यते\nयद यद आचरते राजा तत परजानां हि रॊचते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 5, + "text": "नित्यम उद्यतदण्डश च भवेन मृत्युर इवारिषु\nनिहन्यात सर्वतॊ दस्यून न कामात कस्य चित कषमेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 6, + "text": "यं हि धर्मं चरन्तीह परजा राज्ञा सुरक्षिताः\nचतुर्थं तस्य धर्मस्य राजा भारत विन्दति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 7, + "text": "यद अधीते यद यजते यद ददाति यद अर्चति\nराजा चतुर्थ भाक तस्य परजा धर्मेण पालयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 8, + "text": "यद राष्ट्रे ऽकुशलं किं चिद राज्ञॊ ऽरक्षयतः परजाः\nचतुर्थं तस्य पापस्य राजा भारत विन्दति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 9, + "text": "अप्य आहुः सर्वम एवेति भूयॊ ऽरधम इति निश्चयः\nकर्मणः पृथिवीपाल नृशंसॊ ऽनृतवाग अपि\nतादृशात किल्बिषाद राजा शृणु येन परमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 10, + "text": "परत्याहर्तुम अशक्यं सयाद धनं चॊरैर हृतं यदि\nसवकॊशात तत परदेयं सयाद अशक्तेनॊपजीवता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 11, + "text": "सर्ववर्णैः सदा रक्ष्यं बरह्म सवं बराह्मणास तथा\nन सथेयं विषये तेषु यॊ ऽपकुर्याद दविजातिषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 12, + "text": "बरह्म सवे रक्ष्यमाणे हि सर्वं भवति रक्षितम\nतेषां परसादे निर्वृत्ते कृतकृत्यॊ भवेन नृपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 13, + "text": "पर्जन्यम इव भूतानि महाद्रुमम इव दविजाः\nनरास तम उपजीवन्ति नृपं सर्वार्थसाधकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 14, + "text": "न हि कामात्मना राज्ञा सततं शठबुद्धिना\nनृशंसेनाति लुब्धेन शक्याः पालयितुं परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 15, + "text": "नाहं राज्यसुखान्वेषी राज्यम इच्छाम्य अपि कषणम\nधर्मार्थं रॊचये राज्यं धर्मश चात्र न विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 16, + "text": "तद अलं मम राज्येन यत्र धर्मॊ न विद्यते\nवनम एव गमिष्यामि तस्माद धर्मचिकीर्षया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 17, + "text": "तत्र मेध्येष्व अरण्येषु नयस्तदण्डॊ जितेन्द्रियः\nधर्मम आराधयिष्यामि मुनिर मूलफलाशनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 18, + "text": "वेदाहं तव या बुद्धिर आनृशंस्य गुणैव सा\nन च शुद्धानृशंस्येन शक्यं महद उपासितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 19, + "text": "अपि तु तवा मृदुं दान्तम अत्य आर्यम अति धार्मिकम\nकलीबं धर्मघृणायुक्तं न लॊकॊ बहु मन्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 20, + "text": "राजधर्मान अवेक्षस्व पितृपैतामहॊचितान\nनैतद राज्ञाम अथॊ वृत्तं यथा तवं सथातुम इच्छसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 21, + "text": "न हि वैक्लव्य संसृष्टम आनृशंस्यम इहास्थितः\nपरजापालनसंभूतं पराप्ता धर्मफलं हय असि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 22, + "text": "न हय एताम आशिषं पाण्डुर न च कुन्त्य अन्वयाचत\nन चैतां परज्ञतां तात यया चरसि मेधया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 23, + "text": "शौर्यं बलं च सत्त्वं च पिता तव सदाब्रवीत\nमाहात्म्यं बलम औदार्यं तव कुन्त्य अन्वयाचत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 24, + "text": "नित्यं सवाहा सवधा नित्यम उभे मानुषदैवते\nपुत्रेष्व आशासते नित्यं पितरॊ दैवतानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 25, + "text": "दानम अध्ययनं यज्ञः परजानां परिपालनम\nधर्मम एतम अधर्मं वा जन्मनैवाभ्यजायिथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 26, + "text": "काले धुरि नियुक्तानां वहतां भार आहिते\nसीदताम अपि कौन्तेय न कीर्तिर अवसीदति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 27, + "text": "समन्ततॊ विनियतॊ वहत्य अस्खलितॊ हि यः\nनिर्दॊषकर्मवचनात सिद्धिः कर्मण एव सा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 28, + "text": "नैकान्त विनिपातेन विचचारेह कश चन\nधर्मी गृही वा राजा वा बरह्म चार्य अथ वा पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 29, + "text": "अल्पं तु साधु भूयिष्ठं यत कर्मॊदारम एव तत\nकृतम एवाकृताच छरेयॊ न पापीयॊ ऽसत्य अकर्मणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 30, + "text": "यदा कुलीनॊ धर्मज्ञः पराप्नॊत्य ऐश्वर्यम उत्तमम\nयॊगक्षेमस तदा राजन कुशलायैव कल्पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 31, + "text": "दानेनान्यं बलेनान्यम अन्यं सूनृतया गिरा\nसर्वतः परिगृह्णीयाद राज्यं पराप्येह धार्मिकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 32, + "text": "यं हि वैद्याः कुले जाता अवृत्ति भयपीडिताः\nपराप्य तृप्ताः परतिष्ठन्ति धर्मः कॊ ऽभयधिकस ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 33, + "text": "किं नव अतः परमं सवर्ग्यं का नव अतः परीतिर उत्तमा\nकिं नव अतः परमैश्वर्यं बरूहि मे यदि मन्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 34, + "text": "यस्मिन परतिष्ठिताः सम्यक कषेमं विन्दन्ति तत्क्षणम\nसस्वर्गजित तमॊ ऽसमाकं सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 35, + "text": "तवम एव परीतिमांस तस्मात कुरूणां कुरुसत्तम\nभव राजा जय सवर्गं सतॊ रक्षासतॊ जहि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 36, + "text": "अनु तवा तात जीवन्तु सुहृदः साधुभिः सह\nपर्जन्यम इव भूतानि सवादु दरुमम इवाण्ड जाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 76, + "shloka": 37, + "text": "धृष्टं शूरं परहर्तारम अनृशंसं जितेन्द्रियम\nवत्सलं संविभक्तारम अनु जीवन्तु तवां जनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 77, + "shloka": 1, + "text": "सवकर्मण्य अपरे युक्तास तथैवान्ये वि कर्मणि\nतेषां विशेषम आचक्ष्व बराह्मणानां पिता मह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 77, + "shloka": 2, + "text": "विद्या लक्षणसंपन्नाः सर्वत्राम्नाय दर्शिनः\nएते बरह्म समा राजन बराह्मणाः परिकीर्तिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 77, + "shloka": 3, + "text": "ऋत्विग आचार्य संपन्नाः सवेषु कर्मस्व अवस्थिताः\nएते देवसमा राजन बराह्मणानां भवन्त्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 77, + "shloka": 4, + "text": "ऋत्विक पुरॊहितॊ मन्त्री दूतॊ ऽथार्थानुशासकः\nएते कषत्रसमा राजन बराह्मणानां भवन्त्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 77, + "shloka": 5, + "text": "अश्वारॊहा गजारॊहा रथिनॊ ऽथ पदातयः\nएते वैश्य समा राजन बराह्मणानां भवन्त्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 77, + "shloka": 6, + "text": "जन्म कर्म विहीना ये कदर्या बरह्म बन्धवः\nएते शूद्र समा राजन बराह्मणानां भवन्त्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 77, + "shloka": 7, + "text": "अश्रॊत्रियाः सर्व एव सर्वे चानाहिताग्नयः\nतान सर्वान धार्मिकॊ राजा बलिं विष्टिं च कारयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 77, + "shloka": 8, + "text": "आह्वायका देवलका नक्षत्रग्राम याजकाः\nएते बराह्मण चण्डाला महापथिक पञ्चमाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 77, + "shloka": 9, + "text": "एतेभ्यॊ बलिम आदद्याद धीनकॊशॊ महीपतिः\nऋते बरह्म समेभ्यश च देवकल्पेभ्य एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 77, + "shloka": 10, + "text": "अब्राह्मणानां वित्तस्य सवामी राजेति वैदिकम\nबराह्मणानां च ये के चिद वि कर्म सथा भवन्त्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 77, + "shloka": 11, + "text": "वि कर्म सथास तु नॊपेक्ष्या जातु राज्ञा कथं चन\nनियम्याः संविभज्याश च धर्मानुग्रह काम्यया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 77, + "shloka": 12, + "text": "यस्य सम विषये राज्ञः सतेनॊ भवति वै दविहः\nराज्ञ एवापराधं तं मन्यन्ते तद्विदॊ जनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 77, + "shloka": 13, + "text": "अवृत्त्या यॊ भवेत सतेनॊ वेद वित सनातकस तथा\nराजन स राज्ञा भर्तव्य इति धर्मविदॊ विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 77, + "shloka": 14, + "text": "स चेन नॊ परिवर्तेत कृतवृत्तिः परंतप\nततॊ निवासनीयः सयात तस्माद देशात स बान्धवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 1, + "text": "केषां राजा परभवति वित्तस्य भरतर्षभ\nकया च वृत्त्या वर्तेत तन मे बरूहि पिता मह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 2, + "text": "अब्राह्मणानां वित्तस्य सवामी राजेति वैदिकम\nबराह्मणानां च ये के चिद वि कर्म सथा भवन्त्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 3, + "text": "वि कर्म सथाश च नॊपेक्ष्या विप्रा राज्ञा कथं चन\nइति राज्ञां पुरावृत्तम अभिजल्पन्ति साधवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 4, + "text": "यस्य सम विषये राज्ञः सतेनॊ भवति वै दविजः\nराज्ञ एवापराधं तं मन्यन्ते किल्बिषं नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 5, + "text": "अभि शस्तम इवात्मानं मन्यन्ते तेन कर्मणा\nतस्माद राजर्षयः सर्वे बराह्मणान अन्वपालयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 6, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nगीतं केकयराजेन हरियमाणेन रक्षसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 7, + "text": "केकयानाम अधिपतिं रक्षॊ जग्राह दारुणम\nसवाध्यायेनान्वितं राजन्न अरण्ये संशितव्रतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 8, + "text": "न मे सतेनॊ जनपदे न कदर्यॊ न मद्य पः\nनानाहिताग्निर नायज्वा मामकान्तरम आविशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 9, + "text": "न च मे बराह्मणॊ ऽविद्वान नाव्रती नाप्य असॊम पः\nनानाहिताग्निर विषये मामकान्तरम आविशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 10, + "text": "नानाप्त दक्षिणैर यज्ञैर यजन्ते विषये मम\nअधीते नाव्रती कश चिन मामकान्तरम आविशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 11, + "text": "अधीयते ऽधयापयन्ति यजन्ते याजयन्ति च\nददति परतिगृह्णन्ति षट्सु कर्मस्व अवस्थिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 12, + "text": "पूजिताः संविभक्ताश च मृदवः सत्यवादिनः\nबराह्मणा मे सवकर्म सथा मामकान्तरम आविशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 13, + "text": "न याचन्ते परयछन्ति सत्यधर्मविशारदाः\nनाध्यापयन्त्य अधीयन्ते यजन्ते न च याजकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 14, + "text": "बराह्मणान परिरक्षन्ति संग्रामेष्व अपलायिनः\nकषत्रिया मे सवकर्म सथा मामकान्तरम आविशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 15, + "text": "कृषिगॊरक्ष वाणिज्यम उपजीवन्त्य अमायया\nअप्रमत्ताः करिया वन्तः सुव्रताः सत्यवादिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 16, + "text": "संविभागं दमं शौचं सौहृदं च वयपाश्रिताः\nमम वैश्याः सवकर्म सथा मामकान्तरम आविशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 17, + "text": "तरीन वर्णान अनुतिष्ठन्ति यथा वद अनसूयकाः\nमम शूद्राः सवकर्म सथा मामकान्तरम आविशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 18, + "text": "कृपणानाथ वृद्धानां दुर बलातुर यॊषिताम\nसंविभक्तास्मि सर्वेषां मामकान्तरम आविशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 19, + "text": "कुलदेशादि धर्माणां परस्थितानां यथाविधि\nअव्युच्छेत्तास्मि सर्वेषां मामकान्तरम आविशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 20, + "text": "तपस्विनॊ मे विषये पूजिताः परिपालिताः\nसंविभक्ताश च सत्कृत्य मामकान्तरम आविशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 21, + "text": "नासंविभज्य भॊक्तास्मि न विशामि परस्त्रियम\nसवतन्त्रॊ जातु न करीडे मामकान्तरम आविशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 22, + "text": "नाब्रह्म चारी भिक्षा वान भिक्षुर वाब्रह्म चारिकः\nअनृत्विजं हुतं नास्ति मामकान्तरम आविशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 23, + "text": "नावजानाम्य अहं वृद्धान न वैद्यान न तपस्विनः\nराष्ट्रे सवपप्ति जागर्मि मामकान्तरम आविशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 24, + "text": "वेदाध्ययनसंपन्नस तपस्वी सर्वधर्मवित\nसवामी सर्वस्य राज्यस्य शरीमान मम पुरॊहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 25, + "text": "दानेन दिव्यान अभिवाञ्छामि लॊकान; सत्येनाथॊ बराह्मणानां च गुप्त्या\nशुश्रूषया चापि गुरून उपैमि; न मे भयं विद्यते राक्षसेभ्यः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 26, + "text": "न मे राष्ट्रे विधवा बरह्म बन्धुर; न बराह्मणः कृपणॊ नॊत चॊरः\nन पारजायी न च पापकर्मा; न मे भयं विद्यते राक्षसेभ्यः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 27, + "text": "न मे शस्त्रैर अनिर्भिन्नम अङ्गे दव्यङ्गुलम अन्तरम\nधर्मार्थं युध्यमानस्य मामकान्तरम आविशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 28, + "text": "गॊब्राह्मणे च यज्ञे च नित्यं सवस्त्ययनं मम\nआशासते जना राष्ट्रे मामकान्तरम आविशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 29, + "text": "यस्मात सर्वास्व अवस्थासु धर्मम एवान्ववेक्षसे\nतस्मात पराप्नुहि कैकेय गृहान सवस्ति वरजाम्य अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 30, + "text": "येषां गॊब्राह्मणा रक्ष्याः परजा रक्ष्याश च केकय\nन रक्षॊभ्यॊ भयं तेषां कुत एव तु मानुषात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 31, + "text": "येषां पुरॊगमा विप्रा येषां बरह्मबलं बलम\nपरियातिथ्यास तथा दारास ते वै सवर्गजितॊ नराः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 32, + "text": "तस्माद दविजातीन रक्षेत ते हि रक्षन्ति रक्षिताः\nआशीर एषां भवेद राज्ञां राष्ट्रं सम्यक परवर्धते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 33, + "text": "तस्माद राज्ञा विशेषेण वि कर्म सथा दविजातयः\nनियम्याः संविभज्याश च परजानुग्रह कारणात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 78, + "shloka": 34, + "text": "य एवं वर्तते राजा पौरजानपदेष्व इह\nअनुभूयेह भद्राणि पराप्नॊतीन्द्र स लॊकताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 1, + "text": "वयाख्याता कषत्रधर्मेण वृत्तिर आपत्सु भारत\nकथं चिद वैश्य धर्मेण जीवेद वा बराह्मणॊ न वा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 2, + "text": "अशक्तः कषत्रधर्मेण वैश्य धर्मेण वर्तयेत\nकृषिगॊरक्षम आस्थाय वयसने वृत्ति संक्षये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 3, + "text": "कानि पण्यानि विक्रीणन सवर्गलॊकान न हीयते\nबराह्मणॊ वैश्य धर्मेण वर्तयन भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 4, + "text": "सुरा लवणम इत्य एव तिलान केषरिणः पशून\nऋषभान मधु मांसं च कृतान्नं च युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 5, + "text": "सर्वास्व अवस्थास्व एतानि बराह्मणः परिवर्जयेत\nएतेषां विक्रयात तात बराह्मणॊ नरकं वरजेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 6, + "text": "अजॊ ऽगनिर वरुणॊ मेषः सूर्यॊ ऽशवः पृथिवी विराट\nधेनुर यज्ञश च सॊमश च न विक्रेयाः कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 7, + "text": "पक्वेनामस्य निमयं न परशंसन्ति साधवः\nनिमयेत पक्वम आमेन भॊजनार्थाय भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 8, + "text": "वयं सिद्धम अशिष्यामॊ भवान साधयताम इदम\nएवं समीक्ष्य निमयन नाधर्मॊ ऽसति कदा चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 9, + "text": "अत्र ते वर्तयिष्यामि यथा धर्मः पुरातनः\nवयवहार परवृत्तानां तन निबॊध युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 10, + "text": "भवते ऽहं ददानीदं भवान एतत परयच्छतु\nरुचिते वर्तते धर्मॊ न बलात संप्रवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 11, + "text": "इत्य एवं संप्रवर्तन्त वयवहाराः पुरातनाः\nऋषीणाम इतरेषां च साधु चेदम असंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 12, + "text": "यथ तात यदा सर्वाः शस्त्रम आददते परजाः\nवयुत्क्रामन्ति सवधर्मेभ्यः कषत्रस्य कषीयते बलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 13, + "text": "राजा तराता न लॊके सयात किं तदा सयात परायणम\nएतन मे संशयं बरूहि विस्तरेण पिता मह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 14, + "text": "दानेन तपसा यज्ञैर अद्रॊहेण दमेन च\nबराह्मण परमुखा वर्णाः कषेमम इच्छेयुर आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 15, + "text": "तेषां ये वेदबलिनस त उत्थाय समन्ततः\nराज्ञॊ बलं वर्धयेयुर महेन्द्रस्येव देवताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 16, + "text": "राज्ञॊ हि कषीयमाणस्य बरह्मैवाहुः परायणम\nतस्माद बरह्मबलेनैव समुत्थेयं विजानता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 17, + "text": "यदा तु विजयी राजा कषेमं राष्ट्रे ऽभिसंदधेत\nतदा वर्णा यथाधर्मम आविशेयुः सवकर्मसु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 18, + "text": "उन्मर्यादे परवृत्ते तु दस्युभिः संकरे कृते\nसर्वे वर्णा न दुष्येयुः शस्त्रवन्तॊ युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 19, + "text": "अथ चेत सर्वतः कषत्रं परदुष्येद बराह्मणान परति\nकस तस्य बराह्मणस तराता कॊ धर्मः किं परायणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 20, + "text": "तपसा बरह्मचर्येण शस्त्रेण च बलेन च\nअमायया मायया च नियन्तव्यं तदा भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 21, + "text": "कषत्रस्याभिप्रवृद्धस्य बराह्मणेषु विशेषतः\nबरह्मैव संनियन्तृ सयात कषत्रं हि बरह्म संभवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 22, + "text": "अद्भ्यॊ ऽगनिर बरह्म तः कषत्रम अश्मनॊ लॊहम उत्थितम\nतेषां सर्वत तर गं तेजः सवासु यॊनिषु शाम्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 23, + "text": "यदा छिनत्त्य अयॊ ऽशमानम अग्निश चापॊ ऽभिपद्यते\nकषत्रं च बराह्मणं दवेष्टि तदा शाम्यन्ति ते तरयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 24, + "text": "तस्माद बरह्मणि शाम्यन्ति कषत्रियाणां युधिष्ठिर\nअस्मुदीर्णान्य अजेयानि तेजांसि च बलानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 25, + "text": "बरह्म वीर्ये मृदू भूते कषत्रवीर्ये च दुर बले\nदुष्टेषु सर्ववर्णेषु बराह्मणान परति सर्वशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 26, + "text": "ये तत्र युद्धं कुर्वन्ति तयक्त्वा जीवितम आत्मनः\nबराह्मणान परिरक्षन्तॊ धर्मम आत्मानम एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 27, + "text": "मनॊ विनॊ मन्युमन्तः पुण्यलॊका भवन्ति ते\nबराह्मणर्थं हि सर्वेषां शस्त्रग्रहणम इष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 28, + "text": "अति सविष्ट सवधीतानां लॊकान अति तपस्विनाम\nअनाशकाग्न्यॊर विशतां शूरा यान्ति परां गतिम\nएवम एवात्मनस तयागान नान्यं धर्मं विदुर जनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 29, + "text": "तेभ्यॊ नमश च भद्रं च ये शरीराणि जुह्वति\nबरह्म दविषॊ नियच्छन्तस तेषां नॊ ऽसतु स लॊकता\nबरह्मलॊकजितः सवर्ग्यान वीरांस तान मनुर अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 30, + "text": "यथाश्वमेधावभृथे सनाताः पूता भवन्त्य उत\nदुष्कृतः सुकृतश चैव तथा शस्त्रहता रणे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 31, + "text": "भवत्य अधर्मॊ धर्मॊ हि धर्माधर्माव उभाव अपि\nकारणाद देशकालस्य देशकालः स तादृशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 32, + "text": "मैत्राः करूराणि कुर्वन्ति जयन्ति सवर्गम उत्तमम\nधर्म्याः पापानि कुर्वन्तॊ गच्छन्ति परमां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 33, + "text": "बराह्मणस तरिषु कालेषु शस्त्रं गृह्णन न दुष्यति\nआत्मत्राणे वर्णदॊषे दुर्गस्य नियमेषु च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 34, + "text": "अभ्युत्थिते दस्यु बले कषत्रार्थे वर्णसंकरे\nसंप्रमूढेषु वर्णेषु यद्य अन्यॊ ऽभिभवेद बली" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 35, + "text": "बराह्मणॊ यदि वा वैश्यः शूद्रॊ वा राजसत्तम\nदस्युभ्यॊ ऽथ परजा रक्षेद दण्डं धर्मेण धारयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 36, + "text": "कार्यं कुर्यान न वा कुर्यात संवार्यॊ वा भवेन न वा\nन सम शस्त्रं गरहीतव्यम अन्यत्र कषत्रबन्धुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 37, + "text": "अपारे यॊ भवेत पारम अप्लवे यः पलवॊ भवेत\nशूद्रॊ वा यदि वाप्य अन्यः सर्वथा मानम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 38, + "text": "यम आश्रित्य नरा राजन वर्तयेयुर यथासुखम\nअनाथाः पाल्यमाना वै दस्युभिः परिपीडिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 39, + "text": "तम एव पूजयेरंस ते परीत्या सवम इव बान्धवम\nमहद धयभीक्ष्णं कौरव्य कर्ता सन मानम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 40, + "text": "किम उक्ष्णावहता कृत्यं किं धेन्वा चाप्य अदुग्धया\nवन्ध्यया भार्यया कॊ ऽरथः कॊ ऽरथॊ राज्ञाप्य अरक्षता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 41, + "text": "यथा दारु मयॊ हस्ती यथा चर्ममयॊ मृगः\nयथा हय अनेत्रः शकटः पथि कषेत्रं यथॊषरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 42, + "text": "एवं बरह्मानधीयानं राजा यश च न रक्षिता\nन वर्षति च यॊ मेघः सर्व एते निरर्थकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 79, + "shloka": 43, + "text": "नित्यं यस तु सतॊ रक्षेद असतश च निबर्हयेत\nस एव राजा कर्तव्यस तेन सर्वम इदं धृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 80, + "shloka": 1, + "text": "कव समुत्थाः कथं शीला ऋत्विजः सयुः पिता मह\nकथं विधाश च राजेन्द्र तद बरूहि वदतां वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 80, + "shloka": 2, + "text": "परतिकर्म पुराचार ऋत्विजां सम विधीयते\nआदौ छन्दांसि विज्ञाय दविजानां शरुतम एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 80, + "shloka": 3, + "text": "ये तव एकरतयॊ नित्यं धीरा नाप्रिय वादिनः\nपरस्परस्य सुहृदः संमताः समदर्शिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 80, + "shloka": 4, + "text": "येष्व आनृशंस्यं सत्यं चाप्य अहिंसा तप आर्जवम\nअद्रॊहॊ नाभिमानश च हरीस तितिक्षा दमः शमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 80, + "shloka": 5, + "text": "हरीमान सत्यधृतिर दान्तॊ भूतानाम अविहिंसकः\nअकाम दवेषसंयुक्तस तरिभिः शुक्लैः समन्वितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 80, + "shloka": 6, + "text": "अहिंसकॊ जञानतृप्तः स बरह्मासनम अर्हति\nएते महर्त्विजस तात सर्वे मान्या यथातथम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 80, + "shloka": 7, + "text": "यद इदं वेद वचनं दक्षिणासु विधीयते\nइदं देयम इदं देयं न कव चिद वयवतिष्ठते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 80, + "shloka": 8, + "text": "नेदं परति धनं शास्त्रम आपद धर्मम अशास्त्रतः\nआज्ञा शास्त्रस्य घॊरेयं न शक्तिं समवेक्षते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 80, + "shloka": 9, + "text": "शरद्धाम आरभ्य यष्टव्यम इत्य एषा वैदिकी शरुतिः\nमिथ्यॊपेतस्य यज्ञस्य किम उ शरद्धा करिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 80, + "shloka": 10, + "text": "न वेदानां परिभवान न शाठ्येन न मायया\nकश चिन महद अवाप्नॊति मा ते भूद बुद्धिर ईदृशी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 80, + "shloka": 11, + "text": "यज्ञाङ्गं दक्षिणास तात वेदानां परिवृंहणम\nन मन्त्रा दक्षिणा हीनास तारयन्ति कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 80, + "shloka": 12, + "text": "शक्तिस तु पूर्णपात्रेण संमितानवमा भवेत\nअवश्यं तात यष्टव्यं तरिभिर वर्णैर यथाविधि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 80, + "shloka": 13, + "text": "सॊमॊ राजा बराह्मणानाम इत्य एषा वैदिकी शरुतिः\nतं च विक्रेतुम इच्छन्ति न वृथा वृत्तिर इष्यते\nतेन करीतेन धर्मेण ततॊ यज्ञः परतायते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 80, + "shloka": 14, + "text": "इत्य एवं धर्मतः खयातम ऋषिभिर धर्मवादिभिः\nपुमान यज्ञश च सॊमश च नयायवृत्तॊ यथा भवेत\nअन्याय वृत्तः पुरुषॊ न परस्य न चात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 80, + "shloka": 15, + "text": "शरीरं यज्ञपात्राणि इत्य एषा शरूयते शरुतिः\nतानि सम्यक परणीतानि बराह्मणानां महात्मनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 80, + "shloka": 16, + "text": "तपॊयज्ञाद अपि शरेष्ठम इत्य एषा परमा शरुतिः\nतत ते तपः परवक्ष्यामि विद्वंस तद अपि मे शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 80, + "shloka": 17, + "text": "अहिंसा सत्यवचनम आनृशंस्यं दमॊ घृणा\nएतत तपॊ विदुर धीरा न शरीरस्य शॊषणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 80, + "shloka": 18, + "text": "अप्रमाण्यं च वेदानां शास्त्राणां चाति लङ्घनम\nअव्यवस्था च सर्वत्र तद वै नाशनम आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 80, + "shloka": 19, + "text": "निबॊध दश हॊतॄणां विधानं पार्थ यादृशम\nचित्तिः सरुक चित्तम आज्यं च पवित्रं जञानम उत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 80, + "shloka": 20, + "text": "सर्वं जिह्मं मृत्युपदम आर्जवं बरह्मणः पदम\nएतावाञ जञानविषयः किं परलापः करिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 1, + "text": "यद अप्य अल्पतरं कर्म तद अप्य एकेन दुष्करम\nपुरुषेणासहायेन किम उ राज्यं पिता मह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 2, + "text": "किं शीलः किं समाचारॊ राज्ञॊ ऽरथसचिवॊ भवेत\nकीदृशे विश्वसेद राजा कीदृशे नापि विश्वसेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 3, + "text": "चतुर्विधानि मित्राणि राज्ञां राजन भवन्त्य उत\nसहार्थॊ भजमानश च सहजः कृत्रिमस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 4, + "text": "धर्मात्मा पञ्चमं मित्रं स तु नैकस्य न दवयॊः\nयतॊ धर्मस ततॊ वा सयान मध्यस्थॊ वा ततॊ भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 5, + "text": "यस तस्यार्थॊ न रॊचेत न तं तस्य परकाशयेत\nधर्माधर्मेण राजानश चरन्ति विजिगीषवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 6, + "text": "चतुर्णां मध्यमौ शरेष्ठौ नित्यं शङ्क्यौ तथापरौ\nसर्वे नित्यं शङ्कितव्याः परत्यक्षं कार्यम आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 7, + "text": "न हि राज्ञा परमादॊ वै कर्तव्यॊ मित्र रक्षणे\nपरमादिनं हि राजानं लॊकाः परिभवन्त्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 8, + "text": "असाधुः साधुताम एति साधुर भवति दारुणः\nअरिश च मित्रं भवति मित्रं चापि परदुष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 9, + "text": "अनित्य चित्तः पुरुषस तस्मिन कॊ जातु विश्वसेत\nतस्मात परधानं यत कार्यं परत्यक्षं तत समाचरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 10, + "text": "एकान्तेन हि विश्वासः कृत्स्नॊ धर्मार्थनाशकः\nअविश्वासश च सर्वत्र मृत्युना न विशिष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 11, + "text": "अकालमृत्युर विश्वासॊ विश्वसन हि विपद्यते\nयस्मिन करॊति विश्वासम इच्छतस तस्य जीवति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 12, + "text": "तस्माद विश्वसितव्यं च शङ्कितव्यं च केषु चित\nएषा नीतिगतिस तात लक्ष्मीश चैव सनातनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 13, + "text": "यं मन्येत ममाभावाद इमम अर्थागमः सपृशेत\nनित्यं तस्माच छङ्कितव्यम अमित्रं तं विदुर बुधाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 14, + "text": "यस्य कषेत्राद अप्य उदकं कषेत्रम अन्यस्य गच्छति\nन तत्रानिच्छतस तस्य भिद्येरन सर्वसेतवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 15, + "text": "तथैवात्य उदकाद भीतस तस्य भेदनम इच्छति\nयम एवं लक्षणं विद्यात तम अमित्रं विनिर्दिशेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 16, + "text": "यः समृद्ध्या न तुष्येत कषये दीनतरॊ भवेत\nएतद उत्तममित्रस्य निमित्तम अभिचक्षते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 17, + "text": "यं मन्येत ममाभावाद अस्याभावॊ भवेद इति\nतस्मिन कुर्वीत विश्वासं यथा पितरि वै तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 18, + "text": "तं शक्त्या वर्धमानश च सर्वतः परिबृंहयेत\nनित्यं कषताद वारयति यॊ धर्मेष्व अपि कर्मसु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 19, + "text": "कषताद भीतं विजानीयाद उत्तमं मित्र लक्षणम\nये तस्य कषतम इच्छन्ति ते तस्य रिपवः समृताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 20, + "text": "वयसनान नित्यभीतॊ ऽसौ समृद्ध्याम एव तृप्यते\nयत सयाद एवंविधं मित्रं तद आत्मसमम उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 21, + "text": "रूपवर्णस्वरॊपेतस तितिक्षुर अनसूयकः\nकुलीनः शीलसंपन्नः स ते सयात परत्यनन्तरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 22, + "text": "मेधा वी समृतिमान दक्षः परकृत्या चानृशंस वान\nयॊ मानितॊ ऽमानितॊ वा न संदूष्येत कदा चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 23, + "text": "ऋत्विग वा यदि वाचार्यः सखा वात्यन्त संस्तुतः\nगृहे वसेद अमात्यस ते यः सयात परम अपूजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 24, + "text": "स ते विद्यात परं मन्त्रं परकृतिं चार्थधर्मयॊः\nविश्वासस ते भवेत तत्र यथा पितरि वै तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 25, + "text": "नैव दवौ न तरयः कार्या न मृष्येरन परस्परम\nएकार्थाद एव भूतानां भेदॊ भवति सर्वदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 26, + "text": "कीर्तिप्रधानॊ यश च सयाद यश च सयात समये सथितः\nसमर्थान यश च न दवेष्टि समर्थान कुरुते च यः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 27, + "text": "यॊ न कामाद भयाल लॊभात करॊधाद वा धर्मम उत्सृजेत\nदक्षः पर्याप्तवचनः स ते सयात परत्यनन्तरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 28, + "text": "शूरश चार्यश च विद्वांश च परतिपत्तिविशारदः\nकुलीनः शीलसंपन्नस तितिक्षुर अनसूयकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 29, + "text": "एते हय अमात्याः कर्तव्याः सर्वकर्मस्व अवस्थिताः\nपूजिताः संविभक्ताश च सुसहायाः सवनुष्ठिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 30, + "text": "कृत्स्नम एते विनिक्षिप्ताः परतिरूपेषु कर्मसु\nयुक्ता महत्सु कार्येषु शरेयांस्य उत्पादयन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 31, + "text": "एते कर्माणि कुर्वन्ति सपर्धमाना मिथः सदा\nअनुतिष्ठन्ति चैवार्थान आचक्षाणाः परस्परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 32, + "text": "जञातिभ्यश चैव बिभ्येथा मृत्यॊर इव यतः सदा\nउपराजेव राजर्धिं जञातिर न सहते सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 33, + "text": "ऋजॊर मृदॊर वदान्यस्य हरीमतः सत्यवादिनः\nनान्यॊ जञातेर महाबाहॊ विनाशम अभिनन्दति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 34, + "text": "अज्ञातिता नातिसुखा नावज्ञेयास तव अतः परम\nअज्ञाति मन्तं पुरुषं परे परिभवन्त्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 35, + "text": "निकृतस्य नरैर अन्यैर जञातिर एव परायणम\nनान्यैर निकारं सहते जञातेर जञातिः कदा चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 36, + "text": "आत्मानम एव जानाति निकृतं बान्धवैर अपि\nतेषु सन्ति गुणाश चैव नैर्गुण्यं तेषु लक्ष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 37, + "text": "नाज्ञातिर अनुगृह्णाति नाज्ञातिर दिग्धम अस्यति\nउभयं जञातिलॊकेषु दृश्यते साध्व असाधु च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 38, + "text": "तान मानयेत पूजयेच च नित्यं वाचा च कर्मणा\nकुर्याच च परियम एतेभ्यॊ नाप्रियं किं चिद आचरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 39, + "text": "विश्वस्तवद अविश्वस्तस तेषु वर्तेत सर्वदा\nन हि दॊषॊ गुणॊ वेति निस्पृक्तस तेषु दृश्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 40, + "text": "तस्यैवं वर्तमानस्य पुरुषस्याप्रमादिनः\nअमित्राः संप्रसीदन्ति तथा मित्री भवन्त्य अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 81, + "shloka": 41, + "text": "य एवं वर्तते नित्यं जञातिसंबन्धिमण्डले\nमित्रेष्व अमित्रेष्व ऐश्वर्ये चिरं यशसि तिष्ठति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 1, + "text": "एवम अग्राह्यके तस्मिञ जञातिसंबन्धिमण्डले\nमित्रेष्व अमित्रेष्व अपि च कथं भावॊ विभाव्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 2, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nवासुदेवस्य संवादं सुरर्षेर नारदस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 3, + "text": "नासुहृत परमं मन्त्रं नारदार्हति वेदितुम\nअपण्डितॊ वापि सुहृत पण्डितॊ वापि नात्मवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 4, + "text": "स ते सौहृदम आस्थाय किं चिद वक्ष्यामि नारद\nकृत्स्नां च बुद्धिं संप्रेक्ष्य संपृच्छे तरिदिवं गम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 5, + "text": "दास्यम ऐश्वर्यवादेन जञातीनां वै करॊम्य अहम\nअर्धभॊक्तास्मि भॊगानां वाग दुर उक्तानि च कषमे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 6, + "text": "अरणीम अग्निकामॊ वा मथ्नाति हृदयं मम\nवाचा दुर उक्तं देवर्षे तन मे दहति नित्यदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 7, + "text": "बलं संकर्षणे नित्यं सौकुमार्यं पुनर गदे\nरूपेण मत्तः परद्युम्नः सॊ ऽसहायॊ ऽसमि नारव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 8, + "text": "अन्ये हि सुमहाभागा बलवन्तॊ दुर आसदाः\nनित्यॊत्थानेन संपन्ना नारदान्धकवृष्णयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 9, + "text": "यस्य न सयुर न वै स सयाद यस्य सयुः कृच्छ्रम एव तत\nदवाभ्यां निवारितॊ नित्यं वृणॊम्य एकतरं न च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 10, + "text": "सयातां यस्याहुकाक्रूरौ किं नु दुःखतरं ततः\nयस्य वापि न तौ सयातां किं नु दुःखतरं ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 11, + "text": "सॊ ऽहं कितव मातेव दवयॊर अपि महामुने\nएकस्य जयम आशंसे दवितीयस्यापराजयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 12, + "text": "ममैवं कलिश्यमानस्य नारदॊभयतः सदा\nवक्तुम अर्हसि यच छरेयॊ जञातीनाम आत्मनस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 13, + "text": "आपदॊ दविविधाः कृष्ण बाह्याश चाभ्यन्तराश च ह\nपरादुर्भवन्ति वार्ष्णेय सवकृता यदि वान्यतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 14, + "text": "सेयम आभ्यन्तरा तुभ्यम आपत कृच्छ्रा सवकर्म जा\nअक्रूर भॊजप्रभवाः सर्वे हय एते तद अन्वयाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 15, + "text": "अर्थहेतॊर हि कामाद वाद्वारा बीभत्सयापि वा\nआत्मना पराप्तम ऐश्वर्यम अन्यत्र परतिपादितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 16, + "text": "कृतमूलम इदानीं तज जातशब्दं सहायवत\nन शक्यं पुनर आदातुं वान्तम अन्नम इव तवया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 17, + "text": "बभ्रूग्रसेनयॊ राज्यं नाप्तुं शक्यं कथं चन\nजञातिभेद भयात कृष्ण तवया चापि विशेषतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 18, + "text": "तच चेत सिध्येत परयत्नेन कृत्वा कर्म सुदुष करम\nमहाक्षयव्ययं वा सयाद विनाशॊ वा पुनर भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 19, + "text": "अनायसेन शस्त्रेण मृदुना हृदयछिदा\nजिह्वाम उद्धर सर्वेषां परिमृज्यानुमृज्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 20, + "text": "अनायसं मुने शस्त्रं मृदु विद्याम अहं कथम\nयेनैषाम उद्धरे जिह्वां परिमृज्यानुमृज्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 21, + "text": "शक्त्यान्न दानं सततं तितिक्षा दम आर्जवम\nयथार्ह परतिपूजा च शस्त्रम एतद अनायसम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 22, + "text": "जञातीनां वक्तुकामानां कटूनि च लघूनि च\nगिरा तवं हृदयं वाचं शमयस्व मनांसि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 23, + "text": "नामहा पुरुषः कश चिन नानात्मा नासहाय वान\nमहतीं धुरम आदत्ते ताम उद्यम्यॊरसा वह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 24, + "text": "सर्व एव गुरुं भारम अनड्वान वहते समे\nदुर्गे परतीकः सुगवॊ भारं वहति दुर वहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 25, + "text": "भेदाद विनाशः संघानां संघमुख्यॊ ऽसि केशव\nयथा तवां पराप्य नॊत्सीदेद अयं संघस तथा कुरु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 26, + "text": "नान्यत्र बुद्धिक्षान्तिभ्यां नान्यत्रेन्द्रिय निग्रहात\nनान्यत्र धनसंत्यागाद गणः पराज्ञे ऽवतिष्ठते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 27, + "text": "धन्यं यशस्यम आयुष्यं सवपक्षॊद्भावनं शुभम\nजञातीनाम अविनाशः सयाद यथा कृष्ण तथा कुरु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 28, + "text": "आयत्यां च तदात्वे च न ते ऽसत्य अविदितं परभॊ\nषाड्गुण्यस्य विधानेन यात्रा यानविधौ तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 29, + "text": "माधवाः कुकुरा भॊजाः सर्वे चान्धकवृष्णयः\nतवय्य आसक्ता महाबाहॊ लॊका लॊकेश्वराश च ये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 82, + "shloka": 30, + "text": "उपासते हि तवद बुद्धिम ऋषयश चापि माधव\nतवं गुरुः सर्वभूतानां जानीषे तवं गतागतम\nतवाम आसाद्य यदुश्रेष्ठम एधन्ते जञातिनः सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 1, + "text": "एषा परथमतॊ वृत्तिर दवितीयां शृणु भारत\nयः कश चिज जनयेद अर्थं राज्ञा रक्ष्यः स मानवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 2, + "text": "हरियमाणम अमात्येन भृतॊ वा यदि वाभृतः\nयॊ राजकॊशं नश्यन्तम आचक्षीत युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 3, + "text": "शरॊतव्यं तस्य च रहॊ रक्ष्यश चामात्य तॊ भवेत\nअमात्या हय उपहन्तारं भूयिष्ठं घनन्ति भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 4, + "text": "राजकॊशस्य गॊप्तारं राजकॊशविलॊपकाः\nसमेत्य सर्वे बाधन्ते स विनश्यत्य अरक्षितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 5, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nमुनिः कालक वृक्षीयः कौसल्यं यद उवाच ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 6, + "text": "कॊसलानाम आधिपत्यं संप्राप्ते कषेमदर्शिनि\nमुनिः कालक वृक्षीय आजगामेति नः शरुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 7, + "text": "स काकं पञ्जरे बद्धा विषयं कषेमदर्शिनः\nपूर्वं पर्यचरद युक्तः परवृत्त्य अर्थी पुनः पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 8, + "text": "अधीये वायसीं विद्यां शंसन्ति मम वायसाः\nअनागतम अतीतं च यच च संप्रति वर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 9, + "text": "इति राष्ट्रे परिपतन बहुशः पुरुषैः सह\nसर्वेषां राजयुक्तानां दुष्कृतं परिपृष्टवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 10, + "text": "स बुद्ध्वा तस्य राष्ट्रस्य वयवसायं हि सर्वशः\nराजयुक्तापचारांश च सर्वान बुद्ध्वा ततस ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 11, + "text": "तम एव काकम आदाय राजानं दरष्टुम आगमत\nसर्वज्ञॊ ऽसमीति वचनं बरुवाणः संशितव्रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 12, + "text": "स सम कौसल्यम आगम्य राजामात्यम अलं कृतम\nपराह काकस्य वचनाद अमुत्रेदं तवया कृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 13, + "text": "असौ चासौ च जानीते राजकॊशस तवया हृतः\nएवम आख्याति काकॊ ऽयं तच छीघ्रम अनुगम्यताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 14, + "text": "तथान्यान अपि स पराह राजकॊशहरान सदा\nन चास्य वचनं किं चिद अकृतं शरूयते कव चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 15, + "text": "तेन विप्रकृताः सर्वे राजयुक्ताः कुरूद्वह\nतम अतिक्रम्य सुप्तस्य निशि काकम अपॊथयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 16, + "text": "वायसं तु विनिर्भिन्नं दृष्ट्वा बाणेन पञ्जरे\nपूर्वाह्ने बराह्मणॊ वाक्यं कषेमदर्शिनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 17, + "text": "राजंस तवाम अभयं याचे परभुं पराणधनेश्वरम\nअनुज्ञातस तवया बरूयां वचनं तवत पुरॊहितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 18, + "text": "मित्रार्थम अभिसंतप्तॊ भक्त्या सर्वात्मना गतः\nअयं तवार्थं हरते यॊ बरूयाद अक्षमान्वितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 19, + "text": "संबुबॊधयिषुर मित्रं सदश्वम इव सारथिः\nअति मन्युप्रसक्तॊ हि परसज्य हितकारणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 20, + "text": "तथाविधस्य सुहृदः कषन्तव्यं संविजानता\nऐश्वर्यम इच्छता नित्यं पुरुषेण बुभूषता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 21, + "text": "तं राजा परत्युवाचेदं यन मा किं चिद भवान वदेत\nकस्माद अहं न कषमेयम आकाङ्क्षन्न आत्मनॊ हितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 22, + "text": "बराह्मण परतिजानीहि परब्रूहि यदि चेच्छसि\nकरिष्यामि हि ते वाक्यं यद यन मां विप्र वक्ष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 23, + "text": "जञात्वा नयान अपायांश च भृत्यतस ते भयानि च\nभक्त्या वृत्तिं समाख्यातुं भवतॊ ऽनतिकम आगमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 24, + "text": "पराग एवॊक्तश च दॊषॊ ऽयम आचार्यैर नृप सेविनाम\nअगतीक गतिर हय एषा या राज्ञा सह जीविका" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 25, + "text": "आशीविषैश च तस्याहुः संगतं यस्य राजभिः\nबहुमित्राश च राजानॊ बहुमित्रास तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 26, + "text": "तेभ्यः सर्वेभ्य एवाहौर भयं राजॊपसेविनाम\nअथैषाम एकतॊ राजन मुहूर्ताद एव भीर भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 27, + "text": "नैकान्तेनाप्रमादॊ हि कर्तुं शक्यॊ महीपतौ\nन तु परमादः कर्तव्यः कथं चिद भूतिम इच्छता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 28, + "text": "परमादाद धि सखलेद राजा सखलिते नास्ति जीवितम\nअग्निं दीप्तम इवासीदेद राजानम उपशिक्षितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 29, + "text": "आशीविषम इव करुद्धं परभुं पराणधनेश्वरम\nयत्नेनॊपचरेन नित्यं नाहम अस्मीति मानवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 30, + "text": "दुर्व्याहृताच छङ्कमानॊ दुष्कृताद दुर अधिष्ठितात\nदुरासिताद दुर वरजिताद इङ्गिताद अङ्गचेष्टितात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 31, + "text": "देवतेव हि सर्वार्थान कुर्याद राजा परसादितः\nवैश्वानर इव करुद्धः स मूलम अपि निर्दहेत\nइति राजन मयः पराह वर्तते च तथैव तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 32, + "text": "अथ भूयांसम एवार्थं करिष्यामि पुनः पुनः\nददात्य अस्मद्विधॊ ऽमात्यॊ बुद्धिसाहाय्यम आपदि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 33, + "text": "वायसश चैव मे राजन्न अन्तकायाभिसंहितः\nन च मे ऽतर भवान गर्ह्यॊ नच येषां भवान परियः\nहिताहितांस तु बुध्येथा मा परॊक्षमतिर भव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 34, + "text": "ये तव आदान परा एव वसन्ति भवतॊ गृहे\nअभूति कामा भूतानां तादृशैर मे ऽभिसंहितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 35, + "text": "ये वा भवद विनाशेन राज्यम इच्छन्त्य अनन्तरम\nअन्तरैर अभिसंधाय राजन सिध्यन्ति नान्यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 36, + "text": "तेषाम अहं भयाद राजन गमिष्याम्य अन्यम आश्रमम\nतैर हि मे संधितॊ बाणः काके निपतितः परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 37, + "text": "छद्मना मम काकश च गमितॊ यमसादनम\nदृष्टं हय एतन मया राजंस तपॊ दीर्घेण चक्षुषा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 38, + "text": "बहु नक्रझषग्राहां तिमिंगिलगणायुताम\nकाकेन बडिशेनेमाम अतार्षं तवाम अहं नदीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 39, + "text": "सथान्व अश्मकण्टक वतीं वयाघ्रसिंहगजाकुलाम\nदुर आसदां दुष्प्रवेशां गुहां हैमवतीम इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 40, + "text": "अग्निना तामसं दुर्गं नौभिर आप्यं च गम्यते\nराजदुर्गावतरणे नॊपायं पण्डिता विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 41, + "text": "गहनं भवतॊ राज्यम अन्धकारतमॊ वृतम\nनेह विश्वसितुं शक्यं भवतापि कुतॊ मया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 42, + "text": "अतॊ नायं शुभॊ वासस तुल्ये सद असती इह\nवधॊ हय एवात्र सुकृते दुष्कृते न च संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 43, + "text": "नयायतॊ दुष्कृते घातः सुकृते सयात कथं वधः\nनेह युक्तं चिरं सथातुं जवेनातॊ वरजेद बुधः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 44, + "text": "सीता नाम नदी राजन पलवॊ यस्यां निमज्जति\nतथॊपमाम इमां मन्ये वागुरां सर्वघातिनीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 45, + "text": "मधु परतापॊ हि भवान भॊजनं विषसंयुतम\nअसताम इव ते भावॊ वर्तते न सताम इव\nआशीविषैः परिवृतः कूपस तवम इव पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 46, + "text": "दुर्ग तीर्था बृहत कूला करीरी वेत्रसंयुता\nनदी मधुरपानीया यथा राजंस तथा भवान\nशवगृध्रगॊमायु युतॊ राजहंस समॊ हय असि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 47, + "text": "यथाश्रित्य महावृक्षं कक्षः संवर्धते महान\nततस तं संवृणॊत्य एव तम अतीत्य च वर्धते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 48, + "text": "तेनैवॊपेन्धनॊ नूनं दावॊ दहति दारुणः\nतथॊपमा हय अमात्यास ते राजंस तान परिशॊधय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 49, + "text": "भवतैव कृता राजन भवता परिपालिताः\nभवन्तं पर्यवज्ञाय जिघांसन्ति भवत परियम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 50, + "text": "उषितं शङ्कमानेन परमादं परिरक्षता\nअन्तः सर्प इवागारे वीर पत्न्या इवालये\nशीलं जिज्ञासमानेन राज्ञश च सह जीविना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 51, + "text": "कच चिज जितेन्द्रियॊ राजा कच चिद अभ्यन्तरा जिताः\nकच चिद एषां परियॊ राजा कच चिद राज्ञः परियाः परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 52, + "text": "जिज्ञासुर इह संप्राप्तस तवाहं राजसत्तम\nतस्य मे रॊचसे राजन कषुधितस्येव भॊजनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 53, + "text": "अमात्या मे न रॊचन्ते वि तृष्णस्य यथॊदकम\nभवतॊ ऽरथकृद इत्य एव मयि दॊषॊ हि तैः कृतः\nविद्यते कारणं नान्यद इति मे नात्र संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 54, + "text": "न हि तेषाम अहं दरुग्धस तत तेषां दॊषवद गतम\nअरेर हि दुर हताद भेयं भग्नपृष्टाद इवॊरगात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 55, + "text": "भूयसा परिबर्हेण सत्कारेण च भूयसा\nपूजितॊ बराह्मणश्रेष्ठ भूयॊ वस गृहे मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 56, + "text": "ये तवां बराह्मण नेच्छन्ति न ते वत्स्यन्ति मे गृहे\nभवतैव हि तज जञेयं यद इदानीम अनन्तरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 57, + "text": "यथा सयाद दुष्कृतॊ दण्डॊ यथा च सुकृतं कृतम\nतथा समीक्ष्य भगवञ शरेयसे विनियुङ्क्ष्व माम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 58, + "text": "अदर्शयन्न इमं दॊषम एकैकं दुर बलं कुरु\nततः कारणम आज्ञाय पुरुषं पुरुषं जहि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 59, + "text": "एकदॊषा हि बहवॊ मृद्नीयुर अपि कण्टकान\nमन्त्रभेद भयाद राजंस तस्माद एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 60, + "text": "वयं तु बराह्मणा नाम मृदु दण्डाः कृपा लवः\nसवस्ति चेच्छामि भवतः परेषां च यथात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 61, + "text": "राजन्न आत्मानम आचक्षे संबन्धी भवतॊ हय अहम\nमुनिः कालक वृक्षीय इत्य एवम अभिसंज्ञितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 62, + "text": "पितुः सखा च भवतः संमतः सत्यसंगरः\nवयापन्ने भवतॊ राज्ये राजन पितरि संस्थिते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 63, + "text": "सर्वकामान परित्यज्य तपस तप्तं तदा मया\nसनेहात तवां परब्रवीम्य एतन मा भूयॊ विभ्रमेद इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 64, + "text": "उभे दृष्ट्वा दुःखसुखे राज्यं पराप्य यदृच्छया\nराज्येनामात्य संस्थेन कथं राजन परमाद्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 65, + "text": "ततॊ राजकुले नान्दी संजज्ञे भूयसी पुनः\nपुरॊहित कुले चैव संप्राप्ते बराह्मणर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 66, + "text": "एकछत्रां महीं कृत्वा कौसल्याय यशस्विने\nमुनिः कालक वृक्षीय ईजे करतुभिर उत्तमैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 83, + "shloka": 67, + "text": "हितं तद वचनं शरुत्वा कौसल्यॊ ऽनवशिषन महीम\nतथा च कृतवान राजा यथॊक्तं तेन भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 1, + "text": "हरीनिषेधाः सदा सन्तः सत्यार्जव समन्विताः\nशक्ताः कथयितुं सम्यक ते तव सयुः सभा सदः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 2, + "text": "अत्य आढ्यांश चाति शूरांश च बराह्मणांश च बहुश्रुतान\nसुसंतुष्टांश च कौन्तेय महॊत्साहांश च कर्मसु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 3, + "text": "एतान सहायाँल लिप्सेथाः सर्वास्व आपत्सु भारत\nकुलीनः पूजितॊ नित्यं न हि शक्तिं निगूहति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 4, + "text": "परसन्नं हय अप्रसन्नं वा पीडितं हृतम एव वा\nआवर्तयति भूयिष्ठं तद एकॊ हय अनुपालितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 5, + "text": "कुलीना देशजाः पराज्ञा रूपवन्तॊ बहुश्रुताः\nपरगल्भाश चानुरक्ताश च ते तव सयुः परिच्छदाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 6, + "text": "दौष्कुलेयाश च लुब्धाश च नृशंसा निरपत्रपाः\nते तवां तात निषेवेयुर यावद आर्धक पाणयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 7, + "text": "अर्थमानार्घ्य सत्कारैर भॊगैर उच्चावचैः परियान\nयान अर्थभाजॊ मन्येथास ते ते सयुः सुखभागिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 8, + "text": "अभिन्न वृत्ता विद्वांसः सद्वृत्ताश चरितव्रताः\nन तवां नित्यार्थिनॊ जह्युर अक्षुद्राः सत्यवादिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 9, + "text": "अनार्या ये न जानन्ति समयं मन्दचेतसः\nतेभ्यः परतिजुगुप्सेथा जानीयाः समयच्युतान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 10, + "text": "नैकम इच्छेद गणं हित्वा सयाच चेद अन्यतर गरहः\nयस तव एकॊ बहुभिः शरेयान कामं तेन गणं तयजेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 11, + "text": "शरेयसॊ लक्षणं हय एतद विक्रमॊ यस्य दृश्यते\nकीर्तिप्रधानॊ यश च सयात समये यश च तिष्ठति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 12, + "text": "समर्थान पूजयेद यश च नास्पर्थ्यैः सपर्धते च यः\nन च कामाद भयात करॊधाल लॊभाद वा धर्मम उत्सृजेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 13, + "text": "अमानी सत्यवाक शक्तॊ जितात्मा मान्यमानिता\nस ते मन्त्रसहायः सयात सर्वावस्थं परीक्षितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 14, + "text": "कुलीनः सत्यसंपन्नस तितिक्षुर दक्ष आत्मवान\nशूरः कृतज्ञः सत्यश च शरेयसः पार्थ लक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 15, + "text": "तस्यैवं वर्तमानस्य पुरुषस्य विजानतः\nअमित्राः संप्रसीदन्ति ततॊ मित्री भवन्त्य अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 16, + "text": "अत ऊर्ध्वम अमात्यानां परीक्षेत गुणागुणान\nसंयतात्मा कृतप्रज्ञॊ भूतिकामश च भूमिपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 17, + "text": "संबद्धाः पुरुषैर आप्तैर अभिजातैः सवदेशजैः\nअहार्यैर अव्यभीचारैः सर्वतः सुपरीक्षितैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 18, + "text": "यॊधाः सरौवास तथा मौलास तथैवान्ये ऽपय अवः कृताः\nकर्तव्या भूतिकामेन पुरुषेण बुभूषता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 19, + "text": "येषां वैनयिकी बुद्धिः परकृता चैव शॊभना\nतेजॊ धैर्यं कषमा शौचम अनुराग सथितिर धृतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 20, + "text": "परीक्षित गुणान नित्यं परौढ भावान धुरंधरान\nपञ्चॊपधा वयतीतांश च कुर्याद राजार्थ कारिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 21, + "text": "पर्याप्तवचनान वीरान परतिपत्तिविशारदान\nकुलीनान सत्यसंपन्नान इङ्गित जञान अनिष्ठुरान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 22, + "text": "देशकालविधानज्ञान भर्तृकार्यहितैषिणः\nनित्यम अर्थेषु सर्वेषु राजा कुर्वीत मन्त्रिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 23, + "text": "हीनतेजा हय असंहृष्टॊ नैव जातु वयवस्यति\nअवश्यं जनयत्य एव सर्वकर्मसु संशयान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 24, + "text": "एवम अल्पश्रुतॊ मन्त्री कल्याणाभिजनॊ ऽपय उत\nधर्मार्थकामयुक्तॊ ऽपि नालं मन्त्रं परीक्षितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 25, + "text": "तथैवानभिजातॊ ऽपि कामम अस्तु बहुश्रुतः\nअनायक इवाचक्षुर मुह्यत्य ऊह्येषु कर्मसु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 26, + "text": "यॊ वा हय अस्थिरसंकल्पॊ बुद्धिमान आगतागमः\nउपायज्ञॊ ऽपि नालं स कर्म यापयितुं चिरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 27, + "text": "केवलात पुनर आचारात कर्मणॊ नॊपपद्यते\nपरिमर्शॊ विशेषाणाम अश्रुतस्येह दुर मतेः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 28, + "text": "मन्त्रिण्य अननुरक्ते तु विश्वासॊ न हि विद्यते\nतस्माद अननुरक्ताय नैव मन्त्रं परकाशयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 29, + "text": "वयथयेद धि स राजानं मन्त्रिभिः सहितॊ ऽनृजुः\nमारुतॊपहत छिद्रैः परविश्याग्निर इव दरुमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 30, + "text": "संक्रुध्यत्य एकदा सवामी सथानाच चैवापकर्षति\nवाचा कषिपति संरब्धस ततः पश्चात परसीदति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 31, + "text": "तानि तान्य अनुरक्तेन शक्यान्य अनुतितिक्षितुम\nमन्त्रिणां च भवेत करॊधॊ विस्फूर्जितम इवाशनेः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 32, + "text": "यस तु संहरते तानि भर्तुः परियचिकीर्षया\nसमानसुखदुःखं तं पृच्छेद अर्थेषु मानवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 33, + "text": "अनृजुस तव अनुरक्तॊ ऽपि संपन्नश चेतरैर गुणैः\nराज्ञः परज्ञान युक्तॊ ऽपि न मन्त्रं शरॊतुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 34, + "text": "यॊ ऽमित्रैः सह संबद्धॊ न पौरान बहु मन्यते\nस सुहृत तादृशॊ राज्ञॊ न मन्त्रं शरॊतुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 35, + "text": "अविद्वान अशुचिः सतब्धः शत्रुसेवी विकत्थनः\nस सुहृत करॊधनॊ लुब्धॊ न मन्त्रं शरॊतुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 36, + "text": "आगन्तुश चानुरक्तॊ ऽपि कामम अस्तु बहुश्रुतः\nसत्कृतः संविभक्तॊ वा न मन्त्रं शरॊतुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 37, + "text": "यस तव अल्पेनापि कार्येण सकृद आक्षारितॊ भवेत\nपुनर अन्यैर गुणैर युक्तॊ न मन्त्रं शरॊतुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 38, + "text": "कृतप्रज्ञश च मेधा वी बुधॊ जानपदः शुचिः\nसर्वकर्मसु यः शुद्धः स मन्त्रं शरॊतुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 39, + "text": "जञानविज्ञानसंपन्नः परकृतिज्ञः परात्मनॊः\nसुहृद आत्मसमॊ राज्ञॊ स मन्त्रं शरॊतुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 40, + "text": "सत्यवाक शीलसंपन्नॊ गम्भीरः स तरपॊ मृदुः\nपितृपैतामहॊ यः सयात स मन्त्रं शरॊतुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 41, + "text": "संतुष्टः संमतः सत्यः शौटीरे दवेष्यपापकः\nमन्त्रवित कालविच छूरः स मन्त्रं शरॊतुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 42, + "text": "सर्वलॊकं समं शक्तः सान्त्वेन कुरुते वशे\nतस्मै मन्त्रः परयॊक्तव्यॊ दण्डम आधित्सता नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 43, + "text": "पौरजानपदा यस्मिन विश्वासं धर्मतॊ गताः\nयॊद्धा नयविपश्चिच च स मन्त्रं शरॊतुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 44, + "text": "तस्मात सर्वैर गुणैर एतैर उपपन्नाः सुपूजिताः\nमन्त्रिणः परकृतिज्ञाः सयुस तर्यवरा महद ईप्सवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 45, + "text": "सवासु परकृतिषु छिद्रं लक्षयेरन परस्य च\nमन्त्रिणॊ मन्त्रमूलं हि राज्ञॊ राष्ट्रं विवर्धते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 46, + "text": "नास्य छिद्रं परः पश्येच छिद्रेषु परम अन्वियात\nगूहेत कूर्म इवाङ्गानि रक्षेद विवरम आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 47, + "text": "मन्त्रग्राहा हि राज्यस्य मन्त्रिणॊ ये मनीषिणः\nमन्त्रसंहननॊ राजा मन्त्राङ्गानीतरॊ जनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 48, + "text": "राज्यं परणिधि मूलं हि मन्त्रसारं परचक्षते\nसवामिनं तव अनुवर्तन्ति वृत्त्यर्थम इह मन्त्रिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 49, + "text": "स विनीय मदक्रॊधौ मानम ईर्ष्यां च निर्वृतः\nनित्यं पञ्चॊपधातीतैर मन्त्रयेत सह मन्त्रिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 50, + "text": "तेषां तरयाणां विविधं विमर्शं; बुध्येत चित्तं विनिवेश्य तत्र\nसवनिश्चयं तं परनिश्चयं च; निवेदयेद उत्तरमन्त्रकाले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 51, + "text": "धर्मार्थकामज्ञम उपेत्य पृच्छेद; युक्तॊ गुरुं बराह्मणम उत्तमार्थम\nनिष्ठा कृता तेन यदा सह सयात; तं तत्र मार्गं परणयेद असक्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 52, + "text": "एवं सदा मन्त्रयितव्यम आहुर; ये मन्त्रतत्त्वार्थविनिश्चयज्ञाः\nतस्मात तवम एवं परणयेः सदैव; मन्त्रं परजा संग्रहणे समर्थम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 53, + "text": "न वामनाः कुब्ज कृशा न खञ्जा; नान्धा जडाः सत्री न न पुंसकं च\nन चात्र तिर्यङ न पुरॊ न पश्चान; नॊर्ध्वं न चाधः परचरेत कश चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 84, + "shloka": 54, + "text": "आरुह्य वातायनम एव शून्यं; सथलं परकाशं कुशकाशहीनम\nवाग अङ्गदॊषान परिहृत्य मन्त्रं; संमन्त्रयेत कार्यम अहीन कालम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 85, + "shloka": 1, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nबृहस्पतेश च संवादं शक्रस्य च युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 85, + "shloka": 2, + "text": "किं सविद एकपदं बरह्मन पुरुषः सम्यग आचरन\nपरमाणं सर्वभूतानां यशश चैवाप्नुयान महत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 85, + "shloka": 3, + "text": "सान्त्वम एकपदं शक्र पुरुषः सम्यग आचरन\nपरमाणं सर्वभूतानां यशश चैवाप्नुयान महत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 85, + "shloka": 4, + "text": "एतद एकपदं शक्र सर्वलॊकसुखावहम\nआचरन सर्वभूतेषु परियॊ भवति सर्वदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 85, + "shloka": 5, + "text": "यॊ हि नाभाषते किं चित सततं भरुकुटी मुखः\nदवेष्यॊ भवति भूतानां स सान्त्वम इह नाचरन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 85, + "shloka": 6, + "text": "यस तु पूर्वम अभिप्रेक्ष्य पूर्वम एवाभिभाषते\nसमितपूर्वाभिभाषी च तस्य लॊकः परसीदति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 85, + "shloka": 7, + "text": "दानम एव हि सर्वत्र सान्त्वेनानभिजल्पितम\nन परीणयति भूतानि निर्व्यञ्जमम इवाशनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 85, + "shloka": 8, + "text": "अदाता हय अपि भूतानां मधुराम ईरयन गिरम\nसर्वलॊकम इमं शक्र सान्त्वेन कुरुते वशे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 85, + "shloka": 9, + "text": "तस्मात सान्त्वं परकर्तव्यं दण्डम आधित्सताम इह\nफलं च जनयत्य एवं न चास्यॊद्विजते जनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 85, + "shloka": 10, + "text": "सुकृतस्य हि सान्त्वस्य शलक्ष्णस्य मधुरस्य च\nसम्यग आसेव्यमानस्य तुल्यं जातु न विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 85, + "shloka": 11, + "text": "इत्य उक्तः कृतवान सर्वं तथा शक्रः पुरॊधसा\nतथा तवम अपि कौन्तेय सम्यग एतत समाचर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 1, + "text": "कथं सविद इह राजेन्द्र पालयन पार्थिव परजाः\nपरति धर्मं विशेषेण कीर्तिम आप्नॊति शाश्वतीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 2, + "text": "वयवहारेण शुद्धेन परजापालनतत्परः\nपराप्य धर्मं च कीर्तिं च लॊकाव आप्नॊत्य उभौ शुचिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 3, + "text": "कीदृशं वयवहारं तु कैश च वयवहरेन नृपः\nएतत पृष्टॊ महाप्राज्ञ यथा वद वक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 4, + "text": "ये चैते पूर्वकथिता गुणास ते पुरुषं परति\nनैकस्मिन पुरुषे हय एते विद्यन्त इति मे मतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 5, + "text": "एवम एतन महाप्राज्ञ यथा वदसि बुद्धिमान\nदुर लभः पुरुषः कश चिद एभिर गुणगुणैर युतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 6, + "text": "किं तु संक्षेप तः शीलं परयत्ने नेह दुर लभम\nवक्ष्यामि तु यथामात्यान यादृशांश च करिष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 7, + "text": "चतुरॊ बराह्मणान वैद्यान परगल्भान सात्त्विकाञ शुचीन\nतरींश च शूद्रान विनीतांश च शुचीन कर्मणि पूर्वके" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 8, + "text": "अष्टाभिश च गुणैर युक्तं सूतं पौराणिकं चरेत\nपञ्चाशद वर्षवयसं परगल्भम अनसूयकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 9, + "text": "मतिस्मृतिसमायुक्तं विनीतं समदर्शनम\nकार्ये विवदमानानां शक्तम अर्थेष्व अलॊलुपम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 10, + "text": "विवर्जितानां वयसनैः सुघॊरैः सप्तभिर भृशम\nअष्टानां मन्त्रिणां मध्ये मन्त्रं राजॊपधारयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 11, + "text": "ततः संपेषयेद राष्ट्रे राष्ट्रायाथ च दर्शयेत\nअनेन वयवहारेण दरष्टव्यास ते परजाः सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 12, + "text": "न चापि गूढं कार्यं ते गराह्यं कार्यॊपघातकम\nकार्ये खलु विपन्ने तवां सॊ ऽधर्मस तांश च पीडयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 13, + "text": "विद्रवेच चैव राष्ट्रं ते शयेनात पक्षिगणा इव\nपरिस्रवेच च सततं नौर विशीर्णेव सागरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 14, + "text": "परजाः पालयतॊ ऽसम्यग अधर्मेणेह भूपतेः\nहार्दं भयं संभवति सवर्गश चास्य विरुध्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 15, + "text": "अथ यॊ ऽधर्मतः पाति राजामात्यॊ ऽथ वात्म जः\nधर्मासने नियुक्तः सन धर्ममूलं नरर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 16, + "text": "कार्येष्व अधि कृताः सम्यग अकुर्वन्तॊ नृपानुगाः\nआत्मानं पुरतः कृत्वा यान्य अधः सह पार्थिवाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 17, + "text": "बलात्कृतानां बलिभिः कृपणं बहु जल्पताम\nनाथॊ वै भूमिपॊ नित्यम अनाथानां नृणां भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 18, + "text": "ततः साक्षिबलं साधु दवैधे वादकृतं भवेत\nअसाक्षिकम अनाथं वा परीक्ष्यं तद विशेषतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 19, + "text": "अपराधानुरूपं च दण्डं पापेषु पातयेत\nउद्वेजयेद धनैर ऋद्धान दरिद्रान वधबान्धनैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 20, + "text": "विनयैर अपि दुर वृत्तान परहारैर अपि पार्थिवः\nसान्त्वेनॊपप्रदानेन शिष्टांश च परिपालयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 21, + "text": "राज्ञॊ वधं चिकीर्षेद यस तस्य चित्रॊ वधॊ भवेत\nआजीवकस्य सतेनस्य वर्णसंकरकस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 22, + "text": "सम्यक परणयतॊ दण्डं भूमिपस्य विशां पते\nयुक्तस्य वा नास्त्य अधर्मॊ धर्म एवेह शाश्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 23, + "text": "कामकारेण दण्डं तु यः कुर्याद अविचक्षणः\nस इहाकीर्ति संयुक्तॊ मृतॊ नरकम आप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 24, + "text": "न परस्य शरवाद एव परेषां दण्डम अर्पयेत\nआगमानुगमं कृत्वा बध्नीयान मॊक्षयेत वा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 25, + "text": "न तु हन्यान नृपॊ जातु दूतं कस्यां चिद आपदि\nदूतस्य हन्ता निरयम आविशेत सचिवैः सह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 26, + "text": "यथॊक्तवादिनं दूतं कषत्रधर्मरतॊ नृपः\nयॊ हन्यात पितरस तस्य भरूण हत्याम अवाप्नुयुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 27, + "text": "कुलीनः शीलसंपन्नॊ वाग्मी दक्षः परियंवदः\nयथॊक्तवादी समृतिमान दूतः सयात सप्तभिर गुणैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 28, + "text": "एतैर एव गुणैर युक्तः परतीहारॊ ऽसय रक्षिता\nशिरॊ रक्षश च भवति गुणैर एतैः समन्वितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 29, + "text": "धर्मार्थशास्त्रतत्त्वज्ञः संधिविग्रहकॊ भवेत\nमतिमान धृतिमान धीमान रहस्य अविनिगूहिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 30, + "text": "कुलीनः सत्यसंपन्नः शक्तॊ ऽमात्यः परशंसितः\nएतैर एव गुणैर युक्तस तथा सेनापतिर भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 31, + "text": "वयूह यन्त्रायुधीयानां तत्त्वज्ञॊ विक्रमान्वितः\nवर्षशीतॊष्णवातानां सहिष्णुः पररन्ध्रि वित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 32, + "text": "विश्वासयेत परांश चैव विश्वसेन न तु कस्य चित\nपुत्रेष्व अपि हि राजेन्द्र विश्वासॊ न परशस्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 86, + "shloka": 33, + "text": "एतच छास्त्रार्थ तत्त्वं तु तवाख्यातं मयानघ\nअविश्वासॊ नरेन्द्राणां गुह्यं परमम उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 1, + "text": "कथं विधं पुरं राजा सवयम आवस्तुम अर्हति\nकृतं वा कारयित्वा वा तन मे बरूहि पिता मह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 2, + "text": "यत्र कौन्तेय वस्तव्यं सपुत्रभ्रातृबन्धुना\nनयाय्यं तत्र परिप्रष्टुं गुप्तिं वृत्तिं च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 3, + "text": "तस्मात ते वर्तयिष्यामि दुर्गकर्मविशेषतः\nशरुत्वा तथाविधातव्यम अनुष्ठेयं च यत्नतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 4, + "text": "षड विधं दुर्गम आस्थाय पुराण्य अथ निवेशयेत\nसर्वसंपत परधानं यद बाहुल्यं वापि संभवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 5, + "text": "धन्व दुर्गं मही दुर्गं गिरिदुर्गं तथैव च\nमनुष्यदुर्गम अब्दुर्गं वनदुर्गं च तानि षट" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 6, + "text": "यत पुरं दुर्ग संपन्नं धान्यायुध समन्वितम\nदृढप्राकारपरिखं हस्त्यश्वरथसंकुलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 7, + "text": "विद्वांसः शिल्पिनॊ यत्र निचयाश च सुसंचिताः\nधार्मिकश च जनॊ यत्र दाक्ष्यम उत्तमम आस्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 8, + "text": "ऊर्वॊ वि नरनागाश्वं चत्वरापणशॊभितम\nपरसिद्ध वयवहारं च परशान्तम अकुतॊभयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 9, + "text": "सुप्रभं सानुनादं च सुप्रशस्त निवेशनम\nशूराढ्य जनसंपन्नं बरह्मघॊषानुनादितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 10, + "text": "समाजॊत्सवसंपन्नं सदा पूजित दैवतम\nवश्यामात्य बलॊ राजा तत पुरं सवयम आवसेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 11, + "text": "तत्र कॊशं बलं मित्रं वयवहारं च वर्धयेत\nपुरे जनपदे चैव सर्वदॊषान निवर्तयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 12, + "text": "भाण्डागारायुधागारं परयत्नेनाभिवर्धयेत\nनिचयान वर्धयेत सर्वांस तथा यन्त्रगदा गदान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 13, + "text": "काष्ठलॊहतुषाङ्गारदारुशृङ्गास्थिवैणवान\nमज्जा सनेहवसा कषौद्रम औषध गरामम एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 14, + "text": "शणं सर्जरसं धान्यम आयुधानि शरांस तथा\nचर्म सनायु तथा वेत्रं मुञ्ज बल्बज धन्वनान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 15, + "text": "आशयाश चॊद पानाश च परभूतसलिला वराः\nनिरॊद्धव्याः सदा राज्ञा कषीरिणश च महीरुहाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 16, + "text": "सत्कृताश च परयत्नेन आचार्यर्त्विक पुरॊहिताः\nमहेष्वासाः सथपतयः सांवत्सर चिकित्सकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 17, + "text": "पराज्ञा मेधा विनॊ दान्ता दक्षाः शूरा बहुश्रुताः\nकुलीनाः सत्त्वसंपन्ना युक्ताः सर्वेषु कर्मसु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 18, + "text": "पूजयेद धार्मिकान राजा निगृह्णीयाद अधार्मिकान\nनियुञ्ज्याच च परयत्नेन सर्ववर्णान सवकर्मसु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 19, + "text": "बाह्यम आभ्यन्तरं चैव पौरजानपदं जनम\nचारैः सुविदितं कृत्वा ततः कर्म परयॊजयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 20, + "text": "चारान मन्त्रं च कॊशं च मन्त्रं चैव विशेषतः\nअनुतिष्ठेत सवयं राजा सर्वं हय अत्र परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 21, + "text": "उदासीनारि मित्राणां सर्वम एव चिकीर्षितम\nपुरे जनपदे चैव जञातव्यं चारचक्षुषा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 22, + "text": "ततस तथाविधातव्यं सर्वम एवाप्रमाद तः\nभक्तान पुजयता नित्यं दविषतश च निगृह्णता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 23, + "text": "यष्ट्तव्यं करतुभिर नित्यं दातव्यं चाप्य अपीडया\nपरजानां रक्षणं कार्यं न कार्यं कर्म गर्हितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 24, + "text": "कृपणानाथ वृद्धानां विधवानां च यॊषिताम\nयॊगक्षेमं च वृत्तिं च नित्यम एव परकल्पयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 25, + "text": "आश्रमेषु यथाकालं चेल भाजनभॊजनम\nसदैवॊपहरेद राजा सत्कृत्यानवमन्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 26, + "text": "आत्मानं सर्वकार्याणि तापसे राज्यम एव च\nनिवेदयेत परयत्नेन तिष्ठेत परह्वश च सर्वदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 27, + "text": "सर्वार्थत्यागिनं राजा कुले जातं बहुश्रुतम\nपूजयेत तादृशं दृष्ट्वा शयनासनभॊजनैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 28, + "text": "तस्मिन कुर्वीत विश्वासं राजा कस्यां चिद आपदि\nतापसेषु हि विश्वासम अपि कुर्वन्ति दस्यवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 29, + "text": "तस्मिन निधीन आदधीत परज्ञां पर्याददीत च\nन चाप्य अभीक्ष्णं सेवेत भृशं वा परतिपूजयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 30, + "text": "अन्यः कार्यः सवराष्ट्रेषु परराष्ट्रेषु चापरः\nअटवीष्व अपरः कार्यः सामन्तनगरेषु च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 31, + "text": "तेषु सत्कारसंस्कारान संविभागांश च कारयेत\nपरराष्ट्राटवी सथेषु यथा सवविषये तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 32, + "text": "ते कस्यां चिद अवस्थायां शरणं शरणार्थिने\nराज्ञे दद्युर यथाकामं तापसाः संशितव्रताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 87, + "shloka": 33, + "text": "एष ते लक्षणॊद्देशः संक्षेपेण परकीर्तितः\nयादृशं नगरं राजा सवयम आवस्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 1, + "text": "राष्ट्रगुप्तिं च मे राजन राष्ट्रस्यैव च संग्रहम\nसम्यग जिज्ञासमानाय परब्रूहि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 2, + "text": "राष्ट्रगुप्तिं च ते सम्यग राष्ट्रस्यैव च संग्रहम\nहन्त सर्वं परवक्ष्यामि तत्त्वम एकमनाः शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 3, + "text": "गरामस्याधिपतिः कार्यॊ दश गराम्यस तथापरः\nदविगुणायाः शतस्यैवं सहस्रस्य च कारयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 4, + "text": "गरामे यान गरामदॊषांश च गरामिकः परिपालयेत\nतान बरूयाद दश पायासौ स तु विंशतिपाय वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 5, + "text": "सॊ ऽपि विंशत्यधिपतिर वृत्तं जानपदे जने\nगरामाणां शतपालाय सर्वम एव निवेदयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 6, + "text": "यानि गरमीण भॊज्यानि गरामिकस तान्य उपाश्नुयात\nदश पस तेन भर्तव्यस तेनापि दविगुणाधिपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 7, + "text": "गरामं गरामशताध्यक्षॊ भॊक्तुम अर्हति सत्कृतः\nमहान्तं भरतश्रेष्ठ सुस्फीत जनसंकुलम\nतत्र हय अनेकम आयत्तं राज्ञॊ भवति भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 8, + "text": "शाखा नगरम अर्हस तु सहस्रपतिर उत्तमम\nधान्यहैरण्यभॊगेन भॊक्तुं राष्ट्रिय उद्यतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 9, + "text": "तथा यद गरामकृत्यं सयाद गरामिकृत्यं च ते सवयम\nधर्मज्ञः सचिवः कश चित तत परपश्येद अतन्द्रितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 10, + "text": "नगरे नगरे च सयाद एकः सर्वार्थचिन्तकः\nउच्चैः सथाने घॊररूपॊ नक्षत्राणाम इव गरहः\nभवेत स तान परिक्रामेत सर्वान एव सदा सवयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 11, + "text": "विक्रयं करयम अध्वानं भक्तं च स परिव्ययम\nयॊगक्षेमं च संप्रेक्ष्य वणिजः कारयेत करान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 12, + "text": "उत्पत्तिं दानवृत्तिं च शिल्पं संप्रेक्ष्य चासकृत\nशिल्पप्रतिकरान एव शिल्पिनः परति कारयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 13, + "text": "उच्चावचकरा नयाय्याः पूर्वराज्ञां युधिष्ठिर\nयथा यथा न हीयेरंस तथा कुर्यान महीपतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 14, + "text": "फलं कर्म च संप्रेक्ष्य ततः सर्वं परकल्पयेत\nफलं कर्म च निर्हेतु न कश चित संप्रवर्तयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 15, + "text": "यथा राजा च कर्ता च सयातां कर्मणि भागिनौ\nसमवेक्ष्य तथा राज्ञा परणेयाः सततं कराः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 16, + "text": "नॊच्छिन्द्याद आत्मनॊ मूलं परेषां वापि तृष्णया\nईहा दवाराणि संरुध्य राजा संप्रीति दर्शनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 17, + "text": "परद्विषन्ति परिख्यातं राजानम अति खादनम\nपरद्विष्टस्य कुतः शरेयः संप्रियॊ लभते परियम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 18, + "text": "वत्सौपम्येन दॊग्धव्यं राष्ट्रम अक्षीण बुद्धिना\nभृतॊ वत्सॊ जातबलः पीडां सहति भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 19, + "text": "न कर्म कुरुते वत्सॊ भृशं दुग्धॊ युधिष्ठिर\nराष्ट्रम अप्य अतिदुग्धं हि न कर्म कुरुते महत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 20, + "text": "यॊ राष्ट्रम अनुगृह्णाति परिगृह्य सवयं नृपः\nसंजातम उपजीवन स लभते सुमहत फलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 21, + "text": "आपद अर्थं हि निचयान राजान इह चिन्वते\nराष्ट्रं च कॊशभूतं सयात कॊशॊ वेश्म गतस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 22, + "text": "पौरजानपदान सर्वान संश्रितॊपाश्रितांस तथा\nयथाशक्त्य अनुकम्पेत सर्वान अभ्यन्तरान अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 23, + "text": "बाह्यं जनं भेदयित्वा भॊक्तव्यॊ मध्यमः सुखम\nएवं न संप्रकुप्यन्ते जनाः सुखितदुःखिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 24, + "text": "पराग एव तु करादानम अनुभाष्य पुनः पुनः\nसंनिपत्य सवविषये भयं राष्ट्रे परदर्शयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 25, + "text": "इयम आपत समुत्पन्ना परचक्रभयं महत\nअपि नान्ताय कल्पेत वेणॊर इव फलागमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 26, + "text": "अरयॊ मे समुत्थाय बहुभिर दस्युभिः सह\nइदम आत्मवधायैव राष्ट्रम इच्छन्ति बाधितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 27, + "text": "अस्याम आपदि घॊरायां संप्राप्ते दारुणे भये\nपरित्राणाय भवतां परार्थयिष्ये धनानि वः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 28, + "text": "परतिदास्ये च भवतां सर्वं चाहं भयक्षये\nनारयः परतिदास्यन्ति यद धरेयुर बलाद इतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 29, + "text": "कलत्रम आदितः कृत्वा नश्येत सवं सवयम एव हि\nअपि चेत पुत्रदारार्थम अर्थसंचय इष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 30, + "text": "नन्दामि वः परभावेन पुत्राणाम इव चॊदये\nयथाशक्त्य अनुगृह्णामि राष्ट्रस्यापीडया च वः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 31, + "text": "आपत्स्व एव च बॊढव्यं भवद्भिः सद गवैर इव\nन वः परिय तरं कार्यं धनं कस्यां चिद आपदि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 32, + "text": "इति वाचा मधुरया शलक्ष्णया सॊपचारया\nसवरश्मीन अभ्यवसृजेद युगम आदाय कालवित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 33, + "text": "परचारं भृत्यभरणं वययं गॊग्राम तॊ भयम\nयॊगक्षेमं च संप्रेक्ष्य गॊमिनः कारयेत करान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 34, + "text": "उपेक्षिता हि नश्येयुर गॊमिनॊ ऽरण्यवासिनः\nतस्मात तेषु विशेषेण मृदुपूर्वं समाचरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 35, + "text": "सान्त्वनं रक्षणं दानम अवस्था चाप्य अभीक्ष्णशः\nगॊमिनां पार्थ कर्तव्यं संविभागाः परियाणि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 36, + "text": "अजस्रम उपयॊक्तव्यं फलं गॊमिषु सर्वतः\nपरभावयति राष्ट्रं च वयवहारं कृषिं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 37, + "text": "तस्माद गॊमिषु यत्नेन परीतिं कुर्याद विचक्षणः\nदयावान अप्रमत्तश च करान संप्रणयन मृदून" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 88, + "shloka": 38, + "text": "सर्वत्र कषेमचरणं सुलभं तात गॊमिभिः\nन हय अतः सदृशं किं चिद धनम अस्ति युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 1, + "text": "यदा राजा समर्थॊ ऽपि कॊशार्थी सयान महामते\nकथं परवर्तेत तदा तन मे बरूहि पिता मह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 2, + "text": "यथादेशं यथाकालम अपि चैव यथाबलम\nअनुशिष्यात परजा राजा धर्मार्थी तद धिते रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 3, + "text": "यथा तासां च मन्येत शरेय आत्मन एव च\nतथा धर्म्याणि सर्वाणि राजा राष्ट्रे परवर्तयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 4, + "text": "मधु दॊहं दुहेद राष्ट्रं भरमरान न विपातयेत\nवत्सापेक्षी दुहेच चैव सतनांश च न विकुट्टयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 5, + "text": "जलौका वत पिबेद राष्ट्रं मृदुनैव नराधिप\nवयाघ्रीव च हरेत पुत्रम अदष्ट्वा मा पतेद इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 6, + "text": "अल्पेनाल्पेन देयेन वर्धमानं परदापयेत\nततॊ भूयस ततॊ भूयः कामं वृद्धिं समाचरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 7, + "text": "दमयन्न इव दम्यानां शश्वद भारं परवर्धयेत\nमृदुपूर्वं परयत्नेन पाशान अभ्यवहारयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 8, + "text": "सकृत पाशावकीर्णास ते न भविष्यन्ति दुर दमाः\nउचितेनेव भॊक्तव्यास ते भविष्यन्ति यत्नतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 9, + "text": "तस्मात सर्वसमारम्भॊ दुर लभः पुरुषव्रजः\nयथामुख्यान सान्त्वयित्वा भॊक्तव्य इतरॊ जनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 10, + "text": "ततस तान भेदयित्वाथ परस्परविवक्षितान\nभुञ्जीत सान्त्वयित्वैव यथासुखम अयत्न तः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 11, + "text": "न चास्थाने न चाकाले करान एभ्यॊ ऽनुपातयेत\nआनुपूर्व्येण सान्त्वेन यथाकालं यथाविधि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 12, + "text": "उपायान परब्रवीम्य एतान न मे माया विवक्षिता\nअनुपायेन दमयन परकॊपयति वाजिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 13, + "text": "पानागाराणि वेशाश च वेश परापणिकास तथा\nकुशीलवाः स कितवा ये चान्ये के चिद ईदृशाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 14, + "text": "नियम्याः सर्व एवैते ये राष्ट्रस्यॊपघातकाः\nएते राष्ट्रे हि तिष्ठन्तॊ बाधन्ते भद्रिकाः परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 15, + "text": "न केन चिद याचितव्यः कश चित किं चिद अनापदि\nइति वयवस्था भूतानां पुरस्तान मनुना कृता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 16, + "text": "सर्वे तथा न जीवेयुर न कुर्युः कर्म चेद इह\nसर्व एव तरयॊ लॊका न भवेयुर असंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 17, + "text": "परभुर नियमने राजा य एतान न नियच्छति\nभुङ्क्ते स तस्य पापस्य चतुर्भागम इति शरुतिः\nतथा कृतस्य धर्मस्य चतुर्भागम उपाश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 18, + "text": "सथानान्य एतानि संगम्य परसङ्गे भूतिनाशनः\nकामप्रसक्तः पुरुषः किम अकार्यं विवर्जयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 19, + "text": "आपद्य एव तु याचेरन येषां नास्ति परिग्रहः\nदातव्यं धर्मतस तेभ्यस तव अनुक्रॊशाद दयार्थिना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 20, + "text": "मा ते राष्ट्रे याचनका मा ते भूयुश च दस्यवः\nइष्टादातार एवैते नैते भूतस्य भावकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 21, + "text": "ये भूतान्य अनुगृह्णन्ति वर्धयन्ति च ये परजाः\nते ते राष्ट्रे परवर्तन्तां मा भूतानाम अभावकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 22, + "text": "दण्ड्यास ते च महाराज धनादान परयॊजनाः\nपरयॊगं कारयेयुस तान यथाबलि करांस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 23, + "text": "कृषिगॊरक्ष्य वाणिज्यं यच चान्यत किं चिद ईदृशम\nपुरुषैः कारयेत कर्म बहुभिः सह कर्मिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 24, + "text": "नरश चेत कृषिगॊरक्ष्यं वाणिज्यं चाप्य अनुष्ठितः\nसंशयं लभते किं चित तेन राजा विगर्ह्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 25, + "text": "धनिनः पूजयेन नित्यं यानाच छादनभॊजनैः\nवक्तव्याश चानुगृह्णीध्वं पूजाः सह मयेति ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 26, + "text": "अङ्गम एतन महद राज्ञां धनिनॊ नाम भारत\nककुदं सर्वभूतानां धनस्थॊ नात्र संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 27, + "text": "पराज्ञः शूरॊ धनस्थश च सवामी धार्मिक एव च\nतपस्वी सत्यवादी च बुद्धिमांश चाभिरक्षति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 28, + "text": "तस्माद एतेषु सर्वेषु परीतिमान भव पार्थिव\nसत्यम आर्जवम अक्रॊधम आनृशंस्यं च पालय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 89, + "shloka": 29, + "text": "एवं दण्डं च कॊशं च मित्रं भूमिं च लप्स्यसे\nसत्यार्जव परॊ राजन मित्र कॊशसमन्वितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 90, + "shloka": 1, + "text": "वनस्पतीन भक्ष्यफलान न छिन्द्युर विषये तव\nबराह्मणानां मूलफलं धर्म्यम आहुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 90, + "shloka": 2, + "text": "बराह्मणेभ्यॊ ऽतिरिक्तं च भुञ्जीरन्न इतरे जनाः\nन बराह्मणॊपरॊधेन हरेद अन्यः कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 90, + "shloka": 3, + "text": "विप्रश चेत तयागम आतिष्ठेद आख्यायावृत्ति कर्शितः\nपरिकल्प्यास्य वृत्तिः सयात सदारस्य नराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 90, + "shloka": 4, + "text": "स चेन नॊपनिवर्तेत वाच्यॊ बराह्मण संसदि\nकस्मिन्न इदानीं मर्यादाम अयं लॊकः करिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 90, + "shloka": 5, + "text": "असंशयं निवर्तेत न चेद वक्ष्यत्य अतः परम\nपूर्वं परॊक्षं कर्तव्यम एतत कौन्तेय शासनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 90, + "shloka": 6, + "text": "आहुर एतज जना बरह्मन न चैतच छरद्दधाम्य अहम\nनिमन्त्र्यश च भवेद भॊगैर अवृत्त्या चेत तदाचरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 90, + "shloka": 7, + "text": "कृषिगॊरक्ष्य वाणिज्यं लॊकानाम इह जीवनम\nऊर्ध्वं चैव तरयी विद्या सा भूतान भावयत्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 90, + "shloka": 8, + "text": "तस्यां परयतमानायां ये सयुस तत्परिपन्थिनः\nदस्यवस तद वधायेह बरह्मा कषत्रम अथासृजत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 90, + "shloka": 9, + "text": "शत्रूञ जहि परजा रक्ष यजस्व करतुभिर नृप\nयुध्यस्व समरे वीरॊ भूत्वा कौरवनन्दन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 90, + "shloka": 10, + "text": "संरक्ष्यान पालयेद राजा यः स राजार्य कृत तमः\nये के चित तान न रक्षन्ति तैर अर्थॊ नास्ति कश चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 90, + "shloka": 11, + "text": "सदैव राज्ञा बॊद्धव्यं सर्वलॊकाद युधिष्ठिर\nतस्माद धेतॊर हि भुञ्जीत मनुष्यान एव मानवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 90, + "shloka": 12, + "text": "अन्तरेभ्यः परान रक्षन परेभ्यः पुनर अन्तरान\nपरान परेभ्यः सवान सवेभ्यः सर्वान पालय नित्यदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 90, + "shloka": 13, + "text": "आत्मानं सर्वतॊ रक्षन राजा रक्षेत मेदिनीम\nआत्ममूलम इदं सर्वम आहुर हि विदुषॊ जनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 90, + "shloka": 14, + "text": "किं छिद्रं कॊ ऽनुषङ्गॊ मे किं वास्त्य अविनिपातितम\nकुतॊ माम आस्रवेद दॊष इति नित्यं विचिन्तयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 90, + "shloka": 15, + "text": "गुप्तैश चारैर अनुमतैः पृथिवीम अनुचारयेत\nसुनीतं यदि मे वृत्तं परशंसन्ति न वा पुनः\nकच चिद रॊचेज जनपदे कच चिद राष्ट्रे च मे यशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 90, + "shloka": 16, + "text": "धर्मज्ञानां धृतिमतां संग्रामेष्व अपलायिनाम\nराष्ट्रं च ये ऽनुजीवन्ति ये च राज्ञॊ ऽनुजीविनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 90, + "shloka": 17, + "text": "अमात्यानां च सर्वेषां मध्यस्थानां च सर्वशः\nये च तवाभिप्रशंसेयुर निन्देयुर अथ वा पुनः\nसर्वान सुपरिणीतांस तान कारयेत युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 90, + "shloka": 18, + "text": "एकान्तेन हि सर्वेषां न शक्यं तात रॊचितुम\nमित्रामित्रम अथॊ मध्यं सर्वभूतेषु भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 90, + "shloka": 19, + "text": "तुल्यबाहुबलानां च गुणैर अपि निषेविनाम\nकथं सयाद अधिकः कश चित स तु भुञ्जीत मानवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 90, + "shloka": 20, + "text": "ये चरा हय अचरान अद्युर अदंष्ट्रान दंष्ट्रिणस तथा\nआशीविषा इव करुद्धा भुजगा भुजगान इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 90, + "shloka": 21, + "text": "एतेभ्यश चाप्रमत्तः सयात सदा यत्तॊ युधिष्ठिर\nभारुण्ड सदृशा हय एते निपतन्ति परमाद्यतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 90, + "shloka": 22, + "text": "कच चित ते वणिजॊ राष्ट्रे नॊद्विजन्ते करार्दिताः\nकरीणन्तॊ बहु वाल्पेन कान्तारकृतनिश्रमाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 90, + "shloka": 23, + "text": "कच चित कृषिकरा राष्ट्रं न जहत्य अति पीडिताः\nये वहन्ति धुरं राज्ञां संभरन्तीतरान अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 90, + "shloka": 24, + "text": "इतॊ दत्तेन जीवन्ति देवा पितृगणास तथा\nमनुष्यॊरगरक्षांसि वयांसि पशवस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 90, + "shloka": 25, + "text": "एषा ते राष्ट्रवृत्तिश च राष्ट्रगुप्तिश च भारत\nएतम एवार्थम आश्रित्य भूयॊ वक्ष्यामि पाण्डव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 1, + "text": "यान अङ्गिराः कषत्रधर्मान उतथ्यॊ बरह्म वित तमः\nमान्धात्रे यौवनाश्वाय परीतिमान अभ्यभाषत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 2, + "text": "स यथानुशशासैनम उतथ्यॊ बरह्म वित्तमः\nतत ते सर्वं परवक्ष्यामि निखिलेन युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 3, + "text": "धर्माय राजा भवति न कामकरणाय तु\nमान्धातर एवं जानीहि राजा लॊकस्य रक्षिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 4, + "text": "राजा चरति वै धर्मं देवत्वायैव गच्छति\nन चेद धर्मं स चरति नरकायैव गच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 5, + "text": "धर्मे तिष्ठन्ति भूतानि धर्मॊ राजनि तिष्ठति\nतं राजा साधु यः शास्ति स राजा पृथिवीपतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 6, + "text": "राजा परमधर्मात्मा लक्ष्मीवान पाप उच्यते\nदेवाश च गर्हां गच्छन्ति धर्मॊ नास्तीति चॊच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 7, + "text": "अधर्मे वर्तमानानाम अर्थसिद्धिः परदृश्यते\nतद एव मङ्गलं सर्वं लॊकः समनुवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 8, + "text": "उच्छिद्यते धर्मवृत्तम अधर्मॊ वर्तते महान\nभयम आहुर दिवारात्रं यदा पापॊ न वार्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 9, + "text": "न वेदान अनुवर्तन्ति वरतवन्तॊ दविजातयः\nन यज्ञांस तन्वते विप्रा यदा पापॊ न वार्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 10, + "text": "वध्यानाम इव सर्वेषां मनॊ भवति विह्वलम\nमनुष्याणां महाराज यदा पापॊ न वार्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 11, + "text": "उभौ लॊकाव अभिप्रेक्ष्य राजानम ऋषयः सवयम\nअसृजन सुमहद भूतम अयं धर्मॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 12, + "text": "यस्मिन धर्मॊ विराजेत तं राजानं परचक्षते\nयस्मिन विलीयते धर्मं तं देवा वेषलं विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 13, + "text": "वृषॊ हि भगवान धर्मॊ यस तस्य कुरुते हय अलम\nवृषलं तं विदुर देवास तस्माद धर्मं न लॊपयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 14, + "text": "धर्मे वर्धति वर्धन्ति सर्वभूतानि सर्वदा\nतस्मिन हरसति हीयन्ते तस्माद धर्मं परवर्धयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 15, + "text": "धनात सरवति धर्मॊ हि धारणाद वेति निश्चयः\nअकार्याणां मनुष्येन्द्र स सीमान्त करः समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 16, + "text": "परभवार्थं हि भूतानां धर्मः सृष्टः सवयं भुवा\nतस्मात परवर्धयेद धर्मं परजानुग्रह कारणात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 17, + "text": "तस्माद धि राजशार्दूल धर्मः शरेष्ठ इति समृतः\nस राजा यः परजाः शास्ति साधु कृत पुरुषर्षभः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 18, + "text": "कामक्रॊधाव अनादृत्य धर्मम एवानुपालयेत\nधर्मः शरेयः करतमॊ राज्ञां भरतसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 19, + "text": "धर्मस्य बराह्मणा यॊनिस तस्मात तान पूजयेत सदा\nबराह्मणानां च मान्धातः कामान कुर्याद अमत्सरी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 20, + "text": "तेषां हय अकाम करणाद राज्ञः संजायते भयम\nमित्राणि च न वर्धन्ते तथामित्री भवन्त्य अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 21, + "text": "बराह्मणान वै तदासूयाद यदा वैरॊचनॊ बलिः\nअथास्माच छरीर अपाक्रामद यास्मिन्न आसीत परतापिनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 22, + "text": "ततस तस्माद अपक्रम्य सागच्छत पाकशासनम\nअथ सॊ ऽनवतपत पश्चाच छरियं दृष्ट्वा पुरंदरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 23, + "text": "एतत फलम असूयाया अभिमानस्य चाभिभॊ\nतस्माद बुध्यस्व मान्धातर मा तवा जह्यात परतापिनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 24, + "text": "दर्पॊ नाम शरियः पुत्रॊ जज्ञे ऽधर्माद इति शरुतिः\nतेन देवासुरा राजन नीताः सुबहुशॊ वशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 25, + "text": "राजर्षयश च बहवस तस्माद बुध्यस्व पार्थिव\nराजा भवति तं जित्वा दासस तेन पराजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 26, + "text": "स यथा दर्पसहितम अधर्मं नानुसेवते\nतथा वर्तस्व मान्धातश चिरं चेत सथातुम इच्छसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 27, + "text": "मत्तात परमत्तात पॊगण्डाद उन्मत्ताच च विशेषतः\nतद अभ्यासाद उपावर्ताद अहितानां च सेवनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 28, + "text": "निगृहीताद अमात्याच च सत्रीभ्यश चैव विशेषतः\nपर्वताद विषमाद दुर्गाद धस्तिनॊ ऽशवात सरीसृपात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 29, + "text": "एतेभ्यॊ नित्ययत्तः सयान नक्तंचर्यां च वर्जयेत\nअत्य आयं चाति मानं च दम्भं करॊधं च वर्जयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 30, + "text": "अविज्ञातासु च सत्रीषु कलीबासु सवैरिणीषु च\nपरभार्यासु कन्यासु नाचरेन मैथुनं नृपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 31, + "text": "कुलेषु पापरक्षांसि जायन्ते वर्णसंकरात\nअपुमांसॊ ऽङगहीनाश च सथूलजिह्वा विचेतसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 32, + "text": "एते चान्ये च जायन्ते यदा राजा परमाद्यति\nतस्माद राज्ञा विशेषेण वर्तितव्यं परजाहिते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 33, + "text": "कषत्रियस्य परमत्तस्य दॊषः संजायते महान\nअधर्माः संप्रवर्तन्ते परजा संकरकारकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 34, + "text": "अशीते विद्यते शीतं शीते शीतं न विद्यते\nअवृष्टिर अति वृष्टिश च वयाधिश चाविशति परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 35, + "text": "नक्षत्राण्य उपतिष्ठन्ति गरहा घॊरास तथापरे\nउत्पाताश चात्र दृश्यन्ते बहवॊ राजनाशनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 36, + "text": "अरक्षितात्मा यॊ राजा परजाश चापि न रक्षति\nपरजाश च तस्य कषीयन्ते ताश च सॊ ऽनु विनश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 37, + "text": "दवाव आददाते हय एकस्य दवयॊश च बहवॊ ऽपरे\nकुमार्यः संप्रलुप्यन्ते तदाहुर नृप दूषणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 91, + "shloka": 38, + "text": "ममैतद इति नैकस्य मनुष्येष्व अवतिष्ठते\nतयक्त्वा धर्मं यदा राजा परमादम अनुतिष्ठति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 1, + "text": "कालवर्षी च पर्जन्यॊ धर्मचारी च पार्थिवः\nसंपद यदैषा भवति सा बिभर्ति सुखं परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 2, + "text": "यॊ न जानाति निर्हन्तुं वस्त्राणां रजकॊ मलम\nरक्तानि वा शॊधयितुं यथा नास्ति तथैव सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 3, + "text": "एवम एव दविजेन्द्राणां कषत्रियाणां विशाम अपि\nशूद्राश चतुर्णां वर्णानां नाना कर्मस्व अवस्थिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 4, + "text": "कर्म शूद्रे कृषिर वैश्ये दण्डनीतिश च राजनि\nबरह्मचर्यं तपॊ मन्त्राः सत्यं चापि दविजातिषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 5, + "text": "तेषां यः कषत्रियॊ वेद वस्त्राणाम इव शॊधनम\nशीलदॊषान विनिर्हन्तुं स पिता स परजापतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 6, + "text": "कृतं तरेता दवापरश च कलिश च भरतर्षभ\nराजवृत्तानि सर्वाणि राजैव युगम उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 7, + "text": "चातुर्वर्ण्यं तथा वेदाश चातुराश्रम्यम एव च\nसर्वं परमुह्यते हय एतद यदा राजा परमाद्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 8, + "text": "राजैव कर्ता भूतानां राजैव च विनाशकः\nधर्मात्मा यः स कर्ता सयाद अधर्मात्मा विनाशकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 9, + "text": "राज्ञॊ भार्याश च पुत्राश च बान्धवाः सुहृदस तथा\nसमेत्य सर्वे शॊचन्ति यदा राजा परमाद्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 10, + "text": "हस्तिनॊ ऽशवाश च गावश चाप्य उष्ट्राश्वतर गर्दभाः\nअधर्मवृत्ते नृपतौ सर्वे सीदन्ति पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 11, + "text": "दुर बलार्थं बलं सृष्टं धात्रा मान्धातर उच्यते\nअबलं तन महद भूतं यस्मिन सर्वं परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 12, + "text": "यच च भूतं स भजते भूता ये च तद अन्वयाः\nअधर्मस्थे हि नृपतौ सर्वे सीदन्ति पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 13, + "text": "दुर बलस्य हि यच चक्षुर मुनेर आशीविषस्य च\nअविषह्य तमं मन्ये मा सम दुर बलम आसदः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 14, + "text": "दुर बलांस तात बुध्येथा नित्यम एवाविमानितान\nमा तवां दुर बलचक्षूंषि परदहेयुः स बान्धवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 15, + "text": "न हि दुर बलदग्धस्य कुले किं चित पररॊहति\nआमूलं निर्दहत्य एव मा सम दुर बलम आसदः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 16, + "text": "अबलं वै बलाच छरेयॊ यच चाति बलवद बलम\nबलस्याबल दग्धस्य न किं चिद अवशिष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 17, + "text": "विमानितॊ हतॊत्क्रुष्टस तरातारं चेन न विन्दति\nअमानुष कृतस तत्र दण्डॊ हन्ति नराधिपम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 18, + "text": "मा सम तात बले सथेया बाधिष्ठा मापि दुर बलम\nमा तवा दुर बलचक्षूंषि धक्ष्यन्त्य अग्निर इवाश्रयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 19, + "text": "यानि मिथ्याभिशस्तानां पतन्त्य अश्रूणि रॊदताम\nतानि पुत्रान पशून घनन्ति तेषां मिथ्याभिशासताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 20, + "text": "यदि नात्मनि पुत्रेषु न चेत पौत्रेषु नप्तृषु\nन हि पापं कृतं कर्म सद्यः फलति गौर इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 21, + "text": "यत्राबलॊ वध्यमानस तरातारं नाधिगच्छति\nमहान दैवकृतस तत्र दण्डः पतति दारुणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 22, + "text": "युक्ता यदा जानपदा भिक्षन्ते बराह्मणा इव\nअभीक्ष्णं भिक्षुदॊषेण राजानं घनन्ति तादृशाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 23, + "text": "राज्ञॊ यदा जनपदे बहवॊ राजपूरुषाः\nअनयेनॊपवर्तन्ते तद राज्ञः किल्बिषं महत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 24, + "text": "यदा युक्ता नयन्त्य अर्थान कामाद अर्थवशेन वा\nकृपणं याचमानानां तद राज्ञॊ वैशसं महत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 25, + "text": "महावृक्षॊ जायते वर्धते च; तं चैव भूतानि समाश्रयन्ति\nयदा वृक्षश छिद्यते दह्यते वा; तदाश्रया अनिकेता भवन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 26, + "text": "यदा राष्ट्रे धर्मम अग्र्यं चरन्ति; संस्कारं वा राजगुणं बरुवाणाः\nतैर एवाधर्मश चरितॊ धर्ममॊहात; तूर्णं जह्यात सुकृतं दुष्कृतं च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 27, + "text": "यत्र पापा जयायमानाश चरन्ति; सतां कलिर विन्दति तत्र राज्ञः\nयदा राजा शास्ति नरान नशिष्यान; न तद राज्ञ्य वर्धते भूमिपाल" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 28, + "text": "यश चामात्यं मानयित्वा यथार्हं; मन्त्रे च युद्धे च नृपॊ नियुज्ञ्यात\nपरवर्धते तस्य राष्ट्रं नृपस्य; भुङ्क्ते महीं चाप्य अखिलां चिराय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 29, + "text": "अत्रापि सुकृतं कर्म वाचं चैव सुभाषिताम\nसमीक्ष्य पूजयन राजा धर्मं पराप्नॊत्य अनुत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 30, + "text": "संविभज्य यदा भुङ्क्ते न चान्यान अवमन्यते\nनिहन्ति बलिनं दृप्तं स राज्ञॊ धर्म उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 31, + "text": "तरायते हि यदा सर्वं वाचा कायेन कर्मणा\nपुत्रस्यापि न मृष्येच च स राज्ञॊ धर्म उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 32, + "text": "यदा शारणिकान राजा पुत्र वत परिरक्षति\nभिनत्ति न च मर्यादां स राज्ञॊ धर्म उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 33, + "text": "यदाप्त दक्षिणैर यज्ञैर यजते शरद्धयान्वितः\nकामद्वेषाव अनादृत्य स राज्ञॊ धर्म उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 34, + "text": "कृपणानाथ वृद्धानां यदाश्रु वयपमार्ष्टि वै\nहर्षं संजनयन नॄणां स राज्ञॊ धर्म उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 35, + "text": "विवर्धयति मित्राणि तथारींश चापकर्षति\nसंपूजयति साधूंश च स राज्ञॊ धर्म उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 36, + "text": "सत्यं पालयति पराप्त्या नित्यं भूमिं परयच्छति\nपूजयत्य अतिथीन भृत्यान स राज्ञॊ धर्म उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 37, + "text": "निग्रहानुग्रहौ चॊभौ यत्र सयातां परतिष्ठितौ\nअस्मिँल लॊके परे चैव राजा तत पराप्नुते फलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 38, + "text": "यमॊ राजा धार्मिकाणां मान्धातः परमेश्वरः\nसंयच्छन भवति पराणान न संयच्छंस तु पापकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 39, + "text": "ऋत्विक पुरॊहिताचार्यान सत्कृत्यानवमन्य च\nयदा सम्यक परगृह्णाति स राज्ञॊ धर्म उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 40, + "text": "यमॊ यच्छति भूतानि सर्वाण्य एवाविशेषतः\nतस्य राज्ञानुकर्तव्यं यन्तव्या विधिवत परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 41, + "text": "सहस्राक्षेण राजा हि सर्व एवॊपमीयते\nस पश्यति हि यं धर्मं स धर्मः पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 42, + "text": "अप्रमादेन शिक्षेथाः कषमां बुद्धिं धृतिं मतिम\nभूतानां सत्त्वजिज्ञासां साध्व असाधु च सर्वदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 43, + "text": "संग्रहः सर्वभूतानां दानं च मधुरा च वाक\nपौरजानपदाश चैव गॊप्तव्याः सवा यथा परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 44, + "text": "न जात्व अदक्षॊ नृपतिः परजाः शक्नॊति रक्षितुम\nभरॊ हि सुमहांस तात राज्यं नाम सुदुष्करम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 45, + "text": "तद दण्डविन नृपः पराज्ञः शूरः शक्नॊति रक्षितुम\nन हि शक्यम अदण्डेन कलीबेनाबुद्धिनापि वा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 46, + "text": "अभिरूपैः कुले जातैर दक्षैर भक्तैर बहुश्रुतैः\nसर्वा बुद्धीः परीक्षेथास तापसाश्रमिणाम अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 47, + "text": "ततस तवं सर्वभूतानां धर्मं वेत्स्यसि वै परम\nसवदेशे परदेशे वा न ते धर्मॊ विनश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 48, + "text": "धर्मश चार्थश च कामश च धर्म एवॊत्तरॊ भवेत\nअस्मिँल लॊके परे चैव धर्मवित सुखम एधते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 49, + "text": "तयजन्ति दारान पराणांश च मनुष्याः परतिपूजिताः\nसंग्रहश चैव भूतानां दानं च मधुरा च वाक" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 50, + "text": "अप्रमादश च शौचं च तात भूतिकरं महत\nएतेभ्यश चैव मान्धातः सततं मा परमादिथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 51, + "text": "अप्रमत्तॊ भवेद राजा छिद्रदर्शी परात्मनॊः\nनास्य छिद्रं परः पश्येच छिद्रेषु परम अन्वियात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 52, + "text": "एतद वृत्तं वासवस्य यमस्य वरुणस्य च\nराजर्षीणां च सर्वेषां तत तवम अप्य अनुपालय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 53, + "text": "तत कुरुष्व महाराज वृत्तं राजर्षिसेवितम\nआतिष्ठ दिव्यं पन्थानम अह्नाय भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 54, + "text": "धर्मवृत्तं हि राजानं परेत्य चेह च भारत\nदेवर्षिपितृगन्धर्वाः कीर्तयन्त्य अमितौजसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 55, + "text": "स एवम उक्तॊ मान्धाता तेनॊतथ्येन भारत\nकृतवान अविशङ्कस तद एकः पराप च मेदिनीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 92, + "shloka": 56, + "text": "भवान अपि तथा सम्यङ मान्धातेव महीपतिः\nधर्मं कृत्वा महीं रक्षन सवर्गे सथानम अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 93, + "shloka": 1, + "text": "कथं धर्मे सथातुम इच्छन राजा वर्तेत धार्मिकः\nपृच्छामि तवा कुरुश्रेष्ठ तन मे बरूहि पिता मह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 93, + "shloka": 2, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nगीतं दृष्टार्थतत्त्वेन वामदेवेन धीमता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 93, + "shloka": 3, + "text": "राजा वसु मना नाम कौसल्यॊ बलवाञ शुचिः\nमहर्षिं परिपप्रच्छ वामदेवं यशॊ विनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 93, + "shloka": 4, + "text": "धर्मार्थसहितं वाक्यं भगवन्न अनुशाधि माम\nयेन वृत्तेन वै तिष्ठन न चयवेयं सवधर्मतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 93, + "shloka": 5, + "text": "तम अब्रवीद वामदेवस तपस्वी जपतां वरः\nहेमवर्णम उपासीनं ययातिम इव नाहुषम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 93, + "shloka": 6, + "text": "धर्मम एवानुवर्तस्व न धर्माद विद्यते परम\nधर्मे सथिता हि राजानॊ जयन्ति पृथिवीम इमाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 93, + "shloka": 7, + "text": "अर्थसिद्धेः परं धर्मं मन्यते यॊ महीपतिः\nऋतां च कुरुते बुद्धिं स धर्मेण विरॊचते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 93, + "shloka": 8, + "text": "अधर्मदर्शी यॊ राजा बलाद एव परवर्तते\nकषिप्रम एवापयातॊ ऽसमाद उभौ परथममध्यमौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 93, + "shloka": 9, + "text": "असत पापिष्ठ सचिवॊ वध्यॊ लॊकस्य धर्महा\nसहैव परिवारेण कषिप्रम एवावसीदति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 93, + "shloka": 10, + "text": "अर्थानाम अननुष्ठाता कामचारी विकत्थनः\nअपि सर्वां महीं लब्ध्वा कषिप्रम एव विनश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 93, + "shloka": 11, + "text": "अथाददानः कल्याणम अनसूयुर जितेन्द्रियः\nवर्धते मतिमान राजा सरॊतॊभिर इव सागरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 93, + "shloka": 12, + "text": "न पूर्णॊ ऽसमीति मन्येत धर्मतः कामतॊ ऽरथतः\nबुद्धितॊ मित्र तश चापि सततं वसुधाधिपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 93, + "shloka": 13, + "text": "एतेष्व एव हि सर्वेषु लॊकयात्रा परतिष्ठिता\nएतानि शृण्वँल लभते यशः कीर्तिं शरियः परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 93, + "shloka": 14, + "text": "एवं यॊ धर्मसंरम्भी धर्मार्थपरिचिन्तकः\nअर्थान समीक्ष्यारभते स धरुवं महद अश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 93, + "shloka": 15, + "text": "अदाता हय अनति सनेहॊ दण्डेनावर्तयन परजाः\nसाहस परकृतीराजा कषिप्रम एव विनश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 93, + "shloka": 16, + "text": "अथ पापं कृतं बुद्ध्या न च पश्यत्य अबुद्धि मान\nअकीर्त्यापि समायुक्तॊ मृतॊ नरकम अश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 93, + "shloka": 17, + "text": "अथ मानयितुर दातुः शुक्लस्य रसवेदिनः\nवयसनं सवम इवॊत्पन्नं विजिघांसन्ति मानवाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 93, + "shloka": 18, + "text": "यस्य नास्ति गुरुर धर्मे न चान्यान अनुपृच्छति\nसुखतन्त्रॊ ऽरथलाभेषु नचिरं महद अश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 93, + "shloka": 19, + "text": "गुरु परधानॊ धर्मेषु सवयम अर्थान्ववेक्षिता\nधर्मप्रधानॊ लॊकेषु सुचिरं महद अश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 1, + "text": "यत्राधर्मं परणयते दुर बले बलवत तरः\nतां वृत्तिम उपजीवन्ति ये भवन्ति तद अन्वयाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 2, + "text": "राजानम अनुवर्तन्ते तं पापाभिप्रवर्तकम\nअविनीत मनुष्यं तत कषिप्रं राष्ट्रं विनश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 3, + "text": "यद्वृत्तिम उपजीवन्ति परकृतिस्थस्य मानवाः\nतद एव विषमस्थस्य सवजनॊ ऽपि न मृष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 4, + "text": "साहस परकृतिर यत्र कुरुते किं चिद उल्बणम\nअशास्त्रलक्षणॊ राजा कषिप्रम एव विनश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 5, + "text": "यॊ ऽतयन्ताचरितां वृत्तिं कषत्रियॊ नानुवर्तते\nजितानाम अजितानां च कषत्रधर्माद अपैति सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 6, + "text": "दविषन्तं कृतकर्माणं गृहीत्वा नृपती रणे\nयॊ न मानयते दवेषात कषत्रधर्माद अपैति सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 7, + "text": "शक्तः सयात सुमुखॊ राजा कुर्यात कारुण्यम आपदि\nपरियॊ भवति भूतानां न च विभ्रश्यते शरियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 8, + "text": "अप्रियं यस्य कुर्वीत भूयस तस्य परियं चरेत\nनचिरेण परियः स सयाद यॊ ऽपरियः परियम आचरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 9, + "text": "मृषावादं परिहरेत कुर्यात परियम अयाचितः\nन च कामान न संरम्भान न दवेषाद धर्मम उत्सृजेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 10, + "text": "नापत्रपेत परश्नेषु नाभिभव्यां गिरं सृजेत\nन तवरेत न चासूयेत तथा संगृह्यते परः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 11, + "text": "परिये नातिभृशं हृष्येद अप्रिये न च संज्वरेत\nन मुह्येद अर्थकृच्छ्रेषु परजाहितम अनुस्मरन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 12, + "text": "यः परियं कुरुते नित्यं गुणतॊ वसुधाधिपः\nतस्य कर्माणि सिध्यन्ति न च संत्यज्यते शरिया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 13, + "text": "निवृत्तं परतिकूलेभ्यॊ वर्तमानम अनुप्रिये\nभक्तं भजेत नृपतिस तद वै वृत्तं सताम इह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 14, + "text": "अप्रकीर्णेन्द्रियं पराज्ञम अत्यन्तानुगतं शुचिम\nशक्तं चैवानुरक्तं च युञ्ज्यान महति कर्मणि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 15, + "text": "एवम एव गुणैर युक्तॊ यॊ न रज्यति भूमिपम\nभर्तुर अर्थेष्व असूयन्तं न तं युञ्जीत कर्मणि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 16, + "text": "मूढम ऐन्द्रियकं लुब्धम अनार्य चरितं शठम\nअनतीतॊपधं हिंस्रं दुर बुद्धिम अबहुश्रुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 17, + "text": "तयक्तॊपात्तं मद्य रतं दयूतस्त्री मृगया परम\nकार्ये महति यॊ युञ्ज्याद धीयते स नृपः शरियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 18, + "text": "रक्षितात्मा तु यॊ राजा रक्ष्यान यश चानुरक्षति\nपरजाश च तस्य वर्धन्ते धरुवं च महद अश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 19, + "text": "ये के चिद भूमिपतयस तान सर्वान अन्ववेक्षयेत\nसुहृद्भिर अनभिख्यातैस तेन राजा न रिष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 20, + "text": "अपकृत्य बलस्थस्य दूरस्थॊ ऽसमीति नाश्वसेत\nशयेनानुचरितैर हय एते निपतन्ति परमाद्यतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 21, + "text": "दृढमूलस तव अदुष्टात्मा विदित्वा बलम आत्मनः\nअबलान अभियुञ्जीत न तु ये बलवत तराः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 22, + "text": "विक्रमेण महीं लब्ध्वा परजा धर्मेण पालयन\nआहवे निधनं कुर्याद राजा धर्मपरायणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 23, + "text": "मरणान्तम इदं सर्वं नेह किं चिद अनामयम\nतस्माद धर्मे सथितॊ राजा परजा धर्मेण पालयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 24, + "text": "रक्षाधिकरणं युद्धं तथा धर्मानुशासनम\nमन्त्रचिन्त्यं सुखं काले पञ्चभिर वर्धते मही" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 25, + "text": "एतानि यस्य गुप्तानि स राजा राजसत्तम\nसततं वर्तमानॊ ऽतर राजा भुङ्क्ते महीम इमाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 26, + "text": "नैतान्य एकेन शक्यानि सातत्येनान्ववेक्षितुम\nएतेष्व आप्तान परतिष्ठाप्य राजा भुङ्क्ते महीं चिरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 27, + "text": "दातारं संविभक्तारं मार्दवॊपगतं शुचिम\nअसंत्यक्त मनुष्यं च तं जनाः कुर्वते परियम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 28, + "text": "यस तु निःश्रेयसं जञात्वा जञानं तत परतिपद्यते\nआत्मनॊ मतम उत्सृज्य तं लॊकॊ ऽनुविधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 29, + "text": "यॊ ऽरथकामस्य वचनं परातिकूल्यान न मृष्यते\nशृणॊति परतिकूलानि वि मना नचिराद इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 30, + "text": "अग्राम्यचरितां बुद्धिम अत्यन्तं यॊ न बुध्यते\nजितानाम अजितानां च कषत्रधर्माद अपैति सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 31, + "text": "मुख्यान अमात्यान यॊ हित्वा निहीनान कुरुते परियान\nस वै वयसनम आसाद्य गाध मार्तॊ न विन्दति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 32, + "text": "यः कल्याण गुणाञ जञातीन दवेषान नैवाभिमन्यते\nअदृढात्मा दृढक्रॊधॊ नास्यार्थॊ रमते ऽनतिके" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 33, + "text": "अथ यॊ गुणसंपन्नान हृदयस्याप्रियान अपि\nपरियेण कुरुते वश्यांश चिरं यशसि तिष्ठति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 34, + "text": "नाकाले परणयेद अर्थान नाप्रिये जातु संज्वरेत\nपरिये नातिभृशं हृष्येद युज्येतारॊग्य कर्मणि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 35, + "text": "के मानुरक्ता राजानः के भयात समुपाश्रिताः\nमध्यस्थ दॊषाः के चैषाम इति नित्यं विचिन्तयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 36, + "text": "न जातु बलवान भूत्वा दुर बले विश्वसेत कव चित\nभारुण्ड सदृशा हय एते निपतन्ति परमाद्यतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 37, + "text": "अपि सर्वैर गुणैर युक्तं भर्तारं परियवादिनम\nअभिद्रुह्यति पापात्मा तस्माद धि विभिषेज जनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 94, + "shloka": 38, + "text": "एतां राजॊपनिषदं ययातिः समाह नाहुषः\nमनुष्यविजये युक्तॊ हन्ति शत्रून अनुत्तमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 95, + "shloka": 1, + "text": "अयुद्धेनैव विजयं वर्धयेद वसुधाधिपः\nजघन्यम आहुर विजयं यॊ युद्धेन नराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 95, + "shloka": 2, + "text": "न चाप्य अलब्धं लिप्सेत मूले नातिदृढे सति\nन हि दुर बलमूलस्य राज्ञॊ लाभॊ विधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 95, + "shloka": 3, + "text": "यस्य सफीतॊ जनपदः संपन्नः परिय राजकः\nसंतुष्टपुष्टसचिवॊ दृढमूलः स पार्थिवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 95, + "shloka": 4, + "text": "यस्य यॊधाः सुसंतुष्टाः सान्त्विताः सूपधास्थिताः\nअल्पेनापि स दण्डेन महीं जयति भूमिपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 95, + "shloka": 5, + "text": "पौरजानपदा यस्य सवनुरक्ताः सुपूजिताः\nसधना धान्यवन्तश च दृढमूलः स पार्थिवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 95, + "shloka": 6, + "text": "परभावकालाव अधिकौ यदा मन्येत चात्मनः\nतदा लिप्सेत मेधा वी परभूमिं धनान्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 95, + "shloka": 7, + "text": "भॊगेष्व अदयमानस्य भूतेषु च दया वतः\nवर्धते तवरमाणस्य विषयॊ रक्षितात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 95, + "shloka": 8, + "text": "तक्षत्य आत्मानम एवैष वनं परशुना यथा\nयः सम्यग वर्तमानेषु सवेषु मिथ्या परवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 95, + "shloka": 9, + "text": "न वै दविषन्तः कषीयन्ते राज्ञॊ नित्यम अपि घनतः\nकरॊधं नियन्तुं यॊ वेद तस्य दवेष्टा न विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 95, + "shloka": 10, + "text": "यद आर्य जनविद्विष्टं कर्म तन नाचरेद बुधः\nयत कल्याणम अभिध्यायेत तत्रात्मानं नियॊजयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 95, + "shloka": 11, + "text": "नैनम अन्ये ऽवजानन्ति नात्मना परितप्यते\nकृत्यशेषेण यॊ राजा सुखान्य अनुबुभूषति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 95, + "shloka": 12, + "text": "इदं वृत्तं मनुष्येषु वर्तते यॊ महीपतिः\nउभौ लॊकौ विनिर्जित्य विजये संप्रतिष्ठते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 95, + "shloka": 13, + "text": "इत्य उक्तॊ वामदेवेन सर्वं तत कृतवान नृपः\nतथा कुर्वंस तवम अप्य एतौ लॊकौ जेता न संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 96, + "shloka": 1, + "text": "अथ यॊ विजिगीषेत कषत्रियः कषत्रियं युधि\nकस तस्य धर्म्यॊ विजय एतत पृष्टॊ बरवीहि मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 96, + "shloka": 2, + "text": "स सहायॊ ऽसहायॊ वा राष्ट्रम आगम्य भूमिपः\nबरूयाद अहं वॊ राजेति रक्षिष्यामि च वः सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 96, + "shloka": 3, + "text": "मम धर्म्यं बलिं दत्तकिं वा मां परतिपत्स्यथ\nते चेत तम आगतं तत्र वृणुयुः कुशलं भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 96, + "shloka": 4, + "text": "ते चेद अक्षत्रियाः सन्तॊ विरुध्येयुः कथं चन\nसर्वॊपायैर नियन्तव्या वि कर्म सथा नराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 96, + "shloka": 5, + "text": "अशक्तं कषत्रियं मत्वा शस्त्रं गृह्णात्य अथापरः\nतराणायाप्य असमर्थं तं मन्यमानम अतीव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 96, + "shloka": 6, + "text": "अथ यः कषत्रियॊ राजा कषत्रियं परत्युपाव्रजेत\nकथं स परतियॊद्धव्यस तन मे बरूहि पिता मह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 96, + "shloka": 7, + "text": "नासंनद्धॊ नाकवचॊ यॊद्धव्यः कषत्रियॊ रणे\nएक एकेन वाच्यश च विसृजस्व कषिपामि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 96, + "shloka": 8, + "text": "स चेत संनद्ध आगच्छेत संनद्धव्यं ततॊ भवेत\nस चेत स सैन्य आगच्छेत स सैन्यस तम अथाह्वयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 96, + "shloka": 9, + "text": "स चेन निकृत्या युध्येत निकृत्या तं परयॊधयेत\nअथ चेद धर्मतॊ युध्येद धर्मेणैव निवारयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 96, + "shloka": 10, + "text": "नाश्वेन रथिनं यायाद उदियाद रथिनं रथी\nवयसने न परहर्तव्यं न भीताय जिताय च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 96, + "shloka": 11, + "text": "नेषुर लिप्तॊ न कर्णी सयाद असताम एतद आयुधम\nजयार्थम एव यॊद्धव्यं न करुध्येद अजिघांसतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 96, + "shloka": 12, + "text": "साधूनां तु मिथॊ भेदात साधुश चेद वयसनी भवेत\nसव्रणॊ नाभिहन्तव्यॊ नानपत्यः कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 96, + "shloka": 13, + "text": "भग्नशस्त्रॊ विपन्नाश्वश छिन्नज्यॊ हतवाहनः\nचिकित्स्यः सयात सवविषये पराप्यॊ वा सवगृहान भवेत\nनिर्व्रणॊ ऽपि च मॊक्तव्य एष धर्मः सनातनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 96, + "shloka": 14, + "text": "तस्माद धर्मेण यॊद्धव्यं मनुः सवायम्भुवॊ ऽबरवीत\nसत्सु नित्यं सतां धर्मस तम आस्थाय न नाशयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 96, + "shloka": 15, + "text": "यॊ वै जयत्य अधर्मेण कषत्रियॊ वर्धमानकः\nआत्मानम आत्मना हन्ति पापॊ निकृतिजीवनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 96, + "shloka": 16, + "text": "कर्म चैतद असाधूनाम असाधुं साधुना जयेत\nधर्मेण निधनं शरेयॊ न जयः पापकर्मणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 96, + "shloka": 17, + "text": "नाधर्मश चरितॊ राजन सद्यः फलति गौर इव\nमूलान्य अस्य परशाखाश च दहन समनुगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 96, + "shloka": 18, + "text": "पापेन कर्मणॊ वित्तं लब्ध्वा पापः परहृष्यति\nस वर्धमानः सतेयेन पापः पापे परसज्जति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 96, + "shloka": 19, + "text": "न धर्मॊ ऽसतीति मन्वानः शुचीन अवहसन्न इव\nअश्रद्दधान भावाच च विनाशम उपगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 96, + "shloka": 20, + "text": "स बद्धॊवारुणैः पाशैर अमर्त्य इव मन्यते\nमहादृतिर इवाध्मातः सवकृतेन विवर्धते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 96, + "shloka": 21, + "text": "ततः स मूलॊ हरियते नदीकूलाद इव दरुमः\nअथैनम अभिनिन्दन्ति भिन्नं कुम्भम इवाश्मनि\nतस्माद धर्मेण विजयं कामं लिप्सेत भूमिपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 97, + "shloka": 1, + "text": "नाधर्मेण महीं जेतुं लिप्सेत जगतीपतिः\nअधर्मविजयं लब्ध्वा कॊ ऽनुमन्येत भूमिपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 97, + "shloka": 2, + "text": "अधर्मयुक्तॊ विजयॊ हय अध्रुवॊ ऽसवर्ग्य एव च\nसादयत्य एष राजानं महीं च भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 97, + "shloka": 3, + "text": "विशीर्णकवचं चैव तवास्मीति च वादिनम\nकृताञ्जलिं नयस्तशस्त्रं गृहीत्वा न विहिंसयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 97, + "shloka": 4, + "text": "बलेनावजितॊ यश च न तं युध्येत भूमिपः\nसंवत्सरं विप्रणयेत तस्माज जातः पुनर भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 97, + "shloka": 5, + "text": "नार्वाक संवत्सरात कन्या सप्रष्टव्या विक्रमाहृता\nएवम एव धनं सर्वं यच चान्यत सहसाहृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 97, + "shloka": 6, + "text": "न तु वन्ध्यं धनं तिष्ठेत पिबेयुर बराह्मणाः पयः\nयुञ्जीरन वाप्य अनडुहः कषन्तव्यं वा तदा भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 97, + "shloka": 7, + "text": "राज्ञा राजैव यॊद्धव्यस तथा धर्मॊ विधीयते\nनान्यॊ राजानम अभ्यसेद अराजन्यः कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 97, + "shloka": 8, + "text": "अनीकयॊः संहतयॊर यदीयाद बराह्मणॊ ऽनतरा\nशान्तिम इच्छन्न उभयतॊ न यॊद्धव्यं तदा भवेत\nमर्यादां शाश्वतीं भिन्द्याद बराह्मणं यॊ ऽभिलङ्घयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 97, + "shloka": 9, + "text": "अथ चेल लङ्घयेद एनां मर्यादां कषत्रिय बरुवः\nअप्रशस्यस तद ऊर्ध्वं सयाद अनादेयश च संसदि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 97, + "shloka": 10, + "text": "या तु धर्मविपॊपेन मर्यादा भेदनेन च\nतां वृत्तिं नानुवर्तेत विजिगीषुर महीपतिः\nधर्मलब्धाद धि विजयात कॊ लाभॊ ऽभयधिकॊ भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 97, + "shloka": 11, + "text": "सहसा नाम्य भूतानि कषिप्रम एव परसादयेत\nसान्त्वेन भॊगदानेन स राज्ञां परमॊ नयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 97, + "shloka": 12, + "text": "भुज्यमाना हय अयॊगेन सवराष्ट्राद अभितापिताः\nअमित्रान पर्युपासीरन वयसनौघप्रतीक्षिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 97, + "shloka": 13, + "text": "अमित्रॊपग्रहं चास्य ते कुर्युः कषिप्रम आपदि\nसंदुष्टाः सर्वतॊ राजन राजव्यसनकाङ्क्षिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 97, + "shloka": 14, + "text": "नामित्रॊ विनिकर्तव्यॊ नातिछेद्यः कथं चन\nजीवितं हय अप्य अति छिन्नः संत्यजत्य एकदा नरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 97, + "shloka": 15, + "text": "अल्पेनापि हि संयुक्तस तुष्यत्य एवापराधिकः\nशुद्धं जीवितम एवापि तादृशॊ बहु मन्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 97, + "shloka": 16, + "text": "यस्य सफीतॊ जनपदः संपन्नः परिय राजकः\nसंतुष्टभृत्यसचिवॊ दृढमूलः स पार्थिवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 97, + "shloka": 17, + "text": "ऋत्विक पुरॊहिताचार्या ये चान्ये शरुतसंमताः\nपूजार्हाः पूजिता यस्य स वै लॊकजिद उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 97, + "shloka": 18, + "text": "एतेनैव च वृत्तेन महीं पराप सुरॊत्तमः\nअन्व एव चैन्द्रं विजयं वयजिगीषन्त पार्थिवाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 97, + "shloka": 19, + "text": "भूमिवर्जं पुरं राजा जित्वा राजानम आहवे\nअमृताश चौषधीः शश्वद आजहार परतर्दनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 97, + "shloka": 20, + "text": "अग्निहॊत्राण्य अग्निशेषं हविर भाजनम एव च\nआजहार दिवॊदासस ततॊ विप्रकृतॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 97, + "shloka": 21, + "text": "सराजकानि राष्ट्राणि नाभागॊ दक्षिणां ददौ\nअन्यत्र शरॊत्रिय सवाच च तापस सवाच च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 97, + "shloka": 22, + "text": "उच्चावचानि वृत्तानि धर्मज्ञानां युधिष्ठिर\nआसन राज्ञां पुराणानां सर्वं तन मम रॊचते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 97, + "shloka": 23, + "text": "सर्वविद्यातिरेकाद वा जयम इच्छेन महीपतिः\nन मायया न दम्भेन य इच्छेद भूतिम आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 1, + "text": "कषत्रधर्मान न पापीयान धर्मॊ ऽसति भरतर्षभ\nअभियाने च युद्धे च राजा हन्ति महाजनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 2, + "text": "अथ सम कर्मणा येन लॊकाञ जयति पार्थिवः\nविद्वञ जिज्ञासमानाय परब्रूहि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 3, + "text": "निग्रहेण च पापानां साधूनां परग्रहेण च\nयज्ञैर दानैश च राजानॊ भवन्ति शुचयॊ ऽमलाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 4, + "text": "उपरुन्धन्ति राजानॊ भूतानि विजयार्थिनः\nत एव विजयं पराप्य वर्धयन्ति पुनः परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 5, + "text": "अपविध्यन्ति पापानि दानयज्ञतपॊ बलैः\nअनुग्रहेण भूतानां पुण्यम एषां परवर्धते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 6, + "text": "यथैव कषेत्रनिर्दाता निर्दन वै कषेत्रम एकदा\nहिनस्ति कक्षं धान्यं च न च धान्यं विनश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 7, + "text": "एवं शस्त्राणि मुञ्चन्तॊ घनन्ति वध्यान अथैक दा\nतस्यैषा निष्कृतिः कृत्स्ना भूतानां भावनं पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 8, + "text": "यॊ भूतानि धनज्यानाद वधात कलेशाच च रक्षति\nदस्युभ्यः पराणदानात सधनदः सुखदॊ विराट" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 9, + "text": "स सर्वयज्ञैर ईजानॊ राजाथाभय दक्षिणैः\nअनुभूयेह भद्राणि पराप्नॊद इन्द्र स लॊकताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 10, + "text": "बराह्मणार्थे समुत्पन्ने यॊ ऽभिनिःसृत्य युध्यते\nआत्मानं यूपम उच्छ्रित्य स यज्ञॊ ऽनन्त दक्षिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 11, + "text": "अभीतॊ विकिरञ शत्रून परतिगृह्णञ शरांस तथा\nन तस्मात तरिदशाः शरेयॊ भुवि पश्यन्ति किं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 12, + "text": "तस्य यावन्ति शस्त्राणि तवचं भिन्दन्ति संयुगे\nतावतः सॊ ऽशनुते लॊकान सर्वकामदुहॊ ऽकषयान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 13, + "text": "न तस्य रुधिरं गात्राद आवेधेभ्यः परवर्तते\nस ह तेनैव रक्तेन सर्वपापैः परमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 14, + "text": "यानि दुःखानि सहते वरणानाम अभितापने\nन ततॊ ऽसति तपॊ भूय इति धर्मविदॊ विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 15, + "text": "पृष्ठतॊ भीरवः संख्ये वर्तन्ते ऽधम पूरुषाः\nशूराच छरणम इच्छन्तः पर्जन्याद इव जीवनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 16, + "text": "यदि शूरस तथा कषेमे परतिरक्षेत तथा भये\nपरतिरूपं जनाः कुर्युर न च तद वर्तते तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 17, + "text": "यदि ते कृतम आज्ञाय नमः कुर्युः सदैव तम\nयुक्तं नयाय्यं च कुर्युस ते न च तद वर्तते तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 18, + "text": "पुरुषाणां समानानां दृश्यते महद अन्तरम\nसंग्रामे ऽनीक वेलायाम उत्क्रुष्टे ऽभिपतत्सु च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 19, + "text": "पतत्य अभिमुखः शूरः परान भीरुः पलायते\nआस्थायास्वर्ग्यम अध्वानं सहायान विषमे तयजन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 20, + "text": "मा सम तांस तादृशांस तात जनिष्ठाः पुरुषाधमान\nये सहायान रणे हित्वा सवस्ति मन्तॊ गृहान ययुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 21, + "text": "अस्वस्ति तेभ्यः कुर्वन्ति देवा इन्द्रपुरॊगमाः\nतयागेन यः सहायानां सवान पराणांस तरातुम इच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 22, + "text": "तं हन्युः काष्ठलॊष्टैर वा दयेयुर वा कटाग्निना\nपशुवन मारयेयुर वा कषत्रिया ये सयुर ईदृशाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 23, + "text": "अधर्मः कषत्रियस्यैष यच छय्या मरणं भवेत\nविसृजञ शरेष्म पित्तानि कृपणं परिदेवयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 24, + "text": "अविक्षतेन देहेन परलयं यॊ ऽधिगच्छति\nकषत्रियॊ नास्य तत कर्म परशंसन्ति पुरा विदः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 25, + "text": "न गृहे मरणं तात कषत्रियाणां परशस्यते\nशौटीराणाम अशौटीरम अधर्म्यं कृपणं च तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 26, + "text": "इदं दुःखम अहॊ कष्टं पापीय इति निष्टनन\nपरतिध्वस्त मुखः पूतिर अमात्यान बहु शॊचयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 27, + "text": "अरॊगाणां सपृहयते मुहुर मृत्युम अपीच्छति\nवीरॊ दृप्तॊ ऽभिमानी च नेदृशं मृत्युम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 28, + "text": "रणेषु कदनं कृत्वा जञातिभिः परिवारितः\nतीक्ष्णैः शस्त्रैः सुविक्लिष्टः कषत्रियॊ मृत्युम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 29, + "text": "शूरॊ हि सत्यमन्युभ्याम आविष्टॊ युध्यते भृशम\nकृत्यमानानि गात्राणि परैर नैवावबुध्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 30, + "text": "स संख्ये निधनं पराप्य परशस्तं लॊकपूजितम\nसवधर्मं विपुलं पराप्य शक्रस्यैति स लॊकताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 98, + "shloka": 31, + "text": "सर्वॊ यॊधः परं तयक्तुम आविष्टस तयक्तजीवितः\nपराप्नॊतीन्द्रस्य सालॊक्यं शूरः पृष्ठम अदर्शयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 1, + "text": "के लॊका युध्यमानानां शूराणाम अनिवर्तिनाम\nभवन्ति निधनं पराप्य तन मे बरूहि पिता मह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 2, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nअम्बरीषस्य संवादम इन्द्रस्य च युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 3, + "text": "अम्बरीषॊ हि नाभागः सवर्गं गत्वा सुदुर लभम\nददर्श सुरलॊकस्थं शक्रेण सचिवं सह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 4, + "text": "सर्वतेजॊमयं दिव्यं विमानवरम आस्थितम\nउपर्य उपरि गच्छन्तं सवं वै सेनापतिं परभुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 5, + "text": "स दृष्ट्वॊपरि गच्छन्तं सेनापतिम उदारधीः\nऋद्धिं दृष्ट्वा सुदेवस्य विस्मितः पराह वासवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 6, + "text": "सागरान्तां महीं कृत्स्नाम अनुशिष्य यथाविधि\nचातुर्वर्ण्ये यथाशास्त्रं परवृत्तॊ धर्मकाम्यया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 7, + "text": "बरह्मचर्येण घॊरेण आचार्य कुलसेवया\nवेदान अधीत्य धर्मेण राजशास्त्रं च केवलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 8, + "text": "अतिथीन अन्नपानेन पितॄंश च सवधया तथा\nऋषीन सवाध्यायदीक्षाभिर देवान यज्ञैर अनुत्तमैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 9, + "text": "कषत्रधर्मे सथितॊ भूत्वा यथाशास्त्रं यथाविधि\nउदीक्षमाणः पृतनां जयामि युधि वासव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 10, + "text": "देवराजसुदेवॊ ऽयं मम सेनापतिः पुरा\nआसीद यॊधः परशान्तात्मा सॊ ऽयं कस्माद अतीव माम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 11, + "text": "नानेन करतुभिर मुख्यैर इष्टं नैव दविजातयः\nतर्पिता विधिवच छक्र सॊ ऽयं कस्माद अतीव माम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 12, + "text": "एतस्य विततस तात सुदेवस्य बभूव ह\nसंग्रामयज्ञः सुमहान यश चान्यॊ युध्यते नरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 13, + "text": "संनद्धॊ दीक्षितः सर्वॊ यॊधः पराप्य चमूमुखम\nयुद्धयज्ञाधिकार सथॊ भवतीति विनिश्चयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 14, + "text": "कानि यज्ञे हवींष्य अत्र किम आज्यं का च दक्षिणा\nऋत्विजश चात्र के परॊक्तास तन मे बरूहि शतक्रतॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 15, + "text": "ऋत्विजः कुञ्जरास तत्र वाजिनॊ ऽधवर्यवस तथा\nहवींषि परमांसानि रुधिरं तव आज्यम एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 16, + "text": "सृगालगृध्रकाकॊलाः सदस्यास तत्र सत्रिणः\nआज्यशेषं पिबन्त्य एते हविः पराश्नन्ति चाध्वरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 17, + "text": "परासतॊमरसंघाताः खड्गशक्तिपरश्वधाः\nजवलन्तॊ निशिताः पीताः सरुचस तस्याथ सत्रिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 18, + "text": "चापवेगायतस तीक्ष्णः परकायावदारणः\nऋजुः सुनिशितः पीतः सायकॊ ऽसय सरुवॊ महान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 19, + "text": "दवीपिचर्मावनद्धश च नागदन्तकृतत्सरुः\nहस्तिहस्तगतः खड्गः सफ्यॊ भवेत तस्य संयुगे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 20, + "text": "जवलितैर निशितैः पीतैः परासशक्तिपरश्वधैः\nशक्यायसमयैस तीक्ष्णैर अभिघातॊ भवेद वसु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 21, + "text": "आवेगाद यत तु रुधिरं संग्रामे सयन्दते भुवि\nसास्य पूर्णाहुतिर हॊत्रे समृद्धा सर्वकामधुक" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 22, + "text": "छिन्धि भिन्धीति यस्यैतच छरूयते वाहिनीमुखे\nसामानि साम गास तस्य गायन्ति यमसादने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 23, + "text": "हविर्धानं तु तस्याहुः परेषां वाहिनीमुखम\nकुञ्जराणां हयानां च वर्मिणां च समुच्चयः\nअग्निः शयेनचितॊ नाम तस्य यज्ञे विधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 24, + "text": "उत्तिष्ठन्ति कबन्धॊ ऽतर सहस्रे निहते तु यः\nस यूपस तस्य शूरस्य खादिरॊ ऽषटाश्रिर उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 25, + "text": "इडॊपहूतं करॊशन्ति कुञ्जरा अङ्कुशेरिताः\nवयाघुष्ट तलनादेन वषट्कारेण पार्थिव\nउद्गाता तव संग्रामे तरिसामा दुन्दुभिः समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 26, + "text": "बरह्म सवे हरियमाणे यः परियां युद्धे तनुं तयजेत\nआत्मानं यूपम उच्छ्रित्य स यज्ञॊ ऽनन्त दक्षिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 27, + "text": "भर्तुर अर्थे तु यः शूरॊ विक्रमेद वाहिनीमुखे\nभयान न च निवर्तेत तस्य लॊका यथा मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 28, + "text": "नीलचन्द्राकृतैः खड्गैर बाहुभिः परिघॊपमैः\nयस्य वेदिर उपस्तीर्णा तस्य लॊका यथा मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 29, + "text": "यस तु नावेक्षते कं चित सहायं विजये सथितः\nविगाह्य वाहिनीमध्यं तस्य लॊका यथा मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 30, + "text": "यस्य तॊमरसंघाटा भेरी मण्डूककच्छपा\nवीरास्थि शर्करा दुर्गा मांसशॊणितकर्दमा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 31, + "text": "असि चर्म पलवा सिन्धुः केशशैवलशाद्वला\nअश्वनागरथैश चैव संभिन्नैः कृतसंक्रमा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 32, + "text": "पताकाध्वजवानीरा हतवाहन वाहिनी\nशॊणितॊदा सुसंपूर्णा दुस्तरा पारगैर नरैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 33, + "text": "हतनागमहानक्रा परलॊकवहाशिवा\nऋष्टिखड्गध्वजानूका गृध्रकङ्कवडप्लवा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 34, + "text": "पुरुषादानुचरिता भीरूणां कश्मलावहा\nनदी यॊधमहायज्ञे तद अस्यावभृथं समृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 35, + "text": "वेदी यस्य तव अमित्राणां शिरॊभिर अवकीर्यते\nअश्वस्कन्धैर जग सकन्धैस तस्य लॊका यथा मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 36, + "text": "पत्नी शाला कृता यस्य परेषां वाहिनीमुखम\nहविर्धानं सववाहिन्यस तद अस्याहुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 37, + "text": "सदश चान्तर यॊधाग्निर आग्नीध्रश चॊत्तरां दिशम\nशत्रुसेना कलत्रस्य सर्वलॊकान अदूरतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 38, + "text": "यदा तूभय तॊ वयाहॊ भवत्य आकाशम अग्रतः\nसास्य वेदी तथा यज्ञे नित्यं वेदास तरयॊ ऽगनयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 39, + "text": "यस तु यॊधः परावृत्तः संत्रस्तॊ हन्यते परैः\nअप्रतिष्ठं स नरकं याति नास्त्य अत्र संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 40, + "text": "यस्य शॊणितवेगेन नदी सयात समभिप्लुता\nकेशमांसास्थि संकीर्णा स गच्छेत परमां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 41, + "text": "यस तु सेनापतिं हत्वा तद यानम अधिरॊहति\nस विष्णुविक्रम करामी बृहस्पतिसमः करतुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 42, + "text": "नायकं वा परमाणं वा यॊ वा सयात तत्र पूजितः\nजीवग्राहं निगृह्णाति तस्य लॊका यथा मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 43, + "text": "आहवे निहतं शूरं न शॊचेत कदा चन\nअशॊच्यॊ हि हतः शूरः सवर्गलॊके महीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 44, + "text": "न हय अन्नं नॊदकं तस्य न सनानं नाप्य अशौचकम\nहतस्य कर्तुम इच्छन्ति तस्य लॊकाञ शृणुष्व मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 45, + "text": "वराप्सरः सहस्राणि शूरम आयॊधने हतम\nतवरमाणा हि धावन्ति मम भर्ता भवेद इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 46, + "text": "एतत तपश च पुण्यं च धर्मश चैव सनातनः\nचत्वारश चाश्रमास तस्य यॊ युद्धे न पलायते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 47, + "text": "वृद्धं बलं न हन्तव्यं नैव सत्री न च वै दविजः\nतृणपूर्णमुखश चैव तवास्मीति च यॊ वदेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 48, + "text": "अहं वृत्रं बलं पाकं शतमायं विरॊचनम\nदुरावार्यं च नमुचिं नैकमायं च शम्बरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 49, + "text": "विप्रचित्तिं च दैतेयं दनॊः पुत्राश च सर्वशः\nपरह्रादं च निहत्याजौ ततॊ देवाधिपॊ ऽभवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 99, + "shloka": 50, + "text": "इत्य एतच छक्र वचनं निशम्य परतिगृह्य च\nयॊधानाम आत्मनः सिद्धिम अम्बरीषॊ ऽभिपन्नवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 100, + "shloka": 1, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nपरतर्दनॊ मैथिलश च संग्रामं यत्र चक्रतुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 100, + "shloka": 2, + "text": "यज्ञॊपवीती संग्रामे जनकॊ मैथिलॊ यथा\nयॊधान उद्धर्षयाम आस तन निबॊध युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 100, + "shloka": 3, + "text": "जनकॊ मैथिलॊ राजा महात्मा सर्वतत्त्ववित\nयॊधान सवान दर्शयाम आस सवर्गं नरकम एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 100, + "shloka": 4, + "text": "अभीतानाम इमे लॊका भास्वन्तॊ हन्त पश्यत\nपूर्णा गन्धर्वकन्याभिः सर्वकामदुहॊ ऽकषयाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 100, + "shloka": 5, + "text": "इमे पलायमानानां नरकाः परत्युपस्थिताः\nअकीर्तिः शाश्वती चैव पतितव्यम अनन्तरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 100, + "shloka": 6, + "text": "तान दृष्ट्वारीन विजयतॊ भूत्वा संत्याग बुद्धयः\nनरकस्याप्रतिष्ठस्य मा भूतवशवर्तिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 100, + "shloka": 7, + "text": "तयागमूलं हि शूराणां सवर्गद्वारम अनुत्तमम\nइत्य उक्तास ते नृपतिना यॊधाः परपुरंजय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 100, + "shloka": 8, + "text": "वयजयन्त रणे शत्रून हर्षयन्तॊ जनेश्वरम\nतस्माद आत्मवता नित्यं सथातव्यं रणमूर्धनि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 100, + "shloka": 9, + "text": "गजानां रथिनॊ मध्ये रथानाम अनु सादिनः\nसादिनाम अन्तरा सथाप्यं पादातम इह दंशितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 100, + "shloka": 10, + "text": "य एवं वयूहते राजा स नित्यं जयते दविषः\nतस्माद एवंविधातव्यं नित्यम एव युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 100, + "shloka": 11, + "text": "सर्वे सुकृतम इच्छन्तः सुयुद्धेनाति मन्यवः\nकषॊभयेयुर अनीकानि सागरं मकरा इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 100, + "shloka": 12, + "text": "हर्षयेयुर विषण्णांश च वयवस्थाप्य परस्परम\nजितां च भूमिं रक्षेत भग्नान नात्यनुसारयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 100, + "shloka": 13, + "text": "पुनरावर्तमानानां निराशानां च जीविते\nन वेगः सुसहॊ राजंस तस्मान नात्यनुसारयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 100, + "shloka": 14, + "text": "न हि परहर्तुम इच्छन्ति शूराः पराद्रवतां भयात\nतस्मात पलायमानानां कुर्यान नात्यनुसारणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 100, + "shloka": 15, + "text": "चराणाम अचरा हय अन्नम अदंष्ट्रा दंष्ट्रिणाम अपि\nअपाणयः पाणिमताम अन्नं शूरस्य कातराः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 100, + "shloka": 16, + "text": "समानपृष्ठॊदर पाणिपादाः; पश्चाच छूरं भीरवॊ ऽनुव्रजन्ति\nअतॊ भयार्ताः परणिपत्य भूयः; कृत्वाञ्जलीन उपतिष्ठन्ति शूरान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 100, + "shloka": 17, + "text": "शूर बाहुषु लॊकॊ ऽयं लम्बते पुत्र वत सदा\nतस्मात सर्वास्व अवस्थासु शूरः संमानम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 100, + "shloka": 18, + "text": "न हि शौर्यात परं किं चित तरिषु लॊकेषु विद्यते\nशूरः सर्वं पालयति सर्वं शूरे परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 1, + "text": "यथा जयार्थिनः सेनां नयन्ति भरतर्षभ\nईषद धर्मं परपीड्यापि तन मे बरूहि पिता मह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 2, + "text": "सत्येन हि सथिता धर्मा उपपत्त्या तथापरे\nसाध्व आचारतया के चित तथैवौपयिका अपि\nउपायधर्मान वक्ष्यामि सिद्धार्थान अर्थधर्मयॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 3, + "text": "निर्मर्यादा दस्यवस तु भवन्ति परिपन्थिनः\nतेषां परतिविघातार्थं परवक्ष्याम्य अथ नैगमम\nकार्याणां संप्रसिद्ध्य अर्थं तान उपायान निबॊध मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 4, + "text": "उभे परज्ञे वेदितव्ये ऋज्वी वक्रा च भारत\nजानन वक्रां न सेवेत परतिबाधेत चागताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 5, + "text": "अमित्रा एव राजानं भेदेनॊपचरन्त्य उत\nतां राजा निकृतिं जानन यथामित्रान परबाधते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 6, + "text": "गजानां पार्श्वचर्माणि गॊवृषाजगराणि च\nशल्य कङ्कट लॊहानि तनुत्राणि मतानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 7, + "text": "शितपीतानि शस्त्राणि संनाहाः पीतलॊहिताः\nनाना रञ्जन रक्ताः सयुः पताकाः केतवश च ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 8, + "text": "ऋष्टयस तॊमराः खड्गा निशिताश च परश्वधाः\nफलकान्य अथ चर्माणि परतिकल्प्यान्य अनेकशः\nअभीनीतानि शस्त्राणि यॊधाश च कृतनिश्रमाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 9, + "text": "चैत्र्यां वा मार्गशीर्ष्यां वा सेनायॊगः परशस्यते\nपक्वसस्या हि पृथिवी भवत्य अम्बुमती तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 10, + "text": "नैवाति शीतॊ नात्युष्णः कालॊ भवति भारत\nतस्मात तदा यॊजयेत परेषां वयसनेषु वा\nएतेषु यॊगाः सेनायाः परशस्ताः परबाधने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 11, + "text": "जलवांस तृणवान मार्गः समॊ गम्यः परशस्यते\nचारैर हि विहिताभ्यासः कुशलैर वनगॊचरैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 12, + "text": "नव्यारण्यैर न शक्येत गन्तुं मृगगणैर इव\nतस्मात सर्वासु सेनासु यॊजयन्ति जयार्थिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 13, + "text": "आवासस तॊयवान दुर्गः परयाकाशः परशस्यते\nपरेषाम उपसर्पाणां परतिषेधस तथा भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 14, + "text": "आकाशं तु वनाभ्याशे मन्यन्ते गुणवत तरम\nबहुभिर गुणजातैस तु ये युद्धकुशला जनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 15, + "text": "उपन्यासॊ ऽपसर्पाणां पदातीनां च गूहनम\nअथ शत्रुप्रतीघातम आपद अर्थं परायणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 16, + "text": "सप्तर्षीन पृष्ठतः कृत्वा युध्येरन्न अचला इव\nअनेन विधिना राजञ जिगीषेतापि दुर जयान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 17, + "text": "यतॊ वायुर यतः सूर्यॊ यतः शुक्रस ततॊ जयः\nपूर्वं पूर्वं जयाय एषां संनिपाते युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 18, + "text": "अकर्दमाम अनुदकाम अमर्यादाम अलॊष्टकाम\nअश्वभूमिं परशंसन्ति ये युद्धकुशला जनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 19, + "text": "समा निरुदकाकाशा रथभूमिः परशस्यते\nनीचद्रुमा महाकक्षा सॊदका हस्तियॊधिनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 20, + "text": "बहु दुर्गा महावृक्षा वेत्रवेणुभिर आस्तृता\nपदातीनां कषमा भूमिः पर्वतॊपवनानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 21, + "text": "पदातिबहुला सेना दृढा भवति भारत\nरथाश्वबहुला सेना सुदिनेषु परशस्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 22, + "text": "पदातिनागबहुला परावृट्काले परशस्यते\nगुणान एतान परसंख्याय देशकालौ परयॊजयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 23, + "text": "एवं संचिन्त्य यॊ याति तिथि नक्षत्रपूजितः\nविजयं लभते नित्यं सेनां सम्यक परयॊजयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 24, + "text": "परसुप्तांस तृषिताञ शरान्तान परकीर्णान नाभिघातयेत\nमॊक्षे परयाणे चलने पानभॊजन कालयॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 25, + "text": "अति कषिप्तान वयतिक्षिप्तान विहतान परतनू कृतान\nसुविस्रम्भान कृतारम्भान उपन्यास परतापिनान\nबहिश्चरान उपन्यासान कृत्वा वेश्मानुसारिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 26, + "text": "पारम्पर्यागते दवारे ये के चिद अनुवर्तिनः\nपरिचर्या वरॊद्धारॊ ये च के चन वल्गिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 27, + "text": "अनीकं ये परभिन्दन्ति भिन्नं ये सथगयन्ति च\nसमानाशन पानास ते कार्या दविगुणवेतनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 28, + "text": "दशाधिपतयः कार्याः शताधिपतयस तथा\nतेषां सहस्राधिपतिं कुर्याच छूरम अतन्द्रितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 29, + "text": "यथामुख्यं संनिपात्य वक्तव्याः सम शपामहे\nयथा जयार्थं संग्रामे न जह्याम परस्परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 30, + "text": "इहैव ते निवर्तन्तां ये नः के चन भीरवः\nन घातयेयुः परदरं कुर्वाणास तुमुले सति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 31, + "text": "आत्मानं च सवपक्षं च पलायन हन्ति संयुगे\nदरव्यनाशॊ वधॊ ऽकीर्तिर अयशश च पलायने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 32, + "text": "अमनॊज्ञा सुखा वाचः पुरुषस्य पलायतः\nपरतिस्पन्दौष्ठ दन्तस्य नयस्तसर्वायुधस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 33, + "text": "हित्वा पलायमानस्य सहायान पराणसंशये\nअमित्रैर अनुबद्धस्य दविषताम अस्तु नस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 34, + "text": "मनुष्यापसदा हय एते ये भवन्ति पराङ्मुखाः\nराशिवर्धन मात्रास ते नैव ते परेत्य नॊ इह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 35, + "text": "अमित्रा हृष्टमनसः परत्युद्यान्ति पलायिनम\nजयिनं सुहृदस तात वन्दनैर मङ्गलेन च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 36, + "text": "यस्य सम वयसने राजन्न अनुमॊदन्ति शत्रवः\nतद असह्य तरं दुःखम अहं मन्ये वधाद अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 37, + "text": "शरियं जानीत धर्मस्य मूलं सर्वसुखस्य च\nसा भीरूणां परान याति शूरस ताम अधिगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 38, + "text": "ते वयं सवर्गम इच्छन्तः संग्रामे तयक्तजीविताः\nजयन्तॊ वध्यमाना वा पराप्तुम अर्हाम सद गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 39, + "text": "एवं संशप्त शपथाः समभित्यक्तजीविताः\nअमित्रवाहिनीं वीराः संप्रगाहन्त्य अभीरवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 40, + "text": "अग्रतः पुरुषानीकम असि चर्म वतां भवेत\nपृष्ठतः शकटानीकं कलत्रं मध्यतस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 41, + "text": "परेषां परतिघातार्थं पदातीनां च गूहनम\nअपि हय अस्मिन परे गृद्धा भवेयुर ये पुरॊगमाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 42, + "text": "ये पुरस्ताद अभिमताः सत्त्ववन्तॊ मनॊ विनः\nते पूर्वम अभिवर्तेरंस तान अन्वग इतरे जनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 43, + "text": "अपि चॊद्धर्षणं कार्यं भीरूणाम अपि यत्नतः\nसकन्धदर्शनमात्रं तु तिष्ठेयुर वा समीपतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 44, + "text": "संहतान यॊधयेद अल्पान कामं विस्तारयेद बहून\nसुची मुखम अनीकं सयाद अल्पानां बहुभिः सह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 45, + "text": "संप्रयुद्धे परहृष्टे वा सत्यं वायदि वानृतम\nपरगृह्य बाहून करॊशेत भग्ना भग्नाः परा इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 46, + "text": "आगतं नॊ मित्रबलं परहरध्वम अभीतवत\nशब्दवन्तॊ ऽनुधावेयुः कुर्वन्तॊ भैरवं रवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 101, + "shloka": 47, + "text": "कष्वेडाः किल किलाः शङ्खाः करकचा गॊविषाणिकान\nभेरीमृदङ्गपणवान नादयेयुर्श च कुञ्जरान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 102, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकिं शीलाः किं समुत्थानाः कथंरूपाश च भारत\nकिं संनाहाः कथं शस्त्रा जनाः सयुः संयुगे नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 102, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nयथाचरितम एवात्र शस्त्रपत्रं विधीयते\nआचाराद एव पुरुषस तथा कर्मसु वर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 102, + "shloka": 3, + "text": "गान्धाराः सिन्धुसौवीरा नखरप्रासयॊधिनः\nआभीरवः सुबलिनस तद बलं सर्वपारगम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 102, + "shloka": 4, + "text": "सर्वशस्त्रेषु कुशलाः सत्त्ववन्तॊ हय उशीनराः\nपराच्या मातङ्गयुद्धेषु कुशलाः शठयॊधिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 102, + "shloka": 5, + "text": "तथा यवनकाम्बॊजा मथुराम अभितश च ये\nएते नियुद्ध कुशला दाक्षिणात्यासि चर्मिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 102, + "shloka": 6, + "text": "सर्वत्र शूरा जायन्ते महासत्त्वा महाबलाः\nपराय एष समुद्दिष्टॊ लक्षणानि तु मे शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 102, + "shloka": 7, + "text": "सिंहशार्दूलवान नेत्राः सिन्ह शार्दूलगामिनः\nपारावत कुलिङ्गाक्षाः सर्वे शूराः परमाथिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 102, + "shloka": 8, + "text": "मृगस्वरा दवीपिनेत्रा ऋषभाक्षास तथापरे\nपरवादिनः सुचण्डाश च करॊधिनः किंनरी सवनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 102, + "shloka": 9, + "text": "मेघस्वनाः करुद्ध मुखाः के चित करभ निस्वनाः\nजिह्मनासानुजङ्घाश च दूरगा दूरपातिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 102, + "shloka": 10, + "text": "विडाल कुब्जास तनवस तनु केशास तनुत्वचः\nशूराश चपल चित्ताश च ते भवन्ति दुरासदाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 102, + "shloka": 11, + "text": "गॊधा निमीलिताः के चिन मृदु परकृतयॊ ऽपि च\nतुरंगगतिनिर्घॊषास ते नराः पारयिष्णवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 102, + "shloka": 12, + "text": "सुसंहताः परतनवॊ वयूढॊरस्काः सुसंस्थिताः\nपरवादितेन नृत्यन्ति हृष्यन्ति कलहेषु च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 102, + "shloka": 13, + "text": "गन्भीराक्षा निःसृताक्षाः पिङ्गला भरुकुटी मुखाः\nनकुलाक्षास तथा चैव सर्वे शूरास तनुत्यजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 102, + "shloka": 14, + "text": "जिह्माक्षाः परललाटाश च निर्मांस हनवॊ ऽपि च\nवक्रबाह्वङ्गुली सक्ताः कृशा धमनि संतताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 102, + "shloka": 15, + "text": "परविशन्त्य अतिवेगेन संपराये ऽभयुपस्थिते\nवारणा इव संमत्तास ते भवन्ति दुरासदाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 102, + "shloka": 16, + "text": "दीप्तस्फुटित केशान्ताः सथूलपार्श्व हनू मुखाः\nउन्नतांसा पृथुग्रीवा विकटाः सथूलपिण्डिका" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 102, + "shloka": 17, + "text": "उद्वृत्ताश चैव सुग्रीवा विनता विहगा इव\nपिण्ड शीर्शाहि वक्त्राश च वृषदंश मुखा इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 102, + "shloka": 18, + "text": "उग्रस्वना मन्युमन्तॊ युद्धेष्व आराव सारिणः\nअधर्मज्ञावलिप्ताश च घॊरा रौद्रप्रदर्शिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 102, + "shloka": 19, + "text": "तयक्तात्मानः सर्व एते अन्त्यजा हय अनिवर्तिनः\nपुरस्कार्याः सदा सैन्ये हन्यते घनन्ति चापि ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 102, + "shloka": 20, + "text": "अधार्मिका भिन्नवृत्ताः साध्व एवैषां पराभवः\nएवम एव परकुप्यन्ति राज्ञॊ ऽपय एते हय अभीक्ष्णशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nजैत्र्या वा कानि रूपाणि भवन्ति पुरुषर्षभ\nपृतनायाः परशस्तानि तानीहेच्छामि वेदितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nजैत्र्या वा यानि रूपाणि भवन्ति पुरुषर्षभ\nपृतनायाः परशस्तानि तानि वक्ष्यामि सर्वशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 3, + "text": "दैवं पूर्वं विकुरुते मानुषे कालचॊदिते\nतद विद्वांसॊ ऽनुपश्यन्ति जञानदीर्घेण चक्षुषा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 4, + "text": "परायश्चित्त विधिं चात्र जपहॊमांश च तद विदुः\nमङ्गलानि च कुर्वन्तः शमयन्त्य अहितान्य अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 5, + "text": "उदीर्णमनसॊ यॊधा वाहनानि च भारत\nयस्यां भवन्ति सेनायां धरुवं तस्यां जयं वदेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 6, + "text": "अन्व एनां वायवॊ वान्ति तथैवेन्द्र धनूंषि च\nअनुप्लवन्ते मेघाश च तथादित्यस्य रश्मयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 7, + "text": "गॊमायवश चानुलॊमा वडा गृध्राश च सर्वशः\nआचरेयुर यदा सेनां तदा सिद्धिर अनुत्तमा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 8, + "text": "परसन्नभाः पावक ऊर्ध्वरश्मिः; परदक्षिणावर्तशिखॊ विधूमः\nपुण्या गन्धाश चाहुतीनां परवान्ति; जयस्यैतद भाविनॊ रूपम आहुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 9, + "text": "गम्भीरशब्दाश च महास्वनाश च; शङ्खाश च भेर्यश च नदन्ति यत्र\nयुयुत्सवश चाप्रतीपा भवन्ति; जयस्यैतद भाविनॊ रूपम आहुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 10, + "text": "इष्टा मृगाः पृष्ठतॊ वामतश च; संप्रस्थितानां च गमिष्यतां च\nजिघांसतां दक्षिणाः सिद्धिम आहुर; ये तव अग्रतस ते परतिषेधयन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 11, + "text": "मङ्गल्य शब्दाः शकुना वदन्ति; हंसाः करौञ्चाः शतपत्राश च चाषाः\nहृष्टा यॊधाः सत्त्ववन्तॊ भवन्ति; जयस्यैतद भाविनॊ रूपम आहुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 12, + "text": "शस्त्रैः पतैः कवचैर केतुभिश च; सुभानुभिर मुखवर्णैश च यूनाम\nभराजिष्मती दुष्प्रतिप्रेक्षणीया; येषां चमूस ते ऽभिभवन्ति शत्रून" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 13, + "text": "शुश्रूषवश चानभिमानिनश च; परस्परं सौहृदम आस्थिताश च\nयेषां यॊधाः शौचम अनुष्ठिताश च; जयस्यैतद भाविनॊ रूपम आहुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 14, + "text": "शब्दाः सपर्शास तथा गन्धा विचरन्ति मनःप्रियाः\nधैर्यं चाविशते यॊधान विजयस्य मुखं तु तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 15, + "text": "इष्टॊ वामः परविष्टस्य दक्षिणः परविविक्षतः\nपश्चात संसाधयत्य अर्थं पुरस्तात परतिषेधति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 16, + "text": "संभृत्य महतीं सेनां चतुरङ्गां युधिष्ठिर\nसाम्नैवावर्तने पूर्वं परयतेथास तथॊ युधि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 17, + "text": "जघन्य एष विजयॊ यद युद्धं नाम भारत\nयादृच्छिकॊ युधि जयॊ दैवॊ वेति विचारणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 18, + "text": "अपाम इव महावेगस तरस्ता मृगगणा इव\nदुर्निवार्यतमा चैव परभग्ना महती चमूः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 19, + "text": "भग्ना इत्य एव भज्यन्ते विद्वांसॊ ऽपि न कारणम\nउदारसारा महती रुरुसंघॊपमा चमूः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 20, + "text": "परस्परज्ञाः संहृष्टास तयक्तप्राणाः सुनिश्चिताः\nअपि पञ्चाशतिः शूरा मृद्नन्ति परवाहिनीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 21, + "text": "अथ वा पञ्च षट सप्त सहिताः कृतनिश्चयाः\nकुलीनाः पूजिताः सम्यग विजयन्तीह शात्रवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 22, + "text": "संनिपातॊ न गन्तव्यः शक्ये सति कथं चन\nसान्त्वभेद परदानानां युद्धम उत्तरम उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 23, + "text": "संसर्पणाद धि सेनाया भयं भीरून परबाधते\nवज्राद इव परज्वलिताद इयं कव नु पतिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 24, + "text": "अभिप्रयातां समितिं जञात्वा ये परतियान्त्य अथ\nतेषां सपन्दन्ति गात्राणि यॊधानां विषयस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 25, + "text": "विषयॊ वयथते राजन सर्वः सस्थाणु जङ्गमः\nशस्त्रप्रताप तप्तानां मज्जा सीदति देहिनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 26, + "text": "तेषां सान्त्वं करूर मिश्रं परणेतव्यं पुनः पुनः\nसंपीड्यमाना हि परे यॊगम आयान्ति सर्वशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 27, + "text": "अन्तराणां च भेदार्थं चारान अभ्यवचारयेत\nयश च तस्मात परॊ राजा तेन संधिः परशस्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 28, + "text": "न हि तस्यान्यथा पीडा शक्या कर्तुं तथाविधा\nयथा सार्धम अमित्रेण सर्वतः परतिबाधनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 29, + "text": "कषमा वै साधु माया हि न हि साध्व अक्षमा सदा\nकषमायाश चाक्षमायाश च विद्धि पार्थ परयॊजनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 30, + "text": "विजित्य कषममाणस्य यशॊ राज्ञॊ ऽभिवर्धते\nमहापराधा हय अप्य अस्मिन विश्वसन्ति हि शत्रवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 31, + "text": "मन्यते कर्शयित्वा तु कषमा साध्व इति शम्बरः\nअसंतप्तं तु यद दारु परत्येति परकृतिं पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 32, + "text": "नैतत परशंसन्त्य आचार्या न च साधु निदर्शनम\nअक्लेशेनाविनाशेन नियन्तव्याः सवपुत्रवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 33, + "text": "दवेष्यॊ भवति भूतानाम उग्रॊ राजा युधिष्ठिर\nमृदुम अप्य अवमन्यन्ते तस्माद उभय भाग भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 34, + "text": "परहरिष्यन परियं बरूयात परहरन्न अपि भारत\nपरहृत्य च कृपायेत शॊचन्न इव रुदन्न इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 35, + "text": "न मे परियं यत स हतः संप्राहैवं पुरॊ वचः\nन चकर्थ च मे वाक्यम उच्यमानः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 36, + "text": "अहॊ जीवितम आकाङ्क्षे नेदृशॊ वधम अर्हति\nसुदुर्लभाः सुपुरुषाः संग्रामेष्व अपलायिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 37, + "text": "कृतं ममाप्रियं तेन येनायं निहतॊ मृधे\nइति वाचा वदन हन्तॄन पूजयेत रहॊगतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 38, + "text": "हन्तॄणां चाहतानां च यत कुर्युर अपराधिनः\nकरॊशेद बाहुं परगृह्यापि चिकीर्षञ जनसंग्रहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 39, + "text": "एवं सर्वास्व अवस्थासु सान्त्वपूर्वं समाचरन\nपरियॊ भवति भूतानां धर्मज्ञॊ वीतभीर नृपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 40, + "text": "विश्वासं चात्र गच्छन्ति सर्वभूतानि भारत\nविश्वस्तः शक्यते भॊक्तुं यथाकामम उपस्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 103, + "shloka": 41, + "text": "तस्माद विश्वासयेद राजा सर्वभूतान्य अमायया\nसर्वतः परिरक्षेच च यॊ महीं भॊक्तुम इच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकथं मृदौ कथं तीक्ष्णे महापक्षे च पार्थिव\nअरौ वर्तेत नृपतिस तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nबृहस्पतेश च संवादम इन्द्रस्य च युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 3, + "text": "बृहस्पतिं देवपतिर अभिवाद्य कृताञ्जलिः\nउपसंगम्य पप्रच्छ वासवः परवीरहा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 4, + "text": "अहितेषु कथं बरह्मन वर्तयेयम अतन्द्रितः\nअसमुच्छिद्य चैवैनान नियच्छेयम उपायतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 5, + "text": "सेनयॊर वयतिषङ्गेण जयः साधारणॊ भवेत\nकिं कुर्वाणं न मां जह्याज जवलिता शरीः परतापिनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ धर्मार्थकामानां कुशलः परतिभानवान\nराजधर्मविधानज्ञः परत्युवाच पुरंदरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 7, + "text": "न जातु कलहेनेच्छेन नियन्तुम अपकारिणः\nबाल संसेवितं हय एतद यद अमर्षॊ यद अक्षमा\nन शत्रुर विवृतः कार्यॊ वधम अस्याभिकाङ्क्षता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 8, + "text": "करॊधं बलम अमर्षं च नियम्यात्मजम आत्मनि\nअमित्रम उपसेवेत विश्वस्तवद अविश्वसन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 9, + "text": "परियम एव वदेन नित्यं नाप्रियं किं चिद आचरेत\nविरमेच छुष्क वैरेभ्यः कण्ठायासं च वर्जयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 10, + "text": "यथा वैतंसिकॊ युक्तॊ दविजानां सदृशस्वनः\nतान दविजान कुरुते वश्यांस तथायुक्तॊ महीपतिः\nवशं चॊपनयेच छत्रून निहन्याच च पुरंदर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 11, + "text": "न नित्यं परिभूयारीन सुखं सवपिति वासव\nजागर्त्य एव च दुष्टात्मा संकरे ऽगनिर इवॊत्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 12, + "text": "न संनिपातः कर्तव्यः सामान्ये विजये सति\nविश्वास्यैवॊपसंन्यास्यॊ वशे कृत्वा रिपुः परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 13, + "text": "संप्रधार्य सहामात्यैर मन्त्रविद्भिर महात्मभिः\nउपेक्षमाणॊ ऽवज्ञाते हृदयेनापराजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 14, + "text": "अथास्य परहरेत काले किं चिद विचलिते पदे\nदण्डं च दूषयेद अस्य पुरुषैर आप्तकारिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 15, + "text": "आदिमध्यावसानज्ञः परच्छन्नं च विचारयेत\nबलानि दूषयेद अस्य जानंश चैव परमाणतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 16, + "text": "भेदेनॊपप्रदानेन संसृजन्न औषधैस तथा\nन तव एव चेल संसर्गं रचयेद अरिभिः सह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 17, + "text": "दीर्घकालम अपि कषान्त्वा विहन्याद एव शातवान\nकालाकाङ्क्षी यामयेच च यथा विष्रम्भम आप्नुयुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 18, + "text": "न सद्यॊ ऽरीन विनिर्हन्याद दृष्टस्य विजयॊ ऽजवरः\nन यः शल्यं घट्टयति नवं च कुरुते वरणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 19, + "text": "पराप्ते च परहरेत काले न स संवर्तते पुनः\nहन्तुकामस्य देवेन्द्र पुरुषस्य रिपुं परति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 20, + "text": "यः कालॊ हि वयतिक्रामेत पुरुषं कालकाङ्क्षिणम\nदुर्लभः स पुनः कालः कालधर्मचिकीर्षुणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 21, + "text": "और्जस्थ्यं विजयेद एवं संगृह्णन साधु संमतान\nकालेन साधयेन नित्यं नाप्राप्ते ऽभिनिपीडयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 22, + "text": "विहाय कामं करॊधं च तथाहंकारम एव च\nयुक्तॊ विवरम अन्विच्छेद अहितानां पुरंदर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 23, + "text": "मार्दवं दण्ड आलस्यं परमादश च सुरॊत्तम\nमायाश च विविधाः शक्र साधयन्त्य अविचक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 24, + "text": "निहत्यैतानि चत्वारि मायां परतिविधाय च\nततः शक्नॊति शत्रूणां परहर्तुम अविचारयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 25, + "text": "यदैवैकेन शक्येत गुह्यं कर्तुं तदाचरेत\nयच्छन्ति सचिवा गुह्यं मिथॊ विद्रावयन्त्य अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 26, + "text": "अशक्यम इति कृत्वा वा ततॊ ऽनयैः संविदं चरेत\nबरह्मदण्डम अदृष्टेषु दृष्टेषु चतुरङ्गिणीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 27, + "text": "भेदं च परथमं युञ्ज्यात तूष्णीं दण्डं तथैव च\nकाले परयॊजयेद राजा तस्मिंस तस्मिंस तदा तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 28, + "text": "परणिपातं च गच्छेत काले शत्रॊर बलीयसः\nयुक्तॊ ऽसय वधम अन्विच्छेद अप्रमत्तः परमाद्यतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 29, + "text": "परणिपातेन दानेन वाचा मधुरया बरुवन\nअमित्रम उपसेवेत न तु जातु विशङ्कयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 30, + "text": "सथानानि शङ्कितानां च नित्यम एव विवर्जयेत\nन च तेष्व आश्वसेद दरुग्ध्वा जागर्तीह निराकृताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 31, + "text": "न हय अतॊ दुष्करं कर्म किं चिद अस्ति सुरॊत्तम\nयथा विविधवृत्तानाम ऐश्वर्यम अमराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 32, + "text": "तथा विविधशीलानाम अपि संभव उच्यते\nयतेत यॊगम आस्थाय मित्रामित्रान अवारयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 33, + "text": "मृदुम अप्य अवमन्यन्ते तीक्ष्णाद उद्विजते जनः\nमातीक्ष्णॊ मामृदुर भूस तवं तीक्ष्णॊ भव मृदुर भव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 34, + "text": "यथा वप्रे वेगवति सर्वतः संप्लुतॊदके\nनित्यं विवरणाद बाधस तथा राज्यं परमाद्यतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 35, + "text": "न बनून अभियुञ्जीत यौगपद्येन शात्रवान\nसाम्ना दानेन भेदेन दण्डेन च पुरंदर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 36, + "text": "एकैकम एषां निष्पिंषञ शिष्टेषु निपुणं चरेत\nन च शक्तॊ ऽपि मेधावी सर्वान एवारभेन नृपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 37, + "text": "यदा सयान महती सेना हयनागरथाकुला\nपदातियन्त्र बहुला सवनुरक्ता षडङ्गिनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 38, + "text": "यदा बहुविधां वृद्धिं मन्यते परतिलॊमतः\nतदा वृवृत्य परहरेद दस्यूनाम अविचारयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 39, + "text": "न साम दण्डॊपनिषत परशस्यते; न मार्दवं शत्रुषु यात्रिकं सदा\nन सस्यघातॊ न च संकरक्रिया; न चापि भूयः परकृतेर विचारणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 40, + "text": "माया विभेदानुपसर्जनानि; पापं तथैव सपश संप्रयॊगात\nआप्तैर मनुष्यैर उपचारयेत; पुरेषु राष्ट्रेषु च संप्रयुक्तः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 41, + "text": "पुराणि चैषाम अनुसृत्य भूमिपाः; पुरेषु भॊगान निखिलान इहाजयन\nपुरेषु नीतिं विहितां यथाविधि; परयॊजयन्तॊ बह वृत्र सूदन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 42, + "text": "परदाय गूढानि वसूनि नाम; परच्छिद्य भॊगान अवधाय च सवान\nदुष्टाः सवदॊषैर इति कीर्तयित्वा; पुरेषु राष्ट्रेषु च यॊजयन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 43, + "text": "तथैव चान्यै रतिशास्त्रवेदिभिः; सवलंकृतैः शास्त्रविधानदृष्टिभिः\nसुशिक्षितैर भाष्य कथा विशारदैः; परेषु कृत्यान उपधारयस्व" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 44, + "text": "[इन्द्र]\nकानि लिङ्गानि दुष्टस्य भवन्ति दविजसत्तम\nकथं दुष्टं विजानीयाद एतत पृष्टॊ बरवीहि मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 45, + "text": "[बृहस्पति]\nपरॊक्षम अगुणान आह सद्गुणान अभ्यसूयति\nपरैर वा कीर्त्यमानेषु तूष्णीम आस्ते पराङ्मुखः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 46, + "text": "तूष्णीं भावे ऽपि हि जञानं न चेद भवति कारणम\nविश्वासम ओष्ठसंदंशं शिरसश च परकम्पनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 47, + "text": "करॊत्य अभीक्ष्णं संसृष्टम असंसृष्टश च भाषते\nअदृष्टितॊ विकुरुते दृष्ट्वा वा नाभिभाषते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 48, + "text": "पृथग एत्य समश्नाति नेदम अद्य यथाविधि\nआसने शयने याने भावा लक्ष्या विशेषतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 49, + "text": "आर्तिर आर्ते परिये परीतिर एतावन मित्र लक्षणम\nविपरीतं तु बॊद्धव्यम अरिलक्षणम एव तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 50, + "text": "एतान्य एवं यथॊक्तानि बुध्येथास तरिदशाधिप\nपुरुषाणां परदुष्टानां सवभावॊ बलवत्तरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 51, + "text": "इति दुष्टस्य विज्ञानम उक्तं ते सुरसत्तम\nनिशाम्य शास्त्रतत्त्वार्थं यथावद अमरेश्वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 104, + "shloka": 52, + "text": "[भ]\nस तद वचः शत्रुनिबर्हणे रतस; तथा चकारावितथं बृहस्पतेः\nचचार काले विजयाय चारिहा; वशं च शत्रून अनयत पुरंदरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nधार्मिकॊ ऽरथान असंप्राप्य राजामात्यैः परबाधितः\nचयुतः कॊशाच च दण्डाच च सुखम इच्छन कथं चरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nअत्रायं कषेमदर्शीयम इतिहासॊ ऽनुगीयते\nतत ते ऽहं संप्रवक्ष्यामि तन निबॊध युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 3, + "text": "कषेमदर्शं नृपसुतं यत्र कषीणबलं पुरा\nमुनिः कालक वृक्षीय आजगामेति नः शरुतम\nतं पप्रच्छॊपसंगृह्य कृच्छ्राम आपदम आस्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 4, + "text": "अर्थेषु भागी पुरुष ईहमानः पुनः पुनः\nअलब्ध्वा मद्विधॊ राज्यं बरह्मन किं कर्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 5, + "text": "अन्यत्र मरणात सतेयाद अन्यत्र परसंश्रयात\nकषुद्राद अन्यत्र चाचारात तन ममाचक्ष्व सत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 6, + "text": "वयाधिना चाभिपन्नस्य मानसेनेतरेण वा\nबहुश्रुतः कृतप्रज्ञस तवद्विधः करणं भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 7, + "text": "निर्विद्य हि नरः कामान नियम्य सुखम एधते\nतयक्त्वा परीतिं च शॊकं च लब्ध्वाप्रीति मयं वसु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 8, + "text": "सुखम अर्थाश्रयं येषाम अनुशॊचामि तान अहम\nमम हय अर्थाः सुबहवॊ नष्टाः सवप्न इवागताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 9, + "text": "दुष्करं बत कुर्वन्ति महतॊ ऽरथांस तयजन्ति ये\nवयं तव एनान परित्यक्तुम असतॊ ऽपि न शक्नुमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 10, + "text": "इमाम अवस्थां संप्राप्तं दीनम आर्तं शरियश चयुतम\nयद अन्यत सुखम अस्तीह तद बरह्मन्न अनुशाधि माम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 11, + "text": "कौसल्येनैवम उक्तस तु राजपुत्रेण धीमता\nमुनिः कालक वृक्षीयः परत्युवाच महाद्युतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 12, + "text": "पुरस्ताद एव ते बुद्धिर इयं कार्या विजानतः\nअनित्यं सर्वम एवेदम अहं च मम चास्ति यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 13, + "text": "यत किं चिन मन्यसे ऽसतीति सर्वं नास्तीति विद्धि तत\nएवं न वयथते पराज्ञः कृच्छ्राम अप्य आपदं गतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 14, + "text": "यद धि भूतं भविष्यच च धरुवं तन न भविष्यति\nएवं विदितवेद्यस तवम अधर्मेभ्यः परमॊक्ष्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 15, + "text": "यच च पूर्वे समाहारे यच च पूर्वतरे परे\nसर्वं तन नास्ति तच चैव तज्ज्ञात्वा कॊ ऽनुसंज्वरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 16, + "text": "भूत्वा च न भवत्य एतद अभूत्वा च भवत्य अपि\nशॊके न हय अस्ति सामर्थ्यं शॊकं कुर्यात कथं नरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 17, + "text": "कव नु ते ऽदय पिता राजन कव नु ते ऽदय पितामह\nन तवं पश्यसि तान अद्य न तवा पश्यन्ति ते ऽपि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 18, + "text": "आत्मनॊ ऽधरुवतां पश्यंस तांस तवं किम अनुशॊचसि\nबुद्ध्या चैवानुबुध्यस्व धरुवं हि न भविष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 19, + "text": "अहं च तवं च नृपते शत्रवः सुहृदश च ते\nअवश्यं न भविष्यामः सर्वं च न भविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 20, + "text": "ये तु विंशतिवर्षा वै तरिंशद्वर्षाश च मानवाः\nअर्वाग एव हि ते सर्वे मरिष्यन्ति शरच्छतात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 21, + "text": "अपि चेन महतॊ वित्ताद विप्रमुच्येत पूरुषः\nनैतन ममेति तन मत्वा कुर्वीत परियम आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 22, + "text": "अनागतं य न ममेति विद्याद; अतिक्रान्तं यन न ममेति विद्यात\nदिष्टं बलीय इति मन्यमानास; ते पण्डितास तत सतां सथानम आहुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 23, + "text": "अनाढ्याश चापि जीवन्ति राज्यं चाप्य अनुशासते\nबुद्धिपौरुष संपन्नास तवया तुल्याधिका जनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 24, + "text": "न च तवम इव शॊचन्ति तस्मात तवम अपि मा शुचः\nकिं नु तवं तैर न वै शरेयांस तुल्यॊ वा बुद्धिपौरुषैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 25, + "text": "[राजपुत्र]\nयादृच्छिकं ममासीत तद राज्यम इत्य एव चिन्तये\nहरियते सर्वम एवेदं कालेन महता दविज" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 26, + "text": "तस्यैवं हरियमाणस्य सरॊतसेव तपॊधन\nफलम एतत परपश्यामि यथा लब्धेन वर्तये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 27, + "text": "[मुनि]\nअनागतम अतीतं च यथातथ्य विनिश्चयात\nनानुशॊचसि कौसल्य सर्वार्थेषु तथा भव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 28, + "text": "अवाप्यान कामयस्वार्थान नानवाप्यान कदा चन\nपरत्युत्पन्नान अनुभवन मा शुचस तवम अनागतान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 29, + "text": "यथा लब्धॊपपन्नार्थस तथा कौसल्य रंस्यसे\nकच चिच छुद्ध सवभावेन शरिया हीनॊ न शॊचसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 30, + "text": "पुरस्ताद भूतपूर्वत्वाद धीन भाग्यॊ हि दुर्मतिः\nधातारं गर्हते नित्यं लब्धार्थांश च न मृष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 31, + "text": "अनर्हान अपि चैवान्यान मन्यते शरीमतॊ जनान\nएतस्मात कारणाद एतद दुःखं भूयॊ ऽनुवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 32, + "text": "ईर्ष्यातिच्छेद संपन्ना राजन पुरुषमानिनः\nकच चित तवं न तथा पराज्ञ मत्सरी कॊसलाधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 33, + "text": "सहस्व शरियम अन्येषां यद्य अपि तवयि नास्ति सा\nअन्यत्रापि सतीं लक्ष्मीं कुशला भुञ्जते जनाः\nअभिविष्यन्दते शरीर हि सत्य अपि दविषतॊ जनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 34, + "text": "शरियं च पुत्रपौत्रं च मनुष्या धर्मचारिणः\nतयागधर्मविदॊ वीराः सवयम एव तयजन्त्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 35, + "text": "बहु संकसुकं दृष्ट्वा विवित्सा साधनेन च\nतथान्ये संत्यजन्त्य एनं मत्वा परमदुर्लभम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 36, + "text": "तवं पुनः पराज्ञ रूपः सन कृपणं परितप्यसे\nअकाम्यान कामयानॊ ऽरथान पराचीनान उपद्रुतान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 37, + "text": "तां बुद्धिम उपजिज्ञासुस तवम एवैनान परित्यज\nअनर्थांश चार्थरूपेण अर्थांश चानर्थ रूपतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 38, + "text": "अर्थायैव हि केषां चिद धननाशॊ भवत्य उत\nअनन्त्यं तं सुखं मत्वा शरियम अन्यः परीक्षते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 39, + "text": "रममाणः शरिया कश चिन नान्यच छरेयॊ ऽभिमन्यते\nतथा तस्येहमानस्य समारम्भॊ विनश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 40, + "text": "कृच्छ्राल लब्धम अभिप्रेतं यदा कौसल्य नश्यति\nतदा निर्विद्यते सॊ ऽरथात परिभग्न करमॊ नरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 41, + "text": "धर्मम एके ऽभिपद्यन्ते कल्याणाभिजना नराः\nपरत्र सुखम इछन्तॊ निर्विद्येयुश च लौकिकात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 42, + "text": "जीवितं संत्यजन्त्य एके धनलॊभ परा नराः\nन जीवितार्थं मन्यन्ते पुरुषा हि धनाद ऋते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 43, + "text": "पश्य तेषां कृपणतां पश्य तेषाम अबुद्धिताम\nअध्रुवे जीविते मॊहाद अर्थतृष्णाम उपाश्रिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 44, + "text": "संचये च विनाशान्ते मरणान्ते च जीविते\nसंयॊगे विप्रयॊगान्ते कॊ नु विप्रणयेन मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 45, + "text": "धनं वा पुरुषं राजन पुरुषॊ वा पुनर धनम\nअवश्यं परजहात्य एतत तद विद्वान कॊ ऽनुसंज्वरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 46, + "text": "अन्येषाम अपि नश्यन्ति सुहृदश च धनानि च\nपश्य बुद्ध्या मनुष्याणां राजन्न आपदम आत्मनः\nनियच्छ यच्छ संयच्छ इन्द्रियाणि मनॊ गिरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 47, + "text": "परतिषिद्धान अवाप्येषु दुर्लभेष्व अहितेषु च\nपरतिकृष्टेषु भावेषु वयतिकृष्टेष्व असंभवे\nपरज्ञान तृप्तॊ विक्रान्तस तवद्विधॊ नानुशॊचति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 48, + "text": "अल्पम इच्छन्न अचपलॊ मृदुर दान्तः सुसंशितः\nबरह्मचर्यॊपपन्नश च तवद्विधॊ नैव मुह्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 49, + "text": "न तव एव जाल्मीं कापालीं वृत्तिम एषितुम अर्हसि\nनृशंसवृत्तिं पापिष्ठां दुःखां कापुरुषॊचिताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 50, + "text": "अपि मूलफलाजीवॊ रमस्वैकॊ महावने\nवाग्यतः संगृहीतात्मा सर्वभूतदयान्वितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 51, + "text": "सदृशं पण्डितस्यैतद ईषा दन्तेन दन्तिना\nयद एकॊ रमते ऽरण्ये यच चाप्य अल्पेन तुष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 52, + "text": "महाह्रदः संक्षुभित आत्मनैव परसीदति\nएतद एवंगतस्याहं सुखं पश्यामि केवलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 105, + "shloka": 53, + "text": "असंभवे शरियॊ राजन हीनस्य सचिवादिभिः\nदैवे परतिनिविष्टे च किं शरेयॊ मन्यते भवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 106, + "shloka": 1, + "text": "[मुनि]\nअथ चेत पौरुषं किं चित कषत्रियात्मनि पश्यसि\nबरवीमि हन्त ते नीतिं राज्यस्य परतिपत्तये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 106, + "shloka": 2, + "text": "तां चेच छक्ष्यस्य अनुष्ठातुं कर्म चैव करिष्यसि\nशृणु सर्वम अशेषेण यत तवां वक्ष्यामि तत्त्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 106, + "shloka": 3, + "text": "आचरिष्यसि चेत कर्म महतॊ ऽरथान अवाप्स्यसि\nराज्यं राज्यस्य मन्त्रं वा महती वा पुनः शरियम\nयद्य एतद रॊचते राजन पुनर बरूहि बरवीमि ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 106, + "shloka": 4, + "text": "[राजपुत्र]\nबरवीतु भगवान नीतिम उपपन्नॊ ऽसम्य अहं परभॊ\nअमॊघम इदम अद्यास्तु तवया सह समागतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 106, + "shloka": 5, + "text": "[मुनि]\nहित्वा सतम्भं च मानं च करॊधहर्षौ भयं तथा\nपरत्य अमित्रं निषेवस्व परणिपत्य कृताञ्जलिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 106, + "shloka": 6, + "text": "तम उत्तमेन शौचेन कर्मणा चाभिराधय\nदातुम अर्हति ते वृत्तिं वैदेहः सत्यसंगरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 106, + "shloka": 7, + "text": "परमाणं सर्वभूतेषु परग्रहं च गमिष्यसि\nततः सहायान सॊत्साहाँल लप्स्यसे ऽवयसनाञ शुचीन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 106, + "shloka": 8, + "text": "वर्तमानः सवशास्त्रे वै संयतात्मा जितेन्द्रियः\nअभ्युद्धरति चात्मानं परसादयति च परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 106, + "shloka": 9, + "text": "तेनैव तवं धृतिमता शरीमता चाभिसत्कृतः\nपरमाणं सर्वभूतेषु गत्वा परग्रहणं महत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 106, + "shloka": 10, + "text": "ततः सुहृद बलं लब्ध्वा मन्त्रयित्वा सुमन्त्रितम\nअन्तरैर भेदयित्वारीन बिल्वं बिल्वेन शातय\nपरैर वा संविदं कृत्वा बलम अप्य अस्य घातय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 106, + "shloka": 11, + "text": "अलभ्या ये शुभा भावाः सत्रियश चाच्छादनानि च\nशय्यासनानि यानानि महार्हाणि गृहाणि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 106, + "shloka": 12, + "text": "पक्षिणॊ मृगजातानि रसा गन्धाः फलानि च\nतेष्व एव सज्जयेथास तवं यथा नश्येत सवयं परः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 106, + "shloka": 13, + "text": "यद्य एव परतिषेद्धव्यॊ यद्य उपेक्षणम अर्हति\nन जातु विवृतः कार्यः शत्रुर विनयम इच्छता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 106, + "shloka": 14, + "text": "वसस्व परमामित्र विषये पराज्ञसंमते\nभजस्व शवेतकाकीयैर मित्राधमम अनर्थकैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 106, + "shloka": 15, + "text": "आरम्भांश चास्य महतॊ दुष्करांस तवं परयॊजय\nनदी बन्धविरॊधांश च बलवद्भिर विरुध्यताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 106, + "shloka": 16, + "text": "उद्यानानि महार्हाणि शयनान्य आसनानि च\nपरतिभॊग सुखेनैव कॊशम अस्य विरेचय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 106, + "shloka": 17, + "text": "यज्ञदानप्रशंसास्मै बराह्मणेष्व अनुवर्ण्यताम\nते तवत परियं करिष्यन्ति तं चेष्यन्ति वृका इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 106, + "shloka": 18, + "text": "असंशयं पुण्यशीलः पराप्नॊति परमां गतिम\nतरिविष्टपे पुण्यतमं सथानं पराप्नॊति पार्थिवः\nकॊशक्षये तव अमित्राणां वशं कौसल्य गच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 106, + "shloka": 19, + "text": "उभयत्र परसक्तस्य धर्मे चाधर्म एव च\nबलार्थ मूलं वयुच्छिद्येत तेन नन्दन्ति शत्रवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 106, + "shloka": 20, + "text": "निन्द्यास्य मानुषं कर्म दैवम अस्यॊपवर्णय\nअसंशयं दैवपरः कषिप्रम एव विनश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 106, + "shloka": 21, + "text": "याजयैनं विश्वजिता सर्वस्वेन वियुज्यताम\nततॊ गच्छत्व असिद्धार्थः पीड्यमानॊ महाजनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 106, + "shloka": 22, + "text": "तयागधर्मविदं मुण्डं कं चिद अस्यॊपवर्णय\nअपि तयागं बुभूषेत कच चिद गच्छेद अनामयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 106, + "shloka": 23, + "text": "सिद्धेनौषध यॊगेन सर्वशत्रुविनाशिना\nनागान अश्वान मनुष्यांश च कृतकैर उपघातय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 106, + "shloka": 24, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ दम्भयॊगाः सुनिश्चिताः\nशक्या विषहता कर्तुं न कलीबेन नृपात्मज" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 107, + "shloka": 1, + "text": "[र]\nन निकृत्या न दम्भेन बरह्मन्न इच्छामि जीवितुम\nनाधर्मयुक्तानीच्छेयम अर्थान सुमहतॊ ऽपय अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 107, + "shloka": 2, + "text": "पुरस्ताद एव भगवन मयैतद अपवर्जितम\nयेन मां नाभिशङ्केत यद वा कृत्स्नं हितं भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 107, + "shloka": 3, + "text": "आनृशंस्येन धर्मेण लॊके हय अस्मिञ जिजीविषुः\nनाहम एतद अलं कर्तुं नैतन मय्य उपपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 107, + "shloka": 4, + "text": "[मनु]\nउपपन्नस तवम एतेन यथा कषत्रिय भाषसे\nपरकृत्या हय उपपन्नॊ ऽसि बुद्ध्या चाद्भुतदर्शन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 107, + "shloka": 5, + "text": "उभयॊर एव वाम अर्थे यतिष्ये तव तस्य च\nसंश्लेषं वा करिष्यामि शाश्वतं हय अनपायिनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 107, + "shloka": 6, + "text": "तवादृशं हि कुले जातम अनृशंसं बहुश्रुतम\nअमात्यं कॊ न कुर्वीत राज्यप्रणय कॊविदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 107, + "shloka": 7, + "text": "यस तवं परव्रजितॊ राज्याद वयसनं चॊत्तमं गतः\nआनृशंस्येन वृत्तेन कषत्रियेच्छसि जीवितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 107, + "shloka": 8, + "text": "आगन्ता मद्गृहं तात वैदेहः सत्यसंगरः\nयताहं तं नियॊष्क्यामि तत करिष्यत्य असंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 107, + "shloka": 9, + "text": "[भ]\nतत आहूय वैदेहं मुनिर वचनम अब्रवीत\nअयं राजकुले जातॊ विदिताभ्यन्तरॊ मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 107, + "shloka": 10, + "text": "आदर्श इव शुद्धात्मा शारदश चन्द्रमा इव\nनास्मिन पश्यामि वृजिनं सर्वतॊ मे परीक्षितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 107, + "shloka": 11, + "text": "तेन ते संधिर एवास्तु विश्वसास्मिन यथा मयि\nन राज्यम अनमात्येन शक्यं शास्तुम अमित्रहन\nअमात्यः शूर एव सयाद बुद्धिसंपन्न एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 107, + "shloka": 12, + "text": "अमात्यः शूर एव सयाद बुद्धिसंपन्न एव च\nताभ्यां चैव भयं राज्ञः पश्य राज्यस्य यॊजनम\nधर्मात्मनां कव चिल लॊके नान्यास्ति गतिर ईदृशी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 107, + "shloka": 13, + "text": "कृतात्मा राजपुत्रॊ ऽयं सतां मार्गम अनुष्ठितः\nसंसेव्यमानः शत्रूंस ते गृह्णीयान महतॊ गणान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 107, + "shloka": 14, + "text": "यद्य अयं परतियुध्येत तवां सवकर्म कषत्रियस्य तत\nजिगीषमाणस तवां युद्धे पितृपैतामहे पदे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 107, + "shloka": 15, + "text": "तवं चापि परति युध्येथा विजिगीषु वरते सथितः\nअयुद्ध्वैव नियॊगान मे वशे वैदेह ते सथितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 107, + "shloka": 16, + "text": "स तवं धर्मम अवेक्षस्व तयक्त्वाधर्मम असांप्रतम\nन हि कामान न च दरॊहात सवधर्मं हातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 107, + "shloka": 17, + "text": "नैव नित्यं जयस तात नैव नित्यं पराजयः\nतस्माद भॊजयितव्यश च भॊक्तव्यश च परॊ जनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 107, + "shloka": 18, + "text": "आत्मन्य एव हि संदृश्याव उभौ जयपराजयौ\nनिःशेष कारिणां तात निःशेष करणाद भयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 107, + "shloka": 19, + "text": "इत्य उक्तः परत्युवाचेदं वचनं बराह्मणर्षभम\nअभिपूज्याभिसत्कृत्य पूजार्हम अनुमान्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 107, + "shloka": 20, + "text": "यथा बरूयान महाप्राज्ञॊ यथा बरूयाद बहुश्रुतः\nशरेयः कामॊ यथा बरूयाद उभयॊर यत कषमं भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 107, + "shloka": 21, + "text": "तथा वचनम उक्तॊ ऽसमि करिष्यामि च तत तथा\nएतद धि परमं शरेयॊ न मे ऽतरास्ति विचारणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 107, + "shloka": 22, + "text": "ततः कौशल्यम आहूय वैदेहॊ वाक्यम अब्रवीत\nधर्मतॊ नीतितश चैव बलेन च जितॊ मया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 107, + "shloka": 23, + "text": "सॊ ऽहं तवया तव आत्मगुणैर जितः पार्थिव सत्तम\nआत्मानम अनवज्ञाय जितवद वर्ततां भवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 107, + "shloka": 24, + "text": "नावमन्ये च ते बुद्धिं नावमन्ये च पौरुषम\nनावमन्ये जयामीति जितवद वर्ततां भवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 107, + "shloka": 25, + "text": "यथावत पूजितॊ राजन गृहं गन्तासि मे गृहात\nततः संपूज्य तौ विप्रं विश्वस्तौ जग्मतुर गृहान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 107, + "shloka": 26, + "text": "वैदेहस तव अथ कौसल्यं परवेश्य गृहम अञ्जसा\nपाद्यार्घ्य मधुपर्कैस तं पूजार्हं परत्यपूजयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 107, + "shloka": 27, + "text": "ददौ दुहितरं चास्मै रत्नानि विविधानि च\nएष राज्ञां परॊ धर्मः सह्यौ जयपराजयौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nबराह्मणक्षत्रियविशां शूद्राणां च परंतप\nधर्मॊ वृत्तं च वृत्तिश च वृत्त्युपायफलानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 2, + "text": "राज्ञां वृत्तं च कॊशश च कॊशसंजननं महत\nअमात्यगुणवृद्धिश च परकृतीनां च वर्धनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 3, + "text": "षाड्गुण्य गुणकल्पश च सेना नीतिस तथैव च\nदुष्टस्य च परिज्ञानम अदुष्टस्य च लक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 4, + "text": "समहीनाधिकानां च यथावल लक्षणॊच्चयः\nमध्यमस्य च तुष्ट्यर्थं यथा सथेयं विवर्धता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 5, + "text": "कषीणसंग्रह वृत्तिश च यथावत संप्रकीर्तिता\nलभुनादेश रूपेण गरन्थ यॊगेन भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 6, + "text": "विजिगीषॊस तथा वृत्तम उक्तं चैव तथैव ते\nगणानां वृत्तिम इच्छामि शरॊतुं मतिमतां वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 7, + "text": "यथा गणाः परवर्धन्ते न भिद्यन्ते च भारत\nअरीन हि विजिगीषन्ते सुहृदः पराप्नुवन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 8, + "text": "भेदमूलॊ विनाशॊ हि गणानाम उपलभ्यते\nमन्त्रसंवरणं दुःखं बहूनाम इति मे मतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 9, + "text": "एतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं निखिलेन परंतप\nयथा च ते न भिद्येरंस तच च मे बरूहि पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 10, + "text": "[भ]\nगणानां च कुलानां च राज्ञां च भरतर्षभ\nवैरसंदीपनाव एतौ लॊभामर्षौ जनाधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 11, + "text": "लॊभम एकॊ हि वृणुते ततॊ ऽमर्षम अनन्तरम\nतौ कषयव्यय संयुक्ताव अन्यॊन्यजनिताश्रयौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 12, + "text": "चारमन्त्रबलादानैः सामदानविभेदनैः\nकषयव्यय भयॊपायैः कर्शयन्तीतरेतरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 13, + "text": "तत्र दानेन भिद्यन्ते गणाः संघातवृत्तयः\nभिन्ना विमनसः सर्वे गच्छन्त्य अरिवशं भयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 14, + "text": "भेदाद गणा विनश्यन्ति भिन्नाः सूपजपाः परैः\nतस्मात संघातयॊगेषु परयतेरन गणाः सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 15, + "text": "अर्था हय एवाधिगम्यन्ते संघातबलपौरुषात\nबाह्याश च मैत्रीं कुर्वन्ति तेषु संघातवृत्तिषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 16, + "text": "जञानवृद्धान परशंसन्तः शुश्रूषन्तः परस्परम\nविनिवृत्ताभिसंधानाः सुखम एधन्ति सर्वशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 17, + "text": "धर्मिष्ठान वयवहारांश च सथापयन्तश च शास्त्रतः\nयथावत संप्रवर्तन्तॊ विवर्धन्ते गणॊत्तमाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 18, + "text": "पुत्रान भरातॄन निगृह्णन्तॊ विनये च सदा रताः\nविनीतांश च परगृह्णन्तॊ विवर्धन्ते गणॊत्तमाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 19, + "text": "चारमन्त्रविधानेषु कॊशसंनिचयेषु च\nनित्ययुक्ता महाबाहॊ वर्धन्ते सर्वतॊ गणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 20, + "text": "पराज्ञाञ शूरान महेष्वासान कर्मसु सथिरपौरुषान\nमानयन्तः सदा युक्ता विवर्धन्ते गणा नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 21, + "text": "दरव्यवन्तश च शूराश च शस्त्रज्ञाः शास्त्रपारगाः\nकृच्छ्रास्व आपत्सु संमूढान गणान उत्तारयन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 22, + "text": "करॊधॊ भेदॊ भयॊ दण्डः कर्शनं निग्रहॊ वधः\nनयन्त्य अरिवशं सद्यॊ गणान भरतसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 23, + "text": "तस्मान मानयितव्यास ते गणमुख्याः परधानतः\nलॊकयात्रा समायत्ता भूयसी तेषु पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 24, + "text": "मन्त्रगुप्तिः परधानेषु चारश चामित्रकर्शन\nन गणाः कृत्स्नशॊ मन्त्रं शरॊतुम अर्हन्ति भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 25, + "text": "गणमुख्यैस तु संभूय कार्यं गणहितं मिथः\nपृथग गणस्य भिन्नस्य विमतस्य ततॊ ऽनयथा\nअर्थाः परत्यवसीदन्ति तथानर्था भवन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 26, + "text": "तेषाम अन्यॊन्यभिन्नानां सवशक्तिम अनुतिष्ठताम\nनिग्रहः पण्डितैः कार्यः कषिप्रम एव परधानतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 27, + "text": "कुलेषु कलहा जाताः कुलवृद्धैर उपेक्षिताः\nगॊत्रस्य राजन कुर्वन्ति गणसंभेद कारिकाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 28, + "text": "आभ्यन्तरं भयं रक्ष्यं सुरक्ष्यं बाह्यतॊ भयम\nअभ्यन्तराद भयं जातं सद्यॊ मूलं निकृन्तति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 29, + "text": "अकस्मात करॊधलॊभाद वा मॊहाद वापि सवभावजात\nअन्यॊन्यं नाभिभाषन्ते तत्पराभव लक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 30, + "text": "जात्या च सदृशाः सर्वे कुलेन सदृशास तथा\nन तु शौर्येण बुद्ध्या वा रूपद्रव्येण वा पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 108, + "shloka": 31, + "text": "भेदाच चैव परमादाच च नाम्यन्ते रिपुभिर गणाः\nतस्मात संघातम एवाहुर गणानां शरणं महत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 109, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nमहान अयं धर्मपथॊ बहुशाखश च भारत\nकिं सविद एवेह धर्माणाम अनुष्ठेयतमं मतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 109, + "shloka": 2, + "text": "किं कार्यं सर्वधर्माणां गरीयॊ भवतॊ मतम\nयथायं पुरुषॊ धर्मम इह च परेत्य चाप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 109, + "shloka": 3, + "text": "[भ]\nमातापित्रॊर गुरूणां च पूजा बहुमता मम\nअत्र युक्तॊ नरॊ लॊकान यशश च महद अश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 109, + "shloka": 4, + "text": "यद एते हय अभिजानीयुः कर्म तात सुपूजिताः\nधर्म्यं धर्मविरुद्धं वा तत कर्तव्यं युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 109, + "shloka": 5, + "text": "न तैर अनभ्यनुज्ञातॊ धर्मम अन्यं परकल्पयेत\nयम एते ऽभयनुजानीयुः स धर्म इति निश्चयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 109, + "shloka": 6, + "text": "एत एव तरयॊ लॊका एत एवाश्रमास तरयः\nएत एव तरयॊ वेदा एत एव तरयॊ ऽगनयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 109, + "shloka": 7, + "text": "पिता हय अग्निर गार्हपत्यॊ माताग्निर दक्षिणः समृतः\nगुरुर आहवनीयस तु साग्नित्रेता गरीयसी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 109, + "shloka": 8, + "text": "तरिष्व अप्रमाद्यन्न एतेषु तरीँल लॊकान अवजेष्यसि\nपितृवृत्त्या तव इमं लॊकं मातृवृत्त्या तथापरम\nबरह्मलॊकं पुरॊर वृत्त्या नित्यम एव चरिष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 109, + "shloka": 9, + "text": "सम्यग एतेषु वर्तस्व तरिषु लॊकेषु भारत\nयशः पराप्स्यसि भद्रं ते धर्मं च सुमहाफलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 109, + "shloka": 10, + "text": "नैतान अतिशयेज जातु नात्यश्नीयान न दूषयेत\nनित्यं परिचरेच चैव तद वै सुकृतम उत्तमम\nकीर्तिं पुण्यं यशॊ लॊकान पराप्स्यसे च जनाधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 109, + "shloka": 11, + "text": "सर्वे तस्यादृता लॊका यस्यैते तरय आदृताः\nअनादृतास तु यस्यैते सर्वास तस्याफलाः करियाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 109, + "shloka": 12, + "text": "नैवायं न परॊ लॊकस तस्य चैव परंतप\nअमानिता नित्यम एव यस्यैते गुरवस तरयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 109, + "shloka": 13, + "text": "न चास्मिन न परे लॊके यशस तस्य परकाशते\nन चान्यद अपि कल्याणं पारत्रं समुदाहृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 109, + "shloka": 14, + "text": "तेभ्य एव तु तत सर्वं कृत्यया विसृजाम्य अहम\nतद आसीन मे शतगुणं सहस्रगुणम एव च\nतस्मान मे संप्रकाशन्ते तरयॊ लॊका युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 109, + "shloka": 15, + "text": "दशैव तु सदाचार्यः शरॊत्रियान अतिरिच्यते\nदशाचार्यान उपाध्याय उपाध्यायान पिता दश" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 109, + "shloka": 16, + "text": "पितॄन दश तु मातैका सर्वां वा पृथिवीम अपि\nगुरुत्वेनाभिभवति नास्ति मातृसमॊ गुरुः\nगुरुर गरीयान पितृतॊ मातृतश चेति मे मतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 109, + "shloka": 17, + "text": "उभौ हि माता पितरौ जन्मनि वयुपयुज्यतः\nशरीरम एतौ सृजतः पिता माता च भारत\nआचार्य शिष्टा या जातिः सा दिव्या साजरा मरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 109, + "shloka": 18, + "text": "अवध्या हि सदा माता पिता चाप्य अपकारिणौ\nन संदुष्यति तत कृत्वा न च ते दूषयन्ति तम\nधर्माय यतमानानां विदुर देवाः सहर्षिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 109, + "shloka": 19, + "text": "य आवृणॊत्य अवितथेन कर्णाव; ऋतं बरुवन्न अमृतं संप्रयच्छन\nतं वै मन्ये पितरं मातरं च; तस्मै न दरुह्येत कृतम अस्य जानन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 109, + "shloka": 20, + "text": "विद्यां शरुत्वा ये गुरुं नाद्रियन्ते; परत्यासन्नं मनसा कर्मणा वा\nयथैव ते गुरुभिर भावनीयास; तथा तेषां गुरवॊ ऽपय अर्चनीयाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 109, + "shloka": 21, + "text": "तस्मात पूजयितव्याश च संविभज्याश च यत्नतः\nगुरवॊ ऽरचयितव्याश च पुराणं धर्मम इच्छता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 109, + "shloka": 22, + "text": "येन परीताश च पितरस तेन परीतः पितामहः\nपरिणाति मातरं येन पृथिवी तेन पूजिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 109, + "shloka": 23, + "text": "येन परीणात्य उपाध्यायं तेन सयाद बरह्म पूजितम\nमातृतः पितृतश चैव तस्मात पूज्यतमॊ गुरुः\nऋषयश च हि देवाय परीयन्ते पितृभिः सह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 109, + "shloka": 24, + "text": "न केन चन वृत्तेन हय अवज्ञेयॊ गुरुर भवेत\nन च माता न च पिता तादृशॊ यादृशॊ गुरुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 109, + "shloka": 25, + "text": "न ते ऽवमानम अर्हन्ति न च ते दूषयन्ति तम\nगुरूणाम एव सत्कारं विदुर देवाः सहर्षिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 109, + "shloka": 26, + "text": "उपाध्यायं पितरं मातरं च; ये ऽभिद्रुह्यन्ति मनसा कर्मणा वा\nतेषां पापं भरूणहत्याविशिष्टं; तस्मान नान्यः पापकृद अस्ति लॊके" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 109, + "shloka": 27, + "text": "मित्र दरुहः कृतघ्नस्य सत्रीघ्नस्य पिशुनस्य च\nचतुर्णां वयम एतेषां निष्कृतिं नानुशुश्रुमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 109, + "shloka": 28, + "text": "एतत सर्वम अतिदेशेन सृष्टं; यत कर्तव्यं पुरुषेणेह लॊके\nएतच छरेयॊ नान्यद अस्माद विशिष्टं; सर्वान धर्मान अनुसृत्यैतद उक्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 110, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकथं धर्मे सथातुम इच्छन नरॊ वर्तेत भारत\nविद्वञ जिज्ञासमानाय परब्रूहि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 110, + "shloka": 2, + "text": "सत्यं चैवानृतं चॊभे लॊकान आवृत्य तिष्ठतः\nतयॊः किम आचरेद राजन पुरुषॊ धर्मनिश्चिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 110, + "shloka": 3, + "text": "किं सवित सत्यं कृम अनृतं किं सविद धर्म्यं सनातनम\nकस्मिन काले वदेत सत्यं कस्मिन काले ऽनृतं वदेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 110, + "shloka": 4, + "text": "[भ]\nसत्यस्य वचनं साधु न सत्याद विद्यते परम\nयद भूलॊके सुदुर्ज्ञातं तत ते वक्ष्यामि भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 110, + "shloka": 5, + "text": "भवेत सत्यं न वक्तव्यं वक्तव्यम अनृतं भवेत\nयत्रानृतं भवेत सत्यं सत्यं वाप्य अनृतं भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 110, + "shloka": 6, + "text": "तादृशे मुह्यते बालॊ यत्र सत्यम अनिष्ठितम\nसत्यानृते विनिश्चित्य ततॊ भवति धर्मवित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 110, + "shloka": 7, + "text": "अप्य अनार्यॊ ऽकृतप्रज्ञः पुरुषॊ ऽपि सुदारुणः\nसुमहत पराप्नुयात पुण्यं बलाकॊ ऽनधवधाद इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 110, + "shloka": 8, + "text": "किम आश्चर्यं च यन मूढॊ धर्मकामॊ ऽपय अधर्मवित\nसुमहत पराप्नुयात पापं गङ्गायाम इव कौशिकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 110, + "shloka": 9, + "text": "तादृशॊ ऽयम अनुप्रश्नॊ यत्र धर्मः सुदुर्वचः\nदुष्करः परतिसंख्यातुं तर्केणात्र वयवस्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 110, + "shloka": 10, + "text": "परभावार्थाय भूतानां धर्मप्रवचनं कृतम\nयत सयाद अहिंसा संयुक्तं स धर्म इति निश्चयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 110, + "shloka": 11, + "text": "धारणाद धर्म इत्य आहुर धर्मेण विधृताः परजाः\nयत सयाद धारण संयुक्तं स धर्म इति निश्चयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 110, + "shloka": 12, + "text": "शरुतिधर्म इति हय एके नेत्य आहुर अपरे जनाः\nन तु तत परत्यसूयामॊ न हि सर्वं विधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 110, + "shloka": 13, + "text": "ये ऽनयायेन जिहीर्षन्तॊ धनम इच्छन्ति कर्हि चित\nतेभ्यस तन न तद आख्येयं स धर्म इति निश्चयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 110, + "shloka": 14, + "text": "अकूजनेन चेन मॊक्षॊ नात्र कूजेत कथं चन\nअवश्यं कूजितव्यं वा शङ्केरन वाप्य अकूजनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 110, + "shloka": 15, + "text": "शरेयस तत्रानृतं वक्तुं सत्याद इति विचारितम\nयः पापैः सह संबन्धान मुच्यते शपथाद इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 110, + "shloka": 16, + "text": "न च तेभ्यॊ धनं देयं शक्ये सति कथं चन\nपापेभ्यॊ हि धनं दत्तं दातारम अपि पीडयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 110, + "shloka": 17, + "text": "सवशरीरॊपरॊधेन वरम आदातुम इच्छतः\nसत्यसंप्रतिपत्त्यर्थं ये बरूयुः साक्षिणः कव चित\nअनुक्त्वा तत्र तद वाच्यं सर्वे ते ऽनृतवादिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 110, + "shloka": 18, + "text": "पराणात्यये विवाहे च वक्तव्यम अनृतं भवेत\nअर्थस्य रक्षणार्थाय परेषां धर्मकारणात\nपरेषां धर्मम आकाङ्क्षन नीचः सयाद धर्मभिक्षुकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 110, + "shloka": 19, + "text": "परतिश्रुत्य तु दातव्यं शवः कार्यस तु बलात्कृतः\nयः कश चिद धर्मसमयात परच्युतॊ ऽधर्मम आस्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 110, + "shloka": 20, + "text": "शठः सवधर्मम उत्सृज्य तम इच्छेद उपजीवितुम\nसर्वॊपायैर निहन्तव्यः पापॊ निकृतिजीवनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 110, + "shloka": 21, + "text": "धनम इत्य एव पापानां सर्वेषाम इह निश्चयः\nये ऽविषह्या हय असंभॊज्या निकृत्या पतनं गताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 110, + "shloka": 22, + "text": "चयुता देवमनुष्येभ्यॊ यथा परेतास तथैव ते\nधनादानाद दुःखतरं जीविताद विप्रयॊजनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 110, + "shloka": 23, + "text": "अयं वॊ रॊचतां धर्म इति वाच्यः परयत्नतः\nन कश चिद अस्ति पापानां धर्म इत्य एष निश्चयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 110, + "shloka": 24, + "text": "तथागतं च यॊ हन्यान नासौ पापेन लिप्यते\nसवकर्मणा हतं हन्ति हत एव स हन्यते\nतेषु यः समयं कश चित कुर्वीत हतबुद्धिषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 110, + "shloka": 25, + "text": "यथा काकश च गृध्रश च तथैवॊपधि जीविनः\nऊर्ध्वं देहविमॊक्षान्ते भवन्त्य एतासु यॊनिषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 110, + "shloka": 26, + "text": "यस्मिन यथा वर्तते यॊ मनुष्यस; तस्मिंस तथा वर्तितव्यं स धर्मः\nमायाचारॊ मायया वर्तितव्यः; साध्व आचारः साधुना परत्युदेयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकलिश्यमानेषु भूतेषु तैस तैर भावैस ततस ततः\nदुर्गाण्य अतितरेद येन तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nआश्रमेषु यथॊक्तेषु यथॊक्तं ये दविजातयः\nवर्तन्ते संयतात्मानॊ दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 3, + "text": "ये दम्भान न जपन्ति सम येषां वृत्तिश च संवृता\nविषयांश च निगृह्णन्ति दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 4, + "text": "वासयन्त्य अतिथीन नित्यं नित्यं ये चानसूयकाः\nनित्यं सवाध्यायशीलाश च दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 5, + "text": "मातापित्रॊश च ये वृत्तिं वर्तन्ते धर्मकॊविदाः\nवर्जयन्ति दिवा सवप्नं दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 6, + "text": "सवेषु दारेषु वर्तन्ते नयायवृत्तेष्व ऋताव ऋतौ\nअग्निहॊत्रपराः सन्तॊ दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 7, + "text": "ये न लॊभान नयन्त्य अर्थान राजानॊ रजसावृताः\nविषयान परिरक्षन्तॊ दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 8, + "text": "आहवेषु च ये शूरास तयक्त्वा मरणजं भयम\nधर्मेण जयम इच्छन्तॊ दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 9, + "text": "ये पापानि न कुर्वन्ति कर्मणा मनसा गिरा\nनिक्षिप्तदण्डा भूतेषु दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 10, + "text": "ये वदन्तीह सत्यानि पराणत्यागे ऽपय उपस्थिते\nपरमाण भूता भूतानां दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 11, + "text": "अनध्यायेषु ये विप्राः सवाध्यायं नैव कुर्वते\nतपॊनित्याः सुतपसॊ दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 12, + "text": "कर्माण्य अकुहकार्थानि येषां वाचश च सूनृताः\nयेषाम अर्थाश च साध्व अर्था दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 13, + "text": "ये तपश च तपस्यन्ति कौमार बरह्मचारिणः\nविद्या वेद वरतः सनाता दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 14, + "text": "ये च संशान्त रजसः संशान्त तमसश च ये\nसत्ये सथिता महात्मानॊ दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 15, + "text": "येषां न कश चित तरसति तरसन्ति न च कस्य चित\nयेषाम आत्मसमॊ लॊकॊ दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 16, + "text": "परश्रिया न तप्यन्ते ये सन्तः पुरुषर्षभाः\nगराम्याद अन्नान निवृत्ताश च दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 17, + "text": "सर्वान देवान नमस्यन्ति सर्वान धर्मांश च शृण्वते\nये शरद्दधाना दान्ताश च दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 18, + "text": "ये न मानितम इच्छन्ति मानयन्ति च ये परम\nमान्यमाना न मन्यन्ते दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 19, + "text": "ये शराद्धानि च कुर्वन्ति तिथ्यां तिथ्यां परजार्थिनः\nसुविशुद्धेन मनसा दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 20, + "text": "ये करॊधं नैव कुर्वन्ति करुद्धान संशमयन्ति च\nन च कुप्यन्ति भृत्येभ्यॊ दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 21, + "text": "मधु मांसं च ये नित्यं वर्जयन्तीह मानवाः\nजन्मप्रभृति मद्यं च दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 22, + "text": "यात्रार्थं भॊजनं येषां संतानार्थं च मैथुनम\nवाक सत्यवचनार्थाय दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 23, + "text": "ईश्वरं सर्वभूतानां जगतः परभवाप्ययम\nभक्ता नारायणं ये च दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 24, + "text": "य एष रक्तपद्माक्षः पीतवासा महाभुजः\nसुहृद भराता च मित्रं च संबन्धी च तवाच्युतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 25, + "text": "य इमान सकलाँल लॊकांश चर्मवत परिवेष्टयेत\nइच्छन परभुर अचिन्त्यात्मा गॊविन्दः पुरुषॊत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 26, + "text": "सथितः परियहिते जिष्णॊः स एव पुरुषर्षभ\nराजंस तव च दुर्धर्षॊ वैकुण्ठः पुरुषॊत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 27, + "text": "य एनं संश्रयन्तीह भक्त्या नारायणं हरिम\nते तरन्तीह दुर्गाणि न मे ऽतरास्ति विचारणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 28, + "text": "दुर्गातितरणं ये च पठन्ति शरावयन्ति च\nपाठयन्ति च विप्रेभ्यॊ दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 111, + "shloka": 29, + "text": "इति कृत्यसमुद्देशः कीर्तितस ते मयानघ\nसंतरेद येन दुर्गाणि परत्रेह च मानवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nअसौम्याः सौम्य रूपेण सौम्याश चासौम्य दर्शिनः\nईदृशान पुरुषांस तात कथं विद्यामहे वयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nवयाघ्रगॊमायु संवादं तं निबॊध युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 3, + "text": "पुरिकायां पुरि पुरा शरीमत्यां पौरिकॊ नृपः\nपरहिंसा रुचिः करूरॊ बभूव पुरुषाधमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 4, + "text": "स तव आयुषि परिक्षीणे जगामानीप्सितां गतिम\nगॊमायुत्वं च संप्राप्तॊ दूषितः पूर्वकर्मणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 5, + "text": "संस्मृत्य पूर्वजातिं स निवेदं परमं गतः\nन भक्षयति मांसानि परैर उपहृतान्य अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 6, + "text": "अहिंस्रः सर्वभूतेषु सत्यवाक सुदृढ वरतः\nचकार च यथाकामम आहारं पतितैः फलैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 7, + "text": "शमशाने तस्य चावासॊ गॊमायॊः संमतॊ ऽभवत\nजन्म भूम्यनुरॊधाच च नान्यद वासम अरॊचयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 8, + "text": "तस्य शौचम अमृष्यन्तः सर्वे ते सह जातयः\nचालयन्ति सम तां बुद्धिं वचनैः परश्रयॊत्तरैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 9, + "text": "वसन पितृवने रौद्रे शौचं लप्सितुम इच्छसि\nइयं विप्रतिपत्तिस ते यदा तवं पिशिताशनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 10, + "text": "तत समॊ वा भवास्माभिर भक्ष्यान दास्यामहे वयम\nभुङ्क्ष्व शौचं परित्यज्य यद धि भुक्तं तद अस्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 11, + "text": "इति तेषां वचः शरुत्वा परत्युवाच समाहितः\nमधुरैः परश्रितैर वाक्यैर हेतुमद्भिर अनिष्ठुरैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 12, + "text": "अप्रमाणं परसूतिर मे शीलतः करियते कुलम\nपरार्थयिष्ये तु तत कर्म येन विस्तीर्यते यशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 13, + "text": "शमशाने यदि वासॊ मे समाधिर मे निशाम्यताम\nआत्मा फलति कर्माणि नाश्रमॊ धर्मलक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 14, + "text": "आश्रम्ये यॊ दविजं हन्याद गां वा दद्याद अनाश्रमे\nकिं नु तत पातकं न सयात तद वा दत्तं वृथा भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 15, + "text": "भवन्तः सर्वलॊभेन केवलं भक्षणे रताः\nअनुबन्धे तु ये दॊषास तान न पश्यन्ति मॊहिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 16, + "text": "अप्रत्यय कृतां गर्ह्याम अर्थापनय दूषिताम\nइह चामुत्र चानिष्टां तस्माद वृत्तिं न रॊचये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 17, + "text": "तं शुचिं पण्डितं मत्वा शार्दूलः खयातविक्रमः\nकृत्वात्म सदृशां पूजां साचिव्ये ऽवर्धयत सवयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 18, + "text": "सौम्य विज्ञात रूपस तवं गच्छ यात्रां मया सह\nवरियन्ताम ईप्सिता भॊगाः परिहार्याश च पुष्कलाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 19, + "text": "तीक्ष्णा वयम इति खयाता भवतॊ जञापयामहे\nमृदुपूर्वं घातिनस ते शरेयश चाधिगमिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 20, + "text": "अथ संपूज्य तद वाक्यं मृगेन्द्रस्य महात्मनः\nगॊमायुः परश्रितं वाक्यं बभाषे किं चिद आनतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 21, + "text": "सदृशं मृगराजैतत तव वाक्यं मदन्तरे\nयत सहायान मृगयसे धर्मार्थकुशलाञ शुचीन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 22, + "text": "न शक्यम अनमात्येन महत्त्वम अनुशासितुम\nदुष्टामात्येन वा वीर शरीरपरिपन्थिना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 23, + "text": "सहायान अनुरक्तांस तु यतेतानुपसंहितान\nपरस्परम असंघुष्टान विजिगीषून अलॊलुपान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 24, + "text": "तान अतीतॊपधान पराज्ञान हिते युक्तान मनस्विनः\nपूजयेथा महाभागान यथाचार्यान यथा पितॄन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 25, + "text": "न तव एवं मम संतॊषाद रॊचते ऽनयन मृगाधिप\nन कामये सुखान भॊगान ऐश्वर्यं वा तवदाश्रयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 26, + "text": "न यॊक्ष्यति हि मे शीलं तव भृत्यैः पुरातनैः\nते तवां विभेदयिष्यन्ति दुःखशीला मदन्तरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 27, + "text": "संश्रयः शलाघनीयस तवम अन्येषाम अपि भास्वताम\nकृतात्मा सुमहाभागः पापकेष्व अप्य अदारुणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 28, + "text": "दीर्घदर्शी महॊत्साहः सथूललक्ष्यॊ महाबलः\nकृती चामॊघ कर्तासि भाव्यैश च समलंकृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 29, + "text": "किं तु सवेनास्मि संतुष्टॊ दुःखा वृत्तिर अनुष्ठिता\nसेवायाश चापि नाभिज्ञः सवच्छन्देन वनेचरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 30, + "text": "राजॊपक्रॊश दॊषाश च सर्वे संश्रयवासिनाम\nवनचर्या च निःसङ्गा निर्भया निरवग्रहा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 31, + "text": "नृपेणाहूयमानस्य यत तिष्ठति भयं हृदि\nन तत तिष्ठति तुष्टानां वने मूलफलाशिनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 32, + "text": "पानीयं वा निरायासं सवाद्व अन्नं वा भयॊत्तरम\nविचार्य खलु पश्यामि तत सुखं यत्र निर्वृतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 33, + "text": "अपराधैर न तावन्तॊ भृत्याः शिष्टा नराधिपैः\nउपघातैर यथा भृत्या दूषिता निधनं गताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 34, + "text": "यदि तव एतन मया कार्यं मृगेन्द्रॊ यदि मन्यते\nसमयं कृतम इच्छामि वर्तितव्यं यथा मयि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 35, + "text": "मदीया माननीयास ते शरॊतव्यं च हितं वचः\nकल्पिता या च ते वृत्तिः सा भवेत तव सुस्थिरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 36, + "text": "न मन्त्रयेयम अन्यैस ते सचिवैः सह कर्हि चित\nनीतिमन्तः परीप्सन्तॊ वृथा बरूयुः परे मयि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 37, + "text": "एक एकेन संगम्य रहॊ बरूयां हितं तव\nन च ते जञातिकार्येषु परष्टव्यॊ ऽहं हिताहिते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 38, + "text": "मया संमन्त्र्य पश्चाच च न हिंस्याः सचिवास तवया\nमदीयानां च कुपितॊ मा तवं दण्डं निपातयेः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 39, + "text": "एवम अस्त्व इति तेनासौ मृगेन्द्रेणाभिपूजितः\nपराप्तवान मतिसाचिव्यं गॊमायुर वयाघ्रयॊनितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 40, + "text": "तं तथा सत्कृतं दृष्ट्वा युज्यमानं च कर्मणि\nपराद्विषन कृतसंघाताः पूर्वभृत्या मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 41, + "text": "मित्र बुद्ध्या च गॊमायुं सान्त्वयित्वा परवेश्य च\nदॊषेषु समतां नेतुम ऐच्छन्न अशुभ बुद्धयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 42, + "text": "अन्यथा हय उचिताः पूर्वं परद्रव्यापहारिणः\nअशक्ताः किं चिद आदातुं दरव्यं गॊमायुयन्त्रिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 43, + "text": "वयुत्थानं चात्र काङ्क्षद्भिः कथाभिः परविलॊभ्यते\nधनेन महता चैव बुद्धिर अस्य विलॊभ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 44, + "text": "न चापि स महाप्राज्ञस तस्माद धैर्याच चचाल ह\nअथास्य समयं कृत्वा विनाशाय सथिताः परे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 45, + "text": "ईप्सितं च मृगेन्द्रस्य मांसं यत तत्र संस्कृतम\nअपनीय सवयं तद धि तैर नयस्तं तस्य वेश्मनि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 46, + "text": "यदर्थं चाप्य अपहृतं येन यच चैव मन्त्रितम\nतस्य तद विदितं सर्वं कारणार्थं च मर्षितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 47, + "text": "समयॊ ऽयं कृतस तेन साचिव्यम उपगच्छता\nनॊपघातस तवया गराह्यॊ राजन मैत्रीम इहेच्छता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 48, + "text": "भॊजने चॊपहर्तव्ये तन मांसं न सम दृश्यते\nमृगराजेन चाज्ञप्तं मृग्यतां चॊर इत्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 49, + "text": "कृतकैश चापि तन मांसं मृगेन्द्रायॊपवर्णितम\nसचिवेनॊपनीतं ते विदुषा पराज्ञमानिन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 50, + "text": "सरॊषस तव अथ शार्दूलः शरुत्वा गॊमायुचापलम\nबभूवामर्षितॊ राजा वधं चास्याभ्यरॊचयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 51, + "text": "छिद्रं तु तस्य तद दृष्ट्वा परॊचुस ते पूर्वमन्त्रिणः\nसर्वेषाम एव सॊ ऽसमाकं वृत्ति भङ्गेषु वर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 52, + "text": "इदं चास्येदृशं कर्म वाल्लभ्येन तु रक्ष्यते\nशरुतश च सवामिना पूर्वं यादृशॊ नैव तादृशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 53, + "text": "वान मात्रेणैव धर्मिष्ठः सवभावेन तु दारुणः\nधर्मच छद्मा हय अयं पापॊ वृथाचार परिग्रहः\nकार्यार्थं भॊजनार्थेषु वरतेषु कृतवाञ शरमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 54, + "text": "मांसापनयनं जञात्वा वयाघ्रस तेषां तु तद वचः\nआज्ञापयाम आस तदा गॊमायुर वध्यताम इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 55, + "text": "शार्दूलवचनं शरुत्वा शार्दूलजननी ततः\nमृगराजं हितैर वाक्यैः संबॊधयितुम आगमत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 56, + "text": "पुत्र नैतत तवया गराह्यं कपटारम्भ संवृतम\nकर्मसंघर्षजैर दॊषैर दुष्यत्य अशुचिभिः शुचिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 57, + "text": "नॊच्छ्रितं सहते कश चित परक्रिया वैरकारिका\nशुचेर अपि हि युक्तस्य दॊष एव निपात्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 58, + "text": "लुब्धानां शुचयॊ दवेष्याः कातराणां तरस्विनः\nमूर्खाणां पण्डिता दवेष्या दरिद्राणां महाधनाः\nअधार्मिकाणां धर्मिष्ठा विरूपाणां सुरूपकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 59, + "text": "बहवः पण्डिता लुब्धाः सर्वे मायॊपजीविनः\nकुर्युर दॊषम अदॊषस्य बृहस्पतिमतेर अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 60, + "text": "शून्यात तच च गृहान मांसं यद अद्यापहृतं तव\nनेच्छते दीयमानं च साधु तावद विमृश्यताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 61, + "text": "असत्याः सत्यसंकाशाः सत्याश चासत्य दर्शिनः\nदृश्यन्ते विधिना भावास तेषु युक्तं परीक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 62, + "text": "तलवद दृश्यते वयॊम खद्यॊतॊ हव्यवाड इव\nन चैवास्ति तलं वयॊम्नि न खद्यॊते हुताशनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 63, + "text": "तस्मात परत्यक्षदृष्टॊ ऽपि युक्तम अर्थः परीक्षितुम\nपरीक्ष्य जञापयन हय अर्थान न पश्चात परितप्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 64, + "text": "न दुष्करम इदं पुत्र यत परभुर घातयेत परम\nशलाघनीया च वर्या च लॊके परभवतां कषमा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 65, + "text": "सथापितॊ ऽयं पुत्र तवया सामन्तेष्व अधि विश्रुतः\nदुःखेनासाद्यते पात्रं धार्यताम एष ते सुहृत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 66, + "text": "दूषितं परदॊषैर हि गृह्णीते यॊ ऽनयथा शुचिम\nसवयं संदूषितामात्यः कषिप्रम एव विनश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 67, + "text": "तस्माद अथारि संघाताद गॊमायॊः कश चिद आगतः\nधर्मात्मा तेन चाख्यातं यथैतत कपटं कृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 68, + "text": "ततॊ विज्ञात चारित्रः सत्कृत्य स विमॊक्षितः\nपरिष्वक्तश च स सनेहं मृगेन्द्रेण पुनः पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 69, + "text": "अनुज्ञाप्य मृगेन्द्रं तु गॊमायुर नीतिशास्त्रवित\nतेनामर्षेण संतप्तः परायम आसितुम ऐच्छत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 70, + "text": "शार्दूलस तत्र गॊमायुं सनेहात परस्रुत लॊचनः\nअवारयत स धर्मिष्ठं पूजया परतिपूजयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 71, + "text": "तं स गॊमायुर आलॊक्य सनेहाद आगतसंभ्रमम\nबभाषे परणतॊ वाक्यं बाष्पगद्गदया गिरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 72, + "text": "पूजितॊ ऽहं तवया पूर्वं पश्चाच चैव विमानितः\nपरेषाम आस्पदं नीतॊ वस्तुं नार्हाम्य अहं तवयि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 73, + "text": "सवसंतुष्टाश चयुताः सथानान मानात पत्यवरॊपिताः\nसवयं चॊपहृता भृत्या ये चाप्य उपहृताः परैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 74, + "text": "परिक्षीणाश च लुब्धाश च करूराः काराभितापिताः\nहृतस्वा मानिनॊ ये च तयक्तॊपात्ता महेप्सवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 75, + "text": "संतापिताश च ये के चिद वयसनौग परतीक्षिणः\nअन्तर्हिताः सॊपहिताः सर्वे ते परसाधनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 76, + "text": "अवमानेन युक्तस्य सथापितस्य च मे पुनः\nकथं यास्यसि विश्वासम अहम एष्यामि वा पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 77, + "text": "समर्थ इति संगृह्य सथापयित्वा परीक्ष्य च\nकृतं च समयं भित्त्वा तवयाहम अवमानितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 78, + "text": "परथमं यः समाख्यातः शीलवान इति संसदि\nन वाच्यं तस्य वैगुण्यं परतिज्ञां परिरक्षता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 79, + "text": "एवं चावमतस्येह विश्वासं किं परयास्यसि\nतवयि चैव हय अविश्वासे ममॊद्वेगॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 80, + "text": "शङ्कितस तवम अहं भीतः परे छिन्द्रानुदर्शिनः\nअस्निग्धाश चैव दुस्तॊषाः कर्म चैतद बहुच छलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 81, + "text": "दुःखेन शलेष्यते भिन्नं शलिष्टं दुःखेन भिद्यते\nभिन्नश्लिष्टा तु या परीतिर न सा सनेहेन वर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 82, + "text": "कश चिद एव हि भीतस तु दृश्यते न परात्मनॊः\nकार्यापेक्षा हि वर्तन्ते भावाः सनिग्धास तु दुर्लभाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 83, + "text": "सुदुःखं पुरुषज्ञानं चित्तं हय एषां चलाचलम\nसमर्थॊ वाप्य अशक्तॊ वा शतेष्व एकॊ ऽधिगम्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 84, + "text": "अकस्मात परक्रिया नॄणाम अकस्माच चापकर्षणम\nशुभाशुभे महत्त्वं च परकर्तुं बुद्धिलाघवात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 85, + "text": "एवं बहुविधं सान्त्वम उक्त्वा धर्मार्थहेतुमत\nपरसादयित्वा राजानं गॊमायुर वनम अभ्यगात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 112, + "shloka": 86, + "text": "अगृह्यानुनयं तस्य मृगेन्द्रस्य स बुद्धिमान\nगॊमायुः परायम आसीनस तयक्त्व देहं दिवं ययौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 113, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकिं पार्थिवेन कर्तव्यं किं च कृत्वा सुखी भवेत\nतन ममाचक्ष्व तत्त्वेन सर्वं धर्मभृतां वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 113, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nहन्त ते ऽहं परवक्ष्यामि शृणु कार्यैक निश्चयम\nयथा राज्ञेह कर्तव्यं यच च कृत्वा सुखी भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 113, + "shloka": 3, + "text": "न तव एवं वर्तितव्यं सम यथेदम अनुशुश्रुमः\nउष्ट्रस्य सुमहद वृत्तं तन निबॊध युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 113, + "shloka": 4, + "text": "जातिस्मरॊ महान उष्ट्रः पराजापत्य युगॊद्भवः\nतपः सुमहद आतिष्ठद अरण्ये संशितव्रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 113, + "shloka": 5, + "text": "तपसस तस्य चान्ते वै परीतिमान अभवत परभुः\nवरेण छन्दयाम आस ततश चैनं पितामहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 113, + "shloka": 6, + "text": "[उ]\nभगवंस तवत्प्रसादान मे दीर्घा परीवा भवेद इयम\nयॊजनानां शतं साग्रं या गच्छेच चरितुं विभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 113, + "shloka": 7, + "text": "[भ]\nएवम अस्त्व इति चॊक्तः स वरदेन महात्मना\nपरतिलभ्य वरं शरेष्ठं ययाव उष्ट्रः सवकं वनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 113, + "shloka": 8, + "text": "स चकार तद आलस्यं वरदानात स दुर्मतिः\nन चैच्छच चरितुं गन्तुं दुरात्मा कालमॊहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 113, + "shloka": 9, + "text": "स कदा चित परसार्यैवं तां गरीवां शतयॊजनाम\nचचाराश्रान्त हृदयॊ वातश चागात ततॊ महान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 113, + "shloka": 10, + "text": "स गुहायां शिरॊग्रीवं निधाय पशुर आत्मनः\nआस्ताथ वर्षम अभ्यागात सुमहत पलावयज जगत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 113, + "shloka": 11, + "text": "अथ शीतपरीताङ्गॊ जम्बुकः कषुच्छ्रमान्वितः\nसदारस तां गुहाम आशु परविवेश जलार्दितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 113, + "shloka": 12, + "text": "स दृष्ट्वा मांसजीवी तु सुभृशं कषुच्छ्रमान्वितः\nअभक्षयत ततॊ गरीवाम उष्ट्रस्य भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 113, + "shloka": 13, + "text": "यद्या तव अबुध्यतात्मानं भक्ष्यमाणं स वै पशुः\nतदा संकॊचने यत्नम अकरॊद भृशदुःखितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 113, + "shloka": 14, + "text": "यावद ऊर्ध्वम अधश चैव परीवां संक्षिपते पशुः\nतावत तेन सदारेण जम्बुकेन स भक्षितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 113, + "shloka": 15, + "text": "स हत्वा भक्षयित्वा च जम्बुकॊष्ट्रं ततस तदा\nविगते वातवर्षे च निश्चक्राम गुहा मुखात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 113, + "shloka": 16, + "text": "एवं दुर्बुद्धिना पराप्तम उष्ट्रेण निधनं तदा\nआलस्यस्य करमात पश्य महद दॊषम उपागतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 113, + "shloka": 17, + "text": "तवम अप्य एतं विधिं तयक्त्वा यॊगेन नियतेन्द्रियः\nवर्तस्व बुद्धिमूलं हि विजयं मनुर अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 113, + "shloka": 18, + "text": "बुद्धिश्रेष्ठानि कर्माणि बाहुमध्यानि भारत\nतानि जङ्घा जघन्यानि भारप्रत्यवराणि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 113, + "shloka": 19, + "text": "राज्यं तिष्ठति दक्षस्य संगृहीतेन्द्रियस्य च\nगुप्तमन्त्रश्रुतवतः सुसहायस्य चानघ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 113, + "shloka": 20, + "text": "परीक्ष्य कारिणॊ ऽरथाश च तिष्ठन्तीह युधिष्ठिर\nसहाययुक्तेन महीकृत्स्ना शक्या परशासितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 113, + "shloka": 21, + "text": "इदं हि सद्भिः कथितं विधिज्ञैः; पुरा महेन्द्रप्रतिमप्रभाव\nमयापि चॊक्तं तव शास्त्रदृष्ट्या; तवम अत्र युक्तः परचरस्व राजन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 114, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nराजा राज्यम अनुप्राप्य दुर्बलॊ भरतर्षभ\nअमित्रस्यातिवृद्धस्य कथं तिष्ठेद असाधनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 114, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nसरितां चैव संवादं सागरस्य च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 114, + "shloka": 3, + "text": "सुरारिनिलयः शश्वत सागरः सरितां पतिः\nपप्रच्छ सरितः सर्वाः संशयं जातम आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 114, + "shloka": 4, + "text": "स मूलशाखान पश्यामि निहतांश छायिनॊ दरुमान\nयुष्पाभिर इह पूर्णाभिर अन्यांस तत्र न वेतसम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 114, + "shloka": 5, + "text": "अकायश चाल्पसारश च वेतसः कूलजश च वः\nअवज्ञाय न शक्यॊ वा किं चिद वा तेन वः कृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 114, + "shloka": 6, + "text": "तद अहं शरॊतुम इच्छामि सर्वासाम एव वॊ मतम\nयथा कूलानि चेमानि भित्त्वा नानीयते वशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 114, + "shloka": 7, + "text": "ततः पराह नदी गङ्गा वाक्यम उत्तरम अर्थवत\nहेतुमद गराहकं चैव सागरं सरितां पतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 114, + "shloka": 8, + "text": "तिष्ठन्त्य एते यथास्थानं नगा हय एकनिकेतनाः\nततस तयजन्ति तत सथानं परातिलॊम्याद अचेतसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 114, + "shloka": 9, + "text": "वेतसॊ वेगम आयान्तं दृष्ट्वा नमति नेतरः\nस च वेगे ऽभयतिक्रान्ते सथानम आसाद्य तिष्ठति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 114, + "shloka": 10, + "text": "कालज्ञः समयज्ञश च सदा वश्यश च नॊ दरुमः\nअनुलॊमस तथास्तब्धस तेन नाभ्येति वेतसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 114, + "shloka": 11, + "text": "मारुतॊदक वेगेन ये नमन्त्य उन्नमन्ति च\nओषध्यः पादपा गुल्मा न ते यान्ति पराभवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 114, + "shloka": 12, + "text": "यॊ हि शत्रॊर विवृद्धस्य परभॊर वधविनाशने\nपूर्वं न सहते वेगं कषिप्रम एव स नश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 114, + "shloka": 13, + "text": "सारासारं बलं वीर्यम आत्मनॊ दविषतश च यः\nजानन विचरति पराज्ञॊ न स याति पराभवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 114, + "shloka": 14, + "text": "एवम एव यदा विद्वान मन्येतातिबलं रिपुम\nसंश्रयेद वैतसीं वृत्तिम एवं परज्ञान लक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 115, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nविद्वान मूर्ख परगल्भेन मृदुस तीक्ष्णेन भारत\nआक्रुश्यमानः सदसि कथं कुर्याद अरिंदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 115, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nशरूयतां पृथिवीपाल यथैषॊ ऽरथॊ ऽनुगीयते\nसदा सुचेताः सहते नरस्येहाल्प चेतसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 115, + "shloka": 3, + "text": "अरुष्यन करुश्यमानस्य सुकृतं नाम विन्दति\nदुष्कृतं चात्मनॊ मर्षी रुष्यत्य एवापमार्ष्टि वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 115, + "shloka": 4, + "text": "टिट्टिभं तम उपेक्षेत वाशमानम इवातुरम\nलॊकविद्वेषम आपन्नॊ निष्फलं परतिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 115, + "shloka": 5, + "text": "इति स शलाघते नित्यं तेन पापेन कर्मणा\nइदम उक्तॊ मया कश चित संमतॊ जनसंसदि\nस तत्र वरीडितः शुष्कॊ मृतकल्पॊ ऽवतिष्ठति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 115, + "shloka": 6, + "text": "शलाघन्न अश्लाघनीयेन कर्मणा निरपत्रपः\nउपेक्षितव्यॊ दान्तेन तादृशः पुरुषाधमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 115, + "shloka": 7, + "text": "यद यद बरूयाद अल्पमतिस तत तद अस्य सहेत सदा\nपराकृतॊ हि परशंसन वा निन्दन वा किं करिष्यति\nवने काक इवाबुद्धिर वाशमानॊ निरर्थकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 115, + "shloka": 8, + "text": "यदि वाग्भिः परयॊगः सयात परयॊगे पापकर्मणः\nवाग एवार्थॊ भवेत तस्य न हय एवार्थॊ जिघांसतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 115, + "shloka": 9, + "text": "निषेकं विपरीतं स आचष्टे वृत्तचेष्टया\nमयूर इव कौपीनं नृत्यन संदर्शयन्न इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 115, + "shloka": 10, + "text": "यस्यावाच्यं न लॊके ऽसति नाकार्यं वापि किं चन\nवाचनं तेन न संदध्याच छुचिः संक्लिष्टकर्मणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 115, + "shloka": 11, + "text": "परत्यक्षं गुणवादी यः परॊक्षं तु विनिन्दकः\nस मानवः शववल लॊके नष्टलॊकपरायणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 115, + "shloka": 12, + "text": "तादृग जनशतस्यापि यद ददाति जुहॊति च\nपरॊक्षेणापवादेन तन नाशयति स कषणात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 115, + "shloka": 13, + "text": "तस्मात पराज्ञॊ नरः सद्यस तादृशं पापचेतसम\nवर्जयेत साधुभिर वर्ज्यं सारमेयामिषं यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 115, + "shloka": 14, + "text": "परिवादं बरुवाणॊ हि दुरात्मा वै महात्मने\nपरकाशयति दॊषान सवान सर्पः फणम इवॊच्छ्रितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 115, + "shloka": 15, + "text": "तं सवकर्माणि कुर्वाणं परति कर्तुं य इच्छति\nभस्म कूट इवाबुद्धिः खरॊ रजसि मज्जति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 115, + "shloka": 16, + "text": "मनुष्यशाला वृकम अप्रशान्तं; जनापवादे सततं निविष्टम\nमातङ्गम उन्मत्तम इवॊन्नदन्तं; तयजेत तं शवानम इवातिरौद्रम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 115, + "shloka": 17, + "text": "अधीर जुष्टे पथि वर्तमानं; दमाद अपेतं विनयाच च पापम\nअरिव्रतं नित्यम अभूति कामं; धिग अस्तु तं पापमतिं मनुष्यम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 115, + "shloka": 18, + "text": "परत्युच्यमानस तु हि भूय एभिर; निशाम्य मा भूस तवम अथार्तरूपः\nउच्चस्य नीचेन हि संप्रयॊगं; विगर्हयन्ति सथिरबुद्धयॊ ये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 115, + "shloka": 19, + "text": "ऋद्धॊ दशार्धेन हि ताडयेद वा; स पांसुभिर वापकिरेत तुषैर वा\nविवृत्य दन्ताश च विभीषयेद वा; सिद्धं हि मूर्खे कुपिते नृशंसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 115, + "shloka": 20, + "text": "विगर्हणां परमदुरात्मना कृतां; सहेत यः संसदि दुर्जनान नरः\nपठेद इदं चापि निदर्शनं सदा; न वान्मयं स लभति किं चिद अप्रियम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 116, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nपितामह महाप्राज्ञ संशयॊ मे महान अयन\nसच छेत्तव्यस तवया राजन भवान कुलकरॊ हि नः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 116, + "shloka": 2, + "text": "पुरुषाणाम अयं तात दुर्वृत्तानां दुरात्मनाम\nकथितॊ वाक्यसंचारस ततॊ विज्ञापयामि ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 116, + "shloka": 3, + "text": "यद धितं राज्यतन्त्रस्य कुलस्य च सुखॊदयम\nआयत्यां च तदात्वे च कषेमवृद्धि करं च यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 116, + "shloka": 4, + "text": "पुत्रपौत्राभिरामं च राष्ट्रवृद्धि करं च यत\nअन्नपाने शरीरे च हितं यत तद बरवीहि मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 116, + "shloka": 5, + "text": "अभिषिक्तॊ हि यॊ राजा राज्यस्थॊ मित्र संवृतः\nअसुहृत समुपेतॊ वा स कथं रञ्जयेत परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 116, + "shloka": 6, + "text": "यॊ हय असत परग्रह रतिः सनेहरागबलात कृतः\nइन्द्रियाणाम अनीशत्वाद असज जनबुभूषकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 116, + "shloka": 7, + "text": "तस्य भृत्या विगुणतां यान्ति सर्वे कुलॊद्गताः\nन च भृत्यफलैर अर्थैः स राजा संप्रयुज्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 116, + "shloka": 8, + "text": "एतान मे संशयस्थस्य राजधर्मान सुदुर्लभान\nबृहस्पतिसमॊ बुध्या भवाञ शंसितुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 116, + "shloka": 9, + "text": "शंसिता पुरुषव्याघ्र तवं नः कुलहिते रतः\nकषत्ता चैव पटु परज्ञॊ यॊ नः शंसति सर्वदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 116, + "shloka": 10, + "text": "तवत्तः कुलहितं वाक्यं शरुत्वा राज्यहितॊदयम\nअमृतस्याव्ययस्येव तृप्तः सवप्स्याम्य अहं सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 116, + "shloka": 11, + "text": "कीदृषाः संनिकर्षस्था भृत्याः सयुर वा गुणान्विताः\nकीदृशैः किं कुलीनैर वा सह यात्रा विधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 116, + "shloka": 12, + "text": "न हय एकॊ भृत्यरहितॊ राजा भवति रक्षिता\nराज्यं चेदं जनः सर्वस तत कुलीनॊ ऽभिशंसति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 116, + "shloka": 13, + "text": "न हि परशास्तुं राज्यं हि शक्यम एकेन भारत\nअसहायवता तात नैवार्थाः के चिद अप्य उत\nलब्धुं लब्ध्वा चापि सदा रक्षितुं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 116, + "shloka": 14, + "text": "[भ]\nयस्य भृत्यजनः सर्वॊ जञानविज्ञानकॊविदः\nहितैषी कुलजः सनिग्धः स राज्यफलम अश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 116, + "shloka": 15, + "text": "मन्त्रिणॊ यस्य कुलजा असंहार्याः सहॊषिताः\nनृपतेर मतिदाः सन्ति संबन्ध जञानकॊविदाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 116, + "shloka": 16, + "text": "अनागतविधातारः कालज्ञानविशारदाः\nअतिक्रान्तम अशॊचन्तः स राज्यफलम अश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 116, + "shloka": 17, + "text": "समदुःखसुखा यस्य सहायाः सत्यकारिणः\nअर्थचिन्तापरा यस्य स राज्यफलम अश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 116, + "shloka": 18, + "text": "यस्य नार्तॊ जनपदः संनिकर्ष गतः सदा\nअक्षुद्रः सत्पथालम्बी स राज्यफलभाग भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 116, + "shloka": 19, + "text": "कॊशाक्ष पटलं यस्य कॊशवृद्धि करैर जनैः\nआप्तैस तुष्टैश च सततं धार्यते स नृपॊत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 116, + "shloka": 20, + "text": "कॊष्ठागारम असंहार्यैर आप्तैः संचयतत्परैः\nपात्रभूतैर अलुब्धैश च पाल्यमानं गुणी भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 116, + "shloka": 21, + "text": "वयवहारश च नगरे यस्य कर्मफलॊदयः\nदृश्यते शङ्खलिखितः स धर्मफलभाग भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 116, + "shloka": 22, + "text": "संगृहीतमनुष्यश च यॊ राजा राजधर्मवित\nषड वर्गं परतिगृह्णन स धर्मात फलम उपाश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nनिदर्शन करं लॊके सज्जनाचरितं सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 2, + "text": "अस्यैवार्थस्य सदृशं यच छरुतं मे तपॊवने\nजामदग्न्यस्य रामस्य यद उक्तम ऋषिसत्तमैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 3, + "text": "वने महति कस्मिंश चिद अमनुष्यनिषेविते\nऋषिर मूलफलाहारॊ नियतॊ नियतेन्द्रियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 4, + "text": "दीक्षा दमपरः शान्तः सवाध्यायपरमः शुचिः\nउपवासविशुद्धात्मा सततं सत्पथे सथितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 5, + "text": "तस्य संदृश्य सद्भावम उपविष्टस्य धीमतः\nसर्वसत्त्वाः समीपस्था भवन्ति वनचारिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 6, + "text": "सिंहव्याघ्राः स शरभा मत्ताश चैव महागजाः\nदवीपिनः खङ्ग भल्लूका ये चान्ये भीमदर्शनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 7, + "text": "ते सुखप्रश्नदाः सर्वे भवन्ति कषतजाशनाः\nतस्यर्षेर शिष्यवच चैव नयग भूताः परियकारिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 8, + "text": "दत्त्वा च ते सुखप्रश्नं सर्वे यान्ति यथागतम\nगराम्यस तव एकः पशुस तत्र नाजहाच छवा महामुनिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 9, + "text": "भक्तॊ ऽनुरक्तः सततम उपवासकृशॊ ऽबलः\nफलमूलॊत्कराहारः शान्तः शिष्टाकृतिर यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 10, + "text": "तस्यर्षेर उपविष्टस्य पादमूले महामुनेः\nमनुष्यवद गतॊ भावः सनेहबद्धॊऽभवद भृशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ ऽभययान महावीर्यॊ दवीपी कषतजभॊजनः\nशवार्थम अत्यन्तसंदुष्टः करूरः काल इवान्तकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 12, + "text": "लेलिह्यमानस तृषितः पुच्छास्फॊटन तत्परः\nवयादितास्यः कषुधा भग्नः परार्थयानस तदामिषम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 13, + "text": "तं दृष्ट्वा करूरम आयान्तं जीवितार्थी नराधिपः\nपरॊवाच शवा मुनिं तत्र यत तच छृणु महामते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 14, + "text": "शवशत्रुर भगवन्न अत्र दवीपी मां हन्तुम इच्छति\nतवत्प्रसादाद भयं न सयात तस्मान मम महामुने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 15, + "text": "[मुनि]\nन भयं दवीपिनः कार्यं मृत्युतस ते कथं चन\nएष शवरूपरहितॊ दवीपी भवसि पुत्रक" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 16, + "text": "[भ]\nततः शवा दवीपितां नीतॊ जाम्बूनदनिभाकृतिः\nचित्राङ्गॊ विस्फुरन हृष्टॊ वने वसति निर्भयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ ऽभययान महारौद्रॊ वयादितास्यः कषुधान्वितः\nदवीपिनं लेलिहद वक्त्रॊ वयाघ्रॊ रुधिरलालसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 18, + "text": "वयाघ्रं दृष्ट्वा कषुधा भग्नं दंष्ट्रिणं वनगॊचरम\nदवीपी जीवितरक्षार्थम ऋषिं शरणम एयिवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 19, + "text": "ततः संवासजं सनेहम ऋषिणा कुर्वता सदा\nस दवीपी वयाघ्रतां नीतॊ रिपुभिर बलवत्तरः\nततॊ दृष्ट्वा स शार्दूलॊ नाभ्यहंस तं विशां पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 20, + "text": "स तु शवा वयाघ्रतां पराप्य बलवान पिशिताशनः\nन मूलफलभॊगेषु सपृहाम अप्य अकरॊत तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 21, + "text": "यथा मृगपतिर नित्यं परकाङ्क्षति वनौकसः\nतथैव स महाराज वयाघ्रः समभवत तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 22, + "text": "वयाघ्रस तूटज मूलस्थस तृप्तः सुप्तॊ हतैर मृगैः\nनागश चागात तम उद्देशं मत्तॊ मेघ इवॊत्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 23, + "text": "परभिन्नकरटः परांशुः पद्मी विततमस्तकः\nसुविषाणॊ महाकायॊ मेघगम्भीर निस्वनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 24, + "text": "तं दृष्ट्वा कुञ्जरं मत्तम आयान्तं मदगर्वितम\nवयाघ्रॊ हस्तिभयात तरस्तस तम ऋषिं शरणं ययौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ ऽनयत कुञ्जरतां तं वयाघ्रम ऋषिसत्तमः\nमहामेघॊपमं दृष्ट्वा तं स भीतॊ ऽभवद गजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 26, + "text": "ततः कमलषण्डानि शल्लकी गहनानि च\nवयचरत स मुदा युक्तः पद्मरेणु विभूषितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 27, + "text": "कदा चिद रममाणस्य हस्तिनः सुमुखं तदा\nऋषेस तस्यॊटजस्थस्य कालॊ ऽगच्छन्न निशा निशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 28, + "text": "अथाजगाम तं देशं केषरी केषरारुणः\nगिरिकन्दरजॊ भीमः सिंहॊ नागकुलान्तकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 29, + "text": "तं दृष्ट्वा सिंहम आयान्तं नागः सिंहभयाकुलः\nऋषिं शरणम आपेदे वेपमानॊ भयातुरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 30, + "text": "ततः स सिंहतां नीतॊ नागेन्द्रॊ मुनिना तदा\nवन्यं नागणयत सिंहं तुल्यजातिसमन्वयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 31, + "text": "दृष्ट्वा च सॊ ऽनशत सिंहॊ वन्यॊ भी सन्नवाग्बलः\nस चाश्रमे ऽवसत सिंहस तस्मिन्न एव वने सुखी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 32, + "text": "न तव अन्ये कषुद्रपशवस तपॊवननिवासिनः\nवयदृश्यन्त भयत्रस्ता जीविताकाङ्क्षिणः सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 33, + "text": "कदा चित कालयॊगेन सर्वप्राणि विहिंसकः\nबलवान कषतजाहारॊ नाना सत्त्वभयंकरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 34, + "text": "अष्ट पाद ऊर्ध्वचरणः शरभॊ वनगॊचरः\nतं सिंहं हन्तुम आगच्छन मुनेस तस्य निवेशनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 35, + "text": "तं मुनिः शरभं चक्रे बलॊत्कटम अरिंदम\nततः स शरभॊ वन्यॊ मुनेः शरभम अग्रतः\nदृष्ट्वा बलिनम अत्युग्रं दरुतं संप्राद्रवद भयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 36, + "text": "स एवं शरभस्थाने नयस्तॊ वै मुनिना तदा\nमुनेः पार्श्वगतॊ नित्यं शारभ्यं सुखम आप्तवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 37, + "text": "ततः शरभसंत्रस्ताः सर्वे मृगगणा वनात\nदिशः संप्राद्रवन राजन भयाज जीवितकाङ्क्षिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 38, + "text": "शरभॊ ऽपय अतिसंदुष्टॊ नित्यं पराणिवधे रतः\nफलमूलाशनं शान्तं नैच्छत स पिशिताशनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 39, + "text": "ततॊ रुधिरतर्षेण बलिना शरभॊ ऽनवितः\nइयेष तं मुनिं हन्तुम अकृतज्ञः शवयॊनिजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 40, + "text": "ततस तेन तपः शक्त्या विदितॊ जञानचक्षुषा\nविज्ञाय च महाप्राज्ञॊ मुनिः शवानं तम उक्तवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 41, + "text": "शवा तवं दवीपित्वम आपन्नॊ दवीपी वयाघ्रत्वम आगतः\nवयाघ्रॊ नागॊ मदपटुर नागः सिंहत्वम आप्तवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 42, + "text": "सिंहॊ ऽतिबलसंयुक्तॊ भूयः शरभतां गतः\nमया सनेहपरीतेन न विमृष्टः कुलान्वयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 43, + "text": "यस्माद एवम अपापं मां पापहिंसितुम इछसि\nतस्मात सवयॊनिम आपन्नः शवैव तवं हि भविष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 117, + "shloka": 44, + "text": "ततॊ मुनिजनद्वेषाद दुष्टात्मा शवा कृतॊ ऽबुधः\nऋषिणा शरभः शप्तः सवं रूपं पुनर आप्तवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 118, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nस शवा परकृतिम आपन्नः परं दैन्यम उपागमत\nऋषिणा हुंकृतः पापस तपॊवनबहिष्कृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 118, + "shloka": 2, + "text": "एवं राज्ञा मतिमता विदित्वा शीलशौचताम\nआर्जवं परकृतिं सत्त्वं कुलं वृत्तं शरुतं दमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 118, + "shloka": 3, + "text": "अनुक्रॊशं बलं वीर्यं भावं संप्रशमं कषमाम\nभृत्या ये यत्र यॊग्याः सयुस तत्र सथाप्याः सुशिक्षिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 118, + "shloka": 4, + "text": "नापरीक्ष्य महीपालः परकर्तुं भृत्यम अर्हति\nअकुलीन नराकीर्णॊ न राजा सुखम एधते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 118, + "shloka": 5, + "text": "कुलजः परकृतॊ राज्ञा तत कुलीनतया सदा\nन पापे कुरुते बुद्धिं निन्द्यमानॊ ऽपय अनागसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 118, + "shloka": 6, + "text": "अकुलीनस तु पुरुषः परकृतः साधु संक्षयात\nदुर्लभैश्वर्यतां पराप्तॊ निन्दितः शत्रुतां वरजेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 118, + "shloka": 7, + "text": "कुलीनं शिक्षितं पराज्ञं जञानविज्ञानकॊविदम\nसर्वशास्त्रार्थ तत्त्वज्ञं सहिष्णुं देशजं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 118, + "shloka": 8, + "text": "कृतज्ञं बलवन्तं च कषान्तं दान्तं जितेन्द्रियम\nअलुब्धं लब्धसंतुष्टं सवामिमित्र बुभूषकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 118, + "shloka": 9, + "text": "सचिवं देशकालज्ञं सर्वसंग्रहणे रतम\nसत्कृतं युक्तमनसं हितैषिणम अतन्द्रितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 118, + "shloka": 10, + "text": "युक्ताचारं सवविषये संधिविग्रहकॊविदम\nराज्ञस तरिवर्गवेत्तारं पौरजानपद परियम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 118, + "shloka": 11, + "text": "खातक वयूह तत्त्वज्ञं बलहर्षण कॊविदम\nइङ्गिताकार तत्त्वज्ञं यात्रा यानविशारदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 118, + "shloka": 12, + "text": "हस्तिशिक्षासु तत्त्वज्ञम अहं कारविवर्जितम\nपरगल्भं दक्षिणं दान्तं बलिनं युक्तकारिणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 118, + "shloka": 13, + "text": "चॊक्षं चॊक्ष जनाकीर्णं सुवेषं सुखदर्शनम\nनायकं नीतिकुशलं गुणषष्ट्या समन्वितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 118, + "shloka": 14, + "text": "अस्तब्धं परश्रितं शक्तं मृदु वादिनम एव च\nधीरं शलक्ष्णं महर्द्धिं च देशकालॊपपादकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 118, + "shloka": 15, + "text": "सचिवं यः परकुरुते न चैनम अवमन्यते\nतस्य विस्तीर्यते राज्यं जयॊत्स्ना गरहपतेर इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 118, + "shloka": 16, + "text": "एतैर एव गुणैर युक्तॊ राजा शास्त्रविशारदः\nएष्टव्यॊ धर्मपरमः परजापालनतत्परः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 118, + "shloka": 17, + "text": "धीरॊ मर्षी शुचिः शीघ्रः काले पुरुषकारवित\nशुश्रूषुः शरुतवाञ शरॊता ऊहापॊह विशारदः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 118, + "shloka": 18, + "text": "मेधावी धारणा युक्तॊ यथान्यायॊपपादकः\nदान्तः सदा परियाभाषी कषमावांश च विपर्यये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 118, + "shloka": 19, + "text": "दानाच्छेदे सवयं कारी सुद्वारः सुखदर्शनः\nआर्तहस्तप्रदॊ नित्यम आप्तं मन्यॊ नये रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 118, + "shloka": 20, + "text": "नाहं वादी न निर्द्वंद्वॊ न यत किं चन कारकः\nकृते कर्मण्य अमॊघानां कर्ता भृत्यजनप्रियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 118, + "shloka": 21, + "text": "संगृहीतजनॊ ऽसतब्धः परसन्नवदनः सदा\nदाता भृत्यजनावेक्षी न करॊधी सुमहामनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 118, + "shloka": 22, + "text": "युक्तदण्डॊ न निर्दण्डॊ धर्मकार्यानुशासकः\nचारनेत्रः परावेक्षी धर्मार्थकुशलः सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 118, + "shloka": 23, + "text": "राजा गुणशताकीर्ण एष्टव्यस तादृशॊ भवेत\nयॊधाश चैव मनुष्येन्द्र सर्वैर गुणगुणैर वृताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 118, + "shloka": 24, + "text": "अन्वेष्टव्याः सुपुरुषाः सहाया राज्यधारणाः\nन विमानयितव्याश च राज्ञा वृद्धिम अभीप्सता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 118, + "shloka": 25, + "text": "यॊधाः समरशौटीराः कृतज्ञा अस्त्रकॊविदाः\nधर्मशास्त्रसमायुक्ताः पदातिजनसंयुताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 118, + "shloka": 26, + "text": "अर्थमानविवृद्धाश च रथचर्या विशारदाः\nइष्वस्त्रकुशला यस्य तस्येयं नृपतेर मही" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 118, + "shloka": 27, + "text": "सर्वसंग्रहणे युक्तॊ नृपॊ भवति यः सदा\nउत्थान शीलॊ मित्राढ्यः स राजा राजसत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 118, + "shloka": 28, + "text": "शक्या अश्वसहस्रेण वीरारॊहेण भारत\nसंगृहीतमनुष्येण कृत्स्ना जेतुं वसुंधरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 119, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nएवं शुना समान भृत्यान सवस्थाने यॊ नराधिपः\nनियॊजयति कृत्येषु स राज्यफलम अश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 119, + "shloka": 2, + "text": "न शवा सवस्थानम उत्क्रम्य परमाणम अभि सत्कृतः\nआरॊप्यः शवा सवकात सथानाद उत्क्रम्यान्यत परपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 119, + "shloka": 3, + "text": "सवजातिकुलसंपन्नाः सवेषु कर्मस्व अव सथिताः\nपरकर्तव्या बुधा भृत्या नास्थाने परक्रिया कषमा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 119, + "shloka": 4, + "text": "अनुरूपाणि कर्माणि भृत्येभ्यॊ यः परयच्छति\nस भृत्यगुणसंपन्नं राजा फलम उपाश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 119, + "shloka": 5, + "text": "शरभः शरभस्थाने सिंहः सिंह इवॊर्जितः\nवयाघ्रॊ वयाघ्र इव सथाप्यॊ दवीपी दवीपी यथातथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 119, + "shloka": 6, + "text": "कर्मस्व इहानुरूपेषु नयस्या भृत्या यथाविधि\nपरतिलॊमं न भृत्यास ते सथाप्याः कर्मफलैषिणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 119, + "shloka": 7, + "text": "यः परमाणम अतिक्रम्य परतिलॊमं नराधिपः\nभृत्यान सथापयते ऽबुद्धिर न स रञ्जयते परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 119, + "shloka": 8, + "text": "न बालिशा न च कषुद्रा न चाप्रतिमितेन्द्रियाः\nनाकुलीना नराः पार्श्वे सथाप्या राज्ञा हितैषिणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 119, + "shloka": 9, + "text": "साधवः कुशलाः शूरा जञानवन्तॊ ऽनसूयकाः\nअक्षुद्राः शुचयॊ दक्षा नराः सयुः पारिपार्श्वकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 119, + "shloka": 10, + "text": "नयग भूतास तत्पराः कषान्ताश चौक्षाः परकृतिजाः शुभाः\nसवे सवे सथाने ऽपरिक्रुष्टास ते सयू राज्ञॊ बहिश्चराः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 119, + "shloka": 11, + "text": "सिंहस्य सततं पार्श्वे सिंह एव जनॊ भवेत\nअसिंहः सिंहसहितः सिंहवल लभते फलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 119, + "shloka": 12, + "text": "यस तु सिंहः शवभिः कीर्णः सिंहकर्मफले रतः\nन स सिंहफलं भॊक्तुं शक्तः शवभिर उपासितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 119, + "shloka": 13, + "text": "एवम एतैर मनुष्येन्द्र शूरैः पराज्ञैर बहुश्रुतैः\nकुलीनैः सह शक्येत कृत्स्नां जेतुं वसुंधराम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 119, + "shloka": 14, + "text": "नावैद्यॊ नानृजुः पार्श्वे नाविद्यॊ नामहा धनः\nसंग्राह्यॊ वसुधा पालैर भृत्यॊ भृत्यवतां वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 119, + "shloka": 15, + "text": "बाणवद विसृता यान्ति सवामिकार्यपरा जनाः\nये भृत्याः पार्थिव हितास तेषां सान्त्वं परयॊजयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 119, + "shloka": 16, + "text": "कॊशश च सततं रक्ष्यॊ यत्नम आस्थाय राजभिः\nकॊशमूला हि राजानः कॊशमूलकरॊ भव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 119, + "shloka": 17, + "text": "कॊष्ठागारं च ते नित्यं सफीतं धान्यैः सुसंचितम\nसदास्तु सत्सु संन्यस्तं धनधान्य परॊ भव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 119, + "shloka": 18, + "text": "नित्ययुक्ताश च ते भृत्या भवन्तु रणकॊविदाः\nवाजिनां च परयॊगेषु वैशारद्यम इहेष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 119, + "shloka": 19, + "text": "जञातिबन्धुजनावेक्षी मित्र संबन्धिसंवृतः\nपौरकार्यहितान्वेषी भव कौरवनन्दन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 119, + "shloka": 20, + "text": "एषा ते नैष्ठिकी बुद्धिः परज्ञा चाभिहिता मया\nशवा ते निदर्शनं तात किं भूयः शरॊतुम इच्छसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nराजवृत्तान्य अनेकानि तवया परॊक्तानि भारत\nपूर्वैः पूर्वनियुक्तानि राजधर्मार्थवेदिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 2, + "text": "तद एव विस्तरेणॊक्तं पूर्वैर दृष्टं सतां मतम\nपरणयं राजधर्माणां परब्रूहि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 3, + "text": "[भ]\nरक्षणं सर्वभूतानाम इति कषत्रे परं मतम\nतद यथा रक्षणं कुर्यात तथा शृणु महीपते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 4, + "text": "यथा बर्हाणि चित्राणि बिभर्ति भुजगाशनः\nतथा बहुविधं राजा रूपं कुर्वीत धर्मवित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 5, + "text": "तैक्ष्ण्यं जिह्मत्वम आदान्त्यं सत्यम आर्जवम एव च\nमध्यस्थः सत्त्वम आतिष्ठंस तथा वै सुखम ऋच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 6, + "text": "यस्मिन्न अर्थे हितं यत सयात तद्वर्णं रूपम आविशेत\nबहुरूपस्य राज्ञॊ हि सूक्ष्मॊ ऽपय अर्थॊ न सीदति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 7, + "text": "नित्यं रक्षित मन्त्रः सयाद यथा मूकः शरच छिखी\nशलक्ष्णाक्षर तनुः शरीमान भवेच छास्त्र विशारदः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 8, + "text": "आपद दवारेषु यत्तः सयाज जलप्रस्रवणेष्व इव\nशैलवर्षॊदकानीव दविजान सिद्धान समाश्रयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 9, + "text": "अर्थकामः शिखां राजा कुर्याद धर्मध्वजॊपमाम\nनित्यम उद्यतदण्डः सयाद आचरेच चाप्रमादतः\nलॊके चाय वययौ दृष्ट्वा वृक्षाद वृक्षम इवाप्लवन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 10, + "text": "मृजावान सयात सवयूथ्येषु भावानि चरणैः कषिपेत\nजातपक्षः परिस्पन्देद रक्षेद वैकल्यम आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 11, + "text": "दॊषान विवृणुयाच छत्रॊः परपक्षान विधूनयेत\nकाननेष्व इव पुष्पाणि बर्हीवार्थान समाचरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 12, + "text": "उच्छ्रितान आश्रयेत सफीतान नरेन्द्रान अचलॊपमान\nशरयेच छायाम अविज्ञातां गुप्तं शरणम आश्रयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 13, + "text": "परावृषीवासित गरीवॊ मज्जेत निशि निर्जने\nमायूरेण गुणेनैव सत्रीभिश चालक्षितश चरेत\nन जह्याच च तनुत्राणं रक्षेद आत्मानम आत्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 14, + "text": "चारभूमिष्व अभिगमान पाशांश च परिवर्जयेत\nपीडयेच चापि तां भूमिं परणश्येद गहने पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 15, + "text": "हन्यात करुद्धान अतिविषान ये जिह्मगतयॊ ऽहितान\nनाश्रयेद बाल बर्हाणि सन निवासानि वासयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 16, + "text": "सदा बर्हि निभः कामं परसक्ति कृतम आचरेत\nसर्वतश चाददेत परज्ञां पतंगान गहनेष्व इव\nएवं मयूरवद राजा सवराष्ट्रं परिपालयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 17, + "text": "आत्मवृद्धि करीं नीतिं विदधीत विचक्षणः\nआत्मसंयमनं बुद्ध्या परबुद्ध्यावतारणम\nबुद्ध्या चात्मगुणप्राप्तिर एतच छास्त्र निदर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 18, + "text": "परं चाश्वासयेत साम्ना सवशक्तिं चॊपलक्षयेत\nआत्मनः परिमर्शेन बुद्धिं बुद्ध्या विचारयेत\nसान्त्वयॊगमतिः पराज्ञः कार्याकार्यविचारकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 19, + "text": "निगूढ बुद्धिर धीरः सयाद वक्तव्ये वक्ष्यते तथा\nसंनिकृष्टां कथां पराज्ञॊ यदि बुद्ध्या बृहस्पतिः\nसवभावम एष्यते तप्तं कृष्णायसम इवॊदके" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 20, + "text": "अनुयुञ्जीत कृत्यानि सर्वाण्य एव महीपतिः\nआगमैर उपदिष्टानि सवस्य चैव परस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 21, + "text": "कषुद्रं करूरं तथा पराज्ञं शूरं चार्थविशारदम\nसवकर्मणि नियुञ्जीत ये चान्ये वचनाधिकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 22, + "text": "अप्य अदृष्ट्वा नियुक्तानि अनुरूपेषु कर्मसु\nसर्वांस तान अनुवर्तेत सवरांस तन्त्रीर इवायता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 23, + "text": "धर्माणाम अविरॊधेन सर्वेषां परियम आचरेत\nममायम इति राजा यः स पर्वत इवाचलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 24, + "text": "वयवसायं समाधाय सूर्यॊ रश्मिम इवायताम\nधर्मम एवाभिरक्षेत कृत्वा तुल्ये परियाप्रिये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 25, + "text": "कुलप्रकृतिदेशानां धर्मज्ञान मृदुभाषिणः\nमध्ये वयसि निर्दॊषान हिते युक्ताञ जितेन्द्रियान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 26, + "text": "अलुभाञ शिक्षितान दान्तान धर्मेषु परिनिष्ठितान\nसथापयेत सर्वकार्येषु राजा धर्मार्थरक्षिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 27, + "text": "एतेनैवप्रकारेण कृत्यानाम आगतिं गतिम\nयुक्तः समनुतिष्ठेत तुष्टश चारैर उपस्कृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 28, + "text": "अमॊघक्रॊधहर्षस्य सवयं कृत्यान्ववेक्षिणः\nआत्मप्रत्यय कॊशस्य वसुधैव वसुंधरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 29, + "text": "वयक्तश चानुग्रहॊ यस्य यथार्थश चापि निग्रहः\nगुप्तात्मा गुप्तराष्ट्रश च स राजा राजधर्मवित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 30, + "text": "नित्यं राष्ट्रम अवेक्षेत गॊभिः सूर्य इवॊत्पतन\nचारांश च न चरान विद्यात तथा बुद्ध्या न संज्वरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 31, + "text": "कालप्राप्तम उपादद्यान नार्थं राजा परसूचयेत\nअहन्य अहनि संदुह्यान महीं गाम इव बुद्धिमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 32, + "text": "यथाक्रमेण पुष्पेभ्यश चिनॊति मधु षट्पदः\nतथा दरव्यम उपादाय राजा कुर्वीत संचयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 33, + "text": "यद धि गुप्तावशिष्टं सयात तद धितं धर्मकामयॊः\nसंचयानुविसर्गी सयाद राजा शास्त्रविद आत्मवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 34, + "text": "नाल्पम अर्थं परिभवेन नावमन्येत शात्रवान\nबुद्ध्यावबुध्येद आत्मानं न चाबुद्धिषु विश्वसेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 35, + "text": "धृतिर दाक्ष्यं संयमॊ बुद्धिर अग्र्या; धैर्यं शौर्यं देशकालॊ ऽपरमादः\nसवल्पस्य वा महतॊ वापि वृद्धौ; धनस्यैतान्य अष्ट समिन्धनानि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 36, + "text": "अग्निस्तॊकॊ वर्धते हय आज्यसिक्तॊ; बीजं चैकं बहुसाहस्रम एति\nकषयॊदयौ विपुलौ संनिशाम्य; तस्माद अल्पं नावमन्येत विद्वान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 37, + "text": "बालॊ ऽबालः सथविरॊ वा रिपुर; यः सदा परमत्तं पुरुषं निहन्यात\nकालेनान्यस तस्य मूलं हरेत; कालज्ञाता पार्थिवानां वरिष्ठः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 38, + "text": "हरेत कीर्तिं धर्मम अस्यॊपरुन्ध्याद; अर्थे दीर्घं वीर्यम अस्यॊपहन्यात\nरिपुर दवेष्टा दुर्बलॊ वा बली; वा तस्माच छत्रौ नैव हेडेद यतात्मा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 39, + "text": "कषयं शत्रॊः संचयं पालनं चाप्य; उभौ चार्थौ सहितौ धर्मकामौ\nअतश चान्यन मतिमान संदधीत; तस्माद राजा बुद्धिमन्तं शरयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 40, + "text": "बुद्धिर दीप्ता बलवन्तं हिनस्ति; बलं बुद्ध्या वर्धते पाल्यमानम\nशत्रुर बुद्ध्या सीदते वर्धमानॊ; बुद्धेः पश्चात कर्म यत तत परशस्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 41, + "text": "सर्वान कामान कामयानॊ हि धीरः; सत्त्वेनाल्पेनाप्लुते हीनदेहः\nयथात्मानं परार्थयते ऽरथमानैः; शरेयः पात्रं पूरयते हय अनल्पम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 42, + "text": "तस्माद राजा परगृहीतः परेषु; मूलं लक्ष्म्याः सर्वतॊ ऽभयाददीत\nदीर्घं कालम अपि संपीड्यमानॊ; विद्युत संपातम इव मानॊर्जितः सयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 43, + "text": "विद्या तपॊ वा विपुलं धनं वा; सर्वम एतद वयवसायेन शक्यम\nबरह्म यत तं निवसति देहवत्सु; तस्माद विद्याद वयवसायं परभूतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 44, + "text": "यत्रासते मतिमन्तॊ मनस्विनः; शक्रॊ विष्णुर यत्र सरस्वती च\nवसन्ति भूतानि च यत्र नित्यं; तस्माद विद्वान नावमन्येत देहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 45, + "text": "लुब्धं हन्यात संप्रदानेन नित्यं; लुब्धस तृप्तिं परवित्तस्य नैति\nसर्वॊ लुब्धः कर्म गुणॊपभॊगे; यॊ ऽरथैर हीनॊ धर्मकामौ जहाति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 46, + "text": "धनं भॊज्यं पुत्रदारं समृद्धिं; सर्वॊ लुब्धः परार्थयते परेषाम\nलुब्धे दॊषाः संभवन्तीह सर्वे; तस्माद राजा न परगृह्णीत लुब्धान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 47, + "text": "संदर्शने सत्पुरुषं जघन्यम अपि चॊदयेत\nआरम्भान दविषतां पराज्ञः सर्वान अर्थांस तु सूदयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 48, + "text": "धर्मान्वितेषु विज्ञातॊ मन्त्री गुप्तश च पाण्डव\nआप्तॊ राजन कुलीनश च पर्याप्तॊ राज्यसंग्रहे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 49, + "text": "विधिप्रवृत्तान नरदेव धर्मान; उक्तान समासेन निबॊध बुद्ध्या\nइमान विदध्याद वयनुसृत्य यॊ वै; राजा महीं पालयितुं स शक्तः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 50, + "text": "अनीतिजं यद्य अविधानजं सुखं; हठ परणीतं विविधं परदृश्यते\nन विद्यते तस्य गतिर महीपतेर; न विद्यते राष्ट्रजम उत्तमं सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 51, + "text": "धनैर विशिष्टान मतिशीलपूजितान; गुणॊपपन्नान युधि दृष्टविक्रमान\nगुणेषु दृष्टान अचिराद इहात्मवान; सतॊ ऽभिसंधाय निहन्ति शात्रवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 52, + "text": "पश्येद उपायान विविधैः करियापथैर; न चानुपायेन मतिं निवेशयेत\nशरियं विशिष्टां विपुलं यशॊ धनं; न दॊषदर्शी पुरुषः समश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 53, + "text": "परीतिप्रवृत्तौ विनिवर्तने तथा; सुहृत्सु विज्ञाय निवृत्य चॊभयॊः\nयद एव मित्रं गुरु भरम आवहेत; तद एव सुस्निग्धम उदाहरेद बुधः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 120, + "shloka": 54, + "text": "एतान मयॊक्तांस तव राजधर्मान; नृणां च गुप्तौ मतिम आदधत्स्व\nअवाप्स्यसे पुण्यफलं सुखेन; सर्वॊ हि लॊकॊत्तम धर्ममूलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nअयं पितामहेनॊक्तॊ राजधर्मः सनातनः\nईश्वरश च महादण्डॊ दण्डे सर्वं परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 2, + "text": "देवतानाम ऋषीणां च पितॄणां च महात्मनाम\nयक्षरक्षःपिशाचानां मर्त्यानां च विशेषतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 3, + "text": "सर्वेषां पराणिनां लॊके तिर्यक्ष्व अपि निवासिनाम\nसर्वव्यापी महातेजा दण्डः शरेयान इति परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 4, + "text": "इत्य एतद उक्तं भवता सर्वं दण्ड्यं चराचरम\nदृश्यते लॊकम आसक्तं स सुरासुरमानुषम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 5, + "text": "एतद इच्छाम्य अहं जञातुं तत्त्वेन भरतर्षभ\nकॊ दण्डः कीदृशॊ दण्डः किं रूपः किं परायणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 6, + "text": "किम आत्मकः कथं भूतः कति मूर्तिः कथं परभुः\nजागर्ति स कथं दण्डः परजास्व अवहितात्मकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 7, + "text": "कश च पूर्वापरम इदं जागर्ति परिपालयन\nकश च विज्ञायते पूर्वं कॊ ऽपरॊ दण्डसंज्ञितः\nकिं संस्थश च भवेद दण्डः का चास्य गतिर इष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 8, + "text": "[भ]\nशृणु कौरव्य यॊ दण्डॊ वयवहार्यॊ यथा च सः\nयस्मिन हि सर्वम आयत्तं स दण्ड इह केवलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 9, + "text": "धर्मस्याख्या महाराज वयवहार इतीष्यते\nतस्य लॊपः कथं न सयाल लॊकेष्व अवहितात्मनः\nइत्य अर्थं वयवहारस्य वयवहारत्वम इष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 10, + "text": "अपि चैतत पुरा राजन मनुना परॊक्तम आदितः\nसुप्रणीतेन दण्डेन परियाप्रिय समात्मना\nपरजा रक्षति यः सम्यग धर्म एव स केवलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 11, + "text": "अथॊक्तम एतद वचनं पराग एव मनुना पुरा\nजन्म चॊक्तं वसिष्ठेन बरह्मणॊ वचनं महत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 12, + "text": "पराग इदं वचनं परॊक्तम अतः पराग वचनं विदुः\nवयवहारस्य चाख्यानाद वयवहार इहॊच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 13, + "text": "दण्डात तरिवर्गः सततं सुप्रणीतात परवर्तते\nदैवं हि परमॊ दण्ड्दॊ रूपतॊ ऽगनिर इवॊच्छिखः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 14, + "text": "नीलॊत्पलदल शयामश चतुर्दंष्ट्रश चतुर्भुजः\nअष्ट पान नैकनयनः शङ्कुकर्णॊर्ध्व रॊमवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 15, + "text": "जटी दविजिह्वस ताम्रास्यॊ मृगराजतनुच छदः\nएतद रूपं बिभर्त्य उग्रं दण्डॊ नित्यं दुरावरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 16, + "text": "असिर गदा धनुः शक्तिस तरिशूलं मुद्गरः शरः\nमुसलं परशुश चक्रं परासॊ दण्डर्ष्टि तॊमराः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 17, + "text": "सर्वप्रहरणीयानि सन्ति यानीह कानि चित\nदण्ड एव हि सर्वात्मा लॊके चरति मूर्तिमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 18, + "text": "भिन्दंश छिन्दन रुजन कृन्तन दारयन पाटयंस तथा\nघातयन्न अभिधावंश च दण्ड एव चरत्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 19, + "text": "असिर विशसनॊ धर्मस तीक्ष्णवर्त्मा दुरासदः\nशरीगर्भॊ विजयः शास्ता वयवहारः परजागरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 20, + "text": "शास्त्रं बराह्मणमन्त्रश च शास्ता पराग वचनं गतः\nधर्मपालॊ ऽकषरॊ देवः सत्यगॊ नित्यगॊ गरहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 21, + "text": "असङ्गॊ रुद्र तनयॊ मनुज्येष्ठः शिवं करः\nनामान्य एतानि दण्डस्य कीर्तितानि युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 22, + "text": "दण्डॊ हि भगवान विष्णुर यज्ञॊ नारायणः परभुः\nशश्वद रूपं महद बिभ्रन महापुरुष उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 23, + "text": "यथॊक्ता बरह्म कन्येति लक्ष्मीर नीतिः सरस्वती\nदण्डनीतिर जगद धात्री दण्डॊ हि बहु विग्रहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 24, + "text": "अर्थानर्थौ सुखं दुःखं धर्माधर्मौ बलाबले\nदौर्भाग्यं भागधेयं च पुण्यापुण्ये गुणागुणौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 25, + "text": "कामाकामाव ऋतुर मासः शर्वरी दिवसः कषणः\nअप्रसादः परसादश च हर्षः करॊधः शमॊ दमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 26, + "text": "दैवं पुरुषकारश च मॊक्षामॊक्षौ भयाभये\nहिंसाहिंसे तपॊयज्ञः संयमॊ ऽथ विषाविषम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 27, + "text": "अन्तश चादिश च मध्यं च कृत्यानां च परपञ्चनम\nमदः परमादॊ दर्पश च दम्भॊ धैर्यं नयानयौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 28, + "text": "अशक्तिः शक्तिर इत्य एव मानस्तम्भौ वययाव्ययौ\nविनयश च विसर्गश च कालाकालौ च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 29, + "text": "अनृतं जञाज्ञता सत्यं शरद्धाश्रद्धे तथैव च\nकलीबता वयवसायश च लाभालाभौ जयाजयौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 30, + "text": "तीक्ष्णता मृदुता मृत्युर आगमानागमौ तथा\nविराद्धिश चैव राधिश च कार्याकार्ये बलाबले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 31, + "text": "असूया चानसूया च धर्माधर्मौ तथैव च\nअपत्रपानपत्रपे हरीश च संपद विपच च ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 32, + "text": "तेजः कर्मणि पाण्डित्यं वाक शक्तिस तत्त्वबुद्धिता\nएवं दण्डस्य कौरव्य लॊके ऽसमिन बहुरूपता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 33, + "text": "न सयाद यदीह दण्डॊ वै परमथेयुः परस्परम\nभयाद दण्डस्य चान्यॊन्यं घनन्ति नैव युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 34, + "text": "दण्डेन रक्ष्यमाणा हि राजन्न अहर अहः परजाः\nराजानं वर्धयन्तीह तस्माद दण्डः परायणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 35, + "text": "वयवस्थापयति कषिप्रम इमं लॊकं नरेश्वर\nसत्ये वयवस्थितॊ धर्मॊ बराह्मणेष्व अवतिष्ठते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 36, + "text": "धर्मयुक्ता दविजाः शरेष्ठा वेद युक्ता भवन्ति च\nबभूव यज्ञॊ वेदेभ्यॊ यज्ञः परीणाति देवताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 37, + "text": "परीताश च देवता नित्यम इन्द्रे परिददत्य उत\nअन्नं ददाति शक्रश चाप्य अनुगृह्णन्न इमाः परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 38, + "text": "पराणाश च सर्वभूतानां नित्यम अन्ने परतिष्ठिताः\nतस्मात परजाः परतिष्ठन्ते दण्डॊ जागर्ति तासु च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 39, + "text": "एवं परयॊजनश चैव दण्डः कषत्रियतां गतः\nरक्षन परजाः परजागर्ति नित्यं सुविहितॊ ऽकषरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 40, + "text": "ईश्वरः पुरुषः पराणः सत्त्वं वित्तं परजापतिः\nभूतात्मा जीव इत्य एव नामभिः परॊच्यते ऽषटभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 41, + "text": "अददद दण्ड एवास्मै धरुवम ऐश्वर्यम एव च\nबले नयश च संयुक्तः सदा पञ्च विधात्मकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 42, + "text": "कुलबाहुधनामात्याः परज्ञा चॊक्ता बलानि च\nआहार्यं चाष्टकैर दरव्यैर बलम अन्यद युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 43, + "text": "हस्तिनॊ ऽशवा रथाः पत्तिर नावॊ विष्टिस तथैव च\nदैशिकाश चारकाश चैव तद अष्टाङ्गं बलं समृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 44, + "text": "अष्टाङ्गस्य तु युक्तस्य हस्तिनॊ हस्तियायिनः\nअश्वारॊहाः पदाताश च मन्त्रिणॊ रसदाश च ये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 45, + "text": "भिक्षुकाः पराड विवाकाश च मौहूर्ता दैवचिन्तकाः\nकॊशॊ मित्राणि धान्यं च सर्वॊपकरणानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 46, + "text": "सप्त परकृतिचाष्टाङ्गं शरीरम इह यद विदुः\nराज्यस्य दण्ड एवाङ्गं दण्डः परभव एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 47, + "text": "ईश्वरेण परयत्नेन धारणे कषत्रियस्य हि\nदण्डॊ दत्तः समानात्मा दण्डॊ हीदं सनातनम\nराज्ञां पूज्यतमॊ नान्यॊ यथा धर्मप्रदर्शनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 48, + "text": "बरह्मणा लॊकरक्षार्थं सवधर्मस्थापनाय च\nभर्तृप्रत्यय उत्पन्नॊ वयवहारस तथापरः\nतस्माद यः सहितॊ दृष्टॊ भर्तृप्रत्यय लक्षणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 49, + "text": "वयवहारस तु वेदात्मा वेद परत्यय उच्यते\nमौलश च नरशार्दूल शास्त्रॊक्तश च तथापरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 50, + "text": "उक्तॊ यश चापि दण्डॊ ऽसौ भर्तृप्रत्यय लक्षणः\nजञेयॊ न स नरेन्द्रस्थॊ दण्डप्रत्यय एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 51, + "text": "दण्डप्रत्यय दृष्टॊ ऽपि वयवहारात्मकः समृतः\nवयवहारः समृतॊ यश च स वेद विषयात्मकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 52, + "text": "यश च वेद परसूतात्मा स धर्मॊ गुणदर्शकः\nधर्मप्रत्यय उत्पन्नॊ यथाधर्मः कृतात्मभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 53, + "text": "वयवहारः परजा गॊप्ता बरह्म दिष्टॊ युधिष्ठिर\nतरीन धारयति लॊकान वै सत्यात्मा भूतिवर्धनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 54, + "text": "यश च दण्डः स दृष्टॊ नॊ वयवहारः सनातनः\nवयवहारश च यॊ दृष्टः स धर्म इति नः शरुतः\nयश च वेदः स वै धर्मॊ यश च धर्मः स सत्पथः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 55, + "text": "बरह्मा परजापतिः पूर्वं बभूवाथ पितामहः\nलॊकानां स हि सर्वेषां स सुरासुररक्षसाम\nस मनुष्यॊरगवतां कर्ता चैव स भूतकृत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 56, + "text": "ततॊ नॊ वयवहारॊ ऽयं भर्तृप्रत्यय लक्षणः\nतस्माद इदम अवॊचाम वयवहार निदर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 121, + "shloka": 57, + "text": "माता पिता च भराता च भार्या चाथ पुरॊहितः\nनादण्ड्यॊ विद्यते राज्ञां यः सवधर्मे न तिष्ठति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nअङ्गेषु राजा दयुतिमान वसु हॊम इति शरुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 2, + "text": "स राजा धर्मनित्यः सन सह पत्न्या महातपाः\nमुञ्ज पृष्ठं जगामाथ देवर्षिगणपूजितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 3, + "text": "तत्र शृङ्गे हिमवतॊ मेरौ कनकपर्वते\nयत्र मुञ्जवटे रामॊ जटा हरणम आदिशत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 4, + "text": "तदा परभृति राजेन्द्र ऋषिभिः संशितव्रतैः\nमुञ्ज पृष्ठ इति परॊक्तः स देशॊ रुद्र सेवितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 5, + "text": "स तत्र बहुभिर युक्तः सदा शरुतिमयैर गुणैः\nबराह्मणानाम अनुमतॊ देवर्षिसदृशॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 6, + "text": "तं कदा चिद अदीनात्मा सखा शक्रस्य मानितः\nअभ्यागच्छन महीपालॊ मान्धाता शत्रुकर्शनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 7, + "text": "सॊ ऽभिसृत्य तु मान्धाता वसु हॊमं नराधिपम\nदृष्ट्वा परकृष्टं तपसा विनयेनाभ्यतिष्ठत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 8, + "text": "वसु हॊमॊ ऽपि राज्ञॊ वै गाम अर्घ्यं च नयवेदयत\nअष्टाङ्गस्य च राज्यस्य पप्रच्छ कुशलं तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 9, + "text": "सद्भिर आचरितं पूर्वं यथावद अनुयायिनम\nअपृच्छद वसु हॊमस तं राजन किं करवाणि ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 10, + "text": "सॊ ऽबरवीत परमप्रीतॊ मान्धाता राजसत्तमम\nवसु हॊमं महाप्राज्ञम आसीनं कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 11, + "text": "बृहस्पतेर मतं राजन्न अधीतं सकलं तवया\nतथैवौशनसं शास्त्रं विज्ञातं ते नराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 12, + "text": "तद अहं शरॊतुम इच्छामि दण्ड उत्पद्यते कथम\nकिं वापि पूर्वं जागर्ति किं वा परमम उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 13, + "text": "कथं कषत्रिय संस्थश च दण्डः संप्रत्य अवस्थितः\nबरूहि मे सुमहाप्राज्ञ ददाम्य आचार्य वेतनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 14, + "text": "[वसुहॊम]\nशृणु राजन यथा दण्डः संभूतॊ लॊकसंग्रहः\nपरजा विनयरक्षार्थं धर्मस्यात्मा सनातनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 15, + "text": "बरह्मा यियक्षुर भगवान सर्वलॊकपितामहः\nऋत्विजं नात्मना तुल्यं ददर्शेति हि नः शरुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 16, + "text": "स गर्भं शिरसा देवॊ वर्षपूगान अधारयत\nपूर्णे वर्षसहस्रे तु स गर्भः कषुवतॊ ऽपतत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 17, + "text": "स कषुपॊ नाम संभूतः परजापतिर अरिंदम\nऋत्विग आसीत तदा राजन यज्ञे तस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 18, + "text": "तस्मिन परवृत्ते सत्रे तु बरह्मणः पार्थिवर्षभ\nहृष्टरूपप्रचारत्वाद दण्डः सॊ ऽनतर्हितॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 19, + "text": "तस्मिन्न अन्तर्हिते चाथ परजानां संकरॊ ऽभवत\nनैव कार्यं न चाकार्यं भॊज्याभॊज्यं न विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 20, + "text": "पेयापेयं कुतः सिद्धिर हिसन्ति च परस्परम\nगम्यागम्यं तदा नासीत परस्वं सवं च वै समम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 21, + "text": "परस्परं विलुम्पन्ते सारमेया इवामिषम\nअबलं बलिनॊ जघ्नुर निर्मर्यादम अवर्तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 22, + "text": "ततः पितामहॊ विष्णुं भगवन्तं सनातनम\nसंपूज्य वरदं देवं महादेवम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 23, + "text": "अत्र साध्व अनुकम्पां वै कर्तुम अर्हसि केवलम\nसंकरॊ न भवेद अत्र यथा वै तद विधीयताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 24, + "text": "ततः स भगवान धयात्वा चिरं शूलजटा धरः\nआत्मानम आत्मना दण्डम असृजद देवसत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 25, + "text": "तस्माच च धर्मचरणां नीतिं देवीं सरस्वतीम\nअसृजद दण्डनीतिः सा तरिषु लॊकेषु विश्रुता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 26, + "text": "भूयः स भगवान धयात्वा चिरं शूलवरायुधः\nतस्य तस्य निकायस्य चकारैकैकम ईशरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 27, + "text": "देवानाम ईश्वरं चक्रे देवं दशशतेक्षणम\nयमं वैवस्वतं चापि पितॄणाम अकरॊत पतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 28, + "text": "धनानां रक्षसां चापि कुबेरम अपि चेश्वरम\nपर्वतानां पतिं मेरुं सरितां च महॊदधिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 29, + "text": "अपां राज्ये सुराणां च विदधे वरुणं परभुम\nमृत्युं पराणेश्वरम अथॊ तेजसां च हुताशनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 30, + "text": "रुद्राणाम अपि चेशानं गॊप्तारं विदधे परभुः\nमहात्मानं महादेवं विशालाक्षं सनातनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 31, + "text": "वसिष्ठम ईशं विप्राणां वसूनां जातवेदसम\nतेजसां भास्करं चक्रे नक्षत्राणां निशाकरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 32, + "text": "वीरुधाम अंशुमन्तं च भूतानां च परभुं वरम\nकुमारं दवादश भुजं सकन्दं राजानम आदिशत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 33, + "text": "कालं सर्वेशम अकरॊत संहार विनयात्मकम\nमृत्यॊश चतुर्विभागस्य दुःखस्य च सुखस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 34, + "text": "ईश्वरः सर्वदेहस तु राजराजॊ धनाधिपः\nसर्वेषाम एव रुद्राणां शूलपाणिर इति शरुतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 35, + "text": "तम एकं बरह्मणः पुत्रम अनुजातं कषुपं ददौ\nपरजानाम अधिपं शरेष्ठं सर्वधर्मभृताम अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 36, + "text": "महादेवस ततस तस्मिन वृत्ते यज्ञे यथाविधि\nदण्डं धर्मस्य गॊप्तारं विष्णवे सत्कृतं ददौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 37, + "text": "विष्णुर अङ्गिरसे परादाद अङ्गिरा मुनिसत्तमः\nपरादाद इन्द्र मरीचिभ्यां मरीचिर भृगवे ददौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 38, + "text": "भृगुर ददाव ऋषिभ्यस तु तं दण्डं धर्मसंहितम\nऋषयॊ लॊकपालेभ्यॊ लॊकपालाः कषुपाय च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 39, + "text": "कषुपस तु मनवे परादाद आदित्यतनयाय च\nपुत्रेभ्यः शराद्धदेवस तु सूक्ष्मधर्मार्थकारणात\nतं ददौ सूर्यपुत्रस तु मनुर वै रक्षणात्मकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 40, + "text": "विभज्य दण्डः कर्तव्यॊ धर्मेण न यदृच्छया\nदुर्वाचा निग्रहॊ बन्धॊ हिरण्यं बाह्यतः करिया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 41, + "text": "वयङ्गत्वं च शरीरस्य वधॊ वा नाल्पकारणात\nशरीरपीडास तास तास तु देहत्यागॊ विवासनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 42, + "text": "आनुपूर्व्या च दण्डॊ ऽसौ परजा जागर्ति पालयन\nइन्द्रॊ जागर्ति भगवान इन्द्राद अग्निर विभावसुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 43, + "text": "अग्नेर जागर्ति वरुणॊ वरुणाच च परजापतिः\nपरजापतेस ततॊ धर्मॊ जागर्ति विनयात्मकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 44, + "text": "धर्माच च बरह्मणः पुत्रॊ वयवसायः सनातनः\nवयवसायात ततस तेजॊ जागर्ति परिपालयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 45, + "text": "ओषध्यस तेजसस तस्माद ओषधिभ्यश च पर्वताः\nपर्वतेभ्यश च जागर्ति रसॊ रसगुणात तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 46, + "text": "जागर्ति निरृतिर देवी जयॊतींषि निरृतेर अपि\nवेदाः परतिष्ठा जयॊतिर्भ्यस ततॊ हयशिराः परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 47, + "text": "बरह्मा पितामहस तस्माज जागर्ति परभुर अव्ययः\nपितामहान महादेवॊ जागर्ति भगवाञ शिवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 48, + "text": "विश्वे देवाः शिवाच चापि विश्वेभ्यश च तथर्षयः\nऋषिभ्यॊ भगवान सॊमः सॊमाद देवाः सनातनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 49, + "text": "देवेभ्यॊ बराह्मणा लॊके जाग्रतीत्य उपधारय\nबराह्मणेभ्यश च राजन्या लॊकान रक्षन्ति धर्मतः\nसथावरं जङ्गमं चैव कषत्रियेभ्यः सनातनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 50, + "text": "परजा जाग्रति लॊके ऽसमिन दण्डॊ जागर्ति तासु च\nसर्वसंक्षेपकॊ दण्डः पितामहसमः परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 51, + "text": "जागर्ति कालः पूर्वं च मध्ये चान्ते च भारत\nईश्वरः सर्वलॊकस्य महादेवः परजापतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 52, + "text": "देवदेवः शिवः शर्वॊ जागर्ति सततं परभुः\nकपर्दी शंकरॊ रुद्रॊ भवः सथाणुर उमापतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 53, + "text": "इत्य एष दण्डॊ विख्यात आदौ मध्ये तथावरे\nभूमिपालॊ यथान्यायं वर्तेतानेन धर्मवित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 54, + "text": "[भ]\nइतीदं वसु हॊमस्य शृणुयाद यॊ मतं नरः\nशरुत्वा च सम्यग वर्तेत स कामान आप्नुयान नृपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 122, + "shloka": 55, + "text": "इति ते सर्वम आख्यातं यॊ दण्डॊ मनुजर्षभ\nनियन्ता सर्वलॊकस्य धर्माक्रान्तस्य भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 123, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nतात धर्मार्थकामानां शरॊतुम इच्छामि निश्चयम\nलॊकयात्रा हि कार्त्स्न्येन तरिष्व एतेषु परतिष्ठिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 123, + "shloka": 2, + "text": "धर्मार्थकामाः किं मूलास तरयाणां परभवश च कः\nअन्यॊन्यं चानुषज्जन्ते वर्तन्ते च पृथक पृथक" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 123, + "shloka": 3, + "text": "[भ]\nयदा ते सयुः सुमनसॊ लॊकसंस्थार्थ निश्चये\nकालप्रभव संस्थासु सज्जन्ते च तरयस तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 123, + "shloka": 4, + "text": "धर्ममूलस तु देहॊ ऽरथः कामॊ ऽरथफलम उच्यते\nसंकल्पमूलास ते सर्वे संकल्पॊ विषयात्मकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 123, + "shloka": 5, + "text": "विषयाश चैव कार्त्स्न्येन सर्व आहारसिद्धये\nमूलम एतत तरिवर्गस्य निवृत्तिर मॊक्ष उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 123, + "shloka": 6, + "text": "धर्मः शरीरसंगुप्तिर धर्मार्थं चार्थ इष्यते\nकामॊ रतिफलश चात्र सर्वे चैते रजस्वलाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 123, + "shloka": 7, + "text": "संनिकृष्टांश चरेद एनान न चैनान मनसा तयजेत\nविमुक्तस तमसा सर्वान धर्मादीन कामनैष्ठिकान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 123, + "shloka": 8, + "text": "शरेष्ठ बुद्धिस तरिवर्गस्य यद अयं पराप्नुयात कषणात\nबुद्ध्या बुध्येद इहार्थे न तद अह्ना तु निकृष्टया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 123, + "shloka": 9, + "text": "अपध्यान मलॊ धर्मॊ मलॊ ऽरथस्य निगूहनम\nसंप्रमॊद मलः कामॊ भूयः सवगुणवर्तितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 123, + "shloka": 10, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nकामन्दस्य च संवादम अङ्गारिष्ठस्य चॊभयॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 123, + "shloka": 11, + "text": "कामन्दम ऋषिम आसीनम अभिवाद्य नराधिपः\nअङ्गारिष्ठॊ ऽथ पप्रच्छ कृत्वा समयपर्ययम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 123, + "shloka": 12, + "text": "यः पापं कुरुते राजा काममॊहबलात कृतः\nपरत्यासन्नस्य तस्यर्षे किं सयात पापप्रणाशनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 123, + "shloka": 13, + "text": "अधर्मॊ धर्म इति हि यॊ ऽजञानाद आचरेद इह\nतं चापि परथितं लॊके कथं राजा निवर्तयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 123, + "shloka": 14, + "text": "[क]\nयॊ धर्मार्थौ समुत्सृज्य कामम एवानुवर्तते\nस धर्मार्थपरित्यागात परज्ञा नाशम इहार्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 123, + "shloka": 15, + "text": "परज्ञा परणाशकॊ मॊहस तथा धर्मार्थनाशकः\nतस्मान नास्तिकता चैव दुराचारश च जायते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 123, + "shloka": 16, + "text": "दुराचारान यदा राजा परदुष्टान न नियच्छति\nतस्माद उद्विजते लॊकः सर्पाद वेश्म गताद इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 123, + "shloka": 17, + "text": "तं परजा नानुवर्तन्ते बराह्मणा न च साधवः\nततः संक्षयम आप्नॊति तथा वध्यत्वम एति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 123, + "shloka": 18, + "text": "अपध्वस्तस तव अवमतॊ दुःखं जीवति जीवितम\nजीवेच च यद अपध्वस्तस तच छुद्धं मरणं भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 123, + "shloka": 19, + "text": "अत्रैतद आहुर आचार्याः पापस्य च निबर्हणम\nसेवितव्या तरयी विद्या सत्कारॊ बराह्मणेषु च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 123, + "shloka": 20, + "text": "महामना भवेद धर्मे विवहेच च महाकुले\nबराह्मणांश चापि सेवेत कषमा युक्तान मनस्विनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 123, + "shloka": 21, + "text": "जपेद उदकशीलः सयात सुमुखॊ नान्यद आस्थितः\nधर्मान्वितान संप्रविशेद बहिः कृत्वैव दुष्कृतीन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 123, + "shloka": 22, + "text": "परसादयेन मधुरय वाचाप्य अथ च कर्मणा\nइत्य अस्मीति वदेन नित्यं परेषां कीर्तयन गुणान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 123, + "shloka": 23, + "text": "अपापॊ हय एवम आचारः कषिप्रं बहुमतॊ भवेत\nपापान्य अपि च कृच्छ्राणि शमयेन नात्र संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 123, + "shloka": 24, + "text": "गुरवॊ ऽपि परं धर्मं यद बरूयुस तत तथा कुरु\nगुरूणां हि परसादाद धि शरेयः परम अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nइमे जना नरश्रेष्ठ परशंसन्ति सदा भुवि\nधर्मस्य शीलम एवादौ ततॊ मे संशयॊ महान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 2, + "text": "यदि तच छक्यम अस्माभिर जञातुं धर्मभृतां वर\nशरॊतुम इच्छामि तत सर्वं यथैतद उपलभ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 3, + "text": "कथं नु पराप्यते शीलं शरॊतुम इच्छामि भारत\nकिं लक्षणं च तत परॊक्तं बरूहि मे वदतां वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 4, + "text": "[भ]\nपुरा दुर्यॊधनेनेह धृतराष्ट्राय मानद\nआख्यातं तप्यमानेन शरियं दृष्ट्वा तथागताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 5, + "text": "इन्द्रप्रस्थे महाराज तव स भरातृकस्य ह\nसभायां चावहसनं तत सर्वं शृणु भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 6, + "text": "भवतस तां सभां दृष्ट्वा समृद्धिं चाप्य अनुत्तमाम\nदुर्यॊधनस तदासीनः सर्वं पित्रे नयवेदयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 7, + "text": "शरुत्वा च धृतराष्ट्रॊ ऽपि दुर्यॊधन वचस तदा\nअब्रवीत कर्ण सहितं दुर्यॊधनम इदं वचः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 8, + "text": "किमर्थं तप्यसे पुत्र शरॊतुम इच्छामि तत्त्वतः\nशरुत्वा तवाम अनुनेष्यामि यदि सम्यग भविष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 9, + "text": "यथा तवं महद ऐश्वर्यं पराप्तः परपुरंजय\nकिंकरा भरातरः सर्वे मित्राः संबन्धिनस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 10, + "text": "आच्छादयसि परावारान अश्नासि पिशितौदनम\nआजानेया वहन्ति तवां कस्माच छॊचसि पुत्रक" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 11, + "text": "[द]\nदश तानि सहस्राणि सनातकानां महात्मनाम\nभुञ्जते रुक्मपात्रीषु युधिष्ठिर निवेशने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 12, + "text": "दृष्ट्वा च तां सभां दिव्यां दिव्यपुष्पफलान्विताम\nअश्वांस तित्तिर कल्माषान रत्नानि विविधानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 13, + "text": "दृष्ट्वा तां पाण्डवेयानाम ऋद्धिम इन्द्रॊपमां शुभाम\nअमित्राणां सुमहतीम अनुशॊचामि मानद" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 14, + "text": "[ध]\nयदीच्छसि शरियं तात यादृशीं तां युधिष्ठिरे\nविशिष्टां वा नरव्याघ्र शीलवान भव पुत्रक" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 15, + "text": "शीलेन हि तरयॊ लॊकाः शक्या जेतुं न संशयः\nन हि किं चिद असाध्यं वै लॊके शीलवतां भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 16, + "text": "एकरात्रेण मान्धाता तर्यहेण जनमेजयः\nसप्तरात्रेण नाभागः पृथिवीं परतिपेदिवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 17, + "text": "एते हि पार्थिवाः सर्वे शीलवन्तॊ दमान्विताः\nअतस तेषां गुणक्रीता वसुधा सवयम आगमत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 18, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nनारदेन पुरा परॊक्तं शीलम आश्रित्य भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 19, + "text": "परह्रादेन हृतं राज्यं महेन्द्रस्य महात्मनः\nशीलम आश्रित्य दैत्येन तरैलॊक्यं च वशीकृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ बृहस्पतिं शक्रः पराञ्जलिः समुपस्थितः\nउवाच च महाप्राज्ञः शरेय इच्छामि वेदितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ बृहस्पतिस तस्मै जञानं नैःश्रेयसं परम\nकथयाम आस भगवान देवेन्द्राय कुरूद्वह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 22, + "text": "एतावच छरेय इत्य एव बृहस्पतिर अभाषत\nइन्द्रस तु भूयः पप्रच्छ कव विशेषॊ भवेद इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 23, + "text": "[ब]\nविशेषॊ ऽसति महांस तात भार्गवस्य महात्मनः\nतत्रागमय भद्रं ते भूय एव पुरंदर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 24, + "text": "[ध]\nआत्मनस तु ततः शरेयॊ भार्गवात सुमहायशाः\nजञानम आगमयत परीत्या पुनः स परमद्युतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 25, + "text": "तेनापि समनुज्ञातॊ भागवेण महात्मना\nशरेयॊ ऽसतीति पुनर भूयः शुक्रम आह शतक्रतुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 26, + "text": "भार्गवस तव आह धर्मज्ञः परह्रादस्य महात्मनः\nजञानम अस्ति विशेषेण ततॊ हृष्टश च सॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 27, + "text": "स ततॊ बराह्मणॊ भूत्वा परह्रादं पाकशासनः\nसृत्वा परॊवाच मेधावी शरेय इच्छामि वेदितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 28, + "text": "परह्रादस तव अब्रवीद विप्रं कषणॊ नास्ति दविजर्षभ\nतरैलॊक्यराज्ये सक्तस्य ततॊ नॊपदिशामि ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 29, + "text": "बराह्मणस तव अब्रवीद वाक्यं कस्मिन काले कषणॊ भवेत\nततॊपदिष्टम इच्छामि यद यत कार्यान्तरं भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 30, + "text": "ततः परीतॊ ऽभवद राजा परह्रादॊ बरह्मवादिने\nतथेत्य उक्त्वा शुभे काले जञानतत्त्वं ददौ तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 31, + "text": "बराह्मणॊ ऽपि यथान्यायं गुरुवृत्तिम अनुत्तमाम\nचकार सर्वभावेन यद्वत स मनसेच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 32, + "text": "पृष्ठश च तेन बहुशः पराप्तं कथम अरिंदम\nतरैलॊक्यराज्यं धर्मज्ञ कारणं तद बरवीहि मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 33, + "text": "[प]\nनासूयामि दविजश्रेष्ठ राजास्मीति कदा चन\nकव्यानि वदतां तात संयच्छामि वहामि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 34, + "text": "ते विस्रब्धाः परभाषन्ते संयच्छन्ति च मां सदा\nते मा कव्य पदे सक्तं शुश्रूषुम अनसूयकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 35, + "text": "धर्मात्मानं जितक्रॊधं संयतं संयतेन्द्रियम\nसमाचिन्वन्ति शास्तारः कषौद्रं मध्व इव मक्षिकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 36, + "text": "सॊ ऽहं वाग अग्रपिष्टानां रसानाम अवलेहिता\nसवजात्यान अधितिष्ठामि नक्षत्राणीव चन्द्रमाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 37, + "text": "एतत पृथिव्याम अमृतम एतच चक्षुर अनुत्तमम\nयद बराह्मण मुखे कव्यम एतच छरुत्वा परवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 38, + "text": "[ध]\nएतावच छरेय इत्य आह परह्रादॊ बरह्मवादिनम\nशुश्रूषितस तेन तदा दैत्येन्द्रॊ वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 39, + "text": "यथावद गुरुवृत्त्या ते परीतॊ ऽसमि दविजसत्तम\nवरं वृणीष्व भद्रं ते परदातास्मि न संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 40, + "text": "कृतम इत्य एव दैत्येन्द्रम उवाच स च वै दविजः\nपरह्रादस तव अब्रवीत परीतॊ गृह्यतां वर इत्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 41, + "text": "[बर]\nयदि राजन परसन्नस तवं मम चेच्छसि चेद धितम\nभवतः शीलम इच्छामि पराप्तुम एष वरॊ मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 42, + "text": "[ध]\nततः परीतश च दैत्येन्द्रॊ भयं चास्याभवन महत\nवरे परदिष्टे विप्रेण नाल्पतेजायम इत्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 43, + "text": "एवम अस्त्व इति तं पराह परह्रादॊ विस्मितस तदा\nउपाकृत्य तु विप्राय वरं दुःखान्वितॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 44, + "text": "दत्ते वरे गते विप्रे चिन्तासीन महती ततः\nपरह्रादस्य महाराज निश्चयं न च जग्मिवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 45, + "text": "तस्य चिन्तयतस तात छाया भूतं महाद्युते\nतेजॊ विग्रहवत तात शरीरम अजहात तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 46, + "text": "तम अपृच्छन महाकायं परह्रादः कॊ भवान इति\nपरत्याह ननु शीलॊ ऽसमि तयक्तॊ गच्छाम्य अहं तवया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 47, + "text": "तस्मिन दविज वरे राजन वत्स्याम्य अहम अनिन्दितम\nयॊ ऽसौ शिष्यत्वम आगम्य तवयि नित्यं समाहितः\nइत्य उक्त्वान्तर्हितं तद वै शक्रं चान्वविशत परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 48, + "text": "तस्मिंस तेजसि याते तु तादृग्रूपस ततॊ ऽपरः\nशरीरान निःसृतस तस्य कॊ भवान इति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 49, + "text": "धर्मं परह्राद मां विद्धि यत्रासौ दविजसत्तमः\nतत्र यास्यामि दैत्येन्द्र यतः शीलं ततॊ हय अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 50, + "text": "ततॊ ऽपरॊ महाराज परज्वजन्न इव तेजसा\nशरीरान निःसृतस तस्य परह्रादस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 51, + "text": "कॊ भवान इति पृष्टश च तम आह स महाद्युतिः\nसत्यम अस्म्य असुरेन्द्राग्र्य यास्ये ऽहं धर्मम अन्व इह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 52, + "text": "तस्मिन्न अनुगते धर्मं पुरुषे पुरुषॊ ऽपरः\nनिश्चक्राम ततस तस्मात पृष्ठश चाह महात्मना\nवृत्तं परह्राद मां विद्धि यतः सत्यं ततॊ हय अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 53, + "text": "तस्मिन गते महाश्वेतः शरीरात तस्य निर्ययौ\nपृष्टश चाह बलं विद्धि यतॊ वृत्तम अहं ततः\nइत्य उक्त्वा च ययौ तत्र यतॊ वृत्तं नराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 54, + "text": "ततः परभामयी देवी शरीरात तस्य निर्ययौ\nताम अपृच्छत स दैत्येन्द्रः सा शरीर इत्य एवम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 55, + "text": "उषितास्मि सुखं वीर तवयि सत्यपराक्रमे\nतवया तयक्ता गमिष्यामि बलं यत्र ततॊ हय अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 56, + "text": "ततॊ भयं परादुरासीत परह्रादस्य महात्मनः\nअपृच्छत च तां भूयः कव यासि कमलालये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 57, + "text": "तवं हि सत्यव्रता देवी लॊकस्य परमेश्वरी\nकश चासौ बराह्मणश्रेष्ठस तत्त्वम इच्छामि वेदितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 58, + "text": "[षरी]\nस शक्रॊ बरह्म चारी च यस तवया चॊपशिक्षितः\nतरैलॊक्ये ते यद ऐश्वर्यं तत तेनापहृतं परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 59, + "text": "शीलेन हि तवया लॊकाः सर्वे धर्मज्ञ निर्जिताः\nतद विज्ञाय महेन्द्रेण तव शीलं हृतं परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 60, + "text": "धर्मः सत्यं तथा वृत्तं बलं चैव तथा हय अहम\nशीलमूला महाप्राज्ञ सदा नास्त्य अत्र संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 61, + "text": "[भ]\nएवम उक्त्वा गता तु शरीस ते च सर्वे युधिष्ठिर\nदुर्यॊधनस तु पितरं भूय एवाब्रवीद इदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 62, + "text": "शीलस्य तत्त्वम इच्छामि वेत्तुं कौरवनन्दन\nपराप्यते च यथा शीलं तम उपायं वदस्व मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 63, + "text": "[ध]\nसॊपायं पूर्वम उद्दिष्टं परह्रादेन महात्मना\nसंक्षेपतस तु शीलस्य शृणु पराप्तिं नराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 64, + "text": "अद्रॊहः सर्वभूतेषु कर्मणा मनसा गिरा\nअनुग्रहश च दानं च शीलम एतत परशस्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 65, + "text": "यद अन्येषां हितं न सयाद आत्मनः कर्म पौरुषम\nअपत्रपेत वा येन न तत कुर्यात कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 66, + "text": "तत तु कर्म तथा कुर्याद येन शलाघेत संसदि\nएतच छीलं समासेन कथितं कुरुसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 67, + "text": "यद्य अप्य अशीला नृपते पराप्नुवन्ति कव चिच छरियम\nन भुञ्जते चिरं तात स मूलाश च पतन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 68, + "text": "एतद विदित्वा तत्त्वेन शीलवान भव पुत्रक\nयदीच्छसि शरियं तात सुविशिष्टां युधिष्ठिरात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 124, + "shloka": 69, + "text": "[भ]\nएतत कथितवान पुत्रे धृतराष्ट्रॊ नराधिप\nएतत कुरुष्व कौन्तेय ततः पराप्स्यसि तत फलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nशीलं परधानं पुरुषे कथितं ते पितामह\nकथम आशा समुत्पन्ना या च सा तद वदस्व मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 2, + "text": "संशयॊ मे महान एष समुत्पन्नः पितामह\nछेत्ता च तस्य नान्यॊ ऽसति तवत्तः परपुरंजय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 3, + "text": "पितामहाशा महती ममासीद धि सुयॊधने\nपराप्ते युद्धे तु यद युक्तं तत कर्तायम इति परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 4, + "text": "सर्वस्याशा सुमहती पुरुषस्यॊपजायते\nतस्यां विहन्यमानायां दुःखॊ मृत्युर असंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 5, + "text": "सॊ ऽहं हताशॊ दुर्बुद्धिः कृतस तेन दुरात्मना\nधार्तराष्ट्रेण राजेन्द्र पश्य मन्दात्मतां मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 6, + "text": "आशां महत्तरां मन्ये पर्वताद अपि स दरुमात\nआकाशाद अपि वा राजन्न अप्रमेयैव वा पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 7, + "text": "एषा चैव कुरुश्रेष्ठ दुर्विचिन्त्या सुदुर्लभा\nदुर्लभत्वाच च पश्यामि किम अन्यद दुर्लभं ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 8, + "text": "[भ]\nअत्र ते वर्तयिष्यामि युधिष्ठिर निबॊध तत\nइतिहासं सुमित्रस्य निर्वृत्तम ऋषभस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 9, + "text": "सुमित्रॊ नाम राजर्षिर हैहयॊ मृगयां गतः\nससार स मृगं विद्ध्वा बाणेन नतपर्वणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 10, + "text": "स मृगॊ बाणम आदाय ययाव अमितविक्रमः\nस च राजा बली तूर्णं ससार मृगम अन्तिकात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ निम्नं सथलं चैव स मृगॊ ऽदरवद आशुगः\nमुहूर्तम एव राजेन्द्र समेन स पथागमत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 12, + "text": "ततः स राजा तारुण्याद औरसेन बलेन च\nससार बाणासनभृत सखड्गॊ हंसवत तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 13, + "text": "तीर्त्वा नदान नदींश चैव पल्वलानि वनानि च\nअतिक्रम्याभ्यतिक्रम्य ससारैव वनेचरन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 14, + "text": "स तु कामान मृगॊ राजन्न आसाद्यासाद्य तं नृपम\nपुनर अभ्येति जवनॊ जवेन महता ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 15, + "text": "स तस्य बाणैर बहुभिः समभ्यस्तॊ वनेचरः\nपरक्रीडन्न इव राजेन्द्र पुनर अभ्येति चान्तिकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 16, + "text": "पुनश च जवम आस्थाय जवनॊ मृगयूथपः\nअतीत्यातीत्य राजेन्द्र पुनर अभ्येति चान्तिकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 17, + "text": "तस्य मर्मच छिदं घॊरं सुमित्रॊ ऽमित्रकर्शनः\nसमादाय शरश्रेष्ठं कार्मुकान निरवासृजत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ गव्यूति मात्रेण मृगयूथप यूथपः\nतस्य बान पथं तयक्त्वा तस्थिवान परहसन्न इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 19, + "text": "तस्मिन निपतिते बाणे भूमौ परजलिते ततः\nपरविवेश महारण्यं मृगॊ राजाप्य अथाद्रवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 20, + "text": "परविश्य तु महारण्यं तापसानाम अथाश्रमम\nआससाद ततॊ राजा शरान्तश चॊपाविशत पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 21, + "text": "तं कार्मुकधरं दृष्ट्वा शरमार्तं कषुधितं तदा\nसमेत्य ऋषयस तस्मिन पूजां चक्रुर यथाविधि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 22, + "text": "ऋषयॊ राजशार्दूलम अपृच्छन सवं परयॊजनम\nकेन भद्र मुखार्थेन संप्राप्तॊ ऽसि तपॊवनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 23, + "text": "पदातिर बद्धनिस्त्रिंशॊ धन्वी बाणी नरेश्वर\nएतद इच्छाम विज्ञातुं कुतः पराप्तॊ ऽसि मानद\nकस्मिन कुले हि जातस तवं किंनामासि बरवीहि नः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 24, + "text": "ततः स राजा सर्वेभ्यॊ दविजेभ्यः पुरुषर्षभ\nआचख्यौ तद यथान्यायं परिचर्यां च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 25, + "text": "हैहयानां कुले जातः सुमित्रॊ मित्रनन्दनः\nचरामि मृगयूथानि निघ्नन बाणैः सहस्रशः\nबलेन महता गुप्तः सामात्यः सावरॊधनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 26, + "text": "मृगस तु विद्धॊ बाणेन मया सरति शल्यवान\nतं दरवन्तम अनु पराप्तॊ वनम एतद यदृच्छया\nभवत सकाशे नष्टश्रीर हताशः शरमकर्शितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 27, + "text": "किं नु दुःखम अतॊ ऽनयद वै यद अहं शरमकर्शितः\nभवताम आश्रमं पराप्तॊ हताशॊ नष्टलक्षणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 28, + "text": "न राज्यलक्षणत्यागॊ न पुरस्य तपॊधनाः\nदुःखं करॊति तत तीव्रं यथाशा विहता मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 29, + "text": "हिमवान वा महाशैलः समुद्रॊ वा महॊदधिः\nमहत्त्वान नान्वपद्येतां रॊदस्यॊर अन्तरं यथा\nआशायास तपसि शरेष्ठास तथा नान्तम अहं गतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 30, + "text": "भवतां विदितं सर्वं सर्वज्ञा हि तपॊधनाः\nभवन्तः सुमहाभागास तस्मात परक्ष्यामि संशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 31, + "text": "आशावान पुरुषॊ यः सयाद अन्तरिक्षम अथापि वा\nकिं नु जयायस्तरं लॊके महत्त्वात परतिभाति वः\nएतद इच्छामि तत्त्वेन शरॊतुं किम इह दुर्लभम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 32, + "text": "यदि गुह्यं तपॊनित्या न वॊ बरूतेह माचिरम\nन हि गुह्यम अतः शरॊतुम इच्छामि दविजपुंगवाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 33, + "text": "भवत तपॊ विघातॊ वा येन सयाद विरमे ततः\nयदि वास्ति कथा यॊगॊ यॊ ऽयं परश्नॊ मयेरितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 125, + "shloka": 34, + "text": "एतत कारणसामग्र्यं शरॊतुम इच्छामि तत्त्वतः\nभवन्तॊ हि तपॊनित्या बरूयुर एतत समाहिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nततस तेषां समस्तानाम ऋषीणाम ऋषिसत्तमः\nऋषभॊ नाम विप्रर्षिः समयन्न इव ततॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 2, + "text": "पुराहं राजशार्दूल तीर्थान्य अनुचरन परभॊ\nसमासादितवान दिव्यं नरनारायणाश्रमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 3, + "text": "यत्र सा बदरी रम्या हरदॊ वैहायसस तथा\nयत्र चाश्वशिरा राजन वेदान पठति शाश्वतान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 4, + "text": "तस्मिन सरसि कृत्वाहं विधिवत तर्पणं पुरा\nपितॄणां देवतानां च ततॊ ऽऽशरमम इयां तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 5, + "text": "रेमाते यत्र तौ नित्यं नरनारायणाव ऋषी\nअदूराद आश्रमं कं चिद वासार्थम अगमं ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 6, + "text": "ततश चीराजिनधरं कृशम उच्चम अतीव च\nअद्राक्षम ऋषिम आयान्तं तनुं नाम तपॊ निधिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 7, + "text": "अन्यैर नरैर महाबाहॊ वपुषाष्ट गुणान्वितम\nकृशता चापि राजर्षे न दृष्टा तादृशी कव चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 8, + "text": "शरीरम अपि राजेन्द्र तस्य कानिष्ठिका समम\nगरीवा बाहू तथा पादौ केशाश चाद्भुतदर्शनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 9, + "text": "शिरः कायानुरूपं च कर्णौ नेते तथैव च\nतस्य वाक चैव चेष्टा च सामान्ये राजसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 10, + "text": "दृष्ट्वाहं तं कृशं विप्रं भीतः परमदुर्मनाः\nपादौ तस्याभिवाद्याथ सथितः पराञ्जलिर अग्रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 11, + "text": "निवेद्य नामगॊत्रं च पितरं च नरर्षभ\nपरदिष्टे चासने तेन शनैर अहम उपाविशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 12, + "text": "ततः स कथयाम आस कथा धर्मार्थसंहिताः\nऋषिमध्ये महाराज तत्र धर्मभृतां वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 13, + "text": "तस्मिंस तु कथयत्य एव राजा राजीवलॊचनः\nउपायाज जवनैर अश्वैः सबलः सावरॊधनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 14, + "text": "समरन पुत्रम अरण्ये वै नष्टं परमदुर्मनाः\nभूरिद्युम्न पिता धीमान रघुश्रेष्ठॊ महायशाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 15, + "text": "इह दरक्ष्यामि तं पुत्रं दरक्ष्यामीहेति पार्थिवः\nएवम आशाकृतॊ राजंश चरन वनम इदं पुरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 16, + "text": "दुर्लभः स मया दरष्टुं नूनं परमधार्मिकः\nएकः पुत्रॊ महारण्ये नष्ट इत्य असकृत तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 17, + "text": "दुर्लभः स मया दरष्टुम आशा च महती मम\nतया परीतगात्रॊ ऽहं मुमूर्षुर नात्र संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 18, + "text": "एतच छरुत्वा स भगवांस तनुर मुनिवरॊत्तमः\nअवाक्शिरा धयानपरॊ मुहूर्तम इव तस्थिवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 19, + "text": "तम अनुध्यान्तम आलक्ष्य राजा परमदुर्मनाः\nउवाच वाक्यं दीनात्मा मन्दं मन्दम इवासकृत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 20, + "text": "दुर्लभं किं नु विप्रर्षे आशायाश चैव किं भवेत\nबरवीतु भगवान एतद यदि गुह्यं न तन मयि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 21, + "text": "महर्षिर भगवांस तेन पूर्वम आसीद विमानितः\nबालिशां बुद्धिम आस्थाय मन्दभाग्यतयात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 22, + "text": "अर्थयन कलशं राजन काञ्चनं वल्कलानि च\nनिर्विण्णः स तु विप्रर्षिर निराशः समपद्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 23, + "text": "एवम उक्त्वाभिवाद्याथ तम ऋषिं लॊकपूजितम\nशरान्तॊ नयषीदद धर्मात्मा यथा तवं नरसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 24, + "text": "अर्घ्यं ततः समानीय पाद्यं चैव महान ऋषिः\nआरण्यकेन विधिना राज्ञे सर्वं नयवेदयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 25, + "text": "ततस ते मुनयः सर्वे परिवार्य नरर्षभम\nउपाविशन पुरस्कृत्य सप्तर्षय इव धरुवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 26, + "text": "अपृच्छंश चैव ते तत्र राजानम अपराजितम\nपरयॊजनम इदं सर्वम आश्रमस्य परवेशनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 27, + "text": "[राजा]\nवीर दयुम्न इति खयातॊ राजाहं दिक्षु विश्रुतः\nभूरि दयुम्नं सुतं नष्टम अन्वेष्टुं वनम आगतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 28, + "text": "एकपुत्रः स विप्राग्र्य बाल एव च सॊ ऽनघ\nन दृश्यते वने चास्मिंस तम अन्वेष्टुं चराम्य अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 29, + "text": "[रसभ]\nएवम उक्ते तु वचने राज्ञा मुनिर अधॊमुखः\nतूष्णीम एवाभवत तत्र न च परत्युक्तवान नृपम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 30, + "text": "स हि तेन पुरा विप्रॊ राज्ञा नात्यर्थ मानितः\nआशा कृशं च राजेन्द्र तपॊ दीर्घं समास्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 31, + "text": "परतिग्रहम अहं राज्ञां न करिष्ये कथं चन\nअन्येषां चैव वर्णानाम इति कृत्वा धियं तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 32, + "text": "आशा हि पुरुषं बालं लालापयति तस्थुषी\nताम अहं वयपनेष्यामि इति कृत्वा वयवस्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 33, + "text": "[र]\nआशायाः किं कृशत्वं च किं चेह भुवि दुर्लभम\nबरवीतु भगवान एतत तवं हि धर्मार्थदर्शिवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 34, + "text": "[रसभ]\nततः संस्मृत्य तत सर्वं समारयिष्यन्न इवाब्रवीत\nराजानं भगवान विप्रस ततः कृश तनुस तनुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 35, + "text": "कृशत्वे न समं राजन्न आशाया विद्यते नृप\nतस्या वै दुर्लभत्वात तु परार्थिताः पार्थिवा मया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 36, + "text": "[र]\nकृशाकृशे मया बरह्मन गृहीते वचनात तव\nदुर्लभत्वं च तस्यैव वेद वाक्यम इव दविज" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 37, + "text": "संशयस तु महाप्राज्ञ संजातॊ हृदये मम\nतन मे सत्तम तत्त्वेन वक्तुम अर्हसि पृच्छतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 38, + "text": "तवत्तः कृशतरं किं नु बरवीतु भगवान इदम\nयदि गुह्यं न ते विप्र लॊके ऽसमिन किं नु दुर्लभम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 39, + "text": "[कृषातनु]\nदुर्लभॊ ऽपय अथ वा नास्ति यॊ ऽरथी धृतिम इवाप्नुयात\nसुदुर्लभतरस तात यॊ ऽरथिनं नावमन्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 40, + "text": "संश्रुत्य नॊपक्रियते परं शक्त्या यथार्हतः\nसक्ता या सर्वभूतेषु साशा कृशतरी मया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 41, + "text": "एकपुत्रः पिता पुत्रे नष्टे वा परॊषिते तथा\nपरवृत्तिं यॊ न जानाति साशा कृशतरी मया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 42, + "text": "परसवे चैव नारीणां वृद्धानां पुत्र कारिता\nतथा नरेन्द्र धनिनाम आशा कृशतरी मया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 43, + "text": "[रसभ]\nएतच छरुत्वा ततॊ राजन स राजा सावरॊधनः\nसंस्पृश्य पादौ शिरसा निपपात दविजर्षभे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 44, + "text": "[राजा]\nपरसादये तवा भगवन पुत्रेणेच्छामि संगतिम\nवृणीष्व च वरं विप्र यम इच्छसि यथाविधि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 45, + "text": "[रसभ]\nअब्रवीच च हि तं वाक्यं राजा राजीवलॊचनः\nसत्यम एतद यथा विप्र तवयॊक्तं नास्त्य अतॊ मृषा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 46, + "text": "ततः परहस्य भगवांस तनुर धर्मभृतां वरः\nपुत्रम अस्यानयत कषिप्रं तपसा च शरुतेन च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 47, + "text": "तं समानाय्य पुत्रं तु तदॊपालभ्य पार्थिवम\nआत्मानं दर्शयाम आस धर्मं धर्मभृतां वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 48, + "text": "संदर्शयित्वा चात्मानं दिव्यम अद्भुतदर्शनम\nविपाप्मा विगतक्रॊधश चचार वनम अन्तिकात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 49, + "text": "एतद दृष्टं मया राजंस ततश च वचनं शरुतम\nआशाम अपनयस्वाशु ततः कृशतरीम इमाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 50, + "text": "[भ]\nस तत्रॊक्तॊ महाराज ऋषभेण महात्मना\nसुमित्रॊ ऽपनयत कषिप्रम आशां कृशतरीं तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 51, + "text": "एवं तवम अपि कौन्तेय शरुत्वा वाणीम इमां मम\nसथिरॊ भव यथा राजन हिमवान अचलॊत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 126, + "shloka": 52, + "text": "तवं हि दरष्टा च शरॊता च कृच्छ्रेष्व अर्थकृतेष्व इह\nशरुत्वा मम महाराज न संतप्तुम इहार्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 127, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nनामृतस्येव पर्याप्तिर ममास्ति बरुवति तवयि\nतस्मात कथय भूयस तवं धर्मम एव पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 127, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nगौतमस्य च संवादं यमस्य च महात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 127, + "shloka": 3, + "text": "पारियात्र गिरिं पराप्य गौतमस्याश्रमॊ महान\nउवास गौतमॊ यत्र कालं तद अपि मे शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 127, + "shloka": 4, + "text": "षष्टिं वर्षसहस्राणि सॊ ऽतप्यद गौतमस तपः\nतम उग्रतपसं युक्तं तपसा भावितं मुनिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 127, + "shloka": 5, + "text": "उपयातॊ नरव्याघ्र लॊकपालॊ यमस तदा\nतम अपश्यत सुतपसम ऋषिं वै गौतमं मुनिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 127, + "shloka": 6, + "text": "स तं विदित्वा बरह्मर्षिर यमम आगतम ओजसा\nपराञ्जलिः परयतॊ भूत्वा उपसृप्तस तपॊधनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 127, + "shloka": 7, + "text": "तं धर्मराजॊ दृष्ट्वैव नमस्कृत्य नरर्षभम\nनयमन्त्रयत धर्मेण करियतां किम इति बरुवन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 127, + "shloka": 8, + "text": "[ग]\nमाता पितृभ्याम आनृण्यं किं कृत्वा समवाप्नुयात\nकथं च लॊकान अश्नाति पुरुषॊ दुर्लभाञ शुभान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 127, + "shloka": 9, + "text": "[य]\nतपः शौचवता नित्यं सत्यधर्मरतेन च\nमातापित्रॊर अहर अहः पूजनं कार्यम अञ्जसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 127, + "shloka": 10, + "text": "अश्वमेधैश च यष्टव्यं बहुभिः सवाप्तदक्षिणैः\nतेन लॊकान उपाश्नाति पुरुषॊ ऽदभुतदर्शनान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nमित्रैः परहीयमाणस्य बह्व अमित्रस्य का गतिः\nराज्ञः संक्षीण कॊशस्य बलहीनस्य भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 2, + "text": "दुष्टामत्य सहायस्य सरुत मन्त्रस्य सर्वतः\nराज्यात परच्यवमानस्य गतिम अन्याम अपश्यतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 3, + "text": "परचक्राभियातस्य दुर्लभस्य बलीयसा\nअसंविहित राष्ट्रस्य देशकालावजानतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 4, + "text": "अप्राप्यं च भवेत सान्त्वं भेदॊ वाप्य अतिपीडनात\nजीवितं चार्थहेतॊर वा तत्र किं सुकृतं भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 5, + "text": "[भ]\nगुह्यं मा धर्मम अप्राक्षीर अतीव भरतर्षभ\nअपृष्टॊ नॊत्सहे वक्तुं धर्मम एनं युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 6, + "text": "धर्मॊ हय अणीयान वचनाद बुद्धेश च भरतर्षभ\nशरुत्वॊपास्य सद आचारैः साधुर भवति स कव चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 7, + "text": "कर्मणा बुद्धिपूर्वेण भवत्य आढ्यॊ न वा पुनः\nतादृशॊ ऽयम अनुप्रश्नः स वयवस्यस तवया धिया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 8, + "text": "उपायं धर्मबहुलं यात्रार्थं शृणु भारत\nनाहम एतादृशं धर्मं बुभूषे धर्मकारणात\nदुःखादान इहाढ्येषु सयात तु पश्चात कषमॊ मतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 9, + "text": "अनुगम्य गतीनां च सर्वासाम एव निश्चयम\nयथा यथा हि पुरुषॊ नित्यं शास्त्रम अवेक्षते\nतथा तथा विजानाति विज्ञानं चास्य रॊचते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 10, + "text": "अविज्ञानाद अयॊगश च पुरुषस्यॊपजायते\nअविज्ञानाद अयॊगॊ हि यॊगॊ भूतिकरः पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 11, + "text": "अशङ्कमानॊ वचनम अनसूयुर इदं शृणु\nराज्ञः कॊशक्षयाद एव जायते बलसंक्षयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 12, + "text": "कॊशं संजनयेद राजा निर्जलेभ्यॊ यथा जलम\nकालं पराप्यानुगृह्णीयाद एष धर्मॊ ऽतर सांप्रतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 13, + "text": "उपायधर्मं पराप्यैनं पूर्वैर आचरितं जनैः\nअन्यॊ धर्मः समर्थानाम आपत्स्व अन्यश च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 14, + "text": "पराक कॊशः परॊच्यते धर्मॊ बुद्धिर धर्माद गरीयसी\nधर्मं पराप्य नयायवृत्तिम अबलीयान न विन्दति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 15, + "text": "यस्माद धनस्यॊपपत्तिर एकान्तेन न विद्यते\nतस्माद आपद्य अधर्मॊ ऽपि शरूयते धर्मलक्षणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 16, + "text": "अधर्मॊ जायते यस्मिन्न इति वै कवयॊ विदुः\nअनन्तरः कषत्रियस्य इति वै विचिकित्ससे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 17, + "text": "यथास्य धर्मॊ न गलायेन नेयाच छत्रुवशं यथा\nतत कर्तव्यम इहेत्य आहुर नात्मानम अवसादयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 18, + "text": "सन्न आत्मा नैव धर्मस्य न परस्य न चात्मनः\nसर्वॊपायैर उज्जिहीर्षेद आत्मानम इति निश्चयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 19, + "text": "तत्र धर्मविदां तात निश्चयॊ धर्मनौपुणे\nउद्यमॊ जीवनं कषत्रे बाहुवीर्याद इति शरुतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 20, + "text": "कषत्रियॊ वृत्ति संरॊधे कस्य नादातुम अर्हति\nअन्यत्र तापस सवाच च बराह्मण सवाच च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 21, + "text": "यथा वै बराह्मणः सीदन्न अयाज्यम अपि याजयेत\nअभॊज्यान्नानि चाश्नीयात तथेदं नात्र संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 22, + "text": "पीडितस्य किम अद्वारम उत्पथॊ निधृतस्य वा\nअद्वारतः परद्रवति यदा भवति पीडितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 23, + "text": "तस्य कॊशबलज्यान्या सर्वलॊकपराभवः\nभैक्ष चर्या न विहिता न च विट शूद्र जीविका" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 24, + "text": "सवधर्मानन्तरा वृत्तिर यान्यान अनुपजीवतः\nवहतः परथमं कल्पम अनुकल्पेन जीवनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 25, + "text": "आपद गतेन धर्माणाम अन्यायेनॊपजीवनम\nअपि हय एतद बराह्मणेषु दृष्टं वृत्ति परिक्षये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 26, + "text": "कषत्रिये संशयः कः सयाद इत्य एतन निश्चितं सदा\nआददीत विशिष्टेभ्यॊ नावसीदेत कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 27, + "text": "हन्तारं रक्षितारं च परजानां कषत्रियं विदुः\nतस्मात संरक्षता कार्यम आदानं कषत्रबन्धुना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 28, + "text": "अन्यत्र राजन हिंसाया वृत्तिर नेहास्ति कस्य चित\nअप्य अरण्यसमुत्थस्य एकस्य चरतॊ मुनेः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 29, + "text": "न शङ्खलिखितां वृत्तिं शक्यम आस्थाय जीवितुम\nविशेषतः कुरुश्रेष्ठ परजापालनम ईप्सता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 30, + "text": "परस्पराभिसंरक्षा राज्ञा राष्ट्रेण चापदि\nनित्यम एवेह कर्तव्या एष धर्मः सनातनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 31, + "text": "राजा राष्ट्रं यथापत्सु दरव्यौघैः परिरक्षति\nराष्ट्रेण राजा वयसने परिरक्ष्यस तथा भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 32, + "text": "कॊशं दण्डं बलं मित्रं यद अन्यद अपि संचितम\nन कुर्वीतान्तरं राष्ट्रे राजा परिगते कषुधा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 33, + "text": "बीजं भक्तेन संपाद्यम इति धर्मविदॊ विदुः\nअत्रैतच छम्बरस्याहुर महामायस्य दर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 34, + "text": "धिक तस्य जीवितं राज्ञॊ राष्ट्रे यस्यावसीदति\nअवृत्त्यान्त्य मनुष्यॊ ऽपि यॊ वै वेद शिबेर वचः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 35, + "text": "राज्ञः कॊशबलं मूलं कॊशमूलं पुनर बलम\nतन मूलं सर्वधर्माणां धर्ममूलाः पुनः परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 36, + "text": "नान्यान अपीडयित्वेह कॊशः शक्यः कुतॊ बलम\nतदर्थं पीडयित्वा च दॊषं न पराप्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 37, + "text": "अकार्यम अपि यज्ञार्थं करियते यज्ञकर्मसु\nएतस्मात कारणाद राजा न दॊषं पराप्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 38, + "text": "अर्थार्थम अन्यद भवति विपरीतम अथापरम\nअनर्थार्थम अथाप्य अन्यत तत सर्वं हय अर्थलक्षणम\nएवं बुद्ध्या संप्रपश्येन मेधावी कार्यनिश्चयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 39, + "text": "यज्ञार्थम अन्यद भवति यज्ञे नार्थस तथापरः\nयज्ञस्यार्थार्थम एवान्यत तत सर्वं यज्ञसाधनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 40, + "text": "उपमाम अत्र वक्ष्यामि धर्मतत्त्वप्रकाशिनीम\nयूपं छिन्दन्ति यज्ञार्थं तत्र ये परिपन्थिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 41, + "text": "दरुमाः के चन सामन्ता धरुवं छिन्दन्ति तान अपि\nते चापि निपतन्तॊ ऽनयान निघ्नन्ति च वनस्पतीन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 42, + "text": "एवं कॊशस्य महतॊ ये नराः परिपन्थिनः\nतान अहत्वा न पश्यामि सिद्धिम अत्र परंतप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 43, + "text": "धनेन जयते लॊकाव उभौ परम इमं तथा\nसत्यं च धर्मवचनं यथा नास्त्य अधनस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 44, + "text": "सर्वॊपायैर आददीत धनं यज्ञप्रयॊजनम\nन तुल्यदॊषः सयाद एवं कार्याकार्येषु भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 45, + "text": "नैतौ संभवतॊ राजन कथं चिद अपि भारत\nन हय अरण्येषु पश्यामि धनवृद्धान अहं कव चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 46, + "text": "यद इदं दृश्यते वित्तं पृथिव्याम इह किं चन\nममेदं सयान ममेदं सयाद इत्य अयं काङ्क्षते जनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 47, + "text": "न च राज्यसमॊ धर्मः कश चिद अस्ति परंतप\nधर्मं शंसन्ति ते राज्ञाम आपद अर्थम इतॊ ऽनयथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 48, + "text": "दानेन कर्मणा चान्ये तपसान्ये तपस्विनः\nबुद्ध्या दाक्ष्येण चाप्य अन्ये चिन्वन्ति धनसंचयान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 128, + "shloka": 49, + "text": "अधनं दुर्बलं पराहुर धनेन बलवान भवेत\nसर्वं धनवतः पराप्यं सर्वं तरति कॊशवान\nकॊशाद धर्मश च कामश च परॊ लॊकस तथाप्य अयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 129, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकषीणस्य दीर्घसूत्रस्य सानुक्रॊशस्य बन्धुषु\nविरक्त पौरराष्ट्रस्य निर्द्रव्य निचयस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 129, + "shloka": 2, + "text": "परिशङ्कित मुख्यस्य सरुत मन्त्रस्य भारत\nअसंभावित मित्रस्य भिन्नामात्यस्य सर्वशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 129, + "shloka": 3, + "text": "परचक्राभियातस्य दुर्बलस्य बलीयसा\nआपन्न चेतसॊ बरूहि किं कार्यम अवशिष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 129, + "shloka": 4, + "text": "[भ]\nबाह्यश चेद विजिगीषुः सयाद धर्मार्थकुशलः शुचिः\nजवेन संधिं कुर्वीत पूर्वान पूर्वा विमॊक्षयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 129, + "shloka": 5, + "text": "अधर्मविजिगीषुश चेद बलवान पापनिश्चयः\nआत्मनः संनिरॊधेन संधिं तेनाभियॊजयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 129, + "shloka": 6, + "text": "अपास्य राजधानीं वा तरेद अन्येन वापदम\nतद्भावभावे दरव्याणि जीवन पुनर उपार्जयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 129, + "shloka": 7, + "text": "यास तु सयुः केवलत्यागाच छक्त्यास तरितुम आपदः\nकस तत्राधिकम आत्मानं संत्यजेद अर्थधर्मवित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 129, + "shloka": 8, + "text": "अवरॊधाज जुगुप्सेत का सपत्नधने दया\nन तव एवात्मा परदातव्यः शक्ये सति कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 129, + "shloka": 9, + "text": "[य]\nआभ्यन्तरे परकुपिते बाह्ये चॊपनिपीडिते\nकषीणे कॊशे सरुते मन्त्रे किं कार्यम अवशिष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 129, + "shloka": 10, + "text": "[बः]\nकषिप्रं वा संधिकामः सयात कषिप्रं वा तीक्ष्णविक्रमः\nपदापनयनं कषिप्रम एतावत साम्परायिकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 129, + "shloka": 11, + "text": "अनुरक्तेन पुष्टेन हृष्टेन जगतीपते\nअल्पेनापि हि सैन्येन महीं जयति पार्थिवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 129, + "shloka": 12, + "text": "हतॊ वा दिवम आरॊहेद विजयी कषितिम आवसेत\nयुद्धे तु संत्यजन पराणाञ शक्रस्यैति सलॊकताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 129, + "shloka": 13, + "text": "सर्वलॊकागमं कृत्वा मृदुत्वं गन्तुम एव च\nविश्वासाद विनयं कुर्याद वयवस्येद वाप्य उपानहौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 129, + "shloka": 14, + "text": "अपक्रमितुम इच्छेद वा यथाकामं तु सान्त्वयेत\nविलिङ्गमित्वा मित्रेण ततः सवयम उपक्रमेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 130, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nहीने परमके धर्मे सर्वलॊकातिलङ्घिनि\nसर्वस्मिन दस्यु साद्भूते पृथिव्याम उपजीवने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 130, + "shloka": 2, + "text": "केनास्मिन बराह्मणॊ जीवेज जघन्ये काल आगते\nअसंत्यजन पुत्रपौत्रान अनुक्रॊशात पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 130, + "shloka": 3, + "text": "[भ]\nविज्ञानबलम आस्थाय जीवितव्यं तथागते\nसर्वं साध्व अर्थम एवेदम असाध्व अर्थं न किं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 130, + "shloka": 4, + "text": "असाधुभ्यॊ निरादाय साधुभ्यॊ यः परयच्छति\nआत्मानं संक्रमं कृत्वा कृत्स्नधर्मविद एव सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 130, + "shloka": 5, + "text": "सुरॊषेणात्मनॊ राजन राज्ये सथितिम अकॊपयन\nअदत्तम अप्य आददीत दातुर वित्तं ममेति वा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 130, + "shloka": 6, + "text": "विज्ञानबलपूतॊ यॊ वर्तते निन्दितेष्व अपि\nवृत्तविज्ञानवान धीरः कस तं किं वक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 130, + "shloka": 7, + "text": "येषां बलकृता वृत्तिर नैषाम अन्याभिरॊचते\nतेजसाभिप्रवर्धन्ते बलवन्तॊ युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 130, + "shloka": 8, + "text": "यद एव परकृतं शास्त्रम अविशेषेण विन्दति\nतद एव मध्याः सेवन्ते मेधावी चाप्य अथॊत्तरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 130, + "shloka": 9, + "text": "ऋत्विक पुरॊहिताचार्यान सत्कृतैर अभिपूजितान\nन बराह्मणान यातयेत दॊषान पराप्नॊति यातयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 130, + "shloka": 10, + "text": "एतत परमाणं लॊकस्य चक्षुर एत सनातनम\nतत परमाणॊ ऽवगाहेत तेन तत साध्व असाधु वा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 130, + "shloka": 11, + "text": "बहूनि गरामवास्तव्या रॊषाद बरूयुः परस्परम\nन तेषां वचनाद राजा सत्कुर्याद यातयेत वा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 130, + "shloka": 12, + "text": "न वाच्यः परिवादॊ वै न शरॊतव्यः कथं चन\nकर्णाव एव पिधातव्यौ परस्थेयं वा ततॊ ऽनयतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 130, + "shloka": 13, + "text": "न वै सतां वृत्तम एतत परिवादॊ न पैशुनम\nगुणानाम एव वक्तारः सन्तः सत्सु युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 130, + "shloka": 14, + "text": "यथा समधुरौ दम्यौ सुदान्तौ साधु वाहिनौ\nधुरम उद्यम्य वहतस तथा वर्तेत वै नृपः\nयथा यथास्य वहतः सहायाः सयुस तथापरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 130, + "shloka": 15, + "text": "आचारम एव मन्यन्ते गरीयॊ धर्मलक्षणम\nअपरे नैवम इच्छन्ति ये शङ्खलिखित परियाः\nमार्दवाद अथ लॊभाद वा ते बरूयुर वाक्यम ईदृशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 130, + "shloka": 16, + "text": "आर्षम अप्य अत्र पश्यन्ति विकर्मस्थस्य यापनम\nन चार्षात सदृशं किं चित परमाणं विद्यते कव चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 130, + "shloka": 17, + "text": "देवा अपि विकर्मस्थं यातयन्ति नराधमम\nवयाजेन विन्दन वित्तं हि धर्मात तु परिहीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 130, + "shloka": 18, + "text": "सर्वतः सत्कृतः सद्भिर भूतिप्रभव कारणैः\nहृदयेनाभ्यनुज्ञातॊ यॊ धर्मस तं वयवस्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 130, + "shloka": 19, + "text": "यश चतुर्गुणसंपन्नं धर्मं वेद स धर्मवित\nअहेर इव हि धर्मस्य पदं दुःखं गवेषितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 130, + "shloka": 20, + "text": "यथा मृगस्य विद्धस्य मृगव्याधः पदं नयेत\nकक्षे रुधिरपातेन तथा धर्मपदं नयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 130, + "shloka": 21, + "text": "एवं सद्भिर विनीतेन पथा गन्तव्यम अच्युत\nराजर्षीणां वृत्तम एतद अवगच्छ युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 131, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nसवराष्ट्रात परराष्ट्राच च कॊशं संजनयेन नृपः\nकॊशाद धि धर्मः कौन्तेय राज्यमूलः परवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 131, + "shloka": 2, + "text": "तस्मात संजनयेत कॊशं संहृत्य परिपालयेत\nपरिपाल्यानुगृह्णीयाद एष धर्मः सनातनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 131, + "shloka": 3, + "text": "न कॊशः शुद्धशौचेन न नृशंसेन जायते\nपदं मध्यमम आस्थाय कॊशसंग्रहणं चरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 131, + "shloka": 4, + "text": "अबलस्य कुतः कॊशॊ हय अकॊशस्य कुतॊ बलम\nअबलस्य कुतॊ राज्यम अराज्ञः शरीः कुतॊ भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 131, + "shloka": 5, + "text": "उच्चैर वृत्तेः शरियॊ हानिर यथैव मरणं तथा\nतस्मात कॊशं बलं मित्राण्य अथ राजा विवर्धयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 131, + "shloka": 6, + "text": "हीनकॊशं हि राजानम अवजानन्ति मानवाः\nन चास्याल्पेन तुष्यन्ति कार्यम अभ्युत्सहन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 131, + "shloka": 7, + "text": "शरियॊ हि कारणाद राजा सत्क्रियां लभते पराम\nसास्य गूहति पापानि वासॊ गुह्यम इव सत्रियाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 131, + "shloka": 8, + "text": "ऋद्धिम अस्यानुवर्तन्ते पुरा विप्रकृता जनाः\nशाला वृका इवाजस्रं जिघांसून इव विन्दति\nईदृशस्य कुतॊ राज्ञः सुखं भरतसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 131, + "shloka": 9, + "text": "उद्यच्छेद एव न गलायेद उद्यमॊ हय एव पौरुषम\nअप्य अपर्वणि भज्येत न नमेतेह कस्य चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 131, + "shloka": 10, + "text": "अप्य अरण्यं समाश्रित्य चरेर दस्यु गणैः सह\nन तव एवॊद्धृत मर्यादैर दस्युभिः सहितश चरेत\nदस्यूनां सुलभा सेना रौद्रकर्मसु भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 131, + "shloka": 11, + "text": "एकान्तेन हय अमर्यादात सर्वॊ ऽपय उद्विजते जनः\nदस्यवॊ ऽपय उपशङ्कन्ते निरनुक्रॊश कारिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 131, + "shloka": 12, + "text": "सथापयेद एव मर्यादां जनचित्तप्रसादिनीम\nअल्पाप्य अथेह मर्यादा लॊके भवति पूजिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 131, + "shloka": 13, + "text": "नायं लॊकॊ ऽसति न पर इति वयवसितॊ जनः\nनालं गन्तुं च विश्वासं नास्तिके भयशङ्किनि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 131, + "shloka": 14, + "text": "यथा सद्भिः परादानम अहिंसा दस्युभिस तथा\nअनुरज्यन्ति भूतानि समर्यादेषु दस्युषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 131, + "shloka": 15, + "text": "अयुध्यमानस्य वधॊ दारामर्शः कृतघ्नता\nबरह्मवित तस्य चादानं निःशेष करणं तथा\nसत्रिया मॊषः परिस्थानं दस्युष्व एतद विगर्हितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 131, + "shloka": 16, + "text": "स एष एव भवति दस्युर एतानि वर्जयन\nअभिसंदधते ये न विनाशायास्य भारत\nनशेषम एवॊपालभ्य न कुर्वन्तीति निश्चयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 131, + "shloka": 17, + "text": "तस्मात सशेषं कर्तव्यं सवाधीनम अपि दस्युभिः\nन बलस्थॊ ऽहम अस्मीति नृशंसानि समाचरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 131, + "shloka": 18, + "text": "सशेषकारिणस तात शेषं पश्यन्ति सर्वतः\nनिःशेष कारिणॊ नित्यम अशेष करणाद भयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 132, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nअत्र कर्मान्त वचनं कीर्तयन्ति पुराविदः\nपरत्यक्षाव एव धर्मार्थौ कषत्रियस्य विजानतः\nतत्र न वयवधातव्यं परॊक्षा धर्मयापना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 132, + "shloka": 2, + "text": "अधर्मॊ धर्म इत्य एतद यथा वृकपदं तथा\nधर्माधर्मफले जातु न ददर्शेह कश चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 132, + "shloka": 3, + "text": "बुभूषेद बलवान एव सर्वं बलवतॊ वशे\nशरियं बलम अमात्यांश च बलवान इह विन्दति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 132, + "shloka": 4, + "text": "यॊ हय अनाढ्यः स पतितस तद उच्छिष्टं यद अल्पकम\nबह्व अपथ्यं बलवति न किं चित तरायते भयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 132, + "shloka": 5, + "text": "उभौ सत्याधिकारौ तौ तरायेते महतॊ भयात\nअति धर्माद बलं मन्ये बलाद धर्मः परवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 132, + "shloka": 6, + "text": "बले परतिष्ठितॊ धर्मॊ धरण्याम इव जङ्गमः\nधूमॊ वायॊर इव वशं बलं धर्मॊ ऽनुवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 132, + "shloka": 7, + "text": "अनीश्वरे बलं धर्मॊ दरुमं वल्लीव संश्रिता\nवश्यॊ बलवतां धर्मः सुखं भॊगवताम इव\nनास्त्य असाध्यं बलवतां सर्वं बलवतां शुचि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 132, + "shloka": 8, + "text": "दुराचारः कषीणबलः परिमाणं नियच्छति\nअथ तस्माद उद्विजते सर्वॊ लॊकॊ वृकाद इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 132, + "shloka": 9, + "text": "अपध्वस्तॊ हय अवमतॊ दुःखं जीवति जीवितम\nजीवितं यद अवक्षिप्तं यथैव मरणं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 132, + "shloka": 10, + "text": "यद एनम आहुः पापेन चारित्रेण विनिक्षतम\nस भृशं तप्यते ऽनेन वाक्शल्येन परिक्षतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 132, + "shloka": 11, + "text": "अत्रैतद आहुर आचार्याः पापस्य परिमॊक्षणे\nतरयीं विद्यां निषेवेत तथॊपासीत स दविजान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 132, + "shloka": 12, + "text": "परसादयेन मधुरया वाचाप्य अथ च कर्मणा\nमहामनाश चैव भवेद विवहेच च महाकुले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 132, + "shloka": 13, + "text": "इत्य अस्मीति वदेद एवं परेषां कीर्तयन गुणान\nजपेद उदकशीलः सयात पेशलॊ नातिजल्पनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 132, + "shloka": 14, + "text": "बरह्मक्षत्रं संप्रविशेद बहु कृत्वा सुदुष्करम\nउच्यमानॊ ऽपि लॊकेन बहु तत तद अचिन्तयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 132, + "shloka": 15, + "text": "अपापॊ हय एवम आचारः कषिप्रं बहुमतॊ भवेत\nसुखं वित्तं च भुञ्जीत वृत्तेनानेन गॊपयेत\nलॊके च लभते पूजां परत्र च महत फलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 133, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nयथा दस्युः समर्यादः परेत्य भावे न नश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 133, + "shloka": 2, + "text": "परहर्ता मतिमाञ शूरः शरुतवान अनृशंसवान\nरक्षन्न अक्षयिणं धर्मं बरह्मण्यॊ गुरु पूजकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 133, + "shloka": 3, + "text": "निषाद्यां कषत्रियाज जातः कषत्रधर्मानुपालकः\nकापव्यॊ नाम नैषादिर दस्युत्वात सिद्धिम आप्तवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 133, + "shloka": 4, + "text": "अरण्ये साय पूर्वाह्णे मृगयूथप्रकॊपिता\nविधिज्ञॊ मृगजातीनां निपानानां च कॊविदः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 133, + "shloka": 5, + "text": "सर्वकानन देशज्ञः पारियात्र चरः सदा\nधर्मज्ञः सर्वभूतानाम अमॊघेषुर दृढायुधः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 133, + "shloka": 6, + "text": "अप्य अनेकशताः सेना एक एव जिगाय सः\nस वृद्धाव अन्धपितरौ महारण्ये ऽभयपूजयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 133, + "shloka": 7, + "text": "मधु मांसैर मूलफलैर अन्नैर उच्चावचैर अपि\nसत्कृत्य भॊजयाम आस सम्यक परिचचार च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 133, + "shloka": 8, + "text": "आरण्यकान परव्रजितान बराह्मणान परिपालयन\nअपि तेभ्यॊ मृगान हत्वा निनाय च महावने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 133, + "shloka": 9, + "text": "ये सम न परतिगृह्णन्ति दस्यु भॊजनशङ्कया\nतेषाम आसज्य गेहेषु काल्य एव स गच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 133, + "shloka": 10, + "text": "तं बहूनि सहस्राणि गरामणित्वे ऽभिवव्रिरे\nनिर्मर्यादानि दस्यूनां निरनुक्रॊश कारिणाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 133, + "shloka": 11, + "text": "[दस्यवह]\nमुहूर्तदेशकालज्ञ पराज्ञ शीलदृढायुध\nगरामणीर भव नॊ मुख्यः सर्वेषाम एव संमतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 133, + "shloka": 12, + "text": "यथा यथा वक्ष्यसि नः करिष्यामस तथा तथा\nपालयास्मान यथान्यायं यथा माता यथा पिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 133, + "shloka": 13, + "text": "[क]\nमा वधीस तवं सत्रियं भीरुं मा शिशुं मा तपस्विनम\nनायुध्यमानॊ हन्तव्यॊ न च गराह्या बलात सत्रियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 133, + "shloka": 14, + "text": "सर्वथा सत्री न हन्तव्या सर्वसत्त्वेषु युध्यता\nनित्यं गॊब्राह्मणे सवस्ति यॊद्धव्यं च तदर्थतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 133, + "shloka": 15, + "text": "सस्यं च नापहन्तव्यं सीरविघ्नं च मा कृथाः\nपूज्यन्ते यत्र देवाश च पितरॊ ऽतिथयस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 133, + "shloka": 16, + "text": "सर्वभूतेष्व अपि च वै बराह्मणॊ मॊक्षम अर्हति\nकार्या चापचितिस तेषां सर्वस्वेनापि या भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 133, + "shloka": 17, + "text": "यस्य हय एते संप्ररुष्टा मन्त्रयन्ति पराभवम\nन तस्य तरिषु लॊकेषु तराता भवति कश चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 133, + "shloka": 18, + "text": "यॊ बराह्मणान परिभवेद विनाशं वापि रॊचयेत\nसूर्यॊदय इवावश्यं धरुवं तस्य पराभवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 133, + "shloka": 19, + "text": "इहैव फलम आसीनः परत्याकाङ्क्षति शक्तितः\nये ये नॊ न परदास्यन्ति तांस तान सेनाभियास्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 133, + "shloka": 20, + "text": "शिष्ट्य अर्थं विहितॊ दण्डॊ न वधार्थं विनिश्चयः\nये च शिष्टान परबाधन्ते धर्मस तेषां वधः समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 133, + "shloka": 21, + "text": "ये हि राष्ट्रॊपरॊधेन वृत्तिं कुर्वन्ति के चन\nतद एव ते ऽनु मीयन्ते कुणपं कृमयॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 133, + "shloka": 22, + "text": "ये पुनर धर्मशास्त्रेण वर्तेरन्न इह दस्यवः\nअपि ते दस्यवॊ भूत्वा कषिप्रं सिद्धिम अवाप्नुयुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 133, + "shloka": 23, + "text": "[भ]\nतत सर्वम उपचक्रुस ते कापव्यस्यानुशासनम\nवृत्तिं च लेभिरे सर्वे पापेभ्यश चाप्य उपारमन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 133, + "shloka": 24, + "text": "कापव्यः कर्मणा तेन महतीं सिद्धिम आप्तवान\nसाधूनाम आचरन कषेमं दस्यून पापान निवर्तयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 133, + "shloka": 25, + "text": "इदं कापव्य चरितं यॊ नित्यम अनुकीर्तयेत\nनारण्येभ्यः स भूतेभ्यॊ भयम आर्छेत कदा चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 133, + "shloka": 26, + "text": "भयं तस्य न मर्त्येभ्यॊ नामर्त्येभ्यः कथं चन\nन सतॊ नासतॊ राजन स हय अरण्येषु गॊपतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 134, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nअत्र गाथा बरह्म गीताः कीर्तयन्ति पुराविदः\nयेन मार्गेण राजानः कॊशं संजनयन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 134, + "shloka": 2, + "text": "न धनं यज्ञशीलानां हार्यं देव सवम एव तत\nदस्यूनां निष्क्रियाणां च कषत्रियॊ हर्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 134, + "shloka": 3, + "text": "इमाः परजाः कषत्रियाणां रक्ष्याश चाद्याश च भारत\nधनं हि कषत्रियस्येह दवितीयस्य न विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 134, + "shloka": 4, + "text": "तद अस्य सयाद बलार्थं वा धनं यज्ञार्थम एव वा\nअभॊग्या हय ओषधीश छित्त्वा भॊग्या एव पचन्त्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 134, + "shloka": 5, + "text": "यॊ वै न देवान न पितॄन न मर्त्यान हविषार्चति\nआनन्तिकां तां धनिताम आहुर वेद विदॊ जनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 134, + "shloka": 6, + "text": "हरेत तद दरविणं राजन धार्मिकः पृथिवीपतिः\nन हि तत परीणयेल लॊकान न कॊशं तद विधं नृपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 134, + "shloka": 7, + "text": "असाधुभ्यॊ निरादाय साधुभ्यॊ यः परयच्छति\nआत्मानं संक्रमं कृत्वा मन्ये धर्मविद एव सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 134, + "shloka": 8, + "text": "औद्भिज्जा जन्तवः के चिद युक्तवाचॊ यथातथा\nअनिष्टतः संभवन्ति तथा यज्ञः परतायते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 134, + "shloka": 9, + "text": "यथैव दंश मशकं यथा चाण्ड पिपीलिकम\nसैव वृत्तिर अयज्ञेषु तथा धर्मॊ विधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 134, + "shloka": 10, + "text": "यथा हय अकस्माद भवति भूमौ पांसुतृणॊलपम\nतथैवेह भवेद धर्मः सूक्ष्मः सूक्ष्मतरॊ ऽपि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 135, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nअत्रैव चेदम अव्यग्रः शृण्वाख्यानम अनुत्तमम\nदीर्घसूत्रं समाश्रित्य कार्याकार्यविनिश्चये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 135, + "shloka": 2, + "text": "नातिगाधे जलस्थाये सुहृदः शकुलास तरयः\nपरभूतमत्स्ये कौन्तेय बभूवुः सहचारिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 135, + "shloka": 3, + "text": "अत्रैकः पराप्तकालज्ञॊ दीर्घदर्शी तथापरः\nदीर्घसूत्रश च तत्रैकस तरयाणां जलचारिणाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 135, + "shloka": 4, + "text": "कदा चित तज जलस्थायं मत्स्यबन्धाः समन्ततः\nनिःस्रावयाम आसुर अथॊ निम्नेषु विविधैर मुखैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 135, + "shloka": 5, + "text": "परक्षीयमाणं तं बुद्ध्वा जलस्थायं भयागमे\nअव्रवीद दीर्घदर्शी तु ताव उभौ सुहृदौ तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 135, + "shloka": 6, + "text": "इयम आपत समुत्पन्ना सर्वेषां सलिलौकसाम\nशीघ्रम अन्यत्र गच्छामः पन्था यावन न दुष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 135, + "shloka": 7, + "text": "अनागतम अनर्थं हि सुनयैर यः परबाधते\nन स संशयम आप्नॊति रॊचतां वां वरजामहे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 135, + "shloka": 8, + "text": "दीर्घसूत्रस तु यस तत्र सॊ ऽबरवीत सम्यग उच्यते\nन तु कार्या तवरा यावद इति मे निश्चिता मतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 135, + "shloka": 9, + "text": "अथ संप्रतिपत्तिज्ञः पराब्रवीद दीर्घदर्शिनम\nपराप्ते काले न मे किं चिन नयायतः परिहास्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 135, + "shloka": 10, + "text": "एवम उक्तॊ निराक्रामद दीर्घदर्शी महामतिः\nजगाम सरॊतसैकेन गम्भीरसलिलाशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 135, + "shloka": 11, + "text": "ततः परस्रुत तॊयं तं समीक्ष्य सलिलाशयम\nबबन्धुर विविधैर यॊगैर मत्स्यान मत्स्यॊपजीविनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 135, + "shloka": 12, + "text": "विलॊड्यमाने तस्मिंस तु सरॊत तॊये जलाशये\nअगच्छद गरहणं तत्र दीर्घसूत्रः सहापरैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 135, + "shloka": 13, + "text": "उद्दानं करियमाणं च मत्स्यानां वीक्ष्य रज्जुभिः\nपरविश्यान्तरम अन्येषाम अग्रसत परतिपत्तिमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 135, + "shloka": 14, + "text": "गरस्तम एव तद उद्दानं गृहीत्वास्त तथैव सः\nसर्वान एव तु तांस तत्र ते विदुर गरथिता इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 135, + "shloka": 15, + "text": "ततः परक्षाल्यमानेषु मत्स्येषु विमले जले\nतक्त्वा रज्जुं विमुक्तॊ ऽभूच छीघ्रं संप्रतिपत्तिमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 135, + "shloka": 16, + "text": "दीर्घसूत्रस तु मन्दात्मा हीनबुद्धिर अचेतनः\nमरणं पराप्तवान मूढॊ यथैवॊपहतेन्द्रियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 135, + "shloka": 17, + "text": "एवं पराप्ततमं कालं यॊ मॊहान नावबुध्यते\nस विनश्यति वै कषिप्रं दीर्घसूत्रॊ यथा झषः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 135, + "shloka": 18, + "text": "आदौ न कुरुते शरेयः कुशलॊ ऽसमीति यः पुमान\nस संशयम अवाप्नॊति यथा संप्रतिपत्तिमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 135, + "shloka": 19, + "text": "अनागतविधानं तु यॊ नरः कुरुते कषमम\nशरेयः पराप्नॊति सॊ ऽतयर्थं दीर्घदर्शी यथा हय असौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 135, + "shloka": 20, + "text": "कलाः काष्ठा मुहूर्ताश च दिना नाड्यः कषणा लवाः\nपक्षा मासाश च ऋतवस तुल्याः संवत्सराणि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 135, + "shloka": 21, + "text": "पृथिवीदेश इत्य उक्तः कालः स च न दृश्यते\nअभिप्रेतार्थ सिद्ध्यर्थं नयायतॊ यच च तत तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 135, + "shloka": 22, + "text": "एतौ धर्मार्थशास्त्रेषु मॊक्षशास्त्रेषु चर्षिभिः\nपरधानाव इति निर्दिष्टौ कामेशाभिमतौ नृणाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 135, + "shloka": 23, + "text": "परीक्ष्य कारी युक्तस तु सम्यक समुपपादयेत\nदेशकालाव अभिप्रेतौ ताभ्यां फलम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nसर्वत्र बुद्धिः कथिता शरेष्ठा ते भरतर्षभ\nअनागता तथॊत्पन्ना दीर्घसूत्रा विनाशिनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 2, + "text": "तद इच्छामि परां बुद्धिं शरॊतुं भरतसत्तम\nयथा राजन न मुह्येत शत्रुभिः परिवारितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 3, + "text": "धर्मार्थकुशलप्राज्ञ सर्वशास्त्रविशारद\nपृच्छामि तवा कुरु कश्रेष्ठ तन मे वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 4, + "text": "शत्रुभिर बहुभिर गरस्तॊ यथा वर्तेत पार्थिवः\nएतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं सर्वम एव यथाविधि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 5, + "text": "विषमस्थं हि राजानं शत्रवः परिपन्थिनः\nबहवॊ ऽपय एकम उद्धर्तुं यतन्ते पूर्वतापिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 6, + "text": "सर्वतः परार्थ्यमानेन दुर्बलेन महाबलैः\nएकेनैवासहायेन शक्यं सथातुं कथं भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 7, + "text": "कथं मित्रम अरिं चैव विन्देत भरतर्षभ\nचेष्टितव्यं कथं चाथ शत्रॊर मित्रस्य चान्तरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 8, + "text": "परज्ञात लक्षणे राजन्न अमित्रे मित्रतां गते\nकथं नु पुरुषः कुर्यात किं वा कृत्वा सुखी भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 9, + "text": "विग्रहं केन वा कुर्यात संधिं वा केन यॊजयेत\nकथं वा शत्रुमध्यस्थॊ वर्तेताबलवान इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 10, + "text": "एतद वै सर्वकृत्यानां परं कृत्यं परंतप\nनैतस्य कश चिद वक्तास्ति शरॊता चापि सुदुर्लभः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 11, + "text": "ऋते शांतनवाद भीष्मात सत्यसंधाज जितेन्द्रियात\nतद अन्विष्य महाबाहॊ सर्वम एतद वदस्व मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 12, + "text": "[भ]\nतवद युक्तॊ ऽयम अनुप्रश्नॊ युधिष्ठिर गुणॊदयः\nशृणु मे पुत्र कार्त्स्न्येन गुह्यम आपत्सु भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 13, + "text": "अमित्रॊ मित्रतां याति मित्रं चापि परदुष्यति\nसामर्थ्य यॊगात कार्याणां तद्गत्या हि सदागतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 14, + "text": "तस्माद विश्वसितव्यं च विग्रहं च समाचरेत\nदेशं कालं च विज्ञाय कार्याकार्यविनिश्चये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 15, + "text": "संधातव्यं बुधैर नित्यं वयवस्यं च हितार्थिभिः\nअमित्रैर अपि संधेयं पराणा रक्ष्याश च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 16, + "text": "यॊ हय अमित्रैर नरॊ नित्यं न संदध्याद अपण्डितः\nन सॊ ऽरथम आप्नुयात किं चित फलान्य अपि च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 17, + "text": "यस तव अमित्रेण संधत्ते मित्रेण च विरुध्यते\nअर्थयुक्तिं समालॊक्य सुमहद विन्दते फलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 18, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nमार्जारस्य च संवादं नयग्रॊधे मूषकस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 19, + "text": "वने महति कस्मिंश चिन नयग्रॊधः सुमहान अभूत\nलता जालपरिच्छन्नॊ नानाद्विज गणायुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 20, + "text": "सकन्धवान मेघसंकाशः शीतच छायॊ मनॊरमः\nवैरन्त्यम अभितॊ जातस तरुर वयालमृगाकुलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 21, + "text": "तस्य मूलं समाश्रित्य कृत्वा शतमुखं बिलम\nवसति सम महाप्राज्ञः पलितॊ नाम मूषकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 22, + "text": "शाखाश च तस्य संश्रित्य वसति सम सुखं पुरः\nलॊमशॊ नाम मार्जारः पक्षिसत्त्वावसादकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 23, + "text": "तत्र चागत्य चाण्डालॊ वैरन्त्य कृतकेतनः\nअयॊजयत तम उन्माथं नित्यम अस्तं गते रवौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 24, + "text": "तत्र सनायुमयान पाशान यथावत संनिधाय सः\nगृहं गत्वा सुखं शेते परभाताम एति शर्वरीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 25, + "text": "तत्र सम नित्यं बध्यन्ते नक्तं बहुविधा मृगाः\nकदा चित तत्र मार्जारस तव अप्रमत्तॊ ऽपय अबध्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 26, + "text": "तस्मिन बद्धे महाप्राज्ञः शत्रौ नित्याततायिनि\nतं कालं पलितॊ जञात्वा विचचार सुनिर्भयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 27, + "text": "तेनानुचरता तस्मिन वने विश्वस्तचारिणा\nभक्षं विचरमाणेन नचिराद दृष्टम आमिषम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 28, + "text": "स तम उन्माथम आरुह्य तद आमिषम अभक्षयत\nतस्यॊपरि सपत्नस्य बद्धस्य मनसा हसन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 29, + "text": "आमिषे तु परसक्तः स कदा चिद अवलॊकयन\nअपश्यद अपरं घॊरम आत्मनः शत्रुम आगतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 30, + "text": "शरप्रसून संकाशं मही विवर शायिनम\nनकुलं हरिकं नाम चपलं ताम्रलॊचनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 31, + "text": "तेन मूषक गन्धेन तवरमाणम उपागतम\nभक्षार्थं लेलिहद वक्त्रं भूमाव ऊर्ध्वमुखं सथितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 32, + "text": "शखा गतम अरिं चान्यद अपश्यत कॊटरालयम\nउलूकं चन्द्रकं नाम तीक्ष्णतुण्डं कषपाचरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 33, + "text": "गतस्य विषयं तस्य नकुलॊलूकयॊस तदा\nअथास्यासीद इयं चिन्ता तत पराप्य सुमहद भयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 34, + "text": "आपद्य अस्यां सुकष्टायां मरणे समुपस्थिते\nसमन्ताद भय उत्पन्ने कथं कार्यं हितैषिणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 35, + "text": "स तथा सर्वतॊ रुद्धः सर्वत्र समदर्शनः\nअभवद भयसंतप्तश चक्रे चेमां परां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 36, + "text": "आपद विनाशभूयिष्ठा शतैकीयं च जीवितम\nसमन्त संशया चेयम अस्मान आपद उपस्थिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 37, + "text": "गतं हि सहसा भूमिं नकुलॊ मां समाप्नुयात\nउलूकश चेह तिष्ठन्तं मार्जारः पाशसंक्षयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 38, + "text": "न तव एवास्मद विधः पराज्ञः संमॊहं गन्तुम अर्हति\nकरिष्ये जीविते यत्नं यावद उच्छ्वासनिग्रहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 39, + "text": "न हि बुद्ध्यान्विताः पराज्ञा नीतिशास्त्रविशारदाः\nसंभ्रमन्त्य आपदं पराप्य महतॊ ऽरथान अवाप्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 40, + "text": "न तव अन्याम इह मार्जाराद गतिं पश्यामि सांप्रतम\nविषमस्थॊ हय अयं जन्तुः कृत्यं चास्य महन मया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 41, + "text": "जीवितार्थी कथं तव अद्य परार्थितः शत्रुभिस तरिभिः\nतस्माद इमम अहं शत्रुं मार्जारं संश्रयामि वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 42, + "text": "कषत्रविद्यां समाश्रित्य हितम अस्यॊपधारये\nयेनेमं शत्रुसंघातं मतिपूर्वेण वञ्चये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 43, + "text": "अयम अत्यन्तशत्रुर मे वैषम्यं परमं गतः\nमूढॊ गराहयितुं सवार्थं संगत्या यदि शक्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 44, + "text": "कदा चिद वयसनं पराप्य संधिं कुर्यान मया सह\nबलिना संनिविष्टस्य शत्रॊर अपि परिग्रहः\nकार्य इत्य आहुर आचार्या विषमे जीवितार्थिना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 45, + "text": "शरेयान हि पण्डितः शत्रुर न च मित्रम अपण्डितम\nमम हय अमित्रे मार्जारे जीवितं संप्रतिष्ठितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 46, + "text": "हन्तैनं संप्रवक्ष्यामि हेतुम आत्माभिरक्षणे\nअपीदानीम अयं शत्रुः संगत्या पण्डितॊ भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 47, + "text": "ततॊ ऽरथगतितत्त्वज्ञः संधिविग्रहकालवित\nसान्त्वपूर्वम इदं वाक्यं मार्जारं मूषकॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 48, + "text": "सौहृदेन भिभाषे तवा कच चिन मार्जारजीवसि\nजीवितं हि तवेच्छामि शरेयः साधारणं हि नौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 49, + "text": "न ते सौम्य विषत्तव्यं जीविष्यसि यथा पुरा\nअहं तवाम उद्धरिष्यामि पराणाञ जह्यां हि ते कृते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 50, + "text": "अस्ति कश चिद उपायॊ ऽतर पुष्कलः परतिभाति माम\nयेन शक्यस तवया मॊक्षः पराप्तुं शरेयॊ यथा मया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 51, + "text": "मया हय उपायॊ दृष्टॊ ऽयं विचार्य मतिम आत्मनः\nआत्मार्थं च तवदर्थं च शरेयः साधारणं हि नौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 52, + "text": "इदं हि नकुलॊलूकं पापबुद्ध्य अभितः सथितम\nन धर्षयति मार्जारतेन मे सवस्ति सांप्रतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 53, + "text": "कूजंश चपल नेत्रॊ ऽयं कौशिकॊ मां निरीक्षते\nनगशाखा गरहस तिष्ठंस तस्याहं भृशम उद्विजे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 54, + "text": "सतां साप्तपदं सख्यं स वासॊ मे ऽसि पण्डितः\nसांवास्यकं करिष्यामि नास्ति ते मृत्युतॊ भयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 55, + "text": "न हि शक्नॊषि मार्जारपाशं छेत्तुं विना मया\nअहं छेत्स्यामि ते पाशं यदि मां तवं न हिंससि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 56, + "text": "तवम आश्रितॊ नगस्याग्रं मूलं तव अहम उपाश्रितः\nचिरॊषिताव इहावां वै वृक्षे ऽसमिन विदितं हि ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 57, + "text": "यस्मिन्न आश्वसते कश चिद यश च नाश्वसते कव चित\nन तौ धीराः परशंसन्ति नित्यम उद्विग्नचेतसौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 58, + "text": "तस्माद विवर्धतां परीतिः सत्या संगतिर अस्तु नौ\nकालातीतम अपार्थं हि न परशंसन्ति पण्डिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 59, + "text": "अर्थयुक्तिम इमां तावद यथा भूतां निशामय\nतव जीवितम इच्छामि तवं ममेच्छसि जीवितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 60, + "text": "कश चित तरति काष्ठेन सुगम्भीरां महानदीम\nस तारयति तत काष्ठं स च काष्ठेन तार्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 61, + "text": "ईदृशॊ नौ समायॊगॊ भविष्यति सुनिस्तरम\nअहं तवां तारयिष्यामि तवं च मां तारयिष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 62, + "text": "एवम उक्त्वा तु पलितस तदर्थम उभयॊर हितम\nहेतुमद गरहणीयं च कालाकाङ्क्षी वयपैक्षत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 63, + "text": "अथ सुव्याहृतं तस्य शरुत्वा शत्रुर विचक्षणः\nहेतुमद गरहणीयार्थं मार्जारॊ वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 64, + "text": "बुद्धिमान वाक्यसंपन्नस तद वाक्यम अनुवर्णयन\nताम अवस्थाम अवेक्ष्यान्त्यां साम्नैव परत्यपूजयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 65, + "text": "ततस तीक्ष्णाग्रदशनॊ वैडूर्यमणिलॊचनः\nमूषकं मन्दम उद्वीक्ष्य मार्जारॊ लॊमशॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 66, + "text": "नन्दामि सौम्य भद्रं ते यॊ मां जीवन्तम इच्छसि\nशरेयश च यदि जानीषे करियतां मा विचारय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 67, + "text": "अहं हि दृढम आपन्नस तवम आपन्नतरॊ मया\nदवयॊर आपन्नयॊः संधिः करियतां मा विचारय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 68, + "text": "विधत्स्व पराप्तकालं यत कार्यं सिध्यतु चावयॊः\nमयि कृच्छ्राद विनिर्मुक्ते न विनङ्क्ष्यति ते कृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 69, + "text": "नयस्तमानॊ ऽसमि भक्तॊ ऽसमि शिष्यस तवद्धितकृत तथा\nनिदेशवशवर्ती च भवन्तं शरणं गतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 70, + "text": "इत्य एवम उक्तः पलितॊ मार्जारं वशम आगतम\nवाक्यं हितम उवाचेदम अभिनीतार्थम अर्थवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 71, + "text": "उदारं यद भवान आह नैतच चित्रं भवद्विधे\nविदितॊ यस तु मार्गॊ मे हितार्थं शृणु तं मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 72, + "text": "अहं तवानुप्रवेक्ष्यामि नकुलान मे महद भयम\nतरायस्व मां मा वधीश च शक्तॊ ऽसमि तव मॊक्षणे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 73, + "text": "उलूकाच चैव मां रक्ष कषुद्रः परार्थयते हि माम\nअहं छेत्स्यामि ते पाशान सखे सत्येन ते शपे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 74, + "text": "तद वचः संगतं शरुत्वा लॊमशॊ युक्तम अर्थवत\nहर्षाद उद्वीक्ष्य पलितं सवागतेनाभ्यपूजयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 75, + "text": "स तं संपूज्य पलितं मार्जारः सौहृदे सथितः\nसुविचिन्त्याब्रवीद धीरः परीतस तवरित एव हि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 76, + "text": "कषिप्रम आगच्छ भद्रं ते तवं मे पराणसमः सखा\nतव पराज्ञ परसादाद धि कषिप्रं पराप्स्यामि जीवितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 77, + "text": "यद यद एवंगतेनाद्य शक्यं कर्तुं मया तव\nतद आज्ञापय कर्ताहं संधिर एवास्तु नौ सखे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 78, + "text": "अस्मात ते संशयान मुक्तः स मित्र गणबान्धवः\nसर्वकार्याणि कर्ताहं परियाणि च हितानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 79, + "text": "मुक्तश च वयसनाद अस्मात सौम्याहम अपि नाम ते\nपरीतिम उत्पादयेयं च परतिकर्तुं च शक्नुयाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 80, + "text": "गराहयित्वा तु तं सवार्थं मार्जारं मूषकस तदा\nपरविवेश सुविस्रब्धः सम्यग अर्थांश चचार ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 81, + "text": "एवम आश्वसितॊ विद्वान मार्जारेण स मूषकः\nमार्जारॊरसि विस्रब्धः सुष्वाप पितृमातृवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 82, + "text": "लीनं तु तस्य गात्रेषु मार्जारस्याथ मूषकम\nतौ दृष्ट्वा नकुलॊलूकौ निराशौ जग्मतुर गृहान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 83, + "text": "लीनस तु तस्य गात्रेषु पलितॊ देशकालवित\nचिच्छेद पाशान नृपते कालाकाङ्क्षी शनैः शनैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 84, + "text": "अथ बन्धपरिक्लिष्टॊ मार्जारॊ वीक्ष्य मूषकम\nछिन्दन्तं वै तदा पाशान अत्वरन्तं तवरान्वितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 85, + "text": "तम अत्वरन्तं पलितं पाशानां छेदने तदा\nसंचॊदयितुम आरेभे मार्जारॊ मूषकं तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 86, + "text": "किं सौम्य नाभित्वरसे किं कृतार्थॊ ऽवमन्यसे\nछिन्धि पाशान अमित्रघ्न पुरा शवपच एति सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 87, + "text": "इत्य उक्तस तवरता तेन मतिमान पलितॊ ऽबरवीत\nमार्जारम अकृतप्रज्ञं वश्यम आत्महितं वचः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 88, + "text": "तूष्णीं भव न ते सौम्य तवरा कार्या न संभ्रमः\nवयम एवात्र कालज्ञा न कालः परिहास्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 89, + "text": "अकाले कृत्यम आरब्धं कर्तुं नार्थाय कल्पते\nतद एव काल आरब्धं महते ऽरथाय कल्पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 90, + "text": "अकालविप्रमुक्तान मे तवत्त एव भयं भवेत\nतस्मात कालं परतीक्षस्व किम इति तवरसे सखे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 91, + "text": "यावत पश्यामि चण्डालम आयान्तं शस्त्रपाणिनम\nततश छेत्स्यामि ते पाशं पराप्ते साधारणे भये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 92, + "text": "तस्मिन काले परमुक्तस तवं तरुम एवाधिरॊहसि\nन हि ते जीविताद अन्यत किं चित कृत्यं भविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 93, + "text": "ततॊ भवत्य अतिक्रान्ते तरस्ते भीते च लॊमश\nअहं बिलं परवेक्ष्यामि भवाट शाखां गमिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 94, + "text": "एवम उक्तस तु मार्जारॊ मूषकेणात्मनॊ हितम\nवचनं वाक्यतत्त्वज्ञॊ जीवितार्थी महामतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 95, + "text": "अथात्मकृत्य तवरितः सम्यक परश्रयम आचरन\nउवाच लॊमशॊ वाक्यं मूषकं चिरकारिणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 96, + "text": "न हय एवं मित्रकार्याणि परीत्या कुर्वन्ति साधवः\nयथा तवं मॊक्षितः कृच्छ्रात तवरमाणेन वै मया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 97, + "text": "ताथैव तवरमाणेन तवया कार्यं हितं मम\nयत्नं कुरु महाप्राज्ञ यथा सवस्त्य आवयॊर भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 98, + "text": "अथ वा पूर्ववैरं तवं समरन कालं विकर्षसि\nपश्य दुष्कृतकर्मत्वं वयक्तम आयुः कषयॊ मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 99, + "text": "यच च किं चिन मयाज्ञानात पुरस्ताद विप्रियं कृतम\nन तन मनसि कर्तव्यं कषमये तवां परसीद मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 100, + "text": "तम एवं वादिनं पराज्ञः शास्त्रविद बुद्धिसंमतः\nउवाचेदं वचः शरेष्ठं मार्जारं मूषकस तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 101, + "text": "शरुतं मे तव मार्जारस्वम अर्थं परिगृह्णतः\nममापि तवं विजानीहि सवम अर्थं परिगृह्णतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 102, + "text": "यन मित्रं भीतवत साध्यं यन मित्र भयसंहितम\nसुरक्षितं ततः कार्यं पाणिः सर्पमुखाद इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 103, + "text": "कृत्वा बलवता संधिम आत्मानं यॊ न रक्षति\nअपथ्यम इव तद भुक्तं तस्यानर्थाय कल्पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 104, + "text": "न कश चित कस्य चिन मित्रं न कश चित कस्य चित सुहृत\nअर्थैर अर्था निबध्यन्ते गजैर वनगजा इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 105, + "text": "न हि कश चित कृते कार्ये कर्तारं समवेक्षते\nतस्मात सर्वाणि कार्याणि सावशेषाणि कारयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 106, + "text": "तस्मिन काले ऽपि च भवान दिवा कीर्तिभयान्वितः\nमम न गरहणे शक्तः पलायनपरायणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 107, + "text": "छिन्नं तु तन्तु बाहुल्यं तन्तुर एकॊ ऽवशेषितः\nछेत्स्याम्य अहं तद अप्य आशु निर्वृतॊ भव लॊमश" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 108, + "text": "तयॊः संवदतॊर एवं तथैवापन्नयॊर दवयॊः\nकषयं जगाम सा रात्रिर लॊमशं चाविशद भयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 109, + "text": "ततः परभातसमये विकृतः कृष्णपिङ्गलः\nसथूलस्फिग विकचॊ रूक्षः शवचक्रपरिवारितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 110, + "text": "शङ्कुकर्णॊ महावक्त्रः पलितॊ घॊरदर्शनः\nपरिघॊ नाम चण्डालः शस्त्रपाणिर अदृश्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 111, + "text": "तं दृष्ट्वा यमदूताभं मार्जारस तरस्तचेतनः\nउवाच पलितं भीतः किम इदानीं करिष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 112, + "text": "अथ चापि सुसंत्रस्तौ तं दृष्ट्वा घॊरदर्शनम\nकषणेन नकुलॊलूकौ नैराश्यं जग्मतुस तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 113, + "text": "बलिनौ मतिमन्तौ च संघातं चाप्य उपागतौ\nअशक्यौ सुनयात तस्मात संप्रधर्षयितुं बलात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 114, + "text": "कार्यार्थं कृतसंधी तौ दृष्ट्वा मार्जारमूषकौ\nउलूक नकुलौ तूर्णं जग्मतुः सवं सवम आलयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 115, + "text": "ततश चिच्छेद तं तन्तुं मार्जारस्य स मूषकः\nविप्रमुक्तॊ ऽथ मार्जारस तम एवाभ्यपतद दरुमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 116, + "text": "स च तस्माद भयान मुक्तॊ मुक्तॊ घॊरेण शत्रुणा\nबिलं विवेश पलितः शाखां भेजे च लॊमशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 117, + "text": "उन्माथम अप्य अथादाय चण्डालॊ वीक्ष्य सर्वशः\nविहताशः कषणेनाथ तस्माद देशाद अपाक्रमत\nजगाम च सवभवनं चण्डालॊ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 118, + "text": "ततस तस्माद भयान मुक्तॊ दुर्लभं पराप्य जीवितम\nबिलस्थं पादपाग्रस्थः पलितं लॊमशॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 119, + "text": "अकृत्वा संविदं कां चित सहसाहम उपप्लुतः\nकृतज्ञं कृतकल्याणं कच चिन मां नाभिशङ्कसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 120, + "text": "गत्वा च मम विश्वासं दत्त्वा च मम जीवितम\nमित्रॊपभॊग समये किं तवं नैवॊपसर्पसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 121, + "text": "कृत्वा हि पूर्वं मित्राणि यः पश्चान नानुतिष्ठति\nन स मित्राणि लभते कृच्छ्रास्व आपत्सु दुर्मतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 122, + "text": "तत कृतॊ ऽहं तवया मित्रं सामर्थ्याद आत्मनः सखे\nस मां मित्रत्वम आपन्नम उपभॊक्तुं तवम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 123, + "text": "यानि मे सन्ति मित्राणि ये च मे सन्ति बान्धवाः\nसर्वे तवां पूजयिष्यन्ति शिष्या गुरुम इव परियम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 124, + "text": "अहं च पूजयिष्ये तवां समित्रगणबान्धवम\nजीवितस्य परदातारं कृतज्ञः कॊ न पूजयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 125, + "text": "ईश्रवॊ मे भवान अस्तु शरीरस्य गृहस्य च\nअर्थानां चैव सर्वेषाम अनुशास्ता च मे भव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 126, + "text": "अमात्यॊ मे भव पराज्ञ पितेव हि परशाधि माम\nन ते ऽसति भयम अस्मत्तॊ जीवितेनात्मनः शपे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 127, + "text": "बुद्ध्या तवम उशनाः साक्षाद बले तव अधिकृता वयम\nतवन्मन्त्रबलयुक्तॊ हि विन्देत जयम एव ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 128, + "text": "एवम उक्तः परं सान्त्वं मार्जारेण स मूषकः\nउवाच परमार्थज्ञः शलक्ष्णम आत्महितं वचः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 129, + "text": "यद भवान आह तत सर्वं मया ते लॊमश शरुतम\nममापि तावद बरुवतः शृणु यत परतिभाति माम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 130, + "text": "वेदितव्यानि मित्राणि बॊद्धव्याश चापि शत्रवः\nएतत सुसूक्ष्मं लॊके ऽसमिन दृश्यते पराज्ञसंमतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 131, + "text": "शत्रुरूपाश च सुहृदॊ मित्ररूपाश च शत्रवः\nसान्त्वितास ते न बुध्यन्ते रागलॊभ वशंगताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 132, + "text": "नास्ति जात्या रिपुर नाम मित्रं नाम न विद्यते\nसामर्थ्य यॊगाज जायन्ते मित्राणि रिपवस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 133, + "text": "यॊ यस्मिञ जीवति सवार्थं पश्येत तावत स जीवति\nस तस्य तावन मित्रं सयाद यावन न सयाद विपर्ययः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 134, + "text": "नास्ति मैत्री सथिरा नाम न च धरुवम असौहृदम\nअर्थयुक्त्या हि जायन्ते मित्राणि रिपवस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 135, + "text": "मित्रं च शत्रुताम एति कस्मिंश चित कालपर्यये\nशत्रुश च मित्रताम एति सवार्थॊ हि बलवत्तरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 136, + "text": "यॊ विश्वसति मित्रेषु न चाश्वसति शत्रुषु\nअर्थयुक्तिम अविज्ञाय चलितं तस्य जीवितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 137, + "text": "अर्थयुक्तिम अविज्ञाय यः शुभे कुरुते मतिम\nमित्रे वा यदि वा शत्रौ तस्यापि चलिता मतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 138, + "text": "न विश्वसेद अविश्वस्ते विश्वस्ते ऽपि न विश्वसेत\nविश्वासाद भयम उत्पन्नं मूलान्य अपि निकृन्तति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 139, + "text": "अर्थयुक्त्या हि देश्यन्ते पिता माता सुतास तथा\nमातुला भागिनेयाश च तथा संबन्धिबान्धवाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 140, + "text": "पुत्रं हि माता पितरु तयजतः पतितं परियम\nलॊकॊ रक्षति चात्मानं पश्य सवार्थस्य सारताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 141, + "text": "तं मन्ये निकृतिप्रज्ञं यॊ मॊक्षं परत्यनन्तरम\nकृत्यं मृगयसे कर्तुं सुखॊपायम असंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 142, + "text": "अस्मिन निलय एव तवं नयग्रॊधाद अवतारितः\nपूर्वं निविष्टम उन्माथं चपलत्वान न बुद्धिवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 143, + "text": "आत्मनश चपलॊ नास्ति कुतॊ ऽनयेषां भविष्यति\nतस्मात सर्वाणि कार्याणि चपलॊ हन्त्य असंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 144, + "text": "बरवीति मधुरं कं चित परियॊ मे ह भवान इति\nतन मिथ्या करणं सर्वं विस्तरेणापि मे शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 145, + "text": "कारणात परियताम एति दवेष्यॊ भवति कारणात\nअर्थार्थी जीवलॊकॊ ऽयं न कश चित कस्य चित परियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 146, + "text": "सख्यं सॊदरयॊर भरात्रॊर दम्पत्यॊर वा परस्परम\nकस्य चिन नाभिजानामि परीतिं निष्कारणाम इह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 147, + "text": "यद्य अपि भरातरः करुद्धा मार्या वा कारणान्तरे\nसवभावतस ते परीयन्ते नेतरः परीयते जनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 148, + "text": "परियॊ भवति दानेन परियवादेन चापरः\nमन्त्रहॊम जपैर अन्यः कार्यार्थं परीयते जनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 149, + "text": "उत्पन्ने कारणे परीतिर नास्ति नौ कारणान्तरे\nपरध्वस्ते कारणस्थाने सा परीतिर विनिवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 150, + "text": "किं नु तत कारणं मन्ये यनाहं भवतः परियः\nअन्यत्राभ्यवहारार्थात तत्रापि च बुधा वयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 151, + "text": "कालॊ हेतुं विकुरुते सवार्थस तम अनुवर्तते\nसवार्थं पराज्ञॊ ऽभिजानाति पराज्ञं लॊकॊ ऽनुवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 152, + "text": "न तव ईदृशं तवया वाच्यं विदुषि सवार्थपण्डिते\nअकाले ऽविषमस्थस्य सवार्थहेतुर अयं तव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 153, + "text": "तस्मान नाहं चले सवार्थात सुस्थितः संधिविग्रहे\nअभ्राणाम इव रूपाणि विकुर्वन्ति कषणे कषणे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 154, + "text": "अद्यैव हि रिपुर भूत्वा पुनर अद्यैव सौहृदम\nपुनश च रिपुर अद्यैव युक्तीनां पश्य चापलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 155, + "text": "आसीत तावत तु मैत्री नौ यावद धेतुर अभूत पुरा\nसा गता सह तेनैव कालयुक्तेन हेतुना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 156, + "text": "तवं हि मे ऽतयन्ततः शत्रुः सामर्थ्यान मित्रतां गतः\nतत कृत्यम अभिनिर्वृत्तं परकृतिः शत्रुतां गता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 157, + "text": "सॊ ऽहम एवं परणीतानि जञात्वा शास्त्राणि तत्त्वतः\nपरविशेयं कथं पाशं तवत्कृतं तद वदस्व मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 158, + "text": "तवद्वीर्येण विमुक्तॊ ऽहं मद्वीर्येण तथा भवान\nअन्यॊन्यानुग्रहे वृत्ते नास्ति भूयः समागमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 159, + "text": "तवं हि सौम्य कृतार्थॊ ऽदय निर्वृत्तार्थास तथा वयम\nन ते ऽसत्य अन्यन मया कृत्यं किं चिद अन्यत्र भक्षणात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 160, + "text": "अहम अन्नं भवान भॊक्ता दुर्बलॊ ऽहं भवान बली\nनावयॊर विद्यते संधिर नियुक्ते विषमे बले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 161, + "text": "संमन्ये ऽहं तव परज्ञां यन मॊक्षात परत्यनन्तरम\nभक्ष्यं मृगयसे नूनं सुखॊपायम असंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 162, + "text": "भक्ष्यार्थम एव बद्धस तवं स मुक्तः परसृतः कषुधा\nशास्त्रज्ञम अभिसंधाय नूनं भक्षयिताद्य माम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 163, + "text": "जानामि कषुधितं हि तवाम आहारसमयश च ते\nस तवं माम अभिसंधाय भक्ष्यं मृगयसे पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 164, + "text": "यच चापि पुत्रदारं सवं तत संनिसृजसे मयि\nशुश्रूषां नाम मे कर्तुं सखे मम न तत्क्षमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 165, + "text": "तवया मां सहितं दृष्ट्वा परिया भार्या सुताश च ये\nकस्मान मां ते न खादेयुर हृष्टाः परणयिनस तवयि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 166, + "text": "नाहं तवया समेष्यामि वृत्तॊ हेतुः समागमे\nशिवं धयायस्व मे ऽतरस्थः सुकृतं समर्यते यदि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 167, + "text": "शत्रॊर अन्नाद्य भूतः सन कलिष्टस्य कषुधितस्य च\nभक्ष्यं मृगयमाणस्य कः पराज्ञॊ विषयं वरजेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 168, + "text": "सवस्ति ते ऽसतु गमिष्यामि दूराद अपि तवॊद्विजे\nनाहं तवया समेष्यामि निर्वृतॊ भव लॊमश" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 169, + "text": "बलवत संनिकर्षॊ हि न कदा चित परशस्यते\nपरशान्ताद अपि मे पराज्ञ भेतव्यं बलिनः सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 170, + "text": "यदि तव अर्थेन मे कार्यं बरूहि किं करवाणि ते\nकामं सर्वं परदास्यामि न तव आत्मानं कदा चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 171, + "text": "आत्मार्थे संततिस तयाज्या राज्यं रत्नं धनं तथा\nअपि सर्वस्वम उत्सृज्य रक्षेद आत्मानम आत्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 172, + "text": "ऐश्वर्यधनरत्नानां परत्यमित्रे ऽपि तिष्ठताम\nदृष्टा हि पुनर आवृत्तिर जीविताम इति नः शरुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 173, + "text": "न तव आत्मनः संप्रदानं धनरत्नवद इष्यते\nआत्मा तु सर्वतॊ रक्ष्यॊ दारैर अपि धनैर अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 174, + "text": "आत्मरक्षित तन्त्राणां सुपरीक्षित कारिणाम\nआपदॊ नॊपपद्यन्ते पुरुषाणां सवदॊषजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 175, + "text": "शत्रून सम्यग विजानन्ति दुर्बला ये बलीयसः\nतेषां न चाल्यते बुद्धिर आत्मार्थं कृतनिश्चया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 176, + "text": "इत्य अभिव्यक्तम एवासौ पलितेनावभर्त्सितः\nमार्जारॊ वरीडितॊ भूत्वा मूषकं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 177, + "text": "संमन्ये ऽहं तव परज्ञां यस तवं मम हिते रतः\nउक्तवान अर्थतत्त्वेन मया संभिन्नदर्शनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 178, + "text": "न तु माम अन्यथा साधॊ तवं विज्ञातुम इहार्हसि\nपराणप्रदानजं तवत्तॊ मम सौहृदम आगतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 179, + "text": "धर्मज्ञॊ ऽसमि गुणज्ञॊ ऽसमि कृतज्ञॊ ऽसमि विशेषतः\nमित्रेषु वत्सलश चास्मि तवद्विधेषु विशेषतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 180, + "text": "तन माम एवंगते साधॊ न यावयितुम अर्हसि\nतवया हि याव्यमानॊ ऽहं पराणाञ जह्यां सबान्धवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 181, + "text": "धिक शब्दॊ हि बुधैर दृष्टॊ मद्विधेषु मनस्विषु\nमरणं धर्मतत्त्वज्ञ न मां शङ्कितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 182, + "text": "इति संस्तूयमानॊ हि मार्जारेण स मूषकः\nमनसा भावगम्भीरं मार्जारं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 183, + "text": "साधुर भवाञ शरुतार्थॊ ऽसमि परीयते न च विश्वसे\nसंस्तवैर वा धनौघैर वा नाहं शक्यः पुनस तवया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 184, + "text": "न हय अमित्रवशं यान्ति पराज्ञा निष्करणं सखे\nअस्मिन्न अर्थे च गाथे दवे निबॊधॊशनसा कृते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 185, + "text": "शत्रुसाधारणे कृत्ये कृत्वा संधिं बलीयसा\nसमाहितश चरेद युक्त्या कृतार्थश च न विश्वसेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 186, + "text": "तस्मात सर्वास्व अवस्थासु रक्षेञ जीवितम आत्मनः\nदरव्याणि संततिश चैव सर्वं भवति जीवतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 187, + "text": "संक्षेपॊ नीतिशास्त्राणाम अविश्वासः परॊ मतः\nनृषु तस्माद अविश्वासः पुष्कलं हितम आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 188, + "text": "वध्यन्ते न हय अविश्वस्ताः शत्रुभिर दुर्बला अपि\nविश्वस्तास तव आशु वध्यन्ते बलवन्तॊ ऽपि दुर्बलैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 189, + "text": "तवद्विधेभ्यॊ मया हय आत्मा रक्ष्यॊ मार्जारसर्वदा\nरक्ष तवम अपि चात्मानं चण्डालाञ जातिकिल्बिषात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 190, + "text": "स तस्य बरुवतस तव एवं संत्रासाञ जातसाध्वसः\nसवबलिं हि जवेनाशु मार्जारः परययौ ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 191, + "text": "ततः शास्त्रार्थतत्त्वज्ञॊ बुद्धिसामर्थ्यम आत्मनः\nविश्राव्य पलितः पराज्ञॊ बिलम अन्यञ जगाम ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 192, + "text": "एवं परज्ञावता बुद्ध्या दुर्बलेन महाबलाः\nएकेन बहवॊ ऽमित्राः संधिं कुर्वीत पण्डितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 193, + "text": "अरिणापि समर्थेन संधिं कुर्वीत पण्डितः\nमूषकश च विडालश च मुक्ताव अन्यॊन्यसंश्रयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 194, + "text": "इत्य एष कषत्रधर्मस्य मया मार्गॊ ऽनुदर्शितः\nविस्तरेण महीपाल संक्षेपेण पुनः शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 195, + "text": "अन्यॊन्यकृतवैरौ तु चक्रतुः परीतिम उत्तमाम\nअन्यॊन्यम अभिसंधातुम अभूच चैव तयॊर मतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 196, + "text": "तत्र पराज्ञॊ ऽभिसंधत्ते सम्यग बुद्धिबलाश्रयात\nअभिसंधीयते पराज्ञः परमादाद अपि चाबुधैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 197, + "text": "तस्माद अभीतवद भीतॊ विश्वस्तवद अविश्वसन\nन हय अप्रमत्तश चलति चलितॊ वा विनश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 198, + "text": "कालेन रिपुणा संधिः काले मित्रेण विग्रहः\nकार्य इत्य एव तत्त्वज्ञाः पराजुर नित्यं युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 199, + "text": "एवं मत्वा महाराज शास्त्रार्थम अभिगम्य च\nअभियुक्तॊ ऽपरमत्तश च पराग भयाद भीतवच चरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 200, + "text": "भीतवत संविधिः कार्यः परतिसंधिस तथैव च\nभयाद उत्पद्यते बुद्धिर अप्रमत्ताभियॊगजा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 201, + "text": "न भयं विद्यते राजन भीतस्यानागते भये\nअभीतस्य तु विस्रम्भात सुमहाञ जायते भयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 202, + "text": "न भीरुर इति चात्यन्तं मन्त्रॊ ऽदेयः कथं चन\nअविज्ञानाद धि विज्ञाते गच्छेद आस्पद दर्शिषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 203, + "text": "तस्माद अभीतवद भीतॊ विश्वस्तवद अविश्वसन\nकार्याणां गुरुतां बुद्ध्वा नानृतं किं चिद आचरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 204, + "text": "एवम एतन मया परॊक्तम इतिहासं युधिष्ठिर\nशरुत्वा तवं सुहृदां मध्ये यथावत समुपाचर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 205, + "text": "उपलभ्य मतिं चाग्र्याम अरिमित्रान्तरं तथा\nसंधिविग्रहकालं च मॊक्षॊपायं तथापदि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 206, + "text": "शत्रुसाधारणे कृत्ये कृत्वा संधिं बलीयसा\nसमागमं चरेद युक्त्या कृतार्थॊ न च विश्वसेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 207, + "text": "अविरुद्धां तरिवर्गेण नीतिम एतां युधिष्ठिर\nअभ्युत्तिष्ठ शरुताद अस्माद भूयस तवं रञ्जयन परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 208, + "text": "बराह्मणैश चापि ते सार्धं यात्रा भवतु पाण्डव\nबराह्मणा हि परं शरेयॊ दिवि चेह च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 209, + "text": "एते धर्मस्य वेत्तारः कृतज्ञाः सततं परभॊ\nपूजिताः शुभकर्माणः पूर्वजित्या नराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 210, + "text": "राज्यं शरेयः परं राजन यशः कीर्तिं च लप्स्यसे\nकुलस्य संततिं चैव यथान्यायं यथाक्रमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 136, + "shloka": 211, + "text": "दवयॊर इमं भारत संधिविग्रहं; सुभाषितं बुद्धिविशेषकारितम\nतथान्ववेक्ष्य कषितिपेन सर्वदा; निषेवितव्यं नृप शत्रुमण्डले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nउक्तॊ मन्त्रॊ महाबाहॊ न विश्वासॊ ऽसति शत्रुषु\nकथं हि राजा वर्तेत यदि सर्वत्र नाश्वसेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 2, + "text": "विश्वासाद धि परं राज्ञॊ राजन्न उत्पद्यते भयम\nकथं वै नाश्वसन राजा शत्रूञ जयति पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 3, + "text": "एतन मे संशयं छिन्धि मनॊ मे संप्रमुह्यति\nअविश्वास कथाम एताम उपश्रुत्य पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 4, + "text": "[भ]\nशृणु कौन्तेय यॊ वृत्तॊ बरह्मदत्तनिवेशने\nपूजन या सह संवादॊ बरह्मदत्तस्य पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 5, + "text": "काम्पिल्ये बरह्मदत्तस्य अन्तःपुरनिवासिनी\nपूजनी नाम शकुनी दीर्घकालं सहॊषिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 6, + "text": "रुतज्ञा सर्वभूतानां यथा वै जीव जीवकः\nसर्वज्ञा सर्वधर्मज्ञा तिर्यग्यॊनिगतापि सा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 7, + "text": "अभिप्रजाता सा तत्र पुत्रम एकं सुवर्चसम\nसमकालं च राज्ञॊ ऽपि देव्याः पुत्रॊ वयजायत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 8, + "text": "समुद्रतीरं गत्वा सा तव आजहार फलद्वयम\nपुष्ट्य अर्थं च सवपुत्रस्य राजपुत्रस्य चैव ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 9, + "text": "फलम एकं सुतायादाद राजपुत्राय चापरम\nअमृतास्वाद सदृशं बलतेजॊ विवर्धनम\nतत्रागच्छत परां वृद्धिं राजपुत्रः फलाशनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 10, + "text": "धात्र्या हस्तगतश चापि तेनाक्रीडत पक्षिणा\nशून्ये तु तम उपादाय पक्षिणं समजातकम\nहत्वा ततः स राजेन्द्र धात्र्या हस्तम उपागमत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 11, + "text": "अथ सा शकुनी राजन्न आगमत फलहारिका\nअपश्यन निहतं पुत्रं तेन बालेन भूतले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 12, + "text": "बाष्पपूर्णमुखी दीना दृष्ट्वा सा तु हतं सुतम\nपूजनी दुःखसंतप्ता रुदती वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 13, + "text": "कषत्रिये संगतं नास्ति न परीतिर न च सौहृदम\nकारणे संभजन्तीह कृतार्थाः संत्यजन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 14, + "text": "कषत्रियेषु न विश्वासः कार्यः सर्वॊपघातिषु\nअपकृत्यापि सततं सान्त्वयन्ति निरर्थकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 15, + "text": "अहम अस्य करॊम्य अद्य सदृशीं वैरयातनाम\nकृतघ्नस्य नृशंसस्य भृशं विश्वासघातिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 16, + "text": "सह संजातवृद्धस्य तथैव सह भॊजिनः\nशरणा गतस्य च वधस तरिविधं हय अस्य किल्बिषम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 17, + "text": "इत्य उक्त्वा चरणाभ्यां तु नेत्रे नृपसुतस्य सा\nभित्त्वा सवस्था तत इदं पूजनी वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 18, + "text": "इच्छयैव कृतं पापं सद्य एवॊपसर्पति\nकृतप्रतिक्रियं तेषां न नश्यति शुभाशुभम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 19, + "text": "पापं कर्मकृतं किं चिन न तस्मिन यदि विद्यते\nनिपात्यते ऽसय पुत्रेषु न चेत पौत्रेषु नप्तृषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 20, + "text": "[ब]\nअस्ति वै कृतम अस्माभिर अस्ति परतिकृतं तवया\nउभयं तत समीभूतं वस पूजनि मा गमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 21, + "text": "[प]\nसकृत कृतापराधस्य तत्रैव परिलम्बतः\nन तद बुधाः परशंसन्ति शरेयस तत्रापसर्पणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 22, + "text": "सान्त्वे परयुक्ते नृपते कृतवैरे न विश्वसेत\nकषिप्रं परबध्यते मूढॊ न हि वैरं परशाम्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 23, + "text": "अन्यॊन्यं कृतवैराणां पुत्रपौत्रं निगच्छति\nपुत्रपौत्रे विनष्टे तु परलॊकं निगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 24, + "text": "सर्वेषां कृतवैराणाम अविश्वासः सुखावहः\nएकान्ततॊ न विश्वासः कार्यॊ विश्वासघातकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 25, + "text": "न विश्वसेद अविश्वस्ते विश्वस्ते ऽपि न विश्वसेत\nकामं विश्वासयेद अन्यान परेषां तु न विश्वसेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 26, + "text": "माता पिता बान्धवानां परिष्ठौ; भार्या जरा बीजमात्रं तु पुत्रः\nभराता शत्रुः कलिन्नपाणिर वयस्य; आत्मा हय एकः सुखदुःखस्य वेत्ता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 27, + "text": "अन्यॊन्यकृतवैराणां न संधिर उपपद्यते\nस च हेतुर अतिक्रान्तॊ यदर्थम अहम आवसम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 28, + "text": "पूजितस्यार्थ मानाभ्यां जन्तॊः पूर्वापकारिणः\nचेतॊ भवत्य अविश्वस्तं पूर्वं तरासयते बलात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 29, + "text": "पूर्वं संमानना यत्र पश्चाच चैव विमानना\nजह्यात तं सत्त्ववान वासं संमानित विमानितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 30, + "text": "उषितास्मि तवागारे दीर्घकालम अहिंसिता\nतद इदं वैरम उत्पन्नं सुखम आस्स्व वरजाम्य अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 31, + "text": "[ब]\nयत्कृते परतिकुर्याद वै न स तत्रापराध्नुयात\nअनृणस तेन भवति वस पूजानि मा गमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 32, + "text": "[प]\nन कृतस्य न कर्तुश च सख्यं संधीयते पुनः\nहृदयं तत्र जानाति कर्तुश चैव कृतस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 33, + "text": "[ब]\nकृतस्य चैव कर्तुश च सख्यं संधीयते पुनः\nवैरस्यॊपशमॊ दृष्टः पापं नॊपाश्नुते पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 34, + "text": "[प]\nनास्ति वैरम उपक्रान्तं सान्त्वितॊ ऽसमीति नाश्वसेत\nविश्वासाद बध्यते बालस तस्माच छरेयॊ हय अदर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 35, + "text": "तरसा ये न शक्यन्ते शस्त्रैः सुनिशितैर अपि\nसाम्ना ते विनिगृह्यन्ते गजा इव करेणुभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 36, + "text": "[ब]\nसंवासाज जायते सनेहॊ जीवितान्तकरेष्व अपि\nअन्यॊन्यस्य च विश्वासः शवपचेन शुनॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 37, + "text": "अन्यॊन्यकृतवैराणां संवासान मृदुतां गतम\nनैव तिष्ठति तद वैरं पुष्करस्थम इवॊदकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 38, + "text": "[प]\nवैरं पञ्च समुत्थानं तच च बुध्यन्ति पण्डिताः\nसत्रीकृतं वास्तुजं वाग्जं ससपत्नापराधजम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 39, + "text": "तत्र दाता निहन्तव्यः कषत्रियेण विशेषतः\nपरकाशं वाप्रकाशं वा बुद्ध्वा देशबलादिकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 40, + "text": "कृतवैरे न विश्वासः कार्यस तव इह सुहृद्य अपि\nछन्नं संतिष्ठते वैरं गूढॊ ऽगनिर इव दारुषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 41, + "text": "न वित्तेन न पारुष्यैर न सान्त्वेन न च शरुतैः\nवैराग्निः शाम्यते राजन्न और्वाग्निर इव सागरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 42, + "text": "न हि वैराग्निर उद्भूतः कर्म वाप्य अपराधजम\nशाम्यत्य अदग्ध्वा नृपते विना हय एकतर कषयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 43, + "text": "सत्कृतस्यार्थ मानाभ्यां सयात तु पूर्वापकारिणः\nनैव शान्तिर न विश्वासः कर्म तरासयते बलात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 44, + "text": "नैवापकारे कस्मिंश चिद अहं तवयि तथा भवान\nविश्वासाद उषिता पूर्वं नेदानीं विश्वसाम्य अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 45, + "text": "[ब]\nकालेन करियते कार्यं तथैव विविधाः करियाः\nकालेनैव परवर्तन्ते कः कस्येहापराध्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 46, + "text": "तुल्यं चॊभे परवर्तेते मरणं जन्म चैव ह\nकार्यते चैव कालेन तन्निमित्तं हि जीवति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 47, + "text": "बध्यन्ते युगपत के चिद एकैकस्य न चापरे\nकालॊ दहति पूतानि संप्राप्याग्निर इवेन्धनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 48, + "text": "नाहं परमाणं नैव तवम अन्यॊन्यकरणे शुभे\nकालॊ नित्यम उपाधत्ते सुखं दुःखं च देहिनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 49, + "text": "एवं वसेह स सनेहा यथाकालम अहिंसिता\nयत्कृतं तच च मे कषान्तं तवं चैव कषम पूजनि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 50, + "text": "[प]\nयदि कालः परमाणं ते न वैरं कस्य चिद भवेत\nकस्मात तव अपचितिं यान्ति बान्धवा बान्धवे हते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 51, + "text": "कस्माद देवासुराः पूर्वम अन्यॊन्यम अभिजघ्निरे\nयदि कालेन निर्याणं सुखदुःखे भवाभवौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 52, + "text": "भिषजॊ भेषजं कर्तुं कस्माद इच्छन्ति रॊगिणे\nयदि कालेन पच्यन्ते भेषजैः किं परयॊजनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 53, + "text": "परलापः करियते कस्मात सुमहाञ शॊकमूर्छितैः\nयदि कालः परमाणं ते कस्माद धर्मॊ ऽसति कर्तृषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 54, + "text": "तव पुत्रॊ ममापत्यं हतवान हिंसितॊ मया\nअनन्तरं तवया चाहं बन्धनीया महीपते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 55, + "text": "अहं हि पुत्रशॊकेन कृतपापा तवात्मजे\nतथा तवया परहर्तव्यं मयि तत्त्वं च मे शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 56, + "text": "भक्षार्थं करीडनार्थं वा नरा वाञ्छन्ति पक्षिणः\nतृतीयॊ नास्ति संयॊगॊ वधबन्धाद ऋते कषमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 57, + "text": "वधबन्धभयाद एके मॊक्षतन्त्रम उपागताः\nमरणॊत्पातजं दुःखम आहुर धर्मविदॊ जनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 58, + "text": "सर्वस्य दयिताः पराणाः सर्वस्य दयिताः सुताः\nदुःखाद उद्विजते सर्वः सर्वस्य सुखम ईप्सितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 59, + "text": "दुःखं जरा बरह्मदत्तदुःखम अर्थविपर्ययः\nदुःखं चानिष्ट संवासॊ दुःखम इष्टवियॊगजम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 60, + "text": "वैरबन्धकृतं दुःखं हिंसाजं सत्रीकृतं तथा\nदुःखं सुखेन सततं जनाद विपरिवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 61, + "text": "न दुःखं परदुःखे वै के चिद आहुर अबुद्धयः\nयॊ दुःखं नाभिजानाति स जल्पति महाजने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 62, + "text": "यस तु शॊचति दुःखार्तः स कथं वक्तुम उत्सहेत\nरसज्ञः सर्वदुःखस्य यथात्मनि तथा परे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 63, + "text": "यत्कृतं ते मया राजंस तवया च मम यत्कृतम\nन तद वर्षशतैः शक्यं वयपॊहितुम अरिंदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 64, + "text": "आवयॊः कृतम अन्यॊन्यं तत्र संधिर न विद्यते\nसमृत्वा समृत्वा हि ते पुत्रं नवं वैरं भविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 65, + "text": "वैरम अन्तिकम आसज्य यः परीतिं कर्तुम इच्छति\nमृन्मयस्येव भग्नस्य तस्य संधिर न विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 66, + "text": "निश्चितश चार्थशास्त्रज्ञैर अविश्वासः सुखॊदयः\nउशनाश चाथ गाथे दवे परह्रादायाब्रवीत पुरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 67, + "text": "ये वैरिणः शरद्दधते सत्ये सत्येतरे ऽपि वा\nते शरद्दधाना वध्यन्ते मधु शुष्ककृणैर यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 68, + "text": "न हि वैराणि शाम्यन्ति कुलेष्व आ दशमाद युगात\nआख्यातारश च विद्यन्ते कुले चेद विद्यते पुमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 69, + "text": "उपगुह्य हि वैराणि सान्त्वयन्ति नराधिपाः\nअथैनं परतिपिंषन्ति पूर्णं घटम इवाश्मनि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 70, + "text": "सदा न विश्वसेद राजन पापं कृत्वेह कस्य चित\nअपकृत्य परेषां हि विश्वासाद दुःखम अश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 71, + "text": "[ब]\nनाविश्वासाच चिन्वते ऽरहान नेहन्ते चापि किं चन\nभयाद एकतरान नित्यं मृतकल्पा भवन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 72, + "text": "[प]\nयस्येह वरणिनौ पादौ पद्भ्यां च परिसर्पति\nकषण्येते तस्य तौ पादौ सुगुप्तम अभिधावतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 73, + "text": "नेत्राभ्यां स रुजाभ्यां यः परतिवातम उदीक्षते\nतस्य वायुरुजात्यर्थं नेत्रयॊर भवति धरुवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 74, + "text": "दुष्टं पन्थानम आश्रित्य यॊ मॊहाद अभिपद्यते\nआत्मनॊ बलम अज्ञत्वा तद अन्तं तस्य जीवितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 75, + "text": "यस तु वर्षम अविज्ञाय कषेत्रं कृषति मानवः\nहीनं पुरुषकारेण सस्यं नैवाप्नुते पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 76, + "text": "यश च तिक्तं कषायं वाप्य आस्वाद विधुरं हितम\nआहारं कुरुते नित्यं सॊ ऽमृतत्वाय कल्पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 77, + "text": "पथ्यं भुक्त्वा नरॊ लॊभाद यॊ ऽनयद अश्नाति भॊजनम\nपरिणामम अविज्ञाय तद अन्तं तस्य जीवितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 78, + "text": "दैवं पुरुषकारश च सथिताव अन्यॊन्यसंश्रयात\nउदात्तानां कर्म तन्त्रं दैवं कलीबा उपासते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 79, + "text": "कर्म चात्महितं कार्यं तीक्ष्णं वा यदि वा मृदु\nगरस्यते ऽकर्म शीलस तु सदानर्थैर अकिंचनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 80, + "text": "तस्मात संशयिते ऽपय अर्थे कार्य एव पराक्रमः\nसर्वस्वम अपि संत्यज्य कार्यम आत्महितं नरैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 81, + "text": "विद्या शौर्यं च दाक्ष्यं च बलं धैर्यं च पञ्चकम\nमित्राणि सहजान्य आहुर वर्तयन्तीह यैर बुधाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 82, + "text": "निवेशनं च कुप्यं च कषेत्रं भार्या सुहृज्जनः\nएतान्य उपचितान्य आहुः सर्वत्र लभते पुमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 83, + "text": "सर्वत्र रमते पराज्ञः सर्वत्र च विरॊचते\nन विभीषयते कं चिद भीषितॊ न बिभेति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 84, + "text": "नित्यं बुद्धिमतॊ हय अर्थः सवल्पकॊ ऽपि विवर्धते\nदाक्ष्येण कुरुते कर्म संयमात परतितिष्ठति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 85, + "text": "गृहस्नेहावबद्धानां नराणाम अल्पमेधसाम\nकुस्त्री खादति मांसानि माघमा सेगवाम इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 86, + "text": "गृहं कषेत्राणि मित्राणि सवदेश इति चापरे\nइत्य एवम अवसीदन्ति नरा बुद्धिविपर्यये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 87, + "text": "उत्पतेत सरुजाद देशाद वयाधिदुर्भिक्ष पीडितात\nअन्यत्र वस्तुं गच्छेद वा वसेद वा नित्यमानितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 88, + "text": "तस्माद अन्यत्र यास्यामि वस्तुं नाहम इहॊत्सहे\nकृतम एतद अनाहार्यं तव पुत्रेण पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 89, + "text": "कुभार्यां च कुपुत्रं च कुराजानं कुसौहृदम\nकुसंबन्धं कुदेशं च दूरतः परिवर्जयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 90, + "text": "कुमित्रे नास्ति विश्वासः कुभार्यायां कुतॊ रतिः\nकुराज्ये निर्वृतिर नास्ति कुदेशे न परजीव्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 91, + "text": "कुमित्रे संगतं नास्ति नित्यम अस्थिरसौहृदे\nअवमानः कुसंबन्धे भवत्य अर्थविपर्यये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 92, + "text": "सा भार्या या परियं बरूते सपुत्रॊ यत्र निर्वृतिः\nतन मित्रं यत्र विश्वासः स देशॊ यत्र जीव्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 93, + "text": "यत्र नास्ति बलात कारः स राजा तीव्रशासनः\nन चैव हय अभिसंबन्धॊ दरिद्रं यॊ बुभूषति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 94, + "text": "भार्या देशॊ ऽथ मित्राणि पुत्र संबन्धिबान्धवाः\nएतत सर्वं गुणवति धर्मनेत्रे महीपतौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 95, + "text": "अधर्मज्ञस्य विलयं परजा गच्छन्त्य अनिग्रहात\nराजा मूलं तरिवर्गस्य अप्रमत्तॊ ऽनुपालयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 96, + "text": "बलिषड भागम उद्धृत्य बलिं तम उपयॊजयेत\nन रक्षति परजाः सम्यग यः स पार्थिव तस्करः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 97, + "text": "दत्त्वाभयं यः सवयम एव राजा; न तत परमाणं कुरुते यथावत\nस सर्वलॊकाद उपलभ्य पापम; अधर्मबुद्धिर निरयं परयाति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 98, + "text": "दत्त्वाभयं यः सम राजा परमाणं कुरुते सदा\nस सर्वसुखकृज जञेयः परजा धर्मेण पालयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 99, + "text": "पिता माता गुरुर गॊप्ता वह्निर वैश्रवणॊ यमः\nसप्त राज्ञॊ गुणान एतान मनुर आह परजापतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 100, + "text": "पिता हि राजा राष्ट्रस्य परजानां यॊ ऽनुकम्पकः\nतस्मिन मिथ्या परणीते हि तिर्यग गच्छति मानवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 101, + "text": "संभावयति मातेव दीनम अभ्यवपद्यते\nदहत्य अग्निर इवानिष्टान यमयन भवते यमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 102, + "text": "इष्टेषु विसृजत्य अर्थान कुबेर इव कामदः\nगुरुर धर्मॊपदेशेन गॊप्ता च परिपालनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 103, + "text": "यस तु रञ्जयते राजा पौरजानपदान गुणैः\nन तस्य भरश्यते राज्यं गुणधर्मानुपालनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 104, + "text": "सवयं समुपजानन हि पौरजानपद करियाः\nस सुखं मॊदते भूप इह लॊके परत्र च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 105, + "text": "नित्यॊद्विग्नाः परजा यस्य करभार परपीडिताः\nअनर्थैर विप्रलुप्यन्ते स गच्छति पराभवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 106, + "text": "परजा यस्य विवर्धन्ते सरसीव महॊत्पलम\nस सर्वयज्ञफलभाग राजा लॊके महीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 107, + "text": "बलिना विग्रहॊ राजन न कथं चित परशस्यते\nबलिना विगृहीतस्य कुतॊ राज्यं कुतः सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 108, + "text": "[भ]\nसैवम उक्त्वा शकुनिका बरह्मदत्तं नराधिपम\nराजानं समनुज्ञाप्य जगामाथेप्सितां दिशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 137, + "shloka": 109, + "text": "एतत ते बरह्मदत्तस्य पूजन्या सह भाषितम\nमयॊक्तं भरतश्रेष्ठ किम अन्यच छरॊतुम इच्छसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nयुगक्षयात परिक्षीणे धर्मे लॊके च भारत\nदस्युभिः पीड्यमाने च कथं सथेयं पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nहन्त ते कथ्ययिष्यामि नीतिम आपत्सु भारत\nउत्सृज्यापि घृणां काले यथा वर्तेत भूमिपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 3, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nभरद्वाजस्य संवादं राज्ञः शत्रुं तपस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 4, + "text": "राजा शत्रुं तपॊ नाम सौवीराणां महारथः\nकणिङ्कम उपसंगम्य पप्रच्छार्थ विनिश्चयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 5, + "text": "अलब्धस्य कथं लिप्सा लब्धं केन विवर्धते\nवर्धितं पालयेत केन पालितं परणयेत कथम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 6, + "text": "तस्मै विनिश्चयार्थं स परिपृष्टार्थ निश्चयः\nउवाच बराह्मणॊ वाक्यम इदं हेतुमद उत्तरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 7, + "text": "नित्यम उद्यतदण्डः सयान नित्यं विवृतपौरुषः\nअच्छिद्रश छिद्रदर्शी च परेषां विवरानुगः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 8, + "text": "नित्यम उद्यतदण्डस्य भृशम उद्विजते जनः\nतस्मात सर्वाणि भूतानि दण्डेनैव पररॊधयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 9, + "text": "एवम एव परशंसन्ति पण्डितास तत्त्वदर्शिनः\nतस्माच चतुष्टये तस्मिन परधानॊ दण्ड उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 10, + "text": "छिन्नमूले हय अधिष्ठाने सर्वे तज जीविनॊ हताः\nकथं हि शाखास तिष्ठेयुश छिन्नमूले वनस्पतौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 11, + "text": "मूलम एवादितश छिन्द्यात परपक्षस्य पण्डितः\nततः सहायान पक्षं च सर्वम एवानुसारयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 12, + "text": "सुमन्त्रितं सुविक्रान्तं सुयुद्धं सुपलायितम\nआपदां पदकालेषु कुर्वीत न विचारयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 13, + "text": "वान मात्रेण विनीतः सयाद धृदयेन यथा कषुरः\nशलक्ष्णपूर्वाभिभाषी च कामक्रॊधौ विवर्जयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 14, + "text": "सपत्नसहिते कार्ये कृत्वा संधिं न विश्वसेत\nअपक्रामेत ततः कषिप्रं कृतकार्यॊ विचक्षणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 15, + "text": "शत्रुं च मित्ररूपेण सान्त्वेनैवाभिसान्त्वयेत\nनित्यशश चॊद्विजेत तस्मात सर्पाद वेश्म गताद इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 16, + "text": "यस्य बुद्धिं परिभवेत तम अतीतेन सान्त्वयेत\nअनागतेन दुष्प्रज्ञं परत्युत्पन्नेन पण्डितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 17, + "text": "अञ्जलिं शपथं सान्त्वं परणम्य शिरसा वदेत\nअश्रुप्रपातनं चैव कर्तव्यं भूतिम इच्छता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 18, + "text": "वहेद अमित्रं सकन्धेन यावत कालविपर्ययः\nअथैनम आगते काले भिन्द्याद घटम इवाश्मनि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 19, + "text": "मुहूर्तम अपि राजेन्द्र तिन्दुकालातवज जवलेत\nन तुषाग्निर इवानर्चिर धूमायेत नरश चिरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 20, + "text": "नानर्थकेनार्थवत्त्वं कृतघ्नेन समाचरेत\nअर्थे तु शक्यते भॊक्तुं कृतकार्यॊ ऽवमन्यते\nतस्मात सर्वाणि कार्याणि सावशेषाणि कारयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 21, + "text": "कॊकिलस्य वराहस्य मेरॊः शून्यस्य वेश्मनः\nवयाडस्य भक्तिचित्रस्य यच छरेष्ठं तत समाचरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 22, + "text": "उत्थायॊत्थाय गच्छेच च नित्ययुक्तॊ रिपॊर गृहान\nकुशलं चापि पृच्छेत यद्य अप्य अकुशलं भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 23, + "text": "नालसाः पराप्नुवन्त्य अर्थान न कलीबा न च मानिनः\nन च लॊकरवाद भीता न च शश्वत परतीक्षिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 24, + "text": "नास्य छिद्रं परॊ विद्याद विद्याच छिद्रं परस्य तु\nगूहेत कूर्म इवाङ्गानि रक्षेद विवरम आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 25, + "text": "बकवच चिन्तयेद अर्थान सिंहवच च पराक्रमेत\nवृकवच चावलुम्पेत शशवच च निविष्पतेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 26, + "text": "पानम अक्षास तथा नार्यॊ मृगया गीतवादितम\nएतानि युक्त्या सेवेत परसङ्गॊ हय अत्र दॊषवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 27, + "text": "कुर्यात कृणमयं चापं शयीत मृगशायिकाम\nअन्धः सयाद अन्धवेलायां बाधिर्यम अपि संश्रयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 28, + "text": "देशं कालं समासाद्य विक्रमेत विचक्षणः\nदेशकालाभ्यतीतॊ हि विक्रमॊ निष्फलॊ भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 29, + "text": "कालाकालौ संप्रधार्य बलाबलम अथात्मनः\nपरस्परबलं जञात्वा तथात्मानं नियॊजयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 30, + "text": "दण्डेनॊपनतं शत्रुं यॊ राजा न नियच्छति\nस मृत्युम उपगूह्यास ते गर्भम अश्वतरी यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 31, + "text": "सुपुष्पितः सयाद अफलः फलवान सयाद दुरारुहः\nआमः सयात पक्वसंकाशॊ न च शीर्येत कस्य चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 32, + "text": "आशां कालवतीं कुर्यात तां च विघ्नेन यॊजयेत\nविघ्नं निमित्ततॊ बरूयान निमित्तं चापि हेतुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 33, + "text": "भीतवत संविधातव्यं यावद भयम अनागतम\nआगतं तु भयं दृष्ट्वा परहर्तव्यम अभीतवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 34, + "text": "न संशयम अनारुह्य नरॊ भद्राणि पश्यति\nसंशयं पुनर आरुह्य यदि जीवति पश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 35, + "text": "अनागतं विजानीयाद यच्छेद भयम उपस्थितम\nपुनर वृद्धिक्षयात किं चिद अभिवृत्तं निशामयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 36, + "text": "परत्युपस्थित कालस्य सुखस्य परिवर्जनम\nअनागतसुखाशा च नैष बुद्धिमतां नयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 37, + "text": "यॊ ऽरिणा सह संधाय सुखं सवपिति विश्वसन\nस वृक्षाग्र परसुप्तॊ वा पतितः परतिबुध्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 38, + "text": "कर्मणा येन तेनेह मृदुना दारुणेन वा\nउद्धरेद दीनम आत्मानं समर्थॊ धर्मम आचरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 39, + "text": "ये सपत्नाः सपत्नानां सर्वांस तान अपवत्सयेत\nआत्मनश चापि बॊद्धव्याश चाराः परणिहितः परैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 40, + "text": "चारः सुविहितः कार्य आत्मनॊ ऽथ परस्य च\nपाषण्डांस तापसादींश च परराष्ट्रं परवेशयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 41, + "text": "उद्यानेषु विहारेषु परपास्व आवसथेषु च\nपानागारेषु वेशेषु तीर्थेषु च सभासु च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 42, + "text": "धर्माभिचारिणः पापाश चारा लॊकस्य कण्टकाः\nसमागच्छन्ति तान बुद्ध्वा नियच्छेच छमयेद अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 43, + "text": "न विश्वसेद अविश्वस्ते विश्वस्ते नापि विश्वसेत\nविश्वस्तं भयम अन्वेति नापरीक्ष्य च विश्वसेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 44, + "text": "विश्वासयित्वा तु परं तत्त्वभूतेन हेतुना\nअथास्य परहरेत काले किं चिद विचलिते पदे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 45, + "text": "अशङ्क्यम अपि शङ्केत नित्यं शङ्केत शङ्कितात\nभयं हि शङ्किताज जातं स मूलम अपि कृन्तति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 46, + "text": "अवधानेन मौनेन काषायेण जटाजिनैः\nविश्वासयित्वा दवेष्टारम अवलुम्पेद यथा वृकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 47, + "text": "पुत्रॊ वा यदि वा भराता पिता वा यदि वा सुहृत\nअर्थस्य विघ्नं कुर्वाणा हन्तव्या भूतिवर्धनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 48, + "text": "गुरॊर अप्य अवलिप्तस्य कार्याकार्यम अजानतः\nउत्पथप्रतिपन्नस्य दण्डॊ भवति शासनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 49, + "text": "परत्युत्थानाभिवादाभ्यां संप्रदानेन कस्य चित\nपरतिपुष्कल घाती सयात तीक्ष्णतुण्ड इव दविजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 50, + "text": "नाछित्त्वा परमर्माणि नाकृत्वा कर्म दारुणम\nनाहत्वा मत्स्यघातीव पराप्नॊति परमां शरियम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 51, + "text": "नास्ति जात्या रिपुर नाम मित्रं नाम न विद्यते\nसामर्थ्य यॊगाज जायन्ते मित्राणि रिपवस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 52, + "text": "अमित्रं नैव मुञ्चेत बरुवन्तं करुणान्य अपि\nदुःखं तत्र न कुर्वीत हन्यात पूर्वापकारिणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 53, + "text": "संग्रहानुग्रहे यत्नः सदा कार्यॊ ऽनसूयता\nनिग्रहश चापि यत्नेन कर्तव्यॊ भूतिम इच्छता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 54, + "text": "परहरिष्यन परियं बरूयात परहृत्यापि परियॊत्तरम\nअपि चास्य शिरश छित्त्वा रुद्याच छॊचेद अथापि वा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 55, + "text": "निमन्त्रयेत सान्त्वेन संमानेन तितिक्षया\nआशा कारणम इत्य एतत कर्तव्यं भूतिम इच्छता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 56, + "text": "न शुष्कवैरं कुर्वीत न बाहुभ्यां नदीं तरेत\nअपार्थकम अनायुष्यं गॊविषाणस्य भक्षणम\nदन्ताश च परिघृष्यन्ते रसश चापि न लभ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 57, + "text": "तरिवर्गे तरिविधा पीडानुबन्धास तरय एव च\nअनुबन्ध वधौ जञात्वा पीडां हि परिवर्जयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 58, + "text": "ऋण शेषॊ ऽगनिशेषश च शत्रुशेषस तथैव च\nपुनः पुनर विवर्धेत सवल्पॊ ऽपय अनिवारितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 59, + "text": "वर्धमानम ऋणं तिष्ठत परिभूताश च शत्रवः\nआवहन्त्य अनयं तीव्रं वयाधयश चाप्य उपेक्षिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 60, + "text": "नासम्यक कृतकारी सयाद अप्रमत्तः सदा भवेत\nकण्टकॊ ऽपि हि दुश्छिन्नॊ विकारं कुरुते चिरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 61, + "text": "वधेन च मनुष्याणां मार्गाणां दूषणेन च\nआकराणां विनाशैश च परराष्ट्रं विनाशयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 62, + "text": "गृध्रदृष्टिर बकालीनः शवचेष्टः सिंहविक्रमः\nअनुद्विग्नः काकशङ्की भुजंगचरितं चरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 63, + "text": "शरेणि मुख्यॊपजापेषु वल्लभानुनयेषु च\nअमात्यान परिरक्षेत भेदसंघातयॊर अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 64, + "text": "मृदुर इत्य अवमन्यन्ते तीक्ष्ण इत्य उद्विजन्ति च\nतीक्ष्णकाले च तीक्ष्णः सयान मृदु काले मृदुर भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 65, + "text": "मृदुना सुमृदं हन्ति मृदुना हन्ति दारुणम\nनासाध्यं मृदुना किं चित तस्मात तीक्ष्णतरं मृदु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 66, + "text": "काले मृदुर यॊ भवति काले भवति दारुणः\nस साधयति कृत्यानि शत्रूंश चैवाधितिष्ठति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 67, + "text": "पण्डितेन विरुद्धः सन दूरे ऽसमीति न विश्वसेत\nदीर्घौ बुद्धिमतॊ बाहू याभ्यां हिंसति हिंसितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 68, + "text": "न तत तरेद यस्य न पारम उत्तरेन; न तद धरेद यत पुनर आहरेत परः\nन तत खनेद यस्य न मूलम उत्खनेन; न तं हन्याद यस्य शिरॊ न पातयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 69, + "text": "इतीदम उक्तं वृजिनाभिसंहितं; न चैतद एवं पुरुषः समाचरेत\nपरप्रयुक्तं तु कथं निशामयेद; अतॊ मयॊक्तं भवतॊ हितार्थिना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 138, + "shloka": 70, + "text": "यथावद उक्तं वचनं हितं तदा; निशम्य विप्रेण सुवीर राष्ट्रियः\nतथाकरॊद वाक्यम अदीनचेतनः; शरियं च दीप्तां बुभुजे स बान्धवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nहीने परमके धर्मे सर्वलॊकातिलङ्घिनि\nअधर्मे धर्मतां नीते धर्मे चाधर्मतां गते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 2, + "text": "मर्यादासु परभिन्नासु कषुभिते धर्मनिश्चये\nराजभिः पीडिते लॊके चॊरैर वापि विशां पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 3, + "text": "सर्वाश्रमेषु मूढेषु कर्मसूपहतेषु च\nकामान मॊहाच च लॊभाच च भयं पश्यत्सु भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 4, + "text": "अविश्वस्तेषु सर्वेषु नित्यभीतेषु पार्थिव\nनिकृत्या हन्यमानेषु वञ्चयत्सु परस्परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 5, + "text": "संप्रदीप्तेषु देशेषु बराह्मण्ये चाभिपीडिते\nअवर्षति च पर्जन्ये मिथॊ भेदे समुत्थिते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 6, + "text": "सर्वस्मिन दस्यु साद्भूते पृथिव्याम उपजीवने\nकेन सविद बराह्मणॊ जीवेज जघन्ये काल आगते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 7, + "text": "अतित्यक्षुः पुत्रपौत्रान अनुक्रॊशान नराधिप\nकथम आपत्सु वर्तेत तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 8, + "text": "कथं च राजा वर्तेत लॊके कलुषतां गते\nकथम अर्थाच च धर्माच च न हीयेत परंतप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 9, + "text": "[भ]\nराजमूला महाराज यॊगक्षेम सुवृष्टयः\nपरजासु वयाधयश चैव मरणं च भयानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 10, + "text": "कृतं तरेता दवापरश च कलिश च भरतर्षभ\nराजमूलानि सर्वाणि मम नास्त्य अत्र संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 11, + "text": "तस्मिंस तव अभ्यागते काले परजानां दॊषकारके\nविज्ञानबलम आस्थाय जीवितव्यं तदा भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 12, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nविश्वामित्रस्य संवादं चण्डालस्य च पक्कणे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 13, + "text": "तरेता दवापरयॊः संधौ पुरा दैवविधिक्रमात\nअनावृष्टिर अभूद घॊरा राजन दवादश वार्षिकी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 14, + "text": "परजानाम अभिवृद्धानां युगान्ते पर्युपस्थिते\nतरेता निर्मॊक्ष समये दवापरप्रतिपादने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 15, + "text": "न ववर्ष सहस्राक्षः परतिलॊमॊ ऽभवद गुरुः\nजगाम दक्षिणं मार्गं सॊमॊ वयावृत्तलक्षणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 16, + "text": "नावश्यायॊ ऽपि रात्र्यन्ते कुत एवाभ्र राजयः\nनद्यः संक्षिप्ततॊयौघाः कव चिद अन्तर्गताभवन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 17, + "text": "सरांसि सरितश चैव कूपाः परस्रवणानि च\nहतत्विट्कान्य अलक्ष्यन्त निसर्गाद दैवकारितात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 18, + "text": "उपशुष्क जलस्थाया विनिवृत्तसभा परपा\nनिवृत्तयज्ञस्वाध्याया निर्वषट्कारमङ्गला" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 19, + "text": "उत्सन्नकृषि गॊरक्ष्या निवृत्तविपणापणा\nनिवृत्तपूगसमया संप्रनष्ट महॊत्सवा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 20, + "text": "अस्थि कङ्काल संकीर्णा हाहाभूतजनाकुला\nशून्यभूयिष्ठ नगरा दग्धग्राम निवेशना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 21, + "text": "कव चिच चॊरैः कव चिच छस्त्रैः कव चिद राजभिर आतुरैः\nपरस्परभयाच चैव शून्यभूयिष्ठ निर्जना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 22, + "text": "गतदैवतसंकल्पा वृद्धबाल विनाकृता\nगॊजावि महिषैर हीना परस्परहरा हरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 23, + "text": "हतविप्रा हता रक्षा परनष्टौषधि संचया\nशयाव भूतनरप्राया बभूव वसुधा तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 24, + "text": "तस्मिन परतिभये काले कषीणे धर्मे युधिष्ठिर\nबभ्रमुः कषुधिता मर्त्याः खादन्तः सम परस्परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 25, + "text": "ऋषयॊ नियमांस तयक्त्वा परित्यक्ताग्निदैवताः\nआश्रमान संपरित्यज्य पर्यधावन्न इतस ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 26, + "text": "विश्वामित्रॊ ऽथ भगवान महर्षिर अनिकेतनः\nकषुधा परिगतॊ धीमान समन्तात पर्यधावत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 27, + "text": "स कदा चित परिपतञ शवपचानां निवेशनम\nहिंस्राणां पराणिहन्तॄणाम आससाद वने कव चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 28, + "text": "विभिन्नकलशाकीर्णं शवचर्माच्छादनायुतम\nवराहखरभग्नास्थि कपालघट संकुलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 29, + "text": "मृतचेल परिस्तीर्णं निर्माल्य कृतभूषणम\nसर्पनिर्मॊक मालाभिः कृतचिह्नकुटी मठम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 30, + "text": "उलूक पक्षध्वजिभिर देवतायतनैर वृतम\nलॊहघण्टा परिष्कारं शवयूथपरिवारितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 31, + "text": "तत परविश्य कषुधाविष्टॊ गाधेः पुत्रॊ महान ऋषिः\nआहारान्वेषणे युक्तः परं यत्नं समास्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 32, + "text": "न च कव चिद अविन्दत स भिक्षमाणॊ ऽपि कौशिकः\nमांसम अन्नं मूलफलम अन्यद वा तत्र किं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 33, + "text": "अहॊ कृच्छ्रं मया पराप्तम इति निश्चित्य कौशिकः\nपपात भूमौ दौर्बाल्यात तस्मिंश चण्डाल पक्कणे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 34, + "text": "चिन्तयाम आस स मुनिः किं नु मे सुकृतं भवेत\nकथं वृथा न मृत्युः सयाद इति पार्थिव सत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 35, + "text": "स ददर्श शवमांसस्य कुतन्तीं विततां मुनिः\nचण्डालस्य गृहे राजन सद्यः शस्त्रहतस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 36, + "text": "स चिन्तयाम आस तदा सतेयं कार्यम इतॊ मया\nन हीदानीम उपायॊ ऽनयॊ विद्यते पराणधारणे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 37, + "text": "आपत्सु विहितं सतेयं विशिष्ट समहीनतः\nपरं परं भवेत पूर्वम अस्तेयम इति निश्चयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 38, + "text": "हीनाद आदेयम आदौ सयात समानात तदनन्तरम\nअसंभवाद आददीत विशिष्टाद अपि धार्मिकात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 39, + "text": "सॊ ऽहम अन्तावसानानां हरमाणः परिग्रहात\nन सतेय दॊषं पश्यामि हरिष्याम एतद आमिषम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 40, + "text": "एतां बुद्धिं समास्थाय विश्वामित्रॊ महामुनिः\nतस्मिन देशे परसुष्वाप पतितॊ यत्र भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 41, + "text": "स विगाढां निशां दृष्ट्वा सुप्ते चण्डाल पक्कणे\nशनैर उत्थाय भगवान परविवेश कुटी मठम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 42, + "text": "स सुप्त एव चण्डालः शरेष्मापिहित लॊचनः\nपरिभिन्न सवरॊ रूक्ष उवाचाप्रिय दर्शनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 43, + "text": "कः कुतन्तीं घट्टयति सुप्ते चण्डाल पक्कणे\nजागर्मि नावसुप्तॊ ऽसमि हतॊ ऽसीति च दारुणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 44, + "text": "विश्वामित्रॊ ऽहम इत्य एव सहसा तम उवाच सः\nसहसाभ्यागत भयः सॊद्वेगस तेन कर्मणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 45, + "text": "चण्डालस तद वचः शरुत्वा महर्षेर भावितात्मनः\nशयनाद उपसंभ्रान्त इयेषॊत्पतितुं ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 46, + "text": "स विसृज्याश्रु नेत्राभ्यां बहुमानात कृताञ्जलिः\nउवाच कौशिकं रात्रौ बरह्मन किं ते चिकीर्षितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 47, + "text": "विश्वामित्रस तु मातङ्गम उवाच परिसान्त्वयन\nकषुधितॊ ऽहं गतप्राणॊ हरिष्यामि शवजाघनीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 48, + "text": "अवसीदन्ति मे पराणाः समृतिर मे नश्यति कषुधा\nसवधर्मं बुध्यमानॊ ऽपि हरिष्यामि शवजाघनीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 49, + "text": "अटन भैक्षं न विन्दामि यदा युष्माकम आलये\nतदा बुद्धिः कृता पापे हरिष्यामि शवजाघनीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 50, + "text": "तृषितः कलुषं पाता नास्ति हरीर अशनार्थिनः\nकषुद धर्मं दूषयत्य अत्र हरिष्यामि शवजाघनीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 51, + "text": "अग्निर मुखं पुरॊधाश च देवानां शुचि पाद विभुः\nयथा स सर्वभुग बरह्मा तथा मां विद्धि धर्मतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 52, + "text": "तम उवाच स चण्डालॊ महर्षे शृणु मे वचः\nशरुत्वा तथा समातिष्ठ यथा धर्मान न हीयसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 53, + "text": "मृगाणाम अधमं शवानं परवदन्ति मनीषिणः\nतस्याप्य अधम उद्देशः शरीरस्यॊरु जाघनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 54, + "text": "नेदं सम्यग वयवसितं महर्षे कर्म वैकृतम\nचण्डाल सवस्य हरणम अभक्ष्यस्य विशेषतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 55, + "text": "साध्व अन्यम अनुपश्य तवम उपायं पराणधारणे\nन मांसलॊभात तपसॊ नाशस ते सयान महामुने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 56, + "text": "जानतॊ ऽविहितॊ मार्गॊ न कार्यॊ धर्मसंकरः\nमा सम धर्मं परित्याक्षीस तवं हि धर्मविद उत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 57, + "text": "विश्वामित्रस ततॊ राजन्न इत्य उक्तॊ भरतर्षभ\nकषुधार्तः परत्युवाचेदं पुनर एव महामुनिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 58, + "text": "निराहारस्य सुमहान मम कालॊ ऽभिधावतः\nन विद्यते ऽभयुपायश च कश चिन मे पराणधारणे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 59, + "text": "येन तेन विशेषेण कर्मणा येन केन चित\nअभ्युज्जीवेत सीदमानः समर्थॊ धर्मम आचरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 60, + "text": "ऐन्द्रॊ धर्मः कषत्रियाणां बराह्मणानाम अथाग्निकः\nबरह्म वह्निर मम बलं भक्ष्यामि समयं कषुधा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 61, + "text": "यथा यथा वै जीवेद धि तत कर्तव्यम अपीडया\nजीवितं मरणाच छरेयॊ जीवन धर्मम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 62, + "text": "सॊ ऽहं जीवितम आकाङ्क्षन्न अभक्षस्यापि भक्षणम\nवयवस्ये बुद्धिपूर्वं वै तद भवान अनुमन्यताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 63, + "text": "जीवन धर्मं चरिष्यामि परणॊत्स्याम्य अशुभानि च\nतपॊभिर विद्यया चैव जयॊतींषीव महत तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 64, + "text": "[षवपच]\nनैतत खादन पराप्स्यसे पराणम अन्यं; नायुर दीर्घं नामृतस्येव तृप्तिम\nभिक्षाम अन्यां भिक्ष माते मनॊ ऽसतु; शवभक्षणे शवा हय अभक्षॊ दविजानाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 65, + "text": "[वि]\nन दुर्भिक्षे सुलभं मांसम अन्यच; छवपाक नान्नं न च मे ऽसति वित्तम\nकषुधार्तश चाहम अगतिर निराशः; शवमांसे चास्मिन षड्रसान साधु मन्ये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 66, + "text": "[ष]\nपञ्च पञ्चनखा भक्ष्या बरह्मक्षत्रस्य वै दविज\nयदि शास्त्रं परमाणं ते माभक्ष्ये मानसं कृथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 67, + "text": "[व]\nअगस्त्येनासुरॊ जग्धॊ वातापिः कषुधितेन वै\nअहम आपद गतः कषुब्धॊ भक्षयिष्ये शवजाघनीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 68, + "text": "[ष]\nभिक्षाम अन्याम आहरेति न चैतत कर्तुम अर्हसि\nन नूनं कार्यम एतद वै हर कामं शवजाघनीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 69, + "text": "[वि]\nशिष्टा वै कारणं धर्मे तद्वृत्तम अनुवर्तये\nपरां मेध्याशनाद एतां भक्ष्यां मन्ये शवजाघनीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 70, + "text": "[ष]\nअसता यत समाचीर्णं न स धर्मः सनातनः\nनावृत्तम अनुकार्यं वै मा छलेनानृतं कृथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 71, + "text": "[वि]\nन पातकं नावमतम ऋषिः सन कर्तुम अर्हसि\nसमौ च शवमृगौ मन्ये तस्माद भक्ष्या शवजाघनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 72, + "text": "[ष]\nयद बराह्मणार्थे कृतम अर्थितेन; तेनर्षिणा तच च भक्ष्याधिकारम\nस वै धर्मॊ यत्र न पापम अस्ति; सर्वैर उपायैर हि स रक्षितव्यः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 73, + "text": "[वि]\nमित्रं च मे बराह्मणश चायम आत्मा; परियश च मे पूज्यतमश च लॊके\nतं भर्तु कामॊ ऽहम इमां हरिष्ये; नृशंसानाम ईदृशानां न बिभ्ये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 74, + "text": "[ष]\nकामं नरा जीवितं संत्यजन्ति; न चाभक्ष्यैः परतिकुर्वन्ति तत्र\nसर्वान कामान पराप्नुवन्तीह विद्वन; परियस्व कामं सहितः कषुधा वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 75, + "text": "[वि]\nसथाने तावत संशयः परेत्य भावे; निःसंशयं कर्मणां वा विनाशः\nअहं पुनर वर्त इत्य आशयात्मा; मूलं रक्षन भक्षयिष्याम्य अभक्ष्यम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 76, + "text": "बुद्ध्यात्मके वयस्तम अस्तीति तुष्टॊ; मॊहाद एकत्वं यथा चर्म चक्षुः\nयद्य अप्य एनः संशयाद आचरामि; नाहं भविष्यामि यथा तवम एव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 77, + "text": "[ष]\nपतनीयम इदं दुःखम इति मे वर्तते मतिः\nदुष्कृती बराह्मणं सन्तं यस तवाम अहम उपालभे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 78, + "text": "[वि]\nपिबन्त्य एवॊदकं गावॊ मण्डूकेषु रुवत्स्व अपि\nन ते ऽधिकारॊ धर्मे ऽसति मा भूर आत्मप्रशंसकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 79, + "text": "[ष]\nसुहृद भूत्वानुशास्मि तवा कृपा हि तवयि मे दविज\nतद एवं शरेय आधत्स्व मा लॊभाच छवानम आदिथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 80, + "text": "[वि]\nसुहृन मे तवं सुखेप्सुश चेद आपदॊ मां समुद्धर\nजाने ऽहं धर्मतॊ ऽऽतमानं शवानीम उत्सृज जाघनीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 81, + "text": "[ष]\nनैवॊत्सहे भवते दातुम एतां; नॊपेक्षितुं हरियमाणं सवम अन्नम\nउभौ सयावः सवमलेनावलिप्तौ; दाताहं च तवं च विप्र परतीच्छन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 82, + "text": "[वि]\nअद्याहम एतद वृजिनं कर्मकृत्वा; जीवंश चरिष्यामि महापवित्रम\nपरपूतात्मा धर्मम एवाभिपत्स्ये; यद एतयॊर गुरु तद वै बरवीहि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 83, + "text": "[ष]\nआत्मैव साक्षी किल लॊककृत्ये; तवम एव जानासि यद अत्र दुष्टम\nयॊ हय आद्रियेद भक्ष्यम इति शवमांसं; मन्ये न तस्यास्ति विवर्जनीयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 84, + "text": "[वि]\nउपादाने खादने वास्य दॊषः; कार्यॊ नयायैर नित्यम अत्रापवादः\nयस्मिन न हिंसा नानृते वाक्यलेशॊ; भक्ष्यक्रिया तत्र न तद गरीयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 85, + "text": "[ष]\nयद्य एष हेतुस तव खादनस्य; न ते वेदः कारणं नान्यधर्मः\nतस्माद अभक्ष्ये भक्षणाद वा दविजेन्द्र; दॊषं न पश्यामि यथेदम आत्थ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 86, + "text": "[वि]\nन पातकं भक्षणम अस्य दृष्टं; सुरां पीत्वा पततीतीह शब्दः\nअन्यॊन्यकर्माणि तथा तथैव; न लेश मात्रेण कृत्यं हिनस्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 87, + "text": "[ष]\nअस्थानतॊ हीनतः कुत्सिताद वा; तं विद्वांसं बाधते साधुवृत्तम\nसथानं पुनर यॊ लभते निषङ्गात; तेनापि दण्डः सहितव्य एव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 88, + "text": "[भ]\nएवम उक्त्वा निववृते मातङ्गः कौशिकं तदा\nविश्वामित्रॊ जहारैव कृतबुद्धिः शवजाघनीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 89, + "text": "ततॊ जग्राह पञ्चाङ्गीं जीवितार्थी महामुनिः\nसदारस ताम उपाकृत्य वने यातॊ महामुनिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 90, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु परववर्षाथ वासवः\nसंजीवयन परजाः सर्वा जनयाम आस चौषधीः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 91, + "text": "विश्वामित्रॊ ऽपि भगवांस तपसा दग्धकिल्बिषः\nकालेन महता सिद्धिम अवाप परमाद्भुताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 92, + "text": "एवं विद्वान अदीनात्मा वयसनस्थॊ जिजीविषुः\nसर्वॊपायैर उपायज्ञॊ दीनम आत्मानम उद्धरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 93, + "text": "एतां बुद्धिं समास्थाय जीवितव्यं सदा भवेत\nजीवन पुण्यम अवाप्नॊति नरॊ भद्राणि पश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 139, + "shloka": 94, + "text": "तस्मात कौन्तेय विदुषा धर्माधर्मविनिश्चये\nबुद्धिम आस्थाय लॊके ऽसमिन वर्तितव्यं यतात्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nयद इदं घॊरम उद्दिष्टम अश्रद्धेयम इवानृतम\nअस्ति सविद दस्यु मर्यादा याम अहं परिवर्जये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 2, + "text": "संमुह्यामि विषीदामि धर्मॊ मे शिथिली कृतः\nउद्यमं नाधिगच्छामि कुतश चित परिचिन्तयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 3, + "text": "[भ]\nनैतच छुद्धागमाद एव तव धर्मानुशासनम\nपरज्ञा समवतारॊ ऽयं कविभिः संभृतं मधु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 4, + "text": "बह्व्यः परतिविधातव्याः परज्ञा राज्ञा ततस ततः\nनैकशाखेन धर्मेण यात्रैषा संप्रवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 5, + "text": "बुद्धिसंजननं राज्ञां धर्मम आचरतां सदा\nजयॊ भवति कौरव्य तदा तद विद्धि मे वचः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 6, + "text": "बुद्धिश्रेष्ठा हि राजानॊ जयन्ति विजयैषिणः\nधर्मः परतिविधातव्यॊ बुद्ध्या राज्ञा ततस ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 7, + "text": "नैकशाकेन धर्मेण राज्ञां धर्मॊ विधीयते\nदुर्बलस्य कुतः परज्ञा पुरस्ताद अनुदाहृता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 8, + "text": "अद्वैधज्ञः पथि दवैधे संशयं पराप्तुम अर्हति\nबुद्धिद्वैधं वेदितव्यं पुरस्ताद एव भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 9, + "text": "पार्श्वतः करणं परज्ञा विषूची तव आपगा इव\nजनस तूच्चारितं धर्मं विजानात्य अन्यथान्यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 10, + "text": "सम्यग विज्ञानिनः के चिन मिथ्या विज्ञानिनॊ ऽपरे\nतद वै यथातथं बुद्ध्वा जञानम आददते सताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 11, + "text": "परिमुष्णन्ति शास्त्राणि धर्मस्य परिपन्थिनः\nवैषम्यम अर्थविद्यानां नैरर्थ्यात खयापयन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 12, + "text": "आजिजीविषवॊ विद्यां यशः कामाः समन्ततः\nते सर्वे नरपापिष्ठा धर्मस्य परिपन्थिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 13, + "text": "अपक्व मतयॊ मन्दा न जानन्ति यथातथम\nसदा हय अशास्त्रकुशलाः सर्वत्रापरिनिष्ठिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 14, + "text": "परिमुष्णन्ति शास्त्राणि शास्त्रदॊषानुदर्शिनः\nविज्ञानम अथ विद्यानां न सम्यग इति वर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 15, + "text": "निन्दया परविद्यानां सवां विद्यां खयापयन्ति ये\nवाग अस्त्रा वाक्छुरीमत्त्वा दुग्ध विद्या फला इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 16, + "text": "तान विद्या वणिजॊ विद्धि रक्षसान इव भारत\nवयाजेन कृत्स्नॊ विदितॊ धर्मस ते परिहास्यते\nन धर्मवचनं वाचा न बुद्ध्या चेति नः शरुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 17, + "text": "इति बार्हस्पतं जञानं परॊवाच मघवा सवयम\nन तव एव वचनं किं चिद अनिमित्ताद इहॊच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 18, + "text": "सवविनीतेन शास्त्रेण वयवस्यन्ति तथापरे\nलॊकयात्राम इहैके तु धर्मम आहुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 19, + "text": "समुद्दिष्टं सतां धर्मं सवयम ऊहेन न पण्डितः\nअमर्षाच छास्त्र संमॊहाद अविज्ञानाच च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 20, + "text": "शास्त्रं पराज्ञस्य वदतः समूहे यात्य अदर्शनम\nआगतागमया बुद्ध्या वचनेन परशस्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 21, + "text": "अज्ञानाज जञानहेतुत्वाद वचनं साधु मन्यते\nअनपाहतम एवेदं नेदं शास्त्रम अपार्थकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 22, + "text": "दैतेयान उशनाः पराह संशयच छेदने पुरा\nजञानम अव्यपदेश्यं हि यथा नास्ति तथैव तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 23, + "text": "तेन तवं छिन्नमूलेन कं तॊषयितुम अर्हसि\nअतथ्य विहितं यॊ वा नेदं वाक्यम उपाश्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 24, + "text": "उग्रायैव हि सृष्टॊ ऽसि कर्मणे न तव अवेक्षसे\nअङ्गेमाम अन्ववेक्षस्व राजनीतिं बुभूषितम\nयया परमुच्यते तव अन्यॊ यदर्थं च परमॊदते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 25, + "text": "अजॊ ऽशवः कषत्रम इत्य एतत सदृशं बरह्मणा कृतम\nतस्माद अभीष्ण भूतानां यात्रा का चित परसिध्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 26, + "text": "यस तव अवध्यवधे दॊषः स वध्यस्यावधे समृतः\nएषैव खलु मर्यादा याम अयं परिवर्जयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 27, + "text": "तस्मात तीक्ष्णः परजा राजा सवधर्मे सथापयेद उत\nअन्यॊन्यं भक्षयन्तॊ हि परचरेयुर वृका इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 28, + "text": "यस्य दस्यु गणा राष्ट्रे धवाङ्क्षा मत्स्याञ जलाद इव\nविहरन्ति परस्वानि स वै कषत्रियपांसनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 29, + "text": "कुलीनान सचिवान कृत्वा वेद विद्या समन्वितान\nपरशाधि पृथिवीं राजन परजा धर्मेण पालयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 30, + "text": "विहीनजम अकर्माणं यः परगृह्णाति भूमिपः\nउभयस्याविशेषज्ञस तद वै कषत्रं नपुंसकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 31, + "text": "नैवॊग्रं नैव चानुग्रं धर्मेणेह परशस्यते\nउभयं न वयतिक्रामेद उग्रॊ भूत्वा मृदुर भव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 32, + "text": "कष्टः कषत्रिय धर्मॊ ऽयं सौहृदं तवयि यत सथितम\nउग्रे कर्मणि सृष्टॊ ऽसि तस्माद राज्यं परशाधि वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 33, + "text": "अशिष्ट निग्रहॊ नित्यं शिष्टस्य परिपालनम\nइति शक्रॊ ऽबरवीद धीमान आपत्सु भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 34, + "text": "[य]\nअस्ति सविद दस्यु मर्यादा याम अन्यॊ नातिलङ्घयेत\nपृच्छामि तवां सतां शरेष्ठ तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 35, + "text": "[भ]\nबराह्मणान एव सेवेत विद्या वृद्धांस तपस्विनः\nशरुतचारित्रवृत्ताढ्यान पवित्रं हय एतद उत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 36, + "text": "या देवतासु वृत्तिस ते सास्तु विप्रेषु सर्वदा\nकरुद्धैर हि विप्रैः कर्माणि कृतानि बहुधा नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 140, + "shloka": 37, + "text": "तेषां परीत्या यशॊ मुख्यम अप्रीत्या तु विपर्ययः\nपरीत्या हय अमृतवद विप्राः करुद्धाश चैव यथा विषम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 141, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nपितामह महाप्राज्ञ सर्वशास्त्रविशारद\nशरणं पालयानस्य यॊ धर्मस तं वदस्व मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 141, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nमहान धर्मॊ महाराज शरणागत पालने\nअर्हः परष्टुं भवांश चैव परश्नं भरतसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 141, + "shloka": 3, + "text": "नृगप्रभृतयॊ राजन राजानः शरणागतान\nपरिपाल्य महाराज संसिद्धिं परमां गताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 141, + "shloka": 4, + "text": "शरूयते हि कपॊतेन शत्रुः शरणम आगतः\nपूजितश च यथान्यायं सवैश च मांसैर निमन्त्रितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 141, + "shloka": 5, + "text": "[य]\nकथं कपॊतेन पुरा शत्रुः शरणम आगतः\nसवमांसैर भॊजितः कां च गतिं लेभे स भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 141, + "shloka": 6, + "text": "[भ]\nशृणु राजन कथां दिव्यां सर्वपापप्रणाशिनीम\nनृपतेर मुचुकुन्दस्य कथितां भार्गवेण ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 141, + "shloka": 7, + "text": "इमम अर्थं पुरा पार्थ मुचुकुन्दॊ नराधिपः\nभार्गवं परिपप्रच्छ परणतॊ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 141, + "shloka": 8, + "text": "तस्मै शुश्रूषमाणाय भार्गवॊ ऽकथयत कथाम\nइयं यथा कपॊतेन सिद्धिः पराप्ता नराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 141, + "shloka": 9, + "text": "धर्मनिश्चय संयुक्तां कामार्थसहितां कथाम\nशृणुष्वावहितॊ राजन गदतॊ मे महाभुज" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 141, + "shloka": 10, + "text": "कश चित कषुद्रसमाचारः पृथिव्यां कालसंमतः\nचचार पृथिवीं पापॊ घॊरः शकुनिलुब्धकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 141, + "shloka": 11, + "text": "काकॊल इव कृष्णाङ्गॊ रूक्षः पापसमाहितः\nयवमध्यः कृश गरीवॊ हरस्वपादॊ महाहनुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 141, + "shloka": 12, + "text": "नैव तस्य सुहृत कश चिन न संबन्धी न बान्धवः\nस हि तैः संपरित्यक्तस तेन घॊरेण कर्मणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 141, + "shloka": 13, + "text": "स वै कषारकम आदाय दविजान हत्वा वने सदा\nचकार विक्रयं तेषां पतंगानां नराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 141, + "shloka": 14, + "text": "एवं तु वर्तमानस्य तस्य वृत्तिं दुरात्मनः\nअगमत सुमहान कालॊ न चाधर्मम अबुध्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 141, + "shloka": 15, + "text": "तस्य भार्या सहायस्य रममाणस्य शाश्वतम\nदैवयॊगविमूढस्य नान्या वृत्तिर अरॊचत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 141, + "shloka": 16, + "text": "ततः कदा चित तस्याथ वनस्थस्य समुद्गतः\nपातयन्न इव वृक्षांस तान सुमहान वातसंभ्रमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 141, + "shloka": 17, + "text": "मेघसंकुलम आकाशं विद्युन्मण्डलमण्डितम\nसंछन्नं सुमुहूर्तेन नौ सथानेनेव सागरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 141, + "shloka": 18, + "text": "वारिधारा समूहैश च संप्रहृष्टः शतक्रतुः\nकषणेन पूरयाम आस सलिलेन वसुंधराम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 141, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ धाराकुले लॊके संभ्रमन नष्टचेतनः\nशीतार्तस तद वनं सर्वम आकुलेनान्तर आत्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 141, + "shloka": 20, + "text": "नैव निम्नं सथलं वापि सॊ ऽविन्दत विहंगहा\nपूरितॊ हि जलौघेन मार्गस तस्य वनस्य वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 141, + "shloka": 21, + "text": "पक्षिणॊ वातवेगेन हता लीनास तदाभवन\nमृगाः सिंहा वराहाश च सथलान्य आश्रित्य तस्थिरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 141, + "shloka": 22, + "text": "महता वातवर्षेण तरासितास ते वनौकसः\nभयार्ताश च कषुधार्ताश च बभ्रमुः सहिता वने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 141, + "shloka": 23, + "text": "स तु शीतहतैर गात्रैर जगामैव न तस्थिवान\nसॊ ऽपश्यद वनषण्डेषु मेघनीलं वनस्पतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 141, + "shloka": 24, + "text": "ताराढ्यं कुमुदाकारम आकाशं निर्मलं च ह\nमेघैर मुक्तं नभॊ दृष्ट्वा लुब्धकः शीतविह्वलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 141, + "shloka": 25, + "text": "दिशॊ ऽवलॊकयाम आस वेलां चैव दुरात्मवान\nदूरे गरामनिवेशश च तस्माद देशाद इति परभॊ\nकृतबुद्धिर वने तस्मिन वस्तुं तां रजनीं तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 141, + "shloka": 26, + "text": "सॊ ऽञजलिं परयतः कृत्वा वाक्यम आह वनस्पतिम\nशरणं यामि यान्य अस्मिन दैवतानीह भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 141, + "shloka": 27, + "text": "स शिलायां शिरः कृत्वा पर्णान्य आस्तीर्य भूतले\nदुःखेन महताविष्टस ततः सुष्वाप पक्षिहा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nअथ वृक्षस्य शाखायां विहंगः स सुहृज्जनः\nदीर्घकालॊषितॊ राजंस तत्र चित्रतनू रुहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 2, + "text": "तस्य काल्यं गता भार्या चरितुं नाभ्यवर्तत\nपराप्तां च रजनीं दृष्ट्वा स पक्षी पर्यतप्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 3, + "text": "वातवर्षं महच चासीन न चागच्छति मे परिया\nकिं नु तत कारणं येन साद्यापि न निवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 4, + "text": "अपि सवस्ति भवेत तस्याः परियाया मम कानने\nतया विरहितं हीदं शून्यम अद्य गृहं मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 5, + "text": "यदि सा रक्तनेत्रान्ता चित्राङ्गी मधुरस्वरा\nअद्य नाभ्येति मे कान्ता न कार्यं जीवितेन मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 6, + "text": "पतिधर्मरता साध्वी पराणेभ्यॊ ऽपि गरीयसी\nसा हि शरान्तं कषुधार्तं च जानीते मां तपस्विनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 7, + "text": "अनुरक्ता हिता चैव सनिग्धा चैव पतिव्रता\nयस्य वै तादृशी भार्या धन्यः स मनुजॊ भुवि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 8, + "text": "भार्या हि परमॊ नाथः पुरुषस्येह पठ्यते\nअसहायस्य लॊके ऽसमिँल लॊकयात्रा सहायिनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 9, + "text": "तथा रॊगाभिभूतस्य नित्यं कृच्छ्रगतस्य च\nनास्ति भार्यासमं किं चिन नरस्यार्तस्य भेषजम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 10, + "text": "नास्ति भार्यासमॊ बन्धुर नास्ति भार्यासमा गतिः\nनास्ति भार्यासमॊ लॊके सहायॊ धर्मसाधनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 11, + "text": "एवं विपलतस तस्य दविजस्यार्तस्य तत्र वै\nगृहीता शकुनघ्नेन भार्या शुश्राव भारतीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 12, + "text": "न सा सत्रीत्य अभिभाषा सयाद यस्या भर्ता न तुष्यति\nअग्निसाक्षिकम अप्य एतद भर्ता हि शरणं सत्रियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 13, + "text": "इति संचिन्त्य दुःखार्ता भर्तारं दुःखितं तदा\nकपॊती लुब्धकेनाथ यत्ता वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 14, + "text": "हन्त वक्ष्यामि ते शरेयः शरुत्वा च कुरु तत तथा\nशरणागत संत्राता भव कान्त विशेषतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 15, + "text": "एष शाकुनिकः शेते तव वासं समाश्रितः\nशीतार्तश च कषुधार्तश च पूजाम अस्मै परयॊजय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 16, + "text": "यॊ हि कश चिद दविजं हन्याद गां वा लॊकस्य मातरम\nशरणागतं च यॊ हन्यात तुल्यं तेषां च पातकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 17, + "text": "यास्माकं विहिता वृत्तिः कापॊती जातिधर्मतः\nसा नयाय्यात्मवता नित्यं तवद्विधेनाभिवर्तितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 18, + "text": "यस तु धर्मं यथाशक्ति गृहस्थॊ हय अनुवर्तते\nस परेत्य लभते लॊकान अक्षयान इति शुश्रुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 19, + "text": "स तवं संतानवान अद्य पुत्रवान अपि च दविज\nतत सवदेहे दयां तयक्त्वा धर्मार्थौ परिगृह्य वै\nपूजाम अस्मै परयुङ्क्ष्व तवं परीयेतास्य मनॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 20, + "text": "इति सा शकुनी वाक्यं कषारकस्था तपस्विनी\nअतिदुःखान्विता परॊच्य भर्तारं समुदैक्षत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 21, + "text": "स पत्न्या वचनं शरुत्वा धर्मयुक्ति समन्वितम\nहर्षेण महता युक्तॊ बाष्पव्याकुललॊचनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 22, + "text": "तं वै शाकुनिकं दृष्ट्वा विधिदृष्टेन कर्मणा\nपूजयाम आस यत्नेन स पक्षी पक्षिजीविनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 23, + "text": "उवाच च सवागतं ते बरूहि किं करवाण्य अहम\nसंतापश च न कर्तव्यः सवगृहे वर्तते भवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 24, + "text": "तद बरवीतु भवान कषिप्रं किं करॊमि किम इच्छसि\nपरणयेन बरवीमि तवां तवं हि नः शरणागतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 25, + "text": "शरणागतस्य कर्तव्यम आतिथ्यम इह यत्नतः\nपञ्च यज्ञप्रवृत्तेन गृहस्थेन विशेषतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 26, + "text": "पञ्च यज्ञांस तु यॊ मॊहान न करॊति गृहाश्रमी\nतस्य नायं नच परॊ लॊकॊ भवति धर्मतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 27, + "text": "तद बरूहि तवं सुविस्रब्धॊ यत तवं वाचा वदिष्यसि\nतत करिष्याम्य अहं सर्वं मा तवं लॊके मनः कृथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 28, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा शकुनेर लुब्धकॊ ऽबरवीत\nबाधते खलु मा शीतं हिमत्राणं विधीयताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 29, + "text": "एवम उक्तस ततः पक्षी पर्णान्य आस्तीर्य भूतले\nयथा शुष्काणि यत्नेन जवलनार्थं दरुतं ययौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 30, + "text": "स गत्वाङ्गार कर्मान्तं गृहीत्वाग्निम अथागमत\nततः शुष्केषु पर्णेषु पावकं सॊ ऽभयदीदिपत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 31, + "text": "सुसंदीप्तं महत कृत्वा तम आह शरणागतम\nपरतापय सुविस्रब्धं सवगात्राण्य अकुतॊभयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 32, + "text": "स तथॊक्तस तथेत्य उक्त्वा लुब्धॊ गात्राण्य अतापयत\nअग्निप्रत्यागत पराणस ततः पराह विहंगमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 33, + "text": "दत्तम आहारम इच्छामि तवया कषुद बाधते हि माम\nतद वचः स परतिश्रुत्य वाक्यम आह विहंगमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 34, + "text": "न मे ऽसति विभवॊ येन नाशयामि तव कषुधाम\nउत्पन्नेन हि जीवामॊ वयं नित्यं वनौकसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 35, + "text": "संचयॊ नास्ति चास्माकं मुनीनाम इव कानने\nइत्य उक्त्वा स तदा तत्र विवर्णवदनॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 36, + "text": "कथं नु खलु कर्तव्यम इति चिन्तापरः सदा\nबभूव भरतश्रेष्ठ गर्हयन वृत्तिम आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 37, + "text": "मुहूर्ताल लब्धसंज्ञस तु स पक्षी पक्षिघातकम\nउवाच तर्पयिष्ये तवां मुहूर्तं परतिपालय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 38, + "text": "इत्य उक्त्वा शुष्कपर्णैः स संप्रज्वाल्य हुताशनम\nहर्षेण महता युक्तः कपॊतः पुनर अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 39, + "text": "देवानां च मुनीनां च पितॄणां च महात्मनाम\nशरुतपूर्वॊ मया धर्मॊ महान अतिथिपूजने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 40, + "text": "कुरुष्वानुग्रहं मे ऽदय सत्यम एतद बरवीमि ते\nनिश्चिता खलु मे बुद्धिर अतिथिप्रतिपूजने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 41, + "text": "ततः सत्यप्रतिज्ञॊ वै स पक्षी परहसन्न इव\nतम अग्निं तरिः परिक्रम्य परविवेश महीपते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 42, + "text": "अग्निमध्यं परविष्टं त लुब्धॊ दृष्ट्वाथ पक्षिणम\nचिन्तयाम आस मनसा किम इदं नु कृतं मया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 43, + "text": "अहॊ मम नृशंसस्य गर्हितस्य सवकर्मणा\nअधर्मः सुमहान घॊरॊ भविष्यति न संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 142, + "shloka": 44, + "text": "एवं बहुविधं भूरि विललाप स लुब्धकः\nगर्हयन सवानि कर्माणि दविजं दृष्ट्वा तथागतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 143, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nततस तं लुब्धकः पश्यन कृपयाभिपरिप्लुतः\nकपॊतम अग्नौ पतितं वाक्यं पुनर उवाच ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 143, + "shloka": 2, + "text": "किम ईदृशं नृशंसेन मया कृतम अबुद्धिना\nभविष्यति हि मे नित्यं पातकं हृदि जीवतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 143, + "shloka": 3, + "text": "स विनिन्दन्न अथात्मानं पुनः पुनर उवाच ह\nधिन माम अस्तु सुदुर्बुद्धिं सदा निकृतिनिश्चयम\nशुभं कर्म परित्यज्य यॊ ऽहं शकुनिलुब्धकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 143, + "shloka": 4, + "text": "नृशंसस्य ममाद्यायं परत्यादेशॊ न संशयः\nदत्तः सवमांसं ददता कपॊतेन महात्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 143, + "shloka": 5, + "text": "सॊ ऽहं तयक्ष्ये परियान पराणान पुत्रदारं विसृज्य च\nउपदिष्टॊ हि मे धर्मः कपॊतेनातिधर्मिणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 143, + "shloka": 6, + "text": "अद्य परभृति देहं सवं सर्वभॊगैर विवर्जितम\nयथा सवल्पं जलं गरीष्मे शॊषयिष्याम्य अहं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 143, + "shloka": 7, + "text": "कषुत्पिपासातप सहः कृशॊ धमनि संततः\nउपवासैर बहुविधैश चरिष्ये पारलौकिकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 143, + "shloka": 8, + "text": "अहॊ देहप्रदानेन दर्शितातिथि पूजना\nतस्माद धर्मं चरिष्यामि धर्मॊ हि परमा गतिः\nदृष्टॊ हि धर्मॊ धर्मिष्ठैर यादृशॊ विहगॊत्तमे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 143, + "shloka": 9, + "text": "एवम उक्त्वा विनिश्चित्य रौद्रकर्मा स लुब्धकः\nमहाप्रस्थानम आश्रित्य परययौ संशितव्रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 143, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ यष्टिं शलाकाश च कषारकं पञ्जरं तथा\nतांश च बद्धा कपॊतान स संप्रमुच्यॊत्ससर्ज ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 144, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nततॊ गते शाकुनिके कपॊती पराह दुःखिता\nसंस्मृत्य भर्तारम अथॊ रुदती शॊकमूर्छिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 144, + "shloka": 2, + "text": "नाहं ते विप्रियं कान्त कदा चिद अपि संस्मरे\nसर्वा वै विधवा नारी बहुपुत्रापि खेचर\nशॊच्या भवति बन्धूनां पतिहीना मनस्विनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 144, + "shloka": 3, + "text": "लालिताहं तवया नित्यं बहुमानाच च सान्त्विता\nवचनैर मधुरैः सनिग्धैर असकृत सुमनॊहरैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 144, + "shloka": 4, + "text": "कन्दरेषु च शैलानां नदीनां निर्झरेषु च\nदरुमाग्रेषु च रम्येषु रमिताहं तवया परिय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 144, + "shloka": 5, + "text": "आकाशगमने चैव सुखिताहं तवया सुखम\nविहृतास्मि तवया कान्त तन मे नाद्यास्ति किं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 144, + "shloka": 6, + "text": "मितं ददाति हि पिता मितं माता मितं सुतः\nअमितस्य तु दातारं भर्तारं का न पूजयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 144, + "shloka": 7, + "text": "नास्ति भर्तृसमॊ नाथॊ न च भर्तृसमं सुखम\nविसृज्य धनसर्वस्वं भर्ता वै शरणं सत्रियाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 144, + "shloka": 8, + "text": "न कार्यम इह मे नाथ जीवितेन तवया विना\nपतिहीनापि का नारी सती जीवितुम उत्सहेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 144, + "shloka": 9, + "text": "एवं विलप्य बहुधा करुणं सा सुदुःखिता\nपतिव्रता संप्रदीप्तं परविवेश हुताशनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 144, + "shloka": 10, + "text": "ततश चित्राम्बर धरं भर्तारं सान्वपश्यत\nविमानस्थं सुकृतिभिः पूज्यमानं महात्मभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 144, + "shloka": 11, + "text": "चित्रमाल्याम्बरधरं सर्वाभरणभूषितम\nविमानशक्त कॊटीभिर आवृतं पुण्यकीर्तिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 144, + "shloka": 12, + "text": "ततः सवर्गगतः पक्षी भार्यया सह संगतः\nकर्मणा पूजितस तेन रेमे तत्र सभार्यया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 145, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nविमानस्थौ तु तौ राजँल लुब्धकॊ वै ददर्श ह\nदृष्ट्वा तौ दम्पती दुःखाद अचिन्तयत सद गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 145, + "shloka": 2, + "text": "कीदृशेनेह तपसा गच्छेयं परमां गतिम\nइति बुद्ध्या विनिश्चित्य गमनायॊपचक्रमे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 145, + "shloka": 3, + "text": "महाप्रस्थानम आश्रित्य लुब्धकः पक्षिजीवनः\nनिश्चेष्टॊ मारुताहारॊ निर्ममः सवर्गकाङ्क्षया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 145, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ ऽपश्यत सुविस्तीर्णं हृद्यं पद्मविभूषितम\nनानाद्विज गणाकीर्णं सरः शीतजलं शुभम\nपिपासार्थॊ ऽपि तद दृष्ट्वा तृप्तः सयान नात्र संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 145, + "shloka": 5, + "text": "उपवासकृशॊ ऽतयर्थं स तु पार्थिव लुब्धकः\nउपसर्पत संहृष्टः शवापदाध्युषितं वनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 145, + "shloka": 6, + "text": "महान्तं निश्चयं कृत्वा लुब्धकः परविवेश ह\nपरविशन्न एव च वनं निगृहीतः स कण्टकैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 145, + "shloka": 7, + "text": "स कण्टक विभुग्नाङ्गॊ लॊहितार्द्रीकृतच्छविः\nबभ्राम तस्मिन विजने नानामृगसमाकुले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 145, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ दरुमाणां महतां पवनेन वने तदा\nउदतिष्ठत संघर्षात सुमहान हव्यवाहनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 145, + "shloka": 9, + "text": "तद वनं वृष्क संकीर्णं लता विटप संकुलम\nददाह पावकः करुद्धॊ युगान्ताग्निसमप्रभः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 145, + "shloka": 10, + "text": "स जवालैः पवनॊद्धूतैर विस्फुलिङ्गैः समन्वितः\nददाह तद वनं घॊरं मृगपक्षिसमाकुलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 145, + "shloka": 11, + "text": "ततः स देहमॊक्षार्थं संप्रहृष्टेन चेतसा\nअभ्यधावत संवृद्धं पावकं लुब्धकस तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 145, + "shloka": 12, + "text": "ततस तेनाग्निना दग्धॊ लुब्धकॊ नष्टकिल्बिषः\nजगाम परमां सिद्धिं तदा भरतसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 145, + "shloka": 13, + "text": "ततः सवर्गस्थम आत्मानं सॊ ऽपश्यद विगतज्वरः\nयक्षगन्धर्वसिद्धानां मध्ये भराजन्तम इन्द्रवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 145, + "shloka": 14, + "text": "एवं खलु कपॊतश च कपॊती च पतिव्रता\nलुब्धकेन सह सवर्गं गताः पुण्येन कर्मणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 145, + "shloka": 15, + "text": "यापि चैवं विधा नारी भर्तारम अनुवर्तते\nविराजते हि सा कषिप्रं कपॊतीव दिवि सथिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 145, + "shloka": 16, + "text": "एवम एतत पुरावृत्तं लुब्धकस्य महात्मनः\nकपॊतस्य च धर्मिष्ठा गतिः पुण्येन कर्मणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 145, + "shloka": 17, + "text": "यश चेदं शृणुयान नित्यं यश चेदं परिकीर्तयेत\nनाशुभं विद्यते तस्य मनसापि परमाद्यतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 145, + "shloka": 18, + "text": "युधिष्ठिर महान एष धर्मॊ धर्मभृतां वर\nगॊघ्नेष्व अपि भवेद अस्मिन निष्कृतिः पापकर्मणः\nनिष्कृतिर न भवेत तस्मिन यॊ हन्याच छरणागतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 146, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nअबुद्धि पूर्वं यः पापं कुर्याद भरतसत्तम\nमुच्यते स कथं तस्माद एनसस तद वदस्व मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 146, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nअत्र ते वर्णयिष्ये ऽहम इतिहासं पुरातनम\nइन्द्रॊतः शौनकॊ विप्रॊ यद आह जनमेजयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 146, + "shloka": 3, + "text": "आसीद राजा महावीर्यः पारिक्षिज जनमेजयः\nअबुद्धि पूर्वं बरह्महत्या तम आगच्छन महीपतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 146, + "shloka": 4, + "text": "तं बराह्मणाः सर्व एव तत्यजुः स पुरॊहिताः\nजगाम स वनं राजा दह्यमानॊ दिवानिशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 146, + "shloka": 5, + "text": "स परजाभिः परित्यक्तश चकार कुशलं महत\nअतिवेलं तपस तेपे दह्यमानः स मन्युना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 146, + "shloka": 6, + "text": "तत्रेतिहासं वक्ष्यामि धर्मस्यास्यॊपबृंहणम\nदह्यमानः पापकृत्या जगाम जनमेजयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 146, + "shloka": 7, + "text": "वरिष्यमाण इन्द्रॊतं शौनकं संशितव्रतम\nसमासाद्यॊपजग्राह पादयॊः परिपीडयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 146, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ भीतॊ महाप्रज्ञॊ जगर्हे सुभृशं तदा\nकर्ता पापस्य महतॊ भरूणहा किम इहागतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 146, + "shloka": 9, + "text": "किं तवास्मासु कर्तव्यं मामा सप्राक्षीः कथं चन\nगच्छ गच्छ न ते सथानं परीणात्य अस्मान इह धरुवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 146, + "shloka": 10, + "text": "रुधिरस्येव ते गन्धः शवस्येव च दर्शनम\nअशिवः शिव संकाशॊ मृतॊ जीवन्न इवाटसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 146, + "shloka": 11, + "text": "अन्तर मृत्युर अशुद्धात्मा पापम एवानुचिन्तयन\nपरबुध्यसे परस्वपिषि वर्तसे चरसे सुखी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 146, + "shloka": 12, + "text": "मॊघं ते जीवितं राजन परिक्लिष्टं च जीवसि\nपापायेव च सृष्टॊ ऽसि कर्मणे ह यवीयसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 146, + "shloka": 13, + "text": "बहुकल्याणम इच्छन्त ईहन्ते पितरः सुतान\nतपसा देवतेज्याभिर वन्दनेन तितिक्षया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 146, + "shloka": 14, + "text": "पितृवंशम इमं पश्य तवत्कृते नरकं गतम\nनिरर्थाः सर्व एवैषाम आशा बन्धास तवदाश्रयाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 146, + "shloka": 15, + "text": "यान पूजयन्तॊ विन्दन्ति सवर्गम आयुर यशः सुखम\nतेषु ते सततं दवेषॊ बराह्मणेषु निरर्थकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 146, + "shloka": 16, + "text": "इमं लॊकं विमुच्य तवम अवाङ्मूर्धा पतिष्यसि\nअशाश्वतीः शाश्वतीश च समाः पापेन कर्मणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 146, + "shloka": 17, + "text": "अद्यमानॊ जन्तु गृध्रैः शितिकण्ठैर अयॊमुखैर\nततॊ ऽपि पुनर आवृत्तः पापयॊनिं गमिष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 146, + "shloka": 18, + "text": "यद इदं मन्यसे राजन नायम अस्ति परः कुतः\nपरतिस्मारयितारस तवां यमदूता यमक्षये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 147, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nएवम उक्तः परत्युवाच तं मुनिं जनमेजयः\nगर्ह्यं भवान गर्हयति निन्द्यं निन्दति मा भवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 147, + "shloka": 2, + "text": "धिक कार्यं मा धिक कुरुते तस्मात तवाहं परसादये\nसर्वं हीदं सवकृतं मे जवलाम्य अग्नाव इवाहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 147, + "shloka": 3, + "text": "सवकर्माण्य अभिसंधाय नाभिनन्दति मे मनः\nपराप्तं नूनं मया घॊरं भयं वैवस्वताद अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 147, + "shloka": 4, + "text": "तत तु शल्यम अनिर्हृत्य कथं शक्ष्यामि जीवितुम\nसर्वमन्यून विनीय तवम अभि मा वद शौनक" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 147, + "shloka": 5, + "text": "महानसं बराह्मणानां भविष्याम्य अर्थवान पुनः\nअस्तु शेषं कुलस्यास्य मा पराभूद इदं कुलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 147, + "shloka": 6, + "text": "न हि नॊ बरह्म शप्तानां शेषॊ भवितुम अर्हति\nशरुतीर अलभमानानां संविदं वेद निश्चयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 147, + "shloka": 7, + "text": "निर्विद्यमानः सुभृशं भूयॊ वक्ष्यामि सांप्रतम\nभूयश चैवाभिनङ्क्षन्ति निर्धर्मा निर्जपा इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 147, + "shloka": 8, + "text": "अर्वाक च परतितिष्ठन्ति पुलिन्द शबरा इव\nन हय अयज्ञा अमुं लॊकं पराप्नुवन्ति कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 147, + "shloka": 9, + "text": "अविज्ञायैव मे परज्ञां बालस्येव सुपण्डितः\nबरह्मन पितेव पुत्रेभ्यः परति मां वाञ्छ शौनकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 147, + "shloka": 10, + "text": "[ष]\nकिम आश्चर्यं यतः पराज्ञॊ बहु कुर्याद धि सांप्रतम\nइति वै पण्डितॊ भूत्वा भूतानां नॊपतप्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 147, + "shloka": 11, + "text": "परज्ञा परासादम आरुह्य अशॊच्यः शॊचते जनान\nजगतीस्थान इवाद्रिस्थः परज्ञया परतिपश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 147, + "shloka": 12, + "text": "न चॊपलभते तत्र न च कार्याणि पश्यति\nनिर्विण्णात्मा परॊक्षॊ वा धिक्कृतः सर्वसाधुषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 147, + "shloka": 13, + "text": "विदित्वॊभयतॊ वीर्यं माहात्म्यं वेद आगमे\nकुरुष्वेह महाशान्तिं बरह्मा शरणम अस्तु ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 147, + "shloka": 14, + "text": "तद वै पारत्रिकं चारु बराह्मणानाम अकुप्यताम\nअथ चेत तप्यसे पापैर धर्मं चेद अनुपश्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 147, + "shloka": 15, + "text": "[ज]\nअनुतप्ये च पापेन न चाधर्मं चराम्य अहम\nबुभूषुं भजमानं च परतिवाञ्छामि शौनक" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 147, + "shloka": 16, + "text": "[ष]\nछित्त्वा सतम्भं च मानं च परीतिम इच्छामि ते नृप\nसर्वभूतहिते तिष्ठ धर्मं चैव परतिस्मर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 147, + "shloka": 17, + "text": "न भयान न च कार्पण्यान न लॊभात तवाम उपाह्वये\nतां मे देवा गिरं सत्यां शृण्वन्तु बराह्मणैः सह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 147, + "shloka": 18, + "text": "सॊ ऽहं न केन चिच चार्थी तवां च धर्मम उपाह्वये\nकरॊशतां सर्वभूतानाम अहॊ धिग इति कुर्वताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 147, + "shloka": 19, + "text": "वक्ष्यन्ति माम अधर्मज्ञा वक्ष्यन्त्य असुहृदॊ जनाः\nवाचस ताः सुहृदः शरुत्वा संज्वरिष्यन्ति मे भृशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 147, + "shloka": 20, + "text": "के चिद एव महाप्राज्ञाः परिज्ञास्यन्ति कार्यताम\nजानीहि मे कृतं तात बराह्मणान परति भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 147, + "shloka": 21, + "text": "यथा ते मत्कृते कषेमं लभेरंस तत तथा कुरु\nपरतिजानीहि चाद्रॊहं बराह्मणानां नराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 147, + "shloka": 22, + "text": "[ज]\nनैव वाचा न मनसा न पुनर्जातु कर्मणा\nदरॊग्धास्मि बराह्मणान विप्र चरणाव एव ते सपृशे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 1, + "text": "[ष]\nतस्मात ते ऽहं परवक्ष्यामि धर्मम आवृत्तचेतसे\nशरीमान महाबलस तुष्टॊ यस तवं धर्मम अवेक्षसे\nपुरस्ताद दारुणॊ भूत्वा सुचित्रतरम एव तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 2, + "text": "अनुगृह्णन्ति भूतानि सवेन वृत्तेन पार्थिव\nकृत्स्ने नूनं सद असती इति लॊकॊ वयवस्यति\nयत्र तवं तादृशॊ भूत्वा धर्मम अद्यानुपश्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 3, + "text": "हित्वा सुरुचिरं भक्ष्यं भॊगांश च तप आस्थितः\nइत्य एतद अपि भूतानाम अद्भुतं जनमेजय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 4, + "text": "यॊ दुर्बलॊ भवेद दाता कृपणॊ वा तपॊधनः\nअनाश्चर्यं तद इत्य आहुर नातिदूरे हि वर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 5, + "text": "एतद एव हि कार्पण्यं समग्रम असमीक्षितम\nतस्मात समीक्षयैव सयाद भवेत तस्मिंस ततॊ गुणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 6, + "text": "यज्ञॊ दानं दया वेदाः सत्यं च पृथिवीपते\nपञ्चैतानि पवित्राणि षष्ठं सुचरितं तपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 7, + "text": "तद एव राज्ञां परमं पवित्रं जनमेजय\nतेन सम्यग गृहीतेन शरेयांसं धर्मम आप्स्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 8, + "text": "पुण्यदेशाभिगमनं पवित्रं परमं समृतम\nअपि हय उदाहरन्तीमा गाथा गीता ययातिना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 9, + "text": "यॊ मर्त्यः परतिपद्येत आयुर जीवेत वा पुनः\nयज्ञम एकान्ततः कृत्वा तत संन्यस्य तपश चरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 10, + "text": "पुण्यम आहुः कुरुक्षेत्रं सरस्वत्यां पृथूदकम\nयत्रावगाह्य पीत्वा वा नैवं शवॊ मरणं तपेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 11, + "text": "महासुरः पुष्कराणि परभासॊत्तर मानसे\nकालॊदं तव एव गन्तासि लब्धायुर जीविते पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 12, + "text": "सरस्वती दृषद्वत्यौ सेवमानॊ ऽनुसंचरेः\nसवाध्यायशीलः सथानेषु सर्वेषु समुपस्पृशेः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 13, + "text": "तयागधर्मं पवित्राणां संन्यासं परम अब्रवीत\nअत्राप्य उदाहरन्तीमा गाथाः सत्यवता कृताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 14, + "text": "यथा कुमारः सत्यॊ वै न पुण्यॊ न च पापकृत\nन हय अस्ति सर्वभूतेषु दुःखम अस्मिन कुतः सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 15, + "text": "एवं परकृतिभूतानां सर्वसंसर्ग यायिनाम\nतयजतां जीवितं परायॊ विवृते पुण्यपातके" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 16, + "text": "यत तव एव राज्ञॊ जयायॊ वै कार्याणां तद वदामि ते\nबलेन संविभागैश च जय सवर्गं पुनीष्व च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 17, + "text": "यस्यैवं बलम ओजश च स धर्मस्य परभुर नरः\nबराह्मणानां सुखार्थं तवं पर्येहि पृथिवीम इमाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 18, + "text": "यथैवैनान पुराक्षैप्सीस तथैवैनान परसादय\nअपि धिक करियमाणॊ ऽपि तयज्यमानॊ ऽपय अनेकधा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 19, + "text": "आत्मनॊ दर्शनं विद्वन नाहन्तास्मीति मा करुधः\nघटमानः सवकार्येषु कुरु नैःश्रेयसं परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 20, + "text": "हिमाग्नि घॊरसदृशॊ राजा भवति कश चन\nलाङ्गलाशनि कल्पॊ वा भवत्य अन्यः परंतप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 21, + "text": "न निःशेषेण मन्तव्यम अचिकित्स्येन वा पुनः\nन जातु नाहम अस्मीति परसक्तव्यम असाधुषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 22, + "text": "विकर्मणा तप्यमानः पादात पापस्य मुच्यते\nनैतत कार्यं पुनर इति दवितीयात परिमुच्यते\nचरिष्ये धर्मम एवेति तृतीयात परिमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 23, + "text": "कल्याणन अनुमन्तव्यं पुरुषेण बुभूषता\nये सुगन्धीनि सेवन्ते तथा गन्धा भवन्ति ते\nये दुर्गन्धीनि सेवन्ते तथा गन्धा भवन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 24, + "text": "तपश्चर्या परः सद्यः पापाद धि परिमुच्यते\nसंवत्सरम उपास्याग्निम अभिशस्तः परमुच्यते\nतरीणि वर्षाण्य उपास्याग्निं भरूणहा विप्रमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 25, + "text": "यावतः पराणिनॊ हन्यात तज जातीयान सवभावतः\nपरमीयमाणान उन्मॊच्य भरूणहा विप्रमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 26, + "text": "अपि वाप्सु निमज्जेत तरिर जपन्न अघ मर्षणम\nयथाश्वमेधावभृथस तथा तन मनुर अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 27, + "text": "कषिप्रं परणुदते पापं सत्कारं लभते तथा\nअपि चैनं परसीदन्ति भूतानि जड मूकवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 28, + "text": "बृहस्पतिं देव गुरुं सुरासुराः; समेत्य सर्वे नृपते ऽनवयुञ्जन\nधर्मे फलं वेत्थ कृते महर्षे; तथेतरस्मिन नरके पापलॊके" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 29, + "text": "उभे तु यस्य सुकृते भवेतां; किं सवित तयॊस तत्र जयॊत्तरं सयात\nआचक्ष्व नः कर्मफलं महर्षे; कथं पापं नुदते पुण्यशीलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 30, + "text": "[ब]\nकृत्वा पापं पूर्वम अबुद्धिपूर्वं; पुण्यानि यः कुरुते बुद्धिपूर्वम\nस तत पापं नुदते पुण्यशीलॊ; वासॊ यथा मलिनं कषार युक्त्या" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 31, + "text": "पापं कृत्वा न मन्येत नाहम अस्मीति पूरुषः\nचिकीर्षेद एव कल्याणं शरद्दधानॊ ऽनसूयकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 32, + "text": "छिद्राणि वसनस्येव साधुना विवृणॊति यः\nयः पापं पुरुषः कृत्वा कल्याणम अभिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 33, + "text": "यथादित्यः पुनर उद्यंस तमः सर्वं वयपॊहति\nकल्याणम आचरन्न एवं सर्वं पापं वयपॊहति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 34, + "text": "[भ]\nएवम उक्त्वा स राजानम इन्द्रॊतॊ जनमेजयम\nयाजयाम आस विधिवद वाजिमेधेन शौनकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 148, + "shloka": 35, + "text": "ततः स राजा वयपनीतकल्मषः; शरिया युतः परज्वलिताग्निरूपया\nविवेश राज्यं सवम अमित्रकर्शनॊ; दिवं यथा पूर्णवपुर निशाकरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nशृणु पार्थ यथावृत्तम इतिहासं पुरातनम\nगृध्रजम्बुक संवादं यॊ वृत्तॊ वैदिशे पुरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 2, + "text": "दुःखिताः के चिद आदाय बालम अप्राप्तयौवनम\nकुलसर्वस्व भूतं वै रुदन्तः शॊकविह्वलाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 3, + "text": "बालं मृतं गृहीत्वाथ शमशानाभिमुखाः सथिताः\nअङ्केनाङ्कं च संक्रम्य रुरुदुर भूतले तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 4, + "text": "तेषां रुदितशब्देन गृध्रॊ ऽभयेत्य वचॊ ऽबरवीत\nएकात्मकम इमं लॊके तयक्त्वा गच्छत माचिरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 5, + "text": "इह पुंसां सहस्राणि सत्रीसहस्राणि चैव हि\nसमानीतानि कालेन किं ते वै जात्व अबान्धवाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 6, + "text": "संपश्यत जगत सर्वं सुखदुःखैर अधिष्ठितम\nसंयॊगॊ विप्रयॊगश च पर्यायेणॊपलभ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 7, + "text": "गृहीत्वा ये च गच्छन्ति ये ऽनुयान्ति च तान मृतान\nते ऽपय आयुषः परमाणेन सवेन गच्छन्ति जन्तवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 8, + "text": "अलं सथित्वा शमशाने ऽसमिन गृध्रगॊमायुसंकुले\nकङ्काल बहुले घॊरे सर्वप्राणि भयंकरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 9, + "text": "न पुनर जीवितः कश चित कालधर्मम उपागतः\nपरियॊ वा यदि वा दवेष्यः पराणिनां गतिर ईदृशी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 10, + "text": "सर्वेण खलु मर्तव्यं मर्त्यलॊके परसूयता\nकृतान्तविहिते मार्गे कॊ मृतं जीवयिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 11, + "text": "कर्मान्त विहिते लॊके चास्तं गच्छति भास्करे\nगम्यतां सवम अधिष्ठानं सुतस्नेहं विसृज्य वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ गृध्रवचः शरुत्वा विक्रॊशन्तस तदा नृप\nबान्धवास ते ऽभयगच्छन्त पुत्रम उत्सृज्य भूतले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 13, + "text": "विनिश्चित्याथ च ततः संत्यजन्तः सवम आत्मजम\nनिराशा जीविते तस्य मार्गम आरुह्य धिष्ठिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 14, + "text": "धवाङ्क्षाभ्र समवर्णस तु बिलान निःसृत्य जम्बुकः\nगच्छमानान सम तान आह निर्घृणाः खलु मानवाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 15, + "text": "आदित्यॊ ऽयं सथितॊ मूढाः सनेहं कुरुत मा भयम\nबहुरूपॊ मुहूर्तश च जीवेतापि कदा चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 16, + "text": "यूयं भूमौ विनिक्षिप्य पुत्रस्नेह विनाकृताः\nशमशाने पुत्रम उत्सृज्य कस्माद गच्छथ निर्घृणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 17, + "text": "न वॊ ऽसत्य अस्मिन सुते सनेहॊ बाले मधुरभाषिणि\nयस्य भाषित मात्रेण परसादम उपगच्छथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 18, + "text": "न पश्यथ सुतस्नेहं यादृशः पशुपक्षिणाम\nन येषां धारयित्वा तान कश चिद अस्ति फलागमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 19, + "text": "चतुष्पात पक्षिकीटानां पराणिनां सनेहसङ्गिनाम\nपरलॊकगतिस्थानां मुनियज्ञक्रिया इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 20, + "text": "तेषां पुत्राभिरामाणाम इह लॊके परत्र च\nन गुणॊ दृश्यते कश चित परजाः संधारयन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 21, + "text": "अपश्यतां परियान पुत्रान नैषां शॊकॊ ऽनुतिष्ठति\nन च पुष्णन्ति संवृद्धास ते माता पितरौ कव चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 22, + "text": "मानुषाणां कुतः सनेहॊ येषां शॊकॊ भविष्यति\nइमं कुलकरं पुत्रं कथं तयक्त्वा गमिष्यथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 23, + "text": "चिरं मुञ्चत बाष्पं च चिरं सनेहेन पश्यत\nएवंविधानि हीष्टानि दुस्त्यजानि विशेषतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 24, + "text": "कषीणस्याथाभियुक्तस्य शमशानाभिमुखस्य च\nबान्धवा यत्र तिष्ठन्ति तत्रान्यॊ नावतिष्ठते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 25, + "text": "सर्वस्य दयिताः पराणाः सर्वः सनेहं च विन्दति\nतिर्यग्यॊनिष्व अपि सतां सनेहं पश्यत यादृशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 26, + "text": "तयक्त्वा कथं गच्छेथेमं पद्मलॊलायताक्षकम\nयथा नवॊद्वाह कृतं सनानमाल्यविभूषितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 27, + "text": "[भ]\nजम्बुकस्य वचः शरुत्वा कृपणं परिदेवतः\nनयवर्तन्त तदा सर्वे शवार्थं ते सम मानुषाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 28, + "text": "[गृध्र]\nअहॊ धिक सुनृशंसेन जम्बुकेनाल्प मेधसा\nकषुद्रेणॊक्ता हीनसत्त्वा मानुषाः किं निवर्तथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 29, + "text": "पञ्च भूतपरित्यक्तं शून्यं काष्ठत्वम आगतम\nकस्माच छॊचथ निश्चेष्टम आत्मानं किं न शॊचथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 30, + "text": "तपः कुरुत वै तीव्रं मुच्यध्वं येन किल्बिषात\nतपसा लभ्यते सर्वं विलापः किं करिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 31, + "text": "अनिष्टानि च भाग्यानि जानीत सह मूर्तिभिः\nयेन गच्छति लॊकॊ ऽयं दत्त्वा शॊकम अनन्तकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 32, + "text": "धनं गाश च सुवर्णं च मणिरत्नम अथापि च\nअपत्यं च तपॊ मूलं तपॊयॊगाच च लभ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 33, + "text": "यथा कृता च भूतेषु पराप्यते सुखदुःखिता\nगृहीत्वा जायते जन्तुर दुःखानि च सुखानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 34, + "text": "न कर्मणा पितुः पुत्रः पिता वा पुत्रकर्मणा\nमार्गेणान्येन गच्छन्ति तयक्त्वा सुकृतदुष्कृते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 35, + "text": "धर्मं चरत यत्नेन तथाधर्मान निवर्तत\nवर्तध्वं च यथाकालं दैवतेषु दविजेषु च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 36, + "text": "शॊकं तयजत दैन्यं च सुतस्नेहान निवर्तत\nतयज्यताम अयम आकाशे ततः शीघ्रं निवर्तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 37, + "text": "यत करॊति शुभं कर्म तथाधर्मं सुदारुणम\nतत कर्तैव समश्नाति बान्धवानां किम अत्र हि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 38, + "text": "इह तयक्त्वा न तिष्ठन्ति बान्धवा बान्धवं परियम\nसनेहम उत्सृज्य गच्छन्ति बाष्पपूर्णाविलेक्षणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 39, + "text": "पराज्ञॊ वा यदि वा मूर्खः सधनॊ निर्धनॊ ऽपि वा\nसर्वः कालवशं याति शुभाशुभसमन्वितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 40, + "text": "किं करिष्यथ शॊचित्वा मृतं किम अनुशॊचथ\nसर्वस्य हि परभुः कालॊ धर्मतः समदर्शनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 41, + "text": "यौवनस्थांश च बालांश च वृद्धान गर्भगतान अपि\nसर्वान आविशते मृत्युर एवं भूतम इदं जगत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 42, + "text": "[ज]\nअहॊ मन्दी कृतः सनेहॊ गृध्रेणेहाल्प मेधसा\nपुत्रस्नेहाभिभूतानां युष्माकं शॊचतां भृशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 43, + "text": "समैः सम्यक परयुक्तैश च वचनैः परश्रयॊत्तरैः\nयद गच्छथ जलस्थायं सनेहम उत्सृज्य दुस्त्यजम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 44, + "text": "अहॊ पुत्र वियॊगेन मृतशून्यॊपसेवनात\nकरॊशतां वै भृशं दुःखं विवत्सानां गवाम इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 45, + "text": "अद्य शॊकं विजानामि मानुषाणां महीतले\nसनेहं हि करुणं दृष्ट्वा ममाप्य अश्रूण्य अथागमन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 46, + "text": "यत्नॊ हि सततं कार्यः कृतॊ दैवेन सिध्यति\nदैवं पुरुषकारश च कृतान्तेनॊपपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 47, + "text": "अनिर्वेदः सदा कार्यॊ निर्वेदाद धि कुतः सुखम\nपरयत्नात पराप्यते हय अर्थः कस्माद गच्छथ निर्दयाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 48, + "text": "आत्ममांसॊपवृत्तं च शरीरार्धमयीं तनुम\nपितॄणां वंशकर्तारं वने तयक्त्वा कव यास्यथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 49, + "text": "अथ वास्तं गते सूर्ये संध्याकाल उपस्थिते\nततॊ नेष्यथ वा पुत्रम इहस्था वा भविष्यथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 50, + "text": "[ग]\nअद्य वर्षसहस्रं मे साग्रं जातस्य मानुषाः\nन च पश्यामि जीवन्तं मृतं सत्री पुंनपुंसकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 51, + "text": "मृता गर्भेषु जायन्ते मरियन्ते जातमात्रकाः\nविक्रमन्तॊ मरियन्ते च यौवनस्थास तथापरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 52, + "text": "अनित्यानीह भाग्यानि चतुष्पात पक्षिणाम अपि\nजङ्गमाजङ्गमानां चाप्य आयुर अग्रे ऽवतिष्ठते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 53, + "text": "इष्टदारवियुक्ताश च पुत्रशॊकान्वितास तथा\nदह्यमानाः सम शॊकेन गृहं गच्छन्ति नित्यदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 54, + "text": "अनिष्टानां सहस्राणि तथेष्टानां शतानि च\nउत्सृज्येह परयाता वै बान्धवा भृशदुःखिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 55, + "text": "तयज्यताम एष निस्तेजाः शून्यः काष्ठत्वम आगतः\nअन्यदेहविषक्तॊ हि शावं काष्ठम उपासते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 56, + "text": "भरान्तजीवस्य वै बाष्पं कस्माद धित्वा न गच्छत\nनिरर्थकॊ हय अयं सनेहॊ निरर्थश च परिग्रहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 57, + "text": "न चक्षुर्भ्यां न कर्णाभ्यां संशृणॊति समीक्षते\nतस्माद एनं समुत्सृज्य सवगृहान गच्छताशु वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 58, + "text": "मॊक्षधर्माश्रितैर वाक्यैर हेतुमद्भिर अनिष्टुरैः\nमयॊक्ता गच्छत कषिप्रं सवं सवम एव निवेशनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 59, + "text": "परज्ञा विज्ञानयुक्तेन बुद्धिसंज्ञा परदायिना\nवचनं शराविता रूक्षं मानुषाः संनिवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 60, + "text": "[ज]\nइमं कनकवर्णाभं भूषणैः समलंकृतम\nगृध्रवाक्यात कथं पुत्रं तयजध्वं पितृपिण्डदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 61, + "text": "न सनेहस्य विरॊधॊ ऽसति विलापरुदितस्य वै\nमृतस्यास्य परित्यागात तापॊ वै भविता धरुवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 62, + "text": "शरूयते शम्बुके शूद्रे हते बराह्मण दारकः\nजीवितॊ धर्मम आसाद्य रामात सत्यपराक्रमात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 63, + "text": "तथा शवेतस्य राजर्षेर बालॊ दिष्टान्तम आगतः\nशवॊ ऽभूते धर्मनित्येन मृतः संजीवितः पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 64, + "text": "तथा कश चिद भवेत सिद्धॊ मुनिर वा देवतापि वा\nकृपणानाम अनुक्रॊशं कुर्याद वॊ रुदताम इह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 65, + "text": "[भ]\nइत्य उक्ताः संन्यवर्तन्त शॊकार्ताः पुत्रवत्सलाः\nअङ्के शिरः समाधाय रुरुदुर बहुविस्तरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 66, + "text": "[ग]\nअश्रुपात परिक्लिन्नः पाणिस्पर्शन पीडितः\nधर्मराज परयॊगाच च दीर्घां निद्रां परवेशितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 67, + "text": "तपसापि हि संयुक्तॊ न काले नॊपहन्यते\nसर्वस्नेहावसानं तद इदं तत परेतपत्तनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 68, + "text": "बालवृद्धसहस्राणि सदा संत्यज्य बान्धवाः\nदिनानि चैव रात्रीश च दुःखं तिष्ठन्ति भूतले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 69, + "text": "अलं निर्बन्धम आगम्य शॊकस्य परिवारणम\nअप्रत्ययं कुतॊ हय अस्य पुनर अद्येह जीवितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 70, + "text": "नैष जम्बुक वाक्येन पुनः पराप्स्यति जीवितम\nमृतस्यॊत्सृष्ट देहस्य पुनर देहॊ न विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 71, + "text": "न वै मूर्ति परदानेन न जम्बुक शतैर अपि\nशक्यॊ जीवयितुं हय एष बालॊ वर्षशतैर अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 72, + "text": "अपि रुद्रः कुमारॊ वा बरह्मा वा विष्णुर एव वा\nवरम अस्मै परयच्छेयुस ततॊ जीवेद अयं शिशुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 73, + "text": "न च बाष्पविमॊक्षेण न चाश्वास कृतेन वै\nन दीर्घरुदितेनेह पुनर जीवॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 74, + "text": "अहं च करॊष्टुकश चैव यूयं चैवास्य बान्धवाः\nधर्माधर्मौ गृहीत्वेह सर्वे वर्तामहे ऽधवनि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 75, + "text": "अप्रियं परुषं चापि परद्रॊहं परस्त्रियम\nअधर्मम अनृतं चैव दूरात पराज्ञॊ निवर्तयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 76, + "text": "सत्यं धर्मं शुभं नयाय्यं पराणिनां महतीं दयाम\nअजिह्मत्वम अशाठ्यं च यत्नतः परिमार्गत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 77, + "text": "मातरं पितरं चैव बान्धवान सुहृदस तथा\nजीवतॊ ये न पश्यन्ति तेषां धर्मविपर्ययः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 78, + "text": "यॊ न पश्यति चक्षुर्भ्यां नेङ्गते च कथं चन\nतस्य निष्ठावसानान्ते रुदन्तः किं करिष्यथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 79, + "text": "[भ]\nइत्य उक्तास तं सुतं तयक्त्वा भूमौ शॊकपरिप्लुताः\nदह्यमानाः सुतस्नेहात परययुर बान्धवा गृहान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 80, + "text": "[ज]\nदारुणॊ मर्त्यलॊकॊ ऽयं सर्वप्राणि विनाशनः\nइष्टबन्धुवियॊगश च तथैवाल्पं च जीवितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 81, + "text": "बह्व अलीकम असत्यं च परतिवादाप्रियं वदम\nइमं परेक्ष्य पुनर भावं दुःखशॊकाभिवर्धनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 82, + "text": "न मे मानुषलॊकॊ ऽयं मुहूर्तम अपि रॊचते\nअहॊ धिग गृध्रवाक्येन संनिवर्तथ मानुषाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 83, + "text": "परदीप्ताः पुत्रशॊकेन यथैवाबुद्धयस तथा\nकथं गच्छथ स सनेहाः सुतस्नेहं विसृज्य च\nशरुत्वा गृध्रस्य वचनं पापस्येहाकृतात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 84, + "text": "सुखस्यानन्तरं दुःखं दुःखस्यानन्तरं सुखम\nसुखदुःखान्विते लॊके नेहास्त्य एकम अनन्तकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 85, + "text": "इमं कषितितले नयस्य बालं रूपसमन्वितम\nकुलशॊकाकरं मूढाः पुत्रं तयक्त्वा कव यास्यथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 86, + "text": "रूपयौवन संपन्नं दयॊतमानम इव शरिया\nजीवंतम एवं पश्यामि मनसा नात्र संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 87, + "text": "विनाशश चाप्य अनर्हॊ ऽसय सुखं पराप्स्यथ मानुषाः\nपुत्रशॊकाग्निदग्धानां मृतम अप्य अद्य वः कषमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 88, + "text": "दुःखसंभावनां कृत्वा धारयित्वा सवयं सुखम\nतयक्त्वा गमिष्यथ कवाद्य समुत्सृज्याल्प बुद्धिवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 89, + "text": "[भ]\nतथा धर्मविरॊधेन परिय मिथ्याभिध्यायिना\nशमशानवासिना नित्यं रात्रिं मृगयता तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 90, + "text": "ततॊ मध्यस्थतां नीता वचनैर अमृतॊपमैः\nजम्बुकेन सवकार्यार्थं बान्धवास तस्य धिष्ठिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 91, + "text": "[ग]\nअयं परेतसमाकीर्णॊ यक्षराक्षस सेवितः\nदारुणः काननॊद्देशः कौशिकैर अभिनादितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 92, + "text": "भीमः सुघॊरश च तथा नीलमेघसमप्रभः\nअस्मिञ शवं परित्यज्य परेतकार्याण्य उपासत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 93, + "text": "भानुर यावन न यात्य अस्तं यावच च विमला दिशः\nतावद एनं परित्यज्य परेतकार्याण्य उपासत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 94, + "text": "नदन्ति परुषं शयेनाः शिवाः करॊशन्ति दारुणाः\nमृगेन्द्राः परतिनन्दन्ति रविर अस्तं च गच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 95, + "text": "चिताधूमेन नीलेन संरज्यन्ते च पादपाः\nशमशाने च निराहाराः परतिनन्दन्ति देहिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 96, + "text": "सर्वे विक्रान्तवीर्याश च अस्मिन देशे सुदारुणाः\nयुष्मान परधर्षयिष्यन्ति विकृता मांसभॊजनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 97, + "text": "दूराच चायं वनॊद्देशॊ भयम अत्र भविष्यति\nतयज्यतां काष्ठभूतॊ ऽयं मृष्यतां जाम्बुकं वचः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 98, + "text": "यदि जम्बुक वाक्यानि निष्फलान्य अनृतानि च\nशरॊष्यथ भरष्टविज्ञानास ततः सर्वे विनङ्क्ष्यथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 99, + "text": "[ज]\nसथीयतां नेह भेतव्यं यावत तपति भास्करः\nतावद अस्मिन सुतस्नेहाद अनिर्वेदेन वर्तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 100, + "text": "सवैरं रुदत विस्रब्धाः सवैरं सनेहेन पश्यत\nसथीयतां यावद आदित्यः किं वः करव्यादभाषितैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 101, + "text": "यदि गृध्रस्य वाक्यानि तीव्राणि रभसानि च\nगृह्णीत मॊहितात्मानः सुतॊ वॊ न भविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 102, + "text": "[भ]\nगृध्रॊ ऽनस्तमिते तव आह गते ऽसतम इति जम्बुकः\nमृतस्य तं परिजनम ऊचतुस तौ कषुधान्वितौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 103, + "text": "सवकार्यदक्षिणौ राजन गृध्रॊ जम्बुक एव च\nकषुत्पिपासापरिश्रान्तौ शास्त्रम आलम्ब्य जल्पतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 104, + "text": "तयॊर विज्ञानविदुषॊर दवयॊर जम्बुक पत्रिणॊः\nवाक्यैर अमृतकल्पैर हि परातिष्ठन्त वरजन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 105, + "text": "शॊकदैन्य समाविष्टा रुदन्तस तस्थिरे तदा\nसवकार्यकुशलाभ्यां ते संभ्राम्यन्ते ह नैपुणात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 106, + "text": "तथा तयॊर विवदतॊर विज्ञानविदुषॊर दवयॊः\nबान्धवानां सथितानां च उपातिष्ठत शंकरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 107, + "text": "ततस तान आह मनुजान वरदॊ ऽसमीति शूलभृत\nते परत्यूचुर इदं वाक्यं दुःखिताः परणताः सथिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 108, + "text": "एकपुत्र विहीनानां सर्वेषां जीवितार्थिनाम\nपुत्रस्य नॊ जीव दानाज जिवितं दातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 109, + "text": "एवम उक्तः स भगवान वारिपूर्णेन पाणिना\nजीवं तस्मै कुमाराय परादाद वर्षशताय वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 110, + "text": "तथा गॊमायुगृध्राभ्याम अददत कषुद विनाशनम\nवरं पिनाकी भगवान सर्वभूतहिते रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 111, + "text": "ततः परणम्य तं देवं शरेयॊ हर्षसमन्विताः\nकृतकृत्याः सुखं हृष्टाः परातिष्ठन्त तदा विभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 112, + "text": "अनिर्वेदेन दीर्घेण निश्चयेन धरुवेण च\nदेवदेव परसादाच च कषिप्रं फलम अवाप्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 113, + "text": "पश्य देवस्य संयॊगं बान्धवानां च निश्चयम\nकृपणानां हि रुदतां कृतम अश्रुप्रमार्जनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 114, + "text": "पश्य चाल्पेन कालेन निश्चयान्वेषणेन च\nपरसादं शंकरात पराप्य दुःखिताः सुखम आप्नुवन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 115, + "text": "ते विस्मिताः परहृष्टाश च पुत्र संजीवनात पुनः\nबभूवुर भरतश्रेष्ठ परसादाच छंकरस्य वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 116, + "text": "ततस ते तवरिता राजञ शरुत्वां शॊकम अघॊद्भवम\nविविशुः पुत्रम आदाय नगरं हृष्टमानसाः\nएषा बुद्धिः समस्तानां चातुर्वर्ण्ये निदर्शिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 149, + "shloka": 117, + "text": "धर्मार्थमॊक्षसंयुक्तम इतिहासम इमं शुभम\nशरुत्वा मनुष्यः सततम इह परेत्य च मॊदते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nसंवादं भरतश्रेष्ठ शल्मलेः पवनस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 2, + "text": "हिमवन्तं समासाद्य महान आसीद वनस्पतिः\nवर्षपूगाभिसंवृद्धः शाखा सकन्धपलाशवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 3, + "text": "तत्र सम मत्ता मातङ्गा धर्मार्ताः शरमकर्शिताः\nविश्रमन्ति महाबाहॊ तथान्या मृगजातयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 4, + "text": "नल्व मात्रपरीणाहॊ घनच छायॊ वनस्पतिः\nशुकशारिक संघुष्टः फलवान पुष्पवान अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 5, + "text": "सार्थिका वणिजश चापि तापसाश च वनौकसः\nवसन्ति वासान मार्गस्थाः सुरम्ये तरुसत्तमे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 6, + "text": "तस्या ता विपुलाः शाखा दृष्ट्वा सकन्धांश च सर्वतः\nअभिगम्याब्रवीद एनं नारदॊ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 7, + "text": "अहॊ नु रमणीयस तवम अहॊ चासि मनॊरमः\nपरीयामहे तवया नित्यं तरुप्रवर शल्मले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 8, + "text": "सदैव शकुनास तात मृगाश चाधस तथा गजाः\nवसन्ति तव संहृष्टा मनॊहरतरास तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 9, + "text": "तव शाखा महाशाख सकन्धं च विपुलं तथा\nन वै परभग्नान पश्यामि मारुतेन कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 10, + "text": "किं नु ते मारुतस तात परीतिमान अथ वा सुहृत\nतवां रक्षति सदा येन वने ऽसमिन पवनॊ धरुवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 11, + "text": "विवान हि पवनः सथानाद वृक्षान उच्चावचान अपि\nपर्वतानां च शिखराण्य आचालयति वेगवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 12, + "text": "शॊषयत्य एव पातालं विवान गन्धवहः शुचिः\nहरदांश च सरितश चैव सागरांश च तथैव ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 13, + "text": "तवां संरक्षेत पवनः सखित्वेन न संशयः\nतस्माद बहल शाखॊ ऽसि पर्णवान पुष्पवान अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 14, + "text": "इदं च रमणीयं ते परतिभाति वनस्पते\nयद इमे विहगास तात रमन्ते मुदितास तवयि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 15, + "text": "एषां पृथक समस्तानां शरूयते मधुरः सवरः\nपुष्पसंमॊदने काले वाशतां सुमनॊहरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 16, + "text": "तथेमे मुदिता नागाः सवयूथकुलशॊभिनः\nधर्मार्तास तवां समासाद्य सुखं विन्दन्ति शल्मले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 17, + "text": "तथैव मृगजातीभिर अन्याभिर उपशॊभसे\nतथा सार्थाधिवासैश च शॊभसे मेरुवद दरुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 18, + "text": "बराह्मणैश च तपःसिद्धैस तापसैः शरमणैर अपि\nतरिविष्टपसमं मन्ये तवायतनम एव ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 19, + "text": "बन्धुत्वाद अथ वा सख्याच छल्मले नात्र संशयः\nपालयत्य एव सततं भीमः सर्वत्र गॊऽनिलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 20, + "text": "नयग भावं परमं वायॊः शल्मले तवम उपागतः\nतवाहम अस्मीति सदा येन रक्षति मारुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 21, + "text": "न तं पश्याम्य अहं वृक्षं पर्वतं वापि तं दृढम\nयॊ न वायुबलाद भग्नः पृथिव्याम इति मे मतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 22, + "text": "तवं पुनः कारणैर नूनं शल्मले रक्ष्यसे सदा\nवायुना सपरीवारस तेन तिष्ठस्य असंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 23, + "text": "[षल्मलि]\nन मे वायुः सखा बरह्मन न बन्धुर न च मे सुहृत\nपरमेष्ठी तथा नैव येन रक्षति मानिलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 24, + "text": "मम तेजॊबलं वायॊर भीमम अपि हि नारद\nकलाम अष्टादशीं पराणैर न मे पराप्नॊति मारुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 25, + "text": "आगच्छन परमॊ वायुर मया विष्टम्भितॊ बलात\nरुजन दरुमान पर्वतांश च यच चान्यद अपि किं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 26, + "text": "स मया बहुशॊ भग्नः परभञ्जन वै परभञ्जनः\nतस्मान न बिभ्ये देवर्षे करुद्धाद अपि समीरणात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 27, + "text": "[न]\nशल्मले विपरीतं ते दर्शनं नात्र संशयः\nन हि वायॊर बलेनास्ति भूतं तुल्यबलं कव चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 28, + "text": "इन्द्रॊ यमॊ वैश्रवणॊ वरुणश च जलेश्वरः\nन ते ऽपि तुल्या मरुतः किं पुनस तवं वनस्पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 29, + "text": "यद धि किं चिद इह पराणि शल्मले चेष्टते भुवि\nसर्वत्र भगवान वायुश चेष्टा पराणकरः परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 30, + "text": "एष चेष्टयते सम्यक पराणिनः सम्यग आयतः\nअसम्यग आयतॊ भूयश चेष्टते विकृतॊ नृषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 31, + "text": "स तवम एवंविधं वायुं सर्वसत्त्वभृतां वरम\nन पूजयसि पूज्यं तं किम अन्यद बुद्धिलाघवात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 32, + "text": "असारश चासि दुर्बुद्धे केवलं बहु भाषसे\nकरॊधादिभिर अवच्छन्नॊ मिथ्या वदसि शल्मले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 33, + "text": "मम रॊषः समुत्पन्नस तवय्य एवं संप्रभाषति\nबरवीम्य एष सवयं वायॊस तव दुर्भाषितं बहु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 34, + "text": "चन्दनैः सपन्दनैः शालैः सरलैर देवदारुभिः\nवेतसैर बन्धनैश चापि ये चान्ये बलवत्तराः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 35, + "text": "तैश चापि नैवं दुर्बुद्धे कषिप्तॊ वायुः कृतात्मभिः\nते हि जानन्ति वायॊश च बलम आत्मन एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 150, + "shloka": 36, + "text": "तस्मात ते वै नमस्यन्ति शवसनं दरुमसत्तमाः\nतवं तु मॊहान न जानीषे वायॊर बलम अनन्तकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nएवम उक्त्वा तु राजेन्द्र शल्मलिं बरह्मवित्तमः\nनारदः पवने सर्वं शल्मलेर वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 2, + "text": "हिमवत्पृष्ठजः कश चिच छल्मलिः परिवारवान\nबृहन मूलॊ बृहच छाखः स तवां वायॊ ऽवमन्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 3, + "text": "बहून्य आक्षेप युक्तानि तवाम आह वचनानि सः\nन युक्तानि मया वायॊ तानि वक्तुं तवयि परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 4, + "text": "जानामि तवाम अहं वायॊ सर्वप्राणभृतां वरम\nवरिष्ठं च गरिष्ठं च करॊधे वैवस्वतं यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 5, + "text": "एवं तु वचनं शरुत्वा नारदस्य समीरणः\nशल्मलिं तम उपागम्य करुद्धॊ वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 6, + "text": "शल्मले नारदे यत तत तवयॊक्तं मद विगर्हणम\nअहं वायुः परभावं ते दर्शयाम्य आत्मनॊ बलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 7, + "text": "नाहं तवा नाभिजानामि विदितश चासि मे दरुम\nपितामहः परजा सर्गे तवयि विश्रान्तवान परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 8, + "text": "तस्य विश्रमणाद एव परसादॊ यः कृतस तव\nरक्ष्यसे तेन दुर्बुद्धे नात्म वीर्याद दरुमाधम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 9, + "text": "यन मा तवम अवजानीषे यथान्यं पराकृतं तथा\nदर्शयाम्य एष आत्मानं यथा माम अवभॊत्स्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 10, + "text": "एवम उक्तस ततः पराह शल्मलिः परहसन्न इव\nपवनत्वं वने करुद्धॊ दर्शयात्मानम आत्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 11, + "text": "मयि वै तयज्यतां करॊधः किं मे करुद्धः करिष्यसि\nन ते बिभेमि पवनयद्य अपि तवं सवयंप्रभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 12, + "text": "इत्य एवम उक्तः पवनः शव इत्य एवाब्रवीद वचः\nदर्शयिष्यामि ते तेजस ततॊ रात्रिर उपागमत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 13, + "text": "अथ निश्चित्य मनसा शल्मलिर वातकारितम\nपश्यमानस तदात्मानम असमं मातरिश्वनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 14, + "text": "नारदे यन मया परॊक्तं पवनं परति तन मृषा\nअसमर्थॊ हय अहं वायॊर बलेन बलवान हि सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 15, + "text": "मारुतॊ बलवान नित्यं यथैनं नारदॊ ऽबरवीत\nअहं हि दुर्बलॊ ऽनयेभ्यॊ वृक्षेभ्यॊ नात्र संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 16, + "text": "किं तु बुद्ध्या समॊ नास्ति मम कश चिद वनस्पतिः\nतद अहं बुद्धिम आस्थाय भयं मॊक्ष्ये समीरणात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 17, + "text": "यदि तां बुद्धिम आस्थाय चरेयुः पर्णिनॊ वने\nअरिष्टाः सयुः सदा करुद्धात पवनान नात्र संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 18, + "text": "ते ऽतर बाला न जानन्ति यथा नैनान समीरणः\nसमीरयेत संक्रुद्धॊ यथा जानाम्य अहं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ निश्चित्य मनसा शल्मलिः कषुभितस तदा\nशाखाः सकन्धान परशाखाश च सवयम एव वयशातयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 20, + "text": "स परित्यज्य शाखाश च पत्राणि कुसुमानि च\nपरभाते वायुम आयान्तं परत्यैक्षत वनस्पतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 21, + "text": "ततः करुद्धः शवसन वायुः पातयन वै महाद्रुमान\nआजगामाथ तं देशं सथितॊ यत्र स शल्मलिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 22, + "text": "तं हीनपर्णं पतिताग्र शाखं; विशीर्णपुष्पं परसमीक्ष्य वायुः\nउवाच वाक्यं समयमान एनं; मुदा युतं शल्मलिं रुग्णशाखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 23, + "text": "अहम अप्य एवम एव तवां कुर्वाणः शल्मले रुषा\nआत्मना यत्कृतं कृत्स्नं शाखानाम अपकर्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 24, + "text": "हीनपुष्पाग्र शाखस तवं शीर्णाङ्कुर पलाशवान\nआत्मदुर्मन्त्रितेनेह मद्वीर्यवशगॊ ऽभवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 25, + "text": "एतच छरुत्वा वचॊ वायॊः शल्मलिर वरीडितस तदा\nअतप्यत वचः समृत्वा नारदॊ यत तद अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 26, + "text": "एवं यॊ राजशार्दूल दुर्बलः सन बलीयसा\nवैरम आसज्जते बालस तप्यते शल्मलिर यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 27, + "text": "तस्माद वैरं न कुर्वीत दुर्बलॊ बलवत्तरैः\nशॊचेद धि वैरं कुर्वाणॊ यथा वै शल्मलिस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 28, + "text": "न हि वैरं महात्मानॊ विवृण्वन्त्य अपकारिषु\nशनैः शनैर महाराज दर्शयन्ति सम ते बलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 29, + "text": "वैरं न कुर्वीत नरॊ दुर्बुद्धिर बुद्धिजीविना\nबुद्धिर बुद्धिमतॊ याति तूलेष्व इव हुताशनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 30, + "text": "न हि बुद्ध्या समं किं चिद विद्यते पुरुषे नृप\nतथा बलेन राजेन्द्र न समॊ ऽसतीति चिन्तयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 31, + "text": "तस्मात कषमेत बालाय जडाय बधिराय च\nबलाधिकाय राजेन्द्र तद दृष्टं तवयि शत्रुहन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 32, + "text": "अक्षौहिण्यॊ दशैका च सप्त चैव महाद्युते\nबलेन न समा राजन्न अर्जुनस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 33, + "text": "हतास ताश चैव भग्नाश च पाण्डवेन यशस्विना\nचरता बलम आस्थाय पाकशासनिना मृधे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 151, + "shloka": 34, + "text": "उक्तास ते राजधर्माश च आपद धर्माश च भारत\nविस्तरेण महाराज किं भूयः परब्रवीमि ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nपापस्य यद अधिष्ठानं यतः पापं परवर्तते\nएतद इच्छाम्य अहं जञातुं तत्त्वेन भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nपापस्य यद अधिष्ठानं तच छृणुष्व नराधिप\nएकॊ लॊभॊ महाग्राहॊ लॊभात पापं परवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 3, + "text": "अतः पापम अधर्मश च तथा दुःखम अनुत्तमम\nनिकृत्या मूलम एतद धि येन पापकृतॊ जनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 4, + "text": "लॊभात करॊधः परभवति लॊभात कामः परवर्तते\nलॊभान मॊहश च माया च मानस्तम्भः परासुता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 5, + "text": "अक्षमा हरीपरित्यागः शरीनाशॊ धर्मसंक्षयः\nअभिध्या परज्ञता चैव सर्वं लॊभात परवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 6, + "text": "अन्यायश चावितर्कश च विकर्मसु च याः करियाः\nकूटविद्यादयश चैव रूपैश्वर्यमदस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 7, + "text": "सर्वभूतेष्व अविश्वासः सर्वभूतेष्व अनार्जवम\nसर्वभूतेष्व अभिद्रॊहः सर्वभूतेष्व अयुक्तता\nहरणं परवित्तानां परदाराभिमर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 8, + "text": "वाग वेगॊ मानसॊ वेगॊ निन्दा वेगस तथैव च\nउपस्थॊदरयॊर वेगॊ मृत्युवेगश च दारुणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 9, + "text": "ईर्ष्या वेगश च बलवान मिथ्या वेगश च दुस्त्यजः\nरसवेगश च दुर्वारः शरॊत्रवेगश च दुःसहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 10, + "text": "कुत्सा विकत्था मात्सर्यं पापं दुष्करकारिता\nसाहसानां च सर्वेषाम अकार्याणां करियास तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 11, + "text": "जातौ बाल्ये ऽथ कौमारे यौवने चापि मानवः\nन संत्यजत्य आत्मकर्म यन न जीर्यति जीर्यतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 12, + "text": "यॊ न पूरयितुं शक्यॊ लॊभः पराप्त्या कुरूद्वह\nनित्यं गम्भीरतॊयाभिर आपगाभिर इवॊदधिः\nन परहृष्यति लाभैर यॊ यश च कामैर न तृप्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 13, + "text": "यॊ न देवैर न गन्धर्वैर नासुरैर न महॊरगैः\nजञायते नृप तत्त्वेन सर्वैर भूतगणैस तथा\nस लॊभः सह मॊहेन विजेतव्यॊ जितात्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 14, + "text": "दम्भॊ दरॊहश च निन्दा च पैशुन्यं मत्सरस तथा\nभवन्त्य एतानि कौरव्य लुब्धानाम अकृतात्मनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 15, + "text": "सुमहान्त्य अपि शास्त्राणि धारयन्ति बहुश्रुताः\nछेत्तारः संशयानां च कलिश्यन्तीहाल्प बुद्धयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 16, + "text": "दवेषक्रॊधप्रसक्ताश च शिष्टाचार बहिष्कृताः\nअन्तः कषुरा वान मधुराः कूपाश छन्नास तृणैर इव\nधर्मवैतंसिकाः कषुद्रा मुष्णन्ति धवजिनॊ जगत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 17, + "text": "कुर्वते च बहून मार्गांस तांस तान हेतुबलाश्रिताः\nसर्वं मार्गं विलुम्पन्ति लॊभाज्ञानेषु निष्ठिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 18, + "text": "धर्मस्याह्रियमाणस्य लॊभग्रस्तैर दुरात्मभिः\nयाया विक्रियते संस्था ततः साभिप्रपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 19, + "text": "दर्पः करॊधॊ मदः सवप्नॊ हर्षः शॊकॊ ऽतिमानिता\nतत एव हि कौरव्य दृश्यन्ते लुब्ध बुद्धिषु\nएतान अशिष्टान बुध्यस्व नित्यं लॊभसमन्वितान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 20, + "text": "शिष्टांस तु परिपृच्छेथा यान वक्ष्यामि शुचिव्रतान\nयेषु वृत्ति भयं नास्ति परलॊकभयं न च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 21, + "text": "नामिषेषु परसङ्गॊ ऽसति न परियेष्व अप्रियेषु च\nशिष्टाचारः परियॊ येषु दमॊ येषु परतिष्ठितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 22, + "text": "सुखं दुःखं परं येषां सत्यं येषां परायणम\nदातारॊ न गृहीतारॊ दयावन्तस तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 23, + "text": "पितृदेवातिथेयाश च नित्यॊद्युक्तास तथैव च\nसर्वॊपकारिणॊ धीराः सर्वधर्मानुपालकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 24, + "text": "सर्वभूतहिताश चैव सर्वदेयाश च भारत\nन ते चालयितुं शक्या धर्मव्यापार पारगाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 25, + "text": "न तेषां भिद्यते वृत्तं यत पुरा साधुभिः कृतम\nन तरासिनॊ न चपला न रौद्राः सत्पथे सथिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 26, + "text": "ते सेव्याः साधुभिर नित्यं येष्व अहिंसा परतिष्ठिता\nकामक्रॊधव्यपेता ये निर्ममा निरहंकृताः\nसुव्रताः सथिरमर्यादास तान उपास्स्व च पृच्छ च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 27, + "text": "न गवार्थं यशॊऽरथं वा धर्मस तेषां युधिष्ठिर\nअवश्य कार्य इत्य एव शरीरस्य करियास तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 28, + "text": "न भयं करॊधचापल्यं न शॊकस तेषु विद्यते\nन धर्मध्वजिनश चैव न गुह्यं किं चिद आस्थिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 29, + "text": "येष्व अलॊभस तथामॊहॊ ये च सत्यार्जवे रताः\nतेषु कौन्तेय रज्येथा येष्व अतन्द्री कृतं मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 30, + "text": "ये न हृष्यन्ति लाभेषु नालाभेषु वयथन्ति च\nनिर्ममा निरहंकाराः सत्त्वस्थाः समदर्शिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 31, + "text": "लाभालाभौ सुखदुःखे च तात; परियाप्रिये मरणं जीवितं च\nसमानि येषां सथिरविक्रमाणां; बुद्धात्मनां सत्त्वम अवस्थितानाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 152, + "shloka": 32, + "text": "सुखप्रियैस तान सुमहाप्रतापान; यत्तॊ ऽपरमत्तश च समर्थयेथाः\nदैवात सर्वे गुणवन्तॊ भवन्ति; शुभाशुभा वाक परलापा यथैव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 153, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nअनर्थानाम अधिष्ठानम उक्तॊ लॊभः पितामह\nअज्ञानम अपि वै तात शरॊतुम इच्छामि तत्त्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 153, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nकरॊति पापं यॊ ऽजञानान नात्मनॊ वेत्ति च कषमम\nपरद्वेष्टि साधुवृत्तांश च स लॊकस्यैति वाच्यताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 153, + "shloka": 3, + "text": "अज्ञानान निरयं याति तथाज्ञानेन दुर्गतिम\nअज्ञानात कलेशम आप्नॊति तथापत्सु निमज्जति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 153, + "shloka": 4, + "text": "[य]\nअज्ञानस्य परवृत्तिं च सथानं वृद्धिं कषयॊदयौ\nमूलं यॊगं गतिं कालं कारणं हेतुम एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 153, + "shloka": 5, + "text": "शरॊतुम इच्छामि तत्त्वेन यथावद इह पार्थिव\nअज्ञानप्रभवं हीदं यद दुःखम उपलभ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 153, + "shloka": 6, + "text": "[भ]\nरागॊ दवेषस तथा मॊहॊ हर्षः शॊकॊ ऽभिमानिता\nकामः करॊधश च दर्पश च तन्द्रीर आलस्यम एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 153, + "shloka": 7, + "text": "इच्छा दवेषस तथा तापः परवृद्ध्य उपतापिता\nअज्ञानम एतन निर्दिष्टं पापानां चैव याः करियाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 153, + "shloka": 8, + "text": "एतया या परवृत्तिश च वृद्ध्यादीन यांश च पृच्छसि\nविस्तरेण महाबाहॊ शृणु तच च विशां पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 153, + "shloka": 9, + "text": "उभाव एतौ समफलौ समदॊषौ च भारत\nअज्ञानं चातिलॊभश चाप्य एकं जानीहि पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 153, + "shloka": 10, + "text": "लॊभप्रभवम अज्ञानं वृद्धं भूयः परवर्धते\nसथाने सथानं कषये कषैण्यम उपैति विविधां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 153, + "shloka": 11, + "text": "मूलं लॊभस्य महतः कालात्म गतिर एव च\nछिन्ने ऽचछिन्ने तथा लॊभे कारणं काल एव हि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 153, + "shloka": 12, + "text": "तस्याज्ञानात तु लॊभॊ हि लॊभाद अज्ञानम एव च\nसर्वे दॊषास तथा लॊभात तस्माल लॊभं विवर्जयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 153, + "shloka": 13, + "text": "जनकॊ युवनाश्वश च वृषादर्भिः परसेनजित\nलॊभक्षयाद दिवं पराप्तास तथैवान्ये जनाधिपाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 153, + "shloka": 14, + "text": "परत्यक्षं तु कुरुश्रेष्ठ तयज लॊभम इहात्मना\nतयक्त्वा लॊभं सुखं लॊके परेत्य चानुचरिष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nसवाध्यायकृतयत्नस्य बराह्मणस्य पितामह\nधर्मकामस्य धर्मात्मन किं नु शरेय इहॊच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 2, + "text": "बहुधा धर्शने लॊके शरेयॊ यद इह मन्यसे\nअस्मिँल लॊके परे चैव तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 3, + "text": "महान अयं धर्मपथॊ बहुशाखश च भारत\nकिं सविद एवेह धर्माणाम अनुष्ठेयतमं मतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 4, + "text": "धर्मस्य महतॊ राजन बहुशाखस्य तत्त्वतः\nयन मूलं परमं तात तत सर्वं बरूह्य अतन्द्रितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 5, + "text": "[भ]\nहन्त ते कथयिष्यामि येन शरेयः परपत्स्यसे\nपीत्वामृतम इव पराज्ञॊ जञानतृप्तॊ भविष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 6, + "text": "धर्मस्य विधयॊ नैके ते ते परॊक्ता महर्षिभिः\nसवं सवं विज्ञानम आश्रित्य दमस तेषां परायणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 7, + "text": "दमं निःश्रेयसं पराहुर वृद्धा निश्चयदर्शिनः\nबराह्मणस्य विशेषेण दमॊ धर्मः सनातनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 8, + "text": "नादान्तस्य करिया सिद्धिर यथावद उपलभ्यते\nदमॊ दानं तथा यज्ञान अधीतं चातिवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 9, + "text": "दमस तेजॊ वर्धयति पवित्रं च दमः परम\nविपाप्मा तेजसा युक्तः पुरुषॊ विन्दते महत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 10, + "text": "दमेन सदृशं धर्मं नान्यं लॊकेषु शुश्रुम\nदमॊ हि परमॊ लॊके परशस्तः सर्वधर्मिणाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 11, + "text": "परेत्य चापि मनुष्येन्द्र परमं विन्दते सुखम\nदमेन हि समायुक्तॊ महान्तं धर्मम अश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 12, + "text": "सुखं दान्तः परस्वपिति सुखं च परतिबुध्यते\nसुखं पर्येति लॊकांश च मनश चास्य परसीदति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 13, + "text": "अदान्तः पुरुषः कलेशम अभीक्ष्णं परतिपद्यते\nअनर्थांश च बहून अन्यान परसृजत्य आत्मदॊषजान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 14, + "text": "आश्रमेषु चतुर्ष्व आहुर दमम एवॊत्तमं वरतम\nतस्य लिङ्गानि वक्ष्यामि येषां समुदयॊ दमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 15, + "text": "कषमा धृतिर अहिंसा च समता सत्यम आर्जवम\nइन्द्रियावजयॊ दाक्ष्यं मार्दवं हरीर अचापलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 16, + "text": "अकार्पण्यम असंरम्भः संतॊषः परियवादिता\nअविवित्सानसूया चाप्य एषां समुदयॊ दमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 17, + "text": "गुरु पूजा च कौरव्य दया भूतेष्व अपैशुनम\nजनवादॊ ऽमृषा वादः सतुतिनिन्दा विवर्जनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 18, + "text": "कामः करॊधश च लॊभश च दर्पः सतम्भॊ विकत्थनम\nमॊह ईर्ष्यावमानश चेत्य एतद दान्तॊ न सेवते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 19, + "text": "अनिन्दितॊ हय अकामात्माथाल्पेच्छॊ ऽथानसूयकः\nसमुद्रकल्पः स नरॊ न कदा चन पूर्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 20, + "text": "अहं तवयि मम तवं च मयि ते तेषु चाप्य अहम\nपूर्वसंबन्धिसंयॊगान नैतद दान्तॊ निषेवते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 21, + "text": "सर्वा गराम्यास तथारण्या याश च लॊके परवृत्तयः\nनिन्दां चैव परशंसां च यॊ नाश्रयति मुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 22, + "text": "मैत्रॊ ऽथ शीलसंपन्नः सुसहाय परश च यः\nमुक्तश च विविधैः सङ्गैस तस्य परेत्य महत फलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 23, + "text": "सुवृत्तः शीलसंपन्नः परसन्नात्मात्मविद बुधः\nपराप्येह लॊके सत्कारं सुगतिं परतिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 24, + "text": "कर्म यच छुभम एवेह सद्भिर आचरितं च यत\nतद एव जञानयुक्तस्य मुनेर धर्मॊ न हीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 25, + "text": "निष्क्रम्य वनम आस्थाय जञानयुक्तॊ जितेन्द्रियः\nकालाकाङ्क्षी चरन्न एवं बरह्मभूयाय कल्पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 26, + "text": "अभयं यस्य भूतेभ्यॊ भूतानाम अभयं यतः\nतस्य देहाद विमुक्तस्य भयं नास्ति कुतश चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 27, + "text": "अवाचिनॊति कर्माणि न च संप्रचिनॊति ह\nसमः सर्वेषु भूतेषु मैत्रायण गतिश चरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 28, + "text": "शकुनीनाम इवाकाशे जले वारि चरस्य वा\nयथागतिर न दृश्येत तथा तस्य न संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 29, + "text": "गृहान उत्सृज्य यॊ राजन मॊक्षम एवाभिपद्यते\nलॊकास तेजॊमयास तस्य कल्पन्ते शाश्वतीः समाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 30, + "text": "संन्यस्य सर्वकर्माणि संन्यस्य विधिवत तपः\nसंन्यस्य विविधा विद्याः सर्वं संन्यस्य चैव ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 31, + "text": "कामेषु चाप्य अनावृत्तः परसन्नात्मात्मविच छुचिः\nपराप्येह लॊके सत्कारं सवर्गं समभिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 32, + "text": "यच च पैतामहं सथानं बरह्मराशि समुद्भवम\nगुहायां पिहितं नित्यं तद दमेनाभिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 33, + "text": "जञानारामस्य बुद्धस्य सर्वभूताविरॊधिनः\nनावृत्ति भयम अस्तीह परलॊके भयं कुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 34, + "text": "एक एव दमे दॊषॊ दवितीयॊ नॊपपद्यते\nयद एनं कषमया युक्तम अशक्तं मन्यते जनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 35, + "text": "एतस्य तु महाप्राज्ञ दॊषस्य सुमहान गुणः\nकषमायां विपुला लॊकाः सुलभा हि सहिष्णुना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 36, + "text": "दान्तस्य किम अरण्येन तथादान्तस्य भारत\nयत्रैव हि वसेद दान्तस तद अरण्यं स आश्रमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 37, + "text": "[व]\nएतद भीष्मस्य वचनं शरुत्वा राजा युधिष्ठिरः\nअमृतेनेव संतृप्तः परहृष्टः समपद्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 154, + "shloka": 38, + "text": "पुनश च परिपप्रच्छ भीष्मं धर्मभृतां वरम\nतपः परति स चॊवाच तस्मै सर्वं कुरूद्वह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 155, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nसर्वम एतत तपॊ मूलं कवयः परिचक्षते\nन हय अतप्त तपा मूढः करियाफलम अवाप्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 155, + "shloka": 2, + "text": "परजापतिर इदं सर्वं तपसैवासृजत परभुः\nतथैव वेदान ऋषयस तपसा परतिपेदिरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 155, + "shloka": 3, + "text": "तपसॊ हय आनुपूर्व्येण फलमूलानिलाशनाः\nतरीँल लॊकांस तपसा सिद्धाः पश्यन्ति सुसमाहिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 155, + "shloka": 4, + "text": "औषधान्य अगदादीनि तिस्रॊ विद्याश च संस्कृताः\nतपसैव हि सिध्यन्ति तपॊ मूलं हि साधनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 155, + "shloka": 5, + "text": "यद दुरापं दुराम्नायं दुराधर्षं दुरुत्सहम\nसर्वं तत तपसा शक्यं तपॊ हि दुरतिक्रमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 155, + "shloka": 6, + "text": "सुरापॊ ऽसंमतादायी भरूणहा गुरुतल्पगः\nतपसैव सुतप्तेन नरः पापाद विमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 155, + "shloka": 7, + "text": "तपसॊ बहुरूपस्य तैस तैर दवारैः परवर्ततः\nनिवृत्त्या वर्तमानस्य तपॊ नानशनात परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 155, + "shloka": 8, + "text": "अहिंसा सत्यवचनं दानम इन्द्रियनिग्रहः\nएतेभ्यॊ हि महाराज तपॊ नानशनात परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 155, + "shloka": 9, + "text": "न दुष्करतरं दानान नातिमातरम आश्रमः\nतरैविद्येभ्यः परं नास्ति संन्यासः परमं तपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 155, + "shloka": 10, + "text": "इन्द्रियाणीह रक्षन्ति धनधान्याभिगुप्तये\nतस्माद अर्थे च धर्मे च तपॊ नानशनात परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 155, + "shloka": 11, + "text": "ऋषयः पितरॊ देवा मनुष्या मृगसत्तमाः\nयानि चान्यानि भूतानि सथावराणि चराणि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 155, + "shloka": 12, + "text": "तपः परायणाः सर्वे सिध्यन्ति तपसा च ते\nइत्य एवं तपसा देवा महत्त्वं चाप्य अवाप्नुवन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 155, + "shloka": 13, + "text": "इमानीष्ट विभागानि फलानि तपसा सदा\nतपसा शक्यते पराप्तुं देवत्वम अपि निश्चयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 156, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nसत्यं धर्मे परशंसन्ति विप्रर्षिपितृदेवताः\nसत्यम इच्छाम्य अहं शरॊतुं तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 156, + "shloka": 2, + "text": "सत्यं किं लक्षणं राजन कथं वा तद अवाप्यते\nसत्यं पराप्य भवेत किं च कथं चैव तद उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 156, + "shloka": 3, + "text": "[भ]\nचातुर्वर्ण्यस्य धर्माणां संकरॊ न परशस्यते\nअविकारितमं सत्यं सर्ववर्णेषु भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 156, + "shloka": 4, + "text": "सत्यं सत्सु सदा धर्मः सत्यं धर्मः सनातनः\nसत्यम एव नमस्येत सत्यं हि परमा गतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 156, + "shloka": 5, + "text": "सत्यं धर्मस तपॊयॊगः सत्यं बरह्म सनातनम\nसत्यं यज्ञः परः परॊक्तः सत्ये सर्वं परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 156, + "shloka": 6, + "text": "आचारान इह सत्यस्य यथावद अनुपूर्वशः\nलक्षणं च परवक्ष्यामि सत्यस्येह यथाक्रमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 156, + "shloka": 7, + "text": "पराप्यते हि यथासत्यं तच च शरॊतुं तवम अर्हसि\nसत्यं तरयॊदश विधं सर्वलॊकेषु भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 156, + "shloka": 8, + "text": "सत्यं च समता चैव दमश चैव न संशयः\nअमात्सर्यं कषमा चैव हरीस तितिक्षानसूयता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 156, + "shloka": 9, + "text": "तयागॊ धयानम अथार्यत्वं धृतिश च सततं सथिरा\nअहिंसा चैव राजेन्द्र सत्याकारास तरयॊदश" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 156, + "shloka": 10, + "text": "सत्यं नामाव्ययं नित्यम अविकारि तथैव च\nसर्वधर्माविरुद्धं च यॊगेनैतद अवाप्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 156, + "shloka": 11, + "text": "आत्मनीष्टे तथानिष्टे रिपौ च समता तथा\nइच्छा दवेषक्षयं पराप्य कामक्रॊधक्षयं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 156, + "shloka": 12, + "text": "दमॊ नान्यस्पृहा नित्यं धैर्यं गाम्भीर्यम एव च\nअभयं करॊधशमनं जञानेनैतद अवाप्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 156, + "shloka": 13, + "text": "अमात्सर्यं बुधाः पराहुर दानं धर्मे च संयमम\nअवस्थितेन नित्यं च सत्येनामत्सरी भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 156, + "shloka": 14, + "text": "अक्षमायाः कषमायाश च परियाणीहाप्रियाणि च\nकषमते सर्वतः साधुः साध्व आप्नॊति च सत्यवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 156, + "shloka": 15, + "text": "कल्याणं कुरुते गाढं हरीमान न शलाघते कव चित\nपरशान्तवान मना नित्यं हरीस तु धर्माद अवाप्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 156, + "shloka": 16, + "text": "धर्मार्थहेतॊः कषमते तितिक्षा कषान्तिर उच्यते\nलॊकसंग्रहणार्थं तु सा तु धैर्येण लभ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 156, + "shloka": 17, + "text": "तयागः सनेहस्य यस तयागॊ विषयाणां तथैव च\nरागद्वेषप्रहीणस्य तयागॊ भवति नान्यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 156, + "shloka": 18, + "text": "आर्यता नाम भूतानां यः करॊति परयत्नतः\nशुभं कर्म निराकारॊ वीतरागत्वम एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 156, + "shloka": 19, + "text": "धृतिर नाम सुखे दुःखे यथा नाप्नॊति विक्रियाम\nतां भजेत सदा पराज्ञॊ य इच्छेद भूतिम आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 156, + "shloka": 20, + "text": "सर्वथा कषमिणा भाव्यं तथा सत्यपरेण च\nवीतहर्षभयक्रॊधॊ धृतिम आप्नॊति पण्डितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 156, + "shloka": 21, + "text": "अद्रॊहः सर्वभूतेषु कर्मणा मनसा गिरा\nअनुग्रहश च दानं च सतां धर्मः सनातनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 156, + "shloka": 22, + "text": "एते तरयॊदशाकाराः पृथक सत्यैक लक्षणाः\nभजन्ते सत्यम एवेह बृंहयन्ति च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 156, + "shloka": 23, + "text": "नान्तः शक्यॊ गुणानां हि वक्तुं सत्यस्य भारत\nअतः सत्यं परशंसन्ति विप्राः स पितृदेवताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 156, + "shloka": 24, + "text": "नास्ति सत्यात परॊ धर्मॊ नानृतात पातकं परम\nसथितिर हि सत्यं धर्मस्य तस्मात सत्यं न लॊपयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 156, + "shloka": 25, + "text": "उपैति सत्याद दानं हि तथा यज्ञाः स दक्षिणाः\nवरताग्निहॊत्रं वेदाश च ये चान्ये धर्मनिश्चयाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 156, + "shloka": 26, + "text": "अश्वमेध सहस्रं च सत्यं च तुलया धृतम\nअश्वमेध सहस्राद धि सत्यम एवातिरिच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 157, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nयतः परभवति करॊधः कामश च भरतर्षभ\nशॊकमॊहौ विवित्सा च परासुत्वं तथा मदः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 157, + "shloka": 2, + "text": "लॊभॊ मात्सर्यम ईर्ष्या च कुत्सासूया कृपा तथा\nएतत सर्वं महाप्राज्ञ याथातथ्येन मे वद" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 157, + "shloka": 3, + "text": "[भ]\nतरयॊदशैते ऽतिबलाः शत्रवः पराणिनां समृताः\nउपासते महाराज समस्ताः पुरुषान इह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 157, + "shloka": 4, + "text": "एते परमत्तं पुरुषम अप्रमत्ता नुदन्ति हि\nवृका इव विलुम्पन्ति दृष्ट्वैव पुरुषेतरान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 157, + "shloka": 5, + "text": "एभ्यः परवर्तते दुःखम एभ्यः पापं परवर्तते\nइति मर्त्यॊ विजानीयात सततं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 157, + "shloka": 6, + "text": "एतेषाम उदयं सथानं कषयं च पुरुषॊत्तम\nहन्त ते वर्तयिष्यामि तन मे निगदतः शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 157, + "shloka": 7, + "text": "लॊभात करॊधः परभवति परदॊषैर उदीर्यते\nकषमया तिष्ठते राजञ शरीमांश च विनिवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 157, + "shloka": 8, + "text": "संकल्पाज जायते कामः सेव्यमानॊ विवर्धते\nअवद्य दर्शनाद वयेति तत्त्वज्ञाना च धीमताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 157, + "shloka": 9, + "text": "विरुद्धानि हि शास्त्राणि पश्यन्तीहाल्प बुद्धयः\nविवित्सा जायते तत्र तत्त्वज्ञानान निवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 157, + "shloka": 10, + "text": "परीतेः शॊकः परभवति वियॊगात तस्य देहिनः\nयदा निरर्थकं वेत्ति तदा सद्यः परणश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 157, + "shloka": 11, + "text": "परासुता करॊधलॊभाद अभ्यासाच च परवर्तते\nदयया सर्वभूतानां निर्वेदात सा निवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 157, + "shloka": 12, + "text": "सत्त्वत्यागात तु मात्सर्यम अहितानि च सेवते\nएतत तु कषीयते तात साधूनाम उपसेवनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 157, + "shloka": 13, + "text": "कुलाज जञानात तथैश्वर्यान मदॊ भवति देहिनाम\nएभिर एव तु विज्ञातैर मदः सद्यः परणश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 157, + "shloka": 14, + "text": "ईर्ष्या कामात परभवति संघर्षाच चैव भारत\nइतरेषां तु मर्त्यानां परज्ञया सा परणश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 157, + "shloka": 15, + "text": "विभ्रमाल लॊकबाह्यानां दवेष्यैर वाक्यैर असंगतैः\nकुत्सा संजायते राजन्न उपेक्षाभिः परशाम्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 157, + "shloka": 16, + "text": "परतिकर्तुम अशक्याय बलस्थायापकारिणे\nअसूया जायते तीव्रा कारुण्याद विनिवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 157, + "shloka": 17, + "text": "कृपणान सततं दृष्ट्वा ततः संजायते कृपा\nधर्मनिष्ठां यदा वेत्ति तदा शाम्यति सा कृपा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 157, + "shloka": 18, + "text": "एतन्य एव जितान्य आहुः परशमाच च तरयॊदश\nएते हि धार्तराष्ट्राणां सर्वे दॊषास तरयॊदश\nतवया सर्वात्मना नित्यं विजिता जेष्यसे च तान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 158, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nआनृशंस्यं विजानामि दर्शनेन सतां सदा\nनृशंसान न विजानामि तेषां कर्म च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 158, + "shloka": 2, + "text": "कण्टकान कूपम अग्निं च वर्जयन्ति यथा नराः\nतथा नृशंसकर्माणं वर्जयन्ति नरा नरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 158, + "shloka": 3, + "text": "नृशंसॊ हय अधमॊ नित्यं परेत्य चेह च भारत\nतस्माद बरवीहि कौरव्य तस्य धर्मविनिश्चयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 158, + "shloka": 4, + "text": "[भ]\nसपृहास्यान्तर्हिता चैव विदितार्था च कर्मणा\nआक्रॊष्टा करुश्यते चैव बन्धिता बध्यते च यः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 158, + "shloka": 5, + "text": "दत्तानुकीर्ति विषमः कषुद्रॊ नैकृतिकः शठः\nअसंभॊगी च मानी च तथा सङ्गी विकत्थनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 158, + "shloka": 6, + "text": "सर्वातिशङ्की परुषॊ बालिशः कृपणस तथा\nवर्ग परशंसी सततम आश्रमद्वेषसंकरी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 158, + "shloka": 7, + "text": "हिंसाविहारी सततम अविशेष गुणागुणः\nबह्व अलीकॊ मनस्वी च लुब्धॊ ऽतयर्थं नृशंसकृत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 158, + "shloka": 8, + "text": "धर्मशीलं गुणॊपेतं पाप इत्य अवगच्छति\nआत्मशीलानुमानेन न विश्वसिति कस्य चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 158, + "shloka": 9, + "text": "परेषां यत्र दॊषः सयात तद गुह्यं संप्रकाशयेत\nसमानेष्व एव दॊषेषु वृत्त्यर्थम उपघातयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 158, + "shloka": 10, + "text": "तथॊपकारिणं चैव मन्यते वञ्चितं परम\nदत्त्वापि च धनं काले संतपत्य उपकारिणे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 158, + "shloka": 11, + "text": "भक्ष्यं भॊज्यम अथॊ लेह्यं यच चान्यत साधु भॊजनम\nपरेक्षमाणेषु यॊ ऽशनीयान नृशंस इति तं विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 158, + "shloka": 12, + "text": "बराह्मणेभ्यः परदायाग्रं यः सुहृद्भिः सहाश्नुते\nस परेत्य लभते सवर्गम इह चानन्त्यम अश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 158, + "shloka": 13, + "text": "एष ते भरतश्रेष्ठ नृशंसः परिकीर्तितः\nसदा विवर्जनीयॊ वै पुरुषेण बुभूषता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nकृतार्थॊ यक्ष्यमाणश च सर्ववेदान्तगश च यः\nआचार्य पितृभार्यार्थं सवाध्यायार्थम अथापि वा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 2, + "text": "एते वै साधवॊ दृष्टा बराह्मणा धर्मभिक्षवः\nअस्वेभ्यॊ देयम एतेभ्यॊ दानं विद्या विशेषतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 3, + "text": "अन्यत्र दक्षिणा यातु देया भरतसत्तम\nअन्येभ्यॊ हि बहिर वेद्यां नाकृतान्नं विधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 4, + "text": "सर्वरत्नानि राजा च यथार्हं परतिपादयेत\nबराह्मणाश चैव यज्ञाश च सहान्नाः सह दक्षिणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 5, + "text": "यस्य तरैवार्षिकं भक्तं पर्याप्तं भृत्यवृत्तये\nअधिकं वापि विद्येत स सॊमं पातुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 6, + "text": "यज्ञश चेत परतिविद्धः सयाद अङ्गेनैकेन यज्वनः\nबराह्मणस्य विशेषेण धार्मिके सति राजनि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 7, + "text": "यॊ वैश्यः सयाद बहु पशुर हीनक्रतुर असॊमपः\nकुटुम्बात तस्य तद दरव्यं यज्ञार्थं पार्थिवॊ हरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 8, + "text": "आहरेद वेश्मतः किं चित कामं शूद्रस्य दरव्यतः\nन हि वेश्मनि शूद्रस्य कश चिद अस्ति परिग्रहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 9, + "text": "यॊ ऽनाहिताग्निः शतगुर अयज्वा च सहस्रगुः\nतयॊर अपि कुटुम्बाभ्याम आहरेद अविचारयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 10, + "text": "अदातृभ्यॊ हरेन नित्यं वयाख्याप्य नृपतिः परभॊ\nतथा हय आचरतॊ धर्मॊ नृपतेः सयाद अथाखिलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 11, + "text": "तथैव सप्तमे भक्ते भक्तानि षड अनश्नता\nअश्वस्तन विधानेन हर्तव्यं हीनकर्मणः\nखलात कषेत्रात तथागाराद यतॊ वाप्य उपपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 12, + "text": "आख्यातव्यं नृपस्यैतत पृच्छतॊ ऽपृच्छतॊ ऽपि वा\nन तस्मै धारयेद दण्डं राजा धर्मेण धर्मवित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 13, + "text": "कषत्रियस्य हि बालिश्याद बराह्मणः कलिश्यते कषुधा\nशरुतशीले समाज्ञाय वृत्तिम अस्य परकल्पयेत\nअथैनं परिरक्षेत पिता पुत्रम इवौरसम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 14, + "text": "इष्टिं वैश्वानरीं नित्यं निर्वपेद अब्द पर्यये\nअविकल्पः पुरा धर्मॊ धर्मवादैस तु केवलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 15, + "text": "विश्वैस तु देवैः साध्यैश च बराह्मणैश च महर्षिभिः\nआपत्सु मरणाद भीतैर लिङ्गप्रतिनिधिः कृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 16, + "text": "परभुः परथमकल्पस्य यॊ ऽनुकल्पेन वर्तते\nन साम्परायिकं तस्य दुर्मतेर विद्यते फलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 17, + "text": "न बराह्मणान वेदयेत कश चिद राजनि मानवः\nअवीर्यॊ वेदनाद विद्यात सुवीर्यॊ वीर्यवत्तरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 18, + "text": "तस्माद राज्ञा सदा तेजॊ दुःसहं बरह्मवादिनाम\nमन्ता शास्ता विधाता च बराह्मणॊ देव उच्यते\nतस्मिन नाकुशलं बरूयान न शुक्ताम ईरयेद गिरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 19, + "text": "कषत्रियॊ बाहुवीर्येण तरत्य आपदम आत्मनः\nधनेन वैश्यः शूद्रश च मन्त्रैर हॊमैश च वै दविजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 20, + "text": "न वै कन्या न युवतिर नामन्त्रॊ न च बालिशः\nपरिवेष्टाग्निहॊत्रस्य भवेन नासंस्कृतस तथा\nनरके निपतन्त्य एते जुह्वानाः स च यस्य तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 21, + "text": "पराजापत्यम अदत्त्वाश्वम अग्न्याधेयस्य दक्षिणाम\nअनाहिताग्निर इति स परॊच्यते धर्मदर्शिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 22, + "text": "पुण्यान्य अन्यानि कुर्वीत शरद्दधानॊ जितेन्द्रियः\nअनाप्त दक्षिणैर यज्ञैर न यजेत कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 23, + "text": "परजाः पशूंश च सवर्गं च हन्ति यज्ञॊ हय अदक्षिणः\nइन्द्रियाणि यशः कीर्तिम आयुश चास्यॊपकृन्तति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 24, + "text": "उदक्या हय आसते ये च ये च के चिद अनग्नयः\nकुलं चाश्रॊत्रियं येषां सर्वे ते शूद्र धर्मिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 25, + "text": "उदपानॊदके गरामे बराह्मणॊ वृषली पतिः\nउषित्वा दवादश समाः शूद्र कर्मेह गच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 26, + "text": "अनर्यां शयने बिभ्रद उज्झन बिभ्रच च यॊ दविजाम\nअब्राह्मणॊ मन्यमानस तृणेष्व आसीत पृष्ठतः\nतथा स शुध्यते राजञ शृणु चात्र वचॊ मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 27, + "text": "यद एकरात्रेण करॊति पापं; कृष्णं वर्णं बराह्मणः सेवमानः\nसथानासनाभ्यां विचरन वरती संस; तरिभिर वर्षैः शमयेद आत्मपापम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 28, + "text": "न नर्म युक्तं वचनं हिनस्ति; न सत्रीषु राजन न विवाह काले\nन गुर्वर्थे नात्मनॊ जीवितार्थे; पञ्चानृतान्य आहुर अपातकानि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 29, + "text": "शरद्दधानः शुभां विद्यां हीनाद अपि समाचरेत\nसुवर्णम अपि चामेध्याद आददीतेति धारणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 30, + "text": "सत्रीरत्नं दुष्कुलाच चापि विषाद अप्य अमृतं पिबेत\nअदुष्टा हि सत्रियॊ रत्नम आप इत्य एव धर्मतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 31, + "text": "गॊब्राह्मण हितार्थं च वर्णानां संकरेषु च\nगृह्णीयात तु धनुर वैश्यः परित्राणाय चात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 32, + "text": "सुरा पानं बरह्महत्या गुरु तल्पम अथापि वा\nअनिर्देश्यानि मन्यन्ते पराणान्तानीति धारणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 33, + "text": "सुवर्णहरणं सतैन्यं विप्रा सङ्गश च पातकम\nविहरन मद्य पानं चाप्य अगम्या गमनं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 34, + "text": "पतितैः संप्रयॊगाच च बराह्मणैर यॊनितस तथा\nअचिरेण महाराज तादृशॊ वै भवत्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 35, + "text": "संवत्सरेण पतति पतितेन सहाचरन\nयाजन धयापनाद यौनान न तु यानासनाशनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 36, + "text": "एतानि च ततॊ ऽनयानि निर्देश्यानीति धारणा\nनिर्देश्यकेन विधिना कालेनाव्यसनी भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 37, + "text": "अन्नं तिर्यङ न हॊतव्यं परेतकर्मण्य अपातिते\nतरिषु तव एतेषु पूर्वेषु न कुर्वीत विचारणाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 38, + "text": "अमात्यान वा गुरून वापि जह्याद धर्मेण धार्मिकः\nपरायश्चित्तम अकुर्वाणैर नैतैर अर्हति संविदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 39, + "text": "अधर्मकारी धर्मेण तपसा हन्ति किल्बिषम\nबरुवन सतेन इति सतेनं तावत पराप्नॊति किल्बिषम\nअस्तेनं सतेन इत्य उक्त्वा दविगुणं पापम आप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 40, + "text": "तरिभागं बरह्महत्यायाः कन्या पराप्नॊति दुष्यती\nयस तु दूषयिता तस्याः शेषं पराप्नॊति किल्बिषम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 41, + "text": "बराह्मणायावगूर्येह सपृष्ट्वा गुरुतरं भवेत\nवर्षाणां हि शतं पापः परतिष्ठां नाधिगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 42, + "text": "सहस्रं तव एव वर्षाणां निपात्य नरके वसेत\nतस्मान नैवावगूर्याद धि नैव जातु निपातयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 43, + "text": "शॊणितं यावतः पांसून संगृह्णीयाद दविज कषतात\nतावतीः स सभा राजन नरके परिवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 44, + "text": "भरूणहाहवमध्ये तु शुध्यते शस्त्रपातितः\nआत्मानं जुहुयाद वह्नौ समिद्धे तेन शुध्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 45, + "text": "सुरापॊ वारुणीम उष्णां पीत्वा पापाद विमुच्यते\nतया स काये निर्दग्धे मृत्युना परेत्य शुध्यति\nलॊकांश च लभते विप्रॊ नान्यथा लभते हि सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 46, + "text": "गुरु तल्पम अधिष्ठाय दुरात्मा पापचेतनः\nसूर्मीं जवलन्तीम आश्लिष्य मृत्युना स विशुध्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 47, + "text": "अथ वा शिश्नवृषणाव आदायाञ्जलिना सवयम\nनैरृतीं दिशम आस्थाय निपतेत स तव अजिह्मगः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 48, + "text": "बराह्मणार्थे ऽपि वा पराणान संत्यजेत तेन शुध्यति\nअश्वमेधेन वापीष्ट्वा गॊमेधेनापि वा पुनः\nअग्निष्टॊमेन वा सम्यग इह परेत्य च पूयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 49, + "text": "तथैव दवादश समाः कपाली बरह्महा भवेत\nबरह्म चारि चरेद भैक्षं सवकर्मॊदाहरन मुनिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 50, + "text": "एवं वा तपसा युक्तॊ बरह्महा सवनी भवेत\nएवं वा गर्भम अज्ञाता चात्रेयीं यॊ ऽभिगच्छति\nदविगुणा बरह्महत्या वय आत्रेयी वयसने भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 51, + "text": "सुरापॊ नियताहारॊ बरह्म चारी कषमा चरः\nऊर्ध्वं तरिभ्यॊ ऽथ वर्षेभ्यॊ जयेताग्निष्टुता परम\nऋषभैक सहस्रं गा दत्त्वा शुभम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 52, + "text": "वैश्यं हत्वा तु वर्षे दवे ऋषभैक शताश च गाः\nशूद्रं हत्वाब्दम एवैकम ऋषभैकादशाश च गाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 53, + "text": "शवबर्बर खरान हत्वा शौद्रम एव वरतं चरेत\nमार्जारचाष मण्डूकान काकं भासं च मूषकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 54, + "text": "उक्तः पशुसमॊ धर्मॊ राजन पराणि निपातनात\nपरायश्चित्तान्य अथान्यानि परवक्ष्याम्य अनुपूर्वशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 55, + "text": "तल्पे चान्यस्य चौर्ये च पृथक संवत्सरं चरेत\nतरीणि शरॊत्रिय भार्यायां परदारे तु दवे समृते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 56, + "text": "काले चतुर्थे भुञ्जानॊ बरह्म चारी वरती भवेत\nसथानासनाभ्यां विहरेत तरिर अह्नॊ ऽभयुदिताद अपः\nएवम एव निराचान्तॊ यश चाग्नीन अपविध्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 57, + "text": "तयजत्य अकारणे यश च पितरं मातरं तथा\nपतितः सयात स कौरव्य तथा धर्मेषु निश्चयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 58, + "text": "गरासाच्छादनम अत्यर्थं दद्याद इति निदर्शनम\nभार्यायां वयभिचारिण्यां निरुद्धायां विशेषतः\nयत पुंसां परदारेषु तच चैनां चारयेद वरतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 59, + "text": "शरेयांसं शयने हित्वा या पापीयांसम ऋच्छति\nशवभिस तां खादयेद राजा संस्थाने बहु संवृते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 60, + "text": "पुमांसं बन्धयेत पराज्ञः शयने तप्त आयसे\nअप्य आदधीत दारूणि तत्र दह्येत पापकृत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 61, + "text": "एष दण्डॊ महाराज सत्रीणां भर्तृव्यतिक्रमे\nसंवत्सराभिशस्तस्य दुष्टस्य दविगुणॊ भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 62, + "text": "दवे तस्य तरीणि वर्षाणि चत्वारि सह सेविनः\nकुचरः पञ्चवर्षाणि चरेद भैक्षं मुनिव्रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 63, + "text": "परिवित्तिः परिवेत्ता यया च परिविद्यते\nपाणिग्राहश च धर्मेण सर्वे ते पतिताः समृताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 64, + "text": "चरेयुः सर्व एवैते वीरहा यद वरतं चरेत\nचान्द्रायणं चरेन मासं कृच्छ्रं वा पापशुद्धये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 65, + "text": "परिवेत्ता परयच्छेत परिवित्ताय तां सनुषाम\nजयेष्ठेन तव अभ्यनुज्ञातॊ यवीयान परत्यनन्तरम\nएनसॊ मॊक्षम आप्नॊति सा च तौ चैव धर्मतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 66, + "text": "अमानुषीषु गॊवर्जम अनावृष्टिर न दुष्यति\nअधिष्ठातारम अत्तारं पशूनां पुरुषं विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 67, + "text": "परिधायॊर्ध्व वालं तु पात्रम आदाय मृन्मयम\nचरेत सप्त गृहान भैक्षं सवकर्म परिकीर्तयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 68, + "text": "तत्रैव लब्धभॊजी सयाद दवादशाहात स शुध्यति\nचरेत संवत्सरं चापि तद वरतं यन निराकृति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 69, + "text": "भवेत तु मानुषेष्व एवं परायश्चित्तम अनुत्तमम\nदानं वादान सक्तेषु सर्वम एव परकल्पयेत\nअनास्तिकेषु गॊमात्रं पराणम एकं परचक्षते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 70, + "text": "शववराह मनुष्याणां कुक्कुटस्य खरस्य च\nमांसं मूत्र पुरीषं च पराश्य संस्कारम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 71, + "text": "बराह्मणस्य सुरापस्य गन्धम आघ्राय सॊमपः\nअपस तर्यहं पिबेद उष्णास तर्यहम उष्णं पयः पिबेत\nतर्यहम उष्णं घृतं पीत्वा वायुभक्षॊ भवेत तर्यहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 159, + "shloka": 72, + "text": "एवम एतत समुद्दिष्टं परायश्चित्तं सनातनम\nबराह्मणस्य विशेषेण तत्त्वज्ञानेन जायते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nकथान्तरम अथासाद्य खड्गयुद्धविशारदः\nनकुलः शरतल्पस्थम इदम आह पितामहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 2, + "text": "धनुः परहरणं शरेष्ठम इति वादः पितामह\nमतस तु मम धर्मज्ञ खड्ग एव सुसंशितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 3, + "text": "विशीर्णे कार्मुके राजन परक्षीणेषु च वाजिषु\nखड्गेन शक्यते युद्धे साध्व आत्मा परिरक्षितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 4, + "text": "शरासनधरांश चैव गदा शक्तिधरांस तथा\nएकः खड्गधरॊ वीरः समर्थः परतिबाधितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 5, + "text": "अत्र मे संशयश चैव कौतूहलम अतीव च\nकिं सवित परहरणं शरेष्ठं सर्वयुद्धेषु पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 6, + "text": "कथं चॊत्पादितः खड्गः कस्यार्थाय च केन वा\nपूर्वाचार्यं च खड्गस्य परब्रूहि परपितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 7, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा माद्रीपुत्रस्य धीमतः\nसर्वकौशल संयुक्तं सूक्ष्मचित्रार्थवच छुभम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 8, + "text": "ततस तस्यॊत्तरं वाक्यं सवरवर्णॊपपादितम\nशिक्षा नयायॊपसंपन्नं दरॊणशिष्याय पृच्छते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 9, + "text": "उवाच सर्वधर्मज्ञॊ धनुर्वेदस्य पारगः\nशरतल्पगतॊ भीष्मॊ नकुलाय महात्मने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 10, + "text": "तत्त्वं शृणुष्व माद्रेय यद एतत परिपृच्छसि\nपरबॊधितॊ ऽसमि भवता धातुमान इव पर्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 11, + "text": "सलिलैकार्णवं तात पुरा सर्वम अभूद इदम\nनिष्प्रकम्पम अनाकाशम अनिर्देश्य महीतलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 12, + "text": "तमः संवृतम अस्पर्शम अतिगम्भीर दर्शनम\nनिःशब्दं चाप्रमेयं च तत्र जज्ञे पितामहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 13, + "text": "सॊ ऽसृजद वायुम अग्निं च भास्करं चापि वीर्यवान\nआकाशम असृजच चॊर्ध्वम अधॊ भूमिं च नैरृतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 14, + "text": "नभः स चन्द्र तारं च नक्षत्राणि गरहांस तथा\nसंवत्सरान अहॊरात्रान ऋतून अथ लवान कषणान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 15, + "text": "ततः शरीरं लॊकस्थं सथापयित्वा पितामहः\nजनयाम आस भगवान पुत्रान उत्तमतेजसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 16, + "text": "मरीचिम ऋषिम अत्रिं च पुलस्त्यं पुलहं करतुम\nवसिष्ठाङ्गिरसौ चॊभौ रुद्रं च परभुम ईश्वरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 17, + "text": "पराचेतसस तथा दक्षः कन्या षष्ठिम अजीजनत\nता वै बरह्मर्षयः सर्वाः परजार्थं परतिपेदिरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 18, + "text": "ताभ्यॊ विश्वानि भूतानि देवाः पितृगणास तथा\nगन्धर्वाप्सरसश चैव रक्षांसि विविधानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 19, + "text": "पतत्रिमृगमीनाश च पलवंगाश च महॊरगाः\nनानाकृति बलाश चान्ये जलक्षितिविचारिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 20, + "text": "औद्भिदाः सवेदजाश चैव अण्डजाश च जरायुजाः\nजज्ञे तात तथा सर्वं जगत सथावरजङ्गमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 21, + "text": "भूतसर्गम इमं कृत्वा सर्वलॊकपितामहः\nशाश्वतं वेद पठितं धर्मं च युयुजे पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 22, + "text": "तस्मिन धर्मे सथिता देवाः सहाचार्य पुरॊहिताः\nआदित्या वसवॊ रुद्राः स साध्या मरुद अश्विनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 23, + "text": "भृग्वत्र्य अङ्गिरसः सिद्धाः काश्यपश च तपॊधनः\nवसिष्ठ गौतमागस्त्यास तथा नारद पर्वतौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 24, + "text": "ऋषयॊ वालखिल्याश च परभासाः सिकतास तथा\nघृताचाः सॊमवायव्या वैखानस मरीचिपाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 25, + "text": "अकृष्टाश चैव हंसाश च ऋषयॊ ऽथाग्नियॊनिजाः\nवानप्रस्थाः पृश्नयश च सथिता बरह्मानुशासने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 26, + "text": "दानवेन्द्रास तव अतिक्रम्य तत पितामह शासनम\nधर्मस्यापचयं चक्रुः करॊधलॊभ समन्विताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 27, + "text": "हिरण्यकशिपुश चैव हिरण्याक्षॊ विरॊचनः\nशम्बरॊ विप्रचित्तिश च परह्रादॊ नमुचिर बलिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 28, + "text": "एते चान्ये च बहवः सगणा दैत्यदानवाः\nधर्मसेतुम अतिक्रम्य रेमिरे ऽधर्मनिश्चयाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 29, + "text": "सर्वे सम तुल्यजातीया यथा देवास तथा वयम\nइत्य एवं हेतुम आस्थाय सपर्धमानाः सुरर्षिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 30, + "text": "न परियं नाप्य अनुक्रॊशं चक्रुर भूतेषु भारत\nतरीन उपायान अतिक्रम्य दण्डेन रुरुधुः परजाः\nन जग्मुः संविदं तैश च दर्पाद असुरसत्तमाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 31, + "text": "अथ वै भगवान बरह्मा बरह्मर्षिभिर उपस्थितः\nतदा हिमवतः पृष्ठे सुरम्ये पद्मतारके" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 32, + "text": "शतयॊजनविस्तारे मणिमुक्ता चयाचिते\nतस्मिन गिरिवरे पुत्र पुष्पितद्रुमकानने\nतस्थौ स विबुधश्रेष्ठॊ बरह्मा लॊकार्थ सिद्धये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ वर्षसहस्रान्ते वितानम अकरॊत परभुः\nविधिना कल्पदृष्टेन यथॊक्तेनॊपपादितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 34, + "text": "ऋषिभिर यज्ञपटुभिर यथावत कर्म कर्तृभिः\nमरुद्भिः परिसंस्तीर्णं दीप्यमानैश च पावकैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 35, + "text": "काञ्चनैर यज्ञभाण्डैश च भराजिष्णुभिर अलंकृतम\nवृतं देवगणैश चैव परबभौ यज्ञमण्डलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 36, + "text": "तथा बरह्मर्षिभिश चैव सदस्यैर उपशॊभितम\nतत्र घॊरतमं वृत्तम ऋषीणां मे परिश्रुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 37, + "text": "चन्द्रमा विमलं वयॊम यथाभ्युदित तारकम\nविदार्याग्निं तथा भूतम उत्थितं शरूयते ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 38, + "text": "नीलॊत्पलसवर्णाभं तीक्ष्णदंष्ट्रं कृशॊदरम\nपरांशु दुर्दर्शनं चैवाप्य अतितेजस तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 39, + "text": "तस्मिन्न उत्पतमाने च परचचाल वसुंधरा\nतत्रॊर्मि कलिलावर्तश चुक्षुभे च महार्णवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 40, + "text": "पेतुर उल्का महॊत्पाताः शाखाश च मुमुचुर दरुमाः\nअप्रसन्ना दिशः सर्वाः पवनश चाशिवॊ ववौ\nमुहुर मुहुश च भूतानि पराव्यथन्त भयात तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 41, + "text": "ततः सुतुमुलं दृष्ट्वा तद अद्भुतम उपस्थितम\nमहर्षिसुरगन्धर्वान उवाचेदं पितामहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 42, + "text": "मयैतच चिन्तितं भूतम असिर नामैष वीर्यवान\nरक्षणार्थाय लॊकस्य वधाय च सुरद्विषाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 43, + "text": "ततस तद रूपम उत्सृज्य बभौ निस्त्रिंश एव सः\nविमलस तीक्ष्णधारश च कालान्तक इवॊद्यतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 44, + "text": "ततस तं शितिकण्ठाय रुद्रायर्षभ केतवे\nबरह्मा ददाव असिं दीप्तम अधर्मप्रतिवारणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 45, + "text": "ततः स भगवान रुद्रॊ बरह्मर्षिगणसंस्तुतः\nपरगृह्यासिम अमेयात्मा रूपम अन्यच चकार ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 46, + "text": "चतुर्बाहुः सपृशन मूर्ध्ना भूस्थितॊ ऽपि नभस्तलम\nऊर्ध्वदृष्टिर महालिङ्गॊ मुखाज जवालाः समुत्सृजन\nविकुर्वन बहुधा वर्णान नीलपाण्डुर लॊहितान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 47, + "text": "बिभ्रत कृष्णाजिनं वासॊ हेमप्रवर तारकम\nनेत्रं चैकं ललाटेन भास्करप्रतिमं महत\nशुशुभाते च विमले दवे नेत्रे कृष्णपिङ्गले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 48, + "text": "ततॊ देवॊ महादेवः शूलपाणिर भगाक्षि हा\nसंप्रगृह्य तु निस्त्रिंशं कालार्कानल संनिभम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 49, + "text": "तरिकूटं चर्म चॊद्यम्य स विद्युतम इवाम्बुदम\nचचार विविधान मार्गान महाबलपराक्रमः\nविधुन्वन्न असिम आकाशे दानवान्त चिकीर्षया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 50, + "text": "तस्य नादं विनदतॊ महाहासं च मुञ्चतः\nबभौ परतिभयं रूपं तदा रुद्रस्य भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 51, + "text": "तद रूपधारिणं रुद्रं रौद्रकर्म चिकीर्षवः\nनिशम्य दानवाः सर्वे हृष्टाः समभिदुद्रुवुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 52, + "text": "अश्मभिश चाप्य अवर्षन्त परदीप्तैश च तथॊल्मुकैः\nघॊरैः परहरणैश चान्यैः शितधारैर अयॊमुखैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 53, + "text": "ततस तद दानवानीकं संप्रणेतारम अच्युतम\nरुद्र खड्गबलॊद्धूतं परचचाल मुमॊह च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 54, + "text": "चित्रं शीघ्रतरत्वाच च चरन्तम असि धारिणम\nतम एकम असुराः सर्वे सहस्रम इति मेनिरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 55, + "text": "छिन्दन भिन्दन रुजन कृन्तन दारयन परमथन्न अपि\nअचरद दैत्य संघेषु रुद्रॊ ऽगनिर इव कक्षगः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 56, + "text": "असि वेगप्ररुग्णास ते छिन्नबाहूरुवक्षसः\nसंप्रकृत्तॊत्तमाङ्गाश च पेतुर उर्व्यां महासुराः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 57, + "text": "अपरे दानवा भग्ना रुद्र घातावपीडिताः\nअन्यॊन्यम अभिनर्दन्तॊ दिशः संप्रतिपेदिरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 58, + "text": "भूमिं के चित परविविशुः पर्वतान अपरे तथा\nअपरे जग्मुर आकाशम अपरे ऽमभः समाविशन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 59, + "text": "तस्मिन महति संवृत्ते समरे भृशदारुणे\nबभौ भूमिः परतिभया तदा रुधिरकर्दमा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 60, + "text": "दानवानां शरीरैश च महद्भिः शॊणितॊक्षितैः\nसमाकीर्णा महाबाहॊ शैलैर इव स किंशुकैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 61, + "text": "रुधिरेण परिक्लिन्ना परबभौ वसुधा तदा\nरक्तार्द्र वसना शयामा नारीव मदविह्वला" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 62, + "text": "स रुद्रॊ दानवान हत्वा कृत्वा धर्मॊत्तरं जगत\nरौद्रं रूपं विहायाशु चक्रे रूपं शिवं शिवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 63, + "text": "ततॊ महर्षयः सर्वे सर्वे देवगणास तथा\nजयेनाद्भुत कल्पेन देवदेवम अथार्चयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 64, + "text": "ततः स भगवान रुद्रॊ दानव कषतजॊक्षितम\nअसिं धर्मस्य गॊप्तारं ददौ सत्कृत्य विष्णवे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 65, + "text": "विष्णुर मरीचये परादान मरीचिर भगवांश च तम\nमहर्षिभ्यॊ ददौ खड्गम ऋषयॊ वासवाय तु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 66, + "text": "महेन्द्रॊ लॊकपालेभ्यॊ लॊकपालास तु पुत्रक\nमनवे सूर्यपुत्राय ददुः खड्गं सुविस्तरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 67, + "text": "ऊचुश चैनं तथैवाद्यं मानुषाणां तवम ईश्वरः\nअसिना धर्मगर्भेण पालयस्व परजा इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 68, + "text": "धर्मसेतुम अतिक्रान्ताः सूक्ष्मस्थूलार्थ कारणात\nविभज्य दण्डं रक्ष्याः सयुर धर्मतॊ न यदृच्छया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 69, + "text": "दुर्वाचा निग्रहॊ दण्डॊ हिरण्यबहुलस तथा\nवयङ्गनं च शरीरस्य वधॊ वानल्प कारणात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 70, + "text": "असेर एतानि रूपाणि दुर्वाचादीनि निर्दिशेत\nअसेर एव परमाणानि परिमाण वयतिक्रमात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 71, + "text": "अधिसृज्याथ पुत्रं सवं परजानाम अधिपं ततः\nमनुः परजानां रक्षार्थं कषुपाय परददाव असिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 72, + "text": "कषुपाज जग्राह चेक्ष्वाकुर इष्क्वाकॊश च पुरूरवाः\nआयुश च तस्माल लेभे तं नहुषश च ततॊ भुवि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 73, + "text": "ययातिर नहुषाच चापि पूरुस तस्माच च लब्धवान\nआमूर्तरयसस तस्मात ततॊ भूमिशयॊ नृपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 74, + "text": "भरतश चापि दौःषन्तिर लेभे भूमिशयाद असिम\nतस्माच च लेभे धर्मज्ञॊ राजन्न ऐडबिडस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 75, + "text": "ततश चैडबिडाल लेभे धुन्धुमारॊ जनेश्वरः\nधुन्धुमाराच च काम्बॊजॊ मुचुकुन्दस ततॊ ऽलभत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 76, + "text": "मुचुकुन्दान मरुत्तश च मरुत्ताद अपि रैवतः\nरैवताद युवनाश्वश च युवनाश्वात ततॊ रघुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 77, + "text": "इष्क्वाकु वंशजस तस्माद धरिणाश्वः परतापवान\nहरिणाश्वाद असिं लेभे शुनकः शुनकाद अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 78, + "text": "उशीनरॊ वै धर्मात्मा तस्माद भॊजाः स यादवाः\nयदुभ्यश च शिबिर लेभे शिबेश चापि परतर्दनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 79, + "text": "परतर्दनाद अष्टकश च रुशद अश्वॊ ऽषटकाद अपि\nरुशद अश्वाद भरद्वाजॊ दरॊणस तस्मात कृपस ततः\nततस तवं भरातृभिः सार्धं परमासिम अवाप्तवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 80, + "text": "कृत्तिकाश चास्य नक्षत्रम असेर अग्निश च दैवतम\nरॊहिण्यॊ गॊत्रम अस्याथ रुद्रश च गुरुर उत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 81, + "text": "असेर अष्टौ च नामानि रहस्यानि निबॊध मे\nपाण्डवेय सदा यानि कीर्तयँल लभते जयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 82, + "text": "असिर विशसनः खड्गस तीक्ष्णवर्त्मा दुरासदः\nशरीगर्भॊ विजयश चैव धर्मपालस तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 83, + "text": "अग्र्यः परहरणानां च खड्गॊ माद्रवतीसुत\nमहेश्वर परणीतश च पुराणे निश्चयं गतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 84, + "text": "पृथुस तूत्पादयाम आस धनुर आद्यम अरिंदम\nतेनेयं पृथिवी पूर्वं वैन्येन परिरक्षिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 85, + "text": "तद एतद आर्षं माद्रेय परमाणं कर्तुम अर्हसि\nअसेश च पूजा कर्तव्या सदा युद्धविशारदैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 86, + "text": "इत्य एष परथमः कल्पॊ वयाख्यातस ते सुविस्तरः\nअसेर उत्पत्तिसंसर्गॊ यथावद भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 160, + "shloka": 87, + "text": "सर्वथैतद इह शरुत्वा खड्गसाधनम उत्तमम\nलभते पुरुषः कीर्तिं परेत्य चानन्त्यम अश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nइत्य उक्तवति भीष्मे तु तूष्णी भूते युधिष्ठिरः\nपप्रच्छावसरं गत्वा भरातॄन विदुर पञ्चमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 2, + "text": "धर्मे चार्थे च कामे च लॊकवृत्तिः समाहिता\nतेषां गरीयान कतमॊ मध्यमः कॊ लघुश च कः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 3, + "text": "कस्मिंश चात्मा नियन्तव्यस तरिवर्गविजयाय वै\nसंतुष्टा नैष्ठिकं वाक्यं यथावद वक्तुम अर्हथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ ऽरथगतितत्त्वज्ञः परथमं परतिभानवान\nजगाद विरुदॊ वाक्यं धर्मशास्त्रम अनुस्मरन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 5, + "text": "बाहुश्रुत्यं तपस तयागः शरद्धा यज्ञक्रिया कषमा\nभावशुद्धिर दया सत्यं संयमश चात्मसंपदः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 6, + "text": "एतद एवाभिपद्यस्व मा ते भूच चलितं मनः\nएतन मूलौ हि धर्मार्थाव एतद एकपदं हितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 7, + "text": "धर्मेणैवर्षयस तीर्णा धर्मे लॊकाः परतिष्ठिताः\nधर्मेण देवा दिविगा धर्मे चार्थः समाहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 8, + "text": "धर्मॊ राजन गुणश्रेष्ठॊ मध्यमॊ हय अर्थ उच्यते\nकामॊ यवीयान इति च परवदन्ति मनीषिणः\nतस्माद धर्मप्रधानेन भवितव्यं यतात्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 9, + "text": "समाप्तवचने तस्मिन्न अर्थशास्त्रविशारदः\nपार्थॊ वाक्यार्थतत्त्वज्ञॊ जगौ वाक्यम अतन्द्रितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 10, + "text": "कर्मभूमिर इयं राजन्न इह वार्ता परशस्यते\nकृषिवाणिज्य गॊरक्ष्यं शिल्पानि विविधानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 11, + "text": "अर्थ इत्य एव सर्वेषां कर्मणाम अव्यतिक्रमः\nन ऋते ऽरथेन वर्तेते धर्मकामाव इति शरुतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 12, + "text": "विजयी हय अर्थवान धर्मम आराधयितुम उत्तमम\nकामं च चरितुं शक्तॊ दुष्प्रापम अकृतात्मभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 13, + "text": "अर्थस्यावयवाव एतौ धर्मकामाव इति शरुतिः\nअर्थसिद्ध्या हि निर्वृत्ताव उभाव एतौ भविष्यतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 14, + "text": "उद्भूतार्थं हि पुरुषं विशिष्टतर यॊनयः\nबरह्माणम इव भूतानि सततं पर्युपासते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 15, + "text": "जटाजिनधरा दान्ताः पङ्कदिग्धा जितेन्द्रियाः\nमुण्डा निस्तन्तवश चापि वसन्त्य अर्थार्थिनः पृथक" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 16, + "text": "काषायवसनाश चान्ये शमश्रुला हरीसुसंवृताः\nविद्वांसश चैव शान्ताश च मुक्ताः सर्वपरिग्रहैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 17, + "text": "अर्थार्थिनः सन्ति के चिद अपरे सवर्गकाङ्क्षिणः\nकुलप्रत्यागमाश चैके सवं सवं मार्गम अनुष्ठिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 18, + "text": "आस्तिका नास्तिकाश चैव नियताः संयमे परे\nअप्रज्ञानं तमॊ भूतं परज्ञानं तु परकाशता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 19, + "text": "भृत्यान भॊगैर दविषॊ दण्डैर यॊ यॊजयति सॊ ऽरथवान\nएतन मतिमतां शरेष्ठ मतं मम यथातथम\nअनयॊस तु निबॊध तवं वचनं वाक्यकण्ठयॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ धर्मार्थकुशलौ माद्रीपुत्राव अनन्तरम\nनकुलः सहदेवश च वाक्यं जगदतुः परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 21, + "text": "आसीनश च शयानश च विचरन्न अपि च सथितः\nअर्थयॊगं दृढं कुर्याद यॊगैर उच्चावचैर अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 22, + "text": "अस्मिंस तु वै सुसंवृत्ते दुर्लभे परमप्रिय\nइह कामान अवाप्नॊति परत्यक्षं नात्र संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 23, + "text": "यॊ ऽरथॊ धर्मेण संयुक्तॊ धर्मॊ यश चार्थसंयुतः\nमध्व इवामृत संयुक्तं तस्माद एतौ मताव इह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 24, + "text": "अनर्थस्य न कामॊ ऽसति तथार्थॊ ऽधर्मिणः कुतः\nतस्माद उद्विजते लॊकॊ धर्मार्थाद यॊ बहिष्कृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 25, + "text": "तस्माद धर्मप्रधानेन साध्यॊ ऽरथः संयतात्मना\nविश्वस्तेषु च भूतेषु कल्पते सर्व एव हि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 26, + "text": "धर्मं समाचरेत पूर्वं तथार्थं धर्मसंयुतम\nततः कामं चरेत पश्चात सिद्धार्थस्य हि तत फलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 27, + "text": "विरेमतुस तु तद वाक्यम उक्त्वा ताव अश्विनॊः सुतौ\nभीमसेनस तदा वाक्यम इदं वक्तुं परचक्रमे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 28, + "text": "नाकामः कामयत्य अर्थं नाकामॊ धर्मम इच्छति\nनाकामः कामयानॊ ऽसति तस्मात कामॊ विशिष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 29, + "text": "कामेन युक्ता ऋषयस तपस्य एव समाहिताः\nपलाशफलमूलाशा वायुभक्षाः सुसंयताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 30, + "text": "वेदॊपवादेष्व अपरे युक्ताः सवाध्यायपारगाः\nशराद्धयज्ञक्रियायां च तथा दानप्रतिग्रहे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 31, + "text": "वणिजः कर्षका गॊपाः कारवः शिल्पिनस तथा\nदैवकर्म कृतश चैव युक्ताः कामेन कर्मसु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 32, + "text": "समुद्रं चाविशन्त्य अन्ये नराः कामेन संयुताः\nकामॊ हि विविधाकारः सर्वं कामेन संततम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 33, + "text": "नास्ति नासीन नाभविष्यद भूतं कामात्मकात परम\nएतत सारं महाराज धर्मार्थाव अत्र संश्रितौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 34, + "text": "नव नीतं यथा दध्नस तथा कामॊ ऽरथधर्मतः\nशरेयस तैलं च पिण्याकाद धृतं शरेय उदश्वितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 35, + "text": "शरेयः पुष्पफलं काष्ठात कामॊ धर्मार्थयॊर वरः\nपुष्पितॊ मध्व इव रसः कामात संजायते सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 36, + "text": "सुचारु वेषाभिर अलंकृताभिर; मदॊत्कटाभिः परियवादिनीभिः\nरमस्व यॊषाभिर उपेत्य कामं; कामॊ हि राजंस तरसाभिपाती" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 37, + "text": "बुद्धिर ममैषा परिषत सथितस्य; मा भूद विचारस तव धर्मपुत्र\nसयात संहितं सद्भिर अफल्गुसारं; समेत्य वाक्यं परम आनृशंस्यम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 38, + "text": "धर्मार्थकामाः समम एव सेव्या; यस तव एकसेवी स नरॊ जघन्यः\nदवयॊस तु दक्षं परवदन्ति मध्यं; स उत्तमॊ यॊ निरतिस तरिवर्गे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 39, + "text": "पराज्ञः सुहृच चन्दनसारलिप्तॊ; विचित्रमाल्याभरणैर उपेतः\nततॊ वचः संग्रहविग्रहेण; परॊक्त्वा यवीयान विरराम भीमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 40, + "text": "ततॊ मुहूर्ताद अथ धर्मराजॊ; वाक्यानि तेषाम अनुचिन्त्य सम्यक\nउवाच वाचावितथं समयन वै; बहुश्रुतॊ धर्मभृतां वरिष्ठः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 41, + "text": "निःसंशयं निश्चित धर्मशास्त्राः; सर्वे भवन्तॊ विदितप्रमाणाः\nविज्ञातु कामस्य ममेह वाक्यम; उक्तं यद वै नैष्ठिकं तच छरुतं मे\nइह तव अवश्यं गदतॊ ममापि; वाक्यं निबॊधध्वम अनन्यभावाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 42, + "text": "यॊ वै न पापे निरतॊ न पुण्ये; नार्थे न धर्मे मनुजॊ न कामे\nविमुक्तदॊषः समलॊष्ट काञ्चनः; स मुच्यते दुःखसुखार्थ सिद्धेः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 43, + "text": "भूतानि जाती मरणान्वितानि; जरा विकारैश च समन्वितानि\nभूयश च तैस तैः परतिबॊधितानि; मॊक्षं परशंसन्ति न तं च विद्मः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 44, + "text": "सनेहे न बुद्धस्य न सन्ति तानीत्य; एवं सवयम्भूर भगवान उवाच\nबुधाश च निर्वाणपरा वदन्ति; तस्मान न कुर्यात परियम अप्रियं च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 45, + "text": "एतत परधानं न तु कामकारॊ; यथा नियुक्तॊ ऽसमि तथा चरामि\nभूतानि सर्वाणि विधिर नियुङ्क्ते; विधिर बलीयान इति वित्तसर्वे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 46, + "text": "न कर्मणाप्नॊत्य अनवाप्यम अर्थं; यद भावि सर्वं भवतीति वित्त\nतरिवर्गहीनॊ ऽपि हि विन्दते ऽरथं; तस्माद इदं लॊकहिताय गुह्यम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 47, + "text": "ततस तदग्र्यं वचनं मनॊऽनुगं; समस्तम आज्ञाय ततॊ ऽतिहेतुमत\nतदा परणेदुश च जहर्षिरे च ते; कुरुप्रवीराय च चक्रुर अञ्जलीन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 161, + "shloka": 48, + "text": "सुचारु वर्णाक्षर शब्दभूषितां; मनॊऽनुगां निर्धुत वाक्यकण्टकाम\nनिशम्य तां पार्थिव पार्थ भाषितां; गिरं नरेन्द्राः परशशंसुर एव ते\nपुनश च पप्रच्छ सरिद्वरासुतं; ततः परं धर्मम अहीन सत्त्वः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nपितामह महाप्राज्ञ कुरूणां कीर्तिवर्धन\nपरश्नं कं चित परवक्ष्यामि तन मे वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 2, + "text": "कीदृशा मानवाः सौम्याः कैः परीतिः परमा भवेत\nआयत्यां च तदात्वे च के कषमास तान वदस्व मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 3, + "text": "न हि तत्र धनं सफीतं न च संबन्धिबान्धवाः\nतिष्ठन्ति यत्र सुहृदस तिष्ठन्तीति मतिर मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 4, + "text": "दुर्लभॊ हि सुहृच छरॊता दुर्लभश च हितः सुहृत\nएतद धर्मभृतां शरेष्ठ सर्वं वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 5, + "text": "[भ]\nसंधेयान पुरुषान राजन्न असंधेयांश च तत्त्वतः\nवदतॊ मे निबॊध तवं निखिलेन युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 6, + "text": "लुब्धः करूरस तयक्तधर्मा निकृतः शठ एव च\nकषुद्रः पापसमाचारः सर्वशङ्की तथालसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 7, + "text": "दीर्घसूत्रॊ ऽनृजुः कष्टॊ गुरु दारप्रधर्षकः\nवयसने यः परित्यागी दुरात्मा निरपत्रपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 8, + "text": "सर्वतः पापदर्शी च नास्तिकॊ वेद निन्दकः\nसंप्रकीर्णेन्द्रियॊ लॊके यः कामनिरतश चरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 9, + "text": "असत्यॊ लॊकविद्विष्टः समये चानवस्थितः\nपिशुनॊ ऽथाकृत परज्ञॊ मत्सरी पापनिश्चयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 10, + "text": "दुःशीलॊ ऽथाकृतात्मा च नृशंसः कितवस तथा\nमित्रैर अर्थकृती नित्यम इच्छत्य अर्थपरश च यः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 11, + "text": "वहतश च यथाशक्ति यॊ न तुष्यति मन्दधीः\nअमित्रम इव यॊ भुङ्क्ते सदा मित्रं नरर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 12, + "text": "अस्थान करॊधनॊ यश च अकस्माच च विरज्यते\nसुहृदश चैव कल्याणान आशु तयजति किल्बिषी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 13, + "text": "अल्पे ऽपय अपकृते मूढस तथाज्ञानात कृते ऽपि च\nकार्यॊपसेवी मित्रेषु मित्र दवेषी नराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 14, + "text": "शत्रुर मित्र मुखॊ यश च जिह्मप्रेक्षी विलॊभनः\nन रज्यति च कल्याणे यस तयजेत तादृशं नरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 15, + "text": "पानपॊ दवेषणः करूरॊ निर्घृणः परुषस तथा\nपरॊपतापी मित्रध्रुक तथा पराणिवधे रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 16, + "text": "कृतघ्नश चाधमॊ लॊके न संधेयः कथं चन\nछिद्रान्वेषी न संधेयः संधेयान अपि मे शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 17, + "text": "कुलीना वाक्यसंपन्ना जञानविज्ञानकॊविदाः\nमित्रज्ञाश च कृतज्ञाश च सर्वज्ञाः शॊकवर्जिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 18, + "text": "माधुर्यगुणसंपन्नाः सत्यसंधा जितेन्द्रियाः\nवयायामशीलाः सततं भृतपुत्राः कुलॊद्गताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 19, + "text": "रूपवन्तॊ गुणॊपेतास तथालुब्धा जितश्रमाः\nदॊषैर वियुक्ताः परथितैस ते गराह्याः पार्थिवेन ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 20, + "text": "यथाशक्ति समाचाराः सन्तस तुष्यन्ति हि परभॊ\nनास्थाने करॊधवन्तश च न चाकस्माद विरागिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 21, + "text": "विरक्ताश च न रुष्यन्ति मनसाप्य अर्थकॊविदाः\nआत्मानं पीडयित्वापि सुहृत कार्यपरायणाः\nन विरज्यन्ति मित्रेभ्यॊ वासॊ रक्तम इवाविकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 22, + "text": "दॊषांश च लॊभमॊहादीन अर्थेषु युवतिष्व अथ\nन दर्शयन्ति सुहृदां विश्वस्ता बन्धुवत्सलाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 23, + "text": "लॊष्ट काञ्चनतुल्यार्थाः सुहृत्स्व अशठ बुद्धयः\nये चरन्त्य अनभीमाना निसृष्टार्थ विभूषणाः\nसंगृह्णन्तः परिजनं सवाम्य अर्थपरमाः सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 24, + "text": "ईदृशैः पुरुषश्रेष्ठैः संधिं यः कुरुते नृपः\nतस्य विस्तीर्यते राष्ट्रं जयॊत्स्ना गरहपतेर इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 25, + "text": "शास्त्रनित्या जितक्रॊधा बलवन्तॊ रणप्रियाः\nकषान्ताः शीलगुणॊपेताः संधेयाः पुरुषॊत्तमाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 26, + "text": "ये च दॊषसमायुक्ता नराः परॊक्ता मयानघ\nतेषाम अप्य अधमॊ राजन कृतघ्नॊ मित्र घातकः\nतयक्तव्यः स दुराचारः सर्वेषाम इति निश्चयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 27, + "text": "[य]\nविस्तरेणार्थ संबन्धं शरॊतुम इच्छामि पार्थिव\nमित्रद्रॊही कृतघ्नश च यः परॊक्तस तं च मे वद" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 28, + "text": "[भ]\nहन्त ते वर्तयिष्ये ऽहम इतिहासं पुरातनम\nउदीच्यां दिशि यद्वृत्तं मलेच्छेषु मनुजाधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 29, + "text": "बराह्मणॊ मध्यदेशीयः कृष्णाङ्गॊ बरह्म वर्जितः\nगरामं परेक्ष्य जनाकीर्णं पराविशद भैक्ष काङ्क्षया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 30, + "text": "तत्र दस्युर धनयुतः सर्ववर्णविशेषवित\nबरह्मण्यः सत्यसंधश च दाने च निरतॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 31, + "text": "तस्य कषयम उपागम्य ततॊ भिक्षाम अयाचत\nपरतिश्रयं च वासार्थं भिक्षां चैवाथ वार्षिकीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 32, + "text": "परादात तस्मै स विप्राय वस्त्रं च सदृशं नवम\nनारीं चापि वयॊ पेतां भर्त्रा विरहितां तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 33, + "text": "एतत संप्राप्य हृष्टात्मा दस्यॊः सर्वं दविजस तदा\nतस्मिन गृहवरे राजंस तया रेमे स गौतमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 34, + "text": "कुटुम्बार्थेषु दस्यॊः स साहाय्यं चाप्य अथाकरॊत\nतत्रावसत सॊ ऽथ वर्षाः समृद्धे शबरालये\nबाणवेध्ये परं यत्नम अकरॊच चैव गौतमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 35, + "text": "वक्राङ्गांस तु स नित्यं वै सर्वतॊ बाणगॊचरे\nजघान गौतमॊ राजन यथा दस्यु गणस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 36, + "text": "हिंसा परॊ घृणा हीनः सदा पराणिवधे रतः\nगौतमः संनिकर्षेण दस्युभिः समताम इयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 37, + "text": "तथा तु वसतस तस्य दस्यु गरामे सुखं तदा\nअगच्छन बहवॊ मासा निघ्नतः पक्षिणॊ बहून" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 38, + "text": "ततः कदा चिद अपरॊ दविजस तं देशम आगमत\nजटी चीराजिनधरः सवाध्यायपरमः शुचिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 39, + "text": "विनीतॊ नियताहारॊ बरह्मण्यॊ वेदपारगः\nस बरह्म चारी तद देश्यः सखा तस्यैव सुप्रियम\nतं दस्यु गरामम अगमद यत्रासौ गौतमॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 40, + "text": "स तु विप्र गृहान्वेषी शूद्रान्न परिवर्जकः\nगरामे दस्यु जनाकीर्णे वयचरत सर्वतॊदिशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 41, + "text": "ततः स गौतम गृहं परविवेश दविजॊत्तमः\nगौतमश चापि संप्राप्तस ताव अन्यॊन्येन संगतौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 42, + "text": "वक्राङ्गभारहस्तं तं धनुष्पाणिं कृतागसम\nरुधिरेणावसिक्ताङ्गं गृहद्वारम उपागतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 43, + "text": "तं दृष्ट्वा पुरुषादाभम अपध्वस्तं कषयागतम\nअभिज्ञाय दविजॊ वरीडाम अगमद वाक्यम आह च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 44, + "text": "किम इदं कुरुषे मौढ्याद विप्रस तवं हि कुलॊद्गतः\nमध्यदेशपरिज्ञातॊ दस्यु भावं गतः कथम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 45, + "text": "पूर्वान समर दविजाग्र्यांस तान परख्यातान वेदपारगान\nयेषां वंशे ऽभिजातस तवम ईदृशः कुलपांसनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 46, + "text": "अवबुध्यात्मनात्मानं सत्यं शीलं शरुतं दमम\nअनुक्रॊशं च संस्मृत्य तयज वासम इमं दविज" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 47, + "text": "एवम उक्तः ससुहृदा तदा तेन हितैषिणा\nपरत्युवाच ततॊ राजन विनिश्चित्य तदार्तवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 48, + "text": "अधनॊ ऽसमि दविजश्रेष्ठ न च वेदविद अप्य अहम\nवृत्त्यर्थम इह संप्राप्तं विद्धि मां दविजसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 162, + "shloka": 49, + "text": "तवद्दर्शनात तु विप्रर्षे कृतार्थं वेद्म्य अहं दविज\nआत्मानं सह यास्यावः शवॊ वसाद्येह शर्वरीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 163, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nतस्यां निशायां वयुष्टायां गते तस्मिन दविजॊत्तमे\nनिष्क्रम्य गौतमॊ ऽगच्छत समुद्रं परति भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 163, + "shloka": 2, + "text": "सामुद्रकान स वणिजस ततॊ ऽपश्यत सथितान पथि\nस तेन सार्थेन सह परययौ सागरं परति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 163, + "shloka": 3, + "text": "स तु सार्थॊ महाराज कस्मिंश चिद गिरिगह्वरे\nमत्तेन दविरदेनाथ निहतः परायशॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 163, + "shloka": 4, + "text": "स कथं चित ततस तस्मात सार्थान मुक्तॊ दविजस तदा\nकांदिग भूतॊ जीवितार्थी परदुद्रावॊत्तरां दिशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 163, + "shloka": 5, + "text": "स सर्वतः परिभ्रष्टः सार्थाद देशात तथार्थतः\nएकाकी वयद्रवत तत्र वने किं पुरुषॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 163, + "shloka": 6, + "text": "स पन्थानम अथासाद्य समुद्राभिसरं तदा\nआससाद वनं रम्यं महत पुष्पितपादपम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 163, + "shloka": 7, + "text": "सर्वर्तुकैर आम्रवनैः पुष्पितैर उपशॊभितम\nनन्दनॊद्देश सदृशं यक्षकिंनरसेवितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 163, + "shloka": 8, + "text": "शालतालधवाश्वत्थत्वचागुरु वनैस तथा\nचन्दनस्य च मुख्यस्य पादपैर उपशॊभितम\nगिरिप्रस्थेषु रम्येषु शुभेषु सुसुगन्धिषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 163, + "shloka": 9, + "text": "समन्ततॊ दविजश्रेष्ठा वल्गु कूजन्ति तत्र वै\nमनुष्यवदनास तव अन्ये भारुण्डा इति विश्रुताः\nभूलिङ्गशकुनाश चान्ये समुद्रं सर्वतॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 163, + "shloka": 10, + "text": "स तान्य अतिमनॊज्ञानि विहंगाभिरुतानि वै\nशृण्वन सुरमणीयानि विप्रॊ ऽगच्छत गौतमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 163, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ ऽपश्यत सुरम्ये स सुवर्णसिकताचिते\nदेशभागे समे चित्रे सवर्गॊद्देश समप्रभे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 163, + "shloka": 12, + "text": "शरिया जुष्टं महावृक्षं नयग्रॊधं परिमण्डलम\nशाखाभिर अनुरूपाभिर भूषितं छत्रसंनिभम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 163, + "shloka": 13, + "text": "तस्य मूलं सुसंसिक्तं वरचन्दन वारिणा\nदिव्यपुष्पान्वितं शरीमत पितामह सदॊपमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 163, + "shloka": 14, + "text": "तं दृष्ट्वा गौतमः परीतॊ मुनिकान्तम अनुत्तमम\nमेध्यं सुरगृह परख्यं पुष्पितैः पादपैर वृतम\nतम आगम्य मुदा युक्तस तस्याधस्ताद उपाविशत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 163, + "shloka": 15, + "text": "तत्रासीनस्य कौरव्य गौतमस्य सुखः शिवः\nपुष्पाणि समुपस्पृश्य परववाव अनिलः शुचिः\nहलादयन सर्वगात्राणि गौतमस्य तदा नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 163, + "shloka": 16, + "text": "स तु विप्रः परिश्रान्तः सपृष्टः पुण्येन वायुना\nसुखम आसाद्य सुष्वाप भास्करश चास्तम अभ्यगात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 163, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ ऽसतं भास्करे याते संध्याकाल उपस्थिते\nआजगाम सवभवनं बरह्मलॊकात खगॊत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 163, + "shloka": 18, + "text": "नाडी जङ्घ इति खयातॊ दयितॊ बरह्मणः सखा\nबकराजॊ महाप्राज्ञः कश्यपस्यात्मसंभवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 163, + "shloka": 19, + "text": "राजधर्मेति विख्यातॊ बभूवाप्रतिमॊ भुवि\nदेवकन्या सुतः शरीमान विद्वान देवपतिप्रभः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 163, + "shloka": 20, + "text": "मृष्टहाटक संछन्नॊ भूषणैर अर्कसंनिभैः\nभूषितः सर्वगात्रेषु देवगर्भः शरिया जवलन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 163, + "shloka": 21, + "text": "तम आगतं दविजं दृष्ट्वा विस्मितॊ गौतमॊ ऽभवत\nकषुत्पिपासापरीतात्मा हिंसार्थी चाप्य अवैक्षत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 163, + "shloka": 22, + "text": "[राजधर्म]\nसवागतं भवते विप्र दिष्ट्या पराप्तॊ ऽसि मे गृहम\nअस्तं च सविता यातः संध्येयं समुपस्थिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 163, + "shloka": 23, + "text": "मम तवं निलयं पराप्तः परियातिथिर अनिन्दितः\nपूजितॊ यास्यसि परातर विधिदृष्टेन कर्मणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 164, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nगिरं तां मधुरां शरुत्वा गौतमॊ विस्मितस तदा\nकौतूहलान्वितॊ राजन राजधर्माणम ऐक्षत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 164, + "shloka": 2, + "text": "[र]\nभॊः कश्यपस्य पुत्रॊ ऽहं माता दाक्षायणी च मे\nअतिथिस तवं गुणॊपेतः सवागतं ते दविजर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 164, + "shloka": 3, + "text": "[भ]\nतस्मै दत्त्वा स सत्कारं विधिदृष्टेन कर्मणा\nशालपुष्पमयीं दिव्यां बृसीं समुपकल्पयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 164, + "shloka": 4, + "text": "भगीरथ रथाक्रान्तान देशान गङ्गा निषेवितान\nये चरन्ति महामीनास तांश च तस्यान्वकल्पयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 164, + "shloka": 5, + "text": "वह्निं चापि सुसंदीप्तं मीनांश चैव सुपीवरान\nस गौतमायातिथये नयवेदयत काश्यपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 164, + "shloka": 6, + "text": "भुक्तवन्तं च तं विप्रं परीतात्मानं महामनाः\nकलमापनयनार्थं स पक्षाभ्याम अभ्यवीजयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 164, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ विश्रान्तम आसीनं गॊत्र परश्नम अपृच्छत\nसॊ ऽबरवीद गौतमॊ ऽसमीति बराह्म नान्यद उदाहरत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 164, + "shloka": 8, + "text": "तस्मै पर्णमयं दिव्यं दिव्यपुष्पाधिवासितम\nगन्धाढ्यं शयनं परादात स शिश्ये तत्र वै सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 164, + "shloka": 9, + "text": "अथॊपविष्टं शयने गौतमं बकराट तदा\nपप्रच्छ काश्यपॊ वाग्मी किम आगमनकारणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 164, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ ऽबरवीद गौतमस तं दरिद्रॊ ऽहं महामते\nसमुद्रगमनाकाङ्क्षी दरव्यार्थम इति भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 164, + "shloka": 11, + "text": "तं काश्यपॊ ऽबरवीत परीतॊ नॊत्कण्ठां कर्तुम अर्हसि\nकृतकार्यॊ दविजश्रेष्ठ स दरव्यॊ यास्यसे गृहान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 164, + "shloka": 12, + "text": "चतुर्विधा हय अर्थगतिर बृहस्पतिमतं यथा\nपारम्पर्यं तथा दैवं कर्म मित्रम इति परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 164, + "shloka": 13, + "text": "परादुर्भूतॊ ऽसमि ते मित्रं सुहृत तवं च मम तवयि\nसॊ ऽहं तथा यतिष्यामि भविष्यसि यथार्थवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 164, + "shloka": 14, + "text": "ततः परभातसमये सुखं पृष्ट्वाब्रवीद इदम\nगच्छ सौम्य पथानेन कृतकृत्यॊ भविष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 164, + "shloka": 15, + "text": "इतस तरियॊजनं गत्वा राक्षसाधिपतिर महान\nविरूपाक्ष इति खयातः सखा मम महाबलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 164, + "shloka": 16, + "text": "तं गच्छ दविजमुख्य तवं मम वाक्यप्रचॊदितः\nकामान अभीप्सितांस तुभ्यं दाता नास्त्य अत्र संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 164, + "shloka": 17, + "text": "इत्य उक्तः परययौ राजन गौतमॊ विगतक्लमः\nफलान्य अमृतकल्पानि भक्षयन सम यथेष्टतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 164, + "shloka": 18, + "text": "चन्दनागुरुमुख्यानि तवक पत्राणां वनानि च\nतस्मिन पथि महाराज सेवमानॊ दरुतं ययौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 164, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ मेरुव्रजं नाम नगरं शैलतॊरणम\nशैलप्राकारवप्रं च शैलयन्त्रार्गलं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 164, + "shloka": 20, + "text": "विदितश चाभवत तस्य राक्षसेन्द्रस्य धीमतः\nपरहितः सुहृदा राजन परीयता वै परियातिथिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 164, + "shloka": 21, + "text": "ततः स राक्षसेन्द्रः सवान परेष्यान आह युधिष्ठिर\nगौतमॊ नगरद्वाराच छीघ्रम आनीयताम इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 164, + "shloka": 22, + "text": "ततः पुरवरात तस्मात पुरुषाः शवेतवेष्टनाः\nगौतमेत्य अभिभाषन्तः पुरद्वारम उपागमन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 164, + "shloka": 23, + "text": "ते तम ऊचुर महाराज परेष्या रक्षःपतेर दविजम\nतवरस्व तूर्णम आगच्छ राजा तवां दरष्टुम इच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 164, + "shloka": 24, + "text": "राक्षसाधिपतिर वीरॊ विरूपाक्ष इति शरुतः\nस तवां तवरति वै दरष्टुं तत कषिप्रं संविधीयताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 164, + "shloka": 25, + "text": "ततः स पराद्रवद विप्रॊ विस्मयाद विगतक्लमः\nगौतमॊ नगरर्द्धिं तां पश्यन परमविस्मितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 164, + "shloka": 26, + "text": "तैर एव सहितॊ राज्ञॊ वेश्म तूर्णम उपाद्रवत\nदर्शनं राक्षसेन्द्रस्य काङ्क्षमाणॊ दविजस तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nततः स विदितॊ राज्ञः परविश्य गृहम उत्तमम\nपूजितॊ राक्षसेन्द्रेण निषसादासनॊत्तमे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 2, + "text": "पृष्टश च गॊत्र चरणं सवाध्यायं बरह्म चारिकम\nन तत्र वयाजहारान्यद गॊत्र मात्राद ऋते दविजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 3, + "text": "बरह्म वर्चस हीनस्य सवाध्यायविरतस्य च\nगॊत्र मात्रविदॊ राजा निवासं समपृच्छत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 4, + "text": "कव ते निवासः कल्याण किं गॊत्रा बराह्मणी च ते\nतत्त्वं बरूहि न भीः कार्या विश्रमस्व यथासुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 5, + "text": "[ग]\nमध्यदेशप्रसूतॊ ऽहं वासॊ मे शबरालये\nशूद्रा पुनर्भूर भार्या मे सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 6, + "text": "[भ]\nततॊ राजा विममृशे कथं कार्यम इदं भवेत\nकथं वा सुकृतं मे सयाद इति बुद्ध्यान्वचिन्तयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 7, + "text": "अयं वै जननाद विप्रः सुहृत तस्य महात्मनः\nसंप्रेषितश च तेनायं काश्यपेन ममान्तिकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 8, + "text": "तस्य परियं करिष्यामि स हि माम आश्रितः सदा\nभराता मे बान्धवश चासौ सखा च हृदयंगमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 9, + "text": "कार्त्तिक्याम अद्य भॊक्तारः सहस्रं मे दविजॊत्तमाः\nतत्रायम अपि भॊक्ता वै देयम अस्मै च मे धनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 10, + "text": "ततः सहस्रं विप्राणां विदुषां समलंकृतम\nसनातानाम अनुसंप्राप्तम अहत कषौमवाससाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 11, + "text": "तान आगतान दविजश्रेष्ठान विरूपाक्षॊ विशां पते\nयथार्हं परतिजग्राह विधिदृष्टेन कर्मणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 12, + "text": "बृस्यस तेषां तु संन्यस्ता राक्षसेन्द्रस्य शासनात\nभूमौ वरकुथास्तीर्णाः परेष्यैर भरतसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 13, + "text": "तासु ते पूजिता राज्ञा निषण्णा दविजसत्तमाः\nवयराजन्त महाराज नक्षत्रपतयॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ जाम्बूनदाः पात्रीर वज्राङ्का विमलाः शुभाः\nवरान्न पूर्णा विप्रेभ्यः परादान मधु घृताप्लुताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 15, + "text": "तस्य नित्यं तथाषाढ्यां माघ्यां च बहवॊ दविजाः\nईप्सितं भॊजनवरं लभन्ते सत्कृतं सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 16, + "text": "विशेषतस तु कार्त्तिक्यां दविजेभ्यः संप्रयच्छति\nशरद्व्यपाये रत्नानि पौर्णमास्याम इति शरुतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 17, + "text": "सुवर्णं रजतं चैव मणीन अथ च मौक्तिकम\nवर्जान महाधनांश चैव वैडूर्याजिन राङ्कवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 18, + "text": "रत्नराशीन विनिक्षिप्य दक्षिणार्थे स भारत\nततः पराह दविजश्रेष्ठान विरूपाक्षॊ महायशाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 19, + "text": "गृह्णीत रत्नान्य एतानि यथॊत्साहं यथेष्टतः\nयेषु येषु च भाण्डेषु भुक्तं वॊ दविजसत्तमाः\nतान्य एवादाय गच्छध्वं सववेश्मानीति भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 20, + "text": "इत्य उक्तवचने तस्मिन राक्षसेन्द्रे महात्मनि\nयथेष्टं तानि रत्नानि जगृहुर बराह्मणर्षभाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ महार्हैस ते सर्वे रत्नैर अभ्यर्चिताः शुभैः\nबराह्मणा मृष्टवसनाः सुप्रीताः सम तदाभवन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 22, + "text": "ततस तान राक्षसेन्द्राश च दविजान आह पुनर वचः\nनाना दिग आगतान राजन राक्षसान परतिषिध्य वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 23, + "text": "अध्यैक दिवसं विप्रा न वॊ ऽसतीह भयं कव चित\nराक्षसेभ्यः परमॊदध्वम इष्टतॊ यातमा चिरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 24, + "text": "ततः परदुद्रुवुः सर्वे विप्र संघाः समन्ततः\nगौतमॊ ऽपि सुवर्णस्य भारम आदाय स तवरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 25, + "text": "कृच्छ्रात समुद्वहन वीर नयग्रॊधं समुपागमत\nनयषीदच च परिश्रान्तः कलान्तश च कषुधितश च ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 26, + "text": "ततस तमाभ्यगाद राजन राजधर्मा खगॊत्तमः\nसवागतेनाभ्यनन्दच च गौतमं मित्रवत्सलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 27, + "text": "तस्य पक्षाग्र विक्षेपैः कलमं वयपनयत खगः\nपूजां चाप्य अकरॊद धीमान भॊजनं चाप्य अकल्पयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 28, + "text": "स भुक्तवान सुविश्रान्तॊ गौतमॊ ऽचिन्तयत तदा\nहाटकस्याभिरूपस्य भारॊ ऽयं सुमहान मया\nगृहीतॊ लॊभमॊहाद वै दूरं च गमनं मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 29, + "text": "न चास्ति पथि भॊक्तव्यं पराणसंधारणं मम\nकिं कृत्वा धारयेयं वै परणान इत्य अभ्यचिन्तयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 30, + "text": "ततः स पथि भॊक्तव्यं परेक्षमाणॊ न किं चन\nकृतघ्नः पुरुषव्याघ्र मनसेदम अचिन्तयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 165, + "shloka": 31, + "text": "अयं बकपतिः पार्श्वे मांसराशिः सथितॊ मम\nइमं हत्वा गृहीत्वाच यास्ये ऽहं समभिद्रुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 166, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nअथ तत्र महार्चिष्मान अनलॊ वातसारथिः\nतस्याविदूरे रक्षार्थं खगेन्द्रेण कृतॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 166, + "shloka": 2, + "text": "स चापि पार्श्वे सुष्वाप विश्वस्तॊ बकराट तदा\nकृतघ्नस तु स दुष्टात्मा तं जिघांसुर अजागरत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 166, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ ऽलातेन दीप्तेन विश्वस्तं निजघान तम\nनिहत्य च मुदा युक्तः सॊ ऽनुबन्धं न दृष्टवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 166, + "shloka": 4, + "text": "स तं विपक्ष रॊमाणं कृत्वाग्नाव अपचत तदा\nतं गृहीत्वा सुवर्णं च ययौ दरुततरं दविजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 166, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ ऽनयस्मिन गते चाह्नि विरूपाक्षॊ ऽबरवीत सुतम\nन परेक्षे राजधर्माणम अद्य पुत्र खगॊत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 166, + "shloka": 6, + "text": "स पूर्वसंध्यां बरह्माणं वन्दितुं याति सर्वदा\nमां चादृष्ट्वा कदा चित स न गच्छति गृहान खगः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 166, + "shloka": 7, + "text": "उभे दविरात्रं संध्ये वै नाभ्यगात स ममालयम\nतस्मान न शुध्यते भावॊ मम स जञायतां सुहृत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 166, + "shloka": 8, + "text": "सवाध्यायेन वियुक्तॊ हि बरह्म वर्चस वर्जितः\nतं गतस तत्र मे शङ्का हन्यात तं स दविजाधमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 166, + "shloka": 9, + "text": "दुराचारस तु दुर्बुद्धिर इङ्गितैर लक्षितॊ मया\nनिष्क्रियॊ दारुणाकारः कृष्णॊ दस्युर इवाधमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 166, + "shloka": 10, + "text": "गौतमः स गतस तत्र तेनॊद्विग्नं मनॊ मम\nपुत्र शीघ्रम इतॊ गत्वा राजधर्मनिवेशनम\nजञायतां स विशुद्धात्मा यदि जीवति माचिरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 166, + "shloka": 11, + "text": "स एवम उक्तस तवरितॊ रक्षॊभिः सहितॊ ययौ\nनयग्रॊधं तत्र चापश्यत कङ्कालं राजधर्मणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 166, + "shloka": 12, + "text": "स रुदन्न अगमत पुत्रॊ राक्षसेन्द्रस्य धीमतः\nतवरमाणः परं शक्त्या गौतम गरहणाय वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 166, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ ऽविदूरे जगृहुर गौतमं राक्षसास तदा\nराजधर्मशरीरं च पक्षास्थि चरणॊज्झितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 166, + "shloka": 14, + "text": "तम आदायाथ रक्षांसि दरुतं मेरुव्रजं ययुः\nराज्ञश च दर्शयाम आसुः शरीरं राजधर्मणः\nकृतघ्नं पुरुषं तं च गौतमं पापचेतसम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 166, + "shloka": 15, + "text": "रुरॊद राजा तं दृष्ट्वा सामात्यः स पुरॊहितः\nआर्तनादश च सुमहान अभूत तस्य निवेशने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 166, + "shloka": 16, + "text": "स सत्री कुमारं च पुरं बभूवास्वस्थ मानसम\nअथाब्रवीन नृपः पुत्रं पापॊ ऽयं वध्यताम इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 166, + "shloka": 17, + "text": "अस्य मांसैर इमे सर्वे विहरन्तु यथेष्टतः\nपापाचारः पापकर्मा पापात्मा पापनिश्चयः\nहन्तव्यॊ ऽयं मम मतिर भवद्भिर इति राक्षसाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 166, + "shloka": 18, + "text": "इत्य उक्ता राक्षसेन्द्रेण राक्षसा घॊरविक्रमाः\nनैच्छन्त तं भक्षयितुं पापकर्मायम इत्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 166, + "shloka": 19, + "text": "दस्यूनां दीयताम एष साध्व अद्य पुरुषाधमः\nइत्य ऊचुस तं महाराज राक्षसेन्द्रं निशाचराः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 166, + "shloka": 20, + "text": "शिरॊभिश च गता भूमिम ऊचू रक्षॊगणाधिपम\nन दातुम अर्हसि तवं नॊ भक्षणायास्य किल्बिषम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 166, + "shloka": 21, + "text": "एवम अस्त्व इति तान आह राक्षसेन्द्रॊ निशाचरान\nदस्यूनां दीयताम एष कृतघ्नॊ ऽदयैव राक्षसाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 166, + "shloka": 22, + "text": "इत्य उक्ते तस्य ते दासाः शूलमुद्गर पाणयः\nछित्त्वा तं खण्डशः पापं दस्युभ्यः परददुस तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 166, + "shloka": 23, + "text": "दस्यवश चापि नैच्छन्त तम अत्तुं पापकारिणम\nकरव्यादा अपि राजेन्द्र कृतघ्नं नॊपभुञ्जते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 166, + "shloka": 24, + "text": "बरह्मघ्ने च सुरापे च चॊरे भग्नव्रते तथा\nनिष्कृतिर विहिता राजन कृतघ्ने नास्ति निष्कृतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 166, + "shloka": 25, + "text": "मित्रद्रॊही नृशंसश च कृतघ्नश च नराधमः\nकरव्यादैः कृमिभिश चान्यैर न भुज्यन्ते हि तादृशाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 167, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nततश चितां बकपतेः कारयाम आस राक्षसः\nरत्नैर गन्धैश च बहुभिर वस्त्रैश च समलंकृताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 167, + "shloka": 2, + "text": "तत्र परज्वाल्य नृपते बकराजं परतावपान\nपरेतकार्याणि विधिवद राक्षसेन्द्रश चकार ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 167, + "shloka": 3, + "text": "तस्मिन काले ऽथ सुरभिर देवी दाक्षायणी शुभा\nउपरिष्टात ततस तस्य सा बभूव पयस्विनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 167, + "shloka": 4, + "text": "तस्या वक्त्राच चयुतः फेनः कषीरमिश्रस तदानघ\nसॊ ऽपतद वै ततस तस्यां चितायां राजधर्मणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 167, + "shloka": 5, + "text": "ततः संजीवितस तेन बकराजस तदानघ\nउत्पत्य च समेयाय विरूपाक्षं बकाधिपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 167, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ ऽभययाद देवराजॊ विरूपाक्षपुरं तदा\nपराह चेदं विरूपाक्षं दिष्ट्यायं जीवतीत्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 167, + "shloka": 7, + "text": "शरावयाम आस चेन्द्रस तं विरूपाक्षं पुरातनम\nयथा शापः पुरा दत्तॊ बरह्मणा राजधर्मणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 167, + "shloka": 8, + "text": "यदा बकपती राजन बरह्माणं नॊपसर्पति\nततॊ रॊषाद इदं पराह बकेन्द्राय पितामहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 167, + "shloka": 9, + "text": "यस्मान मूढॊ मम सदॊ नागतॊ ऽसौ बकाधमः\nतस्माद वधं स दुष्टात्मा नचिरात समवाप्स्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 167, + "shloka": 10, + "text": "तदायं तस्य वचनान निहतॊ गौतमेन वै\nतेनैवामृत सिक्तश च पुनः संजीवितॊ बकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 167, + "shloka": 11, + "text": "राजधर्मा ततः पराह परणिपत्य पुरंदरम\nयदि ते ऽनुग्रह कृता मयि बुद्धिः पुरंदर\nसखायं मे सुदयितं गौतमं जीवयेत्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 167, + "shloka": 12, + "text": "तस्य वाक्यं समाज्ञाय वासवः पुरुषर्षभ\nसंजीवयित्वा सख्ये वै परादात तं गौतमं तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 167, + "shloka": 13, + "text": "स भाण्डॊपस्करं राजंस तम आसाद्य बकाधिपः\nसंपरिष्वज्य सुहृदं परीत्या परमया युतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 167, + "shloka": 14, + "text": "अथ तं पापकर्माणं राजधर्मा बकाधिपः\nविसर्जयित्वा सधनं परविवेश सवम आलयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 167, + "shloka": 15, + "text": "यथॊचितं च स बकॊ ययौ बरह्म सदस तदा\nबरह्मा च तं महात्मानम आतिथ्येनाभ्यपूजयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 167, + "shloka": 16, + "text": "गौतमश चापि संप्राप्य पुनस तं शबरालयम\nशूद्रायां जनयाम आस पुत्रान दुष्कृतकारिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 167, + "shloka": 17, + "text": "शापश च सुमहांस तस्य दत्तः सुरगणैस तदा\nकुक्षौ पुनर्भ्वां भार्यायां जनयित्वा चिरात सुतान\nनिरयं पराप्स्यति महत कृतघ्नॊ ऽयम इति परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 167, + "shloka": 18, + "text": "एतत पराह पुरा सर्वं नारदॊ मम भारत\nसंस्मृत्य चापि सुमहद आख्यानं पुरुषर्षभ\nमयापि भवते सर्वं यथावद उपवर्णितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 167, + "shloka": 19, + "text": "कुतः कृतघ्नस्य यशः कुतः सथानं कुतः सुखम\nअश्रद्धेयः कृतघ्नॊ हि कृतघ्ने नास्ति निष्कृतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 167, + "shloka": 20, + "text": "मित्रद्रॊहॊ न कर्तव्यः पुरुषेण विशेषतः\nमित्र धरुन निरयं घॊरम अनन्तं परतिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 167, + "shloka": 21, + "text": "कृतज्ञेन सदा भाव्यं मित्र कामेन चानघ\nमित्रात परभवते सत्यं मित्रात परभवते बलम\nसत्कारैर उत्तमैर मित्रं पूजयेत विचक्षणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 167, + "shloka": 22, + "text": "परित्याज्यॊ बुधैः पापः कृतघ्नॊ निरपत्रपः\nमित्रद्रॊही कुलाङ्गारः पापकर्मा नराधमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 167, + "shloka": 23, + "text": "एष धर्मभृतां शरेष्ठ परॊक्तः पापॊ मया तव\nमित्रद्रॊही कृतघ्नॊ वै किं भूयः शरॊतुम इच्छसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 167, + "shloka": 24, + "text": "[व]\nएतच छरुत्वा तदा वाक्यं भीष्मेणॊक्तं महात्मना\nयुधिष्ठिरः परीतमना बभूव जनमेजय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nधर्माः पितामहेनॊक्ता राजधर्माश्रिताः शुभाः\nधर्मम आश्रमिणां शरेष्ठं वक्तुम अर्हसि पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 2, + "text": "[भीस्म]\nसर्वत्र विहितॊ धर्मः सवर्ग्यः सत्यफलं तपः\nबहु दवारस्य धर्मस्य नेहास्ति विफला करिया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 3, + "text": "यस्मिन यस्मिंस तु विनये यॊ यॊ याति विनिश्चयम\nस तम एवाभिजानाति नान्यं भरतसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 4, + "text": "यथा यथा च पर्येति लॊकतन्त्रम असारवत\nतथा तथा विरागॊ ऽतर जायते नात्र संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 5, + "text": "एवं वयवसिते लॊके बहुदॊषे युधिष्ठिर\nआत्ममॊक्षनिमित्तं वै यतेत मतिमान नरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 6, + "text": "[य]\nनष्टे धने वा दारे वा पुत्रे पितरि वा मृते\nयया बुद्ध्या नुदेच छॊकं तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 7, + "text": "[भी]\nनष्टे धने वा दारे वा पुत्रे पितरि वा मृते\nअहॊ दुःखम इति धयायञ शॊकस्यापचितिं चरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 8, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nयथा सेनजितं विप्रः कश चिद इत्य अब्रवीद वचः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 9, + "text": "पुत्रशॊकाभिसंतप्तं राजानं शॊकविह्वलम\nविषन्नवदनं दृष्ट्वा विप्रॊ वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 10, + "text": "किं नु खल्व असि मूढस तवं शॊच्यः किम अनुशॊचसि\nयदा तवाम अपि शॊचन्तः शॊच्या यास्यन्ति तां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 11, + "text": "तवं चैवाहं च ये चान्ये तवां राजन पर्युपासते\nसर्वे तत्र गमिष्यामॊ यत एवागता वयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 12, + "text": "[सेनजित]\nका बुद्धिः किं तपॊ विप्र कः समाधिस तपॊधन\nकिं जञानं किं शरुतं वा ते यत पराप्य न विषीदसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 13, + "text": "[बराह्मण]\nपश्य भूतानि दुःखेन वयतिषक्तानि सर्वशः\nआत्मापि चायं न मम सर्वा वा पृथिवी मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 14, + "text": "यथा मम तथान्येषाम इति बुद्ध्या न मे वयथा\nएतां बुद्धिम अहं पराप्य न परहृष्ये न च वयथे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 15, + "text": "यथा काष्ठं च काष्ठं च समेयातां महॊदधौ\nसमेत्य च वयपेयातां तद्वद भूतसमागमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 16, + "text": "एवं पुत्राश च पौत्राश च जञातयॊ बान्धवास तथा\nतेषु सनेहॊ न कर्तव्यॊ विप्रयॊगॊ हि तैर धरुवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 17, + "text": "अदर्शनाद आपतितः पुनश चादर्शनं गतः\nन तवासौ वेद न तवं तं कः सन कम अनुशॊचसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 18, + "text": "तृष्णार्ति परभवं दुःखं दुःखार्ति परभवं सुखम\nसुखात संजायते दुःखम एवम एतत पुनः पुनः\nसुखस्यानन्तरं दुःखं दुःखस्यानन्तरं सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 19, + "text": "सुखात तवं दुःखम आपन्नः पुनर आपत्स्यसे सुखम\nन नित्यं लभते दुःखं न नित्यं लभते सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 20, + "text": "नालं सुखाय सुहृदॊ नालं दुःखाय शत्रवः\nन च परज्ञालम अर्थानां न सुखानाम अलं धनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 21, + "text": "न बुद्धिर धनलाभाय न जाद्यम असमृद्धये\nलॊकपर्याय वृत्तान्तं पराज्ञॊ जानाति नेतरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 22, + "text": "बुद्धिमन्तं च मूढं च शूरं भीरुं जदं कविम\nदुर्बलं बलवन्तं च भागिनं भजते सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 23, + "text": "धेनुर वत्सस्य गॊपस्य सवामिनस तस्करस्य च\nपयः पिबति यस तस्या धेनुस तस्येति निश्चयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 24, + "text": "ये च मूढतमा लॊके ये च बुद्धेः परं गताः\nते नराः सुखम एधन्ते कलिश्यत्य अन्तरितॊ जनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 25, + "text": "अन्त्येषु रेमिरे धीरा न ते मध्येषु रेमिरे\nअन्त्य पराप्तिं सुखाम आहुर दुःखम अन्तरम अन्तयॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 26, + "text": "ये तु बुद्धिसुखं पराप्ता दवन्द्वातीता विमत्सराः\nतान नैवार्था न चानर्था वयथयन्ति कदा चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 27, + "text": "अथ ये बुद्धिम अप्राप्ता वयतिक्रान्ताश च मूढताम\nते ऽतिवेलं परहृष्यन्ति संतापम उपयान्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 28, + "text": "नित्यप्रमुदिता मूढा दिवि देवगणा इव\nअवलेपेन महता परिदृब्धा विचेतसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 29, + "text": "सुखं दुःखान्तम आलस्यं दुःखं दाक्ष्यं सुखॊदयम\nभूतिश चैव शरिया सार्धं दक्षे वसति नालसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 30, + "text": "सुखं वा यदि वा दुःखं दवेष्यं वा यदि वा परियम\nपराप्तं पराप्तम उपासीत हृदयेनापराजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 31, + "text": "शॊकस्थान सहस्राणि हर्षस्थान शतानि च\nदिवसे दिवसे मूढम आविशन्ति न पण्डितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 32, + "text": "बुद्धिमन्तं कृतप्रज्ञं शुश्रूसुम अनसूयकम\nदान्तं जितेन्द्रियं चापि शॊकॊ न सपृशते नरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 33, + "text": "एतां बुद्धिं समास्थाय गुप्तचित्तश चरेद बुधः\nउदयास्तमयज्ञं हि न शॊकः सप्रस्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 34, + "text": "यन्निमित्तं भवेच छॊकस तरासॊ वा दुःखम एव वा\nआयासॊ वा यतॊमूलस तद एकाङ्गम अपि तयजेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 35, + "text": "यद यत तयजति कामानां तत सुखस्याभिपूर्यते\nकामानुसारी पुरुषः कामान अनु विनश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 36, + "text": "यच च कामसुखं लॊके यच च दिव्यं महत सुखम\nतृष्णा कषयसुखस्यैते नार्हतः सॊदशीं कलाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 37, + "text": "पूर्वदेहकृतं कर्म शुभं वा यदि वाशुभम\nपराज्ञं मूढं तथा शूरं भजते यादृशं कृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 38, + "text": "एवम एव किलैतानि परियाण्य एवाप्रियाणि च\nजीवेषु परिवर्तन्ते दुःखानि च सुखानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 39, + "text": "तद एवं बुद्धिम आस्थाय सुखं जीवेद गुणान्वितः\nसर्वान कामाञ जुगुप्सेत सङ्गान कुर्वीत पृष्ठतः\nवृत्त एष हृदि परौधॊ मृत्युर एष मनॊमयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 40, + "text": "यदा संहरते कामान कूर्मॊ ऽङगानीव सर्वशः\nतदात्मज्यॊतिर आत्मा च आत्मन्य एव परसीदति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 41, + "text": "किं चिद एव ममत्वेन यदा भवति कल्पितम\nतद एव परितापार्थं सर्वं संपद्यते तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 42, + "text": "न बिभेति यदा चायं यदा चास्मान न बिभ्यति\nयदा नेच्छति न दवेष्टि बरह्म संपद्यते तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 43, + "text": "उभे सत्यानृते तयक्त्वा शॊकानन्दौ भयाभये\nपरियाप्रिये परित्यज्य परशान्तात्मा भविष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 44, + "text": "यदा न कुरुते धीरः सर्वभूतेषु पापकम\nकर्मणा मनसा वाचा बरह्म संपद्यते तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 45, + "text": "या दुस्त्यजा दुर्मतिभिर या न जीर्यति जीर्यतः\nयॊ ऽसौ पराणान्तिकॊ रॊगस तां तृष्णां तयजतः सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 46, + "text": "अत्र पिङ्गलया गीता गाथाः शरूयन्ति पार्थिव\nयथा सा कृच्छ्रकाले ऽपि लेभे धर्मं सनातनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 47, + "text": "संकेते पिङ्गला वेश्या कान्तेनासीद विनाकृता\nअथ कृच्छ्रगता शान्तां बुद्धिम आस्थापयत तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 48, + "text": "[पिन्गला]\nउन्मत्ताहम अनुन्मत्तं कान्तम अन्ववसं चिरम\nअन्तिके रमणं सन्तं नैनम अध्यगमं पुरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 49, + "text": "एकस्थूनं नवद्वारम अपिधास्याम्य अगारकम\nका हि कान्तम इहायान्तम अयं कान्तेति मन्स्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 50, + "text": "अकामाः कामरूपेण धूर्ता नरकरूपिणः\nन पुनर वञ्चयिष्यन्ति परतिबुद्धास्मि जागृमि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 51, + "text": "अनर्थॊ ऽपि भवत्य अर्थॊ दैवात पूर्वकृतेन वा\nसंबुद्धाहं निराकारा नाहम अद्याजितेन्द्रिया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 52, + "text": "सुखं निराशः सवपिति नैराश्यं परमं सुखम\nआशाम अनाशां कृत्वा हि सुखं सवपिति पिङ्गला" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 168, + "shloka": 53, + "text": "[भी]\nएतैश चान्यैश च विप्रस्य हेतुमद्भिः परभाषितैः\nपर्यवस्थापितॊ राजा सेनजिन मुमुदे सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nअतिक्रामति काले ऽसमिन सर्वभूतक्षयावहे\nकिं शरेयः परतिपद्येत तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 2, + "text": "[भीस्म]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nपितुः पुत्रेण संवादं तन निबॊध युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 3, + "text": "दविजातेः कस्य चित पार्थ सवाध्यायनिरतस्य वै\nबभूव पुत्रॊ मेधावी मेधावी नाम नामतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 4, + "text": "सॊ ऽबरवीत पितरं पुत्रः सवाध्यायकरणे रतम\nमॊक्षधर्मार्थकुशलॊ लॊकतत्त्वविचक्षणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 5, + "text": "धीरः किं सवित तात कुर्यात परजानन; कषिप्रं हय आयुर भरश्यते मानवानाम\nपितस तद आचक्ष्व यथार्थयॊगं; ममानुपूर्व्या येन धर्मं चरेयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 6, + "text": "[पिता]\nवेदान अधीत्य बरह्मचर्येण पुत्र; पुत्रान इच्छेत पावनार्थं पितॄणाम\nअग्नीन आधाय विधिवच चेष्टयज्ञॊ; वनं परविश्याथ मुनिर बुभूसेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 7, + "text": "[पुत्र]\nएवम अभ्याहते लॊके समन्तात परिवारिते\nअमॊघासु पतन्तीषु किं धीर इव भाषसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 8, + "text": "[पिता]\nकथम अभ्याहतॊ लॊकः केन वा परिवारितः\nअमॊघाः काः पतन्तीह किं नु भीसयसीव माम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 9, + "text": "[पुत्र]\nमृत्युनाभ्याहतॊ लॊकॊ जरया परिवारितः\nअहॊरात्राः पतन्त्य एते ननु कस्मान न बुध्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 10, + "text": "यदाहम एतज जानामि न मृत्युस तिष्ठतीति ह\nसॊ ऽहं कथं परतीक्षिष्ये जालेनापिहितश चरन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 11, + "text": "रात्र्यां रात्र्यां वयतीतायाम आयुर अल्पतरं यदा\nगाधॊदके मत्स्य इव सुखं विन्देत कस तदा\nतद एव वन्ध्यं दिवसम इति विद्याद विचक्षणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 12, + "text": "अनवाप्तेषु कामेषु मृत्युर अभ्येति मानवम\nशस्पानीव विचिन्वन्तम अन्यत्र गतमानसम\nवृकीवॊरणम आसाद्य मृत्युर आदाय गच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 13, + "text": "अद्यैव कुरु यच छरेयॊ मा तवा कालॊ ऽतयगाद अयम\nअकृतेष्व एव कार्येषु मृत्युर वै संप्रकर्षति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 14, + "text": "शवः कार्यम अद्य कुर्वीत पूर्वाह्ने चापराह्निकम\nन हि परतीक्षते मृत्युः कृतं वास्य न वा कृतम\nकॊ हि जानाति कस्याद्य मृत्युसेना निवेक्ष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 15, + "text": "युवैव धर्मशीलः सयाद अनिमित्तं हि जीवितम\nकृते धर्मे भवेत कीर्तिर इह परेत्य च वै सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 16, + "text": "मॊहेन हि समाविष्टः पुत्रदारार्थम उद्यतः\nकृत्वा कार्यम अकार्यं वा पुष्टिम एषां परयच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 17, + "text": "तं पुत्रपशुसंमत्तं वयासक्तमनसं नरम\nसुप्तं वयाघ्रं महौघॊ वा मृत्युर आदाय गच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 18, + "text": "संचिन्वानकम एवैकं कामानाम अवितृप्तकम\nवयाघ्रः पशुम इवादाय मृत्युर आदाय गच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 19, + "text": "इदं कृतम इदं कार्यम इदम अन्यत कृताकृतम\nएवम ईहा सुखासक्तं कृतान्तः कुरुते वशे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 20, + "text": "कृतानां फलम अप्राप्तं कर्मणां फलसङ्गिनम\nकषेत्रापन गृहासक्तं मृत्युर आदाय गच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 21, + "text": "मृत्युर जरा च वयाधिश च दुःखं चानेक कारणम\nअनुषक्तं यदा देहे किं सवस्थ इव तिष्ठसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 22, + "text": "जातम एवान्तकॊ ऽनताय जरा चान्वेति देहिनम\nअनुषक्ता दवयेनैते भावाः सथावरजङ्गमाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 23, + "text": "मृत्यॊर वा गृहम एवैतद या गरामे वसतॊ रतिः\nदेवामाम एष वै गॊष्ठॊ यद अरण्यम इति शरुतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 24, + "text": "निबन्धनी रज्जुर एषा या गरामे वसतॊ रतिः\nछित्त्वैनां सुकृतॊ यान्ति नैनां छिन्दन्ति दुष्कृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 25, + "text": "न हिंसयति यः परानान मनॊवाक्कायहेतुभिः\nजीवितार्थापनयनैः कर्मभिर न स बध्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 26, + "text": "न मृत्युसेनाम आयान्तीं जातु कश चित परबाधते\nऋते सत्यम असंत्याज्यं सत्ये हय अमृतम आश्रितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 27, + "text": "तस्मात सत्यव्रताचारः सत्ययॊगपरायनः\nसत्यारामः समॊ दान्तः सत्येनैवान्तकं जयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 28, + "text": "अमृतं चैव मृत्युश च दवयं देहे परतिष्ठितम\nमृत्युम आपद्यते मॊहात सत्येनापद्यते ऽमृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 29, + "text": "सॊ ऽहं हय अहिंस्रः सत्यार्थी कामक्रॊधबहिष्कृतः\nसमदुःखसुखः कषेमी मृत्युं हास्याम्य अमर्त्यवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 30, + "text": "शान्ति यज्ञरतॊ दान्तॊ बरह्म यज्ञे सथितॊ मुनिः\nवाङ्मनः कर्म यज्ञश च भविष्याम्य उदगायने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 31, + "text": "पशुयज्ञैः कथं हिंस्रैर मादृशॊ यस्तुम अर्हति\nअन्तवद्भिर उत पराज्ञः कषत्रयज्ञैः पिशाचवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 32, + "text": "यस्य वाङ्मनसी सयातां सम्यक परनिहिते सदा\nतपस तयागश च यॊगश च स वै सर्वम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 33, + "text": "नास्ति विद्या समं चक्षुर नास्ति विद्या समं बलम\nनास्ति रागसमं दुःखं नास्ति तयागसमं सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 34, + "text": "आत्मन्य एवात्मना जात आत्मनिष्ठॊ ऽपरजॊ ऽपि वा\nआत्मन्य एव भविष्यामि न मां तारयति परजा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 35, + "text": "नैतादृशं बराह्मणस्यास्ति वित्तं; यथैकता समता सत्यता च\nशीले सथितिर दन्द निधानम आर्जवं; ततस ततश चॊपरमः करियाभ्यः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 36, + "text": "किं ते धनैर बान्धवैर वापि किं ते; किं ते दारैर बराह्मण यॊ मरिष्यसि\nआत्मानम अन्विच्छ गुहां परविष्टं; पितामहस ते कव गतः पिता च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 169, + "shloka": 37, + "text": "[भीस्म]\nपुत्रस्यैतद वचः शरुत्वा तथाकार्षीत पिता नृप\nतथा तवम अपि वर्तस्य सत्यधर्मपरायनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 170, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nधनिनॊ वाधना ये च वर्तयन्ति सवतन्त्रिणः\nसुखदुःखागमस तेषां कः कथं वा पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 170, + "shloka": 2, + "text": "[भीस्म]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nशम्याकेन विमुक्तेन गीतं शान्ति गतेन ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 170, + "shloka": 3, + "text": "अब्रवीन मां पुरा कश चिद बराह्मणस तयागम आस्थितः\nकलिश्यमानः कुदारेण कुचैलेन बुभुक्षया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 170, + "shloka": 4, + "text": "उत्पन्नम इह लॊके वै जन्मप्रभृति मानवम\nविविधान्य उपवर्तन्ते दुःखानि च सुखानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 170, + "shloka": 5, + "text": "तयॊर एकतरे मार्गे यद्य एनम अभिसंनयेत\nन सुखं पराप्य संहृष्येन न दुःखं पराप्य संज्वरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 170, + "shloka": 6, + "text": "न वै चरसि यच छरेय आत्मनॊ वा यद ईहसे\nअकामात्मापि हि सदा धुरम उद्यम्य चैव हि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 170, + "shloka": 7, + "text": "अकिंचनः परिपतन सुखम आस्वादयिष्यसि\nअकिंचनः सुखं शेते समुत्तिष्ठति चैव हि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 170, + "shloka": 8, + "text": "आकिंचन्यं सुखं लॊके पथ्यं शिवम अनामयम\nअनमित्रम अथॊ हय एतद दुर्लभं सुलभं सताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 170, + "shloka": 9, + "text": "अकिंचनस्य शुद्धस्य उपपन्नस्य सर्वशः\nअवेक्षमाणस तरीँल लॊकान न तुल्यम उपलक्षये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 170, + "shloka": 10, + "text": "आकिंचन्यं च राज्यं च तुलया समतॊलयम\nअत्यरिच्यत दारिद्र्यं राज्याद अपि गुणाधिकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 170, + "shloka": 11, + "text": "आकिंचन्ये च राज्ये च विशेषः सुमहान अयम\nनित्यॊद्विग्नॊ हि धनवान मृत्यॊर आस्य गतॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 170, + "shloka": 12, + "text": "नैवास्याग्निर न चादित्यॊ न मृत्युर न च दस्यवः\nपरभवन्ति धनज्यानि निर्मुक्तस्य निराशिषः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 170, + "shloka": 13, + "text": "तं वै सदा कामचरम अनुपस्तीर्ण शायिनम\nबाहूपधानं शाम्यन्तं परशंसन्ति दिवौकसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 170, + "shloka": 14, + "text": "धनवान करॊधलॊभाभ्याम आविष्टॊ नष्ट चेतनः\nतिर्यग ईक्षः शुष्कमुखः पापकॊ भरुकुतीमुखः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 170, + "shloka": 15, + "text": "निर्दशंश चाधरौष्ठं च करुद्धॊ दारुणभाषिता\nकस तम इच्छेत परिद्रष्टुं दातुम इच्छति चेन महीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 170, + "shloka": 16, + "text": "शरिया हय अभीस्क्नं संवासॊ मॊहयत्य अविचक्षणम\nसा तस्य चित्तं हरति शारदाभ्रम इवानिलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 170, + "shloka": 17, + "text": "अथैनं रूपमानश च धनमानश च विन्दति\nअभिजातॊ ऽसमि सिद्धॊ ऽसमि नास्मि केवलमानुषः\nइत्य एभिः कारणैस तस्य तरिभिर चित्तं परसिच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 170, + "shloka": 18, + "text": "स परसिक्त मनॊ भॊगान विसृज्य पितृसंचितान\nपरिक्षीणः परस्वानाम आदानं साधु मन्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 170, + "shloka": 19, + "text": "तम अतिक्रान्त मर्यादम आददानं ततस ततः\nपरतिषेधन्ति राजानॊ लुब्धा मृगम इवेषुभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 170, + "shloka": 20, + "text": "एवम एतानि दुःखानि तानि तानीह मानवम\nविविधान्य उपवर्तन्ते गात्रसंस्पर्शजानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 170, + "shloka": 21, + "text": "तेषां परमदुःखानां बुद्ध्या भैषज्यम आचरेत\nलॊकधर्मं समाज्ञाय धरुवाणाम अध्रुवैः सह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 170, + "shloka": 22, + "text": "नात्यक्त्वा सुखम आप्नॊति नात्यक्त्वा विन्दते परम\nनात्यक्त्वा चाभयः शेते तयक्त्वा सर्वं सुखी भव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 170, + "shloka": 23, + "text": "इत्य एतद धास्तिनपुरे बराह्मणेनॊपवर्णितम\nशम्याकेन पुरा मह्यं तस्मात तयागः परॊ मतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 1, + "text": "[युधिस्थिर]\nईहमानः समारम्भान यदि नासादयेद धनम\nधनतृष्णाभिभूतश च किं कुर्वन सुखम आप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 2, + "text": "[भीस्म]\nसर्वसाम्यम अनायासः सत्यवाक्यं च भारत\nनिर्वेदश चाविवित्सा च यस्य सयात स सुखी नरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 3, + "text": "एतान्य एव पदान्य आहुः पञ्च वृद्धाः परशान्तये\nएष सवर्गश च धर्मश च सुखं चानुत्तमं सताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 4, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nनिर्वेदान मङ्किना गीतं तन निबॊध युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 5, + "text": "ईहमानॊ धनं मङ्किर भग्नेहश च पुनः पुनः\nकेन चिद धनशेषेण करीतवान दम्य गॊयुगम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 6, + "text": "सुसंबद्धौ तु तौ दम्यौ दमनायाभिनिःसृतौ\nआसीनम उष्ट्रं मध्येन सहसैवाभ्यधावताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 7, + "text": "तयॊः संप्राप्तयॊर उष्ट्रः सकन्धदेशम अमर्षणः\nउत्थायॊत्क्षिप्य तौ दम्यौ परससार महाजवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 8, + "text": "हरियमाणौ तु तौ दम्यौ तेनॊष्ट्रेण परमाथिना\nमरियमाणौ च संप्रेक्ष्य मङ्किस तत्राब्रवीद इदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 9, + "text": "न चैवाविहितं शक्यं दक्षेणापीहितुं धनम\nयुक्तेन शरद्धया सम्यग ईहां समनुतिष्ठता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 10, + "text": "कृतस्य पूर्वं चानर्थैर युक्तस्याप्य अनुतिष्ठतः\nइमं पश्यत संगत्या मम दैवम उपप्लवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 11, + "text": "उद्यम्यॊद्यम्य मे दम्यौ विषमेनेव गच्छति\nउत्क्षिप्य काकतालीयम उन्माथेनेव जम्बुकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 12, + "text": "मनी वॊष्ट्रस्य लम्बेते परियौ वत्सतरौ मम\nशुद्धं हि दैवम एवेदम अतॊ नैवास्ति पौरुषम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 13, + "text": "यदि वाप्य उपपद्येत पौरुषं नाम कर्हि चित\nअन्विष्यमाणं तद अपि दैवम एवावतिष्ठते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 14, + "text": "तस्मान निर्वेद एवेह गन्तव्यः सुखम ईप्सता\nसुखं सवपिति निर्विण्णॊ निराशश चार्थसाधने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 15, + "text": "अहॊ सम्यक शुकेनॊक्तं सर्वतः परिमुच्यता\nपरतिष्ठता महारण्यं जनकस्य निवेशनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 16, + "text": "यः कामान पराप्नुयात सर्वान यश चैनान केवलांस तयजेत\nपरापनात सर्वकामानां परित्यागॊ विशिष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 17, + "text": "नान्तं सर्वविवित्सानां गतपूर्वॊ ऽसति कश चन\nशरीरे जीविते चैव तृष्णा मन्दस्य वर्धते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 18, + "text": "निवर्तस्व विवित्साभ्यः शाम्य निर्विद्य मामक\nअसकृच चासि निकृतॊ न च निर्विद्यसे तनॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 19, + "text": "यदि नाहं विनाश्यस ते यद्य एवं रमसे मया\nमा मां यॊजय लॊभेन वृथा तवं वित्तकामुक" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 20, + "text": "संचितं संचितं दरव्यं नष्टं तव पुनः पुनः\nकदा विमॊक्ष्यसे मूढ धनेहां धनकामुक" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 21, + "text": "अहॊ नु मम बालिश्यं यॊ ऽहं करीदनकस तव\nकिं नैव जातु पुरुषः परेषां परेष्यताम इयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 22, + "text": "न पूर्वे नापरे जातु कामानाम अन्तम आप्नुवन\nतयक्त्वा सर्वसमारम्भान परतिबुद्धॊ ऽसमि जागृमि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 23, + "text": "नूनं ते हृदयं कामवज्र सारमयं दृधम\nयद अनर्थशताविष्टं शतधा न विदीर्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 24, + "text": "तयजामि कामत्वां चैव यच च किं चित परियं तव\nतवाहं सुखम अन्विच्छन्न आत्मन्य उपलभे सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 25, + "text": "कामजानामि ते मूलं संकल्पात किल जायसे\nन तवां संकल्पयिष्यामि समूलॊ न भविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 26, + "text": "ईहा धनस्य न सुखा लब्ध्वा चिन्ता च भूयसी\nलब्धानाशॊ यथा मृत्युर लब्धं भवति वा न वा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 27, + "text": "परेत्य यॊ न लभते ततॊ दुःखतरं नु किम\nन च तुष्यति लब्धेन भूय एव च मार्गति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 28, + "text": "अनुतर्षुल एवार्थः सवादु गाङ्गम इवॊदकम\nमद विलापनम एतत तु परतिबुद्धॊ ऽसमि संत्यज" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 29, + "text": "य इमं मामकं देहं भूतग्रामः समाश्रितः\nस यात्व इतॊ यथाकामं वसतां वा यथासुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 30, + "text": "न युष्मास्व इह मे परीतिः कामलॊभानुसारिषु\nतस्माद उत्सृज्य सर्वान वः सत्यम एवाश्रयाम्य अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 31, + "text": "सर्वभूतान्य अहं देहे पश्यन मनसि चात्मनः\nयॊगे बुद्धिं शरुते सत्त्वं मनॊ बरह्मणि धारयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 32, + "text": "विहरिष्याम्य अनासक्तः सुखी लॊकान निरामयः\nयथा मा तवं पुनर नैवं दुःखेषु परनिधास्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 33, + "text": "तवया हि मे परनुन्नस्य गतिर अन्या न विद्यते\nतृष्णा शॊकश्रमाणां हि तवं कामप्रभवः सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 34, + "text": "धननाशॊ ऽधिकं दुःखं मन्ये सर्वमहत्तरम\nजञातयॊ हय अवमन्यन्ते मित्राणि च धनच्युतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 35, + "text": "अवज्ञान सहस्रैस तु दॊषाः कस्ततराधने\nधने सुखकला या च सापि दुःखैर विधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 36, + "text": "धनम अस्येति पुरुषं पुरा निघ्नन्ति दस्यवः\nकलिश्यन्ति विविधैर दन्दैर नित्यम उद्वेजयन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 37, + "text": "मन्दलॊलुपता दुःखम इति बुद्धिं चिरान मया\nयद यद आलम्बसे कामतत तद एवानुरुध्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 38, + "text": "अतत्त्वज्ञॊ ऽसि बालश च दुस्तॊषॊ ऽपूरणॊ ऽनलः\nनैव तवं वेत्थ सुलभं नैव तवं वेत्थ दुर्लभम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 39, + "text": "पातालम इव दुष्पूरॊ मां दुःखैर यॊक्तुम इच्छसि\nनाहम अद्य समावेष्टुं शक्यः कामपुनस तवया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 40, + "text": "निर्वेदम अहम आसाद्य दरव्यनाशाद यदृच्छया\nनिर्वृतिं परमां पराप्य नाद्य कामान विचिन्तये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 41, + "text": "अतिक्लेशान सहामीह नाहं बुध्याम्य अबुद्धिमान\nनिकृतॊ धननाशेन शये सर्वाङ्गविज्वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 42, + "text": "परित्यजामि कामत्वां हित्वा सर्वमनॊगतीः\nन तवं मया पुनः कामनस्यॊतेनेव रंस्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 43, + "text": "कषमिष्ये ऽकषममाणानां न हिंसिष्ये च हिंसितः\nदवेष्य मुक्तः परियं वक्ष्याम्य अनादृत्य तद अप्रियम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 44, + "text": "तृप्तः सवस्थेन्द्रियॊ नित्यं यथा लब्धेन वर्तयन\nन सकामं करिष्यामि तवाम अहं शत्रुम आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 45, + "text": "निर्वेदं निर्वृतिं तृप्तिं शान्तिं सत्यं दमं कषमाम\nसर्वभूतदयां चैव विद्धि मां शरणागतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 46, + "text": "तस्मात कामश च लॊभश च तृष्णा कार्पण्यम एव च\nतयजन्तु मां परतिष्ठन्तं सत्त्वस्थॊ हय अस्मि सांप्रतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 47, + "text": "परहाय कामं लॊभं च करॊधं पारुष्यम एव च\nनाद्य लॊभवशं पराप्तॊ दुःखं पराप्स्याम्य अनात्मवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 48, + "text": "यद यत तयजति कामानां तत सुखस्याभिपूर्यते\nकामस्य वशगॊ नित्यं दुःखम एव परपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 49, + "text": "कामान वयुदस्य धुनुते यत किं चित पुरुषॊ रजः\nकामक्रॊधॊद्भवं दुःखम अह्रीर अरतिर एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 50, + "text": "एष बरह्म परविष्टॊ ऽहं गरीस्मे शीतम इव हरदम\nशाम्यामि परिनिर्वामि सुखम आसे च केवलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 51, + "text": "यच च कामसुखं लॊके यच च दिव्यं महत सुखम\nतृष्णा कषयसुखस्यैते नार्हतः सॊदशीं कलाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 52, + "text": "आत्मना सप्तमं कामं हत्वा शत्रुम इवॊत्तमम\nपराप्यावध्यं बरह्म पुरं राजेव सयाम अहं सुखी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 53, + "text": "एतां बुद्धिं समास्थाय मङ्किर निर्वेदम आगतः\nसर्वान कामान परित्यज्य पराप्य बरह्म महत सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 54, + "text": "दम्य नाश कृते मङ्किर अमरत्वं किलागमत\nअछिनत काममूलं स तेन पराप महत सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 55, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nगीतं विदेहराजेन जनकेन परशाम्यता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 56, + "text": "अनन्तं बत मे वित्तं यस्य मे नास्ति किं चन\nमिथिलायां परदीप्तायां न मे दह्यति किं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 57, + "text": "अत्रैवॊदाहरन्तीमं बॊध्यस्य पदसंचयम\nनिर्वेदं परति विन्यस्तं परतिबॊध युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 58, + "text": "बॊध्यं दान्तम ऋषिं राजा नहुषः पर्यपृच्छत\nनिर्वेदाच छान्तिम आपन्नं शान्तं परज्ञान तर्पितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 59, + "text": "उपदेशं महाप्राज्ञ शमस्यॊपदिशस्व मे\nकां बुद्धिं समनुध्याय शान्तश चरसि निर्वृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 60, + "text": "[बॊध्य]\nउपदेशेन वर्तामि नानुशास्मीह कं चन\nलक्षणं तस्य वक्ष्ये ऽहं तत सवयं परविमृश्यताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 171, + "shloka": 61, + "text": "पिङ्गला कुररः सर्पः सारङ्गान्वेषणं वने\nइषुकारः कुमारी च स एते गुरवॊ मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 1, + "text": "[युधिस्ठिर]\nकेन वृत्तेन वृत्तज्ञ वीतशॊकश चरेन महीम\nकिं च कुर्वन नरॊ लॊके पराप्नॊति परमां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 2, + "text": "[भीस्म]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nपरह्रादस्य च संवादं मुनेर आजगरस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 3, + "text": "चरन्तं बराह्मणं कं चित कल्य चित्तम अनामयम\nपप्रच्छ राजन परह्रादॊ बुद्धिमान पराज्ञसंमतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 4, + "text": "सवस्थः शक्तॊ मृदुर दान्तॊ निर्विवित्सॊ ऽनसूयकः\nसुवाग्बहुमतॊ लॊके पराज्ञश चरसि बालवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 5, + "text": "नैव परार्थयसे लाभं नालाभेष्व अनुशॊचसि\nनित्यतृप्त इव बरह्मन न किं चिद अवमन्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 6, + "text": "सरॊतसा हरियमाणासु परजास्व अविमना इव\nधर्मकामार्थ कार्येषु कूतस्थ इव लक्ष्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 7, + "text": "नानुतिष्ठसि धर्मार्धौ न कामे चापि वर्तसे\nइन्द्रियार्थान अनादृत्य मुक्तश चरसि साक्षिवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 8, + "text": "का नु परज्ञा शरुतं वा किं वृत्तिर वा का नु ते मुने\nकषिप्रम आचक्ष्व मे बरह्मञ शरेयॊ यद इह मन्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 9, + "text": "अनुयुक्तः स मेधावी लॊकधर्मविधानवित\nउवाच शलक्ष्णया वाचा परह्रादम अनपार्थया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 10, + "text": "पश्यन परह्राद भूतानाम उत्पत्तिम अनिमित्ततः\nहरासं वृद्धिं विनाशं च न परहृष्ये न च वयथे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 11, + "text": "सवभावाद एव संदृश्य वर्तमानाः परवृत्तयः\nसवभावनिरताः सर्वाः परितप्ये न केन चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 12, + "text": "पश्यन परह्राद संयॊगान विप्रयॊग परायनान\nसंचयांश च विनाशान्तान न कव चिद विदधे मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 13, + "text": "अन्तवन्ति च भूतानि गुणयुक्तानि पश्यतः\nउत्पत्तिनिधनज्ञस्य किं कार्यम अवशिष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 14, + "text": "जलजानाम अपि हय अन्तं पर्यायेनॊपलक्षये\nमहताम अपि कायानां सूक्ष्माणां च महॊदधौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 15, + "text": "जङ्गम सथावराणां च भूतानाम असुराधिप\nपार्थिवानाम अपि वयक्तं मृत्युं पश्यामि सर्वशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 16, + "text": "अन्तरिक्षचराणां च दानवॊत्तम पक्षिणाम\nउत्तिष्ठति यथाकालं मृत्युर बलवताम अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 17, + "text": "दिवि संशरमाणानि हरस्वानि च महान्ति च\nजयॊतींसि च यथाकालं पतमानानि लक्षये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 18, + "text": "इति भूतानि संपश्यन्न अनुषक्तानि मृत्युना\nसर्वसामान्यतॊ विद्वान कृतकृत्यः सुखं सवपे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 19, + "text": "सुमहान्तम अपि गरासं गरसे लब्धं यदृच्छया\nशये पुनर अभुञ्जानॊ दिवसानि बहून्य अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 20, + "text": "आस्रवत्य अपि माम अन्नं पुनर बहुगुणं बहु\nपुनर अल्पगुणं सतॊकं पुनर नैवॊपपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 21, + "text": "कनान कदा चित खादामि पिन्याकम अपि च गरसे\nभक्षये शालिमांसानि भक्षांश चॊचावचान पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 22, + "text": "शये कदा चित पर्यङ्के भूमाव अपि पुनः शये\nपरासादे ऽपि च मे शय्या कदा चिद उपपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 23, + "text": "धारयामि च चीराणि शानीं कषौमाजिनानि च\nमहार्हाणि च वासांसि धारयाम्य अहम एकदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 24, + "text": "न संनिपतितं धर्म्यम उपभॊगं यदृच्छया\nपरत्याचक्षे न चाप्य एनम अनुरुध्ये सुदुर्लभम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 25, + "text": "अचलम अनिधनं शिवं विशॊकं; शुचिम अतुलं विदुषां मते निविष्टम\nअनभिमतम असेवितं च मूढैर; वरतम इदम आजगरं शुचिश चरामि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 26, + "text": "अचलित मतिर अच्युतः सवधर्मात; परिमित संसरणः परावरज्ञः\nविगतभयकषायलॊभमॊहॊ; वरतम इदम आजगरं शुचिश चरामि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 27, + "text": "अनियतफलभक्ष्य भॊज्यपेयं; विधिपरिनाम विभक्तदेशकालम\nहृदयसुखम असेवितं कदर्यैर; वरतम इदम आजगरं शुचिश चरामि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 28, + "text": "इदम इदम इति तृष्णयाभिभूतं; जनम अनवाप्तधनं विषीद मानम\nनिपुनम अनुनिशाम्य तत्त्वबुद्ध्या; वरतम इदम आजगरं शुचिश चरामि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 29, + "text": "बहुविधम अनुदृश्य चार्थहेतॊः; कृपणम इहार्यम अनार्यम आश्रयन्तम\nउपशम रुचिर आत्मवान परशान्तॊ; वरतम इदम आजगरं शुचिश चरामि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 30, + "text": "सुखम असुखम अनर्थम अर्थलाभं; रतिम अरतिं मरणं च जीवितं च\nविधिनियतम अवेक्ष्य तत्त्वतॊ ऽहं; वरतम इदम आजगरं शुचिश चरामि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 31, + "text": "अपगतभयरागमॊहदर्पॊ; धृतिमतिबुद्धिसमन्वितः परशान्तः\nउपगतफलभॊगिनॊ निशाम्य; वरतम इदम आजगरं शुचिश चरामि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 32, + "text": "अनियतशयनासनः परकृत्या; दमनियम वरतसत्यशौचयुक्तः\nअपगतफलसंचयः परहृष्टॊ; वरतम इदम आजगरं शुचिश चरामि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 33, + "text": "अभिगतम असुखार्थम ईहनार्थैर; उपगतबुद्धिर अवेक्ष्य चात्मसंस्थः\nतृषितम अनियतं मनॊ नियन्तुं; वरतम इदम आजगरं शुचिश चरामि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 34, + "text": "न हृदयम अनुरुध्यते मनॊ वा; परिय सुखदुर्लभताम अनित्यतां च\nतद उभयम उपलक्षयन्न इवाहं; वरतम इदम आजगरं शुचिश चरामि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 35, + "text": "बहु कथितम इदं हि बुद्धिमद्भिः; कविभिर अभिप्रथयद्भिर आत्मकीर्तिम\nइदम इदम इति तत्र तत्र तत तत; सवपरमतैर गहनं परतर्कयद्भिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 36, + "text": "तद अहम अनुनिशाम्य विप्रयातं; पृथग अभिपन्नम इहाबुधैर मनुष्यैः\nअनवसितम अनन्त दॊषपारं; नृषु विहरामि विनीतरॊषतृष्णः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 172, + "shloka": 37, + "text": "[भी]\nअजगर चरितं वरतं महात्मा; येह नरॊ ऽनुचरेद विनीतरागः\nअपगतभयमन्युलॊभ मॊहः; स खलु सुखी विहरेद इमं विहारम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 1, + "text": "[युधिस्ठिर]\nबान्धवाः कर्म वित्तं वा परज्ञा वेह पितामह\nनरस्य का परतिष्ठा सयाद एतत पृष्ठॊ वदस्व मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 2, + "text": "[भीस्म]\nपरज्ञा परतिष्ठा भूतानां परज्ञा लाभः परॊ मतः\nपरज्ञा निःश्रेयसी लॊके परज्ञा सवर्गॊ मतः सताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 3, + "text": "परज्ञया परापितार्थॊ हि बलिर ऐश्वर्यसंक्षये\nपरह्रादॊ नमुचिर मङ्किस तस्याः किं विद्यते परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 4, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nइन्द्र काश्यप संवादं तन निबॊध युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 5, + "text": "वैश्यः कश चिद ऋषिं तात काश्यपं संशितव्रतम\nरथेन पातयाम आस शरीमान दृप्तस तपस्विनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 6, + "text": "आर्तः स पतितः करुद्धस तयक्त्वात्मानम अथाब्रवीत\nमरिष्याम्य अधनस्येह जीवितार्थॊ न विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 7, + "text": "तथा मुमूर्षम आसीनम अकूजन्तम अचेतसम\nइन्द्रः सृगालरूपेण बभासे करुद्ध मानसम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 8, + "text": "मनुष्ययॊनिम इच्छन्ति सर्वभूतानि सर्वशः\nमनुष्यत्वे च विप्रत्वं सर्व एवाभिनन्दति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 9, + "text": "मनुष्यॊ बराह्मणश चापि शरॊत्रियश चासि काश्यप\nसुदुर्लभम अवाप्यैतद अदॊषान मर्तुम इच्छसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 10, + "text": "सर्वे लाभाः साभिमाना इति सत्या बत शरुतिः\nसंतॊषणीय रूपॊ ऽसि लॊभाद यद अभिमन्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 11, + "text": "अहॊ सिद्धार्थता तेषां येषां सन्तीह पानयः\nपानिमद्भ्यः सपृहास्माकं यथा तव धनस्य वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 12, + "text": "न पानि लाभाद अधिकॊ लाभः कश चन विद्यते\nअपानित्वाद वयं बरह्मन कन्तकान नॊद्धरामहे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 13, + "text": "अथ येषां पुनः पानी देवदत्तौ दशाङ्गुली\nउद्धरन्ति कृमीन अङ्गाद दशमानान कसन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 14, + "text": "हिमवर्षातपानां च परित्राणानि कुर्वते\nचेलम अन्नं सुखं शय्यां निवातं चॊपभुज्ञते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 15, + "text": "अधिष्ठाय च गां लॊके भुज्ञते वाहयन्ति च\nउपायैर बहुभिश चैव वश्यान आत्मनि कुर्वते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 16, + "text": "ये खल्व अजिह्वाः कृपणा अल्पप्राना अपानयः\nसहन्ते तानि दुःखानि दिष्ट्या तवं न तथा मुने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 17, + "text": "दिष्ट्या तवं न सृगालॊ वै न कृमिर न च मूषकः\nन सर्पॊ न च मन्दूकॊ न चान्यः पापयॊनिजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 18, + "text": "एतावतापि लाभेन तॊष्टुम अर्हसि काश्यप\nकिं पुनर यॊ ऽसि सत्त्वानां सर्वेषां बराह्मणॊत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 19, + "text": "इमे मां कृमयॊ ऽदन्ति तेषाम उद्धरणाय मे\nनास्ति शक्तिर अपानित्वात पश्यावस्थाम इमां मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 20, + "text": "अकार्यम इति चैवेमं नात्मानं संत्यजाम्य अहम\nनेतः पापीयसीं यॊनिं पतेयम अपराम इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 21, + "text": "मध्ये वै पापयॊनीनां सार्गाली याम अहं गतः\nपापीयस्यॊ बहुतरा इतॊ ऽनयाः पापयॊनयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 22, + "text": "जात्यैवैके सुखतराः सन्त्य अन्ये भृशदुःखिताः\nनैकान्त सुखम एवेह कव चित पश्यामि कस्य चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 23, + "text": "मनुष्या हय आध्यतां पराप्य राज्यम इच्छन्त्य अनन्तरम\nराज्याद देवत्वम इच्छन्ति देवत्वाद इन्द्रताम अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 24, + "text": "भवेस तवं यद्य अपि तव आध्यॊ न राजा न च दैवतम\nदेवत्वं पराप्य चेन्द्रत्वं नैव तुष्येस तथा सति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 25, + "text": "न तृप्तिः परिय लाभे ऽसति तृष्णा नाद्भिः परशाम्यति\nसंप्रज्वलति सा भूयः समिद्भिर इव पावकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 26, + "text": "अस्त्य एव तवयि शॊकॊ वै हर्षश चास्ति तथा तवयि\nसुखदुःखे तथा चॊभे तत्र का परिदेवना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 27, + "text": "परिच्छिद्यैव कामानां सर्वेषां चैव कर्मणाम\nमूलं रुन्धीन्द्रिय गरामं शकुन्तान इव पञ्जरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 28, + "text": "न खल्व अप्य अरसज्ञस्य कामः कव चन जायते\nसंस्पर्शाद दर्शनाद वापि शरवणाद वापि जायते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 29, + "text": "न तवं समरसि वारुण्या लत्वाकानां च पक्षिणाम\nताभ्यां चाभ्यधिकॊ भक्ष्यॊ न कश चिद विद्यते कव चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 30, + "text": "यानि चान्यानि दूरेषु भक्ष्यभॊज्यानि काश्यप\nयेषाम अभुक्त पूर्वं ते तेषाम अस्मृतिर एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 31, + "text": "अप्राशनम असंस्पर्शम असंदर्शनम एव च\nपुरुषस्यैष नियमॊ मन्ये शरेयॊ न संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 32, + "text": "पानिमन्तॊ धनैर युक्ता बलवन्तॊ न संशयः\nमनुष्या मानुषैर एव दासत्वम उपपादिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 33, + "text": "वधबन्धपरिक्लेशैः कलिश्यन्ते च पुनः पुनः\nते खल्व अपि रमन्ते च मॊदन्ते च हसन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 34, + "text": "अपरे बाहुबलिनः कृतविद्या मनस्विनः\nजुगुप्सितां सुकृपणां पापां वृत्तिम उपासते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 35, + "text": "उत्सहन्ते च ते वृत्तिम अन्याम अप्य उपसेवितुम\nसवकर्मणा तु नियतं भवितव्यं तु तत तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 36, + "text": "न पुल्कसॊ न चन्दाल आत्मानं तयक्तुम इच्छति\nअसंतुष्टः सवया यॊन्या मायां पश्यस्व यादृशीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 37, + "text": "दृष्ट्वा कुनीन पक्षहतान मनुष्यान आमयाविनः\nसुसंपूर्णः सवया यॊन्या लब्धलाभॊ ऽसि काश्यप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 38, + "text": "यदि बराह्मण देहस ते निरातङ्कॊ निरामयः\nअङ्गानि च समग्राणि न च लॊकेषु धिक्कृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 39, + "text": "न केन चित परवादेन सत्येनैवापहारिणा\nधर्मायॊत्तिष्ठ विप्रर्षे नात्मानं तयक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 40, + "text": "यदि बरह्मञ शृणॊष्य एतच छरद्दधासि च मे वचः\nवेदॊक्तस्य च धर्मस्य फलं मुख्यम अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 41, + "text": "सवाध्यायम अग्निसंस्कारम अप्रमत्तॊ ऽनुपालय\nसत्यं दमं च दानं च सपर्धिष्ठा मा च केन चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 42, + "text": "ये के चन सवध्ययनाः पराप्ता यजन याजनम\nकथं ते जातु शॊचेयुर धयायेयुर वाप्य अशॊभनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 43, + "text": "इच्छन्तस ते विहाराय सुखं महद अवाप्नुयुः\nउत जाताः सुनक्षत्रे सुतीर्थाः सुमुहूर्तजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 44, + "text": "नक्षत्रेष्व आसुरेष्व अन्ये दुस्तीर्था दुर्मुहूर्तजाः\nसंपतन्त्य आसुरीं यॊनिं यज्ञप्रसव वर्जिताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 45, + "text": "अहम आसं पण्डितकॊ हैतुकॊ वेद निन्दकः\nआन्वीक्षिकीं तर्क विद्याम अनुरक्तॊ निरर्थिकाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 46, + "text": "हेतुवादान परवदिता वक्ता संसत्सु हेतुमत\nआक्रॊष्टा चाभिवक्ता च बरह्म यज्ञेषु वै दविजान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 47, + "text": "नास्तिकः सर्वशङ्की च मूर्खः पण्डितमानिकः\nतस्येयं फलनिर्वृत्तिः सृगालत्वं मम दविज" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 48, + "text": "अपि जातु तथा तत सयाद अहॊरात्र शतैर अपि\nयद अहं मानुषीं यॊनिं सृगालः पराप्नुयां पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 49, + "text": "संतुष्टश चाप्रमत्तश च यज्ञदानतपॊ रतिः\nजञेय जञाता भवेयं वै वर्ज्य वर्जयिता तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 50, + "text": "ततः स मुनिर उत्थाय काश्यपस तम उवाच ह\nअहॊ बहासि कुशलॊ बुद्धिमान इति विस्मितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 51, + "text": "समवैक्षत तं विप्रॊ जञानदीर्घेण चक्षुषा\nददर्श चैनं देवानाम इन्द्रं देवं शचीपतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 173, + "shloka": 52, + "text": "ततः संपूजयाम आस काश्यपॊ हरिवाहनम\nअनुज्ञातश च तेनाथ परविवेश सवम आश्रमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 174, + "shloka": 1, + "text": "[युधिस्ठिर]\nयद्य अस्ति दत्तम इष्टं वा तपस तप्तं तथैव च\nगुरूणां चापि शुश्रूसा तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 174, + "shloka": 2, + "text": "[भीस्म]\nआत्मनानर्थ युक्तेन पापे निविशते मनः\nस कर्म कलुषं कृत्वा कलेशे महति धीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 174, + "shloka": 3, + "text": "दुर्भिक्षाद एव दुर्भिक्षं कलेशात कलेशं भयाद भयम\nमृतेभ्यः परमृतं यान्ति दरिद्राः पापकारिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 174, + "shloka": 4, + "text": "उत्सवाद उत्सवं यान्ति सवर्गात सवर्गं सुखात सुखम\nशरद्दधानाश च दान्ताश च धनाध्याः शुभकारिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 174, + "shloka": 5, + "text": "वयालकुञ्जरदुर्गेषु सर्पचॊर भयेषु च\nहस्तावापेन गच्छन्ति नास्तिकाः किम अतः परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 174, + "shloka": 6, + "text": "परिय देवातिथेयाश च वदान्याः परिय साधवः\nकषेम्यम आत्मवतां मार्गम आस्थिता हस्तदक्षिणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 174, + "shloka": 7, + "text": "पुलाका इव धान्येषु पुत्तिका इव पक्षिषु\nतद्विधास ते मनुष्येषु येषां धर्मॊ न कारणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 174, + "shloka": 8, + "text": "सुशीघ्रम अपि धावन्तं विधानम अनुधावति\nशेते सह शयानेन येन येन यथा कृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 174, + "shloka": 9, + "text": "उपतिष्ठति तिष्ठन्तं गच्छन्तम अनुगच्छति\nकरॊति कुर्वतः कर्म छायेवानुविधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 174, + "shloka": 10, + "text": "येन येन यथा यद यत पुरा कर्म समाचितम\nतत तद एव नरॊ भुङ्क्ते नित्यं विहितम आत्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 174, + "shloka": 11, + "text": "सवकर्मफलविक्षिप्तं विधानपरिरक्षितम\nभूतग्रामम इमं कालः समन्तात परिकर्षति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 174, + "shloka": 12, + "text": "अचॊद्यमानानि यथा पुष्पानि च फलानि च\nसवकालं नातिवर्तन्ते तथा कर्म पुरा कृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 174, + "shloka": 13, + "text": "संमानश चावमानश च लाभालाभौ कषयॊदयौ\nपरवृत्ता विनिवर्तन्ते विधानान्ते पुनः पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 174, + "shloka": 14, + "text": "आत्मना विहितं दुःखम आत्मना विहितं सुखम\nगर्भशय्याम उपादाय भुज्यते पौर्वदेहिकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 174, + "shloka": 15, + "text": "बालॊ युवा च वृद्धश च यत करॊति शुभाशुभम\nतस्यां तस्याम अवस्थायां भुङ्क्ते जन्मनि जन्मनि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 174, + "shloka": 16, + "text": "यथा धेनु सहस्रेषु वत्सॊ विन्दति मातरम\nतथा पूर्वकृतं कर्म कर्तारम अनुगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 174, + "shloka": 17, + "text": "समुन्नम अग्रतॊ वस्त्रं पश्चाच छुध्यति कर्मणा\nउपवासैः परतप्तानां दीर्घं सुखम अनन्तकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 174, + "shloka": 18, + "text": "दीर्घकालेन तपसा सेवितेन तपॊवने\nधर्मनिर्धूतपापानां संसिध्यन्ते मनॊरथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 174, + "shloka": 19, + "text": "शकुनीनाम इवाकाशे मत्स्यानाम इव चॊदके\nपदं यथा न दृश्येत तथा जञानविदां गतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 174, + "shloka": 20, + "text": "अलम अन्यैर उपालम्भैर कीर्तितैश च वयतिक्रमैः\nपेशलं चानुरूपं च कर्तव्यं हितम आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकुतः सृष्टम इदं विश्वं जगत सथावरजङ्गमम\nपरलये च कम अभ्येति तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 2, + "text": "ससागरः सगगनः सशैलः सबलाहकः\nसभूमिः साग्निपवनॊ लॊकॊ ऽयं केन निर्मितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 3, + "text": "सथं सृष्टानि भूतानि कथं वर्णविभक्तयः\nशौचाशौचं कथं तेषां धर्माधर्माव अथॊ कथम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 4, + "text": "कीदृशॊ जीवतां जीवः कव वा गच्छन्ति ये मृताः\nअस्माल लॊकाद अमुं लॊकं सर्वं शंसतु नॊ भवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 5, + "text": "[भस]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nभृगुणाभिहितं शरेष्ठं भरद्वाजाय पृच्छते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 6, + "text": "कैलासशिखरे दृष्ट्वा दीप्यमानम इवौजसा\nभृगुं महर्षिम आसीनं भरद्वाजॊ ऽनवपृच्छत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 7, + "text": "ससागरः सगगनः सशैलः सबलाहकः\nसभूमिः साग्निपवनॊ लॊकॊ ऽयं केन निर्मितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 8, + "text": "कथं सृष्टानि भूतानि कथं वर्णविभक्तयः\nशौचाशौचं कथं तेषां धर्माधर्माव अथॊ कथम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 9, + "text": "कीदृशॊ जीवतां जीवः कव वा गच्छन्ति ये मृताः\nपरलॊकम इमं चापि सर्वं शंसतु नॊ भगान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 10, + "text": "एवं स भगवान पृष्टॊ भरद्वाजेन संशयम\nमहर्षिर बरह्म संकाशः सर्वं तस्मै ततॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 11, + "text": "मानसॊ नाम विख्यातः शरुतपूर्वॊ महर्षिभिः\nअनादि निधनॊ देवस तथाभेद्यॊ ऽजरामरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 12, + "text": "अव्यक्त इति विख्यातः शाश्वतॊ ऽथाक्षरॊ ऽवययः\nयतः सृष्टानि भूतानि जायन्ते च मरियन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 13, + "text": "सॊ ऽसृजत परथमं देवॊ महान्तं नाम नामतः\nआकाशम इति विख्यातं सर्वभूतधरः परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 14, + "text": "आकाशाद अभवद वारि सलिलाद अग्निमारुतौ\nअग्निमारुत संयॊगात ततः समभवन मही" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 15, + "text": "ततस तेजॊमयं दिव्यं पद्मं सृष्टं सवयम्भुवा\nतस्मात पद्मात समभवद बरह्मा वेदमयॊ निधिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 16, + "text": "अहंकार इति खयातः सर्वभूतात्मभूतकृत\nबरह्मा वै सुमहातेजा य एते पञ्च धातवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 17, + "text": "शैलास तस्यास्थि संज्ञास तु मेदॊ मांसं व मेदिनी\nसमुद्रास तस्य रुधिरम आकाशम उदरं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 18, + "text": "पवनश चैव निःश्वासस तेजॊ ऽगनिर निम्नगाः सिराः\nअग्नीसॊमौ तु चन्द्रार्कौ नयने तस्य विश्रुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 19, + "text": "नभश चॊर्ध्वं शिरस तस्य कषितिः पादौ दिशॊ भुजौ\nदुर्विज्ञेयॊ हय अनन्तत्वात सिद्धैर अपि न संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 20, + "text": "स एव भगवान विष्णुर अनन्त इति विश्रुतः\nसर्वभूतात्मभूतस्थॊ दुर्विज्ञेयॊ ऽकृतात्मभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 21, + "text": "अहंकारस्य यः सरष्टा सर्वभूतभवाय वै\nयतः समभवद विश्वं पृष्टॊ ऽहं यद इह तवया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 22, + "text": "[भरद्वाज]\nगगनस्य दिशां चैव भूतलस्यानिलस्य च\nकान्य अत्र परिमानानि संशयं छिन्धि मे ऽरथतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 23, + "text": "[भृगु]\nअनन्तम एतद आकाशं सिद्धचारणसेवितम\nरम्यं नानाश्रयाकीर्णं यस्यान्तॊ नाधिगम्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 24, + "text": "ऊर्ध्वं गतेर अधस्तात तु चन्द्रादित्यौ न दृश्यतः\nतत्र देवाः सवयं दीप्ता भास्वराश चाग्निवर्चसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 25, + "text": "ते चाप्य अन्तं न पश्यन्ति नभसः परथितौजसः\nदुर्गमत्वाद अनन्तत्वाद इति मे विद्धि मानद" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 26, + "text": "उपरिष्टॊपरिष्टात तु परज्वलद्भिः सवयंप्रभैः\nनिरुद्धम एतद आकाशम अप्रमेयं सुरैर अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 27, + "text": "पृथिव्य अन्ते समुद्रास तु समुद्रान्ते तमः समृतम\nतमसॊ ऽनते जलं पराहुर जलस्यान्ते ऽगनिर एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 28, + "text": "रसातलान्ते सलिलं जलान्ते पन्नगाधिपः\nतद अन्ते पुनर आकाशम आकाशान्ते पुनर जलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 29, + "text": "एवम अन्तं भगवतः परमानं सलिलस्य च\nअग्निमारुत तॊयेभ्यॊ दुर्ज्ञेयं दैवतैर अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 30, + "text": "अग्निमारुत तॊयानां वर्णाः कषितितलस्य च\nआकाशसदृशा हय एते भिद्यन्ते तत्त्वदर्शनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 31, + "text": "पथन्ति चैव मुनयः शास्त्रेषु विविधेषु च\nतरैलॊक्ये सागरे चैव परमानं विहितं यथा\nअदृश्याय तव अगम्याय कः परमानम उदाहरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 32, + "text": "सिद्धानां देवतानां च यदा परिमिता गतिः\nतदा गौनम अनन्तस्य नामानन्तेति विश्रुतम\nनामधेयानुरूपस्य मानसस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 33, + "text": "यदा तु दिव्यं तद रूपं हरसते वर्धते पुनः\nकॊ ऽनयस तद वेदितुं शक्तॊ यॊ ऽपि सयात तद्विधॊ ऽपरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 34, + "text": "ततः पुष्करतः सृष्टः सर्वज्ञॊ मूर्तिमान परभुः\nबरह्मा धर्ममयः पूर्वः परजापतिर अनुत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 35, + "text": "[भ]\nपुष्कराद यदि संभूतॊ जयेष्ठं भवति पुष्करम\nबरह्माणं पूर्वजं चाह भवान संदेह एव मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 36, + "text": "[भ]\nमानसस्येह या मूर्तिर बरह्मत्वं समुपागता\nतस्यासन विधानार्थं पृथिवी पद्मम उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 175, + "shloka": 37, + "text": "कनिका तस्य पद्यस्य मेरुर गगनम उच्छ्रितः\nतस्य मध्ये सथितॊ लॊकान सृजते जगतः परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 176, + "shloka": 1, + "text": "[भरद्वाज]\nपरजा विसर्गं विविधं कथं स सृजते परभुः\nमेरुमध्ये सथितॊ बरह्मा तद बरूहि दविजसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 176, + "shloka": 2, + "text": "[भृगु]\nपरजा विसर्गं विविधं मानसॊ मनसासृजत\nसंधुक्षणार्थं भूतानां सृष्टं परथमतॊ जलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 176, + "shloka": 3, + "text": "यत परानाः सर्वभूतानां वर्धन्ते येन च परजाः\nपरित्यक्ताश च नश्यन्ति तेनेदं सर्वम आवृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 176, + "shloka": 4, + "text": "पृथिवी पर्वता मेघा मूर्तिमन्तश च ये परे\nसर्वं तद वारुणं जञेयम आपस तस्तम्भिरे पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 176, + "shloka": 5, + "text": "[भ]\nकथं सलिलम उत्पन्नं कथं चैवाग्निमारुतौ\nकथं च मेदिनी सृष्टेत्य अत्र मे संशयॊ महान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 176, + "shloka": 6, + "text": "[भ]\nबरह्मकल्पे पुरा बरह्मन बरह्मर्षीणां समागमे\nलॊकसंभव संदेहः समुत्पन्नॊ महात्मनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 176, + "shloka": 7, + "text": "ते ऽतिष्ठन धयानम आलम्ब्य मौनम आस्थाय निश्चलाः\nतयक्ताहाराः पवनपा दिव्यं वर्षशतं दविजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 176, + "shloka": 8, + "text": "तेषां धर्ममयी वाणी सर्वेषां शरॊत्रम आगमत\nदिव्या सरस्वती तत्र संबभूव नभस्तलात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 176, + "shloka": 9, + "text": "पुरा सतिमितनिःशब्दम आकाशम अचलॊपमम\nनष्ट चन्द्रार्कपवनं परसुप्तम इव संबभौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 176, + "shloka": 10, + "text": "ततः सलिलम उत्पन्नं तमसीवापरं तमः\nतस्माच च सलिलॊत्पीदाद उदतिष्ठत मारुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 176, + "shloka": 11, + "text": "यथा भाजनम अच्छिद्रं निःशब्दम इव लक्ष्यते\nतच चाम्भसा पूर्यमाणं सशम्ब्दं कुरुते ऽनिलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 176, + "shloka": 12, + "text": "तथा सलिलसंरुद्धे नभसॊ ऽनते निरन्तरे\nभित्त्वार्णव तलं वायुः समुत्पतति घॊषवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 176, + "shloka": 13, + "text": "स एष चरते वायुर अर्णवॊत्पीद संभवः\nआकाशस्थानम आसाद्य परशान्तिं नाधिगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 176, + "shloka": 14, + "text": "तस्मिन वाय्वम्बुसंघर्षे दीप्ततेजा महाबलः\nपरादुर्भवत्य ऊर्ध्वशिखः कृत्वा वितिमिरं नभः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 176, + "shloka": 15, + "text": "अग्निः पवनसंयुक्तः खात समुत्पतते जलम\nसॊ ऽगनिर मारुत संयॊगाद घनत्वम उपपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 176, + "shloka": 16, + "text": "तस्याकाशे निपतितः सनेहस तिष्ठति यॊ ऽपरः\nस संघातत्वम आपन्नॊ भूमित्वम उपगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 176, + "shloka": 17, + "text": "रसानां सर्वगन्धानां सनेहानां परानिनां तथा\nभूमिर यॊनिर इह जञेया यस्यां सर्वं परसूयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 1, + "text": "[भरद्वाज]\nएते ते धातवः पञ्च बरह्मा यान असृजत पुरा\nआवृता यैर इमे लॊका महाभूताभिसंज्ञितैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 2, + "text": "यद आसृजत सहस्राणि भूतानां स महामतिः\nपञ्चानाम एव भूतत्वं कथं समुपपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 3, + "text": "[भृगु]\nअमितानां महाशब्दॊ यान्ति भूतानि संभवम\nततस तेषां महाभूतशब्दॊ ऽयम उपपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 4, + "text": "चेष्टा वयूः खम आकासम ऊष्माग्निः सलिलं दरवः\nपृथिवी चात्र संघातः शरीरं पाञ्च भौतिकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 5, + "text": "इत्य एतैः पञ्चभिर भूतैर युक्तं सथावरजङ्गमम\nशरॊत्रं घराणं रसः सपर्शॊ दृष्टिश चेन्द्रियसंज्ञिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 6, + "text": "[भ]\nपञ्चभिर यदि भूतैस तु युक्ताः सथावरजङ्गमाः\nसथावराणां न दृश्यन्ते शरीरे पञ्च धातवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 7, + "text": "अनूस्मनाम अचेष्टानां घनानां चैव तत्त्वतः\nवृक्षाणां नॊपलभ्यन्ते शरीरे पञ्च धातवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 8, + "text": "न शृण्वन्ति न पश्यन्ति न गन्धरसवेदिनः\nन च सपर्शं विजानन्ति ते कथं पाञ्च भौतिकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 9, + "text": "अद्रवत्वाद अनग्नित्वाद अभौमत्वाद अवायुतः\nआकाशस्याप्रमेयत्वाद वृक्षाणां नास्ति भौतिकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 10, + "text": "[भ]\nघनानाम अपि वृक्षाणाम आकाशॊ ऽसति न संशयः\nतेषां पुष्प फले वयक्तिर नित्यं समुपलभ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 11, + "text": "ऊष्मतॊ गलान पर्णानां तवक फलं पुष्पम एव च\nमलायते चैव शीतेन सपर्शस तेनात्र विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 12, + "text": "वाय्वग्न्यशनि निष्पेषैः फलपुष्पं विशीर्यते\nशरॊत्रेण गृह्यते शब्दस तस्माच छृण्वन्ति पादपाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 13, + "text": "वल्ली वेष्टयते वृक्षं सर्वतश चैव गच्छति\nन हय अदृष्टेश च मार्गॊ ऽसति तस्मात पश्यन्ति पादपाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 14, + "text": "पुण्यापुण्यैस तथा गन्धैर धूपैश च विविधैर अपि\nअरॊगाः पुष्पिताः सन्ति तस्माज जिघ्रन्ति पादपाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 15, + "text": "पादैः सलिलपानं च वयाधीनाम अपि दर्शनम\nवयाधिप्रतिक्रियत्वाच च विद्यते रसनं दरुमे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 16, + "text": "वक्त्रेणॊत्पल नालेन यथॊर्ध्वं जलम आददेत\nतथा पवनसंयुक्तः पादैः पिबति पादपाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 17, + "text": "गरहणात सुखदुःखस्य छिन्नस्य च विरॊहणात\nजीवं पश्यामि वृक्षाणाम अचैतन्यं न विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 18, + "text": "तेन तज जलम आदत्तं जरयत्य अग्निमारुतौ\nआहारपरिनामाच च सनेहॊ वृद्धिश च जायते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 19, + "text": "जङ्गमानां च सर्वेषां शरीरे पञ्च धातवः\nपरत्येकशः परभिद्यन्ते यैः शरीरं विचेष्टते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 20, + "text": "तवक च मांसं तथास्थीनि मज्जा सनायु च पञ्चमम\nइत्य एतद इह संख्यातं शरीरे पृथिवी मयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 21, + "text": "तेजॊ ऽगनिश च तथा करॊधश चक्षुर ऊष्मा तथैव च\nअग्निर जरयते चापि पञ्चाग्नेयाः शरीरिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 22, + "text": "शरॊत्रं घराणम अथास्यं च हृदयं कॊष्ठम एव च\nआकाशात परानिनाम एते शरीरे पञ्च धातवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 23, + "text": "शलेष्मा पित्तम अथ सवेदॊ वसा शॊनितम एव च\nइत्य आपः पञ्चधा देहे भवन्ति परानिनां सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 24, + "text": "परानात परानीयते परानी वयानाद वयायच्छते तथा\nगच्छत्य अपानॊ ऽवाक्चैव समानॊ हृद्य अवस्थिथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 25, + "text": "उदानाद उच्छ्वसिति च परतिभेदाच च भासते\nइत्य एते वायवः पञ्च चेष्टयन्तीह देहिनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 26, + "text": "भूमेर गन्धगुणान वेत्ति रसं चाद्भ्यः शरीरवान\nजयॊतिः पश्यति चक्षुर्भ्यां सपर्शं वेत्ति च वायुना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 27, + "text": "तस्य गन्धस्य वक्ष्यामि विस्तराभिहितान गुणान\nइष्टश चानिष्ट गन्धश च मधुरः कतुर एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 28, + "text": "निर्हारी संहतः सनिग्धॊ रूक्षॊ विशद एव च\nएवं नवविधॊ जञेयः पार्थिवॊ गन्धविस्तरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 29, + "text": "शब्दः सपर्शश च रूपं च रसश चापां गुणाः समृताः\nरसज्ञानं तु वक्ष्यामि तन मे निगदतः शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 30, + "text": "रसॊ बहुविधः परॊक्तः सूरिभिः परथितात्मभिः\nमधुरॊ लवनस तिक्तः कसायॊ ऽमलः कतुस तथा\nएष षड्विध विस्तारॊ रसॊ वारि मयः समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 31, + "text": "शब्दः सपर्शश च रूपं च तरिगुणं जयॊतिर उच्यते\nजयॊतिः पश्यति रूपाणि रूपं च बहुधा समृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 32, + "text": "हरस्वॊ दीर्घस तथा सथूलश चतुरस्रॊ ऽनु वृत्तवान\nशुक्लः कृष्णस तथा रक्तॊ नीलः पीतॊ ऽरुणस तथा\nएवं दवादश विस्तारॊ जयॊती रूपगुण समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 33, + "text": "शब्दस्पर्शौ तु विज्ञेयौ दविगुणॊ वायुर उच्यते\nवायव्यस तु गुणः सपर्शः सपर्शश च बहुधा समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 34, + "text": "कथिनश चिक्कनः शलक्ष्णः पिच्छलॊ मृदु दारुणः\nउष्णः शीतः सुखॊ दुःखः सनिग्धॊ विशद एव च\nएवं दवादश विस्तारॊ वायव्यॊ गुण उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 35, + "text": "तत्रैकगुणम आकाशं शब्द इत्य एव तत समृतम\nतस्य शब्दस्य वक्ष्यामि विस्तरं विविधात्मकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 36, + "text": "षड्ज ऋषभगान्धारौ मध्यमः पञ्चमस तथा\nधैवतश चापि विज्ञेयस तथा चापि निषादकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 37, + "text": "एष सप्त विधः परॊक्तॊ गुण आकाशलक्षणः\nतरैस्वर्येण तु सर्वत्र सथितॊ ऽपि पतहादिषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 38, + "text": "आकाशजं शब्दम आहुर एभिर वायुगुणैः सह\nअव्याहतैश चेतयते न वेत्ति विषमागतैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 177, + "shloka": 39, + "text": "आप्यायन्ते च ते नित्यं धातवस तैस तु धातुभिः\nआपॊ ऽगनिर मारुतश चैव नित्यं जाग्रति देहिषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 178, + "shloka": 1, + "text": "[भरद्वाज]\nपार्थिवं धातुम आश्रित्य शारीरॊ ऽगनिः कथं भवेत\nअवकाश विशेषेण कथं वर्तयते ऽनिलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 178, + "shloka": 2, + "text": "[भृगु]\nवायॊर गतिम अहं बरह्मन कीर्तयिष्यामि ते ऽनघ\nपरानिनाम अनिलॊ देहान यथा चेष्टयते बली" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 178, + "shloka": 3, + "text": "शरितॊ मूर्धानम अग्निस तु शरीरं परिपालयन\nपरानॊ मूर्धनि चाग्नौ च वर्तमानॊ विचेष्टते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 178, + "shloka": 4, + "text": "सजन्तुः सर्वभूतात्मा पुरुषः स सनातनः\nमनॊ बुद्धिर अहंकारॊ भूतानि विषयाश च सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 178, + "shloka": 5, + "text": "एवं तव इह स सर्वत्र परानेन परिपाल्यते\nपृष्ठतश च समानेन सवां सवां गतिम उपाश्रितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 178, + "shloka": 6, + "text": "वस्ति मूलं गुदं चैव पावकं च समाश्रितः\nवहन मूत्रं पुरीसं चाप्य अपानः परिवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 178, + "shloka": 7, + "text": "परयत्ने कर्मणि बले य एकस तरिषु वर्तते\nउदान इति तं पराहुर अध्यात्मविदुषॊ जनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 178, + "shloka": 8, + "text": "संधिष्व अपि च सर्वेषु संनिविष्टस तथानिलः\nशरीरेषु मनुष्याणां वयान इत्य उपदिश्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 178, + "shloka": 9, + "text": "धातुष्व अग्निस तु विततः समानेन समीरितः\nरसान धातूंश च दॊषांश च वर्तयन्न अवतिष्ठति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 178, + "shloka": 10, + "text": "अपान पराणयॊर मध्ये पराणापान समाहितः\nसमन्वितः सवधिष्ठानः सम्यक पचति पावकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 178, + "shloka": 11, + "text": "आस्यं हि पायु संयुक्तम अन्ते सयाद गुद संज्ञितम\nसरॊतस तस्मात परजायन्ते सर्वस्रॊतांसि देहिनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 178, + "shloka": 12, + "text": "परानानां संनिपाताच च संनिपातः परजायते\nऊष्मा चाग्निर इति जञेयॊ यॊ ऽननं पचति देहिनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 178, + "shloka": 13, + "text": "अग्निवेगवहः परानॊ गुदान्ते परतिहन्यते\nस ऊर्ध्वम आगम्य पुनः समुत्क्षिपति पावकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 178, + "shloka": 14, + "text": "पक्वाशयस तव अधॊ नाभेर ऊर्ध्वम आमाशयः सथितः\nनाभिमध्ये शरीरस्य सर्वे परानाः समाहिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 178, + "shloka": 15, + "text": "परसृता हृदयात सर्वे तिर्यग ऊर्धम अधस तथा\nवहन्त्य अन्नरसान्नाद्यॊ ऽदश पराण परचॊदिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 178, + "shloka": 16, + "text": "एष मार्गॊ ऽथ यॊगानां येन गच्छन्ति तत पदम\nजितक्लमासना धीरा मूर्धन्य आत्मानम आदधुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 178, + "shloka": 17, + "text": "एवं सर्वेषु विहितः पराणापानेषु देहिनाम\nतस्मिन सथितॊ नित्यम अग्निः सथाल्याम इव समाहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 179, + "shloka": 1, + "text": "[भरद्वाज]\nयदि परानायते वायुर वायुर एव विचेष्टते\nशवसित्य आभासते चैव तस्माज जीवॊ निरर्थकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 179, + "shloka": 2, + "text": "यद्य ऊष्म भाव आग्नेयॊ वह्निना पच्यते यदि\nअग्निर जरयते चैव तस्माज जीवॊ निरर्थकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 179, + "shloka": 3, + "text": "जन्तॊः परमीयमानस्य जीवॊ नैवॊपलभ्यते\nवायुर एव जहात्य एनम ऊष्म भावश च नश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 179, + "shloka": 4, + "text": "यदि वातॊपमॊ जीवः संश्लेषॊ यदि वायुना\nवायुमन्दलवद दृश्यॊ गच्छेत सह मरुद्गणैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 179, + "shloka": 5, + "text": "शलेषॊ यदि च वातेन यदि तस्मात परनश्यति\nमहार्णव विमुक्तत्वाद अन्यत सलिलभाजनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 179, + "shloka": 6, + "text": "कूपे वा सलिलं दद्यात परदीपं वा हुताशने\nपरक्षिप्तं नश्यति कषिप्रं यथा नश्यत्य असौ तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 179, + "shloka": 7, + "text": "पञ्च साधारणे हय अस्मिञ शरीरे जीवितं कुतः\nयेषाम अन्यतर तयागाच चतुर्णां नास्ति संग्रहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 179, + "shloka": 8, + "text": "नश्यन्त्य आपॊ हय अनाहाराद वायुर उच्छ्वासनिग्रहात\nनश्यते कॊष्ठ भेदात खम अग्निर नश्यत्य अभॊजनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 179, + "shloka": 9, + "text": "वयाधिव्रण परिक्लेशैर मेदिनी चैव शीर्यते\nपीडिते ऽनयतरे हय एषां सघातॊ याति पञ्चधा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 179, + "shloka": 10, + "text": "तस्मिन पञ्चत्वम आपन्ने जीवः किम अनुधावति\nकिं वेदयति वा जीवः किं शृणॊति बरवीति वा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 179, + "shloka": 11, + "text": "एषा गौः परलॊकस्थं तारयिष्यति माम इति\nयॊ दत्त्वा मरियते जन्तुः सा गौः कं तारयिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 179, + "shloka": 12, + "text": "गौश च परतिग्रहीता च दाता चैव समं यदा\nइहैव विलयं यान्ति कुतस तेषां समागमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 179, + "shloka": 13, + "text": "विहगैर उपयुक्तस्य शैलाग्रात पतितस्य वा\nअग्निना चॊपयुक्तस्य कुतः संजीवनं पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 179, + "shloka": 14, + "text": "छिन्नस्य यदि वृक्षस्य न मूलं परतिरॊहति\nबीजान्य अस्य परवर्तन्ते मृतः कव पुनर एष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 179, + "shloka": 15, + "text": "बीजमात्रं पुरा सृष्टं यद एतत परिवर्तते\nमृता मृताः परनश्यन्ति बीजाद बीजं परवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 1, + "text": "[भृगु]\nन परनाशॊ ऽसति जीवानां दत्तस्य च कृतस्य च\nयाति देहान्तरं परानी शरीरं तु विशीर्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 2, + "text": "न शरीराश्रितॊ जीवस तस्मिन नष्टे परनश्यति\nयथा समित्सु दग्धासु न परनश्यति पावकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 3, + "text": "[भरद्वाज]\nअग्नेर यथातथा तस्य यदि नाशॊ न विद्यते\nइन्धनस्यॊपयॊगान्ते स चाग्निर नॊपलभ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 4, + "text": "नश्यतीत्य एव जानामि शान्तम अग्निम अनिन्धनम\nगतिर यस्य परमानं वा संस्थानं वा न दृश्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 5, + "text": "[भ]\nसमिधाम उपयॊगान्ते सन्न एवाग्निर न दृश्यते\nआकाशानुगतत्वाद धि दुर्ग्रहः स निराश्रहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 6, + "text": "तथा शरीरसंत्यागे जीवॊ हय आकाशवत सथितः\nन गृह्यते सुसूक्ष्मत्वाद यथा जयॊतिर न संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 7, + "text": "परानान धारयते हय अग्निः स जीव उपधार्यताम\nवायुसंधारणॊ हय अग्निर नश्यत्य उच्छ्वासनिग्रहात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 8, + "text": "तस्मिन नष्टे शरीराग्नौ शरीरं तद अचेतनम\nपतितं याति भूमित्वम अयनं तस्य हि कषितिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 9, + "text": "जङ्गमानां हि सर्वेषां सथावराणां तथैव च\nआकाशं पवनॊ ऽभयेति जयॊतिस तम अनुगच्छति\nतत्र तरयाणाम एकत्वं दवयं भूमौ परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 10, + "text": "यत्र खं तत्र पवनस तत्राग्निर यत्र मारुतः\nअमूर्तयस ते विज्ञेया आपॊ मूर्तास तथा कषितिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 11, + "text": "[भ]\nयद्य अग्निमारुतौ भूमिः खम आपश च शरीरिषु\nजीवः किं लक्षणस तत्रेत्य एतद आचक्ष्व मे ऽनघ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 12, + "text": "पञ्चात्मके पञ्च रतौ पञ्च विज्ञानसंयुते\nशरीरे परानिनां जीवं जञातुम इच्छामि यादृशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 13, + "text": "मांसशॊनित संघाते मेदः सनाय्व अस्थि संचये\nभिद्यमाने शरीरे तु जीवॊ नैवॊपलभ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 14, + "text": "यद्य अजीवं शरीरं तु पञ्च भूतसमन्वितम\nशारीरे मानसे दुःखे कस तां वेदयते रुजम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 15, + "text": "शृणॊति कथितं जीवः कर्णाभ्यां न शृणॊति तत\nमहर्षे मनसि वयग्रे तस्माज जीवॊ निरर्थकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 16, + "text": "सर्वं पश्यति यद दृश्यं मनॊ युक्तेन चक्षुषा\nमनसि वयाकुले तद धि पश्यन्न अपि न पश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 17, + "text": "न पश्यति न च बरूते न शृणॊति न जिघ्रति\nन च सपर्शरसौ वेत्ति निद्रावशगतः पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 18, + "text": "हृष्यति करुध्यति च कः शॊचत्य उद्विजते च कः\nइच्छति धयायति दवेष्टि वाचम ईरयते च कः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 19, + "text": "[भ]\nन पञ्च साधारणम अत्र किं चिच; छरीरम एकॊ वहते ऽनतरात्मा\nस वेत्ति गन्धांश च रसाञ शरुतिं च; सपर्शं च रूपं च गुणाश च ये ऽनये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 20, + "text": "पञ्चात्मके पञ्च गुणप्रदर्शी; स सर्वगात्रानुगतॊ ऽनतरात्मा\nस वेत्ति दुःखानि सुखानि चात्र; तद विप्रयॊगात तु न वेत्ति देहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 21, + "text": "यदा न रूपं न सपर्शॊ नॊस्म भावश च पावके\nतदा शान्ते शरीराग्नौ देहं तयक्त्वा स नश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 22, + "text": "अम मयं सर्वम एवेदम आपॊ मूर्तिः शरीरिणाम\nतत्रात्मा मानसॊ बरह्मा सर्वभूतेषु लॊककृत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 23, + "text": "आत्मानं तं विजानीहि सर्वलॊह हितात्मकम\nतस्मिन यः संश्रितॊ देहे हय अब्बिन्दुर इव पुष्करे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 24, + "text": "कषेत्रज्ञं तं विजानीहि नित्यं लॊकहितात्मकम\nतमॊ रजश च सत्त्वं च विद्धि जीव गुणान इमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 25, + "text": "सचेतनं जीव गुणं वदन्ति; स चेष्टते चेष्टयते च सर्वम\nततः परं कषेत्रविदं वदन्ति; परावतयद यॊ भुवनानि सप्त" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 26, + "text": "न जीवनाशॊ ऽसति हि देहभेदे; मिथ्यैतद आहुर मृत इत्य अबुद्धाः\nजीवस तु देहान्तरितः परयाति; दशार्धतैवास्य शरीरभेदः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 27, + "text": "एवं सर्वेषु भूतेषु गूधश चरति संवृतः\nदृश्यते तव अग्र्यया बुद्ध्या सूक्ष्मया तत्त्वदर्शिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 28, + "text": "तं पूर्वापररात्रेषु युज्ञानः सततं बुधः\nलघ्व आहारॊ विशुद्धात्मा पश्यत्य आत्मानम आत्मनि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 29, + "text": "चित्तस्य हि परसादेन हित्वा कर्म शुभाशुभम\nपरसन्नात्मात्मनि सथित्वा सुखम अक्षयम अश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 180, + "shloka": 30, + "text": "मानसॊ ऽगनिः शरीरेषु जीव इत्य अभिधीयते\nसृष्टिः परजापतेर एषा भूताध्यात्म विनिश्चये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 181, + "shloka": 1, + "text": "[भृगु]\nअसृजद बराह्मणान एव पूर्वं बरह्मा परजापतिः\nआत्मतेजॊ ऽभिनिर्वृत्तान भास्कराग्निसमप्रभान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 181, + "shloka": 2, + "text": "ततः सत्यं च धर्मं च तपॊ बरह्म च शाश्वतम\nआचारं चैव शौचं च सवर्गाय विदधे परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 181, + "shloka": 3, + "text": "देवदानवगन्धर्वदैत्यासुरमहॊरगाः\nयक्षरास्कस नागाश च पिशाचा मनुजास तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 181, + "shloka": 4, + "text": "बराह्मणाः कषत्रिया वैश्याः शूद्राश च दविजसत्तम\nये चान्ये भूतसंघानां संघास तांश चापि निर्ममे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 181, + "shloka": 5, + "text": "बराह्मणानां सितॊ वर्णः कषत्रियाणां तु लॊहितः\nवैश्यानां पीतकॊ वर्णः शूद्राणाम असितस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 181, + "shloka": 6, + "text": "[भ]\nचातुर्वर्ण्यस्य वर्णेन यदि वर्णॊ विभज्यते\nसर्वेषां खलु वर्णानां दृश्यते वर्णसंकरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 181, + "shloka": 7, + "text": "कामः करॊधॊ भयं लॊभः शॊकश चिन्ता कषुधा शरमः\nसर्वेषां नः परभवति कस्माद वर्णॊ विभज्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 181, + "shloka": 8, + "text": "सवेदमूत्र पुरीषाणि शलेष्मा पित्तं सशॊनितम\nतनुः कषरति सर्वेषां कस्माद वर्णॊ विभज्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 181, + "shloka": 9, + "text": "जङ्गमानाम असंख्येयाः सथावराणां च जातयः\nतेषां विविधवर्णानां कुतॊ वर्णविनिश्चयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 181, + "shloka": 10, + "text": "[भ]\nन विशेषॊ ऽसति वर्णानां सर्वं बराह्मम इदं जगत\nबरह्मणा पूर्वसृष्टं हि कर्मभिर वर्णतां गतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 181, + "shloka": 11, + "text": "कामभॊग परियास तीक्ष्णाः करॊधनाः परिय साहसाः\nतयक्तस्वधर्मा रक्ताङ्गास ते दविजाः कषत्रतां गताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 181, + "shloka": 12, + "text": "गॊषु वृत्तिदं समाधाय पीताः कृष्युपजीविनः\nसवधर्मं नानुतिष्ठन्ति ते दविजा वैश्यतां गताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 181, + "shloka": 13, + "text": "हिंसानृत परिया लुब्धाः सर्वकर्मॊपजीविनः\nकृष्णाः शौचपरिभ्रष्टास ते दविजाः शूद्रतां गताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 181, + "shloka": 14, + "text": "इत्य एतैर कर्मभिर वयस्ता दविजा वर्णान्तरं गताः\nधर्मॊ यज्ञक्रिया चैषां नित्यं न परतिषिध्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 181, + "shloka": 15, + "text": "वर्णाश चत्वार एते हि येषां बराह्मी सरस्वती\nविहिता बरह्मणा पूर्वं लॊभात तव अज्ञानतां गताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 181, + "shloka": 16, + "text": "बराह्मणा धर्मतन्त्रस्थास तपस तेषां न नश्यति\nबरह्म धारयतां नित्यं वरतानि नियमांस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 181, + "shloka": 17, + "text": "बरह्म चैतत पुरा सृष्टं ये न जानन्त्य अतद्विदः\nतेषां बहुविधास तव अन्यास तत्र तत्र हि जातयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 181, + "shloka": 18, + "text": "पिशाचा राक्षसाः परेता बहुधा मलेच्छ जातयः\nपरनस्त जञानविज्ञानाः सवच्छन्दाचार चेष्टिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 181, + "shloka": 19, + "text": "परजा बराह्मण संस्काराः सवधर्मकृतनिश्चयाः\nऋषिभिः सवेन तपसा सृज्यन्ते चापरे परैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 181, + "shloka": 20, + "text": "आदिदेव समुद्भूता बरह्म मूलाक्षयाव्यया\nसा सृष्टिर मानसी नाम धर्मतन्त्र परायना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 182, + "shloka": 1, + "text": "[भरद्वाज]\nबराह्मणः केन भवति कषत्रियॊ वा दविजॊत्तम\nवैश्यः शूद्रश च विप्रर्षे तद बरूहि वदतां वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 182, + "shloka": 2, + "text": "[भृगु]\nजातकर्मादिभिर यस तु संस्कारैः संस्कृतः शुचिः\nवेदाध्ययनसंपन्नः सः सुकर्मस्व अवस्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 182, + "shloka": 3, + "text": "शौचाचार सथितः सम्यग विघसासी गुरुप्रियः\nनित्यव्रती सत्यपरः स वै बराह्मण उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 182, + "shloka": 4, + "text": "सत्यं दानं दमॊ दरॊह आनृशंस्यं कषमा घृणा\nतपश च दृश्यते यत्र स बराह्मण इति समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 182, + "shloka": 5, + "text": "कषत्रजं सेवते कर्म वेदाध्ययनसंमतः\nदानादान रतिर यश च स वै कषत्रिय उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 182, + "shloka": 6, + "text": "कृषिगॊरक्ष्य वानिज्यं यॊ विशत्य अनिशं शुचिः\nवेदाध्ययनसंपन्नः स वैश्य इति संज्ञितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 182, + "shloka": 7, + "text": "सर्वभक्ष रतिर नित्यं सर्वकर्म करॊ ऽशुचिः\nतयक्तवेदस तव अनाचारः स वै शूद्र इति समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 182, + "shloka": 8, + "text": "शूद्रे चैतद भवेल लक्ष्यं दविजे चैतन न विद्यते\nन वै शूद्रॊ भवेच छूद्रॊ बराह्मणॊ न च बराह्मणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 182, + "shloka": 9, + "text": "सर्वॊपायैस तु लॊभस्य करॊधस्य च विनिग्रहः\nएतत पवित्रं जञातव्यं तथा चैवात्म संयमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 182, + "shloka": 10, + "text": "नित्यं करॊधात तपॊ रक्षेच छरियं रक्षेत मत्सरात\nविद्यां मानावमानाभ्याम आत्मानं तु परमादतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 182, + "shloka": 11, + "text": "यस्य सर्वे समारम्भा निराशीर बन्धनास तव इह\nतयागे यस्य हुतं सर्वं स तयागी स च बुद्धिमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 182, + "shloka": 12, + "text": "अहिंस्रः सर्वभूतानां मैत्रायण गतश चरेत\nअविस्रम्भे न गन्तव्यं विस्रम्भे धारयेन मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 182, + "shloka": 13, + "text": "परिग्रहान परित्यज्य भवेद बुद्ध्या जितेन्द्रियः\nअशॊकं सथानम आतिष्ठेद इह चामुत्र चाभयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 182, + "shloka": 14, + "text": "तपॊनित्येन दान्तेन मुनिना संयतात्मना\nअजितं जेतुकामेन भाव्यं सङ्गेष्व असङ्गिना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 182, + "shloka": 15, + "text": "इन्द्रियैर गृह्यते यद यत तत तद वयक्तम इति सथितिः\nअव्यक्तम इति विज्ञेयं लिङ्गग्राह्यम अतीन्द्रियम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 182, + "shloka": 16, + "text": "मनः पराणे निगृह्णीयात पराणं बरह्माणि धारयेत\nनिर्वानाद एव निर्वानॊ न च किं चिद विचिन्तयेत\nसुखं वै बराह्मणॊ बरह्म स वै तेनाधिगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 182, + "shloka": 17, + "text": "शौचेन सततं युक्तस तथाचार समन्वितः\nसानुक्रॊशश च भूतेषु तद दविजातिषु लक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 183, + "shloka": 1, + "text": "[भृगु]\nसत्यं बरह्म तपः सत्यं सत्यं सृजति च परजाः\nसत्येन धार्यते लॊकः सवर्गं सत्येन गच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 183, + "shloka": 2, + "text": "अनृतं तमसॊ रूपं तमसा नीयते हय अधः\nतमॊ गरस्ता न पश्यन्ति परकाशं तमसावृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 183, + "shloka": 3, + "text": "सवर्गः परकाश इत्य आहुर नरकं तम एव च\nसत्यानृतात तद उभयं पराप्यते जगतीचरैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 183, + "shloka": 4, + "text": "तत्र तव एवंविधा वृत्तिर लॊके सत्यानृता भवेत\nधर्माधर्मौ परकाशश च तमॊ दुःखं सुखं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 183, + "shloka": 5, + "text": "तत्र यत सत्यं स धर्मॊ यॊ धर्मः स परकाशॊ यः परकाशस तत सुखम इति\nतत्र यद अनृतं सॊ ऽधर्मॊ यॊ ऽधर्मस तत तमॊ यत तमस तद्दुःखम इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 183, + "shloka": 6, + "text": "अत्रॊच्यते\nशारीरैर मानसैर दुःखैः सुखैश चाप्य असुखॊदयैः\nलॊकसृष्टिं परपश्यन्तॊ न मुह्यन्ति विचक्षणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 183, + "shloka": 7, + "text": "तत्र दुःखविमॊक्षार्थं परयतेत विचक्षणः\nसुखं हय अनित्यं भूतानाम इह लॊके परत्र च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 183, + "shloka": 8, + "text": "राहुग्रस्तस्य सॊमस्य यथा जयॊत्स्ना न भासते\nतथा तमॊ ऽभिभूतानां भूतानां भरश्यते सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 183, + "shloka": 9, + "text": "तत खलु दविविधं सुखम उच्यते शारीरं मानसं च\nइह खल्व अमुष्मिंश च लॊके सर्वारम्भप्रवृत्तयः सुखार्थाभिधीयन्ते\nन हय अतस तरिवर्गफलं विशिष्टतरम अस्ति\nसैष काम्यॊ गुणविशेषॊ धर्मार्थयॊर आरम्भस तद धेतुर अस्यॊत्पत्तिः सुखप्रयॊजना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 183, + "shloka": 10, + "text": "भरद्वाज उवाच\nयद एतद भवताभिहितं सुखानां परमाः सत्रिय इति तन न गृह्नीमः\nन हय एषाम ऋषीणां महति सथितानाम अप्राप्यैष गुणविशेषॊ न चैनम अभिलसन्ति\nशरूयते च भगवांस तरिलॊककृद बरह्मा परभ्व एकाकी तिष्ठति\nबरह्मचारी न कामसुखेष्व आत्मानम अवदधाति\nअपि च भगवान विश्वेश्वरॊमा पतिः कामम अभिवर्तमानम अनङ्गत्वेन शमम अनयत\nतस्माद बरूमॊ न महात्मभिर अयं परतिगृहीतॊ न तव एष तावद विशिष्टॊ गुण इति नैतद भगवतः परत्येमि\nभगवता तूक्तं सुखानां परमाः सत्रिय इति\nलॊकप्रवादॊ ऽपि च भवति दविविधः फलॊदयः सुकृतात सुखम अवाप्यते दुष्कृताद दुःखम इति\nअत्रॊच्यताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 183, + "shloka": 11, + "text": "भृगुर उवाच\nअनृतात खलु तमः परादुर्भूतं तमॊग्रस्ता अधर्मम एवानुवर्तन्ते न धर्मम\nकरॊधलॊभ मॊहमानानृतादिभिर अवच्छन्ना न खल्व अस्मिँल लॊके न चामुत्र सुखम आप्नुवन्ति\nविविधव्याधिगणॊपतापैर अवकीर्यन्ते\nवधबन्धरॊग परिक्लेशादिभिश च कषुत्पिपासा शरमकृतैर उपतापैर उपतप्यन्ते\nचण्ड वातात्युष्णातिशीत कृतैश च परतिभयैः शारीरैर दुःखैर उपतप्यन्ते\nबन्धुधनविनाश विप्रयॊग कृतैश च मानसैः शॊकैर अभिभूयन्ते जरामृत्युकृतैश चान्यैर इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 183, + "shloka": 12, + "text": "यस तव एतैः शारीरैर मानसैर दुःखैर न सपृश्यते स सुखं वेद\nन चैते दॊषाः सवर्गे परादुर्भवन्ति\nतत्र भवति खलु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 183, + "shloka": 13, + "text": "सुसुखः पवनः सवर्गे गन्धश च सुरभिस तथा\nकषुत्पिपासा शरमॊ नास्ति न जरा न च पापकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 183, + "shloka": 14, + "text": "नित्यम एव सुखं सवर्गे सुखं दुःखम इहॊभयम\nनरके दुःखम एवाहुः समं तु परमं पदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 183, + "shloka": 15, + "text": "पृथिवी सर्वभूतानां जनित्री तविधाः सत्रियः\nपुमान परजापतिस तत्र शुक्रं तेजॊमयं विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 183, + "shloka": 16, + "text": "इत्य एतल लॊकनिर्मानं बरह्मणा विहितं पुरा\nपरजा विपरिवर्तन्ते सवैः सवैः कर्मभिर आवृताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 184, + "shloka": 1, + "text": "[भरद्वाज]\nदानस्य किं फलं पराहुर धर्मस्य चरितस्य च\nतपसश च सुतप्तस्य सवाध्यायस्य हुतस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 184, + "shloka": 2, + "text": "[भृगु]\nहुतेन शाम्यते पापं सवाध्याये शान्तिर उत्तमा\nदानेन भॊग इत्य आहुस तपसा सर्वम आप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 184, + "shloka": 3, + "text": "दानं तु दविविधं पराहुः परत्रार्थम इहैव च\nसद्भ्यॊ यद दीयते किं चित तत्परत्रॊपतिष्ठति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 184, + "shloka": 4, + "text": "असत्सु दीयते यत तु तद दानम इह भुज्यते\nयादृशं दीयते दानं तादृशं फलम आप्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 184, + "shloka": 5, + "text": "[भ]\nकिं कस्य धर्मचरणं किं वा धर्मस्य लक्षणम\nधर्मः कति विधॊ वापि तद भवान वक्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 184, + "shloka": 6, + "text": "[भ]\nसवधर्मचरणे युक्ता ये भवन्ति मनीसिनः\nतेषां धर्मफलापाप्तिर यॊ ऽनयथा स विमुह्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 184, + "shloka": 7, + "text": "[भ]\nयद एतच चातुराश्रम्यं बरह्मर्षिविहितं पुरा\nतेषां सवे सवे य आचारास तान मे वक्तुम इहार्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 184, + "shloka": 8, + "text": "भृगुर उवाच\nपूर्वम एव भगवता लॊकहितम अनुतिष्ठता धर्मसंरक्षणार्थम आश्रमाश चत्वारॊ ऽभिनिर्दिस्ताः\nतत्र गुरु कुलवासम एव तावत परथमम आश्रमम उदाहरन्ति\nसम्यग अत्र शौचसंस्कार विनयनियम परनीतॊ विनीतात्मॊभे संध्ये भास्कराग्निदैवतान्य उपस्थाय विहाय तन्द्रालस्ये गुरॊर अभिवादनवेदाभ्यास शरवणपवित्री कृतान्तरात्मा तरिसवनम उपस्पृश्य बरह्मचर्याग्निपरिचरण गुरु शुश्रूसा नित्यॊ भैक्षादि सर्वनिवेदितान्तरात्मा गुरुवचननिर्देशानुष्ठानाप्रतिकूलॊ गुरु परसादलब्धस्वाध्यायतत्परः सयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 184, + "shloka": 9, + "text": "भवति चात्र शलॊकः\nगुरुं यस तु समाराध्य दविजॊ वेदम अवाप्नुयात\nतस्य सवर्गफलावाप्तिः सिध्यते चास्य मानसम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 184, + "shloka": 10, + "text": "गार्हस्थ्यं खलु दवितीयम आश्रमं वदन्ति\nतस्य समुदाचार लक्षणं सर्वम अनुव्याख्यास्यामः\nसमावृत्तानां सदाराणां सहधर्मचर्या फलार्थिनां गृहाश्रमॊ विधीयते\nधर्मार्थकामावाप्तिर हय अत्र तरिवर्गसाधनम अवेस्क्यागर्हितेन कर्मणा धनान्य आदाय सवाध्यायप्रकर्षॊपलब्धेन बरह्मर्षिनिर्मितेन वादिर सारगतेन वा हव्यनियमाभ्यास दैवतप्रसादॊपलब्धेन वा धनेन गृहस्थॊ गार्हस्थ्यं परवर्तयेत\nतद धि सर्वाश्रमाणां मूलम उदाहरन्ति\nगुरु कुलवासिनः परिव्राजका ये चान्ये संकल्पित वरतनियम धर्मानुष्ठायिनस तेषाम अप्य अत एव भिक्षा बलिसंविभागाः परवर्तन्ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 184, + "shloka": 11, + "text": "वानप्रस्थानां दरव्यॊपस्कार इति परायशः खल्व एते साधवः साधु पथ्यदर्शनाः सवाध्यायप्रसङ्गिनस तीर्थाभिगमन देशदर्शनार्थं पृथिवीं पर्यतन्ति\nतेषां परत्युत्थानाभिवादनानसूयावाक्प्रदानसौमुख्यशक्त्यासन शयनाभ्यवहार सत्क्रियाश चेति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 184, + "shloka": 12, + "text": "भवति चात्र शलॊकः\nअतिथिर यस्य भग्नाशॊ गृहात परतिनिवर्तते\nस दत्त्वा दुष्कृतं तस्मै पुण्यम आदाय गच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 184, + "shloka": 13, + "text": "अपि चात्र यज्ञक्रियाभिर देवताः परीयन्ते निवापेन पितरॊ वेदाभ्यास शरवणधारणेनर्षयः\nअपत्यॊत्पादनेन परजापतिर इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 184, + "shloka": 14, + "text": "शलॊकौ चात्र भवतः\nवत्सलाः सर्वभूतानां वाच्याः शरॊत्रसुखा गिरः\nपरिवादॊपघातौ च पारुष्यं चात्र गर्हितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 184, + "shloka": 15, + "text": "अवज्ञानम अहंकारॊ दम्भश चैव विगर्हितः\nअहिंसा सत्यम अक्रॊधः सर्वाश्रमगतं तपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 184, + "shloka": 16, + "text": "अपि चात्र माल्याभरण वस्त्राभ्यङ्ग गन्धॊपभॊग नृत्तगीतवादित्रश्रुतिसुखनयनाभिराम संदर्शनानां पराप्तिर भक्ष्यभॊज्य पेय लेह्यचॊस्यानाम अभ्यवहार्याणां विविधानाम उपभॊगः सवदारविहारसंतॊषः कामसुखावाप्तिर इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 184, + "shloka": 17, + "text": "तरिवर्गगुणनिर्वृत्तिर यस्य नित्यं गृहाश्रमे\nस सुखान्य अनुभूयेह शिष्टानां गतिम आप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 184, + "shloka": 18, + "text": "उञ्छवृत्तिर गृहस्थॊ यः सवधर्मचरणे रतः\nतयक्तकामसुखारम्भस तस्य सवर्गॊ न दुर्लभः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 185, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nवानप्रस्थाः खल्व ऋषिधर्मम अनुसरन्तः पुण्यानि तीर्थानि नदीप्रस्रवणानि सुविविक्तेष्व अरण्येषु मृगमहिष वराहसृमर गजाकीर्णेषु तपस्यन्तॊ ऽनुसंचरन्ति\nतयक्तग्राम्य वस्त्राहारॊपभॊगा वन्यौषधि मूलफलपर्णपरिमित विचित्रनियताहाराः सथानासनिनॊ भूमिपासानसिकता शर्करा वालुका भस्मशायिनः काशकुश चर्म वल्कलसंवृताङ्गाः केशश्मश्रुनखरॊमधारिणॊ नियतकालॊपस्पर्शनास्कन्न हॊमबलिकालानुष्ठायिनः समित कुश कुसुमॊपहार हॊमार्जन लब्धविश्रामाः शीतॊस्न पवननिष्टप्त विभिन्नसर्वत्वचॊ विविधनियम यॊगचर्या विहित धर्मानुष्ठान हृतमांस शॊनितास तवग अस्थि भूता धृतिपराः सत्त्वयॊगाच छरीराण्य उद्वहन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 185, + "shloka": 2, + "text": "यस तव एतां नियतश चर्यां बरह्मर्षिविहितां चरेत\nस दहेद अग्निवद दॊषाञ जयेल लॊकांश च दुर्जयान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 185, + "shloka": 3, + "text": "परिव्राजकानां पुनर आचारस तद यथा\nविमुच्याग्निधनकलत्र परिबर्ह सङ्गान आत्मनः सनेहपाशान अवधूय परिव्रजन्ति समलॊस्ताश्म काञ्चनास तरिवर्गप्रवृत्तेष्व आरम्भेष्व असक्तबुद्धयॊ ऽरिमित्रॊदासीनेषु तुल्यवृत्तयः सथावरजरायु जान्दज सवेदजॊद्भिज्जानां भूतानां वाङ्मनः कर्मभिर अनभिद्रॊहिणॊ ऽनिकेताः पर्वत पुलिनवृक्षमूलदेवतायतनान्य अनुचरन्तॊ वासार्थम उपेयुर नगरं गरामं वा नगरे पञ्चरात्रिका गरामैक रात्रिकाः\nपरविश्य च पराण धारण मात्रार्थं दविजातीनां भवनान्य असंकीर्ण कर्मणाम उपतिष्ठेयुः पात्रपतितायाचित भैक्षाः कामक्रॊधदर्प मॊहलॊभ कार्पण्यदम्भपरिवादाभिमान हिंसा निवृत्ता इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 185, + "shloka": 4, + "text": "भवति चात्र शलॊकः\nअभयं सर्वभूतेभ्यॊ दत्त्वा चरति यॊ मुनिः\nन तस्य सर्वभूतेभ्यॊ भयम उत्पद्यते कव चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 185, + "shloka": 5, + "text": "कृत्वाग्निहॊत्रं सवशरीरसंस्थं; शारीरम अग्निं सवमुखे जुहॊति\nयॊ भैक्ष चर्यॊपगतैर हविर्भिश; चिताग्निनां स वयतियाति लॊकान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 185, + "shloka": 6, + "text": "मॊक्षाश्रमं यः कुरुते यथॊक्तं; शुचिः सुसंकल्पित बुद्धियुक्तः\nअनिन्धनं जयॊतिर इव परशान्तं; स बरह्मलॊकं शरयते दविजातिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 185, + "shloka": 7, + "text": "[भ]\nअस्माल लॊकात परॊ लॊकः शरूयते नॊपलभ्यते\nतम अहं जञातुम इच्छामि तद भवान वक्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 185, + "shloka": 8, + "text": "[भ]\nउत्तरे हिमवत्पार्श्वे पुण्ये सर्वगुणान्विते\nपुण्यः कषेम्यश च काम्यश च स वरॊ लॊक उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 185, + "shloka": 9, + "text": "तत्र हय अपापकर्माणः शुचयॊ ऽतयन्तनिर्मलाः\nलॊभमॊहपरित्यक्ता मानवा निरुपद्रवाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 185, + "shloka": 10, + "text": "सस्वर्गसदृशॊ देशस तत्र हय उक्ताः शुभा गुणाः\nकाले मृत्युः परभवति सपृशन्ति वयाधयॊ न च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 185, + "shloka": 11, + "text": "न लॊभः परदारेषु सवदारनिरतॊ जनः\nन चान्यॊन्य वधस तत्र दरव्येषु न च विस्मयः\nपरॊक्षधर्मॊ नैवास्ति संदेहॊ नापि जायते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 185, + "shloka": 12, + "text": "कृतस्य तु फलं तत्र परत्यक्षम उपकभ्यते\nशय्या यानासनॊपेताः परासादभवनाश्रयाः\nसर्वकामैर वृताः के चिद धेमाभरण भीसिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 185, + "shloka": 13, + "text": "पराण धारण मात्रं तु केषां चिद उपपद्यते\nशरमेण महता के चित कुर्वन्ति पराणधारणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 185, + "shloka": 14, + "text": "इह धर्मपराः के चित के चिन नैकृतिका नराः\nसुखिता दुःखिताः के चिन निर्धना धनिनॊ ऽपरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 185, + "shloka": 15, + "text": "इह शरमॊ भयं मॊहः कषुधा तीव्रा च जायते\nलॊभश चार्थकृतॊ नॄणां येन मुह्यन्ति पण्डिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 185, + "shloka": 16, + "text": "इह चिन्ता बहुविधा धर्माधर्मस्य कर्मणः\nयस तद वेदॊभयं पराज्ञः पाप्नमा न स लिप्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 185, + "shloka": 17, + "text": "सॊपधं निकृतिः सतेयं परिवादॊ ऽभयसूयता\nपरॊपधातॊ हिंसा च पैशुन्यम अनृतं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 185, + "shloka": 18, + "text": "एतान आसेवते यस तु तपस तस्य परहीयते\nयस तव एतान नाचरेद विद्वांस तपस तस्याभिवर्धते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 185, + "shloka": 19, + "text": "कर्मभूमिर इयं लॊक इह कृत्वा शुभाशुभम\nशुभैः शुभम अवाप्नॊति कृत्वाशुभम अतॊ ऽनयथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 185, + "shloka": 20, + "text": "इह परजापतिः पूर्वं देवाः सर्षिगणास तथा\nइष्ट्वेष्ट तपसः पूता बरह्मलॊकम उपाश्रिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 185, + "shloka": 21, + "text": "उत्तरः पृथिवी भागः सर्वपुण्यतमः शुभः\nइहत्यास तत्र जायन्ते ये वै पुण्यकृतॊ जनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 185, + "shloka": 22, + "text": "असत कर्माणि कुर्वन्तस तिर्यग्यॊनिषु चापरे\nकषीणायुषस तथैवान्ये नश्यन्ति पृथिवीतले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 185, + "shloka": 23, + "text": "अन्यॊन्यभक्षणे सक्ता लॊभमॊहसमन्विताः\nइहैव परिवर्तन्ते न ते यान्त्य उत्तरां दिशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 185, + "shloka": 24, + "text": "ये गुरून उपसेवन्ते नियता बरह्मचारिणः\nपन्थानं सर्वलॊकानां ते जानन्ति मनीसिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 185, + "shloka": 25, + "text": "इत्य उक्तॊ ऽयं मया धर्मः संक्षेपाद बरह्मनिर्मितः\nधर्माधर्मौ हि लॊकस्य यॊ वै वेत्ति स बुद्धिमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 185, + "shloka": 26, + "text": "[भीस्म]\nइत्य उक्तॊ भृगुणा राजन भरद्वाजः परतापवान\nभृगुं परमधर्मात्मा विस्मितः परत्यपूजयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 185, + "shloka": 27, + "text": "एष ते परभवॊ राजञ जगतः संप्रकीर्तितः\nनिखिलेन महाप्राज्ञ किं भूयः शरॊतुम इच्छसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nआचारस्य विधिं तात परॊच्यमानं तवयानघ\nशरॊतुम इच्छामि धर्मज्ञ सर्वज्ञॊ हय असि मे मतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 2, + "text": "[भीस्म]\nदुराचारा दुर्विचेष्टा दुष्प्रज्ञाः परिय साहसाः\nअसन्तॊ हय अभिविख्याताः सन्तश चाचार लक्षणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 3, + "text": "पुरीसं यदि वा मूत्रं ये न कुर्वन्ति मानवाः\nराजमार्गे गवां मध्ये धान्यमध्ये च ते शुभाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 4, + "text": "शौचम आवश्यकं कृत्वा देवतानां च तर्पणम\nधर्मम आहुर मनुष्याणाम उपस्पृश्य नदीं तरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 5, + "text": "सूर्यं सदॊपतिष्ठेन न सवप्याद भास्करॊदये\nसायंप्रातर जपन संध्यां तिष्ठेत पूर्वां तथापराम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 6, + "text": "पञ्चार्ध्रॊ भॊजनं कुर्यात पराङ्मुखॊ मौनम आस्थितः\nन निदेद अन्नभक्ष्यांश च सवाद्व अस्वादु च भक्षयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 7, + "text": "नार्द्र पानिः समुत्तिष्ठेन नार्द्र पादः सवपेन निशि\nदेवर्षिनारद परॊक्तम एतद आचार लक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 8, + "text": "शुचि कामम अनद्वाहं देव गॊष्ठं चतुष्पथम\nबराह्मणं धार्मिकं चैव नित्यं कुर्यात परदक्षिणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 9, + "text": "अतिथीनां च सर्वेषां परेष्यानां सवजनस्य च\nसामान्यं भॊजनं भृत्यैः पुरुषस्य परशस्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 10, + "text": "सायंप्रातर मनुष्याणाम अशनं देवनिर्मितम\nनान्तरा भॊजनं दृष्टम उपवासी तथा भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 11, + "text": "हॊमकाले तथा जुह्वन्न ऋतुकाले तथा वरजन\nअनन्यस्त्री जनः पराज्ञॊ बरह्मचारी तथा भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 12, + "text": "अमृतं बराह्मणॊच्छिष्टं जनन्या हृदयं कृतम\nउपासीत जनः सत्यं सत्यं सन्त उपासते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 13, + "text": "यजुषा संस्कृतं मांसं निवृत्तॊ माम भक्षणात\nन भक्षयेद वृथा मांसं पृष्ठमांसं च वर्जयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 14, + "text": "सवदेशे परदेशे वा अतिथिं नॊपवासयेत\nकाम्यं कर्मफलं लब्ध्वा गुरूणाम उपपादयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 15, + "text": "गुरुभ्य आसनं देयं कर्तव्यं चाभिवादनम\nगुरून अभ्यर्च्य युज्यन्ते आयुषा यशसा शरिया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 16, + "text": "नेक्षेतादित्यम उद्यन्तं न च नग्नां परस्त्रियम\nमैथुनं समये धर्म्यं गुह्यं चैव समाचरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 17, + "text": "तीर्थानां हृदयं तीर्थं शुचीनां हृदयं शुचिः\nसर्वम आर्य कृतं शौचं वालसंस्पर्शनानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 18, + "text": "दर्शने दर्शने नित्यं सुखप्रश्नम उदाहरेत\nसायंप्रातर च विप्राणां परदिष्टम अभिवादनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 19, + "text": "देव गॊष्ठे गवां मध्ये बराह्मणानां करिया पथे\nसवाध्याये भॊजने चैव दक्षिणं पानिम उद्धरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 20, + "text": "पन्यानां शॊभनं पन्यं कृषीणां बाद्यते कृषिः\nबहु कारं च सस्यानां वाह्ये वाह्यं तथा गवाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 21, + "text": "संपन्नं भॊजने नित्यं पानीये तर्पणं तथा\nसुशृतं पायसे बरूयाद यवाग्वां कृसरे तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 22, + "text": "शमश्रुकर्मणि संप्राप्ते कषुते सनाने ऽथ भॊजने\nवयाधितानां च सर्वेषाम आयुष्यम अभिनन्दनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 23, + "text": "परत्यादित्यं न मेहेत न पश्येद आत्मनः शकृत\nसुत सत्रिया च शयनं सह भॊज्यं च वर्जयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 24, + "text": "तवं कारं नामधेयं च जयेष्ठानां परिवर्जयेत\nअवराणां समानानाम उभयेषां न दुष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 25, + "text": "हृदयं पापवृत्तानां पापम आख्याति वैकृतम\nजञानपूर्वं विनश्यन्ति गूहमाना महाजने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 26, + "text": "जञानपूर्वं कृतं पापं छादयन्त्य अबहुश्रुताः\nनैनं मनुष्याः पश्यन्ति पश्यन्ति तरिदिवौकसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 27, + "text": "पापेन हि कृतं पापं पापम एवानुवर्तते\nधार्मिकेण कृतॊ धर्मः कर्तारम अनुवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 28, + "text": "पापं कृतं न समरतीह मूढॊ; विवर्तमानस्य तद एति कर्तुः\nपाहुर यथा चन्द्रम उपैति चापि; तथाबुधं पापम उपैति कर्म" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 29, + "text": "आशया संचितं दरव्यं यत काले नेह भुज्यते\nतद बुधा न परशन्सन्ति मरणं न परतिक्षते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 30, + "text": "मानसं सर्वभूतानां धर्मम आहुर मनीसिनः\nतस्मात सर्वेषु भूतेषु मनसा शिवम आचरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 31, + "text": "एक एव चरेद धर्मं नास्ति धर्मे सहायता\nकेवलं विधिम आसाद्य सहायः किं करिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 186, + "shloka": 32, + "text": "देवा यॊनिर मनुष्याणां देवानाम अमृतं दिवि\nपरेत्य भावे सुखं धर्माच छश्वत तैर उपभुज्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nअध्यात्मं नाम यद इदं पुरुषस्येह चिन्त्यते\nयद अध्यात्मं यतश चैतत तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 2, + "text": "[भी]\nअध्यात्मम इति मां पार्थ यद एतद अनुपृच्छसि\nतद वयाख्यास्यामि ते तात शरेयस्करतरं सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 3, + "text": "यज जञात्वा पुरुषॊ लॊके परीतिं सौख्यं च विन्दति\nफललाभश च सद्यः सयात सर्वभूतहितं च तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 4, + "text": "पृथिवी वायुर आकाशम आपॊ जयॊतिश च पञ्चमम\nमहाभूतानि भूतानां सर्वेषां परभवाप्ययौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 5, + "text": "ततः सृष्टानि तत्रैव तानि यान्ति पुनः पुनः\nमहाभूतानि भूतेषु सागरस्यॊर्मयॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 6, + "text": "परसार्य च यथाङ्गानि कूर्मः संहरते पुनः\nतद्वद भूतानि भूतात्मा सृष्ट्वा संहरते पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 7, + "text": "महाभूतानि पञ्चैव सर्वभूतेषु भूतकृत\nअकरॊत तेषु वैषम्यं तत तु जीवॊ ऽनु पश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 8, + "text": "शब्दः शरॊत्रं तथा खानि तरयम आकाशयॊनिजम\nवायॊस तवक सपर्शचेष्टाश च वाग इत्य एतच चतुष्टयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 9, + "text": "रूपं चक्षुस तथा पक्तिस तरिविधं तेज उच्यते\nरसः कलेदश च जिह्वा च तरयॊ जलगुणाः समृताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 10, + "text": "घरेयं घराणं शरीरं च ते तु भूमिगुणास तरयः\nमहाभूतानि पञ्चैव सस्थं तु मन उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 11, + "text": "इन्द्रियाणि मनश चैव विज्ञानान्य अस्य भारत\nसप्तमी बुद्धिर इत्य आहुः कषेत्रज्ञः पुनर अस्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 12, + "text": "चक्षुर आलॊकनायैव संशयं कुरुते मनः\nबुद्धिर अध्यवसायाय कषेत्रज्ञः साक्षिवत सथितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 13, + "text": "ऊर्ध्वं पादतलाभ्यां यद अर्वाग ऊर्ध्वं च पश्यति\nएतेन सर्वम एवेदं विद्ध्य अभिव्याप्तम अन्तरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 14, + "text": "पुरुषे चेन्द्रियाणीह वेदितव्यानि कृत्स्नशः\nतमॊ रजश च सत्त्वं च विद्धि भावांस तदाश्रयान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 15, + "text": "एतां बुद्ध्वा नरॊ बुद्ध्या भूतानाम आगतिं गतिम\nसमवेक्ष्य शनैश चैव लभते शमम उत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 16, + "text": "गुणान नेनीयते बुद्धिर बुद्धिर एवेन्द्रियाण्य अपि\nमनःषष्ठानि सर्वाणि बुद्ध्यभावे कुतॊ गुणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 17, + "text": "इति तन्मयम एवैतत सर्वं सथावरजङ्गमम\nपरलीयते चॊद्भवति तस्मान निर्दिश्यते तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 18, + "text": "येन पश्यति तच चक्षुः शृणॊति शरॊत्रम उच्यते\nजिघ्रति घराणम इत्य आहू रसं जानाति जिह्वया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 19, + "text": "तवचा सपृशति च सपर्शान बुद्धिर विक्रियते ऽसकृत\nयेन संकल्पयत्य अर्थं किं चिद भवति तन मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 20, + "text": "अधिष्ठानानि बुद्धेर हि पृथग अर्थानि पञ्चधा\nपञ्चेन्द्रियाणि यान्य आहुस तान्य अदृश्यॊ ऽधितिष्ठति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 21, + "text": "पुरुषाधिष्ठिता बुद्धिस तरिषु भावेषु वर्तते\nकदा चिल लभते परीतिं कदा चिद अनुशॊचति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 22, + "text": "न सुखेन न दुःखेन कदा चिद अपि वर्तते\nएवं नराणां मनसि तरिषु भावेष्व अवस्थिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 23, + "text": "सेयं भावात्मिका भावांस तरीन एतान नातिवर्तते\nसरितां सारगॊ भर्ता महावेलाम इवॊर्मिमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 24, + "text": "अतिभाव गता बुद्धिर भावे मनसि वर्तते\nपरवर्तमानं हि रजस तद्भावम अनुवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 25, + "text": "इन्द्रियाणि हि सर्वाणि परदर्शयति सा सदा\nपरीतिः सत्त्वं रजः शॊकस तमॊ मॊहश च ते तरयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 26, + "text": "ये ये च भावा लॊके ऽसमिन सर्वेष्व एतेषु ते तरिषु\nइति बुद्धिगतिः सर्वा वयाख्याता तव भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 27, + "text": "इन्द्रियाणि च सर्वाणि विजेतव्यानि धीमता\nसत्त्वं रजस तमश चैव पराणिनां संश्रिताः सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 28, + "text": "तरिविधा वेदना चैव सर्वसत्त्वेषु दृश्यते\nसात्त्विकी राजसी चैव तमसी चेति भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 29, + "text": "सुखस्पर्शः सत्त्वगुणॊ दुःखस्पर्शॊ रजॊगुणः\nतमॊ गुणेन संयुक्तौ भवतॊ ऽवयावहारिकौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 30, + "text": "तत्र यत परीतिसंयुक्तं काये मनसि वा भवेत\nवर्तते सात्त्विकॊ भाव इत्य अवेक्षेत तत तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 31, + "text": "अथ यद दुःखसंयुक्तम अतुष्टिकरम आत्मनः\nपरवृत्तं रज इत्य एव तन्न असंरभ्य चिन्तयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 32, + "text": "अथ यन मॊहसंयुक्तम अव्यक्तम इव यद भवेत\nअप्रतर्क्यम अविज्ञेयं तमस तद उपधारयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 33, + "text": "परहर्षः परीतिर आनन्दः सुखं संशान्त चित्तता\nकथं चिद अभिवर्तन्त इत्य एते सात्त्विका गुणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 34, + "text": "अतुष्टिः परितापश च शॊकॊ लॊभस तथाक्षमा\nलिङ्गानि रजसस तानि दृश्यन्ते हेत्वहेतुभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 35, + "text": "अभिमानस तथा मॊहः परमादः सवप्नतन्द्रिता\nकथं चिद अभिवर्तन्ते विविधास तामसा गुणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 36, + "text": "दूरगं बहुधा गामि परार्थना संशयात्मकम\nमनः सुनियतं यस्य स सुखी परेत्य चेह च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 37, + "text": "सत्त्वक्षेत्रज्ञयॊर एतद अन्तरं पश्य सूक्ष्मयॊः\nसृजते तु गुणान एक एकॊ न सृजते गुणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 38, + "text": "मशकॊदुम्बरौ चापि संप्रयुक्तौ यथा सदा\nअन्यॊन्यम अन्यौ च यथा संप्रयॊगस तथा तयॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 39, + "text": "पृथग भूतौ परकृत्या तौ संप्रयुक्तौ च सर्वदा\nयथामत्स्यॊ जलं चैव संप्रयुक्तौ तथैव तौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 40, + "text": "न गुणा विदुर आत्मानं स गुणान वेत्ति सर्वशः\nपरिद्रस्ता गुणानां च संस्रस्ता मन्यते सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 41, + "text": "इन्द्रियैस तु परदीपार्थं कुरुते बुद्धिसप्तमैः\nनिर्विचेष्टैर अजानद्भिः परमात्मा परदीपवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 42, + "text": "सृजते हि गुणान सत्त्वं कषेत्रज्ञः परिपश्यति\nसंप्रयॊगस तयॊर एष सत्त्वक्षेत्रज्ञयॊर धरुवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 43, + "text": "आश्रयॊ नास्ति सत्त्वस्य कषेत्रज्ञस्य च कश चन\nसत्त्वं मनः संसृजति न गुणान वै कदा चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 44, + "text": "रश्मींस तेषां स मनसा यदा सम्यङ नियच्छति\nतदा परकाशते ऽसयात्मा घते दीपॊ जवलन्न इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 45, + "text": "तयक्त्वा यः पराकृतं कर्म नित्यम आत्मरतिर मुनिः\nसर्वभूतात्मभूतः सयात स गच्छेत परमां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 46, + "text": "यथा वारि चरः पक्षी लिप्यमानॊ न लिप्यते\nएवम एव कृतप्रज्ञॊ भूतेषु परिवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 47, + "text": "एवं सवभावम एवैतत सवबुद्ध्या विहरेन नरः\nअशॊचन्न अप्रहृष्यंश च चरेद विगतमत्सरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 48, + "text": "सवभावसिद्ध्या संसिद्धान स नित्यं सृजते गुणान\nऊर्ण नाभिर यथा सरष्टा विज्ञेयास तन्तुवद गुणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 49, + "text": "परध्वस्ता न निवर्तन्ते निवृत्तिर नॊपलभ्यते\nपरत्यक्षेण परॊक्षं तद अनुमानेन सिध्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 50, + "text": "एवम एके वयवस्यन्ति निवृत्तिर इति चापरे\nउभयं संप्रधार्यैतद अध्यवस्येद यथामति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 51, + "text": "इतीमं हृदयग्रन्थिं बुद्धिभेद मयं दृधम\nविमुच्य सुखम आसीत न शॊचेच छिन्नसंशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 52, + "text": "मलिनाः पराप्नुयुः शुद्धिं यथा पूर्णां नदीं नराः\nअवगाह्य सुविद्वंसॊ विद्धि जञानम इदं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 53, + "text": "महानदीं हि पारज्ञस तप्यते न तरन यथा\nएवं ये विदुर अध्यात्मं कैवल्यं जञानम उत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 54, + "text": "एतां बुद्ध्वा नरः सर्वां भूतानाम आगतिं गतिम\nअवेक्ष्य च शनैर बुद्ध्या लभते शं परं ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 55, + "text": "तरिवर्गॊ यस्य विदितः पराग जयॊतिः स विमुच्यते\nअन्विष्य मनसा युक्तस तत्त्वदर्शी निरुत्सुकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 56, + "text": "न चात्मा शक्यते दरष्टुम इन्द्रियेषु विभागशः\nतत्र तत्र विसृष्टेषु दुर्जयेष्व अकृतात्मभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 57, + "text": "एतद बुद्ध्वा भवेद बुद्धः किम अन्यद बुद्ध लक्षणम\nविज्ञाय तद धि मन्यन्ते कृतकृत्या मनीसिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 58, + "text": "न भवति विदुषां ततॊ भयं; यद अविदुषां सुमहद भयं भवेत\nन हि गतिर अधिकास्ति कस्य चित; सति हि गुणे परवदन्त्य अतुल्यताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 59, + "text": "यत करॊत्य अनभिसंधि पूर्वकं; तच च निर्नुदति यत पुरा कृतम\nनाप्रियं तद उभयं कुतः परियं; तस्य तज जनयतीह कुर्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 187, + "shloka": 60, + "text": "लॊक आतुरजनान विराविणस; तत तद एव बहु पश्य शॊचतः\nतत्र पश्य कुशलान अशॊचतॊ; ये विदुस तद उभयं पदं सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 188, + "shloka": 1, + "text": "[भीस्म]\nहन्त वक्ष्यामि ते पार्थ धयानयॊगं चतुर्विधम\nयं जञात्वा शाश्वतीं सिद्धिं गच्छन्ति परमर्षयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 188, + "shloka": 2, + "text": "यथा सवनुष्ठितं धयानं तथा कुर्वन्ति यॊगिनः\nमहर्षयॊ जञानतृप्ता निर्वान गतमानसाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 188, + "shloka": 3, + "text": "नावर्तन्ते पुनः पार्थ मुक्ताः संसारदॊषतः\nजन्म दॊषपरिक्षीणाः सवभावे पर्यवस्थिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 188, + "shloka": 4, + "text": "निर्द्वन्द्वा नित्यसत्त्वस्था विमुक्ता नित्यम आश्रिताः\nअसङ्गीन्य अविवादानि मनः शान्ति कराणि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 188, + "shloka": 5, + "text": "तत्र सवाध्यायसंश्लिष्टम एकाग्रं धारयेन मनः\nपिण्डीकृत्येन्द्रिय गरामम आसीनः कास्थवन मुनिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 188, + "shloka": 6, + "text": "शब्दं न विन्देच छरॊत्रेण सपर्शं तवचा न वेदयेत\nरूपं न चक्षुषा विद्याज जिह्वया न रसांस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 188, + "shloka": 7, + "text": "घरेयाण्य अपि च सर्वाणि जह्याद धयानेन यॊगवित\nपञ्चवर्ग परमाथीनि नेच्छेच चैतानि वीर्यवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 188, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ मनसि संसज्य पञ्चवर्गं विचक्षणः\nसमादध्यान मनॊ भरान्तम इन्द्रियैः सह पञ्चभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 188, + "shloka": 9, + "text": "विसंचारि निरालम्बं पञ्च दवारं चलाचलम\nपूर्वे धयानपथे धीरः समादध्यान मनॊ ऽनतरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 188, + "shloka": 10, + "text": "इन्द्रियाणि मनश चैव यदा पिण्डीकरॊत्य अयम\nएष धयानपथः पूर्वॊ मया समनुवर्णितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 188, + "shloka": 11, + "text": "तस्य तत पूर्वसंरुद्धं मनः सस्थम अनन्तरम\nसफुरिष्यति समुद्भ्रान्तं विद्युद अम्बुधरे यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 188, + "shloka": 12, + "text": "जलबिन्दुर यथा लॊलः पर्णस्थः सर्वतश चलः\nएवम एवास्य तच चित्तं भवति धयानवर्त्मनि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 188, + "shloka": 13, + "text": "समाहितं कषणं किं चिद धयानवर्त्मनि तिष्ठति\nपुनर वायुपथं भरान्तं मनॊ भवति वायुवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 188, + "shloka": 14, + "text": "अनिर्वेदॊ गतक्लेशॊ गततन्द्रीर अमत्सरः\nसमादध्यात पुनश चेतॊ धयानेन धयानयॊगवित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 188, + "shloka": 15, + "text": "विचारश च वितर्कश च विवेकश चॊपजायते\nमुनेः समादधानस्य परथमं धयानम आदितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 188, + "shloka": 16, + "text": "मनसा कलिश्यमानस तु समाधानं च कारयेत\nन निर्वेदं मुनिर गच्छेत कुर्याद एवात्मनॊ हितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 188, + "shloka": 17, + "text": "पांसुभस्म करीसानां यथा वै राशयश चिताः\nसहसा वारिणा सिक्ता न यान्ति परिभावनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 188, + "shloka": 18, + "text": "किं चित सनिग्धं यथा च सयाच छुष्क चूर्णम अभावितम\nकरमशस तु शनैर गच्छेत सर्वं तत्परिभावनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 188, + "shloka": 19, + "text": "एवम एवेन्द्रिय गरामं शनैः संपरिभावयेत\nसंहरेत करमशश चैव स सम्यक परशमिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 188, + "shloka": 20, + "text": "सवयम एव मनश चैव पञ्चवर्गश च भारत\nपूर्वं धयानपथं पराप्य नित्ययॊगेन शाम्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 188, + "shloka": 21, + "text": "न तत पुरुषकारेण न च दैवेन केन चित\nसुखम एष्यति तत तस्य यद एवं संयतात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 188, + "shloka": 22, + "text": "सुखेन तेन संयुक्तॊ रंस्यते धयानकर्मणि\nगच्छन्ति यॊगिनॊ हय एवं निर्वानं तन निरामयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 189, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nचातुराश्रम्यम उक्तं ते राजधर्मास तथैव च\nनानाश्रयाश च बहव इतिहासाः पृथग्विधाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 189, + "shloka": 2, + "text": "शरुतास तवत्तः कथाश चैव धर्मयुक्ता महामते\nसंदेहॊ ऽसति तु कश चिन मे तद भवान वक्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 189, + "shloka": 3, + "text": "जापकानां फलावाप्तिं शरॊतुम इच्छामि भारत\nकिं फलं जपताम उक्तं कव वा तिष्ठन्ति जापकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 189, + "shloka": 4, + "text": "जपस्य च विधिं कृत्स्नं वक्तुम अर्हसि मे ऽनघ\nजापका इति किं चैतत सांख्ययॊगक्रिया विधिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 189, + "shloka": 5, + "text": "किं यज्ञविधिर एवैष किम एतज जप्यम उच्यते\nएतन मे सर्वम आचक्ष्व सर्वज्ञॊ हय असि मे मतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 189, + "shloka": 6, + "text": "[भी]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nयमस्य यत पुरावृत्तं कालस्य बराह्मणस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 189, + "shloka": 7, + "text": "संन्यास एव वेदान्ते वर्तते जपनं परति\nवेदवादाभिनिर्वृत्ता शान्तिर बरह्मण्य अवस्थितौ\nमार्गौ ताव अप्य उभाव एतौ संश्रितौ न च संश्रितौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 189, + "shloka": 8, + "text": "यथा संश्रूयते राजन कारणं चात्र वक्ष्यते\nमनः समाधिर अत्रापि तथेन्द्रिय जयः समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 189, + "shloka": 9, + "text": "सत्यम अग्निपरीचारॊ विविक्तानां च सेवनम\nधयानं तपॊ दमः कषान्तिर अनसूया मिताशनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 189, + "shloka": 10, + "text": "विषयप्रतिसंहारॊ मित जल्पस तथा शमः\nएव परवृत्तकॊ धर्मॊ निवृत्तकम अथॊ शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 189, + "shloka": 11, + "text": "यथा निवर्तते कर्म जपतॊ बरह्मचारिणः\nएतत सर्वम अशेषेण यथॊक्तं परिवर्जयेत\nतरिविधं मार्गम आसाद्य वयक्ताव्यक्तम अनाश्रयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 189, + "shloka": 12, + "text": "कुशॊच्चय निषण्णः सन कुश हस्तः कुशैः शिखी\nचीरैः परिवृतस तस्मिन मध्ये छन्नः कुशैस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 189, + "shloka": 13, + "text": "विषयेभ्यॊ नमस्कुर्याद विषयान न च भावयेत\nसाम्यम उत्पाद्य मनसॊ मनस्य एव मनॊ दधत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 189, + "shloka": 14, + "text": "तद धिया धयायति बरह्म जपन वै संहितां हिताम\nसंन्यस्यत्य अथ वा तां वै समाधौ पर्यवस्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 189, + "shloka": 15, + "text": "धयानम उत्पादयत्य अत्र संहिता बलसंश्रयात\nशुद्धात्मा तपसा दान्तॊ निवृत्तद्वेषकामवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 189, + "shloka": 16, + "text": "अरागमॊहॊ निर्द्वन्द्वॊ न शॊचति न सज्जते\nन कर्ताकरणीयानां न कार्याणाम इति सथितिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 189, + "shloka": 17, + "text": "न चाहंकार यॊगेन मनः परस्थापयेत कव चित\nन चात्मग्रहणे युक्तॊ नावमानी न चाक्रियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 189, + "shloka": 18, + "text": "धयानक्रिया परॊ युक्तॊ धयानवान धयाननिश्चयः\nधयाने समाधिम उत्पाद्य तद अपि तयजति करमात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 189, + "shloka": 19, + "text": "स वै तस्याम अवस्थायां सर्वत्यागकृतः सुखी\nनिरीहस तयजति परानान बराह्मीं संश्रयते तनुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 189, + "shloka": 20, + "text": "अथ वा नेच्छते तत्र बरह्म कायनिषेवणम\nउत्क्रामति च मार्गस्थॊ नैव कव चन जायते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 189, + "shloka": 21, + "text": "आत्मबुद्धिं समास्थाय शान्ती भूतॊ निरामयः\nअमृतं विरजः शुद्धम आत्मानं परतिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 190, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nगतीनाम उत्तमा पराप्तिः कथिता जापकेष्व इह\nएकैवैषा गतिस तेषाम उत यान्त्य अपराम अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 190, + "shloka": 2, + "text": "[भी]\nशृणुष्वावहितॊ राजञ जापकानां गतिं विभॊ\nयथा गच्छन्ति निरयम अनेकं पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 190, + "shloka": 3, + "text": "यथॊक्तम एतत पूर्वं यॊ नानुतिष्ठति जापकः\nएकदेशक्रियश चात्र निरयं स निगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 190, + "shloka": 4, + "text": "अवज्ञानेन कुरुते न तुष्यति न शॊचति\nईदृशॊ जापकॊ याति निरयं नात्र संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 190, + "shloka": 5, + "text": "अहंकारकृतश चैव सर्वे निरयगामिनः\nपरावमानी पुरुषॊ भविता निरयॊपगः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 190, + "shloka": 6, + "text": "अभिध्या पूर्वकं जप्यं कुरुते यश च मॊहितः\nयत्राभिध्यां स कुरुते तं वै निरयम ऋच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 190, + "shloka": 7, + "text": "अथैश्वर्यप्रवृत्तः सञ जापकस तत्र रज्यते\nस एव निरयस तस्य नासौ तस्मात परमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 190, + "shloka": 8, + "text": "रागेण जापकॊ जप्यं कुरुते तत्र मॊहितः\nयत्रास्य रागः पतति तत्र तत्रॊपजायते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 190, + "shloka": 9, + "text": "दुर्बुद्धिर अकृतप्रज्ञश चले मनसि तिष्ठति\nचलाम एव गतिं याति निरयं वाधिगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 190, + "shloka": 10, + "text": "अकृतप्रज्ञकॊ बालॊ मॊहं गच्छति जापकः\nस मॊहान निरयं याति तत्र गत्वानुशॊचति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 190, + "shloka": 11, + "text": "दृध गराही करॊमीति जप्यं जपति जापकः\nन संपूर्णॊ न वा युक्तॊ निरयं सॊ ऽधिगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 190, + "shloka": 12, + "text": "[य]\nअनिमित्तं परं यत तद अव्यक्तं बरह्मणि सथितम\nसद भूतॊ जापकः कस्मात स शरीरम अथाविशेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 190, + "shloka": 13, + "text": "[भी]\nदुष्प्रज्ञानेन निरया बहवः समुदाहृताः\nपरशस्तं जापकत्वं च दॊषाश चैते तद आत्मकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 191, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकीदृशॊ जापकॊ याति निरयं वर्णयस्व मे\nकौतूहलं हि मे जातं तद भवान वक्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 191, + "shloka": 2, + "text": "[भी]\nधर्मस्यांशः परसूतॊ ऽसि धर्मिष्ठॊ ऽसि सवभावतः\nधर्ममूलाश्रयं वाक्यं शृणुष्वावहितॊ ऽनघ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 191, + "shloka": 3, + "text": "अमूनि यानि सथानानि देवानां परमात्मनाम\nनाना संस्थान वर्णानि नानारूपफलानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 191, + "shloka": 4, + "text": "दिव्यानि कामचारीणि विमानानि सभास तथा\nआक्रीदा विविधा राजन पद्मिन्यश चामलॊदकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 191, + "shloka": 5, + "text": "चतुर्णां लॊकपालानां शुक्रस्याथ बृहस्पतेः\nमरुतां विश्वदेवानां साध्यानाम अश्विनॊर अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 191, + "shloka": 6, + "text": "रुद्रादित्य वसूनां च तथान्येषां दिवौकसाम\nएते वै निरयास तात सथानस्य परमात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 191, + "shloka": 7, + "text": "अभयं चानिमित्तं च न च कलेशभयावृतम\nदवाभ्यां मुक्तं तरिभिर मुक्तम अस्ताभिस तरिभिर एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 191, + "shloka": 8, + "text": "चतुर्लक्षणवर्जं तु चतुर्कारण वर्जितम\nअप्रहर्षम अनानन्दम अशॊकं विगतक्लमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 191, + "shloka": 9, + "text": "कालः संपच्यते तत्र न कालस तत्र वै परभुः\nस कालस्य परभू राजन सवर्गस्यापि तथेश्वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 191, + "shloka": 10, + "text": "आत्मकेवलतां पराप्तस तत्र गत्वा न शॊचति\nईदृशं परमं सथानं निरयास ते च तादृशाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 191, + "shloka": 11, + "text": "एते ते निरयाः परॊक्ताः सर्व एव यथातथम\nतस्य सथानवरस्येह सर्वे निरयसंज्ञिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकालमृत्युयमानां च बराह्मणस्य च सत्तम\nविवादॊ वयाहृतः पूर्वं तद भवान वक्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 2, + "text": "[भी]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nइक्ष्वाकॊः सूर्यपुत्रस्य यद्वृत्तं बराह्मणस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 3, + "text": "कालस्य मृत्यॊश च तथा यद्वृत्तं तन निबॊध मे\nयथा स तेषां संवादॊ यस्मिन सथाने ऽपि चाभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 4, + "text": "बराह्मणॊ जापकः कश चिद धर्मवृत्तॊ महायशाः\nषडङ्गविन महाप्राज्ञः पैप्पलादिः स कौशिकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 5, + "text": "तस्यापरॊक्षं विज्ञानं षडङ्गेषु तथैव च\nवेदेषु चैव निष्णातॊ हिमवत्पादसंश्रयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 6, + "text": "सॊ ऽनत्यं बराह्मं तपस तेपे संहितां संयतॊ जपन\nतस्य वर्षसहस्रं तु नियमेन तथागतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 7, + "text": "स देव्या दर्शितः साक्षात परीतास्मीति तदा किल\nजप्यम आवर्तयंस तूस्नीं न च तां किं चिद अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 8, + "text": "तस्यानुकम्पया देवी परीता समभवत तदा\nवेद माता ततस तस्य तज जप्यं समपूजयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 9, + "text": "समाप्तजप्यस तूत्थाय शिरसा पादयॊस तथा\nपपात देव्या धर्मात्मा वचनं चेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 10, + "text": "दिष्ट्या देवि परसन्ना तवं दर्शनं चागता मम\nयदि वापि परसन्नासि जप्ये मे रमतां मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 11, + "text": "[सावित्री]\nकिं परार्थयसि विप्रर्षे किं चेष्टं करवाणि ते\nपरब्रूहि जपतां शरेष्ठ सर्वं तत ते भविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 12, + "text": "[भी]\nइत्य उक्तः स तदा देव्या विप्रः परॊवाच धर्मवित\nजप्यं परति ममेच्छेयं वर्धत्व इति पुनः पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 13, + "text": "मनसश चसमाधिर मे वर्धेताहर अहः शुभे\nतत तथेति ततॊ देवी मधुरं परत्यभासत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 14, + "text": "इदं चैवापरं पराह देवी तत्प्रियकाम्यया\nनिरयं नैव यातासि यत्र याता दविजर्षभाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 15, + "text": "यास्यसि बरह्मणः सथानम अनिमित्तम अनिन्दितम\nसाधये भविता चैतद यत तवयाहम इहार्थिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 16, + "text": "नियतॊ जप चैकाग्रॊ धर्मस तवां समुपैष्यति\nकालॊ मृत्युर यमश चैव समायास्यन्ति ते ऽनतिकम\nभविता च विवादॊ ऽतर तव तेषां च धर्मतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 17, + "text": "एवम उक्त्वा घवगती जगाम भवनं सवकम\nबराह्मणॊ ऽपि जपन्न आस्ते दिव्यं वर्षशतं तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 18, + "text": "समाप्ते नियमे तस्मिन्न अथ विप्रस्य धीमतः\nसाक्षात परीतस तदा धर्मॊ दर्शयाम आस तं दविजम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 19, + "text": "[धर्म]\nदविजाते पश्य मां धर्मम अहं तवां दरष्टुम आगतः\nजप्यस्य च फलं यत ते संप्राप्तं तच च मे शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 20, + "text": "जिता लॊकास तवया सर्वे ये दिव्या ये च मानुषाः\nदेवानां निरयान साधॊ सर्वान उत्क्रम्य यास्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 21, + "text": "पराण तयागं कुरु मुने गच्छ लॊकान यथेप्सितान\nतयक्त्वात्मनः शरीरं च ततॊ लॊकान अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 22, + "text": "[बराह्मण]\nकृतं लॊकैर हि मे धर्मगच्छ च तवं यथासुखम\nबहुदुःखसुखं देहं नॊत्सृजेयम अहं विभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 23, + "text": "[धर्म]\nअवश्यं भॊः शरीरं ते तयक्तव्यं मुनिपुंगव\nसवर्ग आरॊह्यतां विप्र किं वा ते रॊचते ऽनघ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 24, + "text": "[बराह्मण]\nन रॊचये सवर्गवसं विना देहाद अहं विभॊ\nगच्छ धर्मन मे शरद्धा सवर्गं गन्तुं विनात्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 25, + "text": "[धर्म]\nअलं देहे मनः कृत्वा तयक्त्वा देहं सुखी भव\nगच्छ लॊकान अरजसॊ यत्र गत्वा न शॊचति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 26, + "text": "[बराह्मण]\nरमे जपन महाभाग कृतं लॊकैः सनातनैः\nसशरीरेण गन्तव्यॊ मया सवर्गॊ न वा विभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 27, + "text": "[धर्म]\nयदि तवं नेच्छसि तयक्तुं शरीरं पश्य व दविज\nएष कालस तथा मृत्युर यमश च तवाम उपागताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 28, + "text": "[भीस्म]\nअथ वैवस्वतः कालॊ मृत्युश च तरितयं विभॊ\nबराह्मणं तं महाभागम उपागम्येदम अब्रुवन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 29, + "text": "तपसॊ ऽसय सुतप्तस्य तथा सुचरितस्य च\nफलप्राप्तिस तव शरेष्ठा यमॊ ऽहं तवाम उपब्रुवे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 30, + "text": "यथावद अस्य जप्यस्य फलं पराप्तस तवम उत्तमम\nकालस ते सवर्गम आरॊधुं कालॊ ऽहं तवाम उपागतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 31, + "text": "मृत्युं मा विधिधर्मज्ञ रूपिणं सवयम आगतम\nकालेन चॊदितं विप्र तवाम इतॊ नेतुम अद्य वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 32, + "text": "[बराह्मण]\nसवागतं सूर्यपुत्राय कालाय च महात्मने\nमृत्यवे चाथ धर्माय किं कार्यं करवाणि वः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 33, + "text": "[भी]\nअर्घ्यं पाद्यं च दत्त्वा स तेभ्यस तत्र समागमे\nअब्रवीत परमप्रीतः सवशक्त्या किं करॊमि वः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 34, + "text": "तस्मिन्न एवाथ काले तु तीर्थयात्राम उपागतः\nइक्ष्वाकुर अगमत तत्र समेता यत्र ते विभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 35, + "text": "सर्वान एव तु राजर्षिः संपूज्याभिप्रनम्य च\nकुशलप्रश्नम अकरॊत सर्वेषां राजसत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 36, + "text": "तस्मै सॊ ऽथासनं दत्त्वा पाद्यम अर्घ्यं तथैव च\nअब्रवीद बराह्मणॊ वाक्यं कृत्वा कुशलसंविदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 37, + "text": "सवागतं ते महाराज बरूहि यद यद इहेच्छसि\nसवशक्त्या किं करॊमीह तद भवान परब्रवीतु मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 38, + "text": "[राजा]\nराजाहं बराह्मणश च तवं यदि सः कर्म संस्थितः\nददामि वसु किं चित ते परार्थितं तद वदस्व मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 39, + "text": "[बरा]\nदविविधा बराह्मणा राजन धर्मश च दविविधः समृतः\nपरवृत्तश च निवृत्तश च निवृत्तॊ ऽसमि परतिग्रहात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 40, + "text": "तेभ्यः परयच्छ दानानि ये परवृत्ता नराधिप\nअहं न परतिगृह्णामि किम इष्टं किं ददानि ते\nबरूहि तवं नृपतिश्रेष्ठ तपसा साधयामि किम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 41, + "text": "[रा]\nकषत्रियॊ ऽहं न जानामि देहीति वचनं कव चित\nपरयच्छ युद्धम इत्य एवं वादिनः समॊ दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 42, + "text": "[बरा]\nतुष्यसि तवं सवधर्मेण तथा तुष्टा वयं नृप\nअन्यॊन्यस्यॊत्तरं नास्ति यद इष्टं तत समाचर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 43, + "text": "[रा]\nसवशक्त्याहं ददानीति तवया पूर्वं परभासितम\nयाचे तवां दियतां मह्यं जप्यस्यास्य फलं दविज" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 44, + "text": "[बरा]\nयुद्धं मम सदा वाणी याचतीति विकत्थसे\nन च युद्धं मया सार्धं किमर्थं याचसे पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 45, + "text": "[रा]\nवाग्वज्रा बराह्मणा परॊक्ताः कषत्रिया बाहुजीविनः\nवाग युद्धं तद इदं तीव्रं मम विप्र तवया सह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 46, + "text": "[बरा]\nसैवाद्यापि परतिज्ञा मे सवशक्त्या किं परदीयताम\nबरूहि दास्यामि राजेन्द्र विभवे सति माचिरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 47, + "text": "[रा]\nयत तद वर्षशतं पूर्णं जप्यं वै जपता तवया\nफलं पराप्तं तत परयच्छ मम दित्सुर भवान यदि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 48, + "text": "[बरा]\nपरमं गृह्यतां तस्य फलं यज जपितं मया\nअर्धं तवम अविचारेण फलं तस्य समाप्नुहि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 49, + "text": "अथ वा सर्वम एवेह जप्यकं मामकं फलम\nराजन पराप्नुहि कामं तवं यदि सर्वम इहेच्छसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 50, + "text": "[रा]\nकृतं सर्वेण भद्रं ते जप्यं यद याचितं मया\nसवस्ति ते ऽसतु गमिष्यामि किं चतस्य फलं वद" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 51, + "text": "[बरा]\nफलप्राप्तिं न जानामि दत्तं यज जपितं मया\nअयं धर्मश च कालश च यमॊ मृत्युश च साक्षिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 52, + "text": "[रा]\nअज्ञातम अस्य धर्मस्य फलं मे किं करिष्यति\nपराप्नॊतु तत फलं विप्रॊ नाहम इच्छे ससंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 53, + "text": "[बरा]\nनाददे ऽपरवक्तव्यं दत्तं वाचा फलं मया\nवाक्यं परमानं राजर्षे ममापि तव चैव हि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 54, + "text": "नाभिसंधिर मया जप्ये कृतपूर्वः कथं चन\nजप्यस्य राजशार्दूल कथं जञास्याम्य अहं फलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 55, + "text": "ददस्वेति तवया चॊक्तं ददामीति तथा मया\nन वाचं दूसयिष्यामि सत्यं रक्ष सथिरॊ भव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 56, + "text": "अथैवं वदतॊ मे ऽदय वचनं न करिष्यसि\nमहान अधर्मॊ भविता तव राजन मृषा कृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 57, + "text": "न युक्तं तु मृषा वाणी तवया वक्तुम अरिन्दम\nतथा मयाप्य अभ्यधिकं मृषा वक्तुं न शक्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 58, + "text": "संश्रुतं च मया पूर्वं ददानीत्य अविचारितम\nतद्गृह्णीस्वाविचारेण यदि सत्ये सथितॊ भवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 59, + "text": "इहागम्य हि मां राजञ जाप्यं फलम अयाचिथाः\nतन मन निसृष्टं गृह्णीस्व भव सत्ये सथिरॊ ऽपि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 60, + "text": "नायं लॊकॊ ऽसति न परॊ न च पूर्वान स तारयेत\nकुत एवावरान राजन मृषावादपरायनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 61, + "text": "न यज्ञाध्ययने दानं नियमास तारयन्ति हि\nतथा सत्यं परे लॊके यथा वै पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 62, + "text": "तपांसि यानि चीर्णानि चरिष्यसि च यत तपः\nसमाः शतैः सहस्रैश च तत सत्यान न विशिष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 63, + "text": "सत्यम एकाक्षरं बरह्मसत्यम एकाक्षरं तपः\nसत्यम एकाक्षरॊ यज्ञः सत्यम एकाक्षरं शरुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 64, + "text": "सत्यं वेदेषु जागर्ति फलं सत्ये परं समृतम\nसत्याद धर्मॊ दमश चैव सर्वं सत्ये परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 65, + "text": "सत्यं वेदास तथाङ्गानि सत्यं यज्ञस तथा विधिः\nवरतचर्यास तथा सत्यम ओंकारः सत्यम एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 66, + "text": "परानिनां जननं सत्यं सत्यं संततिर एव च\nसत्येन वायुर अभ्येति सत्येन तपते रविः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 67, + "text": "सत्येन चाग्निर दहति सवर्गः सत्ये परतिष्ठितः\nसत्यं यज्ञस तपॊ वेदाः सतॊभा मन्त्राः सरस्वती" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 68, + "text": "तुलाम आरॊपितॊ धर्मः सत्यं चैवेति नः शरुतम\nसमां कक्षां धारयतॊ यतः सत्यं ततॊ ऽधिकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 69, + "text": "यतॊ धर्मस ततः सत्यं सर्वं सत्येन वर्धते\nकिमर्थम अनृतं कर्म कर्तुं राजंस तवम इच्छसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 70, + "text": "सत्ये कुरु सथिरं भावं मा राजन्न अनृतं कृथाः\nकस्मात तवम अनृतं वाक्यं देहीति कुरुषे ऽशुभम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 71, + "text": "यदि जप्यफलं दत्तं मया नेसिष्यसे नृप\nसवधर्मेभ्यः परिभ्रष्टॊ लॊकान अनुचरिष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 72, + "text": "संश्रुत्य यॊ न दित्सेत याचित्वा यश च नेच्छति\nउभाव आनृतिकाव एतौ न मृषा कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 73, + "text": "[रा]\nयॊद्धव्यं रक्षितव्यं च कषत्रधर्मः किल दविज\nदातारः कषत्रियाः परॊक्ता गृह्णीयां भवतः कथम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 74, + "text": "[बरा]\nन छन्दयामि ते राजन नापि ते गृहम आव्रजम\nइहागम्य तु याचित्वा न गृह्णीसे पुनः कथम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 75, + "text": "[धर्म]\nअविवादॊ ऽसतु युवयॊर वित्तं मां धर्मम आगतम\nदविजॊ दानफलैर युक्तॊ राजा सत्यफलेन च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 76, + "text": "[सवर्ग]\nसवर्गं मां विद्धि राजेन्द्र रूपिणं सवयम आगतम\nअविवादॊ ऽसतु युवयॊर उभौ तुल्यफलौ युवाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 77, + "text": "[रा]\nकृतं सवर्गेण मे कार्यं गच्छ सवर्गयथासुखम\nविप्रॊ यदीच्छते दातुं परतीच्छतु च मे धनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 78, + "text": "[बरा]\nबाल्ये यदि सयाद अज्ञानान मया हस्तः परसारितः\nनिवृत्ति लक्षणं धर्मम उपासे संहितां जपन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 79, + "text": "निवृत्तं मां चिरं राजन विप्रं लॊभयसे कथम\nसवेन कार्यं करिष्यामि तवत्तॊ नेच्छे फलं नृप\nतपःस्वाध्यय शीलॊ ऽहं निवृत्तश च परतिग्रहात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 80, + "text": "[रा]\nयदि विप्र निसृष्टं ते जप्यस्य फलम उत्तमम\nआवयॊर यत फलं किं चित सहितं नौ तद अस्त्व इह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 81, + "text": "दविजाः परतिग्रहे युक्ता दातारॊ राजवंशजाः\nयदि धर्मः शरुतॊ विप्र सहैव फलम अस्तु नौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 82, + "text": "मा वा भूत सह भॊज्यं नौ मदीयं फलम आप्नुहि\nपरतीच्छ मत्कृतं धर्मं यदि ते मय्य अनुग्रहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 83, + "text": "[भी]\nततॊ विकृतचेष्टौ दवौ पुरुषौ समुपस्थितौ\nगृहीत्वान्यॊन्यम आवेष्ट्य कुचेलाव ऊचतुर वचः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 84, + "text": "न मे धारयसीत्य एकॊ धारयामीति चापरः\nइहास्ति नौ विवादॊ ऽयम अयं राजानुशासकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 85, + "text": "सत्यं बरवीम्य अहम इदं न मे धारयते भवान\nअनृतं वदसीह तवम ऋणं ते धारयाम्य अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 86, + "text": "ताव उभौ भृशसंतप्तौ राजानम इदम ऊचतुः\nपरीक्ष्यतां यथा सयाव नावाम इह विगर्हितौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 87, + "text": "[विकृत]\nधारयामि नरव्याघ्र विकृतस्येह गॊः फलम\nददतश च न गृह्णाति विकृतॊ मे महीपते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 88, + "text": "[विरूप]\nन मे धारयते किं चिद विरूपॊ ऽयं नराधिप\nमिथ्या बरवीत्य अयं हि तवा मिथ्याभासं नराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 89, + "text": "[रा]\nविरूपकिं धारयते भवान अस्य वदस्व मे\nशरुत्वा तथा करिष्यामीत्य एवं मे धीयते मतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 90, + "text": "[विरूप]\nशृणुष्वावहितॊ राजन यथैतद धारयाम्य अहम\nविकृतस्यास्य राजर्षे निखिलेन नरर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 91, + "text": "अनेन धर्मप्राप्त्य अर्थं शुभा दत्ता पुरानघ\nधेनुर विप्राय राजर्षे तपःस्वाध्यायशीलिने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 92, + "text": "तस्याश चायं मया राजन फलम अभ्येत्य याचितः\nविकृतेन च मे दत्तं विशूधेनान्तरात्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 93, + "text": "ततॊ मे सुकृतं कर्मकृतम आत्मविशुद्धये\nगावौ हि कपिले करीत्वा वत्सले बहु दॊहने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 94, + "text": "ते चॊञ्छ वृत्तये राजन मया समपवर्जिते\nयथाविधि यथाश्रद्धं तद अस्याहं पुनः परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 95, + "text": "इहाद्य वै गृहीत्वा तत परयच्छे दविगुणं फलम\nएकस्याः पुरुषव्याघ्र कः शुद्धः कॊ ऽतर दॊषवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 96, + "text": "एवं विवदमानौ सवस तवाम इहाभ्यागतौ नृप\nकुरु धर्मम अधर्मं वा विनये नौ समाधय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 97, + "text": "यदि नेच्छति मे दानं यथादत्तम अनेन वै\nभवान अत्र सथिरॊ भूत्वा मार्गे सथापयतु परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 98, + "text": "[रा]\nदीयमानं न गृह्णासि ऋणं कस्मात तवम अद्य वै\nयथैव ते ऽभयनुज्ञातं तथा गृह्णीस्व माचिरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 99, + "text": "[विकृत]\nदीयताम इत्य अनेनॊक्तं ददानीति तथा मया\nनायं मे धारयत्य अत्र गम्यतां यत्र वाञ्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 100, + "text": "[रा]\nददतॊ ऽसय न गृह्णासि विषमं परतिभाति मे\nदन्द्यॊ हि तवं मम मतॊ नास्त्य अत्र खलु संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 101, + "text": "[विकृत]\nमयास्य दत्तं राजर्षे गृह्णीयां तत कथं पुनः\nकामम अत्रापराधॊ मे दन्द्यम आज्ञापय परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 102, + "text": "[विरूप]\nदीयमानं यदि मया नेसिष्यसि कथं चन\nनियंस्यति तवा नृपतिर अयं धर्मानुशासकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 103, + "text": "[विकृत]\nसवं मया याचितेनेह दत्तं कथम इहाद्य तत\nगृह्णीयां गच्छतु भवान अभ्यनुज्ञां ददानि ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 104, + "text": "[बरा]\nशरुतम एतत तवया राजन्न अनयॊः कथितं दवयॊः\nपरतिज्ञातं मया यत ते तद्गृहाणाविचारितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 105, + "text": "[रा]\nपरस्तुतं सुमहत कार्यम आवयॊर गह्वरं यथा\nजापकस्य दृधी कारः कथम एतद भविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 106, + "text": "यदि तावन न गृह्णामि बराह्मणेनापवर्जितम\nकथं न लिप्येयम अहं दॊषेण महताद्य वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 107, + "text": "[भी]\nतौ चॊवाच स राजर्षिः कृतकार्यौ गमिष्यथः\nनेदानीं माम इहासाद्य राजधर्मॊ भवेन मृषा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 108, + "text": "सवधर्मः परिपाल्यश च राज्ञाम एष विनिश्चयः\nविप्र धर्मश च सुगुरुर माम अनात्मानम आविशत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 109, + "text": "[बरा]\nगृहाण धारये ऽहं ते याचितं ते शरुतं मया\nन चेद गरहीष्यसे राजञ शपिष्ये तवां न संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 110, + "text": "[रा]\nधिग राजधर्मं यस्यायं कार्यस्येह विनिश्चयः\nइत्य अर्थं मे गरहीतव्यं कथं तुल्यं भवेद इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 111, + "text": "एष पानिर अपूर्वं भॊ निक्षेपार्थं परसारितः\nयन मे धारयसे विप्र तद इदानीं परदीयताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 112, + "text": "[बरा]\nसंहिता जपता यावान मया कश चिद गुणः कृतः\nतत सर्वं परतिगृह्णीस्व यदि किं चिद इहास्ति मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 113, + "text": "[रा]\nजलम एतन निपतितं मम पानौ दविजॊत्तम\nसमम अस्तु सहैवास्तु परतिगृह्णातु वै भवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 114, + "text": "[विरूप]\nकामक्रॊधौ विद्धि नौ तवम आवाभ्यां कारितॊ भवान\nसमेति च यद उक्तं ते समा लॊकास तवास्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 115, + "text": "नायं धारयते किं चिज जिज्ञासा तवत्कृते कृता\nकालॊ धर्मस तथा मृत्युः कामक्रॊधौ तथा युवाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 116, + "text": "सर्वम अन्यॊन्यनिकसे निघृष्टं पश्यतस तव\nगच्छ लॊकाञ जितान सवेन कर्मणा यत्र वाञ्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 117, + "text": "[भी]\nजापकानां फलावाप्तिर मया ते संप्रकीर्तिता\nगतिः सथानं च लॊकाश च जापकेन यथा जिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 118, + "text": "परयाति संहिताध्यायी बराह्मणं परमेष्ठिनम\nअथ वाग्निं समायाति सूर्यम आविशते ऽपि वा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 119, + "text": "स तैजसेन भावेन यदि तत्राश्नुते रतिम\nगुणांस तेषां समादत्ते रागेण परतिमॊहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 120, + "text": "एवं सॊमे तथा वायौ भूम्याकाश शरीरगः\nसरागस तत्र वसति गुणांस तेषां समाचरन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 121, + "text": "अथ तत्र विरागी स गच्छति तव अथ संशयम\nपरम अव्ययम इच्छन स तम एवाविशते पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 122, + "text": "अमृताच चामृतं पराप्तः शीती भूतॊ निरात्मवान\nबरह्मभूतः स निर्द्वन्द्वः सुखी शान्तॊ निरामयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 123, + "text": "बरह्म सथानम अनावर्तम एकम अक्षरसंज्ञकम\nअदुःखम अजरं शान्तं सथानं तत परतिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 124, + "text": "चतुर्भिर लक्षणैर हीनं तथा षड्भिः सषॊडशैः\nपुरुषं समतिक्रम्य आकाशं परतिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 125, + "text": "अथ वेच्छति रागात्मा सर्वं तद अधितिष्ठति\nयच च परार्थयते तच च मनसा परतिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 126, + "text": "अथ वा वीक्षते लॊकान सर्वान निरयसंस्थितान\nनिःस्पृहः सर्वतॊ मुक्तस तत्रैव रमते सुखी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 192, + "shloka": 127, + "text": "एवम एषा महाराज जापकस्य गतिर यथा\nएतत ते सर्वम आख्यातं किं भूयः शरॊतुम इच्छसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकिम उत्तरं तदा तौ सम चक्रतुस तेन भासिते\nबराह्मणॊ वाथ वा राजा तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 2, + "text": "अथ वा तौ गतौ तत्र यद एतत कीर्तितं तवया\nसंवादॊ वा तयॊः कॊ ऽभूत किं वा तौ तत्र चक्रतुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 3, + "text": "[भी]\nतथेत्य एवं परतिश्रुत्य धर्मं संपूज्य चाभिभॊ\nयमं कालं च मृत्युं च सवर्गं संपूज्य चार्हतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 4, + "text": "पूर्वं ये चापरे तत्र समेता बराह्मणर्षभाः\nसर्वान संपूज्य शिरसा राजानं सॊ ऽबरवीद वचः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 5, + "text": "फलेनानेन संयुक्तॊ राजर्षे गच्छ पुण्यताम\nभवता चाभ्यनुज्ञातॊ जपेयं भूय एव हि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 6, + "text": "वरश च मम पूर्वं हि देव्या दत्तॊ महाबल\nशरद्धा ते जपतॊ नित्यं भवितेति विशां पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 7, + "text": "[रा]\nयद्य एवम अफला सिद्धिः शरद्धा च जपितुं तव\nगच्छ विप्र मया सार्धं जापकं फलम आप्नुहि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 8, + "text": "[बरा]\nकृतः परयत्नः सुमहान सर्वेषां संनिधाव इह\nसह तुल्यफलौ चावां गच्छावॊ यत्र नौ गतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 9, + "text": "[भी]\nवयवसायं तयॊस तत्र विदित्वा तरिदशेश्वरः\nसह देवैर उपययौ लॊकपालैस तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 10, + "text": "साध्या विश्वे ऽथ मरुतॊ जयॊतींसि सुमहान्ति च\nनद्यः शैलाः समुद्राश च तीर्थानि विविधानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 11, + "text": "तपांसि संयॊगविधिर वेदाः सतॊभाः सरस्वती\nनारदः पर्वतश चैव विश्वावसुर हहाहुहूः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 12, + "text": "गन्धर्वश चित्रसेनश च परिवार गणैर युतः\nनागाः सिद्धाश च मुनयॊ देवदेवः परजापतिः\nविष्णुः सहस्रशीर्षश च देवॊ ऽचिन्त्यः समागमत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 13, + "text": "अवाद्यन्तान्तरिक्षे च भेर्यस तूर्यानि चाभिभॊ\nपुष्प वर्षाणि दिव्यानि तत्र तेषां महात्मनाम\nननृतुश चाप्सरःसंघास तत्र तत्र समन्ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 14, + "text": "अथ सवर्गस तथारूपी बराह्मणं वाक्यम अब्रवीत\nसंसिद्धस तवं महाभाग तवं च सिद्धस तथा नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 15, + "text": "अथ तौ सहितौ राजन्न अन्यॊन्येन विधानतः\nविषयप्रतिसंहारम उभाव एव परचक्रतुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 16, + "text": "पराणापानौ तथॊदानं समानं वयानम एव च\nएवं तान मनसि सथाप्य दधतुः पराणयॊर मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 17, + "text": "उपस्थित कृतौ तत्र नासिकाग्रम अधॊ भरुवौ\nकुङ्कुन्यां चैव मनसा शनैर धारयतः सम तौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 18, + "text": "निश्चेष्टाभ्यां शरीराभ्यां सथिरदृष्टी समाहितौ\nजितासनौ तथाधाय मूर्धन्य आत्मानम एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 19, + "text": "तालु देशम अथॊद्दाल्य बराह्मणस्य महात्मनः\nजयॊतिर जवाला सुमहती जगाम तरिदिवं तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 20, + "text": "हाहाकारस ततॊ दिक्षु सर्वासु सुमहान अभूत\nतज जयॊतिः सतूयमानं सम बरह्माणं पराविशत तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 21, + "text": "ततः सवागतम इत्य आह तत तेजः स पितामहः\nपरादेश मात्रं पुरुषं परत्युद्गम्य विशां पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 22, + "text": "भूयश चैवापरं पराह वचनं मधुरं सम सः\nजापकैस तुल्यफलता यॊगानां नात्र संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 23, + "text": "यॊगस्य तावद एतेभ्यः फलं परत्यक्षदर्शनम\nजापकानां विशिष्टं तु परत्युत्थानं समाधिकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 24, + "text": "उष्यतां मयि चेद युक्त्वाचेतयत स ततः पुनः\nअथास्य परविवेशास्यं बराह्मणॊ विगतज्वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 25, + "text": "राजाप्य एतेन विधिना भगवन्तं पितामहम\nयथैव दविज शार्दूलस तथैव पराविशत तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 26, + "text": "सवयम्भुवम अथॊ देवा अभिवाद्य ततॊ ऽबरुवन\nजापकार्थम अयं यत्नस तदर्थं वयम आगताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 27, + "text": "कृतपूजाव इमौ तुल्यं तवया तुल्यफलाव इमौ\nयॊगजापलयॊर दृष्टं फलं सुमहद अद्य वै\nसर्वाँल लॊकान अतीत्यैतौ गच्छेतां यत्र वाञ्छितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 28, + "text": "[बरह्मा]\nमहास्मृतिं पथेद यस तु तथैवानुस्मृतिं शुभाम\nताव अप्य एतेन विधिना गच्छेतां मत सलॊकताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 29, + "text": "यश च यॊगे भवेद भक्तः सॊ ऽपि नास्त्य अत्र संशयः\nविधिनानेन देहान्ते मम लॊकान अवाप्नुयात\nगम्यतां साधयिष्यामि यथास्थानानि सिद्धये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 30, + "text": "[भी]\nइत्य उक्त्वा स तदा देवस तत्रैवान्तरधीयत\nआमन्त्र्य तं ततॊ देवा ययुः सवं सवं निवेशनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 31, + "text": "ते च सर्वे महात्मानॊ धर्मं सत्कृत्य तत्र वै\nपृष्ठतॊ ऽनुययू राजन सर्वे सुप्रीतमानसाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 193, + "shloka": 32, + "text": "एतत फलं जापकानां गतिश चैव परकीर्तिता\nयथा शरुतं महाराज किं भूयः शरॊतुम इच्छसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 194, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकिं फलं जञानयॊगस्य वेदानां नियमस्य च\nभूतात्मा वा कथं जञेयस तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 194, + "shloka": 2, + "text": "[भी]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nमनॊः परजापतेर वादं महर्षेश च बृहस्पतेः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 194, + "shloka": 3, + "text": "परजापतिं शरेष्ठतमं पृथिव्यां; देवर्षिसंघप्रवरॊ महर्षिः\nबृहस्पतिः परश्नम इमं पुराणं; पप्रच्छ शिष्यॊ ऽथ गुरुं परनम्य" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 194, + "shloka": 4, + "text": "यत कारणं मन्त्रविधिः परवृत्तॊ; जञाने फलं यत परवदन्ति विप्राः\nयन मन्त्रशब्दैर अकृतप्रकाशं; तद उच्यतां मे भगवन यथावत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 194, + "shloka": 5, + "text": "यदर्थशास्त्रागम मन्त्रविद्भिर; यज्ञैर अनेकैर वरगॊप्रदानैः\nफलं महद्भिर यद उपास्यते च; तत किं कथं वा भविता कव वा त" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 194, + "shloka": 6, + "text": "मही महीजाः पवनॊ ऽनतरिक्षं; जलौकसश चैव जलं दिवं च\nदिवौकसश चैव यतः परसूतास; तद उच्यतां मे भगवन पुराणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 194, + "shloka": 7, + "text": "जञानं यतः परार्थयते नरॊ वै; ततस तदर्था भवति परवृत्तिः\nन चाप्य अहं वेद परं पुराणं; मिथ्या परवृत्तिं च कथं नु कुर्याम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 194, + "shloka": 8, + "text": "ऋक साम संघांश च यजूंसि चाहं; छन्दांसि नक्षत्रगतिं निरुक्तम\nअधीत्य च वयाकरणं सकल्पं; शिक्षां च भूतप्रकृतिं न वेद्मि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 194, + "shloka": 9, + "text": "स मे भवाञ शंसतु सर्वम एतज; जञाने फलं कर्मणि वा यद अस्ति\nयथा च देहाच चयवते शरीरी; पुनः शरीरं च यथाभ्युपैति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 194, + "shloka": 10, + "text": "[मनु]\nयद यत परियं यस्य सुखं तद आहुस; तद एव दुःखं परवदन्त्य अनिष्टम\nइष्टं च मे सयाद इतरच च न सयाद; एतत कृते कर्म विधिः परवृत्तः\nइष्टं तव अनिष्टं च न मां भजेतेत्य; एतत कृते जञानविधिः परवृत्तः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 194, + "shloka": 11, + "text": "कामात्मकाश छन्दसि कर्मयॊगा; एभिर विमुक्तः परम अश्नुवीत\nनानाविधे कर्म पथे सुखार्थी; नरः परवृत्तॊ न परं परयाति\nपरं हि तत कर्म पथाद अपेतं; निराशिषं बरह्म परं हय अवश्यम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 194, + "shloka": 12, + "text": "परजाः सृष्टा मनसा कर्मणा च; दवाव अप्य एतौ सत्पथौ लॊकजुष्टौ\nदृष्ट्वा कर्म शाश्वतं चान्तवच च; मनस तयागः कारणं नान्यद अस्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 194, + "shloka": 13, + "text": "सवेनात्मना चक्षुर इव परणेता; निशात्यये तमसा संवृतात्मा\nजञानं तु विज्ञानगुणेन युक्तं; कर्माशुभं पश्यति वर्जनीयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 194, + "shloka": 14, + "text": "सर्पान कुशाग्राणि तथॊदपानं; जञात्वा मनुष्याः परिवर्जयन्ति\nअज्ञानतस तत्र पतन्ति मूढा; जञाने फलं पश्य यथा विशिष्टम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 194, + "shloka": 15, + "text": "कृत्स्नस तु मन्त्रॊ विधिवत परयुक्तॊ; यज्ञा यथॊक्तास तव अथ दक्षिणाश च\nअन्नप्रदानं मनसः समाधिः; पञ्चात्मकं कर्मफलं वदन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 194, + "shloka": 16, + "text": "गुणात्मकं कर्म वदन्ति वेदास; तस्मान मन्त्रा मन्त्रमूलं हि कर्म\nविधिर विधेयं मनसॊपपत्तिः; फलस्य भॊक्ता तु यथा शरीरी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 194, + "shloka": 17, + "text": "शब्दाश च रूपाणि रसाश च पुण्याः; सपर्शाश च गन्धाश च शुभास तथैव\nनरॊ नसंस्थान गतः परभुः सयाद; एतत फलं सिध्यति कर्म लॊके" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 194, + "shloka": 18, + "text": "यद यच छरीरेण करॊति कर्म; शरीरयुक्तः समुपाश्नुते तत\nशरीरम एवायतनं सुखस्य; दुःखस्य चाप्य आयतनं शरीरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 194, + "shloka": 19, + "text": "वाचा तु यत कर्म करॊति किं चिद; वाचैव सर्वं समुपाश्नुते तत\nमनस तु यत कर्म करॊति किं चिन; मनःस्थ एवायम उपाश्नुते तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 194, + "shloka": 20, + "text": "यथा गुणं कर्म गणं फलार्थी; करॊत्य अयं कर्मफले निविष्टः\nतथा तथायं गुणसंप्रयुक्तः; शुभाशुभं कर्मफलं भुनक्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 194, + "shloka": 21, + "text": "मत्स्यॊ यथा सरॊत इवाभिपाती; तथा कृतं पूर्वम उपैति कर्म\nशुभे तव असौ तुष्यतु दुष्कृते तु; न तुष्यते वै परमशरीरी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 194, + "shloka": 22, + "text": "यतॊ जगत सर्वम इदं परसूतं; जञात्वात्मवन्तॊ वयतियान्ति यत तत\nयन मन्त्रशब्दैर अकृतप्रकाशं; तद उच्यमानं शृणु मे परं यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 194, + "shloka": 23, + "text": "रसैर वियुक्तं विविधैर्श च गन्धैर; अशब्दम अस्पर्शम अरूपवच च\nअग्राह्यम अव्यक्तम अवर्णम एकं; पञ्च परकारं ससृजे परजानाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 194, + "shloka": 24, + "text": "न सत्री पुमान वापि नपुंसकं च; न सन न चासत सद असच च तन न\nपश्यन्ति यद बरह्मविदॊ मनुष्यास; तद अक्षरं न कषरतीति विद्धि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 195, + "shloka": 1, + "text": "[मनु]\nअक्षरात खं ततॊ वायुर वायॊर जयॊतिस ततॊ जलम\nजलात परसूता जगती जगत्यां जायते जगत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 195, + "shloka": 2, + "text": "इमे शरीरैर जलम एव गत्वा; जलाच च तेजः पवनॊ ऽनतरिक्षम\nखाद वै निवर्तन्ति नभाविनस ते; ये भाविनस ते परम आप्नुवन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 195, + "shloka": 3, + "text": "नॊष्णं न शीतं मृदु नापि तीक्ष्णं; नाम्लं कसायं मधुरं न तिक्तम\nन शब्दवन नापि च गन्धवत तन; न रूपवत तत्परमस्वभावम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 195, + "shloka": 4, + "text": "सपर्शं तनुर वेद रसं तु जिह्वा; घराणं च गन्धाञ शरवणे च शब्दान\nरूपाणि चक्षुर न च तत्परं यद; गृह्णन्त्य अनध्यात्मविदॊ मनुष्याः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 195, + "shloka": 5, + "text": "निवर्तयित्वा रसनं रसेभ्यॊ; घराणं च गन्धाच छरवणे च शब्दात\nसपर्शात तनुं रूपगुणात तु चक्षुस; ततः परं पश्यति सवं सवभावम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 195, + "shloka": 6, + "text": "य ओद गृहीत्वा हि करॊति यच च; यस्मिंश च ताम आरभते परवृत्तिम\nयस्मिंश च यद येन च यश च कर्ता; तत कारणं तं समुपायम आहुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 195, + "shloka": 7, + "text": "यच चाभिभूः साधकं वयापकं च; यन मन्त्रवच छंस्यते चैव लॊके\nयः सर्वहेतुः परमार्थकारी; तत कारणं कार्यम अतॊ यद अन्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 195, + "shloka": 8, + "text": "यथा च कश चित सुकृतैर मनुष्यः; शुभाशुभं पराप्नुते ऽथाविरॊधात\nएवं शरीरेषु शुभाशुभेषु; सवकर्मजैर जञानम इदं निबद्धम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 195, + "shloka": 9, + "text": "यथा परदीपः पुरतः परदीप्तः; परकाशम अन्यस्य करॊति दीप्यन\nतथेह पञ्चेन्द्रिय दीपवृक्षा; जञानप्रदीप्ताः परवन्त एव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 195, + "shloka": 10, + "text": "यथा हि राज्ञॊ बहवॊ हय अमात्याः; पृथक परमानं परवदन्ति युक्ताः\nतद्वच छरीरेषु भवन्ति पञ्च; जञानैक देशः परमः स तेभ्यः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 195, + "shloka": 11, + "text": "यथार्चिषॊ ऽगनेः पवनस्य वेगा; मरीचयॊ ऽरकस्य नदीषु चापः\nगच्छन्ति चायान्ति च तन्यमानास; तद्वच छरीराणि शरीरिणां तु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 195, + "shloka": 12, + "text": "यथा च कश चित परशुं गृहीत्वा; धूमं न पश्येज जवलनं च काष्ठे\nतद्वच छरीरॊदर पानि पादं; छित्त्वा न पश्यन्ति ततॊ यद अन्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 195, + "shloka": 13, + "text": "तान्य एव काष्ठानि यथा विमथ्य; धूमं च पश्येज जवलनं च यॊगात\nतद्वत सुबुद्धिः समम इन्द्रियत्वाद; बुधः परं पश्यति सवं सवभावम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 195, + "shloka": 14, + "text": "यथात्मनॊ ऽङगं पतितं पृथिव्यां; सवप्नान्तरे पश्यति चात्मनॊ ऽनयत\nशरॊत्रादि युक्तः सुमनाः सुबुद्धिर; लिङ्गात तथा गच्छति लिङ्गम अन्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 195, + "shloka": 15, + "text": "उत्पत्तिवृद्धिक्षयसंनिपातैर; न युज्यते ऽसौ परमः शरीरी\nअनेन लिङ्गन तु लिङ्गम अन्यद; गच्छत्य अदृष्टः परतिसंधि यॊगात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 195, + "shloka": 16, + "text": "न चक्षुषा पश्यति रूपम आत्मनॊ; न चापि संस्पर्शम उपैत किं चित\nन चापि तैः साधयते ऽथ कार्यं; ते तं न पश्यन्ति सपश्यते तान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 195, + "shloka": 17, + "text": "यथा परदीपे जवलतॊ ऽनलस्य; संतापजं रूपम उपैति किं चित\nन चान्तरं रूपगुणं बिभर्ति; तथैव तद दृश्यते रूपम अस्य" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 195, + "shloka": 18, + "text": "यथा मनुष्यः परिमुच्य कायम; अदृश्यम अन्यद विशते शरीरम\nविजृज्य भूतेषु महत्सु देहं; तदाश्रयं चैव बिभर्ति रूपम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 195, + "shloka": 19, + "text": "खं वायुम अग्निं सलिलं तथॊर्वीं; समन्ततॊ ऽभयाविशते शरीरी\nनानाश्रयाः कर्मसु वर्तमानाः; शरॊत्रादयः पञ्च गुणाञ शरयन्ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 195, + "shloka": 20, + "text": "शरॊत्रं खतॊ घराणम अथॊ पृथिव्यास; तेजॊमयं रूपम अथॊ विपाकः\nजलाश्रयः सवेद उक्तॊ रसश च; वाय्वात्मकः सपर्शकृतॊ गुणश च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 195, + "shloka": 21, + "text": "महत्सु भूतेषु वसन्ति पञ्च; पञ्चेन्द्रियार्थाश च तथेन्द्रियेषु\nसर्वाणि चैतानि मनॊऽनुगानि; बुद्धिं मनॊ ऽनवेति मनः सवभावम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 195, + "shloka": 22, + "text": "शुभाशुभं कर्मकृतं यद अस्य; तद एव परत्याददते सवदेहे\nमनॊ ऽनुवर्तन्ति परावराणि; जलौकसः सरॊत इवानुकूलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 195, + "shloka": 23, + "text": "चलं यथादृष्टिपथं परैति; सूक्ष्मं महद रूपम इवाभिपाति\nसवरूपम आलॊचयते च रूपं; परं तथा बुधि पथं परैति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 196, + "shloka": 1, + "text": "[मनु]\nयद इन्द्रियैस तूपकृतान पुरस्तात; पराप्तान गुणान संस्मरते चिराय\nतेष्व इन्द्रियेषूपहतेषु पश्चात; स बुद्धिरूपः परमः सवभावः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 196, + "shloka": 2, + "text": "यथेन्द्रियार्थान युगपत समस्तान; नावेक्षते कृत्स्नम अतुल्यकालम\nयथाबलं संचरते स विद्वांस; तस्मात स एकः परमः शरीरी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 196, + "shloka": 3, + "text": "रजस तमः सत्त्वम अथॊ तृतीयं; गच्छत्य असौ जञानगुणान विरूपान\nतथेन्द्रियाण्य आविशते शरीरी; हुताशनं वायुर इवेन्धनस्थम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 196, + "shloka": 4, + "text": "न चक्षुषा पश्यति रूपम आत्मनॊ; न पश्यति सपर्शम इन्द्रियेन्द्रियम\nन शरॊत लिङ्गं शरवणे निदर्शनं; तथागतं पश्यति तद विनश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 196, + "shloka": 5, + "text": "शरॊत्रादीनि न पश्यन्ति सवं सवम आत्मानम आत्मना\nसर्वज्ञः सर्वदर्शी च कषेत्रज्ञस तानि पश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 196, + "shloka": 6, + "text": "यथा हिमवतः पार्श्वं पृष्ठं चन्द्रमसॊ यथा\nन दृष्टपूर्वं मनुजैर न च तन नास्ति तावता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 196, + "shloka": 7, + "text": "तद्वद भूतेषु भूतात्मा सूक्ष्मॊ जञानात्मवान असौ\nअदृष्टपूर्वश चक्षुर्भ्यां न चासौ नास्ति तावता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 196, + "shloka": 8, + "text": "पश्यन्न अपि यथा लक्ष्म जगत सॊमे न विन्दति\nएवम अस्ति न वेत्य एतन न च तन न परायनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 196, + "shloka": 9, + "text": "रूपवन्तम अरूपत्वाद उदयास्तमये बुधाः\nधिया समनुपश्यन्ति तद्गताः सवितुर गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 196, + "shloka": 10, + "text": "तथा बुद्धिप्रदीपेन दूरस्थं सुविपश्चितः\nपरत्यासन्नं निनीसन्ति जञेयं जञानाभिसंहितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 196, + "shloka": 11, + "text": "न हि खल्व अनुपायेन कश चिद अर्थॊ ऽभिसिध्यति\nसूत्रजालैर यथामत्स्यान बध्नन्ति जलजीविनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 196, + "shloka": 12, + "text": "मृगैर मृगाणां गरहणं पक्षिणां पक्षिभिर यथा\nगजानां च जगैर एवं जञेयं जञानेन गृह्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 196, + "shloka": 13, + "text": "अहिर एव हय अहेः पादान पश्यतीति निदर्शनम\nतद्वन मूर्तिषु मूर्तिष्ठं जञेयं जञानेन पश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 196, + "shloka": 14, + "text": "नॊत्सहन्ते यथा वेत्तुम इन्द्रियैर इन्द्रियाण्य अपि\nतथैवेह परा बुद्धिः परं बुद्ध्या न पश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 196, + "shloka": 15, + "text": "यथा चन्द्रॊ हय अमावास्याम अलिङ्गत्वान न दृश्यते\nन च नाशॊ ऽसय भवति तथा विद्धि शरीरिणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 196, + "shloka": 16, + "text": "कषीणकॊशॊ हय अमावास्यं चन्द्रमा न परकाशते\nतद्वन मूर्ति वियुक्तः सञ शरीरी नॊपलभ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 196, + "shloka": 17, + "text": "यथा कॊशान्तरं पराप्य चन्द्रम भराजते पुनः\nतद्वल लिङ्गान्तरं पराप्य शरीरी भराजते पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 196, + "shloka": 18, + "text": "जन्म वृद्धिक्षयश चास्य परत्यक्षेणॊपलभ्यते\nसा तु चन्द्रमसॊ वयक्तिर न तु तस्य शरीरिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 196, + "shloka": 19, + "text": "उत्पत्तिवृद्धिव्ययतॊ यथा स इति गृह्यते\nचन्द्र एव तव अमावास्यां तथा भवति मूर्तिमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 196, + "shloka": 20, + "text": "नाभिसर्पद विमुञ्चद वा शशिनं दृश्यते तमः\nविसृजंश चॊपसर्पंश च तद्वत पश्य शरीरिणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 196, + "shloka": 21, + "text": "यथा चन्द्रार्कसंयुक्तं तमस तद उपलभ्यते\nतद्वच छरीर संयुक्तः शरीरीत्य उपलभ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 196, + "shloka": 22, + "text": "यथा चन्द्रार्कनिर्मुक्तः स राहुर नॊपलभ्यते\nतद्वच छरीर निर्मुक्तः शरीरी नॊपलभ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 196, + "shloka": 23, + "text": "यथा चन्द्रॊ हय अमावास्यां नक्षतैर युज्यते गतः\nतद्वच छरीर निर्मुक्तः फलैर युज्यति कर्मणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 197, + "shloka": 1, + "text": "[मनु]\nयथा वयक्तम इदं शेते सवप्ने चरति चेतनम\nजञानम इन्द्रियसंयुक्तं तद्वत परेत्य भवाभवौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 197, + "shloka": 2, + "text": "यथाम्भसि परसन्ने तु रूपं पश्यति चक्षुषा\nतद्वत परसन्नेन्द्रियवाञ जञेयं जञानेन पश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 197, + "shloka": 3, + "text": "स एव लुलिते तस्मिन यथा रूपं न पश्यति\nतथेन्द्रियाकुली भावे जञेयं जञाने न पश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 197, + "shloka": 4, + "text": "अबुद्धिर अज्ञानकृता अबुद्ध्या दुष्यते मनः\nदुष्टस्य मनसः पञ्च संप्रदुष्यन्ति मानसाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 197, + "shloka": 5, + "text": "अज्ञानतृप्तॊ विषयेष्व अवगाधॊ न दृश्यते\nअदृष्ट्वैव तु पूतात्मा विषयेभ्यॊ निवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 197, + "shloka": 6, + "text": "तर्ष छेदॊ न भवति पुरुषस्येह कल्मसात\nनिवर्तते तथा तर्षः पापम अन्तं गतं यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 197, + "shloka": 7, + "text": "विषयेषु च संसर्गाच छाश्वतस्य नसंश्रयात\nमनसा चान्यद आकाङ्क्षन परं न परतिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 197, + "shloka": 8, + "text": "जञानम उत्पद्यते पुंसां कषयात पापस्य कर्मणः\nअथादर्श तलप्रख्ये पश्यत्य आत्मानम आत्मनि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 197, + "shloka": 9, + "text": "परसृतैर इन्द्रियैर दुःखी तैर एव नियतैः सुखी\nतस्माद इन्द्रियरूपेभ्यॊ यच्छेद आत्मानम आत्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 197, + "shloka": 10, + "text": "इन्द्रियेभ्यॊ मनः पूर्वं बुद्धिः परतरा ततः\nबुद्धेः परतरं जञानं जञानात परतरं परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 197, + "shloka": 11, + "text": "अव्यक्तात परसृतं जञानं ततॊ बुद्धिस ततॊ मनः\nमनः शरॊत्रादिभिर युक्तं शब्दादीन साधु पश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 197, + "shloka": 12, + "text": "यस तांस तयजति शब्दादीन सर्वाश च वयक्तयस तथा\nविमुञ्चत्य आकृति गरामांस तान मुक्त्वामृतम अश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 197, + "shloka": 13, + "text": "उद्यन हि सविता यद्वज जृजते रस्मि मन्दलम\nस एवास्तम उपागच्छंस तद एवात्मनि यच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 197, + "shloka": 14, + "text": "अन्तरात्मा तथा देहम आविश्येन्द्रिय रश्मिभिः\nपराप्येन्द्रिय गुणान पञ्च सॊ ऽसतम आवृत्य गच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 197, + "shloka": 15, + "text": "परनीतं कर्मणा मार्गं नीयमानः पुनः पुनः\nपराप्नॊत्य अयं कर्मफलं परवृद्धं धर्मम आत्मवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 197, + "shloka": 16, + "text": "विषया विनिवर्तन्ते निराहारस्य देहिनः\nरसवर्जं सरॊ ऽपय अस्य परं दृष्ट्वा निवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 197, + "shloka": 17, + "text": "बुद्धिः कर्म गुणैर हीना यदा मनसि वर्तते\nतदा संपद्यते बरह्म तत्रैव परलयं गतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 197, + "shloka": 18, + "text": "अस्पर्शनम अशृण्वानम अनास्वादम अदर्शनम\nअघ्राणम अवितर्कं च सत्त्वं परविशते परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 197, + "shloka": 19, + "text": "मनस्य आकृतयॊ मग्ना मनस तव अतिगतं मतिम\nमतिस तव अतिगता जञानं जञानं तव अभिगतं परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 197, + "shloka": 20, + "text": "इन्द्रियैर मनसः सिद्धिर न बुद्धिं बुध्यते मनः\nन बुद्धिर बुध्यते ऽवयक्तं सूक्ष्मस तव एतानि पश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 198, + "shloka": 1, + "text": "[मनु]\nजञानं जञेयाभिनिर्वृत्तं विद्धि जञानगुणं मनः\nपरज्ञा करण संयुक्तं ततॊ बुद्धिः परवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 198, + "shloka": 2, + "text": "यदा कर्म गुणॊपेता बुद्धिर मनसि वर्तते\nतदा परज्ञायते बरह्म धयानयॊगसमाधिना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 198, + "shloka": 3, + "text": "सेयं गुणवती बुद्धिर गुणेष्व एवाभिवर्तते\nअवताराभिनिःस्रॊतं गिरेः शृङ्गाद इवॊदकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 198, + "shloka": 4, + "text": "यदा निर्गुणम आप्नॊति धयानं मनसि पूर्वजम\nतदा परज्ञायते बरह्म निकस्यं निकसे यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 198, + "shloka": 5, + "text": "मनस तव अपहृतं बुद्धिम इन्द्रियार्थ निदर्शनम\nन समक्षं गुणावेक्षि निर्गुणस्य निदर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 198, + "shloka": 6, + "text": "सर्वाण्य एतानि संवार्य दवाराणि मनसि सथितः\nमनस्य एकाग्रतां कृत्वा तत्परं परदिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 198, + "shloka": 7, + "text": "यथा महान्ति भूतानि निवर्तन्ते गुणक्षये\nतथेन्द्रियाण्य उपादाय बुद्धिर मनसि वर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 198, + "shloka": 8, + "text": "यदा मनसि सा बुद्धिर वर्तते ऽनतरचारिणी\nवयवसायगुणॊपेता तदा संपद्यते मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 198, + "shloka": 9, + "text": "गुणवद्भिर गुणॊपेतं यदा धयानगुणं मनः\nतदा सर्वगुणान हित्वा निर्गुणं परतिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 198, + "shloka": 10, + "text": "अव्यक्तस्येह विज्ञाने नास्ति तुल्यं निदर्शनम\nयथ नास्ति पदन्यासः कस तं विषयम आप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 198, + "shloka": 11, + "text": "तपसा चानुमानेन गुणैर जात्या शरुतेन च\nनिनीसेत तत्परं बरह्म विशूधेनान्तरात्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 198, + "shloka": 12, + "text": "गुणहीनॊ हि तं मार्गं बहिर समनुवर्तते\nगुणाभावात परकृत्या च निस्तर्क्यं जञेय संमितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 198, + "shloka": 13, + "text": "नैर्गुण्याद बरह्म चाप्नॊति सगुणत्वान निवर्तते\nगुणप्रसारिणी बुद्धिर हुताशन इवेन्धने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 198, + "shloka": 14, + "text": "यथा पञ्च विमुक्तानि इन्द्रियाणि सवकर्मभिः\nतथा तत्परमं बरह्म विमुक्तं परकृतेः परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 198, + "shloka": 15, + "text": "एवं परकृतितः सर्वे परभवन्ति शरीरिणः\nनिवर्तन्ते निवृत्तौ च सर्वं नैवॊपयान्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 198, + "shloka": 16, + "text": "पुरुषः परकृतिर बुद्धिर विशेषाश चेन्द्रियाणि च\nअहंकारॊ ऽभिमानश च संभूतॊ भूतसंज्ञकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 198, + "shloka": 17, + "text": "एकस्याद्या परवृत्तिस तु परधानात संप्रवर्तते\nदवितीया मिथुन वयक्तिम अविशेषान नियच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 198, + "shloka": 18, + "text": "धर्माद उत्कृष्यते शरेयस तथाश्रेयॊ ऽपय अधर्मतः\nरागवान परकृतिं हय एति विरक्तॊ जञानवान भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 1, + "text": "[मनु]\nयदा ते पञ्चभिः पञ्च विमुक्ता मनसा सह\nअथ तद दरक्ष्यसे बरह्म मनौ सूत्रम इवार्पितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 2, + "text": "तद एव च यथा सूत्रं सुवर्णे वर्तते पुनः\nमुक्तास्व अथ परवालेषु मृन मये राजते तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 3, + "text": "तद्वद गॊषु मनुष्येषु तद्वद धस्ति मृगादिषु\nतद्वत कीत पतङ्गेषु परसक्तात्मा सवकर्मभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 4, + "text": "येन येन शरीरेण यद यत कर्म करॊत्य अयम\nतेन तेन शरीरेण तत तत फलम उपाश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 5, + "text": "यथा हय एकरसा भूमिर ओषध्यात्मानुसारिणी\nतथा कर्मानुगा बुद्धिर अन्तरात्मानुदर्शिनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 6, + "text": "जञानपूर्वॊद्भवा लिप्सा लिप्सा पूर्वाभिसंधिता\nअभिसंधि पूर्वकं कर्म कर्म मूलं ततः फलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 7, + "text": "फलं कर्मात्मकं विद्यात कर्म जञेयात्मकं तथा\nजञेयं जञानात्मकं विद्याज जञानं सदसद आत्मकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 8, + "text": "जञानानां च फलानां च जञेयानां कर्मणां तथा\nकषयान्ते तत फलं दिव्यं जञानं जञेय परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 9, + "text": "महद धि परमं भूतं युक्ताः पश्यन्ति यॊगिनः\nअबुद्धास तं न पश्यन्ति हय आत्मस्था गुणबुद्धयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 10, + "text": "पृथिवी रूपतॊ रूपम अपाम इह महत्तरम\nअद्भ्यॊ महत्तरं तेजस तेजसः पवनॊ महान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 11, + "text": "पवनाच च महद वयॊम तस्मात परतरं मनः\nमनसॊ महती बुद्धिर बुद्धेः कालॊ महान समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 12, + "text": "कालात स भगवान विष्णुर यस्य सर्वम इदं जगत\nनादिर न मध्यं नैवान्तस तस्य देवस्य विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 13, + "text": "अनादित्वाद अमध्यत्वाद अनन्तत्वच च सॊ ऽवययः\nअत्येति सर्वदुःखानि दुःखं हय अन्तवद उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 14, + "text": "तद बरह्म परमं परॊक्तं तद धाम परमं समृतम\nतद गत्वा कालविषयाद विभुक्ता भॊक्षम आश्रिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 15, + "text": "गुणैस तव एतैः परकाशन्ते निर्गुणत्वात ततः परम\nनिवृत्ति लक्षणॊ धर्मस तथानन्त्याय कल्पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 16, + "text": "ऋचॊ यजूंसि सामानि शरीराणि वयपाश्रिताः\nजिह्वाग्रेषु परवर्तन्ते यत्नसाध्या विनाशिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 17, + "text": "न चैवम इष्यते बरह्म शरीराश्रय संभवम\nन यत्नसाध्यं तद बरह्म नादि मध्यं न चान्तवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 18, + "text": "ऋचाम आदिस तथा साम्नां यजुषाम आदिर उच्यते\nअन्तश चादिमतां दृष्टॊ न चादिर बरह्मणः समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 19, + "text": "अनादित्वाद अनन्तत्वात तद अनन्तम अथाव्ययम\nअव्ययत्वाच च निर्द्वन्धं दवन्धाभावात ततः परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 20, + "text": "अदृष्टतॊ ऽनुपायाच च अप्य असंधेश च कर्मणः\nन तेन मर्त्याः पश्यन्ति येन गच्छन्ति तत्परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 21, + "text": "विषयेषु च संसर्गाच छाश्वतस्य च दर्शनात\nमनसा चान्यद आकाङ्क्षन परं न परतिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 22, + "text": "गुणान यद इह पश्यन्ति तद इच्छन्त्य अपरे जनाः\nपरं नैवाभिकाङ्क्षन्ति निर्गुणत्वाद गुणार्थिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 23, + "text": "गुणैर यस तव अवरैर युक्तः कथं विद्याद गुणान इमान\nअनुमानाद धि गन्तव्यं गुणैर अवयवैः सह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 24, + "text": "सूक्ष्मेण मनसा विद्मॊ वाचा वक्तुं न शक्नुमः\nमनॊ हि मनसा गराह्यं दर्शनेन च दर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 25, + "text": "जञानेन निर्मलीकृत्य बुद्धिं बुद्ध्या तथा मनः\nमनसा चेन्द्रियग्रामम अनन्तं परतिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 26, + "text": "बुद्धिप्रहीनॊ मनसासमृद्धस; तथा निराशीर गुणताम उपैति\nपरं तयजन्तीह विलॊभ्यमाना; हुताशनं वायुर इवेन्धनस्थम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 27, + "text": "गुणादाने विप्रयॊगे च तेषां; मनः सदा बुद्धिपरावराभ्याम\nअनेनैव विधिना संप्रवृत्तॊ; गुणादाने बरह्म शरीरम एति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 28, + "text": "अव्यक्तात्मा पुरुषॊ ऽवयक्तकर्मा; सॊ ऽवयक्तत्वं गच्छति हय अन्तकाले\nतैर एवायं चेन्द्रियैर वर्धमानैर; गलायद्भिर वा वर्तते कर्म रूपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 29, + "text": "सर्वैर अयं चेन्द्रियैः संप्रयुक्तॊ; देहः पराप्तः पञ्च भूताश्रयः सयात\nनासामर्थ्याद गच्छति कर्मणेह; हीनस तेन परमेणाव्ययेन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 30, + "text": "पृथिव्या नरः पश्यति नान्तम अस्या; हय अन्तश चास्या भविता चेति विद्धि\nपरं नयन्तीह विलॊभ्यमानं; यथा पलवं वायुर इवार्णवस्थम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 31, + "text": "दिवाकरॊ गुणम उपलभ्य निर्गुणॊ; यथा भवेद वयपगतरश्मिमन्दलः\nतथा हय असौ मुनिर इह निर्विशेषवान; स निर्गुणं परविशति बरह्म चाव्ययम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 199, + "shloka": 32, + "text": "अनागतिं सुकृतिमतां परां गतिं; सवयम्भुवं परभव निधानम अव्ययम\nसनातनं यद अमृतम अव्ययं पदं; विचार्य तं शमम अमृतत्वम अश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nपितामह महाप्राज्ञ पुन्दरीकाक्षम अच्युतम\nकर्तारम अकृतं विष्णुं भूतानां परभवाप्ययम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 2, + "text": "नारायणं हृषीकेशं गॊविन्दम अपराजितम\nतत्त्वेन भरतश्रेष्ठ शरॊतुम इच्छामि केशवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 3, + "text": "[भी]\nशरुतॊ ऽयम अर्थॊ रामस्य जामदग्न्यस्य जल्पतः\nनारदस्य च देवर्षेः कृष्णद्वैपायनस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 4, + "text": "असितॊ देवलस तात वाल्मीकिश च महातपाः\nमार्कन्देयश च गॊविन्दे कथयत्य अद्भुतं महत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 5, + "text": "केशवॊ भरतश्रेष्ठ भगवान ईश्वरः परभुः\nपुरुषः सर्वम इत्य एव शरूयते बहुधा विभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 6, + "text": "किं तु यानि विदुर लॊके बराह्मणाः शार्ङ्गधन्वनः\nमाहात्म्यानि महाबाहॊ शृणु तानि युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 7, + "text": "यानि चाहुर मनुष्येन्द्र ये पुराणविदॊ जनाः\nअशेषेण हि गॊविन्दे कीर्तयिष्यामि तान्य अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 8, + "text": "महाभूतानि भूतात्मा महात्मा पुरुषॊत्तमः\nवायुर जयॊतिस तथा चापः खं गां चैवान्वकल्पयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 9, + "text": "स दृष्ट्वा पृथिवीं चैव सर्वभूतेश्वरः परभुः\nअप्स्व एव शयनं चक्रे महात्मा पुरुषॊत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 10, + "text": "सर्वतेजॊमयस तस्मिञ शयानः शयने शुभे\nसॊ ऽगरजं सर्वभूतानां संकर्षणम अचिन्तयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 11, + "text": "आश्रयं सर्वभूतानां मनसेति विशुश्रुम\nस धारयति भूतात्मा उभे भूतभविष्यती" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 12, + "text": "ततस तस्मिन महाबाहॊ परादुर्भूते महात्मनि\nभास्करप्रतिमं दिव्यं नाभ्यां पद्मम अजायत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 13, + "text": "स तत्र भगवान देवः पुष्करे भासयन दिशः\nबरह्मा समभवत तात सर्ब्व भूतपितामहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 14, + "text": "तस्मिन्न अपि महाबाहॊ परादुर्भूते महात्मनि\nतमसः पूर्वजॊ जज्ञे मधुर नाम महासुरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 15, + "text": "तम उग्रम उग्रकर्माणम उग्रां बुद्धिं समास्थितम\nबरह्मणॊपचितिं कुर्वञ जघान पुरुषॊत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 16, + "text": "तस्य तात वधात सर्वे देवदानव मानवाः\nमधुसूदनम इत्य आहुर वृषभं सर्वसात्वताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 17, + "text": "बरह्मा तु ससृजे पुत्रान मानसान दक्ष सप्तमान\nमरीचिम अत्र्यङ्गिरसौ पुलस्त्यं पुलहं करतुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 18, + "text": "मरीचिः कश्यपं तात पुत्रं चासृजद अग्रजम\nमानसं जनयाम आस तैजसं बरह्मसत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 19, + "text": "अङ्गुष्ठाद असृजद बरह्मा मरीचेर अपि पूर्वजम\nसॊ ऽभवद भरतश्रेष्ठ दक्षॊ नाम परजापतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 20, + "text": "तस्य पूर्वम अजायन्त दश तिस्रश च भारत\nपरजापतेर दुहितरस तासां जयेष्ठाभवद दितिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 21, + "text": "सर्वधर्मविशेषज्ञः पुण्यकीर्तिर महायशाः\nमारीचः कश्यपस तात सर्वासाम अभवत पतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 22, + "text": "उत्पाद्य तु महाभागस तासाम अवरजा दश\nददौ धर्माय धर्मज्ञॊ दक्ष एव परजापतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 23, + "text": "धर्मस्य वसवः पुत्रा रुद्राश चामिततेजसः\nविश्वेदेवाश च साध्याश च मरुत्वन्तश च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 24, + "text": "अपरास तु यवीयस्यस ताभ्यॊ ऽनयाः सप्त विंशतिः\nसॊमस तासां महाभागः सर्वासाम अभवत पतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 25, + "text": "इतरास तु वयजायन्त गन्धर्वांस तुरगान दविजान\nगाश च किंपुरुषान मत्स्यान औद्भिदांश च वनस्पतीन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 26, + "text": "आदित्यान अदितिर जज्ञे देव शरेष्ठान महाबलान\nतेषां विष्णुर वामनॊ ऽभूद गॊविन्दश चाभवत परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 27, + "text": "तस्य विक्रमणाद एव देवानां शरीर वयवर्धत\nदानवाश च पराभूता दैतेयी चासुरी परजा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 28, + "text": "विप्रचित्ति परधानांश्च च दानवान असृजद दनुः\nदितिस तु सर्वान असुरान महासत्त्वान वयजायत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 29, + "text": "अहॊरात्रं च कालं च यथर्तु मधुसूदनः\nपूर्वाह्नं चापराह्नं च सर्वम एवान्वकल्पयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 30, + "text": "बुद्द्यापः सॊ ऽसृजन मेघांस तथा सथावरजङ्गमान\nपृथिवीं सॊ ऽसृजद विश्वां सहितां भूरि तेजसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 31, + "text": "ततः कृष्णॊ महाबाहुः पुनर एव युधिष्ठिर\nबराह्मणानां शतं शरेष्ठं मुखाद असृजत परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 32, + "text": "बाहुभ्यां कषत्रिय शतं वैश्यानाम ऊरुतः शतम\nपद्भ्यां शूद्र शतं चैव केशवॊ भरतर्शभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 33, + "text": "स एवं चतुरॊ वर्णान समुत्पाद्य महायशाः\nअध्यक्षं सर्वभूतानां धातारम अकरॊत परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 34, + "text": "यावद यावद अभूच छरद्धा देहं धारयितुं नृणाम\nतावत तावद अजीवंस ते नासीद यम कृतं भयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 35, + "text": "न चैषां मैथुनॊ धर्मॊ बभूव भरतर्षभ\nसंकल्पाद एव चैतेषाम अपत्यम उदपद्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 36, + "text": "तत्र तरेतायुगे काले संकल्पाज जायते परजा\nन हय अभून मैथुनॊ धर्मस तेषाम अपि जनाधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 37, + "text": "दवापरे मैथुनॊ धर्मः परजानाम अभवन नृप\nतथा कलियुगे राजन दवंद्वम आपेदिरे जनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 38, + "text": "एष भूतपतिस तात सवध्यक्षश च परकीर्तितः\nनिरध्यक्षांस तु कौतेय कीर्तयिष्यामि तान अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 39, + "text": "दक्षिणापथ जन्मानः सर्वे तलवरान्ध्रिकाः\nउत्साः पुलिन्दाः शबराश चूचुपा मन्दपैः सह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 40, + "text": "उत्तरा पथजन्मानः कीर्तयिष्यामि तान अपि\nयौन काम्बॊजगान्धाराः किराता बर्बरैः सह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 41, + "text": "एते पापकृतस तात चरन्ति पृथिवीम इमाम\nशवकाकबलगृध्राणां सधर्माणॊ नराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 42, + "text": "नैते कृतयुगे तात चरन्ति पृथिवीम इमाम\nतरेता परभृति वर्तन्ते ते जना भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 43, + "text": "ततस तस्मिन महाघॊरे संध्याकाले युगान्तके\nराजानः समसज्जन्त समासाद्येतरेतरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 44, + "text": "एवम एष कुरुश्रेष्ठ परादुर्भावॊ महात्मनः\nदेवदेवर्षिर आचस्त नारदः सर्वलॊकदृश" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 45, + "text": "नारदॊ ऽपय अथ कृष्णस्य परं मेने नराधिप\nशाश्वतत्वं महाबाहॊ यथाव भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 200, + "shloka": 46, + "text": "एवम एष महाबाहुः केशवः सत्यविक्रमः\nअचिन्त्यः पुन्दरीकाक्षॊ नैष केवलमानुषः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nके पूर्वम आसन पतयः परजानां भरतर्षभ\nके चर्षयॊ महाभागा दिक्षु परत्येकशः समृताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 2, + "text": "[भी]\nशरूयतां भरतश्रेष्ठ यन मा तवं परिपृच्छसि\nपरजानां पतयॊ ये सम दिक्षु परत्येकशः समृताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 3, + "text": "एकः सवयम्भूर भगवान आद्यॊ बरह्मा सनातनः\nबरह्मणः सप्त पुत्रा वै महात्मानः सवयम्भुवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 4, + "text": "मरीचिर अत्र्यङ्गिरसौ पुलस्त्यः पुलहः करतुः\nवसिष्ठश च महाभागः सदृशा वै सवयम्भुवा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 5, + "text": "सप्त बरह्माण इत्य एष पुराणे निश्चयॊ गतः\nअत ऊर्ध्वं परवक्ष्यामि सर्वान एव परजापतीन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 6, + "text": "अत्रिवंशसमुत्पन्नॊ बरह्मयॊनिः सनातनः\nपराचीनबर्हिर भवगांस तस्मात पराचेतसॊ दश" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 7, + "text": "दशानां तनयस तव एकॊ दक्षॊ नाम परजापतिः\nतस्य दवे नामनी लॊके दक्षः क इति चॊच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 8, + "text": "मरीचेः कश्यपः पुत्रस तस्य दवे नामनी शरुते\nअरिष्टनेमिर इत्य एकं कश्यपेत्य अपरं विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 9, + "text": "अङ्गश चैवौरसः शरीमान राजा भौमश च वीर्यवान\nसहस्रं यश च दिव्यानां युगानां पर्युपासिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 10, + "text": "अर्यमा चैव भगवान ये चान्ये तनया विभॊ\nएते परदेशाः कथिता भुवनानां परभावनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 11, + "text": "शशबिन्दॊश च भार्याणां सहस्राणि दशाच्युत\nएकैकस्यां सहस्रं तु तनयानाम अभूत तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 12, + "text": "एवं शतसहस्राणां शतं तस्य महात्मनः\nपुत्राणां न च ते कं चिद इच्छन्त्य अन्यं परजापतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 13, + "text": "परजाम आचक्षते विप्राः पौराणीं शाशबिन्दवीम\nस वृष्णिवंशप्रभवॊ महान वंशः परजापतेः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 14, + "text": "एते परजानां पतयः समुद्दिष्टा यशस्विनः\nअतः परं परवक्ष्यामि देवांस तरिभुवनेश्वरान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 15, + "text": "भगॊ ऽंशश चार्यमा चैव मित्रॊ ऽथ वरुणस तथा\nसविता चैव धाता च विवस्वांश च महाबलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 16, + "text": "पूसा तवस्ता तथैवेन्द्रॊ दवादशॊ विष्णुर उच्यते\nत एते दवादशादित्याः कश्यपस्यात्मसंभवाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 17, + "text": "नासत्यश चैव दस्रश च समृतौ दवाव अश्विनाव अपि\nमार्तन्दस्यात्मजाव एताव अस्तमस्य परजापतेः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 18, + "text": "तवस्तुश चैवात्मजः शरीमान विश्वरूपॊ महायशः\nअजैकपाद अहिर्बुध्न्यॊ विरूपाक्षॊ ऽथ रैवतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 19, + "text": "हरश च बहुरूपश च तर्यम्बकश च सुरेश्वरः\nसावित्रश च जयन्तश च पिनाकी चापराजितः\nपूर्वम एव महाभागा वसवॊ ऽसतौ परकीर्तिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 20, + "text": "एत एवंविधा देवा मनॊर एव परजापतेः\nते च पूर्वे सुराश चेति दविविधा पितरः समृताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 21, + "text": "शीलरूपरतास तव अन्ये तथान्ये सिद्धसाध्ययॊः\nऋभवॊ मरुतश चैव देवानां चॊदिता गणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 22, + "text": "एवम एते समाम्नाता विश्वेदेवास तथाश्विनौ\nआदित्याः कषत्रियास तेषां विशस तु मरुतस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 23, + "text": "अश्विनौ तु मतौ शूद्रौ तपस्य उग्रे समाहितौ\nसमृतास तव अङ्गिरसॊ देवा बराह्मणा इति निश्चयः\nइत्य एतत सर्वदेवानां चातुर्वर्ण्यं परकीर्तितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 24, + "text": "एतान वै परातर उत्थाय देवान यस तु परकीर्तयेत\nसवजाद अन्यकृताच चैव सर्वपापात परमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 25, + "text": "यवक्रीतॊ ऽथ रैभ्यश च अर्वावसु परावसू\nऔशिजश चैव कक्षीवान नलश चाङ्गिरसः सुताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 26, + "text": "ऋषेर मेधातिथेः पुत्रः कण्वॊ बर्हिषदस तथा\nतरैलॊक्यभावनास तात पराच्यां सप्तर्षयस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 27, + "text": "उन्मुचॊ विमुचश चैव सवस्त्य आत्रेयश च वीर्यवान\nपरमुचश चेध्मवाहश च भगवां च दृध वरतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 28, + "text": "मित्रा वरुणयॊः पुत्रस तथागस्थ्यः परतापवान\nएते बरह्मर्षयॊ नित्यम आश्रिता दक्षिणां दिशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 29, + "text": "रुषद्गुः कवसॊ धौम्यः परिव्याधश च वीर्यवान\nएकतश च दवितश चैव तरितश चैव महर्षयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 30, + "text": "अत्रेः पुत्रश च भगवांस तथा सारस्वतः परभुः\nएते नव महात्मानः पश्चिमाम आश्रिता दिशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 31, + "text": "आत्रेयश च वसिष्ठश च कश्यपश च महान ऋषिः\nगौतमः सभरद्वाजॊ विश्वामित्रॊ ऽथ कौशिकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 32, + "text": "तथैव पुत्रॊ भगवान ऋचीकस्य महात्मनः\nजमदग्निश च सप्तैते उदीचीं दिशम आश्रिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 33, + "text": "एते परतिदिशं सर्वे कीर्तितास तिग्मतेजसः\nसाक्षिभूता महात्मानॊ भुवनानां परभावनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 34, + "text": "एवम एते महात्मानः सथिताः परत्येकशॊ दिशः\nएतेषां कीर्तनं कृत्वा सर्वपापैः परमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 201, + "shloka": 35, + "text": "यस्यां यस्यां दिशि हय एते तां दिशं शरणं गतः\nमुच्यते सर्वपापेभ्यः सवस्तिमांश च गृहान वरजेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nपितामह महाप्राज्ञ युधि सत्यपराक्रम\nशरॊतुम इच्छामि कार्त्स्न्येन कृष्णम अव्ययम ईश्वरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 2, + "text": "यच चास्य तेजः सुमहद यच च कर्म पुरातनम\nतन मे सर्वं यथातत्त्वं परब्रूहि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 3, + "text": "तिर्यग्यॊनिगतं रूपं कथं धारितवान हरिः\nकेन कार्यविसर्गेण तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 4, + "text": "[भी]\nपुराहं मृगयां यातॊ मार्कन्देयाश्रमे सथितः\nतत्रापश्यं मुनिगणान समासीनान सहस्रशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 5, + "text": "ततस ते मधुपर्केण पूजां चक्रुर अथॊ मयि\nपरतिगृह्य च तां पूजां परत्यनन्दम ऋषीन अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 6, + "text": "कथैषा कथिता तत्र कश्यपेन महर्षिणा\nमनः परह्लादिनीं दिव्यां ताम इहैकमनाः शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 7, + "text": "पुरा दानवमुख्याहि करॊधलॊभ समन्विताः\nबलेन मत्ताः शतशॊ नरकाद्या महासुराः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 8, + "text": "तथैव चान्ये बहवॊ दानवा युद्धदुर्मदाः\nन सहन्ते सम देवानां समृद्धिं ताम अनुत्तमाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 9, + "text": "दानवैर अर्द्यमानास तु देवा देवर्षयस तथा\nन शर्म लेभिरे राजन विशमानास ततस ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 10, + "text": "पृथिवीं चार्तरूपां ते समपश्यन दिवौकसः\nदानवैर अभिसंकीर्णां घॊररूपैर महाबलैः\nभारार्ताम अपकृष्टां च दुःखितां संनिमज्जतीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 11, + "text": "अथादितेयाः संस्त्रस्ता बरह्माणम इदम अब्रुवन\nकथं शक्यामहे बरह्मन दानवैर उपमर्दनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 12, + "text": "सवयम्भूस तान उवाचेदं निसृष्टॊ ऽतर विधिर मया\nते वरेणाभिसंमत्ता बलेन च मदेन च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 13, + "text": "नावभॊत्स्यन्ति संमूढा विष्णुम अव्यक्तदर्शनम\nवराहरूपिणं देवम अधृष्यम अमरैर अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 14, + "text": "एष वेगेन गत्वा हि यत्र ते दानवाधमाः\nअन्तर भूमिगता घॊरा निवसन्ति सहस्रशः\nशमयिष्यति शरुत्वा ते जहृषुः सुरसत्तमाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ विष्णुर महातेजा वाराहं रूपम आश्रितः\nअन्तर भूमिं संप्रविश्य जगाम अदितिजान परति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 16, + "text": "दृष्ट्वा च सहिताः सर्वे दैत्याः सत्त्वम अमानुषम\nपरसह्य सहसा सर्वे संतस्थुः कालमॊहिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 17, + "text": "सर्वे च समभिद्रुत्य वराहं जगृहुः समम\nसंक्रुद्धाश च वराहं तं वयकर्षन्त समन्ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 18, + "text": "दानवेन्द्रा महाकाया महावीर्या बलॊच्छ्रिताः\nनाशक्नुवंश च किं चित ते तस्य कर्तुं तदा विभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ ऽगमन विस्मयं ते दानवेन्द्रा भयात तदा\nसंशयं गतम आत्मानं मेनिरे च सहस्रशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ देवादि देवः स यॊगात्मा यॊगसारथिः\nयॊगम आस्थाय भगवांस तदा भरतसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 21, + "text": "विननाद महानादं कषॊभयन दैत्यदानवान\nसंनादिता येन लॊकाः सर्वाश चैव दिशॊ दश" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 22, + "text": "तेन संनादशब्देन लॊकाः संक्षॊभम आगमन\nसंभ्रन्ताश च दिशः सर्वा देवाः शक्रपुरॊगमाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 23, + "text": "निर्विचेष्टं जगच चापि बभूवातिभृशं तदा\nसथावरं जङ्गमं चैव तेन नादेन मॊहितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 24, + "text": "ततस ते दानवाः सर्वे तेन शब्देन भीसिताः\nपेतुर गतासवश चैव विष्णुतेजॊ विमॊहिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 25, + "text": "रसातल गतांश चैव वराहस तरिदशद्विषः\nखुरैः संदारयाम आस मांसमेदॊ ऽसथि संचयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 26, + "text": "नादेन तेन महता सनातन इति समृतः\nपद्मनाभॊ महायॊगी भूताचार्यः स भूतराज" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 27, + "text": "ततॊ देवगणाः सर्वे पितामहम उपाब्रुवन\nनादॊ ऽयं कीदृशॊ देव नैनं विद्म वयं विभॊ\nकॊ ऽसौ हि कस्य वा नादॊ येन विह्वलितं जगत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 28, + "text": "एतस्मिन्न अन्तरे विष्णुर वाराहं रूपम आस्थितः\nउदतिष्ठन महादेवः सतूयमानॊ महर्षिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 29, + "text": "[पितामह]\nनिहत्य दानव पतीन माहा वर्ष्मा महाबलः\nएष देवॊ महायॊगी भूतात्मा भूतभावनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 30, + "text": "सर्वभूतेश्वरॊ यॊगी यॊनिर आत्मा तथात्मनः\nसथिरी भवत कृष्णॊ ऽयं सर्वपापप्रनाशनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 31, + "text": "कृत्वा कर्मातिसाध्व एतद अशक्यम अमितप्रभुः\nसमायातः सवम आत्मानं महाभागॊ महाद्युतिः\nपद्मनाभॊ महायॊगी भूतात्मा भूतभावनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 32, + "text": "न संतापॊ न भीः कार्या शॊकॊ वा सुरसत्तमाः\nविधिर एष परभावश च कालः संक्षय कारकः\nलॊकान धारयतानेन नादॊ मुक्तॊ महात्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 202, + "shloka": 33, + "text": "स एव हि महाभागः सर्वलॊकनमस्कृतः\nअच्युतः पुन्दरीकाक्षः सर्वभूतसमुद्भवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nयॊगं मे परमं तात मॊक्षस्य वद भारत\nतम अहं तत्त्वतॊ जञातुम इच्छामि वदतां वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 2, + "text": "[भी]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nसंवदं मॊक्षसंयुक्तं शिष्यस्य गुरुणा सह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 3, + "text": "कश चिद बराह्मणम आसीनम आचार्यम ऋषिसत्तमम\nशिष्यः परममेधावी शरेयॊ ऽरथी सुसमाहितः\nचरणाव उपसंगृह्य सथितः पराञ्जलिर अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 4, + "text": "उपासनात परसन्नॊ ऽसि यदि वै भगवन मम\nसंशयॊ मे महान कश चित तन मे वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 5, + "text": "कुतश चाहं कुतश च तवं तत सम्यग बरूहि यत परम\nकथं च सर्वभूतेषु समेषु दविजसत्तम\nसम्यग्वृत्ता निवर्तन्ते विपरीताः कषयॊदयाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 6, + "text": "वेदेषु चापि यद वाक्यं लौकिमं वयापकं च यत\nएतद विद्वन यथातत्त्वं सर्वं वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 7, + "text": "[गुरु]\nशृणु शिष्यमहाप्राज्ञ बरह्म गुह्यम इदं परम\nअध्यात्मं सर्वभूतानाम आगमानां च यद वसु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 8, + "text": "वासुदेवः सर्वम इदं विश्वस्य बरह्मणॊ मुखम\nसत्यं दानम अथॊ यज्ञस तितिक्षा दम आर्जवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 9, + "text": "पुरुषं सनातनं विष्णुं यत तद वेदविदॊ विदुः\nसर्ग परलय कर्तारम अव्यक्तं बरह्म शाश्वतम\nतद इदं बरह्म वार्ष्णेयम इतिहासं शृणुष्व मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 10, + "text": "बराह्मणॊ बराह्मणैः शराव्यॊ राजन्यः कषत्रियैस तथा\nमाहात्म्यं देवदेवस्य विष्णॊर अमिततेजसः\nअर्हस तवम असि कल्यान वार्ष्णेयं शृणु यत परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 11, + "text": "कालचक्रम अनाद्य अन्तं भावाभाव सवलक्षणम\nतरैलॊक्यं सर्वभूतेषु चक्रवत परिवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 12, + "text": "यत तद अक्षरम अव्यक्तम अमृतं बरह्म शाश्वतम\nवदन्ति पुरुषव्याघ्रं केशवं पुरुषर्षभम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 13, + "text": "पितॄन देवान ऋषींश चैव तथा वै यक्षदानवान\nनागासुरमनुष्यांश च सृजते परमॊ ऽवययः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 14, + "text": "तथैव वेद शास्त्राणि लॊकधर्मांश च शाश्वतान\nपरलये परकृतिं पराप्य युगादौ सृजते परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 15, + "text": "यथर्तुष्व ऋतुलिङ्गानि नानारूपाणि पर्यये\nदृश्यन्ते तानि तान्य एव तथा बरह्माह रात्रिषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 16, + "text": "अथ यद यद यदा भावि कालयॊगाद युगादिषु\nतत तद उत्पद्यते जञानं लॊकयात्रा विधानजम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 17, + "text": "युगान्ते ऽनतर्हितान वेदान सेतिहासान महर्षयः\nलेभिरे तपसा पूर्वम अनुज्ञाताः सवयम्भुवा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 18, + "text": "वेदविद वेद भगवान वेदाङ्गानि बृहस्पतिः\nभार्गवॊ नीतिशास्त्रं च जगाद जगतॊ हितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 19, + "text": "गान्धर्वं नारदॊ वेदं भरद्वाजॊ धनुर गरहम\nदेवर्षिचरितं गार्ग्यः कृष्णात्रेयश चिकित्सितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 20, + "text": "नयायतन्त्राण्य अनेकानि तैस तैर उक्तानि वादिभिः\nहेत्वागम सदाचारैर यद उक्तं तद उपास्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 21, + "text": "अनाद्यं यत परं बरह्म न देवा नर्षयॊ विदुः\nएकस तद वेद भगवान धाता नारायणः परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 22, + "text": "नारायणाद ऋषिगणास तथा मुख्याः सुरासुराः\nराजर्षयः पुराणाश च परमं दुःखभेषजम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 23, + "text": "पुरुषाधिष्ठितं भावं परकृतिः सूयते तदा\nहेतुयुक्तम अतः सर्वं जगत संपरिवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 24, + "text": "दीपाद अन्ये यथा दीपाः परवर्तन्ते सहस्रशः\nपरकृतिः सृजते तद्वद आनन्त्यान नापचीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 25, + "text": "अव्यक्तकर्मजा बुद्धिर अहंकारं परसूयते\nआकाशं चाप्य अहंकाराद वायुर आकाशसंभवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 26, + "text": "वायॊस तेजस ततश चापस तव अद्भ्यॊ हि वसुधॊद्गता\nमूलप्रकृतयॊ ऽसतौ ता जगद एतास्व अवस्थितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 27, + "text": "जञानेन्द्रियाण्य अतः पञ्च पञ्च कर्मेन्द्रियाण्य अपि\nविषयाः पञ्च चैकं च विकारे सॊदशं मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 28, + "text": "शरॊत्रं तवक चक्षुषी जिह्वा घराणं पञ्चेन्द्रियाण्य अपि\nपदौ पायुर उपस्थश च हस्तौ वाक कर्मणाम अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 29, + "text": "शब्दः सपर्शॊ ऽथ रूपं च रसॊ गन्धस तथैव च\nविज्ञेयं वयापकं चित्तं तेषु सर्वगतं मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 30, + "text": "रसज्ञाने तु जिह्वेयं वयाहृते वाक तथैव च\nइन्द्रियैर विविधैर युक्तं सर्वं वयस्तं मनस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 31, + "text": "विद्यात तु सॊदशैतानि दैवतानि विभागशः\nदेहेषु जञानकर्तारम उपासीनम उपासते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 32, + "text": "तद्वत सॊमगुणा जिह्वा गन्धस तु पृथिवी गुणः\nशरॊत्रं शब्दगुणं चैव चक्षुर अग्नेर गुणस तथा\nसपर्शं वायुगुणं विद्यात सर्वभूतेषु सर्वदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 33, + "text": "मनः सत्त्वगुणं पराहुः सत्त्वम अव्यक्तजं तथा\nसर्वभूतात्मभूतस्थं तस्माद बुध्येत बुद्धिमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 34, + "text": "एते भावा जगत सर्वं वहन्ति सचराचरम\nशरिता विरजसं देवं यम आहुः परमं पदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 35, + "text": "नवद्वारं पुरं पुण्यम एतैर भावैः समन्वितम\nवयाप्य शेते महान आत्मा तस्मात पुरुष उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 36, + "text": "अजरः सॊ ऽमरश चैव वयक्ताव्यक्तॊपदेशवान\nवयापकः सगुणः सूक्ष्मः सर्वभूतगुणाश्रयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 37, + "text": "यथा दीपः परकाशात्मा हरस्वॊ वा यदि वा महान\nजञानात्मानं तथा विद्यात पुरुषं सर्वजन्तुषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 38, + "text": "सॊ ऽतर वेदयते वेद्यं स शृणॊति स पश्यति\nकारणं तस्य देहॊ ऽयं स कर्ता सर्वकर्मणाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 39, + "text": "अग्निर दारु गतॊ यद्वद भिन्ने दारौ न दृश्यते\nतथैवात्मा शरीरस्थॊ यॊगेनैवात्र दृश्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 40, + "text": "नदीष्व आपॊ यथा युक्ता यथा सूर्ये मरीचयः\nसंतन्वाना यथा यान्ति तथा देहाः शरीरिणाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 41, + "text": "सवप्नयॊगे यथैवात्मा पञ्चेन्द्रिय समागतः\nदेहम उत्सृज्य वै याति तथैवात्रॊपलभ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 42, + "text": "कर्मणा वयाप्यते पूर्वं कर्मणा चॊपपद्यते\nकर्मणा नीयते ऽनयत्र सवकृतेन बलीयसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 203, + "shloka": 43, + "text": "स तु देहाद यथा देहं तयक्त्वान्यं परतिपद्यते\nतथा तं संप्रवक्ष्यामि भूतग्रामं सवकर्मजम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 204, + "shloka": 1, + "text": "[गुरु]\nचतुर्विधानि भूतानि सथावराणि चराणि च\nअव्यक्तप्रभवान्य आहुर अव्यक्तनिधनानि च\nअव्यक्तनिधनं विद्याद अव्यक्तात्मात्मकं मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 204, + "shloka": 2, + "text": "यथाश्वत्थ कनीकायाम अन्तर्भूतॊ महाद्रुमः\nनिष्पन्नॊ दृश्यते वयक्तम अव्यक्तात संभवस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 204, + "shloka": 3, + "text": "अभिद्रवत्य अयः कान्त मयॊ निश्चेतनाव उभौ\nसवभावहेतुजा भावा यद्वद अन्यद अपीदृशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 204, + "shloka": 4, + "text": "तद्वद अव्यक्तजा भावाः कर्तुः कारणलक्षणाः\nअचेतनाश चेतयितुः कारणाद अभिसंहिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 204, + "shloka": 5, + "text": "न भूः खं दयौर न भूतानि नर्षयॊ न सुरासुराः\nनान्यद आसीद ऋते जीवम आसेदुर न तु संहितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 204, + "shloka": 6, + "text": "सर्वनीत्या सर्वगतं महॊ हेतुसलक्षणम\nअज्ञानकर्म निर्दिष्टम एतत कारणलक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 204, + "shloka": 7, + "text": "तत कारणैर हि संयुक्तं कार्यसंग्रह कारकम\nयेनैतद वर्तते चक्रम अनादि निधनं महत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 204, + "shloka": 8, + "text": "अव्यक्तनाभं वयक्तारं विकार परिमन्दलम\nकषेत्रज्ञाधिष्ठितं चक्रं सनिग्धाक्षं वर्तते धरुवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 204, + "shloka": 9, + "text": "सनिग्धत्वात तिलवत सर्वं चक्रे ऽसमिन पीड्यते जगत\nतिलपीडैर इवाक्रम्य भॊगैर अज्ञानसंभवैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 204, + "shloka": 10, + "text": "कर्म तत कुरुते तर्षाद अहंकारपरिग्रहम\nकार्यकारण संयॊगे स हेतुर उपपादितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 204, + "shloka": 11, + "text": "नात्येति कारणं कार्यं न कार्यं कारणं तथा\nकार्याणां तूपकरणे कालॊ भवति हेतुमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 204, + "shloka": 12, + "text": "हेतुयुक्ताः परकृतयॊ विकाराश च परस्परम\nअन्यॊन्यम अभिवर्तन्ते पुरुषाधिष्ठिताः सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 204, + "shloka": 13, + "text": "सरजस तामसैर भावैश चयुतॊ हेतुबलान्वितः\nकषेत्रज्ञम एवानुयाति पांसुर वातेरितॊ यथा\nन च तैः सपृश्यते भावॊ न ते तेन महात्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 204, + "shloka": 14, + "text": "सरजस्कॊ ऽरजस्कश च स वै वायुर यथा भवेत\nतथैतद अन्तरं विद्यात कषेत्रक्षेत्रज्ञयॊर बुधः\nअभ्यासात स तथायुक्तॊ न गच्छेत परकृतिं पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 204, + "shloka": 15, + "text": "संदेहम एतम उत्पन्नम अछिनद भगवान ऋषिः\nतथा वार्तां समीक्षेत कृतलक्षणसंमिताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 204, + "shloka": 16, + "text": "बीजान्य अग्न्युपदग्धानि न रॊहन्ति यथा पुनः\nजञानदग्धैस तथा कलेशैर नात्मा संबध्यते पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 1, + "text": "[गुरु]\nपरवृत्ति लक्षणॊ धर्मॊ यथायम उपपद्यते\nतेषां विज्ञाननिष्ठानाम अन्यत तत्त्वं न रॊचते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 2, + "text": "दुर्लभा वेद विद्वांसॊ वेदॊक्तेषु वयवस्थिताः\nपरयॊजनम अतस तव अत्र मार्गम इच्छन्ति संस्तुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 3, + "text": "सद्भिर आचरितत्वात तु वृत्तम एतद अगर्हितम\nइयं सा बुद्धिर अन्येयं यया याति परां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 4, + "text": "शरीरवान उपादत्ते मॊहात सर्वपरिग्रहान\nकामक्रॊधादिभिर भावैर युक्तॊ राजस तामसैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 5, + "text": "नाशुद्धम आचरेत तस्माद अभीप्सन देहयापनम\nकर्मणॊ विवरं कुर्वन न कॊकान आप्नुयाच छुभान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 6, + "text": "लॊहयुक्तं यथा हेमविपक्वं न विराजते\nतथापक्व कसायाख्यं विज्ञानं न परकाशते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 7, + "text": "यश चाधर्मं चरेन मॊहात कामलॊभाव अनु पलवन\nधर्म्यं पन्थानम आक्रम्य सानुबन्धॊ विनश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 8, + "text": "शन्दादीन विषयांस तस्माद असंरागाद अनुप्लवेत\nकरॊधहर्षौ विषादश च जायन्ते हि परस्परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 9, + "text": "पञ्च भूतात्मके देहे सत्त्वराजस तामसे\nकम अभिष्टुवते चायं कं वा करॊशति किं वदेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 10, + "text": "सपर्शरूपरसाद्येषु सङ्गं गच्छन्ति बालिशाः\nनावगच्छन्त्य अविज्ञानाद आत्मजं पार्थिवं गुणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 11, + "text": "मृन मयं शरणं यद्वन मृदैव परिलिप्यते\nपार्थिवॊ ऽयं तथा देहॊ मृद विकारैर विलिप्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 12, + "text": "मधु तैलं पयः सर्पिर मांसानि लवनं गुदः\nधान्यानि फलमूलानि मृद विकाराः सहाम्भसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 13, + "text": "यद्वत कान्तारम आतिष्ठन नौत्सुक्यं समनुव्रजेत\nशरमाद आहारम आदद्याद अस्वाद्व अपि हि यापनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 14, + "text": "तद्वत संसारकान्तारम आतिष्ठञ शरमतत्परः\nयात्रार्थम अद्याद आहारं वयाधितॊ भेषजं यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 15, + "text": "सत्यशौचार्जव तयागैर यशसा विक्रमेण च\nकषान्त्या धृत्या च बुद्ध्या च मनसा तपसैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 16, + "text": "भावान सर्वान यथावृत्तान संवसेत यथाक्रमम\nशान्तिम इच्छन्न अदीनात्मा संयच्छेद इन्द्रियाणि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 17, + "text": "सत्त्वेन रजसा चैव तमसा चैव मॊहिताः\nचक्रवत परिवर्तन्ते हय अज्ञानाज जन्तवॊ भृशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 18, + "text": "तस्मात सम्यक परीक्षेत दॊषान अज्ञानसंभवान\nअज्ञानप्रभवं नित्यम अहंकारं परित्यजेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 19, + "text": "महाभूतानीन्द्रियाणि गुणाः सत्त्वं रजस तमः\nतैलॊक्यं सेश्वरं सर्वम अहंकारे परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 20, + "text": "यथेह नियतं कालॊ दर्शयत्य आर्तवान गुणान\nतद्वद भूतेष्व अहंकारं विद्याद भूतप्रवर्तकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 21, + "text": "संमॊहकं तमॊ विद्यात कृष्णम अज्ञानसंभवम\nपरीतिदुःखनिबद्धांश च समस्तांस तरीन अथॊ गुणान\nसत्त्वस्य रजसश चैव तमसश च निबॊध तान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 22, + "text": "परमॊहॊ हर्षजः परीतिर असंदेहॊ धृतिः समृतिः\nएतान सत्त्वगुणान विद्याद इमान रजस तामसान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 23, + "text": "कामक्रॊधौ परमादश च लॊभमॊहौ भयं कलमः\nविषाद शॊकाव अरतिर मानदर्पाव अनार्यता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 24, + "text": "दॊषाणाम एवमादीनां परीक्ष्य गुरुलाघवम\nविमृशेद आत्मसंस्थानाम एकैकम अनुसंततम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 25, + "text": "[षिस्य]\nके दॊषा मनसा तयक्ताः के बुद्ध्या शिथिली कृताः\nके पुनः पुनर आयान्ति के मॊहाद अफला इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 26, + "text": "केषां बलाबलं बुद्ध्या हेतुभिर विमृशेद बुधः\nएतत सर्वं समाचक्ष्व यथा विद्याम अहं परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 27, + "text": "[गुरु]\nदॊषैर मूलाद अवच्छिन्नैर विशुद्धात्मा विमुच्यते\nविनाशयति संभूतम अयस्मयमयॊ यथा\nतथा कृतात्मा सहजैर दॊषैर नश्यति राजसैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 28, + "text": "राजसं तामसं चैव शुद्धात्माकर्म संभवम\nतत सर्वं देहिनां बीजं सर्वम आत्मवतः समम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 29, + "text": "तस्माद आत्मवता वर्ज्यं रजश च तम एव च\nरजस तमॊ भयां निर्मुक्तं सत्त्वं निर्मलताम इयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 30, + "text": "अथ वा मन्त्रवद बरूयुर मांसादानां यजुष कृतम\nहेतुः स एवानादाने शुद्धधर्मानुपालने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 31, + "text": "रजसा धर्मयुक्तानि कार्याण्य अपि समाप्नुयात\nअर्थयुक्तानि चात्यर्थं कामान सर्वांश च सेवते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 32, + "text": "तमसा लॊभयुक्तानि करॊधजानि च सेवते\nहिंसाविहाराभिरतस तन्द्री निद्रा समन्वितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 205, + "shloka": 33, + "text": "सत्त्वस्थः सात्त्विकान भावाञ शुद्धान पश्यति संश्रितः\nस देही विमलः शरीमाञ शुद्धॊ विद्या समन्वितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 206, + "shloka": 1, + "text": "[गुरु]\nरजसा साध्यते मॊहस तमसा च नरर्षभ\nकरॊधलॊभौ भयं दर्प एतेषां साधनाच छुचिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 206, + "shloka": 2, + "text": "परमं परमात्मानं देवम अक्षयम अव्ययम\nविष्णुम अव्यक्तसंस्थानं विशन्ते देव सत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 206, + "shloka": 3, + "text": "तस्य माया विदग्धाङ्गा जञानभ्रष्टा निराशिषः\nमानवा जञानसंमॊहात ततः कामं परयान्ति वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 206, + "shloka": 4, + "text": "कामात करॊधम अवाप्याथ लॊभमॊहौ च मानवाः\nमानदर्पाद अहंकारम अहंकारात ततः करियाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 206, + "shloka": 5, + "text": "करियाभिः सनेहसंबन्धः सनेहाच छॊकम अनन्तरम\nसुखदुःखसमारम्भाज जन्माजन्म कृतक्षणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 206, + "shloka": 6, + "text": "जन्मतॊ गर्भवासं तु शुक्रशॊनित संभवम\nपुरीस मूत्र विक्लेद शॊनित परभवाविलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 206, + "shloka": 7, + "text": "तृष्णाभिभूतस तैर बद्धस तान एवाभिपरिप्लवन\nसंसारतन्त्र वाहिन्यस तत्र बुध्येत यॊषितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 206, + "shloka": 8, + "text": "परकृत्या कषेत्रभूतास ता नराः कषेत्रज्ञलक्षणाः\nतस्माद एता विशेषेण नरॊ ऽतीयुर विपश्चितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 206, + "shloka": 9, + "text": "कृत्या हय एता घॊररूपा मॊहयन्त्य अविचक्षणान\nरजस्य अन्तर्हिता मूर्तिर इन्द्रियाणां सनातनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 206, + "shloka": 10, + "text": "तस्मात तर्षात्मकाद राजाद बीजाज जायन्ति जन्तवः\nसवदेहजान अस्व संज्ञान यद्वद अङ्गात कृमींस तयजेत\nसवसंज्ञान अस्वजांस तद्वत सुत संज्ञान कृमींस तयजेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 206, + "shloka": 11, + "text": "शुक्रतॊ रजतश चैव सनेहाज जायन्ति जन्तवः\nसवभावात कर्मयॊगाद वा तान उपेक्षेत बुद्धिमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 206, + "shloka": 12, + "text": "रजस तमसि पर्यस्तं सत्त्वं तमसि संस्थितम\nजञानाधिष्ठानम अज्ञानं बुद्ध्यहंकारलक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 206, + "shloka": 13, + "text": "तद बीजं देहिनाम आहुस तद बीजं जीव संज्ञितम\nकर्मणा कालयुक्तेन संसारपरिवर्तकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 206, + "shloka": 14, + "text": "रमत्य अयं यथा सवप्ने मनसा देहवान इव\nकर्म गर्भैर गुणैर देही गर्भे तद उपपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 206, + "shloka": 15, + "text": "कर्मणा बीजभूतेन चॊद्यते यद यद इन्द्रियम\nजायते तद अहंकाराद रागयुक्तेन चेतसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 206, + "shloka": 16, + "text": "शब्दरागाच छरॊत्रम अस्य जायते भावितात्मनः\nरूपरागात तथा चक्षुर घराणं गन्धचिकीर्षया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 206, + "shloka": 17, + "text": "सपर्शनेभ्यस तथा वायुः पराणापान वयपाश्रयः\nवयानॊदानौ समानश च पञ्चधा देहयापना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 206, + "shloka": 18, + "text": "संजातैर जायते गातैः कर्मजैर बरह्मणा वृतः\nदुःखाद्य अन्तैर दुःखमध्यैर नरः शारीर मानसैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 206, + "shloka": 19, + "text": "दुःखं विद्याद उपादानाद अभिमानाच च वर्धते\nतयागात तेभ्यॊ निरॊधः सयान निरॊधज्ञॊ विमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 206, + "shloka": 20, + "text": "इन्द्रियाणां रजस्य एव परभव परलयाव उभौ\nपरीक्ष्य संचरेद विद्वान यथावच छास्त्र चक्षुषा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 206, + "shloka": 21, + "text": "जञानेन्द्रियाणीन्द्रियार्थान नॊपसर्पन्त्य अतर्षुलम\nजञातैश च कारणैर देही न देहं पुनर अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 1, + "text": "[गुरु]\nअत्रॊपायं परवक्ष्यामि यथावच छास्त्र चक्षुषा\nतद विज्ञानाच चरन पराज्ञः पराप्नुयात परमां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 2, + "text": "सर्वेषाम एव भूतानां पुरुषः शरेष्ठ उच्यते\nपुरुषेभ्यॊ दविजान आहुर दविजेभ्यॊ मन्त्रवादिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 3, + "text": "सर्वभूतविशिष्टास ते सर्वज्ञाः सर्वदर्शिनः\nबराह्मणा वेद तत्त्वज्ञास तत्त्वार्थम अतिनिश्चयाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 4, + "text": "नेत्रहीनॊ यथा हय एकः कृच्छ्राणि लभते ऽधवनि\nजञानहीनस तथा लॊके तस्माज जञानविदॊ ऽधिकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 5, + "text": "तांस तान उपासते धर्मान धर्मकामा यथागमम\nन तव एषाम अर्थसामान्यम अन्तरेण गुणान इमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 6, + "text": "वाग देहमनसां शौचं कषमा सत्यं धृतिः समृतिः\nसर्वधर्मेषु धर्मज्ञा जञाल्पयन्ति गुणान इमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 7, + "text": "यद इदं बरह्मणॊ रूपं बरह्मचर्यम इति समृतम\nपरं तत सर्वभूतेभ्यस तेन यान्ति परां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 8, + "text": "लिङ्गसंयॊगहीनं यच छरीर सपर्शवर्जितम\nशरॊत्रेण शरवणं चैव चक्षुषा चैव दर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 9, + "text": "जिह्वया रसनं यच च तद एव परिवर्जितम\nबुद्ध्या च वयवसायेन बरह्मचर्यम अकल्मसम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 10, + "text": "सम्यग्वृत्तिर बरह्मलॊकं पराप्नुयान मध्यमः सुरान\nदविजाग्र्यॊ जायते विद्वान कन्यसीं वृत्तिम आस्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 11, + "text": "सुदुष्करं बरह्मचर्यम उपायं तत्र मे शृणु\nसंप्रवृत्तम उदीर्णं च निगृह्णीयाद दविजॊ मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 12, + "text": "यॊषितां न कथाः शराव्या न निरीक्ष्या निरम्बराः\nकदा चिद दर्शनाद आसां दुर्बलान आविशेद रजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 13, + "text": "रागॊत्पत्तौ चरेत कृच्छ्रम अह्नस तरिर परविशेद अपः\nमग्नः सवप्ने च मनसा तरिर जपेद अघ मर्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 14, + "text": "पाप्मानं निर्दहेद एवम अन्तर्भूतं रजॊ मयम\nजञानयुक्तेन मनसा संततेन विचक्षणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 15, + "text": "कुनपामेध्य संयुक्तं यद्वद अछिद्र बन्धनम\nतद्वद देहगतं विद्याद आत्मानं देहबन्धनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 16, + "text": "वातपित्त कफान रक्तं तवङ मांसं सनायुम अस्थि च\nमज्जां चैव सिरा जालैस तर्पयन्ति रसा नृणाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 17, + "text": "दशविद्याद धमन्यॊ ऽतर पञ्चेन्द्रिय गुणावहाः\nयाभिः सूक्ष्माः परतायन्ते धमन्यॊ ऽनयाः सहस्रशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 18, + "text": "एवम एताः सिरा नद्यॊ रसॊदा देहसागरम\nतर्पयन्ति यथाकालम आपगा इव सागरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 19, + "text": "मध्ये च हृदयस्यैका सिरा तव अत्र मनॊवहा\nशुक्रं संकल्पजं नॄणां सर्वगात्रैर विमुञ्चति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 20, + "text": "सर्वगात्रप्रतायिन्यस तस्या हय अनुगताः सिराः\nनेत्रयॊः परतिपद्यन्ते वहन्त्यस तैजसं गुणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 21, + "text": "पयस्य अन्तर्हितं सर्पिर यद्वन निर्मथ्यते खजैः\nशुक्रं निर्मथ्यते तद्वद देहसंकल्पजैः खजैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 22, + "text": "सवप्ने ऽपय एवं यथाभ्येति मनःसंकल्पजं रजः\nशुक्रम अस्पर्शजं देहात सृजन्त्य अस्य मनॊवहा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 23, + "text": "महर्षिर भगवान अत्रिर वेद तच छुक्र संभवम\nतरिबीजम इन्द्र दैवत्यं तस्माद इन्द्रियम उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 24, + "text": "ये वै शुक्रगतिं विद्युर भूतसंकरकारिकाम\nविरागा दग्धदॊषास ते नाप्नुयुर देहसंभवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 25, + "text": "गुणानां साम्यम आगम्य मनसैव मनॊवहम\nदेहकर्म नुदन परानान अन्तकाले विमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 26, + "text": "भविता मनसॊ जञानं मन एव परतायते\nजयॊतिष्मद विरजॊ दिव्यम अत्र सिद्धं महात्मनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 27, + "text": "तस्मात तद अविघाताय कर्म कुर्याद अकल्मसम\nरजस तमश च हित्वेह न तिर्यग्गतिम आप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 28, + "text": "तरुणाधिगतं जञानं जारा दुर्बलतां गतम\nपरिपक्व बुद्धिः कालेन आदत्ते मानसं बलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 207, + "shloka": 29, + "text": "सुदुर्गम इव पन्थानम अतीत्य गुणबन्धनम\nयदा पश्येत तदा दॊषान अतीत्यामृतम अश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 208, + "shloka": 1, + "text": "[गुरु]\nदुरन्तेष्व इन्द्रियार्थेषु सक्ताः सीदन्ति जन्तवः\nये तव असक्ता महात्मानस ते यान्ति परमां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 208, + "shloka": 2, + "text": "जन्ममृत्युजरादुःखैर वयाधिभिर मनसः कलमैः\nदृष्ट्वेमं संततं लॊकं घतेन मॊक्षाय बुद्धिमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 208, + "shloka": 3, + "text": "वाङ्मनॊ भयां शरीरेण शुचिः सयाद अनहंकृतः\nपरशान्तॊ जञानवान भिक्षुर निरपेक्षश चरेत सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 208, + "shloka": 4, + "text": "अथ वा मनसः सङ्गं पश्येद भूतानुकम्पया\nअत्राप्य उपेक्षां कुर्वीत जञात्वा कर्मफलं जगत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 208, + "shloka": 5, + "text": "यत्कृतं पराक शुभं कर्म पापं वा तद उपाश्नुते\nतस्माच छुभानि कर्माणि कुर्याद वाग बुद्धिकर्मभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 208, + "shloka": 6, + "text": "अहिंसा सत्यवचनं सर्वभूतेषु चार्जवम\nकषमा चैवाप्रमादश च यस्यैते स सुखी भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 208, + "shloka": 7, + "text": "यश चैनं परमं धर्मं सर्वभूतसुखावहम\nदुःखान निःसरणं वेद स तत्त्वज्ञः सुखी भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 208, + "shloka": 8, + "text": "तस्मात समाहितं बुद्ध्या मनॊ भूतेषु धारयेत\nनापध्यायेन न सपृहयेन नाबद्धं चिन्तयेद असत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 208, + "shloka": 9, + "text": "अवाग यॊगप्रयॊगेण मनॊ जञं संप्रवर्तते\nविवक्षिता वा सद वाक्यं धर्मं सूक्ष्मम अवेक्षता\nसत्यां वाचम अहिंस्रां च वदेद अनपवादिनीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 208, + "shloka": 10, + "text": "कल्कापेताम अपरुषाम अनृशंसाम अपैशुनाम\nईदृश अल्पं च वक्तव्यम अविक्षिप्तेन चेतसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 208, + "shloka": 11, + "text": "वाक परबुद्धॊ हि संरागद विरागाद वयाहरेद यति\nबुद्ध्या हय अनिगृहीतेन मनसा कर्म तामसम\nरजॊ भूतैर हि करणैः कर्मणा परतिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 208, + "shloka": 12, + "text": "स दुःखं पराप्य लॊके ऽसमिन नरकायॊपपद्यते\nतस्मान मनॊवाक्शरीरैर आचरेद धैर्यम आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 208, + "shloka": 13, + "text": "परकीर्ण मेषभारॊ हि यद्वद धार्येत दस्युभिः\nपरतिलॊमां दिशं बुद्ध्वा संसारम अबुधास तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 208, + "shloka": 14, + "text": "तान एव च यथा दस्यून कषिप्त्वा गच्छेच छिवां दिशम\nतथा रजस तमः कर्माण्य उत्सृज्य पराप्नुयात सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 208, + "shloka": 15, + "text": "निःसंदिग्धम अनीहॊ वै मुक्तः सर्वपरिग्रहैः\nविविक्तचारी लघ्वाशी तपस्वी नियतेन्द्रियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 208, + "shloka": 16, + "text": "जञानदग्धपरिक्लेशः परयॊग रतिर आत्मवान\nनिष्प्रचारेण मनसा परं तद अधिगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 208, + "shloka": 17, + "text": "धृतिमान आत्मवान बुद्धिं निगृह्णीयाद असंशयम\nमनॊ बुद्ध्या निगृह्णीयाद विषयान मनसात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 208, + "shloka": 18, + "text": "निगृहीतेन्द्रियस्यास्य कुर्वाणस्य मनॊ वशे\nदेवतास ताः परकाशन्ते हृष्टा यान्ति तम ईश्वरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 208, + "shloka": 19, + "text": "ताभिः संसक्तमनसॊ बरह्मवत संप्रकाशते\nएतैश चापगतैः सर्वैर बरह्मभूयाय कल्पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 208, + "shloka": 20, + "text": "अथ वा न परवर्तेत यॊगतन्त्रैर उपक्रमेत\nयेन तन्त्रमयं तन्त्रं वृत्तिः सयात तत तद आचरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 208, + "shloka": 21, + "text": "कन पिन्याक कुल्मास शाकयावक सक्तयः\nतथा मूलफलं भैक्षं पर्यायेनॊपयॊजयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 208, + "shloka": 22, + "text": "आहारं नियतं चैव देशे काले च सात्त्विकम\nतत्परीक्ष्यानुवर्तेत यत परवृत्त्य अनुवर्तकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 208, + "shloka": 23, + "text": "परवृत्तं नॊपरुन्धेत शनैर अग्निम इवेन्धयेत\nजञानेन्धितं ततॊ जञानम अर्कवत संप्रकाशते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 208, + "shloka": 24, + "text": "जञानाधिष्ठानम अज्ञानं तरीँल लॊकान अधितिष्ठति\nविज्ञानानुगतं जञानम अज्ञानाद अपकृष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 208, + "shloka": 25, + "text": "पृथक्त्वात संप्रयॊगाच च नासूयुर वेद शाश्वतम\nस तयॊर अपवर्गज्ञॊ वीतरागॊ विमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 208, + "shloka": 26, + "text": "वयॊ ऽतीतॊ जरामृत्यू जित्वा बरह्म सनातनम\nअमृतं तद अवाप्नॊति यत तद अक्षरम अव्ययम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 209, + "shloka": 1, + "text": "[गुरु]\nनिष्कल्मषं बरह्मचर्यम इच्छता चरितुं सदा\nनिद्रा सर्वात्मना तयाज्या सवप्नदॊषान अवेक्षता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 209, + "shloka": 2, + "text": "सवप्ने हि रजसा देही तमसा चाभिभूयते\nदेहान्तरम इवापन्नश चरत्य अपगतस्मृतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 209, + "shloka": 3, + "text": "जञानाभ्यासाज जागरतॊ जिज्ञासार्थम अनन्तरम\nविज्ञानाभिनिवेशात तु जागरत्य अनिशं सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 209, + "shloka": 4, + "text": "अहाह कॊ नव अयं भावः सवप्ने विषयवान इव\nपरलीनैर इन्द्रियैर देही वर्तते देहवान इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 209, + "shloka": 5, + "text": "अत्रॊच्यते यथा हय एतद वेद यॊगेश्वरॊ हरिः\nतथैतद उपपन्नार्थं वर्णयन्ति महर्षयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 209, + "shloka": 6, + "text": "इन्द्रियाणां शरमात सवप्नम आहुः सर्वगतं बुधाः\nमनसस तु परलीनत्वात तत तद आहुर निदर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 209, + "shloka": 7, + "text": "कार्यव्यासक्तमनसः संकल्पॊ जाग्रतॊ हय अपि\nयद्वन मनॊरथैश्वर्यं सवप्ने तद्वन मनॊगतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 209, + "shloka": 8, + "text": "संसाराणाम असंख्यानां कामात्मा तद अवाप्नुयात\nमनस्य अन्तर्हितं सर्वं वेद सॊत्तम पूरुषः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 209, + "shloka": 9, + "text": "गुणानाम अपि यद यत तत कर्म जानात्य उपस्थितम\nतत तच छंसन्ति भूतानि मनॊ यद भावितं यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 209, + "shloka": 10, + "text": "ततस तम उपवर्तन्ते गुणा राजस तामसाः\nसात्त्विकॊ वा यथायॊगम आनन्तर्य फलॊदयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 209, + "shloka": 11, + "text": "ततः पश्यत्य असंबद्धान वातपित्त कफॊत्तरान\nरजस तमॊ भावैर भावैस तद अप्य आहुर दुरन्वयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 209, + "shloka": 12, + "text": "परसन्नैर इन्द्रियैर यद यत संकल्पयति मानसम\nतत तत सवप्ने ऽपय उपरते मनॊ दृष्टिर निरीक्षते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 209, + "shloka": 13, + "text": "वयापकं सर्वभूतेषु वर्तते ऽपरतिघं मनः\nमनस्य अन्तर्हितं दवारं देहम आस्थाय मानसम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 209, + "shloka": 14, + "text": "यत तत सदसद अव्यक्तं सवपित्य अस्मिन निदर्शनम\nसर्वभूतात्मभूतस्थं तद अध्यात्मगुणं विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 209, + "shloka": 15, + "text": "लिप्सेत मनसा यश च संकल्पाद ऐश्वरं गुणम\nआत्मप्रभावात तं विद्यात सर्वा हय आत्मनि देवताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 209, + "shloka": 16, + "text": "एवं हि तपसा युक्तम अर्कवत तमसः परम\nतरैलॊक्यप्रकृतिर देही तपसा तं महेश्वरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 209, + "shloka": 17, + "text": "तपॊ हय अधिष्ठितं देवैस तपॊ घनम असुरैस तमः\nएतद देवासुरैर गुप्तं तद आहुर जञानलक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 209, + "shloka": 18, + "text": "सत्त्वं रजस तमश चेति देवासुरगुणान विदुः\nसत्त्वं देव गुणं विद्याद इतराव आसुरौ गुणौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 209, + "shloka": 19, + "text": "बरह्म तत्परमं वेद्यम अमृतं जयॊतिर अक्षरम\nये विदुर भावितात्मानस ते यान्ति परमां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 209, + "shloka": 20, + "text": "हेतुमच छक्यम आख्यातुम एतावज जञानचक्षुषा\nपरत्याहारेण वा शक्यम अव्यक्तं बरह्म वेदितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 1, + "text": "[गुरु]\nन स वेद परं धर्मं यॊ न वेद चतुष्टयम\nवयक्ताव्यक्ते च यत तत्त्वं संप्राप्तं परमर्षिणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 2, + "text": "वयक्तं मृत्युमुखं विद्याद अव्यक्तम अमृतं पदम\nपरवृत्ति लक्षणं धर्मम ऋषिर नारायणॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 3, + "text": "अत्रैवावस्थितं सर्वं तरैलॊक्यं सचराचरम\nनिवृत्ति लक्षणं धर्मम अव्यक्तं बरह्म शाश्वतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 4, + "text": "परवृत्ति लक्षणं धर्मं परजापतिर अथाब्रवीत\nपरवृत्तिः पुनर आवृत्तिर निवृत्तिः परमा गतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 5, + "text": "तां गतिं परमाम एति निवृत्ति परमॊ मुनिः\nजञानतत्त्वपरॊ नित्यं शुभाशुभनिदर्शकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 6, + "text": "तद एवम एतौ विज्ञेयाव अव्यक्तपुरुषाव उभौ\nअव्यक्तपुरुषाभ्यां तु यत सयाद अन्यन महत्तरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 7, + "text": "तं विशेषम अवेक्षेत विशेषेण विचक्षणः\nअनाद्य अन्ताव उभाव एताव अलिङ्गौ चाप्य उभाव अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 8, + "text": "उभौ नित्यौ सूक्ष्मतरौ महद भयश च महत्तरौ\nसामान्यम एतद उभयॊर एवं हय अन्यद विशेषणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 9, + "text": "परकृत्या सर्ग धर्मिण्या तथा तरिविध सत्त्वया\nविपरीतम अतॊ विद्यात कषेत्रज्ञस्य च लक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 10, + "text": "परकृतेश च विकाराणां दरष्टारम अगुणान्वितम\nअग्राह्यौ पुरुषाव एताव अलिङ्गत्वद असंहितौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 11, + "text": "संयॊगलक्षणॊत्पत्तिः कर्मजा गृह्यते यया\nकरणैः कर्म निर्वृत्तैः कर्ता यद यद विचेष्टते\nकीर्त्यते शब्दसंज्ञाभिः कॊ ऽहम एषॊ ऽपय असाव इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 12, + "text": "उष्णीसवान यथा वस्त्रैस तरिभिर भवति संवृतः\nसंवृतॊ ऽयं तथा देही सत्त्वराजस तामसैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 13, + "text": "तस्माच चतुष्टयं वेद्यम एतैर हेतुभिर आचितम\nयथा संज्ञॊ हय अयं सम्यग अन्तकाले न मुह्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 14, + "text": "शरियं दिव्याम अभिप्रेप्सुर बरह्म वाङ्मनसा शुचिः\nशारीरैर नियमैर उग्रैश चरेन निष्कल्मषं तपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 15, + "text": "तरैलॊक्यं तपसा वयाप्तम अन्तर्भूतेन भास्वता\nसूर्यश च चन्द्रमाश चैव भासतस तपसा दिवि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 16, + "text": "परतापस तपसॊ जञानं लॊके संशब्दितं तपः\nरजस तमॊ घनं यत कर्म तपसस तत सवलक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 17, + "text": "बरह्मचर्यम अहिंसा च शारीरं तप उच्यते\nवाङ्मनॊ नियमः साम्यं मानसं तप उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 18, + "text": "विधिज्ञेभ्यॊ दविजातिभ्यॊ गराह्यम अन्नं विशिष्यते\nआहारनियमेनास्य पाप्मा नश्यति राजसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 19, + "text": "वैमनस्यं च विषये यान्त्य अस्य कवरणानि च\nतस्मात तन्मात्रम आदद्याद यावद अत्र परयॊजनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 20, + "text": "अन्तकाले वयॊत्कर्षाच छनैः कुर्याद अनातुरः\nएवं युक्तेन मनसा जञानं तद उपपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 21, + "text": "रजसा चाप्य अयं देही देहवाञ शब्दवच चरेत\nकार्यैर अव्याहत मतिर वैराग्यात परकृतौ सथितः\nआ देहाद अप्रमादाच च देहान्ताद विप्रमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 22, + "text": "हेतुयुक्तः सदॊत्सर्गॊ भूतानां परलयस तथा\nपरप्रत्यय सर्गे तु नियतं नातिवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 23, + "text": "भवान्त परभव परज्ञा आसते ये विपर्ययम\nधृत्या देहान धारयन्तॊ बुद्धिसंक्षिप्त मानसाः\nसथानेभ्यॊ धवंसमानाश च सूक्ष्मत्वात तान उपासते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 24, + "text": "यथागमं च तत सर्वं बुद्ध्या तन नैव बुध्यते\nदेहान्तं कश चिद अन्स्वास्ते भावितात्मा निराश्रयः\nयुक्तॊ धारणया कश चित सत्तां के चिद उपासते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 25, + "text": "अभ्यस्यन्ति परं देवं विद्युत संशब्दिताक्षरम\nअन्तकाले हय उपासन्नास तपसा दग्धकिल्बिषाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 26, + "text": "सर्व एते महात्मानॊ गच्छन्ति परमां गतिम\nसूक्ष्मं विशेषणं तेषाम अवेक्षेच छास्त्र चक्षुषा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 27, + "text": "देहं तु परमं विद्याद विमुक्तम अपरिग्रहम\nअन्तरिक्षाद अन्यतरं धारणासक्तमानसम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 28, + "text": "मर्त्यलॊकाद विमुच्यन्ते विद्या संयुक्त मानसाः\nबरह्मभूता विरजसस ततॊ यान्ति परां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 29, + "text": "कसाय वर्जितं जञानं येषाम उत्पद्यते ऽचलम\nते यान्ति परमाँल लॊकान विशुध्यन्तॊ यथाबलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 30, + "text": "भगवन्तम अजं दिव्यं विष्णुम अव्यक्तसंज्ञितम\nभावेन यान्ति शुद्धा ये जञानतृप्ता निराशिषः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 31, + "text": "जञात्वात्मस्थं हरिं चैव निवर्तन्ते न ते ऽवययाः\nपराप्य तत्परमं सथानं मॊदन्ते ऽकषरम अव्ययम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 32, + "text": "एतावद एतद विज्ञानम एतद अस्ति च नास्ति च\nतृष्णा बद्धं जगत सर्वं चक्रवत परिवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 33, + "text": "बिस तन्तुर यथैवायम अन्तस्थः सर्वतॊ बिसे\nतृष्णा तन्तुर अनाद्य अन्तस तथा देहगतः सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 34, + "text": "सूच्या सूत्रं यथा वस्त्रे संसारयति वायकः\nतद्वत संसारसूत्रं हि तृष्णा सूच्या निबध्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 35, + "text": "विकारं परकृतिं चैव पुरुषं च सनातनम\nयॊ यथावद विजानाति स वितृन्सॊ विमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 210, + "shloka": 36, + "text": "परकाशं भगवान एतद ऋषिर नारायणॊ ऽमृतम\nभूतानाम अनुकम्पार्थं जगाद जगतॊ हितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकेन वृत्तेन वृत्तज्ञॊ जनकॊ मिथिलाधिपः\nजगाम मॊक्षं धर्मज्ञॊ भॊगान उत्सृज्य मानुषान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 2, + "text": "[भी]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nयेन वृत्तेन वृत्तज्ञः स जगाम महत सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 3, + "text": "जनकॊ जनदेवस तु मिथिलायां जनाधिपः\nऔर्ध्व देहिक धर्माणाम आसीद युक्तॊ विचिन्तने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 4, + "text": "तस्य सम शतम आचार्या वसन्ति सततं गृहे\nदर्शयन्तः पृथग धर्मान नाना पासन्द वादिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 5, + "text": "स तेषां परेत्य भावे च परेत्य जातौ विनिश्चये\nआगमस्थः स भूयिष्ठम आत्मतत्त्वे न तुष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 6, + "text": "तत्र पञ्चशिखॊ नाम कापिलेयॊ महामुनिः\nपरिधावन महीं कृत्स्नां जगाम मिथिलाम अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 7, + "text": "सर्वसंन्यासधर्माणां तत्त्वज्ञानविनिश्चये\nसुपर्यवसितार्थश च निर्द्वन्द्वॊ नष्ट संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 8, + "text": "ऋषीणाम आहुर एकं यं कामाद अवसितं नृषु\nशाश्वतं सुखम अत्यन्तम अन्विच्छन स सुदुर्लभम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 9, + "text": "यम आहुः कपिलं सांख्याः परमर्षिं परजापतिम\nस मन्ये तेन रूपेण विस्मापयति हि सवयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 10, + "text": "आसुरेः परथमं शिष्यं यम आहुश चिरजीविनम\nपञ्च सरॊतसि यः सत्त्रम आस्ते वर्षसहस्रिकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 11, + "text": "तं समासीनम आगम्य मन्दलं कापिलं महत\nपुरुषावस्थम अव्यक्तं परमार्थं निबॊधयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 12, + "text": "इष्टि सत्त्रेण संसिद्धॊ भूयश च तपसा मुनिः\nकषेत्रक्षेत्रज्ञयॊर वयक्तिं बुबुधे देव दर्शनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 13, + "text": "यत तद एकाक्षरं बरह्म नानारूपं परदृश्यते\nआसुरिर मन्दले तस्मिन परतिपेदे तद अव्ययम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 14, + "text": "तस्य पञ्चशिखः शिष्यॊ मानुष्या पयसा भृतः\nबराह्मणी कपिला नाम का चिद आसीत कुतुम्बिनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 15, + "text": "तस्याः पुत्रत्वम आगम्य सत्रियाः स पिबति सतनौ\nततः स कापिलेयत्वं लेभे बुद्धिं च नैष्ठिकीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 16, + "text": "एतन मे भगवान आह कापिलेयाय संभवम\nतस्य तत कापिलेयत्वं सर्ववित्त्वम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 17, + "text": "सामान्यं कपिलॊ जञात्वा धर्मज्ञानाम अनुत्तमम\nउपेत्य शतम आचार्यान मॊहयामस हेतुभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 18, + "text": "जनकस तव अभिसंरक्तः कापिलेयानुदर्शनात\nउत्सृज्य शतम आचार्यान पृष्ठतॊ ऽनुजगाम तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 19, + "text": "तस्मै परमकल्पाय परनताय च धर्मतः\nअब्रवीत परमं मॊक्षं यत तत सांख्यं विधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 20, + "text": "जातिनिर्वेदम उक्त्वा हि कर्म निर्वेदम अब्रवीत\nकर्म निर्वेदम उक्त्वा च सर्वनिर्वेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 21, + "text": "यदर्थं कर्म संसर्गः कर्मणां च फलॊदयः\nतद अनाश्वासिकं मॊघं विनाशि चलम अध्रुवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 22, + "text": "दृश्यमाने विनाशे च परत्यक्षे लॊकसाक्षिके\nआगमात परम अस्तीति बरुवन्न अपि पराजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 23, + "text": "अनात्मा हय आत्मनॊ मृत्युः कलेशॊ मृत्युर जरा मयः\nआत्मानं मन्यते मॊहात तद असम्यक परं मतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 24, + "text": "अथ चेद एवम अप्य अस्ति यल लॊके नॊपपद्यते\nअजरॊ ऽयम अमृत्युश च राजासौ मन्यते तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 25, + "text": "अस्ति नास्तीति चाप्य एतत तस्मिन्न असति लक्षणे\nकिम अधिष्ठाय तद बरूयाल लॊकयात्रा विनिश्चयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 26, + "text": "परत्यक्षं हय एतयॊर मूलं कृतान्तैतिह्ययॊर अपि\nपरत्यक्षॊ हय आगमॊ ऽभिन्नः कृतान्तॊ वा न किं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 27, + "text": "यत्र तत्रानुमाने ऽसति कृतं भावयते ऽपि वा\nअन्यॊ जीवः शरीरस्य नास्तिकानां मते समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 28, + "text": "रेतॊ वत कनीकायां घृतपाकाधिवासनम\nजातिस्मृतिर अयः कान्तः सूर्यकान्तॊ ऽमबुलक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 29, + "text": "परेत्य भूतात्ययश चैव देवताभ्युपयाचनम\nमृते कर्म निवृत्तिश च परमानम इति निश्चयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 30, + "text": "न तव एते हेतवः सन्ति ये के चिन मूर्ति संस्थिताः\nअमर्त्यस्य हि मर्त्येन सामान्यं नॊपपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 31, + "text": "अविद्या कर्म चेष्टानां के चिद आहुः पुनर्भवम\nकारणं लॊभमॊहौ तु दॊषाणां च निषेवणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 32, + "text": "अविद्यां कषेत्रम आहुर हि कर्म बीजं तथा कृतम\nतृष्णा संजननं सनेह एष तेषां पुनर्भवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 33, + "text": "तस्मिन वयूधे च दग्धे च चित्ते मरणधर्मिणि\nअन्यॊ ऽनयाज जायते देहस तम आहुः सत्त्वसंक्षयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 34, + "text": "यदा स रूपतश चान्यॊ जातितः शरुतितॊ ऽरथतः\nकथम अस्मिन स इत्य एव संबन्धः सयाद असंहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 35, + "text": "एवं सति च का परीतिर दानविद्या तपॊबलैः\nयद अन्याचरितं कर्म सर्वम अन्यः परपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 36, + "text": "यदा हय अयम इहैवान्यैः पराकृतैर दुःखितॊ भवेत\nसुखितैर दुःखितैर वापि दृश्यॊ ऽपय अस्य विनिर्नयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 37, + "text": "तथा हि मुसलैर हन्यः शरीरं तत पुनर्भवेत\nपृथग जञानं यद अन्यच च येनैतन नॊपलभ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 38, + "text": "ऋतुः संवत्सरस तिथ्यः शीतॊष्णे च परियाप्रिये\nयथातीतानि पश्यन्ति तादृशः सत्त्वसंक्षयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 39, + "text": "जरया हि परीतस्य मृत्युना वा विनाशिना\nदुर्बलं दुर्बलं पूर्वं गृहस्येव विनश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 40, + "text": "इन्द्रियाणि मनॊ वायुः शॊनितं मांसम अस्थि च\nआनुपूर्व्या विनश्यन्ति सवं धातुम उपयान्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 41, + "text": "लॊकयात्रा विधानं च दानधर्मफलागमः\nयदर्थं वेद शब्दाश च वयवहाराश च लौकिकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 42, + "text": "इति सम्यङ मनस्य एते बहवः सन्ति हेतवः\nएतद अस्तीदम अस्तीति न किं चित परतिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 43, + "text": "तेषां विमृशताम एवं तत तत समभिधावताम\nकव चिन निविशते बुद्धिस तत्र जीर्यति वृक्षवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 44, + "text": "एवम अर्थैर अनर्थैश च दुःखिताः सर्वजन्तवः\nआगमैर अपकृष्यन्ते हस्तिपैर हस्तिनॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 45, + "text": "अर्थांस तथात्यन्तसुखावहांश च; लिप्सन्त एते बहवॊ विशुल्काः\nमहत्तरं दुःखम अभिप्रपन्ना; हित्वामिषं मृत्युवशं परयान्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 46, + "text": "विनाशिनॊ हय अध्रुव जीवितस्य; किं बन्धुभिर मित्र परिग्रहैश च\nविहाय यॊ गच्छति सर्वम एव; कषणेन गत्वा न निवर्तते च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 47, + "text": "भूव्यॊम तॊयानल वायवॊ हि; सदा शरीरं परिपालयन्ति\nइतीदम आलक्ष्य कुतॊ रतिभवेद; विनाशिनॊ हय अस्य न शर्म विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 211, + "shloka": 48, + "text": "इदम अनुपधि वाक्यम अच्छलं; परमनिरामयम आत्मसाक्षिकम\nनरपतिर अभिवीक्ष्य विस्मितः; पुनर अनुयॊक्तुम इदं परचक्रमे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 1, + "text": "[भी]\nजनकॊ जनदेवस तु जञापितः परमर्षिणा\nपुनर एवानुपप्रच्छ साम्प्रयाये भवाभवौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 2, + "text": "भगवन यद इदं परेत्य संज्ञा भवति कस्य चित\nएवं सति किम अज्ञानं जञानं वा किं करिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 3, + "text": "सर्वम उच्छेद निष्ठं सयात पश्य चैतद दविजॊत्तम\nअप्रमत्तः परमत्तॊ वा किं विशेषं करिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 4, + "text": "असंसर्गॊ हि भूतेषु संसर्गॊ वा विनाशिषु\nकस्मै करियेत कल्पेन निश्चयः कॊ ऽतर तत्त्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 5, + "text": "तमसा हि परतिच्छन्नं विभ्रान्तम इव चातुरम\nपुनः परशमयन वाक्यैः कविः पञ्चशिखॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 6, + "text": "उच्छेद निष्ठा नेहास्ति भावनिष्ठा न विद्यते\nअयं हय अपि समाहारः शरीरेन्द्रिय चेतसाम\nवर्तते पृथग अन्यॊन्यम अप्य अपाश्रित्य कर्मसु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 7, + "text": "धातवः पञ्चशाखॊ ऽयं खं वायुर जयॊतिर अम्बुभूः\nते सवभावेन तिष्ठन्ति वियुज्यन्ते सवभावतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 8, + "text": "आकाशं वायुर ऊष्मा च सनेहॊ यच चापि पार्थिवम\nएष पञ्च समाहारः शरीरम इति नैकधा\nजञानम ऊष्मा च वायुश च तरिविधः कर्मसंग्रहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 9, + "text": "इन्द्रियाणीन्द्रियार्थाश च सवभावश चेतना मनः\nपराणापानौ विकारश च धातवश चात्र निःसृताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 10, + "text": "शरवणं सपर्शनं जिह्वा दृष्टिर नासा तथैव च\nइन्द्रियाणीति पञ्चैते चित्तपूर्वंगमा गुणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 11, + "text": "तत्र विज्ञानसंयुक्ता तरिविधा वेदना धरुवा\nसुखदुःखेति याम आहुर अदुःखेत्य असुखेति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 12, + "text": "शब्दः सपर्शश च रूपं च रसॊ गन्धश च मूर्त्य अथ\nएते हय आमरणात पञ्च सॊ गुणा जञानसिद्धये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 13, + "text": "तेषु कर्म निसर्गश च सर्वतत्त्वार्थ निश्चयः\nतम आहुः परमं शुक्रं बुद्धिर इत्य अव्ययं महत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 14, + "text": "इमं गुणसमाहारम आत्मभावेन पश्यतः\nअसम्यग दर्शनैर दुःखम अनन्तं नॊपशाम्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 15, + "text": "अनात्मेति च यद दृष्टं तेनाहं न ममेत्य अपि\nवर्तते किम अधिष्ठाना परसक्ता दुःखसंततिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 16, + "text": "तत्र सम्यङ मनॊ नाम तयागशास्त्रम अनुत्तमम\nशृणु यत तव मॊक्षाय भास्यमानं भविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 17, + "text": "तयाग एव हि सर्वेषाम उक्तानाम अपि कर्मणाम\nनित्यं मिथ्या विनीतानां कलेशॊ दुःखावहॊ मतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 18, + "text": "दरव्यत्यागे तु कर्माणि भॊगत्यागे वरतान्य अपि\nसुखत्यागे तपॊयॊगः सर्वत्यागे समापना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 19, + "text": "तस्य मार्गॊ ऽयम अद्वैधः सर्वत्यागस्य दर्शितः\nविप्रहानाय दुःखस्य दुर्गतिर हय अन्यथा भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 20, + "text": "पञ्च जञानेन्द्रियाण्य उक्त्वा मनः सस्थानि चेतसि\nमनः सस्थानि वक्ष्यामि पञ्च कर्मेन्द्रियाणि तु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 21, + "text": "हस्तौ कर्मेन्द्रियं जञेयम अथ पादौ गतीन्द्रियम\nपरजनानन्दयॊः शेफॊ विसर्गे पायुर इन्द्रियम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 22, + "text": "वाक तु शब्दविशेषार्थं गतिं पञ्चान्वितां विदुः\nएवम एकादशैतानि बुद्ध्या तव अवसृजेन मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 23, + "text": "कर्णौ शब्दश च चित्तं च तरयः शरवणसंग्रहे\nतथा सपर्शे तथारूपे तथैव रसगन्धयॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 24, + "text": "एवं पञ्च तरिका हय एते गुणास तद उपलब्धये\nयेन यस तरिविधॊ भावः पर्यायात समुपस्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 25, + "text": "सात्त्विकॊ राजसश चैव तामसश चैव ते तरयः\nतरिविधा वेदना येषु परसूता सर्वसाधना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 26, + "text": "परहर्षः परीतिर आनन्दः सुखं संशान्त चित्तता\nअकुतश चित कुतश चिद वा चित्ततः सात्त्विकॊ गुणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 27, + "text": "अतुष्टिः परितापश च शॊकॊ लॊभस तथाक्षमा\nलिङ्गानि रजसस तानि दृश्यन्ते हेत्वहेतुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 28, + "text": "अविवेकस तथा मॊहः परमादः सवप्नतन्द्रिता\nकथं चिद अपि वर्तन्ते विविधास तामसा गुणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 29, + "text": "तत्र यत परीतिसंयुक्तं काये मनसि वा भवेत\nवर्तते सात्त्विकॊ भाव इत्य अपेक्षेत तत तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 30, + "text": "यत तु संतापसंयुक्तम अप्रीतिकरम आत्मनः\nपरवृत्तं रज इत्य एव ततस तद अभिचिन्तयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 31, + "text": "अथ यन मॊहसंयुक्तं काये मनसि वा भवेत\nअप्रतर्क्यम अविज्ञेयं तमस तद उपधारयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 32, + "text": "तद धि शरॊत्राश्रयं भूतं शब्दः शरॊत्रं समाश्रितः\nनॊभयं शब्दविज्ञाने विज्ञानस्येतरस्य वा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 33, + "text": "एवं तवक चक्षुषी जिह्वा नासिका चैव पञ्चमी\nसपर्शे रूपे रसे गन्धे तानि चेतॊ मनश च तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 34, + "text": "सवकर्म युगपद भावॊ दशस्व एतेषु तिष्ठति\nचित्तम एकादशं विद्धि बुद्धिर दवादशमी भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 35, + "text": "तेषाम अयुगपद भावे उच्छेदॊ नास्ति तामसः\nआस्थितॊ युगपद भावे वयवहारः स लौकिकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 36, + "text": "इन्द्रियाण्य अवसृज्यापि दृष्ट्वा पूर्वं शरुतागमम\nचिन्तयन नानुपर्येति तरिभिर एवान्वितॊ गुणैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 37, + "text": "यत तमॊपहतं चित्तम आशु संचारम अध्रुवम\nकरॊत्य उपरमं काले तद आहुस तामसं सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 38, + "text": "यद यद आगमसंयुक्तं न कृत्स्नम उपशाम्यति\nअथ तत्राप्य उपादत्ते तमॊ वयक्तम इवानृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 39, + "text": "एवम एष परसंख्यातः सवकर्म परत्ययी गुणः\nकथं चिद वर्तते सम्यक केषां चिद वा न वर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 40, + "text": "एवम आहुः समाहारं कषेत्रम अध्यात्मचिन्तकाः\nसथितॊ मनसि यॊ भावः स वै कषेत्रज्ञ उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 41, + "text": "एवं सति क उच्छेदः शाश्वतॊ वाकथं भवेत\nसवभावाद वर्तमानेषु सर्वभूतेषु हेतुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 42, + "text": "यथार्णव गता नद्यॊ वयक्तीर जहति नाम च\nन च सवतां नियच्छन्ति तादृशः सत्त्वसंक्षयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 43, + "text": "एवं सति कुतः संज्ञा परेत्य भावे पुनर भवेत\nपरति संमिश्रिते जीवे गृह्यमाणे च मध्यतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 44, + "text": "इमां तु यॊ वेद विमॊक्षबुद्धिम; आत्मानम अन्विच्छति चाप्रमत्तः\nन लिप्यते कर्मफलैर अनिष्टैः; पत्त्रं बिसस्येव जलेन सिक्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 45, + "text": "दृधैर्श च पाशैर बहुभिर विमुक्तः; परजा निमित्तैर अपि दैवतैश च\nयदा हय असौ सुखदुःखे जहाति; मुक्तस तदाग्र्यां गतिम एत्य अलिङ्गः\nशरुतिप्रमानागम मङ्गलैश च; शेते जरामृत्युभयाद अतीतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 46, + "text": "कषीणे च पुण्ये विगते च पापे; ततॊ निमित्ते च फले विनस्ते\nअलेपम आकाशम अलिङ्गम एवम; आस्थाय पश्यन्ति महद धयसक्ताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 47, + "text": "यथॊर्ण नाभिः परिवर्तमानस; तन्तु कषये तिष्ठति पात्यमानः\nतथा विमुक्तः परजहाति दुःखं; विध्वंसते लॊष्ट इवाद्रिम अर्च्छन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 48, + "text": "यथा रुरुः शृङ्गम अथॊ पुराणं; हित्वा तवचं वाप्य उरगॊ यथावत\nविहाय गच्छत्य अनवेक्षमाणस; तथा विमुक्तॊ विजहाति दुःखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 49, + "text": "दरुमं यथा वाप्य उदके पतन्तम; उत्सृज्य पक्षी परपतत्य असक्तः\nतथा हय असौ सुखदुःखे विहाय; मुक्तः परार्ध्यां गतिम एत्य अलिङ्गः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 50, + "text": "अपि च भवति मैथिलेन गीतं; नरगम उपाहितम अग्निनाभिवीक्ष्य\nन खलु मम तुषॊ ऽपि दह्यते ऽतर; सवयम इदम आह किल सम भूमिपालः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 51, + "text": "इदम अमृतपदं विदेहराजः; सवयम इह पञ्चशिखेन भास्यमानः\nनिखिलम अभिसमीक्ष्य निश्चितार्थं; परमसुखी विजहार वीतशॊकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 212, + "shloka": 52, + "text": "इमं हि यः पथति विमॊक्षनिश्चयं; न हीयते सततम अवेक्षते तथा\nउपद्रवान नानुभवत्य अदुःखितः; परमुच्यते कपिलम इवैत्य मैथिलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 213, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकिं कुर्वन सुखम आप्नॊति किं कुर्वन दुःखम आप्नुते\nकिं कुर्वन निर्भयॊ लॊके सिद्धश चरति भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 213, + "shloka": 2, + "text": "[भी]\nदमम एव परशंसन्ति वृद्धाः शरुतिसमाधयः\nसर्वेषाम एव वर्णानां बराह्मणस्य विशेषतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 213, + "shloka": 3, + "text": "नादान्तस्य करिया सिद्धिर यथावद उपलभ्यते\nकरिया तपश च वेदाश च दमे सर्वं परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 213, + "shloka": 4, + "text": "दमस तेजॊ वर्धयति पवित्रं दम उच्यते\nविपाप्मा निर्भयॊ दान्तः पुरुषॊ विन्दते महत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 213, + "shloka": 5, + "text": "सुखं दान्तः परस्वपिति सुखं च परतिबुध्यते\nसुखं लॊके विपर्येति मनश चास्य परसीदति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 213, + "shloka": 6, + "text": "तेजॊ दमेन धरियते न तत तीक्ष्णॊ ऽधिगच्छति\nअमित्रांश च बहून नित्यं पृथग आत्मनि पश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 213, + "shloka": 7, + "text": "करव्याद्भ्य इव भूतानाम अदान्तेभ्यः सदा भयम\nतेषां विप्रतिषेधार्थं राजा सृष्टः सवयम्भुवा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 213, + "shloka": 8, + "text": "आश्रमेषु च सर्वेषु दम एव विशिष्यते\nयच च तेषु फलं धर्मे भूयॊ दान्ते तद उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 213, + "shloka": 9, + "text": "तेषां लिङ्गानि वक्ष्यामि येषां समुदयॊ दमः\nअकार्पण्यम असंरम्भः संतॊषः शरद्दधानता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 213, + "shloka": 10, + "text": "अक्रॊध आर्जवं नित्यं नातिवादॊ न मानिता\nगुरु पूजानसूया च दया भूतेष्व अपैशुनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 213, + "shloka": 11, + "text": "जनवादमृषा वादस्तुति निन्दा विवर्जनम\nसाधु कामश चास्पृहयन्न आयाति परत्ययं नृषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 213, + "shloka": 12, + "text": "अवैरकृत सूपचारः समॊ निन्दा परशंसयॊः\nसुवृत्तः शीलसंपन्नः परसन्नात्मात्मवान बुधः\nपराप्य लॊके च सत्कारं सवर्गं वै परेत्य गच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 213, + "shloka": 13, + "text": "सर्वभूतहिते युक्तॊ न समयाद दवेष्टि वै जनम\nमहाह्रद इवाक्षॊभ्य परज्ञा तृप्तः परसीदति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 213, + "shloka": 14, + "text": "अभयं सर्वभूतेभ्यः सर्वेषाम अभयं यतः\nनमस्यः सर्वभूतानां दान्तॊ भवति जञानवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 213, + "shloka": 15, + "text": "न हृष्यति महत्य अर्थे वयसने च न शॊचति\nस वै परिमित परज्ञः स दान्तॊ दविज उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 213, + "shloka": 16, + "text": "कर्मभिः शरुतसंपन्नः सद्भिर आचरितैः शुभैः\nसदैव दमसंयुक्तस तस्य भुङ्क्ते महत फलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 213, + "shloka": 17, + "text": "अनसूया कषमा शान्तिः संतॊषः परियवादिता\nसत्यं दानम अनायासॊ नैष मार्गॊ दुरात्मनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 213, + "shloka": 18, + "text": "कामक्रॊधौ वशे कृत्वा बरह्मचारी जितेन्द्रियः\nविक्रम्य घॊरे तपसि बराह्मणः संशितव्रतः\nकालाकाङ्क्षी चरेल लॊकान निरपाय इवात्मवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 214, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nदविजातयॊ वरतॊपेता यद इदं भुञ्जते हविः\nअन्नं बराह्मण कामाय कथम एतत पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 214, + "shloka": 2, + "text": "[भी]\nअवेदॊक्त वरतॊपेता भुञ्जानाः कार्यकारिणः\nवेदॊक्तेषु च भुञ्जाना वरतलुप्ता युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 214, + "shloka": 3, + "text": "[य]\nयद इदं तप इत्य आहुर उपवासं पृथग्जनाः\nएतत तपॊ महाराज उताहॊ किं तपॊ भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 214, + "shloka": 4, + "text": "[भी]\nमासपक्षॊपवासेन मन्यन्ते यत तपॊ जनाः\nआत्मतन्त्रॊपघातः स न तपस तत सतां मतम\nतयागश च सन्नतिश चैव शिष्यते तप उत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 214, + "shloka": 5, + "text": "सदॊपवासी च भवेद बरह्मचारी सदैव च\nमुनिश च सयात सदा विप्रॊ दैवतं च सदा भजेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 214, + "shloka": 6, + "text": "कुतुम्बिकॊ धर्मकामः सदा सवप्नश च भारत\nअमांसाशी सदा च सयात पवित्रं च सदा जपेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 214, + "shloka": 7, + "text": "अमृताशी सदा च सयान न च सयाद विषभॊजनः\nविघसाशी सदा च सयात सदा चैवातिथि परियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 214, + "shloka": 8, + "text": "[य]\nकथं सदॊपवासी सयाद बरह्मचारी कथं भवेत\nविघसाशी कथं च सयात सदा चैवातिथि परियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 214, + "shloka": 9, + "text": "[भी]\nअन्तरा परातर आशं च सायम आशं तथैव च\nसदॊपवासी च भवेद यॊ न भुङ्क्ते कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 214, + "shloka": 10, + "text": "भार्यां गच्छन बरह्मचारी ऋतौ भवति बराह्मणः\nऋतवादी सदा च सयाज जञाननित्यश च यॊ नरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 214, + "shloka": 11, + "text": "अभक्षयन वृथा मांसम अमांसाशी भवत्य उत\nदाननित्यः पवित्रश च अस्वप्नश च दिवा सवपन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 214, + "shloka": 12, + "text": "भृत्यातिथिषु यॊ भुङ्क्ते भुक्तवत्सु सदा स ह\nअमृतं सकलं भुङ्क्त इति विद्धि युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 214, + "shloka": 13, + "text": "अभुक्तवत्सु नाश्नानः सततं यस तु वै दविजः\nअभॊजनेन तेनास्य जितः सवर्गॊ भवत्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 214, + "shloka": 14, + "text": "देवताभ्यः पितृभ्यश च भृत्येभ्यॊ ऽतिथिभिः सह\nअवशिष्टं तु यॊ ऽशनाति तम आहुर विघसासिनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 214, + "shloka": 15, + "text": "तेषां लॊका हय अपर्यन्ताः सदने बरह्मणा सह\nउपस्थिताश चाप्सरॊभिः परियान्ति दिवौकसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 214, + "shloka": 16, + "text": "देवताभिश च ये सार्धं पितृभिश चॊपभुञ्जते\nरमन्ते पुत्रपौत्रैश च तेषां गतिर अनुत्तमा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nयद इदं कर्म लॊके ऽसमिञ शुभं वा यदि वाशुभम\nपुरुषं यॊजयत्य एव फलयॊगेन भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 2, + "text": "कर्ता सवित तस्य पुरुष उताहॊ नेति संशयः\nएतद इच्छामि तत्त्वेन तवत्तः शरॊतुं पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 3, + "text": "[भी]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nपरह्रादस्य च संवादम इन्द्रस्य च युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 4, + "text": "असक्तं धूतपाप्मानं कुले जातं बहुश्रुतम\nअस्तम्भम अनहंकारं सत्त्वस्थं समये रतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 5, + "text": "तुल्यनिन्दास्तुतिं दान्तं शून्यागार निवेशनम\nचराचराणां भूतानां विदितप्रभवाप्ययम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 6, + "text": "अक्रुध्यन्तम अहृष्यन्तम अप्रियेषु परियेषु च\nकाञ्चने वाथ लॊष्टे वा उभयॊः समदर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 7, + "text": "आत्मनिःश्रेयसज्ञाने धीरं निश्चित निश्चयम\nपरावरज्ञं भूतानां सर्वज्ञं समदर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 8, + "text": "शक्रः परह्रादम आसीनम एकान्ते संयतेन्द्रियम\nबुभुत्समानस तत परज्ञाम अभिगम्येदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 9, + "text": "यैः कैश्चीत संमतॊ लॊके गुणैः सयात पुरुषॊ नृषु\nभवत्य अनपगान सर्वांस तान गुणाँल लक्षयामहे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 10, + "text": "अथ ते लक्ष्यते बुद्धिः समा बाल जनैर इह\nआत्मानं मन्यमानः सञ शरेयः किम इह मन्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 11, + "text": "बद्धः पाशैश चयुतः सथानाद दविषतां वशम आगतः\nशरिया विहीनः परह्राद शॊचितव्ये न शॊचसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 12, + "text": "परज्ञा लाभात तु दैतेय उताहॊ धृतिमत्तया\nपरह्राद सवस्थरूपॊ ऽसि पश्यन वयसनम आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 13, + "text": "इति संचॊदितस तेन धीरॊ निश्चित निश्चयः\nउवाच शलक्ष्णया वाचा सवां परज्ञाम अनुवर्णयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 14, + "text": "परवृत्तिं च निवृत्तिं च भूतानां यॊ न बुध्यते\nतस्य सतम्भॊ भवेद बाल्यान नास्ति सतम्भॊ ऽनुपश्यतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 15, + "text": "सवभावात संप्रवर्तन्ते निवर्तन्ते तथैव च\nसर्वे भावास तथा भावाः पुरुषार्थॊ न विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 16, + "text": "पुरुषार्थस्य चाभावे नास्ति कश चित सवकारकः\nसवयं तु कुर्वतस तस्य जातु मानॊ भवेद इह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 17, + "text": "यस तु कर्तारम आत्मानं मन्यते साध्वसाधुनॊः\nतस्य दॊषवती परज्ञा सवमूर्त्य अज्ञेति मे मतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 18, + "text": "यदि सयात पुरुषः कर्ता शक्रात्म शरेयसे धरुवम\nआरम्भास तस्य सिध्येरन न च जातु पराहवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 19, + "text": "अनिष्टस्य हि निर्वृत्तिर अनिवृत्तिः परियस्य च\nलक्ष्यते यतमानानां पुरुषार्थस ततः कुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 20, + "text": "अनिष्टस्याभिनिर्वृत्तिम इष्टसंवृत्तिम एव च\nअप्रयत्नेन पश्यामः केषां चित तत सवभावतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 21, + "text": "परतिरूप धराः के चिद दृश्यन्ते बुद्धिसत्तमाः\nविरूपेभ्यॊ ऽलपबुद्धिभ्यॊ लिप्समाना धनागमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 22, + "text": "सवभावप्रेरिताः सर्वे निविशन्ते गुणा यदा\nशुभाशुभास तदा तत्र तस्य किं मानकारणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 23, + "text": "सवभावाद एव तत सर्वम इति मे निश्चिता मतिः\nआत्मप्रतिष्ठिता परज्ञा मम नास्ति ततॊ ऽनयथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 24, + "text": "कर्मजं तव इह मन्ये ऽहं फलयॊगं शुभाशुभम\nकर्मणां विषयं कृत्स्नम अहं वक्ष्यामि तच छृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 25, + "text": "यथा वेदयते कश चिद ओदनं वायसॊ वदन\nएवं सर्वाणि कर्माणि सवभावस्यैव लक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 26, + "text": "विकारान एव यॊ वेद न वेद परकृतिं पराम\nतस्य सतम्भॊ भवेद बाल्यान नास्ति सतम्भॊ ऽनुपश्यतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 27, + "text": "सवभावभाविनॊ भावान सर्वान एवेह निश्चये\nबुध्यमानस्य दर्पॊ वा मानॊ वा किं करिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 28, + "text": "वेद धर्मविधिं कृत्स्नं भूतानां चाप्य अनित्यताम\nतस्माच छक्र न शॊचामि सर्वं हय एवेदम अन्तवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 29, + "text": "निर्ममॊ निरहंकारॊ निरीहॊ मुक्तबन्धनः\nसवस्थॊ ऽवयपेतः पश्यामि भूतानां परभवाप्ययौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 30, + "text": "कृतप्रज्ञस्य दान्तस्य वितृष्णस्य निराशिषः\nनायास विद्यते शक्र पश्यतॊ लॊकविद्यया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 31, + "text": "परकृतौ च विकारे च न मे परीतिर न च दविषे\nदवेष्टारं न च पश्यामि यॊ ममाद्य ममायते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 32, + "text": "नॊर्ध्वं नावान न तिर्यक च न कव चिच छक्र कामये\nन विज्ञाने न विज्ञेये नाज्ञाने शर्म विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 33, + "text": "[षक्र]\nयेनैषा लभ्यते परज्ञा येन शान्तिर अवाप्यते\nपरब्रूहि तम उपायं मे सम्यक परह्राद पृच्छते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 34, + "text": "[परह्लाद]\nआर्जवेनाप्रमादेन परसानेनात्मवत्तया\nवृद्धशुश्रूसया शक्र पुरुषॊ लभते महत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 35, + "text": "सवभावाल लभते परज्ञां शान्तिम एति सवभावतः\nसवभावाद एव तत सर्वं यत किं चिद अनुपश्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 36, + "text": "[भी]\nइत्य उक्तॊ दैत्य पतिना शक्रॊ विस्मयम आगमत\nपरीतिमांश च तदा राजंस तद वाक्यं परत्यपूजयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 215, + "shloka": 37, + "text": "स तदाभ्यर्च्य दैत्येन्द्रं तरैलॊक्यपतिर ईश्वरः\nअसुरेन्द्रम उपामन्त्य जगाम सवं निवेशनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 216, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nयया बुद्ध्या महीपालॊ भरष्ट शरीर विचरेन महीम\nकालदण्ड विनिष्पिष्टस तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 216, + "shloka": 2, + "text": "[भी]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nवासवस्य च संवादं बलेर वैरॊचनस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 216, + "shloka": 3, + "text": "पितामहम उपागत्य परनिपत्य कृताञ्जलिः\nसर्वान एवासुराञ जित्वा बलिं पप्रच्छ वासवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 216, + "shloka": 4, + "text": "यस्य सम ददतॊ वित्तं न कदा चन हीयते\nतं बलिं नाधिगच्छामि बरह्मन्न आचक्ष्व मे बलिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 216, + "shloka": 5, + "text": "स एव हय अस्तम अयते स सम विद्यॊतते दिशः\nस वर्षति सम वर्षाणि यथाकालम अतन्द्रितः\nतं बलिं नाधिगच्छामि बरह्मन्न आचक्ष्व मे बलिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 216, + "shloka": 6, + "text": "स वायुर वरुणश चैव स रविः स च चन्द्रमाः\nसॊ ऽगनिस तपति भूतानि पृथिवी च भवत्य उत\nतं बलिं नाधिगच्छामि बरह्मन्न आचक्ष्व मे बलिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 216, + "shloka": 7, + "text": "[बरह्मा]\nनैतत ते साधु मघवन यद एतद अनुपृच्छसि\nपृष्टस तु नानृतं बरूयात तस्माद वक्ष्यामि ते बलिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 216, + "shloka": 8, + "text": "उष्ट्रेषु यदि वा गॊषु खरेष्व अश्वेषु वा पुनः\nवरिष्ठॊ भविता जन्तुः शून्यागारे शचीपते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 216, + "shloka": 9, + "text": "[षक्र]\nयदि सम बलिना बरह्मञ शून्यागारे समेयिवान\nहन्याम एनं न वा हन्यां तद बरह्मन्न अनुशाधि माम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 216, + "shloka": 10, + "text": "[बरह्मा]\nमा सम शक्र बलिं हिंसीर न बलिर वधम अर्हति\nनयायांस तु शक्र परस्तव्यस तवया वासव काम्यया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 216, + "shloka": 11, + "text": "[भी]\nएवम उक्तॊ भगवता महेन्द्रः पृथिवीं तदा\nचचारैरावत सकन्धम अधिरुह्य शरिया वृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 216, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ ददर्श सबलिं खरवेषेण संवृतम\nयथा खयातं भगवता शून्यागार कृतालयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 216, + "shloka": 13, + "text": "[षक्र]\nखरयॊनिम अनुप्राप्तस तुषभक्षॊ ऽसि दानव\nइयं ते यॊनिर अधमा शॊषस्य आहॊ न शॊचसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 216, + "shloka": 14, + "text": "अदृष्टं बत पश्यामि दविषतां वशम आगतम\nशरिया विहीनं मित्रैश च भरष्ट वीर्यपराक्रमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 216, + "shloka": 15, + "text": "यद यद यानसहस्रेण जञातिभिः परिवारितः\nलॊकान परतापयन सर्वान यास्य अस्मान अवितर्कयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 216, + "shloka": 16, + "text": "तवन मुखाश चैव दैतेया वयतिष्ठंस तव शासने\nअकृष्टपच्या पृथिवी तवैश्वर्ये बभूव ह\nइदं च ते ऽदय वयसनं शॊचस्य आहॊ न शॊचसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 216, + "shloka": 17, + "text": "यदातिष्ठः समुद्रस्य पूर्वकूले विलेलिहन\nजञातिभ्यॊ विभजन वित्तं तदासीत ते मनः कथम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 216, + "shloka": 18, + "text": "यत ते सहस्रसमिता ननृतुर देव यॊषितः\nबहूनि वर्षपूगानि विहारे दीप्यतः शरिया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 216, + "shloka": 19, + "text": "सर्वाः पुष्कर मालिन्यः सर्वाः काञ्चनसप्रभाः\nकथम अद्य तदा चैव मनस ते दानवेश्वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 216, + "shloka": 20, + "text": "छत्त्रं तवासीत सुमहत सौवर्णं मनि भूषितम\nननृतुर यत्र गन्धर्वाः सः सहस्राणि सप्तधा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 216, + "shloka": 21, + "text": "यूपस तवासीत सुमहाञ जयतः सर्वकाञ्चनः\nयत्राददः सहस्राणाम अयुतानि गवां दश" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 216, + "shloka": 22, + "text": "यदा तु पृथिवीं सर्वां यजमानॊ ऽनुपर्ययाः\nशम्याक्षेपेण विधिना तदासीत किं नु ते हृदि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 216, + "shloka": 23, + "text": "न ते पश्यामि भृङ्गारं न छत्त्रं वयजनं न च\nबरह्मदत्तां च ते मालां न पश्याम्य असुराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 216, + "shloka": 24, + "text": "[बलि]\nन तवं पश्यसि भृङ्गारं न छत्त्रं वयजनं न च\nबरह्मदत्तां च मे मालां न तवं दरक्ष्यसि वासव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 216, + "shloka": 25, + "text": "गुहायां निहितानि तवं मम रत्नानि पृच्छसि\nयदा मे भविता कालस तदा तवं तानि दरक्ष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 216, + "shloka": 26, + "text": "न तव एतद अनुरूपं ते यशसॊ वा कुलस्य वा\nसमृद्धार्थॊ ऽसमृद्धार्थं यन मां कत्थितुम इच्छसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 216, + "shloka": 27, + "text": "न हि दुःखेषु शॊचन्ति न परहृष्यन्ति चर्द्धिषु\nकृतप्रज्ञा जञानतृप्ताः कषान्ताः सन्तॊ मनीसिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 216, + "shloka": 28, + "text": "तवं तुप्राकृतया बुद्ध्या पुरन्दर विकत्थसे\nयदाहम इव भावी तवं तदा नैवं वदिष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 1, + "text": "[भी]\nपुनर एव तु तं शक्रः परहसन्न इदम अब्रवीत\nनिःश्वसन्तं यथा नागं परव्याहाराय भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 2, + "text": "यत तद यानसहस्रेण जञातिभिः परिवारितः\nलॊकान परतापयन सर्वान यास्य अस्मान अवितर्कयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 3, + "text": "दृष्ट्वा सुकृपणां चेमाम अवस्थाम आत्मनॊ बले\nजञातिमित्र परित्यक्तः शॊचस्य आहॊ न शॊचसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 4, + "text": "परीतिं परात्यातुलां पूर्वं लॊकांश चात्मवशे सथिताम\nविनिपातम इमं चाद्य शॊचस्य आहॊ न शॊचसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 5, + "text": "[बलि]\nअनित्यम उपलक्ष्येदं कालपर्यायम आत्मनः\nतस्माच छक्र न शॊचामि सर्वं हय एवेदम अन्तवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 6, + "text": "अन्तवन्त इमे देहा भूतानाम अमराधिप\nतेन शक्र न शॊचामि नापराधाद इदं मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 7, + "text": "जीवितं च शरीरं च परेत्य वै सह जायते\nउभे सह विवर्धेते उभे सह विनश्यतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 8, + "text": "तद ईदृशम इदं भावम अवशः पराप्य केवलम\nयद्य एवम अभिजानामि का वयथा मे विजानतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 9, + "text": "भूतानां निधनं निष्ठा सरॊतसाम इव सागरः\nनैतत सम्यग विजानन्तॊ नरा मुह्यन्ति वज्रभृत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 10, + "text": "ये तव एवं नाभिजानन्ति रजॊ मॊहपरायनाः\nते कृच्छ्रं पराप्य सीदन्ति बुद्धिर येषां परनश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 11, + "text": "बुद्धिलाभे हि पुरुषः सर्वं नुदति किल्बिषम\nविपाप्मा लभते सत्त्वं सत्त्वस्थः संप्रसीदति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 12, + "text": "ततस तु ये निवर्तन्ते जायन्ते वा पुनः पुनः\nकृपणाः परितप्यन्ते ते ऽनर्थैर परिचॊदिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 13, + "text": "अर्थसिद्धिम अनर्थं च जीवितं मरणं तथा\nसुखदुःखफलं चैव न दवेष्मि न च कामये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 14, + "text": "हतं हन्ति हतॊ हय एव यॊ नरॊ हन्ति कं चन\nउभौ तौ न विजानीतॊ यश च हन्ति हतश च यः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 15, + "text": "हत्वा जित्वा च मघवन यः कश चित पुरुषायते\nअकर्ता हय एव भवति कर्ता तव एव करॊति तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 16, + "text": "हॊ हि लॊकस्य कुरुते विनाशप्रभवाव उभौ\nकृतं हि तत कृतेनैव कर्ता तस्यापि चापरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 17, + "text": "पृथिवी वायुर आकाशम आपॊ जयॊतिश च पञ्चमम\nएतद्यॊनीनि भूतानि तत्र का परिदेवना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 18, + "text": "महाविद्यॊ ऽलपविद्यश च बलवान दुर्बलश च यः\nदर्शनीयश विरूपश च सुभगॊ दुर्भगश च यः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 19, + "text": "सर्वं कालः समादत्ते गम्भीरः सवेन तेजसा\nतस्मिन कालवशं पराप्ते का वयथा मे विजानतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 20, + "text": "दग्धम एवानुदहति हतम एवानुहन्ति च\nनश्यते नष्टम एवाग्रे लब्धव्यं लभते नरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 21, + "text": "नास्य दवीपः कुतः पारं नावारः संप्रदृश्यते\nनान्तम अस्य परपश्यामि विधेर दिव्यस्य चिन्तयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 22, + "text": "यदि मे पश्यतः कालॊ भूतानि न विनाशयेत\nसयान मे हर्शश च दर्पश च करॊधश चैव शचीपते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 23, + "text": "तुषभक्षं तु मां जञात्वा परविविक्त जने गृहे\nबिभ्रतं गार्दभं रूपम आदिश्य परिगर्हसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 24, + "text": "इच्छन्न अहं विकुर्यां हि रूपाणि बहुधात्मनः\nविभीसनानि यानीक्ष्य पलायेथास तवम एव मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 25, + "text": "कालः सर्वं समादत्ते कालः सर्वं परयच्छति\nकालेन विधृतं सर्वं मा कृथाः शक्र पौरुषम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 26, + "text": "पुरा सर्वं परव्यथते मयि करुद्धे पुरंदर\nअवैमि तव अस्य लॊकस्य धर्मं शक्र सनातनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 27, + "text": "तवम अप्य एवम अपेक्षस्व मात्मना विस्मयं गमः\nपरभवश च परभावश च नात्म संस्थः कदा चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 28, + "text": "कौमारम एव ते चित्तं तथैवाद्य यथा पुरा\nसमवेक्षस्व मघवन बुद्धिं विन्दस्व नैष्ठिकीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 29, + "text": "देवा मनुष्याः पितरॊ गन्धर्वॊरगराक्षसाः\nआसन सर्वे मम वशे तत सर्वं वेत्थ वासव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 30, + "text": "नमस तस्यै दिशे ऽपय अस्तु यस्यां वैरॊचनॊ बलिः\nइति माम अभ्यपद्यन्त बुद्धिमात्सय मॊहिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 31, + "text": "नाहं तद अनुशॊचामि नात्म भरंशं शचीपते\nएवं मे निश्चिता बुद्धिः शास्तुस तिष्ठाम्य अहं वशे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 32, + "text": "दृश्यते हि कुले जातॊ दर्शनीयः परतापवान\nदुःखं जीवन सहामात्यॊ भवितव्यं हि तत तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 33, + "text": "दौष्कुलेल्यस तथा मूढॊ दुर्जातः शक्र दृश्यते\nसुखं जीवन सहामात्य भवितव्यं हि तत तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 34, + "text": "कल्यानी रूपसंपन्ना दुर्भगा शक्र दृश्यते\nअलक्षणा विरूपा च सुभगा शक्र दृश्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 35, + "text": "नैतद अस्मत कृतं शक्र नैतच छक्र तवया कृतम\nयत तवम एवंगतॊ वज्रिन यद वाप्य एवंगता वयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 36, + "text": "न कर्म तव नान्येषां कुतॊ मम शतक्रतॊ\nऋद्धिर वाप्य अथ वा नर्द्धिः पर्याय कृतम एव तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 37, + "text": "पश्यामि तवा विराजन्तं देवराजम अवस्थितम\nशरीमन्तं दयुतिमन्तं च गर्जन्तं च ममॊपरि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 38, + "text": "एतच चैवं न चेत कालॊ माम आक्रम्य सथितॊ भवेत\nपातयेयम अहं तवाद्य सवर्जम अपि मुष्टिना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 39, + "text": "न तु विक्रमकालॊ ऽयं कषमा कालॊ ऽयम आगतः\nकालः सथापयते सर्वं कालः पचति वै तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 40, + "text": "मां चेद अभ्यागतः कालॊ दानवेश्वरम ऊर्जितम\nगर्जन्तं परतपन्तं च कम अन्यं नागमिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 41, + "text": "दवादशानां हि भवताम आदित्यानां महात्मनाम\nतेजांस्य एकेन सर्वेषां देवराजहृतानि मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 42, + "text": "अहम एवॊद्वहाम्य आपॊ विसृजामि च वासव\nतपामि चैव तरैलॊक्यं विद्यॊताम्य अहम एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 43, + "text": "संरक्षामि विलुम्पामि ददाम्य अहम अथाददे\nसंयच्छामि नियच्छामि लॊकेषु परभुर ईश्वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 44, + "text": "तद अद्य विनिवृत्तं मे परभुत्वम अमराधिप\nकालसैन्यावगाधस्य सर्वं न परतिभाति मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 45, + "text": "नाहं कर्ता न चैव तवं नान्यक कर्ता शचीपते\nपर्यायेन हि भुज्यन्ते लॊकाः शक्र यदृच्छया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 46, + "text": "मासार्ध मासवेश्मानम अहॊरात्राभिसंवृतम\nऋतुद्वारं वर्षमुखम आहुर वेदविदॊ जनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 47, + "text": "आहुः सर्वम इदं चिन्त्यं जनाः के चिन मनीसया\nअस्याः पञ्चैव चिन्तायाः पर्येष्यामि च पञ्चधा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 48, + "text": "गन्भीरं गहनं बरह्म महत तॊयार्णवं यथा\nअनादि निधनं चाहुर अक्षरं परम एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 49, + "text": "सत्त्वेषु लिङ्गम आवेश्य नलिङ्गम अपि तत सवयम\nमन्यन्ते धरुवम एवैनं ये नरास तत्त्वदर्शिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 50, + "text": "भूतानां तु विपर्यासं मन्यते गतवान इति\nन हय एतावद भवेद गम्यं नयस्मात परकृतेः परः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 51, + "text": "गतिं हि सर्वभूतानाम अगत्वा कव गमिष्यसि\nयॊ धावता न हातव्यस तिष्ठन्न अपि न हीयते\nतम इन्द्रियाणि सर्वाणि नानुपश्यन्ति पञ्चधा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 52, + "text": "आहुश चैनं के चिद अग्निं के चिद आहुः परजापतिम\nऋतुमासार्ध मामांश च दिवसांस तु कषणांस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 53, + "text": "पूर्वाह्नम अपराह्नं च मध्याह्नम अपि चापरे\nमुहूर्तम अपि चैवाहुर एकं सन्तम अनेकधा\nतं कालम अवजानीहि यस्य सर्वम इदं वशे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 54, + "text": "बहुनीन्द्र सहस्राणि समतीतानि वासव\nबलवीर्यॊपपन्नानि यथैव तवं शचीपते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 55, + "text": "तवाम अप्य अतिबलं शक्रं देवराजं बलॊत्कतम\nपराप्ते काले महावीर्यः कालः संशमयिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 56, + "text": "य इदं सर्वम आदत्ते तस्माच छक्र सथिरॊ भव\nमया तवया च पूर्वैश च न स शक्यॊ ऽतिवर्तितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 57, + "text": "याम एतां पराप्य जानीसे राजश्रियम अनुत्तमाम\nसथिता मयीति तन मिथ्या नैषा हय एकत्र तिष्ठति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 58, + "text": "सथिता हीन्द्र सहस्रेषु तवद विशिष्टतमेष्व इयम\nमां च लॊला परित्यज्य तवाम अगाद विबुधाधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 217, + "shloka": 59, + "text": "मैवं शक्र पुनः कार्षीः शान्तॊ भवितुम अर्हसि\nतवाम अप्य एवंगतं तयक्त्वा कषिप्रम अन्यं गमिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 1, + "text": "[भी]\nशतक्रतुर अथापश्यद बलेर दीप्तां महात्मनः\nसवरूपिणीं शरीराद धि तदा निष्क्रामतीं शरियम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 2, + "text": "तां दीप्तां परभया दृष्ट्वा भगवान पाकशासनः\nविस्मयॊत्फुल्लनयनॊ बलिं पप्रच्छ वासवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 3, + "text": "बले केयम अपक्रान्ता रॊचमाना शिखन्दिनी\nतवत्तः सथिता सकेयूरा दीप्यमाना सवतेजसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 4, + "text": "[बलि]\nन हीमाम आसुरीं वेद्मि न दैवीं न च मानुषीम\nतवम एवैनां पृच्छ मा वा यथेष्टं कुरु वासव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 5, + "text": "[षक्र]\nका तवं बलेर अपक्रान्ता रॊचमाना शिखन्दिनी\nअजानतॊ ममाचक्ष्व नामधेयं शुचिस्मिते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 6, + "text": "का तवं तिष्ठसि मायेव दीप्यमाना सवतेजसा\nहित्वा दैत्येश्वरं सुभ्रु तन ममाचक्ष्व तत्त्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 7, + "text": "[षरी]\nन मा विरॊचनॊ वेद न मा वैरॊचनॊ बलिः\nआहुर मां दुःसहेत्य एवं विधित्सेति च मां विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 8, + "text": "भूतिर लक्ष्मीति माम आहुः शरीर इत्य एवं च वासव\nतवं मां शक्र न जानीसे सर्वे देवा न मां विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 9, + "text": "[षक्र]\nकिम इदं तवं मम कृते उताहॊ बलिनः कृते\nदुःसहे विजहास्य एनं चिरसंवासिनी सती" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 10, + "text": "[षरी]\nन धाता न विधाता मां विदधाति कथं चन\nकालस तु शक्र पर्यायान मैनं शक्रावमन्यथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 11, + "text": "[षक्र]\nकथं तवया बलिस तयक्तः किमर्थं वा शिखन्दिनि\nकथं च मां न जह्यास तवं तन मे बरूहि शुचिस्मिते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 12, + "text": "[षरी]\nसत्ये सथितास्मि दाने च वरते तपसि चैव हि\nपराक्रमे च धर्मे च पराचीनस ततॊ बलिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 13, + "text": "बरह्मण्यॊ ऽयं सदा भूत्वा सत्यवादी जितेन्द्रियः\nअभ्यसूयद बराह्मणान वै उच्छिष्टश चास्पृशद घृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 14, + "text": "यज्ञशीलः पुरा भूत्वा माम एव यजतेत्य अयम\nपरॊवाच लॊकान मूढात्मा कालेनॊपनिपीदितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 15, + "text": "अपाकृता ततः शक्र तवयि वत्स्यामि वासव\nअप्रमत्तेन धार्यास्मि तपसा विक्रमेण च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 16, + "text": "[षक्र]\nअस्ति देवमनुष्येषु सर्वभूतेषु वा पुमान\nयस तवाम एकॊ विषहितुं शक्नुयात कमलालये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 17, + "text": "[षरी]\nनैव देवॊ न गन्धर्वॊ नासुरॊ न च राक्षसः\nयॊ माम एकॊ विषहितुं शक्तः कश चित पुरंदर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 18, + "text": "[षक्र]\nतिष्ठेथा मयि नित्यं तवं यथा तद बरूहि मे शुभे\nतत करिष्यामि ते वाक्यम ऋतं तवं वक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 19, + "text": "[षरी]\nसथास्यामि नित्यं देवेन्द्र यथा तवयि निबॊध तत\nविधिना वेद दृष्टेन चतुर्धा विभजस्व माम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 20, + "text": "[षक्र]\nअहं वै तवा निधास्यामि यथाशक्ति यथाबलम\nन तु मे ऽतिक्रमः सयाद वै सदा लक्ष्मितवान्तिके" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 21, + "text": "भूमिर एव मनुष्येषु धारणी भूतभाविनी\nसा ते पादं तितिक्षेत समहा हीति मे मतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 22, + "text": "[षरी]\nएष मे निहितः पादॊ यॊ ऽयं भूमौ परतिष्ठितः\nदवितीयं शक्र पादं मे तस्मात सुनिहितं कुरु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 23, + "text": "[षक्र]\nआप एव मनुष्येषु दरवन्त्यः परिचारिकाः\nतास ते पादं तितिक्षन्ताम अलम आपस तितिक्षितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 24, + "text": "[षरी]\nएष मे निहितः पादॊ यॊ ऽयम अप्सु परतिष्ठितः\nतृतीयं शक्र पादं मे तस्मात सुनिहितं कुरु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 25, + "text": "[षक्र]\nयस्मिन देवाश च यज्ञाश च यस्मिन वेदाः परतिष्ठिताः\nतृतीयं पादम अग्निस ते सुधृतं धारयिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 26, + "text": "[षरी]\nएष मे निहितं पादॊ यॊ ऽयम अग्नौ परतिष्ठितः\nचतुर्थं शक्र पादं मे तस्मात सुनिहितं कुरु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 27, + "text": "[षक्र]\nये वै सन्तॊ मनुष्येषु बरह्मण्याः सत्यवादिनः\nते ते पादं तितिक्षन्ताम अलं सन्तस तितिक्षितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 28, + "text": "[षरी]\nएष मे निहितः पादॊ यॊ ऽयं सत्सु परतिष्ठितम\nएवं विनिहितां शक्र भूतेषु परिधत्स्व माम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 29, + "text": "[षक्र]\nभूतानाम इह वै यस तवा मया विनिहितां सतीम\nउपहन्यात स मे दविष्यात तथा शृण्वन्तु मे वचः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 30, + "text": "[भी]\nततस तयक्तः शरिया राजा दैत्यानां बलिर अब्रवीत\nयावत पुरस्तात परतपेत तावद वै दक्षिणां दिशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 31, + "text": "पश्चिमां तावद एवापि तथॊदीचीं दिवाकरः\nतथा मध्यंदिने सूर्यॊ अस्तम एति यदा तदा\nपुनर देवासुरं युद्धं भावि जेतास्मि वस तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 32, + "text": "सर्वाँल लॊकान यदादित्य एकस्थस तापयिष्यति\nतदा देवासुरे युद्धे जेताहं तवां शतक्रतॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 33, + "text": "[षक्र]\nबरह्मणास्मि समादिष्टॊ न हन्तव्यॊ भवान इति\nतेन ते ऽहं बले वज्रं न विमुञ्चामि मूर्धनि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 34, + "text": "यथेष्टं गच्छ दैत्येन्द्र सवस्ति ते ऽसतु महासुर\nआदित्यॊ नावतपिता कदा चिन मध्यतः सथितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 35, + "text": "सथापितॊ हय अस्य समयः पूर्वम एव सवयम्भुवा\nअजस्रं परियात्य एष सत्येनावतपन परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 36, + "text": "अयनं तस्य षण मासा उत्तरं दक्षिणं तथा\nयेन संयाति लॊकेषु शीतॊष्णे विसृजन रविः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 37, + "text": "[भी]\nएवम उक्तस तु दैत्येन्द्रॊ बलिर इन्द्रेण भारत\nजगाम अदक्षिणाम आशाम उदीचीं तु पुरंदरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 218, + "shloka": 38, + "text": "इत्य एतद बलिना गीतम अनहंकार संज्ञितम\nवाक्यं शरुत्वा सहस्राक्षः खम एवारुरुहे तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 219, + "shloka": 1, + "text": "[भी]\nअत्रैवॊदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nशतक्रतॊश च संवादं नमुचेश च युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 219, + "shloka": 2, + "text": "शरिया विहीनम आसीनम अक्षॊभ्यम इव सागरम\nभवाभवज्ञं भूतानाम इत्य उवाच पुरन्दरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 219, + "shloka": 3, + "text": "बद्धः पाशैश चयुतः सथानाद दविषतां वशम आगतः\nशरिया विहीनॊ नमुचे शॊचस्य आहॊ न शॊचसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 219, + "shloka": 4, + "text": "[नमुचि]\nअनवाप्यं च शॊकेन शरीरं चॊपतप्यते\nअमित्राश च परहृष्यन्ति नास्ति शॊके सहायता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 219, + "shloka": 5, + "text": "तस्माच छक्र न शॊचामि सर्वं हय एवेदम अन्तवत\nसंतापाद भरश्यते रूपं धर्मश चैव सुरेश्वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 219, + "shloka": 6, + "text": "विनीय खलु तद्दुःखम आगतां वैमनस्यजम\nधयातव्यं मनसा हृद्यं कल्यानं संविजानता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 219, + "shloka": 7, + "text": "यथा यथा हि पुरुषः कल्याने कुरुते मनः\nतदैवास्य परसीदन्ति सर्वार्था नात्र संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 219, + "shloka": 8, + "text": "एकः शास्ता न दवितीयॊ ऽसति शास्ता; गर्भे शयानं पुरुषं शास्ति शास्ता\nतेनानुशिष्टः परवनाद इवॊदकं; यथा नियुक्तॊ ऽसमि तथा वहामि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 219, + "shloka": 9, + "text": "भावाभावाव अभिजानन गरीयॊ; जानामि शरेयॊ न तु तत करॊमि\nआशासु धर्म्याः सुहृदां सुकुर्वन; यथा नियुक्तॊ ऽसमि तथा वहामि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 219, + "shloka": 10, + "text": "यथा यथास्य पराप्तव्यं पराप्नॊत्य एव तथा तथा\nभवितव्यं यथा यच च भवत्य एव तथा तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 219, + "shloka": 11, + "text": "यत्र यत्रैव संयुक्ते धाता गर्भं पुनः पुनः\nतत्र तत्रैव वसति न यत्र सवयम इच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 219, + "shloka": 12, + "text": "भावॊ यॊ ऽयम अनुप्राप्तॊ भवितव्यम इदं मम\nइति यस्य सदा भावॊ न स मुह्येत कदा चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 219, + "shloka": 13, + "text": "पर्यायैर हन्यमानानाम अभियॊक्ता न विद्यते\nदुःखम एतत तु यद दवेष्टा कर्ताहम इति मन्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 219, + "shloka": 14, + "text": "ऋषींश च देवांश च महासुरांश च; तरैविद्य वृद्धांश च वने मुनींश च\nकान नापदॊ नॊपनमन्ति लॊके; परावरज्ञास तु न संभ्रमन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 219, + "shloka": 15, + "text": "न पण्डितः करुध्यति नापि सज्जते; न चापि संसीदति न हृष्यति\nन चार्थकृच्छ्रव्यसनेषु शॊचति; सथितः परकृत्या हिमवान इवाचलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 219, + "shloka": 16, + "text": "यम अर्थसिद्धिः परमा न हर्षयेत; तथैव काले वयसनं न मॊहयेत\nसुखं च दुःखं च तथैव मध्यमं; निषेवते यः स धुरंधरॊ नरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 219, + "shloka": 17, + "text": "यां याम अवस्थां पुरुषॊ ऽधिगच्छेत; तस्यां रमेतापरितप्यमानः\nएवं परवृद्धं परनुदेन मनॊजं; संतापम आयास करं शरीरात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 219, + "shloka": 18, + "text": "तत सदः स परिषत सभासदः; पराप्य यॊ न कुरुते सभा भयम\nधर्मतत्त्वम अवगह्य बुद्धिमान; यॊ ऽभयुपैति स पुमान धुरंधरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 219, + "shloka": 19, + "text": "पराज्ञस्य कर्माणि दुरन्वयानि; न वै पराज्ञॊ मुह्यति मॊहकाले\nसथनाच चयुतश चेन न मुमॊह गौतमस; तावत कृच्छ्राम आपदं पराप्य वृद्धः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 219, + "shloka": 20, + "text": "न मन्त्रबलवीर्येण परज्ञया पौरुषेण वा\nअलभ्यं लभते मर्त्यस तत्र का परिदेवना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 219, + "shloka": 21, + "text": "यद एवम अनुजातस्य धातारॊ विदधुः पुरा\nतद एवानुभविष्यामि किं मे मृत्युः करिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 219, + "shloka": 22, + "text": "लब्धव्यान्य एव लभते गन्तव्यान्य एव गच्छति\nपराप्तव्यान्य एव पराप्नॊति दुःखानि च सुखानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 219, + "shloka": 23, + "text": "एतद विदित्वा कार्त्स्न्येन यॊ न मुह्यति मानवः\nकुशलः सुखदुःखेषु स वै सर्वधनेश्वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nमग्नस्य वयसने कृच्छ्रे किं शरेयः पुरुषस्य हि\nबन्धुनाशे महीपाल राज्यनाने ऽपि वा पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 2, + "text": "तवं हि नः परमॊ वक्ता लॊके ऽसमिन भरतर्षभ\nएतद भवन्तं पृच्छामि तन मे वक्तुम इहार्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 3, + "text": "[भी]\nपुत्रदारैः सुखैश चैव वियुक्तस्य धनेन च\nमग्नस्य वयसने कृच्छ्रे धृतिः शरेयः करी नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 4, + "text": "धैर्येण युक्तस्य सतः शरीरं न विशीर्यते\nआरॊग्याच च शरीरस्य स पुनर विन्दते शरियम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 5, + "text": "यस्य राज्ञॊ नरास तात सात्त्विकीं वृत्तिम आस्थिताः\nतस्य सथैर्यं च धर्यं च वयवसायश च कर्मसु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 6, + "text": "अत्रैवॊदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nबलिवासव संवादं पुनर एव युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 7, + "text": "वृत्ते देवासुरे युद्धे दैत्यदानव संक्षये\nविष्णुक्रान्तेषु लॊकेषु देवराजे शतक्रतौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 8, + "text": "इज्यमानेषु देवेषु चातुर्वर्ण्ये वयवस्थिते\nसमृध्यमाने तरैलॊक्ये परीतियुक्ते सवयम्भुवि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 9, + "text": "रुद्रैर वसुभिर आदित्यैर अश्विभ्याम अपि चर्षिभिः\nगन्धर्वैर भुजगेन्द्रैश च सिद्धैर्श चान्यैर वृतः परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 10, + "text": "चतुर्दन्तं सुदान्तं च वारणेन्द्रं शरिया वृतम\nआरुह्यैरावतं शक्रस तरैलॊक्यम अनुसंययौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 11, + "text": "स कदा चित समुद्रान्ते कस्मिंश चिद गिरिगह्वरे\nबलिं वैरॊचनिं वज्ञी ददर्शॊपससर्प च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 12, + "text": "तम ऐरावत मूर्धस्थं परेक्ष्य देवगणैर वृतम\nसुरेन्द्रम इन्द्रं दैत्येन्द्रॊ न शुशॊच न विव्यथे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 13, + "text": "दृष्ट्वा तम अविकारस्थं तिष्ठन्तं निर्भयं बलिम\nअधिरूढॊ दविपश्रेष्ठम इत्य उवाच शतक्रतुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 14, + "text": "दैत्य न वयथसे शैर्याद अथ वा वृद्धसेवया\nतपसा भावितत्वाद वा सर्वथैतत सुदुष्करम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 15, + "text": "शत्रुभिर वशम आनीतॊ हीनः सथानाद अनुत्तमात\nवैरॊचने किम आश्रित्य शॊचितव्ये न शॊचसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 16, + "text": "शरैष्ठ्यं पराप्य सवजातीनां भुक्त्वा भॊगान अनुत्तमान\nहृतस्वबलराज्यस तवं बरूहि तस्मान न शॊचसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 17, + "text": "ईश्वरॊ हि पुरा भूत्वा पितृपैतमहे पदे\nतत्त्वम अद्य हृतं दृष्ट्वा सपत्नैः किं न शॊचसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 18, + "text": "बद्धश च वारुणैः पाशैर वज्रेण च समाहतः\nहृतदारॊ हृतधनॊ बरूहि कस्मान न शॊचसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 19, + "text": "भरष्ट शरीर विभव भरष्टॊ यन न शॊचसि दुष्करम\nतरैलॊक्यराज्यनाशे हि कॊ ऽनयॊ जीवितुम उत्सहेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 20, + "text": "एतच चान्यच च परुषं बरुवन्तं परिभूय तम\nशरुत्वा सुखम असंभ्रान्तॊ बलिर वैरॊचनॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 21, + "text": "निगृहीते मयि भृशं शक्र किं कत्थितेन ते\nवज्रम उद्यम्य तिष्ठन्तं पश्यामि तवां पुरंदर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 22, + "text": "अशक्तः पूर्वम आसीस तवं कथं चिच छक्ततां गतः\nकस तवदन्य इमा वाचः सुक्रूरा वक्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 23, + "text": "यस तु शत्रॊर वशस्थस्य शक्तॊ ऽपि कुरुते दयाम\nहस्तप्राप्तस्य वीरस्य तं चैव पुरुषं विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 24, + "text": "अनिश्चयॊ हि युद्धेषु दवयॊर विवदमानयॊः\nएकः पराप्नॊति विजयम एकश चैव पराभवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 25, + "text": "मा च ते भूत सवभावॊ ऽयं मया दैवतपुंगव\nईश्वरः सर्वभूतानां विक्रमेण जितॊ बलात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 26, + "text": "नैतद अस्मत कृतं शक्र नैतच छक्र तवया कृतम\nयत तवम एवंगतॊ वज्रिन यद वाप्य एवंगता वयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 27, + "text": "अहम आसं यथाद्य तवं भविता तवं यथा वयम\nमावमन्स्था मया कर्म दुष्कृतं कृतम इत्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 28, + "text": "सुखदुःखे हि पुरुषः पर्यायेनाधिगच्छति\nपर्यायेनासि शक्रत्वं पराप्तः शक्र न कर्मणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 29, + "text": "कालः काले नयति मां तवां च कालॊ नयत्य अयम\nतेनाहं तवं यथा नाद्य तवं चापि न यथा वयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 30, + "text": "न मातृपितृशुश्रूसा न च दैवतपूजनम\nनान्यॊ गुणसमाचारः पुरुषस्य सुखावहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 31, + "text": "न विद्या न तपॊ दानं न मित्राणि न बन्धवाः\nशक्नुवन्ति परित्रातुं नरं कालेन पीडितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 32, + "text": "नागामिनम अनर्थं हि परतिघात शतैर अपि\nशक्नुवन्ति परतिव्यॊधुम ऋते बुद्धिबलान नरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 33, + "text": "पर्यायैर हन्यमानानां परित्राता न विद्यते\nइदं तु दुःखं यच्च छक्र कर्ताहम इति मन्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 34, + "text": "यदि कर्ता भवेत कर्ता न करियेत कदा चन\nयस्मात तु करियते कर्ता तस्मात कर्ताप्य अनीश्वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 35, + "text": "कालेन तवाहम अजयं कालेनाहं जितस तवया\nगन्ता गतिमतां कालः कालः कलयति परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 36, + "text": "इन्द्र पराकृतया बुद्ध्या परलपन नावबुध्यसे\nके चित तवां बहु मन्यन्ते शरैष्ठ्यं पराप्तं सवकर्मणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 37, + "text": "कथम अस्मद्विधॊ नाम जानँल लॊकप्रवृत्तयः\nकालेनाभ्याहतः शॊचेन मुह्येद वाप्य अर्थसंभ्रमे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 38, + "text": "नित्यं कालपरीतस्य मम वा मद्विधस्य वा\nबुद्धिर वयसनम आसाद्य भिन्ना नौर इव सीदति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 39, + "text": "अहं च तवं च ये चान्ये भविष्यन्ति सुराधिपाः\nते सर्वे शक्र यास्यन्ति मार्गम इन्द्र शतैर गतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 40, + "text": "तवाम अप्य एवं सुदुर्धर्षं जवलन्तं परया शरिया\nकाले परिनते कालः कालयिष्यति माम इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 41, + "text": "बहूनीन्द्र सहस्राणि दैतेयानां युगे युगे\nअभ्यतीतानि कालेन कालॊ हि दुरतिक्रमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 42, + "text": "इदं तु लब्ध्वा तवं सथानम आत्मानं बहु मन्यसे\nसर्वभूतभवं देवं बरह्माणम इव शाश्वतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 43, + "text": "न चेदम अचलं सथानम अनन्तं वापि कस्य चित\nतवं तु बालिशया बुद्ध्या ममेदम इति मन्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 44, + "text": "अविश्वास्ये विश्वसिषि मन्यसे चाध्रुवं धरुवम\nममेयम इति मॊहात तवं राजश्रियम अभीप्ससि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 45, + "text": "नेयं तव न चास्माकं न चान्येषां सथिरा मता\nअतिक्रम्य बहून अन्यांस तवयि तावद इयं सथिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 46, + "text": "कं चित कालम इयं सथित्वा तवयि वासव चञ्चला\nगौर निपानम इवॊत्सृज्य पुनर अन्यं गमिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 47, + "text": "राजलॊका हय अतिक्रान्ता यान न संख्यातुम उत्सहे\nतवत्तॊ बहुतराश चान्ये भविष्यन्ति पुरंदर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 48, + "text": "सवृक्षौषधि रत्रेयं ससरित पर्वताकरा\nतान इदानीं न पश्यामि यैर भुक्तेयं पुरा मही" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 49, + "text": "पृथुर ऐलॊ मयॊ भौमॊ नरकः शम्बरस तथा\nअश्वग्रीवः पुलॊमा च सवर्भानुर अमितध्वजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 50, + "text": "परह्रादॊ नमुचिर दक्षॊ विप्रचित्तिर विरॊचनः\nहरीनिषेधः सुहॊत्रश च भूरिहा पुष्पवान वृषः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 51, + "text": "सत्येषुर ऋषभॊ राहुः कपिलाश्वॊ विरूपकः\nबानः कार्तस्वरॊ वह्निर विश्वदंस्त्रॊ ऽथ नैरृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 52, + "text": "रित्थाहुत्थौ वीर ताम्रौ वराहाश्वॊ रुचिः परभुः\nविश्वजित परतिशौरिश च वृषाण्डॊ विष्करॊ मधुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 53, + "text": "हिरण्यकशिपुश चैव कैतभश चैव दानवः\nदैत्याश च कालखञ्जाश च सर्वे ते नैरृतैः सह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 54, + "text": "एते चान्ये च बहवः पूर्वे पूर्वतराश च ये\nदैत्येन्द्रा दानवेन्द्राश च यांश चान्यान अनुशुश्रुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 55, + "text": "बहवः पूर्वदैत्येन्द्राः संत्यज्य पृथिवीं गताः\nकालेनाभ्याहताः सर्वे कालॊ हि बलवत्तरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 56, + "text": "सर्वैः करतुशतैर इष्टं न तवम एकः शतक्रतुः\nसर्वे धर्मपराश चासन सर्वे सततसत्त्रिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 57, + "text": "अन्तरिक्षचराः सर्वे सर्वे ऽभिमुखयॊधिनः\nसर्वे संहननॊपेताः सर्वे परिघबाहवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 58, + "text": "सर्वे माया शतधराः सर्वे ते कामचारिणः\nसर्वे समरम आसाद्य न शरूयन्ते पराजिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 59, + "text": "सर्वे सत्यव्रतपराः सर्वे कामविहारिणः\nसर्वे वेद वरतपराः सर्वे चासन बहुश्रुताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 60, + "text": "सर्वे संहतम ऐश्वर्यम ईश्वराः परतिपेदिरे\nन चैश्वर्यं मदस तेषां भूतपूर्वॊ महात्मनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 61, + "text": "सर्वे यथार्थदातारः सर्वे विगतमत्सराः\nसर्वे सर्वेषु भूतेषु यथावत परतिपेदिरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 62, + "text": "सर्वे दाक्षायणी पुत्राः पराजापत्या महाबलाः\nजवलन्तः परतपन्तश च कालेन परतिसंहृताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 63, + "text": "तवं चैवेमा यदा भुक्त्वा पृथिवीं तयक्ष्यसे पुनः\nन शक्ष्यसि तदा शक्र नियन्तुं शॊकम आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 64, + "text": "मुञ्चेच्छां कामभॊगेषु मुञ्चेमं शरीभवं मदम\nएवं सवराज्यनाशे तवं शॊकं संप्रसहिष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 65, + "text": "शॊककाले शुचॊ मा तवं हर्षकाले च मा हृषः\nअतीतानागते हित्वा परत्युत्पन्नेन वर्तय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 66, + "text": "मां चेद अभ्यागतः कालः सदा युक्तम अतन्द्रितम\nकषमस्व नचिराद इन्द्र तवाम अप्य उपगमिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 67, + "text": "तरासयन्न इव देवेन्द्र वाग्भिर तक्षसि माम इह\nसंयते मयि नूनं तवम आत्मानं बहु मन्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 68, + "text": "कालः परथमम आयान मां पश्चात तवम अनुधावति\nतेन गर्जसि देवेन्द्र पूर्वं कालहते मयि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 69, + "text": "कॊ हि सथातुम अलं लॊके करुद्धस्य मम संयुगे\nकालस तु बलवान पराप्तस तेन तिष्ठसि वासव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 70, + "text": "यत तद वर्षसहस्रान्तं पूर्णं भवितुम अर्हति\nयथा मे सर्वगात्राणि न सवस्थानि हतौजसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 71, + "text": "अहम ऐन्द्रच चयुतः सथानात तवम इन्द्रः परकृतॊ दिवि\nसुचित्रे जीवलॊके ऽसमिन्न उपास्यः कालपर्ययात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 72, + "text": "किं हि कृत्वा तवम इन्द्राद्य किं हि कृत्वा चयुता वयम\nकालः कर्ता विकर्ता च सर्वम अन्यद अकारणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 73, + "text": "नाशं विनाशम ऐश्वर्यं सुखदुःखे भवाभवौ\nविप्रान पराप्यैवम अत्यर्थं न परहृष्येन न च वयथेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 74, + "text": "तवम एव हीन्द्र वेत्थास्मान वेदाहं तवां च वासव\nविकत्थसे मां किं बद्धं कालेन निरपत्रप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 75, + "text": "तवम एव हि पुरा वेत्थ यत तदा पौरुषं मम\nसमरेषु च विक्रान्तं पर्याप्तं तन्निदर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 76, + "text": "आदित्याश चैव रुद्राश च साध्याश च वसुभिः सह\nमया विनिर्जिताः सर्वे मरुतश च शचीपते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 77, + "text": "तवम एव शक्र जानासि देवासुरसमागमे\nसमेता विबुधा भग्नास तरसा समरे मया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 78, + "text": "पर्वताश चासकृत कषिप्ताः सवनाः सवनौकसः\nसतङ्क शिखरा घॊराः समरे मूर्ध्नि ते मया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 79, + "text": "किं नु शक्यं मया कर्तुं यत कालॊ दुरतिक्रमः\nन हि तवां नॊत्सहे हन्तुं सवज्रम अपि मुष्टिना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 80, + "text": "न तु विक्रमकालॊ ऽयं कषमा कालॊ ऽयम आगतः\nतेन तवा मर्षये शक्र दुर्मर्षणतरस तवया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 81, + "text": "तवं मा परिनते काले परीतं कालवह्निना\nनियतं कालपाशेन बद्धं शक्र विकत्थसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 82, + "text": "अयं स पुरुषः शयामॊ लॊकस्य दुरतिक्रमः\nबद्ध्वा तिष्ठति मां रौद्रः पशुं रशनया यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 83, + "text": "लाभालाभौ सुखं दुःखं कामक्रॊधौ भवाभवौ\nवधॊ बन्धः परमॊक्षश च सर्वं कालेन लभ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 84, + "text": "नाहं कर्ता न कर्ता तवं कर्ता यस तु सदा परभुः\nसॊ ऽयं पचति कालॊ मां वृक्षे फलम इवागतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 85, + "text": "यान्य एव पुरुषः कुर्वन सुखैः कालेन युज्यते\nपुनस तान्य एव कुर्वाणॊ दुःखैः कालेन युज्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 86, + "text": "न च कालेन कालज्ञः सपृष्टः शॊचितुम अर्हति\nतेन शक्र न शॊचामि नास्ति शॊके सहायता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 87, + "text": "यदा हि शॊचतां शॊकॊ वयसनं नापकर्षति\nसामर्थ्यं शॊचतॊ नास्ति नाद्य शॊचाम्य अहं ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 88, + "text": "एवम उक्तः सहस्राक्षॊ भगवान पाकशासनः\nपरतिसंहृत्य संरम्भम इत्य उवाच शतक्रतुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 89, + "text": "सवज्रम उद्यतं बाहुं दृष्ट्वा पाशांश च वारुणान\nकस्येह न वयथेद बुद्धिर मृत्यॊर अपि जिघांसतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 90, + "text": "सा ते न वयथते बुद्धिर अचला तत्त्वदर्शिनी\nबरुवन न वयथसे स तवं वाक्यं सत्यपराक्रम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 91, + "text": "हॊ हि विश्वासम अर्थेषु शरीरे वा शरीरभृत\nकर्तुम उत्सहते लॊके दृष्ट्वा संप्रस्थितं जगत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 92, + "text": "अहम अप्य एवम एवैनं लॊकं जानामि शाश्वतम\nकालाग्नाव आहितं घॊरे गुह्ये सततगे ऽकषरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 93, + "text": "न चात्र परिहारॊ ऽसति कालस्पृष्टस्य कस्य चित\nसूक्ष्माणां महतां चैव भूतानां परिपच्यताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 94, + "text": "अनीशस्याप्रमत्तस्य भूतानि पचतः सदा\nअनिवृत्तस्य कालस्य कषयं पराप्तॊ न मुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 95, + "text": "अप्रमत्तः परमत्तेषु कालॊ जागर्ति देहिषु\nपरयत्नेनाप्य अतिक्रान्तॊ दृष्टपूर्वॊ न केन चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 96, + "text": "पुराणः शाश्वतॊ धर्मः सर्वप्राणभृतां समः\nकालॊ न परिहार्यश च न चास्यास्ति वयतिक्रमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 97, + "text": "अहॊरात्रांश च मासांश च कषणान काष्ठाः कला लवान\nसंपिन्दयति नः कालॊ बुद्धिं वार्धुषिकॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 98, + "text": "इदम अद्य करिष्यामि शवः कर्तास्मीति वादिनम\nकालॊ हरति संप्राप्तॊ नदीवेग इवॊदुपम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 99, + "text": "इदानीं तावद एवासौ मया दृष्टः कथं मृतः\nइति कालेन हरियतां परलापः शरूयते नृणाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 100, + "text": "नश्यन्त्य अर्थास तथा भॊगाः सथानम ऐश्वर्यम एव च\nअनित्यम अध्रुवं सर्वं वयवसायॊ हि दुष्करः\nउच्छ्राया विनिपातान्ता भावाभावस्थ एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 101, + "text": "सा ते न वयथते बुद्धिर अचला तत्त्वदर्शिनी\nअहम आसं पुरा चेति मनसापि न बुध्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 102, + "text": "कालेनाक्रम्य लॊके ऽसमिन पच्यमाने बलीयसा\nअज्येष्ठम अकनिष्ठं च कषिप्यमाणॊ न बुध्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 103, + "text": "ईर्ष्याभिमान लॊभेषु कामक्रॊधभयेषु च\nसपृहा मॊहाभिमानेषु लॊकः सक्तॊ विमुह्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 104, + "text": "भवांस तु भावतत्त्वज्ञॊ विद्वाञ जञानतपॊ ऽनवितः\nकालं पश्यति सुव्यक्तं पानाव आमलकं यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 105, + "text": "कालचारित्रतत्त्वज्ञः सर्वशास्त्रविशारदः\nवैरॊचने कृतात्मासि सपृहणीयॊ विजानताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 106, + "text": "सर्वलॊकॊ हय अयं मन्ये बुद्ध्या परिगतस तवया\nविहरन सर्वतॊ मुक्तॊ न कव चित परिषज्जसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 107, + "text": "रजश च हि तमश च तवा सपृशतॊ न जितेन्द्रियम\nनिष्प्रीतिं नष्ट संतापं तवम आत्मानम उपाससे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 108, + "text": "सुहृदं सर्वभूतानां निर्वैरं शान्तमानसम\nदृष्ट्वा तवां मम संजाता तवय्य अनुक्रॊशनी मतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 109, + "text": "नाहम एतादृशं बुद्धिं हन्तुम इच्छामि बन्धने\nआनृशंस्यं परॊ धर्मॊ अनुक्रॊशस तथा तवयि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 110, + "text": "मॊक्ष्यन्ते वारुणाः पाशास तवेमे कालपर्ययात\nपरजानाम अपचारेण सवस्ति ते ऽसतु महासुर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 111, + "text": "यदा शवश्रूं सनुषा वृद्धां परिचारेण यॊक्ष्यते\nपुत्रश च पितरं मॊहात परेषयिष्यति कर्मसु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 112, + "text": "बराह्मणैः कारयिष्यन्ति वृषलाः पादधावनम\nशूद्राश च बराह्मणीं भर्याम उपयास्यन्ति निर्भयाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 113, + "text": "वियॊनिषु च बीजानि मॊक्ष्यन्ते पुरुषा यदा\nसंकरं कांस्यभान्दैश च बलिं चापि कुपात्रकैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 114, + "text": "चातुर्वर्ण्यं यदा कृत्स्नम उन्मर्यादं भविष्यति\nएकैकस ते तदा पाशः करमशः परतिमॊक्ष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 115, + "text": "अस्मत्तस ते भयं नास्ति समयं परतिपालय\nसुखी भव निराबाधः सवस्थचेता निरामयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 116, + "text": "तम एवम उक्त्वा भगवाञ शतक्रतुः; परतिप्रयातॊ गजराजवाहनः\nविजित्य सर्वान असुरान सुराधिपॊ; ननन्द हर्षेण बभूव चैकराट" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 117, + "text": "महर्षयस तुष्टुवुर अञ्जसा च तं; वृषाकपिं सर्वचराचरेश्वरम\nहिमापहॊ हव्यम उदावहंस तवरंस; तथामृतं चार्पितम ईश्वराय ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 220, + "shloka": 118, + "text": "दविजॊत्तमैः सर्वगतैर अभिष्टुतॊ; विदीप्त तेजा गतमन्युर ईश्वरः\nपरशान्तचेता मुदितः सवम आलयं; तरिविष्टपं पराप्य मुमॊद वासवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nपूर्वरूपाणि मे राजन पुरुषस्य भविष्यतः\nपराभविष्यतश चैव तवं मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 2, + "text": "[भी]\nमन एव मनुष्यस्य पूर्वरूपाणि शंसति\nभविष्यतश च भद्रं ते तथैव न भविष्यतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 3, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nशरिया शक्रस्य संवादं तन निबॊध युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 4, + "text": "महतस तपसॊ वयुष्ट्या पश्यँल लॊकौ परावरौ\nसामान्यम ऋषिभिर गत्वा बरह्मलॊकनिवासिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 5, + "text": "बरह्मैवामित दीप्तौजाः शान्तपाप्मा महातपाः\nविचचार यथाकामं तरिषु लॊकेषु नारदः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 6, + "text": "कदा चित परातर उत्थाय पिस्पृक्षुः सलिलं शुचि\nधरुवद्वार भवां गङ्गां जगामावततार च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 7, + "text": "सहस्रनयनश चापि वज्री शम्बर पाकहा\nतस्या देवर्षिजुष्टायास तीरम अभ्याजगाम ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 8, + "text": "ताव आप्लुत्य यतात्मानौ कृतजप्यौ समासतुः\nनद्याः पुलिनम आसाद्य सूक्ष्मकाञ्चनवालिकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 9, + "text": "पुण्यकर्मभिर आख्याता देवर्षिकथिताः कथाः\nचक्रतुस तौ कथाशीलौ शुचि संहृष्टमानसौ\nपूर्ववृत्तव्यपेतानि कथयन्तौ समाहितौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 10, + "text": "अथ भास्करम उद्यन्तं रश्मिजालपुरस्कृतम\nपूर्णमन्दलम आलॊक्य ताव उत्थायॊपतस्थतुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 11, + "text": "अभितस तूदयन्तं तम अर्कम अर्कम इवापरम\nआकाशे ददृशे जयॊतिर उद्यतार्चिः समप्रभम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 12, + "text": "तयॊः समीपं संप्राप्तं परत्यदृश्यत भारत\nतत सुपर्णार्क चरितम आस्थितं वैष्नवं पदम\nभाभिर अप्रतिमं भाति तरैलॊक्यम अवभासयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 13, + "text": "दिव्याभिरूप शॊभाभिर अप्सरॊभिः पुरस्कृताम\nबृहतीम अंशुमत परख्यां बृहद भानॊर इवार्चिषम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 14, + "text": "नक्षत्रकल्पाभरणां तारा भक्तिसमस्रजम\nशरियं ददृशतुः पद्मां साक्षात पद्मतलस्थिताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 15, + "text": "सावरुह्य विमानाग्राद अङ्गनानाम अनुत्तमा\nअभ्यगच्छत तरिलॊकेशं शक्रं चर्षिं च नारदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 16, + "text": "नारदानुगतः साक्षान मघवांस ताम उपागमत\nकृताञ्जलिपुतॊ देवीं निवेद्यात्मानम आत्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 17, + "text": "चक्रे चानुपमां पूजां तस्याश चापि स सर्ववित\nदेवराजः शरियं राजन वाक्यं चेदम उवाच ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 18, + "text": "का तवं केन च कार्येण संप्राप्ता चारुहासिनि\nकुतश चागम्यते सुभ्रु गन्तव्यं कव च ते शुभे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 19, + "text": "[षरी]\nपुण्येषु तरिषु लॊकेषु सर्वे सथावरजङ्गमः\nममात्मभावम इच्छन्तॊ यतन्ते परमात्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 20, + "text": "साहं वै पङ्कजे जाता सूर्यरश्मि विबॊधिते\nभूत्यर्थं सर्वभूतानां पद्मा शरीः पद्ममालिनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 21, + "text": "अहं लक्ष्मीर अहं भूतिः शरीश चाहं बलसूदन\nअहं शरद्धा च मेधा च सन्नतिर विजितिः सथितिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 22, + "text": "अहं धृतिर अहं सिद्धिर अहं तविड भूतिर एव च\nअहं सवाहा सवधा चैव संस्तुतिर नियतिः कृतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 23, + "text": "राज्ञां विजयमानानां सेनाग्रेषु धवजेषु च\nनिवासे धर्मशीलानां विषयेषु पुरेषु च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 24, + "text": "जितकाशिनि शूरे च संग्रामेष्व अनिवर्तिनि\nनिवसामि मनुष्येन्द्रे सदैव बलसूदलन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 25, + "text": "धर्मनित्ये महाबुद्धौ बरह्मण्ये सत्यवादिनि\nपरश्रिते दानशीले च सदैव निवसाम्य अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 26, + "text": "असुरेष्व अवसंस पूर्वं सत्यधर्मनिबन्धना\nविपारीतांस तु तान बुद्ध्वा तवयि वासम अरॊचयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 27, + "text": "[षक्र]\nकथं वृत्तेषु दैत्येषु तवम अवात्सीर वरानने\nदृष्ट्वा च किम इहागास तवं हित्वा दैतेय दानवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 28, + "text": "[षरी]\nसवधर्मम अनुतिष्ठत्सु धैर्याद अचलितेषु च\nसवर्गमार्गाभिरामेषु सत्त्वेषु निरता हय अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 29, + "text": "दानाध्ययनयज्ञेज्या गुरु दैवतपूजनम\nविप्राणाम अतिथीनां च तेषां नित्यम अवर्तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 30, + "text": "सुसंमृष्ट गृहाश चासञ जितस्त्रीका हुताग्नयः\nगुरु शुश्रूसवॊ दान्ता बरह्मण्याः सत्यवादिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 31, + "text": "शरद्दधाना जितक्रॊधा दानशीलानसूयकाः\nभृतपुत्रा भृतामात्या भृतदारा हय अनीर्षवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 32, + "text": "अमर्षणा न चान्यॊन्यं सपृहयन्ति कदा चन\nन च जातूपतप्यन्ते धीराः परसमृद्धिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 33, + "text": "दातारः संगृहीतार आर्याः करुणवेदिनः\nमहाप्रसादा ऋजवॊ दृध भक्ता जितेन्द्रियाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 34, + "text": "संतुष्टभृत्यसचिवाः कृतज्ञाः परियवादिनः\nयथार्थमानार्थ करा हरीनिषेधा यतव्रताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 35, + "text": "नित्यं पर्वसु सुस्नाताः सवनुलिप्ताः सवलंकृताः\nउपवासतपः शीलाः परतीता बरह्मवादिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 36, + "text": "नैनान अभ्युदियात सूर्यॊ न चाप्य आसन परगेनिशाः\nरात्रौ दधि च सक्तूंश च नित्यम एव वयवर्जयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 37, + "text": "काल्यं घृतं चान्ववेक्षन परयता बरह्मचारिणः\nमङ्गलान अपि चापश्यन बराह्मणांश चाप्य अपूजयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 38, + "text": "सदा हि ददतां धर्मः सदा चाप्रतिगृह्णताम\nअर्धं च रात्र्याः सवपतां दिवा चास्वपतां तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 39, + "text": "कृपणानाथ वृद्धानां दुर्बलातुर यॊषिताम\nदायं च संविभागं च नित्यम एवानुमॊदताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 40, + "text": "विषण्णं तरस्तम उद्विग्नं भयार्तं वयाधिपीडितम\nहृतस्वं वयसनार्तं च नित्यम आश्वासयन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 41, + "text": "धर्मम एवान्ववर्तन्त न हिंसन्ति परस्परम\nअनुकूलांश च कार्येषु गुरु वृद्धॊपसेविनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 42, + "text": "पितृदेवातिथींश चैव यथावत ते ऽभयपूजयन\nअवशेषाणि चाश्नन्ति नित्यं सत्यतपॊ रताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 43, + "text": "नैके ऽशनन्ति सुसंपन्नं न गच्छन्ति परस्त्रियम\nसर्वभूतेष्व अवर्तन्त यथात्मनि दयां परति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 44, + "text": "नैवाकाशे न पशुषु नायॊनौ न च पर्वसु\nइन्द्रियस्य विसर्गं ते ऽरॊचयन्त कदा चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 45, + "text": "नित्यं दानं तथा दाक्ष्यम आर्जवं चैव नित्यदा\nउत्साहश चानहंकारः परमं सौहृदं कषमा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 46, + "text": "सत्यं दानं तपः शौचं कारुण्यं वाग अनिष्ठुरा\nमित्रेषु चानभिद्रॊहः सर्वं तेष्व अभवत परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 47, + "text": "निद्रा तन्द्री रसं परीतिर असूया चानवेक्षिता\nअरतिश च विषादश च न सपृहा चाविशन्त ता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 48, + "text": "साहम एवंगुणेष्व एव दानवेष्व अवसं पुरा\nपरजा सर्गम उपादाय नैकं युगविपर्यमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 49, + "text": "ततः कालविपर्यासे तेषां गुणविपर्ययात\nअपश्यं विगतं धर्मं कामक्रॊधवशात्मनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 50, + "text": "सभा सदां ते वृद्धानां सत्याः कथयतां कथाः\nपराहसन्न अभ्यसूयंश च सर्ववृद्धान गुणावराः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 51, + "text": "यूनः सह समासीनान वृद्धान अभिगतान सतः\nनाभ्युत्थानाभिवादाभ्यां यथापूर्वम अपूजयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 52, + "text": "वर्तयन्त्य एव पितरि पुत्राः परभवतात्मनः\nअमित्रभृत्यतां पराप्य खयापयन्तॊ ऽनपत्रपाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 53, + "text": "तथा धर्माद अपेतेन कर्मणा गर्हितेन ये\nमहतः पराप्नुवन्त्य अर्थांस तेष्व एषाम अभवत सपृहा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 54, + "text": "उच्छैश चाप्य अवदन रात्रौ नीचैस तत्राग्निर अज्वलत\nपुत्राः पितॄन अभ्यवदन भार्याश चाभ्यवदन पतीन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 55, + "text": "मातरं पितरं वृद्धम आचार्यम अतिथिं गुरुम\nगुरुवन नाभ्यनन्दन्त कुमारान नान्वपालयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 56, + "text": "भिक्षां बलिम अदत्त्वा च सवयम अन्नानि भुञ्जते\nअनिष्ट्वा संविभज्याथ पितृदेवातिथीन गुरून" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 57, + "text": "न शौचम अनुरुध्यन्त तेषां सूदजनास तथा\nमनसा कर्मणा वाचा भकम आसीद अनावृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 58, + "text": "विप्रकीर्णानि धान्यानि काकमूषक भॊजनम\nअपावृतं पयॊ ऽतिष्ठद उच्छिष्टाश चास्पृशन घृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 59, + "text": "कुद्दाल पाती पतकं परकीर्णं कांस्यभाजनम\nदरव्यॊपकरणं सर्वं नान्ववैक्षत कुतुम्बिनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 60, + "text": "पराकारागार विध्वंसान न सम ते परतिकुर्वते\nनाद्रियन्ते पशून बद्ध्वा यवसेनॊदकेन च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 61, + "text": "बालानां परेक्षमाणानां सवयं भक्षान अभक्षयन\nतथा भृत्यजनं सर्वं पर्यश्नन्ति च दानवाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 62, + "text": "पायसं कृसरं मांसम अपूपान अथ शस्कुलीः\nअपाचयन्न आत्मनॊ ऽरथे वृथा मांसान्य अभक्षयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 63, + "text": "उत्सूर्य शायिनश चासन सर्वे चासन परगेनिशाः\nअवर्तन कलहाश चात्र दिवारात्रं गृहे गृहे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 64, + "text": "अनार्याश चार्यम आसीनं पर्युपासन न तत्र ह\nआश्रमस्थान विकर्मस्थाः परद्विषन्ति परस्परम\nसंकराश चाप्य अवर्तन्त न च शौचम अवर्तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 65, + "text": "ये च वेद विदॊ विप्रा विस्पष्टम अनृचश च ये\nनिरन्तरविशेषास ते बहुमानावमानयॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 66, + "text": "हावम आभरणं वेषं गतिं सथितिम अवेक्षितुम\nअसेवन्त भुजिष्या वै दुर्जनाचरितं विधिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 67, + "text": "सत्रियः पुरुषवेषेण पुंसः सत्री वेषधारिणः\nकरीदा रतिविहारेषु परां मुदम अवाप्नुवन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 68, + "text": "परभवद्भिः पुरा दायान अर्हेभ्यः परतिपादितान\nनाभ्यवर्तन्त नास्तिक्याद वर्तन्तः संभवेष्व अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 69, + "text": "मित्रेणाभ्यर्थितं मित्रम अर्थे संशयिते कव चित\nबाल कॊत्य अग्रमात्रेण सवार्थेनाघ्नत तद वसु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 70, + "text": "परस्वादान रुचयॊ विपन्य वयवहारिणः\nअदृश्यन्तार्य वर्णेषु शूद्राश चापि तपॊधनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 71, + "text": "अधीयन्ते ऽवरताः के चिद वृथा वरतम अथापरे\nअशुश्रूसुर गुरॊः शिष्यः कश चिच छिष्य सखॊ गुरुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 72, + "text": "पिता चैव जनित्री च शरान्तौ वृत्तॊत्सवाव इव\nअप्रभुत्वे सथितौ वृत्थाव अन्नं परार्थयतः सुतान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 73, + "text": "तत्र वेद विदः पराज्ञा गाम्भीर्ये सगरॊपमाः\nकृष्यादिष्व अभवन सक्ता मूर्खाः शराद्धान्य अभुञ्जत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 74, + "text": "परातः परातर च सुप्रश्नं कल्पनं परेषण करियाः\nशिष्यानुप्रहितास तस्मिन्न अकुर्वन गुरवश च ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 75, + "text": "शवश्रू शवशुरयॊर अग्रे वधूः परेष्यान अशासत\nअन्वशासच च भर्तारं समाहूयाभिजल्पती" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 76, + "text": "परयत्नेनापि चारक्षच चित्तं पुत्रस्य वै पिता\nवयभजंश चापि संरम्भाद दुःखवासं तथावसन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 77, + "text": "अग्निदाहेन चॊरैर वा राजभिर वा हृतं धनम\nदृष्ट्वा दवेषात पराहसन्त सुहृत संभाविता हय अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 78, + "text": "कृतघ्ना नास्तिकाः पापा गुरु दाराभिमर्शिनः\nअभक्ष्य भक्षण रता निर्मर्यादा हतत्विषः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 79, + "text": "तेष्व एवमादीन आचारान आचरत्सु विपर्यये\nनाहं देवेन्द्र वत्स्यामि दानवेष्व इति मे मतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 80, + "text": "तां मां सवयम अनुप्राप्ताम अभिनन्द शचीपते\nतवयार्चितां मां देवेश पुरॊधास्यन्ति देवताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 81, + "text": "यत्राहं तत्र मत कान्ता मद्विशिष्टा मदर्पणाः\nसप्त देव्यॊ मयास्तम्यॊ वसं चेष्यन्ति मे ऽसतधा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 82, + "text": "आशा शरद्धा धृतिः कान्तिर विजितिः सन्नतिः कषमा\nअस्तमी वृत्तिर एतासां पुरॊगा पाकशासन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 83, + "text": "ताश चाहं चासुरांस तयक्त्वा युष्मद विषयम आगता\nतरिदशेषु निवत्स्यामॊ धर्मनिष्ठान्तर आत्मसु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 84, + "text": "[भी]\nइत्य उक्तवचनां देवीम अत्यर्थं तौ ननन्दतुः\nनारदश च तरिलॊकर्षिर वृत्र हन्ता च वासवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 85, + "text": "ततॊ ऽनल सखॊ वायुः परववौ देव वेश्मसु\nइष्टगन्धः सुखस्पर्शः सर्वेन्द्रियसुखावहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 86, + "text": "शुचौ चाभ्यर्चिते देशे तरिदशाः परायशः सथिताः\nलक्ष्म्या सहितम आसीनं मघवन्तं दिदृक्षवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 87, + "text": "ततॊ दिवं पराप्य सहस्रलॊचनः; शरियॊपपन्नः सुहृदा सुरर्षिणा\nरथेन हर्यश्वयुजा सुरर्षभः; सदः सुराणाम अभिसत्कृतॊ ययौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 88, + "text": "अथेङ्गितं वज्रधरस्य नारदः; शरियाश च देव्या मनसा विचारयन\nशरियै शशंसामर दृष्टपौरुषः; शिवेन तत्रागमनं महर्द्धिमत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 89, + "text": "ततॊ ऽमृतं दयौः परववर्ष भास्वती; पितामहस्यायतने सवयम्भुवः\nअनाहत दुन्दुभयश च नेदिरे; तथा परसन्नाश च दिशश चकाशिरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 90, + "text": "यथर्तु सस्येषु ववर्ष वासवॊ; न धर्ममार्गाद विचचाल कश चन\nअनेकरत्राकर भूसना च भूः; सुघॊषघॊषा भुवनौकसां जये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 91, + "text": "करियाभिरामा मनुजा यशस्विनॊ; बभुः शुभे पुण्यकृतां पथि सथिताः\nनरामराः किंनरयक्षराक्षसाः; समृद्धिमन्तः सुखिनॊ यशस्विनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 92, + "text": "न जात्व अकाले कुसुमं कुतः फलं; पपात वृक्षात पवनेरिताद अपि\nरसप्रदाः कामदुघाश च धेनवॊ; न दारुणा वाग विचचार कस्य चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 93, + "text": "इमां सपर्यां सह सर्वकामदैः; शरियां च शक्र परमुखैश च दैवतैः\nपथन्ति ये विप्रसदः समागमे; समृद्धकामाः शरियम आप्नुवन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 221, + "shloka": 94, + "text": "तवया कुरूणां वरयत परचॊदितं; भवाभवस्येह परं निदर्शनम\nतद अद्य सर्वं परिकीर्तितं मया; परीक्ष्य तत्त्वं परिगन्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 222, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकिं शीलः किं समाचारः किं विद्यः किं परायनः\nपराप्नॊति बरह्मणः सथानं यत परं परकृतेर धरुवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 222, + "shloka": 2, + "text": "[भी]\nमॊक्षधर्मेषु नियतॊ लघ्व आहारॊ जितेन्द्रियः\nपराप्नॊति बरह्मणः सथानं यत परं परकृतेर धरुवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 222, + "shloka": 3, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nजैगीसव्यस्य संवादम असितस्य च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 222, + "shloka": 4, + "text": "जैगीसव्यं महाप्राज्ञं धर्माणाम आगतागमम\nअक्रुध्यन्तम अहृष्यन्तम असितॊ देवलॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 222, + "shloka": 5, + "text": "न परीयसे वन्द्यमानॊ निन्द्यमानॊ न कुप्यसि\nका ते परज्ञा कुतश चैषा किं चैतस्याः परायनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 222, + "shloka": 6, + "text": "इति तेनानुयुक्तः स तम उवाच महातपाः\nमहद वाक्यम असंदिग्धं पुष्करार्थ पदं शुचि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 222, + "shloka": 7, + "text": "या गतिर या परा निष्ठा या शान्तिः पुण्यकर्मणाम\nतां ते ऽहं संप्रवक्ष्यामि यन मां पृच्छसि वै दविज" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 222, + "shloka": 8, + "text": "निन्दत्सु च समॊ नित्यं परशंसत्सु च देवल\nनिह्नुवन्ति च ये तेषां समयं सुकृतं च ये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 222, + "shloka": 9, + "text": "उक्ताश च न विवक्षन्ति वक्तारम अहिते रतम\nपरतिहन्तुं न चेच्छन्ति हन्तारं वै मनीषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 222, + "shloka": 10, + "text": "नाप्राप्तम अनुशॊचन्ति पराप्तकालानि कुर्वते\nन चातीतानि शॊचन्ति न चैनान परतिजानते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 222, + "shloka": 11, + "text": "संप्राप्तानां च पूज्यानां कामाद अर्थेषु देवल\nयथॊपपत्तिं कुर्वन्ति शक्तिमन्तः कृतव्रताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 222, + "shloka": 12, + "text": "पक्वविद्या महाप्राज्ञा जितक्रॊधा जितेन्द्रियाः\nमनसा कर्मणा वाचा नापराध्यन्ति कस्य चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 222, + "shloka": 13, + "text": "अनीर्षवॊ न चान्यॊन्यं विहिंसन्ति कदा चन\nन च जातूपतप्यन्ते धीराः परसमृद्धिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 222, + "shloka": 14, + "text": "निन्दा परशंसे चार्त्यर्थं न वदन्ति परस्य ये\nन च निन्दा परशंसाभ्यां विक्रियन्ते कदा चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 222, + "shloka": 15, + "text": "सर्वतश च परशान्ता ये सर्वभूतहिते रताः\nन करुध्यन्ति न हृष्यन्ति नापराध्यन्ति कस्य चित\nविमुच्य हृदयग्रन्थींश चङ्कम्यन्ते यथासुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 222, + "shloka": 16, + "text": "न येषां बान्धवाः सन्ति ये चान्येषां न बान्धवाः\nअमित्राश च न सन्त्य एषां ये चामित्रा न कस्य चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 222, + "shloka": 17, + "text": "य एवं कुर्वते मर्त्याः सुखं जीवन्ति सर्वदा\nधर्मम एवानुवर्तन्ते धर्मज्ञा दविजसत्तम\nये हय अतॊ विच्युता मार्गात ते हृष्यन्त्य उद्विजन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 222, + "shloka": 18, + "text": "आस्थितस तम अहं मार्गम असूयिष्यामि कं कथम\nनिन्द्यमानः परशन्स्तॊ वा हृष्येयं केन हेतुना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 222, + "shloka": 19, + "text": "यद यद इच्छन्ति तन मार्गम अभिगच्छन्ति मानवाः\nन मे निन्दा परशंसाभ्यां हरास वृद्धी भविष्यतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 222, + "shloka": 20, + "text": "अमृतस्येव संतृप्येद अवमानस्य तत्त्ववित\nविषस्येवॊद्विजेन नित्यं संमानस्य विचक्षणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 222, + "shloka": 21, + "text": "अवज्ञातः सुखं शेते इह चामुत्र चॊभयॊः\nविमुक्तः सर्वपापेभ्यॊ यॊ ऽवमन्ता स बध्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 222, + "shloka": 22, + "text": "परां गतिं च ये के चित परार्थयन्ति मनीषिणः\nएतद वरतं समाश्रित्य सुखम एधन्ति ते जनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 222, + "shloka": 23, + "text": "सर्वतश च समाहृत्य करतून सर्वाञ जितेन्द्रियः\nपराप्नॊति बरह्मणः सथानं यत परं परकृतेर धरुवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 222, + "shloka": 24, + "text": "नास्य देवा न गन्धर्वा न पिशाचा न राक्षसाः\nपदम अन्ववरॊहन्ति पराप्तस्य परमां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 223, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nपरियः सर्वस्य लॊकस्य सर्वसत्त्वाभिनन्दिता\nगुणैः सर्वैर उपेतश च कॊ नव अस्ति भुवि मानवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 223, + "shloka": 2, + "text": "[भी]\nअत्र ते वर्तयिष्यामि पृच्छतॊ भरतर्षभ\nउग्रसेनस्य संवादं नारदे केशवस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 223, + "shloka": 3, + "text": "[उग्रसेन]\nपश्य संकल्पते लॊकॊ नारदस्य परकीर्तने\nमन्ये स गुणसंपन्नॊ बरूहि तन मम पृच्छतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 223, + "shloka": 4, + "text": "[वासुदेव]\nकुकुराधिप यान मन्ये शृणु तान मे विवक्षतः\nनारदस्य गुणान साधून संक्षेपेण नराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 223, + "shloka": 5, + "text": "न चारित्रनिमित्तॊ ऽसयाहंकारॊ देहपातनः\nअभिन्न शरुतचारित्रस तस्मात सर्वत्र पूजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 223, + "shloka": 6, + "text": "तपस्वी नारदॊ बाधं वाचि नास्य वयतिक्रमः\nकामद वा यदि वा लॊभात तस्मात सर्वत्र पूजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 223, + "shloka": 7, + "text": "अध्यात्मविधितत्त्वज्ञः कषान्तः शक्तॊ जितेन्द्रियः\nऋजुश च सत्यवादी च तस्मात सर्वत्र पूजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 223, + "shloka": 8, + "text": "तेजसा यशसा बुद्ध्या नयेन विनयेन च\nजन्मना तपसा वृद्धस तस्मात सर्वत्र पूजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 223, + "shloka": 9, + "text": "सुखशीलः सुसंभॊगः सुभॊज्यः सवादरः शुचिः\nसुवाक्यश चाप्य अनीर्ष्यश च तस्मात सर्वत्र पूजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 223, + "shloka": 10, + "text": "कल्यानं कुरुते बाधं पापम अस्मिन न विद्यते\nन परीयते परान अर्थैस तस्मात सर्वत्र पूजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 223, + "shloka": 11, + "text": "वेदश्रुतिभिर आख्यानैर अर्थान अभिजिगीसते\nतितिक्षुर अनवज्ञश च तस्मात सर्वत्र पूजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 223, + "shloka": 12, + "text": "समत्वाद धि परियॊ नास्ति नाप्रियश च कथं चन\nमनॊ ऽनुकूल वादी च तस्मात सर्वत्र पूजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 223, + "shloka": 13, + "text": "बहुश्रुतश चैत्रकथः पण्डितॊ ऽनलसॊ ऽशथः\nअदीनॊ ऽकरॊधनॊ ऽलुब्धस तस्मात सर्वत्र पूजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 223, + "shloka": 14, + "text": "नार्थे न धर्मे कामे वा भूतपूर्वॊ ऽसय विग्रहः\nदॊषाश चास्य समुच्छिन्नास तस्मात सर्वत्र पूजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 223, + "shloka": 15, + "text": "दृध भक्तिर अनिन्द्यात्मा शरुतवान अनृशंसवान\nवीतसंमॊह दॊषश च तस्मात सर्वत्र पूजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 223, + "shloka": 16, + "text": "असक्तः सर्वसङ्गेषु सक्तात्मेव च लक्ष्यते\nअदीर्घसंशयॊ वाग्मी तस्मात सर्वत्र पूजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 223, + "shloka": 17, + "text": "समाधिर नास्य मानार्थे नात्मानं सतौति कर्हि चित\nअनीर्ष्युर दृध संभासस तस्मात सर्वत्र पूजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 223, + "shloka": 18, + "text": "लॊकस्य विविधं वृत्तं परकृतेश चाप्य अकुत्सयन\nसंसर्गविद्या कुशलस तस्मात सर्वत्र पूजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 223, + "shloka": 19, + "text": "नासूयत्य आगमं कं चित सवं तपॊ नॊपजीवति\nअवन्ध्य कालॊ वश्यात्मा तस्मात सर्वत्र पूजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 223, + "shloka": 20, + "text": "कृतश्रमः कृतप्रज्ञॊ न च तृप्तः समाधितः\nनियमस्थॊ ऽपरमत्तश च तस्मात सर्वत्र पूजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 223, + "shloka": 21, + "text": "सापत्रपश च युक्तश च सुनेयः शरेयसे परैः\nअभेत्ता परगुह्यानां तस्मात सर्वत्र पूजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 223, + "shloka": 22, + "text": "न हृष्यत्य अर्थलाभेषु नालाभेषु वयथत्य अपि\nसथिरबुद्धिर असक्तात्मा तस्मात सर्वत्र पूजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 223, + "shloka": 23, + "text": "तं सर्वगुण संपन्नं दक्षं शुचिम अकातरम\nकालज्ञं च नयज्ञं च कः परियं न करिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nआद्यन्तं सर्वभूतानां शरॊतुम इच्छामि कौरव\nधयानं कर्म च कालं च तथैवायुर युगे युगे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 2, + "text": "लॊकतत्त्वं च कार्त्स्न्येन भूतानाम आगतिं गतिम\nसर्गश च निधनं चैव कुत एतत परवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 3, + "text": "यदि ते ऽनुग्रहे बुद्धिर अस्मास्व इह सतां वर\nएतद भवन्तं पृच्छामि तद भवान परब्रवीतु मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 4, + "text": "पूर्वं हि कथितं शरुत्वा भृगुभासितम उत्तमम\nभरद्वाजस्य विप्रर्षेस ततॊ मे बुद्धिर उत्तमा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 5, + "text": "जाता परमधर्मिष्ठा दिव्यसंस्थान संस्थिता\nततॊ भूयस तु पृच्छामि तद भवान वक्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 6, + "text": "[भी]\nअत्र ते वर्तयिष्ये ऽहम इतिहासं पुरातनम\nजगौ यद भगवान वयासः पुत्राय परिपृच्छते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 7, + "text": "अधीत्य वेदान अखिलान साङ्गॊपनिषदस तथा\nअन्विच्छन नैष्ठिकं कर्म धर्मनैपुन दर्शनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 8, + "text": "कृष्णद्वैपायनं वयासं पुत्रॊ वैयासकिः शुकः\nपप्रच्छ संदेहम इमं छिन्नधर्मार्थसंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 9, + "text": "भूतग्रामस्य कर्तारं कालज्ञाने च निश्चयम\nबराह्मणस्य च यत्कृत्यं तद भवान वक्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 10, + "text": "तस्मै परॊवाच तत सर्वं पिता पुत्राय पृच्छते\nअतीतानागते विद्वान सर्वज्ञः सर्वधर्मवित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 11, + "text": "अनाद्य अन्तम अजं दिव्यम अजरं धरुवम अव्ययम\nअप्रतर्क्यम अविज्ञेयं बरह्माग्रे समवर्तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 12, + "text": "कास्था निमेषा दश पञ्च चैव; तरिशत तु कास्था गणयेत कलां ताम\nतरिंशत कलाश चापि भवेन मुहूर्तॊ; भागः कलाया दशमश च यः सयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 13, + "text": "तरिंशन मुहूर्तश च भवेद अहश च; रात्रिश च संख्या मुनिभिः परनीता\nमासः समृतॊ रात्र्यहनी च तरिंशत; संवत्सरॊ दवादशमास उक्तः\nसंवत्सरं दवे अयने वदन्ति; संख्याविदॊ दक्षिणम उत्तरं च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 14, + "text": "अहॊरात्रे विभजते सूर्यॊ मानुषलौकिके\nरात्रिः सवप्नाय भूतानां चेष्टायै कर्मणाम अहर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 15, + "text": "पित्र्ये रात्र्यहनी मासः परविभागस तयॊः पुनः\nकृष्णॊ ऽहः कर्म चेष्टायां शुक्लः सवप्नाय शर्वरी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 16, + "text": "दैवे रात्र्यहनी वर्षं परविभागस तयॊः पुनः\nअहस तत्रॊदग अयनं रात्रिः सयाद दक्षिणायनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 17, + "text": "ये ते रात्र्यहनी पूर्वे कीर्तिते दैवलौकिके\nतयॊः संख्याय वर्षाग्रं बराह्मे वक्ष्याम्य अहः कषपे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 18, + "text": "तेषां संवत्सराग्राणि परवक्ष्याम्य अनुपूर्वशः\nकृते तरेतायुगे चैव दवापरे च कलौ तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 19, + "text": "चत्वार्य आहुः सहस्राणि वर्षाणां तत कृतं युगम\nतस्य तावच छती संध्या संध्यांशश च तथाविधः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 20, + "text": "इतरेषु ससंध्येषु ससंध्यांशेषु च तरिषु\nएकापायेन संयान्ति सहस्राणि शतानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 21, + "text": "एतानि शाश्वताँल लॊकान धारयन्ति सनातनान\nएतद बरह्मविदां तात विदितं बरह्म शाश्वतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 22, + "text": "चतुर्पात सकलॊ धर्मः सत्यं चैव कृते युगे\nनाधर्मेणागमः कश चित परस तस्य परवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 23, + "text": "इतरेष्व आगमाद धर्मः पदशस तव अवरॊप्यते\nचौरिकानृत मायाभिर अधर्मश चॊपचीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 24, + "text": "अरॊगाः सर्वसिद्धार्थाश चतुर्वर्ष शतायुषः\nकृते तरेतादिष्व एतेषां पादशॊ हरसते वयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 25, + "text": "वेदवादाश चानुयुगं हरसन्तीति च नः शरुतम\nआयूंसि चाशिषश चैव वेदस्यैव च यत फलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 26, + "text": "अन्ये कृतयुगे धर्मास तरेतायां दवापरे ऽपरे\nअन्ये कलियुगे धर्मा यथाशक्ति कृता इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 27, + "text": "तपः परं कृतयुगे तरेतायां जञानम उत्तमम\nदवापरे यज्ञम एवाहुर दानम एव कलौ युगे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 28, + "text": "एतां दवादश साहस्रीं युगाख्यां कवयॊ विदुः\nसहस्रं परिवृत्तं तद बराह्मं दिवसम उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 29, + "text": "रात्रिस तावत तिथी बराह्मी तद आदौ विश्वम ईश्वरः\nपरलये ऽधयात्मम आविश्य सुप्त्वा सॊ ऽनते विबुध्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 30, + "text": "सहस्रयुगपर्यन्तम अहर यद बरह्मणॊ विदुः\nरात्रिं युगसहस्रान्तां ते ऽहॊरात्रविदॊ जनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 31, + "text": "परतिबुद्धॊ विकुरुते बरह्माक्षय्यं कषपाक्षये\nसृजते च महद भूतं तस्माद वयक्तात्मकं मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 32, + "text": "बरह्मतेजॊमयं शुक्रं यस्य सर्वम इदं जगत\nएकस्य भूतं भूतस्य दवयं सथावरजङ्गमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 33, + "text": "अहर मुखे विबुद्धः सन सृजते विद्यया जगत\nअग्र एव महाभूतम आशु वयक्तात्मकं मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 34, + "text": "अभिभूयेह चार्चिष्मद वयसृजत सप्त मानसान\nदूरगं बहुधागामि परार्थना संशयात्मकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 35, + "text": "मनः सृष्टिं विकुरुते चॊद्यमानं सिसृक्षया\nआकाशं जायते तस्मात तस्य शब्दॊ गुणॊ मतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 36, + "text": "आकाशात तु विकुर्वाणात सर्वगन्धवहः शुचिः\nबलवाञ जायते वायुस तस्य सपर्शॊ गुणॊ मतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 37, + "text": "वायॊर अपि विकुर्वाणाज जयॊतिर भूतं तमॊनुदम\nरॊचिष्णु जायते तत्र तद रूपगुणम उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 38, + "text": "जयॊतिषॊ ऽपि विकुर्वाणाद भवन्त्य आपॊ रसात्मिकाः\nअद्भ्यॊ गन्धगुणा भूमिः पूर्वैषा सृष्टिर उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 39, + "text": "गुणाः पूर्वस्य पूर्वस्य पराप्नुवन्त्य उत्तरॊत्तरम\nतेषां यावत तिथं यद यत तत तत तावद गुणं समृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 40, + "text": "उपलभ्याप्सु चेद गन्धं के चिद बरूयुर अनैपुणात\nपृथिव्याम एव तं विद्याद आपॊ वायुं च संश्रितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 41, + "text": "एते तु सप्त पुरुषा नाना विर्याः पृथक पृथक\nनाशक्नुवन परजाः सरष्टुम असमागम्य सर्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 42, + "text": "ते समेत्य महात्मानम अन्यॊन्यम अभिसंश्रिताः\nशरीराश्रयणं पराप्तास ततः पुरुष उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 43, + "text": "शरयणाच छरीरं भवति मूर्तिमत सॊदशात्मकम\nतद आविशन्ति भूतानि महान्ति सह कर्मणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 44, + "text": "सर्वभूतानि चादाय तपसश चरणाय च\nआदिकर्ता महाभूतं तम एवाहुः परजापतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 45, + "text": "स वै सृजति भूतानि स एव पुरुषः परः\nअजॊ जनयते बरह्मा देवर्षिपितृमानवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 46, + "text": "लॊकान नदीः समुद्रांश च दिशः शैलान वनस्पतीन\nनरकिंनर रक्षांसि वयः पशुमृगॊरगान\nअव्ययं च वययं चैव दवयं सथावरजङ्गमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 47, + "text": "तेषां ये यानि कर्माणि पराक सृष्ट्यां परतिपेदिरे\nतान्य एव परतिपद्यन्ते सृज्यमानाः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 48, + "text": "हिंस्राहिंस्रे मृदु करूरे धर्माधर्मे ऋतानृते\nअतॊ यन मन्यते धाता तस्मात तत तस्य रॊचते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 49, + "text": "महाभूतेषु नानात्वम इन्द्रियार्थेषु मूर्तिषु\nविनियॊगं च भूतानां धातैव विदधात्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 50, + "text": "के चित पुरुषकारं तु पराहुः कर्मविदॊ जनाः\nदैवम इत्य अपरे विप्राः सवभावं भूतचिन्तकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 51, + "text": "पौरुषं कर्म दैवं च फलवृत्ति सवभावतः\nतरय एते ऽपृथग बूता नविवेकं तु के चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 52, + "text": "एवम एतच च नैवं च यद भूतं सृजते जगत\nकर्मस्था विषमं बरूयुः सत्त्वस्थाः समदर्शिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 53, + "text": "तपॊ निःश्रेयसं जन्तॊस तस्य मूलं दमः शमः\nतेन सर्वान अवाप्नॊति यान कामान मनसेच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 54, + "text": "तपसा तद अवाप्नॊति यद भूतं सृजते जगत\nस तद भूतश च सर्वेषां भूतानां भवति परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 55, + "text": "ऋषयस तपसा वेदान अध्यैषन्त दिवानिशम\nअनादि निधना नित्या वाग उत्सृष्टा सवयम्भुवा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 56, + "text": "ऋषीणां नामधेयानि याश च वेदेषु सृष्टयः\nशर्वर्य अन्तेषु जातानां तान्य एवैभ्यॊ ददाति सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 57, + "text": "नाम भेदस तपः कर्म यज्ञाख्या लॊकसिद्धयः\nआत्मसिद्धिस तु वेदेषु परॊच्यते दशभिः करमैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 58, + "text": "यद उक्तं वेदवादेषु गहनं वेद दृष्टिभिः\nतद अन्तेषु यथा युक्तं करमयॊगेन लक्ष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 59, + "text": "कर्मजॊ ऽयं पृथग्भावॊ दवन्द्वयुक्तॊ वियॊगिनः\nआत्मसिद्धिस तु विज्ञाता जहाति परायशॊ बलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 60, + "text": "दवे बरह्मणी वेदितव्ये शब्दब्रह्म परं च यत\nशब्दब्रह्मणि निष्णातः परं बरह्माधिगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 61, + "text": "आरम्भ यज्ञाः कषत्रस्य हविर यज्ञा विशस तथा\nपरिचारयज्ञाः शूद्रास तु तपॊयज्ञा दविजातयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 62, + "text": "तरेतायुगे विधिस तव एषां यज्ञानां न कृते युगे\nदवापरे विप्लवं यान्ति यज्ञाः कलियुगे तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 63, + "text": "अपृथग धर्मिणॊ मर्त्या ऋक सामानि यजूंसि च\nकाम्यां पुष्टिं पृथग दृष्ट्वा तपॊभिस तप एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 64, + "text": "तरेतायां तु समस्तास ते परादुरासन महाबलाः\nसंयन्तारः सथावराणां जङ्गमानां च सर्वशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 65, + "text": "तरेतायां संहता हय एते यज्ञा वर्णास तथैव च\nसंरॊधाद आयुषस तव एते वयस्यन्ते दवापरे युगे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 66, + "text": "दृश्यन्ते नापि दृश्यन्ते वेदाः कलियुगे ऽखिलाः\nउत्सीदन्ते सयज्ञाश च केवला धर्मसेतवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 67, + "text": "कृते युगे यस तु धर्मॊ बराह्मणेषु परदृश्यते\nआत्मवत्सु तपॊवत्सु शरुतवत्सु परतिष्ठितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 68, + "text": "अधर्मव्रतसंयॊगं यथा धर्मं युगे युगे\nविक्रियन्ते सवधर्मस्था वेदवादा यथा युगम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 69, + "text": "यथा विश्वानि भूतानि वृष्ट्या भूयांसि परावृषि\nसृज्यन्ते जङ्गमस्थानि तथा धर्मा युगे युगे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 70, + "text": "यथर्तुष्व ऋतुलिङ्गानि नानारूपाणि पर्यये\nदृश्यन्ते तानि तान्य एव तथा बरह्माह रात्रिषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 71, + "text": "विहितं कालनानात्वम अनादि निधनं तथा\nकीर्तितं यत पुरस्तात ते तत सूते चात्ति च परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 72, + "text": "दधाति परभवे सथानं भूतानां संयमॊ यमः\nसवभावेनैव वर्तन्ते दवन्द्वयुक्तानि भूरिशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 73, + "text": "सर्गः कालः करिया वेदाः कर्ता कार्यं करियाफलम\nपरॊक्तं ते पुत्र सर्वं वै यन मां तवं परिपृच्छसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 74, + "text": "परत्याहारं तु वक्ष्यामि शर्वर्य आदौ गते ऽहनि\nयथेदं कुरुते ऽधयात्मं सुसूक्ष्मं विश्वम ईश्वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 224, + "shloka": 75, + "text": "दिवि सूर्यास तथा सप्त दहन्ति शिखिनॊ ऽरचिषा\nसर्वम एतत तदार्चिर्भिः पूर्णं जाज्वल्यते जगत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 225, + "shloka": 1, + "text": "[वयास]\nपृथिव्यां यानि भूतानि जङ्गमानि धरुवाणि च\nतान्य एवाग्रे परलीयन्ते भूमित्वम उपयान्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 225, + "shloka": 2, + "text": "ततः परलीने सर्वस्मिन सथावरे जङ्गमे तथा\nअकाष्ठा निस्तृणा भूमिर दृश्यते कूर्मपृष्ठवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 225, + "shloka": 3, + "text": "भूमेर अपि गुणं गन्धम आप आददते यदा\nआत्तगन्धा तदा भूमिः परलयत्वाय कल्पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 225, + "shloka": 4, + "text": "आपस ततः परतिष्ठन्ति ऊर्मिमत्यॊ महास्वनाः\nसर्वम एवेदम आपूर्य तिष्ठन्ति च चरन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 225, + "shloka": 5, + "text": "अपाम अपि गुणांस तात जयॊतिर आददते यदा\nआपस तदा आत्तगुणा जयॊतिष्य उपरमन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 225, + "shloka": 6, + "text": "यदादित्यं सथितं मध्ये गूहन्ति शिखिनॊ ऽरचिषः\nसर्वम एवेदम अर्चिर्भिः पूर्णं जाज्वल्यते नभः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 225, + "shloka": 7, + "text": "जयॊतिषॊ ऽपि गुणं रूपं वायुर आददते यदा\nपरशाम्यति तदा जयॊतिर वायुर दॊधूयते महान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 225, + "shloka": 8, + "text": "ततस तु मूलम आसाद्य वायुः संभवम आत्मनः\nअधश चॊर्ध्वं च तिर्यक च दॊधवीति दिशॊ दश" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 225, + "shloka": 9, + "text": "वाय्यॊर अपि गुणं सपर्शम आकाशं गरसते यदा\nपरशाम्यति तदा वायुः खं तु तिष्ठति नानदत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 225, + "shloka": 10, + "text": "आकाशस्य गुणं शब्दम अभिव्यक्तात्मकं मनः\nमनसॊ वयक्तम अव्यक्तं बराह्मः स परतिसंचरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 225, + "shloka": 11, + "text": "तद आत्मगुणम आविश्य मनॊ गरसति चन्द्रमः\nमनस्य उपरते ऽधयात्मा चन्द्रमस्य अवतिष्ठते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 225, + "shloka": 12, + "text": "तं तु कालेन महता संकल्पः कुरुते वशे\nचित्तं गरसति संकल्पस तच च जञानम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 225, + "shloka": 13, + "text": "कालॊ गिरति विज्ञानं कालॊ बलम इति शरुतिः\nबलं कालॊ गरसति तु तं विद्वान कुरुते वशे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 225, + "shloka": 14, + "text": "आकाशस्य तदा घॊषं तं विद्वान कुरुत आत्मनि\nतद अव्यक्तं परं बरह्म तच छाश्वतम अनुत्तमम\nएवं सर्वाणि भूतानि बरह्मैव परतिसंचरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 225, + "shloka": 15, + "text": "यथावत कीर्तितं सम्यग एवम एतद असंशयम\nबॊध्यं विद्यामयं दृष्ट्वा यॊगिभिः परमात्मभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 225, + "shloka": 16, + "text": "एवं विस्तार संक्षेपौ बरह्माव्यक्ते पुनः पुनः\nयुगसाहस्रयॊर आदाव अह्नॊ रात्र्यास तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 1, + "text": "[वयास]\nभूतग्रामे नियुक्तं यत तद एतत कीर्तितं मया\nबराह्मणस्य तु यत्कृत्यं तत ते वक्ष्यामि पृच्छते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 2, + "text": "जातकर्मप्रभृत्य अस्य कर्मणां दक्षिणावताम\nकरिया सयाद आ समावृत्तेर आचार्ये वेदपारगे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 3, + "text": "अधीत्य वेदान अखिलान गुरु शुश्रूसने रतः\nगुरूणाम अनृणॊ भूत्वा समावर्तेत यज्ञवित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 4, + "text": "आचार्येणाभ्यनुज्ञातश चतुर्णाम एकम आश्रमम\nआ विमॊक्षाच छरीरस्य सॊ ऽनुतिष्ठेद यथाविधि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 5, + "text": "परजा सर्गेण दारैश च बरह्मचर्येण वा पुनः\nवने गुरु सकाशे वा यति धर्मेण वा पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 6, + "text": "गृहस्थस तव एव सर्वेषां चतुर्णां मूलम उच्यते\nतत्र पक्वकसायॊ हि दन्तः सर्वत्र सिध्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 7, + "text": "परजावाञ शरॊत्रियॊ यज्वा मुक्तॊ दिव्यैस तरिभिर ऋणैः\nअथान्यान आश्रमान पश्चात पूतॊ गच्छति कर्मभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 8, + "text": "यत पृथिव्यां पुण्यतमं विद्या सथानं तदावसेत\nयतेत तस्मिन परामान्यं गन्तुं यशसि चॊत्तमे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 9, + "text": "तपसा वा सुमहता विद्यानां पारणेन वा\nइज्यया वा परदानैर वा विप्राणां वर्धते यशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 10, + "text": "यावद अस्य भवत्य अस्मिँल लॊके कीर्तिर यशस्करी\nतावत पुण्यकृताँल लॊकान अनन्तान पुरुषाश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 11, + "text": "अध्यापयेद अधीयीत याजयेत यजेत च\nन वृथा परतिगृह्णीयान न च दद्यात कथंचनन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 12, + "text": "याज्यतः शिष्यतॊ वापि कन्यया वा धनं महत\nयद्य आगच्छेद यजेद दद्यान नैकॊ ऽशनीयात कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 13, + "text": "गृहम आवसतॊ हय अस्य नान्यत तीर्थं परतिग्रहात\nदेवर्षिपितृगुर्व अर्थं वृद्धातुल बुभुक्षताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 14, + "text": "अन्तर्हिताभिप्तप्तानां यथाशक्ति बुभूसताम\nदरव्याणाम अतिशक्त्यापि देयम एषां कृताद अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 15, + "text": "अर्हताम अनुरूपाणां नादेयं हय अस्ति किं चन\nउच्चैःश्रवसम अप्य अश्वं परापनीयं सतां विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 16, + "text": "अनुनीय तथा काव्यः सत्यसंधॊ महाव्रतः\nसवैः पराणैर बराह्मण परानान परित्राय दिवं गतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 17, + "text": "रन्ति देवश च सांकृत्यॊ वसिष्ठाय महात्मने\nअपः परदाय शीतॊष्णा नाकपृष्ठे महीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 18, + "text": "आत्रेयश चन्द्र दमयॊर अर्हतॊर विविधं धनम\nदत्त्वा लॊकान ययौ धीमान अनन्तान स महीपतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 19, + "text": "शिबिरौशीनरॊ ऽङगानि सुतं च परियम औरसम\nबराह्मणार्थम उपाकृत्य नाकपृष्ठम इतॊ गतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 20, + "text": "परतर्दनः काशिपतिः परदाय नयने सवके\nबराह्मणायातुलां कीर्तिम इह चामुत्र चाश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 21, + "text": "दिव्यं मृष्टशलाकं तु सौवर्णं परमर्द्धिमत\nछत्रं देवावृधॊ दत्त्वा सरास्त्रॊ ऽभयपतद दिवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 22, + "text": "सांकृतिश च तथात्रेयः शिष्येभ्यॊ बरह्म निर्गुणम\nउपदिश्य महातेजा गतॊ लॊकान अनुत्तमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 23, + "text": "अम्बरीसॊ गवां दत्त्वा बराह्मणेभ्यः परतापवान\nअर्बुदानि दशैकं च सरास्त्रॊ ऽभयपतद दिवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 24, + "text": "सावित्री कुन्दले दिव्ये शरीरं जनमेजयः\nबराह्मणार्थे परित्यज्य जग्मतुर लॊकम उत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 25, + "text": "सर्वरत्नं वृषादर्भॊ युवनाश्वः परियाः सत्रियः\nरम्यम आवसथं चैव दत्त्वामुं लॊकम आस्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 26, + "text": "निमी रास्थं च वैदेहॊ जामदग्न्यॊ वसुंधराम\nबराह्मणेभ्यॊ ददौ चापि गयश चॊर्वीं सपत्तनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 27, + "text": "अवर्षति च पर्जन्ये सर्वभूतानि चासकृत\nवसिष्ठॊ जीवयाम आस परजापतिर इव परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 28, + "text": "करंधमस्य पुत्रस तु मरुत्तॊ नृपतिस तथा\nकन्याम अङ्गिरसे दत्त्वा दिवम आशु जगाम ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 29, + "text": "बरह्मदत्तश च पाञ्चाल्यॊ राजा बुद्धिमतां वरः\nनिधिं शङ्खं दविजाग्र्येभ्यॊ दत्त्वा लॊकान अवाप्तवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 30, + "text": "राजा मित्रसहश चापि वसिष्ठाय महात्मने\nमदयन्तीं परियां दत्त्वा तया सह दिवं गतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 31, + "text": "सहस्रजिच च राजर्षिः परानान इष्टान महायशः\nबराह्मणार्थे परित्यज्य गतॊ लॊकान अनुत्तमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 32, + "text": "सर्वकामैश च संपूर्णं दत्त्वा वेश्म हिरन मयम\nमुद्गलाय गतः सवर्गं शतद्युम्नॊ महीपतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 33, + "text": "नाम्ना च दयुतिमान नाम शाल्वराजः परतापवान\nदत्त्वा राज्यम ऋचीकाय गतॊ लॊकान अनुत्तमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 34, + "text": "मदिराश्वश च राजर्षिर दत्त्वा कन्यां सुमध्यमाम\nहिरण्यहस्ताय गतॊ लॊकान देवैर अभिष्टुतान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 35, + "text": "लॊमपादश च राजर्षिः शान्तां दत्त्वा सुतां परभुः\nऋश्यशृङ्गाय विपुलैः सर्वकामैर अयुज्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 36, + "text": "दत्त्वा शतसहस्रं तु गवां राजा परसेनजित\nसवत्सानां महातेजा गतॊ लॊकान अनुत्तमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 37, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ दानेन तपसा च ह\nमहात्मानॊ गताः सवर्गं शिष्टात्मानॊ जितेन्द्रियाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 226, + "shloka": 38, + "text": "तेषां परतिष्ठिता कीर्तिर यावत सथास्यति मेदिनी\nदानयज्ञप्रजा सर्गैर एते हि दिवम आप्नुवन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 1, + "text": "[वयास]\nतरयी विद्याम अवेक्षेत वेदेषूक्ताम अथाङ्गतः\nऋक साम वर्णाक्षरतॊ यजुषॊ ऽथर्वणस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 2, + "text": "वेदवादेषु कुशला हय अध्यात्मकुशलाश च ये\nसत्त्ववन्तॊ महाभागाः पश्यन्ति परभवाप्ययौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 3, + "text": "एवं धर्मेण वर्तेत करियाः शिष्टवद आचरेत\nअसंरॊधेन भूतानां वृत्तिं लिप्सेत वै दविजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 4, + "text": "सद्भ्य आगतविज्ञानः शिष्टः शास्त्रविचक्षणः\nसवधर्मेण करिया लॊके कुर्वाणः सत्यसंगरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 5, + "text": "तिष्ठत्य एतेषु गृहवान सः सुकर्मसु स दविजः\nपञ्चभिः सततं यज्ञैः शरद्दधानॊ यजेत च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 6, + "text": "धृतिमान अप्रमत्तश च दान्तॊ धर्मविद आत्मवान\nवीतहर्षभयक्रॊधॊ बराह्मणॊ नावसीदति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 7, + "text": "दानम अध्ययनं यज्ञस तपॊ हरीर आर्जवं दमः\nएतैर वर्धयते तेजः पाप्मानं चापकर्षति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 8, + "text": "धूतपाप्मा तु मेधावी लघ्व आहारॊ जितेन्द्रियः\nकामक्रॊधौ वशे कृत्वा निनीसेद बरह्मणः पदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 9, + "text": "अग्नींश च बराह्मणांश चार्चेद देवताः परनमेत च\nवर्जयेद रुषतीं वाचं हिंसां चाधर्मसंहिताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 10, + "text": "एषा पूर्वतरा वृत्तिर बराह्मणस्य विधीयते\nजञानागमेन कर्माणि कुर्वन कर्मसु सिध्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 11, + "text": "पञ्चेन्द्रिय जलां घॊरां लॊभकूलां सुदुस्तराम\nमन्युपङ्काम अनाधृष्यां नदीं तरति बुद्धिमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 12, + "text": "माक मन्यूद्धतं यत सयान नित्यम अत्यन्तमॊहितम\nमहता विधिदृष्टेन बलेनाप्रतिघातिना\nसवभावस्रॊतसा वृत्तम उह्यते सततं जगत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 13, + "text": "कालॊदकेन महता वर्षावर्तेन संततम\nमासॊर्मिणर्तु वेगेन पक्षॊलप तृणेन च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 14, + "text": "निमेषॊन्मेष फेनेन अहॊरात्र जवेन च\nकामग्राहेण घॊरेण वेद यज्ञप्लवेन च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 15, + "text": "धर्मद्वीपेन भूतानां चार्थकामरवेण च\nऋतसॊपानतीरेण विहिंसा तरुवाहिना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 16, + "text": "युगह्रदौघमध्येन बरह्म परायभवेन च\nधात्रा सृष्टानि भूतानि कृष्यन्ते यमसादनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 17, + "text": "एतत परज्ञामयैर धीरा निस्तरन्ति मनीषिणः\nपलवैर अप्लववन्तॊ हि किं करिष्यन्त्य अचेतसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 18, + "text": "उपपन्नं हि यत पराज्ञॊ निस्तरेन नेतरॊ जनः\nदूरतॊ गुणदॊषौ हि पराज्ञः सर्वत्र पश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 19, + "text": "संशयात्मा स कामात्मा चलचित्तॊ ऽलपचेतनः\nअप्राज्ञॊ न तरत्य एव यॊ हय आस्ते न स गच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 20, + "text": "अप्लवॊ हि महादॊषम उह्यमानॊ ऽधिगच्छति\nकामग्राहगृहीतस्य जञानम अप्य अस्य न पलवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 21, + "text": "तस्माद उन्मज्जनस्यार्थे परयतेत विचक्षणः\nएतद उन्मज्जनं तस्य यद अयं बराह्मणॊ भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 22, + "text": "तर्यवदाते कुले जातस तरिसंदेहस तरिकर्मकृत\nतस्माद उन्मज्जनस तिष्ठेन निस्तरेत परज्ञया यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 23, + "text": "संस्कृतस्य हि दान्तस्य नियतस्य कृतात्मनः\nपराज्यस्यानन्तरा सिद्धिर इह लॊके परत्र च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 24, + "text": "वर्तते तेषु गृहवान अक्रुध्यन्न अनसूयकः\nपञ्चभिः सततं यज्ञैर विघसाशी यजेत च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 25, + "text": "सतां वृत्तेन वर्तेत करियाः शिष्टवद आचरेत\nअसंरॊधेन धर्मस्य वृत्तिं लिप्सेद अगर्हिताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 26, + "text": "शरुतिविज्ञानतत्त्वज्ञः शिष्टाचारॊ विचक्षणः\nसवधर्मेण करियावांश च कर्मणा सॊ ऽपय असंकरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 27, + "text": "करियावाञ शरद्दधानश च दाता पराज्ञॊ ऽनसूयकः\nधर्माधर्मविशेषज्ञः सर्वं तरति दुस्तरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 28, + "text": "धृतिमान अप्रमत्तश च दान्तॊ धर्मविद आत्मवान\nवीतहर्षभयक्रॊधॊ बराह्मणॊ नावसीदति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 29, + "text": "एषा पूर्वतरा वृत्तिर बराह्मणस्य विधीयते\nजञानवित्त्वेन कर्माणि कुर्वन सर्वत्र सिध्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 30, + "text": "अधर्मं धर्मकामॊ हि करॊतीहाविचक्षणः\nधर्मं चाधर्मसंकाशं शॊचन्न इव करॊति सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 227, + "shloka": 31, + "text": "धर्मं करॊमीति करॊत्य अधर्मम; अधर्मकामश च करॊति धर्मम\nउभे बालः कर्मणी न परजानन; स जायते मरियते चापि देही" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 1, + "text": "[वयास]\nअथ चेद रॊचयेद एतद दरुह्येत मनसा तथा\nउन्मज्जंश च निमज्जंश च जञानवान पलववान भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 2, + "text": "परज्ञया निर्मितैर धीरास तारयन्त्य अबुधान पलवैः\nनाबुधास तारयन्त्य अन्यान आत्मानं वा कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 3, + "text": "छिन्नदॊषॊ मुनिर यॊगान युक्तॊ युञ्जीत दवादश\nदश कर्म सुखान अर्थान उपायापाय निर्भयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 4, + "text": "चक्रुर आचारवित पराज्ञॊ मनसा दर्शनेन च\nयच्छेद वान मनसी बुद्ध्या य इच्छेज जञानम उत्तमम\nजञानेन यच्छेद आत्मानं य इच्छेच छान्तिम आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 5, + "text": "एतेषां चेद अनुद्रस्ता पुरुषापि सुदारुणः\nयदि वा सर्ववेदज्ञॊ यदि वाप्य अनृचॊ ऽजपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 6, + "text": "यदि वा धार्मिकॊ यज्वा यदि वा पापकृत्तमः\nयदि वा पुरुषव्याघ्रॊ यदि वा कलैव्य धारिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 7, + "text": "तरत्य एव महादुर्गं जरामरणसागरम\nएवं हय एतेन यॊगेन युञ्जानॊ ऽपय एकम अन्ततः\nअपि जिज्ञासमानॊ हि शब्दब्रह्मातिवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 8, + "text": "धर्मॊपस्थॊ हरीवरूथ उपायापाय कूवरः\nअपानाक्षः पराण युगः परज्ञायुर जीव बन्धनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 9, + "text": "चेतना बन्धुरश चारुर आचार गरहनेमिवान\nदर्शनस्पर्शन वहॊ घराणश्रवण वाहनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 10, + "text": "परज्ञा नाभिः सर्वतन्त्र परतॊदॊ जञानसारथिः\nकषेत्रज्ञाधिष्ठितॊ धीरः शरद्धा दमपुरःसरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 11, + "text": "तयागवर्त्मानुगः कषेम्यः शौचगॊ धयानगॊचरः\nजीव युक्तॊ रथॊ दिव्यॊ बरह्मलॊके विराजते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 12, + "text": "अथ संत्वरमाणस्य रथम एतं युयुक्षतः\nअक्षरं गन्तुमनसॊ विधिं वक्ष्यामि शीघ्रगम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 13, + "text": "सप्त यॊ धारणाः कृत्स्ना वाग्यतः परतिपद्यते\nपृष्ठतः पार्श्वतश चान्या यावत्यस ताः परधारणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 14, + "text": "करमशः पार्थिवं यच च वायव्यं खं तथा पयः\nजयॊतिषॊ यत तद ऐश्वर्यम अहंकारस्य बुद्धितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 15, + "text": "अव्यक्तस्य तथैश्वर्यं करमशः परतिपद्यते\nविक्रमाश चापि यस्यैत तथा युङ्क्ते स यॊगतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 16, + "text": "अथास्य यॊगयुक्तस्य सिद्धिम आत्मनि पश्यतः\nनिर्मथ्यमानः सूक्ष्मत्वाद रूपाणीमानि दर्शयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 17, + "text": "शैशिरस तु यथा धूमः सूक्ष्मः संश्रयते नभः\nतथा देहाद विमुक्तस्य पूर्वरूपं भवत्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 18, + "text": "अथ धूमस्य विरमे दवितीयं रूपदर्शनम\nजलरूपम इवाकाशे तत्रैवात्मनि पश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 19, + "text": "अपां वयतिक्रमे चापि वह्नि रूपं परकाशते\nतस्मिन्न उपरते चास्य पीतवस्त्रवद इष्यते\nऊर्णा रूपसवर्णं च तस्य रूपं परकाशते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 20, + "text": "अथ शवेतां गतिं गत्वा वायव्यं सूक्ष्मम अप्य अजः\nअशुक्लं चेतसः सौक्ष्म्यम अव्यक्तं बरह्मणॊ ऽसय वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 21, + "text": "एतेष्व अपि हि जातेषु फलजातानि मे शृणु\nजातस्य पार्थिवैश्वर्ये सृष्टिर इष्टा विधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 22, + "text": "परजापतिर इवाक्षॊभ्यः शरीरात सृजति परजाः\nअङ्गुल्य अङ्गुष्ठ मात्रेण हस्तपादेन वा तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 23, + "text": "पृथिवीं कम्पयत्य एकॊ गुणॊ वायॊर इति समृतः\nआकाशभूतश चाकाशे सवर्णत्वात परनश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 24, + "text": "वर्णतॊ गृह्यते चापि कामात पिबति चाशयान\nन चास्य तेजसा रूपं दृश्यते शाम्यते तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 25, + "text": "अहंकारस्य विजितेर पञ्चैते सयुर वशानुगाः\nसन्नाम आत्मनि बुद्धौ च जितायां परभवत्य अथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 26, + "text": "निर्दॊषा परतिभा हय एनं कृत्स्ना समभिवर्तते\nतथैव वयक्तम आत्मानम अव्यक्तं परतिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 27, + "text": "यतॊ निःसरते लॊकॊ भवति वयक्तसंज्ञकः\nतत्राव्यक्तमयीं वयाख्यां शृणु तवं विस्तरेण मे\nतथा वयक्तमयीं चैव संख्यां पूर्वं निबॊध मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 28, + "text": "पञ्चविंशति तत्त्वानि तुल्यान्य उभयतः समम\nयॊगे सांख्ये ऽपि च तथा विशेषांस तत्र मे शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 29, + "text": "परॊक्तं तद वयक्तम इत्य एव जायते वर्धते च यत\nजीर्यते मरियते चैव चतुर्भिर लक्षणैर युतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 30, + "text": "विपरीतम अतॊ यत तु तद अब्व्यक्तम उदाहृतम\nदवाव आत्मानौ च वेदेषु सिधान्तेष्व अप्य उदाहृतौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 31, + "text": "चतुर्लक्षणजं तव अन्यं चतु वर्गं परचक्षते\nवयक्तम अव्यक्तजं चैव तथा बुद्धम अथेतरत\nसत्त्वं कषेत्रज्ञ इत्य एतद दवयम अप्य अनुदर्शितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 32, + "text": "दवाव आत्मनौ च वेदेषु विषयेषु च रज्यतः\nविषयात परतिसंहारः सांख्यानां सिद्धिलक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 33, + "text": "निर्ममश चानहंकारॊ निर्द्वन्द्वश छिन्नसंशयः\nनैव करुध्यति न दवेष्टि नानृता भासते गिरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 34, + "text": "आक्रुष्टस तादितश चैव मित्रेण धयाति नाशुभम\nवाग दन्द कर्म मनसां तरयाणां च निवर्तकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 35, + "text": "समः सर्वेषु भूतेषु बरह्माणम अभिवर्तते\nनैवेच्छति न चानिच्छॊ यात्रा मात्रव्यवस्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 36, + "text": "अलॊलुपॊ ऽवयथॊ दान्तॊ न कृती न निराकृतिः\nनास्येन्द्रियम अनेकाग्रं नातिक्षिप्त मनॊरथः\nअहिंस्रः सर्वभूतानाम ईदृक सांख्यॊ विमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 37, + "text": "अथ यॊगाद विमुच्यन्ते कारणैर यैर निबॊध मे\nयॊगैश्वर्यम अतिक्रान्तॊ यॊ ऽतिक्रामति मुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 228, + "shloka": 38, + "text": "इत्य एषा भावजा बुद्धिः कथिता ते न संशयः\nएवं भवति निर्द्वन्द्वॊ बरह्माणं चाधिगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 229, + "shloka": 1, + "text": "[वयास]\nअथ जञानप्लवं धीरॊ गृहीत्वा शान्तिम आस्थितः\nउन्मज्जंश च निमज्जंश च जञानम एवाभिसंश्रयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 229, + "shloka": 2, + "text": "[षुक्र]\nकिं तज जञानम अथॊ विद्या यया निस्तरति दवयम\nपरवृत्ति लक्षणॊ धर्मॊ निवृत्तिर इति चैव हि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 229, + "shloka": 3, + "text": "[वयास]\nयस तु पश्येत सवभावेन विनाभवम अचेतनः\nपुष्यते च पुनः सर्वान परज्ञया मुक्तहेतुकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 229, + "shloka": 4, + "text": "येषां चैकान्त भावेन सवभवः कारणं मतम\nपूत्वा तृणबुसीकां वै ते लभन्ते न किं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 229, + "shloka": 5, + "text": "ये चैनं पक्षम आश्रित्य वर्तयन्त्य अल्पचेतसः\nसवभावं कारणं जञात्वा न शरेयः पराप्नुवन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 229, + "shloka": 6, + "text": "सवभावॊ हि विनाशाय मॊहकर्म मनॊ भवः\nनिरुक्तम एतयॊर एतत सवभावपरभावयॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 229, + "shloka": 7, + "text": "कृष्यादीनि हि कर्माणि सस्यसंहरणानि च\nपरज्ञावद्भिः परकॢप्तानि यानासनगृहाणि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 229, + "shloka": 8, + "text": "आक्रीदानां गृहाणां च गदानाम अगदस्य च\nपरज्ञावन्तः परवक्तारॊ जञानवद्भिर अनुष्ठिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 229, + "shloka": 9, + "text": "परज्ञा संयॊजयत्य अर्थैः परज्ञा शरेयॊ ऽधिगच्छति\nराजानॊ भुञ्जते राज्यं परज्ञया तुल्यलक्षणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 229, + "shloka": 10, + "text": "पारावर्यं तु भूतानां जञानेनैवॊपलभ्यते\nविद्यया तात सृष्टानां विद्यैव परमा गतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 229, + "shloka": 11, + "text": "भूतानां जन्म सर्वेषां विविधानां चतुर्विधम\nजरय्व अन्दम अथॊद्भेदं सवेदं चाप्य उपलक्षयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 229, + "shloka": 12, + "text": "सथावरेभ्यॊ विशिष्टानि जङ्गमान्य उपलक्षयेत\nउपपन्नं हि यच चेष्टा विशिष्येत विशेष्ययॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 229, + "shloka": 13, + "text": "आहुर दविबहु पादानि जङ्गमानि दवयानि च\nबहु पाद्भ्यॊ विशिष्टानि दविपादानि बहून्य अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 229, + "shloka": 14, + "text": "दविपदानि दवयान्य आहुः पार्थिवानीतराणि च\nपार्थिवानि विशिष्टानि तानि हय अन्नानि भुञ्जते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 229, + "shloka": 15, + "text": "पार्थिवानि दवयान्य आहुर मध्यमान्य उत्तमानि च\nमध्यमानि विशिष्टानि जातिधर्मॊपधारणात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 229, + "shloka": 16, + "text": "मध्यमानि दवयान्य आहुर धर्मज्ञानीतराणि च\nधर्मज्ञानि विशिष्टानि कार्याकार्यॊपधारणात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 229, + "shloka": 17, + "text": "धर्मज्ञानि दवयान्य आहुर वेदज्ञानीतराणि च\nवेदज्ञानि विशिष्टानि वेदॊ हय एषु परतिष्ठितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 229, + "shloka": 18, + "text": "वेदज्ञानि दवयान्य आहुः परवक्तॄणीतराणि च\nपरवक्तॄणि विशिष्टानि सर्वधर्मॊपधारणात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 229, + "shloka": 19, + "text": "विज्ञायन्ते हि यैर वेदाः सर्वधर्मक्रिया फलाः\nसयज्ञाः सखिला वेदाः परवक्तृभ्यॊ विनिःसृताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 229, + "shloka": 20, + "text": "परवक्तॄणि दवयान्य आहुर आत्मज्ञानीतराणि च\nआत्मज्ञानि विशिष्टानि जन्माजन्मॊपधारणात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 229, + "shloka": 21, + "text": "धर्मद्वयं हि यॊ वेद स सर्वः सर्वधर्मविद\nस तयागी सत्यसंकल्पः स तु कषान्तः स ईश्वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 229, + "shloka": 22, + "text": "धर्मज्ञानप्रतिष्ठं हि तं देवा बराह्मणं विदुः\nशब्दब्रह्मणि निष्णातं परे च कृतनिश्चयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 229, + "shloka": 23, + "text": "अन्तःस्थं च बहिष्ठं च ये ऽधियज्ञाधिवैवतम\nजानन्ति तान नमस्यामस ते देवास तात ते दविजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 229, + "shloka": 24, + "text": "तेषु विश्वम इदं भूतं साग्रं च जगद आहितम\nतेषां माहात्म्यभावस्य सदृशं नास्ति किं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 229, + "shloka": 25, + "text": "आदिं ते निधनं चैव कर्म चातीत्य सर्वशः\nचतुर्विधस्य भूतस्य सर्वस्येशाः सवयम्भुवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 230, + "shloka": 1, + "text": "[वयास]\nएषा पूर्वतरा वृत्तिर बराह्मणस्य विधीयते\nजञानवान एव कर्माणि कुर्वन सर्वत्र सिध्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 230, + "shloka": 2, + "text": "तत्र चेन न भवेद एवं संशयः कर्म निश्चये\nकिं नु कर्म सवभावॊ ऽयं जञानं कर्मेति वा पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 230, + "shloka": 3, + "text": "तत्र चेह विवित्सा सयाज जञानं चेत पुरुषं परति\nउपपत्त्युपलब्धिभ्यां वर्णयिष्यामि तच छृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 230, + "shloka": 4, + "text": "पौरुषं कारणं के चिद आहुः कर्मसु मानवाः\nदैवम एके परशंसन्ति सवभावं चापरे जनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 230, + "shloka": 5, + "text": "पौरुषं कर्म दैवं च फलवृत्ति सवभावतः\nतरयम एतत पृथग भूतम अविवेकं तु के चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 230, + "shloka": 6, + "text": "एवम एतन न चाप्य एवम उभे चापि न चाप्य उभे\nकर्मस्थां विषमं बरूयुः सत्त्वस्थाः समदर्शिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 230, + "shloka": 7, + "text": "तरेतायां दवापरे चैव कलिजाश च ससंशयाः\nतपस्विनः परशान्ताश च सत्त्वस्थाश च कृते युगे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 230, + "shloka": 8, + "text": "अपृथग दर्शिनः सर्वे ऋक सामसु यजुःसुच\nकामद्वेषौ पृथग दृष्ट्वा तपः कृत उपासते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 230, + "shloka": 9, + "text": "तपॊ धर्मेण संयुक्तस तपॊनित्यः सुसंशितः\nतेन सर्वान अवाप्नॊति कामान यान मनसेच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 230, + "shloka": 10, + "text": "तपसा तद अवाप्नॊति यद भूत्वा सृजते जगत\nतद भूतश च ततः सर्वॊ भूतानां भवति परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 230, + "shloka": 11, + "text": "तद उक्तं वेदवादेषु गहनं वेद दर्शिभिः\nवेदान्तेषु पुनर वयक्तं करमयॊगेन लक्ष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 230, + "shloka": 12, + "text": "आरम्भ यज्ञाः कषत्रस्य हविर यज्ञा विशः समृताः\nपरिचारयज्ञाः शूद्राश च जपयज्ञा दविजातयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 230, + "shloka": 13, + "text": "परिनिष्ठित कार्यॊ हि सवाध्यायेन दविजॊ भवेत\nकुर्याद अन्यन न वा कुर्यान मैत्रॊ बराह्मण उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 230, + "shloka": 14, + "text": "तरेतादौ सकला वेदा यज्ञा वर्णाश्रमास तथा\nसंरॊधाद आयुषस तव एते वयस्यन्ते दवापरे युगे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 230, + "shloka": 15, + "text": "दवापरे विप्लवं यान्ति वेदाः कलियुगे तथा\nदृश्यन्ते नापि दृश्यन्ते कलेर अन्ते पुनः पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 230, + "shloka": 16, + "text": "उत्सीदन्ति सवधर्माश च तत्राधर्मेण पीडिताः\nगवां भूमेश च ये चापाम ओषधीनां च ये रसाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 230, + "shloka": 17, + "text": "अधर्मान्तर्हिता वेदा वेद धर्मास तथाश्रमाः\nविक्रियन्ते सवधर्मस्था सथावराणि चराणि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 230, + "shloka": 18, + "text": "यथा सर्वाणि भूतानि वृष्टिर भौमानि वर्षति\nसृजते सर्वतॊ ऽङगानि तथा वेदा युगे युगे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 230, + "shloka": 19, + "text": "विसृतं कालनानात्वम अनादि निधनं च यत\nकीर्तितं तत पुरस्तान मे यतः संयान्ति यान्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 230, + "shloka": 20, + "text": "धातेदं परभव सथानं भूतानां संयमॊ यमः\nसवभावेन परवर्तन्ते दवन्द्वसृष्टानि भूरिशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 230, + "shloka": 21, + "text": "सर्गः कालॊ धृतिर वेदाः कर्ता कार्यं करियाफलम\nएतत ते कथितं तात यन मां तवं परिपृच्छसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 1, + "text": "[भी]\nइत्य उक्तॊ ऽभिप्रशस्यैतत परमर्षेस तु शासनम\nमॊक्षधर्मार्थसंयुक्तम इदं परस्तुं परचक्रमे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 2, + "text": "[षुक]\nपरजावाञ शरॊत्रियॊ यज्वा वृद्धः परज्ञॊ ऽनसूयकः\nअनागतम अनैतिह्यं कथं बरह्माधिगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 3, + "text": "तपसा बरह्मचर्येण सर्वत्यागेन मेधया\nसांख्ये वा यदि वा यॊगे एतत पृष्टॊ ऽभिधत्स्व मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 4, + "text": "मनसश चेन्द्रियाणां चाप्य ऐकाग्र्यं समवाप्यते\nयेनॊपायेन पुरुषैस तच च वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 5, + "text": "[वयास]\nनान्यत्र विद्या तपसॊर नान्यत्रेन्द्रिय निग्रहात\nनान्यत्र सर्वसंत्यागात सिद्धिं विन्दति कश चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 6, + "text": "महाभूतानि सर्वाणि पूर्वसृष्टिः सवयम्भुवः\nभूयिष्ठं पराण भृद गरामे निविष्टानि शरीरिषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 7, + "text": "भूमेर देहॊ जलात सारॊ जयॊतिषश चक्षुषी समृते\nपराणापानाश्रयॊ वायुः खेष्व आकाशं शरीरिणाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 8, + "text": "करान्ते विष्णुर बले शक्रः कॊष्ठे ऽगनिर भुक्तम अर्छति\nकर्णयॊः परदिशः शरॊत्रे जिह्वायां वाक सरस्वती" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 9, + "text": "कर्णौ तवक चक्षुषी जिह्वा नासिका चैव पञ्चमी\nदर्शनानीन्द्रियॊक्तानि दवाराण्य आहारसिद्धये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 10, + "text": "शब्दं सपर्शं तथारूपं रसं गन्धं च पञ्चमम\nइन्द्रियाणि पृथक तव अर्थान मनसॊ दर्शयन्त्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 11, + "text": "इन्द्रियाणि मनॊ युङ्क्ते वश्यान यन्तेव वाजिनः\nमनश चापि सदा युङ्क्ते भूतात्मा हृदयाश्रितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 12, + "text": "इन्द्रियाणां तथैवैषां सर्वेषाम ईश्वरं मनः\nनियमे च विसर्गे च भूतात्मा मनसस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 13, + "text": "इन्द्रियाणीन्द्रियार्थाश च सवभावश चेतना मनः\nपराणापानौ च जीवश च नित्यं देहेषु देहिनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 14, + "text": "आश्रयॊ नास्ति सत्त्वस्य गुणशब्दॊ न चेतना\nसत्त्वं हि तेजः सृजति न गुणान वै कदा चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 15, + "text": "एवं सप्त दशं देहे वृतं सॊदशभिर गुणैः\nमनीसी मनसा विप्रः पश्यत्य आत्मानम आत्मनि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 16, + "text": "न हय अयं चक्षुषा दृश्यॊ न च सर्वैर अपीन्द्रियैः\nमनसा संप्रदीप्तेन महान आत्मा परकाशते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 17, + "text": "अशब्द सपर्शरूपं तद अरसागन्धम अव्ययम\nअशरीरं शरीरे सवे निरीक्षेत निरिन्द्रियम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 18, + "text": "अव्यक्तं वयक्तदेहेषु मर्त्येष्व अमरम आश्रितम\nयॊ ऽनुपश्यति स परेत्य कल्पते बरह्मभूयसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 19, + "text": "विद्याभिजन संपन्ने बराह्मणे गवि हस्तिनि\nशुनि चैव शवपाके च पण्डिताः समदर्शिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 20, + "text": "स हि सर्वेषु भूतेषु जङ्गमेषु धरुवेषु च\nवसत्य एकॊ महान आत्मा येन सर्वम इदं ततम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 21, + "text": "सर्वभूतेषु चात्मानं सर्वभूतानि चात्मनि\nयदा पश्यति भूतात्मा बरह्म संपद्यते तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 22, + "text": "यावान आत्मनि वेदात्मा तावान आत्मा परात्मनि\nय एवं सततं वेद सॊ ऽमृतत्वाय कल्पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 23, + "text": "सर्वभूतात्म भूतस्य सर्वभूतहितस्य च\nदेवापि मार्गे मुह्यन्ति अपदस्य पदैषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 24, + "text": "शकुनीनाम इवाकाशे जले वारि चरस्य वा\nयथागतिर न दृश्येत तथैव सुमहात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 25, + "text": "कालः पचति भूतानि सर्वाण्य एवात्मनात्मनि\nयस्मिंस तु पच्यते कालस तं न वेदेह कश्चनन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 26, + "text": "न तद ऊर्ध्वं न तिर्यक च नाधॊ न च तिरः पुनः\nन मध्ये परतिगृह्णीते नैव कश चित कुतश चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 27, + "text": "सर्वे ऽनतःस्था इमे लॊका बाह्यम एषां न किं चन\nयः सहस्रं समागच्छेद यथा बानॊ गुणच्युतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 28, + "text": "नैवान्तं कारणस्येयाद यद्य अपि सत्या मनॊजवः\nतस्मात सूक्ष्मात सूक्ष्मतरं नास्ति सथूलतरं ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 29, + "text": "सर्वतः पनि पादान्तं सर्वतॊ ऽकषिशिरॊमुखम\nसर्वतः शरुतिमल लॊके सर्वम आवृत्य तिष्ठति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 30, + "text": "तद एवानॊर अनुतरं तन महद भयॊ महत्तरम\nतद अन्तः सर्वभूतानां धरुवं तिष्ठन न दृश्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 31, + "text": "अक्षरं च कषरं चैव दवैधी भावॊ ऽयम आत्मनः\nकषरः सर्वेषु भूतेषु दिव्यं हय अमृतम अक्षरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 32, + "text": "नवद्वारं पुरं गत्व हंसॊ हि नियतॊ वशी\nईशः सर्वस्य भूतस्य सथावरस्य चरस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 33, + "text": "हानि भङ्गविकल्पानां नवानां संश्रयेण च\nशरीराणाम अजस्याहुर हंसत्वं पारदर्शिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 231, + "shloka": 34, + "text": "हंसॊक्तं चाक्षरं चैव कूतस्थं यत तद अक्षरम\nतद विद्वान अक्षरं पराप्य जहाति पराण जन्मनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 1, + "text": "[वयास]\nपृच्छतस तव सत पुत्र यथावद इह तत्त्वतः\nसांख्यन्यायेन संयुक्तं यद एतत कीर्तितं मया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 2, + "text": "यॊगकृत्यं तु ते कृत्स्नं वर्तयिष्यामि तच छृणु\nएकत्वं बुद्धिमनसॊर इन्द्रियाणां च सर्वशः\nआत्मनॊ धयायिनस तात जञानम एतद अनुत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 3, + "text": "तद एतद उपशान्तेन दान्तेनाध्यात्म शीलिना\nआत्मारामेण बुद्धेन बॊद्धव्यं शुचि कर्मणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 4, + "text": "यॊगदॊषान समुच्छिद्य पञ्च यान कवयॊ विदुः\nकामं करॊधं च लॊभं च भयं सवप्नं च पञ्चमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 5, + "text": "करॊधं शमेन जयति कामं संकल्पवर्जनात\nसत्त्वसंसेवनाद धीरॊ निद्राम उच्छेत्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 6, + "text": "धृत्या शिश्नॊदरं रक्षेत पाणि पादं च चक्षुषा\nचक्षुः शरॊत्रे च मनसा मनॊ वाचं च कर्मणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 7, + "text": "अप्रमादाद भयं जह्याल लॊभं पराज्ञॊपसेवनात\nएवम एतान यॊगदॊषाञ जयेन नित्यम अतन्द्रितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 8, + "text": "अग्नींश च बराह्मणांश चार्चेद देवताः परनमेत च\nवर्जयेद रुषितां वाचं हिंसा युक्तां मनॊऽनुगाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 9, + "text": "बरह्मतेजॊमयं शुक्रं यस्य सर्वम इदं रसः\nएकस्य भूतं भूतस्य दवयं सथावरजङ्गमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 10, + "text": "धयानम अध्ययनं दानं सत्यं हरीर आर्जवं कषमा\nशौचम आहारसंशुद्धिर इन्द्रियाणां च निग्रहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 11, + "text": "एतैर विवर्धते तेजः पाप्मानं चापकर्षति\nसिध्यन्ति चास्य सर्वार्था विज्ञानं च परवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 12, + "text": "समः सर्वेषु भूतेषु लब्धालब्धेन वर्तयन\nधूतपाप्मा तु तेजस्वी लघ्व आहारॊ जितेन्द्रियः\nकामक्रॊधौ वशे कृत्वा निनीसेद बरह्मणः पदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 13, + "text": "मनसश चेन्द्रियाणां च कृत्वैकाग्र्यं समाहितः\nपराग रात्रापररात्रेषु धारयेन मन आत्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 14, + "text": "जन्तॊः पञ्चेन्द्रियस्यास्य यद एकं छिद्रम इन्द्रियम\nततॊ ऽसय सरवति परज्ञा दृतेः पादाद इवॊदकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 15, + "text": "मनस तु पूर्वम आदद्यात कुमीनान इव मत्स्यहा\nततः शरॊत्रं ततश चक्षुर जिह्वां घराणं च यॊगवित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 16, + "text": "तत एतानि संयम्य मनसि सथापयेद यतिः\nतथैवापॊह्य संकल्पान मनॊ हय आत्मनि धारयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 17, + "text": "पञ्च जञानेन संधाय मनसि सथापयेद यतिः\nयदैतान्य अवतिष्ठन्ते मनः सस्थानि चात्मनि\nपरसीदन्ति च संस्थाय तदा बरह्म परकाशते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 18, + "text": "विधूम इव दीप्तार्चिर आदित्य इव दीप्तिमान\nवैद्युतॊ ऽगनिर इवाकाशे पश्यत्य आत्मानम आत्मना\nसर्वं च तत्र सर्वत्र वयापकत्वाच च दृश्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 19, + "text": "तं पश्यन्ति महात्मानॊ बराह्मणा ये मनीषिणः\nधृतिमन्तॊ महाप्राज्ञाः सर्वभूतहिते रताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 20, + "text": "एवं परिमितं कालम आचरन संशितव्रतः\nआसीनॊ हि रहस्य एकॊ गच्छेद अक्षरसात्म्यताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 21, + "text": "परमॊहॊ भरम आवर्तॊ घराणश्रवण दर्शने\nअद्भुतानि रसस्पर्शे शीतॊष्णे मारुताकृतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 22, + "text": "परतिभाम उपसर्गांश चाप्य उपसंगृह्य यॊगतः\nतांस तत्त्वविद अनादृत्य सवात्मनैव निवर्तयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 23, + "text": "कुर्यात परिचयं यॊगे तैकाल्यं नियतॊ मुनिः\nगिरिशृङ्गे तथा चैत्ये वृक्षाग्रेषु च यॊजजेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 24, + "text": "संनियम्येन्द्रियग्राहं गॊष्ठे भान्द मना इव\nएकाग्रश चिन्तयेन नित्यं यॊगान नॊद्वेजयेन मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 25, + "text": "येनॊपायेन शक्येत संनियन्तुं चलं मनः\nतं तं युक्तॊ निषेवेत न चैव विचलेत ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 26, + "text": "शून्या गिरिगुहाश चैव देवतायतनानि च\nशून्यागाराणि चैकाग्रॊ निवासार्थम उपक्रमेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 27, + "text": "नाभिष्वजेत परं वाचा कर्मणा मनसापि वा\nउपेक्षकॊ यताहारॊ लब्धालब्धे समॊ भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 28, + "text": "यश चैनम अभिनन्देत यश चैनम अपवादयेत\nसमस तयॊश चाप्य उभयॊर नाभिध्यायेच छुभाशुभम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 29, + "text": "न परहृष्येत लाभेषु नालाभेषु च चिन्तयेत\nसमः सर्वेषु भूतेषु सधर्मा मातरिश्वनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 30, + "text": "एवं सर्वात्मनः साधॊः सर्वत्र समदर्शिनः\nसॊ मासान नित्ययुक्तस्य शब्दव्रह्मातिवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 31, + "text": "वेदनार्ताः परजा दृष्ट्वा समलॊक्षाश्म काञ्चनः\nएतस्मिन निरतॊ मार्गे विरमेन न विमॊहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 32, + "text": "अपि वर्णाव अकृष्टस तु नारी वा धर्मकाङ्क्षिणी\nताव अप्य एतेन मार्गेण गच्छेतां परमां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 33, + "text": "अजं पुराणम अजरं सनातनं; यद इन्द्रियैर उपलभते नरॊ ऽचलः\nअनॊर अनीयॊ महतॊ महत्तरं; तदात्मना पश्यति युक्तात्मवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 232, + "shloka": 34, + "text": "इदं महर्षेर वचनं महात्मनॊ; यथावद उक्तं मनसानुदृश्य च\nअवेक्ष्य चेयात परमेष्ठि सात्म्यतां; परयान्ति यां भूतगतिं मनीषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 233, + "shloka": 1, + "text": "[षुक्र]\nयद इदं वेद वचनं कुरु कर्म तयजेति च\nकां दिशं विद्यया यान्ति कां च गच्छन्ति कर्मणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 233, + "shloka": 2, + "text": "एतद वै शरॊतुम इच्छामि तद भवान परब्रवीतु मे\nएतत तव अन्यॊन्यवैरूप्ये वर्तते परतिकूलतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 233, + "shloka": 3, + "text": "[भी]\nइत्य उक्तः परत्युवाचेदं पराशर सुतः सुतम\nकर्म विद्यामयाव एतौ वयाख्यास्यामि कषराक्षरौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 233, + "shloka": 4, + "text": "यां दिशं विद्यया यान्ति यां च गच्छन्ति कर्मणा\nशृणुष्वैक मनाः पुत्र गह्वरं हय एतद अन्तरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 233, + "shloka": 5, + "text": "अस्ति धर्म इति परॊक्तं नास्तीत्य अत्रैव यॊ वदेत\nतस्य पक्षस्य सदृशम इदं मम भवेद अथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 233, + "shloka": 6, + "text": "दवाव इमाव अथ पन्थानौ यत्र वेदाः परतिष्ठिताः\nपरवृत्ति लक्षणॊ धर्मॊ निवृत्तौ च सुभासितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 233, + "shloka": 7, + "text": "कर्मणा बध्यते तन्तुर विद्यया तु परमुच्यते\nतस्मात कर्म न कुर्वन्ति यतयः पारदर्शिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 233, + "shloka": 8, + "text": "कर्मणा जायते परेत्य मूर्तिमान सॊदशात्मकः\nविद्यया जायते नित्यम अव्ययॊ हय अव्ययात्मकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 233, + "shloka": 9, + "text": "कर्म तव एके परशंसन्ति सवल्प बुद्धितरा नराः\nतेन ते देहजालानि रमयन्त उपासते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 233, + "shloka": 10, + "text": "ये तु बुद्धिं परां पराप्ता धर्मनैपुण्य दर्शिनः\nन ते कर्म परशंसन्ति कूपं नद्यां पिबन्न इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 233, + "shloka": 11, + "text": "कर्मणः फलम आप्नॊति सुखदुःखे भवाभवौ\nविद्यया तद अवाप्नॊति यत्र गत्वा न शॊचति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 233, + "shloka": 12, + "text": "यत्र गत्वा न मरियते यत्र गत्वा न जायते\nन जीर्यते यत्र गत्वा यत्र गत्वा न वर्धते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 233, + "shloka": 13, + "text": "यत्र तद बरह्म परमम अव्यक्तम अजरं धरुवम\nअव्याहतम अनायासम अमृतं चावियॊगि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 233, + "shloka": 14, + "text": "दवन्द्वैर यत्र न बाध्यन्ते मानसेन च कर्मणा\nसमाः सर्वत्र मैत्राश च सर्वभूतहिते रताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 233, + "shloka": 15, + "text": "विद्यामयॊ ऽनयः पुरुषस तात कर्ममयॊ ऽपरः\nविद्धि चन्द्रमसं दर्शे सूक्ष्मया कलया सथितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 233, + "shloka": 16, + "text": "तद एतद ऋषिणा परॊक्तं विस्तरेणानुमीयते\nनवजं शशिनं दृष्ट्वा वक्रं तन्तुम इवाम्बरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 233, + "shloka": 17, + "text": "एकादश विकारात्मा कला संभारसंभृतः\nमूर्तिमान इति तं विद्धि तात कर्म गुणात्मकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 233, + "shloka": 18, + "text": "देवॊ यः संश्रितस तस्मिन्न अब्बिन्दुर इव पुष्करे\nकषेत्रज्ञं तं विजानीयान नित्यं तयागजितात्मकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 233, + "shloka": 19, + "text": "तमॊ रजश च सत्त्वं च विद्धि जीव गुणान इमान\nजीवम आत्मगुणं विद्याद आत्मानं परमात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 233, + "shloka": 20, + "text": "सचेतनं जीव गुणं वदन्ति; स चेष्टते चेष्टयते च सर्वम\nततः परं कषेत्रविदॊ वदन्ति; परावर्तयद यॊ भुवनानि सप्त" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 1, + "text": "[षुक्र]\nकषरात परभृति यः सर्गः सगुणानीन्द्रियाणि च\nबुद्ध्यैश्वर्याभिसर्गार्थं यद धयानं चात्मनः शुभम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 2, + "text": "भूय एव तु लॊके ऽसमिन सद्वृत्तिं वृत्ति हैतुकीम\nयया सन्तः परवर्तन्ते तद इच्छाम्य अनुवर्णितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 3, + "text": "वेदे वचनम उक्तं तु कुरु कर्म तयजेति च\nकथम एतद विजानीयां तच च वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 4, + "text": "लॊकवृत्तान्ततत्त्वज्ञः पूतॊ ऽहं गुरु शासनात\nकृत्वा बुद्धिं वियुक्तात्मा तयक्ष्याम्य आत्मानम अव्यथः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 5, + "text": "[वयास]\nयैषा वै विहिता वृत्तिः पुरस्ताद बरह्मणा सवयम\nएषा पूर्वतरैः सद्भिर आचीर्णा परमर्षिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 6, + "text": "बरह्मचर्येण वै लॊकाञ जयन्ति परमर्षयः\nआत्मनश च हृदि शरेयस तव अन्विच्छ मनसात्मनि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 7, + "text": "वने मूलफलाशी च तप्यन सुविपुलं तपः\nपुण्यायतन चारी च भूतानाम अविहिंसकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 8, + "text": "विधूमे सन्नमुसले वानप्रस्थप्रतिश्रये\nकाले पराप्ते चरन भैक्षं कल्पते बरह्मभूयसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 9, + "text": "निःस्तुतिर निर्नमस्कारः परित्यज्य शुभाशुभे\nअरण्ये विचरैकाकी येन केन चिद आशितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 10, + "text": "[षुक]\nयद इदं वेद वचनं लॊकवादे विरुध्यते\nपरमाने चाप्रमाने च विरुद्धे शास्त्रता कुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 11, + "text": "इत्य एतच छरॊतुम इच्छामि भगवान परब्रवीतु मे\nकर्मणाम अविरॊधेन कथम एतत परवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 12, + "text": "[भी]\nइत्य उक्तः परत्युवाचेदं गन्धवत्याः सुतः सुतम\nऋषिस तत पूजयन वाक्यं पुत्रस्यामित तेजसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 13, + "text": "गृहस्थॊ बरह्मचारी च वानप्रस्थॊ ऽथ भिक्षुकः\nयथॊक्तकारिणः सर्वे गच्छन्ति परमां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 14, + "text": "एकॊ य आश्रमान एतान अनुतिष्ठेद यथाविधि\nअकाम दवेषसंयुक्तः स परत्र महीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 15, + "text": "चतुर्पदॊ हि निःश्रेणी बरह्मण्य एषा परतिष्ठिता\nएताम आश्रित्य निःश्रेणीं बरह्मलॊके महीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 16, + "text": "आयुषस तु चतुर्भागं बरह्मचार्यनसूयकः\nगुरौ वा गुरुपुत्रे वा वसेद धर्मार्थकॊविदः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 17, + "text": "कर्मातिरेकेण गुरॊर अध्येतव्यं बुभूसता\nदक्षिणॊ नापवादी सयाद आहूतॊ गुरुम आश्रयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 18, + "text": "जघन्यशायी पूर्वं सयाद उत्थायी गुरु वेश्मनि\nयच च शिष्येण कर्तव्यं कार्यं दासेन वा पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 19, + "text": "कृतम इत्य एव तत सर्वं कृत्वा तिष्ठेत पार्श्वतः\nकिंकरः सर्वकारी च सर्वकर्मसु कॊविदः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 20, + "text": "शुचिर दक्षॊ गुणॊपेतॊ बरूयाद इषुर इवात्वरः\nचक्षुषा गुरुम अव्यग्रॊ निरीक्षेत जितेन्द्रियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 21, + "text": "नाभुक्तवति चाश्नीयाद अपीतवति नॊ पिबेत\nन तिष्ठति तथासीत नासुप्ते परस्वपेत च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 22, + "text": "उत्तानाभ्यां च पानिभ्यां पादाव अस्य मृदु सपृचेत\nदक्षिणं दक्षिणेनैव सव्यं सव्येन पीडयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 23, + "text": "अभिवाद्य गुरुं बरूयाद अधीस्व भगवन्न इति\nइदं करिष्ये भगवन्न इदं चापि कृतं मया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 24, + "text": "इति सर्वम अनुज्ञाप्य निवेद्य गुरवे धनम\nकुर्यात कृत्वा च तत सर्वम आख्येयं गुरवे पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 25, + "text": "यांस तु गन्धान रसान वापि बरह्मचारी न सेवते\nसेवेत तान समावृत्त इति धर्मेषु निश्चयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 26, + "text": "ये के चिद विस्तरेणॊक्ता नियमा बरह्मचारिणः\nतान सर्वान अनुगृह्णीयाद भवेच चानपगॊ गुरॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 27, + "text": "स एवं गुरवे परीतिम उपहृत्य यथाबलम\nआश्रमेष्व आश्रमेष्व एवं शिष्यॊ वर्तेत कर्मणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 28, + "text": "वेद वरतॊपवासेन चतुर्थे चायुषॊ गते\nगुरवे दक्षिणां दत्त्वा समावर्तेद यथाविधि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 234, + "shloka": 29, + "text": "धर्मलब्धैर युतॊ दारैर अग्नीन उत्पाद्य धर्मतः\nदवितीयम आयुषॊ भागं गृहमेधि वरती भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 235, + "shloka": 1, + "text": "[वयास]\nदवितीयम आयुषॊ भागं गृहमेधी गृहे वसेत\nधर्मलब्धैर युतॊ दारैर अग्नीन उत्पाद्य सुव्रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 235, + "shloka": 2, + "text": "गृहस्थ वृत्तयश चैव चतस्रः कविभिः समृताः\nकुसूल धान्यः परथमः कुम्भी धान्यस तव अनन्तरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 235, + "shloka": 3, + "text": "अश्वस्तनॊ ऽथ कापॊतीम आश्रितॊ वृत्तिम आहरेत\nतेषां परः परॊ जयायान धर्मतॊ लॊकजित्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 235, + "shloka": 4, + "text": "सः कमा वर्तयत्य एकस तरिभिर अन्यः परवर्तते\nदवाभ्याम एकश चतुर्थस तु बरह्म सत्त्रे वयवस्थितः\nगृहमेधि वरतान्य अत्र महान्तीह परचक्षते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 235, + "shloka": 5, + "text": "नात्मार्थं पाचयेद अन्नं न वृथा घातयेत पशून\nपरानी वा यदि वाप्रानी संस्कारं यजुषार्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 235, + "shloka": 6, + "text": "न दिवा परस्वपेज जातु न पूर्वापररात्रयॊः\nन भुञ्जीतान्तराकाले नानृताव आह्वयेत सत्रियम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 235, + "shloka": 7, + "text": "नास्यानश्नन वसेद विप्रॊ गृहे कश चिद अपूजितः\nतथास्यातिथयः पूज्या हव्यकव्य वहाः सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 235, + "shloka": 8, + "text": "वेद विद्याव्रतस्नाताः शरॊत्रिया वेदपारगाः\nसवधर्मजीविनॊ दान्ताः करियावन्तस तपस्विनः\nतेषां हव्यं च कव्यं चाप्य अर्हणार्थं विधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 235, + "shloka": 9, + "text": "न खरैः संप्रयातस्य सवधर्माज्ञानकस्य च\nअपविद्धाग्निहॊत्रस्य गुरॊर वालीक कारिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 235, + "shloka": 10, + "text": "संविहागॊ ऽतर भूतानां सर्वेषाम एव शिष्यते\nतथैवापचमानेभ्यः परदेयं गृहमेधिना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 235, + "shloka": 11, + "text": "विघसाशी भवेन नित्यं नित्यं चामृतभॊजनः\nअमृतं यज्ञशेषं सयाद भॊजनं हविषा समम\nभृत्यशेषं तु यॊ ऽशनाति तम आहुर विघसाशिनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 235, + "shloka": 12, + "text": "सवदारनिरतॊ दान्तॊ हय अनसूयुर जितेन्द्रियः\nऋत्विक पुरॊहिताचार्यैर मातुलातिथि संश्रितैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 235, + "shloka": 13, + "text": "वृद्धबालातुरैर वैद्यैर जञातिसंबन्धिबान्धवैः\nमाता पितृभ्यां जामीभिर भरात्रा पुत्रेण भार्यया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 235, + "shloka": 14, + "text": "दुहित्रा दासवर्गेण विवादं न समाचरेत\nएतान विमुच्य संवादान सर्वपापैः परमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 235, + "shloka": 15, + "text": "एतैर जितैस तु जयति सर्वाँल लॊकान न संशयः\nआचार्यॊ बरह्मलॊकेशः पराजापत्ये पिता परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 235, + "shloka": 16, + "text": "अतिथिस तव इन्द्रलॊकेशॊ देवलॊकस्य चर्त्विजः\nजामयॊ ऽपसरसां लॊके वैश्वदेवे तु जञातयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 235, + "shloka": 17, + "text": "संबन्धिबान्धवा दिक्षु पृथिव्यां मातृमातुलौ\nवृद्धबालातुर कृशास तवाकाशे परभविष्णयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 235, + "shloka": 18, + "text": "भराता जयेष्ठः समः पित्रा भार्या पुत्रः सवका तनुः\nछाया सवा दाशवर्गस तु दुहिता कृपणं परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 235, + "shloka": 19, + "text": "तस्माद एतैर अधिक्षिप्तः सहेन नित्यम असंज्वरः\nगृहधर्मरतॊ विद्वान धर्मनित्यॊ जितक्लमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 235, + "shloka": 20, + "text": "न चार्थबद्धः कर्माणि धर्मं वा कं चिद आचरेत\nगृहस्थ वृत्तयस तिस्रस तासां निःश्रेयसं परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 235, + "shloka": 21, + "text": "परस्परं तथैवाहुश चातुराश्रम्यम एव तत\nये चॊक्ता नियमास तेषां सर्वं कार्यं बुभूसता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 235, + "shloka": 22, + "text": "कुम्भी धान्यैर उञ्छशिलैः कापॊतीं चास्थितैस तथा\nयस्मिंश चैते वसन्त्य अर्हास तद रास्त्रम अभिवर्धते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 235, + "shloka": 23, + "text": "दश पूर्वान दश परान पुनाति च पितामहान\nगृहस्थ वृत्तयस तव एता वर्तयेद यॊ गतव्यथः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 235, + "shloka": 24, + "text": "सचक्रचर लॊकानां सदृशीं पराप्नुयाद गतिम\nयतेन्द्रियाणाम अथ वा गतिर एषा विधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 235, + "shloka": 25, + "text": "सवर्गलॊकॊ गृहस्थानाम उदारमनसां हितः\nसवर्गॊ विमानसंयुक्तॊ वेद दृष्टः सुपुष्पितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 235, + "shloka": 26, + "text": "सवर्गलॊके गृहस्थानां परतिष्ठा नियतात्मनाम\nबरह्मणा विहिता शरेणिर एषा यस्मात परमुच्यते\nदवितीयं करमशः पराप्य सवर्गलॊके महीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 235, + "shloka": 27, + "text": "अतः परं परमम उदारम आश्रमं; तृतीयम आहुस तयजतां कलेवरम\nवनौकसां गृहपतिनाम अनुत्तमं; शृणुष्वैतत कलिष्टशरीरकारिणाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 1, + "text": "[भी]\nपरॊक्ता गृहस्थ वृत्तिस ते विहिता या मनीसिनाम\nतदनन्तरम उक्तं यत तन निबॊध युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 2, + "text": "करमशस तव अवधूयैनां तृतीयां वृत्तिम उत्तमाम\nसंयॊगव्रतखिन्नानां वानप्रस्थाश्रमौकसाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 3, + "text": "शरूयतां पार्थ भद्रं ते सर्वलॊकाश्रयात्मनाम\nपरेक्षापूर्वं परवृत्तानां पुण्यदेशनिवासिनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 4, + "text": "[व]\nगृहस्थस तु यदा पश्येद वली पलितम आत्मनः\nअपत्यस्यैव चापत्यं वनम एव तदाश्रयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 5, + "text": "तृतीयम आयुषॊ भागं वानप्रस्थाश्रमे वसेत\nतान एवाग्नीन परिचरेद यजमानॊ दिवौकसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 6, + "text": "नियतॊ नियताहारः सस्थ भक्तॊ ऽपरमादवान\nतद अग्निहॊत्रं ता गावॊ यज्ञाङ्गानि च सर्वशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 7, + "text": "अकृष्टं वै वरीहि यवं नीवारं विघसानि च\nहवींसि संप्रयच्छेत मखेष्व अत्रापि पञ्चसु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 8, + "text": "वानप्रस्थाश्रमे ऽपय एताश चतस्रॊ वृत्तयः समृताः\nसद्यः परक्षालकाः के चित के चिन मासिक संचयाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 9, + "text": "वार्षिकं संचयं के चित के चिद दवादश वार्षिकम\nकुर्वन्त्य अतिथिपूजार्थं यज्ञतन्त्रार्थ सिद्धये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 10, + "text": "अभ्रावकाशा वर्षासु हेमन्ते जलसंश्रयाः\nगरीस्मे च पञ्चतपसः शश्वच च मित भॊजनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 11, + "text": "भूमौ विपरिवर्तन्ते तिष्ठेद वा परपदैर अपि\nसथानासनैर वर्तयन्ति सवनेष्व अभिषिञ्चते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 12, + "text": "दन्तॊलूखलिनः के चिद अश्मकुत्तास तथापरे\nशुक्लपक्षे पिबन्त्य एके यवागूं कवथितां सकृत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 13, + "text": "कृष्णपक्षे पिबन्त्य एके भुञ्जते च यथाक्रमम\nमूलैर एके फलैर एके पुष्पैर एके दृध वरताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 14, + "text": "वर्तयन्ति यथान्यायं वैखानस मतं शरिताः\nएताश चान्याश च विविधा दिक्षास तेषां मनीसिनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 15, + "text": "चतुर्थश चौपनिषदॊ धर्मः साधारणः समृतः\nवानप्रस्थॊ गृहस्थश च ततॊ ऽनयः संप्रवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 16, + "text": "अस्मिन्न एव युगे तात विप्रैः सर्वार्थदर्शिभिः\nअगस्त्यः सप्त ऋषयॊ मधुच्छन्दॊ ऽघमर्षणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 17, + "text": "सांकृतिः सुदिवा तन्दिर यवान्नॊ ऽथ कृतश्रमः\nअहॊवीर्यस तथा कव्यास तान्द्यॊ मेधातिथिर बुधः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 18, + "text": "शलॊ वाकश च निर्वाकः शून्यपालः कृतश्रमः\nएवं धर्मसु विद्वांसस ततः सवर्गम उपागमन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 19, + "text": "तात परत्यक्षधर्माणस तथा यायावरा गणाः\nऋषीणाम उग्रतपसां धर्मनैपुन दर्शिनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 20, + "text": "अव्याच्यापरिमेयाश च बराह्मणा वनम आश्रिताः\nवैखानसा वालखिल्याः सिकताश च तथापरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 21, + "text": "कर्मभिस ते निरानन्दा धर्मनित्या जितेन्द्रियाः\nगताः परत्यक्षधर्माणस ते सर्वे वनम आश्रिताः\nअनक्षत्रा अनाधृष्या दृश्यन्ते जयॊतिषां गणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 22, + "text": "जरया च परिद्यूनॊ वयाधिना च परपीदितः\nचतुर्थे चायुषः शेषे वानप्रस्थाश्रमं तयजेत\nसद्यस्कारां निरूप्येष्टिं सर्ववेद सदक्षिणाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 23, + "text": "आत्मयाजी सॊ ऽऽतमरतिर आत्मक्रीतात्म संश्रयः\nआत्मन्य अग्नीन समारॊप्य तयक्त्वा सर्वपरिग्रहान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 24, + "text": "सद्यस्क्रांश च यजेद यज्ञान इष्टीश चैवेह सर्वदा\nसदैव याजिनां यज्ञाद आत्मनीझ्या निवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 25, + "text": "तरींश चैवाग्नीन यजेत सम्यग आत्मन्य एवात्म मॊक्षणात\nपराणेभ्यॊ यजुषा पञ्च सः पराश्नीयाद अकुत्सयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 26, + "text": "केशलॊम नखान वाप्य वानप्रस्थॊ मुनिस ततः\nआश्रमाद आश्रमं सद्यः पूतॊ गच्छति कर्मभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 27, + "text": "अभयं सर्वभूतेभ्यॊ यॊ दत्त्वा परव्रजेद दविजः\nलॊकास तेजॊमयास तस्य परेत्य चानन्त्यम अश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 28, + "text": "सुशील वृत्तॊ वयपनीतकल्मषॊ; न चेह नामुत्र च कर्तुम ईहते\nअरॊष मॊहॊ गतसंधि विग्रहॊ; भवेद उदासीनवद आत्मविन नरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 29, + "text": "यमेषु चैवात्म गतेषु न वयथेत; सवशास्त्रसूत्राहुति मन्त्रविक्रमः\nभवेद यथेष्टा गतिर आत्मयाजिनॊ; न संशयॊ धर्मपरे जीतेन्द्रिये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 236, + "shloka": 30, + "text": "ततः परं शरेष्ठम अतीव सद्गुणैर; अधिष्ठितं तरीन अधिवृत्तम उत्तमम\nचतुर्थम उक्तं परमाश्रमं शृणु; परकीर्त्यमानं परमं परायनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 1, + "text": "[षुक्र]\nवर्तमानस तथैवात्र वानप्रस्थाश्रमे यथा\nयॊक्तव्यॊ ऽऽतमा यथाशक्त्या परं वै काङ्क्षता पदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 2, + "text": "[वयास]\nपराप्य संस्कारम एताभ्याम आश्रमाभ्यां ततः परम\nयत कार्यं परमार्थार्थं तद इहैकमनाः शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 3, + "text": "कसायं पाचयित्वा तु शरेणि सथानेषु च तरिषु\nपरव्रजेच च परं सथानं परिव्रज्याम अनुत्तमाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 4, + "text": "तद भवान एवम अभ्यस्य वर्ततां शरूयतां तथा\nएक एव चरेन नित्यं सिद्ध्यर्थम असहायवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 5, + "text": "एकश चरति यः पश्यन न जहाति न हीयते\nअनग्निर अनिकेतः सयाद गरामम अन्नार्थम आश्रयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 6, + "text": "अश्वस्तन विधानः सयान मुनिर भावसमन्वितः\nलघ्वाशी नियताहारः सकृद अन्ननिषेविता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 7, + "text": "कपालं वृक्षमूलानि कुचेलम असहायता\nउपेक्षा सर्वभूतानाम एतावद भिक्ष लक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 8, + "text": "यस्मिन वाचः परविशन्ति कूपे पराप्ताः शिला इव\nन वक्तारं पुनर यान्ति स कैवल्याश्रमे वसेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 9, + "text": "नैव पश्येन न शृणुयाद अवाच्यं जातु कस्य चित\nबराह्मणानां विशेषेण नैव बरूयात कथंचनन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 10, + "text": "यद बराह्मणस्य कुशलं तद एव सततं वदेत\nतूस्नीम आसीत निन्दायां कुर्वन भेषजम आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 11, + "text": "येन पूर्णम इवाकाशं भवत्य एकेन सर्वदा\nशून्यं येन जनाकीर्णं तं देवा बराह्मणं विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 12, + "text": "येन केन चिद आछन्नॊ येन केन चिद आशितः\nयत्रक्व चन शायी च तं देवा पराभमं विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 13, + "text": "अहेर इव गणाद भीतः सौहित्यान नरकाद इव\nकुनपाद इव स सत्रीभ्यस तं देवा बराह्मणं विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 14, + "text": "न करुध्येन न परहृष्येच च मानितॊ ऽमानितश च यः\nसर्वभूतेष्व अभयदस तं देवा बराह्मणं विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 15, + "text": "नाभिनन्देत मरणं नाभिनन्देत जीवितम\nकालम एव परतीक्षेत निदेशं भृतकॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 16, + "text": "अनभ्याहत चित्तः सयाद अनभ्याहत वाक तथा\nनिर्मुक्तः सर्वपापेभ्यॊ निरमित्रस्य किं भयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 17, + "text": "अभयं सर्वभूतेभ्यॊ भूतानाम अभयं यतः\nतस्य देहाद विमुक्तस्य भयं नास्ति कुतश्चनन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 18, + "text": "यथा नागपदे ऽनयानि पदानि पदगामिनाम\nसर्वाण्य एवापिधीयन्ते पदजातानि कौञ्चरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 19, + "text": "एवं सर्वम अहिंसायां धर्मार्थम अपिधीयते\nअमृतः सनित्यं वसति यॊ ऽहिंसां परतिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 20, + "text": "अहिंसकः समः सत्यॊ धृतिमान नियतेन्द्रियः\nशरण्यः सर्वभूतानां गतिम आप्नॊत्य अनुत्तमाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 21, + "text": "एवं परज्ञान तृप्तस्य निर्भयस्य मनीषिणः\nन मृत्युर अतिगॊ भावः स मृत्युम अधिगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 22, + "text": "विमुक्तं सर्वसङ्गेभ्यॊ मुनिम आकाशवत सथितम\nअस्वम एकचरं शान्तं तं देवा बराह्मणं विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 23, + "text": "जीवितं यस्य धर्मार्थं धर्मॊ ऽरत्य अर्थम एव च\nअहॊरात्राश च पुण्यार्थं तं देवा बराह्मणं विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 24, + "text": "निराशिषम अनारम्भं निर्नमस्कारम अस्तुतिम\nअक्षीण कषीणकर्माणं तं देवा बराह्मणं विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 25, + "text": "सर्वाणि भूतानि सुखे रमन्ते; सर्वाणि दुःखस्य भृशं तरसन्ति\nतेषां भयॊत्पादन जातखेदः; कुर्यान न कर्माणि हि शरद्दधानः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 26, + "text": "दानं हि भूताभय दक्षिणायाः; सर्वाणि दानान्य अधितिष्ठतीह\nतीक्ष्णां तनुं यः परथमं जहाति; सॊ ऽनन्तम आप्नॊत्य अभयं परजाभ्यः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 27, + "text": "उत्तान आस्येन हविर जुहॊति; लॊकस्य नाभिर जगतः परतिष्ठा\nतस्याङ्गम अङ्गानि कृताकृतं च; वैश्वानरः सर्वम एव परपेदे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 28, + "text": "परादेश मात्रे हृदि निश्रितं यत; तस्मिन परानान आत्मयाजी जुहॊति\nतस्याग्निहॊत्रं हुतम आत्मसंस्थं; सर्वेषु लॊकेषु सदैव तेषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 29, + "text": "दैवं तरिधातुं तरिवृतं सुपर्णं; ये विद्युर अग्र्यं परमार्थतां च\nते सर्वलॊकेषु महीयमाना; देवाः समर्थाः सुकृतं वरजन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 30, + "text": "वेदांश च वेद्यं च विधिं च कृत्स्नम; अथॊ निरुक्तं परमार्थतां च\nसर्वं शरीरात्मनि यः परवेद; तस्मै सम देवाः सपृहयन्ति नित्यम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 31, + "text": "भूमाव असक्तं दिवि चाप्रमेयं; हिरन मयं यॊ ऽनदजम अन्दमध्ये\nपतत्रिणं पक्षिणम अन्तरिक्षे; यॊ वेद भॊग्यात्मनि दीप्तरश्मिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 32, + "text": "आवर्तमाम अजरं विवर्तनं; सॊ नेमिकं दवादशारं सुपर्व\nयस्येदम आस्ये परियाति विश्वं; तत कालचक्रं निहितं गुहायाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 33, + "text": "यः संप्रसादं जगतः शरीरं; सर्वान स लॊकान अधिगच्छतीह\nतस्मिन हुतं तर्पयतीह देवांस; ते वै तृप्तास तर्पयन्त्य आस्यम अस्य" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 34, + "text": "तेजॊमयॊ नित्यतनुः पुराणॊ; लॊकान अनन्तान अभयान उपैति\nभूतानि यस्मान न तरसन्ते कदा चित; स भूतेभ्यॊ न तरसते कदा चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 35, + "text": "अगर्हणीयॊ न च गर्हते ऽनयान; स वै विप्रः परमात्मानम ईक्षेत\nविनीतमॊहॊ वयपनीतकल्मषॊ; न चेह नामुत्र च ये ऽरथम ऋच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 237, + "shloka": 36, + "text": "अरॊष मॊहः सम लॊष्ट काञ्चनः; परहीन शॊकॊ गतसंधि विग्रहः\nअपेतनिन्दास्तुतिर अप्रियाप्रियश; चरन्न उदासीनवद एष भिक्षुकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 238, + "shloka": 1, + "text": "[वयास]\nपरकृतेस तु विकारा ये कषेत्रज्ञस तैः परिश्रितः\nते चैनं न परजानन्ति स तु जानाति तान अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 238, + "shloka": 2, + "text": "तैश चैष कुरुते कार्यं मनः सस्थैर इहेन्द्रियैः\nसुदान्तैर इव संयन्ता दृधैः परमवाजिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 238, + "shloka": 3, + "text": "इन्द्रियेभ्यॊ परा हय अर्था अर्थेभ्यः परमं मनः\nमनसस तु परा बुद्धिर बुद्धेर आत्मा महान परः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 238, + "shloka": 4, + "text": "महतः परम अव्यक्तम अव्यक्तात परतॊ ऽमृतम\nअमृतान न परं किं चित सा काष्ठा सा परा गतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 238, + "shloka": 5, + "text": "एवं सर्वेषु भूतेषु गूढॊ ऽऽतमा न परकाशते\nदृश्यते तवाग्र्यया बुद्ध्या सूक्ष्मया तत्त्वदर्शिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 238, + "shloka": 6, + "text": "अन्तरात्मनि संलीयमनः सस्थानि मेधया\nइन्द्रियाणीन्द्रियार्थांश च बहु चिन्त्यमचिन्तयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 238, + "shloka": 7, + "text": "धयानॊपरमणं कृत्वा विद्या संपादितं मनः\nअनीश्वरः परशान्तात्म ततॊ ऽरछत्य अमृतं पदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 238, + "shloka": 8, + "text": "इन्द्रियाणां तु सर्वेषां वश्यात्मा चलितस्मृतिः\nआत्मनः संप्रदानेन मर्त्यॊ मृत्युम उपाश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 238, + "shloka": 9, + "text": "हित्वा तु सर्वसंकल्पान सत्त्वे चित्तं निवेशयेत\nसत्त्वे चित्तं समावेश्य ततः कालंजरॊ भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 238, + "shloka": 10, + "text": "चित्तप्रसादेन यतिर जहाति हि शुभाशुभम\nपरसन्नात्मात्मनि सथित्वा सुखम आनन्त्यम अश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 238, + "shloka": 11, + "text": "लक्षणं तु परसादस्य यथा तृप्तः सुखं सवपेत\nनिवाते वा यथा दीपॊ दीप्यमानॊ न कम्पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 238, + "shloka": 12, + "text": "एवं पूर्वापरे रात्रे युञ्जन्न आत्मानम आत्मना\nसत्त्वाहार विशुद्धात्मा पश्यत्य आत्मानम आत्मनि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 238, + "shloka": 13, + "text": "रहस्यं सर्ववेदानाम अनैतिह्यम अनागमम\nआत्मप्रत्ययिकं शास्त्रम इदं पुत्रानुशासनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 238, + "shloka": 14, + "text": "धर्माख्यानेषु सर्वेषु सत्याख्यानेषु यद वसु\nदशेदम ऋक सहस्राणि निर्मथ्यामृतम उद्धृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 238, + "shloka": 15, + "text": "नव नीतं यथा दध्नः काष्ठाद अग्निर यथैव च\nतथैव विदुषां जञानं पुत्र हेतॊः समुद्धृतम\nसनातकानाम इदं शास्त्रं वाच्यं पुत्रानुशासनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 238, + "shloka": 16, + "text": "तद इदं नाप्रशान्ताय नादान्तायातपस्विने\nनावेद विदुषे वाच्यं तथा नानुगताय च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 238, + "shloka": 17, + "text": "नासूयकायानृजवे न चानिर्दिष्ट कारिणे\nन तर्क शास्त्रदग्धाय तथैव पिशुनाय च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 238, + "shloka": 18, + "text": "शलाघते शलाघनीयाय परशान्ताय तपस्विने\nइदं परियाय पुत्राय शिष्यायानुगताय च\nरहस्यधर्मं वक्तव्यं नान्यस्मै तु कथंचनन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 238, + "shloka": 19, + "text": "यद्य अप्य अस्य महीं दद्याद रत्नपूर्णाम इमां नरः\nइदम एव ततः शरेय इति मन्येत तत्त्ववित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 238, + "shloka": 20, + "text": "अतॊ गुह्यतरार्थं तद अध्यात्मम अतिमानुषम\nयत तन महर्षिभिर दृष्टं वेदान्तेषु च गीयते\nतत ते ऽहं संप्रवक्ष्यामि यन मां तवं परिपृच्छसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 239, + "shloka": 1, + "text": "[षुक्र]\nअध्यात्मं विस्तरेणेह पुनर एव वदस्व मे\nयद अध्यात्मं यथा चेदं भगवन्न ऋषिसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 239, + "shloka": 2, + "text": "[वयास]\nअध्यात्मं यद इदं तात पुरुषस्येह विद्यते\nतत ते ऽहं संप्रवक्ष्यामि तस्य वयाख्याम इमां शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 239, + "shloka": 3, + "text": "भूमिर आपस तथा जयॊतिर वायुर आकाशम एव च\nमहाभूतानि भूतानां सागरस्यॊर्मयॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 239, + "shloka": 4, + "text": "परसार्येह यथाङ्गानि कूर्मः संहरते पुनः\nतद्वन महान्ति भूतानि यवीयःसु विकुर्वते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 239, + "shloka": 5, + "text": "इति तन्मयम एवेदं सर्वं सथावरजङ्गमम\nसर्गे च परलये चैव तस्मान निर्दिश्यते तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 239, + "shloka": 6, + "text": "महाभूतानि पञ्चैव सर्वभूतेषु भूतकृत\nअकरॊत तात वैषम्यं यस्मिन यद अनुपश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 239, + "shloka": 7, + "text": "[षुक]\nअकरॊद यच छरीरेषु कथं तद उपलक्षयेत\nइन्द्रियाणि गुणाः के चित कथं तान उपलक्षयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 239, + "shloka": 8, + "text": "[वयास]\nएतत ते वर्तयिष्यामि यथावद इह दर्शनम\nशृणु तत्त्वम इहैकाग्रॊ यथातत्त्वं यथा च तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 239, + "shloka": 9, + "text": "शब्दः शरॊत्रं तथा खानि तरयम आकाशसंभवम\nपराणश चेष्टा तथा सपर्श एते वायुगुणास तरयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 239, + "shloka": 10, + "text": "रूपं चक्षुर विपाकश च तरिधा जयॊतिर विधीयते\nरसॊ ऽथ रसनं सनेहॊ गुणास तव एते तरयॊ ऽमभसाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 239, + "shloka": 11, + "text": "घरेयं घराणं शरीरं च भूमेर एते गुणास तरयः\nएतावान इन्द्रियग्रामॊ वयाख्यातः पाञ्चभौतिकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 239, + "shloka": 12, + "text": "वायॊः सपर्शॊ रसॊ ऽदभ्यश च जयॊतिषॊ रूपम उच्यते\nआकाशप्रभवः शब्दॊ गन्धॊ भूमिगुणः समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 239, + "shloka": 13, + "text": "मनॊ बुद्धिश च भावश च तरय एते ऽऽतमयॊनिजाः\nन गुणान अतिवर्तन्ते गुणेभ्यः परमा मताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 239, + "shloka": 14, + "text": "इन्द्रियाणि नरे पञ्च सस्थं तु मन उच्यते\nसप्तमीं बुद्धिम एवाहुः कषेत्रज्ञं पुनर अस्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 239, + "shloka": 15, + "text": "चक्षुर आलॊचनायैव संशयं कुरुते मनः\nबुद्धिर अध्यवसानाय साक्षी कषेत्रज्ञ उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 239, + "shloka": 16, + "text": "रजस तमश च सत्त्वं च तरय एते सवयॊनिजाः\nसमाः सर्वेषु भूतेषु तद गुणेषूपलक्षयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 239, + "shloka": 17, + "text": "यथा कूर्म इहाङ्गानि परसार्य विनियच्छति\nएवम एवेन्द्रिय गरामं बुद्धिः सृष्ट्वा नियच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 239, + "shloka": 18, + "text": "यद ऊर्ध्वं पादतलयॊर अवाङ्मूर्ध्नश च पश्यति\nएतस्मिन्न एव कृत्ये वै वर्तते बुद्धिर उत्तमा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 239, + "shloka": 19, + "text": "गुणान नेनीयते बुद्धिर बुद्धिर एवेन्द्रियाण्य अपि\nमनः सस्थानि सर्वाणि बुद्ध्यभावे कुतॊ गुणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 239, + "shloka": 20, + "text": "तत्र यत परीतिसंयुक्तं किं चिद आत्मनि लक्षयेत\nपरशान्तम इव संशुद्धं सत्त्वं तद उपधारयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 239, + "shloka": 21, + "text": "यत तु संतापसंयुक्तं काये मनसि वा भवेत\nरजः परवर्तकं तत सयात सततं हारि देहिनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 239, + "shloka": 22, + "text": "यत तु संमॊह संयुक्तम अव्यक्तविषयं भवेत\nअप्रतर्क्यम अविज्ञेयं तमस तद उपधार्यताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 239, + "shloka": 23, + "text": "परहर्षः परीतिर आनन्दः साम्यं सवस्थात्म चित्तता\nअकस्माद यदि वा कस्माद वर्तते सात्त्विकॊ गुणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 239, + "shloka": 24, + "text": "अभिमानॊ मृषावादॊ लॊभॊ मॊहस तथाक्षमा\nलिङ्गानि रजसस तानि वर्तन्ते हेत्वहेतुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 239, + "shloka": 25, + "text": "तथा मॊहः परमादश च तन्द्री निद्रा परबॊधिता\nकथं चिद अभिवर्तन्ते विज्ञेयास तामसा गुणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 240, + "shloka": 1, + "text": "[वयास]\nमनः परसृजते भावं बुद्धिर अध्यवसायिनी\nहृदयं परियाप्रिये वेद तरिविधा कर्मचॊदना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 240, + "shloka": 2, + "text": "इन्द्रियेभ्यः परा हय अर्था अर्थेभ्यः परमं मनः\nमनसस तु परा बुद्धिर बुद्धेर आत्मा परॊ मतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 240, + "shloka": 3, + "text": "बुद्धिर आत्मा मनुष्यस्य बुद्धिर एवात्मनॊ ऽऽतमिका\nयदा विकुरुते भावं तदा भवति सा मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 240, + "shloka": 4, + "text": "इन्द्रियाणां पृथग्भावाद बुद्धिर विक्रियते हय अनु\nशृण्वती भवति शरॊतं सपृशती सपर्श उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 240, + "shloka": 5, + "text": "पश्यन्ती भवते दृष्टी रसती रसनं भवेत\nजिघ्रती भवति घराणं बुद्धिविक्रियते पृथक" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 240, + "shloka": 6, + "text": "इन्द्रियाणीति तान्य आहुस तेष्व अदृश्याधितिष्ठति\nतिष्ठती पुरुषे बुद्धिस तरिषु भावेषु वर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 240, + "shloka": 7, + "text": "कदा चिल लभते परीतिं कदा चिद अपि शॊचते\nन सुखेन न दुःखेन कदा चिद इह युज्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 240, + "shloka": 8, + "text": "सेयं भावात्मिका भावांस तरीन एतान अतिवर्तते\nसरितां सागरॊ भर्ता महावेलाम इवॊर्मिमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 240, + "shloka": 9, + "text": "यदा परार्थयते किं चित तदा भवति सा मनः\nअधिष्ठानानि वै बुद्ध्या पृथग एतानि संस्मरेत\nइन्द्रियाण्य एव मेध्यानि विजेतव्यानि कृत्स्नशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 240, + "shloka": 10, + "text": "सर्वाण्य एवानुपूर्व्येण यद यन नानुविधीयते\nअविभाग गता बुद्धिर भावे मनसि वर्तते\nपरवर्तमानं तु रजः सत्त्वम अप्य अनुवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 240, + "shloka": 11, + "text": "ये चैव भावा वर्तन्ते सर्व एष्व एव ते तरिषु\nअन्वर्थाः संप्रवर्तन्ते रथनेमिम अरा इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 240, + "shloka": 12, + "text": "परदीपार्थं नरः कुर्याद इन्द्रियैर बुद्धिसत्तमैः\nनिश्चरद्भिर यथायॊगम उदासीनैर यदृच्छया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 240, + "shloka": 13, + "text": "एवं सवभावम एवेदम इति विद्वान न मुह्यति\nअशॊचन्न अप्रहृष्यंश च नित्यं विगतमत्सरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 240, + "shloka": 14, + "text": "न हय आत्मा शक्यते दरष्टुम इन्द्रियैः कामगॊचरैः\nपरवर्तमानैर अनये दुर्धरैर अकृतात्मभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 240, + "shloka": 15, + "text": "तेषां तु मनसा रश्मीन यदा सम्यङ नियच्छति\nतदा परकाशते हय आत्मा घते दीप इव जवजन\nसर्वेषाम एव भूतानां तमस्य अपगते यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 240, + "shloka": 16, + "text": "यथा वारि चरः पक्षी न लिप्यति जले चरन\nएवम एव कृतप्रज्ञॊ न दॊषैर विषयांश चरन\nअसज्जमानः सर्वेषु न कथं चन लिप्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 240, + "shloka": 17, + "text": "तयक्त्वा पूर्वकृतं कर्म रतिर यस्य सदात्मनि\nसर्वभूतात्मभूतस्य गुणमार्गेष्व असज्जतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 240, + "shloka": 18, + "text": "सत्त्वम आत्मा परसवति गुणान वापि कदा चन\nन गुणा विदुर आत्मानं गुणान वेद स सर्वदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 240, + "shloka": 19, + "text": "परिद्रस्ता गुणानां स सरष्टा चैव यथातथम\nसत्त्वक्षेत्रज्ञयॊर एतद अन्तरं विद्धि सूक्ष्मयॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 240, + "shloka": 20, + "text": "सृजते तु गुणान एक एकॊ न सृजते गुणान\nपृथग भूतौ परकृत्या तौ संप्रयुक्तौ च सर्वदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 240, + "shloka": 21, + "text": "यथामत्स्यॊ ऽदभिर अन्यः सन संप्रयुक्तौ तथैव तौ\nमशकॊदुम्बरौ चापि संप्रयुक्तौ यथा सह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 240, + "shloka": 22, + "text": "इषीका वा यथा मुञ्जे पृथक च सह चैव च\nतथैव सहिताव एताव अन्यॊन्यस्मिन परतिष्ठितौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 241, + "shloka": 1, + "text": "[वयास]\nसृजते तु गुणान सत्त्वं कषेत्रज्ञस तव अनुतिष्ठति\nगुणान विक्रियतः सर्वान उदासीनवद ईश्वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 241, + "shloka": 2, + "text": "सवभावयुक्तं तत सर्वं यद इमां सृजते गुणान\nऊर्ण नाभिर यथा सूत्रं सृजते तन्तुवद गुणान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 241, + "shloka": 3, + "text": "परध्वस्ता न निवर्तन्ते परवृत्तिर नॊपलभ्यते\nएवम एके वयवस्यन्ति निवृत्तिर इति चापरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 241, + "shloka": 4, + "text": "उभयं संप्रधार्यैतद अध्यवस्येद यथामति\nअनेनैव विधानेन भवेद गर्भशयॊ महान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 241, + "shloka": 5, + "text": "अनादि निधनं नित्यम आसाद्य विचरेन नरः\nअक्रुध्यन्न अप्रहृष्यंश च नित्यं विगतमत्सरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 241, + "shloka": 6, + "text": "इत्य एवं हृदयग्रन्थिं बुद्धिचिन्तामयं दृधम\nअतीत्य सुखम आसीत अशॊचंश छिन्नसंशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 241, + "shloka": 7, + "text": "तप्येयुः परच्युताः पृथ्व्या यथा पूर्णां नदीं नराः\nअवगाधा हय अविद्वांसॊ विद्धि लॊकम इमं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 241, + "shloka": 8, + "text": "न तु ताम्यति वै विद्वान सथले चरति तत्त्ववित\nएवं यॊ विन्दते ऽऽतमानं केवलं जञानम आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 241, + "shloka": 9, + "text": "एवं बुद्ध्वा नरः सर्वां भूतानाम आगतिं गतिम\nसमवेक्ष्य शनैः सम्यग लभते शमम उत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 241, + "shloka": 10, + "text": "एतद वै जन्म सामर्थ्यं बराह्मणस्य विशेषतः\nआत्मज्ञानं शमश चैव पर्याप्तं तत्परायनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 241, + "shloka": 11, + "text": "एतद बुद्ध्वा भवेद बुद्धः किम अन्यद बुद्ध लक्षणम\nविज्ञायैतद विमुच्यन्ते कृतकृत्या मनीषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 241, + "shloka": 12, + "text": "न भवति विदुषां महद भयं; यद अविदुषां सुमहद भयं भवेत\nन हि गतिर अधिकास्ति कस्य चिद; भवति हि या विदुषः सनातनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 241, + "shloka": 13, + "text": "लॊकमातुरम असूयते जनस; तत तद एव च निरीक्ष्य शॊचते\nतत्र पश्य कुशलान अशॊचतॊ; ये विदुस तद उभयं कृताकृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 241, + "shloka": 14, + "text": "यत करॊत्य अनभिसंधि पूर्वकं; तच च निर्नुदति यत पुरा कृतम\nन परियं तद उभयं न चाप्रियं; तस्य तज जनयतीह कुर्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 242, + "shloka": 1, + "text": "[षुक्र]\nयस्माद धर्मात परॊ धर्मॊ विद्यते नेह कश चन\nयॊ विशिष्टश च धर्मेभ्यस तं भवान परब्रवीतु मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 242, + "shloka": 2, + "text": "[वयास]\nधर्मं ते संप्रवक्ष्यामि पुराणम ऋषिसंस्तुतम\nविशिष्टं सर्वधर्मेभ्यस तम इहैकमनाः शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 242, + "shloka": 3, + "text": "इन्द्रियाणि परमाथीनि बुद्ध्या संयम्य यत्नतः\nसर्वतॊ निष्पतिष्णूनि पिता बालान इवात्मजान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 242, + "shloka": 4, + "text": "मनसश चेन्द्रियाणां च हय ऐकाग्र्यं परमं तपः\nतज जयायः सर्वधर्मेभ्यः स धर्मः पर उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 242, + "shloka": 5, + "text": "तानि सर्वाणि संधाय मनः सस्थानि मेधया\nआत्मतृप्त इवासीत बहु चिन्त्यम अचिन्तयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 242, + "shloka": 6, + "text": "गॊचरेभ्यॊ निवृत्तानि यदा सथास्यन्ति वेश्मनि\nतदा तवम आत्मनात्मानं परं दरक्ष्यसि शाश्वतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 242, + "shloka": 7, + "text": "सर्वात्मानं महात्मानं विधूमम इव पावकम\nतं पश्यन्ति महात्मानॊ बराह्मणा ये मनीषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 242, + "shloka": 8, + "text": "यथा पुष्प फलॊपेतॊ बहुशाखॊ महाद्रुमः\nआत्मनॊ नाभिजानीते कव मे पुष्पं कव मे फलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 242, + "shloka": 9, + "text": "एवम आत्मा न जानीते कव गमिष्ये कुतॊ नव अहम\nअन्यॊ हय अत्रान्तर आत्मास्ति यः सर्वम अनुपश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 242, + "shloka": 10, + "text": "जञानदीपेन दीप्तेन पश्यत्य आत्मानम आत्मना\nदृष्ट्वा तवम आत्मनात्मानं निरात्मा भव सर्ववित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 242, + "shloka": 11, + "text": "विमुक्तः सर्वपापेभ्यॊ मुक्तत्वच इवॊरगः\nपरां बुद्धिम अवाप्येह विपाप्मा विगतज्वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 242, + "shloka": 12, + "text": "सर्वतः सरॊतसं घॊरां नदीं लॊकप्रवाहिनीम\nपञ्चेन्द्रिय गराहवतीं मनःसंकल्परॊधसम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 242, + "shloka": 13, + "text": "लॊभमॊहतृणछन्नां कामक्रॊधसरीसृपाम\nसत्यतीर्थानृत कषॊभां करॊधपङ्कां सरिद वराम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 242, + "shloka": 14, + "text": "अव्यक्तप्रभवां शीघ्रां दुस्तराम अकृतात्मभिः\nपरतरस्व नदीं बुद्ध्या कामग्राहसमाकुलाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 242, + "shloka": 15, + "text": "संसारसागर गमां यॊनिपाताल दुस्तराम\nआत्मजन्मॊद्भवां तात जिह्वावर्तां दुरासदाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 242, + "shloka": 16, + "text": "यां तरन्ति कृतप्रज्ञा धृतिमन्तॊ मनीषिणः\nतां तीर्णः सर्वतॊ मुक्तॊ विपूतात्मात्मविच छुचिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 242, + "shloka": 17, + "text": "उत्तमां बुद्धिम आस्थाय बरह्मभूयं गमिष्यसि\nसंतीर्णः सर्वसंक्लेशान परसन्नात्मा विकल्मसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 242, + "shloka": 18, + "text": "भूमिष्ठानीव भूतानि पर्वतस्थॊ निशामय\nअक्रुध्यन्न अप्रहृष्यंश च ननृशंस मतिस तथा\nततॊ दरक्ष्यसि भूतानां सर्वेषां परभवाप्ययौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 242, + "shloka": 19, + "text": "एवं वै सर्वधर्मेभ्यॊ विशिष्टं मेनिरे बुधाः\nधर्मं धर्मभृतां शरेष्ठ मुनयस तत्त्वदर्शिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 242, + "shloka": 20, + "text": "आत्मनॊ ऽवययिनॊ जञात्वा इदं पुत्रानुशासनम\nपरयताय परवक्तव्यं हितायानुगताय च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 242, + "shloka": 21, + "text": "आत्मज्ञानम इदं गुह्यं सर्वगुह्यतमं महत\nअब्रुवं यद अहं तात आत्मसाक्षिकम अञ्जसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 242, + "shloka": 22, + "text": "नैव सत्री न पुमान एतन नैव चेदं नपुंसकम\nअदुःखम असुखं बरह्मभूतभव्य भवात्मकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 242, + "shloka": 23, + "text": "नैतज जञात्वा पुमान सत्री वा पुनर्भवम अवाप्नुयात\nअभव परतिपत्त्यर्थम एतद वर्त्म विधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 242, + "shloka": 24, + "text": "अथा मतानि सर्वाणि न चैतानि यथा यथा\nकथितानि मया पुत्र भवन्ति न भवन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 242, + "shloka": 25, + "text": "तत परीतियुक्तेन गुणान्वितेन; पुत्रेण सत पुत्रगुणान्वितेन\nपृष्टॊ हीदं परीतिमता हितार्थं; बरूयात सुतस्येह यद उक्तम एतत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 243, + "shloka": 1, + "text": "[वयास]\nगन्धान रसान नानुरुन्ध्यात सुखं वा; नालंकारांश चाप्नुयात तस्य तस्य\nमानं च कीर्तिं च यशश च नेच्छेत; स वै परचारः पश्यतॊ बराह्मणस्य" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 243, + "shloka": 2, + "text": "सर्वान वेदान अधीयीत शुश्रूसुर बरह्मचर्यवान\nऋचॊ यजूंसि सामानि न तेन न स बराह्मणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 243, + "shloka": 3, + "text": "जञातिवत सर्वभूतानां सर्ववित सर्ववेदवित\nनाकामॊ मरियते जातु न तेन न च बराह्मणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 243, + "shloka": 4, + "text": "इष्टीश च विविधाः पराप्य करतूंश चैवाप्तदक्षिणान\nनैव पराप्नॊति बराह्मण्यम अभिध्यानात कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 243, + "shloka": 5, + "text": "यदा चायं न बिभेति यदा चास्मान न बिभ्यति\nयदा नेच्छति न दवेष्टि बरह्म संपद्यते तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 243, + "shloka": 6, + "text": "यदा न कुरुते भावं सर्वभूतेषु पापकम\nकर्मणा मनसा वाचा बरह्म संपद्यते तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 243, + "shloka": 7, + "text": "कामबन्धनम एवैकं नान्यद अस्तीह बन्धनम\nकामबन्धन मुक्तॊ हि बरह्मभूयाय कल्पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 243, + "shloka": 8, + "text": "कामतॊ मुच्यमानस तु धूम्राभ्राद इव चन्द्रमः\nविरजाः कामम आकाङ्क्षन धीरॊ धैर्येण वर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 243, + "shloka": 9, + "text": "आपूर्यमाणम अचलप्रतिष्ठं; समुद्रम आपः परविशन्ति यद्वत\nस कामकान्तॊ न तु कामकामः; स वै लॊकात सवर्गम उपैति देही" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 243, + "shloka": 10, + "text": "वेदस्यॊपनिषत सत्यं सत्यस्यॊपनिषद दमः\nदमस्यॊपनिषद दानं दानस्यॊपनिषत तपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 243, + "shloka": 11, + "text": "तपसॊपनिषत तयागस तयागस्यॊपनिषत सुखम\nसुखस्यॊपनिषत सवर्गः सवर्गस्यॊपनिषच छमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 243, + "shloka": 12, + "text": "कलेदनं शॊकमनसॊः संतापं तृष्णया सह\nसत्त्वम इच्छसि संतॊषाच छान्ति लक्षणम उत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 243, + "shloka": 13, + "text": "विशॊकॊ निर्ममः शान्तः परसन्नात्मात्मवित्तमः\nसॊ भिर लक्षणवान एतैः समग्रः पुनर एष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 243, + "shloka": 14, + "text": "सॊ भिः सत्त्वगुणॊपेतैः पराज्ञैर अधिकमन्त्रिभिः\nये विदुः परेत्य चात्मानम इहस्थांस तांस तथा विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 243, + "shloka": 15, + "text": "अकृत्रिमम असंहार्यं पराकृतं निरुपस्कृतम\nअध्यात्मं सुकृतप्रज्ञः सुखम अव्ययम अश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 243, + "shloka": 16, + "text": "निष्प्रचारं मनः कृत्वा परतिष्ठाप्य च सर्वतः\nयाम अयं लभते तुष्टिं सा न शक्यम अतॊ ऽनयथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 243, + "shloka": 17, + "text": "येन तृप्यत्य अभुञ्जानॊ येन तुष्यत्य अवित्तवान\nयेनास्नेहॊ बलं धत्ते यस तं वेद स वेदवित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 243, + "shloka": 18, + "text": "संगॊप्य हय आत्मनॊ दवाराण्य अपिधाय विचिन्तयन\nयॊ हय आस्ते बराह्मणः शिष्टः स आत्मरतिर उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 243, + "shloka": 19, + "text": "समाहितं परे तत्त्वे कषीणकामम अवस्थितम\nसर्वतः सुखम अन्वेति वपुश चान्द्रमसं यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 243, + "shloka": 20, + "text": "सविशेषाणि भूतानि गुणांश चाभजतॊ मुनेः\nसुखेनापॊह्यते दुःखं भास्करेण तमॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 243, + "shloka": 21, + "text": "तम अतिक्रान्त कर्माणम अतिक्रान्त गुणक्षयम\nबराह्मणं विषयाश्लिष्टं जरामृत्यू न विन्दतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 243, + "shloka": 22, + "text": "स यदा सर्वतॊ मुक्तः समः पर्यवतिष्ठते\nइन्द्रियाणीन्द्रियार्थांश च शरीरस्थॊ ऽतिवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 243, + "shloka": 23, + "text": "कारणं परमं पराप्य अतिक्रान्तस्य कार्यताम\nपुनरावर्तनं नास्ति संप्राप्तस्य परात परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 244, + "shloka": 1, + "text": "[वयास]\nदवन्द्वानि मॊक्षजिज्ञासुर अर्थधर्माव अनुष्ठितः\nवक्त्रा गुणवता शिष्यः शराव्यः पूर्वम इदं महत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 244, + "shloka": 2, + "text": "आकाशं मारुतॊ जयॊतिर आपः पृथ्वी च पञ्चमी\nभावाभावौ च कालश च सर्वभूतेषु पञ्चसु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 244, + "shloka": 3, + "text": "अन्तरात्मकम आकाशं तन्मयं शरॊत्रम इन्द्रियम\nतस्य शब्दं गुणं विद्यान मूर्ति शास्त्रविधानवित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 244, + "shloka": 4, + "text": "चरणं मारुतात्मेति पराणापानौ च तन्मयौ\nसपर्शनं चेन्द्रियं विद्यात तथा सपर्शं च तन्मयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 244, + "shloka": 5, + "text": "ततः पाकः परकाशश च जयॊतिश चक्षुश च तन्मयम\nतस्य रूपं गुणं विद्यात तमॊ ऽनववसितात्मकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 244, + "shloka": 6, + "text": "परक्लेदः कषुद्रता सनेह इत्य आपॊ हय उपदिश्यते\nरसनं चेन्द्रियं जिह्वा रसश चापां गुणॊ मतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 244, + "shloka": 7, + "text": "संघातः पार्थिवॊ धातुर अस्थि दन्तनखानि च\nशमश्रुलॊम च केशाश च सिराः सनायु च चर्म च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 244, + "shloka": 8, + "text": "इन्द्रियं घराणसंज्ञानं नासिकेत्य अभिधीयते\nगन्धश चैवेन्द्रियारॊ ऽयं विज्ञेयः पृथिवीमयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 244, + "shloka": 9, + "text": "उत्तरेषु गुणाः सन्ति सर्वे सर्वेषु चॊत्तराः\nपञ्चानां भूतसंघानां संततिं मुनयॊ विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 244, + "shloka": 10, + "text": "मनॊ नवमम एषां तु बुद्धिस तु दशमी समृता\nएकादशॊ ऽनतरात्मा च सर्वतः पर उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 244, + "shloka": 11, + "text": "वयवसायात्मिका बुद्धिर मनॊ वयाकरणात्मकम\nकर्मानुमानाद विज्ञेयः स जीवः कषेत्रसंज्ञकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 244, + "shloka": 12, + "text": "एभिः कालास्तमैर भावैर यः सर्वैः सर्वम अन्वितम\nपश्यत्य अकलुषं पराज्ञः स मॊहं नानुवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 245, + "shloka": 1, + "text": "[वयास]\nशरीराद विप्रमुक्तं हि सूक्ष्मभूतं शरीरिणम\nकर्मभिः परिपश्यन्ति शास्त्रॊक्तैः शास्त्रचेतसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 245, + "shloka": 2, + "text": "यथा मरीच्यः सहिताश चरन्ति; गच्छन्ति तिष्ठन्ति च दृश्यमानाः\nदेहैर विमुक्ता विचरन्ति लॊकांस; तथैव सत्त्वान्य अतिमानुषाणि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 245, + "shloka": 3, + "text": "परतिरूपं यथैवाप्सु तापः सूर्यस्य लक्ष्यते\nसत्त्ववांस तु तथा सत्त्वं परतिरूपं परपश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 245, + "shloka": 4, + "text": "तानि सूक्ष्माणि सत्त्वस्था विमुक्तानि शरीरतः\nसवेन तत्त्वेन तत्त्वज्ञाः पश्यन्ति नियतेन्द्रियाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 245, + "shloka": 5, + "text": "सवपतां जाग्रतां चैव सर्वेषाम आत्मचिन्तितम\nपरधानद्वैध युक्तानां जहतां कर्मजं रजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 245, + "shloka": 6, + "text": "यथाहनि तथा रात्रौ यथा रात्रौ तथाहनि\nवशे तिष्ठति सत्त्वात्मा सततं यॊगयॊगिनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 245, + "shloka": 7, + "text": "तेषां नित्यं सदा नित्यॊ भूतात्मा सततं गुणैः\nसप्तभिस तव अन्वितः सूक्ष्मैश चरिष्णुर अजरामरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 245, + "shloka": 8, + "text": "मनॊ बुद्धिपराभूतः सवदेहपरदेहवित\nसवप्नेष्व अपि भवत्य एष विज्ञाता सुखदुःखयॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 245, + "shloka": 9, + "text": "तत्रापि लभते दुःखं तत्रापि लभते सुखम\nकरॊधलॊभौ तु तत्रापि कृत्वा वयसनम अर्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 245, + "shloka": 10, + "text": "परीणितश चापि भवति महतॊ ऽरथान अवाप्य च\nकरॊति पुण्यं तत्रापि जाग्रन्न इव च पश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 245, + "shloka": 11, + "text": "तम एवम अतितेजॊ ऽंशं भूतात्मानं हृदि सथितम\nतमॊ रजॊ भयाम आविष्टा नानुपश्यन्ति मूर्तिषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 245, + "shloka": 12, + "text": "शास्त्रयॊगपरा भूत्वा सवम आत्मानं परीप्सवः\nअनुच्छ्वासान्य अमूर्तीनि यानि वज्रॊपमान्य अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 245, + "shloka": 13, + "text": "पृथग भूतेषु सृष्टेषु चतुर्ष्व आश्रमकर्मसु\nसमाधौ यॊगम एवैतच छान्दिल्यः शमम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 245, + "shloka": 14, + "text": "विदित्वा सप्त सूक्ष्माणि षडङ्गं च महेश्वरम\nपरधानविनियॊगस्थः परं बरह्माधिगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 246, + "shloka": 1, + "text": "[वयास]\nहृदि कामद्रुमश चित्रॊ मॊहसंचय संभवः\nकरॊधमानमहास्कन्धॊ विवित्सा परिमॊचनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 246, + "shloka": 2, + "text": "तस्य चाज्ञानम आधारः परमादः परिषेचनम\nसॊ ऽभयसूया पलाशॊ हि पुरादुष्कृत सारवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 246, + "shloka": 3, + "text": "संमॊह चिन्ता वितपः शॊकशाखॊ भयंकरः\nमॊहनीभिः पिपासाभिर लताभिः परिवेष्टितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 246, + "shloka": 4, + "text": "उपासते महावृक्षं सुलुब्धास तं फलेप्सवः\nआयासैः संयतः पाशैः फलानि परिवेष्टयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 246, + "shloka": 5, + "text": "यस तान पाशान वशे कृत्वा तं वृक्षम अपकर्षति\nगतः स दुःखयॊर अन्तं यतमानस तयॊर दवयॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 246, + "shloka": 6, + "text": "संरॊहत्य अकृतप्रज्ञः संतापेन हि पादपम\nस तम एव ततॊ हन्ति विषं गरसम इवातुरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 246, + "shloka": 7, + "text": "तस्यानुशय मूलस्य मूलम उद्ध्रियते बलात\nतयागाप्रमादाकृतिना साम्येन परमासिना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 246, + "shloka": 8, + "text": "एवं यॊ वेद कामस्य केवलं परिकर्षणम\nवधं वै कामशास्त्रस्य स दुःखान्य अतिवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 246, + "shloka": 9, + "text": "शरीरं पुरम इत्य आहुः सवामिनी बुद्धिर इष्यते\nतत्र बुद्धेः शरीरस्थं मनॊ नामार्थ चिन्तकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 246, + "shloka": 10, + "text": "इन्द्रियाणि जनाः पौरास तदर्थं तु परा कृतिः\nतत्र दवौ दारुणौ दॊषौ तमॊ नाम रजस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 246, + "shloka": 11, + "text": "यदर्थम उपजीवन्ति पौराः सह पुरेश्वराः\nअद्वारेण तम एवार्थं दवौ दॊषाव उपजीवतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 246, + "shloka": 12, + "text": "तत्र बुद्धिर हि दुर्धर्षा मनः साधर्म्यम उच्यते\nपौराश चापि मनस तरस्तास तेषाम अपि चला सथितिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 246, + "shloka": 13, + "text": "यदर्थं बुद्धिर अध्यास्ते न सॊ ऽरथः परिषीदति\nयदर्थं पृथग अध्यास्ते मनस तत्परिषीदति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 246, + "shloka": 14, + "text": "पृथग भूतं यदा बुद्ध्या मनॊ भवति केवलम\nतत्रैवं विवृतं शून्यं रजः पर्यवतिष्ठते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 246, + "shloka": 15, + "text": "तन्मनः कुरुते सख्यं रजसा सह संगतम\nतं चादाय जनं पौरं रजसे संप्रयच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 247, + "shloka": 1, + "text": "[भी]\nभूतानां गुणसंख्यानं भूयः पुत्र निशामय\nदवैपायन मुखाद भरष्टं शलाघया परयानघ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 247, + "shloka": 2, + "text": "दीप्तानलनिभः पराह भगवान धूम्रवर्चसे\nततॊ ऽहम अपि वक्ष्यामि भूयः पुत्र निदर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 247, + "shloka": 3, + "text": "भूमेः सथैर्यं पृथुत्वं च काथिन्यं परसवात्मता\nगन्धॊ गुरुत्वं शक्तिश च संघातः सथापना धृतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 247, + "shloka": 4, + "text": "अपां शैत्यं रसः कलेदॊ दरवत्वं सनेहसौम्यता\nजिह्वा विष्यन्दिनी चैव भौमाप्यास्रवणं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 247, + "shloka": 5, + "text": "अग्नेर दुर्धर्षता तेजस तापः पाकः परकाशनम\nशौचं रागॊ लघुस तैक्ष्ण्यं दशमं चॊर्ध्वभागिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 247, + "shloka": 6, + "text": "वायॊर अनियमः सपर्शॊ वादस्थानं सवतन्त्रता\nबलं शैघ्र्यं च मॊहश च चेष्टा कर्मकृता भवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 247, + "shloka": 7, + "text": "आकाशस्य गुणः शब्दॊ वयापित्वं छिद्रतापि च\nअनाश्रयम अनालम्बम अव्यक्तम अविकारिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 247, + "shloka": 8, + "text": "अप्रतीघातता चैव भूतत्वं विकृतानि च\nगुणाः पञ्चा शतं परॊक्ताः पञ्च भूतात्मभाविताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 247, + "shloka": 9, + "text": "चलॊपपत्तिर वयक्तिश च विसर्गः कल्पना कषमा\nसद असच चाशुता चैव मनसॊ नव वै गुणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 247, + "shloka": 10, + "text": "इष्टानिष्ट विकल्पश च वयवसायः समाधिता\nसंशयः परतिपत्तिश च बुद्धौ पञ्चेह ये गुणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 247, + "shloka": 11, + "text": "[य]\nकथं पञ्च गुणा बुद्धिः कथं पञ्चेन्द्रिया गुणाः\nएतन मे सर्वम आचक्ष्व सूक्ष्मज्ञानं पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 247, + "shloka": 12, + "text": "[भी]\nआहुः षष्टिं भूतगुणान वै; भूतविशिष्टा नित्यविषक्ताः\nभूतविषक्ताश चाक्षरसृष्टाः; पुत्र न नित्यं तद इह वदन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 247, + "shloka": 13, + "text": "तत पुत्र चिन्ता कलितं यद उक्तम; अनागतं वै तव संप्रतीह\nभूतार्थ तत्त्वं तद अवाप्य सर्वं; भूतप्रभावाद भव शान्तबुद्धिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 248, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nय इमे पृथिवीपालाः शेरते पृथिवीतले\nपृतना मध्य एते हि गतसत्त्वा महाबलाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 248, + "shloka": 2, + "text": "एकैकशॊ भीमबला नागायुत बलास तथा\nएते हि निहताः संख्ये तुल्यतेजॊबलैर नरैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 248, + "shloka": 3, + "text": "नैषां पश्यामि हन्तारं परानिनां संयुगे पुरा\nविक्रमेणॊपसंपन्नास तेजॊबलसमन्विताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 248, + "shloka": 4, + "text": "अथ चेमे महाप्राज्ञ शेरते हि गतासवः\nमृता इति च शब्दॊ ऽयं वर्तत्य एषु गतासुषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 248, + "shloka": 5, + "text": "इमे मृता नृपतयः परायशॊ भीमविक्रमाः\nतत्र मे संशयॊ जातः कुतः संज्ञा मृता इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 248, + "shloka": 6, + "text": "कस्य मृत्युः कुतॊ मृत्युः केन मृत्युर इह परजाः\nहरत्य अमरसंकाश तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 248, + "shloka": 7, + "text": "[भी]\nपुरा कृतयुगे तात राजासीद अविकम्पकः\nस शत्रुवशम आपन्नः संग्रामे कषीणवाहनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 248, + "shloka": 8, + "text": "तत्र पुत्रॊ हरिर नाम नारायण समॊ बले\nस शत्रुभिर हतः संख्ये सबलः सपदानुगः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 248, + "shloka": 9, + "text": "स राजा शत्रुवशगः पुत्रशॊकसमन्वितः\nयदृच्छयाशान्ति परॊ ददर्श भुवि नारदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 248, + "shloka": 10, + "text": "स तस्मै सर्वम आचस्त यथावृत्तं जनेश्वरः\nशत्रुभिर गरहणं संख्ये पुत्रस्य मरणं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 248, + "shloka": 11, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा नारदाथ तपॊधनः\nआख्यानम इदम आचस्त पुत्रशॊकापहं तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 248, + "shloka": 12, + "text": "राजञ शृणु समाख्यानम अद्येदं बहुविस्तरम\nयथावृत्तं शरुतं चैव मयापि वसुधाधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 248, + "shloka": 13, + "text": "परजाः सृष्ट्वा महातेजाः परजा सर्गे पितामहः\nअतीव वृद्धा बहुला नामृष्यत पुनः परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 248, + "shloka": 14, + "text": "न हय अन्तरम अभूत किं चित कव चिज जन्तुभिर अच्युत\nनिरुच्छ्वासम इवॊन्नद्धं तरैलॊक्यम अभवन नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 248, + "shloka": 15, + "text": "तस्य चिन्ता समुत्पन्न संहारं परति भूपते\nचिन्तयन नाध्यगच्छच च संहारे हेतुकारणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 248, + "shloka": 16, + "text": "तस्य रॊषान महाराज खेभ्यॊ ऽगनिर उदतिष्ठत\nतेन सर्वदिशॊ राजन ददाह स पितामहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 248, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ दिवं भुवं खं च जगच च सचराचरम\nददाह पावकॊ राजन भगवत कॊपसंभवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 248, + "shloka": 18, + "text": "तत्रादह्यन्त भूतानि जङ्गमानि धरुवाणि च\nमहता कॊपवेगेन कुपिते परपितामहे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 248, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ हरि जतः सथानुर वेदाध्वर पतिः शिवः\nजगाद शरणं देवॊ बराह्मणं परवीरहा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 248, + "shloka": 20, + "text": "तस्मिन्न अभिगते सथानौ परजानां हितकाम्यया\nअब्रवीद वरदॊ देवॊ जवलन्न इव तदा शिवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 248, + "shloka": 21, + "text": "करवाण्य अद्य कं कामं वरार्हॊ ऽसि मतॊ मम\nकर्ता हय अस्मि परियं शम्भॊ तव यद धृदि वर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 249, + "shloka": 1, + "text": "[सथाणु]\nपरजा सर्ग निमित्तं मे कार्यवत्ताम इमां परभॊ\nविद्धि सृष्टास तवया हीमा मा कुप्यासां पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 249, + "shloka": 2, + "text": "तव तेजॊ ऽगनिना देव परजा दह्यन्ति सर्वशः\nता दृष्ट्वा मम कारुण्यं मा कुप्यासां जगत परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 249, + "shloka": 3, + "text": "[परजापति]\nन कुप्ये न च मे कामॊ न भवेरन परजा इति\nलाघवार्थं धरण्यास तु ततः संहार इष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 249, + "shloka": 4, + "text": "इयं हि मां सदा देवी भारार्ता समचॊदयत\nसंहारार्थं महादेव भारेणाप्सु निमज्जति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 249, + "shloka": 5, + "text": "यदाहं नाधिगच्छामि बुद्ध्या बहु विचारयन\nसंहारम आसां वृद्धानां ततॊ मां करॊध आविशत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 249, + "shloka": 6, + "text": "[सथाणु]\nसंहारान्तं परसीदस्व मा करुधस तरिदशेश्वर\nमा परजाः सथावरं वैच जङ्गमं च विनीनशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 249, + "shloka": 7, + "text": "पल्वलानि च सर्वाणि सर्वं चैव तृणॊलपम\nसथावरं जङ्गमं चैव भूतग्रामं चतुर्विधम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 249, + "shloka": 8, + "text": "तद एतद भस्मसाद भूतं जगत सर्वम उपप्लुतम\nपरसीद भगवन साधॊ वर एष वृतॊ मया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 249, + "shloka": 9, + "text": "नष्टा न पुनर एष्यन्ति परजा हय एताः कथं चन\nतस्मान निवर्त्यताम एतत तेजः सवेनैव तेजसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 249, + "shloka": 10, + "text": "उपायम अन्यं संपश्य परजानां हितकाम्यया\nयथेमे जन्तवः सर्वे निवर्तेरन परंतप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 249, + "shloka": 11, + "text": "अभावम अभिगच्छेयुर उत्सन्नप्रजना परजाः\nअधिदैव नियुक्तॊ ऽसमि तवया लॊकेष्व इहेश्वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 249, + "shloka": 12, + "text": "तवद भवं हि जगन नाथ जगत सथावरजङ्गमम\nपरसाद्य तवां महादेव याचाम्य आवृत्तिजाः परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 249, + "shloka": 13, + "text": "[नारद]\nशरुत्वा तु वचनं देवः सथानॊर नियतवाङ्मनः\nतेजस तत सवं निजग्राह पुनर एवान्तर आत्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 249, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ ऽगनिम उपसंगृह्य भगवाँल लॊकपूजितः\nपरवृत्तिं च निवृत्तिं च कल्पयाम आस वै परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 249, + "shloka": 15, + "text": "उपसंहरतस तस्य तम अग्निं रॊषजं तदा\nपरादुर्बभूव विश्वेभ्यः खेभ्यॊ नारी महात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 249, + "shloka": 16, + "text": "कृष्णा रक्ताम्बरधरा रक्तनेत्र तलान्तरा\nदिव्यकुन्दल संपन्ना दिव्याभरणभीसिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 249, + "shloka": 17, + "text": "सा विनिःसृत्य वै खेभ्यॊ दक्षिणाम आश्रिता दिशम\nददृशाते ऽथ तौ कन्यादेवौ विश्वेश्वराव उभौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 249, + "shloka": 18, + "text": "ताम आहूय तदा देवॊ लॊकानाम आदिर ईश्वरः\nमृत्यॊ इति महीपाल जहि चेमाः परजा इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 249, + "shloka": 19, + "text": "तवं हि संहार बुद्ध्या मे चिन्तिता रुषितेन च\nतस्मात संहर सर्वास तवं परजाः सजद पण्डिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 249, + "shloka": 20, + "text": "अविशेषेण चैव तवं परजाः संहर भामिनि\nमम तवं हि नियॊगेन शरेयः परम अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 249, + "shloka": 21, + "text": "एवम उक्ता तु सा देवी मृत्युः कमलमालिनी\nपरदध्यौ दुःखिता बाला साश्रुपातम अतीव हि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 249, + "shloka": 22, + "text": "पानिभ्यां चैव जग्राह तान्य अश्रूणि जनेश्वरः\nमानवानां हितार्थाय ययाचे पुनर एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 1, + "text": "[नारद]\nविनीय दुःखम अबला सा तव अतीवायतेक्षणा\nउवाच पराञ्जलिर भूत्वा लतेवावर्जिता तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 2, + "text": "तवया सृष्टा कथं नारी मादृशी वदतां वर\nरौद्रकर्माभिजायेत सर्वप्रानि भयंकरी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 3, + "text": "बिभेम्य अहम अधर्मस्य धर्म्यम आदिश कर्म मे\nतवं मां भीताम अवेक्षस्व शिवेनेश्वर चक्षुषा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 4, + "text": "बालान वृद्धान वयः सथांश च न हरेयम अनागसः\nपरानिनः परानिनाम ईश नमस ते ऽभिप्रसीद मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 5, + "text": "परियान पुत्रान वयस्यांश च भरातॄन मातॄः पितॄन अपि\nअपध्यास्यन्ति यद देव मृतांस तेषां बिभेम्य अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 6, + "text": "कृपणाश्रु परिक्लेदॊ दहेन मां शाश्वतीः समाः\nतेभ्यॊ ऽहं बलवद भीता शरमं तवाम उपागता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 7, + "text": "यमस्य भवने देव यात्य अन्ते पापकर्मिणः\nपरसादये तवा वरद परसादं कुरु मे परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 8, + "text": "एतम इच्छाम्य अहं कामं तवत्तॊ लॊकपितामह\nइच्छेयं तवत्प्रसादाच च तपस तप्तुं सुरेश्वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 9, + "text": "[पितामह]\nमृत्यॊ संकल्पिता मे तवं परजा संहार हेतुना\nगच्छ संहर सर्वास तवं परजा मा च विचारय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 10, + "text": "एतद एवम अवश्यं हि भविता नैतद अन्यथा\nकरियताम अनवद्याङ्गि यथॊक्तं मद्वचॊ ऽनघे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 11, + "text": "[नारद]\nएवम उक्ता महाबाहॊ मृत्युः परपुरंजय\nन वयाजहार तस्थौ च परह्वा भगवद उन्मुखी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 12, + "text": "पुनः पुनर अथॊक्ता सा गतसत्त्वेव भामिनी\nतूस्नीम आसीत ततॊ देवॊ देवानाम ईश्वरेश्वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 13, + "text": "परससाद किल बरह्मा सवयम एवात्मनात्मवान\nसमयमानश च लॊकेशॊ लॊकान सर्वान अवैक्षत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 14, + "text": "निवृत्तरॊषे तस्मिंस तु भगवत्य अपराजिते\nसा कन्यापजगामास्य समीपाद इति नः शरुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 15, + "text": "अपसृत्याप्रतिश्रुत्य परजासंहरणं तदा\nतवरमाणेव राजेन्द्र मृत्युर धेनुकम अभ्ययात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 16, + "text": "सा तत्र परमं देवी तपॊ ऽचरत दुश्चरम\nसमा हय एकपदे तस्थौ दशपद्मानि पञ्च च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 17, + "text": "तां तथा कुर्वतीं तत्र तपः परमदुश्चरम\nपुनर एव महातेजा बरह्मा वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 18, + "text": "कुरुष्व मे वचॊ मृत्यॊ तद अनादृत्य सत्वरा\nतथैवैक पदे तात पुनर अन्यानि सप्त सा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 19, + "text": "तस्थौ पद्मानि सश चैव पञ्च दवे चैव मानद\nभूयः पद्मायुतं तात मृगैः सह चचार सा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 20, + "text": "पुनर गत्वा ततॊ राजन मौनम आतिष्ठद उत्तमम\nअप्सु वर्षसहस्राणि सप्त चैवं च पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ जगाम सा कन्या कौशिकीं भरतर्षभ\nतत्र वायुजलाहारा चचार नियमं पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ ययौ महाभागा गङ्गां मेरुं च केवलम\nतस्थौ दार्व इव निश्चेष्टा भूतानां हितकाम्यया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ हिमवतॊ मूर्ध्नि यत्र देवाः समीजिरे\nतत्राङ्गुष्ठेन राजेन्द्र निखर्वम अपरं ततः\nतस्थौ पितामहं चैव तॊषयामाय यत्नतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 24, + "text": "ततस ताम अब्रवीत तत्र लॊकानां परभवाप्ययः\nकिम इदं वर्तते पुत्रि करियतां तद वचॊ मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ ऽबरवीत पुनर मृत्युर भगवन्तं पितामहम\nन हरेयं परजा देव पुनस तवाहं परसादये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 26, + "text": "ताम अधर्मभयत्रस्तां पुनर एव च याचतीम\nतदाब्रवीद देवदेवॊ निगृह्येदं वचस ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 27, + "text": "अधर्मॊ नास्ति ते मृत्यॊ संयच्छेमाः परजाः शुभे\nमया हय उक्तं मृषा भद्रे भविता नेह किं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 28, + "text": "धर्मः सनातनश च तवाम इहैवानुप्रवेक्ष्यते\nअहं च विबुधाश चैव तवद्धिते निरताः सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 29, + "text": "इमम अन्यं च ते कामं ददामि मनसेप्सितम\nन तवा दॊषेण यास्यन्ति वयाधिसंपीडिताः परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 30, + "text": "पुरुषेषु च रूपेण पुरुषस तवं भविष्यसि\nसत्रीषु सत्रीरूपिणी चैव तृतीयेषु नपुंसकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 31, + "text": "सैवम उक्ता महाराज कृताञ्जलिर उवाच ह\nपुनर एव महात्मानं नेति देवेशम अव्ययम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 32, + "text": "ताम अब्रवीत तदा देवॊ मृत्यॊ संहर मानवान\nअधर्मस ते न भविता तथा धयास्याम्य अहं शुभे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 33, + "text": "यान अश्रुबिन्दून पतितान अपश्यं; ये पानिभ्यां धारितास ते पुरस्तात\nते वयाधयॊ मानवान घॊररूपाः; पराप्ते काले पीडयिष्यन्ति मृत्यॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 34, + "text": "सर्वेषां तवं परानिनाम अन्तकाले; कामक्रॊधौ सहितौ यॊजयेथाः\nएवं धर्मस तवाम उपैष्यत्य अमेयॊ; न चाधर्मं लप्स्यसे तुल्यवृत्तिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 35, + "text": "एवं धर्मं पालयिष्यस्य अथॊक्तं; न चात्मानं मज्जयिष्यस्य अधर्मे\nतस्मात कामं रॊचयाभ्यागतं तवं; संयॊग्याथॊ संहरस्वेह जन्तून" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 36, + "text": "सा वै तदा मृत्युसंज्ञापदेशाच; छापाद भीता बाधम इत्य अब्रवीत तम\nअथॊ परानान परानिनाम अन्तकाले; कामक्रॊधौ पराप्य निर्मॊह्य हन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 37, + "text": "मृत्यॊ ये ते वयाधयश चाश्रुपाता; मनुष्याणां रुज्यते यैः शरीरम\nसर्वेषां वै परानिनां पराणनान्ते; तस्माच छॊकं मा कृथा बुध्य बुद्ध्या" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 38, + "text": "सर्वे देवाः परानिनां पराणनान्ते; गत्वा वृत्ताः संनिवृत्तास तथैव\nएवं सर्वे मानवाः पराणनान्ते; गत्वावृत्ता देववद राजसिंह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 39, + "text": "वायुर भीमॊ भीमनादॊ महौजाः; सर्वेषां च परानिनां पराण भूतः\nनाना वृत्तिर देहिनां देहभेदे; तस्माद वायुर देवदेवॊ विशिष्टः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 40, + "text": "सर्वे देवा मर्त्यसंज्ञा विशिष्टाः; सर्वे मर्त्या देव संज्ञा विशिष्टाः\nतस्मात पुत्रं मा शुचॊ राजसिंह; पुत्रः सवर्गं पराप्य ते मॊदते ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 250, + "shloka": 41, + "text": "एवं मृत्युर देव सृष्टा परजानां; पराप्ते काले संहरन्ती यथावति\nतस्याश चैव वयाधयस ते ऽशरुपाताः; पराप्ते काले संहरन्तीह जन्तून" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 251, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nइमे वै मानवाः सर्वे धर्मं परति विशङ्किताः\nकॊ ऽयं धर्मः कुतॊ धर्मस तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 251, + "shloka": 2, + "text": "धर्मॊ नव अयम इहार्थः किम अमुत्रार्थॊ ऽपि वा भवेत\nउभयार्थॊ ऽपि वा धर्मस तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 251, + "shloka": 3, + "text": "[भीस्म]\nसद आचारः समृतिर वेदास तरिविधं धर्मलक्षणम\nचतुर्थम अर्थम इत्य आहुः कवयॊ धर्मलक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 251, + "shloka": 4, + "text": "अपि हय उक्तानि कर्माणि वयवस्यन्त्य उत्तरावरे\nलॊकयात्रार्थम एवेह धर्मस्य नियमः कृतः\nउभयत्र सुखॊदर्क इह चैव परत्र च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 251, + "shloka": 5, + "text": "अलब्ध्वा निपुनं धर्मं पापः पापे परसज्जति\nन च पापकृतः पापान मुच्यन्ते के चिद आपदि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 251, + "shloka": 6, + "text": "अपापवादी भवति यदा भवति धर्मवित\nधर्मस्य निष्ठा सवाचारस तम एवाश्रित्य भॊत्स्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 251, + "shloka": 7, + "text": "यदाधर्मसमाविष्टॊ धनं गृह्णाति तस्करः\nरमते निर्हरन सतेनः परवित्तम अराजके" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 251, + "shloka": 8, + "text": "यदास्य तद धरन्त्य अन्ये तदा राजानम इच्छति\nतदा तेषां सपृहयते ये वै तुष्टाः सवकैर धनैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 251, + "shloka": 9, + "text": "अभीतः शुचिर अभ्येति राजद्वारम अशङ्कितः\nन हि दुश्चरितं किं चिद अन्तरात्मनि पश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 251, + "shloka": 10, + "text": "सत्यस्य वचनं साधु न सत्याद विद्यते परम\nसत्येन विधृतं सर्वं सर्वं सत्ये परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 251, + "shloka": 11, + "text": "अपि पापकृतॊ रौद्राः सत्यं कृत्वा पृथक पृथक\nअद्रॊहम अविसंवादं परवर्तन्ते तदाश्रयाः\nते चेन मिथॊ ऽधृतिं कुर्युर विनश्येयुर असंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 251, + "shloka": 12, + "text": "न हर्तव्यं परधनम इति धर्मः सनातनः\nमन्यन्ते बलवन्तस तं दुर्बलैः संप्रवर्तितम\nयदा नियति दौर्बल्यम अथैषाम एव रॊचते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 251, + "shloka": 13, + "text": "न हय अत्यन्तं बलयुता भवन्ति सुखिनॊ ऽपि वा\nतस्माद अनार्जवे बुद्धिर न कार्या ते कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 251, + "shloka": 14, + "text": "असाधुभ्यॊ ऽसय न भयं न चॊरेभ्यॊ न राजतः\nन किं चित कस्य चित कुर्वन निर्भयः शुचिर आवसेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 251, + "shloka": 15, + "text": "सर्वतः शङ्कते सतेनॊ मृगॊ गरामम इवेयिवान\nबहुधाचरितं पापम अन्यत्रैवानुपश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 251, + "shloka": 16, + "text": "मुदितः शुचिर अभ्येति सर्वतॊ निर्भयः सदा\nन हि दुश्चरितं किं चिद आत्मनॊ ऽनयेषु पश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 251, + "shloka": 17, + "text": "दातव्यम इत्य अयं धर्म उक्तॊ भूतहिते रतैः\nतं मन्यन्ते धनयुताः कृपणैः संप्रवर्तितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 251, + "shloka": 18, + "text": "यदा नियति कार्पण्यम अथैषाम एव रॊचते\nन हय अत्यन्तं धनवन्तॊ भवन्ति सुखिनॊ ऽपि वा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 251, + "shloka": 19, + "text": "यद अन्यैर विहितं नेच्छेद आत्मनः कर्म पूरुषः\nन तत्परेषु कुर्वीत जानन्न अप्रियम आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 251, + "shloka": 20, + "text": "यॊ ऽनयस्य सयाद उपपतिः स कं किं वक्तुम अर्हति\nयद अन्यस तस्य तत कुर्यान न मृष्येद इति मे मतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 251, + "shloka": 21, + "text": "जीवितुं यः सवयं चेच्छेत कथं सॊ ऽनयं परघातयेत\nयद यद आत्मन इच्छेत तत्परस्यापि चिन्तयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 251, + "shloka": 22, + "text": "अतिरिक्तैः संविभजेद भॊगैर अन्यान अकिंचनान\nएतस्मात कारणाद धात्रा कुसीदं संप्रवर्तितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 251, + "shloka": 23, + "text": "यस्मिंस तु देवाः समये संतिष्ठेरंस तथा भवेत\nअथ चेल लाभसमये सथितिर धर्मे ऽपि शॊभना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 251, + "shloka": 24, + "text": "सर्वं परियाभ्युपगतं धर्मम आहुर मनीषिणः\nपश्यैतं लक्षणॊद्देशं धर्माधर्मे युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 251, + "shloka": 25, + "text": "लॊकसंग्रह संयुक्तं विधात्रा विहितं पुरा\nसूक्ष्मधर्मार्थनियतं सतां चरितम उत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 251, + "shloka": 26, + "text": "धर्मलक्षणम आख्यातम एतत ते कुरुसत्तम\nतस्माद अनार्जवे बुद्धिर न कार्या ते कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 252, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nसूक्ष्मं साधु समादिष्टं भवता धर्मलक्षणम\nपरतिभा तव अस्ति मे का चित तां बरूयाम अनुमानतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 252, + "shloka": 2, + "text": "भूयांसॊ हृदये ये मे परश्नास ते वयाहृतास तवया\nइमम अन्यं परवक्ष्यामि न राजन विग्रहाद इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 252, + "shloka": 3, + "text": "इमानि हि परापयन्ति सृजन्त्य उत्तारयन्ति च\nन धर्मः परिपाथेन शक्यॊ भारत वेदितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 252, + "shloka": 4, + "text": "अन्यॊ धर्मः समस्थस्य विषमस्थस्य चापरः\nआपदस तु कथं शक्याः परिपाठेन वेदितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 252, + "shloka": 5, + "text": "सद आचारॊ मतॊ धर्मः सन्तस तव आचार लक्षणाः\nसाध्यासाध्यं कथं शक्यं सद आचारॊ हय अलक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 252, + "shloka": 6, + "text": "दृश्यते धर्मरूपेण अधर्मं पराकृतश चरन\nधर्मं चाधर्मरूपेण कश चिद अप्राकृतश चरन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 252, + "shloka": 7, + "text": "पुनर अस्य परमानं हि निर्दिष्टं शास्त्रकॊविदैः\nवेदवादाश चानुयुगं हरसन्तीति ह नः शरुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 252, + "shloka": 8, + "text": "अन्ये कृतयुगे धर्मास तरेतायां दवापरे ऽपरे\nअन्ये कलियुगे धर्मा यथाशक्ति कृता इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 252, + "shloka": 9, + "text": "आम्नायवचनं सत्यम इत्य अयं लॊकसंग्रहः\nआम्नायेभ्यः परं वेदाः परसृता विश्वतॊमुखाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 252, + "shloka": 10, + "text": "ते चेत सर्वे परमानं वै परमानं तन न विद्यते\nपरमाने चाप्रमाने च विरुद्धे शास्त्रता कुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 252, + "shloka": 11, + "text": "धर्मस्य हरियमाणस्य बलवद्भिर दुरात्मभिः\nया या विक्रियते संस्था ततः सापि परनश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 252, + "shloka": 12, + "text": "विद्म चैवं न वा विद्म शक्यं वा वेदितुं न वा\nअनीयान कषुर धाराया गरीयान पर्वताद अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 252, + "shloka": 13, + "text": "गन्धर्वनगराकारः परथमं संप्रदृश्यते\nअन्वीक्ष्यमाणः कविभिः पुनर गच्छत्य अदर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 252, + "shloka": 14, + "text": "निपानानीव गॊऽभयाशे कषेत्रे कुल्येव भारत\nसमृतॊ ऽपि शाश्वतॊ धर्मॊ विप्रहीनॊ न दृश्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 252, + "shloka": 15, + "text": "कामाद अन्ये कषयाद अन्ये कारणैर अपरैस तथा\nअसन्तॊ हि वृथाचारं भजन्ते बहवॊ ऽपरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 252, + "shloka": 16, + "text": "धर्मॊ भवति स कषिप्रं विलीनस तव एव साधुषु\nअन्ये तान आहुर उन्मत्तान अपि चावहसन्त्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 252, + "shloka": 17, + "text": "महाजना हय उपावृत्ता राजधर्मं समाश्रिताः\nन हि सर्वहितः कश चिद आचारः संप्रदृश्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 252, + "shloka": 18, + "text": "तेनैवान्यः परभवति सॊ ऽपरं बाधते पुनः\nदृश्यते चैव स पुनस तुल्यरूपॊ यदृच्छया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 252, + "shloka": 19, + "text": "येनैवान्यः परभवति सॊ ऽपरान अपि बाधते\nआचाराणाम अनैकाग्र्यं सर्वेषाम एव लक्षयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 252, + "shloka": 20, + "text": "चिराभिपन्नः कविभिः पूर्वं धर्म उदाहृतः\nतेनाचारेण पूर्वेण संस्था भवति शाश्वती" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 1, + "text": "[भी]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nतुलाधारस्य वाक्यानि धर्मे जाजलिना सह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 2, + "text": "वने वनचरः कश चिज जाजलिर नाम वै दविजः\nसागरॊद्देशम आगम्य तपस तेपे महातपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 3, + "text": "नियतॊ नियताहारश चीराजिनजता धरः\nमलपङ्क धरॊ धीमान बहून वर्षगणान मुनिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 4, + "text": "स कदा चिन महातेजा जलवासॊ महीपते\nचचार लॊकान विप्रर्षिः परेक्षमाणॊ मनॊजवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 5, + "text": "स चिन्तयाम आस मुनिर जलमध्ये कदा चन\nविप्रेक्ष्य सागरान्तां वै महीं सवनकाननाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 6, + "text": "न मया सदृशॊ ऽसतीह लॊके सथावरजङ्गमे\nअप्सु वैहायसं गच्छेन मया यॊ ऽनयः सहेति वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 7, + "text": "स दृश्यमानॊ रक्षॊभिर जलमध्ये ऽवदत ततः\nअब्रुवंश च पिशाचास तं नैवं तवं वक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 8, + "text": "तुला धारॊ वणिग्धर्मा वाराणस्यां महायशः\nसॊ ऽपय एवं नार्हते वक्तुं यथा तवं दविजसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 9, + "text": "इत्य उक्तॊ जाजलिर भूतैः परत्युवाच महातपः\nपश्येयं तम अहं पराज्ञं तुलाधारं यशस्विनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 10, + "text": "इति बरुवाणं तम ऋषिं रक्षांस्य उद्धृत्य सागरात\nअब्रुवन गच्छ पन्थानम आस्थायेमं दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 11, + "text": "इत्य उक्तॊ जाजलिर भूतैर जगाम विमनास तदा\nवाराणस्यां तुलाधारं समासाद्याब्रवीद वचः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 12, + "text": "[य]\nकिं कृतं सुकृतं कर्म तात जाजलिना पुरा\nयेन सिद्धिं परां पराप्तस तन नॊ वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 13, + "text": "[भी]\nअतीव तपसा युक्तॊ घॊरेण स बभूव ह\nनद्य उपस्पर्शन रतः सायंप्रातर महातपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 14, + "text": "अग्नीन परिचरन सम्यक सवाध्यायपरमॊ दविजः\nवानप्रस्थविधानज्ञॊ जाजलिर जवलितः शरिया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 15, + "text": "सत्ये तपसि तिष्ठन स न च धर्मम अवैक्षत\nवर्षास्व आकाशशायी स हेमन्ते जलसंश्रयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 16, + "text": "वतातप सहॊ गरीस्मे न च धर्मम अविन्दत\nदुःखशय्याश च विविधा भूमौ च परिवर्तनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 17, + "text": "ततः कदा चित स मुनिर वर्षास्व आकाशम आस्थितः\nअन्तरिक्षाज जलं मूर्ध्ना परत्यगृह्णान मुहुर मुहुर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 18, + "text": "अथ तस्य जताः कलिन्ना बभूवुर गरथिताः परभॊ\nअरण्यगमनान नित्यं मलिनॊ मलसंयुताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 19, + "text": "स कदा चिन निराहारॊ वायुभक्षॊ महातपः\nतस्थौ काष्ठवद अव्यग्रॊ न चचाल च कर्हि चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 20, + "text": "तस्य सम सथानु भूतस्य निर्विचेष्टस्य भारत\nकुलिङ्ग शकुनौ राजन नीदं शिरसि चक्रतुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 21, + "text": "स तौ दयावान विप्रर्षिर उपप्रैक्षत दम्पती\nकुर्वाणं नीदकं तत्र जतासु तृणतन्तुभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 22, + "text": "यदा स न चलत्य एव सथानु भूतॊ महातपः\nततस तौ परिविश्वस्तौ सुखं तत्रॊसतुस तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 23, + "text": "अतीतास्व अथ वर्षासु शरत्काल उपस्थिते\nपराजापत्येन विधिना विश्वानात काममॊहितौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 24, + "text": "तत्रापातयतां राजञ शिरस्य अन्दानि खेचरौ\nतान्य अबुध्यत तेजस्वी स विप्रः संशितव्रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 25, + "text": "बुद्ध्वा च स महातेजा न चचालैव जाजलिः\nधर्मे धृतमना नित्यं नाधर्मं स तव अरॊचयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 26, + "text": "अहन्य अहनि चागम्य ततस तौ तस्य मूर्धनि\nआश्वासितौ वै वसतः संप्रहृष्टौ तदा विभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 27, + "text": "अन्देभ्यस तव अथ पुष्टेभ्यः परजायन्त शकुन्तकाः\nवयवर्थन्त च तत्रैव न चाकम्पत जाजलिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 28, + "text": "स रक्षमाणस तव अन्दानि कुलिङ्गानां यतव्रतः\nतथैव तस्थौ धर्मात्मा निर्वेचेष्टः समाहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 29, + "text": "ततस तु कालसमये बभूवुस ते ऽथ पक्षिणः\nबुबुधे तांश च स मुनिर जातपक्षाञ शकुन्तकान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 30, + "text": "ततः कदा चित तांस तत्र पश्यन पक्षीन यतव्रतः\nबभूव परमप्रीतस तदा मतिमतां वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 31, + "text": "तथा तान अभिसंवृद्धान दृष्ट्वा चाप्नुवतां मुदम\nशकुनौ निर्भयौ तत्र ऊसतुश चात्मजैः सह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 32, + "text": "जातपक्षांश च सॊ ऽपश्यद उद्दीनान पुनरागतान\nसायं सायं दविजान विप्रॊ न चाकम्पत जाजलिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 33, + "text": "कदा चित पुनर अभ्येत्य पुनर गच्छन्ति संततम\nतयक्ता मातृपितृभ्यां ते न चाकम्पत जाजलिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 34, + "text": "अथ ते दिवसं चारीं गत्वा सायं पुनर नृप\nउपावर्तन्त तत्रैव निवासार्थं शकुन्तकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 35, + "text": "कदा चिद दिवसान पञ्च समुत्पत्य विहंगमाः\nसस्थे ऽहनि समाजग्मुर न चाकम्पत जाजलिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 36, + "text": "करमेण च पुनः सर्वे दिवसानि बहून्य अपि\nनॊपावर्तन्त शकुना जातप्रानाः सम ते यदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 37, + "text": "कदा चिन मासमात्रेण समुत्पत्य विहङ्गमाः\nनैवागच्छंस ततॊ राजन परातिष्ठत स जाजलिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 38, + "text": "ततस तेषु परलीनेषु जाजलिर जातविस्मयः\nसिद्धॊ ऽसमीति मतिं चक्रे ततस तं मान आविशत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 39, + "text": "स तथा निर्गतान दृष्ट्वा शकुन्तान नियतव्रतः\nसंभावितात्मा संभाव्य भृशं परीतस तदाभवन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 40, + "text": "स नद्यां समुपस्पृश्य तर्पयित्वा हुताशनम\nउदयन्तम अथादित्यम अभ्यगच्छन महातपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 41, + "text": "संभाव्य चतकान मूर्ध्नि जाजलिर जपतां वरः\nआस्फॊतयत तद आकाशे धर्मः पराप्तॊ मयेति वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 42, + "text": "अथान्तरिक्षे वाग आसीत तां स शुश्राव जाजलिः\nधर्मेण न समस तवं वै तुलाधारस्य जाजले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 43, + "text": "वाराणस्यां महाप्राज्ञस तुलाधारः परतिष्ठितः\nसॊ ऽपय एवं नार्हते वक्तुं यथा तवं भाससे दविज" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 44, + "text": "सॊ ऽमर्षवशम आपन्नस तुलाधर दिदृक्षया\nपृथिवीम अचरद राजन यत्रसायं गृहॊ मुनिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 45, + "text": "कालेन महतागच्छत स तु वाराणसीं पुरीम\nविक्रीणन्तं च पन्यानि तुला धारं ददर्श सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 46, + "text": "सॊ ऽपि दृष्ट्वैव तं विप्रम आयान्तं भान्द जीविनः\nसमुत्थाय सुसंहृष्टः सवागतेनाभ्यपूजयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 47, + "text": "[तुला]\nआयान एवासि विदितॊ मम बरह्मन न संशयः\nबरवीमि यत तु वचनं तच छृणुष्व दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 48, + "text": "सागरानूपम आश्रित्य तपस तप्तं तवया महत\nन च धर्मस्य संज्ञां तवं पुरा वेत्थ कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 49, + "text": "ततः सिद्धस्य तपसा तव विप्र शकुन्तकाः\nकषिप्रं शिरस्य अजायन्त ते च संभावितास तवया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 50, + "text": "जातपक्षा यदा ते च गताश चारीम इतस ततः\nमन्यमानस ततॊ धर्मं चटक परभवं दविज\nखे वाचं तवम अथाश्रौषीर मां परति दविजसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 253, + "shloka": 51, + "text": "अमर्षवशम आपन्नस ततः पराप्तॊ भवान इह\nकरवाणि परियं किं ते तद बरूहि दविजसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 1, + "text": "[भी]\nइत्य उक्तः स तदा तेन तुलाधारेण धीमता\nपरॊवाच वचनं धीमाञ जाजलिर जपतां वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 2, + "text": "विक्रीणानः सर्वरसान सर्वगन्धांश च वानिज\nवनस्पतीन ओषधीश च तेषां मूलफलानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 3, + "text": "अध्यगा नैष्ठिकीं बुद्धिं कुतस तवाम इदम आगतम\nएतद आचक्ष्व मे सर्वं निखिलेन महामते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 4, + "text": "एवम उक्तस तुलाधारॊ बराह्मणेन यशस्विना\nउवाच धर्मसूक्ष्माणि वैश्यॊ धर्मार्थतत्त्ववित\nजाजलिं कस्त तपसं जञानतृप्तस तदा नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 5, + "text": "वेदाहं जाजले धर्मं सरहस्यं सनातनम\nसर्वभूतहितं मैत्रं पुराणं यं जना विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 6, + "text": "अद्रॊहेणैव भूतानाम अल्पद्रॊहेण वा पुनः\nया वृत्तिः स परॊ धर्मस तेन जीवामि जाजले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 7, + "text": "परिच्छिन्नैः काष्ठ तृणैर मयेदं शरणं कृतम\nअलक्तं पद्मकं तुङ्गं गन्धांश चॊच्चावचांस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 8, + "text": "रसांश च तांस तान विप्रर्षे मद्य्य वर्जान अहं बहून\nकरीत्वा वै परतिविक्रीणे परहस्ताद अमायया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 9, + "text": "सर्वेषां यः सुहृन नित्यं सर्वेषां च हिते रतः\nकर्मणा मनसा वाचा स धर्मं वेद जाजले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 10, + "text": "नाहं परेषां कर्माणि परशंसामि शपामि वा\nआकाशस्येव विप्रर्षे पश्यँल लॊकस्य चित्रताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 11, + "text": "नानुरुध्ये विरुध्ये वा न दवेष्मि न च कामये\nसमॊ ऽसमि सर्वभूतेषु पश्य मे जाजले वरतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 12, + "text": "इष्टानिष्ट विमुक्तस्य परीतिरागबहिष्कृतः\nतुला मे सर्वभूतेषु समा तिष्ठति जाजले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 13, + "text": "इति मां तवं विजानीहि सर्वलॊकस्य जाजले\nसमं मतिमतां शरेष्ठ समलॊष्टाश्म काञ्चनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 14, + "text": "यथान्ध बधिरॊन्मत्ता उच्छ्वासपरमाः सदा\nदेवैर अपिहित दवाराः सॊपमा पश्यतॊ मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 15, + "text": "यथा वृद्धातुर कृशा निःस्पृहा विषयान परति\nतथार्थ कामभॊगेषु ममापि विगता सपृहा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 16, + "text": "यदा चायं न बिभेति यदा चास्मान न बिभ्यति\nयदा नेच्छति न दवेष्टि तदा सिध्यति वै दविजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 17, + "text": "यदा न कुरुते भावं सर्वभूतेषु पापकम\nकर्मणा मनसा वाचा बरह्म संपद्यते तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 18, + "text": "न भूतॊ न भविष्यश च न च धर्मॊ ऽसति कश चन\nयॊ ऽभयः सर्वभूतानां स पराप्नॊत्य अभयं पदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 19, + "text": "यस्माद उद्विजते लॊकः सर्वॊ मृत्युमुखाद इव\nवाक करूराद दण्ड पारुष्यात स पराप्नॊति महद भयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 20, + "text": "यथावद वर्तमानानां वृद्धानां पुत्रपौत्रिणाम\nअनुवर्तामहे वृत्तम अहिंस्राणां महात्मनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 21, + "text": "परनस्तः शाश्वतॊ धर्मः सद आचारेण मॊहितः\nतेन वैद्यस तपस्वी वा बलवान वा विमॊह्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 22, + "text": "आचाराञ जाजले पराज्ञः कषिप्रं धर्मम अवाप्नुयात\nएवं यः साधुभिर दान्तश चरेद अद्रॊह चेतसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 23, + "text": "नद्यां यथा चेह काष्ठम उह्यमानं यदृच्छया\nयदृच्छयैव काष्ठेन संधिं गच्छेत केन चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 24, + "text": "तत्राप्ररानि दारूणि संसृज्यन्ते ततस ततः\nतृणकाष्ठ करीसानि कदाचिन्न असमीक्षया\nएवम एवायम आचारः परादुर्भूतॊ यतस ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 25, + "text": "यस्मान नॊद्विजते भूतं जातु किं चित कथं चन\nअभयं सर्वभूतेभ्यः स पराप्नॊति सदा मुने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 26, + "text": "यस्माद उद्जिवते विद्वन सर्वलॊकॊ वृकाद इव\nकरॊशतस तीरम आसाद्य यथा सर्वे जले चराः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 27, + "text": "सहायवान दरव्यवान यः सुभगॊ ऽनयॊ ऽपरस तथा\nततस तान एव कवयः शास्त्रेषु परवदन्त्य उत\nकीर्त्यर्थम अल्पहृल्लेखाः पततः कृत्स्ननिर्नयाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 28, + "text": "तपॊ भॊर यज्ञदानैश च वाक्यैः परज्ञाश्रितैस तथा\nपराप्नॊत्य अभयदानस्य यद यत फलम इहाश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 29, + "text": "लॊके यः सर्वभूतेभ्यॊ ददात्य अभयदक्षिणाम\nस सर्वयज्ञैर ईजानः पराप्नॊत्य अभयदक्षिणाम\nन भूतानाम अहिंसाया जयायान धर्मॊ ऽसति कश चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 30, + "text": "यस्मान नॊद्विजते भूतं जातु किं चित कथं चन\nते ऽभयं सर्वभूतेभ्यः संप्राप्नॊति महामुने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 31, + "text": "यस्माद उद्विजते लॊकः सर्पाद वेश्म गताद इव\nन स धर्मम अवाप्नॊति इह लॊके परत्र च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 32, + "text": "सर्वभूतात्मभूतस्य सम्यग भूतानि पश्यतः\nदेवापि मार्गे मुह्यन्ति अपदस्य पदैषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 33, + "text": "दानं भूताभयस्याहुः सर्वदानेभ्य उत्तमम\nबरवीमि ते सत्यम इदं शरद्दधस्व च जाजले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 34, + "text": "स एव सुभगॊ भूत्वा पुनर भवति दुर्भगः\nवयापत्तिं कर्मणा दृष्ट्वा जुगुप्सन्ति जनाः सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 35, + "text": "अकारणॊ हि नेहास्ति धर्मः सूक्ष्मॊ ऽपि जाजले\nभूतभव्यार्थम एवेह धर्मप्रवचनं कृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 36, + "text": "सूक्ष्मत्वान न स विज्ञातुं शक्यते बहु निह्नवः\nउपलभ्यान्तरा चान्यान आचारान अवबुध्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 37, + "text": "ये च छिन्दन्ति वृषणान ये च भिन्दन्ति नस्तकान\nवहन्ति महतॊ भारान बध्नन्ति दमयन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 38, + "text": "हत्वा सत्त्वानि खादन्ति तान कथं न विगर्हसे\nमानुषा मानुषान एव दासभॊगेन बुञ्जते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 39, + "text": "वधबन्धविरॊधेन कारयन्ति दिवानिशम\nआत्मना चापि जानासि यद दुःखं वधतादने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 40, + "text": "पञ्चेन्द्रियेषु भूतेषु सर्वं वसति दैवतम\nआदित्यश चन्द्रमा वायुर बरह्मा पराणः करतुर यमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 41, + "text": "तानि जीवानि विक्रीय का मृतेषु विचारणा\nका तैले का घृते बरह्मन मधुन्य अप्स्व औषधेषु वा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 42, + "text": "अदंश मशके देशे सुखं संवर्थितान पशून\nतांश च मातुः परियाञ जानन्न आक्रम्य बहुधा नराः\nबहु दंश कुशान देशान नयन्ति बहु कर्दमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 43, + "text": "वाहसंपीडिता धुर्याः सीदन्त्य अविधिनापरे\nन मन्ये भरूण हत्यापि विशिष्टा तेन कर्मणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 44, + "text": "कृषिं साध्व इति मन्यन्ते सा च वृत्तिः सुदारुणा\nभूमिं भूमिशयांश चैव हन्ति काष्ठम अयॊमुखम\nतथैवानदुहॊ युक्तान समवेक्षस्व जाजले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 45, + "text": "अघ्न्या इति गवां नाम क एनान हन्तुम अर्हति\nमहच चकाराकुशलं पृषध्रॊ गालभन्न इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 46, + "text": "ऋषयॊ यतयॊ हय एतन नहुषे परत्यवेदयन\nगां मातरं चाप्य अवधीर वृषभं च परजापतिम\nअकार्यं नहुषाकार्षीर लप्स्यामस तवत्कृते भयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 47, + "text": "शतं चैकं च रॊगाणां सर्वभूतेष्व अपातयन\nऋषयस तु महाभागाः परजास्व एव हि जाजले\nभरूणहं नहुषं तव आहुर न ते हॊष्यामहे हविः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 48, + "text": "इत्य उक्त्वा ते महात्मानः सर्वे तत्त्वार्थ दर्शिनः\nऋषयॊ यतयः शान्तास तरसा परत्यवेदयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 49, + "text": "ईदृशान अशिवान घॊरान आचारान इह जाजले\nकेवलाचरितत्वात तु निपुनान नावबुध्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 50, + "text": "कारणाद धर्मम अन्विच्छेन न लॊकचरितं चरेत\nयॊ हन्याद यश च मां सतौति तत्रापि शृणु जाजले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 51, + "text": "समौ ताव अपि मे सयातां न हि मे सतः परियाप्रिये\nएतद ईदृशकं धर्मं परशंसन्ति मनीषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 254, + "shloka": 52, + "text": "उपपत्त्या हि संपन्नॊ यतिभिश चैव सेव्यते\nसततं धर्मशीलैश च नैपुण्येनॊपलक्षितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 1, + "text": "[जाजलि]\nयथा परवर्तितॊ धर्मस तुलां धारयता तवया\nसवर्गद्वारं च वृत्तिं च भूतानाम अवरॊत्स्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 2, + "text": "कृष्या हय अन्नं परभवति ततस तवम अपि जीवसि\nपशुभिश चौषधीभिश च मर्त्या जीवन्ति वानिज" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 3, + "text": "यतॊ यज्ञः परभवति नास्तिक्यम अपि जल्पसि\nन हि वर्तेद अयं लॊकॊ वार्ताम उत्सृज्य केवलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 4, + "text": "[तुला]\nवक्ष्यामि जाजले वृत्तिं नास्मि बराह्मण नास्तिकः\nन च यज्ञं विनिन्दामि यज्ञवित तु सुदुर्लभः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 5, + "text": "नमॊ बराह्मण यज्ञाय ये च यज्ञविदॊ जनाः\nसवयज्ञं बराह्मणा हित्वा कषात्रं यज्ञम इहास्थिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 6, + "text": "लुब्धैर वित्तपरैर बरह्मन नास्तिकैः संप्रवर्तितम\nवेदवादान अविज्ञाय सत्याभासम इवानृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 7, + "text": "इदं देयम इदं देयम इति नान्तं चिकीर्षति\nअतः सतैन्यं परभवति विकर्माणि च जाजले\nतद एव सुकृतं हव्यं येन तुष्यन्ति देवताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 8, + "text": "नमः कारेण हविषा सवाध्यायैर औषधैस तथा\nपूजा सयाद देवतानां हि यथाशास्त्रनिदर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 9, + "text": "इष्टापूर्ताद असाधूनां विषमा जायते परजा\nलुब्धेभ्यॊ जायते लुब्धः समेभ्यॊ जायते समः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 10, + "text": "यजमानॊ यथात्मानम ऋत्विजश च तथा परजाः\nयज्ञात परजा परभवति नभसॊ ऽमभ इवामलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 11, + "text": "अग्नौ परास्ताहुतिर बरह्मन्न आदित्यम उपतिष्ठति\nआदित्याज जायते वृष्टिर वृष्टेर अन्नं ततः परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 12, + "text": "तस्मात सवनुष्ठितात पूर्वे सर्वान कामांश च लेभिरे\nअकृष्टपच्या पृथिविय आशिर्भिर वीरुधॊ भवन\nन ते यज्ञेष्व आत्मसु वा फलं पश्यन्ति किं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 13, + "text": "शङ्कमानाः फलं यज्ञे ये यजेरन कथं चन\nजायन्ते ऽसाधवॊ धूर्ता लुब्धा वित्तप्रयॊजनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 14, + "text": "स सम पापकृतां लॊकान गच्छेद अशुभ कर्मणा\nपरमानम अप्रमानेन यः कुर्याद अशुभं नरः\nपापात्मा सॊ ऽकृतप्रज्ञः सदैवेह दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 15, + "text": "कर्तव्यम इति कर्तव्यं वेत्ति यॊ बराह्मणॊभयम\nबरह्मैव वर्तते लॊके नैति कर्तव्यतां पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 16, + "text": "विगुणं च पुनः कर्म जयाय इत्य अनुशुश्रुम\nसर्वभूतॊपघातश च फलभावे च संयमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 17, + "text": "सत्ययज्ञा दमयज्ञा अलुब्धाश चात्मतृप्तयः\nउत्पन्न तयागिनः सर्वे जना आसन्न मत्सराः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 18, + "text": "कषेत्रक्षेत्रज्ञतत्त्वज्ञाः सवयज्ञपरिनिष्ठिताः\nबराह्मं वेदम अधीयन्तस तॊषयन्त्य अमरान अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 19, + "text": "अखिलं दैवतं सर्वं बरह्म बराह्मण संश्रितम\nतृप्यन्ति तृप्यतॊ देवास तृप्तास तृप्तस्य जाजले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 20, + "text": "यथा सर्वरसैस तृप्तॊ नाभिनन्दन्ति किं चन\nतथा परज्ञान तृप्तस्त्य नित्यं तृप्तिः सुखॊदया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 21, + "text": "धर्मारामा धर्मसुखाः कृत्स्नव्यवसितास तथा\nअस्ति नस तत्त्वतॊ भूय इति परज्ञा गवेषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 22, + "text": "जञानविज्ञानिनः के चित परं पारं तितीर्षवः\nअतीव तत सदा पुण्यं पुण्याभिजन संहितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 23, + "text": "यत्र गत्वा न शॊचन्ति न चयवन्ति वयथन्ति च\nते तु तद बरह्मणः सथानं पराप्नुवन्तीह सात्त्विकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 24, + "text": "नैव ते सवर्गम इच्छन्ति न यजन्ति यशॊ धनैः\nसतां वर्त्मानुवर्तन्ते यथाबलम अहिंसया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 25, + "text": "वनस्पतीन ओषधीश च फलमूलं च ते विदुः\nन चैतान ऋत्विजॊ लुब्धा याजयन्ति धनार्थिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 26, + "text": "सवम एव चार्थं कुर्वाणा यज्ञं चक्रुः पुनर दविजाः\nपरिनिष्ठित कर्माणः परजानुग्रह काम्यया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 27, + "text": "परापयेयुः परजाः सवर्गं सवधर्मचरणेन वै\nइति मे वर्तते बुद्धिः समा सर्वत्र जाजले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 28, + "text": "परयुञ्जते यानि यज्ञे सदा पराज्ञा दविजर्षभ\nतेन ते देव यानेन पथा यान्ति महामुने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 29, + "text": "आवृत्तिस तत्र चैकस्य नास्त्य आवृत्तिर मनीसिनाम\nउभौ तौ देव यानेन गच्छतॊ जाजले पथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 30, + "text": "सवयं चैषाम अनदुहॊ युज्यन्ति च वहन्ति च\nसवयम उस्राश च दुह्यन्ते मनःसंकल्पसिद्धिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 31, + "text": "सवयं यूपान उपादाय यजन्ते सवाप्तदक्षिणैः\nयस तथा भावितात्मा सयात स गाम आलब्धुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 32, + "text": "ओषधीभिस तथा बरह्मन यजेरंस ते न तादृशः\nबुद्धित्यागं पुरस्कृत्य तादृशं परब्रवीमि ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 33, + "text": "निराशिषम अनारम्भं निर्नमस्कारम अस्तुतिम\nअक्षीणं कषीणकर्माणं तं देवा बराह्मणं विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 34, + "text": "नाश्रावयन न च यजन न ददद बराह्मणेषु च\nगराम्यां वृत्तिं लिप्समानः कां गतिं याति जाजले\nइदं तु दैवतं कृत्वा यथा यज्ञम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 35, + "text": "[जा]\nन वै मुनीनां शृणुमः सम तत्त्वं; पृच्छामि तवा वानिज कस्तम एतत\nपूर्वे पूर्वे चास्य नावेक्षमाणा; नातः परं तम ऋषयः सथापयन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 36, + "text": "अस्मिन्न एवात्म तीर्थे न पशवः पराप्नुयुः सुखम\nअथ सवकर्मणा केन वाजिन पराप्नुयात सुखम\nशंस मे तन महाप्राज्ञ भृशं वै शरद्दधामि ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 37, + "text": "[तुला]\nउत यज्ञा उतायज्ञा मखं नार्हन्ति ते कव चित\nआज्येन पयसा दध्ना पूर्णाहुत्या विशेषतः\nवालैः शृङ्गेन पादेन संभवत्य एव गौर्मखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 38, + "text": "पत्नीं चानेन विधिना परकरॊति नियॊजयन\nपुरॊदाशॊ हि सर्वेषां पशूनां मेध्य उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 39, + "text": "सर्वा नद्यः सरस्वत्यः सर्वे पुण्याः शिलॊच्चयाः\nजाजले तीर्थम आत्मैव मा सम देशातिथिर भव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 40, + "text": "एतान ईदृशकान धर्मान आचरन्न इह जाजले\nकारणैर धर्मम अन्विच्छन्न न लॊकान आप्नुते शुभान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 255, + "shloka": 41, + "text": "[भी]\nएतान ईदृशकान धर्मांस तुलाधारः परशंसति\nउपपत्त्या हि संपन्नान नित्यं सद भिर निषेवितान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 256, + "shloka": 1, + "text": "[तुलाधार]\nसद्भिर वा यदि वासद्भिर अयं पन्थाः समाश्रितः\nपरत्यक्षं करियतां साधु ततॊ जञास्यसि तद यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 256, + "shloka": 2, + "text": "एते शकुन्ता बहवः समन्ताद विचरन्ति हि\nतवॊत्तमाङ्गे संभूताः शयेनाश चान्याश च जातयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 256, + "shloka": 3, + "text": "आह्वयैनान महाब्रह्मन विशमानांस ततस ततः\nपश्येमान हस्तपादेषु शलिष्टान देहे च सर्वशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 256, + "shloka": 4, + "text": "संभावयन्ति पितरं तवया संभाविताः खगाः\nअसंशयं पिता च तवं पुत्रान आह्वय जाजले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 256, + "shloka": 5, + "text": "[भी]\nततॊ जाजलिना तेन समाहूता पतत्रिणः\nवाचम उच्चारयन दिव्यां धर्मस्य वचनात किल" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 256, + "shloka": 6, + "text": "अहिंसादि कृतं कर्म इह चैव परत्र च\nसपर्धा निहन्ति वै बरह्मन सा हता हन्ति तं नरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 256, + "shloka": 7, + "text": "शरद्धा वृद्धं वाङ्मनसी न यज्ञस तरातुम अर्हति\nअत्र गाथा बरह्म गीताः कीर्तयन्ति पुरा विदः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 256, + "shloka": 8, + "text": "शुचेर अश्रद्दधानस्य शरद्दधानस्य चाशुचेः\nदेवाश चित्तम अमन्यन्त सशृशं यज्ञकर्मणि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 256, + "shloka": 9, + "text": "शरॊत्रियस्य कदर्यस्य वदान्यस्य च वार्धुषेः\nमीमांसित्वॊभयं देवाः समम अन्नम अकल्पयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 256, + "shloka": 10, + "text": "परजापतिस तान उवाच विषमं कृतम इत्य उत\nशरद्धा पूतं वदान्यस्य हतम अश्रद्धयेतरत\nभॊज्यम अन्नं वदान्यस्य कदर्यस्य न वार्धुषेः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 256, + "shloka": 11, + "text": "अश्रद्दधान एवैकॊ देवानां नार्हते हविः\nतस्यैवान्नं न भॊक्तव्यम इति धर्मविदॊ विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 256, + "shloka": 12, + "text": "अश्रद्धा परमं पापं शरद्धा पापप्रमॊचिनी\nजहाति पापं शरद्धावान सर्पॊ जीर्णाम इव तवचम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 256, + "shloka": 13, + "text": "जयायसी यापवित्राणां निवृत्तिः शरद्धया सह\nनिवृत्तशीलदॊषॊ यः शरद्धावान पूत एव सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 256, + "shloka": 14, + "text": "किं तस्य तपसा कार्यं किं वृत्तेन किम आत्मना\nशरद्धामयॊ ऽयं पुरुषॊ यॊ यच्छ्रद्धः स एव सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 256, + "shloka": 15, + "text": "इति धर्मः समाख्यातः सद्भिर धर्मार्थदर्शिभिः\nवयं जिज्ञासमानास तवा संप्राप्ता धर्मदर्शनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 256, + "shloka": 16, + "text": "सपर्धां जहि महाप्राज्ञ ततः पराप्स्यसि यत परम\nशरद्धावाञ शरद्दधानश च धर्मांश चैवेह वानिजः\nसववर्त्मनि सथितश चैव गरीयान एष जाजले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 256, + "shloka": 17, + "text": "एवं बहुमतार्थं च तुलाधारेण भासितम\nसम्यक चैवम उपालब्धॊ धर्मश चॊक्तः सनातनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 256, + "shloka": 18, + "text": "तस्य विख्यातवीर्यस्य शरुत्वा वाक्यानि स दविजः\nतुलाधारस्य कौन्तेय शान्तिम एवान्वपद्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 256, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ ऽचिरेण कालेन तुलाधारः स एव च\nदिवं गत्वा महाप्राज्ञौ विहरेतां यथासुखम\nसवं सवं सथानम उपागम्य सवकर्मफलनिर्जितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 256, + "shloka": 20, + "text": "समानां शरद्दधानानां संयतानां सुचेतसाम\nकुर्वतां यज्ञ इत्य एव न यज्ञॊ जातु नेष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 256, + "shloka": 21, + "text": "शरद्धा वै सात्त्विकी देवी सूर्यस्य दुहिता नृप\nसावित्री परसवित्री च जीव विश्वासिनी तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 256, + "shloka": 22, + "text": "वाग वृद्धं तरायते शरद्धा मनॊ वृद्धं च भारत\nयथौपम्यॊपदेशेन किं भूयः शरॊतुम इच्छसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 257, + "shloka": 1, + "text": "[भी]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nपरजानाम अनुकम्पार्थं गीतं राज्ञा विचख्नुना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 257, + "shloka": 2, + "text": "छिन्नस्थूनं वृषं दृष्ट्वा विरावं च गवां भृशम\nगॊग्रहे यज्ञवातस्य परेक्षमाणः स पार्थिवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 257, + "shloka": 3, + "text": "सवस्ति गॊभ्यॊ ऽसतु लॊकेषु ततॊ निर्वचनं कृतम\nहिंसायां हि परवृत्तायाम आशीर एषानुकल्पिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 257, + "shloka": 4, + "text": "अव्यवस्थित मर्यादैर विमूढैर नास्तिकैर नरैः\nसंशयात्मभिर अव्यक्तैर हिंसा समनुकीर्तिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 257, + "shloka": 5, + "text": "सर्वकर्म सवहिंसा हि धर्मात्मा मनुर अब्रवीत\nकामरागाद विहिंसन्ति बहिर वेद्यां पशून नराः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 257, + "shloka": 6, + "text": "तस्मात परमानतः कार्यॊ धर्मः सूक्ष्मॊ विजानता\nअहिंसैव हि सर्वेभ्यॊ धर्मेभ्यॊ जयायसी मता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 257, + "shloka": 7, + "text": "उपॊष्य संशितॊ भूत्वा हित्वा वेद कृताः शरुतीः\nआचार इत्य अनाचाराः कृपणाः फलहेतवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 257, + "shloka": 8, + "text": "यदि यज्ञांश च वृक्षांश च यूपांश चॊद्धिश्य मानवाः\nवृथा मांसानि खादन्ति नैष धर्मः परशस्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 257, + "shloka": 9, + "text": "मांसं मधु सुरा मत्स्या आसवं कृसरौदनम\nधूर्तैः परवर्तितं हय एतन नैतद वेदेषु कल्पितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 257, + "shloka": 10, + "text": "कामान मॊहाच च लॊभाच च लौल्यम एतत परवर्तितम\nविष्णुम एवाभिजानन्ति सर्वयज्ञेषु बराह्मणाः\nपायसैः सुमनॊभिश च तस्यापि यजनं समृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 257, + "shloka": 11, + "text": "यज्ञियाश चैव ये वृक्षा वेदेषु परिकल्पिताः\nयच चापि किं चित कर्तव्यम अन्यच चॊक्षैः सुसंस्कृतम\nमहासत्त्वैः शुद्धभावैः सर्वं देवार्हम एव तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 257, + "shloka": 12, + "text": "[य]\nशरीरम आपदश चापि विवदन्त्य अविहिंसतः\nकथं यात्रा शरीरस्य निरारम्भस्य सेत्स्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 257, + "shloka": 13, + "text": "[भी]\nयथा शरीरं न गलायेन नेयान मृत्युवशं यथा\nतथा कर्मसु वर्तेत समर्थॊ धर्मम आचरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकथं कार्यं परीक्षेत शीघ्रं वाथ चिरेण वा\nसर्वथा कार्यदुर्गे ऽसमिन भवान नः परमॊ गुरुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 2, + "text": "[भी]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nचिरकारेस तु यत पूर्वं वृत्तम आङ्गिरसे कुले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 3, + "text": "चिरकारिक भद्रं ते भद्रं ते चिरकारिक\nचिरकारी हि मेधावी नापराध्यति कर्मसु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 4, + "text": "चिरकारी महाप्राज्ञॊ गौतमस्याभवत सुतः\nचिरं हि सर्वकार्याणि समेक्षावान परपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 5, + "text": "चिरं संचिन्तयन्न अर्थांश चिरं जाग्रच चिरं सवपन\nचिरकार्याभिसंपत्तेश चिरकारी तथॊच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 6, + "text": "अलस गरहणं पराप्तॊ दुर्मेधावी तथॊच्यते\nबुद्धिलाघव युक्तेन जनेनादीर्घ दर्शिना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 7, + "text": "वयभिचारे तु कस्मिंश चिद वयतिक्रम्यापरान सुतान\nपित्रॊक्तः कुपितेनाथ जहीमां जननीम इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 8, + "text": "स तथेति चिरेणॊक्त्वा सवभावाच चिरकारिकः\nविमृश्य चिरकारित्वाच चिन्तयाम आस वै चिरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 9, + "text": "पितुर आज्ञां कथं कुर्यां न हन्यां मातरं कथम\nकथं धर्मछले नास्मिन्न इमं जेयम असाधुवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 10, + "text": "पितुर आज्ञा परॊ धर्मः सवधर्मॊ मातृरक्षणम\nअस्वतन्त्रं च पुत्रत्वं किं नु मां नात्र पीडयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 11, + "text": "सत्रियं हत्वा मातरं च कॊ हि जातु सुखी भवेत\nपितारं चाप्य अवज्ञाय कः परतिष्ठाम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 12, + "text": "अनवज्ञा पितुर युक्ता धारणं मातृरक्षणम\nयुक्तक्षमाव उभाव एतौ नातिवर्तेतमां कथम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 13, + "text": "पिता हय आत्मानम आधत्ते जायायां जज्ञियाम इति\nशीलचारित्रगॊत्रस्य धारणार्थं कुलस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 14, + "text": "सॊ ऽहम आत्मा सवयं पित्रा पुत्रत्वे परकृतः पुनः\nविज्ञानं मे कथं न सयाद बुबुधे चात्मसंभवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 15, + "text": "जातकर्मणि यत पराह पिता यच चॊपकर्मणि\nपरत्याप्तः स दृधी कारः पितुर गौरवनिश्चये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 16, + "text": "गुरुर अग्र्यः परॊ धर्मः पॊषणाध्ययनाद धितः\nपिता यद आह धर्मः स वेदेष्व अपि सुनिश्चितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 17, + "text": "परीतिमात्रं पितुः पुत्रः सर्वं पुत्रस्य वै पिता\nशरीरादीनि देयानि पिता तव एकः परयच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 18, + "text": "तस्मात पितुर वचः कार्यं न विचार्यं कथं चन\nपातकान्य अपि पूयन्ते पितुर वचनकारिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 19, + "text": "भॊगे भाग्ये परसवने सर्वलॊकनिदर्शने\nभर्त्रा चैव समायॊगे सीमन्तॊन्नयने तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 20, + "text": "पिता सवर्गः पिता धर्मः पिता परमकं तपः\nपितरि परीतिम आपन्ने सर्वाः परीयन्ति देवताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 21, + "text": "आशिषस ता भजन्त्य एनं पुरुषं पराह याः पिता\nनिष्कृतिः सर्वपापानां पिता यद अभिनन्दति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 22, + "text": "मुच्यते बन्धनात पुष्पं फलं वृन्तात परमुच्यते\nकलिश्यन्न अपि सुतस्नेहैः पिता सनेहं न मुञ्चति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 23, + "text": "एतद विचिन्तितं तावत पुत्रस्य पितृगौरवम\nपिता हय अल्पतरं सथानं चिन्तयिष्यामि मातरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 24, + "text": "यॊ हय अयं मयि संघातॊ मर्त्यत्वे पाञ्चभौतिकः\nअस्य मे जननी हेतुः पावकस्य यथारणिः\nमाता देहारणिः पुंसां सर्वस्यार्तस्य निर्वृतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 25, + "text": "न च शॊचति नाप्य एनं सथाविर यम अपकर्षति\nसत्रिया हीनॊ ऽपि यॊ गेहे अम्बेति परतिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 26, + "text": "पुत्रपौत्र समाकीर्णॊ जननीं यः समाश्रितः\nअपि वर्षशतस्यान्ते स दविहायनवच चरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 27, + "text": "समर्थं वासमर्थं वा कृशं वाप्य अकृशं तथा\nरक्षत्य एव सुतं माता नान्यः पॊष्टा विधानतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 28, + "text": "तदा स वृद्धॊ भवति यदा भवति दुःखितः\nतदा शून्यं जगत तस्य तदा मात्रा वियुज्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 29, + "text": "नास्ति मातृसमा छाया नास्ति मातृसमा गतिः\nनास्ति मातृसमं तराणं नास्ति मातृसमा परपा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 30, + "text": "कुक्षि संधारणाद धात्री जननाज जननी समृता\nअङ्गानां वर्धनाद अम्बा वीर सूत्वेन वीरसूः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 31, + "text": "शिशॊः शुश्रूसनाच छुश्रूर माता देहम अनन्तरम\nचेतनावान नरॊ हन्याद यस्य नासुषिरं शिरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 32, + "text": "दम्पत्यॊः पराण संश्लेषे यॊ ऽभिसंधिः कृतः किल\nतं माता वा पिता वेद भूतार्थॊ मातरि सथितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 33, + "text": "माता जानाति यद गॊत्रं माता जानाति यस्य सः\nमातुर भरण मात्रेण परीतिः सनेहः पितुः परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 34, + "text": "पानि बन्धं सवयं कृत्वा सहधर्मम उपेत्य च\nयदि याप्यन्ति पुरुषाः सत्रियॊ नार्हन्ति याप्यताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 35, + "text": "भरणाद धि सत्रियॊ भर्ता पात्याच चैव सत्रियाः पतिः\nगुणस्यास्य निवृत्तौ तु न भर्ता न पतिः पतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 36, + "text": "एवं सत्री नापराध्नॊति नर एवापराध्यति\nवयुच्चरंश च महादॊषं नर एवापराध्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 37, + "text": "सत्रिया हि परमॊ भर्ता दैवतं परमं समृतम\nतस्यात्मना तु सदृशम आत्मानं परमं ददौ\nसर्वकार्यापराध्यत्वान नापराध्यन्ति चाङ्गनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 38, + "text": "यश्चनॊक्तॊ हि निर्देशः सत्रिया मैथुन तृप्तये\nतस्य समारयतॊ वयक्तम अधर्मॊ नात्र संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 39, + "text": "यावन नारीं मातरं च गौरवे चाधिके सथिताम\nअवध्यां तु विजानीयुः पशवॊ ऽपय अविचक्षणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 40, + "text": "देवतानां समावायम एकस्थं पितरं विदुः\nमर्त्यानां देवतानां च सनेहाद अभ्येति मातरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 41, + "text": "एवं विमृशतस तस्य चिरकारितया बहु\nदीर्घः कालॊ वयतिक्रान्तस ततस तस्यागमत पिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 42, + "text": "मेधातिथिर महाप्राज्ञॊ गौतमस तपसि सथितः\nविमृश्य तेन कालेन पत्न्याः संस्था वयतिक्रमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 43, + "text": "सॊ ऽबरवीद दुःखसंतप्तॊ भृशम अश्रूणि वर्तयन\nशरुतधैर्य परसादेन पश्चात तापम उपागतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 44, + "text": "आश्रमं मम संप्राप्तस तरिलॊकेशः पुरंदरः\nअतिथिव्रतम आस्थाय बराह्मणं रूपम आस्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 45, + "text": "समया सान्त्वितॊ वाग्भिः सवागतेनाभिपूजितः\nअर्घ्यं पाद्यं च नयायेन तयाभिप्रतिपादितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 46, + "text": "परवत्य अस्मि चाप्य उक्तः परनयिष्ये नयेन च\nअत्र चाकुशले जाते सत्रियॊ नास्ति वयतिक्रमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 47, + "text": "एवं न सत्री न चैवाहं नाध्वगस तरिदशेश्वरः\nअपराध्यति धर्मस्य परमादस तव अपराध्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 48, + "text": "ईर्ष्याजं वयसनं पराहुस तेन चैवॊर्ध्व रेतसः\nईर्ष्यया तव अहम आक्षिप्तॊ मग्नॊ दुष्कृत सागरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 49, + "text": "हत्वा साध्वीं च नारीं च वयसनित्वाच च शासिताम\nभर्तव्यत्वेन भार्यां च कॊ नु मां तारयिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 50, + "text": "अन्तरेण मयाज्ञप्तश चिरकारी हय उदारधीः\nयद्य अद्य चिरकारी सयात स मां तरायेत पातकात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 51, + "text": "चिरकारिक भद्रं ते भद्रं ते चिरकारिक\nयद्य अद्य चिरकारी तवं ततॊ ऽसि चिरकारिकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 52, + "text": "तराहि मां मातरं चैव तपॊ यच चार्जितं मया\nआत्मानं पातकेभ्यश च भवाद्य चिरकारिकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 53, + "text": "सहजं चिरकारित्वं चिरप्राज्ञतया तव\nसखलं तत तवाद्यास्तु भवाद्य चिरकारिकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 54, + "text": "चिरम आशंसितॊ मात्रा चिरं गर्भेण धारितम\nसफलं चिरकारित्वं कुरु तवं चिरकारिक" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 55, + "text": "चिरायते च संतापाच चिरं सवपिति वारितः\nआवयॊश चिरसंतापाद अवेक्ष्य चिरकारिक" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 56, + "text": "एवं स दुःखितॊ राजन महर्षिर गौतमस तदा\nचिरकारिं ददर्शाथ पुत्रं सथितम अथान्तिके" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 57, + "text": "चिरकारी तु पितरं दृष्ट्वा परमदुःखितः\nशस्त्रं तयक्त्वा ततॊ मूर्ध्ना परसादायॊपचक्रमे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 58, + "text": "गौतमस तु सुतं दृष्ट्वा शिरसा पतितं भुवि\nपत्नीं चैव निराकारां पराम अभ्यगमन मुदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 59, + "text": "न हि सा तेन संभेदं पत्नी नीता महात्मना\nविजने चाश्रमस्थेन पुत्रश चापि समाहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 60, + "text": "हन्यात तव अनपवादेन शस्त्रपानौ सुते सथिते\nविनीतं परश्नयित्वा च वयवस्येद आत्मकर्मसु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 61, + "text": "बुद्धिश चासीत सुतं दृष्ट्वा पितुश चरणयॊर नतम\nशस्त्रग्रहणचापल्यं संवृणॊति भयाद इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 62, + "text": "ततः पित्रा चिरं सतुत्वा चिरं चाघ्राय मूर्धनि\nचिरं दॊर्भ्यां परिष्वज्य चिरं जीवेत्य उदाहृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 63, + "text": "एवं स गौतमः पुत्रं परीतिहर्षसमन्वितः\nअभिनन्द्य महाप्राज्ञ इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 64, + "text": "चिरकारिक भद्रं ते चिरकारी चिरं भव\nचिरायमाणे तवयि च चिरम अस्मि सुदुःखितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 65, + "text": "गाथाश चाप्य अब्रवीद विद्वान गौतमॊ मुनिसत्तमः\nचिरकारिषु घॊरेषु गुणॊद्देश समाश्रयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 66, + "text": "चिरेण मित्रं बध्नीयाच चिरेण च कृतं तयजेत\nचिरेण हि कृतं मित्रं चिरं धारणम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 67, + "text": "रागे दर्पे च माने च दरॊहे पापे च कर्मणि\nअप्रिये चैव कर्तव्ये चिरकारी परशस्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 68, + "text": "बन्धूनां सुहृदां चैव भृत्यानां सत्रीजनस्य च\nअव्यक्तेष्व अपराधेषु चिरकारी परशस्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 69, + "text": "एवं स गौतमस तस्य परीतः पुत्रस्य भारत\nकर्मणा तेन कौरव्य चिरकारितया तया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 70, + "text": "एवं सर्वेषु कार्येषु विमृश्य पुरुषस ततः\nचिरेण निश्चयं कृत्वा चिरं न परितप्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 71, + "text": "चिरं धारयते रॊषं चिरं कर्म नियच्छति\nपश्चात तापकरं कर्म न किं चिद उपपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 72, + "text": "चिरं वृद्धान उपासीत चिरम अन्वास्य पूजयेत\nचिरं धर्मान निषेवेत कुर्याच चान्वेषणं चिरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 73, + "text": "चिरम अन्वास्य विदुषश चिरं शिष्टान निषेव्य च\nचिरं विनीय चात्मानं चिरं यात्य अनवज्ञताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 74, + "text": "बरुवतश च परस्यापि वाक्यं धर्मॊपसंहितम\nचिरं पृच्छेच चिरं बरूयाच चिरं न परिभूयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 258, + "shloka": 75, + "text": "उपास्य बहुलास तस्मिन्न आश्रमे सुमहातपः\nसमाः सवर्गं गतॊ विप्रः पुत्रेण सहितस तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकथं राजा परजा रक्षेन न च किं चित परतापयेत\nपृच्छामि तवां सतां शरेष्ठ तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 2, + "text": "[भी]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nदयुमत्सेनस्य संवादं राज्ञा सत्यवता सह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 3, + "text": "अव्याहृतं वयाजहार सत्यवान इति नः शरुतम\nवधाय नीयमानेषु पितुर एवानुशासनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 4, + "text": "अधर्मतां याति धर्मॊ यात्य अधर्मश च धर्मताम\nवधॊ नाम भवेद धर्मॊ नैतद भवितुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 5, + "text": "[दयुमत्सेन]\nअथ चेद अवधॊ धर्मॊ धर्मः कॊ जातुचिद भवेत\nदस्ययश चेन न हन्येरन सत्यवन संकरॊ भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 6, + "text": "ममेदम इति नास्यैतत परवर्तेत कलौ युगे\nलॊकयात्रा न चैव सयाद अथ चेद वेत्थ शंस नः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 7, + "text": "[सत्यवत]\nसर्व एव तरयॊ वर्णाः कार्या बराह्मण बन्धनाः\nधर्मपाशनिबद्धानाम अल्पॊ वयपचरिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 8, + "text": "यॊ यस तेषाम अपचरेत तम आचक्षीत वै दविजः\nअयं मे न शृणॊतीति तस्मिन राजा परधारयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 9, + "text": "तत्वाभेदेन यच छास्त्रं तत कार्यं नान्यथा वधः\nअसमीक्ष्यैव कर्माणि नीतिशास्त्रं यथाविधि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 10, + "text": "दस्यून हिनस्ति वै राजा भूयसॊ वाप्य अनागसः\nभार्या माता पिता पुत्रॊ हन्यते पुरुषे हते\nपरेणापकृते राजा तस्मात सम्यक परधारयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 11, + "text": "असाधॊश चैव पुरुषॊ लभते शीलम एकदा\nसाधॊश चापि हय असाधुभ्यॊ जायते ऽशॊभना परजा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 12, + "text": "न मूलघातः कर्तव्यॊ नैष धर्मः सनातनः\nअपि खल्व अवधेनैव परायश्चित्तं विधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 13, + "text": "उद्वेजनेन बन्धेन विरूपकरणेन च\nवधदन्देन ते कलेश्या न पुरॊ ऽहितसंपदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 14, + "text": "यदा पुरॊहितं वा ते पर्येयुः शरणैषिणः\nकरिष्यामः पुनर बरह्मन न पापम इति वादिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 15, + "text": "तदा विसर्गम अर्हाः सयुर इतीदं नृपशासनम\nविभ्रद दण्डाजिनं मुन्दॊ बराह्मणॊ ऽरहति वाससम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 16, + "text": "गरीयांसॊ गरीयांसम अपराधे पुनः पुनः\nतथा विसर्गम अर्हन्ति न यथा परथमे तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 17, + "text": "[दयुमत्सेन]\nयत्र यत्रैव शक्येरन संयन्तुं समये परजाः\nस तावत परॊच्यते धर्मॊ यावन न परतिलङ्घ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 18, + "text": "अहन्यमानेषु पुनः सर्वम एव पराभवेत\nपूर्वे पूर्वतरे चैव सुशास्या अभवञ जनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 19, + "text": "मृदवः सत्यभूयिष्ठा अल्पद्रॊहाल्प मन्यवः\nपुरा धिग दन्द एवासीद वाग दन्दस तदनन्तरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 20, + "text": "आसीद आदान दण्डॊ ऽपि वधदण्डॊ ऽदय वर्तते\nवधेनापि न शक्यन्ते नियन्तुम अपरे जनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 21, + "text": "नैव दस्युर मनुष्याणां न देवानाम इति शरुतिः\nन गन्धर्वपितॄणां च कः कस्येह न कश्चनन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 22, + "text": "पद्मं शमशानाद आदत्ते पिशाचाच चापि दैवतम\nतेषु यः समयं कुर्याद अज्ञेषु हतबुद्धिषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 23, + "text": "[सत्यवत]\nतान न शक्नॊषि चेत साधून परित्रातुम अहिंसया\nकस्य चिद भूतभव्यस्य लाभेनान्तं तथा कुरु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 24, + "text": "[दयुमत्सेन]\nराजानॊ लॊकयात्रार्थं तप्यन्ते परमं तपः\nअपत्रपन्ति तादृग्भ्यस तथा वृत्ता भवन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 25, + "text": "वित्रास्यमानाः सुकृतॊ न कामाद घनन्ति दुष्कृतीन\nसुकृतेनैव राजानॊ भूयिष्ठं शासते परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 26, + "text": "शरेयसः शरेयसीम एवंवृत्तिं लॊकॊ ऽनुवर्तते\nसदैव हि गुरॊर वृत्तम अनुवर्तन्ति मानवाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 27, + "text": "आत्मानम असमाधाय समाधित्सति यः परान\nविषयेष्व इन्द्रियवशं मानवाः परहसन्ति तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 28, + "text": "यॊ राज्ञॊ दम्भमॊहेन किं चित कुर्याद असांप्रतम\nसर्वॊपायैर नियम्यः स तथा पापान निवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 29, + "text": "आत्मैवादौ नियन्तव्यॊ दुष्कृतं समियच्छता\nदन्दयेच च महादन्तैर अपि बन्धून अनन्तरान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 30, + "text": "यत्र वै पापकृत कलेश्यॊ न महद दुःखम अर्छति\nवर्धन्ते तत्र पापानि धर्मॊ हरसति च धरुवम\nइति कारुण्यशीलस तु विद्वान वै बराह्मणॊ ऽनवशात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 31, + "text": "इति चैवानुशिष्टॊ ऽसमि पूर्वैस तात पितामहैः\nआश्वासयद्भिः सुभृशम अनुक्रॊशात तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 32, + "text": "एतत परथमकल्पेन राजा कृतयुगे ऽभजत\nपादॊ ऽनेनापि धर्मेण गच्छेत तरेतायुगे तथा\nदवापरे तु दविपादेन पादेन तव अपरे युगे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 33, + "text": "तथा कलियुगे पराप्ते राज्ञां दुश्चरितेन ह\nभवेत कालविशेषेण कला धर्मस्य सॊदशी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 34, + "text": "अथ परथमकल्पेन सत्यवन संकरॊ भवेत\nआयुः शक्तिं च कालं च निर्दिश्य तप आदिशेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 259, + "shloka": 35, + "text": "सत्याय हि यथा नेह जह्याद धर्मफलं महत\nभूतानाम अनुकम्पार्थं मनुः सवायम्भुवॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nअविरॊधेन भूतानां तयागः षाद्गुण्यकारकः\nयः सयाद उभय भाग्धर्मस तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 2, + "text": "गार्हस्थ्यस्य च धर्मस्य तयागधर्मस्य चॊभयॊः\nअदूरसंप्रस्थितयॊः किं सविच छरेयः पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 3, + "text": "[भी]\nउभौ धर्मौ महाभागाव उभौ परमदुश्चरौ\nउभौ महाफलौ तात सद्भिर आचरिताव उभौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 4, + "text": "अत्र ते वर्तयिष्यामि परामान्यम उभयॊस तयॊः\nशृणुष्वैक मनाः पार्थ छिन्नधर्मार्थसंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 5, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nकपिलस्य गॊश च संवादं तन निबॊध युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 6, + "text": "आम्नायम अनुपश्यन हि पुराणं शाश्वतं धरुवम\nनहुषः पूर्वम आलेभे तवस्तुर गाम इतिनः शरुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 7, + "text": "तां नियुक्ताम अदीनात्मा सत्त्वस्थः समये रतः\nजञानवान नियताहारॊ ददर्श पलिलस तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 8, + "text": "स बुद्धिम उत्तमां पराप्तॊ नैष्ठिकीम अकुतॊभयाम\nसमरामि शिथिलं सत्यं वेदा इत्य अब्रवीत सकृत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 9, + "text": "तां गाम ऋषिः सयूम रश्मिः परविश्य यतिम अब्रवीत\nहंहॊ वेदा यदि मता धर्माः केनापरे मताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 10, + "text": "तपस्विनॊ धृतिमतः शरुतिविज्ञानचक्षुषः\nसर्वम आर्षं हि मन्यन्ते वयाहृतं विदितात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 11, + "text": "तस्यैवं गततृष्णस्य विज्वरस्य निराशिषः\nका विवक्षास्ति वेदेषु निरारम्भस्य सर्वशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 12, + "text": "[कपिल]\nनाहं वेदान विनिन्दामि न विवक्षामि कर्हि चित\nपृथग आश्रमिणां कर्माण्य एकार्थानीति नः शरुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 13, + "text": "गच्छत्य एव परित्यागी वानप्रस्थश च गच्छति\nगृहस्थॊ बरह्मचारी च उभौ ताव अपि गच्छतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 14, + "text": "देव याना हि पन्थानश चत्वारः शाश्वता मताः\nतेषां जयायः कनीयस्त्वं फलेषूक्तं बलाबलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 15, + "text": "एवं विदित्वा सर्वार्थान आरभेद इति वैदिकम\nनारभेद इति चान्यत्र नैष्ठिकी शरूयते शरुतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 16, + "text": "अनारम्भे हय अदॊषः सयाद आरम्भे ऽदॊष उत्तमः\nएवं सथितस्य शास्त्रस्य दुर्विज्ञेयं बलाबलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 17, + "text": "यद्य अत्र किं चित परत्यक्षम अहिंसायाः परं मतम\nऋते तव आगमशास्त्रेभ्यॊ बरूहि तद यदि पश्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 18, + "text": "[सयूमरष्मि]\nसवर्गकामॊ यजेतेति सततं शरूयते शरुतिः\nफलं परकल्प्य पूर्वं हि ततॊ यज्ञः परतायते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 19, + "text": "अजश चाश्वश च मेषश च गौश च पक्षिगणाश च ये\nगराम्यारण्या ओषधयः पराणस्यान्नम इति शरुतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 20, + "text": "तथैवान्नं हय अहर अहः सायं परातर्निरुप्यते\nपशवश चाथ धान्यं च यज्ञस्याङ्गम इति शरुतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 21, + "text": "एतानि सहयज्ञेन परजापतिर अकल्पयत\nतेन परजापतिर देवान यज्ञेनायजत परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 22, + "text": "ते समान्यॊन्यं चराः सर्वे परानिनः सप्त सप्त च\nयज्ञेषूपाकृतं विश्वं पराहुर उत्तमसंज्ञितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 23, + "text": "एतच चैवाभ्यनुज्ञातं पूर्वैः पूर्वतरैस तथा\nकॊ जातु न विचिन्वीत विद्वान सवां शक्तिम आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 24, + "text": "पशवश च मनुष्याश च दरुमाश चौषधिभिः सह\nसवर्गम एवाभिकाङ्क्षन्ते न च सवर्गस तव ऋते मखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 25, + "text": "ओषध्यः पशवॊ वृक्षा वीरुदाज्यं पयॊ दधि\nहविर भूमिर दिशः शरद्धा कालश चैतानि दवादश" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 26, + "text": "ऋचॊ यजूंसि सामानि यजमानश च सॊदशः\nअग्निर जञेयॊ गृहपतिः स सप्तदश उच्यते\nअङ्गान्य एतानि यज्ञस्य यज्ञॊ मूलम इति शरुतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 27, + "text": "आज्येन पयसा दध्ना शकृद आमिक्षया तवचा\nवालैः शृङ्गेन पादेन संभवत्य एव गौर्मखम\nएवं परत्येकशः सर्वं यद यद अस्य विधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 28, + "text": "यज्ञं वहन्ति संभूय सहर्त्विग्भिः सदक्षिणैः\nसंहत्यैतानि सर्वाणि यज्ञं निर्वर्तयन्त्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 29, + "text": "यज्ञार्थानि हि सृष्टानि यथा वै शरूयते शरुतिः\nएवं पूर्वे पूर्वतराः परवृत्ताश चैव मानवाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 30, + "text": "न हिनस्ति हय आरभते नाभिद्रुह्यति किं चन\nयज्ञॊ यस्तव्य इत्य एव यॊ यजत्य अफलेप्सया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 31, + "text": "यज्ञाङ्गान्य अपि चैतानि यथॊक्तानि न संशयः\nविधिना विधियुक्तानि तारयन्ति परस्परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 32, + "text": "आम्नायम आर्षं पश्यामि यस्मिन वेदाः परतिष्ठिताः\nतं विद्वांसॊ ऽनुपश्यन्ति बराह्मणस्यानुदर्शनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 33, + "text": "बराह्मण परभवॊ यज्ञॊ बराह्मणार्पण एव च\nअनु यज्ञं जगत सर्वं यज्ञश चानु जगत सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 34, + "text": "ओम इति बरह्मणॊ यॊनिर नमः सवाहा सवधा वसत\nयस्यैतानि परयुज्यन्ते यथाशक्ति कृतान्य अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 35, + "text": "न तस्य तरिषु लॊकेषु परलॊकभयं विदुः\nइति वेदा वदन्तीह सिद्धाश च परमर्षयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 36, + "text": "रिचॊ यजूंसि सामानि सतॊभाश च विधिचॊदिताः\nयस्मिन्न एतानि सर्वाणि बहिर एव स वै दविजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 37, + "text": "अग्न्याधेये यद भवति यच च सॊमे सुते दविज\nयच चेतरैर महायज्ञैर्वेद तद भगवान सवतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 38, + "text": "तस्माद बरह्मन यजेतैव याजयेच चाविचारयन\nयजतः सवर्गविधिना परेत्य सवर्गफलं महत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 260, + "shloka": 39, + "text": "नायं लॊकॊ ऽसत्य अयज्ञानां परश चेति विनिश्चयः\nवेदवादविदश चैव परमानम उभयं तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 1, + "text": "[कपिल]\nएतावद अनुपश्यन्तॊ यतयॊ यान्ति मार्गगाः\nनैषां सर्वेषु लॊकेषु कश चिद अस्ति वयतिक्रमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 2, + "text": "निर्द्वन्द्वा निर्नमस्कारा निराशिर बन्धना बुधाः\nविमुक्ताः सर्वपापेभ्यश चरन्ति शुचयॊ ऽमलाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 3, + "text": "अपवर्गे ऽथ संत्यागे बुद्धौ च कृतनिश्चयाः\nबरह्मिष्ठा बरह्मभूताश च बरह्मण्य एव कृतालयाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 4, + "text": "विशॊका नष्ट रजसस तेषां लॊकाः सनातनाः\nतेषां गतिं परां पराप्य गार्हस्थ्ये किं परयॊजनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 5, + "text": "[षयू]\nयद्य एषा परमा निष्ठा यद्य एषा परमा गतिः\nगृहस्थान अव्यपाश्रित्य नाश्रमॊ ऽनयः परवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 6, + "text": "यथा मातरम आश्रित्य सर्वे जीवन्ति जन्तवः\nएवं गृहस्थम आश्रित्य वर्तन्त इतरे ऽऽशरमाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 7, + "text": "गृहस्थ एव यजते गृहस्थस तप्यते तपः\nगार्हस्त्यम अस्य धर्मस्य मूलं यत किं चिद एजते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 8, + "text": "परजनाद धयभिनिर्वृत्ताः सर्वे पराण भृतॊ मुने\nपरजनं चाप्य उतान्यत्र न कथं चन विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 9, + "text": "यास ताः सयुर बहिर ओषध्यॊ बह्व अरण्यास तथा दविज\nओषधिभ्यॊ बहिर यस्मात परानी कश चिन न विद्यते\nकस्यैषा वाग भवेत सत्या मॊक्षॊ नास्ति गृहाद इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 10, + "text": "अश्रद्दधानैर अप्राज्ञैः सूक्ष्मदर्शनवर्जितैः\nनिराशैर अलसैः शरान्तैस तप्यमानैः सवकर्मभिः\nशरमस्यॊपरमॊ दृष्टः परव्रज्या नाम पण्डितैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 11, + "text": "तरैलॊक्यस्यैव हेतुर हि मर्यादा शाश्वती धरुवा\nबराह्मणॊ नाम भगवाञ जन्मप्रभृति पूज्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 12, + "text": "पराग गर्भाधानान मन्त्रा हि परवर्तन्ते दविजातिषु\nअविश्रम्भेषु वर्तन्ते विश्रम्भेष्व अप्य असंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 13, + "text": "दाहः पुनः संश्रयणे संस्थिते पात्रभॊजनम\nदानं गवां पशूनां वा पिन्दानां चाप्सु मज्जनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 14, + "text": "अर्चिष्मन्तॊ बर्हिषदः करव्यादाः पितरः समृताः\nमृतस्याप्य अनुमन्यन्ते मन्त्रा मन्त्राश च कारणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 15, + "text": "एवं करॊशत्सु वेदेषु कुतॊ मॊक्षॊ ऽसति कस्य चित\nऋणवन्तॊ यदा मर्त्याः पितृदेवद्विजातिषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 16, + "text": "शरिया विहीनैर अलसैः पण्डितैर अपलापितम\nवेदवादापरिज्ञानं सत्याभासम इवानृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 17, + "text": "न वै पापैर हरियते कृष्यते वा; यॊ बराह्मणॊ यजते वेद शास्त्रैः\nऊर्ध्वं यज्ञः पशुभिः सार्धम एति; संतर्पितस तर्पयते च कामैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 18, + "text": "न वेदानां परिभवान न शाथ्येन न मायया\nमहत पराप्नॊति पुरुषॊ बरह्म बरह्मणि विन्दति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 19, + "text": "[कपिल]\nदर्शं च पौर्णमासं च अग्निहॊत्रं च धीमताम\nचातुर्मस्यानि चैवासंस तेषु यज्ञः सनातनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 20, + "text": "अनारम्भाः सुधृतयः शुचयॊ बरह्म संश्रिताः\nबरह्मणैव सम ते देवांस तर्पयन्त्य अमृतैषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 21, + "text": "सर्वभूतात्मभूतस्य सर्वभूतानि पश्यतः\nदेवापि मार्गे मुह्यन्ति अपदस्य पदैषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 22, + "text": "चतुर्द्वारं पुरुषं चतुर्मुखं; चतुर्धा चैनम उपयान्ति निन्दा\nबाहुभ्यां वाच उदराद उपस्थात; तेषां दवारं दवारपालॊ बुभूसेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 23, + "text": "नाक्षैर दीव्येन नाददीतान्य वित्तं; न वायॊनीयस्य शृतं परगृह्णेत\nकरुद्धॊ न चैव परहरेत धीमांस; तथास्य तत पानि पादं सुगुप्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 24, + "text": "नाक्रॊशम अर्छेन न मृषा वदेच च; न पैशुनं जनवादं च कुर्यात\nसत्यव्रतॊ मित भासॊ ऽपरमत्तस; तथास्य वाग दवारम अथॊ सुगुप्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 25, + "text": "नानाशनः सयान न महाशनः सयाद; अलॊलुपः साधुभिर आगतः सयात\nयात्रार्थम आहारम इहाददीत; तथास्य सयाज जाथरी दवारगुप्तिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 26, + "text": "न वीर पत्नीं विहरेत नारीं; न चापि नारीम अनृताव आह्वयीत\nभार्या वरतं हय आत्मनि धारयीत; तथास्य पस्थ दवारगुप्तिर भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 27, + "text": "दवाराणि यस्य सर्वाणि सुगुप्तानि मनीषिणः\nउपस्थम उदरं बाहू वाक चतुर्थी स वै दविजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 28, + "text": "मॊघान्य अगुप्त दवारस्य सर्वाण्य एव भवन्त्य उत\nकिं तस्य तपसा कार्यं किं यज्ञेन किम आत्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 29, + "text": "अनुत्तरीय वसनम अनुपस्तीर्ण शायिनम\nबाहूपधानं शाम्यन्तं तं देवा बराह्मणं विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 30, + "text": "दवन्द्वारामेषु सर्वेषु य एकॊ रमते मुनिः\nपरेषाम अननुध्यायंस तं देवा बराह्मणं विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 31, + "text": "येन सर्वम इदं बुद्धं परकृतिर विकृतिश च या\nगतिज्ञः सर्वभूतानां तं देवा बराह्मणं विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 32, + "text": "अभयं सर्वभूतेभ्यः सर्वेषाम अभयं यतः\nसर्वभूतात्मभूतॊ यस तं देवा बराह्मणं विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 33, + "text": "नान्तरेनानुजानन्ति वेदानां यत करियाफलम\nअनुज्ञाय च तत सर्वम अन्यद रॊचयते ऽफलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 34, + "text": "फलवन्ति च कर्माणि वयुष्टिमन्ति धरुवाणि च\nविगुणानि च पश्यन्ति तथानैकान्तिकानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 35, + "text": "गुणाश चात्र सुदुर्ज्ञेया जञाताश चापि सुदुष्कराः\nअनुष्ठिताश चान्तवन्त इति तवम अनुपश्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 36, + "text": "[सयू]\nयथा च वेद परामान्यं तयागश च सफलॊ यथा\nतौ पन्थानाव उभौ वयक्तौ भगवंस तद बरवीहि मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 37, + "text": "[कपिल]\nपरत्यक्षम इह पश्यन्ति भवन्तः सत्पथे सथिताः\nपरत्यक्षं तु किम अत्रास्ति यद भवन्त उपासते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 38, + "text": "[सयू]\nसयूमरश्मिर अहं बरह्मञ जिज्ञासार्थम इहागतः\nशरेयः कामः परत्यवॊचम आर्जवान न विवक्षया\nइमं च संशयं घॊरं भगवान परब्रवीतु मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 39, + "text": "परत्यक्षम इह पश्यन्तॊ भवन्तः सत्पथे सथिताः\nकिम अत्र परत्यक्षतमं भवन्तॊ यद उपासते\nअन्यत्र तर्क शास्त्रेभ्य आगमाच च यथागमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 40, + "text": "आगमॊ वेदवादस तु तर्क शास्त्राणि चागमः\nयथागमम उपासीत आगमस तत्र सिध्यति\nसिद्धिः परत्यक्षरूपा च दृश्यत्य आगमनिश्चयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 41, + "text": "नौर वावीव निबद्धा हि सरॊतसा सनिबन्धना\nहरियमाणा कथं विप्र कुबुद्धींस तारयिष्यति\nएतद बरवीतु भगवान उपपन्नॊ ऽसम्य अधीहि भॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 42, + "text": "नैव तयागी न संतुष्टॊ नाशॊकॊ न निरामयः\nन निर्विवित्सॊ नावृत्तस्नापवृत्तॊ ऽसति कश चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 43, + "text": "भवन्तॊ ऽपि च हृष्यन्ति शॊचन्ति च यथा वयम\nइन्द्रियार्थाश च भवतां समानाः सर्वजन्तुषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 44, + "text": "एवं चतुर्णां वर्णानाम आश्रमाणां परवृत्तिषु\nएकम आलम्बमानानां निर्नये किं निरामयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 45, + "text": "[कपिल]\nयद यद आचरते शास्त्रम अथ सर्वप्रवृत्तिषु\nयस्य यत्र हय अनुष्ठानं तत्र तत्र निरामयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 46, + "text": "सर्वं पावयते जञानं यॊ जञानं हय अनुवर्तते\nजञानाद अपेत्य या वृत्तिः सा विनाशयति परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 47, + "text": "भवन्तॊ जञानिनॊ नित्यं सर्वतश च निरागमाः\nऐकात्म्यं नाम कश चिद धि कदा चिद अभिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 48, + "text": "शास्त्रं हय अबुद्ध्वा तत्त्वेन के चिद वादबला जनाः\nकामद्वेषाभिभूतत्वाद अहंकारवशं गताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 49, + "text": "याथातथ्यम अविज्ञाय शास्त्राणां शास्त्रदस्यवः\nबरह्म सतेना निरारम्भा अपक्व मतयॊ ऽशिवाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 50, + "text": "वैगुण्यम एव पश्यन्ति न गुणान अनुयुञ्जते\nतेषां तमः शरीराणां तम एव परायनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 51, + "text": "यॊ यथा परकृतिर जन्तुः परकृतेः सयाद वशानुगः\nतस्य दवेषश च कामश च करॊधॊ दम्भॊ ऽनृतं मदः\nनित्यम एवाभिवर्तन्ते गुणाः परकृतिसंभवाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 52, + "text": "एतद बुद्ध्यानुपश्यन्तः संत्यजेयुः शुभाशुभम\nपरां गतिम अभीप्सन्तॊ यतयः संयमे रताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 53, + "text": "[षयू]\nसर्वम एतन मया बरह्मञ शास्त्रतः परिकीर्तितम\nन हय अविज्ञाय शात्रार्थं परवर्तन्ते परवृत्तयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 54, + "text": "यः कश चिन नयाय्य आचारः सर्वं शास्त्रम इति शरुतिः\nयद अन्याय्यम अशास्त्रं तद इत्य एषा शरूयते शरुतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 55, + "text": "न परवृत्तिर ऋते शास्त्रात का चिद अस्तीति निश्चयः\nयद अन्यद वेदवादेभ्यस तद अशास्त्रम इति शरुतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 56, + "text": "शास्त्राद अपेतं पश्यन्ति बहवॊ वयक्तमानिनः\nशास्त्रदॊषान न पश्यन्ति इह चामुत्र चापरे\nअविज्ञान हतप्रज्ञा हीनप्रज्ञास तमॊवृताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 57, + "text": "शक्यं तव एकेन मुक्तेन कृतकृत्येन सर्वशः\nपिण्ड मात्रं वयपाश्रित्य चरितुं सर्वतॊदिशम\nवेदवादं वयपाश्रित्य मॊक्षॊ ऽसतीति परभासितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 58, + "text": "इदं तु दुष्करं कर्म कुटुम्बम अभिसंश्रितम\nदानम अध्ययनं यज्ञः परजा संतानम आर्जवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 59, + "text": "यद्य एतद एवं कृत्वापि न विमॊक्षॊ ऽसति कस्य चित\nधिक कर्तारं च कार्यं च शरमश चायं निरर्थकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 60, + "text": "नास्तिक्यम अन्यथा च सयाद वेदानां पृष्ठतः करिया\nएतस्यानन्त्यम इच्छामि भगवञ शरॊतुम अञ्जसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 261, + "shloka": 61, + "text": "तथ्यं वदस्व मे बरह्मन्न उपसन्नॊ ऽसम्य अधीहि भॊः\nयथा ते विदितॊ मॊक्षस तथेच्छाम्य उपशिक्षितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 1, + "text": "[कपिल]\nवेदाः परमानं लॊकानां न वेदाः पृष्ठतः कृताः\nदवे बरह्मणी वेदितव्ये शब्दब्रह्म परं च यत\nशब्दब्रह्मणि निष्णातः परं बरह्माधिगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 2, + "text": "शरीरम एतत कुरुते यद वेदे कुरुते तनुम\nकृतशुद्ध शरीरॊ हि पात्रं भवति बराह्मणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 3, + "text": "आनन्त्यम अनुयुक्न्ते यः कर्मणा तद बरवीमि ते\nनिरागमम अनैतिह्यं परत्यक्षं लॊकसाक्षिकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 4, + "text": "धर्म इत्य एव ये यज्ञान वितन्वन्ति निराशिषः\nउत्पन्न तयागिनॊ ऽलुब्धाः कृपासूयाव इवार्जिताः\nधनानाम एष वै पन्थास तीर्थेषु परतिपादनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 5, + "text": "अनाश्रिताः पापकृत्याः कदा चित कर्म यॊनितः\nमनःसंकल्पसंसिद्धा विशुद्धज्ञाननिश्चयाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 6, + "text": "अक्रुध्यन्तॊ ऽनसूयन्तॊ निरहंकार मत्सराः\nजञाननिष्ठास तरिशुक्लाश च सर्वभूतहिते रताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 7, + "text": "आसन गृहस्था भूयिष्ठम अव्युत्क्रान्ताः सवकर्मसु\nराजानश च तथायुक्ता बराह्मणाश च यथाविधि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 8, + "text": "समा हय आर्जवसंपन्नाः संतुष्टा जञाननिश्चयाः\nपरत्यक्षधर्माः शुचयः शरद्दधानाः परावरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 9, + "text": "पुरस्ताद भावितात्मानॊ यथावच चरितव्रताः\nचरन्ति धर्मं कृच्छ्रे ऽपि दुर्गे चैवाधिसंहताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 10, + "text": "संहत्य धर्मं चरतां पुरासीत सुखम एव तत\nतेषां नासीद विधातव्यं परायश्चित्तं कदा चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 11, + "text": "सत्यं हि धर्मम आस्थाय दुराधर्षतमा मताः\nन मात्राम अनुरुध्यन्ते न धर्मछलम अन्ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 12, + "text": "य एव परथमः कल्पस तम एवाभ्याचरन सह\nअस्यां सथितौ सथितानां हि परायश्चित्तं न विद्यते\nदुर्बलात्मन उत्पन्नं परायश्चित्तम इति शरुतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 13, + "text": "यत एवंविधा विप्राः पुराणा यज्ञवाहनाः\nतरैविद्य वृद्धाः शुचयॊ वृत्तवन्तॊ यशस्विनः\nयजन्तॊ ऽहर अहर यज्ञैर निराशीर बन्धना बुधाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 14, + "text": "तेषां यज्ञाश च वेदाश च कर्माणि च यथागमम\nआगमाश च यथाकालं संकल्पाश च यथा वरतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 15, + "text": "अपेतकामक्रॊधानां परकृत्या संशितात्मनाम\nऋजूनां शम नित्यानां सथितानां सवेषु कर्मसु\nसर्वम आनन्त्यम एवासीद इति नः शाश्वती शरुतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 16, + "text": "तेषाम अदीनसत्त्वानां दुश्चराचार कर्मणाम\nसवकर्मभिः संवृतानां तपॊ घॊरत्वम आगतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 17, + "text": "तं सद आचारम आश्वर्यं पुराणं शाश्वतं धरुवम\nअशक्नुवद्भिश चरितुं किं चिद धर्मेषु सूचितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 18, + "text": "निरापद धर्म आचारस तव अप्रमादॊ ऽपराभवः\nसर्ववर्णेषु यत तेषु नासीत कश चिद वयतिक्रमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 19, + "text": "धर्मम एकं चतुष्पादम आश्रितास ते नरर्षभाः\nतं सन्तॊ विधिवत पराप्य गच्छन्ति परमां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 20, + "text": "गृहेभ्य एव निष्क्रम्य वनम अन्ये समाश्रिताः\nगृहम एवाभिसंश्रित्य ततॊ ऽनये बरह्मचारिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 21, + "text": "धर्मम एतं चतुष्पादम आश्रमं बराह्मणा विदुः\nआनन्त्यं बरह्मणः सथानं बराह्मणा नाम निश्चयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 22, + "text": "अत एवंविधा विप्राः पुराणा धर्मचारिणः\nत एते दिवि दृश्यन्ते जयॊतिर भूता दविजातयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 23, + "text": "नक्षत्राणीव धिष्न्येषु बहवस तारका गणाः\nआनन्त्यम उपसंप्राप्ताः संतॊषाद इति वैदिकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 24, + "text": "यद्य आगच्छन्ति संसारं पुनर यिनिषु तादृशाः\nन लिप्यन्ते पापकृत्यैः कदा चित कर्म यॊनितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 25, + "text": "एवं युक्तॊ बराह्मणः सयाद अन्यॊ बराह्मणकॊ भवेत\nकर्मैव पुरुषस्याह शुभं वा यदि वाशुभम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 26, + "text": "एवं पक्वकसायानाम आनन्त्येन शरुतेन च\nसर्वम आनन्त्यम एवासीद एवं नः शाश्वती शरुतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 27, + "text": "तेषाम अपेततृष्णानां निर्निक्तानां शुभात्मनाम\nचतुर्थ औपनिषदॊ धर्मः साधारणः समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 28, + "text": "स सिद्धैः साध्यते नित्यं बराह्मणैर नियतात्मभिः\nसंतॊष मूलस तयागात्मा जञानाधिष्ठानम उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 29, + "text": "अपवर्ग गतिर नित्यॊ यति धर्मः सनातनः\nसाधारणः केवलॊ वा यथाबलम उपास्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 30, + "text": "गच्छतॊ गच्छतः कषेमं दुर्बलॊ ऽतरावसीदति\nबरह्मणः पदम अन्विच्छन संसारान मुच्यते शुचिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 31, + "text": "[सयू]\nये भुञ्जते ये ददते यजन्ते ऽधीयते च ये\nमात्राभिर धर्मलब्धाभिर ये वा तयागं समाश्रिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 32, + "text": "एतेषां परेत्य भावे तु कतमः सवर्गजित्तमः\nएतद आचक्ष्व मे बरह्मन यथातथ्येन पृच्छतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 33, + "text": "[कप]\nपरिग्रहाः शुभाः सर्वे गुणतॊ ऽभयुदयाश च ये\nन तु तयागसुखं पराप्ता एतत तवम अपि पश्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 34, + "text": "[सयू]\nभवन्तॊ जञाननिष्ठा वै गृहस्थाः कर्म निश्चयाः\nआश्रमाणां च सर्वेषां निष्ठायाम ऐक्यम उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 35, + "text": "एकत्वे च पृथक्त्वे च विशेषॊ नान्य उच्यते\nतद यथावद यथान्यायं भगवान परब्रवीतु मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 36, + "text": "[कप]\nशरीरपक्तिः कर्माणि जञानं तु परमा गतिः\nपक्वे कसाये वमनै रसज्ञाने न तिष्ठति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 37, + "text": "आनृशंस्यं कषमा शान्तिर अहिंसा सत्यम आर्जवम\nअद्रॊहॊ नाभिमानश च हरीस तितिक्षा शमस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 38, + "text": "पन्थानॊ बरह्मणस तव एते एतैः पराप्नॊति यत परम\nतद विद्वान अनुबुध्येत मनसा कर्म निश्चयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 39, + "text": "यां विप्राः सर्वतः शान्ता विशुद्धा जञाननिश्चयाः\nगतिं गच्छन्ति संतुष्टास ताम आहुः परमां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 40, + "text": "वेदांश च वेदितव्यं च विदित्वा चयथा सथिति\nएवं वेदविद इत्य आहुर अतॊ ऽनयॊ वातरेतकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 41, + "text": "सर्वं विदुर वेदविदॊ वेदे सर्वं परतिष्ठितम\nवेदे हि निष्ठा सर्वस्य यद यद अस्ति च नास्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 42, + "text": "एषैव निष्ठा सर्वस्य यद यद अस्ति चनास्ति च\nएतद अन्तं च मध्यं च सच चासच च विजानतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 43, + "text": "समस्त तयाग इत्य एवं शम इत्य एव निष्ठितः\nसंतॊष इत्य अत्र शुभम अपवर्गे परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 44, + "text": "ऋतं सत्यं विदितं वेदितव्यं; सर्वस्यात्मा जङ्गमं सथावरं च\nसर्वं सुखं यच छिवम उत्तमं च; बरह्माव्यक्तं परभवश चाव्ययश च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 262, + "shloka": 45, + "text": "तेजः कषमा शान्तिर अनामयं शुभं; तथाविधं वयॊम सनातनं धरुवम\nएतैः शब्दैर गम्यते बुद्धिनेत्रैस; तस्मै नमॊ बरह्मणे बराह्मणाय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nधर्मम अर्थं च कामं च वेदाः शंसन्ति भारत\nकस्य लाभॊ विशिष्टॊ ऽतर तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 2, + "text": "[भी]\nअत्र ते वर्तयिष्यामि इतिहासं पुरातनम\nकुण्ड धारेण यत परीत्या भक्तायॊपकृतं पुरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 3, + "text": "अधनॊ बराह्मणः कश चित कामाद धर्मम अवैक्षत\nयज्ञार्थं स ततॊ ऽरथार्थी तपॊ ऽतप्यत दारुणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 4, + "text": "स निश्चयम अथॊ कृत्वा पूजयाम आस देवताः\nभक्त्या न चैवाध्यगच्छद धनं संपूज्य देवताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 5, + "text": "ततश चिन्तां पुनः पराप्तः कतमद दैवतं नु तत\nयन मे दरुतं परसीदेत मानुषैर अजदी कृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 6, + "text": "अथ सौम्येन वपुषा देवानुचरम अन्तिके\nपरत्यपश्यज जलधरं कुन्दधारम अवस्थितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 7, + "text": "दृष्ट्वैव तं महात्मानं तस्य भक्तिर अजायत\nअयं मे धास्यति शरेयॊ वपुर एतद धि तादृशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 8, + "text": "संनिकृष्टश च देवस्य न चान्यैर मानुषैर वृतः\nएष मे दास्यति धनं परभूतं शीघ्रम एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ धूपैश च गन्धैश च माल्यैर उच्चावचैर अपि\nबलिभिर विविधैश चापि पूजयाम आस तं दविजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 10, + "text": "ततः सवल्पेन कालेन तुष्टॊ जलधरस तदा\nतस्यॊपकारे नियताम इमां वाचम उवाच ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 11, + "text": "बरह्मघ्ने च सुरापे च चॊरे भग्नव्रते तथा\nनिष्कृतिर विहिता सद भिः कृतघ्ने नास्ति निष्कृतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 12, + "text": "आशायास तनयॊ ऽधर्मः करॊधॊ ऽसूया सुतः समृतः\nपुत्रॊ लॊभॊ निकृत्यास तु कृतघ्नॊ नार्हति परजाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 13, + "text": "ततः स बराह्मणः सवप्ने कुन्दधारस्य तेजसा\nअपश्यत सर्वभूतानि कुशेषु शयितस तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 14, + "text": "शमेन तपसा चैव भक्त्या च निरुपस्कृतः\nशुद्धात्मा बराह्मणॊ रात्रौ निदर्शनम अपश्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 15, + "text": "मनिभद्रं स तत्रस्थं देवतानां महाद्युतिम\nअपश्यत महात्मानं वयादिशन्तं युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 16, + "text": "तत्र देवाः परयच्छन्ति राज्यानि च धनानि च\nशुभैः कर्मभिर आरब्धाः परच्छिदन्त्य अशुभेषु च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 17, + "text": "पश्यताम अथ यक्षाणां कुन्दधारॊ महाद्युतिः\nनिष्पत्य पतितॊ भूमौ देवानां भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 18, + "text": "ततस तु देववचनान मनिभद्रॊ महायशः\nउवाच पतितं भूमौ कुन्दधार किम इष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 19, + "text": "[कुन्दधर]\nयदि परसन्ना देवा मे भक्तॊ ऽयं बराह्मणॊ मम\nअस्यानुग्रहम इच्छामि कृतं किं चित सुखॊदयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 20, + "text": "[भी]\nततस तं मनिभद्रस तु पुनर वचनम अब्रवीत\nदेवानाम एव वचनात कुन्दधारं महाद्युतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 21, + "text": "उत्तिष्ठॊत्तिष्ठ भद्रं ते कृतकार्यः सुखी भव\nयावद धनं परार्थयते बराह्मणॊ ऽयं सखा तव\nदेवानां शासनात तावद असंख्येयं ददाम्य अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 22, + "text": "विचार्य कुन्दधारस तु मानुष्यं चलम अध्रुवम\nतपसे मतिम आधत्त बराह्मणस्य यशस्विनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 23, + "text": "[कु]\nनाहं धनानि याचामि बराह्मणाय धनप्रद\nअन्यम एवाहम इच्छामि भक्तायानुग्रहं कृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 24, + "text": "पृथिवीं रत्र पूर्णां वा महद वा धनसंचयम\nभक्ताय नाहम इच्छामि भवेद एष तु धार्मिकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 25, + "text": "धर्मे ऽसय रमतां बुद्धिर धर्मं चैवॊपजीवतु\nधर्मप्रधानॊ भवतु ममैषॊ ऽनुग्रहॊ मतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 26, + "text": "[मणिभद्र]\nयदा धर्मफलं राज्यं सुखानि विविधानि च\nफलान्य एवायम अश्नातु कायक्लेशविवर्जितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 27, + "text": "[भी]\nततस तद एव बहुशः कुन्दधारॊ महायशः\nअभ्यासम अकरॊद धर्मे ततस तुष्टास्य देवताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 28, + "text": "[मणि]\nपरीतास ते देवताः सर्वा दविजस्यास्य तथैव च\nभविष्यत्य एष धर्मात्मा धर्मे चाधास्यते मतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 29, + "text": "[भी]\nततः परीतॊ जलधरः कृतकार्यॊ युधिष्ठिर\nईप्सितं मनसॊ लब्ध्वा वरम अन्यैः सुदुर्लभम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 30, + "text": "ततॊ ऽपश्यत चीराणि सूक्ष्माणि दविजसत्तमः\nपार्श्वतॊ ऽभयागतॊ नयस्तान्य अथ निर्वेदम आगतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 31, + "text": "[बरा]\nअयं न सुकृतं वेत्ति कॊ नव अन्यॊ वेत्स्यते कृतम\nगच्छामि वनम एवाहं वरं धर्मेण जीवितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 32, + "text": "[भी]\nनिर्वेदाद देवतानां च परसादात स दविजॊत्तमः\nवनं परविश्य सुमहत तप आरब्धवांस तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 33, + "text": "देवतातिथिशेषेण फलमूलाशनॊ दविजः\nधर्मे चापि महाराज रतिर अस्याभ्यजायत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 34, + "text": "तयक्त्वा मूलफलं सर्वं पर्णाहारॊ ऽभवद दविजः\nपर्णं तयक्त्वा जलाहारस तदासीद दविजसत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 35, + "text": "वायुभक्षस ततः पश्चाद बहून वर्षगणान अभूत\nन चास्य कषीयते पराणस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 36, + "text": "धर्मे च शरद्दधानस्य तपस्य उग्रे च वर्ततः\nकालेन महता तस्य दिव्या दृष्टिर अजायत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 37, + "text": "तस्य बुद्धिः परादुरासीद यदि दद्यां महद धनम\nतुष्टः कस्मै चिद एवाहं न मिथ्या वाग भवेन मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 38, + "text": "ततः परहृष्टवदनॊ भूय आरब्धवांस तपः\nभूयश चाचिन्तयत सिद्धॊ यत परं सॊ ऽभयपद्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 39, + "text": "यदि दद्याम अहं राज्यं तुष्टॊ वै यस्य कस्य चित\nस भवेद अचिराद राजा न मित्या वाग भवेन मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 40, + "text": "तस्य साक्षात कुन्दधारॊ दर्शयाम आस भारत\nबराह्मणस्य तपॊयॊगात सौहृदेनाभिचॊदितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 41, + "text": "समागम्य स तेनाथ पूजां चक्रे यथाविधि\nबराह्मणः कुन्दधारस्य विस्मितश चाभवन नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 42, + "text": "ततॊ ऽबरवीत कुन्दधारॊ दिव्यं ते चक्षुर उत्तमम\nपश्य राज्ञां गतिं विप्र लॊकांश चावेक्ष चक्षुषा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 43, + "text": "ततॊ राज्ञां सहस्राणि मग्नानि निरये तदा\nदूराद अपश्यद विप्रः स दिव्ययुक्तेन चक्षुषा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 44, + "text": "[कु]\nमां पूजयित्वा भावेन यदि तवं दुःखम आप्नुयाः\nकृतं मया भवेत किं ते कश च ते ऽनुग्रहॊ भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 45, + "text": "पश्य पश्य च भूयस तवं कामान इच्छेत कथं नरः\nसवर्गद्वारं हि संरुद्धं मानुषेषु विशेषतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 46, + "text": "[भी]\nततॊ ऽपश्यत स कामं च करॊधं लॊभं भयं मदम\nनिद्रां तन्द्रीं तथालस्यम आवृत्य पुरुषान सथितान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 47, + "text": "[कु]\nएतैर लॊकाः सुसंरुद्धा देवानां मानुषाद भयम\nतथैव देववचनाद विघ्नं कुर्वन्ति सर्वशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 48, + "text": "न देवैर अननुज्ञातः कश चिद भवति धार्मिकः\nएष शक्तॊ ऽसि तपसा राज्यं दातुं धनानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 49, + "text": "[भी]\nततः पपात शिरसा बराह्मणस तॊयधारिणे\nउवाच चैनं धर्मात्मा माहान मे ऽनुग्रहः कृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 50, + "text": "कामलॊभानुबन्धेन पुरा ते यद असूयितम\nमया सनेहम अविज्ञाय तत्र मे कषन्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 51, + "text": "कषान्तम एव मयेत्य उक्त्वा कुन्दधारॊ दविजर्षभम\nसंपरिष्वज्य बाहुभ्यां तत्रैवान्तरधीयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 52, + "text": "ततः सर्वान इमाँल लॊकान बराह्मणॊ ऽनुचचार ह\nकुन्दधार परसादेन तपसा यॊजितः पुरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 53, + "text": "विहायसा च गमनं तथा संकल्पितार्थता\nधर्माच छक्त्या तथा यॊगाद या चैव परमा गतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 54, + "text": "देवता बराह्मणाः सन्तॊ यक्षा मानुषचारणाः\nधार्मिकान पूजयन्तीह न धनाध्यान न कामिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 263, + "shloka": 55, + "text": "सुप्रसन्ना हि ते देवा यत ते धर्मे रता मतिः\nधने सुखकला का चिद धर्मे तु परमं सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 264, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nबहूनां यज्ञतपसाम एकार्थानां पितामह\nधर्मार्थं न सुखार्थार्थं कथं यज्ञः समाहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 264, + "shloka": 2, + "text": "[भी]\nअत्र ते वर्तयिष्यामि नारदेनानुकीर्तितम\nउञ्छवृत्तेः पुरावृत्तं यज्ञार्थे बराह्मणस्य ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 264, + "shloka": 3, + "text": "रास्त्रे धर्मॊत्तरे शरेष्ठे विदर्भेष्व अभवद दविजः\nउञ्छवृत्तिर ऋषिः कश चिद यज्ञे यज्ञं समादधे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 264, + "shloka": 4, + "text": "शयामाकम अशनं तत्र सूर्यपत्नी सुवर्चला\nतिक्तं च विरसं शाकं तपसा सवादुतां गतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 264, + "shloka": 5, + "text": "उपगम्य वने पृथ्वीं सर्वभूतविहिंसया\nअपि मूलफलैर इज्यॊ यज्ञः सवर्ग्यः परंतप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 264, + "shloka": 6, + "text": "तस्य भार्या वरतकृशा शुचिः पुष्कर चारिणी\nयज्ञपत्नीत्वम आनीता सत्येनानुविधीयते\nसा तु शापपरित्रस्ता न सवभावानुवर्तिनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 264, + "shloka": 7, + "text": "मयूरजीर्ण पर्णानां वस्त्रं तस्याश च पर्णिनाम\nअकामायाः कृतं तत्र यज्ञे हॊत्रानुमार्गतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 264, + "shloka": 8, + "text": "शुक्रस्य पुनर आजातिर अपध्यानाद अधर्मवित\nतस्मिन वने समीपस्थॊ मृगॊ ऽभूत सहचारिकः\nवचॊ भिर अब्रवीत सत्यं तवया दुष्कृतकं कृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 264, + "shloka": 9, + "text": "यदि मन्त्राङ्गहीनॊ ऽयं यज्ञॊ भवति वैकृतः\nमां भॊः परक्षिप हॊत्रे तवं गच्छ सवर्गम अतन्द्रितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 264, + "shloka": 10, + "text": "ततस तु यज्ञे सावित्री साक्षात तं संन्यमन्त्रयत\nनिमन्त्रयन्ती परत्युक्ता न हन्यां सहवासिनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 264, + "shloka": 11, + "text": "एवम उक्ता निवृत्ता सा परविष्टा यज्ञपावकम\nकिं नु दुश्चरितं यज्ञे दिदृक्षुः सा रसातलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 264, + "shloka": 12, + "text": "सा तु बद्धाञ्जलिं सत्यम अयाचद धरिणं पुनः\nसत्येन संपरिष्वज्य संदिष्टॊ गम्यताम इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 264, + "shloka": 13, + "text": "ततः स हरिणॊ गत्वा पदान्य अस्तौ नयवर्तत\nसाधु हिंसय मां सत्यहतॊ यास्यामि सद गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 264, + "shloka": 14, + "text": "पश्य हय अप्सरसॊ दिव्या मया दत्तेन चक्षुषा\nविमानानि विचित्राणि गन्धर्वाणां महात्मनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 264, + "shloka": 15, + "text": "ततः सुरुचिरं दृष्ट्वा सपृहा लग्नेन चक्षुषा\nमृगम आलॊक्य हिंसायां सवर्गवासं समर्थयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 264, + "shloka": 16, + "text": "स तु धर्मॊ मृगॊ भूत्वा बहुवर्षॊषितॊ वने\nतस्य निष्कृतिम आधत्त न हय असौ यज्ञसंविधिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 264, + "shloka": 17, + "text": "तस्य तेन तु भावेन मृगहिंसात्मनस तदा\nतपॊ महत समुच्छिन्नं तस्माद धिंसा न यज्ञिया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 264, + "shloka": 18, + "text": "ततस तं भगवान धर्मॊ यज्ञं याजयत सवयम\nसमाधानं च भार्याया लेभे स तपसा परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 264, + "shloka": 19, + "text": "अहिंसा सकलॊ धर्मॊ हिंसा यज्ञे ऽसमाहिता\nसत्यं ते ऽहं परवक्ष्यामि यॊ धर्मः सत्यवादिनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 265, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकथं भवति पापात्मा कथं धर्मं करॊति वा\nकेन निर्वेदम आदत्ते मॊक्षं वा केन गच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 265, + "shloka": 2, + "text": "[भी]\nविदिताः सर्वधर्मास ते सथित्य अर्थम अनुपृच्छसि\nशृणु मॊक्षं सनिर्वेदं पापं धर्मं च मूलतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 265, + "shloka": 3, + "text": "विज्ञानार्थं हि पञ्चानाम इच्छा पूर्वं परवर्तते\nपराप्य ताञ जायते कामॊ दवेषॊ वा भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 265, + "shloka": 4, + "text": "ततस तदर्थं यतते कर्म चारभते पुनः\nइष्टानां रूपगन्धानाम अभ्यासं च चिकीर्षति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 265, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ रागः परभवति दवेषश च तदनन्तरम\nततॊ लॊभः परभवति मॊहश च तदनन्तरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 265, + "shloka": 6, + "text": "लॊभमॊहाभिभूतस्य रागद्वेषान्वितस्य च\nन धर्मे जायते बुद्धिर वयाजाद धर्मं करॊति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 265, + "shloka": 7, + "text": "वयाजेन चरतॊ धर्मम अर्थव्याजॊ ऽपि रॊचते\nवयाजेन सिध्यमानेषु धनेषु कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 265, + "shloka": 8, + "text": "तत्रैव कुरुते बुद्धिं ततः पापं चिकीर्षति\nसुहृद्भिर वार्यमाणॊ ऽपि पण्डितैश चापि भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 265, + "shloka": 9, + "text": "उत्तरं नयायसंबद्धं बरवीति विधियॊजितम\nअधर्मस तरिविधस तस्य वर्धते रागमॊहजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 265, + "shloka": 10, + "text": "पापं चिन्तयते चैव परब्रवीति करॊति च\nतस्याधर्मप्रवृत्तस्य दॊषान पश्यन्ति साधवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 265, + "shloka": 11, + "text": "एकशीलाश च मित्रत्वं भजन्ते पापकर्मिणः\nस नेह सुखम आप्नॊति कुत एव परत्र वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 265, + "shloka": 12, + "text": "एवं भवति पापात्मा धर्मात्मानं तु मे शृणु\nयथा कुशलधर्मा स कुशलं परतिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 265, + "shloka": 13, + "text": "य एतान परज्ञया दॊषान पूर्वम एवानुपश्यति\nकुशलः सुखदुःखानां साधूंश चाप्य उपसेवते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 265, + "shloka": 14, + "text": "तस्य साधु समाचाराद अभ्यासाच चैव वर्धते\nपरज्ञा धर्मे च रमते धर्मं चैवॊपजीवति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 265, + "shloka": 15, + "text": "सॊ ऽथ धर्माद अवाप्तेषु धनेषु कुरुते मनः\nतस्यैव सिञ्चते मूलं गुणान पश्यति यत्र वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 265, + "shloka": 16, + "text": "धर्मात्मा भवति हय एवं मित्रं च लभते शुभम\nस मित्र धनलाभात तु परेत्य चेह च नन्दति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 265, + "shloka": 17, + "text": "शब्दे सपर्शे तथारूपे रसे गन्धे च भारत\nपरभुत्वं लभते जन्तुर धर्मस्यैतत फलं विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 265, + "shloka": 18, + "text": "स धर्मस्य फलं लब्ध्वा न तृप्यति युधिष्ठिर\nअतृप्यमाणॊ निर्वेदम आदत्ते जञानचक्षुषा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 265, + "shloka": 19, + "text": "परज्ञा चक्षुर यदा कामे दॊषम एवानुपश्यति\nविरज्यते तदा कामान न च धर्मं विमुञ्चति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 265, + "shloka": 20, + "text": "सर्वत्यागे च यतते दृष्ट्वा लॊकं कषयात्मकम\nततॊ मॊक्षाय यतते नानुपायाद उपायतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 265, + "shloka": 21, + "text": "शनैर निर्वेदम आदत्ते पापं कर्म जहाति च\nधर्मात्मा चैव भवति मॊक्षं च लभते परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 265, + "shloka": 22, + "text": "एतत ते कथितं तात यन मां तवं परिपृच्छसि\nपापं धर्मं तथा मॊक्षं निर्वेदं चैव भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 265, + "shloka": 23, + "text": "तस्माद धर्मे परवर्तेथाः सर्वावस्थं युधिष्ठिर\nधर्मे सथितानां कौन्तेय सिद्धिर भवति शाश्वती" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 266, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nमॊक्षः पितामहेनॊक्त उपायान नानुपायतः\nतम उपायं यथान्यायं शरॊतुम इच्छामि भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 266, + "shloka": 2, + "text": "[भी]\nतवय्य एवैतन महाप्राज्ञ युक्तं निपुन दर्शनम\nयद उपायेन सर्वार्थान नित्यं मृगयसे ऽनघ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 266, + "shloka": 3, + "text": "करणे घतस्य या बुद्धिर घतॊत्पत्तौ न सानघ\nएवं धर्माभ्युपायेषु नान्यद धर्मेषु कारणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 266, + "shloka": 4, + "text": "पूर्वे समुद्रे यः पन्था न स गच्छति पश्चिमम\nएकः पन्था हि मॊक्षस्य तन मे विस्तरतः शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 266, + "shloka": 5, + "text": "कषमया करॊधम उच्छिन्द्यात कामं संकल्पवर्जनात\nसत्त्वसंसेवनाद धीरॊ निद्राम उच्छेतुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 266, + "shloka": 6, + "text": "अप्रमादाद भयं रक्षेच छवासं कषेत्रज्ञशीलनात\nइच्छां दवेषं च कामं च धैर्येण विनिवर्तयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 266, + "shloka": 7, + "text": "भरमं परमॊहम आवर्तम अभ्यासाद विनिवर्तयेत\nनिद्रां च परतिभां चैव जञानाभ्यास न तत्त्ववित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 266, + "shloka": 8, + "text": "उपद्रवांस तथा रॊगान हितजीर्ण मिताशनात\nलॊभं मॊहं च संतॊषाद विषयांस तत्त्वदर्शनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 266, + "shloka": 9, + "text": "अनुक्रॊषाद अधर्मं च जयेद धर्मम उपेक्षया\nआयत्या च जयेद आशाम अर्थं सङ्गविवर्जनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 266, + "shloka": 10, + "text": "अनित्यत्वेन च सनेहं कषुधं यॊगेन पण्डितः\nकारुण्येनात्मनॊ मानं तृष्णां च परितॊषतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 266, + "shloka": 11, + "text": "उत्थानेन जयेत तन्द्रीं वितर्कं निश्चयाज जयेत\nमौनेन बहु भास्यं च शौर्येण च भयं जयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 266, + "shloka": 12, + "text": "यच्छेद वाङ्मनसी बुद्ध्या तां यच्छेज जञानचक्षुषा\nजञानम आत्मा महान यच्छेत तं यच्छेच छान्तिर आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 266, + "shloka": 13, + "text": "तद एतद उपशान्तेन बॊद्धव्यं शुचि कर्मणा\nयॊगदॊषान समुच्छिद्य पञ्च यान कवयॊ विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 266, + "shloka": 14, + "text": "कामं करॊधं च लॊभं च भयं सवप्नं च पञ्चमम\nपरित्यज्य निषेवेत तथेमान यॊगसाधनान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 266, + "shloka": 15, + "text": "धयानम अध्ययनं दानं सत्यं हरीर आर्जवं कषमा\nशौचम आहारतः शुद्धिर इन्द्रियाणां च संयमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 266, + "shloka": 16, + "text": "एतैर विवर्धते तेजः पाप्मानम अपहन्ति च\nसिध्यन्ति चास्य संकल्पा विज्ञानं च परवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 266, + "shloka": 17, + "text": "धूतपापः स तेजस्वी लघ्व आहारॊ जितेन्द्रियः\nकामक्रॊधौ वशे कृत्वा निनीसेद बरह्मणः पदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 266, + "shloka": 18, + "text": "अमूढत्वम असङ्गित्वं कामक्रॊधविवर्जनम\nअदैन्यम अनुदीर्णत्वम अनुद्वेगॊ वयवस्थितिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 266, + "shloka": 19, + "text": "एष मार्गॊ हि मॊक्षस्य परसन्नॊ विमलः शुचिः\nतथा वाक्कायमनसां नियमः कामतॊ ऽनयथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 1, + "text": "[भी]\nअत्रैवॊदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nनारदस्य च संवादं देवलस्यासितस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 2, + "text": "आसीनं देवलं वृद्धं बुद्ध्वा बुद्धिमतां वरः\nनारदः परिपप्रच्छ भूतानां परभवाभ्ययम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 3, + "text": "कुतः सृष्टम इदं विश्वं बरह्मन सथावरजङ्गमम\nपरलये च कम अभ्येति तद भवान परब्रवीतु मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 4, + "text": "[असित]\nयेभ्यः सृजति भूतानि कालॊ भावप्रचॊदितः\nमहाभूतानि पञ्चेति तान्य आहुर भूतचिन्तकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 5, + "text": "तेभ्यः सृजति भूतानि काल आत्मप्रचॊदितः\nएतेभ्यॊ यः परं बरूयाद असद बरूयाद असंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 6, + "text": "विद्धि नारद पञ्चैताञ शाश्वतान अचलान धरुवान\nमहतस तेजसॊ राशीन कालषष्ठान सवभावतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 7, + "text": "आपश चैवान्तरिक्षं च पृथिवी वायुपावकौ\nअसिद्धिः परम एतेभ्यॊ भूतेभ्यॊ मुक्तसंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 8, + "text": "नॊपपत्त्या न वा युक्त्या तव असद बरूयाद असंशयम\nवेत्थ तान अभिनिर्वृत्तान स एते यस्य राशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 9, + "text": "पञ्चैव तानि कालश च भावाभावौ च केवलौ\nअस्तौ भूतानि भूतानां शाश्वतानि भवाप्ययौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 10, + "text": "अभावाद भावितेष्व एव तेभ्यश च परभवन्त्य अपि\nविनस्तॊ ऽपि च तान्य एव जन्तुर भवति पञ्चधा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 11, + "text": "तस्य भूमिमयॊ देहः शरॊत्रम आकाशसंभवम\nसूर्यश चक्षुर असुर वायुर अद्भ्यस तु खलु शॊनितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 12, + "text": "चक्षुषी नासिका कर्णौ तवग जिह्वेति च पञ्चमी\nइन्द्रियाणीन्द्रियार्थानां जञानानि कवयॊ विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 13, + "text": "दर्शनं शरवणं घराणं सपर्शनं रसनं तथा\nउपपत्त्या गुणान विद्धि पञ्च पञ्चसु पञ्चधा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 14, + "text": "रूपं गन्धॊ रसः सपर्शः शब्दश चैवाथ तद गुणाः\nइन्द्रियैर उपलभ्यन्ते पञ्चधा पञ्च पञ्चभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 15, + "text": "रूपं गन्धं रसं सपर्शं शब्दं चैतांस तु तद गुणान\nइन्द्रियाणि न बुध्यन्ते कषेत्रज्ञस तैस तु बुध्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 16, + "text": "चित्तम इन्द्रियसंघातात परं तस्मात परं मनः\nमनसस तु परा बुद्धिः कषेत्रज्ञॊ बुद्धितः परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 17, + "text": "पूर्वं चेतयते जन्तुर इन्द्रियैर विषयान पृथक\nविचार्य मनसा पश्चाद अथ बुद्ध्या वयवस्यति\nइन्द्रियौर उपलब्धार्थान सर्वान यस तव अध्यवस्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 18, + "text": "चित्तम इन्द्रियसंघातं मनॊ बुद्धिं तथास्तमीम\nअस्तौ जञानेन्द्रियाण्य आहुर एतान्य अध्यात्मचिन्तकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 19, + "text": "पानि पादं च पायुश च मेहनं पञ्चमं मुखम\nइति संशब्द्यमानानि शृणु कर्मेन्द्रियाण्य अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 20, + "text": "जल्पनाभ्यवहारार्थं मुखम इन्द्रियम उच्यते\nगमनेन्द्रियं तथा पादौ कर्मणः करणे करौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 21, + "text": "पायूपस्थौ विसर्गार्थम इन्द्रिये तुल्यकर्मणी\nविसर्गे च पुरीसस्य विसर्गे चाभिकामिके" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 22, + "text": "बलं सस्थं स एतानि वाचा सम्यग यथागमम\nजञानचेष्टेन्द्रिय गुणाः सर्वे संशब्दिता मया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 23, + "text": "इन्द्रियाणां सवकर्मभ्यः शरमाद उपरमॊ यदा\nभवतीन्द्रिय संन्यासाद अथ सवपिति वै नरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 24, + "text": "इन्द्रियाणां वयुपरमे मनॊ ऽनुपरतं यदि\nसेवते विषयान एव तद्विद्यात सवप्नदर्शनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 25, + "text": "सात्त्विकाश चैव ये भावास तथा राजस तामसाः\nकर्म युक्तान परशंसन्ति सात्त्विकान इतरांस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 26, + "text": "आनन्दः कर्मणां सिद्धिः परतिपत्तिः परा गतिः\nसात्त्विकस्य निमित्तानि भावान संश्रयते समृतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 27, + "text": "जन्तुष्व एकतमेष्व एवं भावा ये विधिम आस्थिताः\nभावयॊर ईप्सितं नित्यं परत्यक्षगमनं दवयॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 28, + "text": "इन्द्रियाणि च भावाश च गुणाः सप्तदश समृताः\nतेषाम अस्तादशॊ देही यः शरीरे स शाश्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 29, + "text": "अथ वा सशरीरास ते गुणाः सर्वे शरीरिणाम\nसंश्रितास तद वियॊगे हि सशरीरा न सन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 30, + "text": "अथ वा संनिपातॊ ऽयं शरीरं पाञ्चभौतिकम\nएतश च दश चास्तौ च गुणाः सह शरीरिणाम\nऊष्मना सह विंशॊ वा संघातः पाञ्चभौतिकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 31, + "text": "महान संधारयत्य एतच छरीरं वायुना सह\nतस्यास्य भावयुक्तस्य निमित्तं देहभेदने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 32, + "text": "यथैवॊत्पद्यते किं चित पञ्चत्वं गच्छते तथा\nपुण्यपापविनाशान्ते पुण्यपापसमीरितम\nदेहं विशति कालेन ततॊ ऽयं कर्म संभवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 33, + "text": "हित्वा हित्वा हय अयं परैति देहाद देहं कृताश्रयः\nकालसंचॊदितः कषेत्री विशीर्णाद वा गृहाद गृहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 34, + "text": "तत्र नैवानुतप्यन्ते पराज्ञा निश्चित निश्चयाः\nकृपणास तव अनुतप्यन्ते जनाः संबन्धिमानिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 35, + "text": "न हय अयं कस्य चित कश चिन नास्य कश चन विद्यते\nभवत्य एकॊ हय अयं नित्यं शरीरे सुखदुःखभाज" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 36, + "text": "नैव संजायते जन्तुर न च जातु विपद्यते\nयाति देहम अयं भुक्त्वा कदा चित परमां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 37, + "text": "पुण्यपापमयं देहं कषपयन कर्म संचयात\nकषीणदेहः पुनर देही बरह्मत्वम उपगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 267, + "shloka": 38, + "text": "पुण्यपापक्षयार्थं च सांख्यं जञानं विधीयते\nतत कषये हय अस्य पश्यन्ति बरह्म भावे परां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 268, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nभरातरः पितरा पुत्रा जञातयः सुहृदस तथा\nअर्थहेतॊर हताः करूरैर अस्माभिः पापबुद्धिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 268, + "shloka": 2, + "text": "येयम अर्थॊद्भवा तृष्णा कथम एतां पितामह\nनिवर्तयेम पापं हि तृष्णया कारिता वयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 268, + "shloka": 3, + "text": "[भी]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nगीतं विदेहराजेन मान्दव्यायानुपृच्छते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 268, + "shloka": 4, + "text": "सुसुखं बत जीवामि यस्य मे नास्ति किं चन\nमिथिलायां परदीप्तायां न मे दह्यति किं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 268, + "shloka": 5, + "text": "अर्थाः खलु समृद्धा हि बाधं दुःखं विजानताम\nअसमृद्धास तव अपि सदा मॊहयन्त्य अविचक्षणान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 268, + "shloka": 6, + "text": "यच च कामसुखं लॊके यच च दिव्यं महत सुखम\nतृष्णा कषयसुखस्यैते नार्हतः सॊदशीं कलाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 268, + "shloka": 7, + "text": "यथैव शृङ्गं गॊः काले वर्धमानस्य वर्धते\nतथैव तृष्णा वित्तेन वर्धमानेन वर्धते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 268, + "shloka": 8, + "text": "किं चिद एव ममत्वेन यदा भवति कल्पितम\nतद एव परितापाय नाशे संपद्यते पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 268, + "shloka": 9, + "text": "न कामान अनुरुध्येत दुःखं कामेषु वै रतिः\nपराप्यार्थम उपयुञ्जीत धर्मे कामं विवर्जयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 268, + "shloka": 10, + "text": "विद्वान सर्वेषु भूतेषु वयाघ्रमांसॊपमॊ भवेत\nकृतकृत्यॊ विशुद्धात्मा सर्वं तयजति वै सह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 268, + "shloka": 11, + "text": "उभे सत्यानृते तयक्त्वा शॊकानन्दौ परियाप्रियौ\nभयाभये च संत्यज्य संप्रशान्तॊ निरामयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 268, + "shloka": 12, + "text": "या दुस्त्यजा दुर्मतिभिर या न जीर्यति जीर्यतः\nयॊ ऽसौ पराणान्तिकॊ रॊगस तां तृष्णां तयजतः सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 268, + "shloka": 13, + "text": "चारित्रम आत्मनः पश्यंश चन्द्र शुद्धम अनामयम\nधर्मात्मा लभते कीर्तिं परेत्य चेह यथासुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 268, + "shloka": 14, + "text": "राज्ञस तद वचनं शरुत्वा परीतिमान अभवद दविजः\nपूजयित्वा च तद वाक्यं मान्दव्यॊ मॊक्षम आश्रितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 269, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकिं शीलः किं समाचारः किं विद्यः किं परायनः\nपराप्नॊति बरह्मणः सथानं यत परं परकृतेर धरुवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 269, + "shloka": 2, + "text": "[भी]\nमॊक्षधर्मेषु निरतॊ लघ्व आहारॊ जितेन्द्रियः\nपराप्नॊति परमं सथानं यत परं परकृतेर धरुवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 269, + "shloka": 3, + "text": "सवगृहाद अभिनिःसृत्य लाभालाभे समॊ मुनिः\nसमुपॊधेषु कामेषु निरपेक्षः परिव्रजेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 269, + "shloka": 4, + "text": "न चक्षुषा न मनसा न वाचा दूसयेद अपि\nन परत्यक्षं परॊक्षं वा दूसनं वयाहरेत कव चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 269, + "shloka": 5, + "text": "न हिंस्यात सर्वभूतानि मैत्रायण गतिश चरेत\nनेदं जीवितम आसाद्य वैरं कुर्वीत केन चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 269, + "shloka": 6, + "text": "अतिवादांस तितिक्षेत नाभिमन्येत कथं चन\nकरॊध्यमानः परियं बरूयाद आक्रुष्टः कुशलं वदेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 269, + "shloka": 7, + "text": "परदक्षिणं परसव्यं च गराममध्ये न चाचरेत\nभैक्ष चर्याम अनापन्नॊ न गच्छेत पूर्वकेतितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 269, + "shloka": 8, + "text": "अविकीर्णः सुगुप्तश च न वाचा हय अप्रियं वदेत\nमृदुः सयाद अप्रतिक्रूरॊ विस्रब्धः सयाद अरॊषणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 269, + "shloka": 9, + "text": "विधूमे नयस्तमुसले वयङ्गारे भुक्तवज जने\nअतीते पात्रसंचारे भिक्षां लिप्सेत वै मुनिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 269, + "shloka": 10, + "text": "अनुयात्रिकम अर्थस्य मात्रा लाभेष्व अनादृतः\nअलाभे न विहन्येत लाभश चैनं न हर्षयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 269, + "shloka": 11, + "text": "लाभं साधारणं नेच्छेन न भुञ्जीताभिपूजितः\nअभिपूजित लाभं हि जुगुप्सेतैव तादृशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 269, + "shloka": 12, + "text": "न चान्न दॊषान निन्देत न गुणान अभिपूजयेत\nशयासने विविक्ते च नित्यम एवाभिपूजयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 269, + "shloka": 13, + "text": "शून्यागरं वृक्षमूलम अरण्यम अथ वा गुहाम\nअज्ञातचर्यां गत्वान्यां ततॊ ऽनयत्रैव संविशेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 269, + "shloka": 14, + "text": "अनुरॊध विरॊधाभ्यां समः सयाद अचलॊ धरुवः\nसुकृतं दुष्कृतं चॊभे नानुरुध्येत कर्मणि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 269, + "shloka": 15, + "text": "वाचॊ वेगं मनसः करॊधवेगं; विवित्सा वेगम उदरॊपस्थ वेगम\nएतान वेगान विनयेद वै तपस्वी; निन्दा चास्य हृदयं नॊपहन्यात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 269, + "shloka": 16, + "text": "मध्यस्थ एव तिष्ठेत परशंसा निन्दयॊः समः\nएतत पवित्रं परमं परिव्राजक आश्रमे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 269, + "shloka": 17, + "text": "महात्मा सुव्रतॊ दान्तः सर्वत्रैवानपाश्रितः\nअपूर्व चारकः सौम्यॊ अनिकेतः समाहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 269, + "shloka": 18, + "text": "वान परस्थगृहस्थाभ्यां न संसृज्येत कर्हि चित\nअज्ञातलिप्सां लिप्सेत न चैनं हर्ष आविशेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 269, + "shloka": 19, + "text": "विजानतां मॊक्ष एष शरमः सयाद अविजानताम\nमॊक्षयानम इदं कृत्स्नं विदुषां हारितॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 269, + "shloka": 20, + "text": "अभयं सर्वभूतेभ्यॊ दत्त्वा यः परव्रजेद गृहात\nलॊकास तेजॊमयास तस्य तथानन्त्याय कल्पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nधन्या धन्या इति जनाः सर्वे ऽसमान परवदन्त्य उत\nन दुःखिततरः कश चित पुमान अस्माभिर अस्ति ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 2, + "text": "लॊकसंभावितैर दुःखं यत पराप्तं कुरुसत्तम\nपराप्य जातिं मनुष्येषु देवैर अपि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 3, + "text": "कदा वयं करिष्यामः संन्यासं दुःखसंज्ञकम\nदुःखम एतच छरीराणां धारणं कुरुसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 4, + "text": "विमुक्ताः सप्तदशभिर हेतुभूतैश च पञ्चभिः\nइन्द्रियार्थैर गुणैश चैव अस्ताभिः परपितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 5, + "text": "न गच्छन्ति पुनर्भावं मुनयः संशितव्रताः\nकदा वयं भविष्यामॊ राज्यं हित्वा परंतप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 6, + "text": "[भी]\nनास्त्य अनन्तं महाराज सर्वं संख्यान गॊचरम\nपुनर्भावॊ ऽपि संख्यातॊ नास्ति किं चिद इहाचलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 7, + "text": "न चापि गम्यते राजन नैष दॊषः परसङ्गतः\nउद्यॊगाद एव धर्मज्ञ कालेनैव गमिष्यथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 8, + "text": "ईशॊ ऽयं सततं देही नृपते पुण्यपापयॊः\nतत एव समुत्थेन तमसा रुध्यते ऽपि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 9, + "text": "यथाञ्जन मयॊ वायुः पुनर मानः शिलं रजः\nअनुप्रविश्य तद्वर्णॊ दृश्यते रञ्जयन दिशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 10, + "text": "तथा कर्मफलैर देही रञ्जितस तमसावृतः\nविवर्णॊ वर्मम आश्रित्य देहेषु परिवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 11, + "text": "जञानेन हि यदा जन्तुर अज्ञानप्रभवं तमः\nवयपॊहति तदा बरह्म परकाशेत सनातनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 12, + "text": "अयत्न साध्यं मुनयॊ वदन्ति; ये चापि मुक्तास त उपासितव्याः\nतवया च लॊकेन च सामरेण; तस्मान न शाम्यन्ति महर्षिसंघाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 13, + "text": "अस्मिन्न अर्थे पुरा गीतं शृणुष्वैक मना नृप\nयथा दैत्येन वृत्रेण भरष्टैश्वर्येण चेष्टितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 14, + "text": "निर्जितेनासहायेन हृतराज्येन भारत\nअशॊचता शत्रुमध्ये बुद्धिम आस्थाय केवलाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 15, + "text": "भरष्टैश्वर्यं पुरा वृत्रम उशना वाक्यम अब्रवीत\nकच चित पराजितस्याद्य न वयथा ते ऽसति दानव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 16, + "text": "[वृत्र]\nसत्येन तपसा चैव विदित्वा संक्षयं हय अहम\nन शॊचामि न हृष्यामि भूतानाम आगतिं गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 17, + "text": "कालसंचॊदिता जीवा मज्जन्ति नरके ऽवशाः\nपरिदृष्टानि सर्वाणि दिव्यान्य आहुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 18, + "text": "कषपयित्वा तु तं कालं गणितं कालचॊदिताः\nसावशेषेण कालेन संभवन्ति पुनः पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 19, + "text": "तिर्यग्यॊनिसहस्राणि गत्वा नरकम एव च\nनिर्गच्छन्त्य अवशा जीवाः कालबन्धन बन्धनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 20, + "text": "एवं संसरमाणानि जीवान्य अहम अदृष्टवान\nयथा कर्म तथा लाभ इति शास्त्रनिदर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 21, + "text": "तिर्यग गच्छन्ति नरकं मानुष्यं दैवम एव च\nसुखदुःखे परियद्वेष्ये चरित्वा पूर्वम एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 22, + "text": "कृतान्तविधिसंयुक्तं सर्वलॊकः परपद्यते\nगतं गच्छन्ति चाध्वानं सर्वभूतानि सर्वदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 23, + "text": "[भी]\nकालसंख्यान संख्यातं सृष्टि सथिति परायनम\nतं भासमानं भगवान उशनाः परत्यभासत\nभीमान दुष्टप्रलापांस तवं तात कस्मात परभाससे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 24, + "text": "[वृत्र]\nपरत्यक्षम एतद भवतस तथान्येषां मनीसिनाम\nमया यज जय लुब्धेन पुरा तप्तं महत तपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 25, + "text": "गन्धान आदाय भूतानां रसांश च विविधान अपि\nअवर्धं तरीन समाक्रम्य लॊकान वै सवेन तेजसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 26, + "text": "जवालामाला परिक्षिप्तॊ वैहायसचरस तथा\nअजेयः सर्वभूतानाम आसं नित्यम अपेतभीः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 27, + "text": "ऐश्वर्यं तपसा पराप्तं भरष्टं तच च सवकर्मभिः\nधृतिम आस्थाय भगवन न शॊचामि ततस तव अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 28, + "text": "युयुत्सता महेन्द्रेण पुरा सार्धं महात्मना\nततॊ मे भगवान दृष्टॊ हरिर नारायणः परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 29, + "text": "वैकुण्ठः पुरुषॊ विष्णुः शुक्लॊ ऽनन्तः सनातनः\nमुञ्जकेशॊ हरिश्मश्रुः सर्वभूतपितामहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 30, + "text": "नूनं तु तस्य तपसः सावशेषं ममास्ति वै\nयद अहं परस्तुम इच्छामि भवन्तं कर्मणः फलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 31, + "text": "ऐश्वर्यं वै महद बरह्मन कस्मिन वर्णे परतिष्ठितम\nनिवर्तते चापि पुनः कथम ऐश्वर्यम उत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 32, + "text": "कस्माद भूतानि जीवन्ति परवर्तन्ते ऽथ वा पुनः\nकिं वा फलं परं पराप्य जीवस तिष्ठति शाश्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 33, + "text": "केन वा कर्मणा शक्यम अथ जञानेन केन वा\nबरह्मर्षे तत फलं पराप्तुं तन मे वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 270, + "shloka": 34, + "text": "इतीदम उक्तः स मुनिस तदानीं; परत्याह यत तच छृणु राजसिंह\nमयॊच्यमानं पुरुषर्षभ तवम; अनन्यचित्तः सह सॊदरीयैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 1, + "text": "[उषनस]\nनमस तस्मै भगवते देवाय परभविष्णवे\nयस्य पृथ्वी तलं तात साकाशं बाहुगॊचरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 2, + "text": "मूर्धा यस्य तव अनन्तं च सथानं दानव सत्तम\nतस्याहं ते परवक्ष्यामि विष्णॊर माहात्म्यम उत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 3, + "text": "[भी]\nतयॊः संवदतॊर एवम आजगाम महामुनिः\nसनत्कुमारॊ धर्मात्मा संशय छेदनाय वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 4, + "text": "स पूजितॊ ऽसुरेन्द्रेण मुनिनॊशनसा तथा\nनिषसादासने राजन महार्हे मुनिपुंगवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 5, + "text": "तम आसीनं महाप्राज्ञम उशना वाक्यम अब्रवीत\nबरूह्य अस्मै दानवेन्द्राय विन्सॊर माहात्म्यम उत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 6, + "text": "सनत्कुमारस तु ततः शरुत्वा पराह वचॊ ऽरथवत\nविष्णॊर माहात्म्य संयुक्तं दानवेन्द्राय धीमते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 7, + "text": "शृणु सर्वम इदं दैत्य विन्सॊर माहात्म्यम उत्तमम\nविष्णौ जगत सथितं सर्वम इति विद्धि परंतप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 8, + "text": "सृजत्य एष महाबाहॊ भूतग्रामं चराचरम\nएष चाक्षिपते काले काले विसृजते पुनः\nअस्मिन गच्छन्ति विलयम अस्माच च परभवन्त्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 9, + "text": "नैष दानवता शक्यस तपसा नैव चेज्यया\nसंप्राप्तुम इन्द्रियाणां तु संयमेनैव शक्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 10, + "text": "बाह्ये चाभ्यन्तरे चैव कर्मणा मनसि सथितः\nनिर्मली कुरुते बुद्ध्या सॊ ऽमुत्रानन्त्यम अश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 11, + "text": "यथा हिरण्यकर्ता वै रूप्यम अग्नौ विशॊधयेत\nबहुशॊ ऽतिप्रयत्नेन महतात्म कृतेन ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 12, + "text": "तद्वज जातिशतैर जीवः शुध्यते ऽलपेन कर्मणा\nयत्नेन महता चैवाप्य एकजातौ विशुध्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 13, + "text": "लीलयाल्पं यथा गात्रात परमृज्याद आत्मनॊ रजः\nबहु यत्नेन महता दॊषनिर्हरनं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 14, + "text": "यथा चाल्पेन माल्येन वासितं तिलसर्षपम\nन मुञ्चति सवकं गन्धं तद्वत सूक्ष्मस्य दर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 15, + "text": "तद एव बहुभिर माल्यैर वास्यमानं पुनः पुनः\nविमुञ्चति सवकं गन्धं माल्यगन्धे ऽवतिष्ठति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 16, + "text": "एवं जातिशतैर युक्तॊ गुणैर एव परसङ्गिषु\nबुद्ध्या निवर्तते दॊषॊ यत्नेनाभ्यासजेन वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 17, + "text": "कर्मणा सवेन रक्तानि विरक्तानि च दानव\nयथा कर्मविशेषांश च पराप्नुवन्ति तथा शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 18, + "text": "यथा च संप्रवर्तन्ते यस्मिंस तिष्ठन्ति वा विभॊ\nतत ते ऽनुपूर्व्या वयाख्यास्ये तद इहैकमनाः शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 19, + "text": "अनादि निधनं शरीमान हरिर नारायणः परभुः\nस वै सृजति भूतानि सथावराणि चराणि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 20, + "text": "एष सर्वेषु भूतेषु कषरश चाक्षर एव च\nएकादश विकारात्मा जगत पिबति रश्मिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 21, + "text": "पादौ तस्य महीं विद्धि मूर्धानं दिवम एव च\nबाहवस तु दिशॊ दैत्य शरॊत्रम आकाशम एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 22, + "text": "तस्य तेजॊमयः सूर्यॊ मनश चन्द्रमसि सथितम\nबुद्धिर जञानगता नित्यं रसस तवाप्सु परवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 23, + "text": "भरुवॊर अनन्तरास तस्य गरहा दानव सत्तम\nनक्षत्रचक्रं नेत्राभ्यां पादयॊर भूश च दानव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 24, + "text": "रजस तमश च सत्त्वं च विद्धि नारायणात्मकम\nसॊ ऽऽशरमाणां मुखं तात कर्मणस तत फलं विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 25, + "text": "अकर्मणः फलं चैव स एव परम अव्ययः\nछन्दांसि तस्य रॊमाणि अक्षरं च सरस्वती" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 26, + "text": "बह्व आश्रयॊ बहु मुखॊ धर्मॊ हृदि समाश्रितः\nस बरह्म परमॊ धर्मस तपश च सद असच च सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 27, + "text": "शरुतिशास्त्रग्रहॊपेतः षॊडशर्त्विक्क्रतुश च सः\nपितामहश च विष्णुश च सॊ ऽशविनौ स पुरंदरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 28, + "text": "मित्रश च वरुणश चैव यमॊ ऽथ धनदस तथा\nते पृथग दर्शनास तस्य संविदन्ति तथैकताम\nएकस्य विद्धि देवस्य सर्वं जगद इदं वशे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 29, + "text": "नाना भूतस्य दैत्येन्द्र तस्यैकत्वं वदत्य अयम\nजन्तुः पश्यति जञानेन ततः सत्त्वं परकाशते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 30, + "text": "संहार विक्षेपसहस्रकॊतीस; तिष्ठन्ति जीवाः परचरन्ति चान्ये\nपरजा विसर्गस्य च पारिमाण्यं; वापी सहस्राणि बहूनि दैत्य" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 31, + "text": "वाप्यः पुनर यॊजनविस्तृतास ताः; करॊशं च गम्भीरतयावगाधाः\nआयामतः पञ्चशताश च सर्वाः; परत्येकशॊ यॊजनतः परवृत्थाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 32, + "text": "वाप्या जलं कषिप्यति वालकॊत्या; तव अह्ना सकृच चाप्य अथ न दवितीयम\nतासां कषये विद्धि कृतं विसर्गं; संहारम एकं च तथा परजानाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 33, + "text": "सॊ जीव वर्गाः परमं परमाणं; कृष्णॊ धूम्रॊ नीलम अथास्य मध्यम\nरक्तं पुनः सह्यतरं सुखं तु; हारिद्र वर्णं सुसुखं च शुक्लम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 34, + "text": "परं तु शुक्लं विमलं विशॊकं; गतक्लमं सिध्यति दानवेन्द्र\nगत्वा तु यॊनिप्रभवानि दैत्य; सहस्रशः सिद्धिम उपैति जीवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 35, + "text": "गतिं च यां दर्शनम आह देवॊ; गत्वा शुभं दर्शनम एव चाह\nगतिः पुनर वर्णकृता परजानां; वर्णस तथा कालकृतॊ ऽसुरेन्द्र" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 36, + "text": "शतं सहस्राणि चतुर्दशेह; परा गतिर जीव गुणस्य दैत्य\nआरॊहणं तत कृतम एव विद्धि; सथानं तथा निःसरणं च तेषाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 37, + "text": "कृष्णस्य वर्णस्य गतिर निकृष्टा; स मज्जते नरके पच्यमानः\nसथानं तथा दुर्गतिभिस तु तस्य; परजा विसर्गान सुबहून वदन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 38, + "text": "शतं सहस्राणि ततश चरित्वा; पराप्नॊति वर्णं हरितं तु पश्चात\nस चैव तस्मिन निवसत्य अनीशॊ; युगक्षये तमसा संवृतात्मा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 39, + "text": "स वै यदा सत्त्वगुणेन युक्तस; तमॊ वयपॊहन घतते सवबुद्ध्या\nस लॊहितं वर्णम उपैति नीलॊ; मनुष्यलॊके परिवर्तते च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 40, + "text": "स तत्र संहार विसर्गम एव; सवकर्मजैर बन्धनैः कलिश्यमानः\nततः स हारिद्रम उपैति वर्णं; संहार विक्षेपशते वयतीते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 41, + "text": "हारिद्र वर्णस तु परजा विसर्गान; सहस्रशस तिष्ठति संचरन वै\nअविप्रमुक्तॊ निरये च दैत्य; ततः सहस्राणि दशापरानि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 42, + "text": "गतीः सहस्राणि च पञ्च तस्य; चत्वारि संवर्तकृतानि चैव\nविमुक्तम एनं निरयाच च विद्धि; सर्वेषु चान्येषु च संभवेषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 43, + "text": "स देवलॊके विहरत्य अभीक्ष्णं; ततश चयुतॊ मानुषताम उपैति\nसंहार विक्षेपशतानि चाष्टौ; मर्त्येषु तिष्ठन्न अमृतत्वम एति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 44, + "text": "सॊ ऽसमाद अथ भरश्यति कालयॊगात; कृष्णे तले तिष्ठति सर्वकस्ते\nयथा तव अयं सिध्यति जीवलॊकस; तत ते ऽभिधास्याम्य असुरप्रवीर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 45, + "text": "दैवानि स वयूह शतानि सप्त; रक्तॊ हरिद्रॊ ऽथ तथैव शुक्लः\nसंश्रित्य संधावति शुक्लम एतम; अस्तापरान अर्च्यतमान स लॊकान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 46, + "text": "अष्टौ च षष्टिं च शतानि यानि; मनॊ विरुद्धानि महाद्युतीनाम\nशुक्लस्य वर्णस्य परा गतिर या; तरीण्य एव रुद्धानि महानुभाव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 47, + "text": "संहार विक्षेपम अनिष्टम एकं; चत्वारि चान्यानि वसत्य अनीशः\nसस्थस्य वर्णस्य परा गतिर या; सिद्धा विशिष्टस्य गतक्लमस्य" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 48, + "text": "सप्तॊत्तरं तेषु वसत्य अनीशः; संहार विक्षेपशतं सशेषम\nतस्माद उपावृत्य मनुष्यलॊके; ततॊ महान मानुषताम उपैति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 49, + "text": "तस्माद उपावृत्य ततः करमेण; सॊ ऽगरे सम संतिष्ठति भूतसर्गम\nस सप्तकृत्वश च परैति लॊकान; संहार विक्षेपकृतप्रवासः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 50, + "text": "सप्तैव संहारम उपप्लवानि; संभाव्य संतिष्ठति सिद्धलॊके\nततॊ ऽवययं सथानम अनन्तम एति; देवस्य विष्णॊर अथ बरह्मणश च\nशेषस्य चैवाथ नरस्य चैव; देवस्य विष्णॊः परमस्य चैव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 51, + "text": "संहार काले परिदग्ध काया; बरह्माणम आयान्ति सदा परजा हि\nचेष्टात्मनॊ देवगणाश च सर्वे; ये बरह्मलॊकाद अमराः सम ते ऽपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 52, + "text": "परजा विसर्गं तु सशेषकालं; सथानानि सवान्य एव सरन्ति जीवाः\nनिःशेषाणां तत पदं यान्ति चान्ते; सर्वापदा ये सदृशा मनुष्याः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 53, + "text": "ये तु चयुताः सिद्धलॊकात करमेण; तेषां गतिं यान्ति तथानुपूर्व्या\nजीवाः परे तद बलवेषरूपा; विधिं सवकं यान्ति विपर्ययेन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 54, + "text": "स यावद एवास्ति सशेषभुक्ते; परजाश च देवौ च तथैव शुक्ले\nतावत तदा तेषु विशुद्धभावः; संयम्य पञ्चेन्द्रिय रूपम एतत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 55, + "text": "शुद्धां गतिं तां परमां परैति; शुद्धेन नित्यं मनसा विचिन्वन\nततॊ ऽवययं सथानुम उपैति बरह्म; दुष्प्रापम अभ्येति स शाश्वतं वै\nइत्य एतद आख्यातम अहीनसत्त्व; नारायणस्येह बलं मया ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 56, + "text": "[वृत्र]\nएवंगते मे न विषादॊ ऽसति कश चित; सम्यक च पश्यामि वचस तवैतत\nशरुत्वा च ते वाचम अदीनसत्त्व; विकल्मषॊ ऽसम्य अद्य तथा विपाप्मा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 57, + "text": "परवृत्तम एतद भगवन महर्षे; महाद्युतेश चक्रम अनन्व वीर्यम\nविष्णॊर अनन्तस्य सनातनं तत; सथानं सर्गा यत्र सर्वे परवृत्ताः\nस वै महात्मा पुरुषॊत्तमॊ वै; तस्मिञ जगत सर्वम इदं परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 58, + "text": "[भी]\nएवम उक्त्वा स कौन्तेय वृत्रः परानान अवासृजत\nयॊजयित्वा तथात्मानं परं सथानम अवाप्तवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 59, + "text": "[य]\nअयं स भगवान देवः पितामह जनार्दनः\nसनत्कुमारॊ वृत्राय यत तद आख्यातवान पुरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 60, + "text": "[भी]\nमूलस्थायी स भगवान सवेनानन्तेन तेजसा\nतत्स्थः सृजति तान भावान नानारूपान महातपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 61, + "text": "तुरीयार्धेन तस्येमं विद्धि केशवम अच्युतम\nतुरीयार्धेन लॊकांस तरीन भावयत्य एष बुद्धिमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 62, + "text": "अर्वाक सथितस तु यः सथायी कल्पान्ते परिवर्तते\nस शेते भगवान अप्सु यॊ ऽसाव अतिबलः परभुः\nतान विधाता परसन्नात्मा लॊकांश चरति शाश्वतान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 63, + "text": "सर्वाण्य अशून्यानि करॊत्य अनन्तः; सनत्कुमारः संचरते च लॊकान\nस चानिरुद्धः सृजते महात्मा; तत्स्थं जगत सर्वम इदं विचित्रम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 64, + "text": "[य]\nवृत्रेण परमार्थज्ञ दृष्टा मन्ये ऽऽतमनॊ गतिः\nशुभा तस्मात स सुखितॊ न शॊचति पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 65, + "text": "शुक्लः शुक्लाभिजातीयः साध्यॊ नावर्तते ऽनघ\nतिर्यग्गतेश च निर्मुक्तॊ निरयाच च पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 66, + "text": "हारिद्र वर्णे रक्ते वा वर्तमानस तु पार्थिव\nतिर्यग एवानुपश्येत कर्मभिस तामसैर वृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 67, + "text": "वयं तु भृशम आपन्ना रक्ताः कस्त मुखे ऽसुखे\nकां गतिं परतिपत्स्यामॊ नीलां कृष्णाधमाम अथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 68, + "text": "[भी]\nशुद्धाभिजनसंपन्नाः पाण्डवाः संशितव्रताः\nविहृत्य देवलॊकेषु पुनर मानुष्यम एष्यथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 271, + "shloka": 69, + "text": "परजा विसर्गं च सुखेन काले; परत्येत्य देवेषु सुखानि भुक्त्वा\nसुखेन संयास्यथ सिद्धसंख्यां; मा वॊ भयं भूद विमलाः सथ सर्वे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nअहॊ धर्मिष्ठता तात वृत्रस्यामिततेजसः\nयस्य विज्ञानम अतुलं विष्णॊर भक्तिश च तादृशी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 2, + "text": "दुर्विज्ञेयम इदं तात विष्णॊर अमिततेजसः\nकथं वा राजशार्दूल पदं तज्ज्ञातवान असौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 3, + "text": "भवता कथितं हय एतच छरद्दधे चाहम अच्युत\nभूयस तु मे समुत्पन्ना बुद्धिर अव्यक्तदर्शनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 4, + "text": "कथं विनिहतॊ वृत्रः शक्रेण भरतर्षभ\nधर्मिष्ठॊ विष्णुभक्तश च तत्त्वज्ञश च पदान्वये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 5, + "text": "एतन मे संशयं बरूहि पृच्छतॊ भरतर्षभ\nवृत्रस तु राजशार्दूल यथा शक्रेण निर्जितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 6, + "text": "यथा चैवाभवद युद्धं तच चाचक्ष्व पितामह\nविस्तरेण महाबाहॊ परं कौतूहलं हि मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 7, + "text": "[भी]\nरथेनेन्द्रः परयातॊ वै सार्धं सुरगणैः पुरा\nददर्शाथाग्रतॊ वृत्रं विष्ठितं पर्वतॊपमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 8, + "text": "यॊजनानां शतान्य ऊर्ध्वं पञ्चॊच्छ्रितम अरिंदम\nशतानि विस्तरेणाथ तरीण्य एवाभ्यधिकानि तु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 9, + "text": "तत परेक्ष्य तादृशं रूपं तरैलॊक्येनापि दुर्जयम\nवृत्रस्य देवाः संत्रस्ता न शान्तिम उपलेभिरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 10, + "text": "शक्रस्य तु तदा राजन्न ऊरुस्तम्भॊ वयजायत\nभयाद वृत्रस्य सहसा दृष्ट्वा तद रूपम उत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ नादः समभवद वादित्राणां च निस्वनः\nदेवासुराणां सर्वेषां तस्मिन युद्ध उपस्थिते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 12, + "text": "अथ वृत्रस्य कौरव्य दृष्ट्वा शक्रम उपस्थितम\nन संभ्रमॊ न भीः का चिद आस्था वा समजायत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 13, + "text": "ततः समभवद युद्धं तरैलॊक्यस्य भयंकरम\nशक्रस्य च सुरेन्द्रस्य वृत्रस्य च महात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 14, + "text": "असिभिः पत्तिशैः शूलैः शक्तितॊमरम उद्गरैः\nशिलाभिर विविधाभिश च कार्मुकैश च महास्वनैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 15, + "text": "अस्त्रैश च विविधैर दिव्यैः पावकॊल्काभिर एव च\nदेवासुरैस ततः सैन्यैः सर्वम आसीत समाकुलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 16, + "text": "पितामहपुरॊगाश च सर्वे देवगणास तथा\nऋषयश च महाभागास तद युद्धं दरष्टुम आगमन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 17, + "text": "विमानाग्र्यैर महाराज सिद्धाश च भरतर्षभ\nगन्धर्वाश च विमानाग्र्यैर अप्सरॊभिः समागमन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ ऽतरिक्षम आवृत्य वृत्रॊ धर्मभृतां वरः\nअश्मवर्षेण देवेन्द्रं पर्वतात समवाकिरत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ देवगणाः करुद्धाः सर्वतः शस्त्रवृष्टिभिः\nअश्मवर्षम अपॊहन्त वृत्रप्रेरितम आहवे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 20, + "text": "वृत्रश च कुरुशार्दूल महामायॊ महाबलः\nमॊहयाम आस देवेन्द्रं मायायुद्धेन सर्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 21, + "text": "तस्य वृत्रार्दितस्याथ मॊह आसीच छतक्रतॊः\nरथंतरेण तं तत्र वसिष्ठः समबॊधयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 22, + "text": "[वसिस्ठ]\nदेवश्रेष्ठॊ ऽसि देवेन्द्र सुरारिविनिबर्हण\nतरैलॊक्यबलसंयुक्तः कस्माच छक्र विषीदसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 23, + "text": "एष बरह्मा च विष्णुश च शिवश चैव जगत्प्रभुः\nसॊमश च भगवान देवः सर्वे च परमर्षयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 24, + "text": "मा कार्षीः कश्मलं शक्र कश चिद एवेतरॊ यथा\nआर्यां युद्धे मतिं कृत्वा जहि शत्रुं सुरेश्वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 25, + "text": "एष लॊकगुरुस तर्यक्षः सर्वलॊकनमस्कृतः\nनिरीक्षते तवां भगवांस तयज मॊहं सुरेश्वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 26, + "text": "एते बरह्मर्षयश चैव बृहस्पतिपुरॊगमाः\nसतवेन शक्र दिव्येन सतुवन्ति तवां जयाय वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 27, + "text": "[भी]\nएवं संबॊध्यमानस्य वसिष्ठेन महात्मना\nअतीव वासवस्यासीद बलम उत्तमतेजसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ बुद्धिम उपागम्य भगवान पाकशासनः\nयॊगेन महता युक्तस तां मायां वयपकर्षत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ ऽङगिरः सुतः शरीमांस ते चैव परमर्षयः\nदृष्ट्वा वृत्रस्य विक्रान्तम उपगम्य महेश्वरम\nऊचुर वृत्र विनाशार्थं लॊकानां हितकाम्यया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 30, + "text": "ततॊ भगवतस तेजॊ जवरॊ भूत्वा जगत्पतेः\nसमाविशन महारौद्रं वृत्रं दैत्यवरं तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 31, + "text": "विष्णुश च भगवान देवः सर्वलॊकाभिपूजितः\nऐन्द्रं समाविशद वज्रं लॊकसंरक्षणे रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ बृहस्पतिर धीमान उपागम्य शतक्रतुम\nवसिष्ठश च महातेजाः सर्वे च परमर्षयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 33, + "text": "ते समासाद्य वरदं वासवं लॊकपूजितम\nऊचुर एकाग्रमनसॊ जहि वृत्रम इति परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 34, + "text": "[महेष्वर]\nएष वृत्रॊ महाञ शक्र बलेन महता वृतः\nविश्वात्मा सर्वगश चैव बहुमायश च विश्रुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 35, + "text": "तद एनम असुरश्रेष्ठं तरैलॊक्येनापि दुर्जयम\nजहि तवं यॊगम आस्थाय मावमंस्थाः सुरेश्वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 36, + "text": "अनेन हि तपस्तप्तं बलार्थम अमराधिप\nषष्टिं वर्षसहस्राणि बरह्मा चास्मै वरं ददौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 37, + "text": "महत्त्वं यॊगिनां चैव महामायत्वम एव च\nमहाबलत्वं च तथा तेजश चाग्र्यं सुरेश्वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 38, + "text": "एतद वै मामकं तेजः समाविशति वासव\nवृत्रम एनं तवम अप्य एवं जहि वज्रेण दानवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 39, + "text": "[षक्र]\nभगवंस तवत्प्रसादेन दितिजं सुदुरासदम\nवज्रेण निहनिष्यामि पश्यतस ते सुरर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 40, + "text": "[भी]\nआविश्यमाने दैत्ये तु जवरेणाथ महासुरे\nदेवतानाम ऋषीणां च हर्षान नादॊ महान अभूत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 41, + "text": "ततॊ दुन्दुभयश चैव शङ्खाश च सुमहास्वनाः\nमुरजा डिण्डिमाश चैव परावाद्यन्त सहस्रशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 42, + "text": "असुराणां तु सर्वेषां समृतिलॊपॊ ऽभवन महान\nपरज्ञानाशश च बलवान कषणेन समपद्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 43, + "text": "तम आविष्टम अथॊ जञात्वा ऋषयॊ देवतास तथा\nसतुवन्तः शक्रम ईशानं तथा पराचॊदयन्न अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 272, + "shloka": 44, + "text": "रथस्थस्य हि शक्रस्य युद्धकाले महात्मनः\nऋषिभिः सतूयमानस्य रूपम आसीत सुदुर्दृशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 1, + "text": "[भी]\nवृत्रस्य तु महाराज जवराविष्टस्य सर्वशः\nअभवन यानि लिङ्गानि शरीरे तानि मे शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 2, + "text": "जवलितास्यॊ ऽभवद घॊरॊ वैवर्ण्यं चागमत परम\nगात्रकम्पश च सुमहाञ शवासश चाप्य अभवन महान\nरॊमहर्शश च तीव्रॊ ऽभून निःश्वासश च महान नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 3, + "text": "शिवा चाशिव संकाशा तस्य वक्त्रात सुदारुणा\nनिष्पपात महाघॊरा समृतिः सा तस्य भारत\nउल्काश च जवलितास तस्य दीप्ताः पार्श्वे परपेदिरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 4, + "text": "गृध्रकङ्कवडाश चैव वाचॊ ऽमुञ्चन सुदारुणाः\nवृत्रस्यॊपरि संहृष्टाश चक्रवत परिबभ्रमुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 5, + "text": "ततस तं रथम आस्थाय देवाप्यायितम आहवे\nवज्रॊद्यत करः शक्रस तं दैत्यं परत्यवैक्षत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 6, + "text": "अमानुषम अथॊ नादं स मुमॊच महासुरः\nवयजृम्भत च राजेन्द्र तीव्रज्वरसमन्वितः\nअथास्य जृम्भतः शक्रस ततॊ वज्रम अवासृजत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 7, + "text": "सवज्रः सुमहातेजाः कालाग्निसदृशॊपमः\nकषिप्रम एव महाकायं वृत्रं दैत्यम अपातयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ नादः समभवत पुनर एव समन्ततः\nवृत्रं विनिहतं दृष्ट्वा देवानां भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 9, + "text": "वृत्रं तु हत्वा भगवान दानवारिर महायशः\nवज्रेण विष्णुयुक्तेन दिवम एव समाविशत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 10, + "text": "अथ वृत्रस्य कौरव्य शरीराद अभिनिःसृता\nबरह्महत्या महाघॊरा रौद्रा लॊकभयावहा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 11, + "text": "करालवदना भीमा विकृता कृष्णपिङ्गला\nपरकीर्णमूर्धजा चैव घॊरनेत्रा च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 12, + "text": "कपालमालिनी चैव कृशा च भरतर्षभ\nरुधिरार्द्रा च धर्मज्ञ चीरवस्त्रनिवासिनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 13, + "text": "साभिनिष्क्रम्य राजेन्द्र तादृग्रूपा भयावहा\nवज्रिणं मृगयाम आस तदा भरतसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 14, + "text": "कस्य चित तव अथ कालस्य वृत्रहा कुरुनन्दन\nसवर्गायाभिमुखः परायाल लॊकानां हितकाम्यया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 15, + "text": "बिसान निःसरमाणं तु दृष्ट्वा शक्रं महौजसम\nकण्ठे जग्राह देवेन्द्रं सुलग्ना चाभवत तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 16, + "text": "स हि तस्मिन समुत्पन्ने बरह्महत्या कृते भये\nनलिन्यां बिसमध्यस्थॊ बभूवाब्द गणान बहून" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 17, + "text": "अनुसृत्य तु यत्नात स तया वै बरह्महत्यया\nतदा गृहीतः कौरव्य निश्चेष्टः समपद्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 18, + "text": "तस्या वयपॊहने शक्रः परं यत्नं चकार ह\nन चाशकत तां देवेन्द्रॊ बरह्महत्यां वयपॊहितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 19, + "text": "गृहीत एव तु तया देवेन्द्रॊ भरतर्षभ\nपितामहम उपागम्य शिरसा परत्यपूजयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 20, + "text": "जञात्वा गृहीतं शक्रं तु दविजप्रवहहत्यया\nबरह्मा संचिन्तयाम आस तदा भरतसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 21, + "text": "ताम उवाच महाबाहॊ बरह्महत्यां पितामहः\nसवरेण मधुरेणाथ सान्त्वयन्न इव भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 22, + "text": "मुच्यतां तरिदशेन्द्रॊ ऽयं मत्प्रियं कुरु भामिनि\nबरूहि किं ते करॊम्य अद्य कामं कं तवम इहेच्छसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 23, + "text": "[बरह्महत्या]\nतरिलॊकपूजिते देवे परीते तरैलॊक्यकर्तरि\nकृतम एवेह मन्ये ऽहं निवासं तु विधत्स्व मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 24, + "text": "तवया कृतेयं मर्यादा लॊकसंरक्षणार्थिना\nसथापना वै सुमहती तवया देवप्रवर्तिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 25, + "text": "परीते तु तवयि धर्मज्ञ सर्वलॊकेश्वरे परभॊ\nशक्राद अपगमिष्यामि निवासं तु विधत्स्व मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 26, + "text": "[भी]\nतथेति तां पराह तदा बरह्महत्यां पितामहः\nउपायतः स शक्रस्य बरह्महत्यां वयपॊहत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 27, + "text": "ततः सवयम्भुवा धयातस तत्र वह्निर महात्मना\nबरह्माणम उपसंगम्य ततॊ वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 28, + "text": "पराप्तॊ ऽसमि भगवन देव तवत्सकाशम अरिंदम\nयत कर्तव्यं मया देव तद भवान वक्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 29, + "text": "[बरह्मा]\nबहुधा विभजिष्यामि बरह्महत्याम इमाम अहम\nशक्रस्याद्य विमॊक्षार्थं चतुर्भागं परतीच्छ मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 30, + "text": "[अग्नि]\nमम मॊक्षस्य कॊ ऽनतॊ वै बरह्मन धयायस्स्व वै परभॊ\nएतद इच्छामि विज्ञातुं तत्त्वतॊ लॊकपूजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 31, + "text": "[बरह्मा]\nयस तवां जवलन्तम आसाद्य सवयं वै मानवः कव चित\nबीजौषधि रसैर बह्ने न यक्ष्यति तमॊवृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 32, + "text": "तम एषा यास्यति कषिप्रं तत्रैव च निवत्स्यति\nबरह्महत्या हव्यवाहव्येतु ते मानसज्वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 33, + "text": "[भी]\nइत्य उक्तः परतिजग्राह तद वचॊ हव्यकव्य भुक\nपितामहस्य भगवांस तथाच तद अभूत परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ वृक्षौषधि तृणं समाहूय पितामहः\nइमम अर्थं महाराज वक्तुं समुपचक्रमे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 35, + "text": "ततॊ वृक्षौषधि तृणं तथैवॊक्तं यथातथम\nवयथितं वह्निवद राजन बरह्माणम इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 36, + "text": "अस्माकं बरह्महत्यातॊ कॊ ऽनयॊ लॊकपितामह\nसवभावनिहतान अस्मान न पुनर हन्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 37, + "text": "वयम अग्निं तथा शीतं वर्षं च पवनेरितम\nसहामः सततं देव तथा छेदन भेदनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 38, + "text": "बरह्महत्याम इमाम अद्य भवतः शासनाद वयम\nगरहीष्यामस तरिलॊकेश मॊक्षं चिन्तयतां भवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 39, + "text": "[बरह्मा]\nपर्वकाले तु संप्राप्ते यॊ वै छेदन भेदनम\nकरिष्यति नरॊ मॊहात तम एषानुगमिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 40, + "text": "[भी]\nततॊ वृक्षौषधि तृणम एवम उक्तं महात्मना\nबरह्माणम अभिसंपूज्य जगामाशु यथागतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 41, + "text": "आहूयाप्रसरॊ देवस ततॊ लॊकपितामहः\nवाचा मधुरया पराह सान्त्वयन्न इव भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 42, + "text": "इयम इन्द्राद अनुप्राप्ता बरह्महत्या वराङ्गनाः\nचतुर्थम अस्या भागं हि मयॊक्ताः संप्रतीच्छत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 43, + "text": "[अप्सरस]\nगरहणे कृतबुद्धीनां देवेश तव शासनात\nमॊक्षं समयतॊ ऽसमाकं चिन्तयस्व पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 44, + "text": "[बरह्मा]\nरजस्वलासु नारीषु यॊ वै मैथुनम आचरेत\nतम एषा यास्यति कषिप्रं वयेतु वॊ मानसॊ जवरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 45, + "text": "[भी]\nतथेति हृष्टमनस उक्त्वाथाप्सरसां गणाः\nसवानि सथानानि संप्राप्य रेमिरे भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 46, + "text": "ततस तरिलॊककृद देवः पुनर एव महातपः\nअपः संचिन्तयाम आस धयातास ताश चाप्य अथागमन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 47, + "text": "तास तु सर्वाः समागम्य बरह्माणम अमितौजसम\nइदम ऊचुर वचॊ राजन परनिपत्य पितामहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 48, + "text": "इमा सम देव संप्राप्तास तवत्सकाशम अरिंदम\nशासनात तव देवेश समाज्ञापय नॊ विभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 49, + "text": "[बरह्मा]\nइयं वृत्राद अनुप्राप्ता पुरुहूतं महाभया\nबरह्महत्या चतुर्थांशम अस्या यूयं परतिच्छत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 50, + "text": "[आपह]\nएवं भवतु लॊकेश यथा वदसि नः परभॊ\nमॊक्षं समयतॊ ऽसमाकं संचिन्तयितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 51, + "text": "तवं हि देवेश सर्वस्य जगतः परमॊ गुरुः\nकॊ ऽनयः परसादॊ हि भवेद यः कृच्छ्रान्नः समुद्धरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 52, + "text": "[बरह्मा]\nअल्पा इति मतिं कृत्वा यॊ नरॊ बुद्धिमॊहितः\nशलेष्म मूत्र पुरीषाणि युष्मासु परतिमॊक्ष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 53, + "text": "तम एषा यास्यति कषिप्रं तत्रैव च निवत्स्यति\nतथा वॊ भविता मॊक्ष इति सत्यं बरवीमि वः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 54, + "text": "[भी]\nततॊ विमुच्य देवेन्द्रं बरह्महत्या युधिष्ठिर\nयथा निसृष्टं तं देशम अगच्छद देवशासनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 55, + "text": "एवं शक्रेण संप्राप्ता बरह्महत्या जनाधिप\nपितामहम अनुज्ञाप्य सॊ ऽशवमेधम अकल्पयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 56, + "text": "शरूयते हि महाराज संप्राप्ता वासवेन वै\nबरह्महत्या ततः शुद्धिं हयमेधेन लब्धवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 57, + "text": "समवाप्य शरियं देवॊ हत्वारींश च सहस्रशः\nपरहर्षम अतुलं लेभे वासवः पृथिवीपते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 58, + "text": "वृत्रस्य रुधिराच चैव खुखुन्दाः पार्थ जज्ञिरे\nदविजातिभिर अभक्ष्यास ते दीक्षितैश च तपॊधनैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 59, + "text": "सर्वावस्थं तवम अप्य एषां दविजातीनां परियं कुरु\nइमे हि भूतले देवाः परथिताः कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 60, + "text": "एवं शक्रेण कौरव्य बुद्धिसौक्ष्म्यान महासुरः\nउपायपूर्वं निहतॊ वृत्रॊ ऽथामित तेजसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 61, + "text": "एवं तवम अपि कौरव्य पृथिव्याम अपराजितः\nभविष्यसि यथा देवः शतक्रतुर अमित्रहा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 62, + "text": "ये तु शक्र कथां दिव्याम इमां पर्वसु पर्वसु\nविप्रमध्ये पथिष्यन्ति न ते पराप्स्यन्ति किल्बिषम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 273, + "shloka": 63, + "text": "इत्य एतद वृत्रम आश्रित्य शक्रस्यात्यद्भुतं महत\nकथितं कर्म ते तात किं भूयः शरॊतुम इच्छसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nपितामह महाप्राज्ञ सर्वशास्त्रविशारद\nअस्ति वृत्रवधाद एव विवक्षा मम जायते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 2, + "text": "जवरेण मॊहितॊ वृत्रः कथितस ते जनाधिप\nनिहतॊ वासवेनेह वज्रेणेति ममानघ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 3, + "text": "कथम एष महाप्राज्ञ जवरः परादुरभूत कुतः\nजवरॊत्पत्तिं निपुनतः शरॊतुम इच्छाम्य अहं परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 4, + "text": "[भी]\nशृणु राजञ जवरस्येह संभवं लॊकविश्रुतम\nविस्तरं चास्य वक्ष्यामि यादृशं चैव भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 5, + "text": "पुरा मेरॊर महाराज शृङ्गं तरैलॊक्यविश्रुतम\nजयॊतिष्कं नाम सावित्रं सर्वरत्नविभूसितम\nअप्रमेयम अनाधृष्यं सर्वलॊकेषु भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 6, + "text": "तत्र देवॊ गिरितते हेमधातुविभूसिते\nपर्यङ्क इव विभ्राजन्न उपविष्टॊ बभूव ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 7, + "text": "शैलराजसुता चास्य नित्यं पार्श्वे सथिता बभौ\nतथा देवा महात्मानॊ वसवश च महौजसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 8, + "text": "तथैव च महात्मानाव अश्विनौ भिषजां वरौ\nतथा वैश्वरणॊ राजा गुह्यकैर अभिसंवृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 9, + "text": "यक्षाणाम अधिपः शरीमान कैलासनिलयः परभुः\nअङ्गिरः परमुखाश चैव तथा देवर्षयॊ ऽपरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 10, + "text": "विश्वावसुश च गन्धर्वस तथा नारद पर्वतौ\nअप्सरॊगणसंघाश च समाजग्मुर अनेकशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 11, + "text": "ववौ शिवः सुखॊ वायुर नाना गन्धवहः शुचिः\nसर्वर्तुकुसुमॊपेताः पुष्पवन्तॊ महाद्रुमाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 12, + "text": "तथा विद्याधराश चैव सिद्धाश चैव तपॊधनाः\nमहादेवं पशुपतिं पर्युपासन्त भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 13, + "text": "भूतानि च महाराज नानारूपधराण्य अथ\nराक्षसाश च महारौद्राः पिशाचाश च महाबलाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 14, + "text": "बहुरूपधरा हृष्टा नाना परहरनॊद्यताः\nदेवस्यानुचरास तत्र तस्थिरे चानलॊपमाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 15, + "text": "नन्दी च भगवांस तत्र देवस्यानुमते सथितः\nपरगृह्य जवलितं शूलं दीप्यमानं सवतेजसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 16, + "text": "गङ्गा च सरितां शरेष्ठा सर्वतीर्थजलॊद्भवा\nपर्युपासत तं देवं रूपिणी कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 17, + "text": "एवं स भगवांस तत्र पूज्यमानः सुरर्षिभिः\nदेवैश च सुमहाभागैर महादेवॊ वयतिष्ठत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 18, + "text": "कस्य चित तव अथ कालस्य दक्षॊ नाम परजापतिः\nपूर्वॊक्तेन विधानेन यक्ष्यमाणॊ ऽनवपद्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 19, + "text": "ततस तस्य मखं देवाः सर्वे शक्रपुरॊगमाः\nगमनाय समागम्य बुद्धिम आपेदिरे तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 20, + "text": "ते विमानैर महात्मानॊ जवलितैर जवलनप्रभाः\nदेवस्यानुमते ऽगच्छन गङ्गा दवारम इति शरुतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 21, + "text": "परस्थिता देवता दृष्ट्वा शैलराजसुता तदा\nउवाच वचनं साध्वी देवं पशुपतिं पतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 22, + "text": "भगवन कव नु यान्त्य एते देवाः शक्रपुरॊगमाः\nबरूहि तत्त्वेन तत्त्वज्ञ संशयॊ मे महान अयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 23, + "text": "[महेष्वर]\nदक्षॊ नाम महाभागे परजानां पतिर उत्तमः\nहयमेधेन यजते तत्र यान्ति दिवौकसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 24, + "text": "[उमा]\nयज्ञम एतं महाभाग किमर्थं नाभिगच्छसि\nकेन व परतिषेधेन गमनं ते न विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 25, + "text": "[महेष्वर]\nसुरैर एव महाभागे सर्वम एतद अनुष्ठितम\nयज्ञेषु सर्वेषु मम न भाग उपकल्पितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 26, + "text": "पूर्वॊपायॊपपन्नेन मार्गेण वरवर्णिनि\nन मे सुराः परयच्छन्ति भागं यज्ञस्य धर्मतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 27, + "text": "[उमा]\nभगवन सर्वभूतेषु परभवाभ्यधिकॊ गुणैः\nअजेयश चाप्रधृष्यश च तेजसा यशसा शरिया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 28, + "text": "अनेन ते महाभाग परतिषेधेन भागतः\nअतीव दुःखम उत्पन्नं वेपथुश च ममानघ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 29, + "text": "[भी]\nएवम उक्त्वा तु सा देवी देवं पशुपतिं पतिम\nतूस्नीं भूताभवद राजन दह्यमानेन चेतसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 30, + "text": "अथ देव्या मतं जञात्वा हृद्गतं यच चिकीर्षितम\nस समाज्ञापयाम आस तिष्ठ तवम इति नन्दिनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 31, + "text": "ततॊ यॊगबलं कृत्वा सर्वयॊगेश्वरेश्वरः\nतं यज्ञं सुमहातेजा भीमैर अनुचरैस तदा\nसहसा घातयाम आस देवदेवः पिनाक धृक" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 32, + "text": "के चिन नादान अमुञ्चन्त के चिद धासांश च चक्रिरे\nरुधिरेणापरे राजंस तत्राग्निं समवाकिरन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 33, + "text": "के चिद यूपान समुत्पात्य बभ्रमुर विकृताननाः\nआस्यैर अन्ये चाग्रसन्त तथैव परिचारकान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 34, + "text": "ततः स यज्ञॊ नृपते वध्यमानः समन्ततः\nआस्थाय मृगरूपं वै खम एवाभ्यपतत तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 35, + "text": "तं तु यज्ञं तथारूपं गच्छन्तम उपलभ्य सः\nधनुर आदाय बानं च तदान्वसरत परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 36, + "text": "ततस तस्य सुरेशस्य करॊधाद अमिततेजसः\nललाताल परसृतॊ घॊरः सवेदबिन्दुर बभूव ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 37, + "text": "तस्मिन पतितमात्रे तु सवेदबिन्दौ तथा भुवि\nपरादुर्बभूव सुमहान अग्निः कालानलॊपमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 38, + "text": "तत्र चाजायत तदा पुरुषः पुरुषर्षभ\nहरस्वॊ ऽतिमात्ररक्ताक्षॊ हरि शमश्रुर विभीसनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 39, + "text": "ऊर्ध्वकेशॊ ऽतिलॊमाङ्गः शयेनॊलूकस तथैव च\nकरालः कृष्ण वर्णश च रक्तवासास तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 40, + "text": "तं यज्ञं स महासत्त्वॊ ऽदहत कक्षम इवानलः\nदेवाश चाप्य अद्रवन सर्वे ततॊ भीता दिशॊ दश" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 41, + "text": "तेन तस्मिन विचरता पुरुषेण विशां पते\nपृथिवी वयचलद राजन्न अतीव भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 42, + "text": "हाहाभूते परवृत्ते तु नादे लॊकभयंकरे\nपितामहॊ महादेवं दर्शयन परत्यभासत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 43, + "text": "भवतॊ ऽपि सुराः सर्वे भागं दास्यन्ति वै परभॊ\nकरियतां परतिसंहारः सर्वदेवेश्वर तवया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 44, + "text": "इमा हि देवताः सर्वा ऋषयश च परंतप\nतव करॊधान महादेव न शान्तिम उपलेभिरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 45, + "text": "यश चैष पुरुषॊ जातः सवेदात ते विबुधॊत्तम\nजवरॊ नामैष धर्मज्ञ लॊकेषु परचरिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 46, + "text": "एकीभूतस्य न हय अस्य धारणे तेजसः परभॊ\nसमर्था सकला पृथ्वी बहुधा सृज्यताम अयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 47, + "text": "इत्य उक्तॊ बरह्मणा देवॊ भागे चापि परकल्पिते\nभगवन्तं तथेत्य आह बरह्माणम अमितौजसम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 48, + "text": "परां च परीतिम अगमद उत्स्मयंश च पिनाक धृक\nअवाप च तदा भागं यथॊक्तं बरह्मणा भवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 49, + "text": "जवरं च सर्वधर्मज्ञॊ बहुधा वयसृजत तदा\nशान्त्य अर्थं सर्वभूतानां शृणु तच चापि पुत्रक" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 50, + "text": "शीर्षाभितापॊ नागानां पर्वतानां शिला जतुः\nअपां तु नीलिकां विद्यान निर्मॊकं भुजगेषु च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 51, + "text": "खॊरकः सौरभेयाणाम ऊसरं पृथिवीतले\nपशूनाम अपि धर्मज्ञ दृष्टिप्रत्यवरॊधनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 52, + "text": "रन्ध्रागतम अथाश्वानां शिखॊद्भेदश च बर्हिणम\nनेत्ररॊगः कॊकिलानां जवरः परॊक्तॊ महात्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 53, + "text": "अब्जानां पित्त भेदश च सर्वेषाम इति नः शरुतम\nशुकानाम अपि सर्वेषां हिक्किका परॊच्यते जवरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 54, + "text": "शार्दूलेष्व अथ धर्मज्ञ शरमॊ जवर इहॊच्यते\nमानुषेषु तु धर्मज्ञ जवरॊ नामैष विश्रुतः\nमरणे जन्मनि तथा मध्ये चाविशते नरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 55, + "text": "एतन माहेश्वरं तेजॊ जवरॊ नाम सुदारुणः\nनमस्यश चैव मान्यश च सर्वप्रानिभिर ईश्वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 56, + "text": "अनेन हि समाविष्टॊ वृत्रॊ धर्मभृतां वरः\nवयजृम्भत ततः शक्रस तस्मै वज्रम अवासृजत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 57, + "text": "परविश्य वज्रॊ वृत्रं तु दारयाम आस भारत\nदारितश च सवज्रेण महायॊगी महासुरः\nजगाम परमस्थानं विष्णॊर अमिततेजसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 58, + "text": "विष्णुभक्त्या हि तेनेदं जगद वयाप्तम अभूत पुरा\nतस्माच च निहतॊ युद्धे विष्णॊ सथानम अवाप्तवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 59, + "text": "इत्य एष वृत्रम आश्रित्य जवरस्य महतॊ मया\nविस्तरः कथितः पुत्र किम अन्यत परब्रवीमि ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 274, + "shloka": 60, + "text": "इमां जवरॊत्पत्तिम अदीनमानसः; पथेत सदा यः सुसमाहितॊ नरः\nविमुक्तरॊगः स सुखी मुदा युतॊ; लभेत कामान स यथा मनीसितान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 275, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nशॊकाद दुःखाच च मृत्यॊश च तरस्यन्ति परानिनः सदा\nउभयं मे यथा न सयात तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 275, + "shloka": 2, + "text": "[भी]\nअत्रैवॊदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nनारदस्य च संवादं समङ्गस्य च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 275, + "shloka": 3, + "text": "[नारद]\nउरसेव परनमसे बाहुभ्यां तरसीव च\nसंप्रहृष्टमना नित्यं विशॊक इव लक्ष्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 275, + "shloka": 4, + "text": "उद्वेगं नेह ते किं चित सुसूक्ष्मम अपि लक्षये\nनित्यतृप्त इव सवस्थॊ बालवच च विचेष्टसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 275, + "shloka": 5, + "text": "[समन्ग]\nभूतं भव्यं भविष्यच च सर्वं सत्त्वेषु मानद\nतेषां तत्त्वानि जानामि ततॊ न विमना हय अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 275, + "shloka": 6, + "text": "उपक्रमान अहं वेद पुनर एव फलॊदयान\nलॊके फलानि चित्राणि ततॊ न विमना हय अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 275, + "shloka": 7, + "text": "अगाधाश चाप्रतिष्ठाश च गतिमन्तश च नारद\nअन्धा जदाश च जीवन्ति पश्यास्मान अपि जीवतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 275, + "shloka": 8, + "text": "विहितेनैव जीवन्ति अरॊगाङ्गा दिवौकसः\nबलवन्तॊ ऽबलाश चैव तद्वद अस्मान सभाजय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 275, + "shloka": 9, + "text": "सहस्रिणश च जीवन्ति जीवन्ति शतिनस तथा\nशाकेन चान्ये जीवन्ति पश्यास्मान अपि जीवतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 275, + "shloka": 10, + "text": "यदा न शॊचेमहि किं नु न सयाद; धर्मेण वा नारद कर्मणा वा\nकृतान्तवश्यानि यदा सुखानि; दुःखानि वा यन न विधर्षयन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 275, + "shloka": 11, + "text": "यस्मै परज्ञां कथयन्ते मनुष्याः; परज्ञा मूलॊ हीन्द्रियाणां परसादः\nमुह्यन्ति शॊचन्ति यदेन्द्रियाणि; परज्ञा लाभॊ नास्ति मूढेन्द्रियस्य" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 275, + "shloka": 12, + "text": "मूढस्य दर्पः स पुनर मॊह एव; मूढस्य नायं न परॊ ऽसति लॊकः\nन हय एव दुःखानि सदा भवन्ति; सुखस्य वा नित्यशॊ लाभ एव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 275, + "shloka": 13, + "text": "भावात्मकं संपरिवर्तमानं; न मादृशः संज्वरं जातु कुर्यात\nइष्टान भॊगान नानुरुध्येत सुखं वा; न चिन्तयेद दुःखम अभ्यागतं वा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 275, + "shloka": 14, + "text": "समाहितॊ न सपृहयेत परेषां; नाना गतं नाभिनन्देत लाभम\nन चापि हृष्येद विपुले ऽरथलाभे; तथार्थ नाशे च न वै विषीदेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 275, + "shloka": 15, + "text": "न बान्धवा न च वित्तं न कौली; न च शरुतं न च मन्त्रा न वीर्यम\nदुःखात तरातुं सर्व एवॊत्सहन्ते; परत्र शीले न तु यान्ति शान्तिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 275, + "shloka": 16, + "text": "नास्ति बुद्धिर अयुक्तस्य नायॊगाद विद्यते सुखम\nधृतिश च दुःखत्यागश चाप्य उभयं नः सुखॊदयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 275, + "shloka": 17, + "text": "परियं हि हर्षजननं हर्ष उत्सेकवर्धनः\nउत्सेकॊ नरकायैव तस्मात तं संत्यजाम्य अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 275, + "shloka": 18, + "text": "एताञ शॊकभयॊत्सेकान मॊहनान सुखदुःखयॊः\nपश्यामि साक्षिवल लॊके देहस्यास्य विचेष्टनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 275, + "shloka": 19, + "text": "अर्थकामौ परित्यज्य विशॊकॊ विगतज्वरः\nतृष्णा मॊहौ तु संत्यज्य चरामि पृथिवीम इमाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 275, + "shloka": 20, + "text": "न मृत्युतॊ न चाधर्मान न लॊभान न कुतश चन\nपीतामृतस्येवात्यन्तम इह चामुत्र वाभयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 275, + "shloka": 21, + "text": "एतद बरह्मन विजानामि महत कृत्वा तपॊ ऽवययम\nतेन नारद संप्राप्तॊ न मां शॊकः परबाधते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nअतत्त्वज्ञस्य शास्त्राणां सततं संशयात्मनः\nअकृतव्यवसायस्य शरेयॊ बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 2, + "text": "[भी]\nगुरु पूजा च सततं वृद्धानां पर्युपासनम\nशरवणं चैव विद्यानां कूतस्थं शरेय उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 3, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nगालवस्य च संवादं देवर्षेर नारदस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 4, + "text": "वीतमॊहक्लमं विप्रं जञानतृप्तं जितेन्द्रियम\nशरेयः कामं जितात्मानं नारदं गालवॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 5, + "text": "यैः कैश्चैत संमतॊ लॊके गुणैस तु पुरुषॊ नृषु\nभवत्य अनपगान सर्वांस तान गुणाँल लक्षयाम्य अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 6, + "text": "भवान एवंविधॊ ऽसमाकं संशयं छेत्तुम अर्हति\nअमूढश चिरमूढानां लॊकतत्त्वम अजानताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 7, + "text": "जञाने हय एवं परवृत्तिः सयात कार्याकार्ये विजानतः\nयत कार्यं न वयवस्यामस तद भवान वक्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 8, + "text": "भगवन नाश्रमाः सर्वे पृथग आचार दर्शिनः\nइदं शरेय इदं शरेय इति नाना परधाविनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 9, + "text": "तांस तु विप्रस्थितान दृष्ट्वा शास्त्रैः शास्त्राभिनन्दिनः\nसवशास्त्रैः परितुष्टांश च शरेयॊ नॊपलभामहे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 10, + "text": "शास्त्रं यदि भवेद एकं वयक्तं शरेयॊ भवेत तदा\nशास्त्रैश च बहुभिर भूयः शरेयॊ गुह्यं परवेशितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 11, + "text": "एतस्मात कारणाच छरेयः कलिलं परतिभाति माम\nबरवीतु भगवांस तन मे उपसन्नॊ ऽसम्य अधीहि भॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 12, + "text": "[नारद]\nआश्रमास तात चत्वारॊ यथा संकल्पिताः पृथक\nतान सर्वान अनुपश्य तवं समाश्रित्यैव गालव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 13, + "text": "तेषां तेषां तथाहि तवम आश्रमाणां ततस ततः\nनानारूपगुणॊद्देशं पश्य विप्रस्थितं पृथक\nनयन्ति चैव ते सम्यग अभिप्रेतम असंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 14, + "text": "ऋजु पश्यंस तथा सम्यग आश्रमाणां परां गतिम\nयत तु निःश्रेयसं सम्यक तच चैवासंशयात्मकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 15, + "text": "अनुग्रहं च मित्राणाम अमित्राणां च निग्रहम\nसंग्रहं च तरिवर्गस्य शरेय आहुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 16, + "text": "निवृत्तिः कर्मणः पापात सततं पुण्यशीलता\nसद्भिश च समुदाचारः शरेय एतद असंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 17, + "text": "मार्दवं सर्वभूतेषु वयवहारेषु चार्जवम\nवाक चैव मधुरा परॊक्ता शरेय एतद असंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 18, + "text": "देवताभ्यः पितृभ्यश च संविभागॊ ऽतिथिष्व अपि\nअसंत्यागश च भृत्यानां शरेय एतद असंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 19, + "text": "सत्यस्य वचनं शरेयः सत्यज्ञानं तु दुष्करम\nयद भूतहितम अत्यन्तम एतत सत्यं बरवीम्य अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 20, + "text": "अहंकारस्य च तयागः परनयस्य च निग्रहः\nसंतॊषश चैकचर्या च कूतस्थं शरेय उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 21, + "text": "धर्मेण वेदाध्ययनं वेदाङ्गानां तथैव च\nविद्यार्थानां च जिज्ञासा शरेय एतद असंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 22, + "text": "शब्दरूपरसस्पर्शान सह गन्धेन केवलान\nनात्यर्थम उपसेवेत शरेयसॊ ऽरथी परंतप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 23, + "text": "नक्तंचर्या दिवा सवप्नम आलस्यं पैशुनं मदम\nअतियॊगम अयॊगं च शरेयसॊ ऽरथी परित्यजेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 24, + "text": "कर्मॊत्कर्षं न मार्गेत मरेषां परिनिन्दया\nसवगुणैर एव मार्गेत विप्रकर्षं पृथग्जनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 25, + "text": "निर्गुणास तव एव भूयिष्ठम आत्मसंभाविनॊ नराः\nदॊषैर अन्यान गुणवतः कषिपन्त्य आत्मगुण कषयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 26, + "text": "अनुच्यमानाश च पुनस ते मन्यन्ते महाजनात\nगुणवत्तरम आत्मानं सवेन मानेन दर्पिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 27, + "text": "अब्रुवन कस्य चिन निन्दाम आत्मपूजाम अवर्णयन\nविपश्चिद गुणसंपन्नः पराप्नॊत्य एव महद यशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 28, + "text": "अब्रुवन वाति सुरभिर गन्धः सुमनसां शुचिः\nतथैवाव्याहरन भाति विमलॊ भानुर अम्बरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 29, + "text": "एवमादीनि चान्यानि परित्यक्तानि मेधया\nजवलन्ति यशसा लॊके यानि न वयाहरन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 30, + "text": "न लॊके दीप्यते मूर्खः केवतात्म परशंसया\nअपि चापिहितः शवभ्रे कृतविद्यः परकाशते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 31, + "text": "असन्न उच्चैर अपि परॊक्तः शब्दः समुपशाम्यति\nदीप्यते तव एव लॊकेषु शनैर अपि सुभासितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 32, + "text": "मूढानाम अवलिप्तानाम असारं भासितं बहु\nदर्शयत्य अन्तरात्मानं दिवा रूपम इवांशुमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 33, + "text": "एतस्मात कारणात परज्ञां मृगयन्ते पृथग्विधाम\nपरज्ञा लाभॊ हि भूतानाम उत्तमः परतिभाति माम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 34, + "text": "नापृष्टः कस्य चिद बरूयान न चान्यायेन पृच्छतः\nजञानवान अपि मेधावी जदवल लॊकम आचरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 35, + "text": "ततॊ वासं परीक्षेत धर्मनित्येषु साधुषु\nमनुष्येषु वदान्येषु सवधर्मनिरतेषु च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 36, + "text": "चतुर्णां यत्र वर्णानां धर्मव्यतिकरॊ भवेत\nन तत्र वासं कुर्वीत शरेयॊ ऽरथी वै कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 37, + "text": "निरारम्भॊ ऽपय अयम इह यथा लब्धॊपजीविनः\nपुण्यं पुण्येषु विमलं पापं पापेषु चाप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 38, + "text": "अपाम अग्नेस तथेन्दॊश च सपर्शं वेदयते यथा\nतथा पश्यामहे सपर्शम उभयॊः पापपुण्ययॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 39, + "text": "अपश्यन्तॊ ऽननविषयं भुञ्जते विघसाशिनः\nभुज्ञानं चान्न विषयान विषयं विद्धि कर्मणां" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 40, + "text": "यत्रागमयमानानाम असत्कारेण पृच्छताम\nपरब्रूयाद बरह्मणॊ धर्मं तयजेत तं देशम आत्मवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 41, + "text": "शिष्यॊपाध्यायिका वृत्तिर यत्र सयात सुसमाहिता\nयथावच छास्त्र संपन्ना कस तं देशं परित्यजेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 42, + "text": "आकाशस्था धरुवं यत्र दॊषं बरूयुर विपश्चितम\nआत्मपूजाभिकामा वै कॊ वसेत तत्र पण्डितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 43, + "text": "यत्र संलॊदिता लुब्धैः परायशॊ धर्मसेतवः\nपरदीप्तम इव शैलान्तं कस तं देशं न संत्यजेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 44, + "text": "यत्र धर्मम अनाशङ्काश चरेयुर वीतमत्सराः\nचरेत तत्र वसेच चैव पुण्यशीलेषु साधुषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 45, + "text": "धर्मम अर्थनिमित्तं तु चरेयुर यत्र मानवाः\nन तान अनुवसेज जातु ते हि पापकृतॊ जनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 46, + "text": "कर्मणा यत्र पापेन वर्तन्ते जीवितेस्पवः\nवयवधावेत ततस तूर्णं ससर्पाच छरणाद इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 47, + "text": "येन खत्वां समारूढः कर्मणानुशयी भवेत\nआदितस तन न कर्तव्यम इच्छता भवम आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 48, + "text": "यत्र राजा च राज्ञश च पुरुषाः परत्यनन्तराः\nकुतुम्बिनाम अग्रभुजस तयजेत तद रास्त्रम आत्मवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 49, + "text": "शरॊत्रियास तव अग्रभॊक्तारॊ धर्मनित्याः सनातनाः\nयाजनाध्यापने युक्ता यत्र तद रास्त्रम आवसेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 50, + "text": "सवाहा सवधा वसत्कारा यत्र सम्यग अनुष्ठिताः\nअजस्रं चैव वर्तन्ते वसेत तत्राविचारयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 51, + "text": "अशुचीन्य अत्र पश्येत बराह्मणान वृत्ति कर्शितान\nतयजेत तद रास्त्रम आसन्नम उपसृष्टम इवामिषम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 52, + "text": "परीयमाणा नरा यत्र परयच्छेयुर अयाचिताः\nसवस्थचित्तॊ वसेत तत्र कृतकृत्य इवात्मवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 53, + "text": "दण्डॊ यत्राविनीतेषु सत्कारश च कृतात्मसु\nचरेत तत्र वसेच चैव पुण्यशीलेषु साधुषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 54, + "text": "उपसृष्टेष्व अदान्तेषु दुराचारेष्व असाधुषु\nअविनीतेषु लुब्धेषु सुमहद दन्द धारणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 55, + "text": "यत्र राजा धर्मनित्यॊ राज्यं वै पर्युपासिता\nअपास्य कामान कामेशॊ वसेत तत्राविचारयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 56, + "text": "तथा शीला हि राजानः सर्वान विषयवासिनः\nशरेयसा यॊजयन्त्य आशु शरेयसि परत्युपस्थिते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 57, + "text": "पृच्छतस ते मया तात शरेय एतद उदाहृतम\nन हि शक्यं परधानेन शरेयः संख्यातुम आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 276, + "shloka": 58, + "text": "एवं परवर्तमानस्य वृत्तिं परनिहितात्मनः\nतपसैवेह बहुलं शरेयॊ वयक्तं भविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकथं नु मुक्तः पृथिवीं चरेद अस्मद्विधॊ नृपः\nनित्यं कैश च गुणैर युक्तः सङ्गपाशाद विमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 2, + "text": "[भी]\nअत्र ते वर्तयिष्यामि इतिहासं पुरातनम\nअरिष्टनेमिना परॊक्तं सगरायानुपृच्छते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 3, + "text": "[सगर]\nकिं शरेयः परमं बरह्मन कृत्वेह सुखम अश्नुते\nकथं न शॊचेन न कषुभ्येद एतद इच्छामि वेदितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 4, + "text": "[भी]\nएवम उक्तस तदा तार्क्ष्यः सर्वशास्त्रविशारदः\nविबुध्य संपदं चाग्र्यां सद वाक्यम इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 5, + "text": "सुखं मॊक्षसुखं लॊके न च लॊकॊ ऽवगच्छति\nपरसक्तः पुत्रपशुषु धनधान्य समाकुलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 6, + "text": "सक्तबुद्धिर अशान्तात्मा न स शक्यश चिकित्सितुम\nसनेहपाशसितॊ मूढॊ न स मॊक्षाय कल्पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 7, + "text": "सनेहजान इह ते पाशान वक्ष्यामि शृणु तान मम\nसकर्णकेन शिरसा शक्याश छेत्तुं विजानता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 8, + "text": "संभाव्य पुत्रान कालेन यौवनस्थान निवेश्य च\nसमर्थाञ जीवने जञात्वा मुक्तश चर यथासुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 9, + "text": "भार्यां पुत्रवतीं वृद्धां लालितां पुत्रवत्सलाम\nजञात्वा परजहि काले तवं परार्थम अनुदृश्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 10, + "text": "सापत्यॊ निरपत्यॊ वा मुक्तश चर यथासुखम\nइन्द्रियैर इन्द्रियार्थांस तवम अनुभूय यथाविधि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 11, + "text": "कृतकौतूहलस तेषु मुक्तश चर यथासुखम\nउपपत्त्यॊपलब्धेषु लाभेषु च समॊ भव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 12, + "text": "एष तावत समासेन तव संकीर्तितॊ मया\nमॊक्षार्थॊ विस्तरेणापि भूयॊ वक्ष्यामि तच छृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 13, + "text": "मुक्ता वीतभया लॊके चरन्ति सुखिनॊ नराः\nसक्तभावा विनश्यन्ति नरास तत्र न संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 14, + "text": "आहारसंचयाश चैव तथा कीत पिपीलिकाः\nअसक्ताः सुखिनॊ लॊके सक्ताश चैव विनाशिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 15, + "text": "सवजने न च ते चिन्ता कर्तव्या मॊक्षबुद्धिना\nइमे मया विना भूता भविष्यन्ति कथं तव इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 16, + "text": "सवयम उत्पद्यते जन्तुः सवयम एव विवर्धते\nसुखदुःखे तथा मृत्युं सवयम एवाधिगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 17, + "text": "भॊजनाच छादने चैव मात्रा पित्रा च संग्रहम\nसवकृतेनाधिगच्छन्ति लॊके नास्त्य अकृतं पुरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 18, + "text": "धात्रा विहित भक्ष्याणि सर्वभूतानि मेदिनीम\nलॊके विपरिधावन्ति रक्षितानि सवकर्मभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 19, + "text": "सवयं मृत पिण्ड भूतस्य परतन्त्रस्य सर्वदा\nकॊ हेतुः सवजनं पॊष्टुं रक्षितुं वादृधात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 20, + "text": "सवजनं हि यदा मृत्युर हन्त्य एव तव पश्यतः\nकृते ऽपि यत्ने महति तत्र बॊद्धव्यम आत्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 21, + "text": "जीवन्तम अपि चैवैनं भरणे रक्षणे तथा\nअसमाप्ते परित्यज्य पश्चाद अपि मरिष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 22, + "text": "यदा मृतश च सवजनं न जञास्यसि कथं चन\nसुखितं दुःखितं वापि ननु बॊद्धव्यम आत्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 23, + "text": "मृते वा तवयि जीवे वा यदि भॊक्ष्यति वै जनः\nसवकृतं ननु बुद्ध्वैवं कर्तव्यं हितम आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 24, + "text": "एवं विजानँल लॊके ऽसमिन कः कस्येत्य अभिनिश्चितः\nमॊक्षे निवेशय मनॊ भूयश चाप्य उपधारय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 25, + "text": "कषुत्पिपासादयॊ भावा जिता यस्येह देहिनः\nकरॊधॊ लॊभस तथा मॊहः सत्त्ववान मुक्त एव सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 26, + "text": "दयूते पाने तथा सत्रीषु मृगयायां च यॊ नरः\nन परमाद्यति संमॊहात सततं मुक्त एव सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 27, + "text": "दिवसे दिवसे नाम रात्रौ रात्रौ सदा सदा\nभॊक्तव्यम इति यः खिन्नॊ दॊषबुद्धिः स उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 28, + "text": "आत्मभावं तथा सत्रीषु मुक्तम एव पुनः पुनः\nयः पश्यति सदा युक्तॊ यथावन मुक्त एव सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 29, + "text": "संभवं च विनाशं च भूतानां चेष्टितं तथा\nयस तत्त्वतॊ विजानाति लॊके ऽसमिन मुक्त एव सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 30, + "text": "परस्थं वाहसहस्रेषु यात्रार्थं चैव कॊतिषु\nपरासादे मञ्चक सथानं यः पश्यति स मुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 31, + "text": "मृत्युनाभ्याहतं लॊकं वयाधिभिश चॊपपीदितम\nअवृत्ति कर्शितं चैव यः पश्यति स मुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 32, + "text": "यः पश्यति सुखीतुष्टॊ नपश्यंश च विहन्यते\nयश चाप्य अल्पेन संतुष्टॊ लॊके ऽसमिन मुक्त एव सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 33, + "text": "अग्नीसॊमाव इदं सर्वम इतियश चानुपश्यति\nन च संस्पृश्यते भावैर अद्भुतैर मुक्त एव सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 34, + "text": "पर्यङ्क शय्या भूमिश च समाने यस्य देहिनः\nशालयश च कदन्नं च यस्य सयान मुक्त एव सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 35, + "text": "कषौमं च कुशचीरं च कौशेयं वल्कलानि च\nआविकं चर्म च समं यस्य सयान मुक्त एव सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 36, + "text": "पञ्च भूतसमुद्भूतं लॊकं यश चानुपश्यति\nतथा च वर्तते दृष्ट्वा लॊके ऽसमिन मुक्त एव सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 37, + "text": "सुखदुःखे समे यस्य लाभालाभौ यजाजयौ\nइच्छा दवेषौ भयॊद्वेगौ सर्वथा मुक्त एव सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 38, + "text": "रक्तमूत्र पुरीसानां दॊषाणां संचयं तथा\nशरीरं दॊषबहुलं दृष्ट्वा चेदं विमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 39, + "text": "वली पलित संयॊगं कार्श्यं वैवर्ण्यम एव च\nकुब्ज भावं च जरया यः पश्यति स मुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 40, + "text": "पुंस्त्वॊपघातं कालेन दर्शनॊपरमं तथा\nबाधिर्यं पराण मन्तत्वं यः पश्यति स मुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 41, + "text": "गतान ऋषींस तथा देवान असुरांश च तथागतान\nलॊकाद अस्मात परं लॊकं यः पश्यति स मुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 42, + "text": "परभावैर अन्वितास तैस तैः पार्थिवेन्द्राः सहस्रशः\nये गताः पृथिवीं तयक्त्वा इति जञात्वा विमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 43, + "text": "अर्थांश च दुर्लभाँल लॊके कलेशांश च सुलभांस तथा\nदुःखं चैव कुतुम्बार्थे यः पश्यति स मुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 44, + "text": "अपत्यानां च वैगुण्यं जनं विगुणम एव च\nपश्यन भूयिष्ठशॊ लॊके कॊ मॊक्षं नाभिपूजयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 45, + "text": "शास्त्राल लॊकाच च यॊ बुद्धः सर्वं पश्यति मानवः\nअसारम इव मानुष्यं सर्वथा मुक्त एव सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 46, + "text": "एतच छरुत्वा मम वचॊ भवांश चरतु मुक्तवत\nगार्हस्थ्ये यदि ते मॊक्षे कृता बुद्धिर अविक्लवा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 277, + "shloka": 47, + "text": "तत तस्य वचनं शरुत्वा सम्यक स पृथिवीपतिः\nमॊक्षजैश च गुणैर युक्तः पालयाम आस च परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nतिष्ठते मे सदा तात कौतूहलम इदं हृदि\nतद अहं शरॊतुम इच्छामि तवत्तः कुरुपितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 2, + "text": "कथं देवर्षिर उशना सदा काव्यॊ महामतिः\nअसुराणां परियकरः सुराणाम अप्रिये रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 3, + "text": "वर्धयाम आस तेजश च किमर्थम अमितौजसाम\nनित्यं वैरनिबद्धाश च दानवाः सुरसत्तमैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 4, + "text": "कथं चाप्य उशना पराप शुक्रत्वम अमर दयुतिः\nऋद्धिं च स कथं पराप्तः सर्वम एतद बरवीहि मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 5, + "text": "न यानि च स तेजस्वी मध्येन नभसः कथम\nएतद इच्छामि विज्ञातुं निखिलेन पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 6, + "text": "[भी]\nशृणु राजन्न अवहितः सर्वम एतद यथातथम\nयथामतियथा चैतच छरुत पूर्वं मयानघ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 7, + "text": "एष भार्गव दायादॊ मुनिः सत्यॊ दृध वरतः\nअसुराणां परियकरॊ निमित्ते करुणात्मके" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 8, + "text": "इन्द्रॊ ऽथ धनदॊ राजा यक्षरक्षॊऽधिपः स च\nपरभविष्णुश च कॊशस्य जगतश च तथा परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 9, + "text": "तस्यात्मानम अथाविश्य यॊगसिद्धॊ महामुनिः\nरुद्ध्वा धनपतिं देवं यॊगेन हृतवान वसु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 10, + "text": "हृते धने ततः शर्म न लेभे धनदस तथा\nआपन्न मन्युः संविग्नः सॊ ऽभयगात सुरसत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 11, + "text": "निवेदयाम आस तदा शिवायामित तेजसे\nदेव शरेष्ठाय रुद्राय सौम्याय बहुरूपिणे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 12, + "text": "[कुबेर]\nयॊगात्मकेनॊशनसा रुद्ध्वा मम हृतं वसु\nयॊगेनात्म गतिं कृत्वा निःसृतश च महातपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 13, + "text": "[भी]\nएतच छरुत्वा ततः करुद्धॊ महायॊगी महेश्वरः\nसंरक्तनयनॊ राजञ शूलम आदाय तस्थिवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 14, + "text": "कवास्वौ कवासाव इति पराह गृहीत्वा परमायुधम\nउशना दूरतस तस्य बभौ जञात्वा चिकीर्षितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 15, + "text": "स महायॊगिनॊ बुद्ध्वा तं रॊषं वै महात्मनः\nगतिम आगमनं वेत्ति सथानं वेत्ति ततः परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 16, + "text": "संचिन्त्यॊग्रेण तपसा महात्मानं महेश्वरम\nउशना यॊगसिद्धात्मा शूलाग्रे परत्यदृश्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 17, + "text": "विज्ञात रूपः स तदा तपःसिद्धेन धन्विना\nजञात्वा शूलं च देवेशः पानिना समनामयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 18, + "text": "आनतेनाथ शूलेन पानिनामित तेजसा\nपिनाकम इति चॊवाच शूलम उग्रायुधः परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 19, + "text": "पानिमध्यगतं दृष्ट्वा भार्गवं तम उमापतिः\nआस्यं विवृत्य ककुदी पानिं संप्राक्षिपच छनैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 20, + "text": "स तु परविष्ट उशना कॊष्ठं माहेश्वरं परभुः\nवयचरच चापि तत्रासौ महात्मा भृगुनन्दनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 21, + "text": "[य]\nकिमर्थं वयचरद राजन्न उशना तस्य धीमतः\nजथरे देवदेवस्य किं चाकार्षीन महाद्युतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 22, + "text": "[भी]\nपुरा सॊ ऽनतर्जलगतः सथानु भूतॊ महाव्रतः\nवर्षाणाम अभवद राजन परयुतान्य अर्बुदानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 23, + "text": "उदतिष्ठत तपस तप्त्वा दुश्चरं स महाह्रदात\nततॊ देवातिदेवस तं बरह्मा समुपसर्पत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 24, + "text": "तपॊवृद्धिम अपृच्छच च कुशलं चैनम अव्ययम\nतपः सुचीर्णम इति च परॊवाच वृषभध्वजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 25, + "text": "तत संयॊगेन वृद्धिं चाप्य अपश्यत स तु शंकरः\nमहामतिर अचिन्त्यात्मा सत्यधर्मरतः सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 26, + "text": "स तेनाध्यॊ महायॊगी तपसा च धनेन च\nवयराजत महाराज तरिषु लॊकेषु वीर्यवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 27, + "text": "ततः पिनाकी यॊगात्मा धयानयॊगं समाविशत\nउशना तु समुद्विग्नॊ निलिल्ये जथरे ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 28, + "text": "तुष्टाव च महायॊगी देवं तत्रस्थ एव च\nनिःसारं काङ्क्षमाणस तु तेजसा परत्यहन्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 29, + "text": "उशना तु तदॊवाच जथरस्थॊ महामुनिः\nपरसादं मे कुरुष्वेति पुनः पुनर अरिंदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 30, + "text": "तम उवाच महादेवॊ गच्छ शिश्नेन मॊक्षणम\nइति सरॊतांसि सर्वाणि रुद्ध्वा तरिदशपुंगवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 31, + "text": "अपश्यमानः स दवारं सर्वतः पिहितॊ मुनिः\nपर्यक्रामद दह्यमान इतश चेतश च तेजसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 32, + "text": "स विनिष्क्रम्य शिश्नेन शुक्रत्वम अभिपेदिवान\nकार्येण तेन नभसॊ नागच्छत च मध्यतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 33, + "text": "निष्क्रान्तम अथ तं दृष्ट्वा जवलन्तम इव तेजसा\nभवॊ रॊषसमाविष्टः शूलॊद्यतकरः सथितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 34, + "text": "नयवारयत तं देवी करुद्धं पशुपतिं पतिम\nपुत्रत्वम अगमद देव्या वारिते शङ्करे च सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 35, + "text": "[देवी]\nहिंसनीयस तवया नैष मम पुत्रत्वम आगतः\nन हि देवॊदरात कश चिन निःसृतॊ नाशम अर्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 36, + "text": "[भी]\nततः परीतॊ ऽभवद देव्याः परहसंश चेदम अब्रवीत\nगच्छत्य एष यथाकामम इति राजन पुनः पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 37, + "text": "ततः परनम्य वरदं देवं देवीम उमां तथा\nउशना पराप तद धीमान गतिम इष्टां महामुनिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 278, + "shloka": 38, + "text": "एतत ते कथितं तात भार्गवस्य महात्मनः\nचरितं भरतश्रेष्ठ यन मां तवं परिपृच्छसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 279, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nअतः परं महाबाहॊ यच छरेयस तद वदस्व मे\nन तृप्याम्य अमृतस्येव वससस ते पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 279, + "shloka": 2, + "text": "किं कर्म पुरुषः कृत्वा शुभं पुरुषसत्तम\nशरेयः परम अवाप्नॊति परेत्य चेह च तद वद" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 279, + "shloka": 3, + "text": "[भी]\nअत्र ते वर्तयिष्यामि यथापूर्वं महायशः\nपराशरं महात्मानं पप्रच्छ जनकॊ नृपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 279, + "shloka": 4, + "text": "किं शरेयः सर्वभूतानाम अस्मिँल लॊके परत्र च\nयद भवेत परतिपत्तव्यं तद भवान परब्रवीतु मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 279, + "shloka": 5, + "text": "ततः स तपसा युक्तः सर्वधर्माविधानवित\nनृपायानुग्रह मना मुनिर वाक्यम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 279, + "shloka": 6, + "text": "धर्म एव कृतः शरेयान इह लॊके परत्र च\nतस्माद धि परमं नास्ति यथा पराहुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 279, + "shloka": 7, + "text": "परतिपद्य नरॊ धर्मं सवर्गलॊके महीयते\nधर्मात्मकः कर्म विधिर देहिनां नृपसत्तम\nतस्मिन्न आश्रमिणः सन्तः सवकर्माणीह कुर्वते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 279, + "shloka": 8, + "text": "चतुर्विधा हि लॊकस्य यात्रा तात विधीयते\nमर्त्या यत्रावतिष्ठन्ते सा च कामात परवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 279, + "shloka": 9, + "text": "सुकृतासुकृतं कर्म निषेव्य विविधैः करमैः\nदशार्ध परविभक्तानां भूतानां बहुधा गतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 279, + "shloka": 10, + "text": "सौवर्णं राजतं वापि यथा भान्दं निषिच्यते\nतथा निषिच्यते जन्तुः पूर्वकर्म वशानुगः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 279, + "shloka": 11, + "text": "नाबीजाज जायते किं चिन नाकृत्वा सुखम एधते\nसुकृती विन्दति सुखं पराप्य देहक्षयं नरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 279, + "shloka": 12, + "text": "दैवं तात न पश्यामि नास्ति दैवस्य साधनम\nसवभावतॊ हि संसिद्धा देवगन्धर्वदानवाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 279, + "shloka": 13, + "text": "परेत्य जातिकृतं कर्म न समरन्ति सदा जनाः\nते वै तस्य फलप्राप्तौ कर्म चापि चतुर्विधम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 279, + "shloka": 14, + "text": "लॊकयात्राश्रयश चैव शब्दॊ वेदाश्रयः कृतः\nशान्त्य अर्थं मनसस तात नैतद वृद्धानुशासनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 279, + "shloka": 15, + "text": "चक्षुषा मनसा वाचा कर्मणा च चतुर्विधम\nकुरुते यादृशं कर्म तादृशं परतिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 279, + "shloka": 16, + "text": "निरन्तरं च मिश्रं च फलते कर्म पार्थिव\nकल्यानं यदि वा पापं न तु नाशॊ ऽसय विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 279, + "shloka": 17, + "text": "कदा चित सुकृतं तात कूतस्थम इव तिष्ठति\nमज्जमानस्य संसारे यावद दुःखाद विमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 279, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ दुःखक्षयं कृत्वा सुकृतं कर्म सेवते\nसुकृतक्षयाद दुष्कृतं च तद विद्धि मनुजाधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 279, + "shloka": 19, + "text": "दमः कषमा धृतिस तेजः संतॊषः सत्यवादिता\nहरीर अहिंसाव्यसनिता दाक्ष्यं चेति सुखावहाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 279, + "shloka": 20, + "text": "दुष्कृते सुकृते वापि न जन्तुर अयतॊ भवेत\nनित्यं मनः समाधाने परयतेत विचक्षणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 279, + "shloka": 21, + "text": "नायं परस्य सुकृतं दुष्कृतं वापि सेवते\nकरॊति यादृशं कर्म तादृशं परतिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 279, + "shloka": 22, + "text": "सुखदुःखे समाधाय पुमान अन्येन गच्छति\nअन्येनैव जनः सर्वः संगतॊ यश च पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 279, + "shloka": 23, + "text": "परेषां यद असूयेत न तत कुर्यात सवयं नरः\nयॊ हय असूयुस तथायुक्तः सॊ ऽवहासं नियच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 279, + "shloka": 24, + "text": "भीरू राजन्यॊ बराह्मणः सर्वभक्षॊ; वैश्यॊ ऽनीहावान हीनवर्णॊ ऽलसश च\nविद्वांश चाशीलॊ वृत्तहीनः कुलीनः; सत्याद भरष्टॊ बराह्मणः सत्री च दुष्टा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 279, + "shloka": 25, + "text": "रागी मुक्तः पचमानॊ ऽऽतमहेतॊर; मूर्खॊ वक्ता नृप हीनं च रास्त्रम\nएते सर्वे शॊच्यतां यान्ति राजन; यश चायुक्तः सनेहहीनः परजासु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 280, + "shloka": 1, + "text": "[पराषर]\nमनॊरथरथं पराप्य इन्द्रियार्थ हयं नरः\nरश्मिभिर जञानसंभूतैर यॊ गच्छति स बुद्धिमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 280, + "shloka": 2, + "text": "सेवाश्रितेन मनसा वृत्ति हीनस्य शस्यते\nदविजातिहस्तान निर्वृत्ता न तु तुल्यात परस्परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 280, + "shloka": 3, + "text": "आयुर नसुलभं लब्ध्वा नावकर्षेद विशां पते\nउत्कर्षार्थं परयतते नरः पुण्येन कर्मणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 280, + "shloka": 4, + "text": "वर्णेभ्यॊ ऽपि परिभ्रष्टः स वै संमानम अर्हति\nन तु यः सत्क्रियां पराप्य राजसं कर्म सेवते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 280, + "shloka": 5, + "text": "वर्णॊत्कर्षम अवाप्नॊति नरः पुण्येन कर्मणा\nदुर्लभं तम अलब्धा हि हन्यात पापेन कर्मणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 280, + "shloka": 6, + "text": "अज्ञानाद धि कृतं पापं तपसैवाभिनिर्नुदेत\nपापं हि कर्मफलति पापम एव सवयं कृतम\nतस्मात पापं न सेवेत कर्म दुःखफलॊदयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 280, + "shloka": 7, + "text": "पापानुबन्धं यत कर्म यद्य अपि सयान महाफलम\nन तत सेवेत मेधावी शुचिः कुसलिलं यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 280, + "shloka": 8, + "text": "किं कस्तम अनुपश्यामि फलं पापस्य कर्मणः\nपरत्यापन्नस्य हि सतॊ नात्मा तावद विरॊचते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 280, + "shloka": 9, + "text": "परत्यापत्तिश च यस्येह बालिशस्य न जायते\nतस्यापि सुमहांस तापः परस्थितस्यॊपजायते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 280, + "shloka": 10, + "text": "विरक्तं शॊध्यते वस्त्रं न तु कृष्णॊपसंहितम\nपरयत्नेन मनुष्येन्द्र पापम एवं निबॊध मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 280, + "shloka": 11, + "text": "सवयं कृत्वा तु यः पापं शुभम एवानुतिष्ठति\nपरायश्चित्तं नरः कर्तुम उभयं सॊ ऽशनुते पृथक" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 280, + "shloka": 12, + "text": "अजानात तु कृतां हिंसाम अहिंसा वयपकर्षति\nबराह्मणाः शास्त्रनिर्देशाद इत्य आहुर बरह्मवादिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 280, + "shloka": 13, + "text": "कथा कामकृतं चास्य विहिंसैवापकर्षति\nइत्य आहुर धर्मशास्त्रज्ञा बराह्मणा वेदपारगाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 280, + "shloka": 14, + "text": "अहं तु तावत पश्यामि कर्म यद वर्तते कृतम\nगुणयुक्तं परकाशं च पापेनानुपसंहितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 280, + "shloka": 15, + "text": "यथा सूक्ष्माणि कर्माणि फलन्तीह यथातथम\nबुद्धियुक्तानि तानीह कृतानि मनसा सह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 280, + "shloka": 16, + "text": "भवत्य अल्पफलं कर्म सेवितं नित्यम उल्बनम\nअबुद्धिपूर्वं धर्मज्ञ कृतम उग्रेण कर्मणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 280, + "shloka": 17, + "text": "कृतानि यानि कर्माणि दैवतैर मुनिभिस तथा\nनाचरेत तानि धर्मात्मा शरुत्वा चापि न कुत्सयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 280, + "shloka": 18, + "text": "संचिन्त्य मनसा राजन विदित्वा शक्तिम आत्मनः\nकरॊति यः शुभं कर्म स वै भद्राणि पश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 280, + "shloka": 19, + "text": "नवे कपाले सलिलं संन्यस्तं हीयते यथा\nनवेतरे तथा भावं पराप्नॊति सुखभावितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 280, + "shloka": 20, + "text": "सतॊये ऽनयत तु यत तॊयं तस्मिन्न एव परसिच्यते\nवृद्धे वृद्धिम अवाप्नॊति सलिले सलिलं यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 280, + "shloka": 21, + "text": "एवं कर्माणि यानीह बुद्धियुक्तानि भूपते\nनसमानीह हीनानि तानि पुण्यतमान्य अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 280, + "shloka": 22, + "text": "राज्ञा जेतव्याः सायुधाश चॊन्नताश च; सम्यक कर्तव्यं पालनं च परजानाम\nअग्निश चेयॊ बहुभिश चापि यज्ञैर; अन्ते मध्ये वा वनम आश्रित्य सथेयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 280, + "shloka": 23, + "text": "दमान्वितः पुरुषॊ धर्मशीलॊ; भूतानि चात्मानम इवानुपश्येत\nगरीयसः पूजयेद आत्मशक्त्या; सत्येन शीलेन सुखं नरेन्द्र" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 281, + "shloka": 1, + "text": "[पराषर]\nकः कस्य चॊपकुरुते कश च कस्मै परयच्छति\nपरानी करॊत्य अयं कर्म सर्वम आत्मार्थम आत्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 281, + "shloka": 2, + "text": "गौरवेण परित्यक्तं निःस्नेहं परिवर्जयेत\nसॊदर्यं भरातरम अपि किम उतान्यं पृथग्जनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 281, + "shloka": 3, + "text": "विशिष्टस्य विशिष्टाच च तुल्यौ दानप्रतिग्रहौ\nतयॊः पुण्यतरं दानं तद दविजस्य परयच्छतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 281, + "shloka": 4, + "text": "नयायागतं धनं वर्णैर नयायेनैव विवर्धितम\nसंरक्ष्यं यत्नम आस्थाय धर्मार्थम इति निश्चयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 281, + "shloka": 5, + "text": "न धर्मार्थी नृशंसेन कर्मणा धनम अर्जयेत\nशक्तितः सर्वकार्याणि कुर्यान नर्द्धिम अनुस्मरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 281, + "shloka": 6, + "text": "अपॊ हि परयतः शीतास तापिता जवलनेन वा\nशक्तितॊ ऽतिथये दत्त्वा कषुधार्तायाश्नुते फलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 281, + "shloka": 7, + "text": "रन्तिदेवेन लॊकेष्टा सिद्धिः पराप्ता महात्मना\nफलपत्रैर अथॊ मूलैर मुनीन अर्चितवान असौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 281, + "shloka": 8, + "text": "तैर एव फलपत्रैश च स माथरम अतॊषयत\nतस्माल लेभे परं सथानं शैब्यॊ ऽपि पृथिवीपतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 281, + "shloka": 9, + "text": "देवतातिथिभृत्येभ्यः पितृभ्यॊ ऽथात्मनस तथा\nऋणवाञ जायते मर्त्यस तस्माद अनृणतां वरजेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 281, + "shloka": 10, + "text": "सवाध्यायेन महर्षिभ्यॊ देवेभ्यॊ यज्ञकर्मणा\nपितृभ्यः शराद्धदानेन नृणाम अभ्यर्चनेन च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 281, + "shloka": 11, + "text": "वाचः शेषावहार्येण पालनेनात्मनॊ ऽपि च\nयथावद धृत्य वर्गस्य चिकीर्षेद धर्मम आदितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 281, + "shloka": 12, + "text": "परयत्नेन च संसिद्धा धनैर अपि विवर्जिताः\nसम्यग घुत्वा हुतवहं मुनयः सिद्धिम आगताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 281, + "shloka": 13, + "text": "विश्वामित्रस्य पुत्रत्वम ऋचीक तनयॊ ऽगमत\nऋग्भिः सतुत्वा महाभागॊ देवान वै यज्ञभागिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 281, + "shloka": 14, + "text": "गतः शुक्रत्वम उशना देवदेव परसादनात\nदेवीं सतुत्वा तु गगने मॊदते तेजसा वृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 281, + "shloka": 15, + "text": "असितॊ देवलश चैव तथा नारद पर्तवौ\nकक्षीवाञ जामदग्न्यश च रामस तान्द्यस तथांशुमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 281, + "shloka": 16, + "text": "वसिष्ठॊ जमदग्निश च विश्वामित्रॊ ऽतरिर एव च\nभरद्वाजॊ हरिश्मश्रुः कुन्दधारः शरुतश्रवाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 281, + "shloka": 17, + "text": "एते महर्षयः सतुत्वा विष्णुम ऋग्भिः समाहिताः\nलेभिरे तपसा सिद्धिं परसादात तस्य धीमतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 281, + "shloka": 18, + "text": "अनर्हाश चार्हतां पराप्ताः सन्तः सतुत्वा तम एव ह\nन तु वृद्धिम इहान्विच्छेत कर्मकृत्वा जुगुप्सितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 281, + "shloka": 19, + "text": "ये ऽरथा धर्मेण ते सत्या ये ऽधर्मेण धिग अस्तु तान\nधर्मं वै शाश्वतं लॊके न जह्याद धनकाङ्क्षया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 281, + "shloka": 20, + "text": "आहिताग्निर हि धर्मात्मा यः स पुण्यकृद उत्तमः\nवेदा हि सर्वे राजेन्द्र सथितास तरिष्व अग्निषु परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 281, + "shloka": 21, + "text": "स चाप्य अग्न्याहितॊ विप्रः करिया यस्य न हीयते\nशरेयॊ हय अनाहिताग्नित्वम अग्निहॊत्रं न निष्क्रियम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 281, + "shloka": 22, + "text": "अग्निर आत्मा च माता च पिता जनयिता तथा\nगुरुश च नरशार्दूल परिचर्या यथातथम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 281, + "shloka": 23, + "text": "मानं तयक्त्वा यॊ नरॊ वृद्धसेवी; विद्वान कलीबः पश्यति परीतियॊगात\nदाक्ष्येणाहीनॊ धर्मयुक्तॊ नदान्तॊ; लॊके ऽसमिन वै पूज्यते सद्भिर आर्यः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 282, + "shloka": 1, + "text": "[पराषर]\nवृत्तिः सकाशाद वर्णेभ्यस तरिभ्यॊ हीनस्य शॊभना\nपरीत्यॊपनीता निर्दिष्टा धर्मिष्ठान कुरुते सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 282, + "shloka": 2, + "text": "वृत्तिश चेन नास्ति शूद्रस्य पितृपैतामही धरुवा\nन वृत्तिं परतॊ मार्गेच छुश्रूसां तु परयॊजयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 282, + "shloka": 3, + "text": "सद्भिस तु सह संसर्गः शॊभते धर्मदर्शिभिः\nनित्यं सर्वास्व अवस्थासु नासद्भिर इति मे मतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 282, + "shloka": 4, + "text": "यथॊदय गिरौ दरव्यं संनिकर्षेण दीप्यते\nतथा सत संनिकर्षेण हीनवर्णॊ ऽपि दीप्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 282, + "shloka": 5, + "text": "यादृशेन हि वर्णेन भाव्यते शुक्लम अम्बरम\nतादृशं कुरुते रूपम एतद एवम अवैहि मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 282, + "shloka": 6, + "text": "तस्माद गुणेषु रज्येथा मा दॊषेषु कदा चन\nअनित्यम इह मर्त्यानां जीवितं हि चलाचलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 282, + "shloka": 7, + "text": "सुखे वा यदि वा दुःखे वर्तमानॊ विचक्षणः\nयश चिनॊति शुभान्य एव स भद्राणीह पश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 282, + "shloka": 8, + "text": "धर्माद अपेतं यत कर्म यद्य अपि सयान महाफलम\nन तत सेवेत मेधावी न तद धितम इहॊच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 282, + "shloka": 9, + "text": "यॊ हृत्वा गॊसहस्राणि नृपॊ दद्याद अरक्षिता\nस शब्दमात्रफलभाग राजा भवति तस्करः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 282, + "shloka": 10, + "text": "सवयम्भूर असृजच चाग्रे धातारं लॊकपूजितम\nधातासृजत पुत्रम एकं परजानां धारणे रतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 282, + "shloka": 11, + "text": "तम अर्चयित्वा वैश्यस तु कुर्याद अत्यर्थम ऋद्धिमत\nरक्षितव्यं तु राजन्यैर उपयॊज्यं दविजातिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 282, + "shloka": 12, + "text": "अजिह्मैर अशथ करॊधैर हव्यकव्य परयॊक्तृभिः\nशूद्रैर निर्मार्जनं कार्यम एवं धर्मॊ न नश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 282, + "shloka": 13, + "text": "अप्रनस्ते ततॊ धर्मे भवन्ति सुखिताः परजाः\nसुखेन तासां राजेन्द्र मॊदन्ते दिवि देवताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 282, + "shloka": 14, + "text": "तस्माद यॊ रक्षति नृपः स धर्मेणाभिपूज्यते\nअधीते चापि यॊ विप्रॊ वैश्यॊ यश चार्जने रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 282, + "shloka": 15, + "text": "यश च शुश्रूसते शूद्रः सततं नियतेन्द्रियः\nअतॊ ऽनयथा मनुष्येन्द्र सवधर्मात परिहीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 282, + "shloka": 16, + "text": "पराण संतापनिर्दिष्टाः काकिन्यॊ ऽपि महाफलाः\nनयायेनॊपार्जिता दत्ताः किम उतान्याः सहस्रशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 282, + "shloka": 17, + "text": "सत्कृत्य तु दविजातिभ्यॊ यॊ ददाति नराधिप\nयादृशं तादृशं नित्यम अश्नाति फलम ऊर्जितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 282, + "shloka": 18, + "text": "अभिगम्य दत्तं तुष्ट्या यद धन्यम आहुर अभिष्टुतम\nयाचितेन तु यद दत्तं तद आहुर्मध्यमं बुधाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 282, + "shloka": 19, + "text": "अवज्ञया दीयते यत तथैवाश्रद्धयापि च\nतद आहुर अधमं दानं मुनयः सत्यवादिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 282, + "shloka": 20, + "text": "अतिक्रमे मज्जमानॊ विविधेन नरः सदा\nतथा परयत्नं कुर्वीत यथा मुच्येत संशयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 282, + "shloka": 21, + "text": "दमेन शॊभते विप्रः कषत्रियॊ विजयेन तु\nधनेन वैश्यः शूद्रस तु नित्यं दाक्ष्येण शॊभते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 1, + "text": "[पराषर]\nपरतिग्रहागता विप्रे कषत्रिये शस्त्रनिर्जिताः\nवैश्ये नयायार्जिताश चैव शूद्रे शुश्रूसयार्जिताः\nसवलाप्य अर्थाः परशस्यन्ते धर्मस्यार्थे महाफलाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 2, + "text": "नित्यं तरयाणां वर्णानां शूद्रः शुश्रूसुर उच्यते\nकषत्रधर्मा वैश्य धर्मा नावृत्तिः पतति दविजः\nशूद्र कर्मा यदा तु सयात तदा पतति वै दविजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 3, + "text": "वानिज्यं पाशुपाल्यं च तथा शिल्पॊपजीवनम\nशूद्रस्यापि विधीयन्ते यदा वृत्तिर न जायते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 4, + "text": "रङ्गावतरणं चैव तथारूपॊपजीवनम\nमद्य मांसॊपजीव्यं च विक्रयॊ लॊहचर्मणॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 5, + "text": "अपूर्विणा न कर्तव्यं कर्म लॊके विगर्हितम\nकृतपूर्विणस तु तयजतॊ महान धर्म इति शरुतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 6, + "text": "संसिद्धिः पुरुषॊ लॊके यद आचरति पापकम\nमदेनाभिप्लुत मनास तच च न गराह्यम उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 7, + "text": "शरूयन्ते हि पुराणे वै परजा धिग दन्द शासनाः\nदान्ता धर्मप्रधानाश च नयायधर्मानुवर्तकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 8, + "text": "धर्म एव सदा नॄणाम इह राजन परशस्यते\nधर्मवृद्धा गुणान एव सेवन्ते हि नरा भुवि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 9, + "text": "तं धर्मम असुरास तात नामृष्यन्त जनाधिप\nविवर्धमानाः करमशस तत्र ते ऽनवाविशन परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 10, + "text": "तेषां दर्पः समभवत परजानां धर्मनाशनः\nदर्पात्मनां ततः करॊधः पुनस तेषाम अजायत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 11, + "text": "ततः करॊधाभिभूतानां वृत्तं लज्जा समन्वितम\nहरीश चैवाप्य अनशद राजंस ततॊ मॊहॊ वयजायत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ मॊहपरीतास ते नापश्यन्त यथा पुरा\nपरस्पराव अमर्देन वर्तयन्ति यथासुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 13, + "text": "तान पराप्य तु स धिग दण्डॊ न कारणम अतॊ ऽभवत\nततॊ ऽभयगच्छन देवांश च बराह्मणांश चावमन्य ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 14, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु देवा देववरं शिवम\nअगच्छञ शरणं वीरं बहुरूपं गणाधिपम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 15, + "text": "तेन सम ते गगनगाः सपुराः पातिताः कषितौ\nतिस्रॊ ऽपय एकेन बानेन देवाप्यायित तेजसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 16, + "text": "तेषाम अधिपतिस तव आसीद भीमॊ भीमपराक्रमः\nदेवतानां भयकरः स हतः शूलपाणिना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 17, + "text": "तस्मिन हते ऽथ सवं भावं परत्यपद्यन्त मानवाः\nपरावर्तन्त च वेदा वै शास्त्राणि च यथा पुरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ ऽभयसिञ्चन राज्येन देवानां दिवि वासवम\nसप्तर्षयश चान्वयुञ्जन नराणां दन्द धारणे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 19, + "text": "सप्तर्षीणाम अथॊर्ध्वं च विपृथुर नाम पार्थिवः\nराजानः कषत्रियाश चैव मन्दलेषु पृथक पृथक" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 20, + "text": "महाकुलेषु ये जाता वृत्ताः पूर्वतराश च ये\nतेषाम अथासुरॊ भावॊ हृदयान नापसर्पति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 21, + "text": "तस्मात तेनैव भावेन सानुषङ्गेन पार्थिवाः\nआसुराण्य एव कर्माणि नयसेवन भीमविक्रमाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 22, + "text": "परत्यतिष्ठंश च तेष्व एव तान्य एव सथापयन्ति च\nभजन्ते तानि चाद्यापि ये बालिशतमा नराः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 23, + "text": "तस्माद अहं बरवीमि तवां राजन संचिन्त्य शास्त्रतः\nसंसिद्धाधिगमं कुर्यात कर्म हिंसात्मकं तयजेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 24, + "text": "न संकरेण दरविणं विचिन्वीत विचक्षणः\nधर्मार्थं नयायम उत्सृज्य न तत कल्यानम उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 25, + "text": "स तवम एवंविधॊ दान्तः कषत्रियः परियबान्धवः\nपरजा भृत्यांश च पुत्रांश च सवधर्मेणानुपालय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 26, + "text": "इष्टानिष्ट समायॊगॊ वैरं सौहार्दम एव च\nअथ जातिसहस्राणि बहूनि परिवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 27, + "text": "तस्माद गुणेषु रज्येथा मा दॊषेषु कदा चन\nनिर्गुणॊ यॊ हि दुर्बुद्धिर आत्मनः सॊ ऽरिर उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 28, + "text": "मानुषेषु महाराज धर्माधर्मौ परवर्ततः\nन तथान्येषु भूतेषु मनुष्यरहितेष्व इह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 29, + "text": "धर्मशीलॊ नरॊ विद्वान ईहकॊ ऽनीहकॊ ऽपि वा\nआत्मभूतः सदा लॊके चरेद भूतान्य अहिंसयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 283, + "shloka": 30, + "text": "यदा वयपेतद धृल लेखं मनॊ भवति तस्य वै\nनानृतं चैव भवति तदा कल्यानम ऋच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 1, + "text": "[पराषर]\nएष धर्मविधिस तात गृहस्थस्य परकीर्तितः\nतपस्विधिं तु वक्ष्यामि तन मे निगदतः शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 2, + "text": "परायेन हि गृहस्थस्य ममत्वं नाम जायते\nसङ्गागतं नरश्रेष्ठ भावैस तामसराजसैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 3, + "text": "गृहाण्य आश्रित्य गावश च कषेत्राणि च धनानि च\nदाराः पुत्राश च भृत्याश च भवन्तीह नरस्य वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 4, + "text": "एवं तस्य परवृत्तस्य नित्यम एवानुपश्यतः\nरागद्वेषौ विवर्धेते हय अनित्यत्वम अपश्यतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 5, + "text": "रागद्वेषाभिभूतं च नरं दरव्यवशानुगम\nमॊहजाता रतिर नाम समुपैति नराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 6, + "text": "कृतार्थॊ भॊगतॊ भूत्वा स वै रतिपरायनः\nलाभं गराम्यसुखाद अन्यं रतितॊ नानुपश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ लॊभाभिभूतात्मा सङ्गाद वर्धयते जनम\nपुष्ट्य अर्थं चैव तस्येह जनस्यार्थं चिकीर्षति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 8, + "text": "स जानन्न अपि चाकार्यम अर्थार्थं सेवते नरः\nबाल सनेहपरीतात्मा तत कषयाच चानुतप्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ मानेन संपन्नॊ रक्षन्न आत्मपराजयम\nकरॊति येन भॊगी सयाम इति तस्माद विनश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 10, + "text": "तपॊ हि बुद्धियुक्तानां शाश्वतं बरह्म दर्शनम\nअन्विच्छतां शुभं कर्म नराणां तयजतां सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 11, + "text": "सनेहायतन नाशाच च धननाशाच च पार्थिव\nआधिव्याधि परतापाच च निर्वेदम उपगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 12, + "text": "निर्वेदाद आत्मसंबॊधः संबॊधाच छास्त्र दर्शनम\nशास्त्रार्थदर्शनाद राजंस तप एवानुपश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 13, + "text": "दुर्लभॊ हि मनुष्येन्द्र नरः परत्यवमर्शवान\nयॊ वै परिय सुखे कषीणे तपः कर्तुं वयवस्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 14, + "text": "तपः सर्वगतं तात हीनस्यापि विधीयते\nजितेन्द्रियस्य दान्तस्य सवर्गमार्गप्रदेशकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 15, + "text": "परजापतिः परजाः पूर्वम असृजत तपसा विभुः\nकव चित कव चिद वरतपरॊ वरतान्य आस्थाय पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 16, + "text": "आदित्या वसवॊ रुद्रास तथैवाग्न्य अश्विमारुताः\nविश्वेदेवास तथा साध्याः पितरॊ ऽथ मरुद्गणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 17, + "text": "यक्षराक्षस गन्धर्वाः सिद्धाश चान्ये दिवौकसः\nसंसिद्धास तपसा तात ये चान्ये सवर्गवासिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 18, + "text": "ये चादौ बरह्मणा सृष्टा बराह्मणास तपसा पुरा\nते भावयन्तः पृथिवीं विचरन्ति दिवं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 19, + "text": "मर्त्यलॊके च राजानॊ ये चान्ये गृहमेधिनः\nमहाकुलेषु दृश्यन्ते तत सर्वं तपसः फलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 20, + "text": "कौशिकानि च वस्त्राणि शुभान्य आभरणानि च\nवाहनासन यानानि सर्वं तत तपसः फलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 21, + "text": "मनॊ ऽनुकूलाः परमदा रूपवत्यः सहस्रशः\nवासः परासादपृष्ठे च तत सर्वं तपसः फलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 22, + "text": "शयनानि च मुख्यानि भॊज्यानि विविधानि च\nअभिप्रेतानि सर्वाणि भवन्ति कृतकर्मणाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 23, + "text": "नाप्राप्यं तपसा किं चित तरैलॊक्ये ऽसमिन परंतप\nउपभॊग परित्यागः फलान्य अकृतकर्मणाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 24, + "text": "सुखितॊ दुःखितॊ वापि नरॊ लॊभं परित्यजेत\nअवेक्ष्य मनसा शास्त्रं बुद्ध्या च नृपसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 25, + "text": "असंतॊषॊ ऽसुखायैव लॊभाद इन्द्रियविभ्रमः\nततॊ ऽसय नश्यति परज्ञा विद्येवाभ्यास वर्जिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 26, + "text": "नष्ट परज्ञॊ यदा भवति तदा नयायं न पश्यति\nतस्मात सुखक्षये पराप्ते पुमान उग्रं तपश चरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 27, + "text": "यद इष्टं तत सुखं पराहुर दवेष्यं दुःखम इहॊच्यते\nकृताकृतस्य तपसः फलं पश्यस्व यादृशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 28, + "text": "नित्यं भद्राणि पश्यन्ति विषयांश चॊपभुञ्जते\nपराकाश्यं चैव गच्छन्ति कृत्वा निष्कल्मषं तपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 29, + "text": "अप्रियाण्य अवमानांश च दुःखं बहुविधात्मकम\nफलार्थी तत पथत्यक्तः पराप्नॊति विषयात्मकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 30, + "text": "धर्मे तपसि दाने च विचिकित्सास्य जायते\nस कृत्वा पापकान्य एव निरयं परतिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 31, + "text": "सुखे तु वर्तमानॊ वै दुःखे वापि नरॊत्तम\nसववृत्ताद यॊ न चलति शास्त्रचक्षुः स मानवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 32, + "text": "इषुप्रपात मात्रं हि सपर्शयॊगे रतिः समृता\nरसने दर्शने घराणे शरवणे च विशां पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ ऽसय जायते तीव्रा वेदना तत कषयात पुनः\nबुधा येन परशंसन्ति मॊक्षं सुखम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 34, + "text": "ततः फलार्थं चरति भवन्ति जयायसॊ गुणाः\nधर्मवृत्त्या च सततं कामार्थाभ्यां न हीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 35, + "text": "अप्रयत्नागताः सेव्या गृहस्थैर विषयाः सदा\nपरयत्नेनॊपगम्यश च सवधर्म इति मे मतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 36, + "text": "मानिनां कुलजातानां नित्यं शास्त्रार्थचक्षुषाम\nधर्मक्रिया वियुक्तानाम अशक्त्या संवृतात्मनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 37, + "text": "करियमाणं यदा कर्म नाशं गच्छति मानुषम\nतेषां नान्यद ऋते लॊके तपसः कर्म विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 38, + "text": "सर्वात्मना तु कुर्वीत गृहस्थः कर्म निश्चयम\nदाक्ष्येण हव्यकव्यार्थं सवधर्मं विचरेन नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 284, + "shloka": 39, + "text": "यथा नदीनदाः सर्वे सागरे यान्ति संस्थितम\nएवम आश्रमिणः सर्वे गृहस्थे यान्ति संस्थितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 1, + "text": "[जनक]\nवर्णॊ विशेषवर्णानां महर्षे केन जायते\nएतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं तद बरूहि वदतां वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 2, + "text": "यद एतज जायते ऽपत्यं स एवायम इति शरुतिः\nकथं बराह्मणतॊ जातॊ विशेषग्रहणं गतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 3, + "text": "[पराषर]\nएवम एतन महाराज येन जातः स एव सः\nतपसस तव अपकर्षेण जातिग्रहणतां गतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 4, + "text": "सुक्षेत्राच च सुबीजाच च पुण्यॊ भवति संभवः\nअतॊ ऽनयतरतॊ हीनाद अवरॊ नाम जायते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 5, + "text": "वक्राद भुजाभ्याम ऊरुभ्यां पद्भ्यां चैवाथ जज्ञिरे\nसृजतः परजापतेर लॊकान इति धर्मविदॊ विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 6, + "text": "मुखजा बराह्मणास तात बाहुजाः कषत्रबन्धवः\nऊरुजा धनिनॊ राजन पादजाः परिचारकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 7, + "text": "चतुर्णाम एव वर्णानाम आगमः पुरुषर्षभ\nअतॊ ऽनये तव अतिरिक्ता ये ते वै संकरजाः समृताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 8, + "text": "कषत्रजातिर अथाम्बस्था उग्रा वैदेहकास तथा\nशवपाकाः पुल्कसाः सतेना निषादाः सूतमागधाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 9, + "text": "आयॊगाः करणा वरात्याश चन्दालाश च नराधिप\nएते चतुर्भ्यॊ वर्णेभ्यॊ जायन्ते वै परस्परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 10, + "text": "[जनक]\nबरह्मणैकेन जातानां नानात्वं गॊत्रतः कथम\nबहूनीह हि लॊके वै गॊत्राणि मुनिसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 11, + "text": "यत्र तत्र कथं जाताः सवयॊनिं मुनयॊ गताः\nशूद्रयॊनौ समुत्पन्ना वियॊनौ च तथापरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 12, + "text": "[पराषर]\nराजन्न एतद भवेद गराह्यम अपकृष्टेन जन्मना\nमहात्मानं समुत्पत्तिस तपसा भावितात्मनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 13, + "text": "उत्पाद्य पुत्रान मुनयॊ नृपतौ यत्र तत्र ह\nसवेनैव तपसा तेषाम ऋषित्वं विदधुः पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 14, + "text": "पितामहश च मे पूर्वम ऋश्यशृङ्गश च काश्यपः\nवतस तान्द्यः कृपश चैव कक्षीवान कमथादयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 15, + "text": "यवक्रीतश च नृपते दरॊणश च वदतां वरः\nआयुर मतङ्गॊ दत्तश च दरुपदॊ मत्स्य एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 16, + "text": "एते सवां परकृतिं पराप्ता वैदेह तपसॊ ऽऽशरयात\nपरतिष्ठिता वेदविदॊ दमे तपसि चैव हि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 17, + "text": "मूलगॊत्राणि चत्वारि समुत्पन्नानि पार्थिव\nअङ्गिराः कश्यपश चैव वसिष्ठॊ भृगुर एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 18, + "text": "कर्मतॊ ऽनयानि गॊत्राणि समुत्पन्नानि पार्थिव\nनामधेयानि तपसा तानि च गरहणं सताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 19, + "text": "[जनक]\nविशेषधर्मान वर्णानां परब्रूहि भगवन मम\nतथा सामान्य धर्मांश च सर्वत्र कुशलॊ हय असि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 20, + "text": "[परा]\nपरतिग्रहॊ याजनं च तथैवाध्यापनं नृप\nविशेषधर्मॊ विप्राणां रक्षा कषत्रस्य शॊभना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 21, + "text": "कृषिश च पाशुपाल्यं च वानिज्यं च विशाम अपि\nदविजानां परिचर्या च शूत्र कर्म नराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 22, + "text": "विशेषधर्मा नृपते वर्णानां परिकीर्तिताः\nधर्मान साधारणांस तात विस्तरेण शृणुष्व मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 23, + "text": "आनृशंस्यम अहिंसा चाप्रमादः संविभागिता\nशराद्धकर्मातिथेयं च सत्यम अक्रॊध एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 24, + "text": "सवेषु दारेषु संतॊषः शौचं नित्यानसूयता\nआत्मज्ञानं तितिक्षा च धर्माः साधारणा नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 25, + "text": "बराह्मणाः कषत्रिया वैश्यास तरयॊ वर्णा दविजातयः\nअत्र तेषाम अधीकारॊ धर्मेषु दविपदां वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 26, + "text": "विकर्मावस्थिता वर्णाः पतन्ति नृपते तरयः\nउन्नमन्ति यथा सन्तम आश्रित्येह सवकर्मसु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 27, + "text": "न चापि शूद्रः पततीति निश्चयॊ; न चापि संस्कारम इहार्हतीति वा\nशरुतिप्रवृत्तं न च धर्मम आप्नुते; न चास्य धर्मे परतिषेधनं कृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 28, + "text": "वैदेहकं शूद्रम उदाहरन्ति; दविजा महाराज शरुतॊपपन्नाः\nअहं हि पश्यामि नरेन्द्र देवं; विश्वस्य विष्णुं जगतः परधानम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 29, + "text": "सतां वृत्तम अनुष्ठाय निहीना उज्जिहीर्षवः\nमन्त्रवर्जं न दुष्यन्ति कुर्वाणाः पौष्टिकीः करियाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 30, + "text": "यथा यथा हि सद्वृत्तम आलम्बन्तीतरे जनाः\nतथा तथा सुखं पराप्य परेत्य चेह च शेरते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 31, + "text": "[ज]\nकिं कर्म दूसयत्य एनम अथ जातिर महामुने\nसंदेहॊ मे समुत्पन्नस तन मे वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 32, + "text": "[परा]\nअसंशयं महाराज उभयं दॊषकारकम\nकर्म चैव हि जातिश च विशेषं तु निशामय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 33, + "text": "जात्या च कर्मणा चैव दुष्टं कर्म निषेवते\nजात्या दुष्टश च यः पापं न करॊति स पूरुषः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 34, + "text": "जात्या परधानं पुरुषं कुर्वाणं कर्म धिक्कृतम\nकर्म तद दूसयत्य एनं तस्मात कर्म न शॊभनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 35, + "text": "[ज]\nकानि कर्माणि धर्म्याणि लॊके ऽसमिन दविजसत्तम\nन हिंसन्तीह भूतानि करियमाणानि सर्वदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 36, + "text": "[परा]\nशृणु मे ऽतर महाराज यन मां तवं परिपृच्छसि\nयानि कर्माण्य अहिंस्राणि नरं तरायन्ति सर्वदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 37, + "text": "संन्यस्याग्नीन उपासीनाः पश्यन्ति विगतज्वराः\nनैःश्रेयसं धर्मपथं समारुह्य यथाक्रमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 38, + "text": "परश्रिता विनयॊपेता दमनित्याः सुसंशिताः\nपरयान्ति सथानम अजरं सर्वकर्म विवर्जिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 285, + "shloka": 39, + "text": "सर्वे वर्णा धर्मकार्याणि सम्यक; कृत्वा राजन सत्यवाक्यानि चॊक्त्वा\nतयक्त्वाधर्मं दारुणं जीवलॊके; यान्ति सवर्गं नात्र कार्यॊ विचारः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 1, + "text": "[पराषर]\nपिता सुखायॊ गुरवः सत्रियश च; न निर्गुणा नाम भवन्ति लॊके\nअनन्यभक्ताः परियवादिनश च; हिताश च वश्याश च तथैव राजन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 2, + "text": "पिता परं दैवतं मानवानां; मातुर विशिष्टं पितरं वदन्ति\nजञानस्य लाभं परमं वदन्ति; जितेन्द्रियार्थाः परम आप्नुवन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 3, + "text": "रणाजिरे यत्र शराग्निसंस्तरे; नृपात्मजॊ घातम अवाप्य दह्यते\nपरयाति लॊकान अमरैः सुदुर्लभान; निषेवते सवर्गफलं यथासुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 4, + "text": "शरान्तं भीतं भरष्ट शस्त्रं रुदन्तं; पराङ्मुखं परिबर्हैश च हीनम\nअनुद्यतं रॊगिणं याचमानं; न वै हिंस्याद बालवृद्धौ च राजन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 5, + "text": "परिबर्हैः सुसंपन्नम उद्यतं तुल्यतां गतम\nअतिक्रमेत नृपतिः संग्रामे कषत्रियात्मजम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 6, + "text": "तुल्याद इह वधः शरेयान विशिष्टाच चेति निश्चयः\nनिहीनात कातराच चैव नृपाणां गर्हितॊ वधः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 7, + "text": "पापात पापसमाचारान निहीनाच च नराधिप\nपाप एव वधः परॊक्तॊ नरकायेति निश्चयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 8, + "text": "न कश चित तराति वै राजन दिष्टान्त वशम आगतम\nसावशेषायुषं चापि कश चिद एवापकर्षति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 9, + "text": "सनिग्धैश च करियमाणानि कर्माणीह निवर्तयेत\nहिंसात्मकानि कर्माणि नायुर इच्छेत परायुषा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 10, + "text": "गृहस्थानां तु सर्वेषां विनाशम अभिकाङ्क्षिताम\nनिधनं शॊभनं तात पुलिनेषु करियावताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 11, + "text": "आयुषि कषयम आपन्ने पञ्चत्वम उपगच्छति\nनाकारणात तद भवति कारणैर उपपादितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 12, + "text": "तथा शरीरं भवति देहाद येनॊपपादितम\nअध्वानं गतकश चायं पराप्तश चायं गृहाद गृहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 13, + "text": "दवितीयं कारणं तत्र नान्यत किं चन विद्यते\nतद देहं देहिनां युक्तं मॊक्षभूतेषु वर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 14, + "text": "सिरा सनाय्व अस्थि संघातं बीभत्सा मेध्य संकुलम\nभूतानाम इन्द्रियाणां च गुणानां च समागतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 15, + "text": "तवग अन्तं देहम इत्य आहुर विद्वांसॊ ऽधयात्मचिन्तकाः\nपुनैर अपि परिक्षीणं शरीरं मर्त्यतां गतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 16, + "text": "शरीरिणा परित्यक्तं निश्चेष्टं गतचेतनम\nभूतैः परकृतम आपन्नैस ततॊ भूमौ निमज्जति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 17, + "text": "भावितं कर्मयॊगेन जायते तत्र तत्र ह\nइदं शरीरं वैदेह मरियते यत्र तत्र ह\nतत सवभावॊ ऽपरॊ दृष्टॊ विसर्गः कर्मणस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 18, + "text": "न जायते तु नृपते कं चित कालमयं पुनः\nपरिभ्रमति भूतात्मा दयाम इवाम्बुधरॊ महान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 19, + "text": "स पुनर जायते राजन पराप्येहायतनं नृप\nमनसः परमॊ हय आत्मा इन्द्रियेभ्यः परं मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 20, + "text": "दविविधानां च भूतानां जङ्गमाः परमा नृप\nजङ्गमानाम अपि तथा दविपदाः परमा मताः\nदविपदानाम अपि तथा दविजा वै परमाः समृताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 21, + "text": "दविजानाम अपि राजेन्द्र परज्ञावन्तः परा मताः\nपराज्ञानाम आत्मसंबुद्धाः संबुद्धानाम अमानिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 22, + "text": "जातम अन्वेति मरणं नृणाम इति विनिश्चयः\nअन्तवन्ति हि कर्माणि सेवन्ते गुणतः परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 23, + "text": "आपन्ने तूत्तरां काष्ठां सूर्ये यॊ निधनं वरजेत\nनक्षत्रे च मुहूर्ते च पुण्ये राजन स पुण्यकृत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 24, + "text": "अयॊजयित्वा कलेशेन जनं पलाव्य च दुष्कृतम\nमृत्युनाप्राकृतेनेह कर्मकृत्वात्मशक्तितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 25, + "text": "विषम उद्बन्धनं दाहॊ दस्यु हस्तात तथा वधः\nदंस्त्रिभ्यश च पशुभ्यश च पराकृतॊ वध उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 26, + "text": "न चैभिः पुण्यकर्माणॊ युज्यन्ते नाभिसंधिजैः\nएवंविधैश च बहुभिर अपरैः पराकृतैर अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 27, + "text": "ऊर्ध्वं हित्वा परतिष्ठन्ते परानाः पुण्यकृतां नृप\nमध्यतॊ मध्यपुण्यानाम अधॊ दुष्कृत कर्मणाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 28, + "text": "एकः शत्रुर न दवितीयॊ ऽसति शत्रुर; अज्ञानतुल्यः पुरुषस्य राजन\nयेनावृतः कुरुते संप्रयुक्तॊ; घॊराणि कर्माणि सुदारुणानि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 29, + "text": "परबॊधनार्थं शरुतिधर्मयुक्तं; वृद्द्धान उपास्यं च भवेत यस्य\nपरयत्नसाध्यॊ हि स राजपुत्र; परज्ञाशरेणॊन्मथितः परैति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 30, + "text": "अधीत्य वेदांस तपसा बरह्मचारी; यज्ञाञ शक्त्या संनिसृज्येह पञ्च\nवनं गच्छेत पुरुषॊ धर्मकामः; शरेयश चित्वा सथापयित्वा सववंशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 31, + "text": "उपभॊगैर अपि तयक्तं नात्मानम अवसादयेत\nचन्दालत्वे ऽपि मानुष्यं सर्वथा तात दुर्लभम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 32, + "text": "इयं हि यॊनिः परथमा यां पराप्य जगतीपते\nआत्मा वै शक्यते तरातुं कर्मभिः शुभलक्षणैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 33, + "text": "कथं न विप्रनश्येम यॊनीतॊ ऽसया इति परभॊ\nकुर्वन्ति धर्मं मनुजाः शरुतिप्रामान्य दर्शनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 34, + "text": "यॊ दुर्लभतरं पराप्य मानुष्यम इह वै नरः\nधर्मावमन्ता कामात्मा भवेत स खलु वञ्च्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 35, + "text": "यस तु परीतिपुरॊगेण चक्षुषा तात पश्यति\nदीपॊपमानि भूतानि यावद अर्चिर न नश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 36, + "text": "सान्त्वेनानुप्रदानेन परियवादेन चाप्य उत\nसमदुःखसुखॊ भूत्वा स परत्र महीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 37, + "text": "दानं तयागः शॊभना मूर्तिर अद्भ्यॊ; भूयः पलाव्यं तपसा वै शरीरम\nसरस्वती नैमिषपुष्करेषु; ये चाप्य अन्ये पुण्यदेशाः पृथिव्याम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 38, + "text": "गृहेषु येषाम असवः पतन्ति; तेषाम अथॊ निर्हरनं परशस्तम\nयानेन वै परापनं च शमशाने; शौचेन नूनं विधिना चैव दाहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 39, + "text": "इष्टिः पुष्टिर यजनं याजनं च; दानं पुण्यानां कर्मणां च परयॊगः\nशक्त्या पित्र्यं यच च किं चित परशस्तं; सर्वाण्य आत्मार्थे मानवॊ यः करॊति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 40, + "text": "धर्मशास्त्राणि वेदाश च षडङ्गानि नराधिप\nशरेयसॊ ऽरथे विधीयन्ते नरस्याक्लिष्ट कर्मणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 286, + "shloka": 41, + "text": "[भी]\nएवद वै सर्वम आख्यातं मुनिना सुमहात्मना\nविदेहराजाय पुरा शरेयसॊ ऽरथे नराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 1, + "text": "[भी]\nपुनर एव तु पप्रच्छ जनकॊ मिथिलाधिपः\nपराशरं महात्मानं धर्मे परमनिश्चयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 2, + "text": "किं शरेयः का गतिर बरह्मन किं कृतं न विनश्यति\nकव गतॊ न निवर्तेत तन मे बरूहि महामुने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 3, + "text": "[परा]\nअसङ्गः शरेयसॊ मूलं जञानं जञानगतिः परा\nचीर्णं तपॊ न परनश्येद वापः कषेत्रे न नश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 4, + "text": "छित्त्वाधर्ममयं पाशं यदा धर्मे ऽभिरज्यते\nदत्त्वाभय कृतं दानं तदा सिद्धिम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 5, + "text": "यॊ ददाति सहस्राणि गवाम अश्वशतानि च\nअभयं सर्वभूतेभ्यस तद दानम अतिवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 6, + "text": "वसन विषयमध्ये ऽपि न वसत्य एव बुद्धिमान\nसंवसत्य एव दुर्बुद्धिर असत्सु विषयेष्व अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 7, + "text": "नाधर्मः शलिष्यते पराज्ञम आपः पुष्कर पर्णवत\nअप्राज्ञम अधिकं पापं शलिष्यते जतु काष्ठवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 8, + "text": "नाधर्मः कारणापेक्षी कर्तारम अभिमुञ्चति\nकर्ता खलु यथाकालं तत सर्वम अभिपद्यते\nन भिद्यन्ते कृतात्मान आत्मप्रत्यय दर्शिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 9, + "text": "बुद्धिकर्मेन्द्रियाणां हि परमत्तॊ यॊ न बुध्यते\nशुभाशुभेषु सक्तात्मा पराप्नॊति सुमहद भयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 10, + "text": "वीतरागॊ जितक्रॊधः सम्यग भवति यः सदा\nविषये वर्तमानॊ ऽपि न स पापेन युज्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 11, + "text": "मर्यादायां धर्मसेतुर निबद्धॊ नैव सीदति\nपुष्टस्रॊत इवायत्तः सफीतॊ भवति संचयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 12, + "text": "यथा भानुगतं तेजॊ मनिः शुद्धः समाधिना\nआदत्ते राजशार्दूल तथा यॊगः परवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 13, + "text": "यथा तिलानाम इह पुष्पसंश्रयात; पृथक्पृथग यानि गुणॊ ऽतिसौम्यताम\nतथा नराणां भुवि भावितात्मनां; यथाश्रयं सत्त्वगुणः परवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 14, + "text": "जहाति दारान इहते न संपदः; सदश्वयानं विविधाश च याः करियाः\nतरिविष्टपे जातमतिर यदा नरस; तदास्य बुद्धिर विषयेषु भिद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 15, + "text": "परसक्तबुद्धिर विषयेषु यॊ नरॊ; यॊ बुध्यते हय आत्महितं कदा चन\nस सर्वभावानुगतेन चेतसा; नृपामिषेणेव झषॊ विकृष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 16, + "text": "संघातवान मर्त्यलॊकः परस्परम अपाश्रितः\nकदली गर्भनिःसारॊ नौर इवाप्सु निमज्जति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 17, + "text": "न धर्मकालः पुरुषस्य निश्चितॊ; नापि मृत्युः पुरुषं परतीक्षते\nकरिया हि धर्मस्य सदैव शॊभना; यदा नरॊ मृत्युमुखे ऽभिवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 18, + "text": "यथान्धः सवगृहे युक्तॊ हय अभ्यासाद एव गच्छति\nतथायुक्तेन मनसा पराज्ञॊ गच्छति तां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 19, + "text": "मरणं जन्मनि परॊक्तं जन्म वै मरणाश्रितम\nअविद्वान मॊक्षधर्मेषु बद्धॊभ्रमति चक्रवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 20, + "text": "यथा मृणालॊ ऽनुगतम आशु मुञ्चति कर्दमम\nतथात्मा पुरुषस्येह मनसा परिमुच्यते\nमनः परनयते ऽऽतमानं स एनम अभियुञ्जति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 21, + "text": "परार्थे वर्तमानस तु सवकार्यं यॊ ऽभिमन्यते\nइन्द्रियार्थेषु सक्तः सन सवकार्यात परिहीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 22, + "text": "अधस तिर्यग्गतिं चैव सवर्गे चैव परां गतिम\nपराप्नॊति सवकृतैर आत्मा पराज्ञस्येहेतरस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 23, + "text": "मृन मये भाजने पक्वे यथा वै नयस्यते दरवः\nतथा शरीरं तपसा तप्तं विषयम अश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 24, + "text": "विषयान अश्नुते यस तु न स भॊक्ष्यत्य असंशयम\nयस तु भॊगांस तयजेद आत्मा स वै भॊक्तुं वयवस्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 25, + "text": "नीहारेण हि संवीतः शिश्नॊदर परायनः\nजात्यन्ध इव पन्थानम आवृतात्मा न बुध्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 26, + "text": "वणिग यथा समुद्राद वै यथार्थं लभते धनम\nतथा मर्त्यार्णवे जन्तॊः कर्म विज्ञानतॊ गतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 27, + "text": "अहॊरात्र मये लॊके जरा रूपेण संचरन\nमृत्युर गरसति भूतानि पवनं पन्नगॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 28, + "text": "सवयं कृतानि कर्माणि जातॊ जन्तुः परपद्यते\nनाकृतं लभते कश चित किं चिद अत्र परियाप्रियम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 29, + "text": "शयानं यान्तम आसीनं परवृत्तं विषयेषु च\nशुभाशुभानि कर्माणि परपद्यन्ते नरं सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 30, + "text": "न हय अन्यत तीरम आसाद्य पुनस तर्तुं वयवस्यति\nदुर्लभॊ दृश्यते हय अस्य विनिपातॊ महार्णवे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 31, + "text": "यथा भारावसक्ता हि नौर महाम्भसि तन्तुना\nतथा मनॊ ऽभियॊगाद वै शरीरं परतिकर्षति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 32, + "text": "यथा समुद्रम अभितः संस्यूताः सरितॊ ऽपराः\nतथाद्या परकृतिर यॊगाद अभिसंस्यूयते सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 33, + "text": "सनेहपाशैर बहुविभैर आसक्तमनसॊ नराः\nपरकृतिष्ठा विषीदन्ति जले सैकत वेश्मवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 34, + "text": "शरीरगृह संस्थस्य शौचतीर्थस्य देहिनः\nबुद्धिमार्ग परयातस्य सुखं तव इह परत्र च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 35, + "text": "विस्तराः कलेशसंयुक्ताः संक्षेपास तु सुखावहाः\nपरार्थं विस्तराः सर्वे तयागम आत्महितं विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 36, + "text": "संकल्पजॊ मित्रवर्गॊ जञातयः कारणात्मकाः\nभार्या दासाश च पुत्राश च सवम अर्थम अनुयुञ्जते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 37, + "text": "न माता न पिता किं चित कस्य चित परतिपद्यते\nदानपथ्यॊदनॊ जन्तुः सवकर्मफलम अश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 38, + "text": "मातापुत्रः पिता भराता भार्या मित्र जनस तथा\nअष्टापद पदस्थाने तव अक्षमुद्रेव नयस्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 39, + "text": "सर्वाणि कर्माणि पुरा कृतानि; शुभाशुभान्य आत्मनॊ यान्ति जन्तॊर\nउपस्थितं कर्मफलं विदित्वा; बुद्धिं तथा चॊदयते ऽनतरात्मा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 40, + "text": "वयवसायं समाश्रित्य सहायान यॊ ऽधिगच्छति\nन तस्य कश चिद आरम्भः कदा चिद अवसीदति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 41, + "text": "अद्वैध मनसं युक्तं शूरं धीरं विपश्चितम\nन शरीः संत्यजते नित्यम आदित्यम इव रश्मयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 42, + "text": "आस्तिक्य वयवसायाभ्याम उपायाद विस्मयाद धिया\nयम आरभत्य अनिन्द्यात्मा न सॊ ऽरथः परिषीदति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 43, + "text": "सर्वैः सवानि शुभाशुभानि नियतं कर्माणि जन्तुः सवयं; गर्भात संप्प्रतिपद्यते तद उभयं यत तेन पूर्वं कृतम\nमृत्युश चापरिहारवान समगतिः कालेन विच्छेदिता; दारॊश चूर्णम इवाश्मसारविहितं कर्मान्तिकं परापयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 44, + "text": "सवरूपताम आत्मकृतं च विस्तरं; कुलान्वयं दरव्यसमृद्धि संचयम\nनरॊ हि सर्वॊ लभते यथाकृतं; शुभशुभेनात्म कृतेन कर्मणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 287, + "shloka": 45, + "text": "[भी]\nइत्य उक्तॊ जनकॊ राजन यथातथ्यं मनीसिना\nशरुत्वा धर्मविदां शरेष्ठः परां मुदम अवाप ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nसत्यं कषमां दमं परज्ञां परशंसन्ति पितामह\nविद्वांसॊ मनुजा लॊके कथम एतन मतं तव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 2, + "text": "[भी]\nअत्र ते वर्तयिष्ये ऽहम इतिहासं पुरातनम\nसाध्यानाम इह संवादं हंसस्य च युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 3, + "text": "हंसॊ भूत्वाथ सौवर्णस तव अजॊ नित्यः परजापतिः\nस वै पर्येति लॊकांस तरीन अथ साध्यान उपागमत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 4, + "text": "[साध्या]\nशकुने वयं सम देवा वै साध्यास तवाम अनुयुज्महे\nपृच्छामस तवां मॊक्षधर्मं भवंश च किल मॊक्षवित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 5, + "text": "शरुतॊ ऽसि नः पण्डितॊ धीरवादी; साधु शब्दः पतते ते पतत्रिन\nकिं मन्यसे शरेष्ठतमं दविज तवं; कस्मिन मनस ते रमते महात्मन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 6, + "text": "तन नः कार्यं पक्षिवरप्रशाधि; यत कार्याणां मन्यसे शरेष्ठम एकम\nयत्कृत्वा वै पुरुषः सर्वबन्धैर; विमुच्यते विहगेन्द्रेह शीघ्रम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 7, + "text": "[हम्स]\nइदं कार्यम अमृताशाः शृणॊमि; तपॊ दमः सत्यम आत्माभिगुप्तिः\nगरन्थीन विमुच्य हृदयस्य सर्वान; परियाप्रिये सवं वशम आनयीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 8, + "text": "नारुन्तुदः सयान न नृशंसवादी; न हीनतः परम अभ्याददीत\nययास्य वाचा पर उद्विजेत; न तां वदेद रुशतीं पापलॊक्याम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 9, + "text": "वाक सायका वदनान निष्पतन्ति; यैर आहतः शॊचति रात्र्यहानि\nपरस्य नामर्मसु ते पतन्ति; तान पण्डितॊ नावसृजेत परेषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 10, + "text": "परश चेद एनम अतिवाद बानैर; भृशं विध्येच छम एवेह कार्यः\nसंरॊष्यमाणः परतिमृष्यते यः; स आदत्ते सुकृतं वै परस्य" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 11, + "text": "कषेपाभिमानाद अभिषङ्ग वयलीकं; निगृह्णाति जवलितं यश च मन्युम\nअदुष्टचेतॊ मुदितॊ ऽनसूयुः; स आदत्ते सुकृतं वै परेषाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 12, + "text": "आक्रुश्यमानॊ न वदामि किं चित; कषमाम्य अहं ताद्यमानश च नित्यम\nशरेष्ठं हय एतत कषमम अप्य आहुर आर्याः; सत्यं तथैवार्जवम आनृशंस्यम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 13, + "text": "वेदस्यॊपनिषत सत्यं सत्यस्यॊपनिषद दमः\nदमस्यॊपनिषन मॊक्ष एतत सर्वानुशासनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 14, + "text": "वाचॊ वेगं मनसः करॊधवेगं; विवित्सा वेगम उदरॊपस्थ वेगम\nएतान वेगान यॊ विषहत्य उदीर्णांस; तं मन्ये ऽहं बराह्मणं वै मुनिं च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 15, + "text": "अक्रॊधनः करुध्यतां वै विशिष्टस; तथा तितिक्षुर अतितिक्षॊर विशिष्टः\nअमानुषान मानुषॊ वै विशिष्टस; तथाज्ञानाज जञानवान वै परधानः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 16, + "text": "आक्रुश्यमानॊ नाक्रॊशेन मन्युर एव तितिक्षतः\nआक्रॊष्टारं निर्दहति सुकृतं चास्य विन्दते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 17, + "text": "यॊ नात्युक्तः पराह रूक्षं परियं वा; यॊ वा हतॊ न परतिहन्ति धैर्यात\nपापं च यॊ नेच्छति तस्य हन्तुस; तस्मै देवाः सपृहयन्ते सदैव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 18, + "text": "पापीयसः कषमेतैव शरेयसः सदृशस्य च\nविमानितॊ हतॊ ऽऽकरुष्ट एवं सिद्धिं गमिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 19, + "text": "सदाहम आर्यान निभृतॊ ऽपय उपासे; न मे विवित्सा न चमे ऽसति रॊषः\nन चाप्य अहं लिप्समानः परैमि; न चैव किं चिद विषमेण यामि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 20, + "text": "नाहं शप्तः परतिशपामि किं चिद; दमं दवारं हय अमृतस्येह वेद्मि\nगुह्यं बरह्म तद इदं वॊ बरवीमि; न मानुषाच छरेष्ठतरं हि किं चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 21, + "text": "विमुच्यमानः पापेभ्यॊ धनेभ्य इव चन्द्रमः\nविरजः कालम आकाङ्क्षन धीरॊ धैर्येण सिध्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 22, + "text": "यः सर्वेषां भवति हय अर्चनीय; उत्सेचने सतम्भ इवाभिजातः\nयस्मै वाचं सुप्रशस्तां वदन्ति; स वै देवान गच्छति संयतात्मा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 23, + "text": "न तथा वक्तुम इच्छन्ति कल्यानान पुरुषे गुणान\nयथैषां वक्तुम इच्छन्ति नैर्गुण्यम अनुयुज्ञकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 24, + "text": "यस्य वाङ्मनसी गुप्ते सम्यक परनिहिते सदा\nवेदास तपश च तयागश च स इदं सर्वम आप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 25, + "text": "आक्रॊशनावमानाभ्याम अबुधाद वर्धते बुधः\nतस्मान न वर्धयेद अन्यं न चात्मानं विमिंसयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 26, + "text": "अमृतस्येव संतृप्येद अवमानस्य वै दविजः\nसुखं हय अवमतः शेते यॊ ऽवमन्ता स नश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 27, + "text": "यत करॊधनॊ यजते यद ददाति; यद वा तपस तप्यति यज जुहॊति\nवैवस्वतस तद धरते ऽसय सर्वं; मॊघः शरमॊ भवति करॊधनस्य" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 28, + "text": "चत्वारि यस्य दवाराणि सुगुप्तान्य अमरॊत्तमाः\nउपस्थम उदरं हस्तौ वाक चतुर्थी स धर्मवित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 29, + "text": "सत्यं दमं हय आर्जवम आनृशंस्यं; धृतिं तितिक्षाम अभिसेवमानः\nसवाध्यायनित्यॊ ऽसपृहयन परेषाम; एकान्तशील्य ऊर्ध्वगतिर भवेत सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 30, + "text": "सर्वान एतान अनुचरन वत्सवच चतुरः सतनान\nन पावनतमं किं चित सत्याद अध्यगमं कव चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 31, + "text": "आचक्षाहं मनुष्येभ्यॊ देवेभ्यः परतिसंचरन\nसत्यं सवर्गस्य सॊपानं पारावारस्य नौर इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 32, + "text": "यादृशैः संनिवसति यादृशांश चॊपसेवते\nयादृग इच्छेच च भवितुं तादृग भवति पूरुषः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 33, + "text": "यदि सन्तं सेवते यद्य असन्तं; तपस्विनं यदि वा सतेनम एव\nवासॊ यथा रङ्ग वशं परयाति; तथा स तेषां वशम अभ्युपैति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 34, + "text": "सदा देवाः साधुभिः संवदन्ते; न मानुषं विषयं यान्ति दरष्टुम\nनेन्दुः समः सयाद असमॊ हि वायुर; उच्चावचं विषयं यः स वेद" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 35, + "text": "अदुष्टं वर्तमाने तु हृदयान्तर पूरुषे\nतेनैव देवाः परीयन्ते सतां मार्गस्थितेन वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 36, + "text": "शिश्नॊदरे ये ऽभिरताः सदैव; सतेना नरा वाक परुषाश च नित्यम\nअपेद दॊषान इति तान विदित्वा; दूराद देवाः संपरिवर्जयन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 37, + "text": "न वै देवा हीनसत्त्वेन तॊष्याः; सर्वाशिना दुष्कृत कर्मणा वा\nसत्यव्रता ये तु नराः कृतज्ञा; धर्मे रतास तैः सह संभजन्ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 38, + "text": "अव्याहृतं वयाकृताच छरेय आहुः; सत्यं वदेद वयाहृतं तद दवितीयम\nधर्मं वदेद वयाहृतं तत तृतीयं; परियंवदेद वयाहृतं तच चतुर्थम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 39, + "text": "[साध्या]\nकेनायम आवृतॊ लॊकः केन वा न परकाशते\nकेन तयजति मित्राणि केन सवर्गं न गच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 40, + "text": "[हम्स]\nअनानेनावृतॊ लॊकॊ मात्सर्यान न परकाशते\nलॊभात तयजति मित्राणि सङ्गात सवर्गं न गच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 41, + "text": "[साध्याह]\nकः सविद एकॊ रमते बराह्मणानां; कः सविद एकॊ बहुभिर जॊषम आस्ते\nकः सविद एकॊ बलवान दुर्बलॊ ऽपि; कः सविद एषां कलहं नान्ववैति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 42, + "text": "[हम्स]\nपराज्ञ एकॊ रमते बराह्मणानां; पराज्ञ एकॊ बहुभिर जॊषम आस्ते\nपराज्ञ एकॊ बलवान दुर्बलॊ ऽपि; पराज्ञ एषां कलहं नान्ववैति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 43, + "text": "[साध्याह]\nकिं बराह्मणानां देवत्वं किं च साधुत्वम उच्यते\nअसाधुत्वं च किं तेषां किम एषां मानुषं मतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 44, + "text": "[हम्स]\nसवाध्याय एषां देवत्वं वरतं साधुत्वम उच्यते\nअसाधुत्वं परीवादॊ मृत्युर मानुषम उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 288, + "shloka": 45, + "text": "[भी]\nसंवाद इत्य अयं शरेष्ठः साध्यानां परिकीर्तितः\nकषेत्रं वै कर्मणां यॊनिः सद्भावः सत्यम उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nसांख्ये यॊगे च मे तात विशेषं वक्तुम अर्हसि\nतव सर्वज्ञ सर्वं हि विदितं कुरुसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 2, + "text": "[भी]\nसांख्याः सांख्यं परशंसन्ति यॊगा यॊगं दविजातयः\nवदन्ति कारणैः शरैष्ठ्यं सवपक्षॊद्भावनाय वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 3, + "text": "अनीश्वरः कथं मुच्येद इत्य एवं शत्रुकर्शन\nवदन्ति करणैः शरैष्ठ्यं यॊगाः सम्यङ मनीषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 4, + "text": "वदन्ति कारणं चेदं सांख्याः सम्यग दविजातयः\nविज्ञायेह गतीः सर्वा विरक्तॊ विषयेषु यः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 5, + "text": "ऊर्ध्वं स देहात सुव्यक्तं विमुच्येद इति नान्यथा\nएतद आहुर महाप्राज्ञाः सांख्यं वै मॊक्षदर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 6, + "text": "सवपक्षे कारणं गराह्यं समर्थं वचनं हितम\nशिष्टानां हि मतं गराह्यं तवद्विधैः शिष्टसंमतैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 7, + "text": "परत्यक्षहेतवॊ यॊगाः सांख्याः शास्त्रविनिश्चयाः\nउभे चैते मते तत्त्वे मम तात युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 8, + "text": "उभे चैते मते जञाने नृपते शिष्टसंमते\nअनुष्ठिते यथाशास्त्रं नयेतां परमां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 9, + "text": "तुल्यं शौचं तयॊर युक्तं दया भूतेषु चानघ\nवरतानां धारणं तुल्यं दर्शनं न समं तयॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 10, + "text": "[य]\nयदि तुल्यं वरतं शौचं दया चात्र पितामह\nतुल्यं न दर्शनं कस्मात तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 11, + "text": "[भी]\nरागं मॊहं तथा सनेहं कामक्रॊधं च केवलम\nयॊगाच छित्त्वादितॊ दॊषान पञ्चैतान पराप्नुवन्ति तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 12, + "text": "यथा चानिमिषाः सथूला जालं छित्त्वा पुनर जलम\nपराप्नुवन्ति तथा यॊगास तत पदं वीतकल्मसाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 13, + "text": "तथैव वागुरां छित्त्वा बलवन्तॊ यथा मृगाः\nपराप्नुयुर विमलं मार्गं विमुक्ताः सर्वबन्धनैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 14, + "text": "लॊभजानि तथा राजन बन्धनानि बलान्विताः\nछित्त्वा यॊगाः परं मार्गं गच्छन्ति विमलाः शिवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 15, + "text": "अबलाश च मृगा राजन वागुरासु तथापरे\nविनश्यति न संदेहस तद्वद यॊगबलाद ऋते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 16, + "text": "बलहीनाश च कौन्तेय यथा जालगता झषाः\nअन्तं गच्छन्ति राजेन्द्र तथा यॊगाः सुदुर्बलाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 17, + "text": "यथा च शकुनाः सूक्ष्मं पराप्य जालम अरिंदम\nतत्र सक्ता विपद्यन्ते मुच्यन्ते च बलान्विताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 18, + "text": "कर्मजैर बन्धनैर बद्धास तद्वद यॊगाः परंतप\nअबला वै विनश्यन्ति मुच्यन्ते च बलान्विताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 19, + "text": "अल्पकश च यथा राजन वह्निः शाम्यति दुर्बलः\nआक्रान्त इन्धनैः सथूलैस तद्वद यॊगॊ ऽबलः परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 20, + "text": "स एव च यदा राजन वह्निर जातबलः पुनः\nसमीरण युतः कृत्स्नां दहेत कषिप्रं महीम अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 21, + "text": "तद्वज जातबलॊ यॊनी दीप्ततेजा महाबलः\nअन्तकाल इवादित्यः कृत्स्नं संशॊषयेज जगत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 22, + "text": "दुर्बलश च यथा राजन सरॊतसा हरियते नरः\nबलहीनस तथा यॊगॊ विषयैर हरियते ऽवशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 23, + "text": "तद एव च यथा सरॊतॊ विष्टम्भयति वारुणः\nतद्वद यॊगबलं लब्ध्वा वयूहते विषयान बहून" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 24, + "text": "विशन्ति चावशाः पार्थ यॊगा यॊगबलान्विताः\nपरजापतीन ऋषीन देवान महाभूतानि चेश्वराः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 25, + "text": "न यमॊ नान्तकः करुद्धॊ न मृत्युर भीमविक्रमः\nईशते नृपते सर्वे यॊगस्यामित तेजसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 26, + "text": "आत्मनां च सहस्राणि बहूनि भरतर्षभ\nयॊगः कुर्याद बलं पराप्य तैश च सर्वैर महीं चरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 27, + "text": "पराप्नुयाद विषयांश चैव पुनश चॊग्रं तपश चरेत\nसंक्षिपेच च पुनः पार्थ सूर्यस तेजॊ गुणान इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 28, + "text": "बलस्थस्य हि यॊगस्य बन्धनेशस्य पार्थिव\nविमॊक्षप्रभविष्णुत्वम उपपन्नम असंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 29, + "text": "बलानि यॊगे परॊक्तानि मयैतानि विशां पते\nनिदर्शनार्थं सूक्ष्माणि वक्ष्यामि च पुनस तव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 30, + "text": "आत्मनश च समाधाने धारणां परति चाभिभॊ\nनिदर्शनानि सूक्ष्माणि शृणु मे भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 31, + "text": "अप्रमत्तॊ यथा धन्वी लक्ष्यं हन्ति समाहितः\nयुक्तः सम्यक तथा यॊगी मॊक्षं पराप्नॊत्य असंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 32, + "text": "सनेहपूर्णे यथा पात्रे मन आधाय निश्चलम\nपुरुषॊ यत्त आरॊहेत सॊपानं युक्तमानसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 33, + "text": "युक्त्वा तथायम आत्मानं यॊगः पार्थिव निश्चलम\nकरॊत्य अमलम आत्मानं भास्करॊपम दर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 34, + "text": "यथा च नावं कौन्तेय कर्णधारः समाहितः\nमहार्णव गतां शीघ्रं नयेत पार्थिव पत्तनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 35, + "text": "तद्वद आत्मसमाधानं युक्त्वा यॊगेन तत्त्ववित\nदुर्गमं सथानम आप्नॊति हित्वा देहम इमं नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 36, + "text": "सारथिश च यथा युक्त्वा सदश्वान सुसमाहितः\nदेशम इष्टं नयत्य आशु धन्विनं पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 37, + "text": "तथैव नृपते यॊगी धारणासु समाहितः\nपराप्नॊत्य आशु परं सथानं लक्षं मुक्त इवाशुगः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 38, + "text": "आवेश्यात्मनि चात्मानं यॊगी तिष्ठति यॊ ऽचलः\nपापं हन्तेव मीनानां पदम आप्नॊति सॊ ऽजरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 39, + "text": "नाभ्यां कन्थे च शीर्षे च हृदि वक्षसि पार्श्वयॊः\nदर्शने सपर्शने चापि घराणे चामितविक्रम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 40, + "text": "सथानेष्व एतेषु यॊ यॊगी महाव्रतसमाहितः\nआत्मना सूक्ष्मम आत्मानं युङ्क्ते सम्यग विशां पतौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 41, + "text": "स शीघ्रम अमलप्रज्ञः कर्म दग्ध्वा शुभाशुभम\nउत्तमं यॊगम आस्थाय यदीच्छति विमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 42, + "text": "[य]\nआहारान कीदृशान कृत्वा कानि जित्वा च भारत\nयॊगी बलम अवाप्नॊति तद भवान वक्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 43, + "text": "[भी]\nकनानां भक्षणे युक्तः पिन्याकस्य च भक्षणे\nसनेहानां वर्जने युक्तॊ यॊगी बलम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 44, + "text": "भुज्ञानॊ यावकं रूक्षं दीर्घकालम अरिंदम\nएकारामॊ विशुद्धात्मा यॊगी बलम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 45, + "text": "पक्षान मासान ऋतूंश चित्रान संचरंश च गुहास तथा\nअपः पीत्वा पयॊ मिश्रा यॊगी बलम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 46, + "text": "अखन्दम अपि वा मासं सततं मनुजेश्वर\nउपॊष्य सम्यक शुद्धात्मा यॊगी बलम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 47, + "text": "कामं जित्वा तथा करॊधं शीतॊष्णे वर्षम एव च\nभयं निद्रां तथा शवासं पौरुषं विषयांस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 48, + "text": "अरतिं दुर्जयां चैव घॊरां तृष्णां च पार्थिव\nसपर्शान सर्वांस तथा तन्द्रीं दुर्जयां नृपसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 49, + "text": "दीपयन्ति महात्मानः सूक्ष्मम आत्मानम आत्मना\nवीतरागा महाप्राज्ञा धयानाध्ययन संपदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 50, + "text": "दुर्गस तव एष मतः पन्था बराह्मणानां विपश्चिताम\nन कश चिद वरजति हय अस्मिन कषेमेण भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 51, + "text": "यथा कश चिद वनं घॊरं बहु सर्पसरीसृपम\nशवभ्रवत तॊयहीनं च दुर्गमं बहु कन्तकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 52, + "text": "अभक्तम अतवी परायं दावदग्धमहीरुहम\nपन्थानं तस्कराकीर्णं कषेमेणाभिपतेद युवा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 53, + "text": "यॊगमार्गं तथासाद्य यः कश चिद भजते दविजः\nकषेमेणॊपरमेन मार्गाद बहुदॊषॊ हि स समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 54, + "text": "सुष्ठेयं कषुर धारासु निशितासु महीपते\nधारणासु तु यॊगस्य दुःस्थेयम अकृतात्मभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 55, + "text": "विपन्ना धारणास तात नयन्ति न शुभां गतिम\nनेतृहीना यथा नावः पुरुषान अर्णवे नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 56, + "text": "यस तु तिष्ठति कौन्तेय धारणासु यथाविधि\nमरणं जन्म दुःखं च सुखं च स विमुञ्चति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 57, + "text": "नाना शास्त्रेषु निष्पन्नं यॊगेष्व इदम उदाहृतम\nपरं यॊगं तु यत्कृत्स्नं निश्चितं तद दविजातिषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 58, + "text": "परं हि तद बरह्म महन महात्मन; बरह्माणम ईशं वरदं च विष्णुम\nभवं च धर्मं च षडाननं च; सॊ बरह्मपुत्रांश च महानुभावान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 59, + "text": "तमश च कस्तं सुमहद रजश च; सत्त्वं च शुद्धं परकृतिं परां च\nसिद्धिं च देवीं वरुणस्य पत्नीं; तेजश च कृत्स्नं सुमहच च धैर्यम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 60, + "text": "नराधिपं वै विमलं सतारं; विश्वांश च देवान उरगान पितॄंश च\nशैलांश च कृत्स्नान उदधींश च घॊरान; नदीश च सर्वाः सवनन घनांश च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 61, + "text": "नागान नगान यक्षगणान दिशश; च गन्धर्वसंघान पुरुषान सत्रियश च\nपरस्परं पराप्य महान महात्मा; विशेत यॊगी नचिराद विमुक्तः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 289, + "shloka": 62, + "text": "कथा च येयं नृपते परसक्ता; देवे महावीर्यमतौ सुभा यम\nयॊगान स सर्वान अभिभूय मर्त्यान; नारायणात्मा कुरुते महात्मा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nसम्यक तवयायं नृपते वर्णितः शिष्टसंमतः\nयॊगमार्गॊ यथान्यायं शिष्यायेह हितैषिणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 2, + "text": "सांख्ये तवेदानीं कार्त्स्न्येन विधिं परब्रूहि पृच्छते\nतरिषु लॊकेषु यज जञानं सर्वं तद वितिदं हि ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 3, + "text": "[भी]\nशृणु मे तवम इदं शुद्धं सांख्यानां विदितात्मनाम\nविहितं यतिभिर बुद्धैः कपिलादिभिर ईश्वरैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 4, + "text": "यस्मिन न विभ्रमाः के चिद दृश्यन्ते मनुजर्षभ\nगुणाश च यस्मिन बहवॊ दॊषहानिश च केवला" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 5, + "text": "जञानेन परिसंख्याय सदॊषान विषयान नृप\nमानुषान दुर्जयान कृत्स्नान पैशाचान विषयांस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 6, + "text": "राक्षसान विषयाञ जञात्वा यक्षाणां विषयांस तथा\nविषयान औरगाञ जञात्वा गान्धर्वविषयांस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 7, + "text": "पितॄणां विषयाञ जञात्वा तिर्यक्षु चरतां नृप\nसुपर्णविषयाञ जञात्वा मरुतां विषयांस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 8, + "text": "राजर्षिविषयाञ जञात्वा बरह्मर्षिविषयांस तथा\nआसुरान विषयाञ जञात्वा वैश्वदेवांस तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 9, + "text": "देवर्षिविषयाञ जञात्वा यॊगानान अपि चेश्वरान\nविषयांश च परजेशानां बरह्मणॊ विषयांस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 10, + "text": "आयुषश च परं कालं लॊके विज्ञाय तत्त्वतः\nसुखस्य च परं तत्त्वं विज्ञाय वदतां वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 11, + "text": "पराप्ते काले च यद दुःखं पततां विषयैषिणाम\nतिर्यक च पततां दुःख्म पततां नरके च यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 12, + "text": "सवर्गस्य च गुणान कृत्स्नान दॊषान सर्वांश च भारत\nवेदवादे च ये दॊषा गुणा ये चापि वैदिकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 13, + "text": "जञानयॊगे च ये दॊषा गुणा यॊगे च ये नृप\nसांख्यज्ञाने च ये दॊषास तथैव च गुणा नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 14, + "text": "सत्त्वं दशगुणं जञात्वा रजॊ नव गुणं तथा\nतमश चास्त गुणं जञात्वा बुद्धिं सप्त गुणां तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 15, + "text": "सॊ गुणं च नभॊ जञात्वा मनः पञ्च गुणं तथा\nबुद्धिं चतुर्गुणां जञात्वा तमश च तरिगुणं महत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 16, + "text": "दविगुणं च रजॊ जञात्वा सत्त्वम एकगुणं पुनः\nमार्गं विज्ञाय तत्त्वेन परलये परेक्षणं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 17, + "text": "जञानविज्ञानसंपन्नाः कारणैर भाविताः शुभैः\nपराप्नुवन्ति शुभं मॊक्षं सूक्ष्मा इह नभः परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 18, + "text": "रूपेण दृष्टिं संयुक्तां घराणं गन्धगुणेन च\nशब्दे सक्तं तथा शरॊत्रं जिह्वां रसगुणेषु च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 19, + "text": "तनुं सपर्शे तथा सक्तां वायुं नभसि चाश्रितम\nमॊहं तमसि संसक्तं लॊभम अर्थेषु संश्रितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 20, + "text": "विष्णुं करान्ते बले शक्रं कॊष्ठे सक्तं तथानलम\nअप्सु देवीं तथा सक्ताम अपस तेजसि चाश्रिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 21, + "text": "तेजॊ वायौ तु संसक्तं वायुं नभसि चाश्रितम\nनभॊ महति संयुक्तं महद बुद्धौ च संश्रितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 22, + "text": "बुद्धिं तमसि संसक्तां तमॊ रजसि चाश्रितम\nरजः सत्त्वे तथा सक्तं सत्त्वं सक्तं तथात्मनि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 23, + "text": "सक्तम आत्मानम ईशे च देवे नारायणे तथा\nदेवं मॊक्षे च संसक्तं मॊक्षं सक्तं तु न कव चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 24, + "text": "जञात्वा सत्त्वयुतं देहं वृतं सॊदशभिर गुणैः\nसवभावं चेतनां चैव जञात्वा वै देहम आश्रिते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 25, + "text": "मध्यस्थम एकम आत्मानं पापं यस्मिन न विद्यते\nदवितीयं कर्म विज्ञाय नृपतौ विषयैषिणाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 26, + "text": "इन्द्रियाणीन्द्रियार्थाश च सर्वान आत्मनि संशृतान\nपराणापानौ समानं च वयानॊदानौ च तत्त्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 27, + "text": "अवाक्चैवानिलं जञात्वा परवहं चानिलं पुनः\nसप्त वातांस तथा शेषान सप्तधा विधिवत पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 28, + "text": "परजापतीन ऋषींश चैव मार्गांश च सुबहून वरान\nसप्तर्षींश च बहूञ जञात्वा राजर्षींश च परंतप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 29, + "text": "सुरर्षीन महतश चान्यान महर्षीन सूर्यसंनिभान\nऐश्वर्याच चयाविताञ जञात्वा कालेन महता नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 30, + "text": "महतां भूतसंघानां शरुत्वा नाशं च पार्थिव\nगतिं चाप्य अशुभां जञात्वा नृपते पापकर्मणाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 31, + "text": "वैतरण्यां च यद दुःखं पतितानां यमक्षये\nयॊनीषु च विचित्रासु संसारान अशुभांस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 32, + "text": "जथरे चाशुभे वासं शॊनितॊदक भाजने\nशलेष्म मूत्र पुरीषे च तीव्रगन्धसमन्विते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 33, + "text": "शुक्रशॊनित संघाते मज्जास्नायुपरिग्रहे\nसिरा शतसमाकीर्णे नवद्वारे पुरे ऽशुचौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 34, + "text": "विज्ञायाहितम आत्मानं यॊगांश च विविधान नृप\nतामसानां च जन्तूनां रमणीयावृतात्मनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 35, + "text": "सात्त्विकानां च जन्तूनां कुत्सितं भरतर्षभ\nगर्हितं महताम अर्थे सांख्यानां विदितात्मनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 36, + "text": "उपप्लवांस तथा घॊराञ शशिनस तेजसस तथा\nताराणां पतनं दृष्ट्वा नक्षत्राणां च पर्ययम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 37, + "text": "दवन्द्वानां विप्रयॊगं च विज्ञाय कृपणं नृप\nअन्यॊन्यभक्षणं दृष्ट्वा भूतानाम अपि चाशुभम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 38, + "text": "बाल्ये मॊहं च विज्ञाय कषयं देहस्य चाशुभम\nरागे मॊहे च संप्राप्ते कव चित सत्त्वं समाश्रितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 39, + "text": "सहस्रेषु नरः कश चिन मॊक्षबुद्धिं समाश्रितः\nदुर्लभत्वं च मॊक्षस्य विज्ञाय शरुतिपूर्वकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 40, + "text": "बहुमानम अलब्धेषु लब्धे मध्यस्थतां पुनः\nविषयाणां च दौरात्म्यं विज्ञाय नृपते पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 41, + "text": "गतासूनां च कौन्तेय देहान दृष्ट्वा तथाशुभान\nवासं कुलेषु जन्तूनां दुःखं विज्ञाय भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 42, + "text": "बरह्मघ्नानां गतिं जञात्वा पतितानां सुदारुणाम\nसुरा पाने च सक्तानां बराह्मणानां दुरात्मनाम\nगुरु दारप्रसक्तानां गतिं विज्ञाय चाशुभाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 43, + "text": "जननीषु च वर्तन्ते ये न सम्यग युधिष्ठिर\nसदेवकेषु लॊकेषु ये न वर्तन्ति मानवाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 44, + "text": "तेन जञानेन विज्ञाय गतिं चाशुभ कर्मणाम\nतिर्यग्यॊनिगतानां च विज्ञाय गतयः पृथक" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 45, + "text": "वेदवादांस तथा चित्रान ऋतूनां पर्ययांस तथा\nकषयं संवत्सराणां च मासानां परक्षयं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 46, + "text": "पक्षक्षयं तथा दृष्ट्वा दिवसानां च संक्षयम\nकषयं वृद्धिं च चन्द्रस्य दृष्ट्वा परत्यक्षतस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 47, + "text": "वृद्धिं दृष्ट्वा समुद्राणां कषयं तेषां तथा पुनः\nकषयं धनानां च तथा पुनर वृद्धिं तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 48, + "text": "समॊगानां कषयं दृष्ट्वा युगानां च विशेषतः\nकषयं च दृष्ट्वा शैलानां कषयं च सरितां तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 49, + "text": "वर्णानां च कषयं दृष्ट्वा कषयान्तं च पुनः पुनः\nजरामृत्युं तथा जन्म दृष्ट्वा दुःखानि चैव ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 50, + "text": "देहदॊषांस तथा जञात्वा तेषां दुःखं च तत्त्वतः\nदेव विक्लवतां चैव सम्यग विज्ञाय भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 51, + "text": "आत्मदॊषांश च विज्ञाय सर्वान आत्मनि संश्रितान\nसवदेहाद उत्थितान गन्धांस तथा विज्ञाय चाशुभम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 52, + "text": "[य]\nकान सवगात्रॊद्भवान दॊषान पश्यस्य अमितविक्रम\nएतन मे संशयं कृत्स्नं वक्तुम अर्हसि तत्त्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 53, + "text": "[भी]\nपञ्च दॊषान परभॊ देहे परवदन्ति मनीषिणः\nमार्गज्ञाः कापिलाः सांख्याः शृणु तान अरिसूदन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 54, + "text": "कामक्रॊधौ भयं निद्रा पञ्चमः शवास उच्यते\nएते दॊषाः शरीरेषु दृश्यन्ते सर्वदेहिनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 55, + "text": "छिन्दन्ति कषमया करॊधं कामं संकल्पवर्जनात\nसत्त्वसंशीलनान निद्राम अप्रमादाद भयं तथा\nछिन्दन्ति पञ्चमं शवासं लघ्व आहारतया नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 56, + "text": "गुणान गुणशतैर जञात्वा दॊषान दॊषशतैर अपि\nहेतून हेतुशतैश चित्रैश चित्रान विज्ञाय तत्त्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 57, + "text": "अपां फेनॊपमं लॊकं विष्णॊर माया शतैर वृतम\nचित्तभित्ति परतीकाशं नल सारम अनर्थकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 58, + "text": "तमः शवभ्र निभं दृष्ट्वा वर्षबुद्बुद संनिभम\nनाश परायं सुखाद धीनं नाशॊत्तरम अभावगम\nरजस तमसि संमग्नं पङ्के दविपम इवावशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 59, + "text": "सांख्या राजन महाप्राज्ञास तयक्त्वा देहं परजा कृतम\nजञानज्ञेयेन सांख्येन वयापिना महता नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 60, + "text": "राजसान अशुभान गन्धांस तामसांश च तथाविधान\nपुण्यांश च सात्त्विकान गन्धान सपर्शजान देहसंश्रितान\nछित्त्वाशु जञानशस्त्रेण तपॊ दन्देन भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 61, + "text": "ततॊ दुःखॊदकं घॊरं चिन्ताशॊकमहाह्रदम\nवयाधिमृत्युमहाग्राहं महाभयमहॊरगम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 62, + "text": "तमः कूर्मं रजॊ मीनं परज्ञया संतरन्त्य उत\nसनेहपङ्कं जरा दुर्गं सपर्शद्वीपम अरिंदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 63, + "text": "कर्मागाधं सत्यतीरं सथितव्रतम इदं नृप\nहिंसा शीघ्रमहावेगं नाना रसमहाकरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 64, + "text": "नाना परीतिमहारत्नं दुःखज्वर समीरणम\nशॊकतृष्णा महावर्तं तीस्क्न वयाधिमहागजम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 65, + "text": "अस्थि संघातसंघातं शलेष्म फेनम अरिंदम\nदानम उक्ताकरं भीमं शॊनित हरद विद्रुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 66, + "text": "हसितॊत्क्रुष्ट निर्घॊषं नाना जञानसुदुस्तरम\nरॊदनाश्रु मलक्षारं सङ्गत्यागपरायनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 67, + "text": "पुनर आ जन्म लॊकौघं पुत्र बान्धवपत्तनम\nअहिंसा सत्यमर्यादं पराण तयागमहॊर्मिणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 68, + "text": "वेदान्तगमन दवीपं सर्वभूतदयॊदधिम\nमॊक्षदुष्प्राप विषयं वदवा मुखसागरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 69, + "text": "तरन्ति मुनयः सिद्धा जञानयॊगेन भारत\nतीर्त्वा च दुस्तरं जन्म विशन्ति विमलं नभः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 70, + "text": "ततस तान सुकृतीन सांख्यान सूर्यॊ वहति रश्मिभिः\nपद्मतन्तुवद आविश्य परवहन विषयान नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 71, + "text": "तत्र तान परवहॊ वायुः परतिगृह्णाति भारत\nवीतरागान यतीन सिद्धान वीर्ययुक्तांस तपॊधनान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 72, + "text": "सूक्ष्मः शीतः सुगन्धी च सुखस्पर्शश च भारत\nसप्तानां मरुतां शरेष्ठॊ लॊकान गच्छति यः शुभान\nस तान वहति कौन्तेय नभसः परमां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 73, + "text": "नभॊ वहति लॊकेश रजसः परमां गतिम\nरजॊ वहति राजेन्द्र सत्त्वस्य परमां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 74, + "text": "सत्त्वं वहति शुद्धात्मन परं नारायणं परभुम\nपरभुर वहति शुद्धात्मा परमात्मानम आत्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 75, + "text": "परमात्मानम आसाद्य तद भूतायतनामलाः\nअमृतत्वाय कल्पन्ते न निवर्तन्ति चाभिभॊ\nपरमा सा गतिः पार्थ निर्द्वन्द्वानां महात्मनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 76, + "text": "[य]\nसथानम उत्तमम आसाद्य भगवन्तं सथिरव्रताः\nआजन्म मरणं वा ते समरन्त्य उप न वानघ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 77, + "text": "यद अत्र तथ्यं तन मे तवं यथावद वक्तुम अर्हसि\nतवदृते मानवं नान्यं परस्तुम अर्हामि कौरव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 78, + "text": "मॊक्षदॊषॊ महान एष पराप्य सिद्धिं गतान ऋषीन\nयदि तत्रैव विज्ञाने वर्तन्ते यतयः परे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 79, + "text": "परवृत्ति लक्षणं धर्मं पश्यामि परमं नृप\nमग्नस्य हि परे जञाने किं नु दुःखतरं भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 80, + "text": "[भी]\nयथान्यायं तवया तात परश्नः पृष्टः सुसंकटः\nबुद्धानाम अपि संमॊहः परश्ने ऽसमिन भरतर्षभ\nअत्रापि तत्त्वं परमं शृणु सम्यग भयेरितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 81, + "text": "बुद्धिश च परमा यत्र कापिलानां महात्मनाम\nइन्द्रियाण्य अपि बुध्यन्ते सवदेहं देहिनॊ नृप\nकारणाय आत्मनस तानि सूक्ष्मः पश्यति तैस तु सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 82, + "text": "आत्मना विप्रहीनानि काष्ठ कुन्द्य समानि तु\nविनश्यन्ति न संदेहः फेना इव महार्णवे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 83, + "text": "इन्द्रियैः सह सुप्तस्य देहिनः शत्रुतापन\nसूक्ष्मश चरति सर्वत्र नभसीव समीरणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 84, + "text": "स पश्यति यथान्यायं सपर्शान सपृशति चाभिभॊ\nबुध्यमानॊ यथापूर्वम अखिलेनेह भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 85, + "text": "इन्द्रियाणीह सर्वाणि सवे सवे सथाने यथाविधि\nअनीशत्वात परलीयन्ते सर्पा हतविषा इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 86, + "text": "इन्द्रियाणां तु सर्वेषां सवस्थानेष्व एव सर्वशः\nआक्रम्य गतयः सूक्ष्माश चरत्य आत्मा न संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 87, + "text": "सत्त्वस्य च गुणान कृत्स्नान रजसश च गुणान पुनः\nगुणांश च तमसः सर्वान गुणान बुद्धेश च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 88, + "text": "गुणांश च मनसस तद्वन नभसश च गुणांस तथा\nगुणान वायॊश च धर्मात्मंस तेजसश च गुणान पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 89, + "text": "अपां गुणांस तथा पार्थ पार्थिवांश च गुणान अपि\nसर्वात्मना गुणैर वयाप्य कषेत्रज्ञः स युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 90, + "text": "आत्मा च याति कषेत्रज्ञं कर्मणी च शुभाशुभे\nशिष्या इव महात्मानम इन्द्रियाणि च तं विभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 91, + "text": "परकृतिं चाप्य अतिक्रम्य गच्छत्य आत्मानम अव्ययम\nपरं नारायणात्मानं निर्द्वन्द्वं परकृतेः परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 92, + "text": "विमुक्तः पुण्यपापेभ्यः परविष्टस तम अनामयम\nपरमात्मानम अगुणं न निवर्तति भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 93, + "text": "शिष्टं तव अत्र मनस तात इन्द्रियाणि च भारत\nआगच्छन्ति यथाकालं गुरॊः संदेशकारिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 94, + "text": "शक्यं चाल्पेन कालेन शान्तिं पराप्तुं गुणार्थिना\nएवं युक्तेन कौन्तेय युक्तज्ञानेन मॊक्षिणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 95, + "text": "सांख्या राजन महाप्राज्ञा गच्छन्ति परमां गतिम\nजञानेनानेन कौन्तेय तुल्यं जञानं न विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 96, + "text": "अत्र ते संशयॊ मा भूज जञानं सांख्यं परं मतम\nअक्षरं धरुवम अव्यक्तं पूर्वं बरह्म सनातनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 97, + "text": "अनादिमध्यनिधनं निर्द्वन्द्वं कर्तृ शाश्वतम\nकूतस्थं चैव नित्यं च यद वदन्ति शमात्मकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 98, + "text": "यतः सर्वाः परवर्तन्ते सर्ग परलय विक्रियाः\nयच च शंसन्ति शास्त्रेषु वदन्ति परमर्षयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 99, + "text": "सर्वे विप्राश च देवाश च तथागमविदॊ जनाः\nबरह्मण्यं परमं देवम अनन्तं परतॊ ऽचयुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 100, + "text": "परार्थयन्तश च तं विप्रा वदन्ति गुणबुद्दयः\nसम्यग युक्तास तथा यॊगाः सांख्याश चामितदर्शनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 101, + "text": "अमूर्तेस तस्य कौन्तेय सांख्यं मूर्तिर इति शरुतिः\nअभिज्ञानानि तस्याहुर मतं हि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 102, + "text": "दविविधानीह भूतानि पृथिव्यां पृथिवीपते\nजङ्गमागम संज्ञानि जङ्गमं तु विशिष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 103, + "text": "जञानं महद यद धि महत्सु राजन; वेदेषु सांख्येषु तथैव यॊगे\nयच चापि दृष्टं विविधं पुराणं; सांख्यागतं तन निखिलं नरेन्द्र" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 104, + "text": "यच चेतिहासेषु महत्सु दृष्टं; यच चार्थशास्त्रे नृप शिष्टजुष्टे\nजञानं च लॊके यद इहास्ति किं चित; सांख्यागतं तच च महन महात्मन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 105, + "text": "शमश च दृष्टः परमं बलं च; जञानं च सूक्ष्मं च यथावद उक्तम\nतपांसि सूक्ष्माणि सुखानि चैव; सांख्ये यथावद विहितानि राजन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 106, + "text": "विपर्यये तस्य हि पार्थ देवान; गच्छन्ति सांख्याः सततं सुखेन\nतांश चानुसंचार्य ततः कृतार्थाः; पतन्ति विप्रेषु यतेषु भूयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 107, + "text": "हित्वा च देहं परविशन्ति मॊक्षं; दिवौकसॊ दयाम इव पार्थ सांख्याः\nततॊ ऽधिकं ते ऽभिरता महार्हे; सांख्ये दविजाः पार्थिव शिष्टजुष्टे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 108, + "text": "तेषां न तिर्यग गमनं हि दृष्टं; नावाग गतिः पापकृतां निवासः\nन चाबुधानाम अपि ते दविजातयॊ; ये जञानम एतन नृपते ऽनुरक्ताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 109, + "text": "सांक्यं विशालं परमं पुराणं; महार्णवं विमलम उदारकान्तम\nकृत्स्नं च सांख्यं नृपते महात्मा; नारायणॊ धारयते ऽपरमेयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 290, + "shloka": 110, + "text": "एतन मयॊक्तं नरदेव तत्त्वं; नारायणॊ विश्वम इदं पुराणम\nस सर्ग काले च करॊति सर्गं; संहार काले च तद अत्ति भूयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकिं तद अक्षरम इत्य उक्तं यस्मान नावार्तते पुनः\nकिं च तत कषरम इत्य उक्तं यस्माद आवर्तते पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 2, + "text": "अक्षरक्षरयॊर वयक्तिम इच्छाम्य अरिनिषूदन\nउपलब्धुं महाबाहॊ तत्त्वेन कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 3, + "text": "तवं हि जञाननिधिर विप्रैर उच्यसे वेदपारगैः\nऋषिभिश च महाभागैर यतिभिश च महात्मभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 4, + "text": "शेषम अल्पं दिनानां ते दक्षिणायन भास्करे\nआवृत्ते भगवत्य अर्के गन्तासि परमां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 5, + "text": "तवयि परतिगते शरेयः कुतः शरॊष्यामहे वयम\nकुरुवंशप्रदीपस तवं जञानद्रव्येण दीप्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 6, + "text": "तद एतच छरॊतुम इच्छामि तवत्तः कुरुकुलॊद्वह\nन तृप्यामीह राजेन्द्र शृण्वन्न अमृतम ईदृशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 7, + "text": "[भी]\nअत्र ते वर्तयिष्ये ऽहम इतिहासं पुरातनम\nवसिष्ठस्य च संवादं कराल जनकस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 8, + "text": "वसिष्ठं शरेष्ठम आसीनम ऋषीणां भास्करद्युतिम\nपप्रच्छ जनकॊ राजा जञानं नैःश्रेयसं परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 9, + "text": "परम अध्यात्मकुशलम अध्यात्मगतिनिश्चयम\nमैत्रावरुणिम आसीनम अभिवाद्य कृताञ्जलिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 10, + "text": "सवक्षरं परश्रितं वाक्यं मधुरं चाप्य अनुल्बनम\nपप्रच्छर्षिवरं राजान कराल जनकः पुरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 11, + "text": "भगवञ शरॊतुम इच्छामि परं बरह्म सनातनम\nयस्मान न पुनर आवृत्तिम आप्नुवन्ति मनीषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 12, + "text": "यच च तत कषरम इत्य उक्तं यत्रेदं कषरते जगत\nयच चाक्षरम इति परॊक्तं शिवं कषेम्यम अनामयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 13, + "text": "[वसिस्ठ]\nशरूयतां पृथिवीपाल कषरतीदं यथा जगत\nयन न कषरति पूर्वेण यावत कालेन चाप्य अथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 14, + "text": "युगं दवादश साहस्रं कल्पं विद्धि चतुर्गुणम\nदश कल्पशतावृत्तं तद आहर बराह्मम उच्यते\nरात्रिश चैतावती राजन यस्यान्ते परतिबुध्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 15, + "text": "सृजत्य अनन्त कर्माणं महान्तं भूतम अग्रजम\nमूर्तिमन्तम अमूर्तात्मा विश्वं शम्भुः सवयम्भुवः\nअनिमा लघिमा पराप्तिर ईशानं जयॊतिर अव्ययम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 16, + "text": "सर्वतः पानि पादान्तं सर्वतॊ ऽकषिशिरॊमुखम\nसर्वतः शरुतिमल लॊके सर्वम आवृत्य तिष्ठति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 17, + "text": "हिरण्यगर्भॊ भगवान एष बुद्धिर इति समृतः\nमहान इति च यॊगेषु विरिञ्च इति चाप्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 18, + "text": "सांख्ये च पथ्यते शास्त्रे नामभिर बहुधात्मकः\nविचित्ररूपॊ विश्वात्मा एकाक्षर इति समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 19, + "text": "वृतं नैकात्मकं येन कृत्स्नं तरैलॊक्यम आत्मना\nतथैव बहुरूपत्वाद विश्वरूप इति समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 20, + "text": "एष वै विक्रियापन्नः सृजत्य आत्मानम आत्मना\nअहंकारं महातेजाः परजापतिम अहंकृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 21, + "text": "अव्यक्ताद वयक्तम उत्पन्नं विद्या सर्गं वदन्ति तम\nमहान्तं चाप्य अहंकारम अविद्या सर्गम एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 22, + "text": "अविधिश च विधिश चैव समुत्पन्नौ तथैकतः\nविद्याविद्येति विख्याते शरुतिशास्त्रार्थ चिन्तकैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 23, + "text": "भूतसर्गम अहंकारात तृतीयं विद्धि पार्थिव\nअहंकारेषु भूतेषु चतुर्थं विद्धि वैकृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 24, + "text": "वायुर जयॊतिर अथाकाशम आपॊ ऽथ पृथिवी तथा\nशब्दः सपर्शश च रूपं च रसॊ गन्धस तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 25, + "text": "एवं युगपद उत्पन्नं दशवर्गम असंशयम\nपञ्चमं विद्धि राजेन्द्र भौतिकं सर्गम अर्थवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 26, + "text": "शरॊत्रं तवक चक्षुषी जिह्वा घराणम एव च पञ्चमम\nवाक च हस्तौ च पादौ च पायुर मेध्रं तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 27, + "text": "बुद्धीन्द्रियाणि चैतानि तथा कर्मेन्द्रियाणि च\nसंभूतानीह युगपन मनसा सह पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 28, + "text": "एषा तत्त्वचतुर्विंशा सर्वाकृतिषु वर्तते\nयां जञात्वा नाभिशॊचन्ति बराह्मणास तत्त्वदर्शिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 29, + "text": "एतद देहं समाख्यातं तरैलॊक्ये सर्वदेहिषु\nवेदितव्यं नरश्रेष्ठ सदेवनरदानवे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 30, + "text": "सयक्षभूतगन्धर्वे सकिंनरमहॊरगे\nसचारण पिशाचे व सदेवर्षिनिशाचरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 31, + "text": "सदंश कीत मशके सपूति कृमिमूषके\nशुनि शवपाके वैनेये सचन्दाले सपुल्कसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 32, + "text": "हस्त्यश्वखरशार्दूले सवृक्षे गवि चैव ह\nयच च मूर्तिमयं किं चित सर्वत्रैतन निदर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 33, + "text": "जले भुवि तथाकाशे नान्यत्रेति विनिश्चयः\nसथानं देहवताम अस्ति इत्य एवम अनुशुश्रुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 34, + "text": "कृत्स्नम एतावतस तात कषरते वयक्तसंज्ञकम\nअहन्य अहनि भूतात्मा ततः कषर इति समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 35, + "text": "एतद अक्षरम इत्य उक्तं कषरतीदं यथा जगत\nजगन मॊहात्मकं पराहुर अव्यक्तं वयक्तसंज्ञकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 36, + "text": "महांश चैवाग्रजॊ नित्यम एतत कषर निदर्शनम\nकथितं ते महाराज यस्मान नावर्तते पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 37, + "text": "पञ्चविंशतिमॊ विष्णुर निस्तत्त्वस तत्त्वसंज्ञकः\nतत्त्वसंश्रयणाद एतत तत्त्वम आहुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 38, + "text": "यद अमूर्त्य असृजद वयक्तं तत तन मूर्त्य अधितिष्ठति\nचतुर्विंशतिमॊ वयक्तॊ हय अमूर्तः पञ्चविंशकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 39, + "text": "स एव हृदि सर्वासु मूर्तिष्व आतिष्ठते ऽऽतमवान\nचेतयंश चेतनॊ नित्यः सर्वमूर्तिर अमूर्तिमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 40, + "text": "सर्ग परलय धर्मिण्या असर्ग परलयात्मकः\nगॊचरे वर्तते नित्यं निर्गुणॊ गुणसंज्ञकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 41, + "text": "एवम एष महान आत्मा सर्ग परलय कॊविदः\nविकुर्वाणः परकृतिमान अभिमन्यत्य अबुद्धिमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 42, + "text": "तमः सत्त्वरजॊ युक्तस तासु तास्व इह यॊनिषु\nलीयते ऽपरतिबुद्धत्वाद अबुद्ध जनसेवनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 43, + "text": "सह वासॊ निवासात्मा नान्यॊ ऽहम इति मन्यते\nयॊ ऽहं सॊ ऽहम इति हय उक्त्वा गुणान अनु निवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 44, + "text": "तमसा तामसान भावान विविधान परतिपद्यते\nरजसा राजसांश चैव सात्त्विकान सत्त्वसंश्रयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 45, + "text": "शुक्ललॊहित कृष्णानि रूपाण्य एतानि तरीणि तु\nसर्वाण्य एतानि रूपाणि जानीहि पराकृतानि वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 46, + "text": "तामसा निरयं यान्ति राजसा मानुषांस तथा\nसात्त्विका देवलॊकाय गच्छन्ति सुखभागिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 47, + "text": "निष्कैवल्येन पापेन तिर्यग्यॊनिम अवाप्नुयात\nपुण्यपापेन मानुष्यं पुण्येनैकेन देवताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 291, + "shloka": 48, + "text": "एवम अव्यक्तविषयं कषरम आहुर मनीषिणः\nपञ्चविंशतिमॊ यॊ ऽयं जञानाद एव परवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 1, + "text": "[वसिस्ठ]\nएवम अप्रतिबुद्धत्वाद अबुद्धम अनुवर्तते\nदेहाद देहसहस्राणि तथा समभिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 2, + "text": "तिर्यग्यॊनिसहस्रेषु कदा चिद देवतास्व अपि\nउपपद्यति संयॊगाद गुणैः सह गुणक्षयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 3, + "text": "मानुषत्वाद दिवं याति दिवॊ मानुष्यम एव च\nमानुष्यान निरयस्थानम आनन्त्यं परतिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 4, + "text": "कॊशकारॊ यथात्मानं कीतः समनुरुन्धति\nसूत्रतन्तु गुणैर नित्यं तथायम अगुणॊ गुणैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 5, + "text": "दवन्द्वम एति च निर्द्वन्द्वस तासु तास्व इह यॊनिषु\nशीर्ष रॊगे ऽकषिरॊगे च दन्तशूले गल गरहे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 6, + "text": "जलॊदरे ऽरशसां रॊगे जवर गन्द विषूचिके\nशवित्रे कुष्ठे ऽगनिदाहे च सिध्माप समारयॊर अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 7, + "text": "यानि चान्यानि दवन्द्वानि पराकृतानि शरीरिषु\nउत्पद्यन्ते विचित्राणि तान्य एषाप्य अभिमन्यते\nअभिमन्यत्य अभीमानात तथैव सुकृतान्य अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 8, + "text": "एकवासाश च दुर्वासाः शायी नित्यम अधस तथा\nमन्दूक शायी च तथा वीरासन गतस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 9, + "text": "चीरधारणम आकाशे शयनं सथानम एव च\nइष्टका परस्तरे चैव कन्तक परस्तरे तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 10, + "text": "भस्म परस्तरशायी च भूमिशय्यानुलेपनः\nवीर सथानाम्बुपङ्के च शयनं फलकेषु च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 11, + "text": "विविधासु च शय्यासु फलगृद्ध्यान्वितॊ ऽफलः\nमुञ्ज मेखल नग्नत्वं कषौमकृष्णाजिनानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 12, + "text": "शानी वालपरीधानॊ वयाघ्रचर्म परिच्छदः\nसिंहचर्म परीधानः पत्त वासास तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 13, + "text": "कीतका वसनश चैव चीरवासास तथैव च\nवस्त्राणि चान्यानि बहून्य अभिमन्यत्य अबुद्धिमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 14, + "text": "भॊजनानि विचित्राणि रत्नानि विविधानि च\nएकवस्त्रान्तर आशित्वम एककालिक भॊजनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 15, + "text": "चतुर्थास्तम कालश च सस्थ कालिक एव च\nसॊ रात्रभॊजनश चैव तथैवास्ताह भॊजनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 16, + "text": "सप्तरात्रदशाहारॊ दवादशाहार एव च\nमासॊपवासी मूलाशी फलाहारस तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 17, + "text": "वायुभक्षॊ ऽमबुपिन्याक गॊमयादन एव च\nगॊमूत्र भॊजनश चैव शाकपुष्पाद एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 18, + "text": "शैवाल भॊजनश चैव तथाचामेन वर्तयन\nवर्तयञ शीर्णपर्णैश च परकीर्ण फलभॊजनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 19, + "text": "विविधानि च कृच्छ्राणि सेवते सुखकाङ्क्षया\nचान्द्रायणानि विधिवल लिङ्गानि विविधानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 20, + "text": "चातुराश्रम्य पन्थानम आश्रयत्य आश्रमान अपि\nउपासीनश च पासन्दान गुहाः शैलांस तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 21, + "text": "विविक्ताश च शिला छायास तथा परस्रवणानि च\nविविधानि च जप्यानि विविधानि वरतानि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 22, + "text": "नियमान सुविचित्रांश च विविधानि तपांसि च\nयज्ञांश च विविधाकारान विधींश च विविधांस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 23, + "text": "वनिक पथं दविज कषत्रं वैश्यशूद्रं तथैव च\nदानं च विविधाकारं दीनान्ध कृपणेष्व अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 24, + "text": "अभिमन्यत्य असंबॊधात तथैव तरिविधान गुणान\nसत्त्वं रजस तमश चैव धर्मार्थौ काम एव च\nपरकृत्यात्मानम एवात्मा एवं परविभजत्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 25, + "text": "सवधाकार वसत कारौ सवाहाकारनमस्क्रियाः\nयाजन धयापनं दानं तथैवाहुः परतिग्रहम\nयजनाध्ययने चैव यच चान्यद अपि किं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 26, + "text": "जन्ममृत्युविवादे च तथा विशसने ऽपि च\nशुभाशुभमयं सर्वम एतद आहुः करिया पथम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 27, + "text": "परकृतिः कुरुते देवी महाप्रलयम एव च\nदिवसान्ते गुणान एतान अभ्येत्यैकॊ ऽवतिष्ठति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 28, + "text": "रश्मिजालम इवादित्यस तत कालेन नियच्छति\nएवम एषॊ ऽसकृत सर्वं करीदार्थम अहिमन्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 29, + "text": "आत्मरूप गुणान एतान विविधान हृदयप्रियान\nएवम एव विकुर्वाणः सर्ग परलय कर्मणी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 30, + "text": "करियाक्रिया पथे रक्तस तरिगुणस तरिगुणातिगः\nकरियाक्रिया पथॊपेतस तथा तद इति मन्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 31, + "text": "एवं दवन्द्वान्य अथैतानि वर्तन्ते मम नित्यशः\nममैवैतानि जायन्ते बाधन्ते तानि माम इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 32, + "text": "निस्तर्तव्यान्य अथैतानि सर्वाणीति नराधिप\nमन्यते ऽयं हय अबुद्धित्वात तथैव सुकृतान्य अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 33, + "text": "भॊक्तव्यानि मयैतानि देवलॊकगतेन वै\nइहैव चैनं भॊक्ष्यामि शुभाशुभफलॊदयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 34, + "text": "सुखम एव च कर्तव्यं सकृत कृत्वा सुखं मम\nयावदन्तं च मे सौख्यं जात्यां जात्यां भविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 35, + "text": "भविष्यति च मे दुःखं कृतेनेहाप्य अनन्तकम\nमहद दुःखं हि मानुष्यं निरये चापि मज्जनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 36, + "text": "निरयाच चापि मानुष्यं कालेनैष्याम्य अहं पुनः\nमनुष्यत्वाच च देवत्वं देवत्वात पौरुषं पुनः\nमनुष्यत्वाच च निरयं पर्यायेनॊपगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 37, + "text": "य एवं वेत्ति वै नित्यं निरात्मात्म गुणैर वृतः\nतेन देवमनुष्येषु निरये चॊपपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 38, + "text": "ममत्वेनावृतॊ नित्यं तत्रैव परिवर्तते\nसर्ग कॊति सहस्राणि मरणान्तासु मूर्तिषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 39, + "text": "य एवं कुरुते कर्म शुभाशुभफलात्मकम\nस एव फलम अश्नाति तरिषु लॊकेषु मूर्तिमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 40, + "text": "परकृतिः कुरुते कर्म शुभाशुभफलात्मकम\nपरकृतिश च तद अश्नाति तरिषु लॊकेषु कामगा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 41, + "text": "तिर्यग्यॊनौ मनुष्यत्वे देवलॊके तथैव च\nतरीणि सथानानि चैतानि जानीयात पराकृतानि ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 42, + "text": "अलिङ्गां परकृतिं तव आहुर लिङ्गैर अनुमिमीमहे\nतथैव पौरुषं लिङ्गम अनुमानाद धि पश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 43, + "text": "स लिङ्गान्तरम आसाद्य पराकृतं लिङ्गम अव्रणम\nवरणद्वाराण्य अधिष्ठाय कर्माण्य आत्मनि मन्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 44, + "text": "शरॊत्रादीनि तु सर्वाणि पञ्च कर्मेन्द्रियाणि च\nवाग आदीनि परवर्तन्ते गुणेष्व एव गुणैः सह\nअहम एतानि वै कुर्वन ममैतानीन्द्रियाणि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 45, + "text": "निरिन्द्रियॊ ऽभिमन्येत वरणवान अस्मि निर्व्रनः\nअलिङ्गॊ लिङ्गम आत्मानम अकालः कालम आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 46, + "text": "असत्त्वं सत्त्वम आत्मानम अतत्त्वं तत्त्वम आत्मनः\nअमृत्युर मृत्युम आत्मानम अचरश चरम आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 47, + "text": "अक्षेत्रः कषेत्रम आत्मानम असर्गः सर्गम आत्मनः\nअतपास तप आत्मानम अगतिर गतिम आत्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 292, + "shloka": 48, + "text": "अभवॊ भवम आत्मानम अभयॊ भयम आत्मनः\nअक्षरः कषरम आत्मानम अबुद्धिस तव अभिमन्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 1, + "text": "[वसिस्ठ]\nएवम अप्रतिबुद्धत्वाद अबुद्ध जनसेवनात\nसर्ग कॊति सहस्राणि पतनान्तानि गच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 2, + "text": "धाम्ना धाम सहस्राणि मरणान्तानि गच्छति\nतिर्यग्यॊनौ मनुष्यत्वे देवलॊके तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 3, + "text": "चन्द्रमा इव कॊशानां पुनस तत्र सहस्रशः\nलीयते ऽपरतिबुद्धत्वाद एवम एष हय अबुद्धिमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 4, + "text": "कलाः पञ्चदशा यॊनिस तद धाम इति पथ्यते\nनित्यम एतद विजानीहि सॊमः सॊदशमी कला" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 5, + "text": "कलायां जायते ऽजस्रं पुनः पुनर अबुद्धिमान\nधाम तस्य पयुञ्जन्ति भूय एव तु जायते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 6, + "text": "सॊदशी तु कला सूक्ष्मा स सॊम उपधार्यताम\nन तूपयुज्यते देवैर देवान उपयुनक्ति सा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 7, + "text": "एवं तां कषपयित्वा हि जायते नृपसत्तम\nसा हय अस्य परकृतिर दृष्टा तत कषयान मॊक्ष उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 8, + "text": "तद एवं सॊदश कलं देहम अव्यक्तसंज्ञकम\nममायम इति मन्वानस तत्रैव परिवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 9, + "text": "पञ्चविंशस तथैवात्मा तस्यैवा परतिबॊधनात\nविमलस्य वुशुद्धस्य शुद्धानिल निषेवनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 10, + "text": "अशुद्ध एव शुद्धात्मा तादृग भवति पार्थिव\nअबुद्ध सेवनाच चापि बुद्धॊ ऽपय अबुधतां वरजेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 11, + "text": "तथैवाप्रतिबुद्धॊ ऽपि जञेयॊ नृपतिसत्तम\nपरकृतेस तरिगुणायास तु सेवनात पराकृतॊ भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 12, + "text": "[करालजनक]\nअक्षरक्षरयॊर एष दवयॊः संबन्ध इष्यते\nसत्रीपुंसॊर वापि भगवन संबन्धस तद्वद उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 13, + "text": "ऋते न पुरुषेणेह सत्री गर्भं धारयत्य उत\nऋते सत्रियं न पुरुषॊ रूपं निर्वर्तयेत तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 14, + "text": "अन्यॊन्यस्याभिसंबन्धाद अन्यॊन्यगुणसंश्रयात\nरूपं निर्वर्तयत्य एतद एवं सर्वासु यॊनिषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 15, + "text": "रत्यर्थम अभिसंरॊधाद अन्यॊन्यगुणसंश्रयात\nऋतौ निर्वर्तते रूपं तद वक्ष्यामि निदर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 16, + "text": "ये गुणाः पुरुषस्येह ये च मातृगुणास तथा\nअस्थि सनायु च मज्जा च जानीमः पितृजॊ दविज" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 17, + "text": "तवङ मांसं शॊनितं चैव मातृजान्य अपि शुश्रुम\nएवम एतद दविजश्रेष्ठ वेद शास्त्रेषु पथ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 18, + "text": "परमाणं यच च वेदॊक्तं शास्त्रॊक्तं यच च पथ्यते\nवेद शास्त्रप्रमाणं च परमाणं त सनातनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 19, + "text": "एवम एवाभिसंबद्धौ नित्यं परकृतिपूरुषौ\nपश्यामि भगवंस तस्मान मॊक्षधर्मन न विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 20, + "text": "अथ नानन्तर कृतं किं चिद एव निदर्शनम\nतन ममाचक्ष्व तत्त्वेन परत्यक्षॊ हय असि सर्वथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 21, + "text": "मॊक्षकामां वयं चापि काङ्क्षामॊ यद अनामयम\nअदेहम अजरं दिव्यम अतीन्द्रियम अनीश्वरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 22, + "text": "[वस]\nयद एतद उक्तं भवता वेद शास्त्रनिदर्शनम\nएवम एतद यथा चैतन न गृह्णाति तथा भवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 23, + "text": "धार्यते हि तवया गरन्थ उभयॊर वेद शास्त्रयॊः\nन तु गरन्थस्य तत्त्वज्ञॊ यथावत तवं नरेश्वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 24, + "text": "यॊ हि वेदे च शास्त्रे च गरन्थ धारण तत्परः\nन च गरन्थार्थ तत्त्वज्ञस तस्य तद धारणं वृथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 25, + "text": "भारं स वहते तस्य गरन्थस्यार्थं न वेत्ति यः\nयस तु गरन्थार्थ तत्त्वज्ञॊ नास्य गरन्थागमॊ वृथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 26, + "text": "गरन्थस्यार्थं च पृष्टः संस तादृशॊ वक्तुम अर्हति\nयथातत्त्वाभिगमनाद अर्थं तस्य स विन्दति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 27, + "text": "यस तु संसत्सु कथयेद गरन्थार्थं सथूलबुद्धिमान\nस कथं मन्दविज्ञानॊ गरन्थं वक्ष्यति निर्नयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 28, + "text": "निर्नयं चापि छिद्रात्मा न तं वक्ष्यति तत्त्वतः\nसॊपहासात्मताम एति यस्माच चैवात्मवान अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 29, + "text": "तस्मात तवं शृणु राजेन्द्र यथैतद अनुदृश्यते\nयाथातथ्येन सांख्येषु यॊगेषु च महात्मसु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 30, + "text": "यद एव यॊगाः पश्यन्ति सांख्यैस तद अनुगम्यते\nएकं सांख्यं च यॊगं च यः पश्यति स बुद्धिमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 31, + "text": "तवन मांसं रुधिरं मेदः पित्तं मज्जास्थि सनायु च\nएतद ऐन्द्रियकं तात यद भवान इदम आह वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 32, + "text": "दरव्याद दरव्यस्य निष्पत्तिर इन्द्रियाद इन्द्रियं तथा\nदेहाद देहम अवाप्नॊति बीजाद बीजं तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 33, + "text": "निरिन्द्रियस्याबीलस्य निर्द्रव्यस्यास्य देहिनः\nकथं गुणा भविष्यन्ति निर्गुणत्वान महात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 34, + "text": "गुणा गुणेषु जायन्ते तत्रैव निविशन्ति च\nएवंगुणाः परकृतितॊ जायन्ते च न सन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 35, + "text": "तवन मांसं रुधिरं मेदः पित्तं मज्जास्थि सनायु च\nअस्तौ तान्य अथ शुक्रेण जानीहि पराकृतानि वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 36, + "text": "पुमांश चैवापुमांश चैव तरैलिङ्ग्यं पराकृतं समृतम\nनैव पुमान पुमांश चैव स लिङ्गीत्य अभिधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 37, + "text": "अलिङ्गा परकृतिर लिङ्गैर उपलभ्यति सात्मजैः\nयथा पुष्प फलैर नित्यम ऋतवॊ मूर्तयस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 38, + "text": "एवम अप्य अनुमानेन हय अलिङ्गम उपलभ्यते\nपञ्चविंशतिमस तात लिङ्गेष्व अनियतात्मकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 39, + "text": "अनादि निधनॊ ऽनन्तः सर्वदर्शी निरामयः\nकेवलं तव अभिमानित्वाद गुणेष्व अगुण उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 40, + "text": "गुणा गुणवतः सन्ति निर्गुणस्य कुतॊ गुणाः\nतस्माद एवं विजानन्ति ये जना गुणदर्शिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 41, + "text": "यदा तवैष गुणान सर्वान पराकृतान अभिमन्यते\nतदा स गुणवान एव परमेणानुपश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 42, + "text": "यत तद बुद्धेः परं पराहुः सांख्या यॊगाश च सर्वशः\nबुध्यमानं महाप्राज्ञम अबुद्ध परिवर्जनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 43, + "text": "अप्रबुद्धम अथाव्यक्तं सगुणं पराहुर ईश्वरम\nनिर्गुणं चेश्वरं नित्यम अधिष्ठातारम एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 44, + "text": "परकृतेश च गुणानां च पञ्चविंशतिकं बुधाः\nसांख्ययॊगे च कुशला बुध्यन्ते परमैषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 45, + "text": "यदा परबुद्धास तव अव्यक्तम अवस्था जन्म भीरवः\nबुध्यमानं परबुध्यन्ति गमयन्ति समं तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 46, + "text": "एतन निदर्शनं सम्यग असम्यग अनुदर्शनम\nबुध्यमानाप्रबुद्धाभ्यां पृथक्पृथग अरिंदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 47, + "text": "परस्परेणैतद उक्तं कषराक्षर निदर्शनम\nएकत्वम अक्षरं पराहुर नानात्वं कषरम उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 48, + "text": "पञ्चविंशति निष्ठॊ ऽयं यदासम्यक परवर्तते\nएकत्वं दर्शनं चास्य नानात्वं चाप्य अदर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 49, + "text": "तत्त्वनिस्तत्त्वयॊर एतत पृथग एव निदर्शनम\nपञ्चविंशति सर्गं तु तत्त्वम आहुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 293, + "shloka": 50, + "text": "निस्तत्त्वं पञ्चविंशस्य परम आहुर निदर्शनम\nवर्गस्य वर्गम आचारं तत्त्वं तत्त्वात सनातनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 1, + "text": "[करालजनक]\nनानात्वैकत्वम इत्य उक्तं तवयैतद ऋषिसत्तम\nपश्यामि चाभिसंदिग्धम एतयॊर वै निदर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 2, + "text": "तथाप्रबुद्ध बुद्धाभ्यां बुध्यमानस्य चानघ\nसथूलबुद्ध्या न पश्यामि तत्त्वम एतन न संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 3, + "text": "अक्षरक्षरयॊर उक्तं तवया यद अपि कारणम\nतद अप्य अस्थिरबुद्धित्वात परनस्तम इव मे ऽनघ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 4, + "text": "तद एतच छरॊतुम इच्छामि नानात्वैकत्व दर्शनम\nबुद्धम अप्रतिबुद्धं च बुध्यमानं च तत्त्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 5, + "text": "विद्याविद्ये च भगवन्न अक्षरं कषरम एव च\nसांख्यं यॊगं च कार्त्स्न्येन पृथक चैवापृथक च ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 6, + "text": "[वस]\nहन्त ते संप्रवक्ष्यामि यद एतद अनुपृच्छसि\nयॊगकृत्यं महाराज पृथग एव शृणुष्व मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 7, + "text": "यॊगकृत्यं तु यॊगानां धयानम एव परं बलम\nतच चापि दविविधं धयानम आहुर वेदविदॊ जनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 8, + "text": "एकाग्रता च मनसः पराणायामस तथैव च\nपराणायामस तु सगुणॊ निर्गुणॊ मनसस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 9, + "text": "मूत्रॊत्सर्गे पुरीसे च हॊजने च नराधिप\nतरिकालं नाभियुज्ञीत शेषं युञ्जीत तत्परः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 10, + "text": "इन्द्रियाणीन्द्रियार्थेभ्यॊ निवर्त्य मनसा मुनिः\nदश दवादशभिर वापि चतुर्विंशात परं ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 11, + "text": "तं चॊदनाभिर मतिमान आत्मानं चॊदयेद अथ\nतिष्ठन्तम अजरं तं तु यत तद उक्तं मनीसिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 12, + "text": "तैश चात्मा सततं जञेय इत्य एवम अनुशुश्रुम\nदरव्यं हय अहीन मनसॊ नान्यथेति विनिश्चयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 13, + "text": "विमुक्तः सर्वसङ्गेभ्यॊ लघ्व आहारॊ जितेन्द्रियः\nपूर्वरात्रे परे चैव धारयेत मनॊ ऽऽतमनि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 14, + "text": "सथिरी कृत्येन्द्रिय गरामं मनसा मिथिलेश्वर\nमनॊ बुद्ध्या सथिरं कृत्वा पासान इव निश्चलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 15, + "text": "सथानुवच चाप्य अकम्पः सयाद गिरिवच चापि निश्चलः\nबुधा विधिविधानज्ञास तदा युक्तं परचक्षते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 16, + "text": "न शृणॊति न चाघ्राति न रस्यति न पश्यति\nन च सपर्शं विजानाति न संकल्पयते मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 17, + "text": "न चाभिमन्यते किं चिन न च बुध्यति काष्ठवत\nतदा परकृतिम आपन्नं युक्तम आहुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 18, + "text": "निवाते च यथा दीप्यन दीपस तद्वत स दृश्यते\nनिरिङ्गश चाचलश चॊर्ध्वं न तिर्यग्गतिम आप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 19, + "text": "तदा तम अनुपश्येत यस्मिन दृष्टे तु कथ्यते\nहृदयस्थॊ ऽनतरात्मेति जञेयॊ जञस तात मद्विधैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 20, + "text": "विधूम इव सप्तार्चिर आदित्य इव रश्मिमान\nवैद्युतॊ ऽगनिर इवाकाशे दृश्यते ऽऽतमा तथात्मनि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 21, + "text": "यं पश्यन्ति महात्मानॊ धृतिमन्तॊ मनीषिणः\nबराह्मणा बरह्मयॊनिष्ठा हय अयॊनिम अमृतात्मकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 22, + "text": "तद एवाहुर अनुभ्यॊ ऽनु तन महद भयॊ महत्तरम\nतद अन्तः सर्वभूतेषु धरुवं तिष्ठन न दृश्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 23, + "text": "बुद्धिद्रव्येण दृश्येत मनॊ दीपेन लॊककृत\nमहतस तमसस तात पारे तिष्ठन्न अतामसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 24, + "text": "स तमॊनुद इत्य उक्तस तत्त्वज्ञैर वेदपारगैः\nविमलॊ वितमस्कश च निर्लिङ्गॊ ऽलिङ्ग संज्ञितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 25, + "text": "यॊगम एतद धि यॊगानां मन्ये यॊगस्य लक्षणम\nएवं पश्यं परपश्यन्ति आत्मानम अजरं परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 26, + "text": "यॊगदर्शनम एतावद उक्तं ते तत्त्वतॊ मया\nसांख्यज्ञानं परवक्ष्यामि परिसंख्या निदर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 27, + "text": "अव्यक्तम आहुः परकृतिं परां परकृतिवादिनः\nतस्मान महत समुत्पन्नं दवितीयं राजसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 28, + "text": "अहंकारस तु महतस तृतीयम इति नः शरुतम\nपञ्च भूतान्य अहंकाराद आहुः सांख्या निदर्शिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 29, + "text": "एताः परकृतयस तवास्तौ विकाराश चापि सॊदश\nपञ्च चैव विशेषा वै तथा पञ्चेन्द्रियाणि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 30, + "text": "एतावद एव तत्त्वानां सांख्यम आहुर मनीषिणः\nसांख्ये विधिविधानज्ञा नित्यं सांख्यपथे रताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 31, + "text": "यस्माद यद अभिजायेत तत तत्रैव परलीयते\nलीयन्ते परतिलॊमानि सृज्यन्ते चान्तर आत्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 32, + "text": "अनुलॊमेन जायन्ते लीयन्ते परतिलॊमतः\nगुणा गुणेषु सततं सागरस्यॊर्मयॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 33, + "text": "सर्वप्रलय एतावान परकृतेर नृपसत्तम\nएकत्वं परलये चास्य बहुत्वं च यदासृजत\nएवम एव च राजेन्द्र विज्ञेयं जञेय चिन्तकैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 34, + "text": "अधिष्ठातारम अव्यक्तम अस्याप्य एतन निदर्शनम\nएकत्वं च बहुत्वं च परकृतेर अनु तत्त्ववान\nएकत्वं परलये चास्य बहुत्वं च परवर्तनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 35, + "text": "बहुधात्मा परकुर्वीत परकृतिं परसवात्मिकाम\nतच च कषेत्रं महान आत्मा पञ्चविंशॊ ऽधितिष्ठति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 36, + "text": "अधिष्ठातेति राजेन्द्र परॊच्यते यति सत्तमैः\nअधिष्ठानाद अधिष्ठाता कषेत्राणाम इति नः शरुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 37, + "text": "कषेत्रं जानाति चाव्यक्तं कषेत्रज्ञ इति चॊच्यते\nअव्यक्तिके पुरे शेते पुरुषश चेति कथ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 38, + "text": "अन्यद एव च कषेत्रं सयाद अन्यः कषेत्रज्ञ उच्यते\nकषेत्रम अव्यक्तम इत्य उक्तं जञाता वै पञ्चविंशकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 39, + "text": "अन्यद एव च जञानं सयाद अन्यज जञेयं तद उच्यते\nजञानम अव्यक्तम इत्य उक्तं जञेयॊ वै पञ्चविंशकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 40, + "text": "अव्यक्तं कषेत्रम इत्य उक्तं तथा सत्त्वं तथेश्वरम\nअनीश्वरम अतत्त्वं च तत्त्वं तत पञ्चविंशकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 41, + "text": "सांख्यदर्शनम एतावत परिसंख्यान दर्शनम\nसांख्यं परकुरुते चैव परकृतिं च परचक्षते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 42, + "text": "तत्त्वानि च चतुर्विंशत परिसंख्याय तत्त्वतः\nसांख्याः सह परकृत्या तु निस्तत्त्वः पञ्चविंशकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 43, + "text": "पञ्चविंशॊ ऽपरबुद्धात्मा बुध्यमान इति समृतः\nयदा तु बुध्यते ऽऽतमानं तदा भवति केवलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 44, + "text": "सम्यग दर्शनम एतावद भासितं तव तत्त्वतः\nएवम एतद विजानन्तः साम्यतां परतियान्त्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 45, + "text": "सम्यङ निदर्शनं नाम परत्यक्षं परकृतेस तथा\nगुणतत्त्वान्य अथैतानि निर्गुणॊ ऽनयस तथा भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 46, + "text": "न तवैवं वर्तमानानाम आवृत्तिर विद्यते पुनः\nविद्यते ऽकषरभावत्वाद अपरः परम अव्ययम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 47, + "text": "पश्येरन्न एकमतयॊ न सम्यक तेषु दर्शनम\nते ऽवयक्तं परतिपद्यन्ते पुनः पुनर अरिंदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 48, + "text": "सर्वम एतद विजानन्तॊ न सर्वस्य परबॊधनात\nवयक्ती भूता भविष्यन्ति वयक्तस्य वशवर्तिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 294, + "shloka": 49, + "text": "सर्वम अव्यक्तम इत्य उक्तम असर्वः पञ्चविंशकः\nय एनम अभिजानन्ति न भयं तेषु विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 1, + "text": "[वसिस्ठ]\nसांख्यदर्शनम एतावद उक्तं ते नृपसत्तम\nविद्याविद्ये तव इदानीं मे तवं निबॊधानुपूर्वशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 2, + "text": "अव्यद्याम आहुर अव्यक्तं सर्ग परलय धर्मि वै\nसर्ग परलय निर्मुक्तं विद्यां वै पञ्चविंशकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 3, + "text": "परस्परम अविद्यां वै तन निबॊधानुपूर्वशः\nयथॊक्तम ऋषिभिस तात सांख्यस्यास्य निदर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 4, + "text": "कर्मेन्द्रियाणां सर्वेषां विद्या बुद्धीन्द्रियं समृतम\nबुद्धीन्द्रियाणां च तथा विशेषा इति नः शरुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 5, + "text": "विशेषाणां मनस तेषां विद्याम आहुर मनीषिणः\nमनसः पञ्च भूतानि विद्या इत्य अभिचक्षते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 6, + "text": "अहंकारस तु भूतानां पञ्चानां नात्र संशयः\nअहंकारस्य च तथा बुद्धिर विद्या नरेश्वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 7, + "text": "बुद्धेः परकृतिर अव्यक्तं तत्त्वानां परमेश्वरम\nविद्या जञेया नरश्रेष्ठ विधिश च परमः समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 8, + "text": "अव्यक्तस्य परं पराहुर विद्यां वै पञ्चविंशकम\nसर्वस्य सर्वम इत्य उक्तं जञेयं जञानस्य पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 9, + "text": "जञानम अव्यक्तम इत्य उक्तं जञेयं वै पञ्चविंशकम\nतथैव जञानम अव्यक्तं विज्ञाता पञ्चविंशकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 10, + "text": "विद्याविद्यार्थ तत्त्वेन मयॊक्तं ते विशेषतः\nअक्षरं च कषरं चैव यद उक्तं तन निबॊध मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 11, + "text": "उभाव एतौ कषराव उक्ताव उभाव एतौ च नश्वरौ\nकारणं तु परवक्ष्यामि यथा खयातौ तु तत्त्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 12, + "text": "अनादि निधनाव एताव उभाव एवेश्वरौ मतौ\nतत्त्वसंज्ञाव उभाव एतौ परॊच्येते जञानचिन्तकैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 13, + "text": "सर्ग परलय धर्मित्वाद अव्यक्तं पराहुर अक्षरम\nतद एतद गुणसर्गाय विकुर्वाणं पुनः पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 14, + "text": "गुणानां महद आदीनाम उत्पद्यति परस्परम\nअधिष्ठानात कषेत्रम आहुर एतत तत पञ्चविंशकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 15, + "text": "यदा तु गुणजालं तद अव्यक्तात्मनि संक्षिपेत\nतदा सह गुणैस तैस तु पञ्चविंशॊ विलीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 16, + "text": "गुणा गुणेषु लीयन्ते तदैका परकृतिर भवेत\nकषेत्रज्ञॊ ऽपि यदा तात तत कषेत्रे संप्रलीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 17, + "text": "तदाक्षरत्वं परकृतिर गच्छते गुणसंज्ञिता\nनिर्गुणत्वं च वैदेह गुणेषु परतिवर्तनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 18, + "text": "एवम एव च कषेत्रज्ञः कषेत्रज्ञानपरिक्षये\nपरकृत्या निर्गुणस तव एष इत्य एवम अनुशुश्रुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 19, + "text": "कषरॊ भवत्य एष यदा तदा गुणवतीम अथ\nपरकृतिं तव अभिजानाति निर्गुणत्वं तथात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 20, + "text": "तदा विशुद्धॊ भवति परकृतेः परिवर्जनात\nअन्यॊ ऽहम अन्येयम इति यदा बुध्यति बुद्धिमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 21, + "text": "तदैषॊ ऽनयत्वताम एति न च मिश्रत्वम आव्रजेत\nपरकृत्या चैव राजेन्द्र न मिश्रॊ ऽनयश च दृश्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 22, + "text": "यदा तु गुणजालं तत पराकृतं विजुगुप्सते\nपश्यते चापरं पश्यं तदा पश्यन न संज्वरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 23, + "text": "किं मया कृतम एतावद यॊ ऽहं कालम इमं जनम\nमत्स्यॊ जालं हय अविज्ञानाद अनुवर्तितवांस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 24, + "text": "अहम एव हि संमॊहाद अन्यम अन्यं जनाञ जनम\nमत्स्यॊ यथॊदक जञानाद अनुवर्तितवान इह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 25, + "text": "मत्स्यॊ ऽनयत्वं यथाज्ञानाद उदकान नाभिमन्यते\nआत्मानं तद्वद अज्ञानाद अन्यत्वं चैव वेद्म्य अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 26, + "text": "ममास्तु धिग अबुद्धस्य यॊ ऽहं मग्नम इमं पुनः\nअनुवर्तितवान मॊहाद अन्यम अन्यं जनाज जनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 27, + "text": "अयम अत्र भवेद बन्धुर अनेन सह मॊक्षणम\nसाम्यम एकत्वम आयातॊ यादृशस तादृशस तव अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 28, + "text": "तुल्यताम इह पश्यामि सदृशॊ ऽहम अनेन वै\nअयं हि विमलॊ वयक्तम अहम ईदृशकस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 29, + "text": "यॊ ऽहम अज्ञानसंमॊहाद अज्ञया संप्रवृत्तवान\nससङ्गयाहं निःसङ्गः सथितः कालम इमं तव अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 30, + "text": "अनयाहं वशीभूतः कालम एतं न बुद्धवान\nउच्चमध्यमनीचानां ताम अहं कथम आवसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 31, + "text": "समानयानया चेह सह वासम अहं कथम\nगच्छाम्य अबुद्ध भावत्वाद एषेदानीं सथिरॊ भवे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 32, + "text": "सह वासं न यास्यामि कालम एतद धि वञ्चनात\nवञ्चितॊ ऽसम्य अनया यद धि निर्विकारॊ विकारया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 33, + "text": "न चायम अपराधॊ ऽसया अपराधॊ हय अयं मम\nयॊ ऽहम अत्राभवं सक्तः पराङ्मुखम उपस्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ ऽसमि बहुरूपासु सथितॊ मूर्तिष्व अमूर्तिमान\nअमूर्तश चापि मूर्तात्मा ममत्वेन परधर्षितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 35, + "text": "परकृतेर अनयत्वेन तासु तास्व इह यॊनिषु\nनिर्ममस्य ममत्वेन किं कृतं तासु तासु च\nयॊनीषु वर्तमानेन नष्ट संज्ञेन चेतसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 36, + "text": "न ममात्रानया कार्यम अहंकारकृतात्मया\nआत्मानं बहुधा कृत्वा येयं भूयॊ युनक्ति माम\nइदानीम एष बुद्धॊ ऽसमि निर्ममॊ निरहंकृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 37, + "text": "ममत्वम अनया नित्यम अहंकारकृतात्मकम\nअपेत्याहम इमां हित्वा संश्रयिष्ये निरामयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 38, + "text": "अनेन साम्यं यास्यामि नानयाहम अचेतसा\nकषमं मम सहानेन नैकत्वम अनया सह\nएवं परमसंबॊधात पञ्चविंशॊ ऽनुबुद्धवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 39, + "text": "अक्षरत्वं नियच्छेत तयक्त्वा कषरम अनामयम\nअव्यक्तं वयक्तधर्माणं सगुणं निर्गुणं तथा\nनिर्गुणं परथमं दृष्ट्वा तादृग भवति मैथिल" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 40, + "text": "अक्षरक्षरयॊर एतद उक्तं तव निदर्शनम\nमहेह जञानसंपन्नं यथा शरुतिनिदर्शनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 41, + "text": "निःसंदिग्धं च सूक्ष्मं च विबुद्धं विमलं तथा\nपरवक्ष्यामि तु ते भूयस तन निबॊध यथा शरुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 42, + "text": "सांख्ययॊगौ मया परॊक्तौ शास्त्रद्वयनिदर्शनात\nयद एव शास्त्रं सांख्यॊक्तं यॊगदर्शनम एव तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 43, + "text": "परबॊधनकरं जञानं सांख्यानाम अवनी पते\nविस्पष्टं परॊच्यते तत्र शिष्याणां हितकाम्यया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 44, + "text": "बृहच चैव हि तच छास्त्रम इत्य आहुः कुशला जनाः\nअस्मिंश च शास्त्रे यॊगानां पुनर दधि पुनः शरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 45, + "text": "पञ्चविंशत परं तत्त्वं न पश्यति नराधिप\nसांख्यानां तु परं तत्र यथावद अनुवर्णितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 295, + "shloka": 46, + "text": "बुद्धम अप्रतिबुद्धं च बुध्यमानं च तत्त्वतः\nबुध्यमानं च बुद्धं च पराहुर यॊगनिदर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 1, + "text": "[वसिस्ठ]\nअप्रबुद्धम अथाव्यक्तम इमं गुणविधिं शृणु\nगुणान धारयते हय एषा सृजत्य आक्षिपते तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 2, + "text": "अजस्रं तव इह करीदार्थं विकुर्वन्ती नराधिप\nआत्मानं बहुधा कृत्वा तान्य एव च विचक्षते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 3, + "text": "एतद एवं विकुर्वाणां बुध्यमानॊ न बुध्यते\nअव्यक्तबॊधनाच चैव बुध्यमानं वदन्त्य अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 4, + "text": "न तव एव बुध्यते ऽवयक्तं सगुणं वाथ निर्गुणम\nकदा चित तव एव खल्व एतद आहुर अप्रति बुद्धकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 5, + "text": "बुध्यते यदि वाव्यक्तम एतद वै पञ्चविंशकम\nबुध्यमानॊ भवत्य एष सङ्गात्मक इति शरुतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 6, + "text": "अनेनाप्रतिबुद्धेति वदन्त्य अव्यक्तम अच्युतम\nअव्यक्तबॊधनाच चैव बुध्यमानं वदन्त्य उप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 7, + "text": "पञ्चविंशं महात्मानं न चासाव अपि बुध्यते\nसद्विंशं विमलं बुद्धम अप्रमेयं सनातनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 8, + "text": "सततं पञ्चविंसं च चतुर्विंशं च बुध्यते\nदृश्यादृश्ये हय अनुगतम उभाव एव महाद्युती" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 9, + "text": "अव्यक्तं न तु तद बरह्म बुध्यते तात केवलम\nकेवलं पञ्चविंशं च चतुर्विंशं न पश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 10, + "text": "बुध्यमानॊ यदात्मानम अन्यॊ ऽहम इति मन्यते\nतदा परकृतिमान एष भवत्य अव्यक्तलॊचनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 11, + "text": "बुध्यते च परां बुद्धिं विशुद्धाम अमलां यदा\nसद्विंशॊ राजशार्दूल तदा बुद्धत्वम आव्रजेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 12, + "text": "ततस तयजति सॊ ऽवयक्तं सर्ग परलय धर्मिणम\nनिर्गुणः परकृतिं वेद गुणयुक्ताम अचेतनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 13, + "text": "ततः केवलधर्मासौ भवत्य अव्यक्तदर्शनात\nकेवलेन समागम्य विमुक्तॊ ऽऽतमानम आप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 14, + "text": "एतत तत तत्त्वम इत्य आहुर निस्तत्त्वम अजरामरम\nतत्त्वसंश्रयणाद एतत तत्त्ववन न च मानद\nपञ्चविंशति तत्त्वानि परवदन्ति मनीषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 15, + "text": "न चैष तत्त्ववांस तात निस्तत्त्वस तव एष बुद्धिमान\nएष मुञ्चति तत्त्वं हि कषिप्रं बुद्धस्य लक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 16, + "text": "सद्विंशॊ ऽहम इति पराज्ञॊ गृह्यमाणॊ ऽजरामरः\nकेवलेन बलेनैव समतां यात्य असंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 17, + "text": "सद्विंशेन परबुद्धेन बुध्यमानॊ ऽपय अबुद्धिमान\nएतन नानात्वम इत्य उक्तं सांख्यश्रुतिनिदर्शनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 18, + "text": "चेतनेन समेतस्य पञ्चविंशतिकस्य च\nएकत्वं वै भवत्य अस्य यदा बुद्ध्या न बुध्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 19, + "text": "बुध्यमानॊ ऽपरबुद्धेन समतां याति मैथिल\nसङ्गधर्मा भवत्य एष निःसङ्गात्मा नराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 20, + "text": "निःसङ्गात्मानम आसाद्य सद्विंशकम अजं विदुः\nविभुस तयजति चाव्यक्तं यदा तव एतद विबुध्यते\nचतुर्विंशम अगाधं च सद्विंशस्य परबॊधनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 21, + "text": "एष हय अप्रतिबुद्धश च बुध्यमानश च ते ऽनघ\nपरॊक्तॊ बुद्धश च तत्त्वेन यथा शरुतिनिदर्शनात\nनानात्वैकत्वम एतावद दरष्टव्यं शास्त्रदृष्टिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 22, + "text": "मशकॊदुम्बरे यद्वद अन्यत्वं तद्वद एतयॊः\nमत्स्यॊ ऽमभसि यथा तद्वद अन्यत्वम उपलभ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 23, + "text": "एवम एवावगन्तव्यं नानात्वैकत्वम एतयॊः\nएतद विमॊक्ष इत्य उक्तम अव्यक्तज्ञानसंहितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 24, + "text": "पञ्चविंशतिकस्यास्य यॊ ऽयं देहेषु वर्तते\nएष मॊक्षयितव्येति पराहुर अव्यक्तगॊचरात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 25, + "text": "सॊ ऽयम एवं विमुच्येत नान्यथेति विनिश्चयः\nपरेण परधर्मा च भवत्य एष समेत्य वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 26, + "text": "विशुद्धधर्मा शुद्धेन बुद्धेन च स बुद्धिमान\nविमुक्तधर्मा मुक्तेन समेत्य पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 27, + "text": "नियॊग धर्मिणा चैव नियॊगात्मा भवत्य अपि\nविमॊक्षिणा विमॊक्षश च समेत्येह तथा भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 28, + "text": "शुचि कर्मा शुचिश चैव भवत्य अमितदीप्तिमान\nविमलात्मा च भवति समेत्य विमलात्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 29, + "text": "केवलात्मा तथा चैव केवलेन समेत्य वै\nसवतन्त्रश च सवतन्त्रेण सवतन्त्रत्वम अवाप्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 30, + "text": "एतावद एतत कथितं मया ते; तथ्यं महाराज यथार्थतत्त्वम\nअमत्सरत्वं परतिगृह्य चार्थं; सनातनं बरह्म विशुद्धम आद्यम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 31, + "text": "न वेद निष्ठस्य जनस्य राजन; परदेयम एतत परमं तवया भवेत\nविवित्समानाय विबॊध कारकं; परबॊध हेतॊः परनतस्य शासनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 32, + "text": "न देयम एतच च तथानृतात्मने; शठाय कलीबाय न जिह्मबुद्धये\nन पण्डित जञानपर उपतापिने; देयं तवयेदं विनिबॊध यादृशे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 33, + "text": "शरद्धान्वितायाथ गुणान्विताय; परापवादाद विरताय नित्यम\nविशुद्धयॊगाय बुध्याय चैव; करियावते ऽथ कषमिणे हिताय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 34, + "text": "विविक्तशीलाय विधिप्रियाय; विवादहीनाय बहुश्रुताय\nविजानते चैव न चाहितक्षमे; दमे च शक्ताय शमे च देहिनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 35, + "text": "एतैर गुणैर हीनतमे न देयम; एत परं बरह्म विशुद्धम आहुः\nन शरेयसा यॊक्ष्यते तादृशे कृतं; धर्मप्रवक्तारम अपात्र दानात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 36, + "text": "पृथिवीम इमां यद्य अपि रत्र पूर्णां; दद्यान न देयं तव इदम अव्रताय\nजितेन्द्रियायैतद असंशयं ते; भवेत परदेयं परमं नरेन्द्र" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 37, + "text": "कराल मा ते भयम अस्तु किं चिद; एतच छरुतं बरह्म परं तवयाद्य\nयथावद उक्तं परमं पवित्रं; निःशॊकम अत्यन्तम अनादिमध्यम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 38, + "text": "अगाध जन्मामरणं च राजन; निरामयं वीतभयं शिवं च\nसमीक्ष्य मॊहं तयज चाद्य सर्वं; जञानस्य तत्त्वार्थम इदं विदित्वा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 39, + "text": "अवाप्तम एतद धि पुरा सनातनाद; धिरण्यगर्भाद गदतॊ नराधिप\nपरसाद्य यत्नेन तमूग्रतेजसं; सनातनं बरह्म यथा दय वै तवया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 40, + "text": "पृष्ठस तवया चास्मि यथा नरेन्द्र; तथा मयेदं तवयि चॊक्तम अद्य\nतथावाप्तं बरह्मणॊ मे नरेन्द्र; महज जञानं मॊक्षविदां पुराणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 41, + "text": "[भी]\nएतद उक्तं परं बरह्म यस्मान नावर्तते पुनः\nपञ्चविंशॊ महाराज परमर्षिनिदर्शनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 42, + "text": "पुनर आवृत्तिम आप्नॊति परं जञानम अवाप्य च\nनावबुध्यति तत्त्वेन बुध्यमानॊ ऽजरामरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 43, + "text": "एतन निःश्रेयसकरं जञानानां ते परं मया\nकथितं तत्त्वतस तात शरुत्वा देवर्षितॊ नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 44, + "text": "हिरण्यगर्भाद ऋषिणा वसिष्ठेन महात्मना\nवसिष्ठाद ऋषिशार्दूलान नारदॊ ऽवाप्तवान इदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 45, + "text": "नारदाद विदितं मह्यम एतद बरह्म सनातनम\nमा शुचः कौरवेन्द्र तवं शरुत्वैतत परमं पदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 46, + "text": "येन कषराक्षरे वित्ते न भयं तस्य विद्यते\nविद्यते तु भयं तस्य यॊ नैतद वेत्ति पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 47, + "text": "अविज्ञानाच च मूढात्मा पुनः पुनर उपद्रवन\nपरेत्य जातिसहस्राणि मरणान्तान्य उपाश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 48, + "text": "देवलॊकं तथा तिर्यङ मानुष्यम अपि चाश्नुते\nयदि शुध्यति कालेन तस्माद अज्ञानसागरात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 49, + "text": "अज्ञानसागरॊ घॊरॊ हय अव्यक्तॊ ऽगाध उच्यते\nअहन्य अहनि मज्जन्ति यत्र भूतानि भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 296, + "shloka": 50, + "text": "यस्माद अगाधाद अव्यक्ताद उत्तीर्णस तवं सनातनात\nतस्मात तवं विरजाश चैव वितमस्कश च पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 297, + "shloka": 1, + "text": "[भी]\nमृगयां विचरन कश चिद विजने जनकात्मजः\nवने ददर्श विप्रेन्द्रम ऋषिं वंशधरं भृगॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 297, + "shloka": 2, + "text": "तम आसीनम उपासीनः परनम्य शिरसा मुनिम\nपश्चाद अनुमतस तेन पप्रच्छ वसुमान इदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 297, + "shloka": 3, + "text": "भगवन किम इदं शरेयः परेत्य वापीह वा भवेत\nपुरुषस्याध्रुवे देहे कामस्य वशवर्तिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 297, + "shloka": 4, + "text": "सत्कृत्य परिपृष्टः सन सुमहात्मा महातपः\nनिजगाद ततस तस्मै शरेयस्करम इदं वचः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 297, + "shloka": 5, + "text": "मनसॊ ऽपरतिकूलानि परेत्य चेह च वाञ्छसि\nभूतानां परतिकूलेभ्यॊ निर्वर्तस्व यतेन्द्रियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 297, + "shloka": 6, + "text": "धर्मः सतां हितः पुंसां धर्मश चैवाश्रयः सताम\nधर्माल लॊकास तरयस तात परवृत्ताः सचराचराः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 297, + "shloka": 7, + "text": "सवादु कामुक कामानां वैतृष्ण्यं किं न गच्छसि\nमधु पश्यसि दुर्बुद्धे परपातं नानुपश्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 297, + "shloka": 8, + "text": "यथा जञाने परिचयः कर्तव्यस तत फलार्थिना\nतथा धर्मे परिचयः कर्तव्यस तत फलार्थिना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 297, + "shloka": 9, + "text": "असता धर्मकामेन विशुद्धं कर्म दुष्करम\nसता तु धर्मकामेन सुकरं कर्म दुष्करम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 297, + "shloka": 10, + "text": "वने गराम्यसुखाचारॊ यथा गराम्यस तथैव सः\nगरामे वनसुखाचारॊ यथा वनचरस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 297, + "shloka": 11, + "text": "मनॊ वाक कर्मके धर्मे कुरु शरद्धां समाहितः\nनिवृत्तौ वा परवृत्तौ वा संप्रधार्य गुणागुणान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 297, + "shloka": 12, + "text": "नित्यं च बहु दातव्यं साधुभ्यश चानसूयता\nपरार्थितं वरतशौचाभ्यां सत्कृतं देशकालयॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 297, + "shloka": 13, + "text": "शुभेन विधिना लब्धम अर्हाय परतिपादयेत\nकरॊधम उत्सृज्य दत्त्वा च नानुतप्येन न कीर्तयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 297, + "shloka": 14, + "text": "अनृशंसः शुचिर दान्तः सत्यवाग आर्जवे सथितः\nयॊनिकर्म विशुद्धश च पात्रं सयाद वेदविद दविजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 297, + "shloka": 15, + "text": "सत्कृता चैकपत्नी च जात्या यॊनिर इहेश्यते\nऋद यजुः सामगॊ विद्वान सः कर्मा पात्रम उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 297, + "shloka": 16, + "text": "स एव धर्मः सॊ ऽधर्मस तं तं परतिनरं भवेत\nपात्रकर्म विशेषेण देशकालाव अवेक्ष्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 297, + "shloka": 17, + "text": "लीलयालं यथा गात्रात परमृज्याद रजसः पुमान\nबहु यत्नेन महता पापनिर्हरनं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 297, + "shloka": 18, + "text": "विरक्तस्य यथा सम्यग घृतं भवति भेषजम\nतथा निर्हृत दॊषस्य परेत्य धर्मः सुखावहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 297, + "shloka": 19, + "text": "मानसं सर्वभूतेषु वर्तते वै शुभाशुभे\nअशुभेभ्यः समाक्षिप्य शुभेष्व एवावतारयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 297, + "shloka": 20, + "text": "सर्वं सर्वेण सर्वत्र करियमाणं च पूजय\nसवधर्मे यत्र रागस ते कामं धर्मॊ विधीयताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 297, + "shloka": 21, + "text": "अधृतात्मन धृतौ तिष्ठ दुर्बुद्धे बुद्धिमान भव\nअप्रशान्त परशाम्य तवम अप्राज्ञ पराज्ञवच चर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 297, + "shloka": 22, + "text": "तेजसा शक्यते पराप्तुम उपायसह चारिणा\nइह च परेत्य च शरेयस तस्य मूलं धृतिः परा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 297, + "shloka": 23, + "text": "राजर्षिर अधृतिः सवर्गात पतितॊ हि महाभिषः\nययाति कषीणपुण्यश च धृत्या लॊकान अवाप्तवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 297, + "shloka": 24, + "text": "तपस्विनां धर्मवतां विदुषां चॊपसेवनात\nपराप्स्यसे विपुलां बुद्धिं तथा शरेयॊ ऽभिपत्स्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 297, + "shloka": 25, + "text": "स तु सवभावसंपन्नस तच छरुत्वा मुनिभासितम\nविनिवर्त्य मनः कामाद धर्मे बुद्धिं चकार ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 298, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nधर्माधर्मविमुक्तं यद विमुक्तं सर्वसंश्रयात\nजन्ममृत्युविमुक्तं च विमुक्तं पुण्यपापयॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 298, + "shloka": 2, + "text": "यच छिवं नित्यम अभयं नित्यं चाक्षरम अव्ययम\nशुचि नित्यम अनायासं तद भवान वक्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 298, + "shloka": 3, + "text": "[भी]\nअत्र ते वर्तयिष्ये ऽहम इतिहासं पुरातनम\nयाज्ञवल्क्यस्य संवादं जनकस्य च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 298, + "shloka": 4, + "text": "याज्ञवल्क्यम ऋषिश्रेष्ठं दैवरातिर मया यशः\nपप्रच्छ जनकॊ राजा परश्नं परश्नविदां वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 298, + "shloka": 5, + "text": "कतीन्द्रियाणि विप्रर्षे कति परकृतयः समृताः\nकिम अव्यक्तं परं बरह्म तस्माच च परतस तु किम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 298, + "shloka": 6, + "text": "परभवं चाप्ययं चैव कालसंख्यां तथैव च\nवक्तुम अर्हसि विप्रेन्द्र तवद अनुग्रह काङ्क्षिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 298, + "shloka": 7, + "text": "अज्ञानात परिपृच्छामि तवं हि जञानमयॊ निधिः\nतद अहं शरॊतुम इच्छामि सर्वम एतद असंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 298, + "shloka": 8, + "text": "[या]\nशरूयताम अवनी पाल यद एतद अनुपृच्छसि\nयॊगानां परमं जञानं सांख्यानां च विशेषतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 298, + "shloka": 9, + "text": "न तवाविदितं किं चिन मां तु जिज्ञासते भवान\nपृष्टेन चापि वक्तव्यम एष धर्मः सनातनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 298, + "shloka": 10, + "text": "अस्तौ परकृतयः परॊक्ता विकाराश चापि सॊदश\nअथ सप्त तु वयक्तानि पराहुर अध्यात्मचिन्तकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 298, + "shloka": 11, + "text": "अव्यक्तं च महांश चैव तथाहंकार एव च\nपृथिवी वायुर आकाशम आपॊ जयॊतिश च पञ्चमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 298, + "shloka": 12, + "text": "एताः परकृतयस तव अस्तौ विकारान अपि मे शृणु\nशरॊत्रं तवक चैव चक्षुश च जिह्वा घराणं च पञ्चमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 298, + "shloka": 13, + "text": "शब्दस्पर्शौ च रूपं च रसॊ गन्धस तथैव च\nवाक च हस्तौ च पादौ च पायुर मेध्रं तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 298, + "shloka": 14, + "text": "एते विशेषा राजेन्द्र महाभूतेषु पञ्चसु\nबुद्धीन्द्रियाण्य अथैतानि सविशेषाणि मैथिल" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 298, + "shloka": 15, + "text": "मनः सॊदशकं पराहुर अध्यात्मगतिचिन्तकाः\nतवं चैवान्ये च विद्वांसस तत्त्वबुद्धिविशारदाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 298, + "shloka": 16, + "text": "अव्यक्ताच च महान आत्मा समुत्पद्यति पार्तिव\nपरथमं सर्गम इत्य एतद आहुः पराधानिकं बुधाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 298, + "shloka": 17, + "text": "महतश चाप्य अहंकार उत्पद्यति नराधिप\nदवितीयं सर्गम इत्य आहुर एतद बुद्ध्यात्मकं समृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 298, + "shloka": 18, + "text": "अहंकाराच च संभूतं मनॊ भूतगुणात्मकम\nतृतीयः सर्ग इत्य एष आहंकारिक उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 298, + "shloka": 19, + "text": "मनसस तु समुद्भूता महाभूता नराधिप\nचतुर्थं सर्गम इत्य एतन मानसं परिचक्षते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 298, + "shloka": 20, + "text": "शब्दः सपर्शश च रूपं च रसॊ गन्धस तथैव च\nपञ्चमं सर्गम इत्य आहुर भौतिकं भूतचिन्तकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 298, + "shloka": 21, + "text": "शरॊत्रं तवक चैव चक्षुश च जिह्वा घराणं च पञ्चमम\nसर्गं तु सस्थम इत्य आहुर बहु चिन्तात्मकं समृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 298, + "shloka": 22, + "text": "अधः शरॊत्रेन्द्रिय गराम उत्पद्यति नराधिप\nसप्तमं सर्गम इत्य आहुर एतद ऐन्द्रियकं समृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 298, + "shloka": 23, + "text": "ऊर्ध्वस्रॊतस तथा तिर्यग उत्पद्यति नराधिप\nअस्तमं सर्गम इत्य आहुर एतद आर्जवकं बुधाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 298, + "shloka": 24, + "text": "तिर्यक सरॊतस तव अधः सरॊत उत्पद्यति नराधिप\nनवमं सर्गम इत्य आहुर एतद आर्जवकं बुधाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 298, + "shloka": 25, + "text": "एतानि नव सर्गाणि तत्त्वानि च नराधिप\nचतुर्विंशतिर उक्तानि यथा शरुतिनिदर्शनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 298, + "shloka": 26, + "text": "अत ऊर्ध्वं महाराज गुणस्यैतस्य तत्त्वतः\nमहात्मभिर अनुप्रॊक्तां कालसंख्यां निबॊध मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 299, + "shloka": 1, + "text": "[याज्नवल्क्य]\nअव्यक्तस्य नरश्रेष्ठ कालसंख्यां निबॊध मे\nपञ्च कल्पसहस्राणि दविगुणान्य अहर उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 299, + "shloka": 2, + "text": "रात्रिर एतावती चास्य परतिबुद्धॊ नराधिप\nसृजत्य ओषधिम एवाग्रे जीवनं सर्वदेहिनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 299, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ बरह्माणम असृजद धैरण्यान्द समुद्भवम\nसा मूर्तिः सर्वभूतानाम इत्य एवम अनुशुश्रुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 299, + "shloka": 4, + "text": "संवत्सरम उषित्वान्दे निष्क्रम्य च महामुनिः\nसंदधे ऽरधं महीं कृत्स्नां दिवम अर्धं परजापतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 299, + "shloka": 5, + "text": "दयावापृथिव्यॊर इत्य एष राजन वेदेषु पथ्यते\nतयॊः शकलयॊर मध्यमाकाशम अकरॊत परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 299, + "shloka": 6, + "text": "एतस्यापि च संख्यानं वेदवेदाङ्गपारगैः\nदश कल्पसहस्राणि पादॊनान्य अहर उच्यते\nरात्रिम एतावतीं चास्य पराहुर अध्यात्मचिन्तकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 299, + "shloka": 7, + "text": "सृजत्य अहंकारम ऋषिर भूतं दिव्यात्मकं तथा\nचतुरश चापरान पुत्रान देहात पूर्वं महान ऋषिः\nते वै पितृभ्यः पितरः शरूयन्ते राजसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 299, + "shloka": 8, + "text": "देवाः पितॄणां च सुता देवैर लॊकाः समावृताः\nचराचरा नरश्रेष्ठ इत्य एवम अनुशुश्रुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 299, + "shloka": 9, + "text": "परमेष्ठी तव अहंकारॊ ऽसृजद भूतानि पञ्चधा\nपृथिवी वायुर आकाशम आपॊ जयॊतिश च पञ्चमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 299, + "shloka": 10, + "text": "एतस्यापि निशाम आहुस तृतीयम इह कुर्वतः\nपञ्च कल्पसहस्राणि तावद एवाहर उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 299, + "shloka": 11, + "text": "शब्दः सपर्शश च रूपं च रसॊ गन्धश च पञ्चमः\nएते विशेषा राजेन्द्र महाभूतेषु पञ्चसु\nयैर आविष्टानि भूतानि अहन्य अहनि पार्थिव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 299, + "shloka": 12, + "text": "अन्यॊन्यं सपृहयन्त्य एते अन्यॊन्यस्य हिते रताः\nअन्यॊन्यम अभिमन्यन्ते अन्यॊन्यस्पर्धिनस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 299, + "shloka": 13, + "text": "ते वध्यमाना अन्यॊन्यं गुणैर हारिभिर अव्ययाः\nइहैव परिवर्तन्ते तिर्यग्यॊनिप्रवेशिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 299, + "shloka": 14, + "text": "तरीणि कल्पसहस्राणि एतेषाम अहर उच्यते\nरत्रिर एतावती चैव मनसश च नराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 299, + "shloka": 15, + "text": "मनश चरति राजेन्द्र चरितं सर्वम इन्द्रियैः\nन चेन्द्रियाणि पश्यन्ति मन एवात्र पश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 299, + "shloka": 16, + "text": "चक्षुः पश्यति रूपाणि मनसा तु न चक्षुषा\nमनसि वयाकुले चक्षुः पश्यन्न अपि न पश्यति\nतथेन्द्रियाणि सर्वाणि पश्यन्तीत्य अभिचक्षते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 299, + "shloka": 17, + "text": "मनस्य उपरते राजन्न इन्द्रियॊपरमॊ भवेत\nन चेन्द्रियव्युपरमे मनस्य उपरमॊ भवेत\nएवं मनः परधानानि इन्द्रियाणि विभावयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 299, + "shloka": 18, + "text": "इन्द्रियाणां हि सर्वेषाम ईश्वरं मन उच्यते\nएतद विशन्ति भूतानि सर्वाणीह महायशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 300, + "shloka": 1, + "text": "[या]\nतत्त्वानां सर्ग संख्या च कालसंख्या तथैव च\nमया परॊक्तानुपूर्व्येण संहारम अपि मे शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 300, + "shloka": 2, + "text": "यथा संहरते जन्तून ससर्ज च पुनः पुनः\nअनादिनिधनॊ बरह्मा नित्यश चाक्षर एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 300, + "shloka": 3, + "text": "अहः कषयम अथॊ बुद्ध्वा निशि सवप्नमनास तथा\nचॊदयाम आस भवगान अव्यक्तॊ ऽहं कृतं नरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 300, + "shloka": 4, + "text": "ततः शतसहस्रांशुर अव्यक्तेनाभिचॊदितः\nकृत्वा दवादशधात्मानम आदित्यॊ जवलद अग्निवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 300, + "shloka": 5, + "text": "चतुर्विधं परजा जालं निर्दहत्य आशु तेजसा\nजराय्व अन्द सवेदजातम उद्भिज्जं च नराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 300, + "shloka": 6, + "text": "एतद उन्मेष मात्रेण विनिष्टं सथानु जङ्गमम\nकूर्मपृष्ठसमा भूमिर भवत्य अथ समन्ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 300, + "shloka": 7, + "text": "जगद दग्ध्वामित बलः केवलं जगतीं ततः\nअम्भसा बलिना कषिप्रम आपूर्यत समन्ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 300, + "shloka": 8, + "text": "ततः कालाग्निम आसाद्य तद अम्भॊ याति संक्षयम\nविनस्ते ऽमभसि राजेन्द्र जाज्वलीत्य अनलॊ महा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 300, + "shloka": 9, + "text": "तम अप्रमेयॊ ऽतिबलं जवलमानं विभावसुम\nऊष्मानं सर्वभूतानां सप्तार्चिषम अथाञ्जसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 300, + "shloka": 10, + "text": "भक्षयाम आस बलवान वायुर अस्तात्मकॊ बली\nविचरन्न अमितप्राणस तिर्यग ऊर्ध्वम अधस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 300, + "shloka": 11, + "text": "तम अप्रतिबलं भीमम आकाशं गरसते ऽऽतमना\nआकाशम अप्य अतिनदन मनॊ गरसति चारिकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 300, + "shloka": 12, + "text": "मनॊ गरसति सर्वात्मा सॊ ऽहंकारः परजापतिः\nअहंकारं महान आत्मा भूतभव्य भविष्यवित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 300, + "shloka": 13, + "text": "तम अप्य अनुपमात्मानं विश्वं शम्भः परजापतिः\nअनिमा लघिमा पराप्तिर ईशानॊ जयॊतिर अव्ययः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 300, + "shloka": 14, + "text": "सर्वतः पानि पादान्तः सर्वतॊ ऽकषिशिरॊमुखः\nसर्वतः शरुतिमाँल लॊके सर्वम आवृत्य तिष्ठति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 300, + "shloka": 15, + "text": "हृदयं सर्वभूतानां पर्वणॊ ऽङगुष्ठ मात्रकः\nअनुग्रसत्य अनन्तं हि महात्मा विश्वम ईश्वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 300, + "shloka": 16, + "text": "ततः समभवत सर्वम अक्षयाव्ययम अव्रणम\nभूतभव्य मनुष्याणां सरष्टारम अनघं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 300, + "shloka": 17, + "text": "एषॊ ऽपययस ते राजेन्द्र यथावत परिभासितः\nअध्यात्मम अधिभूतं च अधिदैवं च शरूयताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 301, + "shloka": 1, + "text": "[या]\nपादाव अध्यात्मम इत्य आहुर बराह्मणास तत्त्वदर्शिनः\nगन्तव्यम अधिभूतं च विष्णुस तत्राधिदैवतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 301, + "shloka": 2, + "text": "पायुर अध्यात्मम इत्य आहुर यथातत्त्वार्थ दर्शिनः\nविसर्गम अधिभूतं च मित्रस तत्राधिदैवतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 301, + "shloka": 3, + "text": "उपस्थॊ ऽधयात्मम इत्य आहुर यथायॊगनिदर्शनम\nअधिभूतं तथानन्दॊ दैवतं च परजापतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 301, + "shloka": 4, + "text": "हस्ताव अध्यात्मम इत्य आहुर यथा सांख्यनिदर्शनम\nकर्तव्यम अधिभूतं तु इन्द्रस तत्राधिदैवतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 301, + "shloka": 5, + "text": "वाग अध्यात्मम इति पराहुर यथा शरुतिनिदर्शनम\nवक्तव्यम अधिभूतं तु वह्निस तत्राधिदैवतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 301, + "shloka": 6, + "text": "चक्षुर अध्यात्मम इत्य आहुर यथा शरुतिनिदर्शनम\nरूपम अत्राधिभूतं तु सूर्यस तत्राधिदैवतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 301, + "shloka": 7, + "text": "शरॊत्रम अध्यात्मम इत्य आहुर यथा शरुतिनिदर्शनम\nशब्दस तत्राधिभूतं तु दिशस तत्राधिदैवतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 301, + "shloka": 8, + "text": "जिह्वाम अध्यात्मम इत्य आहुर यथातत्त्वनिदर्शनम\nरस एवाधिभूतं तु आपस तत्राधिदैवतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 301, + "shloka": 9, + "text": "घराणम अध्यात्मम इत्य आहुर यथा शरुतिनिदर्शनम\nगन्ध एवाधिभूतं तु पृथिवी चाधिदैवतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 301, + "shloka": 10, + "text": "तवग अध्यात्मम इति पराहुस तत्त्वबुद्धिविशारदाः\nसपर्श एवाधिभूतं तु पवनश चाधिदैवतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 301, + "shloka": 11, + "text": "मनॊ ऽधयात्मम इति पराहुर यथा शरुतिनिदर्शनम\nमन्तव्यम अधिभूतं तु चन्द्रमाश चाधिदैवतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 301, + "shloka": 12, + "text": "अहंकारिकम अध्यात्मम आहुस तत्त्वनिदर्शनम\nअभिमानॊ ऽधिबूतं तु भवस तत्राधिदैवतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 301, + "shloka": 13, + "text": "बुद्धिर अध्यात्मम इत्य आहुर यथा वेद निदर्शनम\nबॊद्धव्यम अधिभूतं तु कषेत्रज्ञॊ ऽतराधिदैवतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 301, + "shloka": 14, + "text": "एषा ते वयक्ततॊ राजन विभूतिर अनुवर्णिता\nआदौ मध्ये तथा चान्ते यथातत्त्वेन तत्त्ववित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 301, + "shloka": 15, + "text": "परकृतिर गुणान विकुरुते सवच्छन्देनात्म काम्यया\nकरीदार्थं तु महाराज शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 301, + "shloka": 16, + "text": "यथा दीपसहस्राणि दीपान मर्थाय परकुर्वते\nपरकृतिस तथा विकुरुते पुरुषस्य गुणान बहून" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 301, + "shloka": 17, + "text": "सत्त्वम आनन्द उद्रेकः परीतिः पराकाश्यम एव च\nसुखं शुद्धित्वम आरॊग्यं संतॊषः शरद्दधानता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 301, + "shloka": 18, + "text": "अकार्पण्यम असंरम्भः कषमा धृतिर अहिंसता\nसमता सत्यम आनृण्यं मार्दवं हरीर अचापलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 301, + "shloka": 19, + "text": "शौचम आर्जवम आचारम अलौल्यं हृद्य संभ्रमः\nइष्टानिष्ट वियॊगानां कृतानाम अविकत्थनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 301, + "shloka": 20, + "text": "दानेन चानुग्रहणम अस्पृहार्थे परार्थता\nसर्वभूतदया चैव सत्त्वस्यैते गुणाः समृताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 301, + "shloka": 21, + "text": "रजॊगुणानां संघातॊ रूपम ऐश्वर्यविग्रहे\nअत्याशित्वम अकारुण्यं सुखदुःखॊपसेवनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 301, + "shloka": 22, + "text": "परापवादेषु रतिर विवादानां च सेवनम\nअहंकारस तव असत्कारश चैन्ता वैरॊपसेवनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 301, + "shloka": 23, + "text": "परितापॊ ऽपहरणं हरीनाशॊ ऽनार्जवं तथा\nभेदः परुषता चैव कामक्रॊधौ मदस तथा\nदर्पॊ दवेषॊ ऽतिवादश च एते परॊक्ता रजॊगुणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 301, + "shloka": 24, + "text": "तामसानां तु संघातं परवक्ष्याम्य उपधार्यताम\nमॊहॊ ऽपरकाशस तामिस्रम अन्धतामिस्र संज्ञितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 301, + "shloka": 25, + "text": "मरणं चान्धतामिस्रं तामिस्रं करॊध उच्यते\nतमसॊ लक्षणानीह भक्षाणाम अभिरॊचनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 301, + "shloka": 26, + "text": "भॊजनानान अपर्याप्तिस तथा पेयेष्व अतृप्तता\nगन्धवासॊ विहारेषु शयनेष्व आसनेषु च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 301, + "shloka": 27, + "text": "दिवा सवप्ने विवादे च परमादेषु च वै रतिः\nनृत्यवादित्रगीतानाम अज्ञानाच छरद्दधानता\nदवेषॊ धर्मविशेषाणाम एते वै तामसा गुणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 302, + "shloka": 1, + "text": "[या]\nएते परधानस्य गुणास तरयः पुरुषसत्तम\nकृत्स्नस्य चैव जगतस तिष्ठन्त्य अनपगाः सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 302, + "shloka": 2, + "text": "शतधा सहस्रधा चैव तथा शतसहस्रधा\nकॊतिशश च करॊत्य एष परत्यगात्मानम आत्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 302, + "shloka": 3, + "text": "सात्त्विकस्यॊत्तमं सथानं राजसस्येह मध्यमम\nतामसस्याधमं सथानं पराहुर अध्यात्मचिन्तकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 302, + "shloka": 4, + "text": "केलवेनेह पुण्येन गतिम ऊर्ध्वाम अवाप्नुयात\nपुण्यपापेन अमानुष्यम अधर्मेणाप्य अधॊ गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 302, + "shloka": 5, + "text": "दवन्द्वम एषां तरयाणां तु संनिपातं च तत्त्वतः\nसत्त्वस्य रजसश चैव तमसश च शृणुष्व मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 302, + "shloka": 6, + "text": "सत्त्वस्य तु रजॊ दृष्टं रजसश च तमस तथा\nतमसश च तथा सत्त्वं सत्त्वस्याव्यक्तम एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 302, + "shloka": 7, + "text": "अव्यक्तसत्त्वसंयुक्तॊ देवलॊकम अवाप्नुयात\nरजः सत्त्वसमायुक्तॊ मनुष्येषूपपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 302, + "shloka": 8, + "text": "रजस तमॊ भयां संयुक्तस तिर्यग्यॊनिषु जायते\nरजस तामससत्त्वैश च युक्तॊ मानुष्यम आप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 302, + "shloka": 9, + "text": "पुण्यपापवियुक्तानां सथानम आहुर मनीसिनाम\nशास्वतं चाव्ययं चैव अक्षरं चाभयं च यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 302, + "shloka": 10, + "text": "जञानिनां संभवं शरेष्ठं सथानम अव्रणम अच्युतम\nअतीन्द्रियम अबीलं च जन्ममृत्युतमॊ नुदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 302, + "shloka": 11, + "text": "अव्यक्तस्थं परं यत तत पृष्ठस ते ऽहं नराधिप\nस एष परकृतिष्ठॊ हि तस्थुर इत्य अभिधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 302, + "shloka": 12, + "text": "अचेतनश चैष मतः परकृतिष्ठश च पार्थिव\nएतेनाधिष्ठितश चैव सृजते संहरत्य अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 302, + "shloka": 13, + "text": "[जनक]\nअनादिनिधनाव एताव उभाव एव महामुने\nअमूर्तिमन्ताव अचलाव अप्रकम्प्यौ च निर्व्रनौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 302, + "shloka": 14, + "text": "अग्राह्याव ऋषिशार्दूल कथम एकॊ हय अचेतनः\nचेतनावांस तथा चैकः कषेत्रज्ञ इति भासितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 302, + "shloka": 15, + "text": "तवं हि विप्रेन्द्र कार्त्स्न्येन मॊक्षधर्मम उपाससे\nसाकल्यं मॊक्षधर्मस्य शरॊतुम इच्छामि तत्त्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 302, + "shloka": 16, + "text": "अस्तित्वं केवलत्वं च विना भावं तथैव च\nतथैवॊत्क्रमण सथानं देहिनॊ ऽपि वियुज्यतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 302, + "shloka": 17, + "text": "कालेन यद्धि पराप्नॊति सथानं तद बरूहि मे दविज\nसांख्यज्ञानं च तत्त्वेन पृथ यॊगं तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 302, + "shloka": 18, + "text": "अरिष्टानि च तत्त्वेन वक्तुम अर्हसि सत्तम\nविदितं सर्वम एतत ते पानाव आमलकं यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 303, + "shloka": 1, + "text": "[या]\nन शक्यॊ निर्गुणस तात गुणी कर्तुं विशां पते\nगुणवांश चाप्य अगुणवान यथातत्त्वं निबॊध मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 303, + "shloka": 2, + "text": "गुणैर हि गुणवान एव निर्गुणश चागुणस तथा\nपराहुर एवं महात्मानॊ मुनयस तत्त्वदर्शिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 303, + "shloka": 3, + "text": "गुणस्वभावस तव अव्यक्तॊ गुणान एवाभिवर्तते\nउपयुङ्क्ते च तान एव स चैवाज्ञः सवभावतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 303, + "shloka": 4, + "text": "अव्यक्तस तु न जानीते पुरुषॊ जञः सवभावतः\nन मत्तः परम अस्तीति नित्यम एवाभिमन्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 303, + "shloka": 5, + "text": "अनेन कारणेनैतद अव्यक्तं सयाद अचेतनम\nनित्यत्वाद अक्षरत्वाच च कषराणां तत्त्वतॊ ऽनयथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 303, + "shloka": 6, + "text": "यदाज्ञानेन कुर्वीत गुणसर्गं पुनः पुनः\nयदात्मानं न जानीते तदाव्यक्तम इहॊच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 303, + "shloka": 7, + "text": "कर्तृत्वाच चापि तत्त्वानां तत्त्वधर्मी तथॊच्यते\nकर्तृत्वाच चैव यॊनीनां यॊनिधर्मा तथॊच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 303, + "shloka": 8, + "text": "कर्तृत्वात परकृतीनां तु तथा परकृतिधर्मिता\nकर्तृत्वाच चापि बीजानां बीजधर्मी तथॊच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 303, + "shloka": 9, + "text": "गुणानां परसवत्वाच च तथा परसव धर्मवान\nकर्तृत्वात परलयानां च तथा परलय धर्मिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 303, + "shloka": 10, + "text": "बीलत्वात परकृतित्वाच च परलयत्वात तथैव च\nउपेक्षकत्वाद अन्यत्वाद अभिमानाच च केवलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 303, + "shloka": 11, + "text": "मन्यन्ते यतयः शुद्धा अध्यात्मविगतज्वराः\nअनित्यं नित्यम अव्यक्तम एवम एतद धि शुश्रुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 303, + "shloka": 12, + "text": "अव्यक्तैकत्वम इत्य आहुर नानात्वं पुरुषस तथा\nसर्वभूतदयावन्तः केवलं जञानम आस्थिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 303, + "shloka": 13, + "text": "अन्यः स पुरुषॊ ऽवयक्तस तव अध्रुवॊ धरुवसंज्ञिकः\nयथा मुञ्ज इषीकायास तथैवैतद धि जायते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 303, + "shloka": 14, + "text": "अन्यं च मशकं विद्याद अन्यच चॊदुम्बरं तथा\nन चॊदुम्बर संयॊगैर मशकस तत्र लिप्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 303, + "shloka": 15, + "text": "अन्य एव तथा मत्स्यस तथान्यद उदकं समृतम\nन चॊदकस्य सपर्शेन मत्स्यॊ लिप्यति सर्वशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 303, + "shloka": 16, + "text": "अन्यॊ हय अग्निर उखाप्य अन्या नित्यम एवम अवैहि भॊः\nन चॊपलिप्यते सॊ ऽगनिर उखा संस्पर्शनेन वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 303, + "shloka": 17, + "text": "पुष्करं तव अन्यद एवात्र तथान्यद उदकं समृतम\nन चॊदकस्य सपर्शेन लिप्यते तत्र पुष्करम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 303, + "shloka": 18, + "text": "एतेषां सह संवासं विवासं चैव नित्यशः\nयथातथैनं पश्यन्ति न नित्यं पराकृता जनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 303, + "shloka": 19, + "text": "ये तव अन्यथैव पश्यन्ति न सम्यक तेषु दर्शनम\nते वयक्तं निरयं घॊरं परविशन्ति पुनः पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 303, + "shloka": 20, + "text": "सांख्यदर्शनम एतत ते परिसंख्यातम उत्तमम\nएवं हि परिसंख्याय सांख्याः केवलतां गताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 303, + "shloka": 21, + "text": "ये तव अन्ये तत्त्वकुशलास तेषाम एतन निदर्शनम\nअतः परं परवक्ष्यामि यॊगानाम अपि दर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 304, + "shloka": 1, + "text": "[या]\nसांख्यज्ञानं मया परॊक्तं यॊगज्ञानं निबॊध मे\nयथा शरुतं यथादृष्टं तत्त्वेन नृपसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 304, + "shloka": 2, + "text": "नास्ति सांक्य समं जञानं नास्ति यॊगसमं बलम\nताव उभाव एकचर्यौ तु उभाव अनिधनौ समृतौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 304, + "shloka": 3, + "text": "पृथक पृथक तु पश्यन्ति ये ऽलपबुद्धिरता नराः\nवयं तु राजन पश्याम एकम एव तु निश्चयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 304, + "shloka": 4, + "text": "यद एव यॊगाः पश्यन्ति तत सांख्यैर अपि दृश्यते\nएकं सांक्यं च यॊगं च यः पश्यति स तत्त्ववित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 304, + "shloka": 5, + "text": "रुद्र परधानान अपरान विद्धि यॊगान परंतप\nतेनैव चाथ देहेन विचरन्ति दिशॊ दश" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 304, + "shloka": 6, + "text": "यावद धि परलयस तात सूक्ष्मेणास्त गुणेन वै\nयॊगेन लॊकान विचरन सुखं संन्यस्य चानघ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 304, + "shloka": 7, + "text": "वेदेषु चास्त गुणितं यॊगम आहुर मनीषिणः\nसूक्ष्मम अस्तगुणं पराहुर नेतरं नृपसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 304, + "shloka": 8, + "text": "दविगुणं यॊगकृत्यं तु यॊगानां पराहुर उत्तमम\nसगुणं निर्गुणं चैव यथाशास्त्रनिदर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 304, + "shloka": 9, + "text": "धारणा चैव मनसः पराणायामश च पार्थिव\nपराणायामॊ हि सगुणॊ निर्गुणं धारणं मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 304, + "shloka": 10, + "text": "यत्र दृश्येत मुञ्चन वै पराणान मैथिल सत्तम\nवाताधिक्यं भवत्य एव तस्माद धि न समाचरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 304, + "shloka": 11, + "text": "निशायाः परथमे यामे चॊदना दवादश समृताः\nमध्ये सुप्त्वा परे यामे दवादशैव तु चॊदनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 304, + "shloka": 12, + "text": "तद एवम उपशान्तेन दान्तेनैकान्त शीलना\nआत्मारामेण बुद्धेन यॊक्तव्यॊ ऽऽतमा न संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 304, + "shloka": 13, + "text": "पञ्चानाम इन्द्रियाणां तु दॊषान आक्षिप्य पञ्चधा\nशब्दं सपर्शं तथारूपं रसं गन्धं तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 304, + "shloka": 14, + "text": "परतिभाम अपवर्गं च परतिसंहृत्य मैथिल\nइन्द्रियग्रामम अखिलं मनस्य अभिनिवेश्य ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 304, + "shloka": 15, + "text": "मनस तथैवाहंकारे परतिष्ठाप्य नराधिप\nअहंकारं तथा बुद्धौ बुद्धिं च परकृताव अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 304, + "shloka": 16, + "text": "एवं हि परिसंख्याय ततॊ धयायेत केवलम\nविरजस्क मलं नित्यम अनन्तं शुद्धम अव्रणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 304, + "shloka": 17, + "text": "तस्थुषं पुरुषं सत्त्वम अभेद्यम अजरामरम\nशाश्वतं चाव्ययं चैव ईशानं बरह्म चाव्ययम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 304, + "shloka": 18, + "text": "युक्तस्य तु महाराज लक्षणान्य उपधारयेत\nलक्षणं तु परसादस्य यथा तृप्तः सुखं सवपेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 304, + "shloka": 19, + "text": "निवाते तु यथा दीपॊ जवलेत सनेहसमन्वितः\nनिश्चलॊर्ध्व शिखस तद्वद युक्तम आहुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 304, + "shloka": 20, + "text": "पाषाण इव मेघॊत्थैर यथा बिन्दुभिर आहतः\nनालं चालयितुं शक्यस तथायुक्तस्य लक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 304, + "shloka": 21, + "text": "शङ्खदुन्दुभिनिर्घॊषैर विविधैर गीतवादितैः\nकरियमाणैर न कम्पेत युक्तस्यैतन निदर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 304, + "shloka": 22, + "text": "तैलपात्रं यथा पूर्णं कराभ्यां गृह्य पूरुषः\nसॊपानम आरुहेद भीतस तर्ज्यमानॊ ऽसि पानिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 304, + "shloka": 23, + "text": "संयतात्मा भयात तेषां न पात्राद बिन्दुम उत्सृजेत\nतथैवॊत्तरमाणस्य एकाग्रमनसस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 304, + "shloka": 24, + "text": "सथिरत्वाद इन्द्रियाणां तु निश्चलत्वात तथैव च\nएवं युक्तस्य तु मुनेर लक्षणान्य उपधारयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 304, + "shloka": 25, + "text": "स युक्तः पश्यति बरह्म यत तत्परमम अव्ययम\nमहतस तमसॊ मध्ये सथितं जवलनसंनिभम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 304, + "shloka": 26, + "text": "एतेन केवलं याति तयक्त्वा देहम असाक्षिकम\nकालेन महता राजञ शरुतिर एषा सनातनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 304, + "shloka": 27, + "text": "एतद धि यॊगं यॊगानां किम अन्यद यॊगलक्षणम\nविज्ञाय तद धि मन्यन्ते कृतकृत्या मनीषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 305, + "shloka": 1, + "text": "[या]\nतथैवॊत्क्रममाणं तु शृणुष्वावहितॊ नृप\nपद्भ्याम उत्क्रममाणस्य वैष्नवं सथानम उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 305, + "shloka": 2, + "text": "जङ्घाभ्यां तु वसून देवान आप्नुयाद इति नः शरुतम\nजानुभ्यां च महाभागान देवान साध्यान अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 305, + "shloka": 3, + "text": "पायुनॊत्क्रममाणस तु मैत्रं सथानम अवाप्नुयात\nपृथिवीं जघनेनाथ ऊरुभ्यां तु परजापतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 305, + "shloka": 4, + "text": "पार्श्वाभ्यां मरुतॊ देवान नासाभ्याम इन्दुम एव च\nबाहुभ्याम इन्द्रम इत्य आहुर उरसा रुद्रम एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 305, + "shloka": 5, + "text": "गरीवायास तम ऋषिश्रेष्ठं नरम आप्नॊत्य अनुत्तमम\nविश्वे देवान मुखेनाथ दिशः शरॊत्रेण चाप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 305, + "shloka": 6, + "text": "घराणेन गन्धवहनं नेत्राभ्यां सूर्यम एव च\nभरूभ्यां चैवाश्विनौ देवौ ललातेन पितॄन अथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 305, + "shloka": 7, + "text": "बरह्माणम आप्नॊति विभुं मूर्ध्ना देवाग्रजं तथा\nएतान्य उत्क्रमण सथानान्य उक्तानि मिथिलेश्वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 305, + "shloka": 8, + "text": "अरिष्टानि तु वक्ष्यामि विहितानि मनीसिभिः\nसंवत्सरवियॊगस्य संभवेयुः शरीरिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 305, + "shloka": 9, + "text": "यॊ ऽरुन्धतीं न पश्येत दृष्टपूर्वां कदा चन\nतथैव धरुवम इत्य आहुः पूर्णेन्दुं दीपम एव च\nखण्डाभासं दक्षिणतस ते ऽपि संवत्सरायुषः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 305, + "shloka": 10, + "text": "परचक्षुषि चात्मानं ये न पश्यन्ति पार्थिव\nआत्मछाया कृती भूतं ते ऽपि संवत्सरायुषः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 305, + "shloka": 11, + "text": "अतिद्युतिर अतिप्रज्ञा अप्रज्ञा चाद्युतिस तथा\nपरकृतेर विक्रियापत्तिः सॊ मासान मृत्युलक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 305, + "shloka": 12, + "text": "दैवतान्य अवजानाति बराह्मणैश च विरुध्यते\nकृष्ण शयाव छवि छायः सॊ मासान मृत्युलक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 305, + "shloka": 13, + "text": "शीर्णनाभि यथा चक्रं छिद्रं सॊमं परपश्यति\nतथैव च सहस्रांशुं सप्तरात्रेण मृत्युभाज" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 305, + "shloka": 14, + "text": "शवगन्धम उपाघ्राति सुरभिं पराप्य यॊ नरः\nदेवतायतनस्थस तु सॊ रात्रेण स मृत्युभाज" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 305, + "shloka": 15, + "text": "कर्णनासावनमनं दन्तदृष्टिविरागिता\nसंज्ञा लॊपॊ निरूस्मत्वं सद्यॊ मृत्युनिदर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 305, + "shloka": 16, + "text": "अकस्माच च सरवेद्यस्य वामम अक्षिनराधिप\nमूर्धतश चॊत्पतेद धूमः सद्यॊ मृत्युनिदर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 305, + "shloka": 17, + "text": "एतावन्ति तव अरिष्टानि विदित्वा मानवॊ ऽऽतमवान\nनिशि चाहनि चात्मानं यॊजयेत परमात्मनि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 305, + "shloka": 18, + "text": "परतीक्षमाणस तत कालं यत कालं परति तद भवेत\nअथास्य नेष्टं मरणं सथातुम इच्छेद इमां करियाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 305, + "shloka": 19, + "text": "सर्वगन्धान रसांश चैव धारयेत समाहितः\nतथा हि मृत्युं जयति तत्परेणान्तर आत्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 305, + "shloka": 20, + "text": "ससांख्य धारणं चैव विदित्वा मनुजर्षभ\nजयेच च मृत्युं यॊगेन तत्परेणान्तर आत्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 305, + "shloka": 21, + "text": "गच्छेत पराप्याक्षयं कृत्स्नम अजन्म शिवम अव्ययम\nशाश्वतं सथानम अचलं दुष्प्रापम अकृतात्मभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 1, + "text": "[या]\nअव्यक्तस्थं परं यत तत पृष्टस ते ऽहं नराधिप\nपरं गुह्यम इमं परश्नं शृणुष्वावहितॊ नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 2, + "text": "यथार्षेणेह विधिना चरतावमतेन ह\nमयादित्याद अवाप्तानि यजूंसि मिथिलाधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 3, + "text": "महता तपसा देवस तपिष्ठः सेवितॊ मया\nपरीतेन चाहं विभुना सूर्येणॊक्तस तदानघ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 4, + "text": "वरं वृणीष्व विप्रर्षे यद इष्टं ते सुदुर्लभम\nतत ते दास्यामि परीतात्मा मत्प्रसादॊ हि दुर्लभः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 5, + "text": "ततः परनम्य शिरसा मयॊक्तस तपतां वरः\nयजूंसि नॊपयुक्तानि कषिप्रम इच्छामि वेदितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ मां भगवान आह वितरिष्यामि ते दविज\nसरस्वतीह वाग भूता शरीरं ते परवेक्ष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ माम आह भगवान आस्यं सवं विवृतं कुरु\nविवृतं च ततॊ मे ऽऽसयं परविष्टा च सरस्वती" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ विदह्यमानॊ ऽहं परविष्टॊ ऽमभस तदानघ\nअविज्ञानाद अमर्षाच च भास्करस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ विदह्यमानं माम उवाच भगवान रविः\nमुहूर्तं सह्यतां दाहस ततः शीती भविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 10, + "text": "शीती भूतं च मां दृष्ट्वा भगवान आह भास्करः\nपरतिष्ठास्यति ते वेदः सॊत्तरः सखिलॊ दविज" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 11, + "text": "कृत्स्नं शतपथं चैव परणेष्यसि दविजर्षभ\nतस्यान्ते चापुनर्भावे बुद्धिस तव भविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 12, + "text": "पराप्स्यसे च यद इष्टं तत सांक्य यॊगेप्सितं पदम\nएतावद उक्त्वा भगवान अस्तम एवाभ्यवर्तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ ऽनुव्याहृतं शरुत्वा गते देवे विभावसौ\nगृहम आगत्य संहृष्टॊ ऽचिन्तयं वै सरस्वतीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 14, + "text": "ततः परवृत्तातिशुभा सवरव्यञ्जन भूषिता\nओंकारम आदितः कृत्वा मम देवी सरस्वती" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ ऽहम अर्घ्यं विधिवत सरस्वत्यै नयवेदयम\nतपतां च वरिष्ठाय निषण्णस तत्परायनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 16, + "text": "ततः शतपथं कृत्स्नं सहरस्य ससंग्रहम\nचक्रे सपरिशेषं च हर्षेण परमेण ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 17, + "text": "कृत्वा चाध्ययनं तेषां शिष्याणां शतम उत्तमम\nविप्रियार्थं सशिष्यस्य मातुलल्स्य महात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 18, + "text": "ततः सशिष्येण मया सूर्येणेव गभस्तिभिः\nवयाप्तॊ यज्ञॊ महाराज पितुस तव महात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 19, + "text": "मिषतॊ देवलस्यापि ततॊ ऽरधं हृतवान अहम\nसववेद दक्षिणायाथ विमर्दे मातुलेन ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 20, + "text": "सुमन्तु नाथ पैलेन तथ जैमिनिना च वै\nपित्रा ते मुनिभिश चैव ततॊ ऽहम अनुमानितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 21, + "text": "दश पञ्च च पराप्तानि यजूंस्य अर्कान मयानघ\nतथैव लॊमहर्षाच च पुराणम अवधारितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 22, + "text": "बीजम एतत पुरस्कृत्य देवीं चैव सरस्वतीम\nसूर्यस्य चानुभावेन परवृत्तॊ ऽहं नराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 23, + "text": "कर्तुं शतपथं वेदम अपूर्वं कारितं च मे\nयथाभिलसितं मार्थं तथा तच चॊपपादितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 24, + "text": "शिष्याणाम अखिलं कृत्स्नम अनुज्ञातं ससंग्रहम\nसर्वे च शिष्याः शुचयॊ गताः परमहर्षिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 25, + "text": "शाखाः पञ्चदशेमास तु विद्या भास्करदर्शिताः\nपरतिष्ठाप्य यथाकामं वेद्यं तद अनुचिन्तयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 26, + "text": "किम अत्र बरह्मण्यम ऋतं किं च वेद्यम अनुत्तमम\nचिन्तये तत्र चागत्य गन्धर्वॊ माम अपृच्छत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 27, + "text": "विश्वावसुस ततॊ राजन वेदान्तज्ञानकॊविदः\nचतुर्विंशतिकान परश्नान पृष्ट्वा वेदस्य पार्थिव\nपञ्चविंशतिमं परश्नं पप्रच्छान्विक्षिकीं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 28, + "text": "विश्वा विश्वं तथाश्वाश्वं मित्रं वरुणम एव च\nजञानं जञेयं तथाज्ञॊ ऽजञः कस तपा अपता तथा\nसूर्यादः सूर्य इति च विद्याविद्ये तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 29, + "text": "वेद्यावेद्यं तथा राजन्न अचलं चलम एव च\nअपूर्वम अक्षयं कषय्यम एतत परश्नम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 30, + "text": "अथॊक्तश च मया राजन राजा गन्धर्वसत्तमः\nपृष्टवान अनुपूर्वेण परश्नम उत्तमम अर्थवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 31, + "text": "मुहूर्तं मृष्यतां तावद यावद एनं विचिन्तये\nबाधम इत्य एव कृत्वा स तूस्नीं गन्धर्व आस्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ ऽनवचिन्तयम अहं भूयॊ देवीं सरस्वतीम\nमनसा स च मे परश्नॊ दध्नॊ घृतम इवॊद्धृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 33, + "text": "तत्रॊपनिषदं चैव परिशेषं च पार्थिव\nमघ्नामि मनसा तात दृष्ट्वा चान्वीक्षिकीं पराम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 34, + "text": "चतुर्थी राजशार्दूल विद्यैषा साम्परायिकी\nउदीरिता मया तुभ्यं पञ्चविंशे ऽधि धिष्ठिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 35, + "text": "अथॊतस तु मया राजन राजा विश्वावसुस तदा\nशरूयतां यद भवान अस्मान परश्नं संपृष्टवान इह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 36, + "text": "विश्वा विश्वेति यद इदं गन्धर्वेन्द्रानुपृच्छसि\nविश्वाव्यक्तं परं विद्याद भूतभव्य भयंकरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 37, + "text": "तरिगुणं गुणकर्तृत्वाद अशिश्वॊ निष्कलस तथा\nअश्वस तथैव मिथुनम एवम एवानुदृश्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 38, + "text": "अव्यक्तं परकृतिं पराहुः पुरुषेति च निर्गुणम\nतथैव मित्रं पुरुषं वरुणं परकृतिं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 39, + "text": "जञानं तु परकृतिं पराहुर जञेयं निष्कलम एव च\nअज्ञश च जञश च पुरुषस तस्मान निष्कल उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 40, + "text": "कस तपा अतपाः परॊक्ताः कॊ ऽसौ पुरुष उच्यते\nतपाः परकृतिर इत्य आहुर अतपा निष्कलः समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 41, + "text": "तथैवावेद्यम अव्यक्तं वेधः पुरुष उच्यते\nचलाचलम इति परॊक्तं तवया तद अपि मे शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 42, + "text": "चलां तु परकृतिं पराहुः कारणं कषेप सर्गयॊः\nअक्षेप सर्गयॊः कर्ता निश्चलः पुरुषः समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 43, + "text": "अजाव उभाव अप्रजनुचाक्षयौ चाप्य उभाव अपि\nअजौनित्याव उभौ पराहुर अध्यात्मगतिनिश्चयाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 44, + "text": "अक्षयत्वात परजनने अजम अत्राहुर अव्ययम\nअक्षयं पुरुषं पराहुः कषयॊ हय अस्य न विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 45, + "text": "गुणक्षयत्वात परकृतिः कर्तृत्वाद अक्षयं बुधाः\nएषा ते ऽऽनवीक्षिकी विद्या चतुर्थी साम्परायिकी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 46, + "text": "विद्यॊपेतं धनं कृत्वा कर्मणा नित्यकर्मणि\nएकान्तदर्शना वेदाः सर्वे विश्वावसॊ समृताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 47, + "text": "जायन्ते च मरियन्ते च यस्मिन्न एते यतश चयुताः\nवेदार्थं ये न जानन्ति वेद्यं गन्धर्वसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 48, + "text": "साङ्गॊपाङ्गान अपि यदि पञ्च वेदान अधीयते\nवेद वेद्यं न जानीते वेद भारवहॊ हि सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 49, + "text": "यॊ घृतार्थी खरी कषीरं मथेद गन्धर्वसत्तम\nविष्ठां तत्रानुपश्येत न मन्दं नापि वा घृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 50, + "text": "तथा वेद्यम अवेद्यं च वेद विद्यॊ न विन्दति\nस केवलं मूढ मतिर जञानभार वहः समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 51, + "text": "दरष्टव्यौ नित्यम एवैतौ तत्परेणान्तर आत्मना\nयथास्य जन्म निधने न भवेतां पुनः पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 52, + "text": "अजस्रं जन्म निधनं चिन्तयित्वा तरयीम इमाम\nपरित्यज्य कषयम इह अक्षयं धर्मम आस्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 53, + "text": "यदा तु पश्यते ऽतयन्तम अहन्य अहनि काश्यप\nतदा स केवली भूतः सद्विंसम अनुपश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 54, + "text": "अन्यश च शश्वद अव्यक्तस तथान्यः पञ्चविंशकः\nतस्य दवाव अनुपश्येत तम एकम इति साधवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 55, + "text": "तेनैतन नाभिजानन्ति पञ्चविंशकम अच्युतम\nजन्ममृत्युभयाद यॊगाः सांख्याश च परमैषिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 56, + "text": "[विष्वावसु]\nपञ्चविंशं यद एतत ते परॊक्तं बराह्मणसत्तम\nतथा तन न तथा वेति तद भवान वक्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 57, + "text": "जैगीसव्यस्यासितस्य देवलस्य च मे शरुतम\nपराशरस्य विप्रर्षेर वार्षगण्यस्य धीमतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 58, + "text": "भिक्षॊः पञ्चशिखस्याथ कपिलस्य शुकस्य च\nगौतमस्यार्ष्टिषेणस्य गर्गस्य च महात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 59, + "text": "नारदस्यासुरेश चैव पुलस्त्यस्य च धीमतः\nसनत्कुमारस्य ततः शुक्रस्य च महात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 60, + "text": "कश्यपस्य पितुश चैव पूर्वम एव मया शरुतम\nतदनन्तरं च रुद्रस्य विश्वरूपस्य धीमतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 61, + "text": "दैवतेभ्यः पितृभ्यश च दैत्येभ्यश च ततस ततः\nपराप्तम एतन मया कृत्स्नं वेद्यं नित्यं वदन्त्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 62, + "text": "तस्मात तद वै भवद बुद्ध्या शरॊतुम इच्छामि बराह्मण\nभवान परवर्हः शास्त्राणां परगल्भश चातिबुद्धिमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 63, + "text": "न तवाविदितं किं चिद भवाञ शरुतिनिधिः समृतः\nकथ्यते देवलॊके च पितृलॊके च बराह्मण" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 64, + "text": "बरह्मलॊकगताश चैव कथयन्ति महर्षयः\nपतिश च तपतां शश्वद आदित्यस तव भासते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 65, + "text": "सांख्यज्ञानं तवया बरह्मन्न अवाप्तं कृत्स्नम एव च\nतथैव यॊगज्ञानं च याज्ञवल्क्य विशेषतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 66, + "text": "निःसंदिग्धं परबुद्धस तवं बुध्यमानश चराचरम\nशरॊतुम इच्छामि तज जञानं घृतं मन्दमयं यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 67, + "text": "[या]\nकृत्स्नधारिणम एव तवां मन्ये गन्धर्वसत्तम\nजिज्ञाससि च मां राजंस तन निबॊध यथा शरुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 68, + "text": "अबुध्यमानां परकृतिं बुध्यते पञ्चविंशकः\nन तु बुध्यति गन्धर्व परकृतिः पञ्चविंशकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 69, + "text": "अनेनाप्रतिबॊधेन परधानं परवदन्ति तम\nसांख्ययॊगाश च तत्त्वज्ञा यथा शरुतिनिदर्शनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 70, + "text": "पश्यंस तथैवापश्यंश च पश्यत्य अन्यस तथानघ\nसद्विंशः पञ्चविंशं च चतुर्विंशं च पश्यति\nन तु पश्यति पश्यंस तु यश चैनम अनुपश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 71, + "text": "पञ्चविंशॊ ऽभिमन्येत नान्यॊ ऽसति परमॊ मम\nन चतुर्विंशकॊ ऽगराह्यॊ मनुजैर जञानदर्शिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 72, + "text": "मत्स्येवॊदकम अन्वेति परवर्तति परवर्तनात\nयथैव बुध्यते मत्स्यस तथैषॊ ऽपय अनुबुध्यते\nसस्नेहः सह वासाच च साभिमानश चनित्यशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 73, + "text": "स निमज्जति कालस्य यदैकत्वं न बुध्यते\nउन्मज्जति हि कालस्य ममत्वेनाभिसंवृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 74, + "text": "यदा तु मन्यते ऽनयॊ ऽहम अन्य एष इति दविजः\nतदा स केवली भूतः सद्विंशम अनुपश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 75, + "text": "अन्यश च राजन्न अवरस तथान्यः पञ्चविंशकः\nतत्स्थत्वाद अनुपश्यन्ति एक एवेति साधवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 76, + "text": "तेनैतन नाभिनन्दन्ति पञ्चविंशकम अच्युतम\nजन्ममृत्युभयाद भीता यॊगाः सांख्याश च काश्यप\nसद्विंसम अनुपश्यन्ति शुचयस तत्परायनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 77, + "text": "यदा स केवली भूतः सद्विंशम अनुपश्यति\nतदा स सर्वविद विद्वान न पुनर्जन्म विन्दति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 78, + "text": "एवम अप्रतिबुद्धश च बुध्यमानश च ते ऽनघ\nबुद्धश चॊक्तॊ यथातत्त्वं मया शरुतिनिदर्शनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 79, + "text": "पश्यापश्यं यॊ ऽनुपश्येत कषेमं तत्त्वं च काश्यप\nकेवलाकेवलं चाद्यं पञ्चविंशात परं च यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 80, + "text": "[विष्वावसु]\nतथ्यं शुभं चैतद उक्तं तवया भॊः; सम्यक कषेम्यं देवताद्यं यथावत\nसवस्त्य कषयं भवतश चास्तु नित्यं; बुद्ध्या सदा बुधि युक्तं नमस ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 81, + "text": "[या]\nएवम उक्त्वा संप्रयातॊ दिवं स; विभ्राजन वै शरीमत दर्शनेन\nतुष्टश च तुष्ट्या परयाभिनन्द्य; परदक्षिणं मम कृत्वा महात्मा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 82, + "text": "बरह्मादीनां खेचराणां कषितौ च; ये चाधस्तात संवसन्ते नरेन्द्र\nतत्रैव तद दर्शनं दर्शयन वै; सम्यक कषेम्यं ये पथं संश्रिता वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 83, + "text": "सांख्याः सर्वे सांख्यधर्मे रताश च; तद्वद यॊगा यॊगधर्मे रताश च\nये चाप्य अन्ये मॊक्षकामा मनुष्यास; तेषाम एतद दर्शनंज्ञान दृष्टम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 84, + "text": "जञानान मॊक्षॊ जायते पूरुषानां; नास्त्य अज्ञानाद एवम आहुर नरेन्द्र\nतस्माज जञानं तत्त्वतॊ ऽनवेषितव्यं; येनात्मानं मॊक्षयेज जन्ममृत्यॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 85, + "text": "पराप्य जञानं बराह्मणात कषत्रियाद वा; वैश्याच छूद्राद अपि नीचाद अभीक्ष्णम\nशरद्धातव्यं शरद्दधानेन नित्यं; न शरद्धिनं जन्ममृत्यू विशेताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 86, + "text": "सर्वे वर्णा बराह्मणा बरह्मजाश च; सर्वे नित्यं वयाहरन्ते च बरह्म\nतत्त्वं शास्त्रं बरह्म बुद्ध्या बरवीमि; सर्वं विश्वं बरह्म चैतत समस्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 87, + "text": "बरह्मास्यतॊ बराह्मणाः संप्रसूता; बाहुभ्यां वै कषत्रियाः संप्रसूताः\nनाभ्यां वैश्याः पादतश चापि शूद्राः; सर्वे वर्णा नान्यथा वेदितव्याः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 88, + "text": "अज्ञानतः कर्म यॊनिं भजन्ते; तां तां राजंस ते यथा यान्त्य अभावम\nतथा वर्णा जञानहीनाः पतन्ते; घॊराद अज्ञानात पराकृतं यॊनिजालम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 89, + "text": "तस्माज जञानं सर्वतॊ मार्गितव्यं; सर्वत्रस्थ चैतद उक्तं मया ते\nतस्थौ बरह्मा तस्थिवांश चापरॊ यस; तस्मै नित्यं मॊक्षम आहुर दविजेन्द्राः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 90, + "text": "यत ते पृष्ठं तन मया चॊपदिष्टं; याथातथ्यं तद विशॊकॊ भवस्व\nराजन गच्छस्वैतद अर्थस्य पारं; सम्यक परॊक्तं सवस्ति ते ऽसत्व अत्र नित्यम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 91, + "text": "[भी]\nस एवम अनुशास्तस तु याज्ञवल्क्येन धीमता\nपरीतिमान अभवद राजा मिथिलाधिपतिस तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 92, + "text": "गते मुनिवरे तस्मिन कृते चापि परदक्षिणे\nदैवरातिर नरपतिर आसीनस तत्र मॊक्षवित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 93, + "text": "गॊकॊतिं सपर्शयाम आस हिरण्यस्य तथैव च\nरत्नाञ्जलिम अथैकं च बराह्मणेभ्यॊ ददौ तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 94, + "text": "विदेहराज्यं च तथा परतिष्ठाप्य सुतस्य वै\nयति धर्मम उपासंश चाप्य अवसन मिथिलाधिपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 95, + "text": "सांख्यज्ञानम अधीयानॊ यॊगशास्त्रं च कृत्स्नशः\nधर्माधर्मौ च राजेन्द्र पराकृतं परिगर्हयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 96, + "text": "अनन्तम इति कृत्वा स नित्यं केवलम एव च\nधर्माधर्मौ पुण्यपापे सत्यासत्ये तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 97, + "text": "जन्ममृत्यू च राजेन्द्र पराकृतं तद अचिन्तयत\nबरह्माव्यक्तस्य कर्मेदम इति नित्यं नराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 98, + "text": "पश्यन्ति यॊगाः सांख्याश च सवशास्त्रकृतलक्षणाः\nइष्टानिष्ट वियुक्तं हि तस्थौ बरह्म परात परम\nनित्यं तम आहुर विद्वांसः शुचिस तस्माच छुचिर भव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 99, + "text": "दीयते यच च लभते दत्तं यच चानुमन्यते\nददाति च नरश्रेष्ठ परतिगृह्णाति यच च ह\nददात्य अव्यक्तम एवैतत परतिगृह्णाति तच च वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 100, + "text": "आत्मा हय एवात्मनॊ हय एकः कॊ ऽनयस तवत्तॊ ऽधिकॊ भवेत\nएवं मन्यस्व सततम अन्यथा मा विचिन्तय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 101, + "text": "यस्याव्यक्तं न विदितं सगुणं निर्गुणं पुनः\nतेन तीर्थानि यज्ञाश च सेवितव्याविपश्चिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 102, + "text": "न सवाध्यायैस तपॊभिर वा यज्ञैर वा कुरुनन्दन\nलभते ऽवयक्तसंस्थानं जञात्वाव्यक्तं महीपते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 103, + "text": "तथैव महतः सथानम आहंकारिकम एव च\nअहंकारात परं चापि सथानानि समवाप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 104, + "text": "ये तव अव्यक्तात परं नित्यं जानते शास्त्रतत्पराः\nजन्ममृत्युवियुक्तं च वियुक्तं सद असच च यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 105, + "text": "एतन मयाप्तं जनकात पुरस्तात; तेनापि चाप्तं नृप याज्ञवल्क्यात\nजञानं विशिष्टं न तथा हि यज्ञा; जञानेन दुर्गं तरते न यज्ञैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 106, + "text": "दुर्गं जन्म निधनं चापि राजन; न भूतिकं जञानविदॊ वदन्ति\nयज्ञैस तपॊभिर नियमैर वरतैश च; दिवं समासाद्य पतन्ति भूमौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 107, + "text": "तस्माद उपासस्व परं महच छुचि; शिवं विमॊक्षं विमलं पवित्रम\nकषेत्रज्ञवित पार्थिव जञानयज्ञम; उपास्य वै तत्त्वम ऋषिर भविष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 306, + "shloka": 108, + "text": "उपनिषदम उपाकरॊत तदा वै जनक नृपस्य पुरा हि याज्ञवल्क्यः\nयद उपगणितशाश्वताव्ययं तच; छुभम अमृतत्वम अशॊकम ऋच्छतीति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 307, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nऐश्वर्यं वा महत पराप्य धनं वा भरतर्षभ\nदीर्घम आयुर अवाप्याथ कथं मृत्युम अतिक्रमेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 307, + "shloka": 2, + "text": "तपसा वा सुमहता कर्मणा वा शरुतेन वा\nरसायन परयॊगैर वा कैर नॊपैति जरान्तकौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 307, + "shloka": 3, + "text": "[भी]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nभिक्षॊः पञ्चशिखस्येह संवादं जनकस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 307, + "shloka": 4, + "text": "वैदेहॊ जनकॊ राजा महर्षिं वेद वित्तमम\nपर्यपृच्छत पञ्चशिखं छिन्नधर्मार्थसंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 307, + "shloka": 5, + "text": "केन वृत्तेन भगवन्न अतिक्रामेज जरान्तकौ\nतपसा वाथ बुद्ध्या वा कर्मणा वा शरुतेन वा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 307, + "shloka": 6, + "text": "एवम उक्तः स वैदेहं परत्युवाच परॊक्षवित\nनिवृत्तिर नैतयॊर अस्ति नानिवृत्तिः कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 307, + "shloka": 7, + "text": "न हय अहानि निवर्तन्ते न मासा न पुनः कषपाः\nसॊ ऽयं परपद्यते ऽधवानं चिराय धरुवम अध्रुवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 307, + "shloka": 8, + "text": "सर्वभूतसमुच्छेदः सरॊतसेवॊह्यते सदा\nउह्यमानं निमज्जन्तम अप्लवे कालसागरे\nजरामृत्युमहाग्राहे न कश चिद अभिपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 307, + "shloka": 9, + "text": "नैवास्य भविता कश चिन नासौ भवति कस्य चित\nपथि संगतम एवेदं दारैर अन्यैश च बन्धुभिः\nनायम अत्यन्तसंवासॊ लब्धपूर्वॊ हि केन चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 307, + "shloka": 10, + "text": "कषिप्यन्ते तेन तेनैव निष्टनन्तः पुनः पुनः\nकालेन जाता जाता हि वायुनेवाभ्र संचयाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 307, + "shloka": 11, + "text": "जरा मृयू हि भूतानां खादितारौ वृकाव इव\nबलिनां दुर्बलानां च हरस्वानां महताम अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 307, + "shloka": 12, + "text": "एवं भूतेषु भूतेषु नित्यभूताध्रुवेषु च\nकथं हृष्येत जातेषु मृतेषु च कथं जवरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 307, + "shloka": 13, + "text": "कुतॊ ऽहम आगतः कॊ ऽसमि कव गमिष्यामि कस्य वा\nकस्मिन सथितः कव भविता कस्मात किम अनुशॊचसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 307, + "shloka": 14, + "text": "दरष्टा सवर्गस्य न हय अस्ति तथैव नरकस्य च\nआगमांस तव अनतिक्रम्य दद्याच चैव यजेत च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nअपरित्यज्य गार्हस्थ्यं कुरुराजर्षिसत्तम\nकः पराप्तॊ विनयं बुद्ध्या मॊक्षतत्त्वं वदस्व मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 2, + "text": "संन्यस्यते यथात्मायं संन्यस्तात्मा यथा च यः\nपरं मॊक्षस्य यच चापि तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 3, + "text": "[भी]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nजनकस्य च संवादं सुलभायाश च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 4, + "text": "संन्यासफलिकः कश चिद बभूव नृपतिः पुरा\nमैथिलॊ जनकॊ नाम धर्मध्वज इति शरुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 5, + "text": "स वेदे मॊक्षशास्त्रे च सवे च शास्त्रे कृतागमः\nइन्द्रियाणि समाधाय शशास वसुधाम इमाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 6, + "text": "तस्य वेदविदः पराज्ञाः शरुत्वा तां सादु वृत्तताम\nलॊकेषु सपृहयन्त्य अन्ये पुरुषाः पुरुषेश्वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 7, + "text": "अथ धर्मयुगे तस्मिन यॊगधर्मम अनुष्ठिता\nमहीम अनुचचारैका सुलभा नाम भिक्षुकी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 8, + "text": "तया जगद इदं संवम अतन्त्या मिथिलेश्वरः\nतत्र तत्र शरुतॊ मॊक्षे कथ्यमानस तरिदन्दिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 9, + "text": "सा सुसूक्ष्मां कथां शरुत्वा तथ्यं नेति ससंशया\nदर्शने जातसंकल्पा जनकस्य बभूव ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 10, + "text": "ततः सा विप्रहायाथ पूर्वरूपं हि यॊगतः\nअबिभ्रद अनवद्याङ्गी रूपम अन्यद अनुत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 11, + "text": "चक्षुर निमेष मात्रेण लघ्व अस्त्रगतिगामिनी\nविदेहानां पुरीं सुभ्रूर जगाम कमलेक्षणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 12, + "text": "सा पराप्य मिथिलां रम्यां समृद्धजनसंकुलाम\nभैक्षचर्यापदेशेन ददर्श मिथिलेश्वरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 13, + "text": "राजा तस्याः परं दृष्ट्वा सौकुमार्यं वपुस तथा\nकेयं कस्य कुतॊ वेति बभूवागत विस्मयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ ऽसयाः सवागतं कृत्वा वयादिश्य च वरासनम\nपूजितां पादशौचेन वरान्नेनाप्य अतर्पयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 15, + "text": "अथ भुक्तवती परीता राजानं मन्त्रिभिर वृतम\nसर्वभाष्यविदां मध्ये चॊदयाम आस भिक्षुकी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 16, + "text": "सुलभा तव अस्य धर्मेषु मुक्तॊ नेति ससंशया\nसत्त्वं सत्त्वेन यॊगज्ञा परविवेश महीपते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 17, + "text": "नेत्राभ्यां नेत्रयॊर अस्य रश्मीन संयॊज्य रश्मिभिः\nसा सम संचॊदयिष्यन्तम्यॊग बन्धैर बबन्ध ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 18, + "text": "जनकॊ ऽपय उत्स्मयन राजा भावम अस्या विशेषयन\nपरतिजग्राह भावेन भावम अस्या नृपॊत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 19, + "text": "तद एकस्मिन्न अधिष्ठाने संवादः शरूयताम अयम\nछत्त्रादिषु विमुक्तस्य मुक्तायाश च तरिदण्डके" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 20, + "text": "भगवत्याः कव चर्येयं कृता कव च गमिष्यसि\nकस्य च तवं कुतॊ वेति पप्रच्छैनां महीपतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 21, + "text": "शरुते वयसि जातौ च सद्भावॊ नाधिगम्यते\nएष्व अर्थेषूत्तरं तस्मात परवेद्यं तः समागमे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 22, + "text": "छत्त्रादिषु विशेषेषु मुक्तं मां विद्धि सर्वशः\nस तवां संमन्तुम इच्छामि माहार्हासि मता हि मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 23, + "text": "यस्माच चैतन मया पराप्तं जञानं वैशेषिकं पुरा\nयस्य नान्यः परवक्तास्ति मॊक्षे तम अपि मे शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 24, + "text": "पाराशर्यस गॊत्रस्य वृद्धस्य सुमहात्मनः\nभिक्षॊः पञ्चशिखस्याहं शिष्यः परमसंमतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 25, + "text": "सांख्यज्ञाने तथा यॊगे महीपाल विधौ तथा\nतरिविधे मॊक्षधर्मे ऽसमिन गताध्वा छिन्नसंशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 26, + "text": "स यथाशास्त्रदृष्टेन मार्गेणेह परिव्रजन\nवार्षिकांश चतुरॊ मासान पुरा मयि सुखॊषितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 27, + "text": "तेनाहं सांक्य मुख्येन सुदृष्टार्थेन तत्त्वतः\nशरावितस तरिविधं मॊक्षं न च राज्याद विचालिथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 28, + "text": "सॊ ऽहं ताम अखिलां वृत्तिं तरिविधां मॊक्षसंहिताम\nमुक्तरागश चराम्य एकः पदे परमके सथितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 29, + "text": "वैराग्यं पुनर एतस्य मॊक्षस्य परमॊ विधिः\nजञानाद एव च वैराग्यं जायते येन मुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 30, + "text": "जञानेन कुरुते यत्नं यत्नेन पराप्यते महत\nमहद दवन्द्वप्रमॊक्षाय सा सिद्धिर या वयॊ ऽतिगा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 31, + "text": "सेयं परमिका बुद्धिः पराप्ता निर्द्वन्द्वता मया\nइहैव गतमॊहेन चरता मुक्तसङ्गिना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 32, + "text": "यथा कषेत्रं मृदू भूतम अद्भिर आप्लावितं तथा\nजनयत्य अङ्कुरं कर्म नृणां तद्वत पुनर्भवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 33, + "text": "यथा चॊत्तापितं बीजं कपाले यत्र यत्र वा\nपराप्याप्य अङ्कुर हेतुत्वम अबीजत्वान न जायते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 34, + "text": "तद्वद भगवता तेन शिखा परॊक्तेन भिक्षुणा\nजञानं कृतम अबीजं मे विषयेषु न जायते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 35, + "text": "नाभिषज्जति कस्मिंश चिन नानर्थे न परिग्रहे\nनाभिरज्यति चैतेषु वयर्थत्वाद रागदॊषयॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 36, + "text": "यश च मे दक्षिणं बाहुं चन्दनेन समुक्षयेत\nसव्यं वास्या च यस तक्षेत समाव एताव उभौ मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 37, + "text": "सुखी सॊ ऽहम अवाप्तार्थः समलॊक्षाश्म काञ्चनः\nमुक्तसङ्गः सथितॊ राज्ये विशिष्टॊ ऽनयैस तरिदन्दिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 38, + "text": "मॊक्षे हि तरिविधा निष्ठा दृष्टा पूर्वैर महर्षिभिः\nजञानं लॊकॊत्तरं यच च सर्वत्यागश च कर्मणाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 39, + "text": "जञाननिष्ठां वदन्त्य एके मॊक्षशास्त्रविदॊ जनाः\nकर्म निष्ठां तथैवान्ये यतयः सूक्ष्मदर्शिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 40, + "text": "परहायॊभयम अप्य एतज जञानं कर्म च केवलम\nतृतीयेयं समाख्याता निष्ठा तेन महात्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 41, + "text": "यमे च नियमे चैव दवेषे कामे परिग्रहे\nमाने दम्भे तथा सनेहे सदृशास ते कुटुम्बिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 42, + "text": "तरिदण्डादिषु यद्य अस्ति मॊक्षॊ जञानेन केन चित\nछत्त्रादिषु कथं न सयात तुल्यहेतौ परिग्रहे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 43, + "text": "येन येन हि यस्यार्थः कारणेनेह कस्य चित\nतत तद आलम्बते दरव्यं सर्वः सवे सवे परिग्रहे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 44, + "text": "दॊषदर्शी तु गार्हस्थ्ये यॊ वरजत्य आश्रमान्तरम\nउत्सृजन परिगृह्नंश च सॊ ऽपि सङ्गान न मुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 45, + "text": "आधिपत्ये तथा तुल्ये निग्रहानुग्रहात्मनि\nराजर्षिभिक्षुकाचार्या मुच्यन्ते केन केतुना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 46, + "text": "अथ सत्याधिपत्ये ऽपि जञानेनैवेह केवलम\nमुच्यन्ते किं न मुच्यन्ते पदे परमके सथितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 47, + "text": "कासाय धारणं मौन्द्यं तरिविष्टब्धः कमन्दलुः\nलिङ्गान्य अत्यर्थम एतानि न मॊक्षायेति मे मतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 48, + "text": "यदि सत्य अपि लिङ्गे ऽसमिञ जञानम एवात्र कारणम\nनिर्मॊक्षायेह दुःखस्य लिङ्गमात्रं निरर्थकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 49, + "text": "अथ वा दुःखशैथिल्यं वीक्ष्य लिङ्गे कृता मतिः\nकिं तद एवार्थसामान्य छत्त्रादिषु न लक्ष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 50, + "text": "आकिंचन्ये च मॊक्षॊ ऽसति कैंचन्ये नास्ति बन्धनम\nकैंचन्ये चेतरे चैव जन्तुर जञानेन मुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 51, + "text": "तस्माद धर्मार्थकामेषु तथा राज्यपरिग्रहे\nबन्धनायतनेष्व एषु विद्ध्य अबन्धे पदे सथितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 52, + "text": "राज्यैश्वर्यमयः पाशः सनेहायतन बन्धनः\nमॊक्षाश्म निशितेनेह छिन्नस तयागासिना मया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 53, + "text": "सॊ ऽहम एवंगतॊ मुक्तॊ जातास्थस तवयि भिक्षुकि\nअयथार्थॊ हि ते वर्णॊ वक्ष्यामि शृणु तन मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 54, + "text": "सौकुमार्यं तथारूपं वपुर अग्र्यं तथा वयः\nतवैतानि समस्तानि नियमश चेति संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 55, + "text": "यच चाप्य अननुरूपं ते लिङ्गस्यास्य विचेष्टितम\nमुक्तॊ ऽयं सयान न वेत्य अस्माद धर्षितॊ मत्परिग्रहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 56, + "text": "न च कामसमायुक्ते मुक्ते ऽपय अस्ति तरिदण्डकम\nन रक्ष्यते तवया चेदं न मुक्तस्यास्ति गॊपना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 57, + "text": "मत पक्षसंश्रयाच चायं शृणु यस ते वयतिक्रमः\nआश्रयन्त्याः सवभावेन मम पूर्वपरिग्रहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 58, + "text": "परवेशस ते कृतः केन मम रास्त्रे पुरे तथा\nकस्य वा संनिसर्गात तवं परविष्टा हृदयं मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 59, + "text": "वर्णप्रवर मुख्यासि बराह्मणी कषत्रियॊ हय अहम\nनावयॊर एकयॊगॊ ऽसति मा कृथा वर्णसंकरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 60, + "text": "वर्तसे मॊक्षधर्मेषु गार्हस्थ्ये तव अहम आश्रमे\nअयं चापि सुकस्तस ते दवितीयॊ ऽऽशरमसंकरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 61, + "text": "सगॊत्रां वासगॊत्रां वा न वेद तवां न वेत्थ माम\nसगॊत्रम आविशन्त्यास ते तृतीयॊ गॊत्र संकरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 62, + "text": "अथ जीवति ते भर्ता परॊषितॊ ऽपय अथ वा कव चित\nअगम्या परभार्येति चतुर्थॊ धर्मसंकरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 63, + "text": "सा तवम एतान्य अकार्याणि कार्यापेक्षा वयवस्यसि\nअविज्ञानेन वा युक्ता मिथ्या जञानेन वा पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 64, + "text": "अथ वापि सवतन्त्रास्ति सवदॊषेणेह केन चित\nयदि किं चिच छरुतं ते ऽसि सर्वं कृतम अनर्थकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 65, + "text": "इदम अन्यत तृतीयं ते भावस्पर्श विघातकम\nदुष्टाया लक्ष्यते लिङ्गं परवक्तव्यं परकाशितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 66, + "text": "न मय्य एवाभिसंधिस ते जयैषिण्या जये कृतः\nयेयं मत्परिषत कृत्स्ना जेतुम इच्छसि ताम अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 67, + "text": "तथा हय एवं पुनश च तवं दृष्टिं सवां परतिमुञ्चसि\nमत पक्षप्रतिघाताय सवपक्षॊद्भावनाय च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 68, + "text": "सा सवेनामर्षजेन तवम ऋद्धिमॊहेन मॊहिता\nभूयः सृजसि यॊगास्त्रं विषामृतम इवैकधा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 69, + "text": "इच्छतॊर हि दवयॊर लाभः सत्रीपुंसॊर अमृतॊपमः\nअलाभश चाप्य अरक्तस्य सॊ ऽतर दॊषॊ विषॊपमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 70, + "text": "मा सप्रक्षीः सधु जानीस्व सवशास्त्रम अनुपालय\nकृतेयं हि विजिज्ञासा मुक्तॊ नेति तवया मम\nएतत सर्वं परतिच्छन्नं मयि नार्हसि गूहितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 71, + "text": "सा यदि तवं सवकार्येण यद्य अन्यस्य महीपतेः\nतत्त्वं सत्त्र परतिच्छन्ना मयि नार्हसि गूहितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 72, + "text": "न राजानं मृषा गच्छेन न दविजातिं कथंचनन\nन सत्रियं सत्री गुणॊपेतां हन्युर हय एते मृषा गताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 73, + "text": "राज्ञां हि बलम ऐश्वर्यं बरह्म बरह्मविदां बलम\nरूपयौवन सौभाग्यं सत्रीणां बलम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 74, + "text": "अत एतैर बलैर एत बलिनः सवार्थम इच्छता\nआर्जवेनाभिगन्तव्या विनाशाय हय अनार्जवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 75, + "text": "सा तवं जातिं शरुतं वृत्तं भावं परकृतिम आत्मनः\nकृत्यम आगमने चैव वक्तुम अर्हसि तत्त्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 76, + "text": "इत्य एतैर असुखैर वाक्यैर अयुक्तैर असमञ्जसैः\nपरत्यादिष्टा नरेन्द्रेण सुलभा न वयकम्पत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 77, + "text": "उक्तवाक्ये तु नृपतौ सुलभा चारुदर्शना\nततश चारुतरं वाक्यं परचक्रामाथ भासितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 78, + "text": "नवभिर नवभिश चैव दॊषैर वाग्बुद्धिदूसनैः\nअपेतम उपपन्नार्थम अस्ता दशगुणान्वितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 79, + "text": "सौक्ष्म्यं संख्या करमौ चॊभौ निर्नयः सप्रयॊजनः\nपञ्चैतान्य अर्थजातानि वाक्यम इत्य उच्यते नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 80, + "text": "एषाम एकैकशॊ ऽरथानां सौक्ष्म्यादीनां सुलक्षणम\nशृणु संसार्यमाणानां पदार्थैः पदवाक्यतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 81, + "text": "जञानं जञेयेषु भिन्नेषु यथा भेदेन वर्तते\nतत्रातिशयिनी बुद्धिस तत सौक्ष्म्यम इति वर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 82, + "text": "दॊषाणां च गुणानां च परमाणं परैविभागशः\nकं चिद अर्थम अभिप्रेत्य सा संख्येत्य उपधार्यताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 83, + "text": "इदं पूर्वम इदं पश्चाद वक्तव्यं यद विवक्षितम\nकरमयॊगं तम अप्य आहुर वाक्यं वाक्यविदॊ जनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 84, + "text": "धर्मार्थकाममॊक्षेषु परतिज्ञाय विशेषतः\nइदं तद इति वाक्यान्ते परॊच्यते स विनिर्नयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 85, + "text": "इच्छा दवेषभवैर दुःखैः परकर्षॊ यत्र जायते\nतत्र या नृपते वृत्तिस तत परयॊजनम इष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 86, + "text": "तान्य एतानि यथॊक्तानि सैक्ष्म्यादीनि जनाधिप\nएकार्थसमवेतानि वाक्यं मम निशामय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 87, + "text": "उपेतार्थम अभिन्नार्थं नापवृत्तं न चाधिकम\nनाश्लक्ष्णं न च संदिग्धं वक्ष्यामि परमं तव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 88, + "text": "न गुर्व अक्षरसंबद्धं पराङ्मुख मुखं न च\nनानृतं न तरिवर्गेण विरुद्धं नाप्य असंक्षृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 89, + "text": "न नयूनं कस्त शब्दं वा वयुत्क्रमाभिहितं न च\nन शेषं नानुकल्पेन निष्कारणम अहेतुकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 90, + "text": "कामात करॊधाद भयाल लॊभाद दैन्याद आनार्यकात तथा\nहरीतॊ ऽनुक्रॊशतॊ मानान न वक्ष्यामि कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 91, + "text": "वक्ता शरॊता च वाक्यं च यदा तवाविकलं नृप\nसमम एति विवक्षायां तदा सॊ ऽरथः परकाशते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 92, + "text": "वक्तव्ये तु यदा वक्ता शरॊतारम अवमन्यते\nसवार्थम आह परार्थं वा तदा वाक्यं न रॊहति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 93, + "text": "अथ यः सवार्थम उत्सृज्य परार्थं पराह मानवः\nविशङ्का जायते तस्मिन वाक्यं तद अपि दॊषवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 94, + "text": "यस तु वक्ता दवयॊर अर्थम अविरुद्धं परभासते\nशरॊतुश चैवात्मनश चैव स वक्ता नेतरॊ नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 95, + "text": "तदर्थवद इदं वाक्यम उपेतं वाक्यसंपदा\nअविक्षिप्त मना राजन्न एकाग्रः शरॊतुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 96, + "text": "कासि कस्य कुतॊ वेति तवयाहम अभिचॊदिता\nतत्रॊत्तरम इदं वाक्यं राजन्न एकमनाः शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 97, + "text": "यथा जतु च काष्ठं च पांसवश चॊद बिन्दुभिः\nसुश्लिष्टानि तथा राजन परानिनाम इह संभवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 98, + "text": "शब्दः सपर्शॊ रसॊ रूपं गन्धः पञ्चेन्द्रियाणि च\nपृथग आत्मा दशात्मानः संश्लिष्टा जतु काष्ठवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 99, + "text": "न चैषां चॊदना का चिद अस्तीत्य एष विनिश्चयः\nएकैकस्येह विज्ञानं नास्त्य आत्मनि तथा परे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 100, + "text": "न वेद चक्षुश चक्षुस तवं शरॊत्रं नात्मनि वर्तते\nतथैव वयभिचारेण न वर्तन्ते परस्परम\nसंश्लिष्टा नाभिजायन्ते यथाप इह पांसवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 101, + "text": "बाह्यान अन्यान अपेक्षन्ते गुणांस तान अपि मे शृणु\nरूपं चक्षुः परकाशश च दर्शने हेतवस तरयः\nयथैवात्र तथान्येषु जञानज्ञेयेषु हेतवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 102, + "text": "जञानज्ञेयान्तरे तस्मिन मनॊ नामापरॊ गुणः\nविचारयति येनायं निश्चये साध्वसाधुनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 103, + "text": "दवादशस तव अपरस तत्र बुद्धिर नाम गुणः समृतः\nयेन संशय पूर्वेषु बॊद्धव्येषु वयवस्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 104, + "text": "अथ दवादशके तस्मिन सत्त्वं नामापरॊ गुणः\nमहासत्त्वॊ ऽलपसत्त्वॊ वा जन्तुर येनानुमीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 105, + "text": "कषेत्रज्ञ इति चाप्य अन्यॊ गुणस तत्र चतुर्दशः\nममायम इति येनायं मन्यते न च मन्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 106, + "text": "अथ पञ्चदशॊ राजन गुणस तत्रापरः समृतः\nपृथक कला समूहस्य सामग्र्यं तद इहॊच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 107, + "text": "गुणस तव एवापरस तत्र संघात इति सॊदशः\nआकृतिर वयक्तिर इत्य एतौ गुणौ यस्मिन समाश्रितौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 108, + "text": "सुखदुःखे जरामृत्यू लाभालाभौ परियाप्रिये\nइति चैकॊनविंशॊ ऽयं दवन्द्वयॊग इति समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 109, + "text": "ऊर्ध्वम एकॊनविंशत्याः कालॊ नामापरॊ गुणः\nइतीमं विद्धि विंशत्या भूतानां परभवाप्ययम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 110, + "text": "विश्मकश चैष संघातॊ महाभूतानि पञ्च च\nसदसद भावयॊगौ च गुणाव अन्यौ परकाशकौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 111, + "text": "इत्य एवं विंशतिश चैव गुणाः सप्त च ये समृताः\nविधिः शुक्रं बलं चेति तरय एते गुणाः परे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 112, + "text": "एकविंशश च दश च कलाः संख्यानतः समृताः\nसमग्रा यत्र वर्तन्ते तच छरीरम इति समृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 113, + "text": "अव्यक्तं परकृतिं तव आसां कलानां कश चिद इच्छति\nवयक्तं चासां तथैवान्यः सथूलदर्शी परपश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 114, + "text": "अव्यक्तं यदि वा वयक्तं दवयीम अथ चतुष्टयीम\nपरकृतिं सर्वभूतानां पश्यन्त्य अध्यात्मचिन्तकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 115, + "text": "सेयं परकृतिर अव्यक्ता कलाभिर वयक्ततां गता\nअहं च तवं च राजेन्द्र ये चाप्य अन्ये शरीरिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 116, + "text": "बिन्दुन्यासादयॊ ऽवस्थाः शुक्रशॊनित संभवाः\nयासाम एव निपातेन कललं नाम जायते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 117, + "text": "कललाद अर्बुदॊत्पत्तिः पेशी चाप्य अर्बुदॊद्भवा\nपेश्यास तव अङ्गाभिनिर्वृत्तिर नखरॊमाणि चाङ्गतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 118, + "text": "संपूर्णे नवमे मासे जन्तॊर जातस्य मैथिल\nजायते नाम रूपत्वं सत्री पुमान वेति लिङ्गतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 119, + "text": "जातमात्रं तु तद रूपं दृष्ट्वा ताम्रनखाङ्गुलि\nकौमार रूपम आपन्नं रूपतॊ न पलभ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 120, + "text": "कौमाराद यौवनं चापि सथाविर्यं चापि यौवनात\nअनेन करमयॊगेन पूर्वं पूर्वं न लभ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 121, + "text": "कलानां पृथग अर्थानां परतिभेदः कषणे कषणे\nवर्तते सर्वभूतेषु सौक्ष्म्यात तु न विभाव्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 122, + "text": "न चैषाम अप्ययॊ राजँल लक्ष्यते परभवॊ न च\nअवस्थायाम अवस्थायां दीपस्येवार्चिषॊ गतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 123, + "text": "तस्याप्य एवं परभावस्य सदश्वस्येव धावतः\nअजस्रं सर्वलॊकस्य कः कुतॊ वा न वा कुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 124, + "text": "कस्येदं कस्य वा नेदं कुतॊ वेदं न वा कुतः\nसंबन्धः कॊ ऽसति भूतानां सवैर अप्य अवयवैर इह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 125, + "text": "यथादित्यान मणेश चैव वीरुद्भ्यश चैव पावकः\nभवेत्य एवं समुदयात कलानाम अपि जन्तवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 126, + "text": "आत्मन्य एवात्मनात्मानं यथा तवम अनुपश्यसि\nएवम एवात्मनात्मानम अन्यस्मिन किं न पश्यसि\nयद्य आत्मनि परस्मिंश च समताम अध्यवस्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 127, + "text": "अथ मां कासि कस्येति किमर्थम अनुपृच्छसि\nइदं मे सयाद इदं नेति दवन्द्वैर मुक्तस्य मैथिल\nकासि कस्य कुतॊ वेति वचने किं परयॊजनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 128, + "text": "रिपौ मित्रे ऽथ मध्यस्थे विजये संधिविग्रहे\nकृतवान यॊ महीपाल किं तस्मिन मुक्तलक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 129, + "text": "तरिवर्गे सप्तधा वयक्तं यॊ न वेदेह कर्मसु\nसङ्गवान यस तरिवर्गे च किं तस्मिन मुक्तलक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 130, + "text": "परिये चैवाप्रिये चैव दुर्बले बलवत्य अपि\nयस्य नास्ति समं चक्षुः किं तस्मिन मुक्तलक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 131, + "text": "तद अमुक्तस्य ते मॊक्षे यॊ ऽभिमानॊ भवेन नृप\nसुहृद्भिः स निवार्यस ते विचित्तस्येव भेषजैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 132, + "text": "तानि तान्य अनुसंदृश्य सङ्गस्थानान्य अरिंदम\nआत्मनात्मनि संपश्येत किं तस्मिन मुक्तलक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 133, + "text": "इमान्य अन्यानि सूक्ष्माणि मॊक्षम आश्रित्य कानि चित\nचतुरङ्ग परवृत्तानि सङ्गस्थानानि मे शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 134, + "text": "य इमां पृथिवीं कृत्स्नाम एकछत्त्रां परशास्ति ह\nएकम एव स वै राजा पुरम अध्यावसत्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 135, + "text": "तत पुरे चैकम एवास्य गृहं यद अधितिष्ठति\nगृहे शयनम अप्य एकं निशायां यत्र लीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 136, + "text": "शय्यार्धं तस्य चाप्य अत्र सत्रीपूर्वम अधितिष्ठति\nतद अनेन परसङ्गेन फलेनैवेह युज्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 137, + "text": "एवम एवॊपभॊगेषु भॊजनाच छादनेषु च\nगुणेषु परिमेयेषु निग्रहानुग्रहौ परति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 138, + "text": "परतन्त्रः सदा राजा सवल्पे सॊ ऽपि परसज्यते\nसंधिविग्रहयॊगे च कुतॊ राज्ञः सवतन्त्रता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 139, + "text": "सत्रीषु करीदा विहारेषु नित्यम अस्यास्वतन्त्रता\nमन्त्रे चामात्य समितौ कुत एव सवतन्त्रता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 140, + "text": "यदा तव आज्ञापयत्य अन्यांस तदास्यॊक्ता सवतन्त्रता\nअवशः कार्यते तत्र तस्मिंस तस्मिन गुणे सथितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 141, + "text": "सवप्तु कामॊ न लभते सवप्तुं कार्यार्थिभिर जनैः\nशयने चाप्य अनुज्ञातः सुप्त उत्थाप्यते ऽवशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 142, + "text": "सनाह्य आलभ पिब पराश जुहुध्य अग्नीन यजेति च\nवदस्य शृणु चापीति विवशः कार्यते परैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 143, + "text": "अभिगम्याभिगम्यैनं याचन्ते सततं नराः\nन चाप्य उत्सहते दातुं वित्तरक्षी महाजनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 144, + "text": "दाने कॊशक्षयॊ हय अस्य वैरं चाप्य अरयच्छतः\nकषणेनास्यॊपवर्तन्ते दॊषा वैराग्य कारकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 145, + "text": "पराज्ञाञ शूरांस तथैवाध्यान एकस्थाने ऽपि शङ्कते\nभयम अप्य अभये राज्ञॊ यैश च नित्यम उपास्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 146, + "text": "यदा चैते परदुष्यन्ति राजन ये कीर्तिता मया\nतदैवास्य भयं तेभ्यॊ जायते पश्य यादृशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 147, + "text": "सर्वः सवे सवे गृहे राजा सर्वः सवे सवे गृहे गृही\nनिग्रहानुग्रहौ कुर्वंस तुल्यॊ जनकराजभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 148, + "text": "पुत्रा दारास तथैवात्मा कॊशॊ मित्राणि संचयः\nपरैः साधारणा हय एते तैस तैर एवास्य हेतुभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 149, + "text": "हतॊ देशः पुरं दग्धं परधानः कुञ्जरॊ मृतः\nलॊकसाधारणेष्व एषु मिथ्या जञानेन तप्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 150, + "text": "अमुक्तॊ मानसैर दुःखैर इछा दवेषप्रियॊद्भवैः\nशिरॊ रॊगादिभी रॊगैस तथैव विनिपातिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 151, + "text": "दवन्द्वैस तैस तैर उपहतः सर्वतः परिशङ्कितः\nबहु परत्यर्थिकं राज्यम उपास्ते गणयन निशाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 152, + "text": "तद अल्पसुखम अत्यर्थं बहुदुःखम असारवत\nकॊ राज्यम अभिपद्येत पराप्य चॊपशमं लभेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 153, + "text": "ममेदम इति यच चेदं पुरं रास्त्रं च मन्यसे\nबलं कॊशम अमात्यांश च कस्यैतानि न वा नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 154, + "text": "मित्रामात्यं पुरं रास्त्रं दन्दः कॊशॊ महीपतिः\nसप्ताङ्गश चक्रसंघातॊ राज्यम इत्य उच्यते नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 155, + "text": "सप्ताङ्गस्यास्य राज्यस्य तरिदण्डस्येव तिष्ठतः\nअन्यॊन्यगुणयुक्तस्य कः केन गुणतॊ ऽधिकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 156, + "text": "तेषु तेषु हि कालेषु तत तद अङ्गं विशिष्यते\nयेन यत सिध्यते कार्यं तत पराधान्याय कल्पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 157, + "text": "सप्ताङ्गश चापि संघातस तरयश चान्ये नृपॊत्तम\nसंभूय दशवर्गॊ ऽयं भुङ्क्ते राज्यं हि राजवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 158, + "text": "यश च राजा महॊत्साहः कषत्रधर्मरतॊ भवेत\nस तुष्येद दश भागेन ततस तव अन्यॊ दशावरैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 159, + "text": "नास्त्य असाधारणॊ राजा नास्ति राज्यम अराजकम\nराज्ये ऽसति कुतॊ धर्मॊ धर्मे ऽसति कुतः परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 160, + "text": "यॊ ऽपय अत्र परमॊ धर्मः पवित्रं राजराज्ययॊः\nपृथिवी दक्षिणा यस्य सॊ ऽशवमेधॊ न विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 161, + "text": "साहम एतानि कर्माणि राज्यदुःखानि मैथिल\nसमर्था शतशॊ वक्तुम अथ वापि सहस्रशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 162, + "text": "सवदेहे नाभिषङ्गॊ मे कुतः परपरिग्रहे\nन माम एवंविधां मुक्ताम ईदृशं वक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 163, + "text": "ननु नाम तवया मॊक्षः कृत्स्नः पञ्च शिखाच छरुतः\nसॊपायः सॊपनिषदः सॊपासङ्गः सनिश्चयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 164, + "text": "तस्य ते मुक्तसङ्गस्य पाशान आक्रम्य तिष्ठतः\nछत्त्रादिषु विशेषेषु कथं सङ्गः पुनर नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 165, + "text": "शरुतं ते न शरुतं मन्ये मिथ्या वापि शरुतं शरुतम\nअथ वा शरुतसंकाशं शरुतम अन्यच छरुतं तवया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 166, + "text": "अथापीमासु संज्ञासु लौकिकीषु परतिष्ठसि\nअभिषङ्गावरॊधाभ्यां बद्धस तवं पराकृतॊ मया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 167, + "text": "सत्त्वेनानुप्रवेशॊ हि यॊ ऽयं तवयि कृतॊ मया\nकिं तवापकृतं तत्र यदि मुक्तॊ ऽसि सर्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 168, + "text": "नियमॊ हय एष धर्मेषु यतीनां शून्यवासिता\nशून्यम आवासयन्त्या च मया किं कस्य दूसितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 169, + "text": "न पानिभ्यां न बाहुभ्यां पादॊरुभ्यां न चानघ\nन गात्रावयवैर अन्यैः सपृशामि तवा नराधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 170, + "text": "कुले महति जातेन हरीमता दीर्घदर्शिना\nनैतत सदसि वक्तव्यं सद वासद वा मिथः कृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 171, + "text": "बराह्मणा गुरवश चेमे तथामात्या गुरूत्तमाः\nतवं चाथ गुरुर अप्य एषाम एवम अन्यॊन्यगौरवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 172, + "text": "तद एवम अनुसंदृश्य वाच्यावाच्यं परीक्षता\nसत्रीपुंसॊ समवायॊ ऽयं तवया वाच्यॊ न संसदि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 173, + "text": "यथा पुष्कर पर्णस्थं जलं तत्पर्णसंस्थितम\nतिष्ठत्य अस्पृशती तद्वत्त्वयि वत्स्यामि मैथिल" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 174, + "text": "यदि वाप्य अस्पृशन्त्या मे सपर्शं जानासि कं चन\nजञानं कृतम अबीजं ते कथं तेनेह भिक्षुणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 175, + "text": "स गार्हस्थ्याच चयुतश च तवं मॊक्षं नावाप्य दुर्विदम\nउभयॊर अन्तराले च वर्तसे मॊक्षवातिकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 176, + "text": "न हि मुक्तस्य मुक्तेन जञस्यैकत्व पृथक्त्वयॊः\nभावाभाव समायॊगे जायते वर्णसंकरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 177, + "text": "वर्णाश्रमपृथक्त्वे च दृष्टार्थस्यापृथक्त्विनः\nनान्यद अन्यद इति जञात्वा नान्यद अन्यत परवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 178, + "text": "पानौ कुन्दं तथा कुन्दे पयः पयसि मक्षिकाः\nआश्रिताश्रय यॊगेन पृथक्त्वेनाश्रया वयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 179, + "text": "न तु कुन्दे पयॊ भावः पयश चापि न मक्षिकाः\nसवयम एवाश्रयन्त्य एते भावा न तु पराश्रयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 180, + "text": "पृथक्त्वाद आश्रमाणां च वर्णान्यत्वे तथैव च\nपरस्परपृथक्त्वाच च कथं ते वर्णसंकरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 181, + "text": "नास्मि वर्णॊत्तमा जात्या न वैश्या नावरा तथा\nतव राजन सवर्णास्मि शुद्धयॊनिर अविप्लुता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 182, + "text": "परधानॊ नाम राजर्षिर वयक्तं ते शरॊत्रम आगतः\nकुले तस्य समुत्पन्नां सुलभां नाम विद्धि माम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 183, + "text": "दरॊणश च शतशृङ्गश च वक्रद्वारश च पर्वतः\nमम सत्त्रेषु पूर्वेषां चिता मघवता सह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 184, + "text": "साहं तस्मिन कुले जाता भर्तर्य असति मद्विधे\nविनीता मॊक्षधर्मेषु चराम्य एका मुनिव्रतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 185, + "text": "नास्मि सत्त्र परतिच्छन्ना न परस्वाभिमानिनी\nन धर्मसंकरकरी सवधर्मे ऽसमि धृतव्रता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 186, + "text": "नास्थिरा सवप्रतिज्ञायां नासमीक्ष्य परवादिनी\nनासमीक्ष्यागता चाहं तवत्सकाशं जनाधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 187, + "text": "मॊक्षे ते भवितां बुद्धिं शरुत्वाहं कुशलैषिणी\nतव मॊक्षस्य चाप्य अस्य जिज्ञासार्थम इहागता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 188, + "text": "न वर्गस्था बरवीम्य एतत सवपक्ष परपक्षयॊः\nमुक्तॊ न मुच्यते यश च शान्तॊ यश च न शाम्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 189, + "text": "यथा शून्ये पुरागारे भिक्षुर एकां निशां वसेत\nतथा हि तवच छरीरे ऽसमिन्न इमां वत्स्यामि शर्वतीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 190, + "text": "साहम आसनदानेन वाग आतिथ्येन चार्चिता\nसुप्ता सुशरणा परीता शवॊ गमिष्यामिमैथिल" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 308, + "shloka": 191, + "text": "इत्य एतानि स वाक्यानि हेतुमन्त्य अर्थवन्ति च\nशरुत्वा नाधिजगौ राजा किं चिद अन्यद अतः परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकथं निर्वेदम आपन्नः शुकॊ वैयासकिः पुरा\nएतद इच्छामि कौरव्य शरॊतुं कौतूहलं हि मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 2, + "text": "[भी]\nपराकृतेन सुवृत्तेन चरन्तम अकुतॊभयम\nअध्याप्य कृत्स्नं सवाध्यायम अन्वशाद वै पिता सुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 3, + "text": "धर्मं पुत्र निषेवस्व सुतीक्ष्णौ हि हिमातपौ\nकषुत्पिपासे च वायुं च जय नित्यं जितेन्द्रियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 4, + "text": "सत्यम आर्जवम अक्रॊधम अनसूयां दमं तपः\nअहिंसां चानृशंस्यं च विधिवत परिपालय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 5, + "text": "सत्ये तिष्ठ रतॊ धर्मे हित्वा सर्वम अनार्जवम\nदेवतातिथिशेषेण यात्रां पराणस्य संश्रय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 6, + "text": "फेनपात्रॊपमे देहे जीवे शकुनिवत सथिते\nअनित्ये परिय संवासे कथं सवपिषि पुत्रक" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 7, + "text": "अप्रमत्तेषु जाग्रत्सु नित्ययुक्तेषु शत्रुषु\nअन्तरं लिप्समानेषु बालस तवं नावबुध्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 8, + "text": "गण्यमानेषु वर्षेषु कषीयमाणे तथायुषि\nजीविते शिष्यमाणे च किम उत्थाय न धावसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 9, + "text": "ऐहालौकिकम ईहन्ते मांसशॊनितवर्धनम\nपारलौकिककार्येषु परसुप्ता भृशनास्तिकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 10, + "text": "धर्माय ये ऽभयसूयन्ति बुद्धिमॊहान्विता नराः\nअपथा गच्छतां तेषाम अनुयातापि पीड्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 11, + "text": "ये तु तुष्टाः सुनियताः सत्यागम परायनाः\nधर्म्यं पन्थानम आरूढास तान उपास्स्व च पृच्छ च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 12, + "text": "उपधार्य मतं तेषां वृद्धानां धर्मदर्शिनाम\nनियच्छ परया बुद्ध्या चित्तम उत्पथगामि वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 13, + "text": "अद्य कालिकया बुद्ध्या दूरे शव इति निर्भयाः\nसर्वभक्षा न पश्यन्ति कर्मभूमिं विचेतसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 14, + "text": "धर्मनिःश्रेणिम आस्थाय किं चित किं चित समारुह\nकॊशकारवद आत्मानं वेष्टयन नावबुध्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 15, + "text": "नास्तिकं भिन्नमर्यादं कूलपातम इवास्थिरम\nवामतः कुरु विस्रब्धॊ नरं वेनुम इवॊद्धतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 16, + "text": "कामं करॊधं च मृत्युं च पञ्चेन्द्रिय जलां नदीम\nनावं धृतिमयीं कृत्वा जन्म दुर्गानि संतर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 17, + "text": "मृत्युनाभ्याहते लॊके जरया परिपीदिते\nअमॊघासु पतन्तीषु धर्मयानेन संतर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 18, + "text": "तिष्ठन्तं च शयानं च मृत्युर अन्वेषते यदा\nनिर्वृतिं लभसे कस्माद अकस्मान मृत्युनाशितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 19, + "text": "संचिन्वानकम एवैनं कामानाम अवितृप्तकम\nवृकीवॊरणम आसाद्य मृत्युर आदाय गच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 20, + "text": "करमशः संचितशिखॊ धर्मबुद्धिमयॊ महान\nअन्धकारे परवेष्टव्ये दिपॊ यत्नेन धार्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 21, + "text": "संपतन देहजालानि कदा चिद इह मानुषे\nबराह्मण्यं लभते जन्तुस तत पुत्र परिपालय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 22, + "text": "बराह्मणस्य हि देहॊ ऽयं न कामार्थाय जायते\nइह कलेशाय तपसे परेत्य तव अनुपमं सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 23, + "text": "बराह्मण्यं बहुभिर अवाप्यते तपॊभिस; तल लब्ध्वा न परिपनेन हेदितव्यम\nसवाध्याये तपसि दमे च नित्ययुक्तः; कषेमार्थी कुशलपरः सदा यतस्व" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 24, + "text": "अव्यक्तप्रकृतिर अयं कला शरीरः; सूक्ष्मात्मा कषणत्रुतिशॊ निमेष रॊमा\nऋत्वास्यः समबलशुक्लकृष्णनेत्रॊ; मानाङ्गॊ दरवति वयॊ हयॊ नराणाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 25, + "text": "तं दृष्ट्वा परसृतम अजस्रम उग्रवेगं; गच्छन्तं सततम इहाव्यपेक्षमाणम\nचक्षुस ते यदिन परप्रणेतृनेयं; धर्मे ते भवतु मनः परं निशम्य" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 26, + "text": "ये ऽमी तु परचलित धर्मकामवृत्ताः; करॊशन्तः सततम अनिष्ट संप्रयॊगाः\nकलिश्यन्ते परिगत वेदनाशरीरा; बह्वीभिः सुभृशम अधर्मवासनाभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 27, + "text": "राजा धर्मपरः सदा शुभगॊप्ता; समीक्ष्य सुकृतिनां दधाति लॊकान\nबहुविधम अपि चरतः परदिशति; सुखम अनुपगतं निरवद्यम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 28, + "text": "शवानॊ भीसनायॊ मुखानि वयांसि; वद गृध्रकुलपक्षिणां च संघाः\nनरां कदने रुधिरपा गुरुवचन;नुदम उपरतं विशसन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 29, + "text": "मर्यादा नियताः सवयम्भुवा य इहेमाः; परभिनत्ति दशगुणा मनॊऽनुगत्वात\nनिवसति भृशम असुखं पितृविषय;विपिनम अवगाह्य स पापः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 30, + "text": "यॊ लुब्धः सुभृशं परियानृतश च मनुष्यः; सततनिकृतिवञ्चनारतिः सयात\nउपनिधिभिर असुखकृत स परमनिरयगॊ; भृशम असुखम अनुभवति दुष्कृत कर्मा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 31, + "text": "उष्मां वैतरणीं महानदीम; अवगाधॊ ऽसि पत्रवनभिन्न गात्रः\nपरशु वनशयॊ निपतितॊ; वसति च महानिरये भृशार्तः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 32, + "text": "महापदानि कत्थसे न चाप्य अवेक्षसे परम\nचिरस्य मृत्युकारिकाम अनागतां न बुध्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 33, + "text": "परयास्यतां किम आस्यते समुत्थितं महद भयम\nअतिप्रमाथि दारुणं सुखस्य संविधीयताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 34, + "text": "पुरा मृतः परनीयसे यमस्य मृत्युशासनात\nतद अन्तिकाय दारुणैः परयत्नम आर्जवे कुरु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 35, + "text": "पुरा समूल बान्धवं परभुर हरत्य अदुःखवित\nतवेह जीवितं यमॊ न चास्ति तस्य वारकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 36, + "text": "पुरा विवाति मारुतॊ यमस्य यः पुरःसरः\nपुरैक एव नीयसे कुरुष्व साम्परायिकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 37, + "text": "पुरा सहिक्क एव ते परवाति मारुतॊ ऽनतकः\nपुरा च विभ्रमन्ति ते दिशॊ महाभयागमे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 38, + "text": "समृतिश च संनिरुध्यते पुरा तवेह पुत्रक\nसमाकुलस्य गच्छतः समाधिम उत्तमं कुरु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 39, + "text": "कृताकृते शुभाशुभे परमादकर्म विप्लुते\nसमरन पुरा न तप्यसे निधत्स्व केवलं निधिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 40, + "text": "पुरा जरा कलेवरं विजर्जरी करॊति ते\nबलाङ्गरूपहारिणी निधत्स्व केवलं निधिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 41, + "text": "पुरा शरीरम अन्तकॊ भिनत्ति रॊगसायकैः\nपरसह्य जीवितक्षये तपॊ महत समाचर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 42, + "text": "पुरा वृका भयंकरा मनुष्यदेहगॊचराः\nअभिद्रवन्ति सर्वतॊ यतस्व पुण्यशीलने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 43, + "text": "पुरान्धकारम एककॊ ऽनुपश्यसि तवरस्व वै\nपुरा हिरन मयान नगान निरीक्षसे ऽदरिमूर्धनि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 44, + "text": "पुरा कुसंगतानि ते सुहृन मुखाश च शत्रवः\nविचालयन्ति दर्शनाद घतस्व पुत्र यत परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 45, + "text": "धनस्य यस्य राजतॊ भयं न चास्ति चौरतः\nमृतं च यन न मुञ्चति समर्जयस्व तद धनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 46, + "text": "न तत्र संविभज्यते सवकर्मभिः परस्परम\nयद एव यस्य यौतकं तद एव तत्र सॊ ऽशनुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 47, + "text": "परत्र येन जीव्यते तद एव पुत्र दीयताम\nधनं यद अक्षयं धरुवं समर्जयस्व तत सवयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 48, + "text": "न यावद एव पच्यते महाजनस्य यावकम\nअपक्व एव यावके पुरा परनीयसे तवर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 49, + "text": "न मातृपितृबान्धवा न संस्तुतः परियॊ जनः\nअनुव्रजन्ति संकते वरजन्तम एकपातिनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 50, + "text": "यद एव कर्म केवलं सवयं कृतं शुभाशुभम\nतद एव तस्य यौतकं भवत्य अमुत्र गच्छतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 51, + "text": "हिरण्यरत्नसंचयाः शुभाशुभेन संचिताः\nन तस्य देहसंक्षये भवन्ति कार्यसाधकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 52, + "text": "परत्र गामिकस्य ते कृताकृतस्य कर्मणः\nन साक्षिर आत्मना समॊ नृणाम इहास्ति कश चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 53, + "text": "मनुष्यदेहशून्यकं भवत्य अमुत्र गच्छतः\nपरपश्य बुद्धिचक्षुषा परदृश्यते हि सर्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 54, + "text": "इहाग्निसूर्यवायवः शरीरम आश्रितास तरयः\nत एव तस्य साक्षिणॊ भवन्ति धर्मदर्शिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 55, + "text": "यथानिशेषु सर्वतः सपृशत्सु सर्वदारिषु\nपरकाशगूढ वृत्तिषु सवधर्मम एव पालय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 56, + "text": "अनेकपारिपन्थिके विरूपरौद्ररक्षिते\nसवम एव कर्म रक्ष्यतां सवकर्म तत्र गच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 57, + "text": "न तत्र संविभज्यते सवकर्मणा परस्परम\nयथा कृतं सवकर्मजं तद एव भुज्यते फलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 58, + "text": "यथाप्सरॊ गणाः फलं सुखं महर्षिभिः सह\nतथाप्नुवन्ति कर्मतॊ विमानकामगानिमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 59, + "text": "यथेह यत्कृतं शुभं विपाप्मभिः कृतात्मभिः\nतद आप्नुवन्ति मानवास तथा विशुद्धयॊनयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 60, + "text": "परजापतेः सलॊकतां बृहस्पतेः शतक्रतॊः\nवरजन्ति ते परां गतिं गृहस्थ धर्मसेतुभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 61, + "text": "सहस्रशॊ ऽपय अनेकशः परवक्तुम उत्सहामहे\nअबुद्धि मॊहनं पुनः परभुर विना न यावकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 62, + "text": "गता दविर अस्तवर्षता धरुवॊ ऽसि पञ्चविंशकः\nकुरुष्व धर्मसंचयं वयॊ हि ते ऽतिवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 63, + "text": "पुरा करॊति सॊ ऽनतकः परमादगॊमुखं दमम\nयथागृहीतम उत्थितं तवरस्व धर्मपालने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 64, + "text": "यदा तवम एव पृष्ठतस तवम अग्रतॊ गमिष्यसि\nतथागतिं गमिष्यतः किम आत्मना परेण वा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 65, + "text": "यद एकपातिनां सतां भवत्य अमुत्र गच्छताम\nभयेषु साम्परायिकं निधत्स्व तं महानिधिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 66, + "text": "सकूल मूलबान्धवं परभुर हरत्य असङ्गवान\nन सन्ति यस्य वारकाः कुरुष्व धर्मसंनिधिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 67, + "text": "इदं निदर्शनं मया तवेह पुत्र संमतम\nसवधर्शनानुमानतः परवर्नितं कुरुष्व तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 68, + "text": "दधाति यः सवकर्मणा धनानि यस्य कस्य चित\nअबुद्धि मॊहजैर गुणैः शतैक एव युज्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 69, + "text": "शरुतं समर्थम अस्तु ते परकुर्वतः शुभाः करियाः\nतद एव तत्र दर्शनं कृतज्ञम अर्थसंहितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 70, + "text": "निबन्धनी रज्जुर एषा या गरामे वसतॊ रतिः\nछित्त्वैनां सुकृतॊ यान्ति नैनां छिन्दन्ति दुष्कृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 71, + "text": "किं ते धनेन किं बन्धुभिस ते; किं ते पुत्रैः पुत्रक यॊ मरिष्यसि\nआत्मानम अन्विच्छ गुहां परविष्टं; पितामहास ते कव गताश च सर्वे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 72, + "text": "शवः कार्यम अद्य कुर्वीत पूर्वाह्ने चापराह्निकम\nकॊ हि तद वेद कस्याद्य मृत्युसेना निवेक्ष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 73, + "text": "अनुगम्य शमशानान्तं निवर्तन्तीह बान्धवाः\nअग्नौ परक्षिप्य पुरुषं जञातयः सुहृदस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 74, + "text": "नास्तिकान निरनुक्रॊशान नरान पापमतौ सथितान\nवामतः कुरु विश्रब्धं परं परेप्सुर अतन्द्रितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 75, + "text": "एवम अभ्याहते लॊके कालेनॊपनिपीदिते\nसुमहद धैर्यम आलम्ब्य धर्मं सर्वात्मना कुरु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 76, + "text": "अथेमं दर्शनॊपायं सम्यग यॊ वेत्ति मानवः\nसम्यक स धर्मं कृत्वेह परत्र सुखम एधते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 77, + "text": "न देहभेदे मरणं विजानतां; न च परनाशः सवनुपालिते पथि\nधर्मं हि यॊ वर्धयते स पण्डितॊ; य एव धर्माच चयवते स मुह्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 78, + "text": "परयुक्तयॊः कर्म पथि सवकर्मणॊः; फलं परयॊक्ता लभते यथाविधि\nनिहीन कर्मा निरयं परपद्यते; तरिविष्टपं गच्छति धर्मपारगः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 79, + "text": "सॊपानभूतं सवर्गस्य मानुष्यं पराप्य दुर्लभम\nतथात्मानं समादध्याद भरश्येत न पुनर यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 80, + "text": "यस्य नॊत्क्रामति मतिः सवर्गमार्गानुसारिणी\nतम आहुः पुण्यकर्माणम अशॊच्यं मित्र बान्धवैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 81, + "text": "यस्य नॊपहता बुद्धिर निश्चयेष्व अवलम्बते\nसवर्गे कृतावकाशस्य तस्य नास्ति महद भयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 82, + "text": "तपॊवनेषु ये जातास तत्रैव निधनं गताः\nतेषाम अल्पतरॊ धर्मः कामभॊगम अजानताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 83, + "text": "यस तु भॊगान परित्यज्य शरीरेण तपश चरेत\nन तेन किं चिन न पराप्तं तन मे बहुमतं फलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 84, + "text": "माता पितृसहस्राणि पुत्रदारशतानि च\nअनागतान्य अतीतानि कस्य ते कस्य वा वयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 85, + "text": "न तेषां भवता कार्यं न कार्यं तव तैर अपि\nसवकृतैस तानि यातानि भवांश चैव गमिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 86, + "text": "इह लॊके हि धनिनः परॊ ऽपि सवजनायते\nसवजनस तु दरिद्राणां जीवताम एव नश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 87, + "text": "संचिनॊत्य अशुभं कर्म कलत्रापेक्षया नरः\nततः कलेशम अवाप्नॊति परत्रेह तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 88, + "text": "पश्य तवं छिद्रभूतं हि जीवलॊकं सवकर्मणा\nतत कुरुष्व तथा पुत्रकृत्स्नं यत समुदाहृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 89, + "text": "तद एतत संप्रदृश्यैव कर्मभूमिं परविश्य ताम\nशुभान्य आचरितव्यानि परलॊकम अभीप्सता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 90, + "text": "मासर्तु संज्ञा परिवर्तकेन; सूर्याङ्गिना रात्रिदिवेन्धनेन\nसवकर्म निष्ठा फलसाक्षिकेण; भूतानि कालः पचति परसह्य" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 91, + "text": "धनेन किं यन न ददाति नाश्नुते; बलेन किं येन रिपून न बाधते\nशरुतेन किं येन न धर्मम आचरेत; किम आत्मना यॊ न जितेन्द्रियॊ वशी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 309, + "shloka": 92, + "text": "इदं दवैपायन वचॊ हितम उक्तं निशम्य तु\nशुकॊ गतः परित्यज्य पितरं मॊक्षदेशिकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकथं वयासस्य धर्मात्मा शुकॊ जज्ञे महातपः\nसिधिं च परमां पराप्तस तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 2, + "text": "कस्यां चॊत्पादयाम आस शुकं वयासस तपॊधनः\nन हय अस्य जननीं विद्म जन्म चाग्र्यं महात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 3, + "text": "कथं च बालस्य सतः सूक्ष्मज्ञाने गता मतिः\nयथा नान्यस्य लॊकास्मिन दवितीयस्येह कस्य चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 4, + "text": "एतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं विस्तरेण महाद्युते\nन हि मे तृप्तिर अस्तीह शृण्वतॊ ऽमृतम उत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 5, + "text": "माहात्म्यम आत्मयॊगं च विज्ञानं च शुकस्य ह\nयथावद आनुपूर्व्येण तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 6, + "text": "[भी]\nन हायनैर न पलितैर न वित्तेन न बन्धुभिः\nऋषयश चक्रिरे धर्मं यॊ ऽनूचानः स नॊ महान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 7, + "text": "तपॊ मूलम इदं सर्वं यन मां पृच्छसि पाण्डव\nतद इन्द्रियाणि संयम्य तपॊ भवति नान्यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 8, + "text": "इन्द्रियाणां परसङ्गेन दॊषम ऋच्छत्य असंशयम\nसंनियम्य तु तान्य एव सिद्धिं पराप्नॊति मानवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 9, + "text": "अश्वमेध सहस्रस्य वाजपेयशतस्य च\nयॊगस्य कलया तात न तुल्यं विद्यते फलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 10, + "text": "अत्र ते वर्तयिष्यामि जन्म यॊगफलं यथा\nशुकस्याग्र्यां गतिं चैव दुर्विदाम अकृतात्मभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 11, + "text": "मेरुशृङ्गे किल पुरा कर्णिकारवनायुते\nविजहार महादेवॊ भिमैर भूतगणैर वृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 12, + "text": "शैलराजसुता चैव देवी तत्राभवत पुरा\nतत्र दिव्यं तपस तेपे कृष्णद्वैपायनः परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 13, + "text": "यॊगेनात्मानम आविश्य यॊगधर्मपरायनः\nधारयन स तपस तेपे पुत्रार्थं कुरुसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 14, + "text": "अग्नेर भूमेर अपां वायॊर अन्तरिक्षस्य चाभिभॊ\nवीर्येण संमितः पुत्रॊ मम भूयाद इति सम ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 15, + "text": "संकल्पेनाथ सॊ ऽनेन दुष्प्रापेनाकृतात्मभिः\nवरयाम आस देवेशम आस्थितस तप उत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 16, + "text": "अतिष्ठन मारुताहारः शतं किल सभाः परभुः\nआराधयन महादेवं बहुरूपम उमापतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 17, + "text": "तत्र बरह्मर्षयश चैव सर्वे देवर्षयस तथा\nलॊकपालाश च लॊकेशं साध्याश च वसुभिः सह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 18, + "text": "आदित्याश चैव रुद्राश च दिवाकरनिशाकरौ\nमरुतॊ मारुतश चैव सागराः सरितस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 19, + "text": "अश्विनौ देवगन्धर्वास तथा नारद पर्वतौ\nविश्वावसुश च गन्धर्वः सिद्धाश चाप्सरसां गणाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 20, + "text": "तत्र रुद्रॊ महादेवः कर्णिकारमयीं शुभाम\nधारयाणः सरजं भाति जयॊत्स्नाम इव निशाकरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 21, + "text": "तस्मिन दिव्ये वने रम्ये देवदेवर्षिसंकुले\nआस्थितः परमं यॊगम ऋषिः पुत्रार्थम उद्यतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 22, + "text": "न चास्य हीयते वर्णॊ न गलानिर उपजायते\nतरयाणाम अपि लॊकानां तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 23, + "text": "जताश च तेजसा तस्य वैश्वानर शिखॊपमाः\nपरज्वलन्त्यः सम दृश्यन्ते युक्तस्यामित तेजसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 24, + "text": "मार्कन्देयॊ हि भगवान एतद आख्यातवान मम\nस देव चरितानीह कथयाम आस मे सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 25, + "text": "ता एताद्यापि कृष्णस्य तपसा तेन दीपिताः\nअग्निवर्णा जतास तात परकाशन्ते महात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 26, + "text": "एवंविधेन तपसा तस्य भक्त्या च भारत\nमहेश्वरः परसन्नात्मा चकार मनसा मतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 27, + "text": "उवाच चैनं भगवांस तर्यम्बकः परहसन्न इव\nएवंविधस ते तनयॊ दवैपायन भविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 28, + "text": "यथा हय अग्निर यथा वायुर यथा भूमिर यथा जलम\nयथा च खं तथा शुद्धॊ भविष्यति सुतॊ महान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 310, + "shloka": 29, + "text": "तद्भावभावी तद बुद्धिस तद आत्मा तद अपाश्रयः\nतेजसावृत्य लॊकांस तरीन यशः पराप्स्यति केवलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 311, + "shloka": 1, + "text": "[भी]\nस लब्ध्वा परमं देवाद वरं सत्यवती सुतः\nअरणीं तव अथ संगृह्य ममन्थाग्निचिकीर्षया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 311, + "shloka": 2, + "text": "अथ रूपं परं राजन बिभ्रतीं सवेन तेजसा\nघृताचीं नामाप्सरसम अपश्यद भगवान ऋषिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 311, + "shloka": 3, + "text": "ऋषिर अप्सरसं दृष्ट्वा सहसा काममॊहितः\nअभवद भगवान वयासॊ वने तस्मिन युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 311, + "shloka": 4, + "text": "सा च कृत्वा तदा वयासं कामसंविग्नमानसम\nशुकी भूत्वा महाराज घृताची समुपागमत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 311, + "shloka": 5, + "text": "स ताम अप्सरसं दृष्ट्वा रूपेणान्येन संवृताम\nशरीरजेनानुगतः सर्वगात्रातिगेन ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 311, + "shloka": 6, + "text": "स तु धैर्येण महता निगृह्णन हृच्छयं मुनिः\nन शशाक नियन्तुं तद वयासः परविसृतं मनः\nभावित्वाच चैव भावस्य घृताच्या वपुषा हृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 311, + "shloka": 7, + "text": "यत्नान नियच्छतॊ यस्य मुनेर अगि चिकीर्षया\nअरण्याम एव सहसा तस्य शुक्रम अवापतत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 311, + "shloka": 8, + "text": "सॊ ऽविशङ्केन मनसा तथैव दविजसत्तमः\nअरणीं ममन्थ बरह्मर्षिस तस्यां जज्ञे शुकॊ नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 311, + "shloka": 9, + "text": "शुक्रे निर्मथ्यमाने तु शुकॊ जज्ञे महातपः\nपरमर्षिर महायॊगिय अरणी गर्भसंभवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 311, + "shloka": 10, + "text": "यथाध्वरे समिद्धॊ ऽगनिर बाति हव्यम उपात्तवान\nतथारूपः शुकॊ जज्ञे परज्वलन्न इव तेजसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 311, + "shloka": 11, + "text": "बिभ्रत पितुश च कौरव्य रूपवर्णम अनुत्तमम\nबभौ तदा भावितात्मा विधूमॊ ऽगनिर इव जवलन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 311, + "shloka": 12, + "text": "तं गङ्गा सरितां शरेष्ठा मेरुपृष्ठे जनेश्वर\nसवरूपिणी तदाभ्येत्य सनापयाम आस वारिणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 311, + "shloka": 13, + "text": "अन्तरिक्षाच च कौरव्य दन्दः कृष्णाजिनं च ह\nपपात भुवि राजेन्द्र शुकस्यार्थे महात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 311, + "shloka": 14, + "text": "जेहीयन्ते सम गन्धर्वा ननृतुश चाप्सरॊगणाः\nदेवदुन्दुभयश चैव परावाद्यन्त महास्वनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 311, + "shloka": 15, + "text": "विश्वावसुश च गन्धर्वस तथा तुम्बुरु नारदौ\nहाहा हूहू च गन्धर्वौ तुष्टुवुः शुकसंभवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 311, + "shloka": 16, + "text": "तत्र शक्र पुरॊगाश च लॊकपालाः समागताः\nदेवा देवर्षयश चैव तथा बरह्मर्षयॊ ऽपि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 311, + "shloka": 17, + "text": "दिव्यानि सर्वपुष्पानि परववर्षात्र मारुतः\nजङ्गमं सथावरं चैव परहृष्टम अभवज जगत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 311, + "shloka": 18, + "text": "तं महात्मा सवयं परीत्या देव्या सह महाद्युतिः\nजातमात्रं मुनेः पुत्रं विधिनॊपानयत तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 311, + "shloka": 19, + "text": "तस्य देवेश्वरः शक्रॊ दिव्यम अद्भुतदर्शनम\nददौ कमन्दलुं परीत्या देव वासांसि चाभिभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 311, + "shloka": 20, + "text": "हंसाश च शतपत्राश च सारसाश च सहस्रशः\nपरदक्षिणम अवर्तन्त शुकाश चासश च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 311, + "shloka": 21, + "text": "आरणेयस तथा दिव्यं पराप्य जन्म महाद्युतिः\nतत्रैवॊवास मेधावी वरतचारी समाहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 311, + "shloka": 22, + "text": "उत्पन्न मात्रं तं वेदाः सरहस्याः ससंग्रहाः\nउपतस्थुर महाराज यथास्य पितरं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 311, + "shloka": 23, + "text": "बृहस्पतिं तु वव्रे स वेदवेदाङ्गभाष्यवित\nउपाध्यायं महाराज धर्मम एवानुचिन्तयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 311, + "shloka": 24, + "text": "सॊ ऽधीत्य वेदान अखिलान सरहस्यान ससंग्रहान\nइतिहासं च कार्त्स्न्येन राजशास्त्राणि चाभिभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 311, + "shloka": 25, + "text": "गुरवे दक्षिणां दत्त्वा समावृत्तॊ महामुनिः\nउग्रं तपः समारेभे बरह्मचारी समाहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 311, + "shloka": 26, + "text": "देवतानाम ऋषीणां च बाल्ये ऽपि स महातपः\nसंमन्त्रणीयॊ मान्यश च जञानेन तपसा तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 311, + "shloka": 27, + "text": "न तव अस्य रमते बुद्धिर आश्रमेषु नराधिप\nतरिषु गार्हस्त्य मूलेषु मॊक्षधर्मानुदर्शिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 1, + "text": "[भी]\nस मॊक्षम अनुचिन्त्यैव शुकः पितरम अभ्यगात\nपराहाभिवाद्य च गुरुं शरेयॊ ऽरथी विनयान्वितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 2, + "text": "मॊक्षधर्मेषु कुशलॊ भगवान परब्रवीतु मे\nयथा मे मनसः शान्तिः परमा संभवेत परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 3, + "text": "शरुत्वा पुत्रस्य वचनं परमर्षिर उवाच तम\nअधीस्व पुत्र मॊक्षं वै धर्मांश च विविधान अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 4, + "text": "पितुर नियॊगाज जग्राह शुकॊ बरह्मविदां वरः\nयॊगशास्त्रं च निखिलं पापिलं चैव भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 5, + "text": "स तं बराह्म्या शरिया युक्तं बरह्म तुल्यपराक्रमम\nमेने पुत्रं यदा वयास मॊक्षविद्या विशारदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 6, + "text": "उवाच गच्छेति तदा जनकं मिथिलेश्वरम\nस ते वक्ष्यति मॊक्षार्थं निखिलेन विशेषतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 7, + "text": "पितुर नियॊगाद अगमन मैथिलं जनकं नृपम\nपरस्तुं धर्मस्य निष्ठां वै मॊक्षस्य च परायनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 8, + "text": "उक्तश च मानुषेण तवं पथा गच्छेत्य अविस्मितः\nन परभावेन गन्तव्यम अन्तरिक्षचरेण वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 9, + "text": "आर्जवेनैव गन्तव्यं न सुखान्वेषिणा पथा\nनान्वेष्टव्या विशेषास तु विशेषा हि परसङ्गिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 10, + "text": "अहंकारॊ न कर्तव्यॊ याज्ये तस्मिन नराधिपे\nसथातव्यं च वशे तस्य स ते छेत्स्यति संशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 11, + "text": "स धर्मकुशलॊ राजा मॊक्षशास्त्रविशारदः\nयाज्यॊ मम स यद बरूयात तत कार्यम अविशङ्कया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 12, + "text": "एवम उक्तः स धर्मात्मा जगाम मिथिलां मुनिः\nपद्भ्यां शकॊ ऽनतरिक्षेण करान्तुं भूमिं ससागराम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 13, + "text": "स गिरींश चाप्य अतिक्रम्य नदीस तीर्त्वा सरांसि च\nबहु वयालमृगाकीर्णा विविधाश चातवीस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 14, + "text": "मेरॊर हरेश च दवे वर्षे वर्षं हैमवतं तथा\nकरमेणैव वयतिक्रम्य भारतं वर्षम आसदत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 15, + "text": "स देशान विविधान पश्यंश चीन हून निषेवितान\nआर्यावर्तम इमं देशम आजगाम विचिन्तयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 16, + "text": "पितुर वचनम आज्ञाय तम एवार्थं विचिन्तयन\nअध्वानं सॊ ऽतिचक्राम खे ऽचरः खेचरन्न इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 17, + "text": "पत्तनानि च रम्याणि सफीतानि नगराणि च\nरत्नानि च विचित्राणि शुकः पश्यन न पश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 18, + "text": "उद्यानानि च रम्याणि तथैवायतनानि च\nपुण्यानि चैव तीर्थानि सॊ ऽतिक्रम्य तथाध्वनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 19, + "text": "सॊ ऽचिरेणैव कालेन विदेहान आससाद ह\nरक्षितान धर्मराजेन जनकेन महात्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 20, + "text": "तत्र गरामान बहून पश्यन बह्वन्नरसभॊजनान\nपल्ली घॊषान समृद्धांश च बहुगॊकुलसंकुलान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 21, + "text": "सफीतांश च शालियवसैर हंससारससेवितान\nपद्मिनीभिश च शतशः शरीमतीभिर अलंकृतान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 22, + "text": "स विदेहान अतिक्रम्य समृद्धजनसेवितान\nमिथिलॊपवनं रम्याससाद महद ऋद्धिमत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 23, + "text": "हस्त्यश्वरथसंकीर्णं नरनारी समाकुलम\nपश्यन्नपश्यन्न इव तत समतिक्रामद अव्युतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 24, + "text": "मनसा तं वहन भारं तम एवार्थं विचिन्तयन\nआत्मारामः परसन्नात्मा मिथिलाम आससाद ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 25, + "text": "तस्या दवारं समासाद्य दवारपालैर निवारितः\nसथितॊ धयानपरॊ मुक्तॊ विदितः परविवेश ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 26, + "text": "स राजमार्गम आसाद्य समृद्धजनसंकुलम\nपार्थिव कषयम आसाद्य निःशङ्कः परविवेश ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 27, + "text": "तत्रापि दवारपालास तम उग्रवाचॊ नयसेधयन\nतथैव च शुकस तत्र निर्मन्युः समतिष्ठत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 28, + "text": "न चातपाध्व संतप्तः कषुत्पिपासा शरमान्वितः\nपरताम्यति गलायति वा नापैति च तथातपात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 29, + "text": "तेषां तु दवारपालानाम एकः शॊकसमन्वितः\nमध्यं गतम इवादित्यं दृष्ट्वा शुकम अवस्थितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 30, + "text": "पूजयित्वा यथान्यायम अभिवाद्य कृताञ्जलिः\nपरवेशयत ततः कक्ष्यां दवितीयं राजवेश्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 31, + "text": "तत्रासीनः शुकस तात मॊक्षम एवानुचिन्तयन\nछायायाम आतपे चैव समदर्शी महाद्युतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 32, + "text": "तं मुहूर्ताद इवागम्य राज्ञॊ मन्त्री कृताञ्जलिः\nपरावेशयत ततः कक्ष्यां तृतीयां राजवेश्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 33, + "text": "तत्रान्तःपुर संबद्धं महच चैत्ररथॊपमम\nसुविभक्तजला करीडं रम्यं पुष्पितपादपम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 34, + "text": "तद दर्शयित्वा स शुकं मन्त्री काननम उत्तमम\nअर्हम आसनम आदिश्य निश्चक्राम ततः पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 35, + "text": "तं चारुवेषाः सुश्रॊण्यस तरुण्यः परियदर्शनाः\nसूक्ष्मरक्ताम्बरधरास तप्तकाञ्चनभूसनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 36, + "text": "संलापॊल्लाप कुशला नृत्तगीतविशारदाः\nसमितपूर्वाभिभासिन्यॊ रूपेणाप्सरसां समाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 37, + "text": "कामॊपचार कुशला भावज्ञाः सर्वकॊविदाः\nपरं पञ्चाशतॊ नार्यॊ वारु मुख्याः समाद्रवन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 38, + "text": "पाद्यादीनि परतिग्राह्य पूजया परयार्च्य च\nदेशकालॊपपन्नेन साध्व अन्नेनाप्य अतर्पयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 39, + "text": "तस्य भुक्तवतस तात तद अन्तःपुर काननम\nसुरम्यं दर्शयाम आसुर ऐकैकश्येन भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 40, + "text": "करीदन्त्यश च हसन्त्यश च गायन्त्यश चैव ताः शुकम\nउदारसत्त्वं सत्त्वज्ञाः सर्वाः पर्यचरंस तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 41, + "text": "आरणेयस तु शुद्धात्मा तरिसंदेहस तरिकर्मकृत\nवश्येन्द्रियॊ जितक्रॊधॊ न हृष्यति न कुप्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 42, + "text": "तस्मै शय्यासनं दिव्यं वरार्हं रत्नभूषितम\nसपर्ध्यास्तरण संस्तीर्णं ददुस ताः परमस्त्रियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 43, + "text": "पादशौचं तु कृत्वैव शुकः संध्याम उपास्य च\nनिषसादासने पुण्ये तम एवार्थं विचिन्तयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 44, + "text": "पूर्वरात्रे तु तत्रासौ भूत्वा धयानपरायनः\nमध्यरात्रे यथान्यायं निद्राम आहारयत परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 45, + "text": "ततॊ मुहूर्ताद उत्थाय कृत्वा शौचम अनन्तरम\nसत्रीभिः परिवृतॊ धीमान धयानम एवान्वपद्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 312, + "shloka": 46, + "text": "अनेन विधिना कार्ष्णिस तद अहः शेषम अच्युतः\nतां च रात्रिं नृप कुले वर्तयाम आस भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 1, + "text": "[भी]\nततः स राजा जनकॊ मन्त्रिभिः सह भारत\nपुरः पुरॊहितं कृत्वा सर्वाण्य अन्तःपुराणि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 2, + "text": "आसनं च पुरस्कृत्य रत्नानि विविधानि च\nशिरसा चार्घ्यम आदाय पुरु पुत्रं समभ्यगात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 3, + "text": "स तदासनम आदाय बहुरत्नविभूषितम\nसपर्ध्यास्तरण संस्तीर्णं सर्वतॊभद्रम ऋच्छिमत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 4, + "text": "पुरॊधसा संगृहीतं हस्तेनालभ्य पार्थिवः\nपरददौ गुरुपुत्राय शुकाय परमार्चितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 5, + "text": "तत्रॊपविष्टं तं कार्ष्णिं शास्त्रतः परत्यपूजयत\nपाद्यं निवेद्य परथमम अर्घ्यं गां च नयवेदयत\nस च तां मन्त्रवत पूजां परत्यगृह्णाद यथाविधि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 6, + "text": "परतिगृह्य च तां पूजां जनकाद दविजसत्तमः\nगां चैव समनुज्ञाय राजानम अनुमान्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 7, + "text": "पर्यपृच्छन महातेजा राज्ञः कुशलम अव्ययम\nअनामयं च राजेन्द्र शुकः सानुचरस्य ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 8, + "text": "अनुज्ञातः स तेनाथ निषसाद सहानुगः\nउदारसत्त्वाभिजनॊ भूमौ राजा कृताञ्जलिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 9, + "text": "कुशलं चाव्ययं चैव पृष्ट्वा वैयासकिं नृपः\nकिम आगमनम इत्य एव पर्यपृच्छत पार्थिवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 10, + "text": "[षुक]\nपित्राहम उक्तॊ भद्रं ते मॊक्षधर्मार्थकॊविदः\nविदेहराजॊ याज्यॊ मे जनकॊ नाम विश्रुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 11, + "text": "तत्र गच्छस्व वै तूर्णं यदि ते हृदि संशयः\nपरवृत्तौ वा निवृत्तौ वा स ते छेत्स्यति संशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 12, + "text": "सॊ ऽहं पितुर नियॊगात तवाम उपप्रस्तुम इहागतः\nतन मे धर्मभृतां शरेष्ठ यथावद वक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 13, + "text": "किं कार्यं बराह्मणेनेह मॊक्षार्थश च किम आत्मकः\nकथं च मॊक्षः कर्तव्यॊ जञानेन तपसापि वा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 14, + "text": "[जनक]\nयत कार्यं बराह्मणेनेह जन्मप्रभृति तच छृणु\nकृतॊपनयनस तात भवेद वेद परायनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 15, + "text": "तपसा गुरुवृत्त्या च बरह्मचर्येण चाभिभॊ\nदेवतानां पितॄणां चाप्य अनृणश चानसूयकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 16, + "text": "वेदान अधीत्य नियतॊ दक्षिणाम अपवर्ज्य च\nअभ्यनुज्ञाम अथ पराप्य समावर्तेत वै दविजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 17, + "text": "समावृत्तस तु गार्हस्थ्ये सदारॊ नियतॊ वसेत\nअनसूयुर यथान्यायम आहिताग्निस तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 18, + "text": "उत्पाद्य पुत्रपौत्रं तु वन्याश्रमपदे वसेत\nतान्य एवाग्नीन यथाशास्त्रम अर्चयन्न अतिथिप्रियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 19, + "text": "स वने ऽगनीन यथान्यायम आत्मन्य आरॊप्य धर्मवित\nनिर्द्वन्द्वॊ वीतरागात्मा बरह्माश्रमपदे वसेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 20, + "text": "[षुक]\nउत्पन्ने जञानविज्ञाने परत्यक्षे हृदि शाश्वते\nकिम अवश्यं निवस्तव्यम आश्रमेषु वनेषु च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 21, + "text": "एतद भवन्तं पृच्छामि तद भवान वक्तुम अर्हति\nयथा वेदार्थ तत्त्वेन बरूहि मे तवं जनाधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 22, + "text": "[जनक]\nन विना जञानविज्ञानं मॊक्षस्याधिगमॊ भवेत\nन विना गुरु संबन्धं जञानस्याधिगमः समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 23, + "text": "आचार्यः पलाविता तस्य जञानं पलव इहॊच्यते\nविज्ञाय कृतकृत्यस तु तीर्णस तद उभयं तयजेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 24, + "text": "अनुच्छेदाय लॊकानाम अनुच्छेदाय कर्मणाम\nपूर्वैर आचरितॊ धर्मश चातुराश्रम्य संकथः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 25, + "text": "अनेन करमयॊगेन बहु जातिषु कर्मणा\nकृत्वा शुभाशुभं कर्म मॊक्षॊ नामेह लभ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 26, + "text": "भवितैः कारणैश चायं बहु संसारयॊनिषु\nआसादयति शुद्धात्मा मॊक्षं वै परथमाश्रमे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 27, + "text": "तम आसाद्य तु मुक्तस्य दृष्टार्थस्य विपश्चितः\nतरिष्व आश्रमेषु कॊ नव अर्थॊ भवेत परमम ईप्सतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 28, + "text": "राजसांस तामसांश चैव नित्यं दॊषान विवर्जयेत\nसात्त्विकं मार्गम आस्थाय पश्येद आत्मानम आत्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 29, + "text": "सर्वभूतेषु चात्मानं सर्वहूतानि चात्मनि\nसंपश्यन नॊपलिप्येत जले वारि चरॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 30, + "text": "पक्षीव पलवनाद ऊर्ध्वम अमुत्रानन्त्यम अश्नुते\nविहाय देहं निर्मुक्तॊ निर्द्वन्द्वः परशमं गतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 31, + "text": "अत्र गाथाः पुरा गीताः शृणु राज्ञा ययातिना\nधार्यन्ते या दविजैस तात मॊक्षशास्त्रविशारदैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 32, + "text": "जयॊतिर आत्मनि नान्यत्र रतं तत्रैव चैव तत\nसवयं च शक्यं तद दरष्टुं सुसमाहित चेतसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 33, + "text": "न बिभेति परॊ यस्मान न बिभेति पराच च यः\nयश च नेच्छति न दवेष्टि बरह्म संपद्यते तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 34, + "text": "यदा भावं न कुरुते सर्वभूतेषु पापकम\nकर्मणा मनसा वाचा बरह्म संपद्यते तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 35, + "text": "संयॊज्य तपसात्मानम ईर्ष्याम उत्सृज्य मॊहिनीम\nतयक्त्वा कामं च लॊभं च ततॊ बरह्मत्वम अश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 36, + "text": "यदा शरव्ये च दृश्ये च सर्वभूतेषु चाप्ययम\nसमॊ भवति निर्द्वन्द्वॊ बरह्म संपद्यते तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 37, + "text": "यदा सतुतिं च निन्दां च समत्वेनैव पश्यति\nकाञ्चनं चायसं चैव सुखदुःखे तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 38, + "text": "शीतम उष्णं तथैवार्थम अनर्थं परियम अप्रियम\nजीवितं मरणं चैव बरह्म संपद्यते तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 39, + "text": "परसार्येह यथाङ्गानि कूर्मः संहरते पुनः\nतथेन्द्रियाणि मनसा संयन्तव्यानि भिक्षुणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 40, + "text": "तमः परिगतं वेश्म यथा दीपेन दृश्यते\nतथा बुद्धिप्रदीपेन शक्य आत्मा निरीक्षितुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 41, + "text": "एतत सर्वं परपश्यामि तवयि बुद्धिमतां वर\nयच चान्यद अपि वेत्तव्यं तत्त्वतॊ वेद तद भवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 42, + "text": "बरह्मर्षे विदितश चासि विषयान्तम उपागतः\nगुरॊस तव परसादेन तव चैवॊपशिक्षया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 43, + "text": "तस्यैव च परसादेन परादुर्भूतं महामुने\nजञानं दिव्यं ममापीदं तेनासि विदितॊ मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 44, + "text": "अधिकं तव विज्ञानम अधिका च गतिस तव\nअधिकं च तवैश्वर्यं तच च तवं नावबुध्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 45, + "text": "बाल्याद वा संशयाद वापि भयाद वाप्य अविमॊक्षजात\nउत्पन्ने चापि विज्ञाने नाधिगच्छन्ति तां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 46, + "text": "वयवसायेन शुद्धेन मद्विधैश छिन्नसंशयः\nविमुच्य हृदयग्रन्थीन आसादयति तां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 47, + "text": "भवांश चॊत्पन्न विज्ञानः सथिरबुद्धिर अलॊलुपः\nवयवसायाद ऋते बरह्मन्न आसादयति तत्परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 48, + "text": "नास्ति ते सुखदुःखेषु विशेषॊ नास्ति लॊलुपा\nनौत्सुक्यं नृत्तगीतेषु न राग उपजायते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 49, + "text": "न बन्धुषु निबन्धस ते न भयेष्व अस्ति ते भयम\nपश्यामि तवां महाभाग तुल्यलॊष्टाश्म काञ्चनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 50, + "text": "अहं च तवानुपश्यामि ये चाप्य अन्ये मनीषिणः\nआस्थितं परमं मार्गम अक्षयं तम अनामयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 313, + "shloka": 51, + "text": "यत फलं बराह्मणस्येह मॊक्षार्थश च यद आत्मकः\nतस्मिन वै वर्तसे विप्र किम अन्यत परिपृच्छसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 1, + "text": "[भी]\nएतच छरुत्वा तु वचनं कृतात्मा कृतनिश्चयः\nआत्मनात्मानम आस्थाय दृष्ट्वा चात्मानम आत्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 2, + "text": "कृतकार्यः सुखी शान्तस तूस्नीं परायाद उदङ मुखः\nशैशिरं गिरिम उद्दिश्य सधर्मा मातरिश्वनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 3, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु देवर्षिर नारदस तदा\nहिमवन्तम इयाद दरष्टुं सिद्धचारणसेवितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 4, + "text": "तम अप्सरॊगणाकीर्णं गीतस्वननिनादितम\nकिंनराणां समूहैश च भृङ्गराजैस तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 5, + "text": "मद्गुभिः खञ्जरीतैश च विचित्रैर जीव जीवकैः\nचित्रवर्णैर मयूरैश च केका शतविराजितैः\nराजहंस समूहैश च हृष्टैः परभृतैस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 6, + "text": "पक्षिराजॊ गरुत्मांश च यं नित्यम अधिगच्छति\nचत्वारॊ लॊकपालश च देवाः सर्षिगणास तथा\nयत्र नित्यं समायान्ति लॊकस्य हितकाम्यया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 7, + "text": "विष्णुना यत्र पुत्रार्थे तपस तप्तं महात्मना\nयत्रैव च कुमारेण बाल्ये कषिप्ता दिवौकसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 8, + "text": "शक्तिर नयस्ता कषितितले तरैलॊक्यम अवमन्य वै\nयत्रॊवाच जगत सकन्दः कषिपन वाक्यम इदं तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 9, + "text": "यॊ ऽनयॊ ऽसति मत्तॊ ऽभयधिकॊ विप्रा यस्याधिकं परियाः\nयॊ बरह्मण्यॊ दवितीयॊ ऽसति तरिषु लॊकेषु वीर्यवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 10, + "text": "सॊ ऽभयुद्धरत्व इमां शक्तिम अथ वा कम्पयत्व इति\nतच छरुत्वा वयथिता लॊकाः क इमाम उद्धरेद इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 11, + "text": "अथ देवगणं सर्वं संभ्रान्तेन्द्रिय मानसम\nअपश्यद भगवान विष्णुः कषिप्रं सासुरराक्षसम\nकिं नव अत्र सुकृतं कार्यं भवेद इति विचिन्तयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 12, + "text": "स नामृष्यत तं कषेपम अवैक्षत च पावकिम\nस परहस्य विशुद्धात्मा शक्तिं परज्वलितां तदा\nकम्पयाम आस सव्येन पानिना पुरुषॊत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 13, + "text": "शक्त्यां तु कम्पयानायां विष्णुना बलिना तदा\nमेदिनी कम्पिता सर्वा सशैलवनकानना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 14, + "text": "शक्तेनापि समुद्धर्तुं कम्पिता सा न तूद्धृता\nरक्षता सकन्द राजस्य धर्षणां परभविष्णुना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 15, + "text": "तां कम्पयित्वा भगवान परह्रादम इदम अब्रवीत\nपश्य वीर्यं कुमारस्य नैतद अन्यः करिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 16, + "text": "सॊ ऽमृष्यमाणस तद वाक्यं समुद्धरण निश्चितः\nजग्राह तां तस्य शक्तिं न चैनाम अप्य अकम्पयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 17, + "text": "नादं महान्तं मुक्त्वा स मूर्च्छितॊ गिरिमूर्धनि\nविह्वलः परापतद भूमौ हिरण्यकशिपॊः सुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 18, + "text": "यत्रॊत्तरां दिशिं गत्वा शैलराजस्य पार्श्वतः\nतपॊ ऽतप्यत दुर्धर्षस तात नित्यं वृषध्वजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 19, + "text": "पावकेन परिक्षिप्तॊ दीप्यता तस्य चाश्रमः\nआदित्यबन्धनं नाम दुर्धर्षम अकृतात्मभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 20, + "text": "न तत्र शक्यते गन्तुं यक्षराक्षस दानवैः\nदशयॊजनविस्तारम अग्निज्वाला समावृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 21, + "text": "भगवान पवकस तत्र सवयं तिष्ठति वीर्यवा\nसर्वविघ्नान परशमयन महादेवस्य धीमतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 22, + "text": "दिव्यं वर्षसहस्रं हि पादेनैकेन तिष्ठतः\nदेवान संतापयंस तत्र महादेवॊ धृतव्रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 23, + "text": "ऐन्द्रीं तु दिशम आस्थाय शैलराजस्य धीमतः\nविविक्ते पर्वत तते पाराशर्यॊ महातपः\nवेदान अध्यापयाम आस वयासः शिष्यान महातपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 24, + "text": "सुमन्तुं च महाभागं वैशम्पायनम एव च\nजैमिनिं च महाप्राज्ञं पैलं चापि तपस्विनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 25, + "text": "एभिः शिष्यैः परिवृतॊ वयास आस्ते महातपः\nतत्राश्रमपदं पुण्यं ददर्श पितुर उत्तमम\nआरणेयॊ विशुद्धात्मा नभसीव दिवाकरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 26, + "text": "अथ वयासः परिक्षिप्तं जवजन्तम इव पावकम\nददर्श सुतम आयान्तं दिवाकरसमप्रभम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 27, + "text": "असज्जमानं वृक्षेषु शैलेषु विषमेषु च\nयॊगयुक्तं महात्मानं यथा बानं गुणच्युतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 28, + "text": "सॊ ऽभिगम्य पितुः पादाव अगृह्णाद अरणीसुतः\nयथॊपजॊषं तैश चापि समागच्छन महामुनिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ निवेदयाम आस पित्रे सर्वम अशेषतः\nशुकॊ जनकराजेन संवादं परीतमानसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 30, + "text": "एवम अध्यापयञ शिष्यान वयासः पुत्रं च वीर्यवान\nउवास हिमवत्पृष्ठे पाराशर्यॊ महामुनिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 31, + "text": "ततः कदा चिच छिष्यास तं परिवार्यावतस्थिरे\nवेदाध्ययनसंपन्नाः शान्तात्मानॊ जितेन्द्रियाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 32, + "text": "वेदेषु निष्ठां संप्राप्य साङ्गेष्व अतितपस्विनः\nअथॊचुस ते तदा वयासं शिष्याः पराञ्जलयॊ गुरुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 33, + "text": "महता शरेयसा युक्ता यशसा च सम वर्धिताः\nएकं तव इदानीम इच्छामॊ गुरुणानुग्रहं कृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 34, + "text": "इति तेषां वचः शरुत्वा बरह्मर्षिस तान उवाच ह\nउच्यताम इति तद वत्सा यद वः कार्यं परियं मया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 35, + "text": "एतद वाक्यं गुरॊः शरुत्वा शिष्यास ते हृष्टमानसाः\nपुनः पराञ्जलयॊ भूत्वा परनम्य शिरसा गुरुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 36, + "text": "ऊचुस ते सहिता राजन्न इदं वचनम उत्तमम\nयदि परीत उपाध्यायॊ धन्याः समॊ मुनिसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 37, + "text": "काङ्क्षाम अस्तु वयं सर्वे वरं दत्तं महर्षिणा\nसस्थः शिष्यॊ न ते खयातिं गच्छेद अत्र परसीद नः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 38, + "text": "चत्वारस ते वयं शिष्या गुरुपुत्रश च पञ्चमः\nइह वेदाः परतिष्ठेरन्न एष नः काङ्क्षितॊ वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 39, + "text": "शिष्याणां वचनं शरुत्वा वयासॊ वेदार्थ तत्त्ववित\nपराशरात्मजॊ धीमान परलॊकार्थ चिन्तकः\nउवाच शिष्यान धर्मात्मा धर्म्यं नैःश्रेयसं वचः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 40, + "text": "बराह्मणाय सदा देयं बरह्म शुश्रूसवे भवेत\nबरह्मलॊके निवासं यॊ धरुवं समभिकाङ्क्षति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 41, + "text": "भवन्तॊ बहुलाः सन्तु वेदॊ विस्तार्यताम अयम\nनाशिष्ये संप्रदातव्यॊ नाव्रते नाकृतात्मनि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 42, + "text": "एते शिष्यगुणाः सर्वे विज्ञातव्या यथार्थतः\nनापरीक्षित चारित्रे विद्या देया कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 43, + "text": "यथा हि कनकं शुद्धं तापछेदनिघर्षणैः\nपरीक्षेत तथा शिष्यान ईक्षेत कुलगुणादिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 44, + "text": "न नियॊज्याश च वः शिष्या अनियॊगे महाभये\nयथामतियथा पाथं तथा विद्या फलिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 45, + "text": "सर्वस तरतु दुर्गानि सर्वॊ भद्राणि पश्यतु\nशरावयेच चतुरॊ वर्णान कृत्वा बराह्मणम अग्रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 46, + "text": "वेदस्याध्ययनं हीदं तच च कार्यं महत समृतम\nसतुत्यर्थम इह देवानां वेदाः सृष्टाः सवयम्भुवा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 47, + "text": "यॊ निर्वदेत संमॊहाद बराह्मणं वेदपारगम\nसॊ ऽपध्यानाद बराह्मणस्य पराभूयाद असंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 48, + "text": "यश चाधर्मेण विब्रूयाद यश चाधर्मेण पृच्छति\nतयॊर अन्यतरः परैति विद्वेषं वाधिगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 314, + "shloka": 49, + "text": "एतद वः सर्वम आख्यातं सवाध्यायस्य विधिं परति\nउपकुर्याच च शिष्याणाम एतच च हृदि वॊ भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 1, + "text": "[भी]\nएतच छरुत्वा गुरॊर वाक्यं वयास शिष्या महौजसः\nअन्यॊन्यं हृष्टमनसः परिषस्वजिरे तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 2, + "text": "उक्ताः समॊ यद भगवता तदात्वायति संहितम\nतन नॊ मनसि संरूढं करिष्यामस तथा च तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 3, + "text": "अन्यॊन्यं च सभाज्यैवं सुप्रीतमनसः पुनः\nविज्ञापयन्ति सम गुरुं पुनर वाक्यविशारदाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 4, + "text": "शैलाद अस्मान महीं गन्तुं काङ्क्षितं नॊ महामुनौ\nवेदान अनेकधा कर्तुं यदि ते रुचितं विभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 5, + "text": "शिष्याणां वचनं शरुत्वा पराशर सुतः परभुः\nपरत्युवाच ततॊ वाक्यं धर्मार्थसहितं हितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 6, + "text": "कषितिं वा देवलॊकं वा गम्यतां यदि रॊचते\nअप्रमादश च वः कार्यॊ बरह्म हि परचुरछलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 7, + "text": "ते ऽनुज्ञातास ततः सर्वे गुरुणा सत्यवादिना\nजग्मुः परदक्षिणं कृत्वा वयासं मूर्ध्नाभिवाद्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 8, + "text": "अवतीर्य महीं ते ऽथ चातुर्हॊत्रम अकल्पयन\nसंयाजयन्तॊ विप्रांश च राजन्यांश च विशस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 9, + "text": "पूज्यमाना दविजैर नित्यं मॊदमाना गृहे रताः\nयाजनाध्यापन रताः शरीमन्तॊ लॊकविश्रुताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 10, + "text": "अवतीर्णेषु शिष्येषु वयासः पुत्रसहायवान\nतूस्नीं धयानपरॊ धीमान एकान्ते समुपाविशत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 11, + "text": "तं ददर्शाश्रमपदे नारदः सुमहातपः\nअथैनम अब्रवीत काले मधुराक्षरया गिरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 12, + "text": "भॊ भॊ महर्षे वासिष्ठ बरह्मघॊषॊ न वर्तते\nएकॊ धयानपरस तूस्नीं किम आस्से चिन्तयन्न इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 13, + "text": "बरह्मघॊषैर विरहितः पर्वतॊ ऽयं न शॊभते\nरजसा तमसा चैव सॊमः सॊपप्लवॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 14, + "text": "न भराजते यथा पूर्वं निषादानाम इवालयः\nदेवर्षिगणजुष्टॊ ऽपि वेदध्वनिनिराकृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 15, + "text": "ऋषयश च हि देवाश च गन्धर्वाश च महौजसः\nविमुक्ता बरह्मघॊषेण न भराजन्ते यथा पुरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 16, + "text": "नारदस्य वचः शरुत्वा कृष्णद्वैपायनॊ ऽबरवीत\nमहर्षे यत तवया परॊक्तं वेदवादविचक्षण" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 17, + "text": "एतन मनॊ ऽनुकूलं मे भवान अर्हति भासितुम\nसर्वज्ञः सर्वदर्शी च सर्वत्र च कुतूहली" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 18, + "text": "तरिषु लॊकेषु यद्वृत्तं सर्वं तव मते सथितम\nतद आज्ञापय विप्रर्षे बरूहि किं करवाणि ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 19, + "text": "यन मया समनुष्ठेयं बरह्मर्षे तद उदाहर\nवियुक्तस्येह शिष्यैर मे नातिहृष्टम इदं मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 20, + "text": "[नारद]\nअनाम्नाय मला वेदा बराह्मणस्याव्रतं मलम\nमलं पृथिव्या वाहीकाः सत्रीणां कौतूहलं मलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 21, + "text": "अधीयतां भवान वेदान सार्धं पुत्रेण धीमता\nविधुन्वन बरह्मघॊषेण रक्षॊभयकृतं तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 22, + "text": "[भी]\nनारदस्य वचः शरुत्वा वयासः परमधर्मवित\nतथेत्य उवाच संहृष्टॊ वेदाभ्यासे दृध वरतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 23, + "text": "शुकेन सह पुत्रेण वेदाभ्यासम अथाकरॊत\nसवरेणॊच्चैः स शैक्षेण लॊकान आपूरयन्न इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 24, + "text": "तयॊर अभ्यसतॊर एवं नानाधर्मप्रवादिनॊः\nवातॊ ऽतिमात्रं परववौ समुद्रानिल वेजितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ ऽनध्याय इति तं वयासः पुत्रम अवारयत\nशुकॊ वारित मात्रस तु कौतूहलसमन्वितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 26, + "text": "अपृच्छत पितरं बरह्मन कुतॊ वायुर अभूद अयम\nआख्यातुम अर्हति भवान वायॊः सर्वं विचेष्टितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 27, + "text": "शुकस्यैतद वचः शरुत्वा वयासः परमविस्मितः\nअनध्याय निमित्ते ऽसमिन्न इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 28, + "text": "दिव्यं ते चक्षुर उत्पन्नं सवस्थं ते निर्मलं मनः\nतमसा रजसा चापि तयक्तः सत्त्वे वयवस्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 29, + "text": "आदर्शे सवाम इव छायां पश्यस्य आत्मानम आत्मना\nनयस्यात्मनि सवयं वेदान बुद्ध्या समनुचिन्तय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 30, + "text": "देव यानचरॊ विष्णॊः पितृयानश च तामसः\nदवाव एतौ परेत्य पन्थानौ दिवं चाधश च गच्छतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 31, + "text": "पृथिव्याम अन्तरिक्षे च यत्र संवान्ति वायवः\nसप्तैते वायुमार्गा वै तान निबॊधानुपूर्वशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 32, + "text": "तत्र देवगणाः साध्याः समभूवन महाबलाः\nतेषाम अप्य अभवत पुत्रः समानॊ नाम दुर्जयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 33, + "text": "उदानस तस्य पुत्रॊ ऽभूद वयानस तस्याभवत सुतः\nअपानश च ततॊ जञेयः पराणश चापि ततः परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 34, + "text": "अनपत्यॊ ऽभवत परानॊ दुर्धर्षः शत्रुतापनः\nपृथक कर्माणि तेषां तु परवक्ष्यामि यथातथम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 35, + "text": "परानिनां सर्वतॊ वायुश चेष्टा वर्तयते पृथक\nपराणनाच चैव भूतानां पराण इत्य अभिधीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 36, + "text": "परेरयत्य अभ्रसंघातान धूमजांश चॊस्मजांश च यः\nपरथमः परथमे मार्गे परवहॊ नाम सॊ ऽनिलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 37, + "text": "अम्बरे सनेहम अभ्रेभ्यस तदिद भयश चॊत्तमद्युतिः\nआवहॊ नाम संवाति दवितीयः शवसनॊ नदन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 38, + "text": "उदयं जयॊतिषां शश्वत सॊमादीनां करॊति यः\nअन्तर्देहेषु चॊदानं यं वदन्ति महर्षयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 39, + "text": "यश चतुर्भ्यः समुद्रेभ्यॊ वायुर धारयते जलम\nउद्धृत्याददते चापॊ जीमूतेभ्यॊ ऽमबरे ऽनिलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 40, + "text": "यॊ ऽदभिः संयॊज्य जीमूतान पर्जन्याय परयच्छति\nउद्वहॊ नाम वर्षिष्ठस तरितीयः स सदागतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 41, + "text": "समुह्यमाना बहुधा येन नीलाः पृथग घनाः\nवर्षमॊक्षकृतारम्भास ते भवन्ति घनाघनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 42, + "text": "संहता येन चाविद्धा भवन्ति नदतां नदाः\nरक्षणार्थाय संभूता मेघत्वम उपयान्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 43, + "text": "यॊ ऽसौ वहति देवानां विमानानि विहायसा\nचतुर्थः संवहॊ नाम वायुः स गिरिमर्दनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 44, + "text": "येन वेगवता रुग्णा रूक्षेणारुजता रसान\nवायुना विहिता मेघा न भवन्ति बलाहकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 45, + "text": "दारुणॊत्पात संचारॊ नभसः सतनयित्नुमान\nपञ्चमः स महावेगॊ विवहॊ नाम मारुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 46, + "text": "यस्मिन पारिप्लवे दिव्या वहन्त्य आपॊ विहायसा\nपुण्यं चाकाशगङ्गायास तॊयं विष्टभ्य तिष्ठति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 47, + "text": "दूरात परतिहतॊ यस्मिन्न एकरश्मिर दिवाकरम\nयॊनिर अंशुसहस्रस्य येन भाति वसुंधरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 48, + "text": "यस्माद आप्यायते सॊमॊ निधिर दिव्यॊ ऽमृतस्य च\nसस्थः परिवहॊ नाम स वायुर जवतां वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 49, + "text": "सर्वप्राण भृतां पराणान यॊ ऽनतकाले निरस्यति\nयस्य वर्त्मानुवर्तेते मृत्युवैवस्वताव उभौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 50, + "text": "सम्यग अन्वीक्षतां बुद्ध्या शान्तयाध्यात्म नित्यया\nधयानाभ्यासाभिरामाणां यॊ ऽमृतत्वाय कल्पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 51, + "text": "यं समासाद्य वेगेन दिशाम अन्तं परपेदिरे\nदक्षस्य दश पुत्राणां सहस्राणि परजापतेः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 52, + "text": "येन सृष्टः पराभूतॊ यात्य एव न निवर्तते\nपरावहॊ नाम परॊ वायुः स दुरतिक्रमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 53, + "text": "एवम एते ऽदितेः पुत्रा मारुताः परमाद्भुताः\nअनारमन्तः संवान्ति सर्वगाः सर्वधारिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 54, + "text": "एतत तु महद आश्वर्यं यद अयं पर्वतॊत्तमः\nकम्पितः सहसा तेन वायुनाभिप्रवायता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 55, + "text": "विष्णॊर निःश्वासवातॊ ऽयं यदा वेगसमीरितः\nसहसॊदीर्यते तात जगत परव्यथते तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 56, + "text": "तस्माद बरह्मविदॊ बरह्म नाधीयन्ते ऽतिवायति\nवायॊर वायुभयं हय उक्तं बरह्म तत पीडितं भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 315, + "shloka": 57, + "text": "एतावद उक्त्वा वचनं पराशर सुतः परभुः\nउक्त्वा पुत्रम अधीस्वेति वयॊम गङ्गाम अयात तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 1, + "text": "[भी]\nएतस्मिन्न अन्तरे शून्ये नारदः समुपागमत\nशुकं सवाध्यायनिरतं वेदार्थान वक्तुम ईप्सितान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 2, + "text": "देवर्षिं तु शुकॊ दृष्ट्वा नारदं समुपस्थितम\nअर्घ्य पूर्वेण विधिना वेदॊक्तेनाभ्यपूजयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 3, + "text": "नारदॊ ऽथाब्रवीत परीतॊ बरूहि बरह्मविदां वरन\nकेन तवां शरेयसा तात यॊजयामीति हृष्टवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 4, + "text": "नारदस्य वचः शरुत्वा शुकः परॊवाच भारत\nअस्मिँल लॊके हितं यत सयात तेन मां यॊक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 5, + "text": "[नारद]\nतत्त्वं जिज्ञासतां पूर्वम ऋषीणां भावितात्मनाम\nसनत्कुमारॊ भगवान इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 6, + "text": "नास्ति विद्या समं चक्षुर नास्ति विद्या समं तपः\nनास्ति रागसमं दुःखं नास्ति तयागसमं सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 7, + "text": "निवृत्तिः कर्मणः पापात सततं पुण्यशीलता\nसद्वृत्तिः समुदाचारः शरेय एतद अनुत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 8, + "text": "मानुष्यम असुखं पराप्य यः सज्जति स मुह्यति\nनालं स दुःखमॊक्षाय सङ्गॊ वै दुःखलक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 9, + "text": "सक्तस्य बुद्धिश चलति मॊहजालविवर्धिनी\nमॊहजालावृतॊ दुःखम इह चामुत्र चाश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 10, + "text": "सर्वॊपायेन कामस्य करॊधस्य च विनिग्रहः\nकार्यः शरेयॊ ऽरतिना तौ हि शरेयॊ घातार्थम उद्यतौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 11, + "text": "नित्यं करॊधात तपॊ रक्षेच छरियं रक्षेत मत्सरात\nविद्यां मानावमानाभ्याम आत्मानं तु परमादतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 12, + "text": "आनृशंस्यं परॊ धर्मः कषमा च परमं बलम\nआत्मज्ञानं परं जञानं न सत्याद विद्यते परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 13, + "text": "सत्यस्य वचनं शरेयः सत्याद अपि हितं भवेत\nयद भूतहितम अत्यन्तम एतत सत्यं मतं मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 14, + "text": "सर्वारम्भफलत्यागी निराशीर निष्परिग्रहः\nयेन सर्वं परित्यक्तं स विद्वान स च पण्डितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 15, + "text": "इन्द्रियैर इन्द्रियार्थेभ्यश चरत्य आत्मवशैर इह\nअसज्जमानः शान्तात्मा निर्विकारः समाहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 16, + "text": "आत्मभूतैर अतद्भूतः सह चैव विनैव च\nस विमुक्तः परं शरेयॊ नचिरेणाधिगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 17, + "text": "अदर्शनम असंस्पर्शस तथासंभासनं सदा\nयस्य भूतैः सह मुने स शरेयॊ विन्दते परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 18, + "text": "न हिंस्यात सर्वभूतानि मैत्रायण गतश चरेत\nनेदं जन्म समासाद्य वैरं कुर्वीत केन चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 19, + "text": "आकिंचन्यं सुसंतॊषॊ निराशीस्त्वम अचापलम\nएतद आहुः परं शरेय आत्मज्ञस्य जितात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 20, + "text": "परिग्रहं परित्यज्य भव तात जितेन्द्रियः\nअशॊकं सथानम आतिष्ठ इह चामुत्र चाभयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 21, + "text": "निरामिषा न शॊचन्ति तयजेहामिषम आत्मनः\nपरित्यज्यामिषं सौम्य दुःखतापाद विमॊक्ष्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 22, + "text": "तपॊनित्येन दान्तेन मुनिना संयतात्मना\nअजितं जेतुकामेन भाव्यं सङ्गेष्व असङ्गिना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 23, + "text": "गुणसङ्गेष्व अनासक्त एकचर्या रतः सदा\nबराह्मणे नचिराद एव सुखम आयात्य अनुत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 24, + "text": "दवन्द्वारामेषु भूतेषु य एकॊ रमते मुनिः\nविद्धि परज्ञान तृप्तं तं जञानतृप्तॊ न शॊचति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 25, + "text": "शुभैर लभतिदेवत्वं वयामिश्रैर जन्म मानुषम\nअशुभैश चाप्य अधॊ जन्म कर्मभिर लभते ऽवशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 26, + "text": "तत्र मृत्युजरादुःखैः सततं समभिद्रुतः\nसंसारे पच्यते जन्तुस तत कथं नावबुध्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 27, + "text": "अहिते हितसंज्ञस तवम अध्रुवे धरुवसंज्ञकः\nअनर्थे चार्थसंज्ञस तवं किमर्थं नावबुध्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 28, + "text": "संवेष्ट्यमानं बहुभिर मॊहतन्तुभिर आत्मजैः\nकॊशकारवद आत्मानं वेष्टयन नावबुध्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 29, + "text": "अलं परिग्रहेनेह दॊषवान हि परिग्रहः\nकृमिर हि कॊशकारस तु बध्यते सवपरिग्रहात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 30, + "text": "पुत्रदारकुटुम्बेषु सक्ताः सीदन्ति जन्तवः\nसरः पङ्कार्णवे मग्ना जीर्णा वनगजा इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 31, + "text": "महाजालसमाकृष्टान सथले मत्स्यान इवॊद्धृतान\nसनेहजालसमाकृष्टान पश्य जन्तून सुदुःखितान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 32, + "text": "कुतुम्बं पुत्रदारं च शरीरं दरव्यसंचयाः\nपारख्यम अध्रुवं सर्वं किं सवं सुकृतदुष्कृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 33, + "text": "यदा सर्वं परित्यज्य गन्तव्यम अवशेन ते\nअनर्थे किं परसक्तस तवं सवम अर्थं नानुतिष्ठसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 34, + "text": "अविश्रान्तम अनालम्बम अपाथेयम अदैशिकम\nतमः कान्तारम अध्वानं कथम एकॊ गमिष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 35, + "text": "न हि तवा परस्थितं कश चित पृष्ठतॊ ऽनुगमिष्यति\nसुकृतं दुष्कृतं च तवा यास्यन्तम अनुयास्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 36, + "text": "विद्या कर्म च शौर्यं च जञानं च बहुविस्तरम\nअर्थार्थम अनुसार्यन्ते सिद्धार्थस तु विमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 37, + "text": "निबन्धनी रज्जुर एषा या गरामे वसतॊ रतिः\nछित्त्वैनां सुकृतॊ यान्ति नैनां छिन्दन्ति दुष्कृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 38, + "text": "रूपकूलां मनः सरॊतां सपर्शद्वीपां रसावहाम\nगन्धपङ्कां शब्दजलां सवर्गमार्गदुरावहाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 39, + "text": "कषमारित्रां सत्यमयीं धर्मस्थैर यवताकराम\nतयागवाताध्वगां शीघ्रां बुद्धिनावा नदीं तरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 40, + "text": "तयज धर्मम अधर्मं च जुभे सत्यानृते तयज\nउभे सत्यानृते तयक्त्वा येन तयजसि तं तयज" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 41, + "text": "तयज धर्मम असंकल्पाद अधर्मं चाप्य अहिंसया\nउभे सत्यानृते बुद्ध्या बुद्धिं परमनिश्चयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 42, + "text": "अस्थि सथूनं सनायु युतं मांसशॊनित लेपनम\nचर्मावनद्धं दुर्गन्धि पूर्णं मूत्र पुरीसयॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 43, + "text": "जरा शॊकसमाविष्टं रॊगायतनम आतुरम\nरजस्वलम अनित्यं च भूतावासं समुत्सृज" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 44, + "text": "इदं विश्वं जगत सर्वम अजगच चापि यद भवेत\nमहाभूतात्मकं सर्वं महद यत परमानु यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 45, + "text": "इन्द्रियाणि च पञ्चैव तमः सत्त्वं रजस तथा\nइत्य एष सप्त दशकॊ राशिर अव्यक्तसंज्ञकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 46, + "text": "सर्वैर इहेन्द्रियार्थैश च वयक्ताव्यक्तैर हि संहितः\nपञ्चविंशक इत्य एष वयक्ताव्यक्तमयॊ गुणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 47, + "text": "एतैः सर्वैः समायुक्तः पुमान इत्य अभिधीयते\nतरिवर्गॊ ऽतर सुखं दुःखं जीवितं मरणं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 48, + "text": "य इदं वेद तत्त्वेन स वेद परभवाप्ययौ\nपाराशर्येह बॊद्धव्यं जञानानां यच च किं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 49, + "text": "इन्द्रियैर गृह्यते यद यत तत तद वयक्तम इति सथितिः\nअव्यक्तम इति विज्ञेयं लिङ्गग्राह्यम अतीन्द्रियम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 50, + "text": "इन्द्रियैर नियतैर देही धाराभिर इव तर्प्यते\nलॊके विततम आत्मानं लॊकं चात्मनि पश्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 51, + "text": "परावरदृशः शक्तिर जञानवेलां न पश्यति\nपश्यतः सर्वभूतानि सर्वावस्थासु सर्वदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 52, + "text": "बरह्मभूतस्य संयॊगॊ नाशुभेनॊपपद्यते\nजञानेन विविधान कलेशान अतिवृत्तस्य मॊहजान\nलॊके बुद्धिप्रकाशेन लॊकमार्गॊ न रिष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 53, + "text": "अनादि निधनं जन्तुम आत्मनि सथितम अव्ययम\nअकर्तारम अमूर्तं च भगवान आह तीर्थवित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 54, + "text": "यॊ जन्तुः सवकृतैस तैस तैः कर्मभिर नित्यदुःखितः\nस दुःखप्रतिघातार्थं हन्ति जन्तून अनेकधा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 55, + "text": "ततः कर्म समादत्ते पुनर अन्यन नवं बहु\nतप्यते ऽथ पुनस तेन भुक्त्वापथ्यम इवातुरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 56, + "text": "अजस्रम एव मॊहार्तॊ दुःखेषु सुखसंज्ञितः\nबध्यते मथ्यते चैव कर्मभिर मन्थवत सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 57, + "text": "ततॊ निवृत्तॊ बन्धात सवात कर्मणाम उदयाद इह\nपरिभ्रमति संसारं चक्रवद बहु वेदनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 58, + "text": "स तवं निवृत्तबन्धुस तु निवृत्तश चापि कर्मतः\nसर्ववित सर्वजित सिद्धॊ भव भावविवर्जितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 316, + "shloka": 59, + "text": "संयमेन नवं बन्धं निवर्त्य तपसॊ बलात\nसंप्राप्ता बहवः सिद्धिम अप्य अबाधां सुखॊदयाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 1, + "text": "[नारद]\nअशॊकं शॊकनाशार्थं शास्त्रं शान्ति करं शिवम\nनिशम्य्य लभते बुद्धिं तां लब्ध्वा सुखम एधते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 2, + "text": "शॊकस्थान सहस्राणि भयस्थान शतानि च\nदिवसे दिवसे मूढम आविशन्ति न पण्डितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 3, + "text": "तस्माद अनिष्ट नाशार्थम इतिहासं निबॊध मे\nतिष्ठते चेद वशे बुद्धिर लभते शॊकनाशनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 4, + "text": "अनिष्ट संप्रयॊगाच च विप्रयॊगात परियस्य च\nमनुष्या मानसैर दुःखैर युज्यन्ते अल्पबुद्धयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 5, + "text": "दरव्येषु समतीतेषु ये गुणास तान न चिन्तयेत\nतान अनाद्रियमाणस्य सनेहबन्धः परमुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 6, + "text": "दॊषदर्शी भवेत तत्र यत्र रागः परवर्तते\nअनिष्टवद धितं पश्येत तथा कषिप्रं विरज्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 7, + "text": "नार्थॊ न धर्मॊ न यशॊ यॊ ऽतीतम अनुशॊचति\nअप्य अभावेन युज्येत तच चास्य न निवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 8, + "text": "गुणैर भूतानि युज्यन्ते वियुज्यन्ते तथैव च\nसर्वाणि नैतद एकस्य शॊकस्थानं हि विद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 9, + "text": "मृतं वा यदि वा नष्टं यॊ ऽतीतम अनुशॊचति\nदुःखेन लभते दुःखं दवाव अनर्थौ परपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 10, + "text": "नाश्रु कुर्वन्ति ये बुद्ध्या दृष्ट्वा लॊकेषु संततिम\nसम्यक परपश्यतः सर्वं नाश्रु कर्मॊपपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 11, + "text": "दुःखॊपघाते शारीरे मानसे वाप्य उपस्थिते\nयस्मिन न शक्यते कर्तुं यत्नस तन नानुचिन्तयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 12, + "text": "भैषज्यम एतद दुःखस्य यद एतन नानुचिन्तयेत\nचिन्त्यमानं हि न वयेति भूयश चापि परवर्धते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 13, + "text": "परज्ञया मानसं दुःखं हन्याच छारीरम औषधैः\nएतद विजान सामर्थ्यं न बालैः समताम इयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 14, + "text": "अनित्यं यौवनं रूपं जीवितं दरव्यसंचयः\nआरॊग्यं परिय संवासगृध्येत तत्र न पण्डितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 15, + "text": "न जानपदिकं दुःखम एकः शॊचितुम अर्हति\nअशॊचन परतिकुर्वीत यदि पश्येद उपक्रमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 16, + "text": "सुखाद बहुतरं दुःखं जीविते नात्र संशयः\nसनिग्धत्वं चेन्द्रियार्थेषु मॊहान मरणम अप्रियम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 17, + "text": "परित्यजति यॊ दुःखं सुखं वाप्य उभयं नरः\nअभ्येति बरह्म सॊ ऽतयन्तं न तं शॊचन्ति पण्डिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 18, + "text": "दुःखम अर्था हि तयज्यन्ते पालने न च ते सुखाः\nदुःखेन चाधिगम्यन्ते नाशम एषां न चिन्तयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 19, + "text": "अन्याम अन्यां धनावस्थां पराप्य वैशेषिकीं नराः\nअतृप्ता यान्ति विध्वंसं संतॊषं यान्ति पण्डिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 20, + "text": "सर्वे कषरान्ता निचयाः पतनान्ताः समुच्छ्रयाः\nसंयॊगा विप्रयॊगान्ता मरणान्तं हि जीवितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 21, + "text": "अन्तॊ नास्ति पिपासायास तुष्टिस तु परमं सुखम\nतस्मात संतॊषम एवेह धनं पश्यन्ति पण्डिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 22, + "text": "निमेष मात्रम अपि हि वयॊ गच्छन्न न तिष्ठति\nसवशरीरेष्व अनित्येषु नित्यं किम अनुचिन्तयेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 23, + "text": "भूतेष्व अभावं संचिन्त्य ये बुद्ध्वा तमसः परम\nन शॊचन्ति गताध्वानः पश्यन्तः परमां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 24, + "text": "संचिन्वानकम एवैनं कामानाम अवितृप्तकम\nवयाघ्रः पशुम इवासाद्य मृत्युर आदाय गच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 25, + "text": "अथाप्य उपायं संपश्येद दुःखस्य परिमॊक्षणे\nअशॊचन्न आरभेतैव युक्तश चाव्यसनी भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 26, + "text": "शब्दे सपर्शे च रूपे च गन्धेषु च रसेषु च\nनॊपभॊगात परं किं चिद धनिनॊ वाधनस्य वा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 27, + "text": "पराक संप्रयॊगाद भूतानां नास्ति दुःखम अनामयम\nविप्रयॊगात तु सर्वस्य न शॊचेत परकृतिस्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 28, + "text": "धृत्या शिश्नॊदरं रक्षेत पाणि पादं च चक्षुषा\nचक्षुः शरॊत्रे च मनसा मनॊ वाचं च विद्यया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 29, + "text": "परनयं परतिसंहृत्य संस्तुतेष्व इतरेषु च\nविचरेद असमुन्नद्धः स सुखी स च पण्डितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 317, + "shloka": 30, + "text": "अध्यात्मरतिर आसीनॊ निरपेक्षॊ निरामिषः\nआत्मनैव सहायेन यश चरेत स सुखी भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 1, + "text": "[नारद]\nसुखदुःखविपर्यासॊ यदा समुपपद्यते\nनैनं परज्ञा सुनीतं वा तरायते नापि पौरुषम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 2, + "text": "सवभावाद यत्नम आतिष्ठेद यत्नवान नावसीदति\nजरामरणरॊगेभ्यः परियम आत्मानम उद्धरेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 3, + "text": "रुजन्ति हि शरीराणि रॊगाः शारीर मानसाः\nसायका इव तीक्ष्णाग्राः परयुक्ता दृध धन्विभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 4, + "text": "वयाधितस्य विवित्साभिस तरस्यतॊ जीवितैषिणः\nअवशस्य विनाशाय शरीरम अपकृष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 5, + "text": "सरवन्ति न निवर्तन्ते सरॊतांसि सरिताम इव\nआयुर आदाय मर्त्यानां रात्र्यहानि पुनः पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 6, + "text": "वयत्ययॊ हय अयम अत्यन्तं पक्षयॊः शुक्लकृष्णयॊः\nजातं मर्त्यं जरयति निमेषं नावतिष्ठते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 7, + "text": "सुखदुःखानि भूतानाम अजरॊ जरयन्न असौ\nआदित्यॊ हय अस्तम अभ्येति पुनः पुनर उदेति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 8, + "text": "अदृष्टपूर्वान आदाय भावान अपरिशङ्कितान\nइष्टानिष्टान मनुष्याणाम अस्तं गच्छन्ति रात्रयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 9, + "text": "यॊ यम इच्छेद यथाकामं कामानां तत तद आप्नुयात\nयदि सयान न पराधीनं पुरुषस्य करियाफलम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 10, + "text": "संयताश च हि दक्षाश च मतिमन्तश च मानवाः\nदृश्यते निष्फलाः सन्तः परहीनाश च सवकर्मभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 11, + "text": "अपरे बालिशाः सन्तॊ निर्गुणाः पुरुषाधमाः\nआशीर्भिर अप्य असंयुक्ता दृश्यन्ते सर्वकामिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 12, + "text": "भूतानाम अपरः कश चिद धिंसायां सततॊत्थितः\nवञ्चनायां च लॊकस्य स सुखेष्व एव जीर्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 13, + "text": "अचेष्टमानम आसीनं शरीः कं चिद उपतिष्ठति\nकश चित कर्मानुसृत्यान्यॊ न पराप्यम अधिगच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 14, + "text": "अपराधं समाचक्ष्व पुरुषस्य सवभावतः\nशुक्रम अन्यत्र संभूतं पुनर अन्यत्र गच्छति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 15, + "text": "तस्य यॊनौ परसक्तस्य गर्भॊ भवति वा न वा\nआम्रपुष्पॊपमा यस्य निवृत्तिर उपलभ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 16, + "text": "केषां चित पुत्र कामानाम अनुसंतानम इच्छताम\nसिद्धौ परयतमानानां नैवान्दम उपजायते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 17, + "text": "गर्भाच चॊद्विजमानानां करुद्धाद आशीविषाद इव\nआयुष्माञ जायते पुत्रः कथं परेतः पितैव सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 18, + "text": "देवान इष्ट्वा तपस तप्त्वा कृपणैः पुत्रगृद्धिभिः\nदश मासान परिधृता जायन्ते कुलपांसनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 19, + "text": "अपरे धनधान्यानि भॊगांश च पितृसंचितान\nविपुलान अभिजायन्ते लब्धास तैर एव मङ्गलैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 20, + "text": "अन्यॊन्यं समभिप्रेत्य मैथुनस्य समागमे\nउपद्रव इवाविष्टॊ यॊनिं गर्भः परपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 21, + "text": "शीर्णं परशरीरेण निच्छवीकं शरीरिणम\nपरानिनां पराण संरॊधे मांसश्लेष्म विचेष्टितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 22, + "text": "निर्दग्धं परदेहेन परदेहं चलाचलम\nविनश्यन्तं विनाशान्ते नावि नावम इवाहितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 23, + "text": "संगत्या जथरे नयस्तं रेतॊ बिन्दुम अचेतनम\nकेन यत्नेन जीवन्तं गर्भं तवम इह पश्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 24, + "text": "अन्नपानानि जीर्यन्ते यत्र भक्षाश च भक्षिताः\nतस्मिन्न एवॊदरे गर्भः किं नान्नम इव जीर्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 25, + "text": "गर्भमूत्र पुरीसानां सवभावनियता गतिः\nधारणे वा विसर्गे वा न कर्तुर विद्यते वशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 26, + "text": "सरवन्ति हय उदराद गर्भा जायमानास तथापरे\nआगमेन सहान्येषां विनाश उपपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 27, + "text": "एतस्माद यॊनिसंबन्धाद यॊ जीवन परिमुच्यते\nपरजां च लभते कां चित पुनर दवन्द्वेषु मज्जति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 28, + "text": "शतस्य सह जातस्य सप्तमीं दशमीं दशाम\nपराप्नुवन्ति ततः पञ्च न भवन्ति शतायुषः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 29, + "text": "नाभ्युत्थाने मनुष्याणां यॊगाः सयुर नात्र संशयः\nवयाधिभिश च विमथ्यन्ते वयालैः कषुद्रमृगा इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 30, + "text": "वयाधिभिर भक्ष्यमाणानां तयजतां विपुलं धनम\nवेदनां नापकर्षन्ति यतमानाश चिकित्सकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 31, + "text": "ते चापि निपुना वैद्याः कुशलाः संभृतौषधाः\nवयाधिभिः परिकृष्यन्ते मृगा वयाधैर इवार्दिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 32, + "text": "ते पिबन्तः कसायांश च सर्पींसि विविधानि च\nदृश्यन्ते जरया भग्ना नागा नागैर इवॊत्तमैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 33, + "text": "के वा भुवि चिकित्सन्ते रॊगार्तान मृगपक्षिणः\nशवापदानि दरिद्रांश च परायॊ नार्ता भवन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 34, + "text": "घॊरान अपि दुराधर्षान नृपतीन उग्रतेजसः\nआक्रम्य रॊग आदत्ते पशून पशुपचॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 35, + "text": "इति लॊकम अनाक्रन्दं मॊहशॊकपरिप्लुतम\nसरॊतसा सहसा कषिप्तं करियमाणं बलीयसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 36, + "text": "न धनेन न राज्येन नॊग्रेण तपसा तथा\nसवभावा वयतिवर्तन्ते ये नियुक्ताः शरीरिषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 37, + "text": "न मरियेरन न जीर्येरन सर्वे सयुः सर्वकामिकाः\nनाप्रियं परतिपश्येयुर उत्थानस्य फलं परति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 38, + "text": "उपर्य उपरि लॊकस्य सर्वॊ भवितुम इच्छति\nयतते च यथाशक्ति न च तद वर्तते तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 39, + "text": "ऐश्वर्यमदमत्तांश च मत्तान मद्य मदेन च\nअप्रमत्ताः शठाः करूरा विक्रान्ताः पर्युपासते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 40, + "text": "कलेशाः परतिनिवर्तन्ते केषां चिद असमीक्षिताः\nसवं सवं च पुनर अन्येषां न किं चिद अभिगम्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 41, + "text": "महच च फलवैषम्यं दृश्यते कर्म संधिषु\nवहन्ति शिबिकाम अन्ये यान्त्य अन्ये शिबिका गताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 42, + "text": "सर्वेषाम ऋद्धिकामानाम अन्ये रथपुरःसराः\nमनुजाश च शतस्त्रीकाः शतशॊ विधवाः सत्रियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 43, + "text": "दवन्द्वारामेषु भूतेषु गच्छन्त्य एकैकशॊ नराः\nइदम अन्यत परं पश्य मात्रमॊहं करिष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 44, + "text": "तयज धर्मम अधर्मं च उभे सत्यानृते तयज\nउभे सत्यानृते तयक्त्वा येन तयजसि तं तयज" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 45, + "text": "एतत ते परमं गुह्यम आख्यातम ऋषिसत्तम\nयेन देवाः परित्यज्य मर्त्यलॊकं दिवं गताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 46, + "text": "[भी]\nनारदस्य वचः शरुत्वा शुकः परमबुद्धिमान\nसंचिन्त्य मनसा धीरॊ निश्चयं नाध्यगच्छत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 47, + "text": "पुत्रदारैर महान कलेशॊ विद्याम्नाये महाञ शरमः\nकिं नु सयाच छाश्वतं सथानम अल्पक्लेशं महॊदरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 48, + "text": "ततॊ मुहूर्तं संचिन्त्य निश्चितां गतिम आत्मनः\nपरावपज्ञॊ धर्मस्य परां नैःश्रेयसीं गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 49, + "text": "कथं तव अहम असंक्लिष्टॊ गच्छेयं परमां गतिम\nनावर्तेयं यथा भूयॊ यॊनिसंसारसागरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 50, + "text": "परं भावं हि काङ्क्षामि यत्र नावर्तते पुनः\nसर्वसङ्गान परित्यज्य निश्चितां मनसॊ गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 51, + "text": "तत्र यास्यामि यत्रात्मा शमं मे ऽधिगमिष्यति\nअक्षयश चाव्ययश चैव यत्र सथास्यामि शाश्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 52, + "text": "न तु यॊगम ऋते शक्या पराप्तुं सा परमा गतिः\nअवबन्धॊ हि मुक्तस्य कर्मभिर नॊपपद्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 53, + "text": "तस्माद यॊगं समास्थाय तयक्त्वा गृहकलेवरम\nवायुभूतः परवेक्ष्यामि तेजॊराशिं दिवाकरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 54, + "text": "न हय एष कषयम आप्नॊति सॊमः सुरगणैर यथा\nकम्पितः पतते भूमिं पुनश चैवाधिरॊहति\nकषीयते हि सदा सॊमः पुनश चैवाभिपूर्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 55, + "text": "रविस तु संतापयति लॊकान रश्मिभिर उल्बनैः\nसर्वतस तेज आदत्ते नित्यम अक्षय मन्दलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 56, + "text": "अतॊ मे रॊचते गन्तुम आदित्यं दीप्ततेजसम\nअत्र वत्स्यामि दुर्धर्षॊ निःसङ्गेनान्तरात्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 57, + "text": "सूर्यस्य सदने चाहं निक्षिप्येदं कलेवरम\nऋषिभिः सह यास्यामि सौरं तेजॊ ऽतिदुःसहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 58, + "text": "आपृच्छामि नगान नागान गिरीन उर्वीं दिशॊ दिवम\nदेवदानवगन्धर्वान पिशाचॊरगराक्षसान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 59, + "text": "लॊकेषु सर्वभूतानि परवेक्ष्यामि न संशयः\nपश्यन्तु यॊगवीर्यं मे सर्वे देवाः सहर्षिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 60, + "text": "अथानुज्ञाप्य तम ऋषिं नारदं लॊकविश्रुतम\nतस्माद अनुज्ञां संप्राप्य जगाम पितरं परति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 61, + "text": "सॊ ऽभिवाद्य महात्मानम ऋषिं दवैपायनं मुनिम\nशुकः परदक्षिणीकृत्य कृष्णम आपृष्टवान मुनिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 62, + "text": "शरुत्वा ऋषिस तद वचनं शुकस्य; परीतॊ महात्मा पुनर आह चैनम\nभॊ भॊः पुत्र सथीयतां तावद अद्य; यावच चक्षुः परीणयामि तवदर्थम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 318, + "shloka": 63, + "text": "निरपेक्षः शुकॊ भूत्वा निःस्नेहॊ मुक्तबन्धनः\nमॊक्षम एवानुसंचिन्त्य गमनाय मनॊ दधे\nपितरं संपरित्यज्य जगाम दविजसत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 1, + "text": "[भी]\nगिरिपृष्ठं समारुह्य सुतॊ वयासस्य भारत\nसमे देशे विविक्ते च निःशलाक उपाविशत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 2, + "text": "धारयाम आस चात्मानं यथाशास्त्रं महामुनिः\nपादात परभृति गात्रेषु करमेण करमयॊगवित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 3, + "text": "ततः स पराङ्मुखॊ विद्वान आदित्ये नचिरॊदिते\nपानि पादं समाधाय विनीतवद उपाविशत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 4, + "text": "न तत्र पक्षिसंघातॊ न शब्दॊ नापि दर्शनम\nयत्र वैयासकिर धीमान यॊक्तुं समुपचक्रमे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 5, + "text": "स ददर्श तदात्मानं सव सङ्गविनिःसृतम\nपरजहास ततॊ हासं शुकः संप्रेक्ष्य भास्करम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 6, + "text": "स पुनर यॊगम आस्थाय मॊक्षमार्गॊपलब्धये\nमहायॊगीश्वरॊ भूत्वा सॊ ऽतयक्रामद विहायसम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 7, + "text": "ततः परदक्षिणं कृत्वा देवर्षिं नारदं तदा\nनिवेदयाम आस तदा सवं यॊगं परमर्षये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 8, + "text": "दृष्टॊ मार्गः परवृत्तॊ ऽसमि सवस्ति ते ऽसतु तपॊधन\nतवत्प्रसादाद गमिष्यामि गतिम इष्टां महाद्युते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 9, + "text": "नारदेनाभ्यनुज्ञातस ततॊ दवैपायनात्मजः\nअभिवाद्य पुनर यॊगम आस्थायाकाशम आविशत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 10, + "text": "कैलासपृष्ठाद उत्पत्य स पपात दिवं तदा\nअन्तरिक्षचरः शरीमान वयास पुत्रः सुनिश्चितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 11, + "text": "तम उद्यन्तं दविजश्रेष्ठं वैनतेय समद्युतिम\nददृशुः सव भूतानि मनॊमारुत रन्हसम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 12, + "text": "वयवसायेन लॊकांस तरीन सर्वान सॊ ऽथ विचिन्तयन\nआस्थितॊ दिव्यम अध्वानं पावकार्क समप्रभः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 13, + "text": "तम एकमनसं यान्तम अव्यग्रम अकुतॊभयम\nददृशुः सर्वभूतानि जङ्गमानीतराणि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 14, + "text": "यथाशक्ति यथान्यायं पूजयामं चक्रिरे तदा\nपुष्पवर्षैश च दिव्यैस तम अवचक्रुर दिवौकसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 15, + "text": "तं दृष्ट्वा विस्मिताः सर्वे गन्धर्वाप्सरसां गणाः\nऋषयश चैव संसिद्धाः परं विस्मयम आगताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 16, + "text": "अन्तरिक्षचरः कॊ ऽयं तपसा सिद्धिम आगतः\nअधः कायॊर्ध्व वक्त्रश च नेत्रैः समभिवाह्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 17, + "text": "ततः परमधीरात्मा तरिषु लॊकेषु विश्रुतः\nभास्करं समुद ईक्षन स पराङ्मुखॊ वाग्यतॊ ऽगमत\nशब्देनाकाशम अखिलं पूरयन्न इव सर्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 18, + "text": "तम आपतन्तं सहसा दृष्ट्वा सर्वाप्सरॊ गणाः\nसंभ्रान्तमनसॊ राजन्न आसन परमविस्मिताः\nपञ्च चूदाप्रभृतयॊ भृशम उत्फुल्ललॊचनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 19, + "text": "दैवतं कतमं हय एतद उत्तमां गतिम आस्थितम\nसुनिश्चितम इहायाति विमुक्तम इव निःस्पृहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 20, + "text": "ततः समतिचक्राम मलयं नाम पर्वतम\nउर्वशी पूर्वचित्तिश च यं नित्यम उपसेवते\nते सम बरह्मर्षिपुत्रस्य विस्मयं ययतुः परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 21, + "text": "अहॊ बुद्धिसमाधानं वेदाभ्यास रते दविजे\nअचिरेणैव कालेन नभश्चरति चन्द्रवत\nपितृशुश्रूसया सिद्धिं संप्राप्तॊ ऽयम अनुत्तमाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 22, + "text": "पितृभक्तॊ दृध तपाः पितुः सुदयितः सुतः\nअनन्यमनसा तेन कथं पित्रा विवर्जितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 23, + "text": "उर्वस्या वचनं शरुत्वा शुकः परमधर्मवित\nउदैक्षत दिशः सर्वा वचने गतमानसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 24, + "text": "सॊ ऽनतरिक्षं महीं चैव सशैलवनकाननाम\nआलॊकयाम आस तदा सरांसि सरितस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ दवैपायन सुतं बहुमान पुरःसरम\nकृताञ्जलिपुताः सर्वा निरीक्षन्ते सम देवताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 26, + "text": "अब्रवीत तास तदा वाक्यं शुकः परमधर्मवित\nपिता यद्य अनुगच्छेन मां करॊशमानः शुकेति वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 27, + "text": "ततः परति वचॊ देयं सर्वैर एव समाहितैः\nएतन मे सनेहतः सर्वे वचनं कर्तुम अर्हथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 28, + "text": "शुकस्य वचनं शरुत्वा दिशः सवनकाननाः\nसमुद्राः सरितः शैलाः परत्यूचुस तं समन्ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 319, + "shloka": 29, + "text": "यथाज्ञापयसे विप्र बाधम एवं भविष्यति\nऋषेर वयाहरतॊ वाक्यं परतिवक्ष्यामहे वयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 1, + "text": "[भी]\nइत्य एवम उक्त्वा वचनं बरह्मर्षिः सुमहातपः\nपरातिष्ठत शुकः सिद्धिं हित्वा लॊकांश चतुर्विधान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 2, + "text": "तमॊ हय अस्तविधं हित्वा जहौ पञ्च विधं रजः\nततः सत्त्वं जहौ धीमांस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 3, + "text": "ततस तस्मिन पदे नित्ये निर्गुणे लिङ्गवर्जिते\nबरह्मणि परत्यतिष्ठत स विधूमॊ ऽगनिर इव जवलन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 4, + "text": "उल्का पाता दिशां दाहा भूमिकम्पास तथैव च\nपरादुर्भूताः कषणे तस्मिंस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 5, + "text": "दरुमाः शाखाश च मुमुचुः शिखराणि च पर्वताः\nनिर्घातशब्दैश च गिरिर हिमवान दीर्यतीव ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 6, + "text": "न बभासे सहस्रांशुर न जज्वाल च पावकः\nहरदाश च सरितश चैव चुक्षुभुः सागरास तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 7, + "text": "ववर्ष वासवस तॊयं रसवच च सुगन्धि च\nववौ समीरणश चापि दिव्यगन्धवहः शुचिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 8, + "text": "स शृङ्गे ऽपरतिमे दिव्ये हिमवन मेरुसंभवे\nसंश्लिष्टे शवेतपीते दवे रुक्त रूप्यमये शुभे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 9, + "text": "शतयॊजनविस्तारे तिर्यग ऊर्ध्वं च भारत\nउदीचीं दिशम आश्रित्य रुचिरे संददर्श ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 10, + "text": "सॊ ऽविशङ्केन मनसा तथैवाभ्यपतच छुकः\nततः पर्वतशृङ्गे दवे सहसैव दविधाकृते\nअदृश्येतां महाराज तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 11, + "text": "ततः पर्वतशृङ्गाभ्यां सहसैव विनिःसृतः\nन च परतिजघानास्य स गतिं पर्वतॊत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ महान अभूच छब्दॊ दिवि सर्वदिवौकसाम\nगन्धर्वाणाम ऋषीणां च ये च शैलनिवासिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 13, + "text": "दृष्ट्वा शुकम अतिक्रान्तं पर्वतं च दविधाकृतम\nसाधु साध्व इति तत्रासीन नादः सर्वत्र भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 14, + "text": "स पूज्यमानॊ देवैश च गन्धर्वैर ऋषिभिस तथा\nयक्षराक्षस संघैश च विद्याधरगणैस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 15, + "text": "दिव्यैः पुष्पैः समाकीर्णम अन्तरिक्षं समन्ततः\nआसीत किल महाराज शुकाभिपतने तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ मन्दाकिनीं रम्याम उपरिष्टाद अभिव्रजन\nशुकॊ ददर्श धर्मात्मा पुष्पित दरुमकाननाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 17, + "text": "तस्यां करीदन्त्य अभिरताः सनान्ति चैवाप्सरॊ गणाः\nशून्याकारं निराकाराः शुकं दृष्ट्वा विवाससः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 18, + "text": "तं परक्रमन्तम आज्ञाय पिता सनेहसमन्वितः\nउत्तमां गतिम आस्थाय पृष्ठतॊ ऽनुससार ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 19, + "text": "शुकस तु मारुताद ऊर्ध्वं गतिं कृत्वान्तरिक्षगाम\nदर्शयित्वा परभावं सवं सर्वभूतॊ ऽभवत तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 20, + "text": "महायॊगगतिं तव अग्र्यां वयासॊत्थाय महातपः\nनिमेषान्तरमात्रेण शुकाभिपतनं ययौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 21, + "text": "स ददर्श दविधाकृत्वा पर्वताग्रं शुकं गतम\nशशंसुर ऋषयस तस्मै कर्म पुत्रस्य तत तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 22, + "text": "ततः शुकेति दीर्घेण शैक्षेणाक्रन्दितस तदा\nसवयं पित्रा सवरेणॊच्चैस तरीँल लॊकान अनुनाद्य वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 23, + "text": "शुकः सर्वगतॊ भूत्वा सर्वात्मा सर्वतॊ मुखः\nपरत्यभासत धर्मात्मा भॊः शब्देनानुनादयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 24, + "text": "तत एकाक्षरं नादं भॊ इत्य एव समीरयन\nपरत्याहरञ जगत सर्वम उच्चैः सथावरजङ्गमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 25, + "text": "ततः परभृति चाद्यापि शब्दान उच्चारितान पृथक\nगिरिगह्वर पृष्ठेषु वयाजहार शुकं परति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 26, + "text": "अन्तर्हितः परभावं तु दर्शयित्वा शुकस तदा\nगुणान संत्यज्य शब्दादीन पदम अध्यगमत परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 27, + "text": "महिमानं तु तं दृष्ट्वा पुत्रस्यामित तेजसः\nनिषसाद गिरिप्रस्थे पुत्रम एवानुचिन्तयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ मन्दाकिनी तीरे करीदन्तॊ ऽपसरसां गणाः\nआसाद्य तम ऋषिं सर्वाः संभ्रान्ता गतचेतसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 29, + "text": "जले निलिल्यिरे काश चित काश चिद गुल्मान परपेदिरे\nवसनान्य आददुः काश चिद दृष्ट्वा तं मुनिसत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 30, + "text": "तां मुक्ततां तु विज्ञाय मुनिः पुत्रस्य वै तदा\nसक्तताम आत्मनश चैव परीतॊ ऽभूद वरीदितश च ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 31, + "text": "तं देवगन्धर्ववृतॊ महर्षिगणपूजितः\nपिनाक हस्तॊ भवगान अभ्यागच्छत शंकरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 32, + "text": "तम उवाच महादेवः सान्त्वपूर्वम इदं वचः\nपुत्रशॊकाभिसंतप्तं कृष्णद्वैपायनं तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 33, + "text": "अग्नेर भूमेर अपां वायॊर अन्तरिक्षस्य चैव ह\nवीर्येण सदृशः पुत्रस तवया मत्तः पुरा वृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 34, + "text": "स तथा लक्षणॊ जातस तपसा तव संभृतः\nमम चैव परभावेन बरह्मतेजॊमयः शुचिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 35, + "text": "स गतिं परमां पराप्तॊ दुष्प्रापाम अजितेन्द्रियैः\nदैवतैर अपि विप्रर्षे तं तवं किम अनुशॊचसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 36, + "text": "यावत सथास्यन्ति गिरयॊ यावत सथास्यन्ति सागराः\nतावत तवाक्षया कीर्तिः सपुत्रस्य भविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 37, + "text": "छायां सवपुत्र सदृशीं सर्वतॊ ऽनपगां सदा\nदरक्ष्यसे तवं च लॊके ऽसमिन मत्प्रसादान महामुने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 38, + "text": "सॊ ऽनुनीतॊ भगवता सवयं रुद्रेण भारत\nछाया पश्यन समावृत्तः स मुनिः परया मुदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 39, + "text": "इति जन्म गतिश चैव शुकस्य भरतर्षभ\nविस्तरेण मयाख्यातं यन मां तवं परिपृच्छसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 40, + "text": "एतद आचस्त मे राजन देवर्षिर नारदः पुरा\nवयासश चैव महायॊगी संजल्पेषु पदे पदे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 320, + "shloka": 41, + "text": "इतिहासम इमं पुण्यं मॊक्षधर्मार्थसंहितम\nधारयेद यः शम परः स गच्छेत परमां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nगृहस्थॊ बरह्मचारी वा वानप्रस्थॊ ऽथ भिक्षुकः\nय इच्छेत सिद्धिम आस्थातुं देवतां कां यजेत सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 2, + "text": "कुतॊ हय अस्य धरुवः सवर्गः कुतॊ निःश्रेयसं परम\nविधिना केन जुहुयाद दैवं पित्र्यं तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 3, + "text": "मुक्तश च कां गतिं गच्छेन मॊक्षश चैव किम आत्मकः\nसवर्गतश चैव किं कुर्याद येन न चयवते दिवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 4, + "text": "देवतानां च कॊ देवः पितॄणां च तथा पिता\nतस्मात परतरं यच च तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 5, + "text": "[भीस्म]\nगूढं मां परश्नवित परश्नं पृच्छसे तवम इहानघ\nन हय एष तर्कया शक्यॊ वक्तुं वर्षशतैर अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 6, + "text": "ऋते देवप्रसादाद वा राजञ जञानागमेन वा\nगहनं हय एतद आख्यानं वयाख्यातव्यं तवारि हन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 7, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nनारदस्य च संवादम ऋषेर नारायणस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 8, + "text": "नारायणॊ हि विश्वात्मा चतुर्मूर्तिः सनातनः\nधर्मात्मजः संबभूव पितैवं मे ऽभयभासत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 9, + "text": "कृते युगे महाराज पुरा सवायम्भुवे ऽनतरे\nनरॊ नारायणश चैव हरिः कृष्णस तथैव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 10, + "text": "तेभ्यॊ नारायण नरौ तपस तेपतुर अव्ययौ\nबदर्य आश्रमम आसाद्य शकते कनका मये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 11, + "text": "अस्तचक्रं हि तद यानं भूतयुक्तं मनॊरमम\nतत्राद्यौ लॊकनाथौ तौ कृशौ धमनि संततौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 12, + "text": "तपसा तेजसा चैव दुर्निरीक्षौ सुरैर अपि\nयस्य परसादं कुर्वाते स देवौ दरष्टुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 13, + "text": "नूनं तयॊर अनुमते हृदि हृच्छय चॊदितः\nमहामेरॊर गिरेः शृङ्गात परच्युतॊ गन्धमादनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 14, + "text": "नारदः सुमहद भूतं लॊकान सर्वान अचीचरत\nतं देशम अगमद राजन बदर्य आश्रमम आशुगः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 15, + "text": "तयॊर आह्निक वेलायां तस्य कौतूहलं तव अभूत\nइदं तद आस्पदं कृत्स्नं यस्मिँल लॊकाः परतिष्ठिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 16, + "text": "सद एवासुरगन्धर्वाः सर्षिकिंनर लेलिहाः\nएका मूर्तिर इयं पूर्वं जाता भूयश चतुर्विधा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 17, + "text": "धर्मस्य कुलसंतानॊ महान एभिर विवर्धितः\nअहॊ हय अनुग्रहीतॊ ऽदय धर्म एभिः सुरैर इह\nनरनारायणाभ्यां च कृष्णेन हरिणा तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 18, + "text": "तत्र कृष्णॊ हरिश चैव कस्मिंश चित कारणान्तरे\nसथितौ धर्मॊत्तरौ हय एतौ तथा तपसि धिष्ठितौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 19, + "text": "एतौ हि परमं धाम कानयॊर आह्निक करिया\nपितरौ सर्वभूतानां दैवतं च यशस्विनौ\nकां देवतां तु यजतः पितॄन वा कान महामती" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 20, + "text": "इति संचिन्त्य मनसा भक्त्या नारायणस्य ह\nसहसा परादुरभवत समीपे देवयॊस तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 21, + "text": "कृते दैवे च पित्र्ये च ततस ताभ्यां निरीक्षितः\nपूजितश चैव विधिना यथा परॊक्तेन शास्त्रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 22, + "text": "तं दृष्ट्वा महद आश्चर्यम अपूर्वं विधिविस्तरम\nउपॊपविष्टः सुप्रीतॊ नारदॊ भवगान ऋषिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 23, + "text": "नारायणं संनिरीक्ष्य परसन्नेनान्तर आत्मना\nनमस्कृत्वा महादेवम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 24, + "text": "वेदेषु सपुराणेषु साङ्गॊपाङ्गेषु गीयसे\nतवम अजः शाश्वतॊ धाता मतॊ ऽमृतम अनुत्तमम\nपरतिष्ठितं भूतभव्यं तवयि सर्वम इदं जगत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 25, + "text": "चत्वारॊ हय आश्रमा देव सर्वे गार्हस्थ्य मूलकाः\nयजन्ते तवाम अहर अहर नाना मूर्ति समास्थितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 26, + "text": "पिता माता च सर्वस्य जगतः शाश्वतॊ गुरुः\nकं तव अद्य यजसे देवं पितरं कं न विद्महे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 27, + "text": "[भगवान]\nअवाच्यम एतद वक्तव्यम आत्मगुह्यं सनातनम\nतव भक्तिमतॊ बरह्मन वक्ष्यामि तु यथातथम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 28, + "text": "यत तत सूक्ष्मम अविज्ञेयम अव्यक्तम अचलं धरुवम\nइन्द्रियैर इन्द्रियार्थैश च सर्वभूतैश च वर्जितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 29, + "text": "स हय अन्तरात्मा भूतानां कषेत्रज्ञश चेति कथ्यते\nतरिगुण वयतिरिक्तॊ ऽसौ पुरुषश चेति कल्पितः\nतस्माद अव्यक्तम उत्पन्नं तरिगुणं दविजसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 30, + "text": "अव्यक्ता वयक्तभावस्था या सा परकृतिर अव्यया\nतां यॊनिम आवयॊर विद्धि यॊ ऽसौ सदसद आत्मकः\nआवाभ्यां पूज्यते ऽसौ हि दैवे पित्र्ये च कल्पिते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 31, + "text": "नास्ति तस्मात परॊ ऽनयॊ हि पिता देवॊ ऽथ वा दविजः\nआत्मा हि नौ स विज्ञेयस ततस तं पूजयावहे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 32, + "text": "तेनैषा परथिता बरह्मन मर्यादा लॊकभाविनी\nदैवं पित्र्यं च कर्तव्यम इति तस्यानुशासनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 33, + "text": "बरह्मा सथानुर मनुर दक्षॊ भृगुर धर्मस तपॊ दमः\nमरीचिर अङ्गिरात्रिश च पुलस्त्यः पुलहः करतुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 34, + "text": "वसिष्ठः परमेष्ठी च विवस्वान सॊम एव च\nकर्दमश चापि यः परॊक्तः करॊधॊ विक्रीत एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 35, + "text": "एकविंशतिर उत्पन्नास ते परजापतयः समृताः\nतस्य देवस्य मर्यादां पूजयन्ति सनातनीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 36, + "text": "दैवं पित्र्यं च सततं तस्य विज्ञाय तत्त्वतः\nआत्मप्राप्तानि च ततॊ जानन्ति दविजसत्तमाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 37, + "text": "सवर्गस्था अपि ये के चित तं नमस्यन्ति देहिनः\nते तत्प्रसादाद गच्छन्ति तेनादिष्ट फलां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 38, + "text": "ये हीनाः सप्त दशभिर गुणैः कर्मभिर एव च\nकलाः पञ्चदश तयक्त्वा ते मुक्ता इति निश्चयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 39, + "text": "मुक्तानां तु गतिर बरह्मन कषेत्रज्ञ इति कल्पितः\nस हि सर्वगतश चैव निर्गुणश चैव कथ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 40, + "text": "दृश्यते जञानयॊगेन आवां च परसृतौ ततः\nएवं जञात्वा तम आत्मानं पूजयावः सनातनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 41, + "text": "तं वेदाश चाश्रमाश चैव नाना तनु समास्थिताः\nभक्त्या संपूजयन्त्य आद्यं गतिं चैषां ददाति सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 42, + "text": "ये तु तद्भाविता लॊके एकान्तित्वं समास्थिताः\nएतद अभ्यधिकं तेषां यत ते तं परविशन्त्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 321, + "shloka": 43, + "text": "इति गुह्य समुद्देशस तव नारद कीर्तितः\nभक्त्या परेम्ना च विप्रर्षे अस्मद भक्त्या च ते शरुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 1, + "text": "[भीस्म]\nस एवम उक्तॊ दविपदां वरिष्ठॊ; नारायणेनॊत्तम पूरुषेन\nजगाद वाक्यं दविपदां वरिष्ठं; नारायणं लॊकहिताधिवासम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 2, + "text": "यदर्थम आत्मप्रभवेह जन्म; तवॊत्तमं धर्मगृहे चतुर्धा\nतत साध्यतां लॊकहितार्थम अद्य; गच्छामि दरष्टुं परकृतिं तवाद्याम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 3, + "text": "वेदाः सवधीता मम लॊकनाथ; तप्तं तपॊ नानृतम उक्तपूर्वम\nपूजां गुरूणां सततं करॊमि; परस्य गुह्यं न च भिन्नपूर्वम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 4, + "text": "गुप्तानि चत्वारि यथागमं मे; शत्रौ च मित्रे च समॊ ऽसमि नित्यम\nतं चादि देवं सततं परपन्न; एकान्तभावेन वृणॊम्य अजस्रम\nएभिर विशेषैः परिशुद्धसत्त्वः; कस्मान न पश्येयम अनन्तम ईशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 5, + "text": "तत पारमेष्ठ्यस्य वचॊ निशम्य; नारायणः सात्वत धर्मगॊप्ता\nगच्छेति तं नारदम उक्तवान स; संपूजयित्वात्म विधिक्रियाभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ विसृष्टः परमेष्ठिपुत्रः; सॊ ऽभयर्चयित्वा तम ऋषिं पुराणम\nखम उत्पपातॊत्तम वेगयुक्तस; ततॊ ऽधि मेरौ सहसा निलिल्ये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 7, + "text": "तत्रावतस्थे च मुनिर मुहूर्तम; एकान्तम आसाद्य गिरेः स शृङ्गे\nआलॊकयन उत्तरपश्चिमेन; ददर्श चात्य अद्भुतरूपयुक्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 8, + "text": "कषीरॊदधेर उत्तरतॊ हि दवीपः; शवेतः स नाम्ना परथितॊ विशालः\nमेरॊः सहस्रैः स हि यॊजनानां; दवात्रिंशतॊर्ध्वं कविभिर निरुक्तः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 9, + "text": "अतीन्द्रियाश चानशनाश च तत्र; निष्पन्द हीनाः सुसुगन्धिनश च\nशवेताः पुमांसॊ गतसर्वपापाश; चक्षुर मुषः पापकृतां नराणाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 10, + "text": "वज्रास्थि कायाः सममानॊन्माना; दिव्यान्वय रूपाः शुभसारॊपेताः\nछत्त्राकृति शीर्षा मेघौघनिनादाः; सत पुष्कर चतुष्का राजीवशतपादाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 11, + "text": "सस्त्या दन्तैर युक्ताः शुक्लैर अस्ताभिर दंस्त्राभिर ये\nजिह्वाभिर ये विष्वग वक्त्रं लेलिह्यन्ते सूर्यप्रख्यम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 12, + "text": "भक्त्या देवं विश्वॊत्पन्नं; यस्मात सर्वे लॊकाः सूताः\nवेदा धर्मा मुनयः शान्ता; देवाः सर्वे तस्य विसर्गाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 13, + "text": "[य]\nअतीन्द्रिया निराहारा अनिष्पन्दाः सुगन्धिनः\nकथं ते पुरुषा जाताः का तेषां गतिर उत्तमा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 14, + "text": "ये विमुक्ता भवन्तीह नरा भरतसत्तम\nतेषां लक्षणम एतद धि यच छवेतद्वीपवासिनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 15, + "text": "तस्मान मे संशयं छिन्धि परं कौतूहलं हि मे\nतवं हि सर्वकथारामस तवां चैवॊपश्रिता वयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 16, + "text": "[भीस्म]\nविस्तीर्णैषा कथा राजञ शरुता मे पितृसंनिधौ\nसैषा तव हि वक्तव्या कथा सारॊ हि स समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 17, + "text": "राजॊपरिचरॊ नाम बभूवाधिपतिर भुवः\nआखन्दल सखः खयातॊ भक्तॊ नारायणं हरिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 18, + "text": "धार्मिकॊ नित्यभक्तश च पितॄन नित्यम अतन्द्रितः\nसाम्राज्यं तेन संप्राप्तं नारायण वरात पुरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 19, + "text": "सात्वतं विधिम आस्थाय पराक सूर्यमुख निःसृतम\nपूजयाम आस देवेशं तच छेषेण पितामहान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 20, + "text": "पितृशेषेण विप्रांश च संविभज्याश्रितांश च सः\nशेषान्न भुक सत्यपरः सर्वभूतेष्व अहिंसकः\nसर्वभावेन भक्तः स देवदेवं जनार्दनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 21, + "text": "तस्य नारायणे भक्तिं वहतॊ ऽमित्रकर्शन\nएकशय्यासनं शक्रॊ दत्तवान देवरात सवयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 22, + "text": "आत्मा राज्यं धनं चैव कलत्रं वाहनानि च\nएतद भगवते सर्वम इति तत परेक्षितं सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 23, + "text": "काम्यनैमित्तिकाजस्रं यज्ञियाः परमक्रियाः\nसर्वाः सात्वतम आस्थाय विधिं चक्रे समाहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 24, + "text": "पञ्चरात्र विदॊ मुख्यास तस्य गेहे महात्मनः\nपरायनं भगवत परॊक्तं भुञ्जते चाग्र भॊजनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 25, + "text": "तस्य परशासतॊ राज्यं धर्मेणामित्र घातिनः\nनानृता वाक समभवन मनॊ दुष्टं न चाभवत\nन च कायेन कृतवान स पापं परम अन्व अपि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 26, + "text": "ये हि ते मुनयॊ खयाताः सप्त चित्रशिखन्दिनः\nतैर एकमतिभिर भूत्वा यत परॊक्तं शास्त्रम उत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 27, + "text": "मरीचिर अत्र्यङ्गिरसौ पुलस्त्यः पुलहः करतुः\nवसिष्ठश च महातेजा एते चित्रशिखन्दिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 28, + "text": "सप्त परकृतयॊ हय एतास तथा सवायम्भुवॊ ऽसतमः\nएताभिर धार्यते लॊकस ताभ्यः शास्त्रं विनिःसृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 29, + "text": "एकाग्रमनसॊ दान्ता मुनयः संयमे रताः\nइदं शरेय इदं बरह्म इदं हितम अनुत्तमम\nलॊकान संचिन्त्य मनसा ततः शास्त्रं परचक्रिरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 30, + "text": "तत्र धर्मार्थकामा हि मॊक्षः पश्चाच च कीर्तितः\nमर्यादा विविधाश चैव दिवि भूमौ च संस्थिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 31, + "text": "आराध्य तपसा देवं हरिं नारायणं परभुम\nदिव्यं वर्षसहस्रं वै सर्वे ते ऋषिभिः सह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 32, + "text": "नारायणानुशास्ता हि तदा देवी सरस्वती\nविवेश तान ऋषीन सर्वाँल लॊकानां हितकाम्यया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 33, + "text": "ततः परवर्तिता सम्यक तपस्विद्भिर दविजातिभिः\nशब्दे चार्थे च हेतौ च एषा परथमसर्गजा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 34, + "text": "आदाव एव हि तच छास्त्रम ओंकार सवरभूषितम\nऋषिभिर भावितं तत्र यत्र कारुणिकॊ हय असौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 35, + "text": "ततः परसन्नॊ भगवान अनिर्दिष्ट शरीरगः\nऋषीन उवाच तान सर्वान अदृश्यः पुरुषॊत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 36, + "text": "कृतं शतसहस्रं हि शलॊकानाम इदम उत्तमम\nलॊकतन्त्रस्य कृत्स्नस्य यस्माद धर्मः परवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 37, + "text": "परवृत्तौ च निवृत्तौ च यॊनिर एतद भविष्यति\nऋग यजुः सामभिर जुष्टम अथर्वाङ्गिरसैस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 38, + "text": "तथा परमाणं हि मया कृतॊ बरह्मा परसादजः\nरुद्रश च करॊधजॊ विप्रा यूयं परकृतयस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 39, + "text": "सूर्या चन्द्रमसौ वायुर भूमिर आपॊ ऽगनिर एव च\nसर्वे च नक्षत्रगणा यच च भूताभिशब्दितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 40, + "text": "अधिकारेषु वर्तन्ते यथा सवं बरह्मवादिनः\nसर्वे परमाणं हि यथातथैतच छास्त्रम उत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 41, + "text": "भविष्यति परमाणं वय एतन मद अनुशासनम\nअस्मात परवक्ष्यते धर्मान मनुः सवायम्भुवः सवयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 42, + "text": "उशना बृहस्पतिश चैव यदॊत्पन्नौ भविष्यतः\nतदा परवक्ष्यतः शास्त्रं युष्मन मतिभिर उद्धृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 43, + "text": "सवायम्भुवेषु धर्मेषु शास्त्रे चॊशनसा कृते\nबृहस्पतिमते चैव लॊकेषु परविचारिते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 44, + "text": "युष्मत कृतम इदं शास्त्रं परजा पालॊ वसुस ततः\nबृहस्पतिसकाशाद वै पराप्स्यते दविजसत्तमाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 45, + "text": "स हि मद्भावितॊ राजा मद्भक्तश च भविष्यति\nतेन शास्त्रेण लॊकेषु करिया सर्वा करिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 46, + "text": "एतद धि सर्वशास्त्राणां शास्त्रम उत्तमसंज्ञितम\nएतदर्थ्यं च धर्म्यं च यशस्यं चैतद उत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 47, + "text": "अस्य परवर्तनाच चैव परजावन्तॊ भविष्यथ\nस च राजा शरिया युक्तॊ भविष्यति महान वसुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 48, + "text": "संस्थिते च नृपे तस्मिञ शास्त्रम एतत सनातनम\nअन्तर धास्यति तत सत्यम एतद वः कथितं मया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 49, + "text": "एतावद उक्त्वा वचनम अदृश्यः पुरुषॊत्तमः\nविसृज्य तान ऋषीन सर्वान काम अपि परस्थितॊ दिशम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 50, + "text": "ततस ते लॊकपितरः सर्वलॊकार्थ चिन्तकाः\nपरावर्तयन्त तच छास्त्रं धर्मयॊनिं सनातनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 51, + "text": "उत्पन्ने ऽङगिरसे चैव युगे परथमकल्पिते\nसाङ्गॊपनिषदं शास्त्रं सथापयित्वा बृहस्पतौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 322, + "shloka": 52, + "text": "जग्मुर यथेप्सितं देशं तपसे कृतनिश्चयाः\nधारणात सर्वलॊकानां सर्वधर्मप्रवर्तकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 1, + "text": "[भीस्म]\nततॊ ऽतीते महाकल्पे उत्पन्ने ऽङगिरसः सुते\nबभूवुर निर्वृता देवा जाते देवपुरॊहिते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 2, + "text": "बृहद बरह्म महच चेति शब्दाः पर्याय वाचकाः\nएभिः समन्वितॊ राजन गुणैर विद्वान बृहस्पतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 3, + "text": "तस्य शिष्यॊ बभूवाग्र्यॊ राजॊपरिचरॊ वसुः\nअधीतवांस तदा शास्त्रं सम्यक चित्रशिखन्दिजम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 4, + "text": "स राजा भावितः पूर्वं दैवेन विधिना वसुः\nपालयाम आस पृथिवीं दिवम आखन्दलॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 5, + "text": "तस्य यज्ञॊ महान आसीद अश्वमेधॊ महात्मनः\nबृहस्पतिर उपाध्यायस तत्र हॊता बहूव ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 6, + "text": "परजापतिसुताश चात्र सदस्यास तव अभवंस तरयः\nएकतश च दवितश चैव तरितश चैव महर्षयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 7, + "text": "धनुषाक्षॊ ऽथ रैभ्यश च अर्वावसु परावसू\nऋषिर मेधातिथिश चैव तान्द्यश चैव महान ऋषिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 8, + "text": "ऋषिः शक्तिर महाभागस तथा वेद शिराश च यः\nकपिलश च ऋषिश्रेष्ठः शालिहॊत्र पितामहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 9, + "text": "आद्यः कठस तैत्तिरिश च वैशम्पायन पूर्वजः\nकण्वॊ ऽथ देवहॊत्रश च एते षॊडश कीर्तिताः\nसंभृताः सर्वसंभारास तस्मिन राजन महाक्रतौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 10, + "text": "न तत्र पशुघातॊ ऽभूत स राजैवं सथितॊ ऽभवत\nअहिंस्रः शुचिर अक्षुद्रॊ निराशीः कर्म संस्तुतः\nआरण्यक पदॊद्गीता भागास तत्रॊपकल्पिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 11, + "text": "परीतस ततॊ ऽसय भगवान देवदेवः पुरातनः\nसाक्षात तं दर्शयाम आस सॊ ऽदृश्यॊ ऽनयेन केन चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 12, + "text": "सवयं भागम उपाघ्राय पुरॊदाशं गृहीतवान\nअदृश्येन हृतॊ भागॊ देवेन हरि मेधसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 13, + "text": "बृहस्पतिस ततः करुद्धः सरुवम उद्यम्य वेगितः\nआकाशं घनन सरुवः पातै रॊषाद अश्रूण्य अवर्तयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 14, + "text": "उवाच चॊपरिचरं मया भागॊ ऽयम उद्यतः\nगराह्यः सवयं हि देवेन मत परत्यक्षं न संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 15, + "text": "उद्यता यज्ञभागा हि साक्षात पराप्ताः सुरैर इह\nकिमर्थम इह न पराप्तॊ दर्शनं स हरिर विभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 16, + "text": "ततः स तं समुद्धूतं भूमिपालॊ महान विभुः\nपरसादयाम आस मुनिं सदस्यास ते च सर्वशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 17, + "text": "ऊचुश चैनम असंभ्रान्ता न रॊषं कर्तुम अर्हसि\nनैष धर्मः कृतयुगे यस तवं रॊषम अचीकृथाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 18, + "text": "अरॊषणॊ हय असौ देवॊ यस्य भागॊ ऽयम उद्यतः\nन स शक्यस तवया दरष्टुम अस्माभिर वा बृहस्पते\nयस्य परसादं कुरुते स वै तं दरष्टुम अर्हति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 19, + "text": "[एद्त]\nवयं हि बरह्मणः पुत्रा मानसाः परिकीर्तिताः\nगता निःश्रेयसार्थं हि कदा चिद दिशम उत्तराम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 20, + "text": "तप्त्वा वर्षसहस्राणि चत्वारि तप उत्तमम\nएकपादस्थिताः सम्यक काष्ठ भूताः समाहिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 21, + "text": "मेरॊर उत्तरभागे तु कषीरॊदस्यानुकूलतः\nस देशॊ यत्र नस तप्तं तपः परमदारुणम\nकथं पश्येमहि वयं देवं नारायणं तव इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ वरतस्यावभृथे वाग उवाचाशरीरिणी\nसुतप्तं वस तपस्विप्राः परसन्नेनान्तर आत्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 23, + "text": "यूयं जिज्ञासवॊ भक्ताः कथं दरक्ष्यथ तं परभुम\nकषीरॊदधेर उत्तरतः शवेतद्वीपॊ महाप्रभः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 24, + "text": "तत्र नारायण परा मानवाश चन्द्र वर्चसः\nएकान्तभावॊपगतास ते भक्ताः पुरुषॊत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 25, + "text": "ते सहस्रार्चिषं देवं परविशन्ति सनातनम\nअतीन्द्रिया निराहारा अनिष्पन्दाः सुगन्धिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 26, + "text": "एकान्तिनस ते पुरुषाः शवेतद्वीपनिवासिनः\nगच्छध्वं तत्र मुनयस तत्रात्मा मे परकाशितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 27, + "text": "अथ शरुत्वा वयं सर्वे वाचं ताम अशरीरिणीम\nयथाख्यातेन मार्गेण तं देशं परतिपेदिरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 28, + "text": "पराप्य शवेतं महाद्वीपं तच चित्तास तद दिदृक्षवः\nततॊ नॊ दृष्टिविषयस तदा परतिहतॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 29, + "text": "न च पश्याम पुरुषं तत तेजॊ हृतदर्शनाः\nततॊ नः परादुरभवद विज्ञानं देव यॊगजम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 30, + "text": "न किलातप्त तपसा शक्यते दरष्टुम अञ्जसा\nततः पुनर वर्षशतं तप्त्वा तात्कालिकं महत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 31, + "text": "वरतावसाने सुशुभान नरान ददृशिरे वयम\nशवेतांश चन्द्रप्रतीकाशान सर्वलक्षणलक्षितान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 32, + "text": "नित्याञ्जलि कृतान बरह्म जपतः पराग उदङ मुखान\nमानसॊ नाम स जपॊ जप्यते तैर महात्मभिः\nतेनैकाग्र मनस्त्वेन परीतॊ भवति वै हरिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 33, + "text": "या भवेन मुनिशार्दूलभाः सूर्यस्य युगक्षये\nएकैकस्य परभा तादृक साभवन मानवस्य ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 34, + "text": "तेजॊ निवासः स दवीप इति वै मेनिरे वयम\nन तत्राभ्यधिकः कश चित सर्वे ते समतेजसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 35, + "text": "अथ सूर्यसहस्रस्य परभां युगपद उत्थिताम\nसहसा दृष्टवन्तः सम पुनर एव बृहस्पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 36, + "text": "सहिताश चाभ्यधावन्त ततस ते मानवा दरुतम\nकृताञ्जलिपुता हृष्टा नम इत्य एव वादिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 37, + "text": "ततॊ ऽभिवदतां तेषाम अश्रौष्म विपुलं धवनिम\nबलिः किलॊपह्रियते तस्य देवस्य तैर नरैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 38, + "text": "वयं तु तेजसा तस्य सहसाहृत चेतसः\nन किं चिद अपि पश्यामॊ हृतदृष्टि बलेन्द्रियाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 39, + "text": "एकस तु शब्दॊ ऽविरतः शरुतॊ ऽसमाभिर उदीरितः\nजितं ते पुन्दरीकाक्ष नमस ते विश्वभावन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 40, + "text": "नमस ते ऽसतु हृषीकेश महापुरुष पूर्वज\nइति शब्दः शरुतॊ ऽसमाभिः शिक्षाक्षर समीरितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 41, + "text": "एतस्मिन्न अन्तरे वायुः सर्वगन्धवहः शुचिः\nदिव्यान्य उवाह पुष्पानि कर्मण्याश चौषधीस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 42, + "text": "तैर इष्टः पञ्च कालज्ञैर हरिर एकान्तिभिर नरैः\nनूनं तत्रागतॊ देवॊ यथा तैर वाग उदीरिता\nवयं तव एनं न पश्यामॊ मॊहितास तस्य मायया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 43, + "text": "मारुते संनिवृत्ते च बलौ च परतिपादिते\nचिन्ता वयाकुलितात्मानॊ जाताः समॊ ऽङगिरसां वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 44, + "text": "मानवानां सहस्रेषु तेषु वै शुद्धयॊनिषु\nअस्मान न कश चिन मनसा चक्षुषा वाप्य अपूजयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 45, + "text": "ते ऽपि सवस्था मुनिगणा एकभावम अनुव्रताः\nनास्मासु दधिरे भावं बरह्म भावम अनुष्ठिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 46, + "text": "ततॊ ऽसमान सुपरिश्रान्तांस तपसा चापि कर्शितान\nउवाच सवस्थं किम अपि भूतं तत्राशरीरकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 47, + "text": "दृष्टा वः पुरुषाः शवेताः सर्वेन्द्रियविवर्जिताः\nदृष्टॊ भवति देवेश एभिर दृष्टैर दविजॊत्तमाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 48, + "text": "गच्छध्वं मुनयः सर्वे यथागतम इतॊ ऽचिरात\nन स शक्यॊ अभक्तेन दरष्टुं देवः कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 49, + "text": "कामं कालेन महता एकान्तित्वं समागतैः\nशक्यॊ दरष्टुं स भगवान परभा मन्दल दुर्दृशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 50, + "text": "महत कार्यं तु कर्तव्यं युष्माभिर दविजसत्तमाः\nइतः कृतयुगे ऽतीते विपर्यासं गते ऽपि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 51, + "text": "वैवस्वते ऽनतरे विप्राः पराप्ते तरेतायुगे ततः\nसुराणां कार्यसिद्ध्यर्थं सहाया वै भविष्यथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 52, + "text": "ततस तद अद्भुतं वाक्यं निशम्यैवं सम सॊमप\nतस्य परसादात पराप्ताः समॊ देशम ईप्सितम अञ्जसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 53, + "text": "एवं सुतपसा चैव हव्यकव्यैस तथैव च\nदेवॊ ऽसमाभिर न दृष्टः स कथं तवं दरष्टुम अर्हसि\nनारायणॊ महद भूतं विश्वसृग घव्यकव्य भुक" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 54, + "text": "[भीस्म]\nएवम एकत वाक्येन दवित तरित मतेन च\nअनुनीतः सदस्यैश च बृहस्पतिर उदारधीः\nसमानीय ततॊ यज्ञं दैवतं समपूजयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 55, + "text": "समाप्तयज्ञॊ राजापि परजाः पालितवान वसुः\nबरह्मशापाद दिवॊ भरष्टः परविवेश महीं ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 56, + "text": "अन्तर भूमिगतश चैव सततं धर्मवत्सलः\nनारायण परॊ भूत्वा नारायण पदं जगौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 323, + "shloka": 57, + "text": "तस्यैव च परसादेन पुनर एवॊत्थितस तु सः\nमहीतलाद गतः सथानं बरह्मणः समनन्तरम\nपरां गतिम अनुप्राप्त इति नैष्ठिकम अञ्जसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 1, + "text": "[युधिस्थिर]\nयदा भक्तॊ भगवत आसीद राजा महावसुः\nकिमर्थं स परिभ्रष्टॊ विवेश विवरं भुवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 2, + "text": "[भीस्म]\nअत्राप्य उदहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nऋषीणां चैव संवादं तरिदशानां च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 3, + "text": "अजेन यस्तव्यम इति देवाः पराहुर दविजॊत्तमान\nस चच छागॊ हय अजॊ जञेयॊ नान्यः पशुर इति सथितिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 4, + "text": "[रसयह]\nबीजैर यज्ञेषु यस्तव्यम इति वै वैदिकी शरुतिः\nअज संज्ञानि बीजानि छागं न घनन्तुम अर्हथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 5, + "text": "नैव धर्मः सतां देवा यत्र वध्येत वै पशुः\nइदं कृतयुगं शरेष्ठं कथं वध्येत वै पशुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 6, + "text": "[भीस्म]\nतेषां संवदताम एवम ऋषीणां विबुधैः सह\nमार्गागतॊ नृपश्रेष्ठस तं देशं पराप्तवान वसुः\nअन्तरिक्षचरः शरीमान समग्रबलवाहनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 7, + "text": "तं दृष्ट्वा सहसायान्तं वसुं ते तव अन्तरिक्षगम\nऊचुर दविजातयॊ देवान एष छेत्स्यति संशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 8, + "text": "यज्वा दानपतिः शरेष्ठः सर्वभूतहितप्रियः\nकथं सविद अन्यथा बरूयाद वाक्यम एष महान वसुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 9, + "text": "एवं ते संविदं कृत्वा विबुधा ऋषयस तथा\nअपृच्छन सहसाभ्येत्य वसुं राजानम अन्तिकात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 10, + "text": "भॊ राजन केन यस्तव्यम अजेनाहॊ सविदौषधैः\nएतन नः संशयं छिन्धि परमाणं नॊ भवान मतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 11, + "text": "स तान कृताञ्जलिर भूत्वा परिपप्रच्छ वै वसुः\nकस्य वः कॊ मतः पक्षॊ बरूत सत्यं समागताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 12, + "text": "[रसयह]\nधान्यैर यस्तव्यम इत्य एष पक्षॊ ऽसमाकं नराधिप\nदेवानां तु पशुः पक्षॊ मतॊ राजन वदस्व नः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 13, + "text": "[भीस्म]\nदेवानां तु मतं जञात्वा वसुना पक्षसंश्रयात\nछागेनाजेन यस्तव्यम एवम उक्तं वचस तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 14, + "text": "कुपितास ते ततः सर्वे मुनयः सूर्यवर्चसः\nऊचुर वसुं विमानस्थं देव पक्षार्थ वादिनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 15, + "text": "सुरपक्षॊ गृहीतस ते यस्मात तस्माद दिवः पत\nअद्य परभृति ते राजन आकाशे विहता गतिः\nअस्मच छापाभिघातेन महीं भित्त्वा परविक्ष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 16, + "text": "ततस तस्मिन मुहूर्ते ऽथ राजॊपरिचरस तदा\nअधॊ वै संबभूवाशु भूमेर विवर गॊनृपः\nसमृतिस तव एनं न परजहौ तदा नारायणाज्ञया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 17, + "text": "देवास तु सहिताः सर्वे वसॊः शापविमॊक्षणम\nचिन्तयाम आसुर अव्यग्राः सुकृतं हि नृपस्य तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 18, + "text": "अनेनास्मत कृते राज्ञा शापः पराप्तॊ महात्मना\nअस्य परति परियं कार्यं सहितैर नॊ दिवौकसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 19, + "text": "इति बुद्ध्य्या वयवस्याशु गत्वा निश्चयम ईश्वराः\nऊचुस तं हृष्टमनसॊ राजॊपरिचरं तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 20, + "text": "बरह्मण्य देवं तवं भक्तः सुरासुरगुरुं हरिम\nकामं स तव तुष्टात्मा कुर्याच छापविमॊक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 21, + "text": "मानना तु दविजातीनां कर्तव्या वै महात्मनाम\nअवश्यं तपसा तेषां फलितव्यं नृपॊत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 22, + "text": "यतस तवं सहसा भरष्ट आकाशान मेदिनी तलम\nएकं तव अनुग्रहं तुभ्यं दद्मॊ वै नृपसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 23, + "text": "यावत तवं शापदॊषेण कालम आसिष्यसे ऽनघ\nभूमेर विवर गॊभूत्वा तावन्तं कालम आप्स्यसि\nयज्ञेषु सुहुतां विप्रैर वसॊर धारां महात्मभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 24, + "text": "पराप्स्यसे ऽसमद अनुध्यानान मा च तवां गलानिर आस्पृशेत\nन कषुत्पिपासे राजेन्द्र भूमेश छिद्रे भविष्यतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 25, + "text": "वसॊर धारानुपीतत्वात तेजसाप्यायितेन च\nस देवॊ ऽसमद वरात परीतॊ बरह्मलॊकं हि नेष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 26, + "text": "एवं दत्त्वा वरं राज्ञे सर्वे तत्र दिवौकसः\nगताः सवभवनं देवा ऋषयश च तपॊधनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 27, + "text": "चक्रे च सततं पूजां विष्वक्सेनाय भारत\nजप्यं जगौ च सततं नारायण मुखॊद्गतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 28, + "text": "तत्रापि पञ्चभिर यज्ञैः पञ्च कालान अरिंदम\nअयजद धरिं सुरपतिं भूमेर विवरगॊ ऽपि सन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ ऽसय तुष्टॊ भगवान भक्त्या नारायणॊ हरिः\nअनन्यभक्तस्य सतस तत्परस्य जितात्मनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 30, + "text": "वरदॊ भगवान विष्णुः समीपस्थं दविजॊत्तमम\nगरुत्मन्तं महावेगम आबभासे समयन्न इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 31, + "text": "दविजॊत्तम महाभाग गम्यतां वचनान मम\nसंराद राजा वसुर नाम धर्मात्मा मां समाश्रितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 32, + "text": "बराह्मणानां परकॊपेन परविष्टॊ वसुधातलम\nमानितास ते तु विप्रेन्द्रास तवं तु गच्छ दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 33, + "text": "भूमेर विवर संगुप्तं गरुदेह ममाज्ञया\nअधश चरं नृपश्रेष्ठं खेचरं कुरु माचिरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 34, + "text": "गरुत्मान अथ विक्षिप्य पक्षौ मारुतवेगवान\nविवेश विवरं भूमेर यत्रास्ते वाग्यतॊ वसुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 35, + "text": "तत एनं समुत्क्षिप्य सहसा विनतासुतः\nउत्पपात नभस तूर्णं तत्र चैनम अमुञ्चत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 36, + "text": "तस्मिन मुहूर्ते संजज्ञे राजॊपरिचरः पुनः\nसशरीरॊ गतश चैव बरह्मलॊकं नृपॊत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 37, + "text": "एवं तेनापि कौन्तेय वाग दॊषाद देवताज्ञया\nपराप्ता गतिर अयज्वार्हा दविज शापान महात्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 38, + "text": "केवलं पुरुषस तेन सेवितॊ हरिर ईश्वरः\nततः शीघ्रं जहौ शापं बरह्मलॊकम अवाप च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 324, + "shloka": 39, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं ते भूता मानवा यथा\nनारदॊ ऽपि यथा शवेतं दवीपं स गतवान ऋषिः\nतत ते सर्वं परवक्ष्यामि शृणुष्वैक मना नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 325, + "shloka": 1, + "text": "[भीस्म]\nपराप्य शवेतं महाद्वीपं नारदॊ भगवान ऋषिः\nददर्श तान एव नराञ शवेतांश चन्द्रप्रभाञ शुभान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 325, + "shloka": 2, + "text": "पूजयाम आस शिरसा मनसा तैश च पूजितः\nदिदृक्षुर जप्यपरमः सर्वकृच्छ्र धरः सथितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 325, + "shloka": 3, + "text": "भूत्वैकाग्र मना विप्र ऊर्ध्वबाहुर महामुनिः\nसतॊत्रं जगौ स विश्वाय निर्गुणाय महात्मने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 325, + "shloka": 4, + "text": "नारदॊवाच\nनमस ते देवदेव [1] निष्क्रिय [2] निर्गुण [3] लॊकसाक्षिन [4] कषेत्रज्ञ [5] अनन्त [6116] पुरुष [7] महापुरुष [8] तरिगुण [9] परधान [10]\nअमृत [11] वयॊम [12] सनातन [13] सदसद्व्यक्ताव्यक्त [14] ऋतधामन [15] पूर्वादिदेव [16] वसुप्रद [17] परजापते [18] सुप्रजापते [19] वनस्पते [20]\nमहाप्रजापते [21] ऊर्जस्पते [22] वाचस्पते [23] मनस्पते [24] जगत्पते [25] दिवस्पते [26] मरुत्पते [27] सलिलपते [28] पृथिवीपते [29] दिक पते [30]\nपूर्वनिवास [31] बरह्मपुरॊहित [32] बरह्मकायिक [33] महाकायिक [34] महाराजिक [35] चतुर्महाराजिक [36] आभासुर [37] महाभासुर [38] सप्तमहाभासुर [39] याम्य [40]\nमहायाम्य [41] संज्ञासंज्ञ [42] तुषित [43] महातुषित [44] परतर्दन [45] परिनिर्मित [46] वशवर्तिन [47] अपरिनिर्मित [48] यज्ञ [49] महायज्ञ [50]\nयज्ञसंभव [51] यज्ञयॊने [52] यज्ञगर्भ [53] यज्ञहृदय [54] यज्ञस्तुत [55] यज्ञभागहर [56] पञ्चयज्ञधर [57] पञ्चकालकर्तृगते [58] पञ्चरात्रिक [59] वैकुण्ठ [60]\nअपराजित [61] मानसिक [62] परमस्वामिन [63] सुस्नात [64] हंस [65] परमहंस [66] परमयाज्ञिक [67] सांख्ययॊग [68] अमृतेशय [69] हिरण्येशय [70]\nवेदेशय [71] कुशेशय [72] बरह्मेशय [73] पद्मेशय [74] विश्वेश्वर [75] तवं जगदन्वयः [76] तवं जगत्प्रकृतिः [77] तवाग्निर आस्यं [78] वडवामुखॊ ऽगनिः [79] तवम आहुतिः [80]\nतवं सारथिः [81] तवं वषट्कारः [82] तवम ओंकारः [83] तवं मनः [84] तवं चन्द्रमाः [85] तवं चक्षुराद्यम [86] तवं सूर्यः [87] तवं दिशां गजः [88] दिग्भानॊ [89] हयशिरः [90]\nपरथमत्रिसौपर्ण [91] पञ्चाग्ने [92] तरिणाचिकेत [93] षडङ्गविधान [94] पराग्ज्यॊतिष [95] जयेष्ठसामग [96] सामिकव्रतधर [97] अथर्वशिरः [98] पञ्चमहाकल्प [99] फेनपाचार्य [100]\nवालखिल्य [101] वैखानस [102] अभग्नयॊग [103] अभग्नपरिसंख्यान [194] युगादे [105] युगमध्य [106] युगनिधन [107] आखण्डल [108] पराचीनगर्भ [109] कौशिक [110]\nपुरुष्टुत [111] पुरुहूत [112] विश्वरूप [113] अनन्तगते [114] अनन्तभॊग [115] अनन्त [1166] अनादे [117] अमध्य [118] अव्यक्तमध्य [119] अव्यक्तनिधन [120]\nवरतावास [121] समुद्राधिवास [122] यशॊवास [123] तपॊवास [124] लक्ष्म्यावास [125] विद्यावास [126] कीर्त्यावास [127] शरीवास [128] सर्वावास [129] वासुदेव [130]\nसर्वच्छन्दक [131] हरिहय [132] हरिमेध [133] महायज्ञभागहर [134] वरप्रद [135157] यमनियममहानियमकृच्छ्रातिकृच्छ्रमहाकृच्छ्रसर्वकृच्छ्रनियमधर [136] निवृत्तधर्मप्रवचनगते [137] परवृत्तवेदक्रिय [138] अज [139] सर्वगते [140]\nसर्वदर्शिन [141] अग्राह्य [142] अचल [143] महाविभूते [144] माहात्म्यशरीर [145] पवित्र [146] महापवित्र [147] हिरण्मय [148] बृहत [149] अप्रतर्क्य [150]\nअविज्ञेय [151] बरह्माग्र्य [152] परजासर्गकर [153] परजानिधनकर [154] महामायाधर [155] चित्रशिखण्डिन [156] वरप्रद [157135] पुरॊडाशभागहर [158] गताध्वन [159] छिन्नतृष्ण [160]\nछिन्नसंशय [161] सर्वतॊनिवृत्त [162] बराह्मणरूप [163] बराह्मणप्रिय [164] विश्वमूर्ते [165] महामूर्ते [166] बान्धव [167] भक्तवत्सल [168] बरह्मण्यदेव [169] भक्तॊ ऽहं तवां दिदृष्कुः [170] एकान्तदर्शनाय नमॊ नमः [171]" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 1, + "text": "[भीस्म]\nएवं सतुतः स भगवान गुह्यैस तथ्यैश च नामभिः\nतं मुनिं दर्शयाम आस नारदं विश्वरूपधृक" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 2, + "text": "किं चिच चन्द्र विशुद्धात्मा किं चिच चन्द्राद विशेषवान\nकृशानु वर्णः किं चिच च किं चिद धिष्न्याकृतिः परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 3, + "text": "शुकपत्रवर्णः किं चिच च किं चित सफतिक सप्रभः\nनीलाञ्जनचय परख्यॊ जातरूपप्रभः कव चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 4, + "text": "परवालाङ्कुर वर्णश च शवेतवर्णः कव चिद बभौ\nकव चित सुवर्णवर्णाभॊ वैदूर्यसदृशः कव चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 5, + "text": "नीलवैदूर्य सदृश इन्द्रनीलनिभः कव चित\nमयूरग्रीव वर्णाभॊ मुक्ताहार निभः कव चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 6, + "text": "एतान वर्णान बहुविधान रूपे बिभ्रत सनातनः\nसहस्रनयनः शरीमाञ शतशीर्षः सहस्रपात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 7, + "text": "सहस्रॊदर बाहुश च अव्यक्त इति च कव चित\nओंकारम उद्गिरन वक्त्रात सावित्रीं च तद अन्वयाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 8, + "text": "शेषेभ्यश चैव वक्त्रेभ्यश चतुर्वेदॊद्गतं वसु\nआरण्यकं जगौ देवॊ हरिर नारायणॊ वशी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 9, + "text": "वेदीं कमन्दलुं दर्भान मनि रूपान अथॊपलान\nअजिनं दन्द काष्ठं च जवलितं च हुताशनम\nधारयाम आस देवेशॊ हस्तैर यज्ञपतिस तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 10, + "text": "तं परसन्नं परसन्नात्मा नारदॊ दविजसत्तमः\nवाग्यतः परयतॊ भूत्वा ववन्दे परमेश्वरम\nतम उवाच नतं मूर्ध्ना देवानाम आदिर अव्ययः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 11, + "text": "एकतश च दवितश चैव तरितश चैव महर्षयः\nइमं देशम अनुप्राप्ता मम दर्शनलालसाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 12, + "text": "न च मां ते ददृशिरे न च दरक्ष्यति कश चन\nऋते हय एकान्तिक शरेष्ठात तवं चैवैकान्तिकॊ मतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 13, + "text": "ममैतास तनवः शरेष्ठा जाता धर्मगृहे दविज\nतास तवं भजस्व सततं साधयस्व यथागतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 14, + "text": "वृणीष्व च वरं विप्र मत्तस तवं यम इहेच्छसि\nपरसन्नॊ ऽहं तवाद्येह विश्वमूर्तिर इहाव्ययः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 15, + "text": "[नारद]\nअद्य मे तपसॊ देव यमस्य नियमस्य च\nसद्यः फलम अवाप्तं वै दृष्टॊ यद भगवान मया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 16, + "text": "वर एष ममात्यन्तं दृष्टस तवं यत सनातनः\nभगवान विश्वदृक सिंहः सर्वमूर्तिर महाप्रभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 17, + "text": "[भीस्म]\nएवं संदर्शयित्वा तु नारदं परमेष्ठिजम\nउवाच वचनं भूयॊ गच्छ नारद माचिरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 18, + "text": "इमे हय अनिन्द्रियाहारा मद्भक्ताश चन्द्र वर्चसः\nएकाग्राश चिन्तयेयुर मां नैषां विघ्नॊ भवेद इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 19, + "text": "सिद्धाश चैते महाभागाः पुरा हय एकान्तिनॊ ऽभवन\nतमॊ रजॊ विनिर्मुक्ता मां परवेक्ष्यन्त्य असंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 20, + "text": "न दृश्यश चक्षुषा यॊ ऽसौ न सपृश्यः सपर्शनेन च\nन घरेयश चैव गन्धेन रसेन च विवर्जितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 21, + "text": "सत्त्वं रजस तमश चैव न गुणास तं भजन्ति वै\nयश च सर्वगतः साक्षी लॊकस्यात्मेति कथ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 22, + "text": "भूतग्राम शरीरेषु नश्यत्सु न विनश्यति\nअजॊ नित्यः शाश्वतश च निर्गुणॊ निष्कलस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 23, + "text": "दविर दवादशेभ्यस तत्त्वेभ्यः खयातॊ यः पञ्चविंशकः\nपुरुषॊ निष्क्रियश चैव जञानदृश्यश च कथ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 24, + "text": "यं परविश्य भवन्तीह मुक्ता वै दविजसत्तम\nस वासुदेवॊ विज्ञेयः परमात्मा सनातनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 25, + "text": "पश्य देवस्य माहात्म्यं महिमानं च नारद\nशुभाशुभैः कर्मभिर यॊ न लिप्यति कदा चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 26, + "text": "सत्त्वं रजस तमश चैव गुणान एतान परचक्षते\nएते सर्वशरीरेषु तिष्ठन्ति विचरन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 27, + "text": "एतान गुणांस तु कषेत्रज्ञॊ भुङ्क्ते नैभिः स भुज्यते\nनिर्गुणॊ गुणभुक चैव गुणस्रष्टा गुणाधिकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 28, + "text": "जगत परतिष्ठा देवर्षे पृथिव्य अप्सु परलीयते\nजयॊतिष्य आपः परलीयन्ते जयॊतिर वायौ परलीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 29, + "text": "खे वायुः परलयं याति मनस्य आकाशम एव च\nमनॊ हि परमं भूतं तद अव्यक्ते परलीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 30, + "text": "अव्यक्तं पुरुषे बरह्मन निष्क्रिये संप्रलीयते\nनास्ति तस्मात परतरं पुरुषाद वै सनातनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 31, + "text": "नित्यं हि नास्ति जगति भूतं सथावरजङ्गमम\nऋते तम एकं पुरुषं वासुदेवं सनातनम\nसर्वभूतात्मभूतॊ हि वासुदेवॊ महाबलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 32, + "text": "पृथिवी वायुर आकाशम आपॊ जयॊतिश च पञ्चमम\nते समेता महात्मानः शरीरम इति संज्ञितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 33, + "text": "तद आविशति यॊ बरह्मन्न अदृश्यॊ लघुविक्रमः\nउत्पन्न एव भवति शरीरं चेष्टयन परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 34, + "text": "न विना धातुसंघातं शरीरं भवति कव चित\nन च जीवं विना बरह्मन धातवश चेष्टयन्त्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 35, + "text": "स जीवः परिसंख्यातः शेषः संकर्षणः परभुः\nतस्मात सनत्कुमारत्वं यॊ लभेत सवकर्मणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 36, + "text": "यस्मिंश च सर्वभूतानि परलयं यान्ति संक्षये\nस मनः सर्वभूतानां परद्युम्नः परिपथ्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 37, + "text": "तस्मात परसूतॊ यः कर्ता कार्यं कारणम एव च\nयस्मात सर्वं परभवति जगत सथावरजङ्गमम\nसॊ ऽनिरुद्धः स ईशानॊ वयक्तिः सा सर्वकर्मसु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 38, + "text": "यॊ वासुदेवॊ भगवान कषेत्रज्ञॊ निर्गुणात्मकः\nजञेयः स एव भगवाञ जीवः संकर्षणः परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 39, + "text": "संकर्षणाच च परद्युम्नॊ मनॊ भूतः स उच्यते\nपरद्युम्नाद यॊ ऽनिरुद्धस तु सॊ ऽहंकारॊ महेश्वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 40, + "text": "मत्तः सर्वं संभवति जगत सथावरजङ्गमम\nअक्षरं च कषरं चैव सच चासच चैव नारद" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 41, + "text": "मां परविश्य भवन्तीह मुक्ता भक्तास तु ये मम\nअहं हि पुरुषॊ जञेयॊ निष्क्रियः पञ्चविंशकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 42, + "text": "निर्गुणॊ निष्कलश चैव निर्द्वन्द्वॊ निष्परिग्रहः\nएतत तवया न विज्ञेयं रूपवान इति दृश्यते\nइच्छन मुहूर्तान नश्येयम ईशॊ ऽहं जगतॊ गुरुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 43, + "text": "माया हय एषा मया सृष्टा यन मां पश्यसि नारद\nसर्वभूतगुणैर युक्तं नैवं तवं जञातुम अर्हसि\nमयैतत कथितं सम्यक तव मूर्ति चतुष्टयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 44, + "text": "सिद्धा हय एते महाभागा नरा हय एकान्तिनॊ ऽभवन\nतमॊ रजॊ भयां निर्मुक्ताः परवेक्ष्यन्ति च मां मुने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 45, + "text": "अहं कर्ता च कार्यं च कारणं चापि नारद\nअहं हि जीव संज्ञॊ वै मयि जीवः समाहितः\nमैवं ते बुद्धिर अत्राभूद दृष्टॊ जीवॊ मयेति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 46, + "text": "अहं सर्वत्रगॊ बरह्मन भूतग्रामान्तर आत्मकः\nभूतग्राम शरीरेषु नश्यत्सु न नशाम्य अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 47, + "text": "हिरण्यगर्भॊ लॊकादिश चतुर्वक्त्रॊ निरुक्तगः\nबरह्मा सनातनॊ देवॊ मम बह्व अर्थचिन्तकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 48, + "text": "पश्यैकादश मे रुद्रान दक्षिणं पार्श्वम आस्थितान\nदवादशैव तथादित्यान वामं पार्श्वं समास्थितान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 49, + "text": "अग्रतश चैव मे पश्य वसून अस्तौ सुरॊत्तमान\nनासत्यं चैव दस्रं च भिषजौ पश्य पृष्ठतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 50, + "text": "सर्वान परजापतीन पश्य पश्य सप्त ऋषीन अपि\nवेदान यज्ञांश च शतशः पश्यामृतम अथौषधीः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 51, + "text": "तपांसि नियमांश चैव यमान अपि पृथग्विधान\nतथास्त गुणम ऐश्वर्यम एकस्थं पश्य मूर्तिमत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 52, + "text": "शरियं लक्ष्मीं च कीर्तिं च पृथिवीं च ककुद्मिनीम\nवेदानां मातरं पश्य मत सथां देवीं सरस्वतीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 53, + "text": "धरुवं च जयॊतिषां शरेष्ठं पश्य नारद खेचरम\nअम्भॊ धरान समुद्रांश च सरांसि सरितस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 54, + "text": "मूर्तिमन्तः पितृगणांश चतुरः पश्य सत्तम\nतरींश चैवेमान गुणान पश्य मत्स्थान मूर्ति विवर्जितान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 55, + "text": "देवकार्याद अपि मुने पितृकार्यं विशिष्यते\nदेवानां च पितॄणां च पिता हय एकॊ ऽहम आदितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 56, + "text": "अहं हयशिरॊ भूत्वा समुद्रे पश्चिमॊत्तरे\nपिबामि सुहुतं हव्यं कव्यं च शरद्धयान्वितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 57, + "text": "मया सृष्टः पुरा बरह्मा मद यज्ञम अयजत सवयम\nततस तस्मै वरान परीतॊ ददाव अहम अनुत्तमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 58, + "text": "मत पुत्रत्वं च कल्पादौ लॊकाध्यक्षत्वम एव च\nअहंकारकृतं चैव नाम पर्याय वाचकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 59, + "text": "तवया कृतां च मर्यादां नातिक्राम्यति कश चन\nतवं चैव वरदॊ बरह्मन वरेप्सूनां भविष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 60, + "text": "सुरासुरगणानां च ऋषीणां च तपॊधन\nपितॄणां च महाभाग सततं संशितव्रत\nविविधानां च भूतानां तवम उपास्यॊ भविष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 61, + "text": "परादुर्भावगतश चाहं सुरकार्येषु नित्यदा\nअनुशास्यस तवया बरह्मण्णियॊज्यश च सुतॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 62, + "text": "एतांश चान्यांश च रुचिरान बरह्मणे ऽमिततेजसे\nअहं दत्त्वा वरान परीतॊ निवृत्ति परमॊ ऽभवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 63, + "text": "निर्वानं सर्वधर्माणां निवृत्तिः परमा समृता\nतस्मान निवृत्तिम आपन्नश चरेत सर्वाङ्गनिर्वृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 64, + "text": "विद्या सहायवन्तं माम आदित्यस्थं सनातनम\nकपिलं पराहुर आचार्याः सांख्यनिश्चित निश्चयाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 65, + "text": "हिरण्यगर्भॊ भगवान एष छन्दसि सुष्टुतः\nसॊ ऽहं यॊगगतिर बरह्मन यॊगशास्त्रेषु शब्दितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 66, + "text": "एषॊ ऽहं वयक्तिम आगम्य तिष्ठामि दिवि शाश्वतः\nततॊ युगसहस्रान्ते संहरिष्ये जगत पुनः\nकृत्वात्म सथानि भूतानि सथावराणि चराणि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 67, + "text": "एकाकी विद्यया सार्धं विहरिष्ये दविजॊत्तम\nततॊ भूयॊ जगत सर्वं करिष्यामीह विद्यया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 68, + "text": "अस्मन मूर्तिश चतुर्थी या सासृजच छेषम अव्ययम\nस हि संकर्षणः परॊक्तः परद्युम्नं सॊ ऽपय अजीजनत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 69, + "text": "परद्युम्नाद अनिरुद्धॊ ऽहं सर्गॊ मम पुनः पुनः\nअनिरुद्धात तथा बरह्मा तत्रादि कमलॊद्भवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 70, + "text": "बरह्मणः सर्वभूतानि चराणि सथावराणि च\nएतां सृष्टिं विजानीहि कल्पादिषु पुनः पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 71, + "text": "यथा सूर्यस्य गगनाद उदयास्त मयाव इह\nनस्तौ पुनर बलात काल आनयत्य अमितद्युतिः\nतथा बलाद अहं पृथ्वीं सर्वभूतहिताय वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 72, + "text": "सत्त्वैर आक्रान्त सर्वाङ्गां नस्तां सागरमेखलाम\nआनयिष्यामि सवं सथानं वाराहं रूपम आस्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 73, + "text": "हिरण्याक्षं हनिष्यामि दैतेयं बलगर्वितम\nनारसिंहं वपुः कृत्वा हिरण्यकशिपुं पुनः\nसुरकार्ये हनिष्यामि यज्ञघ्नं दितिनन्दनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 74, + "text": "विरॊचनस्य बलवान बलिः पुत्रॊ महासुरः\nभविष्यति स शक्रं च सवराज्याच चयावयिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 75, + "text": "तरैलॊक्ये ऽपहृते तेन विमुखे च शचीपतौ\nअदित्यां दवादशः पुत्रः संभविष्यामि कश्यपात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 76, + "text": "ततॊ राज्यं परदास्यामि शक्रायामित तेजसे\nदेवताः सथापयिष्यामि सवेषु सथानेषु नारद\nबलिं चैव करिष्यामि पातालतलवासिनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 77, + "text": "तरेतायुगे भविष्यामि रामॊ भृगुकुलॊद्वहः\nकषत्रं चॊत्सादयिष्यामि समृद्धबलवाहनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 78, + "text": "संधौ तु समनुप्राप्ते तरेतायां दवापरस्य च\nरामॊ दाशरथिर भूत्वा भविष्यामि जगत्पतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 79, + "text": "तरितॊपघाताद वैरूप्यम एकतॊ ऽथ दवितस तथा\nपराप्स्यतॊ वारणत्वं हि परजापतिसुताव ऋषी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 80, + "text": "तयॊर ये तव अन्वये जाता भविष्यन्ति वनौकसः\nते सहाया भविष्यन्ति सुरकार्ये मम दविज" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 81, + "text": "ततॊ रक्षःपतिं घॊरं पुलस्त्य कुलपांसनम\nहनिष्ये रावणं संख्ये सगणं लॊककन्तकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 82, + "text": "दवापरस्य कलेश चैव संधौ पर्यवसानिके\nपरादुर्भावः कंस हेतॊर मथुरायां भविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 83, + "text": "तत्राहं दानवान हत्वा सुबहून देवकन्तकान\nकुशस्थलीं करिष्यामि निवासं दवारकां पुरीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 84, + "text": "वसानस तत्र वै पुर्याम अदितेर विप्रियं करम\nहनिष्ये नरकं भौमं मुरं पीथं च दानवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 85, + "text": "पराग्ज्यॊतिष पुरं रम्यं नाना धनसमन्वितम\nकुशस्थलीं नयिष्यामि हत्वा वै दानवॊत्तमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 86, + "text": "शंकरं च महासेनं बान परियहितैषिणम\nपराजेष्याम्य अथॊद्युक्तौ देवलॊकनमस्कृतौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 87, + "text": "ततः सुतं बलेर जित्वा बानं बाहुसहस्रिणम\nविनाशयिष्यामि ततः सर्वान सौभनिवासिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 88, + "text": "यः कालयवनः खयातॊ गर्ग तेजॊ ऽभिसंवृतः\nभविष्यति वधस तस्य मत्त एव दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 89, + "text": "जरासंधश च बलवान सर्वराजविरॊधकः\nभविष्यत्य असुरः सफीतॊ भूमिपालॊ गिरिव्रजे\nमम बुद्धिपरिस्पन्दाद वधस तस्य भविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 90, + "text": "समागतेषु बलिषु पृथिव्यां सर्वराजसु\nवासविः सुसहायॊ वै मम हय एकॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 91, + "text": "एवं लॊका वदिष्यन्ति नरनारायणाव ऋषी\nउद्युक्तौ दहतः कषत्रं लॊककार्यार्थम ईश्वरौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 92, + "text": "कृत्वा भावावतरणं वसुधाया यथेप्सितम\nसर्वसात्वत मुख्यानां दवारकायाश च सत्तम\nकरिष्ये परलयं घॊरम आत्मज्ञाति विनाशनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 93, + "text": "कर्माण्य अपरिमेयानि चतुर्मूर्ति धरॊ हय अहम\nकृत्वा लॊकान गमिष्यामि सवान अहं बरह्म सत्कृतान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 94, + "text": "हंसॊ हयशिराश चैव परादुर्भावा दविजॊत्तम\nयदा वेदश्रुतिर नस्ता मया परत्याहृता तदा\nसवेदाः सश्रुतीकाश च कृताः पूर्वं कृते युगे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 95, + "text": "अतिक्रान्ताः पुराणेषु शरुतास ते यदि वा कव चित\nअतिक्रान्ताश च बहवः परादुर्भावा ममॊत्तमाः\nलॊककार्याणि कृत्वा च पुनः सवां परकृतिं गताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 96, + "text": "न हय एतद बरह्मणा पराप्तम ईदृशं मम दर्शनम\nयत तवया पराप्तम अद्येह एकान्तगतबुद्धिना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 97, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं बरह्मन भक्तिमतॊ मया\nपुराणं च भविष्यं च सरहस्यं च सत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 98, + "text": "एवं स भगवान देवॊ विश्वमूर्ति धरॊ ऽवययः\nएतावद उक्त्वा वचनं तत्रैवान्तरधीयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 99, + "text": "नारदॊ ऽपि महातेजाः पराप्यानुग्रहम ईप्सितम\nनरनारायणौ दरष्टुं पराद्रवद बदराश्रमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 100, + "text": "इदं महॊपनिषदं चतुर्वेद समन्वितम\nसांख्ययॊगकृतं तेन पञ्चरात्रानुशब्दितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 101, + "text": "नारायण मुखॊद्गीतं नारदॊ ऽशरावयत पुनः\nबरह्मणः सदने तात यथादृष्टं यथा शरुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 102, + "text": "[युधिस्थिर]\nएतद आश्चर्यभूतं हि माहात्म्यं तस्य धीमतः\nकिं बरह्मा न विजानीते यतः शुश्राव नारदात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 103, + "text": "पितामहॊ हि भगवांस तस्माद देवाद अनन्तरः\nकथं स न विजानीयात परभावम अमितौजसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 104, + "text": "[भीस्म]\nमहाकल्पसहस्राणि महाकल्पशतानि च\nसमतीतानि राजेन्द्र सर्गाश च परलयाश च ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 105, + "text": "सर्गस्यादौ समृतॊ बरह्मा परजा सर्ग करः परभुः\nजानाति देवप्रवरं भूयश चातॊ ऽधिकं नृप\nपरमात्मानम ईशानम आत्मनः परभवं तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 106, + "text": "ये तव अन्ये बरह्म सदने सिद्धसंघाः समागताः\nतेभ्यस तच छरावयाम आस पुराणं वेद संमितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 107, + "text": "तेषां सकाशात सूर्यश च शरुत्वा वै भावितात्मनाम\nआत्मानुगामिनां बरह्म शरावयाम आस भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 108, + "text": "षट षष्टिर हि सहस्राणि ऋषीणां भावितात्मनाम\nसूर्यस्य तपतॊ लॊकान निर्मिता ये पुरःसराः\nतेषाम अकथयत सूर्यः सर्वेषां भावितात्मनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 109, + "text": "सूर्यानुगामिभिस तात ऋषिभिस तैर महात्मभिः\nमेरौ समागता देवाः शराविताश चेदम उत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 110, + "text": "देवानां तु सकाशाद वै ततः शरुत्वासितॊ दविजः\nशरावयाम आस राजेन्द्र पितॄणां मुनिसत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 111, + "text": "मम चापि पिता तात कथयाम आस शंतनुः\nततॊ मयैतच छरुत्वा च कीर्तितं तव भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 112, + "text": "सुरैर वा मुनिभिर वापि पुराणं यैर इदं शरुतम\nसर्वे ते परमात्मानं पूजयन्ति पुनः पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 113, + "text": "इदम आख्यानम आर्षेयं पारम्पर्यागतं नृप\nनावासुदेव भक्ताय तवया देयं कथं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 114, + "text": "मत्तॊ ऽनयानि च ते राजन्न उपाख्यान शतानि वै\nयानि शरुतानि धर्म्याणि तेषां सारॊ ऽयम उद्धृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 115, + "text": "सुरासुरैर यथा राजन निर्मथ्यामृतम उद्धृतम\nएवम एतत पुरा विप्रैः कथामृतम इहॊद्धृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 116, + "text": "यश चेदं पथते नित्यं यश चेदं शृणुयान नरः\nएकान्तभावॊपगत एकान्ते सुसमाहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 117, + "text": "पराप्य शवेतं महाद्वीपं भूत्वा चन्द्रप्रभॊ नरः\nस सहस्रार्चिषं देवं परविशेन नात्र संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 118, + "text": "मुच्येतार्तस तथा रॊगाच छरुत्वेमाम आदितः कथाम\nजिज्ञासुर लभते कामान भक्तॊ भक्त गतिं वरजेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 119, + "text": "तवयापि सततं राजन्न अभ्यर्च्यः पुरुषॊत्तमः\nस हि माता पिता चैव कृत्स्नस्य जगतॊ गुरुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 120, + "text": "बरह्मण्य देवॊ भगवान परीयतां ते सनातनः\nयुधिष्ठिर महाबाहॊ महाबाहुर जनार्दनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 121, + "text": "[वैषम्पायन]\nशरुत्वैतद आख्यान वरं धर्मराज जनमेजय\nभरातरश चास्य ते सर्वे नारायण पराभवन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 122, + "text": "जितं भगवता तेन पुरुषेणेति भारत\nनित्यं जप्यपरा भूत्वा सरस्वतीम उदीरयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 123, + "text": "यॊ हय अस्माकं गुरुः शरेष्ठः कृष्ण दवैपयनॊ मुनिः\nस जगौ परमं जप्यं नारायणम उदीरयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 326, + "shloka": 124, + "text": "गत्वान्तरिक्षात सततं कषीरॊदम अमृताशयम\nपूजयित्वा च देवेशं पुनर आयात सवम आश्रमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 1, + "text": "[जनमेजय]\nकथं स भगवान देवॊ यज्ञेष्व अग्रहरः परभुः\nयज्ञधारी च सततं वेदवेदाङ्गवित तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 2, + "text": "निवृत्तं चास्थितॊ धर्मं कषेमी भागवत परियः\nपरवृत्ति धर्मान विदधे स एव भगवान परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 3, + "text": "कथं परवृत्ति धर्मेषु भागार्हा देवताः कृताः\nकथं निवृत्ति धर्माश च कृता वयावृत्तबुद्धयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 4, + "text": "एतं नः संशयं विप्र छिन्धि गुह्यं सनातनम\nतवया नारायण कथा शरुता वै धर्मसंहिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 5, + "text": "इमे सब्रह्मका लॊकाः ससुरासुरमानवाः\nकरियास्व अभ्युदयॊक्तासु सक्ता दृश्यन्ति सर्वशः\nमॊक्षश चॊक्तस तवया बरह्मन निर्वानं परमं सुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 6, + "text": "ये च मुक्ता भवन्तीह पुण्यपापविवर्जिताः\nते सहस्रार्चिषं देवं परविशन्तीति शुश्रुमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 7, + "text": "अहॊ हि दुरनुष्ठेयॊ मॊक्षधर्मः सनातनः\nयं हित्वा देवताः सर्वा हव्यकव्य भुजॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 8, + "text": "किं नु बरह्मा च रुद्रश च शक्रश च बलभित परभुः\nसूर्यस ताराधिपॊ वायुर अग्निर वरुण एव च\nआकाशं जगती चैव ये च शेषा दिवौकसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 9, + "text": "परलयं न विजानन्ति आत्मनः परिनिर्मितम\nततस तेनास्थिता मार्गं धरुवम अक्षयम अव्ययम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 10, + "text": "समृत्वा कालपरीमाणं परवृत्तिं ये समास्थिताः\nदॊषः कालपरीमाणे महान एष करियावताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 11, + "text": "एतन मे संशयं विप्र हृदि शल्यम इवार्पितम\nछिन्धीतिहास कथनात परं कौतूहलं हि मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 12, + "text": "कथं भागहराः परॊक्ता देवताः करतुषु दविज\nकिमर्थं चाध्वरे बरह्मन्न इज्यन्ते तरिदिवौकसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 13, + "text": "ये च भागं परगृह्णन्ति यज्ञेषु दविजसत्तम\nते यजन्तॊ महायज्ञैः कस्य भागं ददन्ति वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 14, + "text": "[वैषम्पायन]\nअहॊ गूढतमः परश्नस तवया पृष्टॊ जनेश्वर\nनातप्त तपसा हय एष नावेद विदुषा तथा\nनापुराणविदा चापि शक्यॊ वयाहर्तुम अञ्जसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 15, + "text": "हन्त ते कथयिष्यामि यन मे पृष्ठः पुरा गुरुः\nकृष्णद्वैपायनॊ वयासॊ वेद वयासॊ महान ऋषिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 16, + "text": "सुमन्तुर जैमिनिश चैव पैलश च सुदृध वरतः\nअहं चतुर्थः शिष्यॊ वै पञ्चमश च शुकः समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 17, + "text": "एतान समागतान सर्वान पञ्च शिष्यान दमान्वितान\nशौचाचार समायुक्ताञ जितक्रॊधाञ जितेन्द्रियान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 18, + "text": "वेदान अध्यापयाम आस महाभारत पञ्चमान\nमेरौ गिरिवरे रम्ये सिद्धचारणसेविते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 19, + "text": "तेषाम अभ्यस्यतां वेदान कदा चित संशयॊ ऽभवत\nएष वै यस तवया पृष्टस तेन तेषां परकीर्तितः\nततः शरुतॊ मया चापि तवाख्येयॊ ऽदय भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 20, + "text": "शिष्याणां वचनं शरुत्वा सर्वाज्ञान तमॊनुदः\nपराशर सुतः शरीमान वयासॊ वाक्यम उवाच ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 21, + "text": "मया हि सुमहत तप्तं तपः परमदारुणम\nभूतं भव्यं भविष्यच च जानीयाम इति सत्तमाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 22, + "text": "तस्य मे तप्ततपसॊ निगृहीतेन्द्रियस्य च\nनारायण परसादेन कषीरॊदस्यानुकूलतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 23, + "text": "तरैकालिकम इदं जञानं परादुर्भूतं यथेप्सितम\nतच छृणुध्वं यथा जञानं वक्ष्ये संशयम उत्तमम\nयथावृत्तं हि कल्पादौ दृष्ठं मे जञानचक्षुषा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 24, + "text": "परमात्मेति यं पराहुः सांख्ययॊगविदॊ जनाः\nमहापुरुष संज्ञां स लभते सवेन कर्मणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 25, + "text": "तस्मात परसूतम अव्यक्तं परधानं तद विदुर बुधाः\nअव्यक्ताद वयक्तम उत्पन्नं लॊकसृष्ट्य अर्थम ईश्वरात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 26, + "text": "अनिरुद्धॊ हि लॊकेषु महान आत्मेति कथ्यते\nयॊ ऽसौ वयक्तत्वम आपन्नॊ निर्ममे च पितामहम\nसॊ ऽहंकार इति परॊक्तः सर्वतेजॊमयॊ हि सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 27, + "text": "पृथिवी वायुर आकाशम आपॊ जयॊतिश च पञ्चमम\nअहंकारप्रसूतानि महाभूतानि भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 28, + "text": "महाभूतानि सृष्ट्वाथ तद गुणान निर्ममे पुनः\nभूतेभ्यश चैव निष्पन्ना मूर्तिमन्तॊ ऽसतताञ शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 29, + "text": "मरीचिर अङ्गिराश चात्रिः पुलस्त्यः पुलहः करतुः\nवसिष्ठश च महात्मा वै मनुः सवायम्भुवस तथा\nजञेयाः परकृतयॊ ऽसतौ ता यासु लॊकाः परतिष्ठिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 30, + "text": "वेदान वेदाङ्गसंयुक्तान यज्ञान यज्ञाङ्गसंयुतान\nनिर्ममे लॊकसिद्ध्यर्थं बरह्मा लॊकपितामहः\nअस्ताभ्यः परकृतिभ्यश च जातं विश्वम इदं जगत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 31, + "text": "रुद्रॊ रॊषात्मकॊ जातॊ दशान्यान सॊ ऽसृजत सवयम\nएकादशैते रुद्रास तु विकाराः पुरुषाः समृताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 32, + "text": "ते रुद्राः परकृतिश चैव सर्वे चैव सुरर्षयः\nउत्पन्ना लॊकसिद्ध्यर्थं बरह्माणं समुपस्थिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 33, + "text": "वयं हि सृष्टा भगवंस तवया वै परभविष्णुना\nयेन यस्मिन्न अधीकारे वर्तितव्यं पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 34, + "text": "यॊ ऽसौ तवया विनिर्दिष्टॊ अधिकारॊ ऽरथचिन्तकः\nपरिपाल्यः कथं तेन सॊ ऽधिकारॊ ऽधिकारिणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 35, + "text": "परदिशस्व बलं तस्य यॊ ऽधिकारार्थ चिन्तकः\nएवम उक्तॊ महादेवॊ देवांस तान इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 36, + "text": "साध्व अहं जञापितॊ देवा युष्माभिर भद्रम अस्तु वः\nममाप्य एषा समुत्पन्ना चिन्ता या भवतां मता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 37, + "text": "लॊकतन्त्रस्य कृत्स्नस्य कथं कार्यः परिग्रहः\nकथं बलक्षयॊ न सयाद युष्माकं हय आत्मनश च मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 38, + "text": "इतः सर्वे ऽपि गच्छामः शरणं लॊकसाक्षिणम\nमहापुरुषम अव्यक्तं स नॊ वक्ष्यति यद धितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 39, + "text": "ततस ते बरह्मणा सार्धम ऋषयॊ विबुधास तथा\nकषीरॊदस्यॊत्तरं कूलं जग्मुर लॊकहितार्थिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 40, + "text": "ते तपः समुपातिष्ठन बरह्मॊक्तं वेद कल्पितम\nस महानियमॊ नाम तपश्चर्या सुदारुणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 41, + "text": "ऊर्ध्वं दृष्टिर बाहवश च एकाग्रं च मनॊ ऽभवत\nएकपादस्थिताः सम्यक काष्ठ भूताः समाहिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 42, + "text": "दिव्यं वर्षसहस्रं ते तपस तप्त्वा तद उत्तमम\nशुश्रुवुर मधुरां वानीं वेदवेदाङ्गभूषिताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 43, + "text": "भॊ भॊः सब्रह्मका देवा ऋषयश च तपॊधनाः\nसवागतेनार्च्य वः सर्वाञ शरावये वाक्यम उत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 44, + "text": "विज्ञातं वॊ मया कार्यं तच च लॊकहितं महत\nपरवृत्ति युक्तं कर्तव्यं युष्मत पराणॊपबृंहणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 45, + "text": "सुतप्तं वस तपॊ देवा ममाराधन काम्यया\nभॊक्ष्यथास्य महासत्त्वास तपसः फलम उत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 46, + "text": "एष बरह्मा लॊकगुरुः सर्वलॊकपितामहः\nयूयं च विबुधश्रेष्ठा मां यजध्वं समाहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 47, + "text": "सर्वे भागान कल्पयध्वं यज्ञेषु मम नित्यशः\nतथा शरेयॊ विधास्यामि यथाधीकारम ईश्वराः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 48, + "text": "शरुत्वैतद देवदेवस्य वाक्यं हृष्टतनू रुहाः\nततस ते विबुधाः सर्वे बरह्मा ते च महर्षयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 49, + "text": "वेद दृष्टेन विधिना वैष्नवं करतुम आहरन\nतस्मिन सत्त्रे तदा बरह्मा सवयं भागम अकल्पयत\nदेवा देवर्षयश चैव सर्वे भागान अकल्पयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 50, + "text": "ते कार्ययुगधर्माणॊ भागाः परमसत्कृताः\nपरापुर आदित्यवर्णं तं पुरुषं तमसः परम\nबृहन्तं सर्वगं देवम ईशानं वरदं परभुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 51, + "text": "ततॊ ऽथ वरदॊ देवस तान सर्वान अमरान सथितान\nअशरीरॊ बभासेदं वाक्यं खस्थॊ महेश्वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 52, + "text": "येन यः कल्पितॊ भागः स तथा समुपागतः\nपरीतॊ ऽहं परदिशाम्य अद्य फलम आवृत्ति लक्षणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 53, + "text": "एतद वॊ लक्षणं देवा मत्प्रसाद समुद्भवम\nयूयं यज्ञैर इज्यमानाः समाप्तवरदक्षिणैः\nयुगे युगे भविष्यध्वं परवृत्ति फलभॊगिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 54, + "text": "यज्ञैर ये चापि यक्ष्यन्ति सर्वलॊकेषु वै सुराः\nकल्पयिष्यन्ति वॊ भागांस ते नरा वेद कल्पितान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 55, + "text": "यॊ मे यथाकल्पितवान भागम अस्मिन महाक्रतौ\nस तथा यज्ञभागार्हॊ वेद सूत्रे मया कृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 56, + "text": "यूयं लॊकान धारयध्वं यज्ञभागफलॊदिताः\nसर्वार्थचिन्तका लॊके यथाधीकार निर्मिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 57, + "text": "याः करियाः परचरिष्यन्ति परवृत्ति फलसत्कृताः\nताभिर आप्यायित बला लॊकान वै धारयिष्यथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 58, + "text": "यूयं हि भाविता लॊके सर्वयज्ञेषु मानवैः\nमां ततॊ भावयिष्यध्वम एषा वॊ भावना मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 59, + "text": "इत्य अर्थं निर्मिता वेदा यज्ञाश चौषधिभिः सह\nएभिः सम्यक परयुक्तैर हि परीयन्ते देवताः कषितौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 60, + "text": "निर्मानम एतद युष्माकं परवृत्ति गुणकल्पितम\nमया कृतं सुरश्रेष्ठा यावत कल्पक्षयाद इति\nचिन्तयध्वं लॊकहितं यथाधीकारम ईश्वराः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 61, + "text": "मरीचिर अङ्गिराच चात्रिः पुलस्त्यः पुलहः करतुः\nवसिष्ठ इति सप्तैते मानसा निर्मिता हि वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 62, + "text": "एते वेदविदॊ मुख्या वेदाचार्याश च कल्पिताः\nपरवृत्ति धर्मिणश चैव पराजापत्येन कल्पिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 63, + "text": "अयं करियावतां पन्था वयक्ती भूतः सनातनः\nअनिरुद्ध इति परॊक्तॊ लॊकसर्ग करः परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 64, + "text": "सनः सनत्सुजातश च सनकः ससनन्दनः\nसनत्कुमारः कपिलः सप्तमश च सनातनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 65, + "text": "सप्तैते मानसाः परॊक्ता ऋषयॊ बरह्मणः सुताः\nसवयम आगतविज्ञाना निवृत्तं धर्मम आस्थिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 66, + "text": "एते यॊगविदॊ मुख्याः सांख्यधर्मविदस तथा\nआचार्या मॊक्षशास्त्रे च मॊक्षधर्मप्रवर्तकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 67, + "text": "यतॊ ऽहं परसृतः पूर्वम अव्यक्तात तरिगुणॊ महान\nतस्मात परतरॊ यॊ ऽसौ कषेत्रज्ञ इति कल्पितः\nसॊ ऽहं करियावतां पन्थाः पुनर आवृत्ति दुर्लभः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 68, + "text": "यॊ यथा निर्मितॊ जन्तुर यस्मिन यस्मिंश च कर्मणि\nपरवृत्तौ वा निवृत्तौ वा तत फलं सॊ ऽशनुते ऽवशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 69, + "text": "एष लॊकगुरुर बरह्मा जगद आदि करः परभुः\nएष माता पिता चैव युष्माकं च पितामहः\nमयानुशिष्टॊ भविता सर्वभूतवरप्रदः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 70, + "text": "अस्य चैवानुजॊ रुद्रॊ ललाताद यः समुत्थितः\nबरह्मानुशिष्टॊ भविता सर्वत्र सवर परदः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 71, + "text": "गच्छध्वं सवान अधीकारांश चिन्तयध्वं यथाविधि\nपरवर्तन्तां करियाः सर्वाः सर्वलॊकेषु माचिरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 72, + "text": "परदृश्यन्तां च कर्माणि परानिनां गतयस तथा\nपरिनिर्मित कालानि आयूंसि च सुरॊत्तमाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 73, + "text": "इदं कृतयुगं नाम कालः शरेष्ठः परवर्तते\nअहिंस्या यज्ञपशवॊ युगे ऽसमिन नैतद अन्यथा\nचतुर्पात सकलॊ धर्मॊ भविष्यत्य अत्र वै सुराः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 74, + "text": "ततस तरेतायुगं नाम तरयी यत्र भविष्यति\nपरॊक्षिता यत्र पशवॊ वधं पराप्स्यन्ति वै मखे\nतत्र पादचतुर्थॊ वै धर्मस्य न भविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 75, + "text": "ततॊ वै दवापरं नाम मिश्रः कालॊ भविष्यति\nदविपादहीनॊ धर्मश च युगे तस्मिन भविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 76, + "text": "ततस तिष्ये ऽथ संप्राप्ते युगे कलिपुरस्कृते\nएकपादस्थितॊ धर्मॊ यत्र तत्र भविष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 77, + "text": "[देवाह]\nएकपादस्थिते धर्मे यत्र कव चन गामिनि\nकथं कर्तव्यम अस्माभिर भवगंस तद वदस्व नः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 78, + "text": "[षरीभगवान]\nयत्र वेदाश च यज्ञाश च तपः सत्यं दमस तथा\nअहिंसा धर्मसंयुक्ताः परचरेयुः सुरॊत्तमाः\nस वै देशः सेवितव्यॊ मा वॊ ऽधर्मः पदा सपृशेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 79, + "text": "[वयास]\nते ऽनुशिष्टा भगवता देवाः सर्षिगणास तथा\nनमस्कृत्वा भगवते जग्मुर देशान यथेप्सितान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 80, + "text": "गतेषु तरिदिवौकः सुब्रह्मैकः पर्यवस्थितः\nदिदृक्षुर भगवन्तं तम अनिरुद्ध तनौ सथितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 81, + "text": "तं देवॊ दर्शयाम आस कृत्वा हयशिरॊ महत\nसाङ्गान आवर्तयन वेदान कमन्दलु गणित्र धृक" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 82, + "text": "ततॊ ऽशवशिरसं दृष्ट्वा तं देवम अमितौजसम\nलॊककर्ता परभुर बरह्मा लॊकानां हितकाम्यया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 83, + "text": "मूर्ध्ना परनम्य वरदं तस्तौ पराञ्जलिर अग्रतः\nस परिष्वज्य देवेन वचनं शरावितस तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 84, + "text": "लॊककार्यगतीः सर्वास तवं चिन्तय यथाविधि\nधाता तवं सर्वभूतानां तवं परभुर जगतॊ गुरुः\nतवय्य आवेशितभारॊ ऽहं धृतिं पराप्स्याम्य अथाञ्जसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 85, + "text": "यदा च सुरकार्यं ते अविषह्यं भविष्यति\nपरादुर्भावं गमिष्यामि तदात्म जञानदेशिकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 86, + "text": "एवम उक्त्वा हयशिरास तत्रैवान्तरधीयत\nतेनानुशिष्टॊ बरह्मापि सवं लॊकम अचिराद गतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 87, + "text": "एवम एष महाभागः पद्मनाभः सनातनः\nयज्ञेष्व अग्रहरः परॊक्तॊ यज्ञधारी च नित्यदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 88, + "text": "निवृत्तिं चास्थितॊ धर्मं गतिम अक्षय धर्मिणाम\nपरवृत्ति धर्मान विदधे कृत्वा लॊकस्य चित्रताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 89, + "text": "सादिः स मध्यः स चान्तः परजानां; स धाता स धेयः स कर्ता स कार्यम\nयुगान्ते स सुप्तः सुसंक्षिप्य लॊकान; युगादौ परबुद्धॊ जगद धयुत्ससर्ज" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 90, + "text": "तस्मै नमध्वं देवाय निर्गुणाय गुणात्मने\nअजाय विश्वरूपाय धाम्ने सर्वदिवौकसाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 91, + "text": "महाभूताधिपतये रुद्राणां पतये तथा\nआदित्यपतये चैव वसूनां पतये तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 92, + "text": "अश्विभ्यां पतये चैव मरुतां पतये तथा\nवेद यज्ञाधिपतये वेदाङ्गपतये ऽपि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 93, + "text": "समुद्रवासिने नित्यं हरये मुञ्ज केशिने\nशान्तये सर्वभूतानां मॊक्षधर्मानुभासिने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 94, + "text": "तपसां तेजसां चैव पतये यशसॊ ऽपि च\nवाचश च पतये नित्यं सरितां पतये तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 95, + "text": "कपर्दिने वराहाय एकशृङ्गाय धीमते\nविवस्वते ऽशवशिरसे चतुर्मूर्ति धृते सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 96, + "text": "गुह्याय जञानदृश्याय अक्षराय कषराय च\nएष देवः संचरति सर्वत्रगतिर अव्ययः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 97, + "text": "एवम एतत पुरा दृष्टं मया वै जञानचक्षुषा\nकथितं तच च वः सर्वं मया पृष्टेन तत्त्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 98, + "text": "करियतां मद्वचः शिष्याः सेव्यतां हरिर ईश्वरः\nगीयतां वेद शब्दैश च पूज्यतां च यथाविधि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 99, + "text": "[वैषम्पायन]\nइत्य उक्तास तु वयं तेन वेद वयासेन धीमता\nसर्वे शिष्याः सुतश चास्य शुकः परमधर्मवित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 100, + "text": "स चास्माकम उपाध्यायः सहास्माभिर विशां पते\nचतुर्वेदॊद्गताभिश च ऋग्भिस तम अभितुष्टुवे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 101, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं यन मां तवं परिपृच्छसि\nएवं मे ऽकथयद राजन पुरा दवैपायनॊ गुरुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 102, + "text": "यश चेदं शृणुयान नित्यं यश चेदं परिकीर्तयेत\nनमॊ भगवते कृत्वा समाहित मना नरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 103, + "text": "भवत्य अरॊगॊ दयुतिमान बलरूपसमन्वितः\nआतुरॊ मुच्यते रॊगाद बद्धॊमुच्येत बन्धनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 104, + "text": "कामकामी लभेत कामं दीर्घम आयुर अवाप्नुयात\nबराह्मणः सर्ववेदी सयात कषत्रियॊ विजयी भवेत\nवैश्यॊ विपुललाभः सयाच छूद्रः सुखम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 105, + "text": "अपुत्रॊ लभते पुत्रं कन्या चैवेप्सितं पतिम\nलग्न गर्भा विमुच्येत गर्भिणी जनयेत सुतम\nवन्ध्या परसवम आप्नॊति पुत्रपौत्र समृद्धिमत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 106, + "text": "कषेमेण गच्छेद अध्वानम इदं यः पथते पथि\nयॊ यं कामं कामयते स तम आप्नॊति च धरुवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 327, + "shloka": 107, + "text": "इदं महर्षेर वचनं विनिश्चितं; महात्मनः पुरुषवरस्य कीर्तनम\nसमागमं चर्षिदिवौकसाम इमं; निशम्य भक्ताः सुसुखं लभन्ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 1, + "text": "[जनमेजय]\nअस्तौषीद यैर इमं वयासः सशिष्यॊ मधुसूदनम\nनामभिर विविधैर एषां निरुक्तं भगवन मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 2, + "text": "वक्तुम अर्हसि शुश्रूसॊः परजापतिपतेर हरेः\nशरुत्वा भवेयं यत पूतः शरच चन्द्र इवामलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 3, + "text": "[वैषम्पायन]\nशृणु राजन यथाचस्त फल्गुनस्य हरिर विभुः\nपरसन्नात्मात्मनॊ नाम्नां निरुक्तं गुणकर्मजम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 4, + "text": "नामभिः कीर्तितैस तस्य केशवस्य महात्मनः\nपृष्टवान केशवं राजन फल्गुनः परवीर हा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 5, + "text": "[अर्जुन]\nभगवन भूतभव्येश सर्वभूतसृग अव्यय\nलॊकधाम जगन नाथ लॊकानाम अभयप्रद" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 6, + "text": "यानि नामानि ते देवकीर्तितानि महर्षिभिः\nवेदेषु सपुराणेषु यानि गुह्यानि कर्मभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 7, + "text": "तेषां निरुक्तं तवत्तॊ ऽहं शरॊतुम इच्छामि केशव\nन हय अन्यॊ वर्तयेन नाम्नां निरुक्तं तवाम ऋते परभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 8, + "text": "[षरीभगवान]\nऋग्वेदे सयजुर्वेदे तथैवाथर्व सामसु\nपुराणे सॊपनिषदे तथैव जयॊतिषे ऽरजुन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 9, + "text": "सांख्ये च यॊगशास्त्रे च आयुर्वेदे तथैव च\nबहूनि मम नामानि कीर्तितानि महर्षिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 10, + "text": "गौनानि तत्र नामानि कर्मजानि च कानि चित\nनिरुक्तं कर्मजानां च शृणुष्व परयतॊ ऽनघ\nकथ्यमानं मया तात तवं हि मे ऽरधं समृतः पुरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 11, + "text": "नमॊ ऽति यशसे तस्मै देहिनां परमात्मने\nनारायणाय विश्वाय निर्गुणाय गुणात्मने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 12, + "text": "यस्य परसादजॊ बरह्मा रुद्रश च करॊधसंभवः\nयॊ ऽसौ यॊनिर हि सर्वस्य सथावरस्य चरस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 13, + "text": "अस्तादश गुणं यत तत सत्त्वं सत्त्ववतां वर\nपरकृतिः सा परा मह्यं रॊदसी यॊगधारिणी\nऋता सत्यामराजय्या लॊकानाम आत्मसंज्ञिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 14, + "text": "तस्मात सर्वाः परवर्तन्ते सर्ग परलय विक्रियाः\nततॊ यज्ञश च यस्ता च पुराणः पुरुषॊ विरात\nअनिरुद्ध इति परॊक्तॊ लॊकानां परभवाप्ययः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 15, + "text": "बराह्मे रात्रिक्षये पराप्ते तस्य हय अमिततेजसः\nपरसादात परादुरभवत पद्मं पद्मनिभेक्षण\nतत्र बरह्मा समभवत स तस्यैव परसादजः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 16, + "text": "अह्नः कषये ललाताच च सुतॊ देवस्य वै तथा\nकरॊधाविष्टस्य संजज्ञे रुद्रः संहार कारकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 17, + "text": "एतौ दवौ विबुधश्रेष्ठौ परसादक्रॊधजौ समृतौ\nतद आदेशित पन्थानौ सृष्टि संहार कारकौ\nनिमित्तमात्रं ताव अत्र सर्वप्रानि वरप्रदौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 18, + "text": "कपर्दी जतिलॊ मुन्दः शमशानगृहसेवकः\nउग्रव्रतधरॊ रुद्रॊ यॊगी तरिपुरदारुणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 19, + "text": "दक्षक्रतुहरश चैव भग नेत्रहरस तथा\nनारायणात्मकॊ जञेयः पाण्डवेय युगे युगे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 20, + "text": "तस्मिन हि पूज्यमाने वै देवदेवे महेश्वरे\nसंपूजितॊ भवेत पार्थ देवॊ नारायणः परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 21, + "text": "अहम आत्मा हि लॊकानां विश्वानां पाण्डुनन्दन\nतस्माद आत्मानम एवाग्रे रुद्रं संपूजयाम्य अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 22, + "text": "यद्य अहं नार्चयेयं वै ईशानं वरदं शिवम\nआत्मानं नार्चयेत कश चिद इति मे भावितं मनः\nमया परमाणं हि कृतं लॊकः समनुवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 23, + "text": "परमानानि हि पूज्यानि ततस तं पूजयाम्य अहम\nयस तं वेत्ति स मां वेत्ति यॊ ऽनु तं स हि माम अनु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 24, + "text": "रुद्रॊ नारायणश चैव सत्त्वम एकं दविधाकृतम\nलॊके चरति कौन्तेय वयक्ति सथं सर्वकर्मसु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 25, + "text": "न हि मे केन चिद देयॊ वरः पाण्डवनन्दन\nइति संचिन्त्य मनसा पुराणं विश्वम ईश्वरम\nपुत्रार्थम आराधितवान आत्मानम अहम आत्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 26, + "text": "न हि विष्णुः परनमति कस्मै चिद विबुधाय तु\nऋत आत्मानम एवेति ततॊ रुद्रं भजाम्य अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 27, + "text": "सब्रह्मकाः सरुद्राश च सेन्द्रा देवाः सहर्षिभिः\nअर्चयन्ति सुरश्रेष्ठं देवं नारायणं हरिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 28, + "text": "भविष्यतां वर्ततां च भूतानां चैव भारत\nसर्वेषाम अग्रणीर विष्णुः सेव्यः पूज्यश च नित्यशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 29, + "text": "नमस्व हव्यदं विष्णुं तथा शरणदं नम\nवरदं नमस्व कौन्तेय हव्यकव्य भुजं नम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 30, + "text": "चतुर्विधा मम जना भक्ता एवं हि ते शरुतम\nतेषाम एकान्तिनः शरेष्ठास ते चैवानन्य देवताः\nअहम एव गतिस तेषां निराशीः कर्म कारिणाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 31, + "text": "ये च शिष्टास तरयॊ भक्ताः फलकामा हि ते मताः\nसर्वे चयवन धर्माणः परतिबुद्धस तु शरेष्ठ भाक" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 32, + "text": "बरह्माणं शिति कन्थं च याश चान्या देवताः समृताः\nपरबुद्धवर्याः सेवन्ते एष पार्थानुकीत्रितः\nभक्तं परति विशेषस ते एष पार्थानुकीर्तितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 33, + "text": "तवं चैवाहं च कौन्तेय नरनारायणौ समृतौ\nभारावतरणार्थं हि परविष्टौ मानुषीं तनुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 34, + "text": "जानाम्य अध्यात्मयॊगांश च यॊ ऽहं यस्माच च भारत\nनिवृत्ति लक्षणॊ धर्मस तथाभ्युदयिकॊ ऽपि च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 35, + "text": "नराणाम अयनं खयातम अहम एकः सनातनः\nआपॊ नारा इति परॊक्ता आपॊ वै नरसूनवः\nअयनं मम तत पूर्वम अतॊ नारायणॊ हय अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 36, + "text": "छादयामि जगद विश्वं भूत्वा सूर्य इवांशुभिः\nसर्वभूताधिवासश च वासुदेवस ततॊ हय अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 37, + "text": "गतिश च सर्वभूतानां परजानां चापि भारत\nवयाप्ता मे रॊदसी पार्थ कान्तिश चाभ्यधिका मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 38, + "text": "अधिभूतानि चान्ते ऽहं तद इच्छंश चास्मि भारत\nकरमणाच चाप्य अहं पार्थ विष्णुर इत्य अभिसंज्ञितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 39, + "text": "दमात सिद्धिं परीप्सन्तॊ मां जनाः कामयन्ति हि\nदिवं चॊर्वीं च मध्यं च तस्माद दामॊदरॊ हय अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 40, + "text": "पृश्निर इत्य उच्यते चान्नं वेदा आपॊ ऽमृतं तथा\nममैतानि सदा गर्भे पृश्निगर्भस ततॊ हय अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 41, + "text": "ऋषयः पराहुर एवं मां तरित कूपाभिपातितम\nपृश्निगर्भ तरितं पातीत्य एकत दवित पातितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 42, + "text": "ततः स बरह्मणः पुत्र आद्यॊ ऋषि वरस तरितः\nउत्ततारॊद पानाद वै पृश्निगर्भानुकीर्तनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 43, + "text": "सूर्यस्य तपतॊ लॊकान अग्नेः सॊमस्य चाप्य उत\nअंशवॊ ये परकाशन्ते मम ते केशसंज्ञिताः\nसर्वज्ञाः केशवं तस्मान माम आहुर दविजसत्तमाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 44, + "text": "सवपत्न्याम आहितॊ गर्भ उतथ्येन महात्मना\nउतथ्ये ऽनतर्हिते चैव कदा चिद देव मायया\nबृहस्पतिर अथाविन्दत तां पत्नीं तस्य भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 45, + "text": "ततॊ वै तम ऋषिश्रेष्ठं मैथुनॊपगतं तथा\nउवाच गर्भः कौन्तेय पञ्च भूतसमन्वितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 46, + "text": "पूर्वागतॊ ऽहं वरद नार्हस्य अम्बां परबाधितुम\nएतद बृहस्पतिः शरुत्वा चुक्रॊध च शशाप च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 47, + "text": "मैथुनॊपगतॊ यस्मात तवयाहं विनिवारितः\nतस्माद अन्धॊ जास्यसि तवं मच छापान नात्र संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 48, + "text": "स शापाद ऋषिमुख्यस्य दीर्घं तम उपेयिवान\nस हि दीर्घतमा नाम नाम्ना हय आसीद ऋषिः पुरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 49, + "text": "वेदान अवाप्य चतुरः साङ्गॊपाङ्गान सनातनान\nपरयॊजयाम आस तदा नाम गुह्यम इदं मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 50, + "text": "आनुपूर्व्येण विधिना केशवेति पुनः पुनः\nस चक्षुष्मान समभवद गौतमश चाभवत पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 51, + "text": "एवं हि वरदं नाम केशवेति ममार्जुन\nदेवानाम अथ सर्वेषाम ऋषीणां च महात्मनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 52, + "text": "अग्निः सॊमेन संयुक्त एकयॊनिमुखं कृतम\nअग्नीषॊमात्मकं तस्माज जगत कृत्स्नं चराचरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 328, + "shloka": 53, + "text": "अपि हि पुराणे भवत्य\nएकयॊन्य आत्मकाव अग्नीषॊमौ\nदेवाश चाग्निमुखा इति\nएकयॊनित्वाच च परस्परं महयन्तॊ लॊकान धारयत इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 1, + "text": "[अर्जुन]\nअग्नीषॊमौ कथं पूर्वम एकयॊनी परवर्तितौ\nएष मे संशयॊ जातस तं छिन्धि मधुसूदन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 2, + "text": "[षरीभगवान]\nहन्त ते वर्तयिष्यामि पुराणं पाण्डुनन्दन\nआत्मतेजॊद्भवं पार्थ शृणुष्वैक मना मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 3, + "text": "संप्रक्षालन काले ऽतिक्रान्ते चतुर्थे युगसहस्रान्ते\nअव्यक्ते सर्वभूतप्रलये सथावरजङ्गमे\nजयॊतिर धरणिवायुरहिते ऽनधे तमसि जलैकार्णवे लॊके\nतम इत्य एवाभिबूते ऽदवितीये परतिष्ठिते\nनैव रात्र्यां न दिवसे न सति नासति न वयक्ते नाव्यक्ते वयवस्थिते\nएतस्याम अवस्थायां नारायण गुणाश्रयाद अक्षयाद अजराद अनिन्द्रियाद अग्राह्याद असंभवात सत्याद अहिंस्राल ललामाद विविधप्रवृत्ति विशेषात\nअक्षयाद अजरामराद अमूर्तितः सर्वव्यापिनः सर्वकर्तुः शाश्वतात तमसः पुरुषः परादुर्भूतॊ हरिर अव्ययः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 4, + "text": "निदर्शनम अपि हय अत्र भवति\nनासीद अहॊ न रात्रिर आसीत\nन सद आसीन नासद आसीत\nतम एव पुरस्ताद अभवद विश्वरूपम\nसा विश्वस्य जननीत्य एवम अस्यार्थॊ ऽनुभास्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 5, + "text": "तस्येदानीं तमः संभवस्य पुरुषस्य पद्मयॊनेर बरह्मणः परादुर भावे स पुरुषः परजाः सिसृक्षमाणॊ नेत्राभ्याम अग्नीषॊमौ ससर्ज\nततॊ भूतसर्गे परवृत्तेप्रजा करमवशाद बरह्मक्षत्रम उपातिष्ठत\nयः सॊमस तद बरह्म यद बरह्म ते बराह्मणाः\nयॊ ऽगनिस तत कषत्रं कषत्राद बरह्मबलवत्तरम\nकस्माद इति लॊकप्रत्यक्षगुणम एतत तद यथा\nबराह्मणेभ्यः परं भूतं नॊत्पन्न पूर्वम\nदीप्यमाने ऽगनौ जुहॊतीति कृत्वा बरवीमि\nभूतसर्गः कृतॊ बरह्मणा भूतानि च परस्थाप्य तरौलॊक्यं धार्यतेति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 6, + "text": "मन्त्रवादॊ ऽपी हि भवति\nतवम अग्ने यज्ञानां हॊता विश्वेषाम\nहितॊ देवेनभिर मानुषे जन इति\nनिदर्शनं चात्र भवति\nविश्वेषाम अग्ने यज्ञानां हॊतेति\nहितॊ देवैर मानुषैर जगत इति\nअग्निर हि यज्ञानां हॊतृकर्ता\nस चाग्निर बरह्म" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 7, + "text": "न हय ऋते मन्त्राद धवनम अस्ति\nन विना पुरुषं तपः संभवति\nहविर मन्त्राणां संपूजा विद्यते देवमनुष्याणाम अनेन तवं हॊतेति नियुक्तः\nये च मानुषा हॊत्राधिकारास ते च\nबराह्मणस्यहि याजनं विधीयते न कषत्रवैश्ययॊर दविजात्यॊः\nतस्माद बराह्मणा हय अग्निभूता यज्ञान उद्वहन्ति\nयज्ञा देवांस तर्पयन्ति देवाः पृथिवीं भावयन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 8, + "text": "शतपथे हि बराह्मणं भवति\nअग्नौ समिद्धे स जुहॊति यॊ विद्वान बराह्मण मुखे दानाहुतिं जुहॊति\nएवम अप्य अग्निभूता बराह्मणा विद्वांसॊ ऽगनिं भावयन्ति\nअग्निर विष्णुः सर्वभूतान्य अनुप्रविश्य पराणान धारयति\nअपि चात्र सनत्कुमार गीताः शलॊका भवन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 9, + "text": "विश्वं बरह्मासृजत पूर्वं सर्वादिर निरवस्करम\nबरह्मघॊषैर दिवं तिष्ठन्त्य अमरा बरह्मयॊनयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 10, + "text": "बराह्मणानां मतिर वाक्यं कर्म शरद्धा तपांसि च\nधारयन्ति महीं दयां च शैत्याद वार्य अमृतं यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 11, + "text": "नास्ति सत्यात परॊ धर्मॊ नास्ति मातृसमॊ गुरुः\nबराह्मणेभ्यः परं नास्ति परेत्य चेहच भूतये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 12, + "text": "नैषाम उक्षा वर्धते नॊत वाहा; न गर्गरॊ मथ्यते संप्रदाने\nअपध्वस्ता दस्युभूता भवन्ति; येषां राष्ट्रे बराह्मणा वृत्तिहीनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 13, + "text": "वेद पुराणेतिहास परामान्यान नारायण मुखॊद्गताः सर्वात्मनः सर्वकर्तारः सर्वभावनाश च बराह्मणाः\nवाक समकालं हि तस्य देवस्य वरप्रदस्य बराह्मणाः परथमं परादुर्भूता बराह्मणेभ्यश च शेषा वर्णाः परादुर्भूताः\nइत्थं च सुरासुरविशिष्टा बराह्मणा यदा मया बरह्मभूतेन पुरा सवयम एवॊत्पादिताः सुरासुरमहर्षयॊ भूतविशेषाः सथापिता निगृहीताश च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 14, + "text": "अहल्या धर्षणनिमित्तं हि गौतमाद धरि शमश्रुताम इन्द्रः पराप्तः\nकौशिक निमित्तं चेन्द्रॊ मुष्क वियॊगं मेषवृषणत्वं चावाप\nअश्विनॊर गरहप्रतिषेधॊद्यत वज्रस्य पुरंदरस्य चयवनेन सतम्भितॊ बाहुः\nकरतुवध पराप्तमन्युना च दक्षेण भूयस तपसा चात्मानं संयॊज्य नेत्राकृतिर अन्या ललते रुद्रस्यॊत्पादिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 15, + "text": "तरिपुरवधार्थं दिक्षाम अभ्युपगतस्य रुद्रस्यॊशनसा शिरसॊ जतॊत्कृत्य परयुक्ताः\nततः परादुर्भूता भुजगाः\nतैर अस्य भुजगैः पीड्यमानः कन्थॊ नीलताम उपनीतः\nपूर्वे च मन्वन्तरे सवायम्भुवे नारायण हस्तबन्धग्रहणान नीलकन्थत्वम एव वा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 16, + "text": "अमृतॊत्पादने पुरश्चरणताम उपगतस्याङ्गिरसॊ बृहस्पतेर उपस्पृशतॊ न परसादं गतवत्यः किलापः\nअथ बृहस्प्तिर अपां चुक्रॊध\nयस्मान ममॊपस्पृशतः कलुषी भूता न परसादम उपगतास तस्माद अद्य परभृति झषमकरमत्स्यकच्छप जन्तु संकीर्णाः कलुषी भवतेति\nतदाप्रभृत्य आपॊ यादॊभिः संकीर्णाः संवृत्ताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 17, + "text": "विश्वरूपॊ वैत्वास्त्रः पुरॊहितॊ देवानाम आसीत सवस्रीयॊ ऽसुराणाम\nस परत्यक्षंदेवेभ्यॊ भागम अददत परॊक्षम असुरेभ्यः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 18, + "text": "अथ हिरण्यकशिपुं पुरस्कृत्य विश्वरूप मातरं सवसारम असुरा वरम अयाचन्त\nहे सवसर अयं ते पुत्रस तवास्त्रॊ विश्वरूपस तरिशिरा देवानां पुरॊहितः परत्यक्षं देवेभ्यॊ भागम अददत परॊक्षम अस्माकम\nततॊ देवा वर्धन्ते वयं कषीयामः\nतद एनं तवं वारयितुम अर्हसि तथा यथास्मान भजेद इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 19, + "text": "अथ विश्वरूपं नन्दनवनम उपगतं मातॊवाच\nपुत्र किं परपक्षवर्धनस तवं मातुलपक्षं नाशयति\nनार्हस्य एवं कर्तुम इति\nस विश्वरूपॊ मातुर वाक्यम अनतिक्रमणीयम इति मत्वा संपूज्य हिरण्यकशिपुम अगात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 20, + "text": "हैरण्यगर्भाच च वसिष्ठाद धिरण्यकशिपुः शापं पराप्तवान\nयस्मात तवयान्यॊ वृतॊ हॊता तस्माद असमाप्त यज्ञस तवम अपूर्वात सत्त्वजाताद वधं पराप्स्यसीति\nतच छापदानाद धिरण्यकशिपुः पराप्तवान वधम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 21, + "text": "विश्वरूपॊ मातृपक्षवर्धनॊ ऽतयर्थं तपस्य अभवत\nतस्य वरतभङ्गार्थम इन्द्रॊ बह्वीः शरीमत्यॊ ऽपसरसॊ नियुयॊज\nताश च दृष्ट्वा मनः कषुभितं तस्याभवत तासु चाप्सरःसुनचिराद एव सक्तॊ ऽभवत\nसक्तं चैनं जञात्वाप्सरसॊचुर गच्छामहे वयं यथागतम इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 22, + "text": "तास तवास्त्रॊवाच\nकव गमिष्यथ आस्यतां तावन मया सह शरेयॊ भविष्यतीति\nतास तम अब्रुवन\nवयं देव सत्रियॊ ऽपसरसेन्द्रं वरदं पुरा परभ्विष्णुं वृणीमह इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 23, + "text": "अथ ता विश्वरूपॊ ऽबरवीद अद्यैव सेन्द्रा देवा न भविष्यन्तीति\nततॊ मन्त्राञ जजाप\nतैर मन्त्रैः परावर्धत तरिशिराः\nएकेनास्येन सर्वलॊकेषु दविजैः करियावद्भिर यज्ञेषु सुहुतं सॊमं पपाव एकेनापैकेन सेन्द्रान देवान\nअथेन्द्रस तं विवर्धमानं सॊमपानाप्यायित सर्वगात्रं दृष्ट्वा चिन्ताम आपेदे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 24, + "text": "देवाश च ते सहेन्द्रेण बरह्माणम अभिजग्मुर ऊचुश च\nविश्वरूपेण सर्वयज्ञेषु सुहुतः सॊमः पीयते\nवयम अभागाः संवृत्ताः\nअसुरपक्षॊ वर्धते वयं कषीयामः\nतद अर्हसि नॊ विधातुं शरेयॊ यद अनन्तरम इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 25, + "text": "तान बरह्मॊवाचर्षिर भार्गवस तपस तप्यते दधीचः\nस याच्यतां वरं यथा कलेवरं जह्यात\nतस्यास्थिभिर वज्रं करियताम इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 26, + "text": "देवास तत्रागच्छन यत्र दधीचॊ भगवान ऋषिस तपस तेपे\nसेन्द्रा देवास तम अभिगम्यॊचुर भगवंस तपसः कुशलम अविघ्नं चेति\nतान दधीचॊवाच सवागतं भवद्भ्यः किं करियताम\nयद वक्ष्यथ तत करिष्यामीति\nते तम अब्रुवञ शरीरपरित्यागं लॊकहितार्थं भगवान कर्तुम अर्हतीति\nअथ दधीचस तथैवाविमनाः सुखदुःखसमॊ महायॊगिय आत्मानं समाधाय शरीरपरित्यागं चकार" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 27, + "text": "तस्य परमात्मन्य अवसृते तान्य अस्थीनि धाता संगृह्य वज्रम अकरॊत\nतेन वज्रेणाभेद्येनाप्रधृष्येण बरह्मास्थि संभूतेन विष्णुप्रविष्टेनेन्द्रॊ विश्वरूपंजघान\nशिरसां चास्य छेदनम अकरॊत\nतस्मादनन्तरं विश्वरूप गात्रमथन संभवं तवस्त्रॊत्पादितम एवारिं वृत्रम इन्द्रॊ जघान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 28, + "text": "तस्यां दवैधी भूतायां बरह्म वध्यायां भयाद इन्द्रॊ देवराज्यं परित्यज्याप्सु संभवां शीतलां मानससरॊ गतां नलिनीं परपेदे\nतत्र चैश्वर्ययॊगाद अनु मात्रॊ भूत्वा बिस गरन्थिं परविवेश" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 29, + "text": "अथ बरह्म वध्या भयप्रनस्ते तरैलॊक्यनाथे शचीपतौ जगद अनीश्वरं बभूव\nदेवान रजस तमश चाविवेश\nमन्त्रा न परावर्तन्त\nमहर्षीणां रक्षांसि परादुर्भवन\nबरह्म चॊत्सादनं जगाम\nअनिन्द्राश चाबला लॊकाः सुप्रधृष्या बभूवुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 30, + "text": "अथ देवर्षयश चायुषः पुत्रं नहुषं नाम देवराजत्वे ऽभिषिषिचुः\nनहुषः पञ्चभिः शतैर जयॊतिषां ललाते जवलद्भिः सर्वतेजॊ हरैस तरिविष्टपं पालयां बभूव\nअथ लॊकाः परकृतिम आपेदिरे सवस्थाश च बभूवुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 31, + "text": "अथॊवाच नहुषः\nसर्वं मां शक्रॊपभुक्तम उपस्थितम ऋते शचीम इति\nस एवम उक्त्वा शची समीपम अगमद उवाच चैनाम\nसुभगे ऽहम इन्द्रॊ देवानां भजस्व माम इति\nतं शची परत्युवाच\nपरकृत्या तवं धर्मवत्सलः सॊमवंशॊद्भवश च\nनार्हति परपत्नी धर्षणं कर्तुम इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 32, + "text": "ताम अथॊवाच नहुषः\nऐन्द्रं पदम अध्यास्यते मया\nअहम इन्द्रस्य राज्यरत्नहरॊ नात्राधर्मः कश चित तवम इन्द्र भुक्तेति\nसा तम उवाच\nअस्ति मम किं चिद वरतम अपर्यवसितम\nतस्यावभृथे तवाम उपगमिष्यामि कैश चिद एवाहॊभिर इति\nस शच्यैवम अभिहितॊ नहुषॊ जगाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 33, + "text": "अथ शची दुःखशॊकार्ता भर्तृदर्शनलालसा नहुष भयगृहीता बृहस्पतिम उपागच्छत\nस च ताम अभिगतां दृष्ट्वैव धयानं परविश्य भर्त्र कार्यतत्परां जञात्वा बृहस्पतिर उवाच\nअनेनैव वरतेन तसपा चान्विता देवीं वरदाम उपश्रुतिम आह्वय\nसा तवेन्द्रं दर्शयिष्यतीति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 34, + "text": "साथ महानियमम आस्थिता देवीं वरदाम उपश्रुतिं मन्त्रैर आह्वयत\nसॊपश्रुतिः शची समीपम अगात\nउवाच चैनाम इयम अस्मि तवयॊपहूतॊपस्थिता\nकिं ते परियं करवाणीति\nतां मूर्ध्ना परनम्यॊवाच शची भगवत्य अर्हसि मे भर्तारं दर्शयितुं तवं सत्या मता चेति\nसैनां मानसं सरॊ ऽनयत\nतत्रेन्द्रं बिस गरन्थि गतम अदर्शयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 35, + "text": "ताम इन्द्रः पत्नीं कृशां गलानां च दृष्ट्वा चिन्तयां बभूव\nअहॊ मम महद दुःखम इदम अद्यॊपगतम\nनस्तं हि माम इयम अन्विष्यॊपागमद दुःखार्तेति\nताम इन्द्रॊवाच कथं वर्तयसीति\nसा तम उवाच\nनहुषॊ माम आह्वयति\nकालश चास्य मया कृत इति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 36, + "text": "ताम इन्द्रॊवाच\nगच्छ\nनहुषस तवया वाच्यॊ ऽपूर्वेण माम ऋषियुक्तेन यानेन तवम अधिरूढॊद्वहस्व\nइन्द्रस्य हि महान्ति वाहनानि मनसः परियाण्य अधिरूढानि मया\nतवम अन्येनॊपयातुम अर्हसीति\nसैवम उक्ता हृष्टा जगाम\nइन्द्रॊ ऽपि बिस गरन्थिम एवाविवेश भूयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 37, + "text": "अथेन्द्राणीम अभ्यागतां दृष्ट्वॊवाच नहुषः पूर्णः स काल इति\nतं शच्य अब्रवीच छक्रेण यथॊक्तम\nस महर्षियुक्तं वाहनम अधिरूढः शची समीपम उपागच्छत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 38, + "text": "अथ मैत्रावरुणिः कुम्भयॊनिर अगस्त्यॊ महर्षीन विक्रियमाणांस तान नहुषेनापश्यत\nपद्भ्यां च तेनास्पृश्यत\nततः स नहुषम अब्रवीद अकार्य परवृत्त पापपतस्व महीम\nसर्पॊ भव यावद भूमिर गिरयश च तिष्ठेयुस तावद इति\nस महर्षिवाक्यसमकालम एव तस्माद यानाद अवापतत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 39, + "text": "अथानिन्द्रं पुनस तरैलॊक्यम अभवत\nततॊ देवर्षयश च भगवन्तं विष्णुं शरणम इन्द्रार्थे ऽभिगमुः\nऊचुश चैनं भगवन्न इन्द्रं बरह्म वध्याभिभूतं तरातुम अर्हसीति\nततः स वरदस तान अब्रवीद अश्वमेधं यज्ञं वैष्नवं शक्रॊ ऽभियजतु\nततः सवं सथानं पराप्स्यतीति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 40, + "text": "ततॊ देवर्षयश चेन्द्रं नापश्यन यदा तदा शचीम ऊचुर गच्छ सुभगे इन्द्रम आनयस्वेति\nसा पुनस तत्सरः समभ्यगच्छत\nइन्द्रश च तस्मात सरसः समुत्थाय बृहस्पतिम अभिजगाम\nबृहस्पतिश चाश्वमेधं महाक्रतुं शक्रायाहरत\nततः कृष्णसारङ्गं मेध्यम अश्वम उत्सृज्य वाहनं तम एव कृत्वेन्द्रं मरुत्पतिं बृहस्पतिः सवस्थानं परापयाम आस" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 41, + "text": "ततः स देव राद देवैर ऋषिभिर सतूयमानस तरिविष्टपस्थॊ निष्कल्मषॊ बभूव\nबरह्म वध्यां चतुर्षु सथानेषु वनिताग्निवनस्पतिगॊषु वयभजत\nएवम इन्द्रॊ बरह्मतेजःप्रभावॊपबृंहितः शत्रुवधं कृत्वा सवस्थानं परापितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 42, + "text": "आकाशगङ्गा गतश च पुरा भरद्वाजॊ महर्षिर उपास्पृशंस तरीन करमान करमता विष्णुनाभ्यासादितः\nस भरद्वाजेन ससलिलेन पानिनॊरसि तादितः सलक्षणॊरस्कः संवृत्तः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 43, + "text": "भृगुणा महर्षिणा शप्तॊ ऽगनिः सर्वभक्षत्वम उपनीतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 44, + "text": "अदितिर वै देवानाम अन्नम अपचद एतद भुक्त्वासुरान हनिष्यन्तीति\nतत्र बुधॊ वरच चर्या समाप्ताव आगच्छत\nअदितिं चावॊचद भिक्षां नादात\nअथ भिक्षा परत्याख्यान रुषितेन बुधेन बरह्मभूतेन विवस्वतॊ दवितीये जन्मन्य अन्द संज्ञितस्यान्दं मारितम अदित्याः\nस मार्तन्दॊ विवस्वान अभवच छराद्ध देवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 45, + "text": "दक्षस्य वै दुहितरः षष्टिर आसन\nताभ्यः कश्यपाय तरयॊदश परादाद दश धर्माय दश मनवे साप्तविंशतिम इन्दवे\nतासु तुल्यासु नक्षत्राख्यां गतासु सॊमॊ रॊहिण्याम अभ्यधिकां परीतिम अकरॊत\nततस ताः शेषाः पत्न्य अ ईर्ष्यावयः पितुः समीपं गत्वेमम अर्थं शशंसुः\nभगवन्न अस्मासु तुल्यप्रभावासु सॊमॊ रॊहिणीम अधिकं भजतीति\nसॊ ऽबरवीद यक्ष्मैनम आवेक्ष्यतीति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 46, + "text": "दक्ष शापात सॊमं राजानं यक्ष्माविवेश\nस यक्ष्मनाविष्टॊ दक्षम अगमत\nदक्षश चैनम अब्रवीन न समं वर्तसेति\nतत्रर्षयः सॊमम अब्रुवन कषीयसे यस्क्मना\nपश्चिमस्यां दिशि समुद्रे हिरण्यसरस तीर्थम\nतत्र गत्वात्मानम अभिषेचयस्वेति\nअथागच्छत सॊमस तत्र हिरण्यसरस तीर्थम\nगत्वा चात्मनः सनपनम अकरॊत\nसनात्वा चात्मानं पाप्मनॊ मॊक्षयाम आस\nतत्र चावभासितस तीर्थे यदा सॊमस तदा परभृति तीर्थं तत परभासम इति नाम्ना खयातं बभूव\nतच छापाद अद्यापि कषीयते सॊमॊ ऽमावास्यान्तर सथः\nपौर्णमासी मात्रेऽ धिष्ठितॊ मेघलेखा परतिच्छन्नं वपुर दर्शयति\nमेघसदृशं वर्णम अगमत तद अस्य शशलक्ष्म विमलम अभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 47, + "text": "सथूलशिरा महर्षिर मेरॊः परागुत्तरे दिग भागे तपस तेपे\nतस्य तपस तप्यमानस्य सर्वगन्धवहः शुचिर वायुर विवायमानः शरीरम अस्पृशत\nस तपसा तापित शरीरः कृशॊ वायुनॊपवीज्यमानॊ हृदयपरितॊषम अगमत\nतत्र तस्यानिल वयजनकृतपरितॊषस्य सद्यॊ वनस्पतयः पुष्प शॊभां न दर्शितवन्त इति सैताञ शशाप न सर्वकालं पुष्पवन्तॊ भविष्यथेति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 48, + "text": "नारायणॊ लॊकहितार्थं वदवा मुखॊ नाम महर्षिः पुराभवत\nतस्य मेरौ तपस तप्यतः समुद्राहूतॊ नागतः\nतेनामर्षितेनात्म गात्रॊष्मणा समुद्रः सतिमितजलः कृतः\nसवेदप्रस्यन्दन सदृशश चास्य लवन भावॊ जनितः\nउक्तश चापेयॊ भविष्यसि\nएतच च ते तॊयं वदवा मुखसंज्ञितेन पीयमानं मधुरं भविष्यति\nतद एतद अद्यापि वदवा मुखसंज्ञितेनानुवर्तिना तॊयं सामुद्रं पीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 49, + "text": "हिमवतॊ गिरेर दुहितरम उमां रुद्रश चकमे\nभृगुर अपि च महर्षिर हिमवन्तम आगम्याब्रवीत कन्याम उमां मे देहीति\nतम अब्रवीद धिमवान अभिलसितॊ वरॊ रुद्र इति\nतम अब्रवीद भृगुर यस्मात तवयाहं कन्या वरण कृतभावः परत्याख्यातस तस्मान न रत्नानां भवान भाजनं भविष्यतीति\nअद्य परभृत्य एतद अवस्थितम ऋषिवचनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 329, + "shloka": 50, + "text": "तद एवंविधं माहात्म्यं बराह्मणानाम\nकषत्रम अपि शाश्वतीम अव्ययां पृथिवीं पत्नीम अभिगम्य बुभुजे\nतद एतद बरह्माग्नीषॊमीयम\nतेन जगद धार्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 1, + "text": "[भगवान]\nसूर्या चन्द्रमसौ शश्वत केशैर मे अंशुसंज्ञितैः\nबॊधयंस तापयंश चैव जगद उत्तिष्ठतः पृथक" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 2, + "text": "बॊधनात तापनाच चैव जगतॊ हर्षणं भवेत\nअग्नीषॊम कृतैर एभिः कर्मभिः पाण्डुनन्दन\nहृषीकेशॊ ऽहम ईशानॊ वरदॊ लॊकभावनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 3, + "text": "इदॊपहूत यॊगेन हरे भागं करतुष्व अहम\nवर्णश च मे हरिश्रेष्ठस तस्माद धरिर अहं समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 4, + "text": "धाम सारॊ हि लॊकानाम ऋतं चैव विचारितम\nऋतधामा ततॊ विप्रैः सत्यश चाहं परकीर्तितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 5, + "text": "नस्तां च धरणीं पूर्वम अविन्दं वै गुहा गताम\nगॊविन्द इति मां देवा वाग भिः समभितुष्टुवुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 6, + "text": "शिपिविष्टेति चाख्यायां हीनरॊमा च यॊ भवेत\nतेनाविष्टं हि यत किं चिच छिपिविष्टं हि तत समृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 7, + "text": "यास्कॊ माम ऋषिर अव्यग्रॊ नैकयज्ञेषु गीतवान\nशिपिविष्ट इति हय अस्माद गुह्य नाम धरॊ हय अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 8, + "text": "सतुत्वा मां शिपिविष्टेति यास्कॊ ऋषिर उदारधीः\nमत्प्रसादाद अधॊ नस्तं निरुक्तम अभिजग्मिवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 9, + "text": "न हि जातॊ न जाये ऽहं न जनिष्ये कदा चन\nकषेत्रज्ञः सर्वभूतानां तस्माद अहम अजः समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 10, + "text": "नॊक्तपूर्वं मया कषुद्रम अश्लीलं वा कदा चन\nऋता बरह्मसुता सा मे सत्या देवी सरस्वती" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 11, + "text": "सच चासच चैव कौन्तेय मयावेशितम आत्मनि\nपौष्करे बरह्म सदने सत्यं माम ऋषयॊ विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 12, + "text": "सत्त्वान न चयुत पूर्वॊ ऽहं सत्त्वं वै विद्धि मत्कृतम\nजन्मनीहाभवत सत्त्वं पौर्विकं मे धनञ्जय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 13, + "text": "निराशीः कर्म संयुक्तं सात्वतं मां परकल्पय\nसात्वत जञानदृष्टॊ ऽहं सात्वतः सात्वतां पतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 14, + "text": "कृषामि मेदिनीं पार्थ भूत्वा कार्ष्णायसॊ महान\nकृष्णॊ वर्णश च मे यस्मात तस्मात कृष्णॊ ऽहम अर्जुन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 15, + "text": "मया संश्लेषिता भूमिर अद्भिर वयॊम च वायुना\nवायुश च तेजसा सार्धं वैकुन्थत्वं ततॊ मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 16, + "text": "निर्वानं परमं सौख्यं धर्मॊ ऽसौ पर उच्यते\nतस्मान न चयुत पूर्वॊ ऽहम अच्युतस तेन कर्मणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 17, + "text": "पृथिवी नभसी चॊभे विश्रुते विश्वलौकिके\nतयॊः संधारणार्थं हि माम अधॊक्षजम अञ्जसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 18, + "text": "निरुक्तं वेद विदुषॊ ये च शब्दार्थ चिन्तकाः\nते मां गायन्ति पराग्वंशे अधॊक्षज इति सथितिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 19, + "text": "शब्द एकमतैर एष वयाहृतः परमर्षिभिः\nनान्यॊ हय अधॊक्षजॊ लॊके ऋते नारायणं परभुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 20, + "text": "घृतं ममार्चिषॊ लॊके जन्तूनां पराण धारणम\nघृतार्चिर अहम अव्यग्रैर वेदज्ञैः परिकीर्तितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 21, + "text": "तरयॊ हि धातवः खयाताः कर्मजा इति च समृताः\nपित्तं शलेष्मा च वायुश च एष संघात उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 22, + "text": "एतैश च धार्यते जन्तुर एतैः कषीणैश च कषीयते\nआयुर्वेदविदस तस्मात तरिधातुं मां परचक्षते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 23, + "text": "वृषॊ हि भगवान धर्मः खयातॊ लॊकेषु भारत\nनैघन्तुक पदाख्यातं विद्धि मां वृषम उत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 24, + "text": "कपिर वराहः शरेष्ठश च धर्मश च वृष उच्यते\nतस्माद वृषाकपिं पराह कश्यपॊ मां परजापतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 25, + "text": "न चादिं न मध्यं तथा नैव चान्तं; कदा चिद विदन्ते सुराश चासुराश च\nअनाद्यॊ हय अमध्यस तथा चाप्य अनन्तः; परगीतॊ ऽहम ईशॊ विभुर लॊकसाक्षी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 26, + "text": "शुचीनि शरवणीयानि शृणॊमीह धनंजय\nन च पापानि गृह्णामि ततॊ ऽहं वै शुचिश्रवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 27, + "text": "एकशृङ्गः पुरा भूत्वा वराहॊ दिव्यदर्शनः\nइमाम उद्धृतवान भूमिम एकशृङ्गस ततॊ हय अहम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 28, + "text": "तथैवासं तरिककुदॊ वाराहं रूपम आस्थितः\nतरिककुत तेन विख्यातः शरीरस्य तु मापनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 29, + "text": "विरिञ्च इति यः परॊक्तः कपिल जञानचिन्तकैः\nस परजापतिर एवाहं चेतनात सर्वलॊककृत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 30, + "text": "विद्या सहायवन्तं माम आदित्यस्थं सनातनम\nकपिलं पराहुर आचार्याः सांख्या निश्चित निश्चयाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 31, + "text": "हिरण्यगर्भॊ दयुतिमान एष यश छन्दसि सतुतः\nयॊगैः संपूज्यते नित्यं स एवाहं विभुः समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 32, + "text": "एकविंशतिशाखं च ऋग्वेदं मां परचक्षते\nसहस्रसाखं यत साम ये वै वेद विदॊ जनाः\nगायन्त्य आरण्यके विप्रा मद्भक्तास ते ऽपि दुर्लभाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 33, + "text": "सः पञ्चाशतम अस्तौ च सप्तत्रिंशतम इत्य उत\nयस्मिञ शाखा यजुर्वेदे सॊ ऽहम आध्वर्यवे समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 34, + "text": "पञ्च कल्पम अथर्वाणं कृत्याभिः परिबृंहितम\nकल्पयन्ति हि मां विप्रा अथर्वाणविदस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 35, + "text": "शाखा भेदाश च ये के चिद याश च शाखासु गीतयः\nसवरवर्णसमुच्चाराः सर्वांस तान विद्धि मत्कृतान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 36, + "text": "यत तद धयशिरः पार्थ समुदेति वरप्रदम\nसॊ ऽहम एवॊत्तरे भागे करमाक्षर विभागवित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 37, + "text": "रामादेशित मार्गेण मत्प्रसादान महात्मना\nपाञ्चालेन करमः पराप्तस तस्माद भूतात सनातनात\nबाभ्रव्य गॊत्रः स बभौ परथमः करमपारगः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 38, + "text": "नारायणाद वरं लब्ध्वा पराप्य यॊगम अनुत्तमम\nकरमं परनीय शिक्षां च परनयित्वा स गालवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 39, + "text": "कन्दलीकॊ ऽथ राजा च बरह्मदत्तः परतापवान\nजाती मरणजं दुःखं समृत्वा समृत्वा पुनः पुनः\nसप्तजातिषु मुख्यत्वाद यॊगानां संपदं गतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 40, + "text": "पुराहम आत्मजः पार्थ परथितः कारणान्तरे\nधर्मस्य कुरुशार्दूल ततॊ ऽहं धर्मजः समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 41, + "text": "नरनारायणौ पूर्वं तपस तेपतुर अव्ययम\nधर्मयानं समारूढौ पर्वते गन्धमादने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 42, + "text": "तत कालसमयं चैव दक्षयज्ञॊ बभूव ह\nन चैवाकल्पयद भागं दक्षॊ रुद्रस्य भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 43, + "text": "ततॊ दधीचि वचनाद दक्षयज्ञम अपाहरत\nससर्ज शूलं करॊधेन परज्वलन्तं मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 44, + "text": "तच छूलं भस्मसात कृत्वा दक्षयज्ञं सविस्तरम\nआवयॊः सहसागच्छद बदर्य आश्रमम अन्तिकात\nवेगेन महता पार्थ पतन नारायणॊरसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 45, + "text": "ततः सवतेजसाविष्टाः केशा नारायणस्य ह\nबभूवुर मुञ्ज वर्णास तु ततॊ ऽहं मुञ्ज केशवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 46, + "text": "तच च शूलं विनिर्धूतं हुंकारेण महात्मना\nजगाम शंकर करं नारायण समाहतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 47, + "text": "अथ रुद्र उपाधावत ताव ऋषी तपसान्वितौ\nतत एनं समुद्धूतं कन्थे जग्राह पानिना\nनारायणः स विश्वात्मा तेनास्य शिति कन्थता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 48, + "text": "अथ रुद्र विघातार्थम इषीकां जगृहे नरः\nमन्त्रैश च संयुयॊजाशु सॊ ऽभवत परशुर महान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 49, + "text": "कषिप्तश च सहसा रुद्रे खन्दनं पराप्तवांस तदा\nततॊ ऽहं खन्द परशुः समृतः परशु खन्दनात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 50, + "text": "[अर्जुन]\nअस्मिन उद्धे तु वार्ष्णेय तरैलॊक्यमथने तदा\nजयं कः पराप्तवांस तत्र शंसैतन मे जनार्दन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 51, + "text": "[षरीभगवान]\nतयॊः संलग्नयॊर युद्धे रुद्र नारायणात्मनॊः\nउद्विग्नाः सहसा कृत्स्ना लॊकाः सर्वे ऽभवंस तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 52, + "text": "नागृह्णात पावकः शुभ्रं मखेषु सुहुतं हविः\nवेदा न परतिभान्ति सम ऋषीणां भावितात्मनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 53, + "text": "देवान रजस तमश चैव समाविविशतुस तदा\nवसुधा संचकम्पे ऽथ नभश च विपफाल ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 54, + "text": "निष्प्रभानि च तेजांसि बरह्मा चैवासनाच चयुतः\nअगाच छॊषं समुद्रश च हिमवांश च वयशीर्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 55, + "text": "तस्मिन्न एवं समुत्पन्ने निमित्ते पाण्डुनन्दन\nबरह्मा वृतॊ देवगणैर ऋषिभिश च महात्मभिः\nआजगामाशु तं देशं यत्र युद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 56, + "text": "साञ्जलि परग्रहॊ भूत्वा चतुर्वक्त्रॊ निरुक्तगः\nउवाच वचनं रुद्रं लॊकानाम अस्तु वै शिवम\nनयस्यायुधानि विश्वेश जगतॊ हितकाम्यया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 57, + "text": "यद अक्षरम अथाव्यक्तम ईशं लॊकस्य भावनम\nकूतस्थं कर्तृ निर्द्वन्द्वम अकर्तेति च यं विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 58, + "text": "वयक्तभावगतस्यास्य एका मूर्तिर इयं शिवा\nनरॊ नारायणश चैव जातौ धर्मकुलॊद्वहौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 59, + "text": "तपसा महता युक्तौ देव शरेष्ठौ महाव्रतौ\nअहं परसादजस तस्य कस्मिंश चित कारणान्तरे\nतवं चैव करॊधजस तात पूर्वसर्गे सनातनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 60, + "text": "मया च सार्धं वरदं विबुधैश च महर्षिभिः\nपरसादयाम आस ततॊ देवं नारायणं परभुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 61, + "text": "बरह्मणा तव एवम उक्तस तु रुद्रः करॊधाग्निम उत्सृजन\nपरसादयाम आस ततॊ देवं नारयणं परभुम\nशरणं च जगामाद्यं वरेण्यं वरदं हरिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 62, + "text": "ततॊ ऽथ वरदॊ देवॊ जितक्रॊधॊ जितेन्द्रियः\nपरीतिमान अभवत तत्र रुद्रेण सह संगतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 63, + "text": "ऋषिभिर बरह्मणा चैव विबुधैश च सुपूजितः\nउवाच देवम ईशानम ईशः स जगतॊ हरिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 64, + "text": "यस तवां वेत्ति स मां वेत्ति यस तवाम अनु स माम अनु\nनावयॊर अन्तरं किं चिन मा ते भूद बुद्धिर अन्यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 65, + "text": "अद्य परभृति शरीवत्सः शूलाङ्कॊ ऽयं भवत्व अयम\nमम पान्य अङ्कितश चापि शरीकन्थस तवं भविष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 66, + "text": "एवं लक्षणम उत्पाद्य परस्परकृतं तदा\nसख्यं चैवातुलं कृत्वा रुद्रेण सहिताव ऋषी\nतपस तेपतुर अव्यग्रौ विसृज्य तरिदिवौकसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 67, + "text": "एष ते कथितः पार्थ नारायण जयॊ मृधे\nनामानि चैव गुह्यानि निरुक्तानि च भारत\nऋषिभिः कथितानीह यानि संकीर्तितानि ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 68, + "text": "एवं बहुविधै रूपैश चरामीह वसुंधरम\nबरह्मलॊकं च कौन्तेय गॊलॊकं च सनातनम\nमया तवं रक्षितॊ युद्धे महान्तं पराप्तवाञ जयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 69, + "text": "यस तु ते सॊ ऽगरतॊ याति युद्धे संप्रत्युपस्थिते\nतं विद्धि रुद्रं कौन्तेय देवदेवं कपर्दिनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 70, + "text": "कालः स एव कथितः करॊधजेति मया तव\nनिहतांस तेन वै पूर्वं हतवान असि वै रिपून" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 330, + "shloka": 71, + "text": "अप्रमेयप्रभावं तं देवदेवम उमापतिम\nनमस्व देवं परयतॊ विश्वेशं हरम अव्ययम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 1, + "text": "[जनमेजय]\nबरह्मन सुमहद आख्यानं भवता परिकीर्तितम\nयच छरुत्वा मुनयः सर्वे विस्मयं परमं गताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 2, + "text": "इदं शतसहस्राद धि भारताख्यान विस्तरात\nआमथ्य मतिमन्थेन जञानॊदधिम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 3, + "text": "नव नीतं यथा दध्नॊ मलयाच चन्दनं यथा\nआरण्यकं च वेदेभ्य ओषधिभ्यॊ ऽमृतं यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 4, + "text": "समुद्धृतम इदं बरह्मन कथामृतम अनुत्तमम\nतपॊ निधे तवयॊक्तं हि नारायण कथाश्रयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 5, + "text": "स हीशॊ भगवान देवः सर्वभूतात्मभावनः\nअहॊ नारायणं तेजॊ दुर्दर्शं दविजसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 6, + "text": "यत्राविशन्ति कल्पान्ते सर्वे बरह्मादयः सुराः\nऋषयश च सगन्धर्वा यच च किं चिच चराचरम\nन ततॊ ऽसति परं मन्ये पावनं दिवि चेह च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 7, + "text": "सर्वाश्रमाभिगमनं सर्वतीर्थावगाहनम\nन तथा फलदं चापि नारायण कथा यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 8, + "text": "सर्वथा पाविताः समेह शरुत्वेमाम आदितः कथाम\nहरेर विश्वेश्वरस्येह सर्वपापप्रनाशनीम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 9, + "text": "न चित्रं कृतवांस तत्र यद आर्यॊ मे धनंजयः\nवासुदेवसहायॊ यः पराप्तवाञ जयम उत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 10, + "text": "न चास्य किं चिद अप्राप्यं मन्ये लॊकेष्व अपि तरिषु\nतरिलॊक्य नाथॊ विष्णुः स यस्यासीत साह्यकृत सखा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 11, + "text": "धन्याश च सर्व एवासन बरह्मंस ते मम पूर्वकाः\nहिताय शरेयसे चैव येषाम आसीज जनार्दनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 12, + "text": "तपसापि न दृश्यॊ हि भगवाँल लॊकपूजितः\nयं दृष्टवन्तं ते साक्षाच छरीवत्साङ्क विभूसनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 13, + "text": "तेभ्यॊ धन्यतरश चैव नारदः परमेष्ठिजः\nन चाल्पतेजसम ऋषिं वेद्मि नारदम अव्ययम\nशवेतद्वीपं समासाद्य येन दृष्टः सवयं हरिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 14, + "text": "देवप्रसादानुगतं वयक्तं तत तस्य दर्शनम\nयद दृष्टवांस तदा देवम अनिरुद्ध तनौ सथितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 15, + "text": "बदरीम आश्रमं यत तु नारदः पराद्रवत पुनः\nनरनारायणौ दरष्टुं किं नु तत कारणं मुने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 16, + "text": "शवेतद्वीपान निवृत्तश च नारदः परमेष्ठिजः\nबदरीम आश्रमं पराप्य समागम्य च ताव ऋषी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 17, + "text": "कियन्तं कालम अवसत काः कथाः पृष्टवांश च सः\nशवेतद्वीपाद उपावृत्ते तस्मिन वा सुमहात्मनि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 18, + "text": "किम अब्रूतां महात्मानौ नरनारायणाव ऋषी\nतद एतन मे यथातत्त्वं सर्वम आख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 19, + "text": "[वैषम्पायन]\nनमॊ भगवते तस्मै वयासायामित तेजसे\nयस्य परसादाद वक्ष्यामि नारायण कथाम इमाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 20, + "text": "पराप्य शवेतं महाद्वीपं दृष्टवान हरिम अव्ययम\nनिवृत्तॊ नारदॊ राजंस तरसा मेरुम आगमत\nहृदयेनॊद्वहन भारं यद उक्तं परमात्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 21, + "text": "पश्चाद अस्याभवद राजन्न आत्मनः साध्वसं महत\nयद गत्वा दूरम अध्वानं कषेमी पुनर इहागतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ मेरॊः परचक्राम पर्वतं गन्धमादनम\nनिपपात च खात तूर्णं विशालां बदरीम अनु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 23, + "text": "ततः स ददृशे देवौ पुराणाव ऋषिसत्तमौ\nतपश चरन्तौ सुमहद आत्मनिष्ठौ महाव्रतौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 24, + "text": "तेजसाभ्यधिकौ सूर्यात सर्वलॊकविरॊचनात\nशरीवत्स लक्षणौ पूज्यौ जता मन्दल धारिणौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 25, + "text": "जालपादभुजौ तौ तु पादयॊश चक्रलक्षणौ\nवयूधॊरस्कौ दीर्घभुजौ तथा मुष्क चतुष्किनौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 26, + "text": "षष्टिदन्ताव अष्ट दंष्ट्रौ मेघौघसदृशस्वनौ\nसवास्यौ पृथु ललातौ च सुहनू सुभ्रु नासिकौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 27, + "text": "आतपत्रेण सदृशे शिरसी देवयॊस तयॊः\nएवं लक्षणसंपन्नौ महापुरुष संज्ञितौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 28, + "text": "तौ दृष्ट्वा नारदॊ हृष्टस ताभ्यां च परतिपूजितः\nसवागतेनाभिभास्याथ पृष्टश चानामयं तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 29, + "text": "बभूवान्तर्गतम अतिनिरीक्ष्य पुरुषॊत्तमौ\nसदॊ गतास तत्र ये वै सर्वभूतनमस्कृताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 30, + "text": "शवेतदीपे मया दृष्टास तादृशाव ऋषिसत्तमौ\nइति संचिन्त्य मनसा कृत्वा चाभिप्रदक्षिणम\nउपॊपविविशे तत्र पीथे कुश मये शुभे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 31, + "text": "ततस तौ तपसां वासौ यशसां तेजसाम अपि\nऋषी शम दमॊपेतौ कृत्वा पूर्वाह्निकं विधिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 32, + "text": "पश्चान नारदम अव्यग्रौ पाद्यार्घ्याभ्यां परपूज्य च\nपीथयॊश चॊपविष्टौ तौ कृतातिथ्याह्निकौ नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 33, + "text": "तेषु तत्रॊपविष्टेषु स देशॊ ऽभिव्यराजत\nआज्याहुति महाज्वालैर यज्ञवातॊ ऽगनिभिर यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 34, + "text": "अथ नारायणस तत्र नारदं वाक्यम अब्रवीत\nसुखॊपविष्टं विश्रान्तं कृतातिथ्यं सुखस्थितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 35, + "text": "अपीदानीं स भगवान परमात्मा सनातनः\nशवेतदीपे तवया दृष्ट आवयॊः परकृतिः परा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 36, + "text": "[नारद]\nदृष्टॊ मे पुरुषः शरीमान विश्वरूपधरॊ ऽवययः\nसर्वे हि लॊकास तत्र सथास तथा देवाः सहर्षिभिः\nअद्यापि चैनं पश्यामि युवां पश्यन सनातनौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 37, + "text": "यैर लक्षणैर उपेतः स हरिर अव्यक्तरूपधृक\nतैर लक्षणैर उपेतौ हि वयक्तरूपधरौ युवाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 38, + "text": "दृष्टौ मया युवां तत्र तस्य देवस्य पार्श्वतः\nइह चैवागतॊ ऽसम्य अद्य विसृष्टः परमात्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 39, + "text": "कॊ हि नाम भवेत तस्य तेजसा यशसा शरिया\nसदृशस तरिषु लॊकेषु ऋते धर्मात्मजौ युवाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 40, + "text": "तेन मे कथितं पूर्वं नाम कषेत्रज्ञसंज्ञितम\nपरादुर्भावाश च कथिता भविष्यन्ति हि ये यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 41, + "text": "तत्र ये पुरुषाः शवेताः पञ्चेन्द्रिय विवर्जिताः\nरतिबुद्धाश च ते सर्वे भक्ताश च पुरुषॊत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 42, + "text": "ते ऽरचयन्ति सदा देवं तैः सार्धं रमते च सः\nपरिय भक्तॊ हि भगवान परमात्मा दविज परियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 43, + "text": "रमते सॊ ऽरच्यमानॊ हि सदा भागवत परियः\nविश्वभुक सर्वगॊ देवॊ बान्धवॊ भक्त वत्सलः\nस कर्ता कारणं चैव कार्यं चातिबल दयुतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 44, + "text": "तपसा यॊज्य सॊ ऽऽतमानं शवेतद्वीपात परं हि यत\nतेज इत्य अभिविख्यातं सवयं भासावभासितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 45, + "text": "शान्तिः सा तरिषु लॊकेषु सिद्धानां भावितात्मनाम\nएतया शुभया बुद्ध्या नैष्ठिकं वरतम आस्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 46, + "text": "न तत्र सूर्यस तपति न सॊमॊ ऽभिविराजते\nन वायुर वाति देवेशे तपश चरति दुश्चरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 47, + "text": "वेदीम अस्ततलॊत्सेधां भूमाव आस्थाय विश्वभुक\nएकपादस्थितॊ देव ऊर्ध्वबाहुर उदङ मुखः\nसाङ्गान आवर्तयन वेदांस तपस तेपे सुदुश्चरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 48, + "text": "यद बरह्मा ऋषयश चैव सवयं पशुपतिश च यत\nशेषाश च विबुधश्रेष्ठा दैत्यदानवराक्षसाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 49, + "text": "नागाः सुपर्णा गन्धर्वाः सिद्धा राजर्षयश च ये\nहव्यं कव्यं च सततं विधिपूर्वं परयुञ्जते\nकृत्स्नं तत तस्य देवस्य चरणाव उपतिष्ठति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 50, + "text": "याः करियाः संप्रयुक्तास तु एकान्तगतबुद्धिभिः\nताः सर्वाः शिरसा देवः परतिगृह्णाति वै सवयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 51, + "text": "न तस्यान्यः परियतरः परतिबुद्धैर महात्मभिः\nविद्यते तरिषु लॊकेषु ततॊ ऽसम्य ऐकान्तिकं गतः\nइह चैवागतस तेन विसृष्टः परमात्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 331, + "shloka": 52, + "text": "एवं मे भगवान देवः सवयम आख्यातवान हरिः\nआसिष्ये तत्परॊ भूत्वा युवाभ्यां सह नित्यशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 332, + "shloka": 1, + "text": "[नरनारायणौ]\nधन्यॊ ऽसय अनुगृहीतॊ ऽसि यत ते दृष्टः सवयंप्रभुः\nन हि तं दृष्टवान कश चित पद्मयॊनिर अपि सवयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 332, + "shloka": 2, + "text": "अव्यक्तयॊनिर भगवान दुर्दर्शः पुरुषॊत्तमः\nनारदैतद धि ते सत्यं वचनं समुदाहृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 332, + "shloka": 3, + "text": "नास्य भक्तैः परियतरॊ लॊके कश चन विद्यते\nततः सवयं दर्शितवान सवम आत्मानं दविजॊत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 332, + "shloka": 4, + "text": "तपॊ हि तप्यतस तस्य यत सथानं परमात्मनः\nन तत संप्राप्नुते कश चिद ऋते हय आवां दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 332, + "shloka": 5, + "text": "या हि सूर्यसहस्रस्य समस्तस्य भवेद दयुतिः\nसथानस्य सा भवेत तस्य सवयं तेन विराजता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 332, + "shloka": 6, + "text": "तस्माद उत्तिष्ठते विप्र देवाद विश्वभुवः पतेः\nकषमा कषमावतां शरेष्ठ यया भूमिस तु युज्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 332, + "shloka": 7, + "text": "तस्माच चॊत्तिष्ठते देवात सर्वभूति हितॊ रसः\nआपॊ येन हि युज्यन्ते दरवत्वं पराप्नुवन्ति च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 332, + "shloka": 8, + "text": "तस्माद एव समुद्भूतं तेजॊ रूपगुणात्मकम\nयेन सम युज्यते सूर्यस ततॊ लॊकान विराजते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 332, + "shloka": 9, + "text": "तस्माद देवात समुद्भूतः सपर्शस तु पुरुषॊत्तमात\nयेन सम युज्यते वायुस ततॊ लॊकान विवात्य असौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 332, + "shloka": 10, + "text": "तस्माच चॊत्तिष्ठते शब्दः सर्वलॊकेश्वरात परभॊः\nआकाशं युज्यते येन ततस तिष्ठत्य असंवृतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 332, + "shloka": 11, + "text": "तस्माच चॊत्तिष्ठते देवात सर्वभूतगतं मनः\nचन्द्रमा येन संयुक्तः परकाशगुण धारणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 332, + "shloka": 12, + "text": "सॊ भूतॊत्पादकं नाम तत सथानं वेद संज्ञितम\nविद्या सहायॊ यत्रास्ते भगवान हव्यकव्य भुक" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 332, + "shloka": 13, + "text": "ये हि निष्कल्मसा लॊके पुण्यपापविवर्जिताः\nतेषां वै कषेमम अध्वानं गच्छतां दविजसत्तम\nसर्वलॊकतमॊ हन्ता आदित्यॊ दवारम उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 332, + "shloka": 14, + "text": "आदित्यदग्धसर्वाङ्गा अदृश्याः केन चित कव चित\nपरमानु भूता भूत्वा तु तं देवं परविशन्त्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 332, + "shloka": 15, + "text": "तस्माद अपि विनिर्मुक्ता अनिरुद्ध तनौ सथिताः\nमनॊ भूतास ततॊ भूयः परद्युम्नं परविशन्त्य उत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 332, + "shloka": 16, + "text": "परद्युम्नाच चापि निर्मुक्ता जीवं संकर्षणं तथा\nविशन्ति विप्र परवराः सांख्या भागवतैः सह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 332, + "shloka": 17, + "text": "ततस तरैगुण्यहीनास ते परमात्मानम अञ्जसा\nपरविशन्ति दविजश्रेष्ठ कषेत्रज्ञं निर्गुणात्मकम\nसर्वावासं वासुदेवं कषेत्रज्ञं विद्धि तत्त्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 332, + "shloka": 18, + "text": "समाहित मनस्काश च नियताः संयतेन्द्रियाः\nएकान्तभावॊपगता वासुदेवं विशन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 332, + "shloka": 19, + "text": "आवाम अपि च धर्मस्य गृहे जातौ दविजॊत्तम\nरम्यां विशालाम आश्रित्य तप उग्रं समास्थितौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 332, + "shloka": 20, + "text": "ये तु तस्यैव देवस्य परादुर्भावाः सुरप्रियाः\nभविष्यन्ति तरिलॊकस्थास तेषां सवस्तीत्य अतॊ दविज" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 332, + "shloka": 21, + "text": "विधिना सवेन युक्ताभ्यां यथापूर्वं दविजॊत्तम\nआस्थिताभ्यां सर्वकृच्छ्रं वरतं सम्यक तद उत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 332, + "shloka": 22, + "text": "आवाभ्याम अपि दृष्टस तवं शवेतद्वीपे तपॊधन\nसमागतॊ भगवता संजल्पं कृतवान यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 332, + "shloka": 23, + "text": "सर्वं हि नौ संविदितं तरैलॊक्ये सचराचरे\nयद भविष्यति वृत्तं वा वर्तते वा शुभाशुभम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 332, + "shloka": 24, + "text": "[वैषम्पायन]\nएतच छरुत्वा तयॊर वाक्यं तपस्य उग्रे ऽभयवर्तत\nनारदः पराञ्जलिर भूत्वा नारायण परायनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 332, + "shloka": 25, + "text": "जजाप विधिवन मन्त्रान नारायण गतान बहून\nदिव्यं वर्षसहस्रं हि नरनारायणाश्रमे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 332, + "shloka": 26, + "text": "अवसत स महातेजा नारदॊ भगवान ऋषिः\nतम एवाभ्यर्चयन देवं नरनारायणौ च तौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 333, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nकस्य चित तव अथ कालस्य नारदः परमेष्ठिजः\nदैवं कृत्वा यथान्यायं पित्र्यं चक्रे ततः परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 333, + "shloka": 2, + "text": "ततस तं वचनं पराह जयेष्ठॊ धर्मात्मजः परभुः\nक इज्यते दविजश्रेष्ठ दैवे पित्र्ये च कल्पिते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 333, + "shloka": 3, + "text": "तवया मतिमतां शरेष्ठ तन मे शंस यथागमम\nकिम एतत करियते कर्मफलं चास्य किम इष्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 333, + "shloka": 4, + "text": "[नारद]\nतवयैतत कथितं पूर्वं दैवं कर्तव्यम इत्य अपि\nदैवतं च परॊ यज्ञः परमात्मा सनातनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 333, + "shloka": 5, + "text": "ततस तद्भावितॊ नित्यं यजे वैकुन्थम अव्ययम\nतस्माच च परसृतः पूर्वं बरह्मा लॊकपितामहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 333, + "shloka": 6, + "text": "मम वै पितरं परीतः परमेष्ठ्य अप्य अजीजनत\nअहं संकल्पजस तस्य पुत्रः परथमकल्पितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 333, + "shloka": 7, + "text": "यजाम्य अहं पितॄन साधॊ नारायण विधौ कृते\nएवं स एव भगवान पिता माता पितामहः\nइज्यते पितृयज्ञेषु मया नित्यं जगत्पतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 333, + "shloka": 8, + "text": "शरुतिश चाप्य अपरा देवपुत्रान हि पितरॊ ऽयजन\nवेदश्रुतिः परनस्ता च पुनर अध्यापिता सुतैः\nततस ते मन्त्रदाः पुत्राः पितृत्वम उपपेदिरे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 333, + "shloka": 9, + "text": "नूनं पुरैतद विदितं युवयॊर भावितात्मनॊः\nपुत्राश च पितरश चैव परस्परम अपूजयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 333, + "shloka": 10, + "text": "तरीन पिण्डान नयस्य वै पृथ्व्यां पूर्वं दत्त्वा कुशान इति\nकथं तु पिण्ड संज्ञां ते पितरॊ लेभिरे पुरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 333, + "shloka": 11, + "text": "[नरनारायनौ]\nइमां हि धरणीं पूर्वं नस्तां सागरमेखलाम\nगॊविन्द उज्जहाराशु वाराहं रूपम आश्रितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 333, + "shloka": 12, + "text": "सथापयित्वा तु धरणीं सवे सथाने पुरुषॊत्तमः\nजलकर्दम लिप्ताङ्गॊ लॊककार्यार्थम उद्यतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 333, + "shloka": 13, + "text": "पराप्ते चाह्निक काले स मध्यंदिन गते रवौ\nदंस्त्रा विलग्नान मृत पिण्डान विधूय सहसा परभुः\nसथापयाम आस वै पृथ्व्यां कुशान आस्तीर्य नारद" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 333, + "shloka": 14, + "text": "स तेष्व आत्मानम उद्दिश्य पित्र्यं चक्रे यथाविधि\nसंकल्पयित्वा तरीन पिण्डान सवेनैव विधिना परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 333, + "shloka": 15, + "text": "आत्मगात्रॊष्म संभूतैः सनेहगर्भैस तिलैर अपि\nपरॊक्ष्यापवर्गं देवेशः पराङ्मुखः कृतवान सवयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 333, + "shloka": 16, + "text": "मर्यादा सथापनार्थं च ततॊ वचनम उक्तवान\nअहं हि पितरः सरष्टुम उद्यतॊ लॊककृत सवयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 333, + "shloka": 17, + "text": "तस्य चिन्तयतः सद्यः पितृकार्यविधिं परम\nदंस्त्राभ्यां परविनिर्धूता ममैते दक्षिणां दिशम\nआश्रिता धरणीं पिण्डास तस्मात पितर एव ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 333, + "shloka": 18, + "text": "तरयॊ मूर्ति विहीना वै पिण्ड मूर्ति धरास तव इमे\nभवन्तु पितरॊ लॊके मया सृष्टाः सनातनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 333, + "shloka": 19, + "text": "पिता पितामहश चैव तथैव परपितामहः\nअहम एवात्र विज्ञेयस तरिषु पिण्डेषु संस्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 333, + "shloka": 20, + "text": "नास्ति मत्तॊ ऽधिकः कश चित कॊ वाभ्यर्च्यॊ मया सवयम\nकॊ वा मम पिता लॊके अहम एव पितामहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 333, + "shloka": 21, + "text": "पितामह पिता चैव अहम एवात्र कारणम\nइत्य एवम उक्त्वा वचनं देवदेवॊ वृषाकपिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 333, + "shloka": 22, + "text": "वराहपर्वते विप्र दत्त्वा पिण्डान सविस्तरान\nआत्मानं पूजयित्वैव तत्रैवादर्शनं गतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 333, + "shloka": 23, + "text": "एतदर्थं शुभमते पितरः पिण्ड संज्ञिताः\nलभन्ते सततं पूजां वृषाकपि वचॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 333, + "shloka": 24, + "text": "ये यजन्ति पितॄन देवान गुरूंश चैवातिथींस तथा\nगाश चैव दविजमुख्यांश च पृथिवीं मातरं तथा\nकर्मणा मनसा वाचा विष्णुम एव यजन्ति ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 333, + "shloka": 25, + "text": "अन्तर्गतः स भगवान सर्वसत्त्वशरीरगः\nसमः सर्वेषु भूतेषु ईश्वरः सुखदुःखयॊः\nमहान महात्मा सर्वात्मा नारायण इति शरुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 334, + "shloka": 1, + "text": "[वैषम्पायन]\nशरुत्वैतन नारदॊ वाक्यं नरनारायणेरितम\nअत्यन्तभक्तिमान देवे एकान्तित्वम उपेयिवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 334, + "shloka": 2, + "text": "परॊष्य वर्षसहस्रं तु नरनारायणाश्रमे\nशरुत्वा भगवद आख्यानं दृष्ट्वा च हरिम अव्ययम\nहिमवन्तं जगामाशु यत्रास्य सवक आश्रमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 334, + "shloka": 3, + "text": "ताव अपि खयाततपसौ नरनारायणाव ऋषी\nतस्मिन्न एवाश्रमे रम्ये तेपतुस तप उत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 334, + "shloka": 4, + "text": "तम अप्य अमितविक्रान्तः पाण्डवानां कुलॊद्वहः\nपावितात्माद्य संवृत्तः शरुत्वेमाम आदितः कथाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 334, + "shloka": 5, + "text": "नैव तस्य परॊ लॊकॊ नायं पार्थिव सत्तम\nकर्मणा मनसा वाचा यॊ दविष्याद विष्णुम अव्ययम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 334, + "shloka": 6, + "text": "मज्जन्ति पितरस तस्य नरके शाश्वतीः समाः\nयॊ दविष्याद विबुधश्रेष्ठं देवं नारायणं हरिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 334, + "shloka": 7, + "text": "कथं नाम भवेद दवेष्य आत्मा लॊकस्य कस्य चित\nआत्मा हि पुरुषव्याघ्र जञेयॊ विष्णुर इति सथितिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 334, + "shloka": 8, + "text": "य एष गुरुर अस्माकम ऋषिर गन्धवती सुतः\nतेनैतत कथितं तात माहात्म्यं परमात्मनः\nतस्माच छरुतं मया चेदं कथितं च तवानघ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 334, + "shloka": 9, + "text": "कृष्णद्वैपायनं वयासं विद्धि नारायणं परभुम\nकॊ हय अन्यः पुरुषव्याघ्र महाभारत कृद भवेत\nधर्मान नानाविधांश चैव कॊ बरूयात तम ऋते परभुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 334, + "shloka": 10, + "text": "वर्ततां ते महायज्ञॊ यथा संकल्पितस तवया\nसंकल्पिताश्वमेधस तवं शरुतधर्मश च तत्त्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 334, + "shloka": 11, + "text": "एतत तु महद आख्यानं शरुत्वा पारिक्षितॊ नृपः\nततॊ यज्ञसमाप्त्य अर्थं करियाः सर्वाः समारभत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 334, + "shloka": 12, + "text": "नारायणीयम आख्यानम एतत ते कथितं मया\nनारदेन पुरा राजन गुरवे मे निवेदितम\nऋषीणां पाण्डवानां च शृण्वतॊः कृष्ण भीस्मयॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 334, + "shloka": 13, + "text": "स हि परमगुरुर भुवनपतिर; धरणिधरः शम नियमनिधिः\nशरुतिविनयनिधिर दविज परमहितस; तव भवतु गतिर हरिर अमर हितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 334, + "shloka": 14, + "text": "तपसां निधिः सुमहतां महतॊ; यशसश च भाजनम अरिष्टकहा\nएकान्तिनां शरणदॊ ऽभयदॊ गतिदॊ ऽसतु वः; स मखभागहरस तरिगुणातिगः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 334, + "shloka": 15, + "text": "तरिगुणातिगश चतुर्पञ्चधरः; पूर्तेष्टयॊश च फलभागहरः\nविदधाति नित्यम अजितॊ ऽतिबलॊ; गतिम आत्मगा सुकृतिनाम ऋषिणाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 334, + "shloka": 16, + "text": "तं लॊकसाक्षिणम अजं पुरुषं; रविवर्णम ईश्वर गतिं बहुशः\nपरनमध्वम एकमतयॊ यतयः; सलिलॊद्भवॊ ऽपि तम ऋषिं परनतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 334, + "shloka": 17, + "text": "स हि लॊकयॊनिर अमृतस्य पदं; सूक्ष्मं पुराणम अचलं परमम\nतत सांख्ययॊगिभिर उदारधृतं; बुद्ध्या यतात्मभिर विदितं सततम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 1, + "text": "[जनमेजय]\nशरुतं भगवतस तस्य माहात्म्यं परमात्मनः\nजन्म धर्मगृहे चैव नरनारायणात्मकम\nमहावराह सृष्टा च पिण्डॊत्पत्तिः पुरातनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 2, + "text": "परवृत्तौ च निवृत्तौ च यॊ यथा परिकल्पितः\nस तथा नः शरुतॊ बरह्मन कथ्यमानस तवयानघ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 3, + "text": "यच च तत कथितं पूर्वं तवया हयशिरॊ महत\nहव्यकव्य भुजॊ विष्णॊर उदक पूर्वे महॊदधौ\nतच च दृष्टं भगवता बरह्मणा परमेष्ठिना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 4, + "text": "किं तद उत्पादितं पूर्वं हरिणा लॊकधारिणा\nरूपं परभावमहताम अपूर्वं धीमतां वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 5, + "text": "दृष्ट्वा हि विबुधश्रेष्ठम अपूर्वम अमितौजसम\nतद अश्वशिरसं पुण्यं बरह्मा किम अकरॊन मुने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 6, + "text": "एतन नः संशयं बरह्मन पुराणज्ञानसंभवम\nकथयस्वॊत्तम मते महापुरुष निर्मितम\nपाविताः सम तवया बरह्मन पुण्यां कथयतां कथाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 7, + "text": "[वैषम्पायन]\nकथयिष्यामि ते सर्वं पुराणं वेद संमितम\nजगौ तद भगवान वयासॊ राज्ञॊ धर्मसुतस्य वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 8, + "text": "शरुत्वाश्वशिरसॊ मूर्तिं देवस्य हरि मेधसः\nउत्पन्न संशयॊ राजा तम एव समचॊदयत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 9, + "text": "[युधिस्थिर]\nयत तद दर्शितवान बरह्मा देवं हयशिरॊ धरम\nकिमर्थं तत समभवद वपुर देवॊपकल्पितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 10, + "text": "[वयास]\nयत किं चिद इह लॊके वै देहबद्धं विशां पते\nसर्वं पञ्चभिर आविष्टं भूतैर ईश्वर बुद्धिजैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 11, + "text": "ईश्वरॊ हि जगत सरष्टा परभुर नारायणॊ विरात\nभूतान्तर आत्मा वरदः सगुणॊ निर्गुणॊ ऽपि च\nभूतप्रलयम अव्यक्तं शृणुष्व नृपसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 12, + "text": "धरण्याम अथ लीनायाम अप्सु चैकार्णवे पुरा\nजयॊतिर भूते जले चापि लीने जयॊतिषि चानिले" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 13, + "text": "वायौ चाकाशसंलीने आकाशे च मनॊऽनुगे\nवयक्ते मनसि संलीने वयक्ते चाव्यक्ततां गते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 14, + "text": "अव्यक्ते पुरुषं याते पुंसि सर्वगते ऽपि च\nतम एवाभवत सर्वं न पराज्ञायत किं चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 15, + "text": "तमसॊ बरह्म संभूतं तमॊ मूलम ऋतात्मकम\nतद विश्वभावसंज्ञान्तं पौरुषीं तनुम आस्थितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 16, + "text": "सॊ ऽनिरुद्ध इति परॊक्तस तत परधानं परचक्षते\nतद अव्यक्तम इति जञेयं तरिगुणं नृपसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 17, + "text": "विद्या सहायवान देवॊ विष्वक्सेनॊ हरिः परभुः\nअप्स्व एव शयनं चक्रे निद्रा यॊगम उपागतः\nजगतश चिन्तयन सृष्टिं चित्रा बहुगुणॊद्भवाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 18, + "text": "तस्य चिन्तयतः सृष्टिं महान आत्मगुणः समृतः\nअहंकारस ततॊ जातॊ बरह्मा शुभचतुर्मुखः\nहिरण्यगर्भॊ भगवान सर्वलॊकपितामहः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 19, + "text": "पद्मे ऽनिरुद्धात संभूतस तदा पद्मनिभेक्षणः\nसहस्रपत्रे दयुतिमान उपविष्टः सनातनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 20, + "text": "ददृशे ऽदभुतसंकाशे लॊकान आपॊ मयान परभुः\nसत्त्वस्थः परमेष्ठी स ततॊ भूतगणान सृजत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 21, + "text": "पूर्वम एव च पद्मस्य पत्रे सूर्यांसु सप्रभे\nनारायण कृतौ बिन्दुव अपाम आस्तां गुणॊत्तरौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 22, + "text": "ताव अपश्यत स भगवान अनादि निधनॊ ऽचयुतः\nएकस तत्राभवद बिन्दुर मध्व आभॊ रुचिरप्रभः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 23, + "text": "स तामसॊ मधुर जातस तदा नारायणाज्ञया\nकथिनस तव अपरॊ बिन्दुः कैतभॊ राजसस तु सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 24, + "text": "ताव अभ्यधावतां शरेष्ठौ तमॊ रज गुणान्वितौ\nबलबन्तौ गदाहस्तौ पद्मनालानुसारिणौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 25, + "text": "ददृशाते ऽरविन्दस्थं बरह्माणम अमितप्रभम\nसृजन्तं परथमं वेदांश चतुरश चारु विग्रहान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 26, + "text": "ततॊ विग्रहवन्तौ तौ वेदान दृष्ट्वासुरॊत्तमौ\nसहसा जगृहतुर वेदान बरह्मणः पश्यतस तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 27, + "text": "अथ तौ दानव शरेष्ठौ वेदान गृह्य सनातनान\nरसां विविशतुस तूर्णम उदक पूर्वे महॊदधौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ हृतेषु वेदेषु बरह्मा कश्मलम आविशत\nततॊ वचनम ईशानं पराह वेदैर विनाकृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 29, + "text": "वेदा मे परमं चक्षुर वेदा मे परमं बलम\nवेदा मे परमं धाम वेदा मे बरह्म चॊत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 30, + "text": "मम वेदा हृताः सर्वे दानवाभ्यां बलाद इतः\nअन्धकारा हि मे लॊका जाता वेदैर विनाकृताः\nवेदान ऋते हि किं कुर्यां लॊकान वै सरष्टुम उद्यतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 31, + "text": "अहॊ बत महद दुःखं वेद नाशनजं मम\nपराप्तं दुनॊति हृदयं तीव्रशॊकाय रन्धयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 32, + "text": "कॊ हि शॊकार्णवे मग्नं माम इतॊ ऽदय समुद्धरेत\nवेदांस तान आनयेन नस्तान कस्य चाहं परियॊ भवे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 33, + "text": "इत्य एवं भासमानस्य बरह्मणॊ नृपसत्तम\nहरेः सतॊत्रार्थम उद्भूता बुद्धिर बुद्धिमतां वर\nततॊ जगौ परं जप्यं साञ्जलि परग्रहः परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 34, + "text": "नमस ते बरह्म हृदयनमस ते मम पूर्वज\nलॊकाद य भुवन शरेष्ठ सांख्ययॊगनिधे विभॊ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 35, + "text": "वयक्ताव्यक्त कराचिन्त्य कषेमं पन्थानम आस्थित\nविश्वभुक सर्वभूतानाम अन्तरात्मन्न अयॊनिज" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 36, + "text": "अहं परसादजस तुभ्यं लॊकधाम्ने सवयम्भुवे\nतवत्तॊ मे मानसं जन्म परथमं दविज पूजितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 37, + "text": "चाक्षुषं वै दवितीयं मे जन्म चासीत पुरातनम\nतवत्प्रसादाच च मे जन्म तृतीयं वाचिकं महत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 38, + "text": "तवत्तः शरवणजं चापि चतुर्थं जन्म मे विभॊ\nनासिक्यं चापि मे जन्म तवत्तः पञ्चमम उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 39, + "text": "अन्दजं चापि मे जन्म तवत्तः सस्थं विनिर्मितम\nइदं च सप्तमं जन्म पद्मजं मे ऽमितप्रभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 40, + "text": "सर्गे सर्गे हय अहं पुत्रस तव तरिगुण वर्जितः\nपरथितः पुन्दरीकाक्ष परधानगुणकल्पितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 41, + "text": "तवम ईश्वर सवभावश च सवयम्भूः पुरुषॊत्तमः\nतवया विनिर्मितॊ ऽहं वै वेद चक्षुर वयॊतिगः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 42, + "text": "ते मे वेदा हृताश चक्षुर अन्धॊ जातॊ ऽसमि जागृहि\nददस्व चक्षुषी मह्यं परियॊ ऽहं ते परियॊ ऽसि मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 43, + "text": "एवं सतुतः स भगवान पुरुषः सर्वतॊ मुखः\nजहौ निद्राम अथ तदा वेद कार्यार्थम उद्यतः\nऐश्वरेण परयॊगेण दवितीयां तनुम आस्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 44, + "text": "सुनासिकेन कायेन भूत्वा चन्द्रप्रभस तदा\nकृत्वा हयशिरः शुभ्रं वेदानाम आलयं परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 45, + "text": "तस्य मूर्धा समभवद दयैः सनक्षत्र तारका\nकेशाश चास्याभवन दीर्घा रवेर अंशुसमप्रभाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 46, + "text": "कर्णावकाश पाताले ललातं भूतधारिणी\nगङ्गा सरस्वती पुण्या भरुवाव आस्तां महानदी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 47, + "text": "चक्षुषी सॊमसूर्यौ ते नासा संध्या पुनः समृता\nओंकारस तव अथ संस्कारॊ विद्युज्जिह्वा च निर्मिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 48, + "text": "दन्ताश च पितरॊ राजन सॊमपा इति विश्रुताः\nगॊलॊकॊ बरह्मलॊकश च ओष्ठाव आस्तां महात्मनः\nगरीवा चास्याभवद राजन कालरात्रिर गुणॊत्तरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 49, + "text": "एतद धयशिरः कृत्वा नाना मूर्तिभिर आवृतम\nअन्तर्दधे स विश्वेशॊ विवेश च रसां परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 50, + "text": "रसां पुनः परविष्टश च यॊगं परमम आस्थितः\nशैक्षं सवरं समास्थाय ओम इति परसृजत सवरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 51, + "text": "सस्वरः सानुनादी च सर्वगः सनिग्ध एव च\nबभूवान्तर्मही भूतः सर्वभूतगुणॊदितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 52, + "text": "ततस ताव असुरौ कृत्वा वेदान समयबन्धनान\nरसातले विनिक्षिप्य यतः शब्दस ततॊ दरुतौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 53, + "text": "एतस्मिन्न अन्तरे राजन देवॊ हयशिरॊधरः\nजग्राह वेदान अखिलान रसातल गतान हरिः\nपरादाच च बरह्मणे भूयस ततः सवां परकृतिं गतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 54, + "text": "सथापयित्वा हयशिरश उदक पूर्वे महॊदधौ\nवेदानाम आलयश चापि बभूवाश्वशिरास ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 55, + "text": "अथ किं चिद अपश्यन्तौ दानवौ मधु कैतभौ\nपुनर आजग्मतुस तत्र वेगितौ पस्यतां च तौ\nयत्र वेदा विनिक्षिप्तास तत सथानं शून्यम एव च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 56, + "text": "तत उत्तमम आस्थाय वेगं बलवतां वरौ\nपुनर उत्तस्थतुः शीघ्रं रसानाम आलयात तदा\nददृशाते च पुरुषं तम एवादि करं परभुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 57, + "text": "शवेतं चन्द्र विशुद्धाभम अनिरुद्ध तनौ सथितम\nभूयॊ ऽपय अमितविक्रान्तं निद्रा यॊगम उपागतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 58, + "text": "आत्मप्रमाण रचिते अपाम उपरि कल्पिते\nशयने नागभॊगाद्ये जवालामालासमावृते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 59, + "text": "निष्कल्मसेन सत्त्वेन संपन्नं रुचिरप्रभम\nतं दृष्ट्वा दानवेन्द्रौ तौ महाहासम अमुञ्चताम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 60, + "text": "ऊचतुश च समाविष्टौ रजसा तमसा च तौ\nअयं स पुरुषः शवेतः शेते निद्राम उपागतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 61, + "text": "अनेन नूनं वेदानां कृतम आहरणं रसात\nकस्यैष कॊ नु खल्व एष किं च सवपिति भॊगवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 62, + "text": "इत्य उच्चारित वाक्यौ तौ बॊधयाम आसतुर हरिम\nयुद्धार्थिनौ तु विज्ञाय विबुद्धः पुरुषॊत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 63, + "text": "निरीक्ष्य चासुरेन्द्रौ तौ ततॊ युद्धे मनॊ दधे\nअथ युद्धं समभवत तयॊर नारायणस्य च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 64, + "text": "रजस तमॊ विष्ट तनू ताव उभौ मधु कैतभौ\nबरह्मणॊपचितिं कुर्वञ जघान मधुसूदनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 65, + "text": "ततस तयॊर वधेनाशु वेदापहरणेन च\nशॊकापनयनं चक्रे बरह्मणः पुरुषॊत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 66, + "text": "ततः परिवृतॊ बरह्मा हतारिर वेद सत्कृतः\nनिर्ममे स तदा लॊकान कृत्स्नान सथावरजङ्गमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 67, + "text": "दत्त्वा पितामहायाग्र्यां बुद्धिं लॊकविसर्गिकीम\nतत्रैवान्तर्दधे देवॊ यत एवागतॊ हरिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 68, + "text": "तौ दानवौ हरिर हत्वा कृत्वा हयशिरस तनुम\nपुनः परवृत्ति धर्मार्थं ताम एव विदधे तनुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 69, + "text": "एवम एष महाभागॊ बभूवाश्वशिरा हरिः\nपौराणम एतद आख्यातं रूपं वरदम ऐश्वरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 70, + "text": "यॊ हय एतद बराह्मणॊ नित्यं शृणुयाद धारयेत वा\nन तस्याध्ययनं नाशम उपगच्छेत कदा चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 71, + "text": "आराध्य तपसॊग्रेण देवं हर शिरॊधरम\nपञ्चालेन करमः पराप्तॊ रामेण पथि देशिते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 72, + "text": "एतद धयशिरॊ राजन्न आख्यानं तव कीर्तितम\nपुराणं वेद समितं यन मां तवं परिपृच्छसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 73, + "text": "यां याम इच्छेत तनुं देवः कर्तुं कार्यविधौ कव चित\nतां तां कुर्याद विकुर्वाणः सवयम आत्मानम आत्मना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 74, + "text": "एष वेद निधिः शरीमान एष वै तपसॊ निधिः\nएष यॊगश च सांख्यं च बरह्म चाग्र्यं हरिर विभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 75, + "text": "नारायण परा वेदा यज्ञा नारायणात्मकाः\nतपॊ नारायण परं नारायण परा गतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 76, + "text": "नारायण परं सत्यम ऋतं नारायणात्मकम\nनारायण परॊ धर्मः पुनर आवृत्ति दुर्लभः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 77, + "text": "परवृत्ति लक्षणश चैव धर्मॊ नारायणात्मकः\nनारायणात्मकॊ गन्धॊ भूमौ शरेष्ठतमः समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 78, + "text": "अपां चैव गुणॊ राजन रसॊ नारायणात्मकः\nजयॊतिषां च गुणॊ रूपं समृतं नारायणात्मकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 79, + "text": "नारायणात्मकश चापि सपर्शॊ वायुगुणः समृतः\nनारायणात्मकश चापि शब्द आकाशसंभवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 80, + "text": "मनश चापि ततॊ भूतम अव्यक्तगुण लक्षणम\nनारायण परः कालॊ जयॊतिषाम अयनं च यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 81, + "text": "नारायण परा कीर्तिः शरीश च लक्ष्मीश च देवताः\nनारायण परं सांख्यं यॊगॊ नारायणात्मकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 82, + "text": "कारणं पुरुषॊ येषां परधानं चापि कारणम\nसवभावश चैव कर्माणि दैवं येषां च कारणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 83, + "text": "पञ्च कारणसंख्यातॊ निष्ठा सर्वत्र वै हरिः\nतत्त्वं जिज्ञासमानानां हेतुभिः सर्वतॊ मुखैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 84, + "text": "तत्त्वम एकॊ मया यॊगी हरिर नारायणः परभुः\nसब्रह्मकानां लॊकानाम ऋषीणां च महात्मनाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 85, + "text": "सांख्यानां यॊगिनां चापि यतीनाम आत्मवेदिनाम\nमनीसितं विजानाति केशवॊ न तु तस्य ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 86, + "text": "ये के चित सर्वलॊकेषु दैवं पित्र्यं च कुर्वते\nदानानि च परयच्छन्ति तप्यन्ति च तपॊ महत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 87, + "text": "सर्वेषाम आश्रयॊ विष्णुर ऐश्वरं विधिम आस्थितः\nसर्वभूतकृतावासॊ वासुदेवेति चॊच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 88, + "text": "अयं हि नित्यः परमॊ महर्षिर; महाविभूतिर गुणवान निर्गुणाख्यः\nगुणैश च संयॊगम उपैति शीघ्रं; कालॊ यथर्ताव ऋतुसंप्रयुक्तः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 335, + "shloka": 89, + "text": "नैवास्य विन्दन्ति गतिं महात्मनॊ; न चागतिं कश चिद इहानुपस्यति\nजञानात्मकाः संयमिनॊ महर्षयः; पश्यन्ति नित्यं पुरुषं गुणाधिकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 1, + "text": "अहॊ हय एकान्तिनः सर्वान परीणाति भगवान हरिः\nविधिप्रयुक्तां पूजां च गृह्णाति भगवान सवयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 2, + "text": "ये तु दग्धेन्धना लॊके पुण्यपापविवर्जिताः\nतेषां तवयाभिनिर्दिष्टा पारम्पर्यागता गतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 3, + "text": "चतुर्थ्यां चैव ते गत्यां गच्छन्ति पुरुषॊत्तमम\nएकान्तिनस तु पुरुषा गच्छन्ति परमं पदम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 4, + "text": "नूनम एकान्तधर्मॊ ऽयं शरेष्ठॊ नारायण परियः\nअगत्वा गतयस तिस्रॊ यद गच्छन्त्य अव्ययं हरिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 5, + "text": "सहॊपनिषदान वेदान ये विप्राः सम्यग आस्थिताः\nपथन्ति विधिम आस्थाय ये चापि यति धर्मिणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 6, + "text": "तेभ्यॊ विशिष्टां जानामि गतिम एकान्तिनां नृणाम\nकेनैष धर्मः कथितॊ देवेन ऋषिणापि वा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 7, + "text": "एकान्तिनां च का चर्या कदा चॊत्पादिता विभॊ\nएतन मे संशयं छिन्धि परं कौतूहलं हि मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 8, + "text": "[वैषम्पायन]\nसमुपॊधेष्व अनीकेषु कुरु पाण्डवयॊर मृधे\nअर्जुने विमनस्के च गीता भगवता सवयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 9, + "text": "आगतिश च गतिश चैव पूर्वं ते कथिता मया\nगहनॊ हय एष धर्मॊ वै दुर्विज्ञेयॊ ऽकृतात्मभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 10, + "text": "संमितः सामवेदेन पुरैवादि युगे कृतः\nधार्यते सवयम ईशेन राजन नारायणेन ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 11, + "text": "एतम अर्थं महाराज पृष्ठः पार्थेन नारदः\nऋषिमध्ये महाभागः शृण्वतॊः कृष्ण भीस्मयॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 12, + "text": "गुरुणा च ममाप्य एष कथितॊ नृपसत्तम\nयथा तु कथितस तत्र नारदेन तथा शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 13, + "text": "यदासीन मानसं जन्म नारायण मुखॊद्गतम\nबरह्मणः पृथिवीपाल तदा नारायणः सवयम\nतेन धर्मेण कृतवान दैवं पित्र्यं च भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 14, + "text": "फेनपा ऋषयश चैव तं धर्मं परतिपेदिरे\nवैखानसाः फेनपेभ्यॊ धर्मम एतं परपेदिरे\nवैखानसेभ्यः सॊमस तु ततः सॊ ऽनतर्दधे पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 15, + "text": "यदासीच चाक्षुषं जन्म दवितीयं बरह्मणॊ नृप\nतदा पितामहात सॊमाद एतं धर्मम अजानत\nनारायणात्मकं राजन रुद्राय परददौ च सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ यॊगस्थितॊ रुद्रः पुरा कृतयुगे नृप\nवालखिल्यान ऋषीन सर्वान धर्मम एतम अपाथयत\nअन्तर्दधे ततॊ भूयस तस्य देवस्य मायया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 17, + "text": "तृतीयं बरह्मणॊ जन्म यदासीद वाचिकं महत\nतत्रैष धर्मः संभूतः सवयं नारायणान नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 18, + "text": "सुपर्णॊ नाम तम ऋषिः पराप्तवान पुरुषॊत्तमात\nतपसा वै सुतप्तेन दमेन नियमेन च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 19, + "text": "तरिः परिक्रान्तवान एतत सुपर्णॊ धर्मम उत्तमम\nयस्मात तस्माद वरतं हय एतत तरिसौपर्णम इहॊच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 20, + "text": "ऋग्वेदपाठपठितं वरतम एतद धि दुश्चरम\nसुपर्णाच चाप्य अधिगतॊ धर्म एष सनातनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 21, + "text": "वायुना दविपदां शरेष्ठ परथितॊ जगद आयुषा\nवायॊः सकाशात पराप्तश च ऋषिभिर विघसाशिभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 22, + "text": "तेभ्यॊ महॊदधिश चैनं पराप्तवान धर्मम उत्तमम\nततः सॊ ऽनतर्दधे भूयॊ नारायण समाहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 23, + "text": "यदा भूयः शरवणजा सृष्टिर आसीन महात्मनः\nबरह्मणः पुरुषव्याघ्र तत्र कीर्तयतः शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 24, + "text": "जगत सरष्टुमना देवॊ हरिर नारायणः सवयम\nचिन्तयाम आस पुरुषं जगत सर्ग करं परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 25, + "text": "अथ चिन्तयतस तस्य कर्णाभ्यां पुरुषः सृतः\nपरजा सर्ग करॊ बरह्मा तम उवाच जगत्पतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 26, + "text": "सृज परजाः पुत्र सर्वा मुखतः पादतस तथा\nशरेयस तव विधास्यामि बलं तेजश च सुव्रत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 27, + "text": "धर्मं च मत्तगृह्णीश्व सात्वतं नाम नामतः\nतेन सर्वं कृतयुगं सथापयस्व यथाविधि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ बरह्मा नमश चक्रे देवाय हरि मेधसे\nधर्मं चाग्र्यं स जग्राह सरहस्यं ससंग्रहम\nआरण्यकेन सहितं नारायण मुखॊद्गतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 29, + "text": "उपदिश्य ततॊ धर्मं बरह्मणे ऽमिततेजसे\nतं कार्तयुगधर्माणं निराशीः कर्मसंज्ञितम\nजगाम तमसः पारं यत्राव्यक्तं वयवस्थितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 30, + "text": "ततॊ ऽथ वरदॊ देवॊ बरह्मलॊकपितामहः\nअसृजत स तदा लॊकान कृष्ट्नान सथावरजङ्गमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 31, + "text": "ततः परावर्तत तदा आदौ कृतयुगं शुभम\nततॊ हि सात्वतॊ धर्मव्याप्य लॊकान अवस्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 32, + "text": "तेनैवाद्येन धर्मेण बरह्मा लॊकविसर्ग कृत\nपूजयाम आस देवेशं हरिं नारायणं परभुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 33, + "text": "धर्मप्रतिष्ठा हेतॊश च मनुं सवारॊचिषं ततः\nअध्यापयाम आस तदा लॊकानां हितकाम्यया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 34, + "text": "ततः सवारॊचिषः पुत्रं सवयं शङ्खपदं नृप\nअध्यापयत पुराव्यग्रः सर्वलॊकपतिर विभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 35, + "text": "ततः शङ्खपदश चापि पुत्रम आत्मजम औरसम\nदिशापालं सुधर्माणम अध्यापयत भारत\nततः सॊ ऽनतर्दधे भूयः पराप्ते तरेतायुगे पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 36, + "text": "नासिक्य जन्मनि पुरा बरह्मणः पार्थिवॊत्तमम\nधर्मम एतं सवयं देवॊ हरिर नारायणः परभुः\nउज्जगारारविन्दाक्षॊ बरह्मणः पश्यतस तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 37, + "text": "सनत्कुमारॊ भगवांस ततः पराधीतवान नृप\nसनत्कुमाराद अपि च वीरणॊ वै परजापतिः\nकृतादौ कुरुशार्दूल धर्मम एतम अधीतवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 38, + "text": "वीरणश चाप्य अधीत्यैनं रौच्याय मनवे ददौ\nरौच्यः पुत्राय शुद्धाय सुव्रताय सुमेधसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 39, + "text": "कुक्षि नाम्ने ऽथ परददौ दिशां पालाय धर्मिणे\nततः सॊ ऽनतर्दधे भूयॊ नारायण मुखॊद्गतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 40, + "text": "अन्दजे जन्मनि पुनर बरह्मणे हरि यॊनये\nएष धर्मः समुद्भूतॊ नारायण मुखात पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 41, + "text": "गृहीतॊ बरह्मणा राजन परयुक्तश च यथाविधि\nअध्यापिताश च मुनयॊ नाम्ना बर्हिषदॊ नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 42, + "text": "बर्हिषद्भ्यश च संक्रान्तः सामवेदान्तगं दविजम\nजयेष्ठं नाम्नाभिविख्यातं जयेष्ठ साम वरतॊ हरिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 43, + "text": "जयेष्ठाच चाप्य अनुसंक्रान्तॊ राजानम अविकम्पनम\nअन्तर्दधे ततॊ राजन एष धर्मः परभॊर हरेः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 44, + "text": "यद इदं सप्तमं जन्म पद्मजं बरह्मणॊ नृप\nतत्रैष धर्मः कथितः सवयं नारायणेन हि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 45, + "text": "पितामहाय शुद्धाय युगादौ लॊकधारिणे\nपितामहश च दक्षाय धर्मम एतं पुरा ददौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 46, + "text": "ततॊ जयेष्ठे तु दौहित्रे परादाद दक्षॊ नृपॊत्तम\nआदित्ये सवितुर जयेष्ठे विवस्वाञ जगृहे ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 47, + "text": "तरेतायुगादौ च पुनर विवस्वान मनवे ददौ\nमनुश च लॊकभूत्य अर्थं सुतायेक्ष्वाकवे ददौ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 48, + "text": "इक्ष्वाकुणा च कथितॊ वयाप्य लॊकान अवस्थितः\nगमिष्यति कषयान्ते च पुनर नारायणं नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 49, + "text": "वरतिनां चापि यॊ धर्मः स ते पूर्वं नृपॊत्तम\nकथितॊ हरि गीतासु समासविधि कल्पितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 50, + "text": "नारदेन तु संप्राप्तः सरहस्यः ससंग्रहः\nएष धर्मॊ जगन्नाथात साक्षान नारायणान नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 51, + "text": "एवम एष महान धर्म आद्यॊ राजन सनातनः\nदुर्विज्ञेयॊ दुष्करश च सात्वतैर धार्यते सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 52, + "text": "धर्मज्ञानेन चैतेन सुप्रयुक्तेन कर्मणा\nअहिंसा धर्मयुक्तेन परीयते हरिर ईश्वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 53, + "text": "एकव्यूह विभागॊ वा कव चिद दविव्यूह संज्ञितः\nतरिव्यूहश चापि संख्यातश चतुर्व्यूहश च दृश्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 54, + "text": "हरिर एव हि कषेत्रज्ञॊ निर्ममॊ निष्कलस तथा\nजीवश च सर्वभूतेषु पञ्च भूतगुणातिगः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 55, + "text": "मनश च परथितं राजन पञ्चेन्द्रिय समीरणम\nएष लॊकनिधिर धीमान एष लॊकविसर्ग कृत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 56, + "text": "अकर्ता चैव कर्ता च कार्यं कारणम एव च\nयथेच्छति तथा राजन करीदते पुरुषॊ ऽवययः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 57, + "text": "एष एकान्ति धर्मस ते कीर्तितॊ नृपसत्तम\nमया गुरु परसादेन दुर्विज्ञेयॊ ऽकृतात्मभिः\nएकान्तिनॊ हि पुरुषा दुर्लभा बहवॊ नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 58, + "text": "यद्य एकान्तिभिर आकीर्णं जगत सयात कुरुनन्दन\nअहिंसकैर आत्मविद्भिः सर्वभूतहिते रतैः\nभवेत कृतयुगप्राप्तिर आशीः कर्म विवर्जितैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 59, + "text": "एवं स भगवान वयासॊ गुरुर मम विशां पते\nकथयाम आस धर्मज्ञॊ धर्मराज्ञे दविजॊत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 60, + "text": "ऋषीणां संनिधौ राजञ शृण्वतॊः कृष्ण भीस्मयॊः\nतस्याप्य अकथयत पूर्वं नारदः सुमहातपः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 61, + "text": "देवं परमकं बरह्म शवेतं चन्द्राभम अच्युतम\nयत्र चैकान्तिनॊ यान्ति नारायण परायनाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 62, + "text": "[जनमेजय]\nएवं बहुविधं धर्मं परतिबुद्धैर निषेवितम\nन कुर्वन्ति कथं विप्रा अन्ये नाना वरते सथिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 63, + "text": "[वैषम्पायन]\nतिस्रः परकृतयॊ राजन देहबन्धेषु निर्मिताः\nसात्त्विकी राजसी चैव तामसी चेति भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 64, + "text": "देहबन्धेषु पुरुषः शरेष्ठः कुरुकुलॊद्वह\nसात्त्विकः पुरुषव्याघ्र भवेन मॊक्षार्थ निश्चितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 65, + "text": "अत्रापि स विजानाति पुरुषं बरह्म वर्तिनम\nनारायण परॊ मॊक्षस ततॊ वै सात्त्विकः समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 66, + "text": "मनीसितं च पराप्नॊति चिन्तयन पुरुषॊत्तमम\nएकान्तभक्तिः सततं नारायण परायनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 67, + "text": "मनीसिनॊ हि ये के चिद यतयॊ मॊक्षकाङ्क्षिणः\nतेषां वै छिन्नतृष्णानां यॊगक्षेम वहॊ हरिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 68, + "text": "जायमानं हि पुरुषं यं पश्येन मधुसूदनः\nसात्त्विकस तु स विज्ञेयॊ भवेन मॊक्षे च निश्चितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 69, + "text": "सांख्ययॊगेन तुल्यॊ हि धर्म एकान्तसेवितः\nनारायणात्मके मॊक्षे ततॊ यान्ति परां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 70, + "text": "नारायणेन दृष्टश च परतिबुद्धॊ भवेत पुमान\nएवम आत्मेच्छया राजन परतिबुद्धॊ न जायते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 71, + "text": "राजसी तामसी चैव वयामिश्रे परकृतीस्मृते\nतद आत्मकं हि पुरुषं जायमानं विशां पते\nपरवृत्ति लक्षणैर युक्तं नावेक्षति हरिः सवयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 72, + "text": "पश्यत्य एनं जायमानं बरह्मा लॊकपितामहः\nरजसा तमसा चैव मानुषं समभिप्लुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 73, + "text": "कामं देवाश च ऋषयः सत्त्वस्था नृपसत्तम\nहीनाः सत्त्वेन सूक्ष्मेण ततॊ वैकारिकाः समृताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 74, + "text": "[जनमेजय]\nकथं वैकारिकॊ गच्छेत पुरुषः पुरुषॊत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 75, + "text": "[वैषम्पायन]\nसुसूक्ष्म सत्त्वसंयुक्तं संयुक्क्तं तरिभिर अक्षरैः\nपुरुषः पुरुषं गच्छेन निष्क्रियः पञ्चविंशकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 76, + "text": "एवम एकं सांक्य यॊगं वेदारण्यकम एव च\nपरस्पराङ्गान्य एतानि पञ्चरात्रं च कथ्यते\nएष एकान्तिनां धर्मॊ नारायण परात्मकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 77, + "text": "यथा समुद्रात परसृता जलौघास; तम एव राजन पुनर आविशन्ति\nइमे तथा जञानमहाजलौघा; नारायणं वै पुनर आविशन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 78, + "text": "एष ते कथितॊ धर्मः सात्वतॊ यदुबान्धव\nकुरुष्वैनं यथान्यायं यदि शक्नॊषि भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 79, + "text": "एवं हि सुमहाभागॊ नारदॊ गुरवे मम\nशवेतानां यतिनाम आह एकान्तगतिम अव्ययाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 80, + "text": "वयासश चाकथयत परीत्या धर्मपुत्राय धीमते\nस एवायं मया तुभ्यम आख्यातः परसृतॊ गुरॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 81, + "text": "इत्थं हि दुश्चरॊ धर्म एष पार्थिव सत्तम\nयथैव तवं तथैवान्ये न भजन्ति विमॊहिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 336, + "shloka": 82, + "text": "कृष्ण एव हि लॊकानां भावनॊ मॊहनस तथा\nसंहार कारकश चैव कारणं च विशां पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 1, + "text": "[जनमेजय]\nसांख्यं यॊगं पञ्चरात्रं वेदारण्यकम एव च\nजञानान्य एतानि बरह्मर्षे लॊकेषु परचरन्ति ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 2, + "text": "किम एतान्य एकनिष्ठानि पृथङ निष्ठानि वा मुने\nपरब्रूहि वै मया पृष्टः परवृत्तिं च यथाक्रमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 3, + "text": "[वैषम्पायन]\nजज्ञे बहुज्ञं परम अत्य उदारं; यं दवीपमध्ये सुतम आत्मवन्तम\nपराशराद गन्धवती महर्षिं; तस्मै नमॊ ऽजञानतमॊ नुदाय" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 4, + "text": "पितामहाद यं परवदन्ति षष्ठं; महर्षिम आर्षेय विभूति युक्तम\nनारायणस्यांशजम एकपुत्रं; दवैपायनं वेद महानिधानम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 5, + "text": "तम आदि कालेषु महाविभूतिर; नारायणॊ बरह्म महानिधानम\nससर्ज पुत्रार्थम उदारतेजा; वयासं महात्मानम अजः पुराणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 6, + "text": "[जनमेजय]\nतवयैव कथितः पूर्वं संभवॊ दविजसत्तम\nवसिथस्य सुतः शक्तिः शक्तेः पुत्रः पराशरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 7, + "text": "पराशरस्य दायादः कृष्णद्वैपायनॊ मुनिः\nभूयॊ नारायण सुतं तवम एवैनं परभाससे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 8, + "text": "किम अतः पूर्वजं जन्म वयासस्यामित तेजसः\nकथयस्वॊत्तम मते जन्म नारायणॊद्भवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 9, + "text": "[वैषम्पायन]\nवेदार्थान वेत्तुकामस्य धर्मिष्ठस्य तपॊ निधेः\nगुरॊर मे जञाननिष्ठस्य हिमवत्पाद आसतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 10, + "text": "कृत्वा भारतम आख्यानं तपः शरान्तस्य धीमतः\nशुश्रूसां तत्परा राजन कृतवन्तॊ वयं तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 11, + "text": "सुमन्तुर जैमिनिश चैव पैलश च सुदृध वरतः\nअहं चतुर्थः शिष्यॊ वै शुकॊ वयासात्मजस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 12, + "text": "एभिः परिवृतॊ वयासः शिष्यैः पञ्चभिर उत्तमैः\nशुशुभे हिमवत्पादे भूतैर भूतपतिर यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 13, + "text": "वेदान आवर्तयन साङ्गान भारतार्थांश च सर्वशः\nतम एकमनसं दान्तं युक्ता वयम उपास्महे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 14, + "text": "कथान्तरे ऽथ कस्मिंश चित पृष्टॊ ऽसमाभिर दविजॊत्तमः\nवेदार्थान भारतार्थांश च जन्म नारायणात तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 15, + "text": "स पूर्वम उक्त्वा वेदार्थान भारतार्थांश च तत्त्ववित\nनारायणाद इदं जन्म वयाहर्तुम उपचक्रमे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 16, + "text": "शृणुध्वम आख्यान वरम एतद आर्षेयम उत्तमम\nआदि कालॊद्भवं विप्रास तपसाधिगतं मया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 17, + "text": "पराप्ते परजा विसर्गे वै सप्तमे पद्मसंभवे\nनारायणॊ महायॊगी शुभाशुभविवर्जितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 18, + "text": "ससृजे नाभितः पुत्रं बरह्माणम अमितप्रभम\nततः स परादुरभवद अथैनं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 19, + "text": "मम तवं नाभितॊ जातः परजा सर्ग करः परभुः\nसृज परजास तवं विविधा बरह्मन सजद पण्डिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 20, + "text": "स एव म उक्तॊ विमुखश चिन्ता वयाकुलमानसः\nपरनम्य वरदं देवम उवाच हरिम ईश्वरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 21, + "text": "का शक्तिर मम देवेश परजाः सरष्टुं नमॊ ऽसतु ते\nअप्रज्ञावान अहं देव विधत्स्व यद अनन्तरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 22, + "text": "स एव म उक्तॊ भगवान भूत्वाथान्तर हितस ततः\nचिन्तयाम आस देवेशॊ बुद्धिं बुद्धिमतां वरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 23, + "text": "सवरूपिणी ततॊ बुद्धिर उपतस्थे हरिं परभुम\nयॊगेन चैनां निर्यॊगः सवयं नियुयुजे तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 24, + "text": "स ताम ऐश्वर्ययॊगस्थां बुद्धिं शक्तिमतीं सतीम\nउवाच वचनं देवॊ बुद्धिं वै परभुर अव्ययः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 25, + "text": "बरह्माणं परविशस्वेति लॊकसृष्ट्य अर्थसिद्धये\nततस तम ईश्वरादिष्टा बुद्धिः कषिप्रं विवेश सा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 26, + "text": "अथैनं बुद्धिसंयुक्तं पुनः स ददृशे हरिः\nभूयश चैनं वचः पराह सृजेमा विविधाः परजाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 27, + "text": "एवम उक्त्वा स भगवांस तत्रैवान्तरधीयत\nपराप चैव मुहुर तेन सवस्थानं देव संज्ञितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 28, + "text": "तां चैव परकृतिं पराप्य एकीभावगतॊ ऽभवत\nअथास्य बुद्धिर अभवत पुनर अन्या तदा किल" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 29, + "text": "सृष्टा इमाः परजाः सर्वा बरह्मणा परमेष्ठिना\nदैत्यदानवगन्धर्वरक्षॊगणसमाकुलाः\nजाता हीयं वसुमती भाराक्रान्ता तपस्विनी" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 30, + "text": "बहवॊ बलिनः पृथ्व्यां दैत्यदानवराक्षसाः\nभविष्यन्ति तपॊ युक्ता वरान पराप्स्यन्ति चॊत्तमान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 31, + "text": "अवश्यम एव तैः सर्वैर वरदानेन दर्पितैः\nबाधितव्याः सुरगणा ऋषयश च तपॊधनाः\nतत्र नयाय्यम इदं कर्तुं भारावतरणं मया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 32, + "text": "अथ नाना समुद्भूतैर वसुधायां यथाक्रमम\nनिग्रहेण च पापानां साधूनां परग्रहेण च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 33, + "text": "इमां तपस्विनीं सत्यां धारयिष्यामि मेदिनीम\nमया हय एषा हि धरियते पातालस्थेन भॊगिना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 34, + "text": "मया धृता धारयति जगद धि सचराचरम\nतस्मात पृथ्व्याः परित्राणं करिष्ये संभवं गतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 35, + "text": "एवं स चिन्तयित्वा तु भगवान मधुसूदनः\nरूपाण्य अनेकान्य असृजत परादुर्भावभवाय सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 36, + "text": "वाराहं नारसिंहं च वामनं मानुषं तथा\nएभिर मया निहन्तव्या दुर्विनीताः सुरारयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 37, + "text": "अथ भूयॊ जगत सरष्टा भॊः शब्देनानुनादयन\nसरस्वतीम उच्चचार तत्र सारस्वतॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 38, + "text": "अपान्तरतमा नाम सुतॊ वाक संभवॊ विभॊः\nभूतभव्य भविष्यज्ञः सत्यवादी दृध वरतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 39, + "text": "तम उवाच नतं मूर्ध्ना देवानाम आदिर अव्ययः\nवेदाख्याने शरुतिः कार्या तवया मतिमतां वर\nतस्मात कुरु यथाज्ञप्तं मयैतद वचनं मुने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 40, + "text": "तेन भिन्नास तदा वेदा मनॊः सवायम्भुवे ऽनतरे\nततस तुतॊष भगवान हरिस तेनास्य कर्मणा\nतपसा च सुतप्तेन यमेन नियमेन च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 41, + "text": "[षरीभगवान]\nमन्वन्तरेषु पुत्र तवम एवं लॊकप्रवर्तकः\nभविष्यस्य अचलॊ बरह्मन्न अप्रधृष्यश च नित्यशः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 42, + "text": "पुनस तिष्ये च संप्राप्ते कुरवॊ नाम भारताः\nभविष्यन्ति महात्मानॊ राजानः परथिता भुवि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 43, + "text": "तेषां तवत्तः परसूतानां कुलभेदॊ भविष्यति\nपरस्परविनाशार्थं तवाम ऋते दविजसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 44, + "text": "तत्राप्य अनेकधा वेदान भेत्स्यसे तपसान्वितः\nकृष्णे युगे च संप्राप्ते कृष्ण वर्णॊ भविष्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 45, + "text": "धर्माणां विविधानां च कर्ता जञानकरस तथा\nभविष्यसि तपॊ युक्तॊ न च रागाद विमॊक्ष्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 46, + "text": "वीतरागश च पुत्रस ते परमात्मा भविष्यति\nमहेश्वर परसादेन नैतद वचनम अन्यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 47, + "text": "यं मानसं वै परवदन्ति पुत्रं; पितामहस्यॊत्तम बुद्धियुक्तम\nवसिथम अग्र्यं तपसॊ निधानं; यश चापि सूर्यं वयतिरिच्य भाति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 48, + "text": "तस्यान्वये चापि ततॊ महर्षिः; पराशरॊ नाम महाप्रभावः\nपिता स ते वेद निधिर वरिष्ठॊ; महातपा वै तपसॊ निवासः\nकानीन गर्भः पितृकन्यकायां; तस्माद ऋषेस तवं भविता च पुत्रः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 49, + "text": "भूतभव्य भविष्याणां छिन्नसर्वार्थ संशयः\nये हय अतिक्रान्तकाः पूर्वं सहस्रयुगपर्ययाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 50, + "text": "तांश च सर्वान मयॊद्दिष्टान दरक्ष्यसे तपसान्वितः\nपुनर दरक्ष्यसि चानेक सहस्रयुगपर्ययान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 51, + "text": "अनादि निधनं लॊके चक्रहस्तं च मां मुने\nअनुध्यानान मम मुने नैतद वचनम अन्यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 52, + "text": "शनैश्चरः सूर्यपुत्रॊ भविष्यति मनुर महान\nतस्मिन मन्वन्तरे चैव सप्तर्षिगणपूर्वकः\nतवम एव भविता वत्स मत्प्रसादान न संशयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 53, + "text": "[वयास]\nएवं सारस्वतम ऋषिम अपान्तरतमं तदा\nउक्त्वा वचनम ईशानः साधयस्वेत्य अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 54, + "text": "सॊ ऽहं तस्य परसादेन देवस्य हरि मेधसः\nअपान्तरतमा नाम ततॊ जातॊ ऽऽजञया हरेः\nपुनश च जातॊ विख्यातॊ वसिष्ठ कुलनन्दनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 55, + "text": "तद एतत कथितं जन्म मया पूर्वकम आत्मनः\nनारायण परसादेन तथा नारायणांशजम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 56, + "text": "मया हि सुमहत तप्तं तपः परमदारुणम\nपुरा मतिमतां शरेष्ठाः परमेण समाधिना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 57, + "text": "एतद वः कथितं सर्वं यन मां पृच्छथ पुत्रकाः\nपूर्वजन्म भविष्यं च भक्तानां सनेहतॊ मया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 58, + "text": "[वैषम्पायन]\nएष ते कथितः पूर्वं संभवॊ ऽसमद गुरॊर नृप\nवयासस्याक्लिष्ट मनसॊ यथा पृष्टः पुनः शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 59, + "text": "सांख्यं यॊगं पञ्चरात्रं वेदाः पाशुपतं तथा\nजञानान्य एतानि राजर्षे विद्धि नाना मतानि वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 60, + "text": "सांख्यस्य वक्ता कपिलः परमर्षिः स उच्यते\nहिरण्यगर्भॊ यॊगस्य वेत्ता नान्यः पुरातनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 61, + "text": "अपान्तरतमाश चैव वेदाचार्यः स उच्यते\nपराचीन गर्भं तम ऋषिं परवदन्तीह के चन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 62, + "text": "उमापतिर भूतपतिः शरीकन्थॊ बरह्मणः सुतः\nउक्तवान इदम अव्यग्रॊ जञानं पाशुपतं शिवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 63, + "text": "पञ्चरात्रस्य कृत्स्नस्य वेत्ता तु भगवान सवयम\nसर्वेषु च नृपश्रेष्ठ जञानेष्व एतेषु दृश्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 64, + "text": "यथागमं यथा जञानं निष्ठा नारायणः परभुः\nन चैनम एवं जानन्ति तमॊ भूता विशां पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 65, + "text": "तम एव शास्त्रकर्तारं परवदन्ति मनीषिणः\nनिष्ठां नारायणम ऋषिं नान्यॊ ऽसतीति च वादिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 66, + "text": "निःसंशयेषु सर्वेषु नित्यं वसति वै हरिः\nससंशयान हेतुबलान नाध्यावसति माधवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 67, + "text": "पञ्चरात्रविदॊ ये तु यथाक्रमपरा नृप\nएकान्तभावॊपगतास ते हरिं परविशन्ति वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 68, + "text": "सांख्यं च यॊगं च सनातने दवे; वेदाश च सर्वे निखिलेन राजन\nसर्वैः समस्तैर ऋषिभिर निरुक्तॊ; नारायणॊ विश्वम इदं पुराणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 337, + "shloka": 69, + "text": "शुभाशुभं कर्म समीरितं यत; परवर्तते सर्वलॊकेषु किं चित\nतस्माद ऋषेस तद भवतीति विद्याद; दिव्य अन्तरिक्षे भुवि चाप्सु चापि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 338, + "shloka": 1, + "text": "[जनमेजय]\nबहवः पुरुषा बरह्मन्न उताहॊ एक एव तु\nकॊ हय अत्र पुरुषः शरेष्ठः कॊ वा यॊनिर इहॊच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 338, + "shloka": 2, + "text": "[वैषम्पायन]\nबहवः पुरुषा लॊके सांख्ययॊगविचारिणाम\nनैतद इच्छन्ति पुरुषम एकं कुरुकुलॊद्वह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 338, + "shloka": 3, + "text": "बहूनां पुरुषाणां च यथैका यॊनिर उच्यते\nतथा तं पुरुषं विश्वं वयाख्यास्यामि गुणाधिकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 338, + "shloka": 4, + "text": "नमस्कृत्वा तु गुरवे वयासायामित तेजसे\nतपॊ युक्ताय दान्ताय वन्द्याय परमर्षये" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 338, + "shloka": 5, + "text": "इदं पुरुषसूक्तं हि सर्ववेदेषु पार्थिव\nऋतं सत्यं च विख्यातम ऋषिसिंहेन चिन्तितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 338, + "shloka": 6, + "text": "उत्सर्गेणापवादेन ऋषिभिः कपिलादिभिः\nअध्यात्मचिन्ताम आश्रित्य शास्त्राण्य उक्तानि भारत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 338, + "shloka": 7, + "text": "समासतस तु यद वयासः पुरुषैकत्वम उक्तवान\nतत ते ऽहं संप्रवक्ष्यामि परसादाद अमितौजसः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 338, + "shloka": 8, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nबरह्मणा सह संवादं तर्यम्बकस्य विशां पते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 338, + "shloka": 9, + "text": "कषीरॊदस्य समुद्रस्य मध्ये हातक सप्रभः\nवैजयन्त इति खयातः पर्वत परवरॊ नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 338, + "shloka": 10, + "text": "तत्राध्यात्म गतिं देव एकाकी परविचिन्तयन\nवैराज सदने नित्यं वैजयन्तं निषेवते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 338, + "shloka": 11, + "text": "अथ तत्रासतस तस्य चतुर्वक्त्रस्य धीमतः\nललात परभवः पुत्रः शिव आगाद यदृच्छया\nआकाशेनैव यॊगीशः पुरा तरिनयनः परभुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 338, + "shloka": 12, + "text": "ततः खान निपपाताशु धरणीधरमूर्धनि\nअग्रतश चाभवत परीतॊ ववन्दे चापि पादयॊः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 338, + "shloka": 13, + "text": "तं पादयॊर निपतितं दृष्ट्वा सव्येन पानिना\nउत्थापयाम आस तदा परभुर एकः परजापतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 338, + "shloka": 14, + "text": "उवाच चैनं भगवांश चिरस्यागतम आत्मजम\nसवागतं ते महाबाहॊ दिष्ट्या पराप्तॊ ऽसि मे ऽनतिकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 338, + "shloka": 15, + "text": "कच चित ते कुशलं पुत्र सवाध्यायतपसॊः सदा\nनित्यम उग्रतपास तवं हि ततः पृच्छामि ते पुनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 338, + "shloka": 16, + "text": "[रुद्र]\nतवत्प्रसादेन भगवन सवाध्यायतपसॊर मम\nकुशलं चाव्ययं चैव सर्वस्य जगतस तथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 338, + "shloka": 17, + "text": "चिरदृष्टॊ हि भगवान वैराज सदने मया\nततॊ ऽहं पर्वतं पराप्तस तव इमं तवत पादसेवितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 338, + "shloka": 18, + "text": "कौतूहलं चापि हि मे एकान्तगमनेन ते\nनैतत कारणम अल्पं हि भविष्यति पितामह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 338, + "shloka": 19, + "text": "किं नु तत सदनं शरेष्ठं कषुत्पिपासा विवर्जितम\nसुरासुरैर अध्युषितम ऋषिभिश चामितप्रभैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 338, + "shloka": 20, + "text": "गन्धर्वैर अप्सरॊभिश च सततं संनिषेवितम\nउत्सृज्येमं गिरिवरम एकाकी पराप्तवान असि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 338, + "shloka": 21, + "text": "[बरह्म]\nवैजयन्तॊ गिरिवरः सततं सेव्यते मया\nअत्रैकाग्रेण मनसा पुरुषश चिन्त्यते विरात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 338, + "shloka": 22, + "text": "[रुद्र]\nबहवः पुरुषा बरह्मंस तवया सृष्टाः सवयम्भुवा\nसृज्यन्ते चापरे बरह्मन स चैकः पुरुषॊ विरात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 338, + "shloka": 23, + "text": "कॊ हय असौ चिन्त्यते बरह्मंस तवया वै पुरुषॊत्तमः\nएतन मे संशयं बरूहि महत कौतूहलं हि मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 338, + "shloka": 24, + "text": "[बरह्मा]\nबहवः पुरुषाः पुत्र ये तवया समुदाहृताः\nएवम एतद अतिक्रान्तं दरष्टव्यं नैतम इत्य अपि\nआधारं तु परवक्ष्यामि एकस्य पुरुषस्य ते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 338, + "shloka": 25, + "text": "बहूनां पुरुषाणां स यथैका यॊनिर उच्यते\nतथा तं पुरुषं विश्वं परमं सुमहत्तमम\nनिर्गुणं निर्गुणा भूत्वा परविशन्ति सनातनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 339, + "shloka": 1, + "text": "[बरह्मा]\nशृणु पुत्र यथा हय एष पुरुषः शाश्वतॊ ऽवययः\nअक्षयश चाप्रमेयश च सर्वगश च निरुच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 339, + "shloka": 2, + "text": "न स शक्यस तवया दरष्टुं मयान्यैर वापि सत्तम\nसगुणॊ निर्गुणॊ विश्वॊ जञानदृश्यॊ हय असौ समृतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 339, + "shloka": 3, + "text": "अशरीरः शरीरेषु सर्वेषु निवसत्य असौ\nवसन्न अपि शरीरेषु न स लिप्यति कर्मभिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 339, + "shloka": 4, + "text": "ममान्तर आत्मा तव च ये चान्ये देहसंज्ञिताः\nसर्वेषां साक्षिभूतॊ ऽसौ न गराह्यः केन चित कव चित" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 339, + "shloka": 5, + "text": "विश्वमूर्धा विश्वभुजॊ विश्वपादाक्षि नासिकः\nएकश चरति कषेत्रेषु सवैरचारी यथासुखम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 339, + "shloka": 6, + "text": "कषेत्राणि हि शरीराणि बीजानि च शुभाशुभे\nतानि वेत्ति स यॊगात्मा ततः कषेत्रज्ञ उच्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 339, + "shloka": 7, + "text": "नागतिर न गतिस तस्य जञेया भूतेन केन चित\nसांख्येन विधिना चैव यॊगेन च यथाक्रमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 339, + "shloka": 8, + "text": "चिन्तयामि गतिं चास्य न गतिं वेद्मि चॊत्तमाम\nयथा जञानं तु वक्ष्यामि पुरुषं तं सनातनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 339, + "shloka": 9, + "text": "तस्यैकत्वं महत्त्वं हि स चैकः पुरुषः समृतः\nमहापुरुष शब्दं स बिभर्त्य एकः सनातनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 339, + "shloka": 10, + "text": "एकॊ हुताशॊ बहुधा समिध्यते; एकः सूर्यस तपसां यॊनिर एका\nएकॊ वायुर बहुधा वाति लॊके; महॊदधिश चाम्भसां यॊनिर एकः\nपुरुषश चैकॊ निर्गुणॊ विश्वरूपस; तं निर्गुणं पुरुषं चाविशन्ति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 339, + "shloka": 11, + "text": "हित्वा गुणमयं सर्वं कर्म हित्वा शुभाशुभम\nउभे सत्यानृते तयक्त्वा एवं भवति निर्गुणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 339, + "shloka": 12, + "text": "अचिन्त्यं चापि तं जञात्वा भावसूक्ष्मं चतुष्टयम\nविचरेद यॊ यतिर यत्तः स गच्छेत पुरुषं परभुम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 339, + "shloka": 13, + "text": "एवं हि परमात्मानं के चिद इच्छन्ति पण्डिताः\nएकात्मानं तथात्मानम अपरे ऽधयात्मचिन्तकाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 339, + "shloka": 14, + "text": "तत्र यः परमात्मा हि स नित्यं निर्गुणः समृतः\nस हि नारायणॊ जञेयः सर्वात्मा पुरुषॊ हि सः\nन लिप्यते फलैश चापि पद्मपत्रम इवाम्भसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 339, + "shloka": 15, + "text": "कर्मात्मा तव अपरॊ यॊ ऽसौ मॊक्षबन्धैः स युज्यते\nससप्तदशकेनापि राशिना युज्यते हि सः\nएवं बहुविधः परॊक्तः पुरुषस ते यथाक्रमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 339, + "shloka": 16, + "text": "यत तत कृत्स्नं लॊकतन्त्रस्य धाम; वेद्यं परं बॊधनीयं सबॊधृ\nमन्ता मन्तव्यं पराशिता पराशितव्यं; घराता घरेयं सपर्शिता सपर्शनीयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 339, + "shloka": 17, + "text": "दरष्टा दरष्टव्यं शराविता शरावणीयं; जञाता जञेयं सगुणं निर्गुणं च\nयद वै परॊक्तं गुणसाम्यं परधानं; नित्यं चैतच छाश्वतं चाव्ययं च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 339, + "shloka": 18, + "text": "यद वै सूते धातुर आद्यं निधानं; तद वै विप्राः परवदन्ते ऽनिरुद्धम\nयद वै लॊके वैदिकं कर्म साधु; आशीर युक्तं तद धि तस्यॊपभॊज्यम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 339, + "shloka": 19, + "text": "देवाः सर्वे मुनयः साधु दान्तास; तं पराग यज्ञैर यज्ञभागं यजन्ते\nअहं बरह्मा आद्य ईशः परजानां; तस्माज जातस तवं च मत्तः परसूतः\nमत्तॊ जगज जङ्गमं सथावरं च; सर्वे वेदाः सरहस्या हि पुत्र" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 339, + "shloka": 20, + "text": "चतुर्विभक्तः पुरुषः स करीदति यथेच्छति\nएवं स एव भगवाञ जञानेन परतिबॊधितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 339, + "shloka": 21, + "text": "एतत ते कथितं पुत्र यथावद अनुपृच्छतः\nसांख्यज्ञाने तथा यॊगे यथावद अनुवर्णितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 340, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nधर्माः पितामहेनॊक्ता मॊक्षधर्माश्रिताः शुभाः\nधर्मम आश्रमिणां शरेष्ठं वक्तुम अर्हति मे भवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 340, + "shloka": 2, + "text": "[भीस्म]\nसर्वत्र विहितॊ धर्मः सवर्ग्यः सत्यफलॊदयः\nबहु दवारस्य धर्मस्य नेहास्ति विफला करिया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 340, + "shloka": 3, + "text": "यस्मिन यस्मिंस तु विषये यॊ यॊ याति विनिश्चयम\nस तम एवाभिजानाति नान्यं भरतसत्तम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 340, + "shloka": 4, + "text": "अपि च तवं नरव्याघ्र शरॊतुम अर्हसि मे कथाम\nपुरा शक्रस्य कथितां नारदेन सुरर्षिणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 340, + "shloka": 5, + "text": "सुरर्षिर नारदॊ राजन सिद्धस तरैलॊक्यसंमतः\nपर्येति करमशॊ लॊकान वायुर अव्याहतॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 340, + "shloka": 6, + "text": "स कदा चिन महेष्वास देवराजालयं गतः\nसत्कृतश च महेन्द्रेण परत्यासन्न गतॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 340, + "shloka": 7, + "text": "तं कृतक्षणम आसीनं पर्यपृच्छच छची पतिः\nबरह्मर्षे किं चिद आश्चर्यम अस्ति दृष्टं तवयानघ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 340, + "shloka": 8, + "text": "यथा तवम अपि विप्रर्षे तरैलॊक्यं सचराचरम\nजातकौतूहलॊ नित्यं सिद्धश चरसि साक्षिवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 340, + "shloka": 9, + "text": "न हय अस्त्य अविदितं लॊके देवर्षे तव किं चन\nशरुतं वाप्य अनुभूतं वा दृष्टं वा कथयस्व मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 340, + "shloka": 10, + "text": "तस्मै राजन सुरेन्द्राय नारदॊ वदतां वरः\nआसीनायॊपपन्नाय परॊक्तवान विपुलां कथाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 340, + "shloka": 11, + "text": "यथा येन च कल्पेन स तस्मै दविजसत्तमः\nकथां कथितवान पृष्ठस तथा तवम अपि मे शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 341, + "shloka": 1, + "text": "[भीस्म]\nआसीत किल कुरुश्रेष्ठ महापद्मे पुरॊत्तमे\nगङ्गाया दक्षिणे तीरे कश चिद विप्रः समाहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 341, + "shloka": 2, + "text": "सौम्यः सॊमान्वये वेदे गताध्वा छिन्नसंशयः\nधर्मनित्यॊ जितक्रॊधॊ नित्यतृप्तॊ जितेन्द्रियः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 341, + "shloka": 3, + "text": "अहिंसा निरतॊ नित्यं सत्यः सज जनसंमतः\nनयायप्राप्तेन वित्तेन सवेन शीलेन चान्वितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 341, + "shloka": 4, + "text": "जञातिसंबन्धिवपुले मित्रापाश्रय संमते\nकुले महति विख्याते विशिष्टां वृत्तिम आस्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 341, + "shloka": 5, + "text": "सपुत्रान बहुलान दृष्ट्वा विपुले कर्मणि सथितः\nकुलधर्माश्रितॊ राजन धर्मचर्या परॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 341, + "shloka": 6, + "text": "ततः स धर्मं वेदॊक्तं यथाशास्त्रॊक्तम एव च\nशिष्टाचीर्णं च धर्मं च तरिविधं चिन्त्य चेतसा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 341, + "shloka": 7, + "text": "किं नु मे सयाच छुभं कृत्वा किं कषमं किं परायनम\nइत्य एवं खिद्यते नित्यं न च याति विनिश्चयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 341, + "shloka": 8, + "text": "तस्यैवं खिद्यमानस्य धर्मं परमम आस्थितः\nकदा चिद अतिथिः पराप्तॊ बराह्मणः सुसमाहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 341, + "shloka": 9, + "text": "स तस्मै सत्क्रियां चक्रे करिया युक्तेन हेतुना\nविश्रान्तं चैनम आसीनम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 342, + "shloka": 1, + "text": "[बराह्मण]\nसमुत्पन्नाभिधानॊ ऽसमि वाङ माधुर्येण ते ऽनघ\nमित्रताम अभिपन्नस तवां किं चिद वक्ष्यामि तच छृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 342, + "shloka": 2, + "text": "गृहस्थ धर्मं विप्रेन्द्र कृत्वा पुत्रगतं तव अहम\nधर्मं परमकं कुर्यां कॊ हि मार्गॊ भवेद दविज" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 342, + "shloka": 3, + "text": "अहम आत्मानम आत्मस्थम एक एवात्मनि सथितः\nकर्तुं काङ्क्षामि नेच्छामि बद्धः साधारणैर गुणैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 342, + "shloka": 4, + "text": "यावद एवानतीतं मे वयः पुत्रफलाश्रितम\nतावद इच्छामि पाथेयम आदातुं पारलौकिकम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 342, + "shloka": 5, + "text": "अस्मिन हि लॊकसंताने परं पारम अभीप्सतः\nउत्पन्ना मे मतिर अयं कुतॊ धर्ममयः पलवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 342, + "shloka": 6, + "text": "समुह्यमानानि निशम्य लॊके; निर्यात्यमानानि च सात्त्विकानि\nदृष्ट्वा च धर्मध्वजकेतुमालां; परकीर्यमानाम उपरि परजानाम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 342, + "shloka": 7, + "text": "न मे मनॊ रज्यते भॊगकाले; दृष्ट्वा यतीन परार्थयतः परत्र\nतेनातिथे बुद्धिबलाश्रयेण; धर्मार्थतत्त्वे विनियुङ्क्ष्व मां तवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 342, + "shloka": 8, + "text": "[भीस्म]\nसॊ ऽतिथिर वचनं तस्य शरुत्वा धर्माभिलासिनः\nपरॊवाच वचनं शलक्ष्णं पराज्ञॊ मधुरया गिरा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 342, + "shloka": 9, + "text": "अहम अप्य अत्र मुह्यामि ममाप्य एष मनॊरथः\nन च संनिश्चयं यामि बहु दवारे तरिविष्टपे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 342, + "shloka": 10, + "text": "के चिन मॊक्षं परशंसन्ति के चिद यज्ञफलं दविजाः\nवान परस्थाश्रमं के चिद गार्हस्थ्यं के चिद आश्रिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 342, + "shloka": 11, + "text": "राजधर्माश्रयं के चित के चिद आत्मफलाश्रयम\nगुरु चर्याश्रयं के चित के चिद वाक्यं यम आश्रयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 342, + "shloka": 12, + "text": "मातरं पितरं के चिच छुश्रूसन्तॊ दिवं गताः\nअहिंसया परे सवर्गं सत्येन च तथा परे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 342, + "shloka": 13, + "text": "आहवे ऽभिमुखाः के चिन निहताः सविद दिवं गताः\nके चिद उञ्छव्रतैः सिद्धाः सवर्गमार्गसमाश्रिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 342, + "shloka": 14, + "text": "के चिद अध्ययने युक्ता वेद वरतपराः शुभाः\nबुद्धिमन्तॊ गताः सवर्गं तुष्टात्मानॊ जितेन्द्रियाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 342, + "shloka": 15, + "text": "आर्जवेनापरे युक्ता निहतानार्जवैर जनैः\nऋजवॊ नाकपृष्ठे वै शुद्धात्मानः परतिष्ठिताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 342, + "shloka": 16, + "text": "एवं बहुविधैर लॊके धर्मद्वारैर अनावृतैः\nममापि मतिर आविग्ना मेघलेखेव वायुना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 343, + "shloka": 1, + "text": "[अतिथि]\nउपदेशं तु ते विप्र करिष्ये ऽहं यथागमम\nपुरुणा मे यथाख्यातम अर्थतस तच च मे शृणु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 343, + "shloka": 2, + "text": "यत्र पूर्वाभिसर्गेण धर्मचक्रं परवर्तितम\nनैमिषे गॊमतीतीरे तत्र नागाह्वयं पुरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 343, + "shloka": 3, + "text": "समग्रैस तरिदशैस तत्र इष्टम आसीद दविजर्षभ\nयत्रेन्द्रातिक्रमं चक्रे मान्धाता राजसत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 343, + "shloka": 4, + "text": "कृताधिवासॊ धर्मात्मा तत्र चक्षुः शरवा महा\nपद्मनाभॊ महाभागः पद्म इत्य एव विश्रुतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 343, + "shloka": 5, + "text": "स वाचा कर्मणा चैव मनसा च दविजर्षभ\nपरसादयति भूतानि तरिविधे वर्त्मनि सथितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 343, + "shloka": 6, + "text": "साम्ना दानेन भेदेन दन्देनेति चतुर्विधम\nविषमस्थं जनं सवं च चक्षुर धयानेन रक्षति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 343, + "shloka": 7, + "text": "तम अभिक्रम्य विधिना परस्तुम अर्हसि कान्स्कितम\nस ते परमकं धर्मन मिथ्या दर्शयिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 343, + "shloka": 8, + "text": "स हि सर्वातिथिर नागॊ बुद्धिशास्त्रविशारदः\nगुणैर अनवमैर युक्तः समस्तैर आभिकामिकैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 343, + "shloka": 9, + "text": "परकृत्या नित्यसलिलॊ नित्यम अध्ययने रतः\nतपॊ दमाभ्यां संयुक्तॊ वृत्तेनानवरेण च" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 343, + "shloka": 10, + "text": "यज्वा दानरुचिः कषान्तॊ वृत्ते च परमे सथितः\nसत्यवाग अनसूयुश च शीलवान अभिसंश्रितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 343, + "shloka": 11, + "text": "शेषान्न भॊक्ता वचनानुकूलॊ; हितार्जवॊत्कृष्ट कृताकृतज्ञः\nअवैरकृद भूतहिते नियुक्तॊ; गङ्गाह्रदाम्भॊ ऽभिजनॊपपन्नः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 344, + "shloka": 1, + "text": "[बराह्मण]\nअतिभारॊद्यतस्यैव भारापनयनं महत\nपराश्वास करं वाक्यम इदं मे भवतः शरुतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 344, + "shloka": 2, + "text": "अध्वक्लान्तस्य शयनं सथानक्लान्तस्य चासनम\nतृषितस्य च पानीयं कषुधार्तस्य च भॊजनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 344, + "shloka": 3, + "text": "ईप्सितस्येव संप्राप्तिर अन्नस्य समये ऽतिथेः\nएषितस्यात्मनः काले वृद्धस्येव सुतॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 344, + "shloka": 4, + "text": "मनसा चिन्तितस्येव परीतिस्निग्धस्य दर्शनम\nपरह्लादयति मां वाक्यं भवता यद उदीरितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 344, + "shloka": 5, + "text": "दत्तचक्षुर इवाकाशे पश्यामि विमृशामि च\nपरज्ञान वचनाद यॊ ऽयम उपदेशॊ हि मे कृतः\nबाधम एवं करिष्यामि यथा मां भासते भवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 344, + "shloka": 6, + "text": "इहेमां रजनीं साधॊ निवसस्व मया सह\nपरभाते यास्यति भवान पर्याश्वस्तः सुखॊषितः\nअसौ हि भगवान सूर्यॊ मन्दरश्मिर अवाङ मुखः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 344, + "shloka": 7, + "text": "[भीस्म]\nततस तेन कृतातिथ्यः सॊ ऽतिथिः शत्रुसूदन\nउवास किल तां रात्रिं सह तेन दविजेन वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 344, + "shloka": 8, + "text": "तत तच च धर्मसंयुक्तं तयॊः कथयतॊस तदा\nवयतीता सा निशा कृत्स्नासुखेन दिवसॊपमा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 344, + "shloka": 9, + "text": "ततः परभातसमये सॊ ऽतिथिस तेन पूजितः\nबराह्मणेन यथाशक्त्या सवकार्यम अभिकाङ्क्षता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 344, + "shloka": 10, + "text": "ततः स विप्रः कृतधर्मनिश्चयः; कृताभ्यनुज्ञः सवजनेन धर्मवित\nयथॊपदिष्टं भुजगेन्द्रसंश्रयं; जगाम काले सुकृतैक निश्चयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 345, + "shloka": 1, + "text": "[भीस्म]\nस वनानि विचित्राणि तीर्थानि च सरांसि च\nअभिगच्छन करमेण सम कं चिन मुनिम उपस्थितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 345, + "shloka": 2, + "text": "तं स तेन यथॊद्दिष्टं नागं विप्रेण बराह्मणः\nपर्यपृच्छद यथान्यायं शरुत्वैव च जगाम सः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 345, + "shloka": 3, + "text": "सॊ ऽभिगम्य यथाख्यातं नागायतनम अर्थवित\nपरॊक्तवान अहम अस्मीति भॊः शब्दालंकृतं वचः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 345, + "shloka": 4, + "text": "ततस तस्य वचः शरुत्वा रूपिणी धर्मवत्सला\nदर्शयाम आस तं विप्रं नागपत्नी पतिव्रता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 345, + "shloka": 5, + "text": "सा तस्मै विधिवत पूजां चक्रे धर्मपरायना\nसवागतेनागतं कृत्वा किं करॊमीति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 345, + "shloka": 6, + "text": "[बराह्मन]\nविश्रान्तॊ ऽभयर्चितश चास्मि भवत्या शलक्ष्णया गिरा\nदरष्टुम इच्छामि भवति तं देवं नागम उत्तमम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 345, + "shloka": 7, + "text": "एतद धि परमं कार्यम एतन मे फलम ईप्सितम\nअनेनार्थेन चास्म्य अद्य संप्राप्तः पन्नगालयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 345, + "shloka": 8, + "text": "[नागभार्या]\nआर्य सूर्यरथं वॊढुं गतॊ ऽसौ मासचारिकः\nसप्तास्तभिर दिनैर विप्र दर्शयिष्यत्य असंशयम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 345, + "shloka": 9, + "text": "एतद विदितम आर्यस्य विवास करणं मम\nभर्तुर भवतु किं चान्यत करियतां तद वदस्व मे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 345, + "shloka": 10, + "text": "[बराह्मन]\nअनेन निश्चयेनाहं साध्वि संप्राप्तवान इह\nपरतीक्षन्न आगमं देवि वत्स्याम्य अस्मिन महावने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 345, + "shloka": 11, + "text": "संप्राप्तस्यैव चाव्यग्रम आवेद्यॊ ऽहम इहागतः\nममाभिगमनं पराप्तॊ वाच्यश च वचनं तवया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 345, + "shloka": 12, + "text": "अहम अप्य अत्र वत्स्यामि गॊमत्याः पुलिने शुभे\nकालं परिमिताहारॊ यथॊक्तं परिपालयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 345, + "shloka": 13, + "text": "[भीस्म]\nततः स विप्रस तां नागीं समाधाय पुनः पुनः\nतद एव पुलिनं नद्याः परययौ बराह्मणर्षभः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 346, + "shloka": 1, + "text": "[भीस्म]\nअथ तेन नरश्रेष्ठ बराह्मणेन तपस्विना\nनिराहारेण वसता दुःखितास ते भुजंगमाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 346, + "shloka": 2, + "text": "सर्वे संभूय सहितास तस्य नागस्य बान्धवाः\nभरातरस तनया भार्या ययुस तं बराह्मणं परति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 346, + "shloka": 3, + "text": "ते ऽपश्यन पुलिने तं वै विविक्ते नियतव्रतम\nसमासीनं निराहारं दविजं जप्यपरायनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 346, + "shloka": 4, + "text": "ते सर्वे समभिक्रम्य विप्रम अभ्यर्च्य चासकृत\nऊचुर वाक्यम असंदिग्धम आतिथेयस्य बान्धवाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 346, + "shloka": 5, + "text": "षष्ठॊ हि दिवसस ते ऽदय पराप्तस्येह तपॊधन\nन चाभिलससे किं चिद आहारं धर्मवत्सल" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 346, + "shloka": 6, + "text": "अस्मान अभिगतश चासि वयं च तवाम उपस्थिताः\nकार्यं चातिथ्यम अस्माभिर वयं सर्वे कुतुम्बिनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 346, + "shloka": 7, + "text": "मूलं फलं वा पर्णं वा पयॊ वा दविजसत्तम\nआहारहेतॊर अन्नं वा भॊक्तुम अर्हसि बराह्मण" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 346, + "shloka": 8, + "text": "तयक्ताहारेण भवता वने निवसता सता\nबालवृद्धम इदं सर्वं पीड्यते धर्मसंकटात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 346, + "shloka": 9, + "text": "न हि नॊ भरूणहा कश चिद राजापथ्यॊ ऽनृतॊ ऽपि वा\nपूर्वाशी वा कुले हय अस्मिन देवतातिथिबान्धुषु" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 346, + "shloka": 10, + "text": "[बराह्मन]\nउपदेशेन युष्माकम आहारॊ ऽयं मया वृतः\nदविर ऊनं दशरात्रं वै नागस्यागमनं परति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 346, + "shloka": 11, + "text": "यद्य अस्तरात्रे निर्याते नागमिष्यति पन्नगः\nतदाहारं करिष्यामि तन्निमित्तम इदं वरतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 346, + "shloka": 12, + "text": "कर्तव्यॊ न च संतापॊ गम्यतां च यथागतम\nतन्निमित्तं वरतं मह्यं नैतद भेत्तुम इहार्हथ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 346, + "shloka": 13, + "text": "[भीस्म]\nतेन ते समनुज्ञाता बराह्मणेन भुजंगमाः\nसवम एव भवनं जग्मुर अकृतार्था नरर्षभ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 347, + "shloka": 1, + "text": "[भीस्म]\nअथ काले बहुतिथे पूर्णे पराप्तॊ भुजंगमः\nदत्ताभ्यनुज्ञः सवं वेश्म कृतकर्मा विवस्वतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 347, + "shloka": 2, + "text": "तं भार्यासमभिक्रामत पादशौचादिभिर गुणैः\nउपपन्नां च तां साध्वीं पन्नगः पर्यपृच्छत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 347, + "shloka": 3, + "text": "अपि तवम असि कल्यानि देवतातिथिपूजने\nपूर्वम उक्तेन विधिना युक्ता युक्तेन मत्समम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 347, + "shloka": 4, + "text": "न खल्व अस्याकृतार्थेन सत्री बुद्ध्या मार्दवी कृता\nमद्वियॊगेन सुश्रॊणि वियुक्ता धर्मसेतुना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 347, + "shloka": 5, + "text": "[नागभार्या]\nशिष्याणां गुरु शुश्रूसा विप्राणां वेद पारणम\nभृत्यानां सवामिवचनं राज्ञां लॊकानुपालनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 347, + "shloka": 6, + "text": "सर्वभूतपरित्राणं कषत्रधर्म इहॊच्यते\nवैश्यानां यज्ञसंवृत्तिर आतिथेय समन्विता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 347, + "shloka": 7, + "text": "विप्र कषत्रिय वैश्यानां शुश्रूसा शूद्र कर्म तत\nगृहस्थ धर्मॊ नागेन्द्र सर्वभूतहितैषिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 347, + "shloka": 8, + "text": "नियताहारता नित्यं वरतचर्या यथाक्रमम\nधर्मॊ हि धर्मसंबन्धाद इन्द्रियाणां विशेषणम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 347, + "shloka": 9, + "text": "अहं कस्य कुतॊ वाहं कः कॊ मे ह भवेद इति\nपरयॊजन मतिर नित्यम एवं मॊक्षाश्रमी भवेत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 347, + "shloka": 10, + "text": "पतिव्रतात्वं भार्यायाः परमॊ धर्म उच्यते\nतपॊपदेशान नागेन्द्र तच च तत्त्वेन वेद्मि वै" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 347, + "shloka": 11, + "text": "साहं धर्मं विजानन्ती धर्मनित्ये तवयि सथिते\nसत्पथं कथम उत्सृज्य यास्यामि विषमे पथि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 347, + "shloka": 12, + "text": "देवतानां महाभाग धर्मचर्या न हीयते\nअतिथीनां च सत्कारे नित्ययुक्तास्म्य अतन्द्रिता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 347, + "shloka": 13, + "text": "सप्तास्त दिवसास तव अद्य विप्रस्येहागतस्य वै\nस च कार्यं न मे खयातिदर्शनं तव काङ्क्षति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 347, + "shloka": 14, + "text": "गॊमत्यास तव एष पुलिने तवद्दर्शनसमुत्सुकः\nआसीनॊ ऽऽवर्तयन बरह्म बराह्मणः संशितव्रतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 347, + "shloka": 15, + "text": "अहं तव अनेन नागेन्द्र सामपूर्वं समाहिता\nपरस्थाप्यॊ मत्सकाशं स संप्राप्तॊ भुजगॊत्तमः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 347, + "shloka": 16, + "text": "एतच छरुत्वा महाप्राज्ञ तत्र गन्तुं तवम अर्हसि\nदातुम अर्हसि वा तस्य दर्शनं दर्शनश्रवः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 348, + "shloka": 1, + "text": "[नाग]\nअथ बराह्मणरूपेण कं तं समनुपश्यसि\nमानुषं केवलं विप्रं देवं वाथ शुचिस्मिते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 348, + "shloka": 2, + "text": "कॊ हि मां मानुषः शक्तॊ दरष्टुकामॊ यशस्विनि\nसंदर्शन रुचिर वाक्यम आज्ञा पूर्वं वदिष्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 348, + "shloka": 3, + "text": "सुरासुरगणानां च देवर्षीणां च भामिनि\nननु नागा महावीर्याः सौरसेयास तरस्विनः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 348, + "shloka": 4, + "text": "वन्दनीयाश च वरदा वयम अप्य अनुयायिनः\nमनुष्याणां विशेषेण धनाध्यक्षा इति शरुतिः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 348, + "shloka": 5, + "text": "[नागभार्या]\nआर्जवेनाभिजानामि नासौ देवॊ ऽनिलाशन\nएकं तव अस्य विजानामि भक्तिमान अतिरॊषणः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 348, + "shloka": 6, + "text": "स हि कार्यान्तराकाङ्क्षी जलेप्सुः सतॊककॊ यथा\nवर्षं वर्षप्रियः पक्षी दर्शनं तव काङ्क्षति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 348, + "shloka": 7, + "text": "न हि तवा दैवतं किं चिद विविग्नं परतिपालयेत\nतुल्ये हय अभिजने जातॊ न कश चित पर्युपासते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 348, + "shloka": 8, + "text": "तद रॊषं सहजं तयक्त्वा तवम एनं दरष्टुम अर्हसि\nआशा छेदेन तस्याद्य नात्मानं दग्धुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 348, + "shloka": 9, + "text": "आशया तव अभिपन्नानाम अकृत्वाश्रु परमार्जनम\nराजा वा राजपुत्रॊ वा भरूण हत्यैव युज्यते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 348, + "shloka": 10, + "text": "मौनाज जञानफलावाप्तिर दानेन च यशॊ महत\nवाग्मित्वं सत्यवाच्क्येन परत्र च महीयते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 348, + "shloka": 11, + "text": "भूमिप्रदानेन गतिं लभत्य आश्रमसंमिताम\nनस्तस्यार्थस्य संप्राप्तिं कृत्वा फलम उपाश्नुते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 348, + "shloka": 12, + "text": "अभिप्रेताम असंक्लिष्टां कृत्वाकामवतीं करियाम\nन याति निरयं कश चिद इति धर्मविदॊ विदुः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 348, + "shloka": 13, + "text": "[नाग]\nअभिमानेन मानॊ मे जातिदॊषेण वै महान\nरॊषः संकल्पजः साध्वि दग्धॊ वाचाग्निना तवया" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 348, + "shloka": 14, + "text": "न च रॊषाद अहं साध्वि पश्येयम अधिकं तमः\nयस्य वक्तव्यतां यान्ति विशेषेण भुजंगमाः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 348, + "shloka": 15, + "text": "दॊषस्य हि वशंगत्वा दशग्रीवः परतापवान\nतथा शक्र परतिस्पर्धी हतॊ रामेण संयुगे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 348, + "shloka": 16, + "text": "अन्तःपुर गतं वत्सं शरुत्वा रामेण निर्हृतम\nधर्षणाद रॊषसंविग्नाः कार्तवीर्य सुता हताः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 348, + "shloka": 17, + "text": "जामदग्न्येन रामेण सहस्रनयनॊपमः\nसंयुगे निहतॊ रॊषात कार्तवीर्यॊ महाबलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 348, + "shloka": 18, + "text": "तद एष तपसां शत्रुः शरेयसश च निपातनः\nनिगृहीतॊ मया रॊषः शरुत्वैव वचनं तव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 348, + "shloka": 19, + "text": "आत्मानं च विशेषेण परशंसाम्य अनपायिनि\nयस्य मे तवं विशालाक्षि भार्या सर्वगुणान्विता" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 348, + "shloka": 20, + "text": "एष तत्रैव गच्छामि यत्र तिष्ठत्य असौ दविजः\nसर्वथा चॊक्तवान वाक्यं नाकृतार्थः परयास्यति" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 349, + "shloka": 1, + "text": "[भीस्म]\nस पन्नगपतिस तत्र परययौ बराह्मणं परति\nतम एव मनसा धयायन कार्यवत्तां विचारयन" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 349, + "shloka": 2, + "text": "तम अभिक्रम्य नागेन्द्रॊ मतिमान स नरेश्वरः\nपरॊवाच मधुरं वाक्यं परकृत्या धर्मवत्सलः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 349, + "shloka": 3, + "text": "भॊ भॊ कषाम्याभिभासे तवां न रॊषं कर्तुम अर्हसि\nइह तवम अभिसंप्राप्तः कस्यार्थे किं परयॊजनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 349, + "shloka": 4, + "text": "आभिमुख्याद अभिक्रम्य सनेहात पृच्छामि ते दविज\nविविक्ते गॊमतीतीरे किं वा तवं पर्युपाससे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 349, + "shloka": 5, + "text": "[बराह्मन]\nधर्मारण्यं हि मां विद्धि नागं दरष्टुम इहागतम\nपद्मनाभं दविजश्रेष्ठं तत्र मे कार्यम आहितम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 349, + "shloka": 6, + "text": "तस्य चाहम असांनिध्यं शरुतवान अस्मि तं गतम\nसवजनं तं परतीक्षामि पर्जन्यम इव कर्षकः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 349, + "shloka": 7, + "text": "तस्य चाक्लेश करणं सवस्ति कारसमाहितम\nवर्तयाम्य अयुतं बरह्मयॊगयुक्तॊ निरामयः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 349, + "shloka": 8, + "text": "[नाग]\nअहॊ कल्यान वृत्तस तवं साधु सज जनवत्सलः\nशरवाध्यस तवं महाभाग परं सनेहेन पश्यसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 349, + "shloka": 9, + "text": "अहं स नागविप्रर्षे यथा मां विन्दते भवान\nआज्ञापय यथा सवैरं किं करॊमि परियं तव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 349, + "shloka": 10, + "text": "भवन्तं सवजनाद अस्मि संप्राप्तं शरुतवान इह\nअतस तवां सवयम एवाहं दरष्टुम अभ्यागतॊ दविज" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 349, + "shloka": 11, + "text": "संप्राप्तश च भवान अद्य कृतार्थः परतियास्यति\nविस्रब्धॊ मां दविजश्रेष्ठ विषये यॊक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 349, + "shloka": 12, + "text": "वयं हि भवता सर्वे गुणक्रीता विशेषतः\nयस तवम आत्महितं तयक्त्वा माम एवेहानुरुध्यसे" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 349, + "shloka": 13, + "text": "[बराह्मन]\nआगतॊ ऽहं महाभाग तव दर्शनलालसः\nकं चिद अर्थम अनर्थज्ञः परस्तु कामॊ भुजंगम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 349, + "shloka": 14, + "text": "अहम आत्मानम आत्मस्थॊ मार्गमाणॊ ऽऽतमनॊ हितम\nवासार्थिनं महाप्राज्ञ बलवन्तम उपास्मि ह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 349, + "shloka": 15, + "text": "परकाशितस तवं सवगुणैर यशॊ गर्भगभस्तिभिः\nशशाङ्ककरसंस्पर्शैर हृद्यैर आत्मप्रकाशितैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 349, + "shloka": 16, + "text": "तस्य मे परश्नम उत्पन्नं छिन्धि तवम अनिलाशन\nपश्चात कार्यं वदिष्यामि शरॊतुम अर्हति मे भवान" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 350, + "shloka": 1, + "text": "[बराह्मण]\nविवस्वतॊ गच्छति पर्ययेण; वॊढुं भवांस तं रथम एकचक्रम\nआश्चर्यभूतं यदि तत्र किं चिद; दृष्टं तवया शंसितुम अर्हसि तवम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 350, + "shloka": 2, + "text": "[नाग]\nयस्य रश्मिसहस्रेषु शाखास्व इव विहंगमाः\nवसन्त्य आश्रित्य मुनयः संसिद्धा दैवतैः सह" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 350, + "shloka": 3, + "text": "यतॊ वायुर विनिःसृत्य सूर्यरश्म्य आश्रितॊ महान\nविजृम्भत्य अम्बरे विप्र किम आश्चर्यतरं ततः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 350, + "shloka": 4, + "text": "शुक्रॊ नामासितः पारॊ यस्य वारिधरॊ ऽमबरे\nतॊयं सृजति वर्षासु किम आश्चर्यम अतः परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 350, + "shloka": 5, + "text": "यॊ ऽसतमासांस तु शुचिना किरणेनॊज्झितं पयः\nपर्यादत्ते पुनः काले किम आश्चर्यम अतः परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 350, + "shloka": 6, + "text": "यस्य तेजॊ विशेषेषु नित्यम आत्मा परतिष्ठितः\nयतॊ बीजं मही चेयं धार्यते सचराचरम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 350, + "shloka": 7, + "text": "यत्र देवॊ महाबाहुः शाश्वतः परमॊ ऽकषरः\nअनादि निधनॊ विप्र किम आश्चर्यम अतः परम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 350, + "shloka": 8, + "text": "आश्चर्याणाम इवाश्चर्यम इदम एकं तु मे शृणु\nविमले यन मया दृष्टम अम्बरे सूर्यसंश्रयात" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 350, + "shloka": 9, + "text": "पुरा मध्याह्न समये लॊकांस तपति भास्करे\nपरत्य आदित्यप्रतीकाशः सर्वतः परत्यदृश्यत" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 350, + "shloka": 10, + "text": "स लॊकांस तेजसा सर्वान सवभासा निर्विभासयन\nआदित्याभीमुखॊ ऽभयेति गगनं पातयन्न इव" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 350, + "shloka": 11, + "text": "हुताहुतिर इव जयॊतिर वयाप्य तेजॊ मरीचिभिः\nअनिर्देश्येन रूपेण दवितीय इव भास्करः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 350, + "shloka": 12, + "text": "तस्याभिगमन पराप्तौ हस्तॊ दत्तॊ विवस्वता\nतेनापि दक्षिणॊ हस्तॊ दत्तः परत्यर्चनार्थिना" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 350, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ भित्त्वैव गगनं परविष्टॊ रविमन्दलम\nएकीभूतं च तत तेजः कषणेनादित्यतां गतम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 350, + "shloka": 14, + "text": "तत्र नः शंसयॊ जातस तयॊस तेजः समागमे\nअनयॊः कॊ भवेत सूर्यॊ रथस्थॊ यॊ ऽयम आगतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 350, + "shloka": 15, + "text": "ते वयं जातसंदेहाः पर्यपृच्छामहे रविम\nक एष दिवम आक्रम्य गतः सूर्य इवापरः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 351, + "shloka": 1, + "text": "[सूर्य]\nनैष देवॊ ऽनिलसखॊ नासुरॊ न च पन्नगः\nउञ्छवृत्ति वरते सिद्धॊ मुनिर एष दिवं गतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 351, + "shloka": 2, + "text": "एष मूलफलाहारः शीर्णपर्णाशनस तथा\nअब्भक्षॊ वायुभक्षश च आसीद विप्रः समाहितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 351, + "shloka": 3, + "text": "ऋचश चानेन विप्रेण संहितान्तर अभिष्टुताः\nसवर्गद्वार कृतॊद्यॊगॊ येनासौ तरिदिवं गतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 351, + "shloka": 4, + "text": "असन्न धीरनाकाङ्क्षी नित्यम उञ्छशिलाशनः\nसर्वभूतहिते युक्त एष विप्रॊ भुजंगम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 351, + "shloka": 5, + "text": "न हि देवा न गन्धर्वा नासुरा न च पन्नगाः\nपरभवन्तीह भूतानां पराप्तानां परमां गतिम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 351, + "shloka": 6, + "text": "[नाग]\nएतद एवंविधं दृष्टम आश्चर्यं तत्र मे दविज\nसंसिद्धॊ मानुषः कायॊ यॊ ऽसौ सिद्धगतिं गतः\nसूर्येण सहितॊ बरह्मन पृथिवीं परिवर्तते" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 352, + "shloka": 1, + "text": "[बराह्मण]\nआश्चर्यं नात्र संदेहः सुप्रीतॊ ऽसमि भुजंगम\nअन्वर्थॊपगतैर वाक्यैः पन्थानं चास्मि दर्शितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 352, + "shloka": 2, + "text": "सवस्ति ते ऽसतु गमिष्यामि साधॊ भुजग सत्तम\nसमरणीयॊ ऽसमि भवता संप्रेषण नियॊजनैः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 352, + "shloka": 3, + "text": "[नाग]\nअनुक्त्वा मद्गतं कार्यं कवेदानीं परस्थितॊ भवान\nउच्यतां दविज यत कार्यं यदर्थं तवम इहागतः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 352, + "shloka": 4, + "text": "उक्तानुक्ते कृते कार्ये माम आमन्त्र्य दविजर्षभ\nमया परत्यभ्यनुज्ञातस ततॊ यास्यसि बराह्मण" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 352, + "shloka": 5, + "text": "न हि मां केवलं दृष्ट्वा तयक्त्वा परनयवान इह\nगन्तुम अर्हसि विप्रर्षे वृक्षमूलगतॊ यथा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 352, + "shloka": 6, + "text": "तवयि चाहं दविजश्रेष्ठ भवान मयि न संशयः\nलॊकॊ ऽयं भवतः सर्वः का चिन्ता मयि ते ऽनघ" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 352, + "shloka": 7, + "text": "[बराह्मन]\nएवम एतन महाप्राज्ञ विज्ञातार्थभुजंगम\nनातिरिक्तास तवया देवाः सर्वथैव यथातथम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 352, + "shloka": 8, + "text": "य एवाहं स एव तवम एवम एतद भुजंगम\nअहं भवांश च भूतानि सर्वे सर्वत्र गाः सदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 352, + "shloka": 9, + "text": "आसीत तु मे भॊगपते संशयः पुण्यसंचये\nसॊ ऽहम उञ्छव्रतं साधॊ चरिष्याम्य अर्थदर्शनम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 352, + "shloka": 10, + "text": "एष मे निश्चयः साधॊ कृतः कारणवत्तरः\nआमन्त्रयामि भद्रं ते कृतार्थॊ ऽसमि भुजंगम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 353, + "shloka": 1, + "text": "[भीस्म]\nस चामन्त्र्यॊरग शरेष्ठं बराह्मणः कृतनिश्चयः\nदीक्षाकान्स्की तदा राजंश चयवनं भार्गवं शरितः" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 353, + "shloka": 2, + "text": "स तेन कृतसंस्कारॊ धर्मम एवॊपतस्थिवान\nतथैव च कथाम एतां राजन कथितवांस तदा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 353, + "shloka": 3, + "text": "भार्गवेणापि राजेन्द्र जनकस्य निवेशने\nकथैषा कथिता पुण्या नारदाय महात्मने" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 353, + "shloka": 4, + "text": "नारदेनापि राजेन्द्र देवेन्द्रस्य निवेशने\nकथिता भरतश्रेष्ठ पृष्टेनाक्लिष्ट कर्मणा" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 353, + "shloka": 5, + "text": "देवराजेन च पुरा कथैषा कथिता शुभा\nसमस्तेभ्यः परशस्तेभ्यॊ वसुभ्यॊ वसुधाधिप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 353, + "shloka": 6, + "text": "यदा च मम रामेण युद्धम आसीत सुदारुणम\nवसुभिश च तदा राजन कथेयं कथिता मम" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 353, + "shloka": 7, + "text": "पृच्छमानाय तत्त्वेन मया तुभ्यं विशां पते\nकथेयं कथिता पुण्या धर्म्या धर्मभृतां वर" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 353, + "shloka": 8, + "text": "तद एष परमॊ धर्मॊ यन मां पृच्छसि भारत\nअसन्न धीरनाकान्स्की धर्मार्थकरणे नृप" + }, + { + "book": 12, + "chapter": 353, + "shloka": 9, + "text": "स च किल कृतनिश्चयॊ दविजाग्र्यॊ; भुजग पतिप्रतिदेशितार्थ कृत्यः\nयम नियमसमाहितॊ वनान्तं; परिगणितॊञ्छ शिलाशनः परविष्टः" + } +] \ No newline at end of file diff --git a/texts/mahabharata/mahabharata_book_13.json b/texts/mahabharata/mahabharata_book_13.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..e588bce7ec4dc0b9875c89336c8098008c61d53e --- /dev/null +++ b/texts/mahabharata/mahabharata_book_13.json @@ -0,0 +1,39230 @@ +[ + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nशमॊ बहुविधाकारः सूक्ष्म उक्तः पितामह\nन च मे हृदये शान्तिर अस्ति कृत्वेदम ईदृशम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 2, + "text": "अस्मिन अर्थे बहुविधा शान्तिर उक्ता तवयानघ\nसवकृते का नु शान्तिः सयाच छमाद बहुविधाद अपि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 3, + "text": "शराचित शरीरं हि तीव्रव्रणम उदीक्ष्य च\nशमं नॊपलभे वीर दुष्कृतान्य एव चिन्तयन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 4, + "text": "रुधिरेणावसिक्ताङ्गं परस्रवन्तं यथाचलम\nतवां दृष्ट्वा पुरुषव्याघ्र सीदे वर्षास्व इवाम्बुजम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 5, + "text": "अतः कष्टतरं किं नु मत्कृते यत पितामहः\nइमाम अवस्थां गमितः परत्यमित्रै रणाजिरे\nतथैवान्ये नृपतयः सह पुत्राः स बान्धवाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 6, + "text": "वयं हि धार्तराष्ट्राश च कालमन्युवशानुगाः\nकृत्वेदं निन्दितं कर्म पराप्स्यामः कां गतिं नृप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 7, + "text": "अहं तव हय अन्तकरः सुहृद वधकरस तथा\nन शान्तिम अधिगच्छामि पश्यंस तवां दुःखितं कषितौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 8, + "text": "[ब]\nपरतन्त्रं कथं हेतुम आत्मानम अनुपश्यसि\nकर्मण्य अस्मिन महाभाग सूक्ष्मं हय एतद अतीन्द्रियम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 9, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nसंवादं मृत्युगौतम्यॊः काललुब्धक पन्नगैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 10, + "text": "गौतमी नाम कौन्तेय सथविरा शम संयुता\nसर्पेण दष्टं सवं पुत्रम अपश्यद गतचेतनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 11, + "text": "अथ तं सनायु पाशेन बद्ध्वा सर्पम अमर्षितः\nलुब्धकॊ ऽरजुनकॊ नाम गौतम्याः समुपानयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 12, + "text": "तां चाब्रवीद अयं ते सपुत्रहा पन्नगाधमः\nबरूहि कषिप्रं महाभागे वध्यतां केन हेतुना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 13, + "text": "अग्नौ परक्षिप्यताम एष चछिद्यतां खण्डशॊ ऽपि वा\nन हय अयं बालहा पापश चिरं जीवितुम अर्हति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 14, + "text": "[गौतमी]\nविसृजैनम अबुद्धिस तवं न वध्यॊ ऽरजुनक तवया\nकॊ हय आत्मानं गुरुं कुर्यात पराप्तव्ये सति चिन्तयन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 15, + "text": "पलवन्ते धर्मलघवॊ लॊके ऽमभसि यथा परलाः\nमज्जन्ति पापगुरवः शस्त्रं सकन्नम इवॊदके" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 16, + "text": "न चामृत्युर भविता वै हते ऽसमिन; कॊ वात्ययः सयाद अहते ऽसमिञ जनस्य\nअस्यॊत्सर्गे पराणयुक्तस्य जन्तॊर; मृत्यॊर लॊकं कॊ नु गच्छेद अनन्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 17, + "text": "[लुब्धक]\nजानाम्य एवं नेह गुणाणुन जञाः; सर्वे नियुक्ता गुरवॊ वै भवन्ति\nसवस्थस्यैते तूपदेशा भवन्ति; तस्मात कषुद्रं सर्पम एनं हनिष्ये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 18, + "text": "समीप्सन्तः कालयॊगं तयजन्ति; सद्यः शुचं तव अर्थविदस तयजन्ति\nशरेयः कषयः शॊचतां नित्यशॊ हि; तस्मात तयाज्यं जहि शॊकं हते ऽसमिन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 19, + "text": "[ग]\nन चैवार्तिर विद्यते ऽसमद्विधानां; धर्मारामः सततं सज्जनॊ हि\nनित्यायस्तॊ बाल जनॊ न चास्ति; धर्मॊ हय एष परभवाम्य अस्य नाहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 20, + "text": "न बराह्मणानां कॊपॊ ऽसति कुतः कॊपाच च यातना\nमार्दवात कषम्यतां साधॊ मुच्यताम एष पन्नगः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 21, + "text": "[ल]\nहत्वा लाभः शरेय एवाव्ययं सयात; सद्यॊ लाभॊ बलवद्भिः परशस्तः\nकालाल लाभॊ यस तु सद्यॊ भवेत; हते शरेयः कुत्सिते तवेदृशे सयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 22, + "text": "[ग]\nकार्थ पराप्तिर गृह्य शत्रुं निहत्य; का वा शान्तिः पराप्य शत्रुं नम उक्त्वा\nकस्मात सौम्य भुजगे न कषमेयं; मॊक्षं वा किं कारणं नास्य कुर्याम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 23, + "text": "[ल]\nअस्माद एकस्माद बहवॊ रक्षितव्या; नैकॊ बहुभ्यॊ गौतमि रक्षितव्यः\nकृतागसं धर्मविदस तयजन्ति; सरीसृपं पापम इमं जहि तवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 24, + "text": "[ज]\nनास्मिन हते पन्नगे पुत्रकॊ मे; संप्राप्स्यते लुब्धक जीवितं वै\nगुणं चान्यं नास्य वधे परपश्ये; तस्मात सर्पं लुब्धक मुञ्च जीवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 25, + "text": "[ल]\nवृत्रं हत्वा देवराट शरेष्ठ भाग्भाग वै; यज्ञं हत्वा भागम अवाप चैव\nशूली देवॊ देव वृत्तं कुरु तवं; कषिप्रं सर्पं जहि मा भूद विशङ्का" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 26, + "text": "[भ]\nअसकृत परॊच्यमानापि गौतमी भुजगं परति\nलुब्धकेन महाभागा पापे नैवाकरॊन मतिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 27, + "text": "ईषद उच्छ्वसमानस तु कृच्छ्रात संस्तभ्य पन्नगः\nउत्ससर्ज गिरं मन्दां मानुषीं पाशपीडितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 28, + "text": "कॊ नव अर्जुनक दॊषॊ ऽतर विद्यते मम बालिश\nअस्वतन्त्रं हि मां मृत्युर विवशं यद अचूचुदत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 29, + "text": "तस्यायं वचनाद दष्टॊ न कॊपेन न काम्यया\nतस्य तक किल्बिषं लुब्ध विद्यते यदि किल्बिषम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 30, + "text": "[ल]\nयद्य अन्यवशगेनेदं कृतं ते पन्नगाशुभम\nकारणं वै तवम अप्य अत्र तस्मात तवम अपि किल्बिषी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 31, + "text": "मृत पात्रस्य करियायां हि दण्डचक्रादयॊ यथा\nकारणत्वे परकल्प्यन्ते तथा तवम अपि पन्नग" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 32, + "text": "किल्बिषी चापि मे वध्यः किल्बिषी चासि पन्नग\nआत्मानं कारणं हय अत्र तवम आख्यासि भुजंगम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 33, + "text": "[सर्प]\nसर्व एते हय अस्ववशा दण्डचक्रादयॊ यथा\nतथाहम अपि तस्मान मे नैष हेतुर मतस तव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 34, + "text": "अथ वा मतम एतत ते ते ऽपय अन्यॊन्यप्रयॊजकाः\nकार्यकारण संदेहॊ भवत्य अन्यॊन्यचॊदनात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 35, + "text": "एवं सति न दॊषॊ मे नास्मि वध्यॊ न किल्बिषी\nकिल्बिषं समवाये सयान मन्यसे यदि किल्बिषम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 36, + "text": "[ल]\nकारणं यदि न सयाद वै न कर्ता सयास तवम अप्य उत\nविनाशे कारणं तवं च तस्माद वध्यॊ ऽसि मे मतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 37, + "text": "असत्य अपि कृते कार्ये नेह पन्नगलिप्यते\nतस्मान नात्रैव हेतुः सयाद वध्यः किं बहु भाषसे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 38, + "text": "[सर्प]\nकार्याभावे करिया न सयात सत्य असत्य अपि कारणे\nतस्मात तवम अस्मिन हेतौ मे वाच्यॊ हेतुर विशेषतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 39, + "text": "यद्य अहं कारणत्वेन मतॊ लुब्धक तत्त्वतः\nअन्यः परयॊगे सयाद अत्र किल्बिषी जन्तु नाशने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 40, + "text": "[ल]\nवध्यस तवं मम दुर्बुद्धे बाल घाती नृशंसकृत\nभाषसे किं बहु पुनर वध्यः सन पन्नगाधम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 41, + "text": "[सर्प]\nयथा हवींषि जुह्वाना मखे वै लुब्धकर्त्विजः\nन फलं पराप्नुवन्त्य अत्र परलॊके तथा हय अहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 42, + "text": "[भ]\nतथा बरुवति तस्मिंस तु पन्नगे मृत्युचॊदिते\nआजगाम ततॊ मृत्युः पन्नगं चाब्रवीद इदम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 43, + "text": "कालेनाहं परणुदितः पन्नगत्वाम अचूचुदम\nविनाशहेतुर नास्य तवम अहं वा पराणिनः शिशॊः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 44, + "text": "यथा वायुर जलधरान विकर्षति ततस ततः\nतद्वज जलदवत सर्पकालस्याहं वशानुगः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 45, + "text": "सात्त्विका राजसाश चैव तामसा ये च के चन\nभावाः कालात्मकाः सर्वे परवर्तन्ते हि जन्तुषु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 46, + "text": "जङ्गमाः सथावराश चैव दिवि वा यदि वा भुवि\nसर्वे कालात्मकाः सर्पकालात्मकम इदं जगत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 47, + "text": "परवृत्तयश च या लॊके तथैव च निवृत्तयः\nतासां विकृतयॊ याश च सर्वं कालात्मकं समृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 48, + "text": "आदित्यश चन्द्रमा विष्णुर आपॊ वायुः शतक्रतुः\nअग्निः खं पृथिवी मित्र ओषध्यॊ वसवस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 49, + "text": "सरितः सगराश चैव भावाभावौ च पन्नग\nसर्वे कालेन सृज्यन्ते हरियन्ते च तथा पुनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 50, + "text": "एवं जञात्वा कथं मां तवं स दॊषं सर्पमन्यसे\nअथ चैवं गते दॊषॊ मयि तवम अपि दॊषवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 51, + "text": "[सर्प]\nनिर्दॊषं दॊषवन्तं वा न तवा मृत्यॊर बरवीम्य अहम\nतवयाहं चॊदित इति बरवीम्य एतावद एव तु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 52, + "text": "यदि काले तु दॊषॊ ऽसति यदि तत्रापि नेष्यते\nदॊषॊ नैव परीक्ष्यॊ मे न हय अत्राधिकृता वयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 53, + "text": "निर्मॊक्षस तव अस्य दॊषस्य मया कार्यॊ यथातथा\nमृत्यॊ विदॊषः सयाम एव यथा तन मे परयॊजनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 54, + "text": "[भ]\nसर्पॊ ऽथार्जुनकं पराह शरुतं ते मृत्युभाषितम\nनानागसं मां पाशेन संतापयितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 55, + "text": "[ल]\nमृत्यॊः शरुतं मे वचनं तव चैव भुजंगम\nनैव तावद विदॊषत्वं भवति तवयि पन्नग" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 56, + "text": "मृत्युस तवं चैव हेतुर हि जन्तॊर अस्य विनाशने\nउभयं कारणं मन्ये न कारणम अकारणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 57, + "text": "धिन मृत्युं च दुरात्मानं करूरं दुःखकरं सताम\nसवां चैवाहं वधिष्यामि पापं पापस्य कारणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 58, + "text": "[मृत्यु]\nविवशौ कालवशगाव आवां तद दिष्ट कारिणौ\nनावां दॊषेण गन्तव्यौ यदि सम्यक परपश्यसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 59, + "text": "[ल]\nयुवाम उभौ कालवशौ यदि वै मृत्युपन्नगौ\nहर्षक्रॊधौ कथं सयाताम एतद इच्छामि वेदितुम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 60, + "text": "[मृत्यु]\nयाः काश चिद इह चेष्टाः सयुः सर्वाः कालप्रचॊदिताः\nपूर्वम एवैतद उक्तं हि मया लुब्धक कालतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 61, + "text": "तस्माद उभौ कालवशाव आवां तद दिष्ट कारिणौ\nनावां दॊषेण गन्तव्यौ तवया लुब्धक कर्हि चित" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 62, + "text": "[भ]\nअथॊपगम्य कालस तु तस्मिन धर्मार्थसंशये\nअब्रवीत पन्नगं मृत्युं लुब्धम अर्जुनकं च तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 63, + "text": "[काल]\nनैवाहं नाप्य अयं मृत्युर नायं लुब्धक पन्नगः\nकिल्बिषी जन्तु मरणे न वयं हि परयॊजकाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 64, + "text": "अकरॊद यद अयं कर्म तन नॊ ऽरजुनक चॊदकम\nपरणाश हेतुर नान्यॊ ऽसय वध्यते ऽयं सवकर्मणा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 65, + "text": "यद अनेन कृतं कर्म तेनायं निधनं गतः\nविनाशहेतुः कर्मास्य सर्वे कर्म वशा वयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 66, + "text": "कर्म दायादवाँल लॊकः कर्म संबन्ध लक्षणः\nकर्माणि चॊदयन्तीह यथान्यायं तथा वयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 67, + "text": "यथा मृत पिण्डतः कर्ता कुरुते यद यद इच्छति\nएवम आत्मकृतं कर्म मानवः परतिपद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 68, + "text": "यथा छायातपौ नित्यं सुसंबद्धौ निरन्तरम\nतथा कर्म च कर्ता च संबद्धाव आत्मकर्मभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 69, + "text": "एवं नाहं न वै मृत्युर न सर्पॊ न तथा भवान\nन चेयं बराह्मणी वृद्धा शिशुर एवात्र कारणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 70, + "text": "तस्मिंस तथा बरुवाणे तु बराह्मणी गौतमी नृप\nसवकर्म परत्ययाँल लॊकान मत्वार्जुनकम अब्रवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 71, + "text": "नैव कालॊ न भुजगॊ न मृत्युर इह कारणम\nसवकर्मभिर अयं बालः कालेन निधनं गतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 72, + "text": "मया च तत कृतं कर्म येनायं मे मृतः सुतः\nयातु कालस तथा मृत्युर मुञ्चार्जुनक पन्नगम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 73, + "text": "[भ]\nततॊ यथागतं जग्मुर मृत्युः कालॊ ऽथ पन्नगः\nअभूद विरॊषॊ ऽरजुनकॊ विशॊका चैव गौतमी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 74, + "text": "एतच छरुत्वा शमं गच्छ मा भूश चिन्तापरॊ नृप\nसवकर्म परत्ययाँल लॊकांस तरीन विद्धि मनुजर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 75, + "text": "न तु तवया कृतं पार्थ नापि दुर्यॊधनेन वै\nकालेन तत कृतं विद्धि विहिता येन पार्थिवाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 1, + "shloka": 76, + "text": "[व]\nइत्य एतद वचनं शरुत्वा बभूव विगतज्वरः\nयुधिष्ठिरॊ महातेजाः पप्रच्छेदं च धर्मवित" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nपितामह महाप्राज्ञ सर्वशास्त्रविशारद\nशरुतं मे महद आख्यानम इदं मतिमतां वर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 2, + "text": "भूयस तु शरॊतुम इच्छामि धर्मार्थसहितं नृप\nकथ्यमानं तवया किं चित तन मे वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 3, + "text": "केन मृत्युर गृहस्थेन धर्मम आश्रित्य निर्जितः\nइत्य एतत सर्वम आचक्ष्व तत्त्वेन मम पार्थिव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 4, + "text": "[भ]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nयथा मृत्युर गृहस्थेन धर्मम आश्रित्य निर्जितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 5, + "text": "मनॊः परजापते राजन्न इक्ष्वाकुर अभवत सुतः\nतस्य पुत्रशतं जज्ञे नृपतेः सूर्यवर्चसः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 6, + "text": "दशमस तस्य पुत्रस तु दशाश्वॊ नाम भारत\nमाहिष्मत्याम अभूद राजा धर्म आत्मा सत्यविक्रमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 7, + "text": "दशाश्वस्य सुतस तव आसीद राजा परमधार्मिकः\nसत्ये तपसि दाने च यस्य नित्यं रतं मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 8, + "text": "मदिराश्व इति खयातः पृथिव्यां पृथिवीपतिः\nधनुर्वेदे च वेदे च निरतॊ यॊ ऽभवत सदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 9, + "text": "मरिदाश्वस्य पुत्रस तु दयुतिमान नाम पार्थिवः\nमहाभागॊ महातेजा महासत्त्वॊ महाबलः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 10, + "text": "पुत्रॊ दयुतिमतस तव आसीत सुवीरॊ नाम पार्थिवः\nधर्मात्मा कॊशवांश चापि देवराज इवापरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 11, + "text": "सुवीरस्य तु पुत्रॊ ऽभूत सर्वसंग्राम दुर्जयः\nदुर्जयेत्य अभिविख्यातः सर्वशास्त्रविशारदः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 12, + "text": "दुर्जयस्येन्द्र वपुषः पुत्रॊ ऽगनिसदृशद्युतिः\nदुर्यॊधनॊ नाम महान राजासीद राजसत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 13, + "text": "तस्येन्द्र समवीर्यस्य संग्रामेष्व अनिवर्तिनः\nविषयश च परभावश च तुल्यम एवाभ्यवर्तत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 14, + "text": "रत्नैर धनैश च पशुभिः सस्यैश चापि पृथग्विधैः\nनगरं विषयश चास्य परतिपूर्णं तदाभवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 15, + "text": "न तस्य विषये चाभूत कृपणॊ नापि दुर्गतः\nवयाधितॊ वा कृशॊ वापि तस्मिन नाभून नरः कव चित" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 16, + "text": "सुदक्षिणॊ मधुरवाग अनसूयुर जितेन्द्रियः\nधर्मात्मा चानृशंसश च विक्रान्तॊ ऽथाविकत्थनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 17, + "text": "यज्वा वदान्यॊ मेधावी बरह्मण्यः सत्यसंगरः\nन चावमन्ता दाता च वेदवेदाङ्गपारगः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 18, + "text": "तं नर्मदा देव नदी पुण्या शीतजला शिवा\nचकमे पुरुषश्रेष्ठं सवेन भावेन भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 19, + "text": "तस्य जज्ञे तदा नद्यां कन्या राजीवलॊचना\nनाम्ना सुदर्शना राजन रूपेण च सुदर्शना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 20, + "text": "तादृग्रूपा न नारीषु भूतपूर्वा युधिष्ठिर\nदुर्यॊधन सुता यादृग अभवद वरवर्णिनी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 21, + "text": "ताम अग्निश चकमे साक्षाद राजकन्यां सुदर्शनाम\nभूत्वा च बराह्मणः साक्षाद वरयाम आस तं नृपम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 22, + "text": "दरिद्रश चासवर्णश च ममायम इति पार्थिवः\nन दित्सति सुतां तस्मै तां विप्राय सुदर्शनाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ ऽसय वितते यज्ञे नष्टॊ ऽभूद धव्यवाहनः\nततॊ दुर्यॊधनॊ राजा वाक्यम आहर्त्विजस तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 24, + "text": "दुष्कृतं मम किं नु सयाद भवतां वा दविजर्षभाः\nयेन नाशं जगामाग्निः कृतं कुपुरुषेष्व इव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 25, + "text": "न हय अल्पं दुष्कृतं नॊ ऽसति येनाग्निर नाशम आगतः\nभवतां वाथ वा मह्यं तत्त्वेनैतद विमृश्यताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 26, + "text": "एतद राज्ञॊ वचः शरुत्वा विप्रास ते भरतर्षभ\nनियता वाग्यताश चैव पावकं शरणं ययुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 27, + "text": "तान दर्शयाम आस तदा भगवान हव्यवाहनः\nसवं रूपं दीप्तिमत कृत्वा शरदर्कसमद्युतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ महात्मा तान आह दहनॊ बराह्मणर्षभान\nवरयाम्य आत्मनॊ ऽरथाय दुर्यॊधन सुताम इति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 29, + "text": "ततस ते काल्यम उत्थाय तस्मै राज्ञे नयवेदयन\nबराह्मणा विस्मिताः सर्वे यद उक्तं चित्रभानुना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 30, + "text": "ततः स राजा तच छरुत्वा वचनं बरह्मवादिनाम\nअवाप्य परमं हर्षं तथेति पराह बुद्धिमान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 31, + "text": "परायाचत नृपः शुल्कं भगवन्तं विभावसुम\nनित्यं सांनिध्यम इह ते चित्रभानॊ भवेद इति\nतम आह भगवान अग्निर एवम अस्त्व इति पार्थिवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 32, + "text": "ततः सांनिध्यम अध्यापि माहिष्मत्यां विभावसॊः\nदृष्टं हि सहदेवेन दिशॊ विजयता तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 33, + "text": "ततस तां समलंकृत्य कन्याम अहत वाससम\nददौ दुर्यॊधनॊ राजा पावकाय महात्मने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 34, + "text": "परतिजग्राह चाग्निस तां राजपुत्रीं सुदर्शनाम\nविधिना वेद दृष्टेन वसॊर धाराम इवाध्वरे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 35, + "text": "तस्या रूपेण शीलेन कुलेन वपुषा शरिया\nअभवत परीतिमान अग्निर गर्भं तस्यां समादधे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 36, + "text": "तस्यां समभवत पुत्रॊ नाम्नाग्नेयः सुदर्शनः\nशिशुर एवाध्यगात सर्वं स च बरह्म सनातनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 37, + "text": "अथौघवान नाम नृपॊ नृगस्यासीत पितामहः\nतस्याप्य ओघवती कन्या पुत्रश चौघरथॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 38, + "text": "ताम ओघवान ददौ तस्मै सवयम ओघवतीं सुताम\nसुदर्शनाय विदुषे भार्यार्थं देवरूपिणाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 39, + "text": "स गृहस्थाश्रमरतस तया सह सुदर्शनः\nकुरुक्षेत्रे ऽवसद राजन्न ओघवत्या समन्वितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 40, + "text": "गृहस्थश चावजेष्यामि मृत्युम इत्य एव स परभॊ\nपरतिज्ञाम अकरॊद धीमान दीप्ततेजा विशां पते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 41, + "text": "ताम अथौघवतीं राजन स पावकसुतॊ ऽबरवीत\nअतिथेः परतिकूलं ते न कर्तव्यं कथं चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 42, + "text": "येन येन च तुष्येत नित्यम एव तवयातिथिः\nअप्य आत्मनः परदानेन न ते कार्या विचारणा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 43, + "text": "एतद वरतं मम सदा हृदि संपरिवर्तते\nगृहस्थानां हि सुश्रॊणि नातिथेर विद्यते परम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 44, + "text": "परमाणं यदि वामॊरु वचस ते मम शॊभने\nइदं वचनम अव्यग्रा हृदि तवं धारयेः सदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 45, + "text": "निष्क्रान्ते मयि कल्याणि तथा संनिहिते ऽनघे\nनातिथिस ते ऽवमन्तव्यः परमाणं यद्य अहं तव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 46, + "text": "तम अब्रवीद ओघवती यता मूर्ध्नि कृताञ्जलिः\nन मे तवद वचनात किं चिद अकर्तव्यं कथं चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 47, + "text": "जिगीषमाणं तु गृहे तदा मृत्युः सुदर्शनम\nपृष्ठतॊ ऽनवगमद राजन रन्धान्वेषी तदा सदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 48, + "text": "इध्मार्थं तु गते तस्मिन्न अग्निपुत्रे सुदर्शने\nअतिथिर बराह्मणः शरीमांस ताम आहौघवतीं तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 49, + "text": "आतिथ्यं दत्तम इच्छामि तवयाद्य वरवर्णिनि\nपरमाणं यदि धर्मस ते गृहस्थाश्रमसंमतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 50, + "text": "इत्य उक्ता तेन विप्रेण राजपुत्री यशस्विनी\nविधिना परतिजग्राह वेदॊक्तेन विशां पते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 51, + "text": "आसनं चैव पाद्यं च तस्मै दत्त्वा दविजातये\nपरॊवाचौघवती विप्रं केनार्थः किं ददामि ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 52, + "text": "ताम अब्रवीत ततॊ विप्रॊ राजपुत्रीं सुदर्शनाम\nतवया ममार्थः कल्याणि निर्विशङ्के तद आचर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 53, + "text": "यदि परमाणं धर्मस ते गृहस्थाश्रमसंमतः\nपरदानेनात्मनॊ राज्ञि कर्तुम अर्हसि मे परियम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 54, + "text": "तथा संछन्द्यमानॊ ऽनयैर ईप्सितैर नृप कन्यया\nनान्यम आत्मप्रदानात स तस्या वव्रे वरं दविजः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 55, + "text": "सा तु राजसुता समृत्वा हर्तुर वचनम आदितः\nतथेति लज्जमाना सा तम उवाच दविजर्षभम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 56, + "text": "ततॊ रहः स विप्रर्षिः सा चैवॊपविवेश ह\nसंस्मृत्य भर्तुर वचनं गृहस्थाश्रमकाङ्क्षिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 57, + "text": "अथेध्मान समुपादाय स पावकिर उपागमत\nमृत्युना रौद्रभावेन नित्यं बन्धुर इवान्वितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 58, + "text": "ततस तव आश्रमम आगम्य स पावकसुतस तदा\nताम आजुहावौघवतीं कवासि यातेति चासकृत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 59, + "text": "तस्मै परतिवचः सा तु भर्त्रे न परददौ तदा\nकराभ्यां तेन विप्रेण सपृष्टा भर्तृव्रता सती" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 60, + "text": "उच्छिष्टास्मीति मन्वाना लज्जिता भर्तुर एव च\nतूष्णींभूताभवत साध्वी न चॊवाचाथ किं चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 61, + "text": "अथ तां पुनर एवेदं परॊवाच स सुदर्शनः\nकव सा साध्वी कव सा याता गरीयः किम अतॊ मम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 62, + "text": "पतिव्रता सत्यशीला नित्यं चैवार्जवे रता\nकथं न परत्युदेत्य अद्य समयमाना यथा पुरा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 63, + "text": "उटजस्थस तु तं विप्रः परत्युवाच सुदर्शनम\nअतिथिं विद्धि संप्राप्तं पावके बराह्मणं च माम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 64, + "text": "अनया छन्द्यमानॊ ऽहं भार्यया तव सत्तम\nतैस तैर अतिथि सत्कारैर आर्जवे ऽसया दृढं मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 65, + "text": "अनेन विधिना सेयं माम अर्चति शुभानना\nअनुरूपं यद अत्राद्य तद भवान वक्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 66, + "text": "कूटमुद्गर हस्तस तु मृत्युस तं वै समन्वयात\nहीनप्रतिज्ञम अत्रैनं वधिष्यामीति चिन्तयन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 67, + "text": "सुदर्शनस तु मनसा कर्मणा चक्षुषा गिरा\nतयक्तेर्ष्यस तयक्तमन्युश च समयमानॊ ऽबरवीद इदम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 68, + "text": "सुरतं ते ऽसतु विप्राग्र्य परीतिर हि परमा मम\nगृहस्थस्य हि धर्मॊ ऽगर्यः संप्राप्तातिथि पूजनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 69, + "text": "अतिथिः पूजितॊ यस्य गृहस्थस्य तु गच्छति\nनान्यस तस्मात परॊ धर्म इति पराहुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 70, + "text": "पराणा हि मम दाराश च यच चान्यद विद्यते वसु\nअतिथिभ्यॊ मया देयम इति मे वरतम आहितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 71, + "text": "निःसंदिग्धं मया वाक्यम एतत ते समुदाहृतम\nतेनाहं विप्र सत्येन सवयम आत्मानम आलभे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 72, + "text": "पृथिवी वायुर आकाशम आपॊ जयॊतिश च पञ्चमम\nबुद्धिर आत्मा मनः कालॊ दिशश चैव गुणा दश" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 73, + "text": "नित्यम एते हि पश्यन्ति देहिनां देहसंश्रिताः\nसुकृतं दुष्कृतं चापि कर्म धर्मभृतां वर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 74, + "text": "यथैषा नानृता वाणी मयाद्य समुदाहृता\nतेन सत्येन मां देवाः पालयन्तु दहन्तु वा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 75, + "text": "ततॊ नादः समभवद दिक्षु सर्वासु भारत\nअसकृत सत्यम इत्य एव नैतन मिथ्येति सर्वशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 76, + "text": "उटजात तु ततस तस्मान निश्चक्राम स वै दविजः\nवपुषा खं च भूमिं च वयाप्य वायुर इवॊद्यतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 77, + "text": "सवरेण विप्रः शैक्षेण तरीँल लॊकान अनुनादयन\nउवाच चैनं धर्मज्ञं पूर्वम आमन्त्र्य नामतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 78, + "text": "धर्मॊ ऽहम अस्मि भद्रं ते जिज्ञासार्थं तवानघ\nपराप्तः सत्यं च ते जञात्वा परीतिर मे परमा तवयि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 79, + "text": "विजितश च तवया मृत्युर यॊ ऽयं तवाम अनुगच्छति\nरन्ध्रान्वेषी तव सदा तवया धृत्या वशीकृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 80, + "text": "न चास्ति शक्तिस तरैलॊक्ये कस्य चित पुरुषॊत्तम\nपतिव्रताम इमां साध्वीं तवॊद्वीक्षितुम अप्य उत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 81, + "text": "रक्षिता तवद गुणैर एषा पतिव्रतगुणैस तथा\nअधृष्या यद इयं बरूयात तथा तन नान्यथा भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 82, + "text": "एषा हि तपसा सवेन संयुक्ता बरह्मवादिनी\nपावनार्थं च लॊकस्य सरिच्छ्रेष्ठा भविष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 83, + "text": "अर्धेनौघवती नाम तवाम अर्थेनानुयास्यति\nशरीरेण महाभागा यॊगॊ हय अस्या वशे सथितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 84, + "text": "अनया सह लॊकांश च गन्तासि तपसार्जितान\nयत्र नावृत्तिम अभ्येति शाश्वतांस तान सनातनान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 85, + "text": "अनेन चैव देहेन लॊकांस तवम अभिपत्स्यसे\nनिर्जितश च तवया मृत्युर ऐश्वर्यं च तवॊत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 86, + "text": "पञ्च भूतान्य अतिक्रान्तः सववीर्याच च मनॊ भवः\nगृहस्थ धर्मेणानेन कामक्रॊधौ च ते जितौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 87, + "text": "सनेहॊ रागश च तन्द्री च मॊहॊ दरॊहश च केवलः\nतव शुश्रूषया राजन राजपुत्र्या विनिर्जिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 88, + "text": "[भ]\nशुक्लानां तु सहस्रेण वाजिनां रथम उत्तमम\nयुक्तं परगृह्य भगवान वयवसायॊ जगाम तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 89, + "text": "मृत्युर आत्मा च लॊकाश च जिता भूतानि पञ्च च\nबुद्धिः कालॊ मनॊ वयॊम कामक्रॊधौ तथैव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 90, + "text": "तस्माद गृहाश्रमस्थस्य नान्यद दैवतम अस्ति वै\nऋते ऽतिथिं नरव्याघ्र मनसैतद विचारय" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 91, + "text": "अतिथिः पूजितॊ यस्य धयायते मनसा शुभम\nन तत करतुशतेनापि तुल्यम आहुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 92, + "text": "पात्रं तव अतिथिम आसाद्य शीलाढ्यं यॊ न पूजयेत\nस दत्त्वा सुकृतं तस्य कषपयेत हय अनर्चितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 93, + "text": "एतत ते कथितं पुत्र मयाख्यानम अनुत्तमम\nयथा हि विजितॊ मृत्युर गृहस्थेन पुराभवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 94, + "text": "धन्यं यशस्यम आयुष्मद इदम आख्यानम उत्तमम\nबुभूषिताभिमन्तव्यं सर्वदुश्चरितापहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 2, + "shloka": 95, + "text": "य इदं कथयेद विद्वान अहन्य अहनि भारत\nसुदर्शनस्य चरितं पुण्याँल लॊकान अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 3, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nबराह्मण्यं यदि दिष्प्रापं तरिभिर वर्णैर नराधिप\nकथं पराप्तं महाराज कषत्रियेण महात्मना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 3, + "shloka": 2, + "text": "विश्वामित्रेण धर्मात्मन बराह्मणत्वं नरर्षभ\nशरॊतुम इच्छामि तत्त्वेन तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 3, + "shloka": 3, + "text": "तेन हय अमितवीर्येण वसिष्ठस्य महात्मनः\nहतं पुत्रशतं सद्यस तपसा परपितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 3, + "shloka": 4, + "text": "यातुधानाश च बहवॊ राक्षसास तिग्मतेजसः\nमन्युनाविष्ट देहेन सृष्टाः कालान्तकॊपमाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 3, + "shloka": 5, + "text": "महाकुशिक वंशश च बरह्मर्षिशतसंकुलः\nसथापितॊ नरलॊके ऽसमिन विद्वान बराह्मण संस्तुतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 3, + "shloka": 6, + "text": "ऋचीकस्यात्मजश चैव शुनःशेपॊ महातपाः\nविमॊक्षितॊ महासत्रात पशुताम अभ्युपागतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 3, + "shloka": 7, + "text": "हरिश चन्द्र करतौ देवांस तॊषयित्वात्म तेजसा\nपुत्रताम अनुसंप्राप्तॊ विश्वामित्रस्य धीमतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 3, + "shloka": 8, + "text": "नाभिवादयते जयेष्ठं देवरातं नराधिप\nपुत्राः पञ्चशताश चापि शप्ताः शवपचतां गताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 3, + "shloka": 9, + "text": "तरिशङ्कुर बन्धुसंत्यक्त इक्ष्वाकुः परीतिपूर्वकम\nअवाक्शिरा दिवं नीतॊ दक्षिणाम आश्रितॊ दिशम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 3, + "shloka": 10, + "text": "विश्वामित्रस्य विपुला नदी राजर्षिसेविता\nकौशिकीति शिवा पुण्या बरह्मर्षिगणसेविता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 3, + "shloka": 11, + "text": "तपॊविघ्नकरी चैव पञ्च चूडा सुसंमता\nरम्भा नामाप्सराः शापाद यस्य शैलत्वम आगता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 3, + "shloka": 12, + "text": "तथैवास्य भयाद बद्ध्वा वसिष्ठः सलिले पुरा\nआत्मानं मज्जयाम आस विपाशः पुनर उत्थितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 3, + "shloka": 13, + "text": "तदा परभृति पुण्या हि विपाशाभून महानदी\nविख्याता कर्मणा तेन वसिष्ठस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 3, + "shloka": 14, + "text": "वाग्भिश च भगवान येन देवसेनाग्रगः परभुः\nसतुतः परीतमनाश चासीच छापाच चैनम अमॊचयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 3, + "shloka": 15, + "text": "धरुवस्यॊत्तान पादस्य बरह्मर्षीणां तथैव च\nमध्ये जवलति यॊ नित्यम उदीचीम आश्रितॊ दिशम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 3, + "shloka": 16, + "text": "तस्यैतानि च कर्माणि तथान्यानि च कौरव\nकषत्रियस्येत्य अतॊ जातम इदं कौतूहलं मम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 3, + "shloka": 17, + "text": "किम एतद इति तत्त्वेन परब्रूहि भरतर्षभ\nदेवान्तरम अनासाद्य कथं स बराह्मणॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 3, + "shloka": 18, + "text": "एतत तत्त्वेन मे राजन सर्वम आख्यातुम अर्हसि\nमतङ्गस्य यथातत्त्वं तथैवैतद बरवीहि मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 3, + "shloka": 19, + "text": "सथाने मतङ्गॊ बराह्मण्यं नालभद भरतर्षभ\nचण्डाल यॊनौ जातॊ हि कथं बराह्मण्यम आप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nशरूयतां पार्थ तत्त्वेन विश्वामित्रॊ यथा पुरा\nबराह्मणत्वं गतस तात बरह्मर्षित्वं तथैव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 2, + "text": "भरतस्यान्वये चैवाजमीढॊ नाम पार्थिवः\nबभूव भरतश्रेष्ठ यज्वा धर्मभृतां वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 3, + "text": "तस्य पुत्रॊ मना आसीज जह्नुर नाम नरेश्वरः\nदुहितृत्वम अनुप्राप्ता गङ्गा यस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 4, + "text": "तस्यात्मजस तुल्यगुणः सिन्धुद्वीपॊ महायशाः\nसिन्धुद्वीपाच च राजर्षिर बलाकाश्वॊ महाबलः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 5, + "text": "वल्लभस तस्य तनयः साक्षाद धर्म इवापरः\nकुशिकस तस्य तनयः सहस्राक्षसमद्युतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 6, + "text": "कुशिकस्यात्मजः शरीमान गाधिर नाम जनेश्वरः\nअपुत्रः स महाबाहुर वनवासम उदावसत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 7, + "text": "कन्या जज्ञे सुता तस्य वने निवसतः सुतः\nनाम्ना सत्यवती नाम रूपेणाप्रतिमा भुवि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 8, + "text": "तां वव्रे भार्गवः शरीमांश चयवनस्यात्मजः परभुः\nऋचीक इति विख्यातॊ विपुले तपसि सथितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 9, + "text": "स तां न परददौ तस्मै ऋचीकाय महात्मने\nदरिद्र इति मत्वा वै गाधिः शत्रुनिबर्हणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 10, + "text": "परत्याख्याय पुनर यान्तम अब्रवीद राजसत्तमः\nशुल्कं परदीयतां मह्यं ततॊ वेत्स्यसि मे सुताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 11, + "text": "[र]\nकिं परयच्छामि राजेन्द्र तुभ्यं शुल्कम अहं नृप\nदुहितुर बरूह्य असंसक्तॊ मात्राभूत ते विचारणा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 12, + "text": "[गाधि]\nचन्द्ररश्मिप्रकाशानां हयानां वातरंहसाम\nएकतः शयाम कर्णानां सहस्रं देहि भार्गव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 13, + "text": "[भ]\nततः स भृगुशार्दूलश चयवनस्यात्मजः परभुः\nअब्रवीद वरुणं देवम आदित्यं पतिम अम्भसाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 14, + "text": "एकतः शयाम कर्णानां हयानां चन्द्र वर्चसाम\nसहस्रं वातवेगानां भिक्षे तवां देव सत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 15, + "text": "तथेति वरुणॊ देव आदित्यॊ भृगुसत्तमम\nउवाच यत्र ते छन्दस तत्रॊत्थास्यन्ति वाजिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 16, + "text": "धयात मात्रे ऋचीकेन हयानां चन्द्र वर्चसाम\nगङ्गा जलात समुत्तस्थौ सहस्रं विपुलौजसाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 17, + "text": "अदूरे कन्यकुब्जस्य गङ्गायास तीरम उत्तमम\nअश्वतीर्थं तद अद्यापि मानवाः परिचक्षते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 18, + "text": "तत तदा गाधये तात सहस्रं वाजिनां शुभम\nऋचीकः परददौ परीतः शुल्कार्थं जपतां वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 19, + "text": "ततः स विस्मितॊ राजा गाधिः शापभयेन च\nददौ तां समलंकृत्य कन्यां भृगुसुताय वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 20, + "text": "जग्राह पाणिं विधिना तस्य बरह्मर्षिसत्तमः\nसा च तं पतिम आसाद्य परं हर्षम अवाप ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 21, + "text": "स तुतॊष च विप्रर्षिस तस्या वृत्तेन भारत\nछन्दयाम आस चैवैनां वरेण वरवर्णिनीम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 22, + "text": "मात्रे तत सर्वम आचख्यौ सा कन्या राजसत्तमम\nअथ ताम अब्रवीन माता सुतां किं चिद अवाङ्मुखीम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 23, + "text": "ममापि पुत्रि भर्ता ते परसादं कर्तुम अर्हति\nअपत्यस्य परदानेन समर्थः स महातपाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 24, + "text": "ततः सा तवरितं गत्वा तत सर्वं परत्यवेदयत\nमातुश चिकीर्षितं राजन्न ऋचीकस ताम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 25, + "text": "गुणवन्तम अपत्यं वै तवं च सा जनयिष्यथः\nजनन्यास तव कल्याणि मा भूद वै परणयॊ ऽनयथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 26, + "text": "तव चैव गुणश्लाघी पुत्र उत्पत्स्यते शुभे\nअस्मद वंशकरः शरीमांस तव भराता च वंशकृत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 27, + "text": "ऋतुस्नाता च साश्वत्थं तवं च वृक्षम उदुम्बरम\nपरिष्वजेथाः कल्याणि तत इष्टम अवाप्स्यथः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 28, + "text": "चरुद्वयम इदं चैव मन्त्रपूतं शुचिस्मिते\nतवं च सा चॊपयुञ्जीथां ततः पुत्राव अवाप्स्यथः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 29, + "text": "ततः सत्यवती हृष्टा मातरं परत्यभाषत\nयद ऋचीकेन कथितं तच चाचख्यौ चरुद्वयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 30, + "text": "ताम उवाच ततॊ माता सुतां सत्यवतीं तदा\nपुत्रि मूर्ध्ना परपन्नायाः कुरुष्व वचनं मम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 31, + "text": "भर्त्रा य एष दत्तस ते चरुर मन्त्रपुरस्कृतः\nएतं परयच्छ मह्यं तवं मदीयं तवं गृहाण च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 32, + "text": "वयत्यासं वृक्षयॊश चापि करवाव शुचिस्मिते\nयदि परमाणं वचनं मम मातुर अनिन्दिते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 33, + "text": "वयक्तं भगवता चात्र कृतम एवं भविष्यति\nततॊ मे तवच चरौ भावः पादपे च सुमध्यमे\nकथं विशिष्टॊ भराता ते भवेद इत्य एव चिन्तय" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 34, + "text": "तथा च कृतवत्यौ ते माता सत्यवती च सा\nअथ गर्भाव अनुप्राप्ते उभे ते वै युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 35, + "text": "दृष्ट्वा गर्भम अनुप्राप्तां भार्यां स च महान ऋषिः\nउवाच तां सत्यवतीं दुर्मना भृगुसत्तमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 36, + "text": "वयत्यासेनॊपयुक्तस ते चरुर वयक्तं भविष्यति\nवयत्यासः पादपे चापि सुव्यक्तं ते कृतः शुभे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 37, + "text": "मया हि विश्वं यद बरह्म तवच चरौ संनिवेशितम\nकषत्रवीर्यं च सकलं चरौ तस्या निवेशितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 38, + "text": "तरिलॊकविख्यात गुणं तवं विप्रं जनयिष्यसि\nसा च कषत्रं विशिष्टं वै तत एतत कृतं मया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 39, + "text": "वयत्यासस तु कृतॊ यस्मात तवया मात्रा तथैव च\nतस्मात सा बराह्मणश्रेष्ठं माता ते जनयिष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 40, + "text": "कषत्रियं तूग्र कर्माणं तवं भद्रे जनयिष्यसि\nन हि ते तत कृतं साधु मातृस्नेहेन भामिनि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 41, + "text": "सा शरुत्वा शॊकसंतप्ता पपात वरवर्णिनी\nभूमौ सत्यवती राजंश छिन्नेव रुचिरा लता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 42, + "text": "परतिलभ्य च सा संज्ञां शिरसा परणिपत्य च\nउवाच भार्या भर्तारं गाधेयी बराह्मणर्षभम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 43, + "text": "परसादयन्त्यां भार्यायां मयि बरह्म विदां वर\nपरसादं कुरु विप्रर्षे न मे सयात कषत्रियः सुतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 44, + "text": "कामं ममॊग्र कर्मा वै पौत्रॊ भवितुम अर्हति\nन तु मे सयात सुतॊ बरह्मन्न एष मे दीयतां वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 45, + "text": "एवम अस्त्व इति हॊवाच सवां भार्यां सुमहातपाः\nततः सा जनयाम आस जमदग्निं सुतं शुभम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 46, + "text": "विश्वामित्रं चाजनयद गॊधेर भार्या यशस्विनी\nऋषेः परभावाद राजेन्द्र बरह्मर्षिं बरह्मवादिनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 47, + "text": "ततॊ बराह्मणतां यातॊ विश्वामित्रॊ महातपाः\nकशत्रियः सॊ ऽपय अथ तथा बरह्म वंशस्य कारकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 48, + "text": "तस्य पुत्रा महात्मानॊ बरह्म वंशविवर्धनाः\nतपस्विनॊ बरह्म विदॊ गॊत्र कर्ताक्र एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 49, + "text": "मधुच छन्दश च भगवान देवरातश च वीर्यवान\nअक्षीणश च शकुन्तश च बभ्रुः कालपथस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 50, + "text": "याज्ञवल्क्यश च विख्यातस तथा सथूणॊ महाव्रतः\nउलूकॊ यमदूतश च तथर्षिः सैन्धवायनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 51, + "text": "कर्ण जङ्घश च भगवान गालवश च महान ऋषिः\nऋषिर वज्रस तथाख्यातः शालङ्कायन एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 52, + "text": "लालाट्यॊ नारदश चैव तथा कूर्च मुखः समृतः\nवादुलिर मुसलश चैव रक्षॊग्रीवस तथैव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 53, + "text": "अङ्घ्रिकॊ नैकभृच चैव शिला यूपः सितः शुचिः\nचक्रकॊ मारुतन्तव्यॊ वातघ्नॊ ऽथाल्श्वलायनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 54, + "text": "शयामायनॊ ऽथ गार्ग्यश च जाबालिः सुश्रुतस तथा\nकारीषिर अथ संश्रुत्यः परपौरव तन्तवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 55, + "text": "महान ऋषिश च कपिलस तथर्षिस तारकायनः\nतथैव चॊपगहनस तथर्षिश चार्जुनायनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 56, + "text": "मार्गमित्रिर हिरण्याक्षॊ जङ्घारिर बभ्रु वाहनः\nसूतिर विभूतिः सूतश च सुरङ्गश च तथैव हि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 57, + "text": "आराद्धिर नामयश चैव चाम्पेयॊज्जयनौ तथा\nनवतन्तुर बकनखः शयॊन रतिर एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 58, + "text": "शयॊ रुहश चारु मत्स्यः शिरीषी चाथ गार्दभिः\nउज्ज यॊनिरदापेक्षी नारदी च महान ऋषिः\nविश्वामित्रात्मजाः सर्वे मुनयॊ बरह्मवादिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 59, + "text": "तन नैष कषत्रियॊ राजन विश्वामित्रॊ महातपाः\nऋचीकेनाहितं बरह्म परम एतद युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 60, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं तत्त्वेन भरतर्षभ\nविश्वामित्रस्य वै जन्म सॊमसूर्याग्नितेजसः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 4, + "shloka": 61, + "text": "यत्र यत्र च संदेहॊ भूयस ते राजसत्तम\nतत्र तत्र च मां बरूहि छेत्तास्मि तव संशयान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nआनृशंसस्य धर्मस्य गुणान भक्त जनस्य च\nशरॊतुम इच्छामि कार्त्स्न्येन तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nविषये काशिराजस्य गरामान निष्क्रम्य लुब्धकः\nस विषं काण्डम आदाय मृगयाम आस वै मृगम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 3, + "text": "तत्र चामिष लुब्धेन लुब्धकेन महावने\nअविदूरे मृगं दृष्ट्वा बाणः परतिसमाहितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 4, + "text": "तेन दुर्वारितास्त्रेण निमित्तचपलेषुणा\nमहान वनतरुर विद्धॊ मृगं तत्र जिघांसता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 5, + "text": "स तीक्ष्णविषदिग्धेन शरेणाति बलात्कृतः\nउत्सृज्य फलपत्राणि पादपः शॊषम आगतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 6, + "text": "तस्मिन वृक्षे तथा भूते कॊटरेषु चिरॊषितः\nन जहाति शुकॊ वासं तस्य भक्त्या वनस्पतेः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 7, + "text": "निष्प्रचारॊ निराहारॊ गलानः शिथिल वाग अपि\nकृतज्ञः सह वृक्षेण धर्मात्मा स वयशुष्यत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 8, + "text": "तम उदारं महासत्त्वम अतिमानुष चेष्टितम\nसमदुःखसुखं जञात्वा विस्मितः पाकशासनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 9, + "text": "ततश चिन्ताम उपगतः शक्रः कथम अयं दविजः\nतिर्यग्यॊनाव असंभाव्यम आनृशंस्यं समास्थितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 10, + "text": "अथ वा नात्र चित्रं हीत्य अभवद वासवस्य तु\nपराणिनाम इह सर्वेषां सर्वं सर्वत्र दृश्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ बराह्मण वेषेण मानुषं रूपम आस्थितः\nअवतीर्य महीं शक्रस तं पक्षिणम उवाच ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 12, + "text": "शुकभॊः पक्षिणां शरेष्ठ दाक्षेयी सुप्रजास तवया\nपृच्छे तवा शुष्कम एतं वै कस्मान न तयजसि दरुमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 13, + "text": "अथ पृष्टः शुकः पराह मूर्ध्ना समभिवाद्य तम\nसवागतं देवराजाय विज्ञातस तपसा मया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ दशशताक्षेण साधु साध्व इति भाषितम\nअहॊ विज्ञानम इत्य एवं तपसा पूजितस ततः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 15, + "text": "तम एवं शुभकर्माणं शुकं परमधार्मिकम\nविजानन्न अपि ताम्प्राप्तिं पप्रच्छ बलसूदनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 16, + "text": "निष्पत्रम अफलं शुष्कम अशरण्यं पतत्रिणाम\nकिमर्थं सेवसे वृक्षं यदा महद इदं वनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 17, + "text": "अन्ये ऽपि बहवॊ वृक्षाः पत्रसंछन्न कॊटराः\nशुभाः पर्याप्तसंचारा विद्यन्ते ऽसमिन महावने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 18, + "text": "गतायुषम असामर्थ्यं कषीणसारं हतश्रियम\nविमृश्य परज्ञया धीरजहीमं हय अस्थिरं दरुमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 19, + "text": "तद उपश्रुत्य धर्मात्मा शुकः शुक्रेण भाषितम\nसुदीर्घम अभिनिःश्वस्य दीनॊ वाक्यम उवाच ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 20, + "text": "अनतिक्रमणीयानि दैवतानि शचीपते\nयत्राभवस तत्र भवस तन निबॊध सुराधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 21, + "text": "अस्मिन्न अहं दरुमे जातः साधुभिश च गुणैर युतः\nबालभावे च संगुप्तः शत्रिभिश च न धर्षितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 22, + "text": "किम अनुक्रॊश वैफल्यम उत्पादयसि मे ऽनघ\nआनृशंस्ये ऽनुरक्तस्य भक्तस्यानुगतस्य च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 23, + "text": "अनुक्रॊशॊ हि साधूनां सुमहद धर्मलक्षणम\nअनुक्रॊशश च साधूनां सदा परीतिं परयच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 24, + "text": "तवम एव दैवतैः सर्वैः पृच्छ्यसे धर्मसंशयान\nअतस तवं देवदेवानाम आधिपत्ये परतिष्ठितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 25, + "text": "नार्हसि तवं सहस्राक्ष तयाजयित्वेह भक्तितः\nसमर्थम उपजीव्येमं तयजेयं कथम अद्य वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 26, + "text": "तस्य वाक्येन सौम्येन हर्षितः पाकशासनः\nशुकं परॊवाच धर्मज्ञम आनृशंस्येन तॊषितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 27, + "text": "वरं वृणीष्वेति तदा स च वव्रे वरं शुकः\nआनृशंस्य परॊ नित्यं तस्य वृक्षस्य संभवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 28, + "text": "विदित्वा च दृढां शक्रस तां शुके शीलसंपदम\nपरीतः कषिप्रम अथॊ वृक्षम अमृतेनावसिक्तवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 29, + "text": "ततः फलानि पत्राणि शाखाश चापि मनॊरमाः\nशुकस्य दृढभक्तित्वाच छरीमत्त्वं चापस दरुमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 30, + "text": "शुकश च कर्मणा तेन आनृशंस्य कृतेन ह\nआयुषॊ ऽनते महाराज पराप शक्र सलॊकताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 5, + "shloka": 31, + "text": "एवम एव मनुष्येन्द्र भक्तिमन्तं समाश्रितः\nसर्वार्थसिद्धिं लभते शुकं पराप्य यथा दरुमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nपितामह महाप्राज्ञ सर्वशास्त्रविशारद\nदैवे पुरुषकारे च किं सविच छरेष्ठतरं भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nवसिष्ठस्य च संवादं बरह्मणश च युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 3, + "text": "दैवमानुषयॊः किं सवित कर्मणॊः शरेष्ठम इत्य उत\nपुरा वसिष्ठॊ भगवान पितामहम अपृच्छत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 4, + "text": "ततः पद्मॊद्भवॊ राजन देवदेवः पितामहः\nउवाच मधुरं वाक्यम अर्थवद धेतु भूषितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 5, + "text": "नाबीजं जायते किं चिन न बीजेन विना फलम\nबीजाद बीजं परभवति बीजाद एव फलं समृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 6, + "text": "यादृशं वपते बीजं कषेत्रम आसाद्य कर्षकः\nसुकृते दुष्कृते वापि तादृशं लभते फलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 7, + "text": "यथा बीजं विना कषेत्रम उप्तं भवति निष्फलम\nतथा पुरुषकारेण विना दैवं न सिध्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 8, + "text": "कषेत्रं पुरुषकारस तु दैवं बीजम उदाहृतम\nकषृत्र बीजसमायॊगात ततः सस्यसमृध्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 9, + "text": "कर्मणः फलनिर्वृत्तिं सवयम अश्नाति कारकः\nपरत्यक्षं दृश्यते लॊके कृतस्याप्य अकृतस्य च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 10, + "text": "शुभेन कर्मणा सौख्यं दुःखं पापेन कर्मणा\nकृतं सर्वत्र लभते नाकृतं भुज्यते कव चित" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 11, + "text": "कृती सर्वत्र लभते परतिष्ठां भाग्यविक्षतः\nअकृती लभते भरष्टः कषते कषारावसेचनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 12, + "text": "तपसा रूपसौभाग्यं रत्नानि विविधानि च\nपराप्यते कर्मणा सर्वं न दैवाद अकृतात्मना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 13, + "text": "तथा सवर्गश च भॊगश च निष्ठा या च मनीषिता\nसर्वं पुरुषकारेण कृतेनेहॊपपद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 14, + "text": "जयॊतींषि तरिदशा नागा यक्षाश चन्द्रार्कमारुताः\nसर्वे पुरुषकारेण मानुष्याद देवतां गताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 15, + "text": "अर्थॊ वा मित्रवर्गॊ वा ऐश्वर्यं वा कुलान्वितम\nशरीश चापि दुर्लभा भॊक्तुं तथैवाकृत कर्मभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 16, + "text": "शौचेन लभते विप्रः कषत्रियॊ विक्रमेण च\nवैश्यः पुरुषकारेण शूद्रः शुश्रूषया शरियम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 17, + "text": "नादातारं भजन्त्य अर्था न कलीबं नापि निष्क्रियम\nनाकर्म शीलं नाशूरं तथा नैवातपस्विनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 18, + "text": "येन लॊकास तरयः सृष्टा दैत्याः सर्वाश च देवताः\nस एष भगवान विष्णुः समुद्रे तप्यते तपः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 19, + "text": "सवं चेत कर्मफलं न सयात सर्वम एवाफलं भवेत\nलॊकॊ दैवं समालम्ब्य उदासीनॊ भवेन न तु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 20, + "text": "अकृत्वा मानुषं कर्म यॊ दैवम अनुवर्तते\nवृथा शराम्यति संप्राप्य पतिं कलीबम इवाङ्गना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 21, + "text": "न तथा मानुषे लॊके भयम अस्ति शुभाशुभे\nयथा तरिदशलॊके हि भयम अल्पेन जायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 22, + "text": "कृतः पुरुषकारस तु दैवम एवानुवर्तते\nन दैवम अकृते किं चित कस्य चिद दातुम अर्हति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 23, + "text": "यदा सथानान्य अनित्यानि दृश्यन्ते दैवतेष्व अपि\nकथं कर्म विना दैवं सथास्यते सथापयिष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 24, + "text": "न दैवतानि लॊके ऽसमिन वयापारं यान्ति कस्य चित\nवयासङ्गं जनयन्त्य उग्रम आत्माभिभवशङ्कया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 25, + "text": "ऋषीणां देवतानां च सदा भवति विग्रहः\nकस्य वाचा हय अदैवं सयाद यतॊ दैवं परवर्तते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 26, + "text": "कथं चास्य समुत्पत्तिर यथा दैवं परवर्तते\nएवं तरिदशलॊके ऽपि पराप्यन्ते बहवश छलाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 27, + "text": "आत्मैव हय आत्मनॊ बन्धुर आत्मैव रिपुर आत्मनः\nआत्मैव चात्मनः साक्षी कृतस्याप्य अकृतस्य च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 28, + "text": "कृतं च विकृतं किं चित कृते कर्मणि सिध्यति\nसुकृते दुष्कृतं कर्म न यथार्थं परपद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 29, + "text": "देवानां शरणं पुण्यं सर्वं पुण्यैर अवाप्यते\nपुण्यशीलं नरं पराप्य किं दैवं परकरिष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 30, + "text": "पुरा ययातिर विभ्रष्टश चयावितः पतितः कषितौ\nपुनर आरॊपितः सवर्गं दौहित्रैः पुण्यकर्मभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 31, + "text": "पुरूरवाश च राजर्षिर दविजैर अभिहितः पुरा\nऐल इत्य अभिविख्यातः सवर्गं पराप्तॊ महीपतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 32, + "text": "अश्वमेधादिभिर यज्ञैः सत्कृतः कॊसलाधिपः\nमहर्षिशापात सौदासः पुरुषादत्वम आगतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 33, + "text": "अश्वत्थामा च रामश च मुनिपुत्रौ धनुर्धरौ\nन गच्छतः सवर्गलॊकं सुकृतेनेह कर्मणा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 34, + "text": "वसुर यज्ञशतैर इष्ट्वा दवितीय इव वासवः\nमिथ्याभिधानेनैकेन रसातलतलं गतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 35, + "text": "बलिर वैरॊचनिर बद्धॊधर्मपाशेन दैवतैः\nविष्णॊः पुरुषकारेण पातालशयनः कृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 36, + "text": "शक्रस्यॊदस्य चरणं परस्थितॊ जनमेजयः\nदविज सत्रीणां वधं कृत्वा किं दैवेन न वारितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 37, + "text": "अज्ञानाद बराह्मणं हत्वा सपृष्टॊ बालवधेन च\nवैशम्पायन विप्रर्षिः किं दैवेन निवारितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 38, + "text": "गॊप्रदानेन मिथ्या च बराह्मणेभ्यॊ महामखे\nपुरा नृगश च राजर्षिः कृकलासत्वम आगतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 39, + "text": "धुन्धुमारश च राजर्षिः सत्रेष्व एव जरां गतः\nपरीतिदायं परित्यज्य सुष्वाप स गिरिव्रजे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 40, + "text": "पाण्डवानां हृतं राज्यं धार्तराष्ट्रैर महाबलैः\nपुनः परत्याहृतं चैव न दैवाद भुजसंश्रयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 41, + "text": "तपॊ नियमसंयुक्ता मुनयः संशितव्रताः\nकिं ते दैवबलाच छापम उत्सृजन्ते न कर्मणा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 42, + "text": "पापम उत्सृजते लॊके सर्वं पराप्य सुदुर्लभम\nलॊभमॊहसमापन्नं न दैवं तरायते नरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 43, + "text": "यथाग्निः पवनॊद्धूतः सूक्ष्मॊ ऽपि भवते महान\nतथा कर्म समायुक्तं दैवं साधु विवर्धते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 44, + "text": "यथा तैलक्षयाद दीपः परम्लानिम उपगच्छति\nतथा कर्म कषयाद दैवं परम्लानिम उपगच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 45, + "text": "विपुलम अपि धनौघं पराप्य भॊगान सत्रियॊ वा; पुरुष इह न शक्तः कर्म हीनॊ ऽपि भॊक्तुम\nसुनिहितम अपि चार्थं दैवतै रक्ष्यमाणं; वययगुणम अपि साधुं कर्मणा संश्रयन्ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 46, + "text": "भवति मनुजलॊकाद देवलॊकॊ विशिष्टॊ; बहुतर सुसमृद्ध्या मानुषाणां गृहाणि\nपितृवनभवनाभं दृश्यते चामराणां; न च फलति विकर्मा जीवलॊकेन दैवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 47, + "text": "वयपनयति विमार्गं नास्ति दैवे परभुत्वं; गुरुम इव कृतम अग्र्यं कर्म संयाति दैवम\nअनुपहतम अदीनं कामकारेण दैवं; नयति पुरुषकारः संचितस तत्र तत्र" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 48, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं मया वै मुनिसत्तम\nफलं पुरुषकारस्य सदा संदृश्य तत्त्वतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 6, + "shloka": 49, + "text": "अभ्युत्थानेन दैवस्य समारब्धेन कर्मणा\nविधिना कर्मणा चैव सवर्गमार्गम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकर्मणां मे समस्तानां शुभानां भरतर्षभ\nफलानि महतां शरेष्ठ परब्रूहि परिपृच्छतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nरहस्यं यद ऋषीणां तु तच छृणुष्व युधिष्ठिर\nया गतिः पराप्यते येन परेत्य भावे चिरेप्सिता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 3, + "text": "येन येन शरीरेण यद यत कर्म करॊति यः\nतेन तेन शरीरेण तत तत फलम उपाश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 4, + "text": "यस्यां यस्याम अवस्थायां यत करॊति शुभाशुभम\nतस्यां तस्याम अवस्थायां भुङ्क्ते जन्मनि जन्मनि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 5, + "text": "न नश्यति कृतं कर्म सदा पञ्चेन्द्रियैर इह\nते हय अस्य साक्षिणॊ नित्यं षष्ठ आत्मा तथैव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 6, + "text": "चक्षुर दद्यान मनॊ दद्याद वाचं दद्याच च सूनृताम\nअनुव्रजेद उपासीत स यज्ञः पञ्च दक्षिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 7, + "text": "यॊ दद्याद अपरिक्लिष्टम अन्नम अध्वनि वर्तते\nशरान्तायादृष्ट पूर्वाय तस्य पुण्यफलं महत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 8, + "text": "सथण्डिले शयमानानां गृहाणि शयनानि च\nचीरवल्कल संवीते वासांस्य आभरणानि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 9, + "text": "वाहनासन यानानि यॊगात्मनि तपॊधने\nअग्नीन उपशयानस्य राजपौरुषम उच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 10, + "text": "रसानां परतिसंहारे सौभाग्यम अनुगच्छति\nआमिष परतिसंहारे पशून पुत्रांश च विन्दति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 11, + "text": "अवाक्शिरास तु यॊ लम्बेद उदवासं च यॊ वसेत\nसततं चैकशायी यः स लभेतेप्सितां गतिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 12, + "text": "पाद्यम आसनम एवाथ दीपम अन्नं परतिश्रयम\nदद्याद अतिथिपूजार्थं स यज्ञः पञ्च दक्षिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 13, + "text": "वीरासनं वीरशय्यां वीर सथानम उपासतः\nअक्षयास तस्य वै लॊकाः सर्वकामगमास तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 14, + "text": "धनं लभेत दानेन मौनेनाज्ञां विशां पते\nउपभॊगांश च तपसा बरह्मचर्येण जीवितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 15, + "text": "रूपम ऐश्वर्यम आरॊग्यम अहिंसा फलम अश्नुते\nफलमूलाशिनां राज्यं सवर्गः पर्णाशिनां तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 16, + "text": "परायॊपवेशनाद राज्यं सर्वत्र सुखम उच्यते\nसवर्गं सत्येन लभते दीक्षया कुलम उत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 17, + "text": "गवाढ्यः शाकदीक्षायां सवर्गगामी तृणाशनः\nसत्रियस तरिषवणं सनात्वा वायुं पीत्वा करतुं लभेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 18, + "text": "सलिलाशी भवेद यश च सदाग्निः संस्कृतॊ दविजः\nमरुं साधयतॊ राज्यं नाकपृष्ठम अनाशके" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 19, + "text": "उपवासं च दीक्षां च अभिषेकं च पार्थिव\nकृत्वा दवादश वर्षाणि वीर सथानाद विशिष्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 20, + "text": "अधीत्य सर्ववेदान वै सद्यॊ दुःखात परमुच्यते\nमानसं हि चरन धर्मं सवर्गलॊकम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 21, + "text": "या दुस्त्यजा दुर्मतिभिर यानजीर्यति जीर्यतः\nयॊ ऽसौ पराणान्तिकॊ रॊगस तां तृष्णां तयजतः सुखम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 22, + "text": "यथा धेनु सहस्रेषु वत्सॊ विन्दति मातरम\nएवं पूर्वकृतं कर्म कर्तारम अनुगच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 23, + "text": "अचॊद्यमानानि यथा पुष्पाणि च फलानि च\nसवकालं नातिवर्तन्ते तथा कर्म पुरा कृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 24, + "text": "जीर्यन्ति जीर्यतः केशा दन्ता जीर्यन्ति जीर्यतः\nचक्षुः शरॊत्रे च जीर्येते तृष्णैका तु न जीर्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 25, + "text": "येन परीणाति पितरं तेन परीतः परजापतिः\nपरीणाति मातरं येन पृथिवी तेन पूजिता\nयेन परीणात्य उपाध्यायं तेन सयाद बरह्म पूजितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 26, + "text": "सर्वे तस्यादृता धर्मा यस्यैते तरय आदृताः\nअनादृतास तु यस्यैते सर्वास तस्याफलाः करियाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 27, + "text": "[व]\nभीष्मस्य तद वचः शरुत्वा विस्मिताः कुरुपुंगवाः\nआसन परहृष्टमनसः परीतिमन्तॊ ऽभवंस तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 28, + "text": "यन मन्त्रे भवति वृथा परयुज्यमाने; यत सॊमे भवति वृथाभिषूयमाणे\nयच चाग्नौ भवति वृथाभिहूयमाने; तत सर्वं भवति वृथाभिधीयमाने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 7, + "shloka": 29, + "text": "इत्य एतद ऋषिणा परॊक्तम उक्तवान अस्मि यद विभॊ\nशुभाशुभफलप्राप्तौ किम अतः शरॊतुम इच्छसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 8, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nके पूज्याः के नमः कार्याः कान नमस्यसि भारत\nएतन मे सर्वम आचक्ष्व येषां सपृहयसे नृप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 8, + "shloka": 2, + "text": "उत्तमापद गतस्यापि यत्र ते वर्तते मनः\nमनुष्यलॊके सर्वस्मिन यद अमुत्रेह चाप्य उत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 8, + "shloka": 3, + "text": "[भ]\nसपृहयामि दविजातीनां येषां बरह्म परं धनम\nयेषां सवप्रत्ययः सवर्गस तपःस्वाध्यायसाधनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 8, + "shloka": 4, + "text": "येषां वृद्धाश च बालाश च पितृपैतामहीं धुरम\nउद्वहन्ति न सीदन्ति तेषां वै सपृहयाम्य अहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 8, + "shloka": 5, + "text": "विद्यास्व अभिविनीतानां दान्तानां मृदुभाषिणाम\nशरुतवृत्तॊपपन्नानां सदाक्षर विदां सताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 8, + "shloka": 6, + "text": "संसत्सु वदतां येषां हंसानाम इव संघशः\nमङ्गल्य रूपा रुचिरा दिव्यजीमूतनिःस्वनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 8, + "shloka": 7, + "text": "सम्यग उच्चारिता वाचः शरूयन्ते हि युधिष्ठिर\nशुश्रूषमाणे नृपतौ परेत्य चेह सुखावहाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 8, + "shloka": 8, + "text": "ये चापि तेषां शरॊतारः सदा सदसि संमताः\nविज्ञानगुणसंपन्नास तेषां च सपृहयाम्य अहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 8, + "shloka": 9, + "text": "सुसंस्कृतानि परयताः शुचीनि गुणवन्ति च\nददत्य अन्नानि तृप्त्यर्थं बराह्मणेभ्यॊ युधिष्ठिर\nये चापि सततं राजंस तेषां च सपृहयाम्य अहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 8, + "shloka": 10, + "text": "शक्यं हय एवाहवे यॊद्धुं न दातुम अनसूयितम\nशूरा वीराश च शतशः सन्ति लॊके युधिष्ठिर\nतेषां संख्यायमानानां दानशूरॊ विशिष्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 8, + "shloka": 11, + "text": "धन्यः सयां यद्य अहं भूयः सौम्य बराह्मणकॊ ऽपि वा\nकुले जातॊ धर्मगतिस तपॊ विद्या परायणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 8, + "shloka": 12, + "text": "न मे तवत्तः परियतरॊ लॊके ऽसमिन पाण्डुनन्दन\nतवत्तश च मे परियतरा बराह्मणा भरतर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 8, + "shloka": 13, + "text": "यथा मम परियतरास तवत्तॊ विप्राः कुरूद्वह\nतेन सत्येन गच्छेयं लॊकान यत्र स शंतनुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 8, + "shloka": 14, + "text": "न मे पिता परियतरॊ बराह्मणेभ्यस तथाभवत\nन मे पितुः पिता वापि ये चान्ये ऽपि सुहृज्जनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 8, + "shloka": 15, + "text": "न हि मे वृजिनं किं चिद विद्यते बराह्मणेष्व इह\nअणु वा यदि वा सथूलं विदितं साधु कर्मभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 8, + "shloka": 16, + "text": "कर्मणा मनसा वापि वाचा वापि परंतप\nयन मे कृतं बराह्मणेषु तेनाद्य न तपाम्य अहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 8, + "shloka": 17, + "text": "बरह्मण्य इति माम आहुस तया वाचास्मि तॊषितः\nएतद एव पवित्रेभ्यः सर्वेभ्यः परमं समृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 8, + "shloka": 18, + "text": "पश्यामि लॊकान अमलाञ शुचीन बराह्मण यायिनः\nतेषु मे तात गन्तव्यम अह्नाय च चिराय च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 8, + "shloka": 19, + "text": "यथा पत्याश्रयॊ धर्मः सत्रीणां लॊके युधिष्ठिर\nस देवः सा गतिर नान्या कषत्रियस्य तथा दविजाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 8, + "shloka": 20, + "text": "कषत्रियः शतवर्षी च दशवर्षी च बराह्मणः\nपिता पुत्रौ च विज्ञेयौ तयॊ हि बराह्मणः पिता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 8, + "shloka": 21, + "text": "नारी तु पत्यभावे वै देवरं कुरुते पतिम\nपृथिवी बराह्मणालाभे कषत्रियं कुरुते पतिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 8, + "shloka": 22, + "text": "पुत्रवच च ततॊ रक्ष्या उपास्या गुरुवच च ते\nअग्निवच चॊपचर्या वै बराह्मणाः कुरुसत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 8, + "shloka": 23, + "text": "ऋजून सतः सत्यशीलान सर्वभूतहिते रतान\nआशीविषान इव करुद्धान दविजान उपचरेत सदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 8, + "shloka": 24, + "text": "तेजसस तपसश चैव नित्यं बिभ्येद युधिष्ठिर\nउभे चैते परित्याज्ये तेजश चैव तपस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 8, + "shloka": 25, + "text": "वयवसायस तयॊः शीघ्रम उभयॊर एव विद्यते\nहन्युः करुद्धा महाराज बराह्मणा ये तपस्विनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 8, + "shloka": 26, + "text": "भूयः सयाद उभयं दत्तं बराह्मणाद यद अकॊपनात\nकुर्याद उभयतः शेषं दत्तशेषं न शेषयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 8, + "shloka": 27, + "text": "दण्डपाणिर यथा गॊषु पालॊ नित्यं सथिरॊ भवेत\nबराह्मणान बरह्म च तथा कषत्रियः परिपालयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 8, + "shloka": 28, + "text": "पितेव पुत्रान रक्षेथा बराह्मणान बरह्मतेजसः\nगृहे चैषाम अवेक्षेथाः कच चिद अस्तीह जीवनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 9, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nबराह्मणानां तु ये लॊके परतिश्रुत्य पितामह\nन परयच्छन्ति मॊहात ते के भवन्ति महामते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 9, + "shloka": 2, + "text": "एतन मे तत्त्वतॊ बरूहि धर्मं धर्मभृतां वर\nपरतिश्रुत्य दुरात्मानॊ न परयच्छन्ति ये नराः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 9, + "shloka": 3, + "text": "[भ]\nयॊ न दद्यात परतिश्रुत्य सवल्पं वा यदि वा बहु\nआशास तस्य हताः सर्वाः कलीबस्येव परजा फलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 9, + "shloka": 4, + "text": "यां रात्रिं जायते पापॊ यां च रात्रिं विनश्यति\nएतस्मिन्न अन्तरे यद यत सुकृतं तस्य भारत\nयच च तस्य हुतं किं चित सर्वं तस्यॊपहन्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 9, + "shloka": 5, + "text": "अत्रैतद वचनं पराहुर धर्मशास्त्रविदॊ जनाः\nनिशम्य भरतश्रेष्ठ बुद्ध्या परमयुक्तया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 9, + "shloka": 6, + "text": "अपि चॊदाहरन्तीमं धर्मशास्त्रविदॊ जनाः\nअश्वानां शयाम कर्णानां सहस्रेण स मुच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 9, + "shloka": 7, + "text": "अत्रैवॊदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nसृगालस्य च संवादं वानरस्य च भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 9, + "shloka": 8, + "text": "तौ सखायौ पुरा हय आस्तां मानुषत्वे परंतप\nअन्यां यॊनिं समापन्नौ सार्गालीं वानरीं तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 9, + "shloka": 9, + "text": "ततः परासून खादन्तं सृगालं वानरॊ ऽबरवीत\nशमशानमध्ये संप्रेक्ष्य पूर्वजातिम अनुस्मरन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 9, + "shloka": 10, + "text": "किं तवया पापकं कर्मकृतं पूर्वं सुदारुणम\nयस तवं शमशाने कृतकान पूतिकान अत्सि कुत्सितान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 9, + "shloka": 11, + "text": "एवम उक्तः परत्युवाच सृगालॊ वानरं तदा\nबराह्मणस्य परतिश्रुत्य न मया तद उपाकृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 9, + "shloka": 12, + "text": "तत कृते पापिकां यॊनिम आपन्नॊ ऽसमि पलवंगम\nतस्माद एवंविधं भक्ष्यं भक्षयामि बुभुक्षितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 9, + "shloka": 13, + "text": "इत्य एतद बरुवतॊ राजन बराह्मणस्य मया शरुतम\nकथां कथयतः पुण्यां धर्मज्ञस्य पुरातनीम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 9, + "shloka": 14, + "text": "शरुतं चापि मया भूयः कृष्णस्यापि विशां पते\nकथां कथयतः पूर्वं बराह्मणं परति पाण्डव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 9, + "shloka": 15, + "text": "एवम एव च मां नित्यं बराह्मणाः संदिशन्ति वै\nपरतिश्रुत्य भवेद देयं नाशा कार्या हि बराह्मणैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 9, + "shloka": 16, + "text": "बराह्मणॊ हय आशया पूर्वं कृतया पृथिवीपते\nसुसमिद्धॊ यथा दीप्तः पावकस तद्विधः समृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 9, + "shloka": 17, + "text": "यं निरीक्षेत संक्रुद्ध आशया पूर्वजातया\nपरदहेत हि तं राजन कक्षम अक्षय्य भुग यथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 9, + "shloka": 18, + "text": "स एव हि यदा तुष्टॊ वचसा परतिनन्दति\nभवत्य अगद संकाशॊ विषये तस्य भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 9, + "shloka": 19, + "text": "पुत्रान पौत्रान पशूंश चैव बान्धवान सचिवांस तथा\nपुरं जनपदं चैव शान्तिर इष्टेव पुष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 9, + "shloka": 20, + "text": "एतद धि परमं तेजॊ बराह्मणस्येह दृश्यते\nसहस्रकिरणस्येव सवितुर धरणीतले" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 9, + "shloka": 21, + "text": "तस्माद दातव्यम एवेह परतिश्रुत्य युधिष्ठिर\nयदीच्छेच छॊभनां जातिं पराप्तुं भरतसत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 9, + "shloka": 22, + "text": "बराह्मणस्य हि दत्तेन धरुवं सवर्गॊ हय अनुत्तमः\nशक्यम्प्राप्तुं विशेषेण दानं हि महती करिया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 9, + "shloka": 23, + "text": "इतॊ दत्तेन जीवन्ति देवताः पितरस तथा\nतस्माद आनानि देयानि बराह्मणेभ्यॊ विजानता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 9, + "shloka": 24, + "text": "महद धि भरतश्रेष्ठ बराह्मणस तीर्थम उच्यते\nवेलायां न तु कस्यां चिद गच्छेद विप्रॊ हय अपूजितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nमित्र सौदृद भावेन उपदेशं करॊति यः\nजात्यावरस्य राजर्षे दॊषस तस्य भवेन न वा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 2, + "text": "एतद इच्छामि तत्त्वेन वयाख्यातुं वै पितामह\nसूक्ष्मा गतिर हि धर्मस्य यत्र मुह्यन्ति मानवाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 3, + "text": "[भ]\nअत्र ते वर्तयिष्यामि शृणु राजन यथागमम\nऋषीणां वदतां पूर्वं शरुतम आसीद यथा मया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 4, + "text": "उपदेशॊ न कर्तव्यॊ जातिहीनस्य कस्य चित\nउपदेशे महान दॊष उपाध्यायस्य भाष्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 5, + "text": "निदर्शनम इदं राजञ शृणु मे भरतर्षभ\nदुरुक्त वचने राजन यथापूर्वं युधिष्ठिर\nबरह्माश्रमपदे वृत्तं पार्श्वे हिमवतः शुभे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 6, + "text": "तत्राश्रमपदं पुण्यं नानावृक्षगणायुतम\nबहु गुल्मलताकीर्णं मृगद्विजनिषेवितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 7, + "text": "सिद्धचारणसंघुष्टं रम्यं पुष्पितकाननम\nवरतिभिर बहुभिः कीर्णं तापसैर उपशॊभितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 8, + "text": "बराह्मणैश च महाभागैः सूर्यज्वलन संनिभैः\nनियमव्रतसंपन्नैः समाकीर्णं तपस्विभिः\nदीक्षितैर भरतश्रेष्ठ यताहारैः कृतात्मभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 9, + "text": "वेदाध्ययनघॊषैश च नादितं भरतर्षभ\nवालखिल्यैश च बहुभिर यतिभिश च निषेवितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 10, + "text": "तत्र कश चित समुत्साहं कृत्वा शूद्रॊ दयान्वितः\nआगतॊ हय आश्रमपदं पूजितश च तपस्विभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 11, + "text": "तांस तु दृष्ट्वा मुनिगणान देवकल्पान महौजसः\nवहतॊ विविधा दीक्षाः संप्रहृष्यत भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 12, + "text": "अथास्य बुद्धिर अभवत तपस्ये भरतर्षभ\nततॊ ऽबरवीत कुलपतिं पादौ संगृह्य भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 13, + "text": "भवत्प्रसादाद इच्छामि धर्मं चर्तुं दविजर्षभ\nतन मां तवं भगवन वक्तुं परव्राजयितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 14, + "text": "वर्णावरॊ ऽहं भगवञ शूद्रॊ जात्यास्मि सत्तम\nशुश्रूषां कर्तुम इच्छामि परपन्नाय परसीद मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 15, + "text": "[कुलपति]\nन शक्यम इह शूद्रेण लिङ्गम आश्रित्य वर्तितुम\nआस्यतां यदि ते बुद्धिः शुश्रूषा निरतॊ भव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 16, + "text": "[भ]\nएवम उक्तस तु मुनिना स शूद्रॊ ऽचिन्तयन नृप\nकथम अत्र मया कार्यं शरद्धा धर्मे परा च मे\nविज्ञातम एवं भवतु करिष्ये परियम आत्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 17, + "text": "गत्वाश्रमपदाद दूरम उटजं कृतवांस तु सः\nतत्र वेदिं च भूमिं च देवतायतनानि च\nनिवेश्य भरतश्रेष्ठ नियमस्थॊ ऽभवत सुखम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 18, + "text": "अभिषेकांश च नियमान देवतायतनेषु च\nबलिं च कृत्वा हुत्वा च देवतां चाप्य अपूजयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 19, + "text": "संकल्पनियमॊपेतः फलाहारॊ जितेन्द्रियः\nनित्यं संनिहिताभिश च ओषधीभिः फलैस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 20, + "text": "अतिथीन पूजयाम आस यथावत समुपागतान\nएवं हि सुमहान कालॊ वयत्यक्रामत स तस्य वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 21, + "text": "अथास्य मुनिर आगच्छत संगत्या वै तम आश्रमम\nसंपूज्य सवागतेनर्षिं विधिवत पर्यतॊषयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 22, + "text": "अनुकूलाः कथाः कृत्वा यथावत पर्यपृच्छत\nऋषिः परमतेजस्वी धर्मात्मा संयतेन्द्रियः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 23, + "text": "एवं स बहुशस तस्य शूद्रस्य भरतर्षभ\nसॊ ऽगच्छद आश्रमम ऋषिः शूद्रं दरष्टुं नरर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 24, + "text": "अथ तं तापसं शूद्रः सॊ ऽबरवीद भरतर्षभ\nपितृकार्यं करिष्यामि तत्र मे ऽनुग्रहं कुरु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 25, + "text": "बाढम इत्य एव तं विप्र उवाच भरतर्षभ\nशुचिर भूत्वा स शूद्रस तु तस्यर्षेः पाद्यम आनयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 26, + "text": "अथ दर्भांश च वन्याश च ओषधीर भरतर्षभ\nपवित्रम आसनं चैव बृसीं च समुपानयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 27, + "text": "अथ दक्षिणम आवृत्य बृसीं परमशीर्षिकाम\nकृताम अन्यायतॊ दृष्ट्वा ततस तम ऋषिर अब्रवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 28, + "text": "कुरुष्वैतां पूर्वशीर्षां भव चॊदन मुखः शुचिः\nस च तत कृतवाञ शूद्रः सर्वं यद ऋषिर अब्रवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 29, + "text": "यथॊपदिष्टं मेधावी दर्भादींस तान यथातथम\nहव्यकव्य विधिं कृत्स्नम उक्तं तेन तपस्विना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 30, + "text": "ऋषिणा पितृकार्ये च स च धर्मपथे सथितः\nपितृकार्ये कृते चापि विषृष्टः स जगाम ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 31, + "text": "अथ दीर्घस्य कालस्य स तप्यञ शूद्र तापसः\nवने पञ्चत्वम अगमत सुकृतेन च तेन वै\nअजायत महाराज राजवंशे महाद्युतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 32, + "text": "तथैव स ऋषिस तात कालधर्मम अवाप्य ह\nपुरॊहित कुले विप्र आजातॊ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 33, + "text": "एवं तौ तत्र संभूताव उभौ शूद्र मुनी तदा\nकरमेण वर्धितौ चापि विद्यासु कुशलाव उभौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 34, + "text": "अथर्ववेदे वेदे च बभूवर्षिर सुनिश्चितः\nकल्पप्रयॊगे चॊत्पन्ने जयॊतिषे च परं गतः\nसख्ये चापि परा परीतिस तयॊश चापि वयवर्धत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 35, + "text": "पितर्य उपरते चापि कृतशौचः स भारत\nअभिषिक्तः परकृतिभी राजपुत्रः स पार्थिवः\nअभिषिक्तेन स ऋषिर अभिषिक्तः पुरॊहितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 36, + "text": "स तं पुरॊधाय सुखम अवसद भरतर्षभ\nराज्यं शशास धर्मेण परजाश च परिपालयन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 37, + "text": "पुण्याहवाचने नित्यं धर्मकार्येषु चासकृत\nउत्स्मयन पराहसच चापि दृष्ट्वा राजा पुरॊहितम\nएवं स बहुशॊ राजन पुरॊधसम उपाहसत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 38, + "text": "लक्षयित्वा पुरॊधास तु बहु शस्तं नराधिपम\nउत्स्मयन्तं च सततं दृष्ट्वासौ मन्युमान अभूत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 39, + "text": "अथ शूण्ये पुरॊधास तु सह राज्ञा समागतः\nकथाभिर अनुकूलाभी राजानम अभिरामयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 40, + "text": "ततॊ ऽबरवीन नरेन्द्रं स पुरॊधा भरतर्षभ\nवरम इच्छाम्य अहं तव एकं तवया दत्तं महाद्युते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 41, + "text": "[र]\nवराणां ते शतं दद्यां कुम उतैकं दविजॊत्तम\nसनेहाच च बहुमानाच च नास्त्य अदेयं हि मे तव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 42, + "text": "[पुरॊहित]\nएकं वै वरम इच्छामि यदि तुष्टॊ ऽसि पार्थिव\nयद ददासि महाराज सत्यं तद वद मानृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 43, + "text": "[भ]\nबाढम इत्य एव तं राजा परत्युवाच युधिष्ठिर\nयदि जञास्यामि वक्ष्यामि अजानन न तु संवदे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 44, + "text": "[प]\nपुण्याहवाचने नित्यं धर्मकृत्येषु चासकृत\nशान्ति हॊमेषु च सदा किं तवं हससि वीक्ष्य माम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 45, + "text": "सव्रीडं वै भवति हि मनॊ मे हसता तवया\nकामया शापितॊ राजन नान्यथा वक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 46, + "text": "भाव्यं हि कारणेनात्र न ते हास्यम अकारणम\nकौतूहलं मे सुभृशं तत्त्वेन कथयस्व मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 47, + "text": "[र]\nएवम उक्ते तवया विप्र यद अवाच्यं भवेद अपि\nअवश्यम एव वक्तव्यं शृणुष्वैक मना दविज" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 48, + "text": "पूर्वदेहे यथावृत्तं तन निबॊध दविजॊत्तम\nजातिं समराम्य अहं बरह्मन्न अवधानेन मे शृणु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 49, + "text": "शूद्रॊ ऽहम अभवं पूर्वं तापसॊ भृशसंयुतः\nऋषिर उग्रतपास तवं च तदाभूर दविजसत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 50, + "text": "परीयता हि तदा बरह्मन ममानुग्रह बुद्धिना\nपितृकार्ये तवया पूर्वम उपदेशः कृतॊ ऽनघ\nबृस्यां दर्भेषु हव्ये च कव्ये च मुनिसत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 51, + "text": "एतेन कर्म दॊषेण पुरॊधास तवम अजायथाः\nअहं राजा च विप्रेन्द्र पश्य कालस्य पर्ययम\nमत्कृते हय उपदेशेन तवया पराप्तम इदं फलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 52, + "text": "एतस्मात कारणाद बरह्मन परहसे तवां दविजॊत्तम\nन तवां परिभवन बरह्मन परहसामि गुरुर भवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 53, + "text": "विपर्ययेण मे मन्युस तेन संतप्यते मनः\nजातिं समराम्य अहं तुभ्यम अतस तवां परहसामि वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 54, + "text": "एवं तवॊग्रं हि तप उपदेशेन नाशितम\nपुरॊहितत्वम उत्सृज्य यतस्व तवम्पुनर भवे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 55, + "text": "इतस तवम अधमाम अन्यां मा यॊनिं पराप्स्यसे दविज\nगृह्यतां दरविणं विप्र पूतात्मा भव सत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 56, + "text": "[भ]\nततॊ विसृष्टॊ राज्ञा तु विप्रॊ दानान्य अनेकशः\nबराह्मणेभ्यॊ ददौ वित्तं भूमिं गरामांश च सर्वशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 57, + "text": "कृच्छ्राणि चीर्त्वा च ततॊ यथॊक्तामि दविजॊत्तमः\nतीर्थानि चाभिगत्वा वै दानानि विविधानि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 58, + "text": "दत्त्वा गाश चैव विप्राणां पूतात्मा सॊ ऽभवद दविजः\nतम एव चाश्रमं गत्वा चचार विपुलं तपः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 59, + "text": "ततः सिद्धिं परां पराप्तॊ बराह्मणॊ राजसत्तम\nसंमतश चाभवत तेषाम आश्रमे ऽऽशरमवासिनाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 60, + "text": "एवं पराप्तॊ महत कृच्छ्रम ऋषिः स नृपसत्तम\nबराह्मणेन न वक्तव्यं तस्माद वर्णावरे जने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 61, + "text": "वर्जयेद उपदेशं च सदैव बराह्मणॊ नृप\nउपदेशं हि कुर्वाणॊ दविजः कृच्छ्रम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 62, + "text": "एषितव्यं सदा वाचा नृपेण दविजसत्तमात\nन परवक्तव्यम इह हि किं चिद वर्णावरे जने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 63, + "text": "बराह्मणाः कषत्रिया वैश्यास तरयॊ वर्णा दविजातयः\nएतेषु कथयन राजन बराह्मणॊ न परदुष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 64, + "text": "तस्मात सद्भिर न वक्तव्यं कस्य चित किं चिद अग्रतः\nसूक्ष्मा गतिर हि धर्मस्य दुर्ज्ञेया हय अकृतात्मभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 65, + "text": "तस्मान मौनानि मुनयॊ दीक्षां कुर्वन्ति चादृताः\nदुरुक्तस्य भयाद राजन नानुभाषन्ति किं चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 66, + "text": "धार्मिका गुणसंपन्नाः सत्यार्जव परायणाः\nदुरुक्त वाचाभिहताः पराप्नुवन्तीह दुष्कृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 67, + "text": "उपदेशॊ न कर्तव्यः कदा चिद अपि कस्य चित\nउपदेशाद धि तत पापं बराह्मणः समवाप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 68, + "text": "विमृश्य तस्मात पराज्ञेन वक्तव्यं धर्मम इच्छता\nसत्यानृतेन हि कृत उपदेशॊ हिनस्ति वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 69, + "text": "वक्तव्यम इह पृष्टेन विनिश्चित्य विपर्ययम\nस चॊपदेशः कर्तव्यॊ येन धर्मम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 10, + "shloka": 70, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातम उपदेशे कृते सति\nमहान कलेशॊ हि भवति तस्मान नॊपदिशेत कव चित" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 11, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकीदृशे पुरुषे तात सत्रीषु वा भरतर्षभ\nशरीः पद्मा वसते नित्यं तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 11, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nअत्र ते वर्तयिष्यामि यथादृष्टं यथा शरुतम\nरुक्मिणी देवकीपुत्र संनिधौ पर्यपृच्छत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 11, + "shloka": 3, + "text": "नारायणस्याङ्क गतां जवलन्तीं; दृष्ट्वा शरियं पद्मसमान वक्त्राम\nकौतूहलाद विस्मितचारुनेत्रा; पप्रच्छ माता मकरध्वजस्य" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 11, + "shloka": 4, + "text": "कानीह भूतान्य उपसेवसे तवं; संतिष्ठती कानि न सेवसे तवम\nतानि तरिलॊकेश्वर भूतकान्ते; तत्त्वेन मे बरूहि महर्षिकन्ये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 11, + "shloka": 5, + "text": "एवं तदा शरीर अभिभाष्यमाणा; देव्या समक्षं गरुड धवजस्य\nउवाच वाक्यं मधुराभिधानं; मनॊहरं चन्द्र मुखी परसन्ना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 11, + "shloka": 6, + "text": "वसामि सत्ये सुभगे परगल्भे; दक्षे नरे कर्मणि वर्तमाने\nनाकर्म शीले पुरुषे वसामि; न नास्तिके सांकरिके कृतघ्ने\nन भिन्नवृत्ते न नृशंसवृत्ते; न चापि चौरे न गुरुष्व असूये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 11, + "shloka": 7, + "text": "ये चाल्पतेजॊबलसत्त्वसारा; हृष्यन्ति कुप्यन्ति च यत्र तत्र\nन देवि तिष्ठामि तथाविधेषु; नरेषु संसुप्त मनॊरथेषु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 11, + "shloka": 8, + "text": "यश चात्मनि परार्थयते न किं चिद; यश च सवभावॊपहतान्तर आत्मा\nतेष्व अल्पसंतॊष रतेषु नित्यं; नरेषु नाहं निवसामि देवि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 11, + "shloka": 9, + "text": "वसामि धर्मशीलेषु धर्मज्ञेषु महात्मसु\nवृद्धसेविषु दान्तेषु सत्त्वज्ञेषु महात्मसु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 11, + "shloka": 10, + "text": "सत्रीषु कषान्तासु दान्तासु देवद्विज परासु च\nवसामि सत्यशीलासु सवभावनिरतासु च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 11, + "shloka": 11, + "text": "परकीर्णभाण्डाम अनवेक्ष्य कारिणीं; सदा च भर्तुः परतिकूलवादिनीम\nपरस्य वेश्माभिरताम अलज्जाम; एवंविधां सत्रीं परिवर्जयामि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 11, + "shloka": 12, + "text": "लॊकाम अचॊक्षाम अवलेहिनीं च; वयपेतधैर्यां कलहप्रियां च\nनिद्राभिभूतां सततं शयानाम; एवंविधां सत्रीं परिवर्जयामि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 11, + "shloka": 13, + "text": "सत्यासु नित्यं परियदर्शनासु; सौभाग्ययुक्तासु गुणान्वितासु\nवसामि नारीषु पतिव्रतासु; कल्याण शीलासु विभूषितासु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 11, + "shloka": 14, + "text": "यानेषु कन्यासु विभूषणेषु; यज्ञेषु मेघेषु च वृष्टिमत्सु\nवसामि फुल्लासु च पद्मिनीषु; नक्षत्रवीथीषु च शारदीषु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 11, + "shloka": 15, + "text": "शैलेषु गॊष्ठेषु तथा वनेषु; सरःसु फुल्लॊत्पलपङ्कजेषु\nनदीषु हंसस्वननादितासु; करौञ्चावघुष्ट सवरशॊभितासु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 11, + "shloka": 16, + "text": "विस्तीर्णकूलह्रद शॊभितासु; तपस्विसिद्धद्विज सेवितासु\nवसामि नित्यं सुबहूदकासु; सिंहैर गजैश चाकुलितॊदकासु\nमत्ते गजे गॊवृषभे नरेन्द्रे; सिंहासने सत्पुरुषे च नित्यम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 11, + "shloka": 17, + "text": "यस्मिन गृहे हूयते हव्यवाहॊ; गॊब्राह्मणश चार्च्यते देवताश च\nकाले च पुष्पैर बलयः करियन्ते; तस्मिन गृहे नित्यम उपैमि वासम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 11, + "shloka": 18, + "text": "सवाध्यायनित्येषु दविजेषु नित्यं; कषत्रे च धर्माभिरते सदैव\nवैश्ये च कृषाभिरते वसामि; शूद्रे च शुश्रूषणनित्ययुक्ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 11, + "shloka": 19, + "text": "नारायणे तव एकमना वसानि; सर्वेण भावेन शरीरभूता\nतस्मिन हि धर्मः सुमहान निविष्टॊ; बरह्मण्यता चात्र तथा परियत्वम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 11, + "shloka": 20, + "text": "नाहं शरीरेण वसामि देवि; नैवं मया शक्यम इहाभिधातुम\nयस्मिंस तु भावेन वसामि पुंसि; स वर्धते धर्मयशॊ ऽरथकामैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nसत्रीपुंसयॊः संप्रयॊगे सपर्शः कस्याधिकॊ भवेत\nएतन मे संशयं राजन यथावद वक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nभङ्गाश्वनेन शक्रस्य यथा वैरम अभूत पुरा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 3, + "text": "पुरा भङ्गाश्वनॊ नाम राजर्षिर अतिधार्मिकः\nअपुत्रः स नरव्याघ्र पुत्रार्थं यज्ञम आहरत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 4, + "text": "अग्निष्टुं नाम राजर्षिर इन्द्र दविष्टं महाबलः\nपरायश्चित्तेषु मर्त्यानां पुत्र कामस्य चेष्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 5, + "text": "इन्द्रॊ जञात्वा तु तं यज्ञं महाभागः सुरेश्वरः\nअन्तरं तस्य राजर्षेर अन्विच्छन नियतात्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 6, + "text": "कस्य चित तव अथ कालस्य मृगयाम अटतॊ नृप\nइदम अन्तरम इत्य एव शक्रॊ नृपम अमॊहयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 7, + "text": "एकाश्वेन च राजर्षिर भरान्त इन्द्रेण मॊहितः\nन दिशॊ ऽविन्दत नृपः कषुत्पिपासार्दितस तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 8, + "text": "इतश चेतश च वै धावञ शरमतृष्णार्दितॊ नृपः\nसरॊ ऽपश्यत सुरुचिरं पूर्णं परमवारिणा\nसॊ ऽवगाह्य सरस तात पाययाम आस वाजिनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 9, + "text": "अथ पीतॊदकं सॊ ऽशवं वृक्षे बद्ध्वा नृपॊत्तमः\nअवगाह्य ततः सनातॊ राजा सत्रीत्वम अवाप ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 10, + "text": "आत्मानं सत्रीकृतं दृष्ट्वा वरीडितॊ नृपसत्तमः\nचिन्तानुगत सर्वात्मा वयाकुलेन्द्रिय चेतनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 11, + "text": "आरॊहिष्ये कथं तव अश्वं कथं यास्यामि वै पुरम\nअग्निष्टुं नाम इष्टं मे पुत्राणां शतम औरसम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 12, + "text": "जातं महाबलानां वै तान परवक्ष्यामि किं तव अहम\nदारेषु चास्मदीयेषु पौरजानपदेषु च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 13, + "text": "मृदुत्वं च तनुत्वं च विक्लवत्वं तथैव च\nसत्री गुणा ऋषिभिः परॊक्ता धर्मतत्त्वार्थ दर्शिभिः\nवयायामः कर्कशत्वं च वीर्यं च पुरुषे गुणाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 14, + "text": "पौरुषं विप्रनष्टं मे सत्रीत्वं केनापि मे ऽभवत\nसत्रीभावात कथम अश्वं तु पुनर आरॊढुम उत्सहे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 15, + "text": "महता तव अथ खेदेन आरुह्याश्वं नराधिपः\nपुनर आयात पुरं तात सत्रीभूतॊ नृपसत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 16, + "text": "पुत्रा दाराश च भृत्याश च पौरजानपदाश च ते\nकिं नव इदं तव इति विज्ञाय विस्मयं परमं गताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 17, + "text": "अथॊवाच स राजर्षिः सत्रीभूतॊ वदतां वरः\nमृगयाम अस्मि निर्यातॊ बलैः परिवृतॊ दृढम\nउद्भान्तः पराविशं घॊरम अटवीं दैवमॊहितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 18, + "text": "अटव्यां च सुघॊरायां तृष्णार्थॊ नष्टचेतनः\nसरः सुरुचिरप्रख्यम अपश्यं पक्षिभिर वृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 19, + "text": "तत्रावगाढः सत्रीभूतॊ वयक्तं दैवान न संशयः\nअतृप्त इव पुत्राणां दाराणां च धनस्य च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 20, + "text": "उवाच पुत्रांश च ततः सत्रीभूतः पार्थिवॊत्तमः\nसंप्रीत्या भुज्यतां राज्यं वनं यास्यामि पुत्रकाः\nअभिषिच्य सपुत्राणां शतं राजा वनं गतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 21, + "text": "ताम आश्रमे सत्रियं तात तापसॊ ऽभयवपद्यत\nतापसेनास्य पुत्राणाम आश्रमे ऽपय अभवच छतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 22, + "text": "अथ सा तान सुतान गृह्य पूर्वपुत्रान अभाषत\nपुरुषत्वे सुता यूयं सत्रीत्वे चेमे शतं सुताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 23, + "text": "एकत्र भुज्यतां राज्यं भरातृभावेन पुत्रकाः\nसहिता भरातरस ते ऽथ राज्यं बुभुजिरे तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 24, + "text": "तान दृष्ट्वा भरातृभावेन भुञ्जानान राज्यम उत्तमम\nचिन्तयाम आस देवेन्द्रॊ मन्युनाभिपरिप्लुतः\nउपकारॊ ऽसय राजर्षेः कृतॊ नापकृतं मया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ बराह्मणरूपेण देवराजः शतक्रतुः\nभेदयाम आस तान गत्वा नगरं वै नृपात्मजान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 26, + "text": "भरातॄणां नास्ति सौभ्रात्रं ये ऽपय एकस्य पितुः सुताः\nराज्यहेतॊर विवदिताः कश्यपस्य सुरासुराः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 27, + "text": "यूयं भङ्गाश्वनापत्यास तापसस्येतरे सुताः\nकश्यपस्य सुराश चैव असुराश च सुतास तथा\nयुष्माकं पैतृकं राज्यं भुज्यते तापसात्मजैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 28, + "text": "इन्द्रेण भेदितास ते तु युद्धे ऽनयॊन्यम अपातयन\nतच छरुत्वा तापसी चापि संतप्ता पररुरॊद ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 29, + "text": "बराह्मणच छद्मनाभ्येत्य ताम इन्द्रॊ ऽथान्वपृच्छत\nकेन दुःखेन संतप्ता रॊदिषि तवं वरानने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 30, + "text": "बराह्मणं तु ततॊ दृष्ट्वा सा सत्री करुणम अब्रवीत\nपुत्राणां दवे शते बरह्मन कालेन विनिवातिते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 31, + "text": "अहं राजाभवं विप्र तत्र पुत्रशतं मया\nसमुत्पन्नं सुरूपाणां विक्रान्तानां दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 32, + "text": "कदा चिन मृगयां यात उद्भ्रान्तॊ गहने वने\nअवगाढश च सरसि सत्रि भूतॊ बराह्मणॊत्तम\nपुत्रान राज्ये परतिष्ठाप्य वनम अस्मि ततॊ गतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 33, + "text": "सत्रियाश च मे पुत्रशतं तापसेन महात्मना\nआश्रमे जनितं बरह्मन नीतास ते नगरं मया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 34, + "text": "तेषां च वैरम उत्पन्नं कालयॊगेन वै दविज\nएतच छॊचामि विप्रेन्द्र दैवेनाभिपरिप्लुता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 35, + "text": "इन्द्रस तां दुःखितां दृष्ट्वा अब्रवीत परुषं वचः\nपुरा सुदुःसहं भद्रे मम दुःखं तवया कृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 36, + "text": "इन्द्र दविष्टेन यजता माम अनादृत्य दुर्मते\nइन्द्रॊ ऽहम अस्मि दुर्बुद्धे वैरं ते यातितं मया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 37, + "text": "इन्द्रं तु दृष्ट्वा राजर्षिः पादयॊः शिरसा गतः\nपरसीद तरिदशश्रेष्ठ पुत्र कामेन स करतुः\nइष्टस तरिदशशार्दूल तत्र मे कषन्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 38, + "text": "परणिपातेन तस्येन्द्रः परितुट्षॊ वरं ददौ\nपुत्रा वै कतमे राजञ जीवन्तु तव शंस मे\nसत्रीभूतस्य हि ये जाताः पुरुषस्याथ ये ऽभवन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 39, + "text": "तापसी तु ततः शक्रम उवाच परयताञ्जलिः\nसत्रीभूतस्य हि ये जातास ते मे जीवन्तु वासव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 40, + "text": "इन्द्रस तु विस्मितॊ हृष्टः सत्रियं पप्रच्छ तां पुनः\nपुरुषॊत्पादिता ये ते कथं दवेष्याः सुतास तव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 41, + "text": "सत्री बूतस्य हि ये जाताः सनेहस तेभ्यॊ ऽधिकः कथम\nकारणं शरॊतुम इच्छामि तन मे वक्तुम इहार्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 42, + "text": "[सत्री]\nसत्रियास तव अभ्यधिकः सनेहॊ न तथा पुरुषस्य वै\nतस्मात ते शक्र जीवन्तु ये जाताः सत्रीकृतस्य वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 43, + "text": "[भ]\nएवम उक्ते ततस तवेन्द्रः परीतॊ वाक्यम उवाच ह\nसर्व एवेह जीवन्तु पुत्रास ते सत्यवादिनि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 44, + "text": "वरं च वृणु राजेन्द्र यं तवम इच्छसि सुव्रत\nपुरुषत्वम अथ सत्रीत्वं मत्तॊ यद अभिकाङ्क्षसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 45, + "text": "[सत्री]\nसत्रीत्वम एव वृणे शक्र परसन्ने तवयि वासव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 46, + "text": "एवम उक्तस तु देवेन्द्रस तां सत्रियम्प्रत्युवाच ह\nपुरुषत्वं कथं तयक्त्वा सत्रीत्वं रॊचयसे विभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 47, + "text": "एवम उक्तः परत्युवाच सत्रीभूतॊ राजसत्तमः\nसत्रियाः पुरुषसंयॊगे परीतिर अभ्यधिका सदा\nएतस्मात कारणाच छक्र सत्रीत्वम एव वृणॊम्य अहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 48, + "text": "रमे चैवाधिकं सत्रीत्वे सत्यं वै देव सत्तम\nसत्रीभावेन हि तुष्टॊ ऽसमि गम्यतां तरिदशाधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 12, + "shloka": 49, + "text": "एवम अस्त्व इति चॊक्त्वा ताम आपृच्छ्य तरिदिवं गतः\nएवं सत्रिया महाराज अधिका परीतिर उच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 13, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकिं कर्तव्यं मनुष्येण लॊकयात्रा हितार्थिना\nकथं वै लॊकयात्रां तु किं शीलश च समाचरेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 13, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nकायेन तरिविधं कर्म वाचा चापि चतुर्विधम\nमनसा तरिविधं चैव दश कर्म पथांस तयजेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 13, + "shloka": 3, + "text": "पराणातिपातं सतैन्यं च परदानम अथापि च\nतरीणि पापानि कायेन सर्वतः परिवर्जयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 13, + "shloka": 4, + "text": "असत परलापं पारुष्यं पैशुन्यम अनृतं तथा\nचत्वारि वाचा राजेन्द्र न जल्पेन नानुचिन्तयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 13, + "shloka": 5, + "text": "अनभिध्या परस्वेषु सर्वसत्त्वेषु सौहृदम\nकर्मणां फलम अस्तीति तरिविधं मनसा चरेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 13, + "shloka": 6, + "text": "तस्माद वाक्कायमनसा नाचरेद अशुभं नरः\nशुभाशुभान्य आचरन हि तस्य तस्याश्नुते फलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nपितामहेशाय विभॊ नामान्य आचक्ष्व शम्भवे\nबभ्रवे विश्वमायाय महाभाग्यं च तत्त्वतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nसुरासुरगुरॊ देव विष्णॊ तवं वक्तुम अर्हसि\nशिवाय विश्वरूपाय यन मां पृच्छद युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 3, + "text": "नाम्नां सहस्रं देवस्य तण्डिना बरह्मयॊनिना\nनिवेदितं बरह्मलॊके बरह्मणॊ यत पुराभवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 4, + "text": "दवैपायनप्रभृतयस तथैवेमे तपॊधनाः\nऋषयः सुव्रता दान्ताः शृण्वन्तु गदतस तव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 5, + "text": "धरुवाय नन्दिने हॊत्रे गॊप्त्रे विश्वसृजे ऽगनये\nमहाभाग्यं विभॊ बरूहि मुण्डिने ऽथ कपर्दिने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 6, + "text": "[वासुदेव]\nन गतिः कर्मणां शक्या वेत्तुम ईशस्य तत्त्वतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 7, + "text": "हिरण्यगर्भप्रमुखा देवाः सेन्द्रा महर्षयः\nन विदुर यस्य निधनम आधिं वा सूक्ष्मदर्शिनः\nस कथं नरमात्रेण शक्यॊ जञातुं सतां गतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 8, + "text": "तस्याहम असुरघ्नस्य कांश चिद भगवतॊ गुणान\nभवतां कीर्तयिष्यामि वरतेशाय यथातथम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 9, + "text": "[व]\nएवम उक्त्वा तु भगवान गुणांस तस्य महात्मनः\nउपस्पृश्य शुचिर भूवा कथयाम आस धीमतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 10, + "text": "[व]\nशुश्रूषध्वं बराह्मणेन्द्रास तवं च तात युधिष्ठिर\nतवं चापगेय नामानि निशामय जगत्पतेः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 11, + "text": "यद अवाप्तं च मे पूर्वं साम्ब हेतॊः सुदुष्करम\nयथा च भगवान दृष्टॊ मया पूर्वं समाधिना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 12, + "text": "शम्बरे निहते पूर्वं रौक्मिणेयेन धीमता\nअतीते दवादशे वर्षे जाम्बवत्य अब्रवीद धि माम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 13, + "text": "परद्युम्न चारुदेष्णादीन रुक्मिण्या वीक्ष्य पुत्रकान\nपुत्रार्थिनी माम उपेत्य वाक्यम आह युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 14, + "text": "शूरं बलवतां शरेष्ठं कान्त रूपम अलक्मषम\nआत्मतुल्यं मम सुतं परयच्छाच्युत माचिरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 15, + "text": "न हि ते ऽपराप्यम अस्तीह तरिषु लॊकेषु किं चन\nलॊकान सृजेस तवम अपरान इच्छन यदुकुलॊद्वह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 16, + "text": "तवया दवादश वर्षाणि वायुभूतेन शुष्यता\nआराध्य पशुभर्तारं रुक्मिण्या जनिताः सुताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 17, + "text": "चारुदेष्णः सुचारुश च चारुवेषॊ यशॊधरः\nचारु शवराश चारु यशाः परद्युम्नः शम्भुर एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 18, + "text": "यथा ते जनिताः पुत्रा रुक्मिण्याश चारु विक्रमाः\nतथा ममापि तनयं परयच्छ बलशालिनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 19, + "text": "इत्य एवं चॊदितॊ देव्या ताम अवॊचं सुमध्यमाम\nअनुजानीहि मां राज्ञि करिष्ये वचनं तव\nसा च माम अब्रवीद गच्छ विजयाय शिवाय च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 20, + "text": "बरह्मा शिवः काश्यपश च नद्यॊ देवा मनॊऽनुगाः\nकषेत्रौषध्यॊ यज्ञवाहाच छन्दांस्य ऋषिगणा धरा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 21, + "text": "समुद्रा दक्षिणा सतॊभा ऋक्षाणि पितरॊ गरहाः\nदेवपत्न्यॊ देवकन्या देव मातर एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 22, + "text": "मन्वन्तराणि गावश च चन्द्रमाः सविता हरिः\nसावित्री बरह्म विद्या च ऋतवॊ वत्सराः कषपाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 23, + "text": "कषणा लवा मुहूर्ताश च निमेषा युगपर्ययाः\nरक्षन्तु सर्वत्रगतं तवां यादव सुखावहम\nअरिष्टं गच्छ पन्थानम अप्रमत्तॊ भवानघ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 24, + "text": "एवं कृतस्वस्त्ययनस तयाहं; ताम अभ्यनुज्ञाय कपीन्द्र पुत्रीम\nपितुः समीपे नरसत्तमस्य; मातुश च राज्ञश च तथाहुकस्य" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 25, + "text": "तम अर्थम आवेद्य यद अब्रवीन मां; विद्याधरेन्द्रस्य सुता भृशार्ता\nतान अभ्यनुज्ञाय तदाति दुःखाद; गदं तथैवातिबलं च रामम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 26, + "text": "पराप्यानुनां गुरुजनाद अहं तार्क्ष्यम अचिन्तयम\nसॊ ऽवहद धिमवन्तं मां पराप्य चैनं वयसर्जयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 27, + "text": "तत्राहम अद्भुतान भावान अपश्यं गिरिसत्तमे\nकषेत्रं च तपसां शरेष्ठं पश्याम्य आश्रमम उत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 28, + "text": "दिव्यं वैयाघ्रपद्यस्य उपमन्यॊर महात्मनः\nपुजितं देवगन्धर्वैर बराह्म्या लक्ष्म्या समन्वितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 29, + "text": "धव ककुभ कदम्बनारिकेलैः; कुर बककेतकजम्बुपाटलाभिः\nवट वरुणक वत्स नाभबिल्वैः; सरलकपित्थ परियालसाल तालैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 30, + "text": "बदरी कुन्दपुन्नागैर अशॊकाम्रातिमुक्तकैः\nभल्लातकैर मधूकैश च चम्पकैः पनसैस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 31, + "text": "वन्यैर बहुविधैर वृक्षैः फलपुष्पप्रदैर युतम\nपुष्पगुल्म लताकीर्णं कदली षण्डशॊभितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 32, + "text": "नानाशकुनिसंभॊज्यैः फलैर वृक्षैर अलं कृतम\nयथास्थानविनिक्षिप्तैर भूषितं वनराजिभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 33, + "text": "रुरुवारणशार्दूल सिंहद्वीपिसमाकुलम\nकुरङ्ग बर्हिणाकीर्णं मार्जारभुजगावृतम\nपूगैश च मृगजातीनां महिषर्क्ष निषेवितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 34, + "text": "नानापुष्परजॊ मिश्रॊ गजदानाधिवासितः\nदिव्यस्त्री गीतबहुलॊ मारुतॊ ऽतर सुखॊ ववौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 35, + "text": "धारा निनादैर विहगप्रणादैः; शुभैस तथा बृंहितैः कुञ्जराणाम\nगीतैस तथा किं नराणाम उदारैः; शुभैः सवनैः सामगानां च वीर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 36, + "text": "अचिन्त्यं मनसाप्य अन्यैः सरॊभिः समलं कृतम\nविशालैश चाग्निशरणैर भूषितं कुश संवृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 37, + "text": "विभूषितं पुण्यपवित्र तॊयया; सदा च जुष्पं नृप जह्नुकन्यया\nमहात्मभिर धर्मभृतां वरिष्ठैर; महर्षिभिर भूषितम अग्निकल्पैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 38, + "text": "वाय्वाहारैर अम्बुपैर जप्यनित्यैः; संप्रक्षालैर यतिभिर धयाननित्यैः\nधूमाशनैर ऊष्मपैः कषीरपैश च; विभूषितं बराह्मणेन्द्रैः समन्तात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 39, + "text": "गॊचारिणॊ ऽथाश्म कुट्टा दन्तॊलूखलिनस तथा\nमरीचिपाः फेनपाश च तथैव मृगचारिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 40, + "text": "सुदुःखान नियमांस तांस तान वहतः सुतपॊऽनवितान\nपश्यन उत्फुल्लनयनः परवेष्टुम उपचक्रमे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 41, + "text": "सुपूजितं देवगणैर महात्मभिः; शिवादिभिर भारत पुण्यकर्मभिः\nरराज तच चाश्रममण्डलं सदा; दिवीव राजन रविमण्डलं यथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 42, + "text": "करीडन्ति सर्पैर नकुला मृगैर वयाघ्राश च मित्रवत\nपरभावाद दीप्ततपसः संनिकर्ष गुणान्विताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 43, + "text": "तत्राश्रमपदे शरेष्ठे सर्वभूतमनॊरमे\nसेविते दविज शार्दूलैर वेदवेदाङ्गपारगैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 44, + "text": "नाना नियमविख्यातैर ऋषिभिश च महात्मभिः\nपरविशन्न एव चापश्यं जटाचीरधरं परभुम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 45, + "text": "तेजसा तपसा चैव दीप्यमानं यथानलम\nशिष्यमध्य गतं शान्तं युवानं बराह्मणर्षभम\nशिरसा वन्दमानं माम उपमन्युर अभाषत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 46, + "text": "सवागतं पुण्डरीकाक्ष सफलानि तपांसि नः\nयत पूज्यः पूजयसि नॊ दरष्टव्यॊ दरष्टुम इच्छसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 47, + "text": "तम अहं पराञ्जलिर भूत्वा मृगपक्षिष्व अथाग्निषु\nधर्मे च शिष्यवर्गे च समपृच्छम अनामयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 48, + "text": "ततॊ मां भगवान आह साम्ना परमवल्गुना\nलप्स्यसे तनयं कृष्ण आत्मतुल्यम असंशयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 49, + "text": "तपः सुमहद आस्थाय तॊषयेशानम ईश्वरम\nइह देवः स पत्नीकः समाक्रीडत्य अधिक्षज" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 50, + "text": "इहैव देवता शरेष्ठं देवाः सर्षिगणा पुरा\nतपसा बरह्मचर्येण सत्येन च दमेन च\nतॊषयित्वा शुभान कामान पराप्नुवंस ते जनार्दन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 51, + "text": "तेजसां तपसां चैव निधिः स भगवान इह\nशुभाशुभान्वितान भावान विसृजन संक्षिपन्न अपि\nआस्ते देव्या सहाचिन्त्यॊ यं परार्थयसि शत्रुहन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 52, + "text": "हिरण्यकशिपुर यॊ ऽभूद दानवॊ मेरुकम्पनः\nतेन सर्वामरैश्वर्यं शर्वात पराप्तं समार्बुदम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 53, + "text": "तस्यैव पुत्र परवरॊ मन्दरॊ नाम विश्रुतः\nमहादेववराच छक्रं वर्षार्बुदम अयॊधयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 54, + "text": "विष्णॊश चक्रं च तद घॊरं वज्रम आखण्डलस्य च\nशीर्णं पुराभवत तात गरहस्याङ्गेषु केशव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 55, + "text": "अर्द्यमानाश च विबुधा गरहेण सुबलीयसा\nशिव दत्तवराञ जघ्नुर असुरेन्द्रान सुरा भृशम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 56, + "text": "तुष्टॊ विद्युत्प्रभस्यापि तरिलॊकेश्वरताम अदात\nशतं वर्षसहस्राणां सर्वलॊकेश्वरॊ ऽभवत\nममैवानुचरॊ नित्यं भवितासीति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 57, + "text": "तथा पुत्रसहस्राणाम अयुतं च ददौ परभुः\nकुश दवीपं च स ददौ राज्येन भगवान अजः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 58, + "text": "तथा शतमुखॊ नाम धात्रा सृष्टॊ महासुरः\nयेन वर्षशतं साग्रम आत्ममांसैर हुतॊ ऽनलः\nतं पराह भगवांस तुष्टः किं करॊमीति शंकरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 59, + "text": "तं वै शतमुखः पराह यॊगॊ भवतु मे ऽदभुतः\nबलं च दैवतश्रेष्ठ शाश्वतं संम्प्रयच्छ मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 60, + "text": "सवायम्भुवः करतुश चापि पुत्रार्थम अभवत पुरा\nआविश्य यॊगेनात्मानं तरीणि वर्षशतान्य अपि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 61, + "text": "तस्य देवॊ ऽददत पुत्रान सहस्रं करतुसंमितान\nयॊगेश्वरं देव गीतं वेत्थ कृष्ण न संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 62, + "text": "वालखिल्या मघवता अवज्ञाताः पुरा किल\nतैः करुद्धैर भगवान रुद्रस तपसा तॊषितॊ हय अभूत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 63, + "text": "तांश चापि दैवतश्रेष्ठः पराह परीतॊ जगत्पतिः\nसुपर्णं सॊमहर्तारं तपसॊत्पादयिष्यथ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 64, + "text": "महादेवस्य रॊषाच च आपॊ नष्टाः पुराभवन\nतांश च सप्त कपालेन देवैर अन्याः परवर्तिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 65, + "text": "अत्रेर भार्यापि भर्तारं संत्यज्य बरह्मवादिनी\nनाहं तस्य मुनेर भूयॊ वशगा सयां कथं चन\nइत्य उक्त्वा सा महादेवम अगच्छच छरणं किल" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 66, + "text": "निर आहारा भयाद अत्रेस तरिणि वर्षशतान्य अपि\nअशेत मुसलेष्व एव परसादार्थं भवस्य सा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 67, + "text": "ताम अब्रवीद धसन देवॊ भविता वै सुतस तव\nवंशे तवैव नाम्ना तु खयातिं यास्यति चेप्सिताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 68, + "text": "शाकल्यः संशितात्मा वै नववर्षशतान्य अपि\nआराधयाम आस भवं मनॊ यज्ञेन केशव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 69, + "text": "तं चाह भगवांस तुष्टॊ गरन्थ कारॊ भविष्यसि\nवत्साक्षया च ते कीर्तिस तरैलॊक्ये वै भविष्यति\nअक्षयं च कुलं ते ऽसतु महर्षिभिर अलं कृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 70, + "text": "सावर्णिश चापि विख्यात ऋषिर आसीत कृते युगे\nइह तेन तपस तप्तं षष्टिं वर्षशतान्य अथ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 71, + "text": "तम आह भगवान रुद्रः साक्षात तुष्टॊ ऽसमि ते ऽनघ\nगरन्थ कृल लॊकविख्यातॊ भवितास्य अजरामरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 72, + "text": "मयापि च यथादृष्टॊ देवदेवः पुरा विभुः\nसाक्षात पशुपतिस तात तच चापि शृणु माधव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 73, + "text": "यदर्थं च महादेवः परयतेन मया पुरा\nआराधितॊ महातेजास तच चापि शृणु विस्तरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 74, + "text": "यद अवाप्तं च मे पूर्वं देवदेवान महेश्वरात\nतत सर्वम अखिलेनाद्य कथयिष्यामि ते ऽनघ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 75, + "text": "पुरा कृतयुगे तात ऋषिर आसीन महायशाः\nवयाघ्रपाद इति खयातॊ वेदवेदाङ्गपारगः\nतस्याहम अभवं पुत्रॊ धौम्यश चापि ममानुजः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 76, + "text": "कस्य चित तव अथ कालस्य धौम्येन सहमाधव\nआगच्छम आश्रमं करीडन मुनीनां भावितात्मनाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 77, + "text": "तत्रापि च मया दृष्टा दुह्यमाना पयस्विनी\nलक्षितं च मया कषीरं सवादुतॊ हय अमृतॊपमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 78, + "text": "ततः पिष्टं समालॊड्य तॊयेन सहमाधव\nआवयॊः कषीरम इत्य एव पानार्थम उपनीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 79, + "text": "अथ गव्यं पयस तात कदा चित पराशितं मया\nततः पिष्ट रसं तात न मे परीतिम उदावहत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 80, + "text": "ततॊ ऽहम अब्रुवं बाल्याज जननीम आत्मनस तदा\nकषीरौदन समायुक्तं भॊजनं च परयच्छ मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 81, + "text": "ततॊ माम अब्रवीन माता दुःखशॊकसमन्विता\nपुत्रस्नेहात परिष्वज्य मूर्ध्नि चाघ्राय माधव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 82, + "text": "कुतः कषीरॊदनं वत्स मुनीनां भावितात्मनाम\nवने निवसतां नित्यं कन्दमूलफलाशिनाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 83, + "text": "अप्रसाद्य विरूपाक्षं वरदं सथाणुम अव्ययम\nकुतः कषीरॊदनं वत्स सुखानि वसनानि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 84, + "text": "तं परपद्य सदा वत्स सर्वभावेन शंकरम\nतत्प्रसादाच च कामेभ्यः फलं पराप्स्यसि पुत्रक" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 85, + "text": "जनन्यास तद वचः शरुत्वा तदा परभृति शत्रुहन\nमम भक्तिर महादेवे नैष्ठिकी समपद्यत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 86, + "text": "ततॊ ऽहं तप आस्थाय तॊषयाम आस शंकरम\nदिव्यं वर्षसहस्रं तु पादाङ्गुष्ठाग्रविष्ठितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 87, + "text": "एकं वर्षशतं चैव फलाहारस तदाभवम\nदवितीयं शीर्णपर्णाशी तृतीयं चाम्बुभॊजनः\nशतानि सप्त चैवाहं वायुभक्षस तदाभवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 88, + "text": "ततः परीतॊ महादेवः सर्वलॊकेश्वरः परभुः\nशक्र रूपं स कृत्वा तु सर्वैर देवगणैर वृतः\nसहस्राक्षस तदा भूत्वा वर्ज पाणिर महायशाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 89, + "text": "सुधावदातं रक्ताक्षं सतब्धकर्णं मदॊत्कटम\nआवेष्टित करं रौद्रं चतुर्दंष्ट्रं महागजम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 90, + "text": "समास्थितश च भगवान दीप्यमानः सवतेजसा\nआजगाम किरीटी तु हारकेयूरभूषितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 91, + "text": "पाण्डुरेणातपत्रेण धरियमाणेन मूर्धनि\nसेव्यमानॊ ऽपसरॊभिश च दिव्यगन्धर्वनादितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 92, + "text": "ततॊ माम आह देवेन्द्रः परीतस ते ऽहं दविजॊत्तम\nवरं वृणीष्व मत्तस तव यत ते मनसि वर्तते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 93, + "text": "शक्रस्य तु वचः शरुत्वा नाहं परीतमनाभवम\nअब्रुवं च तदा कृष्ण देवराजम इदं वचः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 94, + "text": "नाहं तवत्तॊ वरं काङ्क्षे नान्यस्माद अपि दैवतात\nमहादेवाद ऋते सौम्य सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 95, + "text": "पशुपतिवचनाद भवामि सद्यः; कृमिर अथ वा तरुर अप्य अनेकशाखः\nअपशु पतिवरप्रसादजा मे; तरिभुवन राज्यविभूतिर अप्य अनिष्टा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 96, + "text": "अपि कीटः पतंगॊ वा भवेयं शंकराज्ञया\nन तु शक्र तवया दत्तं तरैलॊक्यम अपि कामये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 97, + "text": "यावच छशाङ्क शकलामल बद्धमौलिर; न परीयते पशुपतिर भगवान ममेशः\nतावज जरामरणजन्म शताभिघातैर; दुःखानि देहविहितानि समुद्वहामि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 98, + "text": "दिवसकर शशाङ्कवह्नि दीप्तं; तरिभुवन सारम अपारम आद्यम एकम\nअजरम अमरम अप्रसाद्य रुद्रं; जगति पुमान इह कॊ लभेत शान्तिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 99, + "text": "[षक्र]\nकः पुनस तव हेतुर वै ईशे कारणकारणे\nयेन देवाद ऋते ऽनयस्मात परसादं नाभिकाङ्क्षसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 100, + "text": "[उप]\nहेतुभिर वा किम अन्यैस ते ईशः कारणकारणम\nन शुश्रुम यद अन्यस्य लिङ्गम अभ्यर्च्यते सुरैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 101, + "text": "कस्यान्यस्य सुरैः सर्वैर लिङ्गं मुक्त्वा महेश्वरम\nअर्च्यते ऽरचित पूर्वं वा बरूहि यद्य अस्ति ते शरुतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 102, + "text": "यस्य बरह्मा च विष्णुश च तवं चापि सह दैवतैः\nअर्चयध्वं सदा लिङ्गं तस्माच छरेष्ठ तमॊ हि सः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 103, + "text": "तस्माद वरम अहं काङ्क्षे निधनं वापि कौशिक\nगच्छ वा तिष्ठ वा शक्र यथेष्टं बलसूदन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 104, + "text": "कामम एष वरॊ मे ऽसतु शापॊ वापि महेश्वरात\nन चान्यां देवतां काङ्क्षे सर्वकामफलान्य अपि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 105, + "text": "एवम उक्त्वा तु देवेन्द्रं दुःखाद आकुलितेन्द्रियः\nन परसीदति मे रुद्रः किम एतद इति चिन्तयन\nअथापश्यं कषणेनैव तम एवैरावतं पुनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 106, + "text": "हंसकुन्देन्दु सदृशं मृणालकुमुदप्रभम\nवृषरूपधरं साक्षात कषीरॊदम इव सागरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 107, + "text": "कृष्ण पुच्छं महाकायं मधुपिङ्गल लॊचनम\nजाम्बूनदेन दाम्ना च सर्वतः समलंकृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 108, + "text": "रक्ताक्षं सुमहानासं सुकर्णं सुकटी तटम\nसुपार्श्वं विपुर सकन्धं सुरूपं चारुदर्शनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 109, + "text": "ककुदं तस्य चाभाति सकन्धम आपूर्य विष्ठितम\nतुषारगिरिकूटाभं सिताभ्रशिखरॊपमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 110, + "text": "तम आस्थितश च भगवान देवदेवः सहॊमया\nअशॊभत महादेवः पौर्णमास्याम इवॊडुराट" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 111, + "text": "तस्य तेजॊ भवॊ वह्निः स मेघः सतनयित्नुमान\nसहस्रम इव सूर्याणां सर्वम आवृत्य तिष्ठति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 112, + "text": "ईश्वरः सुमहातेजाः संवर्तक इवानलः\nयुगान्ते सर्वभूतानि दिधक्षुर इव चॊद्यतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 113, + "text": "तेजसा तु तदा वयाप्ते दुर्निरीक्ष्ये समन्ततः\nपुनर उद्विग्नहृदयः किम एतद इति चिन्तयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 114, + "text": "मुहूर्तम इव तत तेजॊ वयाप्य सर्वा दिशॊ दिश\nपरशान्तं च कषणेनैव देवदेवस्य मायया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 115, + "text": "अथापश्यं सथितं सथाणुं भगवन्तं महेश्वरम\nसौरभेय गतं सौम्यं विधूमम इव पावकम\nसहितं चारुसर्वाङ्ग्या पार्वत्या परमेश्वरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 116, + "text": "नीलकन्हं महात्मानम असक्तं तेजसां निधिम\nअष्टादश भुजं सथाणुं सर्वाभरणभूषितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 117, + "text": "शुक्लाम्बर धरं देवं शुक्लमाल्यानुलेपनम\nशुक्लध्वजम अनाधृष्यं शुक्लयज्ञॊपवीतिनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 118, + "text": "गायद्भिर नृत्यमानैश च उत्पतद्भिर इतस ततः\nवृत्तं पारिषदैर दिव्यैर आत्मतुल्यपराक्रमैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 119, + "text": "बालेन्दु मुकुटं पाण्डुं शरच चन्द्रम इवॊदितम\nतरिभिर नेत्रैः कृतॊद्द्यॊतं तरिभिः सूर्यैर इवॊदितैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 120, + "text": "अशॊभत च देवस्य माला गात्रे सितप्रभे\nजातरूपमयैः पद्मैर गरथिता रत्नभूषिता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 121, + "text": "मूर्तिमन्ति तथास्त्राणि सर्वतेजॊमयानि च\nमया दृष्टानि गॊविन्द भवस्यामित तेजसः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 122, + "text": "इन्द्रायुधसहस्राभं धनुस तस्य महात्मनः\nपिनाकम इति विख्यातं स च वै पन्नगॊ महान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 123, + "text": "सप्त शीर्षॊ महाकायस तीक्ष्णदंष्ट्रॊ विषॊल्बणः\nजया वेष्टितमहाग्रीवः सथितः पुरुषविग्रहः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 124, + "text": "शरश च सूर्यसंकाशः कालानलसमद्युतिः\nयत तद अस्त्रं महाघॊरं दिव्यं पाशुपतं महत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 125, + "text": "अद्वितीयम अनिर्देश्यं सर्वभूतभयावहम\nस सफुलिङ्गं महाकायं विसृजन्तम इवानलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 126, + "text": "एकपादं महादंष्ट्रं सहस्रशिरसॊदरम\nसहस्रभुज जिह्वाक्षम उद्गिरन्तम इवानलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 127, + "text": "बराह्मान नारायणाद ऐन्द्राद आग्नेयाद अपि वारुणात\nयद विशिष्टं महाबाहॊ सर्वशस्त्रविघातनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 128, + "text": "येन तत तरिपुरं दग्ध्वा कषणाद भस्मीकृतं पुरा\nशरेणैकेन गॊविन्द महादेवेन लीलया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 129, + "text": "निर्ददाह जगत कृत्स्नं तरैलॊक्यं स चराचरम\nमहेश्वर भुजॊत्सृष्टं निमेषार्धान न संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 130, + "text": "नावध्यॊ यस्य लॊके ऽसमिन बरह्म विष्णुसुरेष्व अपि\nतद अहं दृष्टवांस तात आश्चर्याद भूतम उत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 131, + "text": "गुह्यम अस्त्रं परं चापि तत्तुल्याधिकम एव वा\nयत तच छूलम इति खयातं सर्वलॊकेषु शूलिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 132, + "text": "दारयेद यन महीं कृत्स्नां शॊषयेद वा महॊदधिम\nसंहरेद वा जगत कृत्स्नं विसृष्टं शूलपाणिना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 133, + "text": "यौवनाश्वॊ हतॊ येन मांधाता सबलः पुरा\nचक्रवर्ती महातेजास तरिलॊकविजयी नृपः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 134, + "text": "महाबलॊ महावीर्यः शक्रतुल्यपराक्रमः\nकरस्थेनैव गॊविन्द लवणस्येह रक्षसः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 135, + "text": "तच छूलम अतितीक्ष्णाग्रं सुभीमं लॊमहर्षणम\nतरिशिखां भरुकुटीं कृत्वा तर्जमानम इव सथितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 136, + "text": "विधूमं सार्चिसं कृष्णं कालसूर्यम इवॊदितम\nसर्पहस्तम अनिर्देश्यं पाशहस्तम इवान्तकम\nदृष्टवान अस्मि गॊविन्द तद अस्त्रं रुद्र संनिधौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 137, + "text": "परशुस तीक्ष्णधारश च दत्तॊ रामस्य यः पुरा\nमहादेवेन तुष्टेन कषत्रियाणां कषयं करः\nकार्तवीर्यॊ हतॊ येन चक्रवर्ती महामृधे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 138, + "text": "तरिः सप्तकृत्वः पृथिवी येन निःक्षत्रिया कृता\nजामदग्न्येन गॊविन्द रामेणाक्लिष्टकर्मणा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 139, + "text": "दीप्तधारः सुरौद्रास्यः सर्पकण्ठाग्र वेष्टितः\nअभवच छूलिनॊ ऽभयाशे दीप्तवह्नि शिखॊपमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 140, + "text": "असंख्येयानि चास्त्राणि तस्य दिव्यानि धीमतः\nपरधान्यतॊ मयैतानि कीर्तितानि तवानघ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 141, + "text": "सव्यदेशे तु देवस्य बरह्मा लॊकपितामहः\nदिव्यं विमानम आस्थाय हंसयुक्तं मनॊजवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 142, + "text": "वामपार्श्व गतश चैव तथा नारायणः सथितः\nवैनतेयं समास्थाय शङ्खचक्रगदाधरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 143, + "text": "सकन्दॊ मयूरम आस्थाय सथितॊ देव्याः समीपतः\nशक्तिं कन्हे समाधाय दवितीय इव पावकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 144, + "text": "पुरस्ताच चैव देवस्य नन्दिं पश्याम्य अवस्थितम\nशूलं विष्टभ्य तिष्ठन्तं दवितीयम इव शंकरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 145, + "text": "सवायम्भुवाद्या मनवॊ भृग्वाद्या ऋषयस तथा\nशक्राद्या देवताश चैव सर्व एव समभ्ययुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 146, + "text": "ते ऽभिवाद्य महात्मानं परिवार्य समन्ततः\nअस्तुवन विविधैः सतॊत्रैर महादेवं सुरास तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 147, + "text": "बरह्मा भवं तदा सतुन्वन रथन्तरम उदीरयन\nजयेष्ठसाम्ना च देवेशं जगौ नारायणस तदा\nगृणञ शक्रः परं बरह्म शतरुद्रीयम उत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 148, + "text": "बरह्मा नारायणश चैव देवराजश च कौशिकः\nअशॊभन्त महात्मानस तरयस तरय इवाग्नयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 149, + "text": "तेषां मध्यगतॊ देवॊ रराज भगवाञ शिवः\nशरद्घनविनिर्मुक्तः परिविष्ट इवांशुमान\nततॊ ऽहम अस्तुवं देवं सतवेनानेन सुव्रतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 150, + "text": "नमॊ देवाधिदेवाय महादेवाय वै नमः\nशक्राय शक्र रूपाय शक्र वेषधराय च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 151, + "text": "नमस ते वर्ज हस्ताय पिङ्गलायारुणाय च\nपिनाक पाणये नित्यं खड्गशूलधराय च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 152, + "text": "नमस ते कृष्ण वासाय कृष्ण कुञ्चितमूर्धजे\nकृष्णाजिनॊत्तरीयाय कृष्णाष्टम इतराय च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 153, + "text": "शुक्लवर्णाय शुक्लाय शुक्लाम्बर धराय च\nशुक्लभस्मावलिप्ताय शुक्लकर्म रताय च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 154, + "text": "तवं बरह्मा सर्वदेवानां रुद्राणां नीललॊहितः\nआत्मा च सर्वभूतानां सांख्ये पुरुष उच्यसे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 155, + "text": "ऋषभस तवं पवित्राणां यॊगिनां निष्कलः शिवः\nआश्रमाणां गृहस्थस तवम ईश्वराणां महेश्वरः\nकुबेरः सर्वयक्षाणां करतूनां विष्णुर उच्यसे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 156, + "text": "पर्वतानां महामेरुर नक्षत्राणां च चन्द्रमाः\nवसिष्ठस तवम ऋषीणां च गरहाणां सूर्य उच्यसे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 157, + "text": "आरण्यानां पशूनां च सिंहस तवं परमेश्वरः\nगराह्याणां गॊवृषश चासि भगवाँल लॊकपूजितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 158, + "text": "आदित्यानां भवान विष्णुर वसूनां चैव पावकः\nपक्षिणां वैनतेयश च अनन्तॊ भुजगेषु च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 159, + "text": "सामवेदश च वेदानां यजुषां शतरुद्रियम\nसनत्कुमारॊ यॊगीनां सांख्यानां कपिलॊ हय असि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 160, + "text": "शक्रॊ ऽसि मरुतां देव पितॄणां धर्मराड असि\nबरह्मलॊकश च लॊकानां गतीनां मॊक्ष उच्यसे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 161, + "text": "कषीरॊदः सागराणां च शैलानां हिमवान गिरिः\nवर्णानां बराह्मणश चासि विप्राणां दीक्षितॊ दविजः\nआदिस तवम असि लॊकानां संहर्ता काल एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 162, + "text": "यच चान्यद अपि लॊकेषु सत्त्वं तेजॊ ऽधिकं समृतम\nतत सर्वं भगवान एव इति मे निश्चिता मतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 163, + "text": "नमस ते भगवन देव नमस ते भक्त वत्सल\nयॊगेश्वर नमस ते ऽसतु नमस ते विश्वसंभव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 164, + "text": "परसीद मम भक्तस्य दीनस्य कृपणस्य च\nअनैश्वर्येण युक्तस्य गतिर भव सनातन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 165, + "text": "यं चापराधं कृतवान अज्ञानात परमेश्वर\nमद्भक्त इति देवेश तत सर्वं कषन्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 166, + "text": "मॊहितश चास्मि देवेश तुभ्यं रूपविपर्ययात\nतेन नार्घ्यं मया दत्तं पाद्यं चापि सुरेश्वर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 167, + "text": "एवं सतुत्वाहम ईशानं पाद्यम अर्घ्यं च भक्तितः\nकृताञ्जलिपुटॊ भूत्वा सर्वं तस्मै नयवेदयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 168, + "text": "ततः शीलाम्बुसंयुक्ता दिव्यगन्धसमन्विता\nपुष्पवृष्टिः शुभा तात पपात मम मूर्धनि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 169, + "text": "दुन्दुभिश च ततॊ दिव्यस ताडितॊ देवकिंकरैः\nववौ च मारुतः पुण्यः शुचि गन्धः सुखावहः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 170, + "text": "ततः परीतॊ महादेवः सपत्नीकॊ वृषध्वजः\nअब्रवीत तरिदशांस तत्र हर्षयन्न इव मां तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 171, + "text": "पश्यध्वं तरिदशाः सर्वे उपमन्यॊर महात्मनः\nमयि भक्तिं परां दिव्याम एकभावाद अवस्थिताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 172, + "text": "एवम उक्तास ततः कृष्ण सुरास ते शूलपाणिना\nऊचुः पराञ्जलयः सर्वे नमस्कृत्वा वृषध्वजम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 173, + "text": "भगवन देवदेवेश लॊकनाथ जगत्पते\nलभतां सर्वकामेभ्यः फलं तवत्तॊ दविजॊत्तमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 174, + "text": "एवम उक्तस ततः शर्वः सुरैर बरह्मादिभिस तथा\nआह मां भगवान ईशः परहसन्न इव शंकरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 175, + "text": "वत्सॊपमन्यॊ परीतॊ ऽसमि पश्य मां मुनिपुंगव\nदृढभक्तॊ ऽसि विप्रर्षे मया जिज्ञासितॊ हय असि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 176, + "text": "अनया चैव भक्त्या ते अत्यर्थं परीतिमान अहम\nतस्मात सर्वान ददाम्य अद्य कामांस तव यथेप्शितान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 177, + "text": "एवम उक्तस्य चैवाथ महादेवेन मे विभॊ\nहर्षाद अश्रूण्य अवर्तन्त लॊम हर्षश च जायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 178, + "text": "अब्रुवं च तदा देवं हर्षगद्गदया गिरा\nजानुभ्याम अवनिं गत्वा परणम्य च पुनः पुनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 179, + "text": "अद्य जातॊ हय अहं देव अद्य मे सफलं तपः\nयन मे साक्षान महादेवः परसन्नस तिष्ठते ऽगरतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 180, + "text": "यं न पश्यन्ति चाराध्य देवा हय अमितविक्रमम\nतम अहं दृष्टवान देवं कॊ ऽनयॊ धन्यतरॊ मया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 181, + "text": "एवं धयायन्ति विद्वांसः परं तत्त्वं सनातनम\nषड्विंशकम इति खयातं यत परात परम अक्षरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 182, + "text": "स एष भगवान देवः सर्वतत्त्वादिर अव्ययः\nसर्वतत्त्वविधानज्ञः परधानपुरुषेश्वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 183, + "text": "यॊ ऽसृजद दक्षिणाद अङ्गाद बरह्माणं लॊकसंभवम\nवामपार्श्वात तथा विष्णुं लॊकरक्षार्थम ईश्वरः\nयुगान्ते चैव संप्राप्ते रुद्रम अङ्गात सृजत परभुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 184, + "text": "स रुद्रः संहरन कृत्स्नं जगत सथावरजङ्गमम\nकालॊ भूत्वा महातेजाः संवर्तक इवानलः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 185, + "text": "एष देवॊ महादेवॊ जगत सृष्ट्वा चराचरम\nकल्पान्ते चैव सर्वेषां समृतिम आक्षिप्य तिष्ठति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 186, + "text": "सर्वगः सर्वभूतात्मा सर्वभूतभवॊद्भवः\nआस्ते सर्वगतॊ नित्यम अदृश्यः सर्वदैवतैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 187, + "text": "यदि देयॊ वरॊ मह्यं यदि तुष्टश च मे परभुः\nभक्तिर भवतु मे नित्यं शाश्वती तवयि शंकर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 188, + "text": "अतीतानागतं चैव वर्तमानं च यद विभॊ\nजानीयाम इति मे बुद्धिस तवत्प्रसादात सुरॊत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 189, + "text": "कषीरौदनं च भुञ्जीयाम अक्षयं सह बान्धवैः\nआश्रमे च सदा मह्यं सामिन्ध्यं परमस तु ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 190, + "text": "एवम उक्तः स मां पराह भगवाँल लॊकपूजितः\nमहेश्वरॊ महातेजाश चराचरगुरुः परभुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 191, + "text": "अजरश चामरश चैव भव दुःखविवर्जितः\nशीलवान गुणसंपन्नः सर्वज्ञः परियदर्शनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 192, + "text": "अक्षयं यौवनं ते ऽसतु तेजश चैवानलॊपमम\nकषीरॊदः सागरश चैव यत्र यत्रेच्छसे मुने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 193, + "text": "तत्र ते भविता कामं सांनिध्यं पयसॊ निधेः\nकषीरॊदनं च भुङ्क्ष्व तवम अमृतेन समन्वितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 194, + "text": "बन्धुभिः सहितः कल्पं ततॊ माम उपयास्यसि\nसांनिध्यम आश्रमे नित्यं करिष्यामि दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 195, + "text": "तिष्ठ वत्स यथा कामनॊत्कण्ठां कर्तुम अर्हसि\nसमृतः समृतश च ते विप्र सदा दास्यामि दर्शनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 196, + "text": "एवम उक्त्वा स भगवान सूर्यकॊटि समप्रभः\nममेशानॊ वरं दत्त्वा तत्रैवान्तरधीयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 197, + "text": "एवं दृष्टॊ मया कृष्ण देवदेवः समाधिना\nतद अवाप्तं च मे सर्वं यद उक्तं तेन धीमता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 198, + "text": "परत्यक्षं चैव ते कृष्ण पश्य सिद्धान वयवस्थितान\nऋषीन विद्याधरान यक्षान गन्धर्वाप्सरसस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 14, + "shloka": 199, + "text": "पश्य वृक्षान मनॊरम्यान सदा पुष्पफलान्वितान\nसर्वर्तुकुसुमैर युक्तान सनिग्धपत्रान सुशाखिनः\nसर्वम एतन महाबाहॊ दिव्यभावसमन्वितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 1, + "text": "[उप]\nएतान सहस्रशश चान्यान समनुध्यातवान हरः\nकस्मात परसादं भगवान न कुर्यात तव माधव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 2, + "text": "तवादृशेन हि देवानां शलाघनीयः समागमः\nबरह्मण्येनानृशंसेन शरद्दधानेन चाप्य उत\nजप्यं च ते परदास्यामि येन दरक्ष्यसि शंकरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 3, + "text": "[कृस्न]\nअब्रुवं तम अहं बरह्मंस तवत्प्रसादान महामुने\nदरक्ष्ये दितिजसंघानां मर्दनं तरिदशेश्वरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 4, + "text": "दिने ऽषटमे च विप्रेण दीक्षितॊ ऽहं यथाविधि\nदण्डी मुण्डी कुशी चीरी घृताक्तॊ मेखली तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 5, + "text": "मासम एकं फलाहारॊ दवितीयं सलिलाशनः\nतृतीयं च चतुर्थं च पञ्चमं चानिलाशनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 6, + "text": "एकपादेन तिष्ठंश च ऊर्ध्वबाहुर अतन्द्रितः\nतेजः सूर्यसहस्रस्य अपश्यं दिवि भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 7, + "text": "तस्य मध्यगतं चापि तेजसः पाण्डुनन्दन\nइन्द्रायुधपिनद्धाङ्गं विद्युन्माला गवाक्षकम\nनीलशैलचय परख्यं बलाका भूषितं घनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 8, + "text": "तम आस्थितश च भगवान देव्या सह महाद्युतिः\nतपसा तेजसा कान्त्या दीप्तया सह भार्यया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 9, + "text": "रराज भगवांस तत्र देव्या सह महेश्वरः\nसॊमेन सहितः सूर्यॊ यथा मेघस्थितस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 10, + "text": "संहृष्टरॊमा कौन्तेय विस्मयॊत्फुल्ललॊचनः\nअपश्यं देवसंघानां गतिम आर्तिहरं हरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 11, + "text": "किरीटिनं गदिनं शूलपाणिं; वयाघ्राजिनं जटिलं दण्डपाणिम\nपिनाकिनं वज्रिणं तीक्ष्णदंष्ट्रं; शुभाङ्गदं वयालयज्ञॊपवीतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 12, + "text": "दिव्यां मालाम उरसानेक वर्णां; समुद्वहन्तं गुल्फ देशावलम्बाम\nचन्द्रं यथा परिविष्टं ससंध्यं; वर्षात्यये तद्वद अपश्यम एनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 13, + "text": "परथमानां गणैश चैव समन्तात परिवारितम\nशरदीव सुदुष्प्रेक्ष्यं परिविष्टं दिवाकरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 14, + "text": "एकादश तथा चैनं रुद्राणां वृषवाहनम\nअस्तुवन नियतात्मानः कर्मभिः शुभकर्मिणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 15, + "text": "आदित्या वसवः साध्या विश्वे देवास तथाश्विनौ\nविश्वाभिः सतुतिभिर देवं विश्वदेवं समस्तुवन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 16, + "text": "शतक्रतुश च भगवान विष्णुश चादितिनन्दनौ\nबरह्मा रथन्तरं साम ईरयन्ति भवान्तिके" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 17, + "text": "यॊगीश्वराः सुबहवॊ यॊगदं पितरं गुरुम\nबरह्मर्षयश च स सुतास तथा देवर्षयश च वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 18, + "text": "पृतिवी चान्तरिक्षं च नक्षत्राणि गरहास तथा\nमासार्ध मासा ऋतवॊ रात्र्यः संवत्सराः कषणाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 19, + "text": "मुहूर्ताश च निमेषाश च तथैव युगपर्ययाः\nदिव्या राजन नमस्यन्ति विद्याः सर्वा दिशस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 20, + "text": "सनत्कुमारॊ वेदांश च इतिहासास तथैव च\nमरीचिर अङ्गिरा अत्रिः पुलस्त्यः पुलहः करतुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 21, + "text": "मनवः सप्त सॊमश च अथर्वा स बृहस्पतिः\nभृगुर दक्षः कश्यपश च वसिष्ठः काश्य एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 22, + "text": "छन्दांसि दीक्षा यज्ञाश च दक्षिणाः पावकॊ हविः\nयज्ञॊपगानि दरव्याणि मूर्तिमन्ति युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 23, + "text": "परजानां पतयः सर्वे सरितः पन्नगा नगाः\nदेवानां मातरः सर्वा देवपत्न्यः स कन्यकाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 24, + "text": "सहस्राणि मुनीनां च अयुतान्य अर्बुदानि च\nनमस्यन्ति परभुं शान्तं पर्वताः सागरा दिशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 25, + "text": "गन्धर्वाप्सरसश चैव गीतवादित्रकॊविदाः\nदिव्यतानेन गायन्तः सतुवन्ति भवम अद्भुतम\nविद्याधरा दानवाश च गुह्यका राक्षसास तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 26, + "text": "सर्वाणि चैव भूतानि सथावराणि चराणि च\nनमस्यन्ति महाराज वान मनः कर्मभिर विभुम\nपुरस्ताद विष्ठितः शर्वॊ ममासीत तरिदशेश्वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 27, + "text": "पुरस्ताद विष्ठितं दृष्ट्वा ममेशानं च भारत\nस परजापतिशक्रान्तं जगन माम अभ्युदैक्षत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 28, + "text": "ईक्षितुं च महादेवं न मे शक्तिर अभूत तदा\nततॊ माम बरवीद देवः पश्य कृष्ण वदस्व च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 29, + "text": "शिरसा वन्दिते देवे देवी परीता उमाभवत\nततॊ ऽहम अस्तुवं सथाणुं सतुतं बरह्मादिभिः सुरैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 30, + "text": "नमॊ ऽसतु ते शाश्वतसर्वयॊने; बरह्माधिपं तवाम ऋषयॊ वदन्ति\nतपश च सत्त्वं च रजस; तमश च तवाम एव सत्यं च वदन्ति सन्तः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 31, + "text": "तवं वै बरह्मा च रुद्रश च वरुणॊ ऽगनिर मनुर भवः\nधाता तवष्टा विधाता च तवं परभुः सर्वतॊ मुखः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 32, + "text": "तवत्तॊ जातानि भूतानि सथावराणि चराणि च\nतवम आदिः सर्वभूतानां संहारश च तवम एव हि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 33, + "text": "ये चेन्द्रियार्थाश च मनश च कृत्स्नं; ये वायवः सप्त तथैव चाग्निः\nये वा दिविस्था देवताश चापि पुंसां; तस्मात परं तवाम ऋषयॊ वदन्ति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 34, + "text": "वेदा यज्ञाश च सॊमश च दक्षिणा पावकॊ हविः\nयज्ञॊपगं च यत किं चिद भगवांस तद असंशयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 35, + "text": "इष्टं दत्तम अधीतं च वरतानि नियमाश च ये\nहरीः कीर्तिः शरीर दयुतिस तुष्टिः सिद्धिश चैव तवद अर्पणा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 36, + "text": "कामः करॊधॊ भयं लॊभॊ मदः सतम्भॊ ऽथ मत्सरः\nआधयॊ वयाधयश चैव भगवंस तनयास तव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 37, + "text": "कृतिर विकारः परलयः परधानं परभवॊ ऽवययः\nमनसः पररमा यॊनिः सवभावश चापि शाश्वतः\nअव्यक्तः पावन विभॊ सहस्रांशॊ हिरण्मयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 38, + "text": "आदिर गुणानां सर्वेषां भवान वै जीवनाश्रयः\nमहान आत्मा मतिर बरह्मा विश्वः शम्भुः सवयम्भुवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 39, + "text": "बुद्धिः परज्ञॊपलब्धिश च संवित खयातिर धृतिः समृतिः\nपर्याय वाचकैः शब्दैर महान आत्मा विभाव्यसे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 40, + "text": "तवां बुद्ध्वा बराह्मणॊ विद्वान अन परमॊहं निगच्छति\nहृदयं सर्वभूतानां कषेत्रज्ञस तवम ऋषिष्टुतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 41, + "text": "सर्वतः पाणिपादस तवं सर्वतॊ ऽकषिशिरॊमुखः\nसर्वतः शरुतिमाँल लॊके सर्वम आवृत्य तिष्ठसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 42, + "text": "फलं तवम असि तिग्मांशॊ निमेषादिषु कर्मसु\nतवं वै परभार्चिः पुरुषः सर्वस्य हृदि संस्थितः\nअणिमा लघिमा पराप्तिर ईशानॊ जयॊतिर अव्ययः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 43, + "text": "तवयि बुद्धिर मतिर लॊकाः परपन्नाः संश्रिताश च ये\nधयानिनॊ नित्ययॊगाश च सत्यसंधा जितेन्द्रियाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 44, + "text": "यस तवां धरुवं वेदयते गुहा शयं; परभुं पुराणं पुरुषं विश्वरूपम\nहिरण्मयं बुद्धिमतां परां गतिं; स बुद्धिमान बुद्धिम अतीत्य तिष्ठति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 45, + "text": "विदित्वा सप्त सूक्ष्माणि षडङ्गं तवां च मूर्तितः\nपरधानविधियॊगस्थस तवाम एव विशते बुधः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 46, + "text": "एवम उक्ते मया पार्थ भवे चार्ति विनाशने\nचराचरं जगत सर्वं सिंहनादम अथाकरॊत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 47, + "text": "स विप्र संघाश च सुरासुराश च; नागाः पिशाचाः पितरॊ वयांसि\nरक्षॊगणा बूत गणाश च सर्वे; महर्षयश चैव तथा परणेमुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 48, + "text": "मम मूर्ध्नि च दिव्यानां कुसुमानां सुगन्दिनाम\nराशयॊ निपतन्ति सम वायुश च सुसुखॊ ववौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 49, + "text": "निरीक्ष्य भगवान देवीम उमां मां च जगद धितः\nशतक्रतुं चाभिवीक्ष्य सवयं माम आह शंकरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 50, + "text": "विद्मः कृष्ण परां भक्तिम अस्मासु तव शत्रुहन\nकरियताम आत्मनः शरेयः परीतिर हि परमा तवयि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 15, + "shloka": 51, + "text": "वृणीष्वाष्टौ वरान कृष्ण दातास्मि तव सत्तम\nबरूहि यादव शार्दूलयान इच्छसि सुदुर्लभान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 1, + "text": "[कृस्न]\nमूर्ध्ना निपत्यनियतस तेजः संनिचये ततः\nपरमं हर्षम आगम्य भगवन्तम अथाब्रुवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 2, + "text": "धर्मे दृढत्वं युधि शत्रुघातं; यशस तथाग्र्यं परमं बलं च\nयॊगप्रियत्वं तव संनिकर्षं; वृणे सुतानां च शतं शतानि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 3, + "text": "एवम अस्त्व इति तद वाक्यं मयॊक्तः पराह शंकरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ मां जगतॊ माता धरणी सर्वपावनी\nउवाचॊमा परणिहिता शर्वाणी तपसां निधिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 5, + "text": "दतॊद भगवता पुत्रः साम्बॊ नाम तवानघ\nमत्तॊ ऽपय अष्टौ वरान इष्टान गृहाण तवं ददामि ते\nपरणम्य शिरसा सा च मयॊक्ता पाण्डुनन्दन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 6, + "text": "दविजेष्व अकॊपं पितृतः परसादं; शतं सुतानाम उपभॊगं परं च\nकुले परीतिं मातृतश च परसादं; शम पराप्तिं परवृणे चापि दाक्ष्यम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 7, + "text": "[देवी]\nएवं भविष्यत्य अमरप्रभाव; नाहं मृषा जातु वदे कदा चित\nभार्या सहस्राणि च षॊडशैव; तासु परियत्वं च तथाक्षयत्वम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 8, + "text": "परीतिं चाग्र्यां बान्धवानां सकाशाद; ददामि ते वपुषः काम्यतां च\nभॊक्ष्यन्ते वै सप्ततिर वै शतानि; गृहे तुभ्यम अतिथीनां च नित्यम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 9, + "text": "[वासुदेव]\nएवं दत्त्वा वरान देवॊ मम देवी च भारत\nअन्तर्हितः कषणे तस्मिन सगणॊ भीम पूर्वज" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 10, + "text": "एतद अत्यद्भुतं सर्वं बराह्मणायातितेजसे\nउपमन्यवे मया कृत्स्नम आख्यातं कौरवॊत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 11, + "text": "नमस्कृत्वा तु स पराह देवदेवाय सुव्रत\nनास्ति शर्व समॊ दाने नास्ति शर्व समॊ रणे\nनास्ति शर्व समॊ देवॊ नास्ति शर्व समा गतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 12, + "text": "ऋषिर आसीत कृते तात तण्डिर इत्य एव विश्रुतः\nदशवर्षसहस्राणि तेन देवः समाधिना\nआराधितॊ ऽभूद भक्तेन तस्यॊदर्कं निशामय" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 13, + "text": "स दृष्ट्ववान महादेवम अस्तौषीच च सतवैर विभुम\nपवित्राणां पवित्रस तवं गतिर गतिमतां वर\nअत्युग्रं तेजसां तेजस तपसां परमं तपः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 14, + "text": "विश्वावसुहिरण्याक्ष पुरुहूत नमस्कृत\nभूरि कल्याणद विभॊ पुरु सत्यनमॊ ऽसतु ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 15, + "text": "जाती मरणभीरूणां यतीनां यततां विभॊ\nनिर्वाणद सहस्रांशॊ नमस ते ऽसतु सुखाश्रय" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 16, + "text": "बरह्मा शतक्रतुर विष्णुर विश्वे देवा महर्षयः\nन विदुस तवां तु तत्त्वेन कुतॊ वेत्स्यामहे वयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 17, + "text": "तवत्तः परवर्तते कालस तवयि कालश च लीयते\nकालाख्यः पुरुषाख्यश च बरह्माख्यश च तवम एव हि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 18, + "text": "तनवस ते समृतास तिस्रः पुराणज्ञैः सुरर्षिभिः\nअधिपौरुषम अध्यात्मम अधिभूताधिदैवतम\nअधिलॊक्याधिविज्ञानम अधियज्ञस तवम एव हि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 19, + "text": "तवां विदित्वात्म देहस्थं दुर्विदं दैवतैर अपि\nविद्वांसॊ यान्ति निर्मुक्ताः परं भावम अनामयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 20, + "text": "अनिच्छतस तव विभॊ जन्ममृत्युर अनेकतः\nदवारं तवं सवर्गमॊक्षाणाम आक्षेप्ता तवं ददासि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 21, + "text": "तवम एव मॊक्षः सवर्गश च कामः करॊधस तवम एव हि\nसत्त्वं रजस तमश चैव अधश चॊर्ध्वं तवम एव हि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 22, + "text": "बरह्मा विष्णुश च रुद्रश च सकन्देन्द्रौ सविता यमः\nवरुणेन्दू मनुर धाता विधाता तवं धनेश्वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 23, + "text": "भूर वायुर जयॊतिर आपश च वाग्बुद्धिस तवं मतिर मनः\nकर्म सत्यानृते चॊभे तवम एवास्ति च नास्ति च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 24, + "text": "इन्द्रियाणीन्द्रियार्थाश च तत्परं परकृतेर धरुवम\nविश्वाविश्व परॊ भावश चिन्त्याचिन्त्यस तवम एव हि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 25, + "text": "यच चैतत परमं बरह्म यच च तत्परमं पदम\nया गतिः सांख्ययॊगानां स भवान नात्र संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 26, + "text": "नूनम अद्य कृतार्थाः सम नूनं पराप्ताः सतां गतिम\nयां गतिं पराप्नुवन्तीह जञाननिर्मल बुद्धयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 27, + "text": "अहॊ मूढाः सम सुचिरम इमं कालम अचेतसः\nयन न विद्मः परं देवं शाश्वतं यं विदुर बुधाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 28, + "text": "सॊ ऽयम आसादितः साक्षाद बहुभिर जन्मभिर मया\nभक्तानुग्रह कृद देवॊ यं जञात्वामृतम अश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 29, + "text": "देवासुरमनुष्याणां यच च गुह्यं सनातनम\nगुहायां निहितं बरह्म दुर्विज्ञेयं सुरैर अपि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 30, + "text": "स एष भगवान्द देवः सर्वकृत सर्वतॊ मुखः\nसर्वात्मा सर्वदर्शी च सर्वगः सर्ववेदिता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 31, + "text": "पराणकृत पराणभृत पराणी पराणदः पराणिनां गतिः\nदेहकृद देहभृद देही देहभुग देहिनां गतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 32, + "text": "अध्यात्मगतिनिष्ठानां धयानिनाम आत्मवेदिनाम\nअपुनर्मार कामानां या गतिः सॊ ऽयम ईश्वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 33, + "text": "अयं च सर्वभूतानां शुभाशुभगतिप्रदः\nअयं च जन्म मरणे विदध्यात सर्वजन्तुषु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 34, + "text": "अयं च सिद्धिकामानाम ऋषीणां सिद्धिदः परभुः\nअयं च मॊक्षकामानां दविजानां मॊक्षदः परभुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 35, + "text": "भूर आद्यान सर्वभुवनान उत्पाद्य स दिवौकसः\nविभर्ति देवस तनुभिर अष्टाभिश च ददाति च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 36, + "text": "अतः परवर्तते सर्वम अस्मिन सर्वं परतिष्ठितम\nअस्मिंश च परलयं याति अयम एकः सनातनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 37, + "text": "अयं स सत्यकामानां सत्यलॊकः परः सताम\nअपवर्गश च मुक्तानां कैवल्यं चात्मवादिनाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 38, + "text": "अयं बरह्मादिभिः सिद्धैर गुहायां गॊपितः परभुः\nदेवासुरमनुष्याणां न परकाशॊ भवेद इति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 39, + "text": "तं तवां देवासुरनरास तत्त्वेन न विदुर भवम\nमॊहिताः खल्व अनेनैव हृच्छयेन परवेशिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 40, + "text": "ये चैनं संप्रपद्यन्ते भक्तियॊगेन भारत\nतेषाम एवात्मनात्मानं दर्शयत्य एष हृच्छयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 41, + "text": "यं जञात्वा न पुनर्जन्म मरणं चापि विद्यते\nयं विदित्वा परं वेद्यं वेदितव्यं न विद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 42, + "text": "यं लब्ध्वा परमं लाभं मन्यते नाधिकं पुनः\nपराणसूक्ष्मां परां पराप्तिम आगच्छत्य अक्षयावहाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 43, + "text": "यं सांख्या गुणतत्त्वज्ञाः सांख्यशास्त्रविशारदाः\nसूक्ष्मज्ञानरताः पूर्वं जञात्वा मुच्यन्ति बन्धनैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 44, + "text": "यं च वेद विदॊ वेद्यं वेदान्तेषु परतिष्ठितम\nपराणायामपरा नित्यं यं विशन्ति जपन्ति च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 45, + "text": "अयं स देव यानानाम आदित्यॊ दवारम उच्यते\nअयं च पितृयानानां चन्द्रमा दवारम उच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 46, + "text": "एष कालगतिश चैत्रा संवत्सरयुगादिषु\nभावाभावौ तदात्वे च अयने दक्षिणॊत्तरे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 47, + "text": "एवं परजापतिः पूर्वम आराध्य बहुभिः सतवैः\nवरयाम आस पुत्रत्वे नीललॊहित संज्ञितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 48, + "text": "ऋग्भिर यम अनुशंसन्ति तन्त्रे कर्मणि बह्व ऋचः\nयजुर्भिर यं तरिधा वेद्यं जुह्वत्य अध्वर्यवॊ ऽधवरे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 49, + "text": "सामभिर यं च गायन्ति सामगाः शुद्धबुद्धयः\nयज्ञस्य परमा यॊनिः पतिश चायं परः समृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 50, + "text": "रात्र्यहः शरॊत्रनयनः पक्षमास शिरॊ भुजः\nऋतुवीर्यस तपॊ धैर्यॊ हय अब्द गुह्यॊरु पादवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 51, + "text": "मृत्युर यमॊ हुताशश च कालः संहार वेगवान\nकालस्य परमा यॊनिः कालश चायं सनातनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 52, + "text": "चन्द्रादित्यौ स नक्षत्रौ सग्रहौ सह वायुना\nधरुवः सप्तर्षयश चैव भुवनाः सप्त एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 53, + "text": "परधानं महद अव्यक्तं विशेषान्तं स वैकृतम\nबरह्मादि सतम्ब पर्यन्तं भूतादि सद असच च यत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 54, + "text": "अष्टौ परकृतयश चैव परकृतिभ्यश च यत परम\nअस्य देवस्य यद भागं कृत्स्नं संपरिवर्तते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 55, + "text": "एतत परमम आनन्दं यत तच छाश्वतम एव च\nएषा गतिर विरक्तानाम एष भावः परः सताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 56, + "text": "एतत पदम अनुद्विग्नम एतद बरह्म सनातनम\nशास्त्रवेदाङ्गविदुषाम एतद धयानं परं पदम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 57, + "text": "इयं सा परमा काष्ठा इयं सा परमा कला\nइयं सा परमा सिद्धिर इयं सा परमा गतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 58, + "text": "इयं सा परमा शान्तिर इयं सा निर्वृतिः परा\nयं पराप्य कृतकृत्याः सम इत्य अमन्यन्त वेधसः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 59, + "text": "इयं तुष्टिर इयं सिद्धिर इयं शरुतिर इयं समृतिः\nअध्यात्मगतिनिष्ठानां विदुषां पराप्तिर अव्यया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 60, + "text": "यजतां यज्ञकामानां यज्ञैर विपुलदक्षिणैः\nया गतिर देवतैर दिव्या सा गतिस तवं सनातन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 61, + "text": "जप्यहॊमव्रतैः कृच्छ्रैर नियमैर देहपातनैः\nतप्यतां या गतिर देव वैरजे सा गतिर भवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 62, + "text": "कर्म नयासकृतानां च विरक्तानां ततस ततः\nया गतिर बरह्मभवने सा गतिस तवं सनातन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 63, + "text": "अपुनर्मार कामानां वैराग्ये वर्ततां परे\nविकृतीनां लयानां च सा गतिस तवं सनातन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 64, + "text": "जञानविज्ञाननिष्ठानां निरुपाख्या निरञ्जना\nकैवल्या या गतिर देव परमा सा गतिर भवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 65, + "text": "वेद शास्त्रपुराणॊक्ताः पञ्चैता गतयः समृताः\nतवत्प्रसादाद धि लभ्यन्ते न लभ्यन्ते ऽनयथा विभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 66, + "text": "इति तण्डिस तपॊयॊगात तुष्टावेशानम अव्ययम\nजगौ च परमं बरह्म यत पुरा लॊककृज जगौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 67, + "text": "बरह्मा शतक्रतुर विष्णुर विश्वे देवा महर्षयः\nन विदुस तवाम इति ततस तुष्टः परॊवाच तं शिवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 68, + "text": "अक्षयश चाव्ययश चैव भविता दुःखवर्जितः\nयशस्वी तेजसा युक्तॊ दिव्यज्ञानसमन्वितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 69, + "text": "ऋषीणाम अभिगम्यश च सूत्रकर्ता सुतस तव\nमत्प्रसादाद दविजश्रेष्ठ भविष्यति न संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 70, + "text": "कं वा कामं ददाम्य अद्य बरूहि यद वत्स काङ्क्षसे\nपराञ्जलिः स उवाचेदं तवयि भक्तिर दृढास्तु मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 71, + "text": "एवं दत्त्वा वरं देवॊ वन्द्यमानः सुरर्षिभिः\nसतूयमानश च विबुधैस तत्रैवान्तरधीयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 72, + "text": "अन्तर्हिते भगवति सानुगे यादवेश्वर\nऋषिर आश्रमम आगम्य ममैतत परॊक्तवान इह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 73, + "text": "यानि च परथितान्य आदौ तण्डिर आख्यातवान मम\nनामानि मानवश्रेष्ठ तानि तवं शृणु सिद्धये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 74, + "text": "दश नाम सहस्राणि वेदेष्व आह पितामहः\nशर्वस्य शास्त्रेषु तथा दश नाम शतानि वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 16, + "shloka": 75, + "text": "गुह्यानीमानि नामानि तण्डिर भगवतॊ ऽचयुत\nदेवप्रसादाद देवेश पुरा पराह महात्मने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 1, + "text": "[वासुदेव]\nततः स परयतॊ भूत्वा मम तात युधिष्ठिर\nपराञ्जलिः पराह विप्रर्षिर नाम संहारम आदितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 2, + "text": "[उ]\nबरह्म परॊक्तैर ऋषिप्रॊक्तैर वेदवेदाङ्गसंभवैः\nसर्वलॊकेषु विख्यातैः सथाणुं सतॊष्यामि नामभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 3, + "text": "महद्भिर विहितैः सत्यैः सिद्धैः सर्वार्थसाधकैः\nऋषिणा तण्डिना भक्त्या कृतैर देवकृतात्मना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 4, + "text": "यथॊक्तैर लॊकविख्यातैर मुनिभिस तत्त्वदर्शिभिः\nपरवरं परथमं सवर्ग्यं सर्वभूतहितं शुभम\nशरुतैः सर्वत्र जगति बरह्मलॊकावतारितैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 5, + "text": "यत तद रहस्यं परमं बरह्म परॊक्तं सनातनम\nवक्ष्ये यदुकुलश्रेष्ठ शृणुष्वावहितॊ मम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 6, + "text": "परत्वेन भवं देवं भक्तस तवं परमेश्वरम\nतेन ते शरावयिष्यामि यत तद बरह्म सनातनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 7, + "text": "न शक्यं विस्तरात कृत्स्नं वक्तुं शर्वस्य केन चित\nयुक्तेनापि विभूतीनाम अपि वर्षशतैर अपि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 8, + "text": "यस्यादिर मध्यम अन्तश च सुरैर अपि न गम्यते\nकस तस्य शक्नुयाद वक्तुं गुणान कार्त्स्न्येन माधव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 9, + "text": "किं तु देवस्य महतः संक्षिप्तार्थ पदाक्षरम\nशक्तितश चरितं वक्ष्ये परसादात तस्य चैव हि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 10, + "text": "अप्राप्येह ततॊ ऽनुज्ञां न शक्यः सतॊतुम ईश्वरः\nयदा तेनाभ्यनुज्ञातः सतुवत्य एव सदा भवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 11, + "text": "अनादि निधनस्याहं सर्वयॊनेर महात्मनः\nनाम्नां कं चित समुद्देशं वक्ष्ये हय अव्यक्तयॊनिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 12, + "text": "वरदस्य वरेण्यस्य विश्वरूपस्य धीमतः\nशृणु नाम समुद्देशं यद उक्तं पद्मयॊनिना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 13, + "text": "दश नाम सहस्राणि यान्य आह परपितामहः\nतानि निर्मथ्य मनसा दध्नॊ घृतम इवॊद्धृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 14, + "text": "गिरेः सारं यथा हेमपुष्पात सारं यथा मधु\nघृतात सारं यथा मण्डस तथैतत सारम उद्धृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 15, + "text": "सर्वपाप्मापहम इदं चतुर्वेद समन्वितम\nपरयत्नेनाधिगन्तव्यं धार्यं च परयतात्मना\nशान्तिकं पौष्टिकं चैव रक्षॊघ्नं पावनं महत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 16, + "text": "इदं भक्ताय दातव्यं शरद्दधानास्तिकाय च\nनाश्रद्दधान रूपाय नास्तिकायाजितात्मने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 17, + "text": "यश चाभ्यसूयते देवं भूतात्मानं पिनाकिनम\nस कृष्ण नरकं याति सह पूर्वैः सहानुगैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 18, + "text": "इदं धयानम इदं यॊगम इदं धयेयम अनुत्तमम\nइदं जप्यम इदं जञानं रहस्यम इदम उत्तमम\nइदं जञात्वान्त काके ऽपि गच्छेद धि परमां गतिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 19, + "text": "पवित्रं मङ्गलं पुण्यं कल्याणम इदम उत्तमम\nनिगदिष्ये महाबाहॊ सतवानाम उत्तमं सतवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 20, + "text": "इदं बरह्मा पुरा कृत्वा सर्वलॊकपितामहः\nसर्वस्तवानां दिव्यानां राजत्वे समकल्पयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 21, + "text": "तदा परभृति चैवायम ईश्वरस्य महात्मनः\nसतवराजेति विख्यातॊ जगत्य अमरपूजितः\nबरह्मलॊकाद अयं चैव सतवराजॊ ऽवतारितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 22, + "text": "यस्मात तण्डिः पुरा पराह तेन तण्डि कृतॊ ऽभवत\nसवर्गाच चैवात्र भूलॊकं तण्डिना हय अवतारितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 23, + "text": "सर्वमङ्गल मङ्गल्यं सर्वपापप्रणाशनम\nनिगदिष्ये महाबाहॊ सतवानाम उत्तमं सतवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 24, + "text": "बरह्मणाम अपि यद बरह्म पराणाम अपि यत परम\nतेजसाम अपि यत तेजस तपसाम अपि यत तपः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 25, + "text": "शान्तीनाम अपि या शान्तिर दयुतीनाम अपि या दयुतिः\nदान्तानाम अपि यॊ दान्तॊ धीमताम अपि या च धीः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 26, + "text": "देवानाम अपि यॊ देवॊ मुनीनाम अपि यॊ मुनिः\nयज्ञानाम अपि यॊ यज्ञः शिवानाम अपि यः शिवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 27, + "text": "रुद्राणाम अपि यॊ रुद्रः परभुः परभवताम अपि\nयॊगिनाम अपि यॊ यॊगी कारणानां च कारणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 28, + "text": "यतॊ लॊकाः संभवन्ति न भवन्ति यतः पुनः\nसर्वभूतात्मभूतस्य हरस्यामित तेजसः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 29, + "text": "अष्टॊत्तर सहस्रं तु नाम्नां शर्वस्य मे शृणु\nयच छरुत्वा मनुजश्रेष्ठ सर्वान कामान अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 30, + "text": "सथिरः सथाणुः पभुर भानुः परवरॊ वरदॊ वरः\nसर्वात्मा सर्वविख्यातः सर्वः सर्वकरॊ भवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 31, + "text": "जटी चर्मी शिखण्डी च सर्वाङ्गः सर्वभावनः\nहरिश च हरिणाक्षश च सर्वभूतहरः परभुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 32, + "text": "परवृत्तिश च निवृत्तिश च नियतः शाश्वतॊ धरुवः\nशमशानचारी भगवान खचरॊ गॊचरॊ ऽरदनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 33, + "text": "अभिवाद्यॊ महाकर्मा तपस्वी भूतभावनः\nउन्मत्तवेश परच्छन्नः सर्वलॊकप्रजापतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 34, + "text": "महारूपॊ महाकायः सर्वरूपॊ महायशाः\nमहात्मा सर्वभूतश च विरूपॊ वामनॊ मनुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 35, + "text": "लॊकपालॊ ऽनतर्हितात्मा परसादॊ हयगर्दभिः\nपवित्रश च महांश चैव नियमॊ नियमाश्रयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 36, + "text": "सर्वकर्मा सवयम्भूश च आदिर आदि करॊ निधिः\nसहस्राक्षॊ विरूपाक्शः सॊमॊ नक्षत्रसाधकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 37, + "text": "चन्द्रसूर्यगतिः केतुर गरहॊ गरहपतिर वरः\nअद्रिर अद्र्यालयः कर्ता मृगबाणार्पणॊ ऽनघः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 38, + "text": "महातपा घॊरतपा अदीनॊ दीनसाधकः\nसंवत्सरकरॊ मन्त्रः परमाणं परमं तपः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 39, + "text": "यॊगी यॊज्यॊ महाबीजॊ महारेता महातपाः\nसुवर्णरेताः सर्वज्ञः सुबीजॊ वृषवाहनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 40, + "text": "दश बाहुस तव अनिमिषॊ नीलकण्ठ उमापतिः\nविश्वरूपः सवयं शरेष्ठॊ बलवीरॊ बलॊ गणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 41, + "text": "गणकर्ता गणपतिर दिग्वासाः काम्य एव च\nपवित्रं परमं मन्त्रः सर्वभावकरॊ हरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 42, + "text": "कमण्डलुधरॊ धन्वी बाणहस्तः कपालवान\nअशनी शतघ्नी खड्गी पट्टिशी चायुधी महान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 43, + "text": "सरुव हस्तः सुरूपश च तेजस तेजः करॊ निधिः\nउष्णीषी च सुवक्त्रश च उदग्रॊ विनतस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 44, + "text": "दीर्घश च हरि केशश च सुतीर्थः कृष्ण एव च\nसृगालरूपः सर्वार्थॊ मण्डः कुण्डी कमण्डलुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 45, + "text": "अजश च मृगरूपश च गन्धधारी कपर्द्य अपि\nउर्ध्व रेता ऊर्ध्वलिङ्ग ऊर्ध्व शायी नभस्तलः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 46, + "text": "तरिजटश चीरवासाश च रुद्रः सेनापतिर विभुः\nअहश चरॊ ऽथ नक्तं च तिग्ममन्युः सुवर्चसः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 47, + "text": "गजहा दैत्यहा लॊकॊ लॊकधाता गुणाकरः\nसिंहशार्दूलरूपश च आर्द्र चर्माम्बरावृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 48, + "text": "कालयॊगी महानादः सर्ववासश चतुष्पथः\nनिशाचरः परेतचारी भूतचारी महेश्वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 49, + "text": "बहुभूतॊ बहुधनः सर्वाधारॊ ऽमितॊ गतिः\nनृत्यप्रियॊ नित्यनर्तॊ नर्तकः सर्वलासकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 50, + "text": "घॊरॊ महातपाः पाशॊ नित्यॊ गिरिचरॊ नभः\nसहस्रहस्तॊ विजयॊ वयवसायॊ हय अनिन्दितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 51, + "text": "अमर्षणॊ मर्षणात्मा यज्ञहा कामनाशनः\nदक्षयज्ञापहारी च सुसहॊ मध्यमस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 52, + "text": "तेजॊ ऽपहारी बलहा मुदितॊ ऽरथॊ जितॊ वरः\nगम्भीरघॊषॊ गम्भीरॊ गम्भीरबलवाहनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 53, + "text": "नयग्रॊधरूपॊ नयग्रॊधॊ वृक्षकर्ण सथितिर विभुः\nतीक्ष्णतापश च हर्यश्वः सहायः कर्मकालवित" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 54, + "text": "विष्णुप्रसादितॊ यज्ञः समुद्रॊ वडवामुखः\nहुताशनसहायश च परशान्तात्मा हुताशनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 55, + "text": "उग्रतेजा महातेजा जयॊ विजयकालवित\nजयॊतिषाम अयनं सिद्धिः संधिर विग्रह एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 56, + "text": "शिखी दण्डी जटी जवाली मूर्तिजॊ मूर्धगॊ बली\nवैणवी पणवी ताली कालः कालकटंकटः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 57, + "text": "नक्षत्रविग्रह विधिर गुणवृद्धिर लयॊ ऽगमः\nपरजापतिर दिशा बाहुर विभागः सर्वतॊ मुखः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 58, + "text": "विमॊचनः सुरगणॊ हिरण्यकवचॊद्भवः\nमेढ्रजॊ बलचारी च महाचारी सतुतस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 59, + "text": "सर्वतूर्य निनादी च सर्ववाद्य परिग्रहः\nवयालरूपॊ बिलावासी हेममाली तरंगवित" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 60, + "text": "तरिदशस तरिकालधृक कर्म सर्वबन्धविमॊचनः\nबन्धनस तवासुरेन्द्राणां युधि शत्रुविनाशनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 61, + "text": "सांख्यप्रसादॊ सुर्वासाः सर्वसाधु निषेवितः\nपरस्कन्दनॊ विभागश च अतुल्यॊ यज्ञभागवित" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 62, + "text": "सर्वावासः सर्वचारी दुर्वासा वासवॊ ऽमरः\nहेमॊ हेमकरॊ यज्ञः सर्वधारी धरॊत्तमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 63, + "text": "लॊहिताक्षॊ महाक्षश च विजयाक्षॊ विशारदः\nसंग्रहॊ निग्रहः कर्ता सर्पचीरनिवासनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 64, + "text": "मुख्यॊ ऽमुख्यश च देहश च देहर्द्धिः सर्वकामदः\nसर्वकामप्रसादश च सुबलॊ बलरूपधृक" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 65, + "text": "आकाशनिधि रूपश च निपाती उरगः खगः\nरौद्ररूपॊ ऽंशुर आदित्यॊ वसु रश्मिः सुवर्चसी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 66, + "text": "वसु वेगॊ महावेगॊ मनॊ वेगॊ निशाचरः\nसर्वावासी शरियावासी उपदेश करॊ हरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 67, + "text": "मुनिर आत्मपतिर लॊके संभॊज्यश च सहस्रदः\nपक्षी च पक्षिरूपी च अतिदीप्तॊ विशां पतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 68, + "text": "उन्मादॊ मदनाकारॊ अर्थार्थकर रॊमशः\nवामदेवश च वामश च पराग्दक्षिण्यश च वामनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 69, + "text": "सिद्धयॊगापहारी च सिद्धः सर्वार्थसाधकः\nभिक्षुश च भिक्षुरूपश च विषाणी मृदुर अव्ययः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 70, + "text": "महासेनॊ विशाखश च षष्टिभागॊ गवां पतिः\nवज्रहस्तश च विष्कम्भी चमू सतम्भन एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 71, + "text": "ऋतुर ऋतुकरः कालॊ मधुर मधुकरॊ ऽचलः\nवानस्पत्यॊ वाजसेनॊ नित्यम आश्रमपूजितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 72, + "text": "बरह्म चारी लॊकचारी सर्वचारी सुचारवित\nईशान ईश्वरः कालॊ निशा चारी पिनाक धृक" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 73, + "text": "नन्दीश्वरश च नन्दी च नन्दनॊ नन्दिवर्धनः\nभगस्याक्षि निहन्ता च कालॊ बरह्मविदां वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 74, + "text": "चतुर्मुखॊ महालिङ्गश चारु लिङ्गस तथैव च\nलिङ्गाध्यक्षः सुराध्यक्षॊ लॊकाध्यक्षॊ युगावहः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 75, + "text": "बीजाध्यक्षॊ बीजकर्ता अध्यात्मानुगतॊ बलः\nइतिहास करः कल्पॊ गौतमॊ ऽथ जलेश्वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 76, + "text": "दम्भॊ हय अदम्भॊ वैदम्भॊ वैश्यॊ वश्य करः कविः\nलॊककर्ता पशुपतिर महाकर्ता महौषधिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 77, + "text": "अक्षरं परमं बरह्मबलवाञ शक्र एव च\nनीतिर हय अनीतिः शुद्धात्मा शुद्धॊ मान्यॊ मनॊगतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 78, + "text": "बहु परसादः सवपनॊ दर्पणॊ ऽथ तव अमित्रजित\nवेदकारः सूत्रकारॊ विद्वान समरमर्दनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 79, + "text": "महामेघनिवासी च महाघॊरॊ वशीकरः\nअग्निज्वालॊ महाज्वालॊ अतिधूम्रॊ हुतॊ हविः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 80, + "text": "वृषणः शंकरॊ नित्यॊ वर्चस्वी धूमकेतनः\nनीलस तथाङ्गलुब्धश च शॊभनॊ निरवग्रहः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 81, + "text": "सवस्तिदः सवस्ति भावश च भागी भागकरॊ लघुः\nउत्सङ्गश च महाङ्गश च महागर्भः परॊ युवा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 82, + "text": "कृष्ण वर्णः सुवर्णश च इन्द्रियः सर्वदेहिनाम\nमहापादॊ महाहस्तॊ महाकायॊ महायशाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 83, + "text": "महामूर्धा महामात्रॊ महानेत्रॊ दिग आलयः\nमहादन्तॊ महाकर्णॊ महामेढ्रॊ महाहनुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 84, + "text": "महानासॊ महाकम्बुर महाग्रीवः शमशानधृक\nमहावक्षा महॊरस्कॊ अन्तरात्मा मृगालयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 85, + "text": "लम्बनॊ लम्बितौष्ठश च महामायः पयॊ निधिः\nमहादन्तॊ महादंष्ट्रॊ महाजिह्वॊ महामुखः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 86, + "text": "महानखॊ महारॊमा महाकेशॊ महाजटः\nअसपत्नः परसादश च परत्ययॊ गिरिसाधनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 87, + "text": "सनेहनॊ ऽसनेहनश चैव अजितश च महामुनिः\nवृक्षाकारॊ वृक्षकेतुर अनलॊ वायुवाहनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 88, + "text": "मण्डलीमेरुधामा च देवदानव दर्पहा\nअथर्वशीर्षः सामास्य ऋक सहस्रामितेक्षणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 89, + "text": "यजुः पादभुजॊ गुह्यः परकाशॊ जङ्गमस तथा\nअमॊघार्थः परसादश च अभिगम्यः सुदर्शनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 90, + "text": "उपहार परियः शर्वः कनकः काञ्चनः सथिरः\nनाभिर नन्दिकरॊ भाव्यः पुष्करस्थ पतिः सथिरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 91, + "text": "दवादशस तरासनश चाद्यॊ यज्ञॊ यज्ञसमाहितः\nनक्तं कलिश च कालश च मकरः कालपूजितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 92, + "text": "सगणॊ गणकारश च भूतभावन सारथिः\nभस्म शायी भस्म गॊप्ता भस्मभूतस तरुर गणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 93, + "text": "अगणश चैव लॊपश च महात्मा सर्वपूजितः\nशङ्कुस तरिशङ्कुः संपन्नः शुचिर भूतनिषेवितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 94, + "text": "आश्रमस्थः कपॊतस्थॊ विश्वकर्मा पतिर वरः\nशाखॊ विशाखस ताम्रौष्ठॊ हय अम्बुजालः सुनिश्चयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 95, + "text": "कपिलॊ ऽकपिलः शूर आयुश चैव परॊ ऽपरः\nगन्धर्वॊ हय अदितिस तार्क्ष्यः सुविज्ञेयः सुसारथिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 96, + "text": "परश्वधायुधॊ देव अर्थकारी सुबान्धवः\nतुम्बवीणी महाकॊप ऊर्ध्वरेता जले शयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 97, + "text": "उग्रॊ वंशकरॊ वंशॊ वंशनादॊ हय अनिन्दितः\nसर्वाङ्गरूपॊ मायावी सुहृदॊ हय अनिलॊ ऽनलः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 98, + "text": "बन्धनॊ बन्धकर्ता च सुबन्धन विमॊचनः\nस यज्ञारिः स कामारिर महादंष्ट्रॊ महायुधः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 99, + "text": "बाहुस तव अनिन्दितः शर्वः शंकरः शंकरॊ ऽधनः\nअमरेशॊ महादेवॊ विश्वदेवः सुरारिहा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 100, + "text": "अहिर्बुध्नॊ निरृतिश च चेकितानॊ हरिस तथा\nअजैकपाच च कापाली तरिशङ्कुर अजितः शिवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 101, + "text": "धन्वन्तरिर धूमकेतुः सकन्दॊ वैश्रवणस तथा\nधाता शक्रश च विष्णुश च मित्रस तवष्टा धरुवॊ धरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 102, + "text": "परभावः सर्वगॊ वायुर अर्यमा सविता रविः\nउदग्रश च विधाता च मान्धाता भूतभावनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 103, + "text": "रतितीर्थश च वाग्मी च सर्वकामगुणावहः\nपद्मगर्भॊ महागर्भश चन्द्र वक्त्रॊ मनॊरमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 104, + "text": "बलवांश चॊपशान्तश च पुराणः पुण्यचञ्चुरी\nकुरु कर्ता कालरूपी कुरु भूतॊ महेश्वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 105, + "text": "सर्वाशयॊ दर्भशायी सर्वेषां पराणिनां पतिः\nदेवदेव मुखॊ ऽसक्तः सद असत सर्वरत्नवित" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 106, + "text": "कैलासशिखरावासी हिमवद गिरिसंश्रयः\nकूलहारी कूलकर्ता बहु विद्यॊ बहु परदः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 107, + "text": "वणिजॊ वर्धनॊ वृक्षॊ नकुलश चन्दनश छदः\nसारग्रीवॊ महाजत्रुर अलॊलश च महौषधः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 108, + "text": "सिद्धार्थकारी सिद्धार्थश चन्दॊ वयाकरणॊत्तरः\nसिंहनादः सिंहदंष्ट्रः सिंहगः सिंहवाहनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 109, + "text": "परभावात्मा जगत कालस तालॊ लॊकहितस तरुः\nसारङ्गॊ नव चक्राङ्गः केतुमाली सभावनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 110, + "text": "भूतालयॊ भूतपतिर अहॊरात्रम अनिन्दितः\nवाहिता सर्वभूतानां निलयश च विभुर भवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 111, + "text": "अमॊघः संयतॊ हय अश्वॊ भॊजनः पराणधारणः\nधृतिमान मतिमान दक्षः सत्कृतश च युगाधिपः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 112, + "text": "गॊपालिर गॊपतिर गरामॊ गॊचर्म वसनॊ हरः\nहिरण्यबाहुश च तथा गुहा पालः परवेशिनाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 113, + "text": "परतिष्ठायी महाहर्षॊ जितकामॊ जितेन्द्रियः\nगन्धारश च सुरालश च तपः कर्म रतिर धनुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 114, + "text": "महागीतॊ महानृत्तॊ हय अप्सरॊगणसेवितः\nमहाकेतुर धनुर धातुर नैकसानु चरश चलः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 115, + "text": "आवेदनीय आवेशः सर्वगन्धसुखावहः\nतॊरणस तारणॊ वायुः परिधावति चैकतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 116, + "text": "संयॊगॊ वर्धनॊ वृद्धॊ महावृद्धॊ गणाधिपः\nनित्य आत्मसहायश च देवासुरपतिः पतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 117, + "text": "युक्तश च युक्तबाहुश च दविविधश च सुपर्वणः\nआषाढश च सुषाड्धश च धरुवॊ हरि हणॊ हरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 118, + "text": "वपुर आवर्तमानेभ्यॊ वसु शरेष्ठॊ महापथः\nशिरॊ हारी विमर्षश च सर्वलक्षणभूषितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 119, + "text": "अक्षश च रथयॊगी च सर्वयॊगी महाबलः\nसमाम्नायॊ ऽसमाम्नायस तीर्थदेवॊ महारथ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 120, + "text": "निर्जीवॊ जीवनॊ मन्त्रः शुभाक्षॊ बहु कर्कशः\nरत्नप्रभूतॊ रक्ताङ्गॊ महार्णव निपानवित" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 121, + "text": "मूलॊ विशालॊ हय अमृतॊ वयक्ताव्यक्तस तपॊ निधिः\nआरॊहणॊ निरॊहश च शल हारी महातपाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 122, + "text": "सेना कल्पॊ महाकल्पॊ युगायुग करॊ हरिः\nयुगरूपॊ महारूपॊ पवनॊ गहनॊ नगः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 123, + "text": "नयायनिर्वापणः पादः पण्डितॊ हय अचलॊपमः\nबहु मालॊ महामालः सुमालॊ बहु लॊचनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 124, + "text": "विस्तारॊ लवणः कूपः कुसुमः सफलॊदयः\nवृषभॊ वृषभाङ्काङ्गॊ मणिबिल्वॊ जटाधरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 125, + "text": "इन्दुर विसर्वः सुमुखः सुरः सर्वायुधः सहः\nनिवेदनः सुधा जातः सुगन्धारॊ महाधनुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 126, + "text": "गन्धमाली च भगवान उत्थानः सर्वकर्मणाम\nमन्थानॊ बहुलॊ बाहुः सकलः सर्वलॊचनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 127, + "text": "तरस ताली करस ताली ऊर्ध्वसंहननॊ वहः\nछत्रं सुच्छत्रॊ विख्यातः सर्वलॊकाश्रयॊ महान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 128, + "text": "मुण्डॊ विरूपॊ विकृतॊ दण्डि मुण्डॊ विकुर्वणः\nहर्यक्षः ककुभॊ वज्री दीप्तजिह्वः सहस्रपात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 129, + "text": "सहस्रमूर्धा देवेन्द्रः सर्वदेवमयॊ गुरुः\nसहस्रबाहुः सर्वाङ्गः शरण्यः सर्वलॊककृत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 130, + "text": "पवित्रं तरिमधुर मन्त्रः कनिष्ठः कृष्णपिङ्गलः\nबरह्मदण्डविनिर्माता शतघ्नीशतपाशधृक" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 131, + "text": "पद्मगर्भॊ महागर्भॊ बरह्म गर्भॊ जलॊद्भवः\nगभस्तिर बरह्म कृद बरह्मा बरह्मविद बराह्मणॊ गतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 132, + "text": "अनन्तरूपॊ नैकात्मा तिग्मतेजाः सवयम्भुवः\nऊर्ध्वगात्मा पशुपतिर वातरंहा मनॊजवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 133, + "text": "चन्दनी पद्ममालाग्र्यः सुरभ्युत्तरणॊ नरः\nकर्णिकारमहास्रग्वी नीलमौलिः पिनाकधृक" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 134, + "text": "उमापतिर उमा कान्तॊ जाह्नवी धृग उमा धवः\nवरॊ वराहॊ वरदॊ वरेशः सुमहास्वनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 135, + "text": "महाप्रसादॊ दमनः शत्रुहा शवेतपिङ्गलः\nपरीतात्मा परयतात्मा च संयतात्मा परधानधृक" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 136, + "text": "सर्वपार्श्व सुतस तार्क्ष्यॊ धर्मसाधारणॊ वरः\nचराचरात्मा सूक्ष्मात्मा सुवृषॊ गॊवृषेश्वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 137, + "text": "साध्यर्षिर वसुर आदित्यॊ विवस्वान सविता मृडः\nवयासः सर्वस्य संक्षेपॊ विस्तरः पर्ययॊ नयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 138, + "text": "ऋतुः संवत्सरॊ मासः पक्षः संख्या समापनः\nकला काष्ठा लवॊ मात्रा मुहूर्तॊ ऽहः कषपाः कषणाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 139, + "text": "विश्वक्षेत्रं परजा बीजं लिङ्गम आद्यस तव अनिन्दितः\nसदसद वयक्तम अव्यक्तं पिता माता पितामहः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 140, + "text": "सवर्गद्वारं परजा दवारं मॊक्षद्वारं तरिविष्टपम\nनिर्वाणं हलादनं चैव बरह्मलॊकः परा गतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 141, + "text": "देवासुरविनिर्माता देवासुरपरायणः\nदेवासुरगुरुर देवॊ देवासुरनमस्कृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 142, + "text": "देवासुरमहामात्रॊ देवासुरगणाश्रयः\nदेवासुरगणाध्यक्षॊ देवासुरगणाग्रणीः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 143, + "text": "देवातिदेवॊ देवर्षिर देवासुरवरप्रदः\nदेवासुरेश्वरॊ देवॊ देवासुरमहेश्वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 144, + "text": "सर्वदेवमयॊ ऽचिन्त्यॊ देवतात्मात्म संभवः\nउद्भिदस तरिक्रमॊ वैद्यॊ विरजॊ विरजॊऽमबरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 145, + "text": "ईड्यॊ हस्ती सुरव्याघ्रॊ देव सिंहॊ नरर्षभः\nविबुधाग्र वरः शरेष्ठः सर्वदेवॊत्तमॊत्तमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 146, + "text": "परयुक्तः शॊभनॊ वर्ज ईशानः परभुर अव्ययः\nगुरुः कान्तॊ निजः सर्गः पवित्रः सर्ववाहनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 147, + "text": "शृङ्गी शृङ्गप्रियॊ बभ्रू राजराजॊ निरामयः\nअभिरामः सुरगणॊ विरामः सर्वसाधनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 148, + "text": "ललाटाक्षॊ विश्वदेहॊ हरिणॊ बरह्म वर्चसः\nसथावराणां पतिश चैव नियमेन्द्रियवर्धनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 149, + "text": "सिद्धार्थः सर्वभूतार्थॊ ऽचिन्त्यः सत्यव्रतः शुचिः\nवरताधिपः परं बरह्म मुक्तानां परमा गतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 150, + "text": "विमुक्तॊ मुक्ततेजाश च शरीमाञ शरीवर्धनॊ जगत\nयथा परधानं भगवान इति भक्त्या सतुतॊ मया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 151, + "text": "यं न बरह्मादयॊ देवा विदुर्यं न महर्षयः\nतं सतव्यम अर्च्यं वन्द्यं च कः सतॊष्यति जगत्पतिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 152, + "text": "भक्तिम एव पुरस्कृत्य मया यज्ञपतिर वसुः\nततॊ ऽभयनुज्ञां पराप्यैव सतुतॊ मतिमतां वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 153, + "text": "शिवम एभिः सतुवन देवं नामभिः पुष्टिवर्धनैः\nनित्ययुक्तः शुचिर भूत्वा पराप्नॊत्य आत्मानम आत्मना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 154, + "text": "एतद धि परमं बरह्म सवयं गीतं सवयम्भुवा\nऋषयश चैव देवाश च सतुवन्त्य एतेन तत्परम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 155, + "text": "सतूयमानॊ महादेवः परीयते चात्मनामभिः\nभक्तानुकम्पी भगवान आत्मसंस्थान करॊति तान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 156, + "text": "तथैव च मनुष्येषु ये मनुष्याः परधानतः\nआस्तिकाः शरद्दधानाश च बहुभिर जन्मभिः सतवैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 157, + "text": "जाग्रतश च सवपन्तश च वरजन्तः पथि संस्थिताः\nसतुवन्ति सतूयमानाश च तुष्यन्ति च रमन्ति च\nजन्म कॊटिसहस्रेषु नाना संसारयॊनिषु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 158, + "text": "जन्तॊर विशुद्धपापस्य भवे भक्तिः परजायते\nउत्पन्ना च भवे भक्तिर अनन्या सर्वभावतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 159, + "text": "कारणं भावितं तस्य सर्वमुक्तस्य सर्वतः\nएतद देवेषु दुष्प्रापं मनुष्येषु न लभ्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 160, + "text": "निर्विघ्ना निश्चला रुद्रे भक्तिर अव्यभिचारिणी\nतस्यैव च परसादेन भक्तिर उत्पद्यते नृणाम\nयया यान्ति परां सिद्धिं तद्भावगतचेतसः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 161, + "text": "ये सर्वभावॊपगताः परत्वेनाभवन नराः\nपरपन्न वत्सलॊ देवः संसारात तान समुद्धरेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 162, + "text": "एवम अन्ये न कुर्वन्ति देवाः संसारमॊचनम\nमनुष्याणां महादेवाद अन्यत्रापि तपॊबलात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 163, + "text": "इति तेनेन्द्र कल्पेन भगवान सद असत पतिः\nकृत्ति वासाः सतुतः कृष्ण तण्डिना शुद्धबुद्धिना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 164, + "text": "सतवम एतं भगवतॊ बरह्मा सवयम अधारयत\nबरह्मा परॊवाच शक्राय शक्रः परॊवाच मृत्यवे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 165, + "text": "मृत्युः परॊवाच रुद्राणां रुद्रेभ्यस तण्डिम आगमत\nमहता तपसा पराप्तस तण्डिना बरह्म सद्मनि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 166, + "text": "तण्डिः परॊवाच शुक्राय गौतमायाह भार्गवः\nवैवस्वताय मनवे गौतमः पराह माधव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 167, + "text": "नारायणाय साध्याय मनुर इष्टाय धीमते\nयमाय पराह भगवान साध्यॊ नारायणॊ ऽचयुतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 168, + "text": "नाचिकेताय भगवान आह वैवस्वतॊ यमः\nमार्कण्डेयाय वार्ष्णेय नाचिकेतॊ ऽभयभाषत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 169, + "text": "मार्कण्डेयान मया पराप्तं नियमेन जनार्दन\nतवाप्य अहम अमित्रघ्न सतवं दद्म्य अद्य विश्रुतम\nसवर्ग्यम आरॊग्यम आयुष्यं धन्यं बल्यं तथैव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 170, + "text": "न तस्य विघ्नं कुर्वन्ति दानवा यक्षराक्षसाः\nपिशाचा यातुधानाश च गुह्यका भुजगा अपि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 17, + "shloka": 171, + "text": "यः पठेत शुचिर भूत्वा बरह्म चारी जितेन्द्रियः\nअभग्न यॊगॊ वर्षं तु सॊ ऽशवमेध फलं लभेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nमहायॊगी ततः पराह कृष्णद्वैपायनॊ मुनिः\nपठस्व पुत्र भद्रं ते परीयतां ते महेश्वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 2, + "text": "पुरा पुत्र मया मेरौ तप्यता परमं तपः\nपुत्र हेतॊर महाराज सतव एषॊ ऽनुकीर्तितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 3, + "text": "लब्धवान अस्मि तान कामान अहं वै पाण्डुनन्दन\nतथा तवम अपि शर्वाद धि सर्वान कामान अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 4, + "text": "चतुः शीर्षस ततः पराह शक्रस्य दयितः सखा\nआलम्बयान इत्य एव विश्रुतः करुणात्मकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 5, + "text": "मया गॊकर्णम आसाद्य तपस तप्त्वा शतं समाः\nअयॊनिजानां दान्तानां धर्मज्ञानां सुवर्चसाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 6, + "text": "अजराणाम अदुःखानां शतवर्ष सहस्रिणाम\nलब्धं पुत्रशतं शर्वात पुरा पाण्डुनृपात्मज" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 7, + "text": "वाल्मीकिश चापि भगवान युधिष्ठिरम अभाषत\nविवादे साम्नि मुनिभिर बरह्मघ्नॊ वै भवान इति\nउक्तः कषणेन चाविष्टस तेनाधर्मेण भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 8, + "text": "सॊ ऽहम ईशानम अनघम अस्तौषं शरणं गतः\nमुक्तश चास्म्य अवशः पापात ततॊ दुःखविनाशनः\nआह मां तरिपुरघ्नॊ वै यशस ते ऽगर्यं भविष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 9, + "text": "जामदग्न्यश च कौन्तेयम आह धर्मभृतां वरः\nऋषिमध्ये सथितस तात तपन्न इव विभावसुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 10, + "text": "पितृविप्र वधेनाहम आर्तॊ वै पाण्डवाग्रज\nशुचिर भूत्वा महादेवं गतवाञ शरणं नृप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 11, + "text": "नामभिश चास्तुवं देवं ततस तुष्टॊ ऽभवद भवः\nपरशुं च ददौ देवॊ दिव्यान्य अस्त्राणि चैव मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 12, + "text": "पापं न भविता ते ऽदय अजेयश च भविष्यसि\nन ते परभविता मृत्युर यशस्वी च भविष्यसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 13, + "text": "आह मां भगवान एवं शिखण्डी शिव विग्रहः\nयद अवाप्तं च मे सर्वं परसादात तस्य धीमतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 14, + "text": "असितॊ देवलश चैव पराह पाण्डुसुतं नृपम\nशापाच छक्रस्य कौन्तेय चितॊ धर्मॊ ऽनशन मम\nतन मे धर्मं यशश चाग्र्यम आयुश चैवाददद भवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 15, + "text": "ऋषिर गृत्समदॊ नाम शक्रस्य दयितः सखा\nपराहाजमीढं भगवान बृहस्पतिसमद्युतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 16, + "text": "वसिष्ठॊ नाम भगवांश चाक्षुषस्य मनॊः सुतः\nशतक्रतॊर अचिन्त्यस्य सत्रे वर्षसहस्रिके\nवर्तमाने ऽबरवीद वाक्यं साम्नि हय उच्चारिते मया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 17, + "text": "रथन्तरं दविजश्रेष्ठ न सम्यग इति वर्तते\nसमीक्षस्व पुनर बुद्ध्या हर्षं तयक्त्वा दविजॊत्तम\nअयज्ञ वाहिनं पापम अकार्षीस तवं सुदुर्मते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 18, + "text": "एवम उक्त्वा महाक्रॊधात पराह रुष्टः पुनर वचः\nपरज्ञया रहितॊ दुःखी नित्यं भीतॊ वनेचरः\nदशवर्षसहस्राणि दशाष्टौ च शतानि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 19, + "text": "नष्टपानीय यवसे मृगैर अन्यैश च वर्जिते\nअयज्ञीय दरुमे देशे रुरुसिंहनिषेविते\nभविता तवं मृगः करूरॊ महादुःखसमन्वितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 20, + "text": "तस्य वाक्यस्य निधने पार्थ जातॊ हय अहं मृगः\nततॊ मां शरणं पराप्तं पराह यॊगी महेश्वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 21, + "text": "अजरश चामरश चैव भविता दुःखवर्जितः\nसाम्यं समस तु ते सौख्यं युवयॊर वर्धतां करतुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 22, + "text": "अनुग्रहान एवम एष करॊति भवगान विभुः\nपरं धाता विधाता च सुखदुःखे च सर्वदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 23, + "text": "अचिन्त्य एष भगवान कर्मणा मनसा गिरा\nन मे तात युधि शरेष्ठ विद्यया पण्डितः समः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 24, + "text": "[जैगीसव्य]\nममाष्ट गुणम ऐश्वर्यं दत्तं भगवता पुरा\nयत्नेनाल्पेन बलिना वाराणस्यां युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 25, + "text": "[गार्ग्य]\nचतुःषष्ट्यङ्गम अददात कालज्ञानं ममाद्भुतम\nसरस्वत्यास तटे तुष्टॊ मनॊ यज्ञेन पाण्टव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 26, + "text": "तुल्यं मम सहस्रं तु सुतानां बरह्मवादिनाम\nआयुश चैव सपुत्रस्य संवत्सरशतायुतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 27, + "text": "[पराषर]\nपरसाद्याहं पुरा शर्वं मनसाचिन्तयं नृप\nमहातपा महातेजा महायॊगी महायशाः\nवेद वयासः शरियावासॊ बरह्मण्यः करुणात्मकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 28, + "text": "अपि नामेप्षितः पुत्रॊ मम सयाद वै महेश्वरात\nइति मत्वा हृदि मतं पराह मां सुरसत्तमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 29, + "text": "मयि संभवतस तस्य फलात कृष्णॊ भविष्यति\nसावर्णस्य मनॊः सर्गे सप्तर्षिश च भविष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 30, + "text": "वेदानां च स वै वयस्ता कुरुवंशकरस तथा\nइतिहासस्य कर्ता च पुत्रस ते जगतॊ हितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 31, + "text": "भविष्यति महेन्द्रस्य दयितः स महामुनिः\nअजरश चामरश चैव पराशर सुतस तव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 32, + "text": "एवम उक्त्वा स भगवांस तत्रैवान्तरधीयत\nयुधिष्ठिर महायॊगी वीर्यवान अक्षतॊ ऽवययः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 33, + "text": "[माण्डव्य]\nअचौरश चौर शङ्कायां शूले भिन्नॊ हय अहं यदा\nतत्रस्थेन सतुतॊ देवः पराह मां वै महेश्वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 34, + "text": "मॊक्षं पराप्स्यसि शुल्लाच च जीविष्यसि समार्बुदम\nरुजा शूलकृता चैव न ते विप्र भविष्यति\nआधिभिर वयाधिभिश चैव वर्जितस तवं भविष्यसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 35, + "text": "पादाच चतुर्थात संभूत आत्मा यस्मान मुने तव\nतवं भविष्यस्य अनुपमॊ जन्म वै सफलं कुरु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 36, + "text": "तीर्थाभिषेकं सफलं तवम अविघ्नेन चाप्स्यसि\nसवर्गं चैवाक्षयं विप्र विदधामि तवॊर्जितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 37, + "text": "एवम उक्त्वा तु भगवान वरेण्यॊ वृषवाहनः\nमहेश्वरॊ महाराज कृत्ति वासा महाद्युतिः\nसगणॊ दैवतश्रेष्ठस तत्रैवान्तरधीयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 38, + "text": "[गालव]\nविश्वामित्राभ्यनुज्ञातॊ हय अहं पितरम आगतः\nअब्रवीन मां ततॊ माता दुःखिता रुदती भृशम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 39, + "text": "कौशिकेनाभ्यनुज्ञातं पुत्रं वेद विभूषितम\nन तात तरुणं दान्तं पिता तवां पश्यते ऽनघ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 40, + "text": "शरुत्वा जनन्या वचनं निराशॊ गुरु दर्शने\nनियतात्मा महादेवम अपश्यं सॊ ऽबरवीच च माम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 41, + "text": "पिता माता च ते तवं च पुत्र मृत्युविवर्जिताः\nभविष्यथ विश कषिप्रं दरष्टासि पितरं कषये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 42, + "text": "अनुज्ञातॊ भगवता गृहं गत्वा युधिष्ठिर\nअपश्यं पितरं तात इष्टिं कृत्वा विनिःसृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 43, + "text": "उपस्पृश्य गृहीत्वेध्मं कुशांश च शरणाद गुरून\nतान विसृज्य च मां पराह पिता सास्राविलेक्षणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 44, + "text": "परणमन्तं परिष्वज्य मूर्ध्नि चाघ्राय पाण्डव\nदिष्ट्या दृष्टॊ ऽसि मे पुत्रकृतविद्य इहागतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 45, + "text": "[व]\nएतान्य अत्यद्भुतान्य एव कर्माण्य अथ महात्मनः\nपरॊक्तानि मुनिभिः शरुत्वा विस्मयाम आस पाण्डवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 46, + "text": "ततः कृष्णॊ ऽबरवीद वाक्यं पुनर मतिमतां वरः\nयुधिष्ठिरं धर्मनित्यं पुरुहूतम इवेश्वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 47, + "text": "आदित्यचन्द्राव अनिलानलौ च; दयौर भूमिर आपॊ वसवॊ ऽथ विश्वे\nधातार्यमा शुक्रवृहस्पती च; रुद्राः स साध्या वरुणॊ वित्तगॊपः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 48, + "text": "बरह्मा शक्रॊ मारुतॊ बरह्मसत्यं; वेदा यज्ञा दक्षिणा वेद वाहाः\nसॊमॊ यष्टा यच च हव्यं हविश च; रक्षा दीक्षानियमा ये च के चित" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 49, + "text": "सवाहा वषड बराह्मणाः सौरभेया; धर्मं चक्रं कालचक्रं चरं च\nयशॊ दमॊ बुद्धिमती सथितिश च; शुभाशुभं मुनयश चैव सप्त" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 50, + "text": "अग्र्या बुद्धिर मनसा दर्शने च; सपर्शे सिद्धिः कर्मणां या च सिद्धिः\nगणा देवानाम ऊष्मपाः सॊमपाश च; लेखाः सुयामास तुषिता बरह्म कायाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 51, + "text": "आभास्वरा गन्धपा दृष्टिपाश च; वाचा विरुद्धाश च मनॊ विरुद्धाः\nशुद्धाश च निर्वाणरताश च देवाः; सपर्शाशना दर्शपा आज्यपाश च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 52, + "text": "चिन्ता गता ये च देवेषु मुख्या; ये चाप्य अन्ये देवताश चाजमीढ\nसुपर्णगन्धर्वपिशाचदानवा; यक्षास तथा पन्नगाश चारणाश च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 53, + "text": "सूक्ष्मं सथूलं मृदु यच चाप्य असूक्ष्मं; सुखं दुःखं सुखदुःखान्तरं च\nसांख्यं यॊगं यत पराणां परं च; शर्वाज जातं विद्धि यत कीर्तितं मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 54, + "text": "तत संभूता भूतकृतॊ वरेण्याः; सर्वे देवा भुवनस्यास्य गॊपाः\nआविश्येमां धरणीं ये ऽभयरक्षन; पुरातनीं तस्य देवस्य सृष्टिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 55, + "text": "विचिन्वन्तं मनसा तॊष्टुवीमि; किं चित तत्त्वं पराणहेतॊर नतॊ ऽसमि\nददातु देवः स वरान इहेष्टान; अभिष्टुतॊ नः परभुर अव्ययः सदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 56, + "text": "इमं सतवं संनियम्येन्द्रियाणि; शुचिर भूत्वा यः पुरुषः पठेत\nअभग्न यॊगॊ नियतॊ ऽबदम एकं; स पराप्नुयाद अश्वमेधे फलं यत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 57, + "text": "वेदान कृत्स्नान बराह्मणः पराप्नुयाच च; जयेद राजा पृथिवीं चापि कृत्स्नाम\nवैश्यॊ लाभं पराप्नुयान नैपुणं च; शूद्रॊ गतिं परेत्य तथा सुखं च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 58, + "text": "सतवराजम इमं कृत्वा रुद्राय दधिरे मनः\nसर्वदॊषापहं पुण्यं पवित्रं च यशस्विनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 18, + "shloka": 59, + "text": "यावन्त्य अस्य शरीरेषु रॊमकूपाणि भारत\nतावद वर्षसहस्राणि सवर्गे वसति मानवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 19, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nयद इदं सहधर्मेति परॊच्यते भरतर्षभ\nपाणिग्रहण काले तु सत्रीणाम एतत कथं समृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 19, + "shloka": 2, + "text": "आर्ष एष भवेद धर्मः पराजापत्यॊ ऽथ वासुरः\nयद एतत सहधर्मेति पूर्वम उक्तं महर्षिभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 19, + "shloka": 3, + "text": "संदेहः सुमहान एष विरुद्ध इति मे मतिः\nइह यः सहधर्मॊ वै परेत्यायं विहितः कव नु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 19, + "shloka": 4, + "text": "सवर्गे मृतानां भवति सहधर्मः पितामह\nपूर्वम एकस तु मरियते कव चैकस तिष्ठते वद" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 19, + "shloka": 5, + "text": "नाना कर्मफलॊपेता नाना कर्म निवासिनः\nनाना निरयनिष्ठान्ता मानुषा बहवॊ यदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 19, + "shloka": 6, + "text": "अनृताः सत्रिय इत्य एवं सूत्रकारॊ वयवस्यति\nयदानृताः सत्रियास तात सहधर्मः कुतः समृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 19, + "shloka": 7, + "text": "अनृताः सत्रिय इत्य एवं वेदेष्व अपि हि पठ्यते\nधर्मॊ ऽयं पौर्विकी संज्ञा उपचारः करियाविधिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 19, + "shloka": 8, + "text": "गह्वरं परतिभात्य एत्न मम चिन्तयतॊ ऽनिशम\nनिः संदेहम इदं सर्वं पितामह यथा शरुतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 19, + "shloka": 9, + "text": "यद एतद यादृशं चैतद यथा चैतत परवर्तितम\nनिखिलेन महाप्राज्ञ भवान एतद बरवीतु मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 19, + "shloka": 10, + "text": "[भ]\nअताप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nअष्टावक्रस्य संवादं दिशया सह भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 19, + "shloka": 11, + "text": "निवेष्टु कामस तु पुरा अष्टावक्रॊ महातपाः\nऋषेर अथ वदान्यस्य कन्यां वव्रे महात्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 19, + "shloka": 12, + "text": "सुप्रभां नाम वै नाम्ना रूपेणाप्रतिमां भुवि\nगुणप्रबर्हां शीलेन साध्वीं चारित्रशॊभनाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 19, + "shloka": 13, + "text": "सा तस्य दृष्ट्वैव मनॊ जहार शुभलॊचना\nवनराजी यथा चित्रा वसन्ते कुसुमाचिता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 19, + "shloka": 14, + "text": "ऋषिस तम आह देया मे सुता तुभ्यं शृणुष्व मे\nगच्छ तावद दिशं पुण्याम उत्तरां दरक्ष्यसे ततः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 19, + "shloka": 15, + "text": "[अ]\nकिं दरष्टव्यं मया तत्र वक्तुम अर्हति मे भवान\nतथेदानीं मया कार्यं यथा वक्ष्यति मां भवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 19, + "shloka": 16, + "text": "[व]\nधनदं समतिक्रम्य हिमवन्तं तथैव च\nरुद्रस्यायतनं दृष्ट्वा सिद्धचारणसेवितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 19, + "shloka": 17, + "text": "परहृष्टैः पार्षदैर जुष्टं नृत्यद्भिर विविधाननैः\nदिव्याङ्गरागैः पैशाचैर वन्यैर नानाविधैर तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 19, + "shloka": 18, + "text": "पाणितालसतालैश च शम्या तालैः समैस तथा\nसंप्रहृष्टैः परनृत्यद्भिः शर्वस तत्र निषेव्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 19, + "shloka": 19, + "text": "इष्टं किल गिरौ सथानं तद दिव्यम अनुशुश्रुम\nनित्यं संनिहितॊ देवस तथा पारिषदाः शुभाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 19, + "shloka": 20, + "text": "तत्र देव्या तपस तप्तं शंकरार्थं सुदुश्चरम\nअतस तद इष्टं देवस्य तथॊमाया इति शरुतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 19, + "shloka": 21, + "text": "तत्र कूपॊ महान पार्श्वे देवस्यॊत्तरतस तथा\nऋतवः कालरात्रिश च ये दिव्या ये च मानुषाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 19, + "shloka": 22, + "text": "सर्वे देवम उपासन्ते रूपिणः किल तत्र ह\nतद अतिक्रम्य भवनं तवया यातव्यम एव हि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 19, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ नीलं वलॊद्देशं दरक्ष्यसे मेघसंनिभम\nरमणीयं मनॊग्राहि तत्र दरक्ष्यसि वै सत्रियम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 19, + "shloka": 24, + "text": "तपस्विणीं महाभागां वृद्धां दीक्षाम अनुष्ठिताम\nदरष्टव्या सा तवया तत्र संपूज्या चैव यत्नतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 19, + "shloka": 25, + "text": "तां दृष्ट्वा विनिवृत्तस तवं ततः पाणिं गरहीष्यसि\nयद्य एष समयः सत्यः साध्यतां तत्र गम्यताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 1, + "text": "तथास्तु साधयिष्यामि तत्र यास्याम्य असंशयम\nयत्र तवं वदसे साधॊ भवान भवतु सत्यवाक" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nततॊ ऽगच्छत स भगवान उत्तराम उत्तमां दिशम\nहिमवन्तं गिरिश्रेष्ठं सिद्धचारणसेवितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 3, + "text": "स गत्वा दविज शार्दूलॊ हिमवन्तं महागिरिम\nअभ्यगच्छन नदीं पुण्यां बाहुदां धर्मदायिनीम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 4, + "text": "अशॊके विमले तीर्थे सनात्वा तर्प्य च देवताः\nतत्र वासाय शयने कौश्ये सुखम उवास ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ रात्र्यां वयतीतायां परातर उत्थाय स दविजः\nसनात्वा परादुश्चकाराग्निं हुत्वा चैव विधानथ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 6, + "text": "रुद्राणी कूपम आसाद्य हरदे तत्र समाश्वसत\nविश्रान्तश्च च समुत्थाय कैलासम अभितॊ ययौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 7, + "text": "सॊ ऽपश्यत काञ्चनद्वारं दीप्यमानम इव शरिया\nमन्दाकिनीं च नलिनीं धनदस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 8, + "text": "अथ ते राक्षसाः सर्वे ये ऽभिरक्षन्ति पद्मिनीम\nपरत्युत्थिता भगवन्तं मणिभद्र पुरॊगमाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 9, + "text": "स तान परत्यर्चयाम आस राक्षसान भीमविक्रमान\nनिवेदयत मां कषिप्रं धनदायेति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 10, + "text": "ते राक्षसास तदा राजन भगवन्तम अथाब्रुवन\nअसौ वैश्वरणॊ राजा सवयम आयाति ते ऽनतिकम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 11, + "text": "विदितॊ भगवान अस्य कार्यम आगमने च यत\nपश्यैनं तवं महाभागं जवलन्तम इव तेजसा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ वैश्रवणॊ ऽभयेत्य अष्टावक्रम अनिन्दितम\nविधिवत कुशलं पृष्ट्वा ततॊ बरह्मर्षिम अब्रवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 13, + "text": "सुखं पराप्तॊ भवान कच चित किं वा मत्तश चिकीर्षसि\nबरूहि सर्वं करिष्यामि यन मां तवं वक्ष्यसि दविज" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 14, + "text": "भवनं परविश तवं मे यथा कामद्विजॊत्तम\nसत्कृतः कृतकार्यश च भवान यास्यत्य अविघ्नतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 15, + "text": "पराविशद भवनं सवं वै गृहीत्वा तं दविजॊत्तमम\nआसनं सवं ददौ चैव पाद्यम अर्घ्यं तथैव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 16, + "text": "अथॊपविष्टयॊस तत्र मणिभद्र पुरॊगमाः\nनिषेदुस तत्र कौबेरा यक्षगन्धर्वराक्षसाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 17, + "text": "ततस तेषां निषण्णानां धनदॊ वाक्यम अब्रवीत\nभवच छन्दं समाज्ञाय नृत्येरन्न अप्सरॊगणाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 18, + "text": "आतिथ्यं परमं कार्यं शुश्रूषा भवतस तथा\nसंवर्तताम इत्य उवाच मुनिर मधुरया गिरा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 19, + "text": "अथॊर्वरा मिश्रकेशी रम्भा चैवॊर्वशी तथा\nअलम्बुसा घृताची च चित्रा चित्राङ्गदा रुचिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 20, + "text": "मनॊहरा सुकेशी च सुमुखी हासिनी परभा\nविद्युता परशमा दान्ता विद्यॊता रतिर एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 21, + "text": "एताश चान्याश च वै बह्व्यः परनृत्ताप्सरसः शुभाः\nअवादयंश च गन्धर्वा वाद्यानि विविधानि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 22, + "text": "अथ परवृत्ते गन्धर्वे दिव्ये ऋषिर उपावसत\nदिव्यं संवत्सरं तत्र रमन वै सुमहातपाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ वैश्रवणॊ राजा भगवन्तम उवाच ह\nसाग्रः संवत्सरॊ यातस तव विप्रेह पश्यतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 24, + "text": "हार्यॊ ऽयं विषयॊ बरह्मन गान्धर्वॊ नाम नामतः\nछन्दतॊ वर्ततां विप्र यथा वदति वा भवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 25, + "text": "अतिथिः पूजनीयस तवम इदं च भवतॊ गृहम\nसर्वम आज्ञाप्यताम आशु परवन्तॊ वयं तवयि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 26, + "text": "अथ वैश्रवणं परीतॊ भगवान परत्यभाषत\nअर्चितॊ ऽसमि यथान्यायं गमिष्यामि धनेश्वर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 27, + "text": "परीतॊ ऽसमि सदृशं चैव तव सर्वं धनाधिप\nतव परसादाद भगवन महर्षेश च महात्मनः\nनियॊगाद अद्य यास्यामि वृद्धिमान ऋद्धिमान भव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 28, + "text": "अथ निष्क्रम्य भगवान परययाव उत्तरा मुखः\nकैलासं मन्दरं हैमं सर्वान अनुचचार ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 29, + "text": "तान अतीत्य महाशैलान कैरातं सथानम उत्तमम\nपरदक्षिणं ततश चक्रे परयतः शिरसा नमन\nधरणीम अवतीर्याथ पूतात्मासौ तदाभवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 30, + "text": "स तं परदक्षिणं कृत्वा तरिः शैलं चॊत्तरा मुखः\nसमेन भूमिभागेन ययौ परीतिपुरस्कृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 31, + "text": "ततॊ ऽपरं वनॊद्देशं रमणीयम अपश्यत\nसर्वर्तुभिर मूलफलैः पक्षिभिश च समन्वितम\nरमणीयैर वनॊद्देशैस तत्र तत्र विभूषितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 32, + "text": "तत्राश्रमपदं दिव्यं ददर्श भवगान अथ\nशैलांश च विविधाकारान काञ्चनान रत्नभूषितान\nमणिभूमौ निविष्टाश च पुष्करिण्यस तथैव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 33, + "text": "अन्यान्य अपि सुरम्याणि ददर्श सुबहून्य अथ\nभृशं तस्य मनॊ रेमे महर्षेर भावितात्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 34, + "text": "स तत्र काञ्चनं दिव्यं सर्वरत्नमयं गृहम\nददर्शाद्भुतसंकाशं धनदस्य गृहाद वरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 35, + "text": "महान्तॊ यत्र विविधाः परासादाः पर्वतॊपमाः\nविमानानि च रम्याणि रत्नानि विविधानि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 36, + "text": "मन्दारपुष्पैः संकीर्णा तथा मन्दाकिनी नदी\nसवयंप्रभाश च मणयॊ वज्रैर भूमिश च भूषिता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 37, + "text": "नानाविधैश च भवनैर विचित्रमणितॊरणैः\nमुक्ताजालपरिक्षिप्तैर मणिरत्नविभूषितैः\nमनॊ दृष्टिहरै रम्यैः सर्वतः संवृतं शुभैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 38, + "text": "ऋषिः समन्ततॊ ऽपश्यत तत्र तत्र मनॊरमम\nततॊ ऽभवत तस्य चिन्ता कव मे वासॊ भवेद इति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 39, + "text": "अथ दवारं समभितॊ गत्वा सथित्वा ततॊ ऽबरवीत\nअतिथिं माम अनुप्राप्तम अनुजानन्तु ये ऽतर वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 40, + "text": "अथ कन्या परिवृता गृहात तस्माद विनिःसृताः\nनानारूपाः सप्त विभॊ कन्या सर्वा मनॊहराः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 41, + "text": "यां याम अपश्यत कन्यां स सा सा तस्य मनॊ ऽहरत\nनाशक्नुवद धारयितुं मनॊ ऽथास्यावसीदति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 42, + "text": "ततॊ धृतिः समुत्पन्ना तस्य विप्रस्य धीमतः\nअथ तं परमदाः पराहुर भगवान परविशत्व इति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 43, + "text": "स च तासां सुरूपाणां तस्यैव भवनस्य च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 44, + "text": "कौतूहलसमाविष्टः परविवेश गृहं दविजः\nतत्रापश्यज जरा युक्ताम अरजॊ ऽमबरधारिणीम\nवृद्धां पर्यङ्कम आसीनां सर्वाभरणभूषिताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 45, + "text": "सवस्तीति चाथ तेनॊक्ता सा सत्री परत्यवदत तदा\nपरत्युत्थाय च तं विप्रम आस्यताम इत्य उवाच ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 46, + "text": "[अ]\nसर्वाः सवान आलयान यान्तु एका माम उपतिष्ठतु\nसुप्रज्ञाता सुप्रशान्ता शेषा गच्छन्तु चछन्दतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 47, + "text": "ततः परदक्षिणीकृत्य कन्यास तास तम ऋषिं तदा\nनिराक्रामन गृहात तस्मात सा वृद्धाथ वयतिष्ठत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 48, + "text": "अथ तां संविशन पराह शयने भास्वरे तदा\nतवयापि सुप्यतां भद्रे रजनी हय अतिवर्तते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 49, + "text": "संलापात तेन विप्रेण तथा सा तत्र भाषिता\nदवितीये शयने दिव्ये संविवेश महाप्रभे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 50, + "text": "अथ सा वेपमानाङ्गी निमित्तं शीतजं तदा\nवयपदिश्य महर्षेर वै शयनं चाध्यरॊहत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 51, + "text": "सवागतं सवागतेनास्तु भगवांस ताम अभाषत\nसॊपागूहद भुजाभ्यां तु ऋषिं परीत्या नरर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 52, + "text": "निर्विकारम ऋषिं चापि काष्ठकुड्यॊपमं तदा\nदुःखिता परेक्ष्य संजल्पम अकार्षीद ऋषिणा सह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 53, + "text": "बरह्मन न कामकारॊ ऽसति सत्रीणां पुरुषतॊ धृतिः\nकामेन मॊहिता चाहं तवां भजन्तीं भजस्व माम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 54, + "text": "परहृष्टॊ भव विप्रर्षे समागच्छ मया सह\nउपगूह च मां विप्र कामार्ताहं भृशं तवयि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 55, + "text": "एतद धि तव धर्मात्मंस तपसः पूज्यते फलम\nपरार्थितं दर्शनाद एव भजमानां भजस्व माम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 56, + "text": "सद्य चेदं वनं चेदं यच चान्यद अपि पश्यसि\nपरभुत्वं तव सर्वत्र मयि चैव न संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 57, + "text": "सर्वान कामान विधास्यामि रमस्व सहितॊ मया\nरमणीये वने विप्र सर्वकामफलप्रदे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 58, + "text": "तवद्वशाहं भविष्यामि रंस्यसे च मया सह\nसर्वान कामान उपाश्नानॊ ये दिव्या ये च मानुषाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 59, + "text": "नातः परं हि नारीणां कार्यं किं चन विद्यते\nयथा पुरुषसंसर्गः परम एतद धि नः फलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 60, + "text": "आत्मछन्देन वर्तन्ते नार्यॊ मन्मथ चॊदिताः\nन च दह्यन्ति गच्छन्त्यः सुतप्तैर अपि पांसुभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 61, + "text": "[अ]\nपरदारान अहं भद्रे न गच्छेयं कथं चन\nदूषितं धर्मशास्त्रेषु परदाराभिमर्शनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 62, + "text": "भद्रे निवेष्टु कामं मां विद्धि सत्येन वै शपे\nविषयेष्व अनभिज्ञॊ ऽहं धर्मार्थं किल संततिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 63, + "text": "एवं लॊकान गमिष्यामि पुत्रैर इति न संशयः\nभद्रे धर्मं विजानीष्व जञात्वा चॊपरमस्व ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 64, + "text": "[सत्री]\nनानिलॊ ऽगनिर न वरुणॊ न चान्ये तरिदशा दविज\nपरियाः सत्रीणां यथा कामॊ रतिशीला हि यॊषितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 65, + "text": "सहस्रैका यता नारी पराप्नॊतीह कदा चन\nतथा शतसहस्रेषु यदि का चित पतिव्रता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 66, + "text": "नैता जानन्ति पितरं न कुलं न च मातरम\nन भरातॄन न च भर्तारं न पुत्रान न च देवरान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 67, + "text": "लीलायन्त्यः कुलं घनन्ति कुलानीव सरिद वराः\nदॊषांश च मन्दान मन्दासु परजापतिर अभाषत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 68, + "text": "[भ]\nततः स ऋषिर एकाग्रस तां सत्रियं परत्यभाषत\nआस्यतां रुचिरं छन्दः किं वा कार्यं बरवीहि मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 69, + "text": "सा सत्री परॊवाच भगवन दरक्ष्यसे देशकालतः\nवस तावन महाप्राज्ञ कृतकृत्यॊ गमिष्यसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 70, + "text": "बरह्मर्षिस ताम अथॊवाच स तथेति युधिष्ठिर\nवत्स्ये ऽहं यावद उत्साहॊ भवत्या नात्र संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 71, + "text": "अथर्षिर अभिसंप्रेक्ष्य सत्रियं तां जरयान्विताम\nचिन्तां परमिकां भेजे संतप्त इव चाभवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 72, + "text": "यद यद अङ्गं हि सॊ ऽपश्यत तस्या विप्रर्षभस तदा\nनारमत तत्र तत्रास्य दृष्टी रूपपराजिता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 73, + "text": "देवतेयं गृहस्यास्य शापान नूनं विरूपिता\nअस्याश च कारणं वेत्तुं न युक्तं सहसा मया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 74, + "text": "इति चिन्ता विषक्तस्य तम अर्थं जञातुम इच्छतः\nवयगमत तद अहः शेषं मनसा वयाकुलेन तु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 75, + "text": "अथ सा सत्री तदॊवाच भगवन पश्य वै रवेः\nरूपं संध्याभ्रसंयुक्तं किम उपस्थाप्यतां तव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 20, + "shloka": 76, + "text": "स उवाच तदा तां सत्रीं सनानॊदकम इहानय\nउपासिष्ये ततः संध्यां वाग्यतॊ नियतेन्द्रियः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 21, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nअथ सा सत्री तम उक्त्वा तु विप्रम एवं भवत्व इति\nतैलं दिव्यम उपादाय सनानशाटीम उपानयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 21, + "shloka": 2, + "text": "अनुज्ञाता च मुनिना सा सत्री तेन महात्मना\nअथास्य तैलेनाङ्गानि सर्वाण्य एवाभ्यमृक्षयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 21, + "shloka": 3, + "text": "शनैश चॊत्सादितस तत्र सनानशालाम उपागमत\nभद्रासनं ततश चित्रम ऋषिर अन्वाविशन नवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 21, + "shloka": 4, + "text": "अथॊपविष्टश च यदा तस्मिन भद्रासने तदा\nसनापयाम आस शनकैस तम ऋषिं सुखहस्तवत\nदिव्यं च विधिवच चक्रे सॊपचारं मुनेस तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 21, + "shloka": 5, + "text": "स तेन सुसुखॊष्णेन तस्या हस्तसुखेन च\nवयतीतां रजनीं कृत्स्नां नाजानात स महाव्रतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 21, + "shloka": 6, + "text": "तत उत्थाय स मुनिस तदा परमविस्मितः\nपूर्वस्यां दिशि सूर्यं च सॊ ऽपश्यद उदितं दिवि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 21, + "shloka": 7, + "text": "तस्य बुद्धिर इयं किं नु मॊहस तत्त्वम इदं भवेत\nअथॊपास्य सहस्रांशुं किं करॊमीत्य उवाच ताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 21, + "shloka": 8, + "text": "सा चामृतरसप्रख्यम ऋषेर अन्नम उपाहरत\nतस्य सवादुतयान्नस्य न परभूतं चकार सः\nवयगमच चाप्य अहः शेषं ततः संध्यागमत पुनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 21, + "shloka": 9, + "text": "अथ सत्री भगवन्तं सा सुप्यताम इत्य अचॊदयत\nतत्रै वै शयने दिव्ये तस्य तस्याश च कल्पिते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 21, + "shloka": 10, + "text": "[अ]\nन भद्रे परदारेषु मनॊ मे संप्रसज्जति\nउत्तिष्ठ भद्रे भद्रं ते सवप वै विरमस्व च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 21, + "shloka": 11, + "text": "[भ]\nसा तदा तेन विप्रेण तथा धृत्या निवर्तिता\nसवतन्त्रास्मीत्य उवाचैनं न धर्मच छलम अस्ति ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 21, + "shloka": 12, + "text": "[अ]\nनास्ति सवतन्त्रता सत्रीणाम अस्वतन्त्रा हि यॊषितः\nपरजापतिमतं हय एतन न सत्री सवातन्त्र्यम अर्हति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 21, + "shloka": 13, + "text": "[सत्री]\nबाधते मैथुनं विप्र मम भक्तिं च पश्य वै\nअधर्मं पराप्स्यसे विप्र यन मां तवं नाभिनन्दसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 21, + "shloka": 14, + "text": "[अ]\nहरन्ति दॊषजातानि नरं जातं यथेच्छकम\nपरभवामि सदा धृत्या भद्रे सवं शयनं वरज" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 21, + "shloka": 15, + "text": "[सत्री]\nशिरसा परणमे विप्र परसादं कर्तुम अर्हसि\nभूमौ निपतमानायाः शरणं भव मे ऽनघ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 21, + "shloka": 16, + "text": "यदि वा दॊषजातं तवं परदारेषु पश्यसि\nआत्मानं सपर्शयाम्य अद्य पाणिं गृह्णीष्व मे दविज" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 21, + "shloka": 17, + "text": "न दॊषॊ भविता चैव सत्येनैतद बरवीम्य अहम\nसवतन्त्रां मां विजानीहि यॊ ऽधर्मः सॊ ऽसतु वै मयि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 21, + "shloka": 18, + "text": "[अ]\nसवतन्त्रा तवं कथं भद्रे बरूहि कारणम अत्र वै\nनास्ति लॊके हि का चित सत्री या वै सवातन्त्र्यम अर्हति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 21, + "shloka": 19, + "text": "पिता रक्षति कौमारे भर्ता रक्षति यौवने\nपुत्राश च सथविरी भावे न सत्री सवातन्त्र्यम अर्हति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 21, + "shloka": 20, + "text": "[सत्री]\nकौमारं बरह्मचर्यं मे कन्यैवास्मि न संशयः\nकुरु मा विमतिं विप्र शरद्धां विजहि मा मम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 21, + "shloka": 21, + "text": "[अ]\nयथा मम तथा तुभ्यं यथा तव तथा मम\nजिज्ञासेयम ऋषेस तस्य विघ्नः सत्यं नु किं भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 21, + "shloka": 22, + "text": "आश्चर्यं परमं हीदं किं नु शरेयॊ हि मे भवेत\nदिव्याभरणवस्त्रा हि कन्येयं माम उपस्थिता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 21, + "shloka": 23, + "text": "किं तव अस्याः परमं रूपं जीर्णम आसीत कथं पुनः\nकन्या रूपम इहाद्यैव किम इहात्रॊत्तरं भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 21, + "shloka": 24, + "text": "यथा पररं शक्तिधृतेर न वयुत्थास्ये कथं चन\nन रॊचये हि वयुत्थानं धृत्यैवं साधयाम्य अहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 22, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nन बिभेति कथं सा सत्री शापस्य परमद्युतेः\nकथं निवृत्तॊ भगवांस तद भवान परब्रवीतु मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 22, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nअष्टावक्रॊ ऽनवपृच्छत तां रूपं विकुरुषे कथम\nन चानृतं ते वक्तव्यं बरूहि बराह्मण काम्यया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 22, + "shloka": 3, + "text": "[सत्री]\nदयावापृथिवी मात्रैषा काम्या बराह्मणसत्तम\nशृणुष्वावहितः सर्वं यद इदं सत्यविक्रम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 22, + "shloka": 4, + "text": "उत्तरां मां दिशं विद्धि दृष्टं सत्रीचापलं च ते\nअव्युत्थानेन ते लॊका जिताः सत्यपराक्रम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 22, + "shloka": 5, + "text": "जिज्ञासेयं परयुक्ता मे सथिरी कर्तुं तवानघ\nसथविराणाम अपि सत्रीणां बाधते मैथुन जवरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 22, + "shloka": 6, + "text": "तुष्टः पिता महस ते ऽदय तथा देवाः स वासवाः\nस तव येन च कार्येण संप्राप्तॊ भगवान इह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 22, + "shloka": 7, + "text": "परेषितस तेन विप्रेण कन्यापित्रा दविजर्षभ\nतवॊपदेशं कर्तुं वै तच च सर्वं कृतं मया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 22, + "shloka": 8, + "text": "कषेमी गमिष्यसि गृहाञ शरमश च न भविष्यति\nकन्यां पराप्स्यसि तां विप्र पुत्रिणी च भविष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 22, + "shloka": 9, + "text": "काम्यया पृष्टवांस तवं मां ततॊ वयाहृतम उत्तरम\nअनतिक्रमणीयैषा कृत्स्नैर लॊकैस तरिभिः सदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 22, + "shloka": 10, + "text": "गच्छस्व सुकृतं कृत्वा किं वान्यच छरॊतुम इच्छसि\nयावद बरवीमि विप्रर्षे अष्टावक्र यथातथम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 22, + "shloka": 11, + "text": "ऋषिणा परसादिता चास्मि तव हेतॊर दविजर्षभ\nतस्य संमाननार्थं मे तवयि वाक्यं परभाषितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 22, + "shloka": 12, + "text": "शरुत्वा तु वचनं तस्याः स विप्रः पराञ्जलिः सथितः\nअनुज्ञातस तया चापि सवगृहं पुनर आव्रजत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 22, + "shloka": 13, + "text": "गृहम आगम्य विश्रान्तः सवजनं परतिपूज्य च\nअभ्यगच्छत तं विप्रं नयायतः कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 22, + "shloka": 14, + "text": "पृष्टश च तेन विप्रेण दृष्टं तव एतन निदर्शनम\nपराह विप्रं तदा विप्रः सुप्रीतेनान्तर आत्मना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 22, + "shloka": 15, + "text": "भवताहम अनुज्ञातः परथितॊ गन्धमादनम\nतस्य चॊत्तरतॊ देशे दृष्टं तद दैवतं महत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 22, + "shloka": 16, + "text": "तया चाहम अनुज्ञातॊ भवांश चापि परकीर्तितः\nशरावितश चापि तद वाक्यं गृहम अभ्यागतः परभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 22, + "shloka": 17, + "text": "तम उवाच ततॊ विप्रः परतिगृह्णीष्व मे सुताम\nनक्षत्रतिथि संयॊगे पात्रं हि मरमं भवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 22, + "shloka": 18, + "text": "[भ]\nअष्टावक्रस तथेत्य उक्त्वा परतिगृह्य च तां परभॊ\nकन्यां परमधर्मात्मा परीतिमांश चाभवत तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 22, + "shloka": 19, + "text": "कन्यां तां परतिगृह्यैव भार्यां परमशॊभनाम\nउवास मुदितस तत्र आश्रमे सवे गतज्वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकिम आहुर भरतश्रेष्ठ पात्रं विप्राः सनातनम\nबराह्मणं लिङ्गिनं चैव बराह्मणं वाप्य अलिङ्गिनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nसववृत्तिम अभिपन्नाय लिङ्गिने वेतराय वा\nदेयम आहुर महाराज उभाव एतौ तपस्विनौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 3, + "text": "[य]\nशरद्धया परया पूतॊ यः परयच्छेद दविजातये\nहव्यं कव्यं तथा दानं कॊ दॊषः सयात पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 4, + "text": "[भ]\nशरद्धा पूतॊ नरस तात दुर्दान्तॊ ऽपि न संशयः\nपूतॊ भवति सर्वत्र किं पुनस तवं महीपते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 5, + "text": "[य]\nन बराह्मणं परीक्षेत दैवेषु सततं नरः\nकव्य परदाने तु बुधाः परीक्ष्यं बराह्मणं विदुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 6, + "text": "[भ]\nन बराह्मणः साधयते हव्यं दैवात परसिध्यति\nदेवप्रसादाद इज्यन्ते यजमाना न संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 7, + "text": "बराह्मणा भरतश्रेष्ठ सततं बरह्मवादिनः\nमार्कण्डेयः पुरा पराह इह लॊकेषु बुद्धिमान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 8, + "text": "[य]\nअपूर्वॊ ऽपय अथ वा विद्वान संबन्धी वाथ यॊ भवेत\nतपस्वी यज्ञशीलॊ वा कथं पात्रं भवेत तु सः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 9, + "text": "[भ]\nकुलीनः कर्म कृद वैद्यस तथा चाप्य आनृशंस्यवान\nहरीमान ऋजुः सत्यवादी पात्रं पूर्वे च ते तरयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 10, + "text": "तत्रेदं शृणु मे पार्थ चतुर्णां तेजसां मतम\nपृथिव्याः काश्यपस्याग्नेर मार्कण्डेयस्य चैव हि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 11, + "text": "[पृथिवी]\nयथा महार्णवे कषिप्तः कषिप्रं लॊष्टॊ विनश्यति\nतथा दुश्चरितं सर्वं तरय्य आवृत्त्या विनश्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 12, + "text": "[क]\nसर्वे च वेदाः सह षद्भिर अङ्गैः; सांख्यं पुराणं च कुले च जन्म\nनैतानि सर्वाणि गतिर भवन्ति; शीलव्यपेतस्य नरस्य राजन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 13, + "text": "[अग्नि]\nअधीयानः पण्डितं मन्यमानॊ; यॊ विद्यया हन्ति यशः परेषाम\nबरह्मन स तेनाचरते बरह्महत्यां; लॊकास तस्य हय अन्तवन्तॊ भवन्ति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 14, + "text": "[म]\nअश्वमेध सहस्रं च सत्यं च तुलया धृतम\nनाभिजानामि यद्य अस्य सत्यस्यार्धम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 15, + "text": "[भ]\nइत्य उक्त्वा ते जग्मुर आशु चत्वारॊ ऽमिततेजसः\nपृथिवी काश्यपॊ ऽगनिश च परकृष्टायुश च भार्गवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 16, + "text": "[य]\nयद इदं बराह्मणा लॊके वरतिनॊ भुञ्जते हविः\nभुक्तं बराह्मण कामाय कथं तत सुकृतं भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 17, + "text": "[भ]\nआदिष्टिनॊ ये राजेन्द्र बराह्मणा वेदपारगाः\nभुञ्जते बरह्म कामाय वरतलुप्ता भवन्ति ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 18, + "text": "[य]\nअनेकान्तं बहु दवारं धर्मम आहुर मनीषिणः\nकिं निश्चितं भवेत तत्र तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 19, + "text": "[भ]\nअहिंसा सत्यम अक्रॊध आनृशंस्यं दमस तथा\nआर्जवं चैव राजेन्द्र निश्चितं धर्मलक्षणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 20, + "text": "ये तु धर्मं परशंसन्तश चरन्ति पृथिवीम इमाम\nअनाचरन्तस तद धर्मं संकरे निरताः परभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 21, + "text": "तेभ्यॊ रत्नं हिरण्यं वा गाम अश्वान वा ददाति यः\nदशवर्षाणि विष्ठां स भुङ्क्ते निरयम आश्रितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 22, + "text": "मेदानां पुल्कसानां च तथैवान्तावसायिनाम\nकृतं कर्माकृतं चापि रागमॊहेन जल्पताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 23, + "text": "वैश्वदेवं च ये मूढा विप्राय बरह्मचारिणे\nददतीह न राजेन्द्र ते लॊकान भुञ्जते ऽशुभान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 24, + "text": "[य]\nकिं परं बरह्मचर्यस्य किं परं धर्मलक्षणम\nकिं च शरेष्ठतमं शौचं तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 25, + "text": "[भ]\nबरह्मचर्यं परं तात मधु मांसस्य वर्जनम\nमर्यादायां सथितॊ धर्मः शमः शौचस्य लक्षणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 26, + "text": "[य]\nकस्मान काले चरेद धर्मं कस्मिन काले ऽरथम आचरेत\nकसिं काले सुखी च सयात तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 27, + "text": "[भ]\nकाल्यम अर्थं निषेवेत ततॊ धर्मम अनन्तरम\nपश्चात कामं निषेवेत न च गच्छेत परसङ्गिताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 28, + "text": "बराह्मणांश चाभिमन्येत गुरूंश चाप्य अभिपूजयेत\nसर्वभूतानुलॊमश च मृदु शीलः परियंवदः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 29, + "text": "अधिकारे यद अनृतं राजगामि च पैशुनम\nपुरॊश चालीक करणं समं तद बरह्महत्यया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 30, + "text": "परहरेन न नरेन्द्रेषु न गां हन्यात तथैव च\nभरूण हत्या समं चैतद उभयं यॊ निषेवते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 31, + "text": "नाग्निं परित्यजेज जातु न च वेदान परित्यजेत\nन च बराह्मणम आक्रॊशेत समं तद बरह्महत्यया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 32, + "text": "[य]\nकीदृशाः साधवॊ विप्राः केभ्यॊ दत्तं महाफलम\nकीदृशानां च भॊक्तव्यं तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 33, + "text": "[भ]\nअक्रॊधना धर्मपराः सत्यनित्या दमे रताः\nतादृशाः साधवॊ विप्रास तेभ्यॊ दत्तं महाफलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 34, + "text": "अमानिनः सर्वसहा दृष्टार्था विजितेन्द्रियाः\nसर्वभूतहिता मैत्रास तेभ्यॊ दत्तं महाफलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 35, + "text": "अलुब्धाः शुचयॊ वैद्या हरीमन्तः सत्यवादिनः\nसवकर्मनिरता ये च तेभ्यॊ दत्तं महाफलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 36, + "text": "साङ्गांश च चतुरॊ वेदान यॊ ऽधीयीत दविजर्शभः\nषद्भ्यॊ निवृत्तः कर्मभ्यस तं पात्रम ऋषयॊ विदुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 37, + "text": "ये तव एवंगुणजातीयास तेभ्यॊ दत्तं महाफलम\nसहस्रगुणम आप्नॊति गुणार्हाय परदायकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 38, + "text": "परज्ञा शरुताभ्यां वृत्तेन शीलेन च समन्वितः\nतारयेत कुलं कृत्स्नम एकॊ ऽपीह दविजर्षभः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 39, + "text": "गाम अश्वं वित्तम अन्नं वा तद विधे परतिपादयेत\nदरव्याणि चान्यनि तथा परेत्य भावे न शॊचति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 40, + "text": "तारयेत कुलं कृत्स्नम एकॊ ऽपीह दविजॊत्तमः\nकिम अङ्गपुनर एकं वै तस्मात पात्रं समाचरेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 23, + "shloka": 41, + "text": "निशम्य च गुणॊपेतं बराह्मणं साधु संमतम\nदूराद आनाययेत कृत्ये सर्वतश चाभिपूजयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nशराध काले च दैवे च धर्मे चापि पितामह\nइच्छामीह तवयाख्यातं विहितं यत सुरर्षिभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nदैवं पूर्वाह्णिके कुर्याद अपराह्णे तु पैतृकम\nमङ्गलाचार संपन्नः कृतशौचः परयत्नवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 3, + "text": "मनुष्याणां तु मध्याह्ने परदद्याद उपपत्तितः\nकालहीनं तु यद दानं तं भागं रक्षसां विदुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 4, + "text": "लङ्घितं चावलीढं च कलिपूर्वं च यत्कृतम\nरजस्वराभिर दृष्टं च तं भागं सक्षसां विदुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 5, + "text": "अवघुष्टं च यद भुक्तम अव्रतेन च भारत\nपरामृष्टं शुना चैव तं भागं रक्षसां विदुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 6, + "text": "केशकीतावपतितं कषुतं शवभिर अवेक्षितम\nरुदितं चावधूतं च तं भागं रक्षसां विदुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 7, + "text": "निर ओंकारेण यद भुक्तं स शस्त्रेण च भारत\nदुरात्मना च यद भुक्तं तं भागं रक्षसां विदुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 8, + "text": "परॊच्छिष्टं च यद भुक्तं परिभुक्तं च यद भवेत\nदैवे पित्र्ये च सततं तं भागं रक्षसां विदुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 9, + "text": "गर्हितं निन्दितं चैव परिविष्टं स मन्युना\nदैवं वाप्य अथ वा पैत्र्यं तं भागं रक्षसां विदुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 10, + "text": "मन्त्रहीनं करिया हीनं यच छराधं परिविष्यते\nतरिभिर वर्णैर नरश्रेष्ठ तं भागं रक्षसां विदुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 11, + "text": "आज्याहुतिं विना चैव यत किं चित परिविष्यते\nदुराचारैश च यद भुक्तं तं भागं रक्षसां विदुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 12, + "text": "ये भागा रक्षसां परॊक्तास त उक्ता भरतर्षभ\nअत ऊर्ध्वं विसर्गस्य परीक्षां बराह्मणे शृणु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 13, + "text": "यावन्तः पतिता विप्रा जडॊन्मत्तास तथैव च\nदैवे वाप्य अथ वा पित्र्ये राजन नार्हन्ति केतनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 14, + "text": "शवित्री कुष्ठी च कलीबश च तथा यक्ष्म हतश च यः\nअपस्मारी च यश चान्धॊ राजन नार्हन्ति सत्कृतिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 15, + "text": "चिकित्सका देवलका वृथा नियमधारिणः\nसॊमविक्रयिणश चैव शराद्धे नार्हन्ति केतनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 16, + "text": "गायना नर्तकाश चैव पलवका वादकास तथा\nकथका यॊधकाश चैव राजन नार्हन्ति केतनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 17, + "text": "हॊतारॊ वृषलानां च वृषलाध्यापकास तथा\nतथा वृषल शिष्याश च राजन नार्हन्ति केतनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 18, + "text": "अनुयॊक्ता च यॊ विप्रॊ अनुयुक्तश च भारत\nनार्हतस ताव अपि शराधं बरह्म विक्रयिणौ हि तौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 19, + "text": "अग्रणीर यः कृतः पूर्वं वर्णावर परिग्रहः\nबराह्मणः सर्वविद्यॊ ऽपि राजन नार्हन्ति केतनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 20, + "text": "अनग्नयश च ये विप्रा मृतनिर्यातकाश च ये\nसतेनाश च पतिताश चैव राजन नार्हन्ति केतनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 21, + "text": "अपरिज्ञात पूर्वाश च गणपूर्वांश च भारत\nपुत्रिका पूर्वपुत्राश च शराद्धे नार्हन्ति केतनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 22, + "text": "ऋण कर्ता च यॊ राजन यश च वार्धुषिकॊ दविजः\nपराणिविक्रय वृत्तिश च राजन नार्हन्ति केतनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 23, + "text": "सत्रीपूर्वाः काण्डपृष्ठाश च यावन्तॊ भरतर्षभ\nअजपा बराह्मणाश चैव शराद्धे नार्हन्ति केतनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 24, + "text": "शराद्धे दैवे च निर्दिष्टा बराह्मणा भरतर्षभ\nदातुः परतिग्रहीतुश च शृणुष्वानुग्रहं पुनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 25, + "text": "चीर्ण वरता गुणैर युक्ता भवेयुर ये ऽपि कर्षकाः\nसावित्रीज्ञाः करियावन्तस ते राजन केतन कषमाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 26, + "text": "कषात्रधर्मिणम अप्य आजौ केतयेत कुलजं दविजम\nन तव एव वणिजं तात शराद्धेषु परिकल्पयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 27, + "text": "अग्निहॊत्री च यॊ विप्रॊ गरामवासी च यॊ भवेत\nअस्तेनश चातिथिज्ञश च स राजन केतन कषमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 28, + "text": "सावित्रीं जपते यस तु तरिकालं भरतर्षभ\nखिक्षा वृत्तिः करियावांश च स राजन केतन कषमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 29, + "text": "उदितास्तमितॊ यश च तथैवास्तमितॊदितः\nअहिंस्रश चाल्पदॊषश च स राजन केतन कषमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 30, + "text": "अकल्ककॊ हय अतर्कश च बराह्मणॊ भरतर्षभ\nस संज्ञॊ भैक्ष्य वृत्तिश च स राजन केतन कषमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 31, + "text": "अव्रती कितवः सतेनः पराणिविक्रय्य अथॊ वणिक\nपश्चाच च पीतवान सॊमं स राजन केतन कषमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 32, + "text": "अर्जयित्वा धनं पूर्वं दारुणैः कृषिकर्मभिः\nभवेत सर्वातिथिः पश्चात स राजन केतन कषमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 33, + "text": "बरह्म विक्रय निर्दिष्टं सत्रिया यच चार्जितं धनम\nअदेयं पितृदेवेभ्यॊ यच च कलैब्याद उपार्जितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 34, + "text": "करियमाणे ऽपवर्गे तु यॊ दविजॊ भरतर्षभ\nन वयाहरति यद युक्तं तस्याधर्मॊ गवानृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 35, + "text": "शराद्धस्य बराह्मणः कालः पराप्तं दधिघृतं तथा\nसॊमक्षयश च मांसं च यद आरण्यं युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 36, + "text": "शराद्धापवर्गे विप्रस्य सवधा वै सवदिता भवेत\nकषत्रियस्याप्य अथॊ बरूयात परीयन्तां पितरस तव इति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 37, + "text": "अपवर्गे तु वैश्यस्य शराद्धकर्मणि भारत\nअक्षय्यम अभिधातव्यं सवस्ति शूद्रस्य भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 38, + "text": "पुण्याहवाचनं दैवे बराह्मणस्य विधीयते\nएतद एव निर ओंकारं कषत्रियस्य विधीयते\nवैश्यस्य चैव वक्तव्यं परीयन्तां देवता इति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 39, + "text": "कर्मणाम आनुपूर्वीं च विधिपूर्वकृतं शृणु\nजातकर्मादिकान सर्वांस तरिषु वर्णेषु भारत\nबरह्मक्षत्रे हि मन्त्रॊक्ता वैश्यस्य च युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 40, + "text": "विप्रस्य रशना मौञ्जी मौर्वी राजन्य गामिनी\nबाल्वजीत्य एव वैश्यस्य धर्म एष युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 41, + "text": "दातुः परतिग्रहीतुश च धर्माधर्माव इमौ शृणु\nबराह्मणस्यानृते ऽधर्मः परॊक्तः पातक संज्ञितः\nचतुर्गुणः कषत्रियस्य वैश्यस्याष्ट गुणः समृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 42, + "text": "नान्यत्र बराह्मणॊ ऽशनीयात पूर्वं विप्रेण केतितः\nयवीयान पशुहिंसायां तुल्यधर्मॊ भवेत स हि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 43, + "text": "अथ राजन्यवैश्याभ्यां यद्य अश्नीयात तु केतितः\nयवीयान पशुहिंसायां भागार्धं समवाप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 44, + "text": "दैवं वाप्य अथ वा पित्र्यं यॊ ऽशनीयाद बराह्मणादिषु\nअस्नातॊ बराह्मणॊ राजंस तस्याधर्मॊ गवानृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 45, + "text": "आशौचॊ बराह्मणॊ राजन्यॊ ऽशनीयाद बराह्मणादिषु\nजञानपूर्वम अथॊ लॊभात तस्याधर्मॊ गवानृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 46, + "text": "अन्नेनान्नं च यॊ लिप्सेत कर्मार्थं चैव भारत\nआमन्त्रयति राजेन्द्र तस्याधर्मॊ ऽनृतं समृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 47, + "text": "अवेद वरतचारित्रास तरिभिर वर्णैर युधिष्ठिर\nमन्त्रवत परिविष्यन्ते तेष्व अधर्मॊ गवानृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 48, + "text": "[य]\nपित्र्यं वाप्य अथ वा दैवं दीयते यत पितामह\nएतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं दत्तं येषु महाफलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 49, + "text": "[भ]\nयेषां दाराः परतीक्षन्ते सुवृष्टिम इव कर्षकाः\nउच्छेष परिशेषं हि तान भॊजय युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 50, + "text": "चारित्रनियता राजन्ये कृशाः कृश वृत्तयः\nअर्थिनश चॊपगच्छन्ति तेषु दत्तं महाफलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 51, + "text": "तद भक्तास तद्गृहा राजंस तद धनास तद अपाश्रयाः\nअर्थिनश च भवन्त्य अर्थे तेषु दत्तं महाफलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 52, + "text": "तस्करेभ्यः परेभ्यॊ वा ये भयार्ता युधिष्ठिर\nअर्थिनॊ भॊक्तुम इच्छन्ति तेषु दत्तं महाफलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 53, + "text": "अकल्ककस्य विप्रस्य भैक्षॊत्कर कृतात्मनः\nबटवॊ यस्य भिक्षन्ति तेभ्यॊ दत्तं महाफलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 54, + "text": "हृतस्वा हृतदाराश च ये विप्रा देशसंप्लवे\nअर्थार्थम अभिगच्छन्ति तेभ्यॊ दत्तं महाफलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 55, + "text": "वरतिनॊ नियमस्थाश च ये विप्राः शरुतसंम्मताः\nतत समाप्त्य अर्थम इच्छन्ति तेषु दत्तं महाफलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 56, + "text": "अव्युत्क्रान्ताश च धर्मेषु पाषण्ड समयेषु च\nकृश पराणाः कृश धनास तेषु दत्तं महाफलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 57, + "text": "कृतसर्वस्वहरणा निर्दॊषाः परभविष्णुभिः\nसपृहयन्ति च भुक्तान्नं तेषु दत्तं महाफलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 58, + "text": "तपस्विनस तपॊ निष्ठास तेषां भैक्ष चराश च ये\nअर्थिनः किं चिद इच्छन्ति तेषु दत्तं महाफलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 59, + "text": "महाफलविधिर दाने शरुतस ते भरतर्षभ\nनिरयं येन गच्छन्ति सवर्गं चैव हि तच छृणु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 60, + "text": "गुर्वर्थं वाभयार्थं वा वर्जयित्वा युधिष्ठिर\nये ऽनृतं कथयन्ति सम ते वै निरयगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 61, + "text": "परदाराभिहर्तारः परदाराभिमर्शिनः\nपरदारप्रयॊक्तारस ते वै निरयगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 62, + "text": "ये परस्वापहर्तारः परस्वानां च नाशकाः\nसूचकाश च परेषां ये ते वै निरयगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 63, + "text": "परपाणां च सभानां च संक्रमाणां च भारत\nअगाराणां च भेत्तारॊ नरा निरयगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 64, + "text": "अनाथां परमदं बालां वृद्धां भीतां तपस्विनाम\nवञ्चयन्ति नरा ये च ते वै निरयगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 65, + "text": "वृत्तिच छेदं गृहच छेदं दारच छेदं च भारत\nमित्रच छेदं तथाशायास ते वै निरयगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 66, + "text": "सूचकाः संधिभेत्तारः परवृत्त्य उपजीवकाः\nअकृतज्ञाश च मित्राणां ते वै निरयगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 67, + "text": "पाषण्डा दूषकाश चैव समयानां च दूषकाः\nये परत्यवसिताश चैव ते वै निरयगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 68, + "text": "कृताशं कृतनिर्वेशं कृतभक्तं कृतश्रमम\nभेदैर ये वयपकर्षन्ति ते वै निरयगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 69, + "text": "पर्यश्नन्ति च ये दारान अग्निभृत्यातिथींस तथा\nउत्सन्नपितृदेवेज्यास ते वै निरयगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 70, + "text": "वेद विक्रयिणश चैव वेदानां चैव दूषकाः\nवेदानां लेखकाश चैव ते वै निरयगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 71, + "text": "चातुराश्रम्य बाह्याश च शरुतिबाह्याश च ये नराः\nविकर्मभिश च जीवन्ति ते वै निरयगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 72, + "text": "केशविक्रयिका राजन विषविक्रयिकाश च ये\nकषीरविक्रयिकाश चैव ते वै निरयगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 73, + "text": "बराह्मणानां गवां चैव कन्यानां च युधिष्ठिर\nये ऽनतरं यान्ति कार्येषु ते वै निरयगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 74, + "text": "शस्त्रविक्रयकाश चैव कर्तारश च युधिष्ठिर\nशल्यानां धनुषां चैव ते वै निरयगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 75, + "text": "शल्यैर वा शङ्कुभिर वापि शवभ्रैर वा भरतर्षभ\nये मार्गम अनुरुन्धन्ति ते वै निरयगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 76, + "text": "उपाध्यायांश च भृत्यां च भक्तांश च भरतर्षभ\nये तयजन्त्य असमर्थांस तांस ते वै निरयगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 77, + "text": "अप्राप्तदमकाश चैव नासानां वेधकास तथा\nबन्धकाश च पशूनां ये ते वै निरयगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 78, + "text": "अगॊप्तारश छल दरव्या बलिषड भागतत्पराः\nसमर्थाश चाप्य अदातारस ते वै निरयगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 79, + "text": "कषान्तान दान्तांस तथा पराज्ञान दीर्घकालं सहॊषितान\nतयजन्ति कृतकृत्या ये ते वै निरयगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 80, + "text": "बालानाम अथ वृद्धानां दासानां चैव ये नराः\nअदत्त्वा भक्षयन्त्य अग्रे ते वै निरयगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 81, + "text": "एते पूर्वर्षिभिर दृष्टाः परॊक्ता निरयगामिनः\nभागिनः सवर्गलॊकस्य वक्ष्यामि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 82, + "text": "सर्वेष्व एव तु कार्येषु दैवपूर्वेषु भारत\nहन्ति पुत्रान पशून कृत्स्नान बराह्मणातिक्रमः कृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 83, + "text": "दानेन तपसा चैव सत्येन च युधिष्ठिर\nये धर्मम अनुवर्तन्ते ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 84, + "text": "शुश्रूषाभिस तपॊभिश च शरुतम आदाय भारत\nये परतिग्रह निःस्नेहास ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 85, + "text": "भयात पापात तथाबाधाद दारिद्र्याद वयाधिधर्षणात\nयत्कृते परतिमुच्यन्ते ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 86, + "text": "कषमावन्तश च धीराश च धर्मकार्येषु चॊत्थिताः\nमङ्गलाचार युक्ताश च ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 87, + "text": "निवृत्ता मधु मांसेभ्यः परदारेभ्य एव च\nनिवृत्ताश चैव मद्येभस ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 88, + "text": "आश्रमाणां च कर्तारः कुलानां चैव भारत\nदेशानां नगराणां च ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 89, + "text": "वस्त्राभरण दातारॊ भक्ष पानान्नदास तथा\nकुटुम्बानां च दातारस ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 90, + "text": "सर्वहिंसा निवृत्ताश च नराः सर्वसहाश च ये\nसर्वस्याश्रय भूताश च ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 91, + "text": "मातरं पितरं चैव शुश्रूषन्ति जितेन्द्रियाः\nभरातॄणां चैव स सनेहास ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 92, + "text": "आढ्याश च बलवन्तश च यौवनस्थाश च भारत\nये वै जितेन्द्रिया धीरास ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 93, + "text": "अपराद्धेषु स सनेहा मृदवॊ मित्रवत्सलाः\nआराधन सुखाश चापि ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 94, + "text": "सहस्रपरिवेष्टारस तथैव च सहस्रदाः\nतरातारश च सहस्राणां पुरुषाः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 95, + "text": "सुवर्णस्य च दातारॊ गवां च भरतर्षभ\nयानानां वाहनानां च ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 96, + "text": "वैवाहिकानां कन्यानां परेष्याणां च युधिष्ठिर\nदातारॊ वाससां चैव ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 97, + "text": "विहारावसथॊद्यान कूपाराम सभा परदाः\nवप्राणां चैव कर्तारस ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 98, + "text": "निवेशनानां कषृत्राणां वसतीनां च भारत\nदातारः परार्थितानां च ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 99, + "text": "रसानाम अथ बीजानां धान्यानां च युधिष्ठिर\nसवयम उत्पाद्य दातारः पुरुषाः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 100, + "text": "यस्मिन कस्मिन कुले जाता बहुपुत्राः शतायुषः\nसानुक्रॊशा जितक्रॊधाः पुरुषाः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 24, + "shloka": 101, + "text": "एतद उक्तम अमुत्रार्थं दैवं पित्र्यं च भारत\nधर्माधर्मौ च दानस्य यथापूर्वर्षिभिः कृतौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 25, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nइदं मे तत्त्वतॊ राजन वक्तुम अर्हसि भारत\nअहिंसयित्वा केनेह बरह्महत्या विधीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 25, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nवयासम आमन्त्र्य राजेन्द्र पुरा यत पृष्टवान अहम\nतत ते ऽहं संप्रवक्ष्यामि तद इहैकमनाः शृणु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 25, + "shloka": 3, + "text": "चतुर्थस तवं वसिष्ठस्य तत्त्वम आख्याहि मे मुने\nअहिंसयित्वा केनेह बरह्महत्या विधीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 25, + "shloka": 4, + "text": "इति पृष्टॊ महाराज पराशर शरीरजः\nअब्रवीन निपुणॊ धर्मे निःसंशयम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 25, + "shloka": 5, + "text": "बराह्मणं सवयम आहूय भिक्षार्थे कृश वृत्तिनम\nबरूयान नास्तीति यः पश्चात तं विद्याद बरह्म घातिनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 25, + "shloka": 6, + "text": "मध्यस्थस्येह विप्रस्य यॊ ऽनूचानस्य भारत\nवृत्तिं हरति दुर्बुद्धिस तं विद्याद बरह्म घातिनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 25, + "shloka": 7, + "text": "गॊकुलस्य तृषार्तस्य जलार्थे वसुधाधिप\nउत्पादयति यॊ विघ्नं तं विद्याद बरह्म घातिनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 25, + "shloka": 8, + "text": "यः परवृत्तां शरुतिं सम्यक शास्त्रं वा मुनिभिः कृतम\nदूषयत्य अनभिज्ञाय तं विद्याद बरह्म घातिनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 25, + "shloka": 9, + "text": "आत्मजां रूपसंपन्नां महतीं सदृशे वरे\nन परयच्छति यः कन्यां तं विद्याद बरह्म घातिनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 25, + "shloka": 10, + "text": "अधर्मनिरतॊ मूढॊ मिथ्या यॊ वै दविजातिषु\nदद्यान मर्मातिगं शॊकं तं विद्याद बरह्म घातिनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 25, + "shloka": 11, + "text": "चक्षुषा विप्रहीनस्य पङ्गुलस्य जडस्य वा\nहरेत यॊ वै सर्वस्वं तं विद्याद बरह्म घातिनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 25, + "shloka": 12, + "text": "आश्रमे वा वने वा यॊ गरामे वा यदि वा पुरे\nअग्निं समुत्सृजेन मॊहात तं विद्याद बरह्म घातिनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nतीर्थानां दर्शनं शरेयः सनानं च भरतर्षभ\nशरवणं च महाप्राज्ञ शरॊतुम इच्छामि तत्त्वतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 2, + "text": "पृथिव्यां यानि तीर्थानि पुण्यानि भरतर्षभ\nवक्तुम अर्हसि मे तानि शरॊतास्मि नियतः परभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 3, + "text": "[भ]\nइमम अङ्गिरसा परॊक्तं तीर्थवंशं महाद्युते\nशरॊतुम अर्हसि भद्रं ते पराप्स्यसे धर्मम उत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 4, + "text": "तपॊवनगतं विप्रम अभिगम्य महामुनिम\nपप्रच्छाङ्गिरसं वीर गौतमः संशितव्रतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 5, + "text": "अस्ति मे भगवन कश चित तीर्थेभ्यॊ धर्मसंशयः\nतत सर्वं शरॊतुम इच्छामि तन मे शंस महामुने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 6, + "text": "उपस्पृश्य फलं किं सयात तेषु तीर्थेषु वै मुने\nपरेत्य भावे महाप्राज्ञ तद यथास्ति तथा वद" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 7, + "text": "[अ]\nसप्ताहं चन्द्र भागां वै वितस्ताम ऊर्मिमालिनीम\nविगाह्य वै निराहारॊ निर्ममॊ मुनिवद भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 8, + "text": "काश्मीर मण्डले नद्यॊ याः पतन्ति महानदम\nता नदीः सिन्धुम आसाद्य शीलवान सवर्गम आप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 9, + "text": "पुष्करं च परभासं च नैमिषं सागरॊदकम\nदेविकाम इन्द्र मार्गं च सवर्णबिन्दुं विगाह्य च\nविबॊध्यते विमानस्थः सॊ ऽपसरॊभिर अभिष्टुतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 10, + "text": "हिरण्यबिन्दुं विक्षॊभ्य परयतश चाभिवाद्य तम\nकुशे शयं च देवत्वं पूयते तस्य किल्बिषम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 11, + "text": "इन्द्र तॊयां समासाद्य गन्धमादन संनिधौ\nकरतॊयां कुरङ्गेषु तरिरात्रॊपॊषितॊ नरः\nअश्वमेधम अवाप्नॊति विगाह्य नियतः शुचिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 12, + "text": "गङ्गा दवरे कुशावर्ते बिल्वके नेमिपर्वते\nतथा कनखले सनात्वा धूतपाप्मा दिवं वरजेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 13, + "text": "अपां हरद उपस्पृश्य वाजपेयफलं लभेत\nबरह्म चारी जितक्रॊधः सत्यसंधस तव अहिंसकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 14, + "text": "यत्र भागीरथी गङ्गा भजते दिशम उत्तराम\nमहेश्वरस्य निष्ठाने यॊ नरस तव अभिषिच्यते\nएकमासं निराहारः सवयं पश्यति देवताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 15, + "text": "सप्त गङ्गे तरिगङ्गे च इन्द्र मार्गे च तर्पयन\nसुधां वै लभते भॊक्तुं यॊ नरॊ जायते पुनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 16, + "text": "महाश्रम उपस्पृश्य यॊ ऽगनिहॊत्रपरः शुचिः\nएकमासं निराहारः सिद्धिं मासेन स वरजेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 17, + "text": "महाह्रद उपस्पृश्य भृगुतुङ्गे तव अलॊलुपः\nतरिरात्रॊपॊषितॊ भूत्वा मुच्यते बरह्महत्यया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 18, + "text": "कन्या कूप उपस्पृश्य बलाकायां कृतॊदकः\nदेवेषु कीर्तिं लभते यशसा च विराजते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 19, + "text": "देशकाल उपस्पृश्य तथा सुन्दरिका हरदे\nअश्विभ्यां रूपवर्चस्यं परेत्य वै लभते नरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 20, + "text": "महागङ्गाम उपस्पृश्य कृत्तिकाङ्गारके तथा\nपक्षम एकं निराहारः सवर्गम आप्नॊति निर्मलः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 21, + "text": "वैमानिक उपस्पृश्य किङ्किणीकाश्रमे तथा\nनिवासे ऽपसरसां दिव्ये कामचारी महीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 22, + "text": "कालिकाश्रमम आसाद्य विपाशायां कृतॊदकः\nबरह्म चारी जितक्रॊधस तरिरात्रान मुच्यते भवात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 23, + "text": "आश्रमे कृत्तिकानां तु सनात्वा यस तर्पयेत पितॄन\nतॊषयित्वा महादेवं निर्मलः सवर्गम आप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 24, + "text": "महापुर उपस्पृश्य तरिरात्रॊपॊषितॊ नरः\nतरसानां सथावराणां च दविपदानां भयं तयजेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 25, + "text": "देवदारु वने सनात्वा धूतपाप्मा कृतॊदकः\nदेवलॊकम अवाप्नॊति सप्तरात्रॊषितः शुचिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 26, + "text": "कौशन्ते च कुश सतम्बे दरॊण शर्म पदे तथा\nआपः परपतने सनातः सेव्यते सॊ ऽपसरॊगणैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 27, + "text": "चित्रकूटे जनस्थाने तथा मन्दाकिनी जले\nविगाह्य वै निराहारॊ राजलक्ष्मीं निगच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 28, + "text": "शयामायास तव आश्रमं गत्वा उष्य चैवाभिषिच्य च\nतरींस तरिरात्रान स संधाय गन्धर्वनगरे वसेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 29, + "text": "रमण्यां च उपस्पृश्य तथा वै गन्धतारिके\nएकमासं निराहारस तव अन्तर्धानफलं लभेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 30, + "text": "कौशिकी दवारम आसाद्य वायुभक्षस तव अलॊलुपः\nएकविंशतिरात्रेण सवर्गम आरॊहते नरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 31, + "text": "मतङ्ग वाप्यां यः सनायाद एकरात्रेण सिध्यति\nविगाहति हय अनालम्बम अन्धकं वै सनातनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 32, + "text": "नैमिषे सवर्गतीर्थे च उपस्पृश्य जितेन्द्रियः\nफलं पुरुषमेधस्य लभेन मासं कृतॊदकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 33, + "text": "गङ्गा हरद उपस्पृश्य तथा चैवॊत्पला वने\nअश्वमेधम अवाप्नॊति तत्र मासं कृतॊदकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 34, + "text": "गङ्गायमुनयॊस तीर्थे तथा कालंजरे गिरौ\nषष्टिह्रद उपस्पृश्य दानं नान्यद विशिष्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 35, + "text": "दश तीर्थसहस्राणि तिस्रः कॊट्यस तथापराः\nसमागच्छन्ति माघ्यां तु परयागे भरतर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 36, + "text": "माघमासं परयागे तु नियतः संशितव्रतः\nसनात्वा तु भरतश्रेष्ठ निर्मलः सवर्गम आप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 37, + "text": "मरुद्गण उपस्पृश्य पितॄणाम आश्रमे शुचिः\nवैवस्वतस्य तीर्थे च तीर्थभूतॊ भवेन नरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 38, + "text": "तथा बरह्मशिरॊ गत्वा भागीरथ्यां कृतॊदकः\nएकमासं निराहारः सॊमलॊकम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 39, + "text": "कपॊतके नरः सनात्वा अष्टावक्रे कृतॊदकः\nदवादशाहं निराहारॊ नरमेध फलं लभेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 40, + "text": "मुञ्ज पृष्ठं गयां चैव निरृतिं देव पर्वतम\nतृतीयां करौञ्चपादीं च बरह्महत्या विशुध्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 41, + "text": "कलश्यां वाप्य उपस्पृश्य वेद्यां च बहुशॊ जलाम\nअग्नेः पुरे नरः सनात्वा विशालायां कृतॊदकः\nदेव हरद उपस्पृश्य बरह्मभूतॊ विराजते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 42, + "text": "पुरापवर्तनं नन्दां महानन्दां च सेव्य वै\nनन्दने सेव्यते दान्तस तव अप्सरॊभिर अहिंसकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 43, + "text": "उर्वशी कृत्तिका यॊगे गत्वा यः सुसमाहितः\nलौहित्ये विधिवत सनात्वा पुण्डरीकफलं लभेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 44, + "text": "रामह्रद उपस्पृश्य विशालायां कृतॊदकः\nदवादशाहं निराहारः कल्मषाद विप्रमुच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 45, + "text": "महाह्रद उपस्पृश्य शुद्धेन मनसा नरः\nएकमासं निराहारॊ जमदग्निगतिं लभेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 46, + "text": "विन्ध्ये संताप्य चात्मानं सत्यसंधस तव अहिंसकः\nषण मासं पदम आस्थाय मासेनैकेन शुध्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 47, + "text": "नर्मदायाम उपस्पृश्य तथा सूर्पारकॊदके\nएकपक्षं निराहारॊ राजपुत्रॊ विधीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 48, + "text": "जम्बू मार्गे तरिभिर मासैः संयतः सुसमाहितः\nअहॊरात्रेण चैकेन सिद्धिं समधिगच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 49, + "text": "कॊका मुखे विगाह्यापॊ गत्वा चण्डालिकाश्रमम\nशाकभक्षश चीरवासाः कुमारीर विन्दते दश" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 50, + "text": "वैवस्वतस्य सदनं न स गच्छेत कदा चन\nयस्य कन्या हरदे वासॊ देवलॊकं स गच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 51, + "text": "परभासे तव एकरात्रेण अमावास्यां समाहितः\nसिध्यते ऽतर महाबाहॊ यॊ नरॊ जायते पुनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 52, + "text": "उज्जानक उपस्पृश्य आर्ष्टिषेणस्य चाश्रमे\nपिङ्गायाश चाश्रमे सनात्वा सर्वपापैः परमुच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 53, + "text": "कुल्यायां समुपस्पृश्य जप्त्वा चैवाघ मर्षणम\nअश्वमेधम अवाप्नॊति तरिरात्रॊपॊषितः शुचिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 54, + "text": "पिण्डारक उपस्पृश्य एक रात्रॊषितॊ नरः\nअग्निष्टॊमम अवाप्नॊति परभातां शर्वरीं शुचिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 55, + "text": "तथा बरह्मसरॊ गत्वा धर्मारण्यॊपशॊभितम\nपुण्डरीकम अवाप्नॊति परभातां शर्वरीं शुचिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 56, + "text": "मैनाके पर्वते सनात्वा तथा संध्याम उपास्य च\nकामं जित्वा च वै मासं सर्वमेध फलं लभेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 57, + "text": "विख्यातॊ हिमवान पुण्यः शंकरश्वशुरॊ गिरिः\nआकरः सर्वरत्नानां सिद्धचारणसेवितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 58, + "text": "शरीरम उत्सृजेत तत्र विधिपूर्वम अनाशके\nअध्रुवं जीवितं जञात्वा यॊ वै वेदान्तगॊ दविजः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 59, + "text": "अभ्यर्च्य देवतास तत्र नमस्कृत्य मुनींस तथा\nततः सिद्धॊ दिवं गच्छेद बरह्मलॊकं सनातनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 60, + "text": "कामं करॊधं च लॊभं च यॊ जित्वा तीर्थम आवसेत\nन तेन किं चिन न पराप्तं तीर्थाभिगमनाद भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 61, + "text": "यान्य अगम्यानि तीर्थानि दुर्गाणि विषमाणि च\nमनसा तानि गम्यानि सर्वतीर्थसमासतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 62, + "text": "इदं मेध्यम इदं धन्यम इदं सवर्ग्यम इदं सुखम\nइदं रहस्यं देवानाम आप्लाव्यानां च पावनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 63, + "text": "इदं दद्याद दविजातीनां साधूनाम आत्मजस्य वा\nसुहृदां च जपेत कर्णे शिष्यस्यानुगतस्य वा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 64, + "text": "दत्तवान गौतमस्येदम अङ्गिरा वै महातपाः\nगुरुभिः समनुज्ञातः काश्यपेन च धीमता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 65, + "text": "महर्षीणाम इदं जप्यं पावनानां तथॊत्तमम\nजपंश चाभ्युत्थितः शश्वन निर्मलः सवर्गम आप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 26, + "shloka": 66, + "text": "इदं यश चापि शृणुयाद रहस्यं तव अङ्गिरॊ मतम\nउत्तमे च कुले जन्म लभेज जातिं च संस्मरेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nबृहस्पतिसमं बुद्ध्या कषमया बरह्मणः समम\nपराक्रमे शक्रसमम आदित्यसमतेजसम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 2, + "text": "गाङ्गेयम अर्जुनेनाजौ निहतं भूरि वर्चसम\nभरातृभिः सहितॊ ऽनयैश च पर्युपास्ते युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 3, + "text": "शयानं वीरशयने कालाकाङ्क्षिणम अच्युतम\nआजग्मुर भरतश्रेष्ठं दरष्टुकामा महर्षयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 4, + "text": "अत्रिर वसिष्ठॊ ऽथ भृगुः पुलस्त्यः पुलहः करतुः\nअङ्गिरा गौतमॊ ऽगस्त्यः सुमतिः सवायुर आत्मवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 5, + "text": "विश्वामित्रः सथूलशिराः संवर्तः परमतिर दमः\nउशना बृहस्पतिर वयासश चयवनः काश्यपॊ धरुवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 6, + "text": "दुर्वासा जमदग्निश च मार्कण्डेयॊ ऽथ गालवः\nभरद्वाजश च रैभ्यश च यवक्रीतस तरितस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 7, + "text": "सथूलाक्षः शकलाक्षश च कण्वॊ मेधातिथिः कृशः\nनारदः पर्वतश चैव सुधन्वाथैकतॊ दवितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 8, + "text": "नितम्भूर भुवनॊ धौम्यः शतानन्दॊ ऽकृतव्रणः\nजामदग्न्यस तथा रामः काम्यश चेत्य एवमादयः\nसमागता महात्मानॊ भीष्मं दरष्टुं महर्षयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 9, + "text": "तेषां महात्मनां पूजाम आगतानां युधिष्ठिरः\nभरातृभिः सहितश चक्रे यथावद अनुपूर्वशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 10, + "text": "ते पूजिताः सुखासीनाः कथश चक्रुर महर्षयः\nभीष्माश्रिताः सुमधुराः सर्वेन्द्रियमनॊहराः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 11, + "text": "भीष्मस तेषां कथाः शरुत्वा ऋषीणां भावितात्मनाम\nमेने दिविस्थम आत्मानं तुष्ट्या परमया युतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 12, + "text": "ततस ते भीष्मम आमन्त्र्य पाण्डवांश च महर्षयः\nअन्तर्धानं गताः सर्वे सर्वेषाम एव पश्यताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 13, + "text": "तान ऋषीन सुमहाभागान अन्तर्धानगतान अपि\nपाण्डवास तुष्टुवुः सर्वे परणेमुश च मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 14, + "text": "परसन्नमनसः सर्वे गाङ्गेयं कुरुसत्तमाः\nउपतस्थुर यथॊद्यन्तम आदित्यं मन्त्रकॊविदाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 15, + "text": "परभावात तपसस तेषाम ऋषीणां वीक्ष्य पाण्डवाः\nपरकाशन्तॊ दिशः सर्वा विस्मयं परमं ययुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 16, + "text": "महाभाग्यं परं तेषाम ऋषीणाम अनुचिन्त्य ते\nपांडवाः सह भीष्मेण कथाश चक्रुस तदाश्रयाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 17, + "text": "कथान्ते शिरसा पादौ सपृष्ट्वा भीष्मस्य पाण्डवः\nधर्म्यं धर्मसुतः परश्नं पर्यपृच्छद युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 18, + "text": "के देशाः के जनपदा आश्रमाः के च पर्वताः\nपरकृष्टाः पुण्यतः काश च जञेया नद्यः पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 19, + "text": "[भ]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nशिलॊञ्छ वृत्तेः संवादं सिद्धस्य च युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 20, + "text": "इमां कश चित परिक्रम्य पृथिवीं शैलभूषिताम\nअसकृद दविपदां शरेष्ठः शरेष्ठस्य गृहमेधिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 21, + "text": "शिल वृत्तेर गृहं पराप्तः स तेन विधिनार्चितः\nकृतकृत्य उपातिष्ठत सिद्धं तम अतिथिं तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 22, + "text": "तौ समेत्य महात्मानौ सुखासीनौ कथाः शुभाः\nचक्रतुर वेद संबद्धास तच छेष कृतलक्षणाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 23, + "text": "शिल वृत्तिः कथान्ते तु सिद्धम आमन्त्र्य यत्नतः\nपरश्नं पप्रच्छ मेधावी यन मां तवं परिपृच्छसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 24, + "text": "[षिलवृत्ति]\nके देशाः के जनपदाः के ऽऽशरमाः के च पर्वताः\nपरकृष्टाः पुण्यतः काश च जञेया नद्यस तद उच्यताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 25, + "text": "[सिद्ध]\nते देशास ते जनपदास ते ऽऽशरमास ते च पर्वताः\nयेषां भागीरथी गङ्गा मध्येनैति सरिद्वरा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 26, + "text": "तपसा बरह्मचर्येण यज्ञैस तयागेन वा पुनः\nगतिं तां न लभेज जन्तुर गङ्गां संसेव्य यां लभेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 27, + "text": "सपृष्टानि येषां गाङ्गेयैस तॊयैर गात्राणि देहिनाम\nनयस्तानि न पुनस तेषां तयागः सवर्गाद विधीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 28, + "text": "सर्वाणि येषां गाङ्गेयैस तॊयैः कृत्यानि देहिनाम\nगां तयक्त्वा मानवा विप्र दिवि तिष्ठन्ति ते ऽचलाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 29, + "text": "पूर्वे वयसि कर्माणि कृत्वा पापानि ये नराः\nपश्चाद गङ्गां निषेवन्ते ते ऽपि यान्त्य उत्तमां गतिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 30, + "text": "सनातानां शुचिभिस तॊयैर गाङ्गेयैः परयतात्मनाम\nवयुष्टिर भवति या पुंसां न सा करतुशतैर अपि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 31, + "text": "यावद अस्थि मनुष्यस्य गङ्गातॊयेषु तिष्ठति\nतावद वर्षसहस्राणि सवर्गं पराप्य महीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 32, + "text": "अपहत्य तमस तीव्रं यथा भात्य उदये रविः\nतथापहत्य पाप्मानं भाति गङ्गा जलॊक्षितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 33, + "text": "विसॊमा इव शर्वर्यॊ विपुष्पास तरवॊ यथा\nतद्वद देशा दिशश चैव हीना गङ्गा जलैः शुभैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 34, + "text": "वर्णाश्रमा यथा सर्वे सवधर्मज्ञानवर्जिताः\nऋतवश च यथा सॊमास तथा गङ्गां विना जगत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 35, + "text": "यथा हीनं नभॊ ऽरकेण भूः शैलैः खं च वायुना\nतथा देशा दिशश चैव गङ्गा हीना न संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 36, + "text": "तरिषु लॊकेषु ये के चित पराणिनः सर्व एव ते\nतर्प्यमाणाः परां तृप्तिं यान्ति गङ्गा जलैः शुभैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 37, + "text": "यस तु सूर्येण निष्टप्तं गाङ्गेयं पिबते जलम\nगवां निर्हार निर्मुक्ताद यावकात तद विशिष्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 38, + "text": "इन्द्र वरतसहस्रं तु चरेद यः कायशॊधनम\nपिबेद यश चापि गङ्गाम्भः समौ सयातां न वा समौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 39, + "text": "तिष्ठेद युगसहस्रं तु पादेनैकेन यः पुमान\nमासम एकं तु गङ्गायां समौ सयातां न वा समौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 40, + "text": "लम्बेतावाक शिरा यस तु युगानाम अयुतं पुमान\nतिष्ठेद यथेष्टं यश चापि गङ्गायां स विशिष्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 41, + "text": "अग्नौ पराप्तं परधूयेत यथा तूलं दविजॊत्तम\nतथा गङ्गावगाढस्य सर्वं पापं परधूयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 42, + "text": "भूतानाम इह सर्वेषां दुःखॊपहत चेतसाम\nगतिम अन्वेषमाणानां न गङ्गा सदृशी गतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 43, + "text": "भवन्ति निर्विषाः सर्पा यथा तार्क्ष्यस्य दर्शनात\nगङ्गाया दर्शनात तद्वत सर्वपापैः परमुच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 44, + "text": "अप्रतिष्ठाश च ये के चिद अधर्मशरणाश च ये\nतेषां परतिष्ठा गङ्गेह शरणं शर्म वर्म च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 45, + "text": "परकृष्टैर अशुभैर गरस्तान अनेकैः पुरुषाधमान\nपतते नरके गङ्गा संश्रितान परेत्य तारयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 46, + "text": "ते संविभक्ता मुनिभिर नूनं देवैः स वासवैः\nये ऽभिगच्छन्ति सततं गङ्गाम अभिगतां सुरैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 47, + "text": "विनयाचार हीनाश च अशिवाश च नराधमाः\nते भवन्ति शिवा विप्र ये वै गङ्गां समाश्रिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 48, + "text": "यथा सुराणाम अमृतं पितॄणां च यथा सवधा\nसुधा यथा च नागानां तथा गङ्गा जलं नृणाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 49, + "text": "उपासते यथा बाला मातरं कषुधयार्दिताः\nशरेयः कामास तथा गङ्गाम उपासन्तीह देहिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 50, + "text": "सवायम्भुवं यथास्थानं सर्वेषां शरेष्ठम उच्यते\nसनातानां सरितां शरेष्ठा गङ्गा तद्वद इहॊच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 51, + "text": "यथॊपजीविनां धेनुर देवादीनां धरा समृता\nतथॊपजीविनां गङ्गा सर्वप्राणभृताम इह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 52, + "text": "देवाः सॊमार्क संस्थानि यथा सत्रादिभिर मखैः\nअमृतान्य उपजीवन्ति तथा गङ्गा जलं नराः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 53, + "text": "जाह्नवी पुलिनॊत्थाभिः सिकताभिः समुक्षितः\nमन्यते पुरुषॊ ऽऽतमानं दिविष्ठम इव शॊभितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 54, + "text": "जाह्नवीतीर संभूतां मृदं मूर्ध्ना विभर्ति यः\nबिभर्ति रूपं सॊ ऽरकस्य तमॊ नाशात सुनिर्मलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 55, + "text": "गङ्गॊर्मिभिर अथॊ दिग्धः पुरुषं पवनॊ यदा\nसपृशते सॊ ऽपि पाप्मानं सद्य एवापमार्जति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 56, + "text": "वयसनैर अभितप्तस्य नरस्य विनशिष्यतः\nगङ्गा दर्शनजा परीतिर वयसनान्य अपकर्षति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 57, + "text": "हंसारावैः कॊक रवै रवैर अन्यैर्श च पक्षिणाम\nपस्पर्ध गङ्गा गन्धर्वान पुलिनैश च शिलॊच्चयान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 58, + "text": "हंसादिभिः सुबहुभिर विविधैः पक्षिभिर वृताम\nगङ्गां गॊकुलसंबाधां दृष्ट्वा सवर्गॊ ऽपि विस्मृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 59, + "text": "न सा परीतिर दिविष्ठस्य सर्वकामान उपाश्नतः\nअभवद या परा परीतिर गङ्गायाः पुलिने नृणाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 60, + "text": "वान मनः कर्मजैर गरस्तः पापैर अपि पुमान इह\nवीक्ष्य गङ्गां भवेत पूतस तत्र मे नास्ति संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 61, + "text": "सप्तावरान सप्त परान पितॄंस तेभ्यश च ये परे\nपुमांस तारयते गङ्गां वीक्ष्य सपृष्ट्वावगाह्य च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 62, + "text": "शरुताभिलषिता दृष्टा सपृष्टा पीतावगाहिता\nगङ्गा तारयते नॄणाम उभौ वंशौ विशेषतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 63, + "text": "दर्शनात सपर्शनात पानात तथा गङ्गेति कीर्तनात\nपुनात्य अपुण्यान पुरुषाञ शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 64, + "text": "य इच्छेत सफलं जन्म जीवितं शरुतम एव च\nस पितॄंस तर्पयेद गङ्गाम अभिगम्य सुरांस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 65, + "text": "न सुतैर न च वित्तेन कर्मणा न च तत फलम\nपराप्नुयात पुरुषॊ ऽतयन्तं गङ्गां पराप्य यद आप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 66, + "text": "जात्यन्धैर इह तुल्यास ते मृतैः पङ्गुभिर एव च\nसमर्था ये न पश्यन्ति गङ्गां पुण्यजलां शिवाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 67, + "text": "भूतभव्य भविष्यज्ञैर महर्षिभिर उपस्थिताम\nदेवैः सेन्द्रैश च कॊ गङ्गां नॊपसेवेत मानवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 68, + "text": "वानप्रस्थैर गृहस्थैश च यतिभिर बरह्म चारिभिः\nविद्यावद्भिः शरितां गङ्गां पुमान कॊ नाम नाश्रयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 69, + "text": "उत्क्रामद्भिश च यः पराणैः परयतः शिष्टसंमतः\nचिन्तयेन मनसा गङ्गां स गतिं परमां लभेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 70, + "text": "न भयेभ्यॊ भयं तस्य न पापेभ्यॊ न राजतः\nआ देहपतनाद गङ्गाम उपास्ते यः पुमान इह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 71, + "text": "गगनाद यां महापुण्यां पतन्तीं वै महेश्वरः\nदधार शिरसा देवीं ताम एव दिवि सेवते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 72, + "text": "अलंकृतास तरयॊ लॊकाः पथिभिर विमलैस तरिभिः\nयस तु तस्या जलं सेवेत कृतकृत्यः पुमान भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 73, + "text": "दिवि जयॊतिर यथादित्यः पितॄणां चैव चन्द्रमाः\nदेवेशश च यथा नॄणां गङ्गेह सरितां तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 74, + "text": "मात्रा पित्रा सुतैर दारैर वियुक्तस्य धनेन वा\nन भवेद धि तथा दुःखं यथा गङ्गा वियॊगजम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 75, + "text": "नारण्यैर नेष्ट विषयैर न सुतैर न धनागमैः\nतथा परसादॊ भवति गङ्गां वीक्ष्य यथा नृणाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 76, + "text": "पूर्णम इन्दुं यथादृष्ट्वा नृणां दृष्टिः परसीदति\nगङ्गां तरिपथगां दृष्ट्वा तथा दृष्टिः परसीदति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 77, + "text": "तद्भावस तद्गतमनस तन्निष्ठस तत्परायणः\nगङ्गां यॊ ऽनुगतॊ भक्त्या स तस्याः परियतां वरजेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 78, + "text": "भूःस्थैः खस्थैर दिविष्ठैश च भूतैर उच्चावचैर अपि\nगङ्गा विगाह्या सततम एत कार्यतमं सताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 79, + "text": "तरिषु लॊकेषु पुण्यत्वाद गङ्गायाः परथितं यशः\nयत पुत्रान सगरस्यैषा भस्माख्यान अनयद दिवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 80, + "text": "वाय्वीरिताभिः सुमहास्वनाभिर; दरुताभिर अत्यर्थ समुच्छ्रिताभिः\nगङ्गॊर्मिभिर भानुमतीभिर इद्धः; सहस्ररश्मि परतिमॊ विभाति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 81, + "text": "पयस्विनीं घृतिनीम अत्युदारां; समृद्धिनीं वेगिणीं दुर्विगाह्याम\nगङ्गां गत्वा यैः शरीरं विसृष्टं; गता धीरास ते विबुधैः समत्वम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 82, + "text": "अन्धाञ जडान दरव्यहीनांश च गङ्गा; यशस्विनी बृहती विश्वरूपा\nदेवैः सेन्द्रैर मुनिभिर मानवैश च; निषेविता सर्वकामैर युनक्ति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 83, + "text": "ऊर्जावतीं मधुमतीं महापुण्यां तरिवर्त्मगाम\nतरिलॊकगॊप्त्रीं ये गङ्गां संश्रितास ते दिवं गताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 84, + "text": "यॊ वत्स्यति दरक्ष्यति वापि मर्त्यस; तस्मै परयच्छन्ति सुखानि देवाः\nतद्भाविताः सपर्शने दर्शने यस; तस्मै देवा गतिम इष्टां दिशन्ति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 85, + "text": "दक्षां पृथ्वीं बृहतीं विप्रकृष्टां; शिवाम ऋतां सुरसां सुप्रसन्नाम\nविभावरीं सर्वभूतप्रतिष्ठां; गङ्गां गता ये तरिदिवं गतास ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 86, + "text": "खयातिर यस्याः खं दिवं गां च नित्यं; पुरा दिशॊ विदिशश चावतस्थे\nतस्या जलं सेव्य सरिद वराया; मर्त्याः सर्वे कृतकृत्या भवन्ति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 87, + "text": "इयं गङ्गेति नियतं परतिष्ठा; गुहस्य रुक्मस्य च गर्भयॊषा\nपरातस तरिमार्गा घृतवहा विपाप्मा; गङ्गावतीर्णा वियतॊ विश्वतॊया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 88, + "text": "सुतावनीध्रस्य हरस्य भार्या; दिवॊ भुवश चापि कक्ष्यानुरूपा\nभव्या पृथिव्या भाविनी भाति राजन; गङ्गा लॊकानां पुण्यदा वै तरयाणाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 89, + "text": "मधु परवाहा घृतरागॊद्धृताभिर; महॊर्मिभिः शॊभिता बराह्मणैश च\nदिवश चयुता शिरसात्ता भवेन; गङ्गावनीध्रास तरिदिवस्य माला" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 90, + "text": "यॊनिर वरिष्ठा विरजा वितन्वी; शुष्मा इरा वारिवहा यशॊदा\nविश्वावती चाकृतिर इष्टिर इद्धा; गङ्गॊक्षितानां भुवनस्य पन्थाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 91, + "text": "कषान्त्या मह्या गॊपने धारणे च; दीप्त्या कृशानॊस तपनस्य चैव\nतुल्या गङ्गा संमता बराह्मणानां; गुहस्य बरह्मण्यतया च नित्यम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 92, + "text": "ऋषिष्टुतां विष्णुपदीं पुराणीं; सुपुण्यतॊयां मनसापि लॊके\nसर्वात्मना जाह्नवीं ये परपन्नास; ते बरह्मणः सदनं संप्रयाताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 93, + "text": "लॊकान इमान नयति या जननीव पुत्रान; सर्वात्मना सर्वगुणॊपपन्ना\nसवस्थानम इष्टम इह बराह्मम अभीप्समानैर; गङ्गा सदैवात्म वशैर उपास्या" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 94, + "text": "उस्रां जुष्टां मिषतीं विश्वतॊयाम; इरां वज्रीं रेवतीं भूधराणाम\nशिष्टाश्रयाम अमृतां बरह्म कान्तां; गङ्गां शरयेद आत्मवान सिद्धिकामः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 95, + "text": "परसाद्य देवान स विभून समस्तान; भगीरथस तपसॊग्रेण गङ्गाम\nगाम आनयत ताम अभिगम्य शश्वन; पुमान भयं नेह नामुत्र विद्यात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 96, + "text": "उदाहृतः सर्वथा ते गुणानां; मयैक देशः परसमीक्ष्य बुद्ध्या\nशक्तिर न मे का चिद इहास्ति वक्तुं; गुणान सर्वान परिमातुं तथैव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 97, + "text": "मेरॊः समुद्रस्य च सर्वरत्नैः; संख्यॊपलानाम उदकस्य वापि\nवक्तुं शक्यं नेह गङ्गा जलानां; गुणाख्यानं परिमातुं तथैव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 98, + "text": "तस्माद इमान परया शरद्धयॊक्तान; गुणान सर्वाञ जाह्नवीजांस तथैव\nभवेद वाचा मनसा कर्मणा च; भक्त्या युक्तः परया शरद्दधानः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 99, + "text": "लॊकान इमांस तरीन यशसा वितत्य; सिद्धिं पराप्य महतीं तां दुरापाम\nगङ्गा कृतान अचिरेणैव लॊकान; यथेष्टम इष्टान विचरिष्यसि तवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 100, + "text": "तव मम च गुणैर महानुभावा; जुषतु मतिं सततं सवधर्मयुक्तैः\nअभिगत जनवत्सला हि गङ्गा; भजति युनक्ति सुखैश च भक्तिमन्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 101, + "text": "[भ]\nइति परममतिर गुणान अनेकाञ; शिल रतये तरिपथानुयॊग रूपान\nबहुविधम अनुशास्य तथ्य रूपान; गगनतलं दयुतिमान विवेश सिद्धः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 102, + "text": "शिलवृत्तिस तु सिद्धस्य वाक्यैः संबॊधितस तदा\nगङ्गाम उपास्य विधिवत सिद्धिं पराप्तः सुदुर्लभाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 103, + "text": "तस्मात तवम अपि कौन्तेय भक्त्या परमया युतः\nगङ्गाम अभ्येहि सततं पराप्स्यसे सिद्धिम उत्तमाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 104, + "text": "[व]\nशरुत्वेतिहासं भीष्मॊक्तं गङ्गायाः सतवसंयुतम\nयुधिष्ठिरः परां परीतिम अगच्छद भरातृभिः सह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 27, + "shloka": 105, + "text": "इतिहासम इमं पुण्यं शृणुयाद यः पठेत वा\nगङ्गायाः सतवसंयुक्तं स मुच्येत सर्वकिल्बिषैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 28, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nपरज्ञा शरुताभ्यां वृत्तेन शीलेन च यथा भवान\nगुणैः समुदितः सर्वैर वयसा च समन्वितः\nतस्माद भवन्तं पृच्छामि धर्मं धर्मभृतां वर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 28, + "shloka": 2, + "text": "कषत्रियॊ यदि वा वैश्यः शूद्रॊ वा राजसत्तम\nबराह्मण्यं पराप्नुयात केन तन मे वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 28, + "shloka": 3, + "text": "तपसा वा सुमहता कर्मणा वा शरुतेन वा\nबराह्मण्यम अथ चेद इच्छेत तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 28, + "shloka": 4, + "text": "[भ]\nबराह्मण्यं तात दुष्प्रापं वर्णैः कषत्रादिभिस तरिभिः\nपरं हि सर्वभूतानां सथानम एतद युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 28, + "shloka": 5, + "text": "बह्वीस तु संसरन यॊनीर जायमानः पुनः पुनः\nपर्याये तात कस्मिंश चिद बराह्मणॊ नाम जायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 28, + "shloka": 6, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nमतङ्गस्य च संवाद्म गर्दभ्याश च युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 28, + "shloka": 7, + "text": "दविजातेः कस्य चित तात तुल्यवर्णः सुतः परभुः\nमतङ्गॊ नाम नाम्नाभूत सर्वैः समुदितॊ गुणैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 28, + "shloka": 8, + "text": "स यज्ञकारः कौन्तेय पित्रा सृष्टः परंतप\nपरायाद गर्दभ युक्तेन रथेनेहाशु गामिना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 28, + "shloka": 9, + "text": "स बालं गर्दभं राजन वहन्तं मातुर अन्तिके\nनिरविध्यत परतॊदेन नासिकायां पुनः पुनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 28, + "shloka": 10, + "text": "तं तु तीव्रव्रणं देष्ट्वा गर्दभी पुत्रगृद्धिनी\nउवाच मा शुचः पुत्र चण्डालस तवाधितिष्ठति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 28, + "shloka": 11, + "text": "बराह्मणे दारुणं नास्ति मैत्रॊ बराह्मण उच्यते\nआचार्यः सर्वभूतानां शाता किं परहरिष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 28, + "shloka": 12, + "text": "अयं तु पापप्रकृतिर बाले न कुरुते दयाम\nसवयॊनिं मानयत्य एष भावॊ भावं निगच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 28, + "shloka": 13, + "text": "एतच छरुत्वा मतङ्गस तु दारुणं रासभी वचः\nअवतीर्य रथात तूर्णं रासभीं परत्यभाषत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 28, + "shloka": 14, + "text": "बरूहि रासभि कल्याणि माता मे येन दूषिता\nकथं मां वेत्सि चण्डालं कषिप्रं रासभि शंस मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 28, + "shloka": 15, + "text": "केन जातॊ ऽसमि चण्डालॊ बराह्मण्यं येन मे ऽनशत\nतत्त्वेनैतन महाप्राज्ञे बरूहि सर्वम अशेषतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 28, + "shloka": 16, + "text": "[गर्दभी]\nबराह्मण्यां वृषलेन तवं मत्तायां नापितेन ह\nजातस तवम असि चण्डालॊ बराह्मण्यं तेन ते ऽनशत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 28, + "shloka": 17, + "text": "एवम उक्तॊ मतङ्गस तु परत्युपायाद गृहं परति\nतम आगतम अभिप्रेक्ष्य पिता वाक्यम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 28, + "shloka": 18, + "text": "मया तवं यज्ञसंसिद्धौ नियुक्तॊ गुरु कर्मणि\nकस्मात परतिनिवृत्तॊ ऽसि कच चिन न कुशलं तव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 28, + "shloka": 19, + "text": "[म]\nअयॊनिर अग्र्ययॊनिर वा यः सयात स कुशली भवेत\nकुशलं तु कुतस तस्य यस्येयं जननी पितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 28, + "shloka": 20, + "text": "बराह्मण्यां वृषलाज जातं पितर वेदयतीह माम\nअमानुषी गर्दभीयं तस्मात तप्स्ये तपॊ महत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 28, + "shloka": 21, + "text": "एवम उक्त्वा स पितरं परतस्थे कृतनिश्चयः\nततॊ गत्वा महारण्यम अतप्यत महत तपः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 28, + "shloka": 22, + "text": "ततः संतापयाम आस विबुधांस तपसान्वितः\nमतङ्गः सुसुखं परेप्सुः सथानं सुचरिताद अपि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 28, + "shloka": 23, + "text": "तं तथा तपसा युक्तम उवाच हरिवाहनः\nमतङ्ग तप्यसे किं तवं भॊगान उत्सृज्य मानुषान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 28, + "shloka": 24, + "text": "वरं ददानि ते हन्त वृणीष्व तवं यद इच्छति\nयच चाप्य अवाप्यम अन्यत ते सर्वं परब्रूहि माचिरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 28, + "shloka": 25, + "text": "[म]\nबराह्मण्यं कामयानॊ ऽहम इदम आरब्धवांस तपः\nगच्छेयं तद अवाप्येह वर एष वृतॊ मया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 28, + "shloka": 26, + "text": "एतच छरुत्वा तु वचनं तम उवाच पुरंदरः\nबराह्मण्यं परार्थयानस तवम अप्राप्यम अकृतात्मभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 28, + "shloka": 27, + "text": "शरेष्ठं यत सर्वभूतेषु तपॊ यन नातिवर्तते\nतदग्र्यं परार्थयानस तवम अचिराद विनशिष्यसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 28, + "shloka": 28, + "text": "देवतासुरमर्त्येषु यत पवित्रं परं समृतम\nचण्डाल यॊनौ जातेन न त पराप्यं कथं चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 29, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nएवम उक्तॊ मतङ्गस तु संशितात्मा यतव्रतः\nअतिष्ठद एकपादेन वर्षाणां शतम अच्युत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 29, + "shloka": 2, + "text": "तम उवाच ततः शक्रः पुनर एव महायशाः\nमतङ्ग परमं सथानं परार्थयन्न अतिदुर्लभम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 29, + "shloka": 3, + "text": "मा कृथाः साहसं पुत्र नैष धर्मपथस तव\nअप्राप्यं परार्थयानॊ हि नचिराद विनशिष्यसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 29, + "shloka": 4, + "text": "मतङ्ग परमं सथानं वार्यमाणॊ मया सकृत\nचिकीर्षस्य एव तपसा सर्वथा न भविष्यसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 29, + "shloka": 5, + "text": "तिर्यग्यॊनिगतः सर्वॊ मानुष्यं यदि गच्छति\nस जायते पुल्कसॊ वा चण्डालॊ वा कदा चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 29, + "shloka": 6, + "text": "पुंश्चलः पापयॊनिर वा यः कश चिद इह लक्ष्यते\nस तस्याम एव सुचिरं मतङ्ग परिवर्तते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 29, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ दशगुणे काले लभते शूद्रताम अपि\nशूद्रयॊनाव अपि ततॊ बहुशः परिवर्तते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 29, + "shloka": 8, + "text": "ततस तरिंशद गुणे काले लभते वैश्यताम अपि\nवैश्यतायां चिरं कालं तत्रैव परिवर्तते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 29, + "shloka": 9, + "text": "ततः षष्टिगुणे काले राजन्यॊ नाम जायते\nराजन्यत्वे चिरं कालं तत्रैव परिवर्तते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 29, + "shloka": 10, + "text": "ततः षष्टिगुणे काले लभते बरह्म बन्धुताम\nबरह्म बन्धुश चिरं कालं तत्रैव परिवर्तते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 29, + "shloka": 11, + "text": "ततस तु दविशते काले लभते काण्डपृष्ठताम\nकाण्डपृष्ठश चिरं कालं तत्रैव परिवर्तते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 29, + "shloka": 12, + "text": "ततस तु तरिशते काले लभते दविजताम अपि\nतां च पराप्य चिरं कालं तत्रैव परिवर्तते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 29, + "shloka": 13, + "text": "ततश चतुःशते काले शरॊत्रियॊ नाम जायते\nशरॊत्रियत्वे चिरं कालं तत्रैव परिवर्तते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 29, + "shloka": 14, + "text": "तदैव करॊधहर्षौ च कामद्वेषौ च पुत्रक\nअतिमानातिवादौ तम आविशन्ति दविजाधमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 29, + "shloka": 15, + "text": "तांश चेज जयति शत्रून स तदा पराप्नॊति सद गतिम\nअथ ते वै जयन्त्य एनं तालाग्राद इव पात्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 29, + "shloka": 16, + "text": "मतङ्ग संप्रधार्यैतद यद अहं तवाम अचूदुदम\nवृणीष्व कामम अन्यं तवं बराह्मण्यं हि सुदुर्लभम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 30, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nएवम उक्तॊ मतङ्गस तु भृशं शॊकपरायणः\nअतिष्ठत गयां गत्वा सॊ ऽङगुष्ठेन शतं समाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 30, + "shloka": 2, + "text": "सुदुष्करं वहन यॊगं कृशॊ धमनि संततः\nतवग अस्थि भूतॊ धर्मात्मा स पपातेति नः शरुतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 30, + "shloka": 3, + "text": "तं पतन्तम अभिद्रुत्य परिजग्राह वासवः\nवराणाम ईश्वरॊ दाता सर्वभूतहिते रतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 30, + "shloka": 4, + "text": "[षक्र]\nमतङ्ग बराह्मणत्वं ते संवृतं परिपन्थिभिः\nपूजयन सुखम आप्नॊति दुःखम आप्नॊत्य अपूजयन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 30, + "shloka": 5, + "text": "बराह्मणे सर्वभूतानां यॊगक्षेमः समाहितः\nबराह्मणेभ्यॊ ऽनुतृप्यन्ति पितरॊ देवतास तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 30, + "shloka": 6, + "text": "बराह्मणः सर्वभूतानां मतङ्ग पर उच्यते\nबराह्मणः कुरुते तद धि यथा यद यच च वाञ्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 30, + "shloka": 7, + "text": "बह्वीस तु संसरन यॊनीर जायमानः पुनः पुनः\nपर्याये तात कस्मिंश चिद बराह्मण्यम इह विन्दति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 30, + "shloka": 8, + "text": "[म]\nकिं मां तुदसि दुःखार्तं मृतं मारयसे च माम\nतं तु शॊचामि यॊ लब्ध्वा बरह्मण्यं न बुभूषते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 30, + "shloka": 9, + "text": "बराह्मण्यं यदि दुष्प्रापं तरिभिर वर्णैः शतक्रतॊ\nसुदुर्लभं तदावाप्य नानुतिष्ठन्ति मानवाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 30, + "shloka": 10, + "text": "यः पापेभ्यः पापतमस तेषाम अधम एव सः\nबराह्मण्यं यॊ ऽवजानीते धनं लब्ध्वेव दुर्लभम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 30, + "shloka": 11, + "text": "दुष्प्रापं खलु विप्रत्वं पराप्तं दुरनुपालनम\nदुरवापम अवाप्यैतन नानुतिष्ठन्ति मानवाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 30, + "shloka": 12, + "text": "एकारामॊ हय अहं शक्र निर्द्वंद्वॊ निष्परिग्रहः\nअहिंसा दमदानस्थः कथं नार्हामि विप्रताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 30, + "shloka": 13, + "text": "यथा कामविहारी सयां कामरूपी विहंगमः\nबरह्मक्षत्राविरॊधेन पूजां च पराप्नुयाम अहम\nयथा ममाक्षया कीर्तिर भवेच चापि पुरंदर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 30, + "shloka": 14, + "text": "[इन्द्र]\nछन्दॊ देव इति खयातः सत्रीणां पूज्यॊ भविष्यसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 30, + "shloka": 15, + "text": "[बः]\nएवं तस्मै वरं दत्त्वा वासवॊ ऽनतरधीयत\nपराणांस तयक्त्वा मतङ्गॊ ऽपि पराप तत सथानम उत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 30, + "shloka": 16, + "text": "एवम एतत परं सथानं बराह्मण्यं नाम भारत\nतच च दुष्प्रापम इह वै महेन्द्र वचनं यथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nशरुतं मे महद आख्यानम एतत कुरुकुलॊद्वह\nसुदुष्प्रापं बरवीषि तवं बराह्मण्यं वदतां वर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 2, + "text": "विश्वामित्रेण च पुरा बराह्मण्यं पराप्तम इत्य उत\nशरूयते वदसे तच च दुष्प्रापम इति सत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 3, + "text": "वीह हव्यश च राजर्षिः शरुतॊ मे विप्रतां गतः\nतद एव तावद गाङ्गेय शरॊतुम इच्छाम्य अहं विभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 4, + "text": "स केन कर्मणा पराप्तॊ बराह्मण्यं राजसत्तम\nवरेण तपसा वापि तन मे वयाख्यातुम अर्हति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 5, + "text": "[बः]\nशृणु राजन यथा राजा वीह हव्यॊ महायशाः\nकषत्रियः सन पुनः पराप्तॊ बराह्मण्यं लॊकसत्कृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 6, + "text": "मनॊर महात्मनस तात परजा धर्मेण शासतः\nबभूव पुत्रॊ धर्मात्मा शर्यातिर इति विश्रुतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 7, + "text": "तस्यान्ववाये दवौ राजन राजानौ संबभूवतुः\nहेहयस तालजङ्घश च वत्सेषु जयतां वर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 8, + "text": "हेहयस्य तु पुत्राणां दशसु सत्रीषु भारत\nशतं बभूव परख्यातं शूराणाम अनिवर्तिनाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 9, + "text": "तुल्यरूपप्रभावाणां विदुषां युद्धशालिनाम\nधनुर्वेदे च वेदे च सर्वत्रैव कृतश्रमाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 10, + "text": "काशिष्व अपि नृपॊ राजन दिवॊदास पितामहः\nहर्यश्व इति विख्यातॊ बभूव जयतां वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 11, + "text": "स वीतहव्यदायादैर आगत्य पुरुषर्षभ\nगङ्गायमुनयॊर मध्ये संग्रामे विनिपातितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 12, + "text": "तं तु हत्वा नरवरं हेहयास ते महारथाः\nपरतिजग्मुः पुरीं रम्यां वत्सानाम अकुतॊभयाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 13, + "text": "हर्यश्वस्य तु दायादः काशिराजॊ ऽभयषिच्यत\nसुदेवॊ देवसंकाशः साक्षाद धर्म इवापरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 14, + "text": "स पालयन्न एव महीं धर्मात्मा काशिनन्दनः\nतैर वीतहव्यैर आगत्य युधि सर्वैर विनिर्जितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 15, + "text": "तम अप्य आजौ विनिर्जित्य परतिजग्मुर यथागतम\nसौदेविस तव अथ काशीशॊ दिवॊदासॊ ऽभयषिच्यत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 16, + "text": "दिवॊदासस तु विज्ञाय वीर्यं तेषां महात्मनाम\nवाराणसीं महातेजा निर्ममे शक्र शासनात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 17, + "text": "विप्र कषत्रिय संबाधां वैश्यशूद्र समाकुलाम\nनैकद्रव्यॊच्चयवतीं समृद्धविपणापणाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 18, + "text": "गङ्गाया उत्तरे कूले वप्रान्ते राजसत्तम\nगॊमत्या दक्षिणे चैव शक्रस्येवामरावतीम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 19, + "text": "तत्र तं राजशार्दूलं निवसन्तं महीपतिम\nआगत्य हेहया भूयः पर्यधावन्त भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 20, + "text": "स निष्पत्य ददौ युद्धं तेभ्यॊ राजा महाबलः\nदेवासुरसमं घॊरं दिवॊदासॊ महाद्युतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 21, + "text": "स तु युद्धे महाराज दिनानां दशतीर दश\nहतवाहन भूयिष्ठस ततॊ दैन्यम उपागमत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 22, + "text": "हतयॊधस ततॊ राजन कषीणकॊशश च भूमिपः\nदिवॊदासः पुरीं हित्वा पलायनपरॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 23, + "text": "स तव आश्रमम उपागम्य भरद्वाजस्य धीमतः\nजगाम शरणं राजा कृताञ्जलिर अरिंदम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 24, + "text": "[राजा]\nभगवन वैतहव्यैर मे युद्धे वंशः परणाशितः\nअहम एकः परिद्यूनॊ भवन्तं शरणं गतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 25, + "text": "शिष्यस्नेहेन भगवन स मां रक्षितुम अर्हसि\nनिःशेषॊ हि कृतॊ वंशॊ मम तैः पापकर्मभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 26, + "text": "तम उवाच महाभागॊ भरद्वाजः परतापवान\nन भेतव्यं न भेतव्यं सौदेव वयेतु ते भयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 27, + "text": "अहम इष्टिं करॊम्य अद्य पुत्रार्थं ते विशां पते\nवैतहव्य सहस्राणि यथा तवं परसहिष्यसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 28, + "text": "तत इष्टिं चकारर्षिस तस्य वै पुत्र कामिकीम\nअथास्य तनयॊ जज्ञे परतर्दन इति शरुतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 29, + "text": "स जातमात्रॊ ववृधे समाः सद्यस तरयॊदश\nवेदं चाधिजगे कृत्स्नं धनुर्वेदं च भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 30, + "text": "यॊगेन च समाविष्टॊ भरद्वाजेन धीमता\nतेजॊ लौक्यं स संगृह्य तस्मिन देशे समाविशत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 31, + "text": "ततः स कवची धन्वी बाणी दीप्त इवानलः\nपरययौ सधनुर धन्वन विवर्षुर इव तॊयदः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 32, + "text": "तं दृष्ट्वा परमं हर्षं सुदेव तनयॊ ययौ\nमेने च मनसा दग्धान वैतहव्यान स पार्थिवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 33, + "text": "ततस तं यौवराज्येन सथापयित्वा परतर्दनम\nकृतकृत्यं तदात्मानं स राजा अभ्यनन्दत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 34, + "text": "ततस तु वैतहव्यानां वधाय स महीपतिः\nपुत्रं परस्थापयाम आस परतर्दनम अरिंदमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 35, + "text": "सरथः स तु संतीर्य गङ्गाम आशु पराक्रमी\nपरययौ वीतहव्यानां पुरीं परपुरंजयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 36, + "text": "वैतहव्यास तु संश्रुत्य रथघॊषं समुद्धतम\nनिर्ययुर नगराकारै रथैः पररथारुजैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 37, + "text": "निष्क्रम्य ते नरव्याघ्रा दंशिताश चित्रयॊधिनः\nपरतर्दनं समाजघ्नुः शरवर्षैर उदायुधाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 38, + "text": "अस्तैश च विविधाकारै रथौघैश च युधिष्ठिर\nअभ्यवर्षन्त राजानं हिमवन्तम इवाम्बुदाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 39, + "text": "अस्तैर अस्त्राणि संवार्य तेषां राजा परतर्दनः\nजघान तान महातेजा वज्रानल समैः शरैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 40, + "text": "कृत्तॊत्तमाङ्गास ते राजन भल्लैः शतसहस्रशः\nअपतन रुधिरार्द्राङ्गा निकृत्ता इव किंशुकाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 41, + "text": "हतेषु तेषु सर्वेषु वीतहव्यः सुतेष्व अथ\nपराद्रवन नगरं हित्वा भृगॊर आश्रमम अप्य उत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 42, + "text": "ययौ भृगुं च शरणं वीतहव्यॊ नराधिपः\nअभयं च ददौ तस्मै राज्ञे राजन भृगुस तथा\nततॊ ददाव आसनं च तस्मै शिष्यॊ भृगॊस तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 43, + "text": "अथानुपदम एवाशु तत्रागच्छत परतर्दनः\nस पराप्य चाश्रमपदं दिवॊदासात्मजॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 44, + "text": "भॊ भॊः के ऽतराश्रमे सन्ति भृगॊः शिष्या महात्मनः\nदरष्टुम इच्छे मुनिम अहं तस्याचक्षत माम इति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 45, + "text": "स तं विदित्वा तु भृगुर निश्चक्रामाश्रमात तदा\nपूजयाम आस च ततॊ विधिना परमेण ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 46, + "text": "उवाच चैनं राजेन्द्र किं कार्यम इति पार्थिवम\nस चॊवाच नृपस तस्मै यद आगमनकारणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 47, + "text": "अयं बरह्मन्न इतॊ राजा वीतहव्यॊ विसर्ज्यताम\nअस्य पुत्रैर हि मे बरह्मन कृत्स्नॊ वंशः परणाशितः\nउत्सादितश च विषयः काशीनां रत्नसंचयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 48, + "text": "एतस्य वीर्यदृप्तस्य हतं पुत्रशतं मया\nअस्येदानीं वधाद बरह्मन भविष्याम्य अनृणः पितुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 49, + "text": "तम उवाच कृपाविष्टॊ भृगुर धर्मभृतां वरः\nनेहास्ति कषत्रियः कश चित सर्वे हीमे दविजातयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 50, + "text": "एवं तु वचनं शरुत्वा भृगॊस तथ्यं परतर्दनः\nपादाव उपस्पृश्य शनैः परहसन वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 51, + "text": "एवम अप्य अस्मि भगवन कृतकृत्यॊ न संशयः\nयद एष राजा वीर्येण सवजातिं तयाजितॊ मया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 52, + "text": "अनुजानीहि मां बरह्मन धयायस्व च शिवेन माम\nतयाजितॊ हि मया जातिम एष राजा भृगूद्वह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 53, + "text": "ततस तेनाभ्यनुज्ञातॊ ययौ राजा परतर्दनः\nयथागतं महाराज मुक्त्वा विषम इवॊरगः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 54, + "text": "भृगॊर वचनमात्रेण स च बरह्मर्षितां गतः\nवीतहव्यॊ महाराज बरह्मवादित्वम एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 55, + "text": "तस्य गृत्समदः पुत्रॊ रूपेणेन्द्र इवापरः\nशक्रस तवम इति यॊ दैत्यैर निगृहीतः किलाभवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 56, + "text": "ऋग्वेदे वर्तते चाग्र्या शरुतिर अत्र विशां पते\nयत्र गृत्समदॊ बरह्मन बराह्मणैः स महीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 57, + "text": "स बरह्म चारी विप्रर्षिः शरीमान गृत्समदॊ ऽभवत\nपुत्रॊ गृत्समदस्यापि सुचेता अभवद दविजः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 58, + "text": "वर्चाः सुतेजसः पुत्रॊ विहव्यस तस्य चात्मजः\nविहव्यस्य तु पुत्रस तु वितत्यस तस्य चात्मजः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 59, + "text": "वितत्यस्य सुतः सत्यः सन्तः सत्यस्य चात्मजः\nशरवास तस्य सुतश चर्षिः शरवसश चाभवत तमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 60, + "text": "तमसश च परकाशॊ ऽभूत तनयॊ दविजसत्तमः\nपरकाशस्य च वाग इन्द्रॊ बभूव जयतां वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 61, + "text": "तस्यात्मजश च परमतिर वेदवेदाङ्गपारगः\nघृताच्यां तस्य पुत्रस तु रुरुर नामॊदपद्यत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 62, + "text": "परमद्वरायां तु रुरॊः पुत्रः समुदपद्यत\nशुनकॊ नाम विप्रर्षिर यस्य पुत्रॊ ऽथ शौनकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 63, + "text": "एवं विप्रत्वम अगमद वीतहव्यॊ नराधिपः\nभृगॊः परसादाद राजेन्द्र कषत्रियः कषत्रियर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 31, + "shloka": 64, + "text": "तथैव कथितॊ वंशॊ मया गार्त्समदस तव\nविस्तरेण महाराज किम अन्यद अनुपृच्छसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nके पूज्याः के नमः कार्या मानवैर भरतर्षभ\nविस्तरेण तद आचक्ष्व न हि तृप्यामि कथ्यताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nनारदस्य च संवादं वासुदेवस्य चॊभयॊः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 3, + "text": "नारदं पराञ्जलिं दृष्ट्वा पूजयानं दविज रषभान\nकेशवः परिपप्रच्छ भगवन कान नमस्यसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 4, + "text": "बहुमानः परः केषु भवतॊ यान नमस्यसि\nशक्यं चेच छरॊतुम इच्छामि बरूह्य एतद धर्मवित्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 5, + "text": "[न]\nशृणु गॊविन्द यान एतान पूजयाम्य अरिमर्दन\nतवत्तॊ ऽनयः कः पुमाँल लॊके शरॊतुम एतद इहार्हति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 6, + "text": "वरुणं वायुम आदित्यं पर्यन्यं जातवेदसम\nसथाणुं सकन्दं तथा लक्ष्मीं विष्णुं बरह्माणम एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 7, + "text": "वाचस्पतिं चन्द्रमसम अपः पृथ्वीं सरस्वतीम\nसततं ये नमस्यन्ति तान नमस्याम्य अहं विभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 8, + "text": "तपॊधनान वेद विदॊ नित्यं वेद परायणान\nमहार्हान वृष्णिशार्दूल सदा संपूजयाम्य अहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 9, + "text": "अभुक्त्वा देवकार्याणि कुर्वते ये ऽविकत्थनाः\nसंतुष्टाश च कषमा युक्तास तान नमस्याम्य अहं विभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 10, + "text": "सम्यग ददति ये चेष्टान कषान्ता दान्ता जितेन्द्रियाः\nसस्यं धनं कषितिं गाश च तान नमस्यामि यादव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 11, + "text": "ये ते तपसि वर्तन्ते वने मूलफलाशनाः\nअसंचयाः करियावन्तस तान नमस्यामि यादव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 12, + "text": "ये भृत्यभरणे सक्ताः सततं चातिथि परियाः\nभुञ्जन्ते देव शेषाणि तान नमस्यामि यादव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 13, + "text": "ये वेदं पराप्य दुर्धर्षा वाग्मिनॊ बरह्मवादिनः\nयाजनाध्यापने युक्ता नित्यं तान पूजयाम्य अहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 14, + "text": "परसन्नहृदयाश चैव सर्वसत्त्वेषु नित्यशः\nआ पृष्ठतापात सवाध्याये युक्तास तान पूजयाम्य अहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 15, + "text": "गुरु परसादे सवाध्याये यतन्ते ये सथिरव्रताः\nशुश्रूषवॊ ऽनसूयन्तस तान नमस्यामि यादव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 16, + "text": "सुव्रता मुनयॊ ये च बरह्मण्याः सत्यसंगराः\nवॊढारॊ हव्यकव्यानां तान नमस्यामि यादव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 17, + "text": "भैक्ष्य चर्यासु निरताः कृशा गुरु कुलाश्रयाः\nनिःसुखा निर्धना ये च तान नमस्यामि यादव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 18, + "text": "निर्ममा निष्प्रतिद्वंद्वा निर्ह्रीका निष्प्रयॊजनाः\nअहिंसा निरता ये च ये च सत्यव्रता नराः\nदान्ताः शम पराश चैव तान नमस्यामि केशव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 19, + "text": "देवतातिथिपूजायां परसक्ता गृहमेधिनः\nकपॊत वृत्तयॊ नित्यं तान नमस्यामि यादव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 20, + "text": "येषां तरिवर्गः कृत्येषु वर्तते नॊपहीयते\nशिष्टाचार परवृत्ताश च तान नमस्याम्य अहं सदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 21, + "text": "बराह्मणास तरिषु लॊकेषु ये तरिवर्गम अनुष्ठिताः\nअलॊलुपाः पुण्यशीलास तान नमस्यामि केशव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 22, + "text": "अब्भक्षा वायुभक्षाश च सुधा भक्षाश च ये सदा\nवरतैश च विविधैर युक्तास तान नमस्यामि माधव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 23, + "text": "अयॊनीन अग्नियॊनींश च बरह्मयॊनींस तथैव च\nसर्वभूतात्मयॊनींश च तान नमस्याम्य अहं दविजान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 24, + "text": "नित्यम एतान नमस्यामि कृष्ण लॊककरान ऋषीन\nलॊकज्येष्ठाञ जञाननिष्ठांस तमॊ घनाँल लॊकभास्करान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 25, + "text": "तस्मात तवम अपि वार्ष्णेय दविजान पूजय नित्यदा\nपूजिताः पूजनार्हा हि सुखं दास्यन्ति ते ऽनघ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 26, + "text": "अल्स्मिल लॊके सदा हय एते परत्र च सुखप्रदाः\nत एते मान्यमाना वै परदास्यन्ति सुखं तव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 27, + "text": "ये सर्वातिथयॊ नित्यं गॊषु च बराह्मणेषु च\nनित्यं सत्ये च निरता दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 28, + "text": "नित्यं शम परा ये च तथा ये चानसूयकाः\nनित्यं सवाध्यायिनॊ ये च दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 29, + "text": "सर्वान देवान नमस्यन्ति ये चैकं देवम आश्रिताः\nशरद्दधानाश च दान्ताश च दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 30, + "text": "तथैव विप्र परवरान नमस्कृत्य यतव्रतान\nभवन्ति ये दानरता दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 31, + "text": "अग्नीन आधाय विधिवत परयता धारयन्ति ये\nपराप्ताः सॊमाहुतिं चैव दुर्गाण्य अतितरन्ति ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 32, + "text": "मातापित्रॊर गुरुषु च सम्यग वर्तन्ति ये सदा\nयथा तवं वृष्णिशार्दूलेत्य उक्त्वैवं विरराम सः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 32, + "shloka": 33, + "text": "तस्मात तवम अपि कौन्तेय पितृदेवद्विजातिथीन\nसम्यक पूजय येन तवं गतिम इष्टाम अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 33, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकिं राज्ञः सर्वकृत्यानां गरीयः सयात पितामह\nकिं कुर्वन कर्म नृपतिर उभौ लॊकौ समश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 33, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nएतद राज्ञः कृत्यतमम अभिषिक्तस्य भारत\nबराह्मणानाम अनुष्ठानम अत्यन्तं सुखम इच्छता\nशरॊत्रियान बराह्मणान वृद्धान नित्यम एवाभिपूजयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 33, + "shloka": 3, + "text": "पौरजानपदांश चापि बराह्मणांश च बहुश्रुतान\nसान्त्वेन भॊगदानेन नमः कारैस तथार्चयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 33, + "shloka": 4, + "text": "एतत कृत्यतमं राज्ञॊ नित्यम एवेति लक्षयेत\nयथात्मानं यथा पुत्रांस तथैतान परिपालयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 33, + "shloka": 5, + "text": "ये चाप्य एषां पूज्यतमास तान दृढं परतिपूजयेत\nतेषु शान्तेषु तद राष्ट्रं सर्वम एव विराजते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 33, + "shloka": 6, + "text": "ते पूज्यास ते नमः कार्यास ते रक्ष्याः पितरॊ यथा\nतेष्व एव यात्रा लॊकस्य भूतानाम इव वासवे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 33, + "shloka": 7, + "text": "अभिचारैर उपायैश च दहेयुर अपि तेजसा\nनिःशेषं कुपिताः कुर्युर उग्राः सत्यपराक्रमाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 33, + "shloka": 8, + "text": "नान्तम एषां परपश्यामि न दिशश चाप्य अपावृताः\nकुपिताः समुदीक्षन्ते दावेष्व अग्निशिखा इव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 33, + "shloka": 9, + "text": "विद्यन तेषां साहसिका गुणास तेषाम अतीव हि\nकूपा इव तृणच छन्ना विशुद्धा दयौर इवापरे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 33, + "shloka": 10, + "text": "परसह्य कारिणः के चित कार्पास मृदवॊ ऽपरे\nसन्ति चैषाम अतिशठास तथान्ये ऽतितपस्विनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 33, + "shloka": 11, + "text": "कृषिगॊरक्ष्यम अप्य अन्ये भैक्षम अन्ये ऽपय अनुष्ठिताः\nचॊराश चान्ये ऽनृताश चान्ये तथान्ये नटनर्तकाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 33, + "shloka": 12, + "text": "सर्वकर्मसु दृश्यन्ते परशान्तेष्व इतरेषु च\nविविधाचार युक्ताश च बराह्मणा भरतर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 33, + "shloka": 13, + "text": "नाना कर्मसु युक्तानां बहु कर्मॊपजीविनाम\nधर्मज्ञानां सतां तेषां नित्यम एवानुकीर्तयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 33, + "shloka": 14, + "text": "पितॄणां देवतानां च मनुष्यॊरगरक्षसाम\nपुरॊहिता महाभागा बराह्मणा वै नराधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 33, + "shloka": 15, + "text": "नैते देवैर न पितृभिर न गन्धर्वैर न राक्षसैः\nनासुरैर न पिशाचैश च शक्या जेतुं दविजातयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 33, + "shloka": 16, + "text": "अदैवं दैवतं कुर्युर दैवतं चाप्य अदैवतम\nयम इच्छेयुः स राजा सयाद यं दविष्युः स पराभवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 33, + "shloka": 17, + "text": "परिवादं च ये कुर्युर बराह्मणानाम अचेतसः\nनिन्दा परशंसा कुशलाः कीर्त्यकीर्तिपरावराः\nपरिकुल्प्यन्ति ते राजन सततं दविषतां दविजाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 33, + "shloka": 18, + "text": "बराह्मणा यं परशंसन्ति पुरुषः स परवर्धते\nबराह्मणैर यः पराक्रुष्टः पराभूयात कषणाद धि सः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 33, + "shloka": 19, + "text": "शका यवनकाम्बॊजास तास ताः कषत्रिय जातयः\nवृषलत्वं परिगता बराह्मणानाम अदर्शनात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 33, + "shloka": 20, + "text": "दरमिॢाश च कलिङ्गाश च पुलिन्दाश चाप्य उशीनराः\nकौलाः सर्पा माहिषकास तास ताः कषत्रिय जातयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 33, + "shloka": 21, + "text": "वृषलत्वं परिगता बराह्मणानाम अदर्शनात\nशरेयान पराजयस तेभ्यॊ न जयॊ जयतां वर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 33, + "shloka": 22, + "text": "यस तु सर्वम इदं हन्याद बराह्मणं च न तः समम\nबरह्म वध्या महान दॊष इत्य आहुः परमर्षयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 33, + "shloka": 23, + "text": "परिवादॊ दविजातीनां न शरॊतव्यः कथं चन\nआसीताधॊ मुखस तूष्णीं समुत्थाय वरजेत वा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 33, + "shloka": 24, + "text": "न स जातॊ जनिष्यॊ वा पृथिव्याम इह कश चन\nयॊ बराह्मण विरॊधेन सुखं जीवितुम उत्सहेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 33, + "shloka": 25, + "text": "दुर्ग्रहॊ मुष्टिना वायुर दुःस्पर्शः पाणिना शशी\nदुर्धरा पृथिवी मूर्ध्ना दुर्जया बराह्मणा भुवि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 33, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nबराह्मणान एव सततं भृशं संप्रतिपूजयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 1, + "text": "एते हि सॊमराजान ईश्वराः सुखदुःखयॊः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 2, + "text": "एते भॊगैर अलंकारैर अन्यैश चैव किम इच्छकैः\nसदा पूज्या नमः कार्या रक्ष्याश च पितृवन नृपैः\nअतॊ राष्ट्रस्य शान्तिर हि भूतानाम इव वासवात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 3, + "text": "जायतां बरह्म वर्चस्वी राष्ट्रे वै बराह्मणः शुचिः\nमहारथश च राजन्य एष्टव्यः शत्रुतापनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 4, + "text": "बराह्मणं जातिसंपन्नं धर्मज्ञं संशितव्रतम\nवासयेत गृहे राजन न तस्मात परम अस्ति वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 5, + "text": "बराह्मणेभ्यॊ हविर दत्तं परतिगृह्णन्ति देवताः\nपितरः सर्वभूतानां नैतेभ्यॊ विद्यते परम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 6, + "text": "आदित्यश चन्द्रमा वायुर भूमिर आपॊ ऽमबरं दिशः\nसर्वे बराह्मणम आविश्य सदान्नम उपभुञ्जते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 7, + "text": "न तस्याश्नन्ति पितरॊ यस्य विप्रा न भुञ्जते\nदेवाश चाप्य अस्य नाश्नन्ति पापस्य बराह्मण दविषः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 8, + "text": "बराह्मणेषु तु तुष्टेषु परीयन्ते पितरः सदा\nतथैव देवता राजन नात्र कार्या विचारणा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 9, + "text": "तथैव ते ऽपि परीयन्ते येषां भवति तद धविः\nन च परेत्य विनश्यन्ति गच्छन्ति परमां गतिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 10, + "text": "येन येनैव हविषा बराह्मणांस तर्पयेन नरः\nतेन तेनैव परीयन्ते पितरॊ देवतास तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 11, + "text": "बराह्मणाद एव तद भूतं परभवन्ति यतः परजाः\nयतश चायं परभवति परेत्य यत्र च गच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 12, + "text": "वेदैष मार्गं सवर्गस्य तथैव नरकस्य च\nआगतानागते चॊभे बराह्मणॊ दविपदां वरः\nबराह्मणॊ भरतश्रेष्ठ सवधर्मं वेद मेधया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 13, + "text": "ये चैनम अनुवर्तन्ते ते न यान्ति पराभवम\nन ते परेत्य विनश्यन्ति गच्छन्ति न पराभवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 14, + "text": "ये बराह्मण मुखात पराप्तं परतिगृह्णन्ति वै वचः\nकृतात्मानॊ महात्मानस ते न यान्ति पराभवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 15, + "text": "कषत्रियाणां परतपतां तेजसा च बलेन च\nबराह्मणेष्व एव शाम्यन्ति तेजांसि च बलानि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 16, + "text": "भृगवॊ ऽजयंस तालजङ्घान नीपान अङ्गिरसॊ ऽजयन\nभरद्वाजॊ वैतहव्यान ऐलांश च भरतर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 17, + "text": "चित्रायुधांश चाप्य अजयन्न एते कृष्णाजिनध्वजाः\nपरक्षिप्याथ च कुम्भान वै पारगामिनम आरभेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 18, + "text": "यत किं चित कथ्यते लॊके शरूयते पश्यते ऽपि वा\nसर्वं तद बराह्मणेष्व एव गूढॊ ऽगनिर इव दारुषु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 19, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nसंवादं वासुदेवस्य पृथ्व्याश च भरतर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 20, + "text": "[वासुदेव]\nमातरं सर्वभूतानां पृच्छे तवा संशयं शुभे\nकेन सवित कर्मणा पापं वयपॊहति नरॊ गृही" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 21, + "text": "[पृथिवी]\nबराह्मणान एव सेवेत पवित्रं हय एतद उत्तमम\nबराह्मणान सेवमानस्य रजः सर्वं परणश्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 22, + "text": "अतॊ भूतिर अतः कीर्तिर अतॊ बुद्धिः परजायते\nअपरेषां परेषां च परेभ्यश चैव ये परे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 23, + "text": "बराह्मणा यं परशंसन्ति पुरुषः स परवर्धते\nअथ यॊ बराह्मणाक्रुष्टः पराभवति सॊ ऽचिरात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 24, + "text": "यथा महार्णवे कषिप्त आमलॊष्टॊ विनश्यति\nतथा दुश्चरितं कर्म पराभावाय कल्पते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 25, + "text": "पश्य चन्द्रे कृतं लक्ष्म समुद्रे लवणॊदकम\nतथा भग सहस्रेण महेन्द्रं परिचिह्नितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 26, + "text": "तेषाम एव परभावेन सहस्रनयनॊ हय असौ\nशतक्रतुः समभवत पश्य माधव यादृशम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 27, + "text": "इच्छन भूतिं च कीर्तिं च लॊकांश च मधुसूदन\nबराह्मणानुमते तिष्ठेत पुरुषः शुचिर आत्मवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 28, + "text": "इत्य एतद वचनं शरुत्वा मेदिन्या मधुसूदनः\nसाधु साध्व इत्य अथेत्य उक्त्वा मेदिनीं परत्यपूजयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 34, + "shloka": 29, + "text": "एतां शरुत्वॊपमां पार्थ परयतॊ बराह्मणर्षभान\nसततं पूजयेथास तवं ततः शरेयॊ ऽभिपत्स्यसे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 35, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nजन्मनैव महाभागॊ बराह्मणॊ नाम जायते\nनमस्यः सर्वभूतानाम अतिथिः परसृताग्र भुक" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 35, + "shloka": 2, + "text": "सर्वान नः सुहृदस तात बराह्मणाः सुमनॊमुखाः\nगीर्भिर मङ्गलयुक्ताभिर अनुध्यायन्ति पूजिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 35, + "shloka": 3, + "text": "सर्वान नॊ दविषतस तात बराह्मणा जातमन्यवः\nगीर्भिर दारुणयुक्ताभिर अभिहन्युर अपूजिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 35, + "shloka": 4, + "text": "अत्र गाथा बरह्म गीताः कीर्तयन्ति पुरा विदः\nसृष्ट्वा दविजातीन धाता हि यथापूर्वं समादधत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 35, + "shloka": 5, + "text": "न वॊ ऽनयद इह कर्तव्यं किं चिद ऊर्ध्वं यथाविधि\nगुप्ता गॊपायत बरह्म शरेयॊ वस तेन शॊभनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 35, + "shloka": 6, + "text": "सवम एव कुर्वतां कर्म शरीर वॊ बराह्मी भविष्यति\nपरमाणं सर्वभूतानां परग्रहं च गमिष्यथ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 35, + "shloka": 7, + "text": "न शौद्रं कर्म कर्तव्यं बराह्मणेन विपश्चिता\nशौद्रं हि कुर्वतः कर्म धर्मः समुपरुध्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 35, + "shloka": 8, + "text": "शरीश च बुद्धिश च तेजश च विभूतिश च परतापिनी\nसवाध्यायेनैव माहात्म्यं विमलं परतिपत्स्यथ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 35, + "shloka": 9, + "text": "हुत्वा चाहवनीयस्थं महाभाग्ये परतिष्ठिताः\nअग्रभॊज्याः परसूतीनां शरिया बराह्म्यानुकल्पिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 35, + "shloka": 10, + "text": "शरद्धया परया युक्ता हय अनभिद्रॊह लब्धया\nदमस्वाध्यायनिरताः सर्वान कामान अवाप्स्यथ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 35, + "shloka": 11, + "text": "यच चैव मानुषे लॊके यच च देवेषु किं चन\nसर्वं तत तपसा साध्यं जञानेन विनयेन च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 35, + "shloka": 12, + "text": "इत्य एता बरह्म गीतास ते समाख्याता मयानघ\nविप्रानुकम्पार्थम इदं तेन परॊक्तं हि धीमता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 35, + "shloka": 13, + "text": "भूयस तेषां बलं मन्ये यथा राज्ञस तपस्विनः\nदुरासदाश च चण्डाश च रभसाः कषिप्रकारिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 35, + "shloka": 14, + "text": "सन्त्य एषां सिंहसत्त्वाश च वयाघ्रसत्त्वास तथापरे\nवराहमृगसत्त्वाश च गजसत्त्वास तथापरे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 35, + "shloka": 15, + "text": "कर्पास मृदवः के चित तथान्ये मकरस्पृशः\nविभाष्य घातिनः के चित तथा चक्षुर्हणॊ ऽपरे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 35, + "shloka": 16, + "text": "सन्ति चाशीविषनिभाः सन्ति मन्दास तथापरे\nविविधानीह वृत्तानि बराह्मणानां युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 35, + "shloka": 17, + "text": "मेकला दरमिडाः काशाः पौण्ड्राः कॊल्ल गिरास तथा\nशौण्डिका दरदा दर्वाश चौराः शबर बर्बराः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 35, + "shloka": 18, + "text": "किराता यवनाश चैव तास ताः कषत्रिय जातयः\nवृषलत्वम अनुप्राप्ता बराह्मणानाम अदर्शनात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 35, + "shloka": 19, + "text": "बराह्मणानां परिभवाद असुराः सलिले शयाः\nबराह्मणानां परसादाच च देवाः सवर्गनिवासिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 35, + "shloka": 20, + "text": "अशक्यं सप्रष्टुम आकाशम अचाल्यॊ हिमवान गिरिः\nअवार्या सेतुना गङ्गा दुर्जया बराह्मणा भुवि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 35, + "shloka": 21, + "text": "न बराह्मण विरॊधेन शक्या शास्तुं वसुंधरा\nबराह्मणा हि महात्मानॊ देवानाम अपि देवताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 35, + "shloka": 22, + "text": "तान पूजयस्व सततं दानेन परिचर्यया\nयदीच्छसि महीं भॊक्तुम इमां सागरमेखलाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 35, + "shloka": 23, + "text": "परतिग्रहेण तेजॊ हि विप्राणां शाम्यते ऽनघ\nपरतिग्रहं ये नेच्छेयुस ते ऽपि रक्ष्यास तवयानघ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 36, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nशक्र शम्बर संवादं तन निबॊध युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 36, + "shloka": 2, + "text": "शक्रॊ हय अज्ञातरूपेण जटी भूत्वा रजॊ रुणः\nविरूपं रूपम आस्थाय परश्नं पप्रच्छ शम्बरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 36, + "shloka": 3, + "text": "केन शम्बर वृत्तेन सवजात्यान अधितिष्ठसि\nशरेष्ठं तवां केन मन्यन्ते तन मे परब्रूहि पृच्छतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 36, + "shloka": 4, + "text": "[ष]\nनासूयामि सदा विप्रान बरह्माणं च पितामहम\nशास्त्राणि वदतॊ विप्रान संमन्यामि यथासुखम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 36, + "shloka": 5, + "text": "शरुत्वा च नावजानामि नापराध्यामि कर्हि चित\nअभ्यर्च्याननुपृच्छामि पादौ गृह्णामि धीमताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 36, + "shloka": 6, + "text": "ते विश्रब्धाः परभाषन्ते संयच्छन्ति च मां सदा\nपरमत्तेष्व अप्रमत्तॊ ऽसमि सदा सुप्तेषु जागृमि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 36, + "shloka": 7, + "text": "ते मा शास्त्रपथे युक्तं बरह्मण्यम अनसूयकम\nसमासिञ्चन्ति शास्तारः कषौद्रं मध्व इव मक्षिकाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 36, + "shloka": 8, + "text": "यच च भाषन्ति ते तुष्टास तत तद्गृह्णामि मेधया\nसमाधिम आत्मनॊ नित्यम अनुलॊमम अचिन्तयन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 36, + "shloka": 9, + "text": "सॊ ऽहं वाग अग्रसृष्टानां रसानाम अवलेहकः\nसवजात्यान अधितिष्ठामि नक्षत्राणीव चन्द्रमाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 36, + "shloka": 10, + "text": "एतत पृथिव्याम अमृतम एतच चक्षुर अनुत्तमम\nयद बराह्मणं मुखाच छास्त्रम इह शरुत्वा परवर्तते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 36, + "shloka": 11, + "text": "एतत कारणम आज्ञाय दृष्ट्वा देवासुरं पुरा\nयुद्धं पिता मे हृष्टात्मा विस्मितः परत्यपद्यत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 36, + "shloka": 12, + "text": "दृष्ट्वा च बराह्मणानां तु महिमानं महात्मनाम\nपर्यपृच्छत कथम इमे सिद्धा इति निशाकरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 36, + "shloka": 13, + "text": "[सॊम]\nबराह्मणास तपसा सर्वे सिध्यन्ते वाग्बलाः सदा\nभुजवीर्या हि राजानॊ वाग अस्त्राश च दविजातयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 36, + "shloka": 14, + "text": "परवसन वाप्य अधीयीत बह्वीर दुर्वसतीर वसन\nनिर्मन्युर अपि निर्मानॊ यतिः सयात समदर्शनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 36, + "shloka": 15, + "text": "अपि चेज जातिसंपन्नः सर्वान वेदान पितुर गृहे\nशलाघमान इवाधीयेद गराम्य इत्य एव तं विदुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 36, + "shloka": 16, + "text": "भूमिर एतौ निगिरति सर्पॊ बिलशयान इव\nराजानं चाप्य अयॊद्धारं बराह्मणं चाप्रवासिनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 36, + "shloka": 17, + "text": "अतिमानः शरियं हन्ति पुरुषस्याल्पमेधसः\nगर्भेण दुष्यते कन्या गृहवासेन च दविजः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 36, + "shloka": 18, + "text": "इत्य एतन मे पिता शरुत्वा सॊमाद अद्भुतदर्शनात\nबराह्मणान पूजयाम आस तथैवाहं महाव्रतान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 36, + "shloka": 19, + "text": "[भ]\nशरुत्वैतद वचनं शक्रॊ दानवेन्द्र मुखाच चयुतम\nदविजान संपूजयाम आस महेन्द्रत्वम अवाप च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 37, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nअपूर्वं वा भवेत पार्थम अथ वापि चिरॊषितम\nदूराद अभ्यागतं वापि किं पात्रं सयात पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 37, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nकरिया भवति केषां चिद उपांशु वरतम उत्तमम\nयॊ यॊ याचेत यत किं चित सर्वं दद्याम इत्य उत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 37, + "shloka": 3, + "text": "अपीदयन भृत्यवर्गम इत्य एवम अनुशुश्रुम\nपीडयन भृत्यवर्गं हि आत्मानम अपकर्षति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 37, + "shloka": 4, + "text": "अपूर्वं वापि यत पात्रं यच चापि सयाच चिरॊषितम\nदूराद अभ्यागतं चापि तत पात्रं च विदुर बुधाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 37, + "shloka": 5, + "text": "[य]\nअपीडया च भृत्यानां धर्मस्याहिंसया तथा\nपात्रं विद्याम तत्त्वेन यस्मै दत्तं न संतपेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 37, + "shloka": 6, + "text": "[भ]\nऋत्विक पुरॊहिताचार्याः शिष्याः संबन्धिबान्धवाः\nसर्वे पूज्याश च मान्याश च शरुतवृत्तॊपसंहिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 37, + "shloka": 7, + "text": "अतॊ ऽनयथा वर्तमानाः सर्वे नार्हन्ति सत्क्रियाम\nतस्मान नित्यं परीक्षेत पुरुषान परणिधाय वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 37, + "shloka": 8, + "text": "अक्रॊधः सत्यवचनम अहिंसा दम आर्जवम\nअद्रॊहॊ नातिमानश च हरीस तितिक्षा तपः शमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 37, + "shloka": 9, + "text": "यस्मिन एतानि दृश्यन्ते न चाकार्याणि भारत\nभावतॊ विनिविष्टानि तत पात्रं मानम अर्हति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 37, + "shloka": 10, + "text": "तथा चिरॊषितं चापि संप्रत्यागतम एव च\nअपूर्वं चैव पूर्वं च तत पातं मानम अर्हति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 37, + "shloka": 11, + "text": "अप्रामाण्यं च वेदानां शास्त्राणां चाति लङ्घनम\nसर्वत्र चानवस्थानम एतन नाशनम आत्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 37, + "shloka": 12, + "text": "भवेत पण्डितमानी यॊ बराह्मणॊ वेद निन्दकः\nआन्वीक्षिकीं तर्क विद्याम अनुरक्तॊ निरर्थिकाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 37, + "shloka": 13, + "text": "हेतुवादान बरुवन सत्सु विजेताहेतु वादिकः\nआक्रॊष्टा चाति वक्ता च बराह्मणानां सदैव हि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 37, + "shloka": 14, + "text": "सर्वाभिशङ्की मूढश च बालः कटुक वाग अपि\nबॊद्धव्यस तादृशस तात नरश्वानं हि तं विदुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 37, + "shloka": 15, + "text": "यथा शवा भषितुं चैव हन्तुं चैवावसृज्यते\nएवं संभाषणार्थाय सर्वशास्त्रवधाय च\nअल्पश्रुताः कु तर्काश च दृष्टाः सपृष्टाः कु पण्डिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 37, + "shloka": 16, + "text": "शरुतिस्मृतीतिहासादि पुराणारण्य वेदिनः\nअनुरुन्ध्याद बहुज्ञांश च सारज्ञांश चैव पण्डितान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 37, + "shloka": 17, + "text": "लॊकयात्रा च दरष्टव्या धर्मश चात्महितानि च\nएवं नरॊ वर्तमानः शाश्वतीर एधते समाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 37, + "shloka": 18, + "text": "ऋणम उन्मुच्य देवानाम ऋषीणां च तथैव च\nपितॄणाम अथ विप्राणाम अतिथीनां च पञ्चमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 37, + "shloka": 19, + "text": "पर्यायेण विशुद्धेन सुनिर्णिक्तेन कर्मणा\nएवं गृहस्थः कर्माणि कुर्वन धर्मान न हीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nसत्रीणां सवभावम इच्छामि शरॊतुं भरतसत्तम\nसत्रियॊ हि मूलं दॊषाणां लघु चित्ताः पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nनारदस्य च संवादं पुंश्चल्या पञ्च चूडया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 3, + "text": "लॊकान अनुचरन धीमान देवर्षिर नारदः पुरा\nददर्शाप्सरसं बराह्मीं पञ्च दूडाम अनिन्दिताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 4, + "text": "तां दृष्ट्वा चारुसर्वाङ्गीं पप्रच्छाप्सरसं मुनिः\nसंशयॊ हृदि मे कश चित तन मे बरूहि सुमध्यमे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 5, + "text": "एवम उक्ता तु सा विप्रं परत्युवाचाथ नारदम\nविषये सति वक्ष्यामि समर्थां मन्यसे च माम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 6, + "text": "[न]\nन तवाम अविषये भद्रे नियॊक्ष्यामि कथं चन\nसत्रीणां सवभावम इच्छामि तवत्तः शरॊतुं वरानने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 7, + "text": "[बः]\nएतच छरुत्वा वचस तस्य देवर्षेर अप्सरॊत्तमा\nपरत्युवाच न शक्ष्यामि सत्री सती निन्दितुं सत्रियः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 8, + "text": "विदितास ते सत्रियॊ याश च यादृशाश च सवभावतः\nन माम अर्हसि देवर्षे नियॊक्तुं परश्न ईदृशे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 9, + "text": "ताम उवाच स देवर्षिः सत्यं वद सुमध्यमे\nमृषावादे भवेद दॊषः सत्ये दॊषॊ न विद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 10, + "text": "इत्य उक्ता सा कृतमतिर अभवच चारुहासिनी\nसत्री दॊषाञ शाश्वतान सत्यान भाषितुं संप्रचक्रमे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 11, + "text": "[प]\nकुलीना रूपवत्यश च नाथवत्यश च यॊषितः\nमर्यादासु न तिष्ठन्ति स दॊषः सत्रीषु नारद" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 12, + "text": "न सत्रीभ्यः किं चिद अन्यद वै पापीयस्तरम अस्ति वै\nसत्रियॊ हि मूलं दॊषाणां तथा तवम अपि वेत्थ ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 13, + "text": "समाज्ञातान ऋद्धिमतः परतिरूपान वशे सथितान\nपतीन अन्तरम आसाद्य नालं नार्यः परतीक्षितुम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 14, + "text": "असद धर्मस तव अयं सत्रीणाम अस्माकं भवति परभॊ\nपापीयसॊ नरान यद वै लज्जां तयक्त्वा भजामहे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 15, + "text": "सत्रियं हि यः परार्थयते संनिकर्षं च गच्छति\nईषच च कुरुते सेवां तम एवेच्छन्ति यॊषितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 16, + "text": "अनर्थित्वान मनुष्याणां भयात परिजनस्य च\nमर्यादायाम अमर्यादाः सत्रियस तिष्ठन्ति भर्तृषु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 17, + "text": "नासां कश चिद अगम्यॊ ऽसति नासां वयसि संस्थितिः\nविरूपं रूपवन्तं वा पुमान इत्य एव भुञ्जते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 18, + "text": "न भयान नाप्य अनुक्रॊशान नार्थहेतॊः कथं चन\nन जञातिकुलसंबन्धात सत्रियस तिष्ठन्ति भर्तृषु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 19, + "text": "यौवने वर्तमानानां मृष्टाभरण वाससाम\nनारीणां सवैरवृत्तानां सपृहयन्ति कुलस्त्रियः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 20, + "text": "याश च शश्वद बहुमता रक्ष्यन्ते दयिताः सत्रियः\nअपि ताः संप्रसज्जन्ते कुब्जान्ध जड वामनैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 21, + "text": "पङ्गुष्व अपि च देवर्षे ये चान्ये कुत्सिता नराः\nसत्रीणाम अगम्यॊ लॊके ऽसमिन नास्ति कश चिन महामुने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 22, + "text": "यदि पुंसां गतिर बरह्म कथं चिन नॊपपद्यते\nअप्य अन्यॊन्यं परवर्तन्ते न हि तिष्ठन्ति भर्तृषु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 23, + "text": "अलाभात पुरुषाणं हि भयात परिजनस्य च\nवधबन्धभयाच चापि सवयं गुप्ता भवन्ति ताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 24, + "text": "चल सवभावा दुःसेव्या दुर्ग्राह्या भावतस तथा\nपराज्ञस्य पुरुषस्येह यथा वाचस तथा सत्रियः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 25, + "text": "नाग्निस तृप्यति काष्टाहां नापगानां महॊदधिः\nनान्तकः सर्वभूतानां न पुंसां वामलॊचनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 26, + "text": "इदम अन्यच च देवर्षे रहस्यं सर्वयॊषिताम\nदृष्ट्वैव पुरुषं हृद्यं यॊनिः परक्लिद्यते सत्रियः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 27, + "text": "कामानाम अपि दातारं कर्तारं मानसान्त्वयॊः\nरक्षितारं न मृष्यन्ति भर्तारं परमं सत्रियः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 28, + "text": "न कामभॊगान बहुलान नालंकारार्थ संचयान\nतथैव बहु मन्यन्ते यथा रत्याम अनुग्रहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 29, + "text": "अन्तकः शमनॊ मृत्युः पातालं वडवामुखम\nकषुर धारा विषं सर्पॊ वह्निर इत्य एकतः सत्रियः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 38, + "shloka": 30, + "text": "यतश च भूतानि महान्ति पञ्च; यतश च लॊका विहिता विधात्रा\nयतः पुमांसः परमदाश च निर्मितस; तदैव दॊषाः परमदासु नारद" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 39, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nइमे वै मानवा लॊके सत्रीषु सज्जन्त्य अभीक्ष्णशः\nमॊहेन परम आविष्टा दैवादिष्टेन पार्थिव\nसत्रियश च पुरुषेष्व एव परत्यक्षं लॊकसाक्षिकम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 39, + "shloka": 2, + "text": "अत्र मे संशयस तीव्रॊ हृदि संपरिवर्तते\nकथम आसां नरा सङ्गं कुर्वते कुरुनन्दन\nसत्रियॊ वा तेषु रज्यन्ते विरज्यन्ते ऽथ वा पुनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 39, + "shloka": 3, + "text": "इति ताः पुरुषव्याघ्र कथं शक्याः सम रक्षितुम\nपरमदाः पुरुषेणेह तन मे वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 39, + "shloka": 4, + "text": "एता हि मय मायाभिर वञ्चयन्तीह मानवान\nन चासां मुच्यते कश चित पुरुषॊ हस्तम आगतः\nगावॊ नव तृणानीव गृह्णन्त्य एव नवान नवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 39, + "shloka": 5, + "text": "शम्बरस्य च या माया या माया नमुचेर अपि\nबलेः कुम्भीनसेश चैव सर्वास ता यॊषितॊ विदुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 39, + "shloka": 6, + "text": "हसन्तं परहसन्त्य एता रुदन्तं पररुदन्ति च\nअप्रियं परियवाक्यैश च गृह्णते कालयॊगतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 39, + "shloka": 7, + "text": "उशना वेद यच छास्त्रं यच च वेद बृहस्पतिः\nसत्री बुद्ध्या न विशिष्य्येते ताः सम रक्ष्याः कथं नरैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 39, + "shloka": 8, + "text": "अनृतं सत्यम इत्य आहुः सत्यं चापि तथानृतम\nइति यास ताः कथं वीर संरक्ष्याः पुरुषैर इह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 39, + "shloka": 9, + "text": "सत्रीणां बुद्ध्युपनिष्कर्षाद अर्थशास्त्राणि शत्रुहन\nबृहस्पतिप्रभृतिभिर मन्ये सद्भिः कृतानि वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 39, + "shloka": 10, + "text": "संपूज्यमानः पुरुषैर विकुर्वन्ति मनॊ नृषु\nअपास्ताश च तथा राजन विकुर्वन्ति मनः सत्रियः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 39, + "shloka": 11, + "text": "कस ताः शक्तॊ रक्षितुं सयाद इति मे संशयॊ महान\nतन मे बरूहि महाबाहॊ कुरूणां वंशवर्धन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 39, + "shloka": 12, + "text": "यदि शक्या कुरुश्रेष्ठ रक्षा तासां कथं चन\nकर्तुं वा कृतपूर्वा वा तन मे वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nएवम एतन महाबाहॊ नात्र मिथ्यास्ति किं चन\nयथा बरवीषि कौरव्य नारीम्प्रति जनाधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 2, + "text": "अत्र ते वर्तयिष्यामि इतिहासं पुरातनम\nयथा रक्षा कृता पूर्वं विपुलेन महात्मना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 3, + "text": "परमदाश च यथा सृष्टा बरह्मणा भरतर्षभ\nयदर्थं तच च ते तात परवक्ष्ये वसुधाधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 4, + "text": "न हि सत्रीभ्य परं पुत्र पापीयः किं चिद अस्ति वै\nअग्निर हि परमदा दीप्तॊ मायाश च मयजा विभॊ\nकषुर धारा विषं सर्पॊ मृत्युर इत्य एकतः सत्रियः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 5, + "text": "इमाः परजा महाबाहॊ धार्मिका इति नः शरुतम\nसवयं गच्छन्ति देवत्वं ततॊ देवान इयाद भयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 6, + "text": "अथाभ्यगच्छन देवास ते पितामहम अरिंदम\nनिवेद्य मानसं चापि तूष्णीम आसन्न वान मुखाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 7, + "text": "तेषाम अन्तर्गतं जञात्वा देवानां स पितामहः\nमानवानां परमॊहार्थं कृत्या नार्यॊ ऽसृजत परभुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 8, + "text": "पूर्वसर्गे तु कौन्तेय साध्व्यॊ नार्य इहाभवन\nअसाध्व्यस तु समुत्पन्न कृत्या सर्गात परजापतेः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 9, + "text": "ताभ्यः कामान यथाकामं परादाद धि स पितामहः\nताः कामलुब्धाः परमदाः परामथ्नन्ति नरांस तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 10, + "text": "करॊधं कामस्य देवेशः सहायं चासृजत परभुः\nअसज्जन्त परजाः सर्वाः कामक्रॊधवशं गताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 11, + "text": "न च सत्रीणां करिया का चिद इति धर्मॊ वयवस्थितः\nनिरिन्द्रिया अमन्त्राश च सत्रियॊ ऽनृतम इति शरुतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 12, + "text": "शय्यासनम अलंकारम अन्नपानम अनार्यताम\nदुर्वाग भावं रतिं चैव ददौ सत्रीभ्यः परजापतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 13, + "text": "न तासां रक्षणं कर्तुं शक्यं पुंसा कथं चन\nअपि विश्वकृता तात कुतस तु पुरुषैर इह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 14, + "text": "वाचा वा वधबन्धैर वा कलेशैर वा विविधैस तथा\nन शक्या रक्षितुं नार्यस ता हि नित्यम असंयताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 15, + "text": "इदं तु पुरुषव्याघ्र पुरस्ताच छरुतवान अहम\nयथा रक्षा कृता पूर्वं विपुलेन गुरु सत्रियः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 16, + "text": "ऋषिर आसीन महाभागॊ देव शर्मेति विश्रुतः\nतस्य भार्या रुचिर नाम रूपेणासदृशी भुवि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 17, + "text": "तस्य रूपेण संमत्ता देवगन्धर्वदानवाः\nविशेषतस तु राजेन्द्र वृत्रहा पाकशासनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 18, + "text": "नारीणां चरितज्ञश च देव शर्मा महामुनिः\nयथाशक्ति यथॊत्साहं भार्यां ताम अभ्यरक्षत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 19, + "text": "पुरंदरं च जानीते परस्त्री कामचारिणम\nतस्माद यत्नेन भार्याया रक्षणं स चकार ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 20, + "text": "स कदा चिद ऋषिस तात यज्ञं कर्तुमनास तदा\nभार्य संरक्षणं कार्यं कथं सयाद इत्य अचिन्तयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 21, + "text": "रक्षा विधानं मनसा स विचिन्त्य महातपाः\nआहूय दयितं शिष्यं विपुलं पराह भार्गवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 22, + "text": "यज्ञकारॊ गमिष्यामि रुचिं चेमां सुरेश्वरः\nपुत्र परार्थयते नित्यं तां रक्षस्व यथाबलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 23, + "text": "आप्रमत्तेन ते भाव्यं सदा परति पुरंदरम\nस हि रूपाणि कुरुते विविधानि भृगूद्वह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 24, + "text": "इत्य उक्तॊ विपुलस तेन तपस्वी नियतेन्द्रियः\nसदैवॊग्र तपा राजन्न अग्न्यर्कसदृशद्युतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 25, + "text": "धर्मज्ञः सत्यवादी च तथेति परत्यभाषत\nपुनश चेदं महाराज पप्रच्छ परथितं गुरुम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 26, + "text": "कानि रूपाणि शक्रस्य भवन्त्य आगछतॊ मुने\nवपुस तेजश च कीदृग वै तन मे वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 27, + "text": "ततः स भगवांस तस्मै विपुलाय महात्मने\nआचचक्षे यथातत्त्वं मायां शक्रस्य भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 28, + "text": "बहु मायः स विप्रर्षे बलहा पाकशासनः\nतांस तान विकुरुते भावान बहून अथ मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 29, + "text": "किरीटी वज्रभृद धन्वी मुकुटी बद्धकुण्डलः\nभवत्य अथ मुहूर्तेन चण्डाल समदर्शनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 30, + "text": "शिखी जटी चीरवासाः पुनर भवति पुत्रक\nबृहच छरीरश च पुनः पीवरॊ ऽथ पुनः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 31, + "text": "गौरं शयामं च कृष्णं च वर्णं विकुरुते पुनः\nविरूपॊ रूपवांश चैव युवा वृद्धस तथैव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 32, + "text": "पराज्ञॊ जडश च मूकश च हरस्वॊ दीर्घस तथैव च\nबराह्मणः कषत्रियश चैव वैश्यः शूद्रस तथैव च\nपरतिलॊमानुलॊमश च भवत्य अथ शतक्रतुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 33, + "text": "शुकवायस रूपी च हंसकॊकिल रूपवान\nसिंहव्याघ्र गजानां च रूपं धारयते पुनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 34, + "text": "दैवं दैत्यम अथॊ राज्ञां वपुर धारयते ऽपि च\nसुकृशॊ वायुभग्नाङ्गः शकुनिर विकृतस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 35, + "text": "चतुष पाद बहुरूपश च पुनर भवति बालिशः\nमक्षिका मशकादीनां वपुर धारयते ऽपि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 36, + "text": "न शक्यम अस्य गरहणं कर्तुं विपुलकेन चित\nअपि विश्वकृता तात येन सृष्टम इदं जगत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 37, + "text": "पुनर अन्तर्हितः शक्रॊ दृश्यते जञानचक्षुषा\nवायुभूतश च स पुनर देवराजॊ भवत्य उत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 38, + "text": "एवंरूपाणि सततं कुरुते पाकशासनः\nतस्माद विपुलयत्नेन रक्षेमां तनुमध्यमाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 39, + "text": "यथा रुचिं नावलिहेद देवेन्द्रॊ भृगुसत्तम\nऋताव उपहितं नयस्तं हविः शवेव दुरात्मवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 40, + "text": "एवम आख्याय स मुनिर यज्ञकारॊ ऽगमत तदा\nदेव शर्मा महाभागस ततॊ भरतसत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 41, + "text": "विपुलस तु वचः शरुत्वा गुरॊश चिन्तापरॊ ऽभवत\nरक्षां च परमां चक्रे देवराजान महाबलात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 42, + "text": "किं नु शक्यं मया कर्तुं गुरु दाराभिरक्षणे\nमायावी हि सुरेन्द्रॊ ऽसौ दुर्धर्षश चापि वीर्यवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 43, + "text": "नापिधायाश्रमं शक्यॊ रक्षितुं पाकशासनः\nउटजं वा तथा हय अस्य नानाविध सरूपता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 44, + "text": "वायुरूपेण वा शक्रॊ गुरु पत्नीं परधर्षयेत\nतस्माद इमां संप्रविश्य रुचिं सथास्ये ऽहम अद्य वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 45, + "text": "अथ वा पौरुषेणेयम अशक्या रक्षितुं मया\nबहुरूपॊ हि भगवाञ शरूयते हरिवाहनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 46, + "text": "सॊ ऽहं यॊगबलाद एनां रक्षिष्ये पाकशासनात\nगात्राणि गात्रैर अस्याहं संप्रवेक्ष्ये ऽभिरक्षितुम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 47, + "text": "यद्य उच्छिष्टाम इमां पत्नीं रुचिं पश्येत मे गुरुः\nशप्स्यत्य असंशयं कॊपाद दिव्यज्ञानॊ महातपाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 48, + "text": "न चेयं रक्षितुं शक्या यथान्या परमदा नृभिः\nमायावी हि सुरेन्द्रॊ ऽसाव अहॊ पराप्तॊ ऽसमि संशयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 49, + "text": "अवश्य करणीयं हि गुरॊर इह हि शासनम\nयदि तव एतद अहं कुर्याम आश्चर्यं सयात कृतं मया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 50, + "text": "यॊगेनानुप्रविश्येह गुरु पत्न्याः कलेवरम\nनिर्मुक्तस्य रजॊरूपान नापराधॊ भवेन मम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 51, + "text": "यथा हि शून्यां पथिकः सभाम अध्यावसेत पथि\nतथाद्यावासयिष्यामि गुरु पत्न्याः कलेवरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 52, + "text": "असक्तः पद्मपत्रस्थॊ जलबिन्दुर यथा चलः\nएवम एव शरीरे ऽसया निवत्स्यामि समाहितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 53, + "text": "इत्य एवं धर्मम आलॊक्य वेद वेदांश च सर्वशः\nतपश च विपुलं दृष्ट्वा गुरॊर आत्मन एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 54, + "text": "इति निश्चित्य मनसा रक्षां परति स भार्गवः\nआतिष्ठत परमं यत्नं यथा तच छृणु पार्थिव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 55, + "text": "गुरु पत्नीम उपासीनॊ विपुलः स महातपाः\nउपासीनाम अनिन्द्याङ्गीं कथाभिः समलॊभयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 56, + "text": "नेत्राभ्यां नेत्रयॊर अस्या रश्मीन संयॊज्य रश्मिभिः\nविवेश विपुलः कायम आकाशं पवनॊ यथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 57, + "text": "लक्षणं लक्षणेनैव वदनं वदनेन च\nअविचेष्टन्न अतिष्ठद वै छायेवान्तर्गतॊ मुनिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 58, + "text": "ततॊ विष्टभ्य विपुलॊ गुरु पत्न्याः कलेवरम\nउवास रक्षणे युक्तॊ न च सा तम अबुध्यत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 40, + "shloka": 59, + "text": "यं कालं नागतॊ राजन गुरुस तस्य महात्मनः\nकरतुं समाप्य सवगृहं तं कालं सॊ ऽभयरक्षत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nततः कदा चिद देवेन्द्रॊ दिव्यरूपवपुर धरः\nइदम अन्तरम इत्य एवं ततॊ ऽभयागाद अथाश्रमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 2, + "text": "रूपम अप्रतिमं कृत्वा लॊभनीयं जनाधिप\nदर्शनीयतमॊ भूत्वा परविवेश तम आश्रमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 3, + "text": "स ददर्श तम आसीनं विपुलस्य कलेवरम\nनिश्चेष्टं सतब्धनयनं यथा लेख्य गतं तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 4, + "text": "रुचिं च रुचिरापाङ्गीं पीनश्रॊणिपयॊधराम\nपद्मपत्र विशालाक्षीं संपूर्णेन्दु निभाननाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 5, + "text": "सा तम आलॊक्य सहसा परत्युत्थातुम इयेष ह\nरूपेण विस्मिता कॊ ऽसीत्य अथ वक्तुम इहेच्छती" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 6, + "text": "उत्थातु कामापि सती वयतिष्ठद विपुलेन सा\nनिगृहीता मनुष्येन्द्र न शशाक विचेष्टितुम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 7, + "text": "ताम आबभाषे देवेन्द्र साम्ना परमवल्गुणा\nतवदर्थम आगतं विद्धि देवेन्द्रं मां शुचिस्मिते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 8, + "text": "कलिश्यमानम अनङ्गेन तवत संकल्पॊद्भवेन वै\nतत्पर्याप्नुहि मां सुभ्रु पुरा कालॊ ऽतिवर्तते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 9, + "text": "तम एवं वादिनं शक्रं शुश्राव विपुलॊ मुनिः\nगुरु पत्न्याः शरीरस्थॊ ददर्श च सुराधिपम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 10, + "text": "न शशाक च सा राजन परत्युत्थातुम अनिन्दिता\nवक्तुं च नाशकद राजन विष्टब्धा विपुलेन सा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 11, + "text": "आकारं गुरु पत्न्यास तु विज्ञाय स भृगूद्वहः\nनिजग्राह महातेजा यॊगेन बलवत परभॊ\nबबन्ध यॊगबन्धैश च तस्याः सर्वेन्द्रियाणि सः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 12, + "text": "तां निर्विकारां दृष्ट्वा तु पुनर एव शचीपतिः\nउवाच वरीडितॊ राजंस तां यॊगबलमॊहिताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 13, + "text": "एह्य एहीति ततः सा तं परतिवक्तुम इयेष च\nस तां वाचं गुरॊः पत्न्या विपुलः पर्यवर्तयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 14, + "text": "भॊः किम आगमने कृत्यम इति तस्याश च निःसृता\nवक्राच छशाङ्क परतिमाद वाणी संस्कारभूषिता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 15, + "text": "वरीडिता सा तु तद वाक्यम उक्त्वा परवशा तदा\nपुरंदरश च संत्रस्तॊ बभूव विमनास तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 16, + "text": "स तद वैकृतम आलक्ष्य देवराजॊ विशां पते\nअवैक्षत सहस्राक्षस तदा दिव्येन चक्षुषा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 17, + "text": "ददर्श च मुनिं तस्याः शरीरान्तर गॊचरम\nपरतिबिम्बम इवादर्शे गुरु पत्न्याः शरीरगम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 18, + "text": "स तं घॊरेण तपसा युक्तं दृष्ट्वा पुरंदरः\nपरावेपत सुसंप्त्रस्तः शापभीतस तदा विभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 19, + "text": "विमुच्य गुरु पत्नीं तु विपुलः सुमहातपाः\nसवं कलेवरम आविश्य शक्रं भीतम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 20, + "text": "अजितेन्द्रिय पापात्मन कामाक्मक पुरंदर\nनचिरं पूजयिष्यन्ति देवास तवां मानुषास तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 21, + "text": "किं नु तद विस्मृतं शक्र न तन मनसि ते सथितम\nगौतमेनासि यन मुक्तॊ भगाङ्क परिचिह्नितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 22, + "text": "जाने तवां बालिशमतिम अकृतात्मानम अस्थिरम\nमयेयं रक्ष्यते मूढ गच्छ पापयथा गतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 23, + "text": "नाहं तवाम अद्य मूढात्मन दहेयं हि सवतेजसा\nकृपायमाणस तु न ते दग्धुम इच्छामि वासव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 24, + "text": "स च घॊरतपा धीमान गुरुर मे पापचेतसम\nदृष्ट्वा तवां निर्दहेद अद्य करॊधदीप्तेन चक्षुषा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 25, + "text": "नैवं तु शक्र कर्तव्यं पुनर मान्याश च ते दविजाः\nमा गमः स सुतामात्यॊ ऽतययं बरह्मबलार्दितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 26, + "text": "अमरॊ ऽसमीति यद बुद्धिम एताम आस्थाय वर्तसे\nमावमंस्था न तपसाम असाध्यं नाम किं चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 27, + "text": "तच छरुत्वा वचनं शक्रॊ विपुलस्य महात्मनः\nअकिं चिद उक्त्वा वरीडितस तत्रैवान्तरधीयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 28, + "text": "मुहूर्तयाते शक्रे तु देव शर्मा महातपाः\nकृत्वा यज्ञं यथाकामम आजगाम सवम आश्रमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 29, + "text": "आगते ऽथ गुरौ राजन विपुलः परियकर्मकृत\nरक्षितां गुरवे भार्यां नयवेदयद अनिन्दिताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 30, + "text": "अभिवाद्य च शान्तात्मा स गुरुं गुरुवत्सलः\nविपुलः पर्युपातिष्ठद यथापूर्वम अशङ्कितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 31, + "text": "विश्रान्ताय ततस तस्मै सहासीनाय भार्यया\nनिवेदयाम आस तदा विपुलः शक्र कर्म तत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 32, + "text": "तच छरुत्वा स मुनिस तुष्टॊ विपुलस्य परतापवान\nबभूव शीलवृत्ताभ्यां तपसा नियमेन च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 33, + "text": "विपुलस्य गुरौ वृत्तिं भक्तिम आत्मनि च परभुः\nधर्मे च सथिरतां दृष्ट्वा साधु साध्व इत्य उवाच ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 34, + "text": "परतिनन्द्य च धर्मात्मा शिष्यं धर्मपरायणम\nवरेणच छन्दयाम आस स तस्माद गुरुवत्सलः\nअनुज्ञातश च गुरुणा चचारानुत्तमं तपः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 41, + "shloka": 35, + "text": "तथैव देव शर्मापि सभार्यः स महातपाः\nनिर्भयॊ बलवृत्रघ्नाच चचार विजने वने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nविपुलस तव अकरॊत तीव्रं तपः कृत्वा गुरॊर वचः\nतपॊ युक्तम अथात्मानम अमन्यत च वीर्यवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 2, + "text": "स तेन कर्मणा सपर्धन पृथिवीं पृथिवीपते\nचचार गतभीः परीतॊ लब्धकीर्तिर वरॊ नृषु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 3, + "text": "उभौ लॊकौ जितौ चापि तथैवामन्यत परभुः\nकर्मणा तेन कौरव्य तपसा विपुलेन च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 4, + "text": "अथ काले वयतिक्रान्ते कस्मिंश चित कुरुनन्दन\nरुच्या भगिन्या दानं वै बभूव धनधान्यवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 5, + "text": "एतस्मिन एव काले तु दिव्या का चिद वराङ्गना\nबिभ्रती परमं रूपं जगामाथ विहायसा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 6, + "text": "तस्याः शरीरात पुष्पाणि पतितानि महीतले\nतस्याश्रमस्याविदूरे दिव्यगन्धानि भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 7, + "text": "तान्य अगृह्णात ततॊ राजन रुचिर नलिनलॊचना\nतदा निमन्त्रकस तस्या अङ्गेभ्यः कषिप्रम आगमत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 8, + "text": "तस्या हि भगिनी तात जयेष्ठा नाम्ना परभावती\nभार्या चित्ररथस्याथ बभूवाङ्गेश्वरस्य वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 9, + "text": "पिनह्य तानि पुष्पाणि केशेषु वरवर्णिनी\nआमन्त्रिता ततॊ ऽगच्छद रुचिर अङ्गपतेर गृहान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 10, + "text": "पुष्पाणि तानि दृष्ट्वाथ तदाङ्गेन्द्र वराङ्गना\nभगिनीं चॊदयाम आस पुष्पार्थे चारुलॊचना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 11, + "text": "सा भर्त्रे सर्वम आचष्ट रुचिः सुरुचिरानना\nभगिन्या भाषितं सर्वम ऋशिस तच चाभ्यनन्दत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ विपुलम आनाय्य देव शर्मा महातपाः\nपुष्पार्थे चॊदयाम आस गच्छ गच्छेति भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 13, + "text": "विपुलस तु गुरॊर वाक्यम अविचार्य महातपाः\nस तथेत्य अब्रवीद राजंस तं च देशं जगाम ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 14, + "text": "यस्मिन देशे तु तान्य आसन पतितानि नभस्तलात\nअम्लानान्य अपि तत्रासन कुसुमान्य अपराण्य अपि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 15, + "text": "ततः स तानि जग्राह दिव्यानि रुचिराणिच\nपराप्तानि सवेन तपसा दिव्यगन्धानि भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 16, + "text": "संप्राप्य तानि परीतात्मा गुरॊर वचनकारकः\nततॊ जगाम तूर्णं च चम्पां चम्पकमालिनीम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 17, + "text": "स वने विजने तात ददर्श मिथुनं नृणाम\nचक्रवत परिवर्तन्तं गृहीत्वा पाणिना करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 18, + "text": "तत्रैकस तूर्णम अगमत तत पदे परिवर्तयन\nएकस तु न तथा राजंश चक्रतुः कलहं ततः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 19, + "text": "तवं शीघ्रं गच्छसीत्य एकॊ ऽबरवीन नेति तथापरः\nनेति नेति च तौ तात परस्परम अथॊचतुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 20, + "text": "तयॊर विस्पर्धतॊर एवं शपथॊ ऽयम अभूत तदा\nमनसॊद्दिश्य विपुलं ततॊ वाक्यम अथॊचतुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 21, + "text": "आवयॊर अनृतं पराह यस तस्याथ दविजस्य वै\nविपुलस्य परे लॊके या गतिः सा भवेद इति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 22, + "text": "एतच छरुत्वा तु विपुलॊ विषण्णवदनॊ ऽभवत\nएवं तीव्रतपाश चाहं कष्टश चायं परिग्रहः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 23, + "text": "मिथुनस्यास्य किं मे सयात कृतं पापं यतॊ गतिः\nअनिष्टा सर्वभूतानां कीर्तितानेन मे ऽदय वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 24, + "text": "एवं संचिन्तयन्न एव विपुलॊ राजसत्तम\nअवाङ्मुखॊ नयस्तशिरा दध्यौ दुष्कृतम आत्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 25, + "text": "ततः षड अन्यान पुरुषान अक्षैः काञ्चनराजतैः\nअपश्यद दीव्यमानान वै लॊभहर्षान्वितांस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 26, + "text": "कुर्वतः शपथं तं वै यः कृतॊ मिथुनेन वै\nविपुलं वै समुद्धिश्य ते ऽपि वाक्यम अथाब्रुवन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 27, + "text": "यॊ लॊभम आस्थायास्माकं विषमं कर्तुम उत्सहेत\nविपुलस्य परे लॊके या गतिस ताम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 28, + "text": "एतच छरुत्वा तु विपुलॊ नापश्यद धर्मसंकरम\nजन्मप्रभृति कौरव्य कृतपूर्वम अथात्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 29, + "text": "स परदध्यौ तदा राजन्न अग्नाव अग्निर इवाहितः\nदह्यमानेन मनसा शापं शरुत्वा तथाविधम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 30, + "text": "तस्य चिन्तयतस तात बह्व्यॊ दिननिशा ययुः\nइदम आसीन मनसि च रुच्या रक्षणकारितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 31, + "text": "लक्षणं लक्षणेनैव वदनं वदनेन च\nविधाय न मया चॊक्तं सत्यम एतद गुरॊस तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 32, + "text": "एतद आत्मनि कौरव्य दुष्कृतं विपुलस तदा\nअमन्यत महाभाग तथा तच च न संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 42, + "shloka": 33, + "text": "स चम्पां नगरीम एत्य पुष्पाणि गुरवे ददौ\nपूजयाम आस च गुरुं विधिवत स गुरुप्रियः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 43, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nतम आगतम अभिप्रेक्ष्य शिष्यं वाक्यम अथाब्रवीत\nदेव शर्मा महातेजा यत तच छृणु नराधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 43, + "shloka": 2, + "text": "[द]\nकिं ते विपुलदृष्टं वै तस्मिन्न अध्य महावने\nते तवा जानन्ति निपुण आत्मा च रुचिर एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 43, + "shloka": 3, + "text": "[व]\nबरह्मर्षे मिथुनं किं तत के च ते पुरुषा विभॊ\nये मां जानन्ति तत्त्वेन तांश च मे वक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 43, + "shloka": 4, + "text": "[द]\nयद वै तन मिथुनं बरह्मन्न अहॊरात्रं हि विद्धि तत\nचक्रवत परिवर्तेत तत ते जानाति दुष्कृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 43, + "shloka": 5, + "text": "ये च ते पुरुषा विप्र अक्षैर दीव्यन्ति हृष्टवत\nऋतूंस तान अभिजानीहि ते ते जानन्ति दुष्कृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 43, + "shloka": 6, + "text": "न मां कश चिद विजानीत इति कृत्वा न विश्वसेत\nनरॊ रहसि पापात्मा पापकं कर्म वै दविज" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 43, + "shloka": 7, + "text": "कुर्वाणं हि नरं कर्म पापं रहसि सर्वदा\nपश्यन्ति ऋतवश चापि तथा दिननिशे ऽपय उत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 43, + "shloka": 8, + "text": "ते तवां हर्षस्मितं दृष्ट्वा गुरॊः कर्मानिवेदकम\nसमारयन्तस तथा पराहुस ते यथा शरुतवान भवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 43, + "shloka": 9, + "text": "अहॊरात्रं विजानाति ऋतवश चापि नित्यशः\nपुरुषे पापकं कर्म शुभं वा शुभकर्मणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 43, + "shloka": 10, + "text": "तत तवया मम यत कर्म वयभिचाराद भयात्मकम\nनाख्यातम इति जानन्तस ते तवाम आहुस तथा दविज" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 43, + "shloka": 11, + "text": "ते चैव हि भवेयुस ते लॊकाः पापकृतॊ यथा\nकृत्वा नाचक्षते कर्म मम यच च तवया कृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 43, + "shloka": 12, + "text": "तथा शक्या च दुर्वृत्ता रक्षितुं परमदा दविज\nन च तवं कृतवान किं चिद आगः परीतॊ ऽसमि तेन ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 43, + "shloka": 13, + "text": "यदि तव अहं तवा दुर्वृत्तम अद्राक्षं दविजसत्तम\nशपेयं तवाम अहं करॊधान न मे ऽतरास्ति विचारणा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 43, + "shloka": 14, + "text": "सज्जन्ति पुरुषे नार्यः पुंसां सॊ ऽरथश च पुष्कलः\nअन्यथा रक्षतः शापॊ ऽभविष्यत ते गतिश च सा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 43, + "shloka": 15, + "text": "रक्षिता सा तवया पुत्र मम चापि निवेदिता\nअहं ते परीतिमांस तात सवस्ति सवर्गं गमिष्यसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 43, + "shloka": 16, + "text": "[भ]\nइत्य उक्त्वा विपुलं परीतॊ देव शर्मा महान ऋषिः\nमुमॊद सवर्गम आस्थाय सह भार्यः स शिष्यकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 43, + "shloka": 17, + "text": "इदम आख्यातवांश चापि ममाख्यानं महामुनिः\nमार्कण्डेयः पुरा राजन गङ्गाकूले कथान्तरे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 43, + "shloka": 18, + "text": "तस्माद बरवीमि पार्थ तवा सत्रियः सर्वाः सदैव च\nउभयं दृश्यते तासुसततं साध्व असाधु च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 43, + "shloka": 19, + "text": "सत्रियः साध्व्यॊ महाभागाः संमता लॊकमातरः\nधारयन्ति महीं राजन्न इमां स वनकाननाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 43, + "shloka": 20, + "text": "असाध्व्यश चापि दुर्वृत्ताः कुलघ्न्यः पापनिश्चयाः\nविज्ञेया लक्षणैर दुष्टैः सवगात्रसहजैर नृप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 43, + "shloka": 21, + "text": "एवम एतासु रक्षा वै शक्या कर्तुं महात्मभिः\nअन्यथा राजशार्दूल न शक्या रक्षितुं सत्रियः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 43, + "shloka": 22, + "text": "एता हि मनुजव्याघ्रतीष्क्णास तीक्ष्णपराक्रमाः\nनासाम अस्ति परियॊ नाम मैथुने संगमे नृभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 43, + "shloka": 23, + "text": "एताः कृत्याश च कार्याश च कृताश च भरतर्षभ\nन चैकस्मिन्न रमन्त्य एताः पुरुषे पाण्डुनन्दन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 43, + "shloka": 24, + "text": "नासु सनेहॊ नृभिः कार्यस तथैवेर्ष्या जनेश्वर\nखेदम आस्थाय भुञ्जीत धर्मम आस्थाय चैव हि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 43, + "shloka": 25, + "text": "विहन्येतान्यथा कुर्वन नरः कौरवनन्दन\nसर्वथा राजशार्दूल युक्तिः सर्वत्र पूज्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 43, + "shloka": 26, + "text": "तेनैकेन तु रक्षा वै विपुलेन कृता सत्रियाः\nनान्यः शक्तॊ नृलॊके ऽसमिन रक्षितुं नृप यॊषितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nयन मूलं सर्वधर्माणां परजनस्य गृहस्य च\nपितृदेवातिथीनां च तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nअयं हि सर्वधर्माणां धर्मश चिन्त्यतमॊ मतः\nकीदृशाय परदेया सयात कन्येति वसुधाधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 3, + "text": "शीलवृत्ते समाज्ञाय विद्यां यॊनिं च कर्म च\nअद्भिर एव परदातव्या कन्या गुणवते वरे\nबराह्मणानां सताम एष धर्मॊ नित्यं युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 4, + "text": "आवाह्यम आवहेद एवं यॊ दद्याद अनुकूलतः\nशिष्टानां कषत्रियाणां च धर्म एष सनातनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 5, + "text": "आत्माभिप्रेतम उत्सृज्य कन्याभिप्रेत एव यः\nअभिप्रेता च या यस्य तस्मै देया युधिष्ठिर\nगान्धर्वम इति तं धर्मं पराहुर धर्मविदॊ जनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 6, + "text": "धनेन बहुना करीत्वा संप्रलॊभ्य च बान्धवान\nअसुराणां नृपैतं वै धर्मम आहुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 7, + "text": "हत्वा छित्त्वा च शीर्षाणि रुदतां रुदतीं गृहात\nपरसह्य हरणं तात राक्षसं धर्मलक्षणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 8, + "text": "पञ्चानां तु तरयॊ धर्म्या दवाव अधर्म्यौ युधिष्ठिर\nपैशाच आसुरश चैव न कर्तव्यौ कथं चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 9, + "text": "बराह्मः कषात्रॊ ऽथ गान्धर्व एते धर्म्या नरर्षभ\nपृथग वा यदि वा मिश्राः कर्तव्या नात्र संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 10, + "text": "तिस्रॊ भार्या बराह्मणस्य दवे भार्ये कषत्रियस्य तु\nवैश्यः सवजातिं विन्देत तास्व अपत्यं समं भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 11, + "text": "बराह्मणी तु भवेज जयेष्ठा कषत्रिया कषत्रियस्य तु\nरत्यर्थम अपि शूद्रा सयान नेत्य आहुर अपरे जनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 12, + "text": "अपत्यजन्म शूद्रायां न परशंसन्ति साधवः\nशूद्रायां जनयन विप्रः परायश्चित्ती विधीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 13, + "text": "तरिंशद्वर्षॊ दशवर्षां भार्यां विन्देत नग्निकाम\nएकविंशतिवर्षॊ वा सप्त वर्षाम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 14, + "text": "यस्यास तु न भवेद भराता पिता वा भरतर्षभ\nनॊपयच्छेत तां जातु पुत्रिका धर्मिणी हि सा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 15, + "text": "तरीणि वर्षाण्य उदीक्षेत कन्या ऋतुमती सती\nचतुर्थे तव अथ संप्राप्ते सवयं भार्तारम अर्जयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 16, + "text": "परजनॊ हीयते तस्या परतिश च भरतर्षभ\nअतॊ ऽनयथा वर्तमाना भवेद वाच्या परजापतेः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 17, + "text": "असपिण्डा च या मातुर असगॊत्रा च या पितुः\nइत्य एताम अनुगच्छेत तं धर्मं मनुर अब्रवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 18, + "text": "[य]\nशुल्कम अन्येन दत्तं सयाद ददानीत्य आह चापरः\nबलाद अन्यः परभाषेत धनम अन्यः परदर्शयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 19, + "text": "पाणिग्रहीता तव अन्यः सयात कस्य कन्यापितामह\nतत्त्वं जिज्ञासमानानां चक्षुर भवतु नॊ भवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 20, + "text": "[भ]\nयत किं चित कर्म मानुष्यं संस्थानाय परकृष्यते\nमन्त्रवन मन्त्रितं तस्य मृषावादस तु पातकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 21, + "text": "भार्या पत्यृत्विग आचार्याः शिष्यॊपाध्याय एव च\nमृषॊक्ते दण्डम अर्हन्ति नेत्य आहुर अपरे जनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 22, + "text": "न हय अकामेन संवादं मनुर एवं परशंसति\nअयशस्यम अधर्म्यं च यन मृषा धर्मकॊपनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 23, + "text": "नैकान्त दॊष एकस्मिंस तद दानं नॊपलभ्यते\nधर्मतॊ यां परयच्छन्ति यां च करीणन्ति भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 24, + "text": "बन्धुभिः समनुज्ञातॊ मन्त्रहॊमौ परयॊजयेत\nतथा सिध्यन्ति ते मन्त्रा नादत्तायाः कथं चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 25, + "text": "यस तव अत्र मन्त्रसमयॊ भार्या पत्यॊर मिथः कृतः\nतम एवाहुर गरीयांसं यश चासौ जञातिभिः कृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 26, + "text": "देवदत्तां पतिर भार्यां वेत्ति धर्मस्य शासनात\nसा दैवीं मानुषीं वाचम अनृतां पर्युदस्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 27, + "text": "[य]\nकन्यायां पराप्तशुल्कायां जयायांश चेद आव्रजेद वरः\nधर्मकामार्थ संपन्नॊ वाच्यम अत्रानृतं न वा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 28, + "text": "तस्मिन्न उभयतॊ दॊषे कुर्वञ शरेयः समाचरेत\nअयं नः सर्वधर्माणां धर्मश चिन्त्यतमॊ मतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 29, + "text": "तत्त्वं जिज्ञासमानानां चक्षुर भवतु नॊ भवान\nतद एतत सर्वम आचक्ष्व न हि तृप्यामि कथ्यताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 30, + "text": "[बय]\nन वै निष्ठा करं शुल्कं जञात्वासीत तेन नाहृतम\nन हि शुल्क पराः सन्तः कन्यां ददति कर्हि चित" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 31, + "text": "अन्यैर गुणैर उपेतं तु शुल्कं याचन्ति बान्धवाः\nअलंकृत्वा वहस्वेति यॊ दद्याद अनुकूलतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 32, + "text": "तच च तां च ददात्य एव न शुल्कं विक्रयॊ न सः\nपरतिगृह्य भवेद देयम एष धर्मः सनातनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 33, + "text": "दास्यामि भवते कन्याम इति पूर्वं न भाषितम\nये चैवाहुर ये च नाहुर ये चावश्यं वदन्त्य उत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 34, + "text": "तस्माद आ गरहणात पाणेर याचयन्ति परस्परम\nकन्या वरः पुरा दत्तॊ मरुद्भिर इति नः शरुतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 35, + "text": "नानिष्टाय परदातव्या कन्या इत्य ऋषिचॊदितम\nतन मूलं काममूलस्य परजनस्येति मे मतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 36, + "text": "समीक्ष्य च बहून दॊषान संवासाद विद्विषाणयॊः\nयथा निष्ठा करं शुल्कं न जात्व आसीत तथा शृणु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 37, + "text": "अहं विचित्रवीर्याय दवे कन्ये समुदावहम\nजित्वा च मागधान सर्वान काशीन अथ च कॊसलान\nगृहीतपाणिर एकासीत पराप्तशुल्कापराभवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 38, + "text": "पाणौ गृहीता तत्रैव विसृज्या इति मे पिता\nअब्रवीद इतरां कन्याम आवहत स तु कौरवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 39, + "text": "अप्य अन्याम अनुपप्रच्छ शङ्कमानः पुतुर वचः\nअतीव हय अस्य धर्मेप्सा पितुर मे ऽभयधिकाभवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 40, + "text": "ततॊ ऽहम अब्रुवं राजन्न आचारेप्सुर इदं वचः\nआचारं तत्त्वतॊ वेत्तुम इच्छामीति पुनः पुनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 41, + "text": "ततॊ मयैवम उक्ते तु वाक्ये धर्मभृतां वरः\nपिता मम महाराज बाह्लीकॊ वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 42, + "text": "यदि वः शुल्कतॊ निष्ठा न पाणिग्रहणं तथा\nलाजान्तरम उपासीत पराप्तशुल्का पतिं वृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 43, + "text": "न हि धर्मविदः पराहुः परमाणं वाक्यतः समृतम\nयेषां वै शुल्कतॊ निष्ठा न पाणिग्रहणात तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 44, + "text": "परसिद्धं भाषितं दाने तेषां परत्यसनं पुनः\nय मन्यन्ते करयं शुल्कं न ते धर्मविदॊ जनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 45, + "text": "न चैतभ्य परदातव्या न वॊढव्या तथाविधा\nन हय एव भार्या करेतव्या न विक्रेया कथं चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 46, + "text": "ये च करीणन्ति दासीवद ये च विक्रीणते जनाः\nभवेत तेषां तथा निष्ठा लुब्धानां पापचेतसाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 47, + "text": "अस्मिन धर्मे सत्यवन्तं पर्यपृच्छन्त वै जनाः\nकन्यायाः पराप्तशुल्कायाः शुल्कदः परशमं गतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 48, + "text": "पाणिग्रहीता चान्यः सयाद अत्र नॊ धर्मसंशयः\nतन नश छिन्धि महाप्राज्ञ तवं हि वै पराज्ञसंमतः\nतत्त्वं विज्ञासमानानां चक्षुर भवतु नॊ भवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 49, + "text": "तान एवं बरुवतः सर्वान सत्यवान वाक्यम अब्रवीत\nयत्रेष्टं तत्र देया सयान नात्र कार्या विचारणा\nकुर्वते जीवतॊ ऽपय एवं मृते नैवास्ति संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 50, + "text": "देवरं परविशेत कन्या तप्येद वापि महत तपः\nतम एवानुव्रता भूत्वा पाणिग्राहस्य नाम सा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 51, + "text": "लिखन्त्य एव तु केषां चिद अपरेषां शनैर अपि\nइति ये संवदन्त्य अत्र त एतं निश्चयं विदुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 52, + "text": "तत पाणिग्रहणात पूर्वम उत्तरं यत्र वर्तते\nसर्वमङ्गल मन्त्रं वै मृषावादस तु पातकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 53, + "text": "पाणिग्रहण मन्त्राणां निष्ठा सयात सप्तमे पदे\nपाणिग्राहस्य भार्या सयाद यस्य चाद्भिः परदीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 44, + "shloka": 54, + "text": "अनुकूलाम अनुवंशां भरात्रा दत्ताम उपाग्निकाम\nपरिक्रम्य यथान्यायं भार्यां विन्देद दविजॊत्तमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 45, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकन्यायाः पराप्तशुल्कायाः पतिश चेन नास्ति कश चन\nतत्र का परतिपत्तिः सयात तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 45, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nया पुत्रकस्याप्य अरिक्थस्य परतिपत सा तदा भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 45, + "shloka": 3, + "text": "अथ चेत साहरेच छुल्कं करीता शुल्क परदस्य सा\nतस्यार्थे ऽपत्यम ईहेत येन नयायेन शक्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 45, + "shloka": 4, + "text": "न तस्या मन्त्रवत कार्यं कश चित कुर्वीत किं चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 45, + "shloka": 5, + "text": "सवयं वृतेति सावित्री पित्रा वै परत्यपद्यत\nतत तस्यान्ये परशंसन्ति धर्मज्ञा नेतरे जनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 45, + "shloka": 6, + "text": "एतत तु नापरे चक्रुर न परे जातु साधवः\nसाधूनां पुनर आचारॊ गरीयॊ धर्मलक्षणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 45, + "shloka": 7, + "text": "अस्मिन्न एव परकरणे सुक्रतुर वाक्यम अब्रवीत\nनप्ता विदेहराजस्य जनकस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 45, + "shloka": 8, + "text": "असद आचरिते मार्गे कथं सयाद अनुकीर्तनम\nअनुप्रश्नः संशयॊ वा सताम एतद उपालभेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 45, + "shloka": 9, + "text": "असद एव हि धर्मस्य परमादॊ धर्म आसुरः\nनानुशुश्रुम जात्व एताम इमां पूर्वेषु जन्मसु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 45, + "shloka": 10, + "text": "भार्या पत्यॊर हि संबन्ध सत्रीपुंसॊस तुल्य एव सः\nरतिः साधारणॊ धर्म इति चाह स पार्थिवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 45, + "shloka": 11, + "text": "[य]\nअथ केन परमाणेन पुंसाम आदीयते धनम\nपुत्रवद धि पितुस तस्य कन्या भवितुम अर्हति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 45, + "shloka": 12, + "text": "[भ]\nयथैवात्मा तथा पुत्रः पुत्रेण दुहिता समा\nतस्याम आत्मनि तिष्ठन्त्यां कथम अन्यॊ धनं हरेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 45, + "shloka": 13, + "text": "मातुश च यौतकं यत सयात कुमारी भाग एव सः\nदौहित्र एव वा रिक्थम अपुत्रस्य पितुर हरेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 45, + "shloka": 14, + "text": "ददाति हि स पिण्डं वै पितुर मातामहस्य च\nपुत्र दौहित्रयॊर नेह विशेषॊ धर्मतः समृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 45, + "shloka": 15, + "text": "अन्यत्र जातया सा हि परजया पुत्र ईहते\nदुहितान्यत्र जातेन पुत्रेणापि विशिष्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 45, + "shloka": 16, + "text": "दौहित्रकेण धर्मेण नात्र पश्यामि कारणम\nविक्रीतासु च ये पुत्रा भवन्ति पितुर एव ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 45, + "shloka": 17, + "text": "असूयवस तव अधर्मिष्ठाः परस्वादायिनः शठाः\nआसुराद अधिसंभूता धर्माद विषमवृत्तयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 45, + "shloka": 18, + "text": "अत्र गाथा यमॊद्गीताः कीर्तयन्ति पुरा विदः\nधर्मज्ञा धर्मशास्त्रेषु निबद्धा धर्मसेतुषु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 45, + "shloka": 19, + "text": "यॊ मनुष्यः कवकं पुत्रं विक्रीय धनम इच्छति\nकन्यां वा जीवितार्थाय यः शुल्केन परयच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 45, + "shloka": 20, + "text": "सप्तावरे महाघॊरे निरये कालसाह्वये\nसवेदं मूत्रं पुरीषं च तस्मिन परेत उपाश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 45, + "shloka": 21, + "text": "आर्षे गॊमिथुनं शुल्कं के चिद आहुर मृषैव तत\nअल्पं वा बहु वा राजन विक्रयस तावद एव सः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 45, + "shloka": 22, + "text": "यद्य अप्य आचरितः कैश चिन नैष धर्मः कथं चन\nअन्येषाम अपि दृश्यन्ते लॊभतः संप्रवृत्तयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 45, + "shloka": 23, + "text": "वश्यां कुमारीं विहितां ये च ताम उपभुञ्जते\nएते पापस्य कर्तारस तमस्य अन्धे ऽथ शेरते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 45, + "shloka": 24, + "text": "अन्यॊ ऽपय अथ न विक्रेयॊ मनुष्यः किं पुनः परजाः\nअधर्ममूलैर हि धनैर न तैर अर्थॊ ऽसति कश चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 46, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nपराचेतसस्य वचनं कीर्तयन्ति पुरा विदः\nयस्याः किं चिन नाददते जञातयॊ न स विक्रयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 46, + "shloka": 2, + "text": "अर्हणं तत कुमारीणाम आनृशंस्यतमं च तत\nसर्वं च परतिदेयं सयात कन्यायै तद अशेषतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 46, + "shloka": 3, + "text": "पितृभिर भरातृभिश चैव शवशुरैर अथ देवरैः\nपूज्या लालयितव्याश च बहुकल्याणम ईप्सुभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 46, + "shloka": 4, + "text": "यदि वै सत्री न रॊचेत पुमांसं न परमॊदयेत\nअमॊदनात पुनः पुंसः परजनं न परवर्धते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 46, + "shloka": 5, + "text": "पूज्या लालयितव्याश च सत्रियॊ नित्यं जनाधिप\nअपूजिताश च यत्रैताः सर्वास तत्राफलाः करियाः\nतदैव तत कुलं नास्ति यदा शॊचन्ति जामयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 46, + "shloka": 6, + "text": "जामी शप्तानि गेहानि निकृत्तानीव कृत्यया\nनैव भान्ति न वर्धन्ते शरिया हीनानि पार्थिव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 46, + "shloka": 7, + "text": "सत्रियः पुंसां परिददे मनुर जिगमिषुर दिवम\nअबलाः सवल्प कौपीनाः सुहृदः सत्यजिष्णवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 46, + "shloka": 8, + "text": "ईर्ष्यवॊ मानकामाश च चण्डा असुहृदॊ ऽबुधाः\nसत्रियॊ माननम अर्हन्ति ता मानयत मानवाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 46, + "shloka": 9, + "text": "सत्री परत्ययॊ हि वॊ धर्मॊ रतिभॊगाश च केवलाः\nपरिचर्यान्न संस्कारास तद आयत्ता भवन्तु वः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 46, + "shloka": 10, + "text": "उत्पादनम अपत्यस्य जातस्य परिपालनम\nपरीत्यर्थं लॊकयात्रा च पश्यत सत्री निबन्धनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 46, + "shloka": 11, + "text": "संमान्यमानाश चैताभिः सर्वकार्याण्य अवाप्स्यथ\nविदेहराजदुहिता चात्र शलॊकम अगायत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 46, + "shloka": 12, + "text": "नास्ति यज्ञः सत्रियः कश चिन न शराद्धं नॊपवासकम\nधर्मस तु भर्तृशुश्रूषा तया सवर्गं जयत्य उत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 46, + "shloka": 13, + "text": "पिता रक्षति कौमारे भर्ता रक्षति यौवने\nपुतास तु सथविरी भावे न सत्री सवातन्त्र्यम अर्हति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 46, + "shloka": 14, + "text": "शरिय एताः सत्रियॊ नाम सत्कार्या भूतिम इच्छता\nलालिता निगृहीता च सत्री शरीर भवति भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nसर्वशास्त्रविधानज्ञ राजधर्मार्थवित्तम\nअतीव संशयच छेत्ता भवान वै परथितः कषितौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 2, + "text": "कश चित तु संशयॊ मे ऽसति तन मे बरूहि पितामह\nअस्याम आपदि कष्टायाम अन्यं पृच्छाम कं वयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 3, + "text": "यथा नरेण कर्तव्यं यश च धर्मः सनातनः\nएतत सर्वं महाबाहॊ भवान वयाख्यातुम अर्हति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 4, + "text": "चतस्रॊ विहिता भार्या बराह्मणस्य पितामह\nबराह्मणी कषत्रिया वैश्या शूद्रा च रतिम इच्छतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 5, + "text": "तत्र जातेषु पुत्रेषु सर्वासां कुरुसत्तम\nआनुपूर्व्येण कस तेषां पित्र्यं दायादम अर्हति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 6, + "text": "केन वा किं ततॊ हार्यं पितृवित्तात पितामह\nएतद इच्छामि कथितं विभागस तेषु यः समृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 7, + "text": "[भ]\nबराह्मणः कषत्रियॊ वैश्यस तरयॊ वर्णा दविजातयः\nएतेषु विहितॊ धर्मॊ बराह्मणस्य युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 8, + "text": "वैषम्याद अथ वा लॊभात कामाद वापि परंतप\nबराह्मणस्य भवेच छूद्रा न तु दृष्टान्ततः समृता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 9, + "text": "शुद्रां शयनम आरॊप्य बराह्मणः पीडितॊ भवेत\nपरायश्चित्तीयते चापि विधिदृष्टेन हेतुना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 10, + "text": "तत्र जातेष्व अपत्येषु दविगुणं सयाद युधिष्ठिर\nअतस ते नियमं वित्ते संप्रवक्ष्यामि भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 11, + "text": "लक्षण्यॊ गॊवृषॊ यानं यत परधानतमं भवेत\nबराह्मण्यास तद धरेत पुत्र एकांशं वै पितुर धनात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 12, + "text": "शेषं तु दशधा कार्यं बराह्मण सवं युधिष्ठिर\nतत्र तेनैव हर्तव्याश चत्वारॊ ऽंशाः पितुर धनात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 13, + "text": "कषत्रियायास तु यः पुत्रॊ बराह्मणः सॊ ऽपय असंशयः\nस तु मातृविशेषेण तरीन अंशान हर्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 14, + "text": "वर्णे तृतीये जातस तु वैश्यायां बराह्मणाद अपि\nदविर अंशस तेन हर्तव्यॊ बराह्मण सवाद युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 15, + "text": "शूद्रायां बराह्मणाज जातॊ नित्यादेय धनः समृतः\nअल्पं वापि परदातव्यं शूद्र पुत्राय भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 16, + "text": "दशधा परविभक्तस्य धनस्यैष भवेत करमः\nसवर्णासु तु जातानां समान भागान परकल्पयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 17, + "text": "अब्राह्मणं तु मन्यन्ते शूद्रा पुत्रम अनैपुणात\nतरिषु वर्षेषु जातॊ हि बराह्मणाद बराह्मणॊ भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 18, + "text": "समृता वर्णाश च चत्वारः पञ्चमॊ नाधिगम्यते\nहरेत तु दशमं भागं शूद्रा पुत्रः पितुर धनात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 19, + "text": "तत तु दत्तं हरेत पित्रा नादत्तं हर्तुम अर्हति\nअवश्यं हि धनं देयं शूद्रा पुत्राय भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 20, + "text": "आनृशंस्यं परॊ धर्म इति तस्मै परदीयते\nयत्र तत्र समुत्पन्नॊ गुणायैवॊपलक्पते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 21, + "text": "यदि वाप्य एकपुत्रः सयाद अपुत्रॊ यदि वा भवेत\nनाधिकं दशम आदद्याच छूद्रा पुत्राय भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 22, + "text": "तरैवार्षिकाद यदा भक्ताद अधिकं सयाद दविजस्य तु\nयजेत तेन दरव्येण न वृथा साधयेद धनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 23, + "text": "तरिसाहस्र परॊ दायः सत्रियॊ देयॊ धनस्य वै\nतच च भर्त्रा धनं दत्तं नादत्तं भॊक्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 24, + "text": "सत्रीणां तु पतिदायाद्यम उपभॊग फलं समृतम\nनापहारं सत्रियः कुर्युः पतिवित्तात कथं चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 25, + "text": "सत्रियास तु यद भवेद वित्तं पित्रा दत्तं युधिष्ठिर\nबराह्मण्यास तद धरेत कन्या यथा पुत्रस तथा हि सा\nसा हि पुत्रसमा राजन विहिता कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 26, + "text": "एवम एत समुद्दिष्टं धर्मेषु भरतर्षभ\nएतद धर्मम अनुस्मृत्य न वृथा साधयेद धनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 27, + "text": "[य]\nशूद्रायां बराह्मणाज जातॊ यद्य अदेय धनः समृतः\nकेन परतिविशेषेण दशमॊ ऽपय अस्य दीयतेण" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 28, + "text": "बराह्मण्यां बराह्मणाज जातॊ बराह्मणः सयान न संशयः\nकषत्रियायां तथैव सयाद वैश्यायाम अपि चैव हि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 29, + "text": "कस्मात ते विषमं भागं भजेरन नृपसत्तम\nयदा सर्वे तरयॊ वर्णास तवयॊक्ता बराह्मणा इति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 30, + "text": "[भ]\nदारा इत्य उच्यते लॊके नाम्नैकेन परंतप\nपरॊक्तेन चैकनाम्नायं विशेषः सुमहान भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 31, + "text": "तिस्रः कृत्वा पुरॊ भार्याः पश्चाद विन्देत बराह्मणीम\nसा जयेष्ठा सा च पूज्या सयात सा च ताभ्यॊ गरीयसी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 32, + "text": "सनानं परसाधनं भर्तुर दन्तधावनम अञ्जनम\nहव्यं कव्यं च यच चान्यद धर्मयुक्तं भवेद गृहे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 33, + "text": "न तस्यां जातु तिष्ठन्त्याम अन्या तत कर्तुम अर्हति\nबराह्मणी तव एव तत कुर्याद बराह्मणस्य युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 34, + "text": "अन्नं पानं च माल्यं च वासांस्य आभरणानि च\nबराह्मण्यै तानि देयानि भर्तुः सा हि गरीयसी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 35, + "text": "मनुनाभिहितं शास्त्रं यच चापि कुरुनन्दन\nतत्राप्य एष महाराज दृष्टॊ धर्मः सनातनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 36, + "text": "अथ चेद अन्यथा कुर्याद यदि कामाद युधिष्ठिर\nयथा बराह्मण चण्डालः पूर्वदृष्टस तथैव सः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 37, + "text": "बराह्मण्याः सदृशः पुत्रः कषत्रियायाश च यॊ भवेत\nराजन विशेषॊ नास्त्य अत्र वर्णयॊर उभयॊर अपि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 38, + "text": "न तु जात्या समा लॊके बराह्मण्याः कषत्रिया भवेत\nबराह्मण्याः परथमः पुत्रॊ भूयान सयाद राजसत्तम\nभूयॊ ऽपि भूयसा हार्यं पितृवित्ताद युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 39, + "text": "यथा न सदृशी जातु बराह्मण्याः कषत्रिया भवेत\nकषत्रियायास तथा वैश्या न जातु सदृशी भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 40, + "text": "शरीश च राज्यं च कॊशश च कषत्रियाणां युधिष्ठिर\nविहितं दृश्यते राजन सागरान्ता च मेदिनी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 41, + "text": "कषत्रियॊ हि सवधर्मेण शरियं पराप्नॊति भूयसीम\nराजा दण्डधरॊ राजन रक्षा नान्यत्र कषत्रियात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 42, + "text": "बराह्मणा हि महाभागा देवानाम अपि देवताः\nतेषु राजा परवर्तेत पूजया विधिपूर्वकम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 43, + "text": "परणीतम ऋषिभिर जञात्वा धर्मं शाश्वतम अव्ययम\nलुप्यमानाः सवधर्मेण कषत्रियॊ रक्षति परजाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 44, + "text": "दस्युभिर हरियमाणं च धनं दाराश च सर्वशः\nसर्वेषाम एव वर्णानां तराता भवति पार्थिवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 45, + "text": "भूयान सयात कषत्रिया पुत्रॊ वैश्यापुत्रान न संशयः\nभूयस तेनापि हर्तव्यं पितृवित्ताद युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 46, + "text": "[य]\nउक्तं ते विधिवद राजन बराह्मण सवे पितामह\nइतरेषां तु वर्णानां कथं विनियमॊ भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 47, + "text": "[भ]\nकषत्रियस्यापि भार्ये दवे विहिते कुरुनन्दन\nतृतीया च भवेच छूद्रा न तु दृष्टान्ततः समृता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 48, + "text": "एष एव करमॊ हि सयात कषत्रियाणां युधिष्ठिर\nअष्टधा तु भवेत कार्यं कषत्रिय सवं युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 49, + "text": "कषत्रियाया हरेत पुत्रश चतुरॊ ऽंशान पितुर धनात\nयुद्धावहारिकं यच च पितुः सयात स हरेच च तत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 50, + "text": "वैश्यापुत्रस तु भागां सत्रीञ शूद्रा पुत्रॊ ऽथाष्टमम\nसॊ ऽपि दत्तं हरेत पित्रा नादत्तं हर्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 51, + "text": "एकैव हि भवेद भार्या वैश्यस्य कुरुनन्दन\nदवितीया वा भवेच छूद्रा न तु दृष्टान्ततः समृता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 52, + "text": "वैश्यस्य वर्तमानस्य वैश्यायां भरतर्षभ\nशूद्रायां चैव कौन्तेय तयॊर विनियमः समृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 53, + "text": "पञ्चधा तु भवेत कार्यं वैश्य सवं भरतर्षभ\nतयॊर अपत्ये वक्ष्यामि विभागं च जनाधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 54, + "text": "वैश्यापुत्रेण हर्तव्याश चत्वारॊ ऽंशः पितुर धनात\nपञ्चमस तु भवेद भागः शूद्रा पुत्राय भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 55, + "text": "सॊ ऽपि दत्तं हरेत पित्रा नादत्तं हर्तुम अर्हति\nतरिभिर वर्णैस तथा जातः शूद्रॊ देय धनॊ भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 56, + "text": "शूद्रस्य सयात सवर्णैव भार्या नान्या कथं चन\nशूद्रस्य समभागः सयाद यदि पुत्रशतं भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 57, + "text": "जातानां समवर्णासु पुत्राणाम अविशेषतः\nसर्वेषाम एव वर्णानां समभागॊ धने समृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 58, + "text": "जयेष्ठस्य भागॊ जयेष्ठः सयाद एकांशॊ यः परधानतः\nएष दाय विधिः पार्थ पूर्वम उक्तः सवयम्भुवा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 59, + "text": "समवर्णासु जातानां विशेषॊ ऽसत्य अपरॊ नृप\nविवाह वैशेष्य कृतः पूर्वः पूर्वॊ विशिष्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 60, + "text": "हरेज जयेष्ठः परधानांशम एकं तुल्या सुतेष्व अपि\nमध्यमॊ मध्यमं चैव कनीयांस तु कनीयसम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 47, + "shloka": 61, + "text": "एवं जातिषु सर्वासु सवर्णाः शरेष्ठतां गताः\nमहर्षिर अपि चैतद वै मारीचः काश्यपॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nअर्थाश्रयाद वा कामाद वा वर्णानां वाप्य अनिश्चयात\nअज्ञानाद वापि वर्णानां जायते वर्णसंकरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 2, + "text": "तेषाम एतेन विधिना जातानां वर्णसंकरे\nकॊ धर्मः कानि कर्माणि तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 3, + "text": "[भ]\nचातुर्वर्ण्यस्य कर्माणि चातुर्वर्ण्यं च केवलम\nअसृजत स ह यज्ञार्थे पूर्वम एव परजापतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 4, + "text": "भार्याश चतस्रॊ विप्रस्य दवयॊर आत्मास्य जायते\nआनुपूर्व्याद दवयॊर हीनौ मातृजात्यौ परसूयतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 5, + "text": "परं शवाद बराह्मणस्यैष पुत्रः; शूद्रा पुत्रं पारशवं तम आहुः\nशुश्रूषकः सवस्य कुलस्य स सयात; सवं चारित्रं नित्यम अथॊ न जह्यात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 6, + "text": "सर्वान उपायान अपि संप्रधार्य; समुद्धरेत सवस्य कुलस्य तन्तुम\nजयेष्ठॊ यवीयान अपि यॊ दविजस्य; शुश्रूषवान दानपरायणः सयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 7, + "text": "तिस्रः कषत्रिय संबन्धाद दवयॊर आत्मास्य जायते\nहीनवर्णस तृतीयायां शूद्र उग्र इति समृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 8, + "text": "दवे चापि भार्ये वैश्यस्य दवयॊर आत्मास्य जायते\nशुद्रा शूद्रस्य चाप्य एका शूद्रम एव परजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 9, + "text": "अतॊ विशिष्टस तव अधमॊ गुरु दारप्रधर्षकः\nबाह्यं वर्णं जनयति चातुर्वर्ण्यविगर्हितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 10, + "text": "अयाज्यं कषत्रियॊ वरात्यं सूतं सतॊक करियापरम\nवैश्यॊ वैदेहकं चापि मौद्गल्यम अपवर्जितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 11, + "text": "शूद्रश चण्डालम अत्युग्रं वध्यघ्नं बाह्यवासिनम\nबराह्मण्यां संप्रजायन्त इत्य एते कुलपांसनाः\nएते मतिमतां शरेष्ठ वर्षसंकरजाः परभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 12, + "text": "बन्दी तु जायते वैश्यान माघधॊ वाक्यजीवनः\nशूद्रान निषादॊ मत्स्यघ्नः कषत्रियायां वयतिक्रमात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 13, + "text": "शूद्राद आयॊगवश चापि वैश्यायां गरामधर्मिणः\nबराह्मणैर अप्रतिग्राह्यस तक्षा स वनजीवनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 14, + "text": "एते ऽपि सदृशं वर्णं जनयन्ति सवयॊनिषु\nमातृजात्यां परसूयन्ते परवरा हीनयॊनिषु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 15, + "text": "यथा चतुर्षु वर्णेषु दवयॊर आत्मास्य जायते\nआनन्तर्यात तु जायन्ते तथा बाह्याः परधानतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 16, + "text": "ते चापि सदृशं वर्णं जनयन्ति सवयॊनिषु\nपरस्परस्य वर्तन्तॊ जनयन्ति विगर्हितान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 17, + "text": "यथा च शूद्रॊ बराह्मण्यां जन्तुं बाह्यं परसूयते\nएवं बाह्यतराद बाह्यश चातुर्वर्ण्यात परसूयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 18, + "text": "परतिलॊमं तु वर्तन्तॊ बाह्याद बाह्यतरं पुनः\nहीना हीनात परसूयन्ते वर्णाः पञ्चदशैव ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 19, + "text": "अगम्या गमनाच चैव वर्तते वर्णसंकरः\nवरात्यानाम अत्र जायन्ते सैरन्ध्रा मागधेषु च\nपरसाधनॊपचारज्ञम अदासं दासजीवनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 20, + "text": "अतश चायॊगवं सूते वागुरा वनजीवनम\nमैरेयकं च वैदेहः संप्रसूते ऽथ माधुकम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 21, + "text": "निषादॊ मुद्गरं सूते दाशं नावॊपजीविनम\nमृतपं चापि चण्डालः शवपाकम अतिकुत्सितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 22, + "text": "चतुरॊ मागधी सूते करूरान मायॊपजीविनः\nमांसस्वादु करं सूदं सौगन्धम इति संज्ञितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 23, + "text": "वैदेहकाच च पापिष्ठं करूरं भार्यॊपजीविनम\nनिषादान मद्रनाभं च खरयानप्रयायिनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 24, + "text": "चण्डालात पुल्कसं चापि खराश्वगजभॊजिनम\nमृतचेल परतिच्छन्नं भिन्नभाजन भॊजिनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 25, + "text": "आयॊगवीषु जायन्ते हीनवर्णासु ते तरयः\nकषुद्रॊ वैदेहकाद अन्ध्रॊ बहिर गरामप्रतिश्रयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 26, + "text": "कारावरॊ निषाद्यां तु चर्म कारात परजायते\nचण्डालात पाण्डुसौपाकस तवक सारव्यवहारवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 27, + "text": "आहिण्डिकॊ निषादेन वैदेह्यां संप्रजायते\nचण्डालेन तु सौपाकॊ मौद्गल्य समवृत्तिमान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 28, + "text": "निषादी चापि चण्डालात पुत्रम अन्तावसायिनम\nशमशानगॊचरॊ सूतॊ बाह्यैर अपि बहिष्कृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 29, + "text": "इत्य एताः संकरे जात्यः पितृमातृव्यतिक्रमात\nपरच्छन्ना वा परकाशा वा वेदितव्याः सवकर्मभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 30, + "text": "चतुर्णाम एव वर्णानां धर्मॊ नान्यस्य विद्यते\nवर्णानां धर्महीनेषु संज्ञा नास्तीह कस्य चित" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 31, + "text": "यदृच्छयॊपसंपन्नैर यज्ञसाधु बहिष्कृतैः\nबाह्या बाह्यैस तु जायन्ते यथावृत्ति यथाश्रयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 32, + "text": "चतुष्पथ शमशानानि शैलांश चान्यान वनस्पतीन\nयुञ्जन्ते चाप्य अलंकारांस तथॊपकरणानि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 33, + "text": "गॊब्राह्मणार्थे साहाय्यं कुर्वाणा वै न संशयः\nआनृशंस्यम अनुक्रॊशः सत्यवाक्यम अथ कषमा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 34, + "text": "सवशरीरैः परित्राणं बाह्यानां सिद्धिकारकम\nमनुजव्याघ्रभवति तत्र मे नास्ति संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 35, + "text": "यथॊपदेशं परिकीर्तितासु; नरः परजायेत विचार्य बुद्धिमान\nविहीनयॊनिर हि सुतॊ ऽवसादयेत; तितीर्षमाणं सलिले यथॊपलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 36, + "text": "अविद्वांसम अलं लॊके विद्वामम अपि वा पुनः\nनयन्ते हय उत्पथं नार्यः कामक्रॊधवशानुगम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 37, + "text": "सवभावश चैव नारीणां नराणाम इह दूषणम\nइत्य अर्थं न परसज्जन्ते परमदासु विपश्चितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 38, + "text": "[य]\nवर्णापेतम अविज्ञातं नरं कलुष यॊनिजम\nआर्य रूपम इवानार्यं कथं विद्यामहे नृप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 39, + "text": "[भ]\nयॊनिसंकलुषे जातं नानाचार समाहितम\nकर्मभिः सज्जनाचीर्णैर विज्ञेया यॊनिशुद्धता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 40, + "text": "अनार्यत्वम अनाचारः करूरत्वं निष्क्रियात्मता\nपुरुषं वयञ्जयन्तीह लॊके कलुष यॊनिजम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 41, + "text": "पित्र्यं वा भजते शीलं मातृजं वा तथॊभयम\nन कथं चन संकीर्णः परकृतिं सवां नियच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 42, + "text": "यथैव सदृशॊ रूपे मातापित्रॊर हि जायते\nवयाघ्रश चित्रैस तथा यॊनिं पुरुषः सवां नियच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 43, + "text": "कुलस्रॊतसि संच्छन्ने यस्य सयाद यॊनिसंकरः\nसंश्रयत्य एव तच छीलं नरॊ ऽलपम अपि वा बहु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 44, + "text": "आर्य रूपसमाचारं चरन्तं कृतके पथि\nसववर्णम अन्यवर्णं वा सवशीलं शास्ति निश्चये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 45, + "text": "नाना वृत्तेषु भूतेषु नाना कर्म रतेषु च\nजन्म वृत्तसमं लॊके सुश्लिष्टं न विरज्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 46, + "text": "शरीरम इह सत्त्वेन नरस्य परिकृष्यते\nजयेष्ठमध्यावरं सत्त्वं तुल्यसत्त्वं परमॊदते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 47, + "text": "जयायांसम अपि शीलेन विहीनं नैव पूजयेत\nअपि शूद्रं तु सद्वृत्तं धर्मज्ञम अभिपूजयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 48, + "text": "आत्मानम आख्याति हि कर्मभिर नरः; सवशीलचारित्रकृतैः शुभाशुभैः\nपरनष्टम अप्य आत्मकुलं तथा नरः; पुनः परकाशं कुरुते सवकर्मभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 48, + "shloka": 49, + "text": "यॊनिष्व एतासु सर्वासु संकीर्णास्व इतरासु च\nयत्रात्मानं न जनयेद बुधस ताः परिवर्जयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 49, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nबरूहि पुत्रान कुरुश्रेष्ठ वर्णानां तवं पृथक पृथक\nकीदृश्यां कीदृशश चापि पुत्राः कस्य च के च ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 49, + "shloka": 2, + "text": "विप्रवादाः सुबहुशः शरूयन्ते पुत्र कारिताः\nअत्र नॊ मुह्यतां राजं संशयं छेत्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 49, + "shloka": 3, + "text": "[भ]\nआत्मा पुत्रस तु विज्ञेयस तस्यानन्तरजश च यः\nनियुक्तजश च विज्ञेयः सुतः परसृतजस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 49, + "shloka": 4, + "text": "पतितस्य च भार्यायां भर्त्रा सुसमवेतया\nतथा दत्तकृतौ पुत्राव अध्यूढश च तथापरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 49, + "shloka": 5, + "text": "षड अपध्वंसजाश चापि कानीनापसदास तथा\nइत्य एते ते समाख्यातास तान विजानीहि भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 49, + "shloka": 6, + "text": "[य]\nषड अपध्वंसजाः के सयुः के वाप्य अपसदास तथा\nएतत सर्वं यथातत्त्वं वयाख्यातुं मे तवम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 49, + "shloka": 7, + "text": "[भ]\nतरिषु वर्णेषु ये पुत्रा बराह्मणस्य युधिष्ठिर\nवर्णयॊश च दवयॊः सयातां यौ राजन्यस्य भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 49, + "shloka": 8, + "text": "एकॊ दविवर्ण एवाथ तथात्रैवॊपलक्षितः\nषड अपध्वंसजास ते हि तथैवापसदाञ शृणु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 49, + "shloka": 9, + "text": "चण्डालॊ वरात्य वेनौ च बराह्मण्यां कषत्रियासु च\nवैश्यायां चैव शूद्रस्य लक्ष्यन्ते ऽपसदास तरयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 49, + "shloka": 10, + "text": "मागधॊ वामकश चैव दवौ वैश्यस्यॊपलक्षितौ\nबराह्मण्यां कषत्रियायां च कषत्रियस्यैक एव तु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 49, + "shloka": 11, + "text": "बराह्मण्यां लक्ष्यते सूत इत्य एते ऽपसदाः समृताः\nपुत्र रेतॊ न शक्यं हि मिथ्या कर्तुं नराधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 49, + "shloka": 12, + "text": "[य]\nकषेत्रजं के चिद एवाहुः सुतं के चित तु शुक्रजम\nतुल्याव एतौ सुतौ कस्य तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 49, + "shloka": 13, + "text": "[भ]\nरेजतॊ वा भवेत पुत्रस तयक्तॊ वा कषेत्रजॊ भवेत\nअध्यूढः समयं भित्त्वेत्य एतद एव निबॊध मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 49, + "shloka": 14, + "text": "[य]\nरेतॊजं विद्म वै पुत्रं कषेत्रजस्यागमः कथम\nअध्यूढं विद्म वै पुत्रं हित्वा च समयं कथम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 49, + "shloka": 15, + "text": "[भ]\nआत्मजं पुत्रम उत्पाद्य यस तयजेत कारणान्तरे\nन तत्र कारणं रेतः स कषेत्रस्वामिनॊ भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 49, + "shloka": 16, + "text": "पुत्र कामॊ हि पुत्रार्थे यां वृणीते विशां पते\nतत्र कषेत्रं परमाणं सयान न वै तत्रात्मजः सुतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 49, + "shloka": 17, + "text": "अन्यत्र कषेत्रजः पुत्रॊ लक्ष्यते भरतर्षभ\nन हय आत्मा शक्यते हन्तुं दृष्टान्तॊपगतॊ हय असौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 49, + "shloka": 18, + "text": "कश चिच च कृतकः पुत्रः संग्रहाद एव लक्ष्यते\nन तत्र रेतः कषेत्रं वा परमाणं सयाद युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 49, + "shloka": 19, + "text": "[य]\nकीदेशः कृतकः पुत्रः संग्रहाद एव लक्ष्यते\nशुक्रं कषेत्रं परमाणं वा यत्र लक्ष्येत भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 49, + "shloka": 20, + "text": "[भ]\nमाता पितृभ्यां संत्यक्तं पथि यं तु परलक्षयेत\nन चास्य माता पितरौ जञायेते स हि कृत्रिमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 49, + "shloka": 21, + "text": "अस्वामिकस्य सवामित्वं यस्मिन संप्रतिलक्षयेत\nसवर्णस तं च पॊषेत सवर्णस तस्य जायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 49, + "shloka": 22, + "text": "[य]\nकथम अस्य परयॊक्तव्यः संस्कारः कस्य वा कथम\nदेया कन्या कथं चेति तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 49, + "shloka": 23, + "text": "[भ]\nआत्मवत तस्य कुर्वीत संस्कारं सवामिवत तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 49, + "shloka": 24, + "text": "तयक्तॊ माता पितृभ्यां यः सवर्णं परतिपद्यते\nतद गॊत्र वर्णतस तस्य कुर्यात संस्कारम अच्युत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 49, + "shloka": 25, + "text": "अथ देया तु कन्या सयात तद्वर्णेन युधिष्ठिर\nसंस्कर्तुं मातृगॊत्रं च मातृवर्णविनिश्चये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 49, + "shloka": 26, + "text": "कानीनाध्यूढजौ चापि विज्ञेयौ पुत्र किल्बिषौ\nताव अपि सवाव इव सुतौ संस्कार्याव इति निश्चयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 49, + "shloka": 27, + "text": "कषेत्रजॊ वाप्य अपसदॊ ये ऽधयूढास तेषु चाप्य अथ\nआत्मवद वै परयुञ्जीरन संस्कारं बराह्मणादयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 49, + "shloka": 28, + "text": "धर्मशास्त्रेषु वर्णानां निश्चयॊ ऽयं परदृश्यते\nएतत ते सर्वम आख्यातं किं भूयः शरॊतुम इच्छसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 50, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nदर्शने कीदृशः सनेहः संवासे च पितामह\nमहाभाग्यं गवां चैव तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 50, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nहन्त ते कथयिष्यामि पुरावृत्तं महाद्युते\nनहुषस्य च संवादं महर्षेश चयवनस्य च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 50, + "shloka": 3, + "text": "पुरा महर्षिश चयवनॊ भार्गवॊ भरतर्षभ\nउदवाक कृतारम्भॊ बभूव सुमहाव्रतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 50, + "shloka": 4, + "text": "निहत्य मानं करॊधं च परहर्षं शॊकम एव च\nवर्षाणि दवादश मुनिर जलवासे धृतव्रतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 50, + "shloka": 5, + "text": "आदधत सर्वभूतेषु विस्रम्भं परमं शुभम\nजले चरेषु सत्त्वेषु शीर रश्मिर इव परभुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 50, + "shloka": 6, + "text": "सथाणुभूतः शुचिर भूत्वा दैवतेभ्यः परणम्य च\nगङ्गायमुनयॊर मध्ये जलं संप्रविवेश ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 50, + "shloka": 7, + "text": "गङ्गायमुनयॊर वेगं सुभीमं भीमनिःस्वनम\nपरतिजग्राह शिरसा वातवेगसमं जवे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 50, + "shloka": 8, + "text": "गङ्गा च यमुना चैव सरितश चानुगास तयॊः\nपरदक्षिणम ऋषिं चक्रुर न चैनं पर्यपीडयन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 50, + "shloka": 9, + "text": "अन्तर्जले स सुष्वाप कष्ठ भूतॊ महामुनिः\nततश चॊर्ध्वस्थितॊ धीमान अभवद भरतर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 50, + "shloka": 10, + "text": "जलौकसां स सत्त्वानां बभूव परियदर्शनः\nउपाजिघ्रन्त च तदा मत्स्यास तं हृष्टमानसाः\nतत्र तस्यासतः कालः समतीतॊ ऽभवन महान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 50, + "shloka": 11, + "text": "ततः कदा चित समये कस्मिंश चिन मत्स्यजीविनः\nतं देशं समुपाजग्मुर जालहस्ता महाद्युते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 50, + "shloka": 12, + "text": "निषादा बहवस तत्र मत्स्यॊद्धरण निश्चिताः\nवयायता बलिनः शूराः सलिलेष्व अनिवर्तिनः\nअभ्याययुश च तं देशं निश्चिता जालकर्मणि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 50, + "shloka": 13, + "text": "जालं च यॊजयाम आसुर विशेषेण जनाधिप\nमत्स्यॊदकं समासाद्य तदा भरतसत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 50, + "shloka": 14, + "text": "ततस ते बहुभिर यॊगैः कर्वर्ता मत्स्यकाङ्क्षिणः\nमङ्गा यमुनयॊर वारिजालैर अभ्यकिरंस ततः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 50, + "shloka": 15, + "text": "जालं सुविततं तेषां नव सूत्रकृतं तथा\nविस्तारायाम संपन्नं यत तत्र सलिले कषमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 50, + "shloka": 16, + "text": "ततस ते सुमहच चैव बलवच च सुवर्तितम\nपरकीर्य सर्वतः सर्वे जालं चकृषिरे तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 50, + "shloka": 17, + "text": "अभीतरूपाः संहृष्टास ते ऽनयॊन्यवशवर्तिनः\nबबन्धुस तत्र मत्स्यांश च तथान्याञ जलचारिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 50, + "shloka": 18, + "text": "तथा मत्स्यैः परिवृतं चयवनं भृगुनन्दनम\nआकर्षन्त महाराज जालेनाथ यदृच्छया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 50, + "shloka": 19, + "text": "नदी शैवलदिग्धाङ्गं हरि शमश्रुजटा धरम\nलग्नैः शङ्खगणैर गात्रैः कॊष्ठैर्श चित्रैर इवावृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 50, + "shloka": 20, + "text": "तं जालेनॊद्धृतं दृष्ट्वा ते तदा वेदपारगम\nसवे पराञ्जलयॊ दाशाः शिरॊभिः परापतन भुवि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 50, + "shloka": 21, + "text": "परिखेद परित्रासाज जालस्याकर्षणेन च\nमत्स्या बभूवुर वयापन्नाः सथलसंकर्षणेन च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 50, + "shloka": 22, + "text": "स मुनिस तत तदा दृष्ट्वा मत्स्यानां कदनं कृतम\nबभूव कृपयाविष्टॊ निःश्वसंश च पुनः पुनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 50, + "shloka": 23, + "text": "[निसादाह]\nअज्ञानाद यत्कृतं पापं परसादं तत्र नः कुरु\nकरवाम परियं किं ते तन नॊ बरूहि महामुने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 50, + "shloka": 24, + "text": "[भ]\nइत्य उक्तॊ मत्स्यमध्य सथश चयवनॊ वाक्यम अब्रवीत\nयॊ मे ऽदय परमः कामस तं शृणुध्वं समाहिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 50, + "shloka": 25, + "text": "पराणॊत्सर्गं विक्रयं वा मत्स्यैर यास्याम्य अहं सह\nसंवासान नॊत्सहे तयक्तुं सलिलाध्युषितान इमान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 50, + "shloka": 26, + "text": "इत्य उक्तास ते निषादास तु सुभृशं भयकम्पिताः\nसर्वे विषण्णवदना नहुषाय नयवेदयन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nनहुषस तु ततः शरुत्वा चयवनं तं तथागतम\nतवरितः परययौ तत्र सहामात्य पुरॊहितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 2, + "text": "शौचं कृत्वा यथान्यायं पराञ्जलिः परयतॊ नृपः\nआत्मानम आचचक्षे च चयवनाय महात्मने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 3, + "text": "अर्चयाम आस तं चापि तस्य राज्ञः पुरॊहितः\nसत्यव्रतं महाभागं देवकल्पं विशां पते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 4, + "text": "[न]\nकरवाणि परियं किं ते तन मे वयाख्यातुम अर्हसि\nसर्वं कर्तास्मि भगवन यद्य अपि सयात सुदुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 5, + "text": "[च]\nशरमेण महता युक्ताः कैवर्ता मत्स्यजीविनः\nमम मूल्यं परयच्छैभ्यॊ मत्स्यानां विक्रयैः सह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 6, + "text": "[न]\nसहस्रं दीयतां मूल्यं निषादेभ्यः पुरॊहित\nनिष्क्रयार्थं भगवतॊ यथाह भृगुनन्दनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 7, + "text": "[च]\nसहस्रं नाहम अर्हामि किं वा तवं मन्यसे नृप\nसदृशं दीयतां मूल्यं सवबुद्ध्या निश्चयं कुरु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 8, + "text": "[न]\nसहस्राणां शतं कषिप्रं निषादेभ्यः परदीयताम\nसयाद एतत तु भवेन मूल्यं किं वान्यन मन्यते भवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 9, + "text": "[च]\nनाहं शतसहस्रेण निमेयः पार्थिवर्षभ\nदीयतां सदृशं मूल्यम अमात्यैः सह चिन्तय" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 10, + "text": "[न]\nकॊटिः परदीयतां मूल्यं निषादेभ्यः पुरॊहित\nयद एतद अपि नौपम्यम अतॊ भूयः परदीयताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 11, + "text": "[च]\nराजन नार्हाम्य अहं कॊटिं भूयॊ वापि महाद्युते\nसदृशं दीयतां मूल्यं बराह्मणैः सह चिन्तय" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 12, + "text": "[न]\nअर्धराज्यं समग्रं वा निषादेभ्यः परदीयताम\nएतन मूल्यम अहं मन्ये किं वान्यन मन्यसे दविज" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 13, + "text": "[च]\nअर्धराज्यं समग्रं वा नाहम अर्हामि पार्थिव\nसदृषं दीयतां मूल्यम ऋषिभिः सह चिन्त्यताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 14, + "text": "[भ]\nमहर्षेर वचनं शरुत्वा नहुषॊ दुःखकर्शितः\nस चिन्तयाम आस तदा सहामात्य पुरॊहितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 15, + "text": "तत्र तव अन्यॊ वनचरः कश चिन मूलफलाशनः\nनहुषस्य समीपस्थॊ गवि जातॊ ऽभवन मुनिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 16, + "text": "स समाभाष्य राजानम अब्रवीद दविजसत्तमः\nतॊषयिष्याम्य अहं विप्रं यथा तुष्टॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 17, + "text": "नाहं मिथ्या वचॊ बरूयां सवैरेष्व अपि कुतॊ ऽनयथा\nभवतॊ यद अहं बरूयां तत कार्यम अविशङ्कया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 18, + "text": "[न]\nबरवीतु भगवान मूल्यं महर्षेः सदृशं भृगॊः\nपरित्रायस्व माम अस्माद विषयं च कुलं च मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 19, + "text": "हन्याद धि भगवान करुद्धस तरैलॊक्यम अपि केवलम\nकिं पुनर मां तपॊ हीनं बाहुवीर्यपरायणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 20, + "text": "अगाधे ऽमभसि मग्नस्य सामात्यस्य सहर्त्विजः\nपलवॊ भव महर्षे तवं कुरु मूल्य विनिश्चयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 21, + "text": "[भ]\nनहुषस्य वचः शरुत्वा गवि जातः परतापवान\nउवाच हर्षयन सर्वान अमात्यान पार्थिवं च तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 22, + "text": "अनर्घेया महाराज दविजा वर्णमहत्तमाः\nगावश च पृथिवीपाल गौर मूल्यं परिकल्प्यताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 23, + "text": "नहुषस तु ततः शरुत्वा महर्षेर वचनं नृप\nहर्षेण महता युक्तः सहामात्य पुरॊहितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 24, + "text": "अभिगम्य भृगॊः पुत्रं चयवनं संशितव्रतम\nइदं परॊवाच नृपते वाचा संतर्पयन्न इव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 25, + "text": "उत्तिष्ठॊत्तिष्ठ विप्रर्षे गवा करीतॊ ऽसि भार्गव\nएतन मूल्यम अहं मन्ये तव धर्मभृतां वर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 26, + "text": "[च]\nउत्तिष्ठाम्य एष राजेन्द्र सम्यक करीतॊ ऽसमि ते ऽनघ\nगॊभिस तुल्यं न पश्यामि धनं किं चिद इहाच्युत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 27, + "text": "कीर्तनं शरवणं दानं दर्शनं चापि पार्थिव\nगवां परशस्यते वीर सर्वपापहरं शिवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 28, + "text": "गावॊ लक्ष्म्याः सदा मूलं गॊषु पाप्मा न विद्यते\nअन्नम एव सदा गावॊ देवानां परमं हविः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 29, + "text": "सवाहाकारवषट्कारौ गॊषु नित्यं परतिष्ठितौ\nगावॊ यज्ञप्रणेत्र्यॊ वै तथा यज्ञस्य ता मुखम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 30, + "text": "अमृतं हय अक्षयं दिव्यं कषरन्ति च वहन्ति च\nअमृतायतनं चैताः सर्वलॊकनमस्कृताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 31, + "text": "तेजसा वपुषा चैव गावॊ वह्नि समा भुवि\nगावॊ हि सुमहत तेजः पराणिनां च सुखप्रदाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 32, + "text": "निविष्टं गॊकुलं यत्र शवासं मुञ्चति निर्भयम\nविराजयति तं देशं पाप्मानं चापकर्षति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 33, + "text": "गावः सवर्गस्य सॊपानं गावः सवर्गे ऽपि पूजिताः\nगावः कामदुघा देव्यॊ नान्यत किं चित परं समृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 34, + "text": "इत्य एतद गॊषु मे परॊक्तं माहात्म्यं पार्थिवर्षभ\nगुणैक देशवचनं शक्यं पारायणं न तु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 35, + "text": "[निसादाह]\nदर्शनं कथनं चैव सहास्माभिः कृतं मुने\nसतां सप्त पदं मित्रं परसादं नः कुरु परभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 36, + "text": "हवींषि सर्वाणि यथा हय उपभुङ्क्ते हुताशनः\nएवं तवम अपि धर्मात्मन पुरुषाग्निः परतापवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 37, + "text": "परसादयामहे विद्वन भवन्तं परणता वयम\nअनुग्रहार्थम अस्माकम इयं गौः परतिगृह्यताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 38, + "text": "[च]\nकृपणस्य च यच चक्षुर मुनेर आशीविषस्य च\nनरं स मूलं दहति कक्षम अग्निर इव जवलन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 39, + "text": "परतिगृह्णामि वॊ धेनुं कैवर्ता मुक्तकिल्बिषाः\nदिवं गच्छत वै कषिप्रं मत्स्यैर जालॊद्धृतैः सह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 40, + "text": "[भ]\nततस तस्य परसादात ते महर्षेर भावितात्मनः\nनिषादास तेन वाक्येन सह मत्स्यैर दिवं ययुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 41, + "text": "ततः स राजा नहुषॊ विस्मितः परेष्क्य धीरवान\nआरॊहमाणांस तरिदिवं मत्स्यांश च भरतर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 42, + "text": "ततस तौ गविजश चैव चयवनश च भृगूद्वहः\nवराभ्याम अनुरूपाभ्यां छन्दयाम आसतुर नृपम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 43, + "text": "ततॊ राजा महावीर्यॊ नहुषः पृथिवीपतिः\nपरम इत्य अब्रवीत परीतस तदा भरतसत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 44, + "text": "ततॊ जग्राह धर्मे स सथितिम इन्द्र निभॊ नृपः\nतथेति चॊदितः परीतस ताव ऋषी परत्यपूजयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 45, + "text": "समाप्तदीक्षश चयवनस ततॊ ऽगच्छत सवम आश्रमम\nगविजश च महातेजाः सवम आश्रमपदं ययौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 46, + "text": "निषादाश च दिवं जग्मुस ते च मत्स्या जनाधिप\nनहुषॊ ऽपि वरं लब्ध्वा परविवेश पुरं सवकम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 47, + "text": "एतत ते कथितं तात यन मां तवं परिपृच्छसि\nदर्शने यादृशः सनेहः संवासे च युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 51, + "shloka": 48, + "text": "महाभाग्यं गवां चैव तथा धर्मविनिश्चयम\nकिं भूयः कथ्यतां वीर किं ते हृदि विवक्षितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nसंशयॊ मे महाप्राज्ञ सुमहान सागरॊपमः\nतन मे शृणु महाबाहॊ शरुत्वा चाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 2, + "text": "कौतूहलं मे सुमहज जामदग्न्यं परति परभॊ\nरामं धर्मभृतां शरेष्ठं तन मे वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 3, + "text": "कथम एष समुत्पन्नॊ रामः सत्यपराक्रमः\nकथं बरह्मर्षिवंशे च कषत्रधर्मा वयजायत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 4, + "text": "तद अस्य संभवं राजन निखिलेनानुकीर्तय\nकौशिकाच च कथं वंशात कषत्राद वै बराह्मणॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 5, + "text": "अहॊ परभावः सुमहान आसीद वै सुमहात्मनॊः\nरामस्य च नरव्याघ्र विश्वामित्रस्य चैव ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 6, + "text": "कथं पुत्रान अतिक्रम्य तेषां नप्तृष्व अथाभवत\nएष दॊषः सुतान हित्वा तन मे वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 7, + "text": "[भ]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nचयवनस्य च संवादं कुशिकस्य च भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 8, + "text": "एतं दॊषं पुरा दृष्ट्वा भार्गवश चयवनस तदा\nआगामिनं महाबुद्धिः सववंशे मुनिपुंगवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 9, + "text": "संचिन्त्य मनसा सर्वं गुणदॊषबलाबलम\nदग्धु कामः कुलं सर्वं कुशिकानां तपॊधनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 10, + "text": "चयवनस तम अनुप्राप्य कुशिकं वाक्यम अब्रवीत\nवस्तुम इच्छा समुत्पन्ना तवया सह ममानघ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 11, + "text": "[क]\nभगवन सहधर्मॊ ऽयं पण्डितैर इह धार्यते\nपरदानकाले कन्यानाम उच्यते च सदा बुधैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 12, + "text": "यत तु तावद अतिक्रान्तं धर्मद्वारं तपॊधन\nतत कार्यं परकरिष्यामि तदनुज्ञातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 13, + "text": "[भ]\nअथासनम उपादाय चयवनस्य महामुनेः\nकुशिकॊ भार्यया सार्धम आजगाम यतॊ मुनिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 14, + "text": "परगृह्य राजा भृङ्गारं पाद्यम अस्मै नयवेदयत\nकारयाम आस सर्वाश च करियास तस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 15, + "text": "ततः स राजा चयवनं मधुपर्कं यथाविधि\nपरत्यग्राहयद अव्यग्रॊ महात्मा नियतव्रतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 16, + "text": "सत्कृत्य स तथा विप्रम इदं वचनम अब्रवीत\nभगवन परवन्तौ सवॊ बरूहि किं करवावहे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 17, + "text": "यदि राज्यं यदि धनं यदि गाः संशितव्रत\nयज्ञदानानि च तथा बरूहि सर्वं ददामि ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 18, + "text": "इदं गृहम इदं राज्यम इदं धर्मासनं च ते\nराजा तवम असि शाध्य उर्वीं भृत्यॊ ऽहं परवांस तवयि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 19, + "text": "एवम उक्ते ततॊ वाक्ये चयवनॊ भार्गवस तदा\nकुशिकं परत्युवाचेदं मुदा मरमया यतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 20, + "text": "न राज्यं कामये राजन न धनं न च यॊषितः\nन च गा न च ते देशान न यज्ञाञ शरूयताम इदम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 21, + "text": "नियमं कं चिद आरप्स्ये युवयॊर यदि रॊचते\nपरिचर्यॊ ऽसमि यत तेभ्यां युवाभ्याम अविशङ्कया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 22, + "text": "एवम उक्ते तदा तेन दम्पती तौ जहर्षतुः\nपरत्यब्रूतां च तम ऋषिम एवम अस्त्व इति भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 23, + "text": "अथ तं कुशिकॊ हृष्टः परावेशयद अनुत्तमम\nगृहॊद्देशं ततस तत्र दर्शनीयम अदर्शयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 24, + "text": "इयं शय्या भगवतॊ यथाकामम इहॊष्यताम\nपरयतिष्यावहे परीतिम आहर्तुं ते तपॊधन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 25, + "text": "अथ सूर्यॊ ऽतिचक्राम तेषां संवदतां तथा\nअथर्षिश चॊदयाम आस पानम अन्नं तथैव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 26, + "text": "तम अपृच्छत ततॊ राजा कुशिकः परणतस तदा\nकिम अन्नजातम इष्टं ते किम उपस्थापयाम्य अहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 27, + "text": "ततः स परया परीत्या परत्युवाच जनाधिपम\nऔपपत्तिकम आहारं परयच्छस्वेति भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 28, + "text": "तद वचः पूजयित्वा तु तथेत्य आह स पार्थिवः\nयथॊपपन्नं चाहारं तस्मै परादाज जनाधिपः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 29, + "text": "ततः स भगवान भुक्त्वा दम्पती पराह धर्मवित\nसवप्तुम इच्छाम्य अहं निद्रा बाधते माम इति परभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 30, + "text": "ततः शय्या गृहं पराप्य भगवान ऋषिसत्तमः\nसंविवेश नरेन्द्रस तु सपत्नीकः सथितॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 31, + "text": "न परबॊध्यॊ ऽसमि संसुप्त इत्य उवाचाथ भार्गवः\nसंवाहितव्यौ पादौ मे जागर्तव्यं च वां निशि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 32, + "text": "अविशङ्कश च कुशिकस तथेत्य आह स धर्मवित\nन परबॊधयतां तं च तौ तदा रजनी कषये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 33, + "text": "यथादेशं महर्षेस तु शुश्रूषा परमौ तदा\nबभूवतुर महाराज परयताव अथ दम्पती" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 34, + "text": "ततः स भगवान विप्रः समादिश्य नराधिपम\nसुष्वापैकेन पार्श्वेन दिवसान एकविंशतिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 35, + "text": "स तु राजा निराहारः सभार्यः कुरुनन्दन\nपर्युपासत तं हृष्टश चयवनाराधने रतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 36, + "text": "भार्गवस तु समुत्तस्थौ सवयम एव तपॊधनः\nअकिं चिद उक्त्वा तु गृहान निश्चक्राम महातपाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 37, + "text": "तम अन्वगच्छतां तौ तु कषुधितौ शरमकर्शितौ\nभार्या पती मुनिश्रेष्ठौ न च ताव अवलॊकयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 38, + "text": "तयॊस तु परेक्षतॊर एव भार्गवाणां कुलॊद्वहः\nअन्तर्हितॊ ऽभूद राजेन्द्र ततॊ राजापतत कषितौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 52, + "shloka": 39, + "text": "स मुहूर्तं समाश्वस्य सहदेव्या महाद्युतिः\nपुनर अन्वेषणे यत्नम अकरॊत परमं तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nतस्मिन्न अन्तर्हिते विप्रे राजा किम अकरॊत तदा\nभार्या चास्य महाभागा तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nअदृष्ट्वा स महीपालस तम ऋषिं सह भार्यया\nपरिश्रान्तॊ निववृते वरीडितॊ नष्टचेतनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 3, + "text": "स परविश्य पुरीं दीनॊ नाभ्यभाषत किं चन\nतद एव चिन्तयाम आस चयवनस्य विचेष्टितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 4, + "text": "अथ शून्येन मनसा परविवेश गृहं नृपः\nददर्श शयने तस्मिञ शयानं भृतुनन्दनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 5, + "text": "विस्मितौ तौ तु दृष्ट्वा तं तद आश्चर्यं विचिन्त्य च\nदर्शनात तस्य च मुनेर विश्रान्तौ संबभूवतुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 6, + "text": "यथास्थानं तु तौ सथित्वा भूयस तं संववाहतुः\nअथापरेण पार्श्वेन सुष्वाप स महामुनिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 7, + "text": "तेनैव च स कालेन परत्यबुध्यत वीर्यवान\nन च तौ चक्रतुः किं चिद विकारं भयशङ्कितौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 8, + "text": "परतिबुद्धस तु स मुनिस तौ परॊवाच विशां पते\nतैलाभ्यङ्गॊ दीयतां मे सनास्ये ऽहम इति भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 9, + "text": "तथेति तौ परतिश्रुत्य कषुधितौ शरमकर्शितौ\nशतपाकेन तैलेन महार्हेणॊपतस्थतुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 10, + "text": "ततः सुखासीनम ऋषिं वाग्यतौ संववाहतुः\nन च पर्याप्तम इत्य आह भार्गवः सुमहातपाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 11, + "text": "यदा तौ निर्विकारौ तु लक्षयाम आस भार्गवः\nतत उत्थाय सहसा सनानशालां विवेश ह\nकॢप्तम एव तु तत्रासीत सनानीयं पार्थिवॊचितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 12, + "text": "असत्कृत्य तु तत सर्वं तत्रैवान्तरधीयत\nस मुनिः पुनर एवाथ नृपतेः पश्यतस तदा\nनासूयां चक्रतुस तौ च दम्पती भरतर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 13, + "text": "अथ सनातः स भगवान सिंहासनगतः परभुः\nदर्शयाम आस कुशिकं सभार्यं भृगुनन्दनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 14, + "text": "संहृष्टवदनॊ राजा सभार्यः कुशिकॊ मुनिः\nसिद्धम अन्नम इति परह्वॊ निर्विकारॊ नयवेदयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 15, + "text": "आनीयताम इति मुनिस तं चॊवाच नराधिपम\nराजा च समुपाजह्रे तदन्नं सह भार्यया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 16, + "text": "मांसप्रकारान विविधाञ शाकानि विविधानि च\nवेसवार विकारांश च पानकानि लघूनि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 17, + "text": "रसालापूपकांश चित्रान मॊदकान अथ षाडवान\nरसान नानाप्रकारांश च वन्यं च मुनिभॊजनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 18, + "text": "फलानि च विचित्राणि तथा भॊज्यानि भूरिशः\nबदरेङ्गुद काश्मर्य भल्लातक वटानि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 19, + "text": "गृहस्थानां च यद भॊज्यं यच चापि वनवासिनाम\nसर्वम आहारयाम आस राजा शापभयान मुनेः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 20, + "text": "अथ सर्वम उपन्यस्तम अग्रतश चयवनस्य तत\nततः सर्वं समानीय तच च शय्यासनं मुनिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 21, + "text": "वस्त्रैः शुभैर अवच्छाद्य भॊजनॊपस्करैः सह\nसर्वम आदीपयाम आस चयवनॊ भृगुनन्दनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 22, + "text": "न च तौ चक्रतुः कॊपं दम्पती सुमहाव्रतौ\nतयॊः संप्रेक्षतॊर एव पुनर अन्तर्हितॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 23, + "text": "तत्रैव च स राजर्षिर तस्थौ तां रजनीं तदा\nसभार्यॊ वाग्यतः शरीमान न च तं कॊप आविशत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 24, + "text": "नित्यं संस्कृतम अन्नं तु विविधं राजवेश्मनि\nशयनानि च मुख्यानि परिषेकाश च पुष्कलाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 25, + "text": "वस्त्रं च विविधाकारम अभवत समुपार्जितम\nन शशाक ततॊ दरष्टुम अन्तरं चयवनस तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 26, + "text": "पुनर एव च विप्रर्षिः परॊवाच कुशिकं नृपम\nसभार्यॊ मां रथेनाशु वह यत्र बरवीम्य अहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 27, + "text": "तथेति च पराह नृपॊ निर्विशङ्कस तपॊधनम\nकरीडा रथॊ ऽसतु भगवन्न उत सांग्रामिकॊ रथः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 28, + "text": "इत्य उक्तः स मुनिस तेन राज्ञा हृष्टेन तद वचः\nचयवनः परत्युवाचेदं हृष्टः परपुरंजयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 29, + "text": "सज्जीकुरु रथं कषिप्रं यस ते सांग्रामिकॊ मतः\nसायुधः स पताकश च स शक्तिः कण यष्टिमान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 30, + "text": "किङ्किणीशतनिर्घॊषॊ युक्तस तॊमरकल्पनैः\nगदाखड्गनिबद्धश च परमेषु शतान्वितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 31, + "text": "ततः स तं तथेत्य उक्त्वा कल्पयित्वा महारथम\nभार्यां वामे धुरि तदा चात्मानं दक्षिणे तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 32, + "text": "तरिदंष्ट्रं वर्ज सूच्य अग्रं परतॊदं तत्र चादधत\nसर्वम एतत ततॊ दत्त्वा नृपॊ वाक्यम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 33, + "text": "भगवन कव रथॊ यातु बरवीतु भृगुनन्दनः\nयत्र वक्ष्यसि विप्रर्षे तत्र यास्यति ते रथः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 34, + "text": "एवं कुतस तु भगवान परत्युवाचाथ तं नृपम\nइतः परभृति यातव्यं पदकं पदकं शनैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 35, + "text": "शरॊमॊ मम यथा न सयात तथा मे छन्द चारिणौ\nसुखं चैवास्मि वॊढव्यॊ जनः सर्वश च पश्यतु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 36, + "text": "नॊत्सार्यः पथिकः कश चित तेभ्यॊ दास्याम्य अहं वसु\nबराह्मणेभ्यश च ये कामान अर्थयिष्यन्ति मां पथि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 37, + "text": "सर्वं दास्याम्य अशेषेण धनं रत्नानि चैव हि\nकरियतां निखिलेनैतन मा विचारय पार्थिव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 38, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा राजा भृत्यान अथाब्रवीत\nयद यद बरूयान मुनिस तत तत सर्वं देयम अशङ्कितैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 39, + "text": "ततॊ रत्नान्य अनेकानि सत्रियॊ युग्यम अजाविकम\nकृताकृतं च कनकं जगेन्द्राश चाचलॊपमाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 40, + "text": "अन्वगच्छन्त तम ऋषिं राजामात्याश च सर्वशः\nहाहाभूतं च तत सर्वम आसीन नगरम आर्तिमत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 41, + "text": "तौ तीक्ष्णाग्रेण सहसा परतॊदेन परचॊदितौ\nपृष्ठे विद्धौ कटे चैव निर्विकारौ तम ऊहतुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 42, + "text": "वेपमानौ विराहारौ पञ्चाशद रात्रकर्शितौ\nकथं चिद ऊहतुर वीरौ दम्पती तं रथॊत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 43, + "text": "बहुशॊ भृशविद्धौ तौ कषरमाणौ कषतॊद्भवम\nददृशाते महाराज पुष्पिताव इव किंशुकौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 44, + "text": "औ दृष्ट्वा पौरवर्गस तु भृशं शॊकपरायणः\nअभिशापभयात तरस्तॊ न च किं चिद उवाच ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 45, + "text": "दवन्द्वशश चाब्रुवन सर्वे पश्यध्वं तपसॊ बलम\nकरुद्धा अपि मुनिश्रेष्ठं वीक्षितुं नैव शक्नुमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 46, + "text": "अहॊ भगवतॊ वीर्यं महर्षेर भावितात्मनः\nराज्ञश चापि सभार्यस्य धैर्यं पश्यत यादृशम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 47, + "text": "शरान्ताव अपि हि कृच्छ्रेण रथम एतं समूहतुः\nन चैतयॊर विकारं वै ददर्श भृगुनन्दनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 48, + "text": "[भ]\nततः स निर्विकारौ तौ दृष्ट्वा भृगुकुलॊद्वहः\nवसु विश्राणयाम आस यथा वैश्रवणस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 49, + "text": "तत्रापि राजा परीतात्मा यथाज्ञप्तम अथाकरॊत\nततॊ ऽसय भगवान परीतॊ बभूव मुनिसत्तमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 50, + "text": "अवतीर्य रथश्रेष्ठाद दम्पती तौ मुमॊच ह\nविमॊच्य चैतौ विधिवत ततॊ वाक्यम उवाच ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 51, + "text": "सनिग्धगम्भीरया वाचा भार्गवः सुप्रसन्नया\nददानि वां वरं शरेष्ठं तद बरूताम इति भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 52, + "text": "सुकुमारौ च तौ विद्वान कराभ्यां मुनिसत्तमः\nपस्पर्शामृतकल्पाभ्यां सनेहाद भरतसत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 53, + "text": "अथाब्रवीन नृपॊ वाक्यं शरमॊ नास्त्य आवयॊर इह\nविश्रान्तौ सवः परभावात ते धयानेनैवेति भार्गव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 54, + "text": "अथ तौ भगवान पराह परहृष्टश चयवनस तदा\nन वृथा वयाहृतं पूर्वं यन मया तद भविष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 55, + "text": "रमणीयः समुद्देशॊ गङ्गातीरम इदं शुभम\nकं चित कालं वरतपरॊ निवत्स्यामीह पार्थिव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 56, + "text": "गम्यतां सवपुरं पुत्र विश्रान्तः पुनर एष्यसि\nइहस्थं मां सभार्यस तवं दरष्टासि शवॊ नराधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 57, + "text": "न च मन्युस तवया कार्यः शरेयस ते समुपस्थितम\nयत काङ्क्षितं हृदिस्थं ते तत सर्वं संभविष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 58, + "text": "इत्य एवम उक्तः कुशिकः परहृष्टेनान्तरात्मना\nपरॊवाच मुनिशार्दूलम इदं वचनम अर्थवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 59, + "text": "न मे मन्युर महाभाग पूतॊ ऽसमि भगवंस तवया\nसंवृत्तौ यौवनस्थौ सवॊ वपुष्मन्तौ बलान्वितौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 60, + "text": "परतॊदेन वरणा ये मे सभार्यस्य कृतास तवया\nतान न पश्यामि गात्रेषु सवस्थॊ ऽसमि सह भार्यया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 61, + "text": "इमां च देवीं पश्यामि मुने दिव्याप्सरॊपमाम\nशरिया परमया युक्तां यथादृष्टां मया पुरा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 62, + "text": "तव परसादात संवृत्तम इदं सर्वं महामुने\nनैतच चित्रं तु भगवंस तवयि सत्यपराक्रम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 63, + "text": "इत्य उक्तः परत्युवाचेदं वयचनः कुशिकं तदा\nआगच्छेथाः सभार्यश च तवम इहेति नराधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 64, + "text": "इत्य उक्तः समनुज्ञातॊ राजर्षिर अभिवाद्य तम\nपरययौ वपुषा युक्तॊ नगरं देवराजवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 65, + "text": "तत एनम उपाजग्मुर अमात्याः स पुरॊहिताः\nबलस्था गणिका युक्ताः सर्वाः परकृतयस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 66, + "text": "तैर वृतः कुशिकॊ राजा शरिया परमया जवलन\nपरविवेश पुरं हृष्टः पूज्यमानॊ ऽथ बन्दिभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 67, + "text": "ततः परविश्य नगरं कृत्वा सर्वाह्णिक करियाः\nभुक्त्वा सभार्यॊ रजनीम उवास स महीपतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 68, + "text": "ततस तु तौ नवम अभिवीक्ष्य यौवनं; परस्परं विगतजराव इवामरौ\nननन्दतुः शयनगतौ वपुर धरौ; शरिया युतौ दविज वरदत्तया तया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 53, + "shloka": 69, + "text": "स चाप्य ऋषिर भृगुकुलकीर्तिवर्धनस; तपॊधनॊ वनम अभिरामम ऋद्धिमत\nमनीषया बहुविध रत्नभूषितं; ससर्ज यन नास्ति शतक्रतॊर अपि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nततः स राजा रात्र्यन्ते परतिबुद्धॊ महामनाः\nकृतपूर्वाह्णिकः परायात सभार्यस तद वनं परति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ ददर्श नृपतिः परासादं सर्वकाञ्चनम\nमणिस्तम्भसहस्राढ्यं गन्धर्वनगरॊपमम\nतत्र दिव्यान अभिप्रायान ददर्श कुशिकस तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 3, + "text": "पर्वतान रम्यसानूंश च नलिनीश च स पङ्कजाः\nचित्रशालाश च विविधास तॊरणानि च भारत\nशाद्वलॊपचितां भूमिं तथा काञ्चनकुट्टिमाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 4, + "text": "सह कारान परफुल्लांश च केतकॊद्दालकान धवान\nअशॊकान मुचुकुन्दांश च फुल्लांश चैवाति मुक्तकान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 5, + "text": "चम्पकांस तिलकान भाव्यान पनसान वञ्जुलान अपि\nपुष्पितान कर्णिकारांश च तत्र तत्र ददर्श ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 6, + "text": "शयामां वारणपुष्पीं च तथाष्टा पदिकां लताम\nतत्र तत्र परिकॢप्ता ददर्श स महीपतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 7, + "text": "वृक्षान पद्मॊत्पलधरान सर्वर्तुकुसुमांस तथा\nविमानच छन्दकांश चापि परासादान पद्मसंनिभान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 8, + "text": "शीतलानि च तॊयानि कव चिद उष्णानि भारत\nआसनानि विचित्राणि शयनप्रवराणि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 9, + "text": "पर्यङ्कान सर्वसौवर्णान परार्ध्यास्तरणास्तृतान\nभक्ष्यभॊज्यम अनन्तं च तत्र तत्रॊपकल्पितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 10, + "text": "वाणी वादाञ शुकांश चापि शारिका भृङ्गराजकान\nकॊकिलाञ शतपत्रांश च कॊयष्टिमक कुक्कुटान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 11, + "text": "मयूरान कुक्कुटांश चापि पुत्रकाञ जीव जीवकान\nचकॊरान वानरान हंसान सारसांश चक्रसाह्वयान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 12, + "text": "समन्ततः परणदितान ददर्श सुमनॊहरान\nकव चिद अप्सरसां संघान गन्धर्वाणां च पार्थिव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 13, + "text": "कान्ताभिर अपरांस तत्र परिष्वक्तान ददर्श ह\nन ददर्श च तान भूयॊ ददर्श च पुनर नृपः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 14, + "text": "गीतध्वनिं सुमधुरं तथैवाध्ययन धवनिम\nहंसान सुमधुरांश चापि तत्र शुश्राव पार्थिवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 15, + "text": "तं दृष्ट्वात्यद्भुतं राजा मनसाचिन्तयत तदा\nसवप्नॊ ऽयं चित्तविभ्रंश उताहॊ सत्यम एव तु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 16, + "text": "अहॊ सह शरीरेण पराप्तॊ ऽसमि परमां गतिम\nउत्तरान वा कुरून पुण्यान अथ वाप्य अमरावतीम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 17, + "text": "किं तव इदं महद आश्चर्यं संपश्यामीत्य अचिन्तयत\nएवं संचिन्तयन्न एव ददर्श मुनिपुंगवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 18, + "text": "तस्मिन विमाने सौवर्णे मणिस्तम्भसमाकुले\nमहार्हे शयने दिव्ये शयानं भृगुनन्दनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 19, + "text": "तम अभ्ययात परहर्षेण नरेन्द्रः सह भार्यया\nअन्तर्हितस ततॊ भूयश चयवनः शयनं च तत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ ऽनयस्मिन वनॊद्देशे पुनर एव ददर्श तम\nकौश्यां बृस्यां समासीनं जपमानं महाव्रतम\nएवं यॊगबलाद विप्रॊ मॊहयाम आस पार्थिवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 21, + "text": "कषणेन तद वनं चैव ते चैवाप्सरसां गणाः\nगन्धर्वाः पादपाश चैव सर्वम अन्तरधीयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 22, + "text": "निःशब्दम अभवच चापि गङ्गाकूलं पुनर नृप\nकुश वल्मीक भूयिष्ठं बभूव च यथा पुरा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 23, + "text": "ततः स राजा कुशिकः सभार्यस तेन कर्मणा\nविस्मयं परमं पराप्तस तद दृष्ट्वा महद अद्भुतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 24, + "text": "ततः परॊवाच कुशिकॊ भार्यां हर्षसमन्वितः\nपश्य भद्रे यथा भावाश चित्रा दृष्टाः सुदुर्लभाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 25, + "text": "परसादाद भृगुमुख्यस्य किम अन्यत्र तपॊबलात\nतपसा तद अवाप्यं हि यन न शक्यं मनॊरथैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 26, + "text": "तरैलॊक्यराज्याद अपि हि तप एव विशिष्यते\nतपसा हि सुतप्तेन करीडत्य एष तपॊधनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 27, + "text": "अहॊ परभावॊ बरह्मर्षेश चयवनस्य महात्मनः\nइच्छन्न एष तपॊ वीर्याद अन्याँल लॊकान सृजेद अपि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 28, + "text": "बराह्मणा एव जायेरन पुण्यवाग बुद्धिकर्मणः\nउत्सहेद इह कर्तुं हि कॊ ऽनयॊ वै चयवनाद ऋते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 29, + "text": "बराह्मण्यं दुर्लभं लॊके राज्यं हि सुलभं नरैः\nबराह्मण्यस्य परभावाद धि रथे युक्तौ सवधुर्यवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 30, + "text": "इत्य एवं चिन्तयानः स विदितश चयवनस्य वै\nसंप्रेक्ष्यॊवाच स नृपं कषिप्रम आगम्यताम इति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 31, + "text": "इत्य उक्तः सह भार्यस तम अभ्यगच्छन महामुनिम\nशिरसा वन्दनीयं तम अवन्दत स पार्थिवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 32, + "text": "तस्याशिषः परयुज्याथ स मुनिस तं नराधिपम\nनिषीदेत्य अब्रवीद धीमान सान्त्वयन पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 33, + "text": "ततः परकृतिम आपन्नॊ भार्गवॊ नृपते नृपम\nउवाच शलक्ष्णया वाचा तर्पयन्न इव भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 34, + "text": "राजन सम्यग जितानीह पञ्च पञ्चसु यत तवया\nमनःषष्ठानीन्द्रियाणि कृच्छ्रान मुक्तॊ ऽसि तेन वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 35, + "text": "सम्यग आराधितः पुत्र तवयाहं वदतां वर\nन हि ते वृजिनं किं चित सुसूक्ष्मम अपि विद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 36, + "text": "अनुजानीहि मां राजन गमिष्यामि यथागतम\nपरीतॊ ऽसमि तव राजेन्द्र वरश च परतिगृह्यताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 37, + "text": "[कुषिक]\nअग्निमध्य गतेनेदं भगवन संनिधौ मया\nवर्तितं भृगुशार्दूल यन न दग्धॊ ऽसमि तद बहु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 38, + "text": "एष एव वरॊ मुख्यः पराप्तॊ मे भृगुनन्दन\nयत परीतॊ ऽसि समाचारात कुलं पूतं ममानघ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 39, + "text": "एष मे ऽनुग्रहॊ विप्र जीविते च परयॊजनम\nएतद राज्यफलं चैव तपश चैतत परं मम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 54, + "shloka": 40, + "text": "यदि तु परीतिमान विप्र मयि तवं भृगुनन्दन\nअस्ति मे संशयः कश चित तन मे वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 1, + "text": "[च]\nवरश च गृह्यतां मत्तॊ यश च ते संशयॊ हृदि\nतं च बरूहि नरश्रेष्ठ सर्वं संपादयामि ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 2, + "text": "[कुषिक]\nयदि परीतॊ ऽसि भगवंस ततॊ मे वद भार्गव\nकारणं शरॊतुम इच्छामि मद्गृहे वासकारितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 3, + "text": "शयनं चैकपार्श्वेन दिवसान एकविंशतिम\nअकिं चिद उक्त्वा गमनं बहिश च मुनिपुंगव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 4, + "text": "अन्तर्धानम अकस्माच च पुनर एव च दर्शनम\nपुनश च शयनं विप्र दिवसान एकविंशतिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 5, + "text": "तैलाभ्यक्तस्य गमनं भॊजनं च गृहे मम\nसमुपानीय विविधं यद दग्धं जातवेदसा\nनिर्याणं च रथेनाशु सहसा यत्कृतं तवया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 6, + "text": "धनानां च विसर्गस्य वनस्यापि च दर्शनम\nपरासादानां बहूनां च काञ्चनानां महामुने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 7, + "text": "मणिविद्रुम पादानां पर्यङ्कानां च दर्शनम\nपुनश चादर्शनं तस्य शरॊतुम इच्छामि कारणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 8, + "text": "अतीव हय अत्र मुह्यामि चिन्तयानॊ दिवानिशम\nन चैवात्राधिगच्छामि सर्वस्यास्य विनिश्चयम\nएतद इच्छामि कार्त्स्न्येन सत्यं शरॊतुं तपॊधन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 9, + "text": "[च]\nशृणु सर्वम अशेषेण यद इदं येन हेतुना\nन हि शक्यम अनाख्यातुम एवं पृष्टेन पार्थिव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 10, + "text": "पितामहस्य वदतः पुरा देवसमागमे\nशरुतवान अस्मि यद राजंस तन मे निगदतः शृणु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 11, + "text": "बरह्मक्षत्रविरॊधेन भविता कुलसंकरः\nपौत्र सते भविता राजंस तेजॊ वीर्यसमन्वितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 12, + "text": "ततः सवकुलरक्षार्थम अहं तवा समुपागमम\nचिकीर्षन कुशिकॊच्छेदं संदिधक्षुः कुलं तव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ ऽहम आगम्य पुरा तवाम अवॊचं महीपते\nनियमं कं चिद आरप्स्ये शुश्रूषा करियताम इति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 14, + "text": "न च ते दुष्कृतं किं चिद अहम आसादयं गृहे\nतेन जीवसि राजर्षे न भवेथास ततॊ ऽनयथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 15, + "text": "एतां बुद्धिं समास्थाय दिवसान एकविंशतिम\nसुप्तॊ ऽसमि यदि मां कश चिद बॊधयेद इति पार्थिव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 16, + "text": "यदा तवया सभार्येण संस्पुतॊ न परबॊधितः\nअहं तदैव ते परीतॊ मनसा राजसत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 17, + "text": "उत्थाय चास्मि निष्क्रान्तॊ यदि मां तवं महीपते\nपृच्छेः कव यास्यसीत्य एवं शपेयं तवाम इति परभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 18, + "text": "अन्तर्हितश चास्मि पुनः पुनर एव च ते गृहे\nयॊगम आस्थाय संविष्टॊ दिवसान एकविंशतिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 19, + "text": "कषुधितॊ माम असूयेथाः शरमाद वेति नराधिप\nएतां बुद्धिं समास्थाय कर्शितौ वां मया कषुधा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 20, + "text": "न च ते ऽभूत सुसूक्ष्मॊ ऽपि मन्युर मनसि पार्थिव\nसभार्यस्य नरश्रेष्ठ तेन ते परीतिमान अहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 21, + "text": "भॊजनं च समानाय्य यत तद आदीपितं मया\nकरुध्येथा यदि मात्सर्याद इति तन मर्षितं च ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ ऽहं रथम आरुह्य तवाम अवॊचं नराधिप\nसभार्यॊ मां वहस्वेति तच च तवं कृतवांस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 23, + "text": "अविशङ्कॊ नरपते परीतॊ ऽहं चापि तेन ते\nधनॊत्सर्गे ऽपि च कृते न तवां करॊधः परधर्षयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 24, + "text": "ततः परीतेन ते राजन पुनर एतत कृतं तव\nसभार्यस्य वनं भूयस तद विद्धि मनुजाधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 25, + "text": "परीत्यर्थं तव चैतन मे सवर्गसंदर्शनं कृतम\nयत ते वने ऽसमिन नृपते दृष्टं दिव्यं निदर्शनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 26, + "text": "सवर्गॊद्देशस तवया राजन स शरीरेण पार्थिव\nमुहूर्तम अनुभूतॊ ऽसौ सभार्येण नृपॊत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 27, + "text": "निदर्शनार्थं तपसॊ धर्मस्य च नराधिप\nतत्र यासीत सपृहा राजंस तच चापि विदितं मम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 28, + "text": "बराह्मण्यं काङ्क्षसे हि तवं तपश च पृथिवीपते\nअवमन्य नरेन्द्रत्वं देवेन्द्रत्वं च पार्थिव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 29, + "text": "एवम एतद यथात्थ तवं बराह्मण्यं तात दुर्लभम\nबराह्मण्ये सति चर्षित्वम ऋषित्वे च तपस्विता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 30, + "text": "भविष्यत्य एष ते कामः कुशिकात कौशिकॊ दविजः\nतृतीयं पुरुषं पराप्य बराह्मणत्वं गमिष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 31, + "text": "वंशस ते पार्थिवश्रेष्ठ भृगूणाम एव तेजसा\nपौत्रस ते भविता विप्र तपस्वी पावकद्युतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 32, + "text": "यः स देवमनुष्याणां भयम उत्पादयिष्यति\nतरयाणां चैव लॊकानां सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 33, + "text": "वरं गृहाण राजर्षे यस ते मनसि वर्तते\nतीर्थयात्रां गमिष्यामि पुरा कालॊ ऽतिवर्तते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 34, + "text": "[क]\nएष एव वरॊ मे ऽदय यत तवं परीतॊ महामुने\nभवत्व एतद यथात्थ तवं तपः पौत्रे ममानघ\nबराह्मण्यं मे कुलस्यास्तु भगवन्न एष मे वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 55, + "shloka": 35, + "text": "पुनश चाख्यातुम इच्छामि भगवन विस्तरेण वै\nकथम एष्यति विप्रत्वं कुलं मे भृगुनन्दन\nकश चासौ भविता बन्धुर मम कश चापि संमतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 56, + "shloka": 1, + "text": "[च]\nअवश्यं कथनीयं मे तवैतन नरपुंगव\nयदर्थं तवाहम उच्छेत्तुं संप्राप्तॊ मनुजाधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 56, + "shloka": 2, + "text": "भृगूणां कषत्रिया याज्या नित्यम एव जनाधिप\nते च भेदं गमिष्यन्ति दैवयुक्तेन हेतुना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 56, + "shloka": 3, + "text": "कषत्रियाश च भृगून सर्वान वधिष्यन्ति नराधिप\nआ गर्भाद अनुकृन्तन्तॊ दैवदण्डनिपीडिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 56, + "shloka": 4, + "text": "तत उत्पत्स्यते ऽसमाकं कुले गॊत्र विवर्धनः\nऔर्वॊ नाम महातेजा जवलनार्कसमद्युतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 56, + "shloka": 5, + "text": "स तरैलॊक्यविनाशाय कॊपाग्निं जनयिष्यति\nमहीं स पर्वत वनां यः करिष्यति भस्मसात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 56, + "shloka": 6, + "text": "कं चित कालं तु तं वह्निं स एव शमयिष्यति\nसमुद्रे वडवा वक्त्रे परक्षिप्य मुनिसत्तमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 56, + "shloka": 7, + "text": "पुत्रं तस्य महाभागम ऋचीकं भृगुनन्दनम\nसाक्षात कृत्स्नॊ धनुर्वेदः समुपस्थास्यते ऽनघ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 56, + "shloka": 8, + "text": "कषत्रियाणाम अभावाय दैवयुक्तेन हेतुना\nस तु तं परतिगृह्यैव पुत्रे संक्रामयिष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 56, + "shloka": 9, + "text": "जमदग्नौ महाभागे तपसा भावितात्मनि\nस चापि भृगुशार्दूलस तं वेदं धारयिष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 56, + "shloka": 10, + "text": "कुलात तु तव धर्मात्मन कन्या सॊ ऽधिगमिष्यति\nउद्भावनार्थं भवतॊ वंशस्य नृपसत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 56, + "shloka": 11, + "text": "गाधेर दुहितरं पराप्य पौत्रीं तव महातपाः\nबराह्मणं कषत्रधर्माणं रामम उत्पादयिष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 56, + "shloka": 12, + "text": "कषत्रियं विप्र कर्माणं बृहस्पतिम इवौजसा\nविश्वामित्रं तव कुले गाधेः पुत्रं सुधार्मिकम\nतपसा महता युक्तं परदास्यति महाद्युते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 56, + "shloka": 13, + "text": "सत्रियौ तु कारणं तत्र परिवर्ते भविष्यतः\nपितामह नियॊगाद वै नान्यथैतद भविष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 56, + "shloka": 14, + "text": "तृतीये पुरुषे तुभ्यं बराह्मण तवम उपैष्यति\nभविता तवं च संबन्धी भृगूणां भावितात्मनाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 56, + "shloka": 15, + "text": "[भ]\nकुशिकस तु मुनेर वाक्यं चयवनस्य महात्मनः\nशरुत्वा हृष्टॊ ऽभवद राजा वाक्यं चेदम उवाच ह\nएवम अस्त्व इति धर्मात्मा तदा भरतसत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 56, + "shloka": 16, + "text": "चयवनस तु महातेजाः पुनर एव नराधिपम\nवरार्थं चॊदयाम आस तम उवाच स पार्थिवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 56, + "shloka": 17, + "text": "बाढम एवं गरहीष्यामि कामं तवत्तॊ महामुने\nबरह्मभूतं कुलं मे ऽसतु धर्मे चास्य मनॊ भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 56, + "shloka": 18, + "text": "एवम उक्तस तथेत्य एवं परत्युक्त्वा चयवनॊ मुनिः\nअभ्यनुज्ञाय नृपतिं तीर्थयात्रां ययौ तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 56, + "shloka": 19, + "text": "एतत ते कथितं सर्वम अशेषेण मया नृप\nभृगूणां कुशिकानां च परति संबन्ध कारणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 56, + "shloka": 20, + "text": "यथॊक्तं मुनिना चापि तथा तद अभवन नृप\nजन्म रामस्य च मुनेर विश्वामित्रस्य चैव ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nमुह्यामीव निशम्याद्य चिन्तयानः पुनः पुनः\nहीनां पार्थिव संघातैः शरीमद्भिः पृथिवीम इमाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 2, + "text": "पराप्य राज्यानि शतशॊ महीं जित्वापि भारत\nकॊटिशः पुरुषान हत्वा परितप्ये पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 3, + "text": "का नु तासां वरस्त्रीणाम अवस्थाद्य भविष्यति\nया हीनाः पतिभिः पुत्रैर मातुलैर भरातृभिस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 4, + "text": "वयं हि तान गुरुन हत्वा जञातींश च सुहृदॊ ऽपि च\nअवा कशीर्षाः पतिष्यामॊ नरके नात्र संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 5, + "text": "शरीरं यॊक्तुम इच्छामि तपसॊग्रेण भारत\nउपदिष्टम इहेच्छामि तत्त्वतॊ ऽहं विशां पते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 6, + "text": "[व]\nयुधिष्ठिरस्य तद वाक्यं शरुत्वा भीष्मॊ महामनाः\nपरीक्ष्य निपुणं बुद्ध्या युधिष्ठिरम अभाषत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 7, + "text": "रहस्यम अद्भुतं चैव शृणु वक्ष्यामियत तवयि\nया गतिः पराप्यते येन परेत्य भावेषु भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 8, + "text": "तपसा पराप्यते सवर्गस तपसा पराप्यते यशः\nआयुः परकर्षॊ भॊगाश च लभ्यन्ते तपसा विभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 9, + "text": "जञानं विज्ञानम आरॊग्यं रूपं संपत तथैव च\nसौभाग्यं चैव तपसा पराप्यते भरतर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 10, + "text": "धनं पराप्नॊति तपसा मौनं जञानं परयच्छति\nउपभॊगांस तु दानेन बरह्मचर्येण जीवितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 11, + "text": "अहिंसायाः फलं रूपं दीक्षाया जन्म वै कुले\nफलमूलाशिनां राज्यं सवर्गं पर्णाशिनां भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 12, + "text": "पयॊ भक्षॊ दिवं याति सनानेन दरविणाधिकः\nगुरुशुश्रूषया विद्या नित्यश्राद्धेन संततिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 13, + "text": "गवाढ्यः शाकदीक्षाभिः सवर्गम आहुस तृणाशनात\nसत्रियस तरिषवण सनानाद वायुं पीत्वा करतुं लभेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 14, + "text": "नित्यस्नायी भवेद दक्षः संध्ये तु दवे जपन दविजः\nमरुं साधयतॊ राज्यं नाकपृष्ठम अनाशके" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 15, + "text": "सथण्डिले शयमानानां गृहाणि शयनानि च\nचीरवल्कल वासॊभिर वासांस्य आभरणानि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 16, + "text": "शय्यासनानि यानानि यॊगयुक्ते तपॊधने\nअग्निप्रवेशे नियतं बरह्मलॊकॊ विधीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 17, + "text": "रसानां परतिसंहारात सौभाग्यम इह विन्दति\nआमिष परतिसंहारात परजास्यायुष मती भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 18, + "text": "उदवासं वसेद यस तु स नराधिपतिर भवेत\nसत्यवादी नरश्रेष्ठ दैवतैः सह मॊदते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 19, + "text": "कीर्तिर भवति दानेन तथारॊग्यम अहिंसया\nदविज शुश्रूषया राज्यं दविजत्वं वापु पुष्कलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 20, + "text": "पानीयस्य परदानेन कीर्तिर भवति शाश्वती\nअन्नपानप्रदानेन तृप्यते कामभॊगतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 21, + "text": "सान्त्वदः सर्वभूतानां सर्वशॊकैर विमुच्यते\nदेव शुश्रूषया राज्यं दिव्यं रूपं नियच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 22, + "text": "दीपालॊक परदानेन चक्षुष्मान भवते नरः\nपरेक्षणीय परदानेन समृतिं मेधां च विन्दति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 23, + "text": "गन्धमाल्यनिवृत्त्या तु कीर्तिर भवति पुष्कला\nकेशश्मश्रून धारयताम अग्र्या भवति संततिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 24, + "text": "उपवासं च दीक्षां च अभिषेकं च पार्थिव\nकृत्वा दवादश वर्षाणि वीर सथानाद विशिष्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 25, + "text": "दासीदासम अलंकारान कषेत्राणि च गृहाणि च\nबरह्म देयां सुतां दत्त्वा पराप्नॊति मनुजर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 26, + "text": "करतुभिश चॊपवासैश च तरिदिवं याति भारत\nलभते च चिरं सथानं बलिपुष्पप्रदॊ नरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 27, + "text": "सुवर्णशृङ्गैस तु विभूषितानां; गवां सहस्रस्य नरः परदाता\nपराप्नॊति पुण्यं दिवि देवलॊकम; इत्य एवम आहुर मुनिदेव संघाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 28, + "text": "परयच्छते यः कपिलां स चैलां; कांस्यॊपदॊहां कनकाग्र शृङ्गीम\nतैस तैर गुणैः कामदुघास्य भूत्वा; नरं परदातारम उपैति सा गौः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 29, + "text": "यावन्ति लॊमानि भवन्ति धेन्वास; तावत फलं पराप्नुते गॊप्रदाता\nपुत्रांश च पौत्रांश च कुलं च सर्वम; आ सप्तमं तारयते परत्र" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 30, + "text": "स दक्षिणां काञ्चनचारु शृङ्गीं; कांस्यॊपदॊहां दरविणॊत्तरीयाम\nधेनुं तिलानां ददतॊ दविजाय; लॊका वसूनां सुलभा भवन्ति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 31, + "text": "सवकर्मभिर मानवं संनिबद्धं; तीव्रान्ध करे नरके पतन्तम\nमहार्णवे नौर इव वायुयुक्ता; दानं गवां तारयते परत्र" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 32, + "text": "यॊ बरह्म देयां तु ददाति कन्यां; भूमिप्रदानं च करॊति विप्रे\nददाति चान्नं विधिवच च यश च; स लॊकम आप्नॊति पुरंदरस्य" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 33, + "text": "नैवेशिकं सर्वगुणॊपपन्नं; ददाति वै यस तु नरॊ दविजाय\nसवाध्यायचारित्रगुणान्विताय; तस्यापि लॊकाः कुरुषूत्तरेषु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 34, + "text": "धुर्यप्रदानेन गवां तथाश्वैर; लॊकान अवाप्नॊति नरॊ वसूनाम\nसवर्गाय चाहुर हि हिरण्यदानं; ततॊ विशिष्टं कनकप्रदानम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 35, + "text": "छत्रप्रदानेन गृहं वरिष्ठं; यानं तथॊपानह संप्रदाने\nवस्त्रप्रदानेन फलं सुरूपं; गन्धप्रदाने सुरभिर नरः सयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 36, + "text": "पुष्पॊपगं वाथ फलॊपगं वा; यः पादपं सपर्शयते दविजाय\nस सत्री समृद्धां बहुरत्नपूर्णं; लभत्य अयत्रॊपगतं गृहं वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 37, + "text": "भक्षान्न पानीय रसप्रदाता; सर्वान अवाप्नॊति रसान परकामम\nपरतिश्रयाच्छादन संप्रदाता; पराप्नॊति तान एव न संशयॊ ऽतर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 38, + "text": "सरग धूपगन्धान्य अनुलेपनानि; सनानानि माल्यानि च मानवॊ यः\nदद्याद दविजेभ्यः स भवेद अरॊगस; तथाभिरूपश च नरेन्द्र लॊके" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 39, + "text": "बीजैर अशून्यं शयनैर उपेतं; दद्याद गृहं यः पुरुषॊ दविजाय\nपुण्याभिरामं बहुरत्नपूर्णं; लभत्य अधिष्ठान वरं स राजन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 40, + "text": "सुगन्धचित्रास्त्ररणॊपपन्नं; दद्यान नरॊ यः शयनं दविजाय\nरूपान्वितां पक्षवतीं मनॊज्ञां; भार्याम अयत्नॊपगतां लभेत सः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 41, + "text": "पितामहस्यानुचरॊ वीर शायी भवेन नरः\nनाधिकं विद्यते तस्माद इत्य आहुः परमर्षयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 42, + "text": "[व]\nतस्य तद वचनं शरुत्वा परीतात्मा कुरुनन्दनः\nनाश्रमे ऽरॊचयद वासं वीरमार्गाभिकाङ्क्षया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 43, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरः पराह पाण्डवान भरतर्षभ\nपितामहस्य यद वाक्यं तद वॊ रॊचत्व इति परभुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 57, + "shloka": 44, + "text": "ततस तु पाण्डवाः सर्वे दरौपदी च यशस्विनी\nयुधिष्ठिरस्य तद वाक्यं बाढम इत्य अभ्यपूजयन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nयानीमानि बहिर वेद्यां दानानि परिचक्षते\nतेभ्यॊ विशिष्टं किं दानं मतं ते कुरुपुंगव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 2, + "text": "कौतूहलं हि परमं तत्र मे वर्तते परभॊ\nदातारं दत्तम अन्वेति यद दानं तत परचक्ष्व मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 3, + "text": "[भ]\nअभयं सर्वभूतेभ्यॊ वयसने चाप्य अनुग्रहम\nयच चाभिलषितं दद्यात तृषितायाभियाचते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 4, + "text": "दत्तं मन्येत यद दत्त्वा तद दानं शरेष्ठम उच्यते\nदत्तं दातारम अन्वेति यद दानं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 5, + "text": "हिरण्यदानं गॊदानं पृथिवी दानम एव च\nएतानि वै पवित्राणि तारयन्त्य अपि दुष्कृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 6, + "text": "एतानि पुरुषव्याघ्र साधुभ्यॊ देहि नित्यदा\nदानानि हि नरं पापान मॊक्षयन्ति न संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 7, + "text": "यद यद इष्टतमं लॊके यच चास्य दयितं गृहे\nतत तद गुणवते देयं तद एवाक्षयम इच्छता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 8, + "text": "परियाणि लभते लॊके परियदः परियकृत तथा\nपरियॊ भवति भूतानाम इह चैव परत्र च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 9, + "text": "याचमानम अभीमानाद आशावन्तम अकिंचनम\nयॊ नार्चाति यथाशक्ति स नृशंसॊ युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 10, + "text": "अमित्रम अपि चेद दीनं शरणैषिणम आगतम\nवयसने यॊ ऽनुगृह्णाति स वै पुरुषसत्तमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 11, + "text": "कृशाय हरीमते तात वृत्ति कषीणाय सीदते\nअपहन्यात कषुधं यस तु न तेन पुरुषः समः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 12, + "text": "हरिया तु नियतान साधून पुत्रदारैश च कर्शितान\nअयाचमानान कौन्तेय सर्वॊपायैर निमन्त्रय" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 13, + "text": "आशिषं ये न देवेषु न मर्त्येषु च कुर्वते\nअर्हन्तॊ नित्यसत्त्वस्था यथा लब्धॊपजीविनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 14, + "text": "आशीविषसमेभ्यश च तेभ्यॊ रक्षस्व भारत\nतान्य उक्तैर उपजिज्ञास्य तथा दविज वरॊत्तमान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 15, + "text": "कृतैर आवसथैर नित्यं सप्रेष्यैः स परिच्छदैः\nनिमन्त्रयेथाः कौरव्य सर्वकामसुखावहैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 16, + "text": "यदि ते परतिगृह्णीयुः शरद्धा पूतं युधिष्ठिर\nकार्यम इत्य एव मन्वाना धार्मिकाः पुण्यकर्मिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 17, + "text": "विद्या सनाता वरतस्नाता ये वयपाश्रित्य जीविनः\nगूढस्वाध्यायतपसॊ बराह्मणाः संशितव्रताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 18, + "text": "तेषु शुद्धेषु दान्तेषु सवदारनिरतेषु च\nयत करिष्यसि कल्याणं तत तवा लॊकेषु धास्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 19, + "text": "यथाग्निहॊत्रं सुहुतं सायंप्रातर दविजातिना\nतथा भवति दत्तं वै दविजेभ्यॊ ऽथ कृतात्मना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 20, + "text": "एष ते विततॊ यज्ञः शरद्धा पूतः स दक्षिणः\nविशिष्टः सर्वयज्ञेभ्यॊ ददतस तात वर्तताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 21, + "text": "निवापॊ दानसदृशस तादृशेषु युधिष्ठिर\nनिवपन पूजयंश चैव तेष्व आनृण्यं निगच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 22, + "text": "य एव नॊ न कुप्यन्ति न लुभ्यन्ति तृणेष्व अपि\nत एव नः पूज्यतमा ये चान्ये परियवादिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 23, + "text": "ये नॊ न बहु मन्यन्ते न परवर्तन्ति चापरे\nपुत्रवत परिपालास ते नमस तेभ्यस तथाभयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 24, + "text": "ऋत्विक पुरॊहिताचार्या मृदु बरह्म धरा हि ते\nकषत्रेणापि हि संसृष्टं तेजः शाम्यति वै दविजे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 25, + "text": "अस्ति मे बलवान अस्मि राजास्मीति युधिष्ठिर\nबराह्मणान मा सम पर्यश्नीर वासॊभिर अशनेन च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 26, + "text": "यच छॊभार्थं बलार्थं वा वित्तम अस्ति तवानघ\nतेन ते बराह्मणाः पूज्याः सवधर्मम अनुतिष्ठता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 27, + "text": "नमः कार्यास तवया विप्रा वर्तमाना यथातथम\nयथासुखं यथॊत्साहं ललन्तु तवयि पुत्रवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 28, + "text": "कॊ हय अन्यः सुप्रसादानां सुहृदाम अल्पतॊषिणाम\nवृत्तिम अर्हत्य उपक्षेप्तुं तवदन्यः कुरुसत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 29, + "text": "यथा पत्याश्रमॊ धर्मः सत्रीणां लॊके सनातनः\nस देवः सा गतिर नान्या तथास्माकं दविजातयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 30, + "text": "यदि नॊ बराह्मणास तात संत्यजेयुर अपूजिताः\nपश्यन्तॊ दारुणं कर्म सततं कषत्रिये सथितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 31, + "text": "अवेदानाम अकीर्तीनाम अलॊकानाम अयज्वनाम\nकॊ ऽसमाकं जीवितेनार्थस तद धि नॊ बराह्मणाश्रयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 32, + "text": "अत्र ते वर्तयिष्यामि यथा धर्मः सनातनः\nराजन्यॊ बराह्मणं राजन पुरा परिचचार ह\nवैश्यॊ राजन्यम इत्य एव शूद्रॊ वैश्यम इति शरुतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 33, + "text": "दूराच छूद्रेणॊपचर्यॊ बराह्मणॊ ऽगनिर इव जवलन\nसंस्पृश्य परिचर्यस तु वैश्येन कषत्रियेण च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 34, + "text": "मृदुभावान सत्यशीलान सत्यधर्मानुपालकान\nआशीविषान इव करुद्धांस तान उपाचरत दविजान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 35, + "text": "अपरेषां परेषां च परेभ्यश चैव ये परे\nकषत्रियाणां परतपतां तेजसा च बलेन च\nबराह्मणेष्व एव शाम्यन्ति तेजांसि च तपांसि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 36, + "text": "न मे पिता परियतरॊ न तवं तात तथा परियः\nन मे पितुः पिता राजन न चात्मा न च जीवितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 37, + "text": "तवत्तश च मे परियतरः पृथिव्यां नास्ति कश चन\nतवत्तॊ ऽपि मे परियतरा बराह्मणा भरतर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 38, + "text": "बरवीमि सत्यम एतच च यथाहं पाण्डुनन्दन\nतेन सत्येन गच्छेयं लॊकान यत्र स शंतनुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 39, + "text": "पश्येयं च सतां लॊकाञ शुचीन बरह्म पुरस्कृतान\nतत्र मे तात गन्तव्यम अह्नाय च चिराय च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 58, + "shloka": 40, + "text": "सॊ ऽहम एतादृशाँल लॊकान दृष्ट्वा भरतसत्तम\nयन मे कृतं बराह्मणेषु न तप्ये तेन पार्थिव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 59, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nयौ तु सयातां चरणेनॊपपन्नौ; यौ विद्यया सदृशौ जन्मना च\nताभ्यां दानं कतरस्मै विशिष्टम; अयाचमानाय च याचते च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 59, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nशरेयॊ वै याचतः पार्थ दत्तम आहुर अयाचते\nअर्हत तमॊ वै धृतिमान कृपणाद अधृतात्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 59, + "shloka": 3, + "text": "कषत्रियॊ रक्षणधृतिर बराह्मणॊ ऽनर्थना धृतिः\nबराह्मणॊ धृतिमान विद्वान देवान परीणाति तुष्टिमान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 59, + "shloka": 4, + "text": "याच्ञाम आहुर अनीशस्य अभिहारं च भारत\nउद्वेजयति याचन हि सदा भूतानि दस्युवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 59, + "shloka": 5, + "text": "मरियते याचमानॊ वै तम अनु मरियते ददत\nददत संजीवयत्य एनम आत्मानं च युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 59, + "shloka": 6, + "text": "आनृशंस्यं परॊ धर्मॊ याचते यत परदीयते\nअयाचतः सीदमानान सर्वॊपायैर निमन्त्रय" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 59, + "shloka": 7, + "text": "यदि वै तादृशा राष्ट्रे वसेयुस ते दविजॊत्तमाः\nभस्मच्छन्नान इवाग्नींस तान बुध्येथास तवं परयत्नतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 59, + "shloka": 8, + "text": "तपसा दीप्यमानास ते दहेयुः पृथिवीम अपि\nपूज्या हि जञानविज्ञानतपॊ यॊगसमन्विताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 59, + "shloka": 9, + "text": "तेभ्यः पूजां परयुञ्जीथा बराह्मणेभ्यः परंतप\nददद बहुविधान दायान उपच्छन्दान अयाचताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 59, + "shloka": 10, + "text": "यद अग्निहॊत्रे सुहुते सायंप्रातर भवेत फलम\nविद्या वेद वरतवति तद दानफलम उच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 59, + "shloka": 11, + "text": "विद्या वेद वरतस्नातान अव्यपाश्रय जीविनः\nगूढस्वाध्यायतपसॊ बराह्मणान संशितव्रतान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 59, + "shloka": 12, + "text": "कृतैर आवसथैर हृद्यैः स परेष्यैः स परिच्छदैः\nनिमन्त्रयेथाः कौन्तेय कामैश चान्यैर दविजॊत्तमान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 59, + "shloka": 13, + "text": "अपि ते परतिगृह्णीयुः शरद्धा पूतं युधिष्ठिर\nकार्यम इत्य एव मन्वाना धर्मज्ञाः सूक्ष्मदर्शिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 59, + "shloka": 14, + "text": "अपि ते बराह्मणा भुक्त्वा गताः सॊद्धरणान गृहान\nयेषां दाराः परतीक्षन्ते पर्जन्यम इव कर्षकाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 59, + "shloka": 15, + "text": "अन्नानि परातःसवने नियता बरह्मचारिणः\nबराह्मणास तातभुञ्जानास तरेताग्नीन परीणयन्तु ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 59, + "shloka": 16, + "text": "माध्यंदिनं ते सवनं ददतस तात वर्तताम\nगा हिरण्यानि वासांसि तेनेन्द्रः परीयतां तव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 59, + "shloka": 17, + "text": "तृतीयं सवनं तत ते वैश्वदेवं युधिष्ठिर\nयद देवेभ्यः पितृभ्यश च विप्रेभ्यश च परयच्छसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 59, + "shloka": 18, + "text": "अहिंसा सर्वभूतेभ्यः संविभागश च सर्वशः\nदमस तयागॊ धृतिः सत्यं भवत्व अवभृथाय ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 59, + "shloka": 19, + "text": "एष ते विततॊ यज्ञः शरद्धा पूतः स दक्षिणः\nविशिष्टः सर्वयज्ञेभ्यॊ नित्यं तात परवर्तताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 60, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nदानं यज्ञक्रिया चेह किंस्वित परेत्य महाफलम\nकस्य जयायः फलं परॊक्तं कीदृशेभय कथं कदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 60, + "shloka": 2, + "text": "एतद इच्छामि विज्ञातुं याथा तथ्येन भारत\nविद्वञ जिज्ञासमानाय दानधर्मान परचक्ष्व मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 60, + "shloka": 3, + "text": "अन्तर्वेद्यां च यद दत्तं शरद्धया चानृशंस्यतः\nकिं सविन निःश्रेयसं तात तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 60, + "shloka": 4, + "text": "[भ]\nरौद्रं कर्म कषत्रियस्य सततं तात वर्तते\nतस्य वैतानिकं कर्म दानं चैवेह पावनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 60, + "shloka": 5, + "text": "न तु पापकृतां राज्ञां परतिगृह्णन्ति साधवः\nएतस्मात कारणाद यज्ञैर यजेद राजाप्त दक्षिणैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 60, + "shloka": 6, + "text": "अथ चेत परतिगृह्णीयुर दद्याद अहर अहर नृपः\nशरद्धाम आस्थाय परमां पावनं हय एतद उत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 60, + "shloka": 7, + "text": "बराह्मणांस तर्पयेद दरव्यैस ततॊ यज्ञे यतव्रतः\nमैत्रान साधून वेदविदः शीलवृत्ततपॊ ऽनवितान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 60, + "shloka": 8, + "text": "यत ते तेन करिष्यन्ति कृतं तेन भविष्यति\nयज्ञान साधय साधुभ्यः सवाद्व अन्नान दक्षिणावतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 60, + "shloka": 9, + "text": "इष्टं दत्तं च मन्येथा आत्मानं दानकर्मणा\nपूजयेथा यायजूकांस तवाप्य अंशॊ भवेद यथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 60, + "shloka": 10, + "text": "परजावतॊ भरेथाश च बराह्मणान बहु भारिणः\nपरजावांस तेन भवति यथा जनयिता तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 60, + "shloka": 11, + "text": "यावतॊ वै साधु धर्मान सन्तः संवर्तयन्त्य उत\nसर्वे ते चापि भर्तव्या नरा ये बहु भारिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 60, + "shloka": 12, + "text": "समृद्धः संप्रयच्छस्व बराह्मणेभ्यॊ युधिष्ठिर\nधेनूर अनडुहॊ ऽननानिच छत्रं वासांस्य उपानहौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 60, + "shloka": 13, + "text": "आज्यानि यजमानेभ्यस तथान्नाद्यानि भारत\nअश्ववन्ति च यानानि वेश्मानि शयनानि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 60, + "shloka": 14, + "text": "एते देया वयुष्टिमन्तॊ लघूपायाश च भारत\nअजुगुप्सांश च विज्ञाय बराह्मणान वृत्ति कर्शितान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 60, + "shloka": 15, + "text": "उपच्छन्नं परकाशं वा वृत्त्या तान परतिपादय\nराजसूयाश्वमेधाभ्यां शरेयस तत कषत्रियान परति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 60, + "shloka": 16, + "text": "एवं पापैर विमुक्तस तवं पूतः सवर्गम अवाप्स्यसि\nसरंसयित्वा पुनः कॊशं यद राष्ट्रं पालयिष्यसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 60, + "shloka": 17, + "text": "ततश च बरह्मभूयस्त्वम अवाप्स्यसि धनानि च\nआत्मनश च परेषां च वृत्तिं संरक्ष भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 60, + "shloka": 18, + "text": "पुत्रवच चापि भृत्यान सवान परजाश च परिपालय\nयॊगक्षेमश च ते नित्यं बराह्मणेष्व अस्तु भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 60, + "shloka": 19, + "text": "अरक्षितारं हर्तारं विलॊप्तारम अदायकम\nतं सम राजकलिं हन्युः परजाः संभूय निर्घृणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 60, + "shloka": 20, + "text": "अहं वॊ रक्षितेत्य उक्त्वा यॊ न रक्षति भूमिपः\nस संहत्य निहन्तव्यः शवेव सॊन्माद आतुरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 60, + "shloka": 21, + "text": "पापं कुर्वन्ति यत किं चित परजा राज्ञा हय अरक्षिताः\nचतुर्थं तस्य पापस्य राजा भारत विन्दति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 60, + "shloka": 22, + "text": "अप्य आहुः सर्वम एवेति भूयॊ ऽरधम इति निश्चयः\nचतुर्थं मतम अस्माकं मनॊः शरुत्वानुशासनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 60, + "shloka": 23, + "text": "शुभं वा यत परकुर्वन्ति परजा राज्ञा सुरक्षिताः\nचतुर्थं तस्य पुण्यस्य राजा चाप्नॊति भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 60, + "shloka": 24, + "text": "जीवन्तं तवानुजीवन्तु परजाः सर्वा युधिष्ठिर\nपर्जन्यम इव भूतानि महाद्रुमम इव दविजाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 60, + "shloka": 25, + "text": "कुबेरम इव रक्षांसि शतक्रतुम इवामराः\nजञातयस तवानुजीवन्तु सुहृदश च परंतप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nइदं देयम इदं देयम इतीयं शरुतिचॊदना\nबहु देयाश च राजानः किं सविद देयम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nअति दानानि सर्वाणि पृथिवी दानम उच्यते\nअचला हय अक्षया भूमिर दॊग्ध्री कामान अनुत्तमान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 3, + "text": "दॊग्ध्री वासांसि रत्नानि पशून वरीहि यवांस तथा\nभूमिदः सर्वभूतेषु शाश्वतीर एधते समाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 4, + "text": "यावद भूमेर आयुर इह तावद भूमिद एधते\nन भूमिदानाद अस्तीह परं किं चिद युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 5, + "text": "अप्य अल्पं परददुः पूर्वे पृथिव्या इति नः शरुतम\nभूमिम एते ददुः सर्वे ये भूमिं भुञ्जते जनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 6, + "text": "सवकर्मैवॊपजीवन्ति नरा इह परत्र च\nभूमिर भूतिर महादेवी दातारं कुरुते परियम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 7, + "text": "य एतां दक्षिणां दद्याद अक्षयां पृथिवीपतिः\nपुनर नरत्वं संप्राप्य भवेत स पृथिवीपतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 8, + "text": "यथा दानं तथा भॊग इति धर्मेषु निश्चयः\nसंग्रामे वा तनुं जह्याद दद्याद वा पृथिवीम इमाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 9, + "text": "इत्य एतां कषत्रबन्धूनां वदन्ति परम आशिषम\nपुनाति दत्ता पृथिवी दातारम इति शुश्रुम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 10, + "text": "अपि पापसमाचारं बरह्मघ्नम अपि वानृतम\nसैव पापं पावयति सैव पापात परमॊचयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 11, + "text": "अपि पापकृतां राज्ञां परतिगृह्णन्ति साधवः\nपृथिवीं नान्यद इच्छन्ति पावनं जननी यथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 12, + "text": "नामास्याः परिय दत्तेति गुह्यं देव्याः सनातनम\nदानं वाप्य अथ वा जञानं नाम्नॊ ऽसयाः परमं परियम\nतस्पात पराप्यैव पृथिवीं दद्याद विप्राय पार्थिवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 13, + "text": "नाभूमि पतिना भूमिर अधिष्ठेया कथं चन\nन वा पात्रेण वा गूहेद अन्तर्धानेन वा चरेत\nये चान्ये भूमिम इच्छेयुः कुर्युर एवम असंशयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 14, + "text": "यः साधॊर भूमिम आदत्ते न भूमिं विन्दते तु सः\nभूमिं तु दत्त्वा साधुभ्यॊ विन्दते भूमिम एव हि\nपरेत्येह च स धर्मात्मा संप्राप्नॊति महद यशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 15, + "text": "यस्य विप्रानुशासन्ति साधॊर भूमिं सदैव हि\nन तस्य शत्रवॊ राजन परशासन्ति वसुंधराम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 16, + "text": "यत किं चित पुरुषः पापं कुरुते वृत्ति कर्शितः\nअपि गॊचर्म मात्रेण भूमिदानेन पूयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 17, + "text": "ये ऽपि संकीर्ण कर्माणॊ राजानॊ रौद्रकर्मिणः\nतेभ्यः पवित्रम आख्येयं भूमिदानम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 18, + "text": "अल्पान्तरम इदं शश्वत पुराणा मेनिरे जनाः\nयॊ यजेद अश्वमेधेन दद्याद वा साधवे महीम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 19, + "text": "अपि चेत सुकृतं कृत्वा शङ्केरन्न अपि पण्डिताः\nअशक्यम एकम एवैतद भीमि दानम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 20, + "text": "सुवर्णं रजतं वस्त्रं मणिमुक्ता वसूनि च\nसर्वम एतन महाप्राज्ञ ददाति वसुधां ददत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 21, + "text": "तपॊयज्ञः शरुतं शीलम अलॊभः सत्यसंधता\nगुरु दैवतपूजा च नातिवर्तन्ति भूमिदम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 22, + "text": "भर्तुर निःश्रेयसे युक्तास तयक्तात्मानॊ रणे हताः\nबरह्मलॊकगताः सिद्धा नातिक्रामन्ति भूमिदम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 23, + "text": "यथा जनित्री कषीरेण सवपुत्रं भरते सदा\nअनुगृह्णाति दातारं तथा सर्वरसैर मही" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 24, + "text": "मृत्यॊर वै किंकरॊ दण्डस तापॊ वह्नेः सुदारुणः\nघॊराश च वारुणाः पाशा नॊपसर्पन्ति भूमिदम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 25, + "text": "पितॄंश च पितृलॊकस्थान देवलॊके च देवताः\nसंतर्पयति शान्तात्मा यॊ ददाति वसुंधराम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 26, + "text": "कृशाय मिर्यमाणाय वृत्ति मलानाय सीदते\nभूमिं वृत्ति करीं दत्त्वा सत्री भवति मानवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 27, + "text": "यथा धावति गौर वत्सं कषीरम अभ्युत्सृजन्त्य उत\nएवम एव महाभाग भूमिर भवति भूमिदम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 28, + "text": "हलकृष्टां महीं दत्त्वा स बीजां सफलाम अपि\nउदीर्णं वापि शरणं तथा भवति कामदः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 29, + "text": "बराह्मणं वृत्तसंपन्नम आहिताग्निं शुचिव्रतम\nनरः परतिग्राह्य महीं न याति यमसादनम\nयथा चन्द्रमसॊ वृद्धिर अहन्य अहनि जायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 30, + "text": "तथा भूमिकृतं दानं सस्ये सस्ये विवर्धते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 31, + "text": "अत्र गाथा भूमिगीताः कीर्तयन्ति पुरा विदः\nयाः शरुत्वा जामदग्न्येन दत्ता भूः काश्यपाय वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 32, + "text": "माम एवादत्त मां दत्तमां दत्त्वा माम अवाप्स्यथ\nअस्मिँल लॊके परे चैव ततश चाजनने पुनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 33, + "text": "य इमां वयाहृतिं वेद बराह्मणॊ बरह्म संश्रितः\nशराद्धस्य हूयमानस्य बरह्मभूयं स गच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 34, + "text": "कृत्यानाम अभिशस्तानां दुरिष्ट शमनं महत\nपरायश्चित्तम अहं कृत्वा पुनात्य उभयतॊ दश" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 35, + "text": "पुनाति य इदं वेद वेद चाहं तथैव च\nपरकृतिः सर्वभूतानां भूमिर वै शाश्वती मता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 36, + "text": "अभिषिच्यैव नृपतिं शरावयेद इमम आगमम\nयथा शरुत्वा महीं दद्यान नादद्यात साधुतश च ताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 37, + "text": "सॊ ऽयं कृत्स्नॊ बराह्मणार्थॊ राजार्थश चाप्य असंशयम\nराजा हि धर्मकुशलः परथमं भूतिलक्षणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 38, + "text": "अथ येषाम अधर्मज्ञॊ राजा भवति नास्तिकः\nन ते सुखं परबुध्यन्ते न सुखं परस्वपन्ति च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 39, + "text": "सदा भवन्ति चॊद्विग्नास तस्य दुश्चरितैर नराः\nयॊगक्षेमा हि बहवॊ राष्ट्रं नास्याविशन्ति तत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 40, + "text": "अथ येषां पुनः पराज्ञॊ राजा भवति धार्मिकः\nसुखं ते परतिबुध्यन्ते सुसुखं परस्वपन्ति च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 41, + "text": "तस्य राज्ञः शुभैर आर्यैः कर्मभिर निर्वृताः परजाः\nयॊगक्षेमेण वृष्ट्या च विवर्धन्ते सवकर्मभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 42, + "text": "स कुलीनः स पुरुषः स बन्धुः स च पुण्यकृत\nस दाता स च विक्रान्तॊ यॊ ददाति वसुंधराम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 43, + "text": "आदित्या इव दीप्यन्ते तेजसा भुवि मानवाः\nददन्ति वसुधां सफीतां ये वेदविदुषि दविजे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 44, + "text": "यथा बीजानि रॊहन्ति परकीर्णानि महीतले\nतथा कामाः पररॊहन्ति भूमिदानसमार्जिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 45, + "text": "आदित्यॊ वरुणॊ विष्णुर बरह्मा सॊमॊ हुताशनः\nशूलपाणिश च भगवान परतिनन्दन्ति भूमिदम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 46, + "text": "भूमौ जायन्ति पुरुषा भूमौ निष्ठां वरजन्ति च\nचतुर्विधॊ हि लॊकॊ ऽयं यॊ ऽयं भूमिगुणात्मकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 47, + "text": "एषा माता पिता चैव जगतः पृथिवीपते\nनानया सदृशं भूतं किं चिद अस्ति जनाधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 48, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nबृहस्पतेश च संवादम इन्द्रस्य च युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 49, + "text": "इष्ट्वा करतुशतेनाथ महता दक्षिणावता\nमघवा वाग विदां शरेष्ठं पप्रच्छेदं बृहस्पतिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 50, + "text": "भगवन केन दानेन सवर्गतः सुखम एधते\nयद अक्षयं महार्घं च तद बरूहि वदतां वर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 51, + "text": "इत्य उक्तः स सुरेन्द्रेण ततॊ देवपुरॊहितः\nबृहस्पतिर महातेजाः परत्युवाच शतक्रतुम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 52, + "text": "सुवर्णदानं गॊदानं भूमिदानं च वृत्रहन\nददद एतान महाप्राज्ञः सर्वपापैः परमुच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 53, + "text": "न भूमिदानाद देवेन्द्र परं किं चिद इति परभॊ\nविशिष्टम इति मन्यामि यथा पराहुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 54, + "text": "ये शूरा निहता युद्धे सवर्याता दानगृद्धिनः\nसर्वे ते विबुधश्रेष्ठ नातिक्रामन्ति भूमिदम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 55, + "text": "भर्तुर निःश्रेयसे युक्तास तयक्तात्मानॊ रणे हताः\nबरह्मलॊकगताः शूरा नातिक्रामन्ति भूमिदम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 56, + "text": "पञ्च पूर्वादि पुरुषाः षट च ये वसुधां गताः\nएकादश ददद भूमिं परित्रातीह मानवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 57, + "text": "रत्नॊपकीर्णां वसुधां यॊ ददाति पुरंदर\nस मुक्तः सर्वकलुषैः सवर्गलॊके महीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 58, + "text": "महीं सफीतां ददद राजा सर्वकामगुणान्विताम\nराजाधिराजॊ भवति तद धि दानम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 59, + "text": "सर्वकामसमायुक्तां काश्यपीं यः परयच्छति\nसर्वभूतानि मन्यन्ते मां ददातीति वासव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 60, + "text": "सर्वकामदुघां धेनुं सर्वकामपुरॊगमाम\nददाति यः सहस्राक्ष सस्वर्गं याति मानवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 61, + "text": "मधु सर्पिः परवाहिन्यः पयॊ दधि वहास तथा\nसरितस तर्पयन्तीह सुरेन्द्र वसुधा परदम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 62, + "text": "भूमिप्रदानान नृपतिर मुच्यते राजकिल्बिषात\nन हि भूमिप्रदानेन दानम अन्यद विशिष्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 63, + "text": "ददाति यः समुद्रान्तां पृथिवीं शस्त्रनिर्जिताम\nतं जनाः कथयन्तीह यावद धरति गौर इयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 64, + "text": "पुण्याम ऋद्धरसां भूमिं यॊ ददाति पुरंदर\nन तस्य लॊकाः कषीयन्ते भूमिदानगुणार्जिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 65, + "text": "सर्वथा पार्थिवेनेह सततं भूतिम इच्छता\nभूर देया विधिवच छक्र पात्रे सुखम अभीप्सता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 66, + "text": "अपि कृत्वा नरः पापं भूमिं दत्त्वा दविजातये\nसमुत्सृजति तत पापं जीर्णां तवचम इवॊरगः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 67, + "text": "सागरान सरितः शैलान काननानि च सर्वशः\nसर्वम एतन नरः शक्र ददाति वसुधां ददत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 68, + "text": "तडागान्य उदपानानि सरॊतांसिच सरांसि च\nसनेहान सर्वरसांश चैव ददाति वसुधां ददत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 69, + "text": "ओषधीः कषीरसंपन्ना नगान पुष्पफलान्वितान\nकाननॊपल शैलांश च ददाति वसुधां ददत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 70, + "text": "अग्निष्टॊमप्रभृतिभिर इष्ट्वा च सवाप्तदक्षिणैः\nन तत फलम अवाप्नॊति भूमिदानाद यद अश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 71, + "text": "दाता दशानुगृह्णाति दश हन्ति तथा कषिपन\nपूर्वदत्तां हरन भूमिं नरकायॊपगच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 72, + "text": "न ददाति परतिश्रुत्य दत्त्वा वा हरते तु यः\nस बद्धॊवारुणैः पाशैस तप्यते मृत्युशासनात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 73, + "text": "आहिताग्निं सदा यज्ञं कृश भृत्यं परियातिथिम\nये भरन्ति दविजश्रेष्ठं नॊपसर्पन्ति ते यमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 74, + "text": "बराह्मणेष्व ऋण भूतं सयात पार्थिवस्य पुरंदर\nइतरेषां तु वर्णानां तारयेत कृश दुर्बलान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 75, + "text": "नाच्छिन्द्यात सर्शितां भूमिं परेण तरिदशादिप\nबराह्मणाय सुरश्रेष्ठ कृश भृत्याय कश चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 76, + "text": "अथाश्रु पतितं तेषां दीनानाम अवसीदताम\nबराह्मणानां हृते कषेत्रे हन्यात तरिपुरुषं कुलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 77, + "text": "भूमिपालं चयुतं राष्ट्राद यस तु संस्थापयेत पुनः\nतस्य वासः सहस्राक्ष नाकपृष्ठे महीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 78, + "text": "इक्षुभिः संततां भूमिं यवगॊधूमसंकुलाम\nगॊऽशववाहन संपूर्णां बाहुवीर्यसमार्जिताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 79, + "text": "निधिगर्भां ददद भूमिं सर्वरत्नपरिच्छदाम\nअक्षयाँल लभते लॊकान भूमिसत्रं हि तस्य तत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 80, + "text": "विधूय कलुषं सर्वं विरजाः संमतः सताम\nलॊके महीयते सद्भिर यॊ ददाति वसुंधराम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 81, + "text": "यथाप्सु पतितः शक्र तैलबिन्दुर विसर्पति\nतथा भूमिकृतं दानं सस्ये सस्ये विसर्पति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 82, + "text": "ये रणाग्रे महीपालाः शूराः समितिशॊभनाः\nवध्यन्ते ऽभिमुखाः शक्र बरह्मलॊकं वरजन्ति ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 83, + "text": "नृत्यगीतपरा नार्यॊ दिव्यमाल्यविभूषिताः\nउपतिष्ठन्ति देवेन्द्र सदा भूमिप्रदं दिवि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 84, + "text": "मॊदते च सुखं सवर्गे देवगन्धर्वपूजितः\nयॊ ददाति महीं सम्यग विधिनेह दविजातये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 85, + "text": "शतम अप्सरसश चैव दिव्यमाल्यविभूषिताः\nउपतिष्ठन्ति देवेन्द्र सदा भूमिप्रदं नरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 86, + "text": "शङ्खं भद्रासनं छत्रं वराश्वा वरवारणाः\nभूमिप्रदानात पुष्पाणि हिरण्यनिचयास तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 87, + "text": "आज्ञा सदा परतिहता जयशब्दॊ भवत्य अथ\nभूमिदानस्य पुष्पाणि फलं सवर्गः पुरंदर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 88, + "text": "हिरण्यपुष्पाश चौषध्यः कुश काञ्चनशाड्वलाः\nअमृतप्रसवां भूमिं पराप्नॊति पुरुषॊ ददत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 89, + "text": "नास्ति भूमिसमं दानं नास्ति मातृसमॊ गुरुः\nनास्ति सत्यसमॊ धर्मॊ नास्ति दानसमॊ निधिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 90, + "text": "एतद आङ्गिरसाच छरुत्वा वासवॊ वसुधाम इमाम\nवसु रत्नसमाकीर्णां ददाव आङ्गिरसे तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 91, + "text": "य इमं शरावयेच छराद्धे भूमिदानस्य संस्तवम\nन तस्य रक्षसां भागॊ नासुराणां भवत्य उत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 92, + "text": "अक्षयं च भवेद दत्तं पितृभ्यस तन न संशयः\nतस्माच छराद्धेष्व इदं विप्र भुञ्जतः शरावयेद दविजान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 61, + "shloka": 93, + "text": "इत्य एत सर्वदानानां शरेष्ठम उक्तं तवानघ\nमया भरतशार्दूल किं भूयः शरॊतुम इच्छसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकानि दानानि लॊके ऽसमिन दातुकामॊ महीपतिः\nगुणाधिकेभ्यॊ विप्रेभ्यॊ दद्याद भरतसत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 2, + "text": "केन तुष्यन्ति ते सद्यस तुष्टाः किं परदिशन्त्य उत\nशंस मे तन महाबाहॊ फलं पुण्यकृतं महत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 3, + "text": "दत्तं किं फलवद राजन्न इह लॊके परत्र च\nभवतः शरॊतुम इच्छामि तन मे विस्तरतॊ वद" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 4, + "text": "[भ]\nइमम अर्थं पुरा पृष्टॊ नारदॊ देव दर्शनः\nयद उक्तवान असौ तन मे गदतः शृणु भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 5, + "text": "[न]\nअन्नम एव परशंसन्ति देवाः सर्षिगणाः पुरा\nलॊकतन्त्रं हि यज्ञाश च सर्वम अन्ने परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 6, + "text": "अन्नेन सदृशं दानं न भूतं न भविष्यति\nतस्माद अन्नं विशेषेण दातुम इच्छन्ति मानवाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 7, + "text": "अन्नम ऊर्जः करं लॊके पराणाश चान्ने परतिष्ठिताः\nअन्नेन धार्यते सर्वं विश्वं जगद इदं परभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 8, + "text": "अन्नाद गृहस्था लॊके ऽसमिन भिक्षवस तत एव च\nअन्नात परभवति पराणः परत्यक्षं नात्र संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 9, + "text": "कुटुम्बं पीडयित्वापि बराह्मणाय महात्मने\nदातव्यं भिक्षवे चान्नम आत्मनॊ भूतिम इच्छता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 10, + "text": "बराह्मणायाभिरूपाय यॊ दद्याद अन्नम अर्थिने\nनिदधाति निधिं शरेष्ठं पाललौकिकम आत्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 11, + "text": "शरान्तम अध्वनि वर्तन्तं वृद्धम अर्हम उपस्थितम\nअर्चयेद भूतिम अन्विच्छन गृहस्थॊ गृहम आगतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 12, + "text": "करॊधम उत्पतितं हित्वा सुशीलॊ वीतमत्सरः\nअन्नदः पराप्नुते राजन दिवि चेह च यत सुखम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 13, + "text": "नावमन्येद अभिगतं न परणुद्यात कथं चन\nअपि शवपाके शुनि वा न दानं विप्रणश्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 14, + "text": "यॊ दद्याद अपरिक्लिष्टम अन्नम अध्वनि वर्तते\nशरान्तायादृष्ट पूर्वाय स महद धर्मम आप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 15, + "text": "पितॄन देवान ऋषीन विप्रान अतिथींश च जनाधिप\nयॊ नरः परीणयत्य अन्नैस तस्य पुण्यफलं महत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 16, + "text": "कृत्वापि पापकं कर्म यॊ दद्याद अन्नम अर्थिने\nबराह्मणाय विशेषेण न स पापेन युज्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 17, + "text": "बराह्मणेष्व अक्षयं दानम अन्नं शूद्रे महाफलम\nअन्नदानं च शूद्रे च बराह्मणे च विशिष्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 18, + "text": "न पृच्छेद गॊत्र चरणं सवाध्यायं देशम एव वा\nभिक्षितॊ बराह्मणेनेह जन्म वान्नं परयाचितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 19, + "text": "अन्नदस्यान्न वृक्षाश च सर्वकामफलान्विताः\nभवन्तीहाथ वामुत्र नृपते नात्र संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 20, + "text": "आशंसन्ते हि पितरः सुवृष्टिम इव कर्षकाः\nअस्माकम अपि पुत्रॊ वा पौत्रॊ वान्नं परदास्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 21, + "text": "बराह्मणॊ हि महद भूतं सवयं देहीति याचते\nअकामॊ वा स कामॊ वा दत्त्वा पुण्यम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 22, + "text": "बराह्मणः सर्वभूतानाम अतिथिः परसृताग्र भुज\nविप्रा यम अभिगच्छन्ति भिक्षमाणा गृहं सदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 23, + "text": "सत्कृताश च निवर्तन्ते तद अतीव परवर्धते\nमहाभॊगे कुले जन्म परेत्य पराप्नॊति भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 24, + "text": "दत्वा तव अन्नं नरॊ लॊके तथा सथानम अनुत्तमम\nमृष्टमृष्टान्न दायी तु सवर्गे वसति सत्कृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 25, + "text": "अन्नं पराणा नराणां हि सर्वम अन्ने परतिष्ठितम\nअन्नदः पशुमान पुत्री धनवान भॊगवान अपि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 26, + "text": "पराणवांश चापि भवति रूपवांश च तथा नृप\nअन्नदः पराणदॊ लॊके सर्वदः परॊच्यते तु सः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 27, + "text": "अन्नं हि दत्त्वातिथये बराह्मणाय यथाविधि\nपरदाता सुखम आप्नॊति देवैश चाप्य अभिपूज्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 28, + "text": "बराह्मणॊ हि महद भूतं कषेत्रं चरति पादवत\nउप्यते तत्र यद बीजं तद धि पुण्यफलं महत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 29, + "text": "परत्यक्षं परीतिजननं भॊक्तृदात्रॊर भवत्य उत\nसर्वाण्य अन्यानि दानानि परॊक्षफलवन्त्य उत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 30, + "text": "अन्नाद धि परसवं विद्धि रतिम अन्नाद धि भारत\nधर्मार्थाव अन्नतॊ विद्धि रॊगनाशं तथान्नतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 31, + "text": "अन्नं हय अमृतम इत्य आह पुराकल्पे परजापतिः\nअन्नं भुवं दिवं खं च सर्वम अन्ने परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 32, + "text": "अन्नप्रणाशे भिद्यन्ते शरीरे पञ्च धातवः\nबलं बलवतॊ ऽपीह परणश्यत्य अन्नहानितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 33, + "text": "आवाहाश च विवाहाश च यज्ञाश चान्नम ऋते तथा\nन वर्तन्ते नरश्रेष्ठ बरह्म चात्र परलीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 34, + "text": "अन्नतः सर्वम एतद धि यत किं चित सथाणुजङ्गमम\nतरिषु लॊकेषु धर्मार्थम अन्नं देयम अतॊ बुधैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 35, + "text": "अन्नदस्य मनुष्यस्य बलम ओजॊ यशः सुखम\nकीर्तिश च वर्धते वश्वत तरिषु लॊकेषु पार्थिव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 36, + "text": "मेघेष्व अम्भः संनिधत्ते पराणानां पवनः शिवः\nतच च मेघगतं वारि शक्रॊ वर्षति भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 37, + "text": "आदत्ते च रसं भौमम आदित्यः सवगभस्तिभिः\nवायुर आदित्यतस तांश च रसान देवः परजापतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 38, + "text": "तद यदा मेघतॊ वारि पतितं भवति कषितौ\nतदा वसुमती देवी सनिग्धा भवति भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 39, + "text": "ततः सस्यानि रॊहन्ति येन वर्तयते जगत\nमांसमेदॊ ऽसथि शुक्राणां परादुर्भावस ततः पुनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 40, + "text": "संभवन्ति ततः शुक्रात पराणिनः पृथिवीपते\nअग्नीषॊमौ हि तच छुक्रं परजनः पुष्यतश च ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 41, + "text": "एवम अन्नं च सूर्यश च पवनः शुक्रम एव च\nएक एव समृतॊ राशिर यतॊ भूतानि जज्ञिरे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 42, + "text": "पराणान ददाति भूतानां तेजश च भरतर्षभ\nगृहम अभ्यागतायाशु यॊ दद्याद अन्नम अर्थिने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 43, + "text": "[भ]\nनारदेनैवम उक्तॊ ऽहम अदाम अन्नं सदा नृप\nअनसूयुस तवम अप्य अन्नं तस्माद देहि गतज्वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 44, + "text": "दत्त्वान्नं विधिवद राजन विप्रेभ्यस तवम अपि परभॊ\nयथावद अनुरूपेभ्यस ततः सवर्गम अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 45, + "text": "अन्नदानां हि ये लॊकास तांस तवं शृणु नराधिप\nभवनानि परकाशन्ते दिवि तेषां महात्मनाम\nनाना संस्थान रूपाणि नाना सतम्भान्वितानि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 46, + "text": "चन्द्रमण्डलशुभ्राणि किङ्किणीजालवन्ति च\nतरुणादित्यवर्णानि सथावराणि चराणि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 47, + "text": "अनेकशतभौमानि सान्तर्जल वनानि च\nवैडूर्यार्क परकाशानि रौप्य रुक्ममयानि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 48, + "text": "सर्वकामफलाश चापि वृक्षा भवनसंस्थिताः\nवाप्यॊ वीथ्यः सभाः कूपा दीर्घिकाश चैव सर्वशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 49, + "text": "घॊषवन्ति च यानानि युक्तान्य अथ सहस्रशः\nभक्ष्यभॊज्य मयाः शैला वासांस्य आभरणानि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 50, + "text": "कषीरं सरवन्त्यः सरितस तथा चैवान्न पर्वताः\nपरासादाः पाण्डुराभ्राभाः शय्याश च कनकॊज्ज्वलाः\nतान अन्नदाः परपद्यन्ते तस्माद अन्नप्रदॊ भव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 62, + "shloka": 51, + "text": "एते लॊकाः पुण्यकृताम अन्नदानां महात्मनाम\nतस्माद अन्नं विशेषेण दातव्यं मानवैर भुवि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nशरुतं मे भवतॊ वाक्यम अन्नदानस्य यॊ विधिः\nनक्षत्र अयॊगस्येदानीं दानकल्पं बरवीहि मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nदेवक्याश चैव संवादं देवर्षेर नारदस्य च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 3, + "text": "दवारकाम अनुसंप्राप्तं नारदं देव दर्शनम\nपप्रच्छैनं ततः परश्नं देवकी धर्मदर्शिनी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 4, + "text": "तस्याः संपृच्छमानाया देवर्षिर नारदस तदा\nआचष्ट विधिवत सर्वं यत तच छृणु विशां पते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 5, + "text": "[न]\nकृत्तिकासु महाभागे पायसेन स सर्पिषा\nसंतर्प्य बराह्मणान साधूँल लॊकान आप्नॊत्य अनुत्तमान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 6, + "text": "रॊहिण्यां परथितैर मांसैर माषैर अन्नेन सर्पिषा\nपयॊ ऽनुपानं दातव्यम आनृण्यार्थं दविजातये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 7, + "text": "दॊग्ध्रीं दत्त्वा स वत्सां तु नक्षत्रे सॊमदैवते\nगच्छन्ति मानुषाल लॊकात सवर्गलॊकम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 8, + "text": "आर्द्रायां कृसरं दत्त्वा तैलमिष्रम उपॊषितः\nनरस तरति दुर्गाणि कषुर धारांश च पर्वतान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 9, + "text": "अपूपान पुनर्वसौ दत्त्वा तथैवान्नानि शॊभने\nयशस्वी रूपसंपन्नॊ बह्व अन्ने जायते कुले" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 10, + "text": "पुष्ये तु कनकं दत्त्वा कृतं चाकृतम एव च\nअनालॊकेषु लॊकेषु सॊमवत स विराजते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 11, + "text": "आश्लेषायां तु यॊ रूप्यम ऋषभं वा परयच्छति\nस सर्वभयनिर्मुक्तः शास्त्रवान अधितिष्ठति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 12, + "text": "मघासु तिलपूर्णानि वर्धमानानि मानवः\nपरदाय पुत्रपशुमान इह परेत्य च मॊदते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 13, + "text": "फल्गुनी पूर्वसमये बराह्मणानाम उपॊषितः\nभक्षान फाणित संयुक्तान दत्त्वा सौभाग्यम ऋच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 14, + "text": "घृतक्षीरसमायुक्तं विधिवत षष्टिकौदनम\nउत्तरा विषये दत्त्वा सवर्गलॊके महीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 15, + "text": "यद यत परदीयते दानम उत्तरा विषये नरैः\nमहाफलम अनन्तं च भवतीति विनिश्चयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 16, + "text": "हस्ते हस्तिरथं दत्त्वा चतुर्युक्तम उपॊषितः\nपराप्नॊति परमाँल लॊकान पुण्यकामसमन्वितान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 17, + "text": "चित्रायाम ऋषभं दत्त्वा पुण्यान गन्धांश च भारत\nचरत्य अप्सरसां लॊके रमते नन्दने तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 18, + "text": "सवाताव अथ धनं दत्त्वा यद इष्टतमम आत्मनः\nपराप्नॊति लॊकान स शुभान इह चैव महद यशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 19, + "text": "विशाखायाम अनड्वाहं धेनुं दत्त्वा च दुग्धदाम\nस परासङ्गं च शकटं स धान्यं वस्त्रसंयुतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 20, + "text": "पितॄन देवांश च परीणाति परेत्य चानन्त्यम अश्नुते\nन च दुर्गाण्य अवाप्नॊति सवर्गलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 21, + "text": "दत्त्वा यथॊक्तं विप्रेभ्यॊ वृत्तिम इष्टां स विन्दति\nनरकादींश च संक्लेशान नाप्नॊतीति विनिश्चयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 22, + "text": "अनुराधासु परावारं वस्त्रान्तरम उपॊषितः\nदत्त्वा युगशतं चापि नरः सवर्गे महीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 23, + "text": "कालशाकं तु विप्रेभ्यॊ दत्त्वा मर्त्यः स मूलकम\nजयेष्ठायाम ऋद्धिम इष्टां वै गतिम इष्टां च विन्दति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 24, + "text": "मूले मूलफलं दत्त्वा बराह्मणेभ्यः समाहितः\nपितॄन परीणयते चापि गतिम इष्टां च गच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 25, + "text": "अथ पूर्वास्व अषाढासु दधि पात्राण्य उपॊषितः\nकुलवृत्तॊपसंपन्ने बराह्मणे वेदपारगे\nपरदाय जायते परेत्य कुले सुबहु गॊकुले" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 26, + "text": "उदमन्थं स सर्पिष्कं परभूतमधु फाणितम\nदत्त्वॊत्तरास्व आषाढासु सर्वकामान अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 27, + "text": "दुग्धं तव अभिजिते यॊगे दत्त्वा मधु घृताप्लुतम\nधर्मनित्यॊ मनीषिभ्यः सवर्गलॊके महीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 28, + "text": "शरवणे कम्बलं दत्त्वा वस्त्रान्तरितम एव च\nशवेतेन याति यानेन सर्वलॊकान असंवृतान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 29, + "text": "गॊप्रयुक्तं धनिष्ठासु यानं दत्त्वा समाहितः\nवस्त्ररश्मि धरं सद्यः परेत्य राज्यं परपद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 30, + "text": "गन्धाञ शतभिषग यॊगे दत्त्वा सागुरु चन्दनान\nपराप्नॊत्य अप्सरसां लॊकान परेत्य गन्धांश च शाश्वतान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 31, + "text": "पूर्वभाद्रपदा यॊगे राजमाषान परदाय तु\nसर्वभक्ष फलॊपेतः स वै परेत्य सुखी भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 32, + "text": "औरभ्रम उत्तरा यॊगे यस तु मांसं परयच्छति\nस पितॄन परीणयति वै परेत्य चानन्त्यम अश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 33, + "text": "कांस्यॊपदॊहनां धेनुं रेवत्यां यः परयच्छति\nसा परेत्य कामान आदाय दातारम उपतिष्ठति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 34, + "text": "रथम अश्वसमायुक्तं दत्त्वाश्विन्यां नरॊत्तमः\nहस्त्यश्वरथसंपन्ने वर्चस्वी जायते कुले" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 35, + "text": "भरणीषु दविजातिभ्यस तिलधेनुं परदाय वै\nगाः सुप्रभूताः पराप्नॊति नरः परेत्य यशस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 63, + "shloka": 36, + "text": "[भ]\nइत्य एष लक्षणॊद्देशः परॊक्तॊ नक्षत्रयॊगतः\nदेवक्या नारदेनेह सा सनुषाभ्यॊ ऽबरवीद इदम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 64, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nसर्वान कामान परयच्छन्ति ये परयच्छन्ति काञ्चनम\nइत्य एवं भगवान अत्रिः पितामहसुतॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 64, + "shloka": 2, + "text": "पवित्रं शुच्य अथायुष्यं पितॄणाम अक्षयं च तत\nसुवर्णं मनुजेन्द्रेण हरिश्चन्द्रेण कीर्तितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 64, + "shloka": 3, + "text": "पानीय दानं परमं दानानां मनुर अब्रवीत\nतस्माद वापीश च कूपांश च तडागानि च खानयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 64, + "shloka": 4, + "text": "अर्धं पापस्य हरति पुरुषस्येह कर्मणः\nकूपः परवृत्त पानीयः सुप्रवृत्तश च नित्यशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 64, + "shloka": 5, + "text": "सर्वं तारयते वंशं यस्य खाते जलाशये\nगावः पिबन्ति विप्राश च साधवश च नराः सदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 64, + "shloka": 6, + "text": "निदाघकाले पानीयं यस्य तिष्ठत्य अवारितम\nस दुर्गं विषमं कृच्छ्रं न कदा चिद अवाप्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 64, + "shloka": 7, + "text": "बृहस्पतेर भगवतः पूष्णश चैव भगस्य च\nअश्विनॊश चैव वह्नेश च परीतिर भवति सर्पिषा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 64, + "shloka": 8, + "text": "परमं भेषजं हय एतद यज्ञानाम एतद उत्तमम\nरसानाम उत्तमं चैतत फलानां चैतद उत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 64, + "shloka": 9, + "text": "फलकामॊ यशः कामः पुष्टि कामश च नित्यदा\nघृतं दद्याद दविजातिभ्यः पुरुषः शुचिर आत्मवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 64, + "shloka": 10, + "text": "घृतं मासे आश्वयुजि विप्रेभ्यॊ यः परयच्छति\nतस्मै परयच्छतॊ रूपं परीतौ देवाव इहाश्विनौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 64, + "shloka": 11, + "text": "पायसं सर्पिषा मिश्रं दविजेभ्यॊ यः परयच्छति\nगृहं तस्य न रक्षांसि धर्षयन्ति कदा चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 64, + "shloka": 12, + "text": "पिपासया न मरियते सॊपच्छन्दश च दृश्यते\nन पराप्नुयाच च वयसनं करकान यः परयच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 64, + "shloka": 13, + "text": "परयतॊ बराह्मणाग्रेभ्यः शरद्धया परया युतः\nउपस्पर्शन षड्भागं लभते पुरुषः सदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 64, + "shloka": 14, + "text": "यः साधनार्थं काष्ठानि बराह्मणेभ्यः परयच्छति\nपरतापार्थं च राजेन्द्र वृत्तवद्भ्यः सदा नरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 64, + "shloka": 15, + "text": "सिध्यन्त्य अर्थाः सदा तस्य कार्याणि विविधानि च\nउपर्य उपरि शत्रूणां वपुषा दीप्यते च सः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 64, + "shloka": 16, + "text": "भगवांश चास्य सुप्रीतॊ वह्निर भवति नित्यशः\nन तं तयजन्ते पशवः संग्रामे च जयत्य अपि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 64, + "shloka": 17, + "text": "पुत्राञ शरियं च लभते यश छत्रं संप्रयच्छति\nचक्षुर वयाधिं न लभते यज्ञभागम अथाश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 64, + "shloka": 18, + "text": "निदाघकाले वर्षे वा यश छत्रं संप्रयच्छति\nनास्य कश चिन मनॊ दाहः कदा चिद अपि जायते\nकृच्छ्रात स विषमाच चैव विप्र मॊक्षम अवाप्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 64, + "shloka": 19, + "text": "परदानं सर्वदानानां शकटस्य विशिष्यते\nएवम आह महाभागः शाण्डिल्यॊ भगवान ऋषिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nदह्यमानाय विप्राय यः परयच्छत्य उपानहौ\nयत फलं तस्य भवति तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nउपानहौ परयच्छेद यॊ बराह्मणेभ्यॊ समाहितः\nमर्दते कनकान सर्वान विषमान निस्तरत्य अपि\nस शत्रूणाम उपरि च संतिष्ठति युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 3, + "text": "यानं चाश्वतरी युक्तं तस्य शुभ्रं विशां पते\nउपतिष्ठति कौन्तेय रूप्यकाञ्चनभूषणम\nशकटं दम्य संयुक्तं दत्तं भवति चैव हि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 4, + "text": "[य]\nयत फलं तिलदाने च भूमिदाने च कीर्तितम\nगॊप्रदाने ऽननदाने च भूयस तद बरूहि कौरव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 5, + "text": "[भ]\nशृणुष्व मम कौन्तेय तिलदानस्य यत फलम\nनिशम्य च यथान्यायं परयच्छ कुरुसत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 6, + "text": "पितॄणां परथमं भॊज्यं तिलाः सृष्टाः सवयम्भुवा\nतिलदानेन वै तस्मात पितृपक्षः परमॊदते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 7, + "text": "माघमासे तिलान यस तु बराह्मणेभ्यः परयच्छति\nसर्वसत्त्वसमाकीर्णं नरकं स न पश्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 8, + "text": "सर्वकामैः स यजते यस तिलैर यजते पितॄन\nन चाकामेन दातव्यं तिलश्राद्धं कथं चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 9, + "text": "महर्षेः कश्यपस्यैते गात्रेभ्यः परसृता तिलाः\nततॊ दिव्यं गता भावं परदानेषु तिलाः परभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 10, + "text": "पौष्टिका रूपदाश चैव तथा पापविनाशनाः\nतस्मात सर्वप्रदानेभ्यस तिलदानं विशिष्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 11, + "text": "आपस्तम्बश च मेधावी शङ्खश च लिखितस तथा\nमहर्षिर गौतमश चापि तिलदानैर दिवं गताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 12, + "text": "तिलहॊमपरा विप्राः सर्वे संयत मैथुनाः\nसमा गव्येन हविषा परवृत्तिषु च संस्थिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 13, + "text": "सर्वेषाम एव दानानां तिलदानं परं समृतम\nअक्षयं सर्वदानानां तिलदानम इहॊच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 14, + "text": "उत्पन्ने च पुरा हव्ये कुशिकर्षिः परंतप\nतिलैर अग्नित्रयं हुत्वा पराप्तवान गतिम उत्तमाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 15, + "text": "इति परॊक्तं कुरुश्रेष्ठ तिलदानम अनुत्तमम\nविधानं येन विधिना तिलानाम इह शस्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 16, + "text": "अत ऊर्ध्वं निबॊधेदं देवानां यष्टुम इच्छताम\nसमागमं महाराज बरह्मणा वै सवयम्भुवा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 17, + "text": "देवाः समेत्य बरह्माणं भूमिभागं यियक्षवः\nशुभं देशम अयाचन्त यजेम इति पार्थिव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 18, + "text": "[देवाह]\nभगवंस तवं परभुर भूमेः सर्वस्य तरिदिवस्य च\nयजेमहि महाभाग यज्ञं भवद अनुज्ञया\nनाननुज्ञात भूमिर हि यज्ञस्य फलम अश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 19, + "text": "तवं हि सर्वस्य जगतः सथावरस्य चरस्य च\nपरभुर भवसि तस्मात तवं समनुज्ञातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 20, + "text": "[बरह्मा]\nददामि मेदिनी भागं भवद्भ्यॊ ऽहं सुरर्षभाः\nयस्मिन देशे करिष्यध्वं यज्ञं काश्यपनन्दनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 21, + "text": "[देवाह]\nभगवन कृतकामाः समॊ यक्ष्यामस तव आप्तदक्षिणैः\nइमं तु देशं मुनयः पर्युपासन्त नित्यदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 22, + "text": "[भ]\nततॊ ऽगस्यश च कण्वश च भृगुर अत्रिर वृषा कपिः\nअसितॊ देवलश चैव देवयज्ञम उपागमन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ देवा महात्मान ईजिरे यज्ञम अच्युत\nतथा समापयाम आसुर यथाकालं सुरर्षभाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 24, + "text": "त इष्टयज्ञास तरिदशा हिमवत्य अचलॊत्तमे\nषष्ठम अंशं करतॊस तस्य भूमिदानं परचक्रिरे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 25, + "text": "परादेश मात्रं भूमेस तु यॊ दद्याद अनुपस्कृतम\nन सीदति स कृच्छ्रेषु न च दुर्गाण्य अवाप्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 26, + "text": "शीतवातातप सहां गृहभूमिं सुसंस्कृताम\nपरदाय सुरलॊकस्थः पुण्यान्ते ऽपि न चाल्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 27, + "text": "मुदितॊ वसते पराज्ञः शक्रेण सह पार्थिव\nरतिश्रय परदाता च सॊ ऽपि सवर्गे महीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 28, + "text": "अध्यापक कुले जातः शरॊत्रियॊ नियतेन्द्रियः\nगृहे यस्य वसेत तुष्टः परधानं लॊकम अश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 29, + "text": "तथा गवार्थे शरणं शीतवर्षसहं महत\nआ सप्तमं तारयति कुलं भरतसत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 30, + "text": "कषेत्रभूमिं ददल लॊके पुत्र शरियम अवाप्नुयात\nरत्नभूमिं परदत्त्वा तु कुलवंशं विवर्धयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 31, + "text": "न चॊषरां न निर्दग्धां महीं दद्यात कथं चन\nन शमशानपरीतां च न च पापनिषेविताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 32, + "text": "पारक्ये भूमिदेशे तु पितॄणां निर्पवेत तु यः\nतद भूमिस्वामि पितृभिः शराध कर्म विहन्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 33, + "text": "तस्मात करीवा महीं दद्यात सवल्पाम अपि विचक्षणः\nपिंडः पितृभ्यॊ दत्तॊ वै तस्यां भवति शाश्वतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 34, + "text": "अटवी पर्वताश चैव नदीतीर्थानि यानि च\nसराण्य अस्वामिकान्य आहुर न हि तत्र परिग्रहः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 35, + "text": "इत्य एतद भूमिदानस्य फलम उक्तं विशां पते\nअतः परं तु गॊदानं कीर्तयिष्यामि ते ऽनघ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 36, + "text": "गावॊ ऽधिकास तपस्विभ्यॊ यस्मात सर्वेभ्य एव च\nतस्मान महेश्वरॊ देवस तपस ताभिः समास्थितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 37, + "text": "बरह्मलॊके वसन्त्य एताः सॊमेन सह भारत\nआसां बरह्मर्षयः सिद्धाः परार्थयन्ति परां गतिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 38, + "text": "पयसा हविषा दध्ना शकृताप्य अथ चर्मणा\nअस्थिभिश चॊपकुर्वन्ति शृङ्गैर वालैश च भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 39, + "text": "नासां शीतातपौ सयातां सदैताः कर्म कुर्वते\nन वर्षं विषमं वापि दुःखम आसां भवत्य उत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 40, + "text": "बराह्मणैः सहिता यान्ति तस्मात परतरं पदम\nएकं गॊब्राह्मणं तस्मात परवदन्ति मनीषिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 41, + "text": "रन्ति देवस्य यज्ञे ताः पशुत्वेनॊपकल्पिताः\nततश चर्मण्वती राजन गॊचर्मभ्यः परवर्तिता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 42, + "text": "पशुत्वाच च विनिर्मुक्ताः परदानायॊपकल्पिताः\nता इमा विप्रमुख्येभ्यॊ यॊ ददाति महीपते\nनिस्तरेद आपदं कृच्छ्रां विषमस्थॊ ऽपि पार्थिव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 43, + "text": "गवां सहस्रदः परेत्य नरकं न परपश्यति\nसर्वत्र विजयं चापि लभते मनुजाधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 44, + "text": "अमृतं वै गवां कषीरम इत्य आह तरिदशाधिपः\nतस्माद ददाति यॊ धेनुम अमृतं स परयच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 45, + "text": "अग्नीनाम अव्ययं हय एतद धौम्यं वेद विदॊ विदुः\nतस्माद ददाति यॊ धेनुं स हौम्यं संप्रयच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 46, + "text": "सवर्गॊ वै मूर्तिमान एष वृषभं यॊ गवां पतिम\nविप्रे गुणयुते दद्यात स वै सवर्गे महीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 47, + "text": "पराणा वै पराणिनाम एते परॊच्यन्ते भरतर्षभ\nतस्माद ददाति यॊ धेनुं पराणान वै स परयच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 48, + "text": "गावः शरण्या भूतानाम इति वेद विदॊ विदुः\nतस्माद ददाति यॊ धेनुं शरणं संप्रयच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 49, + "text": "न वधार्थं परदातव्या न कीनाशे न नास्तिके\nगॊजीविने न दातव्या तथा गौः पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 50, + "text": "ददाति तादृशानां वै नरॊ गाः पापकर्मणाम\nअक्षयं नरकं यातीत्य एवम आहुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 51, + "text": "न कृशां पापवत्सां वा वन्ध्यां रॊगान्वितां तथा\nन वयङ्गां न परिश्रान्तां दद्याद गां बराह्मणाय वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 52, + "text": "दश गॊसहस्रदः सम्यक शक्रेण सह मॊदते\nअक्षयाँल लभते लॊकान नरः शतसहस्रदः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 53, + "text": "इत्य एतद गॊप्रदानं च तिलदानं च कीर्तितम\nतथा भूमिप्रदानं च शृणुष्वान्ने च भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 54, + "text": "अन्नदानं परधानं हि कौन्तेय परिचक्षते\nअन्नस्य हि परदनेन रन्तिदेवॊ दिवं गतः\nसवायम्भुवं महाभागं स पश्यति नराधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 55, + "text": "न हिरण्यैर न वासॊभिर नाश्वदानेन भारत\nपराप्नुवन्ति नराः शरेयॊ यथेहान्न परदाः परभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 56, + "text": "अन्नं वै परमं दरव्यम अन्नं शरीश च परा मता\nअन्नात पराणः परभवति तेजॊ वीर्यं बलं तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 57, + "text": "सद्भ्यॊ ददाति यश चान्नं सदैकाग्र मना नरः\nन स दुर्गाण्य अवाप्नॊतीत्य एवम आह पराशरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 58, + "text": "अर्चयित्वा यथान्यायं देवेभ्यॊ ऽननं निवेदयेत\nयदन्नॊ हि नरॊ राजंस तदन्नास तस्य देवताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 59, + "text": "कौमुद्यां शुक्लपक्षे तु यॊ ऽननदानं करॊत्य उत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 60, + "text": "स संतरति दुर्गाणि परेत्य चानन्त्यम अश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 61, + "text": "अभुक्त्वातिथये चान्नं परयच्छेद यः समाहितः\nस वै बरह्म विदां लॊकान पराप्नुयाद भरतर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 62, + "text": "सुकृच्छ्राम आपदं पराप्तश चान्नदः पुरुषस तरेत\nपापं तरति चैवेह दुष्कृतं चापकर्षति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 65, + "shloka": 63, + "text": "इत्य एतद अन्नदानस्य तिलदानस्य चैव ह\nभूमिदानस्य च फलं गॊदानस्य च कीर्तितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 66, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nशरुतं दानफलं तात यत तवया परिकीर्तितम\nअन्नं तु ते विशेषेण परशस्तम इह भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 66, + "shloka": 2, + "text": "पानीय दानं परमं कथं चेह महाफलम\nइत्य एतच छरॊतुम इच्छामि विस्तरेण पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 66, + "shloka": 3, + "text": "[भ]\nहन्त ते वर्तयिष्यामि यथावद भरतर्षभ\nगदतस तन ममाध्येह शृणु सत्यपराक्रम\nपानीय दानात परभृति सर्वं वक्ष्यामि ते ऽनघ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 66, + "shloka": 4, + "text": "यदन्नं यच च पानीयं संप्रदायाश्नुते नरः\nन तस्मात परमं दानं किं चिद अस्तीति मे मतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 66, + "shloka": 5, + "text": "अन्नात पराणभृतस तात परवर्तन्ते हि सर्वशः\nतस्माद अन्नं परं लॊके सर्वदानेषु कथ्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 66, + "shloka": 6, + "text": "अन्नाद बलं च तेजश च पराणिनां वर्धते सदा\nअन्नदानम अतस तस्माच छरेष्ठम आह परजापतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 66, + "shloka": 7, + "text": "सावित्र्या हय अपि कौन्तेय शरुतं ते वचनं शुभम\nयतश चैतद यथा चैतद देव सत्रे महामते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 66, + "shloka": 8, + "text": "अन्ने दत्ते नरेणेह पराणा दत्ता भवन्त्य उत\nपराणदानाद धि परमं न दानम इह विद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 66, + "shloka": 9, + "text": "शरुतं हि ते महाबाहॊ लॊमशस्यापि तद वचः\nपराणान दत्त्वा कपॊताय यत पराप्तं शिविना पुरा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 66, + "shloka": 10, + "text": "तां गतिं लभते दत्त्वा दविजस्यान्नं विशां पते\nगतिं विशिष्टां गच्छन्ति पराणदा इति नः शरुतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 66, + "shloka": 11, + "text": "अन्नं चापि परभवति पानीयात कुरुसत्तम\nनीर जातेन हि विना न किं चित संप्रवर्तते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 66, + "shloka": 12, + "text": "नीर जातश च भगवान सॊमॊ गरहगणेश्वरः\nअमृतं च सुधा चैव सवाहा चैव वषट तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 66, + "shloka": 13, + "text": "अन्नौषध्यॊ महाराज वीरुधश च जलॊद्भवाः\nयतः पराणभृतां पराणाः संभवन्ति विशां पते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 66, + "shloka": 14, + "text": "देवानाम अमृतं चान्नं नागानां च सुधा तथा\nपितॄणां च सवधा परॊक्ता पशूनां चापि वीरुधः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 66, + "shloka": 15, + "text": "अन्नम एव मनुष्याणां पराणान आहुर मनीषिणः\nतच च सर्वं नरव्याघ्र पानीयात संप्रवर्तते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 66, + "shloka": 16, + "text": "तस्मात पाणीय दानाद वै न परं विद्यते कव चित\nतच्च दद्यान नरॊ नित्यं य इच्छेद भूतिम आत्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 66, + "shloka": 17, + "text": "धन्यं यशस्यम आयुष्यं जलदानं विशां पते\nशत्रूंश चाप्य अधि कौन्तेय सदा तिष्ठति तॊयदः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 66, + "shloka": 18, + "text": "सर्वकामान अवाप्नॊति कीर्तिं चैवेह शाश्वतीम\nपरेत्य चानन्त्यम आप्नॊति पापेभ्यश च परमुच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 66, + "shloka": 19, + "text": "तॊयदॊ मनुजव्याघ्रस्वर्गं गत्वा महाद्युते\nअक्षयान समवाप्नॊति लॊकान इत्य अब्रवीन मनुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nतिलानां कीदृशं दानम अथ दीपस्य चैव ह\nअन्नानां वाससां चैव भूय एव बरवीहि मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nबराह्मणस्य च संवादं यमस्य च युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 3, + "text": "मध्यदेशे महान गरामॊ बराह्मणानां बभूव ह\nगङ्गायमुनयॊर मध्ये यामुनस्य गिरेर अधः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 4, + "text": "पर्णशालेति विख्यातॊ रमणीयॊ नराधिप\nविद्वांसस तत्र भूयिष्ठा बराह्मणाश चावसंस तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 5, + "text": "अथ पराह यमः कं चित पुरुषं कृष्णवाससम\nरक्ताक्षम ऊर्ध्वरॊमाणं काकजङ्घाक्षि नासिकम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 6, + "text": "गच्छ तवं बराह्मण गरामं ततॊ गत्वा तम आनय\nअगस्त्यं गॊत्रतश चापि नामतश चापि शर्मिणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 7, + "text": "शमे निविष्टं विद्वांसम अध्यापकम अनादृतम\nमा चान्यम आनयेथास तवं स गॊत्रं तस्य पार्श्वतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 8, + "text": "स हि तादृग गुणस तेन तुल्यॊ ऽधययन जन्मना\nअपत्येषु तथा वृत्ते समस्तेनैव धीमता\nतम आनय यथॊद्दिष्टं पूजा कार्या हि तस्य मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 9, + "text": "स गत्वा परतिकूलं तच चकार यम शासनम\nतम आक्रम्यानयाम आस परतिषिद्धॊ यमेन यः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 10, + "text": "तस्मै यमः समुत्थाय पूजां कृत्वा च वीर्यवान\nपरॊवाच नीयताम एष सॊ ऽनय आनीयताम इति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 11, + "text": "एवम उक्ते तु वचने धर्मराजेन स दविजः\nउवाच धर्मराजानं निर्विण्णॊ ऽधययनेन वै\nयॊ मे कालॊ भवेच छेषस तं वसेयम इहाच्युत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 12, + "text": "[यम]\nनाहं कालस्य विहितं पराप्नॊमीह कथं चन\nयॊ हि धर्मं चरति वै तं तु जानामि केवलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 13, + "text": "गच्छ विप्र तवम अद्यैव आलयं सवं महाद्युते\nबरूहि वा तवं यथा सवैरं करवाणि किम इत्य उत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 14, + "text": "[बर]\nयत तत्र कृत्वा सुमहत पुण्यं सयात तद बरवीहि मे\nसर्वस्य हि परमाणं तवं तरैलॊक्यस्यापि सत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 15, + "text": "[य]\nशृणु तत्त्वेन विप्रर्षे परदानविधिम उत्तमम\nतिलाः परमकं दानं पुण्यं चैवेह शाश्वतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 16, + "text": "तिलाश च संप्रदातव्या यथाशक्ति दविजर्षभ\nनित्यदानात सर्वकामांस तिला निर्वर्तयन्त्य उत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 17, + "text": "तिलाञ शराद्धे परशंसन्ति दानम एतद धयनुत्तमम\nतान परयच्छस्व विप्रेभ्यॊ विधिदृष्टेन कर्मणा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 18, + "text": "तिला भक्षयितव्याश च सदा तव आलभनं च तैः\nकार्यं सततम इच्छद्भिः शरेयः सर्वात्मना गृहे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 19, + "text": "तथापः सर्वदा देयाः पेयाश चैव न संशयः\nपुष्करिण्यस तडागानि कूपांश चैवात्र खानयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 20, + "text": "एतत सुदुर्लभतरम इह लॊके दविजॊत्तम\nआपॊ नित्यं परदेयास ते पुण्यं हय एतद अनुत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 21, + "text": "परपाश च कार्याः पानार्थं नित्यं ते दविजसत्तम\nभुक्ते ऽपय अथ परदेयं ते पानीयं वै विशेषतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 22, + "text": "इत्य उक्ते स तदा तेन यमदूतेन वै गृहान\nनीतश चकार च तथा सर्वं तद यम शासनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 23, + "text": "नीत्वा तं यमदूतॊ ऽपि गृहीत्वा शर्मिणं तदा\nययौ स धर्मराजाय नयवेदयत चापि तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 24, + "text": "तं धर्मराजॊ धर्मज्ञं पूजयित्वा परतापवान\nकृत्वा च संविदं तेन विससर्ज यथागतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 25, + "text": "तस्यापि च यमः सर्वम उपदेशं चकार ह\nपरत्येत्य च स तत सर्वं चकारॊक्तं यमेन तत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 26, + "text": "तथा परशंसते दीपान यमः पितृहितेप्सया\nतस्माद दीपप्रदॊ नित्यं संतारयति वै पितॄन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 27, + "text": "दातव्याः सततं दीपास तस्माद भरतसत्तम\nदेवानां च पितॄणां च चक्षुष्य आस्ते मताः परभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 28, + "text": "रत्नदानं च सुमहत पुण्यम उक्तं जनाधिप\nतानि विक्रीय यजते बराह्मणॊ हय अभयंकरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 29, + "text": "यद वै ददाति विप्रेभ्यॊ बराह्मणः परतिगृह्य वै\nउभयॊः सयात तद अक्षय्यं दातुर आदातुर एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 30, + "text": "यॊ ददाति सथितः सथित्यां तादृशाय परतिग्रहम\nउभयॊर अक्षयं धर्मं तं मनुः पराह धर्मवित" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 31, + "text": "वाससां तु परदानेन सवदारनिरतॊ नरः\nसुवस्त्रश च सुवेषश च भवतीत्य अनुशुश्रुम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 32, + "text": "गावः सुवर्णं च तथा तिलाश चैवानुवर्णिताः\nबहुशः पुरुषव्याघ्र वेद परामाण्य दर्शनात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 67, + "shloka": 33, + "text": "विवाहांश चैव कुर्वीत पुत्रान उत्पादयेत च\nपुत्रलाभॊ हि कौरव्य सर्वलाभाद विशिष्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 68, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nभूय एव कुरुश्रेष्ठ दानानां विधिम उत्तमम\nकथयस्व महाप्राज्ञ भूमिदानं विशेषतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 68, + "shloka": 2, + "text": "पृथिवीं कषत्रियॊ दद्याद बराह्मणस तां सवकर्मणा\nविधिवत परतिगृह्णीयान न तव अन्यॊ दातुम अर्हति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 68, + "shloka": 3, + "text": "सर्ववर्णैस तु यच छक्यं परदातुं फलकाङ्क्षिभिः\nवेदे वा यत समाम्नातं तन मे वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 68, + "shloka": 4, + "text": "[भ]\nतुल्यनामानि देयानि तरीणि तुल्यफलानि च\nसर्वकामफलानीह गावः पृथ्वी सरस्वती" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 68, + "shloka": 5, + "text": "यॊ बरूयाच चापि शिष्याय धर्म्यां बराह्मीं सरस्वतीम\nपृथिवी गॊप्रदानाभ्यां स तुल्यं फलम अश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 68, + "shloka": 6, + "text": "तथैव गाः परशंसन्ति न च देयं ततः परम\nसंनिकृष्टफलास ता हि लघ्व अर्थाश च युधिष्ठिर\nमातरः सर्वभूतानां गावः सर्वसुखप्रदाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 68, + "shloka": 7, + "text": "वृद्धिम आकाङ्क्षता नित्यं गावः कार्याः परदक्षिणाः\nमङ्गलायतनं देव्यस तस्मात पूज्याः सदैव हि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 68, + "shloka": 8, + "text": "परचॊदनं देवकृतं गवां कर्मसु वर्तताम\nपूर्वम एवाक्षरं नान्यद अभिधेयं कथं चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 68, + "shloka": 9, + "text": "परचारे वा निपाने वा बुधॊ नॊद्वेजयेत गाः\nतृषिता हय अभिवीक्षन्त्यॊ नरं हन्युः स बान्धवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 68, + "shloka": 10, + "text": "पितृसद्मानि सततं देवतायतनानि च\nपूयन्ते शकृता यासां पूतं किम अधिकं ततः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 68, + "shloka": 11, + "text": "गरास मुष्टिं परगवे दद्यात संवत्सरं तु यः\nअकृत्वा सवयम आहारं वरतं तत सार्वकामिकम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 68, + "shloka": 12, + "text": "स हि पुत्रान यशॊऽरथं च शरियं चाप्य अधिगच्छति\nनाशयत्य अशुभं चैव दुःस्वप्नं च वयपॊहति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 68, + "shloka": 13, + "text": "[य]\nदेयाः किं लक्षणा गावः काश चापि परिवर्जयेत\nकीदेशाय परदातव्या न देयाः कीदृशाय च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 68, + "shloka": 14, + "text": "[बः]\nअसद्वृत्ताय पापाय लुब्धायानृत वादिने\nहव्यकव्य वयपेताय न देया गौः कथं चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 68, + "shloka": 15, + "text": "भिक्षवे बहुपुत्राय शरॊत्रियायाहिताग्नये\nदत्त्वा दश गवां दाता लॊकान आप्नॊत्य अनुत्तमान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 68, + "shloka": 16, + "text": "यं चैव धर्मं कुरुते तस्य पुण्यफलं च यत\nसर्वस्यैवांश भाग दाता तन्निमित्तं परवृत्तयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 68, + "shloka": 17, + "text": "यश चैनम उत्पादयति यश चैनं तरायते भयात\nयश चास्य कुरुते वृत्तिं सर्वे ते पितरस तरयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 68, + "shloka": 18, + "text": "कल्मषं गुरुशुश्रूषा हन्ति मानॊ महद यशः\nअपुत्रतां तरयः पुत्रा अवृत्तिं दश धेनवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 68, + "shloka": 19, + "text": "वेदान्तनिष्ठस्य बहुश्रुतस्य; परज्ञान तृप्तस्य जितैन्द्रियस्य\nशिष्टस्य दान्तस्य यतस्य चैव; भूतेषु नित्यं परियवादिनश च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 68, + "shloka": 20, + "text": "यः कषुद्भयाद वै न विकर्म कुर्यान; मृदुर दान्तश चातिथेयश च नित्यम\nवृत्तिं विप्रायातिसृजेत तस्मै; यस तुल्यशीलश च सपुत्रदारः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 68, + "shloka": 21, + "text": "शुभे पात्रे ये गुणा गॊप्रदाने; तावान दॊषॊ बराह्मण सवापहारे\nसर्वावस्थं बराह्मण सवापहारॊ; दाराश चैषां दूरतॊ वर्जनीयाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nअत्रैव कीर्त्यते सद्भिर बराह्मण सवाभिमर्शने\nनृगेण सुमहत कृच्छ्रं यद अवाप्तं कुरूद्वह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 2, + "text": "निविशन्त्यां पुरा पार्थ दवारवत्याम इति शरुतिः\nअदेश्यत महाकूपस तृणवीरुत समावृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 3, + "text": "परयत्नं तत्र कुर्वाणास तस्मात कूपाज जलार्थिनः\nशरमेण महता युक्तास तस्मिंस तॊये सुसंवृते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 4, + "text": "ददृशुस ते महाकायं कृकलासम अवस्थितम\nतस्य चॊद्धरणे यत्नम अकुर्वंस ते सहस्रशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 5, + "text": "परग्रहैश चर्म पट्टैश च तं बद्ध्वा पर्वतॊपमम\nनाशक्नुवन समुद्धर्तुं ततॊ जग्मुर जनार्दनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 6, + "text": "खम आवृत्यॊद पानस्य कृकलासः सथितॊ महान\nतस्य नास्ति समुद्धर्तेत्य अथ कृष्णे नयवेदयन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 7, + "text": "स वासुदेवेन समुद्धृतश च; पृष्टश च कामान निजगाद राजा\nनृगस तदात्मानम अथॊ नयवेदयत; पुरातनं यज्ञसहस्रयाजिनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 8, + "text": "तथा बरुवाणं तु तम आह माहवः; शुभं तवया कर्मकृतं न पापकम\nकथं भवान दुर्गतिम ईदृशं गतॊ; नरेन्द्र तद बरूहि किम एतद ईदृशम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 9, + "text": "शतं सहस्राणि शतं गवां पुनः; पुनः शतान्य अष्ट शतायुतानि\nतवया पुरा दत्तम इतीह शुश्रुम; नृप दविजेभ्यः कव नु तद्गतं तव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 10, + "text": "नृगस ततॊ ऽबरवीत कृष्णं बराह्मणस्याग्निहॊत्रिणः\nपरॊषितस्य परिभ्रष्टा गौर एका मम गॊधने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 11, + "text": "गवां सहस्रे संख्याता तदा सा पशुपैर मम\nसा बराह्मणाय मे दत्ता परेत्यार्थम अभिकाङ्क्षता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 12, + "text": "अपश्यत परिमार्गंश च तां यां परगृहे दविजः\nममेयम इति चॊवाच बराह्मणॊ यस्य साभवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 13, + "text": "ताव उभौ समनुप्राप्तौ विवदन्तौ भृशज्वरौ\nभवान दाता भवान हर्तेत्य अथ तौ मां तदॊचतुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 14, + "text": "शतेन शतसंख्येन गवां विनिमयेन वै\nयाचे परतिग्रहीतारं स तु माम अब्रवीद इदम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 15, + "text": "देशकालॊपसंपन्ना दॊग्ध्री कषान्ताविवत्सला\nसवादु कषीरप्रदा धन्या मम नित्यं निवेशने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 16, + "text": "कृशं च भरते या गौर मम पुत्रम अपस्तनम\nन सा शक्या मया हातुम इत्य उक्त्वा स जगाम ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 17, + "text": "ततस तम अपरं विप्रं याचे विनिमयेन वै\nगवां शतसहस्रं वै तत कृते गृह्यताम इति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 18, + "text": "[बर]\nन राज्ञां परतिगृह्णामि शक्तॊ ऽहं सवस्य मार्गणे\nसैव गौर दीयतां शीघ्रं ममेति मधुसूदन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 19, + "text": "रुक्मम अश्वांश च ददतॊ रजतं सयन्दनांस तथा\nन जग्राह ययौ चापि तदा स बराह्मणर्षभः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 20, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु चॊदितः कालधर्मणा\nपितृलॊकम अहं पराप्य धर्मराजम उपागमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 21, + "text": "यमस तु पूजयित्वा मां ततॊ वचनम अब्रवीत\nनान्तः संख्यायते राजंस तव पुण्यस्य कर्मणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 22, + "text": "अस्ति चैव कृतं पापम अज्ञानात तद अपि तवया\nचरस्व पापं पश्चाद वा पूर्वं वा तवं यथेच्छसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 23, + "text": "रक्षितास्मीति चॊक्तं ते परतिज्ञा चानृता तव\nबराह्मण सवस्य चादानं तरिविधस ते वयतिक्रमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 24, + "text": "पूर्वं कृच्छ्रं चरिष्ये ऽहं पश्चाच छुभम इति परभॊ\nधर्मराजं बरुवन्न एवं पतितॊ ऽसमि महीतले" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 25, + "text": "अश्रौषं परच्युतश चाहं यमस्यॊच्चैः परभाषतः\nवासुदेवः समुद्धर्ता भविता ते जनार्दनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 26, + "text": "पूर्णे वर्षसहस्रान्ते कषीणे कर्मणि दुष्कृते\nपराप्स्यसे शाश्वताँल लॊकाञ जितान सवेनैव कर्मणा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 27, + "text": "कूपे ऽऽतमानम अधःशीर्षम अपश्यं पतितं च ह\nतिर्यग्यॊनिम अनुप्राप्तं न तु माम अजहात समृतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 28, + "text": "तवया तु तारितॊ ऽसम्य अद्य किम अन्यत्र तपॊबलात\nअनुजानीहि मां कृष्ण गच्छेयं दिवम अद्य वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 29, + "text": "अनुज्ञातः स कृष्णेन नमस्कृत्य जनार्दनम\nविमानं दिव्यम आस्थाय ययौ दिवम अरिंदम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 30, + "text": "ततस तस्मिन दिवं पराप्ते नृगे भरतसत्तम\nवासुदेव इमं शलॊकं जगाद कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 31, + "text": "बराह्मण सवं न हर्तव्यं पुरुषेण विजानता\nबराह्मण सवं हृतं हन्ति नृगं बराह्मण गौर इव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 32, + "text": "सतां समागमः सद्भिर नाफलः पार्थ विद्यते\nविमुक्तं नरकात पश्य नृगं साधु समागमात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 69, + "shloka": 33, + "text": "परदानं फलवत तत्र दरॊहस तत्र तथाफलः\nअपचारं गवां तस्माद वर्जयेत युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 1, + "text": "दत्तानां फलसंप्राप्तिं गवां परब्रूहि मे ऽनघ\nविस्तरेण महाबाहॊ न हि तृप्यामि कथ्यताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nऋषेर उद्दालकेर वाक्यं नाचिकेतस्य चॊभयॊः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 3, + "text": "ऋषिर उद्दालकिर दीक्षाम उपगम्य ततः सुतम\nतवं माम उपचरस्वेति नाचिकेतम अभाषत\nसमाप्ते नियमे तस्मिन महर्षिः पुत्रम अब्रवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 4, + "text": "उपस्पर्शन सक्तस्य सवाख्याय निरतस्य च\nइध्मा दर्भाः सुमनसः कलशश चाभितॊ जलम\nविस्मृतं मे तद आदाय नदीतीराद इहाव्रज" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 5, + "text": "गत्वानवाप्य तत सर्वं नदीवेगसमाप्लुतम\nन पश्यामि तद इत्य एवं पितरं सॊ ऽबरवीन मुनिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 6, + "text": "कषुत्पिपासा शरमाविष्टॊ मुनिर उद्दालकिस तदा\nयमं पश्येति तं पुत्रम अशपत स महातपाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 7, + "text": "तथा स पित्राभिहतॊ वाग्वज्रेण कृताञ्जलिः\nपरसीदेति बरुवन्न एव गतसत्त्वॊ ऽपतद भुवि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 8, + "text": "नाचिकेतं पिता दृष्ट्वा पतितं दुःखमूर्छितः\nकिं मया कृतम इत्य उक्त्वा निपपात महीतले" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 9, + "text": "तस्य दुःखपरीतस्य सवं पुत्रम उपगूहत\nवयतीतं तद अहः शेषं सा चॊग्रा तत्र शर्वरी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 10, + "text": "पित्र्येणाश्रु परपातेन नाचिकेतः कुरूद्वह\nपरास्पन्दच छयने कौश्ये वृष्ट्या सस्यम इवाप्लुतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 11, + "text": "स पर्यपृच्छत तं पुत्रं शलाघ्यं परत्यागतं पुनः\nदिव्यैर गन्धैः समादिग्धं कषीणस्वप्नम इवॊत्थितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 12, + "text": "अपि पुत्र जिता लॊकाः शुभास ते सवेन कर्मणा\nदिष्ट्या चासि पुनः पराप्तॊ न हि ते मानुषं वपुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 13, + "text": "परत्यक्षदर्शी सर्वस्य पित्रा पृष्टॊ महात्मना\nअन्वर्थं तं पितुर मध्ये महर्षीणां नयवेदयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 14, + "text": "कुर्वन भवच छासनम आशु यातॊ; हय अहं विशालां रुचिरप्रभावाम\nवैवस्वतीं पराप्य सबाम अपश्यं; सहस्रशॊ यॊजनहैम भौमाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 15, + "text": "दृष्ट्वैव माम अभिमुखम आपतन्तं; गृहं निवेद्यासनम आदिदेश\nवैवस्वतॊ ऽरघ्यादिभिर अर्हणैश च; भवत कृते पूजयाम आस मां सः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 16, + "text": "ततस तव अहं तं शनकैर अवॊचं; वृतं सदस्यैर अभिपूज्यमानम\nपराप्तॊ ऽसमि ते विषयं धर्मराज; लॊकान अर्हे यान सम तान मे विधत्स्व" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 17, + "text": "यमॊ ऽबरवीन मां न मृतॊ ऽसि सौम्य; यमं पश्येत्य आह तु तवां तपस्वी\nपिता परदीप्ताग्निसमानतेजा; न तच छक्यम अनृतं विप्र कर्तुम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 18, + "text": "देष्टस ते ऽहं परतिगच्छस्व तात; शॊचत्य असौ तव देहस्य कर्ता\nददामि किं चापि मनः परणीतं; परियातिथे तव कामान वृणीष्व" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 19, + "text": "तेनैवम उक्तस तम अहं परत्यवॊचं; पराप्तॊ ऽसमि ते विषयं दुर्निवर्त्यम\nइच्छाम्य अहं पुण्यकृतां समृद्धाँल; लॊकान दरष्टुं यदि ते ऽहं वरार्हः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 20, + "text": "यानं समारॊप्य तु मां स देवॊ; वाहैर युक्तं सुप्रभं भानुमन्तम\nसंदर्शयाम आस तदा सम लॊकान; सर्वांस तदा पुण्यकृतां दविजेन्द्र" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 21, + "text": "अपश्यं तत्र वेश्मानि तैजसानि कृतात्मनाम\nनाना संस्थान रूपाणि सर्वरत्नमयानि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 22, + "text": "चन्द्रमण्डलशुभ्राणि किङ्किणीजालवन्ति च\nअनेकशतभौमानि सान्तर जलवनानि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 23, + "text": "वैडूर्यार्क परकाशानि रूप्यरुक्ममयानि च\nतरुणादित्यवर्णानि सथावराणि चराणि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 24, + "text": "भक्ष्यभॊज्यमयाञ शैलान वासांसि शयनानि च\nसर्वकामफलांश चैव वृक्षान भवनसंस्थितान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 25, + "text": "नद्यॊ वीथ्यः सभा वापी दीर्घिकाश चैव सर्वशः\nघॊषवन्ति च यानानि युक्तान्य एव सहस्रशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 26, + "text": "कषीरस्रवा वै सरितॊ गिरींश च; सर्पिस तथा विमलं चापि तॊयम\nवैवस्वतस्यानुमतांश च देशान; अदृष्टपूर्वान सुबहून अपश्यम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 27, + "text": "सर्वं दृष्ट्वा तद अहं धर्मराजम; अवॊचं वै परभविष्णुं पुराणम\nकषीरस्यैताः सर्पिषश चैव नद्यः; शश्वत सरॊताः कस्य भॊज्याः परदिष्टाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 28, + "text": "यमॊ ऽबरवीद विद्धि भॊज्यास तवम एता; ये दातारः साधवॊ गॊरसानाम\nअन्ये लॊकाः शाश्वता वीतशॊकाः; समाकीर्णा गॊप्रदाने रतानाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 29, + "text": "न तव एवासां दानमात्रं परशस्तं; पात्रं कालॊ गॊविशेषॊ विधिश च\nजञात्वा देया विप्र गवान्तरं हि; दुःखं जञातुं पावकादित्यभूतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 30, + "text": "सवाध्यायाढ्यॊ यॊ ऽतिमात्रं तपस्वी; वैतानस्थॊ बराह्मणः पात्रम आसाम\nकृच्छ्रॊत्सृष्टाः पॊषणाभ्यागताश च; दवारैर एतैर गॊविशेषाः परशस्ताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 31, + "text": "तिस्रॊ रात्रीर अद्भिर उपॊष्य भूमौ; तृप्ता गावस तर्पितेभ्यः परदेयाः\nवत्सैः परीताः सुप्रजाः सॊपचारास; तर्यहं दत्त्वा गॊरसैर वर्तितव्यम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 32, + "text": "दत्त्वा धेनुं सुव्रतां कांस्यदॊहां; कल्याण वत्साम अपलायिनीं च\nयावन्ति लॊमानि भवन्ति तस्यास; तावद वर्षाण्य अश्नुते सवर्गलॊकम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 33, + "text": "तथानड्वाहं बराह्मणाय परदाय; दान्तं धुर्यं बलवन्तं युवानम\nकुलानुजीवं वीर्यवन्तं बृहन्तं; भुङ्क्ते लॊकान संमितान धेनुदस्य" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 34, + "text": "गॊषु कषान्तं गॊशरण्यं कृतज्ञं; वृत्ति गलानं तादृशं पात्रम आहुः\nवृत्ति गलाने संभ्रमे वा महार्थे; कृष्यर्थे वा हॊमहेतॊः परसूत्याम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 35, + "text": "गुर्वर्थे वा बाल पुष्ट्याभिषङ्गाद; गावॊ दातुं देशकालॊ ऽविशिष्टः\nअन्तर्जाताः सुक्रय जञानलब्धाः; पराणक्रीता निर्जिताश चौदकाश च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 36, + "text": "[नचिकेतस]\nशरुत्वा वैवस्वतवचस तम अहं पुनर अब्रुवम\nअगॊमी गॊप्रदातॄणां कथं लॊकान निगच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 37, + "text": "ततॊ यमॊ ऽबरवीद धीमान गॊप्रदाने परां गतिम\nगॊप्रदानानुकल्पं तु गाम ऋते सन्ति गॊप्रदाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 38, + "text": "अलाभे यॊ गवां दद्याद घृतधेनुं यतव्रतः\nतस्यैता घृतवाहिन्यः कषरन्ते वत्सला इव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 39, + "text": "घृतालाभे च यॊ दद्यात तिलधेनुं यतव्रतः\nस दुर्गात तारितॊ धेन्वा कषीरनद्यां परमॊदते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 40, + "text": "तिलालाभे च यॊ दद्याज जलधेनुं यतव्रतः\nस कामप्रवहां शीतां नदीम एताम उपाश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 41, + "text": "एवमादीनि मे तत्र धर्मराजॊ नयदर्शयत\nदृष्ट्वा च परमं हर्षम अवापम अहम अच्युत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 42, + "text": "निवेदये चापि परियं भवत्सु; करतुर महान अल्पधनप्रचारः\nपराप्तॊ मया तात स मत्प्रसूतः; परपत्स्यते वेद विधिप्रवृत्तः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 43, + "text": "शापॊ हय अयं भवतॊ ऽनुग्रहाय; पराप्तॊ मया यत्र दृष्टॊ यमॊ मे\nदानव्युष्टिं तत्र दृष्ट्वा महार्थां; निःसंदिग्धं दानधर्मांश चरिष्ये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 44, + "text": "इदं च माम अब्रवीद धर्मराजः; पुनः पुनः संप्रहृष्टॊ दविजर्षे\nदानेन तात परयतॊ ऽभूः सदैव; विशेषतॊ गॊप्रदानं च कुर्याः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 45, + "text": "शुद्धॊ हय अर्थॊ नावमन्यः सवधर्मात; पात्रे देयं देशकालॊपपन्ने\nतस्माद गावस ते नित्यम एव परदेया; मा भूच च ते संशयः कश चिद अत्र" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 46, + "text": "एताः पुरा अददन नित्यम एव; शान्तात्मानॊ दानपथे निविष्टाः\nतपांस्य उग्राण्य अप्रतिशङ्कमानास; ते वै दानं परददुश चापि शक्त्या" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 47, + "text": "काले शक्त्या मत्सरं वर्जयित्वा; शुद्धात्मानः शरद्धिनः पुण्यशीलाः\nदत्त्वा तप्त्वा लॊकम अमुं परपन्ना; देदीप्यन्ते पुण्यशीलाश च नाके" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 48, + "text": "एतद दानं नयायलब्धं दविजेभ्यः; पात्रे दत्तं परापणीयं परीक्ष्य\nकाम्याष्टम्यां वर्तिताव्यं दशाहं; रसैर गवां शकृता परस्नवैर वा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 49, + "text": "वेद वरती सयाद वृषभ परदाता; वेदावाप्तिर गॊयुगस्य परदाने\nतीर्थावाप्तिर गॊप्रयुक्त परदाने; पापॊत्सर्गः कपिलायाः परदाने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 50, + "text": "गाम अप्य एकां कपिलां संप्रदाय; नयायॊपेतां कल्मषाद विप्रमुच्येत\nगवां रसात परमं नास्ति किं चिद; गवां दानं सुमहत तद वदन्ति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 51, + "text": "गावॊ लॊकान धारयन्ति कषरन्त्यॊ; गावश चान्नं संजनयन्ति लॊके\nयस तज जानन न गवां हार्दम एति; स वै गन्ता निरयं पापचेताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 52, + "text": "यत ते दातुं गॊसहस्रं शतं वा; शतार्धं वा दशवा साधु वत्साः\nअप्य एकां वा साधवे बराह्मणाय; सास्यामुष्मिन पुण्यतीर्था नदी वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 53, + "text": "पराप्त्या पुष्ट्या लॊकसंरक्षणेन; गावस तुल्याः सूर्यपादैः पृथिव्याम\nशब्दश चैकः संततिश चॊपभॊगस; तस्माद गॊदः सूर्य इवाभिभाति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 54, + "text": "गुरुं शिष्यॊ वरयेद गॊप्रदाने; स वै वक्ता नियतं सवर्गदाता\nविधिज्ञानां सुमहान एष धर्मॊ; विधिं हय आद्यं विधयः संश्रयन्ति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 55, + "text": "एतद दानं नयायलब्धं दविजेभ्यः; पात्रे दत्त्वा परापयेथाः परीक्ष्य\nतवय्य आशंसन्त्य अमरा मानवाश च; वयं चापि परसृते पुण्यशीलाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 70, + "shloka": 56, + "text": "इत्य उक्तॊ ऽहं धर्मराज्ञा महर्षे; धर्मात्मानं शिरसाभिप्रणम्य\nअनुज्ञातस तेन वैवस्वतेन; परत्यागमं भगवत पादमूलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 71, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nउक्तं वै गॊप्रदानं ते नाचिकेतम ऋषिं परति\nमाहात्म्यम अपि चैवॊक्तम उद्देशेन गवां परभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 71, + "shloka": 2, + "text": "नृगेण च यथा दुःखम अनुभूतं महात्मना\nएकापराधाद अज्ञानात पितामह महामते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 71, + "shloka": 3, + "text": "दवारवत्यां यथा चासौ निविशन्त्यां समुद्धृतः\nमॊक्षहेतुर अभूत कृष्णस तद अप्य अवधृतं मया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 71, + "shloka": 4, + "text": "किं तव अस्ति मम संदेहॊ गवां लॊकं परति परभॊ\nतत्त्वतः शरॊतुम इच्छामि गॊदा यत्र विशन्त्य उत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 71, + "shloka": 5, + "text": "[भ]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nयथापृच्छत पद्मयॊनिम एतद एव शतक्रतुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 71, + "shloka": 6, + "text": "[षक्र]\nसवर्लॊकवासिनां लक्ष्मीम अभिभूय सवया तविषा\nगॊलॊकवासिनः पश्ये वरजतः संशयॊ ऽतर मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 71, + "shloka": 7, + "text": "कीदृशा भगवँल लॊका गवां तद बरूहि मे ऽनघ\nयान आवसन्ति दातार एतद इच्छामि वेदितुम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 71, + "shloka": 8, + "text": "कीदृशाः किं फलाः कः सवित परमस तत्र वै गुणः\nकथं च पुरुषास तत्र गच्छन्ति विगतज्वराः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 71, + "shloka": 9, + "text": "कियत कालं परदानस्य दाता च फलम अश्नुते\nकथं बहुविधं दानं सयाद अल्पम अपि वा कथम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 71, + "shloka": 10, + "text": "बह्वीनां कीदृशं दानम अल्पानां वापि कीदृशम\nअदत्त्वा गॊप्रदाः सन्ति केन वा तच च शंस मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 71, + "shloka": 11, + "text": "कथं च बहु दाता सयाद अल्पदात्रा समः परभॊ\nअल्पप्रदाता बहुदः कथं च सयाद इहेश्वर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 71, + "shloka": 12, + "text": "कीदृशी दक्षिणा चैव गॊप्रदाने विशिष्यते\nएतत तथ्येन भगवन मम शंसितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nयॊ ऽयं परश्नस तवया पृष्टॊ गॊप्रदानाधिकारवान\nनास्य परष्टास्ति लॊके ऽसमिंस तवत्तॊ ऽनयॊ हि शतक्रतॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 2, + "text": "सन्ति नानाविधा लॊका यांस तवं शक्र न पश्यसि\nपश्यामि यान अहं लॊकान एकपत्न्यश च याः सत्रियः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 3, + "text": "कर्मभिश चापि सुशुभैः सुव्रता ऋषयस तथा\nस शरीरा हि तान यान्ति बराह्मणाः शुभवृत्तयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 4, + "text": "शरीरन्यास मॊक्षेण मनसा निर्मलेन च\nसवप्नभूतांश च ताँल लॊकान पश्यन्तीहापि सुव्रतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 5, + "text": "ते तु लॊकाः सहस्राक्ष शृणु यादृग गुणान्विताः\nन तत्र करमते कालॊ न जरा न च पापकम\nतथान्यन नाशुभं किं चिन न वयाधिस तत्र न कलमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 6, + "text": "यद यच च गावॊ मनसा तस्मिन वाञ्छन्ति वासव\nतत सर्वं परापयन्ति सम मम परत्यक्षदर्शनात\nकामगाः कामचारिण्यः कामात कामांश च भुञ्जते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 7, + "text": "वाप्यः सरांसि सरितॊ विविधानि वनानि च\nगृहाणि पर्वताश चैव यावद दरव्यं च किं चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 8, + "text": "मनॊज्ञं सर्वभूतेभ्यः सर्वं तत्र परदृश्यते\nईदृशान विद्धि ताँल लॊकान नास्ति लॊकस ततॊ ऽधिकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 9, + "text": "तत्र सर्वसहाः कषान्ता वत्सला गुरुवर्तिनः\nअहंकारैर विरहिता यान्ति शक्र नरॊत्तमाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 10, + "text": "यः सर्वमांसानि न भक्षयीत; पुमान सदा यावद अन्याय युक्तः\nमातापित्रॊर अर्चिता सत्ययुक्तः; शुश्रूषिता बराह्मणानाम अनिन्द्यः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 11, + "text": "अक्रॊधनॊ गॊषु तथा दविजेषु; धर्मे रतॊ गुरुशुश्रूषकश च\nयावज जीवं सत्यवृत्ते रतश च; दाने रतॊ यः कषमी चापराधे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 12, + "text": "मृदुर दान्तॊ देवपरायणश च; सर्वातिथिश चापि तथा दयावान\nईदृग गुणॊ मानवः संप्रयाति; लॊकं गवां शाश्वतं चाव्ययं च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 13, + "text": "न पारदारी पश्यति लॊकम एनं; न वै गुरुघ्नॊ न मृषा परलापी\nसदापवादी बराह्मणः शान्तवेदॊ; दॊषैर अन्यैर यश च युक्तॊ दुरात्मा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 14, + "text": "न मित्र धरुन नैकृतिकः कृतघ्नः; शठॊ ऽनृजुर धर्मविद्वेषकश च\nन बरह्महा मनसापि परपश्येद; गवां लॊकं पुण्यकृतां निवासम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 15, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं नैपुणेन सुरेश्वर\nगॊप्रदान रतानां तु फलं शृणु शतक्रतॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 16, + "text": "दायाद्य लब्धैर अर्थैर यॊ गाः करीत्वा संप्रयच्छति\nधर्मार्जित धनक्रीतान स लॊकान अश्नुते ऽकषयान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 17, + "text": "यॊ वै दयूते धनं जित्वा गाः करीत्वा संप्रयच्छति\nस दिव्यम अयुतं शक्र वर्षाणां फलम अश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 18, + "text": "दायाद्या यस्य वै गावॊ नयायपूर्वैर उपार्जिताः\nपरदतास ताः परदातॄणां संभवन्त्य अक्षया धरुवाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 19, + "text": "परतिगृह्य च यॊ दद्याद गाः सुशुद्धेन चेतसा\nतस्यापीहाक्षयाँल लॊकान धरुवान विद्धि शचीपते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 20, + "text": "जन्मप्रभृति सत्यं च यॊ बरूयान नियतेन्द्रियः\nरुगु दविज सहः कषान्तस तस्य गॊभिः समा गतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 21, + "text": "न जातु बराह्मणॊ वाच्यॊ यद अवाच्यं शचीपते\nमनसा गॊषु न दरुह्येद गॊवृत्तिर गॊऽनुकम्पकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 22, + "text": "सत्ये धर्मे च निरतस तस्य शक्र फलं शृणु\nगॊसहस्रेण समिता तस्य धेनुर भवत्य उत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 23, + "text": "कषत्रियस्य गुणैर एभिर अन्वितस्य फलं शृणु\nतस्यापि शततुल्या गौर भवतीति विनिश्चयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 24, + "text": "वैश्यस्यैते यदि गुणास तस्य पञ्चाशतं भवेत\nशूद्रस्यापि विनीतस्य चतुर्भागफलं समृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 25, + "text": "एतच चैवं यॊ ऽनुतिष्ठेत युक्तः; सत्येन युक्तॊ गुरुशुश्रूषया च\nदान्तः कषान्तॊ देवतार्ची परशान्तः; शुचिर बुद्धॊ धर्मशीलॊ ऽनहंवाक" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 26, + "text": "महत फलं पराप्नुते स दविजाय; दत्त्वा दॊग्ध्रीं विधिनानेन धेनुम\nनित्यं दद्याद एकभक्तः सदा च; सत्ये सथिरॊ गुरुशुश्रूषिता च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 27, + "text": "वेद धयायी गॊषु यॊ भक्तिमांश च; नित्यं दृष्ट्वा यॊ ऽभिनन्देत गाश च\nआ जातितॊ यश च गवां नमेत; इदं फलं शक्र निबॊध तस्य" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 28, + "text": "यत सयाद इष्ट्वा राजसूये फलं तु; यत सयाद इष्ट्वा बहुना काञ्चनेन\nएतत तुल्यं फलम अस्याहुर अग्र्यं; सर्वे सन्तस तव ऋषयॊ ये च सिद्धाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 29, + "text": "यॊ ऽगरं भक्तान किं चिद अप्राश्य दद्याद; गॊभ्यॊ नित्यं गॊव्रती सत्यवादी\nशान्तॊ बुद्धॊ गॊसहस्रस्य पुण्यं; संवत्सरेणाप्नुयात पुण्यशीलः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 30, + "text": "य एकं भक्तम अश्नीयाद दद्याद एकं गवां च यत\nदशवर्षाण्य अनन्तानि गॊव्रती गॊऽनुकम्पकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 31, + "text": "एकेनैव च भक्तेन यः करीत्वा गां परयच्छति\nयावन्ति तस्य परॊक्तानि दिवसानि शतक्रतॊ\nतावच छतानां स गवां फलम आप्नॊति शाश्वतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 32, + "text": "बराह्मणस्य फलं हीदं कषत्रिये ऽभिहितं शृणु\nपञ्च वार्षिकम एतत तु कषत्रियस्य फलं समृतम\nततॊ ऽरधेन तु वैश्यस्य शूद्रॊ वैश्यार्धतः समृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 33, + "text": "यश चात्मविक्रयं कृत्वा गाः करीत्वा संप्रयच्छति\nयावतीः सपर्शयेद गा वै तावत तु फलम अश्नुते\nलॊम्नि लॊम्नि महाभाग लॊकाश चास्याक्षयाः समृताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 34, + "text": "संग्रामेष्व अर्जयित्वा तु यॊ वै गाः संप्रयच्छति\nआत्मविक्रय तुल्यास ताः शाश्वता विद्धि कौशिक" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 35, + "text": "अलाभे यॊ गवां दद्यात तिलधेनुं यतव्रतः\nदुर्गात स तारितॊ धेन्वा कषीरनद्यां परमॊदते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 36, + "text": "न तव एवासां दानमात्रं परशस्तं; पात्रं कालॊ गॊविशेषॊ विधिश च\nकालज्ञानं विप्र गवान्तरं हि; दुःखं जञातुं पावकादित्यभूतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 37, + "text": "सवाध्यायाढ्यं शुद्धयॊनिं परशान्तं; वैतानस्थं पापभीरुं कृतज्ञम\nगॊषु कषान्तं नातितीक्ष्णं शरण्यं वृत्ति; गलानं तादृशं पात्रम आहुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 38, + "text": "वृत्ति गलाने सीदति चाति मात्रं; कृष्यर्थं वा हॊमहेतॊः परसूत्याम\nगुर्वर्थं वा बाल संवृद्धये वा; धेनुं दद्याद देशकाले विशिष्टे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 39, + "text": "अन्तर्जाताः सुक्रय जञानलब्धाः; पराणक्रीता निर्जिताश चौकजाश च\nकृच्छ्रॊत्सृष्टाः पॊषणाभ्यागताश च; दवारैर एतैर गॊविशेषाः परशस्ताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 40, + "text": "बलान्विताः शीलवयॊपपन्नाः; सर्वाः परशंसन्ति सुगन्धवत्यः\nयथा हि गङ्गा सरितां वरिष्ठा; तथार्जुनीनां कपिला वरिष्ठा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 41, + "text": "तिस्रॊ रात्रीस तव अद्भिर उपॊष्य भूमौ; तृप्ता गावस तर्पितेभ्यः परदेयाः\nवत्सैः पुष्टैः कषीरपैः सुप्रचारास; तयहं दत्त्वा गॊरसैर वर्तितव्यम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 42, + "text": "दत्त्वा धेनुं सुव्रतां साधु वत्सां; कल्याण वृत्ताम अपलायिनीं च\nयावन्ति लॊमानि भवन्ति तस्यास; तावन्ति वर्षाणि वसत्य अमुत्र" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 43, + "text": "तथानड्वाहं बराह्मणायाथ धुर्यं; दत्त्वा युवानं बलिनं विनीतम\nहलस्य बॊढारम अनन्तवीर्यं; पराप्नॊति लॊकान दश धेनुदस्य" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 44, + "text": "कान्तारे बराह्मणान गाश च यः परित्राति कौशिक\nकषेमेण च विमुच्येत तस्य पुण्यफलं शृणु\nअश्वमेध करतॊस तुल्यं फलं भवति शाश्वतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 45, + "text": "मृत्युकाले सहस्राक्ष यां वृत्तिम अनुकाङ्क्षते\nलॊकान बहुविधान दिव्यान यद वास्य हृदि वर्तते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 46, + "text": "तत सर्वं समवाप्नॊति कर्मणा तेन मानवः\nगॊभिश च समनुज्ञातः सर्वत्र स महीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 47, + "text": "यस तव एतेनैव विधिना गां वनेष्व अनुगच्छति\nतृणगॊमय पर्णाशी निःस्पृहॊ नियतः शुचिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 72, + "shloka": 48, + "text": "अकामं तेन वस्तव्यं मुदितेन शतक्रतॊ\nमम लॊके सुरैः सार्धं लॊके यत्रापि चेच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 73, + "shloka": 1, + "text": "[इन्द्र]\nजानन यॊ गाम अपहरेद विक्रीयाद वार्थ कारणात\nएतद विज्ञातुम इच्छामि का नु तस्य गतिर भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 73, + "shloka": 2, + "text": "[बर]\nभक्षार्थं विक्रयार्थं वा ये ऽपहारं हि कुर्वते\nदानार्थं वा बराह्मणाय तत्रेदं शरूयतां फलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 73, + "shloka": 3, + "text": "विक्रयार्थं हि यॊ हिंस्याद भक्षयेद वा निर अङ्कुशः\nघातयानं हि पुरुषं ये ऽनुमन्येयुर अर्थिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 73, + "shloka": 4, + "text": "घातकः खादकॊ वापि तथा यश चानुमन्यते\nयावन्ति तस्या लॊमानि तावद वर्षाणि मज्जति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 73, + "shloka": 5, + "text": "ये दॊषा यादृशाश चैव दविज यज्ञॊपघातके\nविक्रये चापहारे च ते दॊषा वै समृताः परभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 73, + "shloka": 6, + "text": "अपहृत्य तु यॊ गां वै बराह्मणाय परयच्छति\nयावद दाने फलं तस्यास तावन निरयम ऋच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 73, + "shloka": 7, + "text": "सुवर्णं दक्षिणाम आहुर गॊप्रदाने महाद्युते\nसुवर्णं परमं हय उक्तं दक्षिणार्थम असंशयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 73, + "shloka": 8, + "text": "गॊप्रदानं तारयते सप्त पूर्वांस तथा परान\nसुवर्णं दक्षिणां दत्त्वा तावद दविगुणम उच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 73, + "shloka": 9, + "text": "सुवर्णं परमं दानं सुवर्णं दक्षिणा परा\nसुवर्णं पावनं शक्र पावनानां परं समृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 73, + "shloka": 10, + "text": "कुलानां पावनं पराहुर जातरूपं शतक्रतॊ\nएषा मे दक्षिणा परॊक्ता समासेन महाद्युते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 73, + "shloka": 11, + "text": "[भ]\nएतत पितामहेनॊक्तम इन्द्राय भरतर्षभ\nइन्द्रॊ दशरथायाह रामायाह पिता तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 73, + "shloka": 12, + "text": "राघवॊ ऽपि परिय भरात्रे लक्ष्मणाय यशस्विने\nऋषिभ्यॊ लक्ष्मणेनॊक्तम अरण्ये वसता विभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 73, + "shloka": 13, + "text": "पारम्पर्यागतं चेदम ऋषयः संशितव्रताः\nदुर्धरं धारयाम आसू राजानश चैव धार्मिकाः\nउपाध्यायेन गदितं मम चेदं युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 73, + "shloka": 14, + "text": "य इदं बराह्मणॊ नित्यं वदेद बराह्मण संसदि\nयज्ञेषु गॊप्रदानेषु दवयॊर अपि समागमे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 73, + "shloka": 15, + "text": "तस्य लॊकाः किलाक्षय्या दैवतैः सह नित्यदा\nइति बरह्मा स भगवान उवाच परमेश्वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nविस्रम्भितॊ ऽहं भवता धर्मान परवदता विभॊ\nपरवक्ष्यामि तु संदेहं तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 2, + "text": "वरतानां किं फलं परॊक्तं कीदृशं वा महाद्युते\nनियमानां फलं किं च सवधीतस्य च किं फलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 3, + "text": "दमस्येह फलं किं च वेदानां धारणे च किम\nअध्यापने फलं किं च सर्वम इच्छामि वेदितुम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 4, + "text": "अप्रतिग्राहके किं च फलं लॊके पितामह\nतस्य किं च फलं दृष्टं शरुतं यः संप्रयच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 5, + "text": "सवकर्मनिरतानां च शूराणां चापि किं फलम\nसत्ये च किं फलं परॊक्तं बरह्मचर्ये च किं फलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 6, + "text": "पितृशुश्रूषणे किं च मातृशुश्रूषणे तथा\nआचार्य गुरुशुश्रूषास्व अनुक्रॊशानुकम्पने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 7, + "text": "एतत सर्वम अशेषेण पितामह यथातथम\nवेत्तुम इच्छामि धर्मज्ञ परं कौतूहलं हि मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 8, + "text": "[भ]\nयॊ वरतं वै यथॊद्दिष्टं तथा संप्रतिपद्यते\nअखण्डं सम्यग आरब्धं तस्य लॊकाः सनातनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 9, + "text": "नियमानां फलं राजन परत्यक्षम इह दृश्यते\nनियमानां करतूनां च तवयावाप्तम इदं फलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 10, + "text": "सवधीतस्यापि च फलं दृश्यते ऽमुत्र चेह च\nइह लॊके ऽरथवान नित्यं बरह्मलॊके च मॊदते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 11, + "text": "दमस्य तु फलं राजञ शृणु तवं विस्तरेण मे\nदान्ताः सर्वत्र सुखिनॊ दान्ताः सर्वत्र निर्वृताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 12, + "text": "यत्रेच्छा गामिनॊ दान्ताः सर्वशत्रुनिषूदनाः\nपरार्थयन्ति च यद दान्ता लभन्ते तन न संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 13, + "text": "युज्यन्ते सर्वकामैर हि दान्ताः सर्वत्र पाण्डव\nसवर्गे तथा परमॊदन्ते तपसा विक्रमेण च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 14, + "text": "दानैर यज्ञैश च विविधैर यथा दान्ताः कषमान्विताः\nदाता कुप्यति नॊ दान्तस तस्माद दानात परॊ दमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 15, + "text": "यस तु दद्याद अकुप्यन हि तस्य लॊकाः सनातनाः\nकरॊधॊ हन्ति हि यद दानं तस्माद दानात परॊ दमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 16, + "text": "अदृश्यानि महाराज सथानान्य अयुतशॊ दिवि\nऋषीणां सर्वलॊकेषु यानीतॊ यान्ति देवताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 17, + "text": "दमेन यानि नृपते गच्छन्ति परमर्षयः\nकामयाना महत सथानं तस्माद दानात परॊ दमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 18, + "text": "अध्यापकं परिक्लेशाद अक्षयं फलम अश्नुते\nविधिवत पावकं हुत्वा बरह्मलॊके नराधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 19, + "text": "अधीत्यापि हि यॊ वेदान नयायविद्भ्यः परयच्छति\nगुरु कर्म परशंसी च सॊ ऽपि सवर्गे महीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 20, + "text": "कषत्रियॊ ऽधययने युक्तॊ यजने दानकर्मणि\nयुद्धे यश च परित्राता सॊ ऽपि सवर्गे महीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 21, + "text": "वैश्यः सवकर्मनिरतः परदानाल लभते महत\nशूद्रः सवकर्मनिरतः सवर्गं शुश्रूषयर्च्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 22, + "text": "शूरा बहुविधाः परॊक्तास तेषाम अर्थाश च मे शृणु\nशूरान्वयानां निर्दिष्टं फलं शूरस्य चैव ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 23, + "text": "यज्ञशूरा दमे शूराः सत्यशूरास तथापरे\nयुद्धशूरास तथैवॊक्ता दानशूराश च मानवाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 24, + "text": "बुद्धिशूरास तथैवान्ये कषमा शूरास तथापरे\nआर्जवे च तथा शूराः शमे वर्तन्ति मानवाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 25, + "text": "तैस तैस तु नियमैः शूरा बहवः सन्ति चापरे\nवेदाध्ययनशूराश च शूराश चाध्यापने रताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 26, + "text": "गुरुशुश्रूषया शूराः पितृशुश्रूषयापरे\nमातृशुश्रूषया शूरा भैक्ष्य शूरास तथापरे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 27, + "text": "सांख्यशूराश च बहवॊ यॊगशूरास तथापरे\nअरण्ये गृहवासे च शूराश चातिथि पूजने\nसर्वे यान्ति पराँल लॊकान सवकर्मफलनिर्जितान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 28, + "text": "धारणं सर्ववेदानां सर्वतीर्थावगाहनम\nसत्यं च बरुवतॊ नित्यं समं वा सयान न वा समम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 29, + "text": "अश्वमेध सहस्रं च सत्यं च तुलया धृतम\nअश्वमेध सहस्राद धि सत्यम एव विशिष्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 30, + "text": "सत्येन सूर्यस तपति सत्येनाग्निः परदीप्यते\nसत्येन मारुतॊ वाति सर्वं सत्ये परतिष्ठितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 31, + "text": "सत्येन देवान परीणाति पितॄन वै बराह्मणांस तथा\nसत्यम आहुः परं धर्मं तस्मात सत्यं न लङ्घयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 32, + "text": "मुनयः सत्यनिरता मुनयः सत्यविक्रमाः\nमुनयः सत्यशपथास तस्मात सत्यं विशिष्यते\nसत्यवन्तः सवर्गलॊके मॊदन्ते भरतर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 33, + "text": "दमः सत्यफलावाप्तिर उक्ता सर्वात्मना मया\nअसंशयं विनीतात्मा सर्वः सवर्गे महीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 34, + "text": "बरह्मचर्यस्य तु गुणाञ शृणु मे वसुधाधिप\nआ जन्म मरणाद यस तु बरह्म चारी भवेद इह\nन तस्य किं चिद अप्राप्यम इति विद्धि जनाधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 35, + "text": "बह्व्यः कॊट्यस तव ऋषीणां तु बरह्मलॊके वसन्त्य उत\nसत्ये रतानां सततं दान्तानाम ऊर्ध्वरेतसाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 36, + "text": "बरह्मचर्यं दहेद राजन सर्वपापान्य उपासितम\nबराह्मणेन विशेषेण बराह्मणॊ हय अगिर उच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 37, + "text": "परत्यक्षं च तवाप्य एतद बराह्मणेषु तपस्विषु\nबिभेति हि यथा शक्रॊ बरह्म चारि परधर्षितः\nतद बरह्मचर्यस्य फलम ऋषीणाम इह दृश्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 38, + "text": "मातापित्रॊः पूजने यॊ धर्मस तम अपि मे शृणु\nशुश्रूषते यः पितरं न चासूयेत कथं चन\nमातरं वानहं वादी गुरुम आचार्यम एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 39, + "text": "तस्य राजन फलं विद्धि सवर्लॊके सथानम उत्तमम\nन च पश्येत नरकं गुरुशुश्रूषुर आत्मवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 74, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nविधिं गवां परम अहं शरॊतुम इच्छामि तत्त्वतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 1, + "text": "येन ताञ शाश्वताँल लॊकान अखिलान अश्नुवीमहि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nन गॊदानात परं किं चिद विद्यते वसुधाधिप\nगौर हि नयायागता दत्ता सद्यस तारयते कुलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 3, + "text": "सताम अर्थे सम्यग उत्पादितॊ यः; स वै कॢप्तः सम्यग इष्टः परजाभ्यः\nतस्मात पूर्वं हय आदि काले परवृत्तं; गवां दाने शृणु राजन विधिं मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 4, + "text": "पुरा गॊषूपनीतासु गॊषु संदिग्धदर्शिना\nमान्धात्रा परकृतं परश्नं बृहस्पतिर अभाषत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 5, + "text": "दविजातिम अभिसत्कृत्य शवःकालम अभिवेद्य च\nपरदानार्थे नियुञ्जीत रॊहिणीं नियतव्रतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 6, + "text": "आह्वानं च परयुञ्जीत समङ्गे बहुलेति च\nपरविश्य च गवां मध्यम इमां शरुतिम उदाहरेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 7, + "text": "गौर मे माता गॊवृषभः पिता मे; दिवं शर्म जगती मे परतिष्ठा\nपरपद्यैवं शर्वरीम उष्य गॊषु; मुनिर वाणीम उत्सृजेद गॊप्रदाने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 8, + "text": "स ताम एकां निशां गॊभिः समसंख्यः समव्रतः\nऐकात्म्य गमनात सद्यः कल्मषाद विप्रमुच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 9, + "text": "उत्सृष्ट वृषवत्सा हि परदेया सूर्यदर्शने\nतरिविधं परतिपत्तव्यम अर्थवादाशिषः सतवाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 10, + "text": "ऊर्जस्विन्य ऊर्ज मेधाश च यज्ञॊ; गर्भॊ ऽमृतस्य जगतश च परतिष्ठा\nकषितौ राधः परभवः शश्वद एव; पराजापत्याः सर्वम इत्य अर्थवादः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 11, + "text": "गावॊ ममैनः परणुदन्तु सौर्यास; तथा सौम्याः सवर्गयानाय सन्तु\nआम्नाता मे ददतीर आश्रयं तु; तथानुक्ताः सन्तु सर्वाशिषॊ मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 12, + "text": "शेषॊत्सर्गे कर्मभिर देहमॊक्षे; सरस्वत्यः शरेयसि संप्रवृत्ताः\nयूयं नित्यं पुण्यकर्मॊपवाह्या; दिशध्वं मे गतिम इष्टां परपन्नाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 13, + "text": "या वै यूयं सॊ ऽहम अद्यैक भावॊ; युष्मान दत्त्वा चाहम आत्मप्रदाता\nमनश चयुता मन एवॊपपन्नाः; संधुक्षध्वं सौम्य रूपॊग्र रूपाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 14, + "text": "एवं तस्याग्रे पूर्वम अर्धं वदेत; गवां दाता विधिवत पूर्वदृष्टम\nपरतिब्रूयाच छेषम अर्धं दविजातिः; परतिगृह्णन वै गॊप्रदाने विधिज्ञः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 15, + "text": "गां ददानीति वक्तव्यम अर्घ्य वस्त्रवसु परदः\nऊधस्या भरितव्या च वैष्णवीति च चॊदयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 16, + "text": "नाम संकीर्तयेत तस्या यथा संख्यॊत्तरं स वै\nफलं षड्विंशद अष्टौ च सहस्राणि च विंशतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 17, + "text": "एवम एतान गुणान वृद्धान गवादीनां यथाक्रमम\nगॊप्रदाता समाप्नॊति समस्तान अष्टमे करमे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 18, + "text": "गॊदः शीली निर्भयश चार्घ दाता; न सयाद दुःखी वसु दाता च कामी\nऊधस्यॊढा भारत यश च विद्वान; वयाख्यातास ते वैष्णवाश च नद्र लॊकाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 19, + "text": "गा वै दत्त्वा गॊव्रती सयात तरिरात्रं; निशां चैकां संवसेतेह ताभिः\nकाम्याष्टम्यां वर्तितव्यं तरिरात्रं; रसैर वा गॊः शकृता परस्नवैर वा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 20, + "text": "वेद वरती सयाद वृषभ परदाता; वेदावाप्तिर गॊयुगस्य परदाने\nतथा गवं विधिम आसाद्य यज्वा; लॊकान अग्र्यान विन्दते नाविधिज्ञः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 21, + "text": "कामान सर्वान पार्थिवान एकसंस्थान; यॊ वै दद्यात कामदुघां च धेनुम\nसम्यक ताः सयुर हव्यकव्यौघवत्यस; तासाम उक्ष्णां जयायसां संप्रदानम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 22, + "text": "न चाशिष्यायाव्रतायॊपकुर्यान; नाश्रद्दधानाय न वक्रबुद्धये\nगुह्यॊ हय अयं सर्वलॊकस्य धर्मॊ; नेमं धर्मं यत्र तत्र परजल्पेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 23, + "text": "सन्ति लॊके शरद्दधाना मनुष्याः; सन्ति कषुद्रा राक्षसा मानुषेषु\nयेषां दानं दीयमानं हय अनिष्टं; नास्तिक्यं चाप्य आश्रयन्ते हय अपुण्याः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 24, + "text": "बार्हस्पत्यं वाक्यम एतन निशम्य; ये राजानॊ गॊप्रदानानि कृत्वा\nलॊकान पराप्ताः पुण्यशीलाः सुवृत्तास; तान मे राजन कीर्त्यमानान निबॊध" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 25, + "text": "उशीनरॊ विष्वग अश्वॊ नृगश च; भगीरथॊ विश्रुतॊ यौवनाश्वः\nमान्धाता वै मुचुकुन्दश च राजा; भूरि दयुम्नॊ नैषधः सॊमकश च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 26, + "text": "पुरूरवा भरतश चक्रवर्ती; यस्यान्वये भारताः सर्व एव\nतथा वीरॊ दाशरथिश च रामॊ; ये चाप्य अन्ये विश्रुताः कीर्तिमन्तः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 27, + "text": "तथा राजा पृथु कर्मा दिलीपॊ; दिवं पराप्तॊ गॊप्रदाने विधिज्ञ्डः\nयज्ञैर दानैस तपसा राजधर्मैर; मान्धाताभूद गॊप्रदानैश च युक्तः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 28, + "text": "तस्मात पार्थ तवम अपीमां मयॊक्तां; बार्हस्पतीं भारतीं धारयस्व\nदविजाग्र्येभ्यः संप्रयच्छ परतीतॊ; गाः पुण्या वै पराप्य राज्यं कुरूणाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 29, + "text": "[व]\nतथा सर्वं कृतवान धर्मराजॊ; भीष्मेणॊक्तॊ विधिवद गॊप्रदाने\nस मान्धातुर देवदेवॊपदिष्टं; सम्यग धर्मं धारयाम आस राजा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 30, + "text": "इति नृप सततं गवां परदाने; यवशकलान सह गॊमयैः पिबानः\nकषितितलशयनः शिखी यतात्मा; वृष इव राजवृषस तदा बभूव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 75, + "shloka": 31, + "text": "स नृपतिर अभवत सदैव ताभ्यः; परयत मना हय अभिसंस्तुवंश च गा वै\nनृप धुरि च न गाम अयुङ्क्त भूयस; तुरगवरैर अगमच च यत्र तत्र" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततॊ युधिष्ठिरॊ राजा भूयः शांतनवं नृप\nगॊधाने विस्तरं धीमान पप्रच्छ विनयान्वितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 2, + "text": "गॊप्रदाने गुणान सम्यक पुनः परब्रूहि भारत\nन हि तृप्याम्य अहं वीर शृण्वानॊ ऽमृतम ईदृशम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 3, + "text": "इत्य उक्तॊ धर्मराजेन तदा शांतनवॊ नृप\nसम्यग आह रुणांस तस्मै गॊप्रदानस्य केवलान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 4, + "text": "[भ]\nवत्सलां गुणसंपन्नां तरुणीं वस्त्रसंवृताम\nदत्त्वेदृशीं गां विप्राय सर्वपापैः परमुच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 5, + "text": "असुर्या नाम ते लॊका गां दत्त्वा तत्र गच्छति\nपीतॊदकां जग्ध तृणां नष्टदुग्धां निर इन्द्रियाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 6, + "text": "जरॊग्रम उपयॊक्तार्थां जीर्णां कूपम इवाजलम\nदत्त्वा तमः परविशति दविजं कलेशेन यॊजयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 7, + "text": "दुष्टा रुष्टा वयाधिता दुर्बला वा; न दातव्या याश च मूलैर अदत्तैः\nकलैशैर विप्रं यॊ ऽफलैः संयुनक्ति; तस्यावीर्याश चाफलाश चैव लॊकाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 8, + "text": "बलान्विताः शीलवयॊपपन्नाः; सर्वाः परशंसन्ति सुगन्धवत्यः\nयथा हि गङ्गा सरितां वरिष्ठा; तथार्जुनीनां कपिला वरिष्ठा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 9, + "text": "[य]\nकस्मात समाने बहुला परदाने; सद्भिः परशस्तं कपिला परदानम\nविशेषम इच्छामि महानुभाव; शरॊतुं समर्थॊ हि भवान परवक्तुम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 10, + "text": "[भ]\nवृद्धानां बरुवतां तात शरुतं मे यत परभाषसे\nवक्ष्यामि तद अशेषेण रॊहिण्यॊ निर्मिता यथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 11, + "text": "परजाः सृजेति वयादिष्टः पूर्वं दक्षः सवयम्भुवा\nअसृजद वृत्तिम एवाग्रे परजानां हितकाम्यया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 12, + "text": "यथा हय अमृतम आश्रित्य वर्तयन्ति दिवौकसः\nतथा वृत्तिं समाश्रित्य वर्तयन्ति परजा विभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 13, + "text": "अचरेभ्यश च भूतेभ्यश चराः शरेष्ठास ततॊ नराः\nबराह्मणाश च ततः शरेष्ठास तेषु यज्ञाः परतिष्ठिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 14, + "text": "यज्ञैर आप्यायते सॊमः स च गॊषु परतिष्ठितः\nसर्वे देवाः परमॊदन्ते पूर्ववृत्तास ततः परजाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 15, + "text": "एतान्य एव तु भूतानि पराक्रॊशन वृत्ति काङ्क्षया\nवृत्तिदं चान्वपद्यन्त तृषिताः पितृमातृवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 16, + "text": "इतीदं मनसा गत्वा परजा सर्गार्थम आत्मनः\nपरजापतिर बलाधानम अमृतं परापिबत तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 17, + "text": "स गतस तस्य तृप्तिं तु गन्धं सुरभिम उद्गिरन\nददर्शॊद्गार संवृत्तां सुरभिं मुखजां सुताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 18, + "text": "सासृजत सौरभेयीस तु सुरभिर लॊकमातरः\nसुवर्णवर्णाः कपिलाः परजानां वृत्ति धेनवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 19, + "text": "तासाम अमृतवर्णानां कषरन्तीनां समन्ततः\nबभूवामृतजः फेनः सरवन्तीनाम इवॊर्मिजः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 20, + "text": "स वत्स मुखविभ्रष्टॊ भवस्य भुवि तिष्ठतः\nशिरस्य अवाप तत करुद्धः स तदॊदैक्षत परभुः\nललाटप्रभवेनाक्ष्णा रॊहिणीः परदहन्न इव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 21, + "text": "तत तेजस तु ततॊ रौद्रं कपिला गा विशां पते\nनानावर्णत्वम अनयन मेघान इव दिवाकरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 22, + "text": "यास तु तस्माद अपक्रम्य सॊमम एवाभिसंश्रिताः\nयथॊत्पन्नाः सववर्णस्थास ता नीता नान्यवर्णताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 23, + "text": "अथ करुद्धं महादेवं परजापतिर अभाषत\nअमृतेनावसिक्तस तवं नॊच्छिष्टं विद्यते गवाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 24, + "text": "यथा हय अमृतम आदाय सॊमॊ विष्यन्दते पुनः\nतथा कषीरं कषरन्त्य एता रॊहिण्यॊ ऽमृतसंभवाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 25, + "text": "न दुष्यत्य अनिलॊ नाग्निर न सुवर्णं न चॊदधिः\nनामृतेनामृतं पीतं वत्स पीता न वत्सला" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 26, + "text": "इमाँल लॊकान भरिष्यन्ति हविषा परस्नवेन च\nआसाम ऐश्वर्यम अश्नीहि सर्वामृत मयं शुभम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 27, + "text": "वृषभं च ददौ तस्मै सह ताभिः परजापतिः\nपरसादयाम आस मनस तेन रुद्रस्य भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 28, + "text": "परीतश चापि महादेवश चकार वृषभं तदा\nधवजं च वाहनं चैव तस्मात स वृषभध्वजः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ देवैर महादेवस तदा पशुपतिः कृतः\nईश्वरः स गवां मध्ये वृषाङ्क इति चॊच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 30, + "text": "एवम अव्यग्रवर्णानां कपिलानां महौजसाम\nपरदाने परथमः कल्पः सर्वासाम एव कीर्तितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 31, + "text": "लॊकज्येष्ठा लॊकवृत्ति परवृत्ता; रुद्रॊपेताः सॊमविष्यन्द भूताः\nसौम्याः पुण्याः कामदाः पराणदाश च; गा वै दत्त्वा सर्वकामप्रदः सयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 32, + "text": "इमं गवां परभव विधानम उत्तमं; पठन सदा शुचिर अति मङ्गलप्रियः\nविमुच्यते कलिकलुषेण मानवः; परियं सुतान पशुधनम आप्नुयात तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 33, + "text": "हव्यं कव्यं तर्पणं शान्ति कर्म; यानं वासॊ वृद्धबालस्य पुष्टिम\nएतान सर्वान गॊप्रदाने गुणान वै; दाता राजन्न आप्नुयाद वै सदैव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 34, + "text": "[व]\nपितामहस्याथ निशम्य वाक्यं; राजा सह भरातृभिर आजमीढः\nसौवर्णकांस्यॊपदुहास ततॊ गाः; पार्थॊ ददौ बराह्मणसत्तमेभ्यः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 76, + "shloka": 35, + "text": "तथैव तेभ्यॊ ऽभिददौ दविजेभ्यॊ; गवां सहस्राणि शतानि चैव\nयज्ञान समुद्दिश्य च दक्षिणार्थे; लॊकान विजेतुं परमां च कीर्तिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 77, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nएतस्मिन एव काले तु वसिष्ठम ऋषिसत्तमम\nइक्ष्वाकुवंशजॊ राजा सौदासॊ ददतां वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 77, + "shloka": 2, + "text": "सर्वलॊकचरं सिद्धं बरह्मकॊशं सनातनम\nपुरॊहितम इदं परष्टुम अभिवाद्यॊपचक्रमे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 77, + "shloka": 3, + "text": "[सौ]\nतरैलॊक्ये भगवन किं सवित पवित्रं कथ्यते ऽनघ\nयत कीर्तयन सदा मर्त्यः पराप्नुयात पुण्यम उत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 77, + "shloka": 4, + "text": "[भ]\nतस्मै परॊवाच वचनं परणताय हितं तदा\nगवाम उपनिषद विद्वान नमस्कृत्य गवां शुचिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 77, + "shloka": 5, + "text": "गावः सुरभिगन्धिन्यस तथा गुग्गुलु गन्धिकाः\nगावः परतिष्ठा भूतानां गावः सवस्त्ययनं महत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 77, + "shloka": 6, + "text": "गावॊ भूतं भविष्यच च गावः पुष्टिः सनातनी\nगावॊ लक्ष्म्यास तथा मूलं गॊषु दत्तं न नश्यति\nअन्नं हि सततं गावॊ देवानां परमं हविः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 77, + "shloka": 7, + "text": "सवाहाकारवषट्कारौ गॊषु नित्यं परतिष्ठितौ\nगावॊ यज्ञस्य हि फलं गॊषु यज्ञाः परतिष्ठिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 77, + "shloka": 8, + "text": "सायं परतश च सततं हॊमकाले महामते\nगावॊ ददति वै हॊम्यम ऋषिभ्यः पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 77, + "shloka": 9, + "text": "कानि चिद यानि दुर्गाणि दुष्कृतानि कृतानि च\nतरन्ति चैव पाप्मानं धेनुं ये ददति परभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 77, + "shloka": 10, + "text": "एकां च दशगुर दद्याद दश दद्याच च गॊशती\nशतं सहस्रगुर दद्यात सर्वे तुल्यफला हि ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 77, + "shloka": 11, + "text": "अनाहिताग्निः शतगुर अयज्वा च सहस्रगुः\nसमृद्धॊ यश च कीनाशॊ नार्घ्यम अर्हन्ति ते तरयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 77, + "shloka": 12, + "text": "कपिलां ये परयच्छन्ति स वत्सां कांस्यदॊहनाम\nसुव्रतां वस्त्रसंवीताम उभौ लॊकौ जयन्ति ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 77, + "shloka": 13, + "text": "युवानम इन्द्रियॊपेतं शतेन सह यूथपम\nगवेन्द्रं बराह्मणेन्द्राय भूरि शृङ्गम अलंकृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 77, + "shloka": 14, + "text": "वृषभं ये परयच्छन्ति शरॊत्रियाय परंतप\nऐश्वर्यं ते ऽभिजायन्ते जायमानाः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 77, + "shloka": 15, + "text": "नाकीर्तयित्वा गाः सुप्यान नास्मृत्य पुनर उत्पतेत\nसायंप्रातर नमस्येच च गास ततः पुष्टिम आप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 77, + "shloka": 16, + "text": "गवां मूत्र पुरीषस्य नॊद्विजेत कदा चन\nन चासां मांसम अश्नीयाद गवां वयुष्टिं तथाश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 77, + "shloka": 17, + "text": "गाश च संकीर्तयेन नित्यं नावमन्येत गास तथा\nअनिष्टं सवप्नम आलक्ष्य गां नरः संप्रकीर्तयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 77, + "shloka": 18, + "text": "गॊमयेन सदा सनायाद गॊकरीषे च संविशेत\nशलेष्म मूत्र पुरीषाणि परतिघातं च वर्जयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 77, + "shloka": 19, + "text": "सार्द्र चर्मणि भुञ्जीत निरीक्षन वारुणीं दिशम\nवाग्यतः सर्पिषा भूमौ गवां वयुष्टिं तथाश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 77, + "shloka": 20, + "text": "घृतेन जुहुयाद अग्निं घृतेन सवस्ति वाचयेत\nघृतं दद्याद घृतं पराशेद गवां वयुष्टिं तथाश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 77, + "shloka": 21, + "text": "गॊमत्या विद्यया धेनुं तिलानाम अभिमन्त्र्य यः\nरसरत्नमयीं दद्यान न स शॊचेत कृताकृते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 77, + "shloka": 22, + "text": "गावॊ माम उपतिष्ठन्तु हेमशृङ्गाः पयॊ मुचः\nसुरभ्यः सौरभेयाश च सरितः सागरं यथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 77, + "shloka": 23, + "text": "गावः पश्यन्तु मां नित्यं गावः पश्याम्य अहं तदा\nगावॊ ऽसमाकं वयं तासां यतॊ गावस ततॊ वयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 77, + "shloka": 24, + "text": "एवं रात्रौ दिवा चैव समेषु विषमेषु च\nमहाभयेषु च नरः कीर्तयन मुच्यते भयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 78, + "shloka": 1, + "text": "[वसिस्ठ]\nशतं वर्षसहस्राणां तपस तप्तं सुदुश्चरम\nगॊभिः पूर्वविसृष्टाभिर गच्छेम शरेष्ठताम इति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 78, + "shloka": 2, + "text": "लॊके ऽसमिन दक्षिणानां च सर्वासां वयम उत्तमाः\nभवेम न च लिप्येम दॊषेणेति परंतप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 78, + "shloka": 3, + "text": "स एव चेतसा तेन हतॊ लिप्येत सर्वदा\nशकृता च पवित्रार्थं कुर्वीरन देव मानुषाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 78, + "shloka": 4, + "text": "तथा सर्वाणि भूतानि सथावराणि चराणि च\nपरदातारश च गॊलॊकान गच्छेयुर इति मानद" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 78, + "shloka": 5, + "text": "ताभ्यॊ वरं ददौ बरह्मा तपसॊ ऽनते सवयंप्रभुः\nएवं भवत्व इति विभुर लॊकांस तारयतेति च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 78, + "shloka": 6, + "text": "उत्तस्थुः सिद्धिकामास ता भूतभव्यस्य मातरः\nतपसॊ ऽनते महाराज गावॊ लॊकपरायणाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 78, + "shloka": 7, + "text": "तस्माद गावॊ महाभागाः पवित्रं परम उच्यते\nतथैव सर्वभूतानां गावस तिष्ठन्ति मूर्धनि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 78, + "shloka": 8, + "text": "समानवत्सां कपिलां धेनुं दत्त्वा पयस्विनीम\nसुव्रतां वस्त्रसंवीतां बरह्मलॊके महीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 78, + "shloka": 9, + "text": "रॊहिणीं तुल्यवत्सां तु धेनुं दत्त्वा पयस्विनीम\nसुव्रतां वस्त्रसंवीतां सूर्यलॊके महीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 78, + "shloka": 10, + "text": "समानवत्सां शबलां धेनुं दत्त्वा पयस्विनीम\nसुव्रतां वस्त्रसंवीतां सॊमलॊके महीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 78, + "shloka": 11, + "text": "समानवस्तां शवेतां तु धेनुं दत्त्वा पयस्विनीम\nसुव्रतां वस्त्रसंवीताम इन्द्रलॊके महीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 78, + "shloka": 12, + "text": "समानवत्सां कृष्णां तु धेनुं दत्त्वा पयस्विनीम\nसुव्रतां वस्त्रसंवीताम अग्निलॊके महीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 78, + "shloka": 13, + "text": "समानवत्सां धूम्रां तु धेनुं दत्त्वा पयस्विनीम\nसुव्रतां वस्त्रसंवीतां याम्य लॊके महीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 78, + "shloka": 14, + "text": "अपां फेनसवर्णां तु स वत्सां कांस्यदॊहनाम\nपरदाय वस्त्रसंवीतां वारुणं लॊकम अश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 78, + "shloka": 15, + "text": "वातरेणु सवर्णां तु स वत्सां कांस्यदॊहनाम\nपरदाय वस्त्रसंवीतां वायुलॊके महीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 78, + "shloka": 16, + "text": "हिरण्यवर्णां पिङ्गाक्षीं स वत्सां कांस्यदॊहनाम\nपरदाय वस्त्रसंवीतां कौबेरं लॊकम अश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 78, + "shloka": 17, + "text": "पलाल धूम्रवर्णां तु स वत्सां कांस्यदॊहनाम\nपरदाय वस्त्रसंवीतां पितृलॊके महीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 78, + "shloka": 18, + "text": "स वत्सां पीवरीं दत्त्वा शितिकण्ठाम अलंकृताम\nवैश्वदेवम असंबाधं सथानं शरेष्ठं परपद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 78, + "shloka": 19, + "text": "समानवत्सां गौरीं तु धेनुं दत्त्वा पयस्विनीम\nसुव्रतां वस्त्रसंवीतां वसूनां लॊकम अश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 78, + "shloka": 20, + "text": "पाण्डुकम्बल वर्णां तु स वत्सां कांस्यदॊहनाम\nपरदाय वस्त्रसंवीतां साधानां लॊकम अश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 78, + "shloka": 21, + "text": "वैराट पृष्ठम उक्षाणं सर्वरत्नैर अलं कृतम\nपरदाय मरुतां लॊकान अजरान परतिपद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 78, + "shloka": 22, + "text": "वत्सॊपपन्नां नीलाङ्गां सर्वरत्नसमन्विताम\nगन्धर्वाप्सरसां लॊकान दत्त्वा पराप्नॊति मानवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 78, + "shloka": 23, + "text": "शितिकण्ठम अनड्वाहं सर्वरत्नैर अलंकृतम\nदत्त्वा परजापतेर लॊकान विशॊकः परतिपद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 78, + "shloka": 24, + "text": "गॊप्रदान रतॊ याति भित्त्वा जलदसंचयान\nविमानेनार्क वर्णेन दिवि राजन विराजता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 78, + "shloka": 25, + "text": "तं चारुवेषाः सुश्रॊण्यः सहस्रं वरयॊषितः\nरमयन्ति नरश्रेष्ठ गॊप्रदान रतं नरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 78, + "shloka": 26, + "text": "वीणानां वल्लकीनां च नूपुराणां च शिञ्जितैः\nहासैश च हरिणाक्षीणां परसुप्तः परतिबॊध्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 78, + "shloka": 27, + "text": "यावन्ति लॊमानि भवन्ति धेन्वास; तावन्ति वर्षाणि महीयते सः\nसवर्गाच चयुतश चापि ततॊ नृलॊके; कुले समुत्पत्स्यति गॊमिनां सः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 79, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nघृतक्षीरप्रदा गावॊ घृतयॊन्यॊ घृतॊद्भवाः\nघृतनद्यॊ घृतावर्तास ता मे सन्तु सदा गृहे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 79, + "shloka": 2, + "text": "घृतं मे हृदये नित्यं घृतं नाभ्यां परतिष्ठितम\nघृतं सर्वृषु गात्रेषु घृतं मे मनसि सथितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 79, + "shloka": 3, + "text": "गावॊ ममाग्रतॊ नित्यं गावः पृष्ठत एव च\nगावॊ मे सर्वतश चैव गवां मध्ये वसाम्य अहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 79, + "shloka": 4, + "text": "इत्य आचम्य जपेत सायंप्रातश च पुरुषः सदा\nयद अह्ना कुरुते पापं तस्मात स परिमुच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 79, + "shloka": 5, + "text": "परासादा यत्र सौवर्णा वसॊर धारा च यत्र सा\nगन्धर्वाप्सरसॊ यत्र तत्र यान्ति सहस्रदाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 79, + "shloka": 6, + "text": "नव नीत पङ्काः कषीरॊदा दधि शैवलसंकुलाः\nवहन्ति यत्र नद्यॊ वै यत्र यान्ति सहस्रदाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 79, + "shloka": 7, + "text": "गवां शतसहस्रं तु यः परयच्छेद यथाविधि\nपराम ऋद्धिम अवाप्याथ स गॊलॊके महीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 79, + "shloka": 8, + "text": "दश चॊभयतः परेत्य मातापित्रॊः पितामहान\nदधाति सुकृताँल लॊकान पुनाति च कुलं नरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 79, + "shloka": 9, + "text": "धेन्वाः परमाणेन समप्रमाणां; धेनुं तिलानाम अपि च परदाय\nपानीय दाता च यमस्य लॊके; न यातनां कां चिद उपैति तत्र" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 79, + "shloka": 10, + "text": "पवित्रम अग्र्यं जगतः परतिष्ठा; दिवौकसां मातरॊ ऽथाप्रमेयाः\nअन्वालभेद दक्षिणतॊ वरजेच च; दद्याच च पात्रे परसमीक्ष्य कालम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 79, + "shloka": 11, + "text": "धेनुं स वत्सां कपिलां भूरि शृङ्गां; कांस्यॊपदॊहां वसनॊत्तरीयाम\nपरदाय तां गाहति दुर विगाह्यां; याम्यां सभां वीतभयॊ मनुष्यः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 79, + "shloka": 12, + "text": "सुरूपा बहुरूपाश च विश्वरूपाश च मातरः\nगावॊ माम उपतिष्ठन्ताम इति नित्यं परकीर्तयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 79, + "shloka": 13, + "text": "नातः पुण्यतरं दानं नातः पुण्यतरं फलम\nनातॊ विशिष्टं लॊकेषु भूतं भवितुम अर्हति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 79, + "shloka": 14, + "text": "तवचा लॊम्नाथ शृङ्गैश च वालैः कषीरेण मेदसा\nयज्ञं वहन्ति संभूय किम अस्त्य अभ्यधिकं ततः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 79, + "shloka": 15, + "text": "यया सर्वम इदं वयाप्तं जगत सथावरजङ्गमम\nतां धेनुं शिरसा वन्दे भूतभव्यस्य मातरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 79, + "shloka": 16, + "text": "गुणवचन समुच्चयैक देशॊ; नृपव मयैष गवां परकीर्तितस ते\nन हि परम इह दानम अस्ति गॊभ्यॊ; भवन्ति न चापि परायणं तथान्यत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 79, + "shloka": 17, + "text": "[भ]\nपरम इदम इति भूमिपॊ विचिन्त्य; परवरम ऋषेर वचनं ततॊ महात्मा\nवयसृजत नियतात्मवान दविजेभ्यॊ; सुबहु च गॊधनम आप्तवांश च लॊकान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nपवित्राणां पवित्रं यच छरेष्ठं लॊके च यद भवेत\nपावनं परमं चैव तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nगावॊ महार्थाः पुण्याश च तारयन्ति च मानवान\nधारयन्ति परजाश चेमाः पयसा हविषा तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 3, + "text": "न हि पुण्यतमं किं चिद गॊभ्यॊ भरतसत्तम\nएताः पवित्राः पुण्याश च तरिषु लॊकेष्व अनुत्तमाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 4, + "text": "देवानाम उपरिष्टाच च गावः परतिवसन्ति वै\nदत्त्वा चैता नरपते यान्ति सवर्गं मनीषिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 5, + "text": "मान्धाता यौवनाश्वश च ययातिर नहुषस तथा\nगावॊ ददन्तः सततं सहस्रशतसंमिताः\nगताः परमकं सथानं देवैर अपि सुदुर्लभम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 6, + "text": "अपि चात्र पुरावृत्तं कथयिष्यामि ते ऽनघ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 7, + "text": "ऋषीणाम उत्तमं धीमान कृष्णद्वैपायनं शुकः\nअभिवाद्याह्निकं कृत्वा शुचिः परयत मानसः\nपितरं परिपप्रच्छ दृष्टलॊकपरावरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 8, + "text": "कॊ यज्ञः सर्वयज्ञानां वरिष्ठ उपलक्ष्यते\nकिं च कृत्वा परं सवर्गं पराप्नुवन्ति मनीषिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 9, + "text": "केन देवाः पवित्रेण सवर्गम अश्नन्ति वा विभॊ\nकिं च यज्ञ्टस्य यज्ञत्वं कव च यज्ञः परतिष्ठितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 10, + "text": "दानानाम उत्तमं किं च किं च सत्रम अतः परम\nपवित्राणां पवित्रंच यत तद बरूहि ममानघ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 11, + "text": "एतच छरुत्वा तु वचनं वयासः परमधर्मवित\nपुत्रायाकथयत सर्वं तत्त्वेन भरतर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 12, + "text": "[व]\nगावः परतिष्ठा भूतानां तथा गावः परायणम\nगावः पुण्याः पवित्राश च पावनं धर्म एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 13, + "text": "पूर्वम आसन्न शृङ्गा वै गाव इत्य अनुशुश्रुमः\nशृङ्गार्थे समुपासन्त ताः किल परभुम अव्ययम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ बरह्मा तु गाः परायम उपविष्टाः समीक्ष्य ह\nईप्सितं परददौ ताभ्यॊ गॊभ्य परत्येकशः परभुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 15, + "text": "तासं शृङ्गाण्य अजायन्त यस्या यादृङ मनॊगतम\nनानावर्णाः शृङ्गवन्त्यस ता वयरॊचन्त पुत्रक" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 16, + "text": "बरह्मणा वरदत्तास ता हव्यकव्य परदाः शुभाः\nपुण्याः पवित्राः सुभगा दिव्यसंस्थान लक्षणाः\nगावस तेजॊ महद दिव्यं गवां दानं परशस्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 17, + "text": "ये चैताः संप्रयच्छन्ति साधवॊ वीतमत्सराः\nते वै सुकृतिनः परॊक्ताः सर्वदानप्रदाश च ते\nगवां लॊकं यथा पुण्यम आप्नुवन्ति च ते ऽनघ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 18, + "text": "यत्र वृक्षा मधु फला दिव्यपुष्पफलॊपगाः\nपुष्पाणि च सुगन्धीनि दिव्यानि दविजसत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 19, + "text": "सर्वा मणिमयी भूमिः सूक्ष्मकाञ्चनवालुका\nसर्वत्र सुखसंस्पर्शा निष्पङ्का नीरजा शुभा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 20, + "text": "रक्तॊत्पलवनैश चैव मणिदण्डैर हिरण्मयैः\nतरुणादित्यसंकाशैर भान्ति तत्र जलाशयाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 21, + "text": "महार्हामणि पत्रैश च काञ्चनप्रभ केसरैः\nनीलॊत्पलविमिश्रैश च सरॊभिर बहु पङ्कजैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 22, + "text": "करवीर वनैः फुल्लैः सहस्रावर्त संवृतैः\nसंतानकवनैः फुल्लैर वृक्षैश च समलंकृताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 23, + "text": "निर्मलाभिश च मुक्ताभिर मणिभिश च महाधनैः\nउद्धूत पुलिनास तत्र जातरूपैश च निम्नगाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 24, + "text": "सर्वरत्नमयैर्श चित्रैर अवगाढा नगॊत्तमैः\nजातरूपमयैश चान्यैर हुताशनसमप्रभैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 25, + "text": "सौवर्णगिरयस तत्र मणिरत्नशिलॊच्चयाः\nसर्वरत्नमयैर भान्ति शृङ्गैश चारुभिर उच्छ्रितैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 26, + "text": "नित्यपुष्पफलास तत्र नगाः पत्ररथाकुलाः\nदिव्यगन्धरसैः पुष्पैः फलैश च भरतर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 27, + "text": "रमन्ते पुण्यकर्माणस तत्र नित्यं युधिष्ठिर\nसर्वकामसमृद्धार्था निःशॊका गतमन्यवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 28, + "text": "विमानेषु विचित्रेषु रमणीयेषु भारत\nमॊदन्ते पुण्यकर्माणॊ विहरन्तॊ यशस्विनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 29, + "text": "उपक्रीडन्ति तान राजञ शुभाश चाप्सरसां गणाः\nएलाँल लॊकान अवाप्नॊति गां दत्त्वा वै युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 30, + "text": "यासाम अधिपतिः पूषा मारुतॊ बलवान बली\nऐश्वर्ये वरुणॊ राजा ता मां पान्तु युगंधराः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 31, + "text": "सुरूपा बहुरूपाश च विश्वरूपाश च मातरः\nपराजापत्या इति बरह्मञ जपेन नित्यं यतव्रतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 32, + "text": "गास तु शुश्रूषते यश च समन्वेति च सर्वशः\nतस्मै तुष्टाः परयच्छन्ति वरान अपि सुदुर्लभान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 33, + "text": "न दरुह्येन मनसा चापि गॊषु ता हि सुखप्रदाः\nअर्चयेत सदा चैव नमः कारैश च पूजयेत\nदान्तः परीतमना नित्यं गवां वयुष्टिं तथाश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 34, + "text": "येन देवाः पवित्रेण भुञ्जते लॊकम उत्तमम\nयत पवित्रं पवित्राणां तद घृतं शिरसा वहेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 35, + "text": "घृतेन जुहुयाद अग्निं घृतेन सवस्ति वाचयेत\nघृतं पराशेद घृतं दद्याद गवां वयुष्टिं तथाश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 36, + "text": "तर्यहम उष्णं पिबेन मूत्रं तर्यहम उष्णं पिबेत पयः\nगवाम उष्णं पयः पीत्वा तयहम उष्णं घृतं पिबेत\nतर्यहम उष्णं घृतं पीत्वा वायुभक्षॊ भवेत तर्यहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 37, + "text": "निर्हृतैश च यवैर गॊभिर मासं परसृत यावकः\nबरह्महत्या समं पापं सर्वम एतेन शुध्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 38, + "text": "पराभवार्थं दैत्यानां देवैः शौचम इदं कृतम\nदेवत्वम अपि च पराप्ताः संसिद्धाश च महाबलाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 39, + "text": "गावः पवित्राः पुण्याश च पावनं परमं महत\nताश च दत्त्वा दविजातिभ्यॊ नरः सवर्गम उपाश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 40, + "text": "गवां मध्ये शुचिर भूत्वा गॊमतीं मनसा जपेत\nपूताभिर अद्भिर आचम्य शुचिर भवति निर्मलः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 41, + "text": "अग्निमध्ये गवां मध्ये बराह्मणानां च संसदि\nविद्या वेद वरतस्नाता बराह्मणाः पुण्यकर्मिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 42, + "text": "अध्यापयेरञ शिष्यान वै गॊमतीं यज्ञसंमिताम\nतरिरात्रॊपॊषितः शरुत्वा गॊमतीं लभते वरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 43, + "text": "पुत्र कामश च लभते पुत्रं धनम अथापि च\nपतिकामा च भर्तारं सर्वकामांश च मानवः\nगावस तुष्टाः परयच्छन्ति सेविता वै न संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 44, + "text": "एवम एता महाभागा यज्ञियाः सर्वकामदाः\nरॊहिण्य इति जानीहि नैताभ्यॊ विद्यते परम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 80, + "shloka": 45, + "text": "इत्य उक्तः स महातेजाः शुकः पित्रा महात्मना\nपूजयाम आस गा नित्यं तस्यात तवम अपि पूजय" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 81, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nमया गवां पुरीषं वै शरिया जुष्टम इति शरुतम\nएतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं संशयॊ ऽतर हि मे महान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 81, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nगॊभिर नृपेह संवादं शरिया भरतसत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 81, + "shloka": 3, + "text": "शरीः कृत्वेह वपुः कान्तं गॊमध्यं परविवेश ह\nगावॊ ऽथ विस्मितास तस्या दृष्ट्वा रूपस्य संपदम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 81, + "shloka": 4, + "text": "[गावह]\nकासि देवि कुतॊ वा तवं रूपेणाप्रतिमा भुवि\nविस्मिताः सम महाभागे तव रूपस्य संपदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 81, + "shloka": 5, + "text": "इच्छामस तवां वयं जञातुं का तवं कव च गमिष्यसि\nतत्त्वेन च सुवर्णाभे सर्वम एतद बरवीहि नः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 81, + "shloka": 6, + "text": "[षरी]\nलॊककान्तास्मि भद्रं वः शरीर नाम्नेह परिश्रुता\nमया दैत्याः परित्यक्ता विनष्टाः शाश्वतीः समाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 81, + "shloka": 7, + "text": "इन्द्रॊ विवस्वान सॊमश च विष्णुर आपॊ ऽगनिर एव च\nमयाभिपन्ना ऋध्यन्ते ऋषयॊ देवतास तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 81, + "shloka": 8, + "text": "यांश च दविषाम्य अहं गावस ते विनश्यन्ति सर्वशः\nधर्मार्थकामहीनाश च ते भवन्त्य असुखान्विताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 81, + "shloka": 9, + "text": "एवं परभावां मां गावॊ विजानीत सुखप्रदाम\nइच्छामि चापि युष्मासु वस्तुं सर्वासु नित्यदा\nआगता परार्थयानाहं शरीजुष्टा भवतानघाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 81, + "shloka": 10, + "text": "[गावह]\nअध्रुवां चञ्चलां च तवां सामान्यां बहुभिः सह\nन तवाम इच्छामि भद्रं ते गम्यतां यत्र रॊचते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 81, + "shloka": 11, + "text": "वपुष्मन्त्यॊ वयं सर्वाः किम अस्माकं तवयाद्य वै\nयत्रेष्टं गम्यतां तत्र कृतकार्या वयं तवया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 81, + "shloka": 12, + "text": "[षरी]\nकिम एतद वः कषमं गावॊ यन मां नेहाभ्यनन्दथ\nन मां संप्रति गृह्णीथ कस्माद वै दुर्लभां सतीम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 81, + "shloka": 13, + "text": "सत्यश च लॊकवादॊ ऽयं लॊके चरति सुव्रताः\nसवयं पराप्ते परिभवॊ भवतीति विनिश्चयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 81, + "shloka": 14, + "text": "महद उग्रं तपः कृत्वा मां निषेवन्ति मानवाः\nदेवदानवगन्धर्वाः पिशाचॊरगराक्षसाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 81, + "shloka": 15, + "text": "कषमम एतद धि वॊ गावः परतिगृह्णीत माम इह\nनावमन्या हय अहं सौम्यास तरिलॊके स चराचरे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 81, + "shloka": 16, + "text": "[गावह]\nनावमन्यामहे देवि न तवां परिभवामहे\nअध्रुवा चलचित्तासि ततस तवां वर्जयामहे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 81, + "shloka": 17, + "text": "बहुनात्र किम उक्तेन गम्यतां यत्र वाञ्छसि\nवपुष्मत्यॊ वयं सर्वाः किम अस्माकं तवयानघ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 81, + "shloka": 18, + "text": "[षरी]\nअवज्ञाता भविष्यामि सर्वलॊकेषु मानदाः\nपरत्याख्यानेन युष्माभिः परसादः करियताम इति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 81, + "shloka": 19, + "text": "महाभागा भवत्यॊ वै शरण्याः शरणागताम\nपरित्रायन्तु मां नित्यं भजमानाम अनिन्दिताम\nमाननां तव अहम इच्छामि भवत्यः सततं शुभाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 81, + "shloka": 20, + "text": "अप्य एकाङ्के तु वॊ वस्तुम इच्छामि च सुकुत्सिते\nन वॊ ऽसति कुत्सितं किं चिद अङ्गेष्व आलक्ष्यते ऽनघाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 81, + "shloka": 21, + "text": "पुण्याः पवित्राः सुभगा ममादेशं परयच्छत\nवसेयं यत्र चाङ्गे ऽहं तन मे वयाख्यातुम अर्हथ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 81, + "shloka": 22, + "text": "[भ]\nएवम उक्तास तु ता गावः शुभाः करुणवत्सलाः\nसंमन्त्र्य सहिताः सर्वाः शरियम ऊचुर नराधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 81, + "shloka": 23, + "text": "अवश्यं मानना कार्या तवास्माभिर यशस्विनि\nशकृन मूत्रे निवस नः पुण्यम एतद धि नः शुभे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 81, + "shloka": 24, + "text": "[षरी]\nदिष्ट्या परसादॊ युष्माभिः कृतॊ मे ऽनुग्रहात्मकः\nएवं भवतु भद्रं वः पूजितास्मि सुखप्रदाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 81, + "shloka": 25, + "text": "[भ]\nएवं कृत्वा तु समयं शरीर गॊभिः सह भारत\nपश्यन्तीनां ततस तासां तत्रैवान्तरधीयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 81, + "shloka": 26, + "text": "एतद गॊशकृतः पुत्र माहात्म्यं ते ऽनुवर्णितम\nमहात्म्यं च गवां भूयः शरूयतां गदतॊ मम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nये च गाः संप्रयच्छन्ति हुतशिष्टाशिनश च ये\nतेषां सत्राणि यज्ञाश च नित्यम एव युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 2, + "text": "ऋते दधिघृतेनेह न यज्ञः संप्रवर्तते\nतेन यज्ञस्य यज्ञत्वम अतॊ मूलं च लक्ष्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 3, + "text": "दानानाम अपि सर्वेषां गवां दानं परशस्यते\nगावः शरेष्ठाः पवित्राश च पावनं हय एतद उत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 4, + "text": "पुष्ट्य अर्थम एताः सेवेत शान्त्य अर्थम अपि चैव ह\nपयॊ दधिघृतं यासां सर्वपापप्रमॊचनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 5, + "text": "गावस तेजः परं परॊक्तम इह लॊके परत्र च\nन गॊभ्यः परमं किं चित पवित्रं पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 6, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nपितामहस्य संवादम इन्द्रस्य च युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 7, + "text": "परा भूतेषु दैत्येषु शक्रे तरिभुवनेश्वरे\nपरजाः समुदिताः सर्वाः सत्यधर्मपरायणाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 8, + "text": "अथर्षयः स गन्धर्वाः किंनरॊरगराक्षसाः\nदेवासुरसुपर्णाश च परजानां पतयस तथा\nपर्युपासन्त कौरव्य कदा चिद वै पितामहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 9, + "text": "नारदः पर्वतश चैव विश्वावसुहहाहुहू\nदिव्यतानेषु गायन्तः पर्युपासन्त तं परभुम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 10, + "text": "तत्र दिव्यानि पुष्पाणि परावहत पवनस तथा\nआजह्रुर ऋतवश चापि सुगन्धीनि पृथक पृथक" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 11, + "text": "तस्मिन देवसमावाये सर्वभूतसमागमे\nदिव्यवादित्र संघुष्टे दिव्यस्त्री चारणावृते\nइन्द्रः पप्रच्छ देवेशम अभिवाद्य परणम्य च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 12, + "text": "देवानां भगवन कस्माल लॊकेशानां पितामह\nउपरिष्टाद गवां लॊक एतद इच्छामि वेदितुम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 13, + "text": "किं तपॊ बरह्मचर्यं वा गॊभिः कृतम इहेश्वर\nदेवानाम उपरिष्टाद यद वसन्त्य अरजसः सुखम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 14, + "text": "तत्र परॊवाच तं बरह्मा शक्रं बलनिसूदनम\nअवज्ञातास तवया नित्यं गावॊ बलनिसूदन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 15, + "text": "तेन तवम आसां माहात्म्यं न वेत्थ शृणु तत परभॊ\nगवां परभावं परमं माहात्म्यं च सुरर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 16, + "text": "यज्ञाङ्गं कथिता गावॊ यज्ञ एव च वासव\nएताभिश चाप्य ऋते यज्ञॊ न परवर्तेत कथं चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 17, + "text": "धारयन्ति परजाश चैव पयसा हविषा तथा\nएतासां तनयाश चापि कृषियॊगम उपासते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 18, + "text": "जनयन्ति च धान्यानि बीजानि विविधानि च\nततॊ यज्ञाः परवर्तन्ते हव्यं कव्यं च सर्वशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 19, + "text": "पयॊ दधिघृतं चैव पुण्याश चैताः सुराधिप\nवहन्ति विविधान भारान कषुत कृष्णा परिपीडिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 20, + "text": "मुनींश च धारयन्तीह परजाश चैवापि कर्मणा\nवासवाकूट वाहिन्यः कर्मणा सुकृतेन च\nउपरिष्टात ततॊ ऽसमाकं वसन्त्य एताः सदैव हि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 21, + "text": "एतत ते कारणं शक्र निवासकृतम अद्य वै\nगवां देवॊपरिष्टाद धि समाख्यातं शतक्रतॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 22, + "text": "एता हि वरदत्ताश च वरदाश चैव वासव\nसौरभ्यः पुण्यकर्मिण्यः पावनाः शुभलक्षणाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 23, + "text": "यदर्थं गा गताश चैव सौरभ्यः सुरसत्तम\nतच च मे शृणु कार्त्स्न्येन वदतॊ बलसूदन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 24, + "text": "पुरा देवयुगे तात दैत्येन्द्रेषु महात्मसु\nतरीँल लॊकान अनुशासत्सु विष्णौ गर्भत्वम आगते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 25, + "text": "अदित्यास तप्यमानायास तपॊ घॊरं सुशुश्चरम\nपुत्रार्थम अमर शरेष्ठ पादेनैकेन नित्यदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 26, + "text": "तां तु दृष्ट्वा महादेवीं तप्यमानां महत तपः\nदक्षस्य दुहिता देवी सुरभिर नाम नामतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 27, + "text": "अतप्यत तपॊ घॊरं हृष्टा धर्मपरायणा\nकैलासशिखरे रम्ये देवगन्धर्वसेविते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 28, + "text": "वयतिष्ठद एकपादेन परमं यॊगम आस्थिता\nदशवर्षसहस्राणि दशवर्षशतानि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 29, + "text": "संतप्तास तपसा तस्या देवाः सर्षिमहॊरगाः\nतत्र गत्वा मया सार्धं पर्युपासन्त तां शुभाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 30, + "text": "अथाहम अब्रुवं तत्र देवीं तां तपसान्विताम\nकिमर्थं तप्यते देवि तपॊ घॊरम अनिन्दिते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 31, + "text": "परीतस ते ऽहं महाभागे तपसानेन शॊभने\nवरयस्व वरं देवि दातास्मीति पुरंदर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 32, + "text": "[सुरभी]\nवरेण भगवन मह्यं कृतं लॊकपितामह\nएष एव वरॊ मे ऽदय यत परीतॊ ऽसि ममानघ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 33, + "text": "[बर]\nताम एवं बरुवतीं देवीं सुरभीं तरिदशेश्वर\nपरत्यव्रुवं यद देवैन्द्र तन निबॊध शचीपते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 34, + "text": "अलॊभ काम्यया देवि तपसा च शुभेन ते\nपरसन्नॊ ऽहं वरं तस्माद अमरत्वं ददानि ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 35, + "text": "तरयाणाम अपि लॊकानाम उपरिष्टान निवत्स्यसि\nमत्प्रसादाच च विख्यातॊ गॊलॊकः स भविष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 36, + "text": "मानुषेषु च कुर्वाणाः परजाः कर्मसुतास तव\nनिवत्स्यन्ति महाभागे सर्वा दुहितरश च ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 37, + "text": "मनसा चिन्तिता भॊगास तवया वै दिव्यमानुषाः\nयच च सवर्गसुखं देवि तत ते संपत्स्यते शुभे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 38, + "text": "तस्या लॊकाः सहस्राक्ष सर्वकामसमन्विताः\nन तत्र करमते मृत्युर न जरा न च पावकः\nन दैन्यं नाशुभं किं चिद विद्यते तत्र वासव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 39, + "text": "तत्र दिव्यान्य अरण्यानि दिव्यानि भवनानि च\nविमानानि च युक्तानि कामगानि च वासव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 40, + "text": "वरतैश च विविधैः पुण्यैस तथा तीर्थानुसेवनात\nतपसा महता चैव सुकृतेन च कर्मणा\nशक्यः समासादयितुं गॊलॊकः पुष्करेक्षण" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 41, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं मया शक्रानुपृच्छते\nन ते परिभवः कार्यॊ गवाम अरिनिसूदन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 42, + "text": "[भ]\nएतच छरुत्वा सहस्राक्षः पूजयाम आस नित्यदा\nगाश चक्रे बहुमानं च तासु नित्यं युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 43, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं पावनं च महाद्युते\nपवित्रं परमं चापि गवां माहात्म्यम उत्तमम\nकीर्तितं पुरुषव्याघ्र सर्वपापविनाशनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 44, + "text": "य इदं कथयेन नित्यं बराह्मणेभ्यः समाहितः\nहव्यकव्येषु यज्ञेषु पितृकार्येषु चैव ह\nसार्वकामिकम अक्षय्यं पितॄंस तस्यॊपतिष्ठति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 45, + "text": "गॊषु भक्तश च लभते यद यद इच्छति मानवः\nसत्रियॊ ऽपि भक्ता या गॊषु ताश च कामान अवाप्नुयुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 46, + "text": "पुत्रार्थी लभते पुत्रं कन्या पतिम अवाप्नुयात\nधनार्थी लभते वित्तं धर्मार्थी धर्मम आप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 82, + "shloka": 47, + "text": "विद्यार्थी पराप्नुयाद विद्यां सुखार्थी पराप्नुयात सुखम\nन किं चिद दुर्लभं चैव गवां भक्तस्य भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nउक्तं पितामहेनेदं गवां दानम अनुत्तमम\nविशेषेण नरेन्द्राणाम इति धर्मम अवेक्षताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 2, + "text": "राज्यं हि सततं दुःखम आश्रमाश च सुदुर्विदाः\nपरिवारेण वै दुःखं दुर्धरं चाकृतात्मभिः\nभूयिष्ठं च नरेन्द्राणां विद्यते न शुभा गतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 3, + "text": "पूयन्ते ते ऽतर नियतं परयच्छन्तॊ वसुंधराम\nपूर्वं च कथिता धर्मास तवया मे कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 4, + "text": "एवम एव गवाम उक्तं परदानं ते नृगेण्ण ह\nऋषिणा नाचिकेतेन पूर्वम एव निदर्शितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 5, + "text": "वेदॊपनिषदे चैव सर्वकर्मसु दक्षिणा\nसर्वक्रतुषु चॊद्दिष्टं भूमिर गावॊ ऽथ काञ्चनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 6, + "text": "तत्र शरुतिस तु परमा सुवर्णं दक्षिणेति वै\nएतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं पितामह यथातथम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 7, + "text": "किं सुवर्णं कथं जातं कस्मिन काले किम आत्मकम\nकिं दानं किं फलं चैव कस्माच च परम उच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 8, + "text": "कस्माद दानं सुवर्णस्य पूजयन्ति मनीषिणः\nकस्माच च दक्षिणार्थं तद यज्ञकर्मसु शस्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 9, + "text": "कस्माच च पावनं शरेष्ठं भूमेर गॊभ्यश च काञ्चनम\nपरमं दक्षिणार्थे च तद बरवीहि पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 10, + "text": "[भ]\nशृणु राजन्न अवहितॊ बहु कारणविस्तरम\nजातरूपसमुत्पत्तिम अनुभूतं च यन मया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 11, + "text": "पिता मम महातेजाः शंतनुर निधनं गतः\nतस्य दित्सुर अहं शराद्धं गङ्गा दवारम उपागमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 12, + "text": "तत्रागम्य पितुः पुत्र शराध कर्म समारभम\nमाता मे जाह्नवी चैव साहाय्यम अकरॊत तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ ऽगरतस तपःसिद्धान उपवेश्य बहून ऋषीन\nतॊयप्रदानात परभृति कार्याण्य अहम अथारभम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 14, + "text": "तत समाप्य यथॊद्दिष्टं पूर्वकर्म समाहितः\nदातुं निर्वपणं सम्यग यथावद अहम आरभम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 15, + "text": "ततस तं दर्भविन्यासं भित्त्वा सुरुचिराङ्गदः\nपरलम्बाभरणॊ बाहुर उदतिष्ठद विशां पते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 16, + "text": "तम उत्थितम अहं दृष्ट्वा परं विस्मयम आगमम\nपरतिग्रहीता साक्षान मे पितेति भरतर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ मे पुनर एवासीत संज्ञा संचिन्त्य शास्त्रतः\nनायं वेदेषु विहितॊ विधिर हस्त इति परभॊ\nपिण्डॊ देयॊ नरेणेह ततॊ मतिर अभून मम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 18, + "text": "साक्षान नेह मनुष्यस्य पितरॊ ऽनतर्हिताः कव चित\nगृह्णन्ति विहितं तव एवं पिण्डॊ देयः कुशेष्व अपि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ ऽहं तद अनादृत्य पितुर हस्तनिदर्शनम\nशास्त्रप्रमाणात सूक्ष्मं तु विधिं पार्थिव संस्मरन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ दर्भेषु तत सर्वम अददं भरतर्षभ\nशास्त्रमार्गानुसारेण तद विद्धि मनुजर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 21, + "text": "ततः सॊ ऽनतर्हितॊ बाहुः पुतुर मम नराधिप\nततॊ मां दर्शयाम आसुः सवप्नान्ते पितरस तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 22, + "text": "परीयमाणास तु माम ऊचुः परीताः सम भरतर्षभ\nविज्ञानेन तवानेन यन न मुह्यसि धर्मतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 23, + "text": "तवया हि कुर्वता शास्त्रं परमाणम इह पार्थिव\nआत्मा धर्मः शरुतं वेदाः पितरश च महर्षिभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 24, + "text": "साक्षात पितामहॊ बरह्मा गुरवॊ ऽथ परजापतिः\nपरमाणम उपनीता वै सथितिश च न विचालिता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 25, + "text": "तद इदं सम्यग आरब्धं तवयाद्य भरतर्षभ\nकिं तु भूमेर गवां चार्थे सुवर्णं दीयताम इति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 26, + "text": "एवं वयं च धर्मश च सर्वे चास्मत पितामहाः\nपाविता वै भविष्यन्ति पावनं परमं हि तत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 27, + "text": "दश पूर्वान दश परांस तथा संतारयन्ति ते\nसुवर्णं ये परयच्छन्ति एवं मे पितरॊ ऽबरुवन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ ऽहं विस्मितॊ राजन परतिबुद्धॊ विशां पते\nसुवर्णदाने ऽकरवं मतिं भरतसत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 29, + "text": "इतिहासम इमं चापि शृणु राजन पुरातनम\nजामदग्न्यं परति विभॊ धान्यम आयुष्यम एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 30, + "text": "जामदग्न्येन रामेण तीव्ररॊषान्वितेन वै\nतरिः सप्तकृत्वः पृथिवी कृता निः कषत्रिया पुरा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 31, + "text": "ततॊ जित्वा महीं कृत्स्नां रामॊ राजीवलॊचनः\nआजहार करतुं वीरॊ बरह्मक्षत्रेण पूजितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 32, + "text": "वाजिमेधं महाराज सर्वकामसमन्वितम\nपावनं सर्वभूतानां तेजॊ दयुतिविवर्धनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 33, + "text": "विपाप्मापि स तेजस्वी तेन करतुफलेन वै\nनैवात्मनॊ ऽथ लघुतां जामदग्न्यॊ ऽभयगच्छत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 34, + "text": "स तु करतुवरेणेष्ट्वा महात्मा दक्षिणावता\nपप्रच्छागम संपन्नान ऋषीन देवांश च भार्गवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 35, + "text": "पावनं यत परं नॄणाम उग्रे कर्मणि वर्तताम\nतद उच्यतां महाभागा इति जातघृणॊ ऽबरवीत\nइत्य उक्ता वेद शास्त्रज्ञास ते तम ऊचुर महर्षयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 36, + "text": "[वसिस्ठ]\nदेवतास ते परयच्छन्ति सुवर्णं ये ददत्य उत\nअग्निर हि देवताः सर्वाः सुवर्णं च तद आत्मकम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 37, + "text": "तस्मात सुवर्णं ददता दत्ताः सर्वाश च देवताः\nभवन्ति पुरुषव्याघ्र न हय अतः परमं विदुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 38, + "text": "भूय एव च माहात्म्यं सुवर्णस्य निबॊध मे\nगदतॊ मम विप्रर्षे सर्वशस्त्रभृतां वर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 39, + "text": "मया शरुतम इदं पूर्वं पुराणे भृगुनन्दन\nपरजापतेः कथयतॊ मनॊः सवायम्भुवस्य वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 40, + "text": "शूलपाणेर भगवतॊ रुद्रस्य च महात्मनः\nगिरौ हिमवति शरेष्ठे तदा भृगुकुलॊद्वह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 41, + "text": "देव्या विवाहे निर्वृत्ते रुद्राण्या भृगुनन्दन\nसमागमे भगवतॊ देव्या सह महात्मनः\nततः सर्वे समुद्विग्ना भगवन्तम उपागमन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 42, + "text": "ते महादेवम आसीनं देवीं च वरदाम उमाम\nपरसाद्य शिरसा सर्वे रुद्रम ऊचुर भृगूद्वह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 43, + "text": "अयं समागमॊ देवदेव्याः सह तवानघ\nतपस्विनस तपस्विन्या तेजस्विन्याति तेजसः\nअमॊघतेजास तवं देवदेवी चेयम उमा तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 44, + "text": "अपत्यं युवयॊर देव बलवद भविता परभॊ\nतन नूनं तरिषु लॊकेषु न किं चिच छेषयिष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 45, + "text": "तद एभ्यः परणतेभ्यस तवं देवेभ्यः पृथुलॊचन\nवरं परयच्छ लॊकेश तरैलॊक्यहितकाम्यया\nअपत्यार्थं निगृह्णीष्व तेजॊ जवलितम उत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 46, + "text": "इति तेषां कथयतां भगवान गॊवृषध्वजः\nएवम अस्त्व इति देवांस तान विप्रर्षे परत्यभाषत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 47, + "text": "इत्य उक्त्वा चॊर्ध्वम अनयत तद रेतॊ वृषवाहनः\nऊर्ध्वरेताः समभवत ततः परभृति चापि सः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 48, + "text": "रुद्राणी तु ततः करुद्धा परजॊच्छेदे तथा कृते\nदेवान अथाब्रवीत तत्र सत्रीभावात परुषं वचः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 49, + "text": "यस्माद अपत्यकामॊ वै भर्ता मे विनिवर्तितः\nतस्मात सर्वे सुरा यूयम अनपत्या भविष्यथ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 50, + "text": "परजॊच्छेदॊ मम कृतॊ यस्माद युष्माभिर अद्य वै\nतस्मात परजा वः खगमाः सर्वेषां न भविष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 51, + "text": "पावकस तु न तत्रासीच छापकाले भृगूद्वह\nदेवा देव्यास तथा शापाद अनपत्यास तदाभवन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 52, + "text": "रुद्रस तु तेजॊ ऽपरतिमं धारयाम आस तत तदा\nपरस्कन्नं तु ततस तस्मात किं चित तत्रापतद भुवि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 53, + "text": "तत पपात तदा चाग्नौ ववृधे चाद्भुतॊपमम\nतेजस तेजसि संपृक्तम एकयॊनित्वम आगतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 54, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु देवाः शक्रपुरॊगमाः\nअसुरस तारकॊ नाम तेन संतापिता भृशम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 55, + "text": "आदित्या वसवॊ रुद्रा मरुतॊ ऽथाश्विनाव अपि\nसाध्याश च सर्वे संत्रस्ता दैतेयस्य पराक्रमात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 56, + "text": "सथानानि देवतानां हि विमाननि पुराणि च\nऋषीणाम आश्रमाश चैव बभूवुर असुरैर हृताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 83, + "shloka": 57, + "text": "ते दीनमनसः सर्वे देवाश च ऋषयश च ह\nपरजग्मुः शरणं देवं बरह्माणम अजरं परभुम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 1, + "text": "[देवाह]\nअसुरस तारकॊ नाम तवया दत्तवरः परभॊ\nसुरान ऋषींश च कलिश्नाति वधस तस्य विधीयताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 2, + "text": "तस्माद भयं समुत्पन्नम अस्माकं वै पितामह\nपरित्रायस्व नॊ देव न हय अन्या गतिर अस्ति नः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 3, + "text": "[बर]\nसमॊ ऽहं सर्वभूतानाम अधर्मं नेह रॊचये\nहन्यतां तारकः कषिप्रं सुरर्षिगणबाधकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 4, + "text": "वेदा धर्मा च नॊत्सादं गच्छेयुः सुरसत्तमाः\nविहितं पूर्वम एवात्र मया वै वयेतु वॊ जवरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 5, + "text": "[देवाह]\nवरदानाद भगवतॊ दैतेयॊ बलगर्वितः\nदेवैर न शक्यते हन्तुं स कथं परशमं वरजेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 6, + "text": "स हि नैव सम देवानां नासुराणां न रक्षसाम\nवध्यः सयाम इति जग्राह वरं तवत्तः पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 7, + "text": "देवाश च शप्ता रुद्राण्या परजॊच्छेदे पुरा कृते\nन भविष्यति वॊ ऽपत्यम इति सर्वजगत्पते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 8, + "text": "[बर]\nहुताशनॊ न तत्रासीच छापकाले सुरॊत्तमाः\nस उत्पादयितापत्यं वधार्थं तरिदशद्विषाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 9, + "text": "तद वै सर्वान अतिक्रम्य देवदानवराक्षसान\nमानुषान अथ गन्धर्वान नागान अथ च पक्षिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 10, + "text": "अस्त्रेणामॊघ पातेन शक्त्या तं घातयिष्यति\nयतॊ वॊ भयम उत्पन्नं ये चान्ये सुरशत्रवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 11, + "text": "सनातनॊ हि संकल्पः काम इत्य अभिधीयते\nरुद्रस्य तेजः परस्कन्नम अग्नौ निपतितं च तत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 12, + "text": "तत तेजॊ ऽगनिर महद भूतं दवितीयम इव पावकम\nवधार्थं देवशत्रूणां गङ्गायां जनयिष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 13, + "text": "स तु नावाप तं शापं नष्टः स हुतभुक तदा\nतस्माद वॊ भयहृद देवाः समुत्पत्स्यति पावकिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 14, + "text": "अन्विष्यतां वै जवलनस तथा चाद्य नियुज्यताम\nतारकस्य वधॊपायः कथितॊ वै मयानघाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 15, + "text": "न हि तेजस्विनां शापास तेजःसु परभवन्ति वै\nबलान्य अतिबलं पराप्य न बलानि भवन्ति वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 16, + "text": "हन्याद अवध्यान वरदान अपि चैव तपस्विनः\nसंकल्पाभिरुचिः कामः सनातन तमॊ ऽनलः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 17, + "text": "जगत्पतिर अनिर्देश्यः सर्वगः सर्वभावनः\nहृच्छयः सर्वभूतानां जयेष्ठॊ रुद्राद अपि परभुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 18, + "text": "अन्विष्यतां स तु कषिप्रं तेजॊराशिर हुताशनः\nस वॊ मनॊगतं कामं देवः संपादयिष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 19, + "text": "एतद वाक्यम उपश्रुत्य ततॊ देवा महात्मनः\nजग्मुः संसिद्ध संकल्पाः पर्येषन्तॊ विभावसुम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 20, + "text": "ततस तरैलॊक्यम ऋषयॊ वयचिन्वन्त सुरैः सह\nकाङ्क्षन्तॊ दर्शनं वह्नेः सर्वे तद्गतमानसाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 21, + "text": "परेण तपसा युक्ताः शरीमन्तॊ लॊकविश्रुताः\nलॊकान अन्वचरन सिद्धाः सर्व एव भृगूद्वह\nनष्टम आत्मनि संलीनं नाधिजग्मुर हुताशनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 22, + "text": "ततः संजातसंत्रासान अग्नेर दर्शनलालसान\nजले चरः कलान्तमनास तेजसाग्नेः परदीपितः\nउवाच देवान मण्डूकॊ रसातलतलॊत्थितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 23, + "text": "रसातलतले देवा वसत्य अग्निर इति परभॊ\nसंतापद इह संप्राप्तः पावकप्रभवाद अहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 24, + "text": "स संसुप्तॊ जले देवा भगवान हव्यवाहनः\nअपः संसृज्य तेजॊभिस तेन संतापिता वयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 25, + "text": "तस्य दर्शनम इष्टं वॊ यदि देवा विभावसॊः\nतत्रैनम अभिगच्छध्वं कार्यं वॊ यदि वह्निना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 26, + "text": "गम्यतां साधयिष्यामॊ वयं हय अग्निभयात सुराः\nएतावद उक्त्वा मण्डूकस तवरितॊ जलम आविशत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 27, + "text": "हुताशनस तु बुबुधे मण्डूकस्याथ पैशुनम\nशशाप स तम आसाद्य न रसान वेत्स्यसीति वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 28, + "text": "तं स संयुज्य शापेन मण्डूकं पावकॊ ययौ\nअन्यत्र वासाय विभुर न च देवान अदर्शयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 29, + "text": "देवास तव अनुग्रहं चक्रुर मण्डूकानां भृगूद्वह\nयत तच छृणु महाबाहॊ गदतॊ मम सर्वशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 30, + "text": "[देवाह]\nअगि शापाद अजिह्वापि रसज्ञानबहिष्कृताः\nसरस्वतीं बहुविधां यूयम उच्चारयिष्यथ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 31, + "text": "बिलवास गतांश चैव निरादानान अचेतसः\nगतासून अपि वः शुष्कान भूमिः संधारयिष्यति\nतमॊ गतायाम अपि च निशायां विचरिष्यथ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 32, + "text": "इत्य उक्त्वा तांस ततॊ देवाः पुनर एव महीम इमाम\nपरीयुर जवलनस्यार्थे न चाविन्दन हुताशनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 33, + "text": "अथ तान दविरदः कश चित सुरेन्द्र दविरदॊपमः\nअश्वत्थस्थॊ ऽगिर इत्य एवं पराह देवान भृगूद्वह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 34, + "text": "शशाप जवलनः सर्वान दविरदान करॊधमूर्छितः\nपरतीपा भवतां जिह्वा भवित्रीति भृगूद्वह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 35, + "text": "इत्य उक्त्वा निःसृतॊ ऽशवत्थाद अग्निर वारणसूचितः\nपरविवेश शमी गर्भम अथ वह्निः सुषुप्सया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 36, + "text": "अनुग्रहं तु नागानां यं चक्रुः शृणु तं परभॊ\nदेवा भृगुकुलश्रेष्ठ परीताः सत्यपराक्रमाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 37, + "text": "[देवाह]\nपरतीपया जिह्वयापि सर्वाहारान करिष्यथ\nवाचं चॊच्चारयिष्यध्वम उच्चैर अव्यञ्जिताक्षरम\nइत्य उक्त्वा पुनर एवाग्निम अनुसस्रुर दिवौकसः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 38, + "text": "अश्वत्थान निःसृतश चाग्निः शमी गर्भगतस तदा\nशुकेन खयापितॊ विप्र तं देवाः समुपाद्रवन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 39, + "text": "शशाप शुकम अग्निस तु वाग विहीनॊ भविष्यसि\nजिह्वां चावर्तयाम आस तस्यापि हुतभुक तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 40, + "text": "दृष्ट्वा तु जवलनं देवाः शुकम ऊचुर दयान्विताः\nभविता न तवम अत्यन्तं शकुने नष्टवाग इति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 41, + "text": "आवृत्तजिह्वस्य सतॊ वाक्यं कान्तं भविष्यति\nबालस्येव परवृद्धस्य कलम अव्यक्तम अद्भुतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 42, + "text": "इत्य उक्त्वा तं शमी गर्भे वह्निम आलक्ष्य देवताः\nतद एवायतनं चक्रुः पुण्यं सर्वक्रियास्व अपि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 43, + "text": "ततः परभृति चाप्य अग्निः शमी गर्भेषु दृश्यते\nउत्पादने तथॊपायम अनुजग्मुश च मानवाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 44, + "text": "आपॊ रसातले यास तु संसृष्टाश चित्रभानुना\nताः पर्वत परस्रवणैर ऊष्मां मुञ्चन्ति भार्गव\nपावकेनाधिशयता संतप्तास तस्य तेजसा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 45, + "text": "ततॊ ऽगनिर देवता दृष्ट्वा बभूव वयथितस तदा\nकिम आगमनम इत्य एवं तान अपृच्छत पावकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 46, + "text": "तम ऊचुर विबुधाः सर्वे ते चैव परमर्षयः\nतवां नियॊक्ष्यामहे कार्ये तद भवान कर्तुम अर्हति\nकृते च तस्मिन भविता तवापि सुमहान गुणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 47, + "text": "[अग्नि]\nबरूत यद भवतां कार्यं सर्वं कर्तास्मि तत सुराः\nभवतां हि नियॊज्यॊ ऽहं मा वॊ ऽतरास्तु विचारणा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 48, + "text": "[देवाह]\nअसुरस तारकॊ नाम बरह्मणॊ वरदर्पितः\nअस्मान परबाधते वीर्याद वधस तस्य विधीयताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 49, + "text": "इमान देवगणांस तात परजापतिगणांस तथा\nऋषींश चापि महाभागान परित्रायस्व पावक" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 50, + "text": "अपत्यं तेजसा युक्तं परवीरं जनय परभॊ\nयद भयं नॊ ऽसुरात तस्मान नाशयेद धव्यवाहन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 51, + "text": "शप्तानां नॊ महादेव्या नान्यद अस्ति परायणम\nअन्यत्र भवतॊ वीर्यं तस्मात तरायस्व नस ततः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 52, + "text": "इत्य उक्तः स तथेत्य उक्त्वा भगावान हव्यकव्य भुक\nजगामाथ दुराधर्षॊ गङ्गां भागीरथीं परति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 53, + "text": "तया चाप्य अभवन मिश्रॊ गर्भश चास्याभवत तदा\nववृधे स तदा गर्भः कक्षे कृष्ण गतिर यथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 54, + "text": "तेजसा तस्य गर्भस्य गङ्गा विह्वलचेतना\nसंतापम अगमत तीव्रं सा सॊढुं न शशाक ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 55, + "text": "आहिते जवलनेनाथ गर्भे तेजःसमन्विते\nगङ्गायाम असुरः कश चिद भैरवं नादम उत्सृजत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 56, + "text": "अबुद्धापतितेनाथ नादेन विपुलेन सा\nवित्रस्तॊद्भ्रान्त नयना गङ्गा विप्लुतलॊचना\nविसंज्ञा नाशकद गर्भं संधारयितुम आत्मना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 57, + "text": "सा तु तेजः परीताङ्गी कम्पमाना च जाह्नवी\nउवाच वचनं विप्र तदा गर्भबलॊद्धता\nन ते शक्तास्मि भगवंस तेजसॊ ऽसय विधारणे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 58, + "text": "विमूढास्मि कृतानेन तथास्वास्थ्यं कृतं परम\nविह्वला चास्मि भगवंस तेजॊ नष्टं च मे ऽनघ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 59, + "text": "धारणे नास्य शक्ताहं गर्भस्य तपतां वर\nउत्स्रक्ष्ये ऽहम इमं दुःखान न तु कामात कथं चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 60, + "text": "न चेतसॊ ऽसति संस्पर्शॊ मम देव विभावसॊ\nआपद अर्थे हि संबन्धः सुसूक्ष्मॊ ऽपि महाद्युते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 61, + "text": "यद अत्र गुणसंपन्नम इतरं वा हुताशन\nतवय्य एव तद अहं मन्ये धर्माधर्मौ च केवलौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 62, + "text": "तामुवाच ततॊ वह्निर धार्यतां धार्यताम अयम\nगर्भॊ मत तेजसा युक्तॊ महागुणफलॊदयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 63, + "text": "शक्ता हय असि महीं कृत्स्नां वॊढुं धारयितुं तथा\nन हि ते किं चिद अप्राप्यं मद रेतॊ धारणाद ऋते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 64, + "text": "सा वह्निना वार्यमाणा देवैश चापि सरिद वरा\nसमुत्ससर्ज तं गर्भं मेरौ गिरिवरे तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 65, + "text": "समर्था धारणे चापि रुद्र तेजः परधर्षिता\nनाशकत तं तदा गर्भं संधारयितुम ओजसा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 66, + "text": "सा समुत्सृज्य तं दुःखाद दीप्तवैश्वानर परभम\nदर्शयाम आस चाग्निस तां तदा गङ्गां भृगूद्वह\nपप्रच्छ सरितां शरेष्ठां कच चिद गर्भः सुखॊदयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 67, + "text": "कीदृग वर्णॊ ऽपि वा देवि कीदृग रूपश च दृश्यते\nतेजसा केन वा युक्तः सर्वम एतद बरवीहि मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 68, + "text": "[गन्गा]\nजातरूपः स गर्भॊ वै तेजसा तवम इवानल\nसुवर्णॊ विमलॊ दीप्तः पर्वतं चावभासयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 69, + "text": "पद्मॊत्पलविमिश्राणां हरदानाम इव शीतलः\nगन्धॊ ऽसय स कदम्बानां तुल्यॊ वै तपतां वर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 70, + "text": "तेजसा तस्य गर्भस्य भास्करस्येव रश्मिभिः\nयद दरव्यं परिसंसृष्टं पृथिव्यां पर्वतेषु वा\nतत सर्वं काञ्चनी भूतं समन्तात परत्यदृश्यत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 71, + "text": "पर्यधावत शैलांश च नदीः परस्रवणानि च\nवयदीपयत तेजसा च तरैलॊक्यं स चराचरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 72, + "text": "एवंरूपः स भगवान पुत्रस ते हव्यवाहन\nसूर्यवैश्वानर समः कान्त्या सॊम इवापरः\nएवम उक्त्वा तु सा देवी तत्रैवान्तरधीयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 73, + "text": "पावकश चापि तेजस्वी कृत्वा कार्यं दिवौकसाम\nजगामेष्टं ततॊ देशं तदा भार्गवनन्दन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 74, + "text": "एतैः कर्म गुणैर लॊके नामाग्नेः परिगीयते\nहिरण्यरेता इति वै ऋषिभिर विबुधैस तथा\nपृथिवी च तदा देवी खयाता वसुमतीति वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 75, + "text": "स तु गर्भॊ महातेजा गाङ्गेयः पावकॊद्भवः\nदिव्यं शरवणं पराप्य ववृधे ऽदभुतदर्शनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 76, + "text": "ददृशुः कृत्तिकास तं तु बालार्कसदृशद्युतिम\nजातस्नेहाश च तं बालं पुपुषुः सतन्य विस्रवैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 77, + "text": "ततः स कार्त्तिकेयत्वम अवाप परमद्युतिः\nसकन्नत्वात सकन्दतां चापि गुहावासाद गुहॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 78, + "text": "एवं सुवर्णम उत्पन्नम अपत्यं जातवेदसः\nतत्र जाम्बूनदं शरेष्ठं देवानाम अपि भूषणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 79, + "text": "ततः परभृति चाप्य एतज जातरूपम उदाहृतम\nयत सुवर्णं स भगवान अग्निर ईशः परजापतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 80, + "text": "पवित्राणां पवित्रं हि कनकं दविजसत्तम\nअग्नी षॊमात्मकं चैव जातरूपम उदाहृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 84, + "shloka": 81, + "text": "रत्नानाम उत्तमं रत्नं भूषणानां तथॊत्तमम\nपवित्रं च पवित्राणां मङ्गलानां च मङ्गलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 1, + "text": "[वसिस्ठ]\nअपि चेदं पुरा राम शरुतं मे बरह्म दर्शनम\nपितामहस्य यद्वृत्तं बरह्मणः परमात्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 2, + "text": "देवस्य महतस तात वारुणीं बिभ्रतस तनुम\nऐश्वर्ये वारुणे राम रुद्रस्येशस्य वै परभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 3, + "text": "आजग्मुर मुनयः सर्वे देवाश चाग्निपुरॊगमाः\nयज्ञाङ्गानि च सर्वाणि वषट्काराश च मूर्तिमान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 4, + "text": "मूर्तिमन्ति च सामानि यजूंषि च सहस्रशः\nऋग्वेदश चागमत तत्र पदक्रमविभूषितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 5, + "text": "लक्षणानि सवराः सतॊभा निरुक्तं सवरभक्तयः\nओंकारश चावसन नेत्रे निग्रहप्रग्रहौ तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 6, + "text": "वेदाश च सॊपनिषदॊ विद्या सावित्र्य अथापि च\nभूतं भव्यं भविष्यच च दधार भगवाञ शिवः\nजुह्वच चात्मन्य अथात्मानं सवयम एव तदा परभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 7, + "text": "देवपत्न्यश च कन्याश च देवानां चैव मातरः\nआजग्मुः सहितास तत्र तदा भृगुकुलॊद्वह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 8, + "text": "यज्ञं पशुपतेः परीता वरुणस्य महात्मनः\nसवयम्भुवस तु ता दृष्ट्वा रेतः समपतद भुवि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 9, + "text": "तस्य शुक्रस्य निष्पन्दात पांसून संगृह्य भूमितः\nपरास्यत पूषा कराभ्यां वै तस्मिन्न एव हुताशने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 10, + "text": "ततस तस्मिन संप्रवृत्ते सत्त्रे जवलितपावके\nबरह्मणॊ जुह्वतस तत्र परादुर्भावॊ बभूव ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 11, + "text": "सकन्न मात्रं च तच छुक्रं सरुवेण परतिगृह्य सः\nआज्यवन मन्त्रवच चापि सॊ ऽजुहॊद भृगुनन्दन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 12, + "text": "ततः संजनयाम आस भूतग्रामं स वीर्यवान\nततस तु तेजसस तस्माज जज्ञे लॊकेषु तैजसम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 13, + "text": "तमसस तामसा भावा वयापि सत्त्वं तथॊभयम\nस गुणस तेजसॊ नित्यं तमस्य आकाशम एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 14, + "text": "सर्वभूतेष्व अथ तथा सत्त्वं तेजस तथा तमः\nशुक्रे हुते ऽगनौ तस्मिंस तु परादुरासंस तरयः परभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 15, + "text": "पुरुषा वपुषा युक्ता युक्ताः परसवजैर गुणैः\nभृग इत्य एव भृगुः पूर्वम अङ्गारेभ्यॊ ऽङगिराभवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 16, + "text": "अङ्गारसंश्रयाच चैव कविर इत्य अपरॊ ऽभवत\nसह जवालाभिर उत्पन्नॊ भृगुस तस्माद भृगुः समृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 17, + "text": "मरीचिभ्यॊ मरीचिस तु मारीचः कश्यपॊ हय अभूत\nअङ्गारेभ्यॊ ऽङगिरास तात वालखिल्याः शिलॊच्चयात\nअत्रैवात्रेति च विभॊ जातम अत्रिं वदन्त्य अपि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 18, + "text": "तथा भस्म वयपॊहेभ्यॊ बरह्मर्षिगणसंमिताः\nवैखानसाः समुत्पन्नास तपः शरुतगुणेप्सवः\nअश्रुतॊ ऽसय समुत्पन्नाव अश्विनौ रूपसंमतौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 19, + "text": "शेषाः परजानां पतयः सरॊतॊभ्यस तस्य जज्ञिरे\nऋषयॊ लॊककूपेभ्यः सवेदाच छन्दॊ मलात्मकम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 20, + "text": "एतस्मात कारणाद आहुर अग्निं सर्वास तु देवताः\nऋषयः शरुतसंम्पन्ना वेद परामाण्य दर्शनात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 21, + "text": "यानि दारूणि ते मासा निर्यासाः पक्षसंज्ञिताः\nअहॊरात्रा मुहूर्तास तु पित्तं जयॊतिश च वारुणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 22, + "text": "रौद्रं लॊहितम इत्य आहुर लॊहितात कनकं समृतम\nतन मैत्रम इति विज्ञेयं धूमाच च वसवः समृताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 23, + "text": "अर्चिषॊ याश च ते रुद्रास तथादित्या महाप्रभाः\nउद्दिष्टास ते तथाङ्गारा ये धिष्ण्येषु दिवि सथिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 24, + "text": "आदि नाथश च लॊकस्य तत्परं बरह्म तद धरुवम\nसर्वकामदम इत्य आहुस तत्र हव्यम उदावहत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ ऽबरवीन महादेवॊ वरुणः परमात्मकः\nमम सत्रम इदं दिव्यम अहं गृहपतिस तव इह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 26, + "text": "तरीणि पूर्वाण्य अपत्यानि मम तानि न संशयः\nइति जानीत खगमा मम यज्ञफलं हि तत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 27, + "text": "[अग्नि]\nमद अङ्गेभ्यः परसूतानि मदाश्रय कृतानि च\nममैव तान्य अपत्यानि वरुणॊ हय अवशात्मकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 28, + "text": "अथाब्रवील लॊकगुरुर बरह्मा लॊकपितामहः\nममैव तान्य अपत्यानि मम शुक्रं हुतं हि तत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 29, + "text": "अहं वक्ता च मन्त्रस्य हॊता शुक्रस्य चैव ह\nयस्य बीजं फलं तस्य शुक्रं चेत कारणं मतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 30, + "text": "ततॊ ऽबरुवन देवगणाः पितामहम उपेत्य वै\nकृताञ्जलिपुटाः सर्वे शिरॊभिर अभिवन्द्य च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 31, + "text": "वयं च भगवन सर्वे जगच च स चराचरम\nतवैव परसवाः सर्वे तस्माद अग्निर विभावसुः\nवरुणश चेश्वरॊ देवॊ लभतां कामम ईप्षितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 32, + "text": "निसर्गाद वरुणश चापि बरह्मणॊ यादसां पतिः\nजग्राह वै भृगुं पूर्वम अपत्यं सूर्यवर्चसम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 33, + "text": "ईश्वरॊ ऽङगिरसं चाग्नेर अपत्यार्थे ऽभयकल्पयत\nपितामहस तव अपत्यं वै कविं जग्राह तत्त्ववित" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 34, + "text": "तदा स वारुणः खयातॊ भृगुः परसव कर्मकृत\nआग्नेयस तव अङ्गिराः शरीमान कविर बराह्मॊ महायशाः\nभार्गवाङ्गिरसौ लॊके लॊकसंतान लक्षणौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 35, + "text": "एते विप्र वराः सर्वे परजानां पतयस तरयः\nसर्वं संतानम एतेषाम इदम इत्य उपधारय" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 36, + "text": "भृगॊस तु पुत्रास तत्रासन सप्त तुल्या भृगॊर गुणैः\nचयवनॊ वज्रशीर्षश च शुचिर और्वस तथैव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 37, + "text": "शुक्रॊ वरेण्यश च विभुः सवनश चेति सप्त ते\nभार्गवा वारुणाः सर्वे येषां वंशे भवान अपि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 38, + "text": "अष्टौ चाङ्गिरसः पुत्रा वारुणास ते ऽपय उदाहृताः\nबृहस्पतिर उतथ्यश च वयस्यः शान्तिर एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 39, + "text": "घॊरॊ विरूपः संवर्तः सुधन्वा चाष्टमः समृतः\nएताष्टाव अग्निजाः सर्वे जञाननिष्ठा निरामयाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 40, + "text": "बराह्मणस्य कवेः पुत्रा वारुणास ते ऽपय उदाहृताः\nअष्टौ परसवजैर युक्ता गुणैर बरह्म विदः शुभाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 41, + "text": "कविः काव्यश च विष्णुश च बुद्धिमान उशनास तथा\nभृगुश च विरजाश चैव काशी चॊग्रश च धर्मवित" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 42, + "text": "अष्टौ कवि सुता हय एते सर्वम एभिर जगत ततम\nपरजापतय एते हि परजानां यैर इमाः परजाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 43, + "text": "एवम अङ्गिरसश चैव कवेश च परसवान्वयैः\nभृगॊश च भृगुशार्दूल वंशजैः सततं जगत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 44, + "text": "वरुणश चादितॊ विप्र जग्राह परभुर ईश्वरः\nकविं तात भृगुं चैव तस्मात तौ वारुणौ समृतौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 45, + "text": "जग्राहाङ्गिरसं देवः शिखी तस्माद धुताशनः\nतस्माद अङ्गिरसॊ जञेयाः सर्व एव तद अन्वयाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 46, + "text": "बरह्मा पितामहः पूर्वं देवताभिः परसादितः\nइमे नः संतरिष्यन्ति परजाभिर जगद ईश्वराः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 47, + "text": "सर्वे परजानां पतयः सर्वे चाति तपस्विनः\nतवत्प्रसादाद इमं लॊकं तारयिष्यन्ति शाश्वतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 48, + "text": "तथैव वंशकर्तारस तव तेजॊ विवर्धनाः\nभवेयुर वेदविदुषः सर्वे वाक पतयस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 49, + "text": "देव पक्षधराः सौम्याः पराजापत्या महर्षयः\nआप्नुवन्ति तपश चैव बरह्मचर्यं परं तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 50, + "text": "सर्वे हि वयम एते च तवैव परसवः परभॊ\nदेवानां बराह्मणानां च तवं हि कर्ता पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 51, + "text": "मरीचिम आदितः कृत्वा सर्वे चैवाथ भार्गवाः\nअपत्यानीति संप्रेक्ष्य कषमयाम पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 52, + "text": "ते तव अनेनैव रूपेण परजनिष्यन्ति वै परजाः\nसथापयिष्यन्ति चात्मानं युगादि निधनं तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 53, + "text": "एवम एतत पुरावृत्तं तस्य यज्ञे महात्मनः\nदेव शरेष्ठस्य लॊकादौ वारुणीं बिभ्रतस तनुम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 54, + "text": "अग्निर बरह्मा पशुपतिः शर्वॊ रुद्रः परजापतिः\nअग्नेर अपत्यम एतद वै सुवर्णम इति धारणा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 55, + "text": "अग्न्यभावे च कुर्वन्ति वह्नि सथानेषु काञ्चनम\nजामदग्न्य परमाणज्ञा वेदश्रुतिनिदर्शनात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 56, + "text": "कुश सतम्बे जुहॊत्य अग्निं सुवर्णं तत संस्थितम\nहुते परीतिकरीम ऋद्धिं भगवांस तत्र मन्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 57, + "text": "तस्माद अग्निपराः सर्वा देवता इति शुश्रुम\nबरह्मणॊ हि परसूतॊ ऽगनिर अग्नेर अपि च काञ्चनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 58, + "text": "तस्माद ये वै परयच्छन्ति सुवर्णं धर्मदर्शिनः\nदेवतास ते परयच्छन्ति समस्ता इति नः शरुतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 59, + "text": "तस्य चातमसॊ लॊका गच्छतः परमां गतिम\nसवर्लॊके राजराज्येन सॊ ऽभिषिच्येत भार्गव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 60, + "text": "आदित्यॊदयने पराप्ते विधिमन्त्रपुरस्कृतम\nददाति काञ्चनं यॊ वै दुःस्वप्नं परतिहन्ति सः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 61, + "text": "ददात्य उदितमात्रे यस तस्य पाप्मा विधूयते\nमध्याह्ने ददतॊ रुक्मं हन्ति पापम अनागतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 62, + "text": "ददाति पश्चिमां संध्यां यः सुवर्णं घृतव्रतः\nबरह्म वाय्वग्निसॊमानां सालॊक्यम उपयाति सः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 63, + "text": "सेन्द्रेषु चैव लॊकेषु परतिष्ठां पराप्नुते शुभाम\nइह लॊके यशः पराप्य शान्तपाप्मा परमॊदते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 64, + "text": "ततः संपद्यते ऽनयेषु लॊकेष्व अप्रतिमः सदा\nअनावृत गतिश चैव कामचारी भवत्य उत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 65, + "text": "न च कषरति तेभ्यः स शश्वच चैवाप्नुते महत\nसुवर्णम अक्षयं दत्त्वा लॊकान आप्नॊति पुष्कलान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 66, + "text": "यस तु संजनयित्वाग्निम आदित्यॊदयनं परति\nदद्याद वै वरतम उद्दिश्य सर्वान कामान समश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 67, + "text": "अग्निर इत्य एव तत पराहुः परदानं वै सुखावहम\nयथेष्ट गुणसंपन्नं परवर्तकम इति समृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 68, + "text": "[भ]\nइत्य उक्तः स वसिष्ठेन जामदग्न्यः परतापवान\nददौ सुवर्णं विप्रेभ्यॊ वयमुच्यत च किल्बिषात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 69, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं सुवर्णस्य महीपते\nपरदानस्य फलं चैव जन्म चाग्न्यम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 85, + "shloka": 70, + "text": "तस्मात तवम अपि विप्रेभ्यः परयच्छ कनकं बहु\nददत सुवर्णं नृपते किल्बिषाद विप्रमॊक्ष्यसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nउक्ताः पितामहेनेह सुवर्णस्य विधानतः\nविस्तरेण परदानस्य ये गुणाः शरुतिलक्षणाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 2, + "text": "यत तु कारणम उत्पत्तेः सुवर्णस्येह कीर्तितम\nस कथं तारकः पराप्तॊ निधनं तद बरवीहि मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 3, + "text": "उक्तः स देवतानां हि अवध्य इति पार्थिव\nन च तस्येह ते मृत्युर विस्तरेण परकीर्तितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 4, + "text": "एतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं तवत्तः कुरुकुलॊद्वह\nकार्त्स्न्येन तारक वधं परं पौतूहलं हि मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 5, + "text": "[भ]\nविपन्नकृत्या राजेन्द्र देवता ऋषयस तथा\nकृत्तिकाश चॊचयाम आसुर अपत्यभरणाय वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 6, + "text": "न देवतानां काचिद धि समर्था जातवेदसः\nएकापि शक्ता तं गर्भं संधारयितुम ओजसा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 7, + "text": "षण्णां तासां ततः परीतः पावकॊ गर्भधारणात\nसवेन तेजॊ विसर्गेण वीर्येण परमेण च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 8, + "text": "तास तु षट कृत्तिका गर्भं पुपुषुर जातवेदसः\nषट्सु वर्त्मसु तेजॊ ऽगनेः सकलं निहितं परभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 9, + "text": "ततस ता वर्धमानस्य कुमारस्य महात्मनः\nतेजसाभिपरीताङ्ग्यॊ न कव चिच छर्म लेभिरे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 10, + "text": "ततस तेजः परीताङ्ग्यः सर्वाः काल उपस्थिते\nसमं गर्भं सुषुविरे कृत्तिकास ता नरर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 11, + "text": "ततस तं षड अधिष्ठानं गर्भम एकत्वम आगतम\nपृथिवी परतिजग्राह कान्ती पुरसमीपतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 12, + "text": "स गर्भॊ दिव्यसंस्थानॊ दीप्तिमान पावकप्रभः\nदिव्यं शरवणं पराप्य ववृधे परियदर्शनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 13, + "text": "ददृशुः कृत्तिकास तं तु बालं वह्नि समद्युतिम\nजातस्नेहाश च सौहार्दात पुपुषुः सतन्य विस्रवैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 14, + "text": "अभवत कार्त्तिकेयः स तरैलॊक्ये स चराचरे\nसकन्नत्वात सकन्दतां चापगुहावासाद गुहॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ देवास तरयस्त्रिंशद दिशश च स दिग ईश्वराः\nरुद्रॊ धाता च विष्णुश च यज्ञः पूषार्यमा भगः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 16, + "text": "अंशॊ मित्रश च साध्याश च वसवॊ वासवॊ ऽशविनौ\nआपॊ वायुर नभश चन्द्रॊ नक्षत्राणि गरहा रविः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 17, + "text": "पृथग भूतानि चान्यानि यानि देवार्पणानि वै\nआजग्मुस तत्र तं दरष्टुं कुमारं जवलनात्मजम\nऋषयस तुष्टुवुश चैव गन्धर्वाश च जगुस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 18, + "text": "षडाननं कुमारं तं दविषड अक्षं दविज परियम\nपीनांसं दवादश भुजं पावकादित्यवर्चसम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 19, + "text": "शयानं शरगुल्मस्थं दृष्ट्वा देवाः सहर्षिभिः\nलेभिरे परमं हर्षं मेनिरे चासुरं हतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ देवाः परियाण्य अस्य सर्व एव समाचरन\nकरीडतः करीडनीयानि ददुः पक्षिगणांश च ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 21, + "text": "सुपर्णॊ ऽसय ददौ पत्रं मयूरं चित्रबर्हिणम\nराक्षसाश च ददुस तस्मै वराहमहिषाव उभौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 22, + "text": "कुक्कुटं चाग्निसंकाशं परददौ वरुणः सवयम\nचन्द्रमाः परददौ मेषम आदित्यॊ रुचिरां परभाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 23, + "text": "गवां माता च गा देवी ददौ शतसहस्रशः\nछागम अग्निर गुणॊपेतम इला पुष्पफलं बहु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 24, + "text": "सुधन्वा शकटं चैव रथं चामितकूबरम\nवरुणॊ वारुणान दिव्यान भुजंगान परददौ शुभान\nसिंहान सुरेन्द्रॊ वयाघ्रांश च दवीपिनॊ ऽनयांश च दंष्ट्रिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 25, + "text": "शवापदांश च बहून घॊरांश छत्राणि विविधानि च\nराक्षसासुरसंघाश च ये ऽनुजग्मुस तम ईश्वरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 26, + "text": "वर्धमानं तु तं दृष्ट्वा परार्थयाम आस तारकः\nउपायैर बहुभिर हन्तुं नाशकच चापि तं विभुम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 27, + "text": "सेनापत्येन तं देवाः पूजयित्वा गुहालयम\nशशंसुर विप्रकारं तंतस्मै तारक कारितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 28, + "text": "स विवृद्धॊ महावीर्यॊ देव सेनापतिः परभुः\nजघानामॊघया शक्त्या दानवं तारकं गुहः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 29, + "text": "तेन तस्मिन कुमारेण करीडता निहते ऽसुरे\nसुरेन्द्रः सथापितॊ राज्ये देवानां पुनर ईश्वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 30, + "text": "स सेनापतिर एवाथ बभौ सकन्दः परतापवान\nईशॊ गॊप्ता च देवानां परिय कृच छंकरस्य च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 31, + "text": "हिरण्यमूर्तिर भगवान एष एव च पावकिः\nसदा कुमारॊ देवानां सेनापत्यम अवाप्तवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 32, + "text": "तस्मात सुवर्णं मङ्गल्यं रत्नम अक्षय्यम उत्तमम\nसहजं कार्त्तिकेयस्य वह्नेस तेजः परं मतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 33, + "text": "एवं रामाय कौरव्य वसिष्ठॊ ऽकथयत पुरा\nतस्मात सुवर्णदानाय परयतस्व नराधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 86, + "shloka": 34, + "text": "रामः सुवर्णं दत्त्वा हि विमुक्तः सर्वकिल्बिषैः\nतरिविष्टपे महत सथानम अवापासुलभं नरैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 87, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nचातुर्वर्ण्यस्य धर्मात्मन धर्मः परॊक्तस तवयानघ\nतथैव मे शराद्धविधिं कृत्स्नं परब्रूहि पार्थिव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 87, + "shloka": 2, + "text": "[व]\nयुधिष्ठिरेणैवम उक्तॊ भीष्मः शांतनवस तदा\nइमं शराद्धविधिं कृत्स्नं परवक्तुम उपचक्रमे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 87, + "shloka": 3, + "text": "[भ]\nशृणुष्वावहितॊ राजञ शराद्धकल्पम इमं शुभम\nधन्यं यशस्यं पुत्रीयं पितृयज्ञं परंतप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 87, + "shloka": 4, + "text": "देवासुरमनुष्याणां गन्धर्वॊरगरक्षसाम\nपिशाचकिंनराणां च पूज्या वै पितरः सदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 87, + "shloka": 5, + "text": "पितॄन पूज्यादितः पश्चाद देवान संतर्पयन्ति वै\nतस्मात सर्वप्रयत्नेन पुरुषः पूजयेत सदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 87, + "shloka": 6, + "text": "अन्वाहार्यं महाराज पितॄणां शराद्धम उच्यते\nतच चामिषेण विधिना विधिः परथमकल्पितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 87, + "shloka": 7, + "text": "सर्वेष्व अहःसु परीयन्ते कृतैः शराद्धैः पितामहाः\nपरवक्ष्यामि तु ते सर्वांस तिथ्यां तिथ्यां गुणागुणान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 87, + "shloka": 8, + "text": "येष्व अहःसु कृतैः शराद्धैर यत फलं पराप्यते ऽनघ\nतत सर्वं कीर्तयिष्यामि यथावत तन निबॊध मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 87, + "shloka": 9, + "text": "पितॄन अर्च्य परतिपदि पराप्नुयात सवगृहे सत्रियः\nअभिरूप परजायिन्यॊ दर्शनीया बहु परजाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 87, + "shloka": 10, + "text": "सत्रियॊ दवितीयां जायन्ते तृतीयायां तु वन्दिनः\nचतुर्थ्यां कषुद्रपशवॊ भवन्ति बहवॊ गृहे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 87, + "shloka": 11, + "text": "पञ्चम्यां बहवः पुत्रा जायन्ते कुर्वतां नृप\nकुर्वाणास तु नराः षष्ठ्यां भवन्ति दयुतिभागिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 87, + "shloka": 12, + "text": "कृषिभागी भवेच छराद्धं कुर्वाणः सप्तमीं नृप\nअष्टम्यां तु परकुर्वाणॊ वाणिज्ये लाभम आप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 87, + "shloka": 13, + "text": "नवम्यां कुर्वतः शराद्धं भवत्य एकशफं बहु\nविवर्धन्ते तु दशमीं गावः शराद्धानि कुर्वतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 87, + "shloka": 14, + "text": "कुप्य भागी भवेन मर्त्यः कुर्वन्न एकादशीं नृप\nबरह्म वर्चस्विनः पुत्रा जायन्ते तस्य वेश्मनि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 87, + "shloka": 15, + "text": "दवादश्याम ईहमानस्य नित्यम एव परदृश्यते\nरजतं बहु चित्रं च सुवर्णं च मनॊरमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 87, + "shloka": 16, + "text": "जञातीनां तु भवेच छरेष्ठः कुर्वञ शराद्धं तरयॊदशीम\nअवश्यं तु युवानॊ ऽसय परमीयन्ते नरा गृहे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 87, + "shloka": 17, + "text": "युद्धभागी भवेन मर्त्यः शराद्धं कुर्वंश चतुर्दशीम\nअमावास्यां तु निवपन सर्वान कामान अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 87, + "shloka": 18, + "text": "कृष्णपक्षे दशम्य आदौ वर्जयित्वा चतुर्दशीम\nशराद्धकर्मणि तिथ्यः सयुः परशस्ता न तथेतराः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 87, + "shloka": 19, + "text": "यथा चैवापरः पक्षः पूर्वपक्षाद विशिष्यते\nतथा शराद्धस्य पूर्वाह्णाद अपराह्णॊ विशिष्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 88, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकिं सविद दत्तं पितृभ्यॊ वै भवत्य अक्षयम ईश्वर\nकिं हविश चिररात्राय किम आनन्त्याय कल्पते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 88, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nहवींषि शराद्धकल्पे तु यानि शराद्धविदॊ विदुः\nतानि मे शृणु काम्यानि फलं चैव युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 88, + "shloka": 3, + "text": "तिलैर वरीहि यवैर माषैर अद्भिर मूलफलैस तथा\nदत्तेन मासं परीयन्ते शराद्धेन पितरॊ नृप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 88, + "shloka": 4, + "text": "वर्धमानतिलं शराद्धम अक्षयं मनुर अब्रवीत\nसर्वेष्व एव तु भॊज्येषु तिलाः पराधान्यतः समृताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 88, + "shloka": 5, + "text": "दवौ मासौ तु भवेत तृप्तिर मत्स्यैः पितृगणस्य ह\nतरीन मासान आविकेनाहुश चातुर्मास्यं शशेन तु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 88, + "shloka": 6, + "text": "आजेन मासान परीयन्ते पञ्चैव पितरॊ नृप\nवाराहेण तु षण मासान सप्त वै शाकुनेन तु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 88, + "shloka": 7, + "text": "मासान अष्टौ पार्षतेन रौरवेण नवैव तु\nगवयस्य तु मांसेन तृप्तिः सयाद दश मासिकी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 88, + "shloka": 8, + "text": "मासान एकादश परीतिः पितॄणां माहिषेण तु\nगव्येन दत्ते शराद्धे तु संवत्सरम इहॊच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 88, + "shloka": 9, + "text": "यथा गव्यं तथायुक्तं पायसं सर्पिषा सह\nवाध्रीणसस्य मांसेन तृप्तिर दवादश वार्षिकी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 88, + "shloka": 10, + "text": "आनन्त्याय भवेद दत्तं खड्गमांसं पितृक्षये\nकालशाकं च लौहं चाप्य आनन्त्यं छाग उच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 88, + "shloka": 11, + "text": "गाथाश चाप्य अत्र गायन्ति पितृगीता युधिष्ठिर\nसनत्सुमारॊ भगवान पुरा मय्य अभ्यभाषत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 88, + "shloka": 12, + "text": "अपि नः स कुले जायाद यॊ नॊ दद्यात तरयॊदशीम\nमघासु सर्पिषा युक्तं पायसं दक्षिणायने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 88, + "shloka": 13, + "text": "आजेन वापि लौहेन मघास्व एव यतव्रतः\nहस्तिच छायासु विधिवत कर्ण वयजनवीजितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 88, + "shloka": 14, + "text": "एष्टव्या बहवः पुत्रा यद्य एकॊ ऽपि गयां वरजेत\nयत्रासौ परथितॊ लॊकेष्व अक्षय्य करणॊ वटः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 88, + "shloka": 15, + "text": "आपॊ मूलं फलं मांसम अन्नं वापि पितृक्षये\nयत किं चिन मधु संमिश्रं तद आनन्त्याय कल्पते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 89, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nयमस तु यानि शराद्धानि परॊवाच शशबिन्दवे\nतानि मे शृणु काम्यानि नक्षत्रेषु पृथक पृथक" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 89, + "shloka": 2, + "text": "शराद्धं यः कृत्तिका यॊगे कुर्वीत सततं नरः\nअग्नीन आधाय सापत्यॊ यजेत विगतज्वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 89, + "shloka": 3, + "text": "अपत्यकामॊ रॊहिण्याम ओजः कामॊ मृगॊत्तमे\nकरूरकर्मा ददच छराद्धम आर्द्रायां मानवॊ भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 89, + "shloka": 4, + "text": "कृषिभागी भवेन मर्त्यः कुर्वञ शराद्धं पुनर वसौ\nपुष्टि कामॊ ऽथ पुष्येण शराद्धम ईहेत मानवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 89, + "shloka": 5, + "text": "आश्लेषायां ददच छराद्धं वीरान पुत्रान परजायते\nजञातीनां तु भवेच छरेष्ठॊ मघासु शराद्धम आवपन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 89, + "shloka": 6, + "text": "फल्गुनीषु ददच छराद्धं सुभगः शराद्धदॊ भवेत\nअपत्यभाग उत्तरासु हस्तेन फलभाग भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 89, + "shloka": 7, + "text": "चित्रायां तु दतच छराद्धं लभेद रूपवतः सुतान\nसवाति यॊगे पितॄन अर्च्य वाणिज्यम उपजीवति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 89, + "shloka": 8, + "text": "बहुपुत्रॊ विशाखासु पित्र्यम ईहन भवेन नरः\nअनुराधासु कुर्वाणॊ राजचक्रं परवर्तयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 89, + "shloka": 9, + "text": "आदिपत्यं वरजेन मर्त्यॊ जयेष्ठायाम अपवर्जयन\nनरः कुरु कुलश्रेष्ठ शराद्धा दमपुरः सरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 89, + "shloka": 10, + "text": "मूले तव आरॊग्यम अर्च्छेत यशॊ ऽषाढास्व अनुत्तमम\nउत्तरासु तव अषाढासु वीतशॊकश चरेन महीम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 89, + "shloka": 11, + "text": "शराद्धं तव अभिजिता कुर्वन विद्यां शरेष्टाम अवाप्नुयात\nशरवणे तु ददच छराद्धं परेत्य गच्छेत परां गतिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 89, + "shloka": 12, + "text": "राज्यभागी धनिष्ठायां पराप्नुयान नापदं नरः\nनक्षत्रे वारुणे कुर्वन भिषक सिद्धिम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 89, + "shloka": 13, + "text": "पूर्वप्रॊष्ठ पदाः कुर्वन बहु विन्देद अजाविकम\nउत्तरास्व अथ कुर्वाणॊ विन्दते गाः सहस्रशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 89, + "shloka": 14, + "text": "बहुरूप्य कृतं वित्तं विन्दते रेवतीं शरितः\nअश्वांश चाश्वयुजे वेत्ति भरणीष्व आयुर उत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 89, + "shloka": 15, + "text": "इमं शराद्धविधिं शरुत्वा शशबिन्दुस तथाकरॊत\nअक्लेशेनाजयच चापि महीं सॊ ऽनुशशास ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकीदृशेभ्यः परदातव्यं भवेच छराद्धं पितामह\nदविजेभ्यः कुरुशार्दूल तन मे वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nबराह्मणान न परीक्षेत कषत्रियॊ दानधर्मवित\nदैवे कर्मणि पित्र्ये तु नयाय्यम आहुः परीक्षणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 3, + "text": "देवताः पूजयन्तीह दैवेनैवेह तेजसा\nउपेत्य तस्माद देवेभ्यः सर्वेभ्यॊ दापयेन नरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 4, + "text": "शराद्धे तव अथ महाराज परीक्षेद बराह्मणान बुधः\nकुलशीलवयॊ रूपैर विद्ययाभिजनेन च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 5, + "text": "एषाम अन्ये पङ्क्तिदूषास तथान्ये पङ्क्तिपावनाः\nअपाङ्क्तेयास तु ये राजन कीर्तयिष्यामि ताञ शृणु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 6, + "text": "कितवॊ भरूणहा यक्ष्मी पशुपालॊ निराकृतिः\nपराम परेष्यॊ वार्धुषिकॊ गायनः सर्वविक्रयी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 7, + "text": "अगार दाही गरदः कुण्डाशी सॊमविक्रयी\nसामुद्रिकॊ राजभृत्यस तैलिकः कूटकारकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 8, + "text": "पित्रा विवदमानश च यस्य चॊपपतिर गृहे\nअभिशस्तस तथा सतेनः शिल्पं यश चॊपजीवति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 9, + "text": "पर्व कारश च सूची च मित्र धरुक पारदारिकः\nअव्रतानाम उपाध्यायः काण्डपृष्ठस तथैव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 10, + "text": "शवभिर यश च परिक्रामेद यः शुना दष्ट एव च\nपरिवित्तिश च यश च सयाद दुश्चर्मा गुरुतल्पगः\nकुशीलवॊ देवलकॊ नक्षत्रैर यश च जीवति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 11, + "text": "एतान इह विजानीयाद अपाङ्क्तेयान दविजाधमान\nशूद्राणाम उपदेशं च ये कुर्वन्त्य अल्पचेतसः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 12, + "text": "षष्टिं काणः शतं षण्ढः शवित्री यावत परपश्यति\nपङ्क्त्यां समुपविष्टायां तावद दूषयते नृप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 13, + "text": "यद विष्टित शिरा भुङ्क्ते यद भुङ्क्ते दक्षिणामुखः\nसॊपानत्कश च यद भुङ्क्ते सर्वं विद्यात तद आसुरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 14, + "text": "असूयता च यद दत्तं यच च शरद्धा विवर्जितम\nसर्वं तद असुरेन्द्राय बरह्मा भागम अकल्पयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 15, + "text": "शवानश च पङ्क्तिदूषाश च नावेक्षेरन कथं चन\nतस्मात परिवृते दद्यात तिलांश चान्ववकीरयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 16, + "text": "तिलादाने च करव्यादा ये च करॊधवशा गणाः\nयातुधानाः पिशाचाश च विप्रलुम्पन्ति तद धविः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 17, + "text": "यावद धयपङ्क्त्यःपङ्क्त्यां वै भुञ्जानान अनुपश्यति\nतावत फलाद भरंशयति दातारं तस्य बालिशम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 18, + "text": "इमे तु भरतश्रेष्ठ विज्ञेयाः पङ्क्तिपावनाः\nये तव अतस तान परवक्ष्यामि परीक्षस्वेह तान दविजान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 19, + "text": "वेद विद्याव्रतस्नाता बराह्मणाः सर्व एव हि\nपाङ्क्तेयान यांस तु वक्ष्यामि जञेयास ते पङ्क्तिपावनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 20, + "text": "तरिणाचिकेतः पञ्चाग्निस तरिसुपर्णः षडङ्गवित\nबरह्म देयानुसंतानश छन्दॊगॊ जयेष्ठसामगः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 21, + "text": "मातापित्र्यॊर यश च वश्यः शरॊत्रियॊ दश पूरुषः\nऋतुकालाभिगामी च धर्मपत्नीषु यः सदा\nवेद विद्याव्रतस्नातॊ विप्रः पङ्क्तिं पुनात्य उत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 22, + "text": "अथर्वशिरसॊ ऽधयेता बरह्म चारी यतव्रतः\nसत्यवादी धर्मशीलः सवकर्मनिरतश च यः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 23, + "text": "ये च पुण्येषु तीर्थेषु अभिषेककृतश्रमाः\nमखेषु च स मन्त्रेषु भवन्त्य अवभृथाप्लुताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 24, + "text": "अक्रॊधना अचपलाः कषान्ता दान्ता जितेन्द्रियाः\nसर्वभूतहिता ये च शराद्धेष्व एतान निमन्त्रयेत\nएतेषु दत्तम अक्षय्यम एते वै पङ्क्तिपावनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 25, + "text": "इमे परे महाराज विज्ञेयाः पङ्क्तिपावनाः\nयतयॊ मॊक्षधर्मज्ञा यॊगाः सुचरितव्रताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 26, + "text": "ये चेतिहासं परयताः शरावयन्ति दविजॊत्तमान\nये च भाष्य विदः के चिद ये च वयाकरणे रताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 27, + "text": "अधीयते पुराणं ये धर्मशास्त्राण्य अथापि च\nअधीत्य च यथान्यायं विधिवत तस्य कारिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 28, + "text": "उपपन्नॊ गुरु कुले सत्यवादी सहस्रदः\nअग्र्यः सर्वेषु वेदेषु सर्वप्रवचनेषु च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 29, + "text": "यावद एते परपश्यन्ति पङ्क्त्यास तावत पुनन्त्य उत\nततॊ हि पावनात पङ्क्त्याः पङ्क्तिपावन उच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 30, + "text": "करॊशाद अर्धतृतीयात तु पावयेद एक एव हि\nबरह्म देयानुसंतान इति बरह्म विदॊ विदुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 31, + "text": "अनृत्विग अनुपाध्यायः स चेद अग्रासनं वरजेत\nऋत्विग्भिर अननुज्ञातः पङ्क्त्या हरति दुष्कृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 32, + "text": "अथ चेद वेदवित सर्वैः पङ्क्तिदॊषैर विवर्जितः\nन च सयात पतितॊ राजन पङ्क्तिपावन एव सः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 33, + "text": "तस्मात सर्वप्रयत्नेन परीक्ष्यामन्त्रयेद दविजान\nसवकर्मनिरतान दान्तान कुले जातान बहुश्रुतान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 34, + "text": "यस्य मित्र परधानानि शराद्धानि च हवींषि च\nन परीणाति पितॄन देवान सवर्गं च न स गच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 35, + "text": "यश च शराद्धे कुरुते संगतानि; न देव यानेन पथा स याति\nस वै मुक्तः पिप्पलं बन्धनाद वा; सवर्गाल लॊकाच चयवते शराद्धमित्रः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 36, + "text": "तस्मान मित्रं शराद्धकृन नाद्रियेत; दद्यान मित्रेभ्यः संग्रहार्थं धनानि\nयं मन्यते नैव शत्रुं न मित्रं; तं मध्यस्थं भॊजयेद धव्यकव्ये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 37, + "text": "यथॊषरे बीजम उप्तं न रॊहेन; न चास्यॊप्ता पराप्नुयाद बीजभागम\nएवं श राद्धं भुक्तम अनर्हमाणैर; न चेह नामुत्र फलं ददाति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 38, + "text": "बराह्मणॊ हय अनधीयानस तृणाग्निर इव शाम्यति\nतस्मै शराद्धं न दातव्यं न हि भस्मनि हूयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 39, + "text": "संभॊजनी नाम पिशाचदक्षिणा; सा नैव देवान न पितॄन उपैति\nइहैव सा भराम्यति कषीणपुण्या; शालान्तरे गौर इव नष्टवत्सा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 40, + "text": "यथाग्नौ शान्ते घृतम आजुहॊति; तन नैव देवान न पितॄन उपैति\nतथा दत्तं नर्तने गायने च; यां चानृचे दक्षिणाम आवृणॊति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 41, + "text": "उभौ हिनस्ति न भुनक्ति चैषा; या चानृचे दक्षिणा दीयते वै\nआघातनी गर्हितैषा पतन्ती; तेषां परेतान पातयेद देव यानात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 42, + "text": "ऋषीणां समयं नित्यं ये चरन्ति युधिष्ठिर\nनिश्चिताः सर्वधर्मज्ञास तान देवा बराह्मणान विदुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 43, + "text": "सवाध्यायनिष्ठा ऋषयॊ जञन निष्ठास तथैव च\nतपॊ निष्ठाश च बॊद्धव्याः कर्म निष्ठाश च भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 44, + "text": "कव्यानि जञाननिष्ठेभ्यः परतिष्ठाप्यानि भारत\nतत्र ये बराह्मणाः के चिन न निन्दति हि ते वराः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 45, + "text": "ये तु निन्दन्ति जल्पेषु न ताञ शराद्धेषु भॊजयेत\nबराह्मणा निन्दिता राजन हन्युस तरिपुरुषं कुलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 46, + "text": "वैखानसानां वचनम ऋषीणां शरूयते नृप\nदूराद एव परीक्षेत बराह्मणान वेदपारगान\nपरियान वा यदि वा दवेष्यांस तेषु तच छराद्धम आवपेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 90, + "shloka": 47, + "text": "यः सहस्रं सहस्राणां भॊजयेद अनृचां नरः\nएकस तान मन्त्रवित परीतः सर्वान अर्हति भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकेन संकल्पितं शराद्धं कस्मिन काले किम आत्मकम\nभृग्वङ्गिरसके काले मुनिना कतरेण वा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 2, + "text": "कानि शराद्धेषु वर्ज्यानि तथा मुल फलानि च\nधान्यजातिश च का वर्ज्या तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 3, + "text": "[भ]\nयथा शराद्धं संप्रवृत्तं यस्मिन काले यद आत्मकम\nयेन संकल्पितं चैव तन मे शृणु जनाधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 4, + "text": "सवायम्भुवॊ ऽतरिः कौरव्य परमर्षिः परतापवान\nतस्य वंशे महाराज दत्तात्रेय इति समृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 5, + "text": "दत्तात्रेयस्य पुत्रॊ ऽभून निमिर नाम तपॊधनः\nनिमेश चाप्य अभवत पुत्रः शरीमान नाम शरिया वृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 6, + "text": "पूर्णे वर्षसहस्रान्ते स कृत्वा दुष्करं तपः\nकालधर्मपरीतात्मानिधनं समुपागतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 7, + "text": "निमिस तु कृत्वा शौचानि विधिदृष्टेन कर्मणा\nसंतापम अगमत तीव्रं पुत्रशॊकपरायणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 8, + "text": "अथ कृत्वॊपहार्याणि चतुर्दश्यां महामतिः\nतम एव गणयञ शॊकं विरात्रे परत्यबुध्यत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 9, + "text": "तस्यासीत परतिबुद्धस्य शॊकेन पिहितात्मनः\nमनः संहृत्य विषये बुद्धिर विस्तर गामिनी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 10, + "text": "ततः संचिन्तयाम आस शराद्धकल्पं समाहितः\nयानि तस्यैव भॊज्यानि मूलाहि च फलानि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 11, + "text": "उक्तानि यानि चान्यानि यानि चेष्टानि तस्य ह\nतानि सर्वाणि मनसा विनिश्चित्य तपॊधनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 12, + "text": "अमावास्यां महाप्राज्ञ विप्रान आनाय्य पूजितान\nदक्षिणावर्तिकाः सर्वा बृसीः सवयम अथाकरॊत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 13, + "text": "सप्त विप्रांस ततॊ भॊज्ये युगपत समुपानयत\nऋते च लवणं भॊज्यं शयामाकान्नं ददौ परभुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 14, + "text": "दक्षिणाग्रास ततॊ दर्भा विष्टरेषु निवेशिताः\nपादयॊश चैव विप्राणां ये तव अन्नम उपभुञ्जते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 15, + "text": "कृत्वा च दक्षिणाग्रान वै दर्भान सुप्रयतः शुचिः\nपरददौ शरीमते पिण्डं नामगॊत्रम उदाहरन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 16, + "text": "तत कृत्वा स मुनिश्रेष्ठॊ धर्मसंकरम आत्मनः\nपश्चात तापेन महता तप्यमानॊ ऽभयचिन्तयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 17, + "text": "अकृतं मुनिभिः पूर्वं किं मयैतद अनुष्ठितम\nकथं नु शापेन न मां दहेयुर बराह्मणा इति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 18, + "text": "ततः संचिन्तयाम आस वंशकर्तारम आत्मनः\nधयात मात्रस तथा चात्रिर आजगाम तपॊधनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 19, + "text": "अथात्रिस तं तथा दृष्ट्वा पुत्रशॊकेन कर्शितम\nभृशम आश्वासयाम आस वाग्भिर इष्टाभिर अव्ययः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 20, + "text": "निमे संकल्पितस ते ऽयं पितृयज्ञस तपॊधनः\nमा ते भूद भीः पूर्वदृष्टॊ धर्मॊ ऽयं बरह्मणा सवयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 21, + "text": "सॊ ऽयं सवयम्भुविहितॊ धर्मः संकल्पितस तवया\nऋते सवयम्भुवः कॊ ऽनयः शराद्धेयं विधिम आहरेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 22, + "text": "आख्यास्यामि च ते भूयः शराद्धेयं विधिम उत्तमम\nसवयम्भुविहितं पुत्र तत पुरुष्व निबॊध मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 23, + "text": "कृत्वाग्निकरणं पूर्वं मन्त्रपूर्वं तपॊधन\nततॊ ऽरयम्णे च सॊमाय वरुणाय च नित्यशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 24, + "text": "विश्वे देवाश च ये नित्यं पितृभिः सह गॊचराः\nतेभ्यः संकल्पिता भागाः सवयम एव सवयम्भुवा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 25, + "text": "सतॊतव्या चेह पृथिवी निवापस्येह धारिणी\nवैष्णवी काश्यपी चेति तथैवेहाक्षयेति च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 26, + "text": "उदकानयने चैव सतॊतव्यॊ वरुणॊ विभुः\nततॊ ऽगनिश चैव सॊमश च आप्याय्याव इह ते ऽनघ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 27, + "text": "देवास तु पितरॊ नाम निर्मिता वै सवयम्भुवा\nऊष्मपाः सुमहाभागास तेषां भागाः परकल्पिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 28, + "text": "ते शराद्धेनार्च्यमाना वै विमुच्यन्ते ह किल्बिषात\nसप्तकः पितृवंशस तु पूर्वदृष्टः सवयम्भुवा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 29, + "text": "विश्वे चाग्निमुखा देवाः संख्याताः पूर्वम एव ते\nतेषां नामानि वक्ष्यामि भागार्हाणां महात्मनाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 30, + "text": "सहः कृतिर विपाप्मा च पुण्यकृत पावनस तथा\nगराम्निः कषेमः समूहश च दिव्यसानुस तथैव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 31, + "text": "विवस्वान वीर्यवान हरीमान कीर्तिमान कृत एव च\nविपूर्वः सॊमपूर्वश च सूर्यश्रीश चेति नामतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 32, + "text": "सॊमपः सूर्यसावित्रॊ दत्तात्मा पुष्करीयकः\nउष्णीनाभॊ नभेदश च विश्वायुर दीप्तिर एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 33, + "text": "चमूहरः सुवेषश च वयॊमारिः शंकरॊ भवः\nईशः कर्ता कृतिर दक्षॊ भुवनॊ दिव्यकर्मकृत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 34, + "text": "गणितः पञ्च वीर्यश च आदित्यॊ रश्मिमांस तथा\nसप्त कृत सॊमवर्चाश च विश्वकृत कविर एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 35, + "text": "अनुगॊप्ता सुगॊप्ता च नप्ता चेश्वर एव च\nजितात्मा मुनिवीर्यश च दीप्तलॊमा भयंकरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 36, + "text": "अतिकर्मा परतीतश च परदाता चांशुमांस तथा\nशैलाभः परमक्रॊधी धीरॊष्णी भूपतिस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 37, + "text": "सरजी वज्री वरी चैव विश्वे देवाः सनातनाः\nकीर्तितास ते महाभागाः कालस्य गतिगॊचराः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 38, + "text": "अश्राद्धेयानि धान्यानि कॊद्रवाः पुलकास तथा\nहिङ्गु दरव्येषु शाकेषु पलाण्डुं लशुनं तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 39, + "text": "पलाण्डुः सौभञ्जनकस तथा गृञ्जनकादयः\nकूष्माण्ड जात्यलाबुं च कृष्णं लवणम एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 40, + "text": "गराम्यं वाराह मांसं च यच चैवाप्रॊक्षितं भवेत\nकृष्णाजाजी विडश चैव शीतपाकी तथैव च\nअङ्कुराद्यास तथा वर्ज्या इह शृङ्गाटकानि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 41, + "text": "वर्जयेल लवणं सर्वं तथा जम्बू फलानि च\nअवक्षुतावरुदितं तथा शराद्धेषु वर्जयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 42, + "text": "निवापे हव्यकव्ये वा गर्हितं च शवदर्शनम\nपितरश चैव देवाश च नाभिनन्दन्ति तद धविः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 43, + "text": "चण्डाल शवपचौ वर्ज्यौ निवापे समुपस्थिते\nकाषायवासी कुष्ठी वा पतितॊ बरह्महापि वा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 44, + "text": "संकीर्ण यॊनिर विप्रश च संबन्धी पतितश च यः\nवर्जनीया बुधैर एते निवापे समुपस्थिते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 91, + "shloka": 45, + "text": "इत्य एवम उक्त्वा भगवान सववंशजम ऋषिं पुरा\nपितामह सभां दिव्यां जगामात्रिस तपॊधनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 92, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nतथाविधौ परवृत्ते तु सर्व एव महर्षयः\nपितृयज्ञान अकुर्वन्त विधिदृष्टेन कर्मणा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 92, + "shloka": 2, + "text": "ऋषयॊ धर्मनित्यास तु कृत्वा निवपनान्य उत\nतर्पणं चाप्य अकुर्वन्त तीर्थाम्भॊभिर यतव्रताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 92, + "shloka": 3, + "text": "निवापैर दीयमानैश च चातुर्वर्ण्येन भारत\nतर्पिताः पितरॊ देवास ते नान्नं जरयन्ति वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 92, + "shloka": 4, + "text": "अजीर्णेनाभिहन्यन्ते ते देवाः पितृभिः सह\nसॊमम एवाभ्यपद्यन्त निवापान नाभिपीडिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 92, + "shloka": 5, + "text": "ते ऽबरुवन सॊमम आसाद्य पितरॊ ऽजीर्ण पीडिताः\nनिवापान्नेन पीड्यामः शरेयॊ नात्र विधीयताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 92, + "shloka": 6, + "text": "तान सॊमः परत्युवाचाथ शरेयश चेद ईप्सितं सुराः\nसवयम्भू सदनं यातस वै शरेयॊ विधास्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 92, + "shloka": 7, + "text": "ते सॊमवचनाद देवाः पितृभिः सह भारत\nमेरुशृङ्गे समासीनं पितामहम उपागमन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 92, + "shloka": 8, + "text": "[पितरह]\nनिवापान्नेन भगवन भृशं पीड्यामहे वयम\nपरसादं कुरु नॊ देव शरेयॊ नः संविधीयताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 92, + "shloka": 9, + "text": "इति तेषां वचः शरुत्वा सवयम्भूर इदम अब्रवीत\nएष मे पार्श्वतॊ वह्निर युष्मच छरेयॊ विधास्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 92, + "shloka": 10, + "text": "[अग्नि]\nसहितास तात भॊक्ष्यामॊ निवापे समुपस्थिते\nजरयिष्यथ चाप्य अन्नं मया सार्धं न संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 92, + "shloka": 11, + "text": "एतच छरुत्वा तु पितरस ततस ते विज्वराभवन\nएतस्मात कारणाच चाग्नेः पराक्तनं दीयते नृप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 92, + "shloka": 12, + "text": "निवप्ते चाग्निपूर्वे वै निवापे पुरुषर्षभ\nन बरह्मराक्षसास तं वै निवापं धर्षयन्त्य उत\nरक्षांसि चापवर्तन्ते सथिते देवे विभावसौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 92, + "shloka": 13, + "text": "पूर्वं पिण्डं पितुर दद्यात ततॊ दद्यात पितामहे\nपरपितामहाय च तत एष शराद्धविधिः समृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 92, + "shloka": 14, + "text": "बरूयाच छराद्धे च सावित्रीं पिण्डे पिण्डे समाहितः\nसॊमायेति च वक्तव्यं तथा पितृमतेति च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 92, + "shloka": 15, + "text": "रजस्वला च या नारी वयङ्गिता कर्णयॊश च या\nनिवापे नॊपतिष्ठेत संग्राह्या नान्यवंशजाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 92, + "shloka": 16, + "text": "जलं परतरमाणश च कीर्तयेत पितामहान\nनदीम आसाद्य कुर्वीत पितॄणां पिण्ड तर्पणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 92, + "shloka": 17, + "text": "पूर्वं सववंशजानां तु कृत्वाद्भिस तर्पणं पुनः\nसुहृत संबन्धिवर्गाणां ततॊ दद्याज जलाञ्जलिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 92, + "shloka": 18, + "text": "कल्माषगॊयुगेनाथ युक्तेन तरतॊ जलम\nपितरॊ ऽभिलषन्ते वै नावं चाप्य अधिरॊहतः\nसदा नावि जलं तज्ज्ञाः परयच्छन्ति समाहिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 92, + "shloka": 19, + "text": "मासार्धे कृष्णपक्षस्य कुयान निवपनानि वै\nपुष्टिर आयुस तथा वीर्यं शरीश चैव पितृवर्तिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 92, + "shloka": 20, + "text": "पितामहः पुलस्त्यश च वसिष्टाः पुलहस तथा\nअङ्गिराश च करतुश चैव कश्यपश च महान ऋषिः\nएते कुरु कुलश्रेष्ठ महायॊगेश्वराः समृताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 92, + "shloka": 21, + "text": "एते च पितरॊ राजन्न एष शराद्धविधिः परः\nपरेतास तु पिण्ड संबन्धान मुच्यन्ते तेन कर्मणा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 92, + "shloka": 22, + "text": "इत्य एषा पुरुषश्रेष्ठ शराद्धॊत्पत्तिर यथागमम\nखयापिता पूर्वनिर्दिष्टा दानं वक्ष्याम्य अतः परम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 93, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nदविजातयॊ वरतॊपेता हविस ते यदि भुञ्जते\nअन्नं बराह्मण कामाय कथम एतत पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 93, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nअवेदॊक्त वरताश चैव भुञ्जानाः कार्यकारिणः\nवेदॊक्तेषु तु भुञ्जाना वरतलुप्ता युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 93, + "shloka": 3, + "text": "[य]\nयद इदं तप इत्य आहुर उपवासं पृथग्जनाः\nतपः सयाद एतद इह वै तपॊ ऽनयद वापि किं भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 93, + "shloka": 4, + "text": "[भ]\nमासार्ध मासौ नॊपवसेद यत तपॊ मन्यते जनः\nआत्मतन्त्रॊपघाती यॊ न तपस्वी न धर्मवित" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 93, + "shloka": 5, + "text": "तयागस्यापि च संपत्तिः शिष्यते तप उत्तमम\nसदॊपवासी च भवेद बरह्म चारी तथैव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 93, + "shloka": 6, + "text": "मुनिश च सयात सदा विप्रॊ देवांश चैव सदा यजेत\nकुटुम्बिकॊ धर्मकामः सदा सवप्नश च भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 93, + "shloka": 7, + "text": "अमृताशी सदा च सयात पवित्री च सदा भवेत\nऋतवादी सदा च सयान नियतश च सदा भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 93, + "shloka": 8, + "text": "विघसाशी सदा च सयात सदा चैवातिथि परियः\nअमांसासी सदा च सयात पवित्री च सदा भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 93, + "shloka": 9, + "text": "[य]\nकथं सदॊपवासी सयाद बरह्म चारी च पार्थिव\nविघसाशी कथं च सयात कथं चैवातिथि परियः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 93, + "shloka": 10, + "text": "[भ]\nअन्तरा सायम आशं च परातर आशं तथैव च\nसदॊपवासी भवति यॊ न भुङ्क्ते ऽनतरा पुनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 93, + "shloka": 11, + "text": "भार्यां गच्छन बरह्म चारी सदा भवति चैव ह\nऋतवादी सदा च सयाद दानशीलश च मानवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 93, + "shloka": 12, + "text": "अभक्षयन वृथा मांसम अमांसाशी भवत्य उत\nदानं ददत पवित्री सयाद अस्वप्नश च दिवा सवपन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 93, + "shloka": 13, + "text": "भृत्यातिथिषु यॊ भुङ्क्ते भुक्तवत्सु नरः सदा\nअमृतं केवलं भुङ्क्ते इति विद्धि युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 93, + "shloka": 14, + "text": "अभुक्तवत्सु नाश्नाति बराह्मणेषु तु यॊ नरः\nअभॊजनेन तेनास्य जितः सवर्गॊ भवत्य उत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 93, + "shloka": 15, + "text": "देवेभ्यश च पितृभ्यश च भृत्येभ्यॊ ऽतिथिभिः सह\nअवशिष्टानि यॊ भुङ्क्ते तम आहुर विघसाशिनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 93, + "shloka": 16, + "text": "तेषां लॊका हय अपर्यन्ताः सदने बरह्मणः समृताः\nउपस्थिता हय अप्सरॊभिर गन्धर्वैश च जनाधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 93, + "shloka": 17, + "text": "देवतातिथिभिः सार्धं पितृभिश चॊपभुञ्जते\nरमन्ते पुत्रपौत्रैश च तेषां गतिर अनुत्तमा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nबराह्मणेभ्यः परयच्छन्ति दानानि विविधानि च\nदातृप्रतिग्रहीत्रॊर वा कॊ विशेषः पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nसाधॊर यः परतिगृह्णीयात तथैवासाधुतॊ दविजः\nगुणवत्य अल्पदॊषः सयान निर्गुणे तु निमज्जति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 3, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nवृषादर्भेश च संवादं सप्तर्षीणां च भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 4, + "text": "कश्यपॊ ऽतरिर वसिष्ठश च भरद्वाजॊ ऽथ गौतमः\nविश्वामित्रॊ जमदग्निः साध्वी चैवाप्य अरुन्धती" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 5, + "text": "सर्वेषाम अथ तेषां तु गण्डाभूत कर्म कारिका\nशूद्रः पशुसखश चैव भर्ता चास्या बभूव ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 6, + "text": "ते वै सर्वे तपस्यन्तः पुरा चेरुर महीम इमाम\nसमाधिनॊपशिक्षन्तॊ बरह्मलॊकं सनातनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 7, + "text": "अथाभवद अनावृष्टिर महती कुरुनन्दन\nकृच्छ्रप्राणॊ ऽभवद यत्र लॊकॊ ऽयं वै कषुधान्वितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 8, + "text": "कस्मिंश चिच च पुरा यज्ञे याज्येन शिबिसूनुना\nदक्षिणार्थे ऽथ ऋत्विग्भ्यॊ दत्तः पुत्रॊ निजः किल" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 9, + "text": "तस्मिन काले ऽथ सॊ ऽलपायुर दिष्टान्तम अगमत परभॊ\nते तं कषुधाभिसंतप्ताः परिवार्यॊपतस्थिरे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 10, + "text": "याज्यात्मजम अथॊ दृष्ट्वा गतासुम ऋषिसत्तमाः\nअपचन्त तदा सथाल्यां कषुधार्ताः किल भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 11, + "text": "निराद्ये मर्त्यलॊके ऽसमिन्न आत्मानं ते परीप्सवः\nकृच्छ्राम आपेदिरे वृत्तिम अन्नहेतॊस तपस्विनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 12, + "text": "अटमानॊ ऽथ तान मार्गे पचमानान महीपतिः\nराजा शैब्यॊ वृषादर्भिः किश्यमानान ददर्श ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 13, + "text": "[वृ]\nपरतिग्रहस तारयति पुष्टिर वै परतिगृह्णताम\nमयि यद विद्यते वित्तं तच छृणुध्वं तपॊधनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 14, + "text": "परियॊ हि मे बराह्मणॊ याचमानॊ; दद्याम अहं वॊ ऽशवतरी सहस्रम\nएकैकशः स वृषाः संप्रसूताः; सर्वेषां वै शीघ्रगाः शवेतलॊमाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 15, + "text": "कुलं भरान अनडुहः शतं शतान; धुर्याञ शुभान सर्वशॊ ऽहं ददानि\nपृथ्वी वाहान पीवरांश चैव तावद; अग्र्या गृष्ट्यॊ धेनवः सुव्रताश च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 16, + "text": "वरान गरामान वरीहि यवं रसांश च; रत्नं चान्यद दुर्लभं किं ददानि\nमा समाभक्ष्ये भावम एवं कुरुध्वं; पुष्ट्य अर्थं वै किं परयच्छाम्य अहं वः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 17, + "text": "[रसयह]\nराजन परतिग्रहॊ राज्ञॊ मध्व आस्वादॊ विषॊपमः\nतज जानमानः कस्मात तवं कुरुषे नः परलॊभनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 18, + "text": "कषत्रं हि दैवतम इव बराह्मणं समुपाश्रितम\nअमलॊ हय एष तपसा परीतः परीणाति देवताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 19, + "text": "अह्नापीह तपॊ जातु बराह्मणस्यॊपजायते\nतद दाव इव निर्दह्यात पराप्तॊ राजप्रतिग्रहः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 20, + "text": "कुशलं सह दानेन राजन्न अस्तु सदा तव\nअर्थिभ्यॊ दीयतां सर्वम इत्य उक्त्वा ते ततॊ ययुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 21, + "text": "अपक्वम एव तन मांसम अभूत तेषां च धीमताम\nअथ हित्वा ययुः सर्वे वनम आहारकाङ्क्षिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 22, + "text": "ततः परचॊदिता राज्ञा वनं गत्वास्य मन्त्रिणः\nपरचीयॊदुम्बराणि सम दानं दातुं परचक्रमुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 23, + "text": "उदुम्बराण्य अथान्यानि हेमगर्भाण्य उपाहरन\nभृत्यास तेषां ततस तानि परग्राहितुम उपाद्रवन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 24, + "text": "गुरूणीति विदित्वाथ न गराह्याण्य अत्रिर अब्रवीत\nन सम हे मूढ विज्ञाना न सम हे मन्दबुद्धयः\nहैमानीमानि जानीमः परतिबुद्धाः सम जागृमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 25, + "text": "इह हय एतद उपादत्तं परेत्य सयात कटुकॊदयम\nअप्रतिग्राह्यम एवैतत परेत्य चेह सुखेप्सुना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 26, + "text": "[व]\nशतेन निष्कं गणितं सहस्रेण च संमितम\nयथा बहु परतीच्छन हि पापिष्ठां लभते गतिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 27, + "text": "[कष्यप]\nयत पृथिव्यां वरीहि यवं हिरण्यं पशवः सत्रियः\nसर्वं तन नालम एकस्य तस्माद विद्वाञ शमं वरजेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 28, + "text": "[भरद्वाज]\nउत्पन्नस्य रुरॊः शृङ्गं वर्धमानस्य वर्धते\nपरार्थना पुरुषस्येव तस्य मात्रा न विद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 29, + "text": "[गौतम]\nन तल लॊके दरव्यम अस्ति यल लॊकं परतिपूरयेत\nसमुद्रकल्पः पुरुषॊ न कदा चन पूर्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 30, + "text": "[विष्वामित्र]\nकामं कामयमानस्य यदा कामः समृध्यते\nअथैनम अपरः कामस तृष्णा विध्यति बाणवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 31, + "text": "[जमदग्नि]\nपरतिग्रहे संयमॊ वै तपॊ धारयते धरुवम\nतद धनं बराह्मणस्येह लुभ्यमानस्य विस्रवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 32, + "text": "[अरुन्धती]\nधर्मार्थं संचयॊ यॊ वै दरव्याणां पक्षसंमतः\nतपः संचय एवेह विशिष्टॊ दरव्यसंचयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 33, + "text": "[गण्डा]\nउग्राद इतॊ भयाद यस्माद विभ्यतीमे ममेश्वराः\nबलीयांसॊ दुर्बलवद बिभेम्य अहम अतः परम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 34, + "text": "[पषुसख]\nयद वै धर्मे परं नास्ति बराह्मणास तद धनं विदुः\nविनयार्थं सुविद्वांसम उपासेयं यथातथम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 35, + "text": "[रसयह]\nकुशलं सह दानाय तस्मै यस्य परजा इमाः\nफलान्य उपधि युक्तानि य एवं नः परयच्छसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 36, + "text": "[भ]\nइत्य उक्त्वा हेमगर्भाणि हित्वा तानि फलानि ते\nऋषयॊ जग्मुर अन्यत्र सर्व एव धृतव्रताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 37, + "text": "[मन्त्रिणह]\nउपधिं शङ्कमानास ते हित्वेमानि फलानि वै\nततॊ ऽनयेनैव गच्छन्ति विदितं ते ऽसतु पार्थिव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 38, + "text": "इत्य उक्तः स तु भृत्यैस तैर वृषादर्भिश चुकॊप ह\nतेषां संप्रतिकर्तुं च सर्वेषाम अगमद गृहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 39, + "text": "स गत्वाहवनीये ऽगनौ तीव्रं नियमम आस्थितः\nजुहाव संस्कृतां मन्त्रैर एकैकाम आहुतिं नृपः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 40, + "text": "तस्माद अग्नेः समुत्तस्थौ कृत्या लॊकभयंकरी\nतस्या नाम वृषादर्भिर यातुधानीत्य अथाकरॊत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 41, + "text": "सा कृत्या कालरात्रीव कृताञ्जलिर उपस्थिता\nवृषादर्भिं नरपतिं किं करॊमीति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 42, + "text": "[वृसाधर्भि]\nऋषीणां गच्छ सप्तानाम अरुन्धत्यास तथैव च\nदासी भर्तुश च दास्याश च मनसा नाम धारय" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 43, + "text": "जञात्वा नामानिचैतेषां सर्वान एतान विनाशय\nविनष्टेषु यथा सवैरं गच्छ यत्रेप्सितं तव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 94, + "shloka": 44, + "text": "सा तथेति परतिश्रुत्य यातु दानी सवरूपिणी\nजगाम तद वनं यत्र विचेरुस ते महर्षयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nअथात्रि परमुखा राजन वने तस्मिन महर्षयः\nवयचरन भक्षयन्तॊ वै मूलानि च फलानि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 2, + "text": "अथापश्यन सुपीनांस पाणिपादमुखॊदरम\nपरिव्रजन्तं सथूलाङ्गं परिव्राजं शुनः सखम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 3, + "text": "अरुन्धती तु तं दृष्ट्वा सर्वाङ्गॊपचितं शुभा\nभवितारॊ भवन्तॊ वै नैवम इत्य अब्रवीद ऋषीन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 4, + "text": "[वसिस्ठ]\nनैतस्येह यथास्माकम अग्निहॊत्रम अनिर्हुतम\nसायंप्रातश च हॊतव्यं तेन पीवाञ शुनः सखः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 5, + "text": "[अत्रि]\nनैतस्येह यथास्माकं कषुधा वीर्यं समाहतम\nकृच्छ्राधीतं परनष्टं च तेन पीवाञ शुनः सखः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 6, + "text": "[विष्वामित्र]\nनैतस्येह यथास्माकं शश्वच छास्त्रं जरद गवः\nअलसः कषुत परॊ मूर्खस तेन पीवाञ शुनः सखः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 7, + "text": "[जमदग्नि]\nनैतस्येह यथास्माकं भक्तम इन्धनम एव च\nसंचिन्त्य वार्षिकं किं चित तेन पीवाट शुनः सखः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 8, + "text": "[कष्यप]\nनैतस्येह यथास्माकं चत्वारश च सहॊदराः\nदेहि देहीति भिक्षन्ति तेन पीवाञ शुनः सखः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 9, + "text": "[भरद्वाज]\nनैतस्येह यथास्माकं बरह्म बन्धॊर अचेतसः\nशॊकॊ भार्यापवादेन तेन पीवाञ शुनः सखः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 10, + "text": "[गौतम]\nनैतस्येह यथास्माकं तरिकौशेयं हि राङ्कवम\nएकैकं वै तरिवार्षीयं तेन पीवाञ शुनः सखः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 11, + "text": "[भ]\nअथ देष्ट्वा परिव्राट स तान महर्षीञ शुनः सखः\nअभिगम्य यथान्यायं पाणिस्पर्शम अथाचरत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 12, + "text": "परिचर्यां वने तां तु कषुत परतीघात कारिकाम\nअन्यॊन्येन निवेद्याथ परातिष्ठन्त सहैव ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 13, + "text": "एकनिश्चय कार्याश च वयचरन्त वनानि ते\nआददानाः समुद्धृत्य मूलानि च फलानि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 14, + "text": "कदा चिद विचरन्तस ते वृक्षैर अविरलैर वृताम\nशुचि वारि परसन्नॊदां ददृशुः पद्मिनीं शुभाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 15, + "text": "बालादित्य वपुः परख्यैः पुष्करैर उपशॊभिताम\nवैदूर्यवर्णसदृशैः पद्मपत्रैर अथावृताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 16, + "text": "नानाविधैश च विहगैर जलप्रकर सेविभिः\nएकद्वाराम अनादेयां सूपतीर्थाम अकर्दमाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 17, + "text": "वृषादर्भि परयुक्ता तु कृत्या विकृतदर्शना\nयातुधानीति विख्याता पद्मिनीं ताम अरक्षत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 18, + "text": "शुनः सख सहायास तु बिसार्थं ते महर्षयः\nपद्मिनीम अभिजग्मुस ते सर्वे कृत्याभिरक्षिताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 19, + "text": "ततस ते यातुधानीं तां दृष्ट्वा विकृतदर्शनाम\nसथितां कमलिनी तीरे कृत्याम ऊचुर महर्षयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 20, + "text": "एका तिष्ठसि का नु तवं कस्यार्थे किं परयॊजनम\nपद्मिनी तीरम आश्रित्य बरूहि तवं किं चिकीर्षसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 21, + "text": "[यातुधान]\nयास्मि सास्म्य अनुयॊगॊ मे न कर्तव्यः कथं चन\nआरक्षिणीं मां पद्मिन्या वित्तसर्वे तपॊधनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 22, + "text": "[रसयह]\nसर्व एव कषुधार्था सम न चान्यत किं चिद अस्ति नः\nभवत्याः संमते सर्वे गृह्णीमहि बिसान्य उत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 23, + "text": "[यातुधान]\nसमयेन बिसानीतॊ गृह्णीध्वं कामकारतः\nएकैकॊ नाम मे परॊक्त्वा ततॊ गृह्णीत माचिरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 24, + "text": "[भ]\nविज्ञाय यातुधानीं तां कृत्याम ऋषिवधैषिणीम\nअत्रिः कषुधा परीतात्मा ततॊ वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 25, + "text": "अरात्रिर अत्रेः सा रात्रिर यां नाधीते तरिर अद्य वै\nअरात्रिर अत्रिर इत्य एव नाम मे विद्धि शॊभने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 26, + "text": "[या]\nयथॊदाहृतम एतत ते मयि नाम महामुने\nदुर्धार्यम एतन मनसा गच्छावतर पद्मिनीम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 27, + "text": "[वसिस्ठ]\nवसिष्ठॊ ऽसमि वरिष्ठॊ ऽसमि वसे वासं गृहेष्व अपि\nवसिष्ठत्वाच च वासाच च वसिष्ठ इति विद्धि माम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 28, + "text": "[या]\nनाम नैरुक्तम एतत ते दुःखव्याभाषिताक्षरम\nनैतद धारयितुं शक्यं गच्छावतर पद्मिनीम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 29, + "text": "[कष्यप]\nकुलं कुलं च कुपपः कुपयः कश्यपॊ दविजः\nकाश्यः काशनिकाशत्वाद एतन मे नाम धारय" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 30, + "text": "[या]\nयथॊदाहृतम एतत ते मयि नाम महामुने\nदुर्धार्यम एतन मनसा गच्छावतर पद्मिनीम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 31, + "text": "[भरद्वाज]\nभरे सुतान भरे शिष्यान भरे देवान भरे दविजान\nभरे भर्याम अनव्याजॊ भरद्वाजॊ ऽसमि शॊभने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 32, + "text": "[या]\nनाम नैरुक्तम एतत ते दुःखव्याभाषिताक्षरम\nनैतद धारयितुं शक्यं गच्छावतर पद्मिनीम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 33, + "text": "[गौतम]\nगॊदमॊ दमगॊ ऽधूमॊ दमॊ दुर्दर्शनश च ते\nविद्धि मां गौतमं कृत्ये यातुधानि निबॊध मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 34, + "text": "[या]\nयथॊदाहृतम एतत ते मयि नाम महामुने\nनैतद धारयितुं शक्यं गच्छावतर पद्मिनीम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 35, + "text": "[विष्वामित्र]\nविश्वे देवाश च मे मित्रं मित्रम अस्मि गवां तथा\nविश्वा मित्रम इति खयातं यातुधानि निबॊध मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 36, + "text": "[या]\nनाम नैरुक्तम एतत ते दुःखव्याभाषिताक्षरम\nनैतद धारयितुं शक्यं गच्छावतर पद्मिनीम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 37, + "text": "[जमदग्नि]\nजाजमद्यजजा नाम मृजा माह जिजायिषे\nजमदग्निर इति खयातम अतॊ मां विद्धि शॊभने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 38, + "text": "[या]\nयथॊदाहृतम एतत ते मयि नाम महामुने\nनैतद धारयितुं शक्यं गच्छावतर पद्मिनीम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 39, + "text": "[अरुन्धती]\nधरां धरित्रीं वसुधां भर्तुस तिष्ठाम्य अनन्तरम\nमनॊ ऽनुरुन्धती भर्तुर इति मां विद्ध्य अरुन्धतीम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 40, + "text": "[या]\nनाम नैरुक्तम एतत ते दुःखव्याभाषिताक्षरम\nनैतद धारयितुं शक्यं गच्छावतर पद्मिनीम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 41, + "text": "[गण्डा]\nगण्डं गण्डं गतवती गण्डगण्डेति संज्ञिता\nगण्डगण्डेव गण्डेति विद्धि मानल संभवे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 42, + "text": "[या]\nनाम नैरुक्तम एतत ते दुःखव्याभाषिताक्षरम\nनैतद धारयितुं शक्यं गच्छावतर पद्मिनीम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 43, + "text": "[पषुसख]\nसखा सखे यः सख्येयः पशूनां च सखा सदा\nगौणं पशुसखेत्य एवं विद्धि माम अग्निसंभवे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 44, + "text": "[या]\nनाम नैरुक्तम एतत ते दुःखव्याभाषिताक्षरम\nनैतद धारयितुं शक्यं गच्छावतर पद्मिनीम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 45, + "text": "एभिर उक्तं यथा नाम नाहं वक्तुम इहॊत्सहे\nशुनः सख सखायं मां यातुधान्य उपधारय" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 46, + "text": "[या]\nनाम ते ऽवयक्तम उक्तं वै वाक्यं संदिग्धया गिरा\nतस्मात सकृद इदानीं तवं बरूहि यन नाम ते दविज" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 47, + "text": "सकृद उक्तं मया नाम न गृहीतं यदा तवया\nतस्मात तरिदण्ड्दाभिहता गच्छ भस्मेति माचिरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 48, + "text": "[भ]\nसा बरह्मदण्डकल्पेन तेन मूर्ध्नि हता तदा\nकृत्या पपात मेदिन्यां भस्मसाच च जगाम ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 49, + "text": "शुनः सखश च हत्वा तां यातुधानीं महाबलाम\nभुवि तरिदण्डं विष्टभ्य शाद्वले समुपाविशत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 50, + "text": "ततस ते मुनयः सर्वे पुष्कराणि बिसानि च\nयथाकामम उपादाय समुत्तस्थुर मुदान्विताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 51, + "text": "शरमेण महता युक्तास ते बिसानि कलापशः\nतीरे निक्षिप्य पद्मिन्यास तर्पणं चक्रुर अम्भसा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 52, + "text": "अथॊत्थाय जलात तस्मात सर्वे ते वै समागमन\nनापश्यंश चापि ते तानि बिसानि पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 53, + "text": "[रसयह]\nकेन कषुधाभिभूतानाम अस्माकं पापकक्र्मणा\nनृशंसेनापनीतानि बिसान्य आहारकाङ्क्षिणाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 54, + "text": "ते शङ्कमानास तव अन्यॊन्यं पप्रच्छुर दविजसत्तमाः\nत ऊचुः शपथं सर्वे कुर्म इत्य अरिकर्शन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 55, + "text": "त उक्त्वा बाढम इत्य एव सर्व एव शुनः सखम\nकषुधार्ताः सुपरिश्रान्ताः शपथायॊपचक्रमुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 56, + "text": "[अत्रि]\nस गां सपृशतु पादेन सूर्यं च परतिमेहतु\nअनध्यायेष्व अधीयीत बिस सतैन्यं करॊति यः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 57, + "text": "[वसिस्ठ]\nअनध्याय परॊ लॊके शुनः स परिकर्षतु\nपरिव्राट कामवृत्तॊ ऽसतु बिस सतैन्यं करॊति यः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 58, + "text": "शरणागतं हन्तुमित्रं सवसुतां चॊपजीवतु\nअर्थान काङ्क्षतु कीनाशाद बिस सतैन्यं करॊति यः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 59, + "text": "[कष्यप]\nसर्वत्र सर्वं पणतु नयासलॊपं करॊतु च\nकूटसाक्षित्वम अभ्येतु बिस सतैन्यं करॊति यः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 60, + "text": "वृथा मांसं समश्नातु वृथा दानं करॊति च\nयातु सत्रियं दिवा चैव बिस सतैन्यं करॊति यः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 61, + "text": "[भरद्वाज]\nनृशंसस तयक्तधर्मास तु सत्रीषु जञातिषु गॊषु च\nबराह्मणं चापि जयतां बिस सतैन्यं करॊति यः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 62, + "text": "उपाध्यायम अधः कृत्वा ऋचॊ ऽधयेतु यजूंषि च\nजुहॊतु च स कक्षाग्नौ बिस सतैन्यं करॊति यः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 63, + "text": "[जमदग्नि]\nपुरीषम उत्सृजत्व अप्सु हन्तुगां चापि दॊहिनीम\nअनृतौ मैथुनं यातु बिस सतैन्यं करॊति यः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 64, + "text": "दवेष्यॊ भार्यॊपजीवी सयाद दूरबन्धुश च वैरवान\nअन्यॊन्यस्यातिथिश चास्तु बिस सतैन्यं करॊति यः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 65, + "text": "[गौतम]\nअधीत्य वेदांस तयजतु तरीन अग्नीन अपविध्यतु\nविक्रीणातु तथा सॊमं बिस सतैन्यं करॊति यः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 66, + "text": "उप पानप्लवे गरामे बराह्मणॊ वृषली पतिः\nतस्य सालॊक्यतां यातु बिस सतैन्यं करॊति यः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 67, + "text": "[विष्वामित्र]\nजीवतॊ वै गुरून भृत्यान भरन्त्व अस्य परे जनाः\nअगतिर बहुपुत्रः सयाद बिस सतैन्यं करॊति यः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 68, + "text": "अशुचिर बरह्म कूटॊ ऽसतु ऋद्ध्या चैवाप्य अहं कृतः\nकर्षकॊ मत्सरी चास्तु बिस सतैन्यं करॊति यः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 69, + "text": "वर्षान करॊतु भृतकॊ राज्ञश चास्तु पुरॊहितः\nअयाज्यस्य भवेद ऋत्विग बिस सतैन्यं करॊति यः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 70, + "text": "[अरुन्धती]\nनित्यं परिवदेच छवश्रूं भर्तुर भवतु दुर्मनाः\nएका सवादु समश्नातु बिस सतैन्यं करॊति या" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 71, + "text": "जञातीनां गृहमेध्यस्था सक्तून अत्तु दिनक्षये\nअभाग्यावीरसूर अस्तु बिस सतैन्यं करॊति याः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 72, + "text": "[गण्डा]\nअनृतं भाषतु सदा साधुभिश च विरुध्यतु\nददातु कन्यां शुक्लेन बिस सतैन्यं करॊति याः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 73, + "text": "साधयित्वा सवयं पराशेद दास्ये जीवतु चैव ह\nविकर्मणा परमीयेत बिस सतैन्यं करॊति या" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 74, + "text": "[पषुसख]\nदास्य एव परजायेत सॊ ऽपरसूतिर अकिंचनः\nदैवतेष्व अनमः कारॊ बिस सतैन्यं करॊति यः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 75, + "text": "अध्वर्यवे दुहितरं ददातुच; छन्दॊगे वा चरितब्रह्म चर्ये\nआथर्वणं वेदम अधीत्य विप्रः; सनायीत यॊ वै हरते बिसानि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 76, + "text": "[रसयह]\nइष्टम एतद दविजातीनां यॊ ऽयं ते शपथः कृतः\nतवया कृतं बिस सतैन्यं सर्वेषां नः शुनः सुख" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 77, + "text": "[षुन]\nनयस्तम आद्यम अपश्यद्भिर यद उक्तं कृतकर्मभिः\nसत्यम एतन न मिथ्यैतद बिस सतैन्यं कृतं मया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 78, + "text": "मया हय अन्तर्हितानीह बिसानीमानि पश्यत\nपरीक्षार्थं भगवतां कृतम एतन मयानघाः\nरक्षणार्थं च सर्वेषां भवताम अहम आगतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 79, + "text": "यातुधानी हय अतिक्रुद्धा कृत्यैषा वॊ वधैषिणी\nवृषादर्भि परयुक्तैषा निहता मे तपॊधनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 80, + "text": "दुष्टा हिंष्याद इयं पापा युष्मान परत्य अग्निसंभवा\nतस्माद अस्म्य आगतॊ विप्रा वासवं मां निबॊधत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 81, + "text": "अलॊभाद अक्षया लॊकाः पराप्ता वः सार्वकामिकाः\nउत्तिष्ठध्वम इतः कषिप्रं तान अवाप्नुत वै दविजाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 82, + "text": "[भ]\nततॊ महर्षयः परीतास तथेत्य उक्त्वा पुरंदरम\nसहैव तरिदशेन्द्रेण सर्वे जग्मुस तरिविष्टपम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 83, + "text": "एवम एते महात्मानॊ भॊगैर बहुविधैर अपि\nकषुधा परमया युक्ताश छन्द्यमाना महात्मभिः\nनैव लॊभं तदा चक्रुस ततः सवर्गम अवाप्नुवन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 84, + "text": "तस्मात सर्वास्व अवस्थासु नरॊ लॊभं विवर्जयेत\nएष धर्मः परॊ राजन्न अलॊभ इति विश्रुतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 85, + "text": "इदं नरः सच चरितं समवायेषु कीर्तयेत\nसुखभागी च भवति न च दुर्गाण्य अवाप्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 95, + "shloka": 86, + "text": "परीयन्ते पितरश चास्य ऋषयॊ देवतास तथा\nयशॊधर्मार्थभागी च भवति परेत्य मानवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nअत्रैवॊदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nयद्वृत्तं तीर्थयात्रायां शपथं परति तच छृणु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 2, + "text": "पुष्कर अर्थं कृतं सतैन्यं पुरा भरतसत्तम\nराजर्षिभिर महाराज तथैव च दविजर्षिभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 3, + "text": "ऋषयः समेताः पश्चिमे वै परभासे; समागता मन्त्रम अमन्त्रयन्त\nचराम सर्वे पृथिवीं पुण्यतीर्थां; तन नः कार्यं हन्त गच्छाम सर्वे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 4, + "text": "शुक्रॊ ऽङगिराश चैव कविश च विद्वांस; तथागस्त्यॊ नारद पर्वतौ च\nभृगुर वसिष्ठः कश्यपॊ गौतमश च; विश्वामित्रॊ जमदग्निश च राजन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 5, + "text": "ऋषिस तथा गालवॊ ऽथाष्टकश च; भरद्वाजॊ ऽरुन्धती वालखिल्याः\nशिबिर दिलीपॊ नहुषॊ ऽमबरीषॊ; राजा ययातिर धुन्धुमारॊ ऽथ पूरुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 6, + "text": "जग्मुः पुरस्कृत्य महानुभावं; शतक्रतुं वृत्रहणं नरेन्द्र\nतीर्थानि सर्वाणि परिक्रमन्तॊ; माध्यां ययुः कौशिकीं पुण्यतीर्थाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 7, + "text": "सर्वेषु तीर्थेष्व अथ धूतपापा; जग्मुस ततॊ बरह्मसरः सुपुण्यम\nदेवस्य तीर्थे जलम अग्निकल्पा; विगाह्य ते भुक्तबिस परसूनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 8, + "text": "के चिद बिसान्य अखनंस तत्र राजन्न; अन्ये मृणालान्य अखनंस तत्र विप्राः\nअथापश्यन पुष्करं ते हरियन्तं; हरदाद अगस्त्येन समुद्धृतं वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 9, + "text": "तान आह सर्वान ऋषिमुख्यान अगस्त्यः; केनादत्तं पुष्करं मे सुजातम\nयुष्माञ शङ्के दीयतां पुष्करं मे; न वै भवन्तॊ हर्तुम अर्हन्ति पद्मम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 10, + "text": "शृणॊमि कालॊ हिंसते धर्मवीर्यं; सेयं पराप्ता वर्धते धर्मपीडा\nपुराधर्मॊ वर्धते नेह यावत; तावद गच्छामि परलॊकं चिराय" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 11, + "text": "पुरा वेदान बराह्मणा गराममध्ये; घुष्ट सवरा वृषलाञ शरावयन्ति\nपुरा राजा वयवहारान अधर्म्यान; पश्यत्य अहं परलॊकं वरजामि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 12, + "text": "पुरावरान परत्यवरान गरीयसॊ; यावन नरा नावमंस्यन्ति सर्वे\nतमॊत्तरं यावद इदं न वर्तते; तावद वरजामि परलॊकं चिराय" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 13, + "text": "पुरा परपश्यामि परेण मर्त्यान; बलीयसा दुर्बलान भुज्यमानान\nतस्माद यास्यामि परलॊकं चिराय; न हय उत्सहे दरष्टुम ईदृङ नृलॊके" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 14, + "text": "तम आहुर आर्ता ऋषयॊ महर्षिं; न ते वयं पुष्करं चॊरयामः\nमिथ्याभिषङ्गॊ भवता न कार्यः; शपाम तीक्ष्णाञ शपथान महर्षे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 15, + "text": "ते निश्चितास तत्र महर्षयस तु; संमन्यन्तॊ धर्मम एवं नरेन्द्र\nततॊ ऽशपञ शपथान पर्ययेण; सहैव ते पार्थिव पुत्रपौत्रैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 16, + "text": "[भृगु]\nपरत्याक्रॊशेद इहाक्रुष्टस ताडितः परतिताडयेत\nखादेच च पृष्ठमांसानि यस ते हरति पुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 17, + "text": "[वसिस्ठ]\nअस्वाध्याय परॊ लॊके शवानं च परिकर्षतु\nपुरे च भिक्षुर भवतु यस ते हरति पुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 18, + "text": "[कष्यप]\nसर्वत्र सर्वं पणतु नयासे लॊभं करॊतु च\nकूटसाक्षित्वम अभ्येतु यस ते हरति पुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 19, + "text": "[गौतम]\nजीवत्व अहं कृतॊ बुद्ध्या विपणत्व अधमेन सः\nकर्षकॊ मत्सरी चास्तु यस ते हरति पुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 20, + "text": "[अन्गिरस]\nअशुचिर बरह्म कूटॊ ऽसतु शवानं च परिकर्षतु\nबरह्म हानि कृतिश चास्तु यस ते हरति पुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 21, + "text": "[धुन्धुमार]\nअकृतज्ञॊ ऽसतु मित्राणां शूद्रायां तु परजायतु\nएकः संपन्नम अश्नातु यस ते हरति पुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 22, + "text": "[पूरु]\nचिकित्सायां परचरतु भार्यया चैव पुष्यतु\nशवशुरात तस्य वृत्तिः सयाद यस ते हरति पुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 23, + "text": "[दिलीप]\nउदपानप्लवे गरामे बराह्मणॊ वृषली पतिः\nतस्य लॊभान स वरजतु यस ते हरति पुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 24, + "text": "[षुक्र]\nपृष्ठमांसं समश्नातु दिवा गच्छतु मैथुनम\nपरेष्यॊ भवतु राज्ञश च यस ते हरति पुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 25, + "text": "[जमदग्नि]\nअनध्यायेष्व अधीयीत मित्रं शराद्धे च भॊजयेत\nशराद्धे शूद्रस्य चाश्नीयाद यस ते हरति पुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 26, + "text": "[षिबि]\nअनाहिताग्निर मरियतां यज्ञे विघ्नं करॊतु च\nतपस्विभिर विरुध्येत यस ते हरति पुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 27, + "text": "[ययाति]\nअनृतौ जटी वरतिन्यां वै भार्यायां संप्रजायतु\nनिराकरॊतु वेदांश च यस ते हरति पुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 28, + "text": "[नहुस]\nअतिथिं गृहस्थॊ नुदतु कामवृत्तॊ ऽसतु दीक्षितः\nविद्यां परयच्छतु भृतॊ यस ते हरति पुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 29, + "text": "[अम्बरीस]\nनृशंसस तयक्तधर्मॊ ऽसतु सत्रीषु जञातिषु गॊषु च\nबराह्मणं चापि जहतु यस ते हरति पुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 30, + "text": "[नारद]\nगूढॊ ऽजञानी बहिः शास्त्रं पठतां विस्वरं पदम\nगरीयसॊ ऽवजानातु यस ते हरति पुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 31, + "text": "[नाभाग]\nअनृतं भाषतु सदा सद्भिश चैव विरुध्यतु\nशुक्लेन कन्यां ददतु यस ते हरति पुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 32, + "text": "[कवि]\nपदा स गां ताडयतु सूर्यं च परति मेहतु\nशरणागतं च तयजतु यस ते हरति पुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 33, + "text": "[विष्वामित्र]\nकरॊतु भृतकॊ ऽवर्षां राज्ञश चास्तु पुरॊहितः\nऋत्विग अस्तु हय अयाज्यस्य यस ते हरति पुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 34, + "text": "[पर्वत]\nगरमे चाधिकृतः सॊ ऽसतु खरयानेन गच्छतु\nशुनः कर्षतु वृत्त्यर्थे यस ते हरति पुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 35, + "text": "[भरद्वाज]\nसर्वपापसमादानं नृशंसे चानृते च यत\nतत तस्यास्तु सदा पापं यस ते हरति पुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 36, + "text": "[अस्टक]\nस राजास्त्व अकृतप्रज्ञः कामवृत्तिश च पापकृत\nअधर्मेणानुशास्तूर्वीं यस ते हरति पुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 37, + "text": "[गालव]\nपापिष्ठेभ्यस तव अनर्घार्हः स नरॊ ऽसतु सवपापकृत\nदत्त्वा दानं कीर्तयतु यस ते हरति पुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 38, + "text": "[अरुन्धती]\nशवश्र्वापवादं वदतु भर्तुर भवतु दुर्मनाः\nएका सवादु समश्नातु या ते हरति पुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 39, + "text": "[वालखिल्य]\nएकपादेन वृत्त्यर्थं गरामद्वारे स तिष्ठतु\nधर्मज्ञस तयक्तधर्मॊ ऽसतु यस ते हरति पुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 40, + "text": "[पषुसख]\nअग्निहॊत्रम अनादृत्य सुखं सवपतु स दविजः\nपरिव्राट कामवृत्तॊ ऽसतु यस ते हरति पुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 41, + "text": "[सुरभी]\nबाल्वजेन निदानेन कांस्यं भवतु दॊहनम\nदुह्येत परवत्सेन या ते हरति पुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 42, + "text": "[भ]\nततस तु तैः शपथैः शप्यमानैर; नानाविधैर बहुभिः कौरवेन्द्र\nसहस्राक्षॊ देवराट संप्रहृष्टः; समीक्ष्य तं कॊपनं विप्रमुख्यम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 43, + "text": "अथाब्रवीन मघवा परत्ययं सवं; समाभाष्य तम ऋषिं जातरॊषम\nबरह्मर्षिदेवर्षिनृपर्षिमध्ये; यत तन निबॊधेह ममाध्य राजन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 44, + "text": "[षक्र]\nअध्वर्यवे दुहितरं ददातुच; छन्दॊगे वा चरितब्रह्म चर्ये\nआथर्वणं वेदम अधीत्य विप्रः; सनायेत यः पुष्करम आददाति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 45, + "text": "सर्वान वेदान अधीयीत पुण्यशीलॊ ऽसतु धार्मिकः\nबरह्मणः सदनं यातु यस ते हरति पुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 46, + "text": "[अगस्त्य]\nआशीर्वादस तवया परॊक्तः शपथॊ बलसूदन\nदीयतां पुष्करं मह्यम एष धर्मः सनातनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 47, + "text": "[इन्द्र]\nन मया भगवाँल लॊभाद धृतं पुष्करम अद्य वै\nधर्मं ते शरॊतुकामेन हृतं न करॊद्धुम अर्हति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 48, + "text": "धर्मः शरुतः समुत्कर्षॊ धर्मसेतुर अनामयः\nआर्षॊ वै शाश्वतॊ नित्यम अव्ययॊ ऽयं मया शरुतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 49, + "text": "तद इदं गृह्यतां विद्वन पुष्करं मुनिसत्तम\nअतिक्रमं मे भगब्वन कषन्तुम अर्हस्य अनिन्दित" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 50, + "text": "इत्य उक्तः स महेन्द्रेण तपस्वी कॊपनॊ भृशम\nजग्राह पुष्करं धीमान परसन्नश चाभवन मुनिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 51, + "text": "परययुस ते ततॊ भूयस तीर्थानि वनगॊचराः\nपुण्यतीर्थेषु च तथा गात्राण्य आप्लावयन्ति ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 52, + "text": "आख्यानं य इदं युक्तः पठेत पर्वणि पर्वणि\nन मूर्खं जनयेत पुत्रं न भवेच च निराकृतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 53, + "text": "न तम आपत सपृशेत का चिन न जवरॊ न रुजश च ह\nविरजाः शरेयसा युक्तः परेत्य सवर्गम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 96, + "shloka": 54, + "text": "यश च शास्त्रम अनुध्यायेद ऋषिभिः परिपालितम\nस गच्छेद बरह्मणॊ लॊकम अव्ययं च नरॊत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 97, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nयद इदं शराद्धधर्मेषु दीयते भरतर्षभ\nछत्रं चॊपानहौ चैव केनैतत संप्रवर्तितम\nकथं चैतत समुत्पन्नं किमर्थं च परदीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 97, + "shloka": 2, + "text": "न केवलं शराद्धधर्मे पुण्यकेष्व अपि दीयते\nएतद विस्तरतॊ राजञ शरॊतुम इच्छामि तत्त्वतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 97, + "shloka": 3, + "text": "[भ]\nशृणु राजन्न अवहितश छत्रॊपानह विस्तरम\nयथैतत परथितं लॊके येन चैतत परवर्तितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 97, + "shloka": 4, + "text": "यथा चाक्षय्यतां पराप्तं पुण्यतां च यथागतम\nसर्वम एतद अशेषेण परवक्ष्यामि जनाधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 97, + "shloka": 5, + "text": "इतिहासं पुरावृत्तम इमं शृणु नराधिप\nजमदग्नेश च संवादं सूर्यस्य च महात्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 97, + "shloka": 6, + "text": "पुरा स भगवान साक्षाद धनुषाक्रीडत परभॊ\nसंधाय संधाय शरांश चिक्षेप किल भार्गवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 97, + "shloka": 7, + "text": "तान कषिप्तान रेणुका सर्वांस तस्येषून दीप्ततेजसः\nआनाय्य सा तदा तस्मै परादाद असकृद अच्युत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 97, + "shloka": 8, + "text": "अथ तेन स शब्देन जयातलस्य शरस्य च\nपरहृष्टः संप्रचिक्षेप सा च परत्याजहार तान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 97, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ मध्याह्नम आरूढे जयेष्ठा मूले दिवाकरे\nस सायकान दविजॊ विद्ध्वा रेणुकाम इदम अव्रवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 97, + "shloka": 10, + "text": "गच्छानय विशालाक्षि शरान एतान धनुश्च्युतान\nयावद एतान पुनः सुभ्रु कषिपामीति जनाधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 97, + "shloka": 11, + "text": "सा गच्छत्य अन्तरा छायां वृक्षम आश्रित्य भामिनी\nतस्थौ तस्या हि संतप्तं शिरः पादौ तथैव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 97, + "shloka": 12, + "text": "सथिता सा तु मुहूर्तं वै भर्तुः शापभयाच छुभा\nययाव आनयितुं भूयः सायकान असितेक्षणा\nपरत्याजगाम च शरांस तान आदाय यशस्विनी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 97, + "shloka": 13, + "text": "सा परस्विन्ना सुचार्व अङ्गी पद्भ्यां दुःखं नियच्छती\nउपाजगाम भर्तारं भयाद भर्तुः पवेपती" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 97, + "shloka": 14, + "text": "स ताम ऋषिस ततः करुद्धॊ वाक्यम आह शुभाननाम\nरेणुके किं चिरेण तवम आगतेति पुनः पुनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 97, + "shloka": 15, + "text": "[र]\nशिरस तावत परदीप्तं मे पादौ चैव तपॊधन\nसूर्यतेजॊ निरुद्धाहं वृक्षच छायाम उपाश्रिता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 97, + "shloka": 16, + "text": "एतस्मात कारणाद बरह्मंश चिरम एतत कृतं मया\nएतज जञात्वा मम विभॊ मा करुधस तवं तपॊधन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 97, + "shloka": 17, + "text": "[ज]\nअद्यैनं दीप्तकिरणं रेणुके तव दुःखदम\nशरैर निपातयिष्यामि सूर्यम अस्त्राग्नितेजसा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 97, + "shloka": 18, + "text": "[भ]\nस विस्फार्य धनुर दिव्यं गृहीत्वा च बहूञ शरान\nअतिष्ठत सूर्यम अभितॊ यतॊ याति ततॊ मुखः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 97, + "shloka": 19, + "text": "अथ तं परहरिष्यन्तं सूर्यॊ ऽभयेत्य वचॊ ऽबरवीत\nदविज रूपेण कौन्तेय किं ते सूर्यॊ ऽपराध्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 97, + "shloka": 20, + "text": "आदत्ते रश्मिभिः सूर्यॊ दिवि विद्वंस ततस ततः\nरसं स तं वै वर्षासु परवर्षति दिवाकरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 97, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ ऽननं जायते विप्र मनुष्याणां सुखावहम\nअन्नं पराणा इति यथा वेदेषु परिपठ्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 97, + "shloka": 22, + "text": "अथाभ्रेषु निगूढश च रश्मिभिः परिवारितः\nसप्त दवीपान इमान बरह्मन वर्षेणाभिप्रवर्षति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 97, + "shloka": 23, + "text": "ततस तदौषधीनां च वीरुधां पत्रपुष्पजम\nसर्वं वर्षाभिनिर्वृत्तम अन्नं संभवति परभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 97, + "shloka": 24, + "text": "जातकर्माणि सर्वाणि वरतॊपनयनानि च\nगॊधानानि विवाहाश च तथा यज्ञसमृद्धयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 97, + "shloka": 25, + "text": "सत्राणि दानानि तथा संयॊगा वित्तसंचयाः\nअन्नतः संप्रवर्तन्ते यथा तवं वेत्थ भार्गव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 97, + "shloka": 26, + "text": "रमणीयानि यावन्ति यावद आरम्भकाणि च\nसर्वम अन्नात परभवति विदितं कीर्तयामि ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 97, + "shloka": 27, + "text": "सर्वं हि वेत्थ विप्र तवं यद एतत कीर्तितं मया\nपरसादये तवा विप्रर्षे किं ते सूर्यॊ निपात्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 98, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nएवं तदा परयाचन्तं भास्करं मुनिसत्तमः\nजमदग्निर महातेजाः किं कार्यं परत्यपद्यत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 98, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nतथा परयाचमानस्य मुनिर अग्निसमप्रभः\nजमदग्निः शमं नैव जगाम कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 98, + "shloka": 3, + "text": "ततः सूर्यॊ मधुरया वाचा तम इदम अब्रवीत\nकृताञ्जलिर विप्र रूपी परणम्येदं विशां पते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 98, + "shloka": 4, + "text": "चलं निमित्तं विप्रर्षे सदा सूर्यस्य गच्छतः\nकथं चलं वेत्स्यसि तवं सदा यान्तं दिवाकरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 98, + "shloka": 5, + "text": "[ज]\nसथिरं वापि चलं वापि जाने तवां जञानचक्षुषा\nअवश्यं विनयाधानं कार्यम अद्य मया तव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 98, + "shloka": 6, + "text": "अपराह्णे निमेषार्धं तिष्ठसि तवं दिवाकर\nतत्र वेत्स्यामि सूर्यत्वां न मे ऽतरास्ति विचारणा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 98, + "shloka": 7, + "text": "[स]\nअसंशयं मां विप्रर्षे वेत्स्यसे धन्विनां वर\nअपकारिणं तु मां विद्धि भगवञ शरणागतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 98, + "shloka": 8, + "text": "[भ]\nततः परहस्य भगवाञ जमदग्निर उवाच तम\nन भीः सूर्यत्वया कार्या परणिपात गतॊ हय असि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 98, + "shloka": 9, + "text": "बराह्मणेष्व आर्जवं यच च सथैर्यं च धरणीतले\nसौम्यतां चैव सॊमस्य गाम्भीर्यं वरुणस्य च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 98, + "shloka": 10, + "text": "दीप्तिम अग्नेः परभां मेरॊः परतापं तपनस्य च\nएतान्य अतिक्रमेद यॊ वै स हन्याच छरणागतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 98, + "shloka": 11, + "text": "भवेत स गुरु तल्पी च बरह्महा च तथा भवेत\nसुरा पानं च कुर्यात स यॊ हन्याच छरणागतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 98, + "shloka": 12, + "text": "एतस्य तव अपनीतस्य समाधिं तात चिन्तय\nयथासुखगमः पन्था भवेत तवद रश्मितापितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 98, + "shloka": 13, + "text": "[भ]\nएतावद उक्त्वा स तदा तूष्णीम आसीद भृगूद्वहः\nअथ सूर्यॊ ददौ तस्मै छत्रॊपानहम आशु वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 98, + "shloka": 14, + "text": "[स]\nमहर्षे शिरसस तराणं छत्रं मद रश्मिवारणम\nपरतिगृह्णीष्व पद्भ्यां च तराणार्थं चर्मपादुके" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 98, + "shloka": 15, + "text": "अद्य परभृति चैवैतल लॊके संप्रचरिष्यति\nपुण्यदानेषु सर्वेषु परम अक्षय्यम एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 98, + "shloka": 16, + "text": "[भ]\nउपानच छत्रम एतद वै सूर्येणेह परवर्तितम\nपुण्यम एतद अभिख्यातं तरिषु लॊकेषु भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 98, + "shloka": 17, + "text": "तस्मात परयच्छ विप्रेभ्यश छत्रॊपानहम उत्तमम\nधर्मस्ते सुमहान भावी न मे ऽतरास्ति विचारणा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 98, + "shloka": 18, + "text": "छत्रं हि भरतश्रेष्ठ यः परदद्याद दविजातये\nशुभ्रं शतशलाकं वै स परेत्य सुखम एधते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 98, + "shloka": 19, + "text": "स शक्र लॊके वसति पूज्यमानॊ दविजातिभिः\nअप्सरॊभिश च सततं देवैश च भरतर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 98, + "shloka": 20, + "text": "दह्यमानाय विप्राय यः परयच्छत्य उपानहौ\nसनातकाय महाबाहॊ संशिताय दविजातये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 98, + "shloka": 21, + "text": "सॊ ऽपि लॊकान अवाप्नॊति दैवतैर अभिपूजितान\nगॊलॊके स मुदा युक्तॊ वसति परेत्य भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 98, + "shloka": 22, + "text": "एतत ते भरतश्रेष्ठ मया कार्त्स्न्येन कीर्तितम\nछत्रॊपानह दानस्य फलं भरतसत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nआरामाणां तडागानां यत फलं कुरुनन्दन\nतद अहं शरॊतुम इच्छामि तवत्तॊ ऽदय भरतर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nसुप्रदर्शा वनवती चित्रधातुविभूषिता\nउपेता सर्वबीजैश च शरेष्ठा भूमिर इहॊच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 3, + "text": "तस्याः कषेत्रविशेषं च तडागानां निवेशनम\nऔदकानि च सर्वाणि परवक्ष्याम्य अनुपूर्वशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 4, + "text": "तडागानां च वक्ष्यामि कृतानां चापि ये गुणाः\nतरिषु लॊकेषु सर्वत्र पूजितॊ यस तडागवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 5, + "text": "अथ वा मित्र सदनं मैत्रं मित्र विवर्धनम\nकीर्तिसंजननं शरेष्ठं तडागानां निवेशनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 6, + "text": "धर्मस्यार्थस्य कामस्य फलम आहुर मनीषिणः\nतडागं सुकृतं देशे कषेत्रम एव महाश्रयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 7, + "text": "चतुर्विधानां भूतानां तडागम उपलक्षयेत\nतडागानि च सर्वाणि दिशन्ति शरियम उत्तमाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 8, + "text": "देवा मनुष्या गन्धर्वाः पितरॊरग राक्षसाः\nसथावराणि च भूतानि संश्रयन्ति जलाशयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 9, + "text": "तस्मात तांस ते परवक्ष्यामि तडागे ये गुणाः समृताः\nया च तत्र फलावाप्तिर ऋषिहिः समुदाहृता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 10, + "text": "वर्षमात्रे तडागे तु सलिलं यस्य तिष्ठति\nअग्निहॊत्रफलं तस्य फलम आहुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 11, + "text": "शरत्काले तु सलिलं तडागे यस्य तिष्ठति\nगॊसहस्रस्य स परेत्य लभते फलम उत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 12, + "text": "हेमन्त काले सलिलं तडागे यस्य तिष्ठति\nस वै बहु सुवर्णस्य यज्ञस्य लभते फलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 13, + "text": "यस्य वै शैशिरे काले तडागे सलिलं भवेत\nअग्निष्टॊमस्य यज्ञस्य फलम आहुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 14, + "text": "तडागं सुकृतं यस्य वसन्ते तु महाश्रयम\nअतिरात्रस्य यज्ञस्य फलं स समुपाश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 15, + "text": "निधाघ काले पानीयं तडागे यस्य तिष्ठति\nवाजपेयसमं तस्य फलं वै मुनयॊ विदुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 16, + "text": "स कुलं तारयेत सर्वं यस्य खाते जलाशये\nगावः पिबन्ति पानीयं साधवश च नराः सदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 17, + "text": "तडागे यस्य गावस तु पिबन्ति तृषिता जलम\nमृगपक्षिमनुष्याश च सॊ ऽशवमेध फलं लभेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 18, + "text": "यत पिबन्ति जलं तत्र सनायन्ते विश्रमन्ति च\nतडागदस्य तत सर्वं परेत्यानन्त्याय कल्पते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 19, + "text": "दुर्लभं सलिलं तात विशेषेण परत्र वै\nपानीयस्य परदानेन परीतिर भवति शाश्वती" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 20, + "text": "तिलान्ददत पानीयं दीपान ददत जाग्रत\nजञातिभिः सह मॊदध्वम एत परेतेषु दुर्लभम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 21, + "text": "सर्वदानैर गुरुतरं सर्वदानैर विशिष्यते\nपानीयं नरशार्दूल तस्माद दातव्यम एव हि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 22, + "text": "एवम एत तडागेषु कीर्तितं फलम उत्तमम\nअत ऊर्ध्वं परवक्ष्यामि वृक्षाणाम अपि रॊपणे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 23, + "text": "सथावराणां च भूतानां जातयॊ षट परकीर्तिताः\nवृक्षगुल्म लतावल्ल्यस तवक सारास तृणजातयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 24, + "text": "एता जात्यस तु वृक्षाणां तेषां रॊपे गुणास तव इमे\nकीर्तिश च मानुषे लॊके परेत्य चैव फलं शुभम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 25, + "text": "लभते नाम लॊके च पितृभिश च महीयते\nदेवलॊकगतस्यापि नाम तस्य न नश्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 26, + "text": "अतीतानागते चॊभे पितृवंशं च भारत\nतारयेद वृक्षरॊपीं च तस्माद वृक्षान पररॊपयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 27, + "text": "तस्य पुत्रा भवन्त्य एते पादपा नात्र संशयः\nपरलॊकगतः सवर्गं लॊकांश चाप्नॊति सॊ ऽवययान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 28, + "text": "पुष्पैः सुरगणान वृक्षाः फलैश चापि तथा पितॄन\nछायया चातिथींस तात पूजयन्ति महीरुहाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 29, + "text": "किंनरॊरगरक्षांसि देवगन्धर्वमानवाः\nतथा ऋषिगणाश चैव संश्रयन्ति महीरुहान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 30, + "text": "पुष्पिताः फलवन्तश च तर्पयन्तीह मानवान\nवृक्षदं पुत्रवद वृक्षास तारयन्ति परत्र च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 31, + "text": "तस्मात तडागे वृक्षा वै रॊप्याः शरेयॊ ऽरथिना सदा\nपुत्रवत परिपाल्यश च पुत्रास ते धर्मतः समृताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 32, + "text": "तडाग कृद वृक्षरॊपी इष्टयज्ञश च यॊ दविजः\nएते सवर्गे महीयन्ते ये चान्ये सत्यवादिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 99, + "shloka": 33, + "text": "तस्मात तडागं कुर्वीत आरामांश चैव रॊपयेत\nयजेच च विविधैर यज्ञैः सत्यं च सततं वदेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 100, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nगार्हस्थ्यं धर्मम अखिलं परब्रूहि भरतर्षभ\nऋद्धिम आप्नॊति किं कृत्वा मनुष्य इह पार्थिव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 100, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nअत्र ते वर्तयिष्यामि पुरावृत्तं जनाधिप\nवासुदेवस्य संवादं पृथिव्याश चैव भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 100, + "shloka": 3, + "text": "संस्तूय पृथिवीं देवीं वासुदेवः परतापवान\nपप्रच्छ भरतश्रेष्ठ यद एतत पृच्छसे ऽदय माम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 100, + "shloka": 4, + "text": "[वासुदेव]\nगार्हस्थ्यं धर्मम आश्रित्य मया वा मद्विधेन वा\nकिम अवश्यं धरे कार्यं किं वा कृत्वा सुखी भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 100, + "shloka": 5, + "text": "[प]\nऋषयः पितरॊ देवा मनुष्याश चैव माधव\nइज्याश चैवार्चनीयाश च यथा चैवं निबॊध मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 100, + "shloka": 6, + "text": "सदा यज्ञेन देवांश च आतिथ्येन च मानवान\nछन्दतश च यथा नित्यम अर्हान युञ्जीत नित्यशः\nतेन हय ऋषिगणाः परीता भवन्ति मधुसूदन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 100, + "shloka": 7, + "text": "नित्यम अग्निं परिचरेद अभुक्त्वा बलिकर्म च\nकुर्यात तथैव देवा वै परीयन्ते मधुसूदन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 100, + "shloka": 8, + "text": "कुर्याद अहर अहः शराद्धम अन्नाद्येनॊदकेन वा\nपयॊ मूलफलैर वापि पितॄणां परीतिम आहरन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 100, + "shloka": 9, + "text": "सिद्धान्नाद वैश्वदेवं वै कुर्याद अग्नौ यथाविधि\nअग्नीषॊमं वैश्वदेवं धान्वन्तर्यम अनन्तरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 100, + "shloka": 10, + "text": "परजानां पतये चैव पृथग घॊमॊ विधीयते\nतथैव चानुपूर्व्येण बलिकर्म परयॊजयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 100, + "shloka": 11, + "text": "दक्षिणायां यमायेह परतीच्यां वरुणाय च\nसॊमाय चाप्य उदीच्यां वै वास्तुमध्ये दविजातये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 100, + "shloka": 12, + "text": "धन्वन्तरेः पराग उदीच्यां पराच्यां शक्राय माधव\nमनॊर वै इति च पराहुर बलिं दवारे गृहस्य वै\nमरुद्भ्यॊ देवताभ्यश च बलिम अन्तर गृहे हरेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 100, + "shloka": 13, + "text": "तथैव विश्वे देवेभ्यॊ बलिम आकाशतॊ हरेत\nनिशाचरेभ्यॊ भूतेभ्यॊ बलिं नक्तं तथा हरेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 100, + "shloka": 14, + "text": "एवं कृत्वा बलिं सम्यग दद्याद भिक्षां दविजातये\nअलाभे बराह्मणस्याग्नाव अग्रम उत्क्षिप्य निक्षिपेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 100, + "shloka": 15, + "text": "यदा शराद्धं पितृभ्यश च दतुम इच्छेत मानवः\nतदा पश्चात परकुर्वीत निवृत्ते शराद्धकर्मणि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 100, + "shloka": 16, + "text": "पितॄन संतर्पयित्वा तु बलिं कुर्याद विधानतः\nवैश्वदेवं ततः कुर्यात पश्चाद बराह्मण वाचनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 100, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ ऽननेनावशेषेण भॊजयेद अतिथीन अपि\nअर्चा पूर्वं महाराज ततः परीणाति मानुषान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 100, + "shloka": 18, + "text": "अनित्यं हि सथितॊ यस्मात तस्माद अतिथिर उच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 100, + "shloka": 19, + "text": "आचार्यस्य पितुश चैव सख्युर आप्तस्य चातिथेः\nइदम अस्ति गृहे मह्यम इति नित्यं निवेदयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 100, + "shloka": 20, + "text": "ते यद वदेयुस तत कुर्याद इति धर्मॊ विधीयते\nगृहस्थः पुरुषः कृष्ण शिष्टाशी च सदा भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 100, + "shloka": 21, + "text": "राजर्त्विजं सनातकं च गुरुं शवशुरम एव च\nअर्चयेन मधुपर्केण परिसंवत्सरॊषितान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 100, + "shloka": 22, + "text": "शवभ्यश चश्व पचेभ्यश च वयॊभ्यश चावपेद भुवि\nवैश्वदेवं हि नामैतत सायंप्रातर विधीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 100, + "shloka": 23, + "text": "एतांस तु धर्मान गार्हस्थान यः कुर्याद अनसूयकः\nस इहर्द्धिं परां पराप्य परेत्य नाके महीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 100, + "shloka": 24, + "text": "[भ]\nइति भूमेर वचः शरुत्वा वासुदेवः परतापवान\nतथा चकार सततं तवम अप्य एवं समाचर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 100, + "shloka": 25, + "text": "एवं गृहस्थ धर्मं तवं चेतयानॊ नराधिप\nइह लॊके यशः पराप्य परेत्य सवर्गम अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nआलॊक दानं नामैतत कीदृशं भरतर्षभ\nकथम एतत समुत्पन्नं फलं चात्र बरवीहि मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nमनॊः परजापतेर वादं सुवर्णस्य च भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 3, + "text": "तपस्वी कश चिद अभवत सुवर्णॊ नाम नामतः\nवर्णतॊ हेमवर्णः स सुवर्ण इति पप्रथे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 4, + "text": "कुलशीलगुणॊपेतः सवाध्याये च परं गतः\nबहून सववंशप्रभवान समतीतः सवकैर गुणैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 5, + "text": "स कदा चिन मनुं विप्रॊ ददर्शॊपससर्प च\nकुशलप्रश्नम अन्यॊन्यं तौ च तत्र परचक्रतुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 6, + "text": "ततस तौ सिद्धसंकल्पौ मेरौ काञ्चनपर्वते\nरमणीये शिला पृष्ठे सहितौ संन्यषीदताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 7, + "text": "तत्र तौ कथयाम आस्तां कथा नानाविधाश्रयाः\nबरह्मर्षिदेव दैत्यानां पुराणानां महात्मनाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 8, + "text": "सुवर्णस तव अब्रवीद वाक्यं मनुं सवायम्भुवं परभुम\nहितार्थं सर्वभूतानां परश्नं मे वक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 9, + "text": "सुमनॊभिर यद इज्यन्ते दैवतानि परजेश्वर\nकिम एतत कथम उत्पन्नं फलयॊगं च शंस मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 10, + "text": "[मनु]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nशुक्रस्य च बलेश चैव संवादं वै समागमे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 11, + "text": "बलेर वैरॊचनस्येह तरैलॊक्यम अनुशासतः\nसमीपम आजगामाशु शुक्रॊ भृगुकुलॊद्वहः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 12, + "text": "तम अर्घ्यादिभिर अभ्यर्च्य भार्गवं सॊ ऽसुराधिपः\nनिषसादासने पश्चाद विधिवद भूरिदक्षिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 13, + "text": "कथेयम अभवत तत्र या तवया परिकीर्तिता\nसुमनॊधूपदीपानां संप्रदाने फलं परति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 14, + "text": "ततः पप्रच्छ दैत्येन्द्रः कवीन्द्रः परश्नम उत्तमम\nसुमनॊधूपदीपानां किं फलं बरह्मवित्तम\nपरदानस्य दविजश्रेष्ठ तद भवान वक्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 15, + "text": "[षुक्र]\nतपः पूर्वं समुत्पन्नं धर्मस तस्माद अनन्तरम\nएतस्मिन्न अन्तरे चैव वीरुद ओषध्य एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 16, + "text": "सॊमस्यात्मा च बहुधा संभूतः पृथिवीतले\nअमृतं च विषं चैव याश चान्यास तुल्यजातयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 17, + "text": "अमृतं मनसः परीतिं सद्यः पुष्टिं ददाति च\nमनॊ मलपयते तीव्रं विषं गन्धेन सर्वशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 18, + "text": "अमृतं मङ्गलं विद्धि महद विषममङ्गलम\nओषध्यॊ हय अमृतं सर्वं विशं तेजॊ ऽगनिसंभवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 19, + "text": "मनॊह्लादयते यस्माच छरियं चापि दधाति ह\nतस्मात सुमनसः परॊक्ता नरैः सुकृतकर्मभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 20, + "text": "देवताभ्यः सुमनसॊ यॊ ददाति नरः शुचिः\nतस्मात सुमनसः परॊक्ता यस्मात तुष्यन्ति देवताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 21, + "text": "यं यम उद्दिश्य दीयेरन देवं सुमनसः परभॊ\nमङ्गलार्थं स तेनास्य परीतॊ भवति दैत्यप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 22, + "text": "जञेयास तूग्राश च सौम्याश च तेजस्विन्यश च ताः पृथक\nओषध्यॊ बहु वीर्याश च बहुरूपास तथैव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 23, + "text": "यज्ञियानां च वृक्षाणाम अयज्ञियान निबॊध मे\nआसुराणि च माल्यानि दैवतेभ्यॊ हितानि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 24, + "text": "राक्षसानां सुराणां च यक्षाणां च तथा परियाः\nपितॄणां मानुषाणां च कान्तायास्त्व अनुपूर्वशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 25, + "text": "वन्या गराम्याश चेह तथा कृष्टॊप्ताः पर्वताश्रयाः\nअकण्टकाः कण्टकिन्यॊ गन्धरूपरसान्विताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 26, + "text": "दविविधॊ हि समृतॊ गन्ध इष्टॊ ऽनिष्टश च पुष्पजः\nइण्ट गन्धानि देवानां पुष्पाणीति विभावयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 27, + "text": "अकण्टकानां वृक्षाणां शवेतप्रायाश च वर्णतः\nतेषां पुष्पाणि देवानाम इष्टानि सततं परभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 28, + "text": "जलजानि च माल्यानि पद्मादीनि च यानि च\nगन्धर्वनागयक्षेभ्यस तानि दद्याद विचक्षणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 29, + "text": "ओषध्यॊ रक्तपुष्पाश च कटुकाः कण्टकान्विताः\nशत्रूणाम अभिचारार्थम अथर्वसु निदर्शिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 30, + "text": "तीक्ष्णवीर्यास तु भूतानां दुरालम्भाः सकण्टकाः\nरक्तभूयिष्ठ वर्णाश च कृष्णाश चैवॊपहारयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 31, + "text": "मनॊ हृदयनन्दिन्यॊ विमर्दे मधुराश च याः\nचारुरूपाः सुमनसॊ मानुषाणां समृता विभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 32, + "text": "न तु शमशानसंभूता न देवायतनॊद्भवाः\nसंनयेत पुष्टि युक्तेषु विवाहेषु रहःसु च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 33, + "text": "गिरिसानु रुहाः सौम्या देवानाम उपपादयेत\nपरॊक्षिताभ्युक्षिताः सौम्या यथायॊगं यथा समृति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 34, + "text": "गन्धेन देवास तुष्यन्ति दर्शनाद यक्षराक्षसाः\nनागाः समुपभॊगेन तरिभिर एतैस तु मानुषाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 35, + "text": "सद्यः परीणाति देवान वै ते परीता भावयन्त्य उत\nसंकल्पसिद्धा मर्त्यानाम ईप्सितैश च मनॊरथैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 36, + "text": "देवाः परीणन्ति सततं मानिता मानयन्ति च\nअवज्ञातावधूताश च निर्दहन्त्य अधमान नरान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 37, + "text": "अत ऊर्ध्वं परवक्ष्यामि धूपदानविधौ फलम\nधूपांश च विविधान साधून असाधूंश च निबॊध मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 38, + "text": "निर्यासः सरलश चैव कृत्रिमश चैव ते तरयः\nइष्टानिष्टॊ भवेद गन्धस तन मे विस्तरतः शृणु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 39, + "text": "निर्यासाः सल्लकी वर्ज्या देवानां दयितास तु ते\nगुग्गुलुः परवरस तेषां सर्वेषाम इति निश्चयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 40, + "text": "अगुरुः सारिणां शरेष्ठॊ यक्षराक्षस भॊगिनाम\nदैत्यानां सल्लकीजश च काङ्क्षितॊ यश च तद्विधः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 41, + "text": "अथ सर्जरसादीनां गन्धैः पार्थिव दारवैः\nफाणितासव संयुक्तैर मनुष्याणां विधीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 42, + "text": "देवदानव भूतानां सद्यस तुष्टिकरः समृतः\nये ऽनये वैहारिकास ते तु मानुषाणाम इति समृताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 43, + "text": "य एवॊक्ताः सुमनसां परदाने गुणहेतवः\nधूपेष्व अपि परिज्ञेयास त एव परीतिवर्धनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 44, + "text": "दीपदाने परवक्ष्यामि फलयॊगम अनुत्तमम\nयथा येन यदा चैव परदेया यादृशाश च ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 45, + "text": "जयॊतिस तेजः परकाशश चाप्य ऊर्ध्वगं चापि वर्ण्यते\nपरदाने तेजसां तस्मात तेजॊ वर्धयते नृणाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 46, + "text": "अन्धं तमस तमिस्रं च दक्षिणायनम एव च\nउत्तरायणम एतस्माज जयॊतिर दानं परशस्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 47, + "text": "यस्माद ऊर्ध्वगम एतत तु तमसश चैव भेषजम\nतस्माद ऊर्ध्वगतेर दाता भवेद इति विनिश्चयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 48, + "text": "देवास तेजस्विनॊ यस्मात परभावन्तः परकाशकाः\nतामसा राक्षसाश चेति तस्माद दीपः परदीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 49, + "text": "आलॊक दानाच चक्षुष्मान परभा युक्तॊ भवेन नरः\nतान दत्त्वा नॊपहिंसेत न हरेन नॊपनाशयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 50, + "text": "दीपहर्ता भवेद अन्धस तमॊ गतिर असुप्रभः\nदीपप्रदः सवर्गलॊके दीपमाली विराजते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 51, + "text": "हविषा परथमः कल्पॊ दवितीयस तव औषधी रसैः\nवसा मेदॊ ऽसथि निर्यासैर न कार्यः पुष्टिम इच्छता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 52, + "text": "गिरिप्रपाते गहने चैत्यस्थाने चतुष्पथे\nदीपदाता भवेन नित्यं य इच्छेद भूतिम आत्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 53, + "text": "कुलॊद्द्यॊतॊ विशुद्धात्मा परकाशत्वं च गच्छति\nजयॊतिषां चैव सालॊक्यं दीपदाता नरः सदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 54, + "text": "बलिकर्मसु वक्ष्यामि गुणान कर्मफलॊदयान\nदेव यक्षॊरग नृणां भूतानाम अथ रक्षसाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 55, + "text": "येषां नाग्र भुजॊ विप्रा देवतातिथिबालकाः\nराक्षसान एव तान विद्धि निर्वषट्कारमङ्गलान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 56, + "text": "तस्माद अग्रं परयच्छेत देवेभ्यः परतिपूजितम\nशिरसा परणतश चापि हरेद बलिम अतन्द्रितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 57, + "text": "गृह्या हि देवता नित्यम आशंसन्ति गृहात सदा\nबाह्याश चागन्तवॊ ये ऽनये यक्षराक्षस पन्नगाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 58, + "text": "इतॊ दत्तेन जीवन्ति देवताः पितरस तथा\nते परीताः परीणयन्त्य एतान आयुषा यशसा धनैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 59, + "text": "बलयः सह पुष्पैस तु देवानाम उपहारयेत\nदधि दरप्स युताः पुण्याः सुगन्धाः परियदर्शनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 60, + "text": "कार्या रुधिरमांसाढ्या बलयॊ यक्षराक्षसाम\nसुरासव पुरस्कारा लाजॊल्लेपन भूषिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 61, + "text": "नागानां दयिता नित्यं पद्मॊत्पलविमिश्रिताः\nतिलान गुड सुसंपन्नान भूतानाम उपहारयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 62, + "text": "अग्रदाताग्र भॊगी सयाद बलवर्णसमन्वितः\nतस्माद अग्रं परयच्छेत देवेभ्यः परतिपूजितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 63, + "text": "जवलत्य अहर अहॊ वेश्म याश चास्य गृहदेवताः\nताः पूज्या भूतिकामेन परसृताग्र परदायिना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 64, + "text": "इत्य एतद असुरेन्द्राय काव्यः परॊवाच भार्गवः\nसुवर्णाय मनुः पराह सुवर्णॊ नारदाय च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 101, + "shloka": 65, + "text": "नारदॊ ऽपि मयि पराह गुणान एतान महाद्युते\nतवम अप्य एतद विदित्वेह सर्वम आचर पुत्रक" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nशरुतं मे भरतश्रेष्ठ पुष्पधूप परदायिनाम\nफलं बलिविधाने च तद भूयॊ वक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 2, + "text": "धूपप्रदानस्य फलं परदीपस्य तथैव च\nबलयश च किमर्थं वै कषिप्यन्ते गृहमेधिभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 3, + "text": "[भ]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nनहुषं परति संवादम अगस्त्यस्य भृगॊस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 4, + "text": "नहुषॊ हि महाराज राजर्षिः सुमहातपाः\nदेवराज्यम अनुप्राप्तः सुकृतेनेह कर्मणा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 5, + "text": "तत्रापि परयतॊ राजन नहुषस तरिदिवे वसन\nमानुषीश चैव दिव्याश च कुर्वाणॊ विविधाः करियाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 6, + "text": "मानुष्यस तत्र सर्वाः सम करियास तस्य महात्मनः\nपरवृत्तास तरिदिवे राजन दिव्याश चैव सनातनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 7, + "text": "अग्निकार्याणि समिधः कुशाः सुमनसस तथा\nबलयश चान लाजाभिर धूपनं दीपकर्म च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 8, + "text": "सर्वं तस्य गृहे राज्ञः परावर्तत महात्मनः\nजपयज्ञान मनॊ यज्ञांस तरिदिवे ऽपि चकार सः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 9, + "text": "दैवतान्य अर्चयंश चापि विधिवत स सुरेश्वरः\nसर्वाण्य एव यथान्यायं यथापूर्वम अरिंदम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 10, + "text": "अथेन्द्रस्य भविष्यत्वाद अहंकारस तम आविशत\nसर्वाश चैव करियास तस्य पर्यहीयन्त भूपते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 11, + "text": "स ऋषीन वाहयाम आस वरदानामदान्वितः\nपरिहीनक्रियश चापि दुर्बलत्वम उपेयिवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 12, + "text": "तस्य वाहयतः कालॊ मुनिमुख्यांस तपॊधनान\nअहंकाराभिभूतस्य सुमहान अत्यवर्तत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 13, + "text": "अथ पर्यायश ऋषीन वाहनायॊपचक्रमे\nपर्यायश चाप्य अगस्त्यस्य समपद्यत भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 14, + "text": "अथागम्य महातेजा भृगुर बरह्म विदां वरः\nअगस्त्यम आश्रमस्थं वै समुपेत्येदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 15, + "text": "एवं वयम असत्कारं देवेन्द्रस्यास्य दुर्मतेः\nनहुषस्य किमर्थं वै मर्षयाम महामुने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 16, + "text": "[अगस्त्य]\nकथम एष मया शक्यः शप्तुं यस्य महामुने\nवरदेन वरॊ दत्तॊ भवतॊ विदितश च सः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 17, + "text": "यॊ मे दृष्टिपथं गच्छेत स मे वश्यॊ भवेद इति\nइत्य अनेन वरॊ देवाद याचितॊ गच्छता दिवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 18, + "text": "एवं न दग्धः स मया भवता च न संशयः\nअन्येनाप्य ऋषिमुख्येन न शप्तॊ न च पातितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 19, + "text": "अमृतं चैव पानाय दत्तम अस्मै पुरा विभॊ\nमहात्मने तदर्थं च नास्माभिर विनिपात्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 20, + "text": "परायच्छत वरं देवः परजानां दुःखकारकम\nदविजेष्व अधर्मयुक्तानि स करॊति नराधमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 21, + "text": "अत्र यत पराप्तकालं नस तद बरूहि वदतां वर\nभवांश चापि यथा बरूयात कुर्वीमहि तथा वयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 22, + "text": "[भृगु]\nपितामह नियॊगेन भवन्तम अहम आगतः\nपरतिकर्तुं बलवति नहुषे दर्पम आस्थिते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 23, + "text": "अद्य हि तवा सुदुर्बुद्धी रथे यॊक्ष्यति देवराट\nअद्यैनम अहम उद्वृत्तं करिष्ये ऽनिन्द्रम ओजसा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 24, + "text": "अद्येन्द्रं सथापयिष्यामि पश्यतस ते शतक्रतुम\nसंचाल्य पापकर्माणम इन्द्र सथानात सुदुर्मतिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 25, + "text": "अद्य चासौ कु देवेन्द्रस तवां पदा धर्षयिष्यति\nदैवॊपहतचित्तत्वाद आत्मनाशाय मन्दधीः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 26, + "text": "वयुत्क्रान्त धर्मं तम अहं धर्षणामर्षितॊ भृशम\nअहिर भवस्वेति रुषा शप्स्ये पापं दविज दरुहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 27, + "text": "तत एनं सुदुर्बुद्धिं धिक शब्दाभिहत तविषम\nधरण्यां पातयिष्यामि परेक्षतस ते महामुने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 28, + "text": "नहुषं पापकर्माणम ऐश्वर्यबलमॊहितम\nयथा च रॊचते तुभ्यं तथा कर्तास्म्य अहं मुने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 102, + "shloka": 29, + "text": "एवम उक्तस तु भृगुणा मैत्रा वरुणिर अव्ययः\nअगस्त्यः परमप्रीतॊ बभूव विगर जवरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकथं स वै विपन्नश च कथं वै पातितॊ भुवि\nकथं चानिन्द्रतां पराप्तस तद भवान वक्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nएवं तयॊः संवदतॊः करियास तस्य महात्मनः\nसर्वा एवाभ्यवर्तन्त या दिव्या याश च मानुषाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 3, + "text": "तथैव दीपदानानि सर्वॊपकरणानि च\nबलिकर्म च यच चान्यद उत्सेकाश च पृथग्विधाः\nसर्वास तस्य समुत्पन्ना देवराज्ञॊ महात्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 4, + "text": "देवलॊके नृलॊके च सद आचारा बुधैः समृताः\nते चेद भवन्ति राजेन्द्र ऋध्यन्ते गृहमेधिनः\nधूपप्रदानैर दीपैश च नमः कारैस तथैव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 5, + "text": "यथा सिद्धस्य चान्नस्य दविजायाग्रं परदीयते\nबलयश च गृहॊद्देशे अतः परीयन्ति देवताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 6, + "text": "यथा च गृहिणस तॊषॊ भवेद वै बलिकर्मणा\nतथा शतगुणा परीतिर देवतानां सम जायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 7, + "text": "एवं धूपप्रदानं च दीपदानं च साधवः\nपरशंसन्ति नमः कारैर युक्तम आत्मगुणावहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 8, + "text": "सनानेनाद्भिश च यत कर्म करियते वै विपश्चिता\nनमः कारप्रयुक्तेन तेन परीयन्ति देवताः\nगृह्याश च देवताः सर्वाः परीयन्ते विधिनार्चिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 9, + "text": "इत्य एतां बुद्धिम आस्थाय नहुषः स नरेश्वरः\nसुरेन्द्रत्वं महत पराप्य कृतवान एतद अद्भुतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 10, + "text": "कस्य चित तव अथ कालस्य भाग्यक्षय उपस्थिते\nसर्वम एतद अवज्ञाय न चकारैतद ईदृशम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 11, + "text": "ततः स परिहीणॊ ऽभूत सुरेन्द्रॊ बलिकर्मतः\nधूपदीपॊदक विधिं न यथावच चकार ह\nततॊ ऽसय यज्ञविषयॊ रक्षॊभिः पर्यबाध्यत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 12, + "text": "अथागस्त्यम ऋषिश्रेष्ठं वाहनायाजुहाव ह\nदरुतं सरस्वती कूलात समयन्न इव महाबलः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ भृगुर महातेजा मैत्रावरुणिम अब्रवीत\nनिमीलयस्व नयने जटा यावद विशामि ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 14, + "text": "सथाणुभूतस्य तस्याथ जटाः पराविशद अच्युतः\nभृगुः स सुमहातेजाः पातनाय नृपस्य ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 15, + "text": "ततः स देवराट पराप्तस तम ऋषिं वाहनाय वै\nततॊ ऽगस्त्यः सुरपतिं वाक्यम आह विशां पते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 16, + "text": "यॊजयस्वेन्द्र मां कषिप्रं कं च देशं वहामि ते\nयत्र वक्ष्यसि तत्र तवां नयिष्यामि सुराधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 17, + "text": "इत्य उक्तॊ नहुषस तेन यॊजयाम आस तं मुनिम\nभृगुस तस्य जटा संस्थॊ बभूव हृषितॊ भृशम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 18, + "text": "न चापि दर्शनं तस्य चकार स भृगुस तदा\nवरदानप्रभावज्ञॊ नहुषस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 19, + "text": "न चुकॊप स चागस्त्यॊ युक्तॊ ऽपि नहुषेण वै\nतं तु राजा परतॊदेन चॊदयाम आस भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 20, + "text": "न चुकॊप स धर्मात्मा ततः पादेन देवराट\nअगस्त्यस्य तदा करुद्धॊ वामेनाभ्यहनच छिरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 21, + "text": "तस्मिञ शिरस्य अभिहते स जटान्तर गतॊ भृगुः\nशशाप बलवत करुद्धॊ नहुषं पापचेतसम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 22, + "text": "[भृगु]\nयस्मात पदाहनः करॊधाच छिरसीमं महामुनिम\nतस्माद आशु महीं गच्छ सर्पॊ भूत्वा सुदुर्मते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 23, + "text": "इत्य उक्तः स तदा तेन सर्पॊ भूत्वा पपात ह\nअदृष्टेनाथ भृगुणा भूतले भरतर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 24, + "text": "भृगुं हि यदि सॊ ऽदराक्षीन नहुषः पृथिवीपते\nन स शक्तॊ ऽभविष्यद वै पातने तस्य तेजसा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 25, + "text": "स तु तैस तैः परदानैश च तपॊभिर नियमैस तथा\nपतितॊ ऽपि महाराज भूतले समृतिमान अभूत\nपरसादयाम आस भृगुं शापान्तॊ मे भवेद इति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 26, + "text": "ततॊ ऽगस्त्यः कृपाविष्टः परासादयत तं भृगुम\nशापान्तार्थं महाराज स च परादात कृपान्वितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 27, + "text": "[भृगु]\nराजा युधिष्ठिरॊ नाम भविष्यति कुरूद्वहः\nस तवां मॊक्षयिता शापाद इत्य उक्त्वान्तरधीयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 28, + "text": "अगस्त्यॊ ऽपि महातेजाः कृत्वा कार्यं शतक्रतॊः\nसवम आश्रमपदं परायात पूज्यमानॊ दविजातिभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 29, + "text": "नहुषॊ ऽपि तवया राजंस तस्माच छापात समुद्धृतः\nजगाम बरह्म सदनं पश्यतस ते जनाधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 30, + "text": "तदा तु पातयित्वा तं नहुषं भूतले भृगुः\nजगाम बरह्म सदनं बरह्मणे च नयवेदयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 31, + "text": "ततः शक्रं समानाय्य देवान आह पितामहः\nवरदानान मम सुरा नहुषॊ राज्यम आप्तवान\nस चागस्त्येन करुद्धेन भरंशितॊ भूतलं गतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 32, + "text": "न च शक्यं विना राज्ञा सुरा वर्तयितुं कव चित\nतस्माद अयं पुनः शक्रॊ देवराज्ये ऽभिषिच्यताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 33, + "text": "एवं संभाषमाणं तु देवाः पार्थ पितामहम\nएवम अस्त्व इति संहृष्टाः परत्यूचुस ते पितामहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 34, + "text": "सॊ ऽभिषिक्तॊ भगवता देवराज्येन वासवः\nबरह्मणा राजशार्दूल यथापूर्वं वयरॊचत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 35, + "text": "एवम एतत पुरावृत्तं नहुषस्य वयतिक्रमात\nस च तैर एव संसिद्धॊ नहुषः कर्मभिः पुनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 36, + "text": "तस्माद दीपाः परदातव्याः सायं वै गृहमेधिभिः\nदिव्यं चक्षुर अवाप्नॊति परेत्य दीपप्रदायकः\nपूर्णचन्द्र परतीकाशा दीपदाश च भवन्त्य उत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 103, + "shloka": 37, + "text": "यावद अक्षिनिमेषाणि जवलते तावतीः समाः\nरूपवान धनवांश चापि नरॊ भवति दीपदः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nबराह्मण सवानि ये मन्दा हरन्ति भरतर्षभ\nनृशंसकारिणॊ मूढाः कव ते गच्छन्ति मानवाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nचण्डालस्य च संवादं कषत्रबन्धॊश च भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 3, + "text": "[राजन्य]\nवृद्धरूपॊ ऽसि चण्डाल बालवच च विचेष्टसे\nशवखराणां रजः सेवी कस्माद उद्विजसे गवाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 4, + "text": "साधुभिर गर्हितं कर्म चण्डालस्य विधीयते\nकस्माद गॊरजसा धवस्तम अपां कुण्डे निषिञ्चसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 5, + "text": "[च]\nबराह्मणस्य गवां राजन हरियतीनां रजः पुरा\nसॊमम उद्ध्वंसयाम आस तं सॊमं ये ऽपिबन दविजाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 6, + "text": "दीक्षितश च स राजापि कषिप्रं नरकम आविशत\nसह तैर याजकैः सर्वैर बरह्म सवम उपजीव्य तत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 7, + "text": "ये ऽपि तत्रापिबन कषीरं घृतं दधि च मानवाः\nबराह्मणाः सह राजन्याः सर्वे नरकम आविशन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 8, + "text": "जघ्नुस ताः पयसा पुत्रांस तथा पौत्रान विधुन्वतीः\nपशून अवेक्षमाणाश च साधुवृत्तेन दम्पती" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 9, + "text": "अहं तत्रावसं राजन बरह्म चारी जितेन्द्रियः\nतासां मे रजसा धवस्तं भैक्षम आसीन नराधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 10, + "text": "चण्डालॊ ऽहं ततॊ राजन भुक्त्वा तद अभवं मृतः\nबरह्म सवहारी च नृपः सॊ ऽपरतिष्ठां गतिं ययौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 11, + "text": "तस्माद धरेन न विप्र सवं कदा चिद अपि किं चन\nबरह्म सवरजसा धवस्तं भुक्त्वा मां पश्य यादृशम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 12, + "text": "तस्मात सॊमॊ ऽपय अविक्रेयः पुरुषेण विपश्चिता\nविक्रयं हीह सॊमस्य गर्हयन्ति मनीषिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 13, + "text": "ये चैनं करीणते राजन ये च विक्रीणते जनाः\nते तु वैवस्वतं पराप्य रौरवं यान्ति सर्वशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 14, + "text": "सॊमं तु रजसा धवस्तं विक्रीयाद बुद्धिपूर्वकम\nशरॊत्रियॊ वार्धुषी भूत्वा चिररात्राय नश्यति\nनरकं तरिंशतं पराप्य शवविष्ठाम उपजीवति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 15, + "text": "शवचर्याम अतिमानं च सखिदारेषु विप्लवम\nतुलयाधारयद धर्मॊ हय अतिमानॊ ऽतिरिच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 16, + "text": "शवानं वै पापिनं पश्य विवर्णं हरिणं कृशम\nअतिमानेन भूतानाम इमां गतिम उपागतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 17, + "text": "अहं वै विपुले जातः कुले धनसमन्विते\nअन्यस्मिञ जन्मनि विभॊ जञानविज्ञानपारगः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 18, + "text": "अभवं तत्र जानानॊ हय एतान दॊषान मदात तदा\nसंरब्ध एव भूतानां पृष्ठमांसान्य अभक्षयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 19, + "text": "सॊ ऽहं तेन च वृत्तेन भॊजनेन च तेन वै\nइमाम अवस्थां संप्राप्तः पश्य कालस्य पर्ययम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 20, + "text": "आदीप्तम इव चैलान्तं भरमरैर इव चार्दितम\nधावमानं सुसंरब्धं पश्य मां रजसान्वितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 21, + "text": "सवाध्यायैस तु महत पापं तरन्ति गृहमेधिनः\nदानैः पृथग्विधैश चापि यथा पराहुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 22, + "text": "तथा पापकृतं विप्रम आश्रमस्थं महीपते\nसर्वसङ्गविनिर्मुक्तं छन्दांस्य उत्तारयन्त्य उत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 23, + "text": "अहं तु पापयॊन्यां वै परसूतः कषत्रियर्षभ\nनिश्चयं नाधिगच्छामि कथं मुच्येयम इत्य उत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 24, + "text": "जातिस्मरत्वं तु मम केन चित पूर्वकर्मणा\nशुभेन येन मॊक्षं वै पराप्तुम इच्छाम्य अहं नृप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 25, + "text": "तवम इमं मे परपन्नाय संशयं बरूहि पृच्छते\nचण्डालत्वात कथम अहं मुच्येयम इति सत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 26, + "text": "[राजन्य]\nचण्डाल परतिजानीहि येन मॊक्षम अवाप्स्यसि\nबराह्मणार्थे तयजन पराणान गतिम इष्टाम अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 27, + "text": "दत्त्वा शरीरं करव्याद्भ्यॊ रणाग्नौ दविज हेतुकम\nहुत्वा पराणान परमॊक्षस ते नान्यथा मॊक्षम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 28, + "text": "[भ]\nइत्य उक्तः स तदा राजन बरह्म सवार्थे परंतप\nहुत्वा रणमुखे पराणान गतिम इष्टाम अवाप ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 104, + "shloka": 29, + "text": "तस्माद रक्ष्यं तवया पुत्र बरह्म सवं भरतर्षभ\nयदीच्छसि महाबाहॊ शाश्वतीं गतिम उत्तमाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nएकॊ लॊकः सुकृतिनां सर्वे तव आहॊ पितामह\nउत तत्रापि नानात्वं तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nकर्मभिः पार्थ नानात्वं लॊकानां यान्ति मानवाः\nपुण्यान पुण्यकृतॊ यान्ति पापान पापकृतॊ जनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 3, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nगौतमस्य मुनेस तात संवादं वासवस्य च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 4, + "text": "बराह्मणॊ गौतमः कश चिन मृदुर दान्तॊ जितेन्द्रियः\nमहावने हस्तिशिशुं परिद्यूनम अमातृकम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 5, + "text": "तं दृष्ट्वा जीवयाम आस सानुक्रॊशॊ धृतव्रतः\nस तु दीर्घेण कालेन बभूवातिबलॊ महान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 6, + "text": "तं परभिन्नं महानागं परस्रुतं सर्वतॊ मदम\nधृतराष्ट्रस्य रूपेण शक्रॊ जग्राह हस्तिनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 7, + "text": "हरियमाणं तु तं दृष्ट्वा गौतमः संशितव्रतः\nअभ्यभाषत राजानं धृतराष्ट्रं महातपाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 8, + "text": "मा मे हार्षीर हस्तिनं पुत्रम एनं; दुःखात पुष्टं धृतराष्ट्राकृतज्ञ\nमित्रं सतां सप्त पदं वदन्ति; मित्रद्रॊहॊ नैव राजन सपृशेत तवाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 9, + "text": "इध्मॊदक परदातारं शून्यपालकम आश्रमे\nविनीतम आचार्य कुले सुयुक्तं गुरु कर्मणि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 10, + "text": "शिष्टं दान्तं कृतज्ञं च परियं च सततं मम\nन मे विक्रॊशतॊ राजन हर्तुम अर्हसि कुञ्जरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 11, + "text": "[धृ]\nगवां सहस्रं भवते ददामि; दासी शतं निष्कशतानि पञ्च\nअन्यच च वित्तं विविधं महर्षे; किं बराह्मणस्येह गजेन कृत्यम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 12, + "text": "[ग]\nतवाम एव गावॊ ऽभि भवन्तु राजन; दास्यः स निष्का विविधं च रत्नम\nअन्यच च वित्तं विविधं नरेन्द्र; किं बराह्मणस्येह धनेन कृत्यम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 13, + "text": "[धृ]\nबराह्मणानां हस्तिभिर नास्ति कृत्यं; राजन्यानां नागकुलानि विप्र\nसवं वाहनं नयतॊ नास्त्य अधर्मॊ; नागश्रेष्ठाद गौतमास्मान निवर्त" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 14, + "text": "[ग]\nयत्र परेतॊ नन्दति पुण्यकर्मा; यत्र परेतः शॊचति पापकर्मा\nवैवस्वतस्य सदने महात्मनस; तत्र तवाहं हस्तिनं यातयिष्ये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 15, + "text": "[धृ]\nये निष्क्रिया नास्तिकाः शरद्दधानाः; पापात्मान इन्द्रियार्थे निविष्टाः\nयमस्य ते यातनां पराप्नुवन्ति; परं गन्ता धृतराष्ट्रॊ न तत्र" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 16, + "text": "[ग]\nवैवस्वती संयमनी जनानां; यत्रानृतं नॊच्यते यत्र सत्यम\nयत्राबला बलिनं यातयन्ति; तत्र तवाहं हस्तिनं यातयिष्ये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 17, + "text": "[धृ]\nजयेष्ठां सवसारं पितरं मातरं च; गुरुं यथा मानयन्तश चरन्ति\nतथाविधानाम एष लॊकॊ महर्षे; परं गन्ता धृतराष्ट्रॊ न तत्र" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 18, + "text": "[ग]\nमन्दाकिनी वैश्रवणस्य राज्ञॊ; महाभॊगा भॊगि जनप्रवेश्या\nगन्धर्वयक्षैर अप्सरॊभिश च जुष्टा; तत्र तवाहं हस्तिनं यातयिष्ये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 19, + "text": "[धृ]\nअतिथिव्रताः सुव्रता ये जना वै; परतिश्रयं ददति बराह्मणेभ्यः\nशिष्टाशिनः संविभज्याश्रितांश च; मन्दाकिनीं ते ऽपि विभूषयन्ति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 20, + "text": "[ग]\nमेरॊर उग्रे यद वनं भाति रम्यं; सुपुष्पितं किंनरगीतजुष्टम\nसुदर्शना यत्र जम्बूर विशाला; तत्र तवाहं हस्तिनं यातयिष्ये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 21, + "text": "[धृ]\nये बराह्मणा मृदवः सत्यशीला; बहुश्रुताः सर्वभूताभिरामाः\nये ऽधीयन्ते सेतिहासं पुराणं; मध्व आहुत्या जुह्वति च दविजेभ्यः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 22, + "text": "तथाविधानाम एष लॊकॊ महर्षे; परं गन्ता धृतराष्ट्रॊ न तत्र\nयद विद्यते विदितं सथानम अस्ति; तद बरूहि तवं तवरितॊ हय एष यामि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 23, + "text": "[ग]\nसुपुष्पितं किंनरराजजुष्टं; परियं वनं नन्दनं नारदस्य\nगन्धर्वाणाम अप्सरसां च सद्म; तत्र तवाहं हस्तिनं यातयिष्ये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 24, + "text": "[धृ]\nये नृत्तगीतकुशला जनाः सदा; हय अयाचमानाः सहिताश चरन्ति\nतथाविधानाम एष लॊकॊ महर्षे; परं गन्ता धृतराष्ट्रॊ न तत्र" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 25, + "text": "[ग]\nयत्रॊत्तराः कुरवॊ भान्ति रम्या; देवैः सार्धं मॊदमाना नरेन्द्र\nयत्राग्नियौनाश च वसन्ति विप्रा; हय अयॊनयः पर्वत यॊनयश च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 26, + "text": "यत्र शक्रॊ वर्षति सर्वकामान; यत्र सत्रियः कामचाराश चचरन्ति\nयत्र चेर्ष्या नास्ति नारी नराणां; तत्र तवाहं हस्तिनं यातयिष्ये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 27, + "text": "[धृ]\nये सर्वभूतेषु निवृत्तकामा; अमांसादा नयस्तदण्डाश चरन्ति\nन हिंषन्ति सथावरं जङ्गमं च; भूतानां ये सर्वभूतात्मभूताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 28, + "text": "निराशिषॊ निर्ममॊ वीतरागा; लाभालाभे तुल्यनिन्दा परशंसाः\nतथाविधानाम एष लॊकॊ महर्षे; परं गन्ता धृतराष्ट्रॊ न तत्र" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 29, + "text": "[ग]\nततः परं भान्ति लॊकाः सनातनाः; सुपुण्यगन्धा निर्मला वीतशॊकाः\nसॊमस्य राज्ञः सदने महात्मनस; तत्र तवाहं हस्तिनं यातयिष्ये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 30, + "text": "[धृ]\nये दानशीला न परतिगृह्णते सदा; न चाप्य अर्थान आददते परेभ्यः\nयेषाम अदेयम अर्हते नास्ति किं चित; सर्वातिथ्याः सुप्रसादा जनाश च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 31, + "text": "ये कषन्तारॊ नाभिजल्पन्ति चान्याञ; शक्ता भूत्वा सततं पुण्यशीलाः\nतथाविधानाम एष लॊकॊ महर्षे; परं गन्ता धृतराष्ट्रॊ न तत्र" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 32, + "text": "[ग]\nततः परं भान्ति लॊकाः सनातना; विरजसॊ वितमस्का विशॊकाः\nआदित्यस्य सुमहान्तः सुवृत्तास; तत्र तवाहं हस्तिनं यातयिष्ये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 33, + "text": "[धृ]\nसवाध्यायशीला गुरुशुश्रूषणे रतास; तपस्विनः सुव्रताः सत्यसंधाः\nआचार्याणाम अप्रतिकूल भाषिणॊ; नित्यॊत्थिता गुरु कर्म सवचॊद्याः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 34, + "text": "तथाविधानाम एष लॊकॊ महर्षे; विशुद्धानां भावितवान्मतीनाम\nसत्ये सथितानां वेद विदां महात्मनां; परं गन्ता धृतराष्ट्रॊ न तत्र" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 35, + "text": "[ग]\nततः परे भान्ति लॊकाः सनातनाः; सुपुण्यगन्धा विरजा विशॊकाः\nवरुणस्य राज्ञः सदने महात्मनस; तत्र तवाहं हस्तिनं यातयिष्ये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 36, + "text": "[धृ]\nचातुर्मास्यैर ये यजन्ते जनाः सदा; तथेष्टीनां दशशतं पराप्नुवन्ति\nये चाग्निहॊत्रं जुह्वति शरद्दधाना; यथान्यायं तरीणि वर्षाणि विप्राः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 37, + "text": "सवदारिणां धर्मधुरे महात्मनां; यथॊचिते वर्त्मनि सुस्थितानाम\nधर्मात्मनाम उद्वहतां गतिं तां; परं गन्ता धृतराष्ट्रॊ न तत्र" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 38, + "text": "[ग]\nइन्द्रस्य लॊका विरजा विशॊका; दुरन्वयाः काङ्क्षिता मानवानाम\nतस्याहं ते भवने भूरि तेजसॊ; राजन्न इमं हस्तिनं यातयिष्ये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 39, + "text": "शतवर्ष जीवी यश च शूरॊ मनुष्यॊ; वेद धयायी यश च यज्वाप्रमत्तः\nएते सर्वे शक्र लॊकं वरजन्ति; परं गन्ता धृतराष्ट्रॊ न तत्र" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 40, + "text": "[ग]\nपराजापत्याः सन्ति लॊका महान्तॊ; नाकस्य पृष्ठे पुष्लका वीतशॊकाः\nमनीषिताः सर्वलॊकॊद्भवानां; तत्र तवाहं हस्तिनं यातयिष्ये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 41, + "text": "[धृ]\nये राजानॊ राजसूयाभिषिक्ता; धर्मात्मानॊ रक्षितारः परजानाम\nये चाश्वमेधावभृथाप्लुताङ्गास; तेषां लॊका धृतराष्ट्रॊ न तत्र" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 42, + "text": "[ग]\nततः परं भान्ति लॊकाः सनातनाः; सुपुण्यगन्धा विरजा वीतशॊकाः\nतस्मिन्न अहं दुर्लभे तवाप्रधृष्ये; गवां लॊके हस्तिनं यातयिष्ये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 43, + "text": "[धृ]\nयॊ गॊसहस्री शतदः समां समां; यॊ गॊशती दश दद्याच च शक्त्याः\nतथा दशभ्यॊ यश च दद्याद इहैकां; पञ्चभ्यॊ वा दानशीलस तथैकम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 44, + "text": "ये जीर्यन्ते बरह्मचर्येण विप्रा; बराह्मीं वाचं परिरक्षन्ति चैव\nमनस्विनस तीर्थयात्रा परायणास; ते तत्र मॊदन्ति गवां विमाने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 45, + "text": "परभासं मानसं पुण्यं पुष्कराणि महत सरः\nपुण्यं च नैमिषं तीर्थं बाहुदां करतॊयिनीम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 46, + "text": "गवां गय शिरश चैव विपाशां सथूलवालुकाम\nतूष्णीं गङ्गां दश गङ्गां महाह्रदम अथापि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 47, + "text": "गौतमीं कौशिकीं पाकां महात्मानॊ धृतव्रताः\nसरस्वती दृषद्वत्यौ यमुनां ये परयान्ति च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 48, + "text": "तत्र ते दिव्यसंस्थाना दिव्यमाल्यधराः शिवाः\nपरयान्ति पुण्यगन्धाढ्या धृतराष्ट्रॊ न तत्र वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 49, + "text": "[ग]\nयत्र शीतभयं नास्ति न चॊष्ण भयम अण्व अपि\nन कषुत्पिपासे न गलानिर न दुःखं न सुखं तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 50, + "text": "न दवेष्यॊ न परियः कश चिन न बन्धुर न रिपुस तथा\nन जरामरणे वापि न पुण्यं न च पातकम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 51, + "text": "तस्मिन विरजसि सफीते परज्ञा सत्त्वव्यवस्थिते\nसवयम्भुभवने पुण्ये हस्तिनं मे यतिष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 52, + "text": "[धृ]\nनिर्मुक्ताः सर्वसङ्गेभ्यॊ कृतात्मानॊ यतव्रताः\nअध्यात्मयॊगसंस्थाने युक्ताः सवर्गगतिं गताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 53, + "text": "ते बरह्मभवनं पुण्यं पराप्नुवन्तीह सात्त्विकाः\nन तत्र धृतराष्ट्रस ते शक्यॊ दरष्टुं महामुने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 54, + "text": "[ग]\nरथन्तरं यत्र बृहच च गीयते; यत्र वेदी पुण्डरीकैः सतृणॊति\nयत्रॊपयाति हरिभिः सॊमपीथी; तत्र तवाहं हस्तिनं यातयिष्ये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 55, + "text": "बुध्यामि तवां वृत्रहणं शतक्रतुं; वयतिक्रमन्तं भुवनानि विश्वा\nकच चिन न वाचा वृजिनं कदा चिद; अकार्षं ते मनसॊ ऽभिषङ्गात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 56, + "text": "[षक्र]\nयस्माद इमं लॊकपथं परजानाम; अन्वागमं पदवादे गजस्य\nतस्माद भवान परणतं मानुशास्तु; बरवीषि यत तत करवाणि सर्वम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 57, + "text": "[ग]\nशवेतं करेणुं मम पुत्र नागं; यं मे ऽहार्षीर दशवर्षाणि बालम\nयॊ मे वने वसतॊ ऽभूद दवितीयस; तम एव मे देहि सुरेन्द्र नागम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 58, + "text": "[षक्र]\nअयं सुतस ते दविजमुख्यनागश; चाघ्रायते तवाम अभिवीक्षमाणः\nपादौ च ते नासिकयॊपजिघ्रते; शरेयॊ मम धयाहि नमश च ते ऽसतु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 59, + "text": "[ग]\nशिवं सदैवेह सुरेन्द्र तुभ्यं; धयायामि पूजां च सदा परयुञ्जे\nममापि तवं शक्र शिवं ददस्व; तवया दत्तं परतिगृह्णामि नागम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 60, + "text": "[षक्र]\nयेषां वेदा निहिता वै गुहायां; मनीषिणां सत्त्ववतां महात्मनाम\nतेषां तवयैकेन महात्मनास्मि; बुद्धस तस्मात परीतिमांस ते ऽहम अद्य" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 61, + "text": "हन्तैहि बराह्मण कषिप्रं सह पुत्रेण हस्तिना\nपराप्नुहि तवं शुभाँल लॊकान अह्नाय च चिराय च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 105, + "shloka": 62, + "text": "[भ]\nस गौतमं पुरस्कृत्य सह पुत्रेण हस्तिना\nदिवम आचक्रमे वज्री सद्भिः सह दुरासदम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nदानं बहुविधाकारं शान्तिः सत्यम अहिंसता\nसवदारतुष्टिश चॊक्ता ते फलं दानस्य चैव यत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 2, + "text": "पितामहस्य विदितं किम अन्यत्र तपॊबलात\nतपसॊ यत परं ते ऽदय तन मे वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 3, + "text": "[भ]\nतपः परचक्षते यावत तावल लॊका युधिष्ठिर\nमतं मम तु कौन्तेय तपॊ नानशनात परम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 4, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nभगीरथस्य संवादं बरह्मणश च महात्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 5, + "text": "अतीत्य सुरलॊकं च गवां लॊकं च भारत\nऋषिलॊकं च सॊ ऽगच्छद भगीरथ इति शरुतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 6, + "text": "तं दृष्ट्वा स वचः पराह बरह्मा राजन भगीरथम\nकथं भगीरथागास तवम इमं देशं दुरासदम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 7, + "text": "न हि देवा न गन्धर्वा न मनुष्या भगीरथ\nआयान्त्य अतप्त तपसः कथं वै तवम इहागतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 8, + "text": "[भगी]\nनिःशङ्कम अन्नम अददं बराह्मणेभ्यः; शतं सहस्राणि सदैव दानम\nबराह्मं वरतं नित्यम आस्थाय विद्धि; न तव एवाहं तस्य फलाद इहागाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 9, + "text": "दशैक रात्रान दश पञ्चरात्रान; एकादशैकादशकान करतूंश च\nजयॊतिष्टॊमानां च शतं यद इष्टं; फलेन तेनापि च नागतॊ ऽहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 10, + "text": "यच चावसं जाह्नवीतीर नित्यः; शतं समास तप्यमानस तपॊ ऽहम\nअदां च तत्राश्वतरी सहस्रं; नारी पुरं न च तेनाहम आगाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 11, + "text": "दशायुतानि चावानाम अयुतानि च विंशतिम\nपुष्करेषु दविजातिभ्यः परादां गाश च सहस्रशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 12, + "text": "सुवर्णचन्द्रॊडुप धारिणीनां; कन्यॊत्तमानाम अददं सरग्विणीनाम\nषष्टिं सहस्राणि विभूषितानां; जाम्बूनदैर आभरणैर न तेन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 13, + "text": "दशार्बुदान्य अददं गॊसवेज्यास्व; एकैकशॊ दश गा लॊकनाथ\nसमानवत्साः पयसा समन्विताः; सुवर्णकांस्यॊपदुहा न तेन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 14, + "text": "अप्तॊर्यामेषु नियतम एकैकस्मिन दशाददम\nगृष्टीनां कषीरदात्रीणां रॊहिणीनां च तेन च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 15, + "text": "दॊग्ध्रीणां वै गवां चैव परयुतानि दशैव हि\nपरादां दशगुणं बरह्मन न च तेनाहम आगतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 16, + "text": "वाजिनां बाह्लिजातानाम अयुतान्य अददं दश\nकर्काणां हेममालानां न च तेनाहम आगतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 17, + "text": "कॊटीश च काञ्चनस्याष्टौ परादां बरह्मन दश तव अहम\nएकैकस्मिन करतौ तेन फलेनाहं न चागतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 18, + "text": "वाजिनां शयाम कर्णानां हरितानां पितामह\nपरादां हेमस्रजां बरह्मन कॊटीर दश च सप्त च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 19, + "text": "ईषा दन्तान महाकायान काञ्चनस्रग्वि भूषितान\nपत्नीमतः सहस्राणि परायच्छं दश सप्त च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 20, + "text": "अलंकृतानां देवेश दिव्यैः कनकभूषणैः\nरथानां काञ्चनाङ्गानां सहस्राण्य अददं दश\nसप्त चान्यानि युक्तानि वाजिभिः समलंकृतैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 21, + "text": "दक्षिणावयवाः के चिद वेदैर ये संप्रकीर्तिताः\nवाजपेयेषु दशसु परादां तेनापि नाप्य अहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 22, + "text": "शक्रतुल्यप्रभावानाम इज्यया विक्रमेण च\nसहस्रं निष्ककण्ठानाम अददं दक्षिणाम अहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 23, + "text": "विजित्य नृपतीन सर्वान मखैर इष्ट्वा पितामह\nअष्टभ्यॊ राजसूयेभ्यॊ न च तेनाहम आगतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 24, + "text": "सरॊतश च यावद गङ्गायाश छन्नम आसीज जगत्पते\nदक्षिणाभिः परवृत्ताभिर मम नागां च तत कृते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 25, + "text": "वाजिनां च सहस्रे दवे सुवर्णशतभूषिते\nवरं गरामशतं चाहम एकैकस्य तरिधाददम\nतपस्वी नियताहारः शमम आस्थाय वाग्यतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 26, + "text": "दीर्घकालं हिमवति गङ्गायाश च दुरुत्सहाम\nमूर्ध्ना धारां महादेवः शिरसा याम अधारयत\nन तेनाप्य अहम आगच्छं फलेनेह पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 27, + "text": "शम्य आक्षेपैर अयजं यच च देवान; सद्यस्कानाम अयुतैश चापि यत तत\nतरयॊ दश दवादशाहांश च देव; स पौण्डरीकान न च तेषां फलेन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 28, + "text": "अष्टौ सहस्राणि ककुद्मिनाम अहं; शुक्लर्षभाणाम अददं बराह्मणेभ्यः\nएकैकं वै काञ्चनं शृङ्गम एभ्यः; पत्नीश चैषाम अददं निष्ककण्ठीः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 29, + "text": "हिरण्यरत्ननिचितान अददं रत्नपर्वतान\nधनधान्य समृद्धांश च गरामाञ शतसहस्रशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 30, + "text": "शतं शतानां गृष्टीनाम अददं चाप्य अतन्द्रितः\nइष्ट्वानेकैर महायज्ञैर बराह्मणेभ्यॊ न तेन च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 31, + "text": "एकादशाहैर अयजं स दक्षिणैर; दविर दवादशाहैर अश्वमेधैश च देव\nआर्कायणैः षॊडशभिश च बरह्मंस; तेषां फलेनेह न चागतॊ ऽसमि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 32, + "text": "निष्कैक कण्ठम अददं यॊजनायतं; तद विस्तीर्णं काञ्चनपादपानाम\nवनं चूतानां रत्नविभूषितानां; न चैव तेषाम आगतॊ ऽहं फलेन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 33, + "text": "तुरायणं हि वरतम अप्रधृष्यम; अक्रॊधनॊ ऽकरवं तरिंशतॊ ऽबदान\nशतं गवाम अष्ट शतानि चैव; दिने दिने हय अददं बराह्मणेभ्यः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 34, + "text": "पयस्विनीनाम अथ रॊहिणीनां; तथैव चाप्य अनडुहां लॊकनाथ\nपरादां नित्यं बराह्मणेभ्यः सुरेश; नेहागतस तेन फलेन चाहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 35, + "text": "तरिंशद अग्निम अहं बरह्मन्न अयजं यच च नित्यदा\nअष्टाभिः सर्वमेधैश च नरमेधैश च सप्तभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 36, + "text": "दशभिर विश्वजिद्भिश च शतैर अष्टादशॊत्तरैः\nन चैव तेषां देवेश फलेनाहम इहागतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 37, + "text": "सरय्वां बाहुदायां च गङ्गायाम अथ नैमिषे\nगवां शतानाम अयुतम अददं न च तेन वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 38, + "text": "इन्द्रेण गुह्यं निहितं वै गुहायां; यद भार्गवस तपसेहाभ्यविन्दत\nजाज्वल्यमानम उशनस तेजसेह; तत साधयाम आसम अहं वरेण्यम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 39, + "text": "ततॊ मे बराह्मणास तुष्टास तस्मिन कर्मणि साधिते\nसहस्रम ऋषयश चासन ये वै तत्र समागताः\nउक्तस तैर अस्मि गच्छ तवं बरह्मलॊकम इति परभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 40, + "text": "परीतेनॊक्तः सहस्रेण बराह्मणानाम अहं परभॊ\nइमं लॊकम अनुप्राप्तॊ मा भूत ते ऽतर विचारणा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 41, + "text": "कामं यथावद विहितं विधात्रा; पृष्टेन वाच्यं तु मया यथावत\nतपॊ हि नान्यच चानशनान मतं मे; नमॊ ऽसतु ते देववर परसीद" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 106, + "shloka": 42, + "text": "[भ]\nइत्य उक्तवन्तं तं बरह्मा राजानं सम भगीरथम\nपूजयाम आस पूजार्हं विधिदृष्ट्तेन कर्मणा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nशतायुर उक्तः पुरुषः शतवीर्यश च वैदिके\nकस्मान मरियन्ते पुरुषा बाला अपि पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 2, + "text": "आयुष्मान केन भवति सवल्पायुर वापि मानवः\nकेन वा लभते कीर्तिं केन वा लभते शरियम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 3, + "text": "तपसा बरह्मचर्येण जपैर हॊमैस तथौषधैः\nजन्मना यदि वाचारात तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 4, + "text": "[भ]\nअत्र ते वर्तयिष्यामि यन मां तवम अनुपृच्छसि\nअल्पायुर येन भवति दीर्घायुर वापि मानवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 5, + "text": "येन वा लभते कीर्तिं येन वा लभते शरियम\nयथा च वर्तन पुरुषः शरेयसा संप्रयुज्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 6, + "text": "आचाराल लभते हयायुर आचाराल लभते शरियम\nआचारात कीर्तिम आप्नॊति पुरुषः परेत्य चेह च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 7, + "text": "दुराचारॊ हि पुरुषॊ नेहायुर विन्दते महत\nतरसन्ति यस्माद भूतानि तथा परिभवन्ति च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 8, + "text": "तस्मात कुर्याद इहाचारं य इच्छेद भूतिम आत्मनः\nअपि पापशरीरस्य आचारॊ हन्त्य अलक्षणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 9, + "text": "आचार लक्षणॊ धर्मः सन्तश चाचार लक्षणाः\nसाधूनां च यथावृत्तम एतद आचार लक्षणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 10, + "text": "अप्य अदृष्टं शरुतं वापि पुरुषं धर्मचारिणम\nभूतिकर्माणि कुर्वाणं तं जनाः कुर्वते परियम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 11, + "text": "ये नास्तिका निष्क्रियाश च गुरु शास्त्रातिलङ्घिनः\nअधर्मज्ञा दुराचारास ते भवन्ति गतायुषः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 12, + "text": "विशीला भिन्नमर्यादा नित्यं संकीर्ण मैथुनाः\nअल्पायुषॊ भवन्तीह नरा निरयगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 13, + "text": "सर्वलक्षणहीनॊ ऽपि समुदाचारवान नरः\nशरद्दधानॊ ऽनसूयुश च शतं वर्षाणि जीवति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 14, + "text": "अक्रॊधनः सत्यवादी भूतानाम अविहिंसकः\nअनसूयुर अजिह्मश च शतं वर्षाणि जीवति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 15, + "text": "लॊष्ट मर्दी तृणच छेदी नखखादी च यॊ नरः\nनित्यॊच्छिष्टः संकुसुकॊ नेहायुर विन्दते महत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 16, + "text": "बराह्मे मुहूर्ते बुध्येत धर्मार्थौ चानुचिन्तयेत\nउत्थायाचम्य तिष्ठेत पूर्वां संध्यां कृताञ्जलिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 17, + "text": "एवम एवापरां संध्यां समुपासीत वाग्यतः\nनेक्षेतादित्यम उद्यन्तं नास्तं यान्तं कदा चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 18, + "text": "ऋषयॊ दीर्घसंध्यत्वाद दीर्घम आयुर अवाप्नुवन\nतस्मात तिष्ठेत सदा पूर्वां पश्चिमां चैव वाग्यतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 19, + "text": "ये च पूर्वाम उपासन्ते दविजाः संध्यां न पश्चिमाम\nसर्वांस तान धार्मिकॊ राजा शूद्र कर्माणि कारयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 20, + "text": "परदारा न गन्तव्याः सर्ववर्णेषु कर्हि चित\nन हीदृशम अनायुष्यं लॊके किं चन विद्यते\nयादृशं पुरुषस्येह परदारॊपसेवनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 21, + "text": "परसाधनं च केशानाम अञ्जनं दन्तधावनम\nपूर्वाह्ण एव कुर्वीत देवतानां च पूजनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 22, + "text": "पुरीष मूत्रे नॊदीक्षेन नाधितिष्ठेत कदा चन\nउदक्यया च संभाषां न कुर्वीत कदा चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 23, + "text": "नॊत्सृजेत पुरीषं च कषेत्रे गरामस्य चान्तिके\nउभे मूत्र पुरीषे तु नाप्सु कुर्यात कदा चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 24, + "text": "पराङ्मुखॊ नित्यम अश्नीयाद वाग्यतॊ ऽननम अकुत्सयन\nपरस्कन्दयेच च मनसा भुक्त्वा चाग्निम उपस्पृशेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 25, + "text": "आयुष्यं पराङ्मुखॊ भुङ्क्ते यशस्यं दक्षिणामुखः\nधन्यं पश्चान मुखॊ भुङ्क्ते ऋतं भुङ्क्ते उदङ्मुखः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 26, + "text": "नाधितिष्ठेत तुषाञ जातु केशभस्म कपालिकाः\nअन्यस्य चाप्य उपस्थानं दूरतः परिवर्जयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 27, + "text": "शान्ति हॊमांश च कुर्वीत सावित्राणि च कारयेत\nनिषण्णश चापि खादेत न तु गच्छन कथं चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 28, + "text": "मूत्रं न तिष्ठता कार्यं न भस्मनि न गॊव्रजे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 29, + "text": "आर्द्र पादस तु भुञ्जीत नार्द्र पादस तु संविशेत\nआर्द्र पादस तु भुञ्जानॊ वर्षाणां जीवते शतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 30, + "text": "तरीणि तेजांसि नॊच्छिष्ट आलभेत कदा चन\nअगिं गां बराह्मणं चैव तथास्यायुर न रिष्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 31, + "text": "तरीणि तेजांसि नॊच्छिष्ट उदीक्षेत कदा चन\nसूर्या चन्द्रमसौ चैव नक्षताणि च सर्वशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 32, + "text": "ऊर्ध्वं पराणा हय उत्क्रामन्ति यूनः सथविर आयति\nपरत्युत्थानाभिवादाभ्यां पुनस तान परतिपद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 33, + "text": "अभिवादयेत वृद्धांश च आसनं चैव दापयेत\nकृताञ्जलिर उपासीत गच्छन्तं पृष्ठतॊ ऽनवियात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 34, + "text": "न चासीतासने भिन्ने भिन्नं कांस्यं च वर्जयेत\nनैकवस्त्रेण भॊक्तव्यं न नग्नः सनातुम अर्हति\nसवप्तव्यं नैव नग्नेन न चॊच्छिष्टॊ ऽपि संविशेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 35, + "text": "उच्छिष्टॊ न सपृशेच छीर्षं सर्वे पराणास तदाश्रयाः\nकेशग्रहान परहारांश च शिरस्य एतान विवर्जयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 36, + "text": "न पाणिभ्याम उभाभ्यां च कण्डूयेज जातु वैश इरः\nन चाभीक्ष्णं शिरः सनायात तथास्यायुर न रिष्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 37, + "text": "शिरःस्नातश च तैलेन नाङ्गं किं चिद उपस्पृशेत\nतिलपिष्टं न चाश्नीयात तथायुर विन्दते महत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 38, + "text": "नाध्यापयेत तथॊच्छिष्टॊ नाधीयीत कदा चन\nवाते च पूति गन्धे च मनसापि न चिन्तयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 39, + "text": "अत्र गाथा यमॊद्गीताः कीर्तयन्ति पुरा विदः\nआयुर अस्य निकृन्तामि परजाम अस्याददे तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 40, + "text": "य उच्छिष्टः परवदति सवाध्यायं चाधिगच्छति\nयश चानध्याय काले ऽपि मॊहाद अभ्यस्यति दविजः\nतस्माद युक्तॊ ऽपय अनध्याये नाधीयीत कदा चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 41, + "text": "परत्य आदित्यं परत्य अनिलं परति गां च परति दविजान\nये मेहन्ति च पन्थानं ते भवन्ति गतायुषः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 42, + "text": "उभे मूत्र पुरीषे तु दिवा कुर्याद उदङ्मुखः\nदक्षिणाभिमुखॊ रात्रौ तथास्यायुर न रिष्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 43, + "text": "तरीन कृशान नावजानीयाद दीर्घम आयुर जिजीविषुः\nबराह्मणं कषत्रियं सर्पं सर्वे हय आशीविषास तरयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 44, + "text": "दहत्य आशीविषः करुद्धॊ यावत पश्यति चक्षुषा\nकषत्रियॊ ऽपि दहेत करुद्धॊ यावत सपृशति तेजसा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 45, + "text": "बराह्मणस तु कुलं हन्याद धयानेनावेक्षितेन च\nतस्माद एतत तरयं यत्नाद उपसेवेत पण्डितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 46, + "text": "गुरुणा वैरनिर्बन्धॊ न कर्तव्यः कदा चन\nअनुमान्यः परसाद्यश च गुरुः करुद्धॊ युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 47, + "text": "सम्यङ मिथ्या परवृत्ते ऽपि वर्तितव्यं गुराव इह\nगुरु निन्दा दहत्य आयुर मनुष्याणां न संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 48, + "text": "दूराद आवसथान मूत्रं दूरात पादावसेचनम\nउच्छिष्टॊत्सर्जनं चैव दूरे कार्यं हितैषिणा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 49, + "text": "नातिकल्पं नातिसायं न च मध्यं दिने सथिते\nनाज्ञातैः सह गच्छेत नैकॊ न वृषलैः सह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 50, + "text": "पन्था देयॊ बराह्मणाय गॊभ्यॊ राजस्य एव च\nवृद्धाय भारतप्ताय गर्भिण्यै दुर्बलाय च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 51, + "text": "परदक्षिणं च कुर्वीत परिज्ञातान वनस्पतीन\nचतुष्पथान परकुर्वीत सर्वान एव परदक्षिणान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 52, + "text": "मध्यं दिने निशाकाले मध्यरात्रे च सर्वदा\nचतुष्पथान न सेवेत उभे संध्ये तथैव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 53, + "text": "उपानहौ च वस्त्रं च धृतम अन्यैर न धारयेत\nबरह्म चारी च नित्यं सयात पादं पादेन नाक्रमेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 54, + "text": "अमावास्यां पौर्णमास्यां चतुर्दश्यां च सर्वशः\nअष्टम्यां सर्वपक्षाणां बरह्म चारी सदा भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 55, + "text": "वृथा मांसं न खादेत पृष्ठमांसं तथैव च\nआक्रॊशं परिवादं च पैशुन्यं च विवर्जयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 56, + "text": "नारुं तुदः सयान न नृशंसवादी; न हीनतः परम अभ्याददीत\nययास्य वाचा पर उद्विजेत; न तां वदेद रुशतीं पापलॊक्याम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 57, + "text": "वाक सायका वदनान निष्पतन्ति; यैर आहतः शॊचति रात्र्यहानि\nपरस्य नामर्मसु ते पतन्ति; तान पण्डितॊ नावसृजेत परेषु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 58, + "text": "रॊहते सायकैर विद्धं वनं परशुना हतम\nवाचा दुरुक्तं बीभत्सं न संरॊहति वाक कषतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 59, + "text": "हीनाङ्गान अतिरिक्ताङ्गान विद्या हीनान वयॊ ऽधिकान\nरूपद्रविण हीनांश च सत्त्वहीनांश च नाक्षिपेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 60, + "text": "नास्तिक्यं वेद निन्दां च देवतानां च कुत्सनम\nदवेषस्तम्भाभिमानांश च तैक्ष्ण्यं च परिवर्जयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 61, + "text": "परस्य दण्डं नॊद्यच्छेत करॊद्धॊ नैनं निपातयेत\nअन्यत्र पुत्राच छिष्याद वा शिक्षार्थं ताडनं समृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 62, + "text": "न बराह्मणान परिवदेन नक्षत्राणि न निर्दिशेत\nतिथिं पक्षस्य न बरूयात तथास्यायुर न रिष्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 63, + "text": "कृत्वा मूत्र पुरीषे तु रथ्याम आक्रम्य वा पुनः\nपादप्रक्षालनं कुर्यात सवाध्याये भॊजने तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 64, + "text": "तरीणि देवाः पवित्राणि बराह्मणानाम अकल्पयन\nअदृष्टम अद्भिर निर्णिक्तं यच च वाचा परशस्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 65, + "text": "संयावं कृसरं मांसं शष्कुली पायसं तथा\nआत्मार्थं न परकर्तव्यं देवार्थं तु परकल्पयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 66, + "text": "नित्यम अग्निं परिचरेद भिक्षां दद्याच च नित्यदा\nवाग्यतॊ दन्तकाष्ठं च नित्यम एव समाचरेत\nन चाभ्युदित शायी सयात परायश्चित्ती तथा भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 67, + "text": "माता पितरम उत्थाय पूर्वम एवाभिवादयेत\nआचार्यम अथ वाप्य एनं तथायुर विन्दते महत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 68, + "text": "वर्जयेद दन्तकाष्टानि वर्जनीयानि नित्यशः\nभक्षयेच छास्त्र दृष्टानि पर्वस्व अपि च वर्जयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 69, + "text": "उदङ्मुखश च सततं शौचं कुर्यात समाहितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 70, + "text": "अकृत्वा देवता पूजां नान्यं गच्छेत कदा चन\nअन्यत्र तु गुरुं वृद्धं धार्मिकं वा विचक्षणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 71, + "text": "अवलॊक्यॊ न चादर्शॊ मलिनॊ बुद्धिमत्तरैः\nन चाज्ञातां सत्रियं गच्छेद गर्भिणीं वा कदा चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 72, + "text": "उदक्शिरा न सवपेत तथा परत्यक्शिरा न च\nपराक्शिरास तु सवपेद विद्वान अथ वा दक्षिणा शिराः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 73, + "text": "न भग्ने नावदीर्णे वा शयने परस्वपेत च\nनान्तर्धाने न संयुक्ते न च तिर्यक कदा चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 74, + "text": "न नग्नः कर्हि चित सनायान न निशायां कदा चन\nसनात्वा च नावमृज्येत गात्राणि सुविचक्षणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 75, + "text": "न चानुलिम्पेद अस्नात्वा सनात्वा वासॊ न निर्धुनेत\nआर्द्र एव तु वासांसि नित्यं सेवेत मानवः\nसरजश च नावकर्षेत न बहिर धारयेत च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 76, + "text": "रक्तमाल्यं न धार्यं सयाच छुक्लं धार्यं तु पण्डितैः\nवर्जयित्वा तु कमलं तथा कुवलयं विभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 77, + "text": "रक्तं शिरसि धार्यं तु तथा वानेयम इत्य अपि\nकाञ्चनी चैव या माला न सा दुष्यति कर्हि चित\nसनातस्य वर्णकं नित्यम आर्द्रं दद्याद विशां पते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 78, + "text": "विपर्ययं न कुर्वीत वाससॊ बुद्धिमान नरः\nतथा नान्यधृतं धार्यं न चापदशम एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 79, + "text": "अन्यद एव भवेद वासः शयनीये नरॊत्तम\nअन्यद रथ्यासु देवानाम अर्चायाम अन्यद एव हि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 80, + "text": "परियङ्गुचन्दनाभ्यां च बिल्वेन तगरेण च\nपृथग एवानुलिम्पेत केसरेण च बुद्धिमान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 81, + "text": "उपवासं च कुर्वीत सनातः शुचिर अलंकृतः\nपर्वकालेषु सर्वेषु बरह्म चारी सदा भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 82, + "text": "नालीढया परिहतं भक्षयीत कदा चन\nतथा नॊद्धृत साराणि पेक्षतां नाप्रदाय च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 83, + "text": "न संनिकृष्टॊ मेधावी नाशुचिर न च सत्सु च\nपरतिषिद्धान न धर्मेषु भक्षान भुञ्जीत पृष्ठतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 84, + "text": "पिप्पलं च वटं चैव शणशाकं तथैव च\nउदुम्बरं न खादेच च भवार्थी पुरुषॊत्तमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 85, + "text": "आजं गव्यं च यन मांसं मायूरं चैव वर्जयेत\nवर्जयेच छुष्क मांसं च तथा पर्युषितं च यत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 86, + "text": "न पाणौ लवणं विद्वान पराश्नीयान न च रात्रिषु\nदधि सक्तून न भुञ्जीत वृथा मांसं च वर्जयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 87, + "text": "वालेन तु न भुञ्जीत परश्राद्धं तथैव च\nसायंप्रातश च भुञ्जीत नान्तराले समाहितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 88, + "text": "वाग्यतॊ नैकवस्त्रश च नासंविष्टः कदा चन\nभूमौ सदैव नाश्नीयान नानासीनॊ न शब्दवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 89, + "text": "तॊयपूर्वं परदायान्नम अतिथिभ्यॊ विशां पते\nपश्चाद भुञ्जीत मेधावी न चाप्य अन्यमना नरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 90, + "text": "समानम एकपङ्क्त्यां तु भॊज्यम अन्नं नरेश्वर\nविषं हालाहलं भुङ्क्ते यॊ ऽपरदाय सुहृज्जने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 91, + "text": "पानीयं पायसं सर्पिर दधि सक्तु मधून्य अपि\nनिरस्य शेषम एतेषां न परदेयं तु कस्य चित" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 92, + "text": "भुञ्जानॊ मनुजव्याघ्रनैव शङ्कां समाचरेत\nदधि चाप्य अनुपानं वै न कर्तव्यं भवार्थिना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 93, + "text": "आचम्य चैव हस्तेन परिस्राव्य तथॊदकम\nअङ्गुष्ठं चरणस्याथ दक्षिणस्यावसेचयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 94, + "text": "पाणिं मूर्ध्नि समाधाय सपृष्ट्वा चाग्निं समाहितः\nजञातिश्रैष्ठ्यम अवाप्नॊति परयॊग कुशलॊ नरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 95, + "text": "अद्भिः पराणान समालभ्य नाभिं पाणितलेन च\nसपृशंश चैव परतिष्ठेत न चाप्य आर्द्रेण पाणिना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 96, + "text": "अङ्गुष्ठस्यान्तराले च बराह्मं तीर्थम उदाहृतम\nकनिष्ठिकायाःपश्चात तु देव तीर्थम इहॊच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 97, + "text": "अङ्गुष्ठस्य च यन मध्यं परदेशिन्याश च भारत\nतेन पित्र्याणि कुर्वीत सपृष्ट्वापॊ नयायतस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 98, + "text": "परापवादं न बरूयान नाप्रियं च कदा चन\nन मनुः कश चिद उत्पाद्यः पुरुषेण भवार्थिना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 99, + "text": "पतितैस तु कथां नेच्छेद दर्शनं चापि वर्जयेत\nसंसर्गं च न गच्छेत तथायुर विन्दते महत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 100, + "text": "न दिवा मैथुनं गच्छेन न कन्यां न च बन्धकीम\nन चास्नातां सत्रियं गच्छेत तथायुर विन्दते महत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 101, + "text": "सवे सवे तीर्थे समाचम्य कार्ये समुपकल्पिते\nतरिः पीत्वापॊ दविः परमृज्य कृतशौचॊ भवेन नरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 102, + "text": "इन्द्रियाणि सकृत सपृश्य तरिर अभ्युक्ष्य च मानवः\nकुर्वीत पित्र्यं दैवं च वेद दृष्टेन कर्मणा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 103, + "text": "बराह्मणार्थे च यच छौचं तच च मे शृणु कौरव\nपरवृत्तं च हितं चॊक्त्वा भॊजनाद्य अन्तयॊस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 104, + "text": "सर्वशौचेषु बराह्मेण तीर्थेन समुपस्पृशेत\nनिष्ठीव्य तु तथा कषुत्वा सपृश्यापॊ हि शुचिर भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 105, + "text": "वृद्धॊ जञातिस तथा मित्रं दरिद्रॊ यॊ भवेद अपि\nगृहे वासयितव्यास ते धन्यम आयुष्यम एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 106, + "text": "गृहे पारावता धन्याः शुकाश च सहसारिकाः\nगृहेष्व एते न पापाय तथा वै तैलपायिकाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 107, + "text": "उद्दीपकाश च गृध्राश च कपॊता भरमरास तथा\nनिविशेयुर यदा तत्र शान्तिम एव तदाचरेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 108, + "text": "अमङ्गल्यानि चैतानि तथाक्रॊशॊ महात्मनाम\nमहात्मनां च गुह्यानि न वक्तव्यानि कर्हि चित" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 109, + "text": "अगम्याश च न गच्छेत राजपत्नीः सखीस तथा\nवैद्यानां बालवृद्धानां भृत्यानां च युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 110, + "text": "बन्धूनां बराह्मणानां च तथा शारणिकस्य च\nसंबन्धिनां च राजेन्द्र तथायुर विन्दते महत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 111, + "text": "बराह्मण सथपतिभ्यां च निर्मितं यन निवेशनम\nतद आवसेत सदा पराज्ञॊ भवार्थी मनुजेश्वर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 112, + "text": "संध्यायां न सवपेद राजन विद्यां न च समाचरेत\nन भुञ्जीत च मेधावी तथायुर विन्दते महत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 113, + "text": "नक्तं न कुर्यात पित्र्याणि भुक्त्वा चैव परसाधनम\nपानीयस्य करिया नक्तं न कार्या भूतिम इच्छता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 114, + "text": "वर्जनीयाश च वै नित्यं सक्तवॊ निशि भारत\nशेषाणि चावदातानि पानीयं चैव भॊजने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 115, + "text": "सौहित्यं च न कर्तव्यं रात्रौ नैव समाचरेत\nदविजच छेदं न कुर्वीत भुक्त्वा नच समाचरेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 116, + "text": "महाकुलप्रसूतां च परशस्तां लक्षणैस तथा\nवयःस्थां च महाप्राज्ञ कन्याम आवॊढुम अर्हति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 117, + "text": "अपत्यम उत्पाद्य ततः परतिष्ठाप्य कुलं तथा\nपुत्राः परदेया जञानेषु कुलधर्मेषु भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 118, + "text": "कन्या चॊत्पाद्य दातव्या कुलपुत्राय धीमते\nपुत्रा निवेश्याश च कुलाद भृत्या लभ्याश च भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 119, + "text": "शिरःस्नातॊ ऽथ कुर्वीत दैवं पित्र्यम अथापि च\nनक्षत्रे न च कुर्वीत यस्मिञ जातॊ भवेन नरः\nन परॊष्ठपदयॊः कार्यं तथाग्नेये च भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 120, + "text": "दारुणेषु च सर्वेषु परत्यहं च विवर्जयेत\nजयॊतिषे यानि चॊक्तानि तानि सर्वाणि वर्जयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 121, + "text": "पराङ्मुखः शमश्रुकर्माणि कारयेत समाहितः\nउदङ्मुखॊ वा राजेन्द्र तथायुर विन्दते महत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 122, + "text": "परिवादं न च बरूयात परेषाम आत्मनस तथा\nपरिवादॊ न धर्माय परॊच्यते भरतर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 123, + "text": "वर्जयेद वयङ्गिनीं नारीं तथा कन्यां नरॊत्तम\nसमार्षां वयङ्गितां चैव मातुः सवकुलजां तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 124, + "text": "वृद्धां परव्रजितां चैव तथैव च पतिव्रताम\nतथातिकृष्ण वर्णां च वर्णॊत्कृष्टां च वर्जयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 125, + "text": "अयॊनिं च वियॊनिं च न गच्छेत विचक्षणः\nपिङ्गलां कुष्ठिनीं नारीं न तवम आवॊढुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 126, + "text": "अपस्मारि कुले जातां निहीनां चैव वर्जयेत\nशवित्रिणां च कुले जातां तरयाणां मनुजेश्वर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 127, + "text": "लक्षणैर अन्विता या च परशस्ता या च लक्षणैः\nमनॊज्ञा दर्शनीया च तां भवान वॊढुम अर्हति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 128, + "text": "महाकुले निवेष्टव्यं सदृशे वा युधिष्ठिर\nअवरा पतिता चैव न गराह्या भूतिम इच्छता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 129, + "text": "अग्नीन उत्पाद्य यत्नेन करियाः सुविहिताश च याः\nवेदेषु बराह्मणैः परॊक्तास ताश च सर्वाः समाचरेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 130, + "text": "न चेर्ष्या सत्रीषु कर्तव्या दारा रक्ष्याश च सर्वशः\nअनायुष्या भवेद ईर्ष्या तस्माद ईर्ष्यां विवर्जयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 131, + "text": "अनायुष्यॊ दिवा सवप्नस तथाभ्युदित शायिता\nपरातर निशायां च तथा ये चॊच्छिष्टाः सवपन्ति वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 132, + "text": "पारदार्यम अनायुष्यं नापितॊच्च्छिष्टता तथा\nयत्नतॊ वै न कर्तव्यम अभ्यासश चैव भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 133, + "text": "संध्यां न भुञ्जेन न सनायान न पुरीषं समुत्सृजेत\nपरयतश च भवेत तस्यां न च किं चित समाचरेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 134, + "text": "बराह्मणान पूजयेच चापि तथा सनात्वा नराधिप\nदेवांश च परणमेत सनातॊ गुरूंश चाप्य अभिवादयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 135, + "text": "अनिमन्त्रितॊ न गच्छेत यज्ञं गच्छेत तु दर्शकः\nअनिमन्त्रिते हय अनायुष्यं गमनं तत्र भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 136, + "text": "न चैकेन परिव्राज्यं न गन्तव्य तथा निशि\nअनागतायां संध्यायां पश्चिमायां गृहे वसेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 137, + "text": "मातुः पितुर गुरूणां च कार्यम एवानुशासनम\nहितं वाप्य अहितं वापि न विचार्यं नरर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 138, + "text": "धनुर्वेदे च वेदे च यत्नः कार्यॊ नराधिप\nहस्तिपृष्ठे ऽशवपृष्ठे च रथचर्यासु चैव ह\nयत्नवान भव राजेन्द्र यत्नवान सुखम एधते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 139, + "text": "अप्रधृष्यश च शत्रूणां भृत्यानां सवजनस्य च\nपरजापालनयुक्तश च न कषतिं लभते कव चित" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 140, + "text": "युक्तिशास्त्रं च ते जञेयं शब्दशास्त्रं च भारत\nगन्धर्वशास्त्रं च कलाः परिज्ञेया नराधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 141, + "text": "पुराणम इतिहासाश च तथाख्यानानि यानि च\nमहात्मनां च चरितं शरॊतव्यं नित्यम एव ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 142, + "text": "पत्नीं रजस्वलां चैव नाभिगच्छेन न चाह्वयेत\nसनातां चतुर्थे दिवसे रात्रौ गच्छेद विचक्षणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 143, + "text": "पञ्चमे दिवसे नारी षष्ठे ऽहनि पुमान भवेत\nएतेन विधिना पत्नीम उपगच्छेत पण्डितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 144, + "text": "जञातिसंबन्धिमित्राणि पूजनीयानि नित्यशः\nयष्टव्यं च यथाशक्ति यज्ञैर विविधदक्षिणैः\nअत ऊर्ध्वम अरण्यं च सेवितव्यं नराधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 145, + "text": "एष ते लक्षणॊद्देश आयुष्याणां परकीर्तितः\nशेषस तरैविद्य वृद्धेभ्यः परत्याहार्यॊ युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 146, + "text": "आचारॊ भूतिजनन आचारः कीर्तिवर्धनः\nआचाराद वर्धते हय आयुर आचारॊ हन्त्य अलक्षणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 147, + "text": "आगमानां हि सर्वेषाम आचारः शरेष्ठ उच्यते\nआचार परभवॊ धर्मॊ धर्माद आयुर विवर्धते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 107, + "shloka": 148, + "text": "एतद यशस्यम आयुष्यं सवर्ग्यं सवस्त्ययनं महत\nअनुकम्पता सर्ववर्णान बरह्मणा समुदाहृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 108, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nयथा जयेष्ठः कनिष्ठेषु वर्तते भरतर्षभ\nकनिष्ठाश च यथा जयेष्ठे वर्तेरंस तद बरवीहि मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 108, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nजयेष्ठवत तात वर्तस्व जयेष्ठॊ हि सततं भवान\nगुरॊर गरीयसी वृत्तिर या चेच छिष्यस्य भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 108, + "shloka": 3, + "text": "न गुराव अकृतप्रज्ञे शक्यं शिष्येण वर्तितुम\nगुरॊर हि दीर्घदर्शित्वं यत तच छिष्यस्य भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 108, + "shloka": 4, + "text": "अन्धः सयाद अन्धवेलायां जडः सयाद अपि वा बुधः\nपरिहारेण तद बरूयाद यस तेषां सयाद वयतिक्रमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 108, + "shloka": 5, + "text": "परत्यक्षं भिन्नहृदया भेदयेयुः कृतं नराः\nशरियाभितप्ताः कौन्तेय भेदकामास तथारयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 108, + "shloka": 6, + "text": "जयेष्ठः कुलं वर्धयति विनाशयति वा पुनः\nहन्ति सर्वम अपि जयेष्ठः कुलं यत्रावजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 108, + "shloka": 7, + "text": "अथ यॊ विनिकुर्वीत जयेष्ठॊ भराता यवीयसः\nअज्येष्ठः सयाद अभागश च नियम्यॊ राजभिश च सः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 108, + "shloka": 8, + "text": "निकृती हि नरॊ लॊकान पापान गच्छत्य असंशयम\nविदुलस्येव तत पुष्पं मॊघं जनयितुः समृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 108, + "shloka": 9, + "text": "सर्वानर्थः कुले यत्र जायते पापपूरुषः\nअकीर्तिं जनयत्य एव कीर्तिम अन्तर्दधाति च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 108, + "shloka": 10, + "text": "सर्वे चापि विकर्म सथा भागं नार्हन्ति सॊदराः\nनाप्रदाय कनिष्ठेभ्यॊ जयेष्ठः कुर्वीत यौतकम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 108, + "shloka": 11, + "text": "अनुजं हि पितुर दायॊ जङ्घाश्रमफलॊ ऽधवगः\nसवयम ईहित लब्धं तु नाकामॊ दातुम अर्हति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 108, + "shloka": 12, + "text": "भरातॄणाम अविभक्तानाम उत्थानम अपि चेत सह\nन पुत्र भागं विषमं पिता दद्यात कथं चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 108, + "shloka": 13, + "text": "न जयेष्ठान अवमन्येत दुष्कृतः सुकृतॊ ऽपि वा\nयदि सत्री यद्य अवरजः शरेयः पश्येत तथाचरेत\nधर्मं हि शरेय इत्य आहुर इति धर्मविदॊ विदुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 108, + "shloka": 14, + "text": "दशाचार्यान उपाध्याय उपाध्यायान पिता दश\nदश चैव पितॄन माता सर्वां वा पृथिवीम अपि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 108, + "shloka": 15, + "text": "गौरवेणाभिभवति नास्ति मातृसमॊ गुरुः\nमाता गरीयसी यच च तेनैतां मन्यते जनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 108, + "shloka": 16, + "text": "जयेष्ठॊ भराता पितृसमॊ मृते पितरि भारत\nस हय एषां वृत्तिदाता सयात स चैतान परिपालयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 108, + "shloka": 17, + "text": "कनिष्ठास तं नमस्येरन सर्वे छन्दानुवर्तिनः\nतम एव चॊपजीवेरन यथैव पितरं तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 108, + "shloka": 18, + "text": "शरीरम एतौ सृजतः पिता माता च भारत\nआचार्य शास्ता या जातिः सा सत्या साजरामरा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 108, + "shloka": 19, + "text": "जयेष्ठा मातृसमा चापि भगिनी भरतर्षभ\nभरातुर भार्या च तद्वत सयाद यस्या बाल्ये सतनं पिबेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nसर्वेषाम एव वर्णानां मलेच्छानां च पितामह\nउपवासे मतिर इयं कारणं च न विद्महे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 2, + "text": "बरह्मक्षत्रेण नियमाश चर्तव्या इति नः शरुतम\nउपवासे कथं तेषां कृत्यम अस्ति पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 3, + "text": "नियमं चॊपवासानां सर्वेषां बरूहि पार्थिव\nअवाप्नॊति गतिं कां च उपवासपरायणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 4, + "text": "उपवासः परं पुण्यम उपवासः परायणम\nउपॊष्येह नरश्रेष्ठ किं फलं परतिपद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 5, + "text": "अधर्मान मुच्यते केन धर्मम आप्नॊति वै कथम\nसवर्गं पुण्यं च लभते कथं भरतसत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 6, + "text": "उपॊष्य चापि किं तेन परदेयं सयान नराधिप\nधर्मेण च सुखान अर्थाँल लभेद येन बरवीहि तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 7, + "text": "[व]\nएवं बरुवाणं कौन्तेयं धर्मज्ञं धर्मतत्त्ववित\nधर्मपुत्रम इदं वाक्यं भीष्मः शांतनवॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 8, + "text": "इदं खलु महाराज शरुतम आसीत पुरातनम\nउपवासविधौ शरेष्ठा ये गुणा भरतर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 9, + "text": "पराजापत्यं हय अङ्गिरसं पृष्टवान अस्मि भारत\nयथा मां तवं तथैवाहं पृष्टवांस तं तपॊधनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 10, + "text": "परश्नम एतं मया पृष्टॊ भगवान अग्निसंभवः\nउपवासविधिं पुण्यम आचष्ट भरतर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 11, + "text": "[अन्गिरस]\nबरह्मक्षत्रे तरिरात्रं तु विहितं कुरुनन्दन\nदविस तरिरात्रम अथैवात्र निर्दिष्टं पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 12, + "text": "वैश्यशूद्रौ तु यौ मॊहाद उपवासं परकुर्वते\nतरिरात्रं दविस तरिरात्रं वा तयॊः पुष्टिर न विद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 13, + "text": "चतुर्थ भक्त कषपणं वैश्यशूद्रे विधीयते\nतरिरात्रं न तु धर्मज्ञैर विहितं बरह्मवादिभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 14, + "text": "पञ्चम्यां चैव षष्ठ्यां च पौर्णमास्यां च भारत\nकषमावान रूपसंपन्नः शरुतवांश चैव जायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 15, + "text": "नानपत्यॊ भवेत पराज्ञॊ दरिद्रॊ वा कदा चन\nयजिष्णुः पञ्चमीं षष्ठीं कषपेद यॊ भॊजयेद दविजान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 16, + "text": "अष्टमीम अथ कौन्तेय शुक्लपक्षे चतुर्दषीम\nउपॊष्य वयाधिरहितॊ वीर्यवान अभिजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 17, + "text": "मार्गशीर्षं तु यॊ मामम एकभक्तेन संक्षिपेत\nभॊजयेच च दविजान भक्त्या स मुच्येद वयाधिकिल्बिषैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 18, + "text": "सर्वकल्याण संपूर्णः सर्वौषधिसमन्वितः\nकृषिभागी बहुधनॊ बहुपुत्राश च जायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 19, + "text": "पौष मासं तु कौन्तेय भक्तेनैकेन यः कषपेत\nसुभगॊ दर्शनीयश च यशॊभागी च याजते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 20, + "text": "पितृभक्तॊ माघमासम एकभक्तेन यः कषपेत\nशरीमत कुले जञातिमध्ये स महत्त्वं परपद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 21, + "text": "भग दैवं तु यॊ मासम एकभक्तेन यः कषपेत\nसत्रीषु वल्लभतां याति वाश्याश चास्य भवन्ति ताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 22, + "text": "चैत्रं तु नियतॊ मासम एकभक्तेन यः कषपेत\nसुवर्णमणिमुक्ताढ्ये कुले महति जायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 23, + "text": "निस्तरेद एकभक्तेन वैशाखं यॊ जितेन्द्रियः\nनरॊ वा यदि वा नारी जञातीनां शरेष्ठतां वरजेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 24, + "text": "जयेष्ठा मूलं तु यॊ मासम एकभक्तेन संक्षपेत\nऐश्वर्यम अतुलं शरेष्ठं पुमान सत्री वाभिजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 25, + "text": "आषाढम एकभक्तेन सथित्वा मासम अतन्द्रितः\nबहु धान्यॊ बहुधनॊ बहुपुत्रश च जायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 26, + "text": "शरावणं नियतॊ मासम एकभक्तेन यः कषपेत\nयत्र तत्राभिषेकेण युज्यते जञातिवर्धनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 27, + "text": "परौष्ठ पदं तु यॊ मासम एकाहारॊ भवेन नरः\nधनाड्यं सफीतम अचलम ऐश्वर्यं परतिपद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 28, + "text": "तथैवाश्वयुजं मासम एकभक्तेन यः कषपेत\nपरजावान वाहनाढ्यश च बहुपुत्रश च जायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 29, + "text": "कार्त्तिकं तु नरॊ मासं यः कुर्याद एकभॊजनम\nशूरश च बहुभार्यश च कीर्तिमांश चैव जायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 30, + "text": "इति मासा नरव्याघ्र कषपतां करिकीर्तिताः\nतिथीनां नियमा ये तु शृणु तान अपि पार्थिव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 31, + "text": "पक्षे पक्षे गते यस तु भक्तम अश्नाति भारत\nगवाढ्यॊ बहुपुत्रश च दीर्घायुश च स जायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 32, + "text": "मासि मासि तरिरात्राणि कृत्वा वर्षाणि दवादश\nगणाधिपत्यं पराप्नॊति निः सपत्नम अनाविलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 33, + "text": "एते तु नियमाः सर्वे कर्तव्याः शरदॊ दश\nदवे चान्ये भरतश्रेष्ठ परवृत्तिम अनुवर्तता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 34, + "text": "यस तु परातस तथा सायं भुञ्जानॊ नान्तरा पिबेत\nअहिंसा निरतॊ नित्यं जुह्वानॊ जातवेदसम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 35, + "text": "षड्भिः स वर्षैर नृपते सिध्यते नात्र संशयः\nअग्निष्टॊमस्य यज्ञस्य फलं पराप्नॊति मानवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 36, + "text": "अधिवासे सॊ ऽपसरसां नृत्यगीतविनादिते\nतप्तकाञ्चनवर्णाभं विमानम अधिरॊहति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 37, + "text": "पूर्णं वर्षसहस्रं तु बरह्मलॊके महीयते\nतत कषयाद इह चागम्य माहात्म्यं परतिपद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 38, + "text": "यस तु संवत्सरं पूर्णम एकाहारॊ भवेन नरः\nअतिरात्रस्य यज्ञस्य सफलं समुपाश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 39, + "text": "दशवर्षसहस्राणि सवर्गे च स महीयते\nतत कषयाद इह चागम्य माहात्म्यं परतिपद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 40, + "text": "यस तु संवत्सरं पूर्णं चतुर्थं भक्तम अश्नुते\nअहिंसा निरतॊ नित्यं सत्यवाङ नियतेन्द्रियः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 41, + "text": "वाजपेयस्य यज्ञस्य फलं वै समुपाश्नुते\nतरिंशद्वर्षसहस्राणि सवर्गे च स महीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 42, + "text": "षष्ठे काले तु कौन्तेय नरः संवत्सरं कषपेत\nअश्वमेधस्य यज्ञस्य फलं पराप्नॊति मानवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 43, + "text": "चक्रवाक परयुक्तेन विमानेन स गच्छति\nचत्वारिंशत सहस्राणि वर्षाणां दिवि मॊदते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 44, + "text": "अष्टमेन तु भक्तेन जीवन संवत्सरं नृप\nगवामयस्य यज्ञस्य फलं पराप्नॊति मानवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 45, + "text": "हंससारसयुक्तेन विमानेन स गच्छति\nपञ्चाशतं सहस्राणि वर्षाणां दिवि मॊदते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 46, + "text": "पक्षे पक्षे गते राजन यॊ ऽशनीयाद वर्षम एव तु\nषण मासानशनं तस्य भगवान अङ्गिराब्रवीत\nषष्टिं वर्षसहस्राणि दिवम आवसते च सः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 47, + "text": "वीणानां वल्लकीनां च वेणूनां च विशां पते\nसुघॊषैर मधुरैः शब्दैः सुप्तः स परतिबॊध्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 48, + "text": "संवत्सरम इहैकं तु मासि मासि पिबेत पयः\nफलं विश्वजितस तात पराप्नॊति स नरॊ नृप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 49, + "text": "सिंहव्याघ्र परयुक्तेन विमानेन स गच्छति\nसप्ततिं च सहस्राणि वर्षाणां दिवि मॊदते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 50, + "text": "माहाद ऊर्ध्वं नरव्याघ्र नॊपवासॊ विधीयते\nविधिं तव अनशनस्याहुः पार्थ धर्मविदॊ जनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 51, + "text": "अनार्तॊ वयाधिरहितॊ गच्छेद अनशनं तु यः\nपदे पदे यज्ञफलं स पराप्नॊति न संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 52, + "text": "दिवं हंसप्रयुक्तेन विमानेन स गच्छति\nशतं चाप्सरसः कन्या रमयन्त्य अपि तं नरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 53, + "text": "आर्तॊ वा वयाधितॊ वापि गच्छेद अनशनं तु यः\nशतं वर्षसहस्राणां मॊदते दिवि स परभॊ\nकाञ्चीनूपुरशब्देन सुप्तश चैव परबॊध्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 54, + "text": "सहस्रहंस संयुक्ते विमाने सॊमवर्चसि\nस गत्वा सत्रीशताकीर्णे रमते भरतर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 55, + "text": "कषीणस्याप्यायनं दृष्टं कषतस्य कषतरॊहणम\nवयाधितस्यौषध गरामः करुद्धस्य च परसादनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 56, + "text": "दुःखितस्यार्थमानाभ्यां दरव्याणां परतिपादनम\nन चैते सवर्गकामस्य रॊचन्ते सुखमेधसः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 57, + "text": "अतः स कामसंयुक्तॊ विमाने हेमसंनिभे\nरमते सत्री शताकीर्णे पुरुषॊ ऽलं कृतः शुभे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 58, + "text": "सवस्थः सफलसंकल्पः सुखी विगतकल्मषः\nअनश्नन देहम उत्सृज्य फलं पराप्नॊति मानवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 59, + "text": "बालसूर्यप्रतीकाशे विमाने हेमवर्चसि\nवैडूर्य मुक्ता खचिते वीणा मुरजनादिते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 60, + "text": "पताका दीपिकाकीर्णे दिव्यघण्टा निनादिते\nसत्रीसहस्रानुचरिते स नरः सुखम एधते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 61, + "text": "यावन्ति रॊमकूपाणि तस्य गात्रेषु पाण्डव\nतावन्त्य एव सहस्राणि वर्षाणां दिवि मॊदते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 62, + "text": "नास्ति वेदात परं शास्त्रं नास्ति मातृसमॊ गुरुः\nन धर्मात परमॊ लाभस तपॊ नानशनात परम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 63, + "text": "बराह्मणेभ्यः परं नास्ति पावनं दिवि चेह च\nउपवासैस तथा तुल्यं तपः कर्म न विद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 64, + "text": "उपॊष्य विधिवद देवास तरिदिवं परतिपेदिरे\nऋषयश च परां सिद्धिम उपवासैर अवाप्नुवन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 65, + "text": "दिव्यं वर्षसहस्रं हि विश्वामित्रेण धीमता\nकषान्तम एकेन भक्तेन तेन विर्पत्वम आगतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 66, + "text": "चयवनॊ जमदग्निश च वसिष्ठॊ गौतमॊ भृगुः\nसर्व एव दिवं पराप्ताः कषमावन्तॊ महर्षयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 67, + "text": "इदम अङ्गिरसा पूर्वं महर्षिभ्यः परदर्शितम\nयः परदर्शयते नित्यं न स दुःखम अवाप्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 68, + "text": "इमं तु कौन्तेय यथाक्रमं विधिं; परवर्तितं हय अङ्गिरसा महर्षिणा\nपठेत यॊ वै शृणुयाच च नित्यदा; न विद्यते तस्य नरस्य किल्बिषम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 109, + "shloka": 69, + "text": "विमुच्यते चापि स सर्वसंकरैर; न चास्य दॊषैर अभिभूयते मनः\nवियॊनिजानां च विजानते रुतं; धरुवां च कीर्तिं लभते नरॊत्तमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nपितामहेन विधिवद यज्ञा परॊक्ता महात्मना\nगुणाश चैषां यथातत्त्वं परेत्य चेह च सर्वशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 2, + "text": "न ते शक्या दरिद्रेण यज्ञाः पराप्तुं पितामह\nबहूपकरणा यज्ञा नानासंभारविस्तराः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 3, + "text": "पार्थिवै राजपुत्रैर वा शक्याः पराप्तुं पितामह\nनार्थन्यूनैर अवगुणैर एकात्मभिर असंहतैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 4, + "text": "यॊ दरिद्रैर अपि विधिः शक्यः पराप्तुं सदा भवेत\nतुल्यॊ यज्ञफलैर एतैस तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 5, + "text": "[भ]\nइदम अङ्गिरसा परॊक्तम उपवासफलात्मकम\nविधिं यज्ञफलैस तुल्यं तन निबॊध युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 6, + "text": "यस तु कल्यं तथा सायं भुञ्जानॊ नान्तरा पिबेत\nअहिंसा निरतॊ नित्यं जुह्वानॊ जातवेदसम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 7, + "text": "षड्भिर एव तु वर्षैः स सिध्यते नात्र संशयः\nतप्तकाञ्चनवर्णं च विमानं लभते नरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 8, + "text": "देव सत्रीणाम अधीवासे नृत्यगीतनिनादिते\nपराजापत्ये वसेत पद्मं वर्षाणाम अग्निसंनिभे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 9, + "text": "तरीणि वर्षाणि यः पराशेत सततं तव एकभॊजनम\nधर्मपत्नी रतॊ नित्यम अग्निष्टॊम फलं लभेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 10, + "text": "दवितीये दिवसे यस तु पराश्नीयाद एकभॊजनम\nसदा दवादश मासांस तु जुह्वानॊ जातवेदसम\nयज्ञं बहु सुवर्णं वा वासव परियम आहरेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 11, + "text": "सत्यवाग दानशीलश च बरह्मण्यश चानसूयकः\nकषान्तॊ दान्तॊ जितक्रॊधः स गच्छति परां गतिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 12, + "text": "पाण्डुराभ्रप्रतीकाशे विमाने हंसलक्षणे\nदवे समाप्ते ततः पद्मे सॊ ऽपसरॊभिर वसेत सह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 13, + "text": "तृतीये दिवसे यस तु पराश्नीयाद एकभॊजनम\nसदा दवादश मासांस तु जुह्वानॊ जातवेदसम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 14, + "text": "अतिरात्रस्य यज्ञस्य फलं पराप्नॊत्य अनुत्तमम\nमयूरहंससंयुक्तं विमानं लभते नरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 15, + "text": "सप्तर्षीणां सदा लॊके सॊ ऽपसरॊभिर वसेत सह\nनिवर्तनं च तत्रास्य तरीणि पद्मानि वै विदुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 16, + "text": "दिवसे यश चतुर्हे तु पराश्नीयाद एकभॊजनम\nसदा दवादश मासान वै जुह्वानॊ जातवेदसम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 17, + "text": "वाजपेयस्य यज्ञस्य फलं पराप्नॊत्य अनुत्तमम\nइन्द्र कन्याभिरूढं च विमानं लभते नरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 18, + "text": "सगरस्य च पर्यन्ते वासवं लॊकम आवसेत\nदेवराजस्य च करीडां नित्यकालम अवेक्षते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 19, + "text": "दिवसे पञ्चमे यस तु पराश्नीयाद एकभॊजनम\nसदा दवादश मासांस तु जुह्वानॊ जातवेदसम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 20, + "text": "अलुब्धः सत्यवादी च बरह्मण्यश चाविहिंसकः\nअनसूयुर अपापस्थॊ दवादशाह फलं लभेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 21, + "text": "जाम्बूनदमयं दिव्यं विमानं हंसलक्षणम\nसूर्यमाला समाभासम आरॊहेत पाण्डुरं गृहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 22, + "text": "आवर्तनानि चत्वारि तथा पद्मानि दवादश\nशराग्निपरिमाणं च तत्रासौ वसते सुखम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 23, + "text": "दिवसे यस तु षष्ठे वै मुनिः पराशेत भॊजनम\nसदा दवादश मासान वै जुह्वानॊ जातवेदसम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 24, + "text": "सदा तरिषवण सनायी बरह्म चार्य अनसूयकः\nगवामयस्य यज्ञस्य फलं पराप्नॊत्य अनुत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 25, + "text": "अग्निज्वाला समाभासं हंसबर्हिण सेवितम\nशातकुम्भमयं युक्तं साधयेद यानम उत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 26, + "text": "तथैवाप्सरसाम अङ्के परसुप्तः परतिबुध्यते\nनूपुराणां निनादेन मेखलानां च निस्वनैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 27, + "text": "कॊटीसहस्रं वर्षाणां तरीणि कॊटिशतानि च\nपद्मान्य अष्टादश तथा पताके दवे तथैव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 28, + "text": "अयुतानि च पञ्चाशद ऋक्षचर्म शतस्य च\nलॊम्नां परमाणेन समं बरह्मलॊके महीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 29, + "text": "दिवसे सप्तमे यस तु पराश्नीयाद एकभॊजनम\nसदा दवादश मासान वै जुह्वानॊ जातवेदसम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 30, + "text": "सरस्वतीं गॊपयानॊ बरह्मचर्यं समाचरन\nसुमनॊवर्णकं चैव मधु मांसं च वर्जयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 31, + "text": "पुरुषॊ मरुतां लॊकम इन्द्रलॊकं च गच्छति\nतत्र तत्र च सिद्धार्थॊ देवकन्याभिर उह्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 32, + "text": "फलं बहु सुवर्णस्य यज्ञस्य लभते नरः\nसंख्याम अतिगुणां चापि तेषु लॊकेषु मॊदते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 33, + "text": "यस तु संवत्सरं कषान्तॊ भुङ्क्ते ऽहन्य अष्टमे नरः\nदेवकार्यपरॊ नित्यं जुह्वानॊ जातवेदसम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 34, + "text": "पौण्डरीकस्य यज्ञस्य फलं पराप्नॊत्य अनुत्तमम\nपद्मवर्णनिभं चैव विमानम अधिरॊहति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 35, + "text": "कृष्णाः कनकगौर्यश च नार्यः शयामास तथापराः\nवयॊ रूपविलासिन्यॊ लभते नात्र संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 36, + "text": "यस तु संवत्सरं भुङ्क्ते नवमे नवमे ऽहनि\nसदा दवादश मासान वै जुह्वानॊ जातवेदसम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 37, + "text": "अश्वमेधस्य यज्ञस्य फलं पराप्नॊति मानवः\nपुण्डरीकप्रकाशं च विमानं लभते नरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 38, + "text": "दीप्तसूर्याग्नितेजॊभिर दिव्यमालाभिर एव च\nनीयते रुद्र कन्याभिः सॊ ऽनतरिक्षं सनातनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 39, + "text": "अष्टादशसहस्राणि वर्षाणां कल्पम एव च\nकॊटीशतसहस्रं च तेषु लॊकेषु मॊदते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 40, + "text": "यस तु संवत्सरं भुङ्क्ते दशाहे वै गते गते\nसदा दवादश मासान वै जुह्वानॊ जातवेदसम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 41, + "text": "बरह्म कन्या निवेशे च सर्वभूतमनॊहरे\nअश्वमेध सहस्रस्य फलं पराप्नॊत्य अनुत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 42, + "text": "रूपवत्यश च तं कन्या रमयन्ति सदा नरम\nनीलॊत्पलनिभैर वर्णै रक्तॊत्पलनिभैस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 43, + "text": "विमानं मण्डलावर्तम आवर्त गहनावृतम\nसागरॊर्मि परतीकाशं साधयेद यानम उत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 44, + "text": "विचित्रमणिमालाभिर नादितं शङ्खपुष्करैः\nसफाटिकैर वज्रसारैश च सतम्भैः सुकृतवेदिकम\nआरॊहति महद यानं हंससारसवाहनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 45, + "text": "एकादशे तु दिवसे यः पराप्ते पराशते हविः\nसदा दवादश मासान वै जुह्वानॊ जातवेदसम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 46, + "text": "परस्त्रियॊ नाभिलषेद वाचाथ मनसापि वा\nअनृतं च न भाषेत मातापित्रॊः कृते ऽपि वा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 47, + "text": "अभिगच्छेन महादेवं विमानस्थं महाबलम\nसवयम्भुवं च पश्येत विमानं समुपस्थितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 48, + "text": "कुमार्यः काञ्चनाभासा रूपवत्यॊ नयन्ति तम\nरुद्राणां तम अधीवासं दिवि दिव्यं मनॊहरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 49, + "text": "वर्षाण्य अपरिमेयानि युगान्तम अपि चावसेत\nकॊटीशतसहस्रं च दशकॊटिशतानि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 50, + "text": "रुद्रं नित्यं परणमते देवदानव संमतम\nस तस्मै दर्शनं पराप्तॊ दिवसे दिवसे भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 51, + "text": "दिवसे दवादशे यस तु पराप्ते वै पराशते हविः\nसदा दवादश मासान वै सर्वमेध फलं लभेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 52, + "text": "आदित्यैर दवादशैस तस्य विमानं संविधीयते\nमणिमुक्ता परवालैश च महार्हैर उपशॊभितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 53, + "text": "हंसमाला परिक्षिप्तं नागवीथी समाकुलम\nमयूरैश चक्रवाकैश च कूजद्भिर उपशॊभितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 54, + "text": "अट्टैर महद्भिः संयुक्तं बरह्मलॊके परतिष्ठितम\nनित्यम आवसते राजन नरनारी समावृतम\nऋषिर एवं महाभागस तव अङ्गिराः पराह धर्मवित" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 55, + "text": "तरयॊदशे तु दिवसे यः पराप्ते पराशते हविः\nसदा दवादश मासान वै देव सत्र फलं लभेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 56, + "text": "रक्तपद्मॊदयं नाम विमानं साधयेन नरः\nजातरूपप्रयुक्तं च रक्तसंचय भूषितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 57, + "text": "देवकन्याभिर आकीर्णं दिव्याभरणभूषितम\nपुण्यगन्धॊदयं दिव्यं वायव्यैर उपशॊभितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 58, + "text": "तत्र शङ्कुपताकं च युगान्तं कल्पम एव च\nअयुतायुतं तथा पद्मं समुद्रं च तथा वसेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 59, + "text": "गीतगन्धर्वघॊषैश च भेरी पणवनिस्वनैः\nसदा परमुदितस ताभिर देवकन्याभिर ईड्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 60, + "text": "चतुर्दशे तु दिवसे यः पूर्णे पराशते हविः\nसदा दवादश मासान वै महामेध फलं लभेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 61, + "text": "अनिर्देश्य वयॊ रूपा देवकन्याः सवलंकृताः\nमृष्टतप्ताङ्गद धरा विमानैर अनुयान्ति तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 62, + "text": "कलहंसविनिर्घॊषैर नूपुराणां च निस्वनैः\nकाञ्चीनां च समुत्कर्षैस तत्र तत्र विबॊध्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 63, + "text": "देवकन्या निवासे च तस्मिन वसति मानवः\nजाह्नवी वालुकाकीर्णे पूर्णं संवत्सरं नर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 64, + "text": "यस तु पक्षे गते भुङ्क्ते एकभक्तं जितेन्द्रियः\nसदा दादश मासांस तु जुह्वानॊ जातवेदसम\nराजसूय सहस्रस्य फलं पराप्नॊत्य अनुत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 65, + "text": "यानम आरॊहते नित्यं हंसबर्हिण सेवितम\nमणिमण्डलकैश चित्रजातरूपसमावृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 66, + "text": "दिव्याभरणशॊभाभिर वरस्त्रीभिर अलंकृतम\nएकस्तम्भं चतुर्द्वारं सप्त भौमं सुमङ्गलम\nवैजयन्ती सहस्रैश च शॊभितं गीतनिस्वनैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 67, + "text": "दिव्यं दिव्यगुणॊपेतं विमानम अधिरॊहति\nमणिमुक्ता परवालैश च भूषितं वैद्युत परभम\nवसेद युगसहस्रं च खड्गकुञ्जरवाहनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 68, + "text": "षॊडशे दिवसे यस तु संप्राप्ते पराशते हविः\nसदा दवादश मासान वै सॊमयज्ञफलं लभेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 69, + "text": "सॊमकन्या निवासेषु सॊ ऽधयावसति नित्यदा\nसौम्य गन्धानुलिप्तश च कामचारगतिर भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 70, + "text": "सुदर्शनाभिर नारीभिर मधुराभिस तथैव च\nअर्च्यते वै विमानस्थः कामभॊगैश च सेव्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 71, + "text": "फलं पद्मशतप्रख्यं महाकल्पं दशाधिकम\nआवर्तनानि चत्वारि सागरे यात्य असौ नरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 72, + "text": "दिवसे सप्त दशमे यः पराप्ते पराशते हविः\nसदा दवादश मासान वै जुह्वानॊ जातवेदसम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 73, + "text": "सथानं वारुणम ऐन्द्रं च रौद्रं चैवाधिगच्छति\nमारुतौशनसे चैव बरह्मलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 74, + "text": "तत्र दैवतकन्याभिर आसनेनॊपचर्यते\nभूर भुवं चापि देव रषिं विश्वरूपम अवेक्षते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 75, + "text": "तत्र देवाधिदेवस्य कुमार्यॊ रमयन्ति तम\nदवात्रिंशद रूपधारिण्यॊ मधुराः समलंकृताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 76, + "text": "चन्द्रादित्याव उभौ यावद गगने चरतः परभॊ\nतावच चरत्य असौ वीरः सुधामृतरसाशनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 77, + "text": "अष्टादशे तु दिवसे पराश्नीयाद एकभॊजनम\nसदा दवादश मासान वै सप्त लॊकान स पश्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 78, + "text": "रथैः सनन्दिघॊषैश च पृष्ठतः सॊ ऽनुगम्यते\nदेवकन्याधिरूढैस तु भराजमानैः सवलंकृतैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 79, + "text": "वयाघ्रसिंहप्रयुक्तं च मेघस्वननिनादितम\nविमानम उत्तमं दिव्यं सुसुखी हय अधिरॊहति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 80, + "text": "तत्र कल्पसहस्रं स कान्ताभिः सह मॊदते\nसुधा रसं च भुञ्जीत अमृतॊपमम उत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 81, + "text": "एकॊनविंशे दिवसे यॊ भुङ्क्ते एकभॊजनम\nसदा दवादश मासान वै सप्त लॊकान स पश्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 82, + "text": "उत्तमं लभते सथानम अप्सरॊगणसेवितम\nगन्धर्वैर उपगीतं च विमानं सूर्यवर्चसम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 83, + "text": "तत्रामर वरस्त्रीभिर मॊदते विगतज्वरः\nदिव्याम्बर धरः शरीमान अयुतानां शतं समाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 84, + "text": "पूर्णे ऽथ दिवसे विंशे यॊ भुङ्क्ते हय एकभॊजनम\nसदा दवादश मासांस तु सत्यवादी धृतव्रतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 85, + "text": "अमांसाशी बरह्म चारी सर्वभूतहिते रतः\nस लॊकान विपुलान दिव्यान आदित्यानाम उपाश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 86, + "text": "गन्धर्वैर अप्सरॊभिश च दिव्यमाल्यानुलेपनैः\nविमानैः काञ्चनैर दिव्यैः पृष्ठतश चानुगम्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 87, + "text": "एकविंशे तु दिवसे यॊ भुङ्क्ते हय एकभॊजनम\nसदा दवादश मासान वै जुह्वानॊ जातवेदसम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 88, + "text": "लॊकम औशनसं दिव्यं शक्र लॊकं च गच्छति\nअश्विनॊर मरुतां चैव सुखेष्व अभिरतः सदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 89, + "text": "अनभिज्ञश च दुःखानां विमानवरम आस्थितः\nसेव्यमानॊ वरस्त्रीभिः करीडत्य अमरवत परभुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 90, + "text": "दवाविंशे दिवसे पराप्ते यॊ भुङ्क्ते हय एकभॊजनम\nसदा दवादश मासान वै जुह्वानॊ जातवेदसम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 91, + "text": "धृतिमान अहिंसा निरतः सत्यवाग अनसूयकः\nलॊकान वसूनाम आप्नॊति दिवाकरसमप्रभः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 92, + "text": "कामचारी सुधा हारॊ विमानवरम आस्थितः\nरमते देवकन्याभिर दिव्याभरणभूषितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 93, + "text": "तरयॊविंशे तु दिवसे पराशेद यस तव एकभॊजनम\nसदा दवादश मासांस तु मिताहारॊ जितेन्द्रियः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 94, + "text": "वायॊर उशनसश चैव रुद्र लॊकं च गच्छति\nकामचारी कामगमः पूज्यमानॊ ऽपसरॊगणैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 95, + "text": "अनेकगुणपर्यन्तं विमानवरम आस्थितः\nरमते देवकन्याभिर दिव्याभरणभूषितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 96, + "text": "चतुर्विंशे तु दिवसे यः पराशेद एकभॊजनम\nसदा दवादश मासान वै जुह्वानॊ जातवेदसम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 97, + "text": "आदित्यानाम अधीवासे मॊदमानॊ वसेच चिरम\nदिव्यमाल्याम्बरधरॊ दिव्यगन्धानुलेपनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 98, + "text": "विमाने काञ्चने दिव्ये हंसयुक्ते मनॊरमे\nरमते देवकन्यानां सहस्रैर अयुतैस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 99, + "text": "पञ्चविंशे तु दिवसे यः पराशेद एकभॊजनम\nसदा दवादश मासांस तु पुष्कलं यानम आरुहेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 100, + "text": "सिंहव्याघ्र परयुक्तैश च मेघस्वननिनादितैः\nरथैः स नन्दिघॊषैश च पृष्ठतः सॊ ऽनुगम्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 101, + "text": "देवकन्या समारूढै राजतैर विमलैः शुभैः\nविमानम उत्तमं दिव्यम आस्थाय सुमनॊहरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 102, + "text": "तत्र कल्पसहस्रं वै वसते सत्री शतावृते\nसुधा रसं चॊपजीवन्न अमृताव उपमम उत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 103, + "text": "षड्विंशे दिवसे यस तु पराश्नीयाद एकभॊजनम\nसदा दवादश मासांस तु नियतॊ नियताशनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 104, + "text": "जितेन्द्रियॊ वीतरागॊ जुह्वानॊ जातवेदसम\nस पराप्नॊति महाभागः पूम्यमानॊ ऽपसरॊगणैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 105, + "text": "सप्तानां मरुतां लॊकान वसूनां चापि शॊ ऽशनुते\nविमाने सफाटिके दिव्ये सर्वरत्नैर अलंकृते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 106, + "text": "गन्धर्वैर अप्सरॊभिश च पूज्यमानः परमॊदते\nदवे युगानां सहस्रे तु दिव्ये दिव्येन तेजसा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 107, + "text": "सप्तविंशे तु दिवसे यः पराशेद एकभॊजनम\nसदा दवादश मासांस तु जुह्वानॊ जातवेदसम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 108, + "text": "फलं पराप्नॊति विपुलं देवलॊके च पूज्यते\nअमृताशी वसंस तत्र स वितृप्तः परमॊदते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 109, + "text": "देवर्षिचरितं राजन राजर्षिभिर अधिष्ठितम\nअध्यावसति दिव्यात्मा विमानवरम आस्थितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 110, + "text": "सत्रीभिर मनॊऽभिरामाभी रममाणॊ मदॊत्कटः\nयुगकक्ल्प सहस्राणि तरीण्य आवसति वै सुखम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 111, + "text": "यॊ ऽषटाविंशे तु दिवसे पराश्नीयाद एकभॊजनम\nसदा दवादश मासांस तु जितात्मा विजितेन्द्रियः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 112, + "text": "फलं देवर्षिचरितं विपुलं समुपाश्नुते\nभॊगवांस तेजसा भाति सहस्रांशुर इवामलः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 113, + "text": "सुकुमार्यश च नार्यस तं रममाणाः सुवर्चसः\nपीनस्तनॊरु जघना दिव्याभरणभूषिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 114, + "text": "रमयन्ति मनःकान्ता विमाने सूर्यसंनिभे\nसर्वकामगमे दिव्ये कल्पायुत शतं समाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 115, + "text": "एकॊनत्रिंशे दिवसे यः पराशेद एकभॊजनम\nसदा दवादश मासान वै सत्यव्रतपरायणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 116, + "text": "तस्य लॊकाः शुभा दिव्या देवराजर्षिपूजिताः\nविमानं चन्द्र शुभाभं दिव्यं समधिगच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 117, + "text": "जातरूपमयं युक्तं सर्वरत्नविभूषितम\nअप्सरॊगणसंपूर्णं गन्धर्वैर अभिनादितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 118, + "text": "तत्र चैनं शुभा नार्यॊ दिव्याभरणभूषिताः\nमनॊऽभिरामा मधुरा रमयन्ति मदॊत्कटाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 119, + "text": "भॊगवांस तेजसा युक्तॊ वैश्वानरसमप्रभः\nदिव्यॊ दिव्येन वपुषा भराजमान इवामरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 120, + "text": "वसूनां मरुतां चैव साध्यानाम अश्विनॊस तथा\nरुद्राणां च तथा लॊकान बरह्मलॊकं च गच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 121, + "text": "यस तु मासे गते भुङ्क्ते एकभक्तं शमात्मकः\nसदा दवादश मासान वै बरह्मलॊकम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 122, + "text": "सुधा रसकृताहारः शरीमान सर्वमनॊहरः\nतेजसा वपुषा लक्ष्म्या भराजते रश्मिवान इव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 123, + "text": "दिव्यमाल्याम्बरधरॊ दिव्यगन्धानुलेपनः\nसुखेष्व अभिरतॊ यॊगी दुःखानाम अविजानकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 124, + "text": "सवयंप्रभाभिर नारीभिर विमानस्थॊ महीयते\nरुद्र देवर्षिकन्याभिः सततं चाभिपूज्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 125, + "text": "नानाविध सुरूपाभिर नाना रागाभिर एव च\nनाना मधुरभाषाभिर नाना रतिभिर एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 126, + "text": "विमाने नगराकारे सूर्यवत सूर्यसंनिभे\nपृष्ठतः सॊमसंकाशे उदक चैवाभ्र संनिभे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 127, + "text": "दक्षिणायां तु रक्ताभे अधस्तान निल मण्डले\nऊर्ध्वं चित्राभिसंकाशे नैकॊ वसति पूजितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 128, + "text": "यावद वर्षसहस्रं तु जम्बूद्वीपे परवर्षति\nतावत संवत्सराः परॊक्ता बरह्मलॊकस्य धीमतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 129, + "text": "विप्रुषश चैव यावन्त्यॊ निपतन्ति नभस्तलात\nवर्षासु वर्षतस तावन निवसत्य अमरप्रभः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 130, + "text": "मासॊपवासी वर्षैस तु दशभिर सवर्गम उत्तमम\nमहर्षित्वम अथासाद्य स शरीरगतिर भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 131, + "text": "मुनिर दान्तॊ जितक्रॊधॊ जितशिश्नॊदरः सदा\nजुह्वन्न अग्नींश च नियतः संध्यॊपासनसेविता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 132, + "text": "बहुभिर नियमैर एवं मासान अश्नाति यॊ नरः\nअभ्रावकाश शीलश च तस्य वासॊ निरुच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 133, + "text": "दिवं गत्वा शरीरेण सवेन राजन यथामरः\nसवर्गं पुण्यं यथाकामम उपभुङ्क्ते यथाविधि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 134, + "text": "एष ते भरतश्रेष्ठ यज्ञानां विधिर उत्तमः\nवयाख्यातॊ हय आनुपूर्व्येण उपवासफलात्मकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 135, + "text": "दरिद्रैर मनुजैः पार्थ पराप्यं यज्ञफलं यथा\nउपवासम इमं कृत्वा गच्छेच च परमां गतिम\nदेवद्विजातिपूजायां रतॊ भरतसत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 136, + "text": "उपवासविधिस तव एष विस्तरेण परकीर्तितः\nनियतेष्व अप्रमत्तेषु शौचवत्सु महात्मसु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 110, + "shloka": 137, + "text": "दम्भद्रॊह निवृत्तेषु कृतबुद्धिषु भारत\nअचलेष्व अप्रकम्पेषु मा ते भूद अत्र संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 111, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nयद वरं सर्वतीर्थानां तद बरवीहि पितामह\nयत्र वै परमं शौचं तन मे वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 111, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nसर्वाणि खलु तीर्थानि गुणवन्ति मनीषिणाम\nयत तु तीर्थं च शौचं च तन मे शृणु समाहितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 111, + "shloka": 3, + "text": "अगाधे विमले शुद्धे सत्यतॊये धृतिह्रदे\nसनातव्यं मानसे तीर्थे सत्त्वम आलम्ब्य शाश्वतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 111, + "shloka": 4, + "text": "तीर्थशौचम अनर्थित्वम आर्दवं सत्यम आर्जवम\nअहिंसा सर्वभूतानाम आनृशंस्यं दमः शमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 111, + "shloka": 5, + "text": "निर्ममा निरहंकारा निर्द्वंद्वा निष्परिग्रहाः\nशुचयस तीर्थभूतास ते ये भैक्षम उपभुञ्जते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 111, + "shloka": 6, + "text": "तत्त्ववित तव अनहंबुद्धिस तीर्थं परमम उच्यते\nशौचलक्षणम एतत ते सर्वत्रैवान्ववेक्षणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 111, + "shloka": 7, + "text": "रजस तमः सत्त्वम अथॊ येषां निर्धौतम आत्मनः\nशौचाशौचे न ते सक्ताः सवकार्यपरिमार्गिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 111, + "shloka": 8, + "text": "सर तयागेष्व अभिरताः सर्वज्ञाः सर्वदर्शिनः\nशौचेन वृत्तशौचार्थास ते तीर्थाः शुचयश च ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 111, + "shloka": 9, + "text": "नॊदक कलिन्नगात्रस तु सनात इत्य अभिधीयते\nस सनातॊ यॊ दमस्नातः स बाह्याभ्यन्तरः शुचिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 111, + "shloka": 10, + "text": "अतीतेष्व अनपेक्षा ये पराप्तेष्व अर्थेषु निर्ममाः\nशौचम एव परं तेषां येषां नॊत्पद्यते सपृहा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 111, + "shloka": 11, + "text": "परज्ञानं शौचम एवेह शरीरस्य विशेषतः\nतथा निष किंचनत्वं च मनसश च परसन्नता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 111, + "shloka": 12, + "text": "वृत्तशौचं मनः शौचं तीर्थशौचं परं हितम\nजञानॊत्पन्नं च यच छौचं तच छौचं परमं मतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 111, + "shloka": 13, + "text": "मनसाथ परदीपेन बरह्म जञानबलेन च\nसनाता ये मानसे तीर्थे तज्ज्ञाः कषेत्रज्ञदर्शिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 111, + "shloka": 14, + "text": "समारॊपितशौचस तु नित्यं भव समन्वितः\nकेवलंगुण संपन्नः शुचिर एव नरः सदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 111, + "shloka": 15, + "text": "शरीरस्थानि तीर्थानि परॊक्तान्य एतानि भारत\nपृथिव्यां यानि तीर्थानि पुण्यानि शृणु तान्य अपि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 111, + "shloka": 16, + "text": "यथा शरीरस्यॊद्देशाः शुचयः परिनिर्मिताः\nतथा पृथिव्या भागाश च पुण्यानि सलिलानि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 111, + "shloka": 17, + "text": "परार्थनाच चैव तीर्थस्य सनानाच च पितृतर्पणात\nधुनन्ति पापं तीर्थेषु पूता यान्ति दिवं सुखम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 111, + "shloka": 18, + "text": "परिग्रहाच च साधूनां पृथिव्याश चैव तेजसा\nअतीव पुण्यास ते भागाः सलिलस्य च तेजसा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 111, + "shloka": 19, + "text": "मनसश च पृथिव्याश च पुण्यतीर्थास तथापरे\nउभयॊर एव यः सनातः स सिद्धिं शीघ्रम आप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 111, + "shloka": 20, + "text": "यथाबलं करिया हीनं करिया वा बलवर्जिता\nनेह साधयते कार्यं समायुक्तस तु सिध्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 111, + "shloka": 21, + "text": "एवं शरीरशौचेन तीर्थशौचेन चान्विताः\nततः सिद्धिम अवाप्नॊति दविविधं शौचम उत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nपितामह महाबाहॊ सर्वशास्त्रविशारद\nशरॊतुम इच्छामि मर्त्यानां संसारविधुम उत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 2, + "text": "केन वृत्तेन राजेन्द्र वर्तमाना नरा युधि\nपराप्नुवन्त्य उत्तमं सवर्गं कथं च नरकं नृप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 3, + "text": "मृतं शरीरम उत्सृज्य काष्ठलॊष्ट समं जनाः\nपरयान्त्य अमुं लॊकम इतः कॊ वै तान अनुगच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 4, + "text": "[भ]\nअसाव आयाति भगवान बृहस्पतिर उदारधीः\nपृच्छैनं सुमहाभागम एतद गुह्यं सनातनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 5, + "text": "नैतद अन्येन शक्यं हि वक्तुं केन चिद अद्य वै\nवक्ता बृहस्पतिसमॊ न हय अन्यॊ विद्यते कव चित" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 6, + "text": "[व]\nतयॊः संवदतॊर एवं पार्थ गाङ्गेययॊस तदा\nआजगाम विशुद्धात्मा भगवान स बृहस्पतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ राजा समुत्थाय धृतराष्ट्र पुरॊगमः\nपूजाम अनुपमां चक्रे सर्वे ते च सभा सदः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ धर्मसुतॊ राजा भगवन्तं बृहस्पतिम\nउपगम्य यथान्यायं परश्नं पप्रच्छ सुव्रतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 9, + "text": "[य]\nभगवन सव धर्मज्ञ सर्वशास्त्रविशारद\nमर्त्यस्य कः सहायॊ वै पिता माता सुतॊ गुरुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 10, + "text": "मृतं शरीरम उत्सृज्य काष्ठलॊष्ट समं जनाः\nगच्छन्त्य अमुत्र लॊकं वै क एनम अनुगच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 11, + "text": "[ब]\nएकः परसूतॊ राजेन्द्र जन्तुर एकॊ विनश्यति\nएकस तरति दुर्गाणि गच्छत्य एकश च दुर्गतिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 12, + "text": "असहायः पिता माता तथा भराता सुतॊ गुरुः\nजञातिसंबन्धिवर्गश च मित्रवर्गस तथैव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 13, + "text": "मृतं शरीरम उत्सृज्य काष्ठलॊष्ट समं जनाः\nमुहूर्तम उपतिष्ठन्ति ततॊ यान्ति पराङ्मुखाः\nतैस तच छरीरम उत्सृष्टं धर्म एकॊ ऽनुगच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 14, + "text": "तस्माद धर्मः सहायार्थे सेवितव्यः सदा नृभिः\nपराणी धर्मसमायुक्तॊ नरकायॊपपद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 15, + "text": "तस्मान नयायागतैर अर्थैर धर्मं सेवेत पण्डितः\nधर्म एकॊ मनुष्याणां सहायः पारलौकिकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 16, + "text": "लॊभान मॊहाद अनुक्रॊशाद भयाद वाप्य अबहुश्रुतः\nनरः करॊत्य अकार्याणि परार्थे लॊभमॊहितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 17, + "text": "धर्मश चार्थश च कामश च तरितयं जीविते फलम\nएतत तरयम अवाप्तव्यम अधर्मपरिवर्जितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 18, + "text": "[य]\nशरुतं भगवतॊ वाक्यं धर्मयुक्तं परं हितम\nशरीरविचयं जञातुं बुद्धिस तु मम जायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 19, + "text": "मृतं शरीररहितं सूक्ष्मम अव्यक्ततां गतम\nअचक्षुर विषयं पराप्तं कथं धर्मॊ ऽनुगच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 20, + "text": "[ब]\nपृथिवी वायुर आकाशम आपॊ जयॊतिश च पञ्चमम\nबुद्धिर आत्मा च सहिता धर्मं पश्यन्ति नित्यदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 21, + "text": "पराणिनाम इह सर्वेषां साक्षिभूतानि चानिशम\nएतैश च स ह धर्मॊ ऽपि तं जीवम अनुगच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 22, + "text": "तवग अस्थि मांसं शुक्रं च शॊणितं च महामते\nशरीरं वर्जयन्त्य एते जीवितेन विवर्जितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ धर्मसमायुक्तः स जीवः सुखम एधते\nइह लॊके परे चैव किं भूयः कथयामि ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 24, + "text": "[य]\nअनुदर्शितं भगवता यथा धर्मॊ ऽनुगच्छति\nएतत तु जञातुम इच्छामि कथं रेतः परवर्तते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 25, + "text": "[ब]\nअन्नम अश्नन्ति ये देवाः शरीरस्था नरेश्वर\nपृथिवी वायुर आकाशम आपॊ जयॊतिर मनस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 26, + "text": "ततस तृप्तेषु राजेन्द्र तेषु भूतेषु पञ्चसु\nमनःषष्ठेषु शुद्धात्मन रेतः संपद्यते महत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 27, + "text": "ततॊ गर्भः संभवति सत्रीपुंसॊः पार्थ संगमे\nएतत ते सर्वम आख्यातं किं भूयः शरॊतुम इच्छसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 28, + "text": "[य]\nआख्यातम एतद भवता गर्भः संजायते यथा\nयथा जातस तु पुरुषः परपद्यति तद उच्यताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 29, + "text": "[ब]\nआसन्न मात्रः सततं तैर भूतैर अभिभूयते\nविप्रमुक्तश च तैर भूतैः पुनर यात्य अपरां गतिम\nस तु भूतसमायुक्तः पराप्नुते जीव एव ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 30, + "text": "ततॊ ऽसय कर्म पश्यन्ति शुभं वा यदि वाशुभम\nदेवताः पञ्च भूतस्थाः किं भूयः शरॊतुम इच्छसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 31, + "text": "[य]\nतवग अस्थि मांसम उत्सृज्य तैश च भूतैर विवर्जितः\nजीवः स भगवान कवस्थः सुखदुःखे समश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 32, + "text": "[ब]\nजीवॊ धर्मसमायुक्तः शीघ्रं रेतस्त्वम आगतः\nसत्रीणां पुष्पं समासाद्य सूते कालेन भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 33, + "text": "यमस्य पुरुषैः कलेशं यमस्य पुरुषैर वधम\nदुःखं संसारचक्रं च नरः कलेशं च विन्दति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 34, + "text": "इह लॊके च स पराणी जन्मप्रभृति पार्थिव\nसवकृतं कर्म वै भुङ्क्ते धर्मस्य फलम आश्रितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 35, + "text": "यदि धर्मं यथाशक्ति जन्मप्रभृति सेवते\nततः स पुरुषॊ भूत्वा सेवते नित्यदा सुखम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 36, + "text": "अथान्तरा तु धर्मस्य अधर्मम उपसेवते\nसुखस्यानन्तरं दुःखं स जीवॊ ऽपय अधिगच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 37, + "text": "अधर्मेण समायुक्तॊ यमस्य विषयं गतः\nमहद दुःखं समासाद्य तिर्यग्यॊनौ परजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 38, + "text": "कर्मणा येन येनेह यस्यां यॊनौ परजायते\nजीवॊ मॊहसमायुक्तस तन मे निगदतः शृणु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 39, + "text": "यद एतद उच्यते शास्त्रे सेतिहासे सच छन्दसि\nयमस्य विषयं घॊरं मर्त्यॊ लॊकः परपद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 40, + "text": "अधीत्य चतुरॊ वेदान दविजॊ मॊहसमन्वितः\nपतितात परतिगृह्याथ खरयॊनौ परजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 41, + "text": "खरॊ जीवति वर्षाणि दश पञ्च च भारत\nखरॊ मृतॊ बलीवर्दः सप्त वर्षाणि जीवति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 42, + "text": "बलीवर्दॊ मृतश चापि जायते बरह्मराक्षसः\nबरह्मरक्षस तु तरीन मासांस ततॊ जायति बराह्मणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 43, + "text": "पतितं याजयित्वा तु कृमियॊनौ परजायते\nतत्र जीवति वर्षाणि दश पञ्च च भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 44, + "text": "कृमिभावात परमुक्तस तु ततॊ जायति गर्दभः\nगर्दभः पञ्चवर्षाणि पञ्चवर्षाणि सूकरः\nशवा वर्षम एकं भवति ततॊ जायति मानवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 45, + "text": "उपाध्यायस्य यः पापं शिष्यः कुर्याद अबुद्धिमान\nस जीव इह संसारांस तरीन आप्नॊति न संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 46, + "text": "पराक शवा भवति राजेन्द्र ततः करव्यात ततः खरः\nततः परेतः परिक्लिष्टः पश्चाज जायति बराह्मणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 47, + "text": "मनसापि गुरॊर भार्यां यः शिष्यॊ याति पापकृत\nसॊ ऽधमान याति संसारान अधर्मेणेह चेतसा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 48, + "text": "शवयॊनौ तु स संभूतस तरीणि वर्षाणि जीवति\nतत्रापि निधनं पराप्तः कृमियॊनौ परजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 49, + "text": "कृमिभावम अनुप्राप्तॊ वर्षम एकं स जीवति\nततस तु निधनं पराप्य बरह्मयॊनौ परजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 50, + "text": "यदि पुत्रसमं शिष्यं गुरुर हन्याद अकारणे\nआत्मनः कामकारेण सॊ ऽपि हंसः परजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 51, + "text": "पितरं मातरं वापि यस तु पुत्रॊ ऽवमन्यते\nसॊ ऽपि राजन मृतॊ जन्तुः पूर्वं जायति गर्दभः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 52, + "text": "खरॊ जीवति मासांस तु दश शवा च चतुर्दश\nबिडालः सप्त मासांस तु ततॊ जायति मानवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 53, + "text": "माता पितरम आक्रुश्य सारिकः संप्रजायते\nताडयित्वा तु ताव एव जायते कच्छपॊ नृप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 54, + "text": "कच्छपॊ दशवर्षाणि तरीणि वर्षाणि शक्यकः\nवयालॊ भूत्वा तु षण मासांस ततॊ जायति मानुषः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 55, + "text": "भर्तृपिण्डम उपाश्नन यॊ राजद्विष्टानि सेवते\nसॊ ऽपि मॊहसमापन्नॊ मृतॊ जायति वानरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 56, + "text": "वानरॊ दशवर्षाणि तरीणि वर्षाणि मूषकः\nशवा भूत्वा चाथ षण मासांस ततॊ जायति मानुषः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 57, + "text": "नयासापहर्ता तु नरॊ यमस्य विषयं गतः\nसंसाराणां शतं गत्वा कृमियॊनौ परजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 58, + "text": "तत्र जीवति वर्षाणि दश पञ्च च भारत\nदुष्कृतस्य कषयं गत्वा ततॊ जायति मानुषः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 59, + "text": "असूयकॊ नरश चापि मृतॊ जायति शार्ङ्गकः\nविश्वासहर्ता तु नरॊ मीनॊ जायति दुर्मतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 60, + "text": "भूत्वा मीनॊ ऽषट वर्षाणि मृगॊ जायति भारत\nमृगस तु चतुरॊ मासांस ततश छागः परजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 61, + "text": "छागस तु निधनं पराप्य पूर्णे संवत्सरे ततः\nकीटः संजायते जन्तुस ततॊ जायति मानुषः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 62, + "text": "धान्यान यवांस तिलान माषान कुलत्थान सर्षपांश चणान\nकलायान अथ मुद्गांश च गॊधूमान अतसीस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 63, + "text": "सस्यस्यान्यस्य हर्ता च मॊहाज जन्तुर अचेतनः\nस जायते महाराज मूषकॊ निरपत्रपः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 64, + "text": "ततः परेत्य महाराज पुनर जायति सूकरः\nसूकरॊ जातमात्रस तु रॊगेण मरियते नृप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 65, + "text": "शवा ततॊ जायते मूढः कर्मणा तेन पार्थिव\nशवा भूत्वा पञ्चवर्षाणि ततॊ जायति मानुषः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 66, + "text": "परदाराभिमर्शं तु कृत्वा जायति वै वृकः\nशवा सृगालस ततॊ गृध्रॊ वयालः कङ्कॊ बकस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 67, + "text": "भरातुर भार्यां तु दुर्बुद्धिर यॊ धर्षयति मॊहितः\nपुंस्कॊलिकत्वम आप्नॊति सॊ ऽपि संवत्सरं नृप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 68, + "text": "सखिभार्यां गुरॊर भार्यां राजभार्यां तथैव च\nपरधर्षयित्वा कामाद यॊ मृतॊ जायति सूकरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 69, + "text": "सूकरः पञ्चवर्षाणि पञ्चवर्षाणि शवाविधः\nपिपीलकस तु षण मासान कीटः सयान मासम एव च\nएतान आसाद्य संसारान कृमियॊनौ परजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 70, + "text": "तत्र जीवति मासांस तु कृमियॊनौ तरयॊ दश\nततॊ ऽधर्मक्षयं कृत्वा पुनर जायति मानुषः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 71, + "text": "उपस्थिते विवाहे तु दाने यज्ञे ऽपि वाभिभॊ\nमॊहात करॊति यॊ विघ्नं स मृतॊ जायते कृमिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 72, + "text": "कृमिर जीवति वर्षाणि दश पञ्च च भारत\nअधर्मस्य कषयं कृत्वा ततॊ जायति मानुषः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 73, + "text": "पूर्वं दत्त्वा तु यः कन्यां दवितीये संप्रयच्छति\nसॊ ऽपि राजन मृतॊ जन्तुः कृमियॊनौ परजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 74, + "text": "तत्र जीवति वर्षाणि तरयॊदश युधिष्ठिर\nअधर्मसंक्षये युक्तस ततॊ जायति मानुषः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 75, + "text": "देवकार्यम उपाकृत्य पितृकार्यम अथापि च\nअनिर्वाप्य समश्नन वै ततॊ जायति वायसः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 76, + "text": "वायसॊ दशवर्षाणि ततॊ जायति कुक्कुटः\nजायते लवकश चापि मासं तस्मात तु मानुषः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 77, + "text": "जयेष्ठं पितृसमं चापि भरातरं यॊ ऽवमन्यते\nसॊ ऽपि मृत्युम उपागम्य करौञ्चयॊनौ परजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 78, + "text": "करौञ्चॊ जीवति मासांस तु दश दवौ सप्त पञ्च च\nततॊ निधनम आपन्नॊ मानुषत्वम उपाश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 79, + "text": "वृषलॊ बराह्मणी गत्वा कृमियॊनौ परजायते\nतत्रापत्यं समुत्पाद्य ततॊ जायति मूषकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 80, + "text": "कृतघ्नस तु मृतॊ राजन यमस्य विषयं गतः\nयमस्य विषये करुद्धैर वधं पराप्नॊति दारुणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 81, + "text": "पट्टिसं मुद्गरं शूलम अग्निकुम्भं च दारुणम\nअसि पत्रवनं घॊरं वालुकां कूटशाल्मलीम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 82, + "text": "एताश चान्याश च बह्वीः स यमस्य विषयं गतः\nयातनाः पराप्य तत्रॊग्रास ततॊ वध्यति भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 83, + "text": "संसारचक्रम आसाद्य कृमियॊनौ परजायते\nकृमिर भवति वर्षाणि दश पञ्च च भारत\nततॊ गर्भं समासाद्य तत्रैव मरियते शिशुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 84, + "text": "ततॊ गर्भशतैर जन्तुर बहुभिः संप्रजायते\nसंसारांश च बहून गत्वा ततस तिर्यक परजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 85, + "text": "मृतॊ दुःखम अनुप्राप्य बहुवर्षगणान इह\nअपुनर्भाव संयुक्तस ततः कूर्मः परजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 86, + "text": "अशस्त्रं पुरुषं हत्वा स शस्त्रः पुरुषाधमः\nअर्थार्थी यदि वा वैरी स मृतॊ जायते खरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 87, + "text": "खरॊ जीवति वर्षे दवे ततः शास्तेण वध्यते\nस मृतॊ मृगयॊनौ तु नित्यॊद्विग्नॊ ऽभिजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 88, + "text": "मृगॊ वध्यति शस्त्रेण गते संवत्सरे तु सः\nहतॊ मृगस ततॊ मीनः सॊ ऽपि जालेन बध्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 89, + "text": "मासे चतुर्थे संप्राप्ते शवापदः संप्रजायते\nशवापदॊ दशवर्षाणि दवीपी वर्षाणि पञ्च च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 90, + "text": "ततस तु निधनं पराप्तः कालपर्याय चॊदितः\nअधर्मस्य कषयं कृत्वा ततॊ जायति मानुषः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 91, + "text": "सत्रियं हत्वा तु दुर्बुद्धिर यमस्य विषयं गतः\nबहून कलेशान समासाद्य संसारांश चैव विंशतिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 92, + "text": "ततः पश्चान महाराज कृमियॊनौ परजायते\nकृमिर विंशतिवर्षाणि भूत्वा जायति मानुषः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 93, + "text": "भॊजनं चॊरयित्वा तु मक्षिका जायते नरः\nमक्षिका संह वशगॊ बहून मासान भवत्य उत\nततः पापक्षयं कृत्वा मानुषत्वम अवाप्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 94, + "text": "वाद्यं हृत्वा तु पुरुषॊ मशकः संप्रजायते\nतथा पिण्याक संमिश्रम अशनं चॊरयेन नरः\nस जायते बभ्रु समॊ दारुणॊ मूषकॊ नरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 95, + "text": "लवणं चॊरयित्वा तु चीरी वाकः परजायते\nदधि हृत्वा बकश चापि पलवॊ मत्स्यान असंस्कृतान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 96, + "text": "चॊरयित्वा पयश चापि बलाका संप्रजायते\nयस तु चॊरयते तैलं तैलपायी परजायते\nचॊरयित्वा तु दुर्बुद्धिर मधु दंशः परजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 97, + "text": "अयॊ हृत्वा तु दुर्बुद्धिर वायसॊ जायते नरः\nपायसं चॊरयित्वा तु तित्तिरित्वम अवाप्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 98, + "text": "हृत्वा पैष्टम अपूपं च कुम्भॊलूकः परजायते\nफलं वा मूलकं हृत्वा अपूपं वा पिपीलिकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 99, + "text": "कांस्यं हृत्वा तु दुर्बुद्धिर हारीतॊ जायते नरः\nराजतं भाजनं हृत्वा कपॊतः संप्रजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 100, + "text": "हृत्वा तु काञ्चनं भाण्डं कृमियॊनौ परजायते\nकरौञ्चः कार्पासिकं हृत्वा मृतॊ जायति मानवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 101, + "text": "चॊरयित्वा नरः पट्टं तव आविकं वापि भारत\nकषौमं च वस्त्रम आदाय शशॊ जन्तुः परजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 102, + "text": "वर्णान हृत्वा तु पुरुषॊ मृतॊ जायति बर्हिणः\nहृत्वा रक्तानि वस्त्राणि जायते जीव जीविकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 103, + "text": "वर्णकादींस तथा गन्धांश चॊरयित्वा तु मानवः\nछुच्छुन्दरित्वम आप्नॊति राजँल लॊभपरायणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 104, + "text": "विश्वासेन तु निक्षिप्तं यॊ निह्नवति मानवः\nस गतासुर नरस तादृङ मत्स्ययॊनौ परजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 105, + "text": "मत्स्ययॊनिम अनुप्राप्य मृतॊ जायति मानुषः\nमानुषत्वम अनुप्राप्य कषीणायुर उपपद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 106, + "text": "पापानि तु नरः कृत्वा तिर्यग जायति भारत\nन चात्मनः परमाणं ते धर्मं जानन्ति किं चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 107, + "text": "ये पापानि नराः कृत्वा निरस्यन्ति वरतैः सदा\nसुखदुःखसमायुक्ता वयाधितास ते भवन्त्य उत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 108, + "text": "असंवासाः परजायन्ते मलेच्छाश चापि न संशयः\nनराः पापसमाचारा लॊभमॊहसमन्विताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 109, + "text": "वर्जयन्ति च पापानि जन्मप्रभृति ये नराः\nअरॊगा रूपवन्तस ते धनिनश च भवन्त्य उत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 110, + "text": "सत्रियॊ ऽपय एतेन कल्पेन कृत्वा पापम अवाप्नुयुः\nएतेषाम एव जन्तूनां पत्नीत्वम उपयान्ति ताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 111, + "text": "परस्वहरणे दॊषाः सर्व एव परकीर्तिताः\nएतद वै लेश मात्रेण कथितं ते मयानघ\nअपरस्मिन कथा यॊगे भूयः शरॊष्यसि भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 112, + "text": "एतन मया महाराज बरह्मणॊ वदतः पुरा\nसुरर्षीणां शरुतं मध्ये पृष्टश चापि यथातथम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 112, + "shloka": 113, + "text": "मयापि तव कार्त्स्न्येन यथावद अनुवर्णितम\nएतच छरुत्वा महाराज धर्मे कुरु मनः सदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 113, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nअधर्मस्य गतिर बरह्मन कथिता मे तवयानघ\nधर्मस्य तु गतिं शरॊतुम इच्छामि वदतां वर\nकृत्वा कर्माणि पापानि कथं यान्ति शुभां गतिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 113, + "shloka": 2, + "text": "[बृहस्पति]\nकृत्वा पापानि कर्माणि अधर्मवशम आगतः\nमनसा विपरीतेन निरयं परतिपद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 113, + "shloka": 3, + "text": "मॊहाद अधर्मं यः कृत्वा पुनः समनुतप्यते\nमनः समाधिसंयुक्तॊ न स सेवेत दुष्कृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 113, + "shloka": 4, + "text": "यथा यथा नरः सम्यग अधर्मम अनुभाषते\nसमाहितेन मनसा विमुच्यति तथा तथा\nभुजंग इति निर्मॊकात पूर्वभुक्ताज जरान्वितात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 113, + "shloka": 5, + "text": "अदत्त्वापि परदानानि विविधानि समाहितः\nमनः समाधिसंयुक्तः सुगतिं परतिपद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 113, + "shloka": 6, + "text": "परदानानि तु वक्ष्यामि यानि दत्त्वा युधिष्ठिर\nनरः कृत्वाप्य अकार्याणि तदा धर्मेण युज्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 113, + "shloka": 7, + "text": "सर्वेषाम एव दानानाम अन्नं शरेष्ठम उदाहृतम\nपूर्वम अन्नं परदातव्यम ऋजुना धर्मम इच्छता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 113, + "shloka": 8, + "text": "पराणा हय अन्नं मनुष्याणां तस्माज जन्तुश च जायते\nअन्ने परतिष्ठिता लॊकास तस्माद अन्नं परकाशते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 113, + "shloka": 9, + "text": "अन्नम एव परशंसन्ति देवर्षिपितृमानवाः\nअन्नस्य हि परदानेन सवर्गम आप्नॊति कौशिकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 113, + "shloka": 10, + "text": "नयायलब्धं परदातव्यं दविजेभ्यॊ हय अन्नम उत्तमम\nसवाध्यायसमुपेतेभ्यः परहृष्टेनान्तरात्मना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 113, + "shloka": 11, + "text": "यस्य हय अन्नम उपाश्नन्ति बराह्मणानां शता दश\nहृष्टेन मनसा दत्तं न स तिर्यग्गतिर भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 113, + "shloka": 12, + "text": "बराह्मणानां सहस्राणि दश भॊज्यनरर्षभ\nनरॊ ऽधर्मात परमुच्येत पपेष्व अभिरतः सदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 113, + "shloka": 13, + "text": "भैक्षेणान्नं समाहृत्य विप्रॊ वेद पुरस्कृतः\nसवाध्यायनिरते विप्रे दत्त्वेह सुखम एधते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 113, + "shloka": 14, + "text": "अहिंसन बराह्मणं नित्यं नयायेन परिपाल्य च\nकषत्रियस तरसा पराप्तम अन्नं यॊ वै परयच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 113, + "shloka": 15, + "text": "दविजेभ्यॊ वेदवृद्धेभ्यः परयतः सुसमाहितः\nतेनापॊहति धर्मात्मा दुष्कृतं कर्म पाण्डव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 113, + "shloka": 16, + "text": "षड्भागपरिशुद्धं च कृषेर भागम उपार्जितम\nवैश्यॊ ददद दविजातिभ्यः पापेभ्यः परिमुच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 113, + "shloka": 17, + "text": "अवाप्य पराणसंदेहं कार्कश्येन समार्जितम\nअन्नं दत्त्व दविजातिभ्यः शूद्रः पापात परमुच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 113, + "shloka": 18, + "text": "औरसेन बलेनान्नम अर्जयित्वाविहिंसकः\nयः परयच्छति विप्रेभ्यॊ न स दुर्गाणि सेवते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 113, + "shloka": 19, + "text": "नयायेनावाप्तम अन्नं तु नरॊ लॊभविवर्जितः\nदविजेभ्यॊ वेद वृद्धेभ्यॊ दत्त्व पापात परमुच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 113, + "shloka": 20, + "text": "अन्नम ऊर्जः करं लॊके दत्त्वॊर्जस्वी भवेन नरः\nसतां पन्थानम आश्रित्य सर्वपापात परमुच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 113, + "shloka": 21, + "text": "दानकृद्भिः कृतः पन्था येन यान्ति मनीषिणः\nते सम पराणस्य दातारस तेभ्यॊ धर्मः सनातनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 113, + "shloka": 22, + "text": "सर्वावस्थ मनुष्येण नयायेनान्नम उपार्जितम\nकार्यं पात्रगतं नित्यम अन्नं हि परमा गतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 113, + "shloka": 23, + "text": "अन्नस्य हि परदानेन नरॊ दुर्गं न सेवते\nतस्माद अन्नं परदातव्यम अन्याय परिवर्जितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 113, + "shloka": 24, + "text": "यतेद बराह्मण पूर्वं हि भॊक्तुम अन्नं गृही सदा\nअवन्ध्यं दिवसं कुर्याद अन्नदानेन मानवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 113, + "shloka": 25, + "text": "भॊजयित्वा दशशतं नरॊ वेद विदां नृप\nनयायविद धर्मविदुषाम इतिहासविदां तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 113, + "shloka": 26, + "text": "न याति नरकं घॊरं संसारांश च न सेवते\nसर्वकामसमायुक्तः परेत्य चाप्य अश्नुते फलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 113, + "shloka": 27, + "text": "एवं सुखसमायुक्तॊ रमते विगतज्वरः\nरूपवान कीर्तिमांश चैव धनवांश चॊपपद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 113, + "shloka": 28, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातम अन्नदानफलं महत\nमूलम एतद धि धर्माणां परदानस्य च भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 114, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nअहिंसा वैदिकं कर्म धयानम इन्द्रियसंयमः\nतपॊ ऽथ गुरुशुश्रूषा किं शरेयः पुरषं परति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 114, + "shloka": 2, + "text": "[ब]\nसर्वाण्य एतानि धर्मस्य पृथग दवाराणि सर्वशः\nशृणु संकीर्त्यमानानि षड एव भरतर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 114, + "shloka": 3, + "text": "हन्त निःश्रेयसं जन्तॊर अहं वक्ष्याम्य अनुत्तमम\nअहिंसापाश्रयं धर्मं यः साधयति वै नरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 114, + "shloka": 4, + "text": "तरीन दॊषान सर्वभूतेषु निधाय पुरुषः सदा\nकामक्रॊधौ च संयम्य ततः सिद्धिम अवाप्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 114, + "shloka": 5, + "text": "अहिंसकानि भूतानि दण्डेन विनिहन्ति यः\nआत्मनः सुखम अन्विच्छन न स परेत्य सुभी भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 114, + "shloka": 6, + "text": "आत्मॊपमश च भूतेषु यॊ वै भवति पूरुषः\nनयस्तदण्डॊ जितक्रॊधः स परेत्य सुखम एधते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 114, + "shloka": 7, + "text": "सर्वभूतात्मभूतस्य सर्वभूतानि पश्यतः\nदेवापि मार्गे मुह्यन्ति अपदस्य पदैषिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 114, + "shloka": 8, + "text": "न तत्परस्य संदद्यात परतिकूलं यद आत्मनः\nएष संक्षेपतॊ धर्मः कामाद अन्यः परवर्तते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 114, + "shloka": 9, + "text": "परत्याख्याने च दाने च सुखदुःखे परियाप्रिये\nआत्मौपम्येन पुरुषः समाधिम अधिगच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 114, + "shloka": 10, + "text": "यथा परः परक्रमते ऽपरेषु; तथापरः परक्रमते परस्मिन\nएषैव ते ऽसतूपमा जीवलॊके; यथा धर्मॊ नैपुणेनॊपदिष्टः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 114, + "shloka": 11, + "text": "[व]\nइत्य उक्त्वा तं सुरगुरुर धर्मराजं युधिष्ठिरम\nदिवम आचक्रमे धीमान पश्यताम एव नस तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 115, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततॊ युधिष्ठिरॊ राजा शरतल्पे पितामहम\nपुनर एव महातेजाः पप्रच्छ वदतां वरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 115, + "shloka": 2, + "text": "ऋषयॊ बराह्मणा देवाः परशंसन्ति महामते\nअहिंसा लक्षणं धर्मं वेद परामाण्य दर्शनात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 115, + "shloka": 3, + "text": "कर्मणा मनुजः कुर्वन हिंसां पार्थिव सत्तम\nवाचा च मनसा चैव कथं दुःखात परमुच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 115, + "shloka": 4, + "text": "[भ]\nचतुर्विधेयं निर्दिष्टा अहिंसा बरह्मवादिभिः\nएषैकतॊ ऽपि विभ्रष्टा न भवत्य अरिसूदन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 115, + "shloka": 5, + "text": "यथा सर्वश चतुष्पादस तरिभिः पादैर न तिष्ठति\nतथैवेयं महीपाल परॊच्यते कारणैस तरिभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 115, + "shloka": 6, + "text": "यथा नागपदे ऽनयानि पदानि पदगामिनाम\nसर्वाण्य एवापिधीयन्ते पदजातानि कौञ्जरे\nएवं लॊकेष्व अहिंसा तु निर्दिष्टा धर्मतः परा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 115, + "shloka": 7, + "text": "कर्मणा लिप्यते जन्तुर वाचा च मनसैव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 115, + "shloka": 8, + "text": "पूर्वं तु मनसा तयक्त्वा तथा वाचाथ कर्मणा\nतरिकारणं तु निर्दिष्टं शरूयते बरह्मवादिभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 115, + "shloka": 9, + "text": "मनॊ वाचि तथास्वादे दॊषा हय एषु परतिष्ठिताः\nन भक्षयन्त्य अतॊ मांसं तपॊ युक्ता मनीषिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 115, + "shloka": 10, + "text": "दॊषांस तु भक्षणे राजन मांसस्येह निबॊध मे\nपुत्रमांसॊपमं जानन खादते यॊ विचेतनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 115, + "shloka": 11, + "text": "माता पितृसमायॊगे पुत्रत्वं जायते यथा\nरसं च परति जिह्वायाः परज्ञानं जायते तथा\nतथा शास्त्रेषु नियतं रागॊ हय आस्वादिताद भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 115, + "shloka": 12, + "text": "असंस्कृताः संस्कृताश च लवणालवणास तथा\nपरज्ञायन्ते यथा भावास तथा चित्तं निरुध्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 115, + "shloka": 13, + "text": "भेरीशङ्खमृदङ्गाद्यांस तन्त्री शब्दांश च पुष्कलान\nनिषेविष्यन्ति वै मन्दा मांसभक्षाः कथं नराः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 115, + "shloka": 14, + "text": "अचिन्तितम अनुद्दिष्टम असंकल्पितम एव च\nरसं गृद्ध्याभिभूता वै परशंसन्ति फलार्थिनः\nपरशंसा हय एव मांसस्य दॊषकर्मफलान्विता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 115, + "shloka": 15, + "text": "जीवितं हि परित्यज्य बहवः साधवॊ जनाः\nसवमांसैः परमांसानि परिपाल्य दिवं गताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 115, + "shloka": 16, + "text": "एवम एषा महाराज चतुर्भिः कारणैर वृता\nअहिंसा तव निर्दिष्टा सर्वधर्मार्थसंहिता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nअहिंसा परमॊ धर्म इत्य उक्तं बहुशस तवया\nशराद्धेषु च भवान आह पितॄन आमिष काङ्क्षिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 2, + "text": "मांसैर बहुविधैः परॊक्तस तवया शराद्धविधिः पुरा\nअहत्वा च कुतॊ मांसम एवम एतद विरुध्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 3, + "text": "जातॊ नः संशयॊ धर्मे मांसस्य परिवर्जने\nदॊषॊ भक्षयतः कः सयात कश चाभक्षयतॊ गुणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 4, + "text": "हत्वा भक्षयतॊ वापि परेणॊपहृतस्य वा\nहन्याद वा यः परस्यार्थे करीत्वा वा भक्षयेन नरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 5, + "text": "एतद इच्छामि तत्त्वेन कथ्यमानं तवयानघ\nनिचयेन चिकीर्षामि धर्मम एतं सनातनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 6, + "text": "कथम आयुर अवाप्नॊति कथं भवति सत्त्ववान\nकथम अव्यङ्गताम एति लक्षण्यॊ जायते कथम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 7, + "text": "[भ]\nमांसस्य भक्षणे राजन यॊ ऽधर्मः कुरुपुंगव\nतं मे शृणु यथातत्त्वं यश चास्य विधिरूत्तमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 8, + "text": "रूपम अव्यङ्गताम आयुर बुद्धिं सत्त्वं बलं समृतिम\nपराप्तु कामैर नरैर हिंसा वर्जिता वै कृतात्मभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 9, + "text": "ऋषीणाम अत्र संवादॊ बहुशः कुरुपुंगव\nबभूव तेषां तु मतं यत तच छृणु युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 10, + "text": "यॊ यजेताश्वमेधेन मासि मासि यतव्रतः\nवर्जयेन मधु मांसं च समम एतद युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 11, + "text": "सप्तर्षयॊ वालखिल्यास तथैव च मरीचिपाः\nअमांस भक्षणं राजन परशंसन्ति मनीषिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 12, + "text": "न भक्षयति यॊ मांसं न हन्यान न च घातयेत\nतं मित्रं सर्वभूतानां मनुः सवायम्भुवॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 13, + "text": "अधृष्यः सर्वभूतानां विश्वास्यः सर्वजन्तुषु\nसाधूनां संमतॊ नित्यं भवेन मांसस्य वर्जनात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 14, + "text": "सवमांसं परमांसेन यॊ वर्धयितुम इच्छति\nनारदः पराह धर्मात्मा नियतं सॊ ऽवसीदति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 15, + "text": "ददाति यजते चापि तपस्वी च भवत्य अपि\nमधु मांसनिवृत्त्येति पराहैवं स बृहस्पतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 16, + "text": "मासि मास्य अश्वमेधेन यॊ यजेत शतं समाः\nन खादति च यॊ मंसं समम एतन मतं मम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 17, + "text": "सदा यजति सत्रेण सदा दानं परयच्छति\nसदा तपस्वी भवति मधु मांसस्य वर्जनात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 18, + "text": "सर्वे वेदा न तत कुर्युः सर्वयज्ञाश च भारत\nयॊ भक्षयित्वा मांसानि पश्चाद अपि निवर्तते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 19, + "text": "दुष्करं हि रसज्ञेन मांसस्य परिवर्जनम\nचर्तुं वरतम इदं शरेष्ठं सर्वप्राण्य अभर परदम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 20, + "text": "सर्वभूतेषु यॊ विद्वान ददात्य अभर दक्षिणाम\nदाता भवति लॊके स पराणानां नात्र संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 21, + "text": "एवं वै परमं धर्मं परशंसन्ति मनीषिणः\nपराणा यथात्मनॊ ऽभीष्टा भूतानाम अपि ते तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 22, + "text": "आत्मौपम्येन गन्तव्यं बुद्धिमद्भिर महात्मभिः\nमृत्युतॊ भयम अस्तीति विदुषां भूतिम इच्छताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 23, + "text": "किं पुनर हन्यमानानां तरसा जीवितार्थिनाम\nअरॊगाणाम अपापानां पापैर मांसॊपजीविभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 24, + "text": "तस्माद विद्धि महाराज मांसस्य परिवर्जनम\nधर्मस्यायतनं शरेष्ठं सवर्गस्य च सुखस्य च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 25, + "text": "अहिंसा परमॊ धर्मस तथाहिंसा परंतपः\nअहिंसा परमं सत्यं ततॊ धर्मः परवर्तते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 26, + "text": "न हि मांसं तृणात काष्ठाद उपलाद वापि जायते\nहत्वा जन्तुं ततॊ मांसं तस्माद दॊषॊ ऽसय भक्षणे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 27, + "text": "सवाहा सवधामृत भुजॊ देवाः सत्यार्जव परियाः\nकरव्यादान राक्षसान विद्धि जिह्मानृत परायणान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 28, + "text": "कान्तारेष्व अथ घॊरेषु दुर्गेषु गहनेषु च\nरात्राव अहनि संध्यासु चत्वरेषु सभासु च\nअमांस भक्षणे राजन भयम अन्ते न गच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 29, + "text": "यदि चेत खादकॊ न सयन न तदा घातकॊ भवेत\nघातकः खादकार्थाय तं घातयति वै नरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 30, + "text": "अभक्ष्यम एतद इति वा इति हिंसा निवर्तते\nखादकार्थम अतॊ हिंसा मृगादीनां परवर्तते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 31, + "text": "यस्माद गरसति चैवायुर हिंसकानां महाद्युते\nतस्माद विवर्जयेन मांसं य इच्छेद भूतिम आत्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 32, + "text": "तरातारं नाधिगच्छन्ति रौद्राः पराणिविहिंसकाः\nउद्वेजनीया भूतानां यथा वयालमृगास तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 33, + "text": "लॊभाद वा बुद्धिमॊहाद वा बलवीर्यार्थम एव च\nसंसर्गाद वाथ पापानाम अधर्मरुचिता नृणाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 34, + "text": "सवमांसं परमांसेन यॊ वर्धयितुम इच्छति\nउद्विग्नवासे वसति यत्र तत्राभिजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 35, + "text": "धन्यं यशस्यम आयुष्यं सवर्ग्यं सवस्त्ययनं महत\nमांसस्याभक्षणं पराहुर नियताः परमर्षयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 36, + "text": "इदं तु खलु कौन्तेय शरुतम आसीत पुरा मया\nमार्कण्डेयस्य वदतॊ ये दॊषा मांसभक्षणे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 37, + "text": "यॊ हि खादति मांसानि पराणिनां जीवितार्थिनाम\nहतानां वा मृतानां वा यथा हन्ता तथैव सः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 38, + "text": "धनेन करायतॊ हन्ति खादकश चॊपभॊगतः\nघातकॊ वधबन्धाभ्याम इत्य एष तरिविधॊ वधः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 39, + "text": "अखादन्न अनुमॊदंश च भावदॊषेण मानवः\nयॊ ऽनुमन्येत हन्तव्यं सॊ ऽपि दॊषेण लिप्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 40, + "text": "अधृष्यः सर्वभूतानाम आयुष्मान नीरुजः सुखी\nभवत्य अभक्षयन मांसं दयावान पराणिनाम इह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 41, + "text": "हिरण्यदानैर गॊदानैर भूमिदानैश च सर्वशः\nमांसस्याभक्षणे धर्मॊ विशिष्टः सयाद इति शरुतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 42, + "text": "अप्रॊक्षितं वृथा मांसं विधिहीनं न भक्षयेत\nभक्षयन निरयं याति नरॊ नास्त्य अत्र संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 43, + "text": "परॊक्षिताभ्युक्षितं मांसं तथा बराह्मण काम्यया\nअल्पदॊषम इह जञेय विपरीते तु लिप्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 44, + "text": "खादकस्य कृते जन्तुं यॊ हन्यात पुरुषाधमः\nमहादॊषकरस तत्र खादकॊ न तु घातकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 45, + "text": "इज्या यज्ञश्रुतिकृतैर यॊ मार्गैर अबुधॊ जनः\nहन्याज जन्तुं मांसगृद्ध्री स वै नरकभान नरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 46, + "text": "भक्षयित्वा तु यॊ मांसं पश्चाद अपि निवर्तते\nतस्यापि सुमहान धर्मॊ यः पापाद विनिवर्तते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 47, + "text": "आहर्ता चानुमन्ता च विशिस्ता करय विक्रयी\nसंस्कर्ता चॊपभॊक्ता च घातकाः सर्व एव ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 48, + "text": "इदम अन्यत तु वक्ष्यामि परमाणं विधिनिर्मितम\nपुराणम ऋषिभिर जुष्टं वेदेषु परिनिश्चितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 49, + "text": "परवृत्ति लक्षणे धर्मे फलार्थिभिर अभिद्रुते\nयथॊक्तं राजशार्दूल न तु तन मॊक्षकाङ्क्षिणाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 50, + "text": "हविर यत संस्कृतं मन्त्रैः परॊक्षिताभ्युक्षितं शुचि\nवेदॊक्तेन परमाणेन पितॄणां परक्रियासु च\nअतॊ ऽनयथा वृथा मांसम अभक्ष्यं मनुर अब्रवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 51, + "text": "अस्वर्ग्यम अयशस्यं च रक्षॊवद भरतर्षभ\nविधिना हि नराः पूर्वं मांसं राजन अभक्षयन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 52, + "text": "य इच्छेत पुरुषॊ ऽतयन्तम आत्मानं निरुपद्रवम\nस वर्जयेत मांसानि पराणिनाम इह सर्वशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 53, + "text": "शरूयते हि पुराकल्पे नृणां वरीहि मयः पशुः\nयेनायजन्त यज्वानः पुण्यलॊकपरायणाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 54, + "text": "ऋषिभिः संशयं पृष्टॊ वसुश चेदिपतिः पुरा\nअभक्ष्यम इति मांसं स पराह भक्ष्यम इति परभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 55, + "text": "आकाशान मेदिनीं पराप्तस ततः स पृथिवीपतिः\nएतद एव पुनश चॊक्त्वा विवेश धरणीतलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 56, + "text": "परजानां हितकामेन तव अगस्त्येन महात्मना\nआरण्याः सर्वदैवत्याः परॊक्षितास तपसा मृगाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 57, + "text": "करिया हय एवं न हीयन्ते पितृदैवतसंश्रिताः\nपरीयन्ते पितरश चैव नयायतॊ मांसतर्पिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 58, + "text": "इदं तु शृणु राजेन्द्र कीर्त्यमानं मयानघ\nअभक्षणे सर्वसुखं मांसस्य मनुजाधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 59, + "text": "यस तु वर्षशतं पूर्णं तपस तप्येत सुदारुणम\nयश चैकं वर्जयेन मांसं समम एतन मतं मम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 60, + "text": "कौमुदे तु विशेषेण शुक्लपक्शे नराधिप\nवर्जयेत सर्वमांसानि धर्मॊ हय अत्र विधीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 61, + "text": "चतुरॊ वार्षिकान मासान यॊ मांसं परिवर्जयेत\nचत्वारि भद्राण्य आप्नॊति कीर्तिम आयुर यशॊबलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 62, + "text": "अथ वा मासम अप्य एकं सर्वमांसान्य अभक्षयन\nअतीत्य सर्वदुःखानि सुखी जीवेन निरामयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 63, + "text": "ये वर्जयन्ति मांसानि मासशः पक्षशॊ ऽपि वा\nतेषां हिंसा निवृत्तानां बरह्मलॊकॊ विधीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 64, + "text": "मांसं तु कौमुदं पक्षं वर्जितं पार्थ राजभिः\nसर्वभूतात्मभूतैर तैर विज्ञातार्थपरावरैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 65, + "text": "नाभागेनाम्बरीषेण गयेन च महात्मना\nआयुषा चानरण्येन दिलीप रघुपूरुभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 66, + "text": "कार्तवीर्यानिरुद्धाभ्यां नहुषेण ययातिना\nनृगेण विष्वगश्वेन तथैव शशबिन्दुना\nयुवनाश्वेन च तथा शिबिनौशीनरेण च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 67, + "text": "शयेनचित्रेण राजेन्द्र सॊमकेन वृकेण च\nरैवतेन रन्ति देवेन वसुना सृञ्जयेन च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 68, + "text": "दुःषन्तेन करूषेण रामालर्क नलैस तथा\nविरूपाश्वेन निमिना जनकेन च धीमता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 69, + "text": "सिलेन पृथुना चैव वीरसेनेन चैव ह\nइक्ष्वाकुणा शम्भुना च शवेतेन सगरेण च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 70, + "text": "एतैश चान्यैश च राजेन्द्र पुरा मांसं न भक्षितम\nशारदं कौमुदं मासं ततस ते सवर्गम आप्नुवन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 71, + "text": "बरह्मलॊके च तिष्ठन्ति जवलमानाः शरियान्विताः\nउपास्यमाना गन्धर्वैः सत्रीसहस्रसमन्विताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 72, + "text": "तद एतद उत्तमं धर्मम अहिंसा लक्षणं शुभम\nये चरन्ति महात्मानॊ नाकपृष्ठे वसन्ति ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 73, + "text": "मधु मांसं च ये नित्यं वर्जयन्तीह धार्मिकाः\nजन्मप्रभृति मद्यं च सर्वे ते मुनयः समृताः\nविशिष्टतां जञातिषु च लल्भन्ते नात्र संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 74, + "text": "आपन्नश चापदॊ मुच्येद बद्धॊमुच्येत बन्धनात\nमुच्येत तथातुरॊ रॊगाद दुःखान मुच्येत दुःखितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 75, + "text": "तिर्यग्यॊनिं न गच्छेत रूपवांश च भवेन नरः\nबुद्धिमान वै कुरुश्रेष्ठ पराप्नुयाच च महद यशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 116, + "shloka": 76, + "text": "एतत ते कथितं राजन मांसस्य परिवर्जने\nपरवृत्तौ च निवृत्तौ च विधानम ऋषिनिर्मितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nइमे वै मानवा लॊके भृशं मांसस्य गृद्धिनः\nविसृज्य भक्षान विविधान यथा रक्षॊगणास तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 2, + "text": "नापूपान विविधाकाराञ शाकानि विविधानि च\nषाडवान रसयॊगांश च तथेच्छन्ति यथामिषम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 3, + "text": "तत्र मे बुद्धिर अत्रैव विसर्गे परिमुह्यते\nन मन्ये रसतः किं चिन मांसतॊ ऽसतीह किं चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 4, + "text": "तद इच्छामि गुणाञ शरॊतुं मांसस्याभक्षणे ऽपि वा\nभक्षणे चैव ये दॊषास तांश चैव पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 5, + "text": "सर्वं तत्त्वेन धर्मज्ञ यधावद इह धर्मतः\nकिं वा भक्ष्यम अभक्ष्यं वा सर्वम एतद वदस्व मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 6, + "text": "[भ]\nएवम एतन महाबाहॊ यथा वदसि भारत\nन मांसाद अरम अत्रान्यद रसतॊ विद्यते भुवि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 7, + "text": "कषतक्षीणाभितप्तानां गराम्यधर्मरताश च ये\nअध्वना कर्शितानां च न मांसाद विद्यते परम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 8, + "text": "सद्यॊ वर्धयति पराणान पुष्टिम अग्र्यं ददाति च\nन भक्षॊ ऽभयधिकः कश चिन मांसाद अस्ति परंतप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 9, + "text": "विवर्जने तु बहवॊ गुणाः कौरवनन्दन\nय भवन्ति मनुष्याणां तान मे निगदतः शृणु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 10, + "text": "सवमांसं परमांसैर यॊ विवर्धयितुम इच्छति\nनास्ति कषुद्रतरस तस्मान न नृशंसतरॊ नरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 11, + "text": "न हि पराणात परियतरं लॊके किं चन विद्यते\nतस्माद दयां नरः कुर्याद यथात्मनि तथा परे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 12, + "text": "शुक्राच च तात संभूतिर मांसस्येह न संशयः\nभक्षणे तु महान दॊषॊ वधेन सह कल्पते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 13, + "text": "अहिंसा लक्षणॊ धर्म इति वेद विदॊ विदुः\nयद अहिंस्रं भवेत कर्म तत कुर्याद आत्मवान नरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 14, + "text": "पितृदैवतयज्ञेषु परॊक्षितं हविर उच्यते\nविधिना वेद दृष्टेन तद भुक्त्वेह न दुष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 15, + "text": "यज्ञार्थे पशवः सृष्टा इत्य अपि शरूयते शरुतिः\nअतॊ ऽनयथा परवृत्तानां राक्षसॊ विधिर उच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 16, + "text": "कषत्रियाणां तु यॊ दृष्टॊ विधिस तम अपि मे शृणु\nवीर्येणॊपार्जितं मांसं यथा खादन न दुष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 17, + "text": "आरण्याः सर्वदौवत्याः परॊक्षिताः सर्वशॊ मृगाः\nअगस्त्येन पुरा राजन मृगया येन पूज्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 18, + "text": "नात्मानम अपरित्यज्य मृगया नाम विद्यते\nसमताम उपसंगम्य रूपं हन्यान न वा नृप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 19, + "text": "अतॊ राजर्षयः सर्वे मृगयां यान्ति भारत\nलिप्यन्ते न हि दॊषेण न चैतत पातकं विदुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 20, + "text": "न हि तत्परमं किं चिद इह लॊके परत्र च\nयत सरेष्व इह लॊकेषु दया कौरवनन्दन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 21, + "text": "न भयं विद्यते जातु नरस्येह दयावतः\nदयावताम इमे लॊकाः परे चापि तपस्विनाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 22, + "text": "अभयं सर्वभूतेभ्यॊ यॊ ददाति दयापरः\nअभयं तस्य भूतानि ददतीत्य अनुशुश्रुमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 23, + "text": "कषतं च सखलितं चैव पतितं कलिष्टम आहतम\nसर्वभूतानि रक्षन्ति समेषु विषमेषु च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 24, + "text": "नैनं वयालमृगा घनन्ति न पिशाचा न राक्षसाः\nमुच्यन्ते भयकालेषु मॊक्षयन्ति च ये परान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 25, + "text": "पराणदानात परं दानं न भूतं न भविष्यति\nन हय आत्मनः परियतरः कश चिद अस्तीति निश्चितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 26, + "text": "अनिष्टं सर्वभूतानां मरणं नाम भारत\nमृत्युकाले हि भूतानां सद्यॊ जायति वेपथुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 27, + "text": "जातिजन्म जरादुःखे नित्यं संसारसागरे\nजन्तवः परिवर्तन्ते मरणाद उद्विजन्ति च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 28, + "text": "गर्भवासेषु पच्यन्ते कषाराम्ल कटुकै रसैः\nमूत्र शलेष्म पुरीषाणां सपर्शैश च भृशदारुणैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 29, + "text": "जाताश चाप्य अवशास तत्र भिद्यमानाः पुनः पुनः\nपाट्यमानाश च देश्यन्ते विवशा मांसगृद्धिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 30, + "text": "कुम्भी पाके च पच्यन्ते तां तां यॊनिम उपागताः\nआक्रम्य मार्यमाणाश च भराम्यन्ते वै पुनः पुनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 31, + "text": "नात्मनॊ ऽसति परियतरः पृथिव्याम अनुसृत्य ह\nतस्मात पराणिषु सर्वेषु दयावान आत्मवान भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 32, + "text": "सर्वमांसानि यॊ राजन यावज जीवं न भक्षयेत\nसवर्गे स विपुलं सथानं पराप्नुयान नात्र संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 33, + "text": "ये भक्षयन्ति मांसानि भूतानां जीवितैषिणाम\nभक्ष्यन्ते ते ऽपि तैर भूतैर इति मे नास्ति संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 34, + "text": "मां स भक्षयते यस्माद भक्षयिष्ये तम अप्य अहम\nएतन मांसस्य मांसत्वम अतॊ बुद्ध्यस्व भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 35, + "text": "घातकॊ वध्यते नित्यं तथा वध्येत बन्धकः\nआक्रॊष्टाक्रुश्यते राजन दवेष्टा दवेष्यत्वम आप्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 36, + "text": "येन येन शरीरेण यद यत कर्म करॊति यः\nतेन तेन शरीरेण तत तत पलम उपाश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 37, + "text": "अहिंसा परमॊ धर्मस तथाहिंसा परॊ दमः\nअहिंसा परमं दानम अहिंसा परमस तपः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 38, + "text": "अहिंसा परमॊ यज्ञस तथाहिस्मा परं बलम\nअहिंसा परमं मित्रम अहिंसा परमं सुखम\nअहिंसा परमं सत्यम अहिंसा परमं शरुतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 39, + "text": "सर्वयज्ञेषु वा दानं सर्वतीर्थेषु चाप्लुतम\nसर्वदानफलं वापि नैतत तुल्यम अहिंसया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 40, + "text": "अहिंस्रस्य तपॊ ऽकषय्यम अहिंस्रॊ यजते सदा\nअहिंस्रः सर्वभूतानां यथा माता यथा पिता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 117, + "shloka": 41, + "text": "एतत फलम अहिंसाया भूयश च कुरुपुंगव\nन हि शक्या गुणा वक्तुम इह वर्षशतैर अपि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 118, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nअकामाश च स कामाश च हता ये ऽसमिन महाहवे\nकां यॊनिं परतिपन्नास ते तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 118, + "shloka": 2, + "text": "दुःखं पराणपरित्यागः पुरुषाणां महामृधे\nजानामि तत्त्वं धर्मज्ञ पराणत्यागं सुदुष्करम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 118, + "shloka": 3, + "text": "समृद्धे वासमृद्धे वा शुभे वा यदि वाशुभे\nकारणं तत्र मे बरूहि सर्वज्ञॊ हय असि मे मतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 118, + "shloka": 4, + "text": "[भ]\nसमृद्धे वासमृद्धे वा शुभे वा यदि वाशुभे\nसंसारे ऽसमिन समाजाताः पराणिनः पृथिवीपते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 118, + "shloka": 5, + "text": "निरता येन भावेन तत्र मे शृणु कारणम\nसम्यक चायम अनुप्रश्नस तवयॊक्तश च युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 118, + "shloka": 6, + "text": "अत्र ते वर्तयिष्यामि पुरावृत्तम इदं नृप\nदवैपायनस्य संवादं कीटस्य च युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 118, + "shloka": 7, + "text": "बरह्मभूतश चरन विप्रः कृष्ण दवौपायनः पुरा\nददर्श कीटं धावन्तं शीघ्रं शकटवर्त्मनि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 118, + "shloka": 8, + "text": "गतिज्ञः सर्वभूतानां रुतज्ञश च शरीरिणाम\nसर्वज्ञः सर्वदॊ दृष्ट्वा कीटं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 118, + "shloka": 9, + "text": "कीट संत्रस्तरूपॊ ऽसि तवरितश चैव लक्ष्यसे\nकव धावसि तद आचक्ष्व कुतस ते हयम आगतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 118, + "shloka": 10, + "text": "[क]\nशकटस्यास्य महतॊ दॊषं शरुत्वा भयं मम\nआगतं वै महाबुद्धे सवन एष हि दारुणः\nशरूयते न स मां हन्याद इति तस्माद अपाक्रमे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 118, + "shloka": 11, + "text": "शवसतां च शृणॊम्य एवं गॊपुत्राणां परचॊद्यताम\nवहतां सुमहाभारं संनिकर्षे सवनं परभॊ\nनृणां च संवाहयतां शरूयते विविधः सवनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 118, + "shloka": 12, + "text": "सॊढुम अस्मद्विधेनैष न शक्यः कीट यॊनिना\nतस्माद अपक्रमाम्य एष भयाद अस्यात सुदारुणात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 118, + "shloka": 13, + "text": "दुःखं हि मृत्युर भूतानां जीवितं च सुदुर्लभम\nअतॊ भीतः पलायामि गच्छेयं नासुखं सुखात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 118, + "shloka": 14, + "text": "[भ]\nइत्य उक्तः स तु तं पराह कुतः कीट सुखं तव\nमरणं ते सुखं मन्ये तिर्यग्यॊनौ हि वर्तसे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 118, + "shloka": 15, + "text": "शब्दं सपर्शं रसं गन्धं भॊगांश चॊच्चावचान बहून\nनाभिजानासि कीट तवं शरेयॊ मरणम एव ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 118, + "shloka": 16, + "text": "[क]\nसर्वत्र निरतॊ जीव इतीहापि सुखं मम\nचेतयामि महाप्राज्ञ तस्माद इच्छामि जीवितुम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 118, + "shloka": 17, + "text": "इहापि विषयः सर्वॊ यथा देहं परवर्तितः\nमानुषास तिर्यगाश चैव पृथग भॊगा विशेषतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 118, + "shloka": 18, + "text": "अहम आसं मनुष्यॊ वै शूद्रॊ बहुधनः पुरा\nअब्रह्मण्यॊ नृशंसश च कदर्यॊ वृद्धिजीविनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 118, + "shloka": 19, + "text": "वाक तीक्ष्णॊ निकृतिप्रज्ञॊ मॊष्टा विश्वस्य सर्वशः\nमिथः कृतॊ ऽपनिधनः परस्वहरणे रतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 118, + "shloka": 20, + "text": "भृत्यातिथि जनश चापि गृहे पर्युषितॊ मया\nमात्सर्यात सवादु कामेन नृशंसेन बुभूषता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 118, + "shloka": 21, + "text": "देवार्थं पितृयज्ञार्थम अन्नं शरद्धा कृतं मया\nन दत्तम अर्थकामेन देयम अन्नं पुनाति ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 118, + "shloka": 22, + "text": "गुप्तं शरणम आश्रित्य भयेषु शरणा गताः\nअकस्मान न भयात तयक्ता न च तराता भयैषिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 118, + "shloka": 23, + "text": "धनं धान्यं परियान दारान यानं वासस तथाद्भुतम\nशरियं दृष्ट्वा मनुष्याणाम असूयामि निरर्थकम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 118, + "shloka": 24, + "text": "ईर्ष्युः परसुखं दृष्ट्वा आतताय्य अबुभूषकः\nतरिवर्गहन्ता चान्येषाम आत्मकामानुवर्तकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 118, + "shloka": 25, + "text": "नृशंसगुणभूयिष्ठं पुरा कर्मकृतं मया\nसमृत्वा तद अनुतप्ये ऽहं तयक्त्वा परियम इवात्मजम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 118, + "shloka": 26, + "text": "शुभानाम अपि जानामि कृतानां कर्मणां फलम\nमाता च पूजिता वृद्धा बराह्मणश चार्चितॊ मया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 118, + "shloka": 27, + "text": "सकृज जातिगुणॊपेतः संगत्य गृहम आगतः\nअतिथिः पूजितॊ बरह्मस तेन मां नाजहात समृतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 118, + "shloka": 28, + "text": "कर्मणा तेन चैवाहं सुखाशाम इह लक्षये\nतच छरॊतुम अहम इच्छामि तवत्तः शरेयस तपॊधन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 119, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nशुभेन कर्मणा यद वै तिर्यग्यॊनौ न मुह्यसे\nममैव कीट तत कर्म येन तवं न परमुह्यसे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 119, + "shloka": 2, + "text": "अहं हि दर्शनाद एव तारयामि तपॊबलात\nतपॊबलाद धि बलवद बलम अन्यन न विद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 119, + "shloka": 3, + "text": "जानामि पापैः सवकृतैर गतं तवां कीट कीटताम\nअवाप्स्यसि परं धर्मं धर्मस्थॊ यदि मन्यसे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 119, + "shloka": 4, + "text": "कर्मभूमिकृतं देवा भुञ्जते तिर्यगाश च ये\nधर्माद अपि मनुष्येषु कामॊ ऽरथश च यथा गुणैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 119, + "shloka": 5, + "text": "वाग्बुद्धिपाणिपादैश चाप्य उपेतस्य विपश्चितः\nकिं हीयते मनुष्यस्य मन्दस्यापि हि जीवतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 119, + "shloka": 6, + "text": "जीवन हि कुरुते पूजां विप्राग्र्यः शशिसूर्ययॊः\nबरुवन्न अपि कथं पुण्यां तत्र कीट तवम एष्यसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 119, + "shloka": 7, + "text": "गुणभूतानि भूतानि तत्र तवम उपभॊक्ष्यसे\nतत्र ते ऽहं विनेष्यामि बरह्मत्वं यत्र चेच्छसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 119, + "shloka": 8, + "text": "स तथेति परतिश्रुत्य कीटॊ वर्त्मन्य अतिष्ठत\nतम ऋषिं दरष्टुम अगमत सर्वास्व अन्यासु यॊनिषु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 119, + "shloka": 9, + "text": "शवाविद गॊधा वराहाणां तथैव मृगपक्षिणाम\nशवपाकवैश्य शूद्राणां कषत्रियाणां च यॊनिषु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 119, + "shloka": 10, + "text": "स कीटेत्य एवम आभाष्य ऋषिणा सत्यवादिना\nपरतिस्मृत्याथ जग्राह पादौ मूर्ध्ना कृताञ्जलिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 119, + "shloka": 11, + "text": "[क]\nइदं तद अतुलं सथानम ईप्षितं दशभिर गुणैः\nयद अहं पराप्य कीटत्वम आगतॊ राजपुत्रताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 119, + "shloka": 12, + "text": "वहन्ति माम अतिबलाः कुञ्जरा हेममालिनः\nसयन्दनेषु च काम्बॊजा युक्ताः परमवाजिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 119, + "shloka": 13, + "text": "उष्ट्राश्वतर युक्तानि यानानि च वहन्ति माम\nस बान्धवः सहामात्यश चाश्नामि पिशितौदनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 119, + "shloka": 14, + "text": "गृहेषु सुनिवासेषु सुखेषु शयनेषु च\nपरार्ध्येषु महाभाग सवपामीह सुपूजितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 119, + "shloka": 15, + "text": "सर्वेष्व अपररात्रेषु सूतमागधबन्दिनः\nसतुवन्ति मां यथा देवं महेन्द्रं परियवादिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 119, + "shloka": 16, + "text": "परसादात सत्यसंधस्य भवतॊ ऽमिततेजसः\nयद अहं कीटतां परार्य संप्राप्तॊ राजपुत्रताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 119, + "shloka": 17, + "text": "नमस ते ऽसतु महाप्राज्ञ किं करॊमि परशाधि माम\nतवत तपॊबलनिर्दिष्टम इदं हय अधितगं मया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 119, + "shloka": 18, + "text": "[व]\nअर्चितॊ ऽहं तवया राजन वाग्भिर अद्य यदृच्छया\nअद्य ते कीटतां पराप्य समृतिर जाताजुगुप्सिता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 119, + "shloka": 19, + "text": "न तु नाशॊ ऽसति पापस्य यत तवयॊपचितं पुरा\nशूद्रेणार्थ परधानेन नृशंसेनाततायिना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 119, + "shloka": 20, + "text": "मम ते दर्शनं पराप्तं तच चैव सुकृतं पुरा\nतिर्यग्यॊनौ सम जातेन मम चाप्य अर्चनात तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 119, + "shloka": 21, + "text": "इतस तवं राजपुत्रत्वाद बराह्मण्यं समवाप्स्यसि\nगॊब्राह्मण कृते पराणान हुत्वात्मीयान रणाजिरे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 119, + "shloka": 22, + "text": "राजपुत्र सुखं पराप्य ऋतूंश चैवाप्तदक्षिणान\nअथ मॊदिष्यसे सवर्गे बरह्मभूतॊ ऽवययः सुखी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 119, + "shloka": 23, + "text": "तिर्यग्यॊनियाः शूद्रताम अभ्युपैति; शूद्रॊ वैश्यत्वं कषत्रियत्वं च वैश्यः\nवृत्तश्लाघी कषत्रियॊ बराह्मणत्वं; सवर्गं पुण्यं बराह्मणः साधुवृत्तः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 120, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nकषत्रधर्मम अनुप्राप्तः समरन्न एव स वीर्यवान\nतयक्त्वा च कीटतां राजंश चचार विपुलं तपः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 120, + "shloka": 2, + "text": "तस्य धर्मार्थविदुषॊ दृष्ट्वा तद विपुलं तपः\nआजगाम दविजश्रेष्ठः कृष्णद्वैपायनस तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 120, + "shloka": 3, + "text": "[व]\nकषात्रं चैव वरतं कीट भूतानां परिपालनम\nकषत्रं चैव वरतं धयायंस ततॊ विप्रत्वम एष्यसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 120, + "shloka": 4, + "text": "पाहि सर्वाः परजाः सम्यक शुभाशुभविद आत्मवान\nशुभैः संविभजन कामैर अशुभानां च पावनैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 120, + "shloka": 5, + "text": "आत्मवान भव सुप्रीतः सवधर्मचरणे रतः\nकषात्रीं तनुं समुत्सृज्य ततॊ विप्रत्वम एष्यसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 120, + "shloka": 6, + "text": "[भ]\nसॊ ऽथारण्यम अभिप्रेत्य पुनर एव युधिष्ठिर\nमहर्षेर वचनं शरुत्वा परजा धर्मेण पाल्य च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 120, + "shloka": 7, + "text": "अचिरेणैव कालेन कीटः पार्थिव सत्तम\nपरजापालनधर्मेण परेत्य विप्रत्वम आगतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 120, + "shloka": 8, + "text": "ततस तं बराह्मणं दृष्ट्वा पुनर एव महायशाः\nआजगाम महाप्राज्ञः कृष्णद्वैपायनस तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 120, + "shloka": 9, + "text": "[व]\nभॊ भॊ विप्रर्षभ शरीमन मा वयथिष्ठाः कथं चन\nशुभकृच छुभयॊनीषु पापकृत पापयॊनिषु\nउपपद्यति धर्मज्ञ यथा धर्मं यथागमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 120, + "shloka": 10, + "text": "तस्मान मृत्युभयात कीट मा वयथिष्ठाः कथं चन\nधर्मलॊपाद भयं ते सयात तस्माद धर्मं चरॊत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 120, + "shloka": 11, + "text": "[क]\nसुखात सुखतरं पराप्तॊ भगवंस तवत्कृते हय अहम\nधर्ममूलां शरियं पराप्य पाप्मा नष्ट इहाद्य मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 120, + "shloka": 12, + "text": "[भ]\nभगवद वचनात कीटॊ बराह्मण्यं पराप्य दुर्लभम\nअकरॊत पृथिवीं राजन यज्ञयूप शताङ्किताम\nततः सालॊक्यम अगमद बरह्मणॊ बरह्म वित्तमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 120, + "shloka": 13, + "text": "अवाप च परं कीटः पार्थ बरह्म सनातनम\nसवकर्मफलनिर्वृत्तं वयासस्य वचनात तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 120, + "shloka": 14, + "text": "ते ऽपि यस्मात सवभावेन हताः कषत्रिय पुंगवाः\nसंप्राप्तास ते गतिं पुण्यां तस्मान मा शॊच पुत्रक" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 121, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nविद्या तपश च दानं च किम एतेषां विशिष्यते\nपृच्छामि तवा सतां शरेष्ठ तन मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 121, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nमैत्रेयस्य च संवादं कृष्णद्वैपायनस्य च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 121, + "shloka": 3, + "text": "कृष्ण दवैपायनॊ राजन्न अज्ञाच चरितं चरन\nवाराणस्याम उपातिष्ठन मैत्रेयं सवैरिणी कुले" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 121, + "shloka": 4, + "text": "तम उपस्थितम आसीनं जञात्वा स मुनिसत्तमम\nअर्चित्वा भॊजयाम आस मैत्रेयॊ ऽशनम उत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 121, + "shloka": 5, + "text": "तदन्नम उत्तमं भुक्त्वा गुणवत सार्वकामिकम\nपरतिष्ठमानॊ ऽसमयत परीतः कृष्णॊ महामनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 121, + "shloka": 6, + "text": "तम उत्स्मयन्तं संप्रेक्ष्य मैत्रेयः कृष्णम अब्रवीत\nकारणं बरूहि धर्मात्मन यॊ ऽसमयिष्ठाः कुतश च ते\nतपस्विनॊ धृतिमतः परमॊदः समुपागतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 121, + "shloka": 7, + "text": "एतत पृच्छामि ते विद्वन्न अभिवाद्य परणम्य च\nआत्मनश च तपॊ भाग्यं महाभाग्यं तथैव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 121, + "shloka": 8, + "text": "पृथग आचरतस तात पृथग आत्मनि चात्मनॊः\nअल्पान्तरम अहं मन्ये विशिट्षम अपि वा तवया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 121, + "shloka": 9, + "text": "[व]\nअतिच्छेदातिवादाभ्यां समयॊ ऽयं समुपागतः\nअसत्यं वेद वचनं कस्माद वेदॊ ऽनृतं वदेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 121, + "shloka": 10, + "text": "तरीण्य एव तु पदान्य आहुः पुरुषस्यॊत्तमं वरतम\nन दरुह्येच चैव दद्याच च सत्यं चैव परं वदेत\nइदानीं चैव नः कृत्यं पुरस्ताच च परं समृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 121, + "shloka": 11, + "text": "अल्पॊ ऽपि तादृशॊ दायॊ भवत्य उत महाफलः\nतृषिताय च यद दत्तं हृदयेनानसूयता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 121, + "shloka": 12, + "text": "तृषितस तृषिताय तवं दत्त्वैतद अशनं मम\nअजैषीर महतॊ लॊकान महायज्ञैर इवाभिभॊ\nअतॊ दानपवित्रेण परीतॊ ऽसमि तपसैव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 121, + "shloka": 13, + "text": "पुण्यस्यैव हि ते गन्धः पुण्यस्यैव च दर्शनम\nपुण्यश च वाति गन्धस ते मन्ये कर्मविधानतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 121, + "shloka": 14, + "text": "अधिकं मार्जनात तात तथैवाप्य अनुलेपनात\nशुभं सर्वपवित्रेभ्यॊ दानम एव परं भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 121, + "shloka": 15, + "text": "यानीमान्य उत्तमानीह वेदॊक्तानि परशंससि\nतेषां शरेष्ठतमं दानम इति मे नास्ति संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 121, + "shloka": 16, + "text": "दानकृद्भिः कृतः पन्था येन यान्ति मनीषिणः\nते हि पराणस्य दातारस तेषु धर्मः परतिष्ठितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 121, + "shloka": 17, + "text": "यथा वेदाः सवधीताश च यथा चेन्द्रियसंयमः\nसर्वत्यागॊ यथा चेह तथा दानम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 121, + "shloka": 18, + "text": "तवं हि तात सुखाद एव सुखम एष्यसि शॊभनम\nसुखात सुखतर पराप्तिम आप्नुते मतिमान नरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 121, + "shloka": 19, + "text": "तन नः परत्यक्षम एवेदम उपलब्धम असंशयम\nशरीमन्तम आप्नुवन्त्य अर्था दानं यज्ञस तथा सुखम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 121, + "shloka": 20, + "text": "सुखाद एव परं दुःखं दुःखाद अन्यत परं सुखम\nदृश्यते हि महाप्राज्ञ नियतं वै सवभावतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 121, + "shloka": 21, + "text": "तरिविधानीह वृत्तानि नरस्याहुर मनीषिणः\nपुण्यम अन्यत पापम अन्यन न पुण्यं न च पापकम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 121, + "shloka": 22, + "text": "न वृत्तं मन्यते ऽनयस्य मन्यते ऽनयस्य पापकम\nतथा सवकर्म निर्वृत्तं न पुण्यं न च पापकम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 121, + "shloka": 23, + "text": "रमस्वैधस्व मॊदस्य देहि चैव यजस्व च\nन तवाम अभिभविष्यन्ति वैद्या न च तपस्विनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 122, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nएवम उक्तः परत्युवाच मैत्रेयः कर्म पूजकः\nअत्यन्तं शरीमति कुले जातः पराज्ञॊ बहुश्रुतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 122, + "shloka": 2, + "text": "असंशयं मह पराज्ञ यथैवात्थ तथैव तत\nअनुज्ञातस तु भवता किं चिद बरूयाम अहं विभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 122, + "shloka": 3, + "text": "[व]\nयद यद इच्छसि मैत्रेय यावद यावद यथातथा\nबरूहि तावन महाप्राज्ञ शुश्रूषे वचनं तव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 122, + "shloka": 4, + "text": "[म]\nनिर्दॊषं निर्मलं चैव वचनं दानसंहितम\nविद्या तपॊभ्यां हि भवान भावितात्मा न संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 122, + "shloka": 5, + "text": "भवतॊ भावितात्मत्वाद दायॊ ऽयं सुमहान मम\nभूयॊ बुद्ध्यानुपश्यामि सुसमृद्धतपा इव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 122, + "shloka": 6, + "text": "अपि मे दर्शनाद एव भवतॊ ऽभयुदयॊ महान\nमन्ये भवत्प्रसादॊ ऽयं तद धि कर्म सवभावतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 122, + "shloka": 7, + "text": "तपः शरुतं च यॊनिश चाप्य एतद बराह्मण्य कारणम\nतरिभिर गुणैः समुदितस ततॊ भवति वै दविजः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 122, + "shloka": 8, + "text": "तस्मिंस तृप्ते च तृप्यन्ते पितरॊ दैवतानि च\nन हि शरुतवतां किं चिद अधिकं बराह्मणाद ऋते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 122, + "shloka": 9, + "text": "यथा हि सुकृते कषेत्रे फलं विन्दति मानवः\nएवं दत्त्वा शरुतवति फलं दाता समश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 122, + "shloka": 10, + "text": "बराह्मणश चेन न विद्येत शरुतवृत्तॊपसंहितः\nपरतिग्रहीता दानस्य मॊघं सयाद धनिनां धनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 122, + "shloka": 11, + "text": "अदन हय अविद्वान हन्त्य अन्नम अद्यमानं च हन्ति तम\nतं च हन्यति यस्यान्नं स हत्वा हन्यते ऽबुधः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 122, + "shloka": 12, + "text": "परभुर हय अन्नम अदन विद्वान पुनर जनयतीश्वरः\nस चान्नाज जायते तस्मात सूक्ष्म एव वयतिक्रमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 122, + "shloka": 13, + "text": "यद एव ददतः पुण्यं तद एव परतिगृह्णतः\nन हय एकचक्रं वर्तेत इत्य एवम ऋषयॊ विदुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 122, + "shloka": 14, + "text": "यत्र वै बराह्मणाः सन्ति शरुतवृत्तॊपसंहिताः\nतत्र दानफलं पुण्यम इह चामुत्र चाश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 122, + "shloka": 15, + "text": "ये यॊनिशुद्धाः सततं तपस्य अभिरता भृशम\nदानाध्ययनसंपन्नास ते वै पूज्यतमाः सदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 122, + "shloka": 16, + "text": "तैर हि सद्भिः कृतः पन्थाश चेतयानॊ न मुह्यते\nते हि सवर्गस्य नेतारॊ यज्ञवाहाः सनातनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 123, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nएवम उक्तः स भगवान मैत्रेयं परत्यभाषत\nदिष्ट्यैवं तवं विजानासि दिष्ट्या ते बुद्धिर ईदृशी\nलॊकॊ हय अयं गुणान एव भूयिष्ठं सम परशंसति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 123, + "shloka": 2, + "text": "रूपमानवयॊ मानश्री मानाश चाप्य असंशयम\nदिष्ट्या नाभिभवन्ति तवां दैवस ते ऽयम अनुग्रहः\nयत ते भृशतरं दानाद वर्तयिष्यामि तच छृणु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 123, + "shloka": 3, + "text": "यानीहागम शास्त्राणि याश च काश चित परवृत्तयः\nतानि वेदं पुरस्कृत्य परवृत्तानि यथाक्रमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 123, + "shloka": 4, + "text": "अहं दानं परशंसामि भवान अपि तपः शरुते\nतपः पवित्रं वेदस्य तपः सवर्गस्य साधनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 123, + "shloka": 5, + "text": "तपसा महद आप्नॊति विद्यया चेति नः शरुतम\nतपसैव चापनुदेद यच चान्यद अपि दुष्कृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 123, + "shloka": 6, + "text": "यद यद धि किं चित संधाय पुरुषस तप्यते तपः\nसर्वम एतद अवाप्नॊति बराह्मणॊ वेदपारगः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 123, + "shloka": 7, + "text": "दुरन्वयं दुष्प्रधृष्यं दुरापं दुरतिक्रमम\nसर्वं वै तपसाभ्येति तपॊहि बलवत्तरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 123, + "shloka": 8, + "text": "सुरापॊ ऽसंमतादायी भरूणहा गुरुतल्पगः\nतपसा तरते सर्वम एनसश च परमुच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 123, + "shloka": 9, + "text": "सर्वविद्यस तु चक्षुष्मान अपि यादृश तादृशः\nतपस्विनौ च ताव आहुस ताभ्यां कार्यं सदा नमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 123, + "shloka": 10, + "text": "सर्वे पूज्याः शरुतधनास तथैव च तपस्विनः\nदानप्रदाः सुखम्प्रेत्य पराप्नुवन्तीह च शरियम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 123, + "shloka": 11, + "text": "इमं च बरह्मलॊकं च लॊकं च बलवत्तरम\nअन्नदानैः सुकृतिनः परतिपद्यन्ति लौकिकाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 123, + "shloka": 12, + "text": "पूजिताः पूजयन्त्य एतान मानिता मानयन्ति च\nअदाता यत्र यत्रैति सर्वतः संप्रणुद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 123, + "shloka": 13, + "text": "अकर्ता चैव कर्ता च लभते यस्य यादृशम\nयद्य एवॊर्ध्वं यद्य अवाक्च तवं लॊकम अभियास्यसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 123, + "shloka": 14, + "text": "पराप्स्यसे तवन्न अपानानि यानि दास्यसि कानि चित\nमेधाव्य असि कुले जातः शरुतवान अनृशंसवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 123, + "shloka": 15, + "text": "कौमार दारव्रतवान मैत्रेय निरतॊ भव\nएतद गृहाण परथमं परशस्तं गृहमेधिनाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 123, + "shloka": 16, + "text": "यॊ भर्ता वासितातुष्टॊ भर्तुस तुष्टा च वासिता\nयस्मिन्न एवं कुले सर्वं कल्याणं तत्र वर्तते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 123, + "shloka": 17, + "text": "अद्भिर गात्रान मलम इव तमॊ ऽगनिप्रभया यथा\nदानेन तपसा चैव सर्वपापम अपॊह्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 123, + "shloka": 18, + "text": "सवस्ति पराप्नुहि मैत्रेय गृहान साधु वरजाम्य अहम\nएतन मनसि कर्तव्यं शरेय एवं भविष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 123, + "shloka": 19, + "text": "तं परणम्याथ मैत्रेयः कृत्वा चाभिप्रदक्षिणम\nसवस्ति पराप्नॊतु भगवान इत्य उवाच कृताञ्जलिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 124, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nसत सत्रीणां समुदाचारं सव धर्मभृतां वर\nशरॊतुम इच्छाम्य अहं तवत्तस तं मे बरूहि पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 124, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nसर्वज्ञां सर्वधर्मज्ञां देवलॊके मनस्विनीम\nकैकेयी सुमना नाम शाण्डिलीं पर्यपृच्छत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 124, + "shloka": 3, + "text": "केन वृत्तेन कल्याणि समाचारेण केन वा\nविधूय सर्वपापानि देवलॊकं तवम आगता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 124, + "shloka": 4, + "text": "हुताशनशिखेव तवं जवलमाना सवतेजसा\nसुता ताराधिपस्येव परभया दिवम आगता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 124, + "shloka": 5, + "text": "अरजांसि च वस्त्राणि धारयन्ती गतक्लमा\nविमानस्था शुभे भासि सहस्रगुणम ओजसा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 124, + "shloka": 6, + "text": "न तवम अल्पेन तपसा दानेन नियमेन वा\nइमं लॊकम अनुप्राप्ता तस्मात तत्त्वं वदस्व मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 124, + "shloka": 7, + "text": "इति पृष्टा सुमनया मधुरं चारुहासिनी\nशाण्डिली निभृतं वाक्यं सुमनाम इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 124, + "shloka": 8, + "text": "नाहं काषायवसना नापि वल्कलधारिणी\nन च मुण्डा न जटिला भूत्वा देवत्वम आगता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 124, + "shloka": 9, + "text": "अहितानि च वाक्यानि सर्वाणि परुषाणि च\nअप्रमत्ता च भर्तारं कदा चिन नाहम अब्रुवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 124, + "shloka": 10, + "text": "देवतानां पितॄणां च बराह्मणानां च पूजने\nअप्रमत्ता सदा युक्ता शवश्रू शवशुर वर्तिनी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 124, + "shloka": 11, + "text": "पैशुन्ये न परवर्तामि न ममैतन मनॊगतम\nअद्वारे न च तिष्ठामि चिरं न कथयामि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 124, + "shloka": 12, + "text": "असद वा हसितं किं चिद अहितं वापि कर्मणा\nरहस्यम अरहस्यं वा न परवर्तामि सर्वथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 124, + "shloka": 13, + "text": "कार्यार्थे निर्गतं चापि भर्तारं गृहम आगतम\nआसनेनॊपसंयॊज्य पूजयामि समाहिता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 124, + "shloka": 14, + "text": "यद यच च नाभिजानाति यद भॊज्यं नाभिनन्दति\nभक्ष्यं वाप्य अथ वा लेह्यं तत सर्वं वर्जयाम अहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 124, + "shloka": 15, + "text": "कुटुम्बार्थे समानीतं यत किं चित कार्यम एव तु\nपरातर उत्थाय तत सर्वं कारयामि करॊमि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 124, + "shloka": 16, + "text": "परवासं यदि मे भर्ता याति कार्येण केन चित\nमङ्गलैर बहुभिर युक्ता भवामि नियता सदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 124, + "shloka": 17, + "text": "अञ्जनं रॊचनां चैव सनानं माल्यानुलेपनम\nपरसाधनं च निष्क्रान्ते नाभिनन्दामि भर्तरि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 124, + "shloka": 18, + "text": "नॊत्थापयामि भर्तारं सुखसुप्तम अहं सदा\nआतुरेष्व अपि कार्येषु तेन तुष्यति मे मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 124, + "shloka": 19, + "text": "नायासयामि भर्तारं कुटुम्बार्थे च सर्वदा\nगुप्तगुह्या सदा चास्मि सुसंमृष्टनिवेशना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 124, + "shloka": 20, + "text": "इमं धर्मपथं नारी पालयन्ती समाहिता\nअरुन्धतीव नारीणां सवर्गलॊके महीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 124, + "shloka": 21, + "text": "[भ]\nएतद आख्याय सा देवी सुमनायै तपस्विनी\nपतिधर्मं महाभागा जगामादर्शनं तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 124, + "shloka": 22, + "text": "यश चेदं पाण्डवाख्यानं पठेत पर्वणि पर्वणि\nस देवलॊकं संप्राप्य नन्दने सुसुखं वसेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nसाम्ना वापि परदाने वा जयायः किं भवतॊ मतम\nपरब्रूहि भरतश्रेष्ठ यद अत्र वयतिरिच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nसाम्ना परसाद्यते कश चिद दानेन च तथापरः\nपुरुषः परकृतिं जञात्वा तयॊर एकतरं भजेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 3, + "text": "गुणांस तु शृणु मे राजन सान्त्वस्य भरतर्षभ\nदारुणान्य अपि भूतानि सान्त्वेनाराधयेद यथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 4, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nगृहीत्वा रक्षसा मुक्तॊ दविजातिः कानने यथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 5, + "text": "कश चित तु बुद्धिसंपन्नॊ बराह्मणॊ विजने वने\nगृहीतः कृच्छ्रम आपन्नॊ रक्षसा भक्षयिष्यता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 6, + "text": "स बुद्धिश्रुत संपन्नस तं दृष्ट्वातीव भीषणम\nसामैवास्मिन परयुयुजे न मुमॊह न विव्यथे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 7, + "text": "रक्षस तु वाचा संपूज्य परश्नं पप्रच्छ तं दविजम\nमॊक्ष्यसे बरूहि मे परश्नं केनास्मि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 8, + "text": "मुहूर्तम अथ संचिन्त्य बराह्मणस तस्य रक्षसः\nआभिर गाथाभिर अव्यग्रः परश्नं परतिजगाद ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 9, + "text": "विदेशस्थॊ विलॊकस्थॊ विना नूनं सुहृज्जनैः\nविषयान अतुलान भुङ्क्षे तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 10, + "text": "नूनं मित्राणि ते रक्षः साधूपचरितान्य अपि\nसवदॊषाद अपरज्यन्ते तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 11, + "text": "धनैश्वर्याधिकाः सतब्धास तवद गुणैः परमावराः\nअवजानन्ति नूनं तवां तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 12, + "text": "गुणवान विगुणान अन्यान नूनं पश्यसि सत्कृतान\nपराज्ञॊ ऽपराज्ञान विनीतात्मा तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 13, + "text": "अवृत्त्या कलिश्यमानॊ ऽपि वृत्त्युपायान विहर्हयन\nमाहात्म्याद वयथसे नूनं तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 14, + "text": "संपीड्यात्मानम आर्यत्वात तवया कश चिद उपस्कृतः\nजितं तवां मन्यते साधॊ तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 15, + "text": "कलिश्यमानान विमार्गेषु कामक्रॊधावृतात्मनः\nमन्ये नु धयायसि जनांस तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 16, + "text": "पराज्ञैः संभावितॊ नूनं न पराज्ञैर उपसंहितः\nहरीमान अमर्षी दुर्वृत्तैस तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 17, + "text": "नूनं मित्र मुखः शत्रुः कश चिद आर्यवद आचरन\nवञ्चयित्वा गतस तवां वै तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 18, + "text": "परकाशार्थ गतिर नूनं रहस्यकुशलः कृती\nतज्ज्ञैर न पूज्यसे नूनं तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 19, + "text": "असत्स्व अभिनिविष्टेषु बरुवतॊ मुक्तसंशयम\nगुणास ते न विराजन्ते तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 20, + "text": "धनबुद्धिश्रुतैर हीनः केवलं तेनसान्वितः\nमहत परार्थयसे नूनं तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 21, + "text": "तपः परणिहितात्मानं मन्ये तवारण्य काङ्क्षिणम\nबन्धुवर्गॊ न गृह्णाति तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 22, + "text": "नूनम अर्थवतां मध्ये तव वाक्यम अनुत्तमम\nन भाति काले ऽभिहितं तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 23, + "text": "दृढपूर्वश्रुतं मूर्खं कुपितं हृदयप्रियम\nअनुनेतुं न शक्नॊषि तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 24, + "text": "नूनम आसंजयित्वा ते कृत्ये कस्मिंश चिद ईप्सिते\nकश चिद अर्थयते ऽतयर्थं तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 25, + "text": "नूनं तवा सवगुणापेक्षं पूजयानं सुहृद धरुवम\nमयार्थ इति जानाति तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 26, + "text": "अन्तर्गतम अभिप्रायं न नूनं लज्जयेच्छसि\nविवक्तुं पराप्ति शैथिल्यात तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 27, + "text": "नाना बुद्धिरुचीँल लॊके मनुष्यान नूनम इच्छसि\nगरहीतुं सवगुणैः सर्वांस तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 28, + "text": "अविद्वान भीरुर अल्पार्थॊ विद्या विक्रमदानजम\nयशः परार्थयसे नूनं तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 29, + "text": "चिराभिलषितं किं चित फलम अप्राप्तम एव ते\nकृतम अन्यैर अपहृतं तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 30, + "text": "नूनम आत्मकृतं दॊषम अपश्यन किं चिद आत्मनि\nअकारणे ऽभिशस्तॊ ऽसि तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 31, + "text": "सुहृदाम अप्रमत्तानाम अप्रमॊक्ष्यार्थ हानिजम\nदुःखम अर्थगुणैर हीनं तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 32, + "text": "साधून गृहस्थान दृष्ट्वा च तथासाधून वनेचरान\nमुक्तांश चावसथे सक्तांस तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 33, + "text": "धर्म्यम अर्थं च काले च देशे चाभिहितं वचः\nन परतिष्ठति ते नूनं तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 34, + "text": "दत्तान अकुशलैर अर्थान मनीषी संजिजीविषुः\nपराप्य वर्तयसे नूनं तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 35, + "text": "पापान विवर्धतॊ देष्ट्वा कल्याणांश चावसीदतः\nधरुवं मृगयसे यॊग्यं तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 36, + "text": "परस्परविरुद्धानां परियं नूनं चिकीर्षसि\nसुहृदाम अविरॊधेन तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 37, + "text": "शरॊत्रियांश च विकर्मस्थान पराज्ञांश चाप्य अजितेन्द्रियान\nमन्ये ऽनुध्यायसि जनांस तेनासि हरिणः कृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 125, + "shloka": 38, + "text": "एवं संपूजितं रक्षॊविप्रं तं परत्यपूजयत\nसखायम अकरॊच चैनं संयॊज्यार्थैर मुमॊच ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nपितामह महाप्राज्ञ सर्वशास्त्रविशारद\nआगमैर बहुभिः सफीतॊ भवान नः परथितः कुले" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 2, + "text": "तवत्तॊ धर्मार्थसंयुक्तम आयत्यां च सुखॊदयम\nआश्चर्यभूतं लॊकस्य शरॊतुम इच्छाम्य अरिंदम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 3, + "text": "अयं च कालः संप्राप्तॊ दुर्लभ जञातिबान्धवः\nशास्ता च न हि नः कश चित तवाम ऋते भरतर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 4, + "text": "यदि ते ऽहम अनुग्राह्यॊ भरातृभिः सहितॊ ऽनघ\nवक्तुम अर्हसि नः परश्नं यत तवां पृच्छामि पार्थिव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 5, + "text": "अयं नारायणः शरीमान सर्वपार्थिवसंमतः\nभवन्तं बहुमानेन परश्रयेण च सेवते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 6, + "text": "अस्य चैव समक्षं तवं पर्थिवानां च सर्वशः\nभरातॄणां च परियार्थं मे सनेहाद भाषितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 7, + "text": "[व]\nतस्य तद वचनं शरुत्वा सनेहाद आगतसंभ्रमः\nभीष्मॊ भागीरथी पुत्र इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 8, + "text": "हन्त ते कथयिष्यामि कथाम अतिमनॊ रमाम\nअस्य विष्णॊः पुरा राजन परभावॊ ऽयं मया शरुतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 9, + "text": "यश च गॊवृषभाङ्कस्य परभावस तं च मे शृणु\nरुद्राण्याः संशयॊ यश च दम्पत्यॊस तं च मे शृणु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 10, + "text": "वरतं चचार धर्मात्मा कृष्णॊ दवादश वार्षिकम\nदीक्षितं चागतौ दरष्टुम उभौ नारद पर्वतौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 11, + "text": "कृष्णद्वैपायनश चैव धौम्यश च जपतां वरः\nदेवलः काश्यपश चैव हस्तिकाश्यप एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 12, + "text": "अपरे ऋषयः सन्तॊ दीक्षा दमसमन्विताः\nशिष्यैर अनुगताः सर्वे देवकल्पैस तपॊधनैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 13, + "text": "तेषाम अतिथिसत्कारम अर्चनीयं कुलॊचितम\nदेवकी तनयः परीतॊ देवकल्पम अकल्पयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 14, + "text": "हरितेषु सुवर्णेषु बर्हिष्केषु नवेषु च\nउपॊपविविशुः परीता विष्टरेषु महर्षयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 15, + "text": "कथाश चक्रुस ततस ते तु मधुरा धर्मसंहिताः\nराजर्षीणां सुराणां च ये वसन्ति तपॊधनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ नारायणं तेजॊ वरतचर्येन्धनॊत्थितम\nवक्त्रान निःसृत्य कृष्णस्य वह्निर अद्भुतकर्मणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 17, + "text": "सॊ ऽगनिर ददाह तं शैलं स दरुमं स लता कषुपम\nस पक्षिमृगसंघातं स शवापदसरीसृपम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 18, + "text": "मृगैश च विविधाकारैर हाहाभूतम अचेतनम\nशिखरं तस्य शैलस्य मथितं दीप्तदर्शनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 19, + "text": "स तु वह्निर महाज्वालॊ दग्ध्वा सर्वम अशेषतः\nविष्णॊः समीपम आगम्य पादौ शिष्यवद अस्पृशत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ विष्णुर वनं देष्ट्वा निर्दग्धम अरिकर्शनः\nसौम्यैर दृष्टिनिपातैस तत पुनः परकृतिम आनयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 21, + "text": "तथैव स गिरिर भूयः परपुष्पितलता दरुमः\nस पक्षिगणसंघुष्टः स शवापदसरीसृपः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 22, + "text": "तद अद्भुतम अचिन्त्यं च दृष्ट्वा मुनिगणस तदा\nविस्मितॊ हृष्टलॊमा च बभूवास्राविलेक्षणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ नारायणॊ दृष्ट्वा तान ऋषीन विस्मयान्वितान\nपरश्रितं मधुरं सनिग्धं पप्रच्छ वदतां वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 24, + "text": "किम अस्य ऋषिपूगस्य तयक्तसङ्गस्य नित्यशः\nनिर्ममस्यागमवतॊ विस्मयः समुपागतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 25, + "text": "एतम एं संशयं सर्वं याथातथ्यम अनिन्दिताः\nऋषयॊ वक्तुम अर्हन्ति निश्चितार्थं तपॊधनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 26, + "text": "[रसयह]\nभवान विसृजते लॊकान भवान संहरते पुनः\nभवाञ शीतं भवान उष्णं भवान एव परवर्षति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 27, + "text": "पृथिव्यां यानि भूतानि सथावराणि चराणि च\nतेषां पिता तवं माता च परभुः परभव एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 28, + "text": "एतन नॊ विस्मयकरं परशंस मधुसूदन\nतवम एवार्हसि कल्याण वक्तुं वह्नेर विनिर्गमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ विगतसंत्रासा वयम अप्य अरिकर्शन\nयच छरुतं यच च दृष्टं नस तत परवक्ष्यामहे हरे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 30, + "text": "[वासुदेव]\nएतत तद वैष्णवं तेजॊ मम वक्त्राद विनिःसृतम\nकृष्ण वर्त्मा युगान्ताभॊ येनायं मथितॊ गिरिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 31, + "text": "ऋषयश चार्तिम आपन्ना जितक्रॊधा जितेन्द्रियाः\nभवन्तॊ वयथिताश चासन देवकल्पास तपॊधनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 32, + "text": "वरतचर्या परीतस्य तपस्विव्रतसेवया\nमम वह्निः समुद्भूतॊ न वै वयथितुम अर्हथ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 33, + "text": "वरतं चर्तुम इहायातस तव अहं गिरिम इमं शुभम\nपुत्रं चात्मसमं वीर्ये तपसा सरष्टुम आगतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ ममात्मा यॊ देहे सॊ ऽगनिर भूत्वा विनिःसृतः\nगतश च वरदं दरष्टुं सर्वलॊकपितामहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 35, + "text": "तेन चात्मानुशिष्टॊ मे पुत्रत्वे मुनिसत्तमाः\nतेजसॊ ऽरधेन पुत्रस ते भवितेति वृषध्वजः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 36, + "text": "सॊ ऽयम अह्निर उपागम्य पादमूले ममान्तिकम\nशिष्यवत परिचर्याथ शान्तः परकृतिम आगतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 37, + "text": "एतद अस्य रहस्यं वः पद्मनाभस्य धीमतः\nमया परेम्णा समाख्यातं न भीः कार्या तपॊधनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 38, + "text": "सर्वत्रगतिर अव्यग्रा भवतां दीर्घदर्शनाः\nतपस्विव्रतसंदीप्ता जञानविज्ञानशॊभिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 39, + "text": "यच छरुतं यच च वॊ दृष्टं दिवि वा यदि वा भुवि\nआश्चर्यं परमं किं चित तद भवन्तॊ बरुवन्तु मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 40, + "text": "तस्यामृत निकाशस्य वान मधॊर अस्ति मे सपृहा\nभवद्भि कथितस्येह तपॊवननिवासिभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 41, + "text": "यद्य अप्य अहम अदृष्टं वा दिव्यम अद्भुतदर्शनम\nदिवि वा भुवि वा किं चित पश्याम्य अमलदर्शनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 42, + "text": "परकृतिः सा मम परा न कव चित परतिहन्यते\nन चात्मगतम ऐश्वर्यम आश्चर्यं परतिभाति मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 43, + "text": "शरद्धेयः कथितॊ हय अर्थः सज्जन शरवणं गतः\nचिरं तिष्ठति मेदिन्यां शैले लेख्यम इवार्पितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 44, + "text": "तद अहं सज्जन मुखान निःसृतं तत्समागमे\nकथयिष्याम्य अहर अहर बुद्धिदीप करं नृणाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 45, + "text": "ततॊ मुनिगणाः सर्वे परश्रिताः कृष्ण संनिधौ\nनेत्रैः पद्मदल परख्यैर अपश्यन्त जनार्दनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 46, + "text": "वर्धयन्तस तथैवान्ये पूजयन्तस तथापरे\nवाग्भिर ऋग भाषितार्थाभिः सतुवन्तॊ मधुसूदनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 47, + "text": "ततॊ मुनिगणाः सर्वे नारदं देव दर्शनम\nतदा नियॊजयाम आसुर वचने वाक्यकॊविदम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 48, + "text": "यद आश्चर्यम अचिन्त्यं च गिरौ हिमवति परभॊ\nअनुभूतं मुनिगणैस तीर्थयात्रा परायणैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 49, + "text": "तद भवान ऋषिसंघस्य हितार्थं सर्वचॊदितः\nयथादृष्टं हृषीकेशे सर्वम आख्यातुम अर्हति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 126, + "shloka": 50, + "text": "एवम उक्तः स मुनिभिर नारदॊ भगवान ऋषिः\nकथयाम आस देवर्षिः पूर्ववृत्तां कथां शुभाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nततॊ नारायण सुहृन नारदॊ भगवान ऋषिः\nशंकरस्यॊमया सार्धं संवादं परत्यभाषत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 2, + "text": "तपश चचार धर्मात्मा वृषभाङ्कः सुरेश्वरः\nपुण्ये गिरौ हिमवति सिद्धचारणसेविते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 3, + "text": "नानौषधि युते रम्ये नानापुष्पसमाकुले\nअप्सरॊगणसंकीर्णे भूतसंघ निषेविते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 4, + "text": "तत्र देवॊ मुदा युक्तॊ भूतसंघ शतैर वृतः\nनानारूपैर विरूपैश च दिव्यैर अद्भुतदर्शनैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 5, + "text": "सिंहव्याघ्र गजप्रख्यैः सर्वजातिसमन्वितैः\nकरॊष्टुक दवीपिवदनैर ऋक्षर्षभ मुखैस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 6, + "text": "उलूक वदनैर भीमैः शयेनभासमुखैस तथा\nनानावर्णमृगप्रख्यैः सर्वजातिसमन्वयैः\nकिंनरैर देवगन्धर्वैर यक्षभूतगणैस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 7, + "text": "दिव्यपुष्पसमाकीर्णं दिव्यमाला विभूषितम\nदिव्यचन्दन संयुक्तं दिव्यधूपेन धूपितम\nतत सदॊ वृषभाङ्कस्य दिव्यवादित्र नादितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 8, + "text": "मृदङ्गपणवॊद्घुष्टं शङ्खभेरी निनादितम\nनृत्यद्भिर भूतसंघैश च बर्हिणैश च समन्ततः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 9, + "text": "परनृत्ताप्सरसं दिव्यं दिव्यस्त्री गणसेवितम\nदृष्टिकान्तम अनिर्देश्यं दिव्यम अद्भुतदर्शनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 10, + "text": "स गिरिस तपसा तस्य भूतेशस्य वयरॊचत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 11, + "text": "सवाध्यायपरमैर विप्रैर बरह्मघॊषैर विनादितः\nषट पदैर उपगीतैश च माधवा परतिमॊ गिरिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 12, + "text": "तं महॊत्सव संकाशं भीमरूपधरं पुनः\nदृष्ट्वा मुनिगणस्यासीत परा परीतिर जनार्दन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 13, + "text": "मुनयश च महाभागाः सिद्धाश चैवॊर्ध्व रेतसः\nमरुतॊ वसवः साध्या विश्वे देवाः सनातनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 14, + "text": "यक्षा नागाः पिशाचाश च लॊकपाला हुताशनाः\nभावाश च सर्वे नयग भूतास तत्रैवासन समागताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 15, + "text": "ऋतवः सर्वपुष्पैश च वयकिरन्त महाद्भुतैः\nओषध्यॊ जवलमानाश च दयॊतयन्ति सम तद वनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 16, + "text": "विहगाश च मुदा युक्ताः परानृत्यन वयनदंश च ह\nगिरिपृष्ठेषु रम्येषु वयाहरन्तॊ जनप्रियाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 17, + "text": "तत्र देवॊ गिरितटे दिव्यधातुविभूषिते\nपर्यङ्क इव विभ्राजन्न उपविष्टॊ महामनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 18, + "text": "वयाघ्रचर्माम्बर धरः सिंहचर्मॊत्तरच छदः\nवयालयज्ञॊपवीती च लॊहिताङ्गद भूषणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 19, + "text": "हरिश्मश्रुर जटी भीमॊ भयकर्ता सुरद्विषाम\nअभयः सर्वभूतानां भक्तानां वृषभध्वजः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 20, + "text": "दृष्ट्वा तम ऋषयः सर्वे शिरॊभिर अवनीं गतः\nविमुक्ताः सर्वपापेभ्यः कषान्ता विगतकल्मषाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 21, + "text": "तस्य भूतपतेः सथानं भीमरूपधरं बभौ\nअप्रधृष्यतरं चैव महॊरगसमाकुलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 22, + "text": "कषणेनैवाभवत सर्वम अद्भुतं मधुसूदन\nतत सदॊ वृषभाङ्कस्य भीमरूपधरं बभौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 23, + "text": "तम अभ्ययाच छैलसुता भूतस्त्री गणसंवृता\nहर तुल्याम्बर धरा समानव्रतचारिणी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 24, + "text": "बिभ्रती कलशं रौक्मं सर्वतीर्थजलॊद्भवम\nगिरिस्रवाभिः पुण्याभिः सर्वतॊ ऽनुगता शुभा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 25, + "text": "पुष्पवृष्ट्याभिवर्षन्ती गन्धैर बहुविधैस तथा\nसेवन्ती हिमवत्पार्श्वं हर पार्श्वम उपागमत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 26, + "text": "ततः समयन्ती पाणिभ्यां नर्मार्थं चारुदर्शना\nहर नेत्रे शुभे देवी सहसा सा समावृणॊत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 27, + "text": "संवृताभ्यां तु नेत्राभ्यां तमॊ भूतम अचेतनम\nनिर्हॊमं निर वषट्कारं तत सदः सहसाभवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 28, + "text": "जनश च विमनाः सर्वॊ भयत्रास समन्वितः\nनिमीलिते भूतपतौ नष्टसूर्य इवाभवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ वितिमिरॊ लॊकः कषणेन समपद्यत\nजवाला च महती दीप्ता ललाटात तस्य निःसृता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 30, + "text": "तृतीयं चास्य संभूतं नेत्रम आदित्यसंनिभम\nयुगान्तसदृशं दीप्तं येनासौ मथितॊ गिरिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 31, + "text": "ततॊ गिरिसुता दृष्ट्वा दीप्ताग्निसदृशेक्षणम\nहरं परणम्य शिरसा ददर्शायतलॊचना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 32, + "text": "दह्यमाने वने तस्मिन स शालसरल दरुमे\nस चन्दनवने रम्ये दिव्यौषधिविदीपिते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 33, + "text": "मृगयूथैर दरुतैर भीतैर हर पार्श्वम उपागतैः\nशरणं चाप्य अविन्दद्भिस तत सदः संकुलं बभौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ नभःस्पृश जवालॊ विद्युल लॊकार्चिर उज्ज्वलः\nदवादशादित्य सदृशॊ युगान्ताग्निर इवापरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 35, + "text": "कषणेन तेन दग्धः स हिमवान अभवन नगः\nस धातुशिखराभॊगॊ दीनदग्धवनौषधिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 36, + "text": "तं दृष्ट्वा मथितं शैलं शैलराजसुता ततः\nभगवन्तं परपन्ना सा साञ्जलि परग्रहा सथिता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 37, + "text": "उमां शर्वस तदा दृष्ट्वा सत्रीभावागत मार्दवाम\nपितुर दैन्यम अनिच्छन्तीं परीत्यापश्यत ततॊ गिरिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 38, + "text": "ततॊ ऽभवत पुनः सर्वः परकृतिस्थः सुदर्शनः\nपरहृष्टविहगश चैव परपुष्पितवनद्रुमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 39, + "text": "परकृतिस्थं गिरिं दृष्ट्वा परीता देवी महेश्वरम\nउवाच सर्वभूतानां पतिं पतिम अनिन्दिता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 40, + "text": "भगवन सर्वभूतेश शूलपाणे महाव्रत\nसंशयॊ मे महाञ जातस तं मे वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 41, + "text": "किमर्थं ते ललाटे वै तृतीयं नेत्रम उत्थितम\nकिमर्थं च गिरिर दग्धः स पक्षिगणकाननः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 42, + "text": "किमर्थं च पुनर देव परकृतिस्थः कषणात कृतः\nतथैव दरुमसंछन्नः कृतॊ ऽयं ते महेश्वर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 43, + "text": "[महेष्वर]\nनेत्रे मे संवृते देवि तवया बाल्याद अनिन्दिते\nनष्टालॊकस ततॊ लॊकः कषणेन समपद्यत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 44, + "text": "नष्टादित्ये तथा लॊके तमॊ भूते नगात्मजे\nतृतीयं लॊचनं दीप्तं सृष्टं ते रक्षता परजा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 45, + "text": "तस्य चाक्ष्णॊ महत तेजॊ येनायं मथितॊ गिरिः\nतवत्प्रियार्थं च मे देवि परकृतिस्थः कषणात कृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 46, + "text": "[उमा]\nभगवन केन ते वक्त्रं चन्द्रवत परियदर्शनम\nपूर्वं तथैव शरीकान्तम उत्तरं पश्चिमं तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 47, + "text": "दक्षिणं च मुखं रौद्रं केनॊर्ध्वं कपिला जटाः\nकेन कण्ठश च ते नीलॊ बर्हि बर्ह निभः कृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 48, + "text": "हस्ते चैतत पिनाकं ते सततं केन तिष्ठति\nजटिलॊ बरह्म चारी च किमर्थम असि नित्यदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 49, + "text": "एतं मे संशयं सर्वं वद भूतपते ऽनघ\nस धर्मचारिणी चाहं भक्ता चेति वृषध्वज" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 50, + "text": "एवम उक्तः स भगवाञ शैलपुत्र्या पिनाक धृक\nतस्या वृत्त्या च बुद्ध्या च परीतिमान अभवत परभुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 127, + "shloka": 51, + "text": "ततस ताम अब्रवीद देवः सुभगे शरूयताम इति\nहेतुभिर यैर ममैतानि रूपाणि रुचिरानने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 1, + "text": "[महेष्वर]\nतिलॊत्तमा नाम पुरा बरह्मणा यॊषिद उत्तमा\nतिलं तिलं समुद्धृत्य रत्नानां निर्मिता शुभा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 2, + "text": "साभ्यगच्छत मां देवि रूपेणाप्रतिमा भुवि\nपरदक्षिणं लॊभयन्ती मां शुभे रुचिरानना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 3, + "text": "यतॊ यतः सा सुदती माम उपाधावद अन्तिके\nततस ततॊ मुखं चारु मम देवि विनिर्गतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 4, + "text": "तां देदृक्षुर अहं यॊगाच चतुर्मूर्तित्वम आगतः\nचतुर्मुखश च संवृत्तॊ दर्शयन यॊगम आत्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 5, + "text": "पूर्वेण वदनेनाहम इन्द्रत्वम अनुशास्मि ह\nउत्तरेण तवया सार्धं रमाम्य अहम अनिन्दिते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 6, + "text": "पश्चिमं मे मुखं सौम्यं सर्वप्राणि सुखावहम\nदक्षिणं भीमसंकाशं रौद्रं संहरति परजाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 7, + "text": "जटिलॊ बरह्म चारी च लॊकानां हितकाम्यया\nदेवकार्यार्थ सिद्ध्यर्थं पिनाकं मे करे सथितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 8, + "text": "इन्द्रेण च पुरा वज्रं कषिप्तं शरीकाङ्क्षिणा मम\nदग्ध्वा कण्ठं तु तद यातं तेन शरीकण्ठता मम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 9, + "text": "[उमा]\nवाहनेषु परभूतेषु शरीमत्स्व अन्येषु सत्सु ते\nकथं गॊवृषभॊ देव वाहनत्वम उपागतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 10, + "text": "[महेष्वर]\nसुरभीं ससृजे बरह्मामृत धेनुं पयॊ मुचम\nसा सेष्टा बहुधा जाता कषरमाणा पयॊ ऽमृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 11, + "text": "तस्या वत्स मुखॊत्सृष्टः फेनॊ मद गात्रम आगतः\nततॊ दग्धा मया गावॊ नानावर्णत्वम आगतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ ऽहं लॊकगुरुणा शमं नीतॊ ऽरथवेदिना\nवृषं चेमं धवजार्थं मे ददौ वाहनम एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 13, + "text": "[उमा]\nनिवासा बहुरूपास ते विश्वरूपगुणान्विताः\nतांश च संत्यज्य भगवञ शमशाने रमसे कथम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 14, + "text": "केशास्थि कलिले भीमे कपालघट संकुले\nगृध्रगॊमायुकलिले चिताग्निशतसंकुले" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 15, + "text": "अशुचौ मांसकलिले वसा शॊणितकर्दमे\nविनिकीर्णामिष चये शिवानाद विनादिते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 16, + "text": "[म]\nमेध्यान्वेषी महीं कृत्स्नां विचरामि निशास्व अहम\nन च मेध्यतरं किं चिच छमशानाद इह विद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 17, + "text": "तेन मे सर्ववासानां शमशाने रमते मनः\nनयग्रॊधशाखा संछन्ने निर्भुक्त सरग्वि भूषिते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 18, + "text": "तत्र चैव रमन्ते मे भूतसंघाः शुभानने\nन च भूतगणैर देवि विनाहं वस्तुम उत्सहे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 19, + "text": "एष वासॊ हि मे मेध्यः सवर्गीयश च मतॊ हि मे\nपुण्यः परमकश चैव मेध्य कामैर उपास्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 20, + "text": "[उमा]\nभगवन सर्वभूतेश सर्वधर्मभृतां वर\nपिनाक पाणे वरद संशयॊ मे महान अयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 21, + "text": "अयं मुनिगणः सर्वस तपस तप इति परभॊ\nतपॊ ऽनवेष करॊ लॊके भरमते विविधाकृतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 22, + "text": "अस्य चैवर्षिसंघस्य मम च परियकाम्यया\nएतं ममेह संदेहं वक्तुम अर्हस्य अरिंदम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 23, + "text": "धर्मः किं लक्षणः परॊक्तः कथं वाचरितुं नरैः\nशक्यॊ धर्मम अविन्दद्भिर धर्मज्ञ वद मे परभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 24, + "text": "[नारद]\nततॊ मुनिगणः सर्वस तां देवीं परत्यपूजयत\nवाग्भिर ऋग भूषितार्थाभिः सतवैश चार्थविदां वर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 25, + "text": "[म]\nअहिंसा सत्यवचनं सर्वभूतानुकम्पनम\nशमॊ दानं यथाशक्ति गार्हस्थ्यॊ धर्म उत्तमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 26, + "text": "परदारेष्व असंकल्पॊ नयासस्त्री परिरक्षणम\nअदत्तादान विरमॊ मधु मांसस्य वर्जनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 27, + "text": "एष पञ्च विधॊ धर्मॊ बहुशाखः सुखॊदयः\nदेहिभिर धर्मपरमैः कर्तव्यॊ धर्मसंचयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 28, + "text": "[उमा]\nभगवन संशयं पृष्टस तं मे वयाख्यातुम अर्हसि\nचातुर्वर्ण्यस्य यॊ धर्मः सवे सवे वर्णे गुणावहः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 29, + "text": "बराह्मणे कीदृशॊ धर्मः कषत्रिये कीदृशॊ भवेत\nवैश्ये किं लक्षणॊ धर्मः शूद्रे किं लक्षणॊ भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 30, + "text": "[म]\nनयायतस ते महाभागे संशयः समुदीरितः\nभूमिदेवा महाभागाः सदा लॊके दविजातयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 31, + "text": "उपवासः सदा धर्मॊ बराह्मणस्य न संशयः\nस हि धर्मार्थम उत्पन्नॊ बरह्मभूयाय कल्पते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 32, + "text": "तस्य धर्मक्रिया देवि वरतचर्या च नयायतः\nतथॊपनयनं चैव दविजायैवॊपपद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 33, + "text": "गुरु दैवतपूजार्थं सवाध्यायाभ्यसनात्मकः\nदेहिभिर धर्मपरमैश चर्तव्यॊ धर्मसंभवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 34, + "text": "[उमा]\nभगवन संशयॊ मे ऽतर तं मे वयाख्यातुम अर्हसि\nचातुर्वर्ण्यस्य धर्मं हि नैपुण्येन परकीर्तय" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 35, + "text": "[म]\nरहस्यश्रवणं धर्मॊ वेद वरतनिषेवणम\nवरतचर्या परॊ धर्मॊ गुरु पादप्रसादनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 36, + "text": "भैक्ष चर्या परॊ धर्मॊ धर्मॊ नित्यॊपवासिता\nनित्यस्वाध्यायिता धर्मॊ बरह्मचर्याश्रमस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 37, + "text": "गुरुणा तव अभ्यनुज्ञातः समावर्तेत वै दविजः\nविन्देतानन्तरं भार्याम अनुरूपां यथाविधि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 38, + "text": "शूद्रान्न वर्जनं धर्मस तथा सत्पथ सेवनम\nधर्मॊ नित्यॊपवासित्वं बरह्मचर्यं तथैव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 39, + "text": "आहिताग्निर अधीयानॊ जुह्वानः संयतेन्द्रियः\nविघसाशी यताहारॊ गृहस्थः सत्यवाक शुचिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 40, + "text": "अतिथिव्रतता धर्मॊ धर्मस तरेताग्निधारणम\nइष्टीश च पशुबन्धांश च विधिपूर्वं समाचरेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 41, + "text": "यज्ञश च परमॊ धर्मस तथाहिंसा च देहिषु\nअपूर्व भॊजनं धर्मॊ विघसाशित्वम एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 42, + "text": "भुक्ते परिजने पश्चाद भॊजनं धर्म उच्यते\nबराह्मणस्य गृहस्थस्य शरॊत्रियस्य विशेषतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 43, + "text": "दम्पत्यॊः समशीलत्वं धर्मश च गृहमेधिनाम\nगृह्याणां चैव देवानां नित्यं पुष्पबलि करिया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 44, + "text": "नित्यॊपलेपनं धर्मस तथा नित्यॊपवासिता\nसुसंमृष्टॊपलिप्ते च साज्य धूमॊद्गमे गृहे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 45, + "text": "एष दविज जने धर्मॊ गार्हस्थ्यॊ लॊकधारणः\nदविजातीनां सतां नित्यं सदैवैष परवर्तते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 46, + "text": "यस तु कषत्रगतॊ देवि तवया धर्म उदीरितः\nतम अहं ते परवक्ष्यामि तं मे शृणु समाहिता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 47, + "text": "कषत्रियस्य समृतॊ धर्मः परजापालनम आदितः\nनिर्दिष्ट फलभॊक्ता हि राजा धर्मेण युज्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 48, + "text": "परजाः पालयते यॊ हि धर्मेण मनुजाधिपः\nतस्य धर्मार्जिता लॊकाः परजापालनसंचिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 49, + "text": "तत्र राज्ञः परॊ धर्मॊ दमः सवाध्याय एव च\nअग्निहॊत्रपरिस्पन्दॊ दानाध्ययनम एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 50, + "text": "भृत्यानां भरणं धर्मः कृते कर्मण्य मॊघता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 51, + "text": "सम्यग दण्डे सथितिर धर्मॊ धर्मॊ वेद करतुक्रियाः\nवयवहार सथितिर धर्मः सत्यवाक्यरतिस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 52, + "text": "आर्तहस्तप्रदॊ राजा परेत्य चेह महीयते\nगॊब्राह्मणार्थे विक्रान्तः संग्रामे निधनं गतः\nअश्वमेध जिताँल लॊकान पराप्नॊति तरिदिवालये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 53, + "text": "वैश्यस्य सततं धर्मः पाशुपाल्यं कृषिस तथा\nअग्निहॊत्रपरिस्पन्दॊ दानाध्ययनम एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 54, + "text": "वाणिज्यं सत्पथ सथानम आतिथ्यं परशमॊ दमः\nविप्राणां सवागतं तयागॊ वैश्य धर्मः सनातनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 55, + "text": "तिलान गन्धान रसांश चैव न विक्रीणीत वै कव चित\nवणिक पथम उपासीनॊ वैश्यः सत्पथम आश्रितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 56, + "text": "सर्वातिथ्यं तरिवर्गस्य यथाशक्ति यथार्हतः\nशूद्र धर्मः परॊ नित्यं शुश्रूषा च दविजातिषु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 57, + "text": "स शूद्रः संशिततपाः सत्यसंधॊ जितेन्द्रियः\nशुश्रूषन्न अतिथिं पराप्तं तपः संचिनुते महत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 58, + "text": "तयक्तहिंसः शुभाचारॊ देवता दविज पूजकः\nशूद्रॊ धर्मफलैर इष्टैः संप्रयुज्येत बुद्धिमान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 128, + "shloka": 59, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं चातुर्वर्ण्यस्य शॊभने\nएकैकस्येह सुभगे किम अन्यच छरॊतुम इच्छसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 1, + "text": "[उमा]\nउक्तास तवया पृथग धर्माश चातुर्वर्ण्यहिताः शुभाः\nसर्वव्यापी तु यॊ धर्मॊ भगवंस तं बरवीहि मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 2, + "text": "[म]\nबराह्मणा लॊकसारेण सृष्टा धात्रा गुणार्थिना\nलॊकांस तारयितुं कृत्स्नान मर्त्येषु कषितिदेवताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 3, + "text": "तेषाम इमं परवक्ष्यामि धर्मकर्मफलॊदयम\nबराह्मणेषु हि यॊ धर्मः स धर्मः परमॊ मतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 4, + "text": "इमे तु लॊकधर्मार्थं तरयः सृष्टाः सवयम्भुवा\nपृथिव्याः सर्जने नित्यं सृष्टास तान अपि मे शृणु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 5, + "text": "वेदॊक्तः परमॊ धर्मः समृतिशास्त्रगतॊ ऽपरः\nशिष्टाचीर्णः परः परॊक्तस तरयॊ धर्माः सनातनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 6, + "text": "तरैविद्यॊ बराह्मणॊ विद्वान न चाध्ययन जीवनः\nतरिकर्मा तरिपरिक्रान्तॊ मैत्र एष समृतॊ दविजः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 7, + "text": "षड इमानि तु कर्माणि परॊवाच भुवनेश्वरः\nवृत्त्यर्थं बराह्मणानां वै शृणु तानि समाहिता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 8, + "text": "यजनं याजनं चैव तथा दानप्रतिग्रहौ\nअध्यापनम अधीतं च षट कर्मा धर्मभाग दविजः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 9, + "text": "नित्यस्वाध्यायता धर्मॊ धर्मॊ यज्ञः सनातनः\nदानं परशस्यते चास्य यथाशक्ति यथाविधि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 10, + "text": "अयं तु परमॊ धर्मः परवृत्तः सत्सु नित्यशः\nगृहस्थता विशुद्धानां धर्मस्य निचयॊ महान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 11, + "text": "पञ्च यज्ञविशुद्धात्मा सत्यवाग अनसूयकः\nदाता बराह्मण सत्कर्ता सुसंमृष्टनिवेशनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 12, + "text": "अमानी च सदा जिह्मः सनिग्धवाणी परदस तथा\nअतिथ्यभ्यागत रतिः शेषान्न कृतभॊजनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 13, + "text": "पाद्यम अर्घ्यं यथान्यायम आसनं शयनं तथा\nदीपं परतिश्रयं चापि यॊ ददाति स धार्मिकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 14, + "text": "परातर उत्थाय चाचम्य भॊजनेनॊपमन्त्र्य च\nसत्कृत्यानुव्रजेद यश च तस्य धर्मः सनातनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 15, + "text": "सर्वातिथ्यं तरिवर्गस्य यथाशक्ति दिवानिशम\nशूद्र धर्मः समाख्यातस तरिवर्णपरिचारणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 16, + "text": "परवृत्ति लक्षणॊ धर्मॊ गृहस्थेषु विधीयते\nतम अहं कीर्तयिष्यामि सर्वभूतहितं शुभम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 17, + "text": "दातव्यम असकृच छक्या यष्टव्यम असकृत तथा\nपुष्टि कर्म विधानं च कर्तव्यं भूतिम इच्छता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 18, + "text": "धर्मेणार्थः समाहार्यॊ धर्मलब्धं तरिधा धनम\nकर्तव्यं धर्मपरमं मानवेन परयत्नतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 19, + "text": "एकेनांशेन धर्मार्थश चर्तव्यॊ भूतिम इच्छता\nएकेनांशेन कामार्थ एकम अंशं विवर्धयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 20, + "text": "निवृत्ति लक्षणस तव अन्यॊ धर्मॊ मॊक्ष इति समृतः\nतस्य वृत्तिं परवक्ष्यामि शृणु मे देवि तत्त्वतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 21, + "text": "सर्वभूतदया धर्मॊ न चैकग्रामवासिता\nआशापाशविमॊक्षश च शस्यते मॊक्षकाङ्क्षिणाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 22, + "text": "न कुण्ड्यां नॊदके सङ्गॊ न वाससि न चासने\nन तरिदण्डे न शयने नाग्नौ न शरणालये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 23, + "text": "अध्यात्मगतचित्तॊ यस तन मनास तत्परायणः\nयुक्तॊ यॊगं परति सदा परतिसंख्यानम एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 24, + "text": "वृक्षमूलशयॊ नित्यं शून्यागार निवेशनः\nनदीपुलिनशायी च नदीतीररतिश च यः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 25, + "text": "विमुक्तः सर्वसङ्गेषु सनेहबन्धुषु च दविजः\nआत्मन्य एवात्मनॊ भावं समासज्याटति दविजः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 26, + "text": "सथाणुभूतॊ निराहारॊ मॊक्षदृष्टेन कर्मणा\nपरिव्रजति यॊ युक्तस तस्य धर्मः सनातनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 27, + "text": "न चैकत्र चिरासक्तॊ न चैकग्राम गॊचरः\nयुक्तॊ हय अटति निर्मुक्तॊ न चैकपुलिने शयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 28, + "text": "एष मॊक्षविदां धर्मॊ वेदॊक्तः सत्पथः सताम\nयॊ मार्गम अनुयातीमं पदं तस्य न विद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 29, + "text": "चतुर्विधा भिक्षवस ते कुटी चर कृतॊदकः\nहंसः परमहंसश च यॊ यः पश्चात स उत्तमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 30, + "text": "अतः परतरं नास्ति नाधरं न तिरॊ ऽगरतः\nअदुःखम असुखं सौम्यम अजरा मरम अव्ययम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 31, + "text": "[उमा]\nगार्हस्थ्यॊ मॊक्षधर्मश च सज्जनाचरितस तवया\nभाषितॊ मर्त्यलॊकस्य मार्गः शरेयः करॊ महान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 32, + "text": "ऋषिधर्मं तु धर्मज्ञ शरॊतुम इच्छाम्य अनुत्तमम\nसपृहा भवति मे नित्यं तपॊवननिवासिषु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 33, + "text": "आज्यधूमॊद्भभॊ गन्धॊ रुणद्धीव तपॊवनम\nतं दृष्ट्वा मे मनः परीतं महेश्वर सदा भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 34, + "text": "एतं मे संशयं देव मुनिधर्मकृतं विभॊ\nसर्वधर्मार्थतत्त्वज्ञ देवदेव वदस्व मे\nनिखिलेन मया पृष्टं महादेव यथातथम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 35, + "text": "[म]\nहन्त ते ऽहं परवक्ष्यामि मुनिधर्मम अनुत्तमम\nयं कृत्वा मुनयॊ यान्ति सिद्धिं सवतपसा शुभे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 36, + "text": "फेनपानाम ऋषीणां यॊ धर्मॊ धर्मविदां सदा\nतं मे शृणु महाभागे धर्मज्ञे धर्मम आदितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 37, + "text": "उञ्छन्ति सततं तस्मिन बराह्मं फेनॊत्करं शुभम\nअमृतं बरह्मणा पीतं मधुरं परसृतं दिवि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 38, + "text": "एष तेषां विशुद्धानां फेनपानां तपॊधने\nधर्मचर्या कृतॊ मार्गॊ वालखिल्य गणे शृणु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 39, + "text": "वालखिल्यास तपः सिद्दा मुनयः सूर्यमण्डले\nउञ्छम उञ्छन्ति धर्मज्ञाः शाकुनीं वृत्तिम आस्थिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 40, + "text": "मृगनिर्मॊक वसनाश चीरवल्कल वाससः\nनिर्द्वंद्वाः सत्पथं पराप्ता वालखिल्यास तपॊधनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 41, + "text": "अङ्गुष्ठ पर्व मात्रास ते सवेष्व अङ्गेषु वयवस्थिताः\nतपश्चरणम ईहन्ते तेषां धर्मफलं महत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 42, + "text": "ते सुरैः समतां यान्ति सुरकार्यार्थ सिद्धये\nदयॊतयन्तॊ दिशः सर्वास तपसा दग्धकिल्बिषाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 43, + "text": "ये तव अन्ये शुद्धमनसॊ दया धर्मपरायणाः\nसन्तश चक्रचराः पुण्याः सॊमलॊकचराश च ये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 44, + "text": "पितृलॊकसमीपस्थास त उञ्छन्ति यथाविधि\nसंप्रक्षालाश्म कुट्टाश चदन्तॊलूखलिनस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 45, + "text": "सॊमपानां च देवानाम ऊष्मपाणां तथैव च\nउञ्छन्ति ये समीपस्थाः सवभावनियतेन्द्रियाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 46, + "text": "तेषाम अग्निपरिष्यन्दः पितृदेवार्चनं तथा\nयज्ञानां चापि पञ्चानां यजनं धर्म उच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 47, + "text": "एष चक्रचरैर देवि देवलॊकचरैर दविजैः\nऋषिधर्मः सदा चीर्णॊ यॊ ऽनयस तम अपि मे शृणु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 48, + "text": "सर्वेष्व एवर्षिधर्मेषु जेय आत्मा जितेन्द्रियः\nकामक्रॊधौ ततः पश्चाज जेतव्याव इति मे मतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 49, + "text": "अग्निहॊत्रपरिस्पन्दॊ धर्मरात्रि समासनम\nसॊमयज्ञाभ्यनुज्ञानं पञ्चमी यज्ञदक्षिणा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 50, + "text": "नित्यं यज्ञक्रिया धर्मः पितृदेवार्चने रतिः\nसर्वातिथ्यं च कर्तव्यम अन्नेनॊञ्छार्जितेन वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 51, + "text": "निवृत्तिर उपभॊगस्य गॊरसानां च वै रतिः\nसथण्डिले शयनं यॊगः शाकपर्णनिषेवणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 52, + "text": "फलमूलाशनं वायुर आपः शैवलभक्षणम\nऋषीणां नियमा हय एते यैर जयन्त्य अजितां गतिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 53, + "text": "विधूमे नयस्तमुसले वयङ्गारे भुक्तवज जने\nअतीतपात्र संचारे काले विगतभैक्षके" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 54, + "text": "अतिथिं काङ्क्षमाणॊ वै शेषान्न कृतभॊजनः\nसत्यधर्मरतिः कषान्तॊ मुनिधर्मेण युज्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 129, + "shloka": 55, + "text": "न सतम्भी न च मानी यॊ न परमत्तॊ न विस्मितः\nमित्रामित्र समॊ मैत्रॊ यः स धर्मविद उत्तमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 1, + "text": "[उमा]\nदेशेषु रमणीयेषु गिरीणां निर्झरेषु च\nसरवन्तीनां च कुञ्जेषु पर्वतॊपवनेषु च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 2, + "text": "देशेषु च विचित्रेषु फलवत्सु समाहिताः\nमूलवत्सु च देशेषु वसन्ति नियतव्रताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 3, + "text": "तेषाम अपि विधिं पुण्यं शरॊतुम इच्छामि शंकर\nवानप्रस्थेषु देवेश सवशरीरॊपजीविषु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 4, + "text": "[महेष्वर]\nवानप्रस्थेषु यॊ धर्मस तं मे शृणु समाहिता\nशरुत्वा चैकमना देवि धर्मबुद्धिपरा भव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 5, + "text": "संसिद्धैर नियतैः सद्भिर वनवासम उपागतैः\nवानप्रस्थैर इदं कर्म कर्तव्यं शृणु यादृशम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 6, + "text": "तरिकालम अभिषेकार्थः पितृदेवार्चनं करिया\nअग्निहॊत्रपरिस्पन्द इष्टि हॊमविधिस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 7, + "text": "नीवार गरहणं चैव फलमूलनिषेवणम\nइङ्गुदैर अण्ड तैलानां सनेहार्थं च निषेवणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 8, + "text": "यॊगचर्या कृतैः सिद्धैः कामक्रॊधविवर्जनम\nवीरशय्याम उपासद्भिर वीर सथानॊपसेविभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 9, + "text": "युक्तैर यॊगवहैः सद्भिर गरीष्मे पञ्चतपैस तथा\nमण्डूकयॊगनियतैर यथान्याय निषेविभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 10, + "text": "वीरासन गतैर नित्यं सथण्डिले शयनैस तथा\nशीतयॊगॊ ऽगनियॊगश च चर्तव्यॊ धर्मबुद्धिभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 11, + "text": "अब्भक्षैर वायुभक्षैश च शैवालॊत्तर भॊजनैः\nअश्मकुट्टैस तथा दान्तैः संप्रक्षालैस तथापरैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 12, + "text": "चीरवल्कल संवीतैर मृगचर्म निवासिभिः\nकार्या यात्रा यथाकालं यथा धर्मं यथाविधि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 13, + "text": "वननित्यैर वनचरैर वनपैर वनगॊचरैः\nवनं गुरुम इवासाद्य वस्तव्यं वनजीविभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 14, + "text": "तेषां हॊमक्रिया धर्मः पञ्च यज्ञनिषेवणम\nनागपञ्चमयज्ञस्य वेदॊक्तस्यानुपालनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 15, + "text": "अष्टमी यज्ञपरता चातुर्मास्य निषेवणम\nपौर्णमास्यां तु यॊ यज्ञॊ नित्ययज्ञस तथैव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 16, + "text": "विमुक्ता दारसंयॊगैर विमुक्ताः सर्वसंकरैः\nविमुक्ताः सर्वपापैश च चरन्ति मुनयॊ वने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 17, + "text": "सरुग्भाण्ड परमा नित्यं तरेताग्निशरणाः सदा\nसन्तः सत्पथ नित्या ये ते यान्ति परमां गतिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 18, + "text": "बरह्मलॊकं महापुण्यं सॊमलॊकं च शाश्वतम\nगच्छन्ति मुनयः सिद्धा ऋषिधर्मव्यपाश्रयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 19, + "text": "एष धर्मॊ मया देवि वान परस्थाश्रिताः शुभः\nविस्तरेणार्थ संपन्नॊ यथा सथूलम उदाहृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 20, + "text": "[उ]\nभगवन देवदेवेश सर्वभूतनमस्कृत\nयॊ धर्मॊ मुनिसंघस्य सिद्धिवादेषु तं वद" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 21, + "text": "सिद्धिवादेषु संसिद्धास तथा वननिवासिनः\nसवैरिणॊ दारसंयुक्तास तेषां धर्मः कथं समृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 22, + "text": "[म]\nसवैरिणस तापसा देवि सर्वे दारविहारिणः\nतेषां मौण्ड्यं कषायश च वासरात्रिश च कारणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 23, + "text": "तरिकालम अभिषेकश च हॊत्रं तव ऋषिकृतं महत\nसमाधिः सत्पथ सथानं यथॊदित निषेवणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 24, + "text": "ये च ते पूर्वकथिता धर्मा वननिवासिनाम\nयदि सेवन्ति धर्मास तान आप्नुवन्ति तपःफलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 25, + "text": "ये च दम्पति धर्माणः सवदारनियतेन्द्रियाः\nचरन्ति विधिदृष्टं तद ऋतुकालाभिगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 26, + "text": "तेषाम ऋषिकृतॊ धर्मॊ धर्मिणाम उपपद्यते\nन कामकारात कामॊ ऽनयः संसेव्यॊ धर्मदर्शिभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 27, + "text": "सर्वभूतेषु यः सम्यग ददात्य अभयदक्षिणाम\nहिंसा रॊषविमुक्तात्मा स वै धर्मेण युज्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 28, + "text": "सर्वभूतानुकम्पी यः सर्वभूतार्जव वरतः\nसर्वभूतात्मभूतश च स वै धर्मेण युज्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 29, + "text": "सर्ववेदेषु वा सनानं सर्वभूतेषु चार्जवम\nउभे एते समे सयाताम आर्जवं वा विशिष्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 30, + "text": "आर्जवं धर्म इत्य आहुर अधर्मॊ जिह्म उच्यते\nआर्जवेनेह संयुक्तॊ नरॊ धर्मेण युज्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 31, + "text": "आर्जवॊ भुवने नित्यं वसत्य अमर संनिधौ\nतस्माद आर्जवनित्यः सयाद य इच्छेद धर्मम आत्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 32, + "text": "कषान्तॊ दान्तॊ जितक्रॊधॊ धर्मभूतॊ ऽविहिंसकः\nधर्मे रतमना नित्यं नरॊ धर्मेण युज्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 33, + "text": "वयपेततन्द्रॊ धर्मात्मा शक्या सत्पथम आश्रितः\nचारित्रपरमॊ बुद्धॊ बरह्मभूयाय कल्पते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 34, + "text": "[उ]\nआश्रमाभिरता देव तापसा ये तपॊधनाः\nदीप्तिमन्तः कया चैव चर्ययाथ भवन्ति ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 35, + "text": "राजानॊ राजपुत्राश च निर्धना वा महाधनाः\nकर्मणा केन भगवन पराप्नुवन्ति महाफलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 36, + "text": "नित्यं सथानम उपागम्य दिव्यचन्दन रूषिताः\nकेन वा कर्मणा देव भवन्ति वनगॊचराः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 37, + "text": "एतं मे संशयं देव तपश्चर्या गतं शुभम\nशंस सर्वम अशेषेण तर्यक्ष तरिपुरनाशन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 38, + "text": "[म]\nउपवासव्रतैर दान्ता अहिंस्राः सत्यवादिनः\nसंसिद्धाः परेत्य गन्धर्वैः सह मॊदन्त्य अनामयाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 39, + "text": "मण्डूकयॊगशयनॊ यथास्थानं यथाविधि\nदीक्षां चरति धर्मात्मा स नागैः सह मॊदते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 40, + "text": "शष्पं मृगमुखॊत्सृष्टं यॊ मृगैः सह सेवते\nदीक्षितॊ वै मुदा युक्तः स गच्छत्य अमरावतीम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 41, + "text": "शैवालं शीर्णपर्णं वा तद वरतॊ यॊ निषेवते\nशीतयॊगवहॊ नित्यं स गच्छेत परमां गतिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 42, + "text": "वायुभक्षॊ ऽमबुभक्षॊ वा फलमूलाशनॊ ऽपि वा\nयक्षेष्व ऐश्वर्यम आधाय मॊदते ऽपसरसां गणैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 43, + "text": "अग्नियॊगवहॊ गरीष्मे विधिदृष्टेन कर्मणा\nचीर्त्वा दवादश वर्षाणि राजा भवति पार्थिवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 44, + "text": "आहारनियमं कृत्वा मुनिर दवादश वार्षिकम\nमरुं संसाध्य यत्नेन राजा भवति पार्थिवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 45, + "text": "सथण्डिले शुद्धम आकाशं परिगृह्य समन्ततः\nपरविश्य च मुदा युक्तॊ दीक्षां दवादश वार्षिकीम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 46, + "text": "सथण्डिलस्य फलान्य आहुर यानानि शयनानि च\nगृहाणि च महार्हाणि चन्द्र शुभ्राणि भामिनि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 47, + "text": "आत्मानम उपजीवन यॊ नियतॊ नियताशनः\nदेहं वानशने तयक्त्वा सस्वर्गं समुपाश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 48, + "text": "आत्मानम उपजीवन यॊ दीक्षां दवादश वार्षिकीम\nतयक्त्वा महार्णवे देहं वारुणं लॊकम अश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 49, + "text": "आत्मानम उपजीवन यॊ दीक्षां दवादश वार्षिकीम\nअश्मना चरणौ भित्त्वा गुह्यकेषु स मॊदते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 50, + "text": "साधयित्वात्मनात्मानं निर्द्वंद्वॊ निष्परिग्रहः\nचीर्त्वा दवादश वर्षाणि दीक्षाम एकां मनॊगताम\nसवग लॊकम अवाप्नॊति देवैश च सह मॊदते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 51, + "text": "आत्मानम उपजीवन यॊ दीक्षां दवादश वार्षिकीम\nहुत्वाग्नौ देहम उत्सृज्य वह्नि लॊके महीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 52, + "text": "यस तु देवि यथान्यायं दीक्षितॊ नियतॊ दविजः\nआत्मन्य आत्मानम आधाय निर्द्वंद्वॊ निष्परिग्रहः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 53, + "text": "चीर्त्वा दवादश वर्षाणि दीक्षाम एकां मनॊगताम\nअरणी सहितं सकन्धे बद्ध्वा गच्छत्य अनावृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 54, + "text": "वीराध्वान मना नित्यं वीरासन रतस तथा\nवीर सथायी च सततं स वीर गतिम आप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 55, + "text": "स शक्र लॊकगॊ नित्यं सर्वकामपुरस्कृतः\nदिव्यपुष्पसमाकीर्णॊ दिव्यचन्दन भूषितः\nसुखं वसति धर्मात्मा दिवि देवगणैः सह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 56, + "text": "वीरलॊकगतॊ वीरॊ वीर यॊगवहः सदा\nसत्त्वस्थः सर्वम उत्सृज्य दीक्षितॊ नियतः शुचिः\nवीराध्वानं परपद्येद यस तस्य लॊकाः सनातनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 130, + "shloka": 57, + "text": "कामगेन विमानेन स वै चरति चछन्दतः\nशक्र लॊकगतः शरीमान मॊदते च निरामयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 1, + "text": "[उ]\nभगवन भग नेत्रघ्न पूष्णॊ दशनपातन\nदक्षक्रतुहर तर्यक्ष संशयॊ मे महान अयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 2, + "text": "चातुर्वर्ण्यं भगवता पूर्वं सृष्टं सवयम्भुवा\nकेन कर्म विपाकेन वैश्यॊ गच्छति शूद्रताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 3, + "text": "वैश्यॊ वा कषत्रियः केन दविजॊ वा कषत्रियॊ भवेत\nपरतिलॊमः कथं देव शक्यॊ धर्मॊ निषेवितुम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 4, + "text": "केन वा कर्मणा विप्रः शूद्रयॊनौ परजायते\nकषत्रियः शूद्र ताम एति केन वा कर्मणा विभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 5, + "text": "एतं मे संशयं देव वद भूतपते ऽनघ\nतरयॊ वर्णाः परकृत्येह कथं बराह्मण्यम आप्नुयुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 6, + "text": "[म]\nबराह्मण्यं देवि दुष्प्रापं निसर्गाद बराह्मणः शुभे\nकषत्रियॊ वैश्यशूद्रौ वा निसर्गाद इति मे मतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 7, + "text": "कर्मणा दुष्कृतेनेह सथानाद भरश्यति वै दविजः\nजयेष्ठं वर्णम अनुप्राप्य तस्माद रक्षेत वै दविजः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 8, + "text": "सथितॊ बराह्मण धर्मेण बराह्मण्यम उपजीवति\nकषत्रियॊ वाथ वैश्यॊ वा बरह्मभूयाय गच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 9, + "text": "यस तु विप्रत्वम उत्सृज्य कषात्रं धर्मं निषेवते\nबराह्मण्यात स परिभ्रष्टः कषत्रयॊनौ परजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 10, + "text": "वैश्यकर्म च यॊ विप्रॊ लॊभमॊहव्यपाश्रयः\nबराह्मण्यं दुर्लभं पराप्य करॊत्य अल्पमतिः सदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 11, + "text": "स दविजॊ वैश्यताम एति वैश्यॊ वा शूद्रताम इयात\nसवधर्मात परच्युतॊ विप्रस ततः शूद्रत्वम आप्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 12, + "text": "तत्रासौ निरयं पराप्तॊ वर्णभ्रष्टॊ बहिष्कृतः\nबरह्मलॊकपरिभ्रष्टः शूद्रः समुपजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 13, + "text": "कषत्रियॊ वा महाभागे वैश्यॊ वा धर्मचारिणि\nसवानि कर्माण्य अपाहाय शूद्र कर्माणि सेवते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 14, + "text": "सथस्थानात स परिभ्रष्टॊ वर्णसंकरतां गतः\nबराह्मणः कषत्रियॊ वैश्यः शूद्रत्वं याति तादृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 15, + "text": "यस तु शुद्धस्वधर्मेण जञानविज्ञानवाञ शुचिः\nधर्मज्ञॊ धर्मनिरतः स धर्मफलम अश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 16, + "text": "इदं चैवापरं देवि बरह्मणा समुदीरितम\nअध्यात्मं नैष्ठिकं सद्भिर धर्मकामैर निषेव्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 17, + "text": "उग्रान्नं गर्हितं देवि गणान्नं शराद्धसूतकम\nघुष्टान्नं गर्हितं देवि देवदेवैर महात्मभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 18, + "text": "शूद्रान्नं गर्हितं देवि देवदेवैर महात्मभिः\nपितामह मुखॊत्सृष्टं परमाणम इति मे मतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 19, + "text": "शूद्रान्नेनावशेषेण जठरे यॊ मरियेत वै\nआहिताग्निस तथा यज्वा स शूद्र गतिभाग भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 20, + "text": "तेन शूद्रान्न शेषेण बरह्म सथानाद अपाकृतः\nबराह्मणः शूद्रताम एति नास्ति तत्र विचारणा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 21, + "text": "यस्यान्नेनावशेषेण जठरे यॊ मरियेत वै\nतां तां यॊनिं वरजेद विप्रॊ यस्यान्नम उपजीवति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 22, + "text": "बराह्मणत्वं शुभं पराप्य दुर्लभं यॊ ऽवमन्यते\nअभॊज्यान्नानि चाश्नाति स दविजत्वात पतेत वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 23, + "text": "सुरापॊ बरह्महा कषुद्रश चौरॊ भग्नव्रतॊ ऽशुचिः\nसवाख्याय वर्जितः पापॊ लुभॊ नैकृतिकः शठः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 24, + "text": "अव्रती वृषली भर्ता कुण्डाशी सॊमविक्रयी\nनिहीन सेवी विप्रॊ हि पतति बरह्मयॊनितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 25, + "text": "गुरु तल्पी गुरु दवेषी गुरु कुत्सा रतिश च यः\nबरह्म दविट चापि पतति बराह्मणॊ बरह्मयॊनितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 26, + "text": "एभिस तु कर्म भिर देवि शुभैर आचरितैस तथा\nशूद्रॊ बराह्मणतां गच्छेद वैश्यः कषत्रियतां वरजेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 27, + "text": "शूद्र कर्माणि सर्वाणि यथान्यायं यथाविधि\nशुश्रूषां परिचर्यां च जयेष्ठे वर्णे परयत्नतः\nकुर्याद अविमनाः शूद्रः सततं सत्पथे सथितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 28, + "text": "दैवतद्विज सत्कर्ता सर्वातिथ्य कृतव्रतः\nऋतुकालाभिगामी च नियतॊ नियताशनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 29, + "text": "चौक्षश चौक्ष जनान्वेषी शेषान्न कृतभॊजनः\nवृथा मांसान्य अभुञ्जानः शूद्रॊ वैश्यत्वम ऋच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 30, + "text": "ऋतवाग अनहंवादी निर्द्वंद्वः शम कॊविदः\nयजते नित्ययज्ञैश च सवाध्यायपरमः शुचिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 31, + "text": "दान्तॊ बराह्मण सत्कर्ता सर्ववर्णबुभूषकः\nगृहस्थ वरतम आतिष्ठन दविकालकृतभॊजनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 32, + "text": "शेषाशी विजिताहारॊ निष्कामॊ निरहं वदः\nअग्निहॊत्रम उपासंश च जुह्वानश च यथाविधि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 33, + "text": "सर्वातिथ्यम उपातिष्ठञ शेषान्न कृतभॊजनः\nतरेताग्निमन्त्रविहितॊ वैश्यॊ बह्वति वै यदि\nस वैश्यः कषत्रियकुले शुचौ महति जायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 34, + "text": "स वैश्यः कषत्रियॊ जातॊ जन्मप्रभृति संस्कृतः\nउपनीतॊ वरतपरॊ दविजॊ भवति सत्कृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 35, + "text": "ददाति यजते यज्ञैः संस्कृतैर आप्तदक्षिणैः\nअधीते सवर्गम अन्विच्छंस तरेताग्निशरणः सदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 36, + "text": "आर्तहस्तप्रदॊ नित्यं परजा धर्मेण पालयन\nसत्यः सत्यानि कुरुते नित्यं यः सुखदर्शनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 37, + "text": "धर्मदण्डॊ न निर्दण्डॊ धर्मकार्यानुशासकः\nयन्त्रितः कार्यकरणे षड्भागकृतलक्षणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 38, + "text": "गराम्यधर्मान न सेवेन सवच्छन्देनार्थ कॊविदः\nऋतुकाले तु धर्मात्मा पत्नीं सेवेत नित्यदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 39, + "text": "सर्वॊपवासी नियतः सवाध्यायपरमः शुचिः\nबहिष्कान्तरिते नित्यं शयानॊ ऽगनिगृहे सदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 40, + "text": "सर्वातिथ्यं तरिवर्गस्य कुर्वाणः सुमनाः सदा\nशूद्राणां चान्न कामानां नित्यं सिद्धम इति बरुवन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 41, + "text": "सवार्थाद वा यदि वा कामान न किं चिद उपलक्षयेत\nपितृदेवातिथि कृते साधनं कुरुते च यः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 42, + "text": "सववेश्मनि यथान्यायम उपास्ते भैक्षम एव च\nतरिकालम अग्निहॊत्रं च जुह्वानॊ वै यथाविधि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 43, + "text": "गॊब्राह्मण हितार्थाय रणे चाभिमुखॊ हतः\nतरेताग्निमन्त्रपूतं वा समाविश्य दविजॊ भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 44, + "text": "जञानविज्ञानसंपन्नः संस्कृतॊ वेदपारगः\nविप्रॊ भवति धर्मात्मा कषत्रियः सवेन कर्मणा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 45, + "text": "एतैः कर्मफलैर देवि नयून जातिकुलॊद्भवः\nशूद्रॊ ऽपय आगमसंपन्नॊ दविजॊ भवति संस्कृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 46, + "text": "बराह्मणॊ वाप्य असद्वृत्तः सर्वसंकरभॊजनः\nबराह्मण्यं पुण्यम उत्सृज्य शूद्रॊ भवति तादृशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 47, + "text": "कर्म भिः शुचिभिर देवि शुद्धात्मा विजितेन्द्रियः\nशूद्रॊ ऽपि दविजवत सेव्य इति बरह्माब्रवीत सवयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 48, + "text": "सवभावकर्म च शुभं यत्र शूद्रे ऽपि तिष्ठति\nविशुद्धः स दविजातिर वै विज्ञेय इति मे मतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 49, + "text": "न यॊनिर नापि संस्कारॊ न शरुतं न च संनतिः\nकारणानि दविजत्वस्य वृत्तम एव तु कारणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 50, + "text": "सर्वॊ ऽयं बराह्मणॊ लॊके वृत्तेन तु विधीयते\nवृत्ते सथितश च सुश्रॊणिब्राह्मणत्वं निगच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 51, + "text": "बराह्मः सवभावः कल्याणि समः सर्वत्र मे मतिः\nनिर्गुणं निर्मलं बरह्म यत्र तिष्ठति स दविजः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 52, + "text": "एते यॊनिफला देवि सथानभागनिदर्शकाः\nसवयं च वरदेनॊक्ता बरह्मणा सृजता परजाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 53, + "text": "बराह्मणॊ हि महत कषेत्रं लॊके चरति पादवत\nयत तत्र बीजं वपति सा कृषिः पारलौकिकी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 54, + "text": "मिताशिना सदा भाव्यं सत्पथालम्बिना सदा\nबराह्म मारम अतिक्रम्य वर्तितव्यं बुभूषता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 55, + "text": "संहिताध्यायिना भाव्यं गृहे वै गृहमेधिना\nनित्यं सवाध्याययुक्तेन दानाध्ययनजीविना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 56, + "text": "एवं भूतॊ हि यॊ विप्रः सततं सत्पथे सथितः\nआहिताग्निर अधीयानॊ बरह्मभूयाय कल्पते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 57, + "text": "बराह्मण्यम एव संप्राप्य रक्षितव्यं यतात्मभिः\nयॊनिप्रतिग्रहादानैः कर्मभिश च शुचिस्मिते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 131, + "shloka": 58, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं यथा शूद्रॊ भवेद दविजः\nबराह्मणॊ वा चयुतॊ धर्माद यथा शूद्रत्वम आप्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 1, + "text": "[उ]\nभगवन सर्वभूतेश सुरासुरनसं कृत\nधर्माधर्मे नृणां देव बरूहि मे संशयं विभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 2, + "text": "कर्मणा मनसा वाचा तरिविधं हि नरः सदा\nबध्यते बन्धनैः पाशैर मुच्यते ऽपय अथ वा पुनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 3, + "text": "केन शीलेन वा देवकर्मणा कीदृशेन वा\nसमाचारैर गुणैर वाक्यैः सवर्गं यान्तीह मानवाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 4, + "text": "[म]\nदेवि धर्मार्थतत्त्वज्ञे सत्यनित्ये दमे रते\nसर्वप्राणि हितः शरश्नः शरूयतां बुद्धिवर्धनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 5, + "text": "सत्यधर्मरताः सन्तः सर्वलिप्सा विवर्जिताः\nनाधर्मेण न धर्मेण बध्यन्ते छिन्नसंशयाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 6, + "text": "परलयॊत्पत्तितत्त्वज्ञाः सर्वज्ञाः समदर्शिनः\nवीतरागा विमुच्यन्ते पुरुषाः सर्वबन्धनैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 7, + "text": "कर्मणा मनसा वाचा ये न हिंसन्ति किं चन\nये न सज्जन्ति कस्मिंश चिद बध्यन्ते ते न कर्मभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 8, + "text": "पराणातिपाताद विरताः शीलवन्तॊ दयान्विताः\nतुल्यद्वेष्यप्रिया दान्ता मुच्यन्ते कर्मबन्धनैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 9, + "text": "सर्वभूतदयावन्तॊ विश्वास्याः सर्वजन्तुषु\nतयक्तहिंसा समाचारास ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 10, + "text": "परस्वे निर्ममा नित्यं परदारविवर्जकाः\nधर्मलब्धार्थ भॊक्तारस ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 11, + "text": "मातृवत सवसृवच चैव नित्यं दुहितृवच च ये\nपरदारेषु वर्तन्ते ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 12, + "text": "सतैन्यान निवृत्ताः सततं संतुष्टाः सवधनेन च\nसवभाग्यान्य उपजीवन्ति ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 13, + "text": "सवदारनिरता ये च ऋतुकालाभिगामिनः\nअग्राम्यसुखभॊगाश च ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 14, + "text": "परदारेषु ये नित्यं चारित्रावृत लॊचनाः\nयतेन्द्रियाः शीलपरास ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 15, + "text": "एष देवकृतॊ मार्गः सेवितव्यः सदा नरैः\nअकषाय कृतश चैव मार्गः सेव्यः सदा बुधैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 16, + "text": "दानधर्मतपॊ युक्तः शीलशौचदयात्मकः\nवृत्त्यर्थं धर्महेतॊर वा सेवितव्यः सदा नरैः\nसवर्गवासम अभीप्सद्भिर न सेव्यस तव अत उत्तरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 17, + "text": "[उ]\nवाचाथ बध्यते येन मुच्यते ऽपय अथ वा पुनः\nतानि कर्माणि मे देव वद भूतपते ऽनघ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 18, + "text": "[म]\nआत्महेतॊः परार्थे वा नर्म हास्याश्रयात तथा\nये मृषा न वदन्तीह ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 19, + "text": "वृत्त्यर्थं धर्महेतॊर वा कामकारात तथैव च\nअनृतं ये न भाषन्ते ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 20, + "text": "शलक्ष्णां वाणीं निराबाधां मधुरां पापवर्जिताम\nसवागतेनाभिभाषन्ते ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 21, + "text": "कटुकां ये न भाषन्ते परुषां निष्ठुरां गिरम\nअपैशुन्य रताः सन्तस ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 22, + "text": "पिशुनां ये न भाषन्ते मित्र भेदकरीं गिरम\nऋतां मैत्रीं परभाषन्ते ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 23, + "text": "वर्जयन्ति सदा सूच्यः परद्रॊहं च मानवाः\nसर्वभूतसमा दान्तास ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 24, + "text": "शठप्रलापाद विरता विरुद्ध परिवर्जकाः\nसौम्य परलापिनॊ नित्यं ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 25, + "text": "न कॊपाद वयाहरन्ते ये वाचं हृदयदारणीम\nसान्त्वं वदन्ति करुद्धापि ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 26, + "text": "एष वाणी कृतॊ देवि धर्मः सेव्यः सदा नरैः\nशुभः सत्यगुणॊ नित्यं वर्जनीया मृषा बुधैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 27, + "text": "[उ]\nमनसा बध्यते येन कर्मणा पुरुषः सदा\nतन मे बरूहि महाभाग देवदेव पिनाक धृक" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 28, + "text": "[म]\nमानसेनेह धर्मेण संयुक्ताः पुरुषाः सदा\nसवर्गं गच्छन्ति कल्याणि तन मे कीर्तयतः शृणु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 29, + "text": "दुष्प्रणीतेन मनसा दुष्प्रणीततराकृतिः\nबध्यते मानवॊ येन शृणु चान्यच छुभानने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 30, + "text": "अरण्ये विजने नयस्तं परस्वं वीक्ष्य ये नराः\nमनसापि न हिंसन्ति ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 31, + "text": "गरामे गृहे वा यद दरव्यं पारक्यं विजने सथितम\nनाभिनन्दन्ति वै नित्यं ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 32, + "text": "तथैव परदारान ये कामवृत्तान रहॊगतान\nमनसापि न हिंसन्ति ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 33, + "text": "शत्रुं मित्रं च ये नित्यं तुल्येन मनसा नराः\nभजन्ति मैत्राः संगम्य ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 34, + "text": "शरुतवन्तॊ दयावन्तः शुचयः सत्यसंगराः\nसवैर अर्थैः परिसंतुष्टास ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 35, + "text": "अवैरा ये तव अनायासा मैत्र चित्तपराः सदा\nसर्वभूतदयावन्तस ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 36, + "text": "शरद्धावन्तॊ दयावन्तश चॊक्षाश चॊक्ष जनप्रियाः\nधर्माधर्मविदॊ नित्यं ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 37, + "text": "शुभानाम अशुभानां च कर्मणां फलसंचये\nविपाकज्ञाश च ये देवि ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 38, + "text": "नयायॊपेता गुणॊपेता देवद्विज पराः सदा\nसमतां समनुप्राप्तास ते नराः सवर्गगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 39, + "text": "शुभैः कर्मफलैर देवि मयैते परिकीर्तिताः\nसवर्गमार्गॊपगा भूयः किम अन्यच छरॊतुम इच्छसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 40, + "text": "[उ]\nमहान मे संशयः कश चिन मर्त्यान परति महेश्वर\nतस्मात तं नैपुणेनाद्य ममाख्यातुं तवम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 41, + "text": "केनायुर लभते दीर्घं कर्मणा पुरुषः परभॊ\nतपसा वापि देवेश केनायुर लभते महत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 42, + "text": "कषीणायुः केन भवति कर्मणा भुवि मानवः\nविपाकं कर्मणां देव वक्तुम अर्हस्य अनिन्दित" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 43, + "text": "अपरे च महाभॊगा मन भॊगास तथापरे\nअकुलीनास तथा चान्ये कुलीनाश च तथापरे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 44, + "text": "दुर्दर्शाः के चिद आभान्ति नराः काष्ठमया इव\nपरिय दर्शास तथा चान्ये दर्शनाद एव मानवाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 45, + "text": "दुष्प्रज्ञाः के चिद आभान्ति के चिद आभान्ति पण्डिताः\nमहाप्रज्ञास तथैवान्ये जञानविज्ञानदर्शिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 46, + "text": "अल्पाबाधास तथा के चिन महाबाधास तथापरे\nदृश्यन्ते पुरुषा देव तन मे शंसितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 47, + "text": "[म]\nहन्त ते ऽहं परवक्ष्यामि देवि कर्मफलॊदयम\nमर्त्यलॊके नराः सर्वे येन सवं भुञ्जते फलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 48, + "text": "पराणातिपाती यॊ रौद्रॊ दण्डहस्तॊद्यतस तथा\nनित्यम उद्यतदण्डश च हन्ति भूतगणान नरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 49, + "text": "निर्दयः सर्वभूतानां नित्यम उद्वेग कारकः\nअपि कीट पिपीलानाम अशरण्यः सुनिर्घृणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 50, + "text": "एवं भूतॊ नरॊ देवि निरयं परतिपद्यते\nविपरीतस तु धर्मात्मा रूपवान अभिजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 51, + "text": "निरयं याति हिंसात्मा याति सवर्गम अहिंसकः\nयातनां निरये रौद्रां स कृच्छ्रां लभते नरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 52, + "text": "अथ चेन निरयात तस्मात समुत्तरति कर्हि चित\nमानुष्यं लभते चापि हीनायुस तत्र जायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 53, + "text": "पापेन कर्मणा देवि बद्धॊहिंसा रतिर नरः\nअप्रियः सर्वभूतानां हीनायुर उपजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 54, + "text": "यस तु शुक्लाभिजातीयः पराणिघात विवर्जकः\nनिक्षिप्तदण्डॊ निर्दण्डॊ न हिनस्ति कदा चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 55, + "text": "न घातयति नॊ हन्ति घनन्तं नैवानुमॊदते\nसर्वभूतेषु स सनेहॊ यथात्मनि तथापरे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 56, + "text": "ईदृशः पुरुषॊत्कर्षॊ देवि देवतम अश्नुते\nउपपन्नान सुखान भॊगान उपाश्नाति मुदा युतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 57, + "text": "अथ चेन मानुषे लॊके कदा चिद उपपद्यते\nतत्र दीर्घायुर उत्पन्नः स नरः सुखम एधते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 132, + "shloka": 58, + "text": "एवं दीर्घायुषां मार्गः सुवृत्तानां सुकर्मणाम\nपराणिहिंसा विमॊक्षेण बरह्मणा समुदीरितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 1, + "text": "[उ]\nकिं शीलाः किं समाचाराः पुरुषाः कैश च कर्मभिः\nसवर्गं समभिपद्यन्ते संप्रदानेन केन वा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 2, + "text": "[म]\nदाता बराह्मण सत्कर्ता दीनान्ध कृपणादिषु\nभक्ष्यभॊज्यान्न पानानां वाससां च परदायकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 3, + "text": "परतिश्रयान सभाः कूपान परपाः पुष्करिणीस तथा\nनैत्यकानि च सर्वाणि किम इच्छकम अतीव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 4, + "text": "आसनं शयनं यानं धनं रत्नं गृहांस तथा\nसस्यजातानि सर्वाणि गाः कषेत्राण्य अथ यॊषितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 5, + "text": "सुप्रतीतमना नित्यं यः परयच्छति मानवः\nएवं भूतॊ मृतॊ देवि देवलॊके ऽभिजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 6, + "text": "तत्रॊष्य सुचिरं कालं भुक्त्वा भॊगान अनुत्तमान\nसहाप्सरॊभिर मुदितॊ रमित्वा नन्दनादिषु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 7, + "text": "तस्मात सवर्गाच चयुतॊ लॊकान मानुषेषूपजायते\nमहाभॊगे कुले देवि धनधान्य समाचिते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 8, + "text": "तत्र कामगुणैः सर्वैः समुपेतॊ मुदा युतः\nमहाभॊगॊ महाकॊशॊ धनी भवति मानवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 9, + "text": "एते देवि महाभॊगाः पराणिनॊ दानशीलिनः\nबरह्मणा वै पुरा परॊक्ताः सर्वस्य परियदर्शनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 10, + "text": "अपरे मानवा देवि परदानकृपणा दविजैः\nयाचिता न परयच्छन्ति विद्यमाने ऽपय अबुद्धयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 11, + "text": "दीनान्ध कृपणान दृष्ट्वा भिक्षुकान अतिथीन अपि\nयाच्यमाना निवर्तन्ते जिह्वा लॊभसमन्विताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 12, + "text": "न धनानि न वासांसि न भॊगान न च काञ्चनम\nन गावॊ नान्न विकृतिं परयच्छन्ति कदा चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 13, + "text": "अप्रवृत्तास तु ये लुब्धा नास्तिका दानवर्जिताः\nएवं भूता नरा देवि निरयं यान्त्य अबुद्धयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 14, + "text": "ते चेन मनुष्यतां यान्ति यदा कालस्य पर्ययात\nधनरिक्ते कुले जन्म लभन्ते सवल्प बुद्धयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 15, + "text": "कषुत्पिपासापरीताश च सर्वभॊग बहिष्कृताः\nनिराशाः सर्वभॊगेभ्यॊ जीवन्त्य अधम जीविकाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 16, + "text": "अल्पभॊग कुले जाता अल्पभॊग रता नराः\nअनेन कर्मणा देवि भवन्त्य अधनिनॊ नराः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 17, + "text": "अपरे सतम्भितॊ नित्यं मानिनः पापतॊ रताः\nआसनार्हस्य ये पीठं न परयच्छन्त्य अचेतसः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 18, + "text": "मार्हार्हस्य च ये मार्गं न यच्छन्त्य अल्पबुद्धयः\nपाद्यार्हस्य च ये पाद्यं न ददत्य अल्पबुद्धयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 19, + "text": "अर्घार्हान न च सत्कारैर अर्चयन्ति यथाविधि\nअर्घ्यम आचमनीयं वा न यच्छन्त्य अल्पबुद्धयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 20, + "text": "गुरुं चाभिगतं परेम्णा गुरुवन न बुभूषते\nअभिमान परवृत्तेन लॊभेन समवस्थिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 21, + "text": "संमान्यांश चावमन्यन्ते वृद्धान परिभवन्ति च\nएवंविधा नरा देवि सर्वे निरयगामिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 22, + "text": "ते वै यदि नरास तस्मान निरयाद उत्तरन्ति वै\nवर्षपूगैस ततॊ जन्म लभन्ते कुत्सिते कुले" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 23, + "text": "शवपाकपुल्कसादीनां कुत्सितानाम अचेतसाम\nकुलेषु तेषु जायन्ते गुरु वृद्धापचायिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 24, + "text": "न सतम्भी नच मानी यॊ देवता दविज पूजकः\nलॊकपूज्यॊ नमस्कर्ता परश्रितॊ मधुरं वदन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 25, + "text": "सर्ववर्णप्रिय करः सर्वभूतहितः सदा\nअद्वेषी सुमुखः शलक्ष्णः सनिग्धवाणी परदः सदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 26, + "text": "सवागतेनैव सर्वेषां भूतानाम अविहिंसकः\nयथार्ह सत्क्रिया पूर्वम अर्चयन्न उपतिष्ठति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 27, + "text": "मार्गार्हाय ददन मार्गं गुरुं गुरुवद अर्चयन\nअतिथिप्रग्रह रतस तथाभ्यागत पूजकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 28, + "text": "एवं भूतॊ नरॊ देवि सवर्गतिं परतिपद्यते\nततॊ मानुषतां पराप्य विशिष्ट कुलजॊ भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 29, + "text": "तत्रासौ विपुलैर भॊगैः सर्वरत्नसमायुतः\nयथार्ह दाता चार्हेषु धर्मचर्या परॊ भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 30, + "text": "संमतः सर्वभूतानां सर्वलॊकनमस्कृतः\nसवकर्मफलम आप्नॊति सवयम एव नरः सदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 31, + "text": "उदात्त कुलजातीय उदात्ताभिजनः सदा\nएष धर्मॊ मया परॊक्तॊ विधात्रा सवयम ईरितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 32, + "text": "यस तु रौद्रसमाचारः सर्वसत्त्वभयंकरः\nहस्ताभ्यां यदि वा पद्भ्यां रज्ज्वा दण्डेन वा पुनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 33, + "text": "लॊष्टैः सतम्भैर उपायैर वा जन्तून बाधति शॊभने\nहिंसार्थं निकृतिप्रज्ञः परॊद्वेजयति चैव ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 34, + "text": "उपक्रामति जन्तूंश च उद्वेग जननः सदा\nएवं शीलसमाचारॊ निरयं परतिपद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 35, + "text": "स चेन मानुषतां गच्छेद यदि कालस्य पर्ययात\nबह्व आबाध परिक्लिष्टे सॊ ऽधमे जायते कुले" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 36, + "text": "लॊकद्वेष्यॊ ऽधमः पुंसां सवयं कर्मकृतैः फलैः\nएष देवि मनुष्येषु बॊद्धव्यॊ जञातिबन्धुषु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 37, + "text": "अपरः सर्वभूतानि दयावान अनुपश्यति\nमैत्र दृष्टिः पितृसमॊ निर्वैरॊ नियतेन्द्रियः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 38, + "text": "नॊद्वेजयति भूतानि न विहिंसयते तथा\nहस्तपादैः सुनियतैर विश्वास्यः सर्वजन्तुषु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 39, + "text": "न रज्ज्वा न च दण्डेन न लॊष्टैर नायुधेन च\nउद्वेजयति भूतानि शलक्ष्णकर्मा दयापरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 40, + "text": "एवं शीलसमाचारः सवर्गे समुपजायते\nतत्रासौ भवने दिव्ये मुदा वसति देववत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 41, + "text": "स चेत कर्म कषयान मर्त्यॊ मनुष्येषूपजायते\nअल्पाबाधॊ निरीतीकः स जातः सुखम एधते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 42, + "text": "सुखभागी निरायासॊ निरुद्वेगः सदा नरः\nएष देवि सतां मार्गॊ बाधा यत्र न विद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 43, + "text": "इमे मनुष्या दृश्यन्ते ऊहापॊह विशारदाः\nजञानविज्ञानसंपन्नाः परज्ञावन्तॊ ऽरथकॊविदाः\nदुष्प्रज्ञाश चापरे देव जञानविज्ञानवर्जिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 44, + "text": "केन कर्म विपाकेन परज्ञावान पुरुषॊ भवेत\nअल्पप्रज्ञॊ विरूपाक्षकथं भवति मानवः\nएतं मे संशयं छिन्द्धि सर्वधर्मविदां वर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 45, + "text": "जात्यन्धाश चापरे देव रॊगार्ताश चापरे तथा\nनराः कलीबाश च दृश्यन्ते कारणं बरूहि तत्र वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 46, + "text": "[म]\nबराह्मणान वेदविदुषः सिद्धान धर्मविदस तथा\nपरिपृच्छन्त्य अहर अहः कुशलाकुशलं तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 47, + "text": "वर्जयन्त्य अशुभं कर्म सेवमानाः शुभं तथा\nलभन्ते सवर्गतिं नित्यम इह लॊके सुखं तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 48, + "text": "स चेन मानुषतां याति मेधावी तत्र जायते\nशरुतं परज्ञानुगं चास्य कल्याणम उपजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 49, + "text": "परदारेषु ये मूढाश चक्षुर दुष्टं परयुञ्जते\nतेन दुष्टस्वभावेन जात्यन्धास ते भवन्ति ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 50, + "text": "मनसा तु परदुष्टेन नग्नां पश्यन्ति ये सत्रियम\nरॊगार्तास ते भवन्तीह नरा दुष्कृतकर्मिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 51, + "text": "ये तु मूढा दुराचारा वियॊनौ मैथुने रताः\nपुरुषेषु सुदुष्प्रज्ञाः कलीबत्वम उपयान्ति ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 52, + "text": "पशूंश च ये बन्धयन्ति ये चैव गुरुतल्पगाः\nपरकीर्णमैथुना ये च कलीबा जायन्ति ते नराः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 53, + "text": "[उ]\nसावद्यं किं नु वै कर्म निरवद्य तथैव च\nशरेयः कुर्वन्न अवाप्नॊति मानवॊ देव सत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 54, + "text": "[म]\nशरेयांसं मार्गम आतिष्ठन सदा यः पृच्छते दविजान\nधर्मान्वेषी गुणाकाङ्क्षी सस्वर्गं समुपाश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 55, + "text": "यदि मानुषतां देवि कदा चित स निगच्छति\nमेधावी धारणा युक्तः पराज्ञस तत्राभिजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 56, + "text": "एष देवि सतां धर्मॊ मन्तव्यॊ भूतिकारकः\nनृणां हितार्थाय तव मया वै समुदाहृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 57, + "text": "[उ]\nअपरे सवल्पविज्ञाना धर्मविद्वेषिणॊ नराः\nबराह्मणान वेदविदुषॊ नेच्छन्ति परिसर्पितुम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 58, + "text": "वरतवन्तॊ नराः के चिच छरद्धा दमपरायणाः\nअव्रता भरष्टनियमास तथान्ये राक्षसॊपमाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 59, + "text": "यज्वानश च तथैवान्ये निर्हॊमाश च तथापरे\nकेन कर्म विपाकेन भवन्तीह वदस्व मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 60, + "text": "[म]\nआगमाल लॊकधर्माणां मर्यादाः पूर्वनिर्मिताः\nपरामाण्येनानुवर्तन्ते दृश्यन्ते हि दृढव्रताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 61, + "text": "अधर्मं धर्मम इत्य आहुर ये च मॊहवशं गताः\nअव्रता नष्टमर्यादास ते परॊक्ता बरह्मराक्षसाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 62, + "text": "ते चेत कालकृतॊद्यॊगात संभवन्तीह मानुषाः\nनिर्हॊमा निर्वषट्कारास ते भवन्ति नराधमाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 133, + "shloka": 63, + "text": "एष देवि मया सर्वः संशयच छेदनाय ते\nकुशलाकुशलॊ नॄणां वयाख्यातॊ धर्मसागरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 1, + "text": "[म]\nपरावरज्ञे धर्मज्ञे तपॊवननिवासिनि\nसाध्वि सुभ्रु सुकेशान्ते हिमवत्पर्वतात्मजे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 2, + "text": "दक्षे शम दमॊपेते निर्ममे धर्मचारिणि\nपृच्छामि तवां वरारॊहे पृष्टा वद ममेप्षितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 3, + "text": "सावित्री बरह्मणः साध्वी कौशिकस्य शची सती\nमार्तण्डजस्य धूमॊर्णा ऋद्धिर वैश्रवणस्य च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 4, + "text": "वरुणस्य ततॊ गौरी सूर्यस्य च सुवर्चला\nरॊहिणी शशिनः साध्वी सवाहा चैव विभावसॊः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 5, + "text": "अदितिः कश्यपस्याथ सर्वास ताः पतिदेवताः\nपृष्टाश चॊपासिताश चैव तास तवया देवि नित्यशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 6, + "text": "तेन तवां परिपृच्छामि धर्मज्ञे धर्मवादिनि\nसत्री धर्मं शरॊतुम इच्छामि तवयॊदाहृतम आदितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 7, + "text": "सहधर्मचरी मे तवं समशीला समव्रता\nसमानसार वीर्या च तपस तीव्रं कृतं च ते\nतवया हय उक्तॊ विशेषेण परणाणत्वम उपैष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 8, + "text": "सत्रियश चैव विशेषेण सत्रीजनस्य गतिः सदा\nगौर गां गच्छति सुश्रॊणिलॊकेष एषा सथितिः सदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 9, + "text": "मम चार्धं शरीरस्य मम चार्धाद विनिः सृता\nसुरकार्यकरी च तवं लॊकसंतान कारिणी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 10, + "text": "तव सर्वः सुविदितः सत्री धर्मः शाश्वतः शुभे\nतस्माद अशेषतॊ बरूहि सत्री धर्मं विस्तरेण मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 11, + "text": "[उ]\nभगवन सर्वभूतेश भूतभव्य भवॊद्भव\nतवत परभावाद इयं देव वाक चैव परतिभाति मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 12, + "text": "इमास तु नद्यॊ देवेश सर्वतीर्थॊदकैर युताः\nउपस्पर्शन हेतॊस तवा समीपस्था उपासते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 13, + "text": "एताभिः सह संमन्त्र्य परवक्ष्याम्य अनुपूर्वशः\nपरभवन यॊ ऽनहंवादी स वै पुरुष उच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 14, + "text": "सत्री च भूतेश सततं सत्रियम एवानुधावति\nमया संमानिताश चैव भविष्यन्ति सरिद वराः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 15, + "text": "एषा सरस्वती पुण्या नदीनाम उत्तमा नदी\nपरथमा सर्वसरितां नदी सागरगामिनी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 16, + "text": "विपाशा च वितस्ता च चन्द्र भागा इरावती\nशतद्रुर देविका सिन्धुः कौशिकी गॊमती तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 17, + "text": "तथा देव नदी चेयं सर्वतीर्थाभिसंवृता\nगगनाद गां गता देवी गङ्गा सर्वसरिद्वरा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 18, + "text": "इत्य उक्त्वा देवदेवस्य पत्नी धर्मभृतां वरा\nसमितपूर्वम इवाभाष्य सर्वास ताः सरितस तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 19, + "text": "अपृच्छद देवमहिषी सत्री धर्मं धर्मवत्सला\nसत्री धर्मकुशलास ता वै गङ्गाद्याः सरितां वराः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 20, + "text": "अयं भगवता दत्तः परश्नः सत्री धर्मसंश्रितः\nतं तु संमन्त्र्य युष्माभिर वक्तुम इच्छामि शंकरे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 21, + "text": "न चैकसाध्यं पश्यामि विज्ञानं भुवि कस्य चित\nदिवि वा सागरगमास तेन वॊ मानयाम्य अहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 22, + "text": "[भ]\nएवं सर्वाः सरिच्छ्रेष्ठाः पृष्टाः पुण्यतमाः शिवाः\nततॊ देव नदी गङ्गा नियुक्ता परतिपूज्य ताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 23, + "text": "बह्वीभिर बुद्धिभिः सफीता सत्री धर्मज्ञा शुचिस्मिता\nशैलराजसुतां देवीं पुण्या पापापहां शिवाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 24, + "text": "बुद्ध्या विनयसंपन्ना सर्वज्ञानविशारदा\nस समितं बहु बुद्ध्याढ्या गङ्गा वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 25, + "text": "धन्याः समॊ ऽनुगृहीताः समॊ देवि धर्मपरायणा\nया तवं सर्वजगन मान्या नदीर मानयसे ऽनघे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 26, + "text": "परभवन पृच्छते यॊ हि संमानयति वा पुनः\nनूनं जनम अदुष्टात्मा पण्डिताख्यां स गच्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 27, + "text": "जञानविज्ञानसंपन्नान ऊहापॊह विशारदान\nपरवक्तॄन पृच्छते यॊ ऽनयान स वै ना पदम अर्च्छति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 28, + "text": "अन्यथा बहु बुद्ध्याढ्यॊ वाक्यं वदति संसदि\nअन्यथैव हय अहं मानी दुर्बलं वदते वचः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 29, + "text": "दिव्यज्ञाने दिवि शरेष्ठे दिव्यपुण्ये सदॊत्थिते\nतवम एवार्हसि नॊ देवि सत्री धर्मम अनुशासितुम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 30, + "text": "[भ]\nततः साराधिता देवी गङ्गया बहुभिर गुणैः\nपराह सर्वम अशेषेण सत्री धर्मं सुरसुन्दरी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 31, + "text": "सत्री धर्मॊ मां परति यथा परतिभाति यथाविधि\nतम अहं कीर्तयिष्यामि तथैव परथितॊ भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 32, + "text": "सत्री धर्मः पूर्व एवायं विवाहे बन्धुभिः कृतः\nसहधर्मचरी भर्तुर भवत्य अग्निसमीपतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 33, + "text": "सुस्वभावा सुवचना सुवृत्ता सुखदर्शना\nअनन्यचित्तसु मुखी भर्तुः सा धर्मचारिणी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 34, + "text": "सा भवेद धर्मपरमा सा भवेद धर्मभागिणी\nदेव वत्स ततं साध्वी या भर्तारं परपश्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 35, + "text": "शुश्रूषां परिचारं च देववद या करॊति च\nनान्यभावा हय अविमनाः सुव्रता सुखदर्शना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 36, + "text": "पुत्र वक्त्रम इवाभीक्ष्णं भर्तुर वदनम ईक्षते\nया साध्वी नियताचारा सा भवेद धर्मचारिणी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 37, + "text": "शरुत्वा दम्पति धर्मं वै सहधर्मकृतं शुभम\nअनन्यचित्ता सुमुखी भर्तुः सा धर्मचारिणी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 38, + "text": "परुषाण्य अपि चॊक्ता या दृष्टा वा करूर चक्षुषा\nसुप्रसन्नमुखी भर्तुर या नारी सा पतिव्रता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 39, + "text": "न चन्द्रसूर्यौ न तरुं पुंनाम्नॊ या निरीक्षते\nभर्तृवर्जं वरारॊहा सा भवेद धर्मचारिणी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 40, + "text": "दरिद्रं वयाधितं दीनम अध्वना परिकर्शितम\nपतिं पुत्रम इवॊपास्ते सा नारी धर्मभागिनी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 41, + "text": "या नारी परयता दक्षा या नारी पुत्रिणी भवेत\nपतिप्रिया पतिप्राणा सा नारी धर्मभागिनी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 42, + "text": "शुश्रूषां परिचर्यां च करॊत्य अविमनाः सदा\nसुप्रतीता विनीता च सा नारी धर्मभागिनी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 43, + "text": "न कामेषु न भॊगेषु नैश्वर्ये न सुखे तथा\nसपृहा यस्या यथा पत्यौ सा नारी धर्मभागिनी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 44, + "text": "कल्यॊत्थान रता नित्यं गुरुशुश्रूषणे रता\nसुसंमृष्टक्षया चैव गॊशकृत कृतलेपना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 45, + "text": "अग्निकार्यपरा नित्यं सदा पुष्पबलि परदा\nदेवतातिथिभृत्यानां निरुप्य पतिना सह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 46, + "text": "शेषान्नम उपभुञ्जाना यथान्यायं यथाविधि\nतुष्टपुष्टजना नित्यं नारी धर्मेण युज्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 47, + "text": "शवश्रू शवशुरयॊः पादौ तॊषयन्ती गुणान्विता\nमाता पितृपरा नित्यं या नारी सा तपॊधना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 48, + "text": "बराह्मणान दुर्बलानाथान दीनान्ध कृपणांस तथा\nबिभर्त्य अन्नेन या नारी सा पतिव्रतभागिनी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 49, + "text": "वरतं चरति या नित्यं दुश्चरं लभु सत्त्वया\nपतिचित्ता पतिहिता सा पतिव्रतभागिनी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 50, + "text": "पुण्यम एतत तपश चैव सवर्गश चैष सनातनः\nया नारी भर्तृपरमा भवेद भर्तृव्रता शिवा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 51, + "text": "पतिर हि देवॊ नारीणां पतिर बन्धुः पतिर गतिः\nपत्या समा गतिर नास्ति दैवतं वा यथा पतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 52, + "text": "पतिप्रसादः सवर्गॊ वा तुल्यॊ नार्या न वा भवेत\nअहं सवर्गं न हीच्छेयं तवय्य अप्रीते महेश्वरे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 53, + "text": "यद्य अकार्यम अधर्मं वा यदि वा पराणनाशनम\nपतिर बरूयाद दरिद्रॊ वा वयाधितॊ वा कथं चन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 54, + "text": "आपन्नॊ रिपुसंस्थॊ वा बरह्मशापार्दितॊ ऽपि वा\nआपद धर्मान अनुप्रेक्ष्य तत कार्यम अविशङ्कया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 55, + "text": "एष देव मया परॊक्तः सत्री धर्मॊ वचनात तव\nया तव एवं भाविनी नारी सा भवेद धर्मभागिनी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 56, + "text": "[भ]\nइत्य उक्तः स तु देवेशः परतिपूज्य गिरेः सुताम\nलॊकान विसर्जयाम आस सर्वैर अनुचरैः सह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 134, + "shloka": 57, + "text": "ततॊ ययुर भूतगणाः सरितश च यथागतम\nगन्धर्वाप्सरसश चैव परणम्य शिरसा भवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nशरुत्वा धर्मान अशेषेण पावनानि च सर्वशः\nयुधिष्ठिरः शांतनवं पुनर एवाभ्यभाषत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 2, + "text": "किम एकं दैवतं लॊके किं वाप्य एकं परायणम\nसतुवन्तः कं कम अर्चन्तः पराप्नुयुर मानवाः शुभम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 3, + "text": "कॊ धर्मः सर्वधर्माणां भवतः परमॊ मतः\nकिं जपन मुच्यते जन्तु जन्म संसारबन्धनात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 4, + "text": "[भ]\nजगत परभुं देवदेवम अनन्तं पुरुषॊत्तमम\nसतुवन नाम सहस्रेण पुरुषः सततॊत्थितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 5, + "text": "तम एव चार्चयन नित्यं भक्त्या पुरुषम अव्ययम\nधयायन सतुवन नमस्यंश च यजमानस तम एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 6, + "text": "अनादि निधनं विष्णुं सर्वलॊकमहेश्वरम\nलॊकाध्यक्षं सतुवन नित्यं सर्वदुःखातिगॊ भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 7, + "text": "बरह्मण्यं सर्वधर्मज्ञं लॊकानां कीर्तिवर्धनम\nलॊकनाथं महद भूतं सर्वभूतभवॊद्भवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 8, + "text": "एष मे सर्वधर्माणां धर्मॊ ऽधिकतमॊ मतः\nयद भक्त्या पुण्डरीकाक्षं सतवैर अर्चेन नरः सदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 9, + "text": "परमं यॊ महत तेजः परमं यॊ महत तपः\nपरमं यॊ महद बरह्म परमं यः परायणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 10, + "text": "पवित्राणां पवित्रं यॊ मङ्गलानां च मङ्गलम\nदैवतं देवतानां च भूतानां यॊ ऽवययः पिता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 11, + "text": "यतः सर्वाणि भूतानि भवन्त्य आदि युगागमे\nयस्मिंश च परलयं यान्ति पुनर एव युगक्षये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 12, + "text": "तस्य लॊकप्रधानस्य जगन नाथस्य भूपते\nविष्णॊर नाम सहस्रं मे शृणु पापभयापहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 13, + "text": "यानि नामानि गौणानि विख्यातानि महात्मनः\nऋषिभिः परिगीतानि तानि वक्ष्यामि भूतये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 14, + "text": "विश्वं विष्णुर वषट्कारॊ भूतभव्य भवत परभुः\nभूतकृद भूतभृद भावॊ भूतात्मा भूतभावनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 15, + "text": "पूतात्मा परमात्मा च मुक्तानां परमा गतिः\nअव्ययः पुरुषः साक्षी कषेत्रज्ञॊ ऽकषर एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 16, + "text": "यॊगॊ यॊगविदां नेता परधानपुरुषेश्वरः\nनारसिंह वपुः शरीमान केशवः पुरुषॊत्तमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 17, + "text": "सर्वः शर्वः शिवः सथाणुर भूतादिर निधिर अव्ययः\nसंभवॊ भावनॊ भर्ता परभवः परभुर ईश्वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 18, + "text": "सवयम्भूः संभुर आदित्यः पुष्कराक्षॊ महास्वनः\nअनादि निधनॊ धाता विधाता धातुर उत्तमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 19, + "text": "अप्रमेयॊ हृषीकेशः पद्मनाभॊ ऽमरप्रभुः\nविश्वकर्मा मनुस तवष्टा सथविष्ठः सथविरॊ धरुवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 20, + "text": "अग्राह्यः शाश्वतः कृष्णॊ लॊहिताक्षः परतर्दनः\nपरभूतस तरिककुब धाम पवित्रं मङ्गलं परम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 21, + "text": "ईशानः पराणदः पराणॊ जयेष्ठः शरेष्ठः परजापतिः\nहिरण्यगर्भॊ भूगर्भॊ माधवॊ मधुसूदनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 22, + "text": "ईश्वरॊ विक्रमी धन्वी मेधावी विक्रमः करमः\nअनुत्तमॊ दुराधर्षः कृतज्ञः कृतिर आत्मवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 23, + "text": "सुरेशः शरणं शर्म विश्वरेताः परजा भवः\nअहः संवत्सरॊ वयालः परत्ययः सर्वदर्शनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 24, + "text": "अजः सर्वेश्वरः सिद्धः सिद्धिः सर्वादिर अच्युतः\nवृषा कपिर अमेयात्मा सर्वयॊगविनिःसृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 25, + "text": "वरुर वसु मनाः सत्यः समात्मा संमितः समः\nअमॊघः पुण्डरीकाक्षॊ वृषकर्मा वृषाकृतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 26, + "text": "रुद्रॊ बहु शिरा बभ्रुर विश्वयॊनिः शुचि शरवाः\nअमृतः शाश्वतः सथाणुर वरारॊहॊ महातपाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 27, + "text": "सर्वगः सर्वविद भानुर विष्वक्सेनॊ जनार्दनः\nवेदॊ वेदविद अव्यङ्गॊ वेदाङ्गॊ वेदवित कविः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 28, + "text": "लॊकाध्यक्षः सुराध्यक्षॊ धर्माध्यक्षः कृताकृतः\nचतुरात्मा चतुर्व्यूहश चतुर्दंष्ट्रश चतुर्भुजः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 29, + "text": "भराजिष्णुर भॊजनं भॊक्ता सहिष्णुर जगद आदिजः\nअनघॊ विजयॊ जेता विश्वयॊनिः पुनर वसुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 30, + "text": "उपेन्द्रॊ वामनः परंशुर अमॊघः शुचिर ऊर्जितः\nअतीन्द्रः संग्रहः सर्गॊ धृतात्मा नियमॊ यमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 31, + "text": "वेद्यॊ वैद्यः सदा यॊगी वीरहा माधवॊ मधुः\nअतीन्द्रियॊ महामायॊ महॊत्साहॊ महाबलः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 32, + "text": "महाबुद्धिर महावीर्यॊ महाशक्तिर महाद्युतिः\nअनिर्देश्य वपु शरीमान अमेयात्मा महाद्रिधृक" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 33, + "text": "महेष्वासॊ मही भर्ता शरीनिवासः सतां गतिः\nअनिरुद्धः सुरानन्दॊ गॊविन्दॊ गॊविदां पतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 34, + "text": "मरीचिर दमनॊ हंसः सुपर्णॊ भुजगॊत्तमः\nहिरण्यनाभः सुतपाः पद्मनाभ परजापतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 35, + "text": "अमृत्युः सर्वदृक सिंहः संधाता संधिमान सथिरः\nअजॊ दुर्मर्षणः शास्ता विश्रुतात्मा सुरारिहा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 36, + "text": "गुरुर गुरुतमॊ धाम सत्यः सत्यपराक्रमः\nनिमिषॊ ऽनिमिषः सरग्वी वाचस्पतिर उदारधीः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 37, + "text": "अग्रणीर गरामणीः शरीमान नयायॊ नेता समीरणः\nसहस्रमूर्ध विश्वात्मा सहस्राक्षः सहस्रपात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 38, + "text": "आवर्तनॊ निवृत्तात्मा संवृतः संप्रमर्दनः\nअहः संवर्तकॊ वह्निर अनिलॊ धरणीधरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 39, + "text": "सुप्रसादः परसन्नात्मा विश्वधृग विश्वभुग विभुः\nसत्कर्ता सत्कृतः साधुर जह्नुर नारायणॊ नरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 40, + "text": "असंख्येयॊ ऽपरमेयात्मा विशिष्टः शिष्टकृच छुचिः\nसिद्धार्थः सिद्धसंकल्पः सिद्धिदः सिद्धिसाधनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 41, + "text": "वृषाही वृषभॊ विष्णुर वृषपर्वा वृषॊदरः\nवर्धनॊ वर्धमानश च विविक्तः शरुतिसागरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 42, + "text": "सुभुजॊ दुर्धरॊ वाग्मी महेन्द्रॊ वसुदॊ वसुः\nनैकरूपॊ बृहद रूपः शिपिविष्टः परकाशनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 43, + "text": "ओजस तेजॊ दयुतिधरः परकाशात्मा परतापनः\nऋद्धः सपष्टाक्षरॊ मन्त्रश चन्द्रांशुर भास्करद्युतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 44, + "text": "अमृताश्मूद्भवॊ भानुः शशबिन्दुः सुरेश्वरः\nऔषधं जगतः सेतुः सत्यधर्मपराक्रमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 45, + "text": "भूतभव्य भवन नाथः पवनः पावनॊ ऽनिलः\nकामहा कामकृत कान्तः कामः कामप्रदः परभुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 46, + "text": "युगादि कृद युगावर्तॊ नैकमायॊ महाशनः\nअदृश्यॊ वयक्तरूपश च सहस्रजिद अनन्तजित" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 47, + "text": "इष्टॊ विशिष्टः शिष्टेष्टः शिखण्डी नहुषॊ वृषः\nकरॊधहा करॊधकृत कर्ता विश्वबाहुर महीधरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 48, + "text": "अच्युतः परथितः पराणः पराणदॊ वासवानुजः\nअपां निधिर अधिष्ठानम अप्रमत्तः परतिष्ठितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 49, + "text": "सकन्दः सकन्द धरॊ धुर्यॊ वरदॊ वायुवाहनः\nवासुदेवॊ बृहद भानुर आदिदेवः पुरंदरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 50, + "text": "अशॊकस तारणस तारः शूरः शौरिर जनेश्वरः\nअनुकूलः शतावर्तः पद्मी पद्मनिभेक्षणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 51, + "text": "पद्मनाभॊ ऽरविन्दाक्षः पद्मगर्भः शरीरभृत\nमहर्द्धिर ऋद्धॊ वृद्धात्मा महाक्षॊ गरुडध्वजः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 52, + "text": "अतुलः शरभॊ भीमः समयज्ञॊ हविर हरिः\nसर्वलक्षणलक्षण्यॊ लक्ष्मीवान समितिंजयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 53, + "text": "विक्षरॊ रॊहितॊ मार्गॊ हेतुर दामॊदरः सहः\nमहीधरॊ महाभागॊ वेगवान अमिताशनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 54, + "text": "उद्भवः कषॊभणॊ देवः शरीगर्भः परमेश्वरः\nकरणं कारणं कर्ता विकर्ता गहने गुहः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 55, + "text": "वयवसायॊ वयवस्थानः संस्थानः सथानदॊ धरुवः\nपरर्द्धिः परमः सपष्टस तुष्टः पुष्टः शुभेक्षणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 56, + "text": "रामॊ विरामॊ विरतॊ मार्गॊ नेयॊ नयॊ ऽनयः\nवीरः शक्तिमतां शरेष्ठॊ धर्मॊ धर्मविद उत्तमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 57, + "text": "वैकुण्ठः पुरुषः पराणः पराणदः परणवः पृथुः\nहिरण्यगर्भः शत्रुघ्नॊ वयाप्तॊ वायुर अधॊक्षजः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 58, + "text": "ऋतुः सुदर्शनः कालः परमेष्ठी परिग्रहः\nउग्रः संवत्सरॊ दक्षॊ विश्रामॊ विश्वदक्षिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 59, + "text": "विस्तारः सथावरः सथाणुः परमाणं बीजम अव्ययम\nअर्थॊ ऽनर्थॊ महाकॊशॊ महाभॊगॊ महाधनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 60, + "text": "अनिर्विण्णः सथविष्ठॊ भूर धर्मयूपॊ महामखः\nनक्षत्रनेमिर नक्षत्री कषमः कषामः समीहनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 61, + "text": "यज्ञ इज्यॊ महेज्यश च करतुः सत्रं सतां गतिः\nसर्वदर्शी विमुक्तात्मा सर्वज्ञॊ जञानम उत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 62, + "text": "सुव्रतः सुमुखः सूक्ष्मः सुघॊषः सुखदः सुहृत\nमनॊहरॊ जितक्रॊधॊ वीरबाहुर विदारणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 63, + "text": "सवापनः सववशॊ वयापी नैकात्मा नैककर्मकृत\nवत्सरॊ वत्सलॊ वत्सी रत्नगर्भॊ धनेश्वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 64, + "text": "धर्मगुब धर्मकृद धर्मी सद असत कषरम अक्षरम\nअविज्ञाता सहस्रांशुर विधाता कृतलक्षणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 65, + "text": "गभस्तिनेमिः सत्त्वस्थः सिंहॊ भूतमहेश्वरः\nआदिदेवॊ महादेवॊ देवेशॊ देवभृद गुरुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 66, + "text": "उत्तरॊ गॊपतिर गॊप्ता जञानगम्यः पुरातनः\nशरीरभूतभृद भॊक्ता कपीन्द्रॊ भूरिदक्षिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 67, + "text": "सॊमपॊ ऽमृतपः सॊमः पुरुजित पुरु सत्तमः\nविनयॊ जयः सत्यसंधॊ दाशार्हः सात्वतां पतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 68, + "text": "जीवॊ विनयिता साक्षी मुकुन्दॊ ऽमितविक्रमः\nअम्भॊनिधिर अनन्तात्मा महॊदधि शयॊ ऽनतकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 69, + "text": "अजॊ महार्हः सवाभाव्यॊ जितामित्रः परमॊदनः\nआनन्दॊ नन्दनॊ नन्दः सत्यधर्मा तरिविक्रमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 70, + "text": "महर्षिः कपिलाचार्यः कृतज्ञॊ मेदिनी पतिः\nतरिपदस तरिदशाध्यक्षॊ महाशृङ्गः कृतान्तकृत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 71, + "text": "महावराहॊ गॊविन्दः सुषेणः कनकाङ्गदी\nगुह्यॊ गभीरॊ गहनॊ गुप्तश चक्रगदाधरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 72, + "text": "वेधाः सवाङ्गॊ ऽजितः कृष्णॊ दृढः संकर्षणॊ ऽचयुतः\nवरुणॊ वारुणॊ वृक्षः पुष्कराक्षॊ महामनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 73, + "text": "भगवान भगहा नन्दी वनमाली हलायुधः\nआदित्यॊ जयॊतिर आदित्यः सहिष्णुर गतिसत्तमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 74, + "text": "सुधन्वा खण्ड परशुर दारुणॊ दरविण परदः\nदिवः सपृक सर्वदृग वयासॊ वाचस्पतिर अयॊनिजः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 75, + "text": "तरिसामा सामगः साम निर्वाणं भेषजं भिषक\nसंन्यासकृच छमः शान्तॊ निष्ठा शान्तिः परायणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 76, + "text": "शुभाङ्गः शान्तिदः सरष्टा कुमुदः कुवले शयः\nगॊहितॊ गॊपतिर गॊप्ता वृषभाक्षॊ वृषप्रियः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 77, + "text": "अनिवर्ती निवृत्तात्मा संक्षेप्ता कषेमकृच छिवः\nशरीवत्स वक्षाः शरीवासः शरीपतिः शरीमतां वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 78, + "text": "शरीदः शरीशः शरीनिवासः शरीनिधिः शरीविभावनः\nशरीधरः शरीकरः शरेयः शरीमाँल लॊकत्रयाश्रयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 79, + "text": "सवक्षः सवङ्गः शतानन्दॊ नन्दिर जयॊतिर गणेश्वरः\nविजितात्मा विधेयात्मा सत्कीर्तिश छिन्नसंशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 80, + "text": "उदीर्णः सर्वतश चक्षुर अनीशः शाश्वतः सथिरः\nभूशयॊ भूषणॊ भूतिर विशॊकः शॊकनाशनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 81, + "text": "अर्चिष्मान अर्चितः कुम्भॊ विशुद्धात्मा विशॊधनः\nअनिरुद्धॊ ऽपरतिरथः परद्युम्नॊ ऽमितविक्रमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 82, + "text": "कालनेमि निहा वीरः शूरः शौरिर जनेश्वरः\nतरिलॊकात्मा तरिलॊकेशः केशवः केशिहा हरिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 83, + "text": "कामदेवः कामपालः कामी कान्तः कृतागमः\nअनिर्देश्य वपुर विष्णुर वीरॊ ऽनन्तॊ धनंजयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 84, + "text": "बरह्मण्यॊ बरह्मकृद बरह्मा बरह्म बरह्म विवर्धनः\nबरह्मविद बराह्मणॊ बराह्मी बरह्मज्ञॊ बराह्मण परियः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 85, + "text": "महाक्रमॊ महाकर्मा महातेजा महॊरगः\nमहाक्रतुर महायज्ञ्वा महायज्ञॊ महाहविः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 86, + "text": "सतव्यः सतवप्रियः सतॊत्रं सतुतिः सतॊता रणप्रियः\nपूर्णः पूरयिता पुण्यः पुण्यकीर्तिर अनामयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 87, + "text": "मनॊजवस तीर्थकरॊ वसु रेता वसु परदः\nवसु परदॊ वासुदेवॊ वसुर वसु मना हविः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 88, + "text": "सद्गतिः सत्कृतिः सत्ता सद्भूतिः सत परायणः\nशूरसेनॊ यदुश्रेष्ठः सन्निवासः सुयामुनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 89, + "text": "भूतावासॊ वासुदेवॊ सर्वासु निलयॊ ऽनलः\nदर्पहा दर्पदॊ दृप्तॊ दुर्धरॊ ऽथापराजितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 90, + "text": "विश्वमूर्तिर महामूर्तिर दीप्तमूर्तिर अमूर्तिमान\nअनेकमूर्तिर अव्यक्तः शतमूर्तिः शताननः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 91, + "text": "एकॊ नैकः सवः कः किं यत तत पदम अनुत्तमम\nलॊकबन्धुर लॊकनाथॊ माधवॊ भक्त वत्सलः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 92, + "text": "सुवर्णवर्णॊ हेमाङ्गॊ वराङ्गश चन्दनाङ्गदी\nवीरहा विषमः शूण्यॊ घृताशीर अचलश चलः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 93, + "text": "अमानी मानदॊ मान्यॊ लॊकस्वामी तरिलॊकधृक\nसुमेधा मेधजॊ धन्यः सत्यमेधा धराधरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 94, + "text": "तेजॊ वृषॊ दयुतिधरः सर्वशस्त्रभृतां वरः\nपरग्रहॊ निग्रहॊ ऽवयग्रॊ नैकशृङ्गॊ गदाग्रजः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 95, + "text": "चतुर्मूर्तिश चतुर्बाहुश चतुर्व्यूहश चतुर्गतिः\nचतुरात्मा चतुर्भावश चतुर्वेदविद एकपात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 96, + "text": "समावर्तॊ निवृत्तात्मा दुर्जयॊ दुरतिक्रमः\nदुर्लभॊ दुर्गमॊ दुर्गॊ दुरावासॊ दुरारिहा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 97, + "text": "शुभाङ्गॊ लॊकसारङ्गः सुतन्तुस तन्तुवर्धनः\nइन्द्रकर्मा महाकर्मा कृतकर्मा कृतागमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 98, + "text": "उद्भवः सुन्दरः सुन्दॊ रत्ननाभः सुलॊचनः\nअर्कॊ वाजसनः शृङ्गी जयन्तः सर्वविज जयी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 99, + "text": "सुवर्णबिन्दुर अक्षॊभ्यः सर्ववाग ईश्वरेश्वरः\nमहाह्रदॊ महागर्तॊ महाभूतॊ महानिधिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 100, + "text": "कुमुदः कुंदरः कुन्दः पर्जन्यः पवनॊ ऽनिलः\nअमृतांशॊ ऽमृतवपुः सर्वज्ञः सर्वतॊ मुखः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 101, + "text": "सुलभः सुव्रतः सिद्धः शत्रुजीच छत्रुतापनः\nनयग्रॊधॊदुम्बरॊ ऽशवत्थश चाणूरान्ध्र निषूदनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 102, + "text": "सहस्रार्चिः सप्त जिह्वः सप्तैधाः सप्त वाहनः\nअमूर्तिर अनघॊ ऽचिन्त्यॊ भयकृद भयनाशनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 103, + "text": "अणुर बृहत कृशः सथूलॊ गुणभृन निर्गुणॊ महान\nअधृतः सवधृतः सवास्यः पराग्वंशॊ वंशवर्धनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 104, + "text": "भारभृत कथितॊ यॊगी यॊगीशः सर्वकामदः\nआश्रमः शरमणः कषामः सुपर्णॊ वायुवाहनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 105, + "text": "धनुर्धरॊ धनुर्वेदॊ दण्डॊ दमयिता दमः\nअपराजितः सर्वसहॊ नियन्ता नियमॊ यमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 106, + "text": "सत्त्ववान सात्त्विकः सत्यः सत्यधर्मपरायणः\nअभिप्रायः परियार्हॊ ऽरहः परियकृत परीतिवर्धनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 107, + "text": "विहायस गतिर जयॊतिः सुरुचिर हुतभुग विभुः\nरविर विरॊचनः सूर्यः सविता रविलॊचनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 108, + "text": "अनन्तॊ हुतभुग भॊक्ता सुखदॊ नैकदॊ ऽगरजः\nअनिर्विण्णः सदामर्षी लॊकाधिष्ठानम अद्भुतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 109, + "text": "सनात सनातन तमः कपिलः कपिर अव्ययः\nसवस्तिदः सवस्तिकृत सवस्ति सवस्तिभुक सवस्ति दक्षिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 110, + "text": "अरौद्रः कुण्डली चक्री विक्रम्य ऊर्जितशासनः\nशब्दातिगः शब्दसहः शिशिरः शर्वरी करः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 111, + "text": "अक्रूरः पेशलॊ दक्षॊ दक्षिणः कषमिणां वरः\nविद्वत्तमॊ वीतभयः पुण्यश्रवण कीर्तनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 112, + "text": "उत्तारणॊ दुष्कृतिहा पुण्यॊ दुःस्वप्ननाशनः\nवीरहा रक्षणः सन्तॊ जीवनः पर्यवस्थितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 113, + "text": "अनन्तरूपॊ ऽनन्त शरीर जितमन्युर भयापहः\nचतुरस्रॊ गभीरात्मा विदिशॊ वयादिशॊ दिशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 114, + "text": "अनादिर भूर भुवॊ लक्ष्मीः सुवीरॊ रुचिराङ्गदः\nजननॊ जनजन्मादिर भीमॊ भीमपराक्रमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 115, + "text": "आधार निलयॊ धाता पुष्पहासः परजागरः\nऊर्ध्वगः सत्पथाचारः पराणदः परणवः पणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 116, + "text": "परमाणं पराणनिलयः पराणकृत पराणजीवनः\nतत्त्वं तत्त्वविद एकात्मा जन्ममृत्युजरातिगः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 117, + "text": "भूर भुवः सवस्तरुस तारः सविता परपितामहः\nयज्ञॊ यज्ञपतिर यज्वा यज्ञाङ्गॊ यज्ञवाहनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 118, + "text": "यज्ञभृद यज्ञकृद यज्ञी यज्ञभुग यज्ञसाधनः\nयज्ञान्त कृद यज्ञगुह्यम अन्नम अन्नाद एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 119, + "text": "आत्मयॊनिः सवयं जातॊ वैखानः साम गायनः\nदेवकीनन्दनः सरष्टा कषितीशः पापनाशनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 120, + "text": "शङ्खभृन नन्दकी चक्री शार्ङ्गधन्वा गदाधरः\nरथाङ्गपाणिर अक्षॊभ्यः सर्वप्रहरणायुधः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 121, + "text": "इतीदं कीर्तनीयस्य केशवस्य महात्मनः\nनाम्नां सहस्रं दिव्यानाम अशेषेण परकीर्तितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 122, + "text": "य इदं शृणुयान नित्यं यश चापि परिकीर्तयेत\nनाशुभं पराप्नुयात किं चित सॊ ऽमुत्रेह च मानवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 123, + "text": "वेदान्तगॊ बराह्मणः सयात कषत्रियॊ विजयी भवेत\nवैश्यॊ धनसमृद्धः सयाच छूद्रः सुखम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 124, + "text": "धर्मार्थी पराप्नुयाद धर्मम अर्थार्थी चार्थम आप्नुयात\nकामान अवाप्नुयात कामी परजार्थी चाप्नुयात परजाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 125, + "text": "भक्तिमान यः सदॊत्थाय शुचिस तद्गतमानसः\nसहस्रं वासुदेवस्य नाम्नाम एतत परकीर्तयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 126, + "text": "यशः पराप्नॊति विपुलं जञातिप्राधान्यम एव च\nअचलां शरियम आप्नॊति शरेयश चाप्नॊत्य अनुत्तमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 127, + "text": "न भयं कव चिद आप्नॊति वीर्यं तेजश च विन्दति\nभवत्य अरॊगॊ दयुतिमान बलरूपगुणान्वितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 128, + "text": "रॊगार्तॊ मुच्यते रॊगाद बद्धॊमुच्येत बन्धनात\nभयन मुच्येत भीतश च मुच्येतापन्न आपदः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 129, + "text": "दुर्गाण्य अतितरत्य आशु पुरुषः पुरुषॊत्तमम\nसतुवन नाम सहस्रेण नित्यं भक्तिसमन्वितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 130, + "text": "वासुदेवाश्रयॊ मर्त्यॊ वासुदेव परायणः\nसर्वपापविशुद्धात्मा याति बरह्म सनातनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 131, + "text": "न वासुदेव भक्तानाम अशुभं विद्यते कव चित\nजन्ममृत्युजराव्याधिभयं वाप्य उपजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 132, + "text": "इमं सतवम अधीयानः शरद्धा भक्तिसमन्वितः\nयुज्येतात्म सुखक्षान्ति शरीधृतिस्मृतिकीर्तिभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 133, + "text": "न करॊधॊ न च मात्सर्यं न लॊभॊ नाशुभा मतिः\nभवन्ति कृतपुण्यानां भक्तानां पुरुषॊत्तमे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 134, + "text": "दयौः स चन्द्रार्कनक्षत्रा खं दिशॊ भूर महॊदधिः\nवासुदेवस्य वीर्येण विधृतानि महात्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 135, + "text": "स सुरासुरगन्धर्वं स यक्षॊरग राक्षसम\nजगद वशे वर्ततेदं कृष्णस्य स चराचरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 136, + "text": "इन्द्रियाणि मनॊ बुद्धिः सत्त्वं तेजॊबलं धृतिः\nवासुदेवात्मकान्य आहुः कषेत्रं कषेत्रज्ञ एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 137, + "text": "सर्वागमानाम आचारः परथमं परिकल्प्यते\nआचार परभवॊ धर्मॊ धर्मस्य परभुर अच्युतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 138, + "text": "ऋषयः पितरॊ देवमहाभूतानि धातवः\nजङ्गमाजङ्गमं चेदं जगन नारायणॊद्भवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 139, + "text": "यॊगॊ जञानं तथा संख्यं विद्याः शिल्पानि कर्म च\nवेदाः शास्त्राणि विज्ञानम एतत सर्वं जनार्दनात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 140, + "text": "एकॊ विष्णुर महद भूतं पृथग भूतान्य अनेकशः\nतरीँल लॊकान वयाप्य भूतात्मा भुङ्क्ते विश्वभुग अव्ययः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 141, + "text": "इमं सतवं भगवतॊ विष्णॊर वयासेन कीर्तितम\nपठेद य इच्छेत पुरुषः शरेयः पराप्तुं सुखानि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 135, + "shloka": 142, + "text": "विश्वेश्वरम अजं देवं जगतः परभवाप्ययम\nभजन्ति ये पुष्कराक्षं न ते यान्ति पराभवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 136, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nके पूज्याः के नमः कार्याः कथं वर्तेत केषु च\nकिमाचारः कीदृशेषु पितामह न रिष्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 136, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nबराह्मणानां परिभवः सादयेद अपि देवताः\nबराह्मणानां नमस्कर्ता युधिष्ठिर न रिष्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 136, + "shloka": 3, + "text": "ते पूज्यास ते नमः कार्या वर्तेथास तेषु पुत्रवत\nते हि लॊकान इमान सर्वान धारयन्ति मनीषिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 136, + "shloka": 4, + "text": "बराह्मणाः सर्वलॊकानां महान्तॊ धर्मसेतवः\nधनत्यागाभिरामाश च वाक संयमरताश च ये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 136, + "shloka": 5, + "text": "रमणीयाश च भूतानां निधानं च धृतव्रताः\nपरणेतारश च लॊकानां शास्त्राणां च यशस्विनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 136, + "shloka": 6, + "text": "तपॊ येषां धनं नित्यं वाक चैव विपुलं बलम\nपरभवश चापि धर्माणां धर्मज्ञाः सूक्ष्मदर्शिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 136, + "shloka": 7, + "text": "धर्मकामाः सथिता धर्मे सुकृतैर धर्मसेतवः\nयान उपाश्रित्य जीवन्ति परजाः सर्वाश चतुर्विधाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 136, + "shloka": 8, + "text": "पन्थानः सर्वनेतारॊ यज्ञवाहाः सनातनाः\nपितृपैतामहीं गुर्वीम उद्वहन्ति धुरं सदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 136, + "shloka": 9, + "text": "धुरि ये नावसीदन्ति विषमे सद गवा इव\nपितृदेवातिथि मुखा हव्यकव्याग्र भॊजिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 136, + "shloka": 10, + "text": "भॊजनाद एव ये लॊकांस तरायन्ते महतॊ भयात\nदीपाः सर्वस्य लॊकस्य चक्षुश चक्षुष्मताम अपि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 136, + "shloka": 11, + "text": "सर्वशिल्पादि निधयॊ निपुणाः सूक्ष्मदर्शिनः\nगतिज्ञाः सर्वभूतानाम अध्यात्मगतिचिन्तकाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 136, + "shloka": 12, + "text": "आदिमध्यावसानानां जञातारश छिन्नसंशयाः\nपरावरविशेषज्ञा गन्तारः परमां गतिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 136, + "shloka": 13, + "text": "विमुक्ता धुत पाप्मानॊ निर्द्वंद्वा निष्परिग्रहाः\nमानार्हा मानिता नित्यं जञानविद्भिर महात्मभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 136, + "shloka": 14, + "text": "चन्दने मलपङ्के च भॊजने ऽभॊजने समाः\nसमं येषां दुकूलं च शाण कषौमाजिनानि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 136, + "shloka": 15, + "text": "तिष्ठेयुर अप्य अभुञ्जाना बहूनि दिवसान्य अपि\nशॊषयेयुश च गात्राणि सवाध्यायैः संयतेन्द्रियाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 136, + "shloka": 16, + "text": "अदैवं दैवतं कुर्युर दैवतं चाप्य अदैवतम\nलॊकान अन्यान सृजेयुश च लॊकपालांश च कॊपिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 136, + "shloka": 17, + "text": "अपेयः सागरॊ येषाम अभिशापान महात्मनाम\nयेषां कॊपाग्निर अद्यापि दंडके नॊपशाम्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 136, + "shloka": 18, + "text": "देवानाम अपि ये देवाः कारणं कारणस्य च\nपरमाणस्य परमाणं च कस तान अभिभवेद बुधः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 136, + "shloka": 19, + "text": "येषां वृद्धश च बालश च सर्वः संमानम अर्हति\nतपॊ विद्या विशेषत तु मानयन्ति परस्परम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 136, + "shloka": 20, + "text": "अविद्वान बराह्मणॊ देवः पात्रं वै पावनं महत\nविद्वान भूयस्तरॊ देवः पूर्णसागर संनिभः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 136, + "shloka": 21, + "text": "अविद्वांश चैव विद्वांश च बराह्मणॊ दैवतं महत\nपरणीतश चाप्रणीतश च यथाग्निर दैवतं महत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 136, + "shloka": 22, + "text": "शमशाने हय अपि तेजस्वी पावकॊ नैव दुष्यति\nहविर यज्ञेषु च वहन भूय एवाभिशॊभते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 136, + "shloka": 23, + "text": "एवं यद्य अप्य अनिष्टेषु वर्तते सर्वकर्मसु\nसर्वथा बराह्मणॊ मान्यॊ दैवतं विद्धि तत्परम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 137, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकां तु बराह्मण पूजायां वयुष्टिं दृष्ट्वा जनाधिप\nकं वा कर्मॊदयं मत्वा तान अर्चसि महामते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 137, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nपवनस्य च संवादम अर्जुनस्य च भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 137, + "shloka": 3, + "text": "सहस्रभुज भृच छरीमान कार्तवीर्यॊ ऽभवत परभुः\nअस्य लॊकस्य सर्वस्य माहिष्मत्यां महाबलः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 137, + "shloka": 4, + "text": "स तु रत्नाकरवतीं स दवीपां सागराम्बराम\nशशास सर्वां पृथिवीं हैहयः सत्यविक्रमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 137, + "shloka": 5, + "text": "सववित्तं तेन दत्तं तु दत्तात्रेयाय कारणे\nकषत्रधर्मं पुरस्कृत्य विनयं शरुतम एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 137, + "shloka": 6, + "text": "आराधयाम आस च तं कृतवीर्यात्मजॊ मुनिम\nनयमन्त्रयत संहृष्टः स दविजश च वरैस तरिभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 137, + "shloka": 7, + "text": "स वरैश छन्दितस तेन नृपॊ वचनम अब्रवीत\nसहस्रबाहुर भूयां वै चमूमध्ये गृहे ऽनयथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 137, + "shloka": 8, + "text": "मम बाहुसहस्रं तु पश्यन्तां सैनिका रणे\nविक्रमेण महीं कृत्स्नां जयेयं विपुलव्रत\nतां च धर्मेण संप्राप्य पालयेयम अतन्द्रितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 137, + "shloka": 9, + "text": "चतुर्थं तु वरं याचे तवाम अहं दविजसत्तम\nतं ममानुग्रह कृते दातुम अर्हस्य अनिन्दित\nअनुशासन्तु मां सन्तॊ मिथ्यावृत्तं तदाश्रयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 137, + "shloka": 10, + "text": "इत्य उक्तः स दविजः पराह तथास्त्व इति नराधिपम\nएवं समभवंस तस्य वरास ते दीप्ततेजसः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 137, + "shloka": 11, + "text": "ततः स रथम आस्थाय जवलनार्कसमद्युतिः\nअब्रवीद वीर्यसंमॊहात कॊ नव अस्ति सदृशॊ मया\nवीर्यधैर्य यशः शौचैर विक्रमेणौजसापि वा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 137, + "shloka": 12, + "text": "तद वाक्यान्ते चान्तरिक्षे वाग उवाचाशरीरिणी\nन तवं मूढ विजानीषे बराह्मणं कषत्रियाद वरम\nसहितॊ बराह्मणेनेह कषत्रियॊ रक्षति परजाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 137, + "shloka": 13, + "text": "[अर्जुन]\nकुर्यां भूतानि तुष्टॊ ऽहं करुद्धॊ नाशं तथा नये\nकर्मणा मनसा वाचा न मत्तॊ ऽसति वरॊ दविजः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 137, + "shloka": 14, + "text": "पूर्वॊ बरह्मॊत्तरॊ वादॊ दवितीयः कषत्रियॊत्तरः\nतवयॊक्तौ यौ तु तौ हेतू विशेषस तव अत्र दृश्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 137, + "shloka": 15, + "text": "बराह्मणाः संश्रिताः कषत्रं न कषत्रं बराह्मणाश्रितम\nशरितान बरह्मॊपधा विप्राः खादन्ति कषत्रियान भुवि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 137, + "shloka": 16, + "text": "कषत्रियेष्व आश्रितॊ धर्मः परजानां परिपालनम\nकषत्राद वृत्तिर बराह्मणानां तैः कथं बराह्मणॊ वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 137, + "shloka": 17, + "text": "सर्वभूतप्रधानांस तान भैक्ष वृत्तीन अहं सदा\nआत्मसंभावितान विप्रान सथापयाम्य आत्मनॊ वशे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 137, + "shloka": 18, + "text": "कथितं हय अनया सत्यं गायत्र्या कन्यया दिवि\nविजेष्याम्य अवशान सर्वान बराह्मणांश चर्म वाससः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 137, + "shloka": 19, + "text": "न च मां चयावयेद राष्ट्रात तरिषु लॊकेषु कश चन\nदेवॊ वा मानुषॊ वापि तस्माज जयेष्ठॊ दविजाद अहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 137, + "shloka": 20, + "text": "अद्य बरह्मॊत्तरं लॊकं करिष्ये कषत्रियॊत्तरम\nन हि मे संयुगे कश चित सॊढुम उत्सहते बलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 137, + "shloka": 21, + "text": "अर्जुनस्य वचः शरुत्वा वित्रस्ताभून निशाचरी\nअथैनम अन्तरिक्षस्थस ततॊ वायुर अभाषत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 137, + "shloka": 22, + "text": "तयजैनं कलुषं भावं बराह्मणेभ्यॊ नमस्कुरु\nएतेषां कुर्वतः पापं राष्ट्रक्षॊभॊ हि ते भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 137, + "shloka": 23, + "text": "अथ वा तवां महीपाल शमयिष्यन्ति वै दविजाः\nनिरसिष्यन्ति वा राष्ट्राद धतॊत्साहं महाबलाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 137, + "shloka": 24, + "text": "तं राजा कस तवम इत्य आह ततस तं पराह मारुतः\nवायुर वै देवदूतॊ ऽसमि हितं तवां परब्रवीम्य अहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 137, + "shloka": 25, + "text": "[अ]\nअहॊ तवयाद्य विप्रेषु भक्तिरागः परदर्शितः\nयादृशं पृथिवी भूतं तादृशं बरूहि वै दविजम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 137, + "shloka": 26, + "text": "वायॊर वा सदृशं किं चिद बरूहि तवं बराह्मणॊत्तमम\nअपां वै सदृशं बरूहि सूर्यस्य नभसॊ ऽपि वा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 138, + "shloka": 1, + "text": "[वायु]\nशृणु मूढ गुणान कांश चिद बराह्मणानां महात्मनाम\nये तवया कीर्तिता राजंस तेभ्यॊ ऽथ बराह्मणॊ वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 138, + "shloka": 2, + "text": "तयक्त्वा महीत्वं भूमिस तु सपर्धयाङ्गनृपस्य ह\nनाशं जगाम तां विप्रॊ वयष्टम्भयत कश्यपः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 138, + "shloka": 3, + "text": "अक्षया बराह्मणा राजन दिवि चेह च नित्यदा\nअपिबत तेजसा हय आपः सवयम एवाङ्गिराः पुरा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 138, + "shloka": 4, + "text": "स ताः पिबन कषीरम इव नातृप्यत महातपाः\nअपूरयन महौघेन महीं सर्वां च पार्थिव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 138, + "shloka": 5, + "text": "तस्मिन्न अहं च करुद्धे वै जगत तयक्त्वा ततॊ गतः\nवयतिष्ठम अग्निहॊत्रे च चिरम अङ्गिरसॊ भयात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 138, + "shloka": 6, + "text": "अभिशप्तश च भगवान गौतमेन पुरंदरः\nअहल्यां कामयानॊ वै धर्मार्थं च न हिंसितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 138, + "shloka": 7, + "text": "तथा समुद्रॊ नृपते पूर्णॊ मृष्टेन वारिणा\nबराह्मणैर अभिशप्तः सँल लवणॊदः कृतॊ विभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 138, + "shloka": 8, + "text": "सुवर्णवर्णॊ निर्धूमः संहतॊर्ध्व शिखः कविः\nकरुद्धेनाङ्गिरसा शप्तॊ गुणैर एतैर इवर्जितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 138, + "shloka": 9, + "text": "मरुतश चूर्णितान पश्य ये ऽहसन्त महॊदधिम\nसुवर्णधारिणा नित्यम अवशप्ता दविजातिना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 138, + "shloka": 10, + "text": "समॊ न तवं दविजातिभ्यः शरेष्ठं विद्धि नराधिप\nगर्भस्थान बराह्मणान सम्यङ नमस्यति किल परभुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 138, + "shloka": 11, + "text": "दण्डकानां महद राज्यं बराह्मणेन विनाशितम\nतालजङ्घं महत कषत्रम और्वेणैकेन नाशितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 138, + "shloka": 12, + "text": "तवया च विपुलं राज्यं बलं धर्मः शरुतं तथा\nदत्तात्रेय परसादेन पराप्तं परमदुर्लभम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 138, + "shloka": 13, + "text": "अग्निं तवं यजसे नित्यं कस्माद अर्जुन बराह्मणम\nस हि सर्वस्य लॊकस्य हव्यवाट किं न वेत्सि तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 138, + "shloka": 14, + "text": "अथ वा बराह्मणश्रेष्ठम अनु भूतानुपालकम\nकर्तारं जीवलॊकस्य कस्माज जानन विमुह्यसे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 138, + "shloka": 15, + "text": "तथा परजापतिर बरह्मा अव्यक्तः परभवाप्ययः\nयेनेदं निखिलं विश्वं जनितं सथावरं चरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 138, + "shloka": 16, + "text": "अण्ड जातं तु बरह्माणं के चिद इच्छन्त्य अपण्डिताः\nअण्डाद भिन्नाद बभुः शैला दिशॊ ऽमभः पृथिवी दिवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 138, + "shloka": 17, + "text": "दरष्टव्यं नैतद एवं हि कथं जयायस्तमॊ हि सः\nसमृतम आकाशम अण्डं तु तस्माज जातः पितामहः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 138, + "shloka": 18, + "text": "तिष्ठेत कथम इति बरूहि न किं चिद धि तदा भवेत\nअहं कार इति परॊक्तः सर्वतेजॊ गतः परभुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 138, + "shloka": 19, + "text": "नास्त्य अण्डम अस्ति तु बरह्मा स राजँल लॊकभावनः\nइत्य उक्तः स तदा तूष्णीम अभूद वायुस तम अब्रवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 1, + "text": "[वायु]\nइमां भूमिं बराह्मणेभ्यॊ दित्सुर वै दक्षिणां पुरा\nअङ्गॊ नाम नृपॊ राजंस ततश चिन्तां मही ययौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 2, + "text": "धारणीं सर्वभूतानाम अयं पराप्य वरॊ नृपः\nकथम इच्छति मां दातुं दविजेभ्यॊ बरह्मणः सुताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 3, + "text": "साहं तयक्त्वा गमिष्यामि भूमित्वं बरह्मणः पदम\nअयं सराष्ट्रॊ नृपतिर मा भूद इति ततॊ ऽगमत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 4, + "text": "ततस तां कश्यपॊ दृष्ट्वा वरजन्तीं पृथिवीं तदा\nपरविवेश महीं सद्यॊ मुक्त्वात्मानं समाहितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 5, + "text": "रुद्धा सा सर्वतॊ जज्ञे तृणौषधि समन्विता\nधर्मॊत्तरा नष्टभया भूमिर आसीत ततॊ नृप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 6, + "text": "एवं वर्षसहस्राणि दिव्यानि विपुलव्रतः\nतरिंशतं कश्यपॊ राजन भूमिर आसीद अतन्द्रितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 7, + "text": "अथागम्य महाराज नमस्कृत्य च कश्यपम\nपृथिवी काश्यपी जज्ञे सुता तस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 8, + "text": "एष राजन्न ईदृशॊ वै बराह्मणः कश्यपॊ ऽभवत\nअन्यं परब्रूहि वापि तवं कश्यपात कषत्रियं वरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 9, + "text": "तूष्णीं बभूव नृपतिः पवनस तव अब्रवीत पुनः\nशृणु राजन्न उतथ्यस्य जातस्याङ्गिरसे कुले" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 10, + "text": "भद्रा सॊमस्य दुहिता रूपेण परमा मता\nतस्यास तुल्यं पतिं सॊम उतथ्यं समपश्यत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 11, + "text": "सा च तीव्रं तपस तेपे महाभागा यशस्विनी\nउतथ्यं तु महाभागं तत कृते ऽवरयत तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 12, + "text": "तत आहूय सॊतथ्यं ददाव अत्र यशस्विनीम\nभार्यार्थे स च जग्राह विधिवद भूरिदक्षिण" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 13, + "text": "तां तव अकामयत शरीमान वरुणः पूर्वम एव ह\nस चागम्य वनप्रस्थं यमुनायां जहार ताम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 14, + "text": "जलेश्वरस तु हृत्वा ताम अनयत सवपुरं परति\nपरमाद्भुतसंकाशं षट सहस्रशतह्रदम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 15, + "text": "न हि रम्यतरं किं चित तस्माद अन्यत पुरॊत्तमम\nपरासादैर अप्सरॊभिश च दिव्यैः कामैश च शॊभितम\nतत्र देवस तया सार्धं रेमे राजञ जलेश्वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 16, + "text": "अथाख्यातम उतथ्याय ततः पत्न्य अवमर्दनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 17, + "text": "तच छरुत्वा नारदात सर्वम उतथ्यॊ नारदं तदा\nपरॊवाच गच्छ बरूहि तवं वरुणं परुषं वचः\nमद्वाक्यान मुञ्च मे भार्यां कस्माद वा हृतवान असि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 18, + "text": "लॊकपालॊ ऽसि लॊकानां न लॊकस्य विलॊपकः\nसॊमेन दत्ता भार्या मे तवया चापहृताद्य वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 19, + "text": "इत्य उक्तॊ वचनात तस्य नारदेन जलेश्वरः\nमुञ्च भार्याम उतथ्यस्येत्य अथ तं वरुणॊ ऽबरवीत\nममैषा सुप्रिया भार्या नैनाम उत्स्रष्टुम उत्सहे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 20, + "text": "इत्य उक्तॊ वरुणेनाथ नारदः पराप्य तं मुनिम\nउतथ्यम अब्रवीद वाक्यं नातिहृष्टमना इव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 21, + "text": "गले गृहीत्वा कषिप्तॊ ऽसमि वरुणेन महामुने\nन परयच्छति ते भार्यां यत ते कार्यं कुरुष्व तत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 22, + "text": "नारदस्य वचः शरुत्वा करुद्धः पराज्वलद अङ्गिराः\nअपिबत तेजसा वारि विष्टभ्य सुमहातपाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 23, + "text": "पीयमाने च सर्वस्मिंस तॊये वै सलिलेश्वरः\nसुहृद्भिः कषिप्यमाणॊ ऽपि नैवामुञ्चत तां तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 24, + "text": "ततः करुद्धॊ ऽबरवीद भूमिम उतथ्यॊ बराह्मणॊत्तमः\nदर्शयस्व सथलं भद्रे षट सहस्रशतह्रदम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 25, + "text": "ततस तद इरिणं जातं समुद्रश चापसर्पितः\nतस्माद देशान नदीं चैव परॊवाचासौ दविजॊत्तमः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 26, + "text": "अदृश्या गच्छ भीरु तवं सरस्वति मरुं परति\nअपुण्य एष भवतु देशस तयक्तस तवया शुभे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 27, + "text": "तस्मिन संचूर्णिते देशे भद्राम आदाय वारिपः\nअददाच छरणं गत्वा भार्याम आङ्गिरसाय वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 28, + "text": "परतिगृह्य तु तां भार्याम उतथ्यः सुमनाभवत\nमुमॊच च जगद दुःखाद वरुणं चैव हैहय" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 29, + "text": "ततः स लब्ध्वा तां भार्यां वरुणं पराह धर्मवित\nउतथ्यः सुमहातेजा यत तच छृणु नराधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 30, + "text": "मयैषा तपसा पराप्ता करॊशतस ते जलाधिप\nइत्य उक्त्वा ताम उपादाय सवम एव भवनं ययौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 139, + "shloka": 31, + "text": "एष राजन्न ईदृशॊ वै उतथ्यॊ बराह्मणर्षभः\nबरवीम्य अहं बरूहि वा तवम उतथ्यात कषत्रियं वरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 140, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nइत्य उक्तः स तदा तूष्णीम अभूद वायुस ततॊ ऽबरवीत\nशृणु राजन्न अगस्त्यस्य माहात्म्यं बराह्मणस्य ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 140, + "shloka": 2, + "text": "असुरैर निर्जिता देवा निरुत्साहाश च ते कृताः\nयज्ञाश चैषां हृताः सर्वे पितृभ्यश च सवधा तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 140, + "shloka": 3, + "text": "कर्मेज्या मानवानां च दानवैर हैहयर्षभ\nभरष्टैश्वर्यास ततॊ देवाश चेरुः पृथ्वीम इति शरुतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 140, + "shloka": 4, + "text": "ततः कदा चित ते राजन दीप्तम आदित्यवर्चसम\nददृशुस तेजसा युक्तम अगस्त्यं विपुलव्रतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 140, + "shloka": 5, + "text": "अभिवाद्य च तं देवा दृष्ट्वा च यशसा वृतम\nइदम ऊचुर महात्मानं वाक्यं काले जनाधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 140, + "shloka": 6, + "text": "दानवैर युधि भग्नाः सम तथैश्वर्याच च भरंशिताः\nतद अस्मान नॊ भयात तीव्रात तराहि तवं मुनिपुंगव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 140, + "shloka": 7, + "text": "इत्य उक्तः स तदा देवैर अगस्त्यः कुपितॊ ऽभवत\nपरजज्वाल च तेजस्वी कालाग्निर इव संक्षये" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 140, + "shloka": 8, + "text": "तेन दीप्तांशु जालेन निर्दग्धा दानवास तदा\nअन्तरिक्षान महाराज नयपतन्त सहस्रशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 140, + "shloka": 9, + "text": "दह्यमानास तु ते दैत्यास तस्यागस्त्यस्य तेजसा\nउभौ लॊकौ परित्यज्य ययुः काष्ठां सम दक्षिणाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 140, + "shloka": 10, + "text": "बलिस तु यजते यज्ञम अश्वमेधं महीं गतः\nये ऽनये सवस्था महीस्थाश च ते न दग्धा महासुराः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 140, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ लॊका पुनः पराप्ताः सुरैः शान्तं च तद रजः\nअथैनम अब्रुवन देवा भूमिष्ठान असुराञ जहि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 140, + "shloka": 12, + "text": "इत्य उक्त आह देवान स न शक्नॊमि महीगतान\nदग्धुं तपॊ हि कषीयेन मे धक्ष्यामीति च पार्थिव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 140, + "shloka": 13, + "text": "एवं दग्धा भगवता दानवाः सवेन तेजसा\nअगस्त्येन तदा राजंस तपसा भावितात्मना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 140, + "shloka": 14, + "text": "ईदृशश चाप्य अगस्त्यॊ हि कथितस ते मयानघ\nबरवीम्य अहं बरूहि वा तवम अगस्त्यात कषत्रियं वरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 140, + "shloka": 15, + "text": "इत्य उक्तः स तदा तूष्णीम अभूद वायुस ततॊ ऽबरवीत\nशृणु राजन वसिष्ठस्य मुख्यं कर्म यशस्विनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 140, + "shloka": 16, + "text": "आदित्याः सत्रम आसन्त सरॊ वै मानसं परति\nवसिष्ठं मनसा गत्वा शरुत्वा तत्रास्य गॊचरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 140, + "shloka": 17, + "text": "यजमानांस तु तान दृष्ट्वा वयग्रान दीक्षानुकर्शितान\nहन्तुम इच्छन्ति शैलाभाः खलिनॊ नाम दानवाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 140, + "shloka": 18, + "text": "अदूरात तु ततस तेषां बरह्मदत्तवरं सरः\nहता हता वै ते तत्र जीवन्त्य आप्लुत्य दानवाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 140, + "shloka": 19, + "text": "ते परगृह्य महाघॊरान परतान परिघान दरुमान\nविक्षॊभयन्तः सलिलम उत्थिताः शतयॊजनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 140, + "shloka": 20, + "text": "अभ्यद्रवन्त देवांस ते सहस्राणि दशैव ह\nततस तैर अर्दिता देवाः शरणं वासवं ययुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 140, + "shloka": 21, + "text": "स च तैर वयथितः शक्रॊ वसिष्ठं शरणं ययौ\nततॊ ऽभयं ददौ तेभ्यॊ वसिष्ठॊ भगवान ऋषिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 140, + "shloka": 22, + "text": "तथा तान दुःखिताञ जानन्न आनृशंस्य परॊ मुनिः\nअयत्नेनादहत सर्वान खलिनः सवेन तेजसा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 140, + "shloka": 23, + "text": "कैलासं परथितां चापि नदीं गङ्गां महातपाः\nआनयत तत सरॊ दिव्यं तया भिन्नं च तत सरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 140, + "shloka": 24, + "text": "सरॊ भिन्नं तया नद्या सरयूः सा ततॊ ऽभवत\nहताश च खलिनॊ यत्र स देशः खलिनॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 140, + "shloka": 25, + "text": "एवं सेन्द्रा वसिष्ठेन रक्षितास तरिदिवौकसः\nबरह्मदत्तवराश चैव हता दैत्या महात्मना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 140, + "shloka": 26, + "text": "एतत कर्म वसिष्ठस्य कथितं ते मयानघ\nबरवीम्य अहं बरूहि वा तवं वसिष्ठात कषत्रियं वरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nइत्य उक्तस तव अर्जुनस तूष्णीम अभूद वायुस तम अब्रवीत\nशृणु मे हैहय शरेष्ठ कर्मात्रेः सुमहात्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 2, + "text": "घॊरे तमस्य अयुध्यन्त सहिता देवदानवाः\nअविध्यत शरैस तत्र सवर भनुः सॊमभास्करौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 3, + "text": "अथ ते तमसा गरस्ता निहन्यन्ते सम दानवैः\nदेवा नृपतिशार्दूल सहैव बलिभिस तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 4, + "text": "असुरैर वध्यमानास ते कषीणप्राणा दिवौकसः\nअपश्यन्त तपस्यन्तम अत्रिं विप्रं महावने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 5, + "text": "अथैनम अब्रुवन देवाः शान्तक्रॊधं जितेन्द्रियम\nअसुरैर इषुभिर विद्धौ चन्द्रादित्याव इमाव उभौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 6, + "text": "वयं वध्यामहे चापि शत्रुभिस तमसावृते\nनाधिगच्छाम शान्तिं च भयात तरायस्व नः परभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 7, + "text": "कथं रक्षामि भवतस ते ऽबरुवंश चन्द्रमा भव\nतिमिरघ्नश च सविता दस्युहा चैव नॊ भव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 8, + "text": "एवम उक्तस तदात्रिस तु सॊमवत परियदर्शनः\nअपश्यत सौम्य भावं च सूर्यस्य परतिदर्शनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 9, + "text": "दृष्ट्वा नातिप्रभं सॊमं तथा सूर्यं च पार्थिव\nपरकाशम अकरॊद अत्रिस तपसा सवेन संयुगे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 10, + "text": "जगद वितिमिरं चापि परदीप्तम अकरॊत तदा\nवयजयच छत्रुसंघांश च देवानां सवेन तेजसा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 11, + "text": "अत्रिणा दह्यमानांस तान दृष्ट्वा देवा महासुरान\nपराक्रमैस ते ऽपि तदा वयत्यघ्नन्न अत्रिरक्षिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 12, + "text": "उद्भासितश च सविता देवास तराता हतासुराः\nअत्रिणा तव अथ सॊमत्वं कृतम उत्तमतेजसा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 13, + "text": "अद्वितीयेन मुनिना जपता चर्म वाससा\nफलभक्षेण राजर्षे पश्य कर्मात्रिणा कृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 14, + "text": "तस्यापि विस्तरेणॊक्तं कर्मात्रेः सुमहात्मनः\nबरवीम्य अहं बरूहि वा तवम अत्रितः कषत्रियं वरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 15, + "text": "इत्य उक्तस तव अर्जुनस तूष्णीम अभूद वायुस तम अब्रवीत\nशृणु राजन महत कर्म चयवनस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 16, + "text": "अश्विनॊः परतिसंश्रुत्य चयवनः पाकशासनम\nपरॊवाच सहितं देवैः सॊमपाव अश्विनौ कुरु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 17, + "text": "[इन्द्र]\nअस्माभिर वर्जिताव एतौ भवेतां सॊमपौ कथम\nदेवैर न संमिताव एतौ तस्मान मैवं वदस्व नः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 18, + "text": "अश्विभ्यां सह नेच्छामः पातुं सॊमं महाव्रत\nपिबन्त्य अन्ये यथाकामं नाहं पातुम इहॊत्सहे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 19, + "text": "[चयवन]\nन चेत करिष्यसि वचॊ मयॊक्तं बलसूदन\nमया परमथितः सद्यः सॊमं पास्यसि वै मखे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 20, + "text": "ततः कर्म समारब्धं हिताय सहसाश्विनॊः\nचयवनेन ततॊमन्त्रैर अभिभूताः सुराभवन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 21, + "text": "तत तु कर्म समारब्धं दृष्ट्वेन्द्रः करॊधमूर्छितः\nउद्यम्य विपुलं शैलं चयवनं समुपाद्रवत\nतथा वज्रेण भगवान अमर्षाकुल लॊचनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 22, + "text": "तम आपतन्तं दृष्ट्वैव चयवनस तपसान्वितः\nअद्भिः सिक्त्वास्तम्भयत तं स वर्जं सह पर्वतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 23, + "text": "अथेन्द्रस्य महाघॊरं सॊ ऽसृजच छत्रुम एव ह\nमदं मन्त्राहुति मयं वयादितास्यं महामुनिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 24, + "text": "तस्य दन्तसहस्रं तु बभूव शतयॊजनम\nदवियॊजनशतास तस्य दंष्ट्राः परमदारुणाः\nहनुस तस्याभवद भूमाव एकश चास्यास्पृशद दिवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 25, + "text": "जिह्वा मूले सथितास तस्य सर्वे देवाः स वासवाः\nतिमेर आस्यम अनुप्राप्ता यथामत्स्या महार्णवे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 26, + "text": "ते संमन्त्र्य ततॊ देवा मदस्यास्य गतास तदा\nअब्रुवन सहिताः शक्रं परणमास्मै दविजातये\nअश्विभ्यां सह सॊमं च पिबामॊ विगतज्वराः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 27, + "text": "ततः स परणतः शक्रश चकार चयवनस्य तत\nचयवनः कृतवांस तौ चाप्य अश्विनौ सॊमपीथिनौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 28, + "text": "ततः पर्त्याहरत कर्म मदं च वयभजन मुनिः\nअक्षेषु मृगयायां च पाने सत्रीषु च वीर्यवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 29, + "text": "एतैर दॊषैर नरॊ राजन कषयं याति न संशयः\nतस्माद एतान नरॊ नित्यं दूरतः परिवर्जयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 141, + "shloka": 30, + "text": "एतत ते चयवनस्यापि कर्म राजन परकीर्तितम\nबरवीम्य अहं बरूहि वा तवं चयवनात कषत्रियं वरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 142, + "shloka": 1, + "text": "[भ]\nतूष्णीम आसीद अर्जुनस तु पवनस तव अब्रवीत पुनः\nशृणु मे बराह्मणेष्व एव मुख्यं कर्म जनाधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 142, + "shloka": 2, + "text": "मदस्यास्यम अनुप्राप्ता यदा सेन्द्रा दिवौकसः\nतदेयं चयवनेनेह हृता तेषां वसुंधरा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 142, + "shloka": 3, + "text": "उभौ लॊकौ हृतौ मत्वा ते देवा दुःखिताभवन\nशॊकार्ताश च महात्मानं बरह्माणं शरणं ययुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 142, + "shloka": 4, + "text": "[देवाह]\nमदास्य वयतिषिक्तानाम अस्माकं लॊकपूजित\nचयवनेन हृता भूमिः कपैश चापि दिवं परभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 142, + "shloka": 5, + "text": "[बर]\nगच्छध्वं शरणं विप्रान आशु सेन्द्रा दिवौकसः\nपरसाद्य तान उभौ लॊकाव अवाप्स्यथ यथा पुरा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 142, + "shloka": 6, + "text": "ते ययुः शरणं विप्रास त ऊचुः काञ जयामहे\nइत्य उक्तास ते दविजान पराहुर जयतेह कपान इति\nभूगतान हि विजेतारॊ वयम इत्य एव पार्थिव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 142, + "shloka": 7, + "text": "ततः कर्म समारब्धं बराह्मणैः कप नाशनम\nतच छरुत्वा परेषितॊ दूतॊ बराह्मणेभ्यॊ धनी कपैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 142, + "shloka": 8, + "text": "स च तान बराह्मणान आह धनी कप वचॊ यथा\nभवद्भिः सदृशाः सर्वे कपाः किम इह वर्तते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 142, + "shloka": 9, + "text": "सर्वे वेद विदः पराज्ञाः सर्वे च करतुयाजिनः\nसर्वे सत्यव्रताश चैव सर्वे तुल्या महर्षिभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 142, + "shloka": 10, + "text": "शरीश चैव रमते तेषु धारयन्ति शरियं च ते\nवृथा दारान न गच्छन्ति वृथा मांसं न भुञ्जते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 142, + "shloka": 11, + "text": "दीप्तम अग्निं जुह्वति च गुरूणां वचने सथिताः\nसर्वे च नियतात्मानॊ बलानां संविभागिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 142, + "shloka": 12, + "text": "उपेत्य शकटैर यान्ति न सेवन्ति रजस्वलाम\nअभुक्तवत्सु नाश्नन्ति दिवा चैव न शेरते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 142, + "shloka": 13, + "text": "एतैश चान्यैश च बहुभिर गुणैर युक्तान कथं कपान\nविजेष्यथ निवर्तध्वं निवृत्तानां शुभं हि वः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 142, + "shloka": 14, + "text": "[बर]\nकपान वयं विजेष्यामॊ ये देवास ते वयं समृताः\nतस्माद वध्याः कपास्माकं धनिन याहि यथागतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 142, + "shloka": 15, + "text": "धनी गत्वा कपान आह न वॊ विप्राः परियं कराः\nगृहीत्वास्त्राण्य अथॊ विप्रान कपाः सर्वे समाद्रवन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 142, + "shloka": 16, + "text": "समुदग्रध्वजान दृष्ट्वा कपान सर्वे दविजातयः\nवयसृजञ जवलितान अग्नीन कपानां पराणनाशनान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 142, + "shloka": 17, + "text": "बरह्म सृष्टा हव्यभुजः कपान भुक्त्वा सनातनाः\nनभसीव यथाभ्राणि वयराजन्त नराधिप\nपरशशंसुर दविजांश चैव बरह्माणं च यशस्विनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 142, + "shloka": 18, + "text": "तेषां तेजस तथा वीर्यं देवानां ववृधे ततः\nअवाप्नुवंश चामरत्वं तरिषु लॊकेषु पूजितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 142, + "shloka": 19, + "text": "इत्य उक्तवचनं वायुम अर्जुनः परत्यभाषत\nपरतिपूज्य महाबाहॊ यत तच छृणु नराधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 142, + "shloka": 20, + "text": "जीवाम्य अहं बराह्मणार्थे सर्वथा सततं परभॊ\nबरह्मणे बराह्मणेभ्यश च परणमामि च नित्यशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 142, + "shloka": 21, + "text": "दत्तात्रेय परसादाच च मया पराप्तम इदं यशः\nलॊके च परमा कीर्तिर धर्मश च चरितॊ महान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 142, + "shloka": 22, + "text": "अहॊ बराह्मण कर्माणि यथा मारुत तत्त्वतः\nतवया परॊक्तानि कार्त्स्न्येन शरुतानि परयतेन ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 142, + "shloka": 23, + "text": "[वायु]\nबराह्मणान कषत्रधर्मेण पालयस्वेन्द्रियाणि च\nभृगुभ्यस ते भयं घॊरं तत तु कालाद भविष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nबराह्मणान अर्चसे राजन सततं संशितव्रतान\nकं तु कर्मॊदयं दृष्ट्वा तान अर्चसि नराधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 2, + "text": "कां वा बराह्मण पूजायां वयुष्टिं दृष्ट्वा महाव्रत\nतान अर्चसि महाबाहॊ सर्वम एतद वदस्व मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 3, + "text": "[भ]\nएष ते केशचः सर्वम आख्यास्यति महामतिः\nवयुष्टं बराह्मण पूजायां दृष्टव्युष्टिर महाव्रताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 4, + "text": "बलं शरॊत्रे वान मनश चक्षुषी च; जञानं तथा न विशुद्धं ममाद्य\nदेहन्यासॊ नातिचिरान मतॊ मे; न चातितूर्णं सविताद्य याति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 5, + "text": "उक्ता धर्मा ये पुराणे महान्तॊ; बराह्मणानां कषत्रियाणां विशां च\nपौराणं ये दण्ड्दम उपासते च; शेषं कृष्णाद उपशिक्षस्व पार्थ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 6, + "text": "अहं हय एन वेद्मि तत्त्वेन कृष्णं; यॊ ऽयं हि यच चास्य बलं पुराणम\nअमेयात्मा केशवः कौरवेन्द्र; सॊ ऽयं धर्मं वक्ष्यति संशयेषु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 7, + "text": "कृष्णः पृथ्वीम असृजत खं दिवं च; वराहॊ ऽयं भीमबलः पुराणः\nअस्य चाधॊ ऽथान्तरिक्षं दिवं च; दिशश चतस्रः परदिशश चतस्रः\nसृष्टिस तथैवेयम अनुप्रसूता; स निर्ममे विश्वम इदं पुराणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 8, + "text": "अस्य नाभ्यां पुष्करं संप्रसूतं; यत्रॊत्पन्नः सवयम एवामितौजाः\nयेनाच्छिन्नं तत तमः पार्थ घॊरं; यत तत तिष्ठत्य अर्णवं तर्जयानम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 9, + "text": "कृते यॊगे धर्म आसीत समग्रस; तरेताकाले जञानम अनुप्रपन्नः\nबलं तव आसीद दवापरे पार्थ कृष्णः; कलाव अधर्मः कषितिम आजगाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 10, + "text": "स पूर्वदेवॊ निजघान दैत्यान; स पूर्वदेवश च बभूव सम्राट\nस भूतानां भावनॊ भूतभव्यः; स विश्वस्यास्य जगतश चापि गॊप्ता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 11, + "text": "यदा धर्मॊ गलायति वै सुराणां; तदा कृष्णॊ जायते मानुषेषु\nधर्मे सथित्वा स तु वै भावितात्मा; परांश च लॊकान अपरांश च याति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 12, + "text": "तयाज्यांस तयक्त्वाथासुराणां वधाय; कार्याकार्ये कारणं चैव पार्थ\nकृतं करिष्यत करियते च देवॊ; मुहुः सॊमं विद्धि च शक्रम एतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 13, + "text": "स विश्वकर्मा स च विश्वरूपः; स विश्वभृद विश्वकृग विश्वजिच च\nस शूलभृच छॊणित भृत करालस; तं कर्म भिर विदितं वै सतुवन्ति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 14, + "text": "तं गन्धर्वाप्सरसश च नित्यम; उपतिष्ठन्ते विबुधानां शतानि\nतं राक्षसाश च परिसंवहन्ते; रायः पॊषः स विजिगीषुर एकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 15, + "text": "तम अध्वरे शंसितारः सतुवन्ति; रथंतरे सामगाश च सतुवन्ति\nतं बराह्मणा बरह्म मन्त्रैः सतुवन्ति; तस्मै हविर अध्वर्यवः कल्पयन्ति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 16, + "text": "स पौराणीं बरह्म गुहां परविष्टॊ; मही सत्रं भारताग्रे ददर्श\nस चैव गाम उद्दधाराग्र्य कर्मा; विक्षॊभ्य दैत्यान उरगान दानवांश च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 17, + "text": "तस्य भक्षान विविधान वेदयन्ति; तम एवाजौ वाहनं वेदयन्ति\nतस्यान्तरिक्षं पृथिवी दिवं च; सर्वं वशे तिष्ठति शाश्वतस्य" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 18, + "text": "स कुम्भरेताः ससृजे पुराणं; यत्रॊत्पन्नम ऋषिम आहुर वसिष्ठम\nस मातरिश्वा विभुर अश्ववाजी; स रश्मिमान सविता चादि देवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 19, + "text": "तेनासुरा विजिताः सर्व एव; तस्य विक्रान्तैर विजितानीह तरीणि\nस देवानां मानुषाणां पितॄणां; तम एवाहुर यज्ञविदां वितानम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 20, + "text": "स एव कालं विभजन्न उदेति; तस्यॊत्तरं दक्षिणं चायने दवे\nतस्य एवॊर्ध्वं तिर्यग अधश चरन्ति; गभस्तयॊ मेदिनीं तापयन्तः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 21, + "text": "तं बराह्मणा वेद विदॊ जुषन्ति; तस्यादित्यॊ भाम उपयुज्य भाति\nस मासि मास्य अध्वर कृद विधत्ते; तम अध्वरे वेद विदः पठन्ति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 22, + "text": "स एकयुक चक्रम इदं तरिनाभि; सप्ताश्वयुक्तं वहते वै तरिधामा\nमहातेजाः सर्वगः सर्वसिंहः; कृष्णॊ लॊकान धारयते तथैकः\nअश्नन्न अनश्नंश च तथैव धीरः; कृष्णं सदा पार्थ कर्तारम एहि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 23, + "text": "स एकदा कक्षगतॊ महात्मा; तृप्तॊ विभुः खाण्डवे धूमकेतुः\nस राक्षसान उरगांश चावजित्य; सर्वत्र गः सर्वम अग्नौ जुहॊति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 24, + "text": "स एवाश्वः शवेतम अश्वं परयच्छत; स एवाश्वान अथ सर्वांश चकार\nतरिवन्धुरस तस्य रथस तरिचक्रस; तरिवृच छिराश चतुरस्रश च तस्य" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 25, + "text": "स विहायॊ वयदधात पञ्च नाभिः; स निर्ममे गां दिवम अन्तरिक्षम\nएवं रम्यान असृजत पर्वतांश च; हृषीकेशॊ ऽमितदीप्ताग्नितेजाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 26, + "text": "स लङ्घयन वै सरितॊ जिघांसन; स तं वज्रं परहरन्तं निरास\nस महेन्द्रः सतूयते वै महाध्वरे; विप्रैर एकॊ ऋक सहस्रैः पुराणैः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 27, + "text": "दुर्वासा वै तेन नान्येन शक्यॊ; गृहे राजन वासयितुं महौजाः\nतम एवाहुर ऋषिम एकं पुराणं; स विश्वकृद विदधात्य आत्मभावान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 28, + "text": "वेदांश च यॊ वेदयते ऽधिदेवॊ; विधींश च यश चाश्रयते पुराणान\nकामे वेदे लौकिके यत फलं च; विष्वक्सेनेन सर्वम एतत परतीहि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 29, + "text": "जयॊतींषि शुक्लानि च सर्वलॊके; तरयॊ लॊका लॊकपात्रास तरयश च\nतरयॊ ऽगनयॊ वयाहृतयश च तिस्रः; सर्वे देवा देवकीपुत्र एव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 30, + "text": "संवत्सरः स ऋतुः सॊ ऽरधमासः; सॊ ऽहॊरात्रः सकला वै स काष्ठाः\nमात्रा मुहूर्ताश च लवाः कषणाश च; विष्वक्सेने सर्वम एतत परतीहि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 31, + "text": "चन्द्रादित्यौ गरहनक्षत्रताराः; सर्वाणि दर्शान्य अथ पौर्णमास्यः\nनक्षत्रयॊगा ऋतवश च पार्थ; विष्वक्सेनात सर्वम एतत परसूतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 32, + "text": "रुद्रादित्या वसवॊ ऽथाश्विनौ च; साध्या विश्वे मरुतां षड गणाश च\nपरजापतिर देव मातादितिश च; सर्वे कृष्णाद ऋषयश चैव सप्त" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 33, + "text": "वायुर भूत्वा विक्षिपते च विश्वम; अग्निर भूत्वा दहते विश्वरूपः\nआपॊ भूत्वा मज्जयते च सर्वं; बरह्मा भूत्वा सृजते विश्वसंघान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 34, + "text": "वेद्यं च यद वेदयते च वेदान; विधिश च यश चाश्रयते विधेयान\nधर्मे च वेदे व बले च सर्वं; चराचरं केशवं तवं परतीहि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 35, + "text": "जयॊतिर भूतः परमॊ ऽसौ पुरस्तात; परकाशयन परभया विश्वरूपः\nअपः सृष्ट्वा हय आत्मभूर आत्मयॊनिः; पुराकरॊत सर्वम एवाथ विश्वम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 36, + "text": "ऋतून उत्पातान विविधान्य अद्भुतानि; मेघान विद्युत सर्वम ऐरावतं च\nसर्वं कृष्णात सथावरं जङ्गमं च; विश्वाख्याताद विष्णुम एनं परतीहि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 37, + "text": "विश्वावासं निर्गुणं वासुदेवं; संकर्षणं जीवभूतं वदन्ति\nततः परद्युम्नम अनिरुद्धं चतुर्थम; आज्ञापयत्य आत्मयॊनिर महात्मा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 38, + "text": "स पञ्चधा पञ्चजनॊपपन्नं; संचॊदयन विश्वम इदं सिसृक्षुः\nततश चकारावनि मारुतौ च; खं जयॊतिर आपश च तथैव पार्थ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 39, + "text": "स सथावरं जङ्गमं चैवम एतच; चतुर्विधं लॊकम इमं च कृत्वा\nततॊ भूमिं वयदधात पञ्च बीजां; दयौः पृथिव्यां धास्यति भूरि वारि\nतेन विश्वं कृतम एतद धि राजन; स जीवयत्य आत्मनैवात्म यॊनिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 40, + "text": "ततॊ देवान असुरान मानुषांश च; लॊकान ऋषींश चाथ पितॄन परजाश च\nसमासेन विविधान पराणिलॊकान; सर्वान सदा भूतपतिः सिसृक्षुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 41, + "text": "शुभाशुभं सथावरं जङ्गमं च; विष्वक्सेनात सर्वम एतत परतीहि\nयद वर्तते यच च भविष्यतीह; सर्वम एतत केशवं तवं परतीहि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 42, + "text": "मृत्युश चैव पराणिनाम अन्तकाले; साक्षात कृष्णः शाश्वतॊ धर्मवाहः\nभूतं च यच चेह न विद्म किं चिद; विष्वक्सेनात सर्वम एतत परतीहि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 43, + "text": "यत परशस्तं च लॊकेषु पुण्यं यच च शुभाशुभम\nतत सर्वं केशवॊ ऽचिन्त्यॊ विपरीतम अतॊ भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 143, + "shloka": 44, + "text": "एतादृशः केशवॊ ऽयं सवयं भूर; नारायणः परमश चाव्ययश च\nमध्यं चास्य जगतस तस्थुषश च; सर्वेषां भूतानां परभवश चाप्ययश च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nबरूहि बराह्मण पूजायां वयुष्टिं तवं मधुसूदन\nवेत्ता तवम अस्य चार्थस्य वेद तवां हि पितामहः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 2, + "text": "[वा]\nशृणुष्वावहितॊ राजन दविजानां भरतर्षभ\nयथातत्त्वेन वदतॊ गुणान मे कुरुसत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 3, + "text": "परद्युम्नः परिपप्रच्छ बराह्मणैः परिकॊपितः\nकिं फलं बराह्मणेष्व अस्ति पूजायां मधुसूदन\nईश्वरस्य सतस तस्य इह चैव परत्र च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 4, + "text": "सदा दविजातीन संपूज्य किं फलं तत्र मानद\nएतद बरूहि पितः सर्वं सुमहान संशयॊ ऽतर मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 5, + "text": "इत्य उक्तवचनस तेन परद्युम्नेन तदा तव अहम\nपरत्यब्रुवं महाराज यत तच छृणु समाहितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 6, + "text": "वयुष्टिं बराह्मण पूजायां रौक्मिणेय निबॊध मे\nएते हि सॊमराजान ईश्वराः सुखदुःखयॊः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 7, + "text": "अस्मिँल लॊके रौक्मिणेय तथामुष्मिंश च पुत्रक\nबराह्मण परमुखं सौख्यं न मे ऽतरास्ति विचारणा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 8, + "text": "बराह्मण परमुखं वीर्यम आयुः कीर्तिर यशॊबलम\nलॊका लॊकेश्वराश चैव सर्वे बराह्मण पूर्वकाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 9, + "text": "तत कथं नाद्रियेयं वै ईश्वरॊ ऽसमीति पुत्रक\nमा ते मन्युर महाबाहॊ भवत्व अत्र दविजान परति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 10, + "text": "बराह्मणॊ हि महद भूतम अस्मिँल लॊके परत्र च\nभस्म कुर्युर जगद इदं करुद्धाः परत्यक्षदर्शिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 11, + "text": "अन्यान अपि सृजेयुश च लॊकाँल लॊकेश्वरांस तथा\nकथं तेषु न वर्तेय सम्यग जञानात सुतेजसः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 12, + "text": "अवसन मद्गृहे तात बराह्मणॊ हरि पिङ्गलः\nचीरवासा बिल्वदण्डी दीर्घश्मश्रु नखादिमान\nदीर्घ्येभ्यश च मनुष्येभ्यः परमाणाद अधिकॊ भुवि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 13, + "text": "स सम संचरते लॊकान ये दिव्या ये च मानुषाः\nइमा गाथा गायमानश चत्वरेषु सभासु च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 14, + "text": "दुर्वाससं वासयेत कॊ बराह्मणं सत्कृतं गृहे\nपरिभाषां च मे शरुत्वा कॊ नु दद्यात परतिश्रयम\nयॊ मां कश चिद वासयेत न स मां कॊपयेद इह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 15, + "text": "तं सम नाद्रियते कश चित ततॊ ऽहं तम अवासयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 16, + "text": "स सम भुङ्क्ते सहस्राणां बहूनाम अन्नम एकदा\nएकदा समाल्पकं भुङ्क्ते न वैति च पुनर गृहान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 17, + "text": "अकस्माच च परहसति तथाकस्मात पररॊदिति\nन चास्य वयसा तुल्यः पृथिव्याम अभवत तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 18, + "text": "सॊ ऽसमद आवसथं गत्वा शय्याश चास्तरणानि च\nकन्याश चालं कृता दग्ध्वा ततॊ वयपगतः सवयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 19, + "text": "अथ माम अब्रवीद भूयः स मुनिः संशितव्रतः\nकृष्ण पायसम इच्छामि भॊक्तुम इत्य एव स तवरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 20, + "text": "सदैव तु मया तस्य चित्तज्ञेन गृहे जनः\nसर्वाण्य एवान्न पानानि भक्ष्याश चॊच्चावचास तथा\nभवन्तु सत्कृतानीति पूर्वम एव परचॊदितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ ऽहं जवलमानं वै पायसं परत्यवेदयम\nतद भुक्त्वैव तु स कषिप्रं ततॊ वचनम अब्रवीत\nकषिप्रम अङ्गानि लिम्पस्व पायसेनेति स सम ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 22, + "text": "अविमृश्यैव च ततः कृतवान अस्मि तत तथा\nतेनॊच्छिष्टेन गात्राणि शिरश चैवाभ्यमृक्षयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 23, + "text": "स ददर्श तदाभ्याशे मातरं ते शुभाननाम\nताम अपि समयमानः स पायसेनाभ्यलेपयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 24, + "text": "मुनिः पायसदिग्धाङ्गीं रथे तूर्णम अयॊजयत\nतम आरुह्य रथं चैव निर्ययौ स गृहान मम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 25, + "text": "अग्निवर्णॊ जवलन धीमान स दविजॊ रथदुर्यवत\nपरतॊदेनातुदद बालां रुक्मिणीं मम पश्यतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 26, + "text": "न च मे सतॊकम अप्य आसीद दुःखम ईर्ष्या कृतं तदा\nततः स राजमार्गेण महता निर्ययौ बहिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 27, + "text": "तद दृष्ट्वा महद आश्चर्यं दाशार्हा जातमन्यवः\nतत्राजल्पन मिथः के चित समाभाष्य परस्परम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 28, + "text": "बराह्मणा एव जायेरन नान्यॊ वर्णः कथं चन\nकॊ हय एनं रथम आस्थाय जीवेद अन्यः पुनान इह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 29, + "text": "आशीविषविषं तीक्ष्णं ततस तीक्ष्णतरं विषम\nबरह्माशीविष दग्धस्य नास्ति कश चिच चिकित्सकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 30, + "text": "तस्मिन वरजति दुर्धर्षे परास्खलद रुक्मिणी पथि\nतां नामर्षयत शरीमांस ततस तूर्णम अचॊदयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 31, + "text": "ततः परमसंक्रुद्धॊ रथात परस्कन्द्य स दविजः\nपदातिर उत्पथेनैव पराधावद दक्षिणामुखः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 32, + "text": "तम उत्पथेन धावन्तम अन्वधावं दविजॊत्तमम\nतथैव पायसादिग्धः परसीद भगवन्न इति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ विलॊक्य तेजस्वी बराह्मणॊ माम उवाच ह\nजितः करॊधस तवया कृष्ण परकृत्यैव महाभुज" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 34, + "text": "न ते ऽपराधम इह वै दृष्टवान अस्मि सुव्रत\nपरीतॊ ऽसमि तव गॊविन्द वृणु कामान यथेप्षितान\nपरसन्नस्य च मे तात पश्य वयुष्टिर यथाविधा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 35, + "text": "यावद एव मनुष्याणाम अन्ने भावॊ भविष्यति\nयथैवान्ने तथा तेषां तवयि भावॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 36, + "text": "यावच च पुण्या लॊकेषु तवयि कीर्तिर भविष्यति\nतरिषु लॊकेषु तावच च वैशिष्ट्यं परतिपत्स्यसे\nसुप्रियः सर्वलॊकस्य भविष्यसि जनार्दन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 37, + "text": "यत ते भिन्नं च दग्धं च यच च किं चिद विनाशितम\nसर्वं तथैव दरष्टासि विशिष्टं वा जनार्दन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 38, + "text": "यावद एतत परलिप्तं ते गात्रेषु मधुसूदन\nअतॊ मृत्युभयं नास्ति यावद इच्छा तवाच्युत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 39, + "text": "न तु पादतले लिप्ते कस्मात ते पुत्रकाद्य वै\nनैतन मे परियम इत्य एव स मां परीतॊ ऽबरवीत तदा\nइत्य उक्तॊ ऽहं शरीरं सवम अपश्यं शरीसमायुतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 40, + "text": "रुक्मिणीं चाब्रवीत परीतः सर्वस्त्रीणां वरं यशः\nकीर्तिं चानुत्तमां लॊके समवाप्स्यसि शॊभने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 41, + "text": "न तवां जरा वा रॊगॊ वा वैवर्ण्यं चापि भामिनि\nसप्रक्ष्यन्ति पुण्यगन्धा च कृष्णम आराधयिष्यसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 42, + "text": "षॊडशानां सहस्राणां वधूनां केशवस्य ह\nवरिष्ठा सह लॊक्या च केशवस्य भविष्यसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 43, + "text": "तव मातरम इत्य उक्त्वा ततॊ मां पुनर अब्रवीत\nपरस्थितः सुमहातेजा दुर्वासा वह्निवज जवलन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 44, + "text": "एषैव ते बुद्धिर अस्तु बराह्मणान परति केशव\nइत्य उक्त्वा स तदा पुत्र तत्रैवान्तरधीयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 45, + "text": "तस्मिन्न अन्तर्हिते चाहम उपांशु वरतम आदिशम\nयत किं चिद बराह्मणॊ बरूयात सर्वं कुर्याम इति परभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 46, + "text": "एतद वरतम अहं कृत्वा मात्रा ते सह पुत्रक\nततः परमहृष्टात्मा पराविशं गृहम एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 47, + "text": "परविष्टमात्रश च गृहे सर्वं पश्यामि तन नवम\nयद भिन्नं यच च वै दग्धं तेन विप्रेण पुत्रक" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 48, + "text": "ततॊ ऽहं विस्मयं पराप्तः सर्वं दृष्ट्वा नवं दृढम\nअपूजयं च मनसा रौक्मिणेय दविजं तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 49, + "text": "इत्य अहं रौक्मिणेयस्य पृच्छतॊ भरत रषभ\nमाहात्म्यं दविजमुख्यस्य सर्वम आख्यातवांस तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 50, + "text": "तथा तवम अपि कौन्तेय बराह्मणान सततं परभॊ\nपूजयस्व महाभागान वाग्भिर दानैर्श च नित्यदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 144, + "shloka": 51, + "text": "एवं वयुष्टिम अहं पराप्तॊ बराह्मणानां परसादजाम\nयच च माम आह भीष्मॊ ऽयं तत सत्यं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nदुर्वाससः परसादात ते यत तदा मधुसूदन\nअवाप्तम इह विज्ञानं तन मे वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 2, + "text": "महाभाग्यं च यत तस्य नामानि च महात्मनः\nतत्त्वतॊ जञातुम इच्छामि सर्वं मतिमतां वर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 3, + "text": "[वा]\nहन्त ते कथयिष्यामि नमस्कृत्वा कपर्दिने\nयद अवाप्तं महाराज शरेयॊ यच चार्जितं यशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 4, + "text": "परयतः परातर उत्थाय यद अधीये विशां पते\nपराञ्जलिः शतरुद्रीयं तन मे निगदतः शृणु" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 5, + "text": "परजापतिस तत ससृजे तपसॊ ऽनते महातपाः\nशंकरस तव असृजत तात परजाः सथावरजङ्गमाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 6, + "text": "नास्ति किं चित परं भूतं महादेवाद विशां पते\nइह तरिष्व अपि लॊकेषु भूतानां परभवॊ हि सः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 7, + "text": "न चैवॊत्सहते सथातुं कश चिद अग्रे महात्मनः\nन हि भूतं समं तेन तरिषु लॊकेषु विद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 8, + "text": "गन्धेनापि हि संग्रामे तस्य करुद्धस्य शत्रवः\nविसंज्ञा हतभूयिष्ठा वेपन्ति च पतन्ति च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 9, + "text": "घॊरं च निनदं तस्य पर्जन्यनिनदॊपमम\nशरुत्वा विदीर्येद धृदयं देवानाम अपि संयुगे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 10, + "text": "यांश च घॊरेण रूपेण पश्येत करुद्धः पिनाक धृक\nन सुरा नासुरा लॊके न गन्धर्वा न पन्नगाः\nकुपिते सुखम एधन्ते तस्मिन्न अपि गुहा गताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 11, + "text": "परजापतेश च दक्षस्य यजतॊ वितते करतौ\nविव्याध कुपितॊ यज्ञं निर्भयस तु भवस तदा\nधनुषा बाणम उत्सृज्य स घॊषं विननाद च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 12, + "text": "ते न शर्म कुतः शान्तिं विषादं लेभिरे सुराः\nविद्रुते सहसा यज्ञे कुपिते च महेश्वरे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 13, + "text": "तेन जयातलघॊषेण सर्वे लॊकाः समाकुलाः\nबभूवुर अवशाः पार्थ विषेदुश च सुरासुराः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 14, + "text": "आपश चुक्षुभिरे चैव चकम्पे च वसुंधरा\nवयद्रवन गिरयश चापि दयौः पफाल च सर्वशः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 15, + "text": "अन्धेन तमसा लॊकाः परावृता न चकाशिरे\nपरनष्टा जयॊतिषां भाश च सह सूर्येण भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 16, + "text": "भृशं भीतास ततः शान्तिं चक्रुः सवस्त्य अयनानि च\nऋषयः सर्वभूतानाम आत्मनश च हितैषिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 17, + "text": "ततः सॊ ऽभयद्रवद देवान करुद्धॊ रौद्रपराक्रमः\nभगस्य नयने करुद्धः परहारेण वयशातयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 18, + "text": "पूषाणं चाभिदुद्राव परेण वपुषान्वितः\nपुरॊडाशं भक्षयतॊ दशनान वै वयशातयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 19, + "text": "ततः परणेमुर देवास ते वेपमानाः सम शंकरम\nपुनश च संदधे रुद्रॊ दीप्तं सुनिशितं शरम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 20, + "text": "रुद्रस्य विक्रमं दृष्ट्वा भीता देवाः सहर्षिभिः\nततः परसादयाम आसुः शर्वं ते विबुधॊत्तमाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 21, + "text": "जेपुश च शतरुद्रीयं देवाः कृत्वाञ्जलिं ततः\nसंस्तूयमानस तरिदशैः परससाद महेश्वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 22, + "text": "रुद्रस्य भागं यज्ञे च विशिष्टं ते तव अकल्पयन\nभयेन तरिदशा राजञ शरणं च परपेदिरे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 23, + "text": "तेन चैवातिकॊपेन स यज्ञः संधितॊ ऽभवत\nयद यच चापि हतं तत्र तत तथैव परदीयते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 24, + "text": "असुराणां पुराण्य आसंस तरीणि वीर्यवतां दिवि\nआयसं राजतं चैव सौवर्णम अपरं तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 25, + "text": "नाशकत तानि मघवा भेत्तुं सर्वायुधैर अपि\nअथ सर्वे ऽमरा रुद्रं जग्मुः शरण मर्दिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 26, + "text": "तत ऊचुर महात्मानॊ देवाः सर्वे समागताः\nरुद्र रौद्रा भविष्यन्ति पशवः सर्वकर्मसु\nजहि दैत्यान सह पुरैर लॊकांस तरायस्व मानद" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 27, + "text": "स तथॊक्तस तथेत्य उक्त्वा विष्णुं कृत्वा शरॊत्तमम\nशल्यम अग्निं तथा कृत्वा पुङ्खं वैवस्वतं यमम\nवेदान कृत्वा धनुः सर्वाञ जयां च सावित्रिम उत्तमाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 28, + "text": "देवान रथरवं कृत्वा विनियुज्य च सर्वशः\nतरिपर्वणा तरिशल्येन तेन तानि बिभेद सः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 29, + "text": "शरेणादित्य वर्णेन कालाग्निसमतेजसा\nते ऽसुराः स पुरास तत्र दग्धा रुद्रेण भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 30, + "text": "तं चैवाङ्क गतं दृष्ट्वा बालं पञ्च शिखं पुनः\nउमा जिज्ञासमाना वै कॊ ऽयम इत्य अब्रवीत तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 31, + "text": "असूयतश च शक्रस्य वज्रेण परहरिष्यतः\nसवज्रं सतम्भयाम आस तं बाहुं परिघॊपमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 32, + "text": "न संबुबुधिरे चैनं देवास तं भुवनेश्वरम\nस परजापतयः सर्वे तस्मिन मुमुहुर ईश्वरे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ धयात्वाथ भगवान बरह्मा तम अमितौजसम\nअयं शरेष्ठ इति जञात्वा ववन्दे तम उमापतिम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 34, + "text": "ततः परसादयाम आसुर उमां रुद्रं च ते सुराः\nबभूव स तदा बाहुर बलहन्तुर यथा पुरा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 35, + "text": "स चापि बराह्मणॊ भूत्वा दुर्वासा नाम वीर्यवान\nदवारवत्यां मम गृहे चिरं कालम उपावसत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 36, + "text": "विप्रकारान परयुङ्क्ते सम सुबहून मम वेश्मनि\nतान उदारतया चाहम अक्षमं तस्य दुःसहम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 37, + "text": "स देवेन्द्रश च वायुश च सॊ ऽशविनौ स च विद्युतः\nस चन्द्रमाः स चेशानः स सूर्यॊ वरुणश च सः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 38, + "text": "स कालः सॊ ऽनतकॊ मृत्युः स तमॊ रात्र्यहानि च\nमासार्ध मासा ऋतवः संध्ये संवत्सरश च सः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 39, + "text": "स धाता स विधाता च विश्वकर्मा स सर्ववित\nनक्षत्राणि दिशश चैव परदिशॊ ऽथ गरहास तथा\nविश्वमूर्तिर अमेयात्मा भगवान अमितद्युतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 40, + "text": "एकधा च दविधा चैव बहुधा च स एव च\nशतधा सहस्रधा चैव तथा शतसहस्रधा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 145, + "shloka": 41, + "text": "ईदृशः स महादेवॊ भूयश च भगवान अतः\nन हि शक्या गुणा वक्तुम अपि वर्षशतैर अपि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 1, + "text": "[वा]\nयुधिष्ठिर महाबाहॊ महाभाग्यं महात्मनः\nरुद्राय बहुरूपाय बहु नाम्ने निबॊध मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 2, + "text": "वदन्त्य अग्निं महादेवं तथा सथाणुं महेश्वरम\nएकाक्षं तर्यम्बकं चैव विश्वरूपं शिवं तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 3, + "text": "दवे तनू तस्य देवस्य वेद जञा बराह्मणा विदुः\nघॊराम अन्यां शिवाम अन्यां ते तनू बहुधा पुनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 4, + "text": "उग्रा घॊरा तनूर यास्य सॊ ऽगनिर विद्युत स भास्करः\nशिवा सौम्या च या तस्य धर्मस तव आपॊ ऽथ चन्द्रमाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 5, + "text": "आत्मनॊ ऽरधं तु तस्याग्निर उच्यते भरतर्षभ\nबरह्मचर्यं चरत्य एष शिवा यास्य तनुस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 6, + "text": "यास्य घॊरतमा मूर्तिर जगत संहरते तया\nईश्वरत्वान महत्त्वाच च महेश्वर इति समृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 7, + "text": "यन निर्दहति यत तीक्ष्णॊ यद उग्रॊ यत परतापवान\nमांसशॊणितमज्जादॊ यत ततॊ रुद्र उच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 8, + "text": "देवानां सुमहान यच च यच चास्य विषयॊ महान\nयच च विश्वं महत पाति महादेवस ततः समृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 9, + "text": "समेधयति यन नित्यं सर्वार्थान सर्वकर्मभिः\nशिवम इच्छन मनुष्याणां तस्माद एष शिवः समृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 10, + "text": "दहत्य ऊर्ध्वं सथितॊ यच च पराणॊत्पत्तिः सथितिश च यत\nसथिरलिङ्गश च यन नित्यं तस्मात सथाणुर इति समृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 11, + "text": "यद अस्य बहुधा रूपं भूतं भव्यं भवत तथा\nसथावरं जङ्गमं चैव बहुरूपस ततः समृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 12, + "text": "धूम्रं रूपं च यत तस्य धूर्जटीत्य अत उच्यते\nविश्वे देवाश च यत तस्मिन विश्वरूपस ततः समृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 13, + "text": "सहस्राक्षॊ ऽयुताक्षॊ वा सर्वतॊ ऽकषिमयॊ ऽपि वा\nचक्षुषः परभवस तेजॊ नास्त्य अन्तॊ ऽथास्य चक्षुषाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 14, + "text": "सर्वथा यत पशून पाति तैश च यद रमते पुनः\nतेषाम अधिपतिर यच च तस्मात पशुपतिः समृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 15, + "text": "नित्येन बरह्मचर्येण लिङ्गम अस्य यदा सथितम\nमहयन्त्य अस्य लॊकाश च महेश्वर इति समृतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 16, + "text": "विग्रहं पूजयेद यॊ वै लिङ्गं वापि महात्मनः\nलिङ्गं पूजयिता नित्यं महतीं शरियम अश्नुते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 17, + "text": "ऋषयश चापि देवाश च गन्धर्वाप्सरसस तथा\nलिङ्गम एवार्चयन्ति सम यत तद ऊर्ध्वं समास्थितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 18, + "text": "पूज्यमाने ततस तस्मिन मॊदते स महेश्वरः\nसुखं ददाति परीतात्मा भक्तानां भक्त वत्सलः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 19, + "text": "एष एव शमशानेषु देवॊ वसति नित्यशः\nयजन्ते तं जनास तत्र वीर सथाननिषेविणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 20, + "text": "विषमस्थः शरीरेषु स मृत्युः पराणिनाम इह\nस च वायुः शरीरेषु पराणॊ ऽपानः शरीरिणाम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 21, + "text": "तस्य घॊराणि रूपाणि दीप्तानि च बहूनि च\nलॊके यान्य अस्य पूज्यन्ते विप्रास तानि विदुर बुधाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 22, + "text": "नामधेयानि वेदेषु बहून्य अस्य यथार्थतः\nनिरुच्यन्ते महत्त्वाच च विभुत्वात कर्मभिस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 23, + "text": "वेदे चास्य विदुर विप्राः शतरुद्रीयम उत्तमम\nवयासाद अनन्तरं यच चाप्य उपस्थानं महात्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 24, + "text": "परदाता सर्वलॊकानां विश्वं चाप्य उच्यते महत\nजयेष्ठभूतं वदन्त्य एनं बराह्मणा ऋषयॊ ऽपरे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 25, + "text": "परथमॊ हय एष देवानां मुखाद अग्निर अजायत\nगरहैर बहुविधैः पराणान संरुद्धान उत्सृजत्य अपि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 26, + "text": "स मॊचयति पुण्यात्मा शरण्यः शरणा गतान\nआयुर आरॊग्यम ऐश्वर्यं वित्तं कामांश च पुष्कलान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 27, + "text": "स ददाति मनुष्येभ्यः स एवाक्षिपते पुनः\nशक्रादिषु च देवेषु तस्य चैश्वर्यम उच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 28, + "text": "स एवाभ्यधिकॊ नित्यं तरैलॊक्यस्य शुभाशुभे\nऐश्वर्याच चैव कामानाम ईश्वरः पुनर उच्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 146, + "shloka": 29, + "text": "महेश्वरश च लॊकानां महताम ईश्वरश च सः\nबहुभिर विविधै रूपैर विश्वं वयाप्तम इदं जगत\nतस्य देवस्य यद वक्त्रं समुद्रे वडवामुखम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 147, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nइत्य उक्तवति वाक्यं तु कृष्णे देवकिनन्दने\nभीष्मं शांतनवं भूयः पर्यपृच्छद युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 147, + "shloka": 2, + "text": "निर्णये वा महाबुद्धे सर्वधर्मभृतां वर\nपरत्यक्षम आगमॊ वेति किं तयॊः कारणं भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 147, + "shloka": 3, + "text": "[भ]\nनास्त्य अत्र संशयः कश चिद इति मे वर्तते मतिः\nशृणु वक्ष्यामि ते पराज्ञ सम्यक तवम अनुपृच्छसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 147, + "shloka": 4, + "text": "संशयः सुगमॊ राजन निर्णयस तव अत्र दुर्गमः\nदृष्टं शरुतम अनन्तं हि यत्र संशय दर्शनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 147, + "shloka": 5, + "text": "परत्यक्षं कारणं दृष्टं हेतुकाः पराज्ञमानिनः\nनास्तीत्य एवं वयवस्यन्ति सत्यं संशयम एव च\nतद अयुक्तं वयवस्यन्ति बालाः पण्डितमानिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 147, + "shloka": 6, + "text": "अथ चेन मन्यसे चैकं कारणं किं भवेद इति\nशक्यं दीर्घेण कालेन युक्तेनातन्द्रितेन च\nपराणयात्राम अनेकां च कल्पयानेन भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 147, + "shloka": 7, + "text": "तत्परेणैव नान्येन शक्यं हय एतत तु कारणम\nहेतूनाम अन्तम आसाद्य विपुलं जञानम उत्तमम\nजयॊतिः सर्वस्य लॊकस्य विपुलं परतिपद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 147, + "shloka": 8, + "text": "तत्त्वेनागमनं राजन हेत्वन्तगममं तथा\nअग्राह्यम अनिबद्धं च वाचः संपरिवर्जनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 147, + "shloka": 9, + "text": "[य]\nपरत्यक्षं लॊकतः सिद्धं लॊकाश चागम पूर्वकाः\nशिष्टाचारॊ बहुविधॊ बरूहि तन मे पितामह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 147, + "shloka": 10, + "text": "[भ]\nधर्मस्य हरियमाणस्य बलवद्भिर दुरात्मभिः\nसंस्था यत्नैर अपि कृता कालेन परिभिद्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 147, + "shloka": 11, + "text": "अधर्मा धर्मरूपेण तेणैः कूपा इवावृताः\nततस तैर भिद्यते वृत्तं शृणु चैव युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 147, + "shloka": 12, + "text": "अवृत्त्या ये च भिन्दन्ति शरुतत्यागपरायणाः\nधर्मविद्वेषिणॊ मन्दा इत्य उक्तास ते न संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 147, + "shloka": 13, + "text": "अतृप्यन्तस तु साधूनां य एवागम बुद्धयः\nपरम इत्य एव संतुष्टास तान उपास्स्व च पृच्छ च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 147, + "shloka": 14, + "text": "कामार्थौ पृष्ठतः कृत्वा लॊभमॊहानुसारिणौ\nधर्म इत्य एव संबुद्धास तान उपास्स्व च पृच्छ च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 147, + "shloka": 15, + "text": "न तेषां भिद्यते वृत्तं यज्ञस्वाध्यायकर्मभिः\nआचारः कारणं चैव धर्मश चैव तरयं पुनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 147, + "shloka": 16, + "text": "[य]\nपुनर एवेह मे बुद्धिः संशये परिमुह्यते\nअपारे मार्गमाणस्य परं तीरम अपश्यतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 147, + "shloka": 17, + "text": "वेदाः परत्यक्षम आचारः परमाणं तत तरयं यदि\nपृथक्त्वं लभ्यते चैषां धर्मश चैकस तरयं कथम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 147, + "shloka": 18, + "text": "[भ]\nधर्मस्य हरियमाणस्य बलवद्भिर दुरात्मभिः\nयद्य एवं मन्यसे राजंस तरिधा धर्मविचारणा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 147, + "shloka": 19, + "text": "एक एवेति जानीहि तरिधा तस्य परदर्शनम\nपृथक्त्वे चैव मे बुद्धिस तरयाणाम अपि वै तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 147, + "shloka": 20, + "text": "उक्तॊ मार्गस तरयाणां च तत तथैव समाचर\nजिज्ञासा तु न कर्तव्या धर्मस्य परितर्कणात" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 147, + "shloka": 21, + "text": "सदैव भरतश्रेष्ठ मा ते भूद अत्र संशयः\nअन्धॊ जड इवाशङ्कॊ यद बरवीमि तद आचर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 147, + "shloka": 22, + "text": "अहिंसा सत्यम अक्रॊधॊ दानम एतच चतुष्टयम\nअजातशत्रॊ सवस्व धर्म एष सनातनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 147, + "shloka": 23, + "text": "बराह्मणेषु च वृत्तिर या पितृपैतामहॊचिता\nताम अन्वेहि महाबाहॊ सवर्गस्यैते हि देशिकाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 147, + "shloka": 24, + "text": "परमाणम अप्रमाणं वै यः कुर्याद अबुधॊ नरः\nन स परमाणताम अर्हॊ विवाद जननॊ हि सः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 147, + "shloka": 25, + "text": "बराह्मणान एव सेवस्व सत्कृत्य बहु मन्य च\nएतेष्व एव तव इमे लॊकाः कृत्स्ना इति निबॊध तान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nये च धर्मम असूयन्ति ये चैनं पर्युपासते\nबरवीतु भगवान एतत कव ते गच्छन्ति तादृशाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nरजसा तमसा चैव समवस्तीर्ण चेतसः\nनरकं परतिपद्यन्ते धर्मविद्वेषिणॊ नराः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 3, + "text": "ये तु धर्मं महाराज सततं पर्युपासते\nसत्यार्जव पराः सन्तस ते वै सवर्गभुजॊ नराः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 4, + "text": "धर्म एव रतिस तेषाम आचार्यॊपासनाद भवेत\nदेवलॊकं परपद्यन्ते ये धर्मं पर्युपासते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 5, + "text": "मनुष्या यदि वा देवाः शरीरम उपताप्य वै\nधर्मिणः सुखम एधन्ते लॊभद्वेषविवर्जिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 6, + "text": "परथमं बरह्मणः पुत्रं धर्मम आहुर मनीषिणः\nधर्मिणः पर्युपासन्ते फलं पक्वम इवाशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 7, + "text": "[य]\nअसितां कीदृशं रूपं साधवः किं च कुर्वते\nबरवीतु मे भवान एतत सन्तॊ ऽसन्तश च कीदृशाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 8, + "text": "[भ]\nदुराचाराश च दुर्धर्षा दुर्मुखाश चाप्य असाधवः\nसाधवः शीलसंपन्नाः शिष्टाचारस्य लक्षणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 9, + "text": "राजमार्गे गवां मध्ये गॊष्ठमध्ये च धर्मिणः\nनॊपसेवन्ति राजेन्द्र सर्गं मूत्र पुरीषयॊः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 10, + "text": "पञ्चानाम अशनं दत्त्वा शेषम अश्नन्ति साधवः\nन जल्पन्ति च भुञ्जाना न निद्रान्त्य आर्द्र पाणयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 11, + "text": "चित्रभानुम अनड्वाहं देवं गॊष्ठं चतुष्पथम\nबराह्मणं धार्मिकं चैत्यं ते कुर्वन्ति परदक्षिणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 12, + "text": "वृद्धानां भारतप्तानां सत्रीणां बालातुरस्य च\nबराह्मणानां गवां राज्ञां पन्थानं ददते च ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 13, + "text": "अतिथीनां च सर्वेषां परेष्याणां सवजनस्य च\nतथा शरण कामानां गॊप्ता सत्यात सवागत परदः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 14, + "text": "सायंप्रातर मनुष्याणाम अशनं देवनिर्मितम\nनान्तरा भॊजनं दृष्टम उपवासविधिर हि सः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 15, + "text": "लॊम काले यथा वह्निः कालम एव परतीक्षते\nऋतुकाले तथा नारी ऋतम एव परतीक्षते\nन चान्यां गच्छते यस तु बरह्मचर्यं हि तत समृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 16, + "text": "अमृतं बराह्मणा गाव इत्य एतत तरयम एकतः\nतस्माद गॊब्राह्मणं नित्यम अर्चयेत यथाविधि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 17, + "text": "यजुषा संस्कृतं मांसम उपभुञ्जन न दुष्यति\nपृष्ठमांसं वृथा मांसं पुत्रमांसं च तत समम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 18, + "text": "सवदेशे परदेशे वाप्य अतिथिं नॊपवासयेत\nकर्म वै सफलं कृत्वा गुरूणां परतिपादयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 19, + "text": "गुरुभ्य आसनं देयम अभिवाद्याभिपूज्य च\nगुरून अभ्यर्च्य वर्धन्ते आयुषा यशसा शरिया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 20, + "text": "वृद्धान नातिवदेज जातु न च संप्रेषयेद अपि\nनासीनः सयात सथितेष्व एवम आयुर अस्य न रिष्यते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 21, + "text": "न नग्नाम ईक्षते नारीं न विद्वान पुरुषान अपि\nमैथुनं सततं गुप्तम आहारं च समाचरेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 22, + "text": "तीर्थानां गुररस तीर्थं शुचीनां हृदयं शुचि\nदर्शनानां परं जञानं संतॊषः परमं सुखम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 23, + "text": "सायंप्रातश च वृद्धानां शृणुयात पुष्कला गिरः\nशरुतम आप्नॊति हि नरः सततं वृद्धसेवया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 24, + "text": "सवाध्याये भॊजने चैव दक्षिणं पाणिम उद्धरेत\nयच्छेद वान मनसी नित्यम इन्द्रियाणां च विभ्रमम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 25, + "text": "संस्कृतं पायसं नित्यं यवागूं कृसरं हविः\nअष्टकाः पितृदैवत्या वृद्धानाम अभिपूजनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 26, + "text": "शमश्रुकर्मणि मङ्गल्यं कषुतानाम अभिनन्दनम\nवयाधितानां च सर्वेषाम आयुषः परतिनन्दनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 27, + "text": "न जातु तवम इति बरूयाद आपन्नॊ ऽपि महत्तरम\nतवं कारॊ वा वधॊ वेति विद्वत्सु न विशिष्यते\nअवराणां समानानां शिष्याणां च समाचरेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 28, + "text": "पापम आचक्षते नित्यं हृदयं पापकर्मिणाम\nजञानपूर्वं विनश्यन्ति गूहमाना महाजने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 29, + "text": "जञानपूर्वं कृतं कर्मच छादयन्ते हय असाधवः\nन मां मनुष्याः पश्यन्ति न मां पश्यन्ति देवताः\nपापेनाभिहतः पापः पापम एवाभिजायते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 30, + "text": "यथा वार्धुषिकॊ वृद्धिं देहभेदे परतीक्षते\nधर्मेणापिहितं पापं धर्मम एवाभिवर्धयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 31, + "text": "यथा लवणम अम्भॊभिर आप्लुतं परविलीयते\nपरायश्चित्त हतं पापं तथा सद्यः परणश्यति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 32, + "text": "तस्मात पापं न गूहेत गूहमानं विवर्धते\nकृत्वा तु साधुष्व आख्येयं ते तत परशमयन्त्य उत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 33, + "text": "आशया संचितं दरव्यं यत काले नॊपभुज्यते\nअन्ये चैतत परपद्यन्ते वियॊगे तस्य देहिनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 34, + "text": "मानसं सर्वभूतानां धर्मम आहुर मनीषिणः\nतस्मात सर्वाणि भूतानि धर्मम एव समासते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 35, + "text": "एक एव चरेद धर्मं न धर्मध्वजिकॊ भवेत\nधर्मवाणिजका हय एते ये धर्मम उपभुञ्जते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 148, + "shloka": 36, + "text": "अर्चेद देवान अदम्भेन सेवेतामायया गुरून\nनिधिं निदध्यात पारत्र्यं यात्रार्थं दानशब्दितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 149, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nनाभाग धेयः पराप्नॊति धनं सुबलवान अपि\nभागधेयान्वितस तव अर्थान कृशॊ बालश च विन्दति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 149, + "shloka": 2, + "text": "नालाभ काले लभते परयत्ने ऽपि कृते सति\nलाभकाले ऽपरयत्नेन लभते विपुलं धनम\nकृतयत्नाफलाश चैव दृश्यन्ते शतशॊ नराः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 149, + "shloka": 3, + "text": "यदि यत्नॊ भवेन मर्त्यः स सर्वं फलम आप्नुयात\nनालभ्यं चॊपलभ्येत नृणां भरतसत्तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 149, + "shloka": 4, + "text": "यदा परयत्नं कृतवान दृश्यते हय अफलॊ नरः\nमार्गन नयशतैर अर्थान अमार्गंश चापरः सुखी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 149, + "shloka": 5, + "text": "अकार्यम असकृत कृत्वा दृश्यन्ते हय अधना नराः\nधनयुक्तास तव अधर्मस्था दृश्यन्ते चापरे जनाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 149, + "shloka": 6, + "text": "अधीत्य नीतिं यस्माच च नीतियुक्तॊ न दृश्यते\nअनभिज्ञश च साचिव्यं गमितः केन हेतुना\nविद्या युक्तॊ हय अविद्यश च धनवान दुर्गतस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 149, + "shloka": 7, + "text": "यदि विद्याम उपाश्रित्य नरः सुखम अवाप्नुयात\nन विद्वान विद्यया हीनं वृत्त्यर्थम उपसंश्रयेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 149, + "shloka": 8, + "text": "यथा पिपासां जयति पुरुषः पराप्य वै जलम\nदृष्टार्थॊ विद्ययाप्य एवम अविद्यां परजहेन नरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 149, + "shloka": 9, + "text": "नाप्राप्तकालॊ मरियते विद्धः शरशतैर अपि\nतृणाग्रेणापि संस्पृष्टः पराप्तकालॊ न जीवति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 149, + "shloka": 10, + "text": "[भ]\nईहमानः समारम्भान यदि नासादयेद धनम\nउग्रं तपः समारॊहेन न हय अनुप्तं पररॊहति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 149, + "shloka": 11, + "text": "दानेन भॊगी भवति मेधावी वृद्धसेवया\nअहिंसया च दीर्घायुर इति पराहुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 149, + "shloka": 12, + "text": "तस्माद दद्यान न याचेत पूजयेद धार्मिकान अपि\nसवाभाषी परिय कृच छुद्धः सर्वसत्त्वाविहिंसकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 149, + "shloka": 13, + "text": "यदा परमाण परभवः सवभावश च सुखासुखे\nमश कीट पिपीलानां सथिरॊ भव युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 150, + "shloka": 1, + "text": "कार्यते यच च करियते सच चासच च कृतं ततः\nतत्राश्वसीत सत्कृत्वा असत्कृत्वा न विश्वसेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 150, + "shloka": 2, + "text": "काल एवात्र कालेन निग्रहानुग्रहौ ददत\nबुद्धिम आविश्य भूतानां धर्मार्थेषु परवर्तते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 150, + "shloka": 3, + "text": "यदा तव अस्य भवेद बुद्धिर धर्म्या चार्थप्रदर्शिनी\nतदाश्वसीत धर्मात्मा दृढबुद्धिर न विश्वसेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 150, + "shloka": 4, + "text": "एतावन मात्रम एतद धि भूतानां पराज्ञलक्षणम\nकालयुक्तॊ ऽपय उभय विच छेषम अर्थं समाचरेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 150, + "shloka": 5, + "text": "यथा हय उपस्थितैश्वर्याः पूजयन्ते नरा नरान\nएवम एवात्मनात्मानं पूजयन्तीह धार्मिकाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 150, + "shloka": 6, + "text": "न हय अधर्मतया धर्मं दद्यात कालः कथं चन\nतस्माद विशुद्धम आत्मानं जानीयाद धर्मचारिणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 150, + "shloka": 7, + "text": "सप्रष्टुम अप्य असमर्थॊ हि जवलन्तम इव पावकम\nअधर्मः सततॊ धर्मं कालेन परिरक्षितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 150, + "shloka": 8, + "text": "कार्याव एतौ हि कालेन धर्मॊ हि विजयावहः\nतरयाणाम अपि लॊकानाम आलॊक करणॊ भवेत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 150, + "shloka": 9, + "text": "तत्र कश चिन नयेत पराज्ञॊ गृहीत्वैव करे नरम\nउह्यमानः स धर्मेण धर्मे बहु भयच छले" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकिं शरेयः पुरुषस्येह किं कुर्वन सुखम एधते\nविपाप्मा च भवेत केन किं वा कल्मष नाशनम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 2, + "text": "[भ]\nअयं दैवतवंशॊ वै ऋषिवंशसमन्वितः\nदविसंध्यं पठितः पुत्र कल्मषापहरः परः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 3, + "text": "देवासुरगुरुर देवः सर्वभूतनमस्कृतः\nअचिन्त्यॊ ऽथाप्य अनिर्देश्यः सर्वप्राणॊ हय अयॊनिजः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 4, + "text": "पितामहॊ जगन नाथः सावित्री बरह्मणः सती\nवेद भूर अथ कर्ता च विष्णुर नारायणः परभुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 5, + "text": "उमापतिर विरूपाक्षः सकन्दः सेनापतिस तथा\nविशाखॊ हुतभुग वायुश चन्द्रादित्यौ परभाकरौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 6, + "text": "शक्रः शचीपतिर देवॊ यमॊ धूमॊर्णया सह\nवरुणः सह गौर या च सह ऋद्ध्या धनेश्वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 7, + "text": "सौम्या गौः सुरभिर देवी विश्रवाश च महान ऋषिः\nषट कालः सागरॊ गाङ्गा सरवन्त्यॊ ऽथ मरुद्गणाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 8, + "text": "वालखिल्यास तपःसिद्धाः कृष्णद्वैपायनस तथा\nनारदः पर्वतश चैव विश्वावसुर हहाहुहूः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 9, + "text": "तुम्बरुश चित्रसेनश च देवदूतश च विश्रुतः\nदेवकन्या महाभागा दिव्याश चाप्सरसां गणाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 10, + "text": "उर्वशी मेनका रम्भा मिश्रकेशी अलम्बुषा\nविश्वाची च घृताची च पञ्च चूडा तिलॊत्तमा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 11, + "text": "आदित्या वसवॊ रुद्राः साश्विनः पितरॊ ऽपि च\nधर्मः सत्यं तपॊ दीक्षा वयवसायः पितामहः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 12, + "text": "शर्वर्यॊ दिवसाश चैव मारीचः कश्यपस तथा\nशुक्रॊ बृहस्पतिर भौमॊ बुधॊ राहुः शनैश्चरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 13, + "text": "नक्षत्राण्य ऋतवश चैव मासाः संध्याः स वत्सराः\nवैनतेयाः समुद्राश च कद्रुजाः पन्नगास तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 14, + "text": "शतद्रूश च विपाशा च चन्द्र भागा सरस्वती\nसिन्धुश च देविका चैव पुष्करं तीर्थम एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 15, + "text": "गङ्गा महानदी चैव कपिला नर्मदा तथा\nकम्पुना च विशल्या च करतॊयाम्बुवाहिनी" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 16, + "text": "सरयूर गण्डकी चैव लॊहित्यश च महानदः\nताम्रारुणा वेत्रवती पर्णाशा गौतमी तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 17, + "text": "गॊदावरी च वेण्णा च कृष्ण वेणा तथाद्रिजा\nदृषद्वती च कावेरी वंक्षुर मन्दाकिनी तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 18, + "text": "परयागं च परभासं च पुण्यं नैमिषम एव च\nतच च विश्वेश्वर सथानं यत्र तद विमलं सरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 19, + "text": "पुण्यतीर्थैर्श च कलिलं कुरुक्षेत्रं परकीर्तितम\nसिन्धूत्तमं तपॊ दानं जम्बू मार्गम अथापि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 20, + "text": "हिरण्वती वितस्ता च तथैवेक्षुमती नदी\nवेद समृतिर वैदसिनी मलवासाश च नद्य अपि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 21, + "text": "भूमिभागास तथा पुण्या गङ्गा दवारम अथापि च\nऋषिकुल्यास तथा मेध्या नदी चित्रपथा तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 22, + "text": "कौशिकी यमुना सीता तथा चर्मण्वती नदी\nनदी भीम रथी चैव बाहुदा च महानदी\nमहेन्द्र वाणी तरिदिवा नीलिका च सरस्वती" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 23, + "text": "नन्दा चापरनन्दा च तथा तीर्थं महाह्रदम\nगयाथ फल्गु तीर्थं च धर्मारण्यं सुरैर वृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 24, + "text": "तथा देव नदी पुण्या सरश च बरह्मनिर्मितम\nपुण्यं तरिलॊकविख्यातं सर्वपापहरं शिवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 25, + "text": "हिमवान पर्वतश चैव दिव्यौषधिसमन्वितः\nविन्ध्यॊ धातुविचित्राङ्गस तीर्थवान औषधान्वितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 26, + "text": "मेरुर महेन्द्रॊ मलयः शवेतश च रजता चितः\nशृङ्गवान मन्दरॊ नीलॊ निषधॊ दर्दुरस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 27, + "text": "चित्रकूटॊ ऽञजनाभश च पर्वतॊ गन्धमादनः\nपुण्यः सॊमगिरिश चैव तथैवान्ये महीधराः\nदिशश च विदिशश चैव कषितिः सर्वे महीरुहाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 28, + "text": "विश्वे देवा नभश चैव नक्षत्राणि गरहास तथा\nपान्तु वः सततं देवाः कीर्तिताकीर्तिता मया" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 29, + "text": "कीर्तयानॊ नरॊ हय एतान मुच्यते सर्वकिल्बिषैः\nसतुवंश च परतिनन्दंश च मुच्यते सर्वतॊ भयात\nसर्वसंकरपापेभ्यॊ देवता सतवनन्दकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 30, + "text": "देवतान अन्तरं विप्रांस तपःसिद्धांस तपॊ ऽधिकान\nकीर्तितान कीर्तयिष्यामि सर्वपापप्रमॊचनान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 31, + "text": "यवक्रीतॊ ऽथ रैभ्यश च कक्षीवान औशिजस तथा\nभृग्वङ्गिरास तथा कण्वॊ मेधातिथिर अथ परभुः\nबर्ही च गुणसंपन्नः पराचीं दिशम उपाश्रिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 32, + "text": "भद्रां दिशं महाभागा उल्मुचुः परमुचुस तथा\nमुमुचुश च महाभागः सवस्त्य आत्रेयश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 33, + "text": "मित्रा वरुणयॊः पुत्रस तथागस्त्यः परतापवान\nदृढायुश चॊर्ध्वबाहुश च विश्रुताव ऋषिसत्तमौ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 34, + "text": "पश्चिमां दिशम आश्रित्य य एधन्ते निबॊध तान\nउषद्गुः सह सॊदर्यैः परिव्याधश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 35, + "text": "ऋषिर दीर्घतमाश चैव गौतमः कश्यपस तथा\nएकतश च दवितश चैव तरितश चैव महर्षयः\nअत्रेः पुत्रश च धर्मात्मा तथा सारस्वतः परभुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 36, + "text": "उत्तरां दिशम आश्रित्य य एधन्ते निबॊध तान\nअत्रिर वसिष्ठः शक्तिश च पाराशर्यश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 37, + "text": "विश्वामित्रॊ भरद्वाजॊ जमदग्निस तथैव च\nऋचीक पौत्रॊ रामश च ऋषिर औद्दालकिस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 38, + "text": "शवेतकेतुः कॊहलश च विपुलॊ देवलस तथा\nदेव शर्मा च धौम्यश च हस्तिकाश्यप एव च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 39, + "text": "लॊमशॊ नाचिकेतश च लॊमहर्षण एव च\nऋषिर उग्रश्रवाश चैव भार्गवश चयवनस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 40, + "text": "एष वै समवायस ते ऋषिदेव समन्वितः\nआद्यः परकीर्तितॊ राजन सर्वपापप्रमॊचनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 41, + "text": "नृगॊ ययातिर नहुषॊ यदुः पूरुश च वीर्यवान\nधुन्धुमारॊ दिलीपश च सगरश च परतापवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 42, + "text": "कृशाश्वॊ यौवनाश्वश च चित्राश्वः सत्यवांस तथा\nदुःषन्तॊ भरतश चैव चक्रवर्ती महायशाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 43, + "text": "यवनॊ जनकश चैव तथा दृढरथॊ नृपः\nरघुर नरवरश चैव तथा दशरथॊ नृपः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 44, + "text": "रामॊ राक्षसहा वीरः शशबिन्दुर भगीरथः\nहरिश्चन्द्रॊ मरुत्तश च जह्नुर जाह्नवि सेविता" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 45, + "text": "महॊदयॊ हय अलर्कश च ऐलश चैव नराधिपः\nकरंधमॊ नरश्रेष्ठः कध्मॊरश च नराधिपः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 46, + "text": "दक्षॊ ऽमबरीषः कुकुरॊ रवतश च महायशाः\nमुचुकुन्दश च राजर्षिर मित्र भानुः परियं करः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 47, + "text": "तरसदस्युस तथा राजा शवेतॊ राजर्षिसत्तमः\nमहाभिषश च विख्यातॊ निमि राजस तथाष्टकः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 48, + "text": "आयुः कषुपश च राजर्षिः कक्षेयुश च नराधिपः\nशिबिर औशीनरश चैव गयश चैव नराधिपः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 49, + "text": "परतर्दनॊ दिवॊदासः सौदासः कॊसलेश्वरः\nऐलॊ नलश च राजर्षिर मनुश चैव परजापतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 50, + "text": "हविध्रश च पृषध्रश च परतीपः शंतनुस तथा\nकक्षसेनश च राजर्षिर ये चान्ये नानुकीर्तिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 151, + "shloka": 51, + "text": "मा विघ्नं मा च मे पापं मा च मे परिपन्थिनः\nधरुवॊ जयॊ मे नित्यं सयात परत्र च परा गतिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 152, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nतूष्णींभूते तदा भीष्मे पटे चित्रम इवार्पितम\nमुहूर्तम इव च धयात्वा वयासः सत्यवती सुतः\nनृपं शयानं गाङ्गेयम इदम आह वचस तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 152, + "shloka": 2, + "text": "राजन परकृतिम आपन्नः कुरुराजॊ युधिष्ठिरः\nसहितॊ भरातृभिः सर्वैः पार्थिवैश चानुयायिभिः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 152, + "shloka": 3, + "text": "उपास्ते तवां नरव्याघ्र सह कृष्णेन धीमता\nतम इमं पुरयानाय तवम अनुज्ञातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 152, + "shloka": 4, + "text": "एवम उक्तॊ भगवता वयासेन पृथिवीपतिः\nयुधिष्ठिरं सहामात्यम अनुजज्ञे नदी सुतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 152, + "shloka": 5, + "text": "उवाच चैनं मधुरं ततः शांतनवॊ नृपः\nपरविशस्व पुरं राजन वयेतु ते मानसॊ जवरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 152, + "shloka": 6, + "text": "यजस्व विविधैर यज्ञैर बह्व अन्नैः सवाप्तदक्षिणैः\nययातिर इव राजेन्द्र शरद्दा दमपुरःसरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 152, + "shloka": 7, + "text": "कषत्रधर्मरतः पार्थ पितॄन देवांश च तर्पय\nशरेयसा यॊक्ष्यसे चैव वयेतु ते मानसॊ जवरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 152, + "shloka": 8, + "text": "रञ्जयस्व परजाः सर्वाः परकृतीः परिसान्त्वय\nसुहृदः फलसत्कारैर अभ्यर्चय यथार्हतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 152, + "shloka": 9, + "text": "अनु तवां तात जीवन्तु मित्राणि सुहृदस तथा\nचैत्यस्थाने सथितं वृक्षं फलवन्तम इव दविजाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 152, + "shloka": 10, + "text": "आगन्तव्यं च भवता समये मम पार्थिव\nविनिवृत्ते दिनकरे परवृत्ते चॊत्तरायणे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 152, + "shloka": 11, + "text": "तथेत्य उक्त्वा तु कौन्तेयः सॊ ऽभिवाद्य पितामहम\nपरययौ सपरीवारॊ नगरं नागसाह्वयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 152, + "shloka": 12, + "text": "धृतराष्ट्रं पुरस्कृत्य गान्धारीं च पतिव्रताम\nसह तैर ऋषिभिः सर्वैर भरातृभिः केशवेन च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 152, + "shloka": 13, + "text": "पौरजानपदैश चैव मन्त्रिवृद्धैश च पार्थिवः\nपरविवेश कुरुश्रेष्ठ पुरं वारणसाह्वयम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततः कुन्तीसुतॊ राजा पौरजानपदं जनम\nपूजयित्वा यथान्यायम अनुजज्ञे गृहान परति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 2, + "text": "सान्त्वयाम आस नारीश च हतवीरा हतेश्वराः\nविपुलै रथदानैश च तदा पाण्डुसुतॊ नृपः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 3, + "text": "सॊ ऽभिषिक्तॊ महाप्राज्ञः पराप्य राज्यं युधिष्ठिरः\nअवस्थाप्य नरश्रेष्ठः सर्वाः सवप्रकृतीस तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 4, + "text": "दविजेभ्यॊ बलमुख्येभ्यॊ नैगमेभ्यश च सर्वशः\nपरतिगृह्याशिषॊ मुख्यास तदा धर्मभृतां वरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 5, + "text": "उषित्वा शर्वरीः शरीमान पञ्चाशन नगरॊत्तमे\nसमयं कौरवाग्र्यस्य सस्मार पुरुषर्षभः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 6, + "text": "स निर्ययौ गजपुराद याजकैः परिवारितः\nदृष्ट्वा निवृत्तम आदित्यं परवृत्तं चॊत्तरायणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 7, + "text": "घृतं माल्यं च गन्धांश च कषौमाणि च युधिष्ठिरः\nचन्दनागरुमुख्यानि तथा कालागरूणि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 8, + "text": "परस्थाप्य पूर्वं कौन्तेयॊ भीष्म संसाधनाय वै\nमाल्यानि च महार्हाणि रत्नानि विविधानि च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 9, + "text": "धृतराष्ट्रं पुरस्कृत्य गान्धारीं च यशस्विनीम\nमातरं च पृथां धीमान भरातॄंश च पुरुषर्षभः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 10, + "text": "जनार्दनेनानुगतॊ विदुरेण च धीमता\nयुयुत्सुना च कौरव्यॊ युयुधानेन चाभिभॊ" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 11, + "text": "महता राजभॊग्येन परिबर्हेण संवृतः\nसतूयमानॊ महाराज भीष्मस्याग्नीन अनुव्रजन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 12, + "text": "निश्चक्राम पुरात तस्माद यथा देवपतिस तथा\nआससाद कुरुक्षेत्रे ततः शांतनवं नृपम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 13, + "text": "उपास्यमानं वयासेन पाराशर्येण धीमता\nनारदेन च राजर्षे देवलेनासितेन च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 14, + "text": "हतशिष्टैर नृपैश चान्यैर नानादेशसमागतैः\nरक्षिभिश च महात्मानं रक्ष्यमाणं समन्ततः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 15, + "text": "शयानं वीरशयने ददर्श नृपतिस ततः\nततॊ रथाद अवारॊहद भरातृभिः सहधर्मराट" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 16, + "text": "अभिवाद्याथ कौन्तेयः पितामहम अरिंदमम\nदवैपायनादीन विप्रांश च तैश च परत्यभिनन्दितः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 17, + "text": "ऋत्विग्भिर बरह्मकल्पैश च भरातृभिश च सहाच्युतः\nआसाद्य शरतल्पस्थम ऋषिभिः परिवारितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 18, + "text": "अब्रवीद भरतश्रेष्ठं धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nभरातृभिः सह कौरव्य शयानं निम्नगा सुतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 19, + "text": "युधिष्ठिरॊ ऽहं नृपते नमस ते जाह्नवीसुत\nशृणॊषि चेन महाबाहॊ बरूहि किं करवाणि ते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 20, + "text": "पराप्तॊ ऽसमि समये राजन्न अग्नीन आदाय ते विभॊ\nआचार्या बराह्मणाश चैव ऋत्विजॊ भरातरश च मे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 21, + "text": "पुत्रश च ते महातेजा धृतराष्ट्रॊ जनेश्वरः\nउपस्थितः सहामात्यॊ वासुदेवश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 22, + "text": "हतशिष्टाश च राजानः सर्वे च कुरुजाङ्गलाः\nतान पश्य कुरुशार्दूल समुन्मीलय लॊचने" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 23, + "text": "यच चेह किं चित कर्तव्यं तत सर्वं परापितं मया\nयथॊक्तं भवता काले सर्वम एव च तत कृतम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 24, + "text": "एवम उक्तस तु गाङ्गेयः कुन्तीपुत्रेण धीमता\nददर्श भारतान सर्वान सथितान संपरिवार्य तम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 25, + "text": "ततश चल वलिर भीष्मः परगृह्य विपुलं भुजम\nओघमेघस्वनॊ वाग्मी काले वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 26, + "text": "दिष्ट्या पराप्तॊ ऽसि कौन्तेय सहामात्यॊ युधिष्ठिर\nपरिवृत्तॊ हि भगवान सहस्रांशुर दिवाकरः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 27, + "text": "अष्ट पञ्चाशतं रात्र्यः शयानस्याद्य मे गताः\nशरेषु निशिताग्रेषु यथा वर्षशतं तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 28, + "text": "माघॊ ऽयं समनुप्राप्तॊ मासः पुण्यॊ युधिष्ठिर\nतरिभागशेषः पक्षॊ ऽयं शुक्लॊ भवितुम अर्हति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 29, + "text": "एवम उक्त्वा तु गाङ्गेयॊ धर्मपुत्रं युधिष्ठिरम\nधृतराष्ट्रम अथामन्त्र्य काले वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 30, + "text": "राजन विदितधर्मॊ ऽसि सुनिर्णीतार्थ संशयः\nबहुश्रुता हि ते विप्रा बहवः पर्युपासिताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 31, + "text": "वेद शास्त्राणि सर्वाणि धर्मांश च मनुजेश्वर\nवेदांश च चतुरः साङ्गान निखिलेनावबुध्यसे" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 32, + "text": "न शॊचितव्यं कौरव्य भवितव्यं हि तत तथा\nशरुतं देव रहस्यं ते कृष्णद्वैपायनाद अपि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 33, + "text": "यथा पाण्डॊः सुता राजंस तथैव तव धर्मतः\nतान पालय सथितॊ धर्मे गुरुशुश्रूषणे रतान" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 34, + "text": "धर्मराजॊ हि शुद्धात्मा निदेशे सथास्यते तव\nआनृशंस्य परं हय एनं जानामि गुरुवत्सलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 35, + "text": "तव पुत्रा दुरात्मानः करॊधलॊभ परायणाः\nईर्ष्याभिभूता दुर्वृत्तास तान न शॊचितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 36, + "text": "[व]\nएतावद उक्त्वा वचनं धृतराष्ट्रं मनीषिणम\nवासुदेवं महाबाहुम अभ्यभाषत कौरवः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 37, + "text": "भगवन देवदेवेश सुरासुरनमस्कृत\nतरिविक्रम नमस ते ऽसतु शङ्खचक्रगदाधर" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 38, + "text": "अनुजानीहि मां कृष्ण वैकुण्ठ पुरुषॊत्तम\nरक्ष्याश च ते पाण्डवेया भवान हय एषां परायणम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 39, + "text": "उक्तवान अस्मि दुर्बुद्धिं मन्दं दुर्यॊधनं पुरा\nयतः कृष्णस ततॊ धर्मॊ यतॊ धर्मस ततॊ जयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 40, + "text": "वासुदेवेन तीर्थेन पुत्र संशाम्य पाण्डवैः\nसंधानस्य परः कालस तवेति च पुनः पुनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 41, + "text": "न च मे तद वचॊ मूढः कृतवान स सुमन्दधीः\nघातयित्वेह पृथिवीं ततः स निधनं गतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 42, + "text": "तवां च जानाम्य अहं वीर पुराणम ऋषिसत्तमम\nनरेण सहितं देवं बदर्यां सुचिरॊषितम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 43, + "text": "तथा मे नारदः पराह वयासश च सुमहातपाः\nनरनारायणाव एतौ संभूतौ मनुजेष्व इति" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 44, + "text": "[वा]\nआनुजानामि भीष्म तवां वसून आप्नुहि पार्थिव\nन ते ऽसति वृजिनं किं चिन मया दृष्टं महाद्युते" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 45, + "text": "पितृभक्तॊ ऽसि राजर्षे मार्कण्डेय इवापरः\nतेन मृत्युस तव वशे सथितॊ भृत्य इवानतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 46, + "text": "[व]\nएवम उक्तस तु गाङ्गेयः पाण्डवान इदम अब्रवीत\nधृतराष्ट्र मुखांश चापि सर्वान ससुहृदस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 47, + "text": "पराणान उत्स्रष्टुम इच्छामि तन मानुज्ञातुम अर्हथ\nसत्ये परयतितव्यं वः सत्यं हि परमं बलम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 48, + "text": "आनृशंस्य परैर भाव्यं सदैव नियतात्मभिः\nबरह्मण्यैर धर्मशीलैश च तपॊ नीत्यैश च भारत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 49, + "text": "इत्य उक्त्वा सुहृदः सर्वान संपरिष्वज्य चैव ह\nपुनर एवाब्रवीद धीमान युधिष्ठिरम इदं वचः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 153, + "shloka": 50, + "text": "बराह्मणाश चैव ते नित्यं पराज्ञाश चैव विशेषतः\nआचार्या ऋत्विजश चैव पूजनीया नराधिप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nएवम उक्त्वा कुरून सर्वान भीष्मः शांतनवस तदा\nतूष्णीं बभूव कौरव्यः स मुहूर्तम अरिंदम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 2, + "text": "धारयाम आस चात्मानं धारणासु यथाक्रमम\nतस्यॊर्ध्वम अगमन पराणाः संनिरुद्धा महात्मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 3, + "text": "इदम आश्चर्यम आसीच च मध्ये तेषां महात्मनाम\nयद यन मुञ्चति गात्राणां स शंतनु सुतस तदा\nतत तद विशल्यं भवति यॊगयुक्तस्य तस्य वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 4, + "text": "कषणेन परेक्षतां तेषां विशल्यः सॊ ऽभवत तदा\nतं दृष्ट्वा विस्मिताः सर्वे वासुदेव पुरॊगमाः\nसह तैर मुनिभिः सर्वैस तदा वयासाधिभिर नृप" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 5, + "text": "संनिरुद्धस तु तेनात्मा सर्वेष्व आयतनेषु वै\nजगाम भित्त्वा मूर्धानं दिवम अभ्युत्पपात च" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 6, + "text": "महॊल्केन च भीष्मस्य मूर्ध देशाज जनाधिप\nनिःसृत्याकाशम आविश्य कषणेनान्तर अधीयत" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 7, + "text": "एवं स नृपशार्दूल नृपः शांतनवस तदा\nसमयुज्यत लॊकैः सवैर भरतानां कुलॊद्वहः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 8, + "text": "ततस तव आदाय दारूणि गन्धांश च विविधान बहून\nचितां चक्रुर महात्मानः पाण्डवा विदुरस तथा\nयुयुत्सुश चापि कौरव्यः परेक्षकास तव इतरे ऽभवन" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 9, + "text": "युधिष्ठिरस तु गाङ्गेयं विदुरश च महामतिः\nछादयाम आसतुर उभौ कषौमैर माल्यैश च कौरवम" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 10, + "text": "धारयाम आस तस्याथ युयुत्सुश छत्रम उत्तमम\nचामरव्यजने शुभ्रे भीमसेनार्जुनाव उभौ\nउष्णीषे पर्यगृह्णीतां माद्रीपुत्राव उभौ तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 11, + "text": "सत्रियः कौरव नाथस्य भीष्मं कुरु कुलॊद्भवम\nतालवृन्तान्य उपादाय पर्यवीजन समन्ततः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ ऽसय विधिवच चक्रुः पितृमेधं महात्मनः\nयाजका जुहुवुश चाग्निं जगुः सामानि सामगाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 13, + "text": "ततश चन्दनकाष्ठैश च तथा कालेयकैर अपि\nकालागरुप्रभृतिभिर गन्धैश चॊच्चावचैस तथा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 14, + "text": "समवच्छाद्य गाङ्गेयं परज्वाल्य च हुताशनम\nअपसव्यम अकुर्वन्त धृतराष्ट्र मुखा नृपाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 15, + "text": "संस्कृत्य च कुरुश्रेष्ठं गाङ्गेयं कुरुसत्तमाः\nजग्मुर भागीरथी तीरम ऋषिजुष्टं कुरूद्वहाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 16, + "text": "अनुगम्यमाना वयासेन नारदेनासितेन च\nकृष्णेन भरत सत्रीभिर ये च पौराः समागताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 17, + "text": "उदकं चक्रिरे चैव गाङ्गेयस्य महात्मनः\nविधिवत कषत्रिय शरेष्ठाः स च सर्वॊ जनस तदा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ भागीरथी देवी तनयस्यॊदके कृते\nउत्थाय सलिलात तस्माद रुदती शॊकलालसा" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 19, + "text": "परिदेवयती तत्र कौरवान अभ्यभाषत\nनिबॊधत यथावृत्तम उच्यमानं मयानघाः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 20, + "text": "राजवृत्तेन संपन्नः परज्ञयाभिजनेन च\nसत्कर्ता कुरुवृद्धानां पितृभक्तॊ दृढव्रतः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 21, + "text": "जामदग्न्येन रामेण पुरा यॊ न पराजितः\nदिव्यैर अस्त्रैर महावीर्यः स हतॊ ऽदय शिखण्डिना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 22, + "text": "अश्मसारमयं नूनं हृदयं मम पार्थिवाः\nअपश्यन्त्याः परियं पुत्रं यत्र दीर्यति मे ऽदय वै" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 23, + "text": "समेतं पार्थिवं कषत्रं काशिपुर्यां सवयंवरे\nविजित्यैक रथेनाजौ कन्यास ता यॊ जहार ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 24, + "text": "यस्य नास्ति बले तुल्यः पृथिव्याम अपि कश चन\nहतं शिखण्डिना शरुत्वा यन न दीर्यति मे मनः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 25, + "text": "जामदग्न्यः कुरुक्षेत्रे युधि येन महात्मना\nपीडितॊ नातियत्नेन निहतः स शिखण्डिना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 26, + "text": "एवंविधं बहु तदा विलपन्तीं महानदीम\nआश्वासयाम आस तदा साम्ना दामॊदरॊ विभुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 27, + "text": "समाश्वसिहि भद्रे तवं मा शुचः शुभदर्शने\nगतः स परमां सिद्धिं तव पुत्रॊ न संशयः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 28, + "text": "वसुर एष महातेजाः शापदॊषेण शॊभने\nमनुष्यताम अनुप्राप्तॊ नैनं शॊचितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 29, + "text": "स एष कषत्रधर्मेण युध्यमानॊ रणाजिरे\nधनंजयेन निहतॊ नैष नुन्नः शिखण्डिना" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 30, + "text": "भीष्मं हि कुरुशार्दूलम उद्यतेषुं महारणे\nन शक्तः संयुगे हन्तुं साक्षाद अपि शतक्रतुः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 31, + "text": "सवच्छन्देन सुतस तुभ्यं गतः सवर्गं शुभानने\nन शक्ताः सयुर निहन्तुं हि रणे तं सर्वदेवताः" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 32, + "text": "तस्मान मा तवं सरिच्छ्रेष्ठे शॊचस्व कुरुनन्दनम\nवसून एष गतॊ देवि पुत्रस ते विज्वरा भव" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 33, + "text": "इत्य उक्ता सा तु कृष्णेन वयासेन च सरिद वरा\nतयक्त्वा शॊकं महाराज सवं वार्य अवततार ह" + }, + { + "book": 13, + "chapter": 154, + "shloka": 34, + "text": "सत्कृत्य ते तां सरितं ततः कृष्ण मुखा नृपाः\nअनुज्ञातास तया सर्वे नयवर्तन्त जनाधिपाः" + } +] \ No newline at end of file diff --git a/texts/mahabharata/mahabharata_book_14.json b/texts/mahabharata/mahabharata_book_14.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..0192d8ac994e2fbc252fcc34c28ebccf197ded01 --- /dev/null +++ b/texts/mahabharata/mahabharata_book_14.json @@ -0,0 +1,16460 @@ +[ + { + "book": 14, + "chapter": 1, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nकृतॊदकं तु राजानं धृतराष्ट्रं युधिष्ठिरः\nपुरस्कृत्य महाबाहुर उत्तताराकुलेन्द्रियः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 1, + "shloka": 2, + "text": "उत्तीर्य च महीपालॊ बाष्पव्याकुललॊचनः\nपपात तीरे गङ्गाया वयाधविद्ध इव दविपः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 1, + "shloka": 3, + "text": "तं सीदमानं जग्राह भीमः कृष्णेन चॊदितः\nमैवम इत्य अब्रवीच चैनं कृष्णः परबलार्दनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 1, + "shloka": 4, + "text": "तम आर्तं पतितं भूमौ निश्वसन्तं पुनः पुनः\nददृशुः पाण्डवा राजन धर्मात्मानं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 1, + "shloka": 5, + "text": "तं दृष्ट्वा दीनमनसं गतसत्त्वं जनेश्वरम\nभूयः शॊकसमाविष्टाः पाण्डवाः समुपाविशन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 1, + "shloka": 6, + "text": "राजा च धृतराष्ट्रस तम उपासीनॊ महाभुजः\nवाक्यम आह महाप्राज्ञॊ महाशॊकप्रपीडितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 1, + "shloka": 7, + "text": "उत्तिष्ठ कुरुशार्दूल कुरु कार्यम अनन्तरम\nकषत्रधर्मेण कौरव्य जितेयम अवनिस तवया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 1, + "shloka": 8, + "text": "तां भुङ्क्ष्व भरातृभिः सार्धं सुहृद्भिश च जनेश्वर\nन शॊचितव्यं पश्यामि तवया धर्मभृतां वर" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 1, + "shloka": 9, + "text": "शॊचितव्यं मया चैव गान्धार्या च विशां पते\nपुत्रैर विहीनॊ राज्येन सवप्नलब्धधनॊ यथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 1, + "shloka": 10, + "text": "अश्रुत्वा हितकामस्य विदुरस्य महात्मनः\nवाक्यानि सुमहार्थानि परितप्यामि दुर्मतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 1, + "shloka": 11, + "text": "उक्तवान एष मां पूर्वं धर्मात्मा दिव्यदर्शनः\nदुर्यॊधनापराधेन कुलं ते विनशिष्यति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 1, + "shloka": 12, + "text": "सवस्ति चेद इच्छसे राजन कुलस्यात्मन एव च\nवध्यताम एष दुष्टात्मा मन्दॊ राजसुयॊधनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 1, + "shloka": 13, + "text": "कर्णश च शकुनिश चैव मैनं पश्यतु कर्हि चित\nदयूतसंपातम अप्य एषाम अप्रमत्तॊ निवारय" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 1, + "shloka": 14, + "text": "अभिषेचय राजानं धर्मात्मानं युधिष्ठिरम\nस पालयिष्यति वशीधर्मेण पृथिवीम इमाम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 1, + "shloka": 15, + "text": "अथ नेच्छसि राजानं कुन्तीपुत्रं युधिष्ठिरम\nमेढी भूतः सवयं राज्यं परतिगृह्णीष्व पार्थिव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 1, + "shloka": 16, + "text": "समं सर्वेषु भूतेषु वर्तमानं नराधिप\nअनुजीवन्तु सर्वे तवां जञातयॊ जञातिवर्धन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 1, + "shloka": 17, + "text": "एवं बरुवति कौन्तेय विदुरे दीर्घदर्शिनि\nदुर्यॊधनम अहं पापम अन्ववर्तं वृथा मतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 1, + "shloka": 18, + "text": "अश्रुत्वा हय अस्य वीरस्य वाक्यानि मधुराण्य अहम\nफलं पराप्य महद दुःखं निमग्नः शॊकसागरे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 1, + "shloka": 19, + "text": "वृद्धौ हि ते सवः पितरौ पश्यावां दुःखितौ नृप\nन शॊचितव्यं भवता पश्यामीह जनाधिप" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 2, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nएवम उक्तस तु राज्ञा स धृतराष्ट्रेण धीमता\nतूष्णीं बभूव मेधावी तम उवाचाथ केशवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 2, + "shloka": 2, + "text": "अतीव मनसा शॊकः करियमाणॊ जनाधिप\nसंतापयति वैतस्य पूर्वप्रेतान पितामहान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 2, + "shloka": 3, + "text": "यजस्व विविधैर यज्ञैर बहुभिः सवाप्तदक्षिणैः\nदेवांस तर्पय सॊमेन सवधया च पितॄन अपि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 2, + "shloka": 4, + "text": "तवद्विधस्य महाबुद्धे नैतद अद्यॊपपद्यते\nविदितं वेदितव्यं ते कर्तव्यम अपि ते कृतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 2, + "shloka": 5, + "text": "शरुताश च राजधर्मास ते भीष्माद भागीरथी सुतात\nकृष्णद्वैपायनाच चैव नारदाद विदुरात तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 2, + "shloka": 6, + "text": "नेमाम अर्हसि मूढानां वृत्तिं तवम अनुवर्तितुम\nपितृपैतामहीं वृत्तिम आस्थाय धुरम उद्वह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 2, + "shloka": 7, + "text": "युक्तं हि यशसा कषत्रं सवर्गं पराप्तुम असंशयम\nन हि कश चन शूराणां निहतॊ ऽतर पराङ्मुखः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 2, + "shloka": 8, + "text": "तयज शॊकं महाराज भवितव्यं हि तत तथा\nन शक्यास ते पुनर दरष्टुं तवया हय अस्मिन रणे हताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 2, + "shloka": 9, + "text": "एतावद उक्त्वा गॊविन्दॊ धर्मराजं युधिष्ठिरम\nविरराम महातेजास तम उवाच युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 2, + "shloka": 10, + "text": "गॊविन्द मयि या परीतिस तव सा विदिता मम\nसौहृदेन तथा परेम्णा सदा माम अनुकम्पसे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 2, + "shloka": 11, + "text": "परियं तु मे सयात सुमहत कृतं चक्रगदाधर\nशरीमन परीतेन मनसा सर्वं यावदनन्दन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 2, + "shloka": 12, + "text": "यदि माम अनुजानीयाद भवान गन्तुं तपॊवनम\nन हि शान्तिं परपश्यामि घातयित्वा पितामहम\nकर्णं च पुरुषव्याघ्रं संग्रामेष्व अपलायिनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 2, + "shloka": 13, + "text": "कर्मणा येन मुच्येयम अस्मात करूराद अरिंदम\nकर्मणस तद विधत्स्वेह येन शुध्यति मे मनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 2, + "shloka": 14, + "text": "तम एवं वादिनं वयासस ततः परॊवाच धर्मवित\nसान्त्वयन सुमहातेजाः शुभं वचनम अर्थवत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 2, + "shloka": 15, + "text": "अकृता ते मतिस तात पुनर बाल्येन मुह्यसे\nकिम आकाशे वयं सर्वे परलपाम मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 2, + "shloka": 16, + "text": "विदिताः कषत्रधर्मास ते येषां युद्धेन जीविका\nयथा परवृत्तॊ नृपतिर नाधिबन्धेन युज्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 2, + "shloka": 17, + "text": "मॊक्षधर्माश च निखिला याथातथ्येन ते शरुताः\nअसकृच चैव संदेहाच छिन्नास ते कामजा मया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 2, + "shloka": 18, + "text": "अश्रद्दधानॊ दुर्मेधा लुप्तस्मृतिर असि धरुवम\nमैवं भव न ते युक्तम इदम अज्ञानम ईदृशम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 2, + "shloka": 19, + "text": "परायश्चित्तानि सर्वाणि विदितानि च ते ऽनघ\nयुद्धधर्माश च ते सर्वे दानधर्माश च ते शरुताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 2, + "shloka": 20, + "text": "स कथं सर्वधर्मज्ञः सर्वागम विशारदः\nपरिमुह्यसि भूयस तवम अज्ञानाद इव भारत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 3, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nयुधिष्ठिर तव परज्ञा न सम्यग इति मे मतिः\nन हि कश चित सवयं मर्त्यः सववशः कुरुते करियाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 3, + "shloka": 2, + "text": "ईश्वरेण नियुक्तॊ ऽयं साध्व असाधु च मानवः\nकरॊति पुरुषः कर्म तत्र का परिदेवना" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 3, + "shloka": 3, + "text": "आत्मानं मन्यसे चाथ पापकर्माणम अन्ततः\nशृणु तत्र यथा पापम अपाकृष्येत भारत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 3, + "shloka": 4, + "text": "तपॊभिः करतुभिश चैव दानेन च युधिष्ठिर\nतरन्ति नित्यं पुरुषा ये सम पापानि कुर्वते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 3, + "shloka": 5, + "text": "यज्ञेन तपसा चैव दानेन च नराधिप\nपूयन्ते राजशार्दूल नरा दुष्कृतकर्मिणः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 3, + "shloka": 6, + "text": "असुराश च सुराश चैव पुण्यहेतॊर मखक्रियाम\nपरयतन्ते महात्मानस तस्माद यज्ञाः परायणम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 3, + "shloka": 7, + "text": "यज्ञैर एव महात्मानॊ बभूवुर अधिकाः सुराः\nततॊ देवाः करियावन्तॊ दानवान अभ्यधर्षयन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 3, + "shloka": 8, + "text": "राजसूयाश्वमेधौ च सर्वमेधं च भारत\nनरमेधं च नृपते तवम आहर युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 3, + "shloka": 9, + "text": "यजस्व वाजिमेधेन विधिवद दक्षिणावता\nबहु कामान्न वित्तेन रामॊ दाशरथिर यथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 3, + "shloka": 10, + "text": "यथा च भरतॊ राजा दौःषन्तिः पृथिवीपतिः\nशाकुन्तलॊ महावीर्यस तव पूर्वपितामहः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 3, + "shloka": 11, + "text": "[य]\nअसंशयं वाजिमेधः पावयेत पृथिवीम अपि\nअभिप्रायस तु मे कश चित तं तवं शरॊतुम इहार्हसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 3, + "shloka": 12, + "text": "इमं जञातिबधं कृत्वा सुमहान्तं दविजॊत्तम\nदानम अल्पं न शक्यामि दातुं वित्तं च नास्ति मे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 3, + "shloka": 13, + "text": "न च बालान इमान दीनान उत्सहे वसु याचितुम\nतथैवार्द्र वरणान कृच्छ्रे वर्तमानान नृपात्मजान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 3, + "shloka": 14, + "text": "सवयं विनाश्य पृथिवीं यज्ञार्थे दविजसत्तम\nकरम आहारयिष्यामि कथं शॊकपरायणान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 3, + "shloka": 15, + "text": "दुर्यॊधनापराधेन वसुधा वसुधाधिपाः\nपरनष्टा यॊजयित्वास्मान अकीर्त्या मुनिसत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 3, + "shloka": 16, + "text": "दुर्यॊधनेन पृथिवी कषयिता वित्तकारणात\nकॊशश चापि विशीर्णॊ ऽसौ धार्तराष्ट्रस्य दुर्मतेः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 3, + "shloka": 17, + "text": "पृथिवी दक्षिणा चात्र विधिः परथमकल्पिकः\nविद्वद्भिः परिदृष्टॊ ऽयं शिष्टॊ विधिविपर्ययः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 3, + "shloka": 18, + "text": "न च परतिनिधिं कर्तुं चिकीर्षामि तपॊधन\nअत्र मे भगवन सम्यक साचिव्यं कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 3, + "shloka": 19, + "text": "[व]\nएवम उक्तस तु पार्थेन कृष्णद्वैपायनस तदा\nमुहूर्तम अनुसंचिन्त्य धर्मराजानम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 3, + "shloka": 20, + "text": "विद्यते दरविणं पार्थ गिरौ हिमवति सथितम\nउत्सृष्टं बराह्मणैर यज्ञे मरुत्तस्य महीपतेः\nतद आनयस्व कौन्तेय पर्याप्तं तद भविष्यति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 3, + "shloka": 21, + "text": "[य]\nकथं यज्ञे मरुत्तस्य दरविणं तत समाचितम\nकस्मिंश च काले स नृपॊ बभूव वदतां वर" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 3, + "shloka": 22, + "text": "[व]\nयदि शुश्रूषसे पार्थ शृणु कारंधमं नृपम\nयस्मिन काले महावीर्यः स राजासीन महाधनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 4, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nशुश्रूषे तस्य धर्मज्ञ राजर्षेः परिकीर्तनम\nदवैपायन मरुत्तस्य कथां परब्रूहि मे ऽनघ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 4, + "shloka": 2, + "text": "[व]\nआसीत कृतयुगे पूर्वं मनुर दण्डधरः परभुः\nतस्य पुत्रॊ महेष्वासः परजातिर इति विश्रुतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 4, + "shloka": 3, + "text": "परजातेर अभवत पुत्रः कषुप इत्य अभिविश्रुतः\nकषुपस्य पुत्रस तव इक्ष्वाकुर महीपालॊ ऽभवत परभुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 4, + "shloka": 4, + "text": "तस्य पुत्रशतं राजन्न आसीत परमधार्मिकम\nतांस्त तु सर्वान महीपालान इक्ष्वाकुर अकरॊत परभुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 4, + "shloka": 5, + "text": "तेषां जयेष्ठस तु विंशॊ ऽभूत परतिमानं धनुष्मताम\nविंशस्य पुत्रः कल्याणॊ विविंशॊ नाम भारत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 4, + "shloka": 6, + "text": "विविंशस्य सुता राजन बभूवुर दश पञ्च च\nसर्वे धनुषि विक्रान्ता बरह्मण्याः सत्यवादिनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 4, + "shloka": 7, + "text": "दानधर्मरताः सन्तः सततं परियवादिनः\nतेषां जयेष्ठः खनी नेत्रः स तान सर्वान अपीडयत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 4, + "shloka": 8, + "text": "सवनीनेत्रस तु विक्रान्तॊ जित्वा राज्यम अकण्टकम\nनाशक्नॊद रक्षितुं राज्यं नान्वरज्यन्त तं परजाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 4, + "shloka": 9, + "text": "तम अपास्य च तद राष्ट्रं तस्य पुत्रं सुवर्चसम\nअभ्यषिञ्चत राजेन्द्र मुदितं चाभवत तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 4, + "shloka": 10, + "text": "स पितुर विक्रियां दृष्ट्वा राज्यान निरसनं तथा\nनियतॊ वर्तयाम आस परजाहितचिकीर्षया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 4, + "shloka": 11, + "text": "बरह्मण्यः सत्यवादी च शुचिः शम दमान्वितः\nपरजास तं चान्वरज्यन्त धर्मनित्यं मनस्विनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 4, + "shloka": 12, + "text": "तस्य धर्मप्रवृत्तस्य वयशीर्यत कॊशवाहनम\nतं कषीणकॊशं सामन्ताः समन्तात पर्यपीडयन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 4, + "shloka": 13, + "text": "स पीड्यमानॊ बहुभिः कषीणकॊशस तव अवाहनः\nआर्तिम आर्छत परां राजा सह भृत्यैः पुरेण च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 4, + "shloka": 14, + "text": "न चैनं परिहर्तुं ते ऽशक्नुवन परिसंक्षये\nसम्यग्वृत्तॊ हि राजा स धर्मनित्यॊ युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 4, + "shloka": 15, + "text": "यदा तु परमाम आर्तिं गतॊ ऽसौ स पुरॊ नृपः\nततः परदध्मौ स करं परादुरासीत ततॊ बलम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 4, + "shloka": 16, + "text": "ततस तान अजयत सर्वान परातिसीमान नराधिपान\nएतस्मात कारणाद राजन विश्रुतः स करंधमः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 4, + "shloka": 17, + "text": "तस्य कारंधमः पुत्रस तरेतायुगमुखे ऽभवत\nइन्द्राद अनवरः शरीमान देवैर अपि सुदुर्जयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 4, + "shloka": 18, + "text": "तस्य सर्वे महीपाला वर्तन्ते सम वशे तदा\nस हि सम्राड अभूत तेषां वृत्तेन च बलेन च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 4, + "shloka": 19, + "text": "अविक्षिन नाम धर्मात्मा शौर्येणेन्द्र समॊ ऽभवत\nयज्ञशीलः कर्म रतिर धृतिमान संयतेन्द्रियः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 4, + "shloka": 20, + "text": "तेजसादित्यसदृशः कषमया पृथिवीसमः\nबृहस्पतिसमॊ बुद्ध्या हिमवान इव सुस्थिरः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 4, + "shloka": 21, + "text": "कर्मणा मनसा वाचा दमेन परशमेन च\nमनांस्य आराधयाम आस परजानां स महीपतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 4, + "shloka": 22, + "text": "य ईजे हयमेधानां शतेन विधिवत परभुः\nयाजयाम आस यं विद्वान सवयम एवाङ्गिराः परभुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 4, + "shloka": 23, + "text": "तस्य पुत्रॊ ऽतिचक्राम पितरं गुणवत्तया\nमरुत्तॊ नाम धर्मज्ञश चक्रवर्ती महायशाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 4, + "shloka": 24, + "text": "नागायुत समप्राणः साक्षाद विष्णुर इवापरः\nस यक्ष्यमाणॊ धर्मात्मा शातकुम्भमयान्य उत\nकारयाम आस शुभ्राणि भाजनानि सहस्रशः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 4, + "shloka": 25, + "text": "मेरुं पर्वतम आसाद्य हिमवत्पार्श्व उत्तरे\nकाञ्चनः सुमहान पादस तत्र कर्म चकार सः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 4, + "shloka": 26, + "text": "ततः कुण्डानि पात्रीश च पिठराण्य आसनानि च\nचक्रुः सुवर्णकर्तारॊ येषां संख्या न विद्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 4, + "shloka": 27, + "text": "तस्यैव च समीपे स यज्ञवाटॊ बभूव ह\nईजे तत्र स धर्मात्मा विधिवत पृथिवीपतिः\nमरुत्तः सहितैः सर्वैः परजा पालैर नराधिपः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 5, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nकथंवीर्यः समभवत स राजा वदतां वरः\nकथं च जातरूपेण समयुज्यत स दविज" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 5, + "shloka": 2, + "text": "कव च तत सांप्रतं दरव्यं भगवन्न अवतिष्ठते\nकथं च शक्यम अस्माभिस तद अवाप्तुं तपॊधन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 5, + "shloka": 3, + "text": "[व]\nअसुराश चैव देवाश च दक्षस्यासन परजापतेः\nअपत्यं बहुलं तात ते ऽसपर्धन्त परस्परम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 5, + "shloka": 4, + "text": "तथैवाङ्गिरसः पुत्रौ वरततुल्यौ बभूवतुः\nबृहस्पतिर बृहत तेजाः संवर्तश च तपॊधनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 5, + "shloka": 5, + "text": "ताव अपि सपर्धिनौ राजन पृथग आस्तां परस्परम\nबृहस्पतिश च संवर्तं बाधते सम पुनः पुनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 5, + "shloka": 6, + "text": "स बाध्यमानः सततं भरात्रा जयेष्ठेन भारत\nअर्थान उत्सृज्य दिग्वासा वनवासम अरॊचयत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 5, + "shloka": 7, + "text": "वासवॊ ऽपय असुरान सर्वान निर्जित्य च निहत्य च\nइन्द्रत्वं पराप्य लॊकेषु ततॊ वव्रे पुरॊहितम\nपुत्रम अङ्गिरसॊ जयेष्ठं विप्र शरेष्ठं बृहस्पतिम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 5, + "shloka": 8, + "text": "याज्यस तव अङ्गिरसः पूर्वम आसीद राजा करंधमः\nवीर्येणाप्रतिमॊ लॊके वृत्तेन च बलेन च\nशतक्रतुर इवौजस्वी धर्मात्मा संशितव्रतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 5, + "shloka": 9, + "text": "वाहनं यस्य यॊधाश च दरव्याणि विविधानि च\nधयानाद एवाभवद राजन मुखवातेन सर्वशः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 5, + "shloka": 10, + "text": "स गुणैः पार्थिवान सर्वान वशे चक्रे नराधिपः\nसंजीव्य कालमिष्टं च स शरीरॊ दिवं गतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 5, + "shloka": 11, + "text": "बभूव तस्य पुत्रस तु ययातिर इव धर्मवित\nअविक्षिन नाम शत्रुक्षित स वशे कृतवान महीम\nविक्रमेण गुणैश चैव पितेवासीत स पार्थिवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 5, + "shloka": 12, + "text": "तस्य वासवतुल्यॊ ऽभून मरुत्तॊ नाम वीर्यवान\nपुत्रस तम अनुरक्ताभूत पृथिवी सागराम्बरा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 5, + "shloka": 13, + "text": "सपर्धते सततं स सम देवराजेन पार्थिवः\nवासवॊ ऽपि मरुत्तेन सपर्धते पाण्डुनन्दन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 5, + "shloka": 14, + "text": "शुचिः स गुणवान आसीन मरुत्तः पृथिवीपतिः\nयतमानॊ ऽपि यं शक्रॊ न विशेषयति सम ह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 5, + "shloka": 15, + "text": "सॊ ऽशक्नुवन विशेषाय समाहूय बृहस्पतिम\nउवाचेदं वचॊ देवैः सहितॊ हरिवाहनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 5, + "shloka": 16, + "text": "बृहस्पते मरुत्तस्य मा सम कार्षीः कथं चन\nदैवं कर्माथ वा पित्र्यं कर्तासि मम चेत परियम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 5, + "shloka": 17, + "text": "अहं हि तरिषु लॊकेषु सुराणां च बृहस्पते\nइन्द्रत्वं पराप्तवान एकॊ मरुत्तस तु महीपतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 5, + "shloka": 18, + "text": "कथं हय अमर्त्यं बरह्मस तवं याजयित्वा सुराधिपम\nयाजयेर्मृत्यु संयुक्तं मरुत्तम अविशङ्कया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 5, + "shloka": 19, + "text": "मां वा वृणीष्व भद्रं ते मरुत्तं वा महीपतिम\nपरिज्यज्य मरुत्तं वा यथाजॊषं भजस्व माम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 5, + "shloka": 20, + "text": "एवम उक्तः स कौरव्य देवराज्ञा बृहस्पतिः\nमुहूर्तम इव संचिन्त्य देवराजानम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 5, + "shloka": 21, + "text": "तवं भूतानाम अधिपतिस तवयि लॊकाः परतिष्ठिताः\nनमुचेर विश्वरूपस्य निहन्ता तवं बलस्य च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 5, + "shloka": 22, + "text": "तवम आजहर्थ देवानाम एकॊ वीरश्रियं पराम\nतवं बिभर्षि भुवं दयां च सदैव बलसूदन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 5, + "shloka": 23, + "text": "पौरॊहित्यं कथं कृत्वा तव देवगणेश्वर\nयाजयेयम अहं मर्त्यं मरुत्तं पाकशासन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 5, + "shloka": 24, + "text": "समाश्वसिहि देवेश नाहं मर्त्याय कर्हि चित\nगरहीष्यामि सरुवं यज्ञे शृणु चेदं वचॊ मम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 5, + "shloka": 25, + "text": "हिरण्यरेतसॊ ऽमभः सयात परिवर्तेत मेदिनी\nभासं च न रविः कुर्यान मत्सत्यं विचलेद यदि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 5, + "shloka": 26, + "text": "बृहस्पतिवचः शरुत्वा शक्रॊ विगतमत्सरः\nपरशस्यैनं विवेशाथ सवम एव भवनं तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nबृहस्पतेश च संवादं मरुत्तस्य च भारत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 2, + "text": "देवराजस्य समयं कृतम आङ्गिरसेन ह\nशरुत्वा मरुत्तॊ नृपतिर मन्युम आहारयत तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 3, + "text": "संकल्प्य मनसा यज्ञं करंधम सुतात्मजः\nबृहस्पतिम उपागम्य वाग्मी वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 4, + "text": "भगवन यन मया पूर्वम अभिगम्य तपॊधन\nकृतॊ ऽभिसंधिर यज्ञाय भवतॊ वचनाद गुरॊ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 5, + "text": "तम अहं यष्टुम इच्छामि संभाराः संभृताश च मे\nयाज्यॊ ऽसमि भवतः साधॊ तत पराप्नुहि विधत्स्व च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 6, + "text": "[ब]\nन कामये याजयितुं तवाम अहं पृथिवीपते\nवृतॊ ऽसमि देवराजेन परतिज्ञातं च तस्य मे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 7, + "text": "[म]\nपित्र्यम अस्मि तव कषेत्रं बहु मन्ये च ते भृशम\nन चास्म्य अयाज्यतां पराप्तॊ भजमानं भजस्व माम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 8, + "text": "[ब]\nअमर्त्यं याजयित्वाहं याजयिष्ये न मानुषम\nमरुत्त गच्छ वा मा वा निवृत्तॊ ऽसम्य अद्य याजनात" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 9, + "text": "न तवां याजयितास्म्य अद्य वृणु तवं यम इहेच्छसि\nउपाध्यायं महाबाहॊ यस ते यज्ञं करिष्यति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 10, + "text": "[व]\nएवम उक्तस तु नृपतिर मरुत्तॊ वरीडितॊ ऽभवत\nपरत्यागच्छच च संविग्नॊ ददर्श पथि नारदम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 11, + "text": "देवर्षिणा समागम्य नारदेन स पार्थिवः\nविधिवत पराञ्जलिस तस्थाव अथैनं नारदॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 12, + "text": "राजर्षे नातिहृष्टॊ ऽसि कच चित कषेमं तवानघ\nकव गतॊ ऽसि कुतॊ वेदम अप्रीति सथानम आगतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 13, + "text": "शरॊतव्यं चेन मया राजन बरूहि मे पार्थिवर्षभ\nवयपनेष्यामि ते मन्युं सर्वयत्नैर नराधिप" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 14, + "text": "एवम उक्तॊ मरुत्तस तु नारदेन महर्षिणा\nविप्रलम्भम उपाध्यायात सर्वम एव नयवेदयत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 15, + "text": "गतॊ ऽसम्य अङ्गिरसः पुत्रं देवाचार्यं बृहस्पतिम\nयज्ञार्थम ऋत्विजं दरष्टुं स च मां नाभ्यनन्दत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 16, + "text": "परत्याख्यातश च तेनाहं जीवितुं नाद्य कामये\nपरित्यक्तश च गुरुणा दूषितश चास्मि नारद" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 17, + "text": "एवम उक्तस तु राज्ञा स नारदः परत्युवाच ह\nआविक्षितं महाराज वाचा संजीवयन्न इव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 18, + "text": "राजन्न अङ्गिरसः पुत्रः संवर्तॊ नाम धार्मिकः\nचङ्क्रमीति दिशः सर्वा दिग वासा मॊहयन परजाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 19, + "text": "तं गच्छ यदि याज्यं तवां न वाञ्छति बृहस्पतिः\nपरसन्नस तवां महाराज संवर्तॊ याजयिष्यति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 20, + "text": "[म]\nसंजीवितॊ ऽहं भवता वाक्येनानेन नारद\nपश्येयं कव नु संवर्तं शंस मे वदतां वर" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 21, + "text": "कथं च तस्मै वर्तेयं कथं मां न परित्यजेत\nपरत्याख्यातश च तेनापि नाहं जीवितुम उत्सहे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 22, + "text": "[न]\nउन्मत्तवेषं बिभ्रत स चङ्क्रमीति यथासुखम\nवाराणसीं तु नगरीम अभीक्ष्णम उपसेवते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 23, + "text": "तस्या दवारं समासाद्य नयसेथाः कुणपं कव चित\nतं दृष्ट्वा यॊ निवर्तेत स संवर्तॊ महीपते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 24, + "text": "तं पृष्ठतॊ ऽनुगच्छेथा यत्र गच्छेत स वीर्यवान\nतम एकान्ते समासाद्य पराञ्जलिः शरणं वरजेः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 25, + "text": "पृच्छेत तवां यदि केनाहं तवाख्यात इति सम ह\nबरूयास तवं नारदेनेति संतप्त इव शत्रुहन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 26, + "text": "स चेत तवाम अनुयुञ्जीत ममाभिगमनेप्सया\nशंसेथा वह्निम आरूढं माम अपि तवम अशङ्कया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 27, + "text": "[व]\nस तथेति परतिश्रुत्य पूजयित्वा च नारदम\nअभ्यनुज्ञाय राजर्षिर ययौ वाराणसीं पुरीम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 28, + "text": "तत्र गत्वा यथॊक्तं स पुर्या दवारे महायशाः\nकुणपं सथापयाम आस नारदस्य वचः समरन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 29, + "text": "यौगपद्येन विप्रश च स पुरी दवारम आविशत\nततः स कुणपं दृष्ट्वा सहसा स नयवर्तत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 30, + "text": "स तं निवृत्तम आलक्ष्य पराञ्जलिः पृष्ठतॊ ऽनवगात\nआविक्षितॊ महीपालः संवर्तम उपशिक्षितुम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 31, + "text": "स एनं विजने दृष्ट्वा पांसुभिः कर्दमेन च\nशलेष्मणा चापि राजानं षठीवनैश च समाकिरत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 32, + "text": "स तथा बाध्यमानॊ ऽपि संवर्तेन महीपतिः\nअन्वगाद एव तम ऋषिं पराञ्जलिः संप्रसादयन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 6, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ निवृत्य संवर्तः परिश्रान्त उपाविशत\nशीतलच छायम आसाद्य नयग्रॊधं बहुशाखिनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 7, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nकथम अस्मि तवया जञातः केन वा कथितॊ ऽसमि ते\nएतद आचक्ष्व मे तत्त्वम इच्छसे चेत परियं मम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 7, + "shloka": 2, + "text": "सत्यं ते बरुवतः सर्वे संपत्स्यन्ते मनॊरथाः\nमिथ्या तु बरुवतॊ मूर्धा सप्तधा ते फलिष्यति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 7, + "shloka": 3, + "text": "[म]\nनारदेन भवान मह्यम आख्यातॊ हय अटता पथि\nगुरुपुत्रॊ ममेति तवं ततॊ मे परीतिर उत्तमा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 7, + "shloka": 4, + "text": "[स]\nसत्यम एतद भवान आह स मां जानाति सत्रिणम\nकथयस्वैतद एकं मे कव नु संप्रति नारदः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 7, + "shloka": 5, + "text": "[म]\nभवन्तं कथयित्वा तु मम देवर्षिसत्तमः\nततॊ माम अभ्यनुज्ञाय परविष्टॊ हव्यवाहनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 7, + "shloka": 6, + "text": "शरुत्वा तु पार्थिवस्यैतत संवर्तः परया मुदा\nएतावद अहम अप्य एनं कुर्याम इति तदाब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 7, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ मरुत्तम उन्मत्तॊ वाचा निर्भर्त्सयन्न इव\nरूक्षया बराह्मणॊ राजन पुनः पुनर अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 7, + "shloka": 8, + "text": "वातप्रधानेन मया सवचित्तवशवर्तिना\nएवं विकृतरूपेण कथं याजितुम इच्छसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 7, + "shloka": 9, + "text": "भराता मम समर्थश च वासवेन च सत्कृतः\nवर्तते याजने चैव तेन कर्माणि कारय" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 7, + "shloka": 10, + "text": "गृहं सवं चैव याज्याश च सर्वा गुह्याश च देवताः\nपूर्वजेन ममाक्षिप्तं शरीरं वर्जितं तव इदम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 7, + "shloka": 11, + "text": "नाहं तेनाननुज्ञातस तवाम आविक्षित कर्हि चित\nयाजयेयं कथं चिद वै स हि पूज्यतमॊ मम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 7, + "shloka": 12, + "text": "स तवं बृहस्पतिं गच्छ तम अनुज्ञाप्य चाव्रज\nततॊ ऽहं याजयिष्ये तवां यदि यष्टुम इहेच्छसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 7, + "shloka": 13, + "text": "[म]\nबृहस्पतिं गतः पूर्वम अहं संवर्ततच छृणु\nन मां कामयते याज्यम असौ वासव वारितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 7, + "shloka": 14, + "text": "अमरं याज्यम आसाद्य माम ऋषे मा सम मानुषम\nयाजयेथा मरुत्तं तवं मर्त्यधर्माणम आतुरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 7, + "shloka": 15, + "text": "सपर्धते च मया विप्र सदा वै स हि पार्थिवः\nएवम अस्त्व इति चाप्य उक्तॊ भरात्रा ते बलवृत्रहा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 7, + "shloka": 16, + "text": "स माम अभिगतं परेम्णा याज्यवन न बुभूषति\nदेवराजम उपाश्रित्य तद विद्धि मुनिपुंगव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 7, + "shloka": 17, + "text": "सॊ ऽहम इच्छामि भवता सर्वस्वेनापि याजितुम\nकामये समतिक्रान्तुं वासवं तवत्कृतैर गुणैः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 7, + "shloka": 18, + "text": "न हि मे वर्तते बुद्धिर गन्तुं बरह्मन बृहस्पतिम\nपरत्याख्यातॊ हि तेनास्मि तथानपकृते सति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 7, + "shloka": 19, + "text": "[स]\nचिकीर्षसि यथाकामं सर्वम एतत तवयि धरुवम\nयदि सर्वान अभिप्रायान कर्तासि मम पार्थिव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 7, + "shloka": 20, + "text": "याज्यमानं मया हि तवां बृहस्पतिपुरंदरौ\nदविषेतां समभिक्रुद्धाव एतद एकं समर्थय" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 7, + "shloka": 21, + "text": "सथैर्यम अत्र कथं ते सयात स तवं निःसंशयं कुरु\nकुपितस तवां न हीदानीं भस्म कुर्यां स बान्धवम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 7, + "shloka": 22, + "text": "[म]\nयावत तपेत सहस्रांशुस तिष्ठेरंश चापि पर्वताः\nतावल लॊकान न लभेयं तयजेयं संगतं यदि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 7, + "shloka": 23, + "text": "मा चापि शुभबुद्धित्वं लभेयम इह कर्हि चित\nसम्यग जञाने वैषये वा तयजेयं संगतं यदि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 7, + "shloka": 24, + "text": "[स]\nआविक्षित शुभा बुद्धिर धीयतां तव कर्मसु\nयाजनं हि ममाप्य एवं वर्तते तवयि पार्थिव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 7, + "shloka": 25, + "text": "संविधास्ये च ते राजन्न अक्षयं दरव्यम उत्तमम\nयेन देवान स गन्धर्वाञ शक्रं चाभिभविष्यसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 7, + "shloka": 26, + "text": "न तु मे वर्तते बुद्धिर धने याज्येषु वा पुनः\nविप्रियं तु चिकीर्षामि भरातुश चेन्द्रस्य चॊभयॊः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 7, + "shloka": 27, + "text": "गमयिष्यामि चेन्द्रेण समताम अपि ते धरुवम\nपरियं च ते करिष्यामि सत्यम एतद बरवीमि ते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 1, + "text": "[स]\nगिरेर हिमवतः पृष्ठे पुञ्जवान नाम पर्वतः\nतप्यते यत्र भगवांस तपॊनित्यम उमापतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 2, + "text": "वनस्पतीनां मूलेषु टङ्केषु शिखरेषु च\nगुहासु शैलराजस्य यथाकामं यथासुखम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 3, + "text": "उमा सहायॊ भगवान यत्र नित्यं महेश्वरः\nआस्ते शूली महातेजा नाना भूतगणावृतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 4, + "text": "तत्र रुद्राश च साध्याश च विश्वे ऽथ वसवस तथा\nयमश च वरुणश चैव कुबेरश च सहानुगः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 5, + "text": "भूतानि च पिशाचाश चनासत्याव अश्विनाव अपि\nगन्धर्वाप्सरसश चैव यक्षा देवर्षयस तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 6, + "text": "आदित्या मरुतश चैव यातुधानाश च सर्वशः\nउपासन्ते महात्मानं बहुरूपम उमापतिम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 7, + "text": "रमते भगवांस तत्र कुबेरानुचरैः सह\nविकृतैर विकृताकारैः करीडद्भिः पृथिवीपते\nशरिया जवलन दृश्यते वै बालादित्य समद्युतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 8, + "text": "न रूपं दृश्यते तस्य संस्थानं वा कथं चन\nनिर्देष्टुं पराणिभिः कैश चित पराकृतैर मांसलॊचनैः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 9, + "text": "नॊष्णं न शिशिरं तत्र न वायुर न च भास्करः\nन जरा कषुत्पिपासे वा न मृत्युर न भयं नृप" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 10, + "text": "तस्य शैलस्य पार्श्वेषु सर्वेषु जयतां वर\nधातवॊ जातरूपस्य रश्मयः सवितुर यथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 11, + "text": "रक्ष्यन्ते ते कुबेरस्य सहायैर उद्यतायुधैः\nचिकीर्षद्भिः परियं राजन कुबेरस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 12, + "text": "तस्मै भगवते कृत्वा नमः शर्वाय वेधसे\nरुद्राय शितिकण्ठाय सुरूपाय सुवर्चसे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 13, + "text": "कपर्दिने करालाय हर्यक्ष्णे वरदाय च\nतर्यक्ष्णे पूष्णॊ दन्तभिदे वामनाय शिवाय च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 14, + "text": "याम्यायाव्यक्त केशाय सद्वृत्ते शंकराय च\nकषेम्याय हरि नेत्राय सथाणवे पुरुषाय च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 15, + "text": "हरि केशाय मुण्डाय कृशायॊत्तारणाय च\nभास्कराय सुतीर्थाय देवदेवाय रंहसे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 16, + "text": "उष्णीषिणे सुवक्त्राय सहस्राक्षाय मीढुषे\nगिरिशाय परशान्ताय यतये चीरवाससे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 17, + "text": "बिल्वदण्डाय सिद्धाय सर्वदण्डधराय च\nमृगव्याधाय महते धन्विने ऽथ भवाय च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 18, + "text": "वराय सौम्य वक्त्राय पशुहस्ताय वर्षिणे\nहिरण्यबाहवे राजन्न उग्राय पतये दिशाम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 19, + "text": "पशूनां पतये चैव भूतानां पतये तथा\nवृषाय मातृभक्ताय सेनान्ये मध्यमाय च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 20, + "text": "सरुव हस्ताय पतये धन्विने भार्गवाय च\nअजाय कृष्ण नेत्राय विरूपाक्षाय चैव ह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 21, + "text": "तीक्ष्णदंष्ट्राय तीक्ष्णाय वैश्वानर मुखाय च\nमहाद्युतये ऽनङ्गाय सर्वाङ्गाय परजावते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 22, + "text": "तथा शुक्राधिपतये पृथवे कृत्ति वाससे\nकपालमालिने नित्यं सुवर्णमुकुटाय च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 23, + "text": "महादेवाय कृष्णाय तर्यम्बकायानघाय च\nकरॊधनाय नृशंसाय मृदवे बाहुशालिने" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 24, + "text": "दण्डिने तप्ततपसे तथैव करूरकर्मणे\nसहस्रशिरसे चैव सहस्रचरणाय च\nनमः सवधा सवरूपाय बहुरूपाय दंष्ट्रिणे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 25, + "text": "पिनाकिनं महादेवं महायॊगिनम अव्ययम\nतरिशूलपाणिं वरदं तयम्बकं भुवनेश्वरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 26, + "text": "तरिपुरघ्नं तरिनयनं तरिलॊकेशं महौजसम\nपरभवं सर्वभूतानां धारणं धरणीधरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 27, + "text": "ईशानं शंकरं सर्वं शिवं विश्वेश्वरं भवम\nउमापतिं पशुपतिं विश्वरूपं महेश्वरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 28, + "text": "विरूपाक्षं दश भुजं तिष्यगॊवृषभध्वजम\nउग्रं सथाणुं शिवं घॊरं शर्वं गौरी शमीश्वरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 29, + "text": "शितिकण्ठम अजं शुक्रं पृथुं पृथु हरं हरम\nविश्वरूपं विरूपाक्षं बहुरूपम उमापतिम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 30, + "text": "परणम्य शिरसा देवम अनङ्गाङ्गहरं हरम\nशरण्यं शरणं याहि महादेवं चतुर्मुखम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 31, + "text": "एवं कृत्वा नमस तस्मै महादेवाय रंहसे\nमहात्मने कषितिपते तत सुवर्णम अवाप्स्यसि\nसुवर्णम आहरिष्यन्तस तत्र गच्छन्तु ते नराः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 32, + "text": "[व]\nइत्य उक्तः स वचस तस्य चक्रे कारंधमात्मजः\nततॊ ऽतिमानुषं सर्वं चक्रे यज्ञस्य संविधिम\nसौवर्णानि च भाण्डानि संचक्रुस तत्र शिल्पिनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 33, + "text": "बृहस्पतिस तु तां शरुत्वा मरुत्तस्य महीपतेः\nसमृद्धिमति देवेभ्यः संतापम अकरॊद भृशम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 34, + "text": "स तप्यमानॊ वैवर्ण्यं कृशत्वं चागमत परम\nभविष्यति हि मे शत्रुः संवर्तॊ वसुमान इति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 8, + "shloka": 35, + "text": "तं शरुत्वा भृशसंतप्तं देवराजॊ बृहस्पतिम\nअभिगम्यामर वृतः परॊवाचेदं वचस तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 1, + "text": "[इन्द्र]\nकच चित सुखं सवपिषि तवं बृहस्पते; कच चिन मनॊज्ञाः परिचारकास ते\nकच चिद देवानां सुखकामॊ ऽसि विप्र; कच चिद देवास तवां परिपालयन्ति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 2, + "text": "[ब]\nसुखं शये ऽहं शयने महेन्द्र; तथा मनॊज्ञाः परिचारका मे\nतथा देवानां सुखकामॊ ऽसमि शक्र; देवाश च मां सुभृशं पालयन्ति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 3, + "text": "[इ]\nकुतॊ दुःखं मानसं देहजं वा; पाण्डुर विवर्णश च कुतस तवम अद्य\nआचक्ष्व मे तद दविज यावद एतान; निहन्मि सर्वांस तव दुःखकर्तॄन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 4, + "text": "[ब]\nमरुत्तम आहुर मघवन यक्ष्यमाणं; महायज्ञेनॊत्तम दक्षिणेन\nतं संवर्तॊ याजयितेति मे शरुतं; तद इच्छामि न स तं याजयेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 5, + "text": "[इ]\nसर्वान कामान अनुजातॊ ऽसि विप्र; यस तवं देवानां मन्त्रयसे परॊधाः\nउभौ च ते जन्ममृत्यू वयतीतौ; किं संवर्तस तव कर्ताद्य विप्र" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 6, + "text": "[ब]\nदेवैः सह तवम असुरान संप्रणुद्य; जिघांससे ऽदयाप्य उत सानुबन्धान\nयं यं समृद्धं पश्यसि तत्र तत्र; दुःखं सपत्नेषु समृद्धभावः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 7, + "text": "अतॊ ऽसमि देवेन्द्र विवर्णरूपः; सपत्नॊ मे वर्धते तन निशम्य\nसर्वॊपायैर मघवन संनियच्छ; संवर्तं वा पार्थिवं वा मरुत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 8, + "text": "[इ]\nएहि गच्छ परहितॊ जातवेदॊ; बृहस्पतिं परिदातुं मरुत्ते\nअयं वै तवा याजयिता बृहस्पतिस; तथामरं चैव करिष्यतीति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 9, + "text": "[अग्नि]\nअयं गच्छामि तव शक्राद्य दूतॊ; बृहस्पतिं परिदातुं मरुत ते\nवाचं सत्यां पुरुहूतस्य कर्तुं; बृहस्पतेश चापचितिं चिकीर्षुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 10, + "text": "[व]\nततः परायाद धूमकेतुर महात्मा; वनस्पतीन वीरुधश चावमृद्नन\nकामाद धिमान्ते परिवर्तमानः; काष्ठातिगॊ मातरिश्वेन नर्दन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 11, + "text": "[म]\nआश्चर्यम अद्य पश्यामि रूपिणं वह्निम आगतम\nआसनं सलिलं पाद्यं गां चॊपानय वै मुने" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 12, + "text": "[अग्नि]\nआसनं सलिलं पाद्यं परतिनन्दामि ते ऽनघ\nइन्द्रेण तु समादिष्टं विद्धि मां दूतम आगतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 13, + "text": "[म]\nकच चिच छरीमान देवराजः सुखी च; कच चिच चास्मान परीयते धूमकेतॊ\nकच चिद देवाश चास्य वशे यथावत; तद बरूहि तवं मम कार्त्स्न्येन देव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 14, + "text": "[अ]\nशक्रॊ भृशं सुसुखी पार्थिवेन्द्र; परीतिं चेच्छत्य अजरां वै तवया सः\nदेवाश च सर्वे वशगास तस्य राजन; संदेशं तवं शृणु मे देवराज्ञः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 15, + "text": "यदर्थं मां पराहिणॊत तवत्सकाशं; बृहस्पतिं परिदातुं मरुत्ते\nअयं गुरुर याजयिता नृप तवां; मर्त्यं सन्तम अमरं तवां करॊतु" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 16, + "text": "[म]\nसंवर्तॊ ऽयं याजयिता दविजॊ मे; बृहस्पतेर अञ्जलिर एष तस्य\nनासौ देवं याजयित्वा महेन्द्रं; मर्त्यं सन्तं याजयन्न अद्य शॊभेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 17, + "text": "[अ]\nये वै लॊका देवलॊके महान्तः; संप्राप्स्यसे तान देवराजप्रसादात\nतवां चेद असौ याजयेद वै बृहस्पतिर; नूनं सवर्गं तवं जयेः कीर्तियुक्तः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 18, + "text": "तथा लॊका मानुषा ये च दिव्याः; परजापतेश चापि ये वै महान्तः\nते ते जिता देवराज्यं च कृत्स्नं; बृहस्पतिश चेद याजयेत तवां नरेन्द्र" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 19, + "text": "[सम्वर्त]\nमास्मान एवं तवं पुनर आगाः कथं चिद; बृहस्पतिं परिदातुं मरुत्ते\nमा तवां धक्ष्ये चक्षुषा दारुणेन; संक्रुद्धॊ ऽहं पावकतन निबॊध" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 20, + "text": "[व]\nततॊ देवान अगमद धूमकेतुर; दाहाद भीतॊ वयथितॊ ऽशवत्थ पर्णवत\nतं वै दृष्ट्वा पराह शक्रॊ महात्मा; बृहस्पतेः संनिधौ हव्यवाहम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 21, + "text": "यत तवं गतः परहितॊ जातवेदॊ; बृहस्पतिं परिदातुं मरुत्ते\nतत किं पराह स नृपॊ यक्ष्यमाणः; कच चिद वचः परतिगृह्णाति तच च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 22, + "text": "[अ]\nन ते वाचं रॊचयते मरुत्तॊ; बृहस्पतेर अञ्जलिं पराहिणॊत सः\nसंवर्तॊ मां याजयितेत्य अभीक्ष्णं; पुनः पुनः स मया परॊच्यमानः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 23, + "text": "उवाचेदं मानुषा ये च दिव्याः; परजापतेर ये च लॊका महान्तः\nतांश चेल लभेयं संविदं तेन कृत्वा; तथापि नेच्छेयम इति परतीतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 24, + "text": "[इ]\nपुनर भवान पार्थिवं तं समेत्य; वाक्यं मदीयं परापय सवार्थयुक्तम\nपुनर यद युक्तॊ न करिष्यते वचस; ततॊ वज्रं संप्रहर्तास्मि तस्मै" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 25, + "text": "[अ]\nगन्धर्वराड यात्वयं तत्र दूतॊ; बिभेम्य अहं वासव तत्र गन्तुम\nसंरब्धॊ माम अब्रवीत तीक्ष्णरॊषः; संवर्तॊ वाक्यं चरितब्रह्मचर्यः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 26, + "text": "यद्य आगच्छेः पुनर एवं कथं चिद; बृहस्पतिं परिदातुं मरुत्ते\nदहेयं तवां चक्षुषा दारुणेन; संक्रुद्ध इत्य एतद अवैहि शक्र" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 27, + "text": "[इ]\nतवम एवान्यान दहसे जातवेदॊ; न हि तवदन्यॊ विद्यते भस्मकर्ता\nतवत्संस्पर्शात सर्वलॊकॊ बिभेत्य; अश्रद्धेयं वदसे हव्यवाह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 28, + "text": "[अ]\nदिवं देवेन्द्र पृथिवीं चैव सर्वां; संवेष्टयेस तवं सवबलेनैव शक्र\nएवंविधस्येह सतस तवासौ; कथं वृत्रस तरिदिवं पराग जहार" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 29, + "text": "[इ]\nन चण्डिका जङ्गमा नॊ करेणुर; न वारि सॊमं परपिबामि वह्ने\nन दुर्बले वै विसृजामि वज्रं; कॊ मे ऽसुखाय परहरेन मनुष्यः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 30, + "text": "परव्राजयेयं कालकेयान पृथिव्याम; अपाकर्षं दानवान अन्तरिक्षात\nदिवः परह्रादम अवसानम आनयं; कॊ मे ऽसुखाय परहरेत मर्त्यः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 31, + "text": "[अ]\nयत्र शर्यातिं चयवनॊ याजयिष्यन; सहाश्विभ्यां सॊमम अगृह्णद एकः\nतं तवं करुद्धः परत्यषेधीः पुरस्ताच; छर्याति यज्ञं समर तं महेन्द्र" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 32, + "text": "वज्रं गृहीत्वा च पुरंदर तवं; संप्रहर्षीश चयवनस्यातिघॊरम\nस ते विप्रः सह वज्रेण बाहुम; अपागृह्णात तपसा जातमन्युः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ रॊषात सर्वतॊ घॊररूपं; सपत्नं ते जनयाम आस भूयः\nमदं नामासुरं विश्वरूपं; यं तवं दृष्ट्वा चक्षुषी संन्यमीलः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 34, + "text": "हनुर एका जगतीस्था तथैका; दिवं गता महतॊ दानवस्य\nसहस्रं दन्तानां शतयॊजनानां; सुतीक्ष्णानां घॊररूपं बभूव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 35, + "text": "वृत्ताः सथूला रजतस्तम्भवर्णा; दंष्ट्राश चतस्रॊ दवे शते यॊजनानाम\nस तवां दन्तान विदशन्न अभ्यधावञ; जिघांसया शूलम उद्यम्य घॊरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 36, + "text": "अपश्यस तवं तं तदा घॊररूपं; सर्वे तव अन्ये ददृशुर दर्शनीयम\nयस्माद भीतः पराञ्जलिस तवं महर्षिम; आगच्छेथाः शरणं दानवघ्न" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 9, + "shloka": 37, + "text": "कषत्राद एवं बरह्मबलं गरीयॊ; न बरह्मतः किं चिद अन्यद गरीयः\nसॊ ऽहं जानं बरह्मतेजॊ यथावन; न संवर्तं गन्तुम इच्छामि शक्र" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 1, + "text": "[इ]\nएवम एतद बरह्मबलं गरीयॊ; न बरह्मतः किं चिद अन्यद गरीयः\nआविक्षितस्य तु बलं न मृष्ये; वज्रम अस्मै परहरिष्यामि घॊरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 2, + "text": "धृतराष्ट्र परहितॊ गच्छ मरुत्तं; संवर्तेन सहितं तं वदस्व\nबृहस्पतिं तवम उपशिक्षस्व राजन; वज्रं वा ते परहरिष्यामि घॊरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 3, + "text": "[व]\nततॊ गत्वा घृतराष्ट्रॊ नरेन्द्रं; परॊवाचेदं वचनं वासवस्य\nगन्धर्वं मां धृतराष्ट्रं निबॊध; तवाम आगतं वकु कामं नरेन्द्र" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 4, + "text": "ऐन्द्रं वाक्यं शृणु मे राजसिंह; यत पराह लॊकाधिपतिर महात्मा\nबृहस्पतिं याजकं तवं वृणीष्व; वज्रं वा ते परहरिष्यामि घॊरम\nवचश चेद एतन न करिष्यसे मे; पराहैतद एतावद अचिन्त्यकर्मा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 5, + "text": "[म]\nतवं चैवैतद वेत्थ पुरंदरश च; विश्वे देवा वसवश चाश्विनौ च\nमित्रद्रॊहे निष्कृतिर वै यथैव; नास्तीति लॊकेषु सदैव वादः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 6, + "text": "बृहस्पतिर याजयिता महेन्द्रं; देव शरेष्ठं वज्रभृतां वरिष्ठम\nसंवर्तॊ मां याजयिताद्य राजन; न ते वाक्यं तस्य वा रॊचयामि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 7, + "text": "[गन्धर्व]\nघॊरॊ नादः शरूयते वासवस्य; नभस्तले गर्जतॊ राजसिंह\nवयक्तं वज्रं मॊक्ष्यते ते महेन्द्रः; कषेमं राजंश चिन्त्यताम एष कालः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 8, + "text": "इत्य एवम उक्तॊ धृतराष्ट्रेण राजा; शरुत्वा नादं नदतॊ वासवस्य\nतपॊनित्यं धर्मविदां वरिष्ठं; संवर्तं तं जञापयाम आस कार्यम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 9, + "text": "[म]\nइमम अश्मानं पलवमानम आराद; अध्वा दूरं तेन न दृश्यते ऽदय\nपरपद्ये ऽहं शर्म विप्रेन्द्र तवत्तः; परयच्छ तस्माद अभयं विप्रमुख्य" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 10, + "text": "अयम आयाति वै वज्री दिशॊ विद्यॊतयन दश\nअमानुषेण घॊरेण सदस्यास तरासिता हि नः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 11, + "text": "[स]\nभयं शक्राद वयेतु ते राजसिंह; परणॊत्स्ये ऽहं भयम एतत सुघॊरम\nसंस्तम्भिन्या विद्यया कषिप्रम एव; मा भैस तवम अस्माद भव चापि परतीतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 12, + "text": "अहं संस्तम्भयिष्यामि मा भैस तवं शक्रतॊ नृप\nसर्वेषाम एव देवानां कषपितान्य आयुधानि मे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 13, + "text": "दिशॊ वज्रं वरजतां वायुर एतु; वर्षं भूत्वा निपततु काननेषु\nआपः पलवन्त्व अन्तरिक्षे वृथा च; सौदामिनी दृश्यतां मा बिभस तवम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 14, + "text": "अथॊ वह्निस तरातुवा सर्वतस ते; कामवर्षं वर्षतु वासवॊ वा\nवज्रं तथा सथापयतां च वायुर; महाघॊरं पलवमानं जलौघैः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 15, + "text": "[म]\nघॊरः शब्दः शरूयते वै महास्वनॊ; वज्रस्यैष सहितॊ मारुतेन\nआत्मा हि मे परव्यथते मुहुर मुहुर; न मे सवास्थ्यं जायते चाद्य विप्र" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 16, + "text": "[स]\nवज्राद उग्राद वयेतु भयं तवाद्य; वातॊ भूत्वा हन्मि नरेन्द्र वज्रम\nभयं तयक्त्वा वरम अन्यं वृणीष्व; कं ते कामं तपसा साधयामि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 17, + "text": "[म]\nइन्द्रः साक्षात सहसाभ्येतु विप्र; हविर यज्ञे परतिगृह्णातु चैव\nसवं सवं धिष्ण्यं चैव जुषन्तु देवाः; सुतं सॊमं परतिगृह्णन्तु चैव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 18, + "text": "[स]\nअयम इन्द्रॊ हरिभिर आयाति राजन; देवैः सर्वैः सहितः सॊमपीथी\nमन्त्राहूतॊ यज्ञम इमं मयाद्य; पश्यस्वैनं मन्त्रविस्रस्त कायम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 19, + "text": "[व]\nततॊ देवैः सहितॊ देवराजॊ; रथे युक्त्वा तान हरीन वाजिमुख्यान\nआयाद यज्ञम अधि राज्ञः पिपासुर; आविक्षितस्याप्रमेयस्य सॊमम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 20, + "text": "तम आयान्तं सहितं देवसंघैः; परत्युद्ययौ स पुरॊधा मरुत्तः\nचक्रे पूजां देवराजाय चाग्र्यां; यथाशास्त्रं विधिवत परीयमाणः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 21, + "text": "[स]\nसवागतं ते पुरुहूतेह विद्वन; यज्ञॊ ऽदयायं संनिहिते तवयीन्द्र\nशॊशुभ्यते बलवृत्रघ्न भूयः; पिबस्व सॊमं सुतम उद्यतं मया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 22, + "text": "[म]\nशिवेन मां पश्य नमश च ते ऽसतु; पराप्तॊ यज्ञः सफलं जीवितं मे\nअयं यज्ञं कुरुते मे सुरेन्द्र; बृहस्पतेर अवरॊ जन्मना यः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 23, + "text": "[इ]\nजानामि ते गुरुम एनं तपॊधनं; बृहस्पतेर अनुजं तिग्मतेजसम\nयस्याह्वानाद आगतॊ ऽहं नरेन्द्र; परीतिर मे ऽदय तवयि मनुः परनष्टः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 24, + "text": "[स]\nयदि परीतस तवम असि वै देवराज; तस्मात सवयं शाधि यज्ञे विधानम\nसवयं सर्वान कुरु मार्गान सुरेन्द्र; जानात्व अयं सर्वलॊकश च देव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 25, + "text": "[व]\nएवम उक्तस तव आङ्गिरसेन शक्रः; समादिदेश सवयम एव देवान\nसभाः करियन्ताम आवसथाश च मुख्याः; सहस्रशश चित्रभौमाः समृद्धाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 26, + "text": "कॢप्त सथूणाः कुरुतारॊहणानि; गन्धर्वाणाम अप्सरसां च शीघ्रम\nयेषु नृत्येरन्न अप्सरसः सहस्रशः; सवर्गॊद्देशः करियतां यज्ञवाटः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 27, + "text": "इत्य उक्तास ते चक्रुर आशु परतीता; दिवौकसः शक्र वाक्यान नरेन्द्र\nततॊ वाक्यं पराह राजानम इन्द्रः; परीतॊ राजन पूजयानॊ मरुत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 28, + "text": "एष तवयाहम इह राजन समेत्य; ये चाप्य अन्ये तव पूर्वे नरेन्द्राः\nसर्वाश चान्या देवताः परीयमाणा; हविस तुभ्यं परतिगृह्णन्तु राजन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 29, + "text": "आग्नेयं वै लॊहितम आलभन्तां; वैश्वदेवं बहुरूपं विराजन\nनीलं चॊक्षाणं मेध्यम अभ्यालभन्तां; चलच छिश्नं मत परदिष्टं दविजेन्द्राः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 30, + "text": "ततॊ यज्ञॊ ववृधे तस्य राज्ञॊ; यत्र देवाः सवयम अन्नानि जह्रुः\nयस्मिञ शक्रॊ बराह्मणैः पूज्यमानः; सदस्यॊ ऽभूद धरिमान देवराजः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 31, + "text": "ततः संवर्तश चित्यगतॊ महात्मा; यथा वह्निः परज्वलितॊ दवितीयः\nहवींष्य उच्चैर आह्वयन देवसंघाञ; जुहावाग्नौ मन्त्रवत सुप्रतीतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 32, + "text": "ततः पीत्वा बलभित सॊमम अग्र्यं; ये चाप्य अन्ये सॊमपा वै दिवौकसः\nसर्वे ऽनुज्ञाताः परययुः पार्थिवेन; यथाजॊषं तर्पिताः परीतिमन्तः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 33, + "text": "ततॊ राजा जातरूपस्य राशीन; पदे पदे कारयाम आस हृष्टः\nदविजातिभ्यॊ विसृजन भूरि वित्तं; रराज वित्तेश इवारि हन्ता" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ वित्तं विविधं संनिधाय; यथॊत्साहं कारयित्वा च कॊशम\nअनुज्ञातॊ गुरुणा संनिवृत्य; शशास गाम अखिलां सागरान्ताम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 35, + "text": "एवंगुणः संबभूवेह राजा; यस्य करतौ तत सुवर्णं परभूतम\nतत तवं समादाय नरेन्द्र वित्तं; यजस्व देवांस तर्पयानॊ विधानैः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 10, + "shloka": 36, + "text": "[व]\nततॊ राजा पाण्डवॊ हृष्टरूपः; शरुत्वा वाक्यं सत्यवत्याः सुतस्य\nमनश चक्रे तेन वित्तेन यष्टुं; ततॊ ऽमात्यैर मन्त्रयाम आस भूयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 11, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nइत्य उक्ते नृपतौ तस्मिन वयासेनाद्भुत कर्मणा\nवासुदेवॊ महातेजास ततॊ वचनम आददे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 11, + "shloka": 2, + "text": "तं नृपं दीनमनसं निहतज्ञातिबान्धवम\nउपप्लुतम इवादित्यं स धूमम इव पावकम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 11, + "shloka": 3, + "text": "निर्विण्ण मनसं पार्थं जञात्वा वृष्णिकुलॊद्वहः\nआश्वासयन धर्मसुतं परवक्तुम उपचक्रमे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 11, + "shloka": 4, + "text": "[वा]\nसर्वं जिह्मं मृत्युपदम आर्जवं बरह्मणः पदम\nएतावाञ जञानविषयः किं परलापः करिष्यति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 11, + "shloka": 5, + "text": "नैव ते निष्ठितं कर्म नैव ते शत्रवॊ जिताः\nकथं शत्रुं शरीरस्थम आत्मानं नावबुध्यसे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 11, + "shloka": 6, + "text": "अत्र ते वर्तयिष्यामि यथा धर्मं यथा शरुतम\nइन्द्रस्य सह वृत्रेण यथा युद्धम अवर्तत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 11, + "shloka": 7, + "text": "वृत्रेण पृथिवी वयाप्ता पुरा किल नराधिप\nदृष्ट्वा स पृथिवीं वयाप्तां गन्धस्य विषये हृते\nधरा हरणदुर्गन्धॊ विषयः समपद्यत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 11, + "shloka": 8, + "text": "शतक्रतुश चुकॊपाथ गन्धस्य विषये हृते\nवृत्रस्य स ततः करुद्धॊ वज्रं घॊरम अवासृजत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 11, + "shloka": 9, + "text": "स वध्यमानॊ वज्रेण पृथिव्यां भूरि तेजसा\nविवेश सहसैवापॊ जग्राह विषयं ततः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 11, + "shloka": 10, + "text": "वयाप्तास्व अथासु वृत्रेण रसे च विषये हृते\nशतक्रतुर अभिक्रुद्धस तासु वज्रम अवासृजत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 11, + "shloka": 11, + "text": "स वध्यमानॊ वज्रेण सलिले भूरि तेजसा\nविवेश सहसा जयॊतिर जग्राह विषयं ततः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 11, + "shloka": 12, + "text": "वयाप्ते जयॊतिषि वृत्रेण रूपे ऽथ विषये हृते\nशतक्रतुर अभिक्रुद्धस तत्र वज्रम अवासृजत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 11, + "shloka": 13, + "text": "स वध्यमानॊ वज्रेण सुभृशं भूरि तेजसा\nविवेश सहसा वायुं जग्राह विषयं ततः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 11, + "shloka": 14, + "text": "वयाप्ते वायौ तु वृत्रेण सपर्शे ऽथ विषये हृते\nशतक्रतुर अभिक्रुद्धस तत्र वज्रम अवासृजत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 11, + "shloka": 15, + "text": "स वध्यमानॊ वज्रेण तस्मिन्न अमिततेजसा\nआकाशम अभिदुद्राव जग्राह विषयं ततः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 11, + "shloka": 16, + "text": "आकाशे वृत्र भूते च शब्दे च विषये हृते\nशतक्रतुर अभिक्रुद्धस तत्र वज्रम अवासृजत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 11, + "shloka": 17, + "text": "स वध्यमानॊ वज्रेण तस्मिन्न अमिततेजसा\nविवेश सहसा शक्रं जग्राह विषयं ततः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 11, + "shloka": 18, + "text": "तस्य वृत्र गृहीतस्य मॊहः समभवन महान\nरथंतरेण तं तात वसिष्ठः परत्यबॊधयत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 11, + "shloka": 19, + "text": "ततॊ वृत्रं शरीरस्थं जघान भरतर्षभ\nशतक्रतुर अदृश्येन वज्रेणेतीह नः शरुतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 11, + "shloka": 20, + "text": "इदं धर्मरहस्यं च शक्रेणॊक्तं महर्षिषु\nऋषिभिश च मम परॊक्तं तन निबॊध नराधिप" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 12, + "shloka": 1, + "text": "[वा]\nदविविधॊ जायते वयाधिः शारीरॊ मानसस तथा\nपरस्परं तयॊर जन्म निर्द्वंद्वं नॊपलभ्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 12, + "shloka": 2, + "text": "शरीरे जायते वयाथिः शारीरॊ नात्र संशयः\nमानसॊ जायते वयाधिर मनस्य एवेति निश्चयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 12, + "shloka": 3, + "text": "शीतॊष्णे चैव वायुश च गुणा राजञ शरीरजाः\nतेषां गुणानां साम्यं चेत तद आहुः सवस्थलक्षणम\nउष्णेन बाध्यते शीतं शीतेनॊष्णं च बाध्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 12, + "shloka": 4, + "text": "सत्त्वं रजस तमश चेति तरयस तव आत्मगुणाः समृताः\nतेषां गुणानां साम्यं चेत तद आहुः सवस्थलक्षणम\nतेषाम अन्यतमॊत्सेके विधानम उपदिश्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 12, + "shloka": 5, + "text": "हर्षेण बाध्यते शॊकॊ हर्षः शॊकेन बाध्यते\nकश चिद दुःखे वर्तमानः सुखस्य समर्तुम इच्छति\nकश चित सुखे वर्तमानॊ दुःखस्य समर्तुम इच्छति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 12, + "shloka": 6, + "text": "स तवं न दुःखी दुःखस्य न सुखी सुसुखस्य वा\nसमर्तुम इच्छसि कौन्तेय दिष्टं हि बलवत्तरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 12, + "shloka": 7, + "text": "अथ वा ते सवभावॊ ऽयं येन पार्थावकृष्यसे\nदृष्ट्वा सभा गतां कृष्णाम एकवस्त्रां रजस्वलाम\nमिषतां पाण्डवेयानां न तत संस्मर्तुम इच्छसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 12, + "shloka": 8, + "text": "परव्राजनं च नगराद अजिनैश च विवासनम\nमहारण्यनिवासश च न तस्य समर्तुम इच्छसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 12, + "shloka": 9, + "text": "जटासुरात परिक्लेशश चित्रसेनेन चाहवः\nसैन्धवाच च परिक्लेशॊ न तस्य समर्तुम इच्छसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 12, + "shloka": 10, + "text": "पुनर अज्ञातचर्यायां कीचकेन पदा वधः\nयाज्ञसेन्यास तदा पार्थ न तस्य समर्तुम इच्छसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 12, + "shloka": 11, + "text": "यच च ते दरॊण भीष्माभ्यां युद्धम आसीद अरिंदम\nमनसैकेन यॊद्धव्यं तत ते युद्धम उपस्थितम\nतस्माद अभ्युपगन्तव्यं युद्धाय भरतर्षभ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 12, + "shloka": 12, + "text": "परम अव्यक्तरूपस्य परं मुक्त्वा सवकर्मभिः\nयत्र नैव शरैः कार्यं न भृत्यैर न च बन्धुभिः\nआत्मनैकेन यॊद्धव्यं तत ते युद्धम उपस्थितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 12, + "shloka": 13, + "text": "तस्मिन्न अनिर्जिते युद्धे काम अवस्थां गमिष्यसि\nएतज जञात्वा तु कौन्तेय कृतकृत्यॊ भविष्यसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 12, + "shloka": 14, + "text": "एतां बुद्धिं विनिश्चित्य भूतानाम आगतिं गतिम\nपितृपैतामहे वृत्ते शाधि राज्यं यथॊचितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 13, + "shloka": 1, + "text": "[वा]\nन बाह्यं दरव्यम उत्सृज्य सिद्धिर भवति भारत\nशारीरं दरव्यम उत्सृज्य सिद्धिर भवति वा न वा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 13, + "shloka": 2, + "text": "बाह्यद्रव्यविमुक्तस्य शारीरेषु च गृध्यतः\nयॊ धर्मॊ यत सुखं चैव दविषताम अस्तु तत तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 13, + "shloka": 3, + "text": "दव्यक्षरस तु भवेन मृत्युस तर्यक्षरं बरह्म शाश्वतम\nममेति दव्यक्षरॊ मृत्युर न ममेति च शाश्वतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 13, + "shloka": 4, + "text": "बरह्म मृत्युश च तौ राजन्न आत्मन्य एव वयवस्थितौ\nअदृश्यमानौ भूतानि यॊधयेताम असंशयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 13, + "shloka": 5, + "text": "अविनाशॊ ऽसय सत्त्वस्य नियतॊ यदि भारत\nभित्त्वा शरीरं भूतानाम अहिंसा परतिपद्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 13, + "shloka": 6, + "text": "लब्ध्वापि पृथिवीं सर्वां सहस्थावरजङ्गमाम\nममत्वं यस्य नैव सयात किं तया स करिष्यति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 13, + "shloka": 7, + "text": "अथ वा वसतः पार्थ वने वन्येन जीवतः\nममता यस्य दरव्येषु मृत्यॊर आस्ये स वर्तते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 13, + "shloka": 8, + "text": "बाह्यान्तराणां शत्रूणां सवभावं पश्य भारत\nयन न पश्यति तद भूतं मुच्यते स महाभयात" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 13, + "shloka": 9, + "text": "कामात्मानं न परशंसन्ति लॊके; न चाकामात का चिद अस्ति परवृत्तिः\nदानं हि वेदाध्ययनं तपश च; कामेन कर्माणि च वैदिकानि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 13, + "shloka": 10, + "text": "वरतं यज्ञान नियमान धयानयॊगान; कामेन यॊ नारभते विदित्वा\nयद यद धययं कामयते स धर्मॊ; न यॊ धर्मॊ नियमस तस्य मूलम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 13, + "shloka": 11, + "text": "अत्र गाथाः कामगीताः कीर्तयन्ति पुरा विदः\nशृणु संकीर्त्यमानास ता निखिलेन युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 13, + "shloka": 12, + "text": "नाहं शक्यॊ ऽनुपायेन हन्तुं भूतेन केन चित\nयॊ मां परयतते हन्तुं जञात्वा परहरणे बलम\nतस्य तस्मिन परहरणे पुनः परादुर्भवाम्य अहम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 13, + "shloka": 13, + "text": "यॊ मां परयतते हन्तुं यज्ञैर विविधदक्षिणैः\nजङ्गमेष्व इव कर्मात्मा पुनः परादुर्भवाम्य अहम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 13, + "shloka": 14, + "text": "यॊ मां परयतते हन्तुं वेदैर वेदान्तसाधनैः\nसथावरेष्व इव शान्तात्मा तस्य परादुर्भवाम्य अहम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 13, + "shloka": 15, + "text": "यॊ मां परयतते हन्तुं धृत्या सत्यपराक्रमः\nभावॊ भवामि तस्याहं स च मां नावबुध्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 13, + "shloka": 16, + "text": "यॊ मां परयतते हन्तुं तपसा संशितव्रतः\nततस तपसि तस्याथ पुनः परादुर्भवाम्य अहम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 13, + "shloka": 17, + "text": "यॊ मां परयतते हन्तुं मॊक्षम आस्थाय पण्डितः\nतस्य मॊक्षरतिस्थस्य नृत्यामि च हसामि च\nअवध्यः सर्वभूतानाम अहम एकः सनातनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 13, + "shloka": 18, + "text": "तस्मात तवम अपि तं कामं यज्ञैर विविधदक्षिणैः\nधर्मं कुरु महाराज तत्र ते स भविष्यति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 13, + "shloka": 19, + "text": "यजस्व वाजिमेधेन विधिवद दक्षिणावता\nअन्यैश च विविधैर यज्ञैः समृद्धैर आप्तदक्षिणैः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 13, + "shloka": 20, + "text": "मा ते वयथास्तु निहतान बन्धून वीक्ष्य पुनः पुनः\nन शक्यास ते पुनर दरष्टुं ये हतास्मिन रणाजिरे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 13, + "shloka": 21, + "text": "स तवम इष्ट्वा महायज्ञैः समृद्धैर आप्तदक्षिणैः\nलॊके कीर्तिं परां पराप्य गतिम अग्र्यां गमिष्यसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 14, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nएवं बहुविधैर वाक्यैर मुनिभिस तैस तपॊधनैः\nसमाश्वस्यत राजर्षिर हतबन्धुर युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 14, + "shloka": 2, + "text": "सॊ ऽनुनीतॊ भगवता विष्टर शरवसा सवयम\nदवैपायनेन कृष्णेन देवस्थानेन चाभिभूः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 14, + "shloka": 3, + "text": "नारदेनाथ भीमेन नकुलेन च पार्थिवः\nकृष्णया सहदेवेन विजयेन च धीमता" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 14, + "shloka": 4, + "text": "अन्यैश च पुरुषव्याघ्रैर बराह्मणैः शास्त्रदृष्टिभिः\nवयजहाच छॊकजं दुःखं संतापं चैव मानसम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 14, + "shloka": 5, + "text": "अर्चयाम आस देवांश च बराह्मणांश च युधिष्ठिर\nकृत्वाथ परेतकार्याणि बन्धूनां स पुनर नृपः\nअन्वशासत धर्मात्मा पृथिवीं सागराम्बराम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 14, + "shloka": 6, + "text": "परशान्तचेताः कौरव्यः सवराज्यं पराप्य केवलम\nवयासं च नारदं चैव तांश चान्यान अब्रवीन नृपः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 14, + "shloka": 7, + "text": "आश्वासितॊ ऽहं पराग वृद्धैर भवद्भिर मुनिपुङ्गवैः\nन सूक्ष्मम अपि मे किं चिद वयलीकम इह विद्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 14, + "shloka": 8, + "text": "अर्थश च सुमहान पराप्तॊ येन यक्ष्यामि देवताः\nपुरस्कृत्येह भवतः समानेष्यामहे मखम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 14, + "shloka": 9, + "text": "हिमवन्तं तवया गुप्ता गमिष्यामः पितामह\nबह्वाश्चर्यॊ हि देशः स शरूयते दविजसत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 14, + "shloka": 10, + "text": "तथा भगवता चित्रं कल्याणं बहुभाषितम\nदेवर्षिणा नारदेन देवस्थानेन चैव ह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 14, + "shloka": 11, + "text": "नाभागधेयः पुरुषः कश चिद एवंविधान गुरून\nलभते वयसनं पराप्य सुहृदः साधु संमतान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 14, + "shloka": 12, + "text": "एवम उक्तास तु ते राज्ञा सर्व एव महर्षयः\nअभ्यनुज्ञाप्य राजानं तथॊभौ कृष्ण फल्गुनौ\nपश्यताम एव सर्वेषां तत्रैवादर्शनं ययुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 14, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ धर्मसुतॊ राजा तत्रैवॊपाविशत परभुः\nएवं नातिमहान कालः स तेषाम अभ्यवर्तत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 14, + "shloka": 14, + "text": "कुर्वतां शौचकर्माणि भीष्मस्य निधने तदा\nमहादानानि विप्रेभ्यॊ ददताम और्ध्वदैहिकम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 14, + "shloka": 15, + "text": "भीष्म कर्ण पुरॊगाणां कुरूणां कुरुनन्दन\nसहितॊ धृतराष्ट्रेण परददाव और्ध्वदैहिकम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 14, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ दत्त्वा बहुधनं विप्रेभ्यः पाण्डवर्षभः\nधृतराष्ट्रं पुरस्कृत्य विवेश गजसाह्वयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 14, + "shloka": 17, + "text": "स समाश्वास्य पितरं परज्ञा चक्षुषम ईश्वरम\nअन्वशाद वै स धर्मात्मा पृथिवीं भरातृभिः सह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nविजिते पाण्डवेयैस तु परशान्ते च दविजॊत्तम\nराष्ट्रे किं चक्रतुर वीरौ वासुदेवधनंजयौ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 2, + "text": "[व]\nविजिते पाण्डवेयैस तु परशान्ते च विशां पते\nराष्ट्रे बभूवतुर हृष्टौ वासुदेवधनंजयौ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 3, + "text": "विजह्राते मुदा युक्तौ दिवि देवेश्वराव इव\nतौ वनेषु विचित्रेषु पर्वतानां च सानुषु" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 4, + "text": "शैलेषु रमणीयेषु पल्वलेषु नदीषु च\nचङ्क्रम्यमाणौ संहृष्टाव अश्विनाव इव नन्दने" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 5, + "text": "इन्द्रप्रस्थे महात्मानौ रेमाते कृष्ण पाण्डवौ\nपरविश्य तां सभां रम्यां विजह्राते च भारत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 6, + "text": "तत्र युद्धकथाश चित्राः परिक्लेशांश च पार्थिव\nकथा यॊगे कथा यॊगे कथयाम आसतुस तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 7, + "text": "ऋषीणां देवतानां च वंशांस ताव आहतुस तदा\nपरीयमाणौ महात्मानौ पुराणाव ऋषिसत्तमौ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 8, + "text": "मधुरास तु कथाश चित्राश चित्रार्थ पदनिश्चयाः\nनिश्चयज्ञः स पार्थाय कथयाम आस केशवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 9, + "text": "पुत्रशॊकाभिसंतप्तं जञातीनां च सहस्रशः\nकथाभिः शमयाम आस पार्थं शौरिर जनार्दनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 10, + "text": "स तम आश्वास्य विधिवद विधानज्ञॊ महातपाः\nअपहृत्यात्मनॊ भारं विशश्रामेव सात्वतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 11, + "text": "ततः कथान्ते गॊविन्दॊ गुडाकेशम उवाच ह\nसान्त्वयञ शलक्ष्णया वाचा हेतुयुक्तम इदं वचः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 12, + "text": "विजितेयं धरा कृत्स्ना सव्यसाचिन परंतप\nतवद बाहुबलम आश्रित्य राज्ञा धर्मसुतेन ह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 13, + "text": "असपत्नां महीं भुङ्क्ते धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nभीमसेनप्रभावेन यमयॊश च नरॊत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 14, + "text": "धर्मेण राज्ञा धर्मज्ञ पराप्तं राज्यम अकण्टकम\nधर्मेण निहतः संख्ये स च राजा सुयॊधनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 15, + "text": "अधर्मरुचयॊ लुब्धाः सदा चाप्रिय वादिनः\nधार्तराष्ट्रा दुरात्मानः सानुबन्धा निपातिताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 16, + "text": "परशान्ताम अखिलां पार्थ पृथिवीं पृथिवीपतिः\nभुङ्क्ते धर्मसुतॊ राजा तवया गुप्तः कुरूद्वह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 17, + "text": "रमे चाहं तवया सार्धम अरण्येष्व अपि पाण्डव\nकिम उ यत्र जनॊ ऽयं वै पृथा चामित्रकर्शन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 18, + "text": "यत्र धर्मसुतॊ राजा यत्र भीमॊ महाबलः\nयत्र माद्रवती पुत्रौ रतिस तत्र परा मम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 19, + "text": "तथैव सवर्गकल्पेषु सभॊद्देशेषु भारत\nरमणीयेषु पुण्येषु सहितस्य तवयानघ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 20, + "text": "कालॊ महांस तव अतीतॊ मे शूर पुत्रम अपश्यतः\nबलदेवं च कौरव्य तथान्यान वृष्णिपुंगवान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 21, + "text": "सॊ ऽहं गन्तुम अभीप्सामि पुरीं दवारवतीं परति\nरॊचतां गमनं मह्यं तवापि पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 22, + "text": "उक्तॊ बहुविधं राजा तत्र तत्र युधिष्ठिरः\nस ह भीष्मेण यद्य उक्तम अस्माभिः शॊककारिते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 23, + "text": "शिष्टॊ युधिष्ठिरॊ ऽसमाभिः शास्ता सन्न अपि पाण्डवः\nतेन तच च वचः सम्यग गृहीतं सुमहात्मना" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 24, + "text": "धर्मपुत्रे हि धर्मज्ञे कृतज्ञे सत्यवादिनि\nसत्यं धर्मॊ मतिश चाग्र्या सथितिश च सततं सथिरा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 25, + "text": "तद्गत्वा तं महात्मानं यदि ते रॊचते ऽरजुन\nअस्मद गमनसंयुक्तं वचॊ बरूहि जनाधिपम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 26, + "text": "न हि तस्याप्रियं कुर्यां पराणत्यागे ऽपय उपस्थिते\nकुतॊ गन्तुं महाबाहॊ पुरीं दवारवतीं परति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 27, + "text": "सर्वं तव इदम अहं पार्थ तवत परीतिहितकाम्यया\nबरवीमि सत्यं कौरव्य न मिथ्यैतत कथं चन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 28, + "text": "परयॊजनं च निर्वृत्तम इह वासे ममार्जुन\nधार्तराष्ट्रॊ हतॊ राजा सबलः सपदानुगः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 29, + "text": "पृथिवी च वशे तात धर्मपुत्रस्य धीमतः\nसथिता समुद्रवसना स शैलवनकानना\nचिता रत्नैर बहुविधैः कुरुराजस्य पाण्डव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 30, + "text": "धर्मेण राजा धर्मज्ञः पातु सर्वां वसुंधराम\nउपास्यमानॊ बहुभिः सिद्धैश चापि महात्मभिः\nसतूयमानश च सततं बन्दिभिर भरतर्षभ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 31, + "text": "तन मया सह गत्वाद्य राजानं कुरुवर्धनम\nआपृच्छ कुरुशार्दूल गमनं दवारकां परति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 32, + "text": "इदं शरीरं वसु यच च मे गृहे; निवेदितं पार्थ सदा युधिष्ठिरे\nपरियश च मान्यश च हि मे युधिष्ठिरः; सदा कुरूणाम अधिपॊ महामतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 33, + "text": "परयॊजनं चापि निवासकारणे; न विद्यते मे तवदृते महाभुज\nसथिता हि पृथ्वी तव पार्थ शासने; गुरॊः सुवृत्तस्य युधिष्ठिरस्य ह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 15, + "shloka": 34, + "text": "इतीदम उक्तं स तदा महात्मना; जनार्दनेनामित विक्रमॊ ऽरजुनः\nतथेति कृच्छ्राद इव वाचम ईरयञ; जनार्धनं संप्रतिपूज्य पार्थिव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nसभायां वसतॊस तस्यां निहत्यारीन महात्मनॊः\nकेशवार्जुनयॊः का नु कथा समभवद दविज" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 2, + "text": "[व]\nकृष्णेन सहितः पार्थः सवराज्यं पराप्य केवलम\nतस्यां सभायां रम्यायां विजहार मुदा युतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 3, + "text": "ततः कं चित सभॊद्देशं सवर्गॊद्देश समं नृप\nयदृच्छया तौ मुदितौ जग्मतुः सवजनावृतौ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 4, + "text": "ततः परतीतः कृष्णेन सहितः पाण्डवॊ ऽरजुनः\nनिरीक्ष्य तां सभां रम्याम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 5, + "text": "विदितं ते महाबाहॊ संग्रामे समुपस्थिते\nमाहात्म्यं देवकी मातस तच च ते रूपम ऐश्वरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 6, + "text": "यत तु तद भवता परॊक्तं तदा केशव सौहृदात\nतत सर्वं पुरुषव्याघ्र नष्टं मे नष्टचेतसः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 7, + "text": "मम कौतूहलं तव अस्ति तेष्व अर्थेषु पुनः परभॊ\nभवांश च दवारकां गन्ता नचिराद इव माधव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 8, + "text": "एवम उक्तस ततः कृष्णः फल्गुनं परत्यभाषत\nपरिष्वज्य महातेजा वचनं वदतां वरः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 9, + "text": "शरावितस तवं मया गुह्यं जञापितश च सनातनम\nधर्मं सवरूपिणं पार्थ सर्वलॊकांश च शाश्वतान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 10, + "text": "अबुद्ध्वा यन न गृह्णीथास तन मे सुमहद अप्रियम\nनूनम अश्रद्दधानॊ ऽसि दुर्मेधाश चासि पाण्डव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 11, + "text": "स हि धर्मः सुपर्याप्तॊ बरह्मणः पदवेदने\nन शक्यं तन मया भूयस तथा वक्तुम अशेषतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 12, + "text": "परं हि बरह्म कथितं यॊगयुक्तेन तन मया\nइतिहासं तु वक्ष्यामि तस्मिन्न अर्थे पुरातनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 13, + "text": "यथा तां बुद्धिम आस्थाय गतिम अग्र्यां गमिष्यसि\nशृणु धर्मभृतां शरेष्ठ गदतः सर्वम एव मे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 14, + "text": "आगच्छद बराह्मणः कश चित सवर्गलॊकाद अरिंदम\nबरह्मलॊकाच च दुर्धर्षः सॊ ऽसमाभिः पूजितॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 15, + "text": "अस्माभिः परिपृष्टश च यद आह भरतर्षभ\nदिव्येन विधिना पार्थ तच छृणुष्वाविचारयन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 16, + "text": "[बर]\nमॊक्षधर्मं समाश्रित्य कृष्ण यन मानुपृच्छसि\nभूतानाम अनुकम्पार्थं यन मॊहच छेदनं परभॊ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 17, + "text": "तत ते ऽहं संप्रवक्ष्यामि यथावन मधुसूदन\nशृणुष्वावहितॊ भूत्वा गदतॊ मम माधव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 18, + "text": "कश चिद विप्रस तपॊ युक्तः काश्यपॊ धर्मवित्तमः\nआससाद दविजं कं चिद धर्माणाम आगतागमम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 19, + "text": "गतागते सुबहुशॊ जञानविज्ञानपारगम\nलॊकतत्त्वार्थ कुशलं जञातारं सुखदुःखयॊः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 20, + "text": "जाती मरणतत्त्वज्ञं कॊविदं पुण्यपापयॊः\nदरष्टारम उच्चनीचानां कर्मभिर देहिनां गतिम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 21, + "text": "चरन्तं मुक्तवत सिद्धं परशान्तं संयतेन्द्रियम\nदीप्यमानं शरिया बराह्म्या करममाणं च सर्वशः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 22, + "text": "अन्तर्धानगतिज्ञं च शरुत्वा तत्त्वेन काश्यपः\nतथैवान्तर्हितैः सिद्धैर यान्तं चक्रधरैः सह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 23, + "text": "संभाषमाणम एकान्ते समासीनं च तैः सह\nयदृच्छया च गच्छन्तम असक्तं पवनं यथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 24, + "text": "तं समासाद्य मेधावी स तदा दविजसत्तमः\nचरणौ धर्मकामॊ वै तपस्वी सुसमाहितः\nपरतिपेदे यथान्यायं भक्त्या परमया युतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 25, + "text": "विस्मितश चाद्भुतं दृष्ट्वा काश्यपस तं दविजॊत्तमम\nपरिचारेण महता गुरुं वैद्यम अतॊषयत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 26, + "text": "परीतात्मा चॊपपन्नश च शरुतचारित्य संयुतः\nभावेन तॊषयच चैनं गुरुवृत्त्या परंतपः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 27, + "text": "तस्मै तुष्टः स शिष्याय परसन्नॊ ऽथाब्रवीद गुरुः\nसिद्धिं पराम अभिप्रेक्ष्य शृणु तन मे जनार्दन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 28, + "text": "विविधैः कर्मभिस तात पुण्ययॊगैश च केवलैः\nगच्छन्तीह गतिं मर्त्या देवलॊके ऽपि च सथितिम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 29, + "text": "न कव चित सुखम अत्यन्तं न कव चिच छाश्वती सथितिः\nसथानाच च महतॊ भरंशॊ दुःखलब्धात पुनः पुनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 30, + "text": "अशुभा गतयः पराप्ताः कष्टा मे पापसेवनात\nकाममन्युपरीतेन तृष्णया मॊहितेन च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 31, + "text": "पुनः पुनश च मरणं जन्म चैव पुनः पुनः\nआहारा विविधा भुक्ताः पीता नानाविधाः सतनाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 32, + "text": "मातरॊ विविधा दृष्टाः पितरश च पृथग्विधाः\nसुखानि च विचित्राणि दुःखानि च मयानघ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 33, + "text": "परियैर विवासॊ बहुशः संवासश चाप्रियैः सह\nधननाशश च संप्राप्तॊ लब्ध्वा दुःखेन तद धनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 34, + "text": "अवमानाः सुकष्टाश च परतः सवजनात तथा\nशारीरा मानसाश चापि वेदना भृशदारुणाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 35, + "text": "पराप्ता विमाननाश चॊग्रा वधबन्धाश च दारुणाः\nपतनं निरये चैव यातनाश च यमक्षये" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 36, + "text": "जरा रॊगाश च सततं वासनानि च भूरिशः\nलॊके ऽसमिन्न अनुभूतानि दवंद्वजानि भृशं मया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 37, + "text": "ततः कदा चिन निर्वेदान निकारान निकृतेन च\nलॊकतन्त्रं परित्यक्तं दुःखार्तेन भृशं मया\nततः सिद्धिर इयं पराप्ता परसादाद आत्मनॊ मया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 38, + "text": "नाहं पुनर इहागन्ता लॊकान आलॊकयाम्य अहम\nआ सिद्धेर आ परजा सर्गाद आत्मनॊ मे गतिः शुभा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 39, + "text": "उपलब्धा दविजश्रेष्ठ तथेयं सिद्धिर उत्तमा\nइतः परं गमिष्यामि ततः परतरं पुनः\nबरह्मणः पदम अव्यग्रं मा ते ऽभूद अत्र संशयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 40, + "text": "नाहं पुनर इहागन्ता मर्त्यलॊके परंतप\nपरीतॊ ऽसमि ते महाप्राज्ञ बरूहि किं करवाणि ते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 41, + "text": "यदीप्सुर उपपन्नस तवं तस्य कालॊ ऽयम आगतः\nअभिजाने च तद अहं यदर्थं मा तवम आगतः\nअचिरात तु गमिष्यामि येनाहं तवाम अचूचुदम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 42, + "text": "भृशं परीतॊ ऽसमि भवतश चारित्रेण विचक्षण\nपरिपृच्छ यावद भवते भाषेयं यत तवेप्सितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 16, + "shloka": 43, + "text": "बहु मन्ये च ते बुद्धिं भृशं संपूजयामि च\nयेनाहं भवता बुद्धॊ मेधावी हय असि काश्यप" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 1, + "text": "[वा]\nततस तस्यॊपसंगृह्य पादौ परश्नान सुदुर्वचान\nपप्रच्छ तांश च सर्वान स पराह धर्मभृतां वरः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 2, + "text": "[काष्यप]\nकथं शरीरं चयवते कथं चैवॊपपद्यते\nकथं कष्टाच च संसारात संसरन परिमुच्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 3, + "text": "आत्मानं वा कथं युक्त्वा तच छरीरं विमुञ्चति\nशरीरतश च निर्मुक्तः कथम अन्यत परपद्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 4, + "text": "कथं शुभाशुभे चायं कर्मणी सवकृते नरः\nउपभुङ्क्ते कव वा कर्म विदेहस्यॊपतिष्ठति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 5, + "text": "[बर]\nएवं संचॊदितः सिद्धः परश्नांस तान परत्यभाषत\nआनुपूर्व्येण वार्ष्णेय यथा तन मे वचः शृणु" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 6, + "text": "[सिद्ध]\nआयुः कीर्तिकराणीह यानि कर्माणि सेवते\nशरीरग्रहणे ऽनयस्मिंस तेषु कषीणेषु सर्वशः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 7, + "text": "आयुः कषयपरीतात्मा विपरीतानि सेवते\nबुद्धिर वयावर्तते चास्य विनाशे परत्युपस्थिते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 8, + "text": "सत्त्वं बलं च कालं चाप्य अविदित्वात्मनस तथा\nअतिवेलम उपाश्नाति तैर विरुद्धान्य अनात्मवान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 9, + "text": "यदायम अतिकष्टानि सर्वाण्य उपनिषेवते\nअत्यर्थम अपि वा भुङ्क्ते न वा भुङ्क्ते कदा चन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 10, + "text": "दुष्टान्नं विषमान्नं च सॊ ऽनयॊन्येन विरॊधि च\nगुरु वापि समं भुङ्क्ते नातिजीर्णे ऽपि वा पुनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 11, + "text": "वयायामम अतिमात्रं वा वयवायं चॊपसेवते\nसततं कर्म लॊभाद वा पराप्तं वेगविधारणम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 12, + "text": "रसातियुक्तम अन्नं वा दिवा सवप्नं निषेवते\nअपक्वानागते काले सवयं दॊषान परकॊपयन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 13, + "text": "सवदॊषकॊपनाद रॊगं लभते मरणान्तिकम\nअथ चॊद्बन्धनादीनि परीतानि वयवस्यति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 14, + "text": "तस्य तैः कारणैर जन्तॊः शरीराच चयवते यथा\nजीवितं परॊच्यमानं तद यथावद उपधारय" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 15, + "text": "ऊष्मा परकुपितः काये तीव्रवायुसमीरितः\nशरीरम अनुपर्येति सर्वान पराणान रुणद्धि वै" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 16, + "text": "अत्यर्थं बलवान ऊष्मा शरीरे परिकॊपितः\nभिनत्ति जीव सथानानि तानि मर्माणि विद्धि च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 17, + "text": "ततः स वेदनः सद्यॊ जीवः परच्यवते कषरन\nशरीरं तयजते जन्तुश छिद्यमानेषु मर्मसु\nवेदनाभिः परीतात्मा तद विद्धि दविजसत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 18, + "text": "जातीमरणसंविग्नाः सततं सर्वजन्तवः\nदृश्यन्ते संत्यजन्तश च शरीराणि दविजर्षभ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 19, + "text": "गर्भसंक्रमणे चापि मर्मणाम अतिसर्पणे\nतादृशीम एव लभते वेदनां मानवः पुनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 20, + "text": "भिन्नसंधिर अथ कलेदम अद्भिः स लभते नरः\nयथा पञ्चसु भूतेषु संश्रितत्वं निगच्छति\nशैत्यात परकुपितः काये तीव्रवायुसमीरितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 21, + "text": "यः स पञ्चसु भूतेषु पराणापाने वयवस्थितः\nस गच्छत्य ऊर्ध्वगॊ वायुः कृच्छ्रान मुक्त्वा शरीरिणम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 22, + "text": "शरीरं च जहात्य एव निरुच्छ्वासश च दृश्यते\nनिरूष्मा स निरुच्छ्वासॊ निःश्रीकॊ गतचेतनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 23, + "text": "बरह्मणा संपरित्यक्तॊ मृत इत्य उच्यते नरः\nसरॊतॊभिर यैर विजानाति इन्द्रियार्थाञ शरीरभृत\nतैर एव न विजानाति पराणम आहारसंभवम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 24, + "text": "तत्रैव कुरुते काये यः स जीवः सनातनः\nतेषां यद यद भवेद युक्तं संनिपाते कव चित कव चित\nतत तन मर्म विजानीहि शास्त्रदृष्टं हि तत तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 25, + "text": "तेषु मर्मसु भिन्नेषु ततः स समुदीरयन\nआविश्य हृदयं जन्तॊः सत्त्वं चाशु रुणद्धि वै\nततः स चेतनॊ जन्तुर नाभिजानाति किं चन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 26, + "text": "तमसा संवृतज्ञानः संवृतेष्व अथ मर्मसु\nस जीवॊ निरधिष्ठानश चाव्यते मातरिश्वना" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 27, + "text": "ततः स तं महॊच्छ्वासं भृशम उच्छ्वस्य दारुणम\nनिष्क्रामन कम्पयत्य आशु तच छरीरम अचेतनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 28, + "text": "स जीवः परच्युतः कायात कर्मभिः सवैः समावृतः\nअङ्कितः सवैः शुभैः पुण्यैः पापैर वाप्य उपपद्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 29, + "text": "बराह्मणा जञानसंपन्ना यथावच छरुत निश्चयाः\nइतरं कृतपुण्यं वा तं विजानन्ति लक्षणैः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 30, + "text": "यथान्ध कारे खद्यॊतं लीयमानं ततस ततः\nचक्षुष्मन्तः परपश्यन्ति तथा तं जञानचक्षुषः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 31, + "text": "पश्यन्त्य एवंविधाः सिद्धा जीवं दिव्येन चक्षुषा\nचयवन्तं जायमानं च यॊनिं चानुप्रवेशितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 32, + "text": "तस्य सथानानि दृष्टानि तरिविधानीह शास्त्रतः\nकर्मभूमिर इयं भूमिर यत्र तिष्ठन्ति जन्तवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 33, + "text": "ततः शुभाशुभं कृत्वा लभन्ते सर्वदेहिनः\nइहैवॊच्चावचान भॊगान पराप्नुवन्ति सवकर्मभिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 34, + "text": "इहैवाशुभ कर्मा तु कर्मभिर निरयं गतः\nअवाक्स निरये पापॊ मानवः पच्यते भृशम\nतस्मात सुदुर्लभॊ मॊक्ष आत्मा रक्ष्यॊ भृशं ततः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 35, + "text": "ऊर्ध्वं तु जन्तवॊ गत्वा येषु सथानेष्व अवस्थिताः\nकीर्त्यमानानि तानीह तत्त्वतः संनिबॊध मे\nतच छरुत्वा नैष्ठिकीं बुद्धिं बुध्येथाः कर्म निश्चयात" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 36, + "text": "तारा रूपाणि सर्वाणि यच चैतच चन्द्रमण्डलम\nयच च विभ्राजते लॊके सवभासा सूर्यमण्डलम\nसथानान्य एतानि जानीहि नराणां पुण्यकर्मणाम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 37, + "text": "कर्म कषयाच च ते सर्वे चयवन्ते वै पुनः पुनः\nतत्रापि च विशेषॊ ऽसति दिवि नीचॊच्चमध्यमः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 38, + "text": "न तत्राप्य अस्ति संतॊषॊ दृष्ट्वा दीप्ततरां शरियम\nइत्य एता गतयः सर्वाः पृथक्त्वे समुदीरिताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 17, + "shloka": 39, + "text": "उपपत्तिं तु गर्भस्य वक्ष्याम्य अहम अतः परम\nयथावत तां निगदतः शृणुष्वावहितॊ दविज" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nशुभानाम अशुभानां च नेह नाशॊ ऽसति कर्मणाम\nपराप्य पराप्य तु पच्यन्ते कषेत्रं कषेत्रं तथा तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 2, + "text": "यथा परसूयमानस तु फली दद्यात फलं बहु\nतथा सयाद विपुलं पुण्यं शुद्धेन मनसा कृतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 3, + "text": "पापं चापि तथैव सयात पापेन मनसा कृतम\nपुरॊधाय मनॊ हीह कर्मण्य आत्मा परवर्तते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 4, + "text": "यथा कत्म समादिष्टं काममन्युसमावृतः\nनरॊ गर्भं परविशति तच चापि शृणु चॊत्तरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 5, + "text": "शुक्रं शॊणितसंसृष्टं सत्रिया गर्भाशयं गतम\nकषेत्रं कर्मजम आप्नॊति शुभं वा यदि वाशुभम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 6, + "text": "सौक्ष्म्याद अव्यक्तभावाच च न स कव चन सज्जते\nसंप्राप्य बरह्मणः कायं तस्मात तद बरह्म शाश्वतम\nतद बीजं सर्वभूतानां तेन जीवन्ति जन्तवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 7, + "text": "स जीवः सर्वगात्राणि गर्भस्याविश्य भागशः\nदधाति चेतसा सद्यः पराणस्थानेष्व अवस्थितः\nततः सपन्दयते ऽङगानि स गर्भश चेतनान्वितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 8, + "text": "यथा हि लॊहनिष्यन्दॊ निषिक्तॊ बिम्बविग्रहम\nउपैति तद्वज जानीहि गर्भे जीव परवेशनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 9, + "text": "लॊहपिण्डं यथा वह्निः परविशत्य अभितापयन\nतथा तवम अपि जानीहि गर्भे जीवॊपपादनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 10, + "text": "यथा च दीपः शरणं दीप्यमानः परकाशयेत\nएवम एव शरीराणि परकाशयति चेतना" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 11, + "text": "यद यच च कुरुते कर्म शुभं वा यदि वाशुभम\nपूर्वदेहकृतं सर्वम अवश्यम उपभुज्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 12, + "text": "ततस तत कषीयते चैव पुनश चान्यत परचीयते\nयावत तन मॊक्षयॊगस्थं धर्मं नैवावबुध्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 13, + "text": "तत्र धर्मं परवक्ष्यामि सुखी भवति येन वै\nआवर्तमानॊ जातीषु तथान्यॊन्यासु सत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 14, + "text": "दानं वरतं बरह्मचर्यं यथॊक्तव्रतधारणम\nदमः परशान्तता चैव भूतानां चानुकम्पनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 15, + "text": "संयमश चानृशंस्यं च परस्वादान वर्जनम\nवयलीकानाम अकरणं भूतानां यत्र सा भुवि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 16, + "text": "मातापित्रॊश च शुश्रूषा देवतातिथिपूजनम\nगुरु पूजा घृणा शौचं नित्यम इन्द्रियसंयमः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 17, + "text": "परवर्तनं शुभानां च तत सतां वृत्तम उच्यते\nततॊ धर्मः परभवति यः परजाः पाति शाश्वतीः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 18, + "text": "एवं सत्सु सदा पश्येत तत्र हय एषा धरुवा सथितिः\nआचारॊ धर्मम आचष्टे यस्मिन सन्तॊ वयवस्थिताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 19, + "text": "तेषु तद धर्मनिक्षिप्तं यः स धर्मः सनातनः\nयस तं समभिपद्येत न स दुर्गतिम आप्नुयात" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 20, + "text": "अतॊ नियम्यते लॊकः परमुह्य धर्मवर्त्मसु\nयस तु यॊगी च मुक्तश च स एतेभ्यॊ विशिष्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 21, + "text": "वर्तमानस्य धर्मेण पुरुषस्य यथातथा\nसंसारतारणं हय अस्य कालेन महता भवेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 22, + "text": "एवं पूर्वकृतं कर्म सर्वॊ जन्तुर निषेवते\nसर्वं तत कारणं येन निकृतॊ ऽयम इहागतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 23, + "text": "शरीरग्रहणं चास्य केन पूर्वं परकल्पितम\nइत्य एवं संशयॊ लॊके तच च वक्ष्याम्य अतः परम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 24, + "text": "शरीरम आत्मनः कृत्वा सर्वभूतपितामहः\nतरैलॊक्यम असृजद बरह्मा कृत्स्नं सथावरजङ्गमम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 25, + "text": "ततः परधानम असृजच चेतना सा शरीरिणाम\nयया सर्वम इदं वयाप्तं यां लॊके परमां विदुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 26, + "text": "इह तत कषरम इत्य उक्तं परं तव अमृतम अक्षरम\nतरयाणां मिथुनं सर्वम एकैकस्य पृथक पृथक" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 27, + "text": "असृजत सर्वभूतानि पूर्वसृष्टः परजापतिः\nसथावराणि च भूतानि इत्य एषा पौर्विकी शरुतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 28, + "text": "तस्य कालपरीमाणम अकरॊत स पितामहः\nभूतेषु परिवृत्तिं च पुनर आवृत्तिम एव च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 29, + "text": "यथात्र कश चिन मेधावी दृष्टात्मा पूर्वजन्मनि\nयत परवक्ष्यामि तत सर्वं यथावद उपपद्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 30, + "text": "सुखदुःखे सदा सम्यग अनित्ये यः परपश्यति\nकायं चामेध्य संघातं विनाशं कर्म संहितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 31, + "text": "यच च किं चित सुखं तच च सर्वं दुःखम इति समरन\nसंसारसागरं घॊरं तरिष्यति सुदुस्तरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 32, + "text": "जाती मरणरॊगैश च समाविष्टः परधानवित\nचेतनावत्सु चैतन्यं समं भूतेषु पश्यति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 33, + "text": "निर्विद्यते ततः कृत्स्नं मार्गमाणः परं पदम\nतस्यॊपदेशं वक्ष्यामि याथातथ्येन सत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 18, + "shloka": 34, + "text": "शाश्वतस्याव्ययस्याथ पदस्य जञानम उत्तमम\nपरॊच्यमानं मया विप्र निबॊधेदम अशेषतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nयः सयाद एकायने लीनस तूष्णीं किं चिद अचिन्तयन\nपूर्वं पूर्वं परित्यज्य स निरारम्भकॊ भवेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 2, + "text": "सर्वमित्रः सर्वसहः समरक्तॊ जितेन्द्रियः\nवयपेतभयमन्युश च कामहा मुच्यते नरः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 3, + "text": "आत्मवत सर्वभूतेषु यश चरेन नियतः शुचिः\nअमानी निरभीमानः सर्वतॊ मुक्त एव सः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 4, + "text": "जीवितं मरणं चॊभे सुखदुःखे तथैव च\nलाभालाभे परिय दवेष्ये यः समः स च मुच्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 5, + "text": "न कस्य चित सपृहयते नावजानाति किं चन\nनिर्द्वंद्वॊ वीतरागात्मा सर्वतॊ मुक्त एव सः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 6, + "text": "अनमित्रॊ ऽथ निर्बन्धुर अनपत्यश च यः कव चित\nतयक्तधर्मार्थकामश च निराकाङ्क्षी स मुच्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 7, + "text": "नैव धर्मी न चाधर्मी पूर्वॊपचितहा च यः\nधातुक्षयप्रशान्तात्मा निर्द्वंद्वः स विमुच्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 8, + "text": "अकर्मा चाविकाङ्क्षश च पश्यञ जगद अशाश्वतम\nअस्वस्थम अवशं नित्यं जन्म संसारमॊहितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 9, + "text": "वैराग्य बुद्धिः सततं तापदॊषव्यपेक्षकः\nआत्मबन्धविनिर्मॊक्षं स करॊत्य अचिराद इव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 10, + "text": "अगन्ध रसम अस्पर्शम अशब्दम अपरिग्रहम\nअरूपम अनभिज्ञेयं दृष्ट्वात्मानं विमुच्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 11, + "text": "पञ्च भूतगुणैर हीनम अमूर्ति मदलेपकम\nअगुणं गुणभॊक्तारं यः पश्यति स मुच्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 12, + "text": "विहाय सर्वसंकल्पान बुद्ध्या शारीर मानसान\nशनैर निर्वाणम आप्नॊति निरिन्धन इवानलः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 13, + "text": "विमुक्तः सर्वसंस्कारैस ततॊ बरह्म सनातनम\nपरम आप्नॊति संशान्तम अचलं दिव्यम अक्षरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 14, + "text": "अतः परं परवक्ष्यामि यॊगशास्त्रम अनुत्तमम\nयज जञात्वा सिद्धम आत्मानं लॊके पश्यन्ति यॊगिनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 15, + "text": "तस्यॊपदेशं पश्यामि यथावत तन निबॊध मे\nयैर दवारैश चारयन नित्यं पश्यत्य आत्मानम आत्मनि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 16, + "text": "इन्द्रियाणि तु संहृत्य मन आत्मनि धारयेत\nतीव्रं तप्त्वा तपः पूर्वं ततॊ यॊक्तुम उपक्रमेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 17, + "text": "तपस्वी तयक्तसंकल्पॊ दम्भाहंकारवर्जितः\nमनीषी मनसा विप्रः पश्यत्य आत्मानम आत्मनि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 18, + "text": "स चेच छक्नॊत्य अयं साधुर यॊक्तुम आत्मानम आत्मनि\nतत एकान्तशीलः स पश्यत्य आत्मानम आत्मनि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 19, + "text": "संयतः सततं युक्त आत्मवान विजितेन्द्रियः\nतथायम आत्मनात्मानं साधु युक्तः परपश्यति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 20, + "text": "यथा हि पुरुषः सवप्ने दृष्ट्वा पश्यत्य असाव इति\nतथारूपम इवात्मानं साधु युक्तः परपश्यति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 21, + "text": "इषीकां वा यथा मुञ्जात कश चिन निर्हृत्य दर्शयेत\nयॊगी निष्कृष्टम आत्मानं यथा संपश्यते तनौ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 22, + "text": "मुञ्जं शरीरं तस्याहुर इषीकाम आत्मनि शरिताम\nएतन निदर्शनं परॊक्तं यॊगविद्भिर अनुत्तमम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 23, + "text": "यदा हि युक्तम आत्मानं सम्यक पश्यति देहभृत\nतदास्य नेशते कश चित तरैलॊक्यस्यापि यः परभुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 24, + "text": "अन्यॊन्याश चैव तनवॊ यथेष्टं परतिपद्यते\nविनिवृत्य जरामृत्यू न हृष्यति न शॊचति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 25, + "text": "देवानाम अपि देवत्वं युक्तः कारयते वशी\nबरह्म चाव्ययम आप्नॊति हित्वा देहम अशाश्वतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 26, + "text": "विनश्यत्ष्व अपि लॊकेषु न भयं तस्य जायते\nकलिश्यमानेषु भूतेषु न स कलिश्यति केन चित" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 27, + "text": "दुःखशॊकमयैर घॊरैः सङ्गस्नेह समुद्भवैः\nन विचाल्येत युक्तात्मा निस्पृहः शान्तमानसः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 28, + "text": "नैनं शस्त्राणि विध्यन्ते न मृत्युश चास्य विद्यते\nनातः सुखतरं किं चिल लॊके कव चन विद्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 29, + "text": "सम्यग युक्त्वा यदात्मानम आत्मय एव परपश्यति\nतदैव न सपृहयते साक्षाद अपि शतक्रतॊः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 30, + "text": "निर्वेदस तु न गन्तव्यॊ युञ्जानेन कथं चन\nयॊगम एकान्तशीलस तु यथा युञ्जीत तच छृणु" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 31, + "text": "दृष्टपूर्वा दिशं चिन्त्य यस्मिन संनिवसेत पुरे\nपुरस्याभ्यन्तरे तस्य मनश चायं न बाह्यतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 32, + "text": "पुरस्याभ्यन्तरे तिष्ठन यस्मिन्न आवसथे वसेत\nतस्मिन्न आवसथे धार्यं स बाह्याभ्यन्तरं मनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 33, + "text": "परचिन्त्यावसथं कृत्स्नं यस्मिन काये ऽवतिष्ठते\nतस्मिन काये मनश चार्यं न कथं चन बाह्यतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 34, + "text": "संनियम्येन्द्रियग्रामं निर्घॊषे निर्जने वने\nकायम अभ्यन्तरं कृत्स्नम एकाग्रः परिचिन्तयेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 35, + "text": "दन्तांस तालु च जिह्वां च गलं गरीवां तथैव च\nहृदयं चिन्तयेच चापि तथा हृदयबन्धनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 36, + "text": "इत्य उक्तः स मया शिष्यॊ मेधावी मधुसूदन\nपप्रच्छ पुनर एवेमं मॊक्षधर्मं सुदुर्वचम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 37, + "text": "भुक्तं भुक्तं कथम इदम अन्नं कॊष्ठे विपच्यते\nकथं रसत्वं वरजति शॊणितं जायते कथम\nतथा मांसं च मेदश च सनाय्व अस्थीनि च पॊषति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 38, + "text": "कथम एतानि सर्वाणि शरीराणि शरीरिणाम\nवर्धन्ते वर्धमानस्य वर्धते च कथं बलम\nनिरॊजसां निष्क्रमणं मलानां च पृथक पृथक" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 39, + "text": "कुतॊ वायं परश्वसिति उच्छ्वसित्य अपि वा पुनः\nकं च देशम अधिष्ठाय तिष्ठत्य आत्मायम आत्मनि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 40, + "text": "जीवः कायं वहति चेच चेष्टयानः कलेवरम\nकिं वर्णं कीदृशं चैव निवेशयति वै मनः\nयाथातथ्येन भगवन वक्तुम अर्हसि मे ऽनघ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 41, + "text": "इति संपरिपृष्टॊ ऽहं तेन विप्रेण माधव\nपरत्यब्रुवं महाबाहॊ यथा शरुतम अरिंदम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 42, + "text": "यथा सवकॊष्ठे परक्षिप्य कॊष्ठं भाण्ड मना भवेत\nतथा सवकाये परक्षिप्य मनॊ दवारैर अनिश्चलैः\nआत्मानं तत्र मार्गेत परमादं परिवर्जयेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 43, + "text": "एवं सततम उद्युक्तः परीतात्मा नचिराद इव\nआसादयति तद बरह्म यद दृष्ट्वा सयात परधानवित" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 44, + "text": "न तव असौ चक्षुषा गराह्यॊ न च सर्वैर अपीन्द्रियैः\nमनसैव परदीपेन महान आत्मनि दृश्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 45, + "text": "सर्वतः पाणिपादं तं सर्वतॊ ऽकषिशिरॊमुखम\nजीवॊ निष्क्रान्तम आत्मानं शरीरात संप्रपश्यति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 46, + "text": "स तद उत्सृज्य देहं सवं धारयन बरह्म केवलम\nआत्मानम आलॊकयति मनसा परहसन्न इव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 47, + "text": "इदं सर्वरहस्यं ते मयॊक्तं दविजसत्तम\nआपृच्छे साधयिष्यामि गच्छ शिष्ययथासुखम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 48, + "text": "इत्य उक्तः स तदा कृष्ण मया शिष्यॊ महातपाः\nअगच्छत यथाकामं बराह्मणश छिन्नसंशयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 49, + "text": "[वा]\nइत्य उक्त्वा स तदा वाक्यं मां पार्थ दविजपुंगवः\nमॊक्षधर्माश्रितः सम्यक तत्रैवान्तरधीयत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 50, + "text": "कच चिद एतत तवया पार्थ शरुतम एकाग्रचेतसा\nतदापि हि रथस्थस तवं शरुतवान एतद एव हि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 51, + "text": "नैतत पार्थ सुविज्ञेयं वयामिश्रेणेति मे मतिः\nनरेणाकृत संज्ञेन विदग्धेनाकृतात्मना" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 52, + "text": "सुरहस्यम इदं परॊक्तं देवानां भरतर्षभ\nकच चिन नेदं शरुतं पार्थ मर्त्येनान्येन केन चित" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 53, + "text": "न हय एतच छरॊतुम अर्हॊ ऽनयॊ मनुष्यस तवाम ऋते ऽनघ\nनैतद अद्य सुविज्ञेयं वयामिश्रेणान्तर आत्मना" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 54, + "text": "करियावद्भिर हि कौन्तेय देवलॊकः समावृतः\nन चैतद इष्टं देवानां मर्त्यै रूपनिवर्तनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 55, + "text": "परा हि सा गतिः पार्थ यत तद बरह्म सनातनम\nयत्रामृतत्वं पराप्नॊति तयक्त्वा दुःखं सदा सुखी" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 56, + "text": "एवं हि धर्मम आस्थाय यॊ ऽपि सयुः पापयॊनयः\nसत्रियॊ वैश्यास तथा शूद्रास ते ऽपि यान्ति परां गतिम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 57, + "text": "किं पुनर बराह्मणाः पार्थ कषत्रिया वा बहुश्रुताः\nसवधर्मरतयॊ नित्यं बरह्मलॊकपरायणाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 58, + "text": "हेतुमच चैतद उद्दिष्टम उपायाश चास्य साधने\nसिद्धेः फलं च मॊक्षश च दुःखस्य च विनिर्णयः\nअतः परं सुखं तव अन्यत किं नु सयाद भरतर्षभ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 59, + "text": "शरुतवाञ शरद्दधानश च पराक्रान्तश च पाण्डव\nयः परित्यजते मर्त्यॊ लॊकतन्त्रम असारवत\nएतैर उपायैः स कषिप्रं परां गतिम अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 19, + "shloka": 60, + "text": "एतावद एव वक्तव्यं नातॊ भूयॊ ऽसति किं चन\nषण मासान नित्ययुक्तस्य यॊगः पार्थ परवर्तते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 20, + "shloka": 1, + "text": "[वा]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nदम्पत्यॊः पार्थ संवादम अभयं नाम नामतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 20, + "shloka": 2, + "text": "बराह्मणी बराह्मणं कं चिज जञानविज्ञानपारगम\nदृष्ट्वा विविक्त आसीनं भार्या भर्तारम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 20, + "shloka": 3, + "text": "कं नु लॊकं गमिष्यामि तवाम अहं पतिम आश्रिता\nनयस्तकर्माणम आसीनं कीनाशम अविचक्षणम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 20, + "shloka": 4, + "text": "भार्याः पतिकृताँल लॊकान आप्नुवन्तीति नः शरुतम\nतवाम अहं पतिम आसाद्य कां गमिष्यामि वै गतिम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 20, + "shloka": 5, + "text": "एवम उक्तः स शान्तात्मा ताम उवाच हसन्न इव\nसुभगे नाभ्यसूयामि वाक्यस्यास्य तवानघे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 20, + "shloka": 6, + "text": "गराह्यं दृश्यं च शराव्यं च यद इदं कर्म विद्यते\nएतद एव वयवस्यन्ति कर्म कर्मेति कर्मिणः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 20, + "shloka": 7, + "text": "मॊहम एव नियच्छन्ति कर्मणा जञानवर्जिताः\nनैष्कर्म्यं न च लॊके ऽसमिन मौर्तम इत्य उपलभ्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 20, + "shloka": 8, + "text": "कर्मणा मनसा वाचा शुभं वा यदि वाशुभम\nजन्मादि मूर्ति भेदानां कर्म भूतेषु वर्तते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 20, + "shloka": 9, + "text": "रक्षॊभिर वध्यमानेषु दृश्यद्रव्येषु कर्मसु\nआत्मस्थम आत्मना तेन दृष्टम आयतनं मया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 20, + "shloka": 10, + "text": "यत्र तद बरह्म निर्द्वंद्वं यत्र सॊमः सहाग्निना\nवयवायं कुरुते नित्यं धीरॊ भूतानि धारयन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 20, + "shloka": 11, + "text": "यत्र बरह्मादयॊ युक्तास तद अक्षरम उपासते\nविद्वांसः सुव्रता यत्र शान्तात्मानॊ जितेन्द्रियाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 20, + "shloka": 12, + "text": "घराणेन न तद आघ्रेयं न तद आद्यम च जिह्वया\nसपर्शेन च न तत सपृश्यं मनसा तव एव गम्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 20, + "shloka": 13, + "text": "चक्षुषा न विषह्यं च यत किं चिच छरवणात परम\nअगन्धम अरस सपर्शम अरूपाशब्दम अव्ययम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 20, + "shloka": 14, + "text": "यतः परवर्तते तन्त्रं यत्र च परतितिष्ठति\nपराणॊ ऽपानः समानश च वयानश चॊदान एव च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 20, + "shloka": 15, + "text": "तत एव परवर्तन्ते तम एव परविशन्ति च\nसमानव्यानयॊर मध्ये पराणापानौ विचेरतुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 20, + "shloka": 16, + "text": "तस्मिन सुप्ते परलीयेते समानॊ वयान एव च\nअपान पराणयॊर मध्ये उदानॊ वयाप्य तिष्ठति\nतस्माच छयानं पुरुषं पराणापानौ न मुञ्चतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 20, + "shloka": 17, + "text": "पराणान आयम्यते येन तद उदानं परचक्षते\nतस्मात तपॊ वयवस्यन्ति तद भवं बरह्मवादिनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 20, + "shloka": 18, + "text": "तेषाम अन्यॊन्यभक्षाणां सर्वेषां देव चारिणाम\nअग्निर वैश्वानरॊ मध्ये सप्तधा विहितॊ ऽनतरा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 20, + "shloka": 19, + "text": "घराणं जिह्वा च चक्षुश च तवक च शरॊत्रं च पञ्चमम\nमनॊ बुद्धिश च सप्तैता जिह्वा वैश्वानरार्चिषः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 20, + "shloka": 20, + "text": "घरेयं पेयं च दृश्यं च सपृश्यं शरव्यं तथैव च\nमन्तव्यम अथ बॊद्धव्यं ताः सप्त समिधॊ मम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 20, + "shloka": 21, + "text": "घराता भक्षयिता दरष्टा सप्रष्टा शरॊता च पञ्चमः\nमन्ता बॊद्धा च सप्तैते भवन्ति परमर्त्विजः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 20, + "shloka": 22, + "text": "घरेये पेये च देश्ये च सपृश्ये शरव्ये तथैव च\nहवींष्य अग्निषु हॊतारः सप्तधा सप्त सप्तसु\nसम्यक परक्षिप्य विद्वांसॊ जनयन्ति सवयॊनिषु" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 20, + "shloka": 23, + "text": "पृथिवी वायुर आकाशम आपॊ जयॊतिश च पञ्चमम\nमनॊ बुद्धिश च सप्तैत यॊनिर इत्य एव शब्दिताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 20, + "shloka": 24, + "text": "हविर भूता गुणाः सर्वे परविशन्त्य अग्निजं मुखम\nअन्तर वासम उषित्वा च जायन्ते सवासु यॊनिषु\nतत्रैव च निरुध्यन्ते परलये भूतभावने" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 20, + "shloka": 25, + "text": "ततः संजायते गन्धस ततः संजायते रसः\nततः संजायते रूपं ततः सपर्शॊ ऽभिजायते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 20, + "shloka": 26, + "text": "ततः संजायते शब्दः संशयस तत्र जायते\nततः संजायते निष्ठा जन्मैतत सप्तधा विदुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 20, + "shloka": 27, + "text": "अनेनैव परकारेण परगृहीतं पुरातनैः\nपूर्णाहुतिभिर आपूर्णास ते ऽभिपूर्यन्ति तेजसा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 21, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nनिबॊध दश हॊतॄणां विधानम इह यादृशम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 21, + "shloka": 2, + "text": "सर्वम एवात्र विज्ञेयं चित्तं जञानम अवेक्षते\nरेतः शरीरभृत काये विज्ञाता तु शरीरभृत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 21, + "shloka": 3, + "text": "शरीरभृद गार्हपत्यस तस्माद अन्यः परणीयते\nततश चाहवनीयस तु तस्मिन संक्षिप्यते हविः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 21, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ वाचस्पतिर जज्ञे समानः पर्यवेक्षते\nरूपं भवति वै वयक्तं तद अनुद्रवते मनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 21, + "shloka": 5, + "text": "[बराह्मणी]\nकस्माद वाग अभवत पूर्वं कस्मात पश्चान मनॊ ऽभवत\nमनसा चिन्तितं वाक्यं यदा समभिपद्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 21, + "shloka": 6, + "text": "केन विज्ञानयॊगेन मतिश चित्तं समास्थिता\nसमुन्नीता नाध्यगच्छत कॊ वैनां परतिषेधति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 21, + "shloka": 7, + "text": "[बर]\nताम अपानः पतिर भूत्वा तस्मात परेष्यत्य अपानताम\nतां मतिं मनसः पराहुर मनस तस्माद अवेक्षते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 21, + "shloka": 8, + "text": "परश्नं तु वान मनसॊर मां यस्मात तवम अनुपृच्छसि\nतस्मात ते वर्तयिष्यामि तयॊर एव समाह्वयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 21, + "shloka": 9, + "text": "उभे वान मनसी गत्वा भूतात्मानम अपृच्छताम\nआवयॊः शरेष्ठम आचक्ष्व छिन्धि नौ संशयं विभॊ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 21, + "shloka": 10, + "text": "मन इत्य एव भगवांस तदा पराह सरस्वतीम\nअहं वै कामधुक तुभ्यम इति तं पराह वाग अथ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 21, + "shloka": 11, + "text": "सथावरं जङ्गमं चैव विद्ध्य उभे मनसी मम\nसथावरं मत्सकाशे वै जङ्गमं विषये तव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 21, + "shloka": 12, + "text": "यस तु ते विषयं गच्छेन मन्त्रॊ वर्णः सवरॊ ऽपि वा\nतन मनॊ जङ्गमं नाम तस्माद असि गरीयसी" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 21, + "shloka": 13, + "text": "यस्माद असि च मा वॊचः सवयम अभ्येत्य शॊभने\nतस्माद उच्छ्वासम आसाद्य न वक्ष्यसि सरस्वति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 21, + "shloka": 14, + "text": "पराणापानान्तरे देवी वाग वै नित्यं सम तिष्ठति\nपरेर्यमाणा महाभागे विना पराणम अपानती\nपरजापतिम उपाधावत परसीद भगवन्न इति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 21, + "shloka": 15, + "text": "ततः पराणः परादुरभूद वाचम आप्याययन पुनः\nतमाद उच्छ्वासम आसाद्य न वाग वदति कर्हि चित" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 21, + "shloka": 16, + "text": "घॊषिणी जातनिर्घॊषा नित्यम एव परवर्तते\nतयॊर अपि च घॊषिण्यॊर निर्घॊषैव गरीयसी" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 21, + "shloka": 17, + "text": "गौर इव परस्रवत्य एषा रसम उत्तमशालिनी\nसततं सयन्दते हय एषा शाश्वतं बरह्मवादिनी" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 21, + "shloka": 18, + "text": "दिव्यादिव्य परभावेन भारती गौः शुचिस्मिते\nएतयॊर अन्तरं पश्य सूक्ष्मयॊः सयन्दमानयॊः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 21, + "shloka": 19, + "text": "अनुत्पन्नेषु वाक्येषु चॊद्यमाना सिसृक्षया\nकिं नु पूर्वं ततॊ देवी वयाजहार सरस्वती" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 21, + "shloka": 20, + "text": "पराणेन या संभवते शरीरे; पराणाद अपानम्प्रतिपद्यते च\nउदान भूता च विसृज्य देहं; वयानेन सर्वं दिवम आवृणॊति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 21, + "shloka": 21, + "text": "ततः समाने परतितिष्ठतीह; इत्य एव पूर्वं परजजल्प चापि\nतस्मान मनः सथावरत्वाद विशिष्टं; तथा देवी जङ्गमत्वाद विशिष्टा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nसुभगे सप्त हॊतॄणां विधानम इह यादृशम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 2, + "text": "घराणं चक्षुश च जिह्वा च तवक शरॊत्रं चैव पञ्चमम\nमनॊ बुद्धिश च सप्तैते हॊतारः पृथग आश्रिताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 3, + "text": "सूक्ष्मे ऽवकाशे सन्तस ते न पश्यन्तीतरेतरम\nएतान वै सप्त हॊतॄंस तवं सवभावाद विद्धि शॊभने" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 4, + "text": "[बराह्मणी]\nसूक्ष्मे ऽवकाशे सन्तस ते कथं नान्यॊन्य दर्शिनः\nकथं सवभावा भगवन्न एतद आचक्ष्व मे विभॊ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 5, + "text": "[बर]\nगुणाज्ञानम अविज्ञानं गुणि जञानम अभिज्ञता\nपरस्परगुणान एते न विजानन्ति कर्हि चित" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 6, + "text": "जिह्वा चक्षुस तथा शरॊत्रं तवन्मनॊ बुद्धिर एव च\nन गन्धान अधिगच्छन्ति घराणस तान अधिगच्छति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 7, + "text": "घराणं चक्षुस तथा शरॊत्रं तवन्मनॊ बुद्धिर एव च\nन रसान अधिगच्छन्ति जिह्वा तान अदिघच्छति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 8, + "text": "घराणं जिह्वा तथा शरॊत्रं तवन्मनॊ बुद्धिर एव च\nन रूपाण्य अधिगच्छन्ति चक्षुस तान्य अधिगच्छति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 9, + "text": "घराणं जिह्वा च चक्षुश च शरॊत्रं बुद्धिर मनस तथा\nन सपर्शान अधिगच्छन्ति तवक च तान अधिगच्छति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 10, + "text": "घराणं जिह्वा च चक्षुश च तवन्मनॊ बुद्धिर एव च\nन शब्दान अधिगच्छन्ति शरॊत्रं तान अधिगच्छति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 11, + "text": "घराणं जिह्वा च चक्षुश च तवक शरॊत्रं बुद्धिर एव च\nसंशयान नाधिगच्छन्ति मनस तान अधिगच्छति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 12, + "text": "घराणं जिह्वा च चक्षुश च तवक शरॊत्रं मन एव च\nन निष्ठाम अधिगच्छन्ति बुद्धिस ताम अधिगच्छति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 13, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nइन्द्रियाणां च संवादं मनसश चैव भामिनि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 14, + "text": "[मनस]\nन घराति माम ऋते घराणं रसं जिह्वा न बुध्यते\nरूपं चक्षुर न गृह्णाति तवक सपर्शं नावबुध्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 15, + "text": "न शरॊत्रं बुध्यते शब्दं मया हीनं कथं चन\nपरवरं सर्वभूतानाम अहम अस्मि सनातनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 16, + "text": "अगाराणीव शून्यानि शान्तार्चिष इवाग्नयः\nइन्द्रियाणि न भासन्ते मया हीनानि नित्यशः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 17, + "text": "काष्ठानीवार्द्र शुष्काणि यतमानैर अपीन्द्रियैः\nगुणार्थान नाधिगच्छन्ति माम ऋते सर्वजन्तवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 18, + "text": "[इन्द्रियाणि]\nएवम एतद भवेत सत्यं यथैतन मन्यते भवान\nऋते ऽसमान अस्मदर्थांस तु भॊगान भुङ्क्ते भवान यदि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 19, + "text": "यद्य अस्मासु परलीनेषु तर्पणं पराणधारणम\nभॊगान भुङ्क्ते रसान भुङ्क्ते यथैतन मन्यते तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 20, + "text": "अथ वास्मासु लीनेषु तिष्ठत्सु विषयेषु च\nयदि संकल्पमात्रेण भुङ्क्ते भॊगान यथार्थवत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 21, + "text": "अथ चेन मन्यसे सिद्धिम अस्मदर्थेषु नित्यदा\nघराणेन रूपम आदत्स्व रसम आदत्स्व चक्षुषा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 22, + "text": "शरॊत्रेण गन्धम आदत्स्व निष्ठाम आदत्स्व जिह्वया\nतवचा च शब्दम आदत्स्व बुद्ध्या सपर्शम अथापि च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 23, + "text": "बलवन्तॊ हय अनियमा नियमा दुर्बलीयसाम\nभॊगान अपूर्वान आदत्स्व नॊच्छिष्टं भॊक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 24, + "text": "यथा हि शिष्यः शास्तारं शरुत्यर्थम अभिधावति\nततः शरुतम उपादाय शरुतार्थम उपतिष्ठति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 25, + "text": "विषयान एवम अस्माभिर दर्शितान अभिमन्यसे\nअनागतान अतीतांश च सवप्ने जागरणे तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 26, + "text": "वैमनस्यं गतानां च जन्तूनाम अल्पचेतसाम\nअस्मदर्थे कृते कार्ये दृश्यते पराणधारणम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 27, + "text": "बहून अपि हि संकल्पान मत्वा सवप्नान उपास्य च\nबुभुक्षया पीड्यमानॊ विषयान एव धावसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 28, + "text": "अगारम अद्वारम इव परविश्य; संकल्पभॊगॊ विषयान अविन्दन\nपराणक्षये शान्तिम उपैति नित्यं; दारु कषये ऽगनिर जवलितॊ यथैव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 22, + "shloka": 29, + "text": "कामं तु नः सवेषु गुणेषु संगः; कामच नान्यॊन्य गुणॊपलब्धिः\nअस्मान ऋते नास्ति तवॊपलब्धिस; तवाम अप्य ऋते ऽसमान न भजेत हर्षः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 23, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nसुभगे पञ्च हॊतॄणां विधानम इह यादृशम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 23, + "shloka": 2, + "text": "पराणापानाव उदानश च समानॊ वयान एव च\nपञ्च हॊतॄन अथैतान वै परं भावं विदुर बुधाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 23, + "shloka": 3, + "text": "[बराह्मणी]\nसवभावात सप्त हॊतार इति ते पूर्विका मतिः\nयथा वै पञ्च हॊतारः परॊ भावस तथॊच्यताम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 23, + "shloka": 4, + "text": "[बर]\nपराणेन संभृतॊ वायुर अपानॊ जायते ततः\nअपाने संभृतॊ वायुस ततॊ वयानः परवर्तते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 23, + "shloka": 5, + "text": "वयानेन संभृतॊ वायुस तदॊदानः परवर्तते\nउदाने संभृतॊ वायुः समानः संप्रवर्तते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 23, + "shloka": 6, + "text": "ते ऽपृच्छन्त पुरा गत्वा पूर्वजातं परजापतिम\nयॊ नॊ जयेष्ठस तम आचक्ष्व स नः शरेष्ठॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 23, + "shloka": 7, + "text": "[बरह्मा]\nयस्मिन परलीने परलयं वरजन्ति; सर्वे पराणाः पराणभृतां शरीरे\nयस्मिन परचीर्णे च पुनश चरन्ति; स वै शरेष्ठॊ गच्छत यत्र कामः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 23, + "shloka": 8, + "text": "[पराण]\nमयि परलीने परलयं वरजन्ति; सर्वे पराणाः पराणभृतां शरीरे\nमयि परचीर्णे च पुनश चरन्ति; शरेष्ठॊ हय अहं पश्यत मां परलीनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 23, + "shloka": 9, + "text": "[बराह्मण]\nपराणः परलीयत ततः पुनश च परचचार ह\nसमानश चाप्य उदानश च वचॊ ऽबरूतां ततः शुभे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 23, + "shloka": 10, + "text": "न तवं सर्वम इदं वयाप्य तिष्ठसीह यथा वयम\nन तवं शरेष्ठॊ ऽसि नः पराण अपानॊ हि वशे तव\nपरचचार पुनः पराणस तम अपानॊ ऽभयभाषत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 23, + "shloka": 11, + "text": "मयि परलीने परलयं वरजन्ति; सर्वे पराणाः पराणभृतां शरीरे\nमयि परचीर्णे च पुनश चरन्ति; शरेष्ठॊ हय अहं पश्यत मां परलीनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 23, + "shloka": 12, + "text": "वयानश च तम उदानश च भाषमाणम अथॊचतुः\nअपान न तवं शरेष्ठॊ ऽसि पराणॊ हि वशगस तव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 23, + "shloka": 13, + "text": "अपानः परचचाराथ वयानस तं पुनर अब्रवीत\nशरेष्ठॊ ऽहम अस्मि सर्वेषां शरूयतां येन हेतुना" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 23, + "shloka": 14, + "text": "मयि परलीने परलयं वरजन्ति; सर्वे पराणाः पराणभृतां शरीरे\nमयि परचीर्णे च पुनश चरन्ति; शरेष्ठॊ हय अहं पश्यत मां परलीनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 23, + "shloka": 15, + "text": "परालीयत ततॊ वयानः पुनश च परचचार ह\nपराणापानाव उदानश च समानश च तम अब्रुवन\nन तवं शरेष्ठॊ ऽसि नॊ वयान समानॊ हि वशे तव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 23, + "shloka": 16, + "text": "परचचार पुनर वयानः समानः पुनर अब्रवीत\nशरेष्ठॊ ऽहम अस्मि सर्वेषां शरूयतां येन हेतुना" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 23, + "shloka": 17, + "text": "मयि परलीने परलयं वरजन्ति; सर्वे पराणाः पराणभृतां शरीरे\nमयि परचीर्णे च पुनश चरन्ति; शरेष्ठॊ हय अहं पश्यत मां परलीनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 23, + "shloka": 18, + "text": "ततः समानः परालिल्ये पुनश च परचचार ह\nपराणापानाव उदानश च वयानश चैव तम अब्रुवन\nसमानन तवं शरेष्ठॊ ऽसि वयान एव वशे तव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 23, + "shloka": 19, + "text": "समानः परचचाराथ उदानस तम उवाच ह\nशरेष्ठॊ ऽहम अस्मि सर्वेषां शरूयतां येन हेतुना" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 23, + "shloka": 20, + "text": "मयि परलीने परलयं वरजन्ति; सर्वे पराणाः पराणभृतां शरीरे\nमयि परचीर्णे च पुनश चरन्ति; शरेष्ठॊ हय अहं पश्यत मां परलीनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 23, + "shloka": 21, + "text": "ततः परालीयतॊदानः पुनश च परचचार ह\nपराणापानौ समानश च वयानश चैव तम अब्रुवन\nउदान न तवं शरेष्ठॊ ऽसि वयान एव वशे तव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 23, + "shloka": 22, + "text": "ततस तान अब्रवीद बरह्मा समवेतान परजापतिः\nसर्वे शरेष्ठा न वा शरेष्ठाः सर्वे चान्यॊन्य धर्मिणः\nसर्वे सवविषये शरेष्ठाः सर्वे चान्यॊन्य रक्षिणः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 23, + "shloka": 23, + "text": "एकः सथिरश चास्थिरश च विशेषात पञ्च वायवः\nएक एव ममैवात्मा बहुधाप्य उपचीयते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 23, + "shloka": 24, + "text": "परस्परस्य सुहृदॊ भावयन्तः परस्परम\nसवस्ति वरजत भद्रं वॊ धारयध्वं परस्परम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 24, + "shloka": 1, + "text": "[बराह्मण]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nनारदस्य च संवादम ऋषेर देवमतस्य च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 24, + "shloka": 2, + "text": "[देवमत]\nजन्तॊः संजायमानस्य किं नु पूर्वं परवर्तते\nपराणॊ ऽपानः समानॊ वा वयानॊ वॊदान एव च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 24, + "shloka": 3, + "text": "[नारद]\nयेनायं सृज्यते जन्तुस ततॊ ऽनयः पूर्वम एति तम\nपराणद्वंद्वं च विज्ञेयं तिर्यगं चॊर्ध्वगं च यत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 24, + "shloka": 4, + "text": "[द]\nकेनायं सृज्यते जन्तुः कश चान्यः पूर्वम एति तम\nपराणद्वंद्वं च मे बरूहि तिर्यग ऊर्ध्वं च निश्चयात" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 24, + "shloka": 5, + "text": "[न]\nसंकल्पाज जायते हर्षः शब्दाद अपि च जायते\nरसात संजायते चापि रूपाद अपि च जायते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 24, + "shloka": 6, + "text": "सपर्शात संजायते चापि गन्धाद अपि च जायते\nएतद रूपम उदानस्य हर्षॊ मिथुन संभवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 24, + "shloka": 7, + "text": "कामात संजायते शुक्रं कामात संजायते रसः\nसमानव्यान जनिते सामान्ये शुक्रशॊणिते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 24, + "shloka": 8, + "text": "शुक्राच छॊणित संसृष्टात पूर्वं पराणः परवर्तते\nपराणेन विकृते शुक्रे ततॊ ऽपानः परवर्तते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 24, + "shloka": 9, + "text": "पराणापानाव इदं दवंद्वम अवाक्चॊर्ध्वं च गच्छतः\nवयानः समानश चैवॊभौ तिर्यग दवंद्वत्वम उच्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 24, + "shloka": 10, + "text": "अग्निर वै देवताः सर्वा इति वेदस्य शासनम\nसंजायते बराह्मणेषु जञानं बुद्धिसमन्वितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 24, + "shloka": 11, + "text": "तस्य धूमस तमॊ रूपं रजॊ भस्म सुरेतसः\nसत्त्वं संजायते तस्य यत्र परक्षिप्यते हविः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 24, + "shloka": 12, + "text": "आघारौ समानॊ वयानश चेति यज्ञविदॊ विदुः\nपराणापानाव आज्यभागौ तयॊर मध्ये हुताशनः\nएतद रूपम उदानस्य परमं बराह्मणा विदुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 24, + "shloka": 13, + "text": "निर्द्वंद्वम इति यत तव एतत तन मे निगदतः शृणु" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 24, + "shloka": 14, + "text": "अहॊरात्रम इदं दवंद्वं तयॊर मध्ये हुताशनः\nएतद रूपम उदानस्य परमं बराह्मणा विदुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 24, + "shloka": 15, + "text": "उभे चैवायने दवंद्वं तयॊर मध्ये हुताशनः\nएतद रूपम उदानस्य परमं बराह्मणा विदुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 24, + "shloka": 16, + "text": "उभे सत्यानृते दवंद्वं तयॊर मध्ये हुताशनः\nएतद रूपम उदानस्य परमं बराह्मणा विदुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 24, + "shloka": 17, + "text": "उभे शुभाशुभे दवंद्वं तयॊर मध्ये हुताशनः\nएतद रूपम उदानस्य परमं बराह्मणा विदुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 24, + "shloka": 18, + "text": "सच चासच चैव तद दवंद्वं तयॊर मध्ये हुताशनः\nएतद रूपम उदानस्य परमं बराह्मणा विदुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 24, + "shloka": 19, + "text": "परथमं समानॊ वयानॊ वयस्यते कर्म तेन तत\nतृतीयं तु समानेन पुनर एव वयवस्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 24, + "shloka": 20, + "text": "शान्त्य अर्थं वामदेवं च शान्तिर बरह्म सनातनम\nएतद रूपम उदानस्य परमं बराह्मणा विदुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 25, + "shloka": 1, + "text": "[बराह्मण]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nचातुर्हॊत्र विधानस्य विधानम इह यादृशम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 25, + "shloka": 2, + "text": "तस्य सर्वस्य विधिवद विधानम उपदेक्ष्यते\nशृणु मे गदतॊ भद्रे रहस्यम इदम उत्तमम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 25, + "shloka": 3, + "text": "करणं कर्म कर्ता च मॊक्ष इत्य एव भामिनि\nचत्वार एते हॊतारॊ यैर इदं जगद आवृतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 25, + "shloka": 4, + "text": "हॊतॄणां साधनं चैव शृणु सर्वम अशेषतः\nघराणं जिह्वा च चक्षुश च तवक च शरॊत्रं च पञ्चमम\nमनॊ बुद्धिश च सप्तैते विज्ञेया गुणहेतवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 25, + "shloka": 5, + "text": "गन्धॊ रसश च रूपं च शब्दः सपर्शश च पञ्चमः\nमन्तव्यम अथ बॊद्धव्यं सप्तैते कर्महेतवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 25, + "shloka": 6, + "text": "घराता भक्षयिता दरष्टा सप्रष्टा शरॊता च पञ्चमः\nमन्ता बॊद्धा च सप्तैते विज्ञेयाः कर्तृहेतवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 25, + "shloka": 7, + "text": "सवगुणं भक्षयन्त्य एते गुणवन्तः शुभाशुभम\nअहं च निर्गुणॊ ऽतरेति सप्तैते मॊक्षहेतवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 25, + "shloka": 8, + "text": "विदुषां बुध्यमानानां सवं सवस्थानं यथाविधि\nगुणास ते देवता भूताः सततं भुञ्जते हविः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 25, + "shloka": 9, + "text": "अदन हय अविद्वान अन्नानि ममत्वेनॊपपद्यते\nआत्मार्थं पाचयन नित्यं ममत्वेनॊपहन्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 25, + "shloka": 10, + "text": "अभक्ष्य भक्षणं चैव मद्य पानं च हन्ति तम\nस चान्नं हन्ति तच चान्नं स हत्वा हन्यते बुधः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 25, + "shloka": 11, + "text": "अत्ता हय अन्नम इदं विद्वान पुनर जनयतीश्वरः\nस चान्नाज जायते तस्मिन सूक्ष्मॊ नाम वयतिक्रमः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 25, + "shloka": 12, + "text": "मनसा गम्यते यच च यच च वाचा निरुध्यते\nशरॊत्रेण शरूयते यच च चक्षुषा यच च दृश्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 25, + "shloka": 13, + "text": "सपर्शेन सपृश्यते यच च घराणेन घरायते च यत\nमनःषष्ठानि संयम्य हवींष्य एतानि सर्वशः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 25, + "shloka": 14, + "text": "गुणवत पावकॊ मह्यं दीप्यते हव्यवाहनः\nयॊगयज्ञः परवृत्तॊ मे जञानब्रह्म मनॊद्भवः\nपराणस्तॊत्रॊ ऽपान शस्त्रः सर्वत्यागसु दक्षिणः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 25, + "shloka": 15, + "text": "कर्मानुमन्ता बरह्मा मे कर्ताध्वर्युः कृतस्तुतिः\nकृतप्रशास्ता तच छास्त्रम अपवर्गॊ ऽसय दक्षिणा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 25, + "shloka": 16, + "text": "ऋचश चाप्य अत्र शंसन्ति नारायण विदॊ जनाः\nनारायणाय देवाय यद अबध्नन पशून पुरा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 25, + "shloka": 17, + "text": "तत्र सामानि गायन्ति तानि चाहुर निदर्शनम\nदेवं नारायणं भीरु सर्वात्मानं निबॊध मे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 26, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nएकः शास्ता न दवितीयॊ ऽसति शास्ता; यथा नियुक्तॊ ऽसमि तथा चरामि\nहृद्य एष तिष्ठन पुरुषः शास्ति शास्ता; तेनैव युक्तः परवणाद इवॊदकम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 26, + "shloka": 2, + "text": "एकॊ गुरुर नास्ति ततॊ दवितीयॊ; यॊ हृच्छयस तम अहम अनुब्रवीमि\nतेनानुशिष्टा गुरुणा सदैव; पराभूता दानवाः सर्व एव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 26, + "shloka": 3, + "text": "एकॊ बन्धुर नास्ति ततॊ दवितीयॊ; यॊ हृच्छयस तम अहम अनुब्रवीमि\nतेनानुशिष्टा बान्धवा बन्धुमन्तः; सप्तर्षयः सप्त दिवि परभान्ति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 26, + "shloka": 4, + "text": "एकः शरॊता नास्ति ततॊ दवितीयॊ; यॊ हृच्छयस तम अहम अनुब्रवीमि\nतस्मिन गुरौ गुरु वासं निरुष्य; शक्रॊ गतः सर्वलॊकामरत्वम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 26, + "shloka": 5, + "text": "एकॊ दवेष्टा नास्ति ततॊ दवितीयॊ; यॊ हृच्छयस तम अहम अनुब्रवीमि\nतेनानुशिष्टा गुरुणा सदैव; लॊकद्विष्टाः पन्नगाः सर्व एव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 26, + "shloka": 6, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nपरजापतौ पन्नगानां देवर्षीणां च संविदम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 26, + "shloka": 7, + "text": "देवर्षयश च नागाश च असुराश च परजापतिम\nपर्यपृच्छन्न उपासीनाः शरेयॊ नः परॊच्यताम इति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 26, + "shloka": 8, + "text": "तेषां परॊवाच भगवाञ शरेयः समनुपृच्छताम\nओम इत्य एकाक्षरं बरह्म ते शरुत्वा पराद्रवन दिशः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 26, + "shloka": 9, + "text": "तेषां पराद्रवमाणानाम उपदेशार्थम आत्मनः\nसर्पाणां दशने भावः परवृत्तः पूर्वम एव तु" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 26, + "shloka": 10, + "text": "असुराणां परवृत्तस तु दम्भभावः सवभावजः\nदानं देवा वयवसिता दमम एव महर्षयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 26, + "shloka": 11, + "text": "एकं शास्तारम आसाद्य शब्देनैकेन संस्कृताः\nनाना वयवसिताः सर्वे सर्पदेवर्षिदानवाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 26, + "shloka": 12, + "text": "शृणॊत्य अयं परॊच्यमानं गृह्णाति च यथातथम\nपृच्छतस तावतॊ भूयॊ गुरुर अन्यॊ ऽनुमन्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 26, + "shloka": 13, + "text": "तस्य चानुमते कर्म ततः पश्चात परवर्तते\nगुरुर बॊद्धा च शत्रुश च दवेष्टा च हृदि संश्रितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 26, + "shloka": 14, + "text": "पापेन विचरँल लॊके पापचारी भवत्य अयम\nशुभेन विचरँल लॊके शुभचारी भवत्य उत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 26, + "shloka": 15, + "text": "कामचारी तु कामेन य इन्द्रियसुखे रतः\nवरतवारी सदैवैष य इन्द्रियजये रतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 26, + "shloka": 16, + "text": "अपेतव्रतकर्मा तु केवलं बरह्मणि शरितः\nबरह्मभूतश चरँल लॊके बरह्म चारी भवत्य अयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 26, + "shloka": 17, + "text": "बरह्मैव समिधस तस्य बरह्माग्निर बरह्म संस्तरः\nआपॊ बरह्म गुरुर बरह्म स बरह्मणि समाहितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 26, + "shloka": 18, + "text": "एतद एतादृशं सूक्ष्मं बरह्मचर्यं विदुर बुधाः\nविदित्वा चान्वपद्यन्त कषेत्रज्ञेनानुदर्शिनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 27, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nसंकल्पदंश मशकं शॊकहर्षहिमातपम\nमॊहान्ध कारतिमिरं लॊभव्याल सरीसृपम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 27, + "shloka": 2, + "text": "विषयैकात्ययाध्वानं कामक्रॊधविरॊधकम\nतद अतीत्य महादुर्गं परविष्टॊ ऽसमि महद वनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 27, + "shloka": 3, + "text": "[बराह्मणी]\nकव तद वनं महाप्राज्ञ के वृक्षाः सरितश च काः\nगिरयः पर्वताश चैव कियत्य अध्वनि तद वनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 27, + "shloka": 4, + "text": "न तद अस्ति पृथग्भावे किं चिद अन्यत ततः समम\nन तद अस्त्य अपृथग भावे किं चिद दूरतरं ततः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 27, + "shloka": 5, + "text": "तस्माद धरस्वतरं नास्ति न ततॊ ऽसति बृहत्तरम\nनास्ति तस्माद दुःखतरं नास्त्य अन्यत तत समं सुखम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 27, + "shloka": 6, + "text": "न तत परविश्य शॊचन्ति न परहृष्यन्ति च दविजाः\nन च बिभ्यति केषां चित तेभ्यॊ बिभ्यति के च न" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 27, + "shloka": 7, + "text": "तस्मिन वने सप्त महाद्रुमाश च; फलानि सप्तातिथयश च सप्त\nसप्ताश्रमाः सप्त समाधयश च; दीक्षाश च सप्तैतद अरण्यरूपम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 27, + "shloka": 8, + "text": "पञ्च वर्णानि दिव्यानि पुष्पाणि च फलानि च\nसृजन्तः पादपास तत्र वयाप्य तिष्ठन्ति तद वनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 27, + "shloka": 9, + "text": "सुवर्णानि दविवर्णानि पुष्पाणि च फलानि च\nसृजन्तः पादपास तत्र वयाप्य तिष्ठन्ति तद वनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 27, + "shloka": 10, + "text": "चतुर्वर्णाणि दिव्यानि पुष्पाणि च फलानि च\nसृजन्तः पादपास तत्र वयाप्य तिष्ठन्ति तद वनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 27, + "shloka": 11, + "text": "शंकराणित्रि वर्णानि पुष्पाणि च फलानि च\nसृजन्तः पादपास तत्र वयाप्य तिष्ठन्ति तद वनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 27, + "shloka": 12, + "text": "सुरभीण्य एकवर्णानि पुष्पाणि च फलानिच\nसृजन्तः पादपास तत्र वयाप्य तिष्ठन्ति तद वनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 27, + "shloka": 13, + "text": "बहून्य अव्यक्तवर्णानि पुष्पाणि च फलानिच\nविसृजन्तौ महावृक्षौ तद वनं वयाप्य तिष्ठतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 27, + "shloka": 14, + "text": "एकॊ हय अग्निः सुमना बराह्मणॊ ऽतर; पञ्चेन्द्रियाणि समिधश चात्र सन्ति\nतेभ्यॊ मॊक्षाः सप्त भवन्ति दीक्षा; गुणाः फलान्य अतिथयः फलाशाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 27, + "shloka": 15, + "text": "आतिथ्यं परतिगृह्णन्ति तत्र सप्तमहर्षयः\nअर्चितेषु परलीनेषु तेष्व अन्यद रॊचते वनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 27, + "shloka": 16, + "text": "परतिज्ञा वृक्षम अफलं शान्तिच छाया समन्वितम\nजञानाश्रयं तृप्तितॊयम अन्तः कषेत्रज्ञभास्करम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 27, + "shloka": 17, + "text": "यॊ ऽधिगच्छन्ति तत सन्तस तेषां नास्ति भयं पुनः\nऊर्ध्वं चावाक च तिर्यक च तस्य नान्तॊ ऽधिगम्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 27, + "shloka": 18, + "text": "सप्त सत्रियस तत्र वसन्ति सद्यॊ; अवाङ्मुखा भानुमत्यॊ जनित्र्यः\nऊर्ध्वं रसानां ददते परजाभ्यः; सर्वान यथा सर्वम अनित्यतां च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 27, + "shloka": 19, + "text": "तत्रैव परतितिष्ठन्ति पुनस तत्रॊदयन्ति च\nसप्त सप्तर्षयः सिद्धा वसिष्ठप्रमुखाः सह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 27, + "shloka": 20, + "text": "यशॊ वर्चॊ भगश चैव विजयः सिद्धितेजसी\nएवम एवानुवर्तन्ते सप्त जयॊतींषि भास्करम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 27, + "shloka": 21, + "text": "गिरयः पर्वताश चैव सन्ति तत्र समासतः\nनद्यश च सरितॊ वारिवहन्त्यॊ बरह्म संभवम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 27, + "shloka": 22, + "text": "नदीनां संगमस तत्र वैतानः समुपह्वरे\nसवात्म तृप्ता यतॊ यान्ति साक्षाद दान्ताः पितामहम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 27, + "shloka": 23, + "text": "कृशाशाः सुव्रताशाश च तपसा दग्धकिल्बिषाः\nआत्मन्य आत्मानम आवेश्य बरह्माणं समुपासते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 27, + "shloka": 24, + "text": "ऋचम अप्य अत्र शंसन्ति विद्यारण्यविदॊ जनाः\nतद अरण्यम अभिप्रेत्य यथा धीरम अजायत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 27, + "shloka": 25, + "text": "एतद एतादृशं दिव्यम अरण्यं बराह्मणा विदुः\nविदित्वा चान्वतिष्ठन्त कषेत्रज्ञेनानुदर्शितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 28, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nगन्धान न जिघ्रामि रसान न वेद्मि; रूपं न पश्यामि न च सपृशामि\nन चापि शब्दान विविधाञ शृणॊमि; न चापि संकल्पम उपैमि किं चित" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 28, + "shloka": 2, + "text": "अर्थान इष्टान कामयते सवभावः; सर्वान दवेष्यान परद्विषते सवभावः\nकामद्वेषाव उद्भवतः सवभावात; पराणापानौ जन्तु देहान निवेश्य" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 28, + "shloka": 3, + "text": "तेभ्यश चान्यांस तेष्व अनित्यांश च भावान; भूतात्मानं लक्षयेयं शरीरे\nतस्मिंस तिष्ठन नास्मि शक्यः कथं चित; कामक्रॊधाभ्यां जरया मृत्युना च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 28, + "shloka": 4, + "text": "अकामयानस्य च सर्वकामान; अविद्विषाणस्य च सर्वदॊषान\nन मे सवभावेषु भवन्ति लेपास; तॊयस्य बिन्दॊर इव पुष्करेषु" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 28, + "shloka": 5, + "text": "नित्यस्य चैतस्य भवन्ति नित्या; निरीक्षमाणस्य बहून सवभावान\nन सज्जते कर्मसु भॊगजालं; दिवीव सूर्यस्य मयूखजालम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 28, + "shloka": 6, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nअध्वर्यु यति संवादं तं निबॊध यशस्विनि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 28, + "shloka": 7, + "text": "परॊक्ष्यमाणं पशुं दृष्ट्वा यज्ञकर्मण्य अथाब्रवीत\nयतिर अध्वर्युम आसीनॊ हिंसेयम इति कुत्सयन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 28, + "shloka": 8, + "text": "तम अध्वर्युः परत्युवाच नायं छागॊ विनश्यति\nशरेयसा यॊक्ष्यते जन्तुर यदि शरुतिर इयं तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 28, + "shloka": 9, + "text": "यॊ हय अस्य पार्थिवॊ भागः पृथिवीं स गमिष्यति\nयद अस्य वारिजं किं चिद अपस तत परतिपद्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 28, + "shloka": 10, + "text": "सूर्यं चक्षुर दिशः शरॊत्रे पराणॊ ऽसय दिवम एव च\nआगमे वर्तमानस्य न मे दॊषॊ ऽसति कश चन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 28, + "shloka": 11, + "text": "[यति]\nपराणैर वियॊगे छागस्य यदि शरेयः परपश्यसि\nछागार्थे वर्तते यज्ञॊ भवतः किं परयॊजनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 28, + "shloka": 12, + "text": "अनु तवा मन्यतां माता पिता भराता सखापि च\nमन्त्रयस्वैनम उन्नीय परवन्तं विशेषतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 28, + "shloka": 13, + "text": "य एवम अनुमन्येरंस तान भवान परष्टुम अर्हति\nतेषाम अनुमतं शरुत्वा शक्या कर्तुं विचारणा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 28, + "shloka": 14, + "text": "पराणा अप्य अस्य छागस्य परापितास ते सवयॊनिषु\nशरीरं केवलं शिष्टं निश्चेष्टम इति मे मतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 28, + "shloka": 15, + "text": "इन्धनस्य तु तुल्येन शरीरेण विचेतसा\nहिंसा निर्वेष्टु कामानाम इन्धनं पशुसंज्ञितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 28, + "shloka": 16, + "text": "अहिंसा सर्वधर्माणाम इति वृद्धानुशासनम\nयद अहिंस्रं भवेत कर्म तत कार्यम इति विद्महे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 28, + "shloka": 17, + "text": "अहिंसेति परतिज्ञेयं यदि वक्ष्याम्य अतः परम\nशक्यं बहुविधं वक्तुं भवतः कार्यदूषणम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 28, + "shloka": 18, + "text": "अहिंसा सर्वभूतानां नित्यम अस्मासु रॊचते\nपरत्यक्षतः साधयामॊ न परॊक्षम उपास्महे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 28, + "shloka": 19, + "text": "[अ]\nभूमेर गन्धगुणान भुङ्क्ष्व पिबस्य आपॊमयान रसान\nजयॊतिषां पश्यसे रूपं सपृशस्य अनिलजान गुणान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 28, + "shloka": 20, + "text": "शृणॊष्य आकाशजं शब्दं मनसा मन्यसे मतिम\nसर्वाण्य एतानि भूतानि पराणा इति च मन्यसे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 28, + "shloka": 21, + "text": "पराणादाने च नित्यॊ ऽसि हिंसायां वर्तते भवान\nनास्ति चेष्टा विना हिंसां किं वा तवं मन्यसे दविज" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 28, + "shloka": 22, + "text": "[य]\nअक्षरं च कषरं चैव दवैधी भावॊ ऽयम आत्मनः\nअक्षरं तत्र सद्भावः सवभावः कषर उच्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 28, + "shloka": 23, + "text": "पराणॊ जिह्वा मनः सत्त्वं सवभावॊ रजसा सह\nभावैर एतैर विमुक्तस्य निर्द्वंद्वस्य निराशिषः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 28, + "shloka": 24, + "text": "समस्य सर्वभूतेषु निर्ममस्य जितात्मनः\nसमन्तात परिमुक्तस्य न भयं विद्यते कव चित" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 28, + "shloka": 25, + "text": "[अ]\nसद्भिर एवेह संवासः कार्यॊ मतिमतां वर\nभवतॊ हि मतं शरुत्वा परतिभाति मतिर मम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 28, + "shloka": 26, + "text": "भगवन भगवद बुद्ध्या परतिबुद्धॊ बरवीम्य अहम\nमतं मन्तुं करतुं कर्तुं नापराधॊ ऽसति मे दविज" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 28, + "shloka": 27, + "text": "[बर]\nउपपत्त्या यतिस तूष्णीं वर्तमानस ततः परम\nअध्वर्युर अपि निर्मॊहः परचचार महामखे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 28, + "shloka": 28, + "text": "एवम एतादृशं मॊक्षं सुसूक्ष्मं बराह्मणा विदुः\nविदित्वा चानुतिष्ठन्ति कषेत्रज्ञेनानुदर्शिना" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 29, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nकार्तवीर्यस्य संवादं समुद्रस्य च भामिनि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 29, + "shloka": 2, + "text": "कार्तवीर्यार्जुनॊ नाम राजा बाहुसहस्रवान\nयेन सागरपर्यन्ता धनुषा निर्जिता मही" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 29, + "shloka": 3, + "text": "स कदा चित समुद्रान्ते विचरन बलदर्पितः\nअवाकिरच छरशतैः समुद्रम इति नः शरुतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 29, + "shloka": 4, + "text": "तं समुद्रॊ नमस्कृत्य कृताञ्जलिर उवाच ह\nमा मुञ्च वीर नाराचान बरूहि किं करवाणि ते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 29, + "shloka": 5, + "text": "मदाश्रयाणि भूतानि तवद विसृष्टैर महेषुभिः\nवध्यन्ते राजशार्दूल तेभ्यॊ देह्य अभयं विभॊ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 29, + "shloka": 6, + "text": "[अ]\nमत्समॊ यदि संग्रामे शरासनधरः कव चित\nविद्यते तं ममाचक्ष्व यः समासीत मां मृधे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 29, + "shloka": 7, + "text": "[स]\nमहर्षिर जमदग्निस ते यदि राजन परिश्रुतः\nतस्य पुत्रस तवातिथ्यं यथावत कर्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 29, + "shloka": 8, + "text": "ततः स राजा परययौ करॊधेन महता वृतः\nस तम आश्रमम आगम्य रमम एवान्वपद्यत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 29, + "shloka": 9, + "text": "स राम परतिकूलानि चकार सह बन्धुभिः\nआयासं जनयाम आस रामस्य च महात्मनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 29, + "shloka": 10, + "text": "ततस तेजः परजज्वाल राजस्यामित तेजसः\nपरदहद रिपुसैन्यानि तदा कमललॊचने" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 29, + "shloka": 11, + "text": "ततः परशुम आदाय स तं बाहुसहस्रिणम\nचिच्छेद सहसा रामॊ बाहुशाखम इव दरुमम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 29, + "shloka": 12, + "text": "तं हतं पतितं दृष्ट्वा समेताः सर्वबान्धवाः\nअसीन आदाय शक्तीश च भार्गवं पर्यवारयन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 29, + "shloka": 13, + "text": "रामॊ ऽपि धनुर आदाय रथम आरुह्य स तवरः\nविसृजञ शरवर्षाणि वयधमत पार्थिवं बलम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 29, + "shloka": 14, + "text": "ततस तु कषत्रियाः के चिज जमदग्निं निहत्य च\nविविशुर गिरिदुर्गाणि मृगाः सिंहार्दिता इव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 29, + "shloka": 15, + "text": "तेषां सवविहितं कर्म तद्भयान नानुतिष्ठताम\nपरजा वृषलतां पराप्ता बराह्मणानाम अदर्शनात" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 29, + "shloka": 16, + "text": "त एते दरमिडाः काशाः पुण्ड्राश च शबरैः सह\nवृषलत्वं परिगता वयुत्थानात कषत्रधर्मतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 29, + "shloka": 17, + "text": "ततस तु हतवीरासु कषत्रियासु पुनः पुनः\nदविजैर उत्पादितं कषत्रं जामदग्न्यॊ नयकृन्तत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 29, + "shloka": 18, + "text": "एव विंशतिमेधान्ते रामं वाग अशरीरिणी\nदिव्या परॊवाच मधुरा सर्वलॊकपरिश्रुता" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 29, + "shloka": 19, + "text": "राम राम निवर्तस्व कं गुणं तात पश्यसि\nकषत्रबन्धून इमान पराणैर विप्रयॊज्य पुनः पुनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 29, + "shloka": 20, + "text": "तथैव तं महात्मानम ऋचीकप्रमुखास तदा\nपितामहा महाभाग निवर्तस्वेत्य अथाब्रुवन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 29, + "shloka": 21, + "text": "पितुर वधम अमृष्यंस तु रामः परॊवाच तान ऋषीन\nनार्हन्तीह भवन्तॊ मां निवारयितुम इत्य उत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 29, + "shloka": 22, + "text": "[पितरह]\nनार्हसे कषत्रबन्धूंस तवं निहन्तुं जयतां वर\nन हि युक्तं तवया हन्तुं बराह्मणेन सता नृपान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 1, + "text": "[पितरह]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nशरुत्वा च तत तथा कार्यं भवता दविजसत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 2, + "text": "अलर्कॊ नाम राजर्षिर अभवत सुमहातपाः\nधर्मज्ञः सत्यसंधश च महात्मा सुमहाव्रतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 3, + "text": "स सागरान्तां धनुषा विनिर्जित्य महीम इमाम\nकृत्वा सुदुष्करं कर्म मनः सूक्ष्मे समादधे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 4, + "text": "सथितस्य वृक्षमूले ऽथ तस्य चिन्ता बभूव ह\nउत्सृज्य सुमहद राज्यं सूक्ष्मं परति महामते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 5, + "text": "[अ]\nमनसॊ मे बलं जातं मनॊ जित्वा धरुवॊ जयः\nअन्यत्र बाणान अस्यामि शत्रुभिः परिवारितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 6, + "text": "यद इदं चापलान मूर्तेः सर्वम एतच चिकीर्षति\nमनः परति सुतीक्ष्णाग्रान अहं मॊक्ष्यामि सायकान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 7, + "text": "[मनस]\nनेमे बाणास तरिष्यन्ति माम अलर्क कथं चन\nतवैव मर्म भेत्स्यन्ति भिन्नमर्मा मरिष्यसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 8, + "text": "अन्यान बाणान समीक्षस्व यैस तवं मां सूदयिष्यसि\nतच छरुत्वा स विचिन्त्याथ ततॊ वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 9, + "text": "[अ]\nआघ्राय सुबहून गन्धांस तान एव परतिगृध्यति\nतस्माद घराणं परति शरान परतिमॊक्ष्याम्य अहं शितान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 10, + "text": "[घराण]\nनेमे बाणास तरिष्यन्ति माम अलर्क कथं चन\nतवैव मर्म भेत्स्यन्ति भिन्नमर्मा मरिष्यसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 11, + "text": "अन्यान बाणान समीक्षस्व यैस तवं मां सूदयिष्यसि\nतच छरुत्वा स विचिन्त्याथ ततॊ वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 12, + "text": "[अ]\nइयं सवादून रसान भुक्त्वा तान एव परतिगृध्यति\nतस्माज जिह्वां परति शरान परतिमॊक्ष्याम्य अहं शितान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 13, + "text": "[ज]\nनेमे बाणास तरिष्यन्ति माम अलर्क कथं चन\nतवैव मर्म भेत्स्यन्ति भिन्नमर्मा मरिष्यसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 14, + "text": "अन्यान बाणान समीक्षस्व यैस तवं मां सूदयिष्यसि\nतच छरुत्वा स विचिन्त्याथ ततॊ वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 15, + "text": "[अ]\nसृष्ट्वा तवग विविधान सपर्शांस तान एव परतिगृध्यति\nतस्मात तवचं पाटयिष्ये विविधैः कङ्कपत्रभिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 16, + "text": "[तवच]\nनेमे बाणास तरिष्यन्ति माम अलर्क कथं चन\nतवैव मर्म भेत्स्यन्ति भिन्नमर्मा मरिष्यसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 17, + "text": "अन्यान बाणान समीक्षस्व यैस तवं मां सूदयिष्यसि\nतच छरुत्वा स विचिन्त्याथ ततॊ वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 18, + "text": "[अ]\nशरुत्वा वै विविधाञ शब्दांस तान एव परतिगृध्यति\nतस्माच छरॊत्रं परति शरान परतिमॊक्ष्याम्य अहं शितान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 19, + "text": "[षरॊत्र]\nनेमे बाणास तरिष्यन्ति माम अलर्क कथं चन\nतवैव मर्म भेत्स्यन्ति ततॊ हास्यसि जीवितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 20, + "text": "अन्यान बाणान समीक्षस्व यैस तवं मां सूदयिष्यसि\nतच छरुत्वा स विचिन्त्याथ ततॊ वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 21, + "text": "[अ]\nदृष्ट्वा वै विविधान भावांस तान एव परतिगृध्यति\nतस्माच चक्षुः परति शरान परतिमॊक्ष्याम्य अहं शितान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 22, + "text": "[च]\nनेमे बाणास तरिष्यन्ति मामालर्क कथं चन\nतवैव मर्म भेत्स्यन्ति भिन्नमर्मा मरिष्यसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 23, + "text": "अन्यान बाणान समीक्षस्व यैस तवं मां सूदयिष्यति\nतच छरुत्वा स विचिन्त्याथ ततॊ वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 24, + "text": "[अ]\nइयं निष्ठा बहुविधा परज्ञया तव अध्यवस्यति\nतस्माद बुद्धिं परति शरान परतिमॊक्ष्याम्य अहं शितान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 25, + "text": "[चक्सुस]\nनेमे बाणास तरिष्यन्ति माम अलर्क कथं चन\nतवैव मर्म भेत्स्यन्ति भिन्नमर्मा मरिष्यसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 26, + "text": "[पितरह]\nततॊ ऽलर्कस तपॊ घॊरम आस्थायाथ सुदुष्करम\nनाध्यगच्छत परं शक्त्या बाणम एतेषु सप्तसु\nसुसमाहित चित्तास तु ततॊ ऽचिन्तयत परभुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 27, + "text": "स विचिन्त्य चिरं कालम अलर्कॊ दविजसत्तम\nनाध्यगच्छत परं शरेयॊ यॊगान मतिमतां वरः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 28, + "text": "स एकाग्रं मनः कृत्वा निश्चलॊ यॊगम आस्थितः\nइन्द्रियाणि जघानाशु बाणेनैकेन वीर्यवान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 29, + "text": "यॊगेनात्मानम आविश्य संसिद्धिं परमां ययौ\nविस्मितश चापि राजर्षिर इमां गाथां जगाद ह\nअहॊ कष्टं यद अस्माभिः पूर्वं राज्यम अनुष्ठितम\nइति पश्चान मया जञातं यॊगान नास्ति परं सुखम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 30, + "text": "इति तवम अपि जानीहि राम मा कषत्रियाञ जहि\nतपॊ घॊरम उपातिष्ठ ततः शरेयॊ ऽभिपत्स्यसे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 30, + "shloka": 31, + "text": "[बर]\nइत्य उक्तः स तपॊ घॊरं जामदग्न्यः पितामहैः\nआस्थितः सुमहाभागॊ ययौ सिद्धिं च दुर्गमाम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 31, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nतरयॊ वै रिपवॊ लॊके नव वै गुणतः समृताः\nहर्षः सतम्भॊ ऽभिमानश च तरयस ते सात्त्विका गुणाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 31, + "shloka": 2, + "text": "शॊकः करॊधॊ ऽतिसंरम्भॊ राजसास ते गुणाः समृताः\nसवप्नस तन्द्री च मॊहश च तरयस ते तामसा गुणाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 31, + "shloka": 3, + "text": "एतान निकृत्य धृतिमान बाणसंधैर अतन्द्रितः\nजेतुं परान उत्सहते परशान्तात्मा जितेन्द्रियः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 31, + "shloka": 4, + "text": "अत्र गाथाः कीर्तयन्ति पुराकल्पविदॊ जनाः\nअम्बरीषेण या गीता राज्ञा राज्यं परशासता" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 31, + "shloka": 5, + "text": "समुदीर्णेषु दॊषेषु वध्यमानेषु साधुषु\nजग्राह तरसा राज्यम अम्बरीष इति शरुतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 31, + "shloka": 6, + "text": "स निगृह्य महादॊषान साधून समभिपूज्य च\nजगाम महतीं सिद्धिं गाथां चेमां जगाद ह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 31, + "shloka": 7, + "text": "भूयिष्ठं मे जिता दॊषा निहताः सर्वशत्रवः\nएकॊ दॊषॊ ऽवशिष्टस तु वध्यः स न हतॊ मया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 31, + "shloka": 8, + "text": "येन युक्तॊ जन्तुर अयं वैतृष्ण्यं नाधिगच्छति\nतृष्णार्त इव निम्नानि धावमानॊ न बुध्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 31, + "shloka": 9, + "text": "अकार्यम अपि येनेह परयुक्तः सेवते नरः\nतं लॊभम असिभिस तीक्ष्णैर निकृन्तन्तं निकृन्तत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 31, + "shloka": 10, + "text": "लॊभाद धि जायते तृष्णा ततश चिन्ता परसज्यते\nस लिप्समानॊ लभते भूयिष्ठं राजसान गुणान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 31, + "shloka": 11, + "text": "स तैर गुणैः संहतदेहबन्धनः; पुनः पुनर जायति कर्म चेहते\nजन्म कषये भिन्नविकीर्ण देहः; पुनर मृत्युं गच्छति जन्मनि सवे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 31, + "shloka": 12, + "text": "तस्माद एनं सम्यग अवेक्ष्य लॊभं; निगृह्य धृत्यात्मनि राज्यम इच्छेत\nएतद राज्यं नान्यद अस्तीति विद्याद; यस तव अत्र राजा विजितॊ ममैकः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 31, + "shloka": 13, + "text": "इति राज्ञाम्बरीषेण गाथा गीता यशस्विना\nआधिराज्यं पुरस्कृत्य लॊभम एकं निकृन्तता" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 32, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nबराह्मणस्य च संवादं जनकस्य च भामिनि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 32, + "shloka": 2, + "text": "बराह्मणं जनकॊ राजा सन्नं कस्मिंश चिद आगमे\nविषये मे न वस्तव्यम इति शिष्ट्य अर्थम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 32, + "shloka": 3, + "text": "इत्य उक्तः परत्युवाचाथ बराह्मणॊ राजसत्तमम\nआचक्ष्व विषयं राजन यावांस तव वशे सथितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 32, + "shloka": 4, + "text": "सॊ ऽनयस्य विषये राज्ञॊ वस्तुम इच्छाम्य अहं विभॊ\nवचस ते कर्तुम इच्छामि यथाशास्त्रं महीपते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 32, + "shloka": 5, + "text": "इत्य उक्तः स तदा राजा बराह्मणेन यशस्विना\nमुहुर उष्णं च निःश्वस्य न स तं परत्यभाषत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 32, + "shloka": 6, + "text": "तम आसीनं धयायमानं राजानम अमितौजसम\nकश्मलं सहसागच्छद भानुमन्तम इव गरहः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 32, + "shloka": 7, + "text": "समाश्वास्य ततॊ राजा वयपेते कश्मले तदा\nततॊ मुहूर्ताद इव तं बराह्मणं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 32, + "shloka": 8, + "text": "पितृपैतामहे राज्ये वश्ये जनपदे सति\nविषयं नाधिगच्छामि विचिन्वन पृथिवीम इमाम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 32, + "shloka": 9, + "text": "नाध्यगच्छं यदा पृथ्व्यां मिथिला मार्गिता मया\nनाध्यगच्छं यदा तस्यां सवप्रजा मार्गिता मया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 32, + "shloka": 10, + "text": "नाध्यगच्छं यदा तासु तदा मे कश्मलॊ ऽभवत\nततॊ मे कश्मलस्यान्ते मतिः पुनर उपस्थिता" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 32, + "shloka": 11, + "text": "तया न विषयं मन्ये सर्वॊ वा विषयॊ मम\n[]\nआत्मापि चायं न मम सर्वा वा पृथिवी मम\nउष्यतां यावद उत्साहॊ भुज्यतां यावद इष्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 32, + "shloka": 12, + "text": "पितृपैतामहे राज्ये वश्ये जनपदे सति\nबरूहि कां बुद्धिम आस्थाय ममत्वं वर्जितं तवया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 32, + "shloka": 13, + "text": "कां वा बुद्धिं विनिश्चित्य सर्वॊ वै विषयस तव\nनावैषि विषयं येन सर्वॊ वा विषयस तव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 32, + "shloka": 14, + "text": "[ज]\nअन्तवन्त इहारम्भा विदिता सर्वकर्मसु\nनाध्यगच्छम अहं यस्मान ममेदम इति यद भवेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 32, + "shloka": 15, + "text": "कस्येदम इति कस्य सवम इति वेद वचस तथा\nनाध्यगच्छम अहं बुद्ध्या ममेदम इति यद भवेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 32, + "shloka": 16, + "text": "एतां बुद्धिं विनिश्चित्य ममत्वं वर्जितं मया\nशृणु बुद्धिं तु यां जञात्वा सर्वत्र विषयॊ मम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 32, + "shloka": 17, + "text": "नाहम आत्मार्थम इच्छामि गन्धान घराणगतान अपि\nतस्मान मे निर्जिता भूमिर वशे तिष्ठति नित्यदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 32, + "shloka": 18, + "text": "नाहम आत्मार्थम इच्छामि रसान आस्ये ऽपि वर्ततः\nआपॊ मे निर्जितास तस्माद वशे तिष्ठन्ति नित्यदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 32, + "shloka": 19, + "text": "नाहम आत्मार्थम इच्छामि रूपं जयॊतिश च चक्षुषा\nतस्मान मे निर्जितं जयॊतिर वशे तिष्ठति नित्यदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 32, + "shloka": 20, + "text": "नाहम आत्मार्थम इच्छामि सपर्शांस तवचि गताश च ये\nतस्मान मे निर्जितॊ वायुर वशे तिष्ठति नित्यदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 32, + "shloka": 21, + "text": "नाहम आत्मार्थम इच्छामि शब्दाञ शरॊत्रगतान अपि\nतस्मान मे निर्जिताः शब्दा वशे तिष्ठन्ति नित्यदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 32, + "shloka": 22, + "text": "नाहम आत्मार्थम इच्छामि मनॊ नित्यं मनॊ ऽनतरे\nमनॊ मे निर्जितं तस्माद वशे तिष्ठति नित्यदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 32, + "shloka": 23, + "text": "देवेभ्यश च पितृभ्यश च भूतेभ्यॊ ऽतिथिभिः सह\nइत्य अर्थं सर्व एवेमे समारम्भा भवन्ति वै" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 32, + "shloka": 24, + "text": "ततः परहस्य जनकं बराह्मणः पुनर अब्रवीत\nतवज जिज्ञासार्थम अद्येह विद्धि मां धर्मम आगतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 32, + "shloka": 25, + "text": "तवम अस्य बरह्म नाभस्य बुद्ध्यारस्यानिवर्तिनः\nसत्त्वनेमि निरुद्धस्य चक्रस्यैकः परवर्तकः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 33, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nनाहं तथा भीरु चरामि लॊके; तथा तवं मां तर्कयसे सवबुद्ध्या\nविप्रॊ ऽसमि मुक्तॊ ऽसमि वनेचरॊ ऽसमि; गृहस्थ धर्मा बरह्म चारी तथास्मि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 33, + "shloka": 2, + "text": "नाहम अस्मि यथा मां तवं पश्यसे चक्षुषा शुभे\nमया वयाप्तम इदं सर्वं यत किं चिज जगती गतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 33, + "shloka": 3, + "text": "ये के चिज जन्तवॊ लॊके जङ्गमाः सथावराश च ह\nतेषां माम अन्तकं विद्धि दारूणाम इव पावकम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 33, + "shloka": 4, + "text": "राज्यं पृथिव्यां सर्वस्याम अथ वापि तरिविष्टपे\nतथा बुद्धिर इयं वेत्ति बुद्धिर एव धनं मम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 33, + "shloka": 5, + "text": "एकः पन्था बराह्मणानां येन गच्छन्ति तद्विदः\nगृहेषु वनवासेषु गुरु वासेषु भिक्षुषु\nलिङ्गैर बहुभिर अव्यग्रैर एका बुद्धिर उपास्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 33, + "shloka": 6, + "text": "नाना लिङ्गाश्रमस्थानां येषां बुद्धिः शमात्मिका\nते भावम एकम आयान्ति सरितः सागरं यथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 33, + "shloka": 7, + "text": "बुद्ध्यायं गम्यते मार्गः शरीरेण न गम्यते\nआद्यन्तवन्ति कर्माणि शरीरं कर्मबन्धनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 33, + "shloka": 8, + "text": "तस्मात ते सुभगे नास्ति परलॊककृतं भयम\nमद्भावभावनिरता ममैवात्मानम एष्यसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 34, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nनेदम अल्पात्मना शक्यं वेदितुं नाकृतात्मना\nबहु चाल्पं च संक्षिप्तं विप्लुतं च मतं मम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 34, + "shloka": 2, + "text": "उपायं तु मम बरूहि येनैषा लभ्यते मतिः\nतन मन्ये कारणतमं यत एषा परवर्तते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 34, + "shloka": 3, + "text": "[बर]\nअरणीं बराह्मणीं विद्धि गुरुर अस्यॊत्तरारणिः\nतपः शरुते ऽभिमथ्नीतॊ जञानाग्निर जायते ततः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 34, + "shloka": 4, + "text": "[बराह्मणी]\nयद इदं बरह्मणॊ लिङ्गं कषेत्रज्ञम इति संज्ञितम\nगरहीतुं येन तच छक्यं लक्षणं तस्य तत कव नु" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 34, + "shloka": 5, + "text": "[बर]\nअलिङ्गॊ निर्गुणश चैव कारणं नास्य विद्यते\nउपायम एव वक्ष्यामि येन गृह्येत वा न वा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 34, + "shloka": 6, + "text": "सम्यग अप्य उपदिष्टश च भरमरैर इव लक्ष्यते\nकर्म बुद्धिर अबुद्धित्वाज जञानलिङ्गैर इवाश्रितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 34, + "shloka": 7, + "text": "इदं कार्यम इदं नेति न मॊक्षेषूपदिश्यते\nपश्यतः शृण्वतॊ बुद्धिर आत्मनॊ येषु जायते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 34, + "shloka": 8, + "text": "यावन्त इह शक्येरंस तावतॊ ऽंशान परकल्पयेत\nवयक्तान अव्यक्तरूपांश च शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 34, + "shloka": 9, + "text": "सर्वान नानात्व युक्तांश च सर्वान परत्यक्षहेतुकान\nयतः परं न विद्येत ततॊ ऽभयासे भविष्यति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 34, + "shloka": 10, + "text": "[वा]\nततस तु तस्या बराह्मण्या मतिः कषेत्रज्ञसंक्षये\nकषेत्रज्ञाद एव परतः कषेत्रज्ञॊ ऽनयः परवर्तते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 34, + "shloka": 11, + "text": "[अर्जुन]\nकव नु सा बराह्मणी कृष्ण कव चासौ बराह्मणर्षभः\nयाभ्यां सिद्धिर इयं पराप्ता ताव उभौ वद मे ऽचयुत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 34, + "shloka": 12, + "text": "[वा]\nमनॊ मे बराह्मणं विद्धि बुद्धिं मे विद्धि बराह्मणीम\nकषेत्रज्ञ इति यश चॊक्तः सॊ ऽहम एव धनंजय" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 1, + "text": "[अर्जुन]\nबरह्म यत परमं वेद्यं तन मे वयाख्यातुम अर्हसि\nभवतॊ हि परसादेन सूक्ष्मे मे रमते मतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 2, + "text": "[वा]\nअत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nसंवादं मॊक्षसंयुक्तं शिष्यस्य गुरुणा सह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 3, + "text": "कश चिद बराह्मणम आसीनम आचार्यं संशितव्रतम\nशिष्यः पप्रच्छ मेधावी किंश चिच छरेयः परंतप" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 4, + "text": "भगवन्तं परपन्नॊ ऽहं निःश्रेयसपरायणः\nयाचे तवां शिरसा विप्र यद बरूयां तद विचक्ष्व मे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 5, + "text": "तम एवं वादिनं पार्थ शिष्यं गुरुर उवाच ह\nकथयस्व परवक्ष्यामि यत्र ते संशयॊ दविज" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 6, + "text": "इत्य उक्तः स कुरुश्रेष्ठ गुरुणा गुरुवत्सलः\nपराञ्जलिः परिपप्रच्छ यत तच छृणु महामते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 7, + "text": "[षिस्य]\nकुतश चाहं कुतश च तवं तत सत्यं बरूहि यत परम\nकुतॊ जातानि भूतानि सथावराणि चराणि च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 8, + "text": "केन जीवन्ति भूतानि तेषाम आयुः किम आत्मकम\nकिं सत्यं किं तपॊ विप्र के गुणाः सद्भिर ईरिताः\nके पन्थानः शिवाः सन्ति किं सुखं किं च दुष्कृतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 9, + "text": "एतान मे भगवन परश्नान याथातथ्येन सत्तम\nवक्तुम अर्हसि विप्रर्षे यथावद इह तत्त्वतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 10, + "text": "[वा]\nतस्मै संप्रतिपन्नाय यथावत परिपृच्छते\nशिष्याय गुणयुक्ताय शान्ताय गुरुवर्तिने\nछाया भूताय दान्ताय यतये बरह्मचारिणे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 11, + "text": "तान परश्नान अब्रवीत पार्त्थ मेधावी स धृतव्रतः\nगुरुः कुरु कुलश्रेष्ठ सम्यक सर्वान अरिंदम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 12, + "text": "बरह्म परॊक्तम इदं धर्मम ऋषिप्रवर सेवितम\nवेद विद्या समावाप्यं तत्त्वभूतार्थ भावनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 13, + "text": "भूतभव्य भविष्यादि धर्मकामार्थ निश्चयम\nसिद्धसंघ परिज्ञातं पुराकल्पं सनातनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 14, + "text": "परवक्ष्ये ऽहं महाप्राज्ञ पदम उत्तमम अद्य ते\nबुद्ध्वा यद इह संशिद्धा भवन्तीह मनीषिणः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 15, + "text": "उपगम्यर्षयः पूर्वं जिज्ञासन्तः परस्परम\nबृहस्पतिभरद्वाजौ गौतमॊ भार्गवस तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 16, + "text": "वसिष्ठः काश्यपश चैव विश्वामित्रॊ ऽतरिर एव च\nमार्गान सर्वान परिक्रम्य परिश्रान्ताः सवकर्मभिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 17, + "text": "ऋषिम आङ्गिरसं वृद्धं पुरस्कृत्य तु ते दविजाः\nददृशुर बरह्मभवने बरह्माणं वीतकल्मषम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 18, + "text": "तं परणम्य महात्मानं सुखासीनं महर्षयः\nपप्रच्छुर विनयॊपेता निःश्रेयसम इदं परम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 19, + "text": "कथं कर्म करियात साधु कथं मुच्येत किल्बिषात\nके नॊ मार्गाः शिवाश च सयुः किं सत्यं किं च दुष्कृतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 20, + "text": "केनॊभौ कर्म पन्थानौ महत्त्वं केन विन्दति\nपरलयं चापवर्गं च भूतानां परभवाप्ययौ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 21, + "text": "इत्य उक्तः स मुनिश्रेष्ठैर यद आह परपितामहः\nतत ते ऽहं संप्रवक्ष्यामि शृणु शिष्ययथागमम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 22, + "text": "[बरह्मा]\nसत्याद भूतानि जातानि सथावराणि चराणि च\nतपसा तानि जीवन्ति इति तद वित्तसु वरताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 23, + "text": "सवां यॊनिं पुनर आगम्य वर्तन्ते सवेन कर्मणा\nसत्यं हि गुणसंयुक्तं नियतं पञ्च लक्षणम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 24, + "text": "बरह्मसत्यं तपः सत्यं सत्यं चैव परजापतिः\nसत्याद भूतानि जातानि भूतं सत्यम अयं महत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 25, + "text": "तस्मात सत्याश्रया विप्रा नित्यं यॊगपरायणाः\nअतीतक्रॊधसंतापा नियता धर्मसेतवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 26, + "text": "अन्यॊन्यनियतान वैद्यान धर्मसेतु परवर्तकान\nतान अहं संप्रवक्ष्यामि शाश्वताँल लॊकभावनान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 27, + "text": "चातुर्विद्यं तथा वर्णांश चतुरश चाश्रमान पृथक\nधर्मम एकं चतुष्पादं नित्यम आहुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 28, + "text": "पन्थानं वः परवक्ष्यामि शिवं कषेमकरं दविजाः\nनियतं बरह्म भावाय यातं पूर्वं मनीषिभिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 29, + "text": "गदतस तं ममाद्येह पन्थानं दुर्विदं परम\nनिबॊधत महाभागा निखिलेन परं परम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 30, + "text": "बरह्म चारिकम एवाहुर आश्रमं परथमं पदम\nगार्हस्थ्यं तु दवितीयं सयाद वानप्रस्थम अतः परम\nततः परं तु विज्ञेयम अध्यात्मं परमं पदम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 31, + "text": "जयॊतिर आकाशम आदित्यॊ वायुर इन्द्रः परजापतिः\nनॊपैति यावद अध्यात्मं तावद एतान न पश्यति\nतस्यॊपायं परवक्ष्यामि पुरस्तात तं निबॊधत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 32, + "text": "फलमूलानिल भुजां मुनीनां वसतां वने\nवानप्रस्थं दविजातीनां तरयाणाम उपदिश्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 33, + "text": "सर्वेषाम एव वर्णानां गार्हस्थ्यं तद विधीयते\nशरद्धा लक्षणम इत्य एवं धर्मं धीराः परचक्षते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 34, + "text": "इत्य एते देव याना वः पन्थानः परिकीर्तिताः\nसद्भिर अध्यासिता धीरैः कर्मभिर धर्मसेतवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 35, + "text": "एतेषां पृथग अध्यास्ते यॊ धर्मं संशितव्रतः\nकालात पश्यति भूतानां सदैव परभवाप्ययौ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 36, + "text": "अतस तत्त्वानि वक्ष्यामि याथातथ्येन हेतुना\nविषयस्थानि सर्वाणिव वर्तमानानि भागशः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 37, + "text": "महान आत्मा तथाव्यक्तम अहं कारस तथैव च\nइन्द्रियाणि दशैकं च महाभूतानि पञ्च च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 38, + "text": "विशेषाः पञ्च भूतानाम इत्य एषा वैदिकी शरुतिः\nचतुर्विंशतिर एषा वस तत्त्वानां संप्रकीर्तिता" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 39, + "text": "तत्त्वानाम अथ यॊ वेद सर्वेषां परभवाप्ययौ\nस धीरः सर्वभूतेषु न मॊहम अधिगच्छति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 35, + "shloka": 40, + "text": "तत्त्वानि यॊ वेदयते यथातथं; गुणांश च सर्वान अखिलाश च देवताः\nविधूतपाप्मा परविमुच्य बन्धनं; स सर्वलॊकान अमलान समश्नुते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nतद अव्यक्तम अनुद्रिक्तं सर्वव्यापि धरुवं सथिरम\nनवद्वारं पुरं विद्यात तरिगुणं पञ्च धातुकम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 2, + "text": "एकादश परिक्षेपं मनॊ वयाकरणात्मकम\nबुद्धिस्वामिकम इत्य एतत परम एकादशं भवेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 3, + "text": "तरीणि सरॊतांसि यान्य अस्मिन्न आप्यायन्ते पुनः पुनः\nपरणाड्यस तिस्र एवैताः परवर्तन्ते गुणात्मिकाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 4, + "text": "तमॊ रजस तथा सत्त्वं गुणान एतान परचक्षते\nअन्यॊन्यमिथुनाः सर्वे तथान्यॊन्यानुजीविनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 5, + "text": "अन्यॊन्यापाश्रयाश चैव तथान्यॊन्यानुवर्तिनः\nअन्यॊन्यव्यतिषक्ताश च तरिगुणाः पञ्च धातवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 6, + "text": "तमसॊ मिथुनं सत्त्वं सत्त्वस्य मिथुनं रजः\nरजसश चापि सत्त्वं सयात सत्त्वस्य मिथुनं तमः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 7, + "text": "नियम्यते तमॊ यत्र रजस तत्र परवर्तते\nनियम्यते रजॊ यत्र सत्त्वं तत्र परवर्तते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 8, + "text": "नैशात्मकं तमॊ विद्यात तरिगुणं मॊहसंज्ञितम\nअधर्मलक्षणं चैव नियतं पापकर्मसु" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 9, + "text": "परवृत्त्य आत्मकम एवाहू रजः पर्याय कारकम\nपरवृत्तं सर्वभूतेषु दृश्यतॊत्पत्तिलक्षणम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 10, + "text": "परकाशं सर्वभूतेषु लाघवं शरद्दधानता\nसात्त्विकं रूपम एवं तु लाघवं साधु संमितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 11, + "text": "एतेषां गुणतत्त्वं हि वक्ष्यते हेत्वहेतुभिः\nसमास वयास युक्तानि तत्त्वतस तानि वित्तमे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 12, + "text": "संमॊहॊ ऽजञानम अत्यागः कर्मणाम अविनिर्णयः\nसवप्नः सतम्भॊ भयं लॊभः शॊकः सुकृतदूषणम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 13, + "text": "अस्मृतिश चाविपाकश च नास्तिक्यं भिन्नवृत्तिता\nनिर्विशेषत्वम अन्धत्वं जघन्यगुणवृत्तिता" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 14, + "text": "अकृते कृतमानित्वम अज्ञाने जञानमानिता\nअमैत्री विकृतॊ भावॊ अश्रद्धा मूढ भावना" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 15, + "text": "अनार्जवम असंज्ञत्वं कर्म पापम अचेतना\nगुरुत्वं सन्नभावत्वम असितत्वम अवाग गतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 16, + "text": "सर्व एते गुणा विप्रास तामसाः संप्रकीर्तिताः\nये चान्ये नियता भावा लॊके ऽसमिन मॊहसंज्ञिताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 17, + "text": "तत्र तत्र नियम्यन्ते सर्वे ते तामसा गुणाः\nपरिवाद कथा नित्यं देव बराह्मण वैदिकाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 18, + "text": "अत्यागश चाभिमानश च मॊहॊ मन्युस तथाक्षमा\nमत्सरश चैव भूतेषु तामसं वृत्तम इष्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 19, + "text": "वृथारम्भाश च ये के चिद वृथा दानानि यानि च\nवृथा भक्षणम इत्य एतत तामसं वृत्तम इष्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 20, + "text": "अतिवादॊ ऽतितिक्षा च मात्सर्यम अतिमानिता\nअश्रद्दधानता चैव तामसं वृत्तम इष्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 21, + "text": "एवंविधास तु ये के चिल लॊके ऽसमिन पापकर्मिणः\nमनुष्या भिन्नमर्यादाः सर्वे ते तामसा जनाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 22, + "text": "तेषां यॊनिं परवक्ष्यामि नियतां पापकर्मणाम\nअवाङ्निरयभावाय तिर्यङ्निरयगामिनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 23, + "text": "सथावराणि च भूतानि पशवॊ वाहनानि च\nकरव्यादा दन्द शूकाश च कृमिकीट विहंगमाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 24, + "text": "अण्डजा जन्तवॊ ये च सर्वे चापि चतुष्पदाः\nउन्मत्ता बधिरा मूका ये चान्ये पापरॊगिणः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 25, + "text": "मग्नास तमसि दुर्वृत्ताः सवकर्म कृतलक्षणाः\nअवाक्स्रॊतस इत्य एते मग्नास तमसि तामसाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 26, + "text": "तेषाम उत्कर्षम उद्रेकं वक्ष्याम्य अहम अतः परम\nयथा ते सुकृताँल लॊकाँल लभन्ते पुण्यकर्मिणः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 27, + "text": "अन्यथा परतिपन्नास तु विवृद्धा ये च कर्मसु\nसवकर्मनिरतानां च बराह्मणानां शुभैषिणाम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 28, + "text": "संस्कारेणॊर्ध्वम आयान्ति यतमानाः स लॊकताम\nसवर्गं गच्छन्ति देवानाम इत्य एषा वैदिकी शरुतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 29, + "text": "अन्यथा परतिपन्नास तु विवृद्धाः सवेषु कर्मसु\nपुनर आवृत्ति धर्माणस ते भवन्तीह मानुषाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 30, + "text": "पापयॊनिं समापन्नाश चण्डाला मूक चूचुकाः\nवर्णान पर्यायशश चापि पराप्नुवन्त्य उत्तरॊत्तरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 31, + "text": "शूद्रयॊनिम अतिक्रम्य ये चान्ये तामसा गुणाः\nसरॊतॊ मध्ये समागम्य वर्तन्ते तामसे गुणे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 32, + "text": "अभिषङ्गस तु कामेषु महामॊह इति समृतः\nऋषयॊ मुनयॊ देवा मुह्यन्त्य अत्र सुखेप्सवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 33, + "text": "तमॊ मॊहॊ महामॊहस तामिस्रः करॊधसंज्ञितः\nमरणं तव अन्धतामिस्रं तामिस्रं करॊध उच्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 34, + "text": "भावतॊ गुणतश चैव यॊनितश चैव तत्त्वतः\nसर्वम एतत तमॊ विप्राः कीर्तितं वॊ यथाविधि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 35, + "text": "कॊ नव एतद बुध्यते साधु कॊ नव एतत साधु पश्यति\nअतत्त्वे तत्त्वदर्शी यस तमसस तत्त्वलक्षणम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 36, + "shloka": 36, + "text": "तमॊ गुणा वॊ बहुधा परकीर्तिता; यथावद उक्तं च तमः परावरम\nनरॊ हि यॊ वेद गुणान इमान सदा; स तामसैः सर्वगुणैः परमुच्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 37, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nरजॊ ऽहं वः परवक्ष्यामि याथा तथ्येन सत्तमाः\nनिबॊधत महाभागा गुणवृत्तं च सर्वशः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 37, + "shloka": 2, + "text": "संघातॊ रूपम आयासः सुखदुःखे हिमातपौ\nऐश्वर्यं विग्रहः संधिर हेतुवादॊ ऽरतिः कषमा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 37, + "shloka": 3, + "text": "बलं शौर्यं मदॊ रॊषॊ वयायामकलहाव अपि\nईर्ष्येप्सा पैशुनं युद्धं ममत्वं परिपालनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 37, + "shloka": 4, + "text": "वधबन्धपरिक्लेशाः करयॊ विक्रय एव च\nनिकृन्त छिन्धि भिन्धीति परमर्मावकर्तनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 37, + "shloka": 5, + "text": "उग्रं दारुणम आक्रॊशः परवित्तानुशासनम\nलॊकचिन्ता विचिन्ता च मत्सरः परिभाषणम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 37, + "shloka": 6, + "text": "मृषावादॊ मृषा दानं विकल्पः परिभाषणम\nनिन्दास्तुतिः परशंसा च परतापः परितर्पणम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 37, + "shloka": 7, + "text": "परिचर्या च शुश्रूषा सेवा तृष्णा वयपाश्रयः\nवयूहॊ ऽनयः परमादश च परितापः परिग्रहः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 37, + "shloka": 8, + "text": "संस्कारा ये च लॊके ऽसमिन परवर्तन्ते पृथक पृथक\nनृषु नारीषु भूतेषु दरव्येषु शरणेषु च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 37, + "shloka": 9, + "text": "संतापॊ ऽपरत्ययश चैव वरतानि नियमाश च ये\nपरदानम आशीर युक्तं च सततं मे भवत्व इति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 37, + "shloka": 10, + "text": "सवधा कारॊ नमः कारः सवाहाकारॊ वषट करिया\nयाजनाध्यापने चॊभे तथैवाहुः परिग्रहम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 37, + "shloka": 11, + "text": "इदं मे सयाद इदं मे सयात सनेहॊ गुणसमुद्भवः\nअभिद्रॊहस तथा माया निकृतिर मान एव च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 37, + "shloka": 12, + "text": "सतैन्यं हिंसा परीवादः परितापः परजागरः\nसतम्भॊ दम्भॊ ऽथ रागश च भक्तिः परीतिः परमॊदनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 37, + "shloka": 13, + "text": "दयूतं च जनवादश च संबन्धाः सत्रीकृताश च ये\nनृत्तवादित्रगीतानि परसङ्गा ये च के चन\nसर्व एते गुणा विप्रा राजसाः संप्रकीर्तिताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 37, + "shloka": 14, + "text": "भूतभव्य भविष्याणां भावानां भुवि भावनाः\nतरिवर्गनिरता नित्यं धर्मॊ ऽरथः काम इत्य अपि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 37, + "shloka": 15, + "text": "कामवृत्ताः परमॊदन्ते सर्वकामसमृद्धिभिः\nअर्वाक सरॊतस इत्य एते तैजसा रजसावृताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 37, + "shloka": 16, + "text": "अस्मिँल लॊके परमॊदन्ते जायमानाः पुनः पुनः\nपरेत्य भाविकम ईहन्त इह लौकिकम एव च\nददति परतिगृह्णन्ति जपन्त्य अथ च जुह्वति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 37, + "shloka": 17, + "text": "रजॊगुणा वॊ बहुधानुकीर्तिता; यथावद उक्तं गुणवृत्तम एव च\nनरॊ हि यॊ वेद गुणान इमान सदा; स राजसैः सर्वगुणैर विमुच्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 38, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nअतः परं परवक्ष्यामि तृतीयं गुणम उत्तमम\nसर्वभूतहितं लॊके सतां धर्मम अनिन्दितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 38, + "shloka": 2, + "text": "आनन्दः परीतिर उद्रेकः पराकाश्यं सुखम एव च\nअकार्पण्यम असंरम्भः संतॊषः शरद्दधानता" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 38, + "shloka": 3, + "text": "कषमा धृतिर अहिंसा च समता सत्यम आर्जवम\nअक्रॊधश चानसूया च शौचं दाक्ष्यं पराक्रमः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 38, + "shloka": 4, + "text": "मुधा जञानं मुधा वृत्तं मुधा सेवा मुधा शरमः\nएवं यॊ युक्तधर्मः सयात सॊ ऽमुत्रानन्त्यम अश्नुते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 38, + "shloka": 5, + "text": "निर्ममॊ निरहंकारॊ निराशीः सर्वतः समः\nअकाम हत इत्य एष सतां धर्मः सनातनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 38, + "shloka": 6, + "text": "विश्रम्भॊ हरीस तितिक्षा च तयागः शौचम अतन्द्रिता\nआनृशंस्यम असंमॊहॊ दया भूतेष्व अपैशुनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 38, + "shloka": 7, + "text": "हर्षस तुष्टिर विस्मयश च विनयः साधुवृत्तता\nशान्ति कर्म विशुद्धिश च शुभा बुद्धिर विमॊचनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 38, + "shloka": 8, + "text": "उपेक्षा बरह्मचर्यं च परित्यागश च सर्वशः\nनिर्ममत्वम अनाशीस्त्वम अपरिक्रीत धर्मता" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 38, + "shloka": 9, + "text": "मुधा दानं मुधा यज्ञॊ मुधाधीतं मुधा वरतम\nमुधा परतिग्रहश चैव मुधा धर्मॊ मुधा तपः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 38, + "shloka": 10, + "text": "एवंवृत्तास तु ये के चिल लॊके ऽसमिन सत्त्वसंश्रयाः\nबराह्मणा बरह्मयॊनिस्थास ते धीराः साधु दर्शिनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 38, + "shloka": 11, + "text": "हित्वा सर्वाणि पापानि निःशॊका हय अजरामराः\nदिवं पराप्य तु ते धीराः कुर्वते वै ततस ततः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 38, + "shloka": 12, + "text": "ईशित्वं च वशित्वं च लघुत्वं मनसश च ते\nविकुर्वते महात्मानॊ देवास तरिदिवगा इव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 38, + "shloka": 13, + "text": "ऊर्ध्वस्रॊतस इत्य एते देवा वैकारिकाः समृताः\nविकुर्वते परकृत्या वै दिवं पराप्तास ततस ततः\nयद यद इच्छन्ति तत सर्वं भजन्ते विभजन्ति च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 38, + "shloka": 14, + "text": "इत्य एतत सात्त्विकं वृत्तं कथितं वॊ दविजर्षभाः\nएतद विज्ञाय विधिवल लभते यद यद इच्छति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 38, + "shloka": 15, + "text": "परकीर्तिताः सत्त्वगुणा विशेषतॊ; यथावद उक्तं गुणवृत्तम एव च\nनरस तु यॊ वेद गुणान इमान सदा; गुणान स भुङ्क्ते न गुणैः स भुज्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 39, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nनैव शक्या गुणा वक्तुं पृथक्त्वेनेह सर्वशः\nअविच्छिन्नानि दृश्यन्ते रजः सत्त्वं तमस तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 39, + "shloka": 2, + "text": "अन्यॊन्यम अनुषज्जन्ते अन्यॊन्यं चानुजीविनः\nअन्यॊन्यापाश्रयाः सर्वे तथान्यॊन्यानुवर्तिनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 39, + "shloka": 3, + "text": "यावत सत्त्वं तमस तावद वर्तते नात्र संशयः\nयावत तमश च सत्त्वं च रजस तावद इहॊच्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 39, + "shloka": 4, + "text": "संहत्य कुर्वते यात्रां सहिताः संघचारिणः\nसंघातवृत्तयॊ हय एते वर्तन्ते हेत्वहेतुभिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 39, + "shloka": 5, + "text": "उद्रेक वयतिरेकाणां तेषाम अन्यॊन्यवर्तिनाम\nवर्तते तद यथा नयूनं वयतिरिक्तं च सर्वशः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 39, + "shloka": 6, + "text": "वयतिरिक्तं तमॊ यत्र तिर्यग भावगतं भवेत\nअल्पं तत्र रजॊ जञेयं सत्त्वं चाल्पतरं ततः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 39, + "shloka": 7, + "text": "उद्रिक्तं च रजॊ यत्र मध्यस्रॊतॊ गतं भवेत\nअल्पं तत्र तमॊ जञेयं सत्त्वं चाल्पतरं ततः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 39, + "shloka": 8, + "text": "उद्रिक्तं च यदा सत्त्वम ऊर्ध्वस्रॊतॊ गतं भवेत\nअल्पं तत्र रजॊ जञेयं तमश चाल्पतरं ततः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 39, + "shloka": 9, + "text": "सत्त्वं वैकारिकं यॊनिर इन्द्रियाणां परकाशिका\nन हि सत्त्वात परॊ भावः कश चिद अन्यॊ विधीयते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 39, + "shloka": 10, + "text": "ऊर्ध्वं गच्छन्ति सत्त्वस्था मध्ये तिष्ठन्ति राजसाः\nजघन्यगुणसंयुक्ता यान्त्य अधस तामसा जनाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 39, + "shloka": 11, + "text": "तमः शूद्रे रजः कषत्रे बराह्मणे सत्त्वम उत्तमम\nइत्य एवं तरिषु वर्णेषु विवर्तन्ते गुणास तरयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 39, + "shloka": 12, + "text": "दूराद अपि हि दृश्यन्ते सहिताः संघचारिणः\nतमः सत्त्वं रजश चैव पृथक्त्वं नानुशुश्रुम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 39, + "shloka": 13, + "text": "दृष्ट्वा चादित्यम उद्यन्तं कुचॊराणां भयं भवेत\nअध्वगाः परितप्येरंस तृष्णार्ता दुःखभागिनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 39, + "shloka": 14, + "text": "आदित्यः सत्त्वम उद्दिष्टं कुचॊरास तु यथा तमः\nपरितापॊ ऽधवगानां च राजसॊ गुण उच्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 39, + "shloka": 15, + "text": "पराकाश्यं सत्त्वम आदित्ये संतापॊ राजसॊ गुणः\nउपप्लवस तु विज्ञेयस तामसस तस्य पर्वसु" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 39, + "shloka": 16, + "text": "एवं जयॊतिःषु सर्वेषु विवर्तन्ते गुणास तरयः\nपर्यायेण च वर्तन्ते तत्र तत्र तथा तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 39, + "shloka": 17, + "text": "सथावरेषु च भूतेषु तिर्यग भावगतं तमः\nराजसास तु विवर्तन्ते सनेहभावस तु सात्त्विकः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 39, + "shloka": 18, + "text": "अहस तरिधा तु विज्ञेयं तरिधा रात्रिर विधीयते\nमासार्धम आस वर्षाणि ऋतवः संधयस तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 39, + "shloka": 19, + "text": "तरिधा दानानि दीयन्ते तरिधा यज्ञः परवर्तते\nतरिधा लॊकास तरिधा वेदास तरिधा विद्यास तरिधा गतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 39, + "shloka": 20, + "text": "भूतं भव्यं भविष्यच च धर्मॊ ऽरथः काम इत्य अपि\nपराणापानाव उदानश चाप्य एत एव तरयॊ गुणाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 39, + "shloka": 21, + "text": "यत किं चिद इह वै लॊके सर्वम एष्व एव तन्त्रिषु\nतरयॊ गुणाः परवर्तन्ते अव्यक्ता नित्यम एव तु\nसत्त्वं रजस तमश चैव गुणसर्गः सनातनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 39, + "shloka": 22, + "text": "तमॊ ऽवयक्तं शिवं नित्यम अजं यॊनिः सनातनः\nपरकृतिर विकारः परलयः परधानं परभवाप्ययौ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 39, + "shloka": 23, + "text": "अनुद्रिक्तम अनूनं च हय अकम्पम अचलं धरुवम\nसद असच चैव तत सर्वम अव्यक्तं तरिगुणं समृतम\nजञेयानि नामधेयानि नरैर अध्यात्मचिन्तकैः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 39, + "shloka": 24, + "text": "अव्यक्तनामानि गुणांश च तत्त्वतॊ; यॊ वेद सर्वाणि गतीश च केवलाः\nविमुक्तदेहः परविभाग तत्त्ववित; स मुच्यते सर गुणैर निरामयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 40, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nअव्यक्तात पूर्वम उत्पन्नॊ महान आत्मा महामतिः\nआदिर गुणानां सर्वेषां परथमः सर्ग उच्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 40, + "shloka": 2, + "text": "महान आत्मा मतिर विष्णुर विश्वः शम्भुश च वीर्यवान\nबुद्धिः परज्ञॊपलब्धिश च तथा खयातिर धृतिः समृतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 40, + "shloka": 3, + "text": "पर्याय वाचकैः शब्दैर महान आत्मा विभाव्यते\nतं जानन बराह्मणॊ विद्वान न परमॊहं निगच्छति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 40, + "shloka": 4, + "text": "सर्वतः पाणिपादश च सर्वतॊ ऽकषिशिरॊमुखः\nसर्वतः शरुतिमाँल लॊके सर्वं वयाप्य स तिष्ठति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 40, + "shloka": 5, + "text": "महाप्रभार्चिः पुरुषः सर्वस्य हृदि निश्रितः\nअणिमा लघिमा पराप्तिर ईशानॊ जयॊतिर अव्ययः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 40, + "shloka": 6, + "text": "तत्र बुद्धिमतां लॊकाः संन्यासनिरताश च ये\nधयानिनॊ नित्ययॊगाश च सत्यसंधा जितेन्द्रियाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 40, + "shloka": 7, + "text": "जञानवन्तश च ये के चिद अलुब्धा जितमन्यवः\nपरसन्नमनसॊ धीरा निर्ममा निरहंकृताः\nविमुक्ताः सर्व एवैते महत्त्वम उपयान्ति वै" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 40, + "shloka": 8, + "text": "आत्मनॊ महतॊ वेद यः पुण्यां गतिम उत्तमाम\nस धीरः सर्वलॊकेषु न मॊहम अधिगच्छति\nविष्णुर एवादि सर्गेषु सवयम्भूर भवति परभुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 40, + "shloka": 9, + "text": "एवं हि यॊ वेद गुहा शयं परभुं; नरः पुराणं पुरुषं विश्वरूपम\nहिरण्मयं बुद्धिमतां परां गतिं; स बुद्धिमान बुद्धिम अतीत्य तिष्ठति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 41, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nय उत्पन्नॊ महान पूर्वम अहंकारः स उच्यते\nअहम इत्य एव संभूतॊ दवितीयः सर्ग उच्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 41, + "shloka": 2, + "text": "अहंकारश च भूतादिर वैकारिक इति समृतः\nतेजसश चेतना धातुः परजा सर्गः परजापतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 41, + "shloka": 3, + "text": "देवानां परभवॊ देवॊ मनसश च तरिलॊककृत\nअहम इत्य एव तत सर्वम अभिमन्ता स उच्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 41, + "shloka": 4, + "text": "अध्यात्मज्ञाननित्यानां मुनीनां भावितात्मनाम\nसवाध्यायक्रतुसिद्धानाम एष लॊकः सनातनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 41, + "shloka": 5, + "text": "अहंकारेणाहरतॊ गुणान इमान; भूतादिर एवं सृजते स भूतकृत\nवैकारिकः सर्वम इदं विचेष्टते; सवतेजसा रज्ड्जयते जगत तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nअहंकारात परसूतानि महाभूतानि पञ्च वै\nपृथिवी वायुर आकाशम आपॊ जयॊतिश च पञ्चमम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 2, + "text": "तेषु भूतानि मुह्यन्ते महाभूतेषु पञ्चसु\nशब्दस्पर्शन रूपेषु रसगन्धक्रियासु च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 3, + "text": "महाभूतविनाशान्ते परलये परत्युपस्थिते\nसर्वप्राणभृतां धीरा महद उत्पद्यते भयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 4, + "text": "यद्य अस्माज जायते भूतं तत्र तत परविलीयते\nलीयन्ते परतिलॊमानि जायन्ते चॊत्तरॊत्तरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 5, + "text": "ततः परलीने सर्वस्मिन भूते सथावरजङ्गमे\nसमृतिमन्तस तदा धीरा न लीयन्ते कदा चन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 6, + "text": "शब्दः सपर्शस तथारूपं रसॊ गन्धश च पञ्चमः\nकरिया कारणयुक्ताः सयुर अनित्या मॊहसंज्ञिताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 7, + "text": "लॊभप्रजन संयुक्ता निर्विशेषा हय अकिंचनाः\nमांसशॊणितसंघाता अन्यॊन्यस्यॊपजीविनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 8, + "text": "बहिर आत्मान इत्य एते दीनाः कृपण वृत्तयः\nपराणापानाव उदानश च समानॊ वयान एव च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 9, + "text": "अन्तरात्मेति चाप्य एते नियताः पञ्च वायवः\nवान मनॊ बुद्धिर इत्य एभिर सार्धम अष्टात्मकं जगत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 10, + "text": "तवग घराणश्रॊत्रचक्षूंषि रसनं वाक च संयता\nविशुद्धं च मनॊ यस्य बुद्धिश चाव्यभिचारिणी" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 11, + "text": "अष्टौ यस्याग्नयॊ हय एते न दहन्ते मनः सदा\nस तद बरह्म शुभं याति यस्माद भूयॊ न विद्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 12, + "text": "एकादश च यान्य आहुर इन्द्रियाणि विशेषतः\nअहंकारप्रसूतानि तानि वक्ष्याम्य अहं दविजाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 13, + "text": "शरॊत्रं तवक चक्षुषी जिह्वा नासिका चैव पञ्चमी\nपादौ पायुर उपस्थं च हस्तौ वाग दशमी भवेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 14, + "text": "इन्द्रियग्राम इत्य एष मन एकादशं भवेत\nएतं गरामं जयेत पूर्वं ततॊ बरह्म परकाशते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 15, + "text": "बुद्धीन्द्रियाणि पञ्चाहुः पञ्च कर्मेन्द्रियाणि च\nशरॊत्रादीन्य अपि पञ्चाहुर बुद्धियुक्तानि तत्त्वतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 16, + "text": "अविशेषाणि चान्यानि कर्म युक्तानि तानि तु\nउभयत्र मनॊ जञेयं बुद्धिर दवादशमी भवेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 17, + "text": "इत्य उक्तानीन्द्रियाणीमान्य एकादश मया करमात\nमन्यन्ते कृतम इत्य एव विदित्वैतानि पण्डिताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 18, + "text": "तरीणि सथानानि भूतानां चतुर्थं नॊपपद्यते\nसथलम आपस तथाकाशं जन्म चापि चतुर्विधम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 19, + "text": "अण्डजॊद्भिज्ज संस्वेद जरायुजम अथापि च\nचतुर्धा जन्म इत्य एतद भूतग्रामस्य लक्ष्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 20, + "text": "अचराण्य अपि भूतानि खेचराणि तथैव च\nअण्डजानि विजानीयात सर्वांश चैव सरीसृपान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 21, + "text": "संस्वेदाः कृमयः परॊक्ता जन्तवश च तथाविधाः\nजन्म दवितीयम इत्य एतज जघन्यतरम उच्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 22, + "text": "भित्त्वा तु पृथिवीं यानि जायन्ते कालपर्ययात\nउद्भिज्जानीति तान्य आहुर भूतानि दविजसत्तमाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 23, + "text": "दविपाद बहुपादानि तिर्यग्गतिमतीनि च\nजरायुजानि भूतानि वित्ततान्य अपि सत्तमाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 24, + "text": "दविविधापीह विज्ञेया बरह्मयॊनिः सनातना\nतपः कर्म च यत पुण्यम इत्य एष विदुषां नयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 25, + "text": "दविविधं कर्म विज्ञेयम इज्या दानं च यन मखे\nजातस्याध्ययनं पुण्यम इति वृद्धानुशासनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 26, + "text": "एतद यॊ वेद विधिवत स मुखः सयाद दविजर्षभाः\nविमुक्तः सर्वपापेभ्य इति चैव निबॊधत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 27, + "text": "आकाशं परथमं भूतं शरॊत्रम अध्यात्मम उच्यते\nअधिभूतं तथा शब्दॊ दिशस तत्राधिदैवतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 28, + "text": "दवितीयं मारुतॊ भूतं तवग अध्यात्मं च विश्रुतम\nसप्रष्टव्यम अधिभूतं च विद्युत तत्राधिदैवतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 29, + "text": "तृतीयं जयॊतिर इत्य आहुर चक्षुर अध्यात्मम उच्यते\nअधिभूतं ततॊ रूपं सूर्यस तत्राधिदैवतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 30, + "text": "चतुर्थम आपॊ विज्ञेयं जिह्वा चाध्यात्मम इष्यते\nअधिभूतं रसश चात्र सॊमस तत्राधिदैवतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 31, + "text": "पृथिवी पञ्चमं भूतं घराणश चाध्यात्मम इष्यते\nअधिभूतं तथा गन्धॊ वायुस तत्राधिदैवतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 32, + "text": "एष पञ्चसु भूतेषु चतुष्टय विधिः समृतः\nअतः परं परवक्ष्यामि सर्वं तरिविधम इन्द्रियम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 33, + "text": "पादाव अध्यात्मम इत्य आहुर बराह्मणास तत्त्वदर्शिनः\nअधिभूतं तु गन्तव्यं विष्णुस तत्राधिदैवतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 34, + "text": "अवाग गतिर अपानश च पायुर अध्यात्मम इष्यते\nअधिभूतं विसर्वश च मित्रस तत्राधिदैवतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 35, + "text": "परजनः सर्वभूतानाम उपस्थॊ ऽधयात्मम उच्यते\nअधिभूतं तथा शुक्रं दैवतं च परजापतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 36, + "text": "हस्ताव अध्यात्मम इत्य आहुर अध्यात्मविदुषॊ जनाः\nअधिभूतं तु कर्माणि शक्रस तत्राधिदैवतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 37, + "text": "वैश्वदेवी मनः पूर्वा वाग अध्यात्मम इहॊच्यते\nवक्तव्यम अधिभूतं च वह्निस तत्राधिदैवतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 38, + "text": "अध्यात्मं मन इत्य आहुः पञ्च भूतानुचारकम\nअधिभूतं च मन्यव्यं चन्द्रमाश चाधिदैवतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 39, + "text": "अध्यात्मं बुद्धिर इत्य आहुः षडिन्द्रिय विचारिणी\nअधिभूतं तु विज्ञेयं बरह्मा तत्राधिदैवतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 40, + "text": "यथावद अध्यात्मविधिर एष वः कीर्तितॊ मया\nजञानम अस्य हि धर्मज्ञाः पराप्तं बुद्धिमताम इह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 41, + "text": "इन्द्रियाणीन्द्रियार्थाश च महाभूतानि पञ्च च\nसर्वाण्य एतानि संधाय मनसा संप्रधारयेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 42, + "text": "कषीणे मनसि सर्वस्मिन न जन्म सुखम इष्यते\nजञानसंपन्न सत्त्वानां तत सुखं विदुषां मतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 43, + "text": "अतः परं परवक्ष्यामि सूक्ष्मभावकरीं शिवाम\nनिवृत्तिं सर्वभूतेषु मृदुना दारुणेन वा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 44, + "text": "गुणागुणम अनासङ्गम एकचर्यम अनन्तरम\nएतद बराह्मणतॊ वृत्तम आहुर एकपदं सुखम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 45, + "text": "विद्वान कूर्म इवाङ्गानि कामान संहृत्य सर्वशः\nविरजाः सर्वतॊ मुक्तॊ यॊ नरः स सुखी सदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 46, + "text": "कामान आत्मनि संयम्य कषीणतृष्णः समाहितः\nसर्वभूतसुहृन मैत्रॊ बरह्मभूयं स गच्छति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 47, + "text": "इन्द्रियाणां निरॊधेन सर्वेषां विषयैषिणाम\nमुनेर जनपद तयागाद अध्यात्माग्निः समिध्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 48, + "text": "यथाग्निर इन्धनैर इद्धॊ महाज्यॊतिः परकाशते\nतथेन्द्रिय निरॊधेन महान आत्मा परकाशते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 49, + "text": "यदा पश्यति भूतानि परसन्नात्मात्मनॊ हृदि\nसवयं यॊनिस तदा सूक्ष्मात सूक्ष्मम आप्नॊत्य अनुत्तमम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 50, + "text": "अग्नी रूपं पयः सरॊतॊ वायुः सपर्शनम एव च\nमही पङ्कधरं घॊरम आकाशं शरवणं तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 51, + "text": "रागशॊकसमाविष्टं पञ्च सरॊतः समावृतम\nपञ्च भूतसमायुक्तं नवद्वारं दविदैवतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 52, + "text": "रजस्वलम अथादृश्यं तरिगुणं च तरिधातुकम\nसंसर्गाभिरतं मूढं शरीरम इति धारणा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 53, + "text": "दुश्चरं जीवलॊके ऽसमिन सत्त्वं परति समाश्रितम\nएतद एव हि लॊके ऽसमिन कालचक्रं परवर्तते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 54, + "text": "एतन महार्णवं घॊरम अगाधं मॊहसंज्ञितम\nविसृजेत संक्षिपेच चैव भॊधयेत सामरं जगत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 55, + "text": "कामक्रॊधौ भयं मॊहम अभिद्रॊहम अथानृतम\nइन्द्रियाणां निरॊधेन स तांस तयजति दुस्त्यजान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 56, + "text": "यस्यैते निर्जिता लॊके तरिगुणाः पञ्च धातवः\nवयॊम्नि तस्य परं सथानम अनन्तम अथ लक्ष्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 57, + "text": "कामकूलाम अपारान्तां मनः सरॊतॊ भयावहाम\nनदीं दुर्ग हरदां तीर्णः कामक्रॊधाव उभौ जयेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 58, + "text": "स सर्वदॊषनिर्मुक्तस ततः पश्यति यत परम\nमनॊ मनसि संधाय पश्यत्य आत्मानम आत्मनि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 59, + "text": "सर्ववित सर्वभूतेषु वीक्षत्य आत्मानम आत्मनि\nएकधा बहुधा चैव विकुर्वाणस ततस ततः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 60, + "text": "धरुवं पश्यति रूपाणि दीपाद दीपशतं यथा\nस वै विष्णुश च मित्रश च वरुणॊ ऽगनिः परजापतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 61, + "text": "स हि धाता विधाता च स परभुः सर्वतॊ मुखः\nहृदयं सर्वभूतानां महान आत्मा परकाशते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 42, + "shloka": 62, + "text": "तं विप्र संघाश च सुरासुराश च; यक्षाः पिशाचाः पितरॊ वयांसि\nरक्षॊगणा भूतगणाश च सर्वे; महर्षयश चैव सदा सतुवन्ति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nमनुष्याणां तु राजन्यः कषत्रियॊ मध्यमॊ गुणः\nकुञ्जरॊ वाहनानां च सिंहश चारण्यवासिनाम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 2, + "text": "अविः पशूनां सर्वेषाम आखुश च बिलवासिनाम\nगवां गॊवृषभश चैव सत्रीणां पुरुष एव च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 3, + "text": "नयग्रॊधॊ जम्बुवेक्षश च पिप्पलः शाल्मलिस तथा\nशिंशपा मेषशृङ्गश च तथा कीचक वेणवः\nएते दरुमाणां राजानॊ लॊके ऽसमिन नात्र संशयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 4, + "text": "हिमवान पारियात्रश च सद्यॊ विन्ध्यस तरिकूटवान\nशवेतॊ नीलश च भासश च काष्ठवांश चैव पर्वतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 5, + "text": "शुभस्कन्धॊ महेन्द्रश च माल्यवान पर्वतस तथा\nएते पर्वतराजानॊ गणानां मरुतस तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 6, + "text": "सूर्यॊ गरहाणाम अधिपॊ नक्षत्राणां च चन्द्रमाः\nयमः पितॄणाम अधिपः सरिताम अथ सागरः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 7, + "text": "अम्भसां वरुणॊ राजा सत्त्वानां मित्र उच्यते\nअर्कॊ ऽधिपतिर उष्णानां जयॊतिषाम इन्दुर उच्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 8, + "text": "अग्निर भूतपतिर नित्यं बराह्मणानां बृहस्पतिः\nओषधीनां पतिः सॊमॊ विष्णुर बलवतां वरः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 9, + "text": "तवष्टाधिराजॊ रूपाणां पशूनाम ईश्वरः शिवः\nदक्षिणानां तथा यज्ञॊ वेदानाम ऋषयस तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 10, + "text": "दिशाम उदीची विप्राणां सॊमॊ राजा परतापवान\nकुबेरः सर्वयक्षाणां देवतानां पुरंदरः\nएष भूतादिकः सर्गः परजानां च परजापतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 11, + "text": "सर्वेषाम एव भूतानाम अहं बरह्ममयॊ महान\nभूतं परतरं मत्तॊ विष्णॊर वापि न विद्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 12, + "text": "राजाधिराजः सर्वासां विष्णुर बरह्ममयॊ महान\nईश्वरं तं विजानीमः स विभुः स परजापतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 13, + "text": "नरकिंनर यक्षाणां गन्धर्वॊरगरक्षसाम\nदेवदानव नागानां सर्वेषाम ईश्वरॊ हि सः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 14, + "text": "भग देवानुयातानां सर्वासां वामलॊचना\nमाहेश्वरी महादेवी परॊच्यते पार्वतीति या" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 15, + "text": "उमां देवीं विजानीत नारीणाम उत्तमां शुभाम\nरतीनां वसुमत्यस तु सत्रीणाम अप्सरसस तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 16, + "text": "धर्मकामाश च राजानॊ बराह्मणा धर्मलक्षणाः\nतस्माद राजा दविजातीनां परयतेतेह रक्षणे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 17, + "text": "रज्ञां हि विषये येषाम अवसीदन्ति साधवः\nहीनास ते सवगुणैः सर्वैः परेत्यावान मार्गगामिनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 18, + "text": "राज्ञां तु विषये येषां साधवः परिरक्षिताः\nते ऽसमिँल लॊके परमॊदन्ते परेत्य चानन्त्यम एव च\nपराप्नुवन्ति महात्मान इति वित्तद्विजर्षभाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 19, + "text": "अत ऊर्ध्वं परवक्ष्यामि नियतं धर्मलक्षणम\nअहिंसा लक्षणॊ धर्मॊ हिंसा चाधर्मलक्षणा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 20, + "text": "परकाशलक्षणा देवा मनुष्याः कर्म लक्षणाः\nशब्दलक्षणम आकाशं वायुस तु सपर्शलक्षणः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 21, + "text": "जयॊतिषां लक्षणं रूपम आपश च रसलक्षणाः\nधरणी सर्वभूतानां पृथिवी गन्धलक्षणा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 22, + "text": "सवरव्यञ्जन संस्कारा भारती सत्यलक्षणा\nमनसॊ लक्षणं चिन्ता तथॊक्ता बुद्धिर अन्वयात" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 23, + "text": "मनसा चिन्तयानॊ ऽरथान बुद्ध्या चैव वयवस्यति\nबुद्धिर हि वयवसायेन लक्ष्यते नात्र संशयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 24, + "text": "लक्षणं महतॊ धयानम अव्यक्तं साधु लक्षणम\nपरवृत्ति लक्षणॊ यॊगॊ जञानं संन्यासलक्षणम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 25, + "text": "तस्माज जञानं पुरस्कृत्य संन्यसेद इह बुद्धिमान\nसंन्यासी जञानसंयुक्तः पराप्नॊति परमां गतिम\nअतीतॊ ऽदवंद्वम अभ्येति तमॊ मृत्युजरातिगम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 26, + "text": "धर्मलक्षणसंयुक्तम उक्तं वॊ विधिवन मया\nगुणानां गरहणं सम्यग वक्ष्याम्य अहम अतः परम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 27, + "text": "पार्थिवॊ यस तु गन्धॊ वै घराणेनेह स गृह्यते\nघराणस्थश च तथा वायुर गन्धज्ञाने विधीयते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 28, + "text": "अपां धातुरसॊ नित्यं जिह्वया स तु गृह्यते\nजिह्वास्थश च तथा सॊमॊ रसज्ञाने विधीयते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 29, + "text": "जयॊतिषश च गुणॊ रूपं चक्षुषा तच च गृह्यते\nचक्षुःस्थश च तथादित्यॊ रूपज्ञाने विधीयते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 30, + "text": "वायव्यस तु तथा सपर्शस तवचा परज्ञायते च सः\nतवक्स्थश चैव तथा वायुः सपर्शज्ञाने विधीयते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 31, + "text": "आकाशस्य गुणॊ घॊषः शरॊत्रेण स तु गृह्यते\nशरॊत्रस्थाश च दिशः सर्वाः शब्दज्ञाने परकीर्तिताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 32, + "text": "मनसस तु गुणश चिन्ता परज्ञया स तु गृह्यते\nहृदिस्थ चेतना धातुर मनॊ जञाने विधीयते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 33, + "text": "बुद्धिर अध्यवसायेन धयानेन च महांस तथा\nनिश्चित्य गरहणं नित्यम अव्यक्तं नात्र संशयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 34, + "text": "अलिङ्ग गरहणॊ नित्यः कषेत्रज्ञॊ निर्गुणात्मकः\nतस्माद अलिङ्गः कषेत्रज्ञः केवलं जञानलक्षणः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 35, + "text": "अव्यक्तं कषेत्रम उद्दिष्टं गुणानां परभवाप्ययम\nसदा पश्याम्य अहं लीनं विजानामि शृणॊमि च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 36, + "text": "पुरुषस तद विजानीते तस्मात कषेत्रज्ञ उच्यते\nगुणवृत्तं तथा कृत्स्नं कषेत्रज्ञः परिपश्यति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 37, + "text": "आदिमध्यावसानान्तं सृज्यमानम अचेतनम\nन गुणा विदुर आत्मानं सृज्यमानं पुनः पुनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 38, + "text": "न सत्यं वेद वै कश चित कषेत्रज्ञस तव एव विन्दति\nगुणानां गुणभूतानां यत परं परतॊ महत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 39, + "text": "तस्माद गुणांश च तत्त्वं च परित्यज्येह तत्त्ववित\nकषीणदॊषॊ गुणान हित्वा कषेत्रज्ञं परविशत्य अथ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 43, + "shloka": 40, + "text": "निर्द्वंद्वॊ निर्नमः कारॊ निः सवधा कार एव च\nअचलश चानिकेतश च कषेत्रज्ञः स परॊ विभुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 44, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nयद आदिमध्यपर्यन्तं गरहणॊपायम एव च\nनाम लक्षणसंयुक्तं सर्वं वक्ष्यामि तत्त्वतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 44, + "shloka": 2, + "text": "अहः पूर्वं ततॊ रात्रिर मासाः शुक्लादयः समृताः\nशरविष्ठादीनि ऋक्षाणि ऋतवः शिशिरादयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 44, + "shloka": 3, + "text": "भूमिर आदिस तु गन्धानां रसानाम आप एव च\nरूपाणां जयॊतिर आदिस तु सपर्शादिर वायुर उच्यते\nशब्दस्यादिस तथाकाशम एष भूतकृतॊ गुणः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 44, + "shloka": 4, + "text": "अतः परं परवक्ष्यामि भूतानाम आदिम उत्तमम\nआदित्यॊ जयॊतिषाम आदिर अग्निर भूतादिर इष्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 44, + "shloka": 5, + "text": "सावित्री सर्वविद्यानां देवतानां परजापतिः\nओंकारः सर्ववेदानां वचसां पराण एव च\nयद यस्मिन नियतं लॊके सर्वं सावित्रम उच्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 44, + "shloka": 6, + "text": "गायत्री छन्दसाम आदिः पशूनाम अज उच्यते\nगावश चतुष्पदाम आदिर मनुष्याणां दविजातयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 44, + "shloka": 7, + "text": "शयेनः पतत्रिणाम आदिर यज्ञानां हुतम उत्तमम\nपरिसर्पिणां तु सर्वेषां जयेष्ठः सर्पॊ दविजॊत्तमाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 44, + "shloka": 8, + "text": "कृतम आदिर युगानां च सर्वेषां नात्र संशयः\nहिरण्यं सर्वरत्नानाम ओषधीनां यवास तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 44, + "shloka": 9, + "text": "सर्वेषां भक्ष्यभॊज्यानाम अन्नं परमम उच्यते\nदरवाणां चैव सर्वेषां पेयानाम आप उत्तमाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 44, + "shloka": 10, + "text": "सथावराणां च भूतानां सर्वेषाम अविशेषतः\nबरह्म कषेत्रं सदा पुण्यं पलक्षः परथमजः समृतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 44, + "shloka": 11, + "text": "अहं परजापतीनां च सर्वेषां नात्र संशयः\nमम विष्णुर अचिन्त्यात्मा सवयम्भूर इति स समृतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 44, + "shloka": 12, + "text": "पर्वतानां महामेरुः सर्वेषाम अग्रजः समृतः\nदिशां च परदिशां चॊर्ध्वा दिग जाता परथमं तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 44, + "shloka": 13, + "text": "तथा तरिपथगा गङ्गा नदीनाम अग्रजा समृता\nतथा सरॊद पानानां सर्वेषां सागरॊ ऽगरजः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 44, + "shloka": 14, + "text": "देवदानव भूतानां पिशाचॊरगरक्षसाम\nनरकिंनर यक्षाणां सर्वेषाम ईश्वरः परभुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 44, + "shloka": 15, + "text": "आदिर विश्वस्य जगतॊ विष्णुर बरह्ममयॊ महान\nभूतं परतरं तस्मात तरैलॊक्ये नेह विद्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 44, + "shloka": 16, + "text": "आश्रमाणां च गार्हस्थ्यं सर्वेषां नात्र संशयः\nलॊकानाम आदिर अव्यक्तं सर्वस्यान्तस तद एव च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 44, + "shloka": 17, + "text": "अहान्य अस्तमयान्तानि उदयान्ता च शर्वरी\nसुखस्यान्तः सदा दुःखं दुःखस्यान्तः सदा सुखम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 44, + "shloka": 18, + "text": "सर्वे कषयान्ता निचयाः पतनान्ताः समुच्छ्रयाः\nसंयॊगा विप्रयॊगान्ता मरणान्तं हि जीवितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 44, + "shloka": 19, + "text": "सर्वं कृतं विनाशान्तं जातस्य मरणं धरुवम\nअशाश्वतं हि लॊके ऽसमिन सर्वं सथावरजङ्गमम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 44, + "shloka": 20, + "text": "इष्टं दत्तं तपॊ ऽधीतं वरतानि नियमाश च ये\nसर्वम एतद विनाशान्तं जञानस्यान्तॊ न विद्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 44, + "shloka": 21, + "text": "तस्माज जञानेन शुद्धेन परसन्नात्मा समाहितः\nनिर्ममॊ निरहंकारॊ मुच्यते सर्वपाप्मभिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 45, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nबुद्धिसारं मन सतम्भम इन्द्रियग्रामबन्धनम\nमहाभूतार विष्कम्भं निमेष परिवेष्टनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 45, + "shloka": 2, + "text": "जरा शॊकसमाविष्टं वयाधिव्यसनसंचरम\nदेशकालविचारीदं शरमव्यायाम अनिस्वनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 45, + "shloka": 3, + "text": "अहॊरात्र परिक्षेपं शीतॊष्णपरिमण्डलम\nसुखदुःखान्त संक्लेशं कषुत्पिपासावकीलनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 45, + "shloka": 4, + "text": "छाया तप विलेखं च निमेषॊन्मेष विह्वलम\nघॊरमॊहजनाकीर्णं वर्तमानम अचेतनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 45, + "shloka": 5, + "text": "मासार्ध मासगणितं विषमं लॊकसंचरम\nतमॊ निचयपङ्कं च रजॊ वेगप्रवर्तकम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 45, + "shloka": 6, + "text": "सत्त्वालंकार दीप्तं च गुणसंघात मण्डलम\nसवरविग्रह नाभीकं शॊकसंघात वर्तनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 45, + "shloka": 7, + "text": "करिया कारणसंयुक्तं रागविस्तारम आयतम\nलॊभेप्सा परिसंख्यातं विविक्तज्ञानसंभवम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 45, + "shloka": 8, + "text": "भयमॊहपरीवारं भूतसंमॊह कारकम\nआनन्द परीतिधारं च कामक्रॊधपरिग्रहम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 45, + "shloka": 9, + "text": "महद आदि विशेषान्तम असक्तप्रभवाव्ययम\nमनॊजवनम अश्रान्तं कालचक्रं परवर्तते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 45, + "shloka": 10, + "text": "एतद दवंद्व समायुक्तं कालचक्रम अचेतनम\nविसृजेत संक्षिपेच चापि बॊधयेत सामरं जगत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 45, + "shloka": 11, + "text": "कालचक्रप्रवृत्तिं च निवृत्तिं चैव तत्त्वतः\nकालचक्रप्रवृत्तिं च निवृत्तिं चैव तत्त्वतः\nयस तु वेद नरॊ नित्यं न स भूतेषु मुह्यति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 45, + "shloka": 12, + "text": "विमुक्तः सर्वसंक्लेशैः सर्वद्वंद्वातिगॊ मुनिः\nविमुक्तः सर्वपापेभ्यः पराप्नॊति परमां गतिम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 45, + "shloka": 13, + "text": "गृहस्थॊ बरह्म चारी च वानप्रस्थॊ ऽथ भिक्षुकः\nचत्वार आश्रमाः परॊक्ताः सर्वे गार्हस्थ्य मूलकाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 45, + "shloka": 14, + "text": "यः कश चिद इह लॊके च हय आगमः संप्रकीर्तितः\nतस्यान्त गमनं शरेयः कीर्तिर एषा सनातनी" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 45, + "shloka": 15, + "text": "संस्कारैः संस्कृतः पूर्वं यथावच चरितव्रतः\nजातौ गुणविशिष्टायां समावर्तेत वेदवित" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 45, + "shloka": 16, + "text": "सवदारनिरतॊ दान्तः शिष्टाचारॊ जितेन्द्रियः\nपञ्चभिश च महायज्ञैः शरद्दधानॊ यजेत ह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 45, + "shloka": 17, + "text": "देवतातिथिशिष्टाशी निरतॊ वेद कर्मसु\nइज्या परदानयुक्तश च यथाशक्ति यथाविधि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 45, + "shloka": 18, + "text": "न पाणिपादचपलॊ न नेत्रचपलॊ मुनिः\nन च वाग अङ्गचपल इति शिष्टस्य गॊचरः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 45, + "shloka": 19, + "text": "नित्ययज्ञॊपवीती सयाच छुक्ल वासाः शुचिव्रताः\nनियतॊ दमदानाभ्यां सदा शिष्टैश च संविशेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 45, + "shloka": 20, + "text": "जितशिश्नॊदरॊ मैत्रः शिष्टाचार समाहितः\nवैणवीं धारयेद यष्टिं सॊदकं च कमण्डलुम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 45, + "shloka": 21, + "text": "अधीत्याध्यापनं कुर्यात तथा यजन याजने\nदानं परतिग्रहं चैव षड्गुणां वृत्तिम आचरेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 45, + "shloka": 22, + "text": "तरीणि कर्माणि यानीह बराह्मणानां तु जीविका\nयाजनाध्यापने चॊभे शुद्धाच चापि परतिग्रहः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 45, + "shloka": 23, + "text": "अवशेषाणि चान्यानि तरीणि कर्माणि यानि तु\nदानम अध्ययनं यज्ञॊ धर्मयुक्तानि तानि तु" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 45, + "shloka": 24, + "text": "तेष्व अप्रमादं कुर्वीत तरिषु कर्मसु धर्मवित\nदान्तॊ मैत्रः कषमा युक्तः सर्वभूतसमॊ मुनिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 45, + "shloka": 25, + "text": "सर्वम एतद यथाशक्ति विप्रॊ निर्वर्तयञ शुचिः\nएवं युक्तॊ जयेत सवर्गं गृहस्थः संशितव्रतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nएवम एतेन मार्गेण पूर्वॊक्तेन यथाविधि\nअधीतवान यथाशक्ति तथैव बरह्मचर्यवान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 2, + "text": "सवधर्मनिरतॊ विद्वान सर्वेन्द्रिययतॊ मुनिः\nगुरॊः परियहिते युक्तः सत्यधर्मपरः शुचिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 3, + "text": "गुरुणा समनुज्ञातॊ भुञ्जीतान्नम अकुत्सयन\nहविष्य भैक्ष्य भुक चापि सथानासन विहारवान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 4, + "text": "दविकालम अग्निं जुह्वानः शुचिर भूत्वा समाहितः\nधारयीत सदा दण्डं बैल्वं पालाशम एव वा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 5, + "text": "कषौमं कार्पासिकं वापि मृगाजिनम अथापि वा\nसर्वं काषायरक्तं सयाद वासॊ वापि दविजस्य ह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 6, + "text": "मेखला च भवेन मौञ्जी जटी नित्यॊदकस तथा\nयज्ञॊपवीती सवाध्यायी अलुप्त नियतव्रतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 7, + "text": "पूताभिश च तथैवाद्भिः सदा दैवततर्पणम\nभावेन नियतः कुर्वन बरह्म चारी परशस्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 8, + "text": "एवं युक्तॊ जयेत सवर्गम ऊर्ध्वरेताः समाहितः\nन संसरति जातीषु परमं सथानम आश्रितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 9, + "text": "संस्कृतः सर्वसंस्कारैस तथैव बरह्मचर्यवान\nगरामान निष्क्रम्य चारण्यं मुनिः परव्रजितॊ वसेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 10, + "text": "चर्म वल्कलसंवीतः सवयं परातर उपस्पृशेत\nअरण्यगॊचरॊ नित्यं न गरामं परविशेत पुनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 11, + "text": "अर्चयन्न अतिथीन काले दद्याच चापि परतिश्रयम\nफलपत्रावरैर मूलैः शयामाकेन च वर्तयन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 12, + "text": "परवृत्तम उदकं वायुं सर्वं वानेयम आ तृणात\nपराश्नीयाद आनुपूर्व्येण यथा दीक्षम अतन्द्रितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 13, + "text": "आ मूलभल भिक्षाभिर अर्चेद अतिथिम आगतम\nयद भक्षः सयात ततॊ दद्याद भिक्षां नित्यम अतन्द्रितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 14, + "text": "देवतातिथिपूर्वं च सदा भुञ्जीत वाग्यतः\nअस्कन्दित मनाश चैव लघ्वाशी देवताश्रयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 15, + "text": "दान्तॊ मैत्रः कषमा युक्तः केशश्मश्रुच धारयन\nजुह्वन सवाध्यायशीलश च सत्यधर्मपरायणः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 16, + "text": "तयक्तदेहः सदा दक्षॊ वननित्यः समाहितः\nएवं युक्तॊ जयेत सवर्गं वान परस्थॊ जितेन्द्रियः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 17, + "text": "गृहस्थॊ बरह्मचारी च वानप्रस्थॊ ऽथ वा पुनः\nय इच्छेन मॊक्षम आस्थातुम उत्तमां वृत्तिम आश्रयेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 18, + "text": "अभयं सर्वभूतेभ्यॊ दत्त्वा नैष्कर्म्यम आचरेत\nसर्वभूतहितॊ मैत्रः सर्वेन्द्रिययतॊ मुनिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 19, + "text": "अयाचितम असंकॢप्तम उपपन्नं यदृच्छया\nजॊषयेत सदा भॊज्यं गरासम आगतम अस्पृहः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 20, + "text": "यात्रा मात्रं च भुञ्जीत केवलं पराणयात्रिकम\nधर्मलब्धं तथाश्नीयान न कामम अनुवर्तयेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 21, + "text": "गरासाद आच्छादनाच चान्यन न गृह्णीयात कथं चन\nयावद आहारयेत तावत परतिगृह्णीत नान्यथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 22, + "text": "परेभ्यॊ न परतिग्राह्यं न च देयं कदा चन\nदैन्यभावाच च भूतानां संविभज्य सदा बुधः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 23, + "text": "नाददीत परस्वानि न गृह्णीयाद अयाचितम\nन किं चिद विषयं भुक्त्वा सपृहयेत तस्य वै पुनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 24, + "text": "मृदम आपस तथाश्मानं पत्रपुष्पफलानि च\nअसंवृतानि गृह्णीयात परवृत्तानीह कार्यवान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 25, + "text": "न शिल्पजीविकां जीवेद दविर अन्नं नॊत कामयेत\nन दवेष्टा नॊपदेष्टा च भवेत निरुपस्कृतः\nशरद्धा पूतानि भुञ्जीत निमित्तानि विवर्जयेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 26, + "text": "मुधा वृत्तिर असक्तश च सर्वभूतैर असंविदम\nकृत्वा वह्निं चरेद भैक्ष्यं विधूमे भुक्तवज जने" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 27, + "text": "वृत्ते शरावसंपाते भैक्ष्यं लिप्सेत मॊक्षवित\nलाभे न च परहृष्येत नालाभे विमना भवेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 28, + "text": "मात्राशी कालम आकाङ्क्षंश चरेद भैक्ष्यं समाहितः\nलाभं साधारणं नेच्छेन न भुञ्जीताभिपूजितः\nअभिपूजित लाभाद धि विजुगुप्सेत भिक्षुकः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 29, + "text": "शुक्तान्य अम्लानि तिक्तानि कषाय कटुकानि च\nनास्वादयीत भुञ्जानॊ रसांश च मधुरांस तथा\nयात्रा मात्रं च भुञ्जीत केवलं पराणयात्रिकम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 30, + "text": "असंरॊधेन भूतानां वृत्तिं लिप्सेत मॊक्षवित\nन चान्यम अनुभिक्षेत भिक्षमाणः कथं चन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 31, + "text": "न संनिकाशयेद धर्मं विविक्ते विरजाश चरेत\nशून्यागारम अरण्यं वा वृक्षमूलं नदीं तथा\nपरतिश्रयार्थं सेवेत पार्वतीं वा पुनर गुहाम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 32, + "text": "गरामैक रात्रिकॊ गरीष्मे वर्षास्व एकत्र वा वसेत\nअध्वा सूर्येण निर्दिष्टः कीटवच च चरेन महीम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 33, + "text": "दयार्थं चैव भूतानां समीक्ष्य पृथिवीं चरेत\nसंचयांश च न कुर्वीत सनेहवासं च वर्जयेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 34, + "text": "पूतेन चाम्भसा नित्यं कार्यं कुर्वीत मॊक्षवित\nउपस्पृशेद उद्धृताभिर अद्भिश च पुरुषः सदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 35, + "text": "अहिंसा बरह्मचर्यं च सत्यम आर्जवम एव च\nअक्रॊधश चानसूया च दमॊ नित्यम अपैशुनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 36, + "text": "अष्टास्व एतेषु युक्तः सयाद वरतेषु नियतेन्द्रियः\nअपापम अशठं वृत्तम अजिह्मं नित्यम आचरेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 37, + "text": "आशीर युक्तानि कर्माणि हिंसा युक्तानि यानि च\nलॊकसंग्रह धर्मं च नैव कुर्यान न कारयेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 38, + "text": "सर्वभावान अतिक्रम्य लघु मात्रः परिव्रजेत\nसमः सर्वेषु भूतेषु सथावरेषु चरेषु च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 39, + "text": "परं नॊद्वेजयेत कं चिन न च कस्य चिद उद्विजेत\nविश्वास्यः सर्वभूतानाम अग्र्यॊ मॊक्षविद उच्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 40, + "text": "अनागतं च न धयायेन नातीतम अनुचिन्तयेत\nवर्तमानम उपेक्षेत कालाकाङ्क्षी समाहितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 41, + "text": "न चक्षुषा न मनसा न वाचा दूषयेत कव चित\nन परत्यक्षं परॊक्षं वा किं चिद दुष्टं समाचरेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 42, + "text": "इन्द्रियाण्य उपसंहृत्य कूर्मॊ ऽङगानीव सर्वशः\nकषीणेन्द्रिय मनॊ बुद्धिर निरीक्षेत निरिन्द्रियः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 43, + "text": "निर्द्वंद्वॊ निर्नमस्कारॊ निःस्वाहा कार एव च\nनिर्ममॊ निरहंकारॊ निर्यॊगक्षेम एव च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 44, + "text": "निराशीः सर्वभूतेषु निरासङ्गॊ निराश्रयः\nसर्वज्ञः सर्वतॊ मुक्तॊ मुच्यते नात्र संशयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 45, + "text": "अपाणि पादपृष्ठं तम अशिरस्कम अनूदरम\nपरहीण गुणकर्माणं केवलं विमलं सथिरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 46, + "text": "अगन्ध रसम अस्पर्शम अरूपाशब्दम एव च\nअत्वग अस्थ्य अथ वामज्जम अमांसम अपि चैव ह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 47, + "text": "निश्चिन्तम अव्ययं नित्यं हृदिस्थम अपि नित्यदा\nसर्वभूतस्थम आत्मानं ये पश्यन्ति न ते मृताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 48, + "text": "न तत्र करमते बुद्धिर नेन्द्रियाणि न देवताः\nवेदा यज्ञाश च लॊकाश च न तपॊ न पराक्रमः\nयत्र जञानवतां पराप्तिर अलिङ्ग गरहणा समृता" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 49, + "text": "तस्माद अलिङ्गॊ धर्मज्ञॊ धर्मव्रतम अनुव्रतः\nगूढधर्माश्रितॊ विद्वान अज्ञातचरितं चरेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 50, + "text": "अमूढॊ मूढ रूपेण चरेद धर्मम अदूषयन\nयथैनम अवमन्येरन परे सततम एव हि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 51, + "text": "तथा वृत्तश चरेद धर्मं सतां वर्त्माविदूषयन\nयॊ हय एवंवृत्तसंपन्नः स मुनिः शरेष्ठ उच्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 52, + "text": "इन्द्रियाणीन्द्रियार्थांश च महाभूतानि पञ्च च\nमनॊ बुद्धिर अथात्मानम अव्यक्तं पुरुषं तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 53, + "text": "सर्वम एतत परसंख्याय सम्यक संत्यज्य निर्मलः\nततः सवर्गम अवाप्नॊति विमुक्क्तः सर्वबन्धनैः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 54, + "text": "एतद एवान्त वेलायां परिसंख्याय तत्त्ववित\nधयायेद एकान्तम आस्थाय मुच्यते ऽथ निराश्रयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 46, + "shloka": 55, + "text": "निर्मुक्तः सर्वसङ्गेभ्यॊ वायुर आकाशगॊ यथा\nकषीणकॊशॊ निरातङ्कः पराप्नॊति परमं पदम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 47, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nसंन्यासं तप इत्य आहुर वृद्धा निश्चित दर्शिनः\nबराह्मणा बरह्मयॊनिस्था जञानं बरह्म परं विदुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 47, + "shloka": 2, + "text": "अविदूरात परं बरह्म वेद विद्या वयपाश्रयम\nनिर्द्वंद्वं निर्गुणं नित्यम अचिन्त्यं गुह्यम उत्तमम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 47, + "shloka": 3, + "text": "जञानेन तपसा चैव धीराः पश्यन्ति तत पदम\nनिर्णिक्त तमसः पूता वयुत्क्रान्त रजसॊ ऽमलाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 47, + "shloka": 4, + "text": "तपसा कषेमम अध्वानं गच्छन्ति परमैषिणः\nसंन्यासनिरता नित्यं ये बरह्म विदुषॊ जनाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 47, + "shloka": 5, + "text": "तपः परदीप इत्य आहुर आचारॊ धर्मसाधकः\nजञानं तव एव परं विद्म संन्यासस तप उत्तमम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 47, + "shloka": 6, + "text": "यस तु वेद निराबाधं जञानं तत्त्वविनिश्चयात\nसर्वभूतस्थम आत्मानं स सर्वगतिर इष्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 47, + "shloka": 7, + "text": "यॊ विद्वान सह वासं च विवासं चैव पश्यति\nतथैवैकत्व नानात्वे स दुःखात परिमुच्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 47, + "shloka": 8, + "text": "यॊ न कामयते किं चिन न किं चिद अवमन्यते\nइह लॊकस्थ एवैष बरह्मभूयाय कल्पते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 47, + "shloka": 9, + "text": "परधानगुणतत्त्वज्ञः सर्वभूतविधानवित\nनिर्ममॊ निरहंकारॊ मुच्यते नात्र संशयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 47, + "shloka": 10, + "text": "निर्द्वंद्वॊ निर्नमः कारॊ निः सवधा कार एव च\nनिर्गुणं नित्यम अद्वंद्वं परशमेनैव गच्छति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 47, + "shloka": 11, + "text": "हित्वा गुणमयं सर्वं कर्म जन्तुः शुभाशुभम\nउभे सत्यानृते हित्वा मुच्यते नात्र संशयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 47, + "shloka": 12, + "text": "अव्यक्तबीजप्रभवॊ बुद्धिस्कन्धमयॊ महान\nमहाहंकार विटप इन्द्रियान्तर कॊटरः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 47, + "shloka": 13, + "text": "महाभूतविशाखश च विशेषप्रतिशाखवान\nसदा पर्णः सपा पुष्पः शुभाशुभफलॊदयः\nआजीवः सर्वभूतानां बरह्म वृक्षः सनातनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 47, + "shloka": 14, + "text": "एतच छित्त्वा च भित्त्वा च जञानेन परमासिना\nहित्वा चामरताम्प्राप्य जह्याद वै मृत्युजन्मनी\nनिर्ममॊ निरहंकारॊ मुच्यते नात्र संशयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 47, + "shloka": 15, + "text": "दवाव एतौ पक्षिणौ नित्यौ सखायौ चाप्य अचेतनौ\nएताभ्यां तु परॊ यस्य चेतनावान इति समृतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 47, + "shloka": 16, + "text": "अचेतनः सत्त्वसंघात युक्तः; सत्त्वात परं चेतयते ऽनतरात्मा\nस कषेत्रज्ञः सत्त्वसंघात बुद्धिर; गुणातिगॊ मुच्यते मृत्युपाशात" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nके चिद बरह्ममयं वृक्षं के चिद बरह्ममयं महत\nके चित पुरुषम अव्यक्तं के चित परम अनामयम\nमन्यन्ते सर्वम अप्य एतद अव्यक्तप्रभवाव्ययम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 2, + "text": "उच्च्वास मात्रम अपि चेद यॊ ऽनतकाले समॊ भवेत\nआत्मानम उपसंगम्य सॊ ऽमृतत्वाय कल्पते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 3, + "text": "निमेष मात्रम अपि चेत संयम्यात्मानम आत्मनि\nगच्छत्य आत्मप्रसादेन विदुषां पराप्तिम अव्ययाम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 4, + "text": "पराणायामैर अथ पराणान संयम्य स पुनः पुनः\nदश दवादशभिर वापि चतुर्विंशात परं ततः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 5, + "text": "एवं पूर्वं परसन्नात्मा लभते यद यद इच्छति\nअव्यक्तात सत्त्वम उद्रिक्तम अमृतत्वाय कल्पते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 6, + "text": "सत्त्वात परतरं नान्यत परशंसन्तीह तद्विदः\nअनुमानाद विजानीमः पुरुषं सत्त्वसंश्रयम\nन शक्यम अन्यथा गन्तुं पुरुषं तम अथॊ दविजाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 7, + "text": "कषमा धृतिर अहिंसा च समता सत्यम आर्जवम\nजञानं तयागॊ ऽथ संन्यासः सात्त्विकं वृत्तम इष्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 8, + "text": "एतेनैवानुमानेन मन्यन्ते ऽथ मनीषिणः\nसत्त्वं च पुरुषश चैकस तत्र नास्ति विचारणा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 9, + "text": "आहुर एके च विद्वांसॊ ये जञाने सुप्रतिष्ठिताः\nकषेत्रज्ञसत्त्वयॊर ऐक्यम इत्य एतन नॊपपद्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 10, + "text": "पृथग भूतस ततॊ नित्यम इत्य एतद अविचारितम\nपृथग्भावश च विज्ञेयः सहजश चापि तत्त्वतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 11, + "text": "तथैवैकत्व नानात्वम इष्यते विदुषां नयः\nमशकॊदुम्बरे तव ऐक्यं पृथक्त्वम अपि दृश्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 12, + "text": "मत्स्यॊ यथान्यः सयाद अप्सु संप्रयॊगस तथानयॊः\nसंबन्धस तॊयबिन्दूनां पर्णे कॊक नदस्य च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 13, + "text": "[गुरु]\nइत्य उक्तवन्तं ते विप्रास तदा लॊकपितामहम\nपुनः संशयम आपन्नाः पप्रच्छुर दविजसत्तमाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 14, + "text": "[रसयह]\nकिंश चिद एवेह धर्माणाम अनुष्ठेयतमं समृतम\nवयाहताम इव पश्यामॊ धर्मस्य विविधां गतिम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 15, + "text": "ऊर्ध्वं देहाद वदन्त्य एके नैतद अस्तीति चापरे\nके चित संशयितं सर्वं निःसंशयम अथापरे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 16, + "text": "अनित्यं नित्यम इत्य एके नास्त्य अस्त्य इत्य अपि चापरे\nएकरूपं दविधेत्य एके वयामिश्रम इति चापरे\nएकम एके पृथक चान्ये बहुत्वम इति चापरे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 17, + "text": "मन्यन्ते बराह्मणा एवं पराज्ञास तत्त्वार्थ दर्शिनः\nजटाजिनधराश चान्ये मुण्डाः के चिद असंवृताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 18, + "text": "अस्नानं के चिद इच्छन्ति सनानम इत्य अपि चापरे\nआहारं के चिद इच्छन्ति के चिच चानशने रताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 19, + "text": "कर्म के चित परशंसन्ति परशान्तम अपि चापरे\nदेशकालाव उभौ के चिन नैतद अस्तीति चापरे\nके चिन मॊक्षं परशंसन्ति के चिद भॊगान पृथग्विधान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 20, + "text": "धनानि के चिद इच्छन्ति निर्धनत्वं तथापरे\nउपास्य साधनं तव एके नैतद अस्तीति चापरे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 21, + "text": "अहिंसा निरताश चान्ये केचिद धिंसा परायणाः\nपुण्येन यशसेत्य एके नैतद अस्तीति चापरे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 22, + "text": "सद्भावनिरताश चान्ये के चित संशयिते सथिताः\nदुःखाद अन्ये सुखाद अन्ये धयानम इत्य अपरे सथिताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 23, + "text": "यज्ञम इत्य अपरे धीराः परदानम इति चापरे\nसर्वम एके परशंसन्ति न सर्वम इति चापरे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 24, + "text": "तपस तव अन्ये परशंसन्ति सवाध्यायम अपरे जनाः\nजञानं संन्यासम इत्य एके सवभावं भूतचिन्तकाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 25, + "text": "एवं वयुत्थापिते धर्मे बहुधा विप्रधावति\nनिश्चयं नाधिगच्छामः संमूढाः सुरसत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 26, + "text": "इदं शरेय इदं शरेय इत्य एवं परस्थितॊ जनः\nयॊ हि यस्मिन रतॊ धर्मे स तं पूजयते सदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 27, + "text": "तत्र नॊ विहता परज्ञा मनश च बहुलीकृतम\nएतद आख्यातुम इच्छामः शरेयः किम इति सत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 28, + "text": "अतः परं च यद गुह्यं तद भवान वक्तुम अर्हति\nसत्त्वक्षत्रज्ञयॊश चैव संबन्धः केन हेतुना" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 48, + "shloka": 29, + "text": "एवम उक्तः स तैर विप्रैर भगवाँल लॊकभावनः\nतेभ्यः शशंस धर्मात्मा याथा तथ्येन बुद्धिमान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nहन्त वः संप्रवक्ष्यामि यन मां पृच्छथ सत्तमाः\nसमस्तम इह तच छरुत्वा सम्यग एवावधार्यताम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 2, + "text": "अहिंसा सर्वभूतानाम एतत कृत्यतमं मतम\nएतत पदम अनुद्विग्नं वरिष्ठं धर्मलक्षणम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 3, + "text": "जञानं निःश्रेय इत्य आहुर वृद्धा निश्चयदर्शिनः\nतस्माज जञानेन शुद्धेन मुच्यते सर्वपातकैः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 4, + "text": "हिंसा पराश च ये लॊके ये च नास्तिक वृत्तयः\nलॊभमॊहसमायुक्तास ते वै निरयगामिनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 5, + "text": "आशीर युक्तानि कर्माणि कुर्वते य तव अतन्द्रिताः\nते ऽसमिँल लॊके परमॊदन्ते जायमानाः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 6, + "text": "कुर्वते ये तु कर्माणि शरद्दधाना विपश्चितः\nअनाशीर यॊगसंयुक्तास ते धीराः साधु दर्शिनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 7, + "text": "अतः परं परवक्ष्यामि सत्त्वक्षेत्रज्ञयॊर यथा\nसंयॊगॊ विप्रयॊगश च तन निबॊधत सत्तमाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 8, + "text": "विषयॊ विषयित्वं च संबन्धॊ ऽयम इहॊच्यते\nविषयी पुरुषॊ नित्यं सत्त्वं च विषयः समृतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 9, + "text": "वयाख्यातं पूर्वकल्पेन मशकॊदुम्बरं यथा\nभुज्यमानं न जानीते नित्यं सत्त्वम अचेतनम\nयस तव एव तु विजानीते यॊ भुङ्क्ते यश च भुज्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 10, + "text": "अनित्यं दवंद्व संयुक्तं सत्त्वम आहुर गुणात्मकम\nनिर्द्वंद्वॊ निष्कलॊ नित्यः कषेत्रज्ञॊ निर्गुणात्मकः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 11, + "text": "समः संज्ञा गतस तव एवं यदा सर्वत्र दृश्यते\nउपभुङ्क्ते सदा सत्त्वम आपः पुष्करपर्णवत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 12, + "text": "सर्वैर अपि गुणैर विद्वान वयतिषक्तॊ न लिप्यते\nजलबिन्दुर यथा लॊलः पद्मिनी पत्रसंस्थितः\nएवम एवाप्य असंसक्तः पुरुषः सयान न संशयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 13, + "text": "दरव्यमात्रम अभूत सत्त्वं पुरुषस्येति निश्चयः\nयथा दरव्यं च कर्ता च संयॊगॊ ऽपय अनयॊस तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 14, + "text": "यथा परदीपम आदाय कश चित तमसि गच्छति\nतथा सत्त्वप्रदीपेन गच्छन्ति परमैषिणः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 15, + "text": "यावद दरव्यगुणस तावत परदीपः संप्रकाशते\nकषीणद्रव्यगुणं जयॊतिर अन्तर्धानाय गच्छति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 16, + "text": "वयक्तः सत्त्वगुणस तव एवं पुरुषॊ ऽवयक्त इष्यते\nएतद विप्रा विजानीत हन्त भूयॊ बरवीमि वः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 17, + "text": "सहस्रेणापि दुर्मेधा न वृद्धिम अधिगच्छति\nचतुर्थेनाप्य अथांशेन वृद्धिमान सुखम एधते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 18, + "text": "एवं धर्मस्य विज्ञेयं संसाधनम उपायतः\nउपायज्ञॊ हि मेधावी सुखम अत्यन्तम अश्नुते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 19, + "text": "यथाध्वानम अपाथेयः परपन्नॊ मानवः कव चित\nकलेशेन याति महता विनश्यत्य अन्तरापि वा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 20, + "text": "तथा कर्मसु विज्ञेयं फलं भवति वा न वा\nपुरुषस्यात्म निःश्रेयः शुभाशुभनिदर्शनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 21, + "text": "यथा च दीर्घम अध्वानं पद्भ्याम एव परपद्यते\nअदृष्टपूर्वं सहसा तत्त्वदर्शनवर्जितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 22, + "text": "तम एव च यथाध्वानं रथेनेहाशु गामिना\nयायाद अश्वप्रयुक्तेन तथा बुद्धिमतां गतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 23, + "text": "उच्चं पर्वतम आरुह्य नान्ववेक्षेत भूगतम\nरथेन रथिनं पश्येत कलिश्यमानम अचेतनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 24, + "text": "यावद रथपथस तावद रथेन स तु गच्छति\nकषीणे रथपथे पराज्ञॊ रथम उत्सृज्य गच्छति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 25, + "text": "एवं गच्छति मेधावी तत्त्वयॊगविधानवित\nसमाज्ञाय महाबुद्धिर उत्तराद उत्तरॊत्तरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 26, + "text": "यथा महार्णवं घॊरम अप्लवः संप्रगाहते\nबाहुभ्याम एव संमॊहाद वधं चर्च्छत्य असंशयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 27, + "text": "नावा चापि यथा पराज्ञॊ विभागज्ञस तरित्रया\nअक्लान्तः सलिलं गाहेत कषिप्रं संतरति धरुवम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 28, + "text": "तीर्णॊ गच्छेत परं पारं नावम उत्सृज्य निर्ममः\nवयाख्यातं पूर्वकल्पेन यथा रथि पदातिनौ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 29, + "text": "सनेहात संमॊहम आपन्नॊ नावि दाशॊ यथातथा\nममत्वेनाभिभूतः स तत्रैव परिवर्तते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 30, + "text": "नावं न शक्यम आरुह्य सथले विपरिवर्तितुम\nतथैव रथम आरुह्य नाप्सु चर्या विधीयते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 31, + "text": "एवं कर्मकृतं चित्रं विषयस्थं पृथक पृथक\nयथा कर्मकृतं लॊके तथा तद उपपद्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 32, + "text": "यन नैव गन्धिनॊ रस्यं न रूपस्पर्श शब्दवत\nमन्यन्ते मुनयॊ बुद्ध्या तत परधानं परचक्षते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 33, + "text": "तत्र परधानम अव्यक्तम अव्यक्तस्य गुणॊ महान\nमहतः परधानभूतस्य गुणॊ ऽहंकार एव च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 34, + "text": "अहंकारप्रधानस्य महाभूतकृतॊ गुणः\nपृथक्त्वेन हि भूतानां विषया वै गुणाः समृताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 35, + "text": "बीजधर्मं यथाव्यक्तं तथैव परसवात्मकम\nबीजधर्मा महान आत्मा परसवश चेति नः शरुतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 36, + "text": "बीजधर्मा तव अहंकारः परसवश च पुनः पुनः\nबीजप्रसव धर्माणि महाभूतानि पञ्च वै" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 37, + "text": "बीजधर्मिण इत्य आहुः परसवं च न कुर्वते\nविशेषाः पञ्च भूतानां तेषां वित्तं विशेषणम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 38, + "text": "तत्रैकगुणम आकाशं दविगुणॊ वायुर उच्यते\nतरिगुणं जयॊतिर इत्य आहुर आपश चापि चतुर्गुणः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 39, + "text": "पृथ्वी पञ्च गुणा जञेया तरस सथावरसंकुला\nसर्वभूतकरी देवी शुभाशुभनिदर्शना" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 40, + "text": "शब्दः सपर्शस तथारूपं रसॊ गन्धश च पञ्चमः\nएते पञ्च गुणा भूमेर विज्ञेया दविजसत्तमाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 41, + "text": "पार्थिवश च सदा गन्धॊ गन्धश च बहुधा समृतः\nतस्य गन्धस्य वक्ष्यामि विस्तरेण बहून गुणान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 42, + "text": "इष्टश चानिष्ट गन्धश च मधुरॊ ऽमलः कटुस तथा\nनिर्हारी संहतः सनिग्धॊ रूक्षॊ विशद एव च\nएवं दशविधॊ जञेयः पार्थिवॊ गन्ध इत्य उत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 43, + "text": "शब्दः सपर्शस तथारूपं रसश चापां गुणाः समृताः\nरसज्ञानं तु वक्ष्यामि रसस तु बहुधा समृतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 44, + "text": "मधुरॊ ऽमलः कटुस तिक्तः कषायॊ लवणस तथा\nएवं षड विधविस्तारॊ रसॊ वारिमयः समृतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 45, + "text": "शब्दः सपर्शस तथारूपं तरिगुणं जयॊतिर उच्यते\nजयॊतिषश च गुणॊ रूपं रूपं च बहुधा समृतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 46, + "text": "शुक्लं कृष्णं तथा रक्तं नीलं पीतारुणं तथा\nहरस्वं दीर्घं तथा सथूलं चतुरस्राणु वृत्तकम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 47, + "text": "एवं दवादश विस्तारं तेजसॊ रूपम उच्यते\nविज्ञेयं बराह्मणैर नित्यं धर्मज्ञैः सत्यवादिभिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 48, + "text": "शब्दस्पर्शौ च विज्ञेयौ दविगुणॊ वायुर उच्यते\nवायॊश चापि गुणः सपर्शः सपर्शश च बहुधा समृतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 49, + "text": "उष्णः शीतः सुखॊ दुःखः सनिग्धॊ विशद एव च\nकठिनश चिक्कणः शलक्ष्णः पिच्छिलॊ दारुणॊ मृदुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 50, + "text": "एवं दवादश विस्तारॊ वायव्यॊ गुण उच्यते\nविधिवद बरह्मणैः सिद्धैर धर्मज्ञैस तत्त्वदर्शिभिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 51, + "text": "तत्रैकगुणम आकाशं शब्द इत्य एव च समृतः\nतस्य शब्दस्य वक्ष्यामि विस्तरेण बहून गुणान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 52, + "text": "षड्जर्षभौ च गान्धारॊ मध्यमः पञ्चमस तथा\nअतः परं तु विज्ञेयॊ निषादॊ धैवतस तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 53, + "text": "इष्टॊ ऽनिष्टश च शब्दस तु संहतः परविभागवान\nएवं बहुविधॊ जञेयः शब्द आकाशसंभवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 54, + "text": "आकाशम उत्तमं भूतम अहंकारस ततः परम\nअहंकारात परा बुद्धिर बुद्धेर आत्मा ततः परम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 49, + "shloka": 55, + "text": "तस्मात तु परम अव्यक्तम अव्यक्तात पुरुषः परः\nपरावरज्ञॊ भूतानां यं पराप्यानन्त्यम अश्नुते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 1, + "text": "[बर]\nभूतानाम अथ पञ्चानां यथैषाम ईश्वरं मनः\nनियमे च विसर्गे च भूतात्मा मन एव च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 2, + "text": "अधिष्ठाता मनॊ नित्यं भूतानां महतां तथा\nबुद्धिर ऐश्वर्यम आचष्टे कषेत्रज्ञः सर्व उच्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 3, + "text": "इन्द्रियाणि मनॊ युङ्क्ते सदश्वान इव सारथिः\nइन्द्रियाणि मनॊ बुद्धिं कषेत्रज्ञॊ युञ्जते सदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 4, + "text": "महाभूतसमायुक्तं बुद्धिसंयमनं रथम\nतम आरुह्य स भूतात्मा समन्तात परिधावति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 5, + "text": "इन्द्रियग्रामसंयुक्तॊ मनः सारथिर एव च\nबुद्धिसंयमनॊ नित्यं महान बरह्ममयॊ रथ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 6, + "text": "एवं यॊ वेत्ति विद्वान वै सदा बरह्ममयं रथम\nस धीरः सर्वलॊकेषु न मॊहम अधिगच्छति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 7, + "text": "अव्यक्तादि विशेषान्तं तरस सथावरसंकुलम\nचन्द्रसूर्यप्रभालॊकं गरहनक्षत्रमण्डितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 8, + "text": "नदी पर्वत जालैश च सर्वतः परिभूषितम\nविविधाबिःस तथाद्भिश च सततं समलंकृतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 9, + "text": "आजीवः सर्वभूतानां सर्वप्राणभृतां गतिः\nएतद बरह्म वनं नित्यं यस्मिंश चरति कषेत्रवित" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 10, + "text": "लॊके ऽसमिन यानि भूतानि सथावराणि चराणि च\nतान्य एवाग्रे परलीयन्ते पश्चाद भूतकृता गुणाः\nगुणेभ्यः पञ्च भूतानि एष भूतसमुच्छ्रयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 11, + "text": "देवा मनुष्या गन्धर्वाः पिशाचासुरराक्षसाः\nसर्वे सवभावतः सृष्टा न करियाभ्यॊ न कारणात" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 12, + "text": "एते विश्वकृतॊ विप्रा जायन्ते ह पुनः पुनः\nतेभ्यः परसूतास तेष्व एव महाभूतेषु पञ्चसु\nपरलीयन्ते यथाकालम ऊर्मयः सागरे यथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 13, + "text": "विश्वसृग्भ्यस तु भूतेभ्यॊ महाभूतानि गच्छति\nभूतेभ्यश चापि पञ्चभ्यॊ मुक्तॊ गच्छेत परजापतिम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 14, + "text": "परजापतिर इदं सर्वं तपसैवासृजत परभुः\nतथैव वेदान ऋषयस तपसा परतिपेदिरे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 15, + "text": "तपसश चानुपूर्व्येण फलमूलाशिनस तथा\nतरैलॊक्यं तपसा सिद्धाः पश्यन्तीह समाहिताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 16, + "text": "ओषधान्य अगदादीनी नाना विद्याश च सर्वशः\nतपसैव परसिध्यन्ति तपॊ मूलं हि साधनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 17, + "text": "यद दुरापं दुराम्नायं दुराधर्षं दुरन्वयम\nतत सर्वं तपसा साध्यं तपॊ हि दुरतिक्रमम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 18, + "text": "सुरापॊ बरह्महा सतेयी भरूणहा गुरुतल्पगः\nतपसैव सुतप्तेन मुच्यन्ते किल्बिषात ततः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 19, + "text": "मनुष्याः पितरॊ देवाः पशवॊ मृगपक्षिणः\nयानि चान्यानि भूतानि तरसानि सथावराणि च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 20, + "text": "तपः परायणा नित्यं सिध्यन्ते तपसा सदा\nतथैव तपसा देवा महाभागा दिवं गताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 21, + "text": "आशीर युक्तानि कर्माणि कुर्वते ये तव अतन्द्रिताः\nअहंकारसमायुक्तास ते सकाशे परजापतेः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 22, + "text": "धयानयॊगेन शुद्धेन निर्ममा निरहंकृताः\nपराप्नुवन्ति महात्मानॊ महान्तं लॊकम उत्तमम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 23, + "text": "धयानयॊगाद उपागम्य परसन्नमतयः सदा\nसुखॊपचयम अव्यक्तं परविशन्त्य आत्मवत्तया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 24, + "text": "धयानयॊगाद उपागम्य निर्ममा निरहंकृताः\nअव्यक्तं परविशन्तीह महान्तं लॊकम उत्तमम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 25, + "text": "अव्यक्ताद एव संभूतः समयज्ञॊ गतः पुनः\nतमॊ रजॊभ्यां निर्मुक्तः सत्त्वम आस्थाय केवलम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 26, + "text": "विमुक्तः सर्वपापेभ्यः सर्वं तयजति निष्कलः\nकषेत्रज्ञ इति तं विद्याद यस तं वेद स वेदवित" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 27, + "text": "चित्तं चित्ताद उपागम्य मुनिर आसीत संयतः\nयच चित्तस तन मना भूत्वा गुह्यम एतत सनातनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 28, + "text": "अव्यक्तादि विशेषान्तम अविद्या लक्षणं समृतम\nनिबॊधत यथा हीदं गुणैर लक्षणम इत्य उत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 29, + "text": "दव्यक्षरस तु भवेन मृत्युस तर्यक्षरं बरह्म शाश्वतम\nममेति च भवेन मृत्युर न ममेति च शाश्वतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 30, + "text": "कर्म के चित परशंसन्ति मन्दबुद्धितरा नराः\nये तु बुद्धा महात्मानॊ न परशंसन्ति कर्म ते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 31, + "text": "कर्मणा जायते जन्तुर मूर्तिमान षॊडशात्मकः\nपुरुषं सृजते ऽविद्या अग्राह्यम अमृताशिनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 32, + "text": "तस्मात कर्मसु निःस्नेहा ये के चित पारदर्शिनः\nविद्यामयॊ ऽयं पुरुषॊ न तु कर्ममयः समृतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 33, + "text": "अपूर्वम अमृतं नित्यं य एनम अविचारिणम\nय एनं विन्दते ऽऽतमानम अग्राह्यम अमृताशिनम\nअग्राह्यॊ ऽमृतॊ भवति य एभिः कारणैर धरुवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 34, + "text": "अपॊह्य सर्वसंकल्पान संयम्यात्मानम आत्मनि\nस तद बरह्म शुभं वेत्ति यस्माद भूयॊ न विद्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 35, + "text": "परसादेनैव सत्त्वस्य परसादं समवाप्नुयात\nलक्षणं हि परसादस्य यथा सयात सवप्नदर्शनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 36, + "text": "गतिर एषा तु मुक्तानां ये जञानपरिनिष्ठिताः\nपरवृत्तयश च याः सर्वाः पश्यन्ति परणामजाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 37, + "text": "एषा गतिर असक्तानाम एष धर्मः सनातनः\nएषा जञानवतां पराप्तिर एतद वृत्तम अनिन्दितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 38, + "text": "समेन सर्वभूतेषु निःस्पृहेण निराशिषा\nशक्या गतिर इयं गन्तुं सर्वत्र समदर्शिना" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 39, + "text": "एतद वः सर्वम आख्यातं मया विप्रर्षिसत्तमाः\nएवम आचरत कषिप्रं ततः सिद्धिम अवाप्स्यथ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 40, + "text": "[गुरु]\nइत्य उक्तास ते तु मुनयॊ बरह्मणा गुरुणा तथा\nकृतवन्तॊ महात्मानस ततॊ लॊकान अवाप्नुवन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 41, + "text": "तवम अप्य एतन महाभाग यथॊक्तं बरह्मणॊ वचः\nसम्यग आचार शुद्धात्मंस ततः सिद्धिम अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 42, + "text": "[वा]\nइत्य उक्तः स तदा शिष्यॊ गुरुणा धर्मम उत्तमम\nचकार सर्वं कौन्तेय ततॊ मॊक्षम अवाप्तवान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 43, + "text": "कृतकृत्यश च स तदा शिष्यः कुरुकुलॊद्वह\nतत पदं समनुप्राप्तॊ यत्र गत्वा न शॊचति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 44, + "text": "[अर्जुन]\nकॊ नव असौ बराह्मणः कृष्ण कश च शिष्यॊ जनार्दन\nशरॊतव्यं चेन मयैतद वै तत तवम आचक्ष्व मे विभॊ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 45, + "text": "[वा]\nअहं गुरुर महाबाहॊ मनः शिष्यं च विद्धि मे\nतवत परीत्या गुह्यम एतच च कथितं मे धनंजय" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 46, + "text": "मयि चेद अस्ति ते परीतिर नित्यं कुरुकुलॊद्वह\nअध्यात्मम एतच छरुत्वा तवं सम्यग आचर सुव्रत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 47, + "text": "ततस तवं सम्यग आचीर्णे धर्मे ऽसमिन कुरुनन्दन\nसर्वपापविशुद्धात्मा मॊक्षं पराप्स्यसि केवलम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 48, + "text": "पूर्वम अप्य एतद एवॊक्तं युद्धकाल उपस्थिते\nमया तव महाबाहॊ तस्माद अत्र मनः कुरु" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 49, + "text": "मया तु भरतश्रेष्ठ चिरदृष्टः पिता विभॊ\nतम अहं दरष्टुम इच्छामि संमते तव फल्गुन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 50, + "text": "[व]\nइत्य उक्तवचनं कृष्णं परत्युवाच धनंजयः\nगच्छावॊ नगरं कृष्ण गजसाह्वयम अद्य वै" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 50, + "shloka": 51, + "text": "समेत्य तत्र राजानं धर्मात्मानं युधिष्ठिरम\nसमनुज्ञाप्य दुर्धर्षं सवां पुरीं यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततॊ ऽभयचॊदयत कृष्णॊ युज्यताम इति दारुकम\nमुहूर्ताद इव चाचष्ट युक्तम इत्य एव दारुकः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 2, + "text": "तथैव चानुयात्राणि चॊदयाम आस पाण्डवः\nसज्जयध्वं परयास्यामॊ नगरं गजसाह्वयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 3, + "text": "इत्य उक्ताः सैनिकास ते तु सज्जीभूता विशां पते\nआचख्युः सज्जम इत्य एव पार्थायामित तेजसे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 4, + "text": "ततस तौ रथम आस्थाय परयातौ कृष्ण पाण्डवौ\nविकुर्वाणौ कथाश चित्राः परीयमाणौ विशां पते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 5, + "text": "रथस्थं तु महातेजा वासुदेवं धनंजयः\nपुनर एवाब्रवीद वाक्यम इदं भरतसत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 6, + "text": "तवत्प्रसादाज जयः पराप्तॊ राज्ञा वृष्णिकुलॊद्वह\nनिहताः शत्रवश चापि पराप्तं राज्यम अकण्टकम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 7, + "text": "नाथवन्तश च भवता पाण्डवा मधुसूदन\nभवन्तं पलवम आसाद्य तीर्णाः सम कुरु सागरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 8, + "text": "विश्वकर्मन नमस ते ऽसतु विश्वात्मन विश्वसंभव\nयथाहं तवा विजानामि यथा चाहं भवन मनाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 9, + "text": "तवत तेजः संभवॊ नित्यं कुताशॊ मधुसूदन\nरतिः करीडामयी तुभ्यं माया ते रॊदसी विभॊ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 10, + "text": "तवयि सर्वम इदं विश्वं यद इदं सथाणुजङ्गमम\nतवं हि सर्वं विकुरुषे भूतग्रामं सनातनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 11, + "text": "पृथिवीं चान्तरिक्षं च तथा सथावरजङ्गमम\nहसितं ते ऽमला जयॊत्स्ना ऋतवश चेन्द्रियान्वयाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 12, + "text": "पराणॊ वायुः सततगः करॊधॊ मृत्युः सनातनः\nपरसादे चापि पद्मा शरीर नित्यं तवयि महामते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 13, + "text": "रतिस तुष्टिर धृतिः कषान्तिस तवयि चेदं चराचरम\nतवम एवेह युगान्तेषु निधनं परॊच्यसे ऽनघ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 14, + "text": "सुदीर्घेणापि कालेन न ते शक्या गुणा मया\nआत्मा च परमॊ वक्तुं नमस ते नलिनेक्षण" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 15, + "text": "विदितॊ मे ऽसि दुर्धर्ष नारदाद देवलात तथा\nकृष्णद्वैपायनाच चैव तथा कुरुपितामहात" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 16, + "text": "तवयि सर्वं समासक्तं तवम एवैकॊ जनेश्वरः\nयच चानुग्रह संयुक्तम एतद उक्तं तवयानघ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 17, + "text": "एतत सर्वम अहं सम्यग आचरिष्ये जनार्दन\nइदं चाद्भुतम अत्यर्थं कृतम अस्मत्प्रियेप्सया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 18, + "text": "यत पापॊ निहतः संख्ये कौरव्यॊ धृतराष्ट्रजः\nतवया दग्धं हि तत सौन्यं मया विजितम आहवे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 19, + "text": "भवता तत कृतं कर्म येनावाप्तॊ जयॊ मया\nदुर्यॊधनस्य संग्रामे तव बुद्धिपराक्रमैः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 20, + "text": "कर्णस्य च वधॊपायॊ यथावत संप्रदर्शितः\nसैन्धवस्य च पापस्य भूरिश्रवस एव च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 21, + "text": "अहं च परीयमाणेन तवया देवकिनन्दन\nयद उक्तस तत करिष्यामि न हि मे ऽतर विचारणा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 22, + "text": "राजानं च समासाद्य धर्मात्मानं युधिष्ठिरम\nचॊदयिष्यामि धर्मज्ञ गमनार्थं तवानघ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 23, + "text": "रुचितं हि ममैतत ते दवारकागमनं परभॊ\nअचिराच चैव दृष्टा तवं मातुलं मधुसूदन\nबलदेवं च दुर्धर्षं तथान्यान वृष्णिपुंगवान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 24, + "text": "एवं संभाषमाणौ तौ पराप्तौ वारणसाह्वयम\nतथा विविशतुश चॊभौ संप्रहृष्टनराकुलम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 25, + "text": "तौ गत्वा धृतराष्ट्रस्य गृहं शक्र गृहॊपमम\nददृशाते महाराज धृतराष्ट्रं जनेश्वरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 26, + "text": "विदुरं च महाबुद्धिं राजानं च युधिष्ठिरम\nभीमसेनं च दुर्धर्षं माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ\nधृतराष्ट्रम उपासीनं युयुत्सुं चापराजितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 27, + "text": "गान्धारीं च महाप्राज्ञां पृथां कृष्णां च भामिनीम\nसुभद्राद्याश च ताः सर्वा भरतानां सत्रियस तथा\nददृशाते सथिताः सर्वा गान्धारीं परिवार्य वै" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 28, + "text": "ततः समेत्य राजानं धृतराष्ट्रम अरिंदमौ\nनिवेद्य नामधेये सवे तस्य पादाव अगृह्णताम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 29, + "text": "गान्धार्याश च पृथायाश च धर्मराज्ञस तथैव च\nभीमस्य च महात्मानौ तथा पादावगृह्णताम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 30, + "text": "कषत्तारं चापि संपूज्य पृष्ट्वा कुशलम अव्ययम\nतैः सार्धं नृपतिमं वृद्धं ततस तं पर्युपासताम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 31, + "text": "ततॊ निशि महाराज धृतराष्ट्रः कुरूद्वहान\nजनार्दनं च मेधावी वयसर्जयत वै गृहान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 32, + "text": "ते ऽनुज्ञाता नृपतिना ययुः सवं सवं निवेशनम\nधनंजय गृहान एव ययौ कृष्णस तु वीर्यवान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 33, + "text": "तत्रार्चितॊ यथान्यायं सर्वकामैर उपस्थितः\nकृष्णः सुष्वाप मेधावी धनंजय सहायवान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 34, + "text": "परभातायां तु शर्वर्यां कृतपूर्वाह्णिक करियौ\nधर्मराजस्य भवनं जग्मतुः परमार्चितौ\nयत्रास्ते स सहामात्यॊ धर्मराजॊ महामनाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 35, + "text": "ततस तौ तत परविश्याथ ददृशाते महाबलौ\nधर्मराजानम आसीनं देवराजम इवाश्विनौ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 36, + "text": "तौ समासाद्य राजानं वार्ष्णेय कुर पुंगवौ\nनिषीदतुर अनुज्ञातौ परीयमाणेन तेन वै" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 37, + "text": "ततः स राजा मेधावी विविक्षू परेक्ष्य ताव उभौ\nपरॊवाच वदतां शरेष्ठॊ वचनं राजसत्तमः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 38, + "text": "विविक्षू हि युवां मन्ये वीरौ यदुकुरूद्वहौ\nबरूत कर्तास्मि सर्वं वां नचिरान मा विचार्यताम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 39, + "text": "इत्य उक्ते फल्गुनस तत्र धर्मराजानम अब्रवीत\nविनीतवद उपागम्य वाक्यं वाक्यविशारदः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 40, + "text": "अयं चिरॊषितॊ राजन वासुदेवः परतापवान\nभवन्तं समनुज्ञाप्य पितरं दरष्टुम इच्छति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 41, + "text": "स गच्छेद अभ्यनुज्ञातॊ भवता यदि मन्यसे\nआनर्तनगरीं वीरस तदनुज्ञातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 42, + "text": "[य]\nपुण्डरीकाक्ष भद्रं ते गच्छ तवं मधुसूदन\nपुरीं दवारवतीम अद्य दरष्टुं शूर सुतं परभुम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 43, + "text": "रॊचते मे महाबाहॊ गमनं तव केशव\nमातुलश चिरदृष्टॊ मे तवया देवी च देवकी" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 44, + "text": "मातुलं वसुदेवं तवं बलदेवं च माधव\nपूजयेथा महाप्राज्ञ मद्वाक्येन यथार्हतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 45, + "text": "समरेथाश चापि मां नित्यं भीमं च बलिनां वरम\nफल्गुनं नकुलं चैव सहदेवं च माधव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 46, + "text": "आनर्तान अवलॊक्य तवं पितरं च महाभुज\nवृष्णींश च पुनर आगच्छेर हयमेधे ममानघ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 47, + "text": "स गच्छ रत्नान्य आदाय विविधानि वसूनि च\nयच चाप्य अन्यन मनॊज्ञं ते तद अप्य आदत्स्व सात्वत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 48, + "text": "इयं हि वसुधा सर्वा परसादात तव माधव\nअस्मान उपगता वीर निहताश चापि शत्रवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 49, + "text": "एवं बरुवति कौरव्ये धर्मराजे युधिष्ठिरे\nवासुदेवॊ वरः पुंसाम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 50, + "text": "तवैव रत्नानि धनं च केवलं; धरा च कृत्स्ना तु महाभुजाद्य वै\nयद अस्ति चान्यद दरविणं गृहेषु मे; तवम एव तस्येश्वर नित्यम ईश्वरः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 51, + "text": "तथेत्य अथॊक्तः परतिपूजितस तदा; गदाग्रजॊ धर्मसुतेन वीर्यवान\nपितृष्वसाम अभ्यवदद यथाविधि; संपूजितश चाप्य अगमत परदक्षिणम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 52, + "text": "तया स सम्यक परतिनन्दितस तदा; तथैव सर्वैर विदुरादिभिस ततः\nविनिर्ययौ नागपुराद गदाग्रजॊ; रथेन दिव्येन चतुर्युजा हरिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 53, + "text": "रथं सुभद्राम अधिरॊप्य भामिनीं; युधिष्ठिरस्यानुमते जनार्दनः\nपितृष्वसायाश च तथा महाभुजॊ; विनिर्ययौ पौरजनाभिसंवृतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 54, + "text": "तम अन्वगाद वानरवर्य केतनः; स सात्यक्तिर माद्रवतीसुताव अपि\nअगाध बुद्धिर विदुरश च माधवं; सवयं च भीमॊ गजराजविक्रमः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 55, + "text": "निवर्तयित्वा कुरु राष्ट्रवर्धनांस; ततः स सर्वान विदुरं च वीर्यवान\nजनार्दनॊ दारुकम आह स तवरः; परचॊदयाश्वान इति सात्यकिस तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 51, + "shloka": 56, + "text": "ततॊ ययौ शत्रुगणप्रमर्दनः; शिनिप्रवीरानुगतॊ जनार्दनः\nयथा निहत्यारि गणाञ शतक्रतुर; दिवं तथानर्तपुरीं परतापवान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 52, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nतथा परयान्तं वार्ष्णेयं दवारकां भरतर्षभाः\nपरिष्वज्य नयवर्तन्त सानुयात्राः परंतपाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 52, + "shloka": 2, + "text": "पुनः पुनश च वार्ष्णेयं पर्यष्वजत फल्गुनः\nआ चक्षुर्विषयाच चैनं ददर्श च पुनः पुनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 52, + "shloka": 3, + "text": "कृच्छ्रेणैव च तां पार्थॊ गॊविन्दे विनिवेशिताम\nसंजहार तदा दृष्टिं कृष्णश चाप्य अपराजितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 52, + "shloka": 4, + "text": "तस्य परयाणे यान्य आसन निमित्तानि महात्मनः\nबहून्य अद्भुतरूपाणि तानि मे गदतः शृणु" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 52, + "shloka": 5, + "text": "वायुर वेगेन महता रथस्य पुरतॊ ववौ\nकुर्वन निःशर्करं मार्गं विरजस्कम अकण्टकम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 52, + "shloka": 6, + "text": "ववर्ष वासवश चापि तॊयं शुचि सुगन्धि च\nदिव्यानि चैव पुष्पाणि पुरतः शार्ङ्गधन्वनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 52, + "shloka": 7, + "text": "स परयातॊ महाबाहुः समेषु मरु धन्वसु\nददर्शाथ मुनिश्रेष्ठम उत्तङ्कम अमितौजसम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 52, + "shloka": 8, + "text": "स तं संपूज्य तेजस्वी मुनिं पृथुल लॊचनः\nपूजितस तेन च तदा पर्यपृच्छद अनामयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 52, + "shloka": 9, + "text": "स पृष्टः कुशलं तेन संपूज्य मधुसूदनम\nउत्तङ्कॊ बराह्मणश्रेष्ठस ततः पप्रच्छ माधवम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 52, + "shloka": 10, + "text": "कच चिच छौरे तवया गत्वा कुरुपाण्डवसद्म तत\nकृतं सौभ्रात्रम अचलं तन मे वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 52, + "shloka": 11, + "text": "अभिसंधाय तान वीरान उपावृत्तॊ ऽसि केशव\nसंबन्धिनः सुदयितान सततं वृष्णिपुङ्गव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 52, + "shloka": 12, + "text": "कच चित पाण्डुसुताः पञ्च धृतराष्ट्रस्य चात्मजाः\nलॊकेषु विहरिष्यन्ति तवया सह परंतप" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 52, + "shloka": 13, + "text": "सवराष्ट्रेषु च राजानः कच चित पराप्स्यन्ति वै सुखम\nकौरवेषु परशान्तेषु तवया नाथेन माधव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 52, + "shloka": 14, + "text": "या मे संभावना तात तवयि नित्यम अवर्तत\nअपि सा सफला कृष्ण कृता ते भरतान परति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 52, + "shloka": 15, + "text": "[वा]\nकृतॊ यत्नॊ मया बरह्मन सौभ्रात्रे कौरवान परति\nन चाशक्यन्त संधातुं ते ऽधर्मरुचयॊ मया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 52, + "shloka": 16, + "text": "ततस ते निधनं पराप्ताः सर्वे स सुतबान्धवाः\nन दिष्टम अभ्यतिक्रान्तुं शक्यं बुद्ध्या बलेन वा\nमहर्षे विदितं नूनं सर्वम एतत तवानघ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 52, + "shloka": 17, + "text": "ते ऽतयक्रामन मतिं मह्यं भीष्मस्य विदुरस्य च\nततॊ यमक्षयं जग्मुः समासाद्येतरेतरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 52, + "shloka": 18, + "text": "पञ्च वै पाण्डवाः शिष्टा हतमित्रा हतात्मजाः\nधार्तराष्ट्राश च निहताः सर्वे स सुतबान्धवाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 52, + "shloka": 19, + "text": "इत्य उक्तवचने कृष्णे भृशं करॊधसमन्वितः\nउत्तङ्कः परत्युवाचैनं रॊषाद उत्फाल्य लॊचने" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 52, + "shloka": 20, + "text": "यस्माच छक्तेन ते कृष्ण न तराताः कुरुपाण्डवाः\nसंबन्धिनः परियास तस्माच छप्स्ये ऽहं तवाम असंशयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 52, + "shloka": 21, + "text": "न च ते परसभं यस्मात ते निगृह्य निवर्तिताः\nतस्मान मन्युपरीतस तवां शप्स्यामि मधुसूदन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 52, + "shloka": 22, + "text": "तवया हि शक्तेन सता मिथ्याचारेण माधव\nउपचीर्णाः कुरुश्रेष्ठा यस तव एतान समुपेक्षथाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 52, + "shloka": 23, + "text": "[वा]\nशृणु मे विस्तरेणेदं यद वक्ष्ये भृगुनन्दन\nगृहाणानुनयं चापि तपस्वी हय असि भार्गव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 52, + "shloka": 24, + "text": "शरुत्वा तवम एतद अध्यात्मं मुञ्चेथाः शापम अद्य वै\nन च मां तपसाल्पेन शक्तॊ ऽभिभवितुं पुमान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 52, + "shloka": 25, + "text": "न च ते तपसॊ नाशम इच्छामि जपतां वर\nतपस ते सुमहद दीप्तं गुरवश चापि तॊषिताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 52, + "shloka": 26, + "text": "कौमारं वरह्मचर्यं ते जानामि दविजसत्तम\nदुःखार्जितस्य तपसस तस्मान नेच्छामि ते वययम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 53, + "shloka": 1, + "text": "[उ]\nबरूहि केशव तत्त्वेन तवम अध्यात्मम अनिन्दितम\nशरुत्वा शरेयॊ ऽधिधास्यामि शापं वा ते जनार्दन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 53, + "shloka": 2, + "text": "[वा]\nतमॊ रजश च सत्त्वं च विद्धि भावान मदाश्रयान\nतथा रुद्रान वसूंश चापि विद्धि मत परभवान दविज" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 53, + "shloka": 3, + "text": "मयि सर्वाणि भूतानि सर्वभूतेषु चाप्य अहम\nसथित इत्य अभिजानीहि मा ते ऽभूद अत्र संशयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 53, + "shloka": 4, + "text": "तथा दैत्य गणान सर्वान यक्षराक्षस पन्नगान\nगन्धर्वाप्सरसश चैव विद्धि मत परभवान दविज" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 53, + "shloka": 5, + "text": "सद असच चैव यत पराहुर अव्यक्तं वयक्तम एव च\nअक्षरं च कषरं चैव सर्वम एतन मद आत्मकम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 53, + "shloka": 6, + "text": "ये चाश्रमेषु वै धर्माश चतुर्षु विहिता मुने\nदैवानि चैव कर्माणि विद्धि सर्वं मद आत्मकम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 53, + "shloka": 7, + "text": "असच च सद असच चैव यद विश्वं सद असतः परम\nततः परं नास्ति चैव देवदेवात सनातनात" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 53, + "shloka": 8, + "text": "ओंकार पभवान वेदान विद्धि मां तवं भृगूद्वह\nयूपं सॊमं तथैवेह तरिदशाप्यायनं मखे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 53, + "shloka": 9, + "text": "हॊतारम अपि हव्यं च विद्धि मां भृगुनन्दन\nअध्वर्युः कल्पकश चापि हविः परमसंस्कृतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 53, + "shloka": 10, + "text": "उद्गाता चापि मां सतौति गीतघॊषैर महाध्वरे\nपरायश्चित्तेषु मां बरह्मञ शान्ति मङ्गलवाचकाः\nसतुवन्ति विश्वकर्माणं सततं दविजसत्तमाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 53, + "shloka": 11, + "text": "विद्धि मह्यं सुतं धर्मम अग्रजं दविजसत्तम\nमानसं दयितं विप्र सर्वभूतदयात्मकम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 53, + "shloka": 12, + "text": "तत्राहं वर्तमानैश च निवृत्तैर्श चैव मानवैः\nबह्वीः संसरमाणॊ वै यॊनीर हि दविजसत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 53, + "shloka": 13, + "text": "धर्मसंरक्षणार्थाय धर्मसंस्थापनाय च\nतैस तैर वेषैश च रूपैश च तरिषु लॊकेषु भार्गव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 53, + "shloka": 14, + "text": "अहं विष्णुर अहं बरह्मा शक्रॊ ऽथ परभवाप्ययः\nभूतग्रामस्य सर्वस्य सरष्टा संहार एव च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 53, + "shloka": 15, + "text": "अधर्मे वर्तमानानां सर्वेषाम अहम अप्य उत\nधर्मस्य सेतुं बध्नामि चलिते चलिते युगे\nतास ता यॊनीः परविश्याहं परजानां हितकाम्यया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 53, + "shloka": 16, + "text": "यदा तव अहं देव यॊनौ वर्तामि भृगुनन्दन\nतदाहं देववत सर्वम आचरामि न संशयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 53, + "shloka": 17, + "text": "यदा गन्धर्वयॊनौ तु वर्तामि भृगुनन्दन\nतदा गन्धर्ववच चेष्टाः सर्वाश चेष्टामि भार्गव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 53, + "shloka": 18, + "text": "नागयॊनौ यदा चैव तदा वर्तामि नागवत\nयक्षराक्षस यॊनीश च यथावद विचराम्य अहम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 53, + "shloka": 19, + "text": "मानुष्ये वर्तमाने तु कृपणं याचिता मया\nन च ते जातसंमॊहा वचॊ गृह्णन्ति मे हितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 53, + "shloka": 20, + "text": "भयं च महद उद्दिश्य तरासिताः कुरवॊ मया\nकरुद्धेव भूत्वा च पुनर यथावद अनुदर्शिताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 53, + "shloka": 21, + "text": "ते ऽधर्मेणेह संयुक्ताः परीताः कालधर्मणा\nधर्मेण निहता युद्धे गताः सवर्गं न संशयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 53, + "shloka": 22, + "text": "लॊकेषु पाण्डवाश चैव गताः खयातिं दविजॊत्तम\nएतत ते सर्वम आख्यातं यन मां तवं परिपृच्छसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 1, + "text": "[उ]\nअभिजानामि जगतः कर्तारं तवां जनार्दन\nनूनं भवत्प्रसादॊ ऽयम इति मे नास्ति संशयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 2, + "text": "चित्तं च सुप्रसन्नं मे तवद भावगतम अच्युत\nविनिवृत्तश च मे कॊप इति विद्धि परंतप" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 3, + "text": "यदि तव अनुग्रहं कं चित तवत्तॊ ऽरहॊ ऽहं जनार्दन\nदरष्टुम इच्छामि ते रूपम ऐश्वरं तन निदर्शय" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 4, + "text": "[व]\nततः स तस्मै परीतात्मा दर्शयाम आस तद वपुः\nशाश्वतं वैष्णवं धीमान ददृशे यद धनंजयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 5, + "text": "स ददर्श महात्मानं विश्वरूपं महाभुजम\nविस्मयं च ययौ विप्रस तद दृष्ट्वा रूपम ऐश्वरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 6, + "text": "[उ]\nविश्वकर्मन नमस ते ऽसतु यस्य ते रूपम ईदृशम\nपद्भ्यां ते पृथिवी वयाप्ता शिरसा चावृतं नभः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 7, + "text": "दयावापृथिव्यॊर यन मध्यं जठरेण तद आवृतम\nभुजाभ्याम आवृताश चाशास तवम इदं सर्वम अच्युत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 8, + "text": "संहरस्व पुनर देवरूपम अक्षय्यम उत्तमम\nपुनस तवां सवेन रूपेण दरष्टुम इच्छामि शाश्वतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 9, + "text": "[व]\nतम उवाच परसन्नात्मा गॊविन्दॊ जनमेजय\nवरं वृणीष्वेति तदा तम उत्तङ्कॊ ऽबरवीद इदम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 10, + "text": "पर्याप्त एष एवाद्य वरस तवत्तॊ महाद्युते\nयत ते रूपम इदं कृष्ण पश्यामि परभवाप्ययम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 11, + "text": "तम अब्रवीत पुनः कृष्णॊ मा तवम अत्र विचारय\nअवश्यम एतत कर्तव्यम अमॊघं दर्शनं मम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 12, + "text": "[उ]\nअवश्य करणीयं वै यद्य एतन मन्यसे विभॊ\nतॊयम इच्छामि यत्रेष्टं मरुष्व एतद धि दुर्लभम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 13, + "text": "[व]\nततः संहृत्य तत तेजः परॊवाचॊत्तङ्कम ईश्वरः\nएष्टव्ये सति चिन्त्यॊ ऽहम इत्य उक्त्वा दवारकां ययौ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 14, + "text": "ततः कदा चिद भगवान उत्तङ्कस तॊयकाङ्क्षया\nतृषितः परिचक्राम मरौ सस्मार चायुतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ दिग्वाससं धीमान मातङ्गं मलपङ्किनम\nअपश्यत मरौ तस्मिञ शवयूथपरिवारितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 16, + "text": "भीषणं बद्धनिस्त्रिंशं बाणकार्मुकधारिणम\nतस्याधः सरॊतसॊ ऽपश्यद वारि भूरि दविजॊत्तमः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 17, + "text": "समरन्न एव च तं पराह मातङ्गः परहसन्न इव\nएह्य उत्तङ्क परतीच्छस्व मत्तॊ वारि भृगूद्वह\nकृपा हिमे सुमहती तवां दृष्ट्वा तृट समाहतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 18, + "text": "इत्य उक्तस तेन स मुनिस तत तॊयं नाभ्यनन्दत\nचिक्षेप च स तं धीमान वाग्भिर उग्राभिर अच्युतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 19, + "text": "पुनः पुनश च मातङ्गः पिबस्वेति तम अब्रवीत\nन चापिबत स सक्रॊधः कषुभितेनान्तर आत्मना" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 20, + "text": "स तथा निश्चयात तेन परत्याख्यातॊ महात्मना\nशवभिः सह महाराज तत्रैवान्तरधीयत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 21, + "text": "उत्तङ्कस तं तथा दृष्ट्वा ततॊ वरीडित मानसः\nमेने परलब्धम आत्मानं कृष्णेनामित्र घातिना" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 22, + "text": "अथ तेनैव मार्गेण शङ्खचक्रगदाधरः\nआजगाम महाबाहुर उत्तङ्कश चैनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 23, + "text": "न युक्तं तादृशं दातुं तवया पुरुषसत्तम\nसलिलं विप्रमुख्येभ्यॊ मातङ्गस्रॊतसा विभॊ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 24, + "text": "इत्य उक्तवचनं धीमान महाबुद्धिर जनार्दनः\nउत्तङ्कं शलक्ष्णया वाचा सान्त्वयन्न इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 25, + "text": "यादृशेनेह रूपेण यॊग्यं दातुं वृतेन वै\nतादृशं खलु मे दत्तं तवं तु तन नावबुध्यसे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 26, + "text": "मया तवदर्थमुक्तॊ हि वज्रपाणिः पुरंदरः\nउत्तङ्कायामृतं देहि तॊयरूपम इति परभुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 27, + "text": "स माम उवाच देवेन्द्रॊ न मर्त्यॊ ऽमर्त्यतां वरजेत\nअन्यम अस्मै वरं देहीत्य असकृद भृगुनन्दन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 28, + "text": "अमृतं देयम इत्य एव मयॊक्तः स शचीपतिः\nस मां परसाद्य देवेन्द्रः पुनर एवेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 29, + "text": "यदि देयम अवश्यं वै मातङ्गॊ ऽहं महाद्युते\nभूत्वामृतं परदास्यामि भार्गवाय महात्मने" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 30, + "text": "यद्य एवं परतिगृह्णाति भार्गवॊ ऽमृतम अद्य वै\nपरदातुम एष गच्छामि भार्गवायामृतं परभॊ\nपरत्याख्यातस तव अहं तेन न दद्याम इति भार्गव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 31, + "text": "स तथा समयं कृत्वा तेन रूपेण वासवः\nउपस्थितस तवया चापि परत्याख्यातॊ ऽमृतं ददत\nचण्डाल रूपी भवगान सुमहांस ते वयतिक्रमः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 32, + "text": "यत तु शक्यं मया कर्तुं भूय एव तवेप्सितम\nतॊयेप्सां तव दुर्धर्ष करिष्ये सफलाम अहम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 33, + "text": "येष्व अहःसु तव बरह्मन सलिलेच्छा भविष्यति\nतदा मरौ भविष्यन्ति जलपूर्णाः पयॊधराः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 34, + "text": "रसवच च परदास्यन्ति ते तॊयं भृगुनन्दन\nउत्तङ्क मेधा इत्य उक्ताः खयातिं यास्यन्ति चापि ते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 54, + "shloka": 35, + "text": "इत्य उक्तः परीतिमान विप्रः कृष्णेन स बभूव ह\nअद्याप्य उत्तङ्क मेघाश च मरौ वर्षन्ति भारत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nउत्तङ्कः केन तपसा संयुक्तः सुमहातपाः\nयः शापं दातुकामॊ ऽभूद विष्णवे परभविष्णवे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 2, + "text": "[व]\nउत्तङ्कॊ महता युक्तस तपसा जनमेजय\nगुरु भक्तः स तेजस्वी नान्यं कं चिद अपूजयत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 3, + "text": "सर्वेषाम ऋषिपुत्राणाम एष चासीन मनॊरथः\nऔत्तङ्कीं गुरुवृत्तिं वै पराप्नुयाम इति भारत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 4, + "text": "गौतमस्य तु शिष्याणां बहूनां जनमेजय\nउत्तङ्के ऽभयधिका परीतिः सनेहश चैवाभवत तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 5, + "text": "स तस्य दमशौचाभ्यां विक्रान्तेन च कर्मणा\nसम्यक चैवॊपचारेण गौतमः परीतिमान अभूत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 6, + "text": "अथ शिष्यसहस्राणि समनुज्ञाय गौतमः\nउत्तङ्कं परया परीत्या नाभ्यनुज्ञातुम ऐच्छत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 7, + "text": "तं करमेण जरा तात परतिपेदे महामुनिम\nन चान्वबुध्यत तदा स मुनिर गुरुवत्सलः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 8, + "text": "ततः कदा चिद राजेन्द्र काष्ठान्य आनयितुं ययौ\nउत्तङ्कः काष्ठभारं च महान्तं समुपानयत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 9, + "text": "स तु भाराभिभूतात्मा काष्ठभारम अरिंदमम\nनिष्पिपेष कषितौ राजन परिश्रान्तॊ बुभुक्षितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 10, + "text": "तस्य काष्ठे विलग्नाभूज जटा रूप्यसमप्रभा\nततः काष्ठैः सह तदा पपात धरणीतले" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 11, + "text": "ततः स भारनिष्पिष्टः कषुधाविष्टश च भार्गवः\nदृष्ट्वा तां वयसॊ ऽवस्थां रुरॊदार्तस्वरं तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ गुरु सुता तस्य पद्मपत्र निभेक्षणा\nजग्राहाश्रूणि सुश्रॊणी करेण पृथुलॊचना\nपितुर नियॊगाद धर्मज्ञा शिरसावनता तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 13, + "text": "तस्या निपेततुर दग्धौ करौ तैर अश्रुबिन्दुभिः\nन हि तान अश्रुपातान वै शक्ता धारयितुं मही" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 14, + "text": "गौतमस तव अब्रवीद विप्रम उत्तङ्कं परीतमानसः\nकस्मात तात तवाद्येह शॊकॊत्तरम इदं मनः\nस सवैरं बरूहि विप्रर्षे शरॊतुम इच्छामि ते वचः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 15, + "text": "[उ]\nभवद्गतेन मनसा भवत परियचिकीर्षया\nभवद भक्तिगतेनेह भवद भावानुगेन च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 16, + "text": "जरेयं नावबुद्धा मे नाभिज्ञातं सुखं च मे\nशतवर्षॊषितं हि तवं न माम अभ्यनुजानथाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 17, + "text": "भवता हय अभ्यनुज्ञाताः शिष्याः परत्यवरा मया\nउपपन्ना दविजश्रेष्ठ शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 18, + "text": "[ग]\nतवत परीतियुक्तेन मया गुरुशुश्रूषया तव\nवयतिक्रामन महान कालॊ नावबुद्धॊ दविजर्षभ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 19, + "text": "किं तव अद्य यदि ते शरद्धा गमनं परति भार्गव\nअनुज्ञां गृह्य मत्तस तवं गृहान गच्छस्व माचिरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 20, + "text": "[उ]\nगुर्वर्थं किं परयच्छामि बरूहि तवं दविजसत्तम\nतम उपाकृत्य गच्छेयम अनुज्ञातस तवया विभॊ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 21, + "text": "[ग]\nदक्षिणा परितॊषॊ वै गुरूणां सद्भिर उच्यते\nतव हय आचरतॊ बरह्मंस तुष्टॊ ऽहं वै न संशयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 22, + "text": "इत्थं च परितुष्टं मां विजानीहि भृगूद्वह\nयुवा षॊडशवर्षॊ हि यद अद्य भविता भवान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 23, + "text": "ददामि पत्नीं कन्यां च सवां ते दुहितरं दविज\nएताम ऋते हि नान्या वै तवत तेजॊ ऽरहति सेवितुम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 24, + "text": "ततस तां परतिजग्राह युवा भूत्वा यशस्विनीम\nगुरुणा चाभ्यनुज्ञातॊ गुरु पत्नीम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 25, + "text": "किं भवत्यै परयच्छामि गुर्वर्थं विनियुङ्क्ष्व माम\nपरियं हि तव काङ्क्षामि पराणैर अपि धनैर अपि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 26, + "text": "यद दुर्लभं हि लॊके ऽसमिन रत्नम अत्यद्भुतं भवेत\nतद आनयेयं तपसा न हि मे ऽतरास्ति संशयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 27, + "text": "[अ]\nपरितुष्टास्मि ते पुत्र नित्यं भगवता सह\nपर्याप्तये तद भद्रं ते गच्छ तात यथेच्छकम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 28, + "text": "[व]\nउत्तङ्कस तु महाराज पुनर एवाब्रवीद वचः\nआज्ञापयस्व मां मातः कर्तव्यं हि परियं तव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 29, + "text": "[अ]\nसौदास पत्न्या विदिते दिव्ये वै मणिकुण्डले\nते समानय भद्रं ते गुर्वर्थः सुकृतॊ भवेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 30, + "text": "स तथेति परतिश्रुत्य जगाम जनमेजय\nगुरु पत्नी परियार्थं वै ते समानयितुं तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 31, + "text": "स जगाम ततः शीघ्रम उत्तङ्कॊ बराह्मणर्षभः\nसौदासं पुरुषादं वै भिक्षितुं मणिकुण्डले" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 32, + "text": "गौतमस तव अब्रवीत पत्नीम उत्तङ्कॊ नाद्य दृश्यते\nइति पृष्टा तम आचष्ट कुण्डलार्थं गतं तु वै" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 33, + "text": "ततः परॊवाच पत्नीं स न ते सम्यग इदं कृतम\nशप्तः स पार्थिवॊ नूनं बराह्मणं तं वधिष्यति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 34, + "text": "[अ]\nअजानन्त्या नियुक्तः स भगवन बराह्मणॊ ऽदय मे\nभवत्प्रसादान न भयं किं चित तस्य भविष्यति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 55, + "shloka": 35, + "text": "इत्य उक्तः पराह तां पत्नीम एवम अस्त्व इति गौतमः\nउत्तङ्कॊ ऽपि वने शून्ये राजानं तं ददर्श ह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 56, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nस तं दृष्ट्वा तथा भूतं राजानं घॊरदर्शनम\nदीर्घश्मश्रु धरं नॄणां शॊणितेन समुक्षितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 56, + "shloka": 2, + "text": "चकार न वयथां विप्रॊ राजा तव एनम अथाब्रवीत\nपरत्युत्थाय महातेजा भयकर्ता यमॊपमः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 56, + "shloka": 3, + "text": "दिष्ट्या तवम असि कल्याण षष्ठे काले ममान्तिकम\nभक्षं मृगयमाणस्य संप्राप्तॊ दविजसत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 56, + "shloka": 4, + "text": "[उ]\nराजन गुर्वर्थिनं विद्धि चरन्तं माम इहागतम\nन च गुर्वर्थम उद्युक्तं हिंस्यम आहुर मनीषिणः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 56, + "shloka": 5, + "text": "[र]\nषष्ठे काले ममाहारॊ विहितॊ दविजसत्तम\nन च शक्यः समुत्स्रष्टुं कषुधितेन मयाद्य वै" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 56, + "shloka": 6, + "text": "[उ]\nएवम अस्तु महाराज समयः करियतां तु मे\nगुर्वर्थम अभिनिर्वर्त्य पुनर एष्यामि ते वशम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 56, + "shloka": 7, + "text": "संश्रुतश च मया यॊ ऽरथॊ गुरवे राजसत्तम\nददासि विप्रमुख्येभ्यस तवं हि रत्नानि सर्वशः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 56, + "shloka": 8, + "text": "दाता तवं च नरव्याघ्र पात्रभूतः कषिताव इह\nपात्रं परतिग्रहे चापि विद्धि मां नृपसत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 56, + "shloka": 9, + "text": "उपाकृत्य गुरॊर अर्थं तवद आयत्तम अरिंदम\nसमयेनेह राजेन्द्र पुनर एष्यामि ते वशम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 56, + "shloka": 10, + "text": "सत्यं ते परतिजानामि नात्र मिथ्यास्ति किं चन\nअनृतं नॊक्तपूर्वं मे सवैरेष्व अपि कुतॊ ऽनयथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 56, + "shloka": 11, + "text": "[स]\nयदि मत्तस तवद आयत्तॊ गुर्वर्थः कृत एव सः\nयदि चास्मि परतिग्राह्यः सांप्रतं तद बरवीहि मे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 56, + "shloka": 12, + "text": "[उ]\nपरतिग्राह्यॊ मतॊ मे तवं सदैव पुरुषर्षभ\nसॊ ऽहं तवाम अनुसंप्राप्तॊ भिक्षितुं मणिकुण्डले" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 56, + "shloka": 13, + "text": "[स]\nपत्न्यास ते मम विप्रर्षे रुचिरे मणिकुण्डले\nवरयार्थं तवम अन्यं वै तं ते दास्यमि सुव्रत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 56, + "shloka": 14, + "text": "[उ]\nअलं ते वयपदेशेन परमाणं यदि ते वयम\nपरयच्छ कुण्डले मे तवं सत्यवाग भव पार्थिव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 56, + "shloka": 15, + "text": "[व]\nइत्य उक्तस तव अब्रवीद राजा तम उत्तङ्कं पुनर वचः\nगच्छ मद्वचनाद देवीं बरूहि देहीति सत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 56, + "shloka": 16, + "text": "सैवम उक्ता तवया नूनं मद्वाक्येन शुचिस्मिता\nपरदास्यति दविजश्रेष्ठ कुण्डले ते न संशयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 56, + "shloka": 17, + "text": "[उ]\nकव पत्नी भवतः शक्या मया दरष्टुं नरेश्वर\nसवयं वापि भवान पत्नीं किमर्थं नॊपसर्पति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 56, + "shloka": 18, + "text": "[स]\nदरक्ष्यते तां भवान अद्य कस्मिंश चिद वननिर्झरे\nषष्ठे काले न हि मया सा शक्या दरष्टुम अद्य वै" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 56, + "shloka": 19, + "text": "उत्तङ्कस तु तथॊक्तः स जगाम भरतर्षभ\nमदयन्तीं च दृष्ट्वा सॊ ऽजञापयत सवं परयॊजनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 56, + "shloka": 20, + "text": "सौदास वचनं शरुत्वा ततः सा पृथुलॊचना\nपरत्युवाच महाबुद्धिम उत्तङ्कं जनमेजय" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 56, + "shloka": 21, + "text": "एवम एतन महाब्रह्मन नानृतं वदसे ऽनघ\nअभिज्ञानं तु किं चित तवं समानेतुम इहार्हसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 56, + "shloka": 22, + "text": "इमे हि दिव्ये मणिकुण्डले मे; देवाश च यक्षाश च महॊरगाश च\nतैस तैर उपायैः परिहर्तु कामाश; छिद्रेषु नित्यं परितर्कयन्ति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 56, + "shloka": 23, + "text": "निक्षिप्तम एतद भुवि पन्नगास तु; रत्नं समासाद्य परामृषेयुः\nयक्षास तथॊच्छिष्ट धृतं सुराश च; निद्रावशं तवा परिधर्षयेयुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 56, + "shloka": 24, + "text": "छिद्रेष्व एतेषु हि सदा हय अधृष्येषु दविजर्षभ\nदेवराक्षसनागानाम अप्रमत्तेन धार्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 56, + "shloka": 25, + "text": "सयन्देते हि दिवा रुक्मं रात्रौ च दविजसत्तम\nनक्तं नक्षत्रताराणां परभाम आक्षिप्य वर्तते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 56, + "shloka": 26, + "text": "एते हय आमुच्य भगवन कषुत्पिपासा भयं कुतः\nविषाग्निश्वापदेभ्यश च भयं जातु न विद्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 56, + "shloka": 27, + "text": "हरस्वेन चैते आमुक्ते भवतॊ हरस्वके तदा\nअनुरूपेण चामुक्ते तत परमाणे हि जायतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 56, + "shloka": 28, + "text": "एवंविधे ममैते वै कुण्डले परमार्चिते\nतरिषु लॊकेषु विख्याते तद अभिज्ञानम आनय" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nस मित्रसहम आसाद्य तव अभिज्ञानम अयाचत\nतस्मै ददाव अभिज्ञानं स चेक्ष्वाकुवरस तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 2, + "text": "[स]\nन चैवैषा गतिः कषेम्या न चान्या विद्यते गतिः\nएतन मे मतम आज्ञाय परयच्छ मणिकुण्डले" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 3, + "text": "[व]\nइत्य उक्तस ताम उत्तङ्कस तु भर्तुर वाक्यम अथाब्रवीत\nशरुत्वा च सा ततः परादात तस्मै ते मणिकुण्डले" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 4, + "text": "अवाप्य कुण्डले ते तु राजानं पुनर अब्रवीत\nकिम एतद गुह्य वचनं शरॊतुम इच्छामि पार्थिव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 5, + "text": "[स]\nपरजा निसर्वाद विप्रान वै कषत्रियाः पूजयन्ति ह\nविप्रेभ्यश चापि बहवॊ दॊषाः परादुर्भवन्ति नः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 6, + "text": "सॊ ऽहं दविजेभ्यः परणतॊ विप्राद दॊषम अवाप्तवान\nगतिम अन्यां न पश्यामि मदयन्ती सहायवान\nसवर्गद्वारस्य गमने सथाने चेह दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 7, + "text": "न हि राज्ञा विशेषेण विरुद्धेन दविजातिभिः\nशक्यं नृलॊके संस्थातुं परेत्य वा सुखम एधितुम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 8, + "text": "तद इष्टे ते मयैवैते दत्ते सवे मणिकुण्डले\nयः कृतस ते ऽदय समयः सफलं तं कुरुष्व मे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 9, + "text": "[उ]\nराजंस तथेह कर्तास्मि पुनर एष्यामि ते वशम\nपरश्नं तु कं चित परष्टुं तवां वयवसिष्ये परंतप" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 10, + "text": "[स]\nबरूहि विप्र यथाकामं परतिवक्तास्मि ते वचः\nछेत्तास्मि संशयं ते ऽदय न मे ऽतरास्ति विचारणा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 11, + "text": "[उ]\nपराहुर वाक संगतं मित्रं धर्मनैपुण्य दर्शिनः\nमित्रेषु यश च विषमः सतेन इत्य एव तं विदुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 12, + "text": "स भवान मित्रताम अद्य संप्राप्तॊ मम पार्थिव\nस मे बुद्धिं परयच्छस्व समां बुद्धिमतां वर" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 13, + "text": "अवाप्तार्थॊ ऽहम अद्येह भवांश च पुरुषादकः\nभवत सकाशम आगन्तुं कषमं मम न वेति वा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 14, + "text": "[स]\nकषमं चेद इह वक्तव्यं मया दविज वरॊत्तम\nमत्समीपं दविजश्रेष्ठ नागन्तव्यं कथं चन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 15, + "text": "एवं तव परपश्यामि शरेयॊ भृगुकुलॊद्वह\nआगच्छतॊ हि ते विप्र भवेन मृत्युर असंशयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 16, + "text": "[व]\nइत्य उक्तः स तदा राज्ञा कषमं बुद्धिमता हितम\nसमनुज्ञाप्य राजानम अहल्यां परति जग्मिवान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 17, + "text": "गृहीत्वा कुण्डले दिव्ये गुरु पत्न्याः परियं करः\nजवेन महता परायाद गौतमस्याश्रमं परति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 18, + "text": "यथा तयॊ रक्षणं च मदयन्त्याभिभाषितम\nतथा ते कुण्डले बद्ध्वा तथा कृष्णाजिने ऽनयत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 19, + "text": "स कस्मिंश चित कषुधाविष्टः फलभार समन्वितम\nबिल्वं ददर्श कस्मिंश चिद आरुरॊह कषुधान्वितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 20, + "text": "शाखास्व आसज्य तस्यैव कृष्णाजिनम अरिंदम\nयस्मिंस ते कुण्डले बद्धे तदा दविज वरेण वै" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 21, + "text": "विशीर्णबन्धने तस्मिन गते कृष्णाजिने महीम\nअपश्यद भुजगः कश चित ते तत्र मणिकुण्डले" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 22, + "text": "ऐरावत कुलॊत्पन्नः शीघ्रॊ भूत्वा तदा स वै\nविदश्यास्येन वल्मीकं विवेशाथ सकुण्डले" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 23, + "text": "हरियमाणे तु दृष्ट्वा सकुण्डले भुजगेन ह\nपपात वृक्षात सॊद्वेगॊ दुःखात परमकॊपनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 24, + "text": "स दण्डकाष्ठम आदाय वल्मीकम अखनत तदा\nकरॊधामर्षाभितप्ताङ्गस ततॊ वै दविजपुंगवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 25, + "text": "तस्य वेगम असह्यं तम असहन्ती वसुंधरा\nदण्डकाष्ठाभिनुन्नाङ्गी चचाल भृशम आतुरा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 26, + "text": "ततः खनत एवाथ विप्रर्षेर धरणीतलम\nनागलॊकस्य पन्थानं कर्तुकामस्य निश्चयात" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 27, + "text": "रथेन हरियुक्तेन तं देशम उपजग्मिवान\nवज्रपाणिर महातेजा ददर्श च दविजॊत्तमम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 28, + "text": "स तु तं बराह्मणॊ भूत्वा तस्य दुःखेन दुःखितः\nउत्तङ्कम अब्रवीत तात नैतच छक्यं तवयेति वै" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 29, + "text": "इतॊ हि नागलॊकॊ वै यॊजनानि सहस्रशः\nन दण्डकाष्ठ साध्यं च मन्ये कार्यम इदं तव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 30, + "text": "[उ]\nनागलॊके यदि बरह्मन न शक्ये कुण्डले मया\nपराप्तुं पराणान विमॊक्ष्यामि पश्यतस ते दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 31, + "text": "यदा स नाशकत तस्य निश्चयं कर्तुम अन्यथा\nवज्रपाणिस तदा दण्डं वज्रास्त्रेण युयॊज ह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ वज्रप्रहारैस तैर दार्यमाणा वसुंधरा\nनागलॊकस्य पन्थानम अकरॊज जनमेजय" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 33, + "text": "स तेन मार्गेण तदा नागलॊकं विवेश ह\nददर्श नागलॊकं च यॊजनानि सहस्रशः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 34, + "text": "परकार निचयैर दिव्यैर मणिमुक्ताभ्यलंकृतैः\nउपपन्नं महाभाग शातकुम्भमयैस तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 35, + "text": "वापीः सफटिकसॊपाना नदीश च विमलॊदकाः\nददर्श वृक्षांश च बहून नानाद्विज गणायुतान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 36, + "text": "तस्य लॊकस्य च दवारं ददर्श स भृगूद्वहः\nपञ्चयॊजनविस्तारम आयतं शतयॊजनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 37, + "text": "नागलॊकम उत्तङ्कस तु परेक्ष्य दीनॊ ऽभवत तदा\nनिराशश चाभवत तात कुण्डलाहरणे पुनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 38, + "text": "तत्र परॊवाच तुरगस तं कृष्ण शवेतवालधिः\nताम्रास्य नेतः कौरव्य परज्वलन्न इव तेजसा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 39, + "text": "धमस्व आपानम एतन मे ततस तवं विप्र लल्प्स्यसे\nऐरावत सुतेनेह तवानीते हि कुण्डले" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 40, + "text": "मा जुगुप्सां कृथाः पुत्र तवम अत्रार्थे कथं चन\nतवयैतद धि समाचीर्णं गौतमस्याश्रमे तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 41, + "text": "[उ]\nकथं भवन्तं जानीयाम उपाध्यायाश्रमं परति\nयन मया चीर्ण पूर्वं च शरॊतुम इच्छामि तद धयहम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 42, + "text": "[अष्व]\nगुरॊर गुरुं मां जानीहि जवलितं जातवेदसम\nतवया हय अहं सदा वत्स गुरॊर अर्थे ऽभिपूजितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 43, + "text": "सततं पूजितॊ विप्र शुचिना भृगुनन्दन\nतस्माच छरेयॊ विधास्यामि तवैवं कुरु माचिरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 44, + "text": "इत्य उक्तः स तथाकार्षीद उत्तङ्कश चित्रभानुना\nघृतार्चिः परीतिमांश चापि परजज्वाल दिधक्षया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 45, + "text": "ततॊ ऽसय रॊमकूपेभ्यॊ धमायमानस्य भारत\nघनः परादुरभूद धूमॊ नागलॊकभयावहः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 46, + "text": "तेन धूमेन सहसा वर्धमानेन भारत\nनागलॊके महाराज न परज्ञायत किं चन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 47, + "text": "हाहाकृतम अभूत सर्वम ऐरावत निवेशनम\nवासुकिप्रमुखानां च नागानां जनमेजय" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 48, + "text": "न परकाशन्त वेश्मानि धूमरुद्धानि भारत\nनीहारसंवृतानीव वनानि गिरयस तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 49, + "text": "ते धूमरक्तनयना वह्नि तेजॊ ऽभितापिताः\nआजग्मुर निश्चयं जञातुं भार्गवस्याति तेजसः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 50, + "text": "शरुत्वा च निश्चयं तस्य महर्षेस तिग्मतेजसः\nसंभ्रान्तमनसः सर्वे पूजां चक्रुर यथाविधि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 51, + "text": "सर्वे पराञ्जलयॊ नागा वृद्धबाल पुरॊगमाः\nशिरॊभिः परणिपत्यॊचुः परसीद भगवन्न इति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 52, + "text": "परसाद्य बराह्मणं ते तु पाद्यम अर्घ्यं निवेद्य च\nपरायच्छन कुण्डले दिव्ये पन्नगाः परमार्चिते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 53, + "text": "ततः संपूजितॊ नागैस तत्रॊत्तङ्कः परतापवान\nअग्निं परदक्षिणं कृत्वा जगाम गुरुसद्म तत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 54, + "text": "स गत्वा तवरितॊ राजन गौतमस्य निवेशनम\nपरायच्छत कुण्डले दिव्ये गुरु पत्न्यै तदानघ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 55, + "text": "एवं महात्मना तेन तरीँल लॊकाञ जनमेजय\nपरिक्रम्याहृते दिव्ये ततस ते मणिकुण्डले" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 57, + "shloka": 56, + "text": "एवं परभावः स मुनिर उत्तङ्कॊ भरतर्षभ\nपरेण तपसा युक्तॊ यन मां तवं परिपृच्छसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 58, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nउत्तङ्काय वरं दत्त्वा गॊविन्दॊ दविजसत्तम\nअत ऊर्ध्वं महाबाहुः किं चकार महायशाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 58, + "shloka": 2, + "text": "[व]\nदत्त्वा वरम उत्तङ्काय परायात सात्यकिना सह\nदवारकाम एव गॊविन्दः शीघ्रवेगैर महाहयैः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 58, + "shloka": 3, + "text": "सरांसि च नदीश चैव वनानि विविधानि च\nअतिक्रम्य ससादाथ रम्यां दवारवतीं पुरीम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 58, + "shloka": 4, + "text": "वर्तमाने महाराज महे रैवतकस्य च\nउपायात पुण्डरीकाक्षॊ युयुधानानुगस तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 58, + "shloka": 5, + "text": "अलंकृतस तु स गिरिर नानारूपविचित्रितैः\nबभौ रुक्ममयैः काशैः सर्वतः पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 58, + "shloka": 6, + "text": "काञ्चनस्रग्भिर अग्र्याभिः सुमनॊभिस तथैव च\nवासॊ भिश च महाशैलः कल्पवृक्षैश च सर्वशः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 58, + "shloka": 7, + "text": "दीपवृक्षैश च सौवर्णैर अभीक्ष्णम उपशॊभितः\nगुहा निर्ज्झर देशेषु दिवा भूतॊ बभूव ह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 58, + "shloka": 8, + "text": "पताकाभिर विचित्राभिः स घण्टाभिः समन्ततः\nपुम्भिः सत्रीभिश च संघुष्टः परगीत इव चाभवत\nअतीव परेक्षणीयॊ ऽभून मेरुर मुनिगणैर इव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 58, + "shloka": 9, + "text": "मत्तानां हृष्टरूपाणां सत्रीणां पुंसां च भारत\nगायतां पर्वतेन्द्रस्य दिवस्पृग इव निस्वनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 58, + "shloka": 10, + "text": "परमत्तमत्तसंमत्त कष्वेडितॊत्कृष्ट संकुला\nतथा किल किला शब्दैर भूर अभूत सुमनॊहरा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 58, + "shloka": 11, + "text": "विपणापणवान रम्यॊ भक्ष्यभॊज्य विहारवान\nवस्त्रमाल्यॊत्कर युतॊ वीणा वेणुमृदङ्गवान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 58, + "shloka": 12, + "text": "सुरामैरेय मिश्रेण भक्ष्यभॊज्येन चैव ह\nदीनान्ध कृपणादिभ्यॊ दीयमानेन चानिशम\nबभौ परमकल्याणॊ महस तस्य महागिरेः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 58, + "shloka": 13, + "text": "पुण्यावसथवान वीर पुण्यकृद्भिर निषेवितः\nविहारॊ वृष्णिवीराणां महे रैवतकस्य ह\nस नगॊ वेश्म संकीर्णॊ देवलॊक इवाबभौ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 58, + "shloka": 14, + "text": "तदा च कृष्ण सांनिध्यम आसाद्य भरतर्षभ\nशक्र सद्म परतीकाशॊ बभूव स हि शैलराट" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 58, + "shloka": 15, + "text": "ततः संपूज्यमानः स विवेश भवनं शुभम\nगॊविन्दः सात्यकिश चैव जगाम भवनं सवकम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 58, + "shloka": 16, + "text": "विवेश च स हृष्टात्मा चिरकालप्रवासकः\nकृत्वा न सुकरं कर्म दानवेष्व इव वासवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 58, + "shloka": 17, + "text": "उपयातं तु वार्ष्णेयं भॊजवृष्ण्यन्धकास तदा\nअभ्यगच्छन महात्मानं देवा इव शतक्रतुम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 58, + "shloka": 18, + "text": "स तान अभ्यर्च्य मेधावी पृष्ट्वा च कुशलं तदा\nअभ्यवादयत परीतः पितरं मातरं तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 58, + "shloka": 19, + "text": "ताभ्यां च संपरिष्वक्तः सान्त्वितश च महाभुजः\nउपॊपविष्टस तैः सर्वैर वृष्णिभिः परिवारितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 58, + "shloka": 20, + "text": "स विश्रान्तॊ महातेजाः कृतपादावसेचनः\nकथयाम आस तं कृष्णः पृष्टः पित्रा महाहवम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 1, + "text": "[वा]\nशरुतवान अस्मि वार्ष्णेय संग्रामं परमाद्भुतम\nनराणां वदतां पुत्र कथॊद्घातेषु नित्यशः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 2, + "text": "तवं तु परत्यक्षदर्शी च कार्यज्ञश च महाभुज\nतस्मात परब्रूहि संग्रामं याथातथ्येन मे ऽनघ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 3, + "text": "यथा तद अभवद युद्धं पाण्डवानां महात्मनाम\nभीष्म कर्ण कृप दरॊण शल्यादिभिर अनुत्तमम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 4, + "text": "अन्येषां कषत्रियाणां च कृतास्त्राणाम अनेकशः\nनानावेषाकृतिमतां नानादेशनिवासिनाम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 5, + "text": "इत्य उक्तः पुण्डरीकाक्षः पित्रा मातुस तदन्तिके\nशशंस कुरुवीराणां संग्रामे निधनं यथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 6, + "text": "[वा]\nअत्यद्भुतानि कर्माणि कषत्रियाणां महात्मनाम\nबहुलत्वान न संख्यातुं शक्यान्य अब्द शतैर अपि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 7, + "text": "पराधान्यतस तु गदतः समासेनैव मे शृणु\nकर्माणि पृथिवीशानां यथावद अमर दयुते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 8, + "text": "भीष्मः सेनापतिर अभूद एकादश चमूपतिः\nकौरव्यः कौरवेयाणां देवानाम इव वासवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 9, + "text": "शिखण्डी पाण्डुपुत्राणां नेता सप्त चमूपतिः\nबभूव रक्षितॊ धीमान धीमता सव्यसाचिना" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 10, + "text": "तेषां तद अभवद युद्धं दशाहानि महात्मनाम\nकुरूणां पाण्डवानां च सुमहद रॊमहर्षणम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 11, + "text": "ततः शिखण्डी गाङ्गेयम अयुध्यन्तं महाहवे\nजघान बभुभिर बाणैः सह गाण्डीवधन्वना" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 12, + "text": "अकरॊत स ततः कालं शरतल्पगतॊ मुनिः\nअयनं दक्षिणं हित्वा संप्राप्ते चॊत्तरायणे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 13, + "text": "ततः सेनापतिर अभूद दरॊणॊ ऽसत्रविदुषां वरः\nपरवीरः कौरवेन्द्रस्य काव्यॊ दैत्य पतेर इव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 14, + "text": "अक्षौहिणीभिः शिष्टाभिर नवभिर दविजसत्तमः\nसंवृतः समरश्लाघी गुप्तः कृप वृषादिभिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 15, + "text": "धृष्टद्युम्नस तव अभून नेता पाण्डवानां महास्त्र वित\nगुप्तॊ भीमेन तेजस्वी मित्रेण वरुणॊ यथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 16, + "text": "पञ्च सेना परिवृतॊ दरॊण परेप्सुर महामनाः\nपितुर निकारान संस्मृत्य रणे कर्माकरॊन महत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 17, + "text": "तस्मिंस ते पृथिवीपाला दरॊण पार्षत संगरे\nनाना दिग आगता वीराः परायशॊ निधनं गताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 18, + "text": "दिनानि पञ्च तद युद्धम अभूत परमदारुणम\nततॊ दरॊणः परिश्रान्तॊ धृष्टद्युम्न वशंगतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 19, + "text": "ततः सेनापतिर अभूत कर्णॊ दौर्यॊधने बले\nअक्षौहिणीभिः शिष्टाभिर वृतः पञ्चभिर आहवे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 20, + "text": "तिस्रस तु पाण्डुपुत्राणां चम्वॊ बीभत्सु पालिताः\nहतप्रवीर भूयिष्ठा बभूवुः समवस्थिताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 21, + "text": "ततः पार्थं समासाद्य पतंग इव पावकम\nपञ्चत्वम अगमत सौतिर दवितीये ऽहनि दारुणे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 22, + "text": "हते कर्णे तु कौरव्या निरुत्साहा हतौजसः\nअक्षौहिणीभिस तिसृभिर मद्रेशं पर्यवारयन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 23, + "text": "हतवाहन भूयिष्ठाः पाण्डवास तु युधिष्ठिरम\nअक्षौहिण्या निरुत्साहाः शिष्टया पर्यवारयन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 24, + "text": "अवधीन मद्रराजानं कुरुराजॊ युधिष्ठिरः\nतस्मिंस तथार्ध दिवसे कर्मकृत्वा सुदुष्करम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 25, + "text": "हते शल्ये तु शकुनिं सहदेवॊ महामनाः\nआहर्तारं कलेस तस्य जघानामित विक्रमः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 26, + "text": "निहते शकुनौ राजा धार्तराष्ट्रः सुदुर्मनाः\nअपाक्रामद गदापाणिर हतभूयिष्ठ सैनिकः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 27, + "text": "तम अन्वधावत संक्रुद्धॊ भीमसेनः परतापवान\nहरदे दवैपायने चापि सलिलस्थं ददर्श तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 28, + "text": "ततः शिष्टेन सैन्येन समन्तात परिवार्य तम\nउपॊपविविशुर हृष्टा हरदस्थं पञ्च पाण्डवाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 29, + "text": "विगाह्य सलिलं तव आशु वाग बाणैर भृशविक्षतः\nउत्थाय सगदापाणिर युद्धाय समुपस्थितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 30, + "text": "ततः स निहतॊ राजा धार्तराष्ट्रॊ महामृधे\nभीमसेनेन विक्रम्य पश्यतां पृथिवीक्षिताम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 31, + "text": "ततस तत पाण्डवं सैन्यं संसुप्तं शिबिरे निशि\nनिहतं दरॊणपुत्रेण पितुर वधम अमृष्यता" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 32, + "text": "हतपुत्रा हतबला हतमित्रा मया सह\nयुयुधान दवितीयेन पञ्च शिष्टाः सम पाण्डवाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 33, + "text": "सहैव कृप भॊजाभ्यां दरौणिर युद्धाद अमुच्यत\nयुयुत्सुश चापि कौरव्यॊ मुक्तः पाण्डव संश्रयात" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 34, + "text": "निहते कौरवेन्द्रे च सानुबन्धे सुयॊधने\nविदुरः संजयश चैव धर्मराजम उपस्थितौ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 35, + "text": "एवं तद अभवद युद्धम अहान्य अष्टादश परभॊ\nयत्र ते पृथिवीपाला निहताः सवर्गम आवसन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 59, + "shloka": 36, + "text": "[व]\nशृण्वतां तु महाराज कथां तां रॊमहर्षणीम\nदुःखहर्षपरिक्लेशा वृष्णीनाम अभवंस तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nकथयन्न एव तु तदा वासुदेवः परतापवान\nमहाभारत युद्धं तत कथान्ते पितुर अग्रतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 2, + "text": "अभिमन्यॊर वधं वीरः सॊ ऽतयक्रामत भारत\nअप्रियं वसुदेवस्य मा भूद इति महामनाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 3, + "text": "मा दौहित्र वधं शरुत्वा वसुदेवॊ महात्ययम\nदुःखशॊकाभिसंतप्तॊ भवेद इति महामतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 4, + "text": "सुभद्रा तु तम उत्क्रान्तम आत्मजस्य वधं रणे\nआचक्ष्व कृष्ण सौभद्रवधम इत्य अपतद भुवि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 5, + "text": "ताम अपश्यन निपतितां वसुदेवः कषितौ तदा\nदृष्ट्वैव च पपातॊर्व्यां सॊ ऽपि दुःखेन मूर्छितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 6, + "text": "ततः स दौहित्र वधाद दुःखशॊकसमन्वितः\nवसुदेवॊ महाराज कृष्णं वाक्यम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 7, + "text": "ननु तवं पुण्डरीकाक्ष सत्यवाग भुवि विश्रुतः\nयद दौहित्र वधं मे ऽदय न खयापयसि शत्रुहन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 8, + "text": "तद भागिनेय निधनं तत्त्वेनाचक्ष्व मे विभॊ\nसदृशाक्षस तव कथं शत्रुभिर निहतॊ रणे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 9, + "text": "दुर्मरं बत वार्ष्णेय काले ऽपराप्ते नृभिः सदा\nयत्र मे दृदयं दुःखाच छतधा न विदीर्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 10, + "text": "किम अब्रवीत तवा संग्रामे सुभद्रां मातरं परति\nमां चापि पुण्डरीकाक्ष चपलाक्षः परियॊ मम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 11, + "text": "आहवं पृष्ठतः कृत्वा कच चिन न निहतः परैः\nकच चिन मुखं न गॊविन्द तेनाजौ विकृतं कृतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 12, + "text": "स हि कृष्ण महातेजाः शलाघन्न इव ममाग्रतः\nबालभावेन विजयम आत्मनॊ ऽकथयत परभुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 13, + "text": "कच चिन न विकृतॊ बालॊ दरॊणकर्णकृपादिभिः\nधरण्यां निहतः शेते तन ममाचक्ष्व केशव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 14, + "text": "स हि दरॊणं च भीष्मं च कर्णं च रथिनां वरम\nसपर्धते सम रणे नित्यं दुहितुः पुत्रकॊ मम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 15, + "text": "एवंविधं बहु तदा विलपन्तं सुदुःखितम\nपितरं दुःखिततरॊ गॊविन्दॊ वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 16, + "text": "न तेन विकृतं वक्त्रं कृतं संग्राममूर्धनि\nन पृष्ठतः कृतश चापि संग्रामस तेन दुस्तरः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 17, + "text": "निहत्य पृथिवीपालान सहस्रशतसंघशः\nखेदितॊ दरॊणकर्णाभ्यां दौःशासनि वशंगतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 18, + "text": "एकॊ हय एकेन सततं युध्यमानॊ यदि परभॊ\nन स शक्येत संग्रामे निहन्तुम अपि वज्रिणा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 19, + "text": "समाहूते तु संग्रामे पार्थे संशप्तकैस तदा\nपर्यवार्यत संक्रुद्धैः स दरॊणादिभिर आहवे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 20, + "text": "ततः शत्रुक्षयं कृत्वा सुमहान्तं रणे पितुः\nदौहित्रस तव वार्ष्णेय दौः शासनि वशंगतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 21, + "text": "नूनं च स गतः सवर्गं जहि शॊकं महामते\nन हि वयसनम आसाद्य सीदन्ते सन नराः कव चित" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 22, + "text": "दरॊणकर्णप्रभृतयॊ येन परतिसमासिताः\nरणे महेन्द्रप्रतिमाः स कथं नाप्नुयाद दिवम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 23, + "text": "स शॊकं जहि दुर्धर्षं मा च मन्युवशं गमः\nशस्त्रपूतां हि स गतिं गतः परपुरंजयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 24, + "text": "तस्मिंस तु निहते वीरे सुभद्रेयं सवसा मम\nदुःखार्तार्थॊ पृथां पराप्य कुररीव ननाद ह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 25, + "text": "दरौपदीं च समासाद्य पर्यपृच्छत दुःखिता\nआर्ये कव दारकाः सर्वे दरष्टुम इच्छामि तान अहम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 26, + "text": "अस्यास तु वचनं शरुत्वा सर्वास ताः कुरु यॊषितः\nभुजाभ्यां परिगृह्यैनां चुक्रुशुः परमार्तवत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 27, + "text": "उत्तरां चाब्रवीद भद्रा भद्रे भर्ता कव ते गतः\nकषिप्रम आगमनं मह्यं तस्मै तवं वेदयस्व ह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 28, + "text": "ननु नाम स वैराटि शरुत्वा मम गिरं पुरा\nभवनान निष्पतत्य आशु कस्मान नाभ्येति ते पतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 29, + "text": "अभिमन्यॊ कुशलिनॊ मातुलास ते महारथाः\nकुशलं चाब्रुवन सर्वे तवां युयुत्सुम इहागतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 30, + "text": "आचक्ष्व मे ऽदय संग्रामं यथापूर्वम अरिंदम\nकस्माद एव विपलतीं नाद्येह परतिभाषसे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 31, + "text": "एवमादि तु वार्ष्णेय्यास तद अस्याः परिदेवितम\nशरुत्वा पृथा सुदुःखार्ता शनैर वाक्यम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 32, + "text": "सुभद्रे वासुदेवेन तथा सात्यकिना रणे\nपित्रा च पालितॊ बालः स हतः कालधर्मणा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 33, + "text": "ईदृशॊ मर्त्यधर्मॊ ऽयं मा शुचॊ यदुनन्दिनि\nपुत्रॊ हि तव दुर्धर्षः संप्राप्तः परमां गतिम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 34, + "text": "कुले महति जातासि कषत्रियाणां महात्मनाम\nमा शुचश चपलाक्षं तवं पुण्डरीकनिभेक्षणे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 35, + "text": "उत्तरां तवम अवेक्षस्व गर्भिणीं मा शुचः शुभे\nपुत्रम एषा हि तस्याशु जनयिष्यति भामिनी" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 36, + "text": "एवम आश्वासयित्वैनां कुन्ती यदुकुलॊद्वह\nविहाय शॊकं दुर्धर्षं शराद्धम अस्य हय अकल्पयत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 37, + "text": "समनुज्ञाप्य धर्मज्ञा राजानं भीमम एव च\nयमौ यमॊपमौ चैव ददौ दानान्य अनेकशः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 38, + "text": "ततः परदाय बह्वीर गा बराह्मणेभ्यॊ यदूद्वह\nसमहृष्यत वार्ष्णेयी वैराटीं चाब्रवीद इदम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 39, + "text": "वैराटि नेह संतापस तवया कार्यॊ यशस्विनि\nभर्तारं परति सुश्रॊणिगर्भस्थं रक्ष मे शिशुम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 40, + "text": "एवम उक्त्वा ततः कुन्ती विरराम महाद्युते\nताम अनुज्ञाप्य चैवेमां सुभद्रां समुपानयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 60, + "shloka": 41, + "text": "एवं स निधनं पराप्तॊ दौहित्रस तव माधव\nसंतापं जहि दुर्धर्ष मा च शॊके मनः कृथाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 61, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nएतच छरुत्वा तु पुत्रस्य वचः शूरात्मजस तदा\nविहाय शॊकं धर्मात्मा ददौ शराद्धम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 61, + "shloka": 2, + "text": "तथैव वासुदेवॊ ऽपि सवस्रीयस्य महात्मनः\nदयितस्य पितुर नित्यम अकरॊद और्ध्व देहिकम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 61, + "shloka": 3, + "text": "षष्टिं शतसहस्राणि बराह्मणानां महाभुजः\nविधिवद भॊजयाम आस भॊज्यं सर्वगुणान्वितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 61, + "shloka": 4, + "text": "आच्छाद्य च महाबाहुर धनतृष्ण्डाम अपानुदत\nबराह्मणानां तदा कृष्णस तद अभूद रॊमहर्षणम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 61, + "shloka": 5, + "text": "सुवर्णं चैव गाश चैव शयनाच्छादनं तथा\nदीयमानं तदा विप्राः परभूतम इति चाब्रुवन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 61, + "shloka": 6, + "text": "वासुदेवॊ ऽथ दाशार्हॊ बलदेवः स सात्यकिः\nअभिमन्यॊस तदा शराद्धम अकुर्वन सत्यकस तदा\nअतीव दुःखसंतप्ता न शमं चॊपलेभिरे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 61, + "shloka": 7, + "text": "तथैव पाण्डवा वीरा नगरे नागसाह्वये\nनॊपगच्छन्ति वै शान्तिम अभिमन्युविनाकृताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 61, + "shloka": 8, + "text": "सुबहूनि च राजेन्द्र दिवसानि विराटजा\nनाभुङ्क्त पतिशॊकार्ता तद अभूत करुणं महत\nकुक्षिस्थ एव तस्यास्तु स गर्भः संप्रलीयत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 61, + "shloka": 9, + "text": "आजगाम ततॊ वयासॊ जञात्वा दिव्येन चक्षुषा\nआगम्य चाब्रवीद धीमान पृथां पृथुल लॊचनाम\nउत्तरां चमहा तेजाः शॊकः संत्यज्यताम अयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 61, + "shloka": 10, + "text": "जनिष्यति महातेजाः पुत्रस तव यशस्विनि\nपरभावाद वासुदेवस्य मम वयाहरणाद अपि\nपाण्डवानाम अयं चान्ते पालयिष्यति मेदिनीम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 61, + "shloka": 11, + "text": "धनंजयं च संप्रेक्ष्य धर्मराजस्य पश्यतः\nवयासॊ वाक्यम उवाचेदं हर्षयन्न इव भारत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 61, + "shloka": 12, + "text": "पौत्रस तव महाबाहॊ जनिष्यति महामनाः\nपृथ्वीं सागरपर्यन्तां पालयिष्यति चैव ह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 61, + "shloka": 13, + "text": "तस्माच छॊकं कुरुश्रेष्ठ जहि तवम अरिकर्शन\nविचार्यम अत्र न हि ते सत्यम एतद भविष्यति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 61, + "shloka": 14, + "text": "यच चापि वृष्णिवीरेण कृष्णेन कुरुनन्दन\nपुरॊक्तं तत तथा भावि मा ते ऽतरास्तु विचारणा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 61, + "shloka": 15, + "text": "विबुधानां गतॊ लॊकान अक्षयान आत्मनिर्जितान\nन स शॊच्यस तवया तात न चान्यैः कुरुभिस तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 61, + "shloka": 16, + "text": "एवं पितामहेनॊक्तॊ धर्मात्मा सधनंजयः\nतयक्त्वा शॊकं महाराज हृष्टरूपॊ ऽभवत तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 61, + "shloka": 17, + "text": "पितापि तव धर्मज्ञ गर्भे तस्मिन महामते\nअवर्धत यथाकालं शुक्लपक्षे यथा शशी" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 61, + "shloka": 18, + "text": "ततः संचॊदयाम आस वयासॊ धर्मात्मजं नृपम\nअश्वमेधं परति तदा ततः सॊ ऽनतर्हितॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 61, + "shloka": 19, + "text": "धर्मराजॊ ऽपि मेधावी शरुत्वा वयासस्य तद वचः\nवित्तॊपनयने तात चकार गमने मतिम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 62, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nशरुत्वैतद वचनं बरह्मन वयासेनॊक्तं महात्मना\nअश्वमेधं परति तदा किं नृपः परचकार ह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 62, + "shloka": 2, + "text": "रत्नं च यन मरुत्तेन निहितं पृथिवीतले\nतद अवाप कथं चेति तन मे बरूहि दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 62, + "shloka": 3, + "text": "[व]\nशरुत्वा दवैपायन वचॊ धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nभरातॄन सर्वान समानाय्य काले वचनम अब्रवीत\nअर्जुनं भीमसेनं च माद्रीपुत्रौ यमाव अपि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 62, + "shloka": 4, + "text": "शरुतं वॊ वचनं वीराः सौहृदाद यन महात्मना\nकुरूणां हितकामेन परॊक्तं कृष्णेन धीमता" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 62, + "shloka": 5, + "text": "तपॊवृद्धेन महता सुहृदां भूतिम इच्छता\nगुरुणा धर्मशीलेन वयासेनाद्भुत कर्मणा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 62, + "shloka": 6, + "text": "भीष्मेण च महाप्राज्ञ गॊविन्देन च धीमता\nसंस्मृत्य तद अहं सम्यक कर्तुम इच्छामि पाण्डवाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 62, + "shloka": 7, + "text": "आयत्यां च तदात्वे च सर्वेषां तद धि नॊ हितम\nअनुबन्धे च कल्याणं यद वचॊ बरह्मवादिनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 62, + "shloka": 8, + "text": "इयं हि वसुधा सर्वा कषीणरत्ना कुरूद्वहाः\nतच चाचष्ट बहु वयासॊ मरुत्तस्य धनं नृपाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 62, + "shloka": 9, + "text": "यद्य एतद वॊ बहुमतं मन्यध्वं वा कषमं यदि\nतद आनयामहे सर्वे कथं वा भीम मन्यसे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 62, + "shloka": 10, + "text": "इत्य उक्तवाक्ये नृपतौ तदा कुरुकुलॊद्वह\nभीमसेनॊ नृपश्रेष्ठं पराञ्जलिर वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 62, + "shloka": 11, + "text": "रॊचते मे महाबाहॊ यद इदं भाषितं तवया\nवयासाख्यातस्य वित्तस्य समुपानयनं परति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 62, + "shloka": 12, + "text": "यदि तत पराप्नुयामेह धनम आविक्षितं परभॊ\nकृतम एव महाराज भवेद इति मतिर मम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 62, + "shloka": 13, + "text": "ते वयं परणिपातेन गिरीशस्य महात्मनः\nतद आनयाम भद्रं ते समभ्यर्च्य कपर्दिनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 62, + "shloka": 14, + "text": "तं विभुं देवदेवेशं तस्यैवानुचरांश च तान\nपरसाद्यार्थम अवाप्स्यामॊ नूनं वाग्बुद्धिकर्मभिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 62, + "shloka": 15, + "text": "रक्षन्ते ये च तद दरव्यं किंकरा रौद्रदर्शनाः\nते च वश्या भविष्यन्ति परसन्ने वृषभध्वजे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 62, + "shloka": 16, + "text": "शरुत्वैवं वदतस तस्य वाक्यं भीमस्य भारत\nपरीतॊ धर्मात्मजॊ राजा बभूवातीव भारत\nअर्जुन परमुखाश चापि तथेत्य एवाब्रुवन मुदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 62, + "shloka": 17, + "text": "कृत्वा तु पाण्डवाः सर्वे रत्नाहरण निश्चयम\nसेनाम आज्ञापयाम आसुर नक्षत्रे ऽहनि च धरुवे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 62, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ ययुः पाण्डुसुता बराह्मणान सवस्ति वाच्य च\nअर्चयित्वा सुरश्रेष्ठं पूर्वम एव महेश्वरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 62, + "shloka": 19, + "text": "मॊदकैः पायसेनाथ मांसापूपैस तथैव च\nआशास्य च महात्मानं परययुर मुदिता भृशम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 62, + "shloka": 20, + "text": "तेषां परयास्यतां तत्र मङ्गलानि शुभान्य अथ\nपराहुः परहृष्टमनसॊ दविजाग्र्या नागराश च ते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 62, + "shloka": 21, + "text": "ततः परदक्षिणीकृत्य शिरॊभिः परणिपत्य च\nबराह्मणान अग्निसहितान परययुः पाण्डुनन्दनाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 62, + "shloka": 22, + "text": "समनुज्ञाप्य राजानं पुत्रशॊकसमाहतम\nधृतराष्ट्रं सभार्यं वै पृथां पृथुल लॊचनाम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 62, + "shloka": 23, + "text": "मूले निक्षिप्य कौरव्यम्युयुत्सुं धृतराष्ट्रजम\nसंपूज्यमानाः पौरैश च बराह्मणैश च मनीषिभिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 63, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततस ते परययुर हृष्टाः परहृष्टनरवाहनाः\nरथघॊषेण महता पूरयन्तॊ वसुंधराम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 63, + "shloka": 2, + "text": "संस्तूयमानाः सतुतिभिः सूतमागधबन्दिभिः\nसवेन सैन्येन संवीता यथादित्याः सवरश्मिभिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 63, + "shloka": 3, + "text": "पाण्डुरेणातपत्रेण धरियमाणेन मूर्धनि\nबभौ युधिष्ठिरस तत्र पौर्णमास्याम इवॊडुराट" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 63, + "shloka": 4, + "text": "जयाशिषः परहृष्टानां नराणां पथि पाण्डवः\nपरत्यगृह्णाद यथान्यायं यथावत पुरुषर्षभः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 63, + "shloka": 5, + "text": "तथैव सैनिका राजन राजानम अनुयान्ति ये\nतेषां हलहलाशब्दॊ दिवं सतब्ध्वा वयतिष्ठत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 63, + "shloka": 6, + "text": "स सरांसि नदीश चैव वनान्य उपवनानि च\nअत्यक्रामन महाराजॊ गिरिं चैवान्वपद्यत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 63, + "shloka": 7, + "text": "तस्मिन देशे च राजेन्द्र यत्र तद दरव्यम उत्तमम\nचक्रे निवेशनं राजा पाण्डवः सह सैनिकैः\nशिवे देशे समे चैव तदा भरतसत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 63, + "shloka": 8, + "text": "अग्रतॊ बराह्मणान कृत्वा तपॊ विद्या दमान्वितान\nपुरॊहितं च कौरव्य वेदवेदाङ्गपारगम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 63, + "shloka": 9, + "text": "पराङ निवेशात तु राजानं बराह्मणाः स पुरॊधसः\nकृत्वा शान्तिं यथान्यायं सर्वतः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 63, + "shloka": 10, + "text": "कृत्वा च मध्ये राजानम अमात्यांश च यथाविधि\nषट पथं नव संस्थानं निवेशं चक्रिरे दविजाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 63, + "shloka": 11, + "text": "मत्तानां वारणेन्द्राणां निवेशं च यथाविधि\nकारयित्वा स राजेन्द्रॊ बराह्मणान इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 63, + "shloka": 12, + "text": "अस्मिन कार्ये दविजश्रेष्ठा नक्षत्रे दिवसे शुभे\nयथा भवन्तॊ मन्यन्ते कर्तुम अर्हथ तत तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 63, + "shloka": 13, + "text": "न नः कालात्ययॊ वै सयाद इहैव परिलम्बताम\nइति निश्चित्य विप्रेन्द्राः करियतां यद अनन्तरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 63, + "shloka": 14, + "text": "शरुत्वैतद वचनं राज्ञॊ बराह्मणाः स पुरॊधसः\nइदम ऊचुर वचॊ हृष्टा धर्मराज परियेप्सवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 63, + "shloka": 15, + "text": "अद्यैव नक्षत्रम अहश च पुण्यं; यतामहे शरेष्ठतमं करियासु\nअम्भॊभिर अद्येह वसाम राजन्न; उपॊष्यतां चापि भवद्भिर अद्य" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 63, + "shloka": 16, + "text": "शरुत्वा तु तेषां दविजसत्तमानां; कृतॊपवासा रजनीं नरेन्द्राः\nऊषुः परतीताः कुशसंस्तरेषु; यथाध्वरेषु जवलिता हव्यवाहाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 63, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ निशा सा वयगमन महात्मनां; संशृण्वतां विप्र समीरिता गिरः\nततः परभाते विमले दविजर्षभा; वचॊ ऽबरुवन धर्मसुतं नराधिपम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 64, + "shloka": 1, + "text": "[बराह्मणाह]\nकरियताम उपहारॊ ऽदय तर्यम्बकस्य महात्मनः\nकृत्वॊपहारं नृपते ततः सवार्थे यतामहे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 64, + "shloka": 2, + "text": "[व]\nशरुत्वा तु वचनं तेषां बराह्मणानां युधिष्ठिरः\nनिरीशस्य यथान्यायम उपहारम उपाहरत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 64, + "shloka": 3, + "text": "आज्येन तर्पयित्वाग्निं विधिवत संस्कृतेन ह\nमन्त्रसिद्धं चरुं कृत्वा पुरॊधाः परययौ तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 64, + "shloka": 4, + "text": "स गृहीत्वा सुमनसॊ मन्त्रपूता जनाधिप\nमॊदकैः पायसेनाथ मांसैश चॊपाहरद बलिम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 64, + "shloka": 5, + "text": "सुमनॊभिश च चित्राभिर जालैर उच्चावचैर अपि\nसर्वं सविष्ट कृतं कृत्वा विधिवद वेदपारगः\nकिंकराणां ततः पश्चाच चकार बलिम उत्तमम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 64, + "shloka": 6, + "text": "यक्षेन्द्राय कुबेराय मणिभद्राय चैव ह\nतथान्येषां च यक्षाणां भूताधिपतयश च ये" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 64, + "shloka": 7, + "text": "कृसरेण स मांसेन निवापैस तिलसंयुतैः\nशुशुभे सथानम अत्यर्थं देवदेवस्य पार्थिव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 64, + "shloka": 8, + "text": "कृत्वा तु पूजां रुद्रस्य गणानां चैव सर्वशः\nययौ वयासं पुरस्कृत्य नृपॊ रत्ननिधिं परति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 64, + "shloka": 9, + "text": "पूजयित्वा धनाध्यक्षं परणिपत्याभिवाद्य च\nसुमनॊभिर विचित्राभिर अपूपैः कृसरेण च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 64, + "shloka": 10, + "text": "शङ्खादींश च निधीन सर्वान निधिपालांश च सर्वशः\nअर्चयित्वा दविजाग्र्यान स सवस्ति वाच्य च वीर्यवान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 64, + "shloka": 11, + "text": "तेषां पुण्याहघॊषेण तेजसा समवस्थितः\nपरीतिमान स कुरुश्रेष्ठः खानयाम आस तं निधिम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 64, + "shloka": 12, + "text": "ततः पात्र्यः स करकाः साश्मन्तक मनॊरमाः\nभृङ्गाराणि कटाहाणि कलशान वर्धमानकान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 64, + "shloka": 13, + "text": "वहूनि च विचित्राणि भाजनानि सहस्रशः\nउद्धारयाम आस तदा धर्मराजॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 64, + "shloka": 14, + "text": "तेषां लक्षणम अप्य आसीन महान करपुटस तथा\nतरिलक्षं भाजनं राजंस तुलार्धम अभवन नृप" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 64, + "shloka": 15, + "text": "वाहनं पाण्डुपुत्रस्य तत्रासीत तु विशां पते\nषष्टिर उष्ट्रसहस्राणि शतानि दविगुणा हयाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 64, + "shloka": 16, + "text": "वारणाश च महाराज सहस्रशतसंमिताः\nशकटानि रथाश चैव तावद एव करेणवः\nखराणां पुरुषाणां च परिसंख्या न विद्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 64, + "shloka": 17, + "text": "एतद वित्तं तद अभवद यद उद्दध्रे युधिष्ठिरः\nषॊडशाष्टौ चतुर्विंशत सहस्रं भारलक्षणम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 64, + "shloka": 18, + "text": "एतेष्व आधाय तद दरव्यं पुनर अभ्यर्च्य पाण्डवः\nमहादेवं रतिययौ पुरं नागाह्वयं परति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 64, + "shloka": 19, + "text": "दवैपायनाभ्यनुज्ञातः पुरस्कृत्य पुरॊहितम\nगॊयुते गॊयुते चैव नयवसत पुरुषर्षभः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 64, + "shloka": 20, + "text": "सा पुराभिमुखी राजञ जगाम महती चमूः\nकृच्छ्राद दरविण भारार्ता हर्षयन्ती कुरूद्वहान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nएतस्मिन्न एव काले तु वासुदेवॊ ऽपि वीर्यवान\nउपायाद वृष्णिभिः सार्धं पुरं वारणसाह्वयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 2, + "text": "समयं वाजिमेधस्य विदित्वा पुरुषैषभः\nयथॊक्तॊ धर्मपुत्रेण वरजन स सवपुरीं परति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 3, + "text": "रौक्मिणेयेन सहितॊ युयुधानेन चैव ह\nचारु देष्णेन साम्बेन गदेन कृतवर्मणा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 4, + "text": "सारणेन च वीरेण निशठेनॊल्मुकेन च\nबलदेवं पुरस्कृत्य सुभद्रा सहितस तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 5, + "text": "दरौपदीम उत्तरां चैव पृथां चाप्य अवलॊककः\nसमाश्वासयितुं चापि कषत्रिया निहतेश्वराः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 6, + "text": "तान आगतान समीक्ष्यैव धृतराष्ट्रॊ महीपतिः\nपरत्यगृह्णाद यथान्यायं विदुरश चमहा मनाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 7, + "text": "तत्रैव नयवसत कृष्णः सवर्चितः पुरुषर्षभः\nविरुरेण महातेजास तथैव च युयुत्सुना" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 8, + "text": "वसत्सु वृष्णिवीरेण्षु तत्राथ जनमेजय\nजज्ञे तव पिता राजन परिक्षित परवीरहा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 9, + "text": "स तु राजा महाराज बरह्मास्त्रेणाभिपीडितः\nशवॊ बभूव निश्चेष्टॊ हर्षशॊकविवर्धनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 10, + "text": "हृष्टानां सिंहनादेन जनानां तत्र निस्वनः\nआविश्य परदिशः सर्वाः पुनर एव वयुपारमत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 11, + "text": "ततः सॊ ऽतित्वरः कृष्णॊ विवेशान्तःपुरं तदा\nयुयुधान दवितीयॊ वै वयथितेन्द्रिय मानसः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 12, + "text": "ततस तवरितम आयान्तीं ददर्श सवां पितृष्वसाम\nकरॊशन्तीम अभिधावेति वासुदेवं पुनः पुनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 13, + "text": "पृष्ठतॊ दरौपदीं चैव सुभद्रां च यशस्विनीम\nस विक्रॊशं स करुणं बान्धवानां सत्रियॊ नृप" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 14, + "text": "ततः कृष्णं समासाद्य कुन्ती राजसुता तदा\nपरॊवाच राजशार्दूल बाष्पगद्गदया गिरा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 15, + "text": "वासुदेव महाबाहॊ सुप्रजा देवकी तवया\nतवं नॊ गतिः परतिष्ठा च तवद आयत्तम इदं कुलम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 16, + "text": "यदुप्रवीर यॊ ऽयं ते सवस्रीयस्यात्मजः परभॊ\nअश्वत्थाम्ना हतॊ जातस तम उज्जीवय केशव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 17, + "text": "तवया हय एतत परतिज्ञातम ऐषीके यदुनन्दन\nअहं संजीवयिष्यामि मृतं जातम इति परभॊ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 18, + "text": "सॊ ऽयं जातॊ मृतस तात पश्यैनं पुरुषर्षभ\nउत्तरां च सुभद्रांच दरौपदीं मां चमाधव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 19, + "text": "धर्मपुत्रं च भीमं च फल्गुनं नकुलं तथा\nसहदेवं च दुर्धर्ष सर्वान नस तरातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 20, + "text": "अस्मिन पराणाः समायत्ताः पाण्डवानां ममैव च\nपाण्डॊश च पिण्डॊ दाशार्ह तथैव शवशुरस्य मे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 21, + "text": "अभिमन्यॊश च भद्रं ते परियस्य सदृशस्य च\nपरियम उत्पादयाद्य तवं परेतस्यापि जनार्दन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 22, + "text": "उत्तरा हि परियॊक्तं वै कथयत्य अरिसूदन\nअभिमन्यॊर वचः कृष्ण परियत्वात ते न संशयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 23, + "text": "अब्रवीत किल दाशार्ह वैराटीम आर्जुनिः पुरा\nमातुलस्य कुलं भद्रे तव पुत्रॊ गमिष्यति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 24, + "text": "गत्वा वृष्ण्यन्धककुलं धनुर्वेदं गरहीष्यति\nअस्त्राणि च विचित्राणि नीतिशास्त्रं च केवलम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 25, + "text": "इत्य एतत परणयात तात सौभद्रः परवीरहा\nकथयाम आस दुर्धर्षस तथा चैत्न न संशयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 26, + "text": "तास तवां वयं परणम्येह याचामॊ मधुसूदन\nकुलस्यास्य हितार्थं तवं कुरु कल्याणम उत्तमम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 27, + "text": "एवम उक्त्वा तु वार्ष्णेयं पृथा पृथुल लॊचना\nउच्छ्रित्य बाहू दुःखार्ता ताश चान्याः परापतन भुवि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 28, + "text": "अब्रुवंश च महाराज सर्वाः सास्राविलेक्षणाः\nसवस्रीयॊ वासुदेवस्य मृतॊ जात इति परभॊ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 65, + "shloka": 29, + "text": "एवम उक्ते ततः कुन्तीं परत्यगृह्णाज जनार्दनः\nभूमौ निपतितां चैनां सान्त्वयाम आस भारत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 66, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nउत्थितायां पृथायां तु सुभद्रा भरातरं तदा\nदृष्ट्वा चुक्रॊश दुःखार्ता वचनं चेदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 66, + "shloka": 2, + "text": "पुण्डरीकाक्ष पश्यस्व पौत्रं पार्थस्य धीमतः\nपरिक्षीणेषु कुरुषु परिक्षीणं गतायुषम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 66, + "shloka": 3, + "text": "इषीका दरॊणपुत्रेण भीमसेनार्थम उद्यता\nसॊत्तरायां निपतिता विजये मयि चैव ह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 66, + "shloka": 4, + "text": "सेयं जवलन्ती हृदये मयि तिष्ठति केशव\nयन न पश्यामि दुर्धर्षं मम पुत्रसुतं विभॊ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 66, + "shloka": 5, + "text": "किं नु वक्ष्यति धर्मात्मा धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nभीमसेनार्जुनौ चापि माद्रवत्याः सुतौ च तौ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 66, + "shloka": 6, + "text": "शरुत्वाभिमन्यॊस तनयं जातं च मृतम एव च\nमुषिता इव वार्ष्णेय दरॊणपुत्रेण पाण्डवाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 66, + "shloka": 7, + "text": "अभिमन्युः परियः कृष्ण पितॄणां नात्र संशयः\nते शरुत्वा किं नु वक्ष्यन्ति दरॊणपुत्रास्त्र निर्जिताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 66, + "shloka": 8, + "text": "भवितातः परं दुःखं किं नु मन्ये जनार्दन\nअभिमन्यॊः सुतात कृष्ण मृताज जाताद अरिंदम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 66, + "shloka": 9, + "text": "साहं परसादये कृष्ण तवाम अद्य शिरसा नता\nपृथेयं दरौपदी चैव ताः पश्य पुरुषॊत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 66, + "shloka": 10, + "text": "यदा दरॊणसुतॊ गर्भान पाण्डूनां हन्ति माधव\nतदा किल तवया दरौणिः करुद्धेनॊक्तॊ ऽरिमर्दन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 66, + "shloka": 11, + "text": "अकामं तवा करिष्यामि बरह्म बन्धॊ नराधम\nअहं संजीवयिष्यामि किरीटितनयात्मजम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 66, + "shloka": 12, + "text": "इत्य एतद वचनं शरुत्वा जानमाना बलं तव\nपरसादये तवा दुर्धर्ष जीवताम अभिमन्युजः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 66, + "shloka": 13, + "text": "यद्य एवं तवं परतिश्रुत्य न करॊषि वचः शुभम\nसफलं वृष्णिशार्दूल मृतां माम उपधारय" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 66, + "shloka": 14, + "text": "अभिमन्यॊः सुतॊ वीर न संजीवति यद्य अयम\nजीवति तवयि दुर्धर्ष किं करिष्याम्य अहं तवया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 66, + "shloka": 15, + "text": "संजीवयैनं दुर्धर्ष मृतं तवम अभिमन्युजम\nसदृशाक्ष सुतं वीर सस्यं वर्षन्न इवाम्बुदः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 66, + "shloka": 16, + "text": "तवं हि केशव धर्मात्मा सत्यवान सत्यविक्रमः\nस तां वाचम ऋतां कर्तुम अर्हसि तवम अरिंदम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 66, + "shloka": 17, + "text": "इच्छन्न अपि हि लॊकांस तरीञ जीवयेथा मृतान इमान\nकिं पुनर दयितं जातं सवस्रीयस्यात्मजं मृतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 66, + "shloka": 18, + "text": "परभावज्ञास्मि ते कृष्ण तस्माद एतद बरवीमि ते\nकुरुष्व पाण्डुपुत्राणाम इमं परम अनुग्रहम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 66, + "shloka": 19, + "text": "सवसेति वा महाबाहॊ हतपुत्रेति वा पुनः\nपरपन्ना माम इयं वेति दयां कर्तुम इहार्हसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 67, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nएवम उक्तस तु राजेन्द्र केशिहा दुःखमूर्छितः\nतथेति वयाजहारॊच्चैर हलादयन्न इव तं जनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 67, + "shloka": 2, + "text": "वाक्येन तेन हि तदा तं जनं पुरुषर्षभः\nहलादयाम आस स विभुर घर्मार्तं सलिलैर इव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 67, + "shloka": 3, + "text": "ततः स पराविशत तूर्णं जन्म वेश्म पितुस तव\nअर्चितं पुरुषव्याघ्र सितैर माल्यैर यथाविधि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 67, + "shloka": 4, + "text": "अपां कुम्भैः सुपूर्णैश च विन्यस्तैः सर्वतॊदिशम\nघृतेन तिन्दुकालातैः सर्षपैश च महाभुज" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 67, + "shloka": 5, + "text": "शस्त्रैश च विमलैर नयस्तैः पावकैश च समन्ततः\nवृद्धाभिश चाभिरामा भिः परिचारार्थम अच्युतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 67, + "shloka": 6, + "text": "दक्षैश च परितॊ वीर मिषग्भिः कुशलैस तथा\nददर्श च स तेजस्वी रक्षॊघ्नान्य अपि सर्वशः\nदरव्याणि सथापितानि सम विधिवत कुशलैर जनैः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 67, + "shloka": 7, + "text": "तथायुक्तं च तद दृष्ट्वा जन्म वेश्म पितुस तव\nहृष्टॊ ऽभवद धृषी केशः साधु साध्व इति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 67, + "shloka": 8, + "text": "तथा बरुवति वार्ष्णेये परहृष्टवदने तदा\nदरौपदी तवरिता गत्वा वैराटीं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 67, + "shloka": 9, + "text": "अयम आयाति ते भद्रे शवशुरॊ मधुसूदनः\nपुराणर्षिर अचिन्त्यात्मा समीपम अपराजितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 67, + "shloka": 10, + "text": "सापि बाष्पकलां वाचं निगृह्याश्रूणि चैव ह\nसुसंवीताभवद देवी देववत कृष्णम ईक्षती" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 67, + "shloka": 11, + "text": "सा तथा दूयमानेन हृदयेन तपस्विनी\nदृष्ट्वा गॊविन्दम आयान्तं कृपणं पर्यदेवयत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 67, + "shloka": 12, + "text": "पुण्डरीकाक्ष पश्यस्व बालाव इह विनाकृतौ\nअभिमन्युं च मां चैव हतौ तुल्यं जनार्दन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 67, + "shloka": 13, + "text": "वार्ष्णेय मधुहन वीर शिरसा तवां परसादये\nदरॊणपुत्रास्त्र निर्दग्धं जीवयैनं ममात्मजम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 67, + "shloka": 14, + "text": "यदि सम धर्मराज्ञा वा भीमसेनेन वा पुनः\nतवया वा पुण्डरीकाक्ष वाक्यम उक्तम इदं भवेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 67, + "shloka": 15, + "text": "अजानतीम ईषिकेयं जनित्रीं जन्त्व इति परभॊ\nअहम एव विनष्टा सयां नेदम एवंगतं भवेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 67, + "shloka": 16, + "text": "गर्भस्थस्यास्य बालस्य बरह्मास्त्रेण निपातनम\nकृत्वा नृशंसं दुर्बुद्धिर दरौणिः किं फलम अश्नुते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 67, + "shloka": 17, + "text": "सा तवा परसाद्य शिरसा याचे शत्रुनिबर्हण\nपराणांस तयक्ष्यामि गॊविन्द नायं संजीवते यदि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 67, + "shloka": 18, + "text": "अस्मिन हि बहवः साधॊ ये ममासन मनॊरथाः\nते दरॊणपुत्रेण हताः किं नु जीवामि केशव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 67, + "shloka": 19, + "text": "आसीन मम मतिः कृष्ण पूर्णॊत्सङ्गा जनार्दन\nअभिवादयिष्ये दिष्ट्येति तद इदं वितथीकृतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 67, + "shloka": 20, + "text": "चपलाक्षस्य दायादे मृते ऽसमिन पुरुषर्षभ\nविफला मे कृताः कृष्ण हृदि सर्वे मनॊरथाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 67, + "shloka": 21, + "text": "चलपाक्षः किलातीव परियस ते मधुसूदन\nसुतं पश्यस्व तस्येमं बरह्मास्त्रेण निपातितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 67, + "shloka": 22, + "text": "कृतघ्नॊ ऽयं नृशंसॊ ऽयं यथास्य जनकस तथा\nयः पाण्डवीं शरियं तयक्त्वा गतॊ ऽदय यमसादनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 67, + "shloka": 23, + "text": "मया चैतत परतिज्ञातं रणमूर्धनि केशव\nअभिमन्यौ हते वीर तवाम एष्याम्य अचिराद इति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 67, + "shloka": 24, + "text": "तच च नाकरवं कृष्ण नृशंसा जीवितप्रिया\nइदानीम आगतां तत्र किं नु वक्ष्यति फाल्गुनिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 68, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nसैवं विपल्य करुणं सॊन्मादेव तपस्विनी\nउत्तरा नयपतद भूमौ कृपणा पुत्रगृद्धिनी" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 68, + "shloka": 2, + "text": "तां तु दृष्ट्वा निपतितां हतबन्धुपरिच्छदाम\nचुक्रॊश कुन्ती दुःखार्ता सर्वाश च भरत सत्रियः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 68, + "shloka": 3, + "text": "मुहूर्तम इव तद राजन पाण्डवानां निवेशनम\nअप्रेक्षणीयम अभवद आर्तस्वरनिनादितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 68, + "shloka": 4, + "text": "सा मुहूत च राजेन्द्र पुत्रशॊकाभिपीडिता\nकश्मलाभिहता वीर वैराटी तव अभवत तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 68, + "shloka": 5, + "text": "परतिलभ्य तु सा संज्ञाम उत्तरा भरतर्षभ\nअङ्कम आरॊप्य तं पुत्रम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 68, + "shloka": 6, + "text": "धर्मज्ञस्य सुतः संस तवम अधर्मम अवबुध्यसे\nयस तवं वृष्णिप्रवीरस्य कुरुषे नाभिवादनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 68, + "shloka": 7, + "text": "पुत्रगत्वा मम वचॊ बरूयास तवं पितरं तव\nदुर्मरं पराणिनां वीर काले पराप्ते कथं चन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 68, + "shloka": 8, + "text": "याहं तवया विहीनाद्य पत्या पुत्रेण चैव ह\nमर्तव्ये सति जीवामि हतस्वस्तिर अकिंचना" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 68, + "shloka": 9, + "text": "अथ वा धर्मराज्ञाहम अनुज्ञाता महाभुज\nभक्षयिष्ये विषं तीक्ष्णं परवेक्ष्ये वा हुताशनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 68, + "shloka": 10, + "text": "अथ वा दुर्मरं तात यद इदं मे सहस्रधा\nपतिपुत्र विहीनाया हृदयं न विदीर्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 68, + "shloka": 11, + "text": "उत्तिष्ठ पुत्रपश्येमां दुःखितां परपितामहीम\nआर्ताम उपप्लुतां दीनां निमग्नां शॊकसागरे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 68, + "shloka": 12, + "text": "आर्यां च पश्य पाञ्चालीं सात्वतीं च तपस्विनीम\nमां च पश्य सुसुःखार्तां वयाध विद्धां मृगीम इव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 68, + "shloka": 13, + "text": "उत्तिष्ठ पश्य वदनं लॊकनाथस्य धीमतः\nपुण्डरीकपलाशाक्षं पुरेव चपलेक्षणम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 68, + "shloka": 14, + "text": "एवं विप्रलपन्तीं तु दृष्ट्वा निपतितां पुनः\nउत्तरां ताः सत्रियः सर्वाः पुनर उत्थापयन्त्य उत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 68, + "shloka": 15, + "text": "उत्थाय तु पुनर धैर्यात तदा मत्स्यपतेः सुता\nपराञ्जलिः पुनरीकाक्षं भूमाव एवाभ्यवादयत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 68, + "shloka": 16, + "text": "शरुत्वा स तस्या विपुलं विलापं पुरुषर्षभः\nउपस्पृश्य ततः कृष्णॊ बरह्मास्त्रं संजहार तत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 68, + "shloka": 17, + "text": "परतिजज्ञे च दाशार्हस तस्य जीवितम अच्युतः\nअब्रवीच च विशुद्धात्मा सर्वं विश्रावयञ जगत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 68, + "shloka": 18, + "text": "न बरवीम्य उत्तरे मिथ्या सत्यम एतद भविष्यति\nएष संजीवयाम्य एनं पश्यतां सर्वदेहिनाम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 68, + "shloka": 19, + "text": "नॊक्तपूर्वं मया मिथ्या सवैरेष्व अपि कदा चन\nन च युद्धे परा वृत्तस तथा संजीवताम अयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 68, + "shloka": 20, + "text": "यथा मे दयितॊ धर्मॊ बराह्मणाश च विशेषतः\nअभिमन्यॊः सुतॊ जातॊ मृतॊ जीवत्व अयं तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 68, + "shloka": 21, + "text": "यथाहं नाभिजानामि विजयेन कदा चन\nविरॊधं तेन सत्येन मृतॊ जीवत्व अयं शिशुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 68, + "shloka": 22, + "text": "यथासत्यं च धर्मश च मयि नित्यं परतिष्ठितौ\nतथा मृतः शिशुर अयं जीवताम अभिमन्युजः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 68, + "shloka": 23, + "text": "यथा कंशश च केशी च धर्मेण निहतौ मया\nतेन सत्येन बालॊ ऽयं पुनर उज्जीवताम इह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 68, + "shloka": 24, + "text": "इत्य उक्तॊ वासुदेवेन स बालॊ भरतर्षभ\nशनैः शनैर महाराज परास्पन्दत स चेतनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 69, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nबरह्मास्त्रं तु यदा राजन कृष्णेन परतिसंहृतम\nतदा तद वेश्म ते विप्रा तेजसाभिविदीपितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 69, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ रक्षांसि सर्वाणि नेशुस तयक्त्वा गृहं तु तत\nअन्तरिक्षे च वाग आसीत साधु केशव साध्व इति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 69, + "shloka": 3, + "text": "तद अस्त्रं जवलितं चापि पितामहम अगात तदा\nततः पराणान पुनर लेभे पिता तव जनेश्वर\nवयचेष्टत च बालॊ ऽसौ यथॊत्साहं यथाबलम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 69, + "shloka": 4, + "text": "बभूवुर मुदिता राजंस ततस ता भरत सत्रियः\nबराह्मणान वाचयाम आसुर गॊविन्दस्य च शासनात" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 69, + "shloka": 5, + "text": "ततस ता मुदिताः सर्वाः परशशंसुर जनार्दनम\nसत्रियॊ भरत सिंहानां नावं लब्ध्वेव पारगाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 69, + "shloka": 6, + "text": "कुन्ती दरुपदपुत्री च सुभद्रा चॊत्तरा तथा\nसत्रियश चान्या नृसिंहानां बभूवुर हृष्टमानसाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 69, + "shloka": 7, + "text": "तत्र मल्ला नटा झल्ला गरन्थिकाः सौखशायिकाः\nसूतमागध संघाश चाप्य अस्तुवन वै जनार्दनम\nकुरुवंशस तवाख्याभिर आशीर्भिर भरतर्षभ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 69, + "shloka": 8, + "text": "उत्थाय तु यथाकालम उत्तरा यदुनन्दनम\nअभ्यवादयत परीता सह पुत्रेण भारत\nततस तस्मै ददौ परीतॊ बहुरत्नं विशेषतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 69, + "shloka": 9, + "text": "तथान्ये वृष्णिशार्दूला नाम चास्याकरॊत परभुः\nपितुस तव महाराज सत्यसंधॊ जनार्दनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 69, + "shloka": 10, + "text": "परिक्षीणे कुले यस्माज जातॊ ऽयम अभिमन्युजः\nपरिक्षिद इति नामास्य भवत्व इत्य अब्रवीत तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 69, + "shloka": 11, + "text": "सॊ ऽवर्धत यथाकालं पिता तव नराधिप\nमनः परह्लादनश चासीत सर्वलॊकस्य भारत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 69, + "shloka": 12, + "text": "मासजातस तु ते वीर पिता भवति भारत\nअथाजग्मुः सुबहुलं रत्नम आदाय पाण्डवाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 69, + "shloka": 13, + "text": "तान समीपगताञ शरुत्वा निर्ययुर वृष्णि पुंगवाः\nअलंचक्रुश च माल्यौघैः पुरुषा नागसाह्वयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 69, + "shloka": 14, + "text": "पताकाभिर विचित्राभिर धवजैश च विविधैर अपि\nवेश्मानि समलंचक्रुः पौराश चापि जनाधिप" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 69, + "shloka": 15, + "text": "देवतायतनानां च पूजा बहुविधास तथा\nसंदिदेशाथ विदुरः पाण्डुपुत्र परियेप्सया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 69, + "shloka": 16, + "text": "राजमार्गाश च तत्रासन सुमनॊभिर अलंकृताः\nशुशुभे तत्परं चापि समुद्रौघनिभस्वनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 69, + "shloka": 17, + "text": "नर्तकैश चापि नृत्यद्भिर गायनानां च निस्वनैः\nआसीद वैश्रवणस्येव निवासस तत पुरं तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 69, + "shloka": 18, + "text": "बन्दिभिश च नरै राजन सत्री सहायैः सहस्रशः\nतत्र तत्र विविक्तेषु समन्ताद उपशॊभितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 69, + "shloka": 19, + "text": "पताका धूयमानाश च शवसता मातरिश्वना\nअदर्शयन्न इव तदा कुरून वै दक्षिणॊत्तरान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 69, + "shloka": 20, + "text": "अघॊषयत तदा चापि पुरुषॊ राजधूर गतः\nसर्वरात्रि विहारॊ ऽदय रत्नाभरण लक्षणः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 70, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nतान समीपगताञ शरुत्वा पाण्डवाञ शत्रुकर्शनः\nवासुदेवः सहामात्यः परत्युद्यातॊ दिदृक्षया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 70, + "shloka": 2, + "text": "ते समेत्य यथान्यायं पाण्डवा वृष्णिभिः सह\nविविशुः सहिता राजन पुरं वारणसाह्वयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 70, + "shloka": 3, + "text": "महतस तस्य सैन्यस्य खुरनेमिस्वनेन च\nदयावापृथिव्यौ खं चैव शब्देनासीत समावृतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 70, + "shloka": 4, + "text": "ते कॊशम अग्रतः कृत्वा विविशुः सवपुरं तदा\nपाण्डवाः परीतमनसः सामात्याः ससुहृद गणाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 70, + "shloka": 5, + "text": "ते समेत्य यथान्यायं धृतराष्ट्रं जनाधिपम\nकीर्तयन्तः सवनामानि तस्य पादौ ववन्दिरे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 70, + "shloka": 6, + "text": "धृतराष्ट्राद अनु च ते गान्धारीं सुबलात्मजाम\nकुन्तीं च राजशार्दूल तदा भरतसत्तमाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 70, + "shloka": 7, + "text": "विदुरं पूजयित्वा च वैश्यापुत्रं समेत्य च\nपूज्यमानाः सम ते वीरा वयराजन्त विशां पते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 70, + "shloka": 8, + "text": "ततस तत्परमाश्चर्यं विचित्रं महद अद्भुतम\nशुश्रुवुस ते तदा वीराः पितुस ते जन्म भारत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 70, + "shloka": 9, + "text": "तद उपश्रुत्य ते कर्म वासुदेवस्य धीमतः\nपूजार्हं पूजयाम आसुः कृष्णं देवकिनन्दनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 70, + "shloka": 10, + "text": "ततः कति पयाहस्य वयासः सत्यवती सुतः\nआजगाम महातेजा नगरं नागसाह्वयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 70, + "shloka": 11, + "text": "तस्य सर्वे यथान्यायं पूजां चक्रुः कुरूद्वहाः\nसह वृष्ण्यन्धकव्याघ्रैर उपासां चक्रिरे तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 70, + "shloka": 12, + "text": "तत्र नानाविधाकाराः कथाः समनुकीर्त्य वै\nयुधिष्ठिरॊ धर्मसुतॊ वयासं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 70, + "shloka": 13, + "text": "भवत्प्रसादाद भगवन यद इदं रत्नम आहृतम\nउपयॊक्तुं तद इच्छामि वाजिमेधे महाक्रतौ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 70, + "shloka": 14, + "text": "तदनुज्ञातुम इच्छामि भवता मुनिसत्तम\nतवदधीना वयं सर्वे कृष्णस्य च महात्मनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 70, + "shloka": 15, + "text": "[व]\nअनुजानामि राजंस तवां करियतां यद अनन्तरम\nयजस्व वाजिमेधेन विधिवद दक्षिणावता" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 70, + "shloka": 16, + "text": "अश्वमेधॊ हि राजेन्द्र पावनः सर्वपाप्मनाम\nतेनेष्ट्वा तवं विपाप्मा वै भविता नात्र संशयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 70, + "shloka": 17, + "text": "[व]\nइत्य उक्तः स तु धर्मात्मा कुरुराजॊ युधिष्ठिरः\nअश्वमेधस्य कौरव्य चकाराहरणे मतिम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 70, + "shloka": 18, + "text": "समनुज्ञाप्य तु स तं कृष्णद्वैपायनं नृपः\nवासुदेवम अथामन्त्र्य वाग्मी वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 70, + "shloka": 19, + "text": "देवकी सुप्रजा देवी तवया पुरुषसत्तम\nयद बरूयां तवां महाबाहॊ तत कृथास तवम इहाच्युत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 70, + "shloka": 20, + "text": "तवत परभावार्जितान भॊगान अश्नीम यदुनन्दन\nपराक्रमेण बुद्ध्या च तवयेयं निर्जिता मही" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 70, + "shloka": 21, + "text": "दीक्षयस्व तवम आत्मानं तवं नः परमकॊ गुरुः\nतवयीष्टवति धर्मज्ञ विपाप्मा सयाम अहं विभॊ\nतवं हि यज्ञॊ ऽकषरः सर्वस तवं धर्मस तवं परजापतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 70, + "shloka": 22, + "text": "[व]\nतवम एवैतन महाभाहॊ वक्तुम अर्हस्य अरिंदम\nतवं गतिः सर्वभूतानाम इति मे निश्चिता मतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 70, + "shloka": 23, + "text": "तवं चाद्य कुरुवीराणां धर्मेणाभिविराजसे\nगुणभूताः सम ते राजंस तवं नॊ राजन मतॊ गुरुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 70, + "shloka": 24, + "text": "यजस्व मद अनुज्ञातः पराप्त एव करतुर मया\nयुनक्तु नॊ भवान कार्ये यत्र वाञ्छसि भारत\nसत्यं ते परतिजानामि सर्वं कर्तास्मि ते ऽनघ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 70, + "shloka": 25, + "text": "भीमसेनार्जुनौ चैव तथा माद्रवतीसुतौ\nइष्टवन्तॊ भविष्यन्ति तवयीष्टवति भारत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 71, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nएवम उक्तस तु कृष्णेन धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nवयासम आमन्त्र्य मेधावी ततॊ वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 71, + "shloka": 2, + "text": "यथाकालं भवान वेत्ति हयमेधस्य तत्त्वतः\nदीक्षयस्व तदा मा तवं तवय्य आयत्तॊ हि मे करतुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 71, + "shloka": 3, + "text": "[व]\nअहं पैलॊ ऽथ कौन्तेय याज्ञवल्क्यस तथैव च\nविधानं यद्य अथाकालं तत कर्तारॊ न संशयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 71, + "shloka": 4, + "text": "चैत्र्यां हि पौर्णमास्यां च तव दीक्षा भविष्यति\nसंभाराः संभ्रियन्तां ते यज्ञार्थं पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 71, + "shloka": 5, + "text": "अश्वविद्या विदश चैव सूता विप्राश च तद्विदः\nमेध्यम अश्वं परीक्षन्तां तव यज्ञार्थ सिद्धये" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 71, + "shloka": 6, + "text": "तम उत्सृज्य यथाशास्त्रं पृथिवीं सागराम्बराम\nस पर्येतु यशॊ नाम्ना तव पार्थिव वर्धयन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 71, + "shloka": 7, + "text": "[व]\nइत्य उक्तः स तथेत्य उक्त्वा पाण्डवः पृथिवीपतिः\nचकार सर्वं राजेन्द्र यथॊक्तं बरह्मवादिना\nसंभाराश चैव राजेन्द्र सर्वे संकल्पिताभवन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 71, + "shloka": 8, + "text": "स संभारान समाहृत्य नृपॊ धर्मात्मजस तदा\nनयवेदयद अमेयात्मा कृष्णद्वैपायनाय वै" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 71, + "shloka": 9, + "text": "ततॊ ऽबरवीन महातेजा वयासॊ धर्मात्मजं नृपम\nयथाकालं यथायॊगं सज्जाः सम तव दीक्षणे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 71, + "shloka": 10, + "text": "सफ्यश च कूर्चश च सौवर्णॊ यच चान्यद अपि कौरव\nतत्र यॊग्यं भवेत किं चित तद रौक्मं करियताम इति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 71, + "shloka": 11, + "text": "अश्वश चॊत्सृज्यताम अद्य पृथ्व्याम अथ यथाक्रमम\nसुगुप्तश च चरत्व एष यथाशास्त्रं युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 71, + "shloka": 12, + "text": "[य]\nअयम अश्वॊ मया बरह्मन्न उत्सृष्टः पृथिवीम इमाम\nचरिष्यति यथाकामं तत्र वै संविधीयताम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 71, + "shloka": 13, + "text": "पृथिवीं पर्यटन्तं हि तुरगं कामचारिणम\nकः पालयेद इति मुने तद भवान वक्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 71, + "shloka": 14, + "text": "[व]\nइत्य उक्तः स तु राजेन्द्र कृष्णद्वैपायनॊ ऽबरवीत\nभीमसेनाद अवरजः शरेष्ठः सर्वधनुष्मताम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 71, + "shloka": 15, + "text": "जिष्णुः सहिष्णुर धृष्णुश च स एनं पालयिष्यति\nशक्तः स हि महीं जेतुं निवातकवचान्तकः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 71, + "shloka": 16, + "text": "तस्मिन हय अस्त्राणि दिव्यानि दिव्यं संहननं तथा\nदिव्यं धनुश चेषुधी च स एनम अनुयास्यति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 71, + "shloka": 17, + "text": "स हि धर्मार्थकुशलः सर्वविद्या विशारदः\nयथाशास्त्रं नृपश्रेष्ठ चारयिष्यति ते हयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 71, + "shloka": 18, + "text": "राजपुत्रॊ महाबाहुः शयामॊ राजीवलॊचनः\nअभिमन्यॊः पिता वीरः स एनम अनुयास्यति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 71, + "shloka": 19, + "text": "भीमसेनॊ ऽपि तेजस्वी कौन्तेयॊ ऽमितविक्रमः\nसमर्थॊ रक्षितुं राष्ट्रं नकुलश च विशां पते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 71, + "shloka": 20, + "text": "सहदेवस तु कौरव्य समाधास्यति बुद्धिमान\nकुटुम्ब तन्त्रं विधिवत सर्वम एव महायशाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 71, + "shloka": 21, + "text": "तत तु सर्वं यथान्यायम उक्तं कुरुकुलॊद्वहः\nचकार फल्गुनं चापि संदिदेश हयं परति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 71, + "shloka": 22, + "text": "[य]\nएह्य अर्जुन तवया वीर हयॊ ऽयं परिपाल्यताम\nतवम अर्हॊ रक्षितुं हय एनं नान्यः कश चन मानवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 71, + "shloka": 23, + "text": "ये चापि तवां महाबाहॊ परत्युदीयुर नराधिपाः\nतैर विग्रहॊ यथा न सयात तथा कार्यं तवयानघ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 71, + "shloka": 24, + "text": "आख्यातव्यश च भवता यज्ञॊ ऽयं मम सर्वशः\nपार्थिवेभ्यॊ महाबाहॊ समये गम्यताम इति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 71, + "shloka": 25, + "text": "एवम उक्त्वा स धर्मात्मा भरातरं सव्यसाचिनम\nभीमं च नकुलं चैव पुरगुप्तौ समादधत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 71, + "shloka": 26, + "text": "कुटुम्ब तन्त्रे च तथा सहदेवं युधां पतिम\nअनुमान्य महीपालं धृतराष्ट्रं युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 72, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nदीक्षा काले तु संप्राप्ते ततस ते सुमहर्त्विजः\nविधिवद दीक्षयाम आसुर अश्वमेधाय पार्थिवम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 72, + "shloka": 2, + "text": "कृत्वा स पशुबन्धांश च दीक्षितः पाण्डुनन्दनः\nधर्मराजॊ महातेजाः सहर्त्विग्भिर वयरॊचत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 72, + "shloka": 3, + "text": "हयश च हयमेधार्थं सवयं स बरह्मवादिना\nउत्सृष्टः शास्त्रविधिना वयासेनामित तेजसा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 72, + "shloka": 4, + "text": "स राजा धर्मजॊ राजन दीक्षितॊ विबभौ तदा\nहेममाली रुक्मकण्ठः परदीप्त इव पावकः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 72, + "shloka": 5, + "text": "कृष्णाजिनी दण्डपाणिः कषौमवासाः स धर्मजः\nविबभौ दयुतिमान भूयः परजापतिर इवाध्वरे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 72, + "shloka": 6, + "text": "तथैवास्यर्त्विजः सर्वे तुल्यवेषा विशां पते\nबभूवुर अर्जुनश चैव परदीप्त इव पावकः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 72, + "shloka": 7, + "text": "शवेताश्वः कृष्णसारं तं स साराश्वं धनंजयः\nविधिवत पृथिवीपाल धर्मराजस्य शासनात" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 72, + "shloka": 8, + "text": "विक्षिपन गाण्डिवं राजन बद्धगॊधाङ्गुलि तरवान\nतम अश्वं पृथिवीपाल मुदा युक्तः ससार ह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 72, + "shloka": 9, + "text": "आ कुमारं तदा राजन्न आगमत तत पुरं विभॊ\nदरष्टुकामं कुरुश्रेष्ठं परयास्यन्तं धनंजयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 72, + "shloka": 10, + "text": "तेषाम अन्यॊन्यसंमर्दाद ऊष्मेव समजायत\nदिदृक्षूणां हयं तं च तं चैव हयसारिणम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 72, + "shloka": 11, + "text": "ततः शब्दॊ महाराज दशाशाः परतिपूरयन\nबभूव परेक्षतां नॄणां कुन्तीपुत्रं धनंजयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 72, + "shloka": 12, + "text": "एष गच्छति कौन्तेयस तुरगश चैव दीप्तिमान\nयम अन्वेति महाबाहुः संस्पृशन धनुर उत्तमम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 72, + "shloka": 13, + "text": "एवं शुश्राव वदतां गिरॊ जिष्णुर उदारधीः\nसवस्ति ते ऽसतु वरजारिष्टं पुनश चैहीति भारत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 72, + "shloka": 14, + "text": "अथापरे मनुष्येन्द्र पुरुषा वाक्यम अब्रुवन\nनैनं पश्याम संमर्दे धनुर एतत परदृश्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 72, + "shloka": 15, + "text": "एतद धि भीमनिर्ह्रादं विश्रुतं गाण्डिवं धनुः\nसवस्ति गच्छत्व अरिष्टं वै पन्थानम अकुतॊभयम\nनिवृत्तम एनं दरक्ष्यामः पुनर एवं च ते ऽबरुवन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 72, + "shloka": 16, + "text": "एवमाद्या मनुष्याणां सत्रीणां च भरतर्षभ\nशुश्राव मधुरा वाचः पुनः पुनर उदीरिताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 72, + "shloka": 17, + "text": "याज्ञवल्क्यस्य शिष्यश च कुशलॊ यज्ञकर्मणि\nपरायात पार्थेन सहितः शान्त्य अर्थं वेदपारगः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 72, + "shloka": 18, + "text": "बराह्मणाश च महीपाल बहवॊ वेदपारगाः\nअनुजग्मुर महात्मानं कषत्रियाश च विशॊ ऽपि च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 72, + "shloka": 19, + "text": "पाण्डवैः पृथिवीम अश्वॊ निर्जिताम अस्त्रतेजसा\nचचार स महाराज यथादेशं स सत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 72, + "shloka": 20, + "text": "तत्र युद्धानि वृत्तानि यान्य आसन पाण्डवस्य ह\nतानि वक्ष्यामि ते वीर विचित्राणि महान्ति च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 72, + "shloka": 21, + "text": "सहयः पृथिवीं राजन परदक्षिणम अरिंदम\nससारॊत्तरतः पूर्वं तन निबॊध महीपते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 72, + "shloka": 22, + "text": "अवमृद्नन सराष्ट्राणि पार्थिवानां हयॊत्तमः\nशनैस तदा परिययौ शवेताश्वश च महारथः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 72, + "shloka": 23, + "text": "तत्र संकलना नास्ति राज्ञाम अयुतशस तदा\nये ऽयुध्यन्त महाराज कषत्रिया हतबान्धवाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 72, + "shloka": 24, + "text": "किराता विकृता राजन बहवॊ ऽसि धनुर्धराः\nमलेच्छाश चान्ये बहुविधाः पूर्वं निविकृता रणे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 72, + "shloka": 25, + "text": "आर्याश च पृथिवीपालाः परहृष्टनरवाहनाः\nसमीयुः पाण्डुपुत्रेण बहवॊ युद्धदुर्मदाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 72, + "shloka": 26, + "text": "एवं युद्धानि वृत्तानि तत्र तत्र महीपते\nअर्जुनस्य महीपालैर नानादेशनिवासिभिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 72, + "shloka": 27, + "text": "यानि तूभयतॊ राजन परतप्तानि महान्ति च\nतानि युद्धानि वक्ष्यामि कौन्तेयस्य तवानघ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nतरिगर्तैर अभवद युद्धं कृतवैरैः किरीटिनः\nमहारथसमाज्ञातैर हतानां पुत्र नप्तृभिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 2, + "text": "ते समाज्ञाय संप्राप्तं यज्ञियं तुरगॊत्तमम\nविषयान्ते ततॊ वीरा दंशिताः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 3, + "text": "रथिनॊ बद्धतूणीराः सदश्वैः समलंकृतैः\nपरिवार्य हयं राजन गरहीतुं संप्रचक्रमुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 4, + "text": "ततः किरीटी संचिन्त्य तेषां राज्ञां चिकीर्षितम\nवारयाम आस तान वीरान सान्त्वपूर्वम अरिंदमः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 5, + "text": "तम अनादृत्य ते सर्वे शरैर अभ्यहनंस तदा\nतमॊ रजॊभ्यां संछन्नांस तान किरीटी नयवारयत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 6, + "text": "अब्रवीच च ततॊ जिष्णुः परहसन्न इव भारत\nनिवर्तध्वम अधर्मज्ञाः शरेयॊ जीवितम एव वः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 7, + "text": "स हि वीरः परयास्यन वै धर्मराजेन वारितः\nहतबान्धवा न ते पार्थ हन्तव्याः पार्थिवा इति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 8, + "text": "स तदा तद वचः शरुत्वा धर्मराजस्य धीमतः\nतान निवर्तध्वम इत्य आह न नयवर्तन्त चापि ते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 9, + "text": "ततस तरिगर्तराजानं सूर्यवर्माणम आहवे\nवितत्य शरजालेन परजहास धनंजयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 10, + "text": "ततस ते रथघॊषेण खुरनेमिस्वनेन च\nपूरयन्तॊ दिशः सर्वा धनंजयम उपाद्रवन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 11, + "text": "सूर्यवर्मा ततः पार्थे शराणां नतपर्वणाम\nशतान्य अमुञ्चद राजेन्द्र लभ्व अस्त्रम अभिदर्शयन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 12, + "text": "तथैवान्ये महेष्वासा ये तस्यैवानुयायिनः\nमुमुचुः शरवर्षाणि धनंजय वधैषिणः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 13, + "text": "स ताञ जया पुङ्खनिर्मुक्तैर बहुभिः सुबहूञ शरान\nचिच्छेद पाण्डवॊ राजंस ते भूमौ नयपतंस तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 14, + "text": "केतुवर्मा तु तेजस्वी तस्यैवावरजॊ युवा\nयुयुधे भरातुर अर्थाय पाण्डवेन महात्मना" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 15, + "text": "तम आपतन्तं संप्रेक्ष्य केतुवर्माणम आहवे\nअभ्यघ्नन निशितैर बाणैर बीभत्सुः परवीरहा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 16, + "text": "केतुवर्मण्य अभिहते धृतवर्मा महारथः\nरथेनाशु समावृत्य शरैर जिष्णुम अवाकिरत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 17, + "text": "तस्य तां शीघ्रताम ईक्ष्य तुतॊषातीव वीर्यवान\nगुडाकेशॊ महातेजा बालस्य धृतवर्मणः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 18, + "text": "न संदधानं ददृशे नाददानं च तं तदा\nकिरन्तम एव स शरान ददृशे पाकशासनिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 19, + "text": "स तु तं पूजयाम आस धृतवर्माणम आहवे\nमनसा स मुहूर्तं वै रणे समभिहर्षयन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 20, + "text": "तं पन्नगम इव करुद्धं कुरुवीरः समयन्न इव\nपरीतिपूर्वं महाराज पराणैर न वयपरॊपयत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 21, + "text": "स तथा रक्ष्यमाणॊ वै पार्थेनामित तेजसा\nधृतवर्मा शरं तीक्ष्णं मुमॊच विजये तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 22, + "text": "स तेन विजयस तूर्णम अस्यन विद्धः करे भृशम\nमुमॊच गाण्डीवं दुःखात तत पपाताथ भूतले" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 23, + "text": "धनुषः पततस तस्य सव्यसाचि कराद विभॊ\nइन्द्रस्येवायुधस्यासीद रूपं भरतसत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 24, + "text": "तस्मिन निपतिते दिव्ये महाधनुषि पार्थिव\nजहास स सवनं हासं धृतवर्मा महाहवे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ रॊषान्वितॊ जिष्णुः परमृज्य रुधिरं करात\nधनुर आदत्त तद दिव्यं शरवर्षं ववर्ष च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 26, + "text": "ततॊ हलहलाशब्दॊ दिवस्पृग अभवत तदा\nनानाविधानां भूतानां तत कर्मातीव शंसताम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 27, + "text": "ततः संप्रेक्ष्य तं करुद्धं कालान्तकयमॊपमम\nजिष्णुं तरैगर्तका यॊधास तवरिताः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 28, + "text": "अभिसृत्य परीप्सार्थं ततस ते धृतवर्मणः\nपरिवव्रुर गुडाकेशं तत्राक्रुध्यद धनंजयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ यॊधाञ जघानाशु तेषां स दश चाष्ट च\nमहेन्द्रवज्रप्रतिमैर आयसैर निशितैः शरैः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 30, + "text": "तांस तु परभग्नान संप्रेक्ष्य तवरमाणॊ धनंजयः\nशरैर आशीविषाकारैर जघान सवनवद धसन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 31, + "text": "ते भग्नमनसः सर्वे तरैगर्तक महारथाः\nदिशॊ विदुद्रुवुः सर्वा धनंजय शरार्दिताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 32, + "text": "त ऊचु पुरुषव्याघ्रं संशप्तक निषूदनम\nतव सम किंकराः सर्वे सर्वे च वशगास तव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 33, + "text": "आज्ञापयस्व नः पार्थ परह्वान परेष्यान अवस्थितान\nकरिष्यामः परियं सर्वं तव कौरवनन्दन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 73, + "shloka": 34, + "text": "एतद आज्ञाय वचनं सर्वांस तान अब्रवीत तदा\nजीवितं रक्षत नृपाः शासनं गृह्यताम इति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 74, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nपराग्ज्यॊतिषम अथाभ्येत्य वयचरत सहयॊत्तमः\nभगदत्तात्मजस तत्र निर्ययौ रणकर्कशः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 74, + "shloka": 2, + "text": "सहयं पाण्डुपुत्रस्य विषयान्तम उपागतम\nयुयुधे भरतश्रेष्ठ वज्रदत्तॊ महीपतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 74, + "shloka": 3, + "text": "सॊ ऽभिनिर्याय नगराद भगदत्तसुतॊ नृपः\nअश्वम आयान्तम उन्मथ्य नगराभिमुखॊ ययौ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 74, + "shloka": 4, + "text": "तम आलक्ष्य महाबाहुः कुरूणाम ऋषभस तदा\nगाण्डीवं विक्षिपंस तूर्णं सहसा समुपाद्रवत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 74, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ गाण्डीवनिर्मुक्तैर इषुभिर मॊहितॊ नृपः\nहयम उत्सृज्य तं वीरस ततः पार्थम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 74, + "shloka": 6, + "text": "पुनः परविश्य नगरं दंशितः स नृपॊत्तमः\nआरुह्य नागप्रवरं निर्ययौ युद्धकाङ्क्षया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 74, + "shloka": 7, + "text": "पाण्डुरेणातपत्रेण धरियमाणेन मूर्धनि\nदॊधूयता चामरेण शवेतेन च महारथः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 74, + "shloka": 8, + "text": "ततः पार्थं समासाद्य पाण्डवानां महारथम\nआह्वयाम आस कौरव्यं बाल्यान मॊहाच च संयुगे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 74, + "shloka": 9, + "text": "स वारणं नगप्रख्यं परभिन्नकरटा मुखम\nपरेषयाम आस संक्रुद्धस ततः शवेतहयं परति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 74, + "shloka": 10, + "text": "विक्षरन्तं यथा मेघं परवारणवारणम\nशास्त्रवत कल्पितं संख्ये तरिसाहं युद्धदुर्मदम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 74, + "shloka": 11, + "text": "परचॊद्यमानः स गजस तेन राज्ञा महाबलः\nतदाङ्कुशेन विबभाव उत्पतिष्यन्न इवाम्बरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 74, + "shloka": 12, + "text": "तम आपतन्तं संप्रेक्ष्य करुद्धॊ राजन धनंजयः\nभूमिष्ठॊ वारणगतं यॊधयाम आस भारत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 74, + "shloka": 13, + "text": "वज्रदत्तस तु संक्रुद्धॊ मुमॊचाशु धनंजये\nतॊमरान अग्निसंकाशाञ शलभान इव वेगितान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 74, + "shloka": 14, + "text": "अर्जुनस तान असंप्राप्तान गाण्डीवप्रेषितैः शरैः\nदविधा तरिधा च चिच्छेद ख एव खगमैस तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 74, + "shloka": 15, + "text": "स तान दृष्ट्वा तथा छिन्नांस तॊमरान भगदत्तजः\nइषून असक्तांस तवरितः पराहिणॊत पाण्डवं परति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 74, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ ऽरजुनस तूर्णतरं रुक्मपुङ्खान अजिह्मगान\nपरेषयाम आस संक्रुद्धॊ भगदत्तात्मजं परति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 74, + "shloka": 17, + "text": "स तैर विद्धॊ महातेजा वज्रदत्तॊ महाहवे\nभृशाहतः पपातॊर्व्यां न तव एनम अजहात समृतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 74, + "shloka": 18, + "text": "ततः स पुनर आरुह्य वारणप्रवरं रणे\nअव्यग्रः परेषयाम आस जयार्थी विजयं परति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 74, + "shloka": 19, + "text": "तस्मै बाणांस ततॊ जिष्णुर निर्मुक्ताशीविषॊपमान\nपरेषयाम आस संक्रुद्धॊ जवलितान इव पावकान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 74, + "shloka": 20, + "text": "स तैर विद्धॊ महानागॊ विस्रवन रुधिरं बभौ\nहिमवान इव शैलेन्द्रॊ बहु परस्रवणस तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 75, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nएवं तरिरात्रम अभवत तद युद्धं भरतर्षभ\nअर्जुनस्य नरेन्द्रेण वृत्रेणेव शतक्रतॊः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 75, + "shloka": 2, + "text": "ततश चतुर्थे दिवसे वज्रदत्तॊ महाबलः\nजहास स सवनं हासं वाक्यं चेदम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 75, + "shloka": 3, + "text": "अर्जुनार्जुन तिष्ठस्व न मे जीवन विमॊक्ष्यसे\nतवां निहत्य करिष्यामि पुतुस तॊयं यथाविधि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 75, + "shloka": 4, + "text": "तवया वृद्धॊ मम पिता भगदत्तः पितुः सखा\nहतॊ वृद्धॊ ऽपचायित्वाच छिशुं माम अद्य यॊधय" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 75, + "shloka": 5, + "text": "इत्य एवम उक्त्वा संक्रुद्धॊ वज्रदत्तॊ नराधिपः\nपरेषयाम आस कौरव्य वारणं पाण्डवं परति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 75, + "shloka": 6, + "text": "संप्रेष्यमाणॊ नागेन्द्रॊ वज्रदत्तेन धीमता\nउत्पतिष्यन्न इवाकाशम अभिदुद्राव पाण्डवम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 75, + "shloka": 7, + "text": "अग्रहस्तप्रमुक्तेन शीकरेण सफल्गुनम\nसमुक्षत महाराज शैलं नील इवाम्बुदः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 75, + "shloka": 8, + "text": "स तेन परेषितॊ राज्ञा मेघवन निनदन मुहुः\nमुखाडम्बर घॊषेण समाद्रवत फल्गुनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 75, + "shloka": 9, + "text": "स नृत्यन्न इव नागेन्द्रॊ वज्रदत्तप्रचॊदितः\nआससाद दरुतं राजन कौरवाणां महारथम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 75, + "shloka": 10, + "text": "तम आपतन्तं संप्रेक्ष्य वज्रदत्तस्य वारणम\nगाण्डीवम आश्रित्य बली न वयकम्पत शत्रुहा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 75, + "shloka": 11, + "text": "चुक्रॊध बलवच चापि पाण्डवस तस्य भूपतेः\nकार्यविघ्नम अनुस्मृत्य पूर्ववैरं च भारत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 75, + "shloka": 12, + "text": "ततस तं वारणं करुद्धः शरजालेन पाण्डवः\nनिवारयाम आस तदा वेलेव मकरालयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 75, + "shloka": 13, + "text": "स नागप्रवरॊ वीर्याद अर्जुनेन निवारितः\nतस्थौ शरैर वितुन्नाङ्गः शवाविच छललितॊ यथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 75, + "shloka": 14, + "text": "निवारितं गजं दृष्ट्वा भगदत्तात्मजॊ नृपः\nउत्ससर्ज शितान बाणान अर्जुने करॊधमूर्छितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 75, + "shloka": 15, + "text": "अर्जुनस तु महाराज शरैः शरविघातिभिः\nवारयाम आस तान अस्तांस तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 75, + "shloka": 16, + "text": "ततः पुनर अतिक्रुद्धॊ राजा पराग्ज्यॊतिषाधिपः\nपरेषयाम आस नागेन्द्रं बलवच छवसनॊपमम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 75, + "shloka": 17, + "text": "तम आपतन्तं संप्रेक्ष्य बलवान पाकशासनिः\nनाराचम अग्निसंकाशं पराहिणॊद वारणं परति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 75, + "shloka": 18, + "text": "स तेन वारणॊ राजन मर्माण्य अभिहतॊ भृशम\nपपात सहसा भूमौ वज्ररुग्ण इवाचलः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 75, + "shloka": 19, + "text": "स पतञ शुशुभे नागॊ धनंजय शराहतः\nविशन्न इव महाशैलॊ महीं वज्रप्रपीडितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 75, + "shloka": 20, + "text": "तस्मिन निपतिते नागे वज्रदत्तस्य पाण्डवः\nतं न भेतव्यम इत्य आह ततॊ भूमिगतं नृपम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 75, + "shloka": 21, + "text": "अब्रवीद धि महातेजाः परस्थितं मां युधिष्ठिरः\nराजानस ते न हन्तव्या धनंजय कथंचनन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 75, + "shloka": 22, + "text": "सर्वम एतन नरव्याघ्र भवत्व एतावता कृतम\nयॊधाश चापि न हन्तव्या धनंजय रणे तवया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 75, + "shloka": 23, + "text": "वक्तव्याश चापि राजानः सर्वैः सह सुहृज्जनैः\nयुधिष्ठिरस्याश्वमेधॊ भवद्भिर अनुभूयताम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 75, + "shloka": 24, + "text": "इति भरातृवचः शरुत्वा न हन्मि तवां जनाधिप\nउत्तिष्ठ न भयं ते ऽसति सवस्तिमान गच्छ पार्थिव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 75, + "shloka": 25, + "text": "आगच्छेथा महाराज परां चैत्रीम उपस्थिताम\nतदाश्वमेधॊ भविता धर्मराजस्य धीमतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 75, + "shloka": 26, + "text": "एवम उक्तः स राजा तु भगदत्तात्मजस तदा\nतथेत्य एवाब्रवीद वाक्यं पाण्डवेनाभिनिर्जितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nसैन्धवैर अभवद युद्धं ततस तस्य किरीटिनः\nहतशेषैर महाराज हतानां च सुतैर अपि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 2, + "text": "ते ऽवतीर्णम उपाश्रुत्य विषयं शवेतवाहनम\nपरत्युद्ययुर अमृष्यन्तॊ राजानः पाण्डवर्षभम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 3, + "text": "अश्वं च तं परामृश्य विषयान्ते विषॊपमाः\nन भयं चक्रिरे पार्थाद भीमसेनाद अनन्तरात" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 4, + "text": "ते ऽविदूराद धनुष्पाणिं यज्ञियस्य हयस्य च\nबीभत्सुं परत्यपद्यन्त पदातिनम अवस्थितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 5, + "text": "ततस ते तु महावीर्या राजानः पर्यवारयन\nजिगीषन्तॊ नरव्याघ्राः पूर्वं विनिकृता युधि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 6, + "text": "ते नामान्य अथ गॊत्राणि कर्माणि विविधानि च\nकीर्तयन्तस तदा पार्थं शरवर्षैर अवाकिरन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 7, + "text": "ते किरन्तः शरांस तीक्ष्णान वारणेन्द्र निवारणान\nरणे जयम अभीप्सन्तः कौन्तेयं पर्यवारयन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 8, + "text": "ते ऽसमीक्ष्यैव तं वीरम उग्रकर्माणम आहवे\nसर्वे युयुधिरे वीरा रथस्थास तं पदातिनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 9, + "text": "ते तम आजघ्निरे वीरं निवातकवचान्तकम\nसंशप्तक निहन्तारं हन्तारं सैन्धवस्य च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ रथसहस्रेण हयानाम अयुतेन च\nकॊष्ठकी कृत्यकौन्तेयं संप्रहृष्टम अयॊधयन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 11, + "text": "संस्मरन्तॊ वधं वीराः सिन्धुराजस्य धीमतः\nजयद्रथस्य कौरव्य समरे सव्यसाचिना" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 12, + "text": "ततः पर्जन्यवत सर्वे शरवृष्टिम अवासृजन\nतैः कीर्णः शुशुभे पार्थॊ रविर मेघान्तरे यथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 13, + "text": "स शरैः समवच्छन्नॊ ददृशे पाण्डवर्षभः\nपञ्जरान्तर संचारी शकुन्त इव भारत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ हाहाकृतं सर्वं कौन्तेये शरपीडिते\nतरैलॊक्यम अभवद राजन रविश चासीद रजॊऽरुणः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ ववौ महाराज मारुतॊ रॊमहर्षणः\nराहुर अग्रसद आदित्यं युगपत सॊमम एव च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 16, + "text": "उल्काश च जघ्निरे सूर्यं विकीर्यन्त्यः समन्ततः\nवेपथुश चाभवद राजन कैलासस्य महागिरेः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 17, + "text": "मुमुचुश चास्रम अत्युष्णं दुःखशॊकसमन्विताः\nसप्तर्षयॊ जातभयास तथा देवर्षयॊ ऽपि च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 18, + "text": "शशश चाशु निविर्भिद्य मण्डलं शशिनॊ ऽपतत\nविपरीतस तदा राजंस तस्मिन्न उत्पातलक्षणे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 19, + "text": "रासभारुण संकाशा धनुष्मन्तः स विद्युतः\nआवृत्य गगनं मेघा मुमुचुर मांसशॊणितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 20, + "text": "एवम आसीत तदा वीरे शरवर्षाभिसंवृते\nलॊके ऽसमिन भरतश्रेष्ठ तद अद्भुतम इवाभवत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 21, + "text": "तस्य तेनावकीर्णस्य शरजालेन सर्वशः\nमॊहात पपात गाण्डीवम आवापश च कराद अपि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 22, + "text": "तस्मिन मॊहम अनुप्राप्ते शरजालं महत्तरम\nसैन्धवा मुमुचुस तूर्णं गतसत्त्वे महारथे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ मॊहसमापन्नं जञात्वा पार्थं दिवौकसः\nसर्वे वित्रस्तम अनसस तस्य शान्ति पराभवन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ देवर्षयः सर्वे तथा सप्तर्षयॊ ऽपि च\nबरह्मर्षयश च विजयं जेपुः पार्थस्य धीमतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 25, + "text": "ततः परदीपिते देवैः पार्थ तेजसि पार्थिव\nतस्थाव अचलवद धीमान संग्रामे परमास्त्रवित" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 26, + "text": "विचकर्ष धनुर दिव्यं ततः कौरवनन्दनः\nयन्त्रस्येवेह शब्दॊ ऽभून महांस तस्य पुनः पुनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 27, + "text": "ततः स शरवर्षाणि परत्यमित्रान परति परभुः\nववर्ष धनुषा पार्थॊ वर्षाणीव सुरेश्वरः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 28, + "text": "ततस ते सैन्धवा यॊधाः सर्व एव सराजकाः\nनादृश्यन्त शरैः कीर्णाः शलभैर इव पावकाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 29, + "text": "तस्य शब्देन वित्रेसुर भयार्ताश च विदुद्रुवुः\nमुमुचुश चाश्रुशॊकार्ताः सुषुपुश चापि सैन्धवाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 30, + "text": "तांस तु सर्वान नरश्रेष्ठः सर्वतॊ विचरन बली\nअलातचक्रवद राजञ शरजालैः समर्पयत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 31, + "text": "तद इन्द्र जालप्रतिमं बाणजालम अमित्रहा\nवयसृजद दिष्कु सर्वासु महेन्द्र इव वज्रभृत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 76, + "shloka": 32, + "text": "मेघजालनिभं सैन्यं विदार्य स रविप्रभः\nविबभौ कौरवश्रेष्ठः शरदीव दिवाकरः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततॊ गाण्डीवभृच छूरॊ युद्धाय समवस्थितः\nविबभौ युधि दुर्धर्षॊ हिमवान अचलॊ यथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 2, + "text": "ततः सैन्धव यॊधास ते पुनर एव वयवस्थिताः\nविमुञ्चन्तः सुसंरब्धाः शरवर्षाणि भारत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 3, + "text": "तान परसह्य महावीर्यः पुनर एव वयवस्थितान\nततः परॊवाच कौन्तेयॊ मुमूर्षञ शलक्ष्णया गिरा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 4, + "text": "युध्यध्वं परया शक्त्या यतध्वं च वधे मम\nकुरुध्वं सर्वकार्याणि महद वॊ भयम आगतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 5, + "text": "एष यॊत्स्यामि वः सर्वान निवार्य शरवागुराम\nतिष्ठध्वं युद्धमनसॊ दर्पं विनयितास्मि वः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 6, + "text": "एतावद उक्त्वा कौरव्यॊ रुषा गाण्डीवभृत तदा\nततॊ ऽथ वचनं समृत्वा भरातुर जयेष्ठस्य भारत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 7, + "text": "न हन्तव्या रणे तात कषत्रिया विजिगीषवः\nजेतव्याश चेति यत परॊक्तं धर्मराज्ञा महात्मना\nचिन्तयाम आस च तदा फल्गुनः पुरुषर्षभः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 8, + "text": "इत्य उक्तॊ ऽहं नरेन्द्रेण न हन्तव्या नृपा इति\nकथं तन न मृषेह सयाद धर्मराज वचः शुभम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 9, + "text": "न हन्येरंश च राजानॊ राज्ञश चाज्ञा कृता भवेत\nइति संचिन्त्य स तदा भरातुः परियहिते रतः\nपरॊवाच वाक्यं धर्मज्ञः सन्धवान युद्धदुर्मदान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 10, + "text": "बालान सत्रियॊ वा युष्माकं न हनिष्ये वयवस्थितान\nयश च वक्ष्यति संग्रामे तवास्मीति पराजितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 11, + "text": "एतच छरुत्वा वचॊ मह्यं कुरुध्वं हितम आत्मनः\nअतॊ ऽनयथा कृच्छ्रगता भविष्यथ महार्दिताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 12, + "text": "एवम उक्त्वा तु तान वीरान युयुधे कुरुपुंगवः\nअत्वरावान असंरब्धः संरब्धैर विजिगीषुभिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 13, + "text": "ततः शतसहस्राणि शराणां नतपर्वणाम\nमुमुचुः सैन्धवा राजंस तदा गाण्डीवधन्वनि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 14, + "text": "स तान आतपतः करूरान आशीविषविषॊपमान\nचिच्छेद निशितैर बाणैर अन्तरैव धनंजयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 15, + "text": "छित्त्वा तु तान आशु गमान कङ्कपत्राञ शिलाशितान\nएकैकम एष दशभिर बिभेद समरे शरैः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 16, + "text": "ततः परासांश च शक्तींश च पुनर एव धनंजये\nजयद्रथं हतं समृत्वा चिक्षिपुः सैन्धवा नृपाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 17, + "text": "तेषां किरीटी संकल्पं मॊघं चक्रे महामनाः\nसर्वांस तान अन्तरा छित्त्वा मुदा चुक्रॊश पाण्डवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 18, + "text": "तथैवापततां तेषां यॊधानां जय गृद्धिनाम\nशिरांसि पातयाम आस भल्लैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 19, + "text": "तेषां परद्रवतां चैव पुनर एव च धावताम\nनिवर्ततां च शब्दॊ ऽभूत पूर्णस्येव महॊदधेः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 20, + "text": "ते वध्यमानास तु तदा पार्थेनामित तेजसा\nयथाप्राणं यथॊत्साहं यॊधयाम आसुर अर्जुनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 21, + "text": "ततस ते फल्गुनेनाजौ शरैः संनतपर्वभिः\nकृता विसंज्ञा भूयिष्ठाः कलान्तवाहन सैनिकाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 22, + "text": "तांस तु सर्वान परिग्लानान विदित्वा धृतराष्ट्रजा\nदुःशला बालम आदाय नप्तारं परययौ तदा\nसुरथस्य सुतं वीरं रथेनानागसं तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 23, + "text": "शान्त्य अर्थं सर्वयॊधानाम अभ्यगच्छत पाण्डवम\nसा धनंजयम आसाद्य मुमॊचार्तस्वरं तदा\nधनंजयॊ ऽपि तां दृष्ट्वा धनुर विससृजे परभुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 24, + "text": "समुत्सृष्ट धनुः पार्थॊ विधिवद भगिनीं तदा\nपराह किं करवाणीति सा च तं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 25, + "text": "एष ते भरतश्रेष्ठ सवस्रीयस्यात्मजः शिशुः\nअभिवादयते वीर तं पश्य पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 26, + "text": "इत्य उक्तस तस्य पितरं स पप्रच्छार्जुनस तदा\nकवासाव इति ततॊ राजन दुःशला वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 27, + "text": "पितृशॊकाभिसंतप्तॊ विषादार्तॊ ऽसय वै पिता\nपञ्चत्वम अगमद वीर यथा तन मे निबॊध ह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 28, + "text": "स पूर्वं पितरं शरुत्वा हतं युद्धे तवयानघ\nतवाम आगतं च संश्रुत्य युद्धाय हयसारिणम\nपितुश च मृत्युदुःखार्तॊ ऽजहात पराणान धनंजय" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 29, + "text": "पराप्तॊ बीभत्सुर इत्य एव नाम शरुत्वैव ते ऽनघ\nविषादार्तः पपातॊर्व्या ममार च ममात्मजः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 30, + "text": "तं तु दृष्ट्वा निपतितं ततस तस्यात्मजं विभॊ\nगृहीत्वा समनुप्राप्ता तवाम अद्य शरणैषिणी" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 31, + "text": "इत्य उक्त्वार्तस्वरं सातु मुमॊच धृतराष्ट्रजा\nदीना दीनं सथितं पार्थम अब्रवीच चाप्य अधॊमुखम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 32, + "text": "सवसारं माम वेक्षस्व सवस्रीयात्ममम एव च\nकर्तुम अर्हसि धर्मज्ञ दयां मयि कुरूद्वह\nविस्मृत्य कुरुराजानं तं च मन्दं जयद्रथम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 33, + "text": "अभिमन्यॊर यथा जातः परिक्षित परवीर हा\nतथायं सुरथाज जातॊ मम पौत्रॊ महाभुज" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 34, + "text": "तम आदाय नरव्याघ्र संप्ताप्तास्मि तवान्तिकम\nशमार्थं सर्वयॊधानां शृणु चेदं वचॊ मम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 35, + "text": "आगतॊ ऽयं महाबाहॊ तस्य मन्दस्य पौत्रकः\nपरसादम अस्य बालस्य तस्मात तवं कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 36, + "text": "एष परसाद्य शिरसा मया सार्धम अरिंदम\nयाचते तवां महाबाहॊ शमं गच्छ धनंजय" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 37, + "text": "बालस्य हतबन्धॊश च पार्थ किं चिद अजानतः\nपरसादं कुरु धर्मज्ञ मा मन्युवशम अन्वगाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 38, + "text": "तम अनार्यं नृशंसं च विस्मृत्यास्य पितामहम\nआगः कारिणम अत्यर्थं परसादं कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 39, + "text": "एवं बरुवत्यां करुणं दुःशलायां धनंजयः\nसंस्मृत्य देवीं गान्धारीं धृतराष्ट्रं च पार्थिवम\nपरॊवाच दुःखशॊकार्तः कषत्रधर्मं विगर्हयन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 40, + "text": "धिक तं दुर्यॊधनं कषुद्रं राज्यलुब्धं च मानिनम\nयत्कृते बान्धवाः सर्वे मया नीता यमक्षयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 41, + "text": "इत्य उक्त्वा बहु सान्त्वादि परसादम अकरॊज जयः\nपरिष्वज्य च तां परीतॊ विससर्ज गृहान परति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 42, + "text": "दुःशला चापि तान यॊधान निवार्य महतॊ रणात\nसंपूज्य पार्थं परययौ गृहान परति शुभानना" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 43, + "text": "ततः सैन्धवकान यॊधान विनिर्जित्य नरर्षभः\nपुनर एवान्वधावत स तं हयं कामचारिणम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 44, + "text": "ससार यज्ञियं वीरॊ विधिवत स विशां पते\nतारामृगम इवाकाशे देवदेवः पिनाक धृक" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 45, + "text": "स च वाजी यथेष्टेन तांस तान देशान यथासुखम\nविचचार यथाकामं कर्म पार्थस्य वर्धयन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 77, + "shloka": 46, + "text": "करमेण सहयस तव एवं विचरन भरतर्षभ\nमणिपूर पतेर देशम उपायात सह पाण्डवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nशरुत्वा तु नृपतिर वीरं पितरं बभ्रु वाहनः\nनिर्ययौ विनयेनार्यॊ बराह्मणार्घ्य पुरःसरः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 2, + "text": "मणिपूरेश्वरं तव एवम उपयातं धनंजयः\nनाभ्यनन्दत मेधावी कषत्रधर्मम अनुस्मरन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 3, + "text": "उवाच चैनं धर्मात्मा स मन्युः फल्गुनस तदा\nपरक्रियेयं न ते युक्ता बहिस तवं कषत्रधर्मतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 4, + "text": "संरक्ष्यमाणं तुरगं यौधिष्ठिरम उपागतम\nयज्ञियं विषयान्ते मां नायॊत्सीः किं नु पुत्रक" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 5, + "text": "धिक्त्वाम अस्तु सुदुर्बुद्धिं कषत्रधर्मविशारदम\nयॊ मां युद्धाय संप्राप्तं साम्नैवाथॊ तवम अग्रहीः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 6, + "text": "न तवया पुरुषार्थश च कश चिद अस्तीह जीवता\nयस तवं सत्रीवद युधा पराप्तं साम्ना मां परत्यगृह्णथाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 7, + "text": "यद्य अहं नयस्तशस्त्रस तवाम आगच्छेयं सुदुर्मते\nपरक्रियेयं ततॊ युक्ता भवेत तव नराधम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 8, + "text": "तम एवम उक्तं भर्त्रा तु विदित्वा पन्नगात्मजा\nअमृष्यमाणा भित्त्वॊर्वीम उलूपी तम उपागमत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 9, + "text": "सा ददर्श ततः पुत्रं विमृशन्तम अधॊमुखम\nसंतर्ज्यमानम असकृद भर्त्रा युद्धार्थिना विभॊ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 10, + "text": "ततः सा चारुसर्वाङ्गी तम उपेत्यॊरगात्मजा\nउलूपी पराह वचनं कषत्रधर्मविशारदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 11, + "text": "उलूपीं मां निबॊध तवं मातरं पन्नगात्मजाम\nकुरुष्व वचनं पुत्र धर्मस ते भविता परः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 12, + "text": "युध्यस्वैनं कुरुश्रेष्ठं धनंजयम अरिंदम\nएवम एष हि ते परीतॊ भविष्यति न संशयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 13, + "text": "एवम उद्धर्षितॊ मात्रा स राजा बभ्रु वाहनः\nमनश चक्रे महातेजा युद्धाय भरतर्षभ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 14, + "text": "संनह्य काञ्चनं वर्म शिरस तराणं च भानुमत\nतूणी रशत संबाधम आरुरॊह महारथम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 15, + "text": "सर्वॊपकरणैर युक्तं युक्तम अश्वैर मनॊजवैः\nसुचक्रॊपस्करं धीमान हेमभाण्ड परिष्कृतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 16, + "text": "परमार्चितम उच्छ्रित्य धवजं सिंहं हिरण्मयम\nपरययौ पार्थम उद्दिश्य स राजा बभ्रु वाहनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ ऽभयेत्य हयं वीरॊ यज्ञियं पार्थ रक्षितम\nगराहयाम आस पुरुषैर हयशिक्षा विशारदैः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 18, + "text": "गृहीतं वाजिनं दृष्ट्वा परीतात्मा सधनंजयः\nपुत्रं रथस्थं भूमिष्ठः संन्यवारयद आहवे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 19, + "text": "ततः स राजा तं वीरं शरव्रातैः सहस्रशः\nअर्दयाम आस निशितैर आशीविषविषॊपमैः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 20, + "text": "तयॊः समभवद युद्धं पितुः पुत्रस्य चातुलम\nदेवासुररणप्रख्यम उभयॊः परीयमाणयॊः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 21, + "text": "किरीटिनं तु विव्याध शरेण नतपर्वणा\nजत्रु देशे नरव्याघ्रः परहसन बभ्रु वाहनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 22, + "text": "सॊ ऽभयगात सह पुङ्खेन वल्मीकम इव पन्नगः\nविनिर्भिद्य च कौन्तेयं महीतलम अथाविशत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 23, + "text": "स गाढवेदनॊ धीमान आलम्ब्य धनुर उत्तमम\nदिव्यं तेजः समाविश्य परमीत इव संबभौ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 24, + "text": "स संज्ञाम उपलभ्याथ परशस्य पुरुषर्षभः\nपुत्रं शक्रात्मजॊ वाक्यम इदम आह महीपते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 25, + "text": "साधु साधु महाबाहॊ वत्स चित्राङ्गदात्मज\nसदृशं कर्म ते दृष्ट्वा परीतिमान अस्मि पुत्रक" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 26, + "text": "विमुञ्चाम्य एष बाणांस ते पुत्र युद्धे सथिरॊ भव\nइत्य एवम उक्त्वा नाराचैर अभ्यवर्षद अमित्रहा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 27, + "text": "तान स गाण्डीवनिर्मुक्तान वज्राशनिसमप्रभान\nनाराचैर अच्छिनद राजा सर्वान एव तरिधा तरिधा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 28, + "text": "तस्य पार्थः शरैर दिव्यैर धवजं हेमपरिष्कृतम\nसुवर्णतालप्रतिमं कषुरेणापाहरद रथात" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 29, + "text": "हयांश चास्य महाकायान महावेगपराक्रमान\nचकार राज्ञॊ निर्जीवान परहसन पाण्डवर्षभः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 30, + "text": "स रथाद अवतीर्याशु राजा परमकॊपनः\nपदातिः पितरं कॊपाद यॊधयाम आस पाण्डवम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 31, + "text": "संप्रीयमाणः पाण्डूनाम ऋषभः पुत्र विक्रमात\nनात्यर्थं पीडयाम आस पुत्रं वज्रधराथमः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 32, + "text": "स हन्यमानॊ विमुखं पितरं बभ्रु वाहनः\nशरैर आशीविषाकारैः पुनर एवार्दयद बली" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 33, + "text": "ततः स बाल्यात पितरं विव्याध हृदि पत्रिणा\nनिशितेन सुपुङ्खेन बलवद बभ्रु वाहनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 34, + "text": "स बाणस तेजसा दीप्तॊ जवलन्न इव हुताशनः\nविवेश पाण्डवं राजन मर्म भित्त्वातिदुःख कृत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 35, + "text": "स तेनातिभृशं विद्धः पुत्रेण कुरुनन्दनः\nमहीं जगाम मॊहार्तस ततॊ राजन धनंजयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 36, + "text": "तस्मिन निपतिते वीरे कौरवाणां धुरंधरे\nसॊ ऽपि मॊहं जगामाशु ततश चित्राङ्गदा सुतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 37, + "text": "वयायम्य संयुगे राजा दृष्ट्वा च पितरं हतम\nपूर्वम एव च बाणौघैर गाढविद्धॊ ऽरजुनेन सः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 38, + "text": "भर्तारं निहतं दृष्ट्वा पुत्रं च पतितं भुवि\nचित्राङ्गदा परित्रस्ता परविवेश रणाजिरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 78, + "shloka": 39, + "text": "शॊकसंतप्त हृदया रुदती सा ततः शुभा\nमणिपूर पतेर माता ददर्श निहतं पतिम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 79, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nततॊ बबु विधं भीरुर विलप्य कमलेक्षणा\nमुमॊह दुःखाद दुर्धर्षा निपपात च भूतले" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 79, + "shloka": 2, + "text": "परतिलभ्य च सा संज्ञां देवी दिव्यवपुर धरा\nउलूपीं पन्नगसुतां दृष्ट्वेदं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 79, + "shloka": 3, + "text": "उलूपि पश्य भर्तारं शयानं निहतं रणे\nतवत्कृते मम पुत्रेण बालेन समितिंजयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 79, + "shloka": 4, + "text": "ननु तवम आर्ये धर्मज्ञा ननु चासि पतिव्रता\nयत तवत्कृते ऽयं पतितः पतिस ते निहतॊ रणे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 79, + "shloka": 5, + "text": "किं तु सर्वापराधॊ ऽयं यदि ते ऽदय धनंजयः\nकषमस्व याच्यमाना मे संजीवय धनंजयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 79, + "shloka": 6, + "text": "ननु तवम आर्ये धर्मज्ञा तरैलॊक्यविदिता शुभे\nयद घातयित्वा भर्तारं पुतेणेह न शॊचसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 79, + "shloka": 7, + "text": "नाहं शॊचामि तनयं निहतं पन्नगात्मजे\nपतिम एव तु शॊचामि यस्यातिथ्यम इदं कृतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 79, + "shloka": 8, + "text": "इत्य उक्त्वा सा तदा देवीम उलूपीं पन्नगात्मजाम\nभर्तारम अभिगम्येदम इत्य उवाच यशस्विनी" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 79, + "shloka": 9, + "text": "उत्तिष्ठ कुरुमुख्यस्य परियकाममम परिय\nअयम अश्वॊ महाबाहॊ मया ते परिमॊक्षितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 79, + "shloka": 10, + "text": "ननु नाम तवया वीरधर्मराजस्य यज्ञियः\nअयम अश्वॊ ऽनुसर्तव्यः स शेषे किं महीतले" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 79, + "shloka": 11, + "text": "तवयि पराणाः समायत्ताः कुरूणां कुरुनन्दन\nस कस्मात पराणदॊ ऽनयेषां पराणान संत्यक्तवान असि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 79, + "shloka": 12, + "text": "उलूपि साधु संपश्य भर्तारं निहतं रणे\nपुत्रं चैनं समुत्साह्य घातयित्वा न शॊचसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 79, + "shloka": 13, + "text": "कामं सवपितु बालॊ ऽयं भूमौ परेतगतिं गतः\nलॊहिताक्षॊ गुडाकेशॊ विजयः साधु जीवतु" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 79, + "shloka": 14, + "text": "नापराधॊ ऽसति सुभगे नराणां बहुभार्यता\nनारीणां तु भवत्य एतन मा ते भूद बुद्धिर ईदृशी" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 79, + "shloka": 15, + "text": "सख्यं हय एतत कृतं धात्रा शाश्वतं चाव्ययं च ह\nसख्यं समभिजानीहि सत्यं संगतम अस्तु ते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 79, + "shloka": 16, + "text": "पुत्रेण घातयित्वेमं पतिं यदि न मे ऽदय वै\nजीवन्तं दर्शयस्य अद्य परित्यक्ष्यामि जीवितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 79, + "shloka": 17, + "text": "साहं दुःखान्विता भीरु पतिपुत्र विनाकृता\nइहैव परायम आशिष्ये परेक्षन्त्यास ते न संशयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 79, + "shloka": 18, + "text": "इत्य उक्त्वा पन्नगसुतां सपत्नीं चैत्रवाहिनी\nततः परायम उपासीना तूष्णीम आसीज जनाधिप" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 80, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nतथा विलप्यॊपरता भर्तुः पादौ परगृह्य सा\nउपविष्टाभवद देवी सॊच्छ्वासं पुत्रम ईक्षती" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 80, + "shloka": 2, + "text": "ततः संज्ञां पुनर लब्ध्वा स राजा बभ्रु वाहनः\nमातरं ताम अथालॊक्य रणभूमाव अथाव्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 80, + "shloka": 3, + "text": "इतॊ दुःखतरं किं नु यन मे माता सुखैधिता\nभूमौ निपतितं वीरम अनुशेते मृतं पतिम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 80, + "shloka": 4, + "text": "निहन्तारं रणे ऽरीणां सर्वशस्त्रभृतां वरम\nमया विनिहतं संख्ये परेक्षते दुर्मरं बत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 80, + "shloka": 5, + "text": "अहॊ ऽसया हृदयं देव्या दृढं यन न विदीर्यते\nवयूढॊरस्कं महाबाहुं परेक्षन्त्या निहतं पतिम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 80, + "shloka": 6, + "text": "दुर्मरं पुरुषेणेह मन्ये हय अध्वन्य अनागते\nयत्र नाहं न मे माता विप्रयुज्येत जीवितात" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 80, + "shloka": 7, + "text": "अहॊ धिक कुरुवीरस्य हय उरः सथं काञ्चनं भुवि\nवयपविद्धं हतस्येह मया पुत्रेण पश्यत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 80, + "shloka": 8, + "text": "भॊ भॊ पश्यत मे वीरं पितरं बराह्मणा भुवि\nशयानं वीरशयने मया पुत्रेण पातितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 80, + "shloka": 9, + "text": "बराह्मणाः कुरुमुख्यस्य परयुक्ता हयसारिणः\nकुर्वन्तु शान्तिकां तव अद्य रणे यॊ ऽयं महाहतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 80, + "shloka": 10, + "text": "वयादिशन्तु च किं विप्राः परायश्चित्तम इहाद्य मे\nसुनृशंसस्य पापस्य पितृहन्तू रणाजिरे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 80, + "shloka": 11, + "text": "दुश्चरा दवादश समा हत्वा पितरम अद्य वै\nममेह सुनृशंसस्य संवीतस्यास्य चर्मणा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 80, + "shloka": 12, + "text": "शिरः कपाले चास्यैव भुञ्जतः पितुर अद्य मे\nपरायश्चित्तं हि नास्त्य अन्यद धत्वाद्य पितरं मम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 80, + "shloka": 13, + "text": "पश्य नागॊत्तम सुते भर्तारं निहतं मया\nकृतं परियं मया ते ऽदय निहत्य समरे ऽरजुनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 80, + "shloka": 14, + "text": "सॊ ऽहम अप्य अद्य यास्यामि गतिं पितृनिषेविताम\nन शक्नॊम्य आत्मनात्मानम अहं धारयितुं शुभे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 80, + "shloka": 15, + "text": "सा तवं मयि मृते मातस तथा गाण्डीवधन्विनि\nभव परीतिमती देवि सत्येनात्मानम आलभे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 80, + "shloka": 16, + "text": "इत्य उक्त्वा स तदा राजा दुःखशॊकसमाहतः\nउपस्पृश्य महाराज दुःखाद वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 80, + "shloka": 17, + "text": "शृण्वन्तु सर्वभूतानि सथावराणि चराणि च\nतवं च मातर यथासत्यं बरवीमि भुजगॊत्तमे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 80, + "shloka": 18, + "text": "यदि नॊत्तिष्ठति जयः पिता मे भरतर्षभः\nअस्मिन्न एव रणॊद्देशे शॊषयिष्ये कलेवरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 80, + "shloka": 19, + "text": "न हि मे पितरं हत्वा निष्कृतिर विद्यते कव चित\nनरकं परतिपत्स्यामि धरुवं गुरु वधार्दितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 80, + "shloka": 20, + "text": "वीरं हि कषत्रियं हत्वा गॊशतेन परमुच्यते\nपितरं तु निहत्यैवं दुस्तरा निष्कृतिर मया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 80, + "shloka": 21, + "text": "एष हय एकॊ महातेजाः पाण्डुपुत्रॊ धनंजयः\nपिता च मम धर्मात्मा तस्य मे निष्कृतिः कृतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 80, + "shloka": 22, + "text": "इत्य एवम उक्त्वा नृपते धनंजय सुतॊ नृपः\nउपस्पृश्याभवत तूष्णीं परायॊपेतॊ महामतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 81, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nपरायॊपविष्टे नृपतौ मणिपूरेश्वरे तदा\nपितृशॊकसमाविष्टे सह मात्रा परंतप" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 81, + "shloka": 2, + "text": "उलूपी चिन्तयाम आस तदा संजीवनं मणिम\nस चॊपातिष्ठत तदा पन्नगानां परायणम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 81, + "shloka": 3, + "text": "तं गृहीत्वा तु कौरव्य नागराजपतेः सुता\nमनः परह्लादनीं वाचं सैनिकानाम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 81, + "shloka": 4, + "text": "उत्तिष्ठ मां शुचः पुत्र नैष जिष्णुस तवया हतः\nअजेयः पुरुषैर एष देवैर वापि स वासवैः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 81, + "shloka": 5, + "text": "मया तु मॊहिनी नाम मायैषा संप्रयॊजिता\nपरियार्थं पुरुषेन्द्रस्य पितुस ते ऽदय यशस्विनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 81, + "shloka": 6, + "text": "जिज्ञासुर हय एष वै पुत्रबलस्य तव कौरवः\nसंग्रामे युध्यतॊ राजन नागतः परवीरहा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 81, + "shloka": 7, + "text": "तस्माद असि मया पुत्र युद्धार्थं परिचॊदितः\nमा पापम आत्मनः पुत्र शङ्केथास तव अण्व अपि परभॊ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 81, + "shloka": 8, + "text": "ऋषिर एष महातेजाः पुरुषः शाश्वतॊ ऽवययः\nनैनं शक्तॊ हि संग्रामे जेतुं शक्रॊ ऽपि पुत्रक" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 81, + "shloka": 9, + "text": "अयं तु मे मणिर दिव्यः समानीतॊ विशां पते\nमृतान मृतान पन्नगेन्द्रान यॊ जीवयति नित्यदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 81, + "shloka": 10, + "text": "एतम अस्यॊरसि तवं तु सथापयस्व पितुः परभॊ\nसंजीवितं पुनः पुत्र ततॊ दरष्टासि पाण्डवम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 81, + "shloka": 11, + "text": "इत्य उक्तः सथापयाम आस तस्यॊरसि मणिं तदा\nपार्थस्यामित तेजाः स पितुः सनेहाद अपाक कृत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 81, + "shloka": 12, + "text": "तस्मिन नयस्ते मणौ वीर जिष्णुर उज्जीवितः परभुः\nसुप्तॊत्थित इवॊत्तस्थौ मृष्टलॊहित लॊचनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 81, + "shloka": 13, + "text": "तम उत्थितं महात्मानं लब्धसंज्ञं मनस्विनम\nसमीक्ष्य पितरं सवस्थं ववन्दे बभ्रु वाहनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 81, + "shloka": 14, + "text": "उत्थिते पुरुषव्याघ्रे पुनर लक्ष्मीवति परभॊ\nदिव्याः सुमनसः पुण्या ववृषे पाकशासनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 81, + "shloka": 15, + "text": "अनाहता दुन्दुभयः परणेदुर मेघनिस्वनाः\nसाधु साध्व इति चाकाशे बभूव सुमहास्वनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 81, + "shloka": 16, + "text": "उत्थाय तु महाबाहुः पर्याश्वस्तॊ धनंजयः\nबभ्रु वाहनम आलिङ्ग्य समाजिघ्रत मूर्धनि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 81, + "shloka": 17, + "text": "ददर्श चाविदूरे ऽसय मातरं शॊककर्शिताम\nउलूप्या सह तिष्ठन्तीं ततॊ ऽपृच्छद धनंजयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 81, + "shloka": 18, + "text": "किम इदं लक्ष्यते सर्वं शॊकविस्मय हर्षवत\nरणाजिरम अमित्रघ्न यदि जानासि शंस मे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 81, + "shloka": 19, + "text": "जननी च किमर्थं ते रणभूमिम उपागता\nनागेन्द्र दुहिता चेयम उलूपी किम इहागता" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 81, + "shloka": 20, + "text": "जानाम्य अहम इदं युद्धं तवया मद्वचनात कृतम\nसत्रीणाम आगमने हेतुम अहम इच्छामि वेदितुम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 81, + "shloka": 21, + "text": "तम उवाच ततः पृष्टॊ मणिपूर पतिस तदा\nपरसाद्य शिरसा विद्वान उलूपी पृच्छ्यताम इति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 1, + "text": "[अर्जुन]\nकिम आगमनकृत्यं ते कौरव्य कुलनन्दिनि\nमणिपूर पतेर मातुस तथैव च रणाजिरे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 2, + "text": "कच चित कुशलकामासि राज्ञॊ ऽसय भुजगात्मजे\nमम वा चञ्चलापाङ्गे कच चित तवं शुभम इच्छसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 3, + "text": "कच चित ते पृथुल शरॊणिनाप्रियं शुभदर्शने\nअकार्षम अहम अज्ञानाद अयं वा बभ्रु वाहनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 4, + "text": "कच चिच च राजपुत्री ते सपत्नी चैत्रवाहिनी\nचित्राङ्गदा वरारॊहा नापराध्यति किं चन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 5, + "text": "तम उवाचॊरग पतेर दुहिता परहसन्त्य अथ\nन मे तवम अपराद्धॊ ऽसि न नृपॊ बभ्रु वाहनः\nन जनित्री तथास्येयं मम या परेष्यवत सथिता" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 6, + "text": "शरूयतां यद यथा चेदं मया सर्वं विचेष्टितम\nन मे कॊपस तवया कार्यः शिरसा तवां परसादये" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 7, + "text": "तवत परीत्यर्थं हि कौरव्य कृतम एतन मयानघ\nयत तच छृणु महाबाहॊ निखिलेन धनंजय" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 8, + "text": "महाभारत युद्धे यत तवया शांतनवॊ नृपः\nअधर्मेण हतः पार्थ तस्यैषा निष्कृतिः कृता" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 9, + "text": "न हि भीष्मस तवया वीर युध्यमानॊ निपातितः\nशिखण्डिना तु संसक्तस तम आश्रित्य हतस तवया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 10, + "text": "तस्य शान्तिम अकृत्वा तु तयजेस तवं यदि जीवितम\nकर्मणा तेन पापेन पतेथा निरये धरुवम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 11, + "text": "एषा तु विहिता शान्तिः पुत्राद यां पराप्तवान असि\nवसुभिर वसुधा पाल गङ्गया च महामते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 12, + "text": "पुरा हि शरुतम एतद वै वसुभिः कथितं मया\nगङ्गायास तीरम आगम्य हते शांतनवे नृपे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 13, + "text": "आप्लुत्य देवा वसवः समेत्य च महानदीम\nइदम ऊचुर वचॊ घॊरं भागीरथ्या मते तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 14, + "text": "एष शांतनवॊ भीष्मॊ निहतः सव्यसाचिना\nअयुध्यमानः संग्रामे संसक्तॊ ऽनयेन भामिनि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 15, + "text": "तद अनेनाभिषङ्गेण वयम अप्य अर्जुनं शुभे\nशापेन यॊजयामेति तथास्त्व इति च साब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 16, + "text": "तद अहं पितुर आवेद्य भृशं परव्यथितेन्द्रिया\nअभवं स च तच छरुत्वा विषादम अगमत परम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 17, + "text": "पिता तु मे वसून गत्वा तवदर्थं समयाचत\nपुनः पुनः परसाद्यैनांस त एवम इदम अब्रुवन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 18, + "text": "पुनस तस्य महाभाग मणिपूरेश्वरॊ युवा\nस एनं रणमध्य सथं शरैः पातयिता भुवि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 19, + "text": "एवं कृते स नागेन्द्र मुक्तशापॊ भविष्यति\nगच्छेति वसुभिश चॊक्तॊ मम चेदं शशंस सः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 20, + "text": "तच छरुत्वा तवं मया तस्माच छापाद असि विमॊक्षितः\nन हि तवां देवराजॊ ऽपि समरेषु पराजयेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 21, + "text": "आत्मा पुत्रः समृतस तस्मात तेनेहासि पराजितः\nनात्र दॊषॊ मम मतः कथं वा मन्यसे विभॊ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 22, + "text": "इत्य एवम उक्तॊ विजयः परसन्नात्माब्रवीद इदम\nसर्वं मे सुप्रियं देवि यद एतत कृतवत्य असि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 23, + "text": "इत्य उक्त्वाथाब्रवीत पुत्रं मणिपूरेश्वरं जयः\nचित्राङ्गदायाः शृण्वन्त्याः कौरव्य दुहितुस तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 24, + "text": "युधिष्ठिरस्याश्वमेधः परां चैत्रीं भविष्यति\nतत्रागच्छेः सहामात्यॊ मातृभ्यां सहितॊ नृप" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 25, + "text": "इत्य एवम उक्तः पार्थेन स राजा बभ्रु वाहनः\nउवाच पितरं धीमान इदम अस्राविलेक्षणः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 26, + "text": "उपयास्यामि धर्मज्ञ भवतः शासनाद अहम\nअश्वमेधे महायज्ञे दविजातिपरिवेषकः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 27, + "text": "मम तव अनुग्रहार्थाय परविशस्व पुरं सवकम\nभार्याभ्यां सह शत्रुघ्न मा भूत ते ऽतर विचारणा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 28, + "text": "उषित्वेह विशल्यस तवं सुखं सवे वेश्मनि परभॊ\nपुनर अश्वानुगमनं कर्तासि जयतां वर" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 29, + "text": "इत्य उक्तः स तु पुत्रेण तदा वानरकेतनः\nसमयन परॊवाच कौन्तेयस तदा चित्राङ्गदा सुतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 30, + "text": "विदितं ते महाबाहॊ यथा दिक्षां चराम्य अहम\nन स तावत परवेष्क्यामि पुरं ते पृथुलॊचन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 31, + "text": "यथाकामं परयात्य एष यज्ञियश च तुरंगमः\nसवस्ति ते ऽसतु गमिष्यामि न सथानं विद्यते मम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 82, + "shloka": 32, + "text": "स तत्र विधिवत तेन पूजितः पाकशासनिः\nभार्याभ्याम अभ्यनुज्ञातः परायाद भरतसत्तमः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nस तु वाजी समुद्रान्तां पर्येत्य पृथिवीम इमाम\nनिवृत्तॊ ऽभिमुखॊ राजन्येन नागाह्वयं पुरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 2, + "text": "अनुगच्छंश च तेजस्वी निवृत्तॊ ऽथ किरीटभृत\nयदृच्छया समापेदे पुरं राजगृहं तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 3, + "text": "तम अभ्याशगतं राजा जरासंधात्मजात्मजः\nकषत्रधर्मे सथितॊ वीरः समरायाजुहाव ह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 4, + "text": "ततः पुरात स निष्क्रम्य रथी धन्वी शरी तली\nमेघसंधिः पदातिं तं धनंजयम उपाद्रवत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 5, + "text": "आसाद्य च महातेजा मेघसंधिर धनंजयम\nबालभावान महाराज परॊवाचेदं न कौशलात" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 6, + "text": "किम अयं चार्यते वाजी सत्रीमध्य इव भारत\nहयम एनं हरिष्यामि परयतस्व विमॊक्षणे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 7, + "text": "अदत्तानुनयॊ युद्धे यदि तवं पितृभिर मम\nकरिष्यामि तवातिथ्यं परहरप्रहरामि वा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 8, + "text": "इत्य उक्तः परत्युवाचैनं पाण्डवः परहसन्न इव\nविघ्नकर्ता मया वार्य इति मे वरतम आहितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 9, + "text": "भरात्रा जयेष्ठेन नृपते तवापि विदितं धरुवम\nपरहरस्व यथाशक्ति न मन्युर विद्यते मम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 10, + "text": "इत्य उक्तः पराहरत पूर्वं पाण्डवं मगधेश्वरः\nकिरञ शरसहस्राणि वर्षाणीव सहस्रदृक" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ गाण्डीवभृच छूरॊ गाण्डीवप्रेषितैः शरैः\nचकार मॊघांस तान बाणान अयत्नाद भरतर्षभ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 12, + "text": "स मॊघं तस्य बाणौघं कृत्वा वानरकेतनः\nशरान मुमॊच जवलितान दीप्तास्यान इव पन्नगान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 13, + "text": "धवजे पताका दण्डेषु रथयन्त्रे हयेषु च\nअन्येषु च रथाङ्गेषु न शरीरे न सारथौ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 14, + "text": "संरक्ष्यमाणः पार्थेन शरीरे फल्गुनस्य ह\nमन्यमानः सववीर्यं तन मागधः पराहिणॊच छरान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ गाण्डीवभृच छूरॊ मागधेन समाहतः\nबभौ वासन्तिक इव पलाशः पुष्पितॊ महान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 16, + "text": "अवध्यमानः सॊ ऽभयघ्नन मागधः पाण्डवर्षभम\nतेन तस्थौ स कौरव्य लॊकवीरस्य दर्शने" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 17, + "text": "सव्यसाची तु संक्रुद्धॊ विकृष्य बलवद धनुः\nहयांश चकार निर्देहान सारथेश च शिरॊ ऽहरत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 18, + "text": "धनुश चास्य महच चित्रं कषुरेण परचकर्त ह\nहस्तावापं पताकां च धवजं चास्य नयपातयत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 19, + "text": "स राजा वयथितॊ वयश्वॊ विधनुर हतसारथिः\nगदाम आदाय कौन्तेयम अभिदुद्राव वेगवान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 20, + "text": "तस्यापतत एवाशु गदां हेमपरिष्कृताम\nशरैश चकर्त बहुधा बहुभिर गृध्रवाजितैः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 21, + "text": "सा गदा शकलीभूता विशीर्णमणिबन्धना\nवयाली निर्मुच्यमानेव पपातास्य सहस्रधा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 22, + "text": "विरथं तं विधन्वानं गदया परिवर्जितम\nनैच्छत ताडयितुं धीमान अर्जुनः समराग्रणीः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 23, + "text": "तत एनं विमनसं कषत्रधर्मे समास्थितम\nसान्त्वपूर्वम इदं वाक्यम अब्रवीत कपिकेतनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 24, + "text": "पर्याप्तः कषत्रधर्मॊ ऽयं दर्शितः पुत्र गम्यताम\nबह्व एतत समरे कर्म तव बालस्य पार्थिव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 25, + "text": "युधिष्ठिरस्य संदेशॊ न हन्तव्या नृपा इति\nतेन जीवसि राजंस तवम अपराद्धॊ ऽपि मे रणे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 26, + "text": "इति मत्वा स चात्मानं परत्यादिष्टं सम मागधः\nतथ्यम इत्य अवगम्यैनं पराञ्जलिः परत्यपूजयत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 27, + "text": "तम अर्जुनः समाश्वास्य पुनर एवेदम अब्रवीत\nआगन्तव्यं परां चैत्रीम अश्वमेधे नृपस्य नः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 28, + "text": "इत्य उक्तः स तथेत्य उक्त्वा पूजयाम आस तं हयम\nफल्गुनं च युधां शरेष्ठं विधिवत सहदेवजः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 29, + "text": "ततॊ यथेष्टम अगमत पुनर एव स केसरी\nततः समुद्रतीरेण वङ्गान पुण्ड्रान स केरलान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 83, + "shloka": 30, + "text": "तत्र तत्र च भूरीणि मेच्छ सैन्यान्य अनेकशः\nविजिग्ये धनुषा राजन गाण्डीवेन धनंजयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 84, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nमागधेनार्चितॊ राजन पाण्डवः शवेतवाहनः\nदक्षिणां दिशम आस्थाय चारयाम आस तं हयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 84, + "shloka": 2, + "text": "ततः स पुनर आवृत्य हयः कामचरॊ बली\nआससाद पुरीं रम्यां चेदीनां शुक्तिसाह्वयाम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 84, + "shloka": 3, + "text": "शरभेणार्चितस तत्र शिशुपालात्मजेन सः\nयुद्धपूर्वेण मानेन पूजया च महाबलः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 84, + "shloka": 4, + "text": "तत्रार्चितॊ ययौ राजंस तदा स तुरगॊत्तमः\nकाशीन अन्ध्रान कॊसलांश च किरातान अथ तङ्गनान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 84, + "shloka": 5, + "text": "तत्र पूजां यथान्यायं परतिगृह्य स पाण्डवः\nपुनर आवृत्य कौन्तेयॊ दशार्णान अगमत तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 84, + "shloka": 6, + "text": "तत्र चित्राङ्गदॊ नाम बलवान वसुधाधिपः\nतेन युद्धम अभूत तस्य विजयस्याति भैरवम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 84, + "shloka": 7, + "text": "तं चापि वशम आनीय किरीटी पुरुषर्षभः\nनिषादराज्ञॊ विषयम एकलव्यस्य जग्मिवान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 84, + "shloka": 8, + "text": "एकलव्य सुतश चैनं युद्धेन जगृहे तदा\nततश चक्रे निषादैः स संग्रामं रॊमहर्षणम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 84, + "shloka": 9, + "text": "ततस तम अपि कौन्तेयः समरेष्व अपराजितः\nजिगाय समरे वीरॊ यज्ञविघ्नार्थम उद्यतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 84, + "shloka": 10, + "text": "स तं जित्वा महाराज नैषादिं पाकशासनिः\nअर्चितः परययौ भूयॊ दक्षिणं सलिलार्णवम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 84, + "shloka": 11, + "text": "तत्रापि दरविडैर अन्ध्रै रैद्रैर माहिषकैर अपि\nतथा कॊल्ल गिरेयैश च युद्धम आसीत किरीटिनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 84, + "shloka": 12, + "text": "तुरगस्य वशेनाथ सुराष्ट्रान अभितॊ ययौ\nगॊकर्णम अपि चासाद्य परभासम अपि जग्मिवान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 84, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ दवारवतीं रम्यां वृष्णिवीराभिरक्षिताम\nआससाद यहः शरीमान कुरुराजस्य यज्ञियः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 84, + "shloka": 14, + "text": "तम उन्मथ्य हयश्रेष्ठं यादवानां कुमारकाः\nपरययुस तांस तदा राजन्न उग्रसेनॊ नयवारयत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 84, + "shloka": 15, + "text": "ततः पुर्या विनिष्क्रम्य वृष्ण्यन्धकपतिस तदा\nसहितॊ वसुदेवेन मातुलेन किरीटिनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 84, + "shloka": 16, + "text": "तौ समेत्य कुरुश्रेष्ठं विधिवत परीतिपूर्वकम\nपरया भरतश्रेष्ठं पूजया समवस्थितौ\nततस ताभ्याम अनुज्ञातॊ ययौ येन हयॊ गतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 84, + "shloka": 17, + "text": "ततः स पश्चिमं देशं समुद्रस्य तदा हयः\nकरमेण वयचरत सफीतं ततः पञ्चनदं ययौ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 84, + "shloka": 18, + "text": "तस्माद अपि स कौरव्य गान्धारविषयं हयः\nविचचार यथाकामं कौन्तेयानुगतस तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 84, + "shloka": 19, + "text": "तत्र गान्धारराजेन युद्धम आसीन महात्मनः\nघॊरं शकुनिपुत्रेण पूर्ववैरानुसारिणा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 85, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nशकुनेस तु सुतॊ वीरॊ गान्धाराणां महारथः\nपरयुद्ययौ गुडाकेशं सैन्येन महता वृतः\nहस्त्यश्वरथपूर्णेन पताकाध्वजमालिना" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 85, + "shloka": 2, + "text": "अमृष्यमाणास ते यॊधा नृपतेः शकुनेर वधम\nअभ्ययुः सहिताः पार्थं परगृहीतशरासनाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 85, + "shloka": 3, + "text": "तान उवाच स धर्मात्मा बीभत्सुर अपराजितः\nयुधिष्ठिरस्य वचनं न च ते जगृहुर हितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 85, + "shloka": 4, + "text": "वार्यमाणास तु पार्थेन सान्त्वपूर्वम अमर्षिताः\nपरिवार्य हयं जग्मुस ततश चुक्रॊध पाण्डवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 85, + "shloka": 5, + "text": "ततः शिरांसि दीप्ताग्रैस तेषां चिच्छेद पाण्डवः\nकषुरैर गाण्डीवनिर्मुक्तैर नातियत्नाद इवार्जुनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 85, + "shloka": 6, + "text": "ते वध्यमानाः पार्थेन हयम उत्सृज्य संभ्रमात\nनयवर्तन्त महाराज शरवर्षार्दिता भृशम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 85, + "shloka": 7, + "text": "वितुद्यमानस तैश चापि गान्धारैः पाण्डवर्षभः\nआदिश्यादिश्य तेजस्वी शिरांस्य एषां नयपातयत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 85, + "shloka": 8, + "text": "वध्यमानेषु तेष्व आजौ गान्धारेषु समन्ततः\nस राजा शकुनेः पुत्रः पाण्डवं परत्यवारयत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 85, + "shloka": 9, + "text": "तं युध्यमानं राजानं कषत्रधर्मे वयवस्थितम\nपार्थॊ ऽबरवीन न मे वध्या राजानॊ राजशासनात\nअलं युद्धेन ते वीर न ते ऽसत्य अद्य पराजयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 85, + "shloka": 10, + "text": "इत्य उक्तस तद अनादृत्य वाक्यम अज्ञानमॊहितः\nस शक्रसमकर्माणम अवाकिरत सायकैः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 85, + "shloka": 11, + "text": "तस्य पार्थः शिरस तराणम अर्धचन्द्रेण पत्रिणा\nअपाहरद असंभ्रान्तॊ जयद्रथशिरॊ यथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 85, + "shloka": 12, + "text": "तद दृष्ट्वा विस्मयं जग्मुर गान्धाराः सर्व एव ते\nइच्छता तेन न हतॊ राजेत्य अपि च ते विदुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 85, + "shloka": 13, + "text": "गान्धारराजपुत्रस तु पलायनकृतक्षणः\nबभौ तैर एव सहितस तरस्तैः कषुद्रमृगैर इव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 85, + "shloka": 14, + "text": "तेषां तु तरसा पार्थस तत्रैव परिधावताम\nविजहारॊत्तमाङ्गानि भल्लैः संनतपर्वभिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 85, + "shloka": 15, + "text": "उच्छ्रितांस तु भुजान के चिन नाबुध्यन्त शरैर हृतान\nशरैर गाण्डीवनिर्मुक्तैः पृथुभिः पार्थ चॊदितैः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 85, + "shloka": 16, + "text": "संभ्रान्तनरनागाश्वम अथ तद विद्रुतं बलम\nहतविध्वस्तभूयिष्ठम आवर्तत मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 85, + "shloka": 17, + "text": "न हय अदृश्यन्त वीरस्य के चिद अग्रे ऽगर्यकर्मणः\nरिपवः पात्यमाना वै ये सहेयुर महाशरान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 85, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ गान्धारराजस्य मन्त्रिवृद्ध पुरःसरा\nजननी निर्ययौ भीता पुरस्कृत्यार्घ्यम उत्तमम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 85, + "shloka": 19, + "text": "सा नयवारयद अव्यग्रा तं पुत्रं युद्धदुर्मदम\nपरसादयाम आस च तं जिष्णुम अक्लिष्टकारिणम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 85, + "shloka": 20, + "text": "तां पूजयित्वा कौन्तेयः परसादम अकरॊत तदा\nशकुनेश चापि तनयं सान्त्वयन्न इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 85, + "shloka": 21, + "text": "न मे परियं महाबाहॊ यत ते बुद्धिर इयं कृता\nपरतियॊद्धुम अमित्रघ्न भरातैव तवं ममानघ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 85, + "shloka": 22, + "text": "गान्धारीं मातरं समृत्वा धृतराष्ट्र कृतेन च\nतेन जीवसि राजंस तवं निहतास तव अनुगास तव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 85, + "shloka": 23, + "text": "मैवं भूः शाम्यतां वैरं मा ते भूद बुद्धिर ईदृशी\nआगन्तव्यं परां चैत्रीम अश्वमेधे नृपस्य नः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 86, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nइत्य उक्त्वानुययौ पार्थॊ हयं तं कामचारिणम\nनयवर्तत ततॊ वाजी येन नागाह्वयं पुरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 86, + "shloka": 2, + "text": "तं निवृत्तं तु शुश्राव चारेणैव युधिष्ठिरः\nशरुत्वार्जुनं कुशलिनं स च हृष्टमनाभवत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 86, + "shloka": 3, + "text": "विजयस्य च तत कर्म गान्धारविषये तदा\nशरुत्वान्येषु च देशेषु स सुप्रीतॊ ऽभवन नृपः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 86, + "shloka": 4, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु दवादशीं माघपाक्षिकीम\nइष्टं गृहीत्वा नक्षत्रं धर्मराजॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 86, + "shloka": 5, + "text": "समानाय्य महातेजाः सर्वान भरातॄन महामनाः\nभीमं च नकुलं चैव सहदेवं च कौरवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 86, + "shloka": 6, + "text": "परॊवाचेदं वचः काले तदा धर्मभृतां वरः\nआमन्त्य वदतां शरेष्ठॊ भीमं भीमपराक्रमम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 86, + "shloka": 7, + "text": "आयाति भीमसेनासौ सहाश्वेन तवानुजः\nयथा मे पुरुषाः पराहुर ये धनंजय सारिणः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 86, + "shloka": 8, + "text": "उपस्थितश च कालॊ ऽयम अभितॊ वर्तते हयः\nमाघी च पौर्णमासीयं मासः शेषॊ वृकॊदर" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 86, + "shloka": 9, + "text": "तत परस्थाप्यन्तु विद्वांसॊ बराह्मणा वेदपारगाः\nवाजिमेधार्थ सिद्ध्यर्थं देशं पश्यन्तु यज्ञियम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 86, + "shloka": 10, + "text": "इत्य उक्तः स तु तच चक्रे भीमॊ नृपतिशासनम\nहृष्टः शरुत्वा नरपतेर आयान्तं सव्यसाचिनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 86, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ ययौ भीमसेनः पराज्ञैः सथपतिभिः सह\nबराह्मणान अग्रतः कृत्वा कुशलान यज्ञकर्मसु" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 86, + "shloka": 12, + "text": "तं स शालचय गरामं संप्रतॊली विटङ्किनम\nमापयाम आस कौरव्यॊ यज्ञवाटं यथाविधि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 86, + "shloka": 13, + "text": "सदः सपत्नी सदनं साग्नीध्रम अपि चॊत्तरम\nकारयाम आस विधिवन मणिहेमविभूषितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 86, + "shloka": 14, + "text": "सतम्भान कनकचित्रांश च तॊरणानि बृहन्ति च\nयज्ञायतन देशेषु दत्त्वा शुद्धं च काञ्चनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 86, + "shloka": 15, + "text": "अन्तःपुराणि राज्ञां च नानादेशनिवासिनाम\nकारयाम आस धर्मात्मा तत्र तत्र यथाविधि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 86, + "shloka": 16, + "text": "बराह्मणानां च वेश्मानि नानादेशसमेयुषाम\nकारयाम आस भीमः स विविधानि हय अनेकशः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 86, + "shloka": 17, + "text": "तथा संप्रेषयाम आस दूतान नृपतिशासनात\nभीमसेनॊ महाराज राज्ञाम अक्लिष्टकर्मणाम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 86, + "shloka": 18, + "text": "ते परियार्थं कुरुपतेर आययुर नृपसत्तमाः\nरत्नान्य अनेकान्य आदाय सत्रियॊ ऽशवान आयुधानि च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 86, + "shloka": 19, + "text": "तेषां निविशतां तेषु शिबिरेषु सहस्रशः\nनर्दतः सागरस्येव शब्दॊ दिवम इवास्पृशत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 86, + "shloka": 20, + "text": "तेषाम अभ्यागतानां स राजा राजीवलॊचनः\nवयादिदेशान्न पानानि शय्याश चाप्य अति मानुषाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 86, + "shloka": 21, + "text": "वाहनानां च विविधाः शालाः शालीक्षु गॊरसैः\nउपेताः पुरुषव्याघ्र वयादिदेश स धर्मराट" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 86, + "shloka": 22, + "text": "तथा तस्मिन महायज्ञे धर्मराजस्य धीमतः\nसमाजग्मुर मुनिगणा बहवॊ बरह्मवादिनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 86, + "shloka": 23, + "text": "ये च दविजातिप्रवरास तत्रासन पृथिवीपते\nसमाजग्मुः स शिष्यांस तान पतिजग्राह कौरवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 86, + "shloka": 24, + "text": "सर्वांश च तान अनुययौ यावद आवसथाद इति\nसवयम एव महातेजा दम्भं तयक्त्वा युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 86, + "shloka": 25, + "text": "ततः कृत्वा सथपतयः शिल्पिनॊ ऽनये च ये तदा\nकृत्स्नं यज्ञविधिं राजन धर्मराज्ञे नयवेदयन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 86, + "shloka": 26, + "text": "तच छरुत्वा धर्मराजः स कृतं सर्वम अनिन्दितम\nहृष्टरूपॊ ऽभवद राजा सह भरातृभिर अच्युतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 87, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nतस्मिन यज्ञे परवृत्ते तु वाग्मिनॊ हेतुवादिनः\nहेतुवादान बहून पराहुः परस्परजिगीषवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 87, + "shloka": 2, + "text": "ददृशुस तं नृपतयॊ यज्ञस्य विधिम उत्तमम\nदेवेन्द्रस्येव विहितं भीमेन कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 87, + "shloka": 3, + "text": "ददृशुस तॊरणान्य अत्र शातकुम्भमयानि ते\nशय्यासनविहारांश च सुबहून रत्नभूषितान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 87, + "shloka": 4, + "text": "घटान पात्रीः कटाहानि कलशान वर्धमानकान\nन हि किं चिद असौवर्णम अपश्यंस तत्र पार्थिवाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 87, + "shloka": 5, + "text": "यूपांश च शास्त्रपठितान दारवान हेमभूषितान\nउपकॢप्तान यथाकालं विधिवद भूरि वर्चसः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 87, + "shloka": 6, + "text": "सथलजा जलजा ये च पशवः के चन परभॊ\nसर्वान एव समानीतांस तान अपश्यन्त ते नृपाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 87, + "shloka": 7, + "text": "गाश चैव महिषीश चैव तथा वृद्धाः सत्रियॊ ऽपि च\nऔदकानि च सत्त्वानि शवापदानि वयांसि च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 87, + "shloka": 8, + "text": "जरायुजान्य अण्डजानि सवेदजान्य उद्भिदानि च\nपर्वतानूप वन्यानि भूतानि ददृशुश च ते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 87, + "shloka": 9, + "text": "एवं परमुदितं सर्वं पशुगॊधनधान्यतः\nयज्ञवाटं नृपा दृष्ट्वा परं विस्मयम आगमन\nबराह्मणानां विशां चैव बहु मृष्टान्नम ऋद्धिमत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 87, + "shloka": 10, + "text": "पूर्णे शतसहस्रे तु विप्राणां तत्र भुञ्जताम\nदुन्दुभिर मेघनिर्घॊषॊ मुहुर मुहुर अताड्यत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 87, + "shloka": 11, + "text": "विननादासकृत सॊ ऽथ दिवसे दिवसे तदा\nएवं स ववृते यज्ञॊ धर्मराजस्य धीमतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 87, + "shloka": 12, + "text": "अन्नस्य बहवॊ राजन्न उत्सर्गाः पर्वतॊपमाः\nदधिकुल्याश च ददृशुः सर्पिषश च हरदाञ्जनाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 87, + "shloka": 13, + "text": "जम्बूद्वीपॊ हि सकलॊ नानाजनपदायुतः\nराजन्न अदृश्यतैकस्थॊ राज्ञस तस्मिन महाक्रतौ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 87, + "shloka": 14, + "text": "तत्र जातिसहस्राणि पुरुषाणां ततस ततः\nगृहीत्वा धनम आजग्मुर बहूनि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 87, + "shloka": 15, + "text": "राजानः सरग्विणश चापि सुमृष्टमणिकुण्डलाः\nपर्यवेषन दविजाग्र्यांस ताञ शतशॊ ऽथ सहस्रशः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 87, + "shloka": 16, + "text": "विविधान्य अन्नपानानि पुरुषा ये ऽनुयायिनः\nतेषां नृपॊपभॊज्यानि बराह्मणेभ्यॊ ददुः सम ते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 88, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nसमागतान वेद विदॊ राज्ञश च पृथिवीश्वरान\nदृष्ट्वा युधिष्ठिरॊ राजा भीमसेनम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 88, + "shloka": 2, + "text": "उपयाता नरव्याघ्रा य इमे जगद ईश्वराः\nएतेषां करियतां पूजा पूजार्हा हि नरेश्वराः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 88, + "shloka": 3, + "text": "इत्य उक्तः स तथा चक्रे नरेन्द्रेण यशस्विना\nभीमसेनॊ महातेजा यमाभ्यां सह भारत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 88, + "shloka": 4, + "text": "अथाभ्यगच्छद गॊविन्दॊ वृष्णिभिः सहधर्मजम\nबलदेवं पुरस्कृत्य सर्वप्राणभृतां वरः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 88, + "shloka": 5, + "text": "युयुधानेन सहितः परद्युम्नेन गदेन च\nनिशठेनाथ साम्बेन तथैव कृतवर्मणा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 88, + "shloka": 6, + "text": "तेषाम अपि परां पूजां चक्रे भीमॊ महाभुजः\nविविशुस ते च वेश्मानि रत्नवन्ति नरर्षभाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 88, + "shloka": 7, + "text": "युधिष्ठिर समीपे तु कथान्ते मधुसूदनः\nअर्जुनं कथयाम आस बहु संग्रामकर्शितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 88, + "shloka": 8, + "text": "स तं पप्रच्छ कौन्तेयः पुनः पुनर अरिंदमम\nधर्मराड भरातरं जिष्णुं समाचष्ट जगत्पतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 88, + "shloka": 9, + "text": "आगमद दवारकावासी ममाप्तः पुरुषॊ नृप\nयॊ ऽदराक्षीत पाण्डवश्रेष्ठं बहु संग्रामकर्शितम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 88, + "shloka": 10, + "text": "समीपे च महाबाहुम आचष्ट च मम परभॊ\nकुरु कार्याणि कौन्तेय हयमेधार्थ सिद्धये" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 88, + "shloka": 11, + "text": "इत्य उक्तः परत्युवाचैनं धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nदिष्ट्या स कुशली जिष्णुर उपयाति च माधव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 88, + "shloka": 12, + "text": "तव यत संदिदेशासौ पाण्डवानां बलाग्रणीः\nतद आख्यातुम इहेच्छामि भवता यदुनन्दन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 88, + "shloka": 13, + "text": "इत्य उक्ते राजशार्दूल वृष्ण्यन्धकपतिस तदा\nपरॊवाचेदं वचॊ वाग्मी धर्मात्मानं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 88, + "shloka": 14, + "text": "इदम आह महाराज पार्थ वाक्यं नरः स माम\nवाच्यॊ युधिष्ठिरः कृष्ण काले वाक्यम इदं मम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 88, + "shloka": 15, + "text": "आगमिष्यन्ति राजानः सर्वतः कौरवान परति\nतेषाम एकैकशः पूजा कार्येत्य एतत कषमं हि नः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 88, + "shloka": 16, + "text": "इत्य एतद वचनाद राजा विज्ञाप्यॊ मम मानद\nन तदात्ययिकम हि सयाद यद अर्घ्यानयने भवेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 88, + "shloka": 17, + "text": "कर्तुम अर्हति तद राजा भवांश चाप्य अनुमन्यताम\nराजद्वेषाद विनश्येयुर नेमा राजन परजाः पुनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 88, + "shloka": 18, + "text": "इदम अन्यच च कौन्तेय वचः स पुरुषॊ ऽबरवीत\nधनंजयस्य नृपते तन मे निगदतः शृणु" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 88, + "shloka": 19, + "text": "उपयास्यति यज्ञं नॊ मणिपूर पतिर नृपः\nपुत्रॊ मम महातेजा दयितॊ बभ्रु वाहनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 88, + "shloka": 20, + "text": "तं भवान मद अपेक्षार्थं विधिवत परतिपूजयेत\nस हि भक्तॊ ऽनुरक्तश च मम नित्यम इति परभॊ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 88, + "shloka": 21, + "text": "इत्य एतद वचनं शरुत्वा धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nअभिनन्द्यास्य तद वाक्यम इदं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 89, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nशरुतं परियम इदं कृष्ण यत तवम अर्हसि भाषितुम\nतन मे ऽमृतरसप्रख्यं मनॊह्लादयते विभॊ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 89, + "shloka": 2, + "text": "बहूनि किल युद्धानि विजयस्य नराधिपैः\nपुनर आसन हृषीकेश तत्र तत्रेति मे शरुतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 89, + "shloka": 3, + "text": "मन्निमित्तं हि स सदा पार्थः सुखविवर्जितः\nअतीव विजयॊ धीमान इति मे दूयते मनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 89, + "shloka": 4, + "text": "संचिन्तयामि वार्ष्णेय सदा कुन्तीसुतं रहः\nकिं नु तस्य शरीरे ऽसति सर्वलक्षणपूजिते\nअनिष्टं लक्षणं कृष्ण येन दुःखान्य उपाश्नुते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 89, + "shloka": 5, + "text": "अतीव दुःखभागी स सततं कुन्तिनन्दनः\nन च पश्यामि बीभत्सॊर निन्द्यं गात्रेषु किं चन\nशरॊतव्यं चेन मयैतद वै तन मे वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 89, + "shloka": 6, + "text": "इत्य उक्तः स हृषीकेशॊ धयात्वा सुमहद अन्तरम\nराजानं भॊजराजन्यवर्धनॊ विष्णुर अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 89, + "shloka": 7, + "text": "न हय अस्य नृपते किं चिद अनिष्टम उपलक्षये\nऋते पुरुषसिंहस्य पिण्डिके ऽसयातिकायतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 89, + "shloka": 8, + "text": "ताभ्यां स पुरुषव्याघ्रॊ नित्यम अध्वसु युज्यते\nन हय अन्यद अनुपश्यामि येनासौ दुःखभाग जयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 89, + "shloka": 9, + "text": "इत्य उक्तः स कुरुश्रेष्ठस तथ्यं कृष्णेन धीमता\nपरॊवाच वृष्णिशार्दूलम एवम एतद इति परभॊ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 89, + "shloka": 10, + "text": "कृष्णा तु दरौपदी कृष्णं तिर्यक सासूयम ऐक्षत\nपरतिजग्राह तस्यास तं परणयं चापि केशिहा\nसख्युः सखा हृषीकेशः साक्षाद इव धनंजयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 89, + "shloka": 11, + "text": "तत्र भीमादयस ते तु कुरवॊ यादवास तथा\nरेमुः शरुत्वा विचित्रार्था धनंजय कथा विभॊ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 89, + "shloka": 12, + "text": "तथा कथयताम एव तेषाम अर्जुन संकथाः\nउपायाद वचनान मर्त्यॊ विजयस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 89, + "shloka": 13, + "text": "सॊ ऽभिगम्य कुरुश्रेष्ठं नमस्कृत्य च बुद्धिमान\nउपायातं नरव्याघ्रम अर्जुनं परत्यवेदयत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 89, + "shloka": 14, + "text": "तच छरुत्वा नृपतिस तस्य हर्षबाष्पाकुलेक्षणः\nपरियाख्यान निमित्तं वै ददौ बहुधनं तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 89, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ दवितीये दिवसे महाञ शब्दॊ वयवर्धत\nआयाति पुरुषव्याघ्रे पाण्डवानां दुरंधरे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 89, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ रेणुः समुद्भूतॊ विबभौ तस्य वाजिनः\nअभितॊ वर्तमानस्य यथॊच्चैः शरवसस तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 89, + "shloka": 17, + "text": "तत्र हर्षकला वाचॊ नराणां शुश्रुवे ऽरजुनः\nदिष्ट्यासि पार्थ कुशली धन्यॊ राजा युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 89, + "shloka": 18, + "text": "कॊ ऽनयॊ हि पृथिवीं कृत्स्नाम अवजित्य स पार्थिवाम\nचारयित्वा हयश्रेष्ठम उपायायाद ऋते ऽरजुनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 89, + "shloka": 19, + "text": "ये वयतीता महात्मानॊ राजानः सगदादयः\nतेषाम अपीदृशं कर्म न किं चिद अनुशुश्रुम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 89, + "shloka": 20, + "text": "नैतद अन्ये करिष्यन्ति भविष्याः पृथिवीक्षितः\nयत तवं कुरु कुलश्रेष्ठ दुष्करं कृतवान इह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 89, + "shloka": 21, + "text": "इत्य एवं वदतां तेषां नॄणां शरुतिसुखा गिरः\nशृण्वन विवेश धर्मात्मा फल्गुनॊ यज्ञसंस्तरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 89, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ राजा सहामात्यः कृष्णश च यदुनन्दनः\nधृतराष्ट्रं पुरस्कृत्य ते तं परत्युद्ययुस तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 89, + "shloka": 23, + "text": "सॊ ऽभिवाद्य पितुः पादौ धर्मराजस्य धीमतः\nभीमादींश चापि संपूज्य पर्यष्वजत केशवम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 89, + "shloka": 24, + "text": "तैः समेत्यार्चितस तान स परत्यर्च्य च यथाविधि\nविशश्रामाथ धर्मात्मा तीरं लब्ध्वेव पारगः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 89, + "shloka": 25, + "text": "एतस्मिन्न एव काले तु स राजा बभ्रु वाहनः\nमातृभ्यां सहितॊ धीमान कुरून अभ्याजगाम ह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 89, + "shloka": 26, + "text": "स समेत्य कुरून सर्वान सर्वैर तैर अभिनन्दितः\nपरविवेश पितामह्याः कुन्त्या भवनम उत्तमम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nस परविश्य यथान्यायं पाण्डवानां निवेशनम\nपितामहीम अभ्यवदत साम्ना परमवल्गुना" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 2, + "text": "तथा चित्राङ्गदा देवी कौरव्यस्यात्मजापि च\nपृथां कृष्णां च सहिते विनयेनाभिजग्मतुः\nसुभद्रां च यथान्यायं याश चान्याः कुरु यॊषितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 3, + "text": "ददौ कुन्ती ततस ताभ्यां रत्नानि विविधानि च\nदरौपदी च सुभद्रा च याश चाप्य अन्या ददुः सत्रियः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 4, + "text": "ऊषतुस तत्र ते देव्यौ महार्हशयनासने\nसुपूजिते सवयं कुन्त्या पार्थस्य परियकाम्यया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 5, + "text": "स च राजा महावीर्यः पूजितॊ बभ्रु वाहनः\nधृतराष्ट्रं महीपालम उपतस्थे यथाविधि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 6, + "text": "युधिष्ठिरं च राजानं भीमादींश चापि पाण्डवान\nउपगम्य महातेजा विनयेनाभ्यवादयत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 7, + "text": "स तैः परेम्णा परिष्वक्तः पूजितश च यथाविधि\nधनं चास्मै ददुर भूरि परीयमाणा महारथाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 8, + "text": "तथैव स महीपालः कृष्णं चक्रगदाधरम\nपरद्युम्न इव गॊविन्दं विनयेनॊपतस्थिवान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 9, + "text": "तस्मै कृष्णॊ ददौ राज्ञे महार्हम अभिपूजितम\nरथं हेमपरिष्कारं दिव्याश्वयुजम उत्तमम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 10, + "text": "धर्मराजश च भीमश च यमजौ फल्गुनस तथा\nपृथक्पृथग अतीवैनं मानार्हं समपूजयन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 11, + "text": "ततस तृतीये दिवसे सत्यवत्याः सुतॊ मुनिः\nयुधिष्ठिरं समभ्येत्य वाग्मी वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 12, + "text": "अद्य परभृति कौन्तेय यजस्व समयॊ हि ते\nमुहूर्तॊ यज्ञियः पराप्तश चॊदयन्ति च याजकाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 13, + "text": "अहीनॊ नाम राजेन्द्र करतुस ते ऽयं विकल्पवान\nबहुत्वात काञ्चनस्यास्य खयातॊ बहुसुवर्णकः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 14, + "text": "एवम एव महाराज दक्षिणां तरिगुणां कुरु\nतरित्वं वरजतु ते राजन बराह्मणा हय अत्र कारणम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 15, + "text": "तरीन अश्वमेधान अत्र तवं संप्राप्य बहु दक्षिणान\nजञातिवध्या कृतं पापं परहास्यसि नराधिप" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 16, + "text": "पवित्रं परमं हय एतत पावनानां च पावनम\nयद अश्वमेधावभृथं पराप्स्यसे कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 17, + "text": "इत्य उक्तः स तु तेजस्वी वयासेनामित तेजसा\nदीक्षां विवेश धर्मात्मा वाजिमेधाप्तये तदा\nनराधिपः परायजत वाजिमेधं महाक्रतुम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 18, + "text": "तत्र वेद विदॊ राजंश चक्रुः कर्माणि याजकाः\nपरिक्रमन्तः शास्त्रज्ञा विधिवत साधु शिक्षिताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 19, + "text": "न तेषां सखलितं तत्र नासीद अपहुतं तथा\nकरमयुक्तं च युक्तं च चक्रुस तत्र दविजर्षभाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 20, + "text": "कृत्वा परवर्ग्यं धर्मज्ञा यथावद दविजसत्तमाः\nचक्रुस ते विधिवद राजंस तथैवाभिषवं दविजाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 21, + "text": "अभिषूय ततॊ राजन सॊमं सॊमप सत्तमाः\nसवनान्य आनुपूर्व्येण चक्रुः शास्त्रानुसारिणः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 22, + "text": "न तत्र कृपणः कश चिन न दरिद्रॊ बभूव ह\nकषुधितॊ दुःखितॊ वापि पराकृतॊ वापि मानवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 23, + "text": "भॊजनं भॊजनार्थिभ्यॊ दापयाम आस नित्यदा\nभीमसेनॊ महातेजाः सततं राजशासनात" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 24, + "text": "संस्तरे कुशलाश चापि सर्वकर्माणि याजकाः\nदिवसे दिवसे चक्रुर यथाशास्त्रार्थचक्षुषः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 25, + "text": "नाषद अङ्गविद अत्रासीत सदस्यस तस्य धीमतः\nनाव्रतॊ नानुपाध्यायॊ न च वादाक्षमॊ दविजः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 26, + "text": "ततॊ यूपॊच्छ्रये पराप्ते षद बैल्वान भरतर्षभ\nखादिरान बिल्वसमितांस तावतः सर्ववर्णिनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 27, + "text": "देवदारु मयौ दवौ तु यूपौ कुरुपतेः करतौ\nशलेष्मातकमयं चैकं याजकाः समकारयन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 28, + "text": "शॊभार्थं चापरान यूपान काञ्चनान पुरुषर्षभ\nस भीमः कारयाम आस धर्मराजस्य शासनात" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 29, + "text": "ते वयराजन्त राजर्षे वासॊभिर उपशॊभिताः\nनरेन्द्राभिगता देवान यथा सप्तर्षयॊ दिवि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 30, + "text": "इष्टकाः काञ्चनीश चात्र चयनार्थं कृताभवन\nशुशुभे चयनं तत्र दक्षस्येव परजापतेः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 31, + "text": "चतुश चित्यः स तस्यासीद अष्टादश करात्मकः\nस रुक्मपक्षॊ निचितस तरिगुणॊ गरुडाकृतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 32, + "text": "ततॊ नियुक्ताः पशवॊ यथाशास्त्रं मनीषिभिः\nतं तं देवं समुद्दिश्य पक्षिणः पशवश च ये" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 33, + "text": "ऋषभाः शास्त्रपठितास तथा जलचराश च ये\nसर्वांस तान अभ्यजुञ्जंस ते तत्राग्निचयकर्मणि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 34, + "text": "यूपेषु नियतं चासीत पशूनां तरिशतं तथा\nअश्वरत्नॊत्तरं राज्ञः कौन्तेयस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 35, + "text": "स यज्ञः शुशुभे तस्य साक्षाद देवर्षिसंकुलः\nगन्धर्वगणसंकीर्णः शॊभितॊ ऽपसरसां गणैः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 36, + "text": "स किं पुरुषगीतैश च किंनरैर उपशॊभितः\nसिद्धविप्र निवासैश च समन्ताद अभिसंवृतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 37, + "text": "तस्मिन सदसि नित्यास तु वयास शिष्या दविजॊत्तमाः\nसर्वशास्त्रप्रणेतारः कुशला यज्ञकर्मसु" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 38, + "text": "नारदश च बभूवात्र तुम्बुरुश च महाद्युतिः\nविश्वावसुश चित्रसेनस तथान्ये गीतकॊविदाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 90, + "shloka": 39, + "text": "गन्धर्वा गीतकुशला नृत्तेषु च विशारदाः\nरमयन्ति सम तान विप्रान यज्ञकर्मान्तरेष्व अथ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 1, + "text": "[व]\nशमयित्वा पशून अन्यान विधिवद दविजसत्तमाः\nतुरगं तं यथाशास्त्रम आलभन्त दविजातयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 2, + "text": "ततः संज्ञाप्य तुरगं विधिवद याजकर्षभाः\nउपसंवेशयन राजंस ततस तां दरुपदात्मजाम\nकलाभिस तिसृभी राजन यथाविधि मनस्विनीम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 3, + "text": "उद्धृत्य तु वपां तस्य यथाशास्त्रं दविजर्षभाः\nशरपयाम आसुर अव्यग्राः शास्त्रवद भरतर्षभ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 4, + "text": "तं वपा धूमगन्धं तु धर्मराजः सहानुजः\nउपाजिघ्रद यथान्यायं सर्वपाप्मापहं तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 5, + "text": "शिष्टान्य अङ्गानि यान्य आसंस तस्याश्वस्य नराधिप\nतान्य अग्नौ जुहुवुर धीराः समस्ताः षॊडशर्त्विजः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 6, + "text": "संस्थाप्यैवं तस्य राज्ञस तं करतुं शक्र तेजसः\nवयासः स शिष्यॊ भगवान वर्धयाम आस तं नृपम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरः परादात सदस्येभ्यॊ यथाविधि\nकॊटीसहस्रं निष्काणां वयासाय तु वसुंधराम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 8, + "text": "परतिगृह्य धरां राजन वयासः सत्यवती सुतः\nअब्रवीद भरतश्रेष्ठं धर्मात्मानं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 9, + "text": "पृथिवी भवतस तव एषां संन्यस्ता राजसत्तम\nनिष्क्रयॊ दीयतां मह्यं बराह्मणा हि धनार्थिनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 10, + "text": "युधिष्ठिरस तु तान विप्रान परत्युवाच महामनाः\nभरातृभिः सहितॊ धीमान मध्ये राज्ञां महात्मनाम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 11, + "text": "अश्वमेधे महायज्ञे पृथिवी दक्षिणा समृता\nअर्जुनेन जिता सेयम ऋत्विग्भ्यः परापिता मया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 12, + "text": "वनं परवेक्ष्ये विप्रेन्द्रॊ विभजध्वं महीम इमाम\nचतुर्धा पृथिवीं कृत्वा चातुर्हॊत्र परमाणतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 13, + "text": "नाहम आदातुम इच्छामि बरह्म सवं मुनिसत्तमाः\nइदं हि मे मतं नित्यं भरातॄणां च ममानघाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 14, + "text": "इत्य उक्तवति तस्मिंस ते भरातरॊ दरौपदी च सा\nएवम एतद इति पराहुस तद अभूद रॊमहर्षणम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 15, + "text": "ततॊ ऽनतरिक्षे वाग आसीत साधु साध्व इति भारत\nतथैव दविजसंघानां शंसतां विबभौ सवनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 16, + "text": "दवैपायनस तथॊक्तस तु पुनर एव युधिष्ठिरम\nउवाच मध्ये विप्राणाम इदं संपूजयन मुनिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 17, + "text": "दत्तैषा भवता मह्यं तां ते परतिददाम्य अहम\nहिरण्यं दीयताम एभ्यॊ दविजातिभ्यॊ धरास तु ते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ ऽबरवीद वासुदेवॊ धर्मराजं युधिष्ठिरम\nयथाह भगवान वयासस तथा तत कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 19, + "text": "इत्य उक्तः स कुरुश्रेष्ठः परीतात्मा भरातृभिः सह\nकॊटॊ कॊटिकृतां परादाद दक्षिणां तरिगुणां करतॊः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 20, + "text": "न करिष्यति तल लॊके कश चिद अन्यॊ नराधिपः\nयत्कृतं कुरु सिंहेन मरुत्तस्यानुकुर्वता" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 21, + "text": "परतिगृह्य तु तद दरव्यं कृष्ण दवौपायनः परभुः\nऋत्विग्भ्यः परददौ विद्वांश चतुर्धा वयभजंश च ते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 22, + "text": "पृथिव्या निष्क्रयं दत्त्वा तद धिरण्यं युधिष्ठिरः\nधूतपाप्मा जितस्वर्गॊ मुमुदे भरातृभिः सह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 23, + "text": "ऋत्विजस तम अपर्यन्तं सुवर्णनिचयं तदा\nवयभजन्त दविजातिभ्यॊ यथॊत्साहं यथाबलम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 24, + "text": "यज्ञवाटे तु यत किं चिद धिरण्यम अपि भूषणम\nतॊरणानि च यूपांश च घटाः पात्रीस तथेष्टकाः\nयुधिष्ठिराभ्यनुज्ञाताः सर्वं तद वयभजन दविजाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 25, + "text": "अनन्तरं बराह्मणेभ्यः कषत्रिया जह्रिरे वसु\nतथा विट शूद्र संघाश च तथान्ये मलेच्छ जातयः\nकालेन महता जह्रुस तत सुवर्णं ततस ततः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 26, + "text": "ततस ते बराह्मणाः सर्वे मुदिता जग्मुर आलयान\nतर्पिता वसुना तेन धर्मराज्ञा महात्मना" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 27, + "text": "सवम अंशं भगवान वयासः कुन्त्यै पादाभिवादनात\nपरददौ तस्य महतॊ हिरण्यस्य महाद्युतिः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 28, + "text": "शवशुरात परीतिदायं तं पराप्य सा परीतिमानसा\nचकार पुण्यं लॊके तु सुमहान्तं पृथा तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 29, + "text": "गत्वा तव अवभृथं राजा विपाप्मा भरातृभिः सह\nसभाज्यमानः शुशुभे महेन्द्रॊ दैवतैर इव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 30, + "text": "पाण्डवाश च महीपालैः समेतैः संवृतास तदा\nअशॊभन्त महाराज गरहास तारागणैर इव" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 31, + "text": "राजभ्यॊ ऽपि ततः परादाद रत्नानि विविधानि च\nगजान अश्वान अलंकारान सत्रियॊ वस्त्राणि काञ्चनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 32, + "text": "तद धनौघम अपर्यन्तं पार्थः पार्थिव मण्डले\nविसृजञ शुशुभे राजा यथा वैश्रवणस तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 33, + "text": "आनाय्य च तथा वीरं राजानं बभ्रु वाहनम\nपरदाय विपुलं वित्तं गृहान परस्थापयत तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 34, + "text": "दुःशलायाश च तं पौत्रं बालकं पार्थिवर्षभ\nसवराज्ये पितृभिर गुप्ते परीत्या समभिषेचयत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 35, + "text": "राज्ञश चैवापि तान सर्वान सुविभक्तान सुपूजितान\nपरस्थापयाम आस वशीकुरुराजॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 36, + "text": "एवं बभूव यज्ञः स धर्मराजस्य धीमतः\nबह्व अन्नधनरत्नौघः सुरा मैरेय सागरः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 37, + "text": "सर्पिः पङ्का हरदा यत्र बहवश चान्न पर्वताः\nरसाला कर्दमाः कुल्या बभूवुर भरतर्षभ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 38, + "text": "भक्ष्यषाण्डव रागाणां करियतां भुज्यताम इति\nपशूनां वध्यतां चापि नान्तस तत्र सम दृश्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 39, + "text": "मत्तॊन्मत्त परमुदितं परगीत युवती जनम\nमृदङ्गशङ्खशब्दैश च मनॊरमम अभूत तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 40, + "text": "दीयतां भुज्यतां चेति दिवारात्रम अवारितम\nतं महॊत्सव संकाशम अतिहृष्ट जनाकुलम\nकथयन्ति सम पुरुषा नानादेशनिवासिनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 91, + "shloka": 41, + "text": "वर्षित्वा धनधाराभिः कामै रत्नैर धनैस तथा\nविपाप्मा भरतश्रेष्ठः कृतार्थ पराविशत पुरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 92, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nपितामहस्य मे यज्ञे धर्मपुत्रस्य धीमतः\nयद आश्चर्यम अभूत किं चित तद भवान वक्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 92, + "shloka": 2, + "text": "[व]\nशरूयतां राजशार्दूल महद आश्चर्यम उत्तमम\nअश्वमेधे महायज्ञे निवृत्ते यद अभूद विभॊ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 92, + "shloka": 3, + "text": "तर्पितेषु दविजाग्र्येषु जञातिसंबन्धिबन्धुषु\nदीनान्ध कृपणे चापि तदा भरतसत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 92, + "shloka": 4, + "text": "घुष्यमाणे महादाने दिक्षु सर्वासु भारत\nपतत्सु पुष्पवर्षेषु धर्मराजस्य मूर्धनि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 92, + "shloka": 5, + "text": "बिलान निष्क्रम्य नकुलॊ रुक्मपार्श्वस तदानघ\nवज्राशनिसमं नादम अमुञ्चत विशां पते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 92, + "shloka": 6, + "text": "सकृद उत्सृज्य तं नादं तरासयानॊ मृगद्विजान\nमानुषं वचनं पराह धृष्टॊ बिलशयॊ महान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 92, + "shloka": 7, + "text": "सक्तु परस्थेन वॊ नायं यज्ञस तुल्यॊ नराधिपाः\nउञ्छवृत्तेर वदान्यस्य कुरुक्षेत्रनिवासिनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 92, + "shloka": 8, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा नकुलस्य विशां पते\nविस्मयं परमं जग्मुः सर्वे ते बराह्मणर्षभाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 92, + "shloka": 9, + "text": "ततः समेत्य नकुलं पर्यपृच्छन्त ते दविजाः\nकुतस तवं समनुप्राप्तॊ यज्ञं साधु समागमम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 92, + "shloka": 10, + "text": "किं बलं परमं तुभ्यं किं शरुतं किं परायणम\nकथं भवन्तं विद्याम यॊ नॊ यज्ञं विगर्हसे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 92, + "shloka": 11, + "text": "अविलुप्यागमं कृत्स्नं विधिज्ञैर याजकैः कृतम\nयथागमं यथान्यायं कर्तव्यं च यथा कृतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 92, + "shloka": 12, + "text": "पूजार्हाः पूजिताश चात्र विधिवच छास्त्र चक्षुषा\nमन्त्रपूतं हुतश चाग्निर दत्तं देयम अमत्सरम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 92, + "shloka": 13, + "text": "तुष्टा दविजर्षभाश चात्र दानैर बहुविधैर अपि\nकषत्रियाश च सुयुद्धेन शराद्धैर अपि पितामहाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 92, + "shloka": 14, + "text": "पालनेन विशस तुष्टाः कामैस तुष्टा वरस्त्रियः\nअनुक्रॊशैस तथा शूद्रा दानशेषैः पृथग्जनाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 92, + "shloka": 15, + "text": "जञातिसंबन्धिनस तुष्टाः शौचेन च नृपस्य नः\nदेवा हविर्भिः पुण्यैश च रक्षणैः शरणा गताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 92, + "shloka": 16, + "text": "यद अत्र तथ्यं तद बरूहि सत्यसंध दविजातिषु\nयथा शरुतं यथादृष्टं पृष्टॊ बराह्मण काम्यया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 92, + "shloka": 17, + "text": "शरद्धेयवाक्यः पराज्ञस तवं दिव्यं रूपं बिभर्षि च\nसमागतश च विप्रैस तवं तत्त्वतॊ वक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 92, + "shloka": 18, + "text": "इति पृष्टॊ दविजैस तैः स परहस्य नकुलॊ ऽबरवीत\nनैषानृता मया वाणी परॊक्ता दर्पेण वा दविजाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 92, + "shloka": 19, + "text": "यन मयॊक्तम इदं किं चिद युस्माभिश चाप्य उपश्रुतम\nसक्तु परस्थेन वॊ नायं यज्ञस तुल्यॊ नराधिपाः\nउञ्छवृत्तेर वदान्यस्य कुरुक्षेत्रनिवासिनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 92, + "shloka": 20, + "text": "इत्य अवश्यं मयैतद वॊ वक्तव्यं दविजपुंगवाः\nशृणुताव्यग्र मनसः शंसतॊ मे दविजर्षभाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 92, + "shloka": 21, + "text": "अनुभूतं च दृष्टं च यन मयाद्भुतम उत्तमम\nउञ्छवृत्तेर यथावृत्तं कुरुक्षेत्रनिवासिनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 92, + "shloka": 22, + "text": "सवर्गं येन दविजः पराप्तः सभार्यः स सुत सनुषः\nयथा चार्धं शरीरस्य ममेदं काञ्चनी कृतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 1, + "text": "[नकुल]\nहन्त वॊ वर्तयिष्यामि दानस्य परमं फलम\nनयायलब्धस्य सूक्ष्मस्य विप्रदत्तस्य यद दविजाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 2, + "text": "धर्मक्षेत्रे कुरुक्षेत्रे धर्मज्ञैर बहुभिर वृते\nउञ्छवृत्तिर दविजः कश चित कापॊतिर अभवत पुरा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 3, + "text": "सभार्यः सह पुत्रेण स सनुषस तपसि सथितः\nवधू चतुर्थॊ वृद्धः स धर्मात्मा नियतेन्द्रियः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 4, + "text": "षष्ठे काले तदा विप्रॊ भुङ्क्ते तैः सह सुव्रतः\nषष्ठे काले कदा चिच च तस्याहारॊ न विद्यते\nभुङ्क्ते ऽनयस्मिन कदा चित स षष्ठे काले दविजॊत्तमः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 5, + "text": "कपॊत धर्मिणस तस्य दुर्भिक्षे सति दारुणे\nनाविद्यत तदा विप्राः संचयस तान निबॊधत\nकषीणौषधि समावायॊ दरव्यहीनॊ ऽभवत तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 6, + "text": "काले काले ऽसय संप्राप्ते नैव विद्येत भॊजनम\nकषुधा परिगताः सर्वे परातिष्ठन्त तदा तु ते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 7, + "text": "उञ्छंस तदा शुक्लपक्षे मध्यं तपति भास्करे\nउष्णार्तश च कषुधार्तश च स विप्रस तपसि सथितः\nउञ्छम अप्राप्तवान एव सार्धं परिजनेन ह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 8, + "text": "स तथैव कषुधाविष्टः सपृष्ट्वा तॊयं यथाविधि\nकषपयाम आस तं कालं कृच्छ्रप्राणॊ दविजॊत्तमः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 9, + "text": "अथ षष्ठे गते काले यवप्रस्थम उपार्जयत\nयवप्रस्थं च ते सक्तून अकुर्वन्त तपस्विनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 10, + "text": "कृतपज्याह्विकास ते तु हुत्वा वह्निं यथाविधि\nकुडवं कुडवं सर्वे वयभजन्त तपस्विनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 11, + "text": "अथागच्छद दविजः कश चिद अतिथिर भुञ्जतां तदा\nते तं दृष्ट्वातिथिं तत्र परहृष्टमनसॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 12, + "text": "ते ऽभिवाद्य सुखप्रश्नं पृष्ट्वा तम अतिथिं तदा\nविशुद्धमनसॊ दान्ताः शरद्धा दमसमन्विताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 13, + "text": "अनसूयवॊ गतक्रॊधाः साधवॊ गतमत्सराः\nतयक्तमाना जितक्रॊधा धर्मज्ञा दविजसत्तमाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 14, + "text": "स बरह्मचर्यं सवं गॊत्रं समाख्याय परस्परम\nकुटीं परवेशयाम आसुः कषुधार्तम अतिथिं तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 15, + "text": "इदम अर्घ्यं च पाद्यं च बृसी चेयं तवानघ\nशुचयः सक्तवश चेमे नियमॊपार्जिताः परभॊ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 16, + "text": "परतिगृह्णीष्व भद्रं ते सक्तूनां कुडवं दविजः\nभक्षयाम आस राजेन्द्र न च तुष्टिं जगाम सः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 17, + "text": "स उञ्छवृत्तिस तं परेक्ष्य कषुधा परिगतं दविजम\nआहारं चिन्तयाम आस कथं तुष्टॊ भवेद इति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 18, + "text": "तस्य भार्याब्रवीद राजन मद्भागॊ दीयताम इति\nगच्छत्व एष यथाकामं संतुष्टॊ दविजसत्तमः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 19, + "text": "इति बरुवन्तीं तां साध्वीं धर्मात्मा स दविजर्षभः\nकषुधा परिगतां जञात्वा सक्तूंस तान नाभ्यनन्दत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 20, + "text": "जानन वृद्धां कषुधार्तां च शरान्तां गलानां तपस्विनीम\nतवग अस्थि भूतां वेपन्तीं ततॊ भार्याम उवाच ताम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 21, + "text": "अपि कीट पतंगानां मृगाणां चैव शॊभने\nसत्रियॊ रक्ष्याश च पॊष्याश च नैवं तवं वक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 22, + "text": "अनुकम्पितॊ नरॊ नार्या पुष्टॊ रक्षितैव च\nपरपतेद यशसॊ दीप्तान न च लॊकान अवाप्नुयात" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 23, + "text": "इत्य उक्ता सा ततः पराह धर्मार्थौ नौ समौ दविज\nसक्तु परस्थचतुर्भागं गृहाणेमं परसीद मे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 24, + "text": "सत्यं रतिश च धर्मश च सवर्गश च गुणनिर्जितः\nसत्रीणां पतिसमाधीनं काङ्क्षितं च दविजॊत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 25, + "text": "ऋतुर मातुः पितुर बीजं दैवतं परमं पतिः\nभर्तुः परसादात सत्रीणां वै रतिः पुत्रफलं तथाम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 26, + "text": "पालनाद धि पतिस तवं मे भर्तासि भरणान मम\nपुत्र परदानाद वरदस तस्मात सक्तून गृहाण मे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 27, + "text": "जरा परिगतॊ वृद्धः कषुधार्थॊ दुर्बलॊ भृशम\nउपवासपरिश्रान्तॊ यदा तवम अपि कर्शितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 28, + "text": "इत्य उक्तः स तया सक्तून परगृह्येदं वचॊ ऽबरवीत\nदविज सक्तून इमान भूयः परतिगृह्णीष्व सत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 29, + "text": "स तान परगृह्य भुक्त्वा च न तुष्टिम अगमद दविजः\nतम उञ्छवृत्तिर आलक्ष्य ततश चिन्तापरॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 30, + "text": "[पुत्र]\nसक्तून इमान परगृह्य तवं देहि विप्राय सत्तम\nइत्य एवं सुकृतं मन्ये तस्माद एतत करॊम्य अहम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 31, + "text": "भवान हि परिपाल्यॊ मे सर्वयत्नैर दविजॊत्तम\nसाधूनां काङ्क्षितं हय एतत पितुर वृद्धस्य पॊषणम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 32, + "text": "पुत्रार्थॊ विहितॊ हय एष सथाविर्ये परिपालनम\nशरुतिर एषा हि विप्रर्षे तरिषु लॊकेषु विश्रुता" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 33, + "text": "पराणधारण मात्रेण शक्यं कर्तुं तपस तवया\nपराणॊ हि परमॊ धर्मः सथितॊ देहेषु देहिनाम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 34, + "text": "[पिता]\nअपि वर्षसहस्री तवं बाल एव मतॊ मम\nउत्पाद्य पुत्रं हि पिता कृतकृत्यॊ भवत्य उत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 35, + "text": "बालानां कषुद बलवती जानाम्य एतद अहं विभॊ\nवृद्धॊ ऽहं धारयिष्यामि तवं बली भव पुत्रक" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 36, + "text": "जीर्णेन वयसा पुत्र न मा कषुद बाधते ऽपि च\nदीर्घकालं तपस तप्तं न मे मरणतॊ भयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 37, + "text": "[पुत्र]\nअपत्यम अस्मि ते पुत्रस तराणात पुत्रॊ हि विश्रुतः\nआत्मा पुत्रः समृतस तस्मात तराह्य आत्मानम इहात्मना" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 38, + "text": "[पिता]\nरूपेण सदृशस तवं मे शीलेन च दमेन च\nपरीक्षितश च बहुधा सक्तून आदद्मि ते ततः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 39, + "text": "इत्य उक्त्वादाय तान सक्तून परीतात्मा दविजसत्तमः\nपरहसन्न इव विप्राय स तस्मै परददौ तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 40, + "text": "भुक्त्वा तान अपि सक्तून स नैव तुष्टॊ बभूव ह\nउञ्छवृत्तिस तु सव्रीडॊ बभूव दविजसत्तमः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 41, + "text": "तं वै वधूः सथिता साध्वी बराह्मण परियकाम्यया\nसक्तून आदाय संहृष्टा गुरुं तं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 42, + "text": "संतानात तव संतानं मम विप्र भविष्यति\nसक्तून इमान अतिथये गृहीत्वा तवं परयच्छ मे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 43, + "text": "तव परसव निर्वृत्या मम लॊकाः किलाक्षयाः\nपौत्रेण तान अवाप्नॊति यत्र गत्वा न शॊचति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 44, + "text": "धर्माद्या हि यथा तरेता वह्नि तरेता तथैव च\nतथैव पुत्रपौत्राणां सवर्गे तरेता किलाक्षया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 45, + "text": "पितॄंस तराणात तारयति पुत्र इत्य अनुशुश्रुम\nपुत्रपौत्रैश च नियतं साधु लॊकान उपाश्नुते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 46, + "text": "[षवषुर]\nवातातपविशीर्णाङ्गीं तवां विवर्णां निरीक्ष्य वै\nकर्शितां सुव्रताचारे कषुधा विह्वलचेतसम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 47, + "text": "कथं सक्तून गरहीष्यामि भूत्वा धर्मॊपघातकः\nकल्याण वृत्ते कल्याणि नैवं तवं वक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 48, + "text": "षष्ठे काले वरतवतीं शीलशौचसमन्विताम\nकृच्छ्रवृत्तिं निराहारां दरक्ष्यामि तवां कथं नव अहम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 49, + "text": "बाला कषुधार्ता नारी च रक्ष्या तवं सततं मया\nउपवासपरिश्रान्ता तवं हि बान्धवनन्दिनी" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 50, + "text": "[सनुसा]\nगुरॊर मम गुरुस तवं वै यतॊ दैवतदैवतम\nदेवातिदेवस तस्मात तवं सक्तून आदत्स्व मे विभॊ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 51, + "text": "देहः पराणश च धर्मश च शुश्रूषार्थम इदं गुरॊः\nतव विप्र परसादेन लॊकान पराप्स्याम्य अभीप्सितान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 52, + "text": "अवेक्ष्या इति कृत्वा तवं दृढभक्त्येति वा दविज\nचिन्त्या ममेयम इति वा सक्तून आदातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 53, + "text": "[षवषुर]\nअनेन नित्यं साध्वी तवं शीलवृत्तेन शॊभसे\nया तवं धर्मव्रतॊपेता गुरुवृत्तिम अवेक्षसे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 54, + "text": "तस्मात सक्तून गरहीष्यामि वधूर नार्हसि वञ्चनाम\nगणयित्वा महाभागे तवं हि धर्मभृतां वरा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 55, + "text": "इत्य उक्त्वा तान उपादाय सक्तून परादाद दविजातये\nततस तुष्टॊ ऽभवद विप्रस तस्य साधॊर महात्मनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 56, + "text": "परीतात्मा स तु तं वाक्यम इदम आह दविजर्षभम\nवाग्मी तदा दविजश्रेष्ठॊ धर्मः पुरुषविग्रहः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 57, + "text": "शुद्धेन तव दानेन नयायॊपात्तेन यत्नतः\nयथाशक्ति विमुक्तेन परीतॊ ऽसमि दविजसत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 58, + "text": "अहॊ दानं घुष्यते ते सवर्गे सवर्गनिवासिभिः\nगगनात पुष्पवर्षं च पश्यस्व पतितं भुवि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 59, + "text": "सुरर्षिदेवगन्धर्वा ये च देवपुरःसराः\nसतुवन्तॊ देवदूताश च सथिता दानेन विस्मिताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 60, + "text": "बरह्मर्षयॊ विमानस्था बरह्मलॊकगताश च ये\nकाङ्क्षन्ते दर्शनं तुभ्यं दिवं गच्छ दविजर्षभ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 61, + "text": "पितृलॊकगताः सर्वे तारिताः पितरस तवया\nअनागताश च बहवः सुबहूनि युगानि च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 62, + "text": "बरह्मचर्येण यज्ञेन दानेन तपसा तथा\nअगह्वरेण धर्मेण तस्माद गच्छ दिवं दविज" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 63, + "text": "शरद्धया परया यस तवं तपश चरसि सुव्रत\nतस्माद देवास तवानेन परीता दविज वरॊत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 64, + "text": "सर्वस्वम एतद यस्मात ते तयक्तं शुद्धेन चेतसा\nकृच्छ्रकाले ततः सवर्गॊ जितॊ ऽयं तव कर्मणा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 65, + "text": "कषुधा निर्णुदति परज्ञां धर्म्यं बुद्धिं वयपॊहति\nकषुधा परिगत जञानॊ धृतिं तयजति चैव ह" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 66, + "text": "बुभुक्षां जयते यस तु सस्वर्गं जयते धरुवम\nयदा दानरुचिर भवति तदा धर्मॊ न सीदति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 67, + "text": "अनवेक्ष्य सुतस्नेहं कलत्रस्नेहम एव च\nधर्मम एव गुरुं जञात्वा तृष्णा न गणिता तवया" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 68, + "text": "दरव्यागमॊ नृणां सूक्ष्मः पात्रे दानं ततः परम\nकालः परतरॊ दानाच छरद्धा चापि ततः परा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 69, + "text": "सवर्गद्वारं सुसूक्ष्मं हि नरैर मॊहान न दृश्यते\nसवर्गार्गलं लॊभबीजं रागगुप्तं दुरासदम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 70, + "text": "तत तु पश्यन्ति पुरुषा जितक्रॊधा जितेन्द्रियाः\nबराह्मणास तपसा युक्ता यथाशक्ति परदायिनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 71, + "text": "सहस्रशक्तिश च शतं शतशक्तिर दशापि च\nदद्याद अपश च यः शक्त्या सर्वे तुल्यफलाः समृताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 72, + "text": "रन्ति देवा हि नृपतिर अपः परादाद अकिंचनः\nशुद्धेन मनसा विप्र नाकपृष्ठं ततॊ गतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 73, + "text": "न धर्मः परीयते तात दानैर दत्तैर महाफलैः\nनयायलब्धैर यथा सूक्ष्मैः शरद्धा पूतैः स तुष्यति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 74, + "text": "गॊप्रदान सहस्राणि दविजेभ्यॊ ऽदान नृगॊ नृपः\nएकां दत्त्वा स पारक्यां नरकं समवाप्तवान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 75, + "text": "आत्ममांस परदानेन शिबिर औशीनरॊ नृपः\nपराप्य पुण्यकृताँल लॊकान मॊदते दिवि सुव्रतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 76, + "text": "विभवे न नृणां पुण्यं सवशक्त्या सवर जितं सताम\nन यज्ञैर विविधैर विप्र यथान्यायेन संचितैः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 77, + "text": "करॊधॊ दानफलं हन्ति लॊभात सवर्गं न गच्छति\nनयायवृत्तिर हि तपसा दानवित सवर्गम अश्नुते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 78, + "text": "न राजसूर्यैर बहुभिर इष्ट्वा विपुलदक्षिणैः\nन चाश्वमेधैर बहुभिः फलं समम इदं तवम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 79, + "text": "सक्तु परस्थेन हि जितॊ बरह्मलॊकस तवयानघ\nविरजॊ बरह्मभवनं गच्छ विप्र यथेच्छकम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 80, + "text": "सर्वेषां वॊ दविजश्रेष्ठ दिव्यं यानम उपस्थितम\nआरॊहत यथाकामं धर्मॊ ऽसमि दविज पश्य माम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 81, + "text": "पावितॊ हि तवया देहॊ लॊके कीर्तिः सथिरा च ते\nसभार्यः सह पुत्रश च स सनुषश च दिवं वरज" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 82, + "text": "इत्य उक्तवाक्यॊ धर्मेण यानम आरुह्य स दविजः\nसभार्यः स सुतश चापि स सनुषश च दिवं ययौ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 83, + "text": "तस्मिन विप्रे गते सवर्गं स सुते स सनुषे तदा\nभार्या चतुर्थे धर्मज्ञे ततॊ ऽहं निःसृतॊ बिलात" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 84, + "text": "ततस तु सक्तु गन्धेन कलेदेन सलिलस्य च\nदिव्यपुष्पावमर्दाच च साधॊर दानलबैश च तैः\nविप्रस्य तपसा तस्य शिरॊमे काञ्चनी कृतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 85, + "text": "तस्य सत्याभिसंधस्य सूक्ष्मदानेन चैव ह\nशरीरार्धं च मे विप्राः शातकुम्भमयं कृतम\nपश्यतेदं सुविपुलं तपसा तस्य धीमतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 86, + "text": "कथम एवंविधं मे सयाद अन्यत पार्श्वम इति दविजाः\nतपॊवनानि यज्ञांश च हृष्टॊ ऽभयेमि पुनः पुनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 87, + "text": "यज्ञं तव अहम इमं शरुत्वा कुरुराजस्य धीमतः\nआशया परया पराप्तॊ न चाहं काञ्चनी कृतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 88, + "text": "ततॊ मयॊक्तं तद वाक्यं परहस्य दविजसत्तमाः\nसक्तु परस्थेन यज्ञॊ ऽयं संमितॊ नेति सर्वथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 89, + "text": "सक्तु परस्थलवैस तैर हि तदाहं काञ्चनी कृतः\nन हि यज्ञॊ महान एष सदृशस तैर मतॊ मम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 90, + "text": "[व]\nइत्य उक्त्वा नकुलः सर्वान यज्ञे दविज वरांस तदा\nजगामादर्शनं राजन विप्रास ते च ययुर गृहान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 91, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं मया परपुरंजय\nयद आश्चर्यम अभूत तस्मिन वाजिमेधे महाक्रतौ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 92, + "text": "न विस्मयस ते नृपते यज्ञे कार्यः कथं चन\nऋषिकॊटॊ सहस्राणि तपॊभिर ये दिवं गताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 93, + "shloka": 93, + "text": "अद्रॊहः सर्वभूतेषु संतॊषः शीलम आर्जवम\nतपॊ दमश च सत्यं च दानं चेति समं मतम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nयज्ञे सक्ता नृपतयस तपः सक्ता महर्षयः\nशान्ति वयवसिता विप्राः शमॊ दम इति परभॊ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 2, + "text": "तस्माद यज्ञफलैस तुल्यं न किं चिद इह विद्यते\nइति मे वर्तते बुद्धिस तथा चैतद असंशयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 3, + "text": "यज्ञैर इष्ट्वा हि बहवॊ राजानॊ दविजसत्तम\nइह कीर्तिं परां पराप्य परेत्य सवर्गम इतॊ गताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 4, + "text": "देवराजः सहस्राक्षः करतुभिर भूरिदक्षिणैः\nदेवराज्यं महातेजाः पराप्तवान अखिलं विभुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 5, + "text": "यथा युधिष्ठिरॊ राजा भीमार्जुनपुरः सरः\nसदृशॊ देवराजेन समृद्ध्या विक्रमेण च" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 6, + "text": "अथ कस्मात स नकुलॊ गर्हयाम आस तं करतुम\nअश्वमेधं महायज्ञं राज्ञस तस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 7, + "text": "[व]\nयज्ञस्य विधिम अग्र्यं वै फलं चैव नरर्षभ\nगदतः शृणु मे राजन यथावद इह भारत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 8, + "text": "पुरा शक्रस्य यजतः सर्व ऊचुर महर्षयः\nऋत्विक्षु कर्म वयग्रेषु विततॊ यज्ञकर्मणि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 9, + "text": "हूयमाने तथा वह्नौ हॊत्रे बहुगुणान्विते\nदेवेष्व आहूयमानेषु सथितेषु परमर्षिषु" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 10, + "text": "सुप्रतीतैस तदा विप्रैः सवागमैः सुस्वनैर नृप\nअश्रान्तैश चापि लघुभिर अध्वर्यु वृषभैस तथा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 11, + "text": "आलम्भ समये तस्मिन गृहीतेषु पशुष्व अथ\nमहर्षयॊ महाराज संबभूवुः कृपान्विताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ दीनान पशून दृष्ट्वा ऋषयस ते तपॊधनाः\nऊचुः शक्रं समागम्य नायं यज्ञविधिः शुभः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 13, + "text": "अपविज्ञानम एतत ते महान्तं धर्मम इच्छतः\nन हि यज्ञे पशुगणा विधिदृष्टाः पुरंदर" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 14, + "text": "धर्मॊपघातकस तव एष समारम्भस तव परभॊ\nनायं धर्मकृतॊ धर्मॊ न हिंसा धर्म उच्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 15, + "text": "आगमेनैव ते यज्ञं कुर्वन्तु यदि हेच्छसि\nविधिदृष्टेन यज्ञेन धर्मस ते सुमहान भवेत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 16, + "text": "यज बीजैः सहस्राक्ष तरिवर्ष परमॊषितैः\nएष धर्मॊ महाञ शक्र चिन्त्यमानॊ ऽधिगम्यते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 17, + "text": "शतक्रतुस तु तद वाक्यम ऋषिभिस तत्त्वदर्शिभिः\nउक्तं न परतिजग्राह मानमॊहवशानुगः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 18, + "text": "तेषां विवादः सुमहाञ जज्ञे शक्र महर्षिणाम\nजङ्गमैः सथावरैर वापि यष्टव्यम इति भारत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 19, + "text": "ते तु खिन्ना विवादेन ऋषयस तत्त्वदर्शिनः\nततः संधाय शक्रेण पप्रच्छुर नृपतिं वसुम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 20, + "text": "महाभाग कथं यज्ञेष्व आगमॊ नृपते समृतः\nयष्टव्यं पशुभिर मेध्यैर अथॊ बीजैर अजैर अपि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 21, + "text": "तच छरुत्वा तु वचस तेषाम अविचार्य बलाबलम\nयथॊपनीतैर यष्टव्यम इति परॊवाच पार्थिवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 22, + "text": "एवम उक्त्वा स नृपतिः परविवेश रसातलम\nउक्त्वेह वितथं राजंश चेदीनाम ईश्वरः परभुः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 23, + "text": "अन्यायॊपगतं दरव्यम अतीतं यॊ हय अपण्डितः\nधर्माभिकाङ्क्षी यजते न धर्मफलम अश्नुते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 24, + "text": "धर्मवैतंसिकॊ यस तु पापात्मा पुरुषस तथा\nददाति दानं विप्रेभ्यॊ लॊकविश्वास कारकम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 25, + "text": "पापेन कर्मणा विप्रॊ धनं लब्ध्वा निरङ्कुशः\nरागमॊहान्वितः सॊ ऽनते कलुषां गतिम आप्नुते" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 26, + "text": "तेन दत्तानि दानानि पापेन हतबुद्धिना\nतानि सत्त्वम अनासाद्य नश्यन्ति विपुलान्य अपि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 27, + "text": "तस्याधर्मप्रवृत्तस्य हिंसकस्य दुरात्मनः\nदाने न कीर्तिर भवति परेत्य चेह च दुर्मतेः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 28, + "text": "अपि संचयबुद्धिर हि लॊभमॊहवशं गतः\nउद्वेजयति भूतानि हिंसया पापचेतनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 29, + "text": "एवं लब्ध्वा धनं लॊभाद यजते यॊ ददाति च\nस कृत्वा कर्मणा तेन न सिध्यति दुरागमात" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 30, + "text": "उञ्छं मूलं फलं शाकम उदपात्रं तपॊधनाः\nदानं विभवतॊ दत्त्वा नराः सवर यान्ति धर्मिणः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 31, + "text": "एष धर्मॊ महांस तयागॊ दानं भूतदया तथा\nबरह्मचर्यं तथा सत्यम अनुक्रॊशॊ धृतिः कषमा\nसनातनस्य धर्मस्य मूलम एतत सनातनम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 32, + "text": "शरूयन्ते हि पुरा विप्रा विश्वामित्रादयॊ नृपाः\nविश्वामित्रॊ ऽसितश चैव जनकश च महीपतिः\nकक्षसेनार्ष्टिषेणॊ च सिन्धुद्वीपश च पार्थिवः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 33, + "text": "एते चान्ये च बहवः सिद्धिं परमिकां गताः\nनृपाः सत्यश च दानश च नयायलब्धैस तपॊधनाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 94, + "shloka": 34, + "text": "बराह्मणाः कषत्रिया वैश्याः शूद्रा ये चाश्रितास तपः\nदानधर्माग्निना शुद्धास ते सवर्गं यान्ति भारत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nधर्मागतेन तयागेन भगवन सर्वम अस्ति चेत\nएतन मे सर्वम आचक्ष्व कुशलॊ हय असि भाषितुम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 2, + "text": "ततॊञ्छवृत्तेर यद्वृत्तं सक्तु दाने फलं महत\nकथितं मे महद बरह्मंस तथ्यम एतद असंशयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 3, + "text": "कथं हि सर्वयज्ञेषु निश्चयः परमॊ भवेत\nएतद अर्हसि मे वक्तुं निखिलेन दविजर्षभ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 4, + "text": "अत्राप्य उदाहरन्तीमम इतिहासं पुरातनम\nअगस्त्यस्य मया यज्ञे पुरावृत्तम अरिंदम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 5, + "text": "पुरागस्त्यॊ महातेजा दीक्षां दवादश वार्षिकीम\nपरविवेश महाराज सर्वभूतहिते रतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 6, + "text": "तत्राग्निकल्पा हॊतार आसन सत्रे महात्मनः\nमूलाहारा निराहाराः साश्म कुट्टा मरीचिपाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 7, + "text": "परिघृष्टिका वैघसिकाः संप्रक्षालास तथैव च\nयतयॊ भिक्षवश चात्र बभूवुः पर्यवस्थिताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 8, + "text": "सर्वे परत्यक्षधर्माणॊ जितक्रॊधा जितेन्द्रियाः\nदमे सथिताश च ते सर्वे दम्भमॊहविवर्जिताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 9, + "text": "वृत्ते शुद्धे सथिता नित्यम इन्द्रियैश चाप्य अवाहिताः\nउपासते सम तं यज्ञं भुञ्जानास ते महर्षयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 10, + "text": "यथाशक्त्या भगवता तदन्नं समुपार्जितम\nतस्मिन सत्रे तु यत किं चिद अयॊग्यं तत्र नाभवत\nतथा हय अनेकैर मुनिभिर महान्तः करतवः कृताः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 11, + "text": "एवंविधेस तव अगस्त्यस्य वर्तमाने महाध्वरे\nन ववर्ष सहस्राक्षस तदा भरतसत्तम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 12, + "text": "ततः कर्मान्तरे राजन्न अगस्त्यस्य महात्मनः\nकथेयम अभिनिर्वृत्ता मुनीनां भावितात्मनाम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 13, + "text": "अगस्त्यॊ यजमानॊ ऽसौ ददात्य अन्नं विमत्सरः\nन च वर्षति पर्जन्यः कथम अन्नं भविष्यति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 14, + "text": "सत्रं चेदं महद विप्रा मुनेर दवादश वार्षिकम\nन वर्षिष्यति देवश च वर्षाण्य एतानि दवादश" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 15, + "text": "एतद भवन्तः संचिन्त्य महर्षेर अस्य धीमतः\nअगस्त्यस्यातितपसः कर्तुम अर्हन्त्य अनुग्रहम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 16, + "text": "इत्य एवम उक्ते वचने ततॊ ऽगस्त्यः परतापवान\nपरॊवाचेदं वचॊ वाग्मी परसाद्य शिरसा मुनीन" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 17, + "text": "यदि दवादश वर्षाणि न वर्षिष्यति वासवः\nचिन्ता यज्ञं करिष्यामि विधिर एष सनातनः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 18, + "text": "यदि दवादश वर्षाणि न वर्षिष्यति वासवः\nवयायामेनाहरिष्यामि यज्ञान अन्यान अतिव्रतान" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 19, + "text": "बीजयज्ञॊ मयायं वै बहुवर्षसमाचितः\nबीजैः कृतैः करिष्ये च नात्र विघ्नॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 20, + "text": "नेदं शक्यं वृथा कर्तुं मम सत्रं कथं चन\nवर्षिष्यतीह वा देवॊ न वा देवॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 21, + "text": "अथ वाभ्यर्थनाम इन्द्रः कुर्यान न तव इह कामतः\nसवयम इन्द्रॊ भविष्यामि जीवयिष्यामि च परजाः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 22, + "text": "यॊ यद आहारजातश च स तथैव भविष्यति\nविशेषं चैव कर्तास्मि पुनः पुनर अतीव हि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 23, + "text": "अद्येह सवर्णम अभ्येतु यच चान्यद वसु दुर्लभम\nतरिषु लॊकेषु यच चास्ति तद इहागच्छतां सवयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 24, + "text": "दिव्याश चाप्सरसां संघाः स गन्धर्वाः स किंनराः\nविश्वावसुश च ये चान्ये ते ऽपय उपासन्तु वः सदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 25, + "text": "उत्तरेभ्यः कुरुभ्यश च यत किं चिद वसु विद्यते\nसर्वं तद इह यज्ञे मे सवयम एवॊपतिष्ठतु\nसवर्गं सवर्गसदश चैव धर्मश च सवयम एव तु" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 26, + "text": "इत्य उक्ते सर्वम एवैतद अभवत तस्य धीमतः\nततस ते मुनयॊ दृष्ट्वा मुनेस तस्य तपॊबलम\nविस्मिता वचनं पराहुर इदं सर्वे महार्थवत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 27, + "text": "परीताः सम तव वाक्येन न तव इच्छामस तपॊ वययम\nसवैर एव यज्ञैस तुष्टाः समॊ नयायेनेच्छामहे वयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 28, + "text": "यज्ञान दीक्षास तथा हॊमान यच चान्यन मृगयामहे\nतन नॊ ऽसतु सवकृतैर यज्ञैर नान्यतॊ मृगयामहे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 29, + "text": "नयायेनॊपार्जिताहाराः सवकर्मनिरता वयम\nवेदाश च बरह्मचर्येण नयायतः परार्थयामहे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 30, + "text": "नयायेनॊत्तर कालं च गृहेभ्यॊ निःसृता वयम\nधर्मदृष्टैर विधिद वारैस तपस तप्स्यामहे वयम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 31, + "text": "भवतः सम्यग एषा हि बुद्धिर हिंसा विवर्जिता\nएवाम अहिंसां यज्ञेषु बरूयास तवं सततं परभॊ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 32, + "text": "परीतास ततॊ भविष्यामॊ वयं दविज वरॊत्तम\nविसर्जिताः समाप्तौ च सत्राद अस्माद वरजामहे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 33, + "text": "[व]\nतथा कथयताम एव देवराजः पुरंदरः\nववर्ष सुमहातेजा दृष्ट्वा तस्य तपॊबलम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 34, + "text": "असमाप्तौ च यज्ञस्य तस्यामित पराक्रमः\nनिकामवर्षी देवेन्द्रॊ बभूव जनमेजय" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 35, + "text": "परसादयाम आस च तम अगस्त्यं तरिदशेश्वरः\nसवयम अभ्येत्य राजर्षे पुरस्कृत्य बृहस्पतिम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 95, + "shloka": 36, + "text": "ततॊ यज्ञसमाप्तौ तान विससर्ज महामुनीन\nअगस्त्यः परमप्रीतः पूजयित्वा यथाविधि" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 96, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nकॊ ऽसौ नकुल रूपेण शिरसा काञ्चनेन वै\nपराह मानुषवद वाचम एतत पृष्टॊ वदस्व मे" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 96, + "shloka": 2, + "text": "[व]\nएतत पूर्वं न पृष्टॊ ऽहं न चास्माभिः परभाषितम\nशरूयतां नकुलॊ यॊ ऽसौ यथा वाग अस्य मानुषी" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 96, + "shloka": 3, + "text": "शराद्धं संकल्पयाम आस जमदग्निः पुरा किल\nहॊमधेनुस तम आगाच च सवयं चापि दुदॊह ताम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 96, + "shloka": 4, + "text": "तत कषीरं सथापयाम आस नवे भाण्डे दृढे शुचौ\nतच च करॊधः सवरूपेण पिठरं पर्यवर्तयत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 96, + "shloka": 5, + "text": "जिज्ञासुस तम ऋषिश्रेष्ठं किं कुर्याद विप्रिये कृते\nइति संचिन्त्य दुर्मेधा धर्षयाम आस तत पयः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 96, + "shloka": 6, + "text": "तम आज्ञाय मुनिः करॊधं नैवास्य चुकुपे ततः\nस तु करॊधस तम आहेदं पराञ्जलिर मूर्तिमान सथितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 96, + "shloka": 7, + "text": "जितॊ ऽसमीति भृगुश्रेष्ठ भृगवॊ हय अतिरॊषणाः\nलॊके मिथ्या परवादॊ ऽयं यत तवयास्मि पराजितः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 96, + "shloka": 8, + "text": "सॊ ऽहं तवयि सथितॊ हय अद्य कषमावति महात्मनि\nबिभेमि तपसः साधॊ परसादं कुरु मे विभॊ" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 96, + "shloka": 9, + "text": "[ज]\nसाक्षाद दृष्टॊ ऽसि मे करॊध गच्छ तवं विगतज्वरः\nन ममापकृतं ते ऽदय न मन्युर विद्यते मम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 96, + "shloka": 10, + "text": "यान उद्धिश्य तु संकल्पः पयसॊ ऽसय कृतॊ मया\nपितरस ते महाभागास तेभ्यॊ बुध्यस्व गम्यताम" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 96, + "shloka": 11, + "text": "इत्य उक्तॊ जातसंत्रासः स तत्रान्तर अधीयत\nपितॄणाम अभिषङ्गात तु नकुलत्वम उपागतः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 96, + "shloka": 12, + "text": "स तान परसादयाम आस शापस्यान्तॊ भवेद इति\nतैश चाप्य उक्तॊ यदा धर्मं कषेप्स्यसे मॊक्ष्यसे तदा" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 96, + "shloka": 13, + "text": "तैश चॊक्तॊ यज्ञियान देशान धर्मारण्यानि चैव ह\nजुगुप्सन परिधावन स यज्ञं तं समुपासदत" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 96, + "shloka": 14, + "text": "धर्मपुत्रम अथाक्षिप्य सक्तु परस्थेन तेन सः\nमुक्तः शापात ततः करॊधॊ धर्मॊ हय आसीद युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 14, + "chapter": 96, + "shloka": 15, + "text": "एवम एतत तदा वृत्तं तस्य यज्ञे महात्मनः\nपश्यतां चापि नस तत्र नकुलॊ ऽनतर्हितस तदा" + } +] \ No newline at end of file diff --git a/texts/mahabharata/mahabharata_book_15.json b/texts/mahabharata/mahabharata_book_15.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..d7738aa3552580bbdcb5ac107ee229afc5912d97 --- /dev/null +++ b/texts/mahabharata/mahabharata_book_15.json @@ -0,0 +1,6374 @@ +[ + { + "book": 15, + "chapter": 1, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nपराप्य राज्यं महाभागाः पाण्डवा मे पितामहाः\nकथम आसन महाराजे धृतराष्ट्रे महात्मनि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 1, + "shloka": 2, + "text": "स हि राजा हतामात्यॊ हतपुत्रॊ नराश्रयः\nकथम आसीद धतैश्वर्यॊ गान्धारी च यशस्विनी" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 1, + "shloka": 3, + "text": "कियन्तं चैव कालं ते पितरॊ मम पूर्वकाः\nसथिता राज्ये महात्मानस तन मे वयाख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 1, + "shloka": 4, + "text": "[वै]\nपराप्य राज्यं महात्मानः पाण्डवा हतशत्रवः\nधृतराष्ट्रं पुरस्कृत्य पृथिवीं पर्यपालयन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 1, + "shloka": 5, + "text": "धृतराष्ट्रम उपातिष्ठद विदुरः संजयस तथा\nयुयुत्सुश चापि मेधावी वैश्यापुत्रः स कौरवः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 1, + "shloka": 6, + "text": "पाण्डवः सर्वकार्याणि संपृच्छन्ति सम तं नृपम\nचक्रुस तेनाभ्यनुज्ञाता वर्षाणि दश पञ्च च" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 1, + "shloka": 7, + "text": "सदा हि गत्वा ते वीराः पर्युपासन्त तं नृपम\nपादाभिवन्दनं कृत्वा धर्मराज मते सथिताः\nते मूर्ध्नि समुपाघ्राताः सर्वकार्याणि चक्रिरे" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 1, + "shloka": 8, + "text": "कुन्तिभॊजसुता चैव गन्धारीम अन्ववर्तत\nदरौपदी च सुभद्रा च याश चान्याः पाण्डव सत्रियः\nसमां वृत्तिम अवर्तन्त तयॊः शवश्रॊर यथाविधि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 1, + "shloka": 9, + "text": "शयनानि महार्हाणि वासांस्य आभरणानि च\nराजार्हाणि च सर्वाणि भक्ष्यभॊज्यान्य अनेकशः\nयुधिष्ठिरॊ महाराज धृतराष्ट्रे ऽभयुपाहरत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 1, + "shloka": 10, + "text": "तथैव कुन्ती गान्धार्यां गुरुवृत्तिम अवर्तत\nविदुरः संजयश चैव युयुत्सुश चैव कौरवः\nउपासते सम तं वृद्धं हतपुत्रं जनाधिपम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 1, + "shloka": 11, + "text": "सयालॊ दरुणस्य यश चैकॊ दयितॊ बराह्मणॊ महान\nस च तस्मिन महेष्वासः कृपः समभवत तदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 1, + "shloka": 12, + "text": "वयासस्य भगवान नित्यं वासं चक्रे नृपेण ह\nकथाः कुर्वन पुराणर्षिर देवर्षिनृप रक्षसाम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 1, + "shloka": 13, + "text": "धर्मयुक्तानि कार्याणि वयवहारान्वितानि च\nधृतराष्ट्राभ्यनुज्ञातॊ विदुरस तान्य अकारयत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 1, + "shloka": 14, + "text": "सामन्तेभ्यः परियाण्य अस्य कार्याणि सुगुरूण्य अपि\nपराप्यन्ते ऽरथैः सुलघुभिः परभावाद विदुरस्य वै" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 1, + "shloka": 15, + "text": "अकरॊद बन्धमॊक्षांश च वध्यानां मॊक्षणं तथा\nन च धर्मात्मजॊ राजा कदा चित किं चिद अब्रवीत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 1, + "shloka": 16, + "text": "विहारयात्रासु पुनः कुरुराजॊ युधिष्ठिरः\nसर्वान कामान महातेजाः परददाव अम्बिका सुते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 1, + "shloka": 17, + "text": "आरालिकाः सूपकारा रागखाण्डविकास तथा\nउपातिष्ठन्त राजानं धृतराष्ट्रं यथा पुरा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 1, + "shloka": 18, + "text": "वासांसि च महार्हाणि माल्यानि विविधानि च\nउपाजह्रुर यथान्यायं धृतराष्ट्रस्य पाण्डवाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 1, + "shloka": 19, + "text": "मैरेयं मधु मांसानि पानकानि लघूनि च\nचित्रान भक्ष्यविकारांश च चक्रुर अस्य यथा पुरा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 1, + "shloka": 20, + "text": "ये चापि पृथिवीपालाः समाजग्मुः समन्ततः\nउपातिष्ठन्त ते सर्वे कौरवेन्द्रं यथा पुरा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 1, + "shloka": 21, + "text": "कुन्ती च दरौपदी चैव सात्वती चैव भामिनी\nउलूपी नागकन्या च देवी चित्र अङ्गदा तथा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 1, + "shloka": 22, + "text": "धृष्टकेतॊश च भगिनी जरा सन्धस्य चात्मजा\nकिंकराः समॊपतिष्ठन्ति सर्वाः सुबलजां तथा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 1, + "shloka": 23, + "text": "यथा पुत्र वियुक्तॊ ऽयं न किं चिद दुःखम आप्नुयात\nइति राजन वशाद भरातॄन नित्यम एव युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 1, + "shloka": 24, + "text": "एवं ते धर्मराजस्य शरुत्वा वचनम अर्थवत\nसविशेषम अवर्तन्त भीमम एकं विना तदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 1, + "shloka": 25, + "text": "न हि तत तस्य वीरस्य हृदयाद अपसर्पति\nधृतराष्ट्रस्य दुर्बुद्धेर यद्वृत्तं दयूतकारितम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 2, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nएवं संपूजितॊ राजा पाण्डवैर अम्बिका सुतः\nविजहार यथापूर्वम ऋषिभिः पर्युपासितः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 2, + "shloka": 2, + "text": "बरह्म देयाग्र हारांश च परददौ स कुरूद्वहः\nतच च कुन्तीसुतॊ राजा सर्वम एवान्वमॊदत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 2, + "shloka": 3, + "text": "आनृशंस्य परॊ राजा परीयमाणॊ युधिष्ठिरः\nउवाच स तदा भरातॄन अमात्यांश च महीपतिः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 2, + "shloka": 4, + "text": "मया चैव भवद्भिश च मान्य एष नराधिपः\nनिदेशे धृतराष्ट्रस्य यः सथास्यति स मे सुहृत\nविपरीतश च मे शत्रुर निरस्यश च भवेन नरः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 2, + "shloka": 5, + "text": "परिदृष्टेषु चाहःसु पुत्राणां शराद्धकर्मणि\nददातु राजा सर्वेषां यावद अस्य चिकीर्षितम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 2, + "shloka": 6, + "text": "ततः स राजा कौरव्यॊ धृतराष्ट्रॊ महामनाः\nबराह्मणेभ्यॊ महार्हेभ्यॊ ददौ वित्तान्य अनेकशः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 2, + "shloka": 7, + "text": "धर्मराजश च भीमश च सव्यसाची यमाव अपि\nतत सर्वम अन्ववर्तन्त धृतराष्ट्र वयपेक्षया" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 2, + "shloka": 8, + "text": "कथं नु राजा वृद्धः सन पुत्रशॊकसमाहतः\nशॊकम अस्मत कृतं पराप्य न मरियेतेति चिन्त्यते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 2, + "shloka": 9, + "text": "यावद धि कुरुमुख्यस्य जीवत पुत्रस्य वै सुखम\nबभूव तद अवाप्नॊतु भॊगांश चेति वयवस्थिताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 2, + "shloka": 10, + "text": "ततस ते सहिताः सर्वे भरातरः पञ्च पाण्डवाः\nतथा शीलाः समातस्थुर धृतराष्ट्रस्य शासने" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 2, + "shloka": 11, + "text": "धृतराष्ट्रश च तान वीरान विनीतान विनये सथितान\nशिष्यवृत्तौ सथितान नित्यं गुरुवत पर्यपश्यत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 2, + "shloka": 12, + "text": "गान्धारी चैव पुत्राणां विविधैः शराद्धकर्मभिः\nआनृष्यम अगमत कामान विप्रेभ्यः परतिपाद्य वै" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 2, + "shloka": 13, + "text": "एवं धर्मभृतां शरेष्ठॊ धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nभरातृभिः सहितॊ धीमान पूजयाम आस तं नृपम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 3, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nस राजा सुमहातेजा वृद्धः कुरुकुलॊद्वहः\nनापश्यत तदा किं चिद अप्रियं पाण्डुनन्दने" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 3, + "shloka": 2, + "text": "वर्तमानेषु सद्वृत्तिं पाण्डवेषु महात्मसु\nपरीतिमान अभवद राजा धृतराष्ट्रॊ ऽमबिका सुतः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 3, + "shloka": 3, + "text": "सौबलेयी च गान्धारी पुत्रशॊकम अपास्य तम\nसदैव परीतिम अत्यासीत तनयेषु निजेष्व इव" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 3, + "shloka": 4, + "text": "परियाण्य एव तु कौरव्यॊ नाप्रियाणि कुरूद्वह\nवैचित्रवीर्ये नृपतौ समाचरति नित्यदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 3, + "shloka": 5, + "text": "यद यद बरूते च किं चित सा धृतराष्ट्रॊ नराधिपः\nगुरु वा लघु वा कार्यं गान्धारी च यशस्विनी" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 3, + "shloka": 6, + "text": "तत स राजा महाराज पाण्ण्डवानां धुरंधरः\nपूजयित्वा वचस तत तद अकार्षीत परवीरहा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 3, + "shloka": 7, + "text": "तेन तस्याभवत परीतॊ वृत्तेन स नराधिपः\nअन्वतप्यच च संस्मृत्य पुत्रं मन्दम अचेतसम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 3, + "shloka": 8, + "text": "सदा च परातर उत्थाय कृतजप्यः शुचिर नृपः\nआशास्ते पाण्डुपुत्राणां समरेष्व अपराजयम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 3, + "shloka": 9, + "text": "बराह्मणान वाचयित्वा च हुत्वा चैव हुताशनम\nआयुष्यं पाण्डुपुत्राणाम आशास्ते स नराधिपः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 3, + "shloka": 10, + "text": "न तां परीतिं मराम आप पुत्रेभ्यः स महीपतिः\nयां परीतिं पाण्डुपुत्रेभ्यः समवाप तदा नृपः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 3, + "shloka": 11, + "text": "बराह्मणानां च वृद्धानां कषत्रियाणां च भारत\nतथा विट शूद्र संघानाम अभवत सुप्रियस तदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 3, + "shloka": 12, + "text": "यच च किं चित पुरा पापं धृतराष्ट्र सुतैः कृतम\nअकृत्वा हृदि तद राजा तं नृपं सॊ ऽनववर्तत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 3, + "shloka": 13, + "text": "यश च कश चिन नरः किं चिद अप्रियं चाम्बिका सुते\nकुरुते दवेष्यताम एति स कौन्तेयस्य धीमतः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 3, + "shloka": 14, + "text": "न राज्ञॊ धृतराष्ट्रस्य न च दुर्यॊधनस्य वै\nउवाच दुष्कृतं किं चिद युधिष्ठिर भयान नरः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 3, + "shloka": 15, + "text": "धृत्या तुष्टॊ नरेन्द्रस्य गान्धारी विदुरस तथा\nशौचेन चाजात शत्रॊर न तु भीमस्य शत्रुहन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 3, + "shloka": 16, + "text": "अन्ववर्तत भीमॊ ऽपि निष्टनन धर्मजं नृपम\nधृतराष्ट्रं च संप्रेक्ष्य सदा भवति दुर्मनाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 3, + "shloka": 17, + "text": "राजानम अनुवर्तन्तं धर्मपुत्रं महामतिम\nअन्ववर्तत कौरव्यॊ हृदयेन पराङ्मुखः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 4, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nयुधिष्ठिरस्य नृपतेर दुर्यॊधन पितुस तथा\nनान्तरं ददृशू राजन पुरुषाः परणयं परति" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 4, + "shloka": 2, + "text": "यदा तु कौरवॊ राजा पुत्रं सस्मार बालिशम\nतदा भीमं हृदा राजन्न अपध्याति स पार्थिवः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 4, + "shloka": 3, + "text": "तथैव भीमसेनॊ ऽपि धृतराष्ट्रं जनाधिपम\nनामर्षयत राजेन्द्र सदैवातुष्टवद धृदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 4, + "shloka": 4, + "text": "अप्रकाशान्य अप्रियाणि चकारास्य वृकॊदरः\nआज्ञां परत्यहरच चापि कृतकैः पुरुषैः सदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 4, + "shloka": 5, + "text": "अथ भीमः सुहृन्मध्ये बाहुशब्दं तथाकरॊत\nसंश्रवे धृतराष्ट्रस्य गान्धार्याश चाप्य अमर्षणः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 4, + "shloka": 6, + "text": "समृत्वा दुर्यॊधनं शत्रुं कर्ण दुःशासनाव अपि\nपरॊवाचाथ सुसंरब्धॊ भीमः स परुषं वचः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 4, + "shloka": 7, + "text": "अन्धस्य नृपतेः पुत्रा मया परिघबाहुना\nनीता लॊकम अमुं सर्वे नानाशस्त्रात्त जीविताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 4, + "shloka": 8, + "text": "इमौ तौ परिघप्रख्यौ भुजौ मम दुरासदौ\nययॊर अन्तरम आसाद्य धार्तराष्ट्राः कषयं गताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 4, + "shloka": 9, + "text": "ताव इमौ चन्दनेनाक्तौ वन्दनीयौ च मे भुजौ\nयाभ्यां दुर्यॊधनॊ नीतः कषयं ससुत बान्धवः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 4, + "shloka": 10, + "text": "एताश चान्याश च विविधाः शल्य भूता जनाधिपः\nवृकॊदरस्य ता वाचः शरुत्वा निर्वेदम आगमत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 4, + "shloka": 11, + "text": "सा च बुद्धिमती देवी कालपर्याय वेदिनी\nगान्धारी सर्वधर्मज्ञा तान्य अलीकानि शुश्रुवे" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 4, + "shloka": 12, + "text": "ततः पञ्चदशे वर्षे समतीते नराधिपः\nराजा निर्वेदम आपेदे भीम वाग बाणपीडितः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 4, + "shloka": 13, + "text": "नान्वबुध्यत तद राजा कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nशवेताश्वॊ वाथ कुन्ती वा दरौपदी व यशस्विनी" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 4, + "shloka": 14, + "text": "माद्रीपुत्रौ च भीमस्य चित्तज्ञाव अन्वमॊदताम\nराज्ञस तु चित्तं रक्षन्तौ नॊचतुः किं चिद अप्रियम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 4, + "shloka": 15, + "text": "ततः समानयाम आस धृतराष्ट्रः सुहृज्जनम\nबाष्पसंदिग्धम अत्यर्थम इदम आह वचॊ भृशम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 5, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nविदितं भवताम एतद यथावृत्तः कुरु कषयः\nममापराधात तत सर्वम इति जञेयं तु कौरवाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 5, + "shloka": 2, + "text": "यॊ ऽहं दुष्टमतिं मूढं जञातीनां भयवर्धनम\nदुर्यॊधनं कौरवाणाम आधिपत्ये ऽभयषेचयम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 5, + "shloka": 3, + "text": "यच चाहं वासुदेवस्य वाक्यं नाश्रौषम अर्थवत\nवध्यतां साध्व अयं पापः सामात्य इति दुर्मतिः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 5, + "shloka": 4, + "text": "पुत्रस्नेहाभिभूतश च हितमुक्तॊ मनीषिभिः\nविदुरेणाथ भीष्मेण दरॊणेन च कृपेण च" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 5, + "shloka": 5, + "text": "पदे पदे भगवता वयासेन च महात्मना\nसंजयेनाथ गान्धार्या तद इदं तप्यते ऽदय माम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 5, + "shloka": 6, + "text": "यच चाहं पाण्डुपुत्रेण गुणवत्सु महात्मसु\nन दत्तवाञ शरियं दीप्तां पितृपैतामहीम इमाम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 5, + "shloka": 7, + "text": "विनाशं पश्यमानॊ हि सर्वराज्ञां गदाग्रजः\nएतच छरेयः स परमम अमन्यत जनार्दनः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 5, + "shloka": 8, + "text": "सॊ ऽहम एतान्य अलीकानि निवृत्तान्य आत्मनः सदा\nहृदये शल्य भूतानि धारयामि सहस्रशः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 5, + "shloka": 9, + "text": "विशेषतस तु दह्यामि वर्षं पञ्चदशं हि वै\nअस्य पापस्य शुद्ध्य अर्थं नियतॊ ऽसमि सुदुर्मतिः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 5, + "shloka": 10, + "text": "चतुर्थे नियते काले कदा चिद अपि चाष्टमे\nतृष्णा विनयनं भुञ्जे गान्धारी वेद तन मम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 5, + "shloka": 11, + "text": "करॊत्य आहारम इति मां सर्वः परिजनः सदा\nयुधिष्ठिर भयाद वेत्ति भृशं तप्यति पाण्डवः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 5, + "shloka": 12, + "text": "भूमौ शये जप्यपरॊ दर्भेष्व अजिन संवृतः\nनियमव्यपदेशेन गान्धारी च यशस्विनी" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 5, + "shloka": 13, + "text": "हतं पुत्रशतं शूरं संग्रामेष्व अपलायिनम\nनानुतप्यामि तच चाहं कषत्रधर्मं हि तं विदुः\nइत्य उक्त्वा धर्मराजानम अभ्यभाषत कौरवः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 5, + "shloka": 14, + "text": "भद्रं ते यादवी मातर वाक्यं चेदं निबॊध मे\nसुखम अस्म्य उषितः पुत्र तवया सुपरिपालितः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 5, + "shloka": 15, + "text": "महादानानि दत्तानि शराद्धानि च पुनः पुनः\nपरकृष्टं मे वयः पुत्र पुण्यं चीर्णं यथाबलम\nगान्धारी हतपुत्रेयं धैर्येणॊदीक्षते च माम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 5, + "shloka": 16, + "text": "दरौपद्या हय अपकर्तारस तव चैश्वर्यहारिणः\nसमतीता नृशंसास ते धर्मेण निहता युधि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 5, + "shloka": 17, + "text": "न तेषु परतिकर्तव्यं पश्यामि कुरुनन्दन\nसर्वे शस्त्रजिताँल लॊकान गतास ते ऽभिमुखं हताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 5, + "shloka": 18, + "text": "आत्मनस तु हितं मुख्यं परतिकर्तव्यम अद्य मे\nगान्धार्याश चैव राजेन्द्र तदनुज्ञातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 5, + "shloka": 19, + "text": "तवं हि धर्मभृतां शरेष्ठः सततं धर्मवत्सलः\nराजा गुरुः पराणभृतां तस्माद एतद बरवीम्य अहम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 5, + "shloka": 20, + "text": "अनुज्ञातस तवया वीर संश्रयेयं वनान्य अहम\nचीरवल्कल भृद राजन गान्धार्या सहितॊ ऽनया\nतवाशिषः परयुञ्जानॊ भविष्यामि वनेचरः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 5, + "shloka": 21, + "text": "उचितं नः कुले तात सर्वेषां भरतर्षभ\nपुत्रेष्व ऐश्वर्यम आधाय वयसॊ ऽनते वनं नृप" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 5, + "shloka": 22, + "text": "तत्राहं वायुभक्षॊ वा निराहारॊ ऽपि वा वसन\nपत्न्या सहानया वीर चरिष्यामि तपः परम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 5, + "shloka": 23, + "text": "तवं चापि फलभाक तात तपसः पार्थिवॊ हय असि\nफलभाजॊ हि राजानः कल्याणस्येतरस्य वा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 6, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nन मां परीणयते राज्यं तवय्य एवं दुःखिते नृप\nधिन माम अस्तु सुदुर्बुद्धिं राज्यसक्तं परमादिनम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 6, + "shloka": 2, + "text": "यॊ ऽहं भवन्तं दुःखार्तम उपवासकृशं नृप\nयताहारं कषितिशयं नाविन्दं भरातृभिः सह" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 6, + "shloka": 3, + "text": "अहॊ ऽसमि वञ्चितॊ मूढॊ भवता गूढबुद्धिना\nविश्वासयित्वा पूर्वं मां यद इदं दुःखम अश्नुथाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 6, + "shloka": 4, + "text": "किं मे राज्येन भॊगैर वा किं यज्ञैः किं सुखेन वा\nयस्य मे तवं महीपाल दुःखान्य एतान्य अवाप्तवान" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 6, + "shloka": 5, + "text": "पीडितं चापि जानामि राज्यम आत्मानम एव च\nअनेन वचसा तुभ्यं दुःखितस्य जनेश्वर" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 6, + "shloka": 6, + "text": "भवान पिता भवान माता भवान नः परमॊ गुरुः\nभवता विप्रहीणा हि कव नु तिष्ठामहे वयम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 6, + "shloka": 7, + "text": "औरसॊ भवतः पुत्रॊ युयुत्सुर नृपसत्तम\nअस्तु राजा महाराज यं चान्यं मन्यते भवान" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 6, + "shloka": 8, + "text": "अहं वनं गमिष्यामि भवान राज्यं परशास्त्व इदम\nन माम अयशसा दग्धं भूयस तवं दग्धुम अर्हसि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 6, + "shloka": 9, + "text": "नाहं राजा भवान राजा भवता परवान अहम\nकथं गुरुं तवां धर्मज्ञम अनुज्ञातुम इहॊत्सहे" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 6, + "shloka": 10, + "text": "न मन्युर हृदि नः कश चिद दुर्यॊधनकृते ऽनघ\nभवितव्यं तथा तद धि वयं ते चैव मॊहिताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 6, + "shloka": 11, + "text": "वयं हि पुत्रा भवतॊ यथा दुर्यॊधनादयः\nगान्धारी चैव कुन्ती च निर्वेशेषे मते मम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 6, + "shloka": 12, + "text": "स मां तवं यदि राजेन्द्र परित्यज्य गमिष्यसि\nपृष्ठतस तवानुयास्यामि सत्येनात्मानम आलभे" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 6, + "shloka": 13, + "text": "इयं हि वसुसंपूर्णा मही सागरमेखला\nभवता विप्रहीणस्य न मे परीतिकरी भवेत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 6, + "shloka": 14, + "text": "भवदीयम इदं सर्वं शिरसा तवां परसादये\nतवदधीनाः सम राजेन्द्र वयेतु ते मानसॊ जवरः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 6, + "shloka": 15, + "text": "भवितव्यम अनुप्राप्तं मन्ये तवां तज जनाधिप\nदिष्ट्या शुश्रूषमाणस तवां मॊक्ष्यामि मनसॊ जवरम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 6, + "shloka": 16, + "text": "[धृ]\nतापस्ये मे मनस तात वर्तते कुरुनन्दन\nउचितं हि कुले ऽसमाकम अरण्यगमनं परभॊ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 6, + "shloka": 17, + "text": "चिरम अस्म्य उषितः पुत्र चिरं शुश्रूषितस तवया\nवृद्धं माम अभ्यनुज्ञातुं तवम अर्हसि जनाधिप" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 6, + "shloka": 18, + "text": "[वै]\nइत्य उक्त्वा धर्मराजानं वेपमानः कृताञ्जलिम\nउवाच वचनं राजा धृतराष्ट्रॊ ऽमबिका सुतः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 6, + "shloka": 19, + "text": "संजयं च महामात्रं कृपं चापि महारथम\nअनुनेतुम इहेच्छामि भवद्भिः पृथिवीपतिम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 6, + "shloka": 20, + "text": "गलायते मे मनॊ हीदं मुखं च परिशुष्यति\nवयसा च परकृष्टेन वाग वयायामेन चैव हि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 6, + "shloka": 21, + "text": "इत्य उक्त्वा स तु धर्मात्मा वृद्धॊ राजा कुरूद्वहः\nगान्धारीं शिश्रिये धीमान सहसैव गतासुवत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 6, + "shloka": 22, + "text": "तं तु दृष्ट्वा तथासीनं निश्चेष्टं कुरु पार्थिवम\nआर्तिं राजा ययौ तूर्णं कौन्तेयः परवीरहा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 6, + "shloka": 23, + "text": "[य]\nयस्य नागसहस्रेण दश संख्येन वै बलम\nसॊ ऽयं नारीम उपाश्रित्य शेते राजा गतासुवत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 6, + "shloka": 24, + "text": "आयसी परतिमा येन भीमसेनस्य वै पुरा\nचूर्णीकृता बलवता सबलार्थी शरितः सत्रियम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 6, + "shloka": 25, + "text": "धिग अस्तु माम अधर्मज्ञं धिग बुद्धिं धिक च मे शरुतम\nयत्कृते पृथिवीपालः शेते ऽयम अतथॊचितः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 6, + "shloka": 26, + "text": "अहम अप्य उपवत्स्यामि यथैवायं गुरुर मम\nयदि राजा न भुङ्क्ते ऽयं गान्धारी च यशस्विनी" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 6, + "shloka": 27, + "text": "[वै]\nततॊ ऽसय पाणिना राजा जलशीतेन पाण्डवः\nउरॊ मुखं च शनकैः पर्यमार्जत धर्मवित" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 6, + "shloka": 28, + "text": "तेन रत्नौषधिमता पुण्येनच सुगन्धिना\nपाणिस्पर्शेन राज्ञस तु राजा संज्ञाम अवाप ह" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 7, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nसपृश मां पाणिना भूयः परिष्वज च पाण्डव\nजीवामीव हि संस्पर्शात तव राजीवलॊचन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 7, + "shloka": 2, + "text": "मूर्धानं च तवाघ्रातुम इच्छामि मनुजाधिप\nपाणिभ्यां च परिस्प्रष्टुं पराणा हि न जहुर मम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 7, + "shloka": 3, + "text": "अष्टमॊ हय अद्य कालॊ ऽयम आहारस्य कृतस्य मे\nयेनाहं कुरुशार्दूल न शक्नॊमि विचेष्टितुम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 7, + "shloka": 4, + "text": "वयायामश चायम अत्यर्थं कृतस तवाम अभियाचता\nततॊ गलान मनास तात नष्टसंज्ञ इवाभवम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 7, + "shloka": 5, + "text": "तवामृत समस्पर्शं हस्तस्पर्शम इमं विभॊ\nलब्ध्वा संजीवितॊ ऽसमीति मन्ये कुरुकुलॊद्वह" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 7, + "shloka": 6, + "text": "[वै]\nएवम उक्तस तु कौन्तेयः पित्रा जयेष्ठेन भारत\nपस्पर्श सर्वगात्रेषु सौहार्दात तं शनैस तदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 7, + "shloka": 7, + "text": "उपलभ्य तथ पराणान धृतराष्ट्रॊ महीपतिः\nबाहुभ्यां संपरिष्वज्य मूर्ध्न्य आजिघ्रत पाण्डवम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 7, + "shloka": 8, + "text": "विदुरादयश च ते सर्वे रुरुदुर दुःखिता भृशम\nअतिदुःखाच च राजानं नॊचुः किं चन पाण्डवाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 7, + "shloka": 9, + "text": "गान्धारी तव एव धर्मज्ञा मनसॊद्वहती भृशम\nदुःखान्य अवारयद राजन मैवम इत्य एव चाब्रवीत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 7, + "shloka": 10, + "text": "इतरास तु सत्रियः सर्वाः कुन्त्या सह सुदुःखिताः\nनेत्रैर आगतविक्लेशैः परिवार्य सथिताभवन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 7, + "shloka": 11, + "text": "अथाब्रवीत पुनर वाक्यं धृतराष्ट्रॊ युधिष्ठिरम\nअनुजानीहि मां राजंस तापस्ये भरतर्षभ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 7, + "shloka": 12, + "text": "गलायते मे मनस तात भूयॊ भूयः परजल्पतः\nन माम अतः परं पुत्र परिक्लेष्टुम इहार्हसि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 7, + "shloka": 13, + "text": "तस्मिंस तु कौरवेन्द्रे तं तथा बरुवति पाण्डवम\nसर्वेषाम अवरॊधानाम आर्तनादॊ महान अभूत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 7, + "shloka": 14, + "text": "दृष्ट्वा कृशं विवर्णं च राजानम अतथॊचितम\nउपवासपरिश्रान्तं तवग अस्थि परिवारितम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 7, + "shloka": 15, + "text": "धर्मपुत्रः स पितरं परिष्वज्य महाभुजः\nशॊकजं बाष्पम उत्सृज्य पुनर वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 7, + "shloka": 16, + "text": "न कामये नरश्रेष्ठ जीवितं पृथिवीं तथा\nयथा तव परियं राजंश चिकीर्षामि परंतप" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 7, + "shloka": 17, + "text": "यदि तव अहम अनुग्राह्यॊ भवतॊ दयितॊ ऽपि वा\nकरियतां तावद आहारस ततॊ वेत्स्यामहे वयम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 7, + "shloka": 18, + "text": "ततॊ ऽबरवीन महातेजा धर्मपुत्रं स पार्थिवः\nअनुज्ञातस तवया पुत्र भुञ्जीयाम इति कामये" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 7, + "shloka": 19, + "text": "इति बरुवति राजेन्द्रे धृतराष्ट्रे युधिष्ठिरम\nऋषिः सत्यवती पुत्रॊ वयासॊ ऽभयेत्य वचॊ ऽबरवीत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 8, + "shloka": 1, + "text": "[वयास]\nयुधिष्ठिर महाबाहॊ यद आह कुरुनन्दनः\nधृतराष्ट्रॊ महात्मा तवां तत कुरुष्वाव्विचारयन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 8, + "shloka": 2, + "text": "अयं हि वृद्धॊ नृपतिर हतपुत्रॊ विशेषतः\nनेदं कृच्छ्रं चिरतरं सहेद इति मतिर मम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 8, + "shloka": 3, + "text": "गान्धारी च महाभागा पराज्ञा करुणवेदिनी\nपुत्रशॊकं महाराज धैर्येणॊद्वहते भृशम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 8, + "shloka": 4, + "text": "अहाम अप्य एतद एव तवां बरवीमि कुरु मे वचः\nअजुज्ञां लभतां राजा मा वृथेह मरिष्यति" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 8, + "shloka": 5, + "text": "राजर्षीणां पुराणानाम अनुयातु गतिं नृपः\nराजर्षीणां हि सर्वेषाम अन्ते वनम उपाश्रयः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 8, + "shloka": 6, + "text": "[वै]\nइत्य उक्तः स तदा राजा वयासेनाद्भुत कर्मणा\nपरत्युवाच महातेजा धर्मराजॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 8, + "shloka": 7, + "text": "भगवान एव नॊ मान्यॊ भगवान एव नॊ गुरुः\nभगवान अस्य राज्यस्य कुलस्य च परायणम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 8, + "shloka": 8, + "text": "अहं तु पुत्रॊ भगवान पिता राजा गुरुश च मे\nनिदेशवर्ती च पितुः पुत्रॊ भवति धर्मतः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 8, + "shloka": 9, + "text": "इत्य उक्तः स तु तं पराह वयासॊ धर्मभृतां वरः\nयुधिष्ठिरं महातेजाः पुनर एव विशां पते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 8, + "shloka": 10, + "text": "एवम एतन महाबाहॊ यथा वदसि भारत\nराजायं वृद्धतां पराप्तः परमाणे परमे सथितः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 8, + "shloka": 11, + "text": "सॊ ऽयं मयाभ्यनुज्ञातस तवया च पृथिवीपते\nकरॊतु सवम अभिप्राय मास्य विघ्नकरॊ भव" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 8, + "shloka": 12, + "text": "एष एव परॊ धर्मॊ राजर्षीणां युधिष्ठिर\nसमरे वा भवेन मृत्युर वने वा विधिपूर्वकम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 8, + "shloka": 13, + "text": "पित्रा तु तव राजेन्द्र पाण्डुना पृथिवीक्षिता\nशिष्यभूतेन राजायं गुरुवत पर्युपासितः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 8, + "shloka": 14, + "text": "करतुभिर दक्षिणावद्भिर अन्नपर्वत शॊभितैः\nमहद्भिर इष्टं भॊगश च भुक्ताश पुत्रश च पालिताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 8, + "shloka": 15, + "text": "पुत्र संस्थं च विपुलं राज्यं विप्रॊषिते तवयि\nतरयॊदश समा भुक्तं दत्तं च विविधं वसु" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 8, + "shloka": 16, + "text": "तवया चायं नरव्याघ्र गुरुशुश्रूषया नृपः\nआराधितः सभृत्येन गान्धारी च यशस्विनी" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 8, + "shloka": 17, + "text": "अनुजानीहि पितरं समयॊ ऽसय तपॊ विधौ\nन मन्युर विद्यते चास्य सुसूक्ष्मॊ ऽपि युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 8, + "shloka": 18, + "text": "एतावद उक्त्वा वचनम अनुज्ञाप्य च पार्थिवम\nतथास्त्व इति च तेनॊक्तः कौन्तेयेन ययौ वनम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 8, + "shloka": 19, + "text": "गते भगवति वयासे राजा पाण्डुसुतस ततः\nपरॊवाच पितरं वृद्धं मन्दं मन्दम इवानतः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 8, + "shloka": 20, + "text": "यद आह भगवान वयासॊ यच चापि भवतॊ मतम\nयद आह च महेष्वासः कृपॊ विदुर एव च" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 8, + "shloka": 21, + "text": "युयुत्सुः संजयश चैव तत कर्तास्म्य अहम अञ्जसा\nसर्वे हय एते ऽनुमान्या मे कुलस्यास्य हितैषिणः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 8, + "shloka": 22, + "text": "इदं तु याचे नृपते तवाम अहं शिरसा नतः\nकरियतां तावद आहारस ततॊ गच्छाश्रमं परति" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 9, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततॊ राज्ञाभ्यनुज्ञातॊ धृतराष्ट्रः परतापवान\nययौ सवभवनं राजा गान्धार्यानुगतस तदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 9, + "shloka": 2, + "text": "मन्दप्राणगतिर धीमान कृच्छ्राद इव समुद्धरन\nपदातिः स महीपालॊ जीर्णॊ गजपतिर यथा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 9, + "shloka": 3, + "text": "तम अन्वगच्छद विदुरॊ विद्वान सूतश च संजयः\nस चापि परमेष्वासः कृपः शारद्वतस तथा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 9, + "shloka": 4, + "text": "स परविश्य गृहं राजा कृतपूर्वाह्णिक करियः\nतर्पयित्वा दविजश्रेष्ठान आहारम अकरॊत तदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 9, + "shloka": 5, + "text": "गान्धारी चैव धर्मज्ञा कुन्त्या सह मनस्विनी\nवधूभिर उपचारेण पूजिताभुङ्क्त भारत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 9, + "shloka": 6, + "text": "कृताहारं कृताहाराः सर्वे ते विदुरादयः\nपाण्डवाश च कुरुश्रेष्ठम उपातिष्ठन्त तं नृपम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 9, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ ऽबरवीन महाराज कुन्तीपुत्रम उपह्वरे\nनिषण्णं पाणिना पृष्ठे संस्पृशन्न अम्बिका सुतः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 9, + "shloka": 8, + "text": "अप्रमादस तवया कार्यः सर्वथा कुरुनन्दन\nअष्टाङ्गे राजशार्दूल राज्ये धर्मपुरस्कृते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 9, + "shloka": 9, + "text": "तत तु शक्यं यथा तात रक्षितुं पाण्डुनन्दन\nराज्यं धर्मं च कौन्तेय विद्वान असि निबॊध तत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 9, + "shloka": 10, + "text": "विद्या वृद्धान सदैव तवम उपासीथा युधिष्ठिर\nशृणुयास ते च यद बरूयुः कुर्याश चैवाविचारयन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 9, + "shloka": 11, + "text": "परातर उत्थाय तान राजन पूजयित्वा यथाविधि\nकृत्यकाले समुत्पन्ने पृच्छेथाः कार्यम आत्मनः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 9, + "shloka": 12, + "text": "ते तु संमानिता राजंस तवया राज्यहितार्थिना\nपरवक्ष्यन्ति हितं तात सर्वं कौरवनन्दन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 9, + "shloka": 13, + "text": "इन्द्रियाणि च सर्वाणि वाजिवत परिपालय\nहिताय वै भविष्यन्ति रक्षितं दरविणं यथा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 9, + "shloka": 14, + "text": "अमात्यान उपधातीतान पितृपैतामहाञ शुचीन\nदान्तान कर्मसु सर्वेषु मुख्यान मुख्येषु यॊजयेः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 9, + "shloka": 15, + "text": "चारयेथाश च सततं चारैर अव्विदितैः परान\nपरीक्षितैर बहुविधं सवराष्ट्रेषु परेषु च" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 9, + "shloka": 16, + "text": "पुरं च ते सुगुप्तं सयाद दृढप्राकारतॊरणम\nअट्टाट्टालक संबाधं षट पथं सर्वतॊदिशम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 9, + "shloka": 17, + "text": "तस्य दवाराणि कार्याणि पर्याप्तानि बृहन्ति च\nसर्वतः सुविभक्तानि यन्त्रैर आरक्षितानि च" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 9, + "shloka": 18, + "text": "पुरुषैर अलम अर्थज्ञैर विदितैः कुलशीलतः\nआत्मा च रक्ष्यः सततं भॊजनादिषु भारत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 9, + "shloka": 19, + "text": "विहाराहार कालेषु माल्यशय्यासनेषु च\nसत्रियश च ते सुगुप्ताः सयुर वृद्धैर आप्तैर अधिष्ठिताः\nशीलवद्भिः कुलीनैश च विद्वद्भिश च युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 9, + "shloka": 20, + "text": "मन्त्रिणश चैव कुर्वीथा दविजान विद्या विशारदान\nविनीतांश च कुलीनांश च धर्मार्थकुशलान ऋजून" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 9, + "shloka": 21, + "text": "तैः सार्धं मन्त्रयेथास तवं नात्यर्थं बहुभिः सह\nसमस्तैर अपि च वयस्तैर वयपदेशेन केन चित" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 9, + "shloka": 22, + "text": "सुसंवृतं मन्त्रगृहं सथलं चारुह्य मन्त्रयेः\nअरण्ये निःशलाके वा न च रात्रौ कथं चन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 9, + "shloka": 23, + "text": "वानराः पक्षिणश चैव ये मनुष्यानुकारिणः\nसर्वे मन्त्रगृहे वर्ज्या ये चापि जड पङ्गुकाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 9, + "shloka": 24, + "text": "मन्त्रभेदे हि ये दॊषा भवन्ति पृथिवीक्षिताम\nन ते शक्याः समाधातुं कथं चिद इति मे मतिः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 9, + "shloka": 25, + "text": "दॊषांश च मन्त्रभेदेषु बरूयास तवं मन्त्रिमण्डले\nअभेदे च गुणान राजन पुनः पुनर अरिंदम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 9, + "shloka": 26, + "text": "पौरजानपदानां च शौचाशौचं युधिष्ठिरः\nयथा सयाद विदितं राजंस तथा कार्यम अरिंदम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 10, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nवयवहाराश च ते तात नित्यम आप्तैर अधिष्ठिताः\nयॊज्यास तुष्टैर हितै राजन नित्यं चारैर अनुष्ठिताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 10, + "shloka": 2, + "text": "परिमाणं विदित्वा च दण्डं दण्ड्येषु भारत\nपरणयेयुर यथान्यायं पुरुषास ते युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 10, + "shloka": 3, + "text": "आदान रुचयश चैव परदाराभिमर्शनः\nउग्रदण्डप्रधानाश च मिथ्या वयाहारिणस तथा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 10, + "shloka": 4, + "text": "आक्रॊष्टारश च लुब्धाश च हन्तारः साहस परियाः\nसभा विहारभेत्तारॊ वर्णानां च परदूषकाः\nहिरण्यदण्ड्या वध्याश च कर्तव्या देशकालतः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 10, + "shloka": 5, + "text": "परातर एव हि पश्येथा ये कुर्युर वययकर्म ते\nअलंकारम अथॊ भॊज्यम अत ऊर्ध्वं समाचरेः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 10, + "shloka": 6, + "text": "पश्येथाश च ततॊ यॊधान सदा तवं परिहर्षयन\nदूतानां च चराणां च परदॊषस ते सदा भवेत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 10, + "shloka": 7, + "text": "सदा चापररात्रं ते भवेत कार्यार्थनिर्णये\nमध्यरात्रे विहारस ते मध्याह्ने च सदा भवेत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 10, + "shloka": 8, + "text": "सर्वे तव आत्ययिकाः कालाः कार्याणां भरतर्षभ\nतथैवालंकृतः काले तिष्ठेथा भूरि रक्षिणः\nचक्रवत कर्मणां ताथ पर्यायॊ हय एष नित्यशः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 10, + "shloka": 9, + "text": "कॊशस्य संच्चये यत्नं कुर्वीथा नयायतः सदा\nदविविधस्य महाराज विपरीतं विवर्जयेः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 10, + "shloka": 10, + "text": "चारैर विदित्वा शत्रूंश च ये ते राज्यान्तरायिणः\nतान आप्तैः पुरुषैर दूराद घातयेथाः परस्परम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 10, + "shloka": 11, + "text": "कर्म दृष्ट्याथ भृत्यांस तवं वरयेथाः कुरूद्वह\nकारयेथाश च कर्माणि युक्तायुक्तैर अधिष्ठितैः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 10, + "shloka": 12, + "text": "सेना परणेता च भवेत तव तात दृढव्रतः\nशूरः कलेशसहश चैव परियश च तव मानवः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 10, + "shloka": 13, + "text": "सर्वे जानपदाश चैव तव कर्माणि पाण्डव\nपौरॊगवाश च सभ्याश च कुर्युर ये वयवहारिणः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 10, + "shloka": 14, + "text": "सवरन्ध्रं पररन्ध्रं च सवेषु चैव परेषु च\nउपलक्षयितव्यं ते नित्यम एव युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 10, + "shloka": 15, + "text": "देशान्तरस्थाश च नरा विक्रान्ताः सर्वकर्मसु\nमात्राभिर अनुरूपाभिर अनुग्राह्या हितास तवया" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 10, + "shloka": 16, + "text": "गुणार्थिनां गुणः कार्यॊ विदुषां ते जनाधिप\nअविचाल्याश च ते ते सयुर यथा मेरुर महागिरिः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 11, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nमण्डलानि च बुध्येथाः परेषाम आत्मनस तथा\nउदासीनगुणानां च मध्यमानां तथैव च" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 11, + "shloka": 2, + "text": "चतुर्णां शत्रुजातानां सर्वेषाम आततायिनाम\nमित्रं चामित्रमित्रं च बॊद्धव्यं ते ऽरिकर्शन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 11, + "shloka": 3, + "text": "तथामात्या जनपदा दुर्गाणि विषमाणि च\nबलानिच कुरुश्रेष्ठ भवन्त्य एषां यथेच्च्छकम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 11, + "shloka": 4, + "text": "ते च दवादश कौन्तेय राज्ञां वै विविधात्मकाः\nमन्त्रिप्रधानाश च गुणाः षष्टिर दवादश च परभॊ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 11, + "shloka": 5, + "text": "एतान मण्डलम इत्य आहुर आचार्या नीतिकॊविदाः\nअत्र षाड्गुण्यम आयत्तं युधिष्ठिर निबॊध तत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 11, + "shloka": 6, + "text": "वृद्धिक्षयौ च विज्ञेयौ सथानं च कुरुनन्दन\nदविसप्तत्या महाबाहॊ ततः षाड्गुण्य चारिणः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 11, + "shloka": 7, + "text": "यदा सवपक्षॊ बलवान परपक्षस तथा बलः\nविगृह्य शत्रून कौन्तेय यायात कषितिपतिस तदा\nयदा सवपक्षे ऽबलवांस तदा संधिं समाश्रयेत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 11, + "shloka": 8, + "text": "दरव्याणां संचयश चैव कर्तव्यः सयान महांस तथा\nयदा समर्थॊ यानाय नचिरेणैव भारत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 11, + "shloka": 9, + "text": "तदा सर्वं विधेयं सयात सथानं च न विभाजयेत\nभूमिर अल्पफला देया विपरीतस्य भारत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 11, + "shloka": 10, + "text": "हिरण्यं कुप्य भूयिष्ठं मित्रं कषीणम अकॊशवत\nविपरीतान न गृह्णीयात सवयं संधिविशारदः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 11, + "shloka": 11, + "text": "संध्यर्थं राजपुत्रं च लिप्सेथा भरतर्षभ\nवविपरीतस तु ते ऽदेयः पुत्र कस्यां चिद आपदि\nतस्य परमॊक्षे यत्नं च कुर्याः सॊपाय मन्त्रवित" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 11, + "shloka": 12, + "text": "परकृतीनां च कौन्तेय राजा दीनां विभावयेत\nकरमेण युगपद दवंद्वं वयसनानां बलाबलम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 11, + "shloka": 13, + "text": "पीडनं सतम्भनं चैव कॊशभङ्गस तथैव च\nकार्यं यत्नेन शत्रूणां सवराष्ट्रं रक्षता सवयम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 11, + "shloka": 14, + "text": "न च हिंस्यॊ ऽभयुपगतः सामन्तॊ वृद्धिम इछता\nकौन्तेय तं न हिंसेत यॊ महीं विजिगीषते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 11, + "shloka": 15, + "text": "गणानां भेदने यॊगं गच्छेथाः सह मन्त्रिभिः\nसाधु संग्रहणाच चैव पापनिग्रहणात तथा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 11, + "shloka": 16, + "text": "दुर्बलाश चापि सततं नावष्टभ्या बलीयसा\nतिष्ठेथा राजशार्दूल वैतसीं वृत्तिम आस्थितः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 11, + "shloka": 17, + "text": "यद्य एवम अभियायाच च दुर्बलं बलवान नृपः\nसामादिभिर उपायैस तं करमेण विनिवर्तयेत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 11, + "shloka": 18, + "text": "अशक्नुवंस तु युद्धाय निस्पतेत सह मन्त्रिभिः\nकॊशेन पौरैर दण्डेन ये चान्ये परियकारिणः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 11, + "shloka": 19, + "text": "असंभवे तु सर्वस्य यथामुख्येन निष्पतेत\nकरमेणानेन मॊक्षः सयाच छरीरम अपि केवलम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 12, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nसंधिविग्रहम अप्य अत्र पश्येथा राजसत्तम\nदवियॊनिं तरिविधॊपायं बहु कल्पं युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 12, + "shloka": 2, + "text": "राजेन्द्र पर्युपासीथाश छित्त्वा दवैविध्यम आत्मनः\nतुष्टपुष्टबलः शत्रुर आत्मवान इति च समरेत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 12, + "shloka": 3, + "text": "पर्युपासन काले तु विपरीतं विधीयते\nआमर्द काले राजेन्द्र वयपसर्पस ततॊ वरः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 12, + "shloka": 4, + "text": "वयसनं भेदनं चैव शत्रूणां कारयेत ततः\nकर्शनं भीषणं चैव युद्धि चापि बहु कषयम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 12, + "shloka": 5, + "text": "परयास्यमानॊ नृपतिस तरिविधं परिचिन्तयेत\nआत्मनश चैव शत्रॊश च शक्तिं शास्त्रविशारदः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 12, + "shloka": 6, + "text": "उत्साहप्रभु शक्तिभ्यां मन्त्रशक्त्या च भारत\nउपपन्नॊ नरॊ यायाद विपरीतम अतॊ ऽनयथा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 12, + "shloka": 7, + "text": "आददीत बलं राजा मौलं मित्रबलं तथा\nअटवी बलं भृतं चैव तथा शरेणी बलं च यत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 12, + "shloka": 8, + "text": "तत्र मित्रबलं राजन मौलेन न विशिष्यते\nशरेणी बलं भृतं चैव तुल्य एवेति मे मतिः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 12, + "shloka": 9, + "text": "तथा चारबलं चैव परस्परसमं नृप\nविज्ञेयं बलकालेषु रज्ञा काल उपस्थिते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 12, + "shloka": 10, + "text": "आपदश चापि बॊद्ध्यव्या बहुरूपा नराधिप\nभवन्ति राज्ञां कौरव्य यास ताः पृथग अतः शृणु" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 12, + "shloka": 11, + "text": "विकल्पा बहवॊ राजन्न आपदां पाण्डुनन्दन\nसामादिभिर उपन्यस्य शमयेत तान नृपः सदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 12, + "shloka": 12, + "text": "यात्रां यायाद बलैर युक्तॊ राजा षड्भिः परंतप\nसंयुक्तॊ देशकालाभ्यां बलैर आत्मगुणैस तथा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 12, + "shloka": 13, + "text": "तुष्टपुष्टबलॊ यायाद राजा वृद्ध्युदये रतः\nआहूतश चाप्य अथॊ यायाद अनृताव अपि पार्थिवः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 12, + "shloka": 14, + "text": "सथूणाश्मानं वाजिरथप्रधानां; धवजद्रुमैः संवृतकूलरॊधसम\nपदातिनागैर बहु कर्दमां नदीं; सपत्ननाशे नृपतिः परयायात" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 12, + "shloka": 15, + "text": "अथॊपपत्त्या शकटं पद्मं वज्रं च भारत\nउशना वेद यच छास्त्रं तत्रैतद विहितं विभॊ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 12, + "shloka": 16, + "text": "सादयित्वा परबलं कृत्वा च बलहर्षणम\nसवभूमौ यॊजयेद युद्धं परभूमौ तथैव च" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 12, + "shloka": 17, + "text": "लब्धं परशमयेद राजा निक्षिपेद धनिनॊ नरान\nजञात्वा सवविषयं तं च सामादिभिर उपक्रमेत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 12, + "shloka": 18, + "text": "सर्तथैव महाराज शरीरं धारयेद इह\nपरेत्येह चैव कर्तव्यम आत्मनिःश्रेयसं परम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 12, + "shloka": 19, + "text": "एवं कुर्वञ शुभा वाचॊ लॊके ऽसमिञ शृणुते नृपः\nपरेत्य सवर्गं तथाप्नॊति परजा धर्मेण पालयन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 12, + "shloka": 20, + "text": "एवं तवया कुरु शरेठ वर्तितव्यं परजाहितम\nउभयॊर लॊकयॊस तात पराप्तये नित्यम एव च" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 12, + "shloka": 21, + "text": "भीष्मेण पूर्वम उक्तॊ ऽसि कृष्णेन विदुरेण च\nमयाप्य अवश्यं वक्तव्यं परीत्या ते नृपसत्तम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 12, + "shloka": 22, + "text": "एतत सर्वं यथान्यायं कुर्वीथा भूरिदक्षिण\nपरियस तथा परजानां तवं सवर्गे सुखम अवाप्स्यसि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 12, + "shloka": 23, + "text": "अश्वमेध सहस्रेण यॊ यजेत पृथिवीपतिः\nपालयेद वापि धर्मेण परजास तुल्यं फलं लभेत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 13, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nएवम एतत करिष्यामि यथात्थ पृथिवीपते\nभूयश चैवानुशास्यॊ ऽहं भवता पार्थिवर्षभ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 13, + "shloka": 2, + "text": "भीष्मे सवर्गम अनुप्राप्ते गते च मधुसूदने\nविदुरे संजये चैव कॊ ऽनयॊ मां वक्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 13, + "shloka": 3, + "text": "यत तु माम अनुशास्तीह भवान अद्य हिते सथितः\nकर्तास्म्य एतन महीपाल निर्वृतॊ भव भारत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 13, + "shloka": 4, + "text": "[वै]\nएवम उक्तः स राजर्षिर धर्मराजेन धीमता\nकौन्तेयं समनुज्ञातुम इयेष भरतर्षभ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 13, + "shloka": 5, + "text": "पुत्र विश्रम्यतां तावन ममापि बलवाञ शरमः\nइत्य उक्त्वा पराविशद राजा गान्धार्या भवनं तदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 13, + "shloka": 6, + "text": "तम आसनगतं देवी गान्धारी धर्मचारिणी\nउवाच काले कालज्ञा परजापतिसमं पतिम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 13, + "shloka": 7, + "text": "अनुज्ञातः सवयं तेन वयासेनापि महर्षिणा\nयुधिष्ठिरस्यानुमते कदारण्यं गमिष्यसि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 13, + "shloka": 8, + "text": "[धृ]\nगान्धार्य अहम अनुज्ञातः सवयं पित्रा महात्मना\nयुधिष्ठिरस्यानुमते गन्तास्मि नचिराद वनम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 13, + "shloka": 9, + "text": "अहं हि नाम सर्वेषां तेषां दुर्द्यूत देविनाम\nपुत्राणां दातुम इच्छामि परेत्य भावानुगं वसुम\nसर्वप्रकृतिसांनिध्यं कारयित्वा सववेश्मनि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 13, + "shloka": 10, + "text": "[वै]\nइत्य उक्त्वा धर्मराजाय परेषयाम आस पार्थिवः\nस च तद वचनात सर्वं समानिन्ये महीपतिः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 13, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ निष्क्रम्य नृपतिस तस्माद अन्तःपुरात तदा\nसर्वं सुहृज्जनं चैव सर्वश च परकृतीस तथा\nसमवेतांश च तान सर्वान पौरजान पदान अथ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 13, + "shloka": 12, + "text": "बराह्मणांश च महीपालान नानादेशसमागतान\nततः पराह महातेजा धृतराष्ट्रॊ महीपतिः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 13, + "shloka": 13, + "text": "शृण्वन्त्य एकाग्रमनसॊ बराह्मणाः कुरुजाङ्गलाः\nकषत्रियाश चैव वैश्याश च शूद्राश चैव समागताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 13, + "shloka": 14, + "text": "भवन्तः कुरवश चैव बहु कालं सहॊषिताः\nपरस्परस्य सुहृदः परस्परहिते रताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 13, + "shloka": 15, + "text": "यद इदानीम अहं बरूयाम अस्मिन काल उपस्थिते\nतथा भवद्भिः कर्तव्यम अविचार्य वचॊ मम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 13, + "shloka": 16, + "text": "अरण्यगमने बुद्धिर गान्धारी सहितस्य मे\nवयासस्यानुमते राज्ञस तथा कुन्तीसुतस्य च\nभवन्तॊ ऽपय अनुजानन्तु मा वॊ ऽनया भूद विचारणा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 13, + "shloka": 17, + "text": "अस्माकं भवतां चैव येयं परीतिर हि शाश्वती\nन चान्येष्व अस्ति देशेषु राज्ञाम इति मतिर मम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 13, + "shloka": 18, + "text": "शरान्तॊ ऽसमि वयसानेन तथा पुत्र विनाकृतः\nउपवासकृशश चास्मि गान्धारी सहितॊ ऽनघाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 13, + "shloka": 19, + "text": "युधिष्ठिर गते राज्ये पराप्तश चास्मि सुखं महत\nमन्ये दुर्यॊधनैश्वर्याद विशिष्टम इति सत्तमाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 13, + "shloka": 20, + "text": "मम तव अन्धस्य वृद्धस्य हतपुत्रस्य कागतिः\nऋते वनं महाभागास तन मानुज्ञातुम अर्हथ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 13, + "shloka": 21, + "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा सर्वे ते कुरुजाङ्गलाः\nबाष्पसंदिग्धया वाचा रुरुदुर भरतर्षभ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 13, + "shloka": 22, + "text": "तान अविब्रुवतः किं चिद दुःखशॊकपरायणान\nपुनर एव महातेजा धृतराष्ट्रॊ ऽबरवीद इदम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 14, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nशंतनुः पालयाम आस यथावत पृथिवीम इमाम\nतथा विचित्रवीर्यश च भीष्मेण परिपालितः\nपालयाम आस वस तातॊ विदितं वॊ नसंशयः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 14, + "shloka": 2, + "text": "यथा च पाण्डुर भराता मे दयितॊ भवताम अभूत\nस चापि पालयाम आस यथावत तच च वेत्थ ह" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 14, + "shloka": 3, + "text": "मया च भवतां सम्यक शुश्रूषा या कृतानघाः\nअसम्यग वा महाभागास तत कषन्तव्यम अतन्द्रितैः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 14, + "shloka": 4, + "text": "यच च दुर्यॊधनेनेदं राज्यं भुक्तम अकण्टलम\nअपि तत्र न वॊ मन्दॊ दुर्बुद्धिर अपराद्धवान" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 14, + "shloka": 5, + "text": "तस्यापराधाद दुर्बुद्धेर अभिमानान महीक्षिताम\nविमर्दः सुमहान आसीद अनयान मत्कृताद अथ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 14, + "shloka": 6, + "text": "तन मया साधु वापीदं यदि वासाधु वै कृतम\nतद वॊ हृदि न कर्तव्यं माम अनुज्ञातुम अर्हथ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 14, + "shloka": 7, + "text": "वृद्धॊ ऽयं हतपुत्रॊ ऽयं दुःखितॊ ऽयं जनाधिपः\nपूर्वराज्ञां च पुत्रॊ ऽयम इति कृत्वानुजानत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 14, + "shloka": 8, + "text": "इयं च कृपणा वृद्धा हतपुत्रा तपस्विनी\nगान्धारी पुत्रशॊकार्ता तुल्यं याचति वॊ मया" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 14, + "shloka": 9, + "text": "हतपुत्राव इमौ वृद्धौ विदित्वा दुःखितौ तथा\nअनुजानीत भद्रं वॊ वरजावः शरणं च वः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 14, + "shloka": 10, + "text": "अयं च कौरवॊ राजा कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nसर्वैर भवद्भिर दरष्टव्यः समेषु विषमेषु च\nन जातु विषमं चैव गमिष्यति कदा चन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 14, + "shloka": 11, + "text": "चत्वारः सचिवा यस्य भरातरॊ विपुलौजसः\nलॊकपालॊपमा हय एते सर्वे धर्मार्थदर्शिनः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 14, + "shloka": 12, + "text": "बरह्मेव भगवान एष सर्वभूतजगत्पतिः\nयुधिष्ठिरॊ महातेजा भवतः पालयिष्यति" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 14, + "shloka": 13, + "text": "अवश्यम एव वक्तव्यम इति कृत्वा बरवीमि वः\nएष नयासॊ मया दत्तः सर्वेषां वॊ युधिष्ठिरः\nभवन्तॊ ऽसय च वीरस्य नयासभूता मया कृताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 14, + "shloka": 14, + "text": "यद्य एव तैः कृतं किं चिद वयलीकं वा सुतैर मम\nयद्य अन्येन मदीयेन तदनुज्ञातुम अर्हथ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 14, + "shloka": 15, + "text": "भवद्भिर हि न मे मन्युः कृतपूर्वः कथं चन\nअत्यन्तगुरु भक्तानाम एषॊ ऽञजलिर इदं नमः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 14, + "shloka": 16, + "text": "तेषाम अस्थिरबुद्धीनां लुब्धानां कामचारिणाम\nकृते याचामि वः सर्वान गान्धारी सहितॊ ऽनघाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 14, + "shloka": 17, + "text": "इत्य उक्तास तेन ते राज्ञा पौरजानपदा जनाः\nनॊचुर बाष्पकलाः किं चिद वीक्षां चक्रुः परस्परम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 15, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nएवम उक्तास तु ते तेन पौरजानपदा जनाः\nवृद्धेन राज्ञा कौरव्य नष्टसंज्ञा इवाभवन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 15, + "shloka": 2, + "text": "तूष्णींभूतांस ततस तांस तु बाष्पकण्ठान महीपतिः\nधृतराष्ट्रॊ महीपालः पुनर एवाभ्यभाषत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 15, + "shloka": 3, + "text": "वृद्धं मां हतपुत्रं च धर्मपत्न्या सहानया\nविलपन्तं बहुविधं कृपणं चैव सत्तमाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 15, + "shloka": 4, + "text": "पित्रा सवयम अनुज्ञातं कृष्णद्वैपायनेन वै\nवनवासाय धर्मज्ञा धर्मज्ञेन नृपेण च" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 15, + "shloka": 5, + "text": "सॊ ऽहं पुनः पुनर याचे शिरसावनतॊ ऽनघाः\nगान्धार्या सहितं तन मां समनुज्ञातुम अर्हथ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 15, + "shloka": 6, + "text": "शरुत्वा तु कुरुराजस्य वाक्यानि करुणानि ते\nरुरुदुः सर्वतॊ राजन समेताः कुरुजाङ्गलाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 15, + "shloka": 7, + "text": "उत्तरीयैः करैश चापि संछाद्य वदनानि ते\nरुरुदुः शॊकसंतप्ता मुहूर्तं पितृमातृवत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 15, + "shloka": 8, + "text": "हृदयैः शून्यभूतैस ते धृतराष्ट्र परवासजम\nदुःखं संधारयन्तः सम नष्टसंज्ञा इवाभवन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 15, + "shloka": 9, + "text": "ते विनीय तम आयासं कुरुराजवियॊगजम\nशनैः शनैस तदान्यॊन्यम अब्रुवन सवमतान्य उत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 15, + "shloka": 10, + "text": "ततः संधाय ते सर्वे वाक्यान्य अथ समासतः\nएकस्मिन बराह्मणे राजन्न आवेश्यॊचुर नराधिपम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 15, + "shloka": 11, + "text": "ततः सवचरणे वृद्धः संमतॊ ऽरथविशारदः\nसाम्बाख्यॊ बह्व ऋचॊ राजन वक्तुं समुपचक्रमे" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 15, + "shloka": 12, + "text": "अनुमान्य महाराजं तत सदः संप्रभाष्य च\nविप्रः परगल्भॊ मेधावी स राजानम उवाच ह" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 15, + "shloka": 13, + "text": "राजन वाक्यं जनस्यास्य मयि सर्वं समर्पितम\nवक्ष्यामि तद अहं वीर तज जुषस्व नराधिप" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 15, + "shloka": 14, + "text": "यथा वदसि राजेन्द्र सर्वम एतत तथा विभॊ\nनात्र मिथ्या वचः किं चित सुहृत तवं नः परस्परम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 15, + "shloka": 15, + "text": "न जात्व अस्य तु वंशस्य राज्ञां कश चित कदा चन\nराजासीद यः परजा पालः परजानाम अप्रियॊ भवेत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 15, + "shloka": 16, + "text": "पितृवद भरातृवच चैव भवन्तः पालयन्ति नः\nन च दुर्यॊधनः किं चिद अयुक्तं कृतवान नृप" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 15, + "shloka": 17, + "text": "यथा बरवीति धर्मज्ञॊ मुनिः सत्यवती सुतः\nतथा कुरु महाराज स हि नः परमॊ गुरुः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 15, + "shloka": 18, + "text": "तयक्ता वयं तु भवता दुःखशॊकपरायणाः\nभविष्यामश चिरं राजन भवद्गुणशतैर हृताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 15, + "shloka": 19, + "text": "यथा शंतनुना गुप्ता राज्ञा चित्राङ्गदेन च\nभीष्म वीर्यॊपगूढेन पित्रा च तव पार्थिव" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 15, + "shloka": 20, + "text": "भवद बुद्धियुजा चैव पाण्डुना पृथिवीक्षिता\nतथा दुर्यॊधनेनापि राज्ञा सुपरिपालिताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 15, + "shloka": 21, + "text": "न सवल्पम अपि पुत्रस ते वयलीकं कृतवान नृप\nपितरीव सुविश्वस्तास तस्मिन्न अपि नराधिपे\nवयम आस्म यथा सम्यग भवतॊ विदितं तथा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 15, + "shloka": 22, + "text": "तथा वर्षसहस्राय कुन्तीपुत्रेण धीमता\nपाल्यमाना धृतिमता सुखं विन्दामहे नृप" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 15, + "shloka": 23, + "text": "राजर्षीणां पुराणानां भवतां वंशधारिणाम\nकुरु संवरणादीनां भरतस्य च धीमतः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 15, + "shloka": 24, + "text": "वृत्तं समनुयात्य एष धर्मात्मा भूरिदक्षिणः\nनात्र वाच्यं महाराज सुसूक्ष्मम अपि विद्यते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 15, + "shloka": 25, + "text": "उषिताः सम सुखं नित्यं भवता परिपालिताः\nसुसूक्ष्मं च वयलीकं ते सपुत्रस्य न विद्यते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 15, + "shloka": 26, + "text": "यत तु जञातिविमर्दे ऽसमिन्न आत्थ दुर्यॊधनं परति\nभवन्तम अनुनेष्यामि तत्रापि कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 16, + "shloka": 1, + "text": "[बराह्मण]\nन तद दुर्यॊधनकृतं न च तद भवता कृतम\nन कर्ण सौबलाभ्यां च कुरवॊ यत कषयं गताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 16, + "shloka": 2, + "text": "दैवं तत तु विजानीमॊ यन न शक्यं परबाधितुम\nदैवं पुरुषकारेण न शक्यम अतिवर्तितुम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 16, + "shloka": 3, + "text": "अक्षौहिण्यॊ महाराज दशाष्टौ च समागताः\nअष्टादशाहेन हता दशभिर यॊधपुंगवैः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 16, + "shloka": 4, + "text": "भीष्मद्रॊणकृपाद्यैश च कर्णेन च महात्मना\nयुयुधानेन वीरेण धृष्टद्युम्नेन चैव ह" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 16, + "shloka": 5, + "text": "चतुर्भिः पाण्डुपुत्रैश च भीमार्जुनयमैर नृप\nजनक्षयॊ ऽयं नृपते कृतॊ दैवबलात्कृतैः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 16, + "shloka": 6, + "text": "अवश्यम एव संग्रामे कषत्रियेण विशेषतः\nकर्तव्यं निधनं लॊके शस्त्रेण कषत्रबन्धुना" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 16, + "shloka": 7, + "text": "तैर इयं पुरुषव्याघ्रैर विद्या बाहुबलान्वितैः\nपृथिवी निहता सर्वा सहया सरथ दविपा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 16, + "shloka": 8, + "text": "न स राजापराध्नॊति पुत्रस तव महामनाः\nन भवान न च ते भृत्या न कर्णॊ न च सौबलः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 16, + "shloka": 9, + "text": "यद विनष्टाः कुरुश्रेष्ठा राजानश च सहस्रशः\nसर्वं दैवकृतं तद वै कॊ ऽतर किं वक्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 16, + "shloka": 10, + "text": "गुरुर मतॊ भवान अस्य कृत्स्नस्य जगतः परभुः\nधर्मात्मानम अतस तुभ्यम अनुजानीमहे सुतम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 16, + "shloka": 11, + "text": "लभतां वीरलॊकान स ससहायॊ नराधिपः\nदविजाग्र्यैः समनुज्ञातस तरिदिवे मॊदतां सुखी" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 16, + "shloka": 12, + "text": "पराप्स्यते च भवान पुण्यं धर्मे च परमां सथितिम\nवेद पुण्यं च कार्त्स्न्येन सम्यग भरतसत्तम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 16, + "shloka": 13, + "text": "दृष्टापदानाश चास्माभिः पाण्डवाः पुरुषर्षभाः\nसमर्थास तरिदिवस्यापि पालने किं पुनः कषितेः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 16, + "shloka": 14, + "text": "अनुवत्स्यन्ति चापीमाः समेषु विषमेषु च\nपरजाः कुरु कुलश्रेष्ठ पाण्डवाञ शीलभूषणान" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 16, + "shloka": 15, + "text": "बरह्म देयाग्रहारांश च परिहारांश च पार्थिव\nपूर्वराजातिसर्गांश च पालयत्य एव पाण्डवः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 16, + "shloka": 16, + "text": "दीर्घदर्शी कृतप्रज्ञः सदा वैश्रवणॊ यथा\nअक्षुद्र सच्चिवश चायं कुन्तीपुत्रॊ महामनाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 16, + "shloka": 17, + "text": "अप्य अमित्रे दयावांश च शुचिश च भरतर्षभ\nऋजु पश्यति मेघावी पुत्रवत पाति नः सदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 16, + "shloka": 18, + "text": "विप्रियं च जनस्यास्य संसर्गाद धर्मजस्य वै\nन करिष्यन्ति राजर्षे तथा भीमार्जुनादयः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 16, + "shloka": 19, + "text": "मन्दा मृदुषु कौरव्यास तीक्ष्णेष्व आशीविषॊपमाः\nवीर्यवन्तॊ महात्मानॊ पौराणां च हिते रताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 16, + "shloka": 20, + "text": "न कुन्ती न च पाञ्चाली न चॊलूपी न सात्वती\nअस्मिञ जने करिष्यन्ति परतिकूलानि कर्हि चित" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 16, + "shloka": 21, + "text": "भवत कृतम इमं सनेहं युधिष्ठिर विवर्धितम\nन पृष्ठतः करिष्यन्ति पौरजानपदा जनाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 16, + "shloka": 22, + "text": "अधर्मिष्ठान अपि सतः कुन्तीपुत्रा महारथाः\nमानवान पालयिष्यन्ति भूत्वा धर्मपरायणाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 16, + "shloka": 23, + "text": "स राजन मानसं दुःखम अपनीय युधिष्ठिरात\nकुरु कार्याणि धर्म्याणि नमस ते भरतर्षभ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 16, + "shloka": 24, + "text": "[वै]\nतस्य तद वचनं धर्म्यम अनुबन्ध गुणॊत्तरम\nसाधु साध्व इति सर्वः सजनः परतिगृहीतवान" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 16, + "shloka": 25, + "text": "धृतराष्ट्रश च तद वाक्यम अभिपूज्य पुनः पुनः\nविसर्जयाम आस तदा सर्वास तु परकृतीः शनैः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 16, + "shloka": 26, + "text": "स तैः संपूजितॊ राजा शिवेनावेक्षितस तदा\nपराञ्जलिः पूजयाम आस सजनं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 16, + "shloka": 27, + "text": "ततॊ विवेश भुवनं गान्धार्या सहितॊ नृपः\nवयुष्टायां चैव शर्वर्या यच चकार निबॊध तत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 17, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nवयुषितायां रजन्यां तु धृतराष्ट्रॊ ऽमबिका सुतः\nविदुरं परेषयाम आस युधिष्ठिर निवेशनम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 17, + "shloka": 2, + "text": "स गत्वा राजवचनाद उवाचाच्युतम ईश्वरम\nयुधिष्ठिरं महातेजाः सर्वबुद्धिमतां वरः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 17, + "shloka": 3, + "text": "धृतराष्ट्रॊ महाराज वनवासाय दीक्षितः\nगमिष्यति वनं राजन कार्तिकीम आगताम इमाम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 17, + "shloka": 4, + "text": "स तवा कुरु कुलश्रेष्ठ किं चिद अर्थम अभीप्सति\nशराद्धम इच्छति दातुं स गाङ्गेयस्य महात्मनः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 17, + "shloka": 5, + "text": "दरॊणस्य सॊमदत्तस्य बाह्लीकस्य च धीमतः\nपुत्राणां चैव सर्वेषां ये चास्य सुहृदॊ हताः\nयदि चाभ्यनुजानीषे सैन्धवापसदस्य च" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 17, + "shloka": 6, + "text": "एतच छरुत्वा तु वचनं विदुरस्य युधिष्ठिरः\nहृष्टः संपूजयाम आस गुडा केशश च पाण्डवः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 17, + "shloka": 7, + "text": "न तु भीमॊ दृढक्रॊधस तद वचॊ जगृहे तदा\nविदुरस्य महातेजा दुर्यॊधनकृतं समरन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 17, + "shloka": 8, + "text": "अभिप्रायं विदित्वा तु भीमसेनस्य फल्गुनः\nकिरीटी किं चिद आनम्य भीमं वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 17, + "shloka": 9, + "text": "भीम राजा पिता वृद्धॊ वनवासाय दीक्षितः\nदातुम इच्छति सर्वेषां सुहृदाम और्ध्व देहिकाम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 17, + "shloka": 10, + "text": "भवता निर्जितं वित्तं दातुम इच्छति कौरवः\nभीष्मादीनां महाबाहॊ तदनुज्ञातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 17, + "shloka": 11, + "text": "दिष्ट्या तव अद्य महाबाहॊ धृतराष्ट्रः परयाचति\nयाचितॊ यः पुरास्माभिः पश्य कालस्य पर्ययम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 17, + "shloka": 12, + "text": "यॊ ऽसौ पृथिव्याः कृत्स्नाया भर्ता भूत्वा नराधिपः\nपरैर विनिहतापत्यॊ वनं गन्तुम अभीप्सति" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 17, + "shloka": 13, + "text": "मा ते ऽनयत पुरुषव्याघ्र दानाद भवतु दर्शनम\nअयशस्यम अतॊ ऽनयत सयाद अधर्म्यं च महाभुज" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 17, + "shloka": 14, + "text": "राजानम उपतिष्ठस्व जयेष्ठं भरातरम ईश्वरम\nअर्हस तवम असि दातुं वै नादातुं भरतर्षभ\nएवं बरुवाणं कौन्तेयं धर्मराजॊ ऽभयपूजयत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 17, + "shloka": 15, + "text": "भीमसेनस तु सक्रॊधः परॊवाचेदं वचस तदा\nवयं भीष्मस्य कुर्मेह परेतकार्याणि फल्गुन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 17, + "shloka": 16, + "text": "सॊमदत्तस्य नृपतेर भूरिश्रवस एव च\nबाह्लीकस्य च राजर्षेर दरॊणस्य च महात्मनः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 17, + "shloka": 17, + "text": "अन्येषां चैव सुहृदां कुन्ती कर्णाय दास्यति\nशराद्धानि पुरुषव्याघ्र मादात कौरवकॊ नृपः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 17, + "shloka": 18, + "text": "इति मे वर्तते बुद्धिर मा वॊ नन्दन्तु शत्रवः\nकष्टात कष्टतरं यान्तु सर्वे दुर्यॊधनादयः\nयैर इयं पृथिवी सर्वा घातिता कुलपांसनैः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 17, + "shloka": 19, + "text": "कुतस तवम अद्य विस्मृत्य वैरं दवादश वार्षिकम\nअज्ञातवास गमनं दरौपदी शॊकवर्धनम\nकव तदा धृतराष्ट्रस्य सनेहॊ ऽसमास्व अभवत तदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 17, + "shloka": 20, + "text": "कृष्णाजिनॊपसंव्वीतॊ हृताभरण भूषणः\nसार्धं पाञ्चाल पुत्र्या तवं राजानम उपजग्मिवान\nकव तदा दरॊण भीष्मौ तौ सॊमदत्तॊ ऽपि वाभवत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 17, + "shloka": 21, + "text": "यत्र तरयॊदश समा वने वन्येन जीवसि\nन तदा तवा पिता जयेष्ठः पितृत्वेनाभिवीक्षते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 17, + "shloka": 22, + "text": "किं ते तद विस्मृतं पार्थ यद एष कुलपांसनः\nदुर्वृत्तॊ विदुरं पराह दयूते किं जितम इत्य उत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 17, + "shloka": 23, + "text": "तम एवं वादिनं राजा कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nउवाच भरातरं धीमाञ जॊषम आस्वेति भर्त्सयन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 18, + "shloka": 1, + "text": "[अर्ज]\nभीम जयेष्ठॊ गुरुर मे तवं नातॊ ऽनयद वक्तुम उत्सहे\nधृतराष्ट्रॊ हि राजर्षिः सर्वथा मानम अर्हति" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 18, + "shloka": 2, + "text": "न समरन्त्य अपराद्धानि समरन्ति सुकृतानि च\nअसंभिन्नार्थ मर्यादाः साधवः पुरुषॊत्तमाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 18, + "shloka": 3, + "text": "इदं मद्वचनात कषत्तः कौरवं बरूहि पार्थिवम\nयावद इच्छति पुत्राणां दातुं तावद ददाम्य अहम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 18, + "shloka": 4, + "text": "भीष्मादीनां च सर्वेषां सुहृदाम उपकारिणाम\nमम कॊशाद इति विभॊ मा भूद भीमः सुदुर्मनाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 18, + "shloka": 5, + "text": "[वै]\nइत्य उक्ते धर्मराजस तम अर्जुनं परत्यपूजयत\nभीमसेनः कटाक्षेण वीक्षां चक्रे धनंजयम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 18, + "shloka": 6, + "text": "ततः स विदुरं धीमान वाक्यम आह युधिष्ठिरः\nन भीमसेने कॊपं स नृपतिः कर्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 18, + "shloka": 7, + "text": "परिक्लिष्टॊ हि भीमॊ ऽयं हिमवृष्ट्य आतपादिभिः\nदुःखैर बहुविधैर धीमान अरण्ये विदितं तव" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 18, + "shloka": 8, + "text": "किं तु मद्वचनाद बरूहि राजानं भरतर्षभम\nयद यद इच्छसि यावच च गृह्यतां मद्गृहाद इति" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 18, + "shloka": 9, + "text": "यन मात्सर्यम अयं भीमः करॊति भृशदुःखितः\nन तन मनसि कर्तव्यम इति वाच्यः स पार्थिवः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 18, + "shloka": 10, + "text": "यन ममास्ति धनं किं चिद अर्जुनस्य च वेश्मनि\nतस्य सवामी महाराज इति वाच्यः स पार्थिवः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 18, + "shloka": 11, + "text": "ददातु राजा विप्रेभ्यॊ यथेष्टं करियतां वययः\nपुत्राणां सुहृदां चैव गच्छत्व आनृण्यम अद्य सः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 18, + "shloka": 12, + "text": "इदं चापि शरीरं मे तवायत्तं जनाधिप\nधनानि चेति विद्धि तवं कषत्तर नास्त्य अत्र संशयः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 19, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nएवम उक्तस तु राज्ञा स विदुरॊ बुद्धिसत्तमः\nधृतराष्ट्रम उपेत्येदं वाक्यम आह महार्थवत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 19, + "shloka": 2, + "text": "उक्तॊ युधिष्ठिरॊ राजा भवद वचनम आदितः\nस च संश्रुत्य वाक्यं ते परशशंस महाद्युतिः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 19, + "shloka": 3, + "text": "बीभत्सुश च महातेजा निवेदयति ते गृहान\nवसु तस्य गृहे यच च पराणान अपि च केवलान" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 19, + "shloka": 4, + "text": "धर्मराजश च पुत्रस ते राज्यं पराणान धनानि च\nअनुजानाति राजर्षे यच चान्यद अपि किं चन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 19, + "shloka": 5, + "text": "भीमस तु सर्वदुःखानि संस्मृत्य बहुलान्य उत\nकृच्छ्राद इव महाबाहुर अनुमन्य विनिःश्वसन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 19, + "shloka": 6, + "text": "स राज्ञा धर्मशीलेन भरात्रा बीभत्सुना तथा\nअनुनीतॊ महाबाहुः सौहृदे सथापितॊ ऽपि च" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 19, + "shloka": 7, + "text": "न च मन्युस तवया कार्य इति तवां पराह धर्मराट\nसंस्मृत्य भीमस तद वैरं यद अन्यायवद आचरेत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 19, + "shloka": 8, + "text": "एवं परायॊ हि धर्मॊ ऽयं कषत्रियाणां नराधिप\nयुद्धे कषत्रिय धर्मे च निरतॊ ऽयं वृकॊदरः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 19, + "shloka": 9, + "text": "वृकॊदर कृते चाहम अर्जुनश च पुनः पुनः\nपरसादयाव नृपते भवान परभुर इहास्ति यत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 19, + "shloka": 10, + "text": "परददातु भवान वित्तं यावद इच्छसि पार्थिव\nतवम ईश्वरॊ नॊ राज्यस्य पराणानां चेति भारत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 19, + "shloka": 11, + "text": "बरह्म देयाग्रहारांश च पुत्राणां चौर्ध्व देहिकम\nइतॊ रत्नानि गाश चैव दासीदासम अजाविकम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 19, + "shloka": 12, + "text": "आनयित्वा कुरुश्रेष्ठॊ बराह्मणेभ्यः परयच्छतु\nदीनान्ध कृपणेभ्यश च तत्र तत्र नृपाज्ञया" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 19, + "shloka": 13, + "text": "बह्व अन्नरसपानाढ्याः सभा विदुर कारय\nगवां निपानान्य अन्यच च विविधं पुण्यकर्म यत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 19, + "shloka": 14, + "text": "इति माम अब्रवीद राजा पार्थैश चैव धनंजयः\nयद अत्रानन्तरं कार्यं तद भवान वक्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 19, + "shloka": 15, + "text": "इत्य उक्तॊ विदुरेणाथ धृतराष्ट्रॊ ऽभिनन्द्य तत\nमनश चक्रे महादाने कार्तिक्यां जनमेजय" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 20, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nविदुरेणैवम उक्तस तु धृतराष्ट्रॊ जनाधिपः\nपरीतिमान अभवद राजा राज्ञॊ जिष्णॊश च कर्मणा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 20, + "shloka": 2, + "text": "ततॊ ऽभिरूपान भीष्माय बराह्मणान ऋषिसत्तमान\nपुत्रार्थे सुहृदां चैव स समीक्ष्य सहस्रशः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 20, + "shloka": 3, + "text": "कारयित्वान्न पानानि यानान्य आच्छादनानि च\nसुवर्णमणिरत्नानि दासीदास परिच्छदान" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 20, + "shloka": 4, + "text": "कम्बलाजिन रत्नानि गरामान कषेत्रान अजाविकम\nअलंकारान गजान अश्वान कन्याश चैव वरस्त्रियः\nआदिश्यादिश्य विप्रेभ्यॊ ददौ स नृपसत्तमः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 20, + "shloka": 5, + "text": "दरॊणं संकीर्त्य भीष्मं च सॊमदत्तं च बाह्लिकम\nदुर्यॊधनं च राजानं पुत्रांश चैव पृथक पृथक\nजयद्रथ पुरॊगाश च सुहृदश चैव सर्वशः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 20, + "shloka": 6, + "text": "स शराद्धयज्ञॊ ववृधे बहु गॊधनदक्षिणः\nअनेकधनरत्नौघॊ युधिष्ठिर मते तदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 20, + "shloka": 7, + "text": "अनिशं यत्र पुरुषा गणका लेखकास तथा\nयुधिष्ठिरस्य वचनात तद आपृच्छन्ति तं नृपम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 20, + "shloka": 8, + "text": "आज्ञापय किम एतेभ्यः परदेयं दीयताम इति\nतद उपस्थितम एवात्र वचनान्ते परदृश्यते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 20, + "shloka": 9, + "text": "शते देये दशशतं सहस्रे चायुतं तथा\nदीयते वचनाद राज्ञः कुन्तीपुत्रस्य धीमतः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 20, + "shloka": 10, + "text": "एवं स वसु धाराभिर वर्षमाणॊ नृपाम्बुदः\nतर्पयाम आस विप्रांस तान वर्षन भूमिम इवाम्बुदः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 20, + "shloka": 11, + "text": "ततॊ ऽनन्तरम एवात्र सर्ववर्णान महीपतिः\nअन्नपानरसौघेन पलावयाम आस पार्थिवः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 20, + "shloka": 12, + "text": "सवस्त्र फेनरत्नौघॊ मृद अङ्गनिनद सवनः\nगवाश्वमकरावर्तॊ नारीरत्नमहाकरः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 20, + "shloka": 13, + "text": "गरामाग्रहार कुल्याढ्यॊ मणिहेमजलार्णवः\nजगत संप्लावयाम आस धृतराष्ट्र दयाम्बुधिः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 20, + "shloka": 14, + "text": "एवं सपुत्रपौत्राणां पितॄणाम आत्मनस तथा\nगान्धार्याश च महाराज परददाव और्ध्व देहिकम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 20, + "shloka": 15, + "text": "परिश्रान्तॊ यदासीत स ददद दानान्य अनेकशः\nततॊ निर्वर्तयाम आस दानयज्ञं कुरूद्वहः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 20, + "shloka": 16, + "text": "एवं स राजा कौरव्यश चक्रे दानमहॊत्सवम\nनटनर्तक लास्याढ्यं बह्व अन्नरसदक्षिणम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 20, + "shloka": 17, + "text": "दशाहम एवं दानानि दत्त्वा राजाम्बिका सुतः\nबभूव पुत्रपौत्राणाम अनृणॊ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 21, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततः परभाते राजा स धृतराष्ट्रॊ ऽमबिका सुतः\nआहूय पाण्डवान वीरान वनवास कृतक्षणः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 21, + "shloka": 2, + "text": "गान्धारी सहितॊ धीमान अभिनन्द्य यथाविधि\nकार्त्तिक्यां कारयित्वेष्टिं बराह्मणैर वेदपारगैः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 21, + "shloka": 3, + "text": "अग्निहॊत्रं पुरस्कृत्य वल्कलाजिनसंवृतः\nवधू परिवृतॊ राजा निर्ययौ भवनात ततः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 21, + "shloka": 4, + "text": "ततः सत्रियः कुरव पाण्डवानां; याश चाप्य अन्याः कौरव राजवंश्याः\nतासां नादः परादुरासीत तदानीं; वैचित्रवीर्ये नृपतौ परयाते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 21, + "shloka": 5, + "text": "ततॊ लाजैः सुमनॊभिश च राजा; विचित्राभिस तद्गृहं पूजयित्वा\nसंयॊज्यार्थैर भृत्यजनं च सर्वं; ततः समुत्सृज्य ययौ नरेन्द्रः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 21, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ राजा पराञ्जलिर वेपमानॊ; युधिष्ठिरः सस्वनं बाष्पकण्ठः\nविलप्यॊच्चैर हा महाराज साधॊ; कव गन्तासीत्य अपतत तात भूमौ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 21, + "shloka": 7, + "text": "तथार्जुनस तीव्रदुःखाभितप्तॊ; मुहुर मुहुर निःश्वसन भरताग्र्यः\nयुधिष्ठिरं मैवम इत्य एवम उक्त्वा; निगृह्याथॊदीधरत सीदमानः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 21, + "shloka": 8, + "text": "वृकॊदरः फल्गुनश चैव वीरौ; माद्रीपुत्रौ विदुरः संजयश च\nवैश्यापुत्रः सहितॊ गौतमेन; धौम्यॊ विप्राश चान्वयुर बाष्पकण्ठाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 21, + "shloka": 9, + "text": "कुन्ती गान्धारीं बद्धनेत्रां वरजन्तीं; सकन्धासक्तं हस्तम अथॊद्वहन्ती\nराजा गान्धार्याः सकन्धदेशे ऽवसज्य; पाणिं ययौ धृतराष्ट्रः परतीतः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 21, + "shloka": 10, + "text": "तथा कृष्णा दरौपदी यादवी च; बालापत्या चॊत्तरा कौरवी च\nचित्राङ्गदा याश च काश चित सत्रियॊ ऽनयाः; सार्धं राज्ञा परस्थितास ता वधूभिः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 21, + "shloka": 11, + "text": "तासां नादॊ रुदतीनां तदासीद; राजन दुःखात कुररीणाम इवॊच्चैः\nततॊ निष्पेतुर बराह्मणक्षत्रियाणां; विट शूद्राणां चैव नार्यः समन्तात" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 21, + "shloka": 12, + "text": "तन निर्याणे दुःखितः पौरवर्गॊ; गहाह्वये ऽतीव बभूव राजन\nयथापूर्वं गच्छतां पाण्डवानां; दयूते राजन कौरवाणां सभायाम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 21, + "shloka": 13, + "text": "या नापश्यच चन्द्रमा नैव सूर्यॊ; रामाः कदा चिद अपि तस्मिन नरेन्द्रे\nमहावनं गच्छति कौरवेन्द्रे; शॊकेनार्ता राजमार्गं परपेदुः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततः परासादहर्म्येषु वसुधायां च पार्थिव\nसत्रीणां च पुरुषाणां च सुमहान निःस्वनॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 2, + "text": "स राजा राजमार्गेण नृनारी संकुलेन च\nकथं चिन निर्ययौ धीमान वेपमानः कृताञ्जलिः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 3, + "text": "स वर्धमानद्वारेण निर्ययौ गजसाह्वयात\nविसर्जयाम आस च तं जनौघं स मुहुर मुहुः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 4, + "text": "वनं गन्तुं च विदुरॊ राज्ञा सह कृतक्षणः\nसंजयश च महामात्रः सूतॊ गावल्गणिस तथा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 5, + "text": "कृपं निवर्तयाम आस युयुत्सुं च महारथम\nधृतराष्ट्रॊ महीपालः परिदाय युधिष्ठिरे" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 6, + "text": "निवृत्ते पौरवर्गे तु राजा सान्तःपुरस तदा\nधृतराष्ट्राभ्यनुज्ञातॊ निवर्तितुम इयेष सः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 7, + "text": "सॊ ऽबरवीन मातरं कुन्तीम उपेत्य भरतर्षभ\nअहं राजानम अन्विष्ये भवती विनिवर्तताम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 8, + "text": "वधू परिवृता राज्ञि नगरं गन्तुम अर्हसि\nराजा यात्व एष धर्मात्मा तपसे धृतनिश्चयः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 9, + "text": "इत्य उक्ता धर्मराजेन बाष्पव्याकुललॊचना\nजगादैवं तदा कुन्ती गान्धारीं परिगृह्य ह" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 10, + "text": "सहदेवे महाराज मा परमादं कृथाः कव चित\nएष माम अनुरक्तॊ हि राजंस तवां चैव नित्यदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 11, + "text": "कर्णं समरेथाः सततं संग्रामेष्व अपलायिनम\nअवकीर्णॊ हि स मया वीरॊ दुष्प्रज्ञया तदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 12, + "text": "आयसं हृदयं नूनं मन्दाया मम पुत्रक\nयत सूर्यजम अपश्यन्त्याः शतधा न विदीर्यते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 13, + "text": "एवंगते तु किं शक्यं मया कर्तुम अरिंदम\nमम दॊषॊ ऽयम अत्यर्थं खयापितॊ यन न सूर्यजः\nतन्निमित्तं महाबाहॊ दानं दद्यास तवम उत्तमम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 14, + "text": "सदैव भरातृभिः सार्धम अग्रजस्यारि मर्दन\nदरौपद्याश च परिये नित्यं सथातव्यम अरिकर्शन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 15, + "text": "भीमसेनार्जुनौ चैव नकुलश च कुरूद्वह\nसमाधेयास तवया वीर तवय्य अद्य कुलधूर गता" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 16, + "text": "शवश्रू शवशुरयॊः पादाञ शुश्रूषन्ती वने तव अहम\nगान्धारी सहिता वत्स्ये तापसी मलपङ्किनी" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 17, + "text": "एवम उक्तः स धर्मात्मा भरातृभिः सहितॊ वशी\nविषादम अगमत तीव्रं न च किं चिद उवाच ह" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 18, + "text": "स मुहूर्तम इव धयात्वा धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nउवाच मातरं दीनश चिन्ताशॊकपरायणः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 19, + "text": "किम इदं ते वयवसितं नैवं तवं वक्तुम अर्हसि\nन तवाम अभ्यनुजानामि परसादं कर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 20, + "text": "वयरॊचयः पुरा हय अस्मान उत्साह्य परियदर्शने\nविदुराया वचॊभिस तवम अस्मान न तयक्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 21, + "text": "निहत्य पृथिवीपालान राज्यं पराप्तम इदं मया\nतव परज्ञाम उपश्रुत्य वासुदेवान नरर्षभात" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 22, + "text": "कव सा बुद्धिर इयं चाद्य भवत्या या शरुता मया\nकषत्रधर्मे सथितिं हय उक्त्वा तस्याश चलितुम इच्छसि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 23, + "text": "अस्मान उत्सृज्य राज्यं च सनुषां चेमां यशस्विनीम\nकथं वत्स्यसि शून्येषु वनेष्व अम्ब परसीद मे" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 24, + "text": "इति बाष्पकलां वाचं कुन्तीपुत्रस्य शृण्वती\nजगामैवाश्रु पूर्णाक्षी भीमस ताम इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 25, + "text": "यदा राज्यम इदं कुन्ति भॊक्तव्यं पुत्र निर्जितम\nपराप्तव्या राजधर्माश च तदेयं ते कुतॊ मतिः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 26, + "text": "किं वयं कारिताः पूर्वं भवत्या पृथिवी कषयम\nकस्य हेतॊः परित्यज्य वनं गन्तुम अभीप्ससि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 27, + "text": "वनाच चापि किम आनीता भवत्या बालका वयम\nदुःखशॊकसमाविष्टौ माद्रीपुत्राव इमौ तथा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 28, + "text": "परसीद मातर मा गास तवं वनम अद्य यशस्विनि\nशरियं यौधिष्ठिरीं तावद भुङ्क्ष्व पार्थ बलार्जिताम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 29, + "text": "इति सा निश्चितैवाथ वनवास कृतक्षणा\nलालप्यतां बहुविधं पुत्राणां नाकरॊद वचः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 30, + "text": "दरौपदी चान्वयाच छवश्रूं विषण्णवदना तदा\nवनवासाय गच्छन्तीं रुदती भद्रया सह" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 31, + "text": "सा पुत्रान रुदतः सर्वान मुहुर मुहुर अवेक्षती\nजगामैव महाप्राज्ञा वनाय कृतनिश्चया" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 22, + "shloka": 32, + "text": "अन्वयुः पाण्डवास तां तु सभृत्यान्तःपुरास तदा\nततः परमृज्य साश्रूणि पुत्रान वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 23, + "shloka": 1, + "text": "[कुन्ती]\nएवम एतन महाबाहॊ यथा वदसि पाण्डव\nकृतम उद्धर्षणं पूर्वं मया वः सीदतां नृप" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 23, + "shloka": 2, + "text": "दयूतापहृत राज्यानां पतितानां सुखाद अपि\nजञातिभिः परिभूतानां कृतम उद्धर्षणं मया" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 23, + "shloka": 3, + "text": "कथं पाण्डॊर न नश्येत संततिः पुरुषर्षभाः\nयशश च वॊ न नश्येत इति चॊद्धर्षणं कृतम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 23, + "shloka": 4, + "text": "यूयम इन्द्रसमाः सर्वे देवतुल्यपराक्रमाः\nमा परेषां मुखप्रेक्षाः सथेत्य एवं तत कृतं मया" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 23, + "shloka": 5, + "text": "कथं धर्मभृतां शरेष्ठॊ राजा तवं वासवॊपमः\nपुनर वने न दुःखी सया इति चॊद्धर्षणं कृतम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 23, + "shloka": 6, + "text": "नागायुत समप्राणः खयातिविक्रमपौरुषः\nनायं भीमॊ ऽतययं गच्छेद इति चॊद्धर्षणं कृतम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 23, + "shloka": 7, + "text": "भीमसेनाद अवरजस तथायं वासवॊपमः\nविजयॊ नावसीदेत इति चॊद्धर्षणं कृतम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 23, + "shloka": 8, + "text": "नकुलः सहदेवश च तथेमौ गुरुवर्तिनौ\nकषुधा कथं न सीदेताम इति चॊद्धर्षणं कृतम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 23, + "shloka": 9, + "text": "इयं च बृहती शयामा शरीमत्य आयतलॊचना\nवृथा सभा तले कलिष्टा मा भूद इति च तत कृतम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 23, + "shloka": 10, + "text": "परेक्षन्त्या मे तदा हीमां वेपन्तिं कदलीम इव\nसत्री धर्मिणीम अनिन्द्याङ्गीं तथा दयूतपराजिताम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 23, + "shloka": 11, + "text": "दुःशासनॊ यदा मौढ्याद दासीवत पर्यकर्षत\nतदैव विदितं मह्यं पराभूतम इदं कुलम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 23, + "shloka": 12, + "text": "विषण्णाः कुरवश चैव तदा मे शवशुरादयः\nयथैषा नाथम इच्छन्ती वयलपत कुररी यथा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 23, + "shloka": 13, + "text": "केशपक्षे परामृष्टा पापेन हतबुद्धिना\nयदा दुःशासनेनेषा तदा मुह्याम्य अहं नृप" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 23, + "shloka": 14, + "text": "युष्मत्तेजॊ विवृद्ध्य अर्थं मया हय उद्धर्षणं कृतम\nतदानीं विदुरा वाक्यैर इति तद वित्तपुत्रकाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 23, + "shloka": 15, + "text": "कथं न राजवंशॊ ऽयं नश्येत पराप्य सुतान मम\nपाण्डॊर इति मया पुत्र तस्माद उद्धर्षणं कृतम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 23, + "shloka": 16, + "text": "न तस्य पुत्रः पौत्रौ वा कृत एव स पार्थिव\nलभते सुकृताँल लॊकान यस्माद वंशः परणश्यति" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 23, + "shloka": 17, + "text": "भुक्तं राज्यफलं पुत्रा भर्तुर मे विपुलं पुरा\nमहादानानि दत्तानि पीतः सॊमॊ यथाविधि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 23, + "shloka": 18, + "text": "साहं नात्म फलार्थं वै वासुदेवम अचूचुदम\nविदुरायाः परलापैस तैः पलावनार्थ तु तत कृतम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 23, + "shloka": 19, + "text": "नाहं राज्यफलं पुत्र कामये पुत्र निर्जितम\nपतिलॊकान अहं पुण्यान कामये तपसा विभॊ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 23, + "shloka": 20, + "text": "शवश्रू शवशुरयॊः कृत्वा शुश्रूषां वनवासिनॊः\nतपसा शॊषयिष्यामि युधिष्ठिर कलेवरम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 23, + "shloka": 21, + "text": "निवर्तस्व कुरुश्रेष्ठ भीमसेनादिभिः सह\nधर्मे ते धीयतां बुद्धिर मनस ते महद अस्तु च" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 24, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nकुन्त्यास तु वचनं शरुत्वा पण्डवा राजसत्त्नम\nवरीडिताः संन्यवर्तन्त पाञ्चाल्या साहितानघाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 24, + "shloka": 2, + "text": "ततः शब्दॊ महान आसीत सर्वेषाम एव भारत\nअन्तःपुराणां रुदतां दृष्ट्वा कुन्तीं तथागताम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 24, + "shloka": 3, + "text": "परदक्षिणम अथावृत्य राजानं पाण्डवास तदा\nअभिवाद्य नयवर्तन्त पृथां ताम अनिवर्त्य वै" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 24, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ ऽबरवीन महाराजॊ धृतराष्ट्रॊ ऽमबिका सुतः\nगान्धारीं विदुरं चैव समाभाष्य निगृह्य च" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 24, + "shloka": 5, + "text": "युधिष्ठिरस्य जननी देवी साधु निवर्त्यताम\nयथा युधिष्ठिरः पराह तत सर्वं सत्यम एव हि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 24, + "shloka": 6, + "text": "पुत्रैश्वर्यं महद इदम अपास्या च महाफलम\nका नु गच्छेद वनं दुर्गं पुत्रान उत्सृज्य मूढवत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 24, + "shloka": 7, + "text": "राज्यस्थया तपस तप्तं दानं दत्तं वरतं कृतम\nअनया शक्यम अद्येह शरूयतां च वचॊ मम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 24, + "shloka": 8, + "text": "गान्धारि परितुष्टॊ ऽसमि वध्वाः शुश्रूषणेन वै\nतस्मात तवम एनां धर्मज्ञे समनुज्ञातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 24, + "shloka": 9, + "text": "इत्य उक्ता सौबलेयी तु राज्ञा कुन्तीम उवाच ह\nतत सर्वं राजवचनं सवं च वाक्यां विशेषवत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 24, + "shloka": 10, + "text": "न च सा वनवासाय देवीं कृतमतिं तदा\nशक्नॊत्य उपावर्तयितुं कुन्तीं धर्मपरां सतीम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 24, + "shloka": 11, + "text": "तस्यास तु तं सथिरं जञात्वा वयवसायं कुरु सत्रियः\nनिवृत्तांश च कुरुश्रेष्ठान दृष्ट्वा पररुरुदुस तदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 24, + "shloka": 12, + "text": "उपावृत्तेषु पार्थेषु सर्वेष्व अन्तःपुरेषु च\nययौ राजा महाप्राज्ञॊ धृतराष्ट्रॊ वनं तदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 24, + "shloka": 13, + "text": "पाण्डवा अपि दीनास ते दुःखशॊकपरायणाः\nयानैः सत्री सहिताः सर्वे पुरं परविविशुस तदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 24, + "shloka": 14, + "text": "तम अहृष्टम इवाकूजं गतॊत्सावम इवाभवत\nनगरं हास्तिनपुरं सस्त्री वृद्धकुमारकम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 24, + "shloka": 15, + "text": "सर्वे चासन निरुत्साहाः पाण्डवा जातमन्यवः\nकुन्त्या हीनाः सुदुःखार्ता वत्सा इव विनाकृताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 24, + "shloka": 16, + "text": "धृतराष्ट्रस तु तेनाह्ना गत्वा सुमहद अन्तरम\nततॊ भागी रथी तीरे निवासम अकरॊत परभुः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 24, + "shloka": 17, + "text": "परादुष्कृता याथा नयायम अग्नयॊ वेदपारगैः\nवयराजन्त दविज शरेष्ठैस तत्र तत्र तपॊधनैः\nपरादुष्कृताग्निर अभवत स च वृद्धॊ नराधिपः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 24, + "shloka": 18, + "text": "स राजाग्नीन पर्युपास्य हुत्वा च विधिवत तदा\nसंध्यागतं सहस्रांशुम ऊपातिष्ठत भारत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 24, + "shloka": 19, + "text": "विदुरः संजयश चैव राज्ञः शय्यां कुशैस ततः\nचक्रतुः कुरुवीरस्य गान्धार्या चाविदूरतः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 24, + "shloka": 20, + "text": "गान्धार्याः संनिकर्षे तु निषसाद कुशेष्व अथ\nयुधिष्ठिरस्य जननी कुन्ती साधुव्रते सथिता" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 24, + "shloka": 21, + "text": "तेषां सांश्रवणे चापि निषेदुर वविदुरादयः\nयाजकश च यथॊद्देशं दविजा ये चानुयायिनः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 24, + "shloka": 22, + "text": "पराधीत दविजमुख्या सा संप्रज्वालित पावका\nबभूव तेषां रजनी बरह्मीव परीतिवर्धनी" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 24, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ रात्र्यां वयतीतायां कृतपूर्वाह्णिक करियाः\nहुत्वाग्निं विधिवत सर्वे परययुस ते यथाक्रमम\nउदङ्मुखा निरीक्षन्त उपवासा परायणाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 24, + "shloka": 24, + "text": "स तेषाम अतिदुःखॊ ऽबभून निवासः परथमे ऽहनि\nशॊचतां शॊच्यमानानां पौरजानपदैर जनैः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 25, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततॊ भागी रथी तीरे मेध्ये पुण्यजनॊचिते\nनिवासम अकरॊद राजा विदुरस्या मते सथिताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 25, + "shloka": 2, + "text": "तत्रैनं पर्युपातिष्ठन बराह्मणा राष्ट्रवासिनः\nकषत्रविट शूद्र संघाश च बहवॊ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 25, + "shloka": 3, + "text": "स तैः परिवृतॊ राजा कथाभिर अभिनन्द्य तान\nअनुजज्ञे सशिष्यान वै विधिवत परतिपूज्य च" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 25, + "shloka": 4, + "text": "सायाह्ने स महीपालस ततॊ गङ्गाम उपेत्य ह\nचकार विधिवच छौचं गान्धारी च यशस्विनी" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 25, + "shloka": 5, + "text": "तथैवान्ये पृथक सर्वे तीर्थेष्व आप्लुत्य भारत\nचक्रुः सर्वाः करियास तत्र पुरुषा विदुरादयः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 25, + "shloka": 6, + "text": "कृतशौचं ततॊ वृद्धं शवशुरं कुन्तिभॊजजा\nगान्धारीं च पृथा राजन गङ्गातीरम उपानयत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 25, + "shloka": 7, + "text": "राज्ञस तु याजकैस तत्र कृतॊ वेदी परिस्तरः\nजुहाव तत्र वह्निं स नृपतिः सत्यसंगरः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 25, + "shloka": 8, + "text": "ततॊ भागी रथी तीरात कुरु कषेत्रं जगाम सः\nसानुगॊ नृपतिर विद्वान नियतः संयतेन्द्रियः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 25, + "shloka": 9, + "text": "तत्राश्रमपदं धीमान अभिगम्य स पार्थिवः\nआससादाथ राजर्षिः शतयूपं मनीषिणम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 25, + "shloka": 10, + "text": "स हि राजा महान आसीत केकयेषु परंतपः\nसपुत्रं मनुजैश्वर्ये निवेश्य वनम आविशत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 25, + "shloka": 11, + "text": "तेनासौ सहितॊ राजा ययौ वयासाश्रमं तदा\nतत्रैनं विधिवद राजन परत्यगृह्णात कुरूद्वहम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 25, + "shloka": 12, + "text": "स दीक्षां तत्र संप्राप्य राजा कौरवनन्दनः\nशतयूपाश्रमे तस्मिन निवासम अकरॊत तदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 25, + "shloka": 13, + "text": "तस्मै सर्वं विधिं राजन राजाचख्यौ महामतिः\nआरण्यकं महाराज वयासास्यानुमते तदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 25, + "shloka": 14, + "text": "एवं स तपसा राजा धृतराष्ट्रॊ महामनाः\nयॊजयाम आस चात्मानं तांश चाप्य अनुचरांस तदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 25, + "shloka": 15, + "text": "तथैव देवी गान्धारी वल्कलाजिनवासिनी\nकुन्त्या सह महाराज समानव्रतचारिणी" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 25, + "shloka": 16, + "text": "कर्मणा मनसा वाचा चक्षुषा चापि ते नृप\nसंनियम्येन्द्रियग्रामम आस्थिताः परमं तपः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 25, + "shloka": 17, + "text": "तवग अस्थि भूतः परिशुष्कमांसॊ; जटाजिनी वल्कलसंवृताङ्गः\nस पार्थिवस तत्र तपश चकार; महर्षिवत तीव्रम अपेतदॊषः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 25, + "shloka": 18, + "text": "कषत्ता च धर्मार्थविद अग्र्यबुद्धिः; ससंजयस तं नृपतिं सदारम\nउपाचरद घॊरतपॊ जितात्मा; तदा कृशॊ वल्कलचीरवासाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 26, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततस तस्मिन मुनिश्रेष्ठा राजानं दरष्टुम अभ्ययुः\nनारदः पर्वतश चैव देवलश च महातपाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 26, + "shloka": 2, + "text": "दवैपायनः सशिष्यश च सिद्धाश चान्ये मनीषिणः\nशतयूपश च राजर्षिर वृद्धः परमधार्मिकः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 26, + "shloka": 3, + "text": "तेषां कुन्ती महाराज पूजां चक्रे यथाविधि\nते चापि तुतुषुस तस्यास तापसाः परिचर्यया" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 26, + "shloka": 4, + "text": "तत्र धर्म्याः कथास तात चक्रुस ते परमर्षयः\nरमयन्तॊ महात्मानं धृतराष्ट्रं जनाधिपम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 26, + "shloka": 5, + "text": "कथान्तरे तु कस्मिंश चिद देवर्षिर नारदस तदा\nकथाम इमाम अकथयत सर्वप्रत्यक्षदर्शिवान" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 26, + "shloka": 6, + "text": "पुरा परजापतिसमॊ राजासीद अकुतॊभयः\nसहस्रचित्य इत्य उक्तः शतयूप पितामहः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 26, + "shloka": 7, + "text": "सा पुत्रे राज्यम आसज्य जयेष्ठे परमधार्मिके\nसहस्रचित्यॊ धर्मात्मा परविवेश वनं नृपः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 26, + "shloka": 8, + "text": "स गत्वा तपसः पारं दीप्तस्य स नराधिपः\nपुरंदरस्य संस्थानं परतिपेदे महामनाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 26, + "shloka": 9, + "text": "दृष्टपूर्वः स बहुशॊ राजन संपतता मया\nमहेन्द्र सदने राजा तपसा दग्धकिल्बिषः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 26, + "shloka": 10, + "text": "तथा शैलालयॊ राजा भगदत्तपितामहाः\nतपॊबलेनैव नृपॊ महेन्द्र सदनं गतः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 26, + "shloka": 11, + "text": "तथा पृषध्रॊ नामासीद राजा वज्रधरॊपमः\nस चापि तपसा लेभे नाकपृष्ठम इतॊ नृपः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 26, + "shloka": 12, + "text": "अस्मिन्न अरण्ये नृपते मान्धातुर अपि चात्मजः\nपुरु कुत्सॊ नृपः सिद्धिं महतीं समवाप्तवान" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 26, + "shloka": 13, + "text": "भार्या सामभवद यस्य नर्मदा सरितां वरा\nसॊ ऽसमिन्न अरण्ये नृपतिस तपस तप्त्वा दिवं गतः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 26, + "shloka": 14, + "text": "शशलॊमा च नामासीद राजा परमधार्मिकः\nस चाप्य अस्मिन वने तप्त्वा तपॊ दिवम अवाप्तवान" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 26, + "shloka": 15, + "text": "दवैपायन परसादाच च तवम अपीदं तपॊवनम\nराजन्न अवाप्य दुष्प्रापां सिद्धिम अग्र्यां गमिष्यसि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 26, + "shloka": 16, + "text": "तवं चापि राजशार्दूल तपसॊ ऽनते शरिया वृतः\nगान्धारी साहितॊ गन्ता गतिं तेषां महात्मनाम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 26, + "shloka": 17, + "text": "पाण्डुः समरतिनित्यं च बलहन्तुः समीपतः\nतवां सदैव महीपाल स तवां शरेयसि यॊक्ष्यति" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 26, + "shloka": 18, + "text": "तव शुश्रूषया चैव गान्धार्याश च यशस्विनी\nभर्तुः सालॊकतां कुन्ती गमिष्यति वधूस तव" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 26, + "shloka": 19, + "text": "युधिष्ठिरस्य जननी स हि धार्मः सनातनः\nवयम एतत परपश्यामॊ नृपते दिव्यचक्षुषा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 26, + "shloka": 20, + "text": "परवेक्ष्यति महात्मानं विदुरश च युधिष्ठिरम\nसंजयस तवद अनुध्यानात पूतः सवर्गम अवाप्स्यति" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 26, + "shloka": 21, + "text": "एतच छरुत्वा कौरवेन्द्रॊ महात्मा; सहैव पत्न्या परीतिमान परत्यगृह्णात\nविद्वान वाक्यं नारदस्या परशस्य; चक्रे पूजां चातुलां नारदाय" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 26, + "shloka": 22, + "text": "तथा सर्वे नारदं विप्रसंघाः; संपूजयाम आसुर अतीव राजन\nराज्ञः परीत्या धृतराष्ट्रस्य ते वै; पुनः पुनः समहृष्टास तदानीम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 27, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nनारदस्य तु तद वाक्यं परशशंसुर दविजॊत्तमाः\nशतयूपस तु राजर्षिर नारदं वाक्यम अब्रवीत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 27, + "shloka": 2, + "text": "अहॊ भगवता शरद्धा कुरुराजस्य वर्धिता\nसर्वस्या च जनस्यास्य मम चैव महाद्युते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 27, + "shloka": 3, + "text": "अस्ति का चिद विवक्षा तु मम तां गदतः शृणु\nधृतराष्ट्रं परति नृपं देवर्षे लॊकपूजित" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 27, + "shloka": 4, + "text": "सर्ववृत्तान्ततत्त्वज्ञॊ भवान दिव्येन चक्षुषा\nयुक्तः पश्यसि देवर्षे गतीर वै विविधा नृणाम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 27, + "shloka": 5, + "text": "उक्तवान नृपतीनां तवं महेन्द्रस्य सलॊकताम\nन तव अस्य नृपतेर लॊकाः कथितास ते महामुने" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 27, + "shloka": 6, + "text": "सथानम अस्य कषितिपतेः शरॊतुम इच्छाम्य अहं विभॊ\nतवत्तः कीदृक कदा वेति तन ममाचक्ष्व पृच्छतः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 27, + "shloka": 7, + "text": "इत्य उक्तॊ नारदस तेन वाक्यं सार्व मनॊऽनुगम\nवयाजहार सतां मध्ये दिव्यदर्शी महातपाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 27, + "shloka": 8, + "text": "यदृच्छया शक्र सदॊ गत्वा शक्रं शचीपतिम\nदृष्टवान अस्मि राजर्षे तत्र पाण्डुं नराधिपम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 27, + "shloka": 9, + "text": "तत्रेयं धृतराष्ट्रस्य कथा समभवन नृप\nतपसॊ दुश्चरस्यास्य यद अयं तप्यते नृपः\nतत्राहम इदम अश्रौषं शक्रस्य वदतॊ नृप" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 27, + "shloka": 10, + "text": "वर्षाणि तरीणि शिष्टानि राज्ञॊ ऽसय परमायुषः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 27, + "shloka": 11, + "text": "ततः कुबेरभवनं गान्धारी साहितॊ नृपः\nविहर्ता धृतराष्ट्रॊ ऽयं राजराजाभिपूजितः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 27, + "shloka": 12, + "text": "कामगेन विमानेन दिव्याभरणभूषितः\nऋषिपुत्रॊ महाभागस तपसा दग्धकिल्बिषः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 27, + "shloka": 13, + "text": "संचरिष्यति लॊकांश च देवगन्धर्वरक्षसाम\nसवच्छन्देनेति धर्मात्मा यन मां तवं परिपृच्छसि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 27, + "shloka": 14, + "text": "देव गुह्यम इदां परीत्या मया वः कथितं महत\nभवन्तॊ हि शरुतधनास तपसा दग्धकिल्बिषाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 27, + "shloka": 15, + "text": "इति ते तस्य तच छरुत्वा देवर्षेर मधुरं वचः\nसर्वे सुमनसः परीता बभूवुः स च पार्थिवः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 27, + "shloka": 16, + "text": "एवं कथाभिर अन्वास्य धृतराष्ट्रं मनीषिणः\nविप्रजग्मुर यथाकामं ते सिद्धगतिम आस्थिताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 28, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nवनं गते कौरवेन्द्रे दुःखशॊकसमाहताः\nबभूवुः पाण्डवा राजन मातृशॊकेन चार्दिताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 28, + "shloka": 2, + "text": "तथा पौरजनः सर्वः शॊचन्न आस्ते जनाधिपम\nकुर्वाणाश च कथास तत्र बराह्मणा नृपतिं परति" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 28, + "shloka": 3, + "text": "कथं नु राजा वृद्धः स वने वसति निर्जने\nगान्धारी च महाभागा सा च कुन्ती पृथा कथम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 28, + "shloka": 4, + "text": "सुखार्हः स हि राजर्षिर न सुखं तन महावनम\nकिम अवस्थः समासाद्य परज्ञा चक्षुर हतात्मजः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 28, + "shloka": 5, + "text": "सुदुष्करं कृतवती कुन्तीपुत्रान अपश्यती\nराज्यश्रियं परित्यज्य वनवासम अरॊचयत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 28, + "shloka": 6, + "text": "विदुरः किम अवस्थश च भरातुः शुश्रूषुर आत्मवान\nस च गावल्गणिर धीमान भर्तृपिण्डानुपालकः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 28, + "shloka": 7, + "text": "आकुमारं च पौरास ते चिन्ताशॊकसमाहताः\nतत्र तत्र कथाश चक्रुः समासाद्य परस्परम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 28, + "shloka": 8, + "text": "पाण्डवाश चैव ते सर्वे भृशं शॊकपरायणाः\nशॊचन्तॊ मातरं वृद्धाम ऊषुर नातिचिरं पुरे" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 28, + "shloka": 9, + "text": "तथैव पितरं वृद्धं हतपुत्रं जनेश्वरम\nगान्धारीं च महाभागां विदुरं च महामतिम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 28, + "shloka": 10, + "text": "नैषां बभूव संप्रीतिस तान विचिन्तयतां तदा\nन राज्ये न च नारीषु न वेदाध्ययने तथा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 28, + "shloka": 11, + "text": "परं निर्वेदम अगमंश चिन्तयन्तॊ नराधिपम\nतच च जञातिवधं घॊरं संस्मरन्तः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 28, + "shloka": 12, + "text": "अभिमन्यॊश च बालस्य विनाशं रणमूर्धनि\nकर्णस्य च महाबाहॊः संग्रामेष्व अपलायिनः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 28, + "shloka": 13, + "text": "तथैव दरौपदेयानाम अन्येषां सुहृदाम अपि\nवधं संस्मृत्य ते वीरा नातिप्रमनसॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 28, + "shloka": 14, + "text": "हतप्रवीरां पृथिवीं हतरत्नां च भारत\nसदैव चिन्तयन्तस ते न निद्राम उपलेभिरे" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 28, + "shloka": 15, + "text": "दरौपदी हतपुत्रा च सुभद्रा चैव भामिनी\nनातिप्रीति युते देव्यौ तदास्ताम अप्रहृष्टवत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 28, + "shloka": 16, + "text": "वैराट्यास तु सुतं दृष्ट्वा पितरं ते परिक्षितम\nधारयन्ति सम ते पराणांस तव पूर्वपितामहा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 29, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nएवं ते पुरुषव्याघ्राः पाण्डवा मातृनन्दनाः\nसमरन्तॊ मातरं वीरा बभूवुर भृशदुःखिताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 29, + "shloka": 2, + "text": "ये राजकार्येषु पुरा वयासक्ता नित्यशॊ ऽभवन\nते राजकार्याणि तदा नाकार्षुः सर्वतः पुरे" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 29, + "shloka": 3, + "text": "आविष्टा इव शॊकेन नाभ्यनन्दन्त किं चन\nसंभाष्यमाणा अपि ते न किं चित परत्यपूजयन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 29, + "shloka": 4, + "text": "ते सम वीरा दुराधर्षा गाम्भीर्ये सागरॊपमाः\nशॊकॊपहतविज्ञाना नष्टसांज्ञा इवाभवन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 29, + "shloka": 5, + "text": "अनुस्मरन्तॊ जननीं ततस ते कुरुनन्दनाः\nकथं नु वृद्धमिथुनं वहत्य अद्य पृथा कृशा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 29, + "shloka": 6, + "text": "कथं च स महीपालॊ हतपुत्रॊ निराश्रयः\nपत्न्या सह वसत्य एकॊ वने शवापद सेविते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 29, + "shloka": 7, + "text": "सा च देवी महाभागा गान्धारी हतबान्धवा\nपतिम अन्धं कथं वृद्धम अन्वेति विजने वने" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 29, + "shloka": 8, + "text": "एवं तेषां कथयताम औत्सुक्यम अभवत तदा\nगमने चाभवद बुद्धिर धृतराष्ट्र दिदृक्षया" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 29, + "shloka": 9, + "text": "सहदेवास तु राजानं परणिपत्येदम अब्रवीत\nअहॊ मे भवतॊ दृष्टं हृदयंगमनं परति" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 29, + "shloka": 10, + "text": "न हि तवा गौरवेणाहम अशकं वक्तुम आत्मना\nगमनं परति राजेन्द्र तद इदं समुपस्थितम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 29, + "shloka": 11, + "text": "दिष्ट्या दरक्ष्यामि तां कुन्तीं वर्तयन्तीं तपस्विनीम\nजटिलां तापसीं वृद्धां कुशकाशपरिक्षताम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 29, + "shloka": 12, + "text": "परासादहर्म्य संवृद्धाम अत्यन्तसुखभागिनीम\nकदा नु जननीं शरान्तां दरक्ष्यामि भृशदुःखिताम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 29, + "shloka": 13, + "text": "अनित्याः खलु मर्त्यानां गतयॊ भरतर्षभ\nकुन्ती राजसुता यत्र वसत्य असुखिनी वने" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 29, + "shloka": 14, + "text": "सहदेव वचः शरुत्वा दरौपदी यॊषितां वरा\nउवाच देवी राजानम अभिपूज्याभिनन्द्य च" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 29, + "shloka": 15, + "text": "कदा दरक्ष्यामि तां देवीं यदि जीवति सा पृथा\nजीवन्त्या हय अद्य नः परीतिर भविष्यति नराधिप" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 29, + "shloka": 16, + "text": "एषा ते ऽसतु मतिर नित्यं धर्मे ते रमतां मनः\nयॊ ऽदय तवम अस्मान राजेन्द्र शरेयसा यॊजयिष्यसि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 29, + "shloka": 17, + "text": "अग्रपादस्थितं चेमं विद्धि राजन वधू जनम\nकाङ्क्षन्तं दर्शनां कुन्त्या गान्धार्याः शवशुरस्य च" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 29, + "shloka": 18, + "text": "इत्य उक्तः सा नृपॊ देव्या पाञ्चाल्या भरतर्षभ\nसेनाध्यक्षान समानाय्य सर्वान इदम अथाब्रवीत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 29, + "shloka": 19, + "text": "निर्यातयत मे सेनां परभूतरथकुञ्जराम\nदरक्ष्यामि वनसंस्थं च धृतराष्ट्रं महीपतिम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 29, + "shloka": 20, + "text": "सत्र्यध्यक्षांश चाब्रवीद राजा यानानि विविधानि मे\nसज्जीक्रियन्तां सर्वाणि शिबिकाश च सहस्रशः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 29, + "shloka": 21, + "text": "शकटापण वेशाश च कॊशशिल्पिन एव च\nनिर्यान्तु कॊपपालाश च कुरुक्षेत्राश्रमं परति" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 29, + "shloka": 22, + "text": "यश च पौरजनः कश चिद दरष्टुम इच्छति पार्थिवम\nअनावृतः सुविहितः स च यातु सुरक्षितः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 29, + "shloka": 23, + "text": "सूदाः पौरॊगवश चैव सर्वं चैव महानम\nविविधं भक्ष्यभॊज्यं च शकटैर उह्यतां मम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 29, + "shloka": 24, + "text": "परयाणं घुष्यतां चैव शवॊभूत इति माचिरम\nकरियन्तां पथि चाप्य अद्य वेश्मानि विविधानि च" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 29, + "shloka": 25, + "text": "एवम आज्ञाप्य राजा स भरातृभिः सह पाण्डवः\nशवॊभूते निर्ययौ राजा सस्त्री बाल पुरस्कृतः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 29, + "shloka": 26, + "text": "स बहिर दिवसान एवं जनौघं परिपालयन\nनयवसन नृपतिः पञ्च ततॊ ऽगच्छद वनं परति" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 30, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nआज्ञापयाम आस ततः सेनां भरतसत्तमः\nअर्जुन परमुखैर गुप्तां लॊकपालॊपमैर नरैः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 30, + "shloka": 2, + "text": "यॊगॊ यॊग इति परीत्या ततः शब्दॊ महान अभूत\nकरॊशतां सादिनां तत्र युज्यतां युज्यताम इति" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 30, + "shloka": 3, + "text": "के चिद यानैर नरा जग्मुः के चिद अश्वैर मनॊजवैः\nरथैश च नगराकारैः परदीप्तज्वलनॊपमैः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 30, + "shloka": 4, + "text": "गजेन्द्रैश च तथैवान्ये के चिद उष्ट्रैर नराधिप\nपदातिनस तथैवान्ये नखरप्रासयॊधिनः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 30, + "shloka": 5, + "text": "पौरजानपदाश चैव यानैर बहुविधैस तथा\nअन्वयुः कुरुराजानं धृतराष्ट्र दिदृक्षया" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 30, + "shloka": 6, + "text": "स चापि राजवचनाम आचार्यॊ गौतमः कृपः\nसेनाम आदाय सेनानी परययाव आश्रमं परति" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 30, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ दविजैर वृतः शरीमान कुरुराजॊ युधिष्ठिरः\nसंस्तूयमानॊ बहुभिः सूतमागधबन्दिभिः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 30, + "shloka": 8, + "text": "पाण्डुरेणातपत्रेण धरियमाणेन मूर्धनि\nरथानीकेन महता निर्ययौ कुरुनन्दनः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 30, + "shloka": 9, + "text": "गजैश चाचलसंकाशैर भीमकर्मा वृकॊदरः\nसज्जयन्त्रायुधॊपेतैः परययौ मारुतात्मजः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 30, + "shloka": 10, + "text": "माद्रीपुत्राव अपि तथा हयारॊहैः सुसंवृतौ\nजग्मतुः परीतिजननौ संनद्ध कवचध्वजौ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 30, + "shloka": 11, + "text": "अर्जुनश च महातेजा रथेनादित्यवर्चसा\nवशीश्वेतैर हयैर दिव्यैर युक्तेनान्वगमन नृपम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 30, + "shloka": 12, + "text": "दरौपदी परमुखाश चापि सत्री संग्घाः शिबिका गताः\nसत्र्यध्यक्षयुक्ताः परययुर विसृजन्तॊ ऽमितं वसु" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 30, + "shloka": 13, + "text": "समृद्धनरनागाश्वं वेणुवीणा निनादितम\nशुशुभे पाण्डवं सैन्यं तत तदा भरतर्षभ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 30, + "shloka": 14, + "text": "नदीतीरेषु रम्येषु सरत्सु च विशां पते\nवासान कृत्वा करमेणाथ जग्मुस ते कुरुपुंगवाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 30, + "shloka": 15, + "text": "युयुत्सुश च महातेजा धौम्यश चैव पुरॊहितः\nयुधिष्ठिरस्य वचनात पुरगुप्तिं परचक्रतुः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 30, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा कुरुक्षेत्रम अवातरत\nकरमेणॊत्तीर्य यमुनां नदीं परमपावनीम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 30, + "shloka": 17, + "text": "स ददर्शाश्रमं दूराद राजर्षेस तस्य धीमतः\nशतयूपस्य कौरव्य धृतराष्ट्रस्य चैव ह" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 30, + "shloka": 18, + "text": "ततः परमुदितः सर्वॊ जनस तद वनम अञ्जसा\nविवेश सुमहानादैर आपूर्य भरतर्षभ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 31, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततस ते पाण्डवा दूराद अवतीर्य पदातयः\nअभिजग्मुर नरपतेर आश्रमं विनयानताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 31, + "shloka": 2, + "text": "स च पौरजनः सर्वॊ ये च राष्ट्रनिवासिनः\nसत्रियश च कुरुमुख्यानां पद्भिर एवान्वयुस तदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 31, + "shloka": 3, + "text": "आश्रमं ते ततॊ जग्मुर धृतराष्ट्रस्य पाण्डवाः\nशून्यं मृगगणाकीर्णं कदली वनशॊभितम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 31, + "shloka": 4, + "text": "ततस तत्र समाजग्मुस तापसा विविधव्रताः\nपाण्डवान आगतान दरष्टुं कौतूहलसमन्विताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 31, + "shloka": 5, + "text": "तान अपृच्छत ततॊ राजा कवासौ कौरव वंशभृत\nपिता जयेष्ठॊ गतॊ ऽसमाकम इति बाष्पपरिप्लुतः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 31, + "shloka": 6, + "text": "तम ऊचुस ते ततॊ वाक्यं यमुनाम अवगाहितुम\nपुष्पाणाम उदकुम्भस्य चार्थे गत इति परभॊ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 31, + "shloka": 7, + "text": "तैर आख्यातेन मार्गेण ततस ते परययुस तदा\nददृशुश चाविदूरे तान सर्वान अथ पदातयः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 31, + "shloka": 8, + "text": "ततस ते सत्वरा जग्मुः पितुर दर्शनकाङ्क्षिणः\nसहदेवस तु वेगेन पराधाव्वद येन सा पृथा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 31, + "shloka": 9, + "text": "सस्वनं पररुदन धीमान मातुः पादाव उपस्पृशन\nसा च बाष्पाविल मुखी परददर्श परियं सुतम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 31, + "shloka": 10, + "text": "बाहुभ्यां संपरिष्वज्य समुन्नाम्य च पुत्रकम\nगान्धार्याः कथयाम आस सहदेवम उपस्थितम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 31, + "shloka": 11, + "text": "अनन्तरं च राजानं भीमसेनम अथार्जुनम\nनकुलं च पृथा दृष्ट्वा तवरमाणॊपचक्रमे" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 31, + "shloka": 12, + "text": "सा हय अग्रे ऽगच्छत तयॊर दम्पत्यॊर हतपुत्रयॊः\nकर्षन्ती तौ ततस ते तां दृष्ट्वा संन्यपतन भुवि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 31, + "shloka": 13, + "text": "तान राजा सवरयॊगेन सपर्शेन च महामनाः\nपरत्यभिज्ञाय मेधावी समाश्वासायत परभुः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 31, + "shloka": 14, + "text": "ततस ते बाष्पम उत्सृज्य गान्धारी सहितं नृपम\nउपतस्थुर महात्मानॊ मतरं च यथाविधि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 31, + "shloka": 15, + "text": "सर्वेषां तॊयकलशाञ जघृहुस ते सवयं तदा\nपाण्डवा लब्धसंज्ञास ते मात्रा चाश्वासिताः पुनः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 31, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ नार्यॊ नृसिंहानां स च यॊधजनस तदा\nपौरजानपदाश चैव ददृशुस तं नराधिपम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 31, + "shloka": 17, + "text": "निवेदयाम आस तदा जनं तं नामगॊत्रतः\nयुधिष्ठिरॊ नरपतिः स चैनान परत्यपूजयत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 31, + "shloka": 18, + "text": "स तैः परिवृतॊ मेने हर्षबाष्पाविलेक्षणः\nराजात्मानं गृहगतं पुरेव गजसाह्वये" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 31, + "shloka": 19, + "text": "अभिवादितॊ वधूभिश च कृष्णाद्याभिः स पार्थिवः\nगान्धार्या सहितॊ धीमान कुन्त्या च परत्यनन्दत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 31, + "shloka": 20, + "text": "ततश चाश्रमम आगच्छत सिद्धचारणसेवितम\nदिदृक्षुभिः समाकीर्णं नभस तारागणैर इव" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 32, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nस तैः सह नरव्याघ्रैर भरातृभिर भरतर्षभ\nराजा रुचिरपद्माक्षैर आसां चक्रे तदाश्रमे" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 32, + "shloka": 2, + "text": "तापसैश च महाभागैर नानादेशसमागतैः\nदरष्टुं कुरुपतेः पुत्रान पाण्डवान पृथुवक्षसः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 32, + "shloka": 3, + "text": "ते ऽबरुवञ जञातुम इच्छामः कतमॊ ऽतर युधिष्ठिरः\nभिमार्जुन यमाश चैव दरौपदी च यशस्विनी" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 32, + "shloka": 4, + "text": "तान आचख्यौ तदा सूतः सर्वान नामाभिनामतः\nसंजयॊ दरौपदीं चैव सर्वाश चान्याः कुरु सत्रियः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 32, + "shloka": 5, + "text": "य एष जाम्बूनदशुद्ध गौर; तनुर महासिंह इव परवृद्धः\nपरचण्ड घॊणः पृथु दीर्घनेत्रस; ताम्रायतास्यः कुरुराज एषः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 32, + "shloka": 6, + "text": "अयं पुनर मत्तगजेन्द्र गामी; परतप्तचामीकरशुद्धगौरः\nपृथ्व आयतांसः पृथु दीर्घबाहुर; वृकॊदरः पश्यत पश्यतैनम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 32, + "shloka": 7, + "text": "यस तव एष पार्श्वे ऽसय महाधनुष्माञ; शयामॊ युवा वारणयूथपाभः\nसिंहॊन्नतांसॊ गजखेल गामी; पद्मायताक्षॊ ऽरजुन एष वीरः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 32, + "shloka": 8, + "text": "कुन्ती समीपे पुरुषॊत्तमौ तु; यमाव इमौ विष्णुमहेन्द्र कल्पौ\nमनुष्यलॊके सकले समॊ ऽसति; ययॊर न रूपे न बले न शीले" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 32, + "shloka": 9, + "text": "इयं पुनः पद्मदलायताक्षी; मध्यं वयः किं चिद इव सपृशन्ती\nनीलॊत्पलाभा पुरदेवतेव; कृष्णा सथिता मूर्तिमतीव लक्ष्मीः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 32, + "shloka": 10, + "text": "अस्यास तु पार्श्वे कनकॊत्तमाभा; यैषा परभा मूर्तिमतीव गौरी\nमध्ये सथितैषा भगिनी दविजाग्र्या; चक्रायुधस्याप्रतिमस्य तस्य" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 32, + "shloka": 11, + "text": "इयं सवसा राजचमू पतेस तु; परवृद्धनीलॊत्पल दाम वर्णा\nपस्पर्ध कृष्णेन नृपः सदा यॊ; वृकॊदरस्यैष परिग्ग्रहॊ ऽगर्यः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 32, + "shloka": 12, + "text": "इयं च राज्ञॊ मगधाधिपस्य; सुता जरासंध इति शरुतस्य\nयवीयसॊ माद्रवतीसुतस्य; भार्या मता चम्पकदामगौरी" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 32, + "shloka": 13, + "text": "इन्दीवरश्याम तनुः सथिता तु; यैषापरासन्न महीतले च\nभार्या मता माद्रवतीसुतस्य; जयेष्ठस्य सेयं कमलायताक्षी" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 32, + "shloka": 14, + "text": "इयं तु निष्टप्त सुवर्णगौरी; राज्ञॊ विराटस्य सुता सपुत्रा\nभार्याभिमन्यॊर निहतॊ रणे यॊ; दरॊणादिभिस तैर विरथॊ रथस्थैः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 32, + "shloka": 15, + "text": "एतास तु सीमन्त शिरॊरुहा या; शुक्लॊत्तरीया नरराज पत्न्यः\nराज्ञॊ ऽसय वृद्धस्य परं शताख्याः; सनुषा विवीरा हतपुत्र नाथाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 32, + "shloka": 16, + "text": "एता यथामुख्यम उदाहृता वॊ; बराह्मण्य भावाद ऋजु बुद्धिसत्त्वाः\nसर्वा भवद्भिः परिपृच्छ्यमाना; नरेन्द्रपत्न्यः सुविशुद्धसत्त्वाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 32, + "shloka": 17, + "text": "एवं स राजा कुरुवृद्ध वर्यः; समागतस तैर नरदेव पुत्रैः\nपप्रच्छ सर्वान कुशलं तदानीं; गतेषु सर्वेष्व अथ तापसेषु" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 32, + "shloka": 18, + "text": "यॊधेषु चाप्य आश्रममण्डलं तं; मुक्त्वा निविष्टेषु विमुच्य पत्रम\nसत्री वृद्धबाले च सुसंनिविष्टे; यथार्हतः कुशलं पर्यपृच्छत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 1, + "text": "[धृ]\nयुधिष्ठिर महाबाहॊ कच चित तात कुशल्य असि\nसहितॊ भरातृभिः सर्वैः पौरजानपदैस तथा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 2, + "text": "ये च तवाम उपजीवन्ति कच चित ते ऽपि निरामयाः\nसचिवा भृत्य वर्गाश च गुरवश चैव ते विभॊ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 3, + "text": "कच चिद वर्तसि पौराणां वृत्तिं राजर्षिसेविताम\nकच चिद दायान अनुच्छिद्य कॊशस ते ऽभिप्रपूर्यते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 4, + "text": "अरिमध्यस्थमित्रेषु वर्तसे चानुरूपतः\nबराह्मणान अग्रहारैर वा यथा वद अनुपश्यसि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 5, + "text": "कच चित ते परितुष्यन्ति शीलेन भरतर्षभ\nशत्रवॊ गुरवः पौरा भृत्या व सवजनॊ ऽपि वा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 6, + "text": "कच चिद यजसि राजेन्द्र शरद्धावान पितृदेवताः\nअतिथींश चान्न पानेन कच चिद अर्चसि भारत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 7, + "text": "कच चिच च विषये विप्राः सवकर्मनिरतास तव\nकषत्रिया वैश्य वर्गा वा शूद्रा वापि कुडुम्बिनः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 8, + "text": "कच चित सत्रीबालवृद्धं ते न शॊचति न याचते\nजामयः पूजिताः कच चित तव गेहे नरर्षभ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 9, + "text": "कच्च चिद राजर्षिवंशॊ ऽयं ताम आसाद्य महीपतिम\nयथॊचितं महाराज यशसा नावसीदति" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 10, + "text": "[वै]\nइत्य एवं वादिनं तं स नयायवत परत्यभाषत\nकुशलप्रश्न संयुक्तं कुशलॊ वाक्यकर्मणि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 11, + "text": "कच चित ते वर्धते राजंस तपॊ मन्दश्रमस्य ते\nअपि मे जननी चेयं शुश्रूषुर विगतक्लमा\nअप्य अस्याः सफलॊ राजन वनवासॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 12, + "text": "इयं च माता जयेष्ठा मे वीतवाताध्व कर्शिता\nघॊरेण तपसा युक्ता देवी कच चिन न शॊचति" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 13, + "text": "हतान पुत्रान महावीर्यान कषत्रधर्मपरायणान\nनापध्यायति वा कच चिद अस्मान पापकृतः सदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 14, + "text": "कव चासौ विदुरॊ राजन नैनं पश्यामहे वयम\nसंजयः कुशली चायं कच चिन नु तपसि सथितः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 15, + "text": "इत्य उक्तः परत्युवाचेदं धृतराष्ट्रॊ जनाधिपम\nकुशली विदुरः पुत्र तपॊ घॊरं समास्थितः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 16, + "text": "वायुभक्षॊ निराहारः कृशॊ धमनि संततः\nकदा चिद दृश्यते विप्रैः शून्ये ऽसमिन कानने कव चित" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 17, + "text": "इत्य एवं वदतस तस्य जटी वीटा मुखः कृशः\nदिग वासा मलदिग्धाङ्गॊ वनरेणु समुक्षितः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 18, + "text": "दूराद आरक्षितः कषत्ता तत्राख्यातॊ महीपतेः\nनिवर्तमानः सहसा जनं दृष्ट्वाश्रमं परति" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 19, + "text": "तम अन्वधावन नृपतिर एक एव युधिष्ठिरः\nपरविशन्तं वनं घॊरं लक्ष्यालक्ष्यं कव चित कव चित" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 20, + "text": "भॊ भॊ विदुर राजाहं दयितस ते युधिष्ठिरः\nइति बरुवन नरपतिस तं यत्नाद अभ्यधावत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ विविक्त एकान्ते तस्थौ बुद्धिमतां वरः\nविदुरॊ वृक्षम आश्रित्य कं चित तत्र वनान्तरे" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 22, + "text": "तं राजा कषीणभूयिष्ठम आकृती मात्रसूचितम\nअभिजज्ञे महाबुद्धिं महाबुद्धिर युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 23, + "text": "युधिष्ठिरॊ ऽहम अस्मीति वाक्यम उक्त्वाग्रतः सथितः\nविदुरस्याश्रवे राजा स च परत्याह संज्ञया" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 24, + "text": "ततः सॊ ऽनिमिषॊ भूत्वा राजानं समुदैक्षत\nसंयॊज्य विदुरस तस्मिन दृष्टिं दृष्ट्या समाहितः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 25, + "text": "विवेश विदुरॊ धीमान गात्रैर गात्राणि चैव ह\nपराणान पराणेषु च दधद इन्द्रियाणीन्द्रियेषु च" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 26, + "text": "स यॊगबलम आस्थाय विवेश नृपतेस तनुम\nविदुरॊ धर्मराजस्य तेजसा परज्वलन्न इव" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 27, + "text": "विदुरस्य शरीरं तत तथैव सतब्धलॊचनम\nवृक्षाश्रितं तदा राजा ददर्श गतचेतनम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 28, + "text": "बलवन्तं तथात्मानं मेने बहुगुणा तदा\nधर्मराजॊ महातेजास तच च सस्मार पाण्डवः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 29, + "text": "पौराणम आत्मनः सर्वं विद्यावान स विशां पते\nयॊगधर्मं महातेजा वयासेन कथितं यथा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 30, + "text": "धर्मराजस तु तत्रैनं संचस्कारयिषुस तदा\nदग्धु कामॊ ऽभवद विद्वान अथ वै वाग अभाषत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 31, + "text": "भॊ भॊ राजन न दग्धव्यम एतद विदुर संज्ञिकम\nकलेवरम इहैतत ते धर्म एष सनातनः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 32, + "text": "लॊकाः सन्तानका नाम भविष्यन्त्य अस्य पार्थिव\nयति धर्मम अवाप्तॊ ऽसौ नैव शॊच्यः परंतप" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 33, + "text": "इत्य उक्तॊ धर्मराजः स विनिवृत्य ततः पुनः\nराज्ञॊ वैचित्र वीर्यस्य तत सर्वं परत्यवेदयत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 34, + "text": "ततः स राजा दयुतिमान स च सर्वॊ जनस तदा\nभीमसेनादयश चैव परं विस्मयम आगताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 35, + "text": "तच छरुत्वा परीतिमान राजा भूत्व धर्मजम अब्रवीत\nआपॊ मूलं फलं चैव ममेदं परतिगृह्यताम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 36, + "text": "यदन्नॊ हि नरॊ राजंस तदन्नॊ ऽसयातिथिः समृतः\nइत्य उक्तः सा तथेत्य एव पराह धर्मात्मजॊ नृपम\nफलं मूलं च बुभुजे राज्ञा दत्तं सहानुजः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 33, + "shloka": 37, + "text": "ततस ते वृक्षमूलेषु कृतवास परिग्रहाः\nतां रात्रिं नयवसन सर्वे फलमूलजलाशनाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 34, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nएवं सा रजनी तेषाम आश्रमे पुण्यकर्मणाम\nशिवा नक्षत्रसंपन्ना सा वयतीयाय भारत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 34, + "shloka": 2, + "text": "तत्र तत्र कथाश चासंस तेषां धर्मार्थलक्षणाः\nविचित्रपदसंचारा नाना शरुतिभिर अन्विताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 34, + "shloka": 3, + "text": "पाण्डवास तव अभितॊ मातुर धरण्यां सुषुपुस तदा\nउत्सृज्य सुमहार्हाणि शयनानि नराधिप" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 34, + "shloka": 4, + "text": "यद आहारॊ ऽभवद राजा धृतराष्ट्रॊ महामनाः\nतद आहारा नृपीरास ते नयवसंस तां निशं तदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 34, + "shloka": 5, + "text": "वयतीतायां तु शर्वर्यां कृतपूर्वाह्णिक करियः\nभरातृभिः सह कौन्तेयॊ ददर्शाश्रममण्डलम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 34, + "shloka": 6, + "text": "सान्तःपुर परीवारः सभृत्यः सपुरॊहितः\nयथासुखं यथॊद्देशं धृतराष्ट्राभ्यनुज्ञया" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 34, + "shloka": 7, + "text": "ददर्श तत्र वेदीश च संप्रज्वलित पावकाः\nकृताभिषेकैर मुनिभिर हुताग्निभिर उपस्थिताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 34, + "shloka": 8, + "text": "वानेय पुष्पनिकरैर आज्यधूमॊद्गमैर अपि\nबराह्मेण वपुषा युक्ता युक्ता मुनिगणैश च ताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 34, + "shloka": 9, + "text": "मृगयूथैर अनुद्विग्नैस तत्र तत्र समाश्रितैः\nअशङ्कितैः पक्षिगणः परगीतैर इव च परभॊ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 34, + "shloka": 10, + "text": "केकाभिर नीलकण्ठानां दात्यूहानां च कूजितैः\nकॊकॊलानां च कुहरैः शुभैः शरुतिमनॊहरैः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 34, + "shloka": 11, + "text": "पराधीत दविज घॊषैश च कव चित कव चिद अलंकृतम\nफलमूलसमुद्वाहैर महद्भिश चॊपशॊभितम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 34, + "shloka": 12, + "text": "ततः स राजा परददौ तापसार्थम उपाहृतान\nकलशान काञ्चनान राजंस तथैवॊदुम्बरान अपि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 34, + "shloka": 13, + "text": "अजिनानि परवेणीश च सरुक सरुवं च महीपतिः\nकमण्डलूंस तथा सथालीः पिठराणि च भारत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 34, + "shloka": 14, + "text": "भाजनानि च लौहानि पात्रीश च विविधा नृप\nयद यद इच्छति यावच च यद अन्यद अपि काङ्क्षितम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 34, + "shloka": 15, + "text": "एवं स राजा धर्मात्मा परीत्याश्रममण्डलम\nवसु विश्राण्य तत सर्वं पुनर आयान महीपतिः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 34, + "shloka": 16, + "text": "कृताह्निकं च राजानं धृतराष्ट्रं मनीषिणम\nददर्शासीनम अव्यग्रं गान्धारी सहितं तदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 34, + "shloka": 17, + "text": "मातरं चाविदूरस्थां शिष्यवत परणतां सथिताम\nकुन्तीं ददर्श धर्मात्मा सततं धर्मचारिणीम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 34, + "shloka": 18, + "text": "स तम अभ्यर्च्य राजानं नाम संश्राव्य चात्मनः\nनिषीदेत्य अभ्यनुज्ञातॊ बृस्याम उपविवेश ह" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 34, + "shloka": 19, + "text": "भीमसेनादयश चैव पाण्डवाः कौरवर्षभम\nअभिवाद्यॊपसंगृह्य निषेदुः पार्थिवाज्ञया" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 34, + "shloka": 20, + "text": "स तैः परिवृतॊ राजा शुशुभे ऽतीव कौरवः\nबिभ्रद बराह्मीं शरियं दीप्तां देवैर इव बृहस्पतिः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 34, + "shloka": 21, + "text": "तथा तेषूपविष्टेषु समाजग्मुर महर्षयः\nशतयूपप्रभृतयः कुरुक्षेत्रनिवासिनः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 34, + "shloka": 22, + "text": "वयासश च भगवान विप्रॊ देवर्षिगणपूजितः\nवृतः शिष्यैर महातेजा दर्शयाम आस तं नृपम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 34, + "shloka": 23, + "text": "ततः स राजा कौरव्यः कुन्तीपुत्रश च वीर्यवान\nभीमसेनादयश चैव समुत्थायाभ्यपूजयन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 34, + "shloka": 24, + "text": "समागतस ततॊ वयासः शतयूपादिभिर वृतः\nधृतराष्ट्रं महीपालम अस्यताम इत्य अभाषत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 34, + "shloka": 25, + "text": "नवं तु विष्टारं कौश्यं कृष्णाजिनकुशॊत्तरम\nपरतिपेदे तदा वयासास तदर्थम उपकल्पितम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 34, + "shloka": 26, + "text": "ते च सार्वे दविजश्रेष्ठा विष्टरेषु समन्ततः\nदवैपायनाभ्यनुज्ञाता निषेदुर विपुलौजसः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 35, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतथा समुपविष्टेषु पाण्डवेषु महात्मसु\nवयासः सत्यवती पुत्रः परॊवाचामन्त्र्य पार्थिवम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 35, + "shloka": 2, + "text": "धृतराष्ट्र महाबाहॊ कच चित ते वर्धते तपः\nकच चिन मनस ते परीणानि वनवासे नराधिप" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 35, + "shloka": 3, + "text": "कच्चिद धृदि न ते शॊकॊ राजान पुत्र विनाशजः\nकच्च चिज जञानानि सर्वाणि परसन्नानि तवानघ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 35, + "shloka": 4, + "text": "कच चिद बुद्धिं दृढां कृत्वा चरस्यारण्यकं विधिम\nकच्च चिद वधूश च गान्धारी न शॊकेनाभिभूयते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 35, + "shloka": 5, + "text": "महाप्रज्ञा बुद्धिमती देवी धर्मार्थदर्शिनी\nआगमापाय तत्त्वज्ञा कच चिद एषा न शॊचति" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 35, + "shloka": 6, + "text": "कच चित कुन्ती च राजंस तवां शुश्रूषुर अनहंकृता\nया परित्यज्य राज्यं सवं गुरुशुश्रूषणे रता" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 35, + "shloka": 7, + "text": "कच चिद धर्मसुतॊ राजा तवया परीत्याभिनन्दितः\nभीमार्जुनयमाश चैव कच चिद एते ऽपि सान्त्विताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 35, + "shloka": 8, + "text": "कच चिन नन्दसि दृष्ट्वैतान कच चित ते निर्मलं मनः\nकच चिद विशुद्धभावॊ ऽसि जातज्ञानॊ नराधिप" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 35, + "shloka": 9, + "text": "एतद धि तरितयं शरेष्ठं सर्वभूतेषु भारत\nनिर्वैरता महाराज सत्यम अद्रॊह एव च" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 35, + "shloka": 10, + "text": "कच चित ते नानुतापॊ ऽसति वनवासेन भारत\nसवदते वन्यम अन्नं वा मुनिवासांसि वा विभॊ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 35, + "shloka": 11, + "text": "विदितं चापि मे राजन विदुरस्य महात्मनः\nगमनं विधिना येन धर्मस्य सुमहात्मनः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 35, + "shloka": 12, + "text": "माण्डव्य शापाद धि स वै धर्मॊ विदुरतां गतः\nमहाबुद्धिर महायॊगी महात्मा सुमहामनाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 35, + "shloka": 13, + "text": "बृहस्पतिर वा देवेषु शुक्रॊ वाप्य असुरेषु यः\nन तथा बुद्धिसंपन्नॊ यथा स पुरुषर्षभः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 35, + "shloka": 14, + "text": "तपॊबलव्ययं कृत्वा सुमहच चिरसंभृतम\nमाण्डव्येनर्षिणा धर्मॊ हय अभिभूतः सनातनः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 35, + "shloka": 15, + "text": "नियॊगाद बरह्मणः पूर्वं मया सवेन बलेन च\nवैचित्र वीर्यके कषेत्रे जातः स सुमहामतिः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 35, + "shloka": 16, + "text": "भराता तव महाराज देवदेवः सनातनः\nधारणाच छरेयसॊ धयानाद यं धर्मं कवयॊ विदुः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 35, + "shloka": 17, + "text": "सत्येन संवर्धयति दमेन नियमेन च\nअहिंसया च दानेन तपसा च सनातनः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 35, + "shloka": 18, + "text": "येन यॊगबलाज जातः कुरुराजॊ युधिष्ठिरः\nधर्म इत्य एष नृपते पराज्ञेनामित बुद्धिना" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 35, + "shloka": 19, + "text": "यथा हय अग्निर यथा वायुर यथापः पृथिवी यथा\nयथाकाशं तथा धर्म इह चामुत्र च सथितः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 35, + "shloka": 20, + "text": "सर्वगश चैव कौरव्य सर्वं वयाप्य चराचरम\nदृश्यते देवदेवः स सिद्धैर निर्दग्धकिल्बिषैः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 35, + "shloka": 21, + "text": "यॊ हि धर्मः स विदुरॊ विदुरॊ यः स पाण्डवः\nस एष राजन वश्यस ते पाण्डवः परेष्यवत सथितः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 35, + "shloka": 22, + "text": "परविष्टः स सवम आत्मानं भराता ते बुद्धिसत्तमः\nदिष्ट्या महात्मा कौन्तेयं महायॊगबलान्वितः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 35, + "shloka": 23, + "text": "तवां चापि शरेयसा यॊक्ष्ये नचिराद भरतर्षभ\nसंशयच छेदनार्थं हि पराप्तं मां विद्धि पुत्रक" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 35, + "shloka": 24, + "text": "न कृतं यत पुरा कैश चित कर्म लॊके महर्षिभिः\nआश्चर्यभूतं तपसः फलं संदर्शयामि वः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 35, + "shloka": 25, + "text": "किम इच्छसि महीपाल मत्तः पराप्तुम अमानुषम\nदरष्टुं सप्रष्टुम अथ शरॊतुं वद कर्तास्मि तत तथा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nवनवासं गते विप्र धृतराष्ट्रे महीपतौ\nसभार्ये नृपशार्दूल वध्वा कुन्त्या समन्विते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 2, + "text": "विदुरे चापि संसिद्धे धर्मराजं वयपाश्रिते\nवसत्सु पाण्डुपुत्रेषु सर्वेष्व आश्रममण्डले" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 3, + "text": "यत तद अश्चर्यम इति वै कारिष्यांमीत्य उवाच ह\nवयासः परमतेज्जस्वी महर्षिस तद वदस्व मे" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 4, + "text": "वनवासे च कौरव्यः कियन्तं कालम अच्युतः\nयुधिष्ठिरॊ नरपतिर नयवसत साजनॊ दविज" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 5, + "text": "किमाहाराश च ते तत्र ससैन्या नयवसन परभॊ\nसान्तःपुरा महात्मान इति तद बरूहि मे ऽनघ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 6, + "text": "[वै]\nते ऽनुज्ञातास तदा राजन कुरुराजेन पाण्डवाः\nविविधान्य अन्नपानानि विश्राम्यानुभवन्ति ते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 7, + "text": "मासम एकं विजह्रुस ते ससैन्यान्तःपुरा वने\nअथ तत्रागमद वयासॊ यथॊक्तं ते मयानघ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 8, + "text": "तथा तु तेषां सर्वेषां कथाभिर नृपसंनिधौ\nवयासम अन्वासतां राजन्न आजग्मुर मुनयॊ ऽपरे" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 9, + "text": "नारदाः पर्वतश चैव देवलश च महातपाः\nविश्वावसुस तुम्बुरुश च चित्रसेनश च भारत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 10, + "text": "तेषाम अपि यथान्यायं पूजां चक्रे महामनाः\nधृतराष्ट्राभ्यनुज्ञातः कुरुराजॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 11, + "text": "निषेदुस ते ततः सर्वे पूजां पराप्य युधिष्ठिरात\nआसनेष्व अथ पुण्येषु बर्हिष्केषु वरेषु च" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 12, + "text": "तेषु तत्रॊपविष्टेषु स तु राजा महामतिः\nपाण्डुपुत्रैः परिवृतॊ निषसादा कुरूद्वहः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 13, + "text": "गान्धारी चैव्व कुन्ती च दरौपदी सात्वती तथा\nसत्रियश चान्यास तथान्याभिः सहॊपविविशुस ततः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 14, + "text": "तेषां तत्र कथा दिव्या धर्मिष्ठाश चाभवन नृप\nऋषीणां च पुराणानां देवासुरविमिश्रिताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 15, + "text": "ततः कथान्ते वयासस तं परज्ञा चक्षुषम ईश्वरम\nपरॊवाच वदतां शरेष्ठः पुनर एव स तद वचः\nपरीयमाणॊ महातेजाः सर्ववेदविदां वरः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 16, + "text": "विदितं मम राजेन्द्द्र यत ते हृदि विवक्षितम\nदह्यमानस्य शॊकेन तव पुत्रकृतेन वै" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 17, + "text": "गान्धार्याश चैव यद दुःखं हृदि तिष्ठति पार्थिव\nकुन्त्याश च यन महाराज दरौपद्याश च हृदि सथितम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 18, + "text": "यच च धारयते तीव्रं दुःखं पुत्रा विनाशजाम\nसुभद्रा कृष्ण भगिनी तच चापि विदितं मम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 19, + "text": "शरुत्वा समागमम इमं सर्वेषां वस ततॊ नृप\nसंशय छेदनायाहं पराप्तः कौरवनन्दन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 20, + "text": "इमे च देवगन्धर्वाः सर्वे चैव महर्षयः\nपश्यन्तु तपसॊ वीर्यम अद्य मे चिरसंभृतम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 21, + "text": "तद उच्यतां महाबाहॊ कं कामं परदिशामि ते\nपरवणॊ ऽसमि वरं दातुं पश्यं मे तपसॊ बलम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 22, + "text": "एवम उक्तः स राजेन्द्रॊ वयासेनामित बुद्धिना\nमुहूर्तम इव संच्चिन्त्य वचनायॊपचक्रमे" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 23, + "text": "धन्यॊ ऽसम्य अनुगृहीतॊ ऽसमि सफलं जीवितं च मे\nयन मे समगमॊ ऽदयेह भवद्भिः सह साधुभि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 24, + "text": "अद्य चाप्य अवगच्छामि गतिम इष्टाम इहात्मनः\nभवद्भिर बरह्मकल्पैर यत समेतॊ ऽहं तपॊधनाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 25, + "text": "दर्शनाद एव भवतां पूतॊऽहं नात्र संशयः\nविद्यते न भयं चापि परलॊकान ममानघाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 26, + "text": "किं तु तस्य सुदुर्बुद्धेर मन्दस्यापनयैर भृषम\nदूयते मे मनॊ नित्यं समरतः पुत्रगृद्धिनः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 27, + "text": "अपापाः पाण्डवा येन निकृताः पापबुद्धिना\nघातिता पृथिवी चेयं सहसा सनर दविपा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 28, + "text": "राजानश च महात्मानॊ नानाजनपदेश्वराः\nआगम्य मम पुत्रार्थे सर्वे मृत्युवशं गताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 29, + "text": "ये ते पुत्रांश च दारांश च पराणांश च मनसः परियान\nपरित्यज्य गताः शूराः परेतराजनिवेशनम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 30, + "text": "का नु तेषां गतिर बरह्मन मित्रार्थे ये हता मृधे\nतथैव पुत्रपौत्राणां मम ये निहता युधि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 31, + "text": "दूयते मे मनॊ ऽभीक्ष्णं घातयित्वा महाबलम\nभीष्मं शांतनवं वृद्धं दरॊणं च दविजसत्तमम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 32, + "text": "मम पुत्रेण मूढेन पापेन सुहृद दविषा\nकषयं नीतं कुलं दीप्तं पृथिवी राज्यम इच्छता" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 36, + "shloka": 33, + "text": "एतत सर्वम अनुस्मृत्य दह्यमानॊ दिवानिशम\nन शान्तिम अधिगच्छामि दुःखशॊकसमाहतः\nइति मे चिन्तयानस्य पितः शर्म न विद्यते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 37, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतच छरुत्वा विविधं तस्य राजर्षेः परिदेवितम\nपुनर नवीकृतः शॊकॊ गान्धार्या जनमेजय" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 37, + "shloka": 2, + "text": "कुन्त्या दरुपदपुत्र्याश च सुभद्रायास तथैव च\nतासां च वर नारीणां वधूनां कौरवस्य ह" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 37, + "shloka": 3, + "text": "पुत्रशॊकसमाविष्टा गान्धारी तव इदम अब्रवीत\nशवशुरं बद्धनयना देवी पराञ्जलिर उत्थिता" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 37, + "shloka": 4, + "text": "षॊडषेमानि वर्षाणि गतानि मुनिपुंगव\nअस्य राज्ञॊ हतान पुत्राञ शॊचतॊ न शमॊ विभॊ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 37, + "shloka": 5, + "text": "पुत्रशॊकसमाविष्टॊ निःश्वसन हय एष भूमिपः\nन शेते वसतीः सर्वा धृतराष्ट्रॊ महामुने" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 37, + "shloka": 6, + "text": "लॊकान अन्यान समर्थॊ ऽसि सरष्टुं सर्वांस तपॊबलात\nकिम उ लॊकान्तर गतान राज्ञॊ दर्शयितुं सुतान" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 37, + "shloka": 7, + "text": "इयं च दरौपदी कृष्णा हतज्ञाति सुता भृशम\nशॊचात्य अतीव साध्वी ते सनुषाणां दयिता सनुषा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 37, + "shloka": 8, + "text": "तथा कृष्णस्य भगिनी सुभद्रा भद्र भाषिणी\nसौभद्र वधसंतप्ता भृशं शॊचति भामिनी" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 37, + "shloka": 9, + "text": "इयं च भूरि शवरसॊ भार्या परमदुःखिता\nभर्तृव्यसनशॊकार्ता न शेते वसतीः परभॊ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 37, + "shloka": 10, + "text": "यस्यास तु शवशुरॊ धीमान बाह्लीकः स कुरूद्वहः\nनिहतः सॊमदत्तश च पित्रा सह महारणे" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 37, + "shloka": 11, + "text": "शरीमच चास्य महाबुद्धेः संग्ग्रामेष्व अपलायिनः\nपुत्रस्य ते पुत्रशतं निहातं यद रणाजिरे" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 37, + "shloka": 12, + "text": "तस्य भार्या शतम इदं पुत्रशॊकसमाहतम\nपुनः पुनर वर्धयानं शॊकं राज्ञॊ ममैव च\nतेनारम्भेण महता माम उपास्ते महामुने" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 37, + "shloka": 13, + "text": "ये च शूरा महात्मानः शवशुरा मे महारथाः\nसॊमदत्तप्रभृतयः का नु तेषां गतिः परभॊ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 37, + "shloka": 14, + "text": "तव परसादाद भगवान विशॊकॊ ऽयं महीपतिः\nकुर्यात कालम अहं चैव कुन्ती चेयं वधूस तव" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 37, + "shloka": 15, + "text": "इत्य उक्तवत्यां गान्धार्यां कुन्ती वरतकृषानना\nपरच्छन्नजातं पुत्रं तं सस्मारादित्य संभवम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 37, + "shloka": 16, + "text": "ताम ऋषिर वरदॊ वयासॊ दूरश्रवण दर्शनः\nअपश्यद दुःखितां देवीं मातरं सव्यसाचिनः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 37, + "shloka": 17, + "text": "ताम उवाच ततॊ वयासॊ यत ते कार्यं विवक्षितम\nतद बरूहि तवं महाप्राज्ञे यत ते मनसि वर्तते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 37, + "shloka": 18, + "text": "ततः कुन्ती शवशुरयॊः परणम्य शिरसा तदा\nउवाच वाक्यं सव्रीडं विवृण्वाना पुरातनम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 38, + "shloka": 1, + "text": "[कुन्ती]\nभगवञ शवशुरॊ मे ऽसि दैवतस्यापि दैवतम\nसा मे देवातिदेवस तवां शृणु सत्यां गिरं मम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 38, + "shloka": 2, + "text": "तपस्वी कॊपनॊ विप्रॊ दुर्वासा नाम मे पितुः\nभिक्षाम उपागतॊ भॊक्तुं तम अहं पर्यतॊषयम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 38, + "shloka": 3, + "text": "शौचेन तव आगसस तयागैः शुद्धेन मनसा तथा\nकॊपस्थानेष्व अपि महत्स्व अकुप्यं न कदा चन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 38, + "shloka": 4, + "text": "स मे वरम अदात परीतः कृतम इत्य अहम अब्रुवम\nअवश्यं ते गृहीतव्यम इति मां सॊ ऽबरवीद वचः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 38, + "shloka": 5, + "text": "ततः शापभयाद विप्रम अवॊचं पुनर एव तम\nएवम अस्त्व इति च पराह पुनर एव स मां दविजः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 38, + "shloka": 6, + "text": "धर्मस्य जननी भद्रे भवित्री तवं वरानने\nवशे सथास्यन्ति ते देवा यांस तवम आवाहयिष्यसि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 38, + "shloka": 7, + "text": "इत्य उक्त्वान्तर हितॊ विप्रस ततॊ ऽहं विस्मिताभवम\nन च सार्वास्व अवस्थासु समृतिर मे विप्रणश्यति" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 38, + "shloka": 8, + "text": "अथ हर्म्यतलस्थाहं रविम उद्यन्तम ईक्षती\nसंस्मृत्य तद ऋषेर वाक्यं सपृहयन्ती दिवाकरम\nसथिताहं बालभावेन तत्र दॊषम अबुध्यती" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 38, + "shloka": 9, + "text": "अथ देवः सहस्रांशुर मत्समीप गतॊ ऽभवत\nदविधाकृत्वात्मनॊ देहं भूमौ च गगने ऽपि च\nतताप लॊकान एकेन दवितीयेनागमच च माम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 38, + "shloka": 10, + "text": "स माम उवाच वेपन्तीं वरं मत्तॊ वृणीष्व ह\nगम्यताम इति तं चाहं परणम्य शिरसावदम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 38, + "shloka": 11, + "text": "स माम उवाच तिग्मांशुर वृथाह्वानं न ते कषमम\nधक्ष्यामि तवां च विप्रं च येन दत्तॊ वरस तव" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 38, + "shloka": 12, + "text": "तम अहं रक्षती विप्रं शापाद अनपराधिनम\nपुत्रॊ मे तवत्समॊ देव भवेद इति ततॊ ऽबरुवम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 38, + "shloka": 13, + "text": "ततॊ मां तेजसाविश्य मॊहयित्वा च भानुमान\nउवाच भविता पुत्रस तवेत्य अभ्यगमद दिवम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 38, + "shloka": 14, + "text": "ततॊ ऽहम अन्तर्भवने पितुर वृत्तान्तरक्षिणी\nगूढॊत्पन्नं सुतं बालं जले कर्णम अवासृजम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 38, + "shloka": 15, + "text": "नूनं तस्यैव देवस्य परसादात पुनर एव तु\nकन्याहम अभवं विप्र यथा पराह स माम ऋषिः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 38, + "shloka": 16, + "text": "स मया मूढया पुत्रॊ जञायमानॊ ऽपय उपेक्षितः\nतन मां दहति विप्रर्षे यथा सुविदितं तव" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 38, + "shloka": 17, + "text": "यदि पापम अपापं वा तद एतद विवृतं मया\nतन मे भयं तवं भगवन वयपनॊतुम इहार्हसि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 38, + "shloka": 18, + "text": "यच चास्य राज्ञॊ विदितं हृदिस्थं भवतॊ ऽनघ\nतं चायं लभतां कामम अद्यैव मुनिसात्तम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 38, + "shloka": 19, + "text": "इत्य उक्तः परत्युवाचेदं वयासॊ वेदविदां वरः\nसाधु सर्वम इदं तथ्यम एवम एव यथात्थ माम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 38, + "shloka": 20, + "text": "अपराधश च ते नास्ति कन्या भावं गता हय असि\nदेवाश चैश्वर्यवन्तॊ वै शरीराण्य आविशन्ति वै" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 38, + "shloka": 21, + "text": "सन्ति देव निकायाश च संकल्पाञ जनयन्ति ये\nवाचा दृष्ट्या तथा सपर्शात संघर्षेणेति पञ्चधा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 38, + "shloka": 22, + "text": "मनुष्यधर्मॊ दैवेन धर्मेण न हि युज्यते\nइति कुन्ति वयजानीहि वयेतु ते मानसॊ जवरः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 38, + "shloka": 23, + "text": "सर्वं बलवतां पथ्यं सर्वं बलवतां शुचि\nसर्वं बलवतां धर्मः सर्वं बलवतां सवकम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 39, + "shloka": 1, + "text": "[वयास]\nभद्रे दरक्ष्यसि गान्धारि पुत्रान भरातॄन सखींस तथा\nवधूश च पतिभिः सार्धं निशि सुप्तॊत्थिता इव" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 39, + "shloka": 2, + "text": "कर्णं दरक्ष्यति कुन्ती च सौभद्रं चापि यादवी\nदरौपदी पञ्च पुत्रांश च पितॄन भरातॄंस तथैव च" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 39, + "shloka": 3, + "text": "पूर्वम एवैष हृदये वयवसायॊ ऽभवन मम\nयथास्मि चॊदितॊ राज्ञा भवत्या पृथयैव च" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 39, + "shloka": 4, + "text": "न ते शॊच्या महात्मानः सर्व एव नरर्षभाः\nकषत्रधर्मपराः सन्तस तथा हि निधनं गताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 39, + "shloka": 5, + "text": "भवितव्यम अवश्यं तत सुरकार्यम अनिन्दिते\nअवतेरुर ततः सर्वे देव भागैर महीतलम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 39, + "shloka": 6, + "text": "गन्धर्वाप्सरसश चैव पिशाचा गुह्य राक्षसाः\nतथा पुण्यजनाश चैव सिद्धा देवर्षयॊ ऽपि च" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 39, + "shloka": 7, + "text": "देवाश च दानवाश चैव तथा बरह्मर्षयॊ ऽमलाः\nत एते निधनं पराप्ताः कुरुक्षेत्रे रणाजिरे" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 39, + "shloka": 8, + "text": "गन्धर्वराजॊ यॊ धीमान धृतराष्ट्र इति शरुतः\nस एव मानुषे लॊके धृतराष्ट्रः पतिस तव" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 39, + "shloka": 9, + "text": "पाण्डुं मरुद्गणं विद्धि विशिष्टतमम अच्युतम\nधर्मस्यांशॊ ऽभवत कषत्ता राजा चायं युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 39, + "shloka": 10, + "text": "कलिं दुर्यॊधनं विद्धि शकुनिं दवापरं तथा\nदुःशासनादीन विद्धि तवं राक्षसाञ शुभदर्शने" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 39, + "shloka": 11, + "text": "मरुद्गणाद भीमसेनं बलवन्तम अरिंदमम\nविद्धि च तव्वं नरम ऋषिम इमं पार्थं धनंजयम\nनारायणं हृषीकेशम अश्विनौ यमजाव उभौ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 39, + "shloka": 12, + "text": "दविधाकृत्वात्मनॊ देहम आदित्यं तपसा वरम\nलॊकांश च तापयानं वै विद्धि कर्णं च शॊभने\nयश च वैरार्थम उद्भूतः संघर्षजननस तथा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 39, + "shloka": 13, + "text": "यश च पाण्डव दायादॊ हतः षड्भिर महारथैः\nस सॊम इह सौभद्रॊ यॊगाद एवाभवद दविधा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 39, + "shloka": 14, + "text": "दरौपद्या सह संभूतं धृष्टद्युम्नं च पावकात\nअग्नेर भागं शुभं विद्धि राक्षसं तु शिखण्डिनम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 39, + "shloka": 15, + "text": "दरॊणं बृहस्पतेर भागं विद्धि दरौणिं च रुद्रजम\nभीष्मं च विद्धि गाङ्गेयं वसुं मानुषतां गतम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 39, + "shloka": 16, + "text": "एवम एते महाप्राज्ञे देवा मानुष्यम एत्य हि\nततः पुनर गताः सवर्गं कृते कर्मणि शॊभने" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 39, + "shloka": 17, + "text": "यच च वॊ हृदि सर्वेषां दुःखम एनच चिरं सथितम\nतद अद्य वयपनेष्यामि परलॊककृताद भयात" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 39, + "shloka": 18, + "text": "सर्वे भवन्तॊ गच्छन्तु नदीं भागीरथीं परथि\nतत्र दरक्ष्यथ तान सर्वान ये हतास्मिन रणाजिरे" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 39, + "shloka": 19, + "text": "[वै]\nइति वयासस्य वचनं शरुत्वा सर्वे जनस तदा\nमहता सिंहनादेन गङ्गाम अभिमुखॊ ययौ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 39, + "shloka": 20, + "text": "धृतराष्ट्रश च सामात्यः परययौ सह पाण्डवैः\nसहितॊ मुनिशार्दूलैर गन्धर्वैश च समागतैः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 39, + "shloka": 21, + "text": "ततॊ गङ्गां समासाद्य करमेण सजनार्णवः\nनिवासम अकरॊत सार्वॊ यथाप्रीति यथासुखम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 39, + "shloka": 22, + "text": "राजा च पाण्डवैः सार्धम इष्टे देशे सहानुगः\nनिवासम अकरॊद धीमान सस्त्री वृद्धपुरःसरः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 39, + "shloka": 23, + "text": "जगाम तद अहश चापि तेषां वर्षशतं यथा\nनिशां परतीक्षमाणानां दिदृक्षूणां मृतान नृपान" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 39, + "shloka": 24, + "text": "अथ पुण्यं गिरिवरम अस्तम अभ्यगमद रविः\nततः कृताभिषेकास ते नैशं कर्म समाचरन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 40, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततॊ निशायां पराप्तायां कृतसायाह्निक करियाः\nवयासम अभ्यगमन सर्वे ये तत्रासन समागताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 40, + "shloka": 2, + "text": "धृतराष्ट्रस तु धर्मात्मा पाण्डवैः सहितस तदा\nशुचिर एकमनाः सार्धम ऋषिभिस तैर उपाविशत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 40, + "shloka": 3, + "text": "गान्धार्या सह नार्यस तु सहिताः समुपाविशन\nपौरजानपदश चापि जनः सार्वॊ यथा वयः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 40, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ वयासॊ महातेजाः पुण्यं भागीरथी जलम\nअवगाह्याजुहावाथ सर्वाँल लॊकान महामुनिः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 40, + "shloka": 5, + "text": "पाण्डवानां च ये यॊधाः कौरवाणां च सर्वशः\nराजानश च महाभागा नानादेशनिवासिनः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 40, + "shloka": 6, + "text": "ततः सुतुमुलः शब्दॊ जनान्तर जनमेजय\nपरादुरासीद यथापूर्वं कुरुपाण्डवसेनयॊः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 40, + "shloka": 7, + "text": "ततस ते पार्थिवाः सर्वे भीष्मद्रॊणपुरॊगमाः\nससैन्याः सलिलात तस्मात समुत्तस्थुः सहस्रशः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 40, + "shloka": 8, + "text": "विराटद्रुपदौ चॊभौ सपुत्रौ सह सैनिकौ\nदरौपदेयाश च सौभद्रॊ राक्षसश च घटॊत्कचः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 40, + "shloka": 9, + "text": "कर्णदुर्यॊधनौ चॊभौ शकुनिश च महारथः\nदुःशासनादयश चैव धार्तराष्ट्रा महारथाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 40, + "shloka": 10, + "text": "जारासंधिर भगदत्तॊ जलसंधश च पार्थिवः\nभूरिश्रवाः शलः शल्यॊ वृषसेनश च सानुजः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 40, + "shloka": 11, + "text": "लक्ष्मणॊ राजपुत्रश च धृष्टद्युम्नस्य चात्मजाः\nशिखण्डिपुत्राः सर्वे च धृष्टकेतुश च सानुजः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 40, + "shloka": 12, + "text": "अचलॊ वृषकश चैव राक्षसश चाप्य अलायुधः\nबाह्लीकः सॊमदत्तश च चेकितानश च पार्थिवः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 40, + "shloka": 13, + "text": "एते चान्ये च बहवॊ बहुत्वाद ये न कीर्तिताः\nसर्वे भासुरदेहास ते समुत्तस्थुर जलात ततः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 40, + "shloka": 14, + "text": "यस्य वीरस्य यॊ वेषॊ यॊ धवजॊ यच च वाहनम\nतेन तेन वयदृश्यन्त समुपेता नराधिपाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 40, + "shloka": 15, + "text": "दिव्याम्बर धराः सर्वे सर्वे भराजिष्णु कुण्डलाः\nनिर्वैरा निरहंकारा विगतक्रॊधमन्यवः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 40, + "shloka": 16, + "text": "गन्धर्वैर उपगीयन्तः सतूयमानाश च बन्दिभिः\nदिव्यमाल्याम्बरधरा वृताश चाप्सरसां गणैः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 40, + "shloka": 17, + "text": "धृतराष्ट्रस्य च तदा दिव्यं चक्षुर नराधिप\nमुनिः सत्यवती पुत्रः परीतः परादात तपॊबलात" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 40, + "shloka": 18, + "text": "दिव्यज्ञानबलॊपेता गान्धारी च यशस्विनी\nददर्श पुत्रांस तान सर्वान ये चान्ये ऽपि रणे हताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 40, + "shloka": 19, + "text": "तद अद्भुतम अचिन्त्यं च सुमहद रॊमहर्षणम\nविस्मितः सजनः सर्वॊ ददर्शानिमिषेक्षणः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 40, + "shloka": 20, + "text": "तद उत्सव मदॊदग्रं हृष्टनारी नराकुलम\nददृशे बलम आयान्तं चित्रं पटगतं यथा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 40, + "shloka": 21, + "text": "धृतराष्ट्रस तु तान सर्व्वान पश्यन दिव्येन चक्षुषा\nमुमुदे भरतश्रेष्ठ परसादात तस्य वै मुनेः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 41, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततस ते भरतश्रेष्ठाः समाजग्मुः परस्परम\nविगतक्रॊधमात्सर्याः सर्वे विगतकल्मषाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 41, + "shloka": 2, + "text": "विधिं परमम आस्थाय बरह्मर्षिविहितं शुभम\nसाम्प्रीत मनसः सर्वे देवलॊक इवामराः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 41, + "shloka": 3, + "text": "पुत्रः पित्रा च मात्रा च भार्या च पतिना सह\nभराता भरात्रा सखा चैव सख्या राजन समागताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 41, + "shloka": 4, + "text": "पाण्डवास तु महेष्वासं कर्णं सौभद्रम एव च\nसंप्रहर्षात समाजग्मुर दरौपदेयांश च सर्वशः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 41, + "shloka": 5, + "text": "ततस ते परीयमाणा वै कर्णेन सह पाण्डवाः\nसमेत्य पृथिवीपालाः सौहृदे ऽवस्थिताभवन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 41, + "shloka": 6, + "text": "ऋषिप्रसादात ते ऽनये च कषत्रिया नष्टमन्यवः\nअसौहृदं परित्यज्य सौहृदे पर्यवस्थिताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 41, + "shloka": 7, + "text": "एवं समागताः सर्वे गुरुभिर बान्धवैस तथा\nपुत्रैश च पुरुषव्याघ्राः कुरवॊ ऽनये च मानवाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 41, + "shloka": 8, + "text": "तां रात्रिम एकां कृत्स्नां ते विहृत्य परीतमानसाः\nमेनिरे परितॊषेण नृपाः सवर्गसदॊ यथा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 41, + "shloka": 9, + "text": "नात्र शॊकॊ भयं तरासॊ नारतिर नायशॊ ऽभवत\nपरस्परं समागम्य यॊधानां भरतर्षभ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 41, + "shloka": 10, + "text": "समागतास ताः पितृभिर भरातृभिः पतिभिः सुतैः\nमुदं परमिकां पराप्य नार्यॊ दुःखम अथात्यजन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 41, + "shloka": 11, + "text": "एकां रात्रिं विहृत्यैवं ते वीरास ताश च यॊषितः\nआमन्त्र्यान्यॊन्यम आश्लिष्य ततॊ जग्मुर यथागतम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 41, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ विसर्जयाम आस लॊकांस तान मुनिपुंगवः\nकषणेनान्तर्हिताश चैव परेक्षताम एव ते ऽभवन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 41, + "shloka": 13, + "text": "अवगाह्य महात्मानः पुण्यां तरिपथगां नदीम\nसरथाः सध्वजाश चैव सवानि सथानानि भेजिरे" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 41, + "shloka": 14, + "text": "देवलॊकं ययुः के चित के चिद बरह्म सदस तथा\nके चिच च वारुणं लॊकं के चित कौबेरम आप्नुवन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 41, + "shloka": 15, + "text": "तथा वैवस्वतं लॊकं के चिच चैवाप्नुवन नृपाः\nराक्षसानां पिशाचानां के चिच चाप्य उत्तरान कुरून" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 41, + "shloka": 16, + "text": "विचित्रगतयः सर्वे या अवाप्यामरैः सह\nआजग्मुस ते महात्मानः सवाहाः सपदानुगाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 41, + "shloka": 17, + "text": "गतेषु तेषु सर्वेषु सलिलस्थॊ महामुनिः\nधर्मशीलॊ महातेजाः कुरूणां हितकृत सदा\nततः परॊवाच ताः सर्वाः कषत्रिया निहतेश्वराः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 41, + "shloka": 18, + "text": "या याः पतिकृताँल लॊकान इच्छन्ति परमस्त्रियः\nता जाह्नवीजलं कषिप्रम अवगाहन्त्व अतन्द्रिताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 41, + "shloka": 19, + "text": "ततस तस्य वचः शरुत्वा शरद्दधाना वराङ्गनाः\nशवशुरं समनुज्ञाप्य विविशुर जाह्नवीजलम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 41, + "shloka": 20, + "text": "विमुक्ता मानुषैर देहैस ततस ता भर्तृभिः सह\nसमाजग्मुस तदा साध्व्याः सर्वा एव विशां पते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 41, + "shloka": 21, + "text": "एवं करमेण सर्वास ताः शीलवत्यः कुलस्त्रियः\nपरविश्य तॊयं निर्मुक्ता जग्मुर भर्तृसलॊकताम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 41, + "shloka": 22, + "text": "दिव्यरूपसमायुक्ता दिव्याभरत भूषिताः\nदिव्यमाल्याम्बरधरा यथासां पतयस तथा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 41, + "shloka": 23, + "text": "ताः शीलसत्त्वसंपन्ना वितमस्का गल कलमाः\nसर्वाः सर्वगुणैर युक्ताः सवं सवं सथानं परपेदिरे" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 41, + "shloka": 24, + "text": "यस्य यस्य च यः कामस तस्मिन काले ऽभवत तदा\nतं तं विसृष्टवान वयासॊ वरदॊ धर्मवत्सलः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 41, + "shloka": 25, + "text": "तच छरुत्वा नरदेवानां पुनरागमनं नराः\nजर्हृषुर मुदिताश चासन्न अन्यदेहगता अपि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 41, + "shloka": 26, + "text": "परियैः समागमं तेषां य इमं शृणुयान नरः\nपरियाणि लभते नित्यम इह च परेत्य चैव ह" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 41, + "shloka": 27, + "text": "इष्टबान्धव संयॊगम अनायासम अनामयम\nय इमं शरावयेद विद्वान संसिद्धिं पराप्नुयात पराम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 41, + "shloka": 28, + "text": "सवाध्याययुक्ताः पुरुषाः करिया युक्ताश च भारत\nअध्यात्मयॊगयुक्ताश च धृतिमन्तश च मानवाः\nशरुत्वा पर्व तव इदं नित्यम अवाप्स्यन्ति परां गतिम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 42, + "shloka": 1, + "text": "[सूत]\nएतच छरुत्व नृपॊ विद्वान हृष्टॊ ऽभूज जनमेजयः\nपितामहानां सर्वेषां गमनागमनं तदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 42, + "shloka": 2, + "text": "अब्रवीच च मुदा युक्तः पुनरागमनं परति\nकथं नु तयक्तदेहानां पुनस तद रूपदर्शनम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 42, + "shloka": 3, + "text": "इत्य उक्तः स दविजश्रेष्ठॊ वयास शिष्यः परतापवान\nपरॊवाच वदतां शरेष्ठस तं नृपं जनमेजयम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 42, + "shloka": 4, + "text": "अविप्रणाशः सर्वेषां कर्मणाम इति निश्चयः\nकर्मजानि शरीराणि तथैवाकृतयॊ नृप" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 42, + "shloka": 5, + "text": "महाभूतानि नित्यानि भूताधिपति संश्रयात\nतेषां च नित्यसंवासॊ न विनाशॊ वियुज्यताम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 42, + "shloka": 6, + "text": "अनाशाय कृतं कर्म तस्य चेष्टः फलागमः\nआत्मा चैभिः समायुक्तः सुखदुःखम उपाश्नुते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 42, + "shloka": 7, + "text": "अविनाशी तथा नित्यं कषेत्रज्ञ इति निश्चयः\nभूतानाम आत्मभावॊ यॊ धरुवॊ ऽसौ संविजानताम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 42, + "shloka": 8, + "text": "यावन न कषीयते कर्म तावद अस्य सवरूपता\nसंक्षीण कर्मा पुरुषॊ रूपान्यत्वं नियच्छति" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 42, + "shloka": 9, + "text": "नानाभावास तथैकत्वं शरीरं पराप्य संहताः\nभवन्ति ते तथा नित्याः पृथग्भावं विजानताम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 42, + "shloka": 10, + "text": "अश्वमेधे शरुतिश चेयम अश्वसंज्ञपनं परति\nलॊकान्तर गता नित्यं पराणा नित्या हि वाजिनः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 42, + "shloka": 11, + "text": "अहं हितं वदाम्य एतत परियं चेत तव पार्थिव\nदेव याना हि पन्थानः शरुतास ते यज्ञसंस्तरे" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 42, + "shloka": 12, + "text": "सुकृतॊ यत्र ते यज्ञस तत्र देवा हितास तव\nयदा समन्विता देवाः पशूनां गमनेश्वराः\nगतिमन्तश च तेनेष्ट्वा नान्ये नित्या भवन्ति ते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 42, + "shloka": 13, + "text": "नित्ये ऽसमिन पञ्चके वर्गे नित्ये चात्मनि यॊ नरः\nअस्य नाना समायॊगं यः पश्यति वृथा मतिः\nवियॊगे शॊचते ऽतयर्थं स बाल इति मे मतिः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 42, + "shloka": 14, + "text": "वियॊगे दॊषदर्शी यः संयॊगम इह वर्जयेत\nअसंगे संगमॊ नास्ति दुःखं भुवि वियॊगजम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 42, + "shloka": 15, + "text": "परापरज्ञस तु नरॊ नाभिमानाद उदीरितः\nअपरज्ञः परां बुद्धिं सपृष्ट्वा मॊहाद विमुच्यते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 42, + "shloka": 16, + "text": "अदर्शनाद आपतितः पुनश चादर्शनं गतः\nनाहं तं वेद्मि नासौ मां न च मे ऽसति विरागता" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 42, + "shloka": 17, + "text": "येन येन शरीरेण करॊत्य अयम अनीश्वरः\nतेन तेन शरीरेण तद अवश्यम उपाश्नुते\nमानसं मनसाप्नॊति शारीरं च शरीरवान" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 43, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nअदृष्ट्वा तु नृपः पुत्रान दर्शनं परतिलब्धवान\nऋषिप्रसादात पुत्राणां सवरूपाणां कुरूद्वह" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 43, + "shloka": 2, + "text": "स राजा राजधर्मांश च बरह्मॊपनिषदं तथा\nअवाप्तवान नरश्रेष्ठॊ बुद्धिनिश्चयम एव च" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 43, + "shloka": 3, + "text": "विदुरश च महाप्राज्ञॊ ययौ सिद्धिं तपॊबलात\nधृतराष्ट्रः समासाद्य वयासं चापि तपस्विनम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 43, + "shloka": 4, + "text": "[ज]\nममापि वरदॊ वयासॊ दर्शयेत पितरं यदि\nतद रूपवेष वयसं शरद्दध्यां सर्वम एव ते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 43, + "shloka": 5, + "text": "परियं मे सयात कृतार्थश च सयाम अहं कृतनिश्चयः\nपरसादाद ऋषिपुत्रस्य मम कामः समृध्यताम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 43, + "shloka": 6, + "text": "[सूत]\nइत्य उक्तवचने तस्मिन नृपे वयासः परतापवान\nपरसादम अकरॊद धीमान आनयच च परिक्षितम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 43, + "shloka": 7, + "text": "ततस तद रूपवयसम आगतं नृपतिं दिवः\nशरीमन्तं पितरं राजा ददर्श जनमेजयः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 43, + "shloka": 8, + "text": "शमीकं च महात्मानं पुत्रं तं चास्य शृङ्गिणम\nअमात्या ये बभूवुश च राज्ञस तांश च ददर्श ह" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 43, + "shloka": 9, + "text": "ततः सॊ ऽवभृथे राजा मुदितॊ जनमेजयः\nपितरं सनापयाम आस सवयं सस्नौ च पार्थिवः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 43, + "shloka": 10, + "text": "सनात्वा च भरतश्रेष्ठः सॊ ऽऽसतीकम इदम अब्रवीत\nयायावर कुलॊत्पन्नं जरत्कारु सुतं तदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 43, + "shloka": 11, + "text": "आस्तीक विविधाश्चर्यॊ यज्ञॊ ऽयम इति मे मतिः\nयद अद्यायं पिता पराप्तॊ मम शॊकप्रणाशनः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 43, + "shloka": 12, + "text": "[आस्तीक]\nऋषेर दवैपायनॊ यत्र पुराणस तपसॊ निधिः\nयज्ञे कुरु कुलश्रेष्ठ तस्य लॊकाव उभौ जितौ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 43, + "shloka": 13, + "text": "शरुतं विचित्रम आख्यानं तवया पाण्डवनन्दन\nसर्पाश च भस्मसान नीता गताश च पदवीं पितुः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 43, + "shloka": 14, + "text": "कथं चित तक्षकॊ मुक्तः सत्यत्वात तव पार्थिव\nऋषयः पूजिताः सर्वे गतिं दृष्ट्वा महात्मनः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 43, + "shloka": 15, + "text": "पराप्तः सुविपुलॊ धर्मः शरुत्वा पापविनाशनम\nविमुक्तॊ हृदयग्रन्थिर उदारजनदर्शनात" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 43, + "shloka": 16, + "text": "ये च पक्षधरा धर्मे सद्वृत्तरुचयश च ये\nयान दृष्ट्वा हीयते पापं तेभ्यः कार्या नमः करियाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 43, + "shloka": 17, + "text": "[सूत]\nएतच छरुत्वा दविजश्रेष्ठात स राजा जनमेजयः\nपूजयाम आस तम ऋषिम अनुमान्य पुनः पुनः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 43, + "shloka": 18, + "text": "पपृच्छ तम ऋषिं चापि वैशम्पायनम अच्युतम\nकथा विशेषं धर्मज्ञॊ वनवासस्य सत्तम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nदृष्ट्वा पुत्रांस तथा पौत्रान सानुबन्धाञ जनाधिपः\nधृतराष्ट्रः किम अकरॊद राजा चैव युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 2, + "text": "[वै]\nतद दृष्ट्वा महद आश्चर्यं पुत्राणां दर्शनं पुनः\nवीतशॊकः स राजर्षिः पुनर आश्रमम आगमत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 3, + "text": "इतरस तु जनः सर्वस ते चैव परमर्षयः\nपरतिजग्मुर यथाकामं धृतराष्ट्राभ्यनुज्ञया" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 4, + "text": "पाण्डवास तु महात्मानॊ लघु भूयिष्ठ सैनिकाः\nअनुजग्मुर महात्मानं सदारं तं महीपतिम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 5, + "text": "तम आश्रमगतं धीमान बरह्मर्षिर लॊकपूजितः\nमुनिः सत्यवती पुत्रॊ धृतराष्ट्रम अभाषत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 6, + "text": "धृतराष्ट्र महाबाहॊ शृणु कौरवनन्दन\nशरुतं ते जञानवृद्धानाम ऋषीणां पुण्यकर्मणाम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 7, + "text": "ऋद्धाभिजन वृद्धानां वेदवेदाङ्गवेदिनाम\nधर्मज्ञानां पुराणानां वदतां विविधाः कथाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 8, + "text": "मा सम शॊके मनः कार्षीद इष्टेन वयथते बुधः\nशरुतं देव रहस्यं ते नारदाद देव दर्शनात" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 9, + "text": "गतास ते कषत्रधर्मेण शस्त्रपूतां गतिं शुभाम\nयथादृष्टास तवया पुत्रा यथा कामविहारिणः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 10, + "text": "युधिष्ठिरस तव अयं धीमान भवन्तम अनुरुध्यते\nसहितॊ भरातृभिः सर्वैः सदारः ससुहृज्जनः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 11, + "text": "विसर्जयैनं यात्व एष सवराज्यम अनुशासताम\nमासः समधिकॊ हय एषाम अतीतॊ वसतां वने" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 12, + "text": "एतद धि नित्यं यत्नेन पदं रक्ष्यं परंतप\nबहु परत्यर्थिकं हय एतद राज्यं नाम नराधिप" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 13, + "text": "इत्य उक्तः कौरवॊ राजा वयासेनामित बुद्धिना\nयुधिष्ठिरम अथाहूय वाग्मी वचनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 14, + "text": "अजातशत्रॊ भद्रं ते शृणु मे भरातृभिः सह\nतवत्प्रसादान महीपाल शॊकॊ नास्मान परबाधते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 15, + "text": "रमे चाहं तवया पुत्रपुरेव गजसाह्वये\nनाथेनानुगतॊ विद्वान परियेषु परिवर्तिना" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 16, + "text": "पराप्तं पुत्रफलं तवत्तः परीतिर मे विपुला तवयि\nन मे मन्युर महाबाहॊ गम्यतां पुत्र माचिरम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 17, + "text": "भवन्तं चेह संप्रेक्ष्य तपॊ मे परिहीयते\nतपॊ युक्तं शरीरं च तवां दृष्ट्वा धारितं पुनः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 18, + "text": "मातरौ ते तथैवेमे शीर्णपर्णकृताशने\nमम तुल्यव्रते पुत्र नचिरं वर्तयिष्यतः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 19, + "text": "दुर्यॊधनप्रभृतयॊ दृष्टा लॊकान्तरं गताः\nवयासस्य तपसॊ वीर्याद भवतश च समागमात" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 20, + "text": "परयॊजनं चिरं वृत्तं जीवितस्य च मे ऽनघ\nउग्रं तपः समास्थास्ये तवम अनुज्ञातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 21, + "text": "तवय्य अद्य पिण्डः कीर्तिश च कुलं चेदं परतिष्ठितम\nशवॊ वाद्य वा महाबाहॊ गम्यतां पुत्र माचिरम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 22, + "text": "राजनीतिः सुबहुशः शरुता ते भरतर्षभ\nसंदेष्टव्यं न पश्यामि कृतम एतावता विभॊ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 23, + "text": "इत्य उक्तवचनं तात नृपॊ राजानम अब्रवीत\nन माम अर्हसि धर्मज्ञ परित्यक्तुम अनागसम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 24, + "text": "कामं गच्छन्तु मे सर्वे भरातरॊ ऽनुचरास तथा\nभवन्तम अहम अन्विष्ये मातरौ च यतव्रते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 25, + "text": "तम उवाचाथ गान्धारी मैवं पुत्र शृणुष्व मे\nतवय्य अधीनं कुरु कुलं पिण्डश च शवशुरस्य मे" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 26, + "text": "गम्यतां पुत्र पर्याप्तम एतावत पूजिता वयम\nराजा यद आह तत कार्यं तवया पुत्र पितुर वचः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 27, + "text": "इत्य उक्तः सा तु गान्धार्या कुन्तीम इदम उवाच ह\nसनेहबाष्पाकुले नेत्रे परमृज्य रुदतीं वचः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 28, + "text": "विसर्जयति मां राजा गान्धारी च यशस्विनी\nभवत्यां बद्धचित्तस तु कथं यास्यामि दुःखितः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 29, + "text": "न चॊत्सहे तपॊविघ्नं कर्तुं ते धर्मचारिणि\nतपसॊ हि परं नास्ति तपसा विन्दते महत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 30, + "text": "ममापि न तथा राज्ञि राज्ये बुद्धिर यथा पुरा\nतपस्य एवानुरक्तं मे मनः सार्वात्मना तथा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 31, + "text": "शून्येयं च मही सर्वा न मे परीतिकरी शुभे\nबान्धवा नः परिक्षीणा बलं नॊ न यथा पुरा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 32, + "text": "पाञ्चालाः सुभृशं कषीणाः कन्या मात्रावशेषिताः\nन तेषां कुर कर्तारं कं चित पश्याम्य अहं शुभे" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 33, + "text": "सर्वे हि भस्मसान नीता दरॊणेनैकेन संयुगे\nअवशेषास तु निहता दरॊणपुत्रेण वै निशि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 34, + "text": "चेदयश चैव मत्स्याश च दृष्ट पूर्वास तथैव नः\nकेवलं वृष्णिचक्रं तु वासुदेव परिग्रहात\nयं दृष्ट्वा सथातुम इच्छामि धर्मार्थं नान्यहेतुकम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 35, + "text": "शिवेन पश्य नः सर्वान दुर्लभं दर्शनं तव\nभविष्यत्य अम्ब राजा हि तीव्रम आरप्स्यते तपः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 36, + "text": "एतच छरुत्वा महाबाहुः सहदेवॊ युधां पतिः\nयुधिष्ठिरम उवाचेदं बाष्पव्याकुललॊचनः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 37, + "text": "नॊत्सहे ऽहं परित्यक्तुं मातरं पार्थिवर्षभ\nपरतियातु भवान कषिप्रं तपस तप्स्याम्य अहं वने" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 38, + "text": "इहैव शॊषयिष्यामि तपसाहं कलेवरम\nपादशुश्रूषणे युक्तॊ राज्ञॊ मात्रॊस तथानयॊः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 39, + "text": "तम उवाच तथा कुन्ती परिष्वज्य महाभुजम\nगम्यतां पुत्र मैव तवं वॊचः कुरु वचॊ मम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 40, + "text": "आगमा वः शिवाः सन्तु सवस्था भवत पुत्रकाः\nउपरॊधॊ भवेद एवम अस्माकं तपसः कृते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 41, + "text": "तवत सनेहा पाशबद्धा च हीयेयं तपसः परात\nतस्मात पुत्रक गच्छ तवं शिष्टम अल्पं हि नः परभॊ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 42, + "text": "एवं संस्तम्भितं वाक्यैः कुन्त्या बहुविधैर मनः\nसहदेवस्य राजेन्द्र राज्ञश चैव विशेषतः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 43, + "text": "ते मात्रा समनुज्ञाता राज्ञा च कुरु पुङ्गवाः\nअभिवाद्य कुरुश्रेष्ठम आमन्त्रयितुम आरभन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 44, + "text": "राजन परतिगमिष्यामः शिवेन परतिनन्दिताः\nअनुज्ञातास तवया राजन गमिष्यामॊ विकल्मषाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 45, + "text": "एवम उक्तः स राजर्षिर धर्मराज्ञा महात्मना\nअनुजज्ञे जयाशीर्भिर अभिनन्द्या युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 46, + "text": "भीमं च बलिनां शरेष्ठं सांत्वयाम आस पार्थिवः\nस चास्य सम्यङ मेधावी परत्यपद्यत वीर्यवान" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 47, + "text": "अर्जुनं च समाश्लिष्य यमौ च पुरुषर्षभौ\nअनुजज्ञे स कौरव्यः परिष्वज्याभिनन्द्य च" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 48, + "text": "गान्धार्या चाभ्यनुज्ञातः कृतपादाभिवन्दनाः\nजनन्या समुपाघ्राताः परिष्वक्तश च ते नृपम\nचक्रुः परदक्षिणं सर्वे वत्सा इव निवारणे" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 49, + "text": "पुनः पुनर निरीक्षन्तः परजग्मुस ते परदक्षिणम\nतथैव दरौपदी साध्वी सर्वाः कौरव यॊषितः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 50, + "text": "नयायतः शवशुरे वृत्तिं परयुज्य परययुस ततः\nशवश्रूभ्यां सामनुज्ञाताः परिष्वज्याभिनन्दिताः\nसंदिष्टाश चेतिकर्तव्यं परययुर भर्तृभिः सह" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 51, + "text": "तथ परजज्ञे निनदः सूतानां युज्यताम इति\nउष्ट्राणां करॊशतां चैव हयानां हेषताम अपि" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 44, + "shloka": 52, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा सदारः सहसैनिकः\nनगरं हास्तिनपुरं पुनर आयात सबान्धवः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nदविवर्षॊपनिवृत्तेषु पाण्डवेषु यदृच्छया\nदेवर्षिर नारदॊ राजन्न आजगाम युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 2, + "text": "तम अभ्यर्च्य महाबाहुः कुरुराजॊ युधिष्ठिरः\nआसीनं परिविश्वस्तं परॊवाच वदतां वरः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 3, + "text": "चिरस्य खलु पश्यामि भगवन्तम उपस्थितम\nकच चित ते कुशलं विप्र शुभं वा परत्युपस्थितम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 4, + "text": "के देशाः परिदृष्टास ते किं च कार्यं करॊमि ते\nतद बरूहि दविजमुख्य तवम अस्माकं च परियॊ ऽतिथिः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 5, + "text": "[नारद]\nचिरदृष्टॊ ऽसि मे राजन्न आगतॊ ऽसमि तपॊवनात\nपरिदृष्टानि तीर्थानि गङ्गा चैव मया नृप" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 6, + "text": "[य]\nवदन्ति पुरुषा मे ऽदय गङ्गातीरनिवासिनः\nधृतराष्ट्रं महात्मानम आस्थितं परमं तपः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 7, + "text": "अपि दृष्टस तवया तत्र कुशली स कुरूद्वहः\nगान्धारी च पृथा चैव सूतपुत्रश च संजयः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 8, + "text": "कथं च वर्तते चाद्य पिता मम स पार्थिवः\nशरॊतुम इच्छामि भगवन यदि दृष्टस तवया नृपः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 9, + "text": "[नारद]\nसथिरी भूय महाराज शृणु सर्वं यथातथम\nयथा शरुतं च दृष्टं च मया तस्मिंस तपॊवने" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 10, + "text": "वनवास निवृत्तेषु भवत्सु कुरुनन्दन\nकुरुक्षेत्रात पिता तुभ्यं गङ्गाद्वारं ययौ नृप" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 11, + "text": "गान्धार्या सहितॊ धीमान वध्वा कुन्त्या समन्वितः\nसंजयेन च सूतेन साग्निहॊत्रः सयाजकः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 12, + "text": "आतस्थे स तपस तीव्रं पिता तव तपॊधनः\nवीटां मुखे समाधाय वायुभक्षॊ ऽभवन मुनिः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 13, + "text": "वने स मुनिभिः सर्वैः पूज्यमानॊ महातपाः\nतवग अस्थि मात्रशेषः स षण मासान अभवन नृपः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 14, + "text": "गान्धारी तु जलाहारा कुन्ती मासॊपवासिनी\nसंजयः षष्ठ भक्तेन वर्तयाम आस भारत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 15, + "text": "अग्नींस तु याजकास तत्र जुहुवुर विधिवत परभॊ\nदृश्यतॊ ऽदृश्यतश चैव वने तस्मिन नृपस्य ह" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 16, + "text": "अनिकेतॊ ऽथ राजा स बभूव वनगॊचरः\nते चापि सहिते देव्यौ संजयश च तम अन्वयुः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 17, + "text": "संजयॊ नृपतेर नेता समेषु विषमेषु च\nगान्धार्यास तु पृथा राजंश चक्षुर आसीद अनिन्दिता" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 18, + "text": "ततः कदा चिद गङ्गायाः कच्छे स नृपसत्तमः\nगङ्गायाम आप्लुतॊ धीमान आश्रमाभिमुखॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 19, + "text": "अथ वायुः समुद्भूतॊ दावाग्निर अभवन महान\nददाह तद वनं सर्वं परिगृह्य समन्ततः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 20, + "text": "दह्यत्सु मृगयूथेषु दविजिह्वेषु समन्ततः\nवराहाणां च यूथेषु संश्रयत्सु जलाशयान" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 21, + "text": "समाविद्धे वने तस्मिन पराप्ते वयसन उत्तमे\nनिराहारतया राजा मन्दप्राणविचेष्टितः\nअसमर्थॊ ऽपसरणे सुकृशौ मातरौ च ते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 22, + "text": "ततः स नृपतिर दृष्ट्वा वह्निम आयान्तम अन्तिकात\nइदम आह ततः सूतं संजयं पृथिवीपते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 23, + "text": "गच्छ संजय यत्राग्निर न तवां दहति कर्हि चित\nवयम अत्राग्निना युक्ता गमिष्यामः परां गतिम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 24, + "text": "तम उवाच किलॊद्विग्नः संजयॊ वदतां वरः\nराजन मृत्युर अनिष्टॊ ऽयं भविता ते वृथाग्निना" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 25, + "text": "न चॊपायं परपश्यामि मॊक्षणे जातवेदसः\nयद अत्रानन्तरं कार्यं तद भवान वक्तुम अर्हति" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 26, + "text": "इत्य उक्तः संजयेनेदं पुनर आह स पार्थिवः\nनैष मृत्युर अनिष्टॊ नॊ निःसृतानां गृहात सवयम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 27, + "text": "जलम अग्निस तथा वायुर अथ वापि विकर्शनम\nतापसानां परशस्यन्ते गच्चः संजय माचिरम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 28, + "text": "इत्य उक्त्वा संजयं राजा समाधाय मनस तदा\nपराङ्मुखः सह गान्धार्या कुन्त्या चॊपाविशत तदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 29, + "text": "संजयस तं तथा दृष्ट्वा परदक्षिणम अथाकरॊत\nउवाच चैनं मेधावी युङ्क्ष्वात्मानम इति परभॊ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 30, + "text": "ऋषिपुत्रॊ मनीषी स राजा चक्रे ऽसय तद वचः\nसंनिरुध्येन्द्रिय गरामम आसीत काष्ठॊपमस तदा" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 31, + "text": "गान्धारी च महाभागा जननी च पृथा तव\nदावाग्निना समायुक्ते स च राजा पिता तव" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 32, + "text": "संजयस तु महामात्रस तस्माद दावाद अमुच्यत\nगङ्गाकूले मया दृष्टस तापसैः परिवारितः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 33, + "text": "स तान आमन्त्र्य तेजस्वी निवेद्यैतच च सर्वशः\nपरययौ संजयः सूतॊ हिमवन्तं महीधरम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 34, + "text": "एवं स निधनं पराप्तः कुरुराजॊ महामनाः\nगान्धारी च पृथा चैव जनन्यौ ते नराधिप" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 35, + "text": "यदृच्छयानुव्रजता मया राज्ञः कलेवरम\nतयॊश च देव्यॊर उभयॊर दृष्टानि भरतर्षभ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 36, + "text": "ततस तपॊवने तस्मिन समाजग्मुस तपॊधनाः\nशरुत्वा राज्ञस तथा निष्ठां न तव अशॊचन गतिं च ते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 37, + "text": "तत्राश्रौषम अहं सर्वम एतत पुरुषसत्तम\nयथा च नृपतिर दग्धॊ देव्यौ ते चेति पाण्डव" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 38, + "text": "न शॊचितव्यं राजेन्द्र सवन्तः स पृथिवीपतिः\nपराप्तवान अग्निसंयॊगं गान्धारी जननी च ते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 39, + "text": "[वै]\nएतच छरुत्वा तु सर्वेषां पाण्डवानां महात्मनाम\nनिर्याणं धृतराष्ट्रस्य शॊकः समभवन महान" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 40, + "text": "अन्तःपुराणां च तदा महान आर्तस्वरॊ ऽभवत\nपौराणां च महाराज शरुत्वा राज्ञस तदा गतिम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 41, + "text": "अहॊ धिग इति राजा तु विक्रुश्य भृशदुःखितः\nऊर्ध्वबाहुः समरन मातुः पररुरॊद युधिष्ठिरः\nभीमसेनपुरॊगश च भरातरः सर्व एव ते" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 42, + "text": "अन्तःपुरेषु च तदा सुमहान रुदितस्वनः\nपरादुरासीन महाराज पृथां शरुत्वा तथागताम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 43, + "text": "तं च वृद्धां तथा दग्धं हतपुत्रं नराधिपम\nअन्वशॊचन्त ते सर्वे गान्धारीं च तपस्विनीम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 45, + "shloka": 44, + "text": "तस्मिन्न उपरते शब्दे मुहूर्ताद इव भारत\nनिगृह्य बाष्पं धैर्येण धर्मराजॊ ऽबरवीद इदम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 46, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nतथा महात्मनस तस्य तपस्य उग्रे च वर्ततः\nअनाथस्येव निधनं तिष्ठत्स्व अस्मासु बन्धुषु" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 46, + "shloka": 2, + "text": "दुर्विज्ञेया हि गतयः पुरुषाणां मता मम\nयत्र वैचित्रवीर्यॊ ऽसौ दग्ध एवं दवाग्निना" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 46, + "shloka": 3, + "text": "यस्य पुत्रशतं शरीमद अभवद बाहुशालिनः\nनागायुत बलॊ राजा स दग्धॊ हि दवाग्निना" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 46, + "shloka": 4, + "text": "यं पुरा पर्यवीजन्त तालवृन्तैर वरस्त्रियः\nतं गृध्राः पर्यवीजन्त दावाग्निपरिकालितम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 46, + "shloka": 5, + "text": "सूतमागध संघैश च शयानॊ यः परबॊध्यते\nधरण्यां स नृपः शेते पापस्य मम कर्मभिः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 46, + "shloka": 6, + "text": "न तु शॊचामि गान्धारीं हतपुत्रां यशस्विनीम\nपतिलॊकम अनुप्राप्तां तथा भर्तृव्रते सथिताम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 46, + "shloka": 7, + "text": "पृथाम एव तु शॊचामि या पुत्रैश्वर्यम ऋद्धिमत\nउत्सृज्य सुमहद दीप्तं वनवासम अरॊचयत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 46, + "shloka": 8, + "text": "धिग राज्यम इदम अस्माकं धिग बलं धिक पराक्रमम\nकषत्रधर्मच धिग यस्मान मृता जीवामहे वयम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 46, + "shloka": 9, + "text": "सुसूक्ष्मा किल कालस्य गतिर दविज वरॊत्तम\nयत समुत्सृज्य राज्यं सा वनवासम अरॊचयत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 46, + "shloka": 10, + "text": "युधिष्ठिरस्य जननी भीमस्य विजयस्य च\nअनाथवत कथं दग्धा इति मुह्यामि चिन्तयन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 46, + "shloka": 11, + "text": "वृथा संतॊषितॊ वह्निः खाण्डवे सव्यसाचिना\nउपकारम अजानन स कृतघ्न इति मे मतिः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 46, + "shloka": 12, + "text": "यत्रादहत स भगवान मातरं सव्यसाचिनः\nकृत्वा यॊ बराह्मणच छद्म भिक्षार्थी समुपागतः\nधिग अग्निं धिक च पार्थस्य विश्रुतां सत्यसंधताम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 46, + "shloka": 13, + "text": "इदं कष्टतरं चान्यद भगवन परतिभाति मे\nवृथाग्निना समायॊगॊ यद अभूत पृथिवीपतेः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 46, + "shloka": 14, + "text": "तथा तपस्विनस तस्य राजर्षेः कौरवस्य ह\nकथम एवंविधॊ मृत्युः परशास्य पृथिवीम इमाम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 46, + "shloka": 15, + "text": "तिष्ठत्सु मन्त्रपूतेषु तस्याग्निषु महावने\nवृथाग्निना समायुक्तॊ निष्ठां पराप्तः पिता मम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 46, + "shloka": 16, + "text": "मन्ये पृथा वेपमाना कृषा धमनि संतता\nहा तात धर्मराजेति समाक्रन्दन महाभये" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 46, + "shloka": 17, + "text": "भीम पर्याप्नुहि भयाद इति चैवाभिवाशती\nसमन्ततः परिक्षिप्ता माता मे ऽभूद दवाग्निना" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 46, + "shloka": 18, + "text": "सहदेवः परियस तस्याः पुत्रेभ्यॊ ऽधिक एव तु\nन चैनां मॊक्षयाम आस वीरॊ माद्रवतीसुतः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 46, + "shloka": 19, + "text": "तच छरुत्वा रुरुदुः सर्वे समालिङ्ग्य परस्परम\nपाण्डवाः पञ्च दुःखार्ता भूतानीव युगक्षये" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 46, + "shloka": 20, + "text": "तेषां तु पुरुषेन्द्राणां रुदतां रुधित सवनः\nपरासादाभॊग संरुद्धॊ अन्वरौत्सीत स रॊदसी" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 47, + "shloka": 1, + "text": "[नारद]\nनासौ वृथाग्निना दग्धॊ यथा तत्र शरुतं मया\nवैचित्रवीर्यॊ नृपतिस तत ते वक्ष्यामि भारत" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 47, + "shloka": 2, + "text": "वनं परविशता तेन वायुभक्षेण धीमता\nअग्नयः कारयित्वेष्टिम उत्सृष्टा इति नः शरुतम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 47, + "shloka": 3, + "text": "याजकास तु ततस तस्य तान अग्नीन निर्जने वने\nसमुत्सृज्य यथाकामं जग्मुर भरतसत्तम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 47, + "shloka": 4, + "text": "स विवृद्धस तदा वह्निर वने तस्मिन्न अभूत किल\nतेन तद वनम आदीप्तम इति मे तापसाब्रुवन" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 47, + "shloka": 5, + "text": "स राजा जाह्नवी कच्छे यथा ते कथितं मया\nतेनाङ्गिना समायुक्तः सवेनैव भरतर्षभ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 47, + "shloka": 6, + "text": "एवम आवेदयाम आसुर मुनयस ते ममानघ\nये ते भागीरथी तीरे मया दृष्टा युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 47, + "shloka": 7, + "text": "एवं सवेनाग्निना राजा समायुक्तॊ महीपते\nमा शॊचिथास तवं नृपतिं गतः स परमां गतिम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 47, + "shloka": 8, + "text": "गुरुशुश्रूषया चैव जननी तव पाण्डव\nपराप्ता सुमहतीं सिद्धिम इति मे नात्र संशयः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 47, + "shloka": 9, + "text": "कर्तुम अर्हसि कौरव्य तेषां तवम उदकक्रियाम\nभरातृभिः सहितः सर्वैर एतद अत्र विधीयताम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 47, + "shloka": 10, + "text": "[वै]\nतथा स पृथिवीपालः पाण्डवानां धुरंधरः\nनिर्ययौ सह सॊदर्यैः सदारॊ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 47, + "shloka": 11, + "text": "पौरजान पदाश चैव राजभक्तिपुरस्कृताः\nगङ्गां परजग्मुर अभितॊ वाससैकेन संवृताः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 47, + "shloka": 12, + "text": "ततॊ ऽवगाह्य सलिलं सर्वे ते कुरुपुंगवाः\nयुयुत्सुम अग्रतः कृत्वा ददुस तॊयं महात्मने" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 47, + "shloka": 13, + "text": "गान्धार्याश च पृथायाश च विधिवन नामगॊत्रतः\nशौचं निवर्तयन्तस ते तत्रॊषुर नगराद बहिः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 47, + "shloka": 14, + "text": "परेषयाम आस स नरान विधिज्ञानाप्त कारिणः\nगङ्गा दवारं कुरुश्रेष्ठॊ यत्र दग्धॊ ऽभवन नृपः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 47, + "shloka": 15, + "text": "तत्रैव तेषां कुल्यानि गङ्गा दवारे ऽनवशात तदा\nकर्तव्यानीति पुरुषान दत्तदेयान महीपतिः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 47, + "shloka": 16, + "text": "दवादशे ऽहनि तेभ्यः स कृतशौचॊ नराधिपः\nददौ शराद्धानि विधिवद दक्षिणावन्ति पाण्डवः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 47, + "shloka": 17, + "text": "धृतराष्ट्रं समुद्दिश्य ददौ स पृथिवीपतिः\nसुवर्णं रजतं गाश च शय्याश च सुमहाधनाः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 47, + "shloka": 18, + "text": "गान्धार्याश चैव तेजस्वी पृथायाश च पृथक पृथक\nसंकीर्त्य नामनी राजा ददौ दानम अनुत्तमम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 47, + "shloka": 19, + "text": "यॊ यद इच्छति यावच च तावत स लभते दविजः\nशयनं भॊजनं यानं मणिरत्नम अथॊ धनम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 47, + "shloka": 20, + "text": "यानम आच्छादनं भॊगान दासीश च परिचारिकाः\nददौ राजा समुद्दिश्य तयॊर मात्रॊर महीपतिः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 47, + "shloka": 21, + "text": "ततः स पृथिवीपालॊ दत्त्वा शराद्धान्य अनेकशः\nपरविवेश पुनर धीमान नगरं वारणाह्वयम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 47, + "shloka": 22, + "text": "ते चापि राजवचनात पुरुषा ये गताभवन\nसंकल्प्य तेषां कुल्यानि पुनः परत्यागमंस ततः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 47, + "shloka": 23, + "text": "माल्यैर गन्धैश च विविधैः पूजयित्वा यथाविधि\nकुल्यानि तेषां संयॊज्य तदाचख्युर महीपतेः" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 47, + "shloka": 24, + "text": "समाश्वास्य च राजानं धर्मात्मानं युधिष्ठिरम\nनारदॊ ऽपय अगमद राजन परमर्षिर यथेप्सितम" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 47, + "shloka": 25, + "text": "एवं वर्षाण्य अतीतानि धृतराष्ट्रस्य धीमतः\nवनवासे तदा तरीणि नगरे दश पञ्च च" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 47, + "shloka": 26, + "text": "हतपुत्रस्य संग्रामे दानानि ददतः सदा\nजञातिसंबन्धिमित्राणां भरातॄणां सवजनस्य च" + }, + { + "book": 15, + "chapter": 47, + "shloka": 27, + "text": "युधिष्ठिरस तु नृपतिर नातिप्रीत मनास तदा\nधारयाम आस तद राज्यं निहतज्ञातिबान्धवः" + } +] \ No newline at end of file diff --git a/texts/mahabharata/mahabharata_book_16.json b/texts/mahabharata/mahabharata_book_16.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..58c3ee915893c778e3a610d89465fa2276de0499 --- /dev/null +++ b/texts/mahabharata/mahabharata_book_16.json @@ -0,0 +1,1640 @@ +[ + { + "book": 16, + "chapter": 1, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nषट तरिंशे तव अथ संप्राप्ते वर्षे कौरवनन्दन\nददर्श विपरीतानि निमित्तानि युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 1, + "shloka": 2, + "text": "ववुर वाताः सनिर्घाता रूक्षाः शर्कर वर्षिणः\nअपसव्यानि शकुना मण्डलानि परचक्रिरे" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 1, + "shloka": 3, + "text": "परत्यगूहुर महानद्यॊ दिशॊ नीहारसंवृताः\nउल्काश चाङ्गार वर्षिण्यः परपेतुर गगनाद भुवि" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 1, + "shloka": 4, + "text": "आदित्यॊ रजसा राजन समवच्छन्न मण्डलः\nविरश्मिर उदये नित्यं कबन्धैः समदृश्यत" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 1, + "shloka": 5, + "text": "परिवेषाश च दृश्यन्ते दारुणाश चन्द्रसूर्ययॊः\nतरिवर्णाः शयाम रूक्षान्तास तथा भस्मारुण परभाः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 1, + "shloka": 6, + "text": "एते चान्ये च बहव उत्पाता भयसंसिनः\nदेश्यन्ते ऽहर अहॊ राजन हृदयॊद्वेग कारकाः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 1, + "shloka": 7, + "text": "कस्य चित तव अथ कालस्य कुरुराजॊ युधिष्ठिरः\nशुश्राव वृष्णिचक्रस्य मौसले कदनं कृतम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 1, + "shloka": 8, + "text": "विमुक्तं वासुदेवं च शरुत्वा रामं च पाण्डवः\nसमानीयाब्रवीद भरातॄन किं करिष्याम इत्य उत" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 1, + "shloka": 9, + "text": "परस्परं समासाद्य बरह्मदण्डबलत कृतान\nवृष्णीन विनष्टांस ते शरुत्वा वयथिताः पाण्डवाभवन" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 1, + "shloka": 10, + "text": "निधनं वासुदेवस्य समुद्रस्येव शॊषणम\nवीरा न शरद्दधुस तस्य विनाशं शार्ङ्गधन्वनः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 1, + "shloka": 11, + "text": "मौसलं ते परिश्रुत्य दुःखशॊकसमन्विताः\nविषण्णा हतसंकल्पाः पाण्डवाः समुपाविशन" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 2, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nकथं विनष्टा भगवन्न अन्धका वृष्णिभिः सह\nपश्यतॊ वासुदेवस्य भॊजाश चैव महारथाः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 2, + "shloka": 2, + "text": "[वै]\nषट तरिंशे ऽथ ततॊ वर्षे वृष्णीनाम अनयॊ महान\nअन्यॊन्यं मुसलैस ते तु निजघ्नुः कालचॊदिताः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 2, + "shloka": 3, + "text": "[ज]\nकेनानुशप्तास ते वीराः कषयं वृष्ण्यन्धका ययुः\nभॊजाश च दविजवर्यत्वं विस्तरेण वदस्व मे" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 2, + "shloka": 4, + "text": "[वै]\nविश्वामित्रं च कण्वं च नारदं च तपॊधनम\nसारण परमुखा वीरा ददृशुर दवारकागतान" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 2, + "shloka": 5, + "text": "ते वै साम्बं पुरस्कृत्य भूषयित्वा सत्रियं यथा\nअब्रुवन्न उपसंगम्य दैवदण्डनिपीडिताः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 2, + "shloka": 6, + "text": "इयं सत्री पुत्र कामस्य बभ्रॊर अमिततेजसः\nऋषयः साधु जानीत किम इयं जनयिष्यति" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 2, + "shloka": 7, + "text": "इत्य उक्तास ते तदा राजन विप्रलम्भ परधर्षिताः\nपरत्यब्रुवंस तान मुनयॊ यत तच छृणु नराधिप" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 2, + "shloka": 8, + "text": "वृष्ण्यन्धकविनाशाय मुसलं घॊरम आयसम\nवासुदेवस्य दायादाः साम्बॊ ऽयं जनयिष्यति" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 2, + "shloka": 9, + "text": "येन यूयं सुदुर्वृत्ता नृशंसा जातमन्यवः\nउच्छेतारः कुलं कृत्स्नम ऋते राम जनार्दनौ" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 2, + "shloka": 10, + "text": "समुद्रं यास्यति शरीमांस तयक्त्वा देहं हलायुधः\nजरा कृष्णं महात्मानं शयानं भुवि भेत्स्यति" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 2, + "shloka": 11, + "text": "इत्य अब्रुवन्त ते राजन परलब्धास तैर दुरात्मभिः\nमुनयः करॊधरक्ताक्षाः समीक्ष्याथ परस्परम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 2, + "shloka": 12, + "text": "तथॊक्ता मुनयस ते तु ततः केशवम अभ्ययुः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 2, + "shloka": 13, + "text": "अथाब्रवीत तदा वृष्णीञ शरुत्वैवं मधुसूदनः\nअन्तज्ञॊ मतिमांस तस्य भवितव्यं तथेति तान" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 2, + "shloka": 14, + "text": "एवम उक्त्वा हृषीकेशः परविवेश पुनर गृहान\nकृतान्तम अन्यथा नैच्छत कर्तुं स जगतः परभुः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 2, + "shloka": 15, + "text": "शवॊभूते ऽथ ततः साम्बॊ मुसालं तद असूत वै\nवृष्ण्यन्धाक विनाशाय किंकरप्रतिमं महत" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 2, + "shloka": 16, + "text": "परसूतं शापजं घॊरं तच च राज्ञे नयवेदयन\nविषण्णरूपस तद राजा सूक्ष्मं चूर्णम अकारयत" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 2, + "shloka": 17, + "text": "पराक्षिपन सागरे तच च पुरुषा राजशासनात\nअघॊषयंश च नगरे वचनाद आहुकस्य च" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 2, + "shloka": 18, + "text": "अद्य परभृति सर्वेषु वृष्ण्यन्धकगृहेष्व इह\nसुरासवॊ न कर्तव्यः सर्वैर नगरवासिभिः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 2, + "shloka": 19, + "text": "यश च नॊ ऽविदितं कुर्यात पेयं कश चिन नरः कव चित\nजीवन स शूलम आरॊहेत सवयं कृत्वा सबान्धवः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 2, + "shloka": 20, + "text": "ततॊ राजभयात सर्वे नियमं चक्रिरे तदा\nनराः शासनम आज्ञाय तस्य राज्ञॊ महात्मनः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 3, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nएवं परयतमानानां वृष्णीनाम अन्धकैः सह\nकालॊ गृहाणि सार्वेणां परिचक्राम नित्यशः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 3, + "shloka": 2, + "text": "करालॊ विकटॊ मुण्डः पुरुषः कृष्णपिङ्गलः\nगृहाण्य अवेक्ष्य वृष्णीनां नादृश्यत पुनः कव चित" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 3, + "shloka": 3, + "text": "उत्पेदिरे महावाता दारुणाश चा दिने दिने\nवृष्ण्यन्धकविनाशाय बहवॊ रॊमहर्षणाः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 3, + "shloka": 4, + "text": "विवृद्धमूषका रथ्या विभिन्नमणिकास तथा\nचीची कूचीति वाश्यन्त्यः सारिका वृष्णिवेश्मसु\nनॊपशाम्यति शब्दश च स दिवारात्रम एव हि" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 3, + "shloka": 5, + "text": "अनुकुर्वन्न उलूकानां सारसा विरुतं तथा\nअजाः शिवानां च रुतम अन्वकुर्वत भारत" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 3, + "shloka": 6, + "text": "पाण्डुरा रक्तपादाश च विहगाः कालचॊदिताः\nवृष्ण्यन्धकानां गेहेषु कपॊता वयचरंस तदा" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 3, + "shloka": 7, + "text": "वयजायन्त खरा गॊषु करभाश्वतरीषु च\nशुनीष्व अपि बिडालाश च मूषका नकुलीषु च" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 3, + "shloka": 8, + "text": "नापत्रपन्त पापानि कुर्वन्तॊ वृष्णयस तदा\nपराद्विषन बराह्मणांश चापि पितॄन देवांस तथैव च" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 3, + "shloka": 9, + "text": "गुरूंश चाप्य अवमन्यन्त न तु राम जनार्दनौ\nपत्न्यः पतीन वयुच्चरन्त पत्नीश च पतयस तथा" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 3, + "shloka": 10, + "text": "विभावसुः परज्वलितॊ वामं विपरिवर्तते\nनीललॊहित माञ्जिष्ठा विसृजन्न अर्चिषः पृथक" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 3, + "shloka": 11, + "text": "उदयास्त मने नित्यं पुर्यां तस्यां दिवाकरः\nवयदृश्यतासकृत पुम्भिः कबन्धैः परिवारितः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 3, + "shloka": 12, + "text": "महानसेषु सिद्धे ऽनने संस्कृते ऽतीव भारत\nआहार्यमाणे कृमयॊ वयदृश्यन्त नराधिप" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 3, + "shloka": 13, + "text": "पुण्याहे वाच्यमाने च जपत्सु च महात्मसु\nअभिधावन्तः शरूयन्ते न चादृश्यत कश चन" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 3, + "shloka": 14, + "text": "परस्परं च नाक्षत्रं हन्यमानं पुनः पुनः\nगरहैर अपश्यन सार्वे ते नात्मानस तु कथं चन" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 3, + "shloka": 15, + "text": "नदन्तं पाञ्चजन्यं च वृष्ण्यन्धकनिवेशने\nसमन्तत परत्यवाश्यन्त रासभा दारुणस्वराः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 3, + "shloka": 16, + "text": "एवं पश्यन हृषीकेशः संप्राप्तं कालपर्ययम\nतरयॊदश्याम अमावास्यां तान दृष्ट्वा पराब्रवीद इदम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 3, + "shloka": 17, + "text": "चतुर्दशी पञ्चदशी कृतेयं राहुणा पुनः\nतदा च भरते युद्धे पराप्ता चाद्य कषयाय नः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 3, + "shloka": 18, + "text": "विमृशन्न एव कालं तं परिचिन्त्य जनार्दनः\nमेने पराप्तं स षट्त्रिंशं वर्वं वै केशि सूदनः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 3, + "shloka": 19, + "text": "पुत्रशॊकाभिसंतप्ता गान्धारी हतबान्धवा\nयद अनुव्याजहारार्ता तद इदं समुपागतम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 3, + "shloka": 20, + "text": "इदं च तद अनुप्राप्तम अब्रवीद यद युधिष्ठिरः\nपुरा वयूठेष्व अनीकेषु दृष्ट्वॊत्पातान सुदारुणान" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 3, + "shloka": 21, + "text": "इत्य उक्त्वा वासुदेवस तु चिकीर्षन सत्यम एव तत\nआज्ञापयाम आस तदा तीर्थयात्रम अरिंदम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 3, + "shloka": 22, + "text": "अघॊषयन्त पुरुषास तत्र केशव शासनात\nतीर्थयात्रा समुद्रे वः कार्येति पुरुषर्षभाः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nकाली सत्री पाण्डुरैर दन्तैः परविश्य हसती निशि\nसत्रियः सवप्नेषु मुष्णन्ती दवारकां परिधावति" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 2, + "text": "अलंकाराश च छत्त्रं च धवजाश च कवचानि च\nहरियमाणान्य अदृश्यन्त रक्षॊभिः सुभयानकैः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 3, + "text": "तच चाग्ग्नि दत्तं कृष्णस्य वज्रनाभम अयॊ मयम\nदिवम आचक्रमे चक्रं वृष्णीनां पश्यतां तदा" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 4, + "text": "युक्तं रथं दिव्यम आदित्यवर्णं; हयाहरन पश्यतॊ दारुकस्य\nते सागरस्यॊपरिष्ठाद अवर्तन; मनॊजवाश चतुरॊ वाजिमुख्याः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 5, + "text": "तालः सुपर्णश च महाध्वजौ तौ; सुपूजितौ राम जनार्दनाभ्याम\nउच्चैर जह्रुर अप्सरसॊ दिवानिशं; वाचश चॊचुर गम्यतां तीर्थयात्रा" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ जिगमिषन्तस ते वृष्ण्यन्धकमहारथाः\nसान्तःपुरास तदा तीर्थयात्राम ऐच्छन नरर्षभाः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 7, + "text": "ततॊ भॊज्यं च भक्ष्यां च पेयं चान्धकवृष्णयः\nबहु नानाविधं चक्रुर मद्यं मांसम अनेकशः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 8, + "text": "ततः सीधुषु सक्ताश च निर्यायुर नगराद बहिः\nयानैर अश्वैर गजैश चैव शरीमन्तस तिग्मतेजसः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 9, + "text": "ततः परभासे नयवसन यथॊद्देशं यथा गृहम\nपरभूतभक्ष्यपेयस ते सदारा यादवास तदा" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 10, + "text": "निविष्टांस तान निशम्याथ सांदुरान्ते स यॊगवित\nजगामामन्त्र्य तान वीरान उद्धवॊ ऽरथविशारदः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 11, + "text": "तं परस्थितं महात्मानम अभिवाद्य कृताञ्जलिम\nजानन विनाशं वृष्णीनां नैच्छद वारयितुं हरिः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 12, + "text": "ततः कालपरीतास ते वृष्ण्यन्धकमहारथाः\nअपश्यन्न उद्धवं यान्तं तेजसावृत्य रॊदसी" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 13, + "text": "बराह्मणार्थेषु यत सिद्धम अन्नं तेषां महात्मनाम\nतद वानरेभ्यः परददुः सुरा गन्धसमन्वितम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 14, + "text": "ततस तूर्यशताकीर्णं नटनर्तक संकुलम\nपरावर्तत महापानं परभासे तिग्मतेजसाम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 15, + "text": "कृष्णस्य संनिधौ रामः सहितः कृतवर्मणा\nअपिबद युयुधानश च गदॊ बभ्रुस तथैव च" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 16, + "text": "ततः परिषदॊ मध्ये युयुधानॊ मदॊत्कटः\nअब्रवीत कृतवर्माणम अवहस्यावमन्य च" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 17, + "text": "कः कषत्रियॊ मन्यमानः सुप्तान हन्यान मृतान इव\nन तन मृष्यन्ति हार्दिक्य यादवा यत तवया कृतम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 18, + "text": "इत्य उक्ते युयुधानेन पूजयाम आस तद वचः\nपरद्युम्नॊ रथिनां शरेष्ठॊ हार्दिक्यम अवमन्य च" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 19, + "text": "ततः परमसंक्रुद्धः कृतवर्मा तम अब्रवीत\nनिर्दिशन्न इव सावज्ञं तदा सव्येन पाणिना" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 20, + "text": "भूरिश्रवाश छिन्नबाहुर युद्धे परायगतस तवया\nवधेन सुनृशंसेन कथं वीरेण पातितः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 21, + "text": "इति तस्या वचः शरुत्वा केशवः परवीरहा\nतिर्यक सरॊषया दृष्ट्या वीक्षां चक्रे स मन्युमान" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 22, + "text": "मणिः सयमन्तकश चैव यः स सत्राजितॊ ऽभवत\nतां कथां समारयाम आस सात्यकिर मधुसूदनम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 23, + "text": "तच छरुत्वा केशवस्याङ्गम अगमद रुदती तदा\nसत्यभामा परकुपिता कॊपयन्ती जनार्दनम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 24, + "text": "तत उत्थाय सक्रॊधः सात्यकिर वाक्यम अब्रवीत\nपञ्चानां दरौपदेयानां धृष्टद्युम्न शिखण्डिनॊः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 25, + "text": "एष गच्छामि पदवीं सत्येन च तथा शपे\nसौप्तिके ये च निहताः सुप्तानेन दुरात्मना" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 26, + "text": "दरॊणपुत्र सहायेन पापेन कृतवर्मणा\nसमाप्तम आयुर अस्याद्य यशश चापि सुमध्यमे" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 27, + "text": "इतीदम उक्त्वा खड्गेन केशवस्य समीपतः\nअभिद्रुत्य शिरः करुद्धश चिच्छेद कृतवर्मणः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 28, + "text": "तथान्यान अपि निघ्नन्तं युयुधानं समन्ततः\nअभ्यधावद धृषीकेशॊ विनिवारयिषुस तदा" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 29, + "text": "एकीभूतास ततः सर्वे कालपर्याय चॊदिताः\nभॊजान्धका महाराज शैनेयं पर्यवारयन" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 30, + "text": "तान दृष्ट्वा पततस तूर्णम अभिक्रुद्धाञ जनार्दनः\nन चुक्रॊध महातेजा जानन कालस्य पर्ययम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 31, + "text": "ते तु पानमदाविष्टाश चॊदिताश चैव मन्युना\nयुयुधानम अथाभ्यघ्नन्न उच्चिष्टैर भाजनैस तदा" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 32, + "text": "हन्यमाने तु शैनेये करुद्धॊ रुक्मिणिनन्दनः\nतदन्तरम उपाधावन मॊक्षयिष्यञ शिनेः सुतम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 33, + "text": "स भॊजैः सह संयुक्तः सात्यकिश चान्धकैः सह\nबहुत्वान निहतौ तत्र उभौ कृष्णस्य पश्यतः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 34, + "text": "हतं दृष्ट्वा तु शैनेयं पुत्रं च यदुनन्दनः\nएरकाणां तदा मुष्टिं कॊपाज जग्राह केशवः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 35, + "text": "तद अभून मुसलं घॊरं वज्रकल्पम अयॊ मयम\nजघान तेन कृष्णस तान ये ऽसय परमुखतॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 36, + "text": "ततॊ ऽनधकाश च भॊजाश च शैनेया वृष्णयस तथा\nजघ्नुर अन्यॊन्यम आक्रन्दे मुसलैः कालचॊदिताः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 37, + "text": "यस तेषाम एरकां कश चिज जग्राह रुषितॊ नृप\nवज्रभूतेव सा राजन्न अदृश्यत तदा विभॊ" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 38, + "text": "तृणं च मुसली भूतम अपि तत्र वयदृश्यत\nबरह्मा दण्डकृतं सर्वम इति तद विद्धि पार्थिव" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 39, + "text": "आविध्याविध्य ते राजन परक्षिपन्ति सम यत तृणम\nतद वज्रभूतं मुसलं वयदृश्यन्त तदा दृढम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 40, + "text": "अवधीत पितरं पुत्रः पिता पुत्रं च भारत\nमत्ताः परिपतन्ति सम पॊथयन्तः परस्परम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 41, + "text": "पतंगा इव चाग्नौ ते नयपतन कुकुरान्धकाः\nनासीत पलायने बुद्धिर वध्यमानस्य कस्य चित" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 42, + "text": "तं तु पश्यन महाबाहुर जानन कालस्य पर्ययम\nमुसलं सामवष्टभ्य तस्थौ स मधुसूदनः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 43, + "text": "साम्बं च निहतं दृष्ट्वा चारुदेष्णं च माधवः\nपरद्युम्नं चानिरुद्धं च ततश चुक्रॊध भारत" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 44, + "text": "गदं वीक्ष्य शयानं च भृशं कॊपसमन्वितः\nस निःशेषं तदा चक्रे शार्ङ्गचक्रगदाधरः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 45, + "text": "तं निघ्नन्तं महातेजा बभ्रुः परपुरंजयः\nदारुकश चैव दाशार्हम ऊचतुर यन निबॊध तत" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 4, + "shloka": 46, + "text": "भगवन संहृतं सर्वं तवया भूयिष्ठम अच्युत\nरामस्य पदम अन्विच्छ तत्र गच्छाम यत्र सः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 5, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततॊ ययुर दारुकः केशवश च; बभ्रुश च रामस्य पदं पतन्तः\nअथापश्यन रामम अनन्तवीर्यं; वृक्षे सथितं चिन्तयानं विविक्ते" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 5, + "shloka": 2, + "text": "ततः समासाद्य महानुभावः; कृष्णस तदा दारुकम अन्वशासत\nगत्वा कुरूञ शीघ्रम इमं महान्तं; पार्थाय शंसस्व वधं यदूनाम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 5, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ ऽरजुनः कषिप्रम इहॊपयातु; शरुत्वा मृतान यादवान बरह्मशापात\nइत्य एवम उक्तः सा ययौ रथेन; कुरूंस तदा दारुकॊ नष्टचेताः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 5, + "shloka": 4, + "text": "ततॊ गते दारुके केशवॊ ऽथ; दृष्ट्वान्तिके बभ्रुम उवाच वाक्यम\nसत्रियॊ भवान रक्षतु यातु शीघ्रं; नैता हिंस्युर दस्यवॊ वित्तलॊभात" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 5, + "shloka": 5, + "text": "सा परस्थितः केशवेनानुशिष्टॊ; मदातुरॊ जञातिवधार्दितश च\nतं वै यान्तं संनिधौ केशवस्य; तवरन्तम एकं सहसैव बभ्रुम\nबरह्मानुशप्तम अवधीन महद वै; कूटॊन्मुक्तं मुसलं लुब्धकस्य" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 5, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ दृष्ट्वा निहतं बभ्रुम आह; कृष्णॊ वाक्यं भरातरम अग्रजं तु\nइहैव तवं मां परतीक्षस्व राम; यावत सत्रियॊ जञातिवशाः करॊमि" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 5, + "shloka": 7, + "text": "ततः पुरीं दवारवतीं परविश्य; जनार्दनः पितरं पराह वाक्यम\nसत्रियॊ भवान रक्षतु नः समग्रा; धनंजयस्यागमनं परतीक्षन\nरामॊ वनान्ते परतिपालयन माम; आस्ते ऽदयाहं तेन समागमिष्ये" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 5, + "shloka": 8, + "text": "दृष्टं मयेदं निधनं यदूनां; राज्ञां च पूर्वं कुरुपुंगवानाम\nनाहं विना यदुभिर यादवानां; पुरीम इमां दरष्टुम इहाद्य शक्तः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 5, + "shloka": 9, + "text": "तपश चरिष्यामि निबॊध तन मे; रामेण सार्धं वनम अभ्युपेत्य\nइतीदम उक्त्वा शिरसास्य पादौ; संस्पृश्य कृष्णस तवरितॊ जगाम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 5, + "shloka": 10, + "text": "ततॊ महान निनदः परादुरासीत; सस्त्री कुमारस्य पुरस्य तस्य\nअथाब्रवीत केशवः संनिवर्त्य; शब्दां शरुत्वा यॊषितां करॊशतीनाम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 5, + "shloka": 11, + "text": "पुरीम इमाम एष्यति साव्य साची; स वॊ दुःखान मॊचयिता नराग्र्यः\nततॊ गत्वा केशवस तं ददर्श; रामं वने सथितम एकं विविक्ते" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 5, + "shloka": 12, + "text": "अथापश्यद यॊगयुक्तस्य तस्य; नागं मुखान निःसारन्तं महान्तम\nशवेतं ययौ स ततः परेक्ष्यमाणॊ; महार्णवॊ येन महानुभावः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 5, + "shloka": 13, + "text": "सहस्रशीर्षः पर्वताभॊगवर्ष्मा; रक्ताननः सवां तनुं तां विमुच्य\nसम्यक च तं सागरः परत्यगृह्णान; नागदिव्याः सरितश चैव पुण्याः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 5, + "shloka": 14, + "text": "कर्कॊटकॊ वसुकिस तक्षकश च; पृथुश्रवा वरुणः कुञ्जरश च\nमिश्री शङ्खः कुमुदः पुण्डरीकस; तथा नागॊ धृतराष्ट्रॊ महात्मा" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 5, + "shloka": 15, + "text": "हरादः कराथः शितिकण्ठॊ ऽगरतेजास; तथा नागौ चक्रमन्दातिषाण्डौ\nनागश्रेष्ठॊ दुर्मुखश चाम्बरीषः; सवयं राजा वरुणश चापि राजन\nपरत्युद्गम्य सवागतेनाभ्यनन्दंस; ते ऽपूजयंश चार्घ्य पाद्य करियाभिः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 5, + "shloka": 16, + "text": "ततॊ गते भरातरि वासुदेवॊ; जानन सर्वा गतयॊ दिव्यदृष्टिः\nवने शून्ये विचरंश चिन्तयानॊ; भूमौ ततः संविवेशाग्र्य तेजाः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 5, + "shloka": 17, + "text": "सर्वं हि तेन पराक तदा वित्तम आसीद; गान्धार्या यद वाक्यम उक्तः स पूर्वम\nदुर्वाससा पायसॊच्छिष्ट लिप्ते; यच चाप्य उक तच च सस्मार कृष्णः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 5, + "shloka": 18, + "text": "स चिन्तयानॊ ऽनधकवृष्णिनाशं; कुरु कषयं चैव महानुभावः\nमेने ततः संक्रमणस्य कालं; ततश चकारेन्द्रिय संनिरॊधम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 5, + "shloka": 19, + "text": "स संनिरुद्धेन्द्रिय वान मनास तु; शिश्ये महायॊगम उपेत्य कृष्णः\nजराथ तं देशम उपाजगाम; लुब्धस तदानीं मृगलिप्सुर उग्रः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 5, + "shloka": 20, + "text": "स केशवं यॊगयुक्तं शयानं; मृगाशङ्की लुब्धकः सायकेन\nजराविध्यत पादतले तवरावांस; तं चाभितस तज जिघृक्षुर जगाम\nअथापश्यत पुरुषं यॊगयुक्तं; पीताम्बरं लुब्धकॊ ऽनेकबाहुम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 5, + "shloka": 21, + "text": "मत्वात्मानम अपराधं स तस्य; जग्राह पादौ शिरसा चार्तरूपः\nआश्वासयत तं महात्मा तदानीं; गच्छन्न ऊर्ध्वं रॊदसी वयाप्य लक्ष्म्या" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 5, + "shloka": 22, + "text": "दिवं पराप्तं वासवॊ ऽथाश्विनौ च; रुद्रादित्या वसवश चाथ विश्वे\nपरत्युद्ययुर मुनयश चापि सिद्धा; गन्धर्वमुख्याश च सहाप्सरॊभिः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 5, + "shloka": 23, + "text": "ततॊ राजन भगवान उग्रतेजा; नारायणः परभवश चाव्ययश च\nयॊगाचार्यॊ रॊदसी वयाप्य लक्ष्म्या; सथानं पराप सवं महात्माप्रमेयम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 5, + "shloka": 24, + "text": "ततॊ देवैर ऋषिभिश चापि कृष्णः; समगतश चारणैश चैव राजन\nगन्धर्वाग्र्यैर अप्सरॊभिर वराभिः; सिद्धैः साध्यैश चानतैः पूज्यमानः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 5, + "shloka": 25, + "text": "ते वै देवाः परत्यनन्दन्त राजन; मुनिश्रेष्ठा वाग्भिर आनर्चुर ईशम\nगन्धर्वाश चाप्य उपतस्थुः सतुवन्तः; परीत्या चैनं पुरुहूतॊ ऽभयनन्दत" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 6, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nदारुकॊ ऽपि कुरून गत्वा दृष्ट्वा पार्थान महारथान\nआचष्ट मौसाले वृष्णीन अन्यॊन्येनॊपसंहृतान" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 6, + "shloka": 2, + "text": "शरुत्वा विनष्टान वार्ष्णेयान सभॊजकुकुरान्धकान\nपाण्डवाः शॊकसंतप्ता वित्रस्तमनसॊ ऽभवन" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 6, + "shloka": 3, + "text": "ततॊ ऽरजुनस तान आमन्त्र्य केशवस्य परियः सखा\nपरययौ मातुलं दरष्टुं नेदम अस्तीति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 6, + "shloka": 4, + "text": "सा वृष्णिनिलयं गत्वा दारुकेण सह परभॊ\nददर्श दवारकां वीरॊ मृतनाथाम इव सत्रियम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 6, + "shloka": 5, + "text": "याः सम ता लॊकनाथेन नाथवत्यः पुराभवन\nतास तव अनाथास तदा नाथं पार्थं दृष्ट्वा विचुक्रुशुः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 6, + "shloka": 6, + "text": "षॊडशस्त्रीसहस्राणि वासुदेव परिग्रहः\nतासाम आसीन महान नादॊ दृष्ट्वैवार्जुनम आगतम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 6, + "shloka": 7, + "text": "तास तु दृष्ट्वैव कौरव्यॊ बाष्पेण पिहितॊ ऽरजुनः\nहीनाः कृष्णेन पुत्रैश च नाशकात सॊ ऽभिवीक्षितुम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 6, + "shloka": 8, + "text": "तां स वृष्ण्यन्धकजलां हयमीनां रथॊडुपाम\nवादित्ररथघॊषौघां वेश्म तीर्थमहाग्रहाम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 6, + "shloka": 9, + "text": "रत्नशैवल संघाटां वज्रप्राकारमालिनीम\nरथ्या सरॊतॊ जलावर्तां चत्वरस्तिमितह्रदाम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 6, + "shloka": 10, + "text": "राम कृष्ण महाग्राहां दवारका सरितं तदा\nकालपाशग्रहां घॊरां नदीं वैतरणीम इव" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 6, + "shloka": 11, + "text": "तां ददर्शार्जुनॊ धीमान विहीनां वृष्णिपुंगवैः\nगतश्रियं निरानन्दां पद्मिनीं शिशिरे यथा" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 6, + "shloka": 12, + "text": "तां दृष्ट्वा दवारकां पार्थस ताश च कृष्णस्य यॊषितः\nसस्वनं बाष्पम उत्सृज्य निपपात महीतले" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 6, + "shloka": 13, + "text": "सत्राजिती ततः सत्या रुक्मिणी च विशां पते\nअभिपत्य पररुरुदुः परिवार्य धनंजयम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 6, + "shloka": 14, + "text": "ततस ताः काञ्चने पीठे समुत्थायॊपवेश्य च\nअब्रुवन्त्यॊ महात्मानं परिवार्यॊपतस्थिरे" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 6, + "shloka": 15, + "text": "ततः संस्तूय गॊविन्दं कथयित्वा च पाण्डवः\nआश्वास्य ताः सत्रियश चापि मातुलं दरष्टुम अभ्यगात" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 7, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nतं शयानं महात्मानं वीरम आनक दुन्दुभिम\nपुत्रशॊकाभिसंतप्तं ददर्श कुरुपुंगवः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 7, + "shloka": 2, + "text": "तस्याश्रु परिपूर्णाक्षॊ वयूढॊरस्कॊ महाभुजः\nआर्तस्यार्ततरः पार्थः पादौ जग्राह भारत" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 7, + "shloka": 3, + "text": "समालिङ्ग्यार्जुनं वृद्धः स भुजाभ्यां महाभुजः\nरुदन पुत्रान समरन सार्वान विललाप सुविह्वलः\nभरातॄन पुत्रांश च पौत्रांश च दौहित्रांश च सखीन अपि" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 7, + "shloka": 4, + "text": "[वासु]\nयैर जिता भूमिपालाश च दैत्याश च शतशॊ ऽरजुन\nतान दृष्ट्वा नेह पश्यामि जीवाम्य अर्जुन दुर्मरः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 7, + "shloka": 5, + "text": "यौ ताव अर्जुन शिष्यौ ते परियौ बहुमतौ सदा\nतयॊर अपनयात पार्थ वृष्णयॊ निधनं गताः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 7, + "shloka": 6, + "text": "यौ तौ वृष्णिप्रवीराणां दवाव एवातिरथौ मतौ\nपरद्युम्नॊ युयुधानश च कथयन कत्थसे च यौ" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 7, + "shloka": 7, + "text": "नित्यं तवं कुरुशार्दूल कृष्णश च मम पुत्रकः\nताव उभौ वृष्णिनाशस्य मुखम आस्तां धनंजय" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 7, + "shloka": 8, + "text": "न तु गर्हामि शैनेयं हार्दिक्यां चाहम अर्जुन\nअक्रूरं रौक्मिणेयं च शापॊ हय एवात्र कारणम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 7, + "shloka": 9, + "text": "केशिनं यस तु कंसं च विक्रम्य जगतः परभुः\nविदेहाव अकरॊत पार्थ चैद्यं च बल गर्वितम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 7, + "shloka": 10, + "text": "नैषादिम एकलव्यं च चक्रे कालिङ्गमागधान\nगान्धारान काशिराजं च मरु भूमौ च पार्थिवान" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 7, + "shloka": 11, + "text": "पराच्यांश च दाक्षिणात्यंश च पार्वतीयांस तथा नृपान\nसॊ ऽभयुपेक्षितवान एतम अनयं मधुसूदनः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 7, + "shloka": 12, + "text": "ततः पुत्रांश च पौत्रांश च भरातॄन अथ सखीन अपि\nशयानान निहतान दृष्ट्वा ततॊ माम अब्रवीद इदम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 7, + "shloka": 13, + "text": "संप्राप्तॊ ऽदयायम अस्यन्तः कुलस्य पुरुषर्षभ\nआगमिष्यति बीभत्सुर इमां दवरवतीं पुरीम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 7, + "shloka": 14, + "text": "आख्येयं तस्य यद्वृत्तं वृष्णीनां वैशसं महत\nस तु शरुत्वा महातेजा यदूनाम अनयं परभॊ\nआगन्ता कषिप्रम एवेह न मे ऽतरास्ति विचारणा" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 7, + "shloka": 15, + "text": "यॊ ऽहं तम अर्जुनं विद्धि यॊ ऽरजुनः सॊ ऽहम एव तु\nयद बरूयात तत तथा कार्यम इति बुध्यस्व माधव" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 7, + "shloka": 16, + "text": "स सत्रीषु पराप्तकालं वः पाण्डवॊ बालकेषु च\nपरतिपत्स्यति बीभत्सुर भवतश चौर्ध्व देहिकम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 7, + "shloka": 17, + "text": "इमां च नगरीं सद्यः परतियाते धनंजये\nपराकाराट्टाकलॊपेतां समुद्रः पलावयिष्यति" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 7, + "shloka": 18, + "text": "अहं हि देशे कस्मिंश चित पुण्ये नियमम आस्थितः\nकालं कर्ता सद्य एव रामेण सह धीमता" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 7, + "shloka": 19, + "text": "एवम उक्त्वा हृषीकेशॊ माम अचिन्त्यपराक्रमः\nहित्वा मां बालकैः सार्धं दिशं काम अप्य अगात परभुः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 7, + "shloka": 20, + "text": "सॊ ऽहं तौ च महात्मानौ चिन्तयन भरातरौ तव\nघॊरं जञातिवधं चैव न भुञ्जे शॊककर्शितः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 7, + "shloka": 21, + "text": "न च भॊक्ष्ये न जीविष्ये दिष्ट्या पराप्तॊ ऽसि पाण्डव\nयद उक्तं पार्थ कृष्णेन तत सर्वम अखिलं कुरु" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 7, + "shloka": 22, + "text": "एतत ते पार्थ राज्यं च सत्रियॊ रत्नानि चैव ह\nइष्टान पराणान अहं हीमांस तयक्ष्यामि रिपुसूदन" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nएवम उक्तः स बीभत्सुर मातुलेन परंतपः\nदुर्मना दीनमनसं वसुदेवम उवाच ह" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 2, + "text": "नाहं वृष्णिप्रवीरेण मधुभिश चैव मातुल\nविहीनां पृथिवीं दरष्टुं शक्तश चिरम इह परभॊ" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 3, + "text": "राजा च भीमसेनश च सहदेवश च पाण्डवः\nनकुलॊ याज्ञसेनी च षड एकमनसॊ वयम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 4, + "text": "राज्ञः संक्रमणे चापि कालॊ ऽयं वर्तते धरुवम\nतम इमं विद्धि संप्राप्तं कालं कालविदां वर" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 5, + "text": "सर्वथा वृष्णिदारांस तु बालवृद्धांस तथैव च\nनयिष्ये परिगृह्याहम इन्द्रप्रस्थम अरिंदम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 6, + "text": "इत्य उक्त्वा दारुकम इदं वाक्यम आह धनंजयः\nअमात्यान वृष्णिवीराणां दरष्टुम इच्छामि माचिरम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 7, + "text": "इत्य एवम उक्त्वा वचनं सुधर्मां यादवीं सभाम\nपरविवेशार्जुनः शूरः शॊचमानॊ महारथान" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 8, + "text": "तम आसनगतं तत्र सर्वाः परकृतयस तथा\nबराह्मणा नैगमाश चैव परिवार्यॊपतस्थिरे" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 9, + "text": "तान दीनमनसः सर्वान निभृतान गतचेतसः\nउवाचेदं वचः पार्थः सवयं दीनतरस तदा" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 10, + "text": "शक्र परस्थम अहं नेष्ये वृष्ण्यन्धकजनं सवयम\nइदं तु नगरं सर्वं समुद्रः पलावयिष्यति" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 11, + "text": "सज्जीकुरुत यानानि रत्नानि विविधानि च\nवज्रॊ ऽयं भवतां राजा शक्र परस्थे भविष्यति" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 12, + "text": "सप्तमे दिवसे चैव रवौ विमल उद्गते\nबहिर वत्स्यामहे सर्वे सज्जीभवत माचिरम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 13, + "text": "इत्य उक्तास तेन ते पौराः पार्थेनाक्लिष्ट कर्मणा\nसज्जम आशु ततश चक्रुः सवसिद्ध्यर्थसमुत्सुकाः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 14, + "text": "तां रात्रिम अवसत पार्थः केशवस्य निवेशने\nमहता शॊकमॊहेन सहसाभिपरिप्लुतः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 15, + "text": "शवॊभूते ऽथ ततः शौरिर वसुदेवः परतापवान\nयुक्त्वात्मानं महातेजा जगाम गतिम उत्तमाम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 16, + "text": "ततः शब्दॊ महान आसीद वसुदेवस्य वेश्मनि\nदारुणः करॊशतीनां च रुदातीनां च यॊषिताम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 17, + "text": "परकीर्णमूर्धजाः सर्वा विमुक्ताभरण वरजः\nउरांसि पाणिभिर घनन्त्यॊ वयलपन करुणं सत्रियः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 18, + "text": "तं देवकी च भद्रा च रॊहिणी मदिरा तथा\nअन्वरॊढुं वयवसिता भर्तारं यॊषितां वराः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 19, + "text": "ततः शौरिं नृयुक्तेन बहु माल्येन भारत\nयानेन महता पार्थॊ बहिर निष्क्रामयत तदा" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 20, + "text": "तम अन्वयुस तत्र तत्र दुःखशॊकसमाहिताः\nदवारकावासिनः पौराः सर्व एव नरर्षभ" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 21, + "text": "तस्याश्वमेधिकं छत्रं दीप्यमानाश च पावकाः\nपुरस्तात तस्य यानस्य याजकाश च ततॊ ययुः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 22, + "text": "अनुजग्मुश च तं वीरं देव्यस ता वै सवलंकृताः\nसत्रीसहस्रैः परिवृता वधूभिश च सहस्रशः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 23, + "text": "यस तु देशः परियस तस्य जीवतॊ ऽभून महात्मनः\nतत्रैनम उपसंकल्य पितृमेधं परचक्रिरे" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 24, + "text": "तं चिताग्निगतं वीरं शूर पुत्रं वराङ्गनाः\nततॊ ऽनवारुरुहुः पत्न्यश चतस्रः पतिलॊकगाः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 25, + "text": "तं वै चतसृभिः सत्रीभिर अन्वितं पाण्डुनन्दनः\nअदाहयच चन्दानैश च गन्धैर उच्चावचैर अपि" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 26, + "text": "ततः परादुरभूच छब्दः समिद्धस्य विभावसॊः\nसमगानां च निर्घॊषॊ नराणां रुदताम अपि" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 27, + "text": "ततॊ वज्रप्रधानास ते वृष्णिवीर कुमारकाः\nसर्व एवॊदकं चक्रुः सत्रियश चैव महात्मनः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 28, + "text": "अलुप्त धर्मस तं धर्मं कारयित्वा सफल्गुनः\nजगाम वृष्णयॊ यत्र विनष्टा भरतर्षभ" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 29, + "text": "स तान दृष्ट्वा निपतितान कदने भृशदुःखितः\nबब्भूवातीव कौरव्यः पराप्तकालं चकार च" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 30, + "text": "यथा परधानतश चैव चक्रे सार्वाः करियास तदा\nये हता बरह्मशापेन मुसलैर एरकॊद्भवैः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 31, + "text": "ततः शरीरे रामस्य वासुदेवस्य चॊभयॊः\nअन्विष्य दाहयाम आस पुरुषैर आप्तकारिभिः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 32, + "text": "स तेषां विधिवत कृत्वा परेतकार्याणि पाण्डवः\nसप्तमे दिवसे परायाद रथम आरुह्य सत्वरः\nअश्वयुक्तै रथैश चापि गॊखरॊष्ट्र युतैर अपि" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 33, + "text": "सत्रियस ता वृष्णिवीराणां रुदत्यः शॊककर्शिताः\nअनुजग्मुर महात्मानं पाण्डुपुत्रं धनंजयम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 34, + "text": "भृत्यास तव अन्धकवृष्णीनां सदिनॊ रथिनश च ये\nवीर हीनं वृद्धबालं पौरजानपदास तथा\nययुस ते परिवर्याथ कलत्रं पार्थ शासनात" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 35, + "text": "कुञ्जरैश च गजारॊहा ययुः शैलनिभैस तथा\nसपाद रक्षैः संयुक्ताः सॊत्तरायुधिका ययुः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 36, + "text": "पुत्राश चान्धकवृष्णीनां सवे पार्थम अनुव्रताः\nबराह्मणाः कषत्रिया वैश्याः शूद्राश चैव महाधनाः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 37, + "text": "दश षट च सहस्राणि वासुदेवावरॊधनम\nपुरस्कृत्य ययुर वज्रं पौत्रं कृष्णस्य धीमतः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 38, + "text": "बहूनि च सहस्राणि परयुतान्य अर्बुदानि च\nभॊजवृष्ण्यन्धकस्त्रीणां हतनाथानि निर ययुः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 39, + "text": "तत सागरसमप्रख्यं वृष्णिचक्रं महर्द्धिमत\nउवाह रथिनां शरेष्ठः पार्थः परपुरंजयः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 40, + "text": "निर्याते तु जने तस्मिन सागरॊ मकरालयः\nदवारकां रत्नसंपूर्णां जलेनाप्लावयत तदा" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 41, + "text": "तद अद्भुतम अभिप्रेक्ष्य दवारकावासिनॊ जनाः\nतूर्णात तूर्णतरं जग्मुर अहॊ दैवम इति बरुवन" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 42, + "text": "काननेषु च रम्येषु पर्वतेषु नदीषु च\nनिवसन्न आनयाम आस वृष्णिदारान धनंजयः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 43, + "text": "स पञ्चनदम आसाद्य धीमान अतिसमृद्धिमत\nदेशे गॊपशुधान्याढ्ये निवासम अकरॊत परभुः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 44, + "text": "ततॊ लॊभः समभवद दस्यूनां निहतेश्वराः\nदृष्ट्वा सत्रियॊ नीयमानाः पार्थेनैकेन भारत" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 45, + "text": "ततस ते पापकर्माणॊ लॊभॊपहतचेतसः\nआभीरा मन्त्रयाम आसुः समेत्याशुभदर्शनाः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 46, + "text": "अयम एकॊ ऽरजुनॊ यॊद्धा वृद्धबालं हतेश्वरम\nनयत्य अस्मान अतिक्रम्य यॊधाश चेमे हतौजसः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 47, + "text": "ततॊ यष्टिप्रहरणा दस्यवस ते सहस्रशः\nअभ्यधावन्त वृष्णीनां तं जनं लॊप्त्र हारिणः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 48, + "text": "महता सिंहनादेन दरावयन्तः पृथग्जनम\nअभिपेतुर धनार्थं ते कालपर्याय चॊदिताः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 49, + "text": "ततॊ निवृत्तः कौन्तेयः सहसा सपदानुगः\nउवाच तान महाबाहुर अर्जुनः परहसन्न इव" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 50, + "text": "निवर्तध्वम अधर्मज्ञा यदि सथ न मुमूर्षवः\nनेदानीं शरनिर्भिन्नाः शॊचध्वं निहता मया" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 51, + "text": "तथॊक्तास तेन वीरेण कदर्थी कृत्यतद वचः\nअभिपेतुर जनं मूढा वार्यमाणाः पुनः पुनः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 52, + "text": "ततॊ ऽरजुनॊ धनुर दिव्यं गाण्डीवम अजरं महत\nआरॊपयितुम आरेभे यत्नाद इव कथं चन" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 53, + "text": "चकार सज्यं कृच्छ्रेण संभ्रमे तुमुले सति\nचिन्तयाम आस चास्त्राणि न च सस्मार तान्य अपि" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 54, + "text": "वैकृत्यं तन महद दृष्ट्वा भुजवीर्ये तथा युधि\nदिव्यानां च महास्त्राणां विनाशाद वरीडितॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 55, + "text": "वृष्णियॊधाश च ते सर्वे गजाश्वरथयायिनः\nन शेकुर आवर्तयितुं हरियमाणं च तं जनम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 56, + "text": "कलत्रस्य बहुत्वात तु संपतत्सु ततस ततः\nपरयत्नम अकरॊत पार्थॊ जनस्य परिरक्षणे" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 57, + "text": "मिषतां सर्वयॊधानां ततस ताः परमदॊत्तमाः\nसमन्ततॊ ऽवकृष्यन्त कामाच्च चान्याः परवव्रजुः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 58, + "text": "ततॊ गाण्डीवनिर्मुक्तैः शरैर पार्थॊ धनंजयः\nजघान दस्यून सॊद्वेगॊ वृष्णिभृत्यैः सह परभुः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 59, + "text": "कषणेन तस्य ते राजन कषयं जग्मुर अजिह्मगाः\nअक्षया हि पुरा भूत्वा कषीणाः कषतजभॊजनाः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 60, + "text": "स शरक्षयम आसाद्य दुःखशॊकसमाहतः\nधनुष कॊट्या तदा दस्यून अवधित पाकशासनिः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 61, + "text": "परेक्षतस तव एव पार्थस्य वृष्ण्यन्धकवरस्त्रियः\nजग्मुर आदाय ते मलेच्छाः समन्ताज जनमेजय" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 62, + "text": "धनंजयस तु दैवं तन मनस्साचिन्तयत परभुः\nदुःखशॊकसमाविष्टॊ निःश्वासपरमॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 63, + "text": "अस्त्राणां च परणाशेन बाहुवीर्यस्य संक्षयात\nधनुषश चाविधेयत्वाच छराणां संक्षयेण च" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 64, + "text": "बभूव विमनाः पार्थॊ दैवम इत्य अनुचिन्तयन\nनयवर्तत ततॊ राजन नेदम अस्तीति चाब्रवीत" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 65, + "text": "ततः स शेषम आदाय कलत्रस्य महामतिः\nहृतभूयिष्ठ रत्नस्य कुरुक्षेत्रम अवातरत" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 66, + "text": "एवं कलत्रम आनीय वृष्णीनां हृतशेषितम\nनयवेशयत कौरव्यस तत्र तत्र धनंजयः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 67, + "text": "हार्दिक्य तनयं पार्थॊ नगरं मार्तिकावतम\nभॊजराजकलत्रं च हृतशेषं नरॊत्तमः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 68, + "text": "ततॊ वृद्धांश च बालांश च सत्रियश चादाय पाण्डवः\nवीरैर विहीनान सर्वांस ताञ शक्र परस्थे नयवेशयत" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 69, + "text": "यौयुधानिं सरस्वत्यां पुत्रं सात्यकिनः परियम\nनयवेशयत धर्मात्मा वृद्धा बाल पुरस्कृतम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 70, + "text": "इन्र परस्थे ददौ राज्यं वज्राय परवीरहा\nवज्रेणाक्रुर दारास तु वार्यमाणाः परवव्रजुः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 71, + "text": "रुक्मिणी तव अथ गान्धारी शैब्या हैमवतीत्य अपि\nदेवी जाम्बवती चैव विविशुर जातवेदसम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 72, + "text": "सत्यभामा तथैवान्या देव्याः कृष्णस्य संमताः\nवनं परविविशू राजंस तापस्ये कृतनिश्चयाः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 73, + "text": "दवारकावासिनॊ ये तु पुरुषाः पार्थम अन्वयुः\nयथार्हं संविभज्यैनान वज्रे पर्यददज जयः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 8, + "shloka": 74, + "text": "स तत कृत्वा पराप्तकालं बाष्पेणापिहितॊ ऽरजुनः\nकृष्णद्वैपायनं राजन ददर्शासीनम आश्रमे" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nपरविशन्न अर्जुनॊ राजन्न आश्रमं सत्यवादिनः\nददर्शासीनम एकान्ते मुनिं सत्यवती सुतम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 2, + "text": "स तम आसाद्य धर्मज्ञम उपतस्थे महाव्रतम\nअर्जुनॊ ऽसमीति नामास्मै निवेद्याभ्यवदत ततः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 3, + "text": "सवागतं ते ऽसत्व इति पराह मुनिः सत्यवतीसुतः\nआस्यताम इति चॊवाच परसन्नात्मा महामुनिः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 4, + "text": "तम अप्रतीत मनसं निःश्वसन्तं पुनः पुनः\nनिर्विण्ण मनसं दृष्ट्वा पार्थं वयासॊ ऽबरवीद इदम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 5, + "text": "अवीरजॊ ऽभिघातस ते बराह्मणॊ वा हतस तवया\nयुद्धे पराजितॊ वासिगतश्रीर इव लक्ष्यसे" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 6, + "text": "न तवा परत्यभिजानामि किम इदं भरतर्षभ\nशरॊतव्यं चेन मया पार्थ कषिप्रम आख्यातुम अर्हसि" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 7, + "text": "[अर्ज]\nयः स मेधवपुः शरीमान बृहत पङ्कज लॊचनः\nस कृष्णः सह रामेण तयक्त्वा देहं दिवं गतः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 8, + "text": "मौसले वृष्णिवीराणां विनाशॊ बरह्मशापजः\nबभूव वीरान्त करः परभासे रॊमहर्षणः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 9, + "text": "ये ये शूरा महात्मानः सिंहदर्पा महाबलाः\nभॊजवृष्ण्यन्धका बरह्मन्न अन्यॊन्यं तैर हतं युधि" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 10, + "text": "गदापरिघशक्तीनां सहाः परिघबाहवः\nत एरकाभिर निहताः पश्य कालस्य पर्ययम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 11, + "text": "हतं पञ्चशतं तेषां सहस्रं बाहुशालिनम\nनिधनं समनुप्राप्तं समासाद्येतरेतरम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 12, + "text": "पुनः पुनर न मृश्यामि विनाशम अमितौजसाम\nचिन्तयानॊ यदूनां च कृष्णस्य च यशस्विनः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 13, + "text": "शॊषणं सागरस्येव पर्वतस्येव चालनम\nनभसः पतनं चैव शैत्यम अग्नेस तथैव च" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 14, + "text": "अश्रद्धेयम अहं मन्ये विनाशं शार्ङ्गधन्वनः\nन चेह सथातुम इच्छामि लॊके केष्ण विनाकृतः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 15, + "text": "इतः कष्टतरं चान्यच छृणु तद वै तपॊधन\nमनॊ मे दीर्यते येन चिन्तयानस्य वै मुहुः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 16, + "text": "पश्यतॊ वृष्णिदाराश च मम बरह्मन सहस्रशः\nआभीरैर अनुसृत्याजौ हृताः पञ्चनदालयैः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 17, + "text": "धनुर आदाय तत्राहं नाशकं तस्य पूरणे\nयथा पुरा च मे वीर्यं भुजयॊर न तथाभवत" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 18, + "text": "अस्त्राणि मे परनष्टानि विविधानि महामुने\nशराश च कषयम आपन्नाः कषणेनैव समन्ततः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 19, + "text": "पुरुषश चाप्रमेयात्मा शङ्खचक्रगदाधरः\nचतुर्भुजः पीतवासा शयामः पद्मायतेक्षणः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 20, + "text": "यः स याती पुरस्तान मे रथस्य सुमहाद्युतिः\nपरदहन रिपुसैन्यानि न पश्याम्य अहम अद्य तम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 21, + "text": "येन पूर्वं परदग्धानि शत्रुसैन्यानि तेजसा\nशरैर गाण्डीवनिर्मुक्तैर अहं पश्चाद वयनाशयम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 22, + "text": "तम अपश्यन विषीदामि घूर्णामीव च सत्तम\nपरिनिर्विण्ण चेताश च शान्तिं नॊपलभे ऽपि च" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 23, + "text": "विना जनार्दनं वीरं नाहं जीवितुम उत्सहे\nशरुत्वैव हि गतं विष्णुं ममापि मुमुहुर दिशः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 24, + "text": "परनष्टज्ञातिवीर्यस्य शून्यस्य परिधावतः\nउपदेष्टुं मम शरेयॊ भवान अर्हति सत्तम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 25, + "text": "[वयास]\nबरह्मशापविनिर्दग्धा वृष्ण्यन्धकमहारथाः\nविनष्टाः कुरुशार्दूल न ताञ शॊचितुम अर्हसि" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 26, + "text": "भवितव्यं तथा तद धि दिष्टम एतन महात्मनाम\nउपेक्षितं च कृष्णेन शक्तेनापि वयपॊहितुम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 27, + "text": "तरैलॊक्यम अपि कृष्णॊ हि कृत्स्नं सथावरजङ्गमम\nपरसहेद अन्यथा कर्तुं किम उ शापं मनीषिणाम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 28, + "text": "रथस्य पुरतॊ याति यः सचक्रगदाधरः\nतव सनेहात पुराणर्षिर वासुदेवश चतुर्भुजः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 29, + "text": "कृत्वा भारावतरणं पृथिव्याः पृथुलॊचनः\nमॊक्षयित्वा जगत सर्वं गतः सवस्थानम उत्तमम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 30, + "text": "तवया तव इह महत कर्म देवानां पुरुषर्षभ\nकृतं भीम सहायेन यमाभ्यां च महाभुज" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 31, + "text": "कृतकृत्यांश च वॊ मन्ये संसिद्धान कुरु पुंग्गव\nगमनं पराप्तकालं च तद धि शरेयॊ मतं मम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 32, + "text": "बलं बुद्धिश च तेजश च परतिपत्तिश च भारत\nभवन्ति भव कालेषु विपद्यन्ते विपर्यये" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 33, + "text": "कालमूलम इदं सर्वं जगद बीजं धनंजय\nकाल एव समादत्ते पुनर एव यदृच्छया" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 34, + "text": "स एव बलवान भूत्वा पुनर भवति दुर्बलः\nस एवेशश च भूत्वेह परैर आज्ञाप्यते पुनः" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 35, + "text": "कृतकृत्यानि चास्त्राणि गतान्य अद्य यथागतम\nपुनर एष्यन्ति ते हस्तं यदा कालॊ भविष्यति" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 36, + "text": "कालॊ गन्तुं गतिं मुख्यां भवताम अपि भारत\nएतच छरेयॊ हि वॊ मन्ये परमं भरतर्षभ" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 37, + "text": "एतद वचनम आज्ञाय वयासस्यामित तेजसः\nअनुज्ञातॊ ययौ पार्थॊ नगरं नागसाह्वयम" + }, + { + "book": 16, + "chapter": 9, + "shloka": 38, + "text": "परविश्य च पुरीं वीरः समासाद्य युधिष्ठिरम\nआचष्ट तद यथावृत्तं वृष्ण्यन्धकजनं परति" + } +] \ No newline at end of file diff --git a/texts/mahabharata/mahabharata_book_17.json b/texts/mahabharata/mahabharata_book_17.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..72084cae54e439cfbb8fad38561ea8fbf3c3ece1 --- /dev/null +++ b/texts/mahabharata/mahabharata_book_17.json @@ -0,0 +1,638 @@ +[ + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nएवं वृष्ण्यन्धककुले शरुत्वा मौसलम आहवम\nपाण्डवाः किम अकुर्वन्त तथा कृष्णे दिवं गते" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 2, + "text": "[वै]\nशरुत्वैव कौरवॊ राजा वृष्णीनां कदनं महत\nपरस्थाने मतिम आधाय वाक्यम अर्जुनम अब्रवीत" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 3, + "text": "कालः पचति भूतानि सर्वाण्य एव महामते\nकर्म नयासम अहं मन्ये तवम अपि दरष्टुम अर्हसि" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 4, + "text": "इत्य उक्तः स तु कौन्तेयः कालः काल इति बरुवन\nअन्वपद्यत तद वाक्यं भरातुर जयेष्ठस्य वीर्यवान" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 5, + "text": "अर्जुनस्य मतं जञात्वा भीमसेनॊ यमौ तथा\nअन्वपद्यन्त तद वाक्यं यद उक्तं सव्यसाचिना" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ युयुत्सुम आनाय्य परव्रजन धर्मकाम्यया\nराज्यं परिददौ सर्वं वैश्य पुत्रे युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 7, + "text": "अभिषिच्य सवराज्ये तु तं राजानं परिक्षितम\nदुःखार्तश चाब्रवीद राजा सुभद्रां पाण्डवाग्रजः" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 8, + "text": "एष पुत्रस्य ते पुत्रः कुरुराजॊ भविष्यति\nयदूनां परिशेषश च वज्रॊ राजा कृतश च ह" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 9, + "text": "परिक्षिद धास्तिन पुरे शक्र परस्थे तु यादवः\nवज्रॊ राजा तवया रक्ष्यॊ मा चाधर्मे मनः कृथाः" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 10, + "text": "इत्य उक्त्वा धर्मराजः स वासुदेवस्य धीमतः\nमातुलस्य च वृद्धस्य रामादीनां तथैव च" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 11, + "text": "मातृभिः सहधर्मात्मा कृत्वॊदकम अतन्द्रितः\nशराद्धान्य उद्दिश्य सर्वेषां चकार विधिवत तदा" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 12, + "text": "ददौ रत्नानि वासांसि गरामान अश्वान रथान अपि\nसत्रियश च दविजमुख्येभ्यॊ गवां शतसहस्रशः" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 13, + "text": "कृपम अभ्यर्च्य च गुरुम अर्थमानपुरस्कृतम\nशिष्यं परिक्षितं तस्मै ददौ भरतसत्तमः" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 14, + "text": "ततस तु परकृतीः सर्वाः समानाय्य युधिष्ठिरः\nसर्वम आचष्ट राजर्षिश चिकीर्षतम अथात्मनः" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 15, + "text": "ते शरुत्वैव वचस तस्य पौरजानपदा जनाः\nभृशम उद्विग्नमनसॊ नाभ्यनन्दन्त तद वचः" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 16, + "text": "नैवं कर्तव्यम इति ते तदॊचुस ते नराधिपम\nन च राजा तथाकार्षीत कालपर्याय धर्मवित" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 17, + "text": "ततॊ ऽनुमान्य धर्मात्मा पौरजानपदं जनम\nगमनाय मतिं चक्रे भरातरश चास्य ते तदा" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 18, + "text": "ततः स राजा कौरव्यॊ धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nउत्सृज्याभरणान्य अङ्गाज जगृहे वल्कलान्य उत" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 19, + "text": "भीमार्जुनौ यमौ चैव दरौपदी च यशस्विनी\nतथैव सर्वे जगृहुर वल्कलानि जनाधिप" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 20, + "text": "विधिवत कारयित्वेष्टिं नैष्ठिकीं भरतर्षभ\nसमुत्सृज्याप्सु सर्वे ऽगनीन परतस्थुर नरपुंगवाः" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 21, + "text": "ततः पररुरुदुः सर्वाः सत्रियॊ दृष्ट्वा नरर्षभान\nपरस्थितान दरौपदी षष्ठान पुरा दयूतजितान यथा" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 22, + "text": "हर्षॊ ऽभवच च सर्वेषां भरातॄणां गमनं परति\nयुधिष्ठिर मतं जञात्वा वृष्णिक्षयम अवेष्क्य च" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 23, + "text": "भरातरः पञ्च कृष्णा च षष्ठी शवा चैव सप्तमः\nआत्मना सप्तमॊ राजा निर्ययौ गजसाह्वयात\nपौरैर अनुगतॊ दूरं सर्वैर अन्तःपुरैस तथा" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 24, + "text": "न चैनम अशकत कश्च चिन निवर्तस्वेति भाषितुम\nनयवर्तन्त ततः सर्वे नरा नगरवासिनः" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 25, + "text": "कृप परब्भृतयश चैव युयुत्सुं पर्यवारयन\nविवेश गङ्गां कौरव्य उलूपी भुजगात्मजा" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 26, + "text": "चित्राङ्गदा ययौ चापि मणिपूर पुरं परति\nशिष्टाः परिक्षितं तव अन्या मातरः पर्यवारयन" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 27, + "text": "पाण्डवाश च महात्मानॊ दरौपदी च यशस्विनी\nकृपॊपवासाः कौरव्य परययुः पराङ्मुखास ततः" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 28, + "text": "यॊगयुक्ता महात्मानस तयागधर्मम उपेयुषः\nअभिजग्मुर बहून देशान सरितः सागरांस तथा" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 29, + "text": "युधिष्ठिरॊ ययाव अग्रे भीमस तु तदनन्तरम\nअर्जुनस तस्य चान्व एव यमौ चैव यथाक्रमम" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 30, + "text": "पृष्ठतस तु वरारॊहा शयामा पद्मदलेक्षणा\nदरौपदी यॊषितां शरेष्ठा ययौ भरतसत्तम" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 31, + "text": "शवा चैवानुययाव एकः पाण्डवान परस्थितान वने\nकरमेण ते ययुर वीरा लौहित्यं सलिलार्णवम" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 32, + "text": "गाण्डीवं च धनुर दिव्यं न मुमॊच धनंजयः\nरत्नलॊभान महाराज तौ चाक्षय्यौ महेषुधी" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 33, + "text": "अग्निं ते ददृशुस तत्र सथितं शैलम इवाग्रतः\nमार्गम आवृत्य तिष्ठन्तं साक्षात पुरुषविग्रहम" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 34, + "text": "ततॊ देवः स सप्तार्चिः पाण्डवान इदम अब्रवीत\nभॊ भॊ पाण्डुसुता वीराः पावकं मा विबॊधत" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 35, + "text": "युधिष्ठिर महाबाहॊ भीमसेन परंतप\nअर्जुनाश्वसुतौ वीरौ निबॊधत वचॊ मम" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 36, + "text": "अहम अग्निः कुरुश्रेष्ठा मया दग्धं च खाण्डवम\nअर्जुनस्य परभावेन तथा नारायणस्य च" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 37, + "text": "अयं वः फल्गुनॊ भराता गाण्डीवं परमायुधम\nपरित्यज्य वनं यातु नानेनार्थॊ ऽसति कश चन" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 38, + "text": "चक्ररत्नं तु यत कृष्णे सथितम आसीन महात्मनि\nगतं तच चा पुनर हस्ते कालेनैष्यति तस्य ह" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 39, + "text": "वरुणाद आहृतं पूर्वं मयैतत पार्थ कारणात\nगाण्डीवं कार्मुकश्रेष्ठं वरुणायैव दीयताम" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 40, + "text": "ततस ते भरातरः सर्वे धनंजयम अचॊदयन\nस जले पराक्षिपत तत तु तथाक्षय्यौ महेषुधी" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 41, + "text": "ततॊ ऽगनिर भरतश्रेष्ठ तत्रैवान्तरधीयत\nययुश च पाण्डवा वीरास ततस ते दक्षिणामुखाः" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 42, + "text": "ततस ते तूत्तरेणैव तीरेण लवणाम्भसः\nजग्मुर भरतशार्दूल दिशं दक्षिणपश्चिमम" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 43, + "text": "ततः पुनः समावृत्ताः पश्चिमां दिशम एव ते\nददृशुर दवारकां चापि सागरेण परिप्लुताम" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 1, + "shloka": 44, + "text": "उदीचीं पुनर आवृत्त्य ययुर भरतसत्तमाः\nपरादक्षिण्यं चिकीर्षन्तः पृथिव्या यॊगधर्मिणः" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 2, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततस ते नियतात्मान उदीचीं दिशम आस्थिताः\nददृशुर यॊगयुक्ताश च हिमवन्तं महागिरिम" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 2, + "shloka": 2, + "text": "तं चाप्य अतिक्रमन्तस ते ददृशुर वालुकार्णवम\nअवैक्षन्त महाशैलं मेरुं शिखरिणां वरम" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 2, + "shloka": 3, + "text": "तेषां तु गच्छतां शीघ्रं सर्वेषां यॊगधर्मिणाम\nयाज्ञसेनी भरष्टयॊगा निपपात महीतले" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 2, + "shloka": 4, + "text": "तां तु परपतितां दृष्ट्वा भीमसेनॊ महाबलः\nउवाच धर्मराजानं याज्ञसेनीम अवेक्ष्य ह" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 2, + "shloka": 5, + "text": "नाधर्मश चरितः कश चिद राजपुत्र्या परंतप\nकारणं किं नु तद राजन यत कृष्णा पतिता भुवि" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 2, + "shloka": 6, + "text": "[य]\nपक्षपातॊ महान अस्या विशेषेण धनंजये\nतस्यैतत फलम अद्यैषा भुङ्क्ते पुरुषसत्तम" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 2, + "shloka": 7, + "text": "[वै]\nएवम उक्त्वानवेक्ष्यैनां ययौ धर्मसुतॊ नृपः\nसमाधाय मनॊ धीमन धर्मात्मा पुरुषर्षभः" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 2, + "shloka": 8, + "text": "सहदेवस ततॊ धीमान निपपात महीतले\nतं चापि पतितं दृष्ट्वा भीमॊ राजानम अब्रवीत" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 2, + "shloka": 9, + "text": "यॊ ऽयम अस्मासु सर्वेषु शुश्रूषुर अनहंकृतः\nसॊ ऽयं माद्रवती पुत्रः कस्मान निपतितॊ भुवि" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 2, + "shloka": 10, + "text": "[य]\nआत्मनः सदृशं पराज्ञं नैषॊ ऽमन्यत कं चन\nतेन दॊषेण पतितस तस्माद एष नृपात्मजः" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 2, + "shloka": 11, + "text": "[वै]\nइत्य उक्त्वा तु समुत्सृज्य सहदेवं ययौ तदा\nभरातृभिः सह कौन्तेयः शुना चैव युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 2, + "shloka": 12, + "text": "कृष्णां निपतितां दृष्ट्वा सहदेवं च पाण्डवम\nआर्तॊ बन्धुप्रियः शूरॊ नकुलॊ निपपात ह" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 2, + "shloka": 13, + "text": "तस्मिन निपतिते वीरे नकुले चारुदर्शने\nपुनर एव तदा भीमॊ राजानम इदम अब्रवीत" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 2, + "shloka": 14, + "text": "यॊ ऽयम अक्षत धर्मात्मा भराता वचनकारकः\nरूपेणाप्रतिमॊ लॊके नकुलः पतितॊ भुवि" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 2, + "shloka": 15, + "text": "इत्य उक्तॊ भीमसेनेन परत्युवाच युधिष्ठिरः\nनकुलं परति धर्मात्मा सर्वबुद्धिमतां वरः" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 2, + "shloka": 16, + "text": "रूपेण मत्समॊ नास्ति कश चिद इत्य अस्य दर्शनम\nअधिकश चाहम एवैक इत्य अस्य मनसि सथितम" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 2, + "shloka": 17, + "text": "नकुलः पतितस तस्माद आगच्छ तवं वृकॊदर\nयस्य यद विहितं वीर सॊ ऽवश्यं तद उपाश्नुते" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 2, + "shloka": 18, + "text": "तांस तु परपतितान दृष्ट्वा पाण्डवः शवेतवाहनः\nपपात शॊकसंतप्तस ततॊ ऽनु परवीरहा" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 2, + "shloka": 19, + "text": "तस्मिंस तु पुरुषव्याघ्रे पतिते शक्र तेजसि\nमरियमाणे दुराधर्षे भीमॊ राजानम अब्रवीत" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 2, + "shloka": 20, + "text": "अनृतं न समराम्य अस्य सवैरेष्व अपि महात्मनः\nअथ कस्य विकारॊ ऽयं येनायं पतितॊ भुवि" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 2, + "shloka": 21, + "text": "[य]\nएकाह्ना निर्दहेयं वै शत्रून इत्य अर्जुनॊ ऽबरवीत\nन च तत कृतवान एष शूरमानी ततॊ ऽपतत" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 2, + "shloka": 22, + "text": "अवमेने धनुर गराहान एष सर्वांश च फल्गुनः\nयथा चॊक्तं तथा चैव कर्तव्यं भूतिम इच्छता" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 2, + "shloka": 23, + "text": "[वै]\nइत्य उक्त्वा परस्थितॊ राजा भीमॊ ऽथ निपपात ह\nपतितश चाब्रवीद भीमॊ धर्मराजं युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 2, + "shloka": 24, + "text": "भॊ भॊ राजन्न अवेक्षस्व पतितॊ ऽहं परियस तव\nकिंनिमित्तं च पतितं बरूहि मे यदि वेत्थ ह" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 2, + "shloka": 25, + "text": "[य]\nअतिभुक्तं च भवता पराणेन च विकत्थसे\nअनवेक्ष्य परं पार्थ तेनासि पतितः कषितौ" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 2, + "shloka": 26, + "text": "[वै]\nइत्य उक्त्वा तं महाबाहुर जगामानवलॊकयन\nशवा तव एकॊ ऽनुययौ यस ते बहुशः कीर्तितॊ मया" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततः संनादयञ शक्रॊ दिवं भूमिं च सर्वशः\nरथेनॊपययौ पार्थम आरॊहेत्य अब्रवीच च तम" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 2, + "text": "स भरातॄन पतितान दृष्ट्वा धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nअब्रवीच छॊकसंतप्तः सहस्राक्षम इदं वचः" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 3, + "text": "भरातरः पतिता मे ऽतर आगच्छेयुर मया सह\nन विना भरातृभिः सवर्गम इच्छे गन्तुं सुरेश्वर" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 4, + "text": "सुकुमारी सुखार्हा च राजपुत्री पुरंदर\nसास्माभिः सह गच्छेत तद भवान अनुमन्यताम" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 5, + "text": "[इन्द्र]\nभरातॄन दरक्ष्यसि पुत्रांस तवम अग्रतस तरिदिवं गतान\nकृष्णया सहितान सर्वान मा शुचॊ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 6, + "text": "निक्षिप्य मानुषं देहं गतास ते भरतर्षभ\nअनेन तवं शरीरेण सवर्गं गन्ता न संशयः" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 7, + "text": "[य]\nअथ शवा भूतभाव्येश भक्तॊ मां नित्यम एव ह\nस गच्छेत मया सार्धम आनृशंस्या हि मे मतिः" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 8, + "text": "[इन्द्र]\nअमर्त्यत्वं मत सामत्वं च राजञ; शरियं कृत्स्नां महतीं चैव कीर्तिम\nसंप्राप्तॊ ऽदय सवर्गसुखानि च तवं; तयज शवानं नात्र नृशंसम अस्ति" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 9, + "text": "[य]\nअनार्यम आर्येण सहस्रनेत्र; शक्यं कर्तुं दुष्करम एतद आर्य\nमा मे शरिया संगमनं तयास्तु; यस्याः कृते भक्त जनं तयजेयम" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 10, + "text": "[इन्द्र]\nसवर्गे लॊके शववतां नास्ति धिष्ण्यम; इष्टापूर्तं करॊधवशा हरन्ति\nततॊ विचार्य करियतां धर्मराज; तयज शवानं नात्र नृशंसम अस्ति" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 11, + "text": "[य]\nभक्त तयागं पराहुर अत्यन्तपापं; तुल्यं लॊके बरह्म वध्या कृतेन\nतस्मान नाहं जातु कथं चनाद्य; तयक्ष्याम्य एनं सवसुखार्थी महेन्द्र" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 12, + "text": "[इन्द्र]\nशुना दृष्टं करॊधवशा हरन्ति; यद दत्तम इष्टं विवृतम अथॊ हुतं च\nतस्माच छुनस तयागम इमं कुरुष्व; शुनस तयागात पराप्यसे देवलॊकम" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 13, + "text": "तयक्त्वा भरातॄन दयितां चापि कृष्णां; पराप्तॊ लॊकः कर्मणा सवेन वीर\nशवानं चैनं न तयजसे कथं नु; तयागं कृत्स्नं चास्थितॊ मुह्यसे ऽदय" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 14, + "text": "[य]\nन विद्यते संधिर अथापि विग्रहॊ; मृतैर मर्त्यैर इति लॊकेषु निष्ठा\nन ते मया जीवयितुं हि शक्या; तस्मात तयागस तेषु कृतॊ न जीवताम" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 15, + "text": "परतिप्रदानं शरणागतस्य; सत्रिया वधॊ बराह्मणस्व आपहारः\nमित्रद्रॊहस तानि चत्वारि शक्र; भक्त तयागश चैव समॊ मतॊ मे" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 16, + "text": "[वै]\nतद धर्मराजस्य वचॊ निशम्य; धर्मस्वरूपी भगवान उवाच\nयुधिष्ठिरं परति युक्तॊ नरेन्द्रं; शलक्ष्णैर वाक्यैः संस्तव संप्रयुक्तैः" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 17, + "text": "अभिजातॊ ऽसि राजेन्द्र पितुर वृत्तेन मेधया\nअनुक्रॊशेन चानेन सर्वभूतेषु भारत" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 18, + "text": "पुरा दवैतवने चासि मया पुत्र परीक्षितः\nपानीयार्थे पराक्रान्ता यत्र ते भरातरॊ हताः" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 19, + "text": "भीमार्जुनौ परित्यज्य यत्र तवं भरातराव उभौ\nमात्रॊः साम्यम अभीप्सन वै नकुलं जीवम इच्छसि" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 20, + "text": "अयं शवा भक्त इत्य एव तयक्तॊ देव रथस तवया\nतस्मात सवर्गे न ते तुल्यः कश चिद अस्ति नराधिप" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 21, + "text": "अतस तवाक्षया लॊकाः सवशरीरेण भारत\nपराप्तॊ ऽसि भरतश्रेष्ठ दिव्यां गतिम अनुत्तमाम" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 22, + "text": "ततॊ धर्मश च शक्रश च मरुतश चाश्विनाव अपि\nदेवा देवर्षयश चैव रथम आरॊप्य पाण्डवम" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 23, + "text": "परययुः सवैर विमानैस ते सिद्धाः कामविहारिणः\nसर्वे विरजसः पुण्याः पुण्यवाग बुद्धिकर्मिणः" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 24, + "text": "स तं रथं समास्थाय राजा कुरुकुलॊद्वहः\nऊर्ध्वम आचक्रमे शीघ्रं तेजसावृत्य रॊदसी" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 25, + "text": "ततॊ देव निकायस्थॊ नारदः सर्वलॊकवित\nउवाचॊच्चैस तदा वाक्यं बृहद वादी बृहत तपाः" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 26, + "text": "ये ऽपि राजर्षयः सर्वे ते चापि समुपस्थिताः\nकीर्तिं परच्छाद्य तेषां वै कुरुराजॊ ऽधितिष्ठति" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 27, + "text": "लॊकान आवृत्य यशसा तेजसा वृत्तसंपदा\nसवशरीरेण संप्राप्तं नान्यं शुश्रुम पाण्डवात" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 28, + "text": "नारदस्य वचः शरुत्वा राजा वचनम अब्रवीत\nदेवान आमन्त्र्य धर्मात्मा सवपक्षांश चैव पार्थिवान" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 29, + "text": "शुभं वा यदि वा पापं भरातॄणां सथानम अद्य मे\nतद एव पराप्तुम इच्छामि लॊकान अन्यान न कामये" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 30, + "text": "राज्ञस तु वचनं शरुत्वा देवराजः पुरंदरः\nआनृशंस्य समायुक्तं परत्युवाच युधिष्ठिरम" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 31, + "text": "सथाने ऽसमिन वस राजेन्द्र कर्मभिर निर्जिते शुभैः\nकिं तवं मानुष्यकं सनेहम अद्यापि परिकर्षसि" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 32, + "text": "सिद्धिं पराप्तॊ ऽसि परमां यथा नान्यः पुमान कव चित\nनैव ते भरातरः सथानं संप्राप्ताः कुरुनन्दन" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 33, + "text": "अद्यापि मानुषॊ भावः सपृशते तवां नराधिप\nसवर्गॊ ऽयं पश्य देवर्षीन सिद्धांश च तरिदिवालयान" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 34, + "text": "युधिष्ठिरस तु देवेन्द्रम एवं वादिनम ईश्वरम\nपुनर एवाब्रवीद धीमान इदं वचनम अर्थवत" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 35, + "text": "तैर विना नॊत्सहे वस्तुम इह दैत्य निबर्हण\nगन्तुम इच्छामि तत्राहं यत्र मे भरातरॊ गताः" + }, + { + "book": 17, + "chapter": 3, + "shloka": 36, + "text": "यत्र सा बृहती शयामा बुद्धिसत्त्वगुणान्विता\nदरौपदी यॊषितां शरेष्ठा यत्र चैव परिया मम" + } +] \ No newline at end of file diff --git a/texts/mahabharata/mahabharata_book_18.json b/texts/mahabharata/mahabharata_book_18.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..a968b851c0125f5cfd3232ca3b4988f349e703f7 --- /dev/null +++ b/texts/mahabharata/mahabharata_book_18.json @@ -0,0 +1,1166 @@ +[ + { + "book": 18, + "chapter": 1, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nसवर्गं तरिविष्टपं पराप्य मम पूर्वपितामहाः\nपाण्डवा धार्तराष्ट्राश च कानि सथानानि भेजिरे" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 1, + "shloka": 2, + "text": "एतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं सर्वविच चासि मे मतः\nमहर्षिणाभ्यनुज्ञातॊ वयासेनाद्भुत कर्मणा" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 1, + "shloka": 3, + "text": "[वै]\nसवर्गं तरिविष्टपं पराप्य तव पूर्वपितामहाः\nयुधिष्ठिरप्रभृतयॊ यद अकुर्वत तच छृणु" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 1, + "shloka": 4, + "text": "सवर्गं तरिविष्टपं पराप्य धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nदुर्यॊधनं शरिया जुष्टं ददर्शासीनम आसने" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 1, + "shloka": 5, + "text": "भराजमानाम इवादित्यं वीर लक्ष्म्याभिसंवृतम\nदेवैर भराजिष्णुभिः साध्यैः सहितं पुण्यकर्मभिः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 1, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ दृष्ट्व दुर्यॊधनम अमर्षितः\nसहसा संनिवृत्तॊ ऽभूच छरियं दृष्ट्वा सुयॊधने" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 1, + "shloka": 7, + "text": "बरुवन्न उच्चैर वचस तान वै नाहं दुर्यॊधनेन वै\nसहितः कामये लॊकाँल लुब्धेनादीर्घ दर्शिना" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 1, + "shloka": 8, + "text": "यत्कृते पृथिवी सर्वा सुहृदॊ बान्धवास तथा\nहतास्माभिः परसह्याजौ कलिष्टैः पूर्वं महावने" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 1, + "shloka": 9, + "text": "दरौपदी च सभामध्ये पाञ्चाली धर्मचारिणी\nपरिक्लिष्टानवद्याङ्गी पत्नी नॊ गुरुसंनिधौ" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 1, + "shloka": 10, + "text": "सवस्ति देवा न मे कामः सुयॊधनम उदीक्षितुम\nतत्राहं गन्तुम इच्छामि यत्र ते भरातरॊ मम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 1, + "shloka": 11, + "text": "मैवम इत्य अब्रवीत तं तु नारदः परहसन्न इव\nसवर्गे निवासॊ राजेन्द्र विरुद्धं चापि नश्यति" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 1, + "shloka": 12, + "text": "युधिष्ठिर महाबाहॊ मैवं वॊचः कथं चन\nदुर्यॊधनं परति नृपं शृणु चेदं वचॊ मम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 1, + "shloka": 13, + "text": "एष दुर्यॊधनॊ राजा पूज्यते तरिदशैः सह\nसद्भिश च राजप्रवरैर य इमे सवर्गवासिनः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 1, + "shloka": 14, + "text": "वीरलॊकगतिं पराप्तॊ युद्धे हुत्वात्मनस तनुम\nयूयं सवर्गे सुरसमा येना युद्धे समासिताः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 1, + "shloka": 15, + "text": "स एष कषत्रधर्मेण सथानम एतद अवाप्तवान\nभये महति यॊ ऽभीतॊ बभूव पृथिवीपतिः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 1, + "shloka": 16, + "text": "न तन मनसि कर्तव्यं पुत्र यद दयूतकारितम\nदरौपद्याश च परिक्लेशं न चिन्तयतुम अर्हसि" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 1, + "shloka": 17, + "text": "ये चान्ये ऽपि परिक्लेशा युष्माकं दयूतकारिताः\nसंग्रामेष्व अथ वान्यात्र न तान संस्मर्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 1, + "shloka": 18, + "text": "समागच्छ यथान्यायं राज्ञा दुर्यॊधनेन वै\nसवर्गॊ ऽयं नेह वैराणि भवन्ति मनुजाधिप" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 1, + "shloka": 19, + "text": "नारदेनैवम उक्तस तु कुरुराजॊ युधिष्ठिरः\nभरातॄन पप्रच्छ मेधावी वाक्यम एतद उवाच ह" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 1, + "shloka": 20, + "text": "यदि दुर्यॊधनस्यैते वीरलॊकः सनातनाः\nअधर्मज्ञस्य पापस्य पृथिवी सुहृद अद्रुहः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 1, + "shloka": 21, + "text": "यत्कृते पृथिवी नष्टा सहया सरथ दविपा\nवयं च मन्युना दग्धा वैरं परतिचिकीर्षवः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 1, + "shloka": 22, + "text": "ये ते वीरा महात्मानॊ भरातरॊ मे महाव्रताः\nसत्यप्रतिज्ञा लॊकस्य शूरा वै सत्यवादिनः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 1, + "shloka": 23, + "text": "तेषाम इदानीं के लॊका दरष्टुम इच्छामि तान अहम\nकर्णं चैव महात्मानं कौन्तेयं सत्यसंगरम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 1, + "shloka": 24, + "text": "धृष्टद्युम्नं सात्यकिं च धृष्टद्युम्नस्य चात्मजान\nये च शस्त्रैर वधं पराप्ताः कषत्रधर्मेण पार्थिवाः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 1, + "shloka": 25, + "text": "कव नु ते पार्थिवा बरह्मन्न एतान पश्यामि नारद\nविराटद्रुपदौ चैव धृष्टकेतुमुखांश च तान" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 1, + "shloka": 26, + "text": "शिखण्डिनं च पाञ्चाल्यं दरौपदेयांश च सर्वशः\nअभिमन्युं च दुर्धर्षं दरष्टुम इच्छामि नारद" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 1, + "text": "[य]\nनेह पश्यामि विबुधा राधेयम अमितौजसम\nभरातरौ च महात्मानौ युधामन्यूत्तमौजसौ" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 2, + "text": "जुहुवुर ये शरीराणि रणवह्नौ महारथाः\nराजानॊ राजपुत्राश च ये मदर्थे हता रणे" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 3, + "text": "कव ते महारथाः सर्वे शार्दूलसमविक्रमाः\nतैर अप्य अयं जितॊ लॊकः कच चित पुरुषसत्तमैः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 4, + "text": "यदि लॊकान इमान पराप्तास ते च सर्वे महारथाः\nसथितं वित्तहि मां देवाः सहितं तैर महात्मभिः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 5, + "text": "कच चिन न तैर अवाप्तॊ ऽयं नृपैर लॊकॊ ऽकषयः शुभः\nन तैर अहं विना वत्स्ये जञातिभिर भरातृभिस तथा" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 6, + "text": "मातुर हि वचनं शरुत्वा तदा सलिलकर्मणि\nकर्णस्य करियतां तॊयम इति तप्यामि तेन वै" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 7, + "text": "इदं च परितप्यामि पुनः पुनर अहं सुराः\nयन मातुः सदृशौ पादौ तस्याहम अमितौजसः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 8, + "text": "दृष्ट्वैव तं नानुगतः कर्णं परबलार्दनम\nन हय अस्मान कर्ण सहिताञ जयेच छक्रॊ ऽपि संयुगे" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 9, + "text": "तम अहं यत्र तत्रस्थं दरष्टुम इच्छामि सूर्यजम\nअविज्ञातॊ मया यॊ ऽसौ घातितः सव्यसाचिना" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 10, + "text": "भीमं च भीमविक्रान्तं पराणेभ्यॊ ऽपि परियं मम\nअर्जुनं चेन्द्र संकाशं यमौ तौ च यमॊपमौ" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 11, + "text": "दरष्टुम इच्छामि तां चाहं पाञ्चालीं धर्मचारिणीम\nन चेह सथातुम इच्छामि सत्यम एतद बरवीमि वः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 12, + "text": "किं मे भरातृविहीनस्य सवर्गेण सुरसत्तमाः\nयत्र ते स मम सवर्गॊ नायं सवर्गॊ मतॊ मम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 13, + "text": "[देवाह]\nयदि वै तत्र ते शरद्धा गम्यतां पुत्र माचिरम\nपरिये हि तव वर्तामॊ देवराजस्य शासनात" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 14, + "text": "[वै]\nइत्य उक्त्वा तं ततॊ देवा देवदूतम उपादिशम\nयुधिष्ठिरस्य सुहृदॊ दर्शयेति परंतप" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 15, + "text": "ततः कुन्तीसुतॊ राजा देवदूतश च जग्मतुः\nसहितौ राजशार्दूल यत्र ते पुरुषर्षभाः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 16, + "text": "अग्रतॊ देवदूतस तु ययौ राजा च पृष्ठतः\nपन्थानम अशुभं दुर्गं सेवितं पापकर्मभिः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 17, + "text": "तपसा संवृतं घॊरं केशशौवल शाद्वलम\nयुक्तं पापकृतां गन्धैर मांसशॊणितकर्दमम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 18, + "text": "दंशॊत्थानं सझिल्लीकं मक्षिका मशकावृतम\nइतश चेतश च कुणपैः समन्तात परिवारितम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 19, + "text": "अस्थि केशसमाकीर्णं कृमिकीट समाकुलम\nजवलनेन परदीप्तेन समन्तात परिवेष्टितम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 20, + "text": "अयॊ मूखैश च काकॊलैर गृध्रैश च समभिद्रुतम\nसूचीमुखैस तथा परेतैर विन्ध्यशैलॊपमैर वृतम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 21, + "text": "मेदॊ रुधिरयुक्तैश च छिन्नबाहूरुपाणिभिः\nनिकृत्तॊदर पादैश च तत्र तत्र परवेरितैः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 22, + "text": "स तत कुणप दुर्गन्धम अशिवं रॊमहर्षणम\nजगाम राजा धर्मात्मा मध्ये बहु विचिन्तयन" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 23, + "text": "ददर्शॊष्णॊदकैः पूर्णां नदीं चापि सुदुर्गमाम\nअसि पत्रवनं चैव निशितक्षुर संवृतम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 24, + "text": "करम्भ वालुकास तप्ता आयसीश च शिलाः पृथक\nलॊहकुम्भीश च तैलस्य कवाथ्यमानाः समन्ततः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 25, + "text": "कूटशाल्मलिकं चापि दुस्पर्शं तिक्ष्ण कण्टकम\nददर्श चापि कौन्तेयॊ यातनाः पापकर्मिणाम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 26, + "text": "स तं दुर्गन्धम आलक्ष्य देवदूतम उवाच ह\nकियद अध्वानम अस्माभिर गन्तव्यम इदम ईदृशम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 27, + "text": "कव च ते भरातरॊ मह्यं तन ममाख्यातुम अर्हसि\nदेशॊ ऽयं कश च देवानाम एतद इच्छामि वेदितुम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 28, + "text": "स संनिववृते शरुत्वा धर्मराजस्य भाषितम\nदेवदूतॊ ऽबरवीच चैनम एतावद गमनं तव" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 29, + "text": "निवर्तितव्यं हि मया तथास्म्य उक्तॊ दिवौकसैः\nयदि शरान्तॊ ऽसि राजेन्द्र तवम अथागन्तुम अर्हसि" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 30, + "text": "युधिष्ठिरस तु निर्विण्णस तेन गन्धेन मूर्छितः\nनिवर्तने धृतमनाः पर्यावर्तत भारत" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 31, + "text": "स संनिवृत्तॊ धर्मात्मा दुःखशॊकसमन्वितः\nशुश्राव तत्र वदतां दीना वाचः समन्ततः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 32, + "text": "भॊ भॊ धर्मज राजर्षे पुण्याभिजन पाण्डव\nअनुग्रहार्थम अस्माकं तिष्ठ तावन मुहूर्तकम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 33, + "text": "आयाति तवयि दुर्धर्षे वाति पुण्यः समीरणः\nतव गन्धानुगस तात येनास्मान सुखम आगमत" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 34, + "text": "ते वयं पार्थ दीर्घस्य कालस्य पुरुषर्षभ\nसुखम आसादयिष्यामस तवां दृष्ट्वा राजसत्तम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 35, + "text": "संतिष्ठस्व महाबाहॊ मुहूर्तम अपि भारत\nतवयि तिष्ठति कौरव्य यतनास्मान न बाधते" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 36, + "text": "एवं बहुविधा वाचः कृपणा वेदनावताम\nतस्मिन देशे स शुश्राव समन्ताद वदतां नृप" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 37, + "text": "तेषां तद वचनं शरुत्वा दयावान दीनभाषिणाम\nअहॊ कृच्छ्रम इति पराह तस्थौ स च युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 38, + "text": "स ता गिरः पुरस्ताद वै शरुतपूर्वाः पुनः पुनः\nगलानानां दुःखितानां च नाभ्यजानत पाण्डवः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 39, + "text": "अबुध्यमानस ता वाचॊ धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nउवाच के भवन्तॊ वै किमर्थम इह तिष्ठथ" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 40, + "text": "इत्य उक्तास ते ततः सर्वे समन्ताद अवभाषिरे\nकर्णॊ ऽहं भीमसेनॊ ऽहम अर्जुनॊ ऽहम इति परभॊ" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 41, + "text": "नकुलः सहदेवॊ ऽहं धृष्टद्युम्नॊ ऽहम इत्य उत\nदरौपदी दरौपदेयाश च इत्य एवं ते विचुक्रुशुः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 42, + "text": "ता वाचः सा तदा शरुत्वा तद देशसदृशीर नृप\nततॊ विममृशे राजा किं नव इदं दैवकारितम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 43, + "text": "किं नु तत कलुषं कर्मकृतम एभिर महात्मभिः\nकर्णेन दरौपदेयैर वा पाञ्चाल्या वा सुमध्यया" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 44, + "text": "य इमे पापगन्धे ऽसमिन देशे सन्ति सुदारुणे\nन हि जानामि सर्वेषां दुष्कृतं पुण्यकर्मणाम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 45, + "text": "किं कृत्वा धृतराष्ट्रस्य पुत्रॊ राजसुयॊधनः\nतथा शरिया युतः पापः सह सर्वैः पदानुगैः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 46, + "text": "महेन्द्र इव लक्ष्मीवान आस्ते परमपूजितः\nकस्येदानीं विकारॊ ऽयं यद इमे नरकं गतः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 47, + "text": "सर्वधर्मविदः शूराः सत्यागम परायणाः\nकषात्र धर्मपराः पराज्ञा यज्वानॊ भूरिदक्षिणाः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 48, + "text": "किं नु सुप्तॊ ऽसमि जागर्मि चेतयानॊ न चेतये\nअहॊ चित्तविकारॊ ऽयं सयाद वा मे चित्तविभ्रमः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 49, + "text": "एवं बहुविधं राजा विममर्श युधिष्ठिरः\nदुःखशॊकसमाविष्टश चिन्ताव्याकुलितेन्द्रियः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 50, + "text": "करॊधम आहारयच चैव तीव्रं धर्मसुतॊ नृपः\nदेवांश च गर्हयाम आस धर्मं चैव युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 51, + "text": "स तीव्रगन्धसंतप्तॊ देवदूतम उवाच ह\nगम्यतां भद्र येषां तवं दूतस तेषाम उपान्तिकम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 52, + "text": "न हय अहं तत्र यास्म्यामि सथितॊ ऽसमीति निवेद्यताम\nमत संश्रयाद इमे दूत सुखिनॊ भरातरॊ हि मे" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 53, + "text": "इत्य उक्तः स तदा दूतः पाण्डुपुत्रेण धीमता\nजगाम तत्र यत्रास्ते देवराजः शतक्रतुः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 2, + "shloka": 54, + "text": "निवेदयाम आस च तद धर्मराज चिकीर्षितम\nयथॊक्तं धर्मपुत्रेण सर्वम एव जनाधिप" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nसथिते मुहूर्तं पार्थे तु धर्मराजे युधिष्ठिरे\nआजग्मुस तत्र कौरव्य देवाः शक्रपुरॊगमाः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 2, + "text": "सवयं विग्रहवान धर्मॊ राजानं परसमीक्षितुम\nतत्राजगाम यत्रासौ कुरुराजॊ युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 3, + "text": "तेषु भास्वरदेहेषु पुण्याभिजन कर्मसु\nसमागतेषु देवेषु वयगमत तत तमॊ नृप" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 4, + "text": "नादृश्यन्त च तास तत्र यातनाः पापकर्मिणाम\nनदी वैतरणी चैव कूटशाल्मलिना सह" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 5, + "text": "लॊहकुम्भ्यः शिलाश चैव नादृश्यन्त भयानकाः\nविकृतानि शरीराणि यानि तत्र समन्ततः\nददर्श राजा कौन्तेयस तान्य अदृश्यानि चाभवन" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 6, + "text": "ततॊ वयुः सुखस्पर्शः पुण्यगन्धवहः शिवः\nववौ देवसमीपस्थः शीतलॊ ऽतीव भारत" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 7, + "text": "मरुतः सह शक्रेण वसवश चाश्विनौ सह\nसाध्या रुद्रास तथादित्या ये चान्ये ऽपि दिवौकसः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 8, + "text": "सर्वे तत्र समाजग्मुः सिद्धाश च परमर्षयः\nयत्र राजा महातेजा धर्मपुत्रः सथितॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 9, + "text": "ततः शक्रः सुरपतिः शरिया परमया युतः\nयुधिष्ठिरम उवाचेदं सान्त्वपूर्वम इदं वचः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 10, + "text": "युधिष्ठिर महाबाहॊ परीता देवगणास तव\nएह्य एहि पुरुषव्याघ्र कृतम एतावता विभॊ\nसिद्धिः पराप्ता तवया राजँल लॊकाश चाप्य अक्षयास तव" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 11, + "text": "न च मन्युस तवया कार्यः शृणु चेदं वचॊ मम\nअवश्यं नरकस तात दरष्टव्यः सर्वराजभिः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 12, + "text": "शुभानाम अशुभानां च दवौ राशीपुरुषर्षभ\nयः पूर्वं सुकृतं भुङ्क्ते पश्चान निरयम एति सः\nपूर्वं नरकभाग्यस तु पश्चात सवगम उपैति सः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 13, + "text": "भूयिष्ठं पापकर्मा यः स पूर्वं सवर्गम अश्नुते\nतेन तवम एवं गमितॊ मया शरेयॊ ऽरथिना नृप" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 14, + "text": "वयाजेन हि तवया दरॊण उपचीर्णः सुतं परति\nवयाजेनैव ततॊ राजन दर्शितॊ नरकस तव" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 15, + "text": "यथैव तवं तथा भीमस तथा पार्थॊ यमौ तथा\nदरौपदी च तथा कृष्णा वयाजेन नरकं गताः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 16, + "text": "आगच्छ नरशार्दूल मुक्तास ते चैव किल्बिषात\nसवपक्षाश चैव ये तुभ्यं पार्थिवा निहता रणे\nसर्वे सवर्गम अनुप्राप्तास तान पश्य पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 17, + "text": "कर्णश चैव महेष्वासः सर्वशस्त्रभृतां वरः\nस गतः परमां सिद्धिं यदर्थं परितप्यसे" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 18, + "text": "तं पश्य पुरुषव्याघ्रम आदित्यतनयं विभॊ\nसवस्थानस्थं महाबाहॊ जहि शॊकं नरर्षभ" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 19, + "text": "भरातॄंश चान्यांस तथा पश्य सवपक्षांश चैव पार्थिवान\nसवं सवं सथानम अनुप्राप्तान वयेतु ते मानसॊ जवरः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 20, + "text": "अनुभूय पूर्वं तवं कृच्छ्रम इतः परभृति कौरव\nविहरस्व मया सार्धं गतशॊकॊ निरामयः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 21, + "text": "कर्मणां तात पुण्यानां जितानां तपसा सवयम\nदानानां च महाबाहॊ फलं पराप्नुहि पाण्डव" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 22, + "text": "अद्य तवां देवगन्धर्वा दिव्याश चाप्सरसॊ दिवि\nउपसेवन्तु कल्याणं विरजॊऽमबरवाससः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 23, + "text": "राजसूय जिताँल लॊकान अश्वमेधाभिवर्धितान\nपराप्नुहि तवं महाबाहॊ तपसश च फलं महत" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 24, + "text": "उपर्य उपरि राज्ञां हि तव लॊका युधिष्ठिर\nहरिश्चन्द्र समाः पार्थ येषु तवं विहरिष्यसि" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 25, + "text": "मान्धाता यत्र राजर्षिर यत्र राजा भगीरथः\nदौःषन्तिर यत्र भरतस तत्र तवं विहरिष्यसि" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 26, + "text": "एषा देव नदी पुण्या पर्थ तरैलॊक्यपावनी\nआकाशगङ्गा राजेन्द्र तत्राप्लुत्य गमिष्यसि" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 27, + "text": "अत्र सनातस्य ते भावॊ मानुषॊ विगमिष्यति\nगतशॊकॊ निरायासॊ मुक्तवैरॊ भविष्यसि" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 28, + "text": "एवं बरुवति देवेन्द्रे कौरवेन्द्रं युधिष्ठिरम\nधर्मॊ विग्रहवान साक्षाद उवाच सुतम आत्मनः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 29, + "text": "भॊ भॊ राजन महाप्राज्ञ परीतॊ ऽसमि तव पुत्रक\nमद्भक्त्या सत्यवाक्येन कषमया च दमेन च" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 30, + "text": "एषा तृतीया जिज्ञास तव राजन कृता मया\nन शक्यसे चालयितुं सवभावात पार्थ हेतुभिः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 31, + "text": "पूर्वं परीक्षितॊ हि तवम आसीर दवैतवनं परति\nअरणी सहितस्यार्थे तच च निस्तीर्णवान असि" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 32, + "text": "सॊदर्येषु विनष्टेषु दरौपद्यां तत्र भारत\nशवरूपधारिणा पुत्र पुनस तवं मे परीक्षितः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 33, + "text": "इदं तृतीयं भरातॄणाम अर्थे यत सथातुम इच्छसि\nविशुद्धॊ ऽसि महाभाग सुखी विगतकल्मषः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 34, + "text": "न च ते भरातरः पार्थ नरकस्था विशां पते\nमायैषा देवराजेन महेन्द्रेण परयॊजिता" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 35, + "text": "अवश्यं नरकस तात दरष्टव्यः सर्वराजभिः\nततस तवया पराप्तम इदं मुहूर्तं दुःखम उत्तमम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 36, + "text": "न सव्यसाची भीमॊ वा यमौ वा पुरुषर्षभौ\nकर्णॊ वा सत्यवाक शूरॊ नरकार्हाश चिरं नृप" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 37, + "text": "न कृष्णा राजपुत्री च नारकार्हा युधिष्ठिर\nएह्य एहि भरतश्रेष्ठ पश्य गङ्गां तरिलॊकगाम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 38, + "text": "एवम उक्तः स राजर्षिस तव पूर्वपितामहः\nजगाम सहधर्मेण सर्वैश च तरिदशालयैः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 39, + "text": "गङ्गां देव नदीं पुण्यां पावनीम ऋषिसंस्तुताम\nअवगाह्य तु तां राजा तनुं तत्याज मानुषीम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 40, + "text": "ततॊ दिव्यवपुर भूत्वा धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nनिर्वैरॊ गतसंतापॊ जले तस्मिन समाप्लुतः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 3, + "shloka": 41, + "text": "ततॊ ययौ वृतॊ देवैः कुरुराजॊ युधिष्ठिरः\nधर्मेण सहितॊ धर्मान सतूयमानॊ महर्षिभिः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 4, + "shloka": 1, + "text": "[वै]\nततॊ युधिष्ठिरॊ राजा देवैः सर्पि मरुद्गणैः\nपूज्यमानॊ ययौ ततत्र यत्र ते कुरुपुंगवाः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 4, + "shloka": 2, + "text": "ददर्श तत्र गॊविन्दं बराह्मेण वपुषान्वितम\nतेनैव दृष्टपूर्वेण सादृश्येनॊपसूचितम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 4, + "shloka": 3, + "text": "दीप्यमानं सववपुषा दिव्यैर अस्त्रैर उपस्थितम\nचक्रप्रभृतिभिर घॊरैर दिव्यैः पुरुषविग्रहैः\nउपास्यमानं वीरेण फल्गुनेन सुवर्चसा" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 4, + "shloka": 4, + "text": "अपरस्मिन्न अथॊद्देशे कर्णं शस्त्रभृतां वरम\nदवादशादित्य सहितं ददर्श कुरुनन्दनः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 4, + "shloka": 5, + "text": "अथापरस्मिन्न उद्देशे मरुद्गणवृतं परभुम\nभीमसेनम अथापश्यत तेनैव वपुषान्वितम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 4, + "shloka": 6, + "text": "अश्विनॊस तु तथा सथाने दीप्यमानौ सवतेजसा\nनकुलं सहदेवं च ददर्श कुरुनन्दनः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 4, + "shloka": 7, + "text": "तथा ददर्श पाञ्चालीं कमलॊत्पलमालिनीम\nवपुषा सवर्गम आक्रम्य तिष्ठन्तीम अर्कवर्चसम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 4, + "shloka": 8, + "text": "अथैनां सहसा राजा परष्टुम ऐच्छद युधिष्ठिरः\nततॊ ऽसय भगवान इन्द्रः कथयाम आस देवराट" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 4, + "shloka": 9, + "text": "शरीर एषा दरौपदी रूपा तवदर्थे मानुषं गता\nअयॊनिजा लॊककान्ता पुण्यगन्धा युधिष्ठिर" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 4, + "shloka": 10, + "text": "दरुपदस्य कुले जाता भवद्भिश चॊपजीविता\nरत्यर्थं भवतां हय एषा निमिता शूलपाणिना" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 4, + "shloka": 11, + "text": "एते पञ्च महाभागा गन्धर्वाः पावकप्रभाः\nदरौपद्यास तनया राजन युष्माकम अमितौजसः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 4, + "shloka": 12, + "text": "पश्य गन्धर्वराजानं धृतराष्ट्रं मनीषिणम\nएनं च तवं विजानीहि भरातरं पूर्वजं पितुः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 4, + "shloka": 13, + "text": "अयं ते पूर्वजॊ भराता कौन्तेयः पावकद्युतिः\nसूर्यपुत्रॊ ऽगरजः शरेष्ठॊ राधेय इति विश्रुतः\nआदित्यसहितॊ याति पश्यैनं पुरुषर्षभ" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 4, + "shloka": 14, + "text": "साध्यानाम अथ देवानां वसूनां मरुताम अपि\nगणेषु पश्य राजेन्द्र वृष्ण्यन्धकमहारथान\nसात्यकिप्रमुखान वीरान भॊजांश चैव महारथान" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 4, + "shloka": 15, + "text": "सॊमेन सहितं पश्य सौभद्रम अपराजितम\nअभिमन्युं महेष्वासं निशाकरसमद्युतिम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 4, + "shloka": 16, + "text": "एष पाण्डुर महेष्वासः कुन्त्या माद्र्या च संगतः\nविमानेन सदाभ्येति पिता तव ममान्तिकम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 4, + "shloka": 17, + "text": "वसुभिः सहितं पश्य भीष्मं शांतनवं नृपम\nदरॊणं बृहस्पतेः पार्श्वे गुरुम एनं निशामय" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 4, + "shloka": 18, + "text": "एते चान्ये महीपाला यॊधास तव च पाण्डव\nगन्धर्वैः सहिता यान्ति यक्षैः पुण्यजनैस तथा" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 4, + "shloka": 19, + "text": "गुह्यकानां गतिं चापि के चित पराप्ता नृसत्तमाः\nतयक्त्वा देहं जितस्वर्गाः पुण्यवाग बुद्धिकर्मभिः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 1, + "text": "[ज]\nभीष्मद्रॊणौ महात्मानौ धृतराष्ट्रश च पार्थिवः\nविराटद्रुपदौ चॊभौ शङ्खश चैवॊत्तरस तथा" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 2, + "text": "धृष्टकेतुर जयत्सेनॊ राजा चैव स सत्यजित\nदुर्यॊधन सुताश चैव शकुनिश चैव सौबलः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 3, + "text": "कर्ण पुत्राश च विक्रान्ता राजा चैव जयद्रथः\nघटॊत्चकादयश चैव ये चान्ये नानुकीर्तिताः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 4, + "text": "ये चान्ये कीर्तितास तत्र राजानॊ दीप्तमूर्तयः\nसवर्गे कालं कियन्तं ते तस्थुस तद अपि शंस मे" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 5, + "text": "आहॊस्विच छाश्वतं सथानं तेषां तत्र दविजॊत्तम\nअन्ये वा कर्मणः कां ते गतिं पराप्ता नरर्षभाः\nएतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं परॊच्यमानं तवया दविज" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 6, + "text": "[सूत]\nइत्य उक्तः स तु विप्रर्षिर अनुज्ञातॊ महात्मना\nवयासेन तस्य नृपतेर आख्यातुम उपचक्रमे" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 7, + "text": "[वै]\nगन्तव्यं कर्मणाम अन्ते सर्वेण मनुजाधिप\nशृणु गुह्यम इदं राजन देवानां भरतर्षभ\nयद उवाच महातेजा दिव्यचक्षुः परतापवान" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 8, + "text": "मुनिः पुराणः कौरव्य पाराशर्यॊ महाव्रतः\nअगाध बुद्धिः सर्वज्ञॊ गतिज्ञः सर्वकर्मणाम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 9, + "text": "वसून एव महातेजा भीष्मः पराप महाद्युतिः\nअष्टाव एव हि दृश्यन्ते वसवॊ भरतर्षभ" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 10, + "text": "बृहस्पतिं विवेशाथ दरॊणॊ हय अङ्गिरसां वरम\nकृतवर्मा तु हार्दिक्यः परविवेश मरुद्गणम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 11, + "text": "सनत कुमारं परद्युम्नः परविवेश यथागतम\nधृतराष्ट्रॊ धनेशस्य लॊकान पराप दुरासदान" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 12, + "text": "धृतराष्ट्रेण सहिता गान्धारी च यशस्विनी\nपत्नीभ्यां सहितः पाण्डुर महेन्द्र सदनं ययौ" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 13, + "text": "विराटद्रुपदौ चॊभौ धृष्टकेतुश च पार्थिव\nनिशठाक्रूर साम्बाश च भानुः कम्पॊ विडूरथः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 14, + "text": "भूरिश्रवाः शलश चैव भूरिश च पृथिवीपतिः\nउग्रसेनस तथा कंसॊ वसुदेवश च वीर्यवान" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 15, + "text": "उत्तरश च सह भरात्रा शङ्खेन नरपुंगवः\nविश्वेषां देवतानां ते विविशुर नरसत्तमाः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 16, + "text": "वर्चा नाम महातेजाः सॊमपुत्रः परतापवान\nसॊ ऽभिमन्युर नृसिंहस्य फल्गुनस्य सुतॊ ऽभवत" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 17, + "text": "स युद्ध्वा कषत्रधर्मेण यथा नान्यः पुमान कव चित\nविवेश सॊमं धर्मात्मा कर्मणॊ ऽनते महारथः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 18, + "text": "आविवेश रविं कर्णः पितरं पुरुषर्षभ\nदवापरं शकुनिः पराप धृष्टद्युम्नस तु पावकम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 19, + "text": "धृतराष्ट्रात्मजाः सर्वे यातुधाना बलॊत्कटाः\nऋद्धिमन्तॊ महात्मानः शस्त्रपूता दिवं गताः\nधर्मम एवाविशत कषत्ता राजा चैव युधिष्ठिरः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 20, + "text": "अनन्तॊ भगवान देवः परविवेश रसातलम\nपितामह नियॊगाद धि यॊ यॊगाद गाम अधारयत" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 21, + "text": "षॊडश सत्रीसहस्राणि वासुदेव परिग्रहः\nनयमज्जन्त सरस्वत्यां कालेन जनमेजय\nताश चाप्य अप्सरसॊ भूत्वा वासुदेवम उपागमन" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 22, + "text": "हतास तस्मिन महायुद्धे ये वीरास तु महारथाः\nघटॊत्कचादयः सर्वे देवान यक्षांश च भेजिरे" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 23, + "text": "दुर्यॊधन सहायाश च राक्षसाः परिकीर्तिताः\nपराप्तास ते करमशॊ राजन सर्वलॊकान अनुत्तमान" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 24, + "text": "भवनं च महेन्द्रस्य कुबेरस्य च धीमतः\nवरुणस्य तथा लॊकान विविशुः पुरुषर्षभाः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 25, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं विस्तरेण महाद्युते\nकुरूणां चरितं कृत्स्नं पाण्डवानां च भारत" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 26, + "text": "[सूत]\nएतच छरुत्वा दविजश्रेष्ठात स राजा जनमेजयः\nविस्मितॊ ऽभवद अत्यर्थं यज्ञकर्मान्तरेष्व अथ" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 27, + "text": "ततः समापयाम आसुः कर्म तत तस्य याजकाः\nआस्तीकश चाभवत परीतः परिमॊक्ष्य भुजंगमान" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 28, + "text": "ततॊ दविजातीन सर्वांस तान दक्षिणाभिर अतॊषयत\nपूजिताश चापि ते राज्ञा ततॊ जग्मुर यथागतम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 29, + "text": "विसर्जयित्वा विप्रांस तान राजापि जनमेजयः\nततस तक्षशिलायाः स पुनर आयाद गजाह्वयम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 30, + "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं वैशम्पायन कीर्तितम\nवयासाज्ञया समाख्यातं सर्पसत्त्रे नृपस्य ह" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 31, + "text": "पुण्यॊ ऽयम इतिहासाख्यः पवित्रं चेदम उत्तमम\nकृष्णेन मुनिना विप्र नियतं सत्यवादिना" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 32, + "text": "सर्वज्ञेन विधिज्ञेन धर्मज्ञानवता सता\nअतीन्द्रियेण शुचिना तपसा भावितात्मना" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 33, + "text": "ऐश्वर्ये वर्तता चैव सांख्ययॊगविदा तथा\nनैकतन्त्र विबुद्धेन दृष्ट्वा दिव्येन चक्षुषा" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 34, + "text": "कीर्तिं परथयता लॊके पाण्डवानां महात्मनाम\nअन्येषां कषत्रियाणां च भूरि दरविण तेजसाम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 35, + "text": "य इदं शरावयेद विद्वान सदा पर्वणि पर्वणि\nधूतपाप्मा जितस्वर्गॊ बरह्मभूयाय गच्छति" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 36, + "text": "यश चेदं शरावयेच छराद्धे बराह्मणान पादम अन्ततः\nअक्षय्यम अन्नपानं वै पितॄंस तस्यॊपतिष्ठते" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 37, + "text": "अह्ना यद एनः कुरुते इन्द्रियैर मनसापि वा\nमहाभारतम आख्याय पश्चात संध्यां परमुच्यते" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 38, + "text": "धर्मे चार्थे च कामे च मॊक्षे च भरतर्षभ\nयद इहास्ति तद अन्यत्र यन नेहास्ति न तत कव चित" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 39, + "text": "यजॊ नामेतिहासॊ ऽयं शरॊतव्यॊ भूतिम इच्छता\nरज्ञा राजसुतैश चापि गर्भिण्या चैव यॊषिता" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 40, + "text": "सवर्गकामॊ लभेत सवर्गं जय कामॊ लभेज जयम\nगर्भिणी लभते पुत्रं कन्यां वा बहु भागिनीम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 41, + "text": "अनागतं तरिभिर वर्षैः कृष्णद्वैपायनः परभुः\nसंदर्भं भारतस्यास्य कृतवान धर्मकाम्यया" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 42, + "text": "नारदॊ ऽशरावयद देवान असितॊ देवलः पितॄन\nरक्षॊयक्षाञ शुकॊ मर्त्यान वैशम्पायन एव तु" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 43, + "text": "इतिहासम इमं पुण्यं महार्थं वेद संमितम\nशरावयेद यस तु वर्णांस तरीन कृत्वा बराह्मणम अग्रतः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 44, + "text": "स नरः पापनिर्मुक्तः कीरितं पराप्येह शौनक\nगच्छेत परमिकां सिद्धिम अत्र मे नास्ति संशयः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 45, + "text": "भारताध्ययनात पुण्याद अपि पादम अधीयतः\nशरद्दधानस्य पूयन्ते सर्वपापान्य अशेषतः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 46, + "text": "महर्षिर भगवान वयासः कृत्वेमां संहितां पुरा\nशलॊकैश चतुर्भिर भगवान पुत्रम अध्यापयच छुकम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 47, + "text": "माता पितृसहस्राणि पुत्रदारशतानि च\nसंसारेष्व अनुभूतानि यान्ति यास्यन्ति चापरे" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 48, + "text": "हर्षस्थान सहस्राणि भयस्थान शतानि च\nदिवसे दिवसे मूढम आविशन्ति न पण्डितम" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 49, + "text": "ऊर्ध्वबाहुर विरौम्य एष न च कश चिच छृणॊति मे\nधर्माद अर्थश च कामश च स किमर्थं न सेव्यते" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 50, + "text": "न जातु कामान न भयान न लॊभाद; धर्मं तयजेज जीवितस्यापि हेतॊः\nनित्यॊ धर्मः सुखदुःखे तव अनित्ये; जीवॊ नित्यॊ हेतुर अस्य तव अनित्यः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 51, + "text": "इमां भारत सावित्रीं परातर उत्थाय यः पठेत\nस भारत फलं पराप्य परं बरह्माधिगच्छति" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 52, + "text": "यथा समुद्रॊ भगवान यथा च हिमवान गिरिः\nखयाताव उभौ रत्ननिधी तथा भारतम उच्यते" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 53, + "text": "महाभारतम आख्यानं यः पठेत सुसमाहितः\nस गच्छेत परमां सिद्धिम इति मे नास्ति संशयः" + }, + { + "book": 18, + "chapter": 5, + "shloka": 54, + "text": "दवैपायनॊष्ठपुटनिःसृतम अप्रमेयं; पुण्यं पवित्रम अथ पापहरं शिवं च\nयॊ भारतं समधिगच्छति वाच्यमानं; किं तस्य पुष्करजलैर अभिषेचनेन" + } +] \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/001.json b/texts/quran/001.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..e862f84f2ca35f9440b438401bab5d6e94d073cb --- /dev/null +++ b/texts/quran/001.json @@ -0,0 +1,23 @@ +{ + "index": "001", + "name": "al-Fatihah", + "verse": { + "verse_1": "بِسْمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحْمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ", + "verse_2": "ٱلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_3": "ٱلرَّحْمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ", + "verse_4": "مَٰلِكِ يَوْمِ ٱلدِّينِ", + "verse_5": "إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ", + "verse_6": "ٱهْدِنَا ٱلصِّرَٰطَ ٱلْمُسْتَقِيمَ", + "verse_7": "صِرَٰطَ ٱلَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ ٱلْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا ٱلضَّآلِّينَ" + }, + "count": 7, + "juz": [ + { + "index": "01", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_7" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/002.json b/texts/quran/002.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..b7e4eb4d4445a862110d4c87c8767bb2c3080c96 --- /dev/null +++ b/texts/quran/002.json @@ -0,0 +1,317 @@ +{ + "index": "002", + "name": "al-Baqarah", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "الٓمٓ", + "verse_2": "ذَٰلِكَ ٱلْكِتَٰبُ لَا رَيْبَ ۛ فِيهِ ۛ هُدًۭى لِّلْمُتَّقِينَ", + "verse_3": "ٱلَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِٱلْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ ٱلصَّلَوٰةَ وَمِمَّا رَزَقْنَٰهُمْ يُنفِقُونَ", + "verse_4": "وَٱلَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِمَآ أُنزِلَ إِلَيْكَ وَمَآ أُنزِلَ مِن قَبْلِكَ وَبِٱلْءَاخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ", + "verse_5": "أُو۟لَٰٓئِكَ عَلَىٰ هُدًۭى مِّن رَّبِّهِمْ ۖ وَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْمُفْلِحُونَ", + "verse_6": "إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ سَوَآءٌ عَلَيْهِمْ ءَأَنذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنذِرْهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ", + "verse_7": "خَتَمَ ٱللَّهُ عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ وَعَلَىٰ سَمْعِهِمْ ۖ وَعَلَىٰٓ أَبْصَٰرِهِمْ غِشَٰوَةٌۭ ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌۭ", + "verse_8": "وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يَقُولُ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَبِٱلْيَوْمِ ٱلْءَاخِرِ وَمَا هُم بِمُؤْمِنِينَ", + "verse_9": "يُخَٰدِعُونَ ٱللَّهَ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَمَا يَخْدَعُونَ إِلَّآ أَنفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ", + "verse_10": "فِى قُلُوبِهِم مَّرَضٌۭ فَزَادَهُمُ ٱللَّهُ مَرَضًۭا ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌۢ بِمَا كَانُوا۟ يَكْذِبُونَ", + "verse_11": "وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ لَا تُفْسِدُوا۟ فِى ٱلْأَرْضِ قَالُوٓا۟ إِنَّمَا نَحْنُ مُصْلِحُونَ", + "verse_12": "أَلَآ إِنَّهُمْ هُمُ ٱلْمُفْسِدُونَ وَلَٰكِن لَّا يَشْعُرُونَ", + "verse_13": "وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ ءَامِنُوا۟ كَمَآ ءَامَنَ ٱلنَّاسُ قَالُوٓا۟ أَنُؤْمِنُ كَمَآ ءَامَنَ ٱلسُّفَهَآءُ ۗ أَلَآ إِنَّهُمْ هُمُ ٱلسُّفَهَآءُ وَلَٰكِن لَّا يَعْلَمُونَ", + "verse_14": "وَإِذَا لَقُوا۟ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ قَالُوٓا۟ ءَامَنَّا وَإِذَا خَلَوْا۟ إِلَىٰ شَيَٰطِينِهِمْ قَالُوٓا۟ إِنَّا مَعَكُمْ إِنَّمَا نَحْنُ مُسْتَهْزِءُونَ", + "verse_15": "ٱللَّهُ يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَيَمُدُّهُمْ فِى طُغْيَٰنِهِمْ يَعْمَهُونَ", + "verse_16": "أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ ٱشْتَرَوُا۟ ٱلضَّلَٰلَةَ بِٱلْهُدَىٰ فَمَا رَبِحَت تِّجَٰرَتُهُمْ وَمَا كَانُوا۟ مُهْتَدِينَ", + "verse_17": "مَثَلُهُمْ كَمَثَلِ ٱلَّذِى ٱسْتَوْقَدَ نَارًۭا فَلَمَّآ أَضَآءَتْ مَا حَوْلَهُۥ ذَهَبَ ٱللَّهُ بِنُورِهِمْ وَتَرَكَهُمْ فِى ظُلُمَٰتٍۢ لَّا يُبْصِرُونَ", + "verse_18": "صُمٌّۢ بُكْمٌ عُمْىٌۭ فَهُمْ لَا يَرْجِعُونَ", + "verse_19": "أَوْ كَصَيِّبٍۢ مِّنَ ٱلسَّمَآءِ فِيهِ ظُلُمَٰتٌۭ وَرَعْدٌۭ وَبَرْقٌۭ يَجْعَلُونَ أَصَٰبِعَهُمْ فِىٓ ءَاذَانِهِم مِّنَ ٱلصَّوَٰعِقِ حَذَرَ ٱلْمَوْتِ ۚ وَٱللَّهُ مُحِيطٌۢ بِٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_20": "يَكَادُ ٱلْبَرْقُ يَخْطَفُ أَبْصَٰرَهُمْ ۖ كُلَّمَآ أَضَآءَ لَهُم مَّشَوْا۟ فِيهِ وَإِذَآ أَظْلَمَ عَلَيْهِمْ قَامُوا۟ ۚ وَلَوْ شَآءَ ٱللَّهُ لَذَهَبَ بِسَمْعِهِمْ وَأَبْصَٰرِهِمْ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌۭ", + "verse_21": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ٱعْبُدُوا۟ رَبَّكُمُ ٱلَّذِى خَلَقَكُمْ وَٱلَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ", + "verse_22": "ٱلَّذِى جَعَلَ لَكُمُ ٱلْأَرْضَ فِرَٰشًۭا وَٱلسَّمَآءَ بِنَآءًۭ وَأَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءًۭ فَأَخْرَجَ بِهِۦ مِنَ ٱلثَّمَرَٰتِ رِزْقًۭا لَّكُمْ ۖ فَلَا تَجْعَلُوا۟ لِلَّهِ أَندَادًۭا وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ", + "verse_23": "وَإِن كُنتُمْ فِى رَيْبٍۢ مِّمَّا نَزَّلْنَا عَلَىٰ عَبْدِنَا فَأْتُوا۟ بِسُورَةٍۢ مِّن مِّثْلِهِۦ وَٱدْعُوا۟ شُهَدَآءَكُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ", + "verse_24": "فَإِن لَّمْ تَفْعَلُوا۟ وَلَن تَفْعَلُوا۟ فَٱتَّقُوا۟ ٱلنَّارَ ٱلَّتِى وَقُودُهَا ٱلنَّاسُ وَٱلْحِجَارَةُ ۖ أُعِدَّتْ لِلْكَٰفِرِينَ", + "verse_25": "وَبَشِّرِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ أَنَّ لَهُمْ جَنَّٰتٍۢ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ ۖ كُلَّمَا رُزِقُوا۟ مِنْهَا مِن ثَمَرَةٍۢ رِّزْقًۭا ۙ قَالُوا۟ هَٰذَا ٱلَّذِى رُزِقْنَا مِن قَبْلُ ۖ وَأُتُوا۟ بِهِۦ مُتَشَٰبِهًۭا ۖ وَلَهُمْ فِيهَآ أَزْوَٰجٌۭ مُّطَهَّرَةٌۭ ۖ وَهُمْ فِيهَا خَٰلِدُونَ", + "verse_26": "۞ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَسْتَحْىِۦٓ أَن يَضْرِبَ مَثَلًۭا مَّا بَعُوضَةًۭ فَمَا فَوْقَهَا ۚ فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ فَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ ٱلْحَقُّ مِن رَّبِّهِمْ ۖ وَأَمَّا ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ فَيَقُولُونَ مَاذَآ أَرَادَ ٱللَّهُ بِهَٰذَا مَثَلًۭا ۘ يُضِلُّ بِهِۦ كَثِيرًۭا وَيَهْدِى بِهِۦ كَثِيرًۭا ۚ وَمَا يُضِلُّ بِهِۦٓ إِلَّا ٱلْفَٰسِقِينَ", + "verse_27": "ٱلَّذِينَ يَنقُضُونَ عَهْدَ ٱللَّهِ مِنۢ بَعْدِ مِيثَٰقِهِۦ وَيَقْطَعُونَ مَآ أَمَرَ ٱللَّهُ بِهِۦٓ أَن يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِى ٱلْأَرْضِ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْخَٰسِرُونَ", + "verse_28": "كَيْفَ تَكْفُرُونَ بِٱللَّهِ وَكُنتُمْ أَمْوَٰتًۭا فَأَحْيَٰكُمْ ۖ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يُحْيِيكُمْ ثُمَّ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ", + "verse_29": "هُوَ ٱلَّذِى خَلَقَ لَكُم مَّا فِى ٱلْأَرْضِ جَمِيعًۭا ثُمَّ ٱسْتَوَىٰٓ إِلَى ٱلسَّمَآءِ فَسَوَّىٰهُنَّ سَبْعَ سَمَٰوَٰتٍۢ ۚ وَهُوَ بِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمٌۭ", + "verse_30": "وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَٰٓئِكَةِ إِنِّى جَاعِلٌۭ فِى ٱلْأَرْضِ خَلِيفَةًۭ ۖ قَالُوٓا۟ أَتَجْعَلُ فِيهَا مَن يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ ٱلدِّمَآءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ ۖ قَالَ إِنِّىٓ أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ", + "verse_31": "وَعَلَّمَ ءَادَمَ ٱلْأَسْمَآءَ كُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى ٱلْمَلَٰٓئِكَةِ فَقَالَ أَنۢبِـُٔونِى بِأَسْمَآءِ هَٰٓؤُلَآءِ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ", + "verse_32": "قَالُوا۟ سُبْحَٰنَكَ لَا عِلْمَ لَنَآ إِلَّا مَا عَلَّمْتَنَآ ۖ إِنَّكَ أَنتَ ٱلْعَلِيمُ ٱلْحَكِيمُ", + "verse_33": "قَالَ يَٰٓـَٔادَمُ أَنۢبِئْهُم بِأَسْمَآئِهِمْ ۖ فَلَمَّآ أَنۢبَأَهُم بِأَسْمَآئِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ إِنِّىٓ أَعْلَمُ غَيْبَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ", + "verse_34": "وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَٰٓئِكَةِ ٱسْجُدُوا۟ لِءَادَمَ فَسَجَدُوٓا۟ إِلَّآ إِبْلِيسَ أَبَىٰ وَٱسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_35": "وَقُلْنَا يَٰٓـَٔادَمُ ٱسْكُنْ أَنتَ وَزَوْجُكَ ٱلْجَنَّةَ وَكُلَا مِنْهَا رَغَدًا حَيْثُ شِئْتُمَا وَلَا تَقْرَبَا هَٰذِهِ ٱلشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_36": "فَأَزَلَّهُمَا ٱلشَّيْطَٰنُ عَنْهَا فَأَخْرَجَهُمَا مِمَّا كَانَا فِيهِ ۖ وَقُلْنَا ٱهْبِطُوا۟ بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّۭ ۖ وَلَكُمْ فِى ٱلْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّۭ وَمَتَٰعٌ إِلَىٰ حِينٍۢ", + "verse_37": "فَتَلَقَّىٰٓ ءَادَمُ مِن رَّبِّهِۦ كَلِمَٰتٍۢ فَتَابَ عَلَيْهِ ۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِيمُ", + "verse_38": "قُلْنَا ٱهْبِطُوا۟ مِنْهَا جَمِيعًۭا ۖ فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّى هُدًۭى فَمَن تَبِعَ هُدَاىَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ", + "verse_39": "وَٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ وَكَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَآ أُو۟لَٰٓئِكَ أَصْحَٰبُ ٱلنَّارِ ۖ هُمْ فِيهَا خَٰلِدُونَ", + "verse_40": "يَٰبَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ ٱذْكُرُوا۟ نِعْمَتِىَ ٱلَّتِىٓ أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَأَوْفُوا۟ بِعَهْدِىٓ أُوفِ بِعَهْدِكُمْ وَإِيَّٰىَ فَٱرْهَبُونِ", + "verse_41": "وَءَامِنُوا۟ بِمَآ أَنزَلْتُ مُصَدِّقًۭا لِّمَا مَعَكُمْ وَلَا تَكُونُوٓا۟ أَوَّلَ كَافِرٍۭ بِهِۦ ۖ وَلَا تَشْتَرُوا۟ بِـَٔايَٰتِى ثَمَنًۭا قَلِيلًۭا وَإِيَّٰىَ فَٱتَّقُونِ", + "verse_42": "وَلَا تَلْبِسُوا۟ ٱلْحَقَّ بِٱلْبَٰطِلِ وَتَكْتُمُوا۟ ٱلْحَقَّ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ", + "verse_43": "وَأَقِيمُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتُوا۟ ٱلزَّكَوٰةَ وَٱرْكَعُوا۟ مَعَ ٱلرَّٰكِعِينَ", + "verse_44": "۞ أَتَأْمُرُونَ ٱلنَّاسَ بِٱلْبِرِّ وَتَنسَوْنَ أَنفُسَكُمْ وَأَنتُمْ تَتْلُونَ ٱلْكِتَٰبَ ۚ أَفَلَا تَعْقِلُونَ", + "verse_45": "وَٱسْتَعِينُوا۟ بِٱلصَّبْرِ وَٱلصَّلَوٰةِ ۚ وَإِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى ٱلْخَٰشِعِينَ", + "verse_46": "ٱلَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلَٰقُوا۟ رَبِّهِمْ وَأَنَّهُمْ إِلَيْهِ رَٰجِعُونَ", + "verse_47": "يَٰبَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ ٱذْكُرُوا۟ نِعْمَتِىَ ٱلَّتِىٓ أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَأَنِّى فَضَّلْتُكُمْ عَلَى ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_48": "وَٱتَّقُوا۟ يَوْمًۭا لَّا تَجْزِى نَفْسٌ عَن نَّفْسٍۢ شَيْـًۭٔا وَلَا يُقْبَلُ مِنْهَا شَفَٰعَةٌۭ وَلَا يُؤْخَذُ مِنْهَا عَدْلٌۭ وَلَا هُمْ يُنصَرُونَ", + "verse_49": "وَإِذْ نَجَّيْنَٰكُم مِّنْ ءَالِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوٓءَ ٱلْعَذَابِ يُذَبِّحُونَ أَبْنَآءَكُمْ وَيَسْتَحْيُونَ نِسَآءَكُمْ ۚ وَفِى ذَٰلِكُم بَلَآءٌۭ مِّن رَّبِّكُمْ عَظِيمٌۭ", + "verse_50": "وَإِذْ فَرَقْنَا بِكُمُ ٱلْبَحْرَ فَأَنجَيْنَٰكُمْ وَأَغْرَقْنَآ ءَالَ فِرْعَوْنَ وَأَنتُمْ تَنظُرُونَ", + "verse_51": "وَإِذْ وَٰعَدْنَا مُوسَىٰٓ أَرْبَعِينَ لَيْلَةًۭ ثُمَّ ٱتَّخَذْتُمُ ٱلْعِجْلَ مِنۢ بَعْدِهِۦ وَأَنتُمْ ظَٰلِمُونَ", + "verse_52": "ثُمَّ عَفَوْنَا عَنكُم مِّنۢ بَعْدِ ذَٰلِكَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ", + "verse_53": "وَإِذْ ءَاتَيْنَا مُوسَى ٱلْكِتَٰبَ وَٱلْفُرْقَانَ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ", + "verse_54": "وَإِذْ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِۦ يَٰقَوْمِ إِنَّكُمْ ظَلَمْتُمْ أَنفُسَكُم بِٱتِّخَاذِكُمُ ٱلْعِجْلَ فَتُوبُوٓا۟ إِلَىٰ بَارِئِكُمْ فَٱقْتُلُوٓا۟ أَنفُسَكُمْ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌۭ لَّكُمْ عِندَ بَارِئِكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ ۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِيمُ", + "verse_55": "وَإِذْ قُلْتُمْ يَٰمُوسَىٰ لَن نُّؤْمِنَ لَكَ حَتَّىٰ نَرَى ٱللَّهَ جَهْرَةًۭ فَأَخَذَتْكُمُ ٱلصَّٰعِقَةُ وَأَنتُمْ تَنظُرُونَ", + "verse_56": "ثُمَّ بَعَثْنَٰكُم مِّنۢ بَعْدِ مَوْتِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ", + "verse_57": "وَظَلَّلْنَا عَلَيْكُمُ ٱلْغَمَامَ وَأَنزَلْنَا عَلَيْكُمُ ٱلْمَنَّ وَٱلسَّلْوَىٰ ۖ كُلُوا۟ مِن طَيِّبَٰتِ مَا رَزَقْنَٰكُمْ ۖ وَمَا ظَلَمُونَا وَلَٰكِن كَانُوٓا۟ أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ", + "verse_58": "وَإِذْ قُلْنَا ٱدْخُلُوا۟ هَٰذِهِ ٱلْقَرْيَةَ فَكُلُوا۟ مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ رَغَدًۭا وَٱدْخُلُوا۟ ٱلْبَابَ سُجَّدًۭا وَقُولُوا۟ حِطَّةٌۭ نَّغْفِرْ لَكُمْ خَطَٰيَٰكُمْ ۚ وَسَنَزِيدُ ٱلْمُحْسِنِينَ", + "verse_59": "فَبَدَّلَ ٱلَّذِينَ ظَلَمُوا۟ قَوْلًا غَيْرَ ٱلَّذِى قِيلَ لَهُمْ فَأَنزَلْنَا عَلَى ٱلَّذِينَ ظَلَمُوا۟ رِجْزًۭا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ بِمَا كَانُوا۟ يَفْسُقُونَ", + "verse_60": "۞ وَإِذِ ٱسْتَسْقَىٰ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِۦ فَقُلْنَا ٱضْرِب بِّعَصَاكَ ٱلْحَجَرَ ۖ فَٱنفَجَرَتْ مِنْهُ ٱثْنَتَا عَشْرَةَ عَيْنًۭا ۖ قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُنَاسٍۢ مَّشْرَبَهُمْ ۖ كُلُوا۟ وَٱشْرَبُوا۟ مِن رِّزْقِ ٱللَّهِ وَلَا تَعْثَوْا۟ فِى ٱلْأَرْضِ مُفْسِدِينَ", + "verse_61": "وَإِذْ قُلْتُمْ يَٰمُوسَىٰ لَن نَّصْبِرَ عَلَىٰ طَعَامٍۢ وَٰحِدٍۢ فَٱدْعُ لَنَا رَبَّكَ يُخْرِجْ لَنَا مِمَّا تُنۢبِتُ ٱلْأَرْضُ مِنۢ بَقْلِهَا وَقِثَّآئِهَا وَفُومِهَا وَعَدَسِهَا وَبَصَلِهَا ۖ قَالَ أَتَسْتَبْدِلُونَ ٱلَّذِى هُوَ أَدْنَىٰ بِٱلَّذِى هُوَ خَيْرٌ ۚ ٱهْبِطُوا۟ مِصْرًۭا فَإِنَّ لَكُم مَّا سَأَلْتُمْ ۗ وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ ٱلذِّلَّةُ وَٱلْمَسْكَنَةُ وَبَآءُو بِغَضَبٍۢ مِّنَ ٱللَّهِ ۗ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانُوا۟ يَكْفُرُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَيَقْتُلُونَ ٱلنَّبِيِّۦنَ بِغَيْرِ ٱلْحَقِّ ۗ ذَٰلِكَ بِمَا عَصَوا۟ وَّكَانُوا۟ يَعْتَدُونَ", + "verse_62": "إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَٱلَّذِينَ هَادُوا۟ وَٱلنَّصَٰرَىٰ وَٱلصَّٰبِـِٔينَ مَنْ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَٱلْيَوْمِ ٱلْءَاخِرِ وَعَمِلَ صَٰلِحًۭا فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ", + "verse_63": "وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَٰقَكُمْ وَرَفَعْنَا فَوْقَكُمُ ٱلطُّورَ خُذُوا۟ مَآ ءَاتَيْنَٰكُم بِقُوَّةٍۢ وَٱذْكُرُوا۟ مَا فِيهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ", + "verse_64": "ثُمَّ تَوَلَّيْتُم مِّنۢ بَعْدِ ذَٰلِكَ ۖ فَلَوْلَا فَضْلُ ٱللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُۥ لَكُنتُم مِّنَ ٱلْخَٰسِرِينَ", + "verse_65": "وَلَقَدْ عَلِمْتُمُ ٱلَّذِينَ ٱعْتَدَوْا۟ مِنكُمْ فِى ٱلسَّبْتِ فَقُلْنَا لَهُمْ كُونُوا۟ قِرَدَةً خَٰسِـِٔينَ", + "verse_66": "فَجَعَلْنَٰهَا نَكَٰلًۭا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهَا وَمَا خَلْفَهَا وَمَوْعِظَةًۭ لِّلْمُتَّقِينَ", + "verse_67": "وَإِذْ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِۦٓ إِنَّ ٱللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَن تَذْبَحُوا۟ بَقَرَةًۭ ۖ قَالُوٓا۟ أَتَتَّخِذُنَا هُزُوًۭا ۖ قَالَ أَعُوذُ بِٱللَّهِ أَنْ أَكُونَ مِنَ ٱلْجَٰهِلِينَ", + "verse_68": "قَالُوا۟ ٱدْعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّن لَّنَا مَا هِىَ ۚ قَالَ إِنَّهُۥ يَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌۭ لَّا فَارِضٌۭ وَلَا بِكْرٌ عَوَانٌۢ بَيْنَ ذَٰلِكَ ۖ فَٱفْعَلُوا۟ مَا تُؤْمَرُونَ", + "verse_69": "قَالُوا۟ ٱدْعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّن لَّنَا مَا لَوْنُهَا ۚ قَالَ إِنَّهُۥ يَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌۭ صَفْرَآءُ فَاقِعٌۭ لَّوْنُهَا تَسُرُّ ٱلنَّٰظِرِينَ", + "verse_70": "قَالُوا۟ ٱدْعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّن لَّنَا مَا هِىَ إِنَّ ٱلْبَقَرَ تَشَٰبَهَ عَلَيْنَا وَإِنَّآ إِن شَآءَ ٱللَّهُ لَمُهْتَدُونَ", + "verse_71": "قَالَ إِنَّهُۥ يَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌۭ لَّا ذَلُولٌۭ تُثِيرُ ٱلْأَرْضَ وَلَا تَسْقِى ٱلْحَرْثَ مُسَلَّمَةٌۭ لَّا شِيَةَ فِيهَا ۚ قَالُوا۟ ٱلْـَٰٔنَ جِئْتَ بِٱلْحَقِّ ۚ فَذَبَحُوهَا وَمَا كَادُوا۟ يَفْعَلُونَ", + "verse_72": "وَإِذْ قَتَلْتُمْ نَفْسًۭا فَٱدَّٰرَْٰٔتُمْ فِيهَا ۖ وَٱللَّهُ مُخْرِجٌۭ مَّا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ", + "verse_73": "فَقُلْنَا ٱضْرِبُوهُ بِبَعْضِهَا ۚ كَذَٰلِكَ يُحْىِ ٱللَّهُ ٱلْمَوْتَىٰ وَيُرِيكُمْ ءَايَٰتِهِۦ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ", + "verse_74": "ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُكُم مِّنۢ بَعْدِ ذَٰلِكَ فَهِىَ كَٱلْحِجَارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةًۭ ۚ وَإِنَّ مِنَ ٱلْحِجَارَةِ لَمَا يَتَفَجَّرُ مِنْهُ ٱلْأَنْهَٰرُ ۚ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا يَشَّقَّقُ فَيَخْرُجُ مِنْهُ ٱلْمَآءُ ۚ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا يَهْبِطُ مِنْ خَشْيَةِ ٱللَّهِ ۗ وَمَا ٱللَّهُ بِغَٰفِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ", + "verse_75": "۞ أَفَتَطْمَعُونَ أَن يُؤْمِنُوا۟ لَكُمْ وَقَدْ كَانَ فَرِيقٌۭ مِّنْهُمْ يَسْمَعُونَ كَلَٰمَ ٱللَّهِ ثُمَّ يُحَرِّفُونَهُۥ مِنۢ بَعْدِ مَا عَقَلُوهُ وَهُمْ يَعْلَمُونَ", + "verse_76": "وَإِذَا لَقُوا۟ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ قَالُوٓا۟ ءَامَنَّا وَإِذَا خَلَا بَعْضُهُمْ إِلَىٰ بَعْضٍۢ قَالُوٓا۟ أَتُحَدِّثُونَهُم بِمَا فَتَحَ ٱللَّهُ عَلَيْكُمْ لِيُحَآجُّوكُم بِهِۦ عِندَ رَبِّكُمْ ۚ أَفَلَا تَعْقِلُونَ", + "verse_77": "أَوَلَا يَعْلَمُونَ أَنَّ ٱللَّهَ يَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعْلِنُونَ", + "verse_78": "وَمِنْهُمْ أُمِّيُّونَ لَا يَعْلَمُونَ ٱلْكِتَٰبَ إِلَّآ أَمَانِىَّ وَإِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ", + "verse_79": "فَوَيْلٌۭ لِّلَّذِينَ يَكْتُبُونَ ٱلْكِتَٰبَ بِأَيْدِيهِمْ ثُمَّ يَقُولُونَ هَٰذَا مِنْ عِندِ ٱللَّهِ لِيَشْتَرُوا۟ بِهِۦ ثَمَنًۭا قَلِيلًۭا ۖ فَوَيْلٌۭ لَّهُم مِّمَّا كَتَبَتْ أَيْدِيهِمْ وَوَيْلٌۭ لَّهُم مِّمَّا يَكْسِبُونَ", + "verse_80": "وَقَالُوا۟ لَن تَمَسَّنَا ٱلنَّارُ إِلَّآ أَيَّامًۭا مَّعْدُودَةًۭ ۚ قُلْ أَتَّخَذْتُمْ عِندَ ٱللَّهِ عَهْدًۭا فَلَن يُخْلِفَ ٱللَّهُ عَهْدَهُۥٓ ۖ أَمْ تَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ", + "verse_81": "بَلَىٰ مَن كَسَبَ سَيِّئَةًۭ وَأَحَٰطَتْ بِهِۦ خَطِيٓـَٔتُهُۥ فَأُو۟لَٰٓئِكَ أَصْحَٰبُ ٱلنَّارِ ۖ هُمْ فِيهَا خَٰلِدُونَ", + "verse_82": "وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ أُو۟لَٰٓئِكَ أَصْحَٰبُ ٱلْجَنَّةِ ۖ هُمْ فِيهَا خَٰلِدُونَ", + "verse_83": "وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَٰقَ بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ لَا تَعْبُدُونَ إِلَّا ٱللَّهَ وَبِٱلْوَٰلِدَيْنِ إِحْسَانًۭا وَذِى ٱلْقُرْبَىٰ وَٱلْيَتَٰمَىٰ وَٱلْمَسَٰكِينِ وَقُولُوا۟ لِلنَّاسِ حُسْنًۭا وَأَقِيمُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتُوا۟ ٱلزَّكَوٰةَ ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ إِلَّا قَلِيلًۭا مِّنكُمْ وَأَنتُم مُّعْرِضُونَ", + "verse_84": "وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَٰقَكُمْ لَا تَسْفِكُونَ دِمَآءَكُمْ وَلَا تُخْرِجُونَ أَنفُسَكُم مِّن دِيَٰرِكُمْ ثُمَّ أَقْرَرْتُمْ وَأَنتُمْ تَشْهَدُونَ", + "verse_85": "ثُمَّ أَنتُمْ هَٰٓؤُلَآءِ تَقْتُلُونَ أَنفُسَكُمْ وَتُخْرِجُونَ فَرِيقًۭا مِّنكُم مِّن دِيَٰرِهِمْ تَظَٰهَرُونَ عَلَيْهِم بِٱلْإِثْمِ وَٱلْعُدْوَٰنِ وَإِن يَأْتُوكُمْ أُسَٰرَىٰ تُفَٰدُوهُمْ وَهُوَ مُحَرَّمٌ عَلَيْكُمْ إِخْرَاجُهُمْ ۚ أَفَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ ٱلْكِتَٰبِ وَتَكْفُرُونَ بِبَعْضٍۢ ۚ فَمَا جَزَآءُ مَن يَفْعَلُ ذَٰلِكَ مِنكُمْ إِلَّا خِزْىٌۭ فِى ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا ۖ وَيَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ يُرَدُّونَ إِلَىٰٓ أَشَدِّ ٱلْعَذَابِ ۗ وَمَا ٱللَّهُ بِغَٰفِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ", + "verse_86": "أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ ٱشْتَرَوُا۟ ٱلْحَيَوٰةَ ٱلدُّنْيَا بِٱلْءَاخِرَةِ ۖ فَلَا يُخَفَّفُ عَنْهُمُ ٱلْعَذَابُ وَلَا هُمْ يُنصَرُونَ", + "verse_87": "وَلَقَدْ ءَاتَيْنَا مُوسَى ٱلْكِتَٰبَ وَقَفَّيْنَا مِنۢ بَعْدِهِۦ بِٱلرُّسُلِ ۖ وَءَاتَيْنَا عِيسَى ٱبْنَ مَرْيَمَ ٱلْبَيِّنَٰتِ وَأَيَّدْنَٰهُ بِرُوحِ ٱلْقُدُسِ ۗ أَفَكُلَّمَا جَآءَكُمْ رَسُولٌۢ بِمَا لَا تَهْوَىٰٓ أَنفُسُكُمُ ٱسْتَكْبَرْتُمْ فَفَرِيقًۭا كَذَّبْتُمْ وَفَرِيقًۭا تَقْتُلُونَ", + "verse_88": "وَقَالُوا۟ قُلُوبُنَا غُلْفٌۢ ۚ بَل لَّعَنَهُمُ ٱللَّهُ بِكُفْرِهِمْ فَقَلِيلًۭا مَّا يُؤْمِنُونَ", + "verse_89": "وَلَمَّا جَآءَهُمْ كِتَٰبٌۭ مِّنْ عِندِ ٱللَّهِ مُصَدِّقٌۭ لِّمَا مَعَهُمْ وَكَانُوا۟ مِن قَبْلُ يَسْتَفْتِحُونَ عَلَى ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ فَلَمَّا جَآءَهُم مَّا عَرَفُوا۟ كَفَرُوا۟ بِهِۦ ۚ فَلَعْنَةُ ٱللَّهِ عَلَى ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_90": "بِئْسَمَا ٱشْتَرَوْا۟ بِهِۦٓ أَنفُسَهُمْ أَن يَكْفُرُوا۟ بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ بَغْيًا أَن يُنَزِّلَ ٱللَّهُ مِن فَضْلِهِۦ عَلَىٰ مَن يَشَآءُ مِنْ عِبَادِهِۦ ۖ فَبَآءُو بِغَضَبٍ عَلَىٰ غَضَبٍۢ ۚ وَلِلْكَٰفِرِينَ عَذَابٌۭ مُّهِينٌۭ", + "verse_91": "وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ ءَامِنُوا۟ بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ قَالُوا۟ نُؤْمِنُ بِمَآ أُنزِلَ عَلَيْنَا وَيَكْفُرُونَ بِمَا وَرَآءَهُۥ وَهُوَ ٱلْحَقُّ مُصَدِّقًۭا لِّمَا مَعَهُمْ ۗ قُلْ فَلِمَ تَقْتُلُونَ أَنۢبِيَآءَ ٱللَّهِ مِن قَبْلُ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ", + "verse_92": "۞ وَلَقَدْ جَآءَكُم مُّوسَىٰ بِٱلْبَيِّنَٰتِ ثُمَّ ٱتَّخَذْتُمُ ٱلْعِجْلَ مِنۢ بَعْدِهِۦ وَأَنتُمْ ظَٰلِمُونَ", + "verse_93": "وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَٰقَكُمْ وَرَفَعْنَا فَوْقَكُمُ ٱلطُّورَ خُذُوا۟ مَآ ءَاتَيْنَٰكُم بِقُوَّةٍۢ وَٱسْمَعُوا۟ ۖ قَالُوا۟ سَمِعْنَا وَعَصَيْنَا وَأُشْرِبُوا۟ فِى قُلُوبِهِمُ ٱلْعِجْلَ بِكُفْرِهِمْ ۚ قُلْ بِئْسَمَا يَأْمُرُكُم بِهِۦٓ إِيمَٰنُكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ", + "verse_94": "قُلْ إِن كَانَتْ لَكُمُ ٱلدَّارُ ٱلْءَاخِرَةُ عِندَ ٱللَّهِ خَالِصَةًۭ مِّن دُونِ ٱلنَّاسِ فَتَمَنَّوُا۟ ٱلْمَوْتَ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ", + "verse_95": "وَلَن يَتَمَنَّوْهُ أَبَدًۢا بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ ۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌۢ بِٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_96": "وَلَتَجِدَنَّهُمْ أَحْرَصَ ٱلنَّاسِ عَلَىٰ حَيَوٰةٍۢ وَمِنَ ٱلَّذِينَ أَشْرَكُوا۟ ۚ يَوَدُّ أَحَدُهُمْ لَوْ يُعَمَّرُ أَلْفَ سَنَةٍۢ وَمَا هُوَ بِمُزَحْزِحِهِۦ مِنَ ٱلْعَذَابِ أَن يُعَمَّرَ ۗ وَٱللَّهُ بَصِيرٌۢ بِمَا يَعْمَلُونَ", + "verse_97": "قُلْ مَن كَانَ عَدُوًّۭا لِّجِبْرِيلَ فَإِنَّهُۥ نَزَّلَهُۥ عَلَىٰ قَلْبِكَ بِإِذْنِ ٱللَّهِ مُصَدِّقًۭا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَهُدًۭى وَبُشْرَىٰ لِلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_98": "مَن كَانَ عَدُوًّۭا لِّلَّهِ وَمَلَٰٓئِكَتِهِۦ وَرُسُلِهِۦ وَجِبْرِيلَ وَمِيكَىٰلَ فَإِنَّ ٱللَّهَ عَدُوٌّۭ لِّلْكَٰفِرِينَ", + "verse_99": "وَلَقَدْ أَنزَلْنَآ إِلَيْكَ ءَايَٰتٍۭ بَيِّنَٰتٍۢ ۖ وَمَا يَكْفُرُ بِهَآ إِلَّا ٱلْفَٰسِقُونَ", + "verse_100": "أَوَكُلَّمَا عَٰهَدُوا۟ عَهْدًۭا نَّبَذَهُۥ فَرِيقٌۭ مِّنْهُم ۚ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ", + "verse_101": "وَلَمَّا جَآءَهُمْ رَسُولٌۭ مِّنْ عِندِ ٱللَّهِ مُصَدِّقٌۭ لِّمَا مَعَهُمْ نَبَذَ فَرِيقٌۭ مِّنَ ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْكِتَٰبَ كِتَٰبَ ٱللَّهِ وَرَآءَ ظُهُورِهِمْ كَأَنَّهُمْ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_102": "وَٱتَّبَعُوا۟ مَا تَتْلُوا۟ ٱلشَّيَٰطِينُ عَلَىٰ مُلْكِ سُلَيْمَٰنَ ۖ وَمَا كَفَرَ سُلَيْمَٰنُ وَلَٰكِنَّ ٱلشَّيَٰطِينَ كَفَرُوا۟ يُعَلِّمُونَ ٱلنَّاسَ ٱلسِّحْرَ وَمَآ أُنزِلَ عَلَى ٱلْمَلَكَيْنِ بِبَابِلَ هَٰرُوتَ وَمَٰرُوتَ ۚ وَمَا يُعَلِّمَانِ مِنْ أَحَدٍ حَتَّىٰ يَقُولَآ إِنَّمَا نَحْنُ فِتْنَةٌۭ فَلَا تَكْفُرْ ۖ فَيَتَعَلَّمُونَ مِنْهُمَا مَا يُفَرِّقُونَ بِهِۦ بَيْنَ ٱلْمَرْءِ وَزَوْجِهِۦ ۚ وَمَا هُم بِضَآرِّينَ بِهِۦ مِنْ أَحَدٍ إِلَّا بِإِذْنِ ٱللَّهِ ۚ وَيَتَعَلَّمُونَ مَا يَضُرُّهُمْ وَلَا يَنفَعُهُمْ ۚ وَلَقَدْ عَلِمُوا۟ لَمَنِ ٱشْتَرَىٰهُ مَا لَهُۥ فِى ٱلْءَاخِرَةِ مِنْ خَلَٰقٍۢ ۚ وَلَبِئْسَ مَا شَرَوْا۟ بِهِۦٓ أَنفُسَهُمْ ۚ لَوْ كَانُوا۟ يَعْلَمُونَ", + "verse_103": "وَلَوْ أَنَّهُمْ ءَامَنُوا۟ وَٱتَّقَوْا۟ لَمَثُوبَةٌۭ مِّنْ عِندِ ٱللَّهِ خَيْرٌۭ ۖ لَّوْ كَانُوا۟ يَعْلَمُونَ", + "verse_104": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تَقُولُوا۟ رَٰعِنَا وَقُولُوا۟ ٱنظُرْنَا وَٱسْمَعُوا۟ ۗ وَلِلْكَٰفِرِينَ عَذَابٌ أَلِيمٌۭ", + "verse_105": "مَّا يَوَدُّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ مِنْ أَهْلِ ٱلْكِتَٰبِ وَلَا ٱلْمُشْرِكِينَ أَن يُنَزَّلَ عَلَيْكُم مِّنْ خَيْرٍۢ مِّن رَّبِّكُمْ ۗ وَٱللَّهُ يَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِۦ مَن يَشَآءُ ۚ وَٱللَّهُ ذُو ٱلْفَضْلِ ٱلْعَظِيمِ", + "verse_106": "۞ مَا نَنسَخْ مِنْ ءَايَةٍ أَوْ نُنسِهَا نَأْتِ بِخَيْرٍۢ مِّنْهَآ أَوْ مِثْلِهَآ ۗ أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌ", + "verse_107": "أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ ٱللَّهَ لَهُۥ مُلْكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۗ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ مِن وَلِىٍّۢ وَلَا نَصِيرٍ", + "verse_108": "أَمْ تُرِيدُونَ أَن تَسْـَٔلُوا۟ رَسُولَكُمْ كَمَا سُئِلَ مُوسَىٰ مِن قَبْلُ ۗ وَمَن يَتَبَدَّلِ ٱلْكُفْرَ بِٱلْإِيمَٰنِ فَقَدْ ضَلَّ سَوَآءَ ٱلسَّبِيلِ", + "verse_109": "وَدَّ كَثِيرٌۭ مِّنْ أَهْلِ ٱلْكِتَٰبِ لَوْ يَرُدُّونَكُم مِّنۢ بَعْدِ إِيمَٰنِكُمْ كُفَّارًا حَسَدًۭا مِّنْ عِندِ أَنفُسِهِم مِّنۢ بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ ٱلْحَقُّ ۖ فَٱعْفُوا۟ وَٱصْفَحُوا۟ حَتَّىٰ يَأْتِىَ ٱللَّهُ بِأَمْرِهِۦٓ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌۭ", + "verse_110": "وَأَقِيمُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتُوا۟ ٱلزَّكَوٰةَ ۚ وَمَا تُقَدِّمُوا۟ لِأَنفُسِكُم مِّنْ خَيْرٍۢ تَجِدُوهُ عِندَ ٱللَّهِ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌۭ", + "verse_111": "وَقَالُوا۟ لَن يَدْخُلَ ٱلْجَنَّةَ إِلَّا مَن كَانَ هُودًا أَوْ نَصَٰرَىٰ ۗ تِلْكَ أَمَانِيُّهُمْ ۗ قُلْ هَاتُوا۟ بُرْهَٰنَكُمْ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ", + "verse_112": "بَلَىٰ مَنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُۥ لِلَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌۭ فَلَهُۥٓ أَجْرُهُۥ عِندَ رَبِّهِۦ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ", + "verse_113": "وَقَالَتِ ٱلْيَهُودُ لَيْسَتِ ٱلنَّصَٰرَىٰ عَلَىٰ شَىْءٍۢ وَقَالَتِ ٱلنَّصَٰرَىٰ لَيْسَتِ ٱلْيَهُودُ عَلَىٰ شَىْءٍۢ وَهُمْ يَتْلُونَ ٱلْكِتَٰبَ ۗ كَذَٰلِكَ قَالَ ٱلَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ مِثْلَ قَوْلِهِمْ ۚ فَٱللَّهُ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ فِيمَا كَانُوا۟ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ", + "verse_114": "وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن مَّنَعَ مَسَٰجِدَ ٱللَّهِ أَن يُذْكَرَ فِيهَا ٱسْمُهُۥ وَسَعَىٰ فِى خَرَابِهَآ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ مَا كَانَ لَهُمْ أَن يَدْخُلُوهَآ إِلَّا خَآئِفِينَ ۚ لَهُمْ فِى ٱلدُّنْيَا خِزْىٌۭ وَلَهُمْ فِى ٱلْءَاخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌۭ", + "verse_115": "وَلِلَّهِ ٱلْمَشْرِقُ وَٱلْمَغْرِبُ ۚ فَأَيْنَمَا تُوَلُّوا۟ فَثَمَّ وَجْهُ ٱللَّهِ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ وَٰسِعٌ عَلِيمٌۭ", + "verse_116": "وَقَالُوا۟ ٱتَّخَذَ ٱللَّهُ وَلَدًۭا ۗ سُبْحَٰنَهُۥ ۖ بَل لَّهُۥ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۖ كُلٌّۭ لَّهُۥ قَٰنِتُونَ", + "verse_117": "بَدِيعُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۖ وَإِذَا قَضَىٰٓ أَمْرًۭا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ", + "verse_118": "وَقَالَ ٱلَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ لَوْلَا يُكَلِّمُنَا ٱللَّهُ أَوْ تَأْتِينَآ ءَايَةٌۭ ۗ كَذَٰلِكَ قَالَ ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِم مِّثْلَ قَوْلِهِمْ ۘ تَشَٰبَهَتْ قُلُوبُهُمْ ۗ قَدْ بَيَّنَّا ٱلْءَايَٰتِ لِقَوْمٍۢ يُوقِنُونَ", + "verse_119": "إِنَّآ أَرْسَلْنَٰكَ بِٱلْحَقِّ بَشِيرًۭا وَنَذِيرًۭا ۖ وَلَا تُسْـَٔلُ عَنْ أَصْحَٰبِ ٱلْجَحِيمِ", + "verse_120": "وَلَن تَرْضَىٰ عَنكَ ٱلْيَهُودُ وَلَا ٱلنَّصَٰرَىٰ حَتَّىٰ تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ ۗ قُلْ إِنَّ هُدَى ٱللَّهِ هُوَ ٱلْهُدَىٰ ۗ وَلَئِنِ ٱتَّبَعْتَ أَهْوَآءَهُم بَعْدَ ٱلَّذِى جَآءَكَ مِنَ ٱلْعِلْمِ ۙ مَا لَكَ مِنَ ٱللَّهِ مِن وَلِىٍّۢ وَلَا نَصِيرٍ", + "verse_121": "ٱلَّذِينَ ءَاتَيْنَٰهُمُ ٱلْكِتَٰبَ يَتْلُونَهُۥ حَقَّ تِلَاوَتِهِۦٓ أُو۟لَٰٓئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِۦ ۗ وَمَن يَكْفُرْ بِهِۦ فَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْخَٰسِرُونَ", + "verse_122": "يَٰبَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ ٱذْكُرُوا۟ نِعْمَتِىَ ٱلَّتِىٓ أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَأَنِّى فَضَّلْتُكُمْ عَلَى ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_123": "وَٱتَّقُوا۟ يَوْمًۭا لَّا تَجْزِى نَفْسٌ عَن نَّفْسٍۢ شَيْـًۭٔا وَلَا يُقْبَلُ مِنْهَا عَدْلٌۭ وَلَا تَنفَعُهَا شَفَٰعَةٌۭ وَلَا هُمْ يُنصَرُونَ", + "verse_124": "۞ وَإِذِ ٱبْتَلَىٰٓ إِبْرَٰهِۦمَ رَبُّهُۥ بِكَلِمَٰتٍۢ فَأَتَمَّهُنَّ ۖ قَالَ إِنِّى جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًۭا ۖ قَالَ وَمِن ذُرِّيَّتِى ۖ قَالَ لَا يَنَالُ عَهْدِى ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_125": "وَإِذْ جَعَلْنَا ٱلْبَيْتَ مَثَابَةًۭ لِّلنَّاسِ وَأَمْنًۭا وَٱتَّخِذُوا۟ مِن مَّقَامِ إِبْرَٰهِۦمَ مُصَلًّۭى ۖ وَعَهِدْنَآ إِلَىٰٓ إِبْرَٰهِۦمَ وَإِسْمَٰعِيلَ أَن طَهِّرَا بَيْتِىَ لِلطَّآئِفِينَ وَٱلْعَٰكِفِينَ وَٱلرُّكَّعِ ٱلسُّجُودِ", + "verse_126": "وَإِذْ قَالَ إِبْرَٰهِۦمُ رَبِّ ٱجْعَلْ هَٰذَا بَلَدًا ءَامِنًۭا وَٱرْزُقْ أَهْلَهُۥ مِنَ ٱلثَّمَرَٰتِ مَنْ ءَامَنَ مِنْهُم بِٱللَّهِ وَٱلْيَوْمِ ٱلْءَاخِرِ ۖ قَالَ وَمَن كَفَرَ فَأُمَتِّعُهُۥ قَلِيلًۭا ثُمَّ أَضْطَرُّهُۥٓ إِلَىٰ عَذَابِ ٱلنَّارِ ۖ وَبِئْسَ ٱلْمَصِيرُ", + "verse_127": "وَإِذْ يَرْفَعُ إِبْرَٰهِۦمُ ٱلْقَوَاعِدَ مِنَ ٱلْبَيْتِ وَإِسْمَٰعِيلُ رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّآ ۖ إِنَّكَ أَنتَ ٱلسَّمِيعُ ٱلْعَلِيمُ", + "verse_128": "رَبَّنَا وَٱجْعَلْنَا مُسْلِمَيْنِ لَكَ وَمِن ذُرِّيَّتِنَآ أُمَّةًۭ مُّسْلِمَةًۭ لَّكَ وَأَرِنَا مَنَاسِكَنَا وَتُبْ عَلَيْنَآ ۖ إِنَّكَ أَنتَ ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِيمُ", + "verse_129": "رَبَّنَا وَٱبْعَثْ فِيهِمْ رَسُولًۭا مِّنْهُمْ يَتْلُوا۟ عَلَيْهِمْ ءَايَٰتِكَ وَيُعَلِّمُهُمُ ٱلْكِتَٰبَ وَٱلْحِكْمَةَ وَيُزَكِّيهِمْ ۚ إِنَّكَ أَنتَ ٱلْعَزِيزُ ٱلْحَكِيمُ", + "verse_130": "وَمَن يَرْغَبُ عَن مِّلَّةِ إِبْرَٰهِۦمَ إِلَّا مَن سَفِهَ نَفْسَهُۥ ۚ وَلَقَدِ ٱصْطَفَيْنَٰهُ فِى ٱلدُّنْيَا ۖ وَإِنَّهُۥ فِى ٱلْءَاخِرَةِ لَمِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ", + "verse_131": "إِذْ قَالَ لَهُۥ رَبُّهُۥٓ أَسْلِمْ ۖ قَالَ أَسْلَمْتُ لِرَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_132": "وَوَصَّىٰ بِهَآ إِبْرَٰهِۦمُ بَنِيهِ وَيَعْقُوبُ يَٰبَنِىَّ إِنَّ ٱللَّهَ ٱصْطَفَىٰ لَكُمُ ٱلدِّينَ فَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنتُم مُّسْلِمُونَ", + "verse_133": "أَمْ كُنتُمْ شُهَدَآءَ إِذْ حَضَرَ يَعْقُوبَ ٱلْمَوْتُ إِذْ قَالَ لِبَنِيهِ مَا تَعْبُدُونَ مِنۢ بَعْدِى قَالُوا۟ نَعْبُدُ إِلَٰهَكَ وَإِلَٰهَ ءَابَآئِكَ إِبْرَٰهِۦمَ وَإِسْمَٰعِيلَ وَإِسْحَٰقَ إِلَٰهًۭا وَٰحِدًۭا وَنَحْنُ لَهُۥ مُسْلِمُونَ", + "verse_134": "تِلْكَ أُمَّةٌۭ قَدْ خَلَتْ ۖ لَهَا مَا كَسَبَتْ وَلَكُم مَّا كَسَبْتُمْ ۖ وَلَا تُسْـَٔلُونَ عَمَّا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_135": "وَقَالُوا۟ كُونُوا۟ هُودًا أَوْ نَصَٰرَىٰ تَهْتَدُوا۟ ۗ قُلْ بَلْ مِلَّةَ إِبْرَٰهِۦمَ حَنِيفًۭا ۖ وَمَا كَانَ مِنَ ٱلْمُشْرِكِينَ", + "verse_136": "قُولُوٓا۟ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيْنَا وَمَآ أُنزِلَ إِلَىٰٓ إِبْرَٰهِۦمَ وَإِسْمَٰعِيلَ وَإِسْحَٰقَ وَيَعْقُوبَ وَٱلْأَسْبَاطِ وَمَآ أُوتِىَ مُوسَىٰ وَعِيسَىٰ وَمَآ أُوتِىَ ٱلنَّبِيُّونَ مِن رَّبِّهِمْ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍۢ مِّنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُۥ مُسْلِمُونَ", + "verse_137": "فَإِنْ ءَامَنُوا۟ بِمِثْلِ مَآ ءَامَنتُم بِهِۦ فَقَدِ ٱهْتَدَوا۟ ۖ وَّإِن تَوَلَّوْا۟ فَإِنَّمَا هُمْ فِى شِقَاقٍۢ ۖ فَسَيَكْفِيكَهُمُ ٱللَّهُ ۚ وَهُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلْعَلِيمُ", + "verse_138": "صِبْغَةَ ٱللَّهِ ۖ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ ٱللَّهِ صِبْغَةًۭ ۖ وَنَحْنُ لَهُۥ عَٰبِدُونَ", + "verse_139": "قُلْ أَتُحَآجُّونَنَا فِى ٱللَّهِ وَهُوَ رَبُّنَا وَرَبُّكُمْ وَلَنَآ أَعْمَٰلُنَا وَلَكُمْ أَعْمَٰلُكُمْ وَنَحْنُ لَهُۥ مُخْلِصُونَ", + "verse_140": "أَمْ تَقُولُونَ إِنَّ إِبْرَٰهِۦمَ وَإِسْمَٰعِيلَ وَإِسْحَٰقَ وَيَعْقُوبَ وَٱلْأَسْبَاطَ كَانُوا۟ هُودًا أَوْ نَصَٰرَىٰ ۗ قُلْ ءَأَنتُمْ أَعْلَمُ أَمِ ٱللَّهُ ۗ وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن كَتَمَ شَهَٰدَةً عِندَهُۥ مِنَ ٱللَّهِ ۗ وَمَا ٱللَّهُ بِغَٰفِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ", + "verse_141": "تِلْكَ أُمَّةٌۭ قَدْ خَلَتْ ۖ لَهَا مَا كَسَبَتْ وَلَكُم مَّا كَسَبْتُمْ ۖ وَلَا تُسْـَٔلُونَ عَمَّا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_142": "۞ سَيَقُولُ ٱلسُّفَهَآءُ مِنَ ٱلنَّاسِ مَا وَلَّىٰهُمْ عَن قِبْلَتِهِمُ ٱلَّتِى كَانُوا۟ عَلَيْهَا ۚ قُل لِّلَّهِ ٱلْمَشْرِقُ وَٱلْمَغْرِبُ ۚ يَهْدِى مَن يَشَآءُ إِلَىٰ صِرَٰطٍۢ مُّسْتَقِيمٍۢ", + "verse_143": "وَكَذَٰلِكَ جَعَلْنَٰكُمْ أُمَّةًۭ وَسَطًۭا لِّتَكُونُوا۟ شُهَدَآءَ عَلَى ٱلنَّاسِ وَيَكُونَ ٱلرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًۭا ۗ وَمَا جَعَلْنَا ٱلْقِبْلَةَ ٱلَّتِى كُنتَ عَلَيْهَآ إِلَّا لِنَعْلَمَ مَن يَتَّبِعُ ٱلرَّسُولَ مِمَّن يَنقَلِبُ عَلَىٰ عَقِبَيْهِ ۚ وَإِن كَانَتْ لَكَبِيرَةً إِلَّا عَلَى ٱلَّذِينَ هَدَى ٱللَّهُ ۗ وَمَا كَانَ ٱللَّهُ لِيُضِيعَ إِيمَٰنَكُمْ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ بِٱلنَّاسِ لَرَءُوفٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_144": "قَدْ نَرَىٰ تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِى ٱلسَّمَآءِ ۖ فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةًۭ تَرْضَىٰهَا ۚ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ ٱلْمَسْجِدِ ٱلْحَرَامِ ۚ وَحَيْثُ مَا كُنتُمْ فَوَلُّوا۟ وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُۥ ۗ وَإِنَّ ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْكِتَٰبَ لَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ ٱلْحَقُّ مِن رَّبِّهِمْ ۗ وَمَا ٱللَّهُ بِغَٰفِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ", + "verse_145": "وَلَئِنْ أَتَيْتَ ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْكِتَٰبَ بِكُلِّ ءَايَةٍۢ مَّا تَبِعُوا۟ قِبْلَتَكَ ۚ وَمَآ أَنتَ بِتَابِعٍۢ قِبْلَتَهُمْ ۚ وَمَا بَعْضُهُم بِتَابِعٍۢ قِبْلَةَ بَعْضٍۢ ۚ وَلَئِنِ ٱتَّبَعْتَ أَهْوَآءَهُم مِّنۢ بَعْدِ مَا جَآءَكَ مِنَ ٱلْعِلْمِ ۙ إِنَّكَ إِذًۭا لَّمِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_146": "ٱلَّذِينَ ءَاتَيْنَٰهُمُ ٱلْكِتَٰبَ يَعْرِفُونَهُۥ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَآءَهُمْ ۖ وَإِنَّ فَرِيقًۭا مِّنْهُمْ لَيَكْتُمُونَ ٱلْحَقَّ وَهُمْ يَعْلَمُونَ", + "verse_147": "ٱلْحَقُّ مِن رَّبِّكَ ۖ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلْمُمْتَرِينَ", + "verse_148": "وَلِكُلٍّۢ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّيهَا ۖ فَٱسْتَبِقُوا۟ ٱلْخَيْرَٰتِ ۚ أَيْنَ مَا تَكُونُوا۟ يَأْتِ بِكُمُ ٱللَّهُ جَمِيعًا ۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌۭ", + "verse_149": "وَمِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ ٱلْمَسْجِدِ ٱلْحَرَامِ ۖ وَإِنَّهُۥ لَلْحَقُّ مِن رَّبِّكَ ۗ وَمَا ٱللَّهُ بِغَٰفِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ", + "verse_150": "وَمِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ ٱلْمَسْجِدِ ٱلْحَرَامِ ۚ وَحَيْثُ مَا كُنتُمْ فَوَلُّوا۟ وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُۥ لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَيْكُمْ حُجَّةٌ إِلَّا ٱلَّذِينَ ظَلَمُوا۟ مِنْهُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَٱخْشَوْنِى وَلِأُتِمَّ نِعْمَتِى عَلَيْكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ", + "verse_151": "كَمَآ أَرْسَلْنَا فِيكُمْ رَسُولًۭا مِّنكُمْ يَتْلُوا۟ عَلَيْكُمْ ءَايَٰتِنَا وَيُزَكِّيكُمْ وَيُعَلِّمُكُمُ ٱلْكِتَٰبَ وَٱلْحِكْمَةَ وَيُعَلِّمُكُم مَّا لَمْ تَكُونُوا۟ تَعْلَمُونَ", + "verse_152": "فَٱذْكُرُونِىٓ أَذْكُرْكُمْ وَٱشْكُرُوا۟ لِى وَلَا تَكْفُرُونِ", + "verse_153": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱسْتَعِينُوا۟ بِٱلصَّبْرِ وَٱلصَّلَوٰةِ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلصَّٰبِرِينَ", + "verse_154": "وَلَا تَقُولُوا۟ لِمَن يُقْتَلُ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ أَمْوَٰتٌۢ ۚ بَلْ أَحْيَآءٌۭ وَلَٰكِن لَّا تَشْعُرُونَ", + "verse_155": "وَلَنَبْلُوَنَّكُم بِشَىْءٍۢ مِّنَ ٱلْخَوْفِ وَٱلْجُوعِ وَنَقْصٍۢ مِّنَ ٱلْأَمْوَٰلِ وَٱلْأَنفُسِ وَٱلثَّمَرَٰتِ ۗ وَبَشِّرِ ٱلصَّٰبِرِينَ", + "verse_156": "ٱلَّذِينَ إِذَآ أَصَٰبَتْهُم مُّصِيبَةٌۭ قَالُوٓا۟ إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّآ إِلَيْهِ رَٰجِعُونَ", + "verse_157": "أُو۟لَٰٓئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَٰتٌۭ مِّن رَّبِّهِمْ وَرَحْمَةٌۭ ۖ وَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْمُهْتَدُونَ", + "verse_158": "۞ إِنَّ ٱلصَّفَا وَٱلْمَرْوَةَ مِن شَعَآئِرِ ٱللَّهِ ۖ فَمَنْ حَجَّ ٱلْبَيْتَ أَوِ ٱعْتَمَرَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِ أَن يَطَّوَّفَ بِهِمَا ۚ وَمَن تَطَوَّعَ خَيْرًۭا فَإِنَّ ٱللَّهَ شَاكِرٌ عَلِيمٌ", + "verse_159": "إِنَّ ٱلَّذِينَ يَكْتُمُونَ مَآ أَنزَلْنَا مِنَ ٱلْبَيِّنَٰتِ وَٱلْهُدَىٰ مِنۢ بَعْدِ مَا بَيَّنَّٰهُ لِلنَّاسِ فِى ٱلْكِتَٰبِ ۙ أُو۟لَٰٓئِكَ يَلْعَنُهُمُ ٱللَّهُ وَيَلْعَنُهُمُ ٱللَّٰعِنُونَ", + "verse_160": "إِلَّا ٱلَّذِينَ تَابُوا۟ وَأَصْلَحُوا۟ وَبَيَّنُوا۟ فَأُو۟لَٰٓئِكَ أَتُوبُ عَلَيْهِمْ ۚ وَأَنَا ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِيمُ", + "verse_161": "إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ وَمَاتُوا۟ وَهُمْ كُفَّارٌ أُو۟لَٰٓئِكَ عَلَيْهِمْ لَعْنَةُ ٱللَّهِ وَٱلْمَلَٰٓئِكَةِ وَٱلنَّاسِ أَجْمَعِينَ", + "verse_162": "خَٰلِدِينَ فِيهَا ۖ لَا يُخَفَّفُ عَنْهُمُ ٱلْعَذَابُ وَلَا هُمْ يُنظَرُونَ", + "verse_163": "وَإِلَٰهُكُمْ إِلَٰهٌۭ وَٰحِدٌۭ ۖ لَّآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلرَّحْمَٰنُ ٱلرَّحِيمُ", + "verse_164": "إِنَّ فِى خَلْقِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَٱخْتِلَٰفِ ٱلَّيْلِ وَٱلنَّهَارِ وَٱلْفُلْكِ ٱلَّتِى تَجْرِى فِى ٱلْبَحْرِ بِمَا يَنفَعُ ٱلنَّاسَ وَمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مِن مَّآءٍۢ فَأَحْيَا بِهِ ٱلْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَبَثَّ فِيهَا مِن كُلِّ دَآبَّةٍۢ وَتَصْرِيفِ ٱلرِّيَٰحِ وَٱلسَّحَابِ ٱلْمُسَخَّرِ بَيْنَ ٱلسَّمَآءِ وَٱلْأَرْضِ لَءَايَٰتٍۢ لِّقَوْمٍۢ يَعْقِلُونَ", + "verse_165": "وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يَتَّخِذُ مِن دُونِ ٱللَّهِ أَندَادًۭا يُحِبُّونَهُمْ كَحُبِّ ٱللَّهِ ۖ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ أَشَدُّ حُبًّۭا لِّلَّهِ ۗ وَلَوْ يَرَى ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓا۟ إِذْ يَرَوْنَ ٱلْعَذَابَ أَنَّ ٱلْقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًۭا وَأَنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلْعَذَابِ", + "verse_166": "إِذْ تَبَرَّأَ ٱلَّذِينَ ٱتُّبِعُوا۟ مِنَ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوا۟ وَرَأَوُا۟ ٱلْعَذَابَ وَتَقَطَّعَتْ بِهِمُ ٱلْأَسْبَابُ", + "verse_167": "وَقَالَ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوا۟ لَوْ أَنَّ لَنَا كَرَّةًۭ فَنَتَبَرَّأَ مِنْهُمْ كَمَا تَبَرَّءُوا۟ مِنَّا ۗ كَذَٰلِكَ يُرِيهِمُ ٱللَّهُ أَعْمَٰلَهُمْ حَسَرَٰتٍ عَلَيْهِمْ ۖ وَمَا هُم بِخَٰرِجِينَ مِنَ ٱلنَّارِ", + "verse_168": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ كُلُوا۟ مِمَّا فِى ٱلْأَرْضِ حَلَٰلًۭا طَيِّبًۭا وَلَا تَتَّبِعُوا۟ خُطُوَٰتِ ٱلشَّيْطَٰنِ ۚ إِنَّهُۥ لَكُمْ عَدُوٌّۭ مُّبِينٌ", + "verse_169": "إِنَّمَا يَأْمُرُكُم بِٱلسُّوٓءِ وَٱلْفَحْشَآءِ وَأَن تَقُولُوا۟ عَلَى ٱللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ", + "verse_170": "وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ ٱتَّبِعُوا۟ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ قَالُوا۟ بَلْ نَتَّبِعُ مَآ أَلْفَيْنَا عَلَيْهِ ءَابَآءَنَآ ۗ أَوَلَوْ كَانَ ءَابَآؤُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ شَيْـًۭٔا وَلَا يَهْتَدُونَ", + "verse_171": "وَمَثَلُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ كَمَثَلِ ٱلَّذِى يَنْعِقُ بِمَا لَا يَسْمَعُ إِلَّا دُعَآءًۭ وَنِدَآءًۭ ۚ صُمٌّۢ بُكْمٌ عُمْىٌۭ فَهُمْ لَا يَعْقِلُونَ", + "verse_172": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ كُلُوا۟ مِن طَيِّبَٰتِ مَا رَزَقْنَٰكُمْ وَٱشْكُرُوا۟ لِلَّهِ إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ", + "verse_173": "إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَيْكُمُ ٱلْمَيْتَةَ وَٱلدَّمَ وَلَحْمَ ٱلْخِنزِيرِ وَمَآ أُهِلَّ بِهِۦ لِغَيْرِ ٱللَّهِ ۖ فَمَنِ ٱضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍۢ وَلَا عَادٍۢ فَلَآ إِثْمَ عَلَيْهِ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌ", + "verse_174": "إِنَّ ٱلَّذِينَ يَكْتُمُونَ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلْكِتَٰبِ وَيَشْتَرُونَ بِهِۦ ثَمَنًۭا قَلِيلًا ۙ أُو۟لَٰٓئِكَ مَا يَأْكُلُونَ فِى بُطُونِهِمْ إِلَّا ٱلنَّارَ وَلَا يُكَلِّمُهُمُ ٱللَّهُ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ وَلَا يُزَكِّيهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ", + "verse_175": "أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ ٱشْتَرَوُا۟ ٱلضَّلَٰلَةَ بِٱلْهُدَىٰ وَٱلْعَذَابَ بِٱلْمَغْفِرَةِ ۚ فَمَآ أَصْبَرَهُمْ عَلَى ٱلنَّارِ", + "verse_176": "ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ نَزَّلَ ٱلْكِتَٰبَ بِٱلْحَقِّ ۗ وَإِنَّ ٱلَّذِينَ ٱخْتَلَفُوا۟ فِى ٱلْكِتَٰبِ لَفِى شِقَاقٍۭ بَعِيدٍۢ", + "verse_177": "۞ لَّيْسَ ٱلْبِرَّ أَن تُوَلُّوا۟ وُجُوهَكُمْ قِبَلَ ٱلْمَشْرِقِ وَٱلْمَغْرِبِ وَلَٰكِنَّ ٱلْبِرَّ مَنْ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَٱلْيَوْمِ ٱلْءَاخِرِ وَٱلْمَلَٰٓئِكَةِ وَٱلْكِتَٰبِ وَٱلنَّبِيِّۦنَ وَءَاتَى ٱلْمَالَ عَلَىٰ حُبِّهِۦ ذَوِى ٱلْقُرْبَىٰ وَٱلْيَتَٰمَىٰ وَٱلْمَسَٰكِينَ وَٱبْنَ ٱلسَّبِيلِ وَٱلسَّآئِلِينَ وَفِى ٱلرِّقَابِ وَأَقَامَ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتَى ٱلزَّكَوٰةَ وَٱلْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَٰهَدُوا۟ ۖ وَٱلصَّٰبِرِينَ فِى ٱلْبَأْسَآءِ وَٱلضَّرَّآءِ وَحِينَ ٱلْبَأْسِ ۗ أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ صَدَقُوا۟ ۖ وَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْمُتَّقُونَ", + "verse_178": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ كُتِبَ عَلَيْكُمُ ٱلْقِصَاصُ فِى ٱلْقَتْلَى ۖ ٱلْحُرُّ بِٱلْحُرِّ وَٱلْعَبْدُ بِٱلْعَبْدِ وَٱلْأُنثَىٰ بِٱلْأُنثَىٰ ۚ فَمَنْ عُفِىَ لَهُۥ مِنْ أَخِيهِ شَىْءٌۭ فَٱتِّبَاعٌۢ بِٱلْمَعْرُوفِ وَأَدَآءٌ إِلَيْهِ بِإِحْسَٰنٍۢ ۗ ذَٰلِكَ تَخْفِيفٌۭ مِّن رَّبِّكُمْ وَرَحْمَةٌۭ ۗ فَمَنِ ٱعْتَدَىٰ بَعْدَ ذَٰلِكَ فَلَهُۥ عَذَابٌ أَلِيمٌۭ", + "verse_179": "وَلَكُمْ فِى ٱلْقِصَاصِ حَيَوٰةٌۭ يَٰٓأُو۟لِى ٱلْأَلْبَٰبِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ", + "verse_180": "كُتِبَ عَلَيْكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ ٱلْمَوْتُ إِن تَرَكَ خَيْرًا ٱلْوَصِيَّةُ لِلْوَٰلِدَيْنِ وَٱلْأَقْرَبِينَ بِٱلْمَعْرُوفِ ۖ حَقًّا عَلَى ٱلْمُتَّقِينَ", + "verse_181": "فَمَنۢ بَدَّلَهُۥ بَعْدَمَا سَمِعَهُۥ فَإِنَّمَآ إِثْمُهُۥ عَلَى ٱلَّذِينَ يُبَدِّلُونَهُۥٓ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌۭ", + "verse_182": "فَمَنْ خَافَ مِن مُّوصٍۢ جَنَفًا أَوْ إِثْمًۭا فَأَصْلَحَ بَيْنَهُمْ فَلَآ إِثْمَ عَلَيْهِ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_183": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ كُتِبَ عَلَيْكُمُ ٱلصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ", + "verse_184": "أَيَّامًۭا مَّعْدُودَٰتٍۢ ۚ فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍۢ فَعِدَّةٌۭ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ ۚ وَعَلَى ٱلَّذِينَ يُطِيقُونَهُۥ فِدْيَةٌۭ طَعَامُ مِسْكِينٍۢ ۖ فَمَن تَطَوَّعَ خَيْرًۭا فَهُوَ خَيْرٌۭ لَّهُۥ ۚ وَأَن تَصُومُوا۟ خَيْرٌۭ لَّكُمْ ۖ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ", + "verse_185": "شَهْرُ رَمَضَانَ ٱلَّذِىٓ أُنزِلَ فِيهِ ٱلْقُرْءَانُ هُدًۭى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَٰتٍۢ مِّنَ ٱلْهُدَىٰ وَٱلْفُرْقَانِ ۚ فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ ٱلشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ ۖ وَمَن كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍۢ فَعِدَّةٌۭ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ ۗ يُرِيدُ ٱللَّهُ بِكُمُ ٱلْيُسْرَ وَلَا يُرِيدُ بِكُمُ ٱلْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُوا۟ ٱلْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُوا۟ ٱللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَىٰكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ", + "verse_186": "وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِى عَنِّى فَإِنِّى قَرِيبٌ ۖ أُجِيبُ دَعْوَةَ ٱلدَّاعِ إِذَا دَعَانِ ۖ فَلْيَسْتَجِيبُوا۟ لِى وَلْيُؤْمِنُوا۟ بِى لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ", + "verse_187": "أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ ٱلصِّيَامِ ٱلرَّفَثُ إِلَىٰ نِسَآئِكُمْ ۚ هُنَّ لِبَاسٌۭ لَّكُمْ وَأَنتُمْ لِبَاسٌۭ لَّهُنَّ ۗ عَلِمَ ٱللَّهُ أَنَّكُمْ كُنتُمْ تَخْتَانُونَ أَنفُسَكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ وَعَفَا عَنكُمْ ۖ فَٱلْـَٰٔنَ بَٰشِرُوهُنَّ وَٱبْتَغُوا۟ مَا كَتَبَ ٱللَّهُ لَكُمْ ۚ وَكُلُوا۟ وَٱشْرَبُوا۟ حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَكُمُ ٱلْخَيْطُ ٱلْأَبْيَضُ مِنَ ٱلْخَيْطِ ٱلْأَسْوَدِ مِنَ ٱلْفَجْرِ ۖ ثُمَّ أَتِمُّوا۟ ٱلصِّيَامَ إِلَى ٱلَّيْلِ ۚ وَلَا تُبَٰشِرُوهُنَّ وَأَنتُمْ عَٰكِفُونَ فِى ٱلْمَسَٰجِدِ ۗ تِلْكَ حُدُودُ ٱللَّهِ فَلَا تَقْرَبُوهَا ۗ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ ءَايَٰتِهِۦ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ", + "verse_188": "وَلَا تَأْكُلُوٓا۟ أَمْوَٰلَكُم بَيْنَكُم بِٱلْبَٰطِلِ وَتُدْلُوا۟ بِهَآ إِلَى ٱلْحُكَّامِ لِتَأْكُلُوا۟ فَرِيقًۭا مِّنْ أَمْوَٰلِ ٱلنَّاسِ بِٱلْإِثْمِ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ", + "verse_189": "۞ يَسْـَٔلُونَكَ عَنِ ٱلْأَهِلَّةِ ۖ قُلْ هِىَ مَوَٰقِيتُ لِلنَّاسِ وَٱلْحَجِّ ۗ وَلَيْسَ ٱلْبِرُّ بِأَن تَأْتُوا۟ ٱلْبُيُوتَ مِن ظُهُورِهَا وَلَٰكِنَّ ٱلْبِرَّ مَنِ ٱتَّقَىٰ ۗ وَأْتُوا۟ ٱلْبُيُوتَ مِنْ أَبْوَٰبِهَا ۚ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ", + "verse_190": "وَقَٰتِلُوا۟ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ ٱلَّذِينَ يُقَٰتِلُونَكُمْ وَلَا تَعْتَدُوٓا۟ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلْمُعْتَدِينَ", + "verse_191": "وَٱقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَأَخْرِجُوهُم مِّنْ حَيْثُ أَخْرَجُوكُمْ ۚ وَٱلْفِتْنَةُ أَشَدُّ مِنَ ٱلْقَتْلِ ۚ وَلَا تُقَٰتِلُوهُمْ عِندَ ٱلْمَسْجِدِ ٱلْحَرَامِ حَتَّىٰ يُقَٰتِلُوكُمْ فِيهِ ۖ فَإِن قَٰتَلُوكُمْ فَٱقْتُلُوهُمْ ۗ كَذَٰلِكَ جَزَآءُ ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_192": "فَإِنِ ٱنتَهَوْا۟ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_193": "وَقَٰتِلُوهُمْ حَتَّىٰ لَا تَكُونَ فِتْنَةٌۭ وَيَكُونَ ٱلدِّينُ لِلَّهِ ۖ فَإِنِ ٱنتَهَوْا۟ فَلَا عُدْوَٰنَ إِلَّا عَلَى ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_194": "ٱلشَّهْرُ ٱلْحَرَامُ بِٱلشَّهْرِ ٱلْحَرَامِ وَٱلْحُرُمَٰتُ قِصَاصٌۭ ۚ فَمَنِ ٱعْتَدَىٰ عَلَيْكُمْ فَٱعْتَدُوا۟ عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا ٱعْتَدَىٰ عَلَيْكُمْ ۚ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلْمُتَّقِينَ", + "verse_195": "وَأَنفِقُوا۟ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ وَلَا تُلْقُوا۟ بِأَيْدِيكُمْ إِلَى ٱلتَّهْلُكَةِ ۛ وَأَحْسِنُوٓا۟ ۛ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلْمُحْسِنِينَ", + "verse_196": "وَأَتِمُّوا۟ ٱلْحَجَّ وَٱلْعُمْرَةَ لِلَّهِ ۚ فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا ٱسْتَيْسَرَ مِنَ ٱلْهَدْىِ ۖ وَلَا تَحْلِقُوا۟ رُءُوسَكُمْ حَتَّىٰ يَبْلُغَ ٱلْهَدْىُ مَحِلَّهُۥ ۚ فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوْ بِهِۦٓ أَذًۭى مِّن رَّأْسِهِۦ فَفِدْيَةٌۭ مِّن صِيَامٍ أَوْ صَدَقَةٍ أَوْ نُسُكٍۢ ۚ فَإِذَآ أَمِنتُمْ فَمَن تَمَتَّعَ بِٱلْعُمْرَةِ إِلَى ٱلْحَجِّ فَمَا ٱسْتَيْسَرَ مِنَ ٱلْهَدْىِ ۚ فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلَٰثَةِ أَيَّامٍۢ فِى ٱلْحَجِّ وَسَبْعَةٍ إِذَا رَجَعْتُمْ ۗ تِلْكَ عَشَرَةٌۭ كَامِلَةٌۭ ۗ ذَٰلِكَ لِمَن لَّمْ يَكُنْ أَهْلُهُۥ حَاضِرِى ٱلْمَسْجِدِ ٱلْحَرَامِ ۚ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلْعِقَابِ", + "verse_197": "ٱلْحَجُّ أَشْهُرٌۭ مَّعْلُومَٰتٌۭ ۚ فَمَن فَرَضَ فِيهِنَّ ٱلْحَجَّ فَلَا رَفَثَ وَلَا فُسُوقَ وَلَا جِدَالَ فِى ٱلْحَجِّ ۗ وَمَا تَفْعَلُوا۟ مِنْ خَيْرٍۢ يَعْلَمْهُ ٱللَّهُ ۗ وَتَزَوَّدُوا۟ فَإِنَّ خَيْرَ ٱلزَّادِ ٱلتَّقْوَىٰ ۚ وَٱتَّقُونِ يَٰٓأُو۟لِى ٱلْأَلْبَٰبِ", + "verse_198": "لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَبْتَغُوا۟ فَضْلًۭا مِّن رَّبِّكُمْ ۚ فَإِذَآ أَفَضْتُم مِّنْ عَرَفَٰتٍۢ فَٱذْكُرُوا۟ ٱللَّهَ عِندَ ٱلْمَشْعَرِ ٱلْحَرَامِ ۖ وَٱذْكُرُوهُ كَمَا هَدَىٰكُمْ وَإِن كُنتُم مِّن قَبْلِهِۦ لَمِنَ ٱلضَّآلِّينَ", + "verse_199": "ثُمَّ أَفِيضُوا۟ مِنْ حَيْثُ أَفَاضَ ٱلنَّاسُ وَٱسْتَغْفِرُوا۟ ٱللَّهَ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_200": "فَإِذَا قَضَيْتُم مَّنَٰسِكَكُمْ فَٱذْكُرُوا۟ ٱللَّهَ كَذِكْرِكُمْ ءَابَآءَكُمْ أَوْ أَشَدَّ ذِكْرًۭا ۗ فَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يَقُولُ رَبَّنَآ ءَاتِنَا فِى ٱلدُّنْيَا وَمَا لَهُۥ فِى ٱلْءَاخِرَةِ مِنْ خَلَٰقٍۢ", + "verse_201": "وَمِنْهُم مَّن يَقُولُ رَبَّنَآ ءَاتِنَا فِى ٱلدُّنْيَا حَسَنَةًۭ وَفِى ٱلْءَاخِرَةِ حَسَنَةًۭ وَقِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ", + "verse_202": "أُو۟لَٰٓئِكَ لَهُمْ نَصِيبٌۭ مِّمَّا كَسَبُوا۟ ۚ وَٱللَّهُ سَرِيعُ ٱلْحِسَابِ", + "verse_203": "۞ وَٱذْكُرُوا۟ ٱللَّهَ فِىٓ أَيَّامٍۢ مَّعْدُودَٰتٍۢ ۚ فَمَن تَعَجَّلَ فِى يَوْمَيْنِ فَلَآ إِثْمَ عَلَيْهِ وَمَن تَأَخَّرَ فَلَآ إِثْمَ عَلَيْهِ ۚ لِمَنِ ٱتَّقَىٰ ۗ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّكُمْ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ", + "verse_204": "وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يُعْجِبُكَ قَوْلُهُۥ فِى ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا وَيُشْهِدُ ٱللَّهَ عَلَىٰ مَا فِى قَلْبِهِۦ وَهُوَ أَلَدُّ ٱلْخِصَامِ", + "verse_205": "وَإِذَا تَوَلَّىٰ سَعَىٰ فِى ٱلْأَرْضِ لِيُفْسِدَ فِيهَا وَيُهْلِكَ ٱلْحَرْثَ وَٱلنَّسْلَ ۗ وَٱللَّهُ لَا يُحِبُّ ٱلْفَسَادَ", + "verse_206": "وَإِذَا قِيلَ لَهُ ٱتَّقِ ٱللَّهَ أَخَذَتْهُ ٱلْعِزَّةُ بِٱلْإِثْمِ ۚ فَحَسْبُهُۥ جَهَنَّمُ ۚ وَلَبِئْسَ ٱلْمِهَادُ", + "verse_207": "وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يَشْرِى نَفْسَهُ ٱبْتِغَآءَ مَرْضَاتِ ٱللَّهِ ۗ وَٱللَّهُ رَءُوفٌۢ بِٱلْعِبَادِ", + "verse_208": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱدْخُلُوا۟ فِى ٱلسِّلْمِ كَآفَّةًۭ وَلَا تَتَّبِعُوا۟ خُطُوَٰتِ ٱلشَّيْطَٰنِ ۚ إِنَّهُۥ لَكُمْ عَدُوٌّۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_209": "فَإِن زَلَلْتُم مِّنۢ بَعْدِ مَا جَآءَتْكُمُ ٱلْبَيِّنَٰتُ فَٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ", + "verse_210": "هَلْ يَنظُرُونَ إِلَّآ أَن يَأْتِيَهُمُ ٱللَّهُ فِى ظُلَلٍۢ مِّنَ ٱلْغَمَامِ وَٱلْمَلَٰٓئِكَةُ وَقُضِىَ ٱلْأَمْرُ ۚ وَإِلَى ٱللَّهِ تُرْجَعُ ٱلْأُمُورُ", + "verse_211": "سَلْ بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ كَمْ ءَاتَيْنَٰهُم مِّنْ ءَايَةٍۭ بَيِّنَةٍۢ ۗ وَمَن يُبَدِّلْ نِعْمَةَ ٱللَّهِ مِنۢ بَعْدِ مَا جَآءَتْهُ فَإِنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلْعِقَابِ", + "verse_212": "زُيِّنَ لِلَّذِينَ كَفَرُوا۟ ٱلْحَيَوٰةُ ٱلدُّنْيَا وَيَسْخَرُونَ مِنَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ۘ وَٱلَّذِينَ ٱتَّقَوْا۟ فَوْقَهُمْ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ ۗ وَٱللَّهُ يَرْزُقُ مَن يَشَآءُ بِغَيْرِ حِسَابٍۢ", + "verse_213": "كَانَ ٱلنَّاسُ أُمَّةًۭ وَٰحِدَةًۭ فَبَعَثَ ٱللَّهُ ٱلنَّبِيِّۦنَ مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ وَأَنزَلَ مَعَهُمُ ٱلْكِتَٰبَ بِٱلْحَقِّ لِيَحْكُمَ بَيْنَ ٱلنَّاسِ فِيمَا ٱخْتَلَفُوا۟ فِيهِ ۚ وَمَا ٱخْتَلَفَ فِيهِ إِلَّا ٱلَّذِينَ أُوتُوهُ مِنۢ بَعْدِ مَا جَآءَتْهُمُ ٱلْبَيِّنَٰتُ بَغْيًۢا بَيْنَهُمْ ۖ فَهَدَى ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لِمَا ٱخْتَلَفُوا۟ فِيهِ مِنَ ٱلْحَقِّ بِإِذْنِهِۦ ۗ وَٱللَّهُ يَهْدِى مَن يَشَآءُ إِلَىٰ صِرَٰطٍۢ مُّسْتَقِيمٍ", + "verse_214": "أَمْ حَسِبْتُمْ أَن تَدْخُلُوا۟ ٱلْجَنَّةَ وَلَمَّا يَأْتِكُم مَّثَلُ ٱلَّذِينَ خَلَوْا۟ مِن قَبْلِكُم ۖ مَّسَّتْهُمُ ٱلْبَأْسَآءُ وَٱلضَّرَّآءُ وَزُلْزِلُوا۟ حَتَّىٰ يَقُولَ ٱلرَّسُولُ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ مَعَهُۥ مَتَىٰ نَصْرُ ٱللَّهِ ۗ أَلَآ إِنَّ نَصْرَ ٱللَّهِ قَرِيبٌۭ", + "verse_215": "يَسْـَٔلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ ۖ قُلْ مَآ أَنفَقْتُم مِّنْ خَيْرٍۢ فَلِلْوَٰلِدَيْنِ وَٱلْأَقْرَبِينَ وَٱلْيَتَٰمَىٰ وَٱلْمَسَٰكِينِ وَٱبْنِ ٱلسَّبِيلِ ۗ وَمَا تَفْعَلُوا۟ مِنْ خَيْرٍۢ فَإِنَّ ٱللَّهَ بِهِۦ عَلِيمٌۭ", + "verse_216": "كُتِبَ عَلَيْكُمُ ٱلْقِتَالُ وَهُوَ كُرْهٌۭ لَّكُمْ ۖ وَعَسَىٰٓ أَن تَكْرَهُوا۟ شَيْـًۭٔا وَهُوَ خَيْرٌۭ لَّكُمْ ۖ وَعَسَىٰٓ أَن تُحِبُّوا۟ شَيْـًۭٔا وَهُوَ شَرٌّۭ لَّكُمْ ۗ وَٱللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ", + "verse_217": "يَسْـَٔلُونَكَ عَنِ ٱلشَّهْرِ ٱلْحَرَامِ قِتَالٍۢ فِيهِ ۖ قُلْ قِتَالٌۭ فِيهِ كَبِيرٌۭ ۖ وَصَدٌّ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ وَكُفْرٌۢ بِهِۦ وَٱلْمَسْجِدِ ٱلْحَرَامِ وَإِخْرَاجُ أَهْلِهِۦ مِنْهُ أَكْبَرُ عِندَ ٱللَّهِ ۚ وَٱلْفِتْنَةُ أَكْبَرُ مِنَ ٱلْقَتْلِ ۗ وَلَا يَزَالُونَ يُقَٰتِلُونَكُمْ حَتَّىٰ يَرُدُّوكُمْ عَن دِينِكُمْ إِنِ ٱسْتَطَٰعُوا۟ ۚ وَمَن يَرْتَدِدْ مِنكُمْ عَن دِينِهِۦ فَيَمُتْ وَهُوَ كَافِرٌۭ فَأُو۟لَٰٓئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَٰلُهُمْ فِى ٱلدُّنْيَا وَٱلْءَاخِرَةِ ۖ وَأُو۟لَٰٓئِكَ أَصْحَٰبُ ٱلنَّارِ ۖ هُمْ فِيهَا خَٰلِدُونَ", + "verse_218": "إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَٱلَّذِينَ هَاجَرُوا۟ وَجَٰهَدُوا۟ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ أُو۟لَٰٓئِكَ يَرْجُونَ رَحْمَتَ ٱللَّهِ ۚ وَٱللَّهُ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_219": "۞ يَسْـَٔلُونَكَ عَنِ ٱلْخَمْرِ وَٱلْمَيْسِرِ ۖ قُلْ فِيهِمَآ إِثْمٌۭ كَبِيرٌۭ وَمَنَٰفِعُ لِلنَّاسِ وَإِثْمُهُمَآ أَكْبَرُ مِن نَّفْعِهِمَا ۗ وَيَسْـَٔلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ قُلِ ٱلْعَفْوَ ۗ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمُ ٱلْءَايَٰتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ", + "verse_220": "فِى ٱلدُّنْيَا وَٱلْءَاخِرَةِ ۗ وَيَسْـَٔلُونَكَ عَنِ ٱلْيَتَٰمَىٰ ۖ قُلْ إِصْلَاحٌۭ لَّهُمْ خَيْرٌۭ ۖ وَإِن تُخَالِطُوهُمْ فَإِخْوَٰنُكُمْ ۚ وَٱللَّهُ يَعْلَمُ ٱلْمُفْسِدَ مِنَ ٱلْمُصْلِحِ ۚ وَلَوْ شَآءَ ٱللَّهُ لَأَعْنَتَكُمْ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌۭ", + "verse_221": "وَلَا تَنكِحُوا۟ ٱلْمُشْرِكَٰتِ حَتَّىٰ يُؤْمِنَّ ۚ وَلَأَمَةٌۭ مُّؤْمِنَةٌ خَيْرٌۭ مِّن مُّشْرِكَةٍۢ وَلَوْ أَعْجَبَتْكُمْ ۗ وَلَا تُنكِحُوا۟ ٱلْمُشْرِكِينَ حَتَّىٰ يُؤْمِنُوا۟ ۚ وَلَعَبْدٌۭ مُّؤْمِنٌ خَيْرٌۭ مِّن مُّشْرِكٍۢ وَلَوْ أَعْجَبَكُمْ ۗ أُو۟لَٰٓئِكَ يَدْعُونَ إِلَى ٱلنَّارِ ۖ وَٱللَّهُ يَدْعُوٓا۟ إِلَى ٱلْجَنَّةِ وَٱلْمَغْفِرَةِ بِإِذْنِهِۦ ۖ وَيُبَيِّنُ ءَايَٰتِهِۦ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ", + "verse_222": "وَيَسْـَٔلُونَكَ عَنِ ٱلْمَحِيضِ ۖ قُلْ هُوَ أَذًۭى فَٱعْتَزِلُوا۟ ٱلنِّسَآءَ فِى ٱلْمَحِيضِ ۖ وَلَا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّىٰ يَطْهُرْنَ ۖ فَإِذَا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ ٱللَّهُ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلتَّوَّٰبِينَ وَيُحِبُّ ٱلْمُتَطَهِّرِينَ", + "verse_223": "نِسَآؤُكُمْ حَرْثٌۭ لَّكُمْ فَأْتُوا۟ حَرْثَكُمْ أَنَّىٰ شِئْتُمْ ۖ وَقَدِّمُوا۟ لِأَنفُسِكُمْ ۚ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّكُم مُّلَٰقُوهُ ۗ وَبَشِّرِ ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_224": "وَلَا تَجْعَلُوا۟ ٱللَّهَ عُرْضَةًۭ لِّأَيْمَٰنِكُمْ أَن تَبَرُّوا۟ وَتَتَّقُوا۟ وَتُصْلِحُوا۟ بَيْنَ ٱلنَّاسِ ۗ وَٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌۭ", + "verse_225": "لَّا يُؤَاخِذُكُمُ ٱللَّهُ بِٱللَّغْوِ فِىٓ أَيْمَٰنِكُمْ وَلَٰكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا كَسَبَتْ قُلُوبُكُمْ ۗ وَٱللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٌۭ", + "verse_226": "لِّلَّذِينَ يُؤْلُونَ مِن نِّسَآئِهِمْ تَرَبُّصُ أَرْبَعَةِ أَشْهُرٍۢ ۖ فَإِن فَآءُو فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_227": "وَإِنْ عَزَمُوا۟ ٱلطَّلَٰقَ فَإِنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌۭ", + "verse_228": "وَٱلْمُطَلَّقَٰتُ يَتَرَبَّصْنَ بِأَنفُسِهِنَّ ثَلَٰثَةَ قُرُوٓءٍۢ ۚ وَلَا يَحِلُّ لَهُنَّ أَن يَكْتُمْنَ مَا خَلَقَ ٱللَّهُ فِىٓ أَرْحَامِهِنَّ إِن كُنَّ يُؤْمِنَّ بِٱللَّهِ وَٱلْيَوْمِ ٱلْءَاخِرِ ۚ وَبُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ فِى ذَٰلِكَ إِنْ أَرَادُوٓا۟ إِصْلَٰحًۭا ۚ وَلَهُنَّ مِثْلُ ٱلَّذِى عَلَيْهِنَّ بِٱلْمَعْرُوفِ ۚ وَلِلرِّجَالِ عَلَيْهِنَّ دَرَجَةٌۭ ۗ وَٱللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ", + "verse_229": "ٱلطَّلَٰقُ مَرَّتَانِ ۖ فَإِمْسَاكٌۢ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِيحٌۢ بِإِحْسَٰنٍۢ ۗ وَلَا يَحِلُّ لَكُمْ أَن تَأْخُذُوا۟ مِمَّآ ءَاتَيْتُمُوهُنَّ شَيْـًٔا إِلَّآ أَن يَخَافَآ أَلَّا يُقِيمَا حُدُودَ ٱللَّهِ ۖ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا يُقِيمَا حُدُودَ ٱللَّهِ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا فِيمَا ٱفْتَدَتْ بِهِۦ ۗ تِلْكَ حُدُودُ ٱللَّهِ فَلَا تَعْتَدُوهَا ۚ وَمَن يَتَعَدَّ حُدُودَ ٱللَّهِ فَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ", + "verse_230": "فَإِن طَلَّقَهَا فَلَا تَحِلُّ لَهُۥ مِنۢ بَعْدُ حَتَّىٰ تَنكِحَ زَوْجًا غَيْرَهُۥ ۗ فَإِن طَلَّقَهَا فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَآ أَن يَتَرَاجَعَآ إِن ظَنَّآ أَن يُقِيمَا حُدُودَ ٱللَّهِ ۗ وَتِلْكَ حُدُودُ ٱللَّهِ يُبَيِّنُهَا لِقَوْمٍۢ يَعْلَمُونَ", + "verse_231": "وَإِذَا طَلَّقْتُمُ ٱلنِّسَآءَ فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ سَرِّحُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍۢ ۚ وَلَا تُمْسِكُوهُنَّ ضِرَارًۭا لِّتَعْتَدُوا۟ ۚ وَمَن يَفْعَلْ ذَٰلِكَ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُۥ ۚ وَلَا تَتَّخِذُوٓا۟ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ هُزُوًۭا ۚ وَٱذْكُرُوا۟ نِعْمَتَ ٱللَّهِ عَلَيْكُمْ وَمَآ أَنزَلَ عَلَيْكُم مِّنَ ٱلْكِتَٰبِ وَٱلْحِكْمَةِ يَعِظُكُم بِهِۦ ۚ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّ ٱللَّهَ بِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمٌۭ", + "verse_232": "وَإِذَا طَلَّقْتُمُ ٱلنِّسَآءَ فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلَا تَعْضُلُوهُنَّ أَن يَنكِحْنَ أَزْوَٰجَهُنَّ إِذَا تَرَٰضَوْا۟ بَيْنَهُم بِٱلْمَعْرُوفِ ۗ ذَٰلِكَ يُوعَظُ بِهِۦ مَن كَانَ مِنكُمْ يُؤْمِنُ بِٱللَّهِ وَٱلْيَوْمِ ٱلْءَاخِرِ ۗ ذَٰلِكُمْ أَزْكَىٰ لَكُمْ وَأَطْهَرُ ۗ وَٱللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ", + "verse_233": "۞ وَٱلْوَٰلِدَٰتُ يُرْضِعْنَ أَوْلَٰدَهُنَّ حَوْلَيْنِ كَامِلَيْنِ ۖ لِمَنْ أَرَادَ أَن يُتِمَّ ٱلرَّضَاعَةَ ۚ وَعَلَى ٱلْمَوْلُودِ لَهُۥ رِزْقُهُنَّ وَكِسْوَتُهُنَّ بِٱلْمَعْرُوفِ ۚ لَا تُكَلَّفُ نَفْسٌ إِلَّا وُسْعَهَا ۚ لَا تُضَآرَّ وَٰلِدَةٌۢ بِوَلَدِهَا وَلَا مَوْلُودٌۭ لَّهُۥ بِوَلَدِهِۦ ۚ وَعَلَى ٱلْوَارِثِ مِثْلُ ذَٰلِكَ ۗ فَإِنْ أَرَادَا فِصَالًا عَن تَرَاضٍۢ مِّنْهُمَا وَتَشَاوُرٍۢ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا ۗ وَإِنْ أَرَدتُّمْ أَن تَسْتَرْضِعُوٓا۟ أَوْلَٰدَكُمْ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِذَا سَلَّمْتُم مَّآ ءَاتَيْتُم بِٱلْمَعْرُوفِ ۗ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّ ٱللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌۭ", + "verse_234": "وَٱلَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنكُمْ وَيَذَرُونَ أَزْوَٰجًۭا يَتَرَبَّصْنَ بِأَنفُسِهِنَّ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍۢ وَعَشْرًۭا ۖ فَإِذَا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا فَعَلْنَ فِىٓ أَنفُسِهِنَّ بِٱلْمَعْرُوفِ ۗ وَٱللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌۭ", + "verse_235": "وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا عَرَّضْتُم بِهِۦ مِنْ خِطْبَةِ ٱلنِّسَآءِ أَوْ أَكْنَنتُمْ فِىٓ أَنفُسِكُمْ ۚ عَلِمَ ٱللَّهُ أَنَّكُمْ سَتَذْكُرُونَهُنَّ وَلَٰكِن لَّا تُوَاعِدُوهُنَّ سِرًّا إِلَّآ أَن تَقُولُوا۟ قَوْلًۭا مَّعْرُوفًۭا ۚ وَلَا تَعْزِمُوا۟ عُقْدَةَ ٱلنِّكَاحِ حَتَّىٰ يَبْلُغَ ٱلْكِتَٰبُ أَجَلَهُۥ ۚ وَٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّ ٱللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِىٓ أَنفُسِكُمْ فَٱحْذَرُوهُ ۚ وَٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌ حَلِيمٌۭ", + "verse_236": "لَّا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِن طَلَّقْتُمُ ٱلنِّسَآءَ مَا لَمْ تَمَسُّوهُنَّ أَوْ تَفْرِضُوا۟ لَهُنَّ فَرِيضَةًۭ ۚ وَمَتِّعُوهُنَّ عَلَى ٱلْمُوسِعِ قَدَرُهُۥ وَعَلَى ٱلْمُقْتِرِ قَدَرُهُۥ مَتَٰعًۢا بِٱلْمَعْرُوفِ ۖ حَقًّا عَلَى ٱلْمُحْسِنِينَ", + "verse_237": "وَإِن طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِن قَبْلِ أَن تَمَسُّوهُنَّ وَقَدْ فَرَضْتُمْ لَهُنَّ فَرِيضَةًۭ فَنِصْفُ مَا فَرَضْتُمْ إِلَّآ أَن يَعْفُونَ أَوْ يَعْفُوَا۟ ٱلَّذِى بِيَدِهِۦ عُقْدَةُ ٱلنِّكَاحِ ۚ وَأَن تَعْفُوٓا۟ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَىٰ ۚ وَلَا تَنسَوُا۟ ٱلْفَضْلَ بَيْنَكُمْ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ", + "verse_238": "حَٰفِظُوا۟ عَلَى ٱلصَّلَوَٰتِ وَٱلصَّلَوٰةِ ٱلْوُسْطَىٰ وَقُومُوا۟ لِلَّهِ قَٰنِتِينَ", + "verse_239": "فَإِنْ خِفْتُمْ فَرِجَالًا أَوْ رُكْبَانًۭا ۖ فَإِذَآ أَمِنتُمْ فَٱذْكُرُوا۟ ٱللَّهَ كَمَا عَلَّمَكُم مَّا لَمْ تَكُونُوا۟ تَعْلَمُونَ", + "verse_240": "وَٱلَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنكُمْ وَيَذَرُونَ أَزْوَٰجًۭا وَصِيَّةًۭ لِّأَزْوَٰجِهِم مَّتَٰعًا إِلَى ٱلْحَوْلِ غَيْرَ إِخْرَاجٍۢ ۚ فَإِنْ خَرَجْنَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِى مَا فَعَلْنَ فِىٓ أَنفُسِهِنَّ مِن مَّعْرُوفٍۢ ۗ وَٱللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌۭ", + "verse_241": "وَلِلْمُطَلَّقَٰتِ مَتَٰعٌۢ بِٱلْمَعْرُوفِ ۖ حَقًّا عَلَى ٱلْمُتَّقِينَ", + "verse_242": "كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمْ ءَايَٰتِهِۦ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ", + "verse_243": "۞ أَلَمْ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ خَرَجُوا۟ مِن دِيَٰرِهِمْ وَهُمْ أُلُوفٌ حَذَرَ ٱلْمَوْتِ فَقَالَ لَهُمُ ٱللَّهُ مُوتُوا۟ ثُمَّ أَحْيَٰهُمْ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى ٱلنَّاسِ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَشْكُرُونَ", + "verse_244": "وَقَٰتِلُوا۟ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ وَٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌۭ", + "verse_245": "مَّن ذَا ٱلَّذِى يُقْرِضُ ٱللَّهَ قَرْضًا حَسَنًۭا فَيُضَٰعِفَهُۥ لَهُۥٓ أَضْعَافًۭا كَثِيرَةًۭ ۚ وَٱللَّهُ يَقْبِضُ وَيَبْصُۜطُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ", + "verse_246": "أَلَمْ تَرَ إِلَى ٱلْمَلَإِ مِنۢ بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ مِنۢ بَعْدِ مُوسَىٰٓ إِذْ قَالُوا۟ لِنَبِىٍّۢ لَّهُمُ ٱبْعَثْ لَنَا مَلِكًۭا نُّقَٰتِلْ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ ۖ قَالَ هَلْ عَسَيْتُمْ إِن كُتِبَ عَلَيْكُمُ ٱلْقِتَالُ أَلَّا تُقَٰتِلُوا۟ ۖ قَالُوا۟ وَمَا لَنَآ أَلَّا نُقَٰتِلَ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ وَقَدْ أُخْرِجْنَا مِن دِيَٰرِنَا وَأَبْنَآئِنَا ۖ فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ ٱلْقِتَالُ تَوَلَّوْا۟ إِلَّا قَلِيلًۭا مِّنْهُمْ ۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌۢ بِٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_247": "وَقَالَ لَهُمْ نَبِيُّهُمْ إِنَّ ٱللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَكُمْ طَالُوتَ مَلِكًۭا ۚ قَالُوٓا۟ أَنَّىٰ يَكُونُ لَهُ ٱلْمُلْكُ عَلَيْنَا وَنَحْنُ أَحَقُّ بِٱلْمُلْكِ مِنْهُ وَلَمْ يُؤْتَ سَعَةًۭ مِّنَ ٱلْمَالِ ۚ قَالَ إِنَّ ٱللَّهَ ٱصْطَفَىٰهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُۥ بَسْطَةًۭ فِى ٱلْعِلْمِ وَٱلْجِسْمِ ۖ وَٱللَّهُ يُؤْتِى مُلْكَهُۥ مَن يَشَآءُ ۚ وَٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٌۭ", + "verse_248": "وَقَالَ لَهُمْ نَبِيُّهُمْ إِنَّ ءَايَةَ مُلْكِهِۦٓ أَن يَأْتِيَكُمُ ٱلتَّابُوتُ فِيهِ سَكِينَةٌۭ مِّن رَّبِّكُمْ وَبَقِيَّةٌۭ مِّمَّا تَرَكَ ءَالُ مُوسَىٰ وَءَالُ هَٰرُونَ تَحْمِلُهُ ٱلْمَلَٰٓئِكَةُ ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَةًۭ لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ", + "verse_249": "فَلَمَّا فَصَلَ طَالُوتُ بِٱلْجُنُودِ قَالَ إِنَّ ٱللَّهَ مُبْتَلِيكُم بِنَهَرٍۢ فَمَن شَرِبَ مِنْهُ فَلَيْسَ مِنِّى وَمَن لَّمْ يَطْعَمْهُ فَإِنَّهُۥ مِنِّىٓ إِلَّا مَنِ ٱغْتَرَفَ غُرْفَةًۢ بِيَدِهِۦ ۚ فَشَرِبُوا۟ مِنْهُ إِلَّا قَلِيلًۭا مِّنْهُمْ ۚ فَلَمَّا جَاوَزَهُۥ هُوَ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ مَعَهُۥ قَالُوا۟ لَا طَاقَةَ لَنَا ٱلْيَوْمَ بِجَالُوتَ وَجُنُودِهِۦ ۚ قَالَ ٱلَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلَٰقُوا۟ ٱللَّهِ كَم مِّن فِئَةٍۢ قَلِيلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةًۭ كَثِيرَةًۢ بِإِذْنِ ٱللَّهِ ۗ وَٱللَّهُ مَعَ ٱلصَّٰبِرِينَ", + "verse_250": "وَلَمَّا بَرَزُوا۟ لِجَالُوتَ وَجُنُودِهِۦ قَالُوا۟ رَبَّنَآ أَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًۭا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَٱنصُرْنَا عَلَى ٱلْقَوْمِ ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_251": "فَهَزَمُوهُم بِإِذْنِ ٱللَّهِ وَقَتَلَ دَاوُۥدُ جَالُوتَ وَءَاتَىٰهُ ٱللَّهُ ٱلْمُلْكَ وَٱلْحِكْمَةَ وَعَلَّمَهُۥ مِمَّا يَشَآءُ ۗ وَلَوْلَا دَفْعُ ٱللَّهِ ٱلنَّاسَ بَعْضَهُم بِبَعْضٍۢ لَّفَسَدَتِ ٱلْأَرْضُ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ ذُو فَضْلٍ عَلَى ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_252": "تِلْكَ ءَايَٰتُ ٱللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَيْكَ بِٱلْحَقِّ ۚ وَإِنَّكَ لَمِنَ ٱلْمُرْسَلِينَ", + "verse_253": "۞ تِلْكَ ٱلرُّسُلُ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍۢ ۘ مِّنْهُم مَّن كَلَّمَ ٱللَّهُ ۖ وَرَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجَٰتٍۢ ۚ وَءَاتَيْنَا عِيسَى ٱبْنَ مَرْيَمَ ٱلْبَيِّنَٰتِ وَأَيَّدْنَٰهُ بِرُوحِ ٱلْقُدُسِ ۗ وَلَوْ شَآءَ ٱللَّهُ مَا ٱقْتَتَلَ ٱلَّذِينَ مِنۢ بَعْدِهِم مِّنۢ بَعْدِ مَا جَآءَتْهُمُ ٱلْبَيِّنَٰتُ وَلَٰكِنِ ٱخْتَلَفُوا۟ فَمِنْهُم مَّنْ ءَامَنَ وَمِنْهُم مَّن كَفَرَ ۚ وَلَوْ شَآءَ ٱللَّهُ مَا ٱقْتَتَلُوا۟ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ يَفْعَلُ مَا يُرِيدُ", + "verse_254": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ أَنفِقُوا۟ مِمَّا رَزَقْنَٰكُم مِّن قَبْلِ أَن يَأْتِىَ يَوْمٌۭ لَّا بَيْعٌۭ فِيهِ وَلَا خُلَّةٌۭ وَلَا شَفَٰعَةٌۭ ۗ وَٱلْكَٰفِرُونَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ", + "verse_255": "ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلْحَىُّ ٱلْقَيُّومُ ۚ لَا تَأْخُذُهُۥ سِنَةٌۭ وَلَا نَوْمٌۭ ۚ لَّهُۥ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ ۗ مَن ذَا ٱلَّذِى يَشْفَعُ عِندَهُۥٓ إِلَّا بِإِذْنِهِۦ ۚ يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ ۖ وَلَا يُحِيطُونَ بِشَىْءٍۢ مِّنْ عِلْمِهِۦٓ إِلَّا بِمَا شَآءَ ۚ وَسِعَ كُرْسِيُّهُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ ۖ وَلَا يَـُٔودُهُۥ حِفْظُهُمَا ۚ وَهُوَ ٱلْعَلِىُّ ٱلْعَظِيمُ", + "verse_256": "لَآ إِكْرَاهَ فِى ٱلدِّينِ ۖ قَد تَّبَيَّنَ ٱلرُّشْدُ مِنَ ٱلْغَىِّ ۚ فَمَن يَكْفُرْ بِٱلطَّٰغُوتِ وَيُؤْمِنۢ بِٱللَّهِ فَقَدِ ٱسْتَمْسَكَ بِٱلْعُرْوَةِ ٱلْوُثْقَىٰ لَا ٱنفِصَامَ لَهَا ۗ وَٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ", + "verse_257": "ٱللَّهُ وَلِىُّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ يُخْرِجُهُم مِّنَ ٱلظُّلُمَٰتِ إِلَى ٱلنُّورِ ۖ وَٱلَّذِينَ كَفَرُوٓا۟ أَوْلِيَآؤُهُمُ ٱلطَّٰغُوتُ يُخْرِجُونَهُم مِّنَ ٱلنُّورِ إِلَى ٱلظُّلُمَٰتِ ۗ أُو۟لَٰٓئِكَ أَصْحَٰبُ ٱلنَّارِ ۖ هُمْ فِيهَا خَٰلِدُونَ", + "verse_258": "أَلَمْ تَرَ إِلَى ٱلَّذِى حَآجَّ إِبْرَٰهِۦمَ فِى رَبِّهِۦٓ أَنْ ءَاتَىٰهُ ٱللَّهُ ٱلْمُلْكَ إِذْ قَالَ إِبْرَٰهِۦمُ رَبِّىَ ٱلَّذِى يُحْىِۦ وَيُمِيتُ قَالَ أَنَا۠ أُحْىِۦ وَأُمِيتُ ۖ قَالَ إِبْرَٰهِۦمُ فَإِنَّ ٱللَّهَ يَأْتِى بِٱلشَّمْسِ مِنَ ٱلْمَشْرِقِ فَأْتِ بِهَا مِنَ ٱلْمَغْرِبِ فَبُهِتَ ٱلَّذِى كَفَرَ ۗ وَٱللَّهُ لَا يَهْدِى ٱلْقَوْمَ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_259": "أَوْ كَٱلَّذِى مَرَّ عَلَىٰ قَرْيَةٍۢ وَهِىَ خَاوِيَةٌ عَلَىٰ عُرُوشِهَا قَالَ أَنَّىٰ يُحْىِۦ هَٰذِهِ ٱللَّهُ بَعْدَ مَوْتِهَا ۖ فَأَمَاتَهُ ٱللَّهُ مِا۟ئَةَ عَامٍۢ ثُمَّ بَعَثَهُۥ ۖ قَالَ كَمْ لَبِثْتَ ۖ قَالَ لَبِثْتُ يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍۢ ۖ قَالَ بَل لَّبِثْتَ مِا۟ئَةَ عَامٍۢ فَٱنظُرْ إِلَىٰ طَعَامِكَ وَشَرَابِكَ لَمْ يَتَسَنَّهْ ۖ وَٱنظُرْ إِلَىٰ حِمَارِكَ وَلِنَجْعَلَكَ ءَايَةًۭ لِّلنَّاسِ ۖ وَٱنظُرْ إِلَى ٱلْعِظَامِ كَيْفَ نُنشِزُهَا ثُمَّ نَكْسُوهَا لَحْمًۭا ۚ فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُۥ قَالَ أَعْلَمُ أَنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌۭ", + "verse_260": "وَإِذْ قَالَ إِبْرَٰهِۦمُ رَبِّ أَرِنِى كَيْفَ تُحْىِ ٱلْمَوْتَىٰ ۖ قَالَ أَوَلَمْ تُؤْمِن ۖ قَالَ بَلَىٰ وَلَٰكِن لِّيَطْمَئِنَّ قَلْبِى ۖ قَالَ فَخُذْ أَرْبَعَةًۭ مِّنَ ٱلطَّيْرِ فَصُرْهُنَّ إِلَيْكَ ثُمَّ ٱجْعَلْ عَلَىٰ كُلِّ جَبَلٍۢ مِّنْهُنَّ جُزْءًۭا ثُمَّ ٱدْعُهُنَّ يَأْتِينَكَ سَعْيًۭا ۚ وَٱعْلَمْ أَنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌۭ", + "verse_261": "مَّثَلُ ٱلَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَٰلَهُمْ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنۢبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِى كُلِّ سُنۢبُلَةٍۢ مِّا۟ئَةُ حَبَّةٍۢ ۗ وَٱللَّهُ يُضَٰعِفُ لِمَن يَشَآءُ ۗ وَٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٌ", + "verse_262": "ٱلَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَٰلَهُمْ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ ثُمَّ لَا يُتْبِعُونَ مَآ أَنفَقُوا۟ مَنًّۭا وَلَآ أَذًۭى ۙ لَّهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ", + "verse_263": "۞ قَوْلٌۭ مَّعْرُوفٌۭ وَمَغْفِرَةٌ خَيْرٌۭ مِّن صَدَقَةٍۢ يَتْبَعُهَآ أَذًۭى ۗ وَٱللَّهُ غَنِىٌّ حَلِيمٌۭ", + "verse_264": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تُبْطِلُوا۟ صَدَقَٰتِكُم بِٱلْمَنِّ وَٱلْأَذَىٰ كَٱلَّذِى يُنفِقُ مَالَهُۥ رِئَآءَ ٱلنَّاسِ وَلَا يُؤْمِنُ بِٱللَّهِ وَٱلْيَوْمِ ٱلْءَاخِرِ ۖ فَمَثَلُهُۥ كَمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَيْهِ تُرَابٌۭ فَأَصَابَهُۥ وَابِلٌۭ فَتَرَكَهُۥ صَلْدًۭا ۖ لَّا يَقْدِرُونَ عَلَىٰ شَىْءٍۢ مِّمَّا كَسَبُوا۟ ۗ وَٱللَّهُ لَا يَهْدِى ٱلْقَوْمَ ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_265": "وَمَثَلُ ٱلَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَٰلَهُمُ ٱبْتِغَآءَ مَرْضَاتِ ٱللَّهِ وَتَثْبِيتًۭا مِّنْ أَنفُسِهِمْ كَمَثَلِ جَنَّةٍۭ بِرَبْوَةٍ أَصَابَهَا وَابِلٌۭ فَـَٔاتَتْ أُكُلَهَا ضِعْفَيْنِ فَإِن لَّمْ يُصِبْهَا وَابِلٌۭ فَطَلٌّۭ ۗ وَٱللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ", + "verse_266": "أَيَوَدُّ أَحَدُكُمْ أَن تَكُونَ لَهُۥ جَنَّةٌۭ مِّن نَّخِيلٍۢ وَأَعْنَابٍۢ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ لَهُۥ فِيهَا مِن كُلِّ ٱلثَّمَرَٰتِ وَأَصَابَهُ ٱلْكِبَرُ وَلَهُۥ ذُرِّيَّةٌۭ ضُعَفَآءُ فَأَصَابَهَآ إِعْصَارٌۭ فِيهِ نَارٌۭ فَٱحْتَرَقَتْ ۗ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمُ ٱلْءَايَٰتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ", + "verse_267": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ أَنفِقُوا۟ مِن طَيِّبَٰتِ مَا كَسَبْتُمْ وَمِمَّآ أَخْرَجْنَا لَكُم مِّنَ ٱلْأَرْضِ ۖ وَلَا تَيَمَّمُوا۟ ٱلْخَبِيثَ مِنْهُ تُنفِقُونَ وَلَسْتُم بِـَٔاخِذِيهِ إِلَّآ أَن تُغْمِضُوا۟ فِيهِ ۚ وَٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّ ٱللَّهَ غَنِىٌّ حَمِيدٌ", + "verse_268": "ٱلشَّيْطَٰنُ يَعِدُكُمُ ٱلْفَقْرَ وَيَأْمُرُكُم بِٱلْفَحْشَآءِ ۖ وَٱللَّهُ يَعِدُكُم مَّغْفِرَةًۭ مِّنْهُ وَفَضْلًۭا ۗ وَٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٌۭ", + "verse_269": "يُؤْتِى ٱلْحِكْمَةَ مَن يَشَآءُ ۚ وَمَن يُؤْتَ ٱلْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِىَ خَيْرًۭا كَثِيرًۭا ۗ وَمَا يَذَّكَّرُ إِلَّآ أُو۟لُوا۟ ٱلْأَلْبَٰبِ", + "verse_270": "وَمَآ أَنفَقْتُم مِّن نَّفَقَةٍ أَوْ نَذَرْتُم مِّن نَّذْرٍۢ فَإِنَّ ٱللَّهَ يَعْلَمُهُۥ ۗ وَمَا لِلظَّٰلِمِينَ مِنْ أَنصَارٍ", + "verse_271": "إِن تُبْدُوا۟ ٱلصَّدَقَٰتِ فَنِعِمَّا هِىَ ۖ وَإِن تُخْفُوهَا وَتُؤْتُوهَا ٱلْفُقَرَآءَ فَهُوَ خَيْرٌۭ لَّكُمْ ۚ وَيُكَفِّرُ عَنكُم مِّن سَيِّـَٔاتِكُمْ ۗ وَٱللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌۭ", + "verse_272": "۞ لَّيْسَ عَلَيْكَ هُدَىٰهُمْ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ يَهْدِى مَن يَشَآءُ ۗ وَمَا تُنفِقُوا۟ مِنْ خَيْرٍۢ فَلِأَنفُسِكُمْ ۚ وَمَا تُنفِقُونَ إِلَّا ٱبْتِغَآءَ وَجْهِ ٱللَّهِ ۚ وَمَا تُنفِقُوا۟ مِنْ خَيْرٍۢ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنتُمْ لَا تُظْلَمُونَ", + "verse_273": "لِلْفُقَرَآءِ ٱلَّذِينَ أُحْصِرُوا۟ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ لَا يَسْتَطِيعُونَ ضَرْبًۭا فِى ٱلْأَرْضِ يَحْسَبُهُمُ ٱلْجَاهِلُ أَغْنِيَآءَ مِنَ ٱلتَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُم بِسِيمَٰهُمْ لَا يَسْـَٔلُونَ ٱلنَّاسَ إِلْحَافًۭا ۗ وَمَا تُنفِقُوا۟ مِنْ خَيْرٍۢ فَإِنَّ ٱللَّهَ بِهِۦ عَلِيمٌ", + "verse_274": "ٱلَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَٰلَهُم بِٱلَّيْلِ وَٱلنَّهَارِ سِرًّۭا وَعَلَانِيَةًۭ فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ", + "verse_275": "ٱلَّذِينَ يَأْكُلُونَ ٱلرِّبَوٰا۟ لَا يَقُومُونَ إِلَّا كَمَا يَقُومُ ٱلَّذِى يَتَخَبَّطُهُ ٱلشَّيْطَٰنُ مِنَ ٱلْمَسِّ ۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوٓا۟ إِنَّمَا ٱلْبَيْعُ مِثْلُ ٱلرِّبَوٰا۟ ۗ وَأَحَلَّ ٱللَّهُ ٱلْبَيْعَ وَحَرَّمَ ٱلرِّبَوٰا۟ ۚ فَمَن جَآءَهُۥ مَوْعِظَةٌۭ مِّن رَّبِّهِۦ فَٱنتَهَىٰ فَلَهُۥ مَا سَلَفَ وَأَمْرُهُۥٓ إِلَى ٱللَّهِ ۖ وَمَنْ عَادَ فَأُو۟لَٰٓئِكَ أَصْحَٰبُ ٱلنَّارِ ۖ هُمْ فِيهَا خَٰلِدُونَ", + "verse_276": "يَمْحَقُ ٱللَّهُ ٱلرِّبَوٰا۟ وَيُرْبِى ٱلصَّدَقَٰتِ ۗ وَٱللَّهُ لَا يُحِبُّ كُلَّ كَفَّارٍ أَثِيمٍ", + "verse_277": "إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَأَقَامُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتَوُا۟ ٱلزَّكَوٰةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ", + "verse_278": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَذَرُوا۟ مَا بَقِىَ مِنَ ٱلرِّبَوٰٓا۟ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ", + "verse_279": "فَإِن لَّمْ تَفْعَلُوا۟ فَأْذَنُوا۟ بِحَرْبٍۢ مِّنَ ٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ ۖ وَإِن تُبْتُمْ فَلَكُمْ رُءُوسُ أَمْوَٰلِكُمْ لَا تَظْلِمُونَ وَلَا تُظْلَمُونَ", + "verse_280": "وَإِن كَانَ ذُو عُسْرَةٍۢ فَنَظِرَةٌ إِلَىٰ مَيْسَرَةٍۢ ۚ وَأَن تَصَدَّقُوا۟ خَيْرٌۭ لَّكُمْ ۖ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ", + "verse_281": "وَٱتَّقُوا۟ يَوْمًۭا تُرْجَعُونَ فِيهِ إِلَى ٱللَّهِ ۖ ثُمَّ تُوَفَّىٰ كُلُّ نَفْسٍۢ مَّا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ", + "verse_282": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِذَا تَدَايَنتُم بِدَيْنٍ إِلَىٰٓ أَجَلٍۢ مُّسَمًّۭى فَٱكْتُبُوهُ ۚ وَلْيَكْتُب بَّيْنَكُمْ كَاتِبٌۢ بِٱلْعَدْلِ ۚ وَلَا يَأْبَ كَاتِبٌ أَن يَكْتُبَ كَمَا عَلَّمَهُ ٱللَّهُ ۚ فَلْيَكْتُبْ وَلْيُمْلِلِ ٱلَّذِى عَلَيْهِ ٱلْحَقُّ وَلْيَتَّقِ ٱللَّهَ رَبَّهُۥ وَلَا يَبْخَسْ مِنْهُ شَيْـًۭٔا ۚ فَإِن كَانَ ٱلَّذِى عَلَيْهِ ٱلْحَقُّ سَفِيهًا أَوْ ضَعِيفًا أَوْ لَا يَسْتَطِيعُ أَن يُمِلَّ هُوَ فَلْيُمْلِلْ وَلِيُّهُۥ بِٱلْعَدْلِ ۚ وَٱسْتَشْهِدُوا۟ شَهِيدَيْنِ مِن رِّجَالِكُمْ ۖ فَإِن لَّمْ يَكُونَا رَجُلَيْنِ فَرَجُلٌۭ وَٱمْرَأَتَانِ مِمَّن تَرْضَوْنَ مِنَ ٱلشُّهَدَآءِ أَن تَضِلَّ إِحْدَىٰهُمَا فَتُذَكِّرَ إِحْدَىٰهُمَا ٱلْأُخْرَىٰ ۚ وَلَا يَأْبَ ٱلشُّهَدَآءُ إِذَا مَا دُعُوا۟ ۚ وَلَا تَسْـَٔمُوٓا۟ أَن تَكْتُبُوهُ صَغِيرًا أَوْ كَبِيرًا إِلَىٰٓ أَجَلِهِۦ ۚ ذَٰلِكُمْ أَقْسَطُ عِندَ ٱللَّهِ وَأَقْوَمُ لِلشَّهَٰدَةِ وَأَدْنَىٰٓ أَلَّا تَرْتَابُوٓا۟ ۖ إِلَّآ أَن تَكُونَ تِجَٰرَةً حَاضِرَةًۭ تُدِيرُونَهَا بَيْنَكُمْ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَلَّا تَكْتُبُوهَا ۗ وَأَشْهِدُوٓا۟ إِذَا تَبَايَعْتُمْ ۚ وَلَا يُضَآرَّ كَاتِبٌۭ وَلَا شَهِيدٌۭ ۚ وَإِن تَفْعَلُوا۟ فَإِنَّهُۥ فُسُوقٌۢ بِكُمْ ۗ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ ۖ وَيُعَلِّمُكُمُ ٱللَّهُ ۗ وَٱللَّهُ بِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمٌۭ", + "verse_283": "۞ وَإِن كُنتُمْ عَلَىٰ سَفَرٍۢ وَلَمْ تَجِدُوا۟ كَاتِبًۭا فَرِهَٰنٌۭ مَّقْبُوضَةٌۭ ۖ فَإِنْ أَمِنَ بَعْضُكُم بَعْضًۭا فَلْيُؤَدِّ ٱلَّذِى ٱؤْتُمِنَ أَمَٰنَتَهُۥ وَلْيَتَّقِ ٱللَّهَ رَبَّهُۥ ۗ وَلَا تَكْتُمُوا۟ ٱلشَّهَٰدَةَ ۚ وَمَن يَكْتُمْهَا فَإِنَّهُۥٓ ءَاثِمٌۭ قَلْبُهُۥ ۗ وَٱللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِيمٌۭ", + "verse_284": "لِّلَّهِ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ ۗ وَإِن تُبْدُوا۟ مَا فِىٓ أَنفُسِكُمْ أَوْ تُخْفُوهُ يُحَاسِبْكُم بِهِ ٱللَّهُ ۖ فَيَغْفِرُ لِمَن يَشَآءُ وَيُعَذِّبُ مَن يَشَآءُ ۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌ", + "verse_285": "ءَامَنَ ٱلرَّسُولُ بِمَآ أُنزِلَ إِلَيْهِ مِن رَّبِّهِۦ وَٱلْمُؤْمِنُونَ ۚ كُلٌّ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَمَلَٰٓئِكَتِهِۦ وَكُتُبِهِۦ وَرُسُلِهِۦ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍۢ مِّن رُّسُلِهِۦ ۚ وَقَالُوا۟ سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا ۖ غُفْرَانَكَ رَبَّنَا وَإِلَيْكَ ٱلْمَصِيرُ", + "verse_286": "لَا يُكَلِّفُ ٱللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا ۚ لَهَا مَا كَسَبَتْ وَعَلَيْهَا مَا ٱكْتَسَبَتْ ۗ رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَآ إِن نَّسِينَآ أَوْ أَخْطَأْنَا ۚ رَبَّنَا وَلَا تَحْمِلْ عَلَيْنَآ إِصْرًۭا كَمَا حَمَلْتَهُۥ عَلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِنَا ۚ رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلْنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِۦ ۖ وَٱعْفُ عَنَّا وَٱغْفِرْ لَنَا وَٱرْحَمْنَآ ۚ أَنتَ مَوْلَىٰنَا فَٱنصُرْنَا عَلَى ٱلْقَوْمِ ٱلْكَٰفِرِينَ" + }, + "count": 286, + "juz": [ + { + "index": "01", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_141" + } + }, + { + "index": "02", + "verse": { + "start": "verse_142", + "end": "verse_252" + } + }, + { + "index": "03", + "verse": { + "start": "verse_253", + "end": "verse_286" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/003.json b/texts/quran/003.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..885be27e394694e251f4794f002b22074e572202 --- /dev/null +++ b/texts/quran/003.json @@ -0,0 +1,224 @@ +{ + "index": "003", + "name": "Ali Imran", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "الٓمٓ", + "verse_2": "ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلْحَىُّ ٱلْقَيُّومُ", + "verse_3": "نَزَّلَ عَلَيْكَ ٱلْكِتَٰبَ بِٱلْحَقِّ مُصَدِّقًۭا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَأَنزَلَ ٱلتَّوْرَىٰةَ وَٱلْإِنجِيلَ", + "verse_4": "مِن قَبْلُ هُدًۭى لِّلنَّاسِ وَأَنزَلَ ٱلْفُرْقَانَ ۗ إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌۭ شَدِيدٌۭ ۗ وَٱللَّهُ عَزِيزٌۭ ذُو ٱنتِقَامٍ", + "verse_5": "إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَخْفَىٰ عَلَيْهِ شَىْءٌۭ فِى ٱلْأَرْضِ وَلَا فِى ٱلسَّمَآءِ", + "verse_6": "هُوَ ٱلَّذِى يُصَوِّرُكُمْ فِى ٱلْأَرْحَامِ كَيْفَ يَشَآءُ ۚ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلْحَكِيمُ", + "verse_7": "هُوَ ٱلَّذِىٓ أَنزَلَ عَلَيْكَ ٱلْكِتَٰبَ مِنْهُ ءَايَٰتٌۭ مُّحْكَمَٰتٌ هُنَّ أُمُّ ٱلْكِتَٰبِ وَأُخَرُ مُتَشَٰبِهَٰتٌۭ ۖ فَأَمَّا ٱلَّذِينَ فِى قُلُوبِهِمْ زَيْغٌۭ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَٰبَهَ مِنْهُ ٱبْتِغَآءَ ٱلْفِتْنَةِ وَٱبْتِغَآءَ تَأْوِيلِهِۦ ۗ وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُۥٓ إِلَّا ٱللَّهُ ۗ وَٱلرَّٰسِخُونَ فِى ٱلْعِلْمِ يَقُولُونَ ءَامَنَّا بِهِۦ كُلٌّۭ مِّنْ عِندِ رَبِّنَا ۗ وَمَا يَذَّكَّرُ إِلَّآ أُو۟لُوا۟ ٱلْأَلْبَٰبِ", + "verse_8": "رَبَّنَا لَا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِن لَّدُنكَ رَحْمَةً ۚ إِنَّكَ أَنتَ ٱلْوَهَّابُ", + "verse_9": "رَبَّنَآ إِنَّكَ جَامِعُ ٱلنَّاسِ لِيَوْمٍۢ لَّا رَيْبَ فِيهِ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُخْلِفُ ٱلْمِيعَادَ", + "verse_10": "إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ لَن تُغْنِىَ عَنْهُمْ أَمْوَٰلُهُمْ وَلَآ أَوْلَٰدُهُم مِّنَ ٱللَّهِ شَيْـًۭٔا ۖ وَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمْ وَقُودُ ٱلنَّارِ", + "verse_11": "كَدَأْبِ ءَالِ فِرْعَوْنَ وَٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ ۚ كَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا فَأَخَذَهُمُ ٱللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ ۗ وَٱللَّهُ شَدِيدُ ٱلْعِقَابِ", + "verse_12": "قُل لِّلَّذِينَ كَفَرُوا۟ سَتُغْلَبُونَ وَتُحْشَرُونَ إِلَىٰ جَهَنَّمَ ۚ وَبِئْسَ ٱلْمِهَادُ", + "verse_13": "قَدْ كَانَ لَكُمْ ءَايَةٌۭ فِى فِئَتَيْنِ ٱلْتَقَتَا ۖ فِئَةٌۭ تُقَٰتِلُ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ وَأُخْرَىٰ كَافِرَةٌۭ يَرَوْنَهُم مِّثْلَيْهِمْ رَأْىَ ٱلْعَيْنِ ۚ وَٱللَّهُ يُؤَيِّدُ بِنَصْرِهِۦ مَن يَشَآءُ ۗ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَعِبْرَةًۭ لِّأُو۟لِى ٱلْأَبْصَٰرِ", + "verse_14": "زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ ٱلشَّهَوَٰتِ مِنَ ٱلنِّسَآءِ وَٱلْبَنِينَ وَٱلْقَنَٰطِيرِ ٱلْمُقَنطَرَةِ مِنَ ٱلذَّهَبِ وَٱلْفِضَّةِ وَٱلْخَيْلِ ٱلْمُسَوَّمَةِ وَٱلْأَنْعَٰمِ وَٱلْحَرْثِ ۗ ذَٰلِكَ مَتَٰعُ ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا ۖ وَٱللَّهُ عِندَهُۥ حُسْنُ ٱلْمَـَٔابِ", + "verse_15": "۞ قُلْ أَؤُنَبِّئُكُم بِخَيْرٍۢ مِّن ذَٰلِكُمْ ۚ لِلَّذِينَ ٱتَّقَوْا۟ عِندَ رَبِّهِمْ جَنَّٰتٌۭ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا وَأَزْوَٰجٌۭ مُّطَهَّرَةٌۭ وَرِضْوَٰنٌۭ مِّنَ ٱللَّهِ ۗ وَٱللَّهُ بَصِيرٌۢ بِٱلْعِبَادِ", + "verse_16": "ٱلَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَآ إِنَّنَآ ءَامَنَّا فَٱغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَقِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ", + "verse_17": "ٱلصَّٰبِرِينَ وَٱلصَّٰدِقِينَ وَٱلْقَٰنِتِينَ وَٱلْمُنفِقِينَ وَٱلْمُسْتَغْفِرِينَ بِٱلْأَسْحَارِ", + "verse_18": "شَهِدَ ٱللَّهُ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ وَٱلْمَلَٰٓئِكَةُ وَأُو۟لُوا۟ ٱلْعِلْمِ قَآئِمًۢا بِٱلْقِسْطِ ۚ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلْحَكِيمُ", + "verse_19": "إِنَّ ٱلدِّينَ عِندَ ٱللَّهِ ٱلْإِسْلَٰمُ ۗ وَمَا ٱخْتَلَفَ ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْكِتَٰبَ إِلَّا مِنۢ بَعْدِ مَا جَآءَهُمُ ٱلْعِلْمُ بَغْيًۢا بَيْنَهُمْ ۗ وَمَن يَكْفُرْ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ فَإِنَّ ٱللَّهَ سَرِيعُ ٱلْحِسَابِ", + "verse_20": "فَإِنْ حَآجُّوكَ فَقُلْ أَسْلَمْتُ وَجْهِىَ لِلَّهِ وَمَنِ ٱتَّبَعَنِ ۗ وَقُل لِّلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْكِتَٰبَ وَٱلْأُمِّيِّۦنَ ءَأَسْلَمْتُمْ ۚ فَإِنْ أَسْلَمُوا۟ فَقَدِ ٱهْتَدَوا۟ ۖ وَّإِن تَوَلَّوْا۟ فَإِنَّمَا عَلَيْكَ ٱلْبَلَٰغُ ۗ وَٱللَّهُ بَصِيرٌۢ بِٱلْعِبَادِ", + "verse_21": "إِنَّ ٱلَّذِينَ يَكْفُرُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَيَقْتُلُونَ ٱلنَّبِيِّۦنَ بِغَيْرِ حَقٍّۢ وَيَقْتُلُونَ ٱلَّذِينَ يَأْمُرُونَ بِٱلْقِسْطِ مِنَ ٱلنَّاسِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ", + "verse_22": "أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ حَبِطَتْ أَعْمَٰلُهُمْ فِى ٱلدُّنْيَا وَٱلْءَاخِرَةِ وَمَا لَهُم مِّن نَّٰصِرِينَ", + "verse_23": "أَلَمْ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ نَصِيبًۭا مِّنَ ٱلْكِتَٰبِ يُدْعَوْنَ إِلَىٰ كِتَٰبِ ٱللَّهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ يَتَوَلَّىٰ فَرِيقٌۭ مِّنْهُمْ وَهُم مُّعْرِضُونَ", + "verse_24": "ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا۟ لَن تَمَسَّنَا ٱلنَّارُ إِلَّآ أَيَّامًۭا مَّعْدُودَٰتٍۢ ۖ وَغَرَّهُمْ فِى دِينِهِم مَّا كَانُوا۟ يَفْتَرُونَ", + "verse_25": "فَكَيْفَ إِذَا جَمَعْنَٰهُمْ لِيَوْمٍۢ لَّا رَيْبَ فِيهِ وَوُفِّيَتْ كُلُّ نَفْسٍۢ مَّا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ", + "verse_26": "قُلِ ٱللَّهُمَّ مَٰلِكَ ٱلْمُلْكِ تُؤْتِى ٱلْمُلْكَ مَن تَشَآءُ وَتَنزِعُ ٱلْمُلْكَ مِمَّن تَشَآءُ وَتُعِزُّ مَن تَشَآءُ وَتُذِلُّ مَن تَشَآءُ ۖ بِيَدِكَ ٱلْخَيْرُ ۖ إِنَّكَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌۭ", + "verse_27": "تُولِجُ ٱلَّيْلَ فِى ٱلنَّهَارِ وَتُولِجُ ٱلنَّهَارَ فِى ٱلَّيْلِ ۖ وَتُخْرِجُ ٱلْحَىَّ مِنَ ٱلْمَيِّتِ وَتُخْرِجُ ٱلْمَيِّتَ مِنَ ٱلْحَىِّ ۖ وَتَرْزُقُ مَن تَشَآءُ بِغَيْرِ حِسَابٍۢ", + "verse_28": "لَّا يَتَّخِذِ ٱلْمُؤْمِنُونَ ٱلْكَٰفِرِينَ أَوْلِيَآءَ مِن دُونِ ٱلْمُؤْمِنِينَ ۖ وَمَن يَفْعَلْ ذَٰلِكَ فَلَيْسَ مِنَ ٱللَّهِ فِى شَىْءٍ إِلَّآ أَن تَتَّقُوا۟ مِنْهُمْ تُقَىٰةًۭ ۗ وَيُحَذِّرُكُمُ ٱللَّهُ نَفْسَهُۥ ۗ وَإِلَى ٱللَّهِ ٱلْمَصِيرُ", + "verse_29": "قُلْ إِن تُخْفُوا۟ مَا فِى صُدُورِكُمْ أَوْ تُبْدُوهُ يَعْلَمْهُ ٱللَّهُ ۗ وَيَعْلَمُ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ ۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌۭ", + "verse_30": "يَوْمَ تَجِدُ كُلُّ نَفْسٍۢ مَّا عَمِلَتْ مِنْ خَيْرٍۢ مُّحْضَرًۭا وَمَا عَمِلَتْ مِن سُوٓءٍۢ تَوَدُّ لَوْ أَنَّ بَيْنَهَا وَبَيْنَهُۥٓ أَمَدًۢا بَعِيدًۭا ۗ وَيُحَذِّرُكُمُ ٱللَّهُ نَفْسَهُۥ ۗ وَٱللَّهُ رَءُوفٌۢ بِٱلْعِبَادِ", + "verse_31": "قُلْ إِن كُنتُمْ تُحِبُّونَ ٱللَّهَ فَٱتَّبِعُونِى يُحْبِبْكُمُ ٱللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ ۗ وَٱللَّهُ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_32": "قُلْ أَطِيعُوا۟ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ ۖ فَإِن تَوَلَّوْا۟ فَإِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_33": "۞ إِنَّ ٱللَّهَ ٱصْطَفَىٰٓ ءَادَمَ وَنُوحًۭا وَءَالَ إِبْرَٰهِيمَ وَءَالَ عِمْرَٰنَ عَلَى ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_34": "ذُرِّيَّةًۢ بَعْضُهَا مِنۢ بَعْضٍۢ ۗ وَٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ", + "verse_35": "إِذْ قَالَتِ ٱمْرَأَتُ عِمْرَٰنَ رَبِّ إِنِّى نَذَرْتُ لَكَ مَا فِى بَطْنِى مُحَرَّرًۭا فَتَقَبَّلْ مِنِّىٓ ۖ إِنَّكَ أَنتَ ٱلسَّمِيعُ ٱلْعَلِيمُ", + "verse_36": "فَلَمَّا وَضَعَتْهَا قَالَتْ رَبِّ إِنِّى وَضَعْتُهَآ أُنثَىٰ وَٱللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا وَضَعَتْ وَلَيْسَ ٱلذَّكَرُ كَٱلْأُنثَىٰ ۖ وَإِنِّى سَمَّيْتُهَا مَرْيَمَ وَإِنِّىٓ أُعِيذُهَا بِكَ وَذُرِّيَّتَهَا مِنَ ٱلشَّيْطَٰنِ ٱلرَّجِيمِ", + "verse_37": "فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٍۢ وَأَنۢبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًۭا وَكَفَّلَهَا زَكَرِيَّا ۖ كُلَّمَا دَخَلَ عَلَيْهَا زَكَرِيَّا ٱلْمِحْرَابَ وَجَدَ عِندَهَا رِزْقًۭا ۖ قَالَ يَٰمَرْيَمُ أَنَّىٰ لَكِ هَٰذَا ۖ قَالَتْ هُوَ مِنْ عِندِ ٱللَّهِ ۖ إِنَّ ٱللَّهَ يَرْزُقُ مَن يَشَآءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ", + "verse_38": "هُنَالِكَ دَعَا زَكَرِيَّا رَبَّهُۥ ۖ قَالَ رَبِّ هَبْ لِى مِن لَّدُنكَ ذُرِّيَّةًۭ طَيِّبَةً ۖ إِنَّكَ سَمِيعُ ٱلدُّعَآءِ", + "verse_39": "فَنَادَتْهُ ٱلْمَلَٰٓئِكَةُ وَهُوَ قَآئِمٌۭ يُصَلِّى فِى ٱلْمِحْرَابِ أَنَّ ٱللَّهَ يُبَشِّرُكَ بِيَحْيَىٰ مُصَدِّقًۢا بِكَلِمَةٍۢ مِّنَ ٱللَّهِ وَسَيِّدًۭا وَحَصُورًۭا وَنَبِيًّۭا مِّنَ ٱلصَّٰلِحِينَ", + "verse_40": "قَالَ رَبِّ أَنَّىٰ يَكُونُ لِى غُلَٰمٌۭ وَقَدْ بَلَغَنِىَ ٱلْكِبَرُ وَٱمْرَأَتِى عَاقِرٌۭ ۖ قَالَ كَذَٰلِكَ ٱللَّهُ يَفْعَلُ مَا يَشَآءُ", + "verse_41": "قَالَ رَبِّ ٱجْعَل لِّىٓ ءَايَةًۭ ۖ قَالَ ءَايَتُكَ أَلَّا تُكَلِّمَ ٱلنَّاسَ ثَلَٰثَةَ أَيَّامٍ إِلَّا رَمْزًۭا ۗ وَٱذْكُر رَّبَّكَ كَثِيرًۭا وَسَبِّحْ بِٱلْعَشِىِّ وَٱلْإِبْكَٰرِ", + "verse_42": "وَإِذْ قَالَتِ ٱلْمَلَٰٓئِكَةُ يَٰمَرْيَمُ إِنَّ ٱللَّهَ ٱصْطَفَىٰكِ وَطَهَّرَكِ وَٱصْطَفَىٰكِ عَلَىٰ نِسَآءِ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_43": "يَٰمَرْيَمُ ٱقْنُتِى لِرَبِّكِ وَٱسْجُدِى وَٱرْكَعِى مَعَ ٱلرَّٰكِعِينَ", + "verse_44": "ذَٰلِكَ مِنْ أَنۢبَآءِ ٱلْغَيْبِ نُوحِيهِ إِلَيْكَ ۚ وَمَا كُنتَ لَدَيْهِمْ إِذْ يُلْقُونَ أَقْلَٰمَهُمْ أَيُّهُمْ يَكْفُلُ مَرْيَمَ وَمَا كُنتَ لَدَيْهِمْ إِذْ يَخْتَصِمُونَ", + "verse_45": "إِذْ قَالَتِ ٱلْمَلَٰٓئِكَةُ يَٰمَرْيَمُ إِنَّ ٱللَّهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٍۢ مِّنْهُ ٱسْمُهُ ٱلْمَسِيحُ عِيسَى ٱبْنُ مَرْيَمَ وَجِيهًۭا فِى ٱلدُّنْيَا وَٱلْءَاخِرَةِ وَمِنَ ٱلْمُقَرَّبِينَ", + "verse_46": "وَيُكَلِّمُ ٱلنَّاسَ فِى ٱلْمَهْدِ وَكَهْلًۭا وَمِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ", + "verse_47": "قَالَتْ رَبِّ أَنَّىٰ يَكُونُ لِى وَلَدٌۭ وَلَمْ يَمْسَسْنِى بَشَرٌۭ ۖ قَالَ كَذَٰلِكِ ٱللَّهُ يَخْلُقُ مَا يَشَآءُ ۚ إِذَا قَضَىٰٓ أَمْرًۭا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ", + "verse_48": "وَيُعَلِّمُهُ ٱلْكِتَٰبَ وَٱلْحِكْمَةَ وَٱلتَّوْرَىٰةَ وَٱلْإِنجِيلَ", + "verse_49": "وَرَسُولًا إِلَىٰ بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ أَنِّى قَدْ جِئْتُكُم بِـَٔايَةٍۢ مِّن رَّبِّكُمْ ۖ أَنِّىٓ أَخْلُقُ لَكُم مِّنَ ٱلطِّينِ كَهَيْـَٔةِ ٱلطَّيْرِ فَأَنفُخُ فِيهِ فَيَكُونُ طَيْرًۢا بِإِذْنِ ٱللَّهِ ۖ وَأُبْرِئُ ٱلْأَكْمَهَ وَٱلْأَبْرَصَ وَأُحْىِ ٱلْمَوْتَىٰ بِإِذْنِ ٱللَّهِ ۖ وَأُنَبِّئُكُم بِمَا تَأْكُلُونَ وَمَا تَدَّخِرُونَ فِى بُيُوتِكُمْ ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَةًۭ لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ", + "verse_50": "وَمُصَدِّقًۭا لِّمَا بَيْنَ يَدَىَّ مِنَ ٱلتَّوْرَىٰةِ وَلِأُحِلَّ لَكُم بَعْضَ ٱلَّذِى حُرِّمَ عَلَيْكُمْ ۚ وَجِئْتُكُم بِـَٔايَةٍۢ مِّن رَّبِّكُمْ فَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ", + "verse_51": "إِنَّ ٱللَّهَ رَبِّى وَرَبُّكُمْ فَٱعْبُدُوهُ ۗ هَٰذَا صِرَٰطٌۭ مُّسْتَقِيمٌۭ", + "verse_52": "۞ فَلَمَّآ أَحَسَّ عِيسَىٰ مِنْهُمُ ٱلْكُفْرَ قَالَ مَنْ أَنصَارِىٓ إِلَى ٱللَّهِ ۖ قَالَ ٱلْحَوَارِيُّونَ نَحْنُ أَنصَارُ ٱللَّهِ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَٱشْهَدْ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ", + "verse_53": "رَبَّنَآ ءَامَنَّا بِمَآ أَنزَلْتَ وَٱتَّبَعْنَا ٱلرَّسُولَ فَٱكْتُبْنَا مَعَ ٱلشَّٰهِدِينَ", + "verse_54": "وَمَكَرُوا۟ وَمَكَرَ ٱللَّهُ ۖ وَٱللَّهُ خَيْرُ ٱلْمَٰكِرِينَ", + "verse_55": "إِذْ قَالَ ٱللَّهُ يَٰعِيسَىٰٓ إِنِّى مُتَوَفِّيكَ وَرَافِعُكَ إِلَىَّ وَمُطَهِّرُكَ مِنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ وَجَاعِلُ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوكَ فَوْقَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓا۟ إِلَىٰ يَوْمِ ٱلْقِيَٰمَةِ ۖ ثُمَّ إِلَىَّ مَرْجِعُكُمْ فَأَحْكُمُ بَيْنَكُمْ فِيمَا كُنتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ", + "verse_56": "فَأَمَّا ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ فَأُعَذِّبُهُمْ عَذَابًۭا شَدِيدًۭا فِى ٱلدُّنْيَا وَٱلْءَاخِرَةِ وَمَا لَهُم مِّن نَّٰصِرِينَ", + "verse_57": "وَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَيُوَفِّيهِمْ أُجُورَهُمْ ۗ وَٱللَّهُ لَا يُحِبُّ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_58": "ذَٰلِكَ نَتْلُوهُ عَلَيْكَ مِنَ ٱلْءَايَٰتِ وَٱلذِّكْرِ ٱلْحَكِيمِ", + "verse_59": "إِنَّ مَثَلَ عِيسَىٰ عِندَ ٱللَّهِ كَمَثَلِ ءَادَمَ ۖ خَلَقَهُۥ مِن تُرَابٍۢ ثُمَّ قَالَ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ", + "verse_60": "ٱلْحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلَا تَكُن مِّنَ ٱلْمُمْتَرِينَ", + "verse_61": "فَمَنْ حَآجَّكَ فِيهِ مِنۢ بَعْدِ مَا جَآءَكَ مِنَ ٱلْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا۟ نَدْعُ أَبْنَآءَنَا وَأَبْنَآءَكُمْ وَنِسَآءَنَا وَنِسَآءَكُمْ وَأَنفُسَنَا وَأَنفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل لَّعْنَتَ ٱللَّهِ عَلَى ٱلْكَٰذِبِينَ", + "verse_62": "إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ ٱلْقَصَصُ ٱلْحَقُّ ۚ وَمَا مِنْ إِلَٰهٍ إِلَّا ٱللَّهُ ۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلْحَكِيمُ", + "verse_63": "فَإِن تَوَلَّوْا۟ فَإِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمٌۢ بِٱلْمُفْسِدِينَ", + "verse_64": "قُلْ يَٰٓأَهْلَ ٱلْكِتَٰبِ تَعَالَوْا۟ إِلَىٰ كَلِمَةٍۢ سَوَآءٍۭ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا ٱللَّهَ وَلَا نُشْرِكَ بِهِۦ شَيْـًۭٔا وَلَا يَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًۭا مِّن دُونِ ٱللَّهِ ۚ فَإِن تَوَلَّوْا۟ فَقُولُوا۟ ٱشْهَدُوا۟ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ", + "verse_65": "يَٰٓأَهْلَ ٱلْكِتَٰبِ لِمَ تُحَآجُّونَ فِىٓ إِبْرَٰهِيمَ وَمَآ أُنزِلَتِ ٱلتَّوْرَىٰةُ وَٱلْإِنجِيلُ إِلَّا مِنۢ بَعْدِهِۦٓ ۚ أَفَلَا تَعْقِلُونَ", + "verse_66": "هَٰٓأَنتُمْ هَٰٓؤُلَآءِ حَٰجَجْتُمْ فِيمَا لَكُم بِهِۦ عِلْمٌۭ فَلِمَ تُحَآجُّونَ فِيمَا لَيْسَ لَكُم بِهِۦ عِلْمٌۭ ۚ وَٱللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ", + "verse_67": "مَا كَانَ إِبْرَٰهِيمُ يَهُودِيًّۭا وَلَا نَصْرَانِيًّۭا وَلَٰكِن كَانَ حَنِيفًۭا مُّسْلِمًۭا وَمَا كَانَ مِنَ ٱلْمُشْرِكِينَ", + "verse_68": "إِنَّ أَوْلَى ٱلنَّاسِ بِإِبْرَٰهِيمَ لَلَّذِينَ ٱتَّبَعُوهُ وَهَٰذَا ٱلنَّبِىُّ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ۗ وَٱللَّهُ وَلِىُّ ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_69": "وَدَّت طَّآئِفَةٌۭ مِّنْ أَهْلِ ٱلْكِتَٰبِ لَوْ يُضِلُّونَكُمْ وَمَا يُضِلُّونَ إِلَّآ أَنفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ", + "verse_70": "يَٰٓأَهْلَ ٱلْكِتَٰبِ لِمَ تَكْفُرُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَأَنتُمْ تَشْهَدُونَ", + "verse_71": "يَٰٓأَهْلَ ٱلْكِتَٰبِ لِمَ تَلْبِسُونَ ٱلْحَقَّ بِٱلْبَٰطِلِ وَتَكْتُمُونَ ٱلْحَقَّ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ", + "verse_72": "وَقَالَت طَّآئِفَةٌۭ مِّنْ أَهْلِ ٱلْكِتَٰبِ ءَامِنُوا۟ بِٱلَّذِىٓ أُنزِلَ عَلَى ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَجْهَ ٱلنَّهَارِ وَٱكْفُرُوٓا۟ ءَاخِرَهُۥ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ", + "verse_73": "وَلَا تُؤْمِنُوٓا۟ إِلَّا لِمَن تَبِعَ دِينَكُمْ قُلْ إِنَّ ٱلْهُدَىٰ هُدَى ٱللَّهِ أَن يُؤْتَىٰٓ أَحَدٌۭ مِّثْلَ مَآ أُوتِيتُمْ أَوْ يُحَآجُّوكُمْ عِندَ رَبِّكُمْ ۗ قُلْ إِنَّ ٱلْفَضْلَ بِيَدِ ٱللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَآءُ ۗ وَٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٌۭ", + "verse_74": "يَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِۦ مَن يَشَآءُ ۗ وَٱللَّهُ ذُو ٱلْفَضْلِ ٱلْعَظِيمِ", + "verse_75": "۞ وَمِنْ أَهْلِ ٱلْكِتَٰبِ مَنْ إِن تَأْمَنْهُ بِقِنطَارٍۢ يُؤَدِّهِۦٓ إِلَيْكَ وَمِنْهُم مَّنْ إِن تَأْمَنْهُ بِدِينَارٍۢ لَّا يُؤَدِّهِۦٓ إِلَيْكَ إِلَّا مَا دُمْتَ عَلَيْهِ قَآئِمًۭا ۗ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا۟ لَيْسَ عَلَيْنَا فِى ٱلْأُمِّيِّۦنَ سَبِيلٌۭ وَيَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلْكَذِبَ وَهُمْ يَعْلَمُونَ", + "verse_76": "بَلَىٰ مَنْ أَوْفَىٰ بِعَهْدِهِۦ وَٱتَّقَىٰ فَإِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلْمُتَّقِينَ", + "verse_77": "إِنَّ ٱلَّذِينَ يَشْتَرُونَ بِعَهْدِ ٱللَّهِ وَأَيْمَٰنِهِمْ ثَمَنًۭا قَلِيلًا أُو۟لَٰٓئِكَ لَا خَلَٰقَ لَهُمْ فِى ٱلْءَاخِرَةِ وَلَا يُكَلِّمُهُمُ ٱللَّهُ وَلَا يَنظُرُ إِلَيْهِمْ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ وَلَا يُزَكِّيهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌۭ", + "verse_78": "وَإِنَّ مِنْهُمْ لَفَرِيقًۭا يَلْوُۥنَ أَلْسِنَتَهُم بِٱلْكِتَٰبِ لِتَحْسَبُوهُ مِنَ ٱلْكِتَٰبِ وَمَا هُوَ مِنَ ٱلْكِتَٰبِ وَيَقُولُونَ هُوَ مِنْ عِندِ ٱللَّهِ وَمَا هُوَ مِنْ عِندِ ٱللَّهِ وَيَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلْكَذِبَ وَهُمْ يَعْلَمُونَ", + "verse_79": "مَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُؤْتِيَهُ ٱللَّهُ ٱلْكِتَٰبَ وَٱلْحُكْمَ وَٱلنُّبُوَّةَ ثُمَّ يَقُولَ لِلنَّاسِ كُونُوا۟ عِبَادًۭا لِّى مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلَٰكِن كُونُوا۟ رَبَّٰنِيِّۦنَ بِمَا كُنتُمْ تُعَلِّمُونَ ٱلْكِتَٰبَ وَبِمَا كُنتُمْ تَدْرُسُونَ", + "verse_80": "وَلَا يَأْمُرَكُمْ أَن تَتَّخِذُوا۟ ٱلْمَلَٰٓئِكَةَ وَٱلنَّبِيِّۦنَ أَرْبَابًا ۗ أَيَأْمُرُكُم بِٱلْكُفْرِ بَعْدَ إِذْ أَنتُم مُّسْلِمُونَ", + "verse_81": "وَإِذْ أَخَذَ ٱللَّهُ مِيثَٰقَ ٱلنَّبِيِّۦنَ لَمَآ ءَاتَيْتُكُم مِّن كِتَٰبٍۢ وَحِكْمَةٍۢ ثُمَّ جَآءَكُمْ رَسُولٌۭ مُّصَدِّقٌۭ لِّمَا مَعَكُمْ لَتُؤْمِنُنَّ بِهِۦ وَلَتَنصُرُنَّهُۥ ۚ قَالَ ءَأَقْرَرْتُمْ وَأَخَذْتُمْ عَلَىٰ ذَٰلِكُمْ إِصْرِى ۖ قَالُوٓا۟ أَقْرَرْنَا ۚ قَالَ فَٱشْهَدُوا۟ وَأَنَا۠ مَعَكُم مِّنَ ٱلشَّٰهِدِينَ", + "verse_82": "فَمَن تَوَلَّىٰ بَعْدَ ذَٰلِكَ فَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْفَٰسِقُونَ", + "verse_83": "أَفَغَيْرَ دِينِ ٱللَّهِ يَبْغُونَ وَلَهُۥٓ أَسْلَمَ مَن فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ طَوْعًۭا وَكَرْهًۭا وَإِلَيْهِ يُرْجَعُونَ", + "verse_84": "قُلْ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَمَآ أُنزِلَ عَلَيْنَا وَمَآ أُنزِلَ عَلَىٰٓ إِبْرَٰهِيمَ وَإِسْمَٰعِيلَ وَإِسْحَٰقَ وَيَعْقُوبَ وَٱلْأَسْبَاطِ وَمَآ أُوتِىَ مُوسَىٰ وَعِيسَىٰ وَٱلنَّبِيُّونَ مِن رَّبِّهِمْ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍۢ مِّنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُۥ مُسْلِمُونَ", + "verse_85": "وَمَن يَبْتَغِ غَيْرَ ٱلْإِسْلَٰمِ دِينًۭا فَلَن يُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِى ٱلْءَاخِرَةِ مِنَ ٱلْخَٰسِرِينَ", + "verse_86": "كَيْفَ يَهْدِى ٱللَّهُ قَوْمًۭا كَفَرُوا۟ بَعْدَ إِيمَٰنِهِمْ وَشَهِدُوٓا۟ أَنَّ ٱلرَّسُولَ حَقٌّۭ وَجَآءَهُمُ ٱلْبَيِّنَٰتُ ۚ وَٱللَّهُ لَا يَهْدِى ٱلْقَوْمَ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_87": "أُو۟لَٰٓئِكَ جَزَآؤُهُمْ أَنَّ عَلَيْهِمْ لَعْنَةَ ٱللَّهِ وَٱلْمَلَٰٓئِكَةِ وَٱلنَّاسِ أَجْمَعِينَ", + "verse_88": "خَٰلِدِينَ فِيهَا لَا يُخَفَّفُ عَنْهُمُ ٱلْعَذَابُ وَلَا هُمْ يُنظَرُونَ", + "verse_89": "إِلَّا ٱلَّذِينَ تَابُوا۟ مِنۢ بَعْدِ ذَٰلِكَ وَأَصْلَحُوا۟ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌ", + "verse_90": "إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ بَعْدَ إِيمَٰنِهِمْ ثُمَّ ٱزْدَادُوا۟ كُفْرًۭا لَّن تُقْبَلَ تَوْبَتُهُمْ وَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلضَّآلُّونَ", + "verse_91": "إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ وَمَاتُوا۟ وَهُمْ كُفَّارٌۭ فَلَن يُقْبَلَ مِنْ أَحَدِهِم مِّلْءُ ٱلْأَرْضِ ذَهَبًۭا وَلَوِ ٱفْتَدَىٰ بِهِۦٓ ۗ أُو۟لَٰٓئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌۭ وَمَا لَهُم مِّن نَّٰصِرِينَ", + "verse_92": "لَن تَنَالُوا۟ ٱلْبِرَّ حَتَّىٰ تُنفِقُوا۟ مِمَّا تُحِبُّونَ ۚ وَمَا تُنفِقُوا۟ مِن شَىْءٍۢ فَإِنَّ ٱللَّهَ بِهِۦ عَلِيمٌۭ", + "verse_93": "۞ كُلُّ ٱلطَّعَامِ كَانَ حِلًّۭا لِّبَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ إِلَّا مَا حَرَّمَ إِسْرَٰٓءِيلُ عَلَىٰ نَفْسِهِۦ مِن قَبْلِ أَن تُنَزَّلَ ٱلتَّوْرَىٰةُ ۗ قُلْ فَأْتُوا۟ بِٱلتَّوْرَىٰةِ فَٱتْلُوهَآ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ", + "verse_94": "فَمَنِ ٱفْتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ ٱلْكَذِبَ مِنۢ بَعْدِ ذَٰلِكَ فَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ", + "verse_95": "قُلْ صَدَقَ ٱللَّهُ ۗ فَٱتَّبِعُوا۟ مِلَّةَ إِبْرَٰهِيمَ حَنِيفًۭا وَمَا كَانَ مِنَ ٱلْمُشْرِكِينَ", + "verse_96": "إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍۢ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِى بِبَكَّةَ مُبَارَكًۭا وَهُدًۭى لِّلْعَٰلَمِينَ", + "verse_97": "فِيهِ ءَايَٰتٌۢ بَيِّنَٰتٌۭ مَّقَامُ إِبْرَٰهِيمَ ۖ وَمَن دَخَلَهُۥ كَانَ ءَامِنًۭا ۗ وَلِلَّهِ عَلَى ٱلنَّاسِ حِجُّ ٱلْبَيْتِ مَنِ ٱسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًۭا ۚ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَنِىٌّ عَنِ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_98": "قُلْ يَٰٓأَهْلَ ٱلْكِتَٰبِ لِمَ تَكْفُرُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَٱللَّهُ شَهِيدٌ عَلَىٰ مَا تَعْمَلُونَ", + "verse_99": "قُلْ يَٰٓأَهْلَ ٱلْكِتَٰبِ لِمَ تَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ مَنْ ءَامَنَ تَبْغُونَهَا عِوَجًۭا وَأَنتُمْ شُهَدَآءُ ۗ وَمَا ٱللَّهُ بِغَٰفِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ", + "verse_100": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِن تُطِيعُوا۟ فَرِيقًۭا مِّنَ ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْكِتَٰبَ يَرُدُّوكُم بَعْدَ إِيمَٰنِكُمْ كَٰفِرِينَ", + "verse_101": "وَكَيْفَ تَكْفُرُونَ وَأَنتُمْ تُتْلَىٰ عَلَيْكُمْ ءَايَٰتُ ٱللَّهِ وَفِيكُمْ رَسُولُهُۥ ۗ وَمَن يَعْتَصِم بِٱللَّهِ فَقَدْ هُدِىَ إِلَىٰ صِرَٰطٍۢ مُّسْتَقِيمٍۢ", + "verse_102": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِۦ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنتُم مُّسْلِمُونَ", + "verse_103": "وَٱعْتَصِمُوا۟ بِحَبْلِ ٱللَّهِ جَمِيعًۭا وَلَا تَفَرَّقُوا۟ ۚ وَٱذْكُرُوا۟ نِعْمَتَ ٱللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنتُمْ أَعْدَآءًۭ فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِۦٓ إِخْوَٰنًۭا وَكُنتُمْ عَلَىٰ شَفَا حُفْرَةٍۢ مِّنَ ٱلنَّارِ فَأَنقَذَكُم مِّنْهَا ۗ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمْ ءَايَٰتِهِۦ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ", + "verse_104": "وَلْتَكُن مِّنكُمْ أُمَّةٌۭ يَدْعُونَ إِلَى ٱلْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِٱلْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ ٱلْمُنكَرِ ۚ وَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْمُفْلِحُونَ", + "verse_105": "وَلَا تَكُونُوا۟ كَٱلَّذِينَ تَفَرَّقُوا۟ وَٱخْتَلَفُوا۟ مِنۢ بَعْدِ مَا جَآءَهُمُ ٱلْبَيِّنَٰتُ ۚ وَأُو۟لَٰٓئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌۭ", + "verse_106": "يَوْمَ تَبْيَضُّ وُجُوهٌۭ وَتَسْوَدُّ وُجُوهٌۭ ۚ فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ٱسْوَدَّتْ وُجُوهُهُمْ أَكَفَرْتُم بَعْدَ إِيمَٰنِكُمْ فَذُوقُوا۟ ٱلْعَذَابَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ", + "verse_107": "وَأَمَّا ٱلَّذِينَ ٱبْيَضَّتْ وُجُوهُهُمْ فَفِى رَحْمَةِ ٱللَّهِ هُمْ فِيهَا خَٰلِدُونَ", + "verse_108": "تِلْكَ ءَايَٰتُ ٱللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَيْكَ بِٱلْحَقِّ ۗ وَمَا ٱللَّهُ يُرِيدُ ظُلْمًۭا لِّلْعَٰلَمِينَ", + "verse_109": "وَلِلَّهِ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ ۚ وَإِلَى ٱللَّهِ تُرْجَعُ ٱلْأُمُورُ", + "verse_110": "كُنتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِٱلْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ ٱلْمُنكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِٱللَّهِ ۗ وَلَوْ ءَامَنَ أَهْلُ ٱلْكِتَٰبِ لَكَانَ خَيْرًۭا لَّهُم ۚ مِّنْهُمُ ٱلْمُؤْمِنُونَ وَأَكْثَرُهُمُ ٱلْفَٰسِقُونَ", + "verse_111": "لَن يَضُرُّوكُمْ إِلَّآ أَذًۭى ۖ وَإِن يُقَٰتِلُوكُمْ يُوَلُّوكُمُ ٱلْأَدْبَارَ ثُمَّ لَا يُنصَرُونَ", + "verse_112": "ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ ٱلذِّلَّةُ أَيْنَ مَا ثُقِفُوٓا۟ إِلَّا بِحَبْلٍۢ مِّنَ ٱللَّهِ وَحَبْلٍۢ مِّنَ ٱلنَّاسِ وَبَآءُو بِغَضَبٍۢ مِّنَ ٱللَّهِ وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ ٱلْمَسْكَنَةُ ۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانُوا۟ يَكْفُرُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَيَقْتُلُونَ ٱلْأَنۢبِيَآءَ بِغَيْرِ حَقٍّۢ ۚ ذَٰلِكَ بِمَا عَصَوا۟ وَّكَانُوا۟ يَعْتَدُونَ", + "verse_113": "۞ لَيْسُوا۟ سَوَآءًۭ ۗ مِّنْ أَهْلِ ٱلْكِتَٰبِ أُمَّةٌۭ قَآئِمَةٌۭ يَتْلُونَ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ ءَانَآءَ ٱلَّيْلِ وَهُمْ يَسْجُدُونَ", + "verse_114": "يُؤْمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلْيَوْمِ ٱلْءَاخِرِ وَيَأْمُرُونَ بِٱلْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ ٱلْمُنكَرِ وَيُسَٰرِعُونَ فِى ٱلْخَيْرَٰتِ وَأُو۟لَٰٓئِكَ مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ", + "verse_115": "وَمَا يَفْعَلُوا۟ مِنْ خَيْرٍۢ فَلَن يُكْفَرُوهُ ۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌۢ بِٱلْمُتَّقِينَ", + "verse_116": "إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ لَن تُغْنِىَ عَنْهُمْ أَمْوَٰلُهُمْ وَلَآ أَوْلَٰدُهُم مِّنَ ٱللَّهِ شَيْـًۭٔا ۖ وَأُو۟لَٰٓئِكَ أَصْحَٰبُ ٱلنَّارِ ۚ هُمْ فِيهَا خَٰلِدُونَ", + "verse_117": "مَثَلُ مَا يُنفِقُونَ فِى هَٰذِهِ ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا كَمَثَلِ رِيحٍۢ فِيهَا صِرٌّ أَصَابَتْ حَرْثَ قَوْمٍۢ ظَلَمُوٓا۟ أَنفُسَهُمْ فَأَهْلَكَتْهُ ۚ وَمَا ظَلَمَهُمُ ٱللَّهُ وَلَٰكِنْ أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ", + "verse_118": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تَتَّخِذُوا۟ بِطَانَةًۭ مِّن دُونِكُمْ لَا يَأْلُونَكُمْ خَبَالًۭا وَدُّوا۟ مَا عَنِتُّمْ قَدْ بَدَتِ ٱلْبَغْضَآءُ مِنْ أَفْوَٰهِهِمْ وَمَا تُخْفِى صُدُورُهُمْ أَكْبَرُ ۚ قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ ٱلْءَايَٰتِ ۖ إِن كُنتُمْ تَعْقِلُونَ", + "verse_119": "هَٰٓأَنتُمْ أُو۟لَآءِ تُحِبُّونَهُمْ وَلَا يُحِبُّونَكُمْ وَتُؤْمِنُونَ بِٱلْكِتَٰبِ كُلِّهِۦ وَإِذَا لَقُوكُمْ قَالُوٓا۟ ءَامَنَّا وَإِذَا خَلَوْا۟ عَضُّوا۟ عَلَيْكُمُ ٱلْأَنَامِلَ مِنَ ٱلْغَيْظِ ۚ قُلْ مُوتُوا۟ بِغَيْظِكُمْ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمٌۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ", + "verse_120": "إِن تَمْسَسْكُمْ حَسَنَةٌۭ تَسُؤْهُمْ وَإِن تُصِبْكُمْ سَيِّئَةٌۭ يَفْرَحُوا۟ بِهَا ۖ وَإِن تَصْبِرُوا۟ وَتَتَّقُوا۟ لَا يَضُرُّكُمْ كَيْدُهُمْ شَيْـًٔا ۗ إِنَّ ٱللَّهَ بِمَا يَعْمَلُونَ مُحِيطٌۭ", + "verse_121": "وَإِذْ غَدَوْتَ مِنْ أَهْلِكَ تُبَوِّئُ ٱلْمُؤْمِنِينَ مَقَٰعِدَ لِلْقِتَالِ ۗ وَٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ", + "verse_122": "إِذْ هَمَّت طَّآئِفَتَانِ مِنكُمْ أَن تَفْشَلَا وَٱللَّهُ وَلِيُّهُمَا ۗ وَعَلَى ٱللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ ٱلْمُؤْمِنُونَ", + "verse_123": "وَلَقَدْ نَصَرَكُمُ ٱللَّهُ بِبَدْرٍۢ وَأَنتُمْ أَذِلَّةٌۭ ۖ فَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ", + "verse_124": "إِذْ تَقُولُ لِلْمُؤْمِنِينَ أَلَن يَكْفِيَكُمْ أَن يُمِدَّكُمْ رَبُّكُم بِثَلَٰثَةِ ءَالَٰفٍۢ مِّنَ ٱلْمَلَٰٓئِكَةِ مُنزَلِينَ", + "verse_125": "بَلَىٰٓ ۚ إِن تَصْبِرُوا۟ وَتَتَّقُوا۟ وَيَأْتُوكُم مِّن فَوْرِهِمْ هَٰذَا يُمْدِدْكُمْ رَبُّكُم بِخَمْسَةِ ءَالَٰفٍۢ مِّنَ ٱلْمَلَٰٓئِكَةِ مُسَوِّمِينَ", + "verse_126": "وَمَا جَعَلَهُ ٱللَّهُ إِلَّا بُشْرَىٰ لَكُمْ وَلِتَطْمَئِنَّ قُلُوبُكُم بِهِۦ ۗ وَمَا ٱلنَّصْرُ إِلَّا مِنْ عِندِ ٱللَّهِ ٱلْعَزِيزِ ٱلْحَكِيمِ", + "verse_127": "لِيَقْطَعَ طَرَفًۭا مِّنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓا۟ أَوْ يَكْبِتَهُمْ فَيَنقَلِبُوا۟ خَآئِبِينَ", + "verse_128": "لَيْسَ لَكَ مِنَ ٱلْأَمْرِ شَىْءٌ أَوْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ أَوْ يُعَذِّبَهُمْ فَإِنَّهُمْ ظَٰلِمُونَ", + "verse_129": "وَلِلَّهِ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ ۚ يَغْفِرُ لِمَن يَشَآءُ وَيُعَذِّبُ مَن يَشَآءُ ۚ وَٱللَّهُ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_130": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تَأْكُلُوا۟ ٱلرِّبَوٰٓا۟ أَضْعَٰفًۭا مُّضَٰعَفَةًۭ ۖ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ", + "verse_131": "وَٱتَّقُوا۟ ٱلنَّارَ ٱلَّتِىٓ أُعِدَّتْ لِلْكَٰفِرِينَ", + "verse_132": "وَأَطِيعُوا۟ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ", + "verse_133": "۞ وَسَارِعُوٓا۟ إِلَىٰ مَغْفِرَةٍۢ مِّن رَّبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا ٱلسَّمَٰوَٰتُ وَٱلْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ", + "verse_134": "ٱلَّذِينَ يُنفِقُونَ فِى ٱلسَّرَّآءِ وَٱلضَّرَّآءِ وَٱلْكَٰظِمِينَ ٱلْغَيْظَ وَٱلْعَافِينَ عَنِ ٱلنَّاسِ ۗ وَٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلْمُحْسِنِينَ", + "verse_135": "وَٱلَّذِينَ إِذَا فَعَلُوا۟ فَٰحِشَةً أَوْ ظَلَمُوٓا۟ أَنفُسَهُمْ ذَكَرُوا۟ ٱللَّهَ فَٱسْتَغْفَرُوا۟ لِذُنُوبِهِمْ وَمَن يَغْفِرُ ٱلذُّنُوبَ إِلَّا ٱللَّهُ وَلَمْ يُصِرُّوا۟ عَلَىٰ مَا فَعَلُوا۟ وَهُمْ يَعْلَمُونَ", + "verse_136": "أُو۟لَٰٓئِكَ جَزَآؤُهُم مَّغْفِرَةٌۭ مِّن رَّبِّهِمْ وَجَنَّٰتٌۭ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا ۚ وَنِعْمَ أَجْرُ ٱلْعَٰمِلِينَ", + "verse_137": "قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِكُمْ سُنَنٌۭ فَسِيرُوا۟ فِى ٱلْأَرْضِ فَٱنظُرُوا۟ كَيْفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلْمُكَذِّبِينَ", + "verse_138": "هَٰذَا بَيَانٌۭ لِّلنَّاسِ وَهُدًۭى وَمَوْعِظَةٌۭ لِّلْمُتَّقِينَ", + "verse_139": "وَلَا تَهِنُوا۟ وَلَا تَحْزَنُوا۟ وَأَنتُمُ ٱلْأَعْلَوْنَ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ", + "verse_140": "إِن يَمْسَسْكُمْ قَرْحٌۭ فَقَدْ مَسَّ ٱلْقَوْمَ قَرْحٌۭ مِّثْلُهُۥ ۚ وَتِلْكَ ٱلْأَيَّامُ نُدَاوِلُهَا بَيْنَ ٱلنَّاسِ وَلِيَعْلَمَ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَيَتَّخِذَ مِنكُمْ شُهَدَآءَ ۗ وَٱللَّهُ لَا يُحِبُّ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_141": "وَلِيُمَحِّصَ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَيَمْحَقَ ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_142": "أَمْ حَسِبْتُمْ أَن تَدْخُلُوا۟ ٱلْجَنَّةَ وَلَمَّا يَعْلَمِ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ جَٰهَدُوا۟ مِنكُمْ وَيَعْلَمَ ٱلصَّٰبِرِينَ", + "verse_143": "وَلَقَدْ كُنتُمْ تَمَنَّوْنَ ٱلْمَوْتَ مِن قَبْلِ أَن تَلْقَوْهُ فَقَدْ رَأَيْتُمُوهُ وَأَنتُمْ تَنظُرُونَ", + "verse_144": "وَمَا مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٌۭ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِ ٱلرُّسُلُ ۚ أَفَإِي۟ن مَّاتَ أَوْ قُتِلَ ٱنقَلَبْتُمْ عَلَىٰٓ أَعْقَٰبِكُمْ ۚ وَمَن يَنقَلِبْ عَلَىٰ عَقِبَيْهِ فَلَن يَضُرَّ ٱللَّهَ شَيْـًۭٔا ۗ وَسَيَجْزِى ٱللَّهُ ٱلشَّٰكِرِينَ", + "verse_145": "وَمَا كَانَ لِنَفْسٍ أَن تَمُوتَ إِلَّا بِإِذْنِ ٱللَّهِ كِتَٰبًۭا مُّؤَجَّلًۭا ۗ وَمَن يُرِدْ ثَوَابَ ٱلدُّنْيَا نُؤْتِهِۦ مِنْهَا وَمَن يُرِدْ ثَوَابَ ٱلْءَاخِرَةِ نُؤْتِهِۦ مِنْهَا ۚ وَسَنَجْزِى ٱلشَّٰكِرِينَ", + "verse_146": "وَكَأَيِّن مِّن نَّبِىٍّۢ قَٰتَلَ مَعَهُۥ رِبِّيُّونَ كَثِيرٌۭ فَمَا وَهَنُوا۟ لِمَآ أَصَابَهُمْ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ وَمَا ضَعُفُوا۟ وَمَا ٱسْتَكَانُوا۟ ۗ وَٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلصَّٰبِرِينَ", + "verse_147": "وَمَا كَانَ قَوْلَهُمْ إِلَّآ أَن قَالُوا۟ رَبَّنَا ٱغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسْرَافَنَا فِىٓ أَمْرِنَا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَٱنصُرْنَا عَلَى ٱلْقَوْمِ ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_148": "فَـَٔاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ ثَوَابَ ٱلدُّنْيَا وَحُسْنَ ثَوَابِ ٱلْءَاخِرَةِ ۗ وَٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلْمُحْسِنِينَ", + "verse_149": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِن تُطِيعُوا۟ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ يَرُدُّوكُمْ عَلَىٰٓ أَعْقَٰبِكُمْ فَتَنقَلِبُوا۟ خَٰسِرِينَ", + "verse_150": "بَلِ ٱللَّهُ مَوْلَىٰكُمْ ۖ وَهُوَ خَيْرُ ٱلنَّٰصِرِينَ", + "verse_151": "سَنُلْقِى فِى قُلُوبِ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ ٱلرُّعْبَ بِمَآ أَشْرَكُوا۟ بِٱللَّهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِۦ سُلْطَٰنًۭا ۖ وَمَأْوَىٰهُمُ ٱلنَّارُ ۚ وَبِئْسَ مَثْوَى ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_152": "وَلَقَدْ صَدَقَكُمُ ٱللَّهُ وَعْدَهُۥٓ إِذْ تَحُسُّونَهُم بِإِذْنِهِۦ ۖ حَتَّىٰٓ إِذَا فَشِلْتُمْ وَتَنَٰزَعْتُمْ فِى ٱلْأَمْرِ وَعَصَيْتُم مِّنۢ بَعْدِ مَآ أَرَىٰكُم مَّا تُحِبُّونَ ۚ مِنكُم مَّن يُرِيدُ ٱلدُّنْيَا وَمِنكُم مَّن يُرِيدُ ٱلْءَاخِرَةَ ۚ ثُمَّ صَرَفَكُمْ عَنْهُمْ لِيَبْتَلِيَكُمْ ۖ وَلَقَدْ عَفَا عَنكُمْ ۗ وَٱللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَلَى ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_153": "۞ إِذْ تُصْعِدُونَ وَلَا تَلْوُۥنَ عَلَىٰٓ أَحَدٍۢ وَٱلرَّسُولُ يَدْعُوكُمْ فِىٓ أُخْرَىٰكُمْ فَأَثَٰبَكُمْ غَمًّۢا بِغَمٍّۢ لِّكَيْلَا تَحْزَنُوا۟ عَلَىٰ مَا فَاتَكُمْ وَلَا مَآ أَصَٰبَكُمْ ۗ وَٱللَّهُ خَبِيرٌۢ بِمَا تَعْمَلُونَ", + "verse_154": "ثُمَّ أَنزَلَ عَلَيْكُم مِّنۢ بَعْدِ ٱلْغَمِّ أَمَنَةًۭ نُّعَاسًۭا يَغْشَىٰ طَآئِفَةًۭ مِّنكُمْ ۖ وَطَآئِفَةٌۭ قَدْ أَهَمَّتْهُمْ أَنفُسُهُمْ يَظُنُّونَ بِٱللَّهِ غَيْرَ ٱلْحَقِّ ظَنَّ ٱلْجَٰهِلِيَّةِ ۖ يَقُولُونَ هَل لَّنَا مِنَ ٱلْأَمْرِ مِن شَىْءٍۢ ۗ قُلْ إِنَّ ٱلْأَمْرَ كُلَّهُۥ لِلَّهِ ۗ يُخْفُونَ فِىٓ أَنفُسِهِم مَّا لَا يُبْدُونَ لَكَ ۖ يَقُولُونَ لَوْ كَانَ لَنَا مِنَ ٱلْأَمْرِ شَىْءٌۭ مَّا قُتِلْنَا هَٰهُنَا ۗ قُل لَّوْ كُنتُمْ فِى بُيُوتِكُمْ لَبَرَزَ ٱلَّذِينَ كُتِبَ عَلَيْهِمُ ٱلْقَتْلُ إِلَىٰ مَضَاجِعِهِمْ ۖ وَلِيَبْتَلِىَ ٱللَّهُ مَا فِى صُدُورِكُمْ وَلِيُمَحِّصَ مَا فِى قُلُوبِكُمْ ۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ", + "verse_155": "إِنَّ ٱلَّذِينَ تَوَلَّوْا۟ مِنكُمْ يَوْمَ ٱلْتَقَى ٱلْجَمْعَانِ إِنَّمَا ٱسْتَزَلَّهُمُ ٱلشَّيْطَٰنُ بِبَعْضِ مَا كَسَبُوا۟ ۖ وَلَقَدْ عَفَا ٱللَّهُ عَنْهُمْ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌ حَلِيمٌۭ", + "verse_156": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تَكُونُوا۟ كَٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ وَقَالُوا۟ لِإِخْوَٰنِهِمْ إِذَا ضَرَبُوا۟ فِى ٱلْأَرْضِ أَوْ كَانُوا۟ غُزًّۭى لَّوْ كَانُوا۟ عِندَنَا مَا مَاتُوا۟ وَمَا قُتِلُوا۟ لِيَجْعَلَ ٱللَّهُ ذَٰلِكَ حَسْرَةًۭ فِى قُلُوبِهِمْ ۗ وَٱللَّهُ يُحْىِۦ وَيُمِيتُ ۗ وَٱللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌۭ", + "verse_157": "وَلَئِن قُتِلْتُمْ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ أَوْ مُتُّمْ لَمَغْفِرَةٌۭ مِّنَ ٱللَّهِ وَرَحْمَةٌ خَيْرٌۭ مِّمَّا يَجْمَعُونَ", + "verse_158": "وَلَئِن مُّتُّمْ أَوْ قُتِلْتُمْ لَإِلَى ٱللَّهِ تُحْشَرُونَ", + "verse_159": "فَبِمَا رَحْمَةٍۢ مِّنَ ٱللَّهِ لِنتَ لَهُمْ ۖ وَلَوْ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ ٱلْقَلْبِ لَٱنفَضُّوا۟ مِنْ حَوْلِكَ ۖ فَٱعْفُ عَنْهُمْ وَٱسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِى ٱلْأَمْرِ ۖ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى ٱللَّهِ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلْمُتَوَكِّلِينَ", + "verse_160": "إِن يَنصُرْكُمُ ٱللَّهُ فَلَا غَالِبَ لَكُمْ ۖ وَإِن يَخْذُلْكُمْ فَمَن ذَا ٱلَّذِى يَنصُرُكُم مِّنۢ بَعْدِهِۦ ۗ وَعَلَى ٱللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ ٱلْمُؤْمِنُونَ", + "verse_161": "وَمَا كَانَ لِنَبِىٍّ أَن يَغُلَّ ۚ وَمَن يَغْلُلْ يَأْتِ بِمَا غَلَّ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ ۚ ثُمَّ تُوَفَّىٰ كُلُّ نَفْسٍۢ مَّا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ", + "verse_162": "أَفَمَنِ ٱتَّبَعَ رِضْوَٰنَ ٱللَّهِ كَمَنۢ بَآءَ بِسَخَطٍۢ مِّنَ ٱللَّهِ وَمَأْوَىٰهُ جَهَنَّمُ ۚ وَبِئْسَ ٱلْمَصِيرُ", + "verse_163": "هُمْ دَرَجَٰتٌ عِندَ ٱللَّهِ ۗ وَٱللَّهُ بَصِيرٌۢ بِمَا يَعْمَلُونَ", + "verse_164": "لَقَدْ مَنَّ ٱللَّهُ عَلَى ٱلْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولًۭا مِّنْ أَنفُسِهِمْ يَتْلُوا۟ عَلَيْهِمْ ءَايَٰتِهِۦ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ ٱلْكِتَٰبَ وَٱلْحِكْمَةَ وَإِن كَانُوا۟ مِن قَبْلُ لَفِى ضَلَٰلٍۢ مُّبِينٍ", + "verse_165": "أَوَلَمَّآ أَصَٰبَتْكُم مُّصِيبَةٌۭ قَدْ أَصَبْتُم مِّثْلَيْهَا قُلْتُمْ أَنَّىٰ هَٰذَا ۖ قُلْ هُوَ مِنْ عِندِ أَنفُسِكُمْ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌۭ", + "verse_166": "وَمَآ أَصَٰبَكُمْ يَوْمَ ٱلْتَقَى ٱلْجَمْعَانِ فَبِإِذْنِ ٱللَّهِ وَلِيَعْلَمَ ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_167": "وَلِيَعْلَمَ ٱلَّذِينَ نَافَقُوا۟ ۚ وَقِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا۟ قَٰتِلُوا۟ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ أَوِ ٱدْفَعُوا۟ ۖ قَالُوا۟ لَوْ نَعْلَمُ قِتَالًۭا لَّٱتَّبَعْنَٰكُمْ ۗ هُمْ لِلْكُفْرِ يَوْمَئِذٍ أَقْرَبُ مِنْهُمْ لِلْإِيمَٰنِ ۚ يَقُولُونَ بِأَفْوَٰهِهِم مَّا لَيْسَ فِى قُلُوبِهِمْ ۗ وَٱللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا يَكْتُمُونَ", + "verse_168": "ٱلَّذِينَ قَالُوا۟ لِإِخْوَٰنِهِمْ وَقَعَدُوا۟ لَوْ أَطَاعُونَا مَا قُتِلُوا۟ ۗ قُلْ فَٱدْرَءُوا۟ عَنْ أَنفُسِكُمُ ٱلْمَوْتَ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ", + "verse_169": "وَلَا تَحْسَبَنَّ ٱلَّذِينَ قُتِلُوا۟ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ أَمْوَٰتًۢا ۚ بَلْ أَحْيَآءٌ عِندَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ", + "verse_170": "فَرِحِينَ بِمَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضْلِهِۦ وَيَسْتَبْشِرُونَ بِٱلَّذِينَ لَمْ يَلْحَقُوا۟ بِهِم مِّنْ خَلْفِهِمْ أَلَّا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ", + "verse_171": "۞ يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍۢ مِّنَ ٱللَّهِ وَفَضْلٍۢ وَأَنَّ ٱللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_172": "ٱلَّذِينَ ٱسْتَجَابُوا۟ لِلَّهِ وَٱلرَّسُولِ مِنۢ بَعْدِ مَآ أَصَابَهُمُ ٱلْقَرْحُ ۚ لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا۟ مِنْهُمْ وَٱتَّقَوْا۟ أَجْرٌ عَظِيمٌ", + "verse_173": "ٱلَّذِينَ قَالَ لَهُمُ ٱلنَّاسُ إِنَّ ٱلنَّاسَ قَدْ جَمَعُوا۟ لَكُمْ فَٱخْشَوْهُمْ فَزَادَهُمْ إِيمَٰنًۭا وَقَالُوا۟ حَسْبُنَا ٱللَّهُ وَنِعْمَ ٱلْوَكِيلُ", + "verse_174": "فَٱنقَلَبُوا۟ بِنِعْمَةٍۢ مِّنَ ٱللَّهِ وَفَضْلٍۢ لَّمْ يَمْسَسْهُمْ سُوٓءٌۭ وَٱتَّبَعُوا۟ رِضْوَٰنَ ٱللَّهِ ۗ وَٱللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَظِيمٍ", + "verse_175": "إِنَّمَا ذَٰلِكُمُ ٱلشَّيْطَٰنُ يُخَوِّفُ أَوْلِيَآءَهُۥ فَلَا تَخَافُوهُمْ وَخَافُونِ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ", + "verse_176": "وَلَا يَحْزُنكَ ٱلَّذِينَ يُسَٰرِعُونَ فِى ٱلْكُفْرِ ۚ إِنَّهُمْ لَن يَضُرُّوا۟ ٱللَّهَ شَيْـًۭٔا ۗ يُرِيدُ ٱللَّهُ أَلَّا يَجْعَلَ لَهُمْ حَظًّۭا فِى ٱلْءَاخِرَةِ ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ", + "verse_177": "إِنَّ ٱلَّذِينَ ٱشْتَرَوُا۟ ٱلْكُفْرَ بِٱلْإِيمَٰنِ لَن يَضُرُّوا۟ ٱللَّهَ شَيْـًۭٔا وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌۭ", + "verse_178": "وَلَا يَحْسَبَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓا۟ أَنَّمَا نُمْلِى لَهُمْ خَيْرٌۭ لِّأَنفُسِهِمْ ۚ إِنَّمَا نُمْلِى لَهُمْ لِيَزْدَادُوٓا۟ إِثْمًۭا ۚ وَلَهُمْ عَذَابٌۭ مُّهِينٌۭ", + "verse_179": "مَّا كَانَ ٱللَّهُ لِيَذَرَ ٱلْمُؤْمِنِينَ عَلَىٰ مَآ أَنتُمْ عَلَيْهِ حَتَّىٰ يَمِيزَ ٱلْخَبِيثَ مِنَ ٱلطَّيِّبِ ۗ وَمَا كَانَ ٱللَّهُ لِيُطْلِعَكُمْ عَلَى ٱلْغَيْبِ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ يَجْتَبِى مِن رُّسُلِهِۦ مَن يَشَآءُ ۖ فَـَٔامِنُوا۟ بِٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦ ۚ وَإِن تُؤْمِنُوا۟ وَتَتَّقُوا۟ فَلَكُمْ أَجْرٌ عَظِيمٌۭ", + "verse_180": "وَلَا يَحْسَبَنَّ ٱلَّذِينَ يَبْخَلُونَ بِمَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضْلِهِۦ هُوَ خَيْرًۭا لَّهُم ۖ بَلْ هُوَ شَرٌّۭ لَّهُمْ ۖ سَيُطَوَّقُونَ مَا بَخِلُوا۟ بِهِۦ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ ۗ وَلِلَّهِ مِيرَٰثُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۗ وَٱللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌۭ", + "verse_181": "لَّقَدْ سَمِعَ ٱللَّهُ قَوْلَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓا۟ إِنَّ ٱللَّهَ فَقِيرٌۭ وَنَحْنُ أَغْنِيَآءُ ۘ سَنَكْتُبُ مَا قَالُوا۟ وَقَتْلَهُمُ ٱلْأَنۢبِيَآءَ بِغَيْرِ حَقٍّۢ وَنَقُولُ ذُوقُوا۟ عَذَابَ ٱلْحَرِيقِ", + "verse_182": "ذَٰلِكَ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيكُمْ وَأَنَّ ٱللَّهَ لَيْسَ بِظَلَّامٍۢ لِّلْعَبِيدِ", + "verse_183": "ٱلَّذِينَ قَالُوٓا۟ إِنَّ ٱللَّهَ عَهِدَ إِلَيْنَآ أَلَّا نُؤْمِنَ لِرَسُولٍ حَتَّىٰ يَأْتِيَنَا بِقُرْبَانٍۢ تَأْكُلُهُ ٱلنَّارُ ۗ قُلْ قَدْ جَآءَكُمْ رُسُلٌۭ مِّن قَبْلِى بِٱلْبَيِّنَٰتِ وَبِٱلَّذِى قُلْتُمْ فَلِمَ قَتَلْتُمُوهُمْ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ", + "verse_184": "فَإِن كَذَّبُوكَ فَقَدْ كُذِّبَ رُسُلٌۭ مِّن قَبْلِكَ جَآءُو بِٱلْبَيِّنَٰتِ وَٱلزُّبُرِ وَٱلْكِتَٰبِ ٱلْمُنِيرِ", + "verse_185": "كُلُّ نَفْسٍۢ ذَآئِقَةُ ٱلْمَوْتِ ۗ وَإِنَّمَا تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ ۖ فَمَن زُحْزِحَ عَنِ ٱلنَّارِ وَأُدْخِلَ ٱلْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ ۗ وَمَا ٱلْحَيَوٰةُ ٱلدُّنْيَآ إِلَّا مَتَٰعُ ٱلْغُرُورِ", + "verse_186": "۞ لَتُبْلَوُنَّ فِىٓ أَمْوَٰلِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ وَلَتَسْمَعُنَّ مِنَ ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْكِتَٰبَ مِن قَبْلِكُمْ وَمِنَ ٱلَّذِينَ أَشْرَكُوٓا۟ أَذًۭى كَثِيرًۭا ۚ وَإِن تَصْبِرُوا۟ وَتَتَّقُوا۟ فَإِنَّ ذَٰلِكَ مِنْ عَزْمِ ٱلْأُمُورِ", + "verse_187": "وَإِذْ أَخَذَ ٱللَّهُ مِيثَٰقَ ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْكِتَٰبَ لَتُبَيِّنُنَّهُۥ لِلنَّاسِ وَلَا تَكْتُمُونَهُۥ فَنَبَذُوهُ وَرَآءَ ظُهُورِهِمْ وَٱشْتَرَوْا۟ بِهِۦ ثَمَنًۭا قَلِيلًۭا ۖ فَبِئْسَ مَا يَشْتَرُونَ", + "verse_188": "لَا تَحْسَبَنَّ ٱلَّذِينَ يَفْرَحُونَ بِمَآ أَتَوا۟ وَّيُحِبُّونَ أَن يُحْمَدُوا۟ بِمَا لَمْ يَفْعَلُوا۟ فَلَا تَحْسَبَنَّهُم بِمَفَازَةٍۢ مِّنَ ٱلْعَذَابِ ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌۭ", + "verse_189": "وَلِلَّهِ مُلْكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌ", + "verse_190": "إِنَّ فِى خَلْقِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَٱخْتِلَٰفِ ٱلَّيْلِ وَٱلنَّهَارِ لَءَايَٰتٍۢ لِّأُو۟لِى ٱلْأَلْبَٰبِ", + "verse_191": "ٱلَّذِينَ يَذْكُرُونَ ٱللَّهَ قِيَٰمًۭا وَقُعُودًۭا وَعَلَىٰ جُنُوبِهِمْ وَيَتَفَكَّرُونَ فِى خَلْقِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَٰذَا بَٰطِلًۭا سُبْحَٰنَكَ فَقِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ", + "verse_192": "رَبَّنَآ إِنَّكَ مَن تُدْخِلِ ٱلنَّارَ فَقَدْ أَخْزَيْتَهُۥ ۖ وَمَا لِلظَّٰلِمِينَ مِنْ أَنصَارٍۢ", + "verse_193": "رَّبَّنَآ إِنَّنَا سَمِعْنَا مُنَادِيًۭا يُنَادِى لِلْإِيمَٰنِ أَنْ ءَامِنُوا۟ بِرَبِّكُمْ فَـَٔامَنَّا ۚ رَبَّنَا فَٱغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَكَفِّرْ عَنَّا سَيِّـَٔاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ ٱلْأَبْرَارِ", + "verse_194": "رَبَّنَا وَءَاتِنَا مَا وَعَدتَّنَا عَلَىٰ رُسُلِكَ وَلَا تُخْزِنَا يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ ۗ إِنَّكَ لَا تُخْلِفُ ٱلْمِيعَادَ", + "verse_195": "فَٱسْتَجَابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّى لَآ أُضِيعُ عَمَلَ عَٰمِلٍۢ مِّنكُم مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَىٰ ۖ بَعْضُكُم مِّنۢ بَعْضٍۢ ۖ فَٱلَّذِينَ هَاجَرُوا۟ وَأُخْرِجُوا۟ مِن دِيَٰرِهِمْ وَأُوذُوا۟ فِى سَبِيلِى وَقَٰتَلُوا۟ وَقُتِلُوا۟ لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّـَٔاتِهِمْ وَلَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّٰتٍۢ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ ثَوَابًۭا مِّنْ عِندِ ٱللَّهِ ۗ وَٱللَّهُ عِندَهُۥ حُسْنُ ٱلثَّوَابِ", + "verse_196": "لَا يَغُرَّنَّكَ تَقَلُّبُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ فِى ٱلْبِلَٰدِ", + "verse_197": "مَتَٰعٌۭ قَلِيلٌۭ ثُمَّ مَأْوَىٰهُمْ جَهَنَّمُ ۚ وَبِئْسَ ٱلْمِهَادُ", + "verse_198": "لَٰكِنِ ٱلَّذِينَ ٱتَّقَوْا۟ رَبَّهُمْ لَهُمْ جَنَّٰتٌۭ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا نُزُلًۭا مِّنْ عِندِ ٱللَّهِ ۗ وَمَا عِندَ ٱللَّهِ خَيْرٌۭ لِّلْأَبْرَارِ", + "verse_199": "وَإِنَّ مِنْ أَهْلِ ٱلْكِتَٰبِ لَمَن يُؤْمِنُ بِٱللَّهِ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيْكُمْ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيْهِمْ خَٰشِعِينَ لِلَّهِ لَا يَشْتَرُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ ثَمَنًۭا قَلِيلًا ۗ أُو۟لَٰٓئِكَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ سَرِيعُ ٱلْحِسَابِ", + "verse_200": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱصْبِرُوا۟ وَصَابِرُوا۟ وَرَابِطُوا۟ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ" + }, + "count": 200, + "juz": [ + { + "index": "03", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_92" + } + }, + { + "index": "04", + "verse": { + "start": "verse_93", + "end": "verse_200" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/004.json b/texts/quran/004.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..6b37e252d4be5d8a681c5008db890c6100a0b3a1 --- /dev/null +++ b/texts/quran/004.json @@ -0,0 +1,207 @@ +{ + "index": "004", + "name": "an-Nisa'", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ٱتَّقُوا۟ رَبَّكُمُ ٱلَّذِى خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍۢ وَٰحِدَةٍۢ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًۭا كَثِيرًۭا وَنِسَآءًۭ ۚ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ ٱلَّذِى تَسَآءَلُونَ بِهِۦ وَٱلْأَرْحَامَ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيبًۭا", + "verse_2": "وَءَاتُوا۟ ٱلْيَتَٰمَىٰٓ أَمْوَٰلَهُمْ ۖ وَلَا تَتَبَدَّلُوا۟ ٱلْخَبِيثَ بِٱلطَّيِّبِ ۖ وَلَا تَأْكُلُوٓا۟ أَمْوَٰلَهُمْ إِلَىٰٓ أَمْوَٰلِكُمْ ۚ إِنَّهُۥ كَانَ حُوبًۭا كَبِيرًۭا", + "verse_3": "وَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا۟ فِى ٱلْيَتَٰمَىٰ فَٱنكِحُوا۟ مَا طَابَ لَكُم مِّنَ ٱلنِّسَآءِ مَثْنَىٰ وَثُلَٰثَ وَرُبَٰعَ ۖ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا۟ فَوَٰحِدَةً أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَٰنُكُمْ ۚ ذَٰلِكَ أَدْنَىٰٓ أَلَّا تَعُولُوا۟", + "verse_4": "وَءَاتُوا۟ ٱلنِّسَآءَ صَدُقَٰتِهِنَّ نِحْلَةًۭ ۚ فَإِن طِبْنَ لَكُمْ عَن شَىْءٍۢ مِّنْهُ نَفْسًۭا فَكُلُوهُ هَنِيٓـًۭٔا مَّرِيٓـًۭٔا", + "verse_5": "وَلَا تُؤْتُوا۟ ٱلسُّفَهَآءَ أَمْوَٰلَكُمُ ٱلَّتِى جَعَلَ ٱللَّهُ لَكُمْ قِيَٰمًۭا وَٱرْزُقُوهُمْ فِيهَا وَٱكْسُوهُمْ وَقُولُوا۟ لَهُمْ قَوْلًۭا مَّعْرُوفًۭا", + "verse_6": "وَٱبْتَلُوا۟ ٱلْيَتَٰمَىٰ حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغُوا۟ ٱلنِّكَاحَ فَإِنْ ءَانَسْتُم مِّنْهُمْ رُشْدًۭا فَٱدْفَعُوٓا۟ إِلَيْهِمْ أَمْوَٰلَهُمْ ۖ وَلَا تَأْكُلُوهَآ إِسْرَافًۭا وَبِدَارًا أَن يَكْبَرُوا۟ ۚ وَمَن كَانَ غَنِيًّۭا فَلْيَسْتَعْفِفْ ۖ وَمَن كَانَ فَقِيرًۭا فَلْيَأْكُلْ بِٱلْمَعْرُوفِ ۚ فَإِذَا دَفَعْتُمْ إِلَيْهِمْ أَمْوَٰلَهُمْ فَأَشْهِدُوا۟ عَلَيْهِمْ ۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ حَسِيبًۭا", + "verse_7": "لِّلرِّجَالِ نَصِيبٌۭ مِّمَّا تَرَكَ ٱلْوَٰلِدَانِ وَٱلْأَقْرَبُونَ وَلِلنِّسَآءِ نَصِيبٌۭ مِّمَّا تَرَكَ ٱلْوَٰلِدَانِ وَٱلْأَقْرَبُونَ مِمَّا قَلَّ مِنْهُ أَوْ كَثُرَ ۚ نَصِيبًۭا مَّفْرُوضًۭا", + "verse_8": "وَإِذَا حَضَرَ ٱلْقِسْمَةَ أُو۟لُوا۟ ٱلْقُرْبَىٰ وَٱلْيَتَٰمَىٰ وَٱلْمَسَٰكِينُ فَٱرْزُقُوهُم مِّنْهُ وَقُولُوا۟ لَهُمْ قَوْلًۭا مَّعْرُوفًۭا", + "verse_9": "وَلْيَخْشَ ٱلَّذِينَ لَوْ تَرَكُوا۟ مِنْ خَلْفِهِمْ ذُرِّيَّةًۭ ضِعَٰفًا خَافُوا۟ عَلَيْهِمْ فَلْيَتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَلْيَقُولُوا۟ قَوْلًۭا سَدِيدًا", + "verse_10": "إِنَّ ٱلَّذِينَ يَأْكُلُونَ أَمْوَٰلَ ٱلْيَتَٰمَىٰ ظُلْمًا إِنَّمَا يَأْكُلُونَ فِى بُطُونِهِمْ نَارًۭا ۖ وَسَيَصْلَوْنَ سَعِيرًۭا", + "verse_11": "يُوصِيكُمُ ٱللَّهُ فِىٓ أَوْلَٰدِكُمْ ۖ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ ٱلْأُنثَيَيْنِ ۚ فَإِن كُنَّ نِسَآءًۭ فَوْقَ ٱثْنَتَيْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَ ۖ وَإِن كَانَتْ وَٰحِدَةًۭ فَلَهَا ٱلنِّصْفُ ۚ وَلِأَبَوَيْهِ لِكُلِّ وَٰحِدٍۢ مِّنْهُمَا ٱلسُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ إِن كَانَ لَهُۥ وَلَدٌۭ ۚ فَإِن لَّمْ يَكُن لَّهُۥ وَلَدٌۭ وَوَرِثَهُۥٓ أَبَوَاهُ فَلِأُمِّهِ ٱلثُّلُثُ ۚ فَإِن كَانَ لَهُۥٓ إِخْوَةٌۭ فَلِأُمِّهِ ٱلسُّدُسُ ۚ مِنۢ بَعْدِ وَصِيَّةٍۢ يُوصِى بِهَآ أَوْ دَيْنٍ ۗ ءَابَآؤُكُمْ وَأَبْنَآؤُكُمْ لَا تَدْرُونَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ لَكُمْ نَفْعًۭا ۚ فَرِيضَةًۭ مِّنَ ٱللَّهِ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًۭا", + "verse_12": "۞ وَلَكُمْ نِصْفُ مَا تَرَكَ أَزْوَٰجُكُمْ إِن لَّمْ يَكُن لَّهُنَّ وَلَدٌۭ ۚ فَإِن كَانَ لَهُنَّ وَلَدٌۭ فَلَكُمُ ٱلرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْنَ ۚ مِنۢ بَعْدِ وَصِيَّةٍۢ يُوصِينَ بِهَآ أَوْ دَيْنٍۢ ۚ وَلَهُنَّ ٱلرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْتُمْ إِن لَّمْ يَكُن لَّكُمْ وَلَدٌۭ ۚ فَإِن كَانَ لَكُمْ وَلَدٌۭ فَلَهُنَّ ٱلثُّمُنُ مِمَّا تَرَكْتُم ۚ مِّنۢ بَعْدِ وَصِيَّةٍۢ تُوصُونَ بِهَآ أَوْ دَيْنٍۢ ۗ وَإِن كَانَ رَجُلٌۭ يُورَثُ كَلَٰلَةً أَوِ ٱمْرَأَةٌۭ وَلَهُۥٓ أَخٌ أَوْ أُخْتٌۭ فَلِكُلِّ وَٰحِدٍۢ مِّنْهُمَا ٱلسُّدُسُ ۚ فَإِن كَانُوٓا۟ أَكْثَرَ مِن ذَٰلِكَ فَهُمْ شُرَكَآءُ فِى ٱلثُّلُثِ ۚ مِنۢ بَعْدِ وَصِيَّةٍۢ يُوصَىٰ بِهَآ أَوْ دَيْنٍ غَيْرَ مُضَآرٍّۢ ۚ وَصِيَّةًۭ مِّنَ ٱللَّهِ ۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَلِيمٌۭ", + "verse_13": "تِلْكَ حُدُودُ ٱللَّهِ ۚ وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ يُدْخِلْهُ جَنَّٰتٍۢ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا ۚ وَذَٰلِكَ ٱلْفَوْزُ ٱلْعَظِيمُ", + "verse_14": "وَمَن يَعْصِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَيَتَعَدَّ حُدُودَهُۥ يُدْخِلْهُ نَارًا خَٰلِدًۭا فِيهَا وَلَهُۥ عَذَابٌۭ مُّهِينٌۭ", + "verse_15": "وَٱلَّٰتِى يَأْتِينَ ٱلْفَٰحِشَةَ مِن نِّسَآئِكُمْ فَٱسْتَشْهِدُوا۟ عَلَيْهِنَّ أَرْبَعَةًۭ مِّنكُمْ ۖ فَإِن شَهِدُوا۟ فَأَمْسِكُوهُنَّ فِى ٱلْبُيُوتِ حَتَّىٰ يَتَوَفَّىٰهُنَّ ٱلْمَوْتُ أَوْ يَجْعَلَ ٱللَّهُ لَهُنَّ سَبِيلًۭا", + "verse_16": "وَٱلَّذَانِ يَأْتِيَٰنِهَا مِنكُمْ فَـَٔاذُوهُمَا ۖ فَإِن تَابَا وَأَصْلَحَا فَأَعْرِضُوا۟ عَنْهُمَآ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ تَوَّابًۭا رَّحِيمًا", + "verse_17": "إِنَّمَا ٱلتَّوْبَةُ عَلَى ٱللَّهِ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ ٱلسُّوٓءَ بِجَهَٰلَةٍۢ ثُمَّ يَتُوبُونَ مِن قَرِيبٍۢ فَأُو۟لَٰٓئِكَ يَتُوبُ ٱللَّهُ عَلَيْهِمْ ۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًۭا", + "verse_18": "وَلَيْسَتِ ٱلتَّوْبَةُ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ ٱلسَّيِّـَٔاتِ حَتَّىٰٓ إِذَا حَضَرَ أَحَدَهُمُ ٱلْمَوْتُ قَالَ إِنِّى تُبْتُ ٱلْـَٰٔنَ وَلَا ٱلَّذِينَ يَمُوتُونَ وَهُمْ كُفَّارٌ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ أَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًۭا", + "verse_19": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا يَحِلُّ لَكُمْ أَن تَرِثُوا۟ ٱلنِّسَآءَ كَرْهًۭا ۖ وَلَا تَعْضُلُوهُنَّ لِتَذْهَبُوا۟ بِبَعْضِ مَآ ءَاتَيْتُمُوهُنَّ إِلَّآ أَن يَأْتِينَ بِفَٰحِشَةٍۢ مُّبَيِّنَةٍۢ ۚ وَعَاشِرُوهُنَّ بِٱلْمَعْرُوفِ ۚ فَإِن كَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسَىٰٓ أَن تَكْرَهُوا۟ شَيْـًۭٔا وَيَجْعَلَ ٱللَّهُ فِيهِ خَيْرًۭا كَثِيرًۭا", + "verse_20": "وَإِنْ أَرَدتُّمُ ٱسْتِبْدَالَ زَوْجٍۢ مَّكَانَ زَوْجٍۢ وَءَاتَيْتُمْ إِحْدَىٰهُنَّ قِنطَارًۭا فَلَا تَأْخُذُوا۟ مِنْهُ شَيْـًٔا ۚ أَتَأْخُذُونَهُۥ بُهْتَٰنًۭا وَإِثْمًۭا مُّبِينًۭا", + "verse_21": "وَكَيْفَ تَأْخُذُونَهُۥ وَقَدْ أَفْضَىٰ بَعْضُكُمْ إِلَىٰ بَعْضٍۢ وَأَخَذْنَ مِنكُم مِّيثَٰقًا غَلِيظًۭا", + "verse_22": "وَلَا تَنكِحُوا۟ مَا نَكَحَ ءَابَآؤُكُم مِّنَ ٱلنِّسَآءِ إِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ ۚ إِنَّهُۥ كَانَ فَٰحِشَةًۭ وَمَقْتًۭا وَسَآءَ سَبِيلًا", + "verse_23": "حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهَٰتُكُمْ وَبَنَاتُكُمْ وَأَخَوَٰتُكُمْ وَعَمَّٰتُكُمْ وَخَٰلَٰتُكُمْ وَبَنَاتُ ٱلْأَخِ وَبَنَاتُ ٱلْأُخْتِ وَأُمَّهَٰتُكُمُ ٱلَّٰتِىٓ أَرْضَعْنَكُمْ وَأَخَوَٰتُكُم مِّنَ ٱلرَّضَٰعَةِ وَأُمَّهَٰتُ نِسَآئِكُمْ وَرَبَٰٓئِبُكُمُ ٱلَّٰتِى فِى حُجُورِكُم مِّن نِّسَآئِكُمُ ٱلَّٰتِى دَخَلْتُم بِهِنَّ فَإِن لَّمْ تَكُونُوا۟ دَخَلْتُم بِهِنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ وَحَلَٰٓئِلُ أَبْنَآئِكُمُ ٱلَّذِينَ مِنْ أَصْلَٰبِكُمْ وَأَن تَجْمَعُوا۟ بَيْنَ ٱلْأُخْتَيْنِ إِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ غَفُورًۭا رَّحِيمًۭا", + "verse_24": "۞ وَٱلْمُحْصَنَٰتُ مِنَ ٱلنِّسَآءِ إِلَّا مَا مَلَكَتْ أَيْمَٰنُكُمْ ۖ كِتَٰبَ ٱللَّهِ عَلَيْكُمْ ۚ وَأُحِلَّ لَكُم مَّا وَرَآءَ ذَٰلِكُمْ أَن تَبْتَغُوا۟ بِأَمْوَٰلِكُم مُّحْصِنِينَ غَيْرَ مُسَٰفِحِينَ ۚ فَمَا ٱسْتَمْتَعْتُم بِهِۦ مِنْهُنَّ فَـَٔاتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةًۭ ۚ وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا تَرَٰضَيْتُم بِهِۦ مِنۢ بَعْدِ ٱلْفَرِيضَةِ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًۭا", + "verse_25": "وَمَن لَّمْ يَسْتَطِعْ مِنكُمْ طَوْلًا أَن يَنكِحَ ٱلْمُحْصَنَٰتِ ٱلْمُؤْمِنَٰتِ فَمِن مَّا مَلَكَتْ أَيْمَٰنُكُم مِّن فَتَيَٰتِكُمُ ٱلْمُؤْمِنَٰتِ ۚ وَٱللَّهُ أَعْلَمُ بِإِيمَٰنِكُم ۚ بَعْضُكُم مِّنۢ بَعْضٍۢ ۚ فَٱنكِحُوهُنَّ بِإِذْنِ أَهْلِهِنَّ وَءَاتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ بِٱلْمَعْرُوفِ مُحْصَنَٰتٍ غَيْرَ مُسَٰفِحَٰتٍۢ وَلَا مُتَّخِذَٰتِ أَخْدَانٍۢ ۚ فَإِذَآ أُحْصِنَّ فَإِنْ أَتَيْنَ بِفَٰحِشَةٍۢ فَعَلَيْهِنَّ نِصْفُ مَا عَلَى ٱلْمُحْصَنَٰتِ مِنَ ٱلْعَذَابِ ۚ ذَٰلِكَ لِمَنْ خَشِىَ ٱلْعَنَتَ مِنكُمْ ۚ وَأَن تَصْبِرُوا۟ خَيْرٌۭ لَّكُمْ ۗ وَٱللَّهُ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_26": "يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيُبَيِّنَ لَكُمْ وَيَهْدِيَكُمْ سُنَنَ ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ وَيَتُوبَ عَلَيْكُمْ ۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌۭ", + "verse_27": "وَٱللَّهُ يُرِيدُ أَن يَتُوبَ عَلَيْكُمْ وَيُرِيدُ ٱلَّذِينَ يَتَّبِعُونَ ٱلشَّهَوَٰتِ أَن تَمِيلُوا۟ مَيْلًا عَظِيمًۭا", + "verse_28": "يُرِيدُ ٱللَّهُ أَن يُخَفِّفَ عَنكُمْ ۚ وَخُلِقَ ٱلْإِنسَٰنُ ضَعِيفًۭا", + "verse_29": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تَأْكُلُوٓا۟ أَمْوَٰلَكُم بَيْنَكُم بِٱلْبَٰطِلِ إِلَّآ أَن تَكُونَ تِجَٰرَةً عَن تَرَاضٍۢ مِّنكُمْ ۚ وَلَا تَقْتُلُوٓا۟ أَنفُسَكُمْ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًۭا", + "verse_30": "وَمَن يَفْعَلْ ذَٰلِكَ عُدْوَٰنًۭا وَظُلْمًۭا فَسَوْفَ نُصْلِيهِ نَارًۭا ۚ وَكَانَ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرًا", + "verse_31": "إِن تَجْتَنِبُوا۟ كَبَآئِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنكُمْ سَيِّـَٔاتِكُمْ وَنُدْخِلْكُم مُّدْخَلًۭا كَرِيمًۭا", + "verse_32": "وَلَا تَتَمَنَّوْا۟ مَا فَضَّلَ ٱللَّهُ بِهِۦ بَعْضَكُمْ عَلَىٰ بَعْضٍۢ ۚ لِّلرِّجَالِ نَصِيبٌۭ مِّمَّا ٱكْتَسَبُوا۟ ۖ وَلِلنِّسَآءِ نَصِيبٌۭ مِّمَّا ٱكْتَسَبْنَ ۚ وَسْـَٔلُوا۟ ٱللَّهَ مِن فَضْلِهِۦٓ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمًۭا", + "verse_33": "وَلِكُلٍّۢ جَعَلْنَا مَوَٰلِىَ مِمَّا تَرَكَ ٱلْوَٰلِدَانِ وَٱلْأَقْرَبُونَ ۚ وَٱلَّذِينَ عَقَدَتْ أَيْمَٰنُكُمْ فَـَٔاتُوهُمْ نَصِيبَهُمْ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ شَهِيدًا", + "verse_34": "ٱلرِّجَالُ قَوَّٰمُونَ عَلَى ٱلنِّسَآءِ بِمَا فَضَّلَ ٱللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍۢ وَبِمَآ أَنفَقُوا۟ مِنْ أَمْوَٰلِهِمْ ۚ فَٱلصَّٰلِحَٰتُ قَٰنِتَٰتٌ حَٰفِظَٰتٌۭ لِّلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ ٱللَّهُ ۚ وَٱلَّٰتِى تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَٱهْجُرُوهُنَّ فِى ٱلْمَضَاجِعِ وَٱضْرِبُوهُنَّ ۖ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلَا تَبْغُوا۟ عَلَيْهِنَّ سَبِيلًا ۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيًّۭا كَبِيرًۭا", + "verse_35": "وَإِنْ خِفْتُمْ شِقَاقَ بَيْنِهِمَا فَٱبْعَثُوا۟ حَكَمًۭا مِّنْ أَهْلِهِۦ وَحَكَمًۭا مِّنْ أَهْلِهَآ إِن يُرِيدَآ إِصْلَٰحًۭا يُوَفِّقِ ٱللَّهُ بَيْنَهُمَآ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيمًا خَبِيرًۭا", + "verse_36": "۞ وَٱعْبُدُوا۟ ٱللَّهَ وَلَا تُشْرِكُوا۟ بِهِۦ شَيْـًۭٔا ۖ وَبِٱلْوَٰلِدَيْنِ إِحْسَٰنًۭا وَبِذِى ٱلْقُرْبَىٰ وَٱلْيَتَٰمَىٰ وَٱلْمَسَٰكِينِ وَٱلْجَارِ ذِى ٱلْقُرْبَىٰ وَٱلْجَارِ ٱلْجُنُبِ وَٱلصَّاحِبِ بِٱلْجَنۢبِ وَٱبْنِ ٱلسَّبِيلِ وَمَا مَلَكَتْ أَيْمَٰنُكُمْ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ مَن كَانَ مُخْتَالًۭا فَخُورًا", + "verse_37": "ٱلَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَيَأْمُرُونَ ٱلنَّاسَ بِٱلْبُخْلِ وَيَكْتُمُونَ مَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضْلِهِۦ ۗ وَأَعْتَدْنَا لِلْكَٰفِرِينَ عَذَابًۭا مُّهِينًۭا", + "verse_38": "وَٱلَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَٰلَهُمْ رِئَآءَ ٱلنَّاسِ وَلَا يُؤْمِنُونَ بِٱللَّهِ وَلَا بِٱلْيَوْمِ ٱلْءَاخِرِ ۗ وَمَن يَكُنِ ٱلشَّيْطَٰنُ لَهُۥ قَرِينًۭا فَسَآءَ قَرِينًۭا", + "verse_39": "وَمَاذَا عَلَيْهِمْ لَوْ ءَامَنُوا۟ بِٱللَّهِ وَٱلْيَوْمِ ٱلْءَاخِرِ وَأَنفَقُوا۟ مِمَّا رَزَقَهُمُ ٱللَّهُ ۚ وَكَانَ ٱللَّهُ بِهِمْ عَلِيمًا", + "verse_40": "إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَظْلِمُ مِثْقَالَ ذَرَّةٍۢ ۖ وَإِن تَكُ حَسَنَةًۭ يُضَٰعِفْهَا وَيُؤْتِ مِن لَّدُنْهُ أَجْرًا عَظِيمًۭا", + "verse_41": "فَكَيْفَ إِذَا جِئْنَا مِن كُلِّ أُمَّةٍۭ بِشَهِيدٍۢ وَجِئْنَا بِكَ عَلَىٰ هَٰٓؤُلَآءِ شَهِيدًۭا", + "verse_42": "يَوْمَئِذٍۢ يَوَدُّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ وَعَصَوُا۟ ٱلرَّسُولَ لَوْ تُسَوَّىٰ بِهِمُ ٱلْأَرْضُ وَلَا يَكْتُمُونَ ٱللَّهَ حَدِيثًۭا", + "verse_43": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تَقْرَبُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ وَأَنتُمْ سُكَٰرَىٰ حَتَّىٰ تَعْلَمُوا۟ مَا تَقُولُونَ وَلَا جُنُبًا إِلَّا عَابِرِى سَبِيلٍ حَتَّىٰ تَغْتَسِلُوا۟ ۚ وَإِن كُنتُم مَّرْضَىٰٓ أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍ أَوْ جَآءَ أَحَدٌۭ مِّنكُم مِّنَ ٱلْغَآئِطِ أَوْ لَٰمَسْتُمُ ٱلنِّسَآءَ فَلَمْ تَجِدُوا۟ مَآءًۭ فَتَيَمَّمُوا۟ صَعِيدًۭا طَيِّبًۭا فَٱمْسَحُوا۟ بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُورًا", + "verse_44": "أَلَمْ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ نَصِيبًۭا مِّنَ ٱلْكِتَٰبِ يَشْتَرُونَ ٱلضَّلَٰلَةَ وَيُرِيدُونَ أَن تَضِلُّوا۟ ٱلسَّبِيلَ", + "verse_45": "وَٱللَّهُ أَعْلَمُ بِأَعْدَآئِكُمْ ۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ وَلِيًّۭا وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ نَصِيرًۭا", + "verse_46": "مِّنَ ٱلَّذِينَ هَادُوا۟ يُحَرِّفُونَ ٱلْكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِۦ وَيَقُولُونَ سَمِعْنَا وَعَصَيْنَا وَٱسْمَعْ غَيْرَ مُسْمَعٍۢ وَرَٰعِنَا لَيًّۢا بِأَلْسِنَتِهِمْ وَطَعْنًۭا فِى ٱلدِّينِ ۚ وَلَوْ أَنَّهُمْ قَالُوا۟ سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا وَٱسْمَعْ وَٱنظُرْنَا لَكَانَ خَيْرًۭا لَّهُمْ وَأَقْوَمَ وَلَٰكِن لَّعَنَهُمُ ٱللَّهُ بِكُفْرِهِمْ فَلَا يُؤْمِنُونَ إِلَّا قَلِيلًۭا", + "verse_47": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْكِتَٰبَ ءَامِنُوا۟ بِمَا نَزَّلْنَا مُصَدِّقًۭا لِّمَا مَعَكُم مِّن قَبْلِ أَن نَّطْمِسَ وُجُوهًۭا فَنَرُدَّهَا عَلَىٰٓ أَدْبَارِهَآ أَوْ نَلْعَنَهُمْ كَمَا لَعَنَّآ أَصْحَٰبَ ٱلسَّبْتِ ۚ وَكَانَ أَمْرُ ٱللَّهِ مَفْعُولًا", + "verse_48": "إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَغْفِرُ أَن يُشْرَكَ بِهِۦ وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَن يَشَآءُ ۚ وَمَن يُشْرِكْ بِٱللَّهِ فَقَدِ ٱفْتَرَىٰٓ إِثْمًا عَظِيمًا", + "verse_49": "أَلَمْ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ يُزَكُّونَ أَنفُسَهُم ۚ بَلِ ٱللَّهُ يُزَكِّى مَن يَشَآءُ وَلَا يُظْلَمُونَ فَتِيلًا", + "verse_50": "ٱنظُرْ كَيْفَ يَفْتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلْكَذِبَ ۖ وَكَفَىٰ بِهِۦٓ إِثْمًۭا مُّبِينًا", + "verse_51": "أَلَمْ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ نَصِيبًۭا مِّنَ ٱلْكِتَٰبِ يُؤْمِنُونَ بِٱلْجِبْتِ وَٱلطَّٰغُوتِ وَيَقُولُونَ لِلَّذِينَ كَفَرُوا۟ هَٰٓؤُلَآءِ أَهْدَىٰ مِنَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ سَبِيلًا", + "verse_52": "أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ لَعَنَهُمُ ٱللَّهُ ۖ وَمَن يَلْعَنِ ٱللَّهُ فَلَن تَجِدَ لَهُۥ نَصِيرًا", + "verse_53": "أَمْ لَهُمْ نَصِيبٌۭ مِّنَ ٱلْمُلْكِ فَإِذًۭا لَّا يُؤْتُونَ ٱلنَّاسَ نَقِيرًا", + "verse_54": "أَمْ يَحْسُدُونَ ٱلنَّاسَ عَلَىٰ مَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضْلِهِۦ ۖ فَقَدْ ءَاتَيْنَآ ءَالَ إِبْرَٰهِيمَ ٱلْكِتَٰبَ وَٱلْحِكْمَةَ وَءَاتَيْنَٰهُم مُّلْكًا عَظِيمًۭا", + "verse_55": "فَمِنْهُم مَّنْ ءَامَنَ بِهِۦ وَمِنْهُم مَّن صَدَّ عَنْهُ ۚ وَكَفَىٰ بِجَهَنَّمَ سَعِيرًا", + "verse_56": "إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا سَوْفَ نُصْلِيهِمْ نَارًۭا كُلَّمَا نَضِجَتْ جُلُودُهُم بَدَّلْنَٰهُمْ جُلُودًا غَيْرَهَا لِيَذُوقُوا۟ ٱلْعَذَابَ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَزِيزًا حَكِيمًۭا", + "verse_57": "وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ سَنُدْخِلُهُمْ جَنَّٰتٍۢ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدًۭا ۖ لَّهُمْ فِيهَآ أَزْوَٰجٌۭ مُّطَهَّرَةٌۭ ۖ وَنُدْخِلُهُمْ ظِلًّۭا ظَلِيلًا", + "verse_58": "۞ إِنَّ ٱللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَن تُؤَدُّوا۟ ٱلْأَمَٰنَٰتِ إِلَىٰٓ أَهْلِهَا وَإِذَا حَكَمْتُم بَيْنَ ٱلنَّاسِ أَن تَحْكُمُوا۟ بِٱلْعَدْلِ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ نِعِمَّا يَعِظُكُم بِهِۦٓ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ سَمِيعًۢا بَصِيرًۭا", + "verse_59": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ أَطِيعُوا۟ ٱللَّهَ وَأَطِيعُوا۟ ٱلرَّسُولَ وَأُو۟لِى ٱلْأَمْرِ مِنكُمْ ۖ فَإِن تَنَٰزَعْتُمْ فِى شَىْءٍۢ فَرُدُّوهُ إِلَى ٱللَّهِ وَٱلرَّسُولِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلْيَوْمِ ٱلْءَاخِرِ ۚ ذَٰلِكَ خَيْرٌۭ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا", + "verse_60": "أَلَمْ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ يَزْعُمُونَ أَنَّهُمْ ءَامَنُوا۟ بِمَآ أُنزِلَ إِلَيْكَ وَمَآ أُنزِلَ مِن قَبْلِكَ يُرِيدُونَ أَن يَتَحَاكَمُوٓا۟ إِلَى ٱلطَّٰغُوتِ وَقَدْ أُمِرُوٓا۟ أَن يَكْفُرُوا۟ بِهِۦ وَيُرِيدُ ٱلشَّيْطَٰنُ أَن يُضِلَّهُمْ ضَلَٰلًۢا بَعِيدًۭا", + "verse_61": "وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا۟ إِلَىٰ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ وَإِلَى ٱلرَّسُولِ رَأَيْتَ ٱلْمُنَٰفِقِينَ يَصُدُّونَ عَنكَ صُدُودًۭا", + "verse_62": "فَكَيْفَ إِذَآ أَصَٰبَتْهُم مُّصِيبَةٌۢ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ ثُمَّ جَآءُوكَ يَحْلِفُونَ بِٱللَّهِ إِنْ أَرَدْنَآ إِلَّآ إِحْسَٰنًۭا وَتَوْفِيقًا", + "verse_63": "أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ يَعْلَمُ ٱللَّهُ مَا فِى قُلُوبِهِمْ فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَعِظْهُمْ وَقُل لَّهُمْ فِىٓ أَنفُسِهِمْ قَوْلًۢا بَلِيغًۭا", + "verse_64": "وَمَآ أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلَّا لِيُطَاعَ بِإِذْنِ ٱللَّهِ ۚ وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذ ظَّلَمُوٓا۟ أَنفُسَهُمْ جَآءُوكَ فَٱسْتَغْفَرُوا۟ ٱللَّهَ وَٱسْتَغْفَرَ لَهُمُ ٱلرَّسُولُ لَوَجَدُوا۟ ٱللَّهَ تَوَّابًۭا رَّحِيمًۭا", + "verse_65": "فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ حَتَّىٰ يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لَا يَجِدُوا۟ فِىٓ أَنفُسِهِمْ حَرَجًۭا مِّمَّا قَضَيْتَ وَيُسَلِّمُوا۟ تَسْلِيمًۭا", + "verse_66": "وَلَوْ أَنَّا كَتَبْنَا عَلَيْهِمْ أَنِ ٱقْتُلُوٓا۟ أَنفُسَكُمْ أَوِ ٱخْرُجُوا۟ مِن دِيَٰرِكُم مَّا فَعَلُوهُ إِلَّا قَلِيلٌۭ مِّنْهُمْ ۖ وَلَوْ أَنَّهُمْ فَعَلُوا۟ مَا يُوعَظُونَ بِهِۦ لَكَانَ خَيْرًۭا لَّهُمْ وَأَشَدَّ تَثْبِيتًۭا", + "verse_67": "وَإِذًۭا لَّءَاتَيْنَٰهُم مِّن لَّدُنَّآ أَجْرًا عَظِيمًۭا", + "verse_68": "وَلَهَدَيْنَٰهُمْ صِرَٰطًۭا مُّسْتَقِيمًۭا", + "verse_69": "وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ فَأُو۟لَٰٓئِكَ مَعَ ٱلَّذِينَ أَنْعَمَ ٱللَّهُ عَلَيْهِم مِّنَ ٱلنَّبِيِّۦنَ وَٱلصِّدِّيقِينَ وَٱلشُّهَدَآءِ وَٱلصَّٰلِحِينَ ۚ وَحَسُنَ أُو۟لَٰٓئِكَ رَفِيقًۭا", + "verse_70": "ذَٰلِكَ ٱلْفَضْلُ مِنَ ٱللَّهِ ۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ عَلِيمًۭا", + "verse_71": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ خُذُوا۟ حِذْرَكُمْ فَٱنفِرُوا۟ ثُبَاتٍ أَوِ ٱنفِرُوا۟ جَمِيعًۭا", + "verse_72": "وَإِنَّ مِنكُمْ لَمَن لَّيُبَطِّئَنَّ فَإِنْ أَصَٰبَتْكُم مُّصِيبَةٌۭ قَالَ قَدْ أَنْعَمَ ٱللَّهُ عَلَىَّ إِذْ لَمْ أَكُن مَّعَهُمْ شَهِيدًۭا", + "verse_73": "وَلَئِنْ أَصَٰبَكُمْ فَضْلٌۭ مِّنَ ٱللَّهِ لَيَقُولَنَّ كَأَن لَّمْ تَكُنۢ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُۥ مَوَدَّةٌۭ يَٰلَيْتَنِى كُنتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزًا عَظِيمًۭا", + "verse_74": "۞ فَلْيُقَٰتِلْ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ ٱلَّذِينَ يَشْرُونَ ٱلْحَيَوٰةَ ٱلدُّنْيَا بِٱلْءَاخِرَةِ ۚ وَمَن يُقَٰتِلْ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ فَيُقْتَلْ أَوْ يَغْلِبْ فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًۭا", + "verse_75": "وَمَا لَكُمْ لَا تُقَٰتِلُونَ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ وَٱلْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ ٱلرِّجَالِ وَٱلنِّسَآءِ وَٱلْوِلْدَٰنِ ٱلَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَآ أَخْرِجْنَا مِنْ هَٰذِهِ ٱلْقَرْيَةِ ٱلظَّالِمِ أَهْلُهَا وَٱجْعَل لَّنَا مِن لَّدُنكَ وَلِيًّۭا وَٱجْعَل لَّنَا مِن لَّدُنكَ نَصِيرًا", + "verse_76": "ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ يُقَٰتِلُونَ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ ۖ وَٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ يُقَٰتِلُونَ فِى سَبِيلِ ٱلطَّٰغُوتِ فَقَٰتِلُوٓا۟ أَوْلِيَآءَ ٱلشَّيْطَٰنِ ۖ إِنَّ كَيْدَ ٱلشَّيْطَٰنِ كَانَ ضَعِيفًا", + "verse_77": "أَلَمْ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ قِيلَ لَهُمْ كُفُّوٓا۟ أَيْدِيَكُمْ وَأَقِيمُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتُوا۟ ٱلزَّكَوٰةَ فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ ٱلْقِتَالُ إِذَا فَرِيقٌۭ مِّنْهُمْ يَخْشَوْنَ ٱلنَّاسَ كَخَشْيَةِ ٱللَّهِ أَوْ أَشَدَّ خَشْيَةًۭ ۚ وَقَالُوا۟ رَبَّنَا لِمَ كَتَبْتَ عَلَيْنَا ٱلْقِتَالَ لَوْلَآ أَخَّرْتَنَآ إِلَىٰٓ أَجَلٍۢ قَرِيبٍۢ ۗ قُلْ مَتَٰعُ ٱلدُّنْيَا قَلِيلٌۭ وَٱلْءَاخِرَةُ خَيْرٌۭ لِّمَنِ ٱتَّقَىٰ وَلَا تُظْلَمُونَ فَتِيلًا", + "verse_78": "أَيْنَمَا تَكُونُوا۟ يُدْرِككُّمُ ٱلْمَوْتُ وَلَوْ كُنتُمْ فِى بُرُوجٍۢ مُّشَيَّدَةٍۢ ۗ وَإِن تُصِبْهُمْ حَسَنَةٌۭ يَقُولُوا۟ هَٰذِهِۦ مِنْ عِندِ ٱللَّهِ ۖ وَإِن تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌۭ يَقُولُوا۟ هَٰذِهِۦ مِنْ عِندِكَ ۚ قُلْ كُلٌّۭ مِّنْ عِندِ ٱللَّهِ ۖ فَمَالِ هَٰٓؤُلَآءِ ٱلْقَوْمِ لَا يَكَادُونَ يَفْقَهُونَ حَدِيثًۭا", + "verse_79": "مَّآ أَصَابَكَ مِنْ حَسَنَةٍۢ فَمِنَ ٱللَّهِ ۖ وَمَآ أَصَابَكَ مِن سَيِّئَةٍۢ فَمِن نَّفْسِكَ ۚ وَأَرْسَلْنَٰكَ لِلنَّاسِ رَسُولًۭا ۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ شَهِيدًۭا", + "verse_80": "مَّن يُطِعِ ٱلرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ ٱللَّهَ ۖ وَمَن تَوَلَّىٰ فَمَآ أَرْسَلْنَٰكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًۭا", + "verse_81": "وَيَقُولُونَ طَاعَةٌۭ فَإِذَا بَرَزُوا۟ مِنْ عِندِكَ بَيَّتَ طَآئِفَةٌۭ مِّنْهُمْ غَيْرَ ٱلَّذِى تَقُولُ ۖ وَٱللَّهُ يَكْتُبُ مَا يُبَيِّتُونَ ۖ فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَتَوَكَّلْ عَلَى ٱللَّهِ ۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ وَكِيلًا", + "verse_82": "أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ ٱلْقُرْءَانَ ۚ وَلَوْ كَانَ مِنْ عِندِ غَيْرِ ٱللَّهِ لَوَجَدُوا۟ فِيهِ ٱخْتِلَٰفًۭا كَثِيرًۭا", + "verse_83": "وَإِذَا جَآءَهُمْ أَمْرٌۭ مِّنَ ٱلْأَمْنِ أَوِ ٱلْخَوْفِ أَذَاعُوا۟ بِهِۦ ۖ وَلَوْ رَدُّوهُ إِلَى ٱلرَّسُولِ وَإِلَىٰٓ أُو۟لِى ٱلْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ ٱلَّذِينَ يَسْتَنۢبِطُونَهُۥ مِنْهُمْ ۗ وَلَوْلَا فَضْلُ ٱللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُۥ لَٱتَّبَعْتُمُ ٱلشَّيْطَٰنَ إِلَّا قَلِيلًۭا", + "verse_84": "فَقَٰتِلْ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ لَا تُكَلَّفُ إِلَّا نَفْسَكَ ۚ وَحَرِّضِ ٱلْمُؤْمِنِينَ ۖ عَسَى ٱللَّهُ أَن يَكُفَّ بَأْسَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ ۚ وَٱللَّهُ أَشَدُّ بَأْسًۭا وَأَشَدُّ تَنكِيلًۭا", + "verse_85": "مَّن يَشْفَعْ شَفَٰعَةً حَسَنَةًۭ يَكُن لَّهُۥ نَصِيبٌۭ مِّنْهَا ۖ وَمَن يَشْفَعْ شَفَٰعَةًۭ سَيِّئَةًۭ يَكُن لَّهُۥ كِفْلٌۭ مِّنْهَا ۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ مُّقِيتًۭا", + "verse_86": "وَإِذَا حُيِّيتُم بِتَحِيَّةٍۢ فَحَيُّوا۟ بِأَحْسَنَ مِنْهَآ أَوْ رُدُّوهَآ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍ حَسِيبًا", + "verse_87": "ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۚ لَيَجْمَعَنَّكُمْ إِلَىٰ يَوْمِ ٱلْقِيَٰمَةِ لَا رَيْبَ فِيهِ ۗ وَمَنْ أَصْدَقُ مِنَ ٱللَّهِ حَدِيثًۭا", + "verse_88": "۞ فَمَا لَكُمْ فِى ٱلْمُنَٰفِقِينَ فِئَتَيْنِ وَٱللَّهُ أَرْكَسَهُم بِمَا كَسَبُوٓا۟ ۚ أَتُرِيدُونَ أَن تَهْدُوا۟ مَنْ أَضَلَّ ٱللَّهُ ۖ وَمَن يُضْلِلِ ٱللَّهُ فَلَن تَجِدَ لَهُۥ سَبِيلًۭا", + "verse_89": "وَدُّوا۟ لَوْ تَكْفُرُونَ كَمَا كَفَرُوا۟ فَتَكُونُونَ سَوَآءًۭ ۖ فَلَا تَتَّخِذُوا۟ مِنْهُمْ أَوْلِيَآءَ حَتَّىٰ يُهَاجِرُوا۟ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ ۚ فَإِن تَوَلَّوْا۟ فَخُذُوهُمْ وَٱقْتُلُوهُمْ حَيْثُ وَجَدتُّمُوهُمْ ۖ وَلَا تَتَّخِذُوا۟ مِنْهُمْ وَلِيًّۭا وَلَا نَصِيرًا", + "verse_90": "إِلَّا ٱلَّذِينَ يَصِلُونَ إِلَىٰ قَوْمٍۭ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُم مِّيثَٰقٌ أَوْ جَآءُوكُمْ حَصِرَتْ صُدُورُهُمْ أَن يُقَٰتِلُوكُمْ أَوْ يُقَٰتِلُوا۟ قَوْمَهُمْ ۚ وَلَوْ شَآءَ ٱللَّهُ لَسَلَّطَهُمْ عَلَيْكُمْ فَلَقَٰتَلُوكُمْ ۚ فَإِنِ ٱعْتَزَلُوكُمْ فَلَمْ يُقَٰتِلُوكُمْ وَأَلْقَوْا۟ إِلَيْكُمُ ٱلسَّلَمَ فَمَا جَعَلَ ٱللَّهُ لَكُمْ عَلَيْهِمْ سَبِيلًۭا", + "verse_91": "سَتَجِدُونَ ءَاخَرِينَ يُرِيدُونَ أَن يَأْمَنُوكُمْ وَيَأْمَنُوا۟ قَوْمَهُمْ كُلَّ مَا رُدُّوٓا۟ إِلَى ٱلْفِتْنَةِ أُرْكِسُوا۟ فِيهَا ۚ فَإِن لَّمْ يَعْتَزِلُوكُمْ وَيُلْقُوٓا۟ إِلَيْكُمُ ٱلسَّلَمَ وَيَكُفُّوٓا۟ أَيْدِيَهُمْ فَخُذُوهُمْ وَٱقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ ۚ وَأُو۟لَٰٓئِكُمْ جَعَلْنَا لَكُمْ عَلَيْهِمْ سُلْطَٰنًۭا مُّبِينًۭا", + "verse_92": "وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ أَن يَقْتُلَ مُؤْمِنًا إِلَّا خَطَـًۭٔا ۚ وَمَن قَتَلَ مُؤْمِنًا خَطَـًۭٔا فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍۢ مُّؤْمِنَةٍۢ وَدِيَةٌۭ مُّسَلَّمَةٌ إِلَىٰٓ أَهْلِهِۦٓ إِلَّآ أَن يَصَّدَّقُوا۟ ۚ فَإِن كَانَ مِن قَوْمٍ عَدُوٍّۢ لَّكُمْ وَهُوَ مُؤْمِنٌۭ فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍۢ مُّؤْمِنَةٍۢ ۖ وَإِن كَانَ مِن قَوْمٍۭ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُم مِّيثَٰقٌۭ فَدِيَةٌۭ مُّسَلَّمَةٌ إِلَىٰٓ أَهْلِهِۦ وَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍۢ مُّؤْمِنَةٍۢ ۖ فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ تَوْبَةًۭ مِّنَ ٱللَّهِ ۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًۭا", + "verse_93": "وَمَن يَقْتُلْ مُؤْمِنًۭا مُّتَعَمِّدًۭا فَجَزَآؤُهُۥ جَهَنَّمُ خَٰلِدًۭا فِيهَا وَغَضِبَ ٱللَّهُ عَلَيْهِ وَلَعَنَهُۥ وَأَعَدَّ لَهُۥ عَذَابًا عَظِيمًۭا", + "verse_94": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِذَا ضَرَبْتُمْ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ فَتَبَيَّنُوا۟ وَلَا تَقُولُوا۟ لِمَنْ أَلْقَىٰٓ إِلَيْكُمُ ٱلسَّلَٰمَ لَسْتَ مُؤْمِنًۭا تَبْتَغُونَ عَرَضَ ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا فَعِندَ ٱللَّهِ مَغَانِمُ كَثِيرَةٌۭ ۚ كَذَٰلِكَ كُنتُم مِّن قَبْلُ فَمَنَّ ٱللَّهُ عَلَيْكُمْ فَتَبَيَّنُوٓا۟ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًۭا", + "verse_95": "لَّا يَسْتَوِى ٱلْقَٰعِدُونَ مِنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ غَيْرُ أُو۟لِى ٱلضَّرَرِ وَٱلْمُجَٰهِدُونَ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ بِأَمْوَٰلِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ ۚ فَضَّلَ ٱللَّهُ ٱلْمُجَٰهِدِينَ بِأَمْوَٰلِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ عَلَى ٱلْقَٰعِدِينَ دَرَجَةًۭ ۚ وَكُلًّۭا وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلْحُسْنَىٰ ۚ وَفَضَّلَ ٱللَّهُ ٱلْمُجَٰهِدِينَ عَلَى ٱلْقَٰعِدِينَ أَجْرًا عَظِيمًۭا", + "verse_96": "دَرَجَٰتٍۢ مِّنْهُ وَمَغْفِرَةًۭ وَرَحْمَةًۭ ۚ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورًۭا رَّحِيمًا", + "verse_97": "إِنَّ ٱلَّذِينَ تَوَفَّىٰهُمُ ٱلْمَلَٰٓئِكَةُ ظَالِمِىٓ أَنفُسِهِمْ قَالُوا۟ فِيمَ كُنتُمْ ۖ قَالُوا۟ كُنَّا مُسْتَضْعَفِينَ فِى ٱلْأَرْضِ ۚ قَالُوٓا۟ أَلَمْ تَكُنْ أَرْضُ ٱللَّهِ وَٰسِعَةًۭ فَتُهَاجِرُوا۟ فِيهَا ۚ فَأُو۟لَٰٓئِكَ مَأْوَىٰهُمْ جَهَنَّمُ ۖ وَسَآءَتْ مَصِيرًا", + "verse_98": "إِلَّا ٱلْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ ٱلرِّجَالِ وَٱلنِّسَآءِ وَٱلْوِلْدَٰنِ لَا يَسْتَطِيعُونَ حِيلَةًۭ وَلَا يَهْتَدُونَ سَبِيلًۭا", + "verse_99": "فَأُو۟لَٰٓئِكَ عَسَى ٱللَّهُ أَن يَعْفُوَ عَنْهُمْ ۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَفُوًّا غَفُورًۭا", + "verse_100": "۞ وَمَن يُهَاجِرْ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ يَجِدْ فِى ٱلْأَرْضِ مُرَٰغَمًۭا كَثِيرًۭا وَسَعَةًۭ ۚ وَمَن يَخْرُجْ مِنۢ بَيْتِهِۦ مُهَاجِرًا إِلَى ٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ ثُمَّ يُدْرِكْهُ ٱلْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُۥ عَلَى ٱللَّهِ ۗ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورًۭا رَّحِيمًۭا", + "verse_101": "وَإِذَا ضَرَبْتُمْ فِى ٱلْأَرْضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَقْصُرُوا۟ مِنَ ٱلصَّلَوٰةِ إِنْ خِفْتُمْ أَن يَفْتِنَكُمُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓا۟ ۚ إِنَّ ٱلْكَٰفِرِينَ كَانُوا۟ لَكُمْ عَدُوًّۭا مُّبِينًۭا", + "verse_102": "وَإِذَا كُنتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ ٱلصَّلَوٰةَ فَلْتَقُمْ طَآئِفَةٌۭ مِّنْهُم مَّعَكَ وَلْيَأْخُذُوٓا۟ أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذَا سَجَدُوا۟ فَلْيَكُونُوا۟ مِن وَرَآئِكُمْ وَلْتَأْتِ طَآئِفَةٌ أُخْرَىٰ لَمْ يُصَلُّوا۟ فَلْيُصَلُّوا۟ مَعَكَ وَلْيَأْخُذُوا۟ حِذْرَهُمْ وَأَسْلِحَتَهُمْ ۗ وَدَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ لَوْ تَغْفُلُونَ عَنْ أَسْلِحَتِكُمْ وَأَمْتِعَتِكُمْ فَيَمِيلُونَ عَلَيْكُم مَّيْلَةًۭ وَٰحِدَةًۭ ۚ وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِن كَانَ بِكُمْ أَذًۭى مِّن مَّطَرٍ أَوْ كُنتُم مَّرْضَىٰٓ أَن تَضَعُوٓا۟ أَسْلِحَتَكُمْ ۖ وَخُذُوا۟ حِذْرَكُمْ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ أَعَدَّ لِلْكَٰفِرِينَ عَذَابًۭا مُّهِينًۭا", + "verse_103": "فَإِذَا قَضَيْتُمُ ٱلصَّلَوٰةَ فَٱذْكُرُوا۟ ٱللَّهَ قِيَٰمًۭا وَقُعُودًۭا وَعَلَىٰ جُنُوبِكُمْ ۚ فَإِذَا ٱطْمَأْنَنتُمْ فَأَقِيمُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ ۚ إِنَّ ٱلصَّلَوٰةَ كَانَتْ عَلَى ٱلْمُؤْمِنِينَ كِتَٰبًۭا مَّوْقُوتًۭا", + "verse_104": "وَلَا تَهِنُوا۟ فِى ٱبْتِغَآءِ ٱلْقَوْمِ ۖ إِن تَكُونُوا۟ تَأْلَمُونَ فَإِنَّهُمْ يَأْلَمُونَ كَمَا تَأْلَمُونَ ۖ وَتَرْجُونَ مِنَ ٱللَّهِ مَا لَا يَرْجُونَ ۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا", + "verse_105": "إِنَّآ أَنزَلْنَآ إِلَيْكَ ٱلْكِتَٰبَ بِٱلْحَقِّ لِتَحْكُمَ بَيْنَ ٱلنَّاسِ بِمَآ أَرَىٰكَ ٱللَّهُ ۚ وَلَا تَكُن لِّلْخَآئِنِينَ خَصِيمًۭا", + "verse_106": "وَٱسْتَغْفِرِ ٱللَّهَ ۖ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ غَفُورًۭا رَّحِيمًۭا", + "verse_107": "وَلَا تُجَٰدِلْ عَنِ ٱلَّذِينَ يَخْتَانُونَ أَنفُسَهُمْ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ مَن كَانَ خَوَّانًا أَثِيمًۭا", + "verse_108": "يَسْتَخْفُونَ مِنَ ٱلنَّاسِ وَلَا يَسْتَخْفُونَ مِنَ ٱللَّهِ وَهُوَ مَعَهُمْ إِذْ يُبَيِّتُونَ مَا لَا يَرْضَىٰ مِنَ ٱلْقَوْلِ ۚ وَكَانَ ٱللَّهُ بِمَا يَعْمَلُونَ مُحِيطًا", + "verse_109": "هَٰٓأَنتُمْ هَٰٓؤُلَآءِ جَٰدَلْتُمْ عَنْهُمْ فِى ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا فَمَن يُجَٰدِلُ ٱللَّهَ عَنْهُمْ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ أَم مَّن يَكُونُ عَلَيْهِمْ وَكِيلًۭا", + "verse_110": "وَمَن يَعْمَلْ سُوٓءًا أَوْ يَظْلِمْ نَفْسَهُۥ ثُمَّ يَسْتَغْفِرِ ٱللَّهَ يَجِدِ ٱللَّهَ غَفُورًۭا رَّحِيمًۭا", + "verse_111": "وَمَن يَكْسِبْ إِثْمًۭا فَإِنَّمَا يَكْسِبُهُۥ عَلَىٰ نَفْسِهِۦ ۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًۭا", + "verse_112": "وَمَن يَكْسِبْ خَطِيٓـَٔةً أَوْ إِثْمًۭا ثُمَّ يَرْمِ بِهِۦ بَرِيٓـًۭٔا فَقَدِ ٱحْتَمَلَ بُهْتَٰنًۭا وَإِثْمًۭا مُّبِينًۭا", + "verse_113": "وَلَوْلَا فَضْلُ ٱللَّهِ عَلَيْكَ وَرَحْمَتُهُۥ لَهَمَّت طَّآئِفَةٌۭ مِّنْهُمْ أَن يُضِلُّوكَ وَمَا يُضِلُّونَ إِلَّآ أَنفُسَهُمْ ۖ وَمَا يَضُرُّونَكَ مِن شَىْءٍۢ ۚ وَأَنزَلَ ٱللَّهُ عَلَيْكَ ٱلْكِتَٰبَ وَٱلْحِكْمَةَ وَعَلَّمَكَ مَا لَمْ تَكُن تَعْلَمُ ۚ وَكَانَ فَضْلُ ٱللَّهِ عَلَيْكَ عَظِيمًۭا", + "verse_114": "۞ لَّا خَيْرَ فِى كَثِيرٍۢ مِّن نَّجْوَىٰهُمْ إِلَّا مَنْ أَمَرَ بِصَدَقَةٍ أَوْ مَعْرُوفٍ أَوْ إِصْلَٰحٍۭ بَيْنَ ٱلنَّاسِ ۚ وَمَن يَفْعَلْ ذَٰلِكَ ٱبْتِغَآءَ مَرْضَاتِ ٱللَّهِ فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًۭا", + "verse_115": "وَمَن يُشَاقِقِ ٱلرَّسُولَ مِنۢ بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُ ٱلْهُدَىٰ وَيَتَّبِعْ غَيْرَ سَبِيلِ ٱلْمُؤْمِنِينَ نُوَلِّهِۦ مَا تَوَلَّىٰ وَنُصْلِهِۦ جَهَنَّمَ ۖ وَسَآءَتْ مَصِيرًا", + "verse_116": "إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَغْفِرُ أَن يُشْرَكَ بِهِۦ وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَن يَشَآءُ ۚ وَمَن يُشْرِكْ بِٱللَّهِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَٰلًۢا بَعِيدًا", + "verse_117": "إِن يَدْعُونَ مِن دُونِهِۦٓ إِلَّآ إِنَٰثًۭا وَإِن يَدْعُونَ إِلَّا شَيْطَٰنًۭا مَّرِيدًۭا", + "verse_118": "لَّعَنَهُ ٱللَّهُ ۘ وَقَالَ لَأَتَّخِذَنَّ مِنْ عِبَادِكَ نَصِيبًۭا مَّفْرُوضًۭا", + "verse_119": "وَلَأُضِلَّنَّهُمْ وَلَأُمَنِّيَنَّهُمْ وَلَءَامُرَنَّهُمْ فَلَيُبَتِّكُنَّ ءَاذَانَ ٱلْأَنْعَٰمِ وَلَءَامُرَنَّهُمْ فَلَيُغَيِّرُنَّ خَلْقَ ٱللَّهِ ۚ وَمَن يَتَّخِذِ ٱلشَّيْطَٰنَ وَلِيًّۭا مِّن دُونِ ٱللَّهِ فَقَدْ خَسِرَ خُسْرَانًۭا مُّبِينًۭا", + "verse_120": "يَعِدُهُمْ وَيُمَنِّيهِمْ ۖ وَمَا يَعِدُهُمُ ٱلشَّيْطَٰنُ إِلَّا غُرُورًا", + "verse_121": "أُو۟لَٰٓئِكَ مَأْوَىٰهُمْ جَهَنَّمُ وَلَا يَجِدُونَ عَنْهَا مَحِيصًۭا", + "verse_122": "وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ سَنُدْخِلُهُمْ جَنَّٰتٍۢ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدًۭا ۖ وَعْدَ ٱللَّهِ حَقًّۭا ۚ وَمَنْ أَصْدَقُ مِنَ ٱللَّهِ قِيلًۭا", + "verse_123": "لَّيْسَ بِأَمَانِيِّكُمْ وَلَآ أَمَانِىِّ أَهْلِ ٱلْكِتَٰبِ ۗ مَن يَعْمَلْ سُوٓءًۭا يُجْزَ بِهِۦ وَلَا يَجِدْ لَهُۥ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلِيًّۭا وَلَا نَصِيرًۭا", + "verse_124": "وَمَن يَعْمَلْ مِنَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ مِن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَىٰ وَهُوَ مُؤْمِنٌۭ فَأُو۟لَٰٓئِكَ يَدْخُلُونَ ٱلْجَنَّةَ وَلَا يُظْلَمُونَ نَقِيرًۭا", + "verse_125": "وَمَنْ أَحْسَنُ دِينًۭا مِّمَّنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُۥ لِلَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌۭ وَٱتَّبَعَ مِلَّةَ إِبْرَٰهِيمَ حَنِيفًۭا ۗ وَٱتَّخَذَ ٱللَّهُ إِبْرَٰهِيمَ خَلِيلًۭا", + "verse_126": "وَلِلَّهِ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ ۚ وَكَانَ ٱللَّهُ بِكُلِّ شَىْءٍۢ مُّحِيطًۭا", + "verse_127": "وَيَسْتَفْتُونَكَ فِى ٱلنِّسَآءِ ۖ قُلِ ٱللَّهُ يُفْتِيكُمْ فِيهِنَّ وَمَا يُتْلَىٰ عَلَيْكُمْ فِى ٱلْكِتَٰبِ فِى يَتَٰمَى ٱلنِّسَآءِ ٱلَّٰتِى لَا تُؤْتُونَهُنَّ مَا كُتِبَ لَهُنَّ وَتَرْغَبُونَ أَن تَنكِحُوهُنَّ وَٱلْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ ٱلْوِلْدَٰنِ وَأَن تَقُومُوا۟ لِلْيَتَٰمَىٰ بِٱلْقِسْطِ ۚ وَمَا تَفْعَلُوا۟ مِنْ خَيْرٍۢ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِهِۦ عَلِيمًۭا", + "verse_128": "وَإِنِ ٱمْرَأَةٌ خَافَتْ مِنۢ بَعْلِهَا نُشُوزًا أَوْ إِعْرَاضًۭا فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَآ أَن يُصْلِحَا بَيْنَهُمَا صُلْحًۭا ۚ وَٱلصُّلْحُ خَيْرٌۭ ۗ وَأُحْضِرَتِ ٱلْأَنفُسُ ٱلشُّحَّ ۚ وَإِن تُحْسِنُوا۟ وَتَتَّقُوا۟ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًۭا", + "verse_129": "وَلَن تَسْتَطِيعُوٓا۟ أَن تَعْدِلُوا۟ بَيْنَ ٱلنِّسَآءِ وَلَوْ حَرَصْتُمْ ۖ فَلَا تَمِيلُوا۟ كُلَّ ٱلْمَيْلِ فَتَذَرُوهَا كَٱلْمُعَلَّقَةِ ۚ وَإِن تُصْلِحُوا۟ وَتَتَّقُوا۟ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ غَفُورًۭا رَّحِيمًۭا", + "verse_130": "وَإِن يَتَفَرَّقَا يُغْنِ ٱللَّهُ كُلًّۭا مِّن سَعَتِهِۦ ۚ وَكَانَ ٱللَّهُ وَٰسِعًا حَكِيمًۭا", + "verse_131": "وَلِلَّهِ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ ۗ وَلَقَدْ وَصَّيْنَا ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْكِتَٰبَ مِن قَبْلِكُمْ وَإِيَّاكُمْ أَنِ ٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ ۚ وَإِن تَكْفُرُوا۟ فَإِنَّ لِلَّهِ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ ۚ وَكَانَ ٱللَّهُ غَنِيًّا حَمِيدًۭا", + "verse_132": "وَلِلَّهِ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ ۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ وَكِيلًا", + "verse_133": "إِن يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ أَيُّهَا ٱلنَّاسُ وَيَأْتِ بِـَٔاخَرِينَ ۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلَىٰ ذَٰلِكَ قَدِيرًۭا", + "verse_134": "مَّن كَانَ يُرِيدُ ثَوَابَ ٱلدُّنْيَا فَعِندَ ٱللَّهِ ثَوَابُ ٱلدُّنْيَا وَٱلْءَاخِرَةِ ۚ وَكَانَ ٱللَّهُ سَمِيعًۢا بَصِيرًۭا", + "verse_135": "۞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ كُونُوا۟ قَوَّٰمِينَ بِٱلْقِسْطِ شُهَدَآءَ لِلَّهِ وَلَوْ عَلَىٰٓ أَنفُسِكُمْ أَوِ ٱلْوَٰلِدَيْنِ وَٱلْأَقْرَبِينَ ۚ إِن يَكُنْ غَنِيًّا أَوْ فَقِيرًۭا فَٱللَّهُ أَوْلَىٰ بِهِمَا ۖ فَلَا تَتَّبِعُوا۟ ٱلْهَوَىٰٓ أَن تَعْدِلُوا۟ ۚ وَإِن تَلْوُۥٓا۟ أَوْ تُعْرِضُوا۟ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًۭا", + "verse_136": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ ءَامِنُوا۟ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ وَٱلْكِتَٰبِ ٱلَّذِى نَزَّلَ عَلَىٰ رَسُولِهِۦ وَٱلْكِتَٰبِ ٱلَّذِىٓ أَنزَلَ مِن قَبْلُ ۚ وَمَن يَكْفُرْ بِٱللَّهِ وَمَلَٰٓئِكَتِهِۦ وَكُتُبِهِۦ وَرُسُلِهِۦ وَٱلْيَوْمِ ٱلْءَاخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَٰلًۢا بَعِيدًا", + "verse_137": "إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ثُمَّ كَفَرُوا۟ ثُمَّ ءَامَنُوا۟ ثُمَّ كَفَرُوا۟ ثُمَّ ٱزْدَادُوا۟ كُفْرًۭا لَّمْ يَكُنِ ٱللَّهُ لِيَغْفِرَ لَهُمْ وَلَا لِيَهْدِيَهُمْ سَبِيلًۢا", + "verse_138": "بَشِّرِ ٱلْمُنَٰفِقِينَ بِأَنَّ لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا", + "verse_139": "ٱلَّذِينَ يَتَّخِذُونَ ٱلْكَٰفِرِينَ أَوْلِيَآءَ مِن دُونِ ٱلْمُؤْمِنِينَ ۚ أَيَبْتَغُونَ عِندَهُمُ ٱلْعِزَّةَ فَإِنَّ ٱلْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًۭا", + "verse_140": "وَقَدْ نَزَّلَ عَلَيْكُمْ فِى ٱلْكِتَٰبِ أَنْ إِذَا سَمِعْتُمْ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ يُكْفَرُ بِهَا وَيُسْتَهْزَأُ بِهَا فَلَا تَقْعُدُوا۟ مَعَهُمْ حَتَّىٰ يَخُوضُوا۟ فِى حَدِيثٍ غَيْرِهِۦٓ ۚ إِنَّكُمْ إِذًۭا مِّثْلُهُمْ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ جَامِعُ ٱلْمُنَٰفِقِينَ وَٱلْكَٰفِرِينَ فِى جَهَنَّمَ جَمِيعًا", + "verse_141": "ٱلَّذِينَ يَتَرَبَّصُونَ بِكُمْ فَإِن كَانَ لَكُمْ فَتْحٌۭ مِّنَ ٱللَّهِ قَالُوٓا۟ أَلَمْ نَكُن مَّعَكُمْ وَإِن كَانَ لِلْكَٰفِرِينَ نَصِيبٌۭ قَالُوٓا۟ أَلَمْ نَسْتَحْوِذْ عَلَيْكُمْ وَنَمْنَعْكُم مِّنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ ۚ فَٱللَّهُ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ ۗ وَلَن يَجْعَلَ ٱللَّهُ لِلْكَٰفِرِينَ عَلَى ٱلْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا", + "verse_142": "إِنَّ ٱلْمُنَٰفِقِينَ يُخَٰدِعُونَ ٱللَّهَ وَهُوَ خَٰدِعُهُمْ وَإِذَا قَامُوٓا۟ إِلَى ٱلصَّلَوٰةِ قَامُوا۟ كُسَالَىٰ يُرَآءُونَ ٱلنَّاسَ وَلَا يَذْكُرُونَ ٱللَّهَ إِلَّا قَلِيلًۭا", + "verse_143": "مُّذَبْذَبِينَ بَيْنَ ذَٰلِكَ لَآ إِلَىٰ هَٰٓؤُلَآءِ وَلَآ إِلَىٰ هَٰٓؤُلَآءِ ۚ وَمَن يُضْلِلِ ٱللَّهُ فَلَن تَجِدَ لَهُۥ سَبِيلًۭا", + "verse_144": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تَتَّخِذُوا۟ ٱلْكَٰفِرِينَ أَوْلِيَآءَ مِن دُونِ ٱلْمُؤْمِنِينَ ۚ أَتُرِيدُونَ أَن تَجْعَلُوا۟ لِلَّهِ عَلَيْكُمْ سُلْطَٰنًۭا مُّبِينًا", + "verse_145": "إِنَّ ٱلْمُنَٰفِقِينَ فِى ٱلدَّرْكِ ٱلْأَسْفَلِ مِنَ ٱلنَّارِ وَلَن تَجِدَ لَهُمْ نَصِيرًا", + "verse_146": "إِلَّا ٱلَّذِينَ تَابُوا۟ وَأَصْلَحُوا۟ وَٱعْتَصَمُوا۟ بِٱللَّهِ وَأَخْلَصُوا۟ دِينَهُمْ لِلَّهِ فَأُو۟لَٰٓئِكَ مَعَ ٱلْمُؤْمِنِينَ ۖ وَسَوْفَ يُؤْتِ ٱللَّهُ ٱلْمُؤْمِنِينَ أَجْرًا عَظِيمًۭا", + "verse_147": "مَّا يَفْعَلُ ٱللَّهُ بِعَذَابِكُمْ إِن شَكَرْتُمْ وَءَامَنتُمْ ۚ وَكَانَ ٱللَّهُ شَاكِرًا عَلِيمًۭا", + "verse_148": "۞ لَّا يُحِبُّ ٱللَّهُ ٱلْجَهْرَ بِٱلسُّوٓءِ مِنَ ٱلْقَوْلِ إِلَّا مَن ظُلِمَ ۚ وَكَانَ ٱللَّهُ سَمِيعًا عَلِيمًا", + "verse_149": "إِن تُبْدُوا۟ خَيْرًا أَوْ تُخْفُوهُ أَوْ تَعْفُوا۟ عَن سُوٓءٍۢ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَفُوًّۭا قَدِيرًا", + "verse_150": "إِنَّ ٱلَّذِينَ يَكْفُرُونَ بِٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦ وَيُرِيدُونَ أَن يُفَرِّقُوا۟ بَيْنَ ٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦ وَيَقُولُونَ نُؤْمِنُ بِبَعْضٍۢ وَنَكْفُرُ بِبَعْضٍۢ وَيُرِيدُونَ أَن يَتَّخِذُوا۟ بَيْنَ ذَٰلِكَ سَبِيلًا", + "verse_151": "أُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْكَٰفِرُونَ حَقًّۭا ۚ وَأَعْتَدْنَا لِلْكَٰفِرِينَ عَذَابًۭا مُّهِينًۭا", + "verse_152": "وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ بِٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦ وَلَمْ يُفَرِّقُوا۟ بَيْنَ أَحَدٍۢ مِّنْهُمْ أُو۟لَٰٓئِكَ سَوْفَ يُؤْتِيهِمْ أُجُورَهُمْ ۗ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورًۭا رَّحِيمًۭا", + "verse_153": "يَسْـَٔلُكَ أَهْلُ ٱلْكِتَٰبِ أَن تُنَزِّلَ عَلَيْهِمْ كِتَٰبًۭا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ ۚ فَقَدْ سَأَلُوا۟ مُوسَىٰٓ أَكْبَرَ مِن ذَٰلِكَ فَقَالُوٓا۟ أَرِنَا ٱللَّهَ جَهْرَةًۭ فَأَخَذَتْهُمُ ٱلصَّٰعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ ۚ ثُمَّ ٱتَّخَذُوا۟ ٱلْعِجْلَ مِنۢ بَعْدِ مَا جَآءَتْهُمُ ٱلْبَيِّنَٰتُ فَعَفَوْنَا عَن ذَٰلِكَ ۚ وَءَاتَيْنَا مُوسَىٰ سُلْطَٰنًۭا مُّبِينًۭا", + "verse_154": "وَرَفَعْنَا فَوْقَهُمُ ٱلطُّورَ بِمِيثَٰقِهِمْ وَقُلْنَا لَهُمُ ٱدْخُلُوا۟ ٱلْبَابَ سُجَّدًۭا وَقُلْنَا لَهُمْ لَا تَعْدُوا۟ فِى ٱلسَّبْتِ وَأَخَذْنَا مِنْهُم مِّيثَٰقًا غَلِيظًۭا", + "verse_155": "فَبِمَا نَقْضِهِم مِّيثَٰقَهُمْ وَكُفْرِهِم بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَقَتْلِهِمُ ٱلْأَنۢبِيَآءَ بِغَيْرِ حَقٍّۢ وَقَوْلِهِمْ قُلُوبُنَا غُلْفٌۢ ۚ بَلْ طَبَعَ ٱللَّهُ عَلَيْهَا بِكُفْرِهِمْ فَلَا يُؤْمِنُونَ إِلَّا قَلِيلًۭا", + "verse_156": "وَبِكُفْرِهِمْ وَقَوْلِهِمْ عَلَىٰ مَرْيَمَ بُهْتَٰنًا عَظِيمًۭا", + "verse_157": "وَقَوْلِهِمْ إِنَّا قَتَلْنَا ٱلْمَسِيحَ عِيسَى ٱبْنَ مَرْيَمَ رَسُولَ ٱللَّهِ وَمَا قَتَلُوهُ وَمَا صَلَبُوهُ وَلَٰكِن شُبِّهَ لَهُمْ ۚ وَإِنَّ ٱلَّذِينَ ٱخْتَلَفُوا۟ فِيهِ لَفِى شَكٍّۢ مِّنْهُ ۚ مَا لَهُم بِهِۦ مِنْ عِلْمٍ إِلَّا ٱتِّبَاعَ ٱلظَّنِّ ۚ وَمَا قَتَلُوهُ يَقِينًۢا", + "verse_158": "بَل رَّفَعَهُ ٱللَّهُ إِلَيْهِ ۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًۭا", + "verse_159": "وَإِن مِّنْ أَهْلِ ٱلْكِتَٰبِ إِلَّا لَيُؤْمِنَنَّ بِهِۦ قَبْلَ مَوْتِهِۦ ۖ وَيَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ يَكُونُ عَلَيْهِمْ شَهِيدًۭا", + "verse_160": "فَبِظُلْمٍۢ مِّنَ ٱلَّذِينَ هَادُوا۟ حَرَّمْنَا عَلَيْهِمْ طَيِّبَٰتٍ أُحِلَّتْ لَهُمْ وَبِصَدِّهِمْ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ كَثِيرًۭا", + "verse_161": "وَأَخْذِهِمُ ٱلرِّبَوٰا۟ وَقَدْ نُهُوا۟ عَنْهُ وَأَكْلِهِمْ أَمْوَٰلَ ٱلنَّاسِ بِٱلْبَٰطِلِ ۚ وَأَعْتَدْنَا لِلْكَٰفِرِينَ مِنْهُمْ عَذَابًا أَلِيمًۭا", + "verse_162": "لَّٰكِنِ ٱلرَّٰسِخُونَ فِى ٱلْعِلْمِ مِنْهُمْ وَٱلْمُؤْمِنُونَ يُؤْمِنُونَ بِمَآ أُنزِلَ إِلَيْكَ وَمَآ أُنزِلَ مِن قَبْلِكَ ۚ وَٱلْمُقِيمِينَ ٱلصَّلَوٰةَ ۚ وَٱلْمُؤْتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَٱلْمُؤْمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلْيَوْمِ ٱلْءَاخِرِ أُو۟لَٰٓئِكَ سَنُؤْتِيهِمْ أَجْرًا عَظِيمًا", + "verse_163": "۞ إِنَّآ أَوْحَيْنَآ إِلَيْكَ كَمَآ أَوْحَيْنَآ إِلَىٰ نُوحٍۢ وَٱلنَّبِيِّۦنَ مِنۢ بَعْدِهِۦ ۚ وَأَوْحَيْنَآ إِلَىٰٓ إِبْرَٰهِيمَ وَإِسْمَٰعِيلَ وَإِسْحَٰقَ وَيَعْقُوبَ وَٱلْأَسْبَاطِ وَعِيسَىٰ وَأَيُّوبَ وَيُونُسَ وَهَٰرُونَ وَسُلَيْمَٰنَ ۚ وَءَاتَيْنَا دَاوُۥدَ زَبُورًۭا", + "verse_164": "وَرُسُلًۭا قَدْ قَصَصْنَٰهُمْ عَلَيْكَ مِن قَبْلُ وَرُسُلًۭا لَّمْ نَقْصُصْهُمْ عَلَيْكَ ۚ وَكَلَّمَ ٱللَّهُ مُوسَىٰ تَكْلِيمًۭا", + "verse_165": "رُّسُلًۭا مُّبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى ٱللَّهِ حُجَّةٌۢ بَعْدَ ٱلرُّسُلِ ۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًۭا", + "verse_166": "لَّٰكِنِ ٱللَّهُ يَشْهَدُ بِمَآ أَنزَلَ إِلَيْكَ ۖ أَنزَلَهُۥ بِعِلْمِهِۦ ۖ وَٱلْمَلَٰٓئِكَةُ يَشْهَدُونَ ۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ شَهِيدًا", + "verse_167": "إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ وَصَدُّوا۟ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ قَدْ ضَلُّوا۟ ضَلَٰلًۢا بَعِيدًا", + "verse_168": "إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ وَظَلَمُوا۟ لَمْ يَكُنِ ٱللَّهُ لِيَغْفِرَ لَهُمْ وَلَا لِيَهْدِيَهُمْ طَرِيقًا", + "verse_169": "إِلَّا طَرِيقَ جَهَنَّمَ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدًۭا ۚ وَكَانَ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرًۭا", + "verse_170": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ قَدْ جَآءَكُمُ ٱلرَّسُولُ بِٱلْحَقِّ مِن رَّبِّكُمْ فَـَٔامِنُوا۟ خَيْرًۭا لَّكُمْ ۚ وَإِن تَكْفُرُوا۟ فَإِنَّ لِلَّهِ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًۭا", + "verse_171": "يَٰٓأَهْلَ ٱلْكِتَٰبِ لَا تَغْلُوا۟ فِى دِينِكُمْ وَلَا تَقُولُوا۟ عَلَى ٱللَّهِ إِلَّا ٱلْحَقَّ ۚ إِنَّمَا ٱلْمَسِيحُ عِيسَى ٱبْنُ مَرْيَمَ رَسُولُ ٱللَّهِ وَكَلِمَتُهُۥٓ أَلْقَىٰهَآ إِلَىٰ مَرْيَمَ وَرُوحٌۭ مِّنْهُ ۖ فَـَٔامِنُوا۟ بِٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦ ۖ وَلَا تَقُولُوا۟ ثَلَٰثَةٌ ۚ ٱنتَهُوا۟ خَيْرًۭا لَّكُمْ ۚ إِنَّمَا ٱللَّهُ إِلَٰهٌۭ وَٰحِدٌۭ ۖ سُبْحَٰنَهُۥٓ أَن يَكُونَ لَهُۥ وَلَدٌۭ ۘ لَّهُۥ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ ۗ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ وَكِيلًۭا", + "verse_172": "لَّن يَسْتَنكِفَ ٱلْمَسِيحُ أَن يَكُونَ عَبْدًۭا لِّلَّهِ وَلَا ٱلْمَلَٰٓئِكَةُ ٱلْمُقَرَّبُونَ ۚ وَمَن يَسْتَنكِفْ عَنْ عِبَادَتِهِۦ وَيَسْتَكْبِرْ فَسَيَحْشُرُهُمْ إِلَيْهِ جَمِيعًۭا", + "verse_173": "فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَيُوَفِّيهِمْ أُجُورَهُمْ وَيَزِيدُهُم مِّن فَضْلِهِۦ ۖ وَأَمَّا ٱلَّذِينَ ٱسْتَنكَفُوا۟ وَٱسْتَكْبَرُوا۟ فَيُعَذِّبُهُمْ عَذَابًا أَلِيمًۭا وَلَا يَجِدُونَ لَهُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ وَلِيًّۭا وَلَا نَصِيرًۭا", + "verse_174": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ قَدْ جَآءَكُم بُرْهَٰنٌۭ مِّن رَّبِّكُمْ وَأَنزَلْنَآ إِلَيْكُمْ نُورًۭا مُّبِينًۭا", + "verse_175": "فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ بِٱللَّهِ وَٱعْتَصَمُوا۟ بِهِۦ فَسَيُدْخِلُهُمْ فِى رَحْمَةٍۢ مِّنْهُ وَفَضْلٍۢ وَيَهْدِيهِمْ إِلَيْهِ صِرَٰطًۭا مُّسْتَقِيمًۭا", + "verse_176": "يَسْتَفْتُونَكَ قُلِ ٱللَّهُ يُفْتِيكُمْ فِى ٱلْكَلَٰلَةِ ۚ إِنِ ٱمْرُؤٌا۟ هَلَكَ لَيْسَ لَهُۥ وَلَدٌۭ وَلَهُۥٓ أُخْتٌۭ فَلَهَا نِصْفُ مَا تَرَكَ ۚ وَهُوَ يَرِثُهَآ إِن لَّمْ يَكُن لَّهَا وَلَدٌۭ ۚ فَإِن كَانَتَا ٱثْنَتَيْنِ فَلَهُمَا ٱلثُّلُثَانِ مِمَّا تَرَكَ ۚ وَإِن كَانُوٓا۟ إِخْوَةًۭ رِّجَالًۭا وَنِسَآءًۭ فَلِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ ٱلْأُنثَيَيْنِ ۗ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمْ أَن تَضِلُّوا۟ ۗ وَٱللَّهُ بِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمٌۢ" + }, + "count": 176, + "juz": [ + { + "index": "04", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_23" + } + }, + { + "index": "05", + "verse": { + "start": "verse_24", + "end": "verse_147" + } + }, + { + "index": "06", + "verse": { + "start": "verse_148", + "end": "verse_176" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/005.json b/texts/quran/005.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..7cbe43e2b6c4bac0e00e43f05003e7f59bf89021 --- /dev/null +++ b/texts/quran/005.json @@ -0,0 +1,144 @@ +{ + "index": "005", + "name": "al-Mai'dah", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ أَوْفُوا۟ بِٱلْعُقُودِ ۚ أُحِلَّتْ لَكُم بَهِيمَةُ ٱلْأَنْعَٰمِ إِلَّا مَا يُتْلَىٰ عَلَيْكُمْ غَيْرَ مُحِلِّى ٱلصَّيْدِ وَأَنتُمْ حُرُمٌ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ يَحْكُمُ مَا يُرِيدُ", + "verse_2": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تُحِلُّوا۟ شَعَٰٓئِرَ ٱللَّهِ وَلَا ٱلشَّهْرَ ٱلْحَرَامَ وَلَا ٱلْهَدْىَ وَلَا ٱلْقَلَٰٓئِدَ وَلَآ ءَآمِّينَ ٱلْبَيْتَ ٱلْحَرَامَ يَبْتَغُونَ فَضْلًۭا مِّن رَّبِّهِمْ وَرِضْوَٰنًۭا ۚ وَإِذَا حَلَلْتُمْ فَٱصْطَادُوا۟ ۚ وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَـَٔانُ قَوْمٍ أَن صَدُّوكُمْ عَنِ ٱلْمَسْجِدِ ٱلْحَرَامِ أَن تَعْتَدُوا۟ ۘ وَتَعَاوَنُوا۟ عَلَى ٱلْبِرِّ وَٱلتَّقْوَىٰ ۖ وَلَا تَعَاوَنُوا۟ عَلَى ٱلْإِثْمِ وَٱلْعُدْوَٰنِ ۚ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ ۖ إِنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلْعِقَابِ", + "verse_3": "حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ ٱلْمَيْتَةُ وَٱلدَّمُ وَلَحْمُ ٱلْخِنزِيرِ وَمَآ أُهِلَّ لِغَيْرِ ٱللَّهِ بِهِۦ وَٱلْمُنْخَنِقَةُ وَٱلْمَوْقُوذَةُ وَٱلْمُتَرَدِّيَةُ وَٱلنَّطِيحَةُ وَمَآ أَكَلَ ٱلسَّبُعُ إِلَّا مَا ذَكَّيْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى ٱلنُّصُبِ وَأَن تَسْتَقْسِمُوا۟ بِٱلْأَزْلَٰمِ ۚ ذَٰلِكُمْ فِسْقٌ ۗ ٱلْيَوْمَ يَئِسَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ مِن دِينِكُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَٱخْشَوْنِ ۚ ٱلْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِى وَرَضِيتُ لَكُمُ ٱلْإِسْلَٰمَ دِينًۭا ۚ فَمَنِ ٱضْطُرَّ فِى مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجَانِفٍۢ لِّإِثْمٍۢ ۙ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_4": "يَسْـَٔلُونَكَ مَاذَآ أُحِلَّ لَهُمْ ۖ قُلْ أُحِلَّ لَكُمُ ٱلطَّيِّبَٰتُ ۙ وَمَا عَلَّمْتُم مِّنَ ٱلْجَوَارِحِ مُكَلِّبِينَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَكُمُ ٱللَّهُ ۖ فَكُلُوا۟ مِمَّآ أَمْسَكْنَ عَلَيْكُمْ وَٱذْكُرُوا۟ ٱسْمَ ٱللَّهِ عَلَيْهِ ۖ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَرِيعُ ٱلْحِسَابِ", + "verse_5": "ٱلْيَوْمَ أُحِلَّ لَكُمُ ٱلطَّيِّبَٰتُ ۖ وَطَعَامُ ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْكِتَٰبَ حِلٌّۭ لَّكُمْ وَطَعَامُكُمْ حِلٌّۭ لَّهُمْ ۖ وَٱلْمُحْصَنَٰتُ مِنَ ٱلْمُؤْمِنَٰتِ وَٱلْمُحْصَنَٰتُ مِنَ ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْكِتَٰبَ مِن قَبْلِكُمْ إِذَآ ءَاتَيْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ مُحْصِنِينَ غَيْرَ مُسَٰفِحِينَ وَلَا مُتَّخِذِىٓ أَخْدَانٍۢ ۗ وَمَن يَكْفُرْ بِٱلْإِيمَٰنِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُۥ وَهُوَ فِى ٱلْءَاخِرَةِ مِنَ ٱلْخَٰسِرِينَ", + "verse_6": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِذَا قُمْتُمْ إِلَى ٱلصَّلَوٰةِ فَٱغْسِلُوا۟ وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى ٱلْمَرَافِقِ وَٱمْسَحُوا۟ بِرُءُوسِكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ إِلَى ٱلْكَعْبَيْنِ ۚ وَإِن كُنتُمْ جُنُبًۭا فَٱطَّهَّرُوا۟ ۚ وَإِن كُنتُم مَّرْضَىٰٓ أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍ أَوْ جَآءَ أَحَدٌۭ مِّنكُم مِّنَ ٱلْغَآئِطِ أَوْ لَٰمَسْتُمُ ٱلنِّسَآءَ فَلَمْ تَجِدُوا۟ مَآءًۭ فَتَيَمَّمُوا۟ صَعِيدًۭا طَيِّبًۭا فَٱمْسَحُوا۟ بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُم مِّنْهُ ۚ مَا يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُم مِّنْ حَرَجٍۢ وَلَٰكِن يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمْ وَلِيُتِمَّ نِعْمَتَهُۥ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ", + "verse_7": "وَٱذْكُرُوا۟ نِعْمَةَ ٱللَّهِ عَلَيْكُمْ وَمِيثَٰقَهُ ٱلَّذِى وَاثَقَكُم بِهِۦٓ إِذْ قُلْتُمْ سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا ۖ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمٌۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ", + "verse_8": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ كُونُوا۟ قَوَّٰمِينَ لِلَّهِ شُهَدَآءَ بِٱلْقِسْطِ ۖ وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَـَٔانُ قَوْمٍ عَلَىٰٓ أَلَّا تَعْدِلُوا۟ ۚ ٱعْدِلُوا۟ هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَىٰ ۖ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ خَبِيرٌۢ بِمَا تَعْمَلُونَ", + "verse_9": "وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ ۙ لَهُم مَّغْفِرَةٌۭ وَأَجْرٌ عَظِيمٌۭ", + "verse_10": "وَٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ وَكَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَآ أُو۟لَٰٓئِكَ أَصْحَٰبُ ٱلْجَحِيمِ", + "verse_11": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱذْكُرُوا۟ نِعْمَتَ ٱللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ هَمَّ قَوْمٌ أَن يَبْسُطُوٓا۟ إِلَيْكُمْ أَيْدِيَهُمْ فَكَفَّ أَيْدِيَهُمْ عَنكُمْ ۖ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ ۚ وَعَلَى ٱللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ ٱلْمُؤْمِنُونَ", + "verse_12": "۞ وَلَقَدْ أَخَذَ ٱللَّهُ مِيثَٰقَ بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ وَبَعَثْنَا مِنْهُمُ ٱثْنَىْ عَشَرَ نَقِيبًۭا ۖ وَقَالَ ٱللَّهُ إِنِّى مَعَكُمْ ۖ لَئِنْ أَقَمْتُمُ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتَيْتُمُ ٱلزَّكَوٰةَ وَءَامَنتُم بِرُسُلِى وَعَزَّرْتُمُوهُمْ وَأَقْرَضْتُمُ ٱللَّهَ قَرْضًا حَسَنًۭا لَّأُكَفِّرَنَّ عَنكُمْ سَيِّـَٔاتِكُمْ وَلَأُدْخِلَنَّكُمْ جَنَّٰتٍۢ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ ۚ فَمَن كَفَرَ بَعْدَ ذَٰلِكَ مِنكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَآءَ ٱلسَّبِيلِ", + "verse_13": "فَبِمَا نَقْضِهِم مِّيثَٰقَهُمْ لَعَنَّٰهُمْ وَجَعَلْنَا قُلُوبَهُمْ قَٰسِيَةًۭ ۖ يُحَرِّفُونَ ٱلْكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِۦ ۙ وَنَسُوا۟ حَظًّۭا مِّمَّا ذُكِّرُوا۟ بِهِۦ ۚ وَلَا تَزَالُ تَطَّلِعُ عَلَىٰ خَآئِنَةٍۢ مِّنْهُمْ إِلَّا قَلِيلًۭا مِّنْهُمْ ۖ فَٱعْفُ عَنْهُمْ وَٱصْفَحْ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلْمُحْسِنِينَ", + "verse_14": "وَمِنَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓا۟ إِنَّا نَصَٰرَىٰٓ أَخَذْنَا مِيثَٰقَهُمْ فَنَسُوا۟ حَظًّۭا مِّمَّا ذُكِّرُوا۟ بِهِۦ فَأَغْرَيْنَا بَيْنَهُمُ ٱلْعَدَاوَةَ وَٱلْبَغْضَآءَ إِلَىٰ يَوْمِ ٱلْقِيَٰمَةِ ۚ وَسَوْفَ يُنَبِّئُهُمُ ٱللَّهُ بِمَا كَانُوا۟ يَصْنَعُونَ", + "verse_15": "يَٰٓأَهْلَ ٱلْكِتَٰبِ قَدْ جَآءَكُمْ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمْ كَثِيرًۭا مِّمَّا كُنتُمْ تُخْفُونَ مِنَ ٱلْكِتَٰبِ وَيَعْفُوا۟ عَن كَثِيرٍۢ ۚ قَدْ جَآءَكُم مِّنَ ٱللَّهِ نُورٌۭ وَكِتَٰبٌۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_16": "يَهْدِى بِهِ ٱللَّهُ مَنِ ٱتَّبَعَ رِضْوَٰنَهُۥ سُبُلَ ٱلسَّلَٰمِ وَيُخْرِجُهُم مِّنَ ٱلظُّلُمَٰتِ إِلَى ٱلنُّورِ بِإِذْنِهِۦ وَيَهْدِيهِمْ إِلَىٰ صِرَٰطٍۢ مُّسْتَقِيمٍۢ", + "verse_17": "لَّقَدْ كَفَرَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓا۟ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلْمَسِيحُ ٱبْنُ مَرْيَمَ ۚ قُلْ فَمَن يَمْلِكُ مِنَ ٱللَّهِ شَيْـًٔا إِنْ أَرَادَ أَن يُهْلِكَ ٱلْمَسِيحَ ٱبْنَ مَرْيَمَ وَأُمَّهُۥ وَمَن فِى ٱلْأَرْضِ جَمِيعًۭا ۗ وَلِلَّهِ مُلْكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا ۚ يَخْلُقُ مَا يَشَآءُ ۚ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌۭ", + "verse_18": "وَقَالَتِ ٱلْيَهُودُ وَٱلنَّصَٰرَىٰ نَحْنُ أَبْنَٰٓؤُا۟ ٱللَّهِ وَأَحِبَّٰٓؤُهُۥ ۚ قُلْ فَلِمَ يُعَذِّبُكُم بِذُنُوبِكُم ۖ بَلْ أَنتُم بَشَرٌۭ مِّمَّنْ خَلَقَ ۚ يَغْفِرُ لِمَن يَشَآءُ وَيُعَذِّبُ مَن يَشَآءُ ۚ وَلِلَّهِ مُلْكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا ۖ وَإِلَيْهِ ٱلْمَصِيرُ", + "verse_19": "يَٰٓأَهْلَ ٱلْكِتَٰبِ قَدْ جَآءَكُمْ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمْ عَلَىٰ فَتْرَةٍۢ مِّنَ ٱلرُّسُلِ أَن تَقُولُوا۟ مَا جَآءَنَا مِنۢ بَشِيرٍۢ وَلَا نَذِيرٍۢ ۖ فَقَدْ جَآءَكُم بَشِيرٌۭ وَنَذِيرٌۭ ۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌۭ", + "verse_20": "وَإِذْ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِۦ يَٰقَوْمِ ٱذْكُرُوا۟ نِعْمَةَ ٱللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَعَلَ فِيكُمْ أَنۢبِيَآءَ وَجَعَلَكُم مُّلُوكًۭا وَءَاتَىٰكُم مَّا لَمْ يُؤْتِ أَحَدًۭا مِّنَ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_21": "يَٰقَوْمِ ٱدْخُلُوا۟ ٱلْأَرْضَ ٱلْمُقَدَّسَةَ ٱلَّتِى كَتَبَ ٱللَّهُ لَكُمْ وَلَا تَرْتَدُّوا۟ عَلَىٰٓ أَدْبَارِكُمْ فَتَنقَلِبُوا۟ خَٰسِرِينَ", + "verse_22": "قَالُوا۟ يَٰمُوسَىٰٓ إِنَّ فِيهَا قَوْمًۭا جَبَّارِينَ وَإِنَّا لَن نَّدْخُلَهَا حَتَّىٰ يَخْرُجُوا۟ مِنْهَا فَإِن يَخْرُجُوا۟ مِنْهَا فَإِنَّا دَٰخِلُونَ", + "verse_23": "قَالَ رَجُلَانِ مِنَ ٱلَّذِينَ يَخَافُونَ أَنْعَمَ ٱللَّهُ عَلَيْهِمَا ٱدْخُلُوا۟ عَلَيْهِمُ ٱلْبَابَ فَإِذَا دَخَلْتُمُوهُ فَإِنَّكُمْ غَٰلِبُونَ ۚ وَعَلَى ٱللَّهِ فَتَوَكَّلُوٓا۟ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ", + "verse_24": "قَالُوا۟ يَٰمُوسَىٰٓ إِنَّا لَن نَّدْخُلَهَآ أَبَدًۭا مَّا دَامُوا۟ فِيهَا ۖ فَٱذْهَبْ أَنتَ وَرَبُّكَ فَقَٰتِلَآ إِنَّا هَٰهُنَا قَٰعِدُونَ", + "verse_25": "قَالَ رَبِّ إِنِّى لَآ أَمْلِكُ إِلَّا نَفْسِى وَأَخِى ۖ فَٱفْرُقْ بَيْنَنَا وَبَيْنَ ٱلْقَوْمِ ٱلْفَٰسِقِينَ", + "verse_26": "قَالَ فَإِنَّهَا مُحَرَّمَةٌ عَلَيْهِمْ ۛ أَرْبَعِينَ سَنَةًۭ ۛ يَتِيهُونَ فِى ٱلْأَرْضِ ۚ فَلَا تَأْسَ عَلَى ٱلْقَوْمِ ٱلْفَٰسِقِينَ", + "verse_27": "۞ وَٱتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ ٱبْنَىْ ءَادَمَ بِٱلْحَقِّ إِذْ قَرَّبَا قُرْبَانًۭا فَتُقُبِّلَ مِنْ أَحَدِهِمَا وَلَمْ يُتَقَبَّلْ مِنَ ٱلْءَاخَرِ قَالَ لَأَقْتُلَنَّكَ ۖ قَالَ إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ ٱللَّهُ مِنَ ٱلْمُتَّقِينَ", + "verse_28": "لَئِنۢ بَسَطتَ إِلَىَّ يَدَكَ لِتَقْتُلَنِى مَآ أَنَا۠ بِبَاسِطٍۢ يَدِىَ إِلَيْكَ لِأَقْتُلَكَ ۖ إِنِّىٓ أَخَافُ ٱللَّهَ رَبَّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_29": "إِنِّىٓ أُرِيدُ أَن تَبُوٓأَ بِإِثْمِى وَإِثْمِكَ فَتَكُونَ مِنْ أَصْحَٰبِ ٱلنَّارِ ۚ وَذَٰلِكَ جَزَٰٓؤُا۟ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_30": "فَطَوَّعَتْ لَهُۥ نَفْسُهُۥ قَتْلَ أَخِيهِ فَقَتَلَهُۥ فَأَصْبَحَ مِنَ ٱلْخَٰسِرِينَ", + "verse_31": "فَبَعَثَ ٱللَّهُ غُرَابًۭا يَبْحَثُ فِى ٱلْأَرْضِ لِيُرِيَهُۥ كَيْفَ يُوَٰرِى سَوْءَةَ أَخِيهِ ۚ قَالَ يَٰوَيْلَتَىٰٓ أَعَجَزْتُ أَنْ أَكُونَ مِثْلَ هَٰذَا ٱلْغُرَابِ فَأُوَٰرِىَ سَوْءَةَ أَخِى ۖ فَأَصْبَحَ مِنَ ٱلنَّٰدِمِينَ", + "verse_32": "مِنْ أَجْلِ ذَٰلِكَ كَتَبْنَا عَلَىٰ بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ أَنَّهُۥ مَن قَتَلَ نَفْسًۢا بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍۢ فِى ٱلْأَرْضِ فَكَأَنَّمَا قَتَلَ ٱلنَّاسَ جَمِيعًۭا وَمَنْ أَحْيَاهَا فَكَأَنَّمَآ أَحْيَا ٱلنَّاسَ جَمِيعًۭا ۚ وَلَقَدْ جَآءَتْهُمْ رُسُلُنَا بِٱلْبَيِّنَٰتِ ثُمَّ إِنَّ كَثِيرًۭا مِّنْهُم بَعْدَ ذَٰلِكَ فِى ٱلْأَرْضِ لَمُسْرِفُونَ", + "verse_33": "إِنَّمَا جَزَٰٓؤُا۟ ٱلَّذِينَ يُحَارِبُونَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَيَسْعَوْنَ فِى ٱلْأَرْضِ فَسَادًا أَن يُقَتَّلُوٓا۟ أَوْ يُصَلَّبُوٓا۟ أَوْ تُقَطَّعَ أَيْدِيهِمْ وَأَرْجُلُهُم مِّنْ خِلَٰفٍ أَوْ يُنفَوْا۟ مِنَ ٱلْأَرْضِ ۚ ذَٰلِكَ لَهُمْ خِزْىٌۭ فِى ٱلدُّنْيَا ۖ وَلَهُمْ فِى ٱلْءَاخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ", + "verse_34": "إِلَّا ٱلَّذِينَ تَابُوا۟ مِن قَبْلِ أَن تَقْدِرُوا۟ عَلَيْهِمْ ۖ فَٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_35": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَٱبْتَغُوٓا۟ إِلَيْهِ ٱلْوَسِيلَةَ وَجَٰهِدُوا۟ فِى سَبِيلِهِۦ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ", + "verse_36": "إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ لَوْ أَنَّ لَهُم مَّا فِى ٱلْأَرْضِ جَمِيعًۭا وَمِثْلَهُۥ مَعَهُۥ لِيَفْتَدُوا۟ بِهِۦ مِنْ عَذَابِ يَوْمِ ٱلْقِيَٰمَةِ مَا تُقُبِّلَ مِنْهُمْ ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌۭ", + "verse_37": "يُرِيدُونَ أَن يَخْرُجُوا۟ مِنَ ٱلنَّارِ وَمَا هُم بِخَٰرِجِينَ مِنْهَا ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌۭ مُّقِيمٌۭ", + "verse_38": "وَٱلسَّارِقُ وَٱلسَّارِقَةُ فَٱقْطَعُوٓا۟ أَيْدِيَهُمَا جَزَآءًۢ بِمَا كَسَبَا نَكَٰلًۭا مِّنَ ٱللَّهِ ۗ وَٱللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌۭ", + "verse_39": "فَمَن تَابَ مِنۢ بَعْدِ ظُلْمِهِۦ وَأَصْلَحَ فَإِنَّ ٱللَّهَ يَتُوبُ عَلَيْهِ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌ", + "verse_40": "أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ ٱللَّهَ لَهُۥ مُلْكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ يُعَذِّبُ مَن يَشَآءُ وَيَغْفِرُ لِمَن يَشَآءُ ۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌۭ", + "verse_41": "۞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلرَّسُولُ لَا يَحْزُنكَ ٱلَّذِينَ يُسَٰرِعُونَ فِى ٱلْكُفْرِ مِنَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓا۟ ءَامَنَّا بِأَفْوَٰهِهِمْ وَلَمْ تُؤْمِن قُلُوبُهُمْ ۛ وَمِنَ ٱلَّذِينَ هَادُوا۟ ۛ سَمَّٰعُونَ لِلْكَذِبِ سَمَّٰعُونَ لِقَوْمٍ ءَاخَرِينَ لَمْ يَأْتُوكَ ۖ يُحَرِّفُونَ ٱلْكَلِمَ مِنۢ بَعْدِ مَوَاضِعِهِۦ ۖ يَقُولُونَ إِنْ أُوتِيتُمْ هَٰذَا فَخُذُوهُ وَإِن لَّمْ تُؤْتَوْهُ فَٱحْذَرُوا۟ ۚ وَمَن يُرِدِ ٱللَّهُ فِتْنَتَهُۥ فَلَن تَمْلِكَ لَهُۥ مِنَ ٱللَّهِ شَيْـًٔا ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ لَمْ يُرِدِ ٱللَّهُ أَن يُطَهِّرَ قُلُوبَهُمْ ۚ لَهُمْ فِى ٱلدُّنْيَا خِزْىٌۭ ۖ وَلَهُمْ فِى ٱلْءَاخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌۭ", + "verse_42": "سَمَّٰعُونَ لِلْكَذِبِ أَكَّٰلُونَ لِلسُّحْتِ ۚ فَإِن جَآءُوكَ فَٱحْكُم بَيْنَهُمْ أَوْ أَعْرِضْ عَنْهُمْ ۖ وَإِن تُعْرِضْ عَنْهُمْ فَلَن يَضُرُّوكَ شَيْـًۭٔا ۖ وَإِنْ حَكَمْتَ فَٱحْكُم بَيْنَهُم بِٱلْقِسْطِ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلْمُقْسِطِينَ", + "verse_43": "وَكَيْفَ يُحَكِّمُونَكَ وَعِندَهُمُ ٱلتَّوْرَىٰةُ فِيهَا حُكْمُ ٱللَّهِ ثُمَّ يَتَوَلَّوْنَ مِنۢ بَعْدِ ذَٰلِكَ ۚ وَمَآ أُو۟لَٰٓئِكَ بِٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_44": "إِنَّآ أَنزَلْنَا ٱلتَّوْرَىٰةَ فِيهَا هُدًۭى وَنُورٌۭ ۚ يَحْكُمُ بِهَا ٱلنَّبِيُّونَ ٱلَّذِينَ أَسْلَمُوا۟ لِلَّذِينَ هَادُوا۟ وَٱلرَّبَّٰنِيُّونَ وَٱلْأَحْبَارُ بِمَا ٱسْتُحْفِظُوا۟ مِن كِتَٰبِ ٱللَّهِ وَكَانُوا۟ عَلَيْهِ شُهَدَآءَ ۚ فَلَا تَخْشَوُا۟ ٱلنَّاسَ وَٱخْشَوْنِ وَلَا تَشْتَرُوا۟ بِـَٔايَٰتِى ثَمَنًۭا قَلِيلًۭا ۚ وَمَن لَّمْ يَحْكُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْكَٰفِرُونَ", + "verse_45": "وَكَتَبْنَا عَلَيْهِمْ فِيهَآ أَنَّ ٱلنَّفْسَ بِٱلنَّفْسِ وَٱلْعَيْنَ بِٱلْعَيْنِ وَٱلْأَنفَ بِٱلْأَنفِ وَٱلْأُذُنَ بِٱلْأُذُنِ وَٱلسِّنَّ بِٱلسِّنِّ وَٱلْجُرُوحَ قِصَاصٌۭ ۚ فَمَن تَصَدَّقَ بِهِۦ فَهُوَ كَفَّارَةٌۭ لَّهُۥ ۚ وَمَن لَّمْ يَحْكُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ", + "verse_46": "وَقَفَّيْنَا عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِم بِعِيسَى ٱبْنِ مَرْيَمَ مُصَدِّقًۭا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ ٱلتَّوْرَىٰةِ ۖ وَءَاتَيْنَٰهُ ٱلْإِنجِيلَ فِيهِ هُدًۭى وَنُورٌۭ وَمُصَدِّقًۭا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ ٱلتَّوْرَىٰةِ وَهُدًۭى وَمَوْعِظَةًۭ لِّلْمُتَّقِينَ", + "verse_47": "وَلْيَحْكُمْ أَهْلُ ٱلْإِنجِيلِ بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فِيهِ ۚ وَمَن لَّمْ يَحْكُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْفَٰسِقُونَ", + "verse_48": "وَأَنزَلْنَآ إِلَيْكَ ٱلْكِتَٰبَ بِٱلْحَقِّ مُصَدِّقًۭا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ ٱلْكِتَٰبِ وَمُهَيْمِنًا عَلَيْهِ ۖ فَٱحْكُم بَيْنَهُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ ۖ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَآءَهُمْ عَمَّا جَآءَكَ مِنَ ٱلْحَقِّ ۚ لِكُلٍّۢ جَعَلْنَا مِنكُمْ شِرْعَةًۭ وَمِنْهَاجًۭا ۚ وَلَوْ شَآءَ ٱللَّهُ لَجَعَلَكُمْ أُمَّةًۭ وَٰحِدَةًۭ وَلَٰكِن لِّيَبْلُوَكُمْ فِى مَآ ءَاتَىٰكُمْ ۖ فَٱسْتَبِقُوا۟ ٱلْخَيْرَٰتِ ۚ إِلَى ٱللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًۭا فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ", + "verse_49": "وَأَنِ ٱحْكُم بَيْنَهُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَآءَهُمْ وَٱحْذَرْهُمْ أَن يَفْتِنُوكَ عَنۢ بَعْضِ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ إِلَيْكَ ۖ فَإِن تَوَلَّوْا۟ فَٱعْلَمْ أَنَّمَا يُرِيدُ ٱللَّهُ أَن يُصِيبَهُم بِبَعْضِ ذُنُوبِهِمْ ۗ وَإِنَّ كَثِيرًۭا مِّنَ ٱلنَّاسِ لَفَٰسِقُونَ", + "verse_50": "أَفَحُكْمَ ٱلْجَٰهِلِيَّةِ يَبْغُونَ ۚ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ ٱللَّهِ حُكْمًۭا لِّقَوْمٍۢ يُوقِنُونَ", + "verse_51": "۞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تَتَّخِذُوا۟ ٱلْيَهُودَ وَٱلنَّصَٰرَىٰٓ أَوْلِيَآءَ ۘ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَآءُ بَعْضٍۢ ۚ وَمَن يَتَوَلَّهُم مِّنكُمْ فَإِنَّهُۥ مِنْهُمْ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهْدِى ٱلْقَوْمَ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_52": "فَتَرَى ٱلَّذِينَ فِى قُلُوبِهِم مَّرَضٌۭ يُسَٰرِعُونَ فِيهِمْ يَقُولُونَ نَخْشَىٰٓ أَن تُصِيبَنَا دَآئِرَةٌۭ ۚ فَعَسَى ٱللَّهُ أَن يَأْتِىَ بِٱلْفَتْحِ أَوْ أَمْرٍۢ مِّنْ عِندِهِۦ فَيُصْبِحُوا۟ عَلَىٰ مَآ أَسَرُّوا۟ فِىٓ أَنفُسِهِمْ نَٰدِمِينَ", + "verse_53": "وَيَقُولُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ أَهَٰٓؤُلَآءِ ٱلَّذِينَ أَقْسَمُوا۟ بِٱللَّهِ جَهْدَ أَيْمَٰنِهِمْ ۙ إِنَّهُمْ لَمَعَكُمْ ۚ حَبِطَتْ أَعْمَٰلُهُمْ فَأَصْبَحُوا۟ خَٰسِرِينَ", + "verse_54": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ مَن يَرْتَدَّ مِنكُمْ عَن دِينِهِۦ فَسَوْفَ يَأْتِى ٱللَّهُ بِقَوْمٍۢ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُۥٓ أَذِلَّةٍ عَلَى ٱلْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى ٱلْكَٰفِرِينَ يُجَٰهِدُونَ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ وَلَا يَخَافُونَ لَوْمَةَ لَآئِمٍۢ ۚ ذَٰلِكَ فَضْلُ ٱللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَآءُ ۚ وَٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٌ", + "verse_55": "إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ ٱللَّهُ وَرَسُولُهُۥ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱلَّذِينَ يُقِيمُونَ ٱلصَّلَوٰةَ وَيُؤْتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَهُمْ رَٰكِعُونَ", + "verse_56": "وَمَن يَتَوَلَّ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ فَإِنَّ حِزْبَ ٱللَّهِ هُمُ ٱلْغَٰلِبُونَ", + "verse_57": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تَتَّخِذُوا۟ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُوا۟ دِينَكُمْ هُزُوًۭا وَلَعِبًۭا مِّنَ ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْكِتَٰبَ مِن قَبْلِكُمْ وَٱلْكُفَّارَ أَوْلِيَآءَ ۚ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ", + "verse_58": "وَإِذَا نَادَيْتُمْ إِلَى ٱلصَّلَوٰةِ ٱتَّخَذُوهَا هُزُوًۭا وَلَعِبًۭا ۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌۭ لَّا يَعْقِلُونَ", + "verse_59": "قُلْ يَٰٓأَهْلَ ٱلْكِتَٰبِ هَلْ تَنقِمُونَ مِنَّآ إِلَّآ أَنْ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيْنَا وَمَآ أُنزِلَ مِن قَبْلُ وَأَنَّ أَكْثَرَكُمْ فَٰسِقُونَ", + "verse_60": "قُلْ هَلْ أُنَبِّئُكُم بِشَرٍّۢ مِّن ذَٰلِكَ مَثُوبَةً عِندَ ٱللَّهِ ۚ مَن لَّعَنَهُ ٱللَّهُ وَغَضِبَ عَلَيْهِ وَجَعَلَ مِنْهُمُ ٱلْقِرَدَةَ وَٱلْخَنَازِيرَ وَعَبَدَ ٱلطَّٰغُوتَ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ شَرٌّۭ مَّكَانًۭا وَأَضَلُّ عَن سَوَآءِ ٱلسَّبِيلِ", + "verse_61": "وَإِذَا جَآءُوكُمْ قَالُوٓا۟ ءَامَنَّا وَقَد دَّخَلُوا۟ بِٱلْكُفْرِ وَهُمْ قَدْ خَرَجُوا۟ بِهِۦ ۚ وَٱللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا كَانُوا۟ يَكْتُمُونَ", + "verse_62": "وَتَرَىٰ كَثِيرًۭا مِّنْهُمْ يُسَٰرِعُونَ فِى ٱلْإِثْمِ وَٱلْعُدْوَٰنِ وَأَكْلِهِمُ ٱلسُّحْتَ ۚ لَبِئْسَ مَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_63": "لَوْلَا يَنْهَىٰهُمُ ٱلرَّبَّٰنِيُّونَ وَٱلْأَحْبَارُ عَن قَوْلِهِمُ ٱلْإِثْمَ وَأَكْلِهِمُ ٱلسُّحْتَ ۚ لَبِئْسَ مَا كَانُوا۟ يَصْنَعُونَ", + "verse_64": "وَقَالَتِ ٱلْيَهُودُ يَدُ ٱللَّهِ مَغْلُولَةٌ ۚ غُلَّتْ أَيْدِيهِمْ وَلُعِنُوا۟ بِمَا قَالُوا۟ ۘ بَلْ يَدَاهُ مَبْسُوطَتَانِ يُنفِقُ كَيْفَ يَشَآءُ ۚ وَلَيَزِيدَنَّ كَثِيرًۭا مِّنْهُم مَّآ أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ طُغْيَٰنًۭا وَكُفْرًۭا ۚ وَأَلْقَيْنَا بَيْنَهُمُ ٱلْعَدَٰوَةَ وَٱلْبَغْضَآءَ إِلَىٰ يَوْمِ ٱلْقِيَٰمَةِ ۚ كُلَّمَآ أَوْقَدُوا۟ نَارًۭا لِّلْحَرْبِ أَطْفَأَهَا ٱللَّهُ ۚ وَيَسْعَوْنَ فِى ٱلْأَرْضِ فَسَادًۭا ۚ وَٱللَّهُ لَا يُحِبُّ ٱلْمُفْسِدِينَ", + "verse_65": "وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ ٱلْكِتَٰبِ ءَامَنُوا۟ وَٱتَّقَوْا۟ لَكَفَّرْنَا عَنْهُمْ سَيِّـَٔاتِهِمْ وَلَأَدْخَلْنَٰهُمْ جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ", + "verse_66": "وَلَوْ أَنَّهُمْ أَقَامُوا۟ ٱلتَّوْرَىٰةَ وَٱلْإِنجِيلَ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيْهِم مِّن رَّبِّهِمْ لَأَكَلُوا۟ مِن فَوْقِهِمْ وَمِن تَحْتِ أَرْجُلِهِم ۚ مِّنْهُمْ أُمَّةٌۭ مُّقْتَصِدَةٌۭ ۖ وَكَثِيرٌۭ مِّنْهُمْ سَآءَ مَا يَعْمَلُونَ", + "verse_67": "۞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلرَّسُولُ بَلِّغْ مَآ أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ ۖ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُۥ ۚ وَٱللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ ٱلنَّاسِ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهْدِى ٱلْقَوْمَ ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_68": "قُلْ يَٰٓأَهْلَ ٱلْكِتَٰبِ لَسْتُمْ عَلَىٰ شَىْءٍ حَتَّىٰ تُقِيمُوا۟ ٱلتَّوْرَىٰةَ وَٱلْإِنجِيلَ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيْكُم مِّن رَّبِّكُمْ ۗ وَلَيَزِيدَنَّ كَثِيرًۭا مِّنْهُم مَّآ أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ طُغْيَٰنًۭا وَكُفْرًۭا ۖ فَلَا تَأْسَ عَلَى ٱلْقَوْمِ ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_69": "إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَٱلَّذِينَ هَادُوا۟ وَٱلصَّٰبِـُٔونَ وَٱلنَّصَٰرَىٰ مَنْ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَٱلْيَوْمِ ٱلْءَاخِرِ وَعَمِلَ صَٰلِحًۭا فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ", + "verse_70": "لَقَدْ أَخَذْنَا مِيثَٰقَ بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ وَأَرْسَلْنَآ إِلَيْهِمْ رُسُلًۭا ۖ كُلَّمَا جَآءَهُمْ رَسُولٌۢ بِمَا لَا تَهْوَىٰٓ أَنفُسُهُمْ فَرِيقًۭا كَذَّبُوا۟ وَفَرِيقًۭا يَقْتُلُونَ", + "verse_71": "وَحَسِبُوٓا۟ أَلَّا تَكُونَ فِتْنَةٌۭ فَعَمُوا۟ وَصَمُّوا۟ ثُمَّ تَابَ ٱللَّهُ عَلَيْهِمْ ثُمَّ عَمُوا۟ وَصَمُّوا۟ كَثِيرٌۭ مِّنْهُمْ ۚ وَٱللَّهُ بَصِيرٌۢ بِمَا يَعْمَلُونَ", + "verse_72": "لَقَدْ كَفَرَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓا۟ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلْمَسِيحُ ٱبْنُ مَرْيَمَ ۖ وَقَالَ ٱلْمَسِيحُ يَٰبَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ ٱعْبُدُوا۟ ٱللَّهَ رَبِّى وَرَبَّكُمْ ۖ إِنَّهُۥ مَن يُشْرِكْ بِٱللَّهِ فَقَدْ حَرَّمَ ٱللَّهُ عَلَيْهِ ٱلْجَنَّةَ وَمَأْوَىٰهُ ٱلنَّارُ ۖ وَمَا لِلظَّٰلِمِينَ مِنْ أَنصَارٍۢ", + "verse_73": "لَّقَدْ كَفَرَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓا۟ إِنَّ ٱللَّهَ ثَالِثُ ثَلَٰثَةٍۢ ۘ وَمَا مِنْ إِلَٰهٍ إِلَّآ إِلَٰهٌۭ وَٰحِدٌۭ ۚ وَإِن لَّمْ يَنتَهُوا۟ عَمَّا يَقُولُونَ لَيَمَسَّنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ مِنْهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ", + "verse_74": "أَفَلَا يَتُوبُونَ إِلَى ٱللَّهِ وَيَسْتَغْفِرُونَهُۥ ۚ وَٱللَّهُ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_75": "مَّا ٱلْمَسِيحُ ٱبْنُ مَرْيَمَ إِلَّا رَسُولٌۭ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِ ٱلرُّسُلُ وَأُمُّهُۥ صِدِّيقَةٌۭ ۖ كَانَا يَأْكُلَانِ ٱلطَّعَامَ ۗ ٱنظُرْ كَيْفَ نُبَيِّنُ لَهُمُ ٱلْءَايَٰتِ ثُمَّ ٱنظُرْ أَنَّىٰ يُؤْفَكُونَ", + "verse_76": "قُلْ أَتَعْبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَمْلِكُ لَكُمْ ضَرًّۭا وَلَا نَفْعًۭا ۚ وَٱللَّهُ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلْعَلِيمُ", + "verse_77": "قُلْ يَٰٓأَهْلَ ٱلْكِتَٰبِ لَا تَغْلُوا۟ فِى دِينِكُمْ غَيْرَ ٱلْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعُوٓا۟ أَهْوَآءَ قَوْمٍۢ قَدْ ضَلُّوا۟ مِن قَبْلُ وَأَضَلُّوا۟ كَثِيرًۭا وَضَلُّوا۟ عَن سَوَآءِ ٱلسَّبِيلِ", + "verse_78": "لُعِنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ مِنۢ بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ عَلَىٰ لِسَانِ دَاوُۥدَ وَعِيسَى ٱبْنِ مَرْيَمَ ۚ ذَٰلِكَ بِمَا عَصَوا۟ وَّكَانُوا۟ يَعْتَدُونَ", + "verse_79": "كَانُوا۟ لَا يَتَنَاهَوْنَ عَن مُّنكَرٍۢ فَعَلُوهُ ۚ لَبِئْسَ مَا كَانُوا۟ يَفْعَلُونَ", + "verse_80": "تَرَىٰ كَثِيرًۭا مِّنْهُمْ يَتَوَلَّوْنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ ۚ لَبِئْسَ مَا قَدَّمَتْ لَهُمْ أَنفُسُهُمْ أَن سَخِطَ ٱللَّهُ عَلَيْهِمْ وَفِى ٱلْعَذَابِ هُمْ خَٰلِدُونَ", + "verse_81": "وَلَوْ كَانُوا۟ يُؤْمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلنَّبِىِّ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيْهِ مَا ٱتَّخَذُوهُمْ أَوْلِيَآءَ وَلَٰكِنَّ كَثِيرًۭا مِّنْهُمْ فَٰسِقُونَ", + "verse_82": "۞ لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ ٱلنَّاسِ عَدَٰوَةًۭ لِّلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱلْيَهُودَ وَٱلَّذِينَ أَشْرَكُوا۟ ۖ وَلَتَجِدَنَّ أَقْرَبَهُم مَّوَدَّةًۭ لِّلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱلَّذِينَ قَالُوٓا۟ إِنَّا نَصَٰرَىٰ ۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّ مِنْهُمْ قِسِّيسِينَ وَرُهْبَانًۭا وَأَنَّهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ", + "verse_83": "وَإِذَا سَمِعُوا۟ مَآ أُنزِلَ إِلَى ٱلرَّسُولِ تَرَىٰٓ أَعْيُنَهُمْ تَفِيضُ مِنَ ٱلدَّمْعِ مِمَّا عَرَفُوا۟ مِنَ ٱلْحَقِّ ۖ يَقُولُونَ رَبَّنَآ ءَامَنَّا فَٱكْتُبْنَا مَعَ ٱلشَّٰهِدِينَ", + "verse_84": "وَمَا لَنَا لَا نُؤْمِنُ بِٱللَّهِ وَمَا جَآءَنَا مِنَ ٱلْحَقِّ وَنَطْمَعُ أَن يُدْخِلَنَا رَبُّنَا مَعَ ٱلْقَوْمِ ٱلصَّٰلِحِينَ", + "verse_85": "فَأَثَٰبَهُمُ ٱللَّهُ بِمَا قَالُوا۟ جَنَّٰتٍۢ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا ۚ وَذَٰلِكَ جَزَآءُ ٱلْمُحْسِنِينَ", + "verse_86": "وَٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ وَكَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَآ أُو۟لَٰٓئِكَ أَصْحَٰبُ ٱلْجَحِيمِ", + "verse_87": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تُحَرِّمُوا۟ طَيِّبَٰتِ مَآ أَحَلَّ ٱللَّهُ لَكُمْ وَلَا تَعْتَدُوٓا۟ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلْمُعْتَدِينَ", + "verse_88": "وَكُلُوا۟ مِمَّا رَزَقَكُمُ ٱللَّهُ حَلَٰلًۭا طَيِّبًۭا ۚ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ ٱلَّذِىٓ أَنتُم بِهِۦ مُؤْمِنُونَ", + "verse_89": "لَا يُؤَاخِذُكُمُ ٱللَّهُ بِٱللَّغْوِ فِىٓ أَيْمَٰنِكُمْ وَلَٰكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا عَقَّدتُّمُ ٱلْأَيْمَٰنَ ۖ فَكَفَّٰرَتُهُۥٓ إِطْعَامُ عَشَرَةِ مَسَٰكِينَ مِنْ أَوْسَطِ مَا تُطْعِمُونَ أَهْلِيكُمْ أَوْ كِسْوَتُهُمْ أَوْ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍۢ ۖ فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلَٰثَةِ أَيَّامٍۢ ۚ ذَٰلِكَ كَفَّٰرَةُ أَيْمَٰنِكُمْ إِذَا حَلَفْتُمْ ۚ وَٱحْفَظُوٓا۟ أَيْمَٰنَكُمْ ۚ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمْ ءَايَٰتِهِۦ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ", + "verse_90": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِنَّمَا ٱلْخَمْرُ وَٱلْمَيْسِرُ وَٱلْأَنصَابُ وَٱلْأَزْلَٰمُ رِجْسٌۭ مِّنْ عَمَلِ ٱلشَّيْطَٰنِ فَٱجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ", + "verse_91": "إِنَّمَا يُرِيدُ ٱلشَّيْطَٰنُ أَن يُوقِعَ بَيْنَكُمُ ٱلْعَدَٰوَةَ وَٱلْبَغْضَآءَ فِى ٱلْخَمْرِ وَٱلْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَن ذِكْرِ ٱللَّهِ وَعَنِ ٱلصَّلَوٰةِ ۖ فَهَلْ أَنتُم مُّنتَهُونَ", + "verse_92": "وَأَطِيعُوا۟ ٱللَّهَ وَأَطِيعُوا۟ ٱلرَّسُولَ وَٱحْذَرُوا۟ ۚ فَإِن تَوَلَّيْتُمْ فَٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّمَا عَلَىٰ رَسُولِنَا ٱلْبَلَٰغُ ٱلْمُبِينُ", + "verse_93": "لَيْسَ عَلَى ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ جُنَاحٌۭ فِيمَا طَعِمُوٓا۟ إِذَا مَا ٱتَّقَوا۟ وَّءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ ثُمَّ ٱتَّقَوا۟ وَّءَامَنُوا۟ ثُمَّ ٱتَّقَوا۟ وَّأَحْسَنُوا۟ ۗ وَٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلْمُحْسِنِينَ", + "verse_94": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَيَبْلُوَنَّكُمُ ٱللَّهُ بِشَىْءٍۢ مِّنَ ٱلصَّيْدِ تَنَالُهُۥٓ أَيْدِيكُمْ وَرِمَاحُكُمْ لِيَعْلَمَ ٱللَّهُ مَن يَخَافُهُۥ بِٱلْغَيْبِ ۚ فَمَنِ ٱعْتَدَىٰ بَعْدَ ذَٰلِكَ فَلَهُۥ عَذَابٌ أَلِيمٌۭ", + "verse_95": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تَقْتُلُوا۟ ٱلصَّيْدَ وَأَنتُمْ حُرُمٌۭ ۚ وَمَن قَتَلَهُۥ مِنكُم مُّتَعَمِّدًۭا فَجَزَآءٌۭ مِّثْلُ مَا قَتَلَ مِنَ ٱلنَّعَمِ يَحْكُمُ بِهِۦ ذَوَا عَدْلٍۢ مِّنكُمْ هَدْيًۢا بَٰلِغَ ٱلْكَعْبَةِ أَوْ كَفَّٰرَةٌۭ طَعَامُ مَسَٰكِينَ أَوْ عَدْلُ ذَٰلِكَ صِيَامًۭا لِّيَذُوقَ وَبَالَ أَمْرِهِۦ ۗ عَفَا ٱللَّهُ عَمَّا سَلَفَ ۚ وَمَنْ عَادَ فَيَنتَقِمُ ٱللَّهُ مِنْهُ ۗ وَٱللَّهُ عَزِيزٌۭ ذُو ٱنتِقَامٍ", + "verse_96": "أُحِلَّ لَكُمْ صَيْدُ ٱلْبَحْرِ وَطَعَامُهُۥ مَتَٰعًۭا لَّكُمْ وَلِلسَّيَّارَةِ ۖ وَحُرِّمَ عَلَيْكُمْ صَيْدُ ٱلْبَرِّ مَا دُمْتُمْ حُرُمًۭا ۗ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ ٱلَّذِىٓ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ", + "verse_97": "۞ جَعَلَ ٱللَّهُ ٱلْكَعْبَةَ ٱلْبَيْتَ ٱلْحَرَامَ قِيَٰمًۭا لِّلنَّاسِ وَٱلشَّهْرَ ٱلْحَرَامَ وَٱلْهَدْىَ وَٱلْقَلَٰٓئِدَ ۚ ذَٰلِكَ لِتَعْلَمُوٓا۟ أَنَّ ٱللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ وَأَنَّ ٱللَّهَ بِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمٌ", + "verse_98": "ٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلْعِقَابِ وَأَنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_99": "مَّا عَلَى ٱلرَّسُولِ إِلَّا ٱلْبَلَٰغُ ۗ وَٱللَّهُ يَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا تَكْتُمُونَ", + "verse_100": "قُل لَّا يَسْتَوِى ٱلْخَبِيثُ وَٱلطَّيِّبُ وَلَوْ أَعْجَبَكَ كَثْرَةُ ٱلْخَبِيثِ ۚ فَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ يَٰٓأُو۟لِى ٱلْأَلْبَٰبِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ", + "verse_101": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تَسْـَٔلُوا۟ عَنْ أَشْيَآءَ إِن تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ وَإِن تَسْـَٔلُوا۟ عَنْهَا حِينَ يُنَزَّلُ ٱلْقُرْءَانُ تُبْدَ لَكُمْ عَفَا ٱللَّهُ عَنْهَا ۗ وَٱللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٌۭ", + "verse_102": "قَدْ سَأَلَهَا قَوْمٌۭ مِّن قَبْلِكُمْ ثُمَّ أَصْبَحُوا۟ بِهَا كَٰفِرِينَ", + "verse_103": "مَا جَعَلَ ٱللَّهُ مِنۢ بَحِيرَةٍۢ وَلَا سَآئِبَةٍۢ وَلَا وَصِيلَةٍۢ وَلَا حَامٍۢ ۙ وَلَٰكِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ يَفْتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلْكَذِبَ ۖ وَأَكْثَرُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ", + "verse_104": "وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا۟ إِلَىٰ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ وَإِلَى ٱلرَّسُولِ قَالُوا۟ حَسْبُنَا مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ ءَابَآءَنَآ ۚ أَوَلَوْ كَانَ ءَابَآؤُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ شَيْـًۭٔا وَلَا يَهْتَدُونَ", + "verse_105": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ عَلَيْكُمْ أَنفُسَكُمْ ۖ لَا يَضُرُّكُم مَّن ضَلَّ إِذَا ٱهْتَدَيْتُمْ ۚ إِلَى ٱللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًۭا فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ", + "verse_106": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ شَهَٰدَةُ بَيْنِكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ ٱلْمَوْتُ حِينَ ٱلْوَصِيَّةِ ٱثْنَانِ ذَوَا عَدْلٍۢ مِّنكُمْ أَوْ ءَاخَرَانِ مِنْ غَيْرِكُمْ إِنْ أَنتُمْ ضَرَبْتُمْ فِى ٱلْأَرْضِ فَأَصَٰبَتْكُم مُّصِيبَةُ ٱلْمَوْتِ ۚ تَحْبِسُونَهُمَا مِنۢ بَعْدِ ٱلصَّلَوٰةِ فَيُقْسِمَانِ بِٱللَّهِ إِنِ ٱرْتَبْتُمْ لَا نَشْتَرِى بِهِۦ ثَمَنًۭا وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَىٰ ۙ وَلَا نَكْتُمُ شَهَٰدَةَ ٱللَّهِ إِنَّآ إِذًۭا لَّمِنَ ٱلْءَاثِمِينَ", + "verse_107": "فَإِنْ عُثِرَ عَلَىٰٓ أَنَّهُمَا ٱسْتَحَقَّآ إِثْمًۭا فَـَٔاخَرَانِ يَقُومَانِ مَقَامَهُمَا مِنَ ٱلَّذِينَ ٱسْتَحَقَّ عَلَيْهِمُ ٱلْأَوْلَيَٰنِ فَيُقْسِمَانِ بِٱللَّهِ لَشَهَٰدَتُنَآ أَحَقُّ مِن شَهَٰدَتِهِمَا وَمَا ٱعْتَدَيْنَآ إِنَّآ إِذًۭا لَّمِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_108": "ذَٰلِكَ أَدْنَىٰٓ أَن يَأْتُوا۟ بِٱلشَّهَٰدَةِ عَلَىٰ وَجْهِهَآ أَوْ يَخَافُوٓا۟ أَن تُرَدَّ أَيْمَٰنٌۢ بَعْدَ أَيْمَٰنِهِمْ ۗ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَٱسْمَعُوا۟ ۗ وَٱللَّهُ لَا يَهْدِى ٱلْقَوْمَ ٱلْفَٰسِقِينَ", + "verse_109": "۞ يَوْمَ يَجْمَعُ ٱللَّهُ ٱلرُّسُلَ فَيَقُولُ مَاذَآ أُجِبْتُمْ ۖ قَالُوا۟ لَا عِلْمَ لَنَآ ۖ إِنَّكَ أَنتَ عَلَّٰمُ ٱلْغُيُوبِ", + "verse_110": "إِذْ قَالَ ٱللَّهُ يَٰعِيسَى ٱبْنَ مَرْيَمَ ٱذْكُرْ نِعْمَتِى عَلَيْكَ وَعَلَىٰ وَٰلِدَتِكَ إِذْ أَيَّدتُّكَ بِرُوحِ ٱلْقُدُسِ تُكَلِّمُ ٱلنَّاسَ فِى ٱلْمَهْدِ وَكَهْلًۭا ۖ وَإِذْ عَلَّمْتُكَ ٱلْكِتَٰبَ وَٱلْحِكْمَةَ وَٱلتَّوْرَىٰةَ وَٱلْإِنجِيلَ ۖ وَإِذْ تَخْلُقُ مِنَ ٱلطِّينِ كَهَيْـَٔةِ ٱلطَّيْرِ بِإِذْنِى فَتَنفُخُ فِيهَا فَتَكُونُ طَيْرًۢا بِإِذْنِى ۖ وَتُبْرِئُ ٱلْأَكْمَهَ وَٱلْأَبْرَصَ بِإِذْنِى ۖ وَإِذْ تُخْرِجُ ٱلْمَوْتَىٰ بِإِذْنِى ۖ وَإِذْ كَفَفْتُ بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ عَنكَ إِذْ جِئْتَهُم بِٱلْبَيِّنَٰتِ فَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ مِنْهُمْ إِنْ هَٰذَآ إِلَّا سِحْرٌۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_111": "وَإِذْ أَوْحَيْتُ إِلَى ٱلْحَوَارِيِّۦنَ أَنْ ءَامِنُوا۟ بِى وَبِرَسُولِى قَالُوٓا۟ ءَامَنَّا وَٱشْهَدْ بِأَنَّنَا مُسْلِمُونَ", + "verse_112": "إِذْ قَالَ ٱلْحَوَارِيُّونَ يَٰعِيسَى ٱبْنَ مَرْيَمَ هَلْ يَسْتَطِيعُ رَبُّكَ أَن يُنَزِّلَ عَلَيْنَا مَآئِدَةًۭ مِّنَ ٱلسَّمَآءِ ۖ قَالَ ٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ", + "verse_113": "قَالُوا۟ نُرِيدُ أَن نَّأْكُلَ مِنْهَا وَتَطْمَئِنَّ قُلُوبُنَا وَنَعْلَمَ أَن قَدْ صَدَقْتَنَا وَنَكُونَ عَلَيْهَا مِنَ ٱلشَّٰهِدِينَ", + "verse_114": "قَالَ عِيسَى ٱبْنُ مَرْيَمَ ٱللَّهُمَّ رَبَّنَآ أَنزِلْ عَلَيْنَا مَآئِدَةًۭ مِّنَ ٱلسَّمَآءِ تَكُونُ لَنَا عِيدًۭا لِّأَوَّلِنَا وَءَاخِرِنَا وَءَايَةًۭ مِّنكَ ۖ وَٱرْزُقْنَا وَأَنتَ خَيْرُ ٱلرَّٰزِقِينَ", + "verse_115": "قَالَ ٱللَّهُ إِنِّى مُنَزِّلُهَا عَلَيْكُمْ ۖ فَمَن يَكْفُرْ بَعْدُ مِنكُمْ فَإِنِّىٓ أُعَذِّبُهُۥ عَذَابًۭا لَّآ أُعَذِّبُهُۥٓ أَحَدًۭا مِّنَ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_116": "وَإِذْ قَالَ ٱللَّهُ يَٰعِيسَى ٱبْنَ مَرْيَمَ ءَأَنتَ قُلْتَ لِلنَّاسِ ٱتَّخِذُونِى وَأُمِّىَ إِلَٰهَيْنِ مِن دُونِ ٱللَّهِ ۖ قَالَ سُبْحَٰنَكَ مَا يَكُونُ لِىٓ أَنْ أَقُولَ مَا لَيْسَ لِى بِحَقٍّ ۚ إِن كُنتُ قُلْتُهُۥ فَقَدْ عَلِمْتَهُۥ ۚ تَعْلَمُ مَا فِى نَفْسِى وَلَآ أَعْلَمُ مَا فِى نَفْسِكَ ۚ إِنَّكَ أَنتَ عَلَّٰمُ ٱلْغُيُوبِ", + "verse_117": "مَا قُلْتُ لَهُمْ إِلَّا مَآ أَمَرْتَنِى بِهِۦٓ أَنِ ٱعْبُدُوا۟ ٱللَّهَ رَبِّى وَرَبَّكُمْ ۚ وَكُنتُ عَلَيْهِمْ شَهِيدًۭا مَّا دُمْتُ فِيهِمْ ۖ فَلَمَّا تَوَفَّيْتَنِى كُنتَ أَنتَ ٱلرَّقِيبَ عَلَيْهِمْ ۚ وَأَنتَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ شَهِيدٌ", + "verse_118": "إِن تُعَذِّبْهُمْ فَإِنَّهُمْ عِبَادُكَ ۖ وَإِن تَغْفِرْ لَهُمْ فَإِنَّكَ أَنتَ ٱلْعَزِيزُ ٱلْحَكِيمُ", + "verse_119": "قَالَ ٱللَّهُ هَٰذَا يَوْمُ يَنفَعُ ٱلصَّٰدِقِينَ صِدْقُهُمْ ۚ لَهُمْ جَنَّٰتٌۭ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدًۭا ۚ رَّضِىَ ٱللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا۟ عَنْهُ ۚ ذَٰلِكَ ٱلْفَوْزُ ٱلْعَظِيمُ", + "verse_120": "لِلَّهِ مُلْكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَمَا فِيهِنَّ ۚ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌۢ" + }, + "count": 120, + "juz": [ + { + "index": "06", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_81" + } + }, + { + "index": "07", + "verse": { + "start": "verse_82", + "end": "verse_120" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/006.json b/texts/quran/006.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..618c2dda4e43194db279fce7927aed4eafdce063 --- /dev/null +++ b/texts/quran/006.json @@ -0,0 +1,189 @@ +{ + "index": "006", + "name": "al-An'am", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "ٱلْحَمْدُ لِلَّهِ ٱلَّذِى خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ وَجَعَلَ ٱلظُّلُمَٰتِ وَٱلنُّورَ ۖ ثُمَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ بِرَبِّهِمْ يَعْدِلُونَ", + "verse_2": "هُوَ ٱلَّذِى خَلَقَكُم مِّن طِينٍۢ ثُمَّ قَضَىٰٓ أَجَلًۭا ۖ وَأَجَلٌۭ مُّسَمًّى عِندَهُۥ ۖ ثُمَّ أَنتُمْ تَمْتَرُونَ", + "verse_3": "وَهُوَ ٱللَّهُ فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَفِى ٱلْأَرْضِ ۖ يَعْلَمُ سِرَّكُمْ وَجَهْرَكُمْ وَيَعْلَمُ مَا تَكْسِبُونَ", + "verse_4": "وَمَا تَأْتِيهِم مِّنْ ءَايَةٍۢ مِّنْ ءَايَٰتِ رَبِّهِمْ إِلَّا كَانُوا۟ عَنْهَا مُعْرِضِينَ", + "verse_5": "فَقَدْ كَذَّبُوا۟ بِٱلْحَقِّ لَمَّا جَآءَهُمْ ۖ فَسَوْفَ يَأْتِيهِمْ أَنۢبَٰٓؤُا۟ مَا كَانُوا۟ بِهِۦ يَسْتَهْزِءُونَ", + "verse_6": "أَلَمْ يَرَوْا۟ كَمْ أَهْلَكْنَا مِن قَبْلِهِم مِّن قَرْنٍۢ مَّكَّنَّٰهُمْ فِى ٱلْأَرْضِ مَا لَمْ نُمَكِّن لَّكُمْ وَأَرْسَلْنَا ٱلسَّمَآءَ عَلَيْهِم مِّدْرَارًۭا وَجَعَلْنَا ٱلْأَنْهَٰرَ تَجْرِى مِن تَحْتِهِمْ فَأَهْلَكْنَٰهُم بِذُنُوبِهِمْ وَأَنشَأْنَا مِنۢ بَعْدِهِمْ قَرْنًا ءَاخَرِينَ", + "verse_7": "وَلَوْ نَزَّلْنَا عَلَيْكَ كِتَٰبًۭا فِى قِرْطَاسٍۢ فَلَمَسُوهُ بِأَيْدِيهِمْ لَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓا۟ إِنْ هَٰذَآ إِلَّا سِحْرٌۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_8": "وَقَالُوا۟ لَوْلَآ أُنزِلَ عَلَيْهِ مَلَكٌۭ ۖ وَلَوْ أَنزَلْنَا مَلَكًۭا لَّقُضِىَ ٱلْأَمْرُ ثُمَّ لَا يُنظَرُونَ", + "verse_9": "وَلَوْ جَعَلْنَٰهُ مَلَكًۭا لَّجَعَلْنَٰهُ رَجُلًۭا وَلَلَبَسْنَا عَلَيْهِم مَّا يَلْبِسُونَ", + "verse_10": "وَلَقَدِ ٱسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍۢ مِّن قَبْلِكَ فَحَاقَ بِٱلَّذِينَ سَخِرُوا۟ مِنْهُم مَّا كَانُوا۟ بِهِۦ يَسْتَهْزِءُونَ", + "verse_11": "قُلْ سِيرُوا۟ فِى ٱلْأَرْضِ ثُمَّ ٱنظُرُوا۟ كَيْفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلْمُكَذِّبِينَ", + "verse_12": "قُل لِّمَن مَّا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۖ قُل لِّلَّهِ ۚ كَتَبَ عَلَىٰ نَفْسِهِ ٱلرَّحْمَةَ ۚ لَيَجْمَعَنَّكُمْ إِلَىٰ يَوْمِ ٱلْقِيَٰمَةِ لَا رَيْبَ فِيهِ ۚ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓا۟ أَنفُسَهُمْ فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ", + "verse_13": "۞ وَلَهُۥ مَا سَكَنَ فِى ٱلَّيْلِ وَٱلنَّهَارِ ۚ وَهُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلْعَلِيمُ", + "verse_14": "قُلْ أَغَيْرَ ٱللَّهِ أَتَّخِذُ وَلِيًّۭا فَاطِرِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَهُوَ يُطْعِمُ وَلَا يُطْعَمُ ۗ قُلْ إِنِّىٓ أُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ أَوَّلَ مَنْ أَسْلَمَ ۖ وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلْمُشْرِكِينَ", + "verse_15": "قُلْ إِنِّىٓ أَخَافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّى عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍۢ", + "verse_16": "مَّن يُصْرَفْ عَنْهُ يَوْمَئِذٍۢ فَقَدْ رَحِمَهُۥ ۚ وَذَٰلِكَ ٱلْفَوْزُ ٱلْمُبِينُ", + "verse_17": "وَإِن يَمْسَسْكَ ٱللَّهُ بِضُرٍّۢ فَلَا كَاشِفَ لَهُۥٓ إِلَّا هُوَ ۖ وَإِن يَمْسَسْكَ بِخَيْرٍۢ فَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌۭ", + "verse_18": "وَهُوَ ٱلْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهِۦ ۚ وَهُوَ ٱلْحَكِيمُ ٱلْخَبِيرُ", + "verse_19": "قُلْ أَىُّ شَىْءٍ أَكْبَرُ شَهَٰدَةًۭ ۖ قُلِ ٱللَّهُ ۖ شَهِيدٌۢ بَيْنِى وَبَيْنَكُمْ ۚ وَأُوحِىَ إِلَىَّ هَٰذَا ٱلْقُرْءَانُ لِأُنذِرَكُم بِهِۦ وَمَنۢ بَلَغَ ۚ أَئِنَّكُمْ لَتَشْهَدُونَ أَنَّ مَعَ ٱللَّهِ ءَالِهَةً أُخْرَىٰ ۚ قُل لَّآ أَشْهَدُ ۚ قُلْ إِنَّمَا هُوَ إِلَٰهٌۭ وَٰحِدٌۭ وَإِنَّنِى بَرِىٓءٌۭ مِّمَّا تُشْرِكُونَ", + "verse_20": "ٱلَّذِينَ ءَاتَيْنَٰهُمُ ٱلْكِتَٰبَ يَعْرِفُونَهُۥ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَآءَهُمُ ۘ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓا۟ أَنفُسَهُمْ فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ", + "verse_21": "وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ ٱفْتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِـَٔايَٰتِهِۦٓ ۗ إِنَّهُۥ لَا يُفْلِحُ ٱلظَّٰلِمُونَ", + "verse_22": "وَيَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعًۭا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُوٓا۟ أَيْنَ شُرَكَآؤُكُمُ ٱلَّذِينَ كُنتُمْ تَزْعُمُونَ", + "verse_23": "ثُمَّ لَمْ تَكُن فِتْنَتُهُمْ إِلَّآ أَن قَالُوا۟ وَٱللَّهِ رَبِّنَا مَا كُنَّا مُشْرِكِينَ", + "verse_24": "ٱنظُرْ كَيْفَ كَذَبُوا۟ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمْ ۚ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُوا۟ يَفْتَرُونَ", + "verse_25": "وَمِنْهُم مَّن يَسْتَمِعُ إِلَيْكَ ۖ وَجَعَلْنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَن يَفْقَهُوهُ وَفِىٓ ءَاذَانِهِمْ وَقْرًۭا ۚ وَإِن يَرَوْا۟ كُلَّ ءَايَةٍۢ لَّا يُؤْمِنُوا۟ بِهَا ۚ حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءُوكَ يُجَٰدِلُونَكَ يَقُولُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓا۟ إِنْ هَٰذَآ إِلَّآ أَسَٰطِيرُ ٱلْأَوَّلِينَ", + "verse_26": "وَهُمْ يَنْهَوْنَ عَنْهُ وَيَنْـَٔوْنَ عَنْهُ ۖ وَإِن يُهْلِكُونَ إِلَّآ أَنفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ", + "verse_27": "وَلَوْ تَرَىٰٓ إِذْ وُقِفُوا۟ عَلَى ٱلنَّارِ فَقَالُوا۟ يَٰلَيْتَنَا نُرَدُّ وَلَا نُكَذِّبَ بِـَٔايَٰتِ رَبِّنَا وَنَكُونَ مِنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_28": "بَلْ بَدَا لَهُم مَّا كَانُوا۟ يُخْفُونَ مِن قَبْلُ ۖ وَلَوْ رُدُّوا۟ لَعَادُوا۟ لِمَا نُهُوا۟ عَنْهُ وَإِنَّهُمْ لَكَٰذِبُونَ", + "verse_29": "وَقَالُوٓا۟ إِنْ هِىَ إِلَّا حَيَاتُنَا ٱلدُّنْيَا وَمَا نَحْنُ بِمَبْعُوثِينَ", + "verse_30": "وَلَوْ تَرَىٰٓ إِذْ وُقِفُوا۟ عَلَىٰ رَبِّهِمْ ۚ قَالَ أَلَيْسَ هَٰذَا بِٱلْحَقِّ ۚ قَالُوا۟ بَلَىٰ وَرَبِّنَا ۚ قَالَ فَذُوقُوا۟ ٱلْعَذَابَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ", + "verse_31": "قَدْ خَسِرَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُوا۟ بِلِقَآءِ ٱللَّهِ ۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَتْهُمُ ٱلسَّاعَةُ بَغْتَةًۭ قَالُوا۟ يَٰحَسْرَتَنَا عَلَىٰ مَا فَرَّطْنَا فِيهَا وَهُمْ يَحْمِلُونَ أَوْزَارَهُمْ عَلَىٰ ظُهُورِهِمْ ۚ أَلَا سَآءَ مَا يَزِرُونَ", + "verse_32": "وَمَا ٱلْحَيَوٰةُ ٱلدُّنْيَآ إِلَّا لَعِبٌۭ وَلَهْوٌۭ ۖ وَلَلدَّارُ ٱلْءَاخِرَةُ خَيْرٌۭ لِّلَّذِينَ يَتَّقُونَ ۗ أَفَلَا تَعْقِلُونَ", + "verse_33": "قَدْ نَعْلَمُ إِنَّهُۥ لَيَحْزُنُكَ ٱلَّذِى يَقُولُونَ ۖ فَإِنَّهُمْ لَا يُكَذِّبُونَكَ وَلَٰكِنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ يَجْحَدُونَ", + "verse_34": "وَلَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌۭ مِّن قَبْلِكَ فَصَبَرُوا۟ عَلَىٰ مَا كُذِّبُوا۟ وَأُوذُوا۟ حَتَّىٰٓ أَتَىٰهُمْ نَصْرُنَا ۚ وَلَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَٰتِ ٱللَّهِ ۚ وَلَقَدْ جَآءَكَ مِن نَّبَإِى۟ ٱلْمُرْسَلِينَ", + "verse_35": "وَإِن كَانَ كَبُرَ عَلَيْكَ إِعْرَاضُهُمْ فَإِنِ ٱسْتَطَعْتَ أَن تَبْتَغِىَ نَفَقًۭا فِى ٱلْأَرْضِ أَوْ سُلَّمًۭا فِى ٱلسَّمَآءِ فَتَأْتِيَهُم بِـَٔايَةٍۢ ۚ وَلَوْ شَآءَ ٱللَّهُ لَجَمَعَهُمْ عَلَى ٱلْهُدَىٰ ۚ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلْجَٰهِلِينَ", + "verse_36": "۞ إِنَّمَا يَسْتَجِيبُ ٱلَّذِينَ يَسْمَعُونَ ۘ وَٱلْمَوْتَىٰ يَبْعَثُهُمُ ٱللَّهُ ثُمَّ إِلَيْهِ يُرْجَعُونَ", + "verse_37": "وَقَالُوا۟ لَوْلَا نُزِّلَ عَلَيْهِ ءَايَةٌۭ مِّن رَّبِّهِۦ ۚ قُلْ إِنَّ ٱللَّهَ قَادِرٌ عَلَىٰٓ أَن يُنَزِّلَ ءَايَةًۭ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_38": "وَمَا مِن دَآبَّةٍۢ فِى ٱلْأَرْضِ وَلَا طَٰٓئِرٍۢ يَطِيرُ بِجَنَاحَيْهِ إِلَّآ أُمَمٌ أَمْثَالُكُم ۚ مَّا فَرَّطْنَا فِى ٱلْكِتَٰبِ مِن شَىْءٍۢ ۚ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ", + "verse_39": "وَٱلَّذِينَ كَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا صُمٌّۭ وَبُكْمٌۭ فِى ٱلظُّلُمَٰتِ ۗ مَن يَشَإِ ٱللَّهُ يُضْلِلْهُ وَمَن يَشَأْ يَجْعَلْهُ عَلَىٰ صِرَٰطٍۢ مُّسْتَقِيمٍۢ", + "verse_40": "قُلْ أَرَءَيْتَكُمْ إِنْ أَتَىٰكُمْ عَذَابُ ٱللَّهِ أَوْ أَتَتْكُمُ ٱلسَّاعَةُ أَغَيْرَ ٱللَّهِ تَدْعُونَ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ", + "verse_41": "بَلْ إِيَّاهُ تَدْعُونَ فَيَكْشِفُ مَا تَدْعُونَ إِلَيْهِ إِن شَآءَ وَتَنسَوْنَ مَا تُشْرِكُونَ", + "verse_42": "وَلَقَدْ أَرْسَلْنَآ إِلَىٰٓ أُمَمٍۢ مِّن قَبْلِكَ فَأَخَذْنَٰهُم بِٱلْبَأْسَآءِ وَٱلضَّرَّآءِ لَعَلَّهُمْ يَتَضَرَّعُونَ", + "verse_43": "فَلَوْلَآ إِذْ جَآءَهُم بَأْسُنَا تَضَرَّعُوا۟ وَلَٰكِن قَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَزَيَّنَ لَهُمُ ٱلشَّيْطَٰنُ مَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_44": "فَلَمَّا نَسُوا۟ مَا ذُكِّرُوا۟ بِهِۦ فَتَحْنَا عَلَيْهِمْ أَبْوَٰبَ كُلِّ شَىْءٍ حَتَّىٰٓ إِذَا فَرِحُوا۟ بِمَآ أُوتُوٓا۟ أَخَذْنَٰهُم بَغْتَةًۭ فَإِذَا هُم مُّبْلِسُونَ", + "verse_45": "فَقُطِعَ دَابِرُ ٱلْقَوْمِ ٱلَّذِينَ ظَلَمُوا۟ ۚ وَٱلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_46": "قُلْ أَرَءَيْتُمْ إِنْ أَخَذَ ٱللَّهُ سَمْعَكُمْ وَأَبْصَٰرَكُمْ وَخَتَمَ عَلَىٰ قُلُوبِكُم مَّنْ إِلَٰهٌ غَيْرُ ٱللَّهِ يَأْتِيكُم بِهِ ۗ ٱنظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ ٱلْءَايَٰتِ ثُمَّ هُمْ يَصْدِفُونَ", + "verse_47": "قُلْ أَرَءَيْتَكُمْ إِنْ أَتَىٰكُمْ عَذَابُ ٱللَّهِ بَغْتَةً أَوْ جَهْرَةً هَلْ يُهْلَكُ إِلَّا ٱلْقَوْمُ ٱلظَّٰلِمُونَ", + "verse_48": "وَمَا نُرْسِلُ ٱلْمُرْسَلِينَ إِلَّا مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ ۖ فَمَنْ ءَامَنَ وَأَصْلَحَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ", + "verse_49": "وَٱلَّذِينَ كَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا يَمَسُّهُمُ ٱلْعَذَابُ بِمَا كَانُوا۟ يَفْسُقُونَ", + "verse_50": "قُل لَّآ أَقُولُ لَكُمْ عِندِى خَزَآئِنُ ٱللَّهِ وَلَآ أَعْلَمُ ٱلْغَيْبَ وَلَآ أَقُولُ لَكُمْ إِنِّى مَلَكٌ ۖ إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَىٰٓ إِلَىَّ ۚ قُلْ هَلْ يَسْتَوِى ٱلْأَعْمَىٰ وَٱلْبَصِيرُ ۚ أَفَلَا تَتَفَكَّرُونَ", + "verse_51": "وَأَنذِرْ بِهِ ٱلَّذِينَ يَخَافُونَ أَن يُحْشَرُوٓا۟ إِلَىٰ رَبِّهِمْ ۙ لَيْسَ لَهُم مِّن دُونِهِۦ وَلِىٌّۭ وَلَا شَفِيعٌۭ لَّعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ", + "verse_52": "وَلَا تَطْرُدِ ٱلَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُم بِٱلْغَدَوٰةِ وَٱلْعَشِىِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُۥ ۖ مَا عَلَيْكَ مِنْ حِسَابِهِم مِّن شَىْءٍۢ وَمَا مِنْ حِسَابِكَ عَلَيْهِم مِّن شَىْءٍۢ فَتَطْرُدَهُمْ فَتَكُونَ مِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_53": "وَكَذَٰلِكَ فَتَنَّا بَعْضَهُم بِبَعْضٍۢ لِّيَقُولُوٓا۟ أَهَٰٓؤُلَآءِ مَنَّ ٱللَّهُ عَلَيْهِم مِّنۢ بَيْنِنَآ ۗ أَلَيْسَ ٱللَّهُ بِأَعْلَمَ بِٱلشَّٰكِرِينَ", + "verse_54": "وَإِذَا جَآءَكَ ٱلَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِـَٔايَٰتِنَا فَقُلْ سَلَٰمٌ عَلَيْكُمْ ۖ كَتَبَ رَبُّكُمْ عَلَىٰ نَفْسِهِ ٱلرَّحْمَةَ ۖ أَنَّهُۥ مَنْ عَمِلَ مِنكُمْ سُوٓءًۢا بِجَهَٰلَةٍۢ ثُمَّ تَابَ مِنۢ بَعْدِهِۦ وَأَصْلَحَ فَأَنَّهُۥ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_55": "وَكَذَٰلِكَ نُفَصِّلُ ٱلْءَايَٰتِ وَلِتَسْتَبِينَ سَبِيلُ ٱلْمُجْرِمِينَ", + "verse_56": "قُلْ إِنِّى نُهِيتُ أَنْ أَعْبُدَ ٱلَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ ۚ قُل لَّآ أَتَّبِعُ أَهْوَآءَكُمْ ۙ قَدْ ضَلَلْتُ إِذًۭا وَمَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلْمُهْتَدِينَ", + "verse_57": "قُلْ إِنِّى عَلَىٰ بَيِّنَةٍۢ مِّن رَّبِّى وَكَذَّبْتُم بِهِۦ ۚ مَا عِندِى مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِهِۦٓ ۚ إِنِ ٱلْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ ۖ يَقُصُّ ٱلْحَقَّ ۖ وَهُوَ خَيْرُ ٱلْفَٰصِلِينَ", + "verse_58": "قُل لَّوْ أَنَّ عِندِى مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِهِۦ لَقُضِىَ ٱلْأَمْرُ بَيْنِى وَبَيْنَكُمْ ۗ وَٱللَّهُ أَعْلَمُ بِٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_59": "۞ وَعِندَهُۥ مَفَاتِحُ ٱلْغَيْبِ لَا يَعْلَمُهَآ إِلَّا هُوَ ۚ وَيَعْلَمُ مَا فِى ٱلْبَرِّ وَٱلْبَحْرِ ۚ وَمَا تَسْقُطُ مِن وَرَقَةٍ إِلَّا يَعْلَمُهَا وَلَا حَبَّةٍۢ فِى ظُلُمَٰتِ ٱلْأَرْضِ وَلَا رَطْبٍۢ وَلَا يَابِسٍ إِلَّا فِى كِتَٰبٍۢ مُّبِينٍۢ", + "verse_60": "وَهُوَ ٱلَّذِى يَتَوَفَّىٰكُم بِٱلَّيْلِ وَيَعْلَمُ مَا جَرَحْتُم بِٱلنَّهَارِ ثُمَّ يَبْعَثُكُمْ فِيهِ لِيُقْضَىٰٓ أَجَلٌۭ مُّسَمًّۭى ۖ ثُمَّ إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ ثُمَّ يُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ", + "verse_61": "وَهُوَ ٱلْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهِۦ ۖ وَيُرْسِلُ عَلَيْكُمْ حَفَظَةً حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَ أَحَدَكُمُ ٱلْمَوْتُ تَوَفَّتْهُ رُسُلُنَا وَهُمْ لَا يُفَرِّطُونَ", + "verse_62": "ثُمَّ رُدُّوٓا۟ إِلَى ٱللَّهِ مَوْلَىٰهُمُ ٱلْحَقِّ ۚ أَلَا لَهُ ٱلْحُكْمُ وَهُوَ أَسْرَعُ ٱلْحَٰسِبِينَ", + "verse_63": "قُلْ مَن يُنَجِّيكُم مِّن ظُلُمَٰتِ ٱلْبَرِّ وَٱلْبَحْرِ تَدْعُونَهُۥ تَضَرُّعًۭا وَخُفْيَةًۭ لَّئِنْ أَنجَىٰنَا مِنْ هَٰذِهِۦ لَنَكُونَنَّ مِنَ ٱلشَّٰكِرِينَ", + "verse_64": "قُلِ ٱللَّهُ يُنَجِّيكُم مِّنْهَا وَمِن كُلِّ كَرْبٍۢ ثُمَّ أَنتُمْ تُشْرِكُونَ", + "verse_65": "قُلْ هُوَ ٱلْقَادِرُ عَلَىٰٓ أَن يَبْعَثَ عَلَيْكُمْ عَذَابًۭا مِّن فَوْقِكُمْ أَوْ مِن تَحْتِ أَرْجُلِكُمْ أَوْ يَلْبِسَكُمْ شِيَعًۭا وَيُذِيقَ بَعْضَكُم بَأْسَ بَعْضٍ ۗ ٱنظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ ٱلْءَايَٰتِ لَعَلَّهُمْ يَفْقَهُونَ", + "verse_66": "وَكَذَّبَ بِهِۦ قَوْمُكَ وَهُوَ ٱلْحَقُّ ۚ قُل لَّسْتُ عَلَيْكُم بِوَكِيلٍۢ", + "verse_67": "لِّكُلِّ نَبَإٍۢ مُّسْتَقَرٌّۭ ۚ وَسَوْفَ تَعْلَمُونَ", + "verse_68": "وَإِذَا رَأَيْتَ ٱلَّذِينَ يَخُوضُونَ فِىٓ ءَايَٰتِنَا فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ حَتَّىٰ يَخُوضُوا۟ فِى حَدِيثٍ غَيْرِهِۦ ۚ وَإِمَّا يُنسِيَنَّكَ ٱلشَّيْطَٰنُ فَلَا تَقْعُدْ بَعْدَ ٱلذِّكْرَىٰ مَعَ ٱلْقَوْمِ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_69": "وَمَا عَلَى ٱلَّذِينَ يَتَّقُونَ مِنْ حِسَابِهِم مِّن شَىْءٍۢ وَلَٰكِن ذِكْرَىٰ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ", + "verse_70": "وَذَرِ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُوا۟ دِينَهُمْ لَعِبًۭا وَلَهْوًۭا وَغَرَّتْهُمُ ٱلْحَيَوٰةُ ٱلدُّنْيَا ۚ وَذَكِّرْ بِهِۦٓ أَن تُبْسَلَ نَفْسٌۢ بِمَا كَسَبَتْ لَيْسَ لَهَا مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلِىٌّۭ وَلَا شَفِيعٌۭ وَإِن تَعْدِلْ كُلَّ عَدْلٍۢ لَّا يُؤْخَذْ مِنْهَآ ۗ أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ أُبْسِلُوا۟ بِمَا كَسَبُوا۟ ۖ لَهُمْ شَرَابٌۭ مِّنْ حَمِيمٍۢ وَعَذَابٌ أَلِيمٌۢ بِمَا كَانُوا۟ يَكْفُرُونَ", + "verse_71": "قُلْ أَنَدْعُوا۟ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَنفَعُنَا وَلَا يَضُرُّنَا وَنُرَدُّ عَلَىٰٓ أَعْقَابِنَا بَعْدَ إِذْ هَدَىٰنَا ٱللَّهُ كَٱلَّذِى ٱسْتَهْوَتْهُ ٱلشَّيَٰطِينُ فِى ٱلْأَرْضِ حَيْرَانَ لَهُۥٓ أَصْحَٰبٌۭ يَدْعُونَهُۥٓ إِلَى ٱلْهُدَى ٱئْتِنَا ۗ قُلْ إِنَّ هُدَى ٱللَّهِ هُوَ ٱلْهُدَىٰ ۖ وَأُمِرْنَا لِنُسْلِمَ لِرَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_72": "وَأَنْ أَقِيمُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ وَٱتَّقُوهُ ۚ وَهُوَ ٱلَّذِىٓ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ", + "verse_73": "وَهُوَ ٱلَّذِى خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ بِٱلْحَقِّ ۖ وَيَوْمَ يَقُولُ كُن فَيَكُونُ ۚ قَوْلُهُ ٱلْحَقُّ ۚ وَلَهُ ٱلْمُلْكُ يَوْمَ يُنفَخُ فِى ٱلصُّورِ ۚ عَٰلِمُ ٱلْغَيْبِ وَٱلشَّهَٰدَةِ ۚ وَهُوَ ٱلْحَكِيمُ ٱلْخَبِيرُ", + "verse_74": "۞ وَإِذْ قَالَ إِبْرَٰهِيمُ لِأَبِيهِ ءَازَرَ أَتَتَّخِذُ أَصْنَامًا ءَالِهَةً ۖ إِنِّىٓ أَرَىٰكَ وَقَوْمَكَ فِى ضَلَٰلٍۢ مُّبِينٍۢ", + "verse_75": "وَكَذَٰلِكَ نُرِىٓ إِبْرَٰهِيمَ مَلَكُوتَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَلِيَكُونَ مِنَ ٱلْمُوقِنِينَ", + "verse_76": "فَلَمَّا جَنَّ عَلَيْهِ ٱلَّيْلُ رَءَا كَوْكَبًۭا ۖ قَالَ هَٰذَا رَبِّى ۖ فَلَمَّآ أَفَلَ قَالَ لَآ أُحِبُّ ٱلْءَافِلِينَ", + "verse_77": "فَلَمَّا رَءَا ٱلْقَمَرَ بَازِغًۭا قَالَ هَٰذَا رَبِّى ۖ فَلَمَّآ أَفَلَ قَالَ لَئِن لَّمْ يَهْدِنِى رَبِّى لَأَكُونَنَّ مِنَ ٱلْقَوْمِ ٱلضَّآلِّينَ", + "verse_78": "فَلَمَّا رَءَا ٱلشَّمْسَ بَازِغَةًۭ قَالَ هَٰذَا رَبِّى هَٰذَآ أَكْبَرُ ۖ فَلَمَّآ أَفَلَتْ قَالَ يَٰقَوْمِ إِنِّى بَرِىٓءٌۭ مِّمَّا تُشْرِكُونَ", + "verse_79": "إِنِّى وَجَّهْتُ وَجْهِىَ لِلَّذِى فَطَرَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ حَنِيفًۭا ۖ وَمَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلْمُشْرِكِينَ", + "verse_80": "وَحَآجَّهُۥ قَوْمُهُۥ ۚ قَالَ أَتُحَٰٓجُّوٓنِّى فِى ٱللَّهِ وَقَدْ هَدَىٰنِ ۚ وَلَآ أَخَافُ مَا تُشْرِكُونَ بِهِۦٓ إِلَّآ أَن يَشَآءَ رَبِّى شَيْـًۭٔا ۗ وَسِعَ رَبِّى كُلَّ شَىْءٍ عِلْمًا ۗ أَفَلَا تَتَذَكَّرُونَ", + "verse_81": "وَكَيْفَ أَخَافُ مَآ أَشْرَكْتُمْ وَلَا تَخَافُونَ أَنَّكُمْ أَشْرَكْتُم بِٱللَّهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِۦ عَلَيْكُمْ سُلْطَٰنًۭا ۚ فَأَىُّ ٱلْفَرِيقَيْنِ أَحَقُّ بِٱلْأَمْنِ ۖ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ", + "verse_82": "ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَلَمْ يَلْبِسُوٓا۟ إِيمَٰنَهُم بِظُلْمٍ أُو۟لَٰٓئِكَ لَهُمُ ٱلْأَمْنُ وَهُم مُّهْتَدُونَ", + "verse_83": "وَتِلْكَ حُجَّتُنَآ ءَاتَيْنَٰهَآ إِبْرَٰهِيمَ عَلَىٰ قَوْمِهِۦ ۚ نَرْفَعُ دَرَجَٰتٍۢ مَّن نَّشَآءُ ۗ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٌۭ", + "verse_84": "وَوَهَبْنَا لَهُۥٓ إِسْحَٰقَ وَيَعْقُوبَ ۚ كُلًّا هَدَيْنَا ۚ وَنُوحًا هَدَيْنَا مِن قَبْلُ ۖ وَمِن ذُرِّيَّتِهِۦ دَاوُۥدَ وَسُلَيْمَٰنَ وَأَيُّوبَ وَيُوسُفَ وَمُوسَىٰ وَهَٰرُونَ ۚ وَكَذَٰلِكَ نَجْزِى ٱلْمُحْسِنِينَ", + "verse_85": "وَزَكَرِيَّا وَيَحْيَىٰ وَعِيسَىٰ وَإِلْيَاسَ ۖ كُلٌّۭ مِّنَ ٱلصَّٰلِحِينَ", + "verse_86": "وَإِسْمَٰعِيلَ وَٱلْيَسَعَ وَيُونُسَ وَلُوطًۭا ۚ وَكُلًّۭا فَضَّلْنَا عَلَى ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_87": "وَمِنْ ءَابَآئِهِمْ وَذُرِّيَّٰتِهِمْ وَإِخْوَٰنِهِمْ ۖ وَٱجْتَبَيْنَٰهُمْ وَهَدَيْنَٰهُمْ إِلَىٰ صِرَٰطٍۢ مُّسْتَقِيمٍۢ", + "verse_88": "ذَٰلِكَ هُدَى ٱللَّهِ يَهْدِى بِهِۦ مَن يَشَآءُ مِنْ عِبَادِهِۦ ۚ وَلَوْ أَشْرَكُوا۟ لَحَبِطَ عَنْهُم مَّا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_89": "أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ ءَاتَيْنَٰهُمُ ٱلْكِتَٰبَ وَٱلْحُكْمَ وَٱلنُّبُوَّةَ ۚ فَإِن يَكْفُرْ بِهَا هَٰٓؤُلَآءِ فَقَدْ وَكَّلْنَا بِهَا قَوْمًۭا لَّيْسُوا۟ بِهَا بِكَٰفِرِينَ", + "verse_90": "أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ هَدَى ٱللَّهُ ۖ فَبِهُدَىٰهُمُ ٱقْتَدِهْ ۗ قُل لَّآ أَسْـَٔلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا ۖ إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرَىٰ لِلْعَٰلَمِينَ", + "verse_91": "وَمَا قَدَرُوا۟ ٱللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِۦٓ إِذْ قَالُوا۟ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ عَلَىٰ بَشَرٍۢ مِّن شَىْءٍۢ ۗ قُلْ مَنْ أَنزَلَ ٱلْكِتَٰبَ ٱلَّذِى جَآءَ بِهِۦ مُوسَىٰ نُورًۭا وَهُدًۭى لِّلنَّاسِ ۖ تَجْعَلُونَهُۥ قَرَاطِيسَ تُبْدُونَهَا وَتُخْفُونَ كَثِيرًۭا ۖ وَعُلِّمْتُم مَّا لَمْ تَعْلَمُوٓا۟ أَنتُمْ وَلَآ ءَابَآؤُكُمْ ۖ قُلِ ٱللَّهُ ۖ ثُمَّ ذَرْهُمْ فِى خَوْضِهِمْ يَلْعَبُونَ", + "verse_92": "وَهَٰذَا كِتَٰبٌ أَنزَلْنَٰهُ مُبَارَكٌۭ مُّصَدِّقُ ٱلَّذِى بَيْنَ يَدَيْهِ وَلِتُنذِرَ أُمَّ ٱلْقُرَىٰ وَمَنْ حَوْلَهَا ۚ وَٱلَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِٱلْءَاخِرَةِ يُؤْمِنُونَ بِهِۦ ۖ وَهُمْ عَلَىٰ صَلَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ", + "verse_93": "وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ ٱفْتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا أَوْ قَالَ أُوحِىَ إِلَىَّ وَلَمْ يُوحَ إِلَيْهِ شَىْءٌۭ وَمَن قَالَ سَأُنزِلُ مِثْلَ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ ۗ وَلَوْ تَرَىٰٓ إِذِ ٱلظَّٰلِمُونَ فِى غَمَرَٰتِ ٱلْمَوْتِ وَٱلْمَلَٰٓئِكَةُ بَاسِطُوٓا۟ أَيْدِيهِمْ أَخْرِجُوٓا۟ أَنفُسَكُمُ ۖ ٱلْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ ٱلْهُونِ بِمَا كُنتُمْ تَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ غَيْرَ ٱلْحَقِّ وَكُنتُمْ عَنْ ءَايَٰتِهِۦ تَسْتَكْبِرُونَ", + "verse_94": "وَلَقَدْ جِئْتُمُونَا فُرَٰدَىٰ كَمَا خَلَقْنَٰكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍۢ وَتَرَكْتُم مَّا خَوَّلْنَٰكُمْ وَرَآءَ ظُهُورِكُمْ ۖ وَمَا نَرَىٰ مَعَكُمْ شُفَعَآءَكُمُ ٱلَّذِينَ زَعَمْتُمْ أَنَّهُمْ فِيكُمْ شُرَكَٰٓؤُا۟ ۚ لَقَد تَّقَطَّعَ بَيْنَكُمْ وَضَلَّ عَنكُم مَّا كُنتُمْ تَزْعُمُونَ", + "verse_95": "۞ إِنَّ ٱللَّهَ فَالِقُ ٱلْحَبِّ وَٱلنَّوَىٰ ۖ يُخْرِجُ ٱلْحَىَّ مِنَ ٱلْمَيِّتِ وَمُخْرِجُ ٱلْمَيِّتِ مِنَ ٱلْحَىِّ ۚ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ ۖ فَأَنَّىٰ تُؤْفَكُونَ", + "verse_96": "فَالِقُ ٱلْإِصْبَاحِ وَجَعَلَ ٱلَّيْلَ سَكَنًۭا وَٱلشَّمْسَ وَٱلْقَمَرَ حُسْبَانًۭا ۚ ذَٰلِكَ تَقْدِيرُ ٱلْعَزِيزِ ٱلْعَلِيمِ", + "verse_97": "وَهُوَ ٱلَّذِى جَعَلَ لَكُمُ ٱلنُّجُومَ لِتَهْتَدُوا۟ بِهَا فِى ظُلُمَٰتِ ٱلْبَرِّ وَٱلْبَحْرِ ۗ قَدْ فَصَّلْنَا ٱلْءَايَٰتِ لِقَوْمٍۢ يَعْلَمُونَ", + "verse_98": "وَهُوَ ٱلَّذِىٓ أَنشَأَكُم مِّن نَّفْسٍۢ وَٰحِدَةٍۢ فَمُسْتَقَرٌّۭ وَمُسْتَوْدَعٌۭ ۗ قَدْ فَصَّلْنَا ٱلْءَايَٰتِ لِقَوْمٍۢ يَفْقَهُونَ", + "verse_99": "وَهُوَ ٱلَّذِىٓ أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءًۭ فَأَخْرَجْنَا بِهِۦ نَبَاتَ كُلِّ شَىْءٍۢ فَأَخْرَجْنَا مِنْهُ خَضِرًۭا نُّخْرِجُ مِنْهُ حَبًّۭا مُّتَرَاكِبًۭا وَمِنَ ٱلنَّخْلِ مِن طَلْعِهَا قِنْوَانٌۭ دَانِيَةٌۭ وَجَنَّٰتٍۢ مِّنْ أَعْنَابٍۢ وَٱلزَّيْتُونَ وَٱلرُّمَّانَ مُشْتَبِهًۭا وَغَيْرَ مُتَشَٰبِهٍ ۗ ٱنظُرُوٓا۟ إِلَىٰ ثَمَرِهِۦٓ إِذَآ أَثْمَرَ وَيَنْعِهِۦٓ ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكُمْ لَءَايَٰتٍۢ لِّقَوْمٍۢ يُؤْمِنُونَ", + "verse_100": "وَجَعَلُوا۟ لِلَّهِ شُرَكَآءَ ٱلْجِنَّ وَخَلَقَهُمْ ۖ وَخَرَقُوا۟ لَهُۥ بَنِينَ وَبَنَٰتٍۭ بِغَيْرِ عِلْمٍۢ ۚ سُبْحَٰنَهُۥ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يَصِفُونَ", + "verse_101": "بَدِيعُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۖ أَنَّىٰ يَكُونُ لَهُۥ وَلَدٌۭ وَلَمْ تَكُن لَّهُۥ صَٰحِبَةٌۭ ۖ وَخَلَقَ كُلَّ شَىْءٍۢ ۖ وَهُوَ بِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمٌۭ", + "verse_102": "ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمْ ۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۖ خَٰلِقُ كُلِّ شَىْءٍۢ فَٱعْبُدُوهُ ۚ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ وَكِيلٌۭ", + "verse_103": "لَّا تُدْرِكُهُ ٱلْأَبْصَٰرُ وَهُوَ يُدْرِكُ ٱلْأَبْصَٰرَ ۖ وَهُوَ ٱللَّطِيفُ ٱلْخَبِيرُ", + "verse_104": "قَدْ جَآءَكُم بَصَآئِرُ مِن رَّبِّكُمْ ۖ فَمَنْ أَبْصَرَ فَلِنَفْسِهِۦ ۖ وَمَنْ عَمِىَ فَعَلَيْهَا ۚ وَمَآ أَنَا۠ عَلَيْكُم بِحَفِيظٍۢ", + "verse_105": "وَكَذَٰلِكَ نُصَرِّفُ ٱلْءَايَٰتِ وَلِيَقُولُوا۟ دَرَسْتَ وَلِنُبَيِّنَهُۥ لِقَوْمٍۢ يَعْلَمُونَ", + "verse_106": "ٱتَّبِعْ مَآ أُوحِىَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ ۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۖ وَأَعْرِضْ عَنِ ٱلْمُشْرِكِينَ", + "verse_107": "وَلَوْ شَآءَ ٱللَّهُ مَآ أَشْرَكُوا۟ ۗ وَمَا جَعَلْنَٰكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًۭا ۖ وَمَآ أَنتَ عَلَيْهِم بِوَكِيلٍۢ", + "verse_108": "وَلَا تَسُبُّوا۟ ٱلَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ فَيَسُبُّوا۟ ٱللَّهَ عَدْوًۢا بِغَيْرِ عِلْمٍۢ ۗ كَذَٰلِكَ زَيَّنَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّهِم مَّرْجِعُهُمْ فَيُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_109": "وَأَقْسَمُوا۟ بِٱللَّهِ جَهْدَ أَيْمَٰنِهِمْ لَئِن جَآءَتْهُمْ ءَايَةٌۭ لَّيُؤْمِنُنَّ بِهَا ۚ قُلْ إِنَّمَا ٱلْءَايَٰتُ عِندَ ٱللَّهِ ۖ وَمَا يُشْعِرُكُمْ أَنَّهَآ إِذَا جَآءَتْ لَا يُؤْمِنُونَ", + "verse_110": "وَنُقَلِّبُ أَفْـِٔدَتَهُمْ وَأَبْصَٰرَهُمْ كَمَا لَمْ يُؤْمِنُوا۟ بِهِۦٓ أَوَّلَ مَرَّةٍۢ وَنَذَرُهُمْ فِى طُغْيَٰنِهِمْ يَعْمَهُونَ", + "verse_111": "۞ وَلَوْ أَنَّنَا نَزَّلْنَآ إِلَيْهِمُ ٱلْمَلَٰٓئِكَةَ وَكَلَّمَهُمُ ٱلْمَوْتَىٰ وَحَشَرْنَا عَلَيْهِمْ كُلَّ شَىْءٍۢ قُبُلًۭا مَّا كَانُوا۟ لِيُؤْمِنُوٓا۟ إِلَّآ أَن يَشَآءَ ٱللَّهُ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ يَجْهَلُونَ", + "verse_112": "وَكَذَٰلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نَبِىٍّ عَدُوًّۭا شَيَٰطِينَ ٱلْإِنسِ وَٱلْجِنِّ يُوحِى بَعْضُهُمْ إِلَىٰ بَعْضٍۢ زُخْرُفَ ٱلْقَوْلِ غُرُورًۭا ۚ وَلَوْ شَآءَ رَبُّكَ مَا فَعَلُوهُ ۖ فَذَرْهُمْ وَمَا يَفْتَرُونَ", + "verse_113": "وَلِتَصْغَىٰٓ إِلَيْهِ أَفْـِٔدَةُ ٱلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِٱلْءَاخِرَةِ وَلِيَرْضَوْهُ وَلِيَقْتَرِفُوا۟ مَا هُم مُّقْتَرِفُونَ", + "verse_114": "أَفَغَيْرَ ٱللَّهِ أَبْتَغِى حَكَمًۭا وَهُوَ ٱلَّذِىٓ أَنزَلَ إِلَيْكُمُ ٱلْكِتَٰبَ مُفَصَّلًۭا ۚ وَٱلَّذِينَ ءَاتَيْنَٰهُمُ ٱلْكِتَٰبَ يَعْلَمُونَ أَنَّهُۥ مُنَزَّلٌۭ مِّن رَّبِّكَ بِٱلْحَقِّ ۖ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلْمُمْتَرِينَ", + "verse_115": "وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ صِدْقًۭا وَعَدْلًۭا ۚ لَّا مُبَدِّلَ لِكَلِمَٰتِهِۦ ۚ وَهُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلْعَلِيمُ", + "verse_116": "وَإِن تُطِعْ أَكْثَرَ مَن فِى ٱلْأَرْضِ يُضِلُّوكَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ ۚ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَإِنْ هُمْ إِلَّا يَخْرُصُونَ", + "verse_117": "إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ مَن يَضِلُّ عَن سَبِيلِهِۦ ۖ وَهُوَ أَعْلَمُ بِٱلْمُهْتَدِينَ", + "verse_118": "فَكُلُوا۟ مِمَّا ذُكِرَ ٱسْمُ ٱللَّهِ عَلَيْهِ إِن كُنتُم بِـَٔايَٰتِهِۦ مُؤْمِنِينَ", + "verse_119": "وَمَا لَكُمْ أَلَّا تَأْكُلُوا۟ مِمَّا ذُكِرَ ٱسْمُ ٱللَّهِ عَلَيْهِ وَقَدْ فَصَّلَ لَكُم مَّا حَرَّمَ عَلَيْكُمْ إِلَّا مَا ٱضْطُرِرْتُمْ إِلَيْهِ ۗ وَإِنَّ كَثِيرًۭا لَّيُضِلُّونَ بِأَهْوَآئِهِم بِغَيْرِ عِلْمٍ ۗ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِٱلْمُعْتَدِينَ", + "verse_120": "وَذَرُوا۟ ظَٰهِرَ ٱلْإِثْمِ وَبَاطِنَهُۥٓ ۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَكْسِبُونَ ٱلْإِثْمَ سَيُجْزَوْنَ بِمَا كَانُوا۟ يَقْتَرِفُونَ", + "verse_121": "وَلَا تَأْكُلُوا۟ مِمَّا لَمْ يُذْكَرِ ٱسْمُ ٱللَّهِ عَلَيْهِ وَإِنَّهُۥ لَفِسْقٌۭ ۗ وَإِنَّ ٱلشَّيَٰطِينَ لَيُوحُونَ إِلَىٰٓ أَوْلِيَآئِهِمْ لِيُجَٰدِلُوكُمْ ۖ وَإِنْ أَطَعْتُمُوهُمْ إِنَّكُمْ لَمُشْرِكُونَ", + "verse_122": "أَوَمَن كَانَ مَيْتًۭا فَأَحْيَيْنَٰهُ وَجَعَلْنَا لَهُۥ نُورًۭا يَمْشِى بِهِۦ فِى ٱلنَّاسِ كَمَن مَّثَلُهُۥ فِى ٱلظُّلُمَٰتِ لَيْسَ بِخَارِجٍۢ مِّنْهَا ۚ كَذَٰلِكَ زُيِّنَ لِلْكَٰفِرِينَ مَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_123": "وَكَذَٰلِكَ جَعَلْنَا فِى كُلِّ قَرْيَةٍ أَكَٰبِرَ مُجْرِمِيهَا لِيَمْكُرُوا۟ فِيهَا ۖ وَمَا يَمْكُرُونَ إِلَّا بِأَنفُسِهِمْ وَمَا يَشْعُرُونَ", + "verse_124": "وَإِذَا جَآءَتْهُمْ ءَايَةٌۭ قَالُوا۟ لَن نُّؤْمِنَ حَتَّىٰ نُؤْتَىٰ مِثْلَ مَآ أُوتِىَ رُسُلُ ٱللَّهِ ۘ ٱللَّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسَالَتَهُۥ ۗ سَيُصِيبُ ٱلَّذِينَ أَجْرَمُوا۟ صَغَارٌ عِندَ ٱللَّهِ وَعَذَابٌۭ شَدِيدٌۢ بِمَا كَانُوا۟ يَمْكُرُونَ", + "verse_125": "فَمَن يُرِدِ ٱللَّهُ أَن يَهْدِيَهُۥ يَشْرَحْ صَدْرَهُۥ لِلْإِسْلَٰمِ ۖ وَمَن يُرِدْ أَن يُضِلَّهُۥ يَجْعَلْ صَدْرَهُۥ ضَيِّقًا حَرَجًۭا كَأَنَّمَا يَصَّعَّدُ فِى ٱلسَّمَآءِ ۚ كَذَٰلِكَ يَجْعَلُ ٱللَّهُ ٱلرِّجْسَ عَلَى ٱلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ", + "verse_126": "وَهَٰذَا صِرَٰطُ رَبِّكَ مُسْتَقِيمًۭا ۗ قَدْ فَصَّلْنَا ٱلْءَايَٰتِ لِقَوْمٍۢ يَذَّكَّرُونَ", + "verse_127": "۞ لَهُمْ دَارُ ٱلسَّلَٰمِ عِندَ رَبِّهِمْ ۖ وَهُوَ وَلِيُّهُم بِمَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_128": "وَيَوْمَ يَحْشُرُهُمْ جَمِيعًۭا يَٰمَعْشَرَ ٱلْجِنِّ قَدِ ٱسْتَكْثَرْتُم مِّنَ ٱلْإِنسِ ۖ وَقَالَ أَوْلِيَآؤُهُم مِّنَ ٱلْإِنسِ رَبَّنَا ٱسْتَمْتَعَ بَعْضُنَا بِبَعْضٍۢ وَبَلَغْنَآ أَجَلَنَا ٱلَّذِىٓ أَجَّلْتَ لَنَا ۚ قَالَ ٱلنَّارُ مَثْوَىٰكُمْ خَٰلِدِينَ فِيهَآ إِلَّا مَا شَآءَ ٱللَّهُ ۗ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٌۭ", + "verse_129": "وَكَذَٰلِكَ نُوَلِّى بَعْضَ ٱلظَّٰلِمِينَ بَعْضًۢا بِمَا كَانُوا۟ يَكْسِبُونَ", + "verse_130": "يَٰمَعْشَرَ ٱلْجِنِّ وَٱلْإِنسِ أَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌۭ مِّنكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ ءَايَٰتِى وَيُنذِرُونَكُمْ لِقَآءَ يَوْمِكُمْ هَٰذَا ۚ قَالُوا۟ شَهِدْنَا عَلَىٰٓ أَنفُسِنَا ۖ وَغَرَّتْهُمُ ٱلْحَيَوٰةُ ٱلدُّنْيَا وَشَهِدُوا۟ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كَانُوا۟ كَٰفِرِينَ", + "verse_131": "ذَٰلِكَ أَن لَّمْ يَكُن رَّبُّكَ مُهْلِكَ ٱلْقُرَىٰ بِظُلْمٍۢ وَأَهْلُهَا غَٰفِلُونَ", + "verse_132": "وَلِكُلٍّۢ دَرَجَٰتٌۭ مِّمَّا عَمِلُوا۟ ۚ وَمَا رَبُّكَ بِغَٰفِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ", + "verse_133": "وَرَبُّكَ ٱلْغَنِىُّ ذُو ٱلرَّحْمَةِ ۚ إِن يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَيَسْتَخْلِفْ مِنۢ بَعْدِكُم مَّا يَشَآءُ كَمَآ أَنشَأَكُم مِّن ذُرِّيَّةِ قَوْمٍ ءَاخَرِينَ", + "verse_134": "إِنَّ مَا تُوعَدُونَ لَءَاتٍۢ ۖ وَمَآ أَنتُم بِمُعْجِزِينَ", + "verse_135": "قُلْ يَٰقَوْمِ ٱعْمَلُوا۟ عَلَىٰ مَكَانَتِكُمْ إِنِّى عَامِلٌۭ ۖ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ مَن تَكُونُ لَهُۥ عَٰقِبَةُ ٱلدَّارِ ۗ إِنَّهُۥ لَا يُفْلِحُ ٱلظَّٰلِمُونَ", + "verse_136": "وَجَعَلُوا۟ لِلَّهِ مِمَّا ذَرَأَ مِنَ ٱلْحَرْثِ وَٱلْأَنْعَٰمِ نَصِيبًۭا فَقَالُوا۟ هَٰذَا لِلَّهِ بِزَعْمِهِمْ وَهَٰذَا لِشُرَكَآئِنَا ۖ فَمَا كَانَ لِشُرَكَآئِهِمْ فَلَا يَصِلُ إِلَى ٱللَّهِ ۖ وَمَا كَانَ لِلَّهِ فَهُوَ يَصِلُ إِلَىٰ شُرَكَآئِهِمْ ۗ سَآءَ مَا يَحْكُمُونَ", + "verse_137": "وَكَذَٰلِكَ زَيَّنَ لِكَثِيرٍۢ مِّنَ ٱلْمُشْرِكِينَ قَتْلَ أَوْلَٰدِهِمْ شُرَكَآؤُهُمْ لِيُرْدُوهُمْ وَلِيَلْبِسُوا۟ عَلَيْهِمْ دِينَهُمْ ۖ وَلَوْ شَآءَ ٱللَّهُ مَا فَعَلُوهُ ۖ فَذَرْهُمْ وَمَا يَفْتَرُونَ", + "verse_138": "وَقَالُوا۟ هَٰذِهِۦٓ أَنْعَٰمٌۭ وَحَرْثٌ حِجْرٌۭ لَّا يَطْعَمُهَآ إِلَّا مَن نَّشَآءُ بِزَعْمِهِمْ وَأَنْعَٰمٌ حُرِّمَتْ ظُهُورُهَا وَأَنْعَٰمٌۭ لَّا يَذْكُرُونَ ٱسْمَ ٱللَّهِ عَلَيْهَا ٱفْتِرَآءً عَلَيْهِ ۚ سَيَجْزِيهِم بِمَا كَانُوا۟ يَفْتَرُونَ", + "verse_139": "وَقَالُوا۟ مَا فِى بُطُونِ هَٰذِهِ ٱلْأَنْعَٰمِ خَالِصَةٌۭ لِّذُكُورِنَا وَمُحَرَّمٌ عَلَىٰٓ أَزْوَٰجِنَا ۖ وَإِن يَكُن مَّيْتَةًۭ فَهُمْ فِيهِ شُرَكَآءُ ۚ سَيَجْزِيهِمْ وَصْفَهُمْ ۚ إِنَّهُۥ حَكِيمٌ عَلِيمٌۭ", + "verse_140": "قَدْ خَسِرَ ٱلَّذِينَ قَتَلُوٓا۟ أَوْلَٰدَهُمْ سَفَهًۢا بِغَيْرِ عِلْمٍۢ وَحَرَّمُوا۟ مَا رَزَقَهُمُ ٱللَّهُ ٱفْتِرَآءً عَلَى ٱللَّهِ ۚ قَدْ ضَلُّوا۟ وَمَا كَانُوا۟ مُهْتَدِينَ", + "verse_141": "۞ وَهُوَ ٱلَّذِىٓ أَنشَأَ جَنَّٰتٍۢ مَّعْرُوشَٰتٍۢ وَغَيْرَ مَعْرُوشَٰتٍۢ وَٱلنَّخْلَ وَٱلزَّرْعَ مُخْتَلِفًا أُكُلُهُۥ وَٱلزَّيْتُونَ وَٱلرُّمَّانَ مُتَشَٰبِهًۭا وَغَيْرَ مُتَشَٰبِهٍۢ ۚ كُلُوا۟ مِن ثَمَرِهِۦٓ إِذَآ أَثْمَرَ وَءَاتُوا۟ حَقَّهُۥ يَوْمَ حَصَادِهِۦ ۖ وَلَا تُسْرِفُوٓا۟ ۚ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلْمُسْرِفِينَ", + "verse_142": "وَمِنَ ٱلْأَنْعَٰمِ حَمُولَةًۭ وَفَرْشًۭا ۚ كُلُوا۟ مِمَّا رَزَقَكُمُ ٱللَّهُ وَلَا تَتَّبِعُوا۟ خُطُوَٰتِ ٱلشَّيْطَٰنِ ۚ إِنَّهُۥ لَكُمْ عَدُوٌّۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_143": "ثَمَٰنِيَةَ أَزْوَٰجٍۢ ۖ مِّنَ ٱلضَّأْنِ ٱثْنَيْنِ وَمِنَ ٱلْمَعْزِ ٱثْنَيْنِ ۗ قُلْ ءَآلذَّكَرَيْنِ حَرَّمَ أَمِ ٱلْأُنثَيَيْنِ أَمَّا ٱشْتَمَلَتْ عَلَيْهِ أَرْحَامُ ٱلْأُنثَيَيْنِ ۖ نَبِّـُٔونِى بِعِلْمٍ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ", + "verse_144": "وَمِنَ ٱلْإِبِلِ ٱثْنَيْنِ وَمِنَ ٱلْبَقَرِ ٱثْنَيْنِ ۗ قُلْ ءَآلذَّكَرَيْنِ حَرَّمَ أَمِ ٱلْأُنثَيَيْنِ أَمَّا ٱشْتَمَلَتْ عَلَيْهِ أَرْحَامُ ٱلْأُنثَيَيْنِ ۖ أَمْ كُنتُمْ شُهَدَآءَ إِذْ وَصَّىٰكُمُ ٱللَّهُ بِهَٰذَا ۚ فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ ٱفْتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًۭا لِّيُضِلَّ ٱلنَّاسَ بِغَيْرِ عِلْمٍ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهْدِى ٱلْقَوْمَ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_145": "قُل لَّآ أَجِدُ فِى مَآ أُوحِىَ إِلَىَّ مُحَرَّمًا عَلَىٰ طَاعِمٍۢ يَطْعَمُهُۥٓ إِلَّآ أَن يَكُونَ مَيْتَةً أَوْ دَمًۭا مَّسْفُوحًا أَوْ لَحْمَ خِنزِيرٍۢ فَإِنَّهُۥ رِجْسٌ أَوْ فِسْقًا أُهِلَّ لِغَيْرِ ٱللَّهِ بِهِۦ ۚ فَمَنِ ٱضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍۢ وَلَا عَادٍۢ فَإِنَّ رَبَّكَ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_146": "وَعَلَى ٱلَّذِينَ هَادُوا۟ حَرَّمْنَا كُلَّ ذِى ظُفُرٍۢ ۖ وَمِنَ ٱلْبَقَرِ وَٱلْغَنَمِ حَرَّمْنَا عَلَيْهِمْ شُحُومَهُمَآ إِلَّا مَا حَمَلَتْ ظُهُورُهُمَآ أَوِ ٱلْحَوَايَآ أَوْ مَا ٱخْتَلَطَ بِعَظْمٍۢ ۚ ذَٰلِكَ جَزَيْنَٰهُم بِبَغْيِهِمْ ۖ وَإِنَّا لَصَٰدِقُونَ", + "verse_147": "فَإِن كَذَّبُوكَ فَقُل رَّبُّكُمْ ذُو رَحْمَةٍۢ وَٰسِعَةٍۢ وَلَا يُرَدُّ بَأْسُهُۥ عَنِ ٱلْقَوْمِ ٱلْمُجْرِمِينَ", + "verse_148": "سَيَقُولُ ٱلَّذِينَ أَشْرَكُوا۟ لَوْ شَآءَ ٱللَّهُ مَآ أَشْرَكْنَا وَلَآ ءَابَآؤُنَا وَلَا حَرَّمْنَا مِن شَىْءٍۢ ۚ كَذَٰلِكَ كَذَّبَ ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ حَتَّىٰ ذَاقُوا۟ بَأْسَنَا ۗ قُلْ هَلْ عِندَكُم مِّنْ عِلْمٍۢ فَتُخْرِجُوهُ لَنَآ ۖ إِن تَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَإِنْ أَنتُمْ إِلَّا تَخْرُصُونَ", + "verse_149": "قُلْ فَلِلَّهِ ٱلْحُجَّةُ ٱلْبَٰلِغَةُ ۖ فَلَوْ شَآءَ لَهَدَىٰكُمْ أَجْمَعِينَ", + "verse_150": "قُلْ هَلُمَّ شُهَدَآءَكُمُ ٱلَّذِينَ يَشْهَدُونَ أَنَّ ٱللَّهَ حَرَّمَ هَٰذَا ۖ فَإِن شَهِدُوا۟ فَلَا تَشْهَدْ مَعَهُمْ ۚ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَآءَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا وَٱلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِٱلْءَاخِرَةِ وَهُم بِرَبِّهِمْ يَعْدِلُونَ", + "verse_151": "۞ قُلْ تَعَالَوْا۟ أَتْلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَيْكُمْ ۖ أَلَّا تُشْرِكُوا۟ بِهِۦ شَيْـًۭٔا ۖ وَبِٱلْوَٰلِدَيْنِ إِحْسَٰنًۭا ۖ وَلَا تَقْتُلُوٓا۟ أَوْلَٰدَكُم مِّنْ إِمْلَٰقٍۢ ۖ نَّحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِيَّاهُمْ ۖ وَلَا تَقْرَبُوا۟ ٱلْفَوَٰحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ ۖ وَلَا تَقْتُلُوا۟ ٱلنَّفْسَ ٱلَّتِى حَرَّمَ ٱللَّهُ إِلَّا بِٱلْحَقِّ ۚ ذَٰلِكُمْ وَصَّىٰكُم بِهِۦ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ", + "verse_152": "وَلَا تَقْرَبُوا۟ مَالَ ٱلْيَتِيمِ إِلَّا بِٱلَّتِى هِىَ أَحْسَنُ حَتَّىٰ يَبْلُغَ أَشُدَّهُۥ ۖ وَأَوْفُوا۟ ٱلْكَيْلَ وَٱلْمِيزَانَ بِٱلْقِسْطِ ۖ لَا نُكَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا ۖ وَإِذَا قُلْتُمْ فَٱعْدِلُوا۟ وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَىٰ ۖ وَبِعَهْدِ ٱللَّهِ أَوْفُوا۟ ۚ ذَٰلِكُمْ وَصَّىٰكُم بِهِۦ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ", + "verse_153": "وَأَنَّ هَٰذَا صِرَٰطِى مُسْتَقِيمًۭا فَٱتَّبِعُوهُ ۖ وَلَا تَتَّبِعُوا۟ ٱلسُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَن سَبِيلِهِۦ ۚ ذَٰلِكُمْ وَصَّىٰكُم بِهِۦ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ", + "verse_154": "ثُمَّ ءَاتَيْنَا مُوسَى ٱلْكِتَٰبَ تَمَامًا عَلَى ٱلَّذِىٓ أَحْسَنَ وَتَفْصِيلًۭا لِّكُلِّ شَىْءٍۢ وَهُدًۭى وَرَحْمَةًۭ لَّعَلَّهُم بِلِقَآءِ رَبِّهِمْ يُؤْمِنُونَ", + "verse_155": "وَهَٰذَا كِتَٰبٌ أَنزَلْنَٰهُ مُبَارَكٌۭ فَٱتَّبِعُوهُ وَٱتَّقُوا۟ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ", + "verse_156": "أَن تَقُولُوٓا۟ إِنَّمَآ أُنزِلَ ٱلْكِتَٰبُ عَلَىٰ طَآئِفَتَيْنِ مِن قَبْلِنَا وَإِن كُنَّا عَن دِرَاسَتِهِمْ لَغَٰفِلِينَ", + "verse_157": "أَوْ تَقُولُوا۟ لَوْ أَنَّآ أُنزِلَ عَلَيْنَا ٱلْكِتَٰبُ لَكُنَّآ أَهْدَىٰ مِنْهُمْ ۚ فَقَدْ جَآءَكُم بَيِّنَةٌۭ مِّن رَّبِّكُمْ وَهُدًۭى وَرَحْمَةٌۭ ۚ فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن كَذَّبَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَصَدَفَ عَنْهَا ۗ سَنَجْزِى ٱلَّذِينَ يَصْدِفُونَ عَنْ ءَايَٰتِنَا سُوٓءَ ٱلْعَذَابِ بِمَا كَانُوا۟ يَصْدِفُونَ", + "verse_158": "هَلْ يَنظُرُونَ إِلَّآ أَن تَأْتِيَهُمُ ٱلْمَلَٰٓئِكَةُ أَوْ يَأْتِىَ رَبُّكَ أَوْ يَأْتِىَ بَعْضُ ءَايَٰتِ رَبِّكَ ۗ يَوْمَ يَأْتِى بَعْضُ ءَايَٰتِ رَبِّكَ لَا يَنفَعُ نَفْسًا إِيمَٰنُهَا لَمْ تَكُنْ ءَامَنَتْ مِن قَبْلُ أَوْ كَسَبَتْ فِىٓ إِيمَٰنِهَا خَيْرًۭا ۗ قُلِ ٱنتَظِرُوٓا۟ إِنَّا مُنتَظِرُونَ", + "verse_159": "إِنَّ ٱلَّذِينَ فَرَّقُوا۟ دِينَهُمْ وَكَانُوا۟ شِيَعًۭا لَّسْتَ مِنْهُمْ فِى شَىْءٍ ۚ إِنَّمَآ أَمْرُهُمْ إِلَى ٱللَّهِ ثُمَّ يُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُوا۟ يَفْعَلُونَ", + "verse_160": "مَن جَآءَ بِٱلْحَسَنَةِ فَلَهُۥ عَشْرُ أَمْثَالِهَا ۖ وَمَن جَآءَ بِٱلسَّيِّئَةِ فَلَا يُجْزَىٰٓ إِلَّا مِثْلَهَا وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ", + "verse_161": "قُلْ إِنَّنِى هَدَىٰنِى رَبِّىٓ إِلَىٰ صِرَٰطٍۢ مُّسْتَقِيمٍۢ دِينًۭا قِيَمًۭا مِّلَّةَ إِبْرَٰهِيمَ حَنِيفًۭا ۚ وَمَا كَانَ مِنَ ٱلْمُشْرِكِينَ", + "verse_162": "قُلْ إِنَّ صَلَاتِى وَنُسُكِى وَمَحْيَاىَ وَمَمَاتِى لِلَّهِ رَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_163": "لَا شَرِيكَ لَهُۥ ۖ وَبِذَٰلِكَ أُمِرْتُ وَأَنَا۠ أَوَّلُ ٱلْمُسْلِمِينَ", + "verse_164": "قُلْ أَغَيْرَ ٱللَّهِ أَبْغِى رَبًّۭا وَهُوَ رَبُّ كُلِّ شَىْءٍۢ ۚ وَلَا تَكْسِبُ كُلُّ نَفْسٍ إِلَّا عَلَيْهَا ۚ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌۭ وِزْرَ أُخْرَىٰ ۚ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّكُم مَّرْجِعُكُمْ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ", + "verse_165": "وَهُوَ ٱلَّذِى جَعَلَكُمْ خَلَٰٓئِفَ ٱلْأَرْضِ وَرَفَعَ بَعْضَكُمْ فَوْقَ بَعْضٍۢ دَرَجَٰتٍۢ لِّيَبْلُوَكُمْ فِى مَآ ءَاتَىٰكُمْ ۗ إِنَّ رَبَّكَ سَرِيعُ ٱلْعِقَابِ وَإِنَّهُۥ لَغَفُورٌۭ رَّحِيمٌۢ" + }, + "count": 165, + "juz": [ + { + "index": "07", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_110" + } + }, + { + "index": "08", + "verse": { + "start": "verse_111", + "end": "verse_165" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/007.json b/texts/quran/007.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..b19b7c417fca66e22de1e6a3871b245d94728dd4 --- /dev/null +++ b/texts/quran/007.json @@ -0,0 +1,230 @@ +{ + "index": "007", + "name": "al-A'raf ", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "الٓمٓصٓ", + "verse_2": "كِتَٰبٌ أُنزِلَ إِلَيْكَ فَلَا يَكُن فِى صَدْرِكَ حَرَجٌۭ مِّنْهُ لِتُنذِرَ بِهِۦ وَذِكْرَىٰ لِلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_3": "ٱتَّبِعُوا۟ مَآ أُنزِلَ إِلَيْكُم مِّن رَّبِّكُمْ وَلَا تَتَّبِعُوا۟ مِن دُونِهِۦٓ أَوْلِيَآءَ ۗ قَلِيلًۭا مَّا تَذَكَّرُونَ", + "verse_4": "وَكَم مِّن قَرْيَةٍ أَهْلَكْنَٰهَا فَجَآءَهَا بَأْسُنَا بَيَٰتًا أَوْ هُمْ قَآئِلُونَ", + "verse_5": "فَمَا كَانَ دَعْوَىٰهُمْ إِذْ جَآءَهُم بَأْسُنَآ إِلَّآ أَن قَالُوٓا۟ إِنَّا كُنَّا ظَٰلِمِينَ", + "verse_6": "فَلَنَسْـَٔلَنَّ ٱلَّذِينَ أُرْسِلَ إِلَيْهِمْ وَلَنَسْـَٔلَنَّ ٱلْمُرْسَلِينَ", + "verse_7": "فَلَنَقُصَّنَّ عَلَيْهِم بِعِلْمٍۢ ۖ وَمَا كُنَّا غَآئِبِينَ", + "verse_8": "وَٱلْوَزْنُ يَوْمَئِذٍ ٱلْحَقُّ ۚ فَمَن ثَقُلَتْ مَوَٰزِينُهُۥ فَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْمُفْلِحُونَ", + "verse_9": "وَمَنْ خَفَّتْ مَوَٰزِينُهُۥ فَأُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓا۟ أَنفُسَهُم بِمَا كَانُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا يَظْلِمُونَ", + "verse_10": "وَلَقَدْ مَكَّنَّٰكُمْ فِى ٱلْأَرْضِ وَجَعَلْنَا لَكُمْ فِيهَا مَعَٰيِشَ ۗ قَلِيلًۭا مَّا تَشْكُرُونَ", + "verse_11": "وَلَقَدْ خَلَقْنَٰكُمْ ثُمَّ صَوَّرْنَٰكُمْ ثُمَّ قُلْنَا لِلْمَلَٰٓئِكَةِ ٱسْجُدُوا۟ لِءَادَمَ فَسَجَدُوٓا۟ إِلَّآ إِبْلِيسَ لَمْ يَكُن مِّنَ ٱلسَّٰجِدِينَ", + "verse_12": "قَالَ مَا مَنَعَكَ أَلَّا تَسْجُدَ إِذْ أَمَرْتُكَ ۖ قَالَ أَنَا۠ خَيْرٌۭ مِّنْهُ خَلَقْتَنِى مِن نَّارٍۢ وَخَلَقْتَهُۥ مِن طِينٍۢ", + "verse_13": "قَالَ فَٱهْبِطْ مِنْهَا فَمَا يَكُونُ لَكَ أَن تَتَكَبَّرَ فِيهَا فَٱخْرُجْ إِنَّكَ مِنَ ٱلصَّٰغِرِينَ", + "verse_14": "قَالَ أَنظِرْنِىٓ إِلَىٰ يَوْمِ يُبْعَثُونَ", + "verse_15": "قَالَ إِنَّكَ مِنَ ٱلْمُنظَرِينَ", + "verse_16": "قَالَ فَبِمَآ أَغْوَيْتَنِى لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِرَٰطَكَ ٱلْمُسْتَقِيمَ", + "verse_17": "ثُمَّ لَءَاتِيَنَّهُم مِّنۢ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ وَمِنْ خَلْفِهِمْ وَعَنْ أَيْمَٰنِهِمْ وَعَن شَمَآئِلِهِمْ ۖ وَلَا تَجِدُ أَكْثَرَهُمْ شَٰكِرِينَ", + "verse_18": "قَالَ ٱخْرُجْ مِنْهَا مَذْءُومًۭا مَّدْحُورًۭا ۖ لَّمَن تَبِعَكَ مِنْهُمْ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنكُمْ أَجْمَعِينَ", + "verse_19": "وَيَٰٓـَٔادَمُ ٱسْكُنْ أَنتَ وَزَوْجُكَ ٱلْجَنَّةَ فَكُلَا مِنْ حَيْثُ شِئْتُمَا وَلَا تَقْرَبَا هَٰذِهِ ٱلشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_20": "فَوَسْوَسَ لَهُمَا ٱلشَّيْطَٰنُ لِيُبْدِىَ لَهُمَا مَا وُۥرِىَ عَنْهُمَا مِن سَوْءَٰتِهِمَا وَقَالَ مَا نَهَىٰكُمَا رَبُّكُمَا عَنْ هَٰذِهِ ٱلشَّجَرَةِ إِلَّآ أَن تَكُونَا مَلَكَيْنِ أَوْ تَكُونَا مِنَ ٱلْخَٰلِدِينَ", + "verse_21": "وَقَاسَمَهُمَآ إِنِّى لَكُمَا لَمِنَ ٱلنَّٰصِحِينَ", + "verse_22": "فَدَلَّىٰهُمَا بِغُرُورٍۢ ۚ فَلَمَّا ذَاقَا ٱلشَّجَرَةَ بَدَتْ لَهُمَا سَوْءَٰتُهُمَا وَطَفِقَا يَخْصِفَانِ عَلَيْهِمَا مِن وَرَقِ ٱلْجَنَّةِ ۖ وَنَادَىٰهُمَا رَبُّهُمَآ أَلَمْ أَنْهَكُمَا عَن تِلْكُمَا ٱلشَّجَرَةِ وَأَقُل لَّكُمَآ إِنَّ ٱلشَّيْطَٰنَ لَكُمَا عَدُوٌّۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_23": "قَالَا رَبَّنَا ظَلَمْنَآ أَنفُسَنَا وَإِن لَّمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ ٱلْخَٰسِرِينَ", + "verse_24": "قَالَ ٱهْبِطُوا۟ بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّۭ ۖ وَلَكُمْ فِى ٱلْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّۭ وَمَتَٰعٌ إِلَىٰ حِينٍۢ", + "verse_25": "قَالَ فِيهَا تَحْيَوْنَ وَفِيهَا تَمُوتُونَ وَمِنْهَا تُخْرَجُونَ", + "verse_26": "يَٰبَنِىٓ ءَادَمَ قَدْ أَنزَلْنَا عَلَيْكُمْ لِبَاسًۭا يُوَٰرِى سَوْءَٰتِكُمْ وَرِيشًۭا ۖ وَلِبَاسُ ٱلتَّقْوَىٰ ذَٰلِكَ خَيْرٌۭ ۚ ذَٰلِكَ مِنْ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ", + "verse_27": "يَٰبَنِىٓ ءَادَمَ لَا يَفْتِنَنَّكُمُ ٱلشَّيْطَٰنُ كَمَآ أَخْرَجَ أَبَوَيْكُم مِّنَ ٱلْجَنَّةِ يَنزِعُ عَنْهُمَا لِبَاسَهُمَا لِيُرِيَهُمَا سَوْءَٰتِهِمَآ ۗ إِنَّهُۥ يَرَىٰكُمْ هُوَ وَقَبِيلُهُۥ مِنْ حَيْثُ لَا تَرَوْنَهُمْ ۗ إِنَّا جَعَلْنَا ٱلشَّيَٰطِينَ أَوْلِيَآءَ لِلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ", + "verse_28": "وَإِذَا فَعَلُوا۟ فَٰحِشَةًۭ قَالُوا۟ وَجَدْنَا عَلَيْهَآ ءَابَآءَنَا وَٱللَّهُ أَمَرَنَا بِهَا ۗ قُلْ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَأْمُرُ بِٱلْفَحْشَآءِ ۖ أَتَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ", + "verse_29": "قُلْ أَمَرَ رَبِّى بِٱلْقِسْطِ ۖ وَأَقِيمُوا۟ وُجُوهَكُمْ عِندَ كُلِّ مَسْجِدٍۢ وَٱدْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَ ۚ كَمَا بَدَأَكُمْ تَعُودُونَ", + "verse_30": "فَرِيقًا هَدَىٰ وَفَرِيقًا حَقَّ عَلَيْهِمُ ٱلضَّلَٰلَةُ ۗ إِنَّهُمُ ٱتَّخَذُوا۟ ٱلشَّيَٰطِينَ أَوْلِيَآءَ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَيَحْسَبُونَ أَنَّهُم مُّهْتَدُونَ", + "verse_31": "۞ يَٰبَنِىٓ ءَادَمَ خُذُوا۟ زِينَتَكُمْ عِندَ كُلِّ مَسْجِدٍۢ وَكُلُوا۟ وَٱشْرَبُوا۟ وَلَا تُسْرِفُوٓا۟ ۚ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلْمُسْرِفِينَ", + "verse_32": "قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِينَةَ ٱللَّهِ ٱلَّتِىٓ أَخْرَجَ لِعِبَادِهِۦ وَٱلطَّيِّبَٰتِ مِنَ ٱلرِّزْقِ ۚ قُلْ هِىَ لِلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ فِى ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا خَالِصَةًۭ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ ۗ كَذَٰلِكَ نُفَصِّلُ ٱلْءَايَٰتِ لِقَوْمٍۢ يَعْلَمُونَ", + "verse_33": "قُلْ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّىَ ٱلْفَوَٰحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَٱلْإِثْمَ وَٱلْبَغْىَ بِغَيْرِ ٱلْحَقِّ وَأَن تُشْرِكُوا۟ بِٱللَّهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِۦ سُلْطَٰنًۭا وَأَن تَقُولُوا۟ عَلَى ٱللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ", + "verse_34": "وَلِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌۭ ۖ فَإِذَا جَآءَ أَجَلُهُمْ لَا يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةًۭ ۖ وَلَا يَسْتَقْدِمُونَ", + "verse_35": "يَٰبَنِىٓ ءَادَمَ إِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ رُسُلٌۭ مِّنكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ ءَايَٰتِى ۙ فَمَنِ ٱتَّقَىٰ وَأَصْلَحَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ", + "verse_36": "وَٱلَّذِينَ كَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا وَٱسْتَكْبَرُوا۟ عَنْهَآ أُو۟لَٰٓئِكَ أَصْحَٰبُ ٱلنَّارِ ۖ هُمْ فِيهَا خَٰلِدُونَ", + "verse_37": "فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ ٱفْتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِـَٔايَٰتِهِۦٓ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ يَنَالُهُمْ نَصِيبُهُم مِّنَ ٱلْكِتَٰبِ ۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَتْهُمْ رُسُلُنَا يَتَوَفَّوْنَهُمْ قَالُوٓا۟ أَيْنَ مَا كُنتُمْ تَدْعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ ۖ قَالُوا۟ ضَلُّوا۟ عَنَّا وَشَهِدُوا۟ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كَانُوا۟ كَٰفِرِينَ", + "verse_38": "قَالَ ٱدْخُلُوا۟ فِىٓ أُمَمٍۢ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِكُم مِّنَ ٱلْجِنِّ وَٱلْإِنسِ فِى ٱلنَّارِ ۖ كُلَّمَا دَخَلَتْ أُمَّةٌۭ لَّعَنَتْ أُخْتَهَا ۖ حَتَّىٰٓ إِذَا ٱدَّارَكُوا۟ فِيهَا جَمِيعًۭا قَالَتْ أُخْرَىٰهُمْ لِأُولَىٰهُمْ رَبَّنَا هَٰٓؤُلَآءِ أَضَلُّونَا فَـَٔاتِهِمْ عَذَابًۭا ضِعْفًۭا مِّنَ ٱلنَّارِ ۖ قَالَ لِكُلٍّۢ ضِعْفٌۭ وَلَٰكِن لَّا تَعْلَمُونَ", + "verse_39": "وَقَالَتْ أُولَىٰهُمْ لِأُخْرَىٰهُمْ فَمَا كَانَ لَكُمْ عَلَيْنَا مِن فَضْلٍۢ فَذُوقُوا۟ ٱلْعَذَابَ بِمَا كُنتُمْ تَكْسِبُونَ", + "verse_40": "إِنَّ ٱلَّذِينَ كَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا وَٱسْتَكْبَرُوا۟ عَنْهَا لَا تُفَتَّحُ لَهُمْ أَبْوَٰبُ ٱلسَّمَآءِ وَلَا يَدْخُلُونَ ٱلْجَنَّةَ حَتَّىٰ يَلِجَ ٱلْجَمَلُ فِى سَمِّ ٱلْخِيَاطِ ۚ وَكَذَٰلِكَ نَجْزِى ٱلْمُجْرِمِينَ", + "verse_41": "لَهُم مِّن جَهَنَّمَ مِهَادٌۭ وَمِن فَوْقِهِمْ غَوَاشٍۢ ۚ وَكَذَٰلِكَ نَجْزِى ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_42": "وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَا نُكَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَآ أُو۟لَٰٓئِكَ أَصْحَٰبُ ٱلْجَنَّةِ ۖ هُمْ فِيهَا خَٰلِدُونَ", + "verse_43": "وَنَزَعْنَا مَا فِى صُدُورِهِم مِّنْ غِلٍّۢ تَجْرِى مِن تَحْتِهِمُ ٱلْأَنْهَٰرُ ۖ وَقَالُوا۟ ٱلْحَمْدُ لِلَّهِ ٱلَّذِى هَدَىٰنَا لِهَٰذَا وَمَا كُنَّا لِنَهْتَدِىَ لَوْلَآ أَنْ هَدَىٰنَا ٱللَّهُ ۖ لَقَدْ جَآءَتْ رُسُلُ رَبِّنَا بِٱلْحَقِّ ۖ وَنُودُوٓا۟ أَن تِلْكُمُ ٱلْجَنَّةُ أُورِثْتُمُوهَا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ", + "verse_44": "وَنَادَىٰٓ أَصْحَٰبُ ٱلْجَنَّةِ أَصْحَٰبَ ٱلنَّارِ أَن قَدْ وَجَدْنَا مَا وَعَدَنَا رَبُّنَا حَقًّۭا فَهَلْ وَجَدتُّم مَّا وَعَدَ رَبُّكُمْ حَقًّۭا ۖ قَالُوا۟ نَعَمْ ۚ فَأَذَّنَ مُؤَذِّنٌۢ بَيْنَهُمْ أَن لَّعْنَةُ ٱللَّهِ عَلَى ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_45": "ٱلَّذِينَ يَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ وَيَبْغُونَهَا عِوَجًۭا وَهُم بِٱلْءَاخِرَةِ كَٰفِرُونَ", + "verse_46": "وَبَيْنَهُمَا حِجَابٌۭ ۚ وَعَلَى ٱلْأَعْرَافِ رِجَالٌۭ يَعْرِفُونَ كُلًّۢا بِسِيمَىٰهُمْ ۚ وَنَادَوْا۟ أَصْحَٰبَ ٱلْجَنَّةِ أَن سَلَٰمٌ عَلَيْكُمْ ۚ لَمْ يَدْخُلُوهَا وَهُمْ يَطْمَعُونَ", + "verse_47": "۞ وَإِذَا صُرِفَتْ أَبْصَٰرُهُمْ تِلْقَآءَ أَصْحَٰبِ ٱلنَّارِ قَالُوا۟ رَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا مَعَ ٱلْقَوْمِ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_48": "وَنَادَىٰٓ أَصْحَٰبُ ٱلْأَعْرَافِ رِجَالًۭا يَعْرِفُونَهُم بِسِيمَىٰهُمْ قَالُوا۟ مَآ أَغْنَىٰ عَنكُمْ جَمْعُكُمْ وَمَا كُنتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ", + "verse_49": "أَهَٰٓؤُلَآءِ ٱلَّذِينَ أَقْسَمْتُمْ لَا يَنَالُهُمُ ٱللَّهُ بِرَحْمَةٍ ۚ ٱدْخُلُوا۟ ٱلْجَنَّةَ لَا خَوْفٌ عَلَيْكُمْ وَلَآ أَنتُمْ تَحْزَنُونَ", + "verse_50": "وَنَادَىٰٓ أَصْحَٰبُ ٱلنَّارِ أَصْحَٰبَ ٱلْجَنَّةِ أَنْ أَفِيضُوا۟ عَلَيْنَا مِنَ ٱلْمَآءِ أَوْ مِمَّا رَزَقَكُمُ ٱللَّهُ ۚ قَالُوٓا۟ إِنَّ ٱللَّهَ حَرَّمَهُمَا عَلَى ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_51": "ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُوا۟ دِينَهُمْ لَهْوًۭا وَلَعِبًۭا وَغَرَّتْهُمُ ٱلْحَيَوٰةُ ٱلدُّنْيَا ۚ فَٱلْيَوْمَ نَنسَىٰهُمْ كَمَا نَسُوا۟ لِقَآءَ يَوْمِهِمْ هَٰذَا وَمَا كَانُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا يَجْحَدُونَ", + "verse_52": "وَلَقَدْ جِئْنَٰهُم بِكِتَٰبٍۢ فَصَّلْنَٰهُ عَلَىٰ عِلْمٍ هُدًۭى وَرَحْمَةًۭ لِّقَوْمٍۢ يُؤْمِنُونَ", + "verse_53": "هَلْ يَنظُرُونَ إِلَّا تَأْوِيلَهُۥ ۚ يَوْمَ يَأْتِى تَأْوِيلُهُۥ يَقُولُ ٱلَّذِينَ نَسُوهُ مِن قَبْلُ قَدْ جَآءَتْ رُسُلُ رَبِّنَا بِٱلْحَقِّ فَهَل لَّنَا مِن شُفَعَآءَ فَيَشْفَعُوا۟ لَنَآ أَوْ نُرَدُّ فَنَعْمَلَ غَيْرَ ٱلَّذِى كُنَّا نَعْمَلُ ۚ قَدْ خَسِرُوٓا۟ أَنفُسَهُمْ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُوا۟ يَفْتَرُونَ", + "verse_54": "إِنَّ رَبَّكُمُ ٱللَّهُ ٱلَّذِى خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ فِى سِتَّةِ أَيَّامٍۢ ثُمَّ ٱسْتَوَىٰ عَلَى ٱلْعَرْشِ يُغْشِى ٱلَّيْلَ ٱلنَّهَارَ يَطْلُبُهُۥ حَثِيثًۭا وَٱلشَّمْسَ وَٱلْقَمَرَ وَٱلنُّجُومَ مُسَخَّرَٰتٍۭ بِأَمْرِهِۦٓ ۗ أَلَا لَهُ ٱلْخَلْقُ وَٱلْأَمْرُ ۗ تَبَارَكَ ٱللَّهُ رَبُّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_55": "ٱدْعُوا۟ رَبَّكُمْ تَضَرُّعًۭا وَخُفْيَةً ۚ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلْمُعْتَدِينَ", + "verse_56": "وَلَا تُفْسِدُوا۟ فِى ٱلْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلَٰحِهَا وَٱدْعُوهُ خَوْفًۭا وَطَمَعًا ۚ إِنَّ رَحْمَتَ ٱللَّهِ قَرِيبٌۭ مِّنَ ٱلْمُحْسِنِينَ", + "verse_57": "وَهُوَ ٱلَّذِى يُرْسِلُ ٱلرِّيَٰحَ بُشْرًۢا بَيْنَ يَدَىْ رَحْمَتِهِۦ ۖ حَتَّىٰٓ إِذَآ أَقَلَّتْ سَحَابًۭا ثِقَالًۭا سُقْنَٰهُ لِبَلَدٍۢ مَّيِّتٍۢ فَأَنزَلْنَا بِهِ ٱلْمَآءَ فَأَخْرَجْنَا بِهِۦ مِن كُلِّ ٱلثَّمَرَٰتِ ۚ كَذَٰلِكَ نُخْرِجُ ٱلْمَوْتَىٰ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ", + "verse_58": "وَٱلْبَلَدُ ٱلطَّيِّبُ يَخْرُجُ نَبَاتُهُۥ بِإِذْنِ رَبِّهِۦ ۖ وَٱلَّذِى خَبُثَ لَا يَخْرُجُ إِلَّا نَكِدًۭا ۚ كَذَٰلِكَ نُصَرِّفُ ٱلْءَايَٰتِ لِقَوْمٍۢ يَشْكُرُونَ", + "verse_59": "لَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَىٰ قَوْمِهِۦ فَقَالَ يَٰقَوْمِ ٱعْبُدُوا۟ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَٰهٍ غَيْرُهُۥٓ إِنِّىٓ أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍۢ", + "verse_60": "قَالَ ٱلْمَلَأُ مِن قَوْمِهِۦٓ إِنَّا لَنَرَىٰكَ فِى ضَلَٰلٍۢ مُّبِينٍۢ", + "verse_61": "قَالَ يَٰقَوْمِ لَيْسَ بِى ضَلَٰلَةٌۭ وَلَٰكِنِّى رَسُولٌۭ مِّن رَّبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_62": "أُبَلِّغُكُمْ رِسَٰلَٰتِ رَبِّى وَأَنصَحُ لَكُمْ وَأَعْلَمُ مِنَ ٱللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ", + "verse_63": "أَوَعَجِبْتُمْ أَن جَآءَكُمْ ذِكْرٌۭ مِّن رَّبِّكُمْ عَلَىٰ رَجُلٍۢ مِّنكُمْ لِيُنذِرَكُمْ وَلِتَتَّقُوا۟ وَلَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ", + "verse_64": "فَكَذَّبُوهُ فَأَنجَيْنَٰهُ وَٱلَّذِينَ مَعَهُۥ فِى ٱلْفُلْكِ وَأَغْرَقْنَا ٱلَّذِينَ كَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَآ ۚ إِنَّهُمْ كَانُوا۟ قَوْمًا عَمِينَ", + "verse_65": "۞ وَإِلَىٰ عَادٍ أَخَاهُمْ هُودًۭا ۗ قَالَ يَٰقَوْمِ ٱعْبُدُوا۟ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَٰهٍ غَيْرُهُۥٓ ۚ أَفَلَا تَتَّقُونَ", + "verse_66": "قَالَ ٱلْمَلَأُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ مِن قَوْمِهِۦٓ إِنَّا لَنَرَىٰكَ فِى سَفَاهَةٍۢ وَإِنَّا لَنَظُنُّكَ مِنَ ٱلْكَٰذِبِينَ", + "verse_67": "قَالَ يَٰقَوْمِ لَيْسَ بِى سَفَاهَةٌۭ وَلَٰكِنِّى رَسُولٌۭ مِّن رَّبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_68": "أُبَلِّغُكُمْ رِسَٰلَٰتِ رَبِّى وَأَنَا۠ لَكُمْ نَاصِحٌ أَمِينٌ", + "verse_69": "أَوَعَجِبْتُمْ أَن جَآءَكُمْ ذِكْرٌۭ مِّن رَّبِّكُمْ عَلَىٰ رَجُلٍۢ مِّنكُمْ لِيُنذِرَكُمْ ۚ وَٱذْكُرُوٓا۟ إِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفَآءَ مِنۢ بَعْدِ قَوْمِ نُوحٍۢ وَزَادَكُمْ فِى ٱلْخَلْقِ بَصْۜطَةًۭ ۖ فَٱذْكُرُوٓا۟ ءَالَآءَ ٱللَّهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ", + "verse_70": "قَالُوٓا۟ أَجِئْتَنَا لِنَعْبُدَ ٱللَّهَ وَحْدَهُۥ وَنَذَرَ مَا كَانَ يَعْبُدُ ءَابَآؤُنَا ۖ فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَآ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ", + "verse_71": "قَالَ قَدْ وَقَعَ عَلَيْكُم مِّن رَّبِّكُمْ رِجْسٌۭ وَغَضَبٌ ۖ أَتُجَٰدِلُونَنِى فِىٓ أَسْمَآءٍۢ سَمَّيْتُمُوهَآ أَنتُمْ وَءَابَآؤُكُم مَّا نَزَّلَ ٱللَّهُ بِهَا مِن سُلْطَٰنٍۢ ۚ فَٱنتَظِرُوٓا۟ إِنِّى مَعَكُم مِّنَ ٱلْمُنتَظِرِينَ", + "verse_72": "فَأَنجَيْنَٰهُ وَٱلَّذِينَ مَعَهُۥ بِرَحْمَةٍۢ مِّنَّا وَقَطَعْنَا دَابِرَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا ۖ وَمَا كَانُوا۟ مُؤْمِنِينَ", + "verse_73": "وَإِلَىٰ ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَٰلِحًۭا ۗ قَالَ يَٰقَوْمِ ٱعْبُدُوا۟ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَٰهٍ غَيْرُهُۥ ۖ قَدْ جَآءَتْكُم بَيِّنَةٌۭ مِّن رَّبِّكُمْ ۖ هَٰذِهِۦ نَاقَةُ ٱللَّهِ لَكُمْ ءَايَةًۭ ۖ فَذَرُوهَا تَأْكُلْ فِىٓ أَرْضِ ٱللَّهِ ۖ وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوٓءٍۢ فَيَأْخُذَكُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌۭ", + "verse_74": "وَٱذْكُرُوٓا۟ إِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفَآءَ مِنۢ بَعْدِ عَادٍۢ وَبَوَّأَكُمْ فِى ٱلْأَرْضِ تَتَّخِذُونَ مِن سُهُولِهَا قُصُورًۭا وَتَنْحِتُونَ ٱلْجِبَالَ بُيُوتًۭا ۖ فَٱذْكُرُوٓا۟ ءَالَآءَ ٱللَّهِ وَلَا تَعْثَوْا۟ فِى ٱلْأَرْضِ مُفْسِدِينَ", + "verse_75": "قَالَ ٱلْمَلَأُ ٱلَّذِينَ ٱسْتَكْبَرُوا۟ مِن قَوْمِهِۦ لِلَّذِينَ ٱسْتُضْعِفُوا۟ لِمَنْ ءَامَنَ مِنْهُمْ أَتَعْلَمُونَ أَنَّ صَٰلِحًۭا مُّرْسَلٌۭ مِّن رَّبِّهِۦ ۚ قَالُوٓا۟ إِنَّا بِمَآ أُرْسِلَ بِهِۦ مُؤْمِنُونَ", + "verse_76": "قَالَ ٱلَّذِينَ ٱسْتَكْبَرُوٓا۟ إِنَّا بِٱلَّذِىٓ ءَامَنتُم بِهِۦ كَٰفِرُونَ", + "verse_77": "فَعَقَرُوا۟ ٱلنَّاقَةَ وَعَتَوْا۟ عَنْ أَمْرِ رَبِّهِمْ وَقَالُوا۟ يَٰصَٰلِحُ ٱئْتِنَا بِمَا تَعِدُنَآ إِن كُنتَ مِنَ ٱلْمُرْسَلِينَ", + "verse_78": "فَأَخَذَتْهُمُ ٱلرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا۟ فِى دَارِهِمْ جَٰثِمِينَ", + "verse_79": "فَتَوَلَّىٰ عَنْهُمْ وَقَالَ يَٰقَوْمِ لَقَدْ أَبْلَغْتُكُمْ رِسَالَةَ رَبِّى وَنَصَحْتُ لَكُمْ وَلَٰكِن لَّا تُحِبُّونَ ٱلنَّٰصِحِينَ", + "verse_80": "وَلُوطًا إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِۦٓ أَتَأْتُونَ ٱلْفَٰحِشَةَ مَا سَبَقَكُم بِهَا مِنْ أَحَدٍۢ مِّنَ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_81": "إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ ٱلرِّجَالَ شَهْوَةًۭ مِّن دُونِ ٱلنِّسَآءِ ۚ بَلْ أَنتُمْ قَوْمٌۭ مُّسْرِفُونَ", + "verse_82": "وَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهِۦٓ إِلَّآ أَن قَالُوٓا۟ أَخْرِجُوهُم مِّن قَرْيَتِكُمْ ۖ إِنَّهُمْ أُنَاسٌۭ يَتَطَهَّرُونَ", + "verse_83": "فَأَنجَيْنَٰهُ وَأَهْلَهُۥٓ إِلَّا ٱمْرَأَتَهُۥ كَانَتْ مِنَ ٱلْغَٰبِرِينَ", + "verse_84": "وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهِم مَّطَرًۭا ۖ فَٱنظُرْ كَيْفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلْمُجْرِمِينَ", + "verse_85": "وَإِلَىٰ مَدْيَنَ أَخَاهُمْ شُعَيْبًۭا ۗ قَالَ يَٰقَوْمِ ٱعْبُدُوا۟ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَٰهٍ غَيْرُهُۥ ۖ قَدْ جَآءَتْكُم بَيِّنَةٌۭ مِّن رَّبِّكُمْ ۖ فَأَوْفُوا۟ ٱلْكَيْلَ وَٱلْمِيزَانَ وَلَا تَبْخَسُوا۟ ٱلنَّاسَ أَشْيَآءَهُمْ وَلَا تُفْسِدُوا۟ فِى ٱلْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلَٰحِهَا ۚ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌۭ لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ", + "verse_86": "وَلَا تَقْعُدُوا۟ بِكُلِّ صِرَٰطٍۢ تُوعِدُونَ وَتَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ مَنْ ءَامَنَ بِهِۦ وَتَبْغُونَهَا عِوَجًۭا ۚ وَٱذْكُرُوٓا۟ إِذْ كُنتُمْ قَلِيلًۭا فَكَثَّرَكُمْ ۖ وَٱنظُرُوا۟ كَيْفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلْمُفْسِدِينَ", + "verse_87": "وَإِن كَانَ طَآئِفَةٌۭ مِّنكُمْ ءَامَنُوا۟ بِٱلَّذِىٓ أُرْسِلْتُ بِهِۦ وَطَآئِفَةٌۭ لَّمْ يُؤْمِنُوا۟ فَٱصْبِرُوا۟ حَتَّىٰ يَحْكُمَ ٱللَّهُ بَيْنَنَا ۚ وَهُوَ خَيْرُ ٱلْحَٰكِمِينَ", + "verse_88": "۞ قَالَ ٱلْمَلَأُ ٱلَّذِينَ ٱسْتَكْبَرُوا۟ مِن قَوْمِهِۦ لَنُخْرِجَنَّكَ يَٰشُعَيْبُ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ مَعَكَ مِن قَرْيَتِنَآ أَوْ لَتَعُودُنَّ فِى مِلَّتِنَا ۚ قَالَ أَوَلَوْ كُنَّا كَٰرِهِينَ", + "verse_89": "قَدِ ٱفْتَرَيْنَا عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا إِنْ عُدْنَا فِى مِلَّتِكُم بَعْدَ إِذْ نَجَّىٰنَا ٱللَّهُ مِنْهَا ۚ وَمَا يَكُونُ لَنَآ أَن نَّعُودَ فِيهَآ إِلَّآ أَن يَشَآءَ ٱللَّهُ رَبُّنَا ۚ وَسِعَ رَبُّنَا كُلَّ شَىْءٍ عِلْمًا ۚ عَلَى ٱللَّهِ تَوَكَّلْنَا ۚ رَبَّنَا ٱفْتَحْ بَيْنَنَا وَبَيْنَ قَوْمِنَا بِٱلْحَقِّ وَأَنتَ خَيْرُ ٱلْفَٰتِحِينَ", + "verse_90": "وَقَالَ ٱلْمَلَأُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ مِن قَوْمِهِۦ لَئِنِ ٱتَّبَعْتُمْ شُعَيْبًا إِنَّكُمْ إِذًۭا لَّخَٰسِرُونَ", + "verse_91": "فَأَخَذَتْهُمُ ٱلرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا۟ فِى دَارِهِمْ جَٰثِمِينَ", + "verse_92": "ٱلَّذِينَ كَذَّبُوا۟ شُعَيْبًۭا كَأَن لَّمْ يَغْنَوْا۟ فِيهَا ۚ ٱلَّذِينَ كَذَّبُوا۟ شُعَيْبًۭا كَانُوا۟ هُمُ ٱلْخَٰسِرِينَ", + "verse_93": "فَتَوَلَّىٰ عَنْهُمْ وَقَالَ يَٰقَوْمِ لَقَدْ أَبْلَغْتُكُمْ رِسَٰلَٰتِ رَبِّى وَنَصَحْتُ لَكُمْ ۖ فَكَيْفَ ءَاسَىٰ عَلَىٰ قَوْمٍۢ كَٰفِرِينَ", + "verse_94": "وَمَآ أَرْسَلْنَا فِى قَرْيَةٍۢ مِّن نَّبِىٍّ إِلَّآ أَخَذْنَآ أَهْلَهَا بِٱلْبَأْسَآءِ وَٱلضَّرَّآءِ لَعَلَّهُمْ يَضَّرَّعُونَ", + "verse_95": "ثُمَّ بَدَّلْنَا مَكَانَ ٱلسَّيِّئَةِ ٱلْحَسَنَةَ حَتَّىٰ عَفَوا۟ وَّقَالُوا۟ قَدْ مَسَّ ءَابَآءَنَا ٱلضَّرَّآءُ وَٱلسَّرَّآءُ فَأَخَذْنَٰهُم بَغْتَةًۭ وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ", + "verse_96": "وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ ٱلْقُرَىٰٓ ءَامَنُوا۟ وَٱتَّقَوْا۟ لَفَتَحْنَا عَلَيْهِم بَرَكَٰتٍۢ مِّنَ ٱلسَّمَآءِ وَٱلْأَرْضِ وَلَٰكِن كَذَّبُوا۟ فَأَخَذْنَٰهُم بِمَا كَانُوا۟ يَكْسِبُونَ", + "verse_97": "أَفَأَمِنَ أَهْلُ ٱلْقُرَىٰٓ أَن يَأْتِيَهُم بَأْسُنَا بَيَٰتًۭا وَهُمْ نَآئِمُونَ", + "verse_98": "أَوَأَمِنَ أَهْلُ ٱلْقُرَىٰٓ أَن يَأْتِيَهُم بَأْسُنَا ضُحًۭى وَهُمْ يَلْعَبُونَ", + "verse_99": "أَفَأَمِنُوا۟ مَكْرَ ٱللَّهِ ۚ فَلَا يَأْمَنُ مَكْرَ ٱللَّهِ إِلَّا ٱلْقَوْمُ ٱلْخَٰسِرُونَ", + "verse_100": "أَوَلَمْ يَهْدِ لِلَّذِينَ يَرِثُونَ ٱلْأَرْضَ مِنۢ بَعْدِ أَهْلِهَآ أَن لَّوْ نَشَآءُ أَصَبْنَٰهُم بِذُنُوبِهِمْ ۚ وَنَطْبَعُ عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَسْمَعُونَ", + "verse_101": "تِلْكَ ٱلْقُرَىٰ نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنۢبَآئِهَا ۚ وَلَقَدْ جَآءَتْهُمْ رُسُلُهُم بِٱلْبَيِّنَٰتِ فَمَا كَانُوا۟ لِيُؤْمِنُوا۟ بِمَا كَذَّبُوا۟ مِن قَبْلُ ۚ كَذَٰلِكَ يَطْبَعُ ٱللَّهُ عَلَىٰ قُلُوبِ ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_102": "وَمَا وَجَدْنَا لِأَكْثَرِهِم مِّنْ عَهْدٍۢ ۖ وَإِن وَجَدْنَآ أَكْثَرَهُمْ لَفَٰسِقِينَ", + "verse_103": "ثُمَّ بَعَثْنَا مِنۢ بَعْدِهِم مُّوسَىٰ بِـَٔايَٰتِنَآ إِلَىٰ فِرْعَوْنَ وَمَلَإِي۟هِۦ فَظَلَمُوا۟ بِهَا ۖ فَٱنظُرْ كَيْفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلْمُفْسِدِينَ", + "verse_104": "وَقَالَ مُوسَىٰ يَٰفِرْعَوْنُ إِنِّى رَسُولٌۭ مِّن رَّبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_105": "حَقِيقٌ عَلَىٰٓ أَن لَّآ أَقُولَ عَلَى ٱللَّهِ إِلَّا ٱلْحَقَّ ۚ قَدْ جِئْتُكُم بِبَيِّنَةٍۢ مِّن رَّبِّكُمْ فَأَرْسِلْ مَعِىَ بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ", + "verse_106": "قَالَ إِن كُنتَ جِئْتَ بِـَٔايَةٍۢ فَأْتِ بِهَآ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ", + "verse_107": "فَأَلْقَىٰ عَصَاهُ فَإِذَا هِىَ ثُعْبَانٌۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_108": "وَنَزَعَ يَدَهُۥ فَإِذَا هِىَ بَيْضَآءُ لِلنَّٰظِرِينَ", + "verse_109": "قَالَ ٱلْمَلَأُ مِن قَوْمِ فِرْعَوْنَ إِنَّ هَٰذَا لَسَٰحِرٌ عَلِيمٌۭ", + "verse_110": "يُرِيدُ أَن يُخْرِجَكُم مِّنْ أَرْضِكُمْ ۖ فَمَاذَا تَأْمُرُونَ", + "verse_111": "قَالُوٓا۟ أَرْجِهْ وَأَخَاهُ وَأَرْسِلْ فِى ٱلْمَدَآئِنِ حَٰشِرِينَ", + "verse_112": "يَأْتُوكَ بِكُلِّ سَٰحِرٍ عَلِيمٍۢ", + "verse_113": "وَجَآءَ ٱلسَّحَرَةُ فِرْعَوْنَ قَالُوٓا۟ إِنَّ لَنَا لَأَجْرًا إِن كُنَّا نَحْنُ ٱلْغَٰلِبِينَ", + "verse_114": "قَالَ نَعَمْ وَإِنَّكُمْ لَمِنَ ٱلْمُقَرَّبِينَ", + "verse_115": "قَالُوا۟ يَٰمُوسَىٰٓ إِمَّآ أَن تُلْقِىَ وَإِمَّآ أَن نَّكُونَ نَحْنُ ٱلْمُلْقِينَ", + "verse_116": "قَالَ أَلْقُوا۟ ۖ فَلَمَّآ أَلْقَوْا۟ سَحَرُوٓا۟ أَعْيُنَ ٱلنَّاسِ وَٱسْتَرْهَبُوهُمْ وَجَآءُو بِسِحْرٍ عَظِيمٍۢ", + "verse_117": "۞ وَأَوْحَيْنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰٓ أَنْ أَلْقِ عَصَاكَ ۖ فَإِذَا هِىَ تَلْقَفُ مَا يَأْفِكُونَ", + "verse_118": "فَوَقَعَ ٱلْحَقُّ وَبَطَلَ مَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_119": "فَغُلِبُوا۟ هُنَالِكَ وَٱنقَلَبُوا۟ صَٰغِرِينَ", + "verse_120": "وَأُلْقِىَ ٱلسَّحَرَةُ سَٰجِدِينَ", + "verse_121": "قَالُوٓا۟ ءَامَنَّا بِرَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_122": "رَبِّ مُوسَىٰ وَهَٰرُونَ", + "verse_123": "قَالَ فِرْعَوْنُ ءَامَنتُم بِهِۦ قَبْلَ أَنْ ءَاذَنَ لَكُمْ ۖ إِنَّ هَٰذَا لَمَكْرٌۭ مَّكَرْتُمُوهُ فِى ٱلْمَدِينَةِ لِتُخْرِجُوا۟ مِنْهَآ أَهْلَهَا ۖ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ", + "verse_124": "لَأُقَطِّعَنَّ أَيْدِيَكُمْ وَأَرْجُلَكُم مِّنْ خِلَٰفٍۢ ثُمَّ لَأُصَلِّبَنَّكُمْ أَجْمَعِينَ", + "verse_125": "قَالُوٓا۟ إِنَّآ إِلَىٰ رَبِّنَا مُنقَلِبُونَ", + "verse_126": "وَمَا تَنقِمُ مِنَّآ إِلَّآ أَنْ ءَامَنَّا بِـَٔايَٰتِ رَبِّنَا لَمَّا جَآءَتْنَا ۚ رَبَّنَآ أَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًۭا وَتَوَفَّنَا مُسْلِمِينَ", + "verse_127": "وَقَالَ ٱلْمَلَأُ مِن قَوْمِ فِرْعَوْنَ أَتَذَرُ مُوسَىٰ وَقَوْمَهُۥ لِيُفْسِدُوا۟ فِى ٱلْأَرْضِ وَيَذَرَكَ وَءَالِهَتَكَ ۚ قَالَ سَنُقَتِّلُ أَبْنَآءَهُمْ وَنَسْتَحْىِۦ نِسَآءَهُمْ وَإِنَّا فَوْقَهُمْ قَٰهِرُونَ", + "verse_128": "قَالَ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِ ٱسْتَعِينُوا۟ بِٱللَّهِ وَٱصْبِرُوٓا۟ ۖ إِنَّ ٱلْأَرْضَ لِلَّهِ يُورِثُهَا مَن يَشَآءُ مِنْ عِبَادِهِۦ ۖ وَٱلْعَٰقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ", + "verse_129": "قَالُوٓا۟ أُوذِينَا مِن قَبْلِ أَن تَأْتِيَنَا وَمِنۢ بَعْدِ مَا جِئْتَنَا ۚ قَالَ عَسَىٰ رَبُّكُمْ أَن يُهْلِكَ عَدُوَّكُمْ وَيَسْتَخْلِفَكُمْ فِى ٱلْأَرْضِ فَيَنظُرَ كَيْفَ تَعْمَلُونَ", + "verse_130": "وَلَقَدْ أَخَذْنَآ ءَالَ فِرْعَوْنَ بِٱلسِّنِينَ وَنَقْصٍۢ مِّنَ ٱلثَّمَرَٰتِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ", + "verse_131": "فَإِذَا جَآءَتْهُمُ ٱلْحَسَنَةُ قَالُوا۟ لَنَا هَٰذِهِۦ ۖ وَإِن تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌۭ يَطَّيَّرُوا۟ بِمُوسَىٰ وَمَن مَّعَهُۥٓ ۗ أَلَآ إِنَّمَا طَٰٓئِرُهُمْ عِندَ ٱللَّهِ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_132": "وَقَالُوا۟ مَهْمَا تَأْتِنَا بِهِۦ مِنْ ءَايَةٍۢ لِّتَسْحَرَنَا بِهَا فَمَا نَحْنُ لَكَ بِمُؤْمِنِينَ", + "verse_133": "فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمُ ٱلطُّوفَانَ وَٱلْجَرَادَ وَٱلْقُمَّلَ وَٱلضَّفَادِعَ وَٱلدَّمَ ءَايَٰتٍۢ مُّفَصَّلَٰتٍۢ فَٱسْتَكْبَرُوا۟ وَكَانُوا۟ قَوْمًۭا مُّجْرِمِينَ", + "verse_134": "وَلَمَّا وَقَعَ عَلَيْهِمُ ٱلرِّجْزُ قَالُوا۟ يَٰمُوسَى ٱدْعُ لَنَا رَبَّكَ بِمَا عَهِدَ عِندَكَ ۖ لَئِن كَشَفْتَ عَنَّا ٱلرِّجْزَ لَنُؤْمِنَنَّ لَكَ وَلَنُرْسِلَنَّ مَعَكَ بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ", + "verse_135": "فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُمُ ٱلرِّجْزَ إِلَىٰٓ أَجَلٍ هُم بَٰلِغُوهُ إِذَا هُمْ يَنكُثُونَ", + "verse_136": "فَٱنتَقَمْنَا مِنْهُمْ فَأَغْرَقْنَٰهُمْ فِى ٱلْيَمِّ بِأَنَّهُمْ كَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا وَكَانُوا۟ عَنْهَا غَٰفِلِينَ", + "verse_137": "وَأَوْرَثْنَا ٱلْقَوْمَ ٱلَّذِينَ كَانُوا۟ يُسْتَضْعَفُونَ مَشَٰرِقَ ٱلْأَرْضِ وَمَغَٰرِبَهَا ٱلَّتِى بَٰرَكْنَا فِيهَا ۖ وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ ٱلْحُسْنَىٰ عَلَىٰ بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ بِمَا صَبَرُوا۟ ۖ وَدَمَّرْنَا مَا كَانَ يَصْنَعُ فِرْعَوْنُ وَقَوْمُهُۥ وَمَا كَانُوا۟ يَعْرِشُونَ", + "verse_138": "وَجَٰوَزْنَا بِبَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ ٱلْبَحْرَ فَأَتَوْا۟ عَلَىٰ قَوْمٍۢ يَعْكُفُونَ عَلَىٰٓ أَصْنَامٍۢ لَّهُمْ ۚ قَالُوا۟ يَٰمُوسَى ٱجْعَل لَّنَآ إِلَٰهًۭا كَمَا لَهُمْ ءَالِهَةٌۭ ۚ قَالَ إِنَّكُمْ قَوْمٌۭ تَجْهَلُونَ", + "verse_139": "إِنَّ هَٰٓؤُلَآءِ مُتَبَّرٌۭ مَّا هُمْ فِيهِ وَبَٰطِلٌۭ مَّا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_140": "قَالَ أَغَيْرَ ٱللَّهِ أَبْغِيكُمْ إِلَٰهًۭا وَهُوَ فَضَّلَكُمْ عَلَى ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_141": "وَإِذْ أَنجَيْنَٰكُم مِّنْ ءَالِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوٓءَ ٱلْعَذَابِ ۖ يُقَتِّلُونَ أَبْنَآءَكُمْ وَيَسْتَحْيُونَ نِسَآءَكُمْ ۚ وَفِى ذَٰلِكُم بَلَآءٌۭ مِّن رَّبِّكُمْ عَظِيمٌۭ", + "verse_142": "۞ وَوَٰعَدْنَا مُوسَىٰ ثَلَٰثِينَ لَيْلَةًۭ وَأَتْمَمْنَٰهَا بِعَشْرٍۢ فَتَمَّ مِيقَٰتُ رَبِّهِۦٓ أَرْبَعِينَ لَيْلَةًۭ ۚ وَقَالَ مُوسَىٰ لِأَخِيهِ هَٰرُونَ ٱخْلُفْنِى فِى قَوْمِى وَأَصْلِحْ وَلَا تَتَّبِعْ سَبِيلَ ٱلْمُفْسِدِينَ", + "verse_143": "وَلَمَّا جَآءَ مُوسَىٰ لِمِيقَٰتِنَا وَكَلَّمَهُۥ رَبُّهُۥ قَالَ رَبِّ أَرِنِىٓ أَنظُرْ إِلَيْكَ ۚ قَالَ لَن تَرَىٰنِى وَلَٰكِنِ ٱنظُرْ إِلَى ٱلْجَبَلِ فَإِنِ ٱسْتَقَرَّ مَكَانَهُۥ فَسَوْفَ تَرَىٰنِى ۚ فَلَمَّا تَجَلَّىٰ رَبُّهُۥ لِلْجَبَلِ جَعَلَهُۥ دَكًّۭا وَخَرَّ مُوسَىٰ صَعِقًۭا ۚ فَلَمَّآ أَفَاقَ قَالَ سُبْحَٰنَكَ تُبْتُ إِلَيْكَ وَأَنَا۠ أَوَّلُ ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_144": "قَالَ يَٰمُوسَىٰٓ إِنِّى ٱصْطَفَيْتُكَ عَلَى ٱلنَّاسِ بِرِسَٰلَٰتِى وَبِكَلَٰمِى فَخُذْ مَآ ءَاتَيْتُكَ وَكُن مِّنَ ٱلشَّٰكِرِينَ", + "verse_145": "وَكَتَبْنَا لَهُۥ فِى ٱلْأَلْوَاحِ مِن كُلِّ شَىْءٍۢ مَّوْعِظَةًۭ وَتَفْصِيلًۭا لِّكُلِّ شَىْءٍۢ فَخُذْهَا بِقُوَّةٍۢ وَأْمُرْ قَوْمَكَ يَأْخُذُوا۟ بِأَحْسَنِهَا ۚ سَأُو۟رِيكُمْ دَارَ ٱلْفَٰسِقِينَ", + "verse_146": "سَأَصْرِفُ عَنْ ءَايَٰتِىَ ٱلَّذِينَ يَتَكَبَّرُونَ فِى ٱلْأَرْضِ بِغَيْرِ ٱلْحَقِّ وَإِن يَرَوْا۟ كُلَّ ءَايَةٍۢ لَّا يُؤْمِنُوا۟ بِهَا وَإِن يَرَوْا۟ سَبِيلَ ٱلرُّشْدِ لَا يَتَّخِذُوهُ سَبِيلًۭا وَإِن يَرَوْا۟ سَبِيلَ ٱلْغَىِّ يَتَّخِذُوهُ سَبِيلًۭا ۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ كَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا وَكَانُوا۟ عَنْهَا غَٰفِلِينَ", + "verse_147": "وَٱلَّذِينَ كَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا وَلِقَآءِ ٱلْءَاخِرَةِ حَبِطَتْ أَعْمَٰلُهُمْ ۚ هَلْ يُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_148": "وَٱتَّخَذَ قَوْمُ مُوسَىٰ مِنۢ بَعْدِهِۦ مِنْ حُلِيِّهِمْ عِجْلًۭا جَسَدًۭا لَّهُۥ خُوَارٌ ۚ أَلَمْ يَرَوْا۟ أَنَّهُۥ لَا يُكَلِّمُهُمْ وَلَا يَهْدِيهِمْ سَبِيلًا ۘ ٱتَّخَذُوهُ وَكَانُوا۟ ظَٰلِمِينَ", + "verse_149": "وَلَمَّا سُقِطَ فِىٓ أَيْدِيهِمْ وَرَأَوْا۟ أَنَّهُمْ قَدْ ضَلُّوا۟ قَالُوا۟ لَئِن لَّمْ يَرْحَمْنَا رَبُّنَا وَيَغْفِرْ لَنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ ٱلْخَٰسِرِينَ", + "verse_150": "وَلَمَّا رَجَعَ مُوسَىٰٓ إِلَىٰ قَوْمِهِۦ غَضْبَٰنَ أَسِفًۭا قَالَ بِئْسَمَا خَلَفْتُمُونِى مِنۢ بَعْدِىٓ ۖ أَعَجِلْتُمْ أَمْرَ رَبِّكُمْ ۖ وَأَلْقَى ٱلْأَلْوَاحَ وَأَخَذَ بِرَأْسِ أَخِيهِ يَجُرُّهُۥٓ إِلَيْهِ ۚ قَالَ ٱبْنَ أُمَّ إِنَّ ٱلْقَوْمَ ٱسْتَضْعَفُونِى وَكَادُوا۟ يَقْتُلُونَنِى فَلَا تُشْمِتْ بِىَ ٱلْأَعْدَآءَ وَلَا تَجْعَلْنِى مَعَ ٱلْقَوْمِ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_151": "قَالَ رَبِّ ٱغْفِرْ لِى وَلِأَخِى وَأَدْخِلْنَا فِى رَحْمَتِكَ ۖ وَأَنتَ أَرْحَمُ ٱلرَّٰحِمِينَ", + "verse_152": "إِنَّ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُوا۟ ٱلْعِجْلَ سَيَنَالُهُمْ غَضَبٌۭ مِّن رَّبِّهِمْ وَذِلَّةٌۭ فِى ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا ۚ وَكَذَٰلِكَ نَجْزِى ٱلْمُفْتَرِينَ", + "verse_153": "وَٱلَّذِينَ عَمِلُوا۟ ٱلسَّيِّـَٔاتِ ثُمَّ تَابُوا۟ مِنۢ بَعْدِهَا وَءَامَنُوٓا۟ إِنَّ رَبَّكَ مِنۢ بَعْدِهَا لَغَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_154": "وَلَمَّا سَكَتَ عَن مُّوسَى ٱلْغَضَبُ أَخَذَ ٱلْأَلْوَاحَ ۖ وَفِى نُسْخَتِهَا هُدًۭى وَرَحْمَةٌۭ لِّلَّذِينَ هُمْ لِرَبِّهِمْ يَرْهَبُونَ", + "verse_155": "وَٱخْتَارَ مُوسَىٰ قَوْمَهُۥ سَبْعِينَ رَجُلًۭا لِّمِيقَٰتِنَا ۖ فَلَمَّآ أَخَذَتْهُمُ ٱلرَّجْفَةُ قَالَ رَبِّ لَوْ شِئْتَ أَهْلَكْتَهُم مِّن قَبْلُ وَإِيَّٰىَ ۖ أَتُهْلِكُنَا بِمَا فَعَلَ ٱلسُّفَهَآءُ مِنَّآ ۖ إِنْ هِىَ إِلَّا فِتْنَتُكَ تُضِلُّ بِهَا مَن تَشَآءُ وَتَهْدِى مَن تَشَآءُ ۖ أَنتَ وَلِيُّنَا فَٱغْفِرْ لَنَا وَٱرْحَمْنَا ۖ وَأَنتَ خَيْرُ ٱلْغَٰفِرِينَ", + "verse_156": "۞ وَٱكْتُبْ لَنَا فِى هَٰذِهِ ٱلدُّنْيَا حَسَنَةًۭ وَفِى ٱلْءَاخِرَةِ إِنَّا هُدْنَآ إِلَيْكَ ۚ قَالَ عَذَابِىٓ أُصِيبُ بِهِۦ مَنْ أَشَآءُ ۖ وَرَحْمَتِى وَسِعَتْ كُلَّ شَىْءٍۢ ۚ فَسَأَكْتُبُهَا لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَيُؤْتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَٱلَّذِينَ هُم بِـَٔايَٰتِنَا يُؤْمِنُونَ", + "verse_157": "ٱلَّذِينَ يَتَّبِعُونَ ٱلرَّسُولَ ٱلنَّبِىَّ ٱلْأُمِّىَّ ٱلَّذِى يَجِدُونَهُۥ مَكْتُوبًا عِندَهُمْ فِى ٱلتَّوْرَىٰةِ وَٱلْإِنجِيلِ يَأْمُرُهُم بِٱلْمَعْرُوفِ وَيَنْهَىٰهُمْ عَنِ ٱلْمُنكَرِ وَيُحِلُّ لَهُمُ ٱلطَّيِّبَٰتِ وَيُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ ٱلْخَبَٰٓئِثَ وَيَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَٱلْأَغْلَٰلَ ٱلَّتِى كَانَتْ عَلَيْهِمْ ۚ فَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ بِهِۦ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَٱتَّبَعُوا۟ ٱلنُّورَ ٱلَّذِىٓ أُنزِلَ مَعَهُۥٓ ۙ أُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْمُفْلِحُونَ", + "verse_158": "قُلْ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِنِّى رَسُولُ ٱللَّهِ إِلَيْكُمْ جَمِيعًا ٱلَّذِى لَهُۥ مُلْكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ يُحْىِۦ وَيُمِيتُ ۖ فَـَٔامِنُوا۟ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِ ٱلنَّبِىِّ ٱلْأُمِّىِّ ٱلَّذِى يُؤْمِنُ بِٱللَّهِ وَكَلِمَٰتِهِۦ وَٱتَّبِعُوهُ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ", + "verse_159": "وَمِن قَوْمِ مُوسَىٰٓ أُمَّةٌۭ يَهْدُونَ بِٱلْحَقِّ وَبِهِۦ يَعْدِلُونَ", + "verse_160": "وَقَطَّعْنَٰهُمُ ٱثْنَتَىْ عَشْرَةَ أَسْبَاطًا أُمَمًۭا ۚ وَأَوْحَيْنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰٓ إِذِ ٱسْتَسْقَىٰهُ قَوْمُهُۥٓ أَنِ ٱضْرِب بِّعَصَاكَ ٱلْحَجَرَ ۖ فَٱنۢبَجَسَتْ مِنْهُ ٱثْنَتَا عَشْرَةَ عَيْنًۭا ۖ قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُنَاسٍۢ مَّشْرَبَهُمْ ۚ وَظَلَّلْنَا عَلَيْهِمُ ٱلْغَمَٰمَ وَأَنزَلْنَا عَلَيْهِمُ ٱلْمَنَّ وَٱلسَّلْوَىٰ ۖ كُلُوا۟ مِن طَيِّبَٰتِ مَا رَزَقْنَٰكُمْ ۚ وَمَا ظَلَمُونَا وَلَٰكِن كَانُوٓا۟ أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ", + "verse_161": "وَإِذْ قِيلَ لَهُمُ ٱسْكُنُوا۟ هَٰذِهِ ٱلْقَرْيَةَ وَكُلُوا۟ مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ وَقُولُوا۟ حِطَّةٌۭ وَٱدْخُلُوا۟ ٱلْبَابَ سُجَّدًۭا نَّغْفِرْ لَكُمْ خَطِيٓـَٰٔتِكُمْ ۚ سَنَزِيدُ ٱلْمُحْسِنِينَ", + "verse_162": "فَبَدَّلَ ٱلَّذِينَ ظَلَمُوا۟ مِنْهُمْ قَوْلًا غَيْرَ ٱلَّذِى قِيلَ لَهُمْ فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِجْزًۭا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ بِمَا كَانُوا۟ يَظْلِمُونَ", + "verse_163": "وَسْـَٔلْهُمْ عَنِ ٱلْقَرْيَةِ ٱلَّتِى كَانَتْ حَاضِرَةَ ٱلْبَحْرِ إِذْ يَعْدُونَ فِى ٱلسَّبْتِ إِذْ تَأْتِيهِمْ حِيتَانُهُمْ يَوْمَ سَبْتِهِمْ شُرَّعًۭا وَيَوْمَ لَا يَسْبِتُونَ ۙ لَا تَأْتِيهِمْ ۚ كَذَٰلِكَ نَبْلُوهُم بِمَا كَانُوا۟ يَفْسُقُونَ", + "verse_164": "وَإِذْ قَالَتْ أُمَّةٌۭ مِّنْهُمْ لِمَ تَعِظُونَ قَوْمًا ۙ ٱللَّهُ مُهْلِكُهُمْ أَوْ مُعَذِّبُهُمْ عَذَابًۭا شَدِيدًۭا ۖ قَالُوا۟ مَعْذِرَةً إِلَىٰ رَبِّكُمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ", + "verse_165": "فَلَمَّا نَسُوا۟ مَا ذُكِّرُوا۟ بِهِۦٓ أَنجَيْنَا ٱلَّذِينَ يَنْهَوْنَ عَنِ ٱلسُّوٓءِ وَأَخَذْنَا ٱلَّذِينَ ظَلَمُوا۟ بِعَذَابٍۭ بَـِٔيسٍۭ بِمَا كَانُوا۟ يَفْسُقُونَ", + "verse_166": "فَلَمَّا عَتَوْا۟ عَن مَّا نُهُوا۟ عَنْهُ قُلْنَا لَهُمْ كُونُوا۟ قِرَدَةً خَٰسِـِٔينَ", + "verse_167": "وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكَ لَيَبْعَثَنَّ عَلَيْهِمْ إِلَىٰ يَوْمِ ٱلْقِيَٰمَةِ مَن يَسُومُهُمْ سُوٓءَ ٱلْعَذَابِ ۗ إِنَّ رَبَّكَ لَسَرِيعُ ٱلْعِقَابِ ۖ وَإِنَّهُۥ لَغَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_168": "وَقَطَّعْنَٰهُمْ فِى ٱلْأَرْضِ أُمَمًۭا ۖ مِّنْهُمُ ٱلصَّٰلِحُونَ وَمِنْهُمْ دُونَ ذَٰلِكَ ۖ وَبَلَوْنَٰهُم بِٱلْحَسَنَٰتِ وَٱلسَّيِّـَٔاتِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ", + "verse_169": "فَخَلَفَ مِنۢ بَعْدِهِمْ خَلْفٌۭ وَرِثُوا۟ ٱلْكِتَٰبَ يَأْخُذُونَ عَرَضَ هَٰذَا ٱلْأَدْنَىٰ وَيَقُولُونَ سَيُغْفَرُ لَنَا وَإِن يَأْتِهِمْ عَرَضٌۭ مِّثْلُهُۥ يَأْخُذُوهُ ۚ أَلَمْ يُؤْخَذْ عَلَيْهِم مِّيثَٰقُ ٱلْكِتَٰبِ أَن لَّا يَقُولُوا۟ عَلَى ٱللَّهِ إِلَّا ٱلْحَقَّ وَدَرَسُوا۟ مَا فِيهِ ۗ وَٱلدَّارُ ٱلْءَاخِرَةُ خَيْرٌۭ لِّلَّذِينَ يَتَّقُونَ ۗ أَفَلَا تَعْقِلُونَ", + "verse_170": "وَٱلَّذِينَ يُمَسِّكُونَ بِٱلْكِتَٰبِ وَأَقَامُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ إِنَّا لَا نُضِيعُ أَجْرَ ٱلْمُصْلِحِينَ", + "verse_171": "۞ وَإِذْ نَتَقْنَا ٱلْجَبَلَ فَوْقَهُمْ كَأَنَّهُۥ ظُلَّةٌۭ وَظَنُّوٓا۟ أَنَّهُۥ وَاقِعٌۢ بِهِمْ خُذُوا۟ مَآ ءَاتَيْنَٰكُم بِقُوَّةٍۢ وَٱذْكُرُوا۟ مَا فِيهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ", + "verse_172": "وَإِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِنۢ بَنِىٓ ءَادَمَ مِن ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَأَشْهَدَهُمْ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمْ أَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ ۖ قَالُوا۟ بَلَىٰ ۛ شَهِدْنَآ ۛ أَن تَقُولُوا۟ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ إِنَّا كُنَّا عَنْ هَٰذَا غَٰفِلِينَ", + "verse_173": "أَوْ تَقُولُوٓا۟ إِنَّمَآ أَشْرَكَ ءَابَآؤُنَا مِن قَبْلُ وَكُنَّا ذُرِّيَّةًۭ مِّنۢ بَعْدِهِمْ ۖ أَفَتُهْلِكُنَا بِمَا فَعَلَ ٱلْمُبْطِلُونَ", + "verse_174": "وَكَذَٰلِكَ نُفَصِّلُ ٱلْءَايَٰتِ وَلَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ", + "verse_175": "وَٱتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ ٱلَّذِىٓ ءَاتَيْنَٰهُ ءَايَٰتِنَا فَٱنسَلَخَ مِنْهَا فَأَتْبَعَهُ ٱلشَّيْطَٰنُ فَكَانَ مِنَ ٱلْغَاوِينَ", + "verse_176": "وَلَوْ شِئْنَا لَرَفَعْنَٰهُ بِهَا وَلَٰكِنَّهُۥٓ أَخْلَدَ إِلَى ٱلْأَرْضِ وَٱتَّبَعَ هَوَىٰهُ ۚ فَمَثَلُهُۥ كَمَثَلِ ٱلْكَلْبِ إِن تَحْمِلْ عَلَيْهِ يَلْهَثْ أَوْ تَتْرُكْهُ يَلْهَث ۚ ذَّٰلِكَ مَثَلُ ٱلْقَوْمِ ٱلَّذِينَ كَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا ۚ فَٱقْصُصِ ٱلْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ", + "verse_177": "سَآءَ مَثَلًا ٱلْقَوْمُ ٱلَّذِينَ كَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا وَأَنفُسَهُمْ كَانُوا۟ يَظْلِمُونَ", + "verse_178": "مَن يَهْدِ ٱللَّهُ فَهُوَ ٱلْمُهْتَدِى ۖ وَمَن يُضْلِلْ فَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْخَٰسِرُونَ", + "verse_179": "وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ كَثِيرًۭا مِّنَ ٱلْجِنِّ وَٱلْإِنسِ ۖ لَهُمْ قُلُوبٌۭ لَّا يَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْيُنٌۭ لَّا يُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ ءَاذَانٌۭ لَّا يَسْمَعُونَ بِهَآ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ كَٱلْأَنْعَٰمِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْغَٰفِلُونَ", + "verse_180": "وَلِلَّهِ ٱلْأَسْمَآءُ ٱلْحُسْنَىٰ فَٱدْعُوهُ بِهَا ۖ وَذَرُوا۟ ٱلَّذِينَ يُلْحِدُونَ فِىٓ أَسْمَٰٓئِهِۦ ۚ سَيُجْزَوْنَ مَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_181": "وَمِمَّنْ خَلَقْنَآ أُمَّةٌۭ يَهْدُونَ بِٱلْحَقِّ وَبِهِۦ يَعْدِلُونَ", + "verse_182": "وَٱلَّذِينَ كَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا سَنَسْتَدْرِجُهُم مِّنْ حَيْثُ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_183": "وَأُمْلِى لَهُمْ ۚ إِنَّ كَيْدِى مَتِينٌ", + "verse_184": "أَوَلَمْ يَتَفَكَّرُوا۟ ۗ مَا بِصَاحِبِهِم مِّن جِنَّةٍ ۚ إِنْ هُوَ إِلَّا نَذِيرٌۭ مُّبِينٌ", + "verse_185": "أَوَلَمْ يَنظُرُوا۟ فِى مَلَكُوتِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَمَا خَلَقَ ٱللَّهُ مِن شَىْءٍۢ وَأَنْ عَسَىٰٓ أَن يَكُونَ قَدِ ٱقْتَرَبَ أَجَلُهُمْ ۖ فَبِأَىِّ حَدِيثٍۭ بَعْدَهُۥ يُؤْمِنُونَ", + "verse_186": "مَن يُضْلِلِ ٱللَّهُ فَلَا هَادِىَ لَهُۥ ۚ وَيَذَرُهُمْ فِى طُغْيَٰنِهِمْ يَعْمَهُونَ", + "verse_187": "يَسْـَٔلُونَكَ عَنِ ٱلسَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْسَىٰهَا ۖ قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِندَ رَبِّى ۖ لَا يُجَلِّيهَا لِوَقْتِهَآ إِلَّا هُوَ ۚ ثَقُلَتْ فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۚ لَا تَأْتِيكُمْ إِلَّا بَغْتَةًۭ ۗ يَسْـَٔلُونَكَ كَأَنَّكَ حَفِىٌّ عَنْهَا ۖ قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِندَ ٱللَّهِ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_188": "قُل لَّآ أَمْلِكُ لِنَفْسِى نَفْعًۭا وَلَا ضَرًّا إِلَّا مَا شَآءَ ٱللَّهُ ۚ وَلَوْ كُنتُ أَعْلَمُ ٱلْغَيْبَ لَٱسْتَكْثَرْتُ مِنَ ٱلْخَيْرِ وَمَا مَسَّنِىَ ٱلسُّوٓءُ ۚ إِنْ أَنَا۠ إِلَّا نَذِيرٌۭ وَبَشِيرٌۭ لِّقَوْمٍۢ يُؤْمِنُونَ", + "verse_189": "۞ هُوَ ٱلَّذِى خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍۢ وَٰحِدَةٍۢ وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا لِيَسْكُنَ إِلَيْهَا ۖ فَلَمَّا تَغَشَّىٰهَا حَمَلَتْ حَمْلًا خَفِيفًۭا فَمَرَّتْ بِهِۦ ۖ فَلَمَّآ أَثْقَلَت دَّعَوَا ٱللَّهَ رَبَّهُمَا لَئِنْ ءَاتَيْتَنَا صَٰلِحًۭا لَّنَكُونَنَّ مِنَ ٱلشَّٰكِرِينَ", + "verse_190": "فَلَمَّآ ءَاتَىٰهُمَا صَٰلِحًۭا جَعَلَا لَهُۥ شُرَكَآءَ فِيمَآ ءَاتَىٰهُمَا ۚ فَتَعَٰلَى ٱللَّهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ", + "verse_191": "أَيُشْرِكُونَ مَا لَا يَخْلُقُ شَيْـًۭٔا وَهُمْ يُخْلَقُونَ", + "verse_192": "وَلَا يَسْتَطِيعُونَ لَهُمْ نَصْرًۭا وَلَآ أَنفُسَهُمْ يَنصُرُونَ", + "verse_193": "وَإِن تَدْعُوهُمْ إِلَى ٱلْهُدَىٰ لَا يَتَّبِعُوكُمْ ۚ سَوَآءٌ عَلَيْكُمْ أَدَعَوْتُمُوهُمْ أَمْ أَنتُمْ صَٰمِتُونَ", + "verse_194": "إِنَّ ٱلَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ عِبَادٌ أَمْثَالُكُمْ ۖ فَٱدْعُوهُمْ فَلْيَسْتَجِيبُوا۟ لَكُمْ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ", + "verse_195": "أَلَهُمْ أَرْجُلٌۭ يَمْشُونَ بِهَآ ۖ أَمْ لَهُمْ أَيْدٍۢ يَبْطِشُونَ بِهَآ ۖ أَمْ لَهُمْ أَعْيُنٌۭ يُبْصِرُونَ بِهَآ ۖ أَمْ لَهُمْ ءَاذَانٌۭ يَسْمَعُونَ بِهَا ۗ قُلِ ٱدْعُوا۟ شُرَكَآءَكُمْ ثُمَّ كِيدُونِ فَلَا تُنظِرُونِ", + "verse_196": "إِنَّ وَلِۦِّىَ ٱللَّهُ ٱلَّذِى نَزَّلَ ٱلْكِتَٰبَ ۖ وَهُوَ يَتَوَلَّى ٱلصَّٰلِحِينَ", + "verse_197": "وَٱلَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِهِۦ لَا يَسْتَطِيعُونَ نَصْرَكُمْ وَلَآ أَنفُسَهُمْ يَنصُرُونَ", + "verse_198": "وَإِن تَدْعُوهُمْ إِلَى ٱلْهُدَىٰ لَا يَسْمَعُوا۟ ۖ وَتَرَىٰهُمْ يَنظُرُونَ إِلَيْكَ وَهُمْ لَا يُبْصِرُونَ", + "verse_199": "خُذِ ٱلْعَفْوَ وَأْمُرْ بِٱلْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ ٱلْجَٰهِلِينَ", + "verse_200": "وَإِمَّا يَنزَغَنَّكَ مِنَ ٱلشَّيْطَٰنِ نَزْغٌۭ فَٱسْتَعِذْ بِٱللَّهِ ۚ إِنَّهُۥ سَمِيعٌ عَلِيمٌ", + "verse_201": "إِنَّ ٱلَّذِينَ ٱتَّقَوْا۟ إِذَا مَسَّهُمْ طَٰٓئِفٌۭ مِّنَ ٱلشَّيْطَٰنِ تَذَكَّرُوا۟ فَإِذَا هُم مُّبْصِرُونَ", + "verse_202": "وَإِخْوَٰنُهُمْ يَمُدُّونَهُمْ فِى ٱلْغَىِّ ثُمَّ لَا يُقْصِرُونَ", + "verse_203": "وَإِذَا لَمْ تَأْتِهِم بِـَٔايَةٍۢ قَالُوا۟ لَوْلَا ٱجْتَبَيْتَهَا ۚ قُلْ إِنَّمَآ أَتَّبِعُ مَا يُوحَىٰٓ إِلَىَّ مِن رَّبِّى ۚ هَٰذَا بَصَآئِرُ مِن رَّبِّكُمْ وَهُدًۭى وَرَحْمَةٌۭ لِّقَوْمٍۢ يُؤْمِنُونَ", + "verse_204": "وَإِذَا قُرِئَ ٱلْقُرْءَانُ فَٱسْتَمِعُوا۟ لَهُۥ وَأَنصِتُوا۟ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ", + "verse_205": "وَٱذْكُر رَّبَّكَ فِى نَفْسِكَ تَضَرُّعًۭا وَخِيفَةًۭ وَدُونَ ٱلْجَهْرِ مِنَ ٱلْقَوْلِ بِٱلْغُدُوِّ وَٱلْءَاصَالِ وَلَا تَكُن مِّنَ ٱلْغَٰفِلِينَ", + "verse_206": "إِنَّ ٱلَّذِينَ عِندَ رَبِّكَ لَا يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِهِۦ وَيُسَبِّحُونَهُۥ وَلَهُۥ يَسْجُدُونَ ۩" + }, + "count": 206, + "juz": [ + { + "index": "08", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_87" + } + }, + { + "index": "09", + "verse": { + "start": "verse_88", + "end": "verse_206" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/008.json b/texts/quran/008.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..a4b55b3dfe496c78f81fb726c7c39e583d4d907d --- /dev/null +++ b/texts/quran/008.json @@ -0,0 +1,99 @@ +{ + "index": "008", + "name": "al-Anfal", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "يَسْـَٔلُونَكَ عَنِ ٱلْأَنفَالِ ۖ قُلِ ٱلْأَنفَالُ لِلَّهِ وَٱلرَّسُولِ ۖ فَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَأَصْلِحُوا۟ ذَاتَ بَيْنِكُمْ ۖ وَأَطِيعُوا۟ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥٓ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ", + "verse_2": "إِنَّمَا ٱلْمُؤْمِنُونَ ٱلَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ ٱللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ ءَايَٰتُهُۥ زَادَتْهُمْ إِيمَٰنًۭا وَعَلَىٰ رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ", + "verse_3": "ٱلَّذِينَ يُقِيمُونَ ٱلصَّلَوٰةَ وَمِمَّا رَزَقْنَٰهُمْ يُنفِقُونَ", + "verse_4": "أُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْمُؤْمِنُونَ حَقًّۭا ۚ لَّهُمْ دَرَجَٰتٌ عِندَ رَبِّهِمْ وَمَغْفِرَةٌۭ وَرِزْقٌۭ كَرِيمٌۭ", + "verse_5": "كَمَآ أَخْرَجَكَ رَبُّكَ مِنۢ بَيْتِكَ بِٱلْحَقِّ وَإِنَّ فَرِيقًۭا مِّنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ لَكَٰرِهُونَ", + "verse_6": "يُجَٰدِلُونَكَ فِى ٱلْحَقِّ بَعْدَمَا تَبَيَّنَ كَأَنَّمَا يُسَاقُونَ إِلَى ٱلْمَوْتِ وَهُمْ يَنظُرُونَ", + "verse_7": "وَإِذْ يَعِدُكُمُ ٱللَّهُ إِحْدَى ٱلطَّآئِفَتَيْنِ أَنَّهَا لَكُمْ وَتَوَدُّونَ أَنَّ غَيْرَ ذَاتِ ٱلشَّوْكَةِ تَكُونُ لَكُمْ وَيُرِيدُ ٱللَّهُ أَن يُحِقَّ ٱلْحَقَّ بِكَلِمَٰتِهِۦ وَيَقْطَعَ دَابِرَ ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_8": "لِيُحِقَّ ٱلْحَقَّ وَيُبْطِلَ ٱلْبَٰطِلَ وَلَوْ كَرِهَ ٱلْمُجْرِمُونَ", + "verse_9": "إِذْ تَسْتَغِيثُونَ رَبَّكُمْ فَٱسْتَجَابَ لَكُمْ أَنِّى مُمِدُّكُم بِأَلْفٍۢ مِّنَ ٱلْمَلَٰٓئِكَةِ مُرْدِفِينَ", + "verse_10": "وَمَا جَعَلَهُ ٱللَّهُ إِلَّا بُشْرَىٰ وَلِتَطْمَئِنَّ بِهِۦ قُلُوبُكُمْ ۚ وَمَا ٱلنَّصْرُ إِلَّا مِنْ عِندِ ٱللَّهِ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ", + "verse_11": "إِذْ يُغَشِّيكُمُ ٱلنُّعَاسَ أَمَنَةًۭ مِّنْهُ وَيُنَزِّلُ عَلَيْكُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءًۭ لِّيُطَهِّرَكُم بِهِۦ وَيُذْهِبَ عَنكُمْ رِجْزَ ٱلشَّيْطَٰنِ وَلِيَرْبِطَ عَلَىٰ قُلُوبِكُمْ وَيُثَبِّتَ بِهِ ٱلْأَقْدَامَ", + "verse_12": "إِذْ يُوحِى رَبُّكَ إِلَى ٱلْمَلَٰٓئِكَةِ أَنِّى مَعَكُمْ فَثَبِّتُوا۟ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ۚ سَأُلْقِى فِى قُلُوبِ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ ٱلرُّعْبَ فَٱضْرِبُوا۟ فَوْقَ ٱلْأَعْنَاقِ وَٱضْرِبُوا۟ مِنْهُمْ كُلَّ بَنَانٍۢ", + "verse_13": "ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ شَآقُّوا۟ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ ۚ وَمَن يُشَاقِقِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ فَإِنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلْعِقَابِ", + "verse_14": "ذَٰلِكُمْ فَذُوقُوهُ وَأَنَّ لِلْكَٰفِرِينَ عَذَابَ ٱلنَّارِ", + "verse_15": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِذَا لَقِيتُمُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ زَحْفًۭا فَلَا تُوَلُّوهُمُ ٱلْأَدْبَارَ", + "verse_16": "وَمَن يُوَلِّهِمْ يَوْمَئِذٍۢ دُبُرَهُۥٓ إِلَّا مُتَحَرِّفًۭا لِّقِتَالٍ أَوْ مُتَحَيِّزًا إِلَىٰ فِئَةٍۢ فَقَدْ بَآءَ بِغَضَبٍۢ مِّنَ ٱللَّهِ وَمَأْوَىٰهُ جَهَنَّمُ ۖ وَبِئْسَ ٱلْمَصِيرُ", + "verse_17": "فَلَمْ تَقْتُلُوهُمْ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ قَتَلَهُمْ ۚ وَمَا رَمَيْتَ إِذْ رَمَيْتَ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ رَمَىٰ ۚ وَلِيُبْلِىَ ٱلْمُؤْمِنِينَ مِنْهُ بَلَآءً حَسَنًا ۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌۭ", + "verse_18": "ذَٰلِكُمْ وَأَنَّ ٱللَّهَ مُوهِنُ كَيْدِ ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_19": "إِن تَسْتَفْتِحُوا۟ فَقَدْ جَآءَكُمُ ٱلْفَتْحُ ۖ وَإِن تَنتَهُوا۟ فَهُوَ خَيْرٌۭ لَّكُمْ ۖ وَإِن تَعُودُوا۟ نَعُدْ وَلَن تُغْنِىَ عَنكُمْ فِئَتُكُمْ شَيْـًۭٔا وَلَوْ كَثُرَتْ وَأَنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_20": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ أَطِيعُوا۟ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَلَا تَوَلَّوْا۟ عَنْهُ وَأَنتُمْ تَسْمَعُونَ", + "verse_21": "وَلَا تَكُونُوا۟ كَٱلَّذِينَ قَالُوا۟ سَمِعْنَا وَهُمْ لَا يَسْمَعُونَ", + "verse_22": "۞ إِنَّ شَرَّ ٱلدَّوَآبِّ عِندَ ٱللَّهِ ٱلصُّمُّ ٱلْبُكْمُ ٱلَّذِينَ لَا يَعْقِلُونَ", + "verse_23": "وَلَوْ عَلِمَ ٱللَّهُ فِيهِمْ خَيْرًۭا لَّأَسْمَعَهُمْ ۖ وَلَوْ أَسْمَعَهُمْ لَتَوَلَّوا۟ وَّهُم مُّعْرِضُونَ", + "verse_24": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱسْتَجِيبُوا۟ لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ ۖ وَٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّ ٱللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ ٱلْمَرْءِ وَقَلْبِهِۦ وَأَنَّهُۥٓ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ", + "verse_25": "وَٱتَّقُوا۟ فِتْنَةًۭ لَّا تُصِيبَنَّ ٱلَّذِينَ ظَلَمُوا۟ مِنكُمْ خَآصَّةًۭ ۖ وَٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلْعِقَابِ", + "verse_26": "وَٱذْكُرُوٓا۟ إِذْ أَنتُمْ قَلِيلٌۭ مُّسْتَضْعَفُونَ فِى ٱلْأَرْضِ تَخَافُونَ أَن يَتَخَطَّفَكُمُ ٱلنَّاسُ فَـَٔاوَىٰكُمْ وَأَيَّدَكُم بِنَصْرِهِۦ وَرَزَقَكُم مِّنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ", + "verse_27": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تَخُونُوا۟ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ وَتَخُونُوٓا۟ أَمَٰنَٰتِكُمْ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ", + "verse_28": "وَٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّمَآ أَمْوَٰلُكُمْ وَأَوْلَٰدُكُمْ فِتْنَةٌۭ وَأَنَّ ٱللَّهَ عِندَهُۥٓ أَجْرٌ عَظِيمٌۭ", + "verse_29": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِن تَتَّقُوا۟ ٱللَّهَ يَجْعَل لَّكُمْ فُرْقَانًۭا وَيُكَفِّرْ عَنكُمْ سَيِّـَٔاتِكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ۗ وَٱللَّهُ ذُو ٱلْفَضْلِ ٱلْعَظِيمِ", + "verse_30": "وَإِذْ يَمْكُرُ بِكَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ لِيُثْبِتُوكَ أَوْ يَقْتُلُوكَ أَوْ يُخْرِجُوكَ ۚ وَيَمْكُرُونَ وَيَمْكُرُ ٱللَّهُ ۖ وَٱللَّهُ خَيْرُ ٱلْمَٰكِرِينَ", + "verse_31": "وَإِذَا تُتْلَىٰ عَلَيْهِمْ ءَايَٰتُنَا قَالُوا۟ قَدْ سَمِعْنَا لَوْ نَشَآءُ لَقُلْنَا مِثْلَ هَٰذَآ ۙ إِنْ هَٰذَآ إِلَّآ أَسَٰطِيرُ ٱلْأَوَّلِينَ", + "verse_32": "وَإِذْ قَالُوا۟ ٱللَّهُمَّ إِن كَانَ هَٰذَا هُوَ ٱلْحَقَّ مِنْ عِندِكَ فَأَمْطِرْ عَلَيْنَا حِجَارَةًۭ مِّنَ ٱلسَّمَآءِ أَوِ ٱئْتِنَا بِعَذَابٍ أَلِيمٍۢ", + "verse_33": "وَمَا كَانَ ٱللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَأَنتَ فِيهِمْ ۚ وَمَا كَانَ ٱللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ يَسْتَغْفِرُونَ", + "verse_34": "وَمَا لَهُمْ أَلَّا يُعَذِّبَهُمُ ٱللَّهُ وَهُمْ يَصُدُّونَ عَنِ ٱلْمَسْجِدِ ٱلْحَرَامِ وَمَا كَانُوٓا۟ أَوْلِيَآءَهُۥٓ ۚ إِنْ أَوْلِيَآؤُهُۥٓ إِلَّا ٱلْمُتَّقُونَ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_35": "وَمَا كَانَ صَلَاتُهُمْ عِندَ ٱلْبَيْتِ إِلَّا مُكَآءًۭ وَتَصْدِيَةًۭ ۚ فَذُوقُوا۟ ٱلْعَذَابَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ", + "verse_36": "إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ يُنفِقُونَ أَمْوَٰلَهُمْ لِيَصُدُّوا۟ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ ۚ فَسَيُنفِقُونَهَا ثُمَّ تَكُونُ عَلَيْهِمْ حَسْرَةًۭ ثُمَّ يُغْلَبُونَ ۗ وَٱلَّذِينَ كَفَرُوٓا۟ إِلَىٰ جَهَنَّمَ يُحْشَرُونَ", + "verse_37": "لِيَمِيزَ ٱللَّهُ ٱلْخَبِيثَ مِنَ ٱلطَّيِّبِ وَيَجْعَلَ ٱلْخَبِيثَ بَعْضَهُۥ عَلَىٰ بَعْضٍۢ فَيَرْكُمَهُۥ جَمِيعًۭا فَيَجْعَلَهُۥ فِى جَهَنَّمَ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْخَٰسِرُونَ", + "verse_38": "قُل لِّلَّذِينَ كَفَرُوٓا۟ إِن يَنتَهُوا۟ يُغْفَرْ لَهُم مَّا قَدْ سَلَفَ وَإِن يَعُودُوا۟ فَقَدْ مَضَتْ سُنَّتُ ٱلْأَوَّلِينَ", + "verse_39": "وَقَٰتِلُوهُمْ حَتَّىٰ لَا تَكُونَ فِتْنَةٌۭ وَيَكُونَ ٱلدِّينُ كُلُّهُۥ لِلَّهِ ۚ فَإِنِ ٱنتَهَوْا۟ فَإِنَّ ٱللَّهَ بِمَا يَعْمَلُونَ بَصِيرٌۭ", + "verse_40": "وَإِن تَوَلَّوْا۟ فَٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّ ٱللَّهَ مَوْلَىٰكُمْ ۚ نِعْمَ ٱلْمَوْلَىٰ وَنِعْمَ ٱلنَّصِيرُ", + "verse_41": "۞ وَٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّمَا غَنِمْتُم مِّن شَىْءٍۢ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُۥ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِى ٱلْقُرْبَىٰ وَٱلْيَتَٰمَىٰ وَٱلْمَسَٰكِينِ وَٱبْنِ ٱلسَّبِيلِ إِن كُنتُمْ ءَامَنتُم بِٱللَّهِ وَمَآ أَنزَلْنَا عَلَىٰ عَبْدِنَا يَوْمَ ٱلْفُرْقَانِ يَوْمَ ٱلْتَقَى ٱلْجَمْعَانِ ۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌ", + "verse_42": "إِذْ أَنتُم بِٱلْعُدْوَةِ ٱلدُّنْيَا وَهُم بِٱلْعُدْوَةِ ٱلْقُصْوَىٰ وَٱلرَّكْبُ أَسْفَلَ مِنكُمْ ۚ وَلَوْ تَوَاعَدتُّمْ لَٱخْتَلَفْتُمْ فِى ٱلْمِيعَٰدِ ۙ وَلَٰكِن لِّيَقْضِىَ ٱللَّهُ أَمْرًۭا كَانَ مَفْعُولًۭا لِّيَهْلِكَ مَنْ هَلَكَ عَنۢ بَيِّنَةٍۢ وَيَحْيَىٰ مَنْ حَىَّ عَنۢ بَيِّنَةٍۢ ۗ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَسَمِيعٌ عَلِيمٌ", + "verse_43": "إِذْ يُرِيكَهُمُ ٱللَّهُ فِى مَنَامِكَ قَلِيلًۭا ۖ وَلَوْ أَرَىٰكَهُمْ كَثِيرًۭا لَّفَشِلْتُمْ وَلَتَنَٰزَعْتُمْ فِى ٱلْأَمْرِ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ سَلَّمَ ۗ إِنَّهُۥ عَلِيمٌۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ", + "verse_44": "وَإِذْ يُرِيكُمُوهُمْ إِذِ ٱلْتَقَيْتُمْ فِىٓ أَعْيُنِكُمْ قَلِيلًۭا وَيُقَلِّلُكُمْ فِىٓ أَعْيُنِهِمْ لِيَقْضِىَ ٱللَّهُ أَمْرًۭا كَانَ مَفْعُولًۭا ۗ وَإِلَى ٱللَّهِ تُرْجَعُ ٱلْأُمُورُ", + "verse_45": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِذَا لَقِيتُمْ فِئَةًۭ فَٱثْبُتُوا۟ وَٱذْكُرُوا۟ ٱللَّهَ كَثِيرًۭا لَّعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ", + "verse_46": "وَأَطِيعُوا۟ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَلَا تَنَٰزَعُوا۟ فَتَفْشَلُوا۟ وَتَذْهَبَ رِيحُكُمْ ۖ وَٱصْبِرُوٓا۟ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلصَّٰبِرِينَ", + "verse_47": "وَلَا تَكُونُوا۟ كَٱلَّذِينَ خَرَجُوا۟ مِن دِيَٰرِهِم بَطَرًۭا وَرِئَآءَ ٱلنَّاسِ وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ ۚ وَٱللَّهُ بِمَا يَعْمَلُونَ مُحِيطٌۭ", + "verse_48": "وَإِذْ زَيَّنَ لَهُمُ ٱلشَّيْطَٰنُ أَعْمَٰلَهُمْ وَقَالَ لَا غَالِبَ لَكُمُ ٱلْيَوْمَ مِنَ ٱلنَّاسِ وَإِنِّى جَارٌۭ لَّكُمْ ۖ فَلَمَّا تَرَآءَتِ ٱلْفِئَتَانِ نَكَصَ عَلَىٰ عَقِبَيْهِ وَقَالَ إِنِّى بَرِىٓءٌۭ مِّنكُمْ إِنِّىٓ أَرَىٰ مَا لَا تَرَوْنَ إِنِّىٓ أَخَافُ ٱللَّهَ ۚ وَٱللَّهُ شَدِيدُ ٱلْعِقَابِ", + "verse_49": "إِذْ يَقُولُ ٱلْمُنَٰفِقُونَ وَٱلَّذِينَ فِى قُلُوبِهِم مَّرَضٌ غَرَّ هَٰٓؤُلَآءِ دِينُهُمْ ۗ وَمَن يَتَوَكَّلْ عَلَى ٱللَّهِ فَإِنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌۭ", + "verse_50": "وَلَوْ تَرَىٰٓ إِذْ يَتَوَفَّى ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ ۙ ٱلْمَلَٰٓئِكَةُ يَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَأَدْبَٰرَهُمْ وَذُوقُوا۟ عَذَابَ ٱلْحَرِيقِ", + "verse_51": "ذَٰلِكَ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيكُمْ وَأَنَّ ٱللَّهَ لَيْسَ بِظَلَّٰمٍۢ لِّلْعَبِيدِ", + "verse_52": "كَدَأْبِ ءَالِ فِرْعَوْنَ ۙ وَٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ ۚ كَفَرُوا۟ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ فَأَخَذَهُمُ ٱللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ قَوِىٌّۭ شَدِيدُ ٱلْعِقَابِ", + "verse_53": "ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ لَمْ يَكُ مُغَيِّرًۭا نِّعْمَةً أَنْعَمَهَا عَلَىٰ قَوْمٍ حَتَّىٰ يُغَيِّرُوا۟ مَا بِأَنفُسِهِمْ ۙ وَأَنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌۭ", + "verse_54": "كَدَأْبِ ءَالِ فِرْعَوْنَ ۙ وَٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ ۚ كَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِمْ فَأَهْلَكْنَٰهُم بِذُنُوبِهِمْ وَأَغْرَقْنَآ ءَالَ فِرْعَوْنَ ۚ وَكُلٌّۭ كَانُوا۟ ظَٰلِمِينَ", + "verse_55": "إِنَّ شَرَّ ٱلدَّوَآبِّ عِندَ ٱللَّهِ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ", + "verse_56": "ٱلَّذِينَ عَٰهَدتَّ مِنْهُمْ ثُمَّ يَنقُضُونَ عَهْدَهُمْ فِى كُلِّ مَرَّةٍۢ وَهُمْ لَا يَتَّقُونَ", + "verse_57": "فَإِمَّا تَثْقَفَنَّهُمْ فِى ٱلْحَرْبِ فَشَرِّدْ بِهِم مَّنْ خَلْفَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ", + "verse_58": "وَإِمَّا تَخَافَنَّ مِن قَوْمٍ خِيَانَةًۭ فَٱنۢبِذْ إِلَيْهِمْ عَلَىٰ سَوَآءٍ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلْخَآئِنِينَ", + "verse_59": "وَلَا يَحْسَبَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ سَبَقُوٓا۟ ۚ إِنَّهُمْ لَا يُعْجِزُونَ", + "verse_60": "وَأَعِدُّوا۟ لَهُم مَّا ٱسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍۢ وَمِن رِّبَاطِ ٱلْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِۦ عَدُوَّ ٱللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَءَاخَرِينَ مِن دُونِهِمْ لَا تَعْلَمُونَهُمُ ٱللَّهُ يَعْلَمُهُمْ ۚ وَمَا تُنفِقُوا۟ مِن شَىْءٍۢ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنتُمْ لَا تُظْلَمُونَ", + "verse_61": "۞ وَإِن جَنَحُوا۟ لِلسَّلْمِ فَٱجْنَحْ لَهَا وَتَوَكَّلْ عَلَى ٱللَّهِ ۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلْعَلِيمُ", + "verse_62": "وَإِن يُرِيدُوٓا۟ أَن يَخْدَعُوكَ فَإِنَّ حَسْبَكَ ٱللَّهُ ۚ هُوَ ٱلَّذِىٓ أَيَّدَكَ بِنَصْرِهِۦ وَبِٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_63": "وَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِهِمْ ۚ لَوْ أَنفَقْتَ مَا فِى ٱلْأَرْضِ جَمِيعًۭا مَّآ أَلَّفْتَ بَيْنَ قُلُوبِهِمْ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ أَلَّفَ بَيْنَهُمْ ۚ إِنَّهُۥ عَزِيزٌ حَكِيمٌۭ", + "verse_64": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِىُّ حَسْبُكَ ٱللَّهُ وَمَنِ ٱتَّبَعَكَ مِنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_65": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِىُّ حَرِّضِ ٱلْمُؤْمِنِينَ عَلَى ٱلْقِتَالِ ۚ إِن يَكُن مِّنكُمْ عِشْرُونَ صَٰبِرُونَ يَغْلِبُوا۟ مِا۟ئَتَيْنِ ۚ وَإِن يَكُن مِّنكُم مِّا۟ئَةٌۭ يَغْلِبُوٓا۟ أَلْفًۭا مِّنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌۭ لَّا يَفْقَهُونَ", + "verse_66": "ٱلْـَٰٔنَ خَفَّفَ ٱللَّهُ عَنكُمْ وَعَلِمَ أَنَّ فِيكُمْ ضَعْفًۭا ۚ فَإِن يَكُن مِّنكُم مِّا۟ئَةٌۭ صَابِرَةٌۭ يَغْلِبُوا۟ مِا۟ئَتَيْنِ ۚ وَإِن يَكُن مِّنكُمْ أَلْفٌۭ يَغْلِبُوٓا۟ أَلْفَيْنِ بِإِذْنِ ٱللَّهِ ۗ وَٱللَّهُ مَعَ ٱلصَّٰبِرِينَ", + "verse_67": "مَا كَانَ لِنَبِىٍّ أَن يَكُونَ لَهُۥٓ أَسْرَىٰ حَتَّىٰ يُثْخِنَ فِى ٱلْأَرْضِ ۚ تُرِيدُونَ عَرَضَ ٱلدُّنْيَا وَٱللَّهُ يُرِيدُ ٱلْءَاخِرَةَ ۗ وَٱللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌۭ", + "verse_68": "لَّوْلَا كِتَٰبٌۭ مِّنَ ٱللَّهِ سَبَقَ لَمَسَّكُمْ فِيمَآ أَخَذْتُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌۭ", + "verse_69": "فَكُلُوا۟ مِمَّا غَنِمْتُمْ حَلَٰلًۭا طَيِّبًۭا ۚ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_70": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِىُّ قُل لِّمَن فِىٓ أَيْدِيكُم مِّنَ ٱلْأَسْرَىٰٓ إِن يَعْلَمِ ٱللَّهُ فِى قُلُوبِكُمْ خَيْرًۭا يُؤْتِكُمْ خَيْرًۭا مِّمَّآ أُخِذَ مِنكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ۗ وَٱللَّهُ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_71": "وَإِن يُرِيدُوا۟ خِيَانَتَكَ فَقَدْ خَانُوا۟ ٱللَّهَ مِن قَبْلُ فَأَمْكَنَ مِنْهُمْ ۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ", + "verse_72": "إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَهَاجَرُوا۟ وَجَٰهَدُوا۟ بِأَمْوَٰلِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ وَٱلَّذِينَ ءَاوَوا۟ وَّنَصَرُوٓا۟ أُو۟لَٰٓئِكَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَآءُ بَعْضٍۢ ۚ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَلَمْ يُهَاجِرُوا۟ مَا لَكُم مِّن وَلَٰيَتِهِم مِّن شَىْءٍ حَتَّىٰ يُهَاجِرُوا۟ ۚ وَإِنِ ٱسْتَنصَرُوكُمْ فِى ٱلدِّينِ فَعَلَيْكُمُ ٱلنَّصْرُ إِلَّا عَلَىٰ قَوْمٍۭ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُم مِّيثَٰقٌۭ ۗ وَٱللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌۭ", + "verse_73": "وَٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَآءُ بَعْضٍ ۚ إِلَّا تَفْعَلُوهُ تَكُن فِتْنَةٌۭ فِى ٱلْأَرْضِ وَفَسَادٌۭ كَبِيرٌۭ", + "verse_74": "وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَهَاجَرُوا۟ وَجَٰهَدُوا۟ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ وَٱلَّذِينَ ءَاوَوا۟ وَّنَصَرُوٓا۟ أُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْمُؤْمِنُونَ حَقًّۭا ۚ لَّهُم مَّغْفِرَةٌۭ وَرِزْقٌۭ كَرِيمٌۭ", + "verse_75": "وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ مِنۢ بَعْدُ وَهَاجَرُوا۟ وَجَٰهَدُوا۟ مَعَكُمْ فَأُو۟لَٰٓئِكَ مِنكُمْ ۚ وَأُو۟لُوا۟ ٱلْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَىٰ بِبَعْضٍۢ فِى كِتَٰبِ ٱللَّهِ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ بِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمٌۢ" + }, + "count": 75, + "juz": [ + { + "index": "09", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_40" + } + }, + { + "index": "10", + "verse": { + "start": "verse_41", + "end": "verse_75" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/009.json b/texts/quran/009.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..e3a7e1bb28cbc88cdd1476278399d06472fbbd78 --- /dev/null +++ b/texts/quran/009.json @@ -0,0 +1,152 @@ +{ + "index": "009", + "name": "at-Taubah", + "verse": { + "verse_1": "بَرَآءَةٌۭ مِّنَ ٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦٓ إِلَى ٱلَّذِينَ عَٰهَدتُّم مِّنَ ٱلْمُشْرِكِينَ", + "verse_2": "فَسِيحُوا۟ فِى ٱلْأَرْضِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍۢ وَٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِى ٱللَّهِ ۙ وَأَنَّ ٱللَّهَ مُخْزِى ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_3": "وَأَذَٰنٌۭ مِّنَ ٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦٓ إِلَى ٱلنَّاسِ يَوْمَ ٱلْحَجِّ ٱلْأَكْبَرِ أَنَّ ٱللَّهَ بَرِىٓءٌۭ مِّنَ ٱلْمُشْرِكِينَ ۙ وَرَسُولُهُۥ ۚ فَإِن تُبْتُمْ فَهُوَ خَيْرٌۭ لَّكُمْ ۖ وَإِن تَوَلَّيْتُمْ فَٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِى ٱللَّهِ ۗ وَبَشِّرِ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ", + "verse_4": "إِلَّا ٱلَّذِينَ عَٰهَدتُّم مِّنَ ٱلْمُشْرِكِينَ ثُمَّ لَمْ يَنقُصُوكُمْ شَيْـًۭٔا وَلَمْ يُظَٰهِرُوا۟ عَلَيْكُمْ أَحَدًۭا فَأَتِمُّوٓا۟ إِلَيْهِمْ عَهْدَهُمْ إِلَىٰ مُدَّتِهِمْ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلْمُتَّقِينَ", + "verse_5": "فَإِذَا ٱنسَلَخَ ٱلْأَشْهُرُ ٱلْحُرُمُ فَٱقْتُلُوا۟ ٱلْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدتُّمُوهُمْ وَخُذُوهُمْ وَٱحْصُرُوهُمْ وَٱقْعُدُوا۟ لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍۢ ۚ فَإِن تَابُوا۟ وَأَقَامُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتَوُا۟ ٱلزَّكَوٰةَ فَخَلُّوا۟ سَبِيلَهُمْ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_6": "وَإِنْ أَحَدٌۭ مِّنَ ٱلْمُشْرِكِينَ ٱسْتَجَارَكَ فَأَجِرْهُ حَتَّىٰ يَسْمَعَ كَلَٰمَ ٱللَّهِ ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُۥ ۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌۭ لَّا يَعْلَمُونَ", + "verse_7": "كَيْفَ يَكُونُ لِلْمُشْرِكِينَ عَهْدٌ عِندَ ٱللَّهِ وَعِندَ رَسُولِهِۦٓ إِلَّا ٱلَّذِينَ عَٰهَدتُّمْ عِندَ ٱلْمَسْجِدِ ٱلْحَرَامِ ۖ فَمَا ٱسْتَقَٰمُوا۟ لَكُمْ فَٱسْتَقِيمُوا۟ لَهُمْ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلْمُتَّقِينَ", + "verse_8": "كَيْفَ وَإِن يَظْهَرُوا۟ عَلَيْكُمْ لَا يَرْقُبُوا۟ فِيكُمْ إِلًّۭا وَلَا ذِمَّةًۭ ۚ يُرْضُونَكُم بِأَفْوَٰهِهِمْ وَتَأْبَىٰ قُلُوبُهُمْ وَأَكْثَرُهُمْ فَٰسِقُونَ", + "verse_9": "ٱشْتَرَوْا۟ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ ثَمَنًۭا قَلِيلًۭا فَصَدُّوا۟ عَن سَبِيلِهِۦٓ ۚ إِنَّهُمْ سَآءَ مَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_10": "لَا يَرْقُبُونَ فِى مُؤْمِنٍ إِلًّۭا وَلَا ذِمَّةًۭ ۚ وَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْمُعْتَدُونَ", + "verse_11": "فَإِن تَابُوا۟ وَأَقَامُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتَوُا۟ ٱلزَّكَوٰةَ فَإِخْوَٰنُكُمْ فِى ٱلدِّينِ ۗ وَنُفَصِّلُ ٱلْءَايَٰتِ لِقَوْمٍۢ يَعْلَمُونَ", + "verse_12": "وَإِن نَّكَثُوٓا۟ أَيْمَٰنَهُم مِّنۢ بَعْدِ عَهْدِهِمْ وَطَعَنُوا۟ فِى دِينِكُمْ فَقَٰتِلُوٓا۟ أَئِمَّةَ ٱلْكُفْرِ ۙ إِنَّهُمْ لَآ أَيْمَٰنَ لَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَنتَهُونَ", + "verse_13": "أَلَا تُقَٰتِلُونَ قَوْمًۭا نَّكَثُوٓا۟ أَيْمَٰنَهُمْ وَهَمُّوا۟ بِإِخْرَاجِ ٱلرَّسُولِ وَهُم بَدَءُوكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ ۚ أَتَخْشَوْنَهُمْ ۚ فَٱللَّهُ أَحَقُّ أَن تَخْشَوْهُ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ", + "verse_14": "قَٰتِلُوهُمْ يُعَذِّبْهُمُ ٱللَّهُ بِأَيْدِيكُمْ وَيُخْزِهِمْ وَيَنصُرْكُمْ عَلَيْهِمْ وَيَشْفِ صُدُورَ قَوْمٍۢ مُّؤْمِنِينَ", + "verse_15": "وَيُذْهِبْ غَيْظَ قُلُوبِهِمْ ۗ وَيَتُوبُ ٱللَّهُ عَلَىٰ مَن يَشَآءُ ۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ", + "verse_16": "أَمْ حَسِبْتُمْ أَن تُتْرَكُوا۟ وَلَمَّا يَعْلَمِ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ جَٰهَدُوا۟ مِنكُمْ وَلَمْ يَتَّخِذُوا۟ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلَا رَسُولِهِۦ وَلَا ٱلْمُؤْمِنِينَ وَلِيجَةًۭ ۚ وَٱللَّهُ خَبِيرٌۢ بِمَا تَعْمَلُونَ", + "verse_17": "مَا كَانَ لِلْمُشْرِكِينَ أَن يَعْمُرُوا۟ مَسَٰجِدَ ٱللَّهِ شَٰهِدِينَ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِم بِٱلْكُفْرِ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَٰلُهُمْ وَفِى ٱلنَّارِ هُمْ خَٰلِدُونَ", + "verse_18": "إِنَّمَا يَعْمُرُ مَسَٰجِدَ ٱللَّهِ مَنْ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَٱلْيَوْمِ ٱلْءَاخِرِ وَأَقَامَ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتَى ٱلزَّكَوٰةَ وَلَمْ يَخْشَ إِلَّا ٱللَّهَ ۖ فَعَسَىٰٓ أُو۟لَٰٓئِكَ أَن يَكُونُوا۟ مِنَ ٱلْمُهْتَدِينَ", + "verse_19": "۞ أَجَعَلْتُمْ سِقَايَةَ ٱلْحَآجِّ وَعِمَارَةَ ٱلْمَسْجِدِ ٱلْحَرَامِ كَمَنْ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَٱلْيَوْمِ ٱلْءَاخِرِ وَجَٰهَدَ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ ۚ لَا يَسْتَوُۥنَ عِندَ ٱللَّهِ ۗ وَٱللَّهُ لَا يَهْدِى ٱلْقَوْمَ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_20": "ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَهَاجَرُوا۟ وَجَٰهَدُوا۟ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ بِأَمْوَٰلِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَةً عِندَ ٱللَّهِ ۚ وَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْفَآئِزُونَ", + "verse_21": "يُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُم بِرَحْمَةٍۢ مِّنْهُ وَرِضْوَٰنٍۢ وَجَنَّٰتٍۢ لَّهُمْ فِيهَا نَعِيمٌۭ مُّقِيمٌ", + "verse_22": "خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدًا ۚ إِنَّ ٱللَّهَ عِندَهُۥٓ أَجْرٌ عَظِيمٌۭ", + "verse_23": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تَتَّخِذُوٓا۟ ءَابَآءَكُمْ وَإِخْوَٰنَكُمْ أَوْلِيَآءَ إِنِ ٱسْتَحَبُّوا۟ ٱلْكُفْرَ عَلَى ٱلْإِيمَٰنِ ۚ وَمَن يَتَوَلَّهُم مِّنكُمْ فَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ", + "verse_24": "قُلْ إِن كَانَ ءَابَآؤُكُمْ وَأَبْنَآؤُكُمْ وَإِخْوَٰنُكُمْ وَأَزْوَٰجُكُمْ وَعَشِيرَتُكُمْ وَأَمْوَٰلٌ ٱقْتَرَفْتُمُوهَا وَتِجَٰرَةٌۭ تَخْشَوْنَ كَسَادَهَا وَمَسَٰكِنُ تَرْضَوْنَهَآ أَحَبَّ إِلَيْكُم مِّنَ ٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ وَجِهَادٍۢ فِى سَبِيلِهِۦ فَتَرَبَّصُوا۟ حَتَّىٰ يَأْتِىَ ٱللَّهُ بِأَمْرِهِۦ ۗ وَٱللَّهُ لَا يَهْدِى ٱلْقَوْمَ ٱلْفَٰسِقِينَ", + "verse_25": "لَقَدْ نَصَرَكُمُ ٱللَّهُ فِى مَوَاطِنَ كَثِيرَةٍۢ ۙ وَيَوْمَ حُنَيْنٍ ۙ إِذْ أَعْجَبَتْكُمْ كَثْرَتُكُمْ فَلَمْ تُغْنِ عَنكُمْ شَيْـًۭٔا وَضَاقَتْ عَلَيْكُمُ ٱلْأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ ثُمَّ وَلَّيْتُم مُّدْبِرِينَ", + "verse_26": "ثُمَّ أَنزَلَ ٱللَّهُ سَكِينَتَهُۥ عَلَىٰ رَسُولِهِۦ وَعَلَى ٱلْمُؤْمِنِينَ وَأَنزَلَ جُنُودًۭا لَّمْ تَرَوْهَا وَعَذَّبَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ ۚ وَذَٰلِكَ جَزَآءُ ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_27": "ثُمَّ يَتُوبُ ٱللَّهُ مِنۢ بَعْدِ ذَٰلِكَ عَلَىٰ مَن يَشَآءُ ۗ وَٱللَّهُ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_28": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِنَّمَا ٱلْمُشْرِكُونَ نَجَسٌۭ فَلَا يَقْرَبُوا۟ ٱلْمَسْجِدَ ٱلْحَرَامَ بَعْدَ عَامِهِمْ هَٰذَا ۚ وَإِنْ خِفْتُمْ عَيْلَةًۭ فَسَوْفَ يُغْنِيكُمُ ٱللَّهُ مِن فَضْلِهِۦٓ إِن شَآءَ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمٌ حَكِيمٌۭ", + "verse_29": "قَٰتِلُوا۟ ٱلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِٱللَّهِ وَلَا بِٱلْيَوْمِ ٱلْءَاخِرِ وَلَا يُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ ٱللَّهُ وَرَسُولُهُۥ وَلَا يَدِينُونَ دِينَ ٱلْحَقِّ مِنَ ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْكِتَٰبَ حَتَّىٰ يُعْطُوا۟ ٱلْجِزْيَةَ عَن يَدٍۢ وَهُمْ صَٰغِرُونَ", + "verse_30": "وَقَالَتِ ٱلْيَهُودُ عُزَيْرٌ ٱبْنُ ٱللَّهِ وَقَالَتِ ٱلنَّصَٰرَى ٱلْمَسِيحُ ٱبْنُ ٱللَّهِ ۖ ذَٰلِكَ قَوْلُهُم بِأَفْوَٰهِهِمْ ۖ يُضَٰهِـُٔونَ قَوْلَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ مِن قَبْلُ ۚ قَٰتَلَهُمُ ٱللَّهُ ۚ أَنَّىٰ يُؤْفَكُونَ", + "verse_31": "ٱتَّخَذُوٓا۟ أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَٰنَهُمْ أَرْبَابًۭا مِّن دُونِ ٱللَّهِ وَٱلْمَسِيحَ ٱبْنَ مَرْيَمَ وَمَآ أُمِرُوٓا۟ إِلَّا لِيَعْبُدُوٓا۟ إِلَٰهًۭا وَٰحِدًۭا ۖ لَّآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۚ سُبْحَٰنَهُۥ عَمَّا يُشْرِكُونَ", + "verse_32": "يُرِيدُونَ أَن يُطْفِـُٔوا۟ نُورَ ٱللَّهِ بِأَفْوَٰهِهِمْ وَيَأْبَى ٱللَّهُ إِلَّآ أَن يُتِمَّ نُورَهُۥ وَلَوْ كَرِهَ ٱلْكَٰفِرُونَ", + "verse_33": "هُوَ ٱلَّذِىٓ أَرْسَلَ رَسُولَهُۥ بِٱلْهُدَىٰ وَدِينِ ٱلْحَقِّ لِيُظْهِرَهُۥ عَلَى ٱلدِّينِ كُلِّهِۦ وَلَوْ كَرِهَ ٱلْمُشْرِكُونَ", + "verse_34": "۞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِنَّ كَثِيرًۭا مِّنَ ٱلْأَحْبَارِ وَٱلرُّهْبَانِ لَيَأْكُلُونَ أَمْوَٰلَ ٱلنَّاسِ بِٱلْبَٰطِلِ وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ ۗ وَٱلَّذِينَ يَكْنِزُونَ ٱلذَّهَبَ وَٱلْفِضَّةَ وَلَا يُنفِقُونَهَا فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍۢ", + "verse_35": "يَوْمَ يُحْمَىٰ عَلَيْهَا فِى نَارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوَىٰ بِهَا جِبَاهُهُمْ وَجُنُوبُهُمْ وَظُهُورُهُمْ ۖ هَٰذَا مَا كَنَزْتُمْ لِأَنفُسِكُمْ فَذُوقُوا۟ مَا كُنتُمْ تَكْنِزُونَ", + "verse_36": "إِنَّ عِدَّةَ ٱلشُّهُورِ عِندَ ٱللَّهِ ٱثْنَا عَشَرَ شَهْرًۭا فِى كِتَٰبِ ٱللَّهِ يَوْمَ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ مِنْهَآ أَرْبَعَةٌ حُرُمٌۭ ۚ ذَٰلِكَ ٱلدِّينُ ٱلْقَيِّمُ ۚ فَلَا تَظْلِمُوا۟ فِيهِنَّ أَنفُسَكُمْ ۚ وَقَٰتِلُوا۟ ٱلْمُشْرِكِينَ كَآفَّةًۭ كَمَا يُقَٰتِلُونَكُمْ كَآفَّةًۭ ۚ وَٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلْمُتَّقِينَ", + "verse_37": "إِنَّمَا ٱلنَّسِىٓءُ زِيَادَةٌۭ فِى ٱلْكُفْرِ ۖ يُضَلُّ بِهِ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ يُحِلُّونَهُۥ عَامًۭا وَيُحَرِّمُونَهُۥ عَامًۭا لِّيُوَاطِـُٔوا۟ عِدَّةَ مَا حَرَّمَ ٱللَّهُ فَيُحِلُّوا۟ مَا حَرَّمَ ٱللَّهُ ۚ زُيِّنَ لَهُمْ سُوٓءُ أَعْمَٰلِهِمْ ۗ وَٱللَّهُ لَا يَهْدِى ٱلْقَوْمَ ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_38": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ مَا لَكُمْ إِذَا قِيلَ لَكُمُ ٱنفِرُوا۟ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ ٱثَّاقَلْتُمْ إِلَى ٱلْأَرْضِ ۚ أَرَضِيتُم بِٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا مِنَ ٱلْءَاخِرَةِ ۚ فَمَا مَتَٰعُ ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا فِى ٱلْءَاخِرَةِ إِلَّا قَلِيلٌ", + "verse_39": "إِلَّا تَنفِرُوا۟ يُعَذِّبْكُمْ عَذَابًا أَلِيمًۭا وَيَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَيْرَكُمْ وَلَا تَضُرُّوهُ شَيْـًۭٔا ۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌ", + "verse_40": "إِلَّا تَنصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ ٱللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ ثَانِىَ ٱثْنَيْنِ إِذْ هُمَا فِى ٱلْغَارِ إِذْ يَقُولُ لِصَٰحِبِهِۦ لَا تَحْزَنْ إِنَّ ٱللَّهَ مَعَنَا ۖ فَأَنزَلَ ٱللَّهُ سَكِينَتَهُۥ عَلَيْهِ وَأَيَّدَهُۥ بِجُنُودٍۢ لَّمْ تَرَوْهَا وَجَعَلَ كَلِمَةَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ ٱلسُّفْلَىٰ ۗ وَكَلِمَةُ ٱللَّهِ هِىَ ٱلْعُلْيَا ۗ وَٱللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ", + "verse_41": "ٱنفِرُوا۟ خِفَافًۭا وَثِقَالًۭا وَجَٰهِدُوا۟ بِأَمْوَٰلِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ ۚ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌۭ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ", + "verse_42": "لَوْ كَانَ عَرَضًۭا قَرِيبًۭا وَسَفَرًۭا قَاصِدًۭا لَّٱتَّبَعُوكَ وَلَٰكِنۢ بَعُدَتْ عَلَيْهِمُ ٱلشُّقَّةُ ۚ وَسَيَحْلِفُونَ بِٱللَّهِ لَوِ ٱسْتَطَعْنَا لَخَرَجْنَا مَعَكُمْ يُهْلِكُونَ أَنفُسَهُمْ وَٱللَّهُ يَعْلَمُ إِنَّهُمْ لَكَٰذِبُونَ", + "verse_43": "عَفَا ٱللَّهُ عَنكَ لِمَ أَذِنتَ لَهُمْ حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَكَ ٱلَّذِينَ صَدَقُوا۟ وَتَعْلَمَ ٱلْكَٰذِبِينَ", + "verse_44": "لَا يَسْتَـْٔذِنُكَ ٱلَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلْيَوْمِ ٱلْءَاخِرِ أَن يُجَٰهِدُوا۟ بِأَمْوَٰلِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ ۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌۢ بِٱلْمُتَّقِينَ", + "verse_45": "إِنَّمَا يَسْتَـْٔذِنُكَ ٱلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلْيَوْمِ ٱلْءَاخِرِ وَٱرْتَابَتْ قُلُوبُهُمْ فَهُمْ فِى رَيْبِهِمْ يَتَرَدَّدُونَ", + "verse_46": "۞ وَلَوْ أَرَادُوا۟ ٱلْخُرُوجَ لَأَعَدُّوا۟ لَهُۥ عُدَّةًۭ وَلَٰكِن كَرِهَ ٱللَّهُ ٱنۢبِعَاثَهُمْ فَثَبَّطَهُمْ وَقِيلَ ٱقْعُدُوا۟ مَعَ ٱلْقَٰعِدِينَ", + "verse_47": "لَوْ خَرَجُوا۟ فِيكُم مَّا زَادُوكُمْ إِلَّا خَبَالًۭا وَلَأَوْضَعُوا۟ خِلَٰلَكُمْ يَبْغُونَكُمُ ٱلْفِتْنَةَ وَفِيكُمْ سَمَّٰعُونَ لَهُمْ ۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌۢ بِٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_48": "لَقَدِ ٱبْتَغَوُا۟ ٱلْفِتْنَةَ مِن قَبْلُ وَقَلَّبُوا۟ لَكَ ٱلْأُمُورَ حَتَّىٰ جَآءَ ٱلْحَقُّ وَظَهَرَ أَمْرُ ٱللَّهِ وَهُمْ كَٰرِهُونَ", + "verse_49": "وَمِنْهُم مَّن يَقُولُ ٱئْذَن لِّى وَلَا تَفْتِنِّىٓ ۚ أَلَا فِى ٱلْفِتْنَةِ سَقَطُوا۟ ۗ وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِيطَةٌۢ بِٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_50": "إِن تُصِبْكَ حَسَنَةٌۭ تَسُؤْهُمْ ۖ وَإِن تُصِبْكَ مُصِيبَةٌۭ يَقُولُوا۟ قَدْ أَخَذْنَآ أَمْرَنَا مِن قَبْلُ وَيَتَوَلَّوا۟ وَّهُمْ فَرِحُونَ", + "verse_51": "قُل لَّن يُصِيبَنَآ إِلَّا مَا كَتَبَ ٱللَّهُ لَنَا هُوَ مَوْلَىٰنَا ۚ وَعَلَى ٱللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ ٱلْمُؤْمِنُونَ", + "verse_52": "قُلْ هَلْ تَرَبَّصُونَ بِنَآ إِلَّآ إِحْدَى ٱلْحُسْنَيَيْنِ ۖ وَنَحْنُ نَتَرَبَّصُ بِكُمْ أَن يُصِيبَكُمُ ٱللَّهُ بِعَذَابٍۢ مِّنْ عِندِهِۦٓ أَوْ بِأَيْدِينَا ۖ فَتَرَبَّصُوٓا۟ إِنَّا مَعَكُم مُّتَرَبِّصُونَ", + "verse_53": "قُلْ أَنفِقُوا۟ طَوْعًا أَوْ كَرْهًۭا لَّن يُتَقَبَّلَ مِنكُمْ ۖ إِنَّكُمْ كُنتُمْ قَوْمًۭا فَٰسِقِينَ", + "verse_54": "وَمَا مَنَعَهُمْ أَن تُقْبَلَ مِنْهُمْ نَفَقَٰتُهُمْ إِلَّآ أَنَّهُمْ كَفَرُوا۟ بِٱللَّهِ وَبِرَسُولِهِۦ وَلَا يَأْتُونَ ٱلصَّلَوٰةَ إِلَّا وَهُمْ كُسَالَىٰ وَلَا يُنفِقُونَ إِلَّا وَهُمْ كَٰرِهُونَ", + "verse_55": "فَلَا تُعْجِبْكَ أَمْوَٰلُهُمْ وَلَآ أَوْلَٰدُهُمْ ۚ إِنَّمَا يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيُعَذِّبَهُم بِهَا فِى ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا وَتَزْهَقَ أَنفُسُهُمْ وَهُمْ كَٰفِرُونَ", + "verse_56": "وَيَحْلِفُونَ بِٱللَّهِ إِنَّهُمْ لَمِنكُمْ وَمَا هُم مِّنكُمْ وَلَٰكِنَّهُمْ قَوْمٌۭ يَفْرَقُونَ", + "verse_57": "لَوْ يَجِدُونَ مَلْجَـًٔا أَوْ مَغَٰرَٰتٍ أَوْ مُدَّخَلًۭا لَّوَلَّوْا۟ إِلَيْهِ وَهُمْ يَجْمَحُونَ", + "verse_58": "وَمِنْهُم مَّن يَلْمِزُكَ فِى ٱلصَّدَقَٰتِ فَإِنْ أُعْطُوا۟ مِنْهَا رَضُوا۟ وَإِن لَّمْ يُعْطَوْا۟ مِنْهَآ إِذَا هُمْ يَسْخَطُونَ", + "verse_59": "وَلَوْ أَنَّهُمْ رَضُوا۟ مَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ وَرَسُولُهُۥ وَقَالُوا۟ حَسْبُنَا ٱللَّهُ سَيُؤْتِينَا ٱللَّهُ مِن فَضْلِهِۦ وَرَسُولُهُۥٓ إِنَّآ إِلَى ٱللَّهِ رَٰغِبُونَ", + "verse_60": "۞ إِنَّمَا ٱلصَّدَقَٰتُ لِلْفُقَرَآءِ وَٱلْمَسَٰكِينِ وَٱلْعَٰمِلِينَ عَلَيْهَا وَٱلْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَفِى ٱلرِّقَابِ وَٱلْغَٰرِمِينَ وَفِى سَبِيلِ ٱللَّهِ وَٱبْنِ ٱلسَّبِيلِ ۖ فَرِيضَةًۭ مِّنَ ٱللَّهِ ۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌۭ", + "verse_61": "وَمِنْهُمُ ٱلَّذِينَ يُؤْذُونَ ٱلنَّبِىَّ وَيَقُولُونَ هُوَ أُذُنٌۭ ۚ قُلْ أُذُنُ خَيْرٍۢ لَّكُمْ يُؤْمِنُ بِٱللَّهِ وَيُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِينَ وَرَحْمَةٌۭ لِّلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ مِنكُمْ ۚ وَٱلَّذِينَ يُؤْذُونَ رَسُولَ ٱللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌۭ", + "verse_62": "يَحْلِفُونَ بِٱللَّهِ لَكُمْ لِيُرْضُوكُمْ وَٱللَّهُ وَرَسُولُهُۥٓ أَحَقُّ أَن يُرْضُوهُ إِن كَانُوا۟ مُؤْمِنِينَ", + "verse_63": "أَلَمْ يَعْلَمُوٓا۟ أَنَّهُۥ مَن يُحَادِدِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ فَأَنَّ لَهُۥ نَارَ جَهَنَّمَ خَٰلِدًۭا فِيهَا ۚ ذَٰلِكَ ٱلْخِزْىُ ٱلْعَظِيمُ", + "verse_64": "يَحْذَرُ ٱلْمُنَٰفِقُونَ أَن تُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ سُورَةٌۭ تُنَبِّئُهُم بِمَا فِى قُلُوبِهِمْ ۚ قُلِ ٱسْتَهْزِءُوٓا۟ إِنَّ ٱللَّهَ مُخْرِجٌۭ مَّا تَحْذَرُونَ", + "verse_65": "وَلَئِن سَأَلْتَهُمْ لَيَقُولُنَّ إِنَّمَا كُنَّا نَخُوضُ وَنَلْعَبُ ۚ قُلْ أَبِٱللَّهِ وَءَايَٰتِهِۦ وَرَسُولِهِۦ كُنتُمْ تَسْتَهْزِءُونَ", + "verse_66": "لَا تَعْتَذِرُوا۟ قَدْ كَفَرْتُم بَعْدَ إِيمَٰنِكُمْ ۚ إِن نَّعْفُ عَن طَآئِفَةٍۢ مِّنكُمْ نُعَذِّبْ طَآئِفَةًۢ بِأَنَّهُمْ كَانُوا۟ مُجْرِمِينَ", + "verse_67": "ٱلْمُنَٰفِقُونَ وَٱلْمُنَٰفِقَٰتُ بَعْضُهُم مِّنۢ بَعْضٍۢ ۚ يَأْمُرُونَ بِٱلْمُنكَرِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ ٱلْمَعْرُوفِ وَيَقْبِضُونَ أَيْدِيَهُمْ ۚ نَسُوا۟ ٱللَّهَ فَنَسِيَهُمْ ۗ إِنَّ ٱلْمُنَٰفِقِينَ هُمُ ٱلْفَٰسِقُونَ", + "verse_68": "وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلْمُنَٰفِقِينَ وَٱلْمُنَٰفِقَٰتِ وَٱلْكُفَّارَ نَارَ جَهَنَّمَ خَٰلِدِينَ فِيهَا ۚ هِىَ حَسْبُهُمْ ۚ وَلَعَنَهُمُ ٱللَّهُ ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌۭ مُّقِيمٌۭ", + "verse_69": "كَٱلَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ كَانُوٓا۟ أَشَدَّ مِنكُمْ قُوَّةًۭ وَأَكْثَرَ أَمْوَٰلًۭا وَأَوْلَٰدًۭا فَٱسْتَمْتَعُوا۟ بِخَلَٰقِهِمْ فَٱسْتَمْتَعْتُم بِخَلَٰقِكُمْ كَمَا ٱسْتَمْتَعَ ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِكُم بِخَلَٰقِهِمْ وَخُضْتُمْ كَٱلَّذِى خَاضُوٓا۟ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَٰلُهُمْ فِى ٱلدُّنْيَا وَٱلْءَاخِرَةِ ۖ وَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْخَٰسِرُونَ", + "verse_70": "أَلَمْ يَأْتِهِمْ نَبَأُ ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ قَوْمِ نُوحٍۢ وَعَادٍۢ وَثَمُودَ وَقَوْمِ إِبْرَٰهِيمَ وَأَصْحَٰبِ مَدْيَنَ وَٱلْمُؤْتَفِكَٰتِ ۚ أَتَتْهُمْ رُسُلُهُم بِٱلْبَيِّنَٰتِ ۖ فَمَا كَانَ ٱللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَٰكِن كَانُوٓا۟ أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ", + "verse_71": "وَٱلْمُؤْمِنُونَ وَٱلْمُؤْمِنَٰتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَآءُ بَعْضٍۢ ۚ يَأْمُرُونَ بِٱلْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ ٱلْمُنكَرِ وَيُقِيمُونَ ٱلصَّلَوٰةَ وَيُؤْتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَيُطِيعُونَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥٓ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ ٱللَّهُ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌۭ", + "verse_72": "وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلْمُؤْمِنِينَ وَٱلْمُؤْمِنَٰتِ جَنَّٰتٍۢ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا وَمَسَٰكِنَ طَيِّبَةًۭ فِى جَنَّٰتِ عَدْنٍۢ ۚ وَرِضْوَٰنٌۭ مِّنَ ٱللَّهِ أَكْبَرُ ۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلْفَوْزُ ٱلْعَظِيمُ", + "verse_73": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِىُّ جَٰهِدِ ٱلْكُفَّارَ وَٱلْمُنَٰفِقِينَ وَٱغْلُظْ عَلَيْهِمْ ۚ وَمَأْوَىٰهُمْ جَهَنَّمُ ۖ وَبِئْسَ ٱلْمَصِيرُ", + "verse_74": "يَحْلِفُونَ بِٱللَّهِ مَا قَالُوا۟ وَلَقَدْ قَالُوا۟ كَلِمَةَ ٱلْكُفْرِ وَكَفَرُوا۟ بَعْدَ إِسْلَٰمِهِمْ وَهَمُّوا۟ بِمَا لَمْ يَنَالُوا۟ ۚ وَمَا نَقَمُوٓا۟ إِلَّآ أَنْ أَغْنَىٰهُمُ ٱللَّهُ وَرَسُولُهُۥ مِن فَضْلِهِۦ ۚ فَإِن يَتُوبُوا۟ يَكُ خَيْرًۭا لَّهُمْ ۖ وَإِن يَتَوَلَّوْا۟ يُعَذِّبْهُمُ ٱللَّهُ عَذَابًا أَلِيمًۭا فِى ٱلدُّنْيَا وَٱلْءَاخِرَةِ ۚ وَمَا لَهُمْ فِى ٱلْأَرْضِ مِن وَلِىٍّۢ وَلَا نَصِيرٍۢ", + "verse_75": "۞ وَمِنْهُم مَّنْ عَٰهَدَ ٱللَّهَ لَئِنْ ءَاتَىٰنَا مِن فَضْلِهِۦ لَنَصَّدَّقَنَّ وَلَنَكُونَنَّ مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ", + "verse_76": "فَلَمَّآ ءَاتَىٰهُم مِّن فَضْلِهِۦ بَخِلُوا۟ بِهِۦ وَتَوَلَّوا۟ وَّهُم مُّعْرِضُونَ", + "verse_77": "فَأَعْقَبَهُمْ نِفَاقًۭا فِى قُلُوبِهِمْ إِلَىٰ يَوْمِ يَلْقَوْنَهُۥ بِمَآ أَخْلَفُوا۟ ٱللَّهَ مَا وَعَدُوهُ وَبِمَا كَانُوا۟ يَكْذِبُونَ", + "verse_78": "أَلَمْ يَعْلَمُوٓا۟ أَنَّ ٱللَّهَ يَعْلَمُ سِرَّهُمْ وَنَجْوَىٰهُمْ وَأَنَّ ٱللَّهَ عَلَّٰمُ ٱلْغُيُوبِ", + "verse_79": "ٱلَّذِينَ يَلْمِزُونَ ٱلْمُطَّوِّعِينَ مِنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ فِى ٱلصَّدَقَٰتِ وَٱلَّذِينَ لَا يَجِدُونَ إِلَّا جُهْدَهُمْ فَيَسْخَرُونَ مِنْهُمْ ۙ سَخِرَ ٱللَّهُ مِنْهُمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ", + "verse_80": "ٱسْتَغْفِرْ لَهُمْ أَوْ لَا تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ إِن تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ سَبْعِينَ مَرَّةًۭ فَلَن يَغْفِرَ ٱللَّهُ لَهُمْ ۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ كَفَرُوا۟ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ ۗ وَٱللَّهُ لَا يَهْدِى ٱلْقَوْمَ ٱلْفَٰسِقِينَ", + "verse_81": "فَرِحَ ٱلْمُخَلَّفُونَ بِمَقْعَدِهِمْ خِلَٰفَ رَسُولِ ٱللَّهِ وَكَرِهُوٓا۟ أَن يُجَٰهِدُوا۟ بِأَمْوَٰلِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ وَقَالُوا۟ لَا تَنفِرُوا۟ فِى ٱلْحَرِّ ۗ قُلْ نَارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرًّۭا ۚ لَّوْ كَانُوا۟ يَفْقَهُونَ", + "verse_82": "فَلْيَضْحَكُوا۟ قَلِيلًۭا وَلْيَبْكُوا۟ كَثِيرًۭا جَزَآءًۢ بِمَا كَانُوا۟ يَكْسِبُونَ", + "verse_83": "فَإِن رَّجَعَكَ ٱللَّهُ إِلَىٰ طَآئِفَةٍۢ مِّنْهُمْ فَٱسْتَـْٔذَنُوكَ لِلْخُرُوجِ فَقُل لَّن تَخْرُجُوا۟ مَعِىَ أَبَدًۭا وَلَن تُقَٰتِلُوا۟ مَعِىَ عَدُوًّا ۖ إِنَّكُمْ رَضِيتُم بِٱلْقُعُودِ أَوَّلَ مَرَّةٍۢ فَٱقْعُدُوا۟ مَعَ ٱلْخَٰلِفِينَ", + "verse_84": "وَلَا تُصَلِّ عَلَىٰٓ أَحَدٍۢ مِّنْهُم مَّاتَ أَبَدًۭا وَلَا تَقُمْ عَلَىٰ قَبْرِهِۦٓ ۖ إِنَّهُمْ كَفَرُوا۟ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ وَمَاتُوا۟ وَهُمْ فَٰسِقُونَ", + "verse_85": "وَلَا تُعْجِبْكَ أَمْوَٰلُهُمْ وَأَوْلَٰدُهُمْ ۚ إِنَّمَا يُرِيدُ ٱللَّهُ أَن يُعَذِّبَهُم بِهَا فِى ٱلدُّنْيَا وَتَزْهَقَ أَنفُسُهُمْ وَهُمْ كَٰفِرُونَ", + "verse_86": "وَإِذَآ أُنزِلَتْ سُورَةٌ أَنْ ءَامِنُوا۟ بِٱللَّهِ وَجَٰهِدُوا۟ مَعَ رَسُولِهِ ٱسْتَـْٔذَنَكَ أُو۟لُوا۟ ٱلطَّوْلِ مِنْهُمْ وَقَالُوا۟ ذَرْنَا نَكُن مَّعَ ٱلْقَٰعِدِينَ", + "verse_87": "رَضُوا۟ بِأَن يَكُونُوا۟ مَعَ ٱلْخَوَالِفِ وَطُبِعَ عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَفْقَهُونَ", + "verse_88": "لَٰكِنِ ٱلرَّسُولُ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ مَعَهُۥ جَٰهَدُوا۟ بِأَمْوَٰلِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ ۚ وَأُو۟لَٰٓئِكَ لَهُمُ ٱلْخَيْرَٰتُ ۖ وَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْمُفْلِحُونَ", + "verse_89": "أَعَدَّ ٱللَّهُ لَهُمْ جَنَّٰتٍۢ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا ۚ ذَٰلِكَ ٱلْفَوْزُ ٱلْعَظِيمُ", + "verse_90": "وَجَآءَ ٱلْمُعَذِّرُونَ مِنَ ٱلْأَعْرَابِ لِيُؤْذَنَ لَهُمْ وَقَعَدَ ٱلَّذِينَ كَذَبُوا۟ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ ۚ سَيُصِيبُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ مِنْهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌۭ", + "verse_91": "لَّيْسَ عَلَى ٱلضُّعَفَآءِ وَلَا عَلَى ٱلْمَرْضَىٰ وَلَا عَلَى ٱلَّذِينَ لَا يَجِدُونَ مَا يُنفِقُونَ حَرَجٌ إِذَا نَصَحُوا۟ لِلَّهِ وَرَسُولِهِۦ ۚ مَا عَلَى ٱلْمُحْسِنِينَ مِن سَبِيلٍۢ ۚ وَٱللَّهُ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_92": "وَلَا عَلَى ٱلَّذِينَ إِذَا مَآ أَتَوْكَ لِتَحْمِلَهُمْ قُلْتَ لَآ أَجِدُ مَآ أَحْمِلُكُمْ عَلَيْهِ تَوَلَّوا۟ وَّأَعْيُنُهُمْ تَفِيضُ مِنَ ٱلدَّمْعِ حَزَنًا أَلَّا يَجِدُوا۟ مَا يُنفِقُونَ", + "verse_93": "۞ إِنَّمَا ٱلسَّبِيلُ عَلَى ٱلَّذِينَ يَسْتَـْٔذِنُونَكَ وَهُمْ أَغْنِيَآءُ ۚ رَضُوا۟ بِأَن يَكُونُوا۟ مَعَ ٱلْخَوَالِفِ وَطَبَعَ ٱللَّهُ عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_94": "يَعْتَذِرُونَ إِلَيْكُمْ إِذَا رَجَعْتُمْ إِلَيْهِمْ ۚ قُل لَّا تَعْتَذِرُوا۟ لَن نُّؤْمِنَ لَكُمْ قَدْ نَبَّأَنَا ٱللَّهُ مِنْ أَخْبَارِكُمْ ۚ وَسَيَرَى ٱللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُۥ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلَىٰ عَٰلِمِ ٱلْغَيْبِ وَٱلشَّهَٰدَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ", + "verse_95": "سَيَحْلِفُونَ بِٱللَّهِ لَكُمْ إِذَا ٱنقَلَبْتُمْ إِلَيْهِمْ لِتُعْرِضُوا۟ عَنْهُمْ ۖ فَأَعْرِضُوا۟ عَنْهُمْ ۖ إِنَّهُمْ رِجْسٌۭ ۖ وَمَأْوَىٰهُمْ جَهَنَّمُ جَزَآءًۢ بِمَا كَانُوا۟ يَكْسِبُونَ", + "verse_96": "يَحْلِفُونَ لَكُمْ لِتَرْضَوْا۟ عَنْهُمْ ۖ فَإِن تَرْضَوْا۟ عَنْهُمْ فَإِنَّ ٱللَّهَ لَا يَرْضَىٰ عَنِ ٱلْقَوْمِ ٱلْفَٰسِقِينَ", + "verse_97": "ٱلْأَعْرَابُ أَشَدُّ كُفْرًۭا وَنِفَاقًۭا وَأَجْدَرُ أَلَّا يَعْلَمُوا۟ حُدُودَ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ عَلَىٰ رَسُولِهِۦ ۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌۭ", + "verse_98": "وَمِنَ ٱلْأَعْرَابِ مَن يَتَّخِذُ مَا يُنفِقُ مَغْرَمًۭا وَيَتَرَبَّصُ بِكُمُ ٱلدَّوَآئِرَ ۚ عَلَيْهِمْ دَآئِرَةُ ٱلسَّوْءِ ۗ وَٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌۭ", + "verse_99": "وَمِنَ ٱلْأَعْرَابِ مَن يُؤْمِنُ بِٱللَّهِ وَٱلْيَوْمِ ٱلْءَاخِرِ وَيَتَّخِذُ مَا يُنفِقُ قُرُبَٰتٍ عِندَ ٱللَّهِ وَصَلَوَٰتِ ٱلرَّسُولِ ۚ أَلَآ إِنَّهَا قُرْبَةٌۭ لَّهُمْ ۚ سَيُدْخِلُهُمُ ٱللَّهُ فِى رَحْمَتِهِۦٓ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_100": "وَٱلسَّٰبِقُونَ ٱلْأَوَّلُونَ مِنَ ٱلْمُهَٰجِرِينَ وَٱلْأَنصَارِ وَٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوهُم بِإِحْسَٰنٍۢ رَّضِىَ ٱللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا۟ عَنْهُ وَأَعَدَّ لَهُمْ جَنَّٰتٍۢ تَجْرِى تَحْتَهَا ٱلْأَنْهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدًۭا ۚ ذَٰلِكَ ٱلْفَوْزُ ٱلْعَظِيمُ", + "verse_101": "وَمِمَّنْ حَوْلَكُم مِّنَ ٱلْأَعْرَابِ مُنَٰفِقُونَ ۖ وَمِنْ أَهْلِ ٱلْمَدِينَةِ ۖ مَرَدُوا۟ عَلَى ٱلنِّفَاقِ لَا تَعْلَمُهُمْ ۖ نَحْنُ نَعْلَمُهُمْ ۚ سَنُعَذِّبُهُم مَّرَّتَيْنِ ثُمَّ يُرَدُّونَ إِلَىٰ عَذَابٍ عَظِيمٍۢ", + "verse_102": "وَءَاخَرُونَ ٱعْتَرَفُوا۟ بِذُنُوبِهِمْ خَلَطُوا۟ عَمَلًۭا صَٰلِحًۭا وَءَاخَرَ سَيِّئًا عَسَى ٱللَّهُ أَن يَتُوبَ عَلَيْهِمْ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌ", + "verse_103": "خُذْ مِنْ أَمْوَٰلِهِمْ صَدَقَةًۭ تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِم بِهَا وَصَلِّ عَلَيْهِمْ ۖ إِنَّ صَلَوٰتَكَ سَكَنٌۭ لَّهُمْ ۗ وَٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ", + "verse_104": "أَلَمْ يَعْلَمُوٓا۟ أَنَّ ٱللَّهَ هُوَ يَقْبَلُ ٱلتَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِۦ وَيَأْخُذُ ٱلصَّدَقَٰتِ وَأَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِيمُ", + "verse_105": "وَقُلِ ٱعْمَلُوا۟ فَسَيَرَى ٱللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُۥ وَٱلْمُؤْمِنُونَ ۖ وَسَتُرَدُّونَ إِلَىٰ عَٰلِمِ ٱلْغَيْبِ وَٱلشَّهَٰدَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ", + "verse_106": "وَءَاخَرُونَ مُرْجَوْنَ لِأَمْرِ ٱللَّهِ إِمَّا يُعَذِّبُهُمْ وَإِمَّا يَتُوبُ عَلَيْهِمْ ۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌۭ", + "verse_107": "وَٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُوا۟ مَسْجِدًۭا ضِرَارًۭا وَكُفْرًۭا وَتَفْرِيقًۢا بَيْنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ وَإِرْصَادًۭا لِّمَنْ حَارَبَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ مِن قَبْلُ ۚ وَلَيَحْلِفُنَّ إِنْ أَرَدْنَآ إِلَّا ٱلْحُسْنَىٰ ۖ وَٱللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكَٰذِبُونَ", + "verse_108": "لَا تَقُمْ فِيهِ أَبَدًۭا ۚ لَّمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى ٱلتَّقْوَىٰ مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ أَحَقُّ أَن تَقُومَ فِيهِ ۚ فِيهِ رِجَالٌۭ يُحِبُّونَ أَن يَتَطَهَّرُوا۟ ۚ وَٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلْمُطَّهِّرِينَ", + "verse_109": "أَفَمَنْ أَسَّسَ بُنْيَٰنَهُۥ عَلَىٰ تَقْوَىٰ مِنَ ٱللَّهِ وَرِضْوَٰنٍ خَيْرٌ أَم مَّنْ أَسَّسَ بُنْيَٰنَهُۥ عَلَىٰ شَفَا جُرُفٍ هَارٍۢ فَٱنْهَارَ بِهِۦ فِى نَارِ جَهَنَّمَ ۗ وَٱللَّهُ لَا يَهْدِى ٱلْقَوْمَ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_110": "لَا يَزَالُ بُنْيَٰنُهُمُ ٱلَّذِى بَنَوْا۟ رِيبَةًۭ فِى قُلُوبِهِمْ إِلَّآ أَن تَقَطَّعَ قُلُوبُهُمْ ۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ", + "verse_111": "۞ إِنَّ ٱللَّهَ ٱشْتَرَىٰ مِنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ أَنفُسَهُمْ وَأَمْوَٰلَهُم بِأَنَّ لَهُمُ ٱلْجَنَّةَ ۚ يُقَٰتِلُونَ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ فَيَقْتُلُونَ وَيُقْتَلُونَ ۖ وَعْدًا عَلَيْهِ حَقًّۭا فِى ٱلتَّوْرَىٰةِ وَٱلْإِنجِيلِ وَٱلْقُرْءَانِ ۚ وَمَنْ أَوْفَىٰ بِعَهْدِهِۦ مِنَ ٱللَّهِ ۚ فَٱسْتَبْشِرُوا۟ بِبَيْعِكُمُ ٱلَّذِى بَايَعْتُم بِهِۦ ۚ وَذَٰلِكَ هُوَ ٱلْفَوْزُ ٱلْعَظِيمُ", + "verse_112": "ٱلتَّٰٓئِبُونَ ٱلْعَٰبِدُونَ ٱلْحَٰمِدُونَ ٱلسَّٰٓئِحُونَ ٱلرَّٰكِعُونَ ٱلسَّٰجِدُونَ ٱلْءَامِرُونَ بِٱلْمَعْرُوفِ وَٱلنَّاهُونَ عَنِ ٱلْمُنكَرِ وَٱلْحَٰفِظُونَ لِحُدُودِ ٱللَّهِ ۗ وَبَشِّرِ ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_113": "مَا كَانَ لِلنَّبِىِّ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ أَن يَسْتَغْفِرُوا۟ لِلْمُشْرِكِينَ وَلَوْ كَانُوٓا۟ أُو۟لِى قُرْبَىٰ مِنۢ بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُمْ أَصْحَٰبُ ٱلْجَحِيمِ", + "verse_114": "وَمَا كَانَ ٱسْتِغْفَارُ إِبْرَٰهِيمَ لِأَبِيهِ إِلَّا عَن مَّوْعِدَةٍۢ وَعَدَهَآ إِيَّاهُ فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُۥٓ أَنَّهُۥ عَدُوٌّۭ لِّلَّهِ تَبَرَّأَ مِنْهُ ۚ إِنَّ إِبْرَٰهِيمَ لَأَوَّٰهٌ حَلِيمٌۭ", + "verse_115": "وَمَا كَانَ ٱللَّهُ لِيُضِلَّ قَوْمًۢا بَعْدَ إِذْ هَدَىٰهُمْ حَتَّىٰ يُبَيِّنَ لَهُم مَّا يَتَّقُونَ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ بِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمٌ", + "verse_116": "إِنَّ ٱللَّهَ لَهُۥ مُلْكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۖ يُحْىِۦ وَيُمِيتُ ۚ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ مِن وَلِىٍّۢ وَلَا نَصِيرٍۢ", + "verse_117": "لَّقَد تَّابَ ٱللَّهُ عَلَى ٱلنَّبِىِّ وَٱلْمُهَٰجِرِينَ وَٱلْأَنصَارِ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوهُ فِى سَاعَةِ ٱلْعُسْرَةِ مِنۢ بَعْدِ مَا كَادَ يَزِيغُ قُلُوبُ فَرِيقٍۢ مِّنْهُمْ ثُمَّ تَابَ عَلَيْهِمْ ۚ إِنَّهُۥ بِهِمْ رَءُوفٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_118": "وَعَلَى ٱلثَّلَٰثَةِ ٱلَّذِينَ خُلِّفُوا۟ حَتَّىٰٓ إِذَا ضَاقَتْ عَلَيْهِمُ ٱلْأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ وَضَاقَتْ عَلَيْهِمْ أَنفُسُهُمْ وَظَنُّوٓا۟ أَن لَّا مَلْجَأَ مِنَ ٱللَّهِ إِلَّآ إِلَيْهِ ثُمَّ تَابَ عَلَيْهِمْ لِيَتُوبُوٓا۟ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِيمُ", + "verse_119": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَكُونُوا۟ مَعَ ٱلصَّٰدِقِينَ", + "verse_120": "مَا كَانَ لِأَهْلِ ٱلْمَدِينَةِ وَمَنْ حَوْلَهُم مِّنَ ٱلْأَعْرَابِ أَن يَتَخَلَّفُوا۟ عَن رَّسُولِ ٱللَّهِ وَلَا يَرْغَبُوا۟ بِأَنفُسِهِمْ عَن نَّفْسِهِۦ ۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ لَا يُصِيبُهُمْ ظَمَأٌۭ وَلَا نَصَبٌۭ وَلَا مَخْمَصَةٌۭ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ وَلَا يَطَـُٔونَ مَوْطِئًۭا يَغِيظُ ٱلْكُفَّارَ وَلَا يَنَالُونَ مِنْ عَدُوٍّۢ نَّيْلًا إِلَّا كُتِبَ لَهُم بِهِۦ عَمَلٌۭ صَٰلِحٌ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ ٱلْمُحْسِنِينَ", + "verse_121": "وَلَا يُنفِقُونَ نَفَقَةًۭ صَغِيرَةًۭ وَلَا كَبِيرَةًۭ وَلَا يَقْطَعُونَ وَادِيًا إِلَّا كُتِبَ لَهُمْ لِيَجْزِيَهُمُ ٱللَّهُ أَحْسَنَ مَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_122": "۞ وَمَا كَانَ ٱلْمُؤْمِنُونَ لِيَنفِرُوا۟ كَآفَّةًۭ ۚ فَلَوْلَا نَفَرَ مِن كُلِّ فِرْقَةٍۢ مِّنْهُمْ طَآئِفَةٌۭ لِّيَتَفَقَّهُوا۟ فِى ٱلدِّينِ وَلِيُنذِرُوا۟ قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوٓا۟ إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ", + "verse_123": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ قَٰتِلُوا۟ ٱلَّذِينَ يَلُونَكُم مِّنَ ٱلْكُفَّارِ وَلْيَجِدُوا۟ فِيكُمْ غِلْظَةًۭ ۚ وَٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلْمُتَّقِينَ", + "verse_124": "وَإِذَا مَآ أُنزِلَتْ سُورَةٌۭ فَمِنْهُم مَّن يَقُولُ أَيُّكُمْ زَادَتْهُ هَٰذِهِۦٓ إِيمَٰنًۭا ۚ فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ فَزَادَتْهُمْ إِيمَٰنًۭا وَهُمْ يَسْتَبْشِرُونَ", + "verse_125": "وَأَمَّا ٱلَّذِينَ فِى قُلُوبِهِم مَّرَضٌۭ فَزَادَتْهُمْ رِجْسًا إِلَىٰ رِجْسِهِمْ وَمَاتُوا۟ وَهُمْ كَٰفِرُونَ", + "verse_126": "أَوَلَا يَرَوْنَ أَنَّهُمْ يُفْتَنُونَ فِى كُلِّ عَامٍۢ مَّرَّةً أَوْ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ لَا يَتُوبُونَ وَلَا هُمْ يَذَّكَّرُونَ", + "verse_127": "وَإِذَا مَآ أُنزِلَتْ سُورَةٌۭ نَّظَرَ بَعْضُهُمْ إِلَىٰ بَعْضٍ هَلْ يَرَىٰكُم مِّنْ أَحَدٍۢ ثُمَّ ٱنصَرَفُوا۟ ۚ صَرَفَ ٱللَّهُ قُلُوبَهُم بِأَنَّهُمْ قَوْمٌۭ لَّا يَفْقَهُونَ", + "verse_128": "لَقَدْ جَآءَكُمْ رَسُولٌۭ مِّنْ أَنفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُم بِٱلْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_129": "فَإِن تَوَلَّوْا۟ فَقُلْ حَسْبِىَ ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۖ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ ۖ وَهُوَ رَبُّ ٱلْعَرْشِ ٱلْعَظِيمِ" + }, + "count": 129, + "juz": [ + { + "index": "10", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_92" + } + }, + { + "index": "11", + "verse": { + "start": "verse_93", + "end": "verse_129" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/010.json b/texts/quran/010.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..22b0122b1cbf85c08fe0dea906b7380643dde602 --- /dev/null +++ b/texts/quran/010.json @@ -0,0 +1,126 @@ +{ + "index": "010", + "name": "Yunus", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "الٓر ۚ تِلْكَ ءَايَٰتُ ٱلْكِتَٰبِ ٱلْحَكِيمِ", + "verse_2": "أَكَانَ لِلنَّاسِ عَجَبًا أَنْ أَوْحَيْنَآ إِلَىٰ رَجُلٍۢ مِّنْهُمْ أَنْ أَنذِرِ ٱلنَّاسَ وَبَشِّرِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ أَنَّ لَهُمْ قَدَمَ صِدْقٍ عِندَ رَبِّهِمْ ۗ قَالَ ٱلْكَٰفِرُونَ إِنَّ هَٰذَا لَسَٰحِرٌۭ مُّبِينٌ", + "verse_3": "إِنَّ رَبَّكُمُ ٱللَّهُ ٱلَّذِى خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ فِى سِتَّةِ أَيَّامٍۢ ثُمَّ ٱسْتَوَىٰ عَلَى ٱلْعَرْشِ ۖ يُدَبِّرُ ٱلْأَمْرَ ۖ مَا مِن شَفِيعٍ إِلَّا مِنۢ بَعْدِ إِذْنِهِۦ ۚ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمْ فَٱعْبُدُوهُ ۚ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ", + "verse_4": "إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًۭا ۖ وَعْدَ ٱللَّهِ حَقًّا ۚ إِنَّهُۥ يَبْدَؤُا۟ ٱلْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥ لِيَجْزِىَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ بِٱلْقِسْطِ ۚ وَٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ لَهُمْ شَرَابٌۭ مِّنْ حَمِيمٍۢ وَعَذَابٌ أَلِيمٌۢ بِمَا كَانُوا۟ يَكْفُرُونَ", + "verse_5": "هُوَ ٱلَّذِى جَعَلَ ٱلشَّمْسَ ضِيَآءًۭ وَٱلْقَمَرَ نُورًۭا وَقَدَّرَهُۥ مَنَازِلَ لِتَعْلَمُوا۟ عَدَدَ ٱلسِّنِينَ وَٱلْحِسَابَ ۚ مَا خَلَقَ ٱللَّهُ ذَٰلِكَ إِلَّا بِٱلْحَقِّ ۚ يُفَصِّلُ ٱلْءَايَٰتِ لِقَوْمٍۢ يَعْلَمُونَ", + "verse_6": "إِنَّ فِى ٱخْتِلَٰفِ ٱلَّيْلِ وَٱلنَّهَارِ وَمَا خَلَقَ ٱللَّهُ فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ لَءَايَٰتٍۢ لِّقَوْمٍۢ يَتَّقُونَ", + "verse_7": "إِنَّ ٱلَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَآءَنَا وَرَضُوا۟ بِٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا وَٱطْمَأَنُّوا۟ بِهَا وَٱلَّذِينَ هُمْ عَنْ ءَايَٰتِنَا غَٰفِلُونَ", + "verse_8": "أُو۟لَٰٓئِكَ مَأْوَىٰهُمُ ٱلنَّارُ بِمَا كَانُوا۟ يَكْسِبُونَ", + "verse_9": "إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ يَهْدِيهِمْ رَبُّهُم بِإِيمَٰنِهِمْ ۖ تَجْرِى مِن تَحْتِهِمُ ٱلْأَنْهَٰرُ فِى جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ", + "verse_10": "دَعْوَىٰهُمْ فِيهَا سُبْحَٰنَكَ ٱللَّهُمَّ وَتَحِيَّتُهُمْ فِيهَا سَلَٰمٌۭ ۚ وَءَاخِرُ دَعْوَىٰهُمْ أَنِ ٱلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_11": "۞ وَلَوْ يُعَجِّلُ ٱللَّهُ لِلنَّاسِ ٱلشَّرَّ ٱسْتِعْجَالَهُم بِٱلْخَيْرِ لَقُضِىَ إِلَيْهِمْ أَجَلُهُمْ ۖ فَنَذَرُ ٱلَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَآءَنَا فِى طُغْيَٰنِهِمْ يَعْمَهُونَ", + "verse_12": "وَإِذَا مَسَّ ٱلْإِنسَٰنَ ٱلضُّرُّ دَعَانَا لِجَنۢبِهِۦٓ أَوْ قَاعِدًا أَوْ قَآئِمًۭا فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُ ضُرَّهُۥ مَرَّ كَأَن لَّمْ يَدْعُنَآ إِلَىٰ ضُرٍّۢ مَّسَّهُۥ ۚ كَذَٰلِكَ زُيِّنَ لِلْمُسْرِفِينَ مَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_13": "وَلَقَدْ أَهْلَكْنَا ٱلْقُرُونَ مِن قَبْلِكُمْ لَمَّا ظَلَمُوا۟ ۙ وَجَآءَتْهُمْ رُسُلُهُم بِٱلْبَيِّنَٰتِ وَمَا كَانُوا۟ لِيُؤْمِنُوا۟ ۚ كَذَٰلِكَ نَجْزِى ٱلْقَوْمَ ٱلْمُجْرِمِينَ", + "verse_14": "ثُمَّ جَعَلْنَٰكُمْ خَلَٰٓئِفَ فِى ٱلْأَرْضِ مِنۢ بَعْدِهِمْ لِنَنظُرَ كَيْفَ تَعْمَلُونَ", + "verse_15": "وَإِذَا تُتْلَىٰ عَلَيْهِمْ ءَايَاتُنَا بَيِّنَٰتٍۢ ۙ قَالَ ٱلَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَآءَنَا ٱئْتِ بِقُرْءَانٍ غَيْرِ هَٰذَآ أَوْ بَدِّلْهُ ۚ قُلْ مَا يَكُونُ لِىٓ أَنْ أُبَدِّلَهُۥ مِن تِلْقَآئِ نَفْسِىٓ ۖ إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَىٰٓ إِلَىَّ ۖ إِنِّىٓ أَخَافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّى عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍۢ", + "verse_16": "قُل لَّوْ شَآءَ ٱللَّهُ مَا تَلَوْتُهُۥ عَلَيْكُمْ وَلَآ أَدْرَىٰكُم بِهِۦ ۖ فَقَدْ لَبِثْتُ فِيكُمْ عُمُرًۭا مِّن قَبْلِهِۦٓ ۚ أَفَلَا تَعْقِلُونَ", + "verse_17": "فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ ٱفْتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِـَٔايَٰتِهِۦٓ ۚ إِنَّهُۥ لَا يُفْلِحُ ٱلْمُجْرِمُونَ", + "verse_18": "وَيَعْبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَضُرُّهُمْ وَلَا يَنفَعُهُمْ وَيَقُولُونَ هَٰٓؤُلَآءِ شُفَعَٰٓؤُنَا عِندَ ٱللَّهِ ۚ قُلْ أَتُنَبِّـُٔونَ ٱللَّهَ بِمَا لَا يَعْلَمُ فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَلَا فِى ٱلْأَرْضِ ۚ سُبْحَٰنَهُۥ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشْرِكُونَ", + "verse_19": "وَمَا كَانَ ٱلنَّاسُ إِلَّآ أُمَّةًۭ وَٰحِدَةًۭ فَٱخْتَلَفُوا۟ ۚ وَلَوْلَا كَلِمَةٌۭ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ لَقُضِىَ بَيْنَهُمْ فِيمَا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ", + "verse_20": "وَيَقُولُونَ لَوْلَآ أُنزِلَ عَلَيْهِ ءَايَةٌۭ مِّن رَّبِّهِۦ ۖ فَقُلْ إِنَّمَا ٱلْغَيْبُ لِلَّهِ فَٱنتَظِرُوٓا۟ إِنِّى مَعَكُم مِّنَ ٱلْمُنتَظِرِينَ", + "verse_21": "وَإِذَآ أَذَقْنَا ٱلنَّاسَ رَحْمَةًۭ مِّنۢ بَعْدِ ضَرَّآءَ مَسَّتْهُمْ إِذَا لَهُم مَّكْرٌۭ فِىٓ ءَايَاتِنَا ۚ قُلِ ٱللَّهُ أَسْرَعُ مَكْرًا ۚ إِنَّ رُسُلَنَا يَكْتُبُونَ مَا تَمْكُرُونَ", + "verse_22": "هُوَ ٱلَّذِى يُسَيِّرُكُمْ فِى ٱلْبَرِّ وَٱلْبَحْرِ ۖ حَتَّىٰٓ إِذَا كُنتُمْ فِى ٱلْفُلْكِ وَجَرَيْنَ بِهِم بِرِيحٍۢ طَيِّبَةٍۢ وَفَرِحُوا۟ بِهَا جَآءَتْهَا رِيحٌ عَاصِفٌۭ وَجَآءَهُمُ ٱلْمَوْجُ مِن كُلِّ مَكَانٍۢ وَظَنُّوٓا۟ أَنَّهُمْ أُحِيطَ بِهِمْ ۙ دَعَوُا۟ ٱللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَ لَئِنْ أَنجَيْتَنَا مِنْ هَٰذِهِۦ لَنَكُونَنَّ مِنَ ٱلشَّٰكِرِينَ", + "verse_23": "فَلَمَّآ أَنجَىٰهُمْ إِذَا هُمْ يَبْغُونَ فِى ٱلْأَرْضِ بِغَيْرِ ٱلْحَقِّ ۗ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِنَّمَا بَغْيُكُمْ عَلَىٰٓ أَنفُسِكُم ۖ مَّتَٰعَ ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا ۖ ثُمَّ إِلَيْنَا مَرْجِعُكُمْ فَنُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ", + "verse_24": "إِنَّمَا مَثَلُ ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا كَمَآءٍ أَنزَلْنَٰهُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ فَٱخْتَلَطَ بِهِۦ نَبَاتُ ٱلْأَرْضِ مِمَّا يَأْكُلُ ٱلنَّاسُ وَٱلْأَنْعَٰمُ حَتَّىٰٓ إِذَآ أَخَذَتِ ٱلْأَرْضُ زُخْرُفَهَا وَٱزَّيَّنَتْ وَظَنَّ أَهْلُهَآ أَنَّهُمْ قَٰدِرُونَ عَلَيْهَآ أَتَىٰهَآ أَمْرُنَا لَيْلًا أَوْ نَهَارًۭا فَجَعَلْنَٰهَا حَصِيدًۭا كَأَن لَّمْ تَغْنَ بِٱلْأَمْسِ ۚ كَذَٰلِكَ نُفَصِّلُ ٱلْءَايَٰتِ لِقَوْمٍۢ يَتَفَكَّرُونَ", + "verse_25": "وَٱللَّهُ يَدْعُوٓا۟ إِلَىٰ دَارِ ٱلسَّلَٰمِ وَيَهْدِى مَن يَشَآءُ إِلَىٰ صِرَٰطٍۢ مُّسْتَقِيمٍۢ", + "verse_26": "۞ لِّلَّذِينَ أَحْسَنُوا۟ ٱلْحُسْنَىٰ وَزِيَادَةٌۭ ۖ وَلَا يَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ قَتَرٌۭ وَلَا ذِلَّةٌ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ أَصْحَٰبُ ٱلْجَنَّةِ ۖ هُمْ فِيهَا خَٰلِدُونَ", + "verse_27": "وَٱلَّذِينَ كَسَبُوا۟ ٱلسَّيِّـَٔاتِ جَزَآءُ سَيِّئَةٍۭ بِمِثْلِهَا وَتَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌۭ ۖ مَّا لَهُم مِّنَ ٱللَّهِ مِنْ عَاصِمٍۢ ۖ كَأَنَّمَآ أُغْشِيَتْ وُجُوهُهُمْ قِطَعًۭا مِّنَ ٱلَّيْلِ مُظْلِمًا ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ أَصْحَٰبُ ٱلنَّارِ ۖ هُمْ فِيهَا خَٰلِدُونَ", + "verse_28": "وَيَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعًۭا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُوا۟ مَكَانَكُمْ أَنتُمْ وَشُرَكَآؤُكُمْ ۚ فَزَيَّلْنَا بَيْنَهُمْ ۖ وَقَالَ شُرَكَآؤُهُم مَّا كُنتُمْ إِيَّانَا تَعْبُدُونَ", + "verse_29": "فَكَفَىٰ بِٱللَّهِ شَهِيدًۢا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ إِن كُنَّا عَنْ عِبَادَتِكُمْ لَغَٰفِلِينَ", + "verse_30": "هُنَالِكَ تَبْلُوا۟ كُلُّ نَفْسٍۢ مَّآ أَسْلَفَتْ ۚ وَرُدُّوٓا۟ إِلَى ٱللَّهِ مَوْلَىٰهُمُ ٱلْحَقِّ ۖ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُوا۟ يَفْتَرُونَ", + "verse_31": "قُلْ مَن يَرْزُقُكُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ وَٱلْأَرْضِ أَمَّن يَمْلِكُ ٱلسَّمْعَ وَٱلْأَبْصَٰرَ وَمَن يُخْرِجُ ٱلْحَىَّ مِنَ ٱلْمَيِّتِ وَيُخْرِجُ ٱلْمَيِّتَ مِنَ ٱلْحَىِّ وَمَن يُدَبِّرُ ٱلْأَمْرَ ۚ فَسَيَقُولُونَ ٱللَّهُ ۚ فَقُلْ أَفَلَا تَتَّقُونَ", + "verse_32": "فَذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمُ ٱلْحَقُّ ۖ فَمَاذَا بَعْدَ ٱلْحَقِّ إِلَّا ٱلضَّلَٰلُ ۖ فَأَنَّىٰ تُصْرَفُونَ", + "verse_33": "كَذَٰلِكَ حَقَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ عَلَى ٱلَّذِينَ فَسَقُوٓا۟ أَنَّهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ", + "verse_34": "قُلْ هَلْ مِن شُرَكَآئِكُم مَّن يَبْدَؤُا۟ ٱلْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥ ۚ قُلِ ٱللَّهُ يَبْدَؤُا۟ ٱلْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥ ۖ فَأَنَّىٰ تُؤْفَكُونَ", + "verse_35": "قُلْ هَلْ مِن شُرَكَآئِكُم مَّن يَهْدِىٓ إِلَى ٱلْحَقِّ ۚ قُلِ ٱللَّهُ يَهْدِى لِلْحَقِّ ۗ أَفَمَن يَهْدِىٓ إِلَى ٱلْحَقِّ أَحَقُّ أَن يُتَّبَعَ أَمَّن لَّا يَهِدِّىٓ إِلَّآ أَن يُهْدَىٰ ۖ فَمَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ", + "verse_36": "وَمَا يَتَّبِعُ أَكْثَرُهُمْ إِلَّا ظَنًّا ۚ إِنَّ ٱلظَّنَّ لَا يُغْنِى مِنَ ٱلْحَقِّ شَيْـًٔا ۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمٌۢ بِمَا يَفْعَلُونَ", + "verse_37": "وَمَا كَانَ هَٰذَا ٱلْقُرْءَانُ أَن يُفْتَرَىٰ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلَٰكِن تَصْدِيقَ ٱلَّذِى بَيْنَ يَدَيْهِ وَتَفْصِيلَ ٱلْكِتَٰبِ لَا رَيْبَ فِيهِ مِن رَّبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_38": "أَمْ يَقُولُونَ ٱفْتَرَىٰهُ ۖ قُلْ فَأْتُوا۟ بِسُورَةٍۢ مِّثْلِهِۦ وَٱدْعُوا۟ مَنِ ٱسْتَطَعْتُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ", + "verse_39": "بَلْ كَذَّبُوا۟ بِمَا لَمْ يُحِيطُوا۟ بِعِلْمِهِۦ وَلَمَّا يَأْتِهِمْ تَأْوِيلُهُۥ ۚ كَذَٰلِكَ كَذَّبَ ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ ۖ فَٱنظُرْ كَيْفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_40": "وَمِنْهُم مَّن يُؤْمِنُ بِهِۦ وَمِنْهُم مَّن لَّا يُؤْمِنُ بِهِۦ ۚ وَرَبُّكَ أَعْلَمُ بِٱلْمُفْسِدِينَ", + "verse_41": "وَإِن كَذَّبُوكَ فَقُل لِّى عَمَلِى وَلَكُمْ عَمَلُكُمْ ۖ أَنتُم بَرِيٓـُٔونَ مِمَّآ أَعْمَلُ وَأَنَا۠ بَرِىٓءٌۭ مِّمَّا تَعْمَلُونَ", + "verse_42": "وَمِنْهُم مَّن يَسْتَمِعُونَ إِلَيْكَ ۚ أَفَأَنتَ تُسْمِعُ ٱلصُّمَّ وَلَوْ كَانُوا۟ لَا يَعْقِلُونَ", + "verse_43": "وَمِنْهُم مَّن يَنظُرُ إِلَيْكَ ۚ أَفَأَنتَ تَهْدِى ٱلْعُمْىَ وَلَوْ كَانُوا۟ لَا يُبْصِرُونَ", + "verse_44": "إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَظْلِمُ ٱلنَّاسَ شَيْـًۭٔا وَلَٰكِنَّ ٱلنَّاسَ أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ", + "verse_45": "وَيَوْمَ يَحْشُرُهُمْ كَأَن لَّمْ يَلْبَثُوٓا۟ إِلَّا سَاعَةًۭ مِّنَ ٱلنَّهَارِ يَتَعَارَفُونَ بَيْنَهُمْ ۚ قَدْ خَسِرَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُوا۟ بِلِقَآءِ ٱللَّهِ وَمَا كَانُوا۟ مُهْتَدِينَ", + "verse_46": "وَإِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعْضَ ٱلَّذِى نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيْنَا مَرْجِعُهُمْ ثُمَّ ٱللَّهُ شَهِيدٌ عَلَىٰ مَا يَفْعَلُونَ", + "verse_47": "وَلِكُلِّ أُمَّةٍۢ رَّسُولٌۭ ۖ فَإِذَا جَآءَ رَسُولُهُمْ قُضِىَ بَيْنَهُم بِٱلْقِسْطِ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ", + "verse_48": "وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلْوَعْدُ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ", + "verse_49": "قُل لَّآ أَمْلِكُ لِنَفْسِى ضَرًّۭا وَلَا نَفْعًا إِلَّا مَا شَآءَ ٱللَّهُ ۗ لِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ ۚ إِذَا جَآءَ أَجَلُهُمْ فَلَا يَسْتَـْٔخِرُونَ سَاعَةًۭ ۖ وَلَا يَسْتَقْدِمُونَ", + "verse_50": "قُلْ أَرَءَيْتُمْ إِنْ أَتَىٰكُمْ عَذَابُهُۥ بَيَٰتًا أَوْ نَهَارًۭا مَّاذَا يَسْتَعْجِلُ مِنْهُ ٱلْمُجْرِمُونَ", + "verse_51": "أَثُمَّ إِذَا مَا وَقَعَ ءَامَنتُم بِهِۦٓ ۚ ءَآلْـَٰٔنَ وَقَدْ كُنتُم بِهِۦ تَسْتَعْجِلُونَ", + "verse_52": "ثُمَّ قِيلَ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا۟ ذُوقُوا۟ عَذَابَ ٱلْخُلْدِ هَلْ تُجْزَوْنَ إِلَّا بِمَا كُنتُمْ تَكْسِبُونَ", + "verse_53": "۞ وَيَسْتَنۢبِـُٔونَكَ أَحَقٌّ هُوَ ۖ قُلْ إِى وَرَبِّىٓ إِنَّهُۥ لَحَقٌّۭ ۖ وَمَآ أَنتُم بِمُعْجِزِينَ", + "verse_54": "وَلَوْ أَنَّ لِكُلِّ نَفْسٍۢ ظَلَمَتْ مَا فِى ٱلْأَرْضِ لَٱفْتَدَتْ بِهِۦ ۗ وَأَسَرُّوا۟ ٱلنَّدَامَةَ لَمَّا رَأَوُا۟ ٱلْعَذَابَ ۖ وَقُضِىَ بَيْنَهُم بِٱلْقِسْطِ ۚ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ", + "verse_55": "أَلَآ إِنَّ لِلَّهِ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۗ أَلَآ إِنَّ وَعْدَ ٱللَّهِ حَقٌّۭ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_56": "هُوَ يُحْىِۦ وَيُمِيتُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ", + "verse_57": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ قَدْ جَآءَتْكُم مَّوْعِظَةٌۭ مِّن رَّبِّكُمْ وَشِفَآءٌۭ لِّمَا فِى ٱلصُّدُورِ وَهُدًۭى وَرَحْمَةٌۭ لِّلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_58": "قُلْ بِفَضْلِ ٱللَّهِ وَبِرَحْمَتِهِۦ فَبِذَٰلِكَ فَلْيَفْرَحُوا۟ هُوَ خَيْرٌۭ مِّمَّا يَجْمَعُونَ", + "verse_59": "قُلْ أَرَءَيْتُم مَّآ أَنزَلَ ٱللَّهُ لَكُم مِّن رِّزْقٍۢ فَجَعَلْتُم مِّنْهُ حَرَامًۭا وَحَلَٰلًۭا قُلْ ءَآللَّهُ أَذِنَ لَكُمْ ۖ أَمْ عَلَى ٱللَّهِ تَفْتَرُونَ", + "verse_60": "وَمَا ظَنُّ ٱلَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلْكَذِبَ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى ٱلنَّاسِ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَشْكُرُونَ", + "verse_61": "وَمَا تَكُونُ فِى شَأْنٍۢ وَمَا تَتْلُوا۟ مِنْهُ مِن قُرْءَانٍۢ وَلَا تَعْمَلُونَ مِنْ عَمَلٍ إِلَّا كُنَّا عَلَيْكُمْ شُهُودًا إِذْ تُفِيضُونَ فِيهِ ۚ وَمَا يَعْزُبُ عَن رَّبِّكَ مِن مِّثْقَالِ ذَرَّةٍۢ فِى ٱلْأَرْضِ وَلَا فِى ٱلسَّمَآءِ وَلَآ أَصْغَرَ مِن ذَٰلِكَ وَلَآ أَكْبَرَ إِلَّا فِى كِتَٰبٍۢ مُّبِينٍ", + "verse_62": "أَلَآ إِنَّ أَوْلِيَآءَ ٱللَّهِ لَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ", + "verse_63": "ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَكَانُوا۟ يَتَّقُونَ", + "verse_64": "لَهُمُ ٱلْبُشْرَىٰ فِى ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا وَفِى ٱلْءَاخِرَةِ ۚ لَا تَبْدِيلَ لِكَلِمَٰتِ ٱللَّهِ ۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلْفَوْزُ ٱلْعَظِيمُ", + "verse_65": "وَلَا يَحْزُنكَ قَوْلُهُمْ ۘ إِنَّ ٱلْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا ۚ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلْعَلِيمُ", + "verse_66": "أَلَآ إِنَّ لِلَّهِ مَن فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَن فِى ٱلْأَرْضِ ۗ وَمَا يَتَّبِعُ ٱلَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ شُرَكَآءَ ۚ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَإِنْ هُمْ إِلَّا يَخْرُصُونَ", + "verse_67": "هُوَ ٱلَّذِى جَعَلَ لَكُمُ ٱلَّيْلَ لِتَسْكُنُوا۟ فِيهِ وَٱلنَّهَارَ مُبْصِرًا ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَٰتٍۢ لِّقَوْمٍۢ يَسْمَعُونَ", + "verse_68": "قَالُوا۟ ٱتَّخَذَ ٱللَّهُ وَلَدًۭا ۗ سُبْحَٰنَهُۥ ۖ هُوَ ٱلْغَنِىُّ ۖ لَهُۥ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ ۚ إِنْ عِندَكُم مِّن سُلْطَٰنٍۭ بِهَٰذَآ ۚ أَتَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ", + "verse_69": "قُلْ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلْكَذِبَ لَا يُفْلِحُونَ", + "verse_70": "مَتَٰعٌۭ فِى ٱلدُّنْيَا ثُمَّ إِلَيْنَا مَرْجِعُهُمْ ثُمَّ نُذِيقُهُمُ ٱلْعَذَابَ ٱلشَّدِيدَ بِمَا كَانُوا۟ يَكْفُرُونَ", + "verse_71": "۞ وَٱتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ نُوحٍ إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِۦ يَٰقَوْمِ إِن كَانَ كَبُرَ عَلَيْكُم مَّقَامِى وَتَذْكِيرِى بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ فَعَلَى ٱللَّهِ تَوَكَّلْتُ فَأَجْمِعُوٓا۟ أَمْرَكُمْ وَشُرَكَآءَكُمْ ثُمَّ لَا يَكُنْ أَمْرُكُمْ عَلَيْكُمْ غُمَّةًۭ ثُمَّ ٱقْضُوٓا۟ إِلَىَّ وَلَا تُنظِرُونِ", + "verse_72": "فَإِن تَوَلَّيْتُمْ فَمَا سَأَلْتُكُم مِّنْ أَجْرٍ ۖ إِنْ أَجْرِىَ إِلَّا عَلَى ٱللَّهِ ۖ وَأُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ مِنَ ٱلْمُسْلِمِينَ", + "verse_73": "فَكَذَّبُوهُ فَنَجَّيْنَٰهُ وَمَن مَّعَهُۥ فِى ٱلْفُلْكِ وَجَعَلْنَٰهُمْ خَلَٰٓئِفَ وَأَغْرَقْنَا ٱلَّذِينَ كَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا ۖ فَٱنظُرْ كَيْفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلْمُنذَرِينَ", + "verse_74": "ثُمَّ بَعَثْنَا مِنۢ بَعْدِهِۦ رُسُلًا إِلَىٰ قَوْمِهِمْ فَجَآءُوهُم بِٱلْبَيِّنَٰتِ فَمَا كَانُوا۟ لِيُؤْمِنُوا۟ بِمَا كَذَّبُوا۟ بِهِۦ مِن قَبْلُ ۚ كَذَٰلِكَ نَطْبَعُ عَلَىٰ قُلُوبِ ٱلْمُعْتَدِينَ", + "verse_75": "ثُمَّ بَعَثْنَا مِنۢ بَعْدِهِم مُّوسَىٰ وَهَٰرُونَ إِلَىٰ فِرْعَوْنَ وَمَلَإِي۟هِۦ بِـَٔايَٰتِنَا فَٱسْتَكْبَرُوا۟ وَكَانُوا۟ قَوْمًۭا مُّجْرِمِينَ", + "verse_76": "فَلَمَّا جَآءَهُمُ ٱلْحَقُّ مِنْ عِندِنَا قَالُوٓا۟ إِنَّ هَٰذَا لَسِحْرٌۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_77": "قَالَ مُوسَىٰٓ أَتَقُولُونَ لِلْحَقِّ لَمَّا جَآءَكُمْ ۖ أَسِحْرٌ هَٰذَا وَلَا يُفْلِحُ ٱلسَّٰحِرُونَ", + "verse_78": "قَالُوٓا۟ أَجِئْتَنَا لِتَلْفِتَنَا عَمَّا وَجَدْنَا عَلَيْهِ ءَابَآءَنَا وَتَكُونَ لَكُمَا ٱلْكِبْرِيَآءُ فِى ٱلْأَرْضِ وَمَا نَحْنُ لَكُمَا بِمُؤْمِنِينَ", + "verse_79": "وَقَالَ فِرْعَوْنُ ٱئْتُونِى بِكُلِّ سَٰحِرٍ عَلِيمٍۢ", + "verse_80": "فَلَمَّا جَآءَ ٱلسَّحَرَةُ قَالَ لَهُم مُّوسَىٰٓ أَلْقُوا۟ مَآ أَنتُم مُّلْقُونَ", + "verse_81": "فَلَمَّآ أَلْقَوْا۟ قَالَ مُوسَىٰ مَا جِئْتُم بِهِ ٱلسِّحْرُ ۖ إِنَّ ٱللَّهَ سَيُبْطِلُهُۥٓ ۖ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُصْلِحُ عَمَلَ ٱلْمُفْسِدِينَ", + "verse_82": "وَيُحِقُّ ٱللَّهُ ٱلْحَقَّ بِكَلِمَٰتِهِۦ وَلَوْ كَرِهَ ٱلْمُجْرِمُونَ", + "verse_83": "فَمَآ ءَامَنَ لِمُوسَىٰٓ إِلَّا ذُرِّيَّةٌۭ مِّن قَوْمِهِۦ عَلَىٰ خَوْفٍۢ مِّن فِرْعَوْنَ وَمَلَإِي۟هِمْ أَن يَفْتِنَهُمْ ۚ وَإِنَّ فِرْعَوْنَ لَعَالٍۢ فِى ٱلْأَرْضِ وَإِنَّهُۥ لَمِنَ ٱلْمُسْرِفِينَ", + "verse_84": "وَقَالَ مُوسَىٰ يَٰقَوْمِ إِن كُنتُمْ ءَامَنتُم بِٱللَّهِ فَعَلَيْهِ تَوَكَّلُوٓا۟ إِن كُنتُم مُّسْلِمِينَ", + "verse_85": "فَقَالُوا۟ عَلَى ٱللَّهِ تَوَكَّلْنَا رَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا فِتْنَةًۭ لِّلْقَوْمِ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_86": "وَنَجِّنَا بِرَحْمَتِكَ مِنَ ٱلْقَوْمِ ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_87": "وَأَوْحَيْنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰ وَأَخِيهِ أَن تَبَوَّءَا لِقَوْمِكُمَا بِمِصْرَ بُيُوتًۭا وَٱجْعَلُوا۟ بُيُوتَكُمْ قِبْلَةًۭ وَأَقِيمُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ ۗ وَبَشِّرِ ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_88": "وَقَالَ مُوسَىٰ رَبَّنَآ إِنَّكَ ءَاتَيْتَ فِرْعَوْنَ وَمَلَأَهُۥ زِينَةًۭ وَأَمْوَٰلًۭا فِى ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا رَبَّنَا لِيُضِلُّوا۟ عَن سَبِيلِكَ ۖ رَبَّنَا ٱطْمِسْ عَلَىٰٓ أَمْوَٰلِهِمْ وَٱشْدُدْ عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ فَلَا يُؤْمِنُوا۟ حَتَّىٰ يَرَوُا۟ ٱلْعَذَابَ ٱلْأَلِيمَ", + "verse_89": "قَالَ قَدْ أُجِيبَت دَّعْوَتُكُمَا فَٱسْتَقِيمَا وَلَا تَتَّبِعَآنِّ سَبِيلَ ٱلَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_90": "۞ وَجَٰوَزْنَا بِبَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ ٱلْبَحْرَ فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ وَجُنُودُهُۥ بَغْيًۭا وَعَدْوًا ۖ حَتَّىٰٓ إِذَآ أَدْرَكَهُ ٱلْغَرَقُ قَالَ ءَامَنتُ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا ٱلَّذِىٓ ءَامَنَتْ بِهِۦ بَنُوٓا۟ إِسْرَٰٓءِيلَ وَأَنَا۠ مِنَ ٱلْمُسْلِمِينَ", + "verse_91": "ءَآلْـَٰٔنَ وَقَدْ عَصَيْتَ قَبْلُ وَكُنتَ مِنَ ٱلْمُفْسِدِينَ", + "verse_92": "فَٱلْيَوْمَ نُنَجِّيكَ بِبَدَنِكَ لِتَكُونَ لِمَنْ خَلْفَكَ ءَايَةًۭ ۚ وَإِنَّ كَثِيرًۭا مِّنَ ٱلنَّاسِ عَنْ ءَايَٰتِنَا لَغَٰفِلُونَ", + "verse_93": "وَلَقَدْ بَوَّأْنَا بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ مُبَوَّأَ صِدْقٍۢ وَرَزَقْنَٰهُم مِّنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ فَمَا ٱخْتَلَفُوا۟ حَتَّىٰ جَآءَهُمُ ٱلْعِلْمُ ۚ إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِى بَيْنَهُمْ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ فِيمَا كَانُوا۟ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ", + "verse_94": "فَإِن كُنتَ فِى شَكٍّۢ مِّمَّآ أَنزَلْنَآ إِلَيْكَ فَسْـَٔلِ ٱلَّذِينَ يَقْرَءُونَ ٱلْكِتَٰبَ مِن قَبْلِكَ ۚ لَقَدْ جَآءَكَ ٱلْحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلْمُمْتَرِينَ", + "verse_95": "وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ فَتَكُونَ مِنَ ٱلْخَٰسِرِينَ", + "verse_96": "إِنَّ ٱلَّذِينَ حَقَّتْ عَلَيْهِمْ كَلِمَتُ رَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ", + "verse_97": "وَلَوْ جَآءَتْهُمْ كُلُّ ءَايَةٍ حَتَّىٰ يَرَوُا۟ ٱلْعَذَابَ ٱلْأَلِيمَ", + "verse_98": "فَلَوْلَا كَانَتْ قَرْيَةٌ ءَامَنَتْ فَنَفَعَهَآ إِيمَٰنُهَآ إِلَّا قَوْمَ يُونُسَ لَمَّآ ءَامَنُوا۟ كَشَفْنَا عَنْهُمْ عَذَابَ ٱلْخِزْىِ فِى ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا وَمَتَّعْنَٰهُمْ إِلَىٰ حِينٍۢ", + "verse_99": "وَلَوْ شَآءَ رَبُّكَ لَءَامَنَ مَن فِى ٱلْأَرْضِ كُلُّهُمْ جَمِيعًا ۚ أَفَأَنتَ تُكْرِهُ ٱلنَّاسَ حَتَّىٰ يَكُونُوا۟ مُؤْمِنِينَ", + "verse_100": "وَمَا كَانَ لِنَفْسٍ أَن تُؤْمِنَ إِلَّا بِإِذْنِ ٱللَّهِ ۚ وَيَجْعَلُ ٱلرِّجْسَ عَلَى ٱلَّذِينَ لَا يَعْقِلُونَ", + "verse_101": "قُلِ ٱنظُرُوا۟ مَاذَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۚ وَمَا تُغْنِى ٱلْءَايَٰتُ وَٱلنُّذُرُ عَن قَوْمٍۢ لَّا يُؤْمِنُونَ", + "verse_102": "فَهَلْ يَنتَظِرُونَ إِلَّا مِثْلَ أَيَّامِ ٱلَّذِينَ خَلَوْا۟ مِن قَبْلِهِمْ ۚ قُلْ فَٱنتَظِرُوٓا۟ إِنِّى مَعَكُم مِّنَ ٱلْمُنتَظِرِينَ", + "verse_103": "ثُمَّ نُنَجِّى رُسُلَنَا وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ۚ كَذَٰلِكَ حَقًّا عَلَيْنَا نُنجِ ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_104": "قُلْ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِن كُنتُمْ فِى شَكٍّۢ مِّن دِينِى فَلَآ أَعْبُدُ ٱلَّذِينَ تَعْبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلَٰكِنْ أَعْبُدُ ٱللَّهَ ٱلَّذِى يَتَوَفَّىٰكُمْ ۖ وَأُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ مِنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_105": "وَأَنْ أَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًۭا وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلْمُشْرِكِينَ", + "verse_106": "وَلَا تَدْعُ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَنفَعُكَ وَلَا يَضُرُّكَ ۖ فَإِن فَعَلْتَ فَإِنَّكَ إِذًۭا مِّنَ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_107": "وَإِن يَمْسَسْكَ ٱللَّهُ بِضُرٍّۢ فَلَا كَاشِفَ لَهُۥٓ إِلَّا هُوَ ۖ وَإِن يُرِدْكَ بِخَيْرٍۢ فَلَا رَآدَّ لِفَضْلِهِۦ ۚ يُصِيبُ بِهِۦ مَن يَشَآءُ مِنْ عِبَادِهِۦ ۚ وَهُوَ ٱلْغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ", + "verse_108": "قُلْ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ قَدْ جَآءَكُمُ ٱلْحَقُّ مِن رَّبِّكُمْ ۖ فَمَنِ ٱهْتَدَىٰ فَإِنَّمَا يَهْتَدِى لِنَفْسِهِۦ ۖ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا ۖ وَمَآ أَنَا۠ عَلَيْكُم بِوَكِيلٍۢ", + "verse_109": "وَٱتَّبِعْ مَا يُوحَىٰٓ إِلَيْكَ وَٱصْبِرْ حَتَّىٰ يَحْكُمَ ٱللَّهُ ۚ وَهُوَ خَيْرُ ٱلْحَٰكِمِينَ" + }, + "count": 109, + "juz": [ + { + "index": "12", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_109" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/011.json b/texts/quran/011.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..599776eeeeb2c5f6dd563507cc9f38ce303a48cf --- /dev/null +++ b/texts/quran/011.json @@ -0,0 +1,147 @@ +{ + "index": "011", + "name": "Hud", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "الٓر ۚ كِتَٰبٌ أُحْكِمَتْ ءَايَٰتُهُۥ ثُمَّ فُصِّلَتْ مِن لَّدُنْ حَكِيمٍ خَبِيرٍ", + "verse_2": "أَلَّا تَعْبُدُوٓا۟ إِلَّا ٱللَّهَ ۚ إِنَّنِى لَكُم مِّنْهُ نَذِيرٌۭ وَبَشِيرٌۭ", + "verse_3": "وَأَنِ ٱسْتَغْفِرُوا۟ رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوٓا۟ إِلَيْهِ يُمَتِّعْكُم مَّتَٰعًا حَسَنًا إِلَىٰٓ أَجَلٍۢ مُّسَمًّۭى وَيُؤْتِ كُلَّ ذِى فَضْلٍۢ فَضْلَهُۥ ۖ وَإِن تَوَلَّوْا۟ فَإِنِّىٓ أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍۢ كَبِيرٍ", + "verse_4": "إِلَى ٱللَّهِ مَرْجِعُكُمْ ۖ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌ", + "verse_5": "أَلَآ إِنَّهُمْ يَثْنُونَ صُدُورَهُمْ لِيَسْتَخْفُوا۟ مِنْهُ ۚ أَلَا حِينَ يَسْتَغْشُونَ ثِيَابَهُمْ يَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعْلِنُونَ ۚ إِنَّهُۥ عَلِيمٌۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ", + "verse_6": "۞ وَمَا مِن دَآبَّةٍۢ فِى ٱلْأَرْضِ إِلَّا عَلَى ٱللَّهِ رِزْقُهَا وَيَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَمُسْتَوْدَعَهَا ۚ كُلٌّۭ فِى كِتَٰبٍۢ مُّبِينٍۢ", + "verse_7": "وَهُوَ ٱلَّذِى خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ فِى سِتَّةِ أَيَّامٍۢ وَكَانَ عَرْشُهُۥ عَلَى ٱلْمَآءِ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًۭا ۗ وَلَئِن قُلْتَ إِنَّكُم مَّبْعُوثُونَ مِنۢ بَعْدِ ٱلْمَوْتِ لَيَقُولَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓا۟ إِنْ هَٰذَآ إِلَّا سِحْرٌۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_8": "وَلَئِنْ أَخَّرْنَا عَنْهُمُ ٱلْعَذَابَ إِلَىٰٓ أُمَّةٍۢ مَّعْدُودَةٍۢ لَّيَقُولُنَّ مَا يَحْبِسُهُۥٓ ۗ أَلَا يَوْمَ يَأْتِيهِمْ لَيْسَ مَصْرُوفًا عَنْهُمْ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُوا۟ بِهِۦ يَسْتَهْزِءُونَ", + "verse_9": "وَلَئِنْ أَذَقْنَا ٱلْإِنسَٰنَ مِنَّا رَحْمَةًۭ ثُمَّ نَزَعْنَٰهَا مِنْهُ إِنَّهُۥ لَيَـُٔوسٌۭ كَفُورٌۭ", + "verse_10": "وَلَئِنْ أَذَقْنَٰهُ نَعْمَآءَ بَعْدَ ضَرَّآءَ مَسَّتْهُ لَيَقُولَنَّ ذَهَبَ ٱلسَّيِّـَٔاتُ عَنِّىٓ ۚ إِنَّهُۥ لَفَرِحٌۭ فَخُورٌ", + "verse_11": "إِلَّا ٱلَّذِينَ صَبَرُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ أُو۟لَٰٓئِكَ لَهُم مَّغْفِرَةٌۭ وَأَجْرٌۭ كَبِيرٌۭ", + "verse_12": "فَلَعَلَّكَ تَارِكٌۢ بَعْضَ مَا يُوحَىٰٓ إِلَيْكَ وَضَآئِقٌۢ بِهِۦ صَدْرُكَ أَن يَقُولُوا۟ لَوْلَآ أُنزِلَ عَلَيْهِ كَنزٌ أَوْ جَآءَ مَعَهُۥ مَلَكٌ ۚ إِنَّمَآ أَنتَ نَذِيرٌۭ ۚ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ وَكِيلٌ", + "verse_13": "أَمْ يَقُولُونَ ٱفْتَرَىٰهُ ۖ قُلْ فَأْتُوا۟ بِعَشْرِ سُوَرٍۢ مِّثْلِهِۦ مُفْتَرَيَٰتٍۢ وَٱدْعُوا۟ مَنِ ٱسْتَطَعْتُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ", + "verse_14": "فَإِلَّمْ يَسْتَجِيبُوا۟ لَكُمْ فَٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّمَآ أُنزِلَ بِعِلْمِ ٱللَّهِ وَأَن لَّآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۖ فَهَلْ أَنتُم مُّسْلِمُونَ", + "verse_15": "مَن كَانَ يُرِيدُ ٱلْحَيَوٰةَ ٱلدُّنْيَا وَزِينَتَهَا نُوَفِّ إِلَيْهِمْ أَعْمَٰلَهُمْ فِيهَا وَهُمْ فِيهَا لَا يُبْخَسُونَ", + "verse_16": "أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ لَيْسَ لَهُمْ فِى ٱلْءَاخِرَةِ إِلَّا ٱلنَّارُ ۖ وَحَبِطَ مَا صَنَعُوا۟ فِيهَا وَبَٰطِلٌۭ مَّا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_17": "أَفَمَن كَانَ عَلَىٰ بَيِّنَةٍۢ مِّن رَّبِّهِۦ وَيَتْلُوهُ شَاهِدٌۭ مِّنْهُ وَمِن قَبْلِهِۦ كِتَٰبُ مُوسَىٰٓ إِمَامًۭا وَرَحْمَةً ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِۦ ۚ وَمَن يَكْفُرْ بِهِۦ مِنَ ٱلْأَحْزَابِ فَٱلنَّارُ مَوْعِدُهُۥ ۚ فَلَا تَكُ فِى مِرْيَةٍۢ مِّنْهُ ۚ إِنَّهُ ٱلْحَقُّ مِن رَّبِّكَ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يُؤْمِنُونَ", + "verse_18": "وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ ٱفْتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ يُعْرَضُونَ عَلَىٰ رَبِّهِمْ وَيَقُولُ ٱلْأَشْهَٰدُ هَٰٓؤُلَآءِ ٱلَّذِينَ كَذَبُوا۟ عَلَىٰ رَبِّهِمْ ۚ أَلَا لَعْنَةُ ٱللَّهِ عَلَى ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_19": "ٱلَّذِينَ يَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ وَيَبْغُونَهَا عِوَجًۭا وَهُم بِٱلْءَاخِرَةِ هُمْ كَٰفِرُونَ", + "verse_20": "أُو۟لَٰٓئِكَ لَمْ يَكُونُوا۟ مُعْجِزِينَ فِى ٱلْأَرْضِ وَمَا كَانَ لَهُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ مِنْ أَوْلِيَآءَ ۘ يُضَٰعَفُ لَهُمُ ٱلْعَذَابُ ۚ مَا كَانُوا۟ يَسْتَطِيعُونَ ٱلسَّمْعَ وَمَا كَانُوا۟ يُبْصِرُونَ", + "verse_21": "أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓا۟ أَنفُسَهُمْ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُوا۟ يَفْتَرُونَ", + "verse_22": "لَا جَرَمَ أَنَّهُمْ فِى ٱلْءَاخِرَةِ هُمُ ٱلْأَخْسَرُونَ", + "verse_23": "إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَأَخْبَتُوٓا۟ إِلَىٰ رَبِّهِمْ أُو۟لَٰٓئِكَ أَصْحَٰبُ ٱلْجَنَّةِ ۖ هُمْ فِيهَا خَٰلِدُونَ", + "verse_24": "۞ مَثَلُ ٱلْفَرِيقَيْنِ كَٱلْأَعْمَىٰ وَٱلْأَصَمِّ وَٱلْبَصِيرِ وَٱلسَّمِيعِ ۚ هَلْ يَسْتَوِيَانِ مَثَلًا ۚ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ", + "verse_25": "وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَىٰ قَوْمِهِۦٓ إِنِّى لَكُمْ نَذِيرٌۭ مُّبِينٌ", + "verse_26": "أَن لَّا تَعْبُدُوٓا۟ إِلَّا ٱللَّهَ ۖ إِنِّىٓ أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ أَلِيمٍۢ", + "verse_27": "فَقَالَ ٱلْمَلَأُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ مِن قَوْمِهِۦ مَا نَرَىٰكَ إِلَّا بَشَرًۭا مِّثْلَنَا وَمَا نَرَىٰكَ ٱتَّبَعَكَ إِلَّا ٱلَّذِينَ هُمْ أَرَاذِلُنَا بَادِىَ ٱلرَّأْىِ وَمَا نَرَىٰ لَكُمْ عَلَيْنَا مِن فَضْلٍۭ بَلْ نَظُنُّكُمْ كَٰذِبِينَ", + "verse_28": "قَالَ يَٰقَوْمِ أَرَءَيْتُمْ إِن كُنتُ عَلَىٰ بَيِّنَةٍۢ مِّن رَّبِّى وَءَاتَىٰنِى رَحْمَةًۭ مِّنْ عِندِهِۦ فَعُمِّيَتْ عَلَيْكُمْ أَنُلْزِمُكُمُوهَا وَأَنتُمْ لَهَا كَٰرِهُونَ", + "verse_29": "وَيَٰقَوْمِ لَآ أَسْـَٔلُكُمْ عَلَيْهِ مَالًا ۖ إِنْ أَجْرِىَ إِلَّا عَلَى ٱللَّهِ ۚ وَمَآ أَنَا۠ بِطَارِدِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ ۚ إِنَّهُم مُّلَٰقُوا۟ رَبِّهِمْ وَلَٰكِنِّىٓ أَرَىٰكُمْ قَوْمًۭا تَجْهَلُونَ", + "verse_30": "وَيَٰقَوْمِ مَن يَنصُرُنِى مِنَ ٱللَّهِ إِن طَرَدتُّهُمْ ۚ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ", + "verse_31": "وَلَآ أَقُولُ لَكُمْ عِندِى خَزَآئِنُ ٱللَّهِ وَلَآ أَعْلَمُ ٱلْغَيْبَ وَلَآ أَقُولُ إِنِّى مَلَكٌۭ وَلَآ أَقُولُ لِلَّذِينَ تَزْدَرِىٓ أَعْيُنُكُمْ لَن يُؤْتِيَهُمُ ٱللَّهُ خَيْرًا ۖ ٱللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا فِىٓ أَنفُسِهِمْ ۖ إِنِّىٓ إِذًۭا لَّمِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_32": "قَالُوا۟ يَٰنُوحُ قَدْ جَٰدَلْتَنَا فَأَكْثَرْتَ جِدَٰلَنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَآ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ", + "verse_33": "قَالَ إِنَّمَا يَأْتِيكُم بِهِ ٱللَّهُ إِن شَآءَ وَمَآ أَنتُم بِمُعْجِزِينَ", + "verse_34": "وَلَا يَنفَعُكُمْ نُصْحِىٓ إِنْ أَرَدتُّ أَنْ أَنصَحَ لَكُمْ إِن كَانَ ٱللَّهُ يُرِيدُ أَن يُغْوِيَكُمْ ۚ هُوَ رَبُّكُمْ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ", + "verse_35": "أَمْ يَقُولُونَ ٱفْتَرَىٰهُ ۖ قُلْ إِنِ ٱفْتَرَيْتُهُۥ فَعَلَىَّ إِجْرَامِى وَأَنَا۠ بَرِىٓءٌۭ مِّمَّا تُجْرِمُونَ", + "verse_36": "وَأُوحِىَ إِلَىٰ نُوحٍ أَنَّهُۥ لَن يُؤْمِنَ مِن قَوْمِكَ إِلَّا مَن قَدْ ءَامَنَ فَلَا تَبْتَئِسْ بِمَا كَانُوا۟ يَفْعَلُونَ", + "verse_37": "وَٱصْنَعِ ٱلْفُلْكَ بِأَعْيُنِنَا وَوَحْيِنَا وَلَا تُخَٰطِبْنِى فِى ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓا۟ ۚ إِنَّهُم مُّغْرَقُونَ", + "verse_38": "وَيَصْنَعُ ٱلْفُلْكَ وَكُلَّمَا مَرَّ عَلَيْهِ مَلَأٌۭ مِّن قَوْمِهِۦ سَخِرُوا۟ مِنْهُ ۚ قَالَ إِن تَسْخَرُوا۟ مِنَّا فَإِنَّا نَسْخَرُ مِنكُمْ كَمَا تَسْخَرُونَ", + "verse_39": "فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ مَن يَأْتِيهِ عَذَابٌۭ يُخْزِيهِ وَيَحِلُّ عَلَيْهِ عَذَابٌۭ مُّقِيمٌ", + "verse_40": "حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَ أَمْرُنَا وَفَارَ ٱلتَّنُّورُ قُلْنَا ٱحْمِلْ فِيهَا مِن كُلٍّۢ زَوْجَيْنِ ٱثْنَيْنِ وَأَهْلَكَ إِلَّا مَن سَبَقَ عَلَيْهِ ٱلْقَوْلُ وَمَنْ ءَامَنَ ۚ وَمَآ ءَامَنَ مَعَهُۥٓ إِلَّا قَلِيلٌۭ", + "verse_41": "۞ وَقَالَ ٱرْكَبُوا۟ فِيهَا بِسْمِ ٱللَّهِ مَجْر۪ىٰهَا وَمُرْسَىٰهَآ ۚ إِنَّ رَبِّى لَغَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_42": "وَهِىَ تَجْرِى بِهِمْ فِى مَوْجٍۢ كَٱلْجِبَالِ وَنَادَىٰ نُوحٌ ٱبْنَهُۥ وَكَانَ فِى مَعْزِلٍۢ يَٰبُنَىَّ ٱرْكَب مَّعَنَا وَلَا تَكُن مَّعَ ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_43": "قَالَ سَـَٔاوِىٓ إِلَىٰ جَبَلٍۢ يَعْصِمُنِى مِنَ ٱلْمَآءِ ۚ قَالَ لَا عَاصِمَ ٱلْيَوْمَ مِنْ أَمْرِ ٱللَّهِ إِلَّا مَن رَّحِمَ ۚ وَحَالَ بَيْنَهُمَا ٱلْمَوْجُ فَكَانَ مِنَ ٱلْمُغْرَقِينَ", + "verse_44": "وَقِيلَ يَٰٓأَرْضُ ٱبْلَعِى مَآءَكِ وَيَٰسَمَآءُ أَقْلِعِى وَغِيضَ ٱلْمَآءُ وَقُضِىَ ٱلْأَمْرُ وَٱسْتَوَتْ عَلَى ٱلْجُودِىِّ ۖ وَقِيلَ بُعْدًۭا لِّلْقَوْمِ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_45": "وَنَادَىٰ نُوحٌۭ رَّبَّهُۥ فَقَالَ رَبِّ إِنَّ ٱبْنِى مِنْ أَهْلِى وَإِنَّ وَعْدَكَ ٱلْحَقُّ وَأَنتَ أَحْكَمُ ٱلْحَٰكِمِينَ", + "verse_46": "قَالَ يَٰنُوحُ إِنَّهُۥ لَيْسَ مِنْ أَهْلِكَ ۖ إِنَّهُۥ عَمَلٌ غَيْرُ صَٰلِحٍۢ ۖ فَلَا تَسْـَٔلْنِ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِۦ عِلْمٌ ۖ إِنِّىٓ أَعِظُكَ أَن تَكُونَ مِنَ ٱلْجَٰهِلِينَ", + "verse_47": "قَالَ رَبِّ إِنِّىٓ أَعُوذُ بِكَ أَنْ أَسْـَٔلَكَ مَا لَيْسَ لِى بِهِۦ عِلْمٌۭ ۖ وَإِلَّا تَغْفِرْ لِى وَتَرْحَمْنِىٓ أَكُن مِّنَ ٱلْخَٰسِرِينَ", + "verse_48": "قِيلَ يَٰنُوحُ ٱهْبِطْ بِسَلَٰمٍۢ مِّنَّا وَبَرَكَٰتٍ عَلَيْكَ وَعَلَىٰٓ أُمَمٍۢ مِّمَّن مَّعَكَ ۚ وَأُمَمٌۭ سَنُمَتِّعُهُمْ ثُمَّ يَمَسُّهُم مِّنَّا عَذَابٌ أَلِيمٌۭ", + "verse_49": "تِلْكَ مِنْ أَنۢبَآءِ ٱلْغَيْبِ نُوحِيهَآ إِلَيْكَ ۖ مَا كُنتَ تَعْلَمُهَآ أَنتَ وَلَا قَوْمُكَ مِن قَبْلِ هَٰذَا ۖ فَٱصْبِرْ ۖ إِنَّ ٱلْعَٰقِبَةَ لِلْمُتَّقِينَ", + "verse_50": "وَإِلَىٰ عَادٍ أَخَاهُمْ هُودًۭا ۚ قَالَ يَٰقَوْمِ ٱعْبُدُوا۟ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَٰهٍ غَيْرُهُۥٓ ۖ إِنْ أَنتُمْ إِلَّا مُفْتَرُونَ", + "verse_51": "يَٰقَوْمِ لَآ أَسْـَٔلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا ۖ إِنْ أَجْرِىَ إِلَّا عَلَى ٱلَّذِى فَطَرَنِىٓ ۚ أَفَلَا تَعْقِلُونَ", + "verse_52": "وَيَٰقَوْمِ ٱسْتَغْفِرُوا۟ رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوٓا۟ إِلَيْهِ يُرْسِلِ ٱلسَّمَآءَ عَلَيْكُم مِّدْرَارًۭا وَيَزِدْكُمْ قُوَّةً إِلَىٰ قُوَّتِكُمْ وَلَا تَتَوَلَّوْا۟ مُجْرِمِينَ", + "verse_53": "قَالُوا۟ يَٰهُودُ مَا جِئْتَنَا بِبَيِّنَةٍۢ وَمَا نَحْنُ بِتَارِكِىٓ ءَالِهَتِنَا عَن قَوْلِكَ وَمَا نَحْنُ لَكَ بِمُؤْمِنِينَ", + "verse_54": "إِن نَّقُولُ إِلَّا ٱعْتَرَىٰكَ بَعْضُ ءَالِهَتِنَا بِسُوٓءٍۢ ۗ قَالَ إِنِّىٓ أُشْهِدُ ٱللَّهَ وَٱشْهَدُوٓا۟ أَنِّى بَرِىٓءٌۭ مِّمَّا تُشْرِكُونَ", + "verse_55": "مِن دُونِهِۦ ۖ فَكِيدُونِى جَمِيعًۭا ثُمَّ لَا تُنظِرُونِ", + "verse_56": "إِنِّى تَوَكَّلْتُ عَلَى ٱللَّهِ رَبِّى وَرَبِّكُم ۚ مَّا مِن دَآبَّةٍ إِلَّا هُوَ ءَاخِذٌۢ بِنَاصِيَتِهَآ ۚ إِنَّ رَبِّى عَلَىٰ صِرَٰطٍۢ مُّسْتَقِيمٍۢ", + "verse_57": "فَإِن تَوَلَّوْا۟ فَقَدْ أَبْلَغْتُكُم مَّآ أُرْسِلْتُ بِهِۦٓ إِلَيْكُمْ ۚ وَيَسْتَخْلِفُ رَبِّى قَوْمًا غَيْرَكُمْ وَلَا تَضُرُّونَهُۥ شَيْـًٔا ۚ إِنَّ رَبِّى عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍ حَفِيظٌۭ", + "verse_58": "وَلَمَّا جَآءَ أَمْرُنَا نَجَّيْنَا هُودًۭا وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ مَعَهُۥ بِرَحْمَةٍۢ مِّنَّا وَنَجَّيْنَٰهُم مِّنْ عَذَابٍ غَلِيظٍۢ", + "verse_59": "وَتِلْكَ عَادٌۭ ۖ جَحَدُوا۟ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِمْ وَعَصَوْا۟ رُسُلَهُۥ وَٱتَّبَعُوٓا۟ أَمْرَ كُلِّ جَبَّارٍ عَنِيدٍۢ", + "verse_60": "وَأُتْبِعُوا۟ فِى هَٰذِهِ ٱلدُّنْيَا لَعْنَةًۭ وَيَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ ۗ أَلَآ إِنَّ عَادًۭا كَفَرُوا۟ رَبَّهُمْ ۗ أَلَا بُعْدًۭا لِّعَادٍۢ قَوْمِ هُودٍۢ", + "verse_61": "۞ وَإِلَىٰ ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَٰلِحًۭا ۚ قَالَ يَٰقَوْمِ ٱعْبُدُوا۟ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَٰهٍ غَيْرُهُۥ ۖ هُوَ أَنشَأَكُم مِّنَ ٱلْأَرْضِ وَٱسْتَعْمَرَكُمْ فِيهَا فَٱسْتَغْفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُوٓا۟ إِلَيْهِ ۚ إِنَّ رَبِّى قَرِيبٌۭ مُّجِيبٌۭ", + "verse_62": "قَالُوا۟ يَٰصَٰلِحُ قَدْ كُنتَ فِينَا مَرْجُوًّۭا قَبْلَ هَٰذَآ ۖ أَتَنْهَىٰنَآ أَن نَّعْبُدَ مَا يَعْبُدُ ءَابَآؤُنَا وَإِنَّنَا لَفِى شَكٍّۢ مِّمَّا تَدْعُونَآ إِلَيْهِ مُرِيبٍۢ", + "verse_63": "قَالَ يَٰقَوْمِ أَرَءَيْتُمْ إِن كُنتُ عَلَىٰ بَيِّنَةٍۢ مِّن رَّبِّى وَءَاتَىٰنِى مِنْهُ رَحْمَةًۭ فَمَن يَنصُرُنِى مِنَ ٱللَّهِ إِنْ عَصَيْتُهُۥ ۖ فَمَا تَزِيدُونَنِى غَيْرَ تَخْسِيرٍۢ", + "verse_64": "وَيَٰقَوْمِ هَٰذِهِۦ نَاقَةُ ٱللَّهِ لَكُمْ ءَايَةًۭ فَذَرُوهَا تَأْكُلْ فِىٓ أَرْضِ ٱللَّهِ وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوٓءٍۢ فَيَأْخُذَكُمْ عَذَابٌۭ قَرِيبٌۭ", + "verse_65": "فَعَقَرُوهَا فَقَالَ تَمَتَّعُوا۟ فِى دَارِكُمْ ثَلَٰثَةَ أَيَّامٍۢ ۖ ذَٰلِكَ وَعْدٌ غَيْرُ مَكْذُوبٍۢ", + "verse_66": "فَلَمَّا جَآءَ أَمْرُنَا نَجَّيْنَا صَٰلِحًۭا وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ مَعَهُۥ بِرَحْمَةٍۢ مِّنَّا وَمِنْ خِزْىِ يَوْمِئِذٍ ۗ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ ٱلْقَوِىُّ ٱلْعَزِيزُ", + "verse_67": "وَأَخَذَ ٱلَّذِينَ ظَلَمُوا۟ ٱلصَّيْحَةُ فَأَصْبَحُوا۟ فِى دِيَٰرِهِمْ جَٰثِمِينَ", + "verse_68": "كَأَن لَّمْ يَغْنَوْا۟ فِيهَآ ۗ أَلَآ إِنَّ ثَمُودَا۟ كَفَرُوا۟ رَبَّهُمْ ۗ أَلَا بُعْدًۭا لِّثَمُودَ", + "verse_69": "وَلَقَدْ جَآءَتْ رُسُلُنَآ إِبْرَٰهِيمَ بِٱلْبُشْرَىٰ قَالُوا۟ سَلَٰمًۭا ۖ قَالَ سَلَٰمٌۭ ۖ فَمَا لَبِثَ أَن جَآءَ بِعِجْلٍ حَنِيذٍۢ", + "verse_70": "فَلَمَّا رَءَآ أَيْدِيَهُمْ لَا تَصِلُ إِلَيْهِ نَكِرَهُمْ وَأَوْجَسَ مِنْهُمْ خِيفَةًۭ ۚ قَالُوا۟ لَا تَخَفْ إِنَّآ أُرْسِلْنَآ إِلَىٰ قَوْمِ لُوطٍۢ", + "verse_71": "وَٱمْرَأَتُهُۥ قَآئِمَةٌۭ فَضَحِكَتْ فَبَشَّرْنَٰهَا بِإِسْحَٰقَ وَمِن وَرَآءِ إِسْحَٰقَ يَعْقُوبَ", + "verse_72": "قَالَتْ يَٰوَيْلَتَىٰٓ ءَأَلِدُ وَأَنَا۠ عَجُوزٌۭ وَهَٰذَا بَعْلِى شَيْخًا ۖ إِنَّ هَٰذَا لَشَىْءٌ عَجِيبٌۭ", + "verse_73": "قَالُوٓا۟ أَتَعْجَبِينَ مِنْ أَمْرِ ٱللَّهِ ۖ رَحْمَتُ ٱللَّهِ وَبَرَكَٰتُهُۥ عَلَيْكُمْ أَهْلَ ٱلْبَيْتِ ۚ إِنَّهُۥ حَمِيدٌۭ مَّجِيدٌۭ", + "verse_74": "فَلَمَّا ذَهَبَ عَنْ إِبْرَٰهِيمَ ٱلرَّوْعُ وَجَآءَتْهُ ٱلْبُشْرَىٰ يُجَٰدِلُنَا فِى قَوْمِ لُوطٍ", + "verse_75": "إِنَّ إِبْرَٰهِيمَ لَحَلِيمٌ أَوَّٰهٌۭ مُّنِيبٌۭ", + "verse_76": "يَٰٓإِبْرَٰهِيمُ أَعْرِضْ عَنْ هَٰذَآ ۖ إِنَّهُۥ قَدْ جَآءَ أَمْرُ رَبِّكَ ۖ وَإِنَّهُمْ ءَاتِيهِمْ عَذَابٌ غَيْرُ مَرْدُودٍۢ", + "verse_77": "وَلَمَّا جَآءَتْ رُسُلُنَا لُوطًۭا سِىٓءَ بِهِمْ وَضَاقَ بِهِمْ ذَرْعًۭا وَقَالَ هَٰذَا يَوْمٌ عَصِيبٌۭ", + "verse_78": "وَجَآءَهُۥ قَوْمُهُۥ يُهْرَعُونَ إِلَيْهِ وَمِن قَبْلُ كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ ٱلسَّيِّـَٔاتِ ۚ قَالَ يَٰقَوْمِ هَٰٓؤُلَآءِ بَنَاتِى هُنَّ أَطْهَرُ لَكُمْ ۖ فَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَلَا تُخْزُونِ فِى ضَيْفِىٓ ۖ أَلَيْسَ مِنكُمْ رَجُلٌۭ رَّشِيدٌۭ", + "verse_79": "قَالُوا۟ لَقَدْ عَلِمْتَ مَا لَنَا فِى بَنَاتِكَ مِنْ حَقٍّۢ وَإِنَّكَ لَتَعْلَمُ مَا نُرِيدُ", + "verse_80": "قَالَ لَوْ أَنَّ لِى بِكُمْ قُوَّةً أَوْ ءَاوِىٓ إِلَىٰ رُكْنٍۢ شَدِيدٍۢ", + "verse_81": "قَالُوا۟ يَٰلُوطُ إِنَّا رُسُلُ رَبِّكَ لَن يَصِلُوٓا۟ إِلَيْكَ ۖ فَأَسْرِ بِأَهْلِكَ بِقِطْعٍۢ مِّنَ ٱلَّيْلِ وَلَا يَلْتَفِتْ مِنكُمْ أَحَدٌ إِلَّا ٱمْرَأَتَكَ ۖ إِنَّهُۥ مُصِيبُهَا مَآ أَصَابَهُمْ ۚ إِنَّ مَوْعِدَهُمُ ٱلصُّبْحُ ۚ أَلَيْسَ ٱلصُّبْحُ بِقَرِيبٍۢ", + "verse_82": "فَلَمَّا جَآءَ أَمْرُنَا جَعَلْنَا عَٰلِيَهَا سَافِلَهَا وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهَا حِجَارَةًۭ مِّن سِجِّيلٍۢ مَّنضُودٍۢ", + "verse_83": "مُّسَوَّمَةً عِندَ رَبِّكَ ۖ وَمَا هِىَ مِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ بِبَعِيدٍۢ", + "verse_84": "۞ وَإِلَىٰ مَدْيَنَ أَخَاهُمْ شُعَيْبًۭا ۚ قَالَ يَٰقَوْمِ ٱعْبُدُوا۟ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَٰهٍ غَيْرُهُۥ ۖ وَلَا تَنقُصُوا۟ ٱلْمِكْيَالَ وَٱلْمِيزَانَ ۚ إِنِّىٓ أَرَىٰكُم بِخَيْرٍۢ وَإِنِّىٓ أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍۢ مُّحِيطٍۢ", + "verse_85": "وَيَٰقَوْمِ أَوْفُوا۟ ٱلْمِكْيَالَ وَٱلْمِيزَانَ بِٱلْقِسْطِ ۖ وَلَا تَبْخَسُوا۟ ٱلنَّاسَ أَشْيَآءَهُمْ وَلَا تَعْثَوْا۟ فِى ٱلْأَرْضِ مُفْسِدِينَ", + "verse_86": "بَقِيَّتُ ٱللَّهِ خَيْرٌۭ لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ ۚ وَمَآ أَنَا۠ عَلَيْكُم بِحَفِيظٍۢ", + "verse_87": "قَالُوا۟ يَٰشُعَيْبُ أَصَلَوٰتُكَ تَأْمُرُكَ أَن نَّتْرُكَ مَا يَعْبُدُ ءَابَآؤُنَآ أَوْ أَن نَّفْعَلَ فِىٓ أَمْوَٰلِنَا مَا نَشَٰٓؤُا۟ ۖ إِنَّكَ لَأَنتَ ٱلْحَلِيمُ ٱلرَّشِيدُ", + "verse_88": "قَالَ يَٰقَوْمِ أَرَءَيْتُمْ إِن كُنتُ عَلَىٰ بَيِّنَةٍۢ مِّن رَّبِّى وَرَزَقَنِى مِنْهُ رِزْقًا حَسَنًۭا ۚ وَمَآ أُرِيدُ أَنْ أُخَالِفَكُمْ إِلَىٰ مَآ أَنْهَىٰكُمْ عَنْهُ ۚ إِنْ أُرِيدُ إِلَّا ٱلْإِصْلَٰحَ مَا ٱسْتَطَعْتُ ۚ وَمَا تَوْفِيقِىٓ إِلَّا بِٱللَّهِ ۚ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَإِلَيْهِ أُنِيبُ", + "verse_89": "وَيَٰقَوْمِ لَا يَجْرِمَنَّكُمْ شِقَاقِىٓ أَن يُصِيبَكُم مِّثْلُ مَآ أَصَابَ قَوْمَ نُوحٍ أَوْ قَوْمَ هُودٍ أَوْ قَوْمَ صَٰلِحٍۢ ۚ وَمَا قَوْمُ لُوطٍۢ مِّنكُم بِبَعِيدٍۢ", + "verse_90": "وَٱسْتَغْفِرُوا۟ رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوٓا۟ إِلَيْهِ ۚ إِنَّ رَبِّى رَحِيمٌۭ وَدُودٌۭ", + "verse_91": "قَالُوا۟ يَٰشُعَيْبُ مَا نَفْقَهُ كَثِيرًۭا مِّمَّا تَقُولُ وَإِنَّا لَنَرَىٰكَ فِينَا ضَعِيفًۭا ۖ وَلَوْلَا رَهْطُكَ لَرَجَمْنَٰكَ ۖ وَمَآ أَنتَ عَلَيْنَا بِعَزِيزٍۢ", + "verse_92": "قَالَ يَٰقَوْمِ أَرَهْطِىٓ أَعَزُّ عَلَيْكُم مِّنَ ٱللَّهِ وَٱتَّخَذْتُمُوهُ وَرَآءَكُمْ ظِهْرِيًّا ۖ إِنَّ رَبِّى بِمَا تَعْمَلُونَ مُحِيطٌۭ", + "verse_93": "وَيَٰقَوْمِ ٱعْمَلُوا۟ عَلَىٰ مَكَانَتِكُمْ إِنِّى عَٰمِلٌۭ ۖ سَوْفَ تَعْلَمُونَ مَن يَأْتِيهِ عَذَابٌۭ يُخْزِيهِ وَمَنْ هُوَ كَٰذِبٌۭ ۖ وَٱرْتَقِبُوٓا۟ إِنِّى مَعَكُمْ رَقِيبٌۭ", + "verse_94": "وَلَمَّا جَآءَ أَمْرُنَا نَجَّيْنَا شُعَيْبًۭا وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ مَعَهُۥ بِرَحْمَةٍۢ مِّنَّا وَأَخَذَتِ ٱلَّذِينَ ظَلَمُوا۟ ٱلصَّيْحَةُ فَأَصْبَحُوا۟ فِى دِيَٰرِهِمْ جَٰثِمِينَ", + "verse_95": "كَأَن لَّمْ يَغْنَوْا۟ فِيهَآ ۗ أَلَا بُعْدًۭا لِّمَدْيَنَ كَمَا بَعِدَتْ ثَمُودُ", + "verse_96": "وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَىٰ بِـَٔايَٰتِنَا وَسُلْطَٰنٍۢ مُّبِينٍ", + "verse_97": "إِلَىٰ فِرْعَوْنَ وَمَلَإِي۟هِۦ فَٱتَّبَعُوٓا۟ أَمْرَ فِرْعَوْنَ ۖ وَمَآ أَمْرُ فِرْعَوْنَ بِرَشِيدٍۢ", + "verse_98": "يَقْدُمُ قَوْمَهُۥ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ فَأَوْرَدَهُمُ ٱلنَّارَ ۖ وَبِئْسَ ٱلْوِرْدُ ٱلْمَوْرُودُ", + "verse_99": "وَأُتْبِعُوا۟ فِى هَٰذِهِۦ لَعْنَةًۭ وَيَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ ۚ بِئْسَ ٱلرِّفْدُ ٱلْمَرْفُودُ", + "verse_100": "ذَٰلِكَ مِنْ أَنۢبَآءِ ٱلْقُرَىٰ نَقُصُّهُۥ عَلَيْكَ ۖ مِنْهَا قَآئِمٌۭ وَحَصِيدٌۭ", + "verse_101": "وَمَا ظَلَمْنَٰهُمْ وَلَٰكِن ظَلَمُوٓا۟ أَنفُسَهُمْ ۖ فَمَآ أَغْنَتْ عَنْهُمْ ءَالِهَتُهُمُ ٱلَّتِى يَدْعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مِن شَىْءٍۢ لَّمَّا جَآءَ أَمْرُ رَبِّكَ ۖ وَمَا زَادُوهُمْ غَيْرَ تَتْبِيبٍۢ", + "verse_102": "وَكَذَٰلِكَ أَخْذُ رَبِّكَ إِذَآ أَخَذَ ٱلْقُرَىٰ وَهِىَ ظَٰلِمَةٌ ۚ إِنَّ أَخْذَهُۥٓ أَلِيمٌۭ شَدِيدٌ", + "verse_103": "إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَةًۭ لِّمَنْ خَافَ عَذَابَ ٱلْءَاخِرَةِ ۚ ذَٰلِكَ يَوْمٌۭ مَّجْمُوعٌۭ لَّهُ ٱلنَّاسُ وَذَٰلِكَ يَوْمٌۭ مَّشْهُودٌۭ", + "verse_104": "وَمَا نُؤَخِّرُهُۥٓ إِلَّا لِأَجَلٍۢ مَّعْدُودٍۢ", + "verse_105": "يَوْمَ يَأْتِ لَا تَكَلَّمُ نَفْسٌ إِلَّا بِإِذْنِهِۦ ۚ فَمِنْهُمْ شَقِىٌّۭ وَسَعِيدٌۭ", + "verse_106": "فَأَمَّا ٱلَّذِينَ شَقُوا۟ فَفِى ٱلنَّارِ لَهُمْ فِيهَا زَفِيرٌۭ وَشَهِيقٌ", + "verse_107": "خَٰلِدِينَ فِيهَا مَا دَامَتِ ٱلسَّمَٰوَٰتُ وَٱلْأَرْضُ إِلَّا مَا شَآءَ رَبُّكَ ۚ إِنَّ رَبَّكَ فَعَّالٌۭ لِّمَا يُرِيدُ", + "verse_108": "۞ وَأَمَّا ٱلَّذِينَ سُعِدُوا۟ فَفِى ٱلْجَنَّةِ خَٰلِدِينَ فِيهَا مَا دَامَتِ ٱلسَّمَٰوَٰتُ وَٱلْأَرْضُ إِلَّا مَا شَآءَ رَبُّكَ ۖ عَطَآءً غَيْرَ مَجْذُوذٍۢ", + "verse_109": "فَلَا تَكُ فِى مِرْيَةٍۢ مِّمَّا يَعْبُدُ هَٰٓؤُلَآءِ ۚ مَا يَعْبُدُونَ إِلَّا كَمَا يَعْبُدُ ءَابَآؤُهُم مِّن قَبْلُ ۚ وَإِنَّا لَمُوَفُّوهُمْ نَصِيبَهُمْ غَيْرَ مَنقُوصٍۢ", + "verse_110": "وَلَقَدْ ءَاتَيْنَا مُوسَى ٱلْكِتَٰبَ فَٱخْتُلِفَ فِيهِ ۚ وَلَوْلَا كَلِمَةٌۭ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ لَقُضِىَ بَيْنَهُمْ ۚ وَإِنَّهُمْ لَفِى شَكٍّۢ مِّنْهُ مُرِيبٍۢ", + "verse_111": "وَإِنَّ كُلًّۭا لَّمَّا لَيُوَفِّيَنَّهُمْ رَبُّكَ أَعْمَٰلَهُمْ ۚ إِنَّهُۥ بِمَا يَعْمَلُونَ خَبِيرٌۭ", + "verse_112": "فَٱسْتَقِمْ كَمَآ أُمِرْتَ وَمَن تَابَ مَعَكَ وَلَا تَطْغَوْا۟ ۚ إِنَّهُۥ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌۭ", + "verse_113": "وَلَا تَرْكَنُوٓا۟ إِلَى ٱلَّذِينَ ظَلَمُوا۟ فَتَمَسَّكُمُ ٱلنَّارُ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ مِنْ أَوْلِيَآءَ ثُمَّ لَا تُنصَرُونَ", + "verse_114": "وَأَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ طَرَفَىِ ٱلنَّهَارِ وَزُلَفًۭا مِّنَ ٱلَّيْلِ ۚ إِنَّ ٱلْحَسَنَٰتِ يُذْهِبْنَ ٱلسَّيِّـَٔاتِ ۚ ذَٰلِكَ ذِكْرَىٰ لِلذَّٰكِرِينَ", + "verse_115": "وَٱصْبِرْ فَإِنَّ ٱللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ ٱلْمُحْسِنِينَ", + "verse_116": "فَلَوْلَا كَانَ مِنَ ٱلْقُرُونِ مِن قَبْلِكُمْ أُو۟لُوا۟ بَقِيَّةٍۢ يَنْهَوْنَ عَنِ ٱلْفَسَادِ فِى ٱلْأَرْضِ إِلَّا قَلِيلًۭا مِّمَّنْ أَنجَيْنَا مِنْهُمْ ۗ وَٱتَّبَعَ ٱلَّذِينَ ظَلَمُوا۟ مَآ أُتْرِفُوا۟ فِيهِ وَكَانُوا۟ مُجْرِمِينَ", + "verse_117": "وَمَا كَانَ رَبُّكَ لِيُهْلِكَ ٱلْقُرَىٰ بِظُلْمٍۢ وَأَهْلُهَا مُصْلِحُونَ", + "verse_118": "وَلَوْ شَآءَ رَبُّكَ لَجَعَلَ ٱلنَّاسَ أُمَّةًۭ وَٰحِدَةًۭ ۖ وَلَا يَزَالُونَ مُخْتَلِفِينَ", + "verse_119": "إِلَّا مَن رَّحِمَ رَبُّكَ ۚ وَلِذَٰلِكَ خَلَقَهُمْ ۗ وَتَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ ٱلْجِنَّةِ وَٱلنَّاسِ أَجْمَعِينَ", + "verse_120": "وَكُلًّۭا نَّقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنۢبَآءِ ٱلرُّسُلِ مَا نُثَبِّتُ بِهِۦ فُؤَادَكَ ۚ وَجَآءَكَ فِى هَٰذِهِ ٱلْحَقُّ وَمَوْعِظَةٌۭ وَذِكْرَىٰ لِلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_121": "وَقُل لِّلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ ٱعْمَلُوا۟ عَلَىٰ مَكَانَتِكُمْ إِنَّا عَٰمِلُونَ", + "verse_122": "وَٱنتَظِرُوٓا۟ إِنَّا مُنتَظِرُونَ", + "verse_123": "وَلِلَّهِ غَيْبُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَإِلَيْهِ يُرْجَعُ ٱلْأَمْرُ كُلُّهُۥ فَٱعْبُدْهُ وَتَوَكَّلْ عَلَيْهِ ۚ وَمَا رَبُّكَ بِغَٰفِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ" + }, + "count": 123, + "juz": [ + { + "index": "11", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_5" + } + }, + { + "index": "12", + "verse": { + "start": "verse_6", + "end": "verse_123" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/012.json b/texts/quran/012.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..debe524859c399576f1bc38323efe0bbb38d2ea9 --- /dev/null +++ b/texts/quran/012.json @@ -0,0 +1,135 @@ +{ + "index": "012", + "name": "Yusuf", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "الٓر ۚ تِلْكَ ءَايَٰتُ ٱلْكِتَٰبِ ٱلْمُبِينِ", + "verse_2": "إِنَّآ أَنزَلْنَٰهُ قُرْءَٰنًا عَرَبِيًّۭا لَّعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ", + "verse_3": "نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ أَحْسَنَ ٱلْقَصَصِ بِمَآ أَوْحَيْنَآ إِلَيْكَ هَٰذَا ٱلْقُرْءَانَ وَإِن كُنتَ مِن قَبْلِهِۦ لَمِنَ ٱلْغَٰفِلِينَ", + "verse_4": "إِذْ قَالَ يُوسُفُ لِأَبِيهِ يَٰٓأَبَتِ إِنِّى رَأَيْتُ أَحَدَ عَشَرَ كَوْكَبًۭا وَٱلشَّمْسَ وَٱلْقَمَرَ رَأَيْتُهُمْ لِى سَٰجِدِينَ", + "verse_5": "قَالَ يَٰبُنَىَّ لَا تَقْصُصْ رُءْيَاكَ عَلَىٰٓ إِخْوَتِكَ فَيَكِيدُوا۟ لَكَ كَيْدًا ۖ إِنَّ ٱلشَّيْطَٰنَ لِلْإِنسَٰنِ عَدُوٌّۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_6": "وَكَذَٰلِكَ يَجْتَبِيكَ رَبُّكَ وَيُعَلِّمُكَ مِن تَأْوِيلِ ٱلْأَحَادِيثِ وَيُتِمُّ نِعْمَتَهُۥ عَلَيْكَ وَعَلَىٰٓ ءَالِ يَعْقُوبَ كَمَآ أَتَمَّهَا عَلَىٰٓ أَبَوَيْكَ مِن قَبْلُ إِبْرَٰهِيمَ وَإِسْحَٰقَ ۚ إِنَّ رَبَّكَ عَلِيمٌ حَكِيمٌۭ", + "verse_7": "۞ لَّقَدْ كَانَ فِى يُوسُفَ وَإِخْوَتِهِۦٓ ءَايَٰتٌۭ لِّلسَّآئِلِينَ", + "verse_8": "إِذْ قَالُوا۟ لَيُوسُفُ وَأَخُوهُ أَحَبُّ إِلَىٰٓ أَبِينَا مِنَّا وَنَحْنُ عُصْبَةٌ إِنَّ أَبَانَا لَفِى ضَلَٰلٍۢ مُّبِينٍ", + "verse_9": "ٱقْتُلُوا۟ يُوسُفَ أَوِ ٱطْرَحُوهُ أَرْضًۭا يَخْلُ لَكُمْ وَجْهُ أَبِيكُمْ وَتَكُونُوا۟ مِنۢ بَعْدِهِۦ قَوْمًۭا صَٰلِحِينَ", + "verse_10": "قَالَ قَآئِلٌۭ مِّنْهُمْ لَا تَقْتُلُوا۟ يُوسُفَ وَأَلْقُوهُ فِى غَيَٰبَتِ ٱلْجُبِّ يَلْتَقِطْهُ بَعْضُ ٱلسَّيَّارَةِ إِن كُنتُمْ فَٰعِلِينَ", + "verse_11": "قَالُوا۟ يَٰٓأَبَانَا مَا لَكَ لَا تَأْمَ۫نَّا عَلَىٰ يُوسُفَ وَإِنَّا لَهُۥ لَنَٰصِحُونَ", + "verse_12": "أَرْسِلْهُ مَعَنَا غَدًۭا يَرْتَعْ وَيَلْعَبْ وَإِنَّا لَهُۥ لَحَٰفِظُونَ", + "verse_13": "قَالَ إِنِّى لَيَحْزُنُنِىٓ أَن تَذْهَبُوا۟ بِهِۦ وَأَخَافُ أَن يَأْكُلَهُ ٱلذِّئْبُ وَأَنتُمْ عَنْهُ غَٰفِلُونَ", + "verse_14": "قَالُوا۟ لَئِنْ أَكَلَهُ ٱلذِّئْبُ وَنَحْنُ عُصْبَةٌ إِنَّآ إِذًۭا لَّخَٰسِرُونَ", + "verse_15": "فَلَمَّا ذَهَبُوا۟ بِهِۦ وَأَجْمَعُوٓا۟ أَن يَجْعَلُوهُ فِى غَيَٰبَتِ ٱلْجُبِّ ۚ وَأَوْحَيْنَآ إِلَيْهِ لَتُنَبِّئَنَّهُم بِأَمْرِهِمْ هَٰذَا وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ", + "verse_16": "وَجَآءُوٓ أَبَاهُمْ عِشَآءًۭ يَبْكُونَ", + "verse_17": "قَالُوا۟ يَٰٓأَبَانَآ إِنَّا ذَهَبْنَا نَسْتَبِقُ وَتَرَكْنَا يُوسُفَ عِندَ مَتَٰعِنَا فَأَكَلَهُ ٱلذِّئْبُ ۖ وَمَآ أَنتَ بِمُؤْمِنٍۢ لَّنَا وَلَوْ كُنَّا صَٰدِقِينَ", + "verse_18": "وَجَآءُو عَلَىٰ قَمِيصِهِۦ بِدَمٍۢ كَذِبٍۢ ۚ قَالَ بَلْ سَوَّلَتْ لَكُمْ أَنفُسُكُمْ أَمْرًۭا ۖ فَصَبْرٌۭ جَمِيلٌۭ ۖ وَٱللَّهُ ٱلْمُسْتَعَانُ عَلَىٰ مَا تَصِفُونَ", + "verse_19": "وَجَآءَتْ سَيَّارَةٌۭ فَأَرْسَلُوا۟ وَارِدَهُمْ فَأَدْلَىٰ دَلْوَهُۥ ۖ قَالَ يَٰبُشْرَىٰ هَٰذَا غُلَٰمٌۭ ۚ وَأَسَرُّوهُ بِضَٰعَةًۭ ۚ وَٱللَّهُ عَلِيمٌۢ بِمَا يَعْمَلُونَ", + "verse_20": "وَشَرَوْهُ بِثَمَنٍۭ بَخْسٍۢ دَرَٰهِمَ مَعْدُودَةٍۢ وَكَانُوا۟ فِيهِ مِنَ ٱلزَّٰهِدِينَ", + "verse_21": "وَقَالَ ٱلَّذِى ٱشْتَرَىٰهُ مِن مِّصْرَ لِٱمْرَأَتِهِۦٓ أَكْرِمِى مَثْوَىٰهُ عَسَىٰٓ أَن يَنفَعَنَآ أَوْ نَتَّخِذَهُۥ وَلَدًۭا ۚ وَكَذَٰلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِى ٱلْأَرْضِ وَلِنُعَلِّمَهُۥ مِن تَأْوِيلِ ٱلْأَحَادِيثِ ۚ وَٱللَّهُ غَالِبٌ عَلَىٰٓ أَمْرِهِۦ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_22": "وَلَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُۥٓ ءَاتَيْنَٰهُ حُكْمًۭا وَعِلْمًۭا ۚ وَكَذَٰلِكَ نَجْزِى ٱلْمُحْسِنِينَ", + "verse_23": "وَرَٰوَدَتْهُ ٱلَّتِى هُوَ فِى بَيْتِهَا عَن نَّفْسِهِۦ وَغَلَّقَتِ ٱلْأَبْوَٰبَ وَقَالَتْ هَيْتَ لَكَ ۚ قَالَ مَعَاذَ ٱللَّهِ ۖ إِنَّهُۥ رَبِّىٓ أَحْسَنَ مَثْوَاىَ ۖ إِنَّهُۥ لَا يُفْلِحُ ٱلظَّٰلِمُونَ", + "verse_24": "وَلَقَدْ هَمَّتْ بِهِۦ ۖ وَهَمَّ بِهَا لَوْلَآ أَن رَّءَا بُرْهَٰنَ رَبِّهِۦ ۚ كَذَٰلِكَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ ٱلسُّوٓءَ وَٱلْفَحْشَآءَ ۚ إِنَّهُۥ مِنْ عِبَادِنَا ٱلْمُخْلَصِينَ", + "verse_25": "وَٱسْتَبَقَا ٱلْبَابَ وَقَدَّتْ قَمِيصَهُۥ مِن دُبُرٍۢ وَأَلْفَيَا سَيِّدَهَا لَدَا ٱلْبَابِ ۚ قَالَتْ مَا جَزَآءُ مَنْ أَرَادَ بِأَهْلِكَ سُوٓءًا إِلَّآ أَن يُسْجَنَ أَوْ عَذَابٌ أَلِيمٌۭ", + "verse_26": "قَالَ هِىَ رَٰوَدَتْنِى عَن نَّفْسِى ۚ وَشَهِدَ شَاهِدٌۭ مِّنْ أَهْلِهَآ إِن كَانَ قَمِيصُهُۥ قُدَّ مِن قُبُلٍۢ فَصَدَقَتْ وَهُوَ مِنَ ٱلْكَٰذِبِينَ", + "verse_27": "وَإِن كَانَ قَمِيصُهُۥ قُدَّ مِن دُبُرٍۢ فَكَذَبَتْ وَهُوَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ", + "verse_28": "فَلَمَّا رَءَا قَمِيصَهُۥ قُدَّ مِن دُبُرٍۢ قَالَ إِنَّهُۥ مِن كَيْدِكُنَّ ۖ إِنَّ كَيْدَكُنَّ عَظِيمٌۭ", + "verse_29": "يُوسُفُ أَعْرِضْ عَنْ هَٰذَا ۚ وَٱسْتَغْفِرِى لِذَنۢبِكِ ۖ إِنَّكِ كُنتِ مِنَ ٱلْخَاطِـِٔينَ", + "verse_30": "۞ وَقَالَ نِسْوَةٌۭ فِى ٱلْمَدِينَةِ ٱمْرَأَتُ ٱلْعَزِيزِ تُرَٰوِدُ فَتَىٰهَا عَن نَّفْسِهِۦ ۖ قَدْ شَغَفَهَا حُبًّا ۖ إِنَّا لَنَرَىٰهَا فِى ضَلَٰلٍۢ مُّبِينٍۢ", + "verse_31": "فَلَمَّا سَمِعَتْ بِمَكْرِهِنَّ أَرْسَلَتْ إِلَيْهِنَّ وَأَعْتَدَتْ لَهُنَّ مُتَّكَـًۭٔا وَءَاتَتْ كُلَّ وَٰحِدَةٍۢ مِّنْهُنَّ سِكِّينًۭا وَقَالَتِ ٱخْرُجْ عَلَيْهِنَّ ۖ فَلَمَّا رَأَيْنَهُۥٓ أَكْبَرْنَهُۥ وَقَطَّعْنَ أَيْدِيَهُنَّ وَقُلْنَ حَٰشَ لِلَّهِ مَا هَٰذَا بَشَرًا إِنْ هَٰذَآ إِلَّا مَلَكٌۭ كَرِيمٌۭ", + "verse_32": "قَالَتْ فَذَٰلِكُنَّ ٱلَّذِى لُمْتُنَّنِى فِيهِ ۖ وَلَقَدْ رَٰوَدتُّهُۥ عَن نَّفْسِهِۦ فَٱسْتَعْصَمَ ۖ وَلَئِن لَّمْ يَفْعَلْ مَآ ءَامُرُهُۥ لَيُسْجَنَنَّ وَلَيَكُونًۭا مِّنَ ٱلصَّٰغِرِينَ", + "verse_33": "قَالَ رَبِّ ٱلسِّجْنُ أَحَبُّ إِلَىَّ مِمَّا يَدْعُونَنِىٓ إِلَيْهِ ۖ وَإِلَّا تَصْرِفْ عَنِّى كَيْدَهُنَّ أَصْبُ إِلَيْهِنَّ وَأَكُن مِّنَ ٱلْجَٰهِلِينَ", + "verse_34": "فَٱسْتَجَابَ لَهُۥ رَبُّهُۥ فَصَرَفَ عَنْهُ كَيْدَهُنَّ ۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلْعَلِيمُ", + "verse_35": "ثُمَّ بَدَا لَهُم مِّنۢ بَعْدِ مَا رَأَوُا۟ ٱلْءَايَٰتِ لَيَسْجُنُنَّهُۥ حَتَّىٰ حِينٍۢ", + "verse_36": "وَدَخَلَ مَعَهُ ٱلسِّجْنَ فَتَيَانِ ۖ قَالَ أَحَدُهُمَآ إِنِّىٓ أَرَىٰنِىٓ أَعْصِرُ خَمْرًۭا ۖ وَقَالَ ٱلْءَاخَرُ إِنِّىٓ أَرَىٰنِىٓ أَحْمِلُ فَوْقَ رَأْسِى خُبْزًۭا تَأْكُلُ ٱلطَّيْرُ مِنْهُ ۖ نَبِّئْنَا بِتَأْوِيلِهِۦٓ ۖ إِنَّا نَرَىٰكَ مِنَ ٱلْمُحْسِنِينَ", + "verse_37": "قَالَ لَا يَأْتِيكُمَا طَعَامٌۭ تُرْزَقَانِهِۦٓ إِلَّا نَبَّأْتُكُمَا بِتَأْوِيلِهِۦ قَبْلَ أَن يَأْتِيَكُمَا ۚ ذَٰلِكُمَا مِمَّا عَلَّمَنِى رَبِّىٓ ۚ إِنِّى تَرَكْتُ مِلَّةَ قَوْمٍۢ لَّا يُؤْمِنُونَ بِٱللَّهِ وَهُم بِٱلْءَاخِرَةِ هُمْ كَٰفِرُونَ", + "verse_38": "وَٱتَّبَعْتُ مِلَّةَ ءَابَآءِىٓ إِبْرَٰهِيمَ وَإِسْحَٰقَ وَيَعْقُوبَ ۚ مَا كَانَ لَنَآ أَن نُّشْرِكَ بِٱللَّهِ مِن شَىْءٍۢ ۚ ذَٰلِكَ مِن فَضْلِ ٱللَّهِ عَلَيْنَا وَعَلَى ٱلنَّاسِ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَشْكُرُونَ", + "verse_39": "يَٰصَىٰحِبَىِ ٱلسِّجْنِ ءَأَرْبَابٌۭ مُّتَفَرِّقُونَ خَيْرٌ أَمِ ٱللَّهُ ٱلْوَٰحِدُ ٱلْقَهَّارُ", + "verse_40": "مَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِهِۦٓ إِلَّآ أَسْمَآءًۭ سَمَّيْتُمُوهَآ أَنتُمْ وَءَابَآؤُكُم مَّآ أَنزَلَ ٱللَّهُ بِهَا مِن سُلْطَٰنٍ ۚ إِنِ ٱلْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ ۚ أَمَرَ أَلَّا تَعْبُدُوٓا۟ إِلَّآ إِيَّاهُ ۚ ذَٰلِكَ ٱلدِّينُ ٱلْقَيِّمُ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_41": "يَٰصَىٰحِبَىِ ٱلسِّجْنِ أَمَّآ أَحَدُكُمَا فَيَسْقِى رَبَّهُۥ خَمْرًۭا ۖ وَأَمَّا ٱلْءَاخَرُ فَيُصْلَبُ فَتَأْكُلُ ٱلطَّيْرُ مِن رَّأْسِهِۦ ۚ قُضِىَ ٱلْأَمْرُ ٱلَّذِى فِيهِ تَسْتَفْتِيَانِ", + "verse_42": "وَقَالَ لِلَّذِى ظَنَّ أَنَّهُۥ نَاجٍۢ مِّنْهُمَا ٱذْكُرْنِى عِندَ رَبِّكَ فَأَنسَىٰهُ ٱلشَّيْطَٰنُ ذِكْرَ رَبِّهِۦ فَلَبِثَ فِى ٱلسِّجْنِ بِضْعَ سِنِينَ", + "verse_43": "وَقَالَ ٱلْمَلِكُ إِنِّىٓ أَرَىٰ سَبْعَ بَقَرَٰتٍۢ سِمَانٍۢ يَأْكُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجَافٌۭ وَسَبْعَ سُنۢبُلَٰتٍ خُضْرٍۢ وَأُخَرَ يَابِسَٰتٍۢ ۖ يَٰٓأَيُّهَا ٱلْمَلَأُ أَفْتُونِى فِى رُءْيَٰىَ إِن كُنتُمْ لِلرُّءْيَا تَعْبُرُونَ", + "verse_44": "قَالُوٓا۟ أَضْغَٰثُ أَحْلَٰمٍۢ ۖ وَمَا نَحْنُ بِتَأْوِيلِ ٱلْأَحْلَٰمِ بِعَٰلِمِينَ", + "verse_45": "وَقَالَ ٱلَّذِى نَجَا مِنْهُمَا وَٱدَّكَرَ بَعْدَ أُمَّةٍ أَنَا۠ أُنَبِّئُكُم بِتَأْوِيلِهِۦ فَأَرْسِلُونِ", + "verse_46": "يُوسُفُ أَيُّهَا ٱلصِّدِّيقُ أَفْتِنَا فِى سَبْعِ بَقَرَٰتٍۢ سِمَانٍۢ يَأْكُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجَافٌۭ وَسَبْعِ سُنۢبُلَٰتٍ خُضْرٍۢ وَأُخَرَ يَابِسَٰتٍۢ لَّعَلِّىٓ أَرْجِعُ إِلَى ٱلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَعْلَمُونَ", + "verse_47": "قَالَ تَزْرَعُونَ سَبْعَ سِنِينَ دَأَبًۭا فَمَا حَصَدتُّمْ فَذَرُوهُ فِى سُنۢبُلِهِۦٓ إِلَّا قَلِيلًۭا مِّمَّا تَأْكُلُونَ", + "verse_48": "ثُمَّ يَأْتِى مِنۢ بَعْدِ ذَٰلِكَ سَبْعٌۭ شِدَادٌۭ يَأْكُلْنَ مَا قَدَّمْتُمْ لَهُنَّ إِلَّا قَلِيلًۭا مِّمَّا تُحْصِنُونَ", + "verse_49": "ثُمَّ يَأْتِى مِنۢ بَعْدِ ذَٰلِكَ عَامٌۭ فِيهِ يُغَاثُ ٱلنَّاسُ وَفِيهِ يَعْصِرُونَ", + "verse_50": "وَقَالَ ٱلْمَلِكُ ٱئْتُونِى بِهِۦ ۖ فَلَمَّا جَآءَهُ ٱلرَّسُولُ قَالَ ٱرْجِعْ إِلَىٰ رَبِّكَ فَسْـَٔلْهُ مَا بَالُ ٱلنِّسْوَةِ ٱلَّٰتِى قَطَّعْنَ أَيْدِيَهُنَّ ۚ إِنَّ رَبِّى بِكَيْدِهِنَّ عَلِيمٌۭ", + "verse_51": "قَالَ مَا خَطْبُكُنَّ إِذْ رَٰوَدتُّنَّ يُوسُفَ عَن نَّفْسِهِۦ ۚ قُلْنَ حَٰشَ لِلَّهِ مَا عَلِمْنَا عَلَيْهِ مِن سُوٓءٍۢ ۚ قَالَتِ ٱمْرَأَتُ ٱلْعَزِيزِ ٱلْـَٰٔنَ حَصْحَصَ ٱلْحَقُّ أَنَا۠ رَٰوَدتُّهُۥ عَن نَّفْسِهِۦ وَإِنَّهُۥ لَمِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ", + "verse_52": "ذَٰلِكَ لِيَعْلَمَ أَنِّى لَمْ أَخُنْهُ بِٱلْغَيْبِ وَأَنَّ ٱللَّهَ لَا يَهْدِى كَيْدَ ٱلْخَآئِنِينَ", + "verse_53": "۞ وَمَآ أُبَرِّئُ نَفْسِىٓ ۚ إِنَّ ٱلنَّفْسَ لَأَمَّارَةٌۢ بِٱلسُّوٓءِ إِلَّا مَا رَحِمَ رَبِّىٓ ۚ إِنَّ رَبِّى غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_54": "وَقَالَ ٱلْمَلِكُ ٱئْتُونِى بِهِۦٓ أَسْتَخْلِصْهُ لِنَفْسِى ۖ فَلَمَّا كَلَّمَهُۥ قَالَ إِنَّكَ ٱلْيَوْمَ لَدَيْنَا مَكِينٌ أَمِينٌۭ", + "verse_55": "قَالَ ٱجْعَلْنِى عَلَىٰ خَزَآئِنِ ٱلْأَرْضِ ۖ إِنِّى حَفِيظٌ عَلِيمٌۭ", + "verse_56": "وَكَذَٰلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِى ٱلْأَرْضِ يَتَبَوَّأُ مِنْهَا حَيْثُ يَشَآءُ ۚ نُصِيبُ بِرَحْمَتِنَا مَن نَّشَآءُ ۖ وَلَا نُضِيعُ أَجْرَ ٱلْمُحْسِنِينَ", + "verse_57": "وَلَأَجْرُ ٱلْءَاخِرَةِ خَيْرٌۭ لِّلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَكَانُوا۟ يَتَّقُونَ", + "verse_58": "وَجَآءَ إِخْوَةُ يُوسُفَ فَدَخَلُوا۟ عَلَيْهِ فَعَرَفَهُمْ وَهُمْ لَهُۥ مُنكِرُونَ", + "verse_59": "وَلَمَّا جَهَّزَهُم بِجَهَازِهِمْ قَالَ ٱئْتُونِى بِأَخٍۢ لَّكُم مِّنْ أَبِيكُمْ ۚ أَلَا تَرَوْنَ أَنِّىٓ أُوفِى ٱلْكَيْلَ وَأَنَا۠ خَيْرُ ٱلْمُنزِلِينَ", + "verse_60": "فَإِن لَّمْ تَأْتُونِى بِهِۦ فَلَا كَيْلَ لَكُمْ عِندِى وَلَا تَقْرَبُونِ", + "verse_61": "قَالُوا۟ سَنُرَٰوِدُ عَنْهُ أَبَاهُ وَإِنَّا لَفَٰعِلُونَ", + "verse_62": "وَقَالَ لِفِتْيَٰنِهِ ٱجْعَلُوا۟ بِضَٰعَتَهُمْ فِى رِحَالِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَعْرِفُونَهَآ إِذَا ٱنقَلَبُوٓا۟ إِلَىٰٓ أَهْلِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ", + "verse_63": "فَلَمَّا رَجَعُوٓا۟ إِلَىٰٓ أَبِيهِمْ قَالُوا۟ يَٰٓأَبَانَا مُنِعَ مِنَّا ٱلْكَيْلُ فَأَرْسِلْ مَعَنَآ أَخَانَا نَكْتَلْ وَإِنَّا لَهُۥ لَحَٰفِظُونَ", + "verse_64": "قَالَ هَلْ ءَامَنُكُمْ عَلَيْهِ إِلَّا كَمَآ أَمِنتُكُمْ عَلَىٰٓ أَخِيهِ مِن قَبْلُ ۖ فَٱللَّهُ خَيْرٌ حَٰفِظًۭا ۖ وَهُوَ أَرْحَمُ ٱلرَّٰحِمِينَ", + "verse_65": "وَلَمَّا فَتَحُوا۟ مَتَٰعَهُمْ وَجَدُوا۟ بِضَٰعَتَهُمْ رُدَّتْ إِلَيْهِمْ ۖ قَالُوا۟ يَٰٓأَبَانَا مَا نَبْغِى ۖ هَٰذِهِۦ بِضَٰعَتُنَا رُدَّتْ إِلَيْنَا ۖ وَنَمِيرُ أَهْلَنَا وَنَحْفَظُ أَخَانَا وَنَزْدَادُ كَيْلَ بَعِيرٍۢ ۖ ذَٰلِكَ كَيْلٌۭ يَسِيرٌۭ", + "verse_66": "قَالَ لَنْ أُرْسِلَهُۥ مَعَكُمْ حَتَّىٰ تُؤْتُونِ مَوْثِقًۭا مِّنَ ٱللَّهِ لَتَأْتُنَّنِى بِهِۦٓ إِلَّآ أَن يُحَاطَ بِكُمْ ۖ فَلَمَّآ ءَاتَوْهُ مَوْثِقَهُمْ قَالَ ٱللَّهُ عَلَىٰ مَا نَقُولُ وَكِيلٌۭ", + "verse_67": "وَقَالَ يَٰبَنِىَّ لَا تَدْخُلُوا۟ مِنۢ بَابٍۢ وَٰحِدٍۢ وَٱدْخُلُوا۟ مِنْ أَبْوَٰبٍۢ مُّتَفَرِّقَةٍۢ ۖ وَمَآ أُغْنِى عَنكُم مِّنَ ٱللَّهِ مِن شَىْءٍ ۖ إِنِ ٱلْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ ۖ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ ۖ وَعَلَيْهِ فَلْيَتَوَكَّلِ ٱلْمُتَوَكِّلُونَ", + "verse_68": "وَلَمَّا دَخَلُوا۟ مِنْ حَيْثُ أَمَرَهُمْ أَبُوهُم مَّا كَانَ يُغْنِى عَنْهُم مِّنَ ٱللَّهِ مِن شَىْءٍ إِلَّا حَاجَةًۭ فِى نَفْسِ يَعْقُوبَ قَضَىٰهَا ۚ وَإِنَّهُۥ لَذُو عِلْمٍۢ لِّمَا عَلَّمْنَٰهُ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_69": "وَلَمَّا دَخَلُوا۟ عَلَىٰ يُوسُفَ ءَاوَىٰٓ إِلَيْهِ أَخَاهُ ۖ قَالَ إِنِّىٓ أَنَا۠ أَخُوكَ فَلَا تَبْتَئِسْ بِمَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_70": "فَلَمَّا جَهَّزَهُم بِجَهَازِهِمْ جَعَلَ ٱلسِّقَايَةَ فِى رَحْلِ أَخِيهِ ثُمَّ أَذَّنَ مُؤَذِّنٌ أَيَّتُهَا ٱلْعِيرُ إِنَّكُمْ لَسَٰرِقُونَ", + "verse_71": "قَالُوا۟ وَأَقْبَلُوا۟ عَلَيْهِم مَّاذَا تَفْقِدُونَ", + "verse_72": "قَالُوا۟ نَفْقِدُ صُوَاعَ ٱلْمَلِكِ وَلِمَن جَآءَ بِهِۦ حِمْلُ بَعِيرٍۢ وَأَنَا۠ بِهِۦ زَعِيمٌۭ", + "verse_73": "قَالُوا۟ تَٱللَّهِ لَقَدْ عَلِمْتُم مَّا جِئْنَا لِنُفْسِدَ فِى ٱلْأَرْضِ وَمَا كُنَّا سَٰرِقِينَ", + "verse_74": "قَالُوا۟ فَمَا جَزَٰٓؤُهُۥٓ إِن كُنتُمْ كَٰذِبِينَ", + "verse_75": "قَالُوا۟ جَزَٰٓؤُهُۥ مَن وُجِدَ فِى رَحْلِهِۦ فَهُوَ جَزَٰٓؤُهُۥ ۚ كَذَٰلِكَ نَجْزِى ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_76": "فَبَدَأَ بِأَوْعِيَتِهِمْ قَبْلَ وِعَآءِ أَخِيهِ ثُمَّ ٱسْتَخْرَجَهَا مِن وِعَآءِ أَخِيهِ ۚ كَذَٰلِكَ كِدْنَا لِيُوسُفَ ۖ مَا كَانَ لِيَأْخُذَ أَخَاهُ فِى دِينِ ٱلْمَلِكِ إِلَّآ أَن يَشَآءَ ٱللَّهُ ۚ نَرْفَعُ دَرَجَٰتٍۢ مَّن نَّشَآءُ ۗ وَفَوْقَ كُلِّ ذِى عِلْمٍ عَلِيمٌۭ", + "verse_77": "۞ قَالُوٓا۟ إِن يَسْرِقْ فَقَدْ سَرَقَ أَخٌۭ لَّهُۥ مِن قَبْلُ ۚ فَأَسَرَّهَا يُوسُفُ فِى نَفْسِهِۦ وَلَمْ يُبْدِهَا لَهُمْ ۚ قَالَ أَنتُمْ شَرٌّۭ مَّكَانًۭا ۖ وَٱللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا تَصِفُونَ", + "verse_78": "قَالُوا۟ يَٰٓأَيُّهَا ٱلْعَزِيزُ إِنَّ لَهُۥٓ أَبًۭا شَيْخًۭا كَبِيرًۭا فَخُذْ أَحَدَنَا مَكَانَهُۥٓ ۖ إِنَّا نَرَىٰكَ مِنَ ٱلْمُحْسِنِينَ", + "verse_79": "قَالَ مَعَاذَ ٱللَّهِ أَن نَّأْخُذَ إِلَّا مَن وَجَدْنَا مَتَٰعَنَا عِندَهُۥٓ إِنَّآ إِذًۭا لَّظَٰلِمُونَ", + "verse_80": "فَلَمَّا ٱسْتَيْـَٔسُوا۟ مِنْهُ خَلَصُوا۟ نَجِيًّۭا ۖ قَالَ كَبِيرُهُمْ أَلَمْ تَعْلَمُوٓا۟ أَنَّ أَبَاكُمْ قَدْ أَخَذَ عَلَيْكُم مَّوْثِقًۭا مِّنَ ٱللَّهِ وَمِن قَبْلُ مَا فَرَّطتُمْ فِى يُوسُفَ ۖ فَلَنْ أَبْرَحَ ٱلْأَرْضَ حَتَّىٰ يَأْذَنَ لِىٓ أَبِىٓ أَوْ يَحْكُمَ ٱللَّهُ لِى ۖ وَهُوَ خَيْرُ ٱلْحَٰكِمِينَ", + "verse_81": "ٱرْجِعُوٓا۟ إِلَىٰٓ أَبِيكُمْ فَقُولُوا۟ يَٰٓأَبَانَآ إِنَّ ٱبْنَكَ سَرَقَ وَمَا شَهِدْنَآ إِلَّا بِمَا عَلِمْنَا وَمَا كُنَّا لِلْغَيْبِ حَٰفِظِينَ", + "verse_82": "وَسْـَٔلِ ٱلْقَرْيَةَ ٱلَّتِى كُنَّا فِيهَا وَٱلْعِيرَ ٱلَّتِىٓ أَقْبَلْنَا فِيهَا ۖ وَإِنَّا لَصَٰدِقُونَ", + "verse_83": "قَالَ بَلْ سَوَّلَتْ لَكُمْ أَنفُسُكُمْ أَمْرًۭا ۖ فَصَبْرٌۭ جَمِيلٌ ۖ عَسَى ٱللَّهُ أَن يَأْتِيَنِى بِهِمْ جَمِيعًا ۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلْعَلِيمُ ٱلْحَكِيمُ", + "verse_84": "وَتَوَلَّىٰ عَنْهُمْ وَقَالَ يَٰٓأَسَفَىٰ عَلَىٰ يُوسُفَ وَٱبْيَضَّتْ عَيْنَاهُ مِنَ ٱلْحُزْنِ فَهُوَ كَظِيمٌۭ", + "verse_85": "قَالُوا۟ تَٱللَّهِ تَفْتَؤُا۟ تَذْكُرُ يُوسُفَ حَتَّىٰ تَكُونَ حَرَضًا أَوْ تَكُونَ مِنَ ٱلْهَٰلِكِينَ", + "verse_86": "قَالَ إِنَّمَآ أَشْكُوا۟ بَثِّى وَحُزْنِىٓ إِلَى ٱللَّهِ وَأَعْلَمُ مِنَ ٱللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ", + "verse_87": "يَٰبَنِىَّ ٱذْهَبُوا۟ فَتَحَسَّسُوا۟ مِن يُوسُفَ وَأَخِيهِ وَلَا تَا۟يْـَٔسُوا۟ مِن رَّوْحِ ٱللَّهِ ۖ إِنَّهُۥ لَا يَا۟يْـَٔسُ مِن رَّوْحِ ٱللَّهِ إِلَّا ٱلْقَوْمُ ٱلْكَٰفِرُونَ", + "verse_88": "فَلَمَّا دَخَلُوا۟ عَلَيْهِ قَالُوا۟ يَٰٓأَيُّهَا ٱلْعَزِيزُ مَسَّنَا وَأَهْلَنَا ٱلضُّرُّ وَجِئْنَا بِبِضَٰعَةٍۢ مُّزْجَىٰةٍۢ فَأَوْفِ لَنَا ٱلْكَيْلَ وَتَصَدَّقْ عَلَيْنَآ ۖ إِنَّ ٱللَّهَ يَجْزِى ٱلْمُتَصَدِّقِينَ", + "verse_89": "قَالَ هَلْ عَلِمْتُم مَّا فَعَلْتُم بِيُوسُفَ وَأَخِيهِ إِذْ أَنتُمْ جَٰهِلُونَ", + "verse_90": "قَالُوٓا۟ أَءِنَّكَ لَأَنتَ يُوسُفُ ۖ قَالَ أَنَا۠ يُوسُفُ وَهَٰذَآ أَخِى ۖ قَدْ مَنَّ ٱللَّهُ عَلَيْنَآ ۖ إِنَّهُۥ مَن يَتَّقِ وَيَصْبِرْ فَإِنَّ ٱللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ ٱلْمُحْسِنِينَ", + "verse_91": "قَالُوا۟ تَٱللَّهِ لَقَدْ ءَاثَرَكَ ٱللَّهُ عَلَيْنَا وَإِن كُنَّا لَخَٰطِـِٔينَ", + "verse_92": "قَالَ لَا تَثْرِيبَ عَلَيْكُمُ ٱلْيَوْمَ ۖ يَغْفِرُ ٱللَّهُ لَكُمْ ۖ وَهُوَ أَرْحَمُ ٱلرَّٰحِمِينَ", + "verse_93": "ٱذْهَبُوا۟ بِقَمِيصِى هَٰذَا فَأَلْقُوهُ عَلَىٰ وَجْهِ أَبِى يَأْتِ بَصِيرًۭا وَأْتُونِى بِأَهْلِكُمْ أَجْمَعِينَ", + "verse_94": "وَلَمَّا فَصَلَتِ ٱلْعِيرُ قَالَ أَبُوهُمْ إِنِّى لَأَجِدُ رِيحَ يُوسُفَ ۖ لَوْلَآ أَن تُفَنِّدُونِ", + "verse_95": "قَالُوا۟ تَٱللَّهِ إِنَّكَ لَفِى ضَلَٰلِكَ ٱلْقَدِيمِ", + "verse_96": "فَلَمَّآ أَن جَآءَ ٱلْبَشِيرُ أَلْقَىٰهُ عَلَىٰ وَجْهِهِۦ فَٱرْتَدَّ بَصِيرًۭا ۖ قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ إِنِّىٓ أَعْلَمُ مِنَ ٱللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ", + "verse_97": "قَالُوا۟ يَٰٓأَبَانَا ٱسْتَغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَآ إِنَّا كُنَّا خَٰطِـِٔينَ", + "verse_98": "قَالَ سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ رَبِّىٓ ۖ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلْغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ", + "verse_99": "فَلَمَّا دَخَلُوا۟ عَلَىٰ يُوسُفَ ءَاوَىٰٓ إِلَيْهِ أَبَوَيْهِ وَقَالَ ٱدْخُلُوا۟ مِصْرَ إِن شَآءَ ٱللَّهُ ءَامِنِينَ", + "verse_100": "وَرَفَعَ أَبَوَيْهِ عَلَى ٱلْعَرْشِ وَخَرُّوا۟ لَهُۥ سُجَّدًۭا ۖ وَقَالَ يَٰٓأَبَتِ هَٰذَا تَأْوِيلُ رُءْيَٰىَ مِن قَبْلُ قَدْ جَعَلَهَا رَبِّى حَقًّۭا ۖ وَقَدْ أَحْسَنَ بِىٓ إِذْ أَخْرَجَنِى مِنَ ٱلسِّجْنِ وَجَآءَ بِكُم مِّنَ ٱلْبَدْوِ مِنۢ بَعْدِ أَن نَّزَغَ ٱلشَّيْطَٰنُ بَيْنِى وَبَيْنَ إِخْوَتِىٓ ۚ إِنَّ رَبِّى لَطِيفٌۭ لِّمَا يَشَآءُ ۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلْعَلِيمُ ٱلْحَكِيمُ", + "verse_101": "۞ رَبِّ قَدْ ءَاتَيْتَنِى مِنَ ٱلْمُلْكِ وَعَلَّمْتَنِى مِن تَأْوِيلِ ٱلْأَحَادِيثِ ۚ فَاطِرَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ أَنتَ وَلِىِّۦ فِى ٱلدُّنْيَا وَٱلْءَاخِرَةِ ۖ تَوَفَّنِى مُسْلِمًۭا وَأَلْحِقْنِى بِٱلصَّٰلِحِينَ", + "verse_102": "ذَٰلِكَ مِنْ أَنۢبَآءِ ٱلْغَيْبِ نُوحِيهِ إِلَيْكَ ۖ وَمَا كُنتَ لَدَيْهِمْ إِذْ أَجْمَعُوٓا۟ أَمْرَهُمْ وَهُمْ يَمْكُرُونَ", + "verse_103": "وَمَآ أَكْثَرُ ٱلنَّاسِ وَلَوْ حَرَصْتَ بِمُؤْمِنِينَ", + "verse_104": "وَمَا تَسْـَٔلُهُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ ۚ إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌۭ لِّلْعَٰلَمِينَ", + "verse_105": "وَكَأَيِّن مِّنْ ءَايَةٍۢ فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ يَمُرُّونَ عَلَيْهَا وَهُمْ عَنْهَا مُعْرِضُونَ", + "verse_106": "وَمَا يُؤْمِنُ أَكْثَرُهُم بِٱللَّهِ إِلَّا وَهُم مُّشْرِكُونَ", + "verse_107": "أَفَأَمِنُوٓا۟ أَن تَأْتِيَهُمْ غَٰشِيَةٌۭ مِّنْ عَذَابِ ٱللَّهِ أَوْ تَأْتِيَهُمُ ٱلسَّاعَةُ بَغْتَةًۭ وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ", + "verse_108": "قُلْ هَٰذِهِۦ سَبِيلِىٓ أَدْعُوٓا۟ إِلَى ٱللَّهِ ۚ عَلَىٰ بَصِيرَةٍ أَنَا۠ وَمَنِ ٱتَّبَعَنِى ۖ وَسُبْحَٰنَ ٱللَّهِ وَمَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلْمُشْرِكِينَ", + "verse_109": "وَمَآ أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ إِلَّا رِجَالًۭا نُّوحِىٓ إِلَيْهِم مِّنْ أَهْلِ ٱلْقُرَىٰٓ ۗ أَفَلَمْ يَسِيرُوا۟ فِى ٱلْأَرْضِ فَيَنظُرُوا۟ كَيْفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ ۗ وَلَدَارُ ٱلْءَاخِرَةِ خَيْرٌۭ لِّلَّذِينَ ٱتَّقَوْا۟ ۗ أَفَلَا تَعْقِلُونَ", + "verse_110": "حَتَّىٰٓ إِذَا ٱسْتَيْـَٔسَ ٱلرُّسُلُ وَظَنُّوٓا۟ أَنَّهُمْ قَدْ كُذِبُوا۟ جَآءَهُمْ نَصْرُنَا فَنُجِّىَ مَن نَّشَآءُ ۖ وَلَا يُرَدُّ بَأْسُنَا عَنِ ٱلْقَوْمِ ٱلْمُجْرِمِينَ", + "verse_111": "لَقَدْ كَانَ فِى قَصَصِهِمْ عِبْرَةٌۭ لِّأُو۟لِى ٱلْأَلْبَٰبِ ۗ مَا كَانَ حَدِيثًۭا يُفْتَرَىٰ وَلَٰكِن تَصْدِيقَ ٱلَّذِى بَيْنَ يَدَيْهِ وَتَفْصِيلَ كُلِّ شَىْءٍۢ وَهُدًۭى وَرَحْمَةًۭ لِّقَوْمٍۢ يُؤْمِنُونَ" + }, + "count": 111, + "juz": [ + { + "index": "12", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_52" + } + }, + { + "index": "13", + "verse": { + "start": "verse_53", + "end": "verse_111" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/013.json b/texts/quran/013.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..e57c4591492dbd02014966e4c83819c62c9bd729 --- /dev/null +++ b/texts/quran/013.json @@ -0,0 +1,60 @@ +{ + "index": "013", + "name": "ar-Ra'd", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "الٓمٓر ۚ تِلْكَ ءَايَٰتُ ٱلْكِتَٰبِ ۗ وَٱلَّذِىٓ أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ ٱلْحَقُّ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يُؤْمِنُونَ", + "verse_2": "ٱللَّهُ ٱلَّذِى رَفَعَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ بِغَيْرِ عَمَدٍۢ تَرَوْنَهَا ۖ ثُمَّ ٱسْتَوَىٰ عَلَى ٱلْعَرْشِ ۖ وَسَخَّرَ ٱلشَّمْسَ وَٱلْقَمَرَ ۖ كُلٌّۭ يَجْرِى لِأَجَلٍۢ مُّسَمًّۭى ۚ يُدَبِّرُ ٱلْأَمْرَ يُفَصِّلُ ٱلْءَايَٰتِ لَعَلَّكُم بِلِقَآءِ رَبِّكُمْ تُوقِنُونَ", + "verse_3": "وَهُوَ ٱلَّذِى مَدَّ ٱلْأَرْضَ وَجَعَلَ فِيهَا رَوَٰسِىَ وَأَنْهَٰرًۭا ۖ وَمِن كُلِّ ٱلثَّمَرَٰتِ جَعَلَ فِيهَا زَوْجَيْنِ ٱثْنَيْنِ ۖ يُغْشِى ٱلَّيْلَ ٱلنَّهَارَ ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَٰتٍۢ لِّقَوْمٍۢ يَتَفَكَّرُونَ", + "verse_4": "وَفِى ٱلْأَرْضِ قِطَعٌۭ مُّتَجَٰوِرَٰتٌۭ وَجَنَّٰتٌۭ مِّنْ أَعْنَٰبٍۢ وَزَرْعٌۭ وَنَخِيلٌۭ صِنْوَانٌۭ وَغَيْرُ صِنْوَانٍۢ يُسْقَىٰ بِمَآءٍۢ وَٰحِدٍۢ وَنُفَضِّلُ بَعْضَهَا عَلَىٰ بَعْضٍۢ فِى ٱلْأُكُلِ ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَٰتٍۢ لِّقَوْمٍۢ يَعْقِلُونَ", + "verse_5": "۞ وَإِن تَعْجَبْ فَعَجَبٌۭ قَوْلُهُمْ أَءِذَا كُنَّا تُرَٰبًا أَءِنَّا لَفِى خَلْقٍۢ جَدِيدٍ ۗ أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ بِرَبِّهِمْ ۖ وَأُو۟لَٰٓئِكَ ٱلْأَغْلَٰلُ فِىٓ أَعْنَاقِهِمْ ۖ وَأُو۟لَٰٓئِكَ أَصْحَٰبُ ٱلنَّارِ ۖ هُمْ فِيهَا خَٰلِدُونَ", + "verse_6": "وَيَسْتَعْجِلُونَكَ بِٱلسَّيِّئَةِ قَبْلَ ٱلْحَسَنَةِ وَقَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِمُ ٱلْمَثُلَٰتُ ۗ وَإِنَّ رَبَّكَ لَذُو مَغْفِرَةٍۢ لِّلنَّاسِ عَلَىٰ ظُلْمِهِمْ ۖ وَإِنَّ رَبَّكَ لَشَدِيدُ ٱلْعِقَابِ", + "verse_7": "وَيَقُولُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ لَوْلَآ أُنزِلَ عَلَيْهِ ءَايَةٌۭ مِّن رَّبِّهِۦٓ ۗ إِنَّمَآ أَنتَ مُنذِرٌۭ ۖ وَلِكُلِّ قَوْمٍ هَادٍ", + "verse_8": "ٱللَّهُ يَعْلَمُ مَا تَحْمِلُ كُلُّ أُنثَىٰ وَمَا تَغِيضُ ٱلْأَرْحَامُ وَمَا تَزْدَادُ ۖ وَكُلُّ شَىْءٍ عِندَهُۥ بِمِقْدَارٍ", + "verse_9": "عَٰلِمُ ٱلْغَيْبِ وَٱلشَّهَٰدَةِ ٱلْكَبِيرُ ٱلْمُتَعَالِ", + "verse_10": "سَوَآءٌۭ مِّنكُم مَّنْ أَسَرَّ ٱلْقَوْلَ وَمَن جَهَرَ بِهِۦ وَمَنْ هُوَ مُسْتَخْفٍۭ بِٱلَّيْلِ وَسَارِبٌۢ بِٱلنَّهَارِ", + "verse_11": "لَهُۥ مُعَقِّبَٰتٌۭ مِّنۢ بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِۦ يَحْفَظُونَهُۥ مِنْ أَمْرِ ٱللَّهِ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّىٰ يُغَيِّرُوا۟ مَا بِأَنفُسِهِمْ ۗ وَإِذَآ أَرَادَ ٱللَّهُ بِقَوْمٍۢ سُوٓءًۭا فَلَا مَرَدَّ لَهُۥ ۚ وَمَا لَهُم مِّن دُونِهِۦ مِن وَالٍ", + "verse_12": "هُوَ ٱلَّذِى يُرِيكُمُ ٱلْبَرْقَ خَوْفًۭا وَطَمَعًۭا وَيُنشِئُ ٱلسَّحَابَ ٱلثِّقَالَ", + "verse_13": "وَيُسَبِّحُ ٱلرَّعْدُ بِحَمْدِهِۦ وَٱلْمَلَٰٓئِكَةُ مِنْ خِيفَتِهِۦ وَيُرْسِلُ ٱلصَّوَٰعِقَ فَيُصِيبُ بِهَا مَن يَشَآءُ وَهُمْ يُجَٰدِلُونَ فِى ٱللَّهِ وَهُوَ شَدِيدُ ٱلْمِحَالِ", + "verse_14": "لَهُۥ دَعْوَةُ ٱلْحَقِّ ۖ وَٱلَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِهِۦ لَا يَسْتَجِيبُونَ لَهُم بِشَىْءٍ إِلَّا كَبَٰسِطِ كَفَّيْهِ إِلَى ٱلْمَآءِ لِيَبْلُغَ فَاهُ وَمَا هُوَ بِبَٰلِغِهِۦ ۚ وَمَا دُعَآءُ ٱلْكَٰفِرِينَ إِلَّا فِى ضَلَٰلٍۢ", + "verse_15": "وَلِلَّهِ يَسْجُدُ مَن فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ طَوْعًۭا وَكَرْهًۭا وَظِلَٰلُهُم بِٱلْغُدُوِّ وَٱلْءَاصَالِ ۩", + "verse_16": "قُلْ مَن رَّبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ قُلِ ٱللَّهُ ۚ قُلْ أَفَٱتَّخَذْتُم مِّن دُونِهِۦٓ أَوْلِيَآءَ لَا يَمْلِكُونَ لِأَنفُسِهِمْ نَفْعًۭا وَلَا ضَرًّۭا ۚ قُلْ هَلْ يَسْتَوِى ٱلْأَعْمَىٰ وَٱلْبَصِيرُ أَمْ هَلْ تَسْتَوِى ٱلظُّلُمَٰتُ وَٱلنُّورُ ۗ أَمْ جَعَلُوا۟ لِلَّهِ شُرَكَآءَ خَلَقُوا۟ كَخَلْقِهِۦ فَتَشَٰبَهَ ٱلْخَلْقُ عَلَيْهِمْ ۚ قُلِ ٱللَّهُ خَٰلِقُ كُلِّ شَىْءٍۢ وَهُوَ ٱلْوَٰحِدُ ٱلْقَهَّٰرُ", + "verse_17": "أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءًۭ فَسَالَتْ أَوْدِيَةٌۢ بِقَدَرِهَا فَٱحْتَمَلَ ٱلسَّيْلُ زَبَدًۭا رَّابِيًۭا ۚ وَمِمَّا يُوقِدُونَ عَلَيْهِ فِى ٱلنَّارِ ٱبْتِغَآءَ حِلْيَةٍ أَوْ مَتَٰعٍۢ زَبَدٌۭ مِّثْلُهُۥ ۚ كَذَٰلِكَ يَضْرِبُ ٱللَّهُ ٱلْحَقَّ وَٱلْبَٰطِلَ ۚ فَأَمَّا ٱلزَّبَدُ فَيَذْهَبُ جُفَآءًۭ ۖ وَأَمَّا مَا يَنفَعُ ٱلنَّاسَ فَيَمْكُثُ فِى ٱلْأَرْضِ ۚ كَذَٰلِكَ يَضْرِبُ ٱللَّهُ ٱلْأَمْثَالَ", + "verse_18": "لِلَّذِينَ ٱسْتَجَابُوا۟ لِرَبِّهِمُ ٱلْحُسْنَىٰ ۚ وَٱلَّذِينَ لَمْ يَسْتَجِيبُوا۟ لَهُۥ لَوْ أَنَّ لَهُم مَّا فِى ٱلْأَرْضِ جَمِيعًۭا وَمِثْلَهُۥ مَعَهُۥ لَٱفْتَدَوْا۟ بِهِۦٓ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ لَهُمْ سُوٓءُ ٱلْحِسَابِ وَمَأْوَىٰهُمْ جَهَنَّمُ ۖ وَبِئْسَ ٱلْمِهَادُ", + "verse_19": "۞ أَفَمَن يَعْلَمُ أَنَّمَآ أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ ٱلْحَقُّ كَمَنْ هُوَ أَعْمَىٰٓ ۚ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُو۟لُوا۟ ٱلْأَلْبَٰبِ", + "verse_20": "ٱلَّذِينَ يُوفُونَ بِعَهْدِ ٱللَّهِ وَلَا يَنقُضُونَ ٱلْمِيثَٰقَ", + "verse_21": "وَٱلَّذِينَ يَصِلُونَ مَآ أَمَرَ ٱللَّهُ بِهِۦٓ أَن يُوصَلَ وَيَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ وَيَخَافُونَ سُوٓءَ ٱلْحِسَابِ", + "verse_22": "وَٱلَّذِينَ صَبَرُوا۟ ٱبْتِغَآءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ وَأَقَامُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ وَأَنفَقُوا۟ مِمَّا رَزَقْنَٰهُمْ سِرًّۭا وَعَلَانِيَةًۭ وَيَدْرَءُونَ بِٱلْحَسَنَةِ ٱلسَّيِّئَةَ أُو۟لَٰٓئِكَ لَهُمْ عُقْبَى ٱلدَّارِ", + "verse_23": "جَنَّٰتُ عَدْنٍۢ يَدْخُلُونَهَا وَمَن صَلَحَ مِنْ ءَابَآئِهِمْ وَأَزْوَٰجِهِمْ وَذُرِّيَّٰتِهِمْ ۖ وَٱلْمَلَٰٓئِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِم مِّن كُلِّ بَابٍۢ", + "verse_24": "سَلَٰمٌ عَلَيْكُم بِمَا صَبَرْتُمْ ۚ فَنِعْمَ عُقْبَى ٱلدَّارِ", + "verse_25": "وَٱلَّذِينَ يَنقُضُونَ عَهْدَ ٱللَّهِ مِنۢ بَعْدِ مِيثَٰقِهِۦ وَيَقْطَعُونَ مَآ أَمَرَ ٱللَّهُ بِهِۦٓ أَن يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِى ٱلْأَرْضِ ۙ أُو۟لَٰٓئِكَ لَهُمُ ٱللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوٓءُ ٱلدَّارِ", + "verse_26": "ٱللَّهُ يَبْسُطُ ٱلرِّزْقَ لِمَن يَشَآءُ وَيَقْدِرُ ۚ وَفَرِحُوا۟ بِٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا وَمَا ٱلْحَيَوٰةُ ٱلدُّنْيَا فِى ٱلْءَاخِرَةِ إِلَّا مَتَٰعٌۭ", + "verse_27": "وَيَقُولُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ لَوْلَآ أُنزِلَ عَلَيْهِ ءَايَةٌۭ مِّن رَّبِّهِۦ ۗ قُلْ إِنَّ ٱللَّهَ يُضِلُّ مَن يَشَآءُ وَيَهْدِىٓ إِلَيْهِ مَنْ أَنَابَ", + "verse_28": "ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِكْرِ ٱللَّهِ ۗ أَلَا بِذِكْرِ ٱللَّهِ تَطْمَئِنُّ ٱلْقُلُوبُ", + "verse_29": "ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ طُوبَىٰ لَهُمْ وَحُسْنُ مَـَٔابٍۢ", + "verse_30": "كَذَٰلِكَ أَرْسَلْنَٰكَ فِىٓ أُمَّةٍۢ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهَآ أُمَمٌۭ لِّتَتْلُوَا۟ عَلَيْهِمُ ٱلَّذِىٓ أَوْحَيْنَآ إِلَيْكَ وَهُمْ يَكْفُرُونَ بِٱلرَّحْمَٰنِ ۚ قُلْ هُوَ رَبِّى لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَإِلَيْهِ مَتَابِ", + "verse_31": "وَلَوْ أَنَّ قُرْءَانًۭا سُيِّرَتْ بِهِ ٱلْجِبَالُ أَوْ قُطِّعَتْ بِهِ ٱلْأَرْضُ أَوْ كُلِّمَ بِهِ ٱلْمَوْتَىٰ ۗ بَل لِّلَّهِ ٱلْأَمْرُ جَمِيعًا ۗ أَفَلَمْ يَا۟يْـَٔسِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ أَن لَّوْ يَشَآءُ ٱللَّهُ لَهَدَى ٱلنَّاسَ جَمِيعًۭا ۗ وَلَا يَزَالُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ تُصِيبُهُم بِمَا صَنَعُوا۟ قَارِعَةٌ أَوْ تَحُلُّ قَرِيبًۭا مِّن دَارِهِمْ حَتَّىٰ يَأْتِىَ وَعْدُ ٱللَّهِ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُخْلِفُ ٱلْمِيعَادَ", + "verse_32": "وَلَقَدِ ٱسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍۢ مِّن قَبْلِكَ فَأَمْلَيْتُ لِلَّذِينَ كَفَرُوا۟ ثُمَّ أَخَذْتُهُمْ ۖ فَكَيْفَ كَانَ عِقَابِ", + "verse_33": "أَفَمَنْ هُوَ قَآئِمٌ عَلَىٰ كُلِّ نَفْسٍۭ بِمَا كَسَبَتْ ۗ وَجَعَلُوا۟ لِلَّهِ شُرَكَآءَ قُلْ سَمُّوهُمْ ۚ أَمْ تُنَبِّـُٔونَهُۥ بِمَا لَا يَعْلَمُ فِى ٱلْأَرْضِ أَم بِظَٰهِرٍۢ مِّنَ ٱلْقَوْلِ ۗ بَلْ زُيِّنَ لِلَّذِينَ كَفَرُوا۟ مَكْرُهُمْ وَصُدُّوا۟ عَنِ ٱلسَّبِيلِ ۗ وَمَن يُضْلِلِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِنْ هَادٍۢ", + "verse_34": "لَّهُمْ عَذَابٌۭ فِى ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا ۖ وَلَعَذَابُ ٱلْءَاخِرَةِ أَشَقُّ ۖ وَمَا لَهُم مِّنَ ٱللَّهِ مِن وَاقٍۢ", + "verse_35": "۞ مَّثَلُ ٱلْجَنَّةِ ٱلَّتِى وُعِدَ ٱلْمُتَّقُونَ ۖ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ ۖ أُكُلُهَا دَآئِمٌۭ وَظِلُّهَا ۚ تِلْكَ عُقْبَى ٱلَّذِينَ ٱتَّقَوا۟ ۖ وَّعُقْبَى ٱلْكَٰفِرِينَ ٱلنَّارُ", + "verse_36": "وَٱلَّذِينَ ءَاتَيْنَٰهُمُ ٱلْكِتَٰبَ يَفْرَحُونَ بِمَآ أُنزِلَ إِلَيْكَ ۖ وَمِنَ ٱلْأَحْزَابِ مَن يُنكِرُ بَعْضَهُۥ ۚ قُلْ إِنَّمَآ أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ ٱللَّهَ وَلَآ أُشْرِكَ بِهِۦٓ ۚ إِلَيْهِ أَدْعُوا۟ وَإِلَيْهِ مَـَٔابِ", + "verse_37": "وَكَذَٰلِكَ أَنزَلْنَٰهُ حُكْمًا عَرَبِيًّۭا ۚ وَلَئِنِ ٱتَّبَعْتَ أَهْوَآءَهُم بَعْدَمَا جَآءَكَ مِنَ ٱلْعِلْمِ مَا لَكَ مِنَ ٱللَّهِ مِن وَلِىٍّۢ وَلَا وَاقٍۢ", + "verse_38": "وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلًۭا مِّن قَبْلِكَ وَجَعَلْنَا لَهُمْ أَزْوَٰجًۭا وَذُرِّيَّةًۭ ۚ وَمَا كَانَ لِرَسُولٍ أَن يَأْتِىَ بِـَٔايَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ ٱللَّهِ ۗ لِكُلِّ أَجَلٍۢ كِتَابٌۭ", + "verse_39": "يَمْحُوا۟ ٱللَّهُ مَا يَشَآءُ وَيُثْبِتُ ۖ وَعِندَهُۥٓ أُمُّ ٱلْكِتَٰبِ", + "verse_40": "وَإِن مَّا نُرِيَنَّكَ بَعْضَ ٱلَّذِى نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِنَّمَا عَلَيْكَ ٱلْبَلَٰغُ وَعَلَيْنَا ٱلْحِسَابُ", + "verse_41": "أَوَلَمْ يَرَوْا۟ أَنَّا نَأْتِى ٱلْأَرْضَ نَنقُصُهَا مِنْ أَطْرَافِهَا ۚ وَٱللَّهُ يَحْكُمُ لَا مُعَقِّبَ لِحُكْمِهِۦ ۚ وَهُوَ سَرِيعُ ٱلْحِسَابِ", + "verse_42": "وَقَدْ مَكَرَ ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَلِلَّهِ ٱلْمَكْرُ جَمِيعًۭا ۖ يَعْلَمُ مَا تَكْسِبُ كُلُّ نَفْسٍۢ ۗ وَسَيَعْلَمُ ٱلْكُفَّٰرُ لِمَنْ عُقْبَى ٱلدَّارِ", + "verse_43": "وَيَقُولُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ لَسْتَ مُرْسَلًۭا ۚ قُلْ كَفَىٰ بِٱللَّهِ شَهِيدًۢا بَيْنِى وَبَيْنَكُمْ وَمَنْ عِندَهُۥ عِلْمُ ٱلْكِتَٰبِ" + }, + "count": 43, + "juz": [ + { + "index": "13", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_43" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/014.json b/texts/quran/014.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..be0a9d71ff15707d301ff5013c1f11afffab3783 --- /dev/null +++ b/texts/quran/014.json @@ -0,0 +1,69 @@ +{ + "index": "014", + "name": "Ibrahim", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "الٓر ۚ كِتَٰبٌ أَنزَلْنَٰهُ إِلَيْكَ لِتُخْرِجَ ٱلنَّاسَ مِنَ ٱلظُّلُمَٰتِ إِلَى ٱلنُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلَىٰ صِرَٰطِ ٱلْعَزِيزِ ٱلْحَمِيدِ", + "verse_2": "ٱللَّهِ ٱلَّذِى لَهُۥ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ ۗ وَوَيْلٌۭ لِّلْكَٰفِرِينَ مِنْ عَذَابٍۢ شَدِيدٍ", + "verse_3": "ٱلَّذِينَ يَسْتَحِبُّونَ ٱلْحَيَوٰةَ ٱلدُّنْيَا عَلَى ٱلْءَاخِرَةِ وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ وَيَبْغُونَهَا عِوَجًا ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ فِى ضَلَٰلٍۭ بَعِيدٍۢ", + "verse_4": "وَمَآ أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلَّا بِلِسَانِ قَوْمِهِۦ لِيُبَيِّنَ لَهُمْ ۖ فَيُضِلُّ ٱللَّهُ مَن يَشَآءُ وَيَهْدِى مَن يَشَآءُ ۚ وَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلْحَكِيمُ", + "verse_5": "وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَىٰ بِـَٔايَٰتِنَآ أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَكَ مِنَ ٱلظُّلُمَٰتِ إِلَى ٱلنُّورِ وَذَكِّرْهُم بِأَيَّىٰمِ ٱللَّهِ ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَٰتٍۢ لِّكُلِّ صَبَّارٍۢ شَكُورٍۢ", + "verse_6": "وَإِذْ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِ ٱذْكُرُوا۟ نِعْمَةَ ٱللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ أَنجَىٰكُم مِّنْ ءَالِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوٓءَ ٱلْعَذَابِ وَيُذَبِّحُونَ أَبْنَآءَكُمْ وَيَسْتَحْيُونَ نِسَآءَكُمْ ۚ وَفِى ذَٰلِكُم بَلَآءٌۭ مِّن رَّبِّكُمْ عَظِيمٌۭ", + "verse_7": "وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِن شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ ۖ وَلَئِن كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِى لَشَدِيدٌۭ", + "verse_8": "وَقَالَ مُوسَىٰٓ إِن تَكْفُرُوٓا۟ أَنتُمْ وَمَن فِى ٱلْأَرْضِ جَمِيعًۭا فَإِنَّ ٱللَّهَ لَغَنِىٌّ حَمِيدٌ", + "verse_9": "أَلَمْ يَأْتِكُمْ نَبَؤُا۟ ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ قَوْمِ نُوحٍۢ وَعَادٍۢ وَثَمُودَ ۛ وَٱلَّذِينَ مِنۢ بَعْدِهِمْ ۛ لَا يَعْلَمُهُمْ إِلَّا ٱللَّهُ ۚ جَآءَتْهُمْ رُسُلُهُم بِٱلْبَيِّنَٰتِ فَرَدُّوٓا۟ أَيْدِيَهُمْ فِىٓ أَفْوَٰهِهِمْ وَقَالُوٓا۟ إِنَّا كَفَرْنَا بِمَآ أُرْسِلْتُم بِهِۦ وَإِنَّا لَفِى شَكٍّۢ مِّمَّا تَدْعُونَنَآ إِلَيْهِ مُرِيبٍۢ", + "verse_10": "۞ قَالَتْ رُسُلُهُمْ أَفِى ٱللَّهِ شَكٌّۭ فَاطِرِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۖ يَدْعُوكُمْ لِيَغْفِرَ لَكُم مِّن ذُنُوبِكُمْ وَيُؤَخِّرَكُمْ إِلَىٰٓ أَجَلٍۢ مُّسَمًّۭى ۚ قَالُوٓا۟ إِنْ أَنتُمْ إِلَّا بَشَرٌۭ مِّثْلُنَا تُرِيدُونَ أَن تَصُدُّونَا عَمَّا كَانَ يَعْبُدُ ءَابَآؤُنَا فَأْتُونَا بِسُلْطَٰنٍۢ مُّبِينٍۢ", + "verse_11": "قَالَتْ لَهُمْ رُسُلُهُمْ إِن نَّحْنُ إِلَّا بَشَرٌۭ مِّثْلُكُمْ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ يَمُنُّ عَلَىٰ مَن يَشَآءُ مِنْ عِبَادِهِۦ ۖ وَمَا كَانَ لَنَآ أَن نَّأْتِيَكُم بِسُلْطَٰنٍ إِلَّا بِإِذْنِ ٱللَّهِ ۚ وَعَلَى ٱللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ ٱلْمُؤْمِنُونَ", + "verse_12": "وَمَا لَنَآ أَلَّا نَتَوَكَّلَ عَلَى ٱللَّهِ وَقَدْ هَدَىٰنَا سُبُلَنَا ۚ وَلَنَصْبِرَنَّ عَلَىٰ مَآ ءَاذَيْتُمُونَا ۚ وَعَلَى ٱللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ ٱلْمُتَوَكِّلُونَ", + "verse_13": "وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ لِرُسُلِهِمْ لَنُخْرِجَنَّكُم مِّنْ أَرْضِنَآ أَوْ لَتَعُودُنَّ فِى مِلَّتِنَا ۖ فَأَوْحَىٰٓ إِلَيْهِمْ رَبُّهُمْ لَنُهْلِكَنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_14": "وَلَنُسْكِنَنَّكُمُ ٱلْأَرْضَ مِنۢ بَعْدِهِمْ ۚ ذَٰلِكَ لِمَنْ خَافَ مَقَامِى وَخَافَ وَعِيدِ", + "verse_15": "وَٱسْتَفْتَحُوا۟ وَخَابَ كُلُّ جَبَّارٍ عَنِيدٍۢ", + "verse_16": "مِّن وَرَآئِهِۦ جَهَنَّمُ وَيُسْقَىٰ مِن مَّآءٍۢ صَدِيدٍۢ", + "verse_17": "يَتَجَرَّعُهُۥ وَلَا يَكَادُ يُسِيغُهُۥ وَيَأْتِيهِ ٱلْمَوْتُ مِن كُلِّ مَكَانٍۢ وَمَا هُوَ بِمَيِّتٍۢ ۖ وَمِن وَرَآئِهِۦ عَذَابٌ غَلِيظٌۭ", + "verse_18": "مَّثَلُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ بِرَبِّهِمْ ۖ أَعْمَٰلُهُمْ كَرَمَادٍ ٱشْتَدَّتْ بِهِ ٱلرِّيحُ فِى يَوْمٍ عَاصِفٍۢ ۖ لَّا يَقْدِرُونَ مِمَّا كَسَبُوا۟ عَلَىٰ شَىْءٍۢ ۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلضَّلَٰلُ ٱلْبَعِيدُ", + "verse_19": "أَلَمْ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ بِٱلْحَقِّ ۚ إِن يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَيَأْتِ بِخَلْقٍۢ جَدِيدٍۢ", + "verse_20": "وَمَا ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ بِعَزِيزٍۢ", + "verse_21": "وَبَرَزُوا۟ لِلَّهِ جَمِيعًۭا فَقَالَ ٱلضُّعَفَٰٓؤُا۟ لِلَّذِينَ ٱسْتَكْبَرُوٓا۟ إِنَّا كُنَّا لَكُمْ تَبَعًۭا فَهَلْ أَنتُم مُّغْنُونَ عَنَّا مِنْ عَذَابِ ٱللَّهِ مِن شَىْءٍۢ ۚ قَالُوا۟ لَوْ هَدَىٰنَا ٱللَّهُ لَهَدَيْنَٰكُمْ ۖ سَوَآءٌ عَلَيْنَآ أَجَزِعْنَآ أَمْ صَبَرْنَا مَا لَنَا مِن مَّحِيصٍۢ", + "verse_22": "وَقَالَ ٱلشَّيْطَٰنُ لَمَّا قُضِىَ ٱلْأَمْرُ إِنَّ ٱللَّهَ وَعَدَكُمْ وَعْدَ ٱلْحَقِّ وَوَعَدتُّكُمْ فَأَخْلَفْتُكُمْ ۖ وَمَا كَانَ لِىَ عَلَيْكُم مِّن سُلْطَٰنٍ إِلَّآ أَن دَعَوْتُكُمْ فَٱسْتَجَبْتُمْ لِى ۖ فَلَا تَلُومُونِى وَلُومُوٓا۟ أَنفُسَكُم ۖ مَّآ أَنَا۠ بِمُصْرِخِكُمْ وَمَآ أَنتُم بِمُصْرِخِىَّ ۖ إِنِّى كَفَرْتُ بِمَآ أَشْرَكْتُمُونِ مِن قَبْلُ ۗ إِنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌۭ", + "verse_23": "وَأُدْخِلَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ جَنَّٰتٍۢ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ ۖ تَحِيَّتُهُمْ فِيهَا سَلَٰمٌ", + "verse_24": "أَلَمْ تَرَ كَيْفَ ضَرَبَ ٱللَّهُ مَثَلًۭا كَلِمَةًۭ طَيِّبَةًۭ كَشَجَرَةٍۢ طَيِّبَةٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌۭ وَفَرْعُهَا فِى ٱلسَّمَآءِ", + "verse_25": "تُؤْتِىٓ أُكُلَهَا كُلَّ حِينٍۭ بِإِذْنِ رَبِّهَا ۗ وَيَضْرِبُ ٱللَّهُ ٱلْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ", + "verse_26": "وَمَثَلُ كَلِمَةٍ خَبِيثَةٍۢ كَشَجَرَةٍ خَبِيثَةٍ ٱجْتُثَّتْ مِن فَوْقِ ٱلْأَرْضِ مَا لَهَا مِن قَرَارٍۢ", + "verse_27": "يُثَبِّتُ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ بِٱلْقَوْلِ ٱلثَّابِتِ فِى ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا وَفِى ٱلْءَاخِرَةِ ۖ وَيُضِلُّ ٱللَّهُ ٱلظَّٰلِمِينَ ۚ وَيَفْعَلُ ٱللَّهُ مَا يَشَآءُ", + "verse_28": "۞ أَلَمْ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ بَدَّلُوا۟ نِعْمَتَ ٱللَّهِ كُفْرًۭا وَأَحَلُّوا۟ قَوْمَهُمْ دَارَ ٱلْبَوَارِ", + "verse_29": "جَهَنَّمَ يَصْلَوْنَهَا ۖ وَبِئْسَ ٱلْقَرَارُ", + "verse_30": "وَجَعَلُوا۟ لِلَّهِ أَندَادًۭا لِّيُضِلُّوا۟ عَن سَبِيلِهِۦ ۗ قُلْ تَمَتَّعُوا۟ فَإِنَّ مَصِيرَكُمْ إِلَى ٱلنَّارِ", + "verse_31": "قُل لِّعِبَادِىَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ يُقِيمُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ وَيُنفِقُوا۟ مِمَّا رَزَقْنَٰهُمْ سِرًّۭا وَعَلَانِيَةًۭ مِّن قَبْلِ أَن يَأْتِىَ يَوْمٌۭ لَّا بَيْعٌۭ فِيهِ وَلَا خِلَٰلٌ", + "verse_32": "ٱللَّهُ ٱلَّذِى خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ وَأَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءًۭ فَأَخْرَجَ بِهِۦ مِنَ ٱلثَّمَرَٰتِ رِزْقًۭا لَّكُمْ ۖ وَسَخَّرَ لَكُمُ ٱلْفُلْكَ لِتَجْرِىَ فِى ٱلْبَحْرِ بِأَمْرِهِۦ ۖ وَسَخَّرَ لَكُمُ ٱلْأَنْهَٰرَ", + "verse_33": "وَسَخَّرَ لَكُمُ ٱلشَّمْسَ وَٱلْقَمَرَ دَآئِبَيْنِ ۖ وَسَخَّرَ لَكُمُ ٱلَّيْلَ وَٱلنَّهَارَ", + "verse_34": "وَءَاتَىٰكُم مِّن كُلِّ مَا سَأَلْتُمُوهُ ۚ وَإِن تَعُدُّوا۟ نِعْمَتَ ٱللَّهِ لَا تُحْصُوهَآ ۗ إِنَّ ٱلْإِنسَٰنَ لَظَلُومٌۭ كَفَّارٌۭ", + "verse_35": "وَإِذْ قَالَ إِبْرَٰهِيمُ رَبِّ ٱجْعَلْ هَٰذَا ٱلْبَلَدَ ءَامِنًۭا وَٱجْنُبْنِى وَبَنِىَّ أَن نَّعْبُدَ ٱلْأَصْنَامَ", + "verse_36": "رَبِّ إِنَّهُنَّ أَضْلَلْنَ كَثِيرًۭا مِّنَ ٱلنَّاسِ ۖ فَمَن تَبِعَنِى فَإِنَّهُۥ مِنِّى ۖ وَمَنْ عَصَانِى فَإِنَّكَ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_37": "رَّبَّنَآ إِنِّىٓ أَسْكَنتُ مِن ذُرِّيَّتِى بِوَادٍ غَيْرِ ذِى زَرْعٍ عِندَ بَيْتِكَ ٱلْمُحَرَّمِ رَبَّنَا لِيُقِيمُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ فَٱجْعَلْ أَفْـِٔدَةًۭ مِّنَ ٱلنَّاسِ تَهْوِىٓ إِلَيْهِمْ وَٱرْزُقْهُم مِّنَ ٱلثَّمَرَٰتِ لَعَلَّهُمْ يَشْكُرُونَ", + "verse_38": "رَبَّنَآ إِنَّكَ تَعْلَمُ مَا نُخْفِى وَمَا نُعْلِنُ ۗ وَمَا يَخْفَىٰ عَلَى ٱللَّهِ مِن شَىْءٍۢ فِى ٱلْأَرْضِ وَلَا فِى ٱلسَّمَآءِ", + "verse_39": "ٱلْحَمْدُ لِلَّهِ ٱلَّذِى وَهَبَ لِى عَلَى ٱلْكِبَرِ إِسْمَٰعِيلَ وَإِسْحَٰقَ ۚ إِنَّ رَبِّى لَسَمِيعُ ٱلدُّعَآءِ", + "verse_40": "رَبِّ ٱجْعَلْنِى مُقِيمَ ٱلصَّلَوٰةِ وَمِن ذُرِّيَّتِى ۚ رَبَّنَا وَتَقَبَّلْ دُعَآءِ", + "verse_41": "رَبَّنَا ٱغْفِرْ لِى وَلِوَٰلِدَىَّ وَلِلْمُؤْمِنِينَ يَوْمَ يَقُومُ ٱلْحِسَابُ", + "verse_42": "وَلَا تَحْسَبَنَّ ٱللَّهَ غَٰفِلًا عَمَّا يَعْمَلُ ٱلظَّٰلِمُونَ ۚ إِنَّمَا يُؤَخِّرُهُمْ لِيَوْمٍۢ تَشْخَصُ فِيهِ ٱلْأَبْصَٰرُ", + "verse_43": "مُهْطِعِينَ مُقْنِعِى رُءُوسِهِمْ لَا يَرْتَدُّ إِلَيْهِمْ طَرْفُهُمْ ۖ وَأَفْـِٔدَتُهُمْ هَوَآءٌۭ", + "verse_44": "وَأَنذِرِ ٱلنَّاسَ يَوْمَ يَأْتِيهِمُ ٱلْعَذَابُ فَيَقُولُ ٱلَّذِينَ ظَلَمُوا۟ رَبَّنَآ أَخِّرْنَآ إِلَىٰٓ أَجَلٍۢ قَرِيبٍۢ نُّجِبْ دَعْوَتَكَ وَنَتَّبِعِ ٱلرُّسُلَ ۗ أَوَلَمْ تَكُونُوٓا۟ أَقْسَمْتُم مِّن قَبْلُ مَا لَكُم مِّن زَوَالٍۢ", + "verse_45": "وَسَكَنتُمْ فِى مَسَٰكِنِ ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓا۟ أَنفُسَهُمْ وَتَبَيَّنَ لَكُمْ كَيْفَ فَعَلْنَا بِهِمْ وَضَرَبْنَا لَكُمُ ٱلْأَمْثَالَ", + "verse_46": "وَقَدْ مَكَرُوا۟ مَكْرَهُمْ وَعِندَ ٱللَّهِ مَكْرُهُمْ وَإِن كَانَ مَكْرُهُمْ لِتَزُولَ مِنْهُ ٱلْجِبَالُ", + "verse_47": "فَلَا تَحْسَبَنَّ ٱللَّهَ مُخْلِفَ وَعْدِهِۦ رُسُلَهُۥٓ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٌۭ ذُو ٱنتِقَامٍۢ", + "verse_48": "يَوْمَ تُبَدَّلُ ٱلْأَرْضُ غَيْرَ ٱلْأَرْضِ وَٱلسَّمَٰوَٰتُ ۖ وَبَرَزُوا۟ لِلَّهِ ٱلْوَٰحِدِ ٱلْقَهَّارِ", + "verse_49": "وَتَرَى ٱلْمُجْرِمِينَ يَوْمَئِذٍۢ مُّقَرَّنِينَ فِى ٱلْأَصْفَادِ", + "verse_50": "سَرَابِيلُهُم مِّن قَطِرَانٍۢ وَتَغْشَىٰ وُجُوهَهُمُ ٱلنَّارُ", + "verse_51": "لِيَجْزِىَ ٱللَّهُ كُلَّ نَفْسٍۢ مَّا كَسَبَتْ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَرِيعُ ٱلْحِسَابِ", + "verse_52": "هَٰذَا بَلَٰغٌۭ لِّلنَّاسِ وَلِيُنذَرُوا۟ بِهِۦ وَلِيَعْلَمُوٓا۟ أَنَّمَا هُوَ إِلَٰهٌۭ وَٰحِدٌۭ وَلِيَذَّكَّرَ أُو۟لُوا۟ ٱلْأَلْبَٰبِ" + }, + "count": 52, + "juz": [ + { + "index": "13", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_52" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/015.json b/texts/quran/015.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..ffd70f9e415030fd2242e8be422fe5df148127fe --- /dev/null +++ b/texts/quran/015.json @@ -0,0 +1,116 @@ +{ + "index": "015", + "name": "al-Hijr", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "الٓر ۚ تِلْكَ ءَايَٰتُ ٱلْكِتَٰبِ وَقُرْءَانٍۢ مُّبِينٍۢ", + "verse_2": "رُّبَمَا يَوَدُّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ لَوْ كَانُوا۟ مُسْلِمِينَ", + "verse_3": "ذَرْهُمْ يَأْكُلُوا۟ وَيَتَمَتَّعُوا۟ وَيُلْهِهِمُ ٱلْأَمَلُ ۖ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ", + "verse_4": "وَمَآ أَهْلَكْنَا مِن قَرْيَةٍ إِلَّا وَلَهَا كِتَابٌۭ مَّعْلُومٌۭ", + "verse_5": "مَّا تَسْبِقُ مِنْ أُمَّةٍ أَجَلَهَا وَمَا يَسْتَـْٔخِرُونَ", + "verse_6": "وَقَالُوا۟ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِى نُزِّلَ عَلَيْهِ ٱلذِّكْرُ إِنَّكَ لَمَجْنُونٌۭ", + "verse_7": "لَّوْ مَا تَأْتِينَا بِٱلْمَلَٰٓئِكَةِ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ", + "verse_8": "مَا نُنَزِّلُ ٱلْمَلَٰٓئِكَةَ إِلَّا بِٱلْحَقِّ وَمَا كَانُوٓا۟ إِذًۭا مُّنظَرِينَ", + "verse_9": "إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا ٱلذِّكْرَ وَإِنَّا لَهُۥ لَحَٰفِظُونَ", + "verse_10": "وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ فِى شِيَعِ ٱلْأَوَّلِينَ", + "verse_11": "وَمَا يَأْتِيهِم مِّن رَّسُولٍ إِلَّا كَانُوا۟ بِهِۦ يَسْتَهْزِءُونَ", + "verse_12": "كَذَٰلِكَ نَسْلُكُهُۥ فِى قُلُوبِ ٱلْمُجْرِمِينَ", + "verse_13": "لَا يُؤْمِنُونَ بِهِۦ ۖ وَقَدْ خَلَتْ سُنَّةُ ٱلْأَوَّلِينَ", + "verse_14": "وَلَوْ فَتَحْنَا عَلَيْهِم بَابًۭا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ فَظَلُّوا۟ فِيهِ يَعْرُجُونَ", + "verse_15": "لَقَالُوٓا۟ إِنَّمَا سُكِّرَتْ أَبْصَٰرُنَا بَلْ نَحْنُ قَوْمٌۭ مَّسْحُورُونَ", + "verse_16": "وَلَقَدْ جَعَلْنَا فِى ٱلسَّمَآءِ بُرُوجًۭا وَزَيَّنَّٰهَا لِلنَّٰظِرِينَ", + "verse_17": "وَحَفِظْنَٰهَا مِن كُلِّ شَيْطَٰنٍۢ رَّجِيمٍ", + "verse_18": "إِلَّا مَنِ ٱسْتَرَقَ ٱلسَّمْعَ فَأَتْبَعَهُۥ شِهَابٌۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_19": "وَٱلْأَرْضَ مَدَدْنَٰهَا وَأَلْقَيْنَا فِيهَا رَوَٰسِىَ وَأَنۢبَتْنَا فِيهَا مِن كُلِّ شَىْءٍۢ مَّوْزُونٍۢ", + "verse_20": "وَجَعَلْنَا لَكُمْ فِيهَا مَعَٰيِشَ وَمَن لَّسْتُمْ لَهُۥ بِرَٰزِقِينَ", + "verse_21": "وَإِن مِّن شَىْءٍ إِلَّا عِندَنَا خَزَآئِنُهُۥ وَمَا نُنَزِّلُهُۥٓ إِلَّا بِقَدَرٍۢ مَّعْلُومٍۢ", + "verse_22": "وَأَرْسَلْنَا ٱلرِّيَٰحَ لَوَٰقِحَ فَأَنزَلْنَا مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءًۭ فَأَسْقَيْنَٰكُمُوهُ وَمَآ أَنتُمْ لَهُۥ بِخَٰزِنِينَ", + "verse_23": "وَإِنَّا لَنَحْنُ نُحْىِۦ وَنُمِيتُ وَنَحْنُ ٱلْوَٰرِثُونَ", + "verse_24": "وَلَقَدْ عَلِمْنَا ٱلْمُسْتَقْدِمِينَ مِنكُمْ وَلَقَدْ عَلِمْنَا ٱلْمُسْتَـْٔخِرِينَ", + "verse_25": "وَإِنَّ رَبَّكَ هُوَ يَحْشُرُهُمْ ۚ إِنَّهُۥ حَكِيمٌ عَلِيمٌۭ", + "verse_26": "وَلَقَدْ خَلَقْنَا ٱلْإِنسَٰنَ مِن صَلْصَٰلٍۢ مِّنْ حَمَإٍۢ مَّسْنُونٍۢ", + "verse_27": "وَٱلْجَآنَّ خَلَقْنَٰهُ مِن قَبْلُ مِن نَّارِ ٱلسَّمُومِ", + "verse_28": "وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَٰٓئِكَةِ إِنِّى خَٰلِقٌۢ بَشَرًۭا مِّن صَلْصَٰلٍۢ مِّنْ حَمَإٍۢ مَّسْنُونٍۢ", + "verse_29": "فَإِذَا سَوَّيْتُهُۥ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِن رُّوحِى فَقَعُوا۟ لَهُۥ سَٰجِدِينَ", + "verse_30": "فَسَجَدَ ٱلْمَلَٰٓئِكَةُ كُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ", + "verse_31": "إِلَّآ إِبْلِيسَ أَبَىٰٓ أَن يَكُونَ مَعَ ٱلسَّٰجِدِينَ", + "verse_32": "قَالَ يَٰٓإِبْلِيسُ مَا لَكَ أَلَّا تَكُونَ مَعَ ٱلسَّٰجِدِينَ", + "verse_33": "قَالَ لَمْ أَكُن لِّأَسْجُدَ لِبَشَرٍ خَلَقْتَهُۥ مِن صَلْصَٰلٍۢ مِّنْ حَمَإٍۢ مَّسْنُونٍۢ", + "verse_34": "قَالَ فَٱخْرُجْ مِنْهَا فَإِنَّكَ رَجِيمٌۭ", + "verse_35": "وَإِنَّ عَلَيْكَ ٱللَّعْنَةَ إِلَىٰ يَوْمِ ٱلدِّينِ", + "verse_36": "قَالَ رَبِّ فَأَنظِرْنِىٓ إِلَىٰ يَوْمِ يُبْعَثُونَ", + "verse_37": "قَالَ فَإِنَّكَ مِنَ ٱلْمُنظَرِينَ", + "verse_38": "إِلَىٰ يَوْمِ ٱلْوَقْتِ ٱلْمَعْلُومِ", + "verse_39": "قَالَ رَبِّ بِمَآ أَغْوَيْتَنِى لَأُزَيِّنَنَّ لَهُمْ فِى ٱلْأَرْضِ وَلَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ", + "verse_40": "إِلَّا عِبَادَكَ مِنْهُمُ ٱلْمُخْلَصِينَ", + "verse_41": "قَالَ هَٰذَا صِرَٰطٌ عَلَىَّ مُسْتَقِيمٌ", + "verse_42": "إِنَّ عِبَادِى لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطَٰنٌ إِلَّا مَنِ ٱتَّبَعَكَ مِنَ ٱلْغَاوِينَ", + "verse_43": "وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِينَ", + "verse_44": "لَهَا سَبْعَةُ أَبْوَٰبٍۢ لِّكُلِّ بَابٍۢ مِّنْهُمْ جُزْءٌۭ مَّقْسُومٌ", + "verse_45": "إِنَّ ٱلْمُتَّقِينَ فِى جَنَّٰتٍۢ وَعُيُونٍ", + "verse_46": "ٱدْخُلُوهَا بِسَلَٰمٍ ءَامِنِينَ", + "verse_47": "وَنَزَعْنَا مَا فِى صُدُورِهِم مِّنْ غِلٍّ إِخْوَٰنًا عَلَىٰ سُرُرٍۢ مُّتَقَٰبِلِينَ", + "verse_48": "لَا يَمَسُّهُمْ فِيهَا نَصَبٌۭ وَمَا هُم مِّنْهَا بِمُخْرَجِينَ", + "verse_49": "۞ نَبِّئْ عِبَادِىٓ أَنِّىٓ أَنَا ٱلْغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ", + "verse_50": "وَأَنَّ عَذَابِى هُوَ ٱلْعَذَابُ ٱلْأَلِيمُ", + "verse_51": "وَنَبِّئْهُمْ عَن ضَيْفِ إِبْرَٰهِيمَ", + "verse_52": "إِذْ دَخَلُوا۟ عَلَيْهِ فَقَالُوا۟ سَلَٰمًۭا قَالَ إِنَّا مِنكُمْ وَجِلُونَ", + "verse_53": "قَالُوا۟ لَا تَوْجَلْ إِنَّا نُبَشِّرُكَ بِغُلَٰمٍ عَلِيمٍۢ", + "verse_54": "قَالَ أَبَشَّرْتُمُونِى عَلَىٰٓ أَن مَّسَّنِىَ ٱلْكِبَرُ فَبِمَ تُبَشِّرُونَ", + "verse_55": "قَالُوا۟ بَشَّرْنَٰكَ بِٱلْحَقِّ فَلَا تَكُن مِّنَ ٱلْقَٰنِطِينَ", + "verse_56": "قَالَ وَمَن يَقْنَطُ مِن رَّحْمَةِ رَبِّهِۦٓ إِلَّا ٱلضَّآلُّونَ", + "verse_57": "قَالَ فَمَا خَطْبُكُمْ أَيُّهَا ٱلْمُرْسَلُونَ", + "verse_58": "قَالُوٓا۟ إِنَّآ أُرْسِلْنَآ إِلَىٰ قَوْمٍۢ مُّجْرِمِينَ", + "verse_59": "إِلَّآ ءَالَ لُوطٍ إِنَّا لَمُنَجُّوهُمْ أَجْمَعِينَ", + "verse_60": "إِلَّا ٱمْرَأَتَهُۥ قَدَّرْنَآ ۙ إِنَّهَا لَمِنَ ٱلْغَٰبِرِينَ", + "verse_61": "فَلَمَّا جَآءَ ءَالَ لُوطٍ ٱلْمُرْسَلُونَ", + "verse_62": "قَالَ إِنَّكُمْ قَوْمٌۭ مُّنكَرُونَ", + "verse_63": "قَالُوا۟ بَلْ جِئْنَٰكَ بِمَا كَانُوا۟ فِيهِ يَمْتَرُونَ", + "verse_64": "وَأَتَيْنَٰكَ بِٱلْحَقِّ وَإِنَّا لَصَٰدِقُونَ", + "verse_65": "فَأَسْرِ بِأَهْلِكَ بِقِطْعٍۢ مِّنَ ٱلَّيْلِ وَٱتَّبِعْ أَدْبَٰرَهُمْ وَلَا يَلْتَفِتْ مِنكُمْ أَحَدٌۭ وَٱمْضُوا۟ حَيْثُ تُؤْمَرُونَ", + "verse_66": "وَقَضَيْنَآ إِلَيْهِ ذَٰلِكَ ٱلْأَمْرَ أَنَّ دَابِرَ هَٰٓؤُلَآءِ مَقْطُوعٌۭ مُّصْبِحِينَ", + "verse_67": "وَجَآءَ أَهْلُ ٱلْمَدِينَةِ يَسْتَبْشِرُونَ", + "verse_68": "قَالَ إِنَّ هَٰٓؤُلَآءِ ضَيْفِى فَلَا تَفْضَحُونِ", + "verse_69": "وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَلَا تُخْزُونِ", + "verse_70": "قَالُوٓا۟ أَوَلَمْ نَنْهَكَ عَنِ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_71": "قَالَ هَٰٓؤُلَآءِ بَنَاتِىٓ إِن كُنتُمْ فَٰعِلِينَ", + "verse_72": "لَعَمْرُكَ إِنَّهُمْ لَفِى سَكْرَتِهِمْ يَعْمَهُونَ", + "verse_73": "فَأَخَذَتْهُمُ ٱلصَّيْحَةُ مُشْرِقِينَ", + "verse_74": "فَجَعَلْنَا عَٰلِيَهَا سَافِلَهَا وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهِمْ حِجَارَةًۭ مِّن سِجِّيلٍ", + "verse_75": "إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَٰتٍۢ لِّلْمُتَوَسِّمِينَ", + "verse_76": "وَإِنَّهَا لَبِسَبِيلٍۢ مُّقِيمٍ", + "verse_77": "إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَةًۭ لِّلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_78": "وَإِن كَانَ أَصْحَٰبُ ٱلْأَيْكَةِ لَظَٰلِمِينَ", + "verse_79": "فَٱنتَقَمْنَا مِنْهُمْ وَإِنَّهُمَا لَبِإِمَامٍۢ مُّبِينٍۢ", + "verse_80": "وَلَقَدْ كَذَّبَ أَصْحَٰبُ ٱلْحِجْرِ ٱلْمُرْسَلِينَ", + "verse_81": "وَءَاتَيْنَٰهُمْ ءَايَٰتِنَا فَكَانُوا۟ عَنْهَا مُعْرِضِينَ", + "verse_82": "وَكَانُوا۟ يَنْحِتُونَ مِنَ ٱلْجِبَالِ بُيُوتًا ءَامِنِينَ", + "verse_83": "فَأَخَذَتْهُمُ ٱلصَّيْحَةُ مُصْبِحِينَ", + "verse_84": "فَمَآ أَغْنَىٰ عَنْهُم مَّا كَانُوا۟ يَكْسِبُونَ", + "verse_85": "وَمَا خَلَقْنَا ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَآ إِلَّا بِٱلْحَقِّ ۗ وَإِنَّ ٱلسَّاعَةَ لَءَاتِيَةٌۭ ۖ فَٱصْفَحِ ٱلصَّفْحَ ٱلْجَمِيلَ", + "verse_86": "إِنَّ رَبَّكَ هُوَ ٱلْخَلَّٰقُ ٱلْعَلِيمُ", + "verse_87": "وَلَقَدْ ءَاتَيْنَٰكَ سَبْعًۭا مِّنَ ٱلْمَثَانِى وَٱلْقُرْءَانَ ٱلْعَظِيمَ", + "verse_88": "لَا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلَىٰ مَا مَتَّعْنَا بِهِۦٓ أَزْوَٰجًۭا مِّنْهُمْ وَلَا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَٱخْفِضْ جَنَاحَكَ لِلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_89": "وَقُلْ إِنِّىٓ أَنَا ٱلنَّذِيرُ ٱلْمُبِينُ", + "verse_90": "كَمَآ أَنزَلْنَا عَلَى ٱلْمُقْتَسِمِينَ", + "verse_91": "ٱلَّذِينَ جَعَلُوا۟ ٱلْقُرْءَانَ عِضِينَ", + "verse_92": "فَوَرَبِّكَ لَنَسْـَٔلَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ", + "verse_93": "عَمَّا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_94": "فَٱصْدَعْ بِمَا تُؤْمَرُ وَأَعْرِضْ عَنِ ٱلْمُشْرِكِينَ", + "verse_95": "إِنَّا كَفَيْنَٰكَ ٱلْمُسْتَهْزِءِينَ", + "verse_96": "ٱلَّذِينَ يَجْعَلُونَ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ ۚ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ", + "verse_97": "وَلَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّكَ يَضِيقُ صَدْرُكَ بِمَا يَقُولُونَ", + "verse_98": "فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَكُن مِّنَ ٱلسَّٰجِدِينَ", + "verse_99": "وَٱعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّىٰ يَأْتِيَكَ ٱلْيَقِينُ" + }, + "count": 99, + "juz": [ + { + "index": "14", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_99" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/016.json b/texts/quran/016.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..e5ee0d2fccb09e009c40d92b0a9a3bf8094bbf5d --- /dev/null +++ b/texts/quran/016.json @@ -0,0 +1,145 @@ +{ + "index": "016", + "name": "an-Nahl", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "أَتَىٰٓ أَمْرُ ٱللَّهِ فَلَا تَسْتَعْجِلُوهُ ۚ سُبْحَٰنَهُۥ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشْرِكُونَ", + "verse_2": "يُنَزِّلُ ٱلْمَلَٰٓئِكَةَ بِٱلرُّوحِ مِنْ أَمْرِهِۦ عَلَىٰ مَن يَشَآءُ مِنْ عِبَادِهِۦٓ أَنْ أَنذِرُوٓا۟ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّآ أَنَا۠ فَٱتَّقُونِ", + "verse_3": "خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ بِٱلْحَقِّ ۚ تَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشْرِكُونَ", + "verse_4": "خَلَقَ ٱلْإِنسَٰنَ مِن نُّطْفَةٍۢ فَإِذَا هُوَ خَصِيمٌۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_5": "وَٱلْأَنْعَٰمَ خَلَقَهَا ۗ لَكُمْ فِيهَا دِفْءٌۭ وَمَنَٰفِعُ وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ", + "verse_6": "وَلَكُمْ فِيهَا جَمَالٌ حِينَ تُرِيحُونَ وَحِينَ تَسْرَحُونَ", + "verse_7": "وَتَحْمِلُ أَثْقَالَكُمْ إِلَىٰ بَلَدٍۢ لَّمْ تَكُونُوا۟ بَٰلِغِيهِ إِلَّا بِشِقِّ ٱلْأَنفُسِ ۚ إِنَّ رَبَّكُمْ لَرَءُوفٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_8": "وَٱلْخَيْلَ وَٱلْبِغَالَ وَٱلْحَمِيرَ لِتَرْكَبُوهَا وَزِينَةًۭ ۚ وَيَخْلُقُ مَا لَا تَعْلَمُونَ", + "verse_9": "وَعَلَى ٱللَّهِ قَصْدُ ٱلسَّبِيلِ وَمِنْهَا جَآئِرٌۭ ۚ وَلَوْ شَآءَ لَهَدَىٰكُمْ أَجْمَعِينَ", + "verse_10": "هُوَ ٱلَّذِىٓ أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءًۭ ۖ لَّكُم مِّنْهُ شَرَابٌۭ وَمِنْهُ شَجَرٌۭ فِيهِ تُسِيمُونَ", + "verse_11": "يُنۢبِتُ لَكُم بِهِ ٱلزَّرْعَ وَٱلزَّيْتُونَ وَٱلنَّخِيلَ وَٱلْأَعْنَٰبَ وَمِن كُلِّ ٱلثَّمَرَٰتِ ۗ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَةًۭ لِّقَوْمٍۢ يَتَفَكَّرُونَ", + "verse_12": "وَسَخَّرَ لَكُمُ ٱلَّيْلَ وَٱلنَّهَارَ وَٱلشَّمْسَ وَٱلْقَمَرَ ۖ وَٱلنُّجُومُ مُسَخَّرَٰتٌۢ بِأَمْرِهِۦٓ ۗ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَٰتٍۢ لِّقَوْمٍۢ يَعْقِلُونَ", + "verse_13": "وَمَا ذَرَأَ لَكُمْ فِى ٱلْأَرْضِ مُخْتَلِفًا أَلْوَٰنُهُۥٓ ۗ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَةًۭ لِّقَوْمٍۢ يَذَّكَّرُونَ", + "verse_14": "وَهُوَ ٱلَّذِى سَخَّرَ ٱلْبَحْرَ لِتَأْكُلُوا۟ مِنْهُ لَحْمًۭا طَرِيًّۭا وَتَسْتَخْرِجُوا۟ مِنْهُ حِلْيَةًۭ تَلْبَسُونَهَا وَتَرَى ٱلْفُلْكَ مَوَاخِرَ فِيهِ وَلِتَبْتَغُوا۟ مِن فَضْلِهِۦ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ", + "verse_15": "وَأَلْقَىٰ فِى ٱلْأَرْضِ رَوَٰسِىَ أَن تَمِيدَ بِكُمْ وَأَنْهَٰرًۭا وَسُبُلًۭا لَّعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ", + "verse_16": "وَعَلَٰمَٰتٍۢ ۚ وَبِٱلنَّجْمِ هُمْ يَهْتَدُونَ", + "verse_17": "أَفَمَن يَخْلُقُ كَمَن لَّا يَخْلُقُ ۗ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ", + "verse_18": "وَإِن تَعُدُّوا۟ نِعْمَةَ ٱللَّهِ لَا تُحْصُوهَآ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَغَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_19": "وَٱللَّهُ يَعْلَمُ مَا تُسِرُّونَ وَمَا تُعْلِنُونَ", + "verse_20": "وَٱلَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ لَا يَخْلُقُونَ شَيْـًۭٔا وَهُمْ يُخْلَقُونَ", + "verse_21": "أَمْوَٰتٌ غَيْرُ أَحْيَآءٍۢ ۖ وَمَا يَشْعُرُونَ أَيَّانَ يُبْعَثُونَ", + "verse_22": "إِلَٰهُكُمْ إِلَٰهٌۭ وَٰحِدٌۭ ۚ فَٱلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِٱلْءَاخِرَةِ قُلُوبُهُم مُّنكِرَةٌۭ وَهُم مُّسْتَكْبِرُونَ", + "verse_23": "لَا جَرَمَ أَنَّ ٱللَّهَ يَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعْلِنُونَ ۚ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلْمُسْتَكْبِرِينَ", + "verse_24": "وَإِذَا قِيلَ لَهُم مَّاذَآ أَنزَلَ رَبُّكُمْ ۙ قَالُوٓا۟ أَسَٰطِيرُ ٱلْأَوَّلِينَ", + "verse_25": "لِيَحْمِلُوٓا۟ أَوْزَارَهُمْ كَامِلَةًۭ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ ۙ وَمِنْ أَوْزَارِ ٱلَّذِينَ يُضِلُّونَهُم بِغَيْرِ عِلْمٍ ۗ أَلَا سَآءَ مَا يَزِرُونَ", + "verse_26": "قَدْ مَكَرَ ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَأَتَى ٱللَّهُ بُنْيَٰنَهُم مِّنَ ٱلْقَوَاعِدِ فَخَرَّ عَلَيْهِمُ ٱلسَّقْفُ مِن فَوْقِهِمْ وَأَتَىٰهُمُ ٱلْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لَا يَشْعُرُونَ", + "verse_27": "ثُمَّ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ يُخْزِيهِمْ وَيَقُولُ أَيْنَ شُرَكَآءِىَ ٱلَّذِينَ كُنتُمْ تُشَٰٓقُّونَ فِيهِمْ ۚ قَالَ ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْعِلْمَ إِنَّ ٱلْخِزْىَ ٱلْيَوْمَ وَٱلسُّوٓءَ عَلَى ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_28": "ٱلَّذِينَ تَتَوَفَّىٰهُمُ ٱلْمَلَٰٓئِكَةُ ظَالِمِىٓ أَنفُسِهِمْ ۖ فَأَلْقَوُا۟ ٱلسَّلَمَ مَا كُنَّا نَعْمَلُ مِن سُوٓءٍۭ ۚ بَلَىٰٓ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمٌۢ بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ", + "verse_29": "فَٱدْخُلُوٓا۟ أَبْوَٰبَ جَهَنَّمَ خَٰلِدِينَ فِيهَا ۖ فَلَبِئْسَ مَثْوَى ٱلْمُتَكَبِّرِينَ", + "verse_30": "۞ وَقِيلَ لِلَّذِينَ ٱتَّقَوْا۟ مَاذَآ أَنزَلَ رَبُّكُمْ ۚ قَالُوا۟ خَيْرًۭا ۗ لِّلَّذِينَ أَحْسَنُوا۟ فِى هَٰذِهِ ٱلدُّنْيَا حَسَنَةٌۭ ۚ وَلَدَارُ ٱلْءَاخِرَةِ خَيْرٌۭ ۚ وَلَنِعْمَ دَارُ ٱلْمُتَّقِينَ", + "verse_31": "جَنَّٰتُ عَدْنٍۢ يَدْخُلُونَهَا تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ ۖ لَهُمْ فِيهَا مَا يَشَآءُونَ ۚ كَذَٰلِكَ يَجْزِى ٱللَّهُ ٱلْمُتَّقِينَ", + "verse_32": "ٱلَّذِينَ تَتَوَفَّىٰهُمُ ٱلْمَلَٰٓئِكَةُ طَيِّبِينَ ۙ يَقُولُونَ سَلَٰمٌ عَلَيْكُمُ ٱدْخُلُوا۟ ٱلْجَنَّةَ بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ", + "verse_33": "هَلْ يَنظُرُونَ إِلَّآ أَن تَأْتِيَهُمُ ٱلْمَلَٰٓئِكَةُ أَوْ يَأْتِىَ أَمْرُ رَبِّكَ ۚ كَذَٰلِكَ فَعَلَ ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ ۚ وَمَا ظَلَمَهُمُ ٱللَّهُ وَلَٰكِن كَانُوٓا۟ أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ", + "verse_34": "فَأَصَابَهُمْ سَيِّـَٔاتُ مَا عَمِلُوا۟ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُوا۟ بِهِۦ يَسْتَهْزِءُونَ", + "verse_35": "وَقَالَ ٱلَّذِينَ أَشْرَكُوا۟ لَوْ شَآءَ ٱللَّهُ مَا عَبَدْنَا مِن دُونِهِۦ مِن شَىْءٍۢ نَّحْنُ وَلَآ ءَابَآؤُنَا وَلَا حَرَّمْنَا مِن دُونِهِۦ مِن شَىْءٍۢ ۚ كَذَٰلِكَ فَعَلَ ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ ۚ فَهَلْ عَلَى ٱلرُّسُلِ إِلَّا ٱلْبَلَٰغُ ٱلْمُبِينُ", + "verse_36": "وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِى كُلِّ أُمَّةٍۢ رَّسُولًا أَنِ ٱعْبُدُوا۟ ٱللَّهَ وَٱجْتَنِبُوا۟ ٱلطَّٰغُوتَ ۖ فَمِنْهُم مَّنْ هَدَى ٱللَّهُ وَمِنْهُم مَّنْ حَقَّتْ عَلَيْهِ ٱلضَّلَٰلَةُ ۚ فَسِيرُوا۟ فِى ٱلْأَرْضِ فَٱنظُرُوا۟ كَيْفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلْمُكَذِّبِينَ", + "verse_37": "إِن تَحْرِصْ عَلَىٰ هُدَىٰهُمْ فَإِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهْدِى مَن يُضِلُّ ۖ وَمَا لَهُم مِّن نَّٰصِرِينَ", + "verse_38": "وَأَقْسَمُوا۟ بِٱللَّهِ جَهْدَ أَيْمَٰنِهِمْ ۙ لَا يَبْعَثُ ٱللَّهُ مَن يَمُوتُ ۚ بَلَىٰ وَعْدًا عَلَيْهِ حَقًّۭا وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_39": "لِيُبَيِّنَ لَهُمُ ٱلَّذِى يَخْتَلِفُونَ فِيهِ وَلِيَعْلَمَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓا۟ أَنَّهُمْ كَانُوا۟ كَٰذِبِينَ", + "verse_40": "إِنَّمَا قَوْلُنَا لِشَىْءٍ إِذَآ أَرَدْنَٰهُ أَن نَّقُولَ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ", + "verse_41": "وَٱلَّذِينَ هَاجَرُوا۟ فِى ٱللَّهِ مِنۢ بَعْدِ مَا ظُلِمُوا۟ لَنُبَوِّئَنَّهُمْ فِى ٱلدُّنْيَا حَسَنَةًۭ ۖ وَلَأَجْرُ ٱلْءَاخِرَةِ أَكْبَرُ ۚ لَوْ كَانُوا۟ يَعْلَمُونَ", + "verse_42": "ٱلَّذِينَ صَبَرُوا۟ وَعَلَىٰ رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ", + "verse_43": "وَمَآ أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ إِلَّا رِجَالًۭا نُّوحِىٓ إِلَيْهِمْ ۚ فَسْـَٔلُوٓا۟ أَهْلَ ٱلذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ", + "verse_44": "بِٱلْبَيِّنَٰتِ وَٱلزُّبُرِ ۗ وَأَنزَلْنَآ إِلَيْكَ ٱلذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ", + "verse_45": "أَفَأَمِنَ ٱلَّذِينَ مَكَرُوا۟ ٱلسَّيِّـَٔاتِ أَن يَخْسِفَ ٱللَّهُ بِهِمُ ٱلْأَرْضَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ ٱلْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لَا يَشْعُرُونَ", + "verse_46": "أَوْ يَأْخُذَهُمْ فِى تَقَلُّبِهِمْ فَمَا هُم بِمُعْجِزِينَ", + "verse_47": "أَوْ يَأْخُذَهُمْ عَلَىٰ تَخَوُّفٍۢ فَإِنَّ رَبَّكُمْ لَرَءُوفٌۭ رَّحِيمٌ", + "verse_48": "أَوَلَمْ يَرَوْا۟ إِلَىٰ مَا خَلَقَ ٱللَّهُ مِن شَىْءٍۢ يَتَفَيَّؤُا۟ ظِلَٰلُهُۥ عَنِ ٱلْيَمِينِ وَٱلشَّمَآئِلِ سُجَّدًۭا لِّلَّهِ وَهُمْ دَٰخِرُونَ", + "verse_49": "وَلِلَّهِ يَسْجُدُ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ مِن دَآبَّةٍۢ وَٱلْمَلَٰٓئِكَةُ وَهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ", + "verse_50": "يَخَافُونَ رَبَّهُم مِّن فَوْقِهِمْ وَيَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُونَ ۩", + "verse_51": "۞ وَقَالَ ٱللَّهُ لَا تَتَّخِذُوٓا۟ إِلَٰهَيْنِ ٱثْنَيْنِ ۖ إِنَّمَا هُوَ إِلَٰهٌۭ وَٰحِدٌۭ ۖ فَإِيَّٰىَ فَٱرْهَبُونِ", + "verse_52": "وَلَهُۥ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَلَهُ ٱلدِّينُ وَاصِبًا ۚ أَفَغَيْرَ ٱللَّهِ تَتَّقُونَ", + "verse_53": "وَمَا بِكُم مِّن نِّعْمَةٍۢ فَمِنَ ٱللَّهِ ۖ ثُمَّ إِذَا مَسَّكُمُ ٱلضُّرُّ فَإِلَيْهِ تَجْـَٔرُونَ", + "verse_54": "ثُمَّ إِذَا كَشَفَ ٱلضُّرَّ عَنكُمْ إِذَا فَرِيقٌۭ مِّنكُم بِرَبِّهِمْ يُشْرِكُونَ", + "verse_55": "لِيَكْفُرُوا۟ بِمَآ ءَاتَيْنَٰهُمْ ۚ فَتَمَتَّعُوا۟ ۖ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ", + "verse_56": "وَيَجْعَلُونَ لِمَا لَا يَعْلَمُونَ نَصِيبًۭا مِّمَّا رَزَقْنَٰهُمْ ۗ تَٱللَّهِ لَتُسْـَٔلُنَّ عَمَّا كُنتُمْ تَفْتَرُونَ", + "verse_57": "وَيَجْعَلُونَ لِلَّهِ ٱلْبَنَٰتِ سُبْحَٰنَهُۥ ۙ وَلَهُم مَّا يَشْتَهُونَ", + "verse_58": "وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِٱلْأُنثَىٰ ظَلَّ وَجْهُهُۥ مُسْوَدًّۭا وَهُوَ كَظِيمٌۭ", + "verse_59": "يَتَوَٰرَىٰ مِنَ ٱلْقَوْمِ مِن سُوٓءِ مَا بُشِّرَ بِهِۦٓ ۚ أَيُمْسِكُهُۥ عَلَىٰ هُونٍ أَمْ يَدُسُّهُۥ فِى ٱلتُّرَابِ ۗ أَلَا سَآءَ مَا يَحْكُمُونَ", + "verse_60": "لِلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِٱلْءَاخِرَةِ مَثَلُ ٱلسَّوْءِ ۖ وَلِلَّهِ ٱلْمَثَلُ ٱلْأَعْلَىٰ ۚ وَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلْحَكِيمُ", + "verse_61": "وَلَوْ يُؤَاخِذُ ٱللَّهُ ٱلنَّاسَ بِظُلْمِهِم مَّا تَرَكَ عَلَيْهَا مِن دَآبَّةٍۢ وَلَٰكِن يُؤَخِّرُهُمْ إِلَىٰٓ أَجَلٍۢ مُّسَمًّۭى ۖ فَإِذَا جَآءَ أَجَلُهُمْ لَا يَسْتَـْٔخِرُونَ سَاعَةًۭ ۖ وَلَا يَسْتَقْدِمُونَ", + "verse_62": "وَيَجْعَلُونَ لِلَّهِ مَا يَكْرَهُونَ وَتَصِفُ أَلْسِنَتُهُمُ ٱلْكَذِبَ أَنَّ لَهُمُ ٱلْحُسْنَىٰ ۖ لَا جَرَمَ أَنَّ لَهُمُ ٱلنَّارَ وَأَنَّهُم مُّفْرَطُونَ", + "verse_63": "تَٱللَّهِ لَقَدْ أَرْسَلْنَآ إِلَىٰٓ أُمَمٍۢ مِّن قَبْلِكَ فَزَيَّنَ لَهُمُ ٱلشَّيْطَٰنُ أَعْمَٰلَهُمْ فَهُوَ وَلِيُّهُمُ ٱلْيَوْمَ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌۭ", + "verse_64": "وَمَآ أَنزَلْنَا عَلَيْكَ ٱلْكِتَٰبَ إِلَّا لِتُبَيِّنَ لَهُمُ ٱلَّذِى ٱخْتَلَفُوا۟ فِيهِ ۙ وَهُدًۭى وَرَحْمَةًۭ لِّقَوْمٍۢ يُؤْمِنُونَ", + "verse_65": "وَٱللَّهُ أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءًۭ فَأَحْيَا بِهِ ٱلْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَآ ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَةًۭ لِّقَوْمٍۢ يَسْمَعُونَ", + "verse_66": "وَإِنَّ لَكُمْ فِى ٱلْأَنْعَٰمِ لَعِبْرَةًۭ ۖ نُّسْقِيكُم مِّمَّا فِى بُطُونِهِۦ مِنۢ بَيْنِ فَرْثٍۢ وَدَمٍۢ لَّبَنًا خَالِصًۭا سَآئِغًۭا لِّلشَّٰرِبِينَ", + "verse_67": "وَمِن ثَمَرَٰتِ ٱلنَّخِيلِ وَٱلْأَعْنَٰبِ تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَكَرًۭا وَرِزْقًا حَسَنًا ۗ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَةًۭ لِّقَوْمٍۢ يَعْقِلُونَ", + "verse_68": "وَأَوْحَىٰ رَبُّكَ إِلَى ٱلنَّحْلِ أَنِ ٱتَّخِذِى مِنَ ٱلْجِبَالِ بُيُوتًۭا وَمِنَ ٱلشَّجَرِ وَمِمَّا يَعْرِشُونَ", + "verse_69": "ثُمَّ كُلِى مِن كُلِّ ٱلثَّمَرَٰتِ فَٱسْلُكِى سُبُلَ رَبِّكِ ذُلُلًۭا ۚ يَخْرُجُ مِنۢ بُطُونِهَا شَرَابٌۭ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَٰنُهُۥ فِيهِ شِفَآءٌۭ لِّلنَّاسِ ۗ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَةًۭ لِّقَوْمٍۢ يَتَفَكَّرُونَ", + "verse_70": "وَٱللَّهُ خَلَقَكُمْ ثُمَّ يَتَوَفَّىٰكُمْ ۚ وَمِنكُم مَّن يُرَدُّ إِلَىٰٓ أَرْذَلِ ٱلْعُمُرِ لِكَىْ لَا يَعْلَمَ بَعْدَ عِلْمٍۢ شَيْـًٔا ۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمٌۭ قَدِيرٌۭ", + "verse_71": "وَٱللَّهُ فَضَّلَ بَعْضَكُمْ عَلَىٰ بَعْضٍۢ فِى ٱلرِّزْقِ ۚ فَمَا ٱلَّذِينَ فُضِّلُوا۟ بِرَآدِّى رِزْقِهِمْ عَلَىٰ مَا مَلَكَتْ أَيْمَٰنُهُمْ فَهُمْ فِيهِ سَوَآءٌ ۚ أَفَبِنِعْمَةِ ٱللَّهِ يَجْحَدُونَ", + "verse_72": "وَٱللَّهُ جَعَلَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَٰجًۭا وَجَعَلَ لَكُم مِّنْ أَزْوَٰجِكُم بَنِينَ وَحَفَدَةًۭ وَرَزَقَكُم مِّنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ ۚ أَفَبِٱلْبَٰطِلِ يُؤْمِنُونَ وَبِنِعْمَتِ ٱللَّهِ هُمْ يَكْفُرُونَ", + "verse_73": "وَيَعْبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَمْلِكُ لَهُمْ رِزْقًۭا مِّنَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ شَيْـًۭٔا وَلَا يَسْتَطِيعُونَ", + "verse_74": "فَلَا تَضْرِبُوا۟ لِلَّهِ ٱلْأَمْثَالَ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ", + "verse_75": "۞ ضَرَبَ ٱللَّهُ مَثَلًا عَبْدًۭا مَّمْلُوكًۭا لَّا يَقْدِرُ عَلَىٰ شَىْءٍۢ وَمَن رَّزَقْنَٰهُ مِنَّا رِزْقًا حَسَنًۭا فَهُوَ يُنفِقُ مِنْهُ سِرًّۭا وَجَهْرًا ۖ هَلْ يَسْتَوُۥنَ ۚ ٱلْحَمْدُ لِلَّهِ ۚ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_76": "وَضَرَبَ ٱللَّهُ مَثَلًۭا رَّجُلَيْنِ أَحَدُهُمَآ أَبْكَمُ لَا يَقْدِرُ عَلَىٰ شَىْءٍۢ وَهُوَ كَلٌّ عَلَىٰ مَوْلَىٰهُ أَيْنَمَا يُوَجِّههُّ لَا يَأْتِ بِخَيْرٍ ۖ هَلْ يَسْتَوِى هُوَ وَمَن يَأْمُرُ بِٱلْعَدْلِ ۙ وَهُوَ عَلَىٰ صِرَٰطٍۢ مُّسْتَقِيمٍۢ", + "verse_77": "وَلِلَّهِ غَيْبُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۚ وَمَآ أَمْرُ ٱلسَّاعَةِ إِلَّا كَلَمْحِ ٱلْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌۭ", + "verse_78": "وَٱللَّهُ أَخْرَجَكُم مِّنۢ بُطُونِ أُمَّهَٰتِكُمْ لَا تَعْلَمُونَ شَيْـًۭٔا وَجَعَلَ لَكُمُ ٱلسَّمْعَ وَٱلْأَبْصَٰرَ وَٱلْأَفْـِٔدَةَ ۙ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ", + "verse_79": "أَلَمْ يَرَوْا۟ إِلَى ٱلطَّيْرِ مُسَخَّرَٰتٍۢ فِى جَوِّ ٱلسَّمَآءِ مَا يُمْسِكُهُنَّ إِلَّا ٱللَّهُ ۗ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَٰتٍۢ لِّقَوْمٍۢ يُؤْمِنُونَ", + "verse_80": "وَٱللَّهُ جَعَلَ لَكُم مِّنۢ بُيُوتِكُمْ سَكَنًۭا وَجَعَلَ لَكُم مِّن جُلُودِ ٱلْأَنْعَٰمِ بُيُوتًۭا تَسْتَخِفُّونَهَا يَوْمَ ظَعْنِكُمْ وَيَوْمَ إِقَامَتِكُمْ ۙ وَمِنْ أَصْوَافِهَا وَأَوْبَارِهَا وَأَشْعَارِهَآ أَثَٰثًۭا وَمَتَٰعًا إِلَىٰ حِينٍۢ", + "verse_81": "وَٱللَّهُ جَعَلَ لَكُم مِّمَّا خَلَقَ ظِلَٰلًۭا وَجَعَلَ لَكُم مِّنَ ٱلْجِبَالِ أَكْنَٰنًۭا وَجَعَلَ لَكُمْ سَرَٰبِيلَ تَقِيكُمُ ٱلْحَرَّ وَسَرَٰبِيلَ تَقِيكُم بَأْسَكُمْ ۚ كَذَٰلِكَ يُتِمُّ نِعْمَتَهُۥ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تُسْلِمُونَ", + "verse_82": "فَإِن تَوَلَّوْا۟ فَإِنَّمَا عَلَيْكَ ٱلْبَلَٰغُ ٱلْمُبِينُ", + "verse_83": "يَعْرِفُونَ نِعْمَتَ ٱللَّهِ ثُمَّ يُنكِرُونَهَا وَأَكْثَرُهُمُ ٱلْكَٰفِرُونَ", + "verse_84": "وَيَوْمَ نَبْعَثُ مِن كُلِّ أُمَّةٍۢ شَهِيدًۭا ثُمَّ لَا يُؤْذَنُ لِلَّذِينَ كَفَرُوا۟ وَلَا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ", + "verse_85": "وَإِذَا رَءَا ٱلَّذِينَ ظَلَمُوا۟ ٱلْعَذَابَ فَلَا يُخَفَّفُ عَنْهُمْ وَلَا هُمْ يُنظَرُونَ", + "verse_86": "وَإِذَا رَءَا ٱلَّذِينَ أَشْرَكُوا۟ شُرَكَآءَهُمْ قَالُوا۟ رَبَّنَا هَٰٓؤُلَآءِ شُرَكَآؤُنَا ٱلَّذِينَ كُنَّا نَدْعُوا۟ مِن دُونِكَ ۖ فَأَلْقَوْا۟ إِلَيْهِمُ ٱلْقَوْلَ إِنَّكُمْ لَكَٰذِبُونَ", + "verse_87": "وَأَلْقَوْا۟ إِلَى ٱللَّهِ يَوْمَئِذٍ ٱلسَّلَمَ ۖ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُوا۟ يَفْتَرُونَ", + "verse_88": "ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ وَصَدُّوا۟ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ زِدْنَٰهُمْ عَذَابًۭا فَوْقَ ٱلْعَذَابِ بِمَا كَانُوا۟ يُفْسِدُونَ", + "verse_89": "وَيَوْمَ نَبْعَثُ فِى كُلِّ أُمَّةٍۢ شَهِيدًا عَلَيْهِم مِّنْ أَنفُسِهِمْ ۖ وَجِئْنَا بِكَ شَهِيدًا عَلَىٰ هَٰٓؤُلَآءِ ۚ وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ ٱلْكِتَٰبَ تِبْيَٰنًۭا لِّكُلِّ شَىْءٍۢ وَهُدًۭى وَرَحْمَةًۭ وَبُشْرَىٰ لِلْمُسْلِمِينَ", + "verse_90": "۞ إِنَّ ٱللَّهَ يَأْمُرُ بِٱلْعَدْلِ وَٱلْإِحْسَٰنِ وَإِيتَآئِ ذِى ٱلْقُرْبَىٰ وَيَنْهَىٰ عَنِ ٱلْفَحْشَآءِ وَٱلْمُنكَرِ وَٱلْبَغْىِ ۚ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ", + "verse_91": "وَأَوْفُوا۟ بِعَهْدِ ٱللَّهِ إِذَا عَٰهَدتُّمْ وَلَا تَنقُضُوا۟ ٱلْأَيْمَٰنَ بَعْدَ تَوْكِيدِهَا وَقَدْ جَعَلْتُمُ ٱللَّهَ عَلَيْكُمْ كَفِيلًا ۚ إِنَّ ٱللَّهَ يَعْلَمُ مَا تَفْعَلُونَ", + "verse_92": "وَلَا تَكُونُوا۟ كَٱلَّتِى نَقَضَتْ غَزْلَهَا مِنۢ بَعْدِ قُوَّةٍ أَنكَٰثًۭا تَتَّخِذُونَ أَيْمَٰنَكُمْ دَخَلًۢا بَيْنَكُمْ أَن تَكُونَ أُمَّةٌ هِىَ أَرْبَىٰ مِنْ أُمَّةٍ ۚ إِنَّمَا يَبْلُوكُمُ ٱللَّهُ بِهِۦ ۚ وَلَيُبَيِّنَنَّ لَكُمْ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ مَا كُنتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ", + "verse_93": "وَلَوْ شَآءَ ٱللَّهُ لَجَعَلَكُمْ أُمَّةًۭ وَٰحِدَةًۭ وَلَٰكِن يُضِلُّ مَن يَشَآءُ وَيَهْدِى مَن يَشَآءُ ۚ وَلَتُسْـَٔلُنَّ عَمَّا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ", + "verse_94": "وَلَا تَتَّخِذُوٓا۟ أَيْمَٰنَكُمْ دَخَلًۢا بَيْنَكُمْ فَتَزِلَّ قَدَمٌۢ بَعْدَ ثُبُوتِهَا وَتَذُوقُوا۟ ٱلسُّوٓءَ بِمَا صَدَدتُّمْ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ ۖ وَلَكُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌۭ", + "verse_95": "وَلَا تَشْتَرُوا۟ بِعَهْدِ ٱللَّهِ ثَمَنًۭا قَلِيلًا ۚ إِنَّمَا عِندَ ٱللَّهِ هُوَ خَيْرٌۭ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ", + "verse_96": "مَا عِندَكُمْ يَنفَدُ ۖ وَمَا عِندَ ٱللَّهِ بَاقٍۢ ۗ وَلَنَجْزِيَنَّ ٱلَّذِينَ صَبَرُوٓا۟ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_97": "مَنْ عَمِلَ صَٰلِحًۭا مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَىٰ وَهُوَ مُؤْمِنٌۭ فَلَنُحْيِيَنَّهُۥ حَيَوٰةًۭ طَيِّبَةًۭ ۖ وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_98": "فَإِذَا قَرَأْتَ ٱلْقُرْءَانَ فَٱسْتَعِذْ بِٱللَّهِ مِنَ ٱلشَّيْطَٰنِ ٱلرَّجِيمِ", + "verse_99": "إِنَّهُۥ لَيْسَ لَهُۥ سُلْطَٰنٌ عَلَى ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَلَىٰ رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ", + "verse_100": "إِنَّمَا سُلْطَٰنُهُۥ عَلَى ٱلَّذِينَ يَتَوَلَّوْنَهُۥ وَٱلَّذِينَ هُم بِهِۦ مُشْرِكُونَ", + "verse_101": "وَإِذَا بَدَّلْنَآ ءَايَةًۭ مَّكَانَ ءَايَةٍۢ ۙ وَٱللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا يُنَزِّلُ قَالُوٓا۟ إِنَّمَآ أَنتَ مُفْتَرٍۭ ۚ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_102": "قُلْ نَزَّلَهُۥ رُوحُ ٱلْقُدُسِ مِن رَّبِّكَ بِٱلْحَقِّ لِيُثَبِّتَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَهُدًۭى وَبُشْرَىٰ لِلْمُسْلِمِينَ", + "verse_103": "وَلَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّهُمْ يَقُولُونَ إِنَّمَا يُعَلِّمُهُۥ بَشَرٌۭ ۗ لِّسَانُ ٱلَّذِى يُلْحِدُونَ إِلَيْهِ أَعْجَمِىٌّۭ وَهَٰذَا لِسَانٌ عَرَبِىٌّۭ مُّبِينٌ", + "verse_104": "إِنَّ ٱلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ لَا يَهْدِيهِمُ ٱللَّهُ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ", + "verse_105": "إِنَّمَا يَفْتَرِى ٱلْكَذِبَ ٱلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ ۖ وَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْكَٰذِبُونَ", + "verse_106": "مَن كَفَرَ بِٱللَّهِ مِنۢ بَعْدِ إِيمَٰنِهِۦٓ إِلَّا مَنْ أُكْرِهَ وَقَلْبُهُۥ مُطْمَئِنٌّۢ بِٱلْإِيمَٰنِ وَلَٰكِن مَّن شَرَحَ بِٱلْكُفْرِ صَدْرًۭا فَعَلَيْهِمْ غَضَبٌۭ مِّنَ ٱللَّهِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌۭ", + "verse_107": "ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمُ ٱسْتَحَبُّوا۟ ٱلْحَيَوٰةَ ٱلدُّنْيَا عَلَى ٱلْءَاخِرَةِ وَأَنَّ ٱللَّهَ لَا يَهْدِى ٱلْقَوْمَ ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_108": "أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ طَبَعَ ٱللَّهُ عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ وَسَمْعِهِمْ وَأَبْصَٰرِهِمْ ۖ وَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْغَٰفِلُونَ", + "verse_109": "لَا جَرَمَ أَنَّهُمْ فِى ٱلْءَاخِرَةِ هُمُ ٱلْخَٰسِرُونَ", + "verse_110": "ثُمَّ إِنَّ رَبَّكَ لِلَّذِينَ هَاجَرُوا۟ مِنۢ بَعْدِ مَا فُتِنُوا۟ ثُمَّ جَٰهَدُوا۟ وَصَبَرُوٓا۟ إِنَّ رَبَّكَ مِنۢ بَعْدِهَا لَغَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_111": "۞ يَوْمَ تَأْتِى كُلُّ نَفْسٍۢ تُجَٰدِلُ عَن نَّفْسِهَا وَتُوَفَّىٰ كُلُّ نَفْسٍۢ مَّا عَمِلَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ", + "verse_112": "وَضَرَبَ ٱللَّهُ مَثَلًۭا قَرْيَةًۭ كَانَتْ ءَامِنَةًۭ مُّطْمَئِنَّةًۭ يَأْتِيهَا رِزْقُهَا رَغَدًۭا مِّن كُلِّ مَكَانٍۢ فَكَفَرَتْ بِأَنْعُمِ ٱللَّهِ فَأَذَٰقَهَا ٱللَّهُ لِبَاسَ ٱلْجُوعِ وَٱلْخَوْفِ بِمَا كَانُوا۟ يَصْنَعُونَ", + "verse_113": "وَلَقَدْ جَآءَهُمْ رَسُولٌۭ مِّنْهُمْ فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمُ ٱلْعَذَابُ وَهُمْ ظَٰلِمُونَ", + "verse_114": "فَكُلُوا۟ مِمَّا رَزَقَكُمُ ٱللَّهُ حَلَٰلًۭا طَيِّبًۭا وَٱشْكُرُوا۟ نِعْمَتَ ٱللَّهِ إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ", + "verse_115": "إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَيْكُمُ ٱلْمَيْتَةَ وَٱلدَّمَ وَلَحْمَ ٱلْخِنزِيرِ وَمَآ أُهِلَّ لِغَيْرِ ٱللَّهِ بِهِۦ ۖ فَمَنِ ٱضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍۢ وَلَا عَادٍۢ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_116": "وَلَا تَقُولُوا۟ لِمَا تَصِفُ أَلْسِنَتُكُمُ ٱلْكَذِبَ هَٰذَا حَلَٰلٌۭ وَهَٰذَا حَرَامٌۭ لِّتَفْتَرُوا۟ عَلَى ٱللَّهِ ٱلْكَذِبَ ۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلْكَذِبَ لَا يُفْلِحُونَ", + "verse_117": "مَتَٰعٌۭ قَلِيلٌۭ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌۭ", + "verse_118": "وَعَلَى ٱلَّذِينَ هَادُوا۟ حَرَّمْنَا مَا قَصَصْنَا عَلَيْكَ مِن قَبْلُ ۖ وَمَا ظَلَمْنَٰهُمْ وَلَٰكِن كَانُوٓا۟ أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ", + "verse_119": "ثُمَّ إِنَّ رَبَّكَ لِلَّذِينَ عَمِلُوا۟ ٱلسُّوٓءَ بِجَهَٰلَةٍۢ ثُمَّ تَابُوا۟ مِنۢ بَعْدِ ذَٰلِكَ وَأَصْلَحُوٓا۟ إِنَّ رَبَّكَ مِنۢ بَعْدِهَا لَغَفُورٌۭ رَّحِيمٌ", + "verse_120": "إِنَّ إِبْرَٰهِيمَ كَانَ أُمَّةًۭ قَانِتًۭا لِّلَّهِ حَنِيفًۭا وَلَمْ يَكُ مِنَ ٱلْمُشْرِكِينَ", + "verse_121": "شَاكِرًۭا لِّأَنْعُمِهِ ۚ ٱجْتَبَىٰهُ وَهَدَىٰهُ إِلَىٰ صِرَٰطٍۢ مُّسْتَقِيمٍۢ", + "verse_122": "وَءَاتَيْنَٰهُ فِى ٱلدُّنْيَا حَسَنَةًۭ ۖ وَإِنَّهُۥ فِى ٱلْءَاخِرَةِ لَمِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ", + "verse_123": "ثُمَّ أَوْحَيْنَآ إِلَيْكَ أَنِ ٱتَّبِعْ مِلَّةَ إِبْرَٰهِيمَ حَنِيفًۭا ۖ وَمَا كَانَ مِنَ ٱلْمُشْرِكِينَ", + "verse_124": "إِنَّمَا جُعِلَ ٱلسَّبْتُ عَلَى ٱلَّذِينَ ٱخْتَلَفُوا۟ فِيهِ ۚ وَإِنَّ رَبَّكَ لَيَحْكُمُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ فِيمَا كَانُوا۟ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ", + "verse_125": "ٱدْعُ إِلَىٰ سَبِيلِ رَبِّكَ بِٱلْحِكْمَةِ وَٱلْمَوْعِظَةِ ٱلْحَسَنَةِ ۖ وَجَٰدِلْهُم بِٱلَّتِى هِىَ أَحْسَنُ ۚ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِۦ ۖ وَهُوَ أَعْلَمُ بِٱلْمُهْتَدِينَ", + "verse_126": "وَإِنْ عَاقَبْتُمْ فَعَاقِبُوا۟ بِمِثْلِ مَا عُوقِبْتُم بِهِۦ ۖ وَلَئِن صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَيْرٌۭ لِّلصَّٰبِرِينَ", + "verse_127": "وَٱصْبِرْ وَمَا صَبْرُكَ إِلَّا بِٱللَّهِ ۚ وَلَا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَلَا تَكُ فِى ضَيْقٍۢ مِّمَّا يَمْكُرُونَ", + "verse_128": "إِنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلَّذِينَ ٱتَّقَوا۟ وَّٱلَّذِينَ هُم مُّحْسِنُونَ" + }, + "count": 128, + "juz": [ + { + "index": "14", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_128" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/017.json b/texts/quran/017.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..e731d1bffce27281018f88fff6459d12593ec667 --- /dev/null +++ b/texts/quran/017.json @@ -0,0 +1,128 @@ +{ + "index": "017", + "name": "al-Isra'", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "سُبْحَٰنَ ٱلَّذِىٓ أَسْرَىٰ بِعَبْدِهِۦ لَيْلًۭا مِّنَ ٱلْمَسْجِدِ ٱلْحَرَامِ إِلَى ٱلْمَسْجِدِ ٱلْأَقْصَا ٱلَّذِى بَٰرَكْنَا حَوْلَهُۥ لِنُرِيَهُۥ مِنْ ءَايَٰتِنَآ ۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلْبَصِيرُ", + "verse_2": "وَءَاتَيْنَا مُوسَى ٱلْكِتَٰبَ وَجَعَلْنَٰهُ هُدًۭى لِّبَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ أَلَّا تَتَّخِذُوا۟ مِن دُونِى وَكِيلًۭا", + "verse_3": "ذُرِّيَّةَ مَنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ ۚ إِنَّهُۥ كَانَ عَبْدًۭا شَكُورًۭا", + "verse_4": "وَقَضَيْنَآ إِلَىٰ بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ فِى ٱلْكِتَٰبِ لَتُفْسِدُنَّ فِى ٱلْأَرْضِ مَرَّتَيْنِ وَلَتَعْلُنَّ عُلُوًّۭا كَبِيرًۭا", + "verse_5": "فَإِذَا جَآءَ وَعْدُ أُولَىٰهُمَا بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَادًۭا لَّنَآ أُو۟لِى بَأْسٍۢ شَدِيدٍۢ فَجَاسُوا۟ خِلَٰلَ ٱلدِّيَارِ ۚ وَكَانَ وَعْدًۭا مَّفْعُولًۭا", + "verse_6": "ثُمَّ رَدَدْنَا لَكُمُ ٱلْكَرَّةَ عَلَيْهِمْ وَأَمْدَدْنَٰكُم بِأَمْوَٰلٍۢ وَبَنِينَ وَجَعَلْنَٰكُمْ أَكْثَرَ نَفِيرًا", + "verse_7": "إِنْ أَحْسَنتُمْ أَحْسَنتُمْ لِأَنفُسِكُمْ ۖ وَإِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا ۚ فَإِذَا جَآءَ وَعْدُ ٱلْءَاخِرَةِ لِيَسُۥٓـُٔوا۟ وُجُوهَكُمْ وَلِيَدْخُلُوا۟ ٱلْمَسْجِدَ كَمَا دَخَلُوهُ أَوَّلَ مَرَّةٍۢ وَلِيُتَبِّرُوا۟ مَا عَلَوْا۟ تَتْبِيرًا", + "verse_8": "عَسَىٰ رَبُّكُمْ أَن يَرْحَمَكُمْ ۚ وَإِنْ عُدتُّمْ عُدْنَا ۘ وَجَعَلْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَٰفِرِينَ حَصِيرًا", + "verse_9": "إِنَّ هَٰذَا ٱلْقُرْءَانَ يَهْدِى لِلَّتِى هِىَ أَقْوَمُ وَيُبَشِّرُ ٱلْمُؤْمِنِينَ ٱلَّذِينَ يَعْمَلُونَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًۭا كَبِيرًۭا", + "verse_10": "وَأَنَّ ٱلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِٱلْءَاخِرَةِ أَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًۭا", + "verse_11": "وَيَدْعُ ٱلْإِنسَٰنُ بِٱلشَّرِّ دُعَآءَهُۥ بِٱلْخَيْرِ ۖ وَكَانَ ٱلْإِنسَٰنُ عَجُولًۭا", + "verse_12": "وَجَعَلْنَا ٱلَّيْلَ وَٱلنَّهَارَ ءَايَتَيْنِ ۖ فَمَحَوْنَآ ءَايَةَ ٱلَّيْلِ وَجَعَلْنَآ ءَايَةَ ٱلنَّهَارِ مُبْصِرَةًۭ لِّتَبْتَغُوا۟ فَضْلًۭا مِّن رَّبِّكُمْ وَلِتَعْلَمُوا۟ عَدَدَ ٱلسِّنِينَ وَٱلْحِسَابَ ۚ وَكُلَّ شَىْءٍۢ فَصَّلْنَٰهُ تَفْصِيلًۭا", + "verse_13": "وَكُلَّ إِنسَٰنٍ أَلْزَمْنَٰهُ طَٰٓئِرَهُۥ فِى عُنُقِهِۦ ۖ وَنُخْرِجُ لَهُۥ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ كِتَٰبًۭا يَلْقَىٰهُ مَنشُورًا", + "verse_14": "ٱقْرَأْ كِتَٰبَكَ كَفَىٰ بِنَفْسِكَ ٱلْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسِيبًۭا", + "verse_15": "مَّنِ ٱهْتَدَىٰ فَإِنَّمَا يَهْتَدِى لِنَفْسِهِۦ ۖ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا ۚ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌۭ وِزْرَ أُخْرَىٰ ۗ وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّىٰ نَبْعَثَ رَسُولًۭا", + "verse_16": "وَإِذَآ أَرَدْنَآ أَن نُّهْلِكَ قَرْيَةً أَمَرْنَا مُتْرَفِيهَا فَفَسَقُوا۟ فِيهَا فَحَقَّ عَلَيْهَا ٱلْقَوْلُ فَدَمَّرْنَٰهَا تَدْمِيرًۭا", + "verse_17": "وَكَمْ أَهْلَكْنَا مِنَ ٱلْقُرُونِ مِنۢ بَعْدِ نُوحٍۢ ۗ وَكَفَىٰ بِرَبِّكَ بِذُنُوبِ عِبَادِهِۦ خَبِيرًۢا بَصِيرًۭا", + "verse_18": "مَّن كَانَ يُرِيدُ ٱلْعَاجِلَةَ عَجَّلْنَا لَهُۥ فِيهَا مَا نَشَآءُ لِمَن نُّرِيدُ ثُمَّ جَعَلْنَا لَهُۥ جَهَنَّمَ يَصْلَىٰهَا مَذْمُومًۭا مَّدْحُورًۭا", + "verse_19": "وَمَنْ أَرَادَ ٱلْءَاخِرَةَ وَسَعَىٰ لَهَا سَعْيَهَا وَهُوَ مُؤْمِنٌۭ فَأُو۟لَٰٓئِكَ كَانَ سَعْيُهُم مَّشْكُورًۭا", + "verse_20": "كُلًّۭا نُّمِدُّ هَٰٓؤُلَآءِ وَهَٰٓؤُلَآءِ مِنْ عَطَآءِ رَبِّكَ ۚ وَمَا كَانَ عَطَآءُ رَبِّكَ مَحْظُورًا", + "verse_21": "ٱنظُرْ كَيْفَ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍۢ ۚ وَلَلْءَاخِرَةُ أَكْبَرُ دَرَجَٰتٍۢ وَأَكْبَرُ تَفْضِيلًۭا", + "verse_22": "لَّا تَجْعَلْ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ فَتَقْعُدَ مَذْمُومًۭا مَّخْذُولًۭا", + "verse_23": "۞ وَقَضَىٰ رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوٓا۟ إِلَّآ إِيَّاهُ وَبِٱلْوَٰلِدَيْنِ إِحْسَٰنًا ۚ إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِندَكَ ٱلْكِبَرَ أَحَدُهُمَآ أَوْ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُل لَّهُمَآ أُفٍّۢ وَلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلًۭا كَرِيمًۭا", + "verse_24": "وَٱخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ ٱلذُّلِّ مِنَ ٱلرَّحْمَةِ وَقُل رَّبِّ ٱرْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِى صَغِيرًۭا", + "verse_25": "رَّبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَا فِى نُفُوسِكُمْ ۚ إِن تَكُونُوا۟ صَٰلِحِينَ فَإِنَّهُۥ كَانَ لِلْأَوَّٰبِينَ غَفُورًۭا", + "verse_26": "وَءَاتِ ذَا ٱلْقُرْبَىٰ حَقَّهُۥ وَٱلْمِسْكِينَ وَٱبْنَ ٱلسَّبِيلِ وَلَا تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا", + "verse_27": "إِنَّ ٱلْمُبَذِّرِينَ كَانُوٓا۟ إِخْوَٰنَ ٱلشَّيَٰطِينِ ۖ وَكَانَ ٱلشَّيْطَٰنُ لِرَبِّهِۦ كَفُورًۭا", + "verse_28": "وَإِمَّا تُعْرِضَنَّ عَنْهُمُ ٱبْتِغَآءَ رَحْمَةٍۢ مِّن رَّبِّكَ تَرْجُوهَا فَقُل لَّهُمْ قَوْلًۭا مَّيْسُورًۭا", + "verse_29": "وَلَا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَىٰ عُنُقِكَ وَلَا تَبْسُطْهَا كُلَّ ٱلْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًۭا مَّحْسُورًا", + "verse_30": "إِنَّ رَبَّكَ يَبْسُطُ ٱلرِّزْقَ لِمَن يَشَآءُ وَيَقْدِرُ ۚ إِنَّهُۥ كَانَ بِعِبَادِهِۦ خَبِيرًۢا بَصِيرًۭا", + "verse_31": "وَلَا تَقْتُلُوٓا۟ أَوْلَٰدَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلَٰقٍۢ ۖ نَّحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاكُمْ ۚ إِنَّ قَتْلَهُمْ كَانَ خِطْـًۭٔا كَبِيرًۭا", + "verse_32": "وَلَا تَقْرَبُوا۟ ٱلزِّنَىٰٓ ۖ إِنَّهُۥ كَانَ فَٰحِشَةًۭ وَسَآءَ سَبِيلًۭا", + "verse_33": "وَلَا تَقْتُلُوا۟ ٱلنَّفْسَ ٱلَّتِى حَرَّمَ ٱللَّهُ إِلَّا بِٱلْحَقِّ ۗ وَمَن قُتِلَ مَظْلُومًۭا فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِيِّهِۦ سُلْطَٰنًۭا فَلَا يُسْرِف فِّى ٱلْقَتْلِ ۖ إِنَّهُۥ كَانَ مَنصُورًۭا", + "verse_34": "وَلَا تَقْرَبُوا۟ مَالَ ٱلْيَتِيمِ إِلَّا بِٱلَّتِى هِىَ أَحْسَنُ حَتَّىٰ يَبْلُغَ أَشُدَّهُۥ ۚ وَأَوْفُوا۟ بِٱلْعَهْدِ ۖ إِنَّ ٱلْعَهْدَ كَانَ مَسْـُٔولًۭا", + "verse_35": "وَأَوْفُوا۟ ٱلْكَيْلَ إِذَا كِلْتُمْ وَزِنُوا۟ بِٱلْقِسْطَاسِ ٱلْمُسْتَقِيمِ ۚ ذَٰلِكَ خَيْرٌۭ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًۭا", + "verse_36": "وَلَا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِۦ عِلْمٌ ۚ إِنَّ ٱلسَّمْعَ وَٱلْبَصَرَ وَٱلْفُؤَادَ كُلُّ أُو۟لَٰٓئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْـُٔولًۭا", + "verse_37": "وَلَا تَمْشِ فِى ٱلْأَرْضِ مَرَحًا ۖ إِنَّكَ لَن تَخْرِقَ ٱلْأَرْضَ وَلَن تَبْلُغَ ٱلْجِبَالَ طُولًۭا", + "verse_38": "كُلُّ ذَٰلِكَ كَانَ سَيِّئُهُۥ عِندَ رَبِّكَ مَكْرُوهًۭا", + "verse_39": "ذَٰلِكَ مِمَّآ أَوْحَىٰٓ إِلَيْكَ رَبُّكَ مِنَ ٱلْحِكْمَةِ ۗ وَلَا تَجْعَلْ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ فَتُلْقَىٰ فِى جَهَنَّمَ مَلُومًۭا مَّدْحُورًا", + "verse_40": "أَفَأَصْفَىٰكُمْ رَبُّكُم بِٱلْبَنِينَ وَٱتَّخَذَ مِنَ ٱلْمَلَٰٓئِكَةِ إِنَٰثًا ۚ إِنَّكُمْ لَتَقُولُونَ قَوْلًا عَظِيمًۭا", + "verse_41": "وَلَقَدْ صَرَّفْنَا فِى هَٰذَا ٱلْقُرْءَانِ لِيَذَّكَّرُوا۟ وَمَا يَزِيدُهُمْ إِلَّا نُفُورًۭا", + "verse_42": "قُل لَّوْ كَانَ مَعَهُۥٓ ءَالِهَةٌۭ كَمَا يَقُولُونَ إِذًۭا لَّٱبْتَغَوْا۟ إِلَىٰ ذِى ٱلْعَرْشِ سَبِيلًۭا", + "verse_43": "سُبْحَٰنَهُۥ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يَقُولُونَ عُلُوًّۭا كَبِيرًۭا", + "verse_44": "تُسَبِّحُ لَهُ ٱلسَّمَٰوَٰتُ ٱلسَّبْعُ وَٱلْأَرْضُ وَمَن فِيهِنَّ ۚ وَإِن مِّن شَىْءٍ إِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِۦ وَلَٰكِن لَّا تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ ۗ إِنَّهُۥ كَانَ حَلِيمًا غَفُورًۭا", + "verse_45": "وَإِذَا قَرَأْتَ ٱلْقُرْءَانَ جَعَلْنَا بَيْنَكَ وَبَيْنَ ٱلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِٱلْءَاخِرَةِ حِجَابًۭا مَّسْتُورًۭا", + "verse_46": "وَجَعَلْنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَن يَفْقَهُوهُ وَفِىٓ ءَاذَانِهِمْ وَقْرًۭا ۚ وَإِذَا ذَكَرْتَ رَبَّكَ فِى ٱلْقُرْءَانِ وَحْدَهُۥ وَلَّوْا۟ عَلَىٰٓ أَدْبَٰرِهِمْ نُفُورًۭا", + "verse_47": "نَّحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَسْتَمِعُونَ بِهِۦٓ إِذْ يَسْتَمِعُونَ إِلَيْكَ وَإِذْ هُمْ نَجْوَىٰٓ إِذْ يَقُولُ ٱلظَّٰلِمُونَ إِن تَتَّبِعُونَ إِلَّا رَجُلًۭا مَّسْحُورًا", + "verse_48": "ٱنظُرْ كَيْفَ ضَرَبُوا۟ لَكَ ٱلْأَمْثَالَ فَضَلُّوا۟ فَلَا يَسْتَطِيعُونَ سَبِيلًۭا", + "verse_49": "وَقَالُوٓا۟ أَءِذَا كُنَّا عِظَٰمًۭا وَرُفَٰتًا أَءِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقًۭا جَدِيدًۭا", + "verse_50": "۞ قُلْ كُونُوا۟ حِجَارَةً أَوْ حَدِيدًا", + "verse_51": "أَوْ خَلْقًۭا مِّمَّا يَكْبُرُ فِى صُدُورِكُمْ ۚ فَسَيَقُولُونَ مَن يُعِيدُنَا ۖ قُلِ ٱلَّذِى فَطَرَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍۢ ۚ فَسَيُنْغِضُونَ إِلَيْكَ رُءُوسَهُمْ وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هُوَ ۖ قُلْ عَسَىٰٓ أَن يَكُونَ قَرِيبًۭا", + "verse_52": "يَوْمَ يَدْعُوكُمْ فَتَسْتَجِيبُونَ بِحَمْدِهِۦ وَتَظُنُّونَ إِن لَّبِثْتُمْ إِلَّا قَلِيلًۭا", + "verse_53": "وَقُل لِّعِبَادِى يَقُولُوا۟ ٱلَّتِى هِىَ أَحْسَنُ ۚ إِنَّ ٱلشَّيْطَٰنَ يَنزَغُ بَيْنَهُمْ ۚ إِنَّ ٱلشَّيْطَٰنَ كَانَ لِلْإِنسَٰنِ عَدُوًّۭا مُّبِينًۭا", + "verse_54": "رَّبُّكُمْ أَعْلَمُ بِكُمْ ۖ إِن يَشَأْ يَرْحَمْكُمْ أَوْ إِن يَشَأْ يُعَذِّبْكُمْ ۚ وَمَآ أَرْسَلْنَٰكَ عَلَيْهِمْ وَكِيلًۭا", + "verse_55": "وَرَبُّكَ أَعْلَمُ بِمَن فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۗ وَلَقَدْ فَضَّلْنَا بَعْضَ ٱلنَّبِيِّۦنَ عَلَىٰ بَعْضٍۢ ۖ وَءَاتَيْنَا دَاوُۥدَ زَبُورًۭا", + "verse_56": "قُلِ ٱدْعُوا۟ ٱلَّذِينَ زَعَمْتُم مِّن دُونِهِۦ فَلَا يَمْلِكُونَ كَشْفَ ٱلضُّرِّ عَنكُمْ وَلَا تَحْوِيلًا", + "verse_57": "أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ يَدْعُونَ يَبْتَغُونَ إِلَىٰ رَبِّهِمُ ٱلْوَسِيلَةَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ وَيَرْجُونَ رَحْمَتَهُۥ وَيَخَافُونَ عَذَابَهُۥٓ ۚ إِنَّ عَذَابَ رَبِّكَ كَانَ مَحْذُورًۭا", + "verse_58": "وَإِن مِّن قَرْيَةٍ إِلَّا نَحْنُ مُهْلِكُوهَا قَبْلَ يَوْمِ ٱلْقِيَٰمَةِ أَوْ مُعَذِّبُوهَا عَذَابًۭا شَدِيدًۭا ۚ كَانَ ذَٰلِكَ فِى ٱلْكِتَٰبِ مَسْطُورًۭا", + "verse_59": "وَمَا مَنَعَنَآ أَن نُّرْسِلَ بِٱلْءَايَٰتِ إِلَّآ أَن كَذَّبَ بِهَا ٱلْأَوَّلُونَ ۚ وَءَاتَيْنَا ثَمُودَ ٱلنَّاقَةَ مُبْصِرَةًۭ فَظَلَمُوا۟ بِهَا ۚ وَمَا نُرْسِلُ بِٱلْءَايَٰتِ إِلَّا تَخْوِيفًۭا", + "verse_60": "وَإِذْ قُلْنَا لَكَ إِنَّ رَبَّكَ أَحَاطَ بِٱلنَّاسِ ۚ وَمَا جَعَلْنَا ٱلرُّءْيَا ٱلَّتِىٓ أَرَيْنَٰكَ إِلَّا فِتْنَةًۭ لِّلنَّاسِ وَٱلشَّجَرَةَ ٱلْمَلْعُونَةَ فِى ٱلْقُرْءَانِ ۚ وَنُخَوِّفُهُمْ فَمَا يَزِيدُهُمْ إِلَّا طُغْيَٰنًۭا كَبِيرًۭا", + "verse_61": "وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَٰٓئِكَةِ ٱسْجُدُوا۟ لِءَادَمَ فَسَجَدُوٓا۟ إِلَّآ إِبْلِيسَ قَالَ ءَأَسْجُدُ لِمَنْ خَلَقْتَ طِينًۭا", + "verse_62": "قَالَ أَرَءَيْتَكَ هَٰذَا ٱلَّذِى كَرَّمْتَ عَلَىَّ لَئِنْ أَخَّرْتَنِ إِلَىٰ يَوْمِ ٱلْقِيَٰمَةِ لَأَحْتَنِكَنَّ ذُرِّيَّتَهُۥٓ إِلَّا قَلِيلًۭا", + "verse_63": "قَالَ ٱذْهَبْ فَمَن تَبِعَكَ مِنْهُمْ فَإِنَّ جَهَنَّمَ جَزَآؤُكُمْ جَزَآءًۭ مَّوْفُورًۭا", + "verse_64": "وَٱسْتَفْزِزْ مَنِ ٱسْتَطَعْتَ مِنْهُم بِصَوْتِكَ وَأَجْلِبْ عَلَيْهِم بِخَيْلِكَ وَرَجِلِكَ وَشَارِكْهُمْ فِى ٱلْأَمْوَٰلِ وَٱلْأَوْلَٰدِ وَعِدْهُمْ ۚ وَمَا يَعِدُهُمُ ٱلشَّيْطَٰنُ إِلَّا غُرُورًا", + "verse_65": "إِنَّ عِبَادِى لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطَٰنٌۭ ۚ وَكَفَىٰ بِرَبِّكَ وَكِيلًۭا", + "verse_66": "رَّبُّكُمُ ٱلَّذِى يُزْجِى لَكُمُ ٱلْفُلْكَ فِى ٱلْبَحْرِ لِتَبْتَغُوا۟ مِن فَضْلِهِۦٓ ۚ إِنَّهُۥ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًۭا", + "verse_67": "وَإِذَا مَسَّكُمُ ٱلضُّرُّ فِى ٱلْبَحْرِ ضَلَّ مَن تَدْعُونَ إِلَّآ إِيَّاهُ ۖ فَلَمَّا نَجَّىٰكُمْ إِلَى ٱلْبَرِّ أَعْرَضْتُمْ ۚ وَكَانَ ٱلْإِنسَٰنُ كَفُورًا", + "verse_68": "أَفَأَمِنتُمْ أَن يَخْسِفَ بِكُمْ جَانِبَ ٱلْبَرِّ أَوْ يُرْسِلَ عَلَيْكُمْ حَاصِبًۭا ثُمَّ لَا تَجِدُوا۟ لَكُمْ وَكِيلًا", + "verse_69": "أَمْ أَمِنتُمْ أَن يُعِيدَكُمْ فِيهِ تَارَةً أُخْرَىٰ فَيُرْسِلَ عَلَيْكُمْ قَاصِفًۭا مِّنَ ٱلرِّيحِ فَيُغْرِقَكُم بِمَا كَفَرْتُمْ ۙ ثُمَّ لَا تَجِدُوا۟ لَكُمْ عَلَيْنَا بِهِۦ تَبِيعًۭا", + "verse_70": "۞ وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِىٓ ءَادَمَ وَحَمَلْنَٰهُمْ فِى ٱلْبَرِّ وَٱلْبَحْرِ وَرَزَقْنَٰهُم مِّنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ وَفَضَّلْنَٰهُمْ عَلَىٰ كَثِيرٍۢ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًۭا", + "verse_71": "يَوْمَ نَدْعُوا۟ كُلَّ أُنَاسٍۭ بِإِمَٰمِهِمْ ۖ فَمَنْ أُوتِىَ كِتَٰبَهُۥ بِيَمِينِهِۦ فَأُو۟لَٰٓئِكَ يَقْرَءُونَ كِتَٰبَهُمْ وَلَا يُظْلَمُونَ فَتِيلًۭا", + "verse_72": "وَمَن كَانَ فِى هَٰذِهِۦٓ أَعْمَىٰ فَهُوَ فِى ٱلْءَاخِرَةِ أَعْمَىٰ وَأَضَلُّ سَبِيلًۭا", + "verse_73": "وَإِن كَادُوا۟ لَيَفْتِنُونَكَ عَنِ ٱلَّذِىٓ أَوْحَيْنَآ إِلَيْكَ لِتَفْتَرِىَ عَلَيْنَا غَيْرَهُۥ ۖ وَإِذًۭا لَّٱتَّخَذُوكَ خَلِيلًۭا", + "verse_74": "وَلَوْلَآ أَن ثَبَّتْنَٰكَ لَقَدْ كِدتَّ تَرْكَنُ إِلَيْهِمْ شَيْـًۭٔا قَلِيلًا", + "verse_75": "إِذًۭا لَّأَذَقْنَٰكَ ضِعْفَ ٱلْحَيَوٰةِ وَضِعْفَ ٱلْمَمَاتِ ثُمَّ لَا تَجِدُ لَكَ عَلَيْنَا نَصِيرًۭا", + "verse_76": "وَإِن كَادُوا۟ لَيَسْتَفِزُّونَكَ مِنَ ٱلْأَرْضِ لِيُخْرِجُوكَ مِنْهَا ۖ وَإِذًۭا لَّا يَلْبَثُونَ خِلَٰفَكَ إِلَّا قَلِيلًۭا", + "verse_77": "سُنَّةَ مَن قَدْ أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ مِن رُّسُلِنَا ۖ وَلَا تَجِدُ لِسُنَّتِنَا تَحْوِيلًا", + "verse_78": "أَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ لِدُلُوكِ ٱلشَّمْسِ إِلَىٰ غَسَقِ ٱلَّيْلِ وَقُرْءَانَ ٱلْفَجْرِ ۖ إِنَّ قُرْءَانَ ٱلْفَجْرِ كَانَ مَشْهُودًۭا", + "verse_79": "وَمِنَ ٱلَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِۦ نَافِلَةًۭ لَّكَ عَسَىٰٓ أَن يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًۭا مَّحْمُودًۭا", + "verse_80": "وَقُل رَّبِّ أَدْخِلْنِى مُدْخَلَ صِدْقٍۢ وَأَخْرِجْنِى مُخْرَجَ صِدْقٍۢ وَٱجْعَل لِّى مِن لَّدُنكَ سُلْطَٰنًۭا نَّصِيرًۭا", + "verse_81": "وَقُلْ جَآءَ ٱلْحَقُّ وَزَهَقَ ٱلْبَٰطِلُ ۚ إِنَّ ٱلْبَٰطِلَ كَانَ زَهُوقًۭا", + "verse_82": "وَنُنَزِّلُ مِنَ ٱلْقُرْءَانِ مَا هُوَ شِفَآءٌۭ وَرَحْمَةٌۭ لِّلْمُؤْمِنِينَ ۙ وَلَا يَزِيدُ ٱلظَّٰلِمِينَ إِلَّا خَسَارًۭا", + "verse_83": "وَإِذَآ أَنْعَمْنَا عَلَى ٱلْإِنسَٰنِ أَعْرَضَ وَنَـَٔا بِجَانِبِهِۦ ۖ وَإِذَا مَسَّهُ ٱلشَّرُّ كَانَ يَـُٔوسًۭا", + "verse_84": "قُلْ كُلٌّۭ يَعْمَلُ عَلَىٰ شَاكِلَتِهِۦ فَرَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَنْ هُوَ أَهْدَىٰ سَبِيلًۭا", + "verse_85": "وَيَسْـَٔلُونَكَ عَنِ ٱلرُّوحِ ۖ قُلِ ٱلرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّى وَمَآ أُوتِيتُم مِّنَ ٱلْعِلْمِ إِلَّا قَلِيلًۭا", + "verse_86": "وَلَئِن شِئْنَا لَنَذْهَبَنَّ بِٱلَّذِىٓ أَوْحَيْنَآ إِلَيْكَ ثُمَّ لَا تَجِدُ لَكَ بِهِۦ عَلَيْنَا وَكِيلًا", + "verse_87": "إِلَّا رَحْمَةًۭ مِّن رَّبِّكَ ۚ إِنَّ فَضْلَهُۥ كَانَ عَلَيْكَ كَبِيرًۭا", + "verse_88": "قُل لَّئِنِ ٱجْتَمَعَتِ ٱلْإِنسُ وَٱلْجِنُّ عَلَىٰٓ أَن يَأْتُوا۟ بِمِثْلِ هَٰذَا ٱلْقُرْءَانِ لَا يَأْتُونَ بِمِثْلِهِۦ وَلَوْ كَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍۢ ظَهِيرًۭا", + "verse_89": "وَلَقَدْ صَرَّفْنَا لِلنَّاسِ فِى هَٰذَا ٱلْقُرْءَانِ مِن كُلِّ مَثَلٍۢ فَأَبَىٰٓ أَكْثَرُ ٱلنَّاسِ إِلَّا كُفُورًۭا", + "verse_90": "وَقَالُوا۟ لَن نُّؤْمِنَ لَكَ حَتَّىٰ تَفْجُرَ لَنَا مِنَ ٱلْأَرْضِ يَنۢبُوعًا", + "verse_91": "أَوْ تَكُونَ لَكَ جَنَّةٌۭ مِّن نَّخِيلٍۢ وَعِنَبٍۢ فَتُفَجِّرَ ٱلْأَنْهَٰرَ خِلَٰلَهَا تَفْجِيرًا", + "verse_92": "أَوْ تُسْقِطَ ٱلسَّمَآءَ كَمَا زَعَمْتَ عَلَيْنَا كِسَفًا أَوْ تَأْتِىَ بِٱللَّهِ وَٱلْمَلَٰٓئِكَةِ قَبِيلًا", + "verse_93": "أَوْ يَكُونَ لَكَ بَيْتٌۭ مِّن زُخْرُفٍ أَوْ تَرْقَىٰ فِى ٱلسَّمَآءِ وَلَن نُّؤْمِنَ لِرُقِيِّكَ حَتَّىٰ تُنَزِّلَ عَلَيْنَا كِتَٰبًۭا نَّقْرَؤُهُۥ ۗ قُلْ سُبْحَانَ رَبِّى هَلْ كُنتُ إِلَّا بَشَرًۭا رَّسُولًۭا", + "verse_94": "وَمَا مَنَعَ ٱلنَّاسَ أَن يُؤْمِنُوٓا۟ إِذْ جَآءَهُمُ ٱلْهُدَىٰٓ إِلَّآ أَن قَالُوٓا۟ أَبَعَثَ ٱللَّهُ بَشَرًۭا رَّسُولًۭا", + "verse_95": "قُل لَّوْ كَانَ فِى ٱلْأَرْضِ مَلَٰٓئِكَةٌۭ يَمْشُونَ مُطْمَئِنِّينَ لَنَزَّلْنَا عَلَيْهِم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ مَلَكًۭا رَّسُولًۭا", + "verse_96": "قُلْ كَفَىٰ بِٱللَّهِ شَهِيدًۢا بَيْنِى وَبَيْنَكُمْ ۚ إِنَّهُۥ كَانَ بِعِبَادِهِۦ خَبِيرًۢا بَصِيرًۭا", + "verse_97": "وَمَن يَهْدِ ٱللَّهُ فَهُوَ ٱلْمُهْتَدِ ۖ وَمَن يُضْلِلْ فَلَن تَجِدَ لَهُمْ أَوْلِيَآءَ مِن دُونِهِۦ ۖ وَنَحْشُرُهُمْ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ عَلَىٰ وُجُوهِهِمْ عُمْيًۭا وَبُكْمًۭا وَصُمًّۭا ۖ مَّأْوَىٰهُمْ جَهَنَّمُ ۖ كُلَّمَا خَبَتْ زِدْنَٰهُمْ سَعِيرًۭا", + "verse_98": "ذَٰلِكَ جَزَآؤُهُم بِأَنَّهُمْ كَفَرُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا وَقَالُوٓا۟ أَءِذَا كُنَّا عِظَٰمًۭا وَرُفَٰتًا أَءِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقًۭا جَدِيدًا", + "verse_99": "۞ أَوَلَمْ يَرَوْا۟ أَنَّ ٱللَّهَ ٱلَّذِى خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ قَادِرٌ عَلَىٰٓ أَن يَخْلُقَ مِثْلَهُمْ وَجَعَلَ لَهُمْ أَجَلًۭا لَّا رَيْبَ فِيهِ فَأَبَى ٱلظَّٰلِمُونَ إِلَّا كُفُورًۭا", + "verse_100": "قُل لَّوْ أَنتُمْ تَمْلِكُونَ خَزَآئِنَ رَحْمَةِ رَبِّىٓ إِذًۭا لَّأَمْسَكْتُمْ خَشْيَةَ ٱلْإِنفَاقِ ۚ وَكَانَ ٱلْإِنسَٰنُ قَتُورًۭا", + "verse_101": "وَلَقَدْ ءَاتَيْنَا مُوسَىٰ تِسْعَ ءَايَٰتٍۭ بَيِّنَٰتٍۢ ۖ فَسْـَٔلْ بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ إِذْ جَآءَهُمْ فَقَالَ لَهُۥ فِرْعَوْنُ إِنِّى لَأَظُنُّكَ يَٰمُوسَىٰ مَسْحُورًۭا", + "verse_102": "قَالَ لَقَدْ عَلِمْتَ مَآ أَنزَلَ هَٰٓؤُلَآءِ إِلَّا رَبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ بَصَآئِرَ وَإِنِّى لَأَظُنُّكَ يَٰفِرْعَوْنُ مَثْبُورًۭا", + "verse_103": "فَأَرَادَ أَن يَسْتَفِزَّهُم مِّنَ ٱلْأَرْضِ فَأَغْرَقْنَٰهُ وَمَن مَّعَهُۥ جَمِيعًۭا", + "verse_104": "وَقُلْنَا مِنۢ بَعْدِهِۦ لِبَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ ٱسْكُنُوا۟ ٱلْأَرْضَ فَإِذَا جَآءَ وَعْدُ ٱلْءَاخِرَةِ جِئْنَا بِكُمْ لَفِيفًۭا", + "verse_105": "وَبِٱلْحَقِّ أَنزَلْنَٰهُ وَبِٱلْحَقِّ نَزَلَ ۗ وَمَآ أَرْسَلْنَٰكَ إِلَّا مُبَشِّرًۭا وَنَذِيرًۭا", + "verse_106": "وَقُرْءَانًۭا فَرَقْنَٰهُ لِتَقْرَأَهُۥ عَلَى ٱلنَّاسِ عَلَىٰ مُكْثٍۢ وَنَزَّلْنَٰهُ تَنزِيلًۭا", + "verse_107": "قُلْ ءَامِنُوا۟ بِهِۦٓ أَوْ لَا تُؤْمِنُوٓا۟ ۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْعِلْمَ مِن قَبْلِهِۦٓ إِذَا يُتْلَىٰ عَلَيْهِمْ يَخِرُّونَ لِلْأَذْقَانِ سُجَّدًۭا", + "verse_108": "وَيَقُولُونَ سُبْحَٰنَ رَبِّنَآ إِن كَانَ وَعْدُ رَبِّنَا لَمَفْعُولًۭا", + "verse_109": "وَيَخِرُّونَ لِلْأَذْقَانِ يَبْكُونَ وَيَزِيدُهُمْ خُشُوعًۭا ۩", + "verse_110": "قُلِ ٱدْعُوا۟ ٱللَّهَ أَوِ ٱدْعُوا۟ ٱلرَّحْمَٰنَ ۖ أَيًّۭا مَّا تَدْعُوا۟ فَلَهُ ٱلْأَسْمَآءُ ٱلْحُسْنَىٰ ۚ وَلَا تَجْهَرْ بِصَلَاتِكَ وَلَا تُخَافِتْ بِهَا وَٱبْتَغِ بَيْنَ ذَٰلِكَ سَبِيلًۭا", + "verse_111": "وَقُلِ ٱلْحَمْدُ لِلَّهِ ٱلَّذِى لَمْ يَتَّخِذْ وَلَدًۭا وَلَمْ يَكُن لَّهُۥ شَرِيكٌۭ فِى ٱلْمُلْكِ وَلَمْ يَكُن لَّهُۥ وَلِىٌّۭ مِّنَ ٱلذُّلِّ ۖ وَكَبِّرْهُ تَكْبِيرًۢا" + }, + "count": 111, + "juz": [ + { + "index": "15", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_111" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/018.json b/texts/quran/018.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..88367e0604ed5b92f585121f3a6f32ea33ec2efd --- /dev/null +++ b/texts/quran/018.json @@ -0,0 +1,134 @@ +{ + "index": "018", + "name": "al-Kahfi", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "ٱلْحَمْدُ لِلَّهِ ٱلَّذِىٓ أَنزَلَ عَلَىٰ عَبْدِهِ ٱلْكِتَٰبَ وَلَمْ يَجْعَل لَّهُۥ عِوَجَا ۜ", + "verse_2": "قَيِّمًۭا لِّيُنذِرَ بَأْسًۭا شَدِيدًۭا مِّن لَّدُنْهُ وَيُبَشِّرَ ٱلْمُؤْمِنِينَ ٱلَّذِينَ يَعْمَلُونَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا حَسَنًۭا", + "verse_3": "مَّٰكِثِينَ فِيهِ أَبَدًۭا", + "verse_4": "وَيُنذِرَ ٱلَّذِينَ قَالُوا۟ ٱتَّخَذَ ٱللَّهُ وَلَدًۭا", + "verse_5": "مَّا لَهُم بِهِۦ مِنْ عِلْمٍۢ وَلَا لِءَابَآئِهِمْ ۚ كَبُرَتْ كَلِمَةًۭ تَخْرُجُ مِنْ أَفْوَٰهِهِمْ ۚ إِن يَقُولُونَ إِلَّا كَذِبًۭا", + "verse_6": "فَلَعَلَّكَ بَٰخِعٌۭ نَّفْسَكَ عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِمْ إِن لَّمْ يُؤْمِنُوا۟ بِهَٰذَا ٱلْحَدِيثِ أَسَفًا", + "verse_7": "إِنَّا جَعَلْنَا مَا عَلَى ٱلْأَرْضِ زِينَةًۭ لَّهَا لِنَبْلُوَهُمْ أَيُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلًۭا", + "verse_8": "وَإِنَّا لَجَٰعِلُونَ مَا عَلَيْهَا صَعِيدًۭا جُرُزًا", + "verse_9": "أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَٰبَ ٱلْكَهْفِ وَٱلرَّقِيمِ كَانُوا۟ مِنْ ءَايَٰتِنَا عَجَبًا", + "verse_10": "إِذْ أَوَى ٱلْفِتْيَةُ إِلَى ٱلْكَهْفِ فَقَالُوا۟ رَبَّنَآ ءَاتِنَا مِن لَّدُنكَ رَحْمَةًۭ وَهَيِّئْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا رَشَدًۭا", + "verse_11": "فَضَرَبْنَا عَلَىٰٓ ءَاذَانِهِمْ فِى ٱلْكَهْفِ سِنِينَ عَدَدًۭا", + "verse_12": "ثُمَّ بَعَثْنَٰهُمْ لِنَعْلَمَ أَىُّ ٱلْحِزْبَيْنِ أَحْصَىٰ لِمَا لَبِثُوٓا۟ أَمَدًۭا", + "verse_13": "نَّحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ نَبَأَهُم بِٱلْحَقِّ ۚ إِنَّهُمْ فِتْيَةٌ ءَامَنُوا۟ بِرَبِّهِمْ وَزِدْنَٰهُمْ هُدًۭى", + "verse_14": "وَرَبَطْنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ إِذْ قَامُوا۟ فَقَالُوا۟ رَبُّنَا رَبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ لَن نَّدْعُوَا۟ مِن دُونِهِۦٓ إِلَٰهًۭا ۖ لَّقَدْ قُلْنَآ إِذًۭا شَطَطًا", + "verse_15": "هَٰٓؤُلَآءِ قَوْمُنَا ٱتَّخَذُوا۟ مِن دُونِهِۦٓ ءَالِهَةًۭ ۖ لَّوْلَا يَأْتُونَ عَلَيْهِم بِسُلْطَٰنٍۭ بَيِّنٍۢ ۖ فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ ٱفْتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًۭا", + "verse_16": "وَإِذِ ٱعْتَزَلْتُمُوهُمْ وَمَا يَعْبُدُونَ إِلَّا ٱللَّهَ فَأْوُۥٓا۟ إِلَى ٱلْكَهْفِ يَنشُرْ لَكُمْ رَبُّكُم مِّن رَّحْمَتِهِۦ وَيُهَيِّئْ لَكُم مِّنْ أَمْرِكُم مِّرْفَقًۭا", + "verse_17": "۞ وَتَرَى ٱلشَّمْسَ إِذَا طَلَعَت تَّزَٰوَرُ عَن كَهْفِهِمْ ذَاتَ ٱلْيَمِينِ وَإِذَا غَرَبَت تَّقْرِضُهُمْ ذَاتَ ٱلشِّمَالِ وَهُمْ فِى فَجْوَةٍۢ مِّنْهُ ۚ ذَٰلِكَ مِنْ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ ۗ مَن يَهْدِ ٱللَّهُ فَهُوَ ٱلْمُهْتَدِ ۖ وَمَن يُضْلِلْ فَلَن تَجِدَ لَهُۥ وَلِيًّۭا مُّرْشِدًۭا", + "verse_18": "وَتَحْسَبُهُمْ أَيْقَاظًۭا وَهُمْ رُقُودٌۭ ۚ وَنُقَلِّبُهُمْ ذَاتَ ٱلْيَمِينِ وَذَاتَ ٱلشِّمَالِ ۖ وَكَلْبُهُم بَٰسِطٌۭ ذِرَاعَيْهِ بِٱلْوَصِيدِ ۚ لَوِ ٱطَّلَعْتَ عَلَيْهِمْ لَوَلَّيْتَ مِنْهُمْ فِرَارًۭا وَلَمُلِئْتَ مِنْهُمْ رُعْبًۭا", + "verse_19": "وَكَذَٰلِكَ بَعَثْنَٰهُمْ لِيَتَسَآءَلُوا۟ بَيْنَهُمْ ۚ قَالَ قَآئِلٌۭ مِّنْهُمْ كَمْ لَبِثْتُمْ ۖ قَالُوا۟ لَبِثْنَا يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍۢ ۚ قَالُوا۟ رَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَا لَبِثْتُمْ فَٱبْعَثُوٓا۟ أَحَدَكُم بِوَرِقِكُمْ هَٰذِهِۦٓ إِلَى ٱلْمَدِينَةِ فَلْيَنظُرْ أَيُّهَآ أَزْكَىٰ طَعَامًۭا فَلْيَأْتِكُم بِرِزْقٍۢ مِّنْهُ وَلْيَتَلَطَّفْ وَلَا يُشْعِرَنَّ بِكُمْ أَحَدًا", + "verse_20": "إِنَّهُمْ إِن يَظْهَرُوا۟ عَلَيْكُمْ يَرْجُمُوكُمْ أَوْ يُعِيدُوكُمْ فِى مِلَّتِهِمْ وَلَن تُفْلِحُوٓا۟ إِذًا أَبَدًۭا", + "verse_21": "وَكَذَٰلِكَ أَعْثَرْنَا عَلَيْهِمْ لِيَعْلَمُوٓا۟ أَنَّ وَعْدَ ٱللَّهِ حَقٌّۭ وَأَنَّ ٱلسَّاعَةَ لَا رَيْبَ فِيهَآ إِذْ يَتَنَٰزَعُونَ بَيْنَهُمْ أَمْرَهُمْ ۖ فَقَالُوا۟ ٱبْنُوا۟ عَلَيْهِم بُنْيَٰنًۭا ۖ رَّبُّهُمْ أَعْلَمُ بِهِمْ ۚ قَالَ ٱلَّذِينَ غَلَبُوا۟ عَلَىٰٓ أَمْرِهِمْ لَنَتَّخِذَنَّ عَلَيْهِم مَّسْجِدًۭا", + "verse_22": "سَيَقُولُونَ ثَلَٰثَةٌۭ رَّابِعُهُمْ كَلْبُهُمْ وَيَقُولُونَ خَمْسَةٌۭ سَادِسُهُمْ كَلْبُهُمْ رَجْمًۢا بِٱلْغَيْبِ ۖ وَيَقُولُونَ سَبْعَةٌۭ وَثَامِنُهُمْ كَلْبُهُمْ ۚ قُل رَّبِّىٓ أَعْلَمُ بِعِدَّتِهِم مَّا يَعْلَمُهُمْ إِلَّا قَلِيلٌۭ ۗ فَلَا تُمَارِ فِيهِمْ إِلَّا مِرَآءًۭ ظَٰهِرًۭا وَلَا تَسْتَفْتِ فِيهِم مِّنْهُمْ أَحَدًۭا", + "verse_23": "وَلَا تَقُولَنَّ لِشَا۟ىْءٍ إِنِّى فَاعِلٌۭ ذَٰلِكَ غَدًا", + "verse_24": "إِلَّآ أَن يَشَآءَ ٱللَّهُ ۚ وَٱذْكُر رَّبَّكَ إِذَا نَسِيتَ وَقُلْ عَسَىٰٓ أَن يَهْدِيَنِ رَبِّى لِأَقْرَبَ مِنْ هَٰذَا رَشَدًۭا", + "verse_25": "وَلَبِثُوا۟ فِى كَهْفِهِمْ ثَلَٰثَ مِا۟ئَةٍۢ سِنِينَ وَٱزْدَادُوا۟ تِسْعًۭا", + "verse_26": "قُلِ ٱللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا لَبِثُوا۟ ۖ لَهُۥ غَيْبُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۖ أَبْصِرْ بِهِۦ وَأَسْمِعْ ۚ مَا لَهُم مِّن دُونِهِۦ مِن وَلِىٍّۢ وَلَا يُشْرِكُ فِى حُكْمِهِۦٓ أَحَدًۭا", + "verse_27": "وَٱتْلُ مَآ أُوحِىَ إِلَيْكَ مِن كِتَابِ رَبِّكَ ۖ لَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَٰتِهِۦ وَلَن تَجِدَ مِن دُونِهِۦ مُلْتَحَدًۭا", + "verse_28": "وَٱصْبِرْ نَفْسَكَ مَعَ ٱلَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُم بِٱلْغَدَوٰةِ وَٱلْعَشِىِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُۥ ۖ وَلَا تَعْدُ عَيْنَاكَ عَنْهُمْ تُرِيدُ زِينَةَ ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا ۖ وَلَا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنَا قَلْبَهُۥ عَن ذِكْرِنَا وَٱتَّبَعَ هَوَىٰهُ وَكَانَ أَمْرُهُۥ فُرُطًۭا", + "verse_29": "وَقُلِ ٱلْحَقُّ مِن رَّبِّكُمْ ۖ فَمَن شَآءَ فَلْيُؤْمِن وَمَن شَآءَ فَلْيَكْفُرْ ۚ إِنَّآ أَعْتَدْنَا لِلظَّٰلِمِينَ نَارًا أَحَاطَ بِهِمْ سُرَادِقُهَا ۚ وَإِن يَسْتَغِيثُوا۟ يُغَاثُوا۟ بِمَآءٍۢ كَٱلْمُهْلِ يَشْوِى ٱلْوُجُوهَ ۚ بِئْسَ ٱلشَّرَابُ وَسَآءَتْ مُرْتَفَقًا", + "verse_30": "إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ إِنَّا لَا نُضِيعُ أَجْرَ مَنْ أَحْسَنَ عَمَلًا", + "verse_31": "أُو۟لَٰٓئِكَ لَهُمْ جَنَّٰتُ عَدْنٍۢ تَجْرِى مِن تَحْتِهِمُ ٱلْأَنْهَٰرُ يُحَلَّوْنَ فِيهَا مِنْ أَسَاوِرَ مِن ذَهَبٍۢ وَيَلْبَسُونَ ثِيَابًا خُضْرًۭا مِّن سُندُسٍۢ وَإِسْتَبْرَقٍۢ مُّتَّكِـِٔينَ فِيهَا عَلَى ٱلْأَرَآئِكِ ۚ نِعْمَ ٱلثَّوَابُ وَحَسُنَتْ مُرْتَفَقًۭا", + "verse_32": "۞ وَٱضْرِبْ لَهُم مَّثَلًۭا رَّجُلَيْنِ جَعَلْنَا لِأَحَدِهِمَا جَنَّتَيْنِ مِنْ أَعْنَٰبٍۢ وَحَفَفْنَٰهُمَا بِنَخْلٍۢ وَجَعَلْنَا بَيْنَهُمَا زَرْعًۭا", + "verse_33": "كِلْتَا ٱلْجَنَّتَيْنِ ءَاتَتْ أُكُلَهَا وَلَمْ تَظْلِم مِّنْهُ شَيْـًۭٔا ۚ وَفَجَّرْنَا خِلَٰلَهُمَا نَهَرًۭا", + "verse_34": "وَكَانَ لَهُۥ ثَمَرٌۭ فَقَالَ لِصَٰحِبِهِۦ وَهُوَ يُحَاوِرُهُۥٓ أَنَا۠ أَكْثَرُ مِنكَ مَالًۭا وَأَعَزُّ نَفَرًۭا", + "verse_35": "وَدَخَلَ جَنَّتَهُۥ وَهُوَ ظَالِمٌۭ لِّنَفْسِهِۦ قَالَ مَآ أَظُنُّ أَن تَبِيدَ هَٰذِهِۦٓ أَبَدًۭا", + "verse_36": "وَمَآ أَظُنُّ ٱلسَّاعَةَ قَآئِمَةًۭ وَلَئِن رُّدِدتُّ إِلَىٰ رَبِّى لَأَجِدَنَّ خَيْرًۭا مِّنْهَا مُنقَلَبًۭا", + "verse_37": "قَالَ لَهُۥ صَاحِبُهُۥ وَهُوَ يُحَاوِرُهُۥٓ أَكَفَرْتَ بِٱلَّذِى خَلَقَكَ مِن تُرَابٍۢ ثُمَّ مِن نُّطْفَةٍۢ ثُمَّ سَوَّىٰكَ رَجُلًۭا", + "verse_38": "لَّٰكِنَّا۠ هُوَ ٱللَّهُ رَبِّى وَلَآ أُشْرِكُ بِرَبِّىٓ أَحَدًۭا", + "verse_39": "وَلَوْلَآ إِذْ دَخَلْتَ جَنَّتَكَ قُلْتَ مَا شَآءَ ٱللَّهُ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِٱللَّهِ ۚ إِن تَرَنِ أَنَا۠ أَقَلَّ مِنكَ مَالًۭا وَوَلَدًۭا", + "verse_40": "فَعَسَىٰ رَبِّىٓ أَن يُؤْتِيَنِ خَيْرًۭا مِّن جَنَّتِكَ وَيُرْسِلَ عَلَيْهَا حُسْبَانًۭا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ فَتُصْبِحَ صَعِيدًۭا زَلَقًا", + "verse_41": "أَوْ يُصْبِحَ مَآؤُهَا غَوْرًۭا فَلَن تَسْتَطِيعَ لَهُۥ طَلَبًۭا", + "verse_42": "وَأُحِيطَ بِثَمَرِهِۦ فَأَصْبَحَ يُقَلِّبُ كَفَّيْهِ عَلَىٰ مَآ أَنفَقَ فِيهَا وَهِىَ خَاوِيَةٌ عَلَىٰ عُرُوشِهَا وَيَقُولُ يَٰلَيْتَنِى لَمْ أُشْرِكْ بِرَبِّىٓ أَحَدًۭا", + "verse_43": "وَلَمْ تَكُن لَّهُۥ فِئَةٌۭ يَنصُرُونَهُۥ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَمَا كَانَ مُنتَصِرًا", + "verse_44": "هُنَالِكَ ٱلْوَلَٰيَةُ لِلَّهِ ٱلْحَقِّ ۚ هُوَ خَيْرٌۭ ثَوَابًۭا وَخَيْرٌ عُقْبًۭا", + "verse_45": "وَٱضْرِبْ لَهُم مَّثَلَ ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا كَمَآءٍ أَنزَلْنَٰهُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ فَٱخْتَلَطَ بِهِۦ نَبَاتُ ٱلْأَرْضِ فَأَصْبَحَ هَشِيمًۭا تَذْرُوهُ ٱلرِّيَٰحُ ۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ مُّقْتَدِرًا", + "verse_46": "ٱلْمَالُ وَٱلْبَنُونَ زِينَةُ ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا ۖ وَٱلْبَٰقِيَٰتُ ٱلصَّٰلِحَٰتُ خَيْرٌ عِندَ رَبِّكَ ثَوَابًۭا وَخَيْرٌ أَمَلًۭا", + "verse_47": "وَيَوْمَ نُسَيِّرُ ٱلْجِبَالَ وَتَرَى ٱلْأَرْضَ بَارِزَةًۭ وَحَشَرْنَٰهُمْ فَلَمْ نُغَادِرْ مِنْهُمْ أَحَدًۭا", + "verse_48": "وَعُرِضُوا۟ عَلَىٰ رَبِّكَ صَفًّۭا لَّقَدْ جِئْتُمُونَا كَمَا خَلَقْنَٰكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍۭ ۚ بَلْ زَعَمْتُمْ أَلَّن نَّجْعَلَ لَكُم مَّوْعِدًۭا", + "verse_49": "وَوُضِعَ ٱلْكِتَٰبُ فَتَرَى ٱلْمُجْرِمِينَ مُشْفِقِينَ مِمَّا فِيهِ وَيَقُولُونَ يَٰوَيْلَتَنَا مَالِ هَٰذَا ٱلْكِتَٰبِ لَا يُغَادِرُ صَغِيرَةًۭ وَلَا كَبِيرَةً إِلَّآ أَحْصَىٰهَا ۚ وَوَجَدُوا۟ مَا عَمِلُوا۟ حَاضِرًۭا ۗ وَلَا يَظْلِمُ رَبُّكَ أَحَدًۭا", + "verse_50": "وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَٰٓئِكَةِ ٱسْجُدُوا۟ لِءَادَمَ فَسَجَدُوٓا۟ إِلَّآ إِبْلِيسَ كَانَ مِنَ ٱلْجِنِّ فَفَسَقَ عَنْ أَمْرِ رَبِّهِۦٓ ۗ أَفَتَتَّخِذُونَهُۥ وَذُرِّيَّتَهُۥٓ أَوْلِيَآءَ مِن دُونِى وَهُمْ لَكُمْ عَدُوٌّۢ ۚ بِئْسَ لِلظَّٰلِمِينَ بَدَلًۭا", + "verse_51": "۞ مَّآ أَشْهَدتُّهُمْ خَلْقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَلَا خَلْقَ أَنفُسِهِمْ وَمَا كُنتُ مُتَّخِذَ ٱلْمُضِلِّينَ عَضُدًۭا", + "verse_52": "وَيَوْمَ يَقُولُ نَادُوا۟ شُرَكَآءِىَ ٱلَّذِينَ زَعَمْتُمْ فَدَعَوْهُمْ فَلَمْ يَسْتَجِيبُوا۟ لَهُمْ وَجَعَلْنَا بَيْنَهُم مَّوْبِقًۭا", + "verse_53": "وَرَءَا ٱلْمُجْرِمُونَ ٱلنَّارَ فَظَنُّوٓا۟ أَنَّهُم مُّوَاقِعُوهَا وَلَمْ يَجِدُوا۟ عَنْهَا مَصْرِفًۭا", + "verse_54": "وَلَقَدْ صَرَّفْنَا فِى هَٰذَا ٱلْقُرْءَانِ لِلنَّاسِ مِن كُلِّ مَثَلٍۢ ۚ وَكَانَ ٱلْإِنسَٰنُ أَكْثَرَ شَىْءٍۢ جَدَلًۭا", + "verse_55": "وَمَا مَنَعَ ٱلنَّاسَ أَن يُؤْمِنُوٓا۟ إِذْ جَآءَهُمُ ٱلْهُدَىٰ وَيَسْتَغْفِرُوا۟ رَبَّهُمْ إِلَّآ أَن تَأْتِيَهُمْ سُنَّةُ ٱلْأَوَّلِينَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ ٱلْعَذَابُ قُبُلًۭا", + "verse_56": "وَمَا نُرْسِلُ ٱلْمُرْسَلِينَ إِلَّا مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ ۚ وَيُجَٰدِلُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ بِٱلْبَٰطِلِ لِيُدْحِضُوا۟ بِهِ ٱلْحَقَّ ۖ وَٱتَّخَذُوٓا۟ ءَايَٰتِى وَمَآ أُنذِرُوا۟ هُزُوًۭا", + "verse_57": "وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن ذُكِّرَ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِۦ فَأَعْرَضَ عَنْهَا وَنَسِىَ مَا قَدَّمَتْ يَدَاهُ ۚ إِنَّا جَعَلْنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَن يَفْقَهُوهُ وَفِىٓ ءَاذَانِهِمْ وَقْرًۭا ۖ وَإِن تَدْعُهُمْ إِلَى ٱلْهُدَىٰ فَلَن يَهْتَدُوٓا۟ إِذًا أَبَدًۭا", + "verse_58": "وَرَبُّكَ ٱلْغَفُورُ ذُو ٱلرَّحْمَةِ ۖ لَوْ يُؤَاخِذُهُم بِمَا كَسَبُوا۟ لَعَجَّلَ لَهُمُ ٱلْعَذَابَ ۚ بَل لَّهُم مَّوْعِدٌۭ لَّن يَجِدُوا۟ مِن دُونِهِۦ مَوْئِلًۭا", + "verse_59": "وَتِلْكَ ٱلْقُرَىٰٓ أَهْلَكْنَٰهُمْ لَمَّا ظَلَمُوا۟ وَجَعَلْنَا لِمَهْلِكِهِم مَّوْعِدًۭا", + "verse_60": "وَإِذْ قَالَ مُوسَىٰ لِفَتَىٰهُ لَآ أَبْرَحُ حَتَّىٰٓ أَبْلُغَ مَجْمَعَ ٱلْبَحْرَيْنِ أَوْ أَمْضِىَ حُقُبًۭا", + "verse_61": "فَلَمَّا بَلَغَا مَجْمَعَ بَيْنِهِمَا نَسِيَا حُوتَهُمَا فَٱتَّخَذَ سَبِيلَهُۥ فِى ٱلْبَحْرِ سَرَبًۭا", + "verse_62": "فَلَمَّا جَاوَزَا قَالَ لِفَتَىٰهُ ءَاتِنَا غَدَآءَنَا لَقَدْ لَقِينَا مِن سَفَرِنَا هَٰذَا نَصَبًۭا", + "verse_63": "قَالَ أَرَءَيْتَ إِذْ أَوَيْنَآ إِلَى ٱلصَّخْرَةِ فَإِنِّى نَسِيتُ ٱلْحُوتَ وَمَآ أَنسَىٰنِيهُ إِلَّا ٱلشَّيْطَٰنُ أَنْ أَذْكُرَهُۥ ۚ وَٱتَّخَذَ سَبِيلَهُۥ فِى ٱلْبَحْرِ عَجَبًۭا", + "verse_64": "قَالَ ذَٰلِكَ مَا كُنَّا نَبْغِ ۚ فَٱرْتَدَّا عَلَىٰٓ ءَاثَارِهِمَا قَصَصًۭا", + "verse_65": "فَوَجَدَا عَبْدًۭا مِّنْ عِبَادِنَآ ءَاتَيْنَٰهُ رَحْمَةًۭ مِّنْ عِندِنَا وَعَلَّمْنَٰهُ مِن لَّدُنَّا عِلْمًۭا", + "verse_66": "قَالَ لَهُۥ مُوسَىٰ هَلْ أَتَّبِعُكَ عَلَىٰٓ أَن تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ رُشْدًۭا", + "verse_67": "قَالَ إِنَّكَ لَن تَسْتَطِيعَ مَعِىَ صَبْرًۭا", + "verse_68": "وَكَيْفَ تَصْبِرُ عَلَىٰ مَا لَمْ تُحِطْ بِهِۦ خُبْرًۭا", + "verse_69": "قَالَ سَتَجِدُنِىٓ إِن شَآءَ ٱللَّهُ صَابِرًۭا وَلَآ أَعْصِى لَكَ أَمْرًۭا", + "verse_70": "قَالَ فَإِنِ ٱتَّبَعْتَنِى فَلَا تَسْـَٔلْنِى عَن شَىْءٍ حَتَّىٰٓ أُحْدِثَ لَكَ مِنْهُ ذِكْرًۭا", + "verse_71": "فَٱنطَلَقَا حَتَّىٰٓ إِذَا رَكِبَا فِى ٱلسَّفِينَةِ خَرَقَهَا ۖ قَالَ أَخَرَقْتَهَا لِتُغْرِقَ أَهْلَهَا لَقَدْ جِئْتَ شَيْـًٔا إِمْرًۭا", + "verse_72": "قَالَ أَلَمْ أَقُلْ إِنَّكَ لَن تَسْتَطِيعَ مَعِىَ صَبْرًۭا", + "verse_73": "قَالَ لَا تُؤَاخِذْنِى بِمَا نَسِيتُ وَلَا تُرْهِقْنِى مِنْ أَمْرِى عُسْرًۭا", + "verse_74": "فَٱنطَلَقَا حَتَّىٰٓ إِذَا لَقِيَا غُلَٰمًۭا فَقَتَلَهُۥ قَالَ أَقَتَلْتَ نَفْسًۭا زَكِيَّةًۢ بِغَيْرِ نَفْسٍۢ لَّقَدْ جِئْتَ شَيْـًۭٔا نُّكْرًۭا", + "verse_75": "۞ قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكَ إِنَّكَ لَن تَسْتَطِيعَ مَعِىَ صَبْرًۭا", + "verse_76": "قَالَ إِن سَأَلْتُكَ عَن شَىْءٍۭ بَعْدَهَا فَلَا تُصَٰحِبْنِى ۖ قَدْ بَلَغْتَ مِن لَّدُنِّى عُذْرًۭا", + "verse_77": "فَٱنطَلَقَا حَتَّىٰٓ إِذَآ أَتَيَآ أَهْلَ قَرْيَةٍ ٱسْتَطْعَمَآ أَهْلَهَا فَأَبَوْا۟ أَن يُضَيِّفُوهُمَا فَوَجَدَا فِيهَا جِدَارًۭا يُرِيدُ أَن يَنقَضَّ فَأَقَامَهُۥ ۖ قَالَ لَوْ شِئْتَ لَتَّخَذْتَ عَلَيْهِ أَجْرًۭا", + "verse_78": "قَالَ هَٰذَا فِرَاقُ بَيْنِى وَبَيْنِكَ ۚ سَأُنَبِّئُكَ بِتَأْوِيلِ مَا لَمْ تَسْتَطِع عَّلَيْهِ صَبْرًا", + "verse_79": "أَمَّا ٱلسَّفِينَةُ فَكَانَتْ لِمَسَٰكِينَ يَعْمَلُونَ فِى ٱلْبَحْرِ فَأَرَدتُّ أَنْ أَعِيبَهَا وَكَانَ وَرَآءَهُم مَّلِكٌۭ يَأْخُذُ كُلَّ سَفِينَةٍ غَصْبًۭا", + "verse_80": "وَأَمَّا ٱلْغُلَٰمُ فَكَانَ أَبَوَاهُ مُؤْمِنَيْنِ فَخَشِينَآ أَن يُرْهِقَهُمَا طُغْيَٰنًۭا وَكُفْرًۭا", + "verse_81": "فَأَرَدْنَآ أَن يُبْدِلَهُمَا رَبُّهُمَا خَيْرًۭا مِّنْهُ زَكَوٰةًۭ وَأَقْرَبَ رُحْمًۭا", + "verse_82": "وَأَمَّا ٱلْجِدَارُ فَكَانَ لِغُلَٰمَيْنِ يَتِيمَيْنِ فِى ٱلْمَدِينَةِ وَكَانَ تَحْتَهُۥ كَنزٌۭ لَّهُمَا وَكَانَ أَبُوهُمَا صَٰلِحًۭا فَأَرَادَ رَبُّكَ أَن يَبْلُغَآ أَشُدَّهُمَا وَيَسْتَخْرِجَا كَنزَهُمَا رَحْمَةًۭ مِّن رَّبِّكَ ۚ وَمَا فَعَلْتُهُۥ عَنْ أَمْرِى ۚ ذَٰلِكَ تَأْوِيلُ مَا لَمْ تَسْطِع عَّلَيْهِ صَبْرًۭا", + "verse_83": "وَيَسْـَٔلُونَكَ عَن ذِى ٱلْقَرْنَيْنِ ۖ قُلْ سَأَتْلُوا۟ عَلَيْكُم مِّنْهُ ذِكْرًا", + "verse_84": "إِنَّا مَكَّنَّا لَهُۥ فِى ٱلْأَرْضِ وَءَاتَيْنَٰهُ مِن كُلِّ شَىْءٍۢ سَبَبًۭا", + "verse_85": "فَأَتْبَعَ سَبَبًا", + "verse_86": "حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغَ مَغْرِبَ ٱلشَّمْسِ وَجَدَهَا تَغْرُبُ فِى عَيْنٍ حَمِئَةٍۢ وَوَجَدَ عِندَهَا قَوْمًۭا ۗ قُلْنَا يَٰذَا ٱلْقَرْنَيْنِ إِمَّآ أَن تُعَذِّبَ وَإِمَّآ أَن تَتَّخِذَ فِيهِمْ حُسْنًۭا", + "verse_87": "قَالَ أَمَّا مَن ظَلَمَ فَسَوْفَ نُعَذِّبُهُۥ ثُمَّ يُرَدُّ إِلَىٰ رَبِّهِۦ فَيُعَذِّبُهُۥ عَذَابًۭا نُّكْرًۭا", + "verse_88": "وَأَمَّا مَنْ ءَامَنَ وَعَمِلَ صَٰلِحًۭا فَلَهُۥ جَزَآءً ٱلْحُسْنَىٰ ۖ وَسَنَقُولُ لَهُۥ مِنْ أَمْرِنَا يُسْرًۭا", + "verse_89": "ثُمَّ أَتْبَعَ سَبَبًا", + "verse_90": "حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغَ مَطْلِعَ ٱلشَّمْسِ وَجَدَهَا تَطْلُعُ عَلَىٰ قَوْمٍۢ لَّمْ نَجْعَل لَّهُم مِّن دُونِهَا سِتْرًۭا", + "verse_91": "كَذَٰلِكَ وَقَدْ أَحَطْنَا بِمَا لَدَيْهِ خُبْرًۭا", + "verse_92": "ثُمَّ أَتْبَعَ سَبَبًا", + "verse_93": "حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغَ بَيْنَ ٱلسَّدَّيْنِ وَجَدَ مِن دُونِهِمَا قَوْمًۭا لَّا يَكَادُونَ يَفْقَهُونَ قَوْلًۭا", + "verse_94": "قَالُوا۟ يَٰذَا ٱلْقَرْنَيْنِ إِنَّ يَأْجُوجَ وَمَأْجُوجَ مُفْسِدُونَ فِى ٱلْأَرْضِ فَهَلْ نَجْعَلُ لَكَ خَرْجًا عَلَىٰٓ أَن تَجْعَلَ بَيْنَنَا وَبَيْنَهُمْ سَدًّۭا", + "verse_95": "قَالَ مَا مَكَّنِّى فِيهِ رَبِّى خَيْرٌۭ فَأَعِينُونِى بِقُوَّةٍ أَجْعَلْ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ رَدْمًا", + "verse_96": "ءَاتُونِى زُبَرَ ٱلْحَدِيدِ ۖ حَتَّىٰٓ إِذَا سَاوَىٰ بَيْنَ ٱلصَّدَفَيْنِ قَالَ ٱنفُخُوا۟ ۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَعَلَهُۥ نَارًۭا قَالَ ءَاتُونِىٓ أُفْرِغْ عَلَيْهِ قِطْرًۭا", + "verse_97": "فَمَا ٱسْطَٰعُوٓا۟ أَن يَظْهَرُوهُ وَمَا ٱسْتَطَٰعُوا۟ لَهُۥ نَقْبًۭا", + "verse_98": "قَالَ هَٰذَا رَحْمَةٌۭ مِّن رَّبِّى ۖ فَإِذَا جَآءَ وَعْدُ رَبِّى جَعَلَهُۥ دَكَّآءَ ۖ وَكَانَ وَعْدُ رَبِّى حَقًّۭا", + "verse_99": "۞ وَتَرَكْنَا بَعْضَهُمْ يَوْمَئِذٍۢ يَمُوجُ فِى بَعْضٍۢ ۖ وَنُفِخَ فِى ٱلصُّورِ فَجَمَعْنَٰهُمْ جَمْعًۭا", + "verse_100": "وَعَرَضْنَا جَهَنَّمَ يَوْمَئِذٍۢ لِّلْكَٰفِرِينَ عَرْضًا", + "verse_101": "ٱلَّذِينَ كَانَتْ أَعْيُنُهُمْ فِى غِطَآءٍ عَن ذِكْرِى وَكَانُوا۟ لَا يَسْتَطِيعُونَ سَمْعًا", + "verse_102": "أَفَحَسِبَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓا۟ أَن يَتَّخِذُوا۟ عِبَادِى مِن دُونِىٓ أَوْلِيَآءَ ۚ إِنَّآ أَعْتَدْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَٰفِرِينَ نُزُلًۭا", + "verse_103": "قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُم بِٱلْأَخْسَرِينَ أَعْمَٰلًا", + "verse_104": "ٱلَّذِينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِى ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا وَهُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعًا", + "verse_105": "أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِمْ وَلِقَآئِهِۦ فَحَبِطَتْ أَعْمَٰلُهُمْ فَلَا نُقِيمُ لَهُمْ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ وَزْنًۭا", + "verse_106": "ذَٰلِكَ جَزَآؤُهُمْ جَهَنَّمُ بِمَا كَفَرُوا۟ وَٱتَّخَذُوٓا۟ ءَايَٰتِى وَرُسُلِى هُزُوًا", + "verse_107": "إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ كَانَتْ لَهُمْ جَنَّٰتُ ٱلْفِرْدَوْسِ نُزُلًا", + "verse_108": "خَٰلِدِينَ فِيهَا لَا يَبْغُونَ عَنْهَا حِوَلًۭا", + "verse_109": "قُل لَّوْ كَانَ ٱلْبَحْرُ مِدَادًۭا لِّكَلِمَٰتِ رَبِّى لَنَفِدَ ٱلْبَحْرُ قَبْلَ أَن تَنفَدَ كَلِمَٰتُ رَبِّى وَلَوْ جِئْنَا بِمِثْلِهِۦ مَدَدًۭا", + "verse_110": "قُلْ إِنَّمَآ أَنَا۠ بَشَرٌۭ مِّثْلُكُمْ يُوحَىٰٓ إِلَىَّ أَنَّمَآ إِلَٰهُكُمْ إِلَٰهٌۭ وَٰحِدٌۭ ۖ فَمَن كَانَ يَرْجُوا۟ لِقَآءَ رَبِّهِۦ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًۭا صَٰلِحًۭا وَلَا يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِۦٓ أَحَدًۢا" + }, + "count": 110, + "juz": [ + { + "index": "15", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_74" + } + }, + { + "index": "16", + "verse": { + "start": "verse_75", + "end": "verse_110" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/019.json b/texts/quran/019.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..b08168baf1ee741b0c9ef73e1f4cc33dc58839ff --- /dev/null +++ b/texts/quran/019.json @@ -0,0 +1,115 @@ +{ + "index": "019", + "name": "Maryam", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "كٓهيعٓصٓ", + "verse_2": "ذِكْرُ رَحْمَتِ رَبِّكَ عَبْدَهُۥ زَكَرِيَّآ", + "verse_3": "إِذْ نَادَىٰ رَبَّهُۥ نِدَآءً خَفِيًّۭا", + "verse_4": "قَالَ رَبِّ إِنِّى وَهَنَ ٱلْعَظْمُ مِنِّى وَٱشْتَعَلَ ٱلرَّأْسُ شَيْبًۭا وَلَمْ أَكُنۢ بِدُعَآئِكَ رَبِّ شَقِيًّۭا", + "verse_5": "وَإِنِّى خِفْتُ ٱلْمَوَٰلِىَ مِن وَرَآءِى وَكَانَتِ ٱمْرَأَتِى عَاقِرًۭا فَهَبْ لِى مِن لَّدُنكَ وَلِيًّۭا", + "verse_6": "يَرِثُنِى وَيَرِثُ مِنْ ءَالِ يَعْقُوبَ ۖ وَٱجْعَلْهُ رَبِّ رَضِيًّۭا", + "verse_7": "يَٰزَكَرِيَّآ إِنَّا نُبَشِّرُكَ بِغُلَٰمٍ ٱسْمُهُۥ يَحْيَىٰ لَمْ نَجْعَل لَّهُۥ مِن قَبْلُ سَمِيًّۭا", + "verse_8": "قَالَ رَبِّ أَنَّىٰ يَكُونُ لِى غُلَٰمٌۭ وَكَانَتِ ٱمْرَأَتِى عَاقِرًۭا وَقَدْ بَلَغْتُ مِنَ ٱلْكِبَرِ عِتِيًّۭا", + "verse_9": "قَالَ كَذَٰلِكَ قَالَ رَبُّكَ هُوَ عَلَىَّ هَيِّنٌۭ وَقَدْ خَلَقْتُكَ مِن قَبْلُ وَلَمْ تَكُ شَيْـًۭٔا", + "verse_10": "قَالَ رَبِّ ٱجْعَل لِّىٓ ءَايَةًۭ ۚ قَالَ ءَايَتُكَ أَلَّا تُكَلِّمَ ٱلنَّاسَ ثَلَٰثَ لَيَالٍۢ سَوِيًّۭا", + "verse_11": "فَخَرَجَ عَلَىٰ قَوْمِهِۦ مِنَ ٱلْمِحْرَابِ فَأَوْحَىٰٓ إِلَيْهِمْ أَن سَبِّحُوا۟ بُكْرَةًۭ وَعَشِيًّۭا", + "verse_12": "يَٰيَحْيَىٰ خُذِ ٱلْكِتَٰبَ بِقُوَّةٍۢ ۖ وَءَاتَيْنَٰهُ ٱلْحُكْمَ صَبِيًّۭا", + "verse_13": "وَحَنَانًۭا مِّن لَّدُنَّا وَزَكَوٰةًۭ ۖ وَكَانَ تَقِيًّۭا", + "verse_14": "وَبَرًّۢا بِوَٰلِدَيْهِ وَلَمْ يَكُن جَبَّارًا عَصِيًّۭا", + "verse_15": "وَسَلَٰمٌ عَلَيْهِ يَوْمَ وُلِدَ وَيَوْمَ يَمُوتُ وَيَوْمَ يُبْعَثُ حَيًّۭا", + "verse_16": "وَٱذْكُرْ فِى ٱلْكِتَٰبِ مَرْيَمَ إِذِ ٱنتَبَذَتْ مِنْ أَهْلِهَا مَكَانًۭا شَرْقِيًّۭا", + "verse_17": "فَٱتَّخَذَتْ مِن دُونِهِمْ حِجَابًۭا فَأَرْسَلْنَآ إِلَيْهَا رُوحَنَا فَتَمَثَّلَ لَهَا بَشَرًۭا سَوِيًّۭا", + "verse_18": "قَالَتْ إِنِّىٓ أَعُوذُ بِٱلرَّحْمَٰنِ مِنكَ إِن كُنتَ تَقِيًّۭا", + "verse_19": "قَالَ إِنَّمَآ أَنَا۠ رَسُولُ رَبِّكِ لِأَهَبَ لَكِ غُلَٰمًۭا زَكِيًّۭا", + "verse_20": "قَالَتْ أَنَّىٰ يَكُونُ لِى غُلَٰمٌۭ وَلَمْ يَمْسَسْنِى بَشَرٌۭ وَلَمْ أَكُ بَغِيًّۭا", + "verse_21": "قَالَ كَذَٰلِكِ قَالَ رَبُّكِ هُوَ عَلَىَّ هَيِّنٌۭ ۖ وَلِنَجْعَلَهُۥٓ ءَايَةًۭ لِّلنَّاسِ وَرَحْمَةًۭ مِّنَّا ۚ وَكَانَ أَمْرًۭا مَّقْضِيًّۭا", + "verse_22": "۞ فَحَمَلَتْهُ فَٱنتَبَذَتْ بِهِۦ مَكَانًۭا قَصِيًّۭا", + "verse_23": "فَأَجَآءَهَا ٱلْمَخَاضُ إِلَىٰ جِذْعِ ٱلنَّخْلَةِ قَالَتْ يَٰلَيْتَنِى مِتُّ قَبْلَ هَٰذَا وَكُنتُ نَسْيًۭا مَّنسِيًّۭا", + "verse_24": "فَنَادَىٰهَا مِن تَحْتِهَآ أَلَّا تَحْزَنِى قَدْ جَعَلَ رَبُّكِ تَحْتَكِ سَرِيًّۭا", + "verse_25": "وَهُزِّىٓ إِلَيْكِ بِجِذْعِ ٱلنَّخْلَةِ تُسَٰقِطْ عَلَيْكِ رُطَبًۭا جَنِيًّۭا", + "verse_26": "فَكُلِى وَٱشْرَبِى وَقَرِّى عَيْنًۭا ۖ فَإِمَّا تَرَيِنَّ مِنَ ٱلْبَشَرِ أَحَدًۭا فَقُولِىٓ إِنِّى نَذَرْتُ لِلرَّحْمَٰنِ صَوْمًۭا فَلَنْ أُكَلِّمَ ٱلْيَوْمَ إِنسِيًّۭا", + "verse_27": "فَأَتَتْ بِهِۦ قَوْمَهَا تَحْمِلُهُۥ ۖ قَالُوا۟ يَٰمَرْيَمُ لَقَدْ جِئْتِ شَيْـًۭٔا فَرِيًّۭا", + "verse_28": "يَٰٓأُخْتَ هَٰرُونَ مَا كَانَ أَبُوكِ ٱمْرَأَ سَوْءٍۢ وَمَا كَانَتْ أُمُّكِ بَغِيًّۭا", + "verse_29": "فَأَشَارَتْ إِلَيْهِ ۖ قَالُوا۟ كَيْفَ نُكَلِّمُ مَن كَانَ فِى ٱلْمَهْدِ صَبِيًّۭا", + "verse_30": "قَالَ إِنِّى عَبْدُ ٱللَّهِ ءَاتَىٰنِىَ ٱلْكِتَٰبَ وَجَعَلَنِى نَبِيًّۭا", + "verse_31": "وَجَعَلَنِى مُبَارَكًا أَيْنَ مَا كُنتُ وَأَوْصَٰنِى بِٱلصَّلَوٰةِ وَٱلزَّكَوٰةِ مَا دُمْتُ حَيًّۭا", + "verse_32": "وَبَرًّۢا بِوَٰلِدَتِى وَلَمْ يَجْعَلْنِى جَبَّارًۭا شَقِيًّۭا", + "verse_33": "وَٱلسَّلَٰمُ عَلَىَّ يَوْمَ وُلِدتُّ وَيَوْمَ أَمُوتُ وَيَوْمَ أُبْعَثُ حَيًّۭا", + "verse_34": "ذَٰلِكَ عِيسَى ٱبْنُ مَرْيَمَ ۚ قَوْلَ ٱلْحَقِّ ٱلَّذِى فِيهِ يَمْتَرُونَ", + "verse_35": "مَا كَانَ لِلَّهِ أَن يَتَّخِذَ مِن وَلَدٍۢ ۖ سُبْحَٰنَهُۥٓ ۚ إِذَا قَضَىٰٓ أَمْرًۭا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ", + "verse_36": "وَإِنَّ ٱللَّهَ رَبِّى وَرَبُّكُمْ فَٱعْبُدُوهُ ۚ هَٰذَا صِرَٰطٌۭ مُّسْتَقِيمٌۭ", + "verse_37": "فَٱخْتَلَفَ ٱلْأَحْزَابُ مِنۢ بَيْنِهِمْ ۖ فَوَيْلٌۭ لِّلَّذِينَ كَفَرُوا۟ مِن مَّشْهَدِ يَوْمٍ عَظِيمٍ", + "verse_38": "أَسْمِعْ بِهِمْ وَأَبْصِرْ يَوْمَ يَأْتُونَنَا ۖ لَٰكِنِ ٱلظَّٰلِمُونَ ٱلْيَوْمَ فِى ضَلَٰلٍۢ مُّبِينٍۢ", + "verse_39": "وَأَنذِرْهُمْ يَوْمَ ٱلْحَسْرَةِ إِذْ قُضِىَ ٱلْأَمْرُ وَهُمْ فِى غَفْلَةٍۢ وَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ", + "verse_40": "إِنَّا نَحْنُ نَرِثُ ٱلْأَرْضَ وَمَنْ عَلَيْهَا وَإِلَيْنَا يُرْجَعُونَ", + "verse_41": "وَٱذْكُرْ فِى ٱلْكِتَٰبِ إِبْرَٰهِيمَ ۚ إِنَّهُۥ كَانَ صِدِّيقًۭا نَّبِيًّا", + "verse_42": "إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ يَٰٓأَبَتِ لِمَ تَعْبُدُ مَا لَا يَسْمَعُ وَلَا يُبْصِرُ وَلَا يُغْنِى عَنكَ شَيْـًۭٔا", + "verse_43": "يَٰٓأَبَتِ إِنِّى قَدْ جَآءَنِى مِنَ ٱلْعِلْمِ مَا لَمْ يَأْتِكَ فَٱتَّبِعْنِىٓ أَهْدِكَ صِرَٰطًۭا سَوِيًّۭا", + "verse_44": "يَٰٓأَبَتِ لَا تَعْبُدِ ٱلشَّيْطَٰنَ ۖ إِنَّ ٱلشَّيْطَٰنَ كَانَ لِلرَّحْمَٰنِ عَصِيًّۭا", + "verse_45": "يَٰٓأَبَتِ إِنِّىٓ أَخَافُ أَن يَمَسَّكَ عَذَابٌۭ مِّنَ ٱلرَّحْمَٰنِ فَتَكُونَ لِلشَّيْطَٰنِ وَلِيًّۭا", + "verse_46": "قَالَ أَرَاغِبٌ أَنتَ عَنْ ءَالِهَتِى يَٰٓإِبْرَٰهِيمُ ۖ لَئِن لَّمْ تَنتَهِ لَأَرْجُمَنَّكَ ۖ وَٱهْجُرْنِى مَلِيًّۭا", + "verse_47": "قَالَ سَلَٰمٌ عَلَيْكَ ۖ سَأَسْتَغْفِرُ لَكَ رَبِّىٓ ۖ إِنَّهُۥ كَانَ بِى حَفِيًّۭا", + "verse_48": "وَأَعْتَزِلُكُمْ وَمَا تَدْعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَأَدْعُوا۟ رَبِّى عَسَىٰٓ أَلَّآ أَكُونَ بِدُعَآءِ رَبِّى شَقِيًّۭا", + "verse_49": "فَلَمَّا ٱعْتَزَلَهُمْ وَمَا يَعْبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَهَبْنَا لَهُۥٓ إِسْحَٰقَ وَيَعْقُوبَ ۖ وَكُلًّۭا جَعَلْنَا نَبِيًّۭا", + "verse_50": "وَوَهَبْنَا لَهُم مِّن رَّحْمَتِنَا وَجَعَلْنَا لَهُمْ لِسَانَ صِدْقٍ عَلِيًّۭا", + "verse_51": "وَٱذْكُرْ فِى ٱلْكِتَٰبِ مُوسَىٰٓ ۚ إِنَّهُۥ كَانَ مُخْلَصًۭا وَكَانَ رَسُولًۭا نَّبِيًّۭا", + "verse_52": "وَنَٰدَيْنَٰهُ مِن جَانِبِ ٱلطُّورِ ٱلْأَيْمَنِ وَقَرَّبْنَٰهُ نَجِيًّۭا", + "verse_53": "وَوَهَبْنَا لَهُۥ مِن رَّحْمَتِنَآ أَخَاهُ هَٰرُونَ نَبِيًّۭا", + "verse_54": "وَٱذْكُرْ فِى ٱلْكِتَٰبِ إِسْمَٰعِيلَ ۚ إِنَّهُۥ كَانَ صَادِقَ ٱلْوَعْدِ وَكَانَ رَسُولًۭا نَّبِيًّۭا", + "verse_55": "وَكَانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُۥ بِٱلصَّلَوٰةِ وَٱلزَّكَوٰةِ وَكَانَ عِندَ رَبِّهِۦ مَرْضِيًّۭا", + "verse_56": "وَٱذْكُرْ فِى ٱلْكِتَٰبِ إِدْرِيسَ ۚ إِنَّهُۥ كَانَ صِدِّيقًۭا نَّبِيًّۭا", + "verse_57": "وَرَفَعْنَٰهُ مَكَانًا عَلِيًّا", + "verse_58": "أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ أَنْعَمَ ٱللَّهُ عَلَيْهِم مِّنَ ٱلنَّبِيِّۦنَ مِن ذُرِّيَّةِ ءَادَمَ وَمِمَّنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍۢ وَمِن ذُرِّيَّةِ إِبْرَٰهِيمَ وَإِسْرَٰٓءِيلَ وَمِمَّنْ هَدَيْنَا وَٱجْتَبَيْنَآ ۚ إِذَا تُتْلَىٰ عَلَيْهِمْ ءَايَٰتُ ٱلرَّحْمَٰنِ خَرُّوا۟ سُجَّدًۭا وَبُكِيًّۭا ۩", + "verse_59": "۞ فَخَلَفَ مِنۢ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضَاعُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ وَٱتَّبَعُوا۟ ٱلشَّهَوَٰتِ ۖ فَسَوْفَ يَلْقَوْنَ غَيًّا", + "verse_60": "إِلَّا مَن تَابَ وَءَامَنَ وَعَمِلَ صَٰلِحًۭا فَأُو۟لَٰٓئِكَ يَدْخُلُونَ ٱلْجَنَّةَ وَلَا يُظْلَمُونَ شَيْـًۭٔا", + "verse_61": "جَنَّٰتِ عَدْنٍ ٱلَّتِى وَعَدَ ٱلرَّحْمَٰنُ عِبَادَهُۥ بِٱلْغَيْبِ ۚ إِنَّهُۥ كَانَ وَعْدُهُۥ مَأْتِيًّۭا", + "verse_62": "لَّا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًا إِلَّا سَلَٰمًۭا ۖ وَلَهُمْ رِزْقُهُمْ فِيهَا بُكْرَةًۭ وَعَشِيًّۭا", + "verse_63": "تِلْكَ ٱلْجَنَّةُ ٱلَّتِى نُورِثُ مِنْ عِبَادِنَا مَن كَانَ تَقِيًّۭا", + "verse_64": "وَمَا نَتَنَزَّلُ إِلَّا بِأَمْرِ رَبِّكَ ۖ لَهُۥ مَا بَيْنَ أَيْدِينَا وَمَا خَلْفَنَا وَمَا بَيْنَ ذَٰلِكَ ۚ وَمَا كَانَ رَبُّكَ نَسِيًّۭا", + "verse_65": "رَّبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا فَٱعْبُدْهُ وَٱصْطَبِرْ لِعِبَٰدَتِهِۦ ۚ هَلْ تَعْلَمُ لَهُۥ سَمِيًّۭا", + "verse_66": "وَيَقُولُ ٱلْإِنسَٰنُ أَءِذَا مَا مِتُّ لَسَوْفَ أُخْرَجُ حَيًّا", + "verse_67": "أَوَلَا يَذْكُرُ ٱلْإِنسَٰنُ أَنَّا خَلَقْنَٰهُ مِن قَبْلُ وَلَمْ يَكُ شَيْـًۭٔا", + "verse_68": "فَوَرَبِّكَ لَنَحْشُرَنَّهُمْ وَٱلشَّيَٰطِينَ ثُمَّ لَنُحْضِرَنَّهُمْ حَوْلَ جَهَنَّمَ جِثِيًّۭا", + "verse_69": "ثُمَّ لَنَنزِعَنَّ مِن كُلِّ شِيعَةٍ أَيُّهُمْ أَشَدُّ عَلَى ٱلرَّحْمَٰنِ عِتِيًّۭا", + "verse_70": "ثُمَّ لَنَحْنُ أَعْلَمُ بِٱلَّذِينَ هُمْ أَوْلَىٰ بِهَا صِلِيًّۭا", + "verse_71": "وَإِن مِّنكُمْ إِلَّا وَارِدُهَا ۚ كَانَ عَلَىٰ رَبِّكَ حَتْمًۭا مَّقْضِيًّۭا", + "verse_72": "ثُمَّ نُنَجِّى ٱلَّذِينَ ٱتَّقَوا۟ وَّنَذَرُ ٱلظَّٰلِمِينَ فِيهَا جِثِيًّۭا", + "verse_73": "وَإِذَا تُتْلَىٰ عَلَيْهِمْ ءَايَٰتُنَا بَيِّنَٰتٍۢ قَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ لِلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ أَىُّ ٱلْفَرِيقَيْنِ خَيْرٌۭ مَّقَامًۭا وَأَحْسَنُ نَدِيًّۭا", + "verse_74": "وَكَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُم مِّن قَرْنٍ هُمْ أَحْسَنُ أَثَٰثًۭا وَرِءْيًۭا", + "verse_75": "قُلْ مَن كَانَ فِى ٱلضَّلَٰلَةِ فَلْيَمْدُدْ لَهُ ٱلرَّحْمَٰنُ مَدًّا ۚ حَتَّىٰٓ إِذَا رَأَوْا۟ مَا يُوعَدُونَ إِمَّا ٱلْعَذَابَ وَإِمَّا ٱلسَّاعَةَ فَسَيَعْلَمُونَ مَنْ هُوَ شَرٌّۭ مَّكَانًۭا وَأَضْعَفُ جُندًۭا", + "verse_76": "وَيَزِيدُ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ٱهْتَدَوْا۟ هُدًۭى ۗ وَٱلْبَٰقِيَٰتُ ٱلصَّٰلِحَٰتُ خَيْرٌ عِندَ رَبِّكَ ثَوَابًۭا وَخَيْرٌۭ مَّرَدًّا", + "verse_77": "أَفَرَءَيْتَ ٱلَّذِى كَفَرَ بِـَٔايَٰتِنَا وَقَالَ لَأُوتَيَنَّ مَالًۭا وَوَلَدًا", + "verse_78": "أَطَّلَعَ ٱلْغَيْبَ أَمِ ٱتَّخَذَ عِندَ ٱلرَّحْمَٰنِ عَهْدًۭا", + "verse_79": "كَلَّا ۚ سَنَكْتُبُ مَا يَقُولُ وَنَمُدُّ لَهُۥ مِنَ ٱلْعَذَابِ مَدًّۭا", + "verse_80": "وَنَرِثُهُۥ مَا يَقُولُ وَيَأْتِينَا فَرْدًۭا", + "verse_81": "وَٱتَّخَذُوا۟ مِن دُونِ ٱللَّهِ ءَالِهَةًۭ لِّيَكُونُوا۟ لَهُمْ عِزًّۭا", + "verse_82": "كَلَّا ۚ سَيَكْفُرُونَ بِعِبَادَتِهِمْ وَيَكُونُونَ عَلَيْهِمْ ضِدًّا", + "verse_83": "أَلَمْ تَرَ أَنَّآ أَرْسَلْنَا ٱلشَّيَٰطِينَ عَلَى ٱلْكَٰفِرِينَ تَؤُزُّهُمْ أَزًّۭا", + "verse_84": "فَلَا تَعْجَلْ عَلَيْهِمْ ۖ إِنَّمَا نَعُدُّ لَهُمْ عَدًّۭا", + "verse_85": "يَوْمَ نَحْشُرُ ٱلْمُتَّقِينَ إِلَى ٱلرَّحْمَٰنِ وَفْدًۭا", + "verse_86": "وَنَسُوقُ ٱلْمُجْرِمِينَ إِلَىٰ جَهَنَّمَ وِرْدًۭا", + "verse_87": "لَّا يَمْلِكُونَ ٱلشَّفَٰعَةَ إِلَّا مَنِ ٱتَّخَذَ عِندَ ٱلرَّحْمَٰنِ عَهْدًۭا", + "verse_88": "وَقَالُوا۟ ٱتَّخَذَ ٱلرَّحْمَٰنُ وَلَدًۭا", + "verse_89": "لَّقَدْ جِئْتُمْ شَيْـًٔا إِدًّۭا", + "verse_90": "تَكَادُ ٱلسَّمَٰوَٰتُ يَتَفَطَّرْنَ مِنْهُ وَتَنشَقُّ ٱلْأَرْضُ وَتَخِرُّ ٱلْجِبَالُ هَدًّا", + "verse_91": "أَن دَعَوْا۟ لِلرَّحْمَٰنِ وَلَدًۭا", + "verse_92": "وَمَا يَنۢبَغِى لِلرَّحْمَٰنِ أَن يَتَّخِذَ وَلَدًا", + "verse_93": "إِن كُلُّ مَن فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ إِلَّآ ءَاتِى ٱلرَّحْمَٰنِ عَبْدًۭا", + "verse_94": "لَّقَدْ أَحْصَىٰهُمْ وَعَدَّهُمْ عَدًّۭا", + "verse_95": "وَكُلُّهُمْ ءَاتِيهِ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ فَرْدًا", + "verse_96": "إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ ٱلرَّحْمَٰنُ وُدًّۭا", + "verse_97": "فَإِنَّمَا يَسَّرْنَٰهُ بِلِسَانِكَ لِتُبَشِّرَ بِهِ ٱلْمُتَّقِينَ وَتُنذِرَ بِهِۦ قَوْمًۭا لُّدًّۭا", + "verse_98": "وَكَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُم مِّن قَرْنٍ هَلْ تُحِسُّ مِنْهُم مِّنْ أَحَدٍ أَوْ تَسْمَعُ لَهُمْ رِكْزًۢا" + }, + "count": 98, + "juz": [ + { + "index": "16", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_98" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/020.json b/texts/quran/020.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..7cccca6e1c3a55a8b03691502d20a264e631c306 --- /dev/null +++ b/texts/quran/020.json @@ -0,0 +1,152 @@ +{ + "index": "020", + "name": "Taha", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "طه", + "verse_2": "مَآ أَنزَلْنَا عَلَيْكَ ٱلْقُرْءَانَ لِتَشْقَىٰٓ", + "verse_3": "إِلَّا تَذْكِرَةًۭ لِّمَن يَخْشَىٰ", + "verse_4": "تَنزِيلًۭا مِّمَّنْ خَلَقَ ٱلْأَرْضَ وَٱلسَّمَٰوَٰتِ ٱلْعُلَى", + "verse_5": "ٱلرَّحْمَٰنُ عَلَى ٱلْعَرْشِ ٱسْتَوَىٰ", + "verse_6": "لَهُۥ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا وَمَا تَحْتَ ٱلثَّرَىٰ", + "verse_7": "وَإِن تَجْهَرْ بِٱلْقَوْلِ فَإِنَّهُۥ يَعْلَمُ ٱلسِّرَّ وَأَخْفَى", + "verse_8": "ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۖ لَهُ ٱلْأَسْمَآءُ ٱلْحُسْنَىٰ", + "verse_9": "وَهَلْ أَتَىٰكَ حَدِيثُ مُوسَىٰٓ", + "verse_10": "إِذْ رَءَا نَارًۭا فَقَالَ لِأَهْلِهِ ٱمْكُثُوٓا۟ إِنِّىٓ ءَانَسْتُ نَارًۭا لَّعَلِّىٓ ءَاتِيكُم مِّنْهَا بِقَبَسٍ أَوْ أَجِدُ عَلَى ٱلنَّارِ هُدًۭى", + "verse_11": "فَلَمَّآ أَتَىٰهَا نُودِىَ يَٰمُوسَىٰٓ", + "verse_12": "إِنِّىٓ أَنَا۠ رَبُّكَ فَٱخْلَعْ نَعْلَيْكَ ۖ إِنَّكَ بِٱلْوَادِ ٱلْمُقَدَّسِ طُوًۭى", + "verse_13": "وَأَنَا ٱخْتَرْتُكَ فَٱسْتَمِعْ لِمَا يُوحَىٰٓ", + "verse_14": "إِنَّنِىٓ أَنَا ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّآ أَنَا۠ فَٱعْبُدْنِى وَأَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ لِذِكْرِىٓ", + "verse_15": "إِنَّ ٱلسَّاعَةَ ءَاتِيَةٌ أَكَادُ أُخْفِيهَا لِتُجْزَىٰ كُلُّ نَفْسٍۭ بِمَا تَسْعَىٰ", + "verse_16": "فَلَا يَصُدَّنَّكَ عَنْهَا مَن لَّا يُؤْمِنُ بِهَا وَٱتَّبَعَ هَوَىٰهُ فَتَرْدَىٰ", + "verse_17": "وَمَا تِلْكَ بِيَمِينِكَ يَٰمُوسَىٰ", + "verse_18": "قَالَ هِىَ عَصَاىَ أَتَوَكَّؤُا۟ عَلَيْهَا وَأَهُشُّ بِهَا عَلَىٰ غَنَمِى وَلِىَ فِيهَا مَـَٔارِبُ أُخْرَىٰ", + "verse_19": "قَالَ أَلْقِهَا يَٰمُوسَىٰ", + "verse_20": "فَأَلْقَىٰهَا فَإِذَا هِىَ حَيَّةٌۭ تَسْعَىٰ", + "verse_21": "قَالَ خُذْهَا وَلَا تَخَفْ ۖ سَنُعِيدُهَا سِيرَتَهَا ٱلْأُولَىٰ", + "verse_22": "وَٱضْمُمْ يَدَكَ إِلَىٰ جَنَاحِكَ تَخْرُجْ بَيْضَآءَ مِنْ غَيْرِ سُوٓءٍ ءَايَةً أُخْرَىٰ", + "verse_23": "لِنُرِيَكَ مِنْ ءَايَٰتِنَا ٱلْكُبْرَى", + "verse_24": "ٱذْهَبْ إِلَىٰ فِرْعَوْنَ إِنَّهُۥ طَغَىٰ", + "verse_25": "قَالَ رَبِّ ٱشْرَحْ لِى صَدْرِى", + "verse_26": "وَيَسِّرْ لِىٓ أَمْرِى", + "verse_27": "وَٱحْلُلْ عُقْدَةًۭ مِّن لِّسَانِى", + "verse_28": "يَفْقَهُوا۟ قَوْلِى", + "verse_29": "وَٱجْعَل لِّى وَزِيرًۭا مِّنْ أَهْلِى", + "verse_30": "هَٰرُونَ أَخِى", + "verse_31": "ٱشْدُدْ بِهِۦٓ أَزْرِى", + "verse_32": "وَأَشْرِكْهُ فِىٓ أَمْرِى", + "verse_33": "كَىْ نُسَبِّحَكَ كَثِيرًۭا", + "verse_34": "وَنَذْكُرَكَ كَثِيرًا", + "verse_35": "إِنَّكَ كُنتَ بِنَا بَصِيرًۭا", + "verse_36": "قَالَ قَدْ أُوتِيتَ سُؤْلَكَ يَٰمُوسَىٰ", + "verse_37": "وَلَقَدْ مَنَنَّا عَلَيْكَ مَرَّةً أُخْرَىٰٓ", + "verse_38": "إِذْ أَوْحَيْنَآ إِلَىٰٓ أُمِّكَ مَا يُوحَىٰٓ", + "verse_39": "أَنِ ٱقْذِفِيهِ فِى ٱلتَّابُوتِ فَٱقْذِفِيهِ فِى ٱلْيَمِّ فَلْيُلْقِهِ ٱلْيَمُّ بِٱلسَّاحِلِ يَأْخُذْهُ عَدُوٌّۭ لِّى وَعَدُوٌّۭ لَّهُۥ ۚ وَأَلْقَيْتُ عَلَيْكَ مَحَبَّةًۭ مِّنِّى وَلِتُصْنَعَ عَلَىٰ عَيْنِىٓ", + "verse_40": "إِذْ تَمْشِىٓ أُخْتُكَ فَتَقُولُ هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَىٰ مَن يَكْفُلُهُۥ ۖ فَرَجَعْنَٰكَ إِلَىٰٓ أُمِّكَ كَىْ تَقَرَّ عَيْنُهَا وَلَا تَحْزَنَ ۚ وَقَتَلْتَ نَفْسًۭا فَنَجَّيْنَٰكَ مِنَ ٱلْغَمِّ وَفَتَنَّٰكَ فُتُونًۭا ۚ فَلَبِثْتَ سِنِينَ فِىٓ أَهْلِ مَدْيَنَ ثُمَّ جِئْتَ عَلَىٰ قَدَرٍۢ يَٰمُوسَىٰ", + "verse_41": "وَٱصْطَنَعْتُكَ لِنَفْسِى", + "verse_42": "ٱذْهَبْ أَنتَ وَأَخُوكَ بِـَٔايَٰتِى وَلَا تَنِيَا فِى ذِكْرِى", + "verse_43": "ٱذْهَبَآ إِلَىٰ فِرْعَوْنَ إِنَّهُۥ طَغَىٰ", + "verse_44": "فَقُولَا لَهُۥ قَوْلًۭا لَّيِّنًۭا لَّعَلَّهُۥ يَتَذَكَّرُ أَوْ يَخْشَىٰ", + "verse_45": "قَالَا رَبَّنَآ إِنَّنَا نَخَافُ أَن يَفْرُطَ عَلَيْنَآ أَوْ أَن يَطْغَىٰ", + "verse_46": "قَالَ لَا تَخَافَآ ۖ إِنَّنِى مَعَكُمَآ أَسْمَعُ وَأَرَىٰ", + "verse_47": "فَأْتِيَاهُ فَقُولَآ إِنَّا رَسُولَا رَبِّكَ فَأَرْسِلْ مَعَنَا بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ وَلَا تُعَذِّبْهُمْ ۖ قَدْ جِئْنَٰكَ بِـَٔايَةٍۢ مِّن رَّبِّكَ ۖ وَٱلسَّلَٰمُ عَلَىٰ مَنِ ٱتَّبَعَ ٱلْهُدَىٰٓ", + "verse_48": "إِنَّا قَدْ أُوحِىَ إِلَيْنَآ أَنَّ ٱلْعَذَابَ عَلَىٰ مَن كَذَّبَ وَتَوَلَّىٰ", + "verse_49": "قَالَ فَمَن رَّبُّكُمَا يَٰمُوسَىٰ", + "verse_50": "قَالَ رَبُّنَا ٱلَّذِىٓ أَعْطَىٰ كُلَّ شَىْءٍ خَلْقَهُۥ ثُمَّ هَدَىٰ", + "verse_51": "قَالَ فَمَا بَالُ ٱلْقُرُونِ ٱلْأُولَىٰ", + "verse_52": "قَالَ عِلْمُهَا عِندَ رَبِّى فِى كِتَٰبٍۢ ۖ لَّا يَضِلُّ رَبِّى وَلَا يَنسَى", + "verse_53": "ٱلَّذِى جَعَلَ لَكُمُ ٱلْأَرْضَ مَهْدًۭا وَسَلَكَ لَكُمْ فِيهَا سُبُلًۭا وَأَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءًۭ فَأَخْرَجْنَا بِهِۦٓ أَزْوَٰجًۭا مِّن نَّبَاتٍۢ شَتَّىٰ", + "verse_54": "كُلُوا۟ وَٱرْعَوْا۟ أَنْعَٰمَكُمْ ۗ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَٰتٍۢ لِّأُو۟لِى ٱلنُّهَىٰ", + "verse_55": "۞ مِنْهَا خَلَقْنَٰكُمْ وَفِيهَا نُعِيدُكُمْ وَمِنْهَا نُخْرِجُكُمْ تَارَةً أُخْرَىٰ", + "verse_56": "وَلَقَدْ أَرَيْنَٰهُ ءَايَٰتِنَا كُلَّهَا فَكَذَّبَ وَأَبَىٰ", + "verse_57": "قَالَ أَجِئْتَنَا لِتُخْرِجَنَا مِنْ أَرْضِنَا بِسِحْرِكَ يَٰمُوسَىٰ", + "verse_58": "فَلَنَأْتِيَنَّكَ بِسِحْرٍۢ مِّثْلِهِۦ فَٱجْعَلْ بَيْنَنَا وَبَيْنَكَ مَوْعِدًۭا لَّا نُخْلِفُهُۥ نَحْنُ وَلَآ أَنتَ مَكَانًۭا سُوًۭى", + "verse_59": "قَالَ مَوْعِدُكُمْ يَوْمُ ٱلزِّينَةِ وَأَن يُحْشَرَ ٱلنَّاسُ ضُحًۭى", + "verse_60": "فَتَوَلَّىٰ فِرْعَوْنُ فَجَمَعَ كَيْدَهُۥ ثُمَّ أَتَىٰ", + "verse_61": "قَالَ لَهُم مُّوسَىٰ وَيْلَكُمْ لَا تَفْتَرُوا۟ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًۭا فَيُسْحِتَكُم بِعَذَابٍۢ ۖ وَقَدْ خَابَ مَنِ ٱفْتَرَىٰ", + "verse_62": "فَتَنَٰزَعُوٓا۟ أَمْرَهُم بَيْنَهُمْ وَأَسَرُّوا۟ ٱلنَّجْوَىٰ", + "verse_63": "قَالُوٓا۟ إِنْ هَٰذَٰنِ لَسَٰحِرَٰنِ يُرِيدَانِ أَن يُخْرِجَاكُم مِّنْ أَرْضِكُم بِسِحْرِهِمَا وَيَذْهَبَا بِطَرِيقَتِكُمُ ٱلْمُثْلَىٰ", + "verse_64": "فَأَجْمِعُوا۟ كَيْدَكُمْ ثُمَّ ٱئْتُوا۟ صَفًّۭا ۚ وَقَدْ أَفْلَحَ ٱلْيَوْمَ مَنِ ٱسْتَعْلَىٰ", + "verse_65": "قَالُوا۟ يَٰمُوسَىٰٓ إِمَّآ أَن تُلْقِىَ وَإِمَّآ أَن نَّكُونَ أَوَّلَ مَنْ أَلْقَىٰ", + "verse_66": "قَالَ بَلْ أَلْقُوا۟ ۖ فَإِذَا حِبَالُهُمْ وَعِصِيُّهُمْ يُخَيَّلُ إِلَيْهِ مِن سِحْرِهِمْ أَنَّهَا تَسْعَىٰ", + "verse_67": "فَأَوْجَسَ فِى نَفْسِهِۦ خِيفَةًۭ مُّوسَىٰ", + "verse_68": "قُلْنَا لَا تَخَفْ إِنَّكَ أَنتَ ٱلْأَعْلَىٰ", + "verse_69": "وَأَلْقِ مَا فِى يَمِينِكَ تَلْقَفْ مَا صَنَعُوٓا۟ ۖ إِنَّمَا صَنَعُوا۟ كَيْدُ سَٰحِرٍۢ ۖ وَلَا يُفْلِحُ ٱلسَّاحِرُ حَيْثُ أَتَىٰ", + "verse_70": "فَأُلْقِىَ ٱلسَّحَرَةُ سُجَّدًۭا قَالُوٓا۟ ءَامَنَّا بِرَبِّ هَٰرُونَ وَمُوسَىٰ", + "verse_71": "قَالَ ءَامَنتُمْ لَهُۥ قَبْلَ أَنْ ءَاذَنَ لَكُمْ ۖ إِنَّهُۥ لَكَبِيرُكُمُ ٱلَّذِى عَلَّمَكُمُ ٱلسِّحْرَ ۖ فَلَأُقَطِّعَنَّ أَيْدِيَكُمْ وَأَرْجُلَكُم مِّنْ خِلَٰفٍۢ وَلَأُصَلِّبَنَّكُمْ فِى جُذُوعِ ٱلنَّخْلِ وَلَتَعْلَمُنَّ أَيُّنَآ أَشَدُّ عَذَابًۭا وَأَبْقَىٰ", + "verse_72": "قَالُوا۟ لَن نُّؤْثِرَكَ عَلَىٰ مَا جَآءَنَا مِنَ ٱلْبَيِّنَٰتِ وَٱلَّذِى فَطَرَنَا ۖ فَٱقْضِ مَآ أَنتَ قَاضٍ ۖ إِنَّمَا تَقْضِى هَٰذِهِ ٱلْحَيَوٰةَ ٱلدُّنْيَآ", + "verse_73": "إِنَّآ ءَامَنَّا بِرَبِّنَا لِيَغْفِرَ لَنَا خَطَٰيَٰنَا وَمَآ أَكْرَهْتَنَا عَلَيْهِ مِنَ ٱلسِّحْرِ ۗ وَٱللَّهُ خَيْرٌۭ وَأَبْقَىٰٓ", + "verse_74": "إِنَّهُۥ مَن يَأْتِ رَبَّهُۥ مُجْرِمًۭا فَإِنَّ لَهُۥ جَهَنَّمَ لَا يَمُوتُ فِيهَا وَلَا يَحْيَىٰ", + "verse_75": "وَمَن يَأْتِهِۦ مُؤْمِنًۭا قَدْ عَمِلَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَأُو۟لَٰٓئِكَ لَهُمُ ٱلدَّرَجَٰتُ ٱلْعُلَىٰ", + "verse_76": "جَنَّٰتُ عَدْنٍۢ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا ۚ وَذَٰلِكَ جَزَآءُ مَن تَزَكَّىٰ", + "verse_77": "وَلَقَدْ أَوْحَيْنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰٓ أَنْ أَسْرِ بِعِبَادِى فَٱضْرِبْ لَهُمْ طَرِيقًۭا فِى ٱلْبَحْرِ يَبَسًۭا لَّا تَخَٰفُ دَرَكًۭا وَلَا تَخْشَىٰ", + "verse_78": "فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ بِجُنُودِهِۦ فَغَشِيَهُم مِّنَ ٱلْيَمِّ مَا غَشِيَهُمْ", + "verse_79": "وَأَضَلَّ فِرْعَوْنُ قَوْمَهُۥ وَمَا هَدَىٰ", + "verse_80": "يَٰبَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ قَدْ أَنجَيْنَٰكُم مِّنْ عَدُوِّكُمْ وَوَٰعَدْنَٰكُمْ جَانِبَ ٱلطُّورِ ٱلْأَيْمَنَ وَنَزَّلْنَا عَلَيْكُمُ ٱلْمَنَّ وَٱلسَّلْوَىٰ", + "verse_81": "كُلُوا۟ مِن طَيِّبَٰتِ مَا رَزَقْنَٰكُمْ وَلَا تَطْغَوْا۟ فِيهِ فَيَحِلَّ عَلَيْكُمْ غَضَبِى ۖ وَمَن يَحْلِلْ عَلَيْهِ غَضَبِى فَقَدْ هَوَىٰ", + "verse_82": "وَإِنِّى لَغَفَّارٌۭ لِّمَن تَابَ وَءَامَنَ وَعَمِلَ صَٰلِحًۭا ثُمَّ ٱهْتَدَىٰ", + "verse_83": "۞ وَمَآ أَعْجَلَكَ عَن قَوْمِكَ يَٰمُوسَىٰ", + "verse_84": "قَالَ هُمْ أُو۟لَآءِ عَلَىٰٓ أَثَرِى وَعَجِلْتُ إِلَيْكَ رَبِّ لِتَرْضَىٰ", + "verse_85": "قَالَ فَإِنَّا قَدْ فَتَنَّا قَوْمَكَ مِنۢ بَعْدِكَ وَأَضَلَّهُمُ ٱلسَّامِرِىُّ", + "verse_86": "فَرَجَعَ مُوسَىٰٓ إِلَىٰ قَوْمِهِۦ غَضْبَٰنَ أَسِفًۭا ۚ قَالَ يَٰقَوْمِ أَلَمْ يَعِدْكُمْ رَبُّكُمْ وَعْدًا حَسَنًا ۚ أَفَطَالَ عَلَيْكُمُ ٱلْعَهْدُ أَمْ أَرَدتُّمْ أَن يَحِلَّ عَلَيْكُمْ غَضَبٌۭ مِّن رَّبِّكُمْ فَأَخْلَفْتُم مَّوْعِدِى", + "verse_87": "قَالُوا۟ مَآ أَخْلَفْنَا مَوْعِدَكَ بِمَلْكِنَا وَلَٰكِنَّا حُمِّلْنَآ أَوْزَارًۭا مِّن زِينَةِ ٱلْقَوْمِ فَقَذَفْنَٰهَا فَكَذَٰلِكَ أَلْقَى ٱلسَّامِرِىُّ", + "verse_88": "فَأَخْرَجَ لَهُمْ عِجْلًۭا جَسَدًۭا لَّهُۥ خُوَارٌۭ فَقَالُوا۟ هَٰذَآ إِلَٰهُكُمْ وَإِلَٰهُ مُوسَىٰ فَنَسِىَ", + "verse_89": "أَفَلَا يَرَوْنَ أَلَّا يَرْجِعُ إِلَيْهِمْ قَوْلًۭا وَلَا يَمْلِكُ لَهُمْ ضَرًّۭا وَلَا نَفْعًۭا", + "verse_90": "وَلَقَدْ قَالَ لَهُمْ هَٰرُونُ مِن قَبْلُ يَٰقَوْمِ إِنَّمَا فُتِنتُم بِهِۦ ۖ وَإِنَّ رَبَّكُمُ ٱلرَّحْمَٰنُ فَٱتَّبِعُونِى وَأَطِيعُوٓا۟ أَمْرِى", + "verse_91": "قَالُوا۟ لَن نَّبْرَحَ عَلَيْهِ عَٰكِفِينَ حَتَّىٰ يَرْجِعَ إِلَيْنَا مُوسَىٰ", + "verse_92": "قَالَ يَٰهَٰرُونُ مَا مَنَعَكَ إِذْ رَأَيْتَهُمْ ضَلُّوٓا۟", + "verse_93": "أَلَّا تَتَّبِعَنِ ۖ أَفَعَصَيْتَ أَمْرِى", + "verse_94": "قَالَ يَبْنَؤُمَّ لَا تَأْخُذْ بِلِحْيَتِى وَلَا بِرَأْسِىٓ ۖ إِنِّى خَشِيتُ أَن تَقُولَ فَرَّقْتَ بَيْنَ بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ وَلَمْ تَرْقُبْ قَوْلِى", + "verse_95": "قَالَ فَمَا خَطْبُكَ يَٰسَٰمِرِىُّ", + "verse_96": "قَالَ بَصُرْتُ بِمَا لَمْ يَبْصُرُوا۟ بِهِۦ فَقَبَضْتُ قَبْضَةًۭ مِّنْ أَثَرِ ٱلرَّسُولِ فَنَبَذْتُهَا وَكَذَٰلِكَ سَوَّلَتْ لِى نَفْسِى", + "verse_97": "قَالَ فَٱذْهَبْ فَإِنَّ لَكَ فِى ٱلْحَيَوٰةِ أَن تَقُولَ لَا مِسَاسَ ۖ وَإِنَّ لَكَ مَوْعِدًۭا لَّن تُخْلَفَهُۥ ۖ وَٱنظُرْ إِلَىٰٓ إِلَٰهِكَ ٱلَّذِى ظَلْتَ عَلَيْهِ عَاكِفًۭا ۖ لَّنُحَرِّقَنَّهُۥ ثُمَّ لَنَنسِفَنَّهُۥ فِى ٱلْيَمِّ نَسْفًا", + "verse_98": "إِنَّمَآ إِلَٰهُكُمُ ٱللَّهُ ٱلَّذِى لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۚ وَسِعَ كُلَّ شَىْءٍ عِلْمًۭا", + "verse_99": "كَذَٰلِكَ نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنۢبَآءِ مَا قَدْ سَبَقَ ۚ وَقَدْ ءَاتَيْنَٰكَ مِن لَّدُنَّا ذِكْرًۭا", + "verse_100": "مَّنْ أَعْرَضَ عَنْهُ فَإِنَّهُۥ يَحْمِلُ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ وِزْرًا", + "verse_101": "خَٰلِدِينَ فِيهِ ۖ وَسَآءَ لَهُمْ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ حِمْلًۭا", + "verse_102": "يَوْمَ يُنفَخُ فِى ٱلصُّورِ ۚ وَنَحْشُرُ ٱلْمُجْرِمِينَ يَوْمَئِذٍۢ زُرْقًۭا", + "verse_103": "يَتَخَٰفَتُونَ بَيْنَهُمْ إِن لَّبِثْتُمْ إِلَّا عَشْرًۭا", + "verse_104": "نَّحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَقُولُونَ إِذْ يَقُولُ أَمْثَلُهُمْ طَرِيقَةً إِن لَّبِثْتُمْ إِلَّا يَوْمًۭا", + "verse_105": "وَيَسْـَٔلُونَكَ عَنِ ٱلْجِبَالِ فَقُلْ يَنسِفُهَا رَبِّى نَسْفًۭا", + "verse_106": "فَيَذَرُهَا قَاعًۭا صَفْصَفًۭا", + "verse_107": "لَّا تَرَىٰ فِيهَا عِوَجًۭا وَلَآ أَمْتًۭا", + "verse_108": "يَوْمَئِذٍۢ يَتَّبِعُونَ ٱلدَّاعِىَ لَا عِوَجَ لَهُۥ ۖ وَخَشَعَتِ ٱلْأَصْوَاتُ لِلرَّحْمَٰنِ فَلَا تَسْمَعُ إِلَّا هَمْسًۭا", + "verse_109": "يَوْمَئِذٍۢ لَّا تَنفَعُ ٱلشَّفَٰعَةُ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ ٱلرَّحْمَٰنُ وَرَضِىَ لَهُۥ قَوْلًۭا", + "verse_110": "يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا يُحِيطُونَ بِهِۦ عِلْمًۭا", + "verse_111": "۞ وَعَنَتِ ٱلْوُجُوهُ لِلْحَىِّ ٱلْقَيُّومِ ۖ وَقَدْ خَابَ مَنْ حَمَلَ ظُلْمًۭا", + "verse_112": "وَمَن يَعْمَلْ مِنَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَهُوَ مُؤْمِنٌۭ فَلَا يَخَافُ ظُلْمًۭا وَلَا هَضْمًۭا", + "verse_113": "وَكَذَٰلِكَ أَنزَلْنَٰهُ قُرْءَانًا عَرَبِيًّۭا وَصَرَّفْنَا فِيهِ مِنَ ٱلْوَعِيدِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ أَوْ يُحْدِثُ لَهُمْ ذِكْرًۭا", + "verse_114": "فَتَعَٰلَى ٱللَّهُ ٱلْمَلِكُ ٱلْحَقُّ ۗ وَلَا تَعْجَلْ بِٱلْقُرْءَانِ مِن قَبْلِ أَن يُقْضَىٰٓ إِلَيْكَ وَحْيُهُۥ ۖ وَقُل رَّبِّ زِدْنِى عِلْمًۭا", + "verse_115": "وَلَقَدْ عَهِدْنَآ إِلَىٰٓ ءَادَمَ مِن قَبْلُ فَنَسِىَ وَلَمْ نَجِدْ لَهُۥ عَزْمًۭا", + "verse_116": "وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَٰٓئِكَةِ ٱسْجُدُوا۟ لِءَادَمَ فَسَجَدُوٓا۟ إِلَّآ إِبْلِيسَ أَبَىٰ", + "verse_117": "فَقُلْنَا يَٰٓـَٔادَمُ إِنَّ هَٰذَا عَدُوٌّۭ لَّكَ وَلِزَوْجِكَ فَلَا يُخْرِجَنَّكُمَا مِنَ ٱلْجَنَّةِ فَتَشْقَىٰٓ", + "verse_118": "إِنَّ لَكَ أَلَّا تَجُوعَ فِيهَا وَلَا تَعْرَىٰ", + "verse_119": "وَأَنَّكَ لَا تَظْمَؤُا۟ فِيهَا وَلَا تَضْحَىٰ", + "verse_120": "فَوَسْوَسَ إِلَيْهِ ٱلشَّيْطَٰنُ قَالَ يَٰٓـَٔادَمُ هَلْ أَدُلُّكَ عَلَىٰ شَجَرَةِ ٱلْخُلْدِ وَمُلْكٍۢ لَّا يَبْلَىٰ", + "verse_121": "فَأَكَلَا مِنْهَا فَبَدَتْ لَهُمَا سَوْءَٰتُهُمَا وَطَفِقَا يَخْصِفَانِ عَلَيْهِمَا مِن وَرَقِ ٱلْجَنَّةِ ۚ وَعَصَىٰٓ ءَادَمُ رَبَّهُۥ فَغَوَىٰ", + "verse_122": "ثُمَّ ٱجْتَبَٰهُ رَبُّهُۥ فَتَابَ عَلَيْهِ وَهَدَىٰ", + "verse_123": "قَالَ ٱهْبِطَا مِنْهَا جَمِيعًۢا ۖ بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّۭ ۖ فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّى هُدًۭى فَمَنِ ٱتَّبَعَ هُدَاىَ فَلَا يَضِلُّ وَلَا يَشْقَىٰ", + "verse_124": "وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِى فَإِنَّ لَهُۥ مَعِيشَةًۭ ضَنكًۭا وَنَحْشُرُهُۥ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ أَعْمَىٰ", + "verse_125": "قَالَ رَبِّ لِمَ حَشَرْتَنِىٓ أَعْمَىٰ وَقَدْ كُنتُ بَصِيرًۭا", + "verse_126": "قَالَ كَذَٰلِكَ أَتَتْكَ ءَايَٰتُنَا فَنَسِيتَهَا ۖ وَكَذَٰلِكَ ٱلْيَوْمَ تُنسَىٰ", + "verse_127": "وَكَذَٰلِكَ نَجْزِى مَنْ أَسْرَفَ وَلَمْ يُؤْمِنۢ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِۦ ۚ وَلَعَذَابُ ٱلْءَاخِرَةِ أَشَدُّ وَأَبْقَىٰٓ", + "verse_128": "أَفَلَمْ يَهْدِ لَهُمْ كَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُم مِّنَ ٱلْقُرُونِ يَمْشُونَ فِى مَسَٰكِنِهِمْ ۗ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَٰتٍۢ لِّأُو۟لِى ٱلنُّهَىٰ", + "verse_129": "وَلَوْلَا كَلِمَةٌۭ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ لَكَانَ لِزَامًۭا وَأَجَلٌۭ مُّسَمًّۭى", + "verse_130": "فَٱصْبِرْ عَلَىٰ مَا يَقُولُونَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ ٱلشَّمْسِ وَقَبْلَ غُرُوبِهَا ۖ وَمِنْ ءَانَآئِ ٱلَّيْلِ فَسَبِّحْ وَأَطْرَافَ ٱلنَّهَارِ لَعَلَّكَ تَرْضَىٰ", + "verse_131": "وَلَا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلَىٰ مَا مَتَّعْنَا بِهِۦٓ أَزْوَٰجًۭا مِّنْهُمْ زَهْرَةَ ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا لِنَفْتِنَهُمْ فِيهِ ۚ وَرِزْقُ رَبِّكَ خَيْرٌۭ وَأَبْقَىٰ", + "verse_132": "وَأْمُرْ أَهْلَكَ بِٱلصَّلَوٰةِ وَٱصْطَبِرْ عَلَيْهَا ۖ لَا نَسْـَٔلُكَ رِزْقًۭا ۖ نَّحْنُ نَرْزُقُكَ ۗ وَٱلْعَٰقِبَةُ لِلتَّقْوَىٰ", + "verse_133": "وَقَالُوا۟ لَوْلَا يَأْتِينَا بِـَٔايَةٍۢ مِّن رَّبِّهِۦٓ ۚ أَوَلَمْ تَأْتِهِم بَيِّنَةُ مَا فِى ٱلصُّحُفِ ٱلْأُولَىٰ", + "verse_134": "وَلَوْ أَنَّآ أَهْلَكْنَٰهُم بِعَذَابٍۢ مِّن قَبْلِهِۦ لَقَالُوا۟ رَبَّنَا لَوْلَآ أَرْسَلْتَ إِلَيْنَا رَسُولًۭا فَنَتَّبِعَ ءَايَٰتِكَ مِن قَبْلِ أَن نَّذِلَّ وَنَخْزَىٰ", + "verse_135": "قُلْ كُلٌّۭ مُّتَرَبِّصٌۭ فَتَرَبَّصُوا۟ ۖ فَسَتَعْلَمُونَ مَنْ أَصْحَٰبُ ٱلصِّرَٰطِ ٱلسَّوِىِّ وَمَنِ ٱهْتَدَىٰ" + }, + "count": 135, + "juz": [ + { + "index": "16", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_135" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/021.json b/texts/quran/021.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..31b7c451634f3576caad31943cb47194c2ff2bf4 --- /dev/null +++ b/texts/quran/021.json @@ -0,0 +1,129 @@ +{ + "index": "021", + "name": "al-Anbiya", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "ٱقْتَرَبَ لِلنَّاسِ حِسَابُهُمْ وَهُمْ فِى غَفْلَةٍۢ مُّعْرِضُونَ", + "verse_2": "مَا يَأْتِيهِم مِّن ذِكْرٍۢ مِّن رَّبِّهِم مُّحْدَثٍ إِلَّا ٱسْتَمَعُوهُ وَهُمْ يَلْعَبُونَ", + "verse_3": "لَاهِيَةًۭ قُلُوبُهُمْ ۗ وَأَسَرُّوا۟ ٱلنَّجْوَى ٱلَّذِينَ ظَلَمُوا۟ هَلْ هَٰذَآ إِلَّا بَشَرٌۭ مِّثْلُكُمْ ۖ أَفَتَأْتُونَ ٱلسِّحْرَ وَأَنتُمْ تُبْصِرُونَ", + "verse_4": "قَالَ رَبِّى يَعْلَمُ ٱلْقَوْلَ فِى ٱلسَّمَآءِ وَٱلْأَرْضِ ۖ وَهُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلْعَلِيمُ", + "verse_5": "بَلْ قَالُوٓا۟ أَضْغَٰثُ أَحْلَٰمٍۭ بَلِ ٱفْتَرَىٰهُ بَلْ هُوَ شَاعِرٌۭ فَلْيَأْتِنَا بِـَٔايَةٍۢ كَمَآ أُرْسِلَ ٱلْأَوَّلُونَ", + "verse_6": "مَآ ءَامَنَتْ قَبْلَهُم مِّن قَرْيَةٍ أَهْلَكْنَٰهَآ ۖ أَفَهُمْ يُؤْمِنُونَ", + "verse_7": "وَمَآ أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ إِلَّا رِجَالًۭا نُّوحِىٓ إِلَيْهِمْ ۖ فَسْـَٔلُوٓا۟ أَهْلَ ٱلذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ", + "verse_8": "وَمَا جَعَلْنَٰهُمْ جَسَدًۭا لَّا يَأْكُلُونَ ٱلطَّعَامَ وَمَا كَانُوا۟ خَٰلِدِينَ", + "verse_9": "ثُمَّ صَدَقْنَٰهُمُ ٱلْوَعْدَ فَأَنجَيْنَٰهُمْ وَمَن نَّشَآءُ وَأَهْلَكْنَا ٱلْمُسْرِفِينَ", + "verse_10": "لَقَدْ أَنزَلْنَآ إِلَيْكُمْ كِتَٰبًۭا فِيهِ ذِكْرُكُمْ ۖ أَفَلَا تَعْقِلُونَ", + "verse_11": "وَكَمْ قَصَمْنَا مِن قَرْيَةٍۢ كَانَتْ ظَالِمَةًۭ وَأَنشَأْنَا بَعْدَهَا قَوْمًا ءَاخَرِينَ", + "verse_12": "فَلَمَّآ أَحَسُّوا۟ بَأْسَنَآ إِذَا هُم مِّنْهَا يَرْكُضُونَ", + "verse_13": "لَا تَرْكُضُوا۟ وَٱرْجِعُوٓا۟ إِلَىٰ مَآ أُتْرِفْتُمْ فِيهِ وَمَسَٰكِنِكُمْ لَعَلَّكُمْ تُسْـَٔلُونَ", + "verse_14": "قَالُوا۟ يَٰوَيْلَنَآ إِنَّا كُنَّا ظَٰلِمِينَ", + "verse_15": "فَمَا زَالَت تِّلْكَ دَعْوَىٰهُمْ حَتَّىٰ جَعَلْنَٰهُمْ حَصِيدًا خَٰمِدِينَ", + "verse_16": "وَمَا خَلَقْنَا ٱلسَّمَآءَ وَٱلْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا لَٰعِبِينَ", + "verse_17": "لَوْ أَرَدْنَآ أَن نَّتَّخِذَ لَهْوًۭا لَّٱتَّخَذْنَٰهُ مِن لَّدُنَّآ إِن كُنَّا فَٰعِلِينَ", + "verse_18": "بَلْ نَقْذِفُ بِٱلْحَقِّ عَلَى ٱلْبَٰطِلِ فَيَدْمَغُهُۥ فَإِذَا هُوَ زَاهِقٌۭ ۚ وَلَكُمُ ٱلْوَيْلُ مِمَّا تَصِفُونَ", + "verse_19": "وَلَهُۥ مَن فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۚ وَمَنْ عِندَهُۥ لَا يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِهِۦ وَلَا يَسْتَحْسِرُونَ", + "verse_20": "يُسَبِّحُونَ ٱلَّيْلَ وَٱلنَّهَارَ لَا يَفْتُرُونَ", + "verse_21": "أَمِ ٱتَّخَذُوٓا۟ ءَالِهَةًۭ مِّنَ ٱلْأَرْضِ هُمْ يُنشِرُونَ", + "verse_22": "لَوْ كَانَ فِيهِمَآ ءَالِهَةٌ إِلَّا ٱللَّهُ لَفَسَدَتَا ۚ فَسُبْحَٰنَ ٱللَّهِ رَبِّ ٱلْعَرْشِ عَمَّا يَصِفُونَ", + "verse_23": "لَا يُسْـَٔلُ عَمَّا يَفْعَلُ وَهُمْ يُسْـَٔلُونَ", + "verse_24": "أَمِ ٱتَّخَذُوا۟ مِن دُونِهِۦٓ ءَالِهَةًۭ ۖ قُلْ هَاتُوا۟ بُرْهَٰنَكُمْ ۖ هَٰذَا ذِكْرُ مَن مَّعِىَ وَذِكْرُ مَن قَبْلِى ۗ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ ٱلْحَقَّ ۖ فَهُم مُّعْرِضُونَ", + "verse_25": "وَمَآ أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ مِن رَّسُولٍ إِلَّا نُوحِىٓ إِلَيْهِ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّآ أَنَا۠ فَٱعْبُدُونِ", + "verse_26": "وَقَالُوا۟ ٱتَّخَذَ ٱلرَّحْمَٰنُ وَلَدًۭا ۗ سُبْحَٰنَهُۥ ۚ بَلْ عِبَادٌۭ مُّكْرَمُونَ", + "verse_27": "لَا يَسْبِقُونَهُۥ بِٱلْقَوْلِ وَهُم بِأَمْرِهِۦ يَعْمَلُونَ", + "verse_28": "يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا يَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ٱرْتَضَىٰ وَهُم مِّنْ خَشْيَتِهِۦ مُشْفِقُونَ", + "verse_29": "۞ وَمَن يَقُلْ مِنْهُمْ إِنِّىٓ إِلَٰهٌۭ مِّن دُونِهِۦ فَذَٰلِكَ نَجْزِيهِ جَهَنَّمَ ۚ كَذَٰلِكَ نَجْزِى ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_30": "أَوَلَمْ يَرَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓا۟ أَنَّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ كَانَتَا رَتْقًۭا فَفَتَقْنَٰهُمَا ۖ وَجَعَلْنَا مِنَ ٱلْمَآءِ كُلَّ شَىْءٍ حَىٍّ ۖ أَفَلَا يُؤْمِنُونَ", + "verse_31": "وَجَعَلْنَا فِى ٱلْأَرْضِ رَوَٰسِىَ أَن تَمِيدَ بِهِمْ وَجَعَلْنَا فِيهَا فِجَاجًۭا سُبُلًۭا لَّعَلَّهُمْ يَهْتَدُونَ", + "verse_32": "وَجَعَلْنَا ٱلسَّمَآءَ سَقْفًۭا مَّحْفُوظًۭا ۖ وَهُمْ عَنْ ءَايَٰتِهَا مُعْرِضُونَ", + "verse_33": "وَهُوَ ٱلَّذِى خَلَقَ ٱلَّيْلَ وَٱلنَّهَارَ وَٱلشَّمْسَ وَٱلْقَمَرَ ۖ كُلٌّۭ فِى فَلَكٍۢ يَسْبَحُونَ", + "verse_34": "وَمَا جَعَلْنَا لِبَشَرٍۢ مِّن قَبْلِكَ ٱلْخُلْدَ ۖ أَفَإِي۟ن مِّتَّ فَهُمُ ٱلْخَٰلِدُونَ", + "verse_35": "كُلُّ نَفْسٍۢ ذَآئِقَةُ ٱلْمَوْتِ ۗ وَنَبْلُوكُم بِٱلشَّرِّ وَٱلْخَيْرِ فِتْنَةًۭ ۖ وَإِلَيْنَا تُرْجَعُونَ", + "verse_36": "وَإِذَا رَءَاكَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓا۟ إِن يَتَّخِذُونَكَ إِلَّا هُزُوًا أَهَٰذَا ٱلَّذِى يَذْكُرُ ءَالِهَتَكُمْ وَهُم بِذِكْرِ ٱلرَّحْمَٰنِ هُمْ كَٰفِرُونَ", + "verse_37": "خُلِقَ ٱلْإِنسَٰنُ مِنْ عَجَلٍۢ ۚ سَأُو۟رِيكُمْ ءَايَٰتِى فَلَا تَسْتَعْجِلُونِ", + "verse_38": "وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلْوَعْدُ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ", + "verse_39": "لَوْ يَعْلَمُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ حِينَ لَا يَكُفُّونَ عَن وُجُوهِهِمُ ٱلنَّارَ وَلَا عَن ظُهُورِهِمْ وَلَا هُمْ يُنصَرُونَ", + "verse_40": "بَلْ تَأْتِيهِم بَغْتَةًۭ فَتَبْهَتُهُمْ فَلَا يَسْتَطِيعُونَ رَدَّهَا وَلَا هُمْ يُنظَرُونَ", + "verse_41": "وَلَقَدِ ٱسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍۢ مِّن قَبْلِكَ فَحَاقَ بِٱلَّذِينَ سَخِرُوا۟ مِنْهُم مَّا كَانُوا۟ بِهِۦ يَسْتَهْزِءُونَ", + "verse_42": "قُلْ مَن يَكْلَؤُكُم بِٱلَّيْلِ وَٱلنَّهَارِ مِنَ ٱلرَّحْمَٰنِ ۗ بَلْ هُمْ عَن ذِكْرِ رَبِّهِم مُّعْرِضُونَ", + "verse_43": "أَمْ لَهُمْ ءَالِهَةٌۭ تَمْنَعُهُم مِّن دُونِنَا ۚ لَا يَسْتَطِيعُونَ نَصْرَ أَنفُسِهِمْ وَلَا هُم مِّنَّا يُصْحَبُونَ", + "verse_44": "بَلْ مَتَّعْنَا هَٰٓؤُلَآءِ وَءَابَآءَهُمْ حَتَّىٰ طَالَ عَلَيْهِمُ ٱلْعُمُرُ ۗ أَفَلَا يَرَوْنَ أَنَّا نَأْتِى ٱلْأَرْضَ نَنقُصُهَا مِنْ أَطْرَافِهَآ ۚ أَفَهُمُ ٱلْغَٰلِبُونَ", + "verse_45": "قُلْ إِنَّمَآ أُنذِرُكُم بِٱلْوَحْىِ ۚ وَلَا يَسْمَعُ ٱلصُّمُّ ٱلدُّعَآءَ إِذَا مَا يُنذَرُونَ", + "verse_46": "وَلَئِن مَّسَّتْهُمْ نَفْحَةٌۭ مِّنْ عَذَابِ رَبِّكَ لَيَقُولُنَّ يَٰوَيْلَنَآ إِنَّا كُنَّا ظَٰلِمِينَ", + "verse_47": "وَنَضَعُ ٱلْمَوَٰزِينَ ٱلْقِسْطَ لِيَوْمِ ٱلْقِيَٰمَةِ فَلَا تُظْلَمُ نَفْسٌۭ شَيْـًۭٔا ۖ وَإِن كَانَ مِثْقَالَ حَبَّةٍۢ مِّنْ خَرْدَلٍ أَتَيْنَا بِهَا ۗ وَكَفَىٰ بِنَا حَٰسِبِينَ", + "verse_48": "وَلَقَدْ ءَاتَيْنَا مُوسَىٰ وَهَٰرُونَ ٱلْفُرْقَانَ وَضِيَآءًۭ وَذِكْرًۭا لِّلْمُتَّقِينَ", + "verse_49": "ٱلَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُم بِٱلْغَيْبِ وَهُم مِّنَ ٱلسَّاعَةِ مُشْفِقُونَ", + "verse_50": "وَهَٰذَا ذِكْرٌۭ مُّبَارَكٌ أَنزَلْنَٰهُ ۚ أَفَأَنتُمْ لَهُۥ مُنكِرُونَ", + "verse_51": "۞ وَلَقَدْ ءَاتَيْنَآ إِبْرَٰهِيمَ رُشْدَهُۥ مِن قَبْلُ وَكُنَّا بِهِۦ عَٰلِمِينَ", + "verse_52": "إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِۦ مَا هَٰذِهِ ٱلتَّمَاثِيلُ ٱلَّتِىٓ أَنتُمْ لَهَا عَٰكِفُونَ", + "verse_53": "قَالُوا۟ وَجَدْنَآ ءَابَآءَنَا لَهَا عَٰبِدِينَ", + "verse_54": "قَالَ لَقَدْ كُنتُمْ أَنتُمْ وَءَابَآؤُكُمْ فِى ضَلَٰلٍۢ مُّبِينٍۢ", + "verse_55": "قَالُوٓا۟ أَجِئْتَنَا بِٱلْحَقِّ أَمْ أَنتَ مِنَ ٱللَّٰعِبِينَ", + "verse_56": "قَالَ بَل رَّبُّكُمْ رَبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ٱلَّذِى فَطَرَهُنَّ وَأَنَا۠ عَلَىٰ ذَٰلِكُم مِّنَ ٱلشَّٰهِدِينَ", + "verse_57": "وَتَٱللَّهِ لَأَكِيدَنَّ أَصْنَٰمَكُم بَعْدَ أَن تُوَلُّوا۟ مُدْبِرِينَ", + "verse_58": "فَجَعَلَهُمْ جُذَٰذًا إِلَّا كَبِيرًۭا لَّهُمْ لَعَلَّهُمْ إِلَيْهِ يَرْجِعُونَ", + "verse_59": "قَالُوا۟ مَن فَعَلَ هَٰذَا بِـَٔالِهَتِنَآ إِنَّهُۥ لَمِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_60": "قَالُوا۟ سَمِعْنَا فَتًۭى يَذْكُرُهُمْ يُقَالُ لَهُۥٓ إِبْرَٰهِيمُ", + "verse_61": "قَالُوا۟ فَأْتُوا۟ بِهِۦ عَلَىٰٓ أَعْيُنِ ٱلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَشْهَدُونَ", + "verse_62": "قَالُوٓا۟ ءَأَنتَ فَعَلْتَ هَٰذَا بِـَٔالِهَتِنَا يَٰٓإِبْرَٰهِيمُ", + "verse_63": "قَالَ بَلْ فَعَلَهُۥ كَبِيرُهُمْ هَٰذَا فَسْـَٔلُوهُمْ إِن كَانُوا۟ يَنطِقُونَ", + "verse_64": "فَرَجَعُوٓا۟ إِلَىٰٓ أَنفُسِهِمْ فَقَالُوٓا۟ إِنَّكُمْ أَنتُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ", + "verse_65": "ثُمَّ نُكِسُوا۟ عَلَىٰ رُءُوسِهِمْ لَقَدْ عَلِمْتَ مَا هَٰٓؤُلَآءِ يَنطِقُونَ", + "verse_66": "قَالَ أَفَتَعْبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَنفَعُكُمْ شَيْـًۭٔا وَلَا يَضُرُّكُمْ", + "verse_67": "أُفٍّۢ لَّكُمْ وَلِمَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ ۖ أَفَلَا تَعْقِلُونَ", + "verse_68": "قَالُوا۟ حَرِّقُوهُ وَٱنصُرُوٓا۟ ءَالِهَتَكُمْ إِن كُنتُمْ فَٰعِلِينَ", + "verse_69": "قُلْنَا يَٰنَارُ كُونِى بَرْدًۭا وَسَلَٰمًا عَلَىٰٓ إِبْرَٰهِيمَ", + "verse_70": "وَأَرَادُوا۟ بِهِۦ كَيْدًۭا فَجَعَلْنَٰهُمُ ٱلْأَخْسَرِينَ", + "verse_71": "وَنَجَّيْنَٰهُ وَلُوطًا إِلَى ٱلْأَرْضِ ٱلَّتِى بَٰرَكْنَا فِيهَا لِلْعَٰلَمِينَ", + "verse_72": "وَوَهَبْنَا لَهُۥٓ إِسْحَٰقَ وَيَعْقُوبَ نَافِلَةًۭ ۖ وَكُلًّۭا جَعَلْنَا صَٰلِحِينَ", + "verse_73": "وَجَعَلْنَٰهُمْ أَئِمَّةًۭ يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَآ إِلَيْهِمْ فِعْلَ ٱلْخَيْرَٰتِ وَإِقَامَ ٱلصَّلَوٰةِ وَإِيتَآءَ ٱلزَّكَوٰةِ ۖ وَكَانُوا۟ لَنَا عَٰبِدِينَ", + "verse_74": "وَلُوطًا ءَاتَيْنَٰهُ حُكْمًۭا وَعِلْمًۭا وَنَجَّيْنَٰهُ مِنَ ٱلْقَرْيَةِ ٱلَّتِى كَانَت تَّعْمَلُ ٱلْخَبَٰٓئِثَ ۗ إِنَّهُمْ كَانُوا۟ قَوْمَ سَوْءٍۢ فَٰسِقِينَ", + "verse_75": "وَأَدْخَلْنَٰهُ فِى رَحْمَتِنَآ ۖ إِنَّهُۥ مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ", + "verse_76": "وَنُوحًا إِذْ نَادَىٰ مِن قَبْلُ فَٱسْتَجَبْنَا لَهُۥ فَنَجَّيْنَٰهُ وَأَهْلَهُۥ مِنَ ٱلْكَرْبِ ٱلْعَظِيمِ", + "verse_77": "وَنَصَرْنَٰهُ مِنَ ٱلْقَوْمِ ٱلَّذِينَ كَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَآ ۚ إِنَّهُمْ كَانُوا۟ قَوْمَ سَوْءٍۢ فَأَغْرَقْنَٰهُمْ أَجْمَعِينَ", + "verse_78": "وَدَاوُۥدَ وَسُلَيْمَٰنَ إِذْ يَحْكُمَانِ فِى ٱلْحَرْثِ إِذْ نَفَشَتْ فِيهِ غَنَمُ ٱلْقَوْمِ وَكُنَّا لِحُكْمِهِمْ شَٰهِدِينَ", + "verse_79": "فَفَهَّمْنَٰهَا سُلَيْمَٰنَ ۚ وَكُلًّا ءَاتَيْنَا حُكْمًۭا وَعِلْمًۭا ۚ وَسَخَّرْنَا مَعَ دَاوُۥدَ ٱلْجِبَالَ يُسَبِّحْنَ وَٱلطَّيْرَ ۚ وَكُنَّا فَٰعِلِينَ", + "verse_80": "وَعَلَّمْنَٰهُ صَنْعَةَ لَبُوسٍۢ لَّكُمْ لِتُحْصِنَكُم مِّنۢ بَأْسِكُمْ ۖ فَهَلْ أَنتُمْ شَٰكِرُونَ", + "verse_81": "وَلِسُلَيْمَٰنَ ٱلرِّيحَ عَاصِفَةًۭ تَجْرِى بِأَمْرِهِۦٓ إِلَى ٱلْأَرْضِ ٱلَّتِى بَٰرَكْنَا فِيهَا ۚ وَكُنَّا بِكُلِّ شَىْءٍ عَٰلِمِينَ", + "verse_82": "وَمِنَ ٱلشَّيَٰطِينِ مَن يَغُوصُونَ لَهُۥ وَيَعْمَلُونَ عَمَلًۭا دُونَ ذَٰلِكَ ۖ وَكُنَّا لَهُمْ حَٰفِظِينَ", + "verse_83": "۞ وَأَيُّوبَ إِذْ نَادَىٰ رَبَّهُۥٓ أَنِّى مَسَّنِىَ ٱلضُّرُّ وَأَنتَ أَرْحَمُ ٱلرَّٰحِمِينَ", + "verse_84": "فَٱسْتَجَبْنَا لَهُۥ فَكَشَفْنَا مَا بِهِۦ مِن ضُرٍّۢ ۖ وَءَاتَيْنَٰهُ أَهْلَهُۥ وَمِثْلَهُم مَّعَهُمْ رَحْمَةًۭ مِّنْ عِندِنَا وَذِكْرَىٰ لِلْعَٰبِدِينَ", + "verse_85": "وَإِسْمَٰعِيلَ وَإِدْرِيسَ وَذَا ٱلْكِفْلِ ۖ كُلٌّۭ مِّنَ ٱلصَّٰبِرِينَ", + "verse_86": "وَأَدْخَلْنَٰهُمْ فِى رَحْمَتِنَآ ۖ إِنَّهُم مِّنَ ٱلصَّٰلِحِينَ", + "verse_87": "وَذَا ٱلنُّونِ إِذ ذَّهَبَ مُغَٰضِبًۭا فَظَنَّ أَن لَّن نَّقْدِرَ عَلَيْهِ فَنَادَىٰ فِى ٱلظُّلُمَٰتِ أَن لَّآ إِلَٰهَ إِلَّآ أَنتَ سُبْحَٰنَكَ إِنِّى كُنتُ مِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_88": "فَٱسْتَجَبْنَا لَهُۥ وَنَجَّيْنَٰهُ مِنَ ٱلْغَمِّ ۚ وَكَذَٰلِكَ نُۨجِى ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_89": "وَزَكَرِيَّآ إِذْ نَادَىٰ رَبَّهُۥ رَبِّ لَا تَذَرْنِى فَرْدًۭا وَأَنتَ خَيْرُ ٱلْوَٰرِثِينَ", + "verse_90": "فَٱسْتَجَبْنَا لَهُۥ وَوَهَبْنَا لَهُۥ يَحْيَىٰ وَأَصْلَحْنَا لَهُۥ زَوْجَهُۥٓ ۚ إِنَّهُمْ كَانُوا۟ يُسَٰرِعُونَ فِى ٱلْخَيْرَٰتِ وَيَدْعُونَنَا رَغَبًۭا وَرَهَبًۭا ۖ وَكَانُوا۟ لَنَا خَٰشِعِينَ", + "verse_91": "وَٱلَّتِىٓ أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِيهَا مِن رُّوحِنَا وَجَعَلْنَٰهَا وَٱبْنَهَآ ءَايَةًۭ لِّلْعَٰلَمِينَ", + "verse_92": "إِنَّ هَٰذِهِۦٓ أُمَّتُكُمْ أُمَّةًۭ وَٰحِدَةًۭ وَأَنَا۠ رَبُّكُمْ فَٱعْبُدُونِ", + "verse_93": "وَتَقَطَّعُوٓا۟ أَمْرَهُم بَيْنَهُمْ ۖ كُلٌّ إِلَيْنَا رَٰجِعُونَ", + "verse_94": "فَمَن يَعْمَلْ مِنَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَهُوَ مُؤْمِنٌۭ فَلَا كُفْرَانَ لِسَعْيِهِۦ وَإِنَّا لَهُۥ كَٰتِبُونَ", + "verse_95": "وَحَرَٰمٌ عَلَىٰ قَرْيَةٍ أَهْلَكْنَٰهَآ أَنَّهُمْ لَا يَرْجِعُونَ", + "verse_96": "حَتَّىٰٓ إِذَا فُتِحَتْ يَأْجُوجُ وَمَأْجُوجُ وَهُم مِّن كُلِّ حَدَبٍۢ يَنسِلُونَ", + "verse_97": "وَٱقْتَرَبَ ٱلْوَعْدُ ٱلْحَقُّ فَإِذَا هِىَ شَٰخِصَةٌ أَبْصَٰرُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ يَٰوَيْلَنَا قَدْ كُنَّا فِى غَفْلَةٍۢ مِّنْ هَٰذَا بَلْ كُنَّا ظَٰلِمِينَ", + "verse_98": "إِنَّكُمْ وَمَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ حَصَبُ جَهَنَّمَ أَنتُمْ لَهَا وَٰرِدُونَ", + "verse_99": "لَوْ كَانَ هَٰٓؤُلَآءِ ءَالِهَةًۭ مَّا وَرَدُوهَا ۖ وَكُلٌّۭ فِيهَا خَٰلِدُونَ", + "verse_100": "لَهُمْ فِيهَا زَفِيرٌۭ وَهُمْ فِيهَا لَا يَسْمَعُونَ", + "verse_101": "إِنَّ ٱلَّذِينَ سَبَقَتْ لَهُم مِّنَّا ٱلْحُسْنَىٰٓ أُو۟لَٰٓئِكَ عَنْهَا مُبْعَدُونَ", + "verse_102": "لَا يَسْمَعُونَ حَسِيسَهَا ۖ وَهُمْ فِى مَا ٱشْتَهَتْ أَنفُسُهُمْ خَٰلِدُونَ", + "verse_103": "لَا يَحْزُنُهُمُ ٱلْفَزَعُ ٱلْأَكْبَرُ وَتَتَلَقَّىٰهُمُ ٱلْمَلَٰٓئِكَةُ هَٰذَا يَوْمُكُمُ ٱلَّذِى كُنتُمْ تُوعَدُونَ", + "verse_104": "يَوْمَ نَطْوِى ٱلسَّمَآءَ كَطَىِّ ٱلسِّجِلِّ لِلْكُتُبِ ۚ كَمَا بَدَأْنَآ أَوَّلَ خَلْقٍۢ نُّعِيدُهُۥ ۚ وَعْدًا عَلَيْنَآ ۚ إِنَّا كُنَّا فَٰعِلِينَ", + "verse_105": "وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِى ٱلزَّبُورِ مِنۢ بَعْدِ ٱلذِّكْرِ أَنَّ ٱلْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِىَ ٱلصَّٰلِحُونَ", + "verse_106": "إِنَّ فِى هَٰذَا لَبَلَٰغًۭا لِّقَوْمٍ عَٰبِدِينَ", + "verse_107": "وَمَآ أَرْسَلْنَٰكَ إِلَّا رَحْمَةًۭ لِّلْعَٰلَمِينَ", + "verse_108": "قُلْ إِنَّمَا يُوحَىٰٓ إِلَىَّ أَنَّمَآ إِلَٰهُكُمْ إِلَٰهٌۭ وَٰحِدٌۭ ۖ فَهَلْ أَنتُم مُّسْلِمُونَ", + "verse_109": "فَإِن تَوَلَّوْا۟ فَقُلْ ءَاذَنتُكُمْ عَلَىٰ سَوَآءٍۢ ۖ وَإِنْ أَدْرِىٓ أَقَرِيبٌ أَم بَعِيدٌۭ مَّا تُوعَدُونَ", + "verse_110": "إِنَّهُۥ يَعْلَمُ ٱلْجَهْرَ مِنَ ٱلْقَوْلِ وَيَعْلَمُ مَا تَكْتُمُونَ", + "verse_111": "وَإِنْ أَدْرِى لَعَلَّهُۥ فِتْنَةٌۭ لَّكُمْ وَمَتَٰعٌ إِلَىٰ حِينٍۢ", + "verse_112": "قَٰلَ رَبِّ ٱحْكُم بِٱلْحَقِّ ۗ وَرَبُّنَا ٱلرَّحْمَٰنُ ٱلْمُسْتَعَانُ عَلَىٰ مَا تَصِفُونَ" + }, + "count": 112, + "juz": [ + { + "index": "17", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_112" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/022.json b/texts/quran/022.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..42e173f337b3181074cc8b18b64851986340d55d --- /dev/null +++ b/texts/quran/022.json @@ -0,0 +1,95 @@ +{ + "index": "022", + "name": "al-Hajj", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ٱتَّقُوا۟ رَبَّكُمْ ۚ إِنَّ زَلْزَلَةَ ٱلسَّاعَةِ شَىْءٌ عَظِيمٌۭ", + "verse_2": "يَوْمَ تَرَوْنَهَا تَذْهَلُ كُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّآ أَرْضَعَتْ وَتَضَعُ كُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ حَمْلَهَا وَتَرَى ٱلنَّاسَ سُكَٰرَىٰ وَمَا هُم بِسُكَٰرَىٰ وَلَٰكِنَّ عَذَابَ ٱللَّهِ شَدِيدٌۭ", + "verse_3": "وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يُجَٰدِلُ فِى ٱللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍۢ وَيَتَّبِعُ كُلَّ شَيْطَٰنٍۢ مَّرِيدٍۢ", + "verse_4": "كُتِبَ عَلَيْهِ أَنَّهُۥ مَن تَوَلَّاهُ فَأَنَّهُۥ يُضِلُّهُۥ وَيَهْدِيهِ إِلَىٰ عَذَابِ ٱلسَّعِيرِ", + "verse_5": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِن كُنتُمْ فِى رَيْبٍۢ مِّنَ ٱلْبَعْثِ فَإِنَّا خَلَقْنَٰكُم مِّن تُرَابٍۢ ثُمَّ مِن نُّطْفَةٍۢ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍۢ ثُمَّ مِن مُّضْغَةٍۢ مُّخَلَّقَةٍۢ وَغَيْرِ مُخَلَّقَةٍۢ لِّنُبَيِّنَ لَكُمْ ۚ وَنُقِرُّ فِى ٱلْأَرْحَامِ مَا نَشَآءُ إِلَىٰٓ أَجَلٍۢ مُّسَمًّۭى ثُمَّ نُخْرِجُكُمْ طِفْلًۭا ثُمَّ لِتَبْلُغُوٓا۟ أَشُدَّكُمْ ۖ وَمِنكُم مَّن يُتَوَفَّىٰ وَمِنكُم مَّن يُرَدُّ إِلَىٰٓ أَرْذَلِ ٱلْعُمُرِ لِكَيْلَا يَعْلَمَ مِنۢ بَعْدِ عِلْمٍۢ شَيْـًۭٔا ۚ وَتَرَى ٱلْأَرْضَ هَامِدَةًۭ فَإِذَآ أَنزَلْنَا عَلَيْهَا ٱلْمَآءَ ٱهْتَزَّتْ وَرَبَتْ وَأَنۢبَتَتْ مِن كُلِّ زَوْجٍۭ بَهِيجٍۢ", + "verse_6": "ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلْحَقُّ وَأَنَّهُۥ يُحْىِ ٱلْمَوْتَىٰ وَأَنَّهُۥ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌۭ", + "verse_7": "وَأَنَّ ٱلسَّاعَةَ ءَاتِيَةٌۭ لَّا رَيْبَ فِيهَا وَأَنَّ ٱللَّهَ يَبْعَثُ مَن فِى ٱلْقُبُورِ", + "verse_8": "وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يُجَٰدِلُ فِى ٱللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍۢ وَلَا هُدًۭى وَلَا كِتَٰبٍۢ مُّنِيرٍۢ", + "verse_9": "ثَانِىَ عِطْفِهِۦ لِيُضِلَّ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ ۖ لَهُۥ فِى ٱلدُّنْيَا خِزْىٌۭ ۖ وَنُذِيقُهُۥ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ عَذَابَ ٱلْحَرِيقِ", + "verse_10": "ذَٰلِكَ بِمَا قَدَّمَتْ يَدَاكَ وَأَنَّ ٱللَّهَ لَيْسَ بِظَلَّٰمٍۢ لِّلْعَبِيدِ", + "verse_11": "وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يَعْبُدُ ٱللَّهَ عَلَىٰ حَرْفٍۢ ۖ فَإِنْ أَصَابَهُۥ خَيْرٌ ٱطْمَأَنَّ بِهِۦ ۖ وَإِنْ أَصَابَتْهُ فِتْنَةٌ ٱنقَلَبَ عَلَىٰ وَجْهِهِۦ خَسِرَ ٱلدُّنْيَا وَٱلْءَاخِرَةَ ۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلْخُسْرَانُ ٱلْمُبِينُ", + "verse_12": "يَدْعُوا۟ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَضُرُّهُۥ وَمَا لَا يَنفَعُهُۥ ۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلضَّلَٰلُ ٱلْبَعِيدُ", + "verse_13": "يَدْعُوا۟ لَمَن ضَرُّهُۥٓ أَقْرَبُ مِن نَّفْعِهِۦ ۚ لَبِئْسَ ٱلْمَوْلَىٰ وَلَبِئْسَ ٱلْعَشِيرُ", + "verse_14": "إِنَّ ٱللَّهَ يُدْخِلُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ جَنَّٰتٍۢ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ يَفْعَلُ مَا يُرِيدُ", + "verse_15": "مَن كَانَ يَظُنُّ أَن لَّن يَنصُرَهُ ٱللَّهُ فِى ٱلدُّنْيَا وَٱلْءَاخِرَةِ فَلْيَمْدُدْ بِسَبَبٍ إِلَى ٱلسَّمَآءِ ثُمَّ لْيَقْطَعْ فَلْيَنظُرْ هَلْ يُذْهِبَنَّ كَيْدُهُۥ مَا يَغِيظُ", + "verse_16": "وَكَذَٰلِكَ أَنزَلْنَٰهُ ءَايَٰتٍۭ بَيِّنَٰتٍۢ وَأَنَّ ٱللَّهَ يَهْدِى مَن يُرِيدُ", + "verse_17": "إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَٱلَّذِينَ هَادُوا۟ وَٱلصَّٰبِـِٔينَ وَٱلنَّصَٰرَىٰ وَٱلْمَجُوسَ وَٱلَّذِينَ أَشْرَكُوٓا۟ إِنَّ ٱللَّهَ يَفْصِلُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ شَهِيدٌ", + "verse_18": "أَلَمْ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ يَسْجُدُ لَهُۥ مَن فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَن فِى ٱلْأَرْضِ وَٱلشَّمْسُ وَٱلْقَمَرُ وَٱلنُّجُومُ وَٱلْجِبَالُ وَٱلشَّجَرُ وَٱلدَّوَآبُّ وَكَثِيرٌۭ مِّنَ ٱلنَّاسِ ۖ وَكَثِيرٌ حَقَّ عَلَيْهِ ٱلْعَذَابُ ۗ وَمَن يُهِنِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِن مُّكْرِمٍ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ يَفْعَلُ مَا يَشَآءُ ۩", + "verse_19": "۞ هَٰذَانِ خَصْمَانِ ٱخْتَصَمُوا۟ فِى رَبِّهِمْ ۖ فَٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ قُطِّعَتْ لَهُمْ ثِيَابٌۭ مِّن نَّارٍۢ يُصَبُّ مِن فَوْقِ رُءُوسِهِمُ ٱلْحَمِيمُ", + "verse_20": "يُصْهَرُ بِهِۦ مَا فِى بُطُونِهِمْ وَٱلْجُلُودُ", + "verse_21": "وَلَهُم مَّقَٰمِعُ مِنْ حَدِيدٍۢ", + "verse_22": "كُلَّمَآ أَرَادُوٓا۟ أَن يَخْرُجُوا۟ مِنْهَا مِنْ غَمٍّ أُعِيدُوا۟ فِيهَا وَذُوقُوا۟ عَذَابَ ٱلْحَرِيقِ", + "verse_23": "إِنَّ ٱللَّهَ يُدْخِلُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ جَنَّٰتٍۢ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ يُحَلَّوْنَ فِيهَا مِنْ أَسَاوِرَ مِن ذَهَبٍۢ وَلُؤْلُؤًۭا ۖ وَلِبَاسُهُمْ فِيهَا حَرِيرٌۭ", + "verse_24": "وَهُدُوٓا۟ إِلَى ٱلطَّيِّبِ مِنَ ٱلْقَوْلِ وَهُدُوٓا۟ إِلَىٰ صِرَٰطِ ٱلْحَمِيدِ", + "verse_25": "إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ وَٱلْمَسْجِدِ ٱلْحَرَامِ ٱلَّذِى جَعَلْنَٰهُ لِلنَّاسِ سَوَآءً ٱلْعَٰكِفُ فِيهِ وَٱلْبَادِ ۚ وَمَن يُرِدْ فِيهِ بِإِلْحَادٍۭ بِظُلْمٍۢ نُّذِقْهُ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍۢ", + "verse_26": "وَإِذْ بَوَّأْنَا لِإِبْرَٰهِيمَ مَكَانَ ٱلْبَيْتِ أَن لَّا تُشْرِكْ بِى شَيْـًۭٔا وَطَهِّرْ بَيْتِىَ لِلطَّآئِفِينَ وَٱلْقَآئِمِينَ وَٱلرُّكَّعِ ٱلسُّجُودِ", + "verse_27": "وَأَذِّن فِى ٱلنَّاسِ بِٱلْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجَالًۭا وَعَلَىٰ كُلِّ ضَامِرٍۢ يَأْتِينَ مِن كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٍۢ", + "verse_28": "لِّيَشْهَدُوا۟ مَنَٰفِعَ لَهُمْ وَيَذْكُرُوا۟ ٱسْمَ ٱللَّهِ فِىٓ أَيَّامٍۢ مَّعْلُومَٰتٍ عَلَىٰ مَا رَزَقَهُم مِّنۢ بَهِيمَةِ ٱلْأَنْعَٰمِ ۖ فَكُلُوا۟ مِنْهَا وَأَطْعِمُوا۟ ٱلْبَآئِسَ ٱلْفَقِيرَ", + "verse_29": "ثُمَّ لْيَقْضُوا۟ تَفَثَهُمْ وَلْيُوفُوا۟ نُذُورَهُمْ وَلْيَطَّوَّفُوا۟ بِٱلْبَيْتِ ٱلْعَتِيقِ", + "verse_30": "ذَٰلِكَ وَمَن يُعَظِّمْ حُرُمَٰتِ ٱللَّهِ فَهُوَ خَيْرٌۭ لَّهُۥ عِندَ رَبِّهِۦ ۗ وَأُحِلَّتْ لَكُمُ ٱلْأَنْعَٰمُ إِلَّا مَا يُتْلَىٰ عَلَيْكُمْ ۖ فَٱجْتَنِبُوا۟ ٱلرِّجْسَ مِنَ ٱلْأَوْثَٰنِ وَٱجْتَنِبُوا۟ قَوْلَ ٱلزُّورِ", + "verse_31": "حُنَفَآءَ لِلَّهِ غَيْرَ مُشْرِكِينَ بِهِۦ ۚ وَمَن يُشْرِكْ بِٱللَّهِ فَكَأَنَّمَا خَرَّ مِنَ ٱلسَّمَآءِ فَتَخْطَفُهُ ٱلطَّيْرُ أَوْ تَهْوِى بِهِ ٱلرِّيحُ فِى مَكَانٍۢ سَحِيقٍۢ", + "verse_32": "ذَٰلِكَ وَمَن يُعَظِّمْ شَعَٰٓئِرَ ٱللَّهِ فَإِنَّهَا مِن تَقْوَى ٱلْقُلُوبِ", + "verse_33": "لَكُمْ فِيهَا مَنَٰفِعُ إِلَىٰٓ أَجَلٍۢ مُّسَمًّۭى ثُمَّ مَحِلُّهَآ إِلَى ٱلْبَيْتِ ٱلْعَتِيقِ", + "verse_34": "وَلِكُلِّ أُمَّةٍۢ جَعَلْنَا مَنسَكًۭا لِّيَذْكُرُوا۟ ٱسْمَ ٱللَّهِ عَلَىٰ مَا رَزَقَهُم مِّنۢ بَهِيمَةِ ٱلْأَنْعَٰمِ ۗ فَإِلَٰهُكُمْ إِلَٰهٌۭ وَٰحِدٌۭ فَلَهُۥٓ أَسْلِمُوا۟ ۗ وَبَشِّرِ ٱلْمُخْبِتِينَ", + "verse_35": "ٱلَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ ٱللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَٱلصَّٰبِرِينَ عَلَىٰ مَآ أَصَابَهُمْ وَٱلْمُقِيمِى ٱلصَّلَوٰةِ وَمِمَّا رَزَقْنَٰهُمْ يُنفِقُونَ", + "verse_36": "وَٱلْبُدْنَ جَعَلْنَٰهَا لَكُم مِّن شَعَٰٓئِرِ ٱللَّهِ لَكُمْ فِيهَا خَيْرٌۭ ۖ فَٱذْكُرُوا۟ ٱسْمَ ٱللَّهِ عَلَيْهَا صَوَآفَّ ۖ فَإِذَا وَجَبَتْ جُنُوبُهَا فَكُلُوا۟ مِنْهَا وَأَطْعِمُوا۟ ٱلْقَانِعَ وَٱلْمُعْتَرَّ ۚ كَذَٰلِكَ سَخَّرْنَٰهَا لَكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ", + "verse_37": "لَن يَنَالَ ٱللَّهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَآؤُهَا وَلَٰكِن يَنَالُهُ ٱلتَّقْوَىٰ مِنكُمْ ۚ كَذَٰلِكَ سَخَّرَهَا لَكُمْ لِتُكَبِّرُوا۟ ٱللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَىٰكُمْ ۗ وَبَشِّرِ ٱلْمُحْسِنِينَ", + "verse_38": "۞ إِنَّ ٱللَّهَ يُدَٰفِعُ عَنِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ خَوَّانٍۢ كَفُورٍ", + "verse_39": "أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقَٰتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا۟ ۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ نَصْرِهِمْ لَقَدِيرٌ", + "verse_40": "ٱلَّذِينَ أُخْرِجُوا۟ مِن دِيَٰرِهِم بِغَيْرِ حَقٍّ إِلَّآ أَن يَقُولُوا۟ رَبُّنَا ٱللَّهُ ۗ وَلَوْلَا دَفْعُ ٱللَّهِ ٱلنَّاسَ بَعْضَهُم بِبَعْضٍۢ لَّهُدِّمَتْ صَوَٰمِعُ وَبِيَعٌۭ وَصَلَوَٰتٌۭ وَمَسَٰجِدُ يُذْكَرُ فِيهَا ٱسْمُ ٱللَّهِ كَثِيرًۭا ۗ وَلَيَنصُرَنَّ ٱللَّهُ مَن يَنصُرُهُۥٓ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَقَوِىٌّ عَزِيزٌ", + "verse_41": "ٱلَّذِينَ إِن مَّكَّنَّٰهُمْ فِى ٱلْأَرْضِ أَقَامُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتَوُا۟ ٱلزَّكَوٰةَ وَأَمَرُوا۟ بِٱلْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا۟ عَنِ ٱلْمُنكَرِ ۗ وَلِلَّهِ عَٰقِبَةُ ٱلْأُمُورِ", + "verse_42": "وَإِن يُكَذِّبُوكَ فَقَدْ كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍۢ وَعَادٌۭ وَثَمُودُ", + "verse_43": "وَقَوْمُ إِبْرَٰهِيمَ وَقَوْمُ لُوطٍۢ", + "verse_44": "وَأَصْحَٰبُ مَدْيَنَ ۖ وَكُذِّبَ مُوسَىٰ فَأَمْلَيْتُ لِلْكَٰفِرِينَ ثُمَّ أَخَذْتُهُمْ ۖ فَكَيْفَ كَانَ نَكِيرِ", + "verse_45": "فَكَأَيِّن مِّن قَرْيَةٍ أَهْلَكْنَٰهَا وَهِىَ ظَالِمَةٌۭ فَهِىَ خَاوِيَةٌ عَلَىٰ عُرُوشِهَا وَبِئْرٍۢ مُّعَطَّلَةٍۢ وَقَصْرٍۢ مَّشِيدٍ", + "verse_46": "أَفَلَمْ يَسِيرُوا۟ فِى ٱلْأَرْضِ فَتَكُونَ لَهُمْ قُلُوبٌۭ يَعْقِلُونَ بِهَآ أَوْ ءَاذَانٌۭ يَسْمَعُونَ بِهَا ۖ فَإِنَّهَا لَا تَعْمَى ٱلْأَبْصَٰرُ وَلَٰكِن تَعْمَى ٱلْقُلُوبُ ٱلَّتِى فِى ٱلصُّدُورِ", + "verse_47": "وَيَسْتَعْجِلُونَكَ بِٱلْعَذَابِ وَلَن يُخْلِفَ ٱللَّهُ وَعْدَهُۥ ۚ وَإِنَّ يَوْمًا عِندَ رَبِّكَ كَأَلْفِ سَنَةٍۢ مِّمَّا تَعُدُّونَ", + "verse_48": "وَكَأَيِّن مِّن قَرْيَةٍ أَمْلَيْتُ لَهَا وَهِىَ ظَالِمَةٌۭ ثُمَّ أَخَذْتُهَا وَإِلَىَّ ٱلْمَصِيرُ", + "verse_49": "قُلْ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِنَّمَآ أَنَا۠ لَكُمْ نَذِيرٌۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_50": "فَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَهُم مَّغْفِرَةٌۭ وَرِزْقٌۭ كَرِيمٌۭ", + "verse_51": "وَٱلَّذِينَ سَعَوْا۟ فِىٓ ءَايَٰتِنَا مُعَٰجِزِينَ أُو۟لَٰٓئِكَ أَصْحَٰبُ ٱلْجَحِيمِ", + "verse_52": "وَمَآ أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ مِن رَّسُولٍۢ وَلَا نَبِىٍّ إِلَّآ إِذَا تَمَنَّىٰٓ أَلْقَى ٱلشَّيْطَٰنُ فِىٓ أُمْنِيَّتِهِۦ فَيَنسَخُ ٱللَّهُ مَا يُلْقِى ٱلشَّيْطَٰنُ ثُمَّ يُحْكِمُ ٱللَّهُ ءَايَٰتِهِۦ ۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌۭ", + "verse_53": "لِّيَجْعَلَ مَا يُلْقِى ٱلشَّيْطَٰنُ فِتْنَةًۭ لِّلَّذِينَ فِى قُلُوبِهِم مَّرَضٌۭ وَٱلْقَاسِيَةِ قُلُوبُهُمْ ۗ وَإِنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ لَفِى شِقَاقٍۭ بَعِيدٍۢ", + "verse_54": "وَلِيَعْلَمَ ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْعِلْمَ أَنَّهُ ٱلْحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَيُؤْمِنُوا۟ بِهِۦ فَتُخْبِتَ لَهُۥ قُلُوبُهُمْ ۗ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَهَادِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِلَىٰ صِرَٰطٍۢ مُّسْتَقِيمٍۢ", + "verse_55": "وَلَا يَزَالُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ فِى مِرْيَةٍۢ مِّنْهُ حَتَّىٰ تَأْتِيَهُمُ ٱلسَّاعَةُ بَغْتَةً أَوْ يَأْتِيَهُمْ عَذَابُ يَوْمٍ عَقِيمٍ", + "verse_56": "ٱلْمُلْكُ يَوْمَئِذٍۢ لِّلَّهِ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ ۚ فَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فِى جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ", + "verse_57": "وَٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ وَكَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا فَأُو۟لَٰٓئِكَ لَهُمْ عَذَابٌۭ مُّهِينٌۭ", + "verse_58": "وَٱلَّذِينَ هَاجَرُوا۟ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ ثُمَّ قُتِلُوٓا۟ أَوْ مَاتُوا۟ لَيَرْزُقَنَّهُمُ ٱللَّهُ رِزْقًا حَسَنًۭا ۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَهُوَ خَيْرُ ٱلرَّٰزِقِينَ", + "verse_59": "لَيُدْخِلَنَّهُم مُّدْخَلًۭا يَرْضَوْنَهُۥ ۗ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَعَلِيمٌ حَلِيمٌۭ", + "verse_60": "۞ ذَٰلِكَ وَمَنْ عَاقَبَ بِمِثْلِ مَا عُوقِبَ بِهِۦ ثُمَّ بُغِىَ عَلَيْهِ لَيَنصُرَنَّهُ ٱللَّهُ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌۭ", + "verse_61": "ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ يُولِجُ ٱلَّيْلَ فِى ٱلنَّهَارِ وَيُولِجُ ٱلنَّهَارَ فِى ٱلَّيْلِ وَأَنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌۢ بَصِيرٌۭ", + "verse_62": "ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلْحَقُّ وَأَنَّ مَا يَدْعُونَ مِن دُونِهِۦ هُوَ ٱلْبَٰطِلُ وَأَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلْعَلِىُّ ٱلْكَبِيرُ", + "verse_63": "أَلَمْ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءًۭ فَتُصْبِحُ ٱلْأَرْضُ مُخْضَرَّةً ۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَطِيفٌ خَبِيرٌۭ", + "verse_64": "لَّهُۥ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ ۗ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَهُوَ ٱلْغَنِىُّ ٱلْحَمِيدُ", + "verse_65": "أَلَمْ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ سَخَّرَ لَكُم مَّا فِى ٱلْأَرْضِ وَٱلْفُلْكَ تَجْرِى فِى ٱلْبَحْرِ بِأَمْرِهِۦ وَيُمْسِكُ ٱلسَّمَآءَ أَن تَقَعَ عَلَى ٱلْأَرْضِ إِلَّا بِإِذْنِهِۦٓ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ بِٱلنَّاسِ لَرَءُوفٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_66": "وَهُوَ ٱلَّذِىٓ أَحْيَاكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يُحْيِيكُمْ ۗ إِنَّ ٱلْإِنسَٰنَ لَكَفُورٌۭ", + "verse_67": "لِّكُلِّ أُمَّةٍۢ جَعَلْنَا مَنسَكًا هُمْ نَاسِكُوهُ ۖ فَلَا يُنَٰزِعُنَّكَ فِى ٱلْأَمْرِ ۚ وَٱدْعُ إِلَىٰ رَبِّكَ ۖ إِنَّكَ لَعَلَىٰ هُدًۭى مُّسْتَقِيمٍۢ", + "verse_68": "وَإِن جَٰدَلُوكَ فَقُلِ ٱللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا تَعْمَلُونَ", + "verse_69": "ٱللَّهُ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ فِيمَا كُنتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ", + "verse_70": "أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ ٱللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِى ٱلسَّمَآءِ وَٱلْأَرْضِ ۗ إِنَّ ذَٰلِكَ فِى كِتَٰبٍ ۚ إِنَّ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرٌۭ", + "verse_71": "وَيَعْبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِۦ سُلْطَٰنًۭا وَمَا لَيْسَ لَهُم بِهِۦ عِلْمٌۭ ۗ وَمَا لِلظَّٰلِمِينَ مِن نَّصِيرٍۢ", + "verse_72": "وَإِذَا تُتْلَىٰ عَلَيْهِمْ ءَايَٰتُنَا بَيِّنَٰتٍۢ تَعْرِفُ فِى وُجُوهِ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ ٱلْمُنكَرَ ۖ يَكَادُونَ يَسْطُونَ بِٱلَّذِينَ يَتْلُونَ عَلَيْهِمْ ءَايَٰتِنَا ۗ قُلْ أَفَأُنَبِّئُكُم بِشَرٍّۢ مِّن ذَٰلِكُمُ ۗ ٱلنَّارُ وَعَدَهَا ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ ۖ وَبِئْسَ ٱلْمَصِيرُ", + "verse_73": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ضُرِبَ مَثَلٌۭ فَٱسْتَمِعُوا۟ لَهُۥٓ ۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ لَن يَخْلُقُوا۟ ذُبَابًۭا وَلَوِ ٱجْتَمَعُوا۟ لَهُۥ ۖ وَإِن يَسْلُبْهُمُ ٱلذُّبَابُ شَيْـًۭٔا لَّا يَسْتَنقِذُوهُ مِنْهُ ۚ ضَعُفَ ٱلطَّالِبُ وَٱلْمَطْلُوبُ", + "verse_74": "مَا قَدَرُوا۟ ٱللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِۦٓ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَقَوِىٌّ عَزِيزٌ", + "verse_75": "ٱللَّهُ يَصْطَفِى مِنَ ٱلْمَلَٰٓئِكَةِ رُسُلًۭا وَمِنَ ٱلنَّاسِ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌۢ بَصِيرٌۭ", + "verse_76": "يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ ۗ وَإِلَى ٱللَّهِ تُرْجَعُ ٱلْأُمُورُ", + "verse_77": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱرْكَعُوا۟ وَٱسْجُدُوا۟ وَٱعْبُدُوا۟ رَبَّكُمْ وَٱفْعَلُوا۟ ٱلْخَيْرَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ۩", + "verse_78": "وَجَٰهِدُوا۟ فِى ٱللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِۦ ۚ هُوَ ٱجْتَبَىٰكُمْ وَمَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِى ٱلدِّينِ مِنْ حَرَجٍۢ ۚ مِّلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْرَٰهِيمَ ۚ هُوَ سَمَّىٰكُمُ ٱلْمُسْلِمِينَ مِن قَبْلُ وَفِى هَٰذَا لِيَكُونَ ٱلرَّسُولُ شَهِيدًا عَلَيْكُمْ وَتَكُونُوا۟ شُهَدَآءَ عَلَى ٱلنَّاسِ ۚ فَأَقِيمُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتُوا۟ ٱلزَّكَوٰةَ وَٱعْتَصِمُوا۟ بِٱللَّهِ هُوَ مَوْلَىٰكُمْ ۖ فَنِعْمَ ٱلْمَوْلَىٰ وَنِعْمَ ٱلنَّصِيرُ" + }, + "count": 78, + "juz": [ + { + "index": "17", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_78" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/023.json b/texts/quran/023.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..a168477b729015b5a2c31bf9d3fc80e6944fe5ba --- /dev/null +++ b/texts/quran/023.json @@ -0,0 +1,135 @@ +{ + "index": "023", + "name": "al-Mu'minun", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "قَدْ أَفْلَحَ ٱلْمُؤْمِنُونَ", + "verse_2": "ٱلَّذِينَ هُمْ فِى صَلَاتِهِمْ خَٰشِعُونَ", + "verse_3": "وَٱلَّذِينَ هُمْ عَنِ ٱللَّغْوِ مُعْرِضُونَ", + "verse_4": "وَٱلَّذِينَ هُمْ لِلزَّكَوٰةِ فَٰعِلُونَ", + "verse_5": "وَٱلَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَٰفِظُونَ", + "verse_6": "إِلَّا عَلَىٰٓ أَزْوَٰجِهِمْ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَٰنُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ", + "verse_7": "فَمَنِ ٱبْتَغَىٰ وَرَآءَ ذَٰلِكَ فَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْعَادُونَ", + "verse_8": "وَٱلَّذِينَ هُمْ لِأَمَٰنَٰتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَٰعُونَ", + "verse_9": "وَٱلَّذِينَ هُمْ عَلَىٰ صَلَوَٰتِهِمْ يُحَافِظُونَ", + "verse_10": "أُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْوَٰرِثُونَ", + "verse_11": "ٱلَّذِينَ يَرِثُونَ ٱلْفِرْدَوْسَ هُمْ فِيهَا خَٰلِدُونَ", + "verse_12": "وَلَقَدْ خَلَقْنَا ٱلْإِنسَٰنَ مِن سُلَٰلَةٍۢ مِّن طِينٍۢ", + "verse_13": "ثُمَّ جَعَلْنَٰهُ نُطْفَةًۭ فِى قَرَارٍۢ مَّكِينٍۢ", + "verse_14": "ثُمَّ خَلَقْنَا ٱلنُّطْفَةَ عَلَقَةًۭ فَخَلَقْنَا ٱلْعَلَقَةَ مُضْغَةًۭ فَخَلَقْنَا ٱلْمُضْغَةَ عِظَٰمًۭا فَكَسَوْنَا ٱلْعِظَٰمَ لَحْمًۭا ثُمَّ أَنشَأْنَٰهُ خَلْقًا ءَاخَرَ ۚ فَتَبَارَكَ ٱللَّهُ أَحْسَنُ ٱلْخَٰلِقِينَ", + "verse_15": "ثُمَّ إِنَّكُم بَعْدَ ذَٰلِكَ لَمَيِّتُونَ", + "verse_16": "ثُمَّ إِنَّكُمْ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ تُبْعَثُونَ", + "verse_17": "وَلَقَدْ خَلَقْنَا فَوْقَكُمْ سَبْعَ طَرَآئِقَ وَمَا كُنَّا عَنِ ٱلْخَلْقِ غَٰفِلِينَ", + "verse_18": "وَأَنزَلْنَا مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءًۢ بِقَدَرٍۢ فَأَسْكَنَّٰهُ فِى ٱلْأَرْضِ ۖ وَإِنَّا عَلَىٰ ذَهَابٍۭ بِهِۦ لَقَٰدِرُونَ", + "verse_19": "فَأَنشَأْنَا لَكُم بِهِۦ جَنَّٰتٍۢ مِّن نَّخِيلٍۢ وَأَعْنَٰبٍۢ لَّكُمْ فِيهَا فَوَٰكِهُ كَثِيرَةٌۭ وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ", + "verse_20": "وَشَجَرَةًۭ تَخْرُجُ مِن طُورِ سَيْنَآءَ تَنۢبُتُ بِٱلدُّهْنِ وَصِبْغٍۢ لِّلْءَاكِلِينَ", + "verse_21": "وَإِنَّ لَكُمْ فِى ٱلْأَنْعَٰمِ لَعِبْرَةًۭ ۖ نُّسْقِيكُم مِّمَّا فِى بُطُونِهَا وَلَكُمْ فِيهَا مَنَٰفِعُ كَثِيرَةٌۭ وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ", + "verse_22": "وَعَلَيْهَا وَعَلَى ٱلْفُلْكِ تُحْمَلُونَ", + "verse_23": "وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَىٰ قَوْمِهِۦ فَقَالَ يَٰقَوْمِ ٱعْبُدُوا۟ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَٰهٍ غَيْرُهُۥٓ ۖ أَفَلَا تَتَّقُونَ", + "verse_24": "فَقَالَ ٱلْمَلَؤُا۟ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ مِن قَوْمِهِۦ مَا هَٰذَآ إِلَّا بَشَرٌۭ مِّثْلُكُمْ يُرِيدُ أَن يَتَفَضَّلَ عَلَيْكُمْ وَلَوْ شَآءَ ٱللَّهُ لَأَنزَلَ مَلَٰٓئِكَةًۭ مَّا سَمِعْنَا بِهَٰذَا فِىٓ ءَابَآئِنَا ٱلْأَوَّلِينَ", + "verse_25": "إِنْ هُوَ إِلَّا رَجُلٌۢ بِهِۦ جِنَّةٌۭ فَتَرَبَّصُوا۟ بِهِۦ حَتَّىٰ حِينٍۢ", + "verse_26": "قَالَ رَبِّ ٱنصُرْنِى بِمَا كَذَّبُونِ", + "verse_27": "فَأَوْحَيْنَآ إِلَيْهِ أَنِ ٱصْنَعِ ٱلْفُلْكَ بِأَعْيُنِنَا وَوَحْيِنَا فَإِذَا جَآءَ أَمْرُنَا وَفَارَ ٱلتَّنُّورُ ۙ فَٱسْلُكْ فِيهَا مِن كُلٍّۢ زَوْجَيْنِ ٱثْنَيْنِ وَأَهْلَكَ إِلَّا مَن سَبَقَ عَلَيْهِ ٱلْقَوْلُ مِنْهُمْ ۖ وَلَا تُخَٰطِبْنِى فِى ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓا۟ ۖ إِنَّهُم مُّغْرَقُونَ", + "verse_28": "فَإِذَا ٱسْتَوَيْتَ أَنتَ وَمَن مَّعَكَ عَلَى ٱلْفُلْكِ فَقُلِ ٱلْحَمْدُ لِلَّهِ ٱلَّذِى نَجَّىٰنَا مِنَ ٱلْقَوْمِ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_29": "وَقُل رَّبِّ أَنزِلْنِى مُنزَلًۭا مُّبَارَكًۭا وَأَنتَ خَيْرُ ٱلْمُنزِلِينَ", + "verse_30": "إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَٰتٍۢ وَإِن كُنَّا لَمُبْتَلِينَ", + "verse_31": "ثُمَّ أَنشَأْنَا مِنۢ بَعْدِهِمْ قَرْنًا ءَاخَرِينَ", + "verse_32": "فَأَرْسَلْنَا فِيهِمْ رَسُولًۭا مِّنْهُمْ أَنِ ٱعْبُدُوا۟ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَٰهٍ غَيْرُهُۥٓ ۖ أَفَلَا تَتَّقُونَ", + "verse_33": "وَقَالَ ٱلْمَلَأُ مِن قَوْمِهِ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ وَكَذَّبُوا۟ بِلِقَآءِ ٱلْءَاخِرَةِ وَأَتْرَفْنَٰهُمْ فِى ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا مَا هَٰذَآ إِلَّا بَشَرٌۭ مِّثْلُكُمْ يَأْكُلُ مِمَّا تَأْكُلُونَ مِنْهُ وَيَشْرَبُ مِمَّا تَشْرَبُونَ", + "verse_34": "وَلَئِنْ أَطَعْتُم بَشَرًۭا مِّثْلَكُمْ إِنَّكُمْ إِذًۭا لَّخَٰسِرُونَ", + "verse_35": "أَيَعِدُكُمْ أَنَّكُمْ إِذَا مِتُّمْ وَكُنتُمْ تُرَابًۭا وَعِظَٰمًا أَنَّكُم مُّخْرَجُونَ", + "verse_36": "۞ هَيْهَاتَ هَيْهَاتَ لِمَا تُوعَدُونَ", + "verse_37": "إِنْ هِىَ إِلَّا حَيَاتُنَا ٱلدُّنْيَا نَمُوتُ وَنَحْيَا وَمَا نَحْنُ بِمَبْعُوثِينَ", + "verse_38": "إِنْ هُوَ إِلَّا رَجُلٌ ٱفْتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًۭا وَمَا نَحْنُ لَهُۥ بِمُؤْمِنِينَ", + "verse_39": "قَالَ رَبِّ ٱنصُرْنِى بِمَا كَذَّبُونِ", + "verse_40": "قَالَ عَمَّا قَلِيلٍۢ لَّيُصْبِحُنَّ نَٰدِمِينَ", + "verse_41": "فَأَخَذَتْهُمُ ٱلصَّيْحَةُ بِٱلْحَقِّ فَجَعَلْنَٰهُمْ غُثَآءًۭ ۚ فَبُعْدًۭا لِّلْقَوْمِ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_42": "ثُمَّ أَنشَأْنَا مِنۢ بَعْدِهِمْ قُرُونًا ءَاخَرِينَ", + "verse_43": "مَا تَسْبِقُ مِنْ أُمَّةٍ أَجَلَهَا وَمَا يَسْتَـْٔخِرُونَ", + "verse_44": "ثُمَّ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا تَتْرَا ۖ كُلَّ مَا جَآءَ أُمَّةًۭ رَّسُولُهَا كَذَّبُوهُ ۚ فَأَتْبَعْنَا بَعْضَهُم بَعْضًۭا وَجَعَلْنَٰهُمْ أَحَادِيثَ ۚ فَبُعْدًۭا لِّقَوْمٍۢ لَّا يُؤْمِنُونَ", + "verse_45": "ثُمَّ أَرْسَلْنَا مُوسَىٰ وَأَخَاهُ هَٰرُونَ بِـَٔايَٰتِنَا وَسُلْطَٰنٍۢ مُّبِينٍ", + "verse_46": "إِلَىٰ فِرْعَوْنَ وَمَلَإِي۟هِۦ فَٱسْتَكْبَرُوا۟ وَكَانُوا۟ قَوْمًا عَالِينَ", + "verse_47": "فَقَالُوٓا۟ أَنُؤْمِنُ لِبَشَرَيْنِ مِثْلِنَا وَقَوْمُهُمَا لَنَا عَٰبِدُونَ", + "verse_48": "فَكَذَّبُوهُمَا فَكَانُوا۟ مِنَ ٱلْمُهْلَكِينَ", + "verse_49": "وَلَقَدْ ءَاتَيْنَا مُوسَى ٱلْكِتَٰبَ لَعَلَّهُمْ يَهْتَدُونَ", + "verse_50": "وَجَعَلْنَا ٱبْنَ مَرْيَمَ وَأُمَّهُۥٓ ءَايَةًۭ وَءَاوَيْنَٰهُمَآ إِلَىٰ رَبْوَةٍۢ ذَاتِ قَرَارٍۢ وَمَعِينٍۢ", + "verse_51": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلرُّسُلُ كُلُوا۟ مِنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ وَٱعْمَلُوا۟ صَٰلِحًا ۖ إِنِّى بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِيمٌۭ", + "verse_52": "وَإِنَّ هَٰذِهِۦٓ أُمَّتُكُمْ أُمَّةًۭ وَٰحِدَةًۭ وَأَنَا۠ رَبُّكُمْ فَٱتَّقُونِ", + "verse_53": "فَتَقَطَّعُوٓا۟ أَمْرَهُم بَيْنَهُمْ زُبُرًۭا ۖ كُلُّ حِزْبٍۭ بِمَا لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ", + "verse_54": "فَذَرْهُمْ فِى غَمْرَتِهِمْ حَتَّىٰ حِينٍ", + "verse_55": "أَيَحْسَبُونَ أَنَّمَا نُمِدُّهُم بِهِۦ مِن مَّالٍۢ وَبَنِينَ", + "verse_56": "نُسَارِعُ لَهُمْ فِى ٱلْخَيْرَٰتِ ۚ بَل لَّا يَشْعُرُونَ", + "verse_57": "إِنَّ ٱلَّذِينَ هُم مِّنْ خَشْيَةِ رَبِّهِم مُّشْفِقُونَ", + "verse_58": "وَٱلَّذِينَ هُم بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِمْ يُؤْمِنُونَ", + "verse_59": "وَٱلَّذِينَ هُم بِرَبِّهِمْ لَا يُشْرِكُونَ", + "verse_60": "وَٱلَّذِينَ يُؤْتُونَ مَآ ءَاتَوا۟ وَّقُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ أَنَّهُمْ إِلَىٰ رَبِّهِمْ رَٰجِعُونَ", + "verse_61": "أُو۟لَٰٓئِكَ يُسَٰرِعُونَ فِى ٱلْخَيْرَٰتِ وَهُمْ لَهَا سَٰبِقُونَ", + "verse_62": "وَلَا نُكَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا ۖ وَلَدَيْنَا كِتَٰبٌۭ يَنطِقُ بِٱلْحَقِّ ۚ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ", + "verse_63": "بَلْ قُلُوبُهُمْ فِى غَمْرَةٍۢ مِّنْ هَٰذَا وَلَهُمْ أَعْمَٰلٌۭ مِّن دُونِ ذَٰلِكَ هُمْ لَهَا عَٰمِلُونَ", + "verse_64": "حَتَّىٰٓ إِذَآ أَخَذْنَا مُتْرَفِيهِم بِٱلْعَذَابِ إِذَا هُمْ يَجْـَٔرُونَ", + "verse_65": "لَا تَجْـَٔرُوا۟ ٱلْيَوْمَ ۖ إِنَّكُم مِّنَّا لَا تُنصَرُونَ", + "verse_66": "قَدْ كَانَتْ ءَايَٰتِى تُتْلَىٰ عَلَيْكُمْ فَكُنتُمْ عَلَىٰٓ أَعْقَٰبِكُمْ تَنكِصُونَ", + "verse_67": "مُسْتَكْبِرِينَ بِهِۦ سَٰمِرًۭا تَهْجُرُونَ", + "verse_68": "أَفَلَمْ يَدَّبَّرُوا۟ ٱلْقَوْلَ أَمْ جَآءَهُم مَّا لَمْ يَأْتِ ءَابَآءَهُمُ ٱلْأَوَّلِينَ", + "verse_69": "أَمْ لَمْ يَعْرِفُوا۟ رَسُولَهُمْ فَهُمْ لَهُۥ مُنكِرُونَ", + "verse_70": "أَمْ يَقُولُونَ بِهِۦ جِنَّةٌۢ ۚ بَلْ جَآءَهُم بِٱلْحَقِّ وَأَكْثَرُهُمْ لِلْحَقِّ كَٰرِهُونَ", + "verse_71": "وَلَوِ ٱتَّبَعَ ٱلْحَقُّ أَهْوَآءَهُمْ لَفَسَدَتِ ٱلسَّمَٰوَٰتُ وَٱلْأَرْضُ وَمَن فِيهِنَّ ۚ بَلْ أَتَيْنَٰهُم بِذِكْرِهِمْ فَهُمْ عَن ذِكْرِهِم مُّعْرِضُونَ", + "verse_72": "أَمْ تَسْـَٔلُهُمْ خَرْجًۭا فَخَرَاجُ رَبِّكَ خَيْرٌۭ ۖ وَهُوَ خَيْرُ ٱلرَّٰزِقِينَ", + "verse_73": "وَإِنَّكَ لَتَدْعُوهُمْ إِلَىٰ صِرَٰطٍۢ مُّسْتَقِيمٍۢ", + "verse_74": "وَإِنَّ ٱلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِٱلْءَاخِرَةِ عَنِ ٱلصِّرَٰطِ لَنَٰكِبُونَ", + "verse_75": "۞ وَلَوْ رَحِمْنَٰهُمْ وَكَشَفْنَا مَا بِهِم مِّن ضُرٍّۢ لَّلَجُّوا۟ فِى طُغْيَٰنِهِمْ يَعْمَهُونَ", + "verse_76": "وَلَقَدْ أَخَذْنَٰهُم بِٱلْعَذَابِ فَمَا ٱسْتَكَانُوا۟ لِرَبِّهِمْ وَمَا يَتَضَرَّعُونَ", + "verse_77": "حَتَّىٰٓ إِذَا فَتَحْنَا عَلَيْهِم بَابًۭا ذَا عَذَابٍۢ شَدِيدٍ إِذَا هُمْ فِيهِ مُبْلِسُونَ", + "verse_78": "وَهُوَ ٱلَّذِىٓ أَنشَأَ لَكُمُ ٱلسَّمْعَ وَٱلْأَبْصَٰرَ وَٱلْأَفْـِٔدَةَ ۚ قَلِيلًۭا مَّا تَشْكُرُونَ", + "verse_79": "وَهُوَ ٱلَّذِى ذَرَأَكُمْ فِى ٱلْأَرْضِ وَإِلَيْهِ تُحْشَرُونَ", + "verse_80": "وَهُوَ ٱلَّذِى يُحْىِۦ وَيُمِيتُ وَلَهُ ٱخْتِلَٰفُ ٱلَّيْلِ وَٱلنَّهَارِ ۚ أَفَلَا تَعْقِلُونَ", + "verse_81": "بَلْ قَالُوا۟ مِثْلَ مَا قَالَ ٱلْأَوَّلُونَ", + "verse_82": "قَالُوٓا۟ أَءِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًۭا وَعِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَبْعُوثُونَ", + "verse_83": "لَقَدْ وُعِدْنَا نَحْنُ وَءَابَآؤُنَا هَٰذَا مِن قَبْلُ إِنْ هَٰذَآ إِلَّآ أَسَٰطِيرُ ٱلْأَوَّلِينَ", + "verse_84": "قُل لِّمَنِ ٱلْأَرْضُ وَمَن فِيهَآ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ", + "verse_85": "سَيَقُولُونَ لِلَّهِ ۚ قُلْ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ", + "verse_86": "قُلْ مَن رَّبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ ٱلسَّبْعِ وَرَبُّ ٱلْعَرْشِ ٱلْعَظِيمِ", + "verse_87": "سَيَقُولُونَ لِلَّهِ ۚ قُلْ أَفَلَا تَتَّقُونَ", + "verse_88": "قُلْ مَنۢ بِيَدِهِۦ مَلَكُوتُ كُلِّ شَىْءٍۢ وَهُوَ يُجِيرُ وَلَا يُجَارُ عَلَيْهِ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ", + "verse_89": "سَيَقُولُونَ لِلَّهِ ۚ قُلْ فَأَنَّىٰ تُسْحَرُونَ", + "verse_90": "بَلْ أَتَيْنَٰهُم بِٱلْحَقِّ وَإِنَّهُمْ لَكَٰذِبُونَ", + "verse_91": "مَا ٱتَّخَذَ ٱللَّهُ مِن وَلَدٍۢ وَمَا كَانَ مَعَهُۥ مِنْ إِلَٰهٍ ۚ إِذًۭا لَّذَهَبَ كُلُّ إِلَٰهٍۭ بِمَا خَلَقَ وَلَعَلَا بَعْضُهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍۢ ۚ سُبْحَٰنَ ٱللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ", + "verse_92": "عَٰلِمِ ٱلْغَيْبِ وَٱلشَّهَٰدَةِ فَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشْرِكُونَ", + "verse_93": "قُل رَّبِّ إِمَّا تُرِيَنِّى مَا يُوعَدُونَ", + "verse_94": "رَبِّ فَلَا تَجْعَلْنِى فِى ٱلْقَوْمِ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_95": "وَإِنَّا عَلَىٰٓ أَن نُّرِيَكَ مَا نَعِدُهُمْ لَقَٰدِرُونَ", + "verse_96": "ٱدْفَعْ بِٱلَّتِى هِىَ أَحْسَنُ ٱلسَّيِّئَةَ ۚ نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَصِفُونَ", + "verse_97": "وَقُل رَّبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنْ هَمَزَٰتِ ٱلشَّيَٰطِينِ", + "verse_98": "وَأَعُوذُ بِكَ رَبِّ أَن يَحْضُرُونِ", + "verse_99": "حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَ أَحَدَهُمُ ٱلْمَوْتُ قَالَ رَبِّ ٱرْجِعُونِ", + "verse_100": "لَعَلِّىٓ أَعْمَلُ صَٰلِحًۭا فِيمَا تَرَكْتُ ۚ كَلَّآ ۚ إِنَّهَا كَلِمَةٌ هُوَ قَآئِلُهَا ۖ وَمِن وَرَآئِهِم بَرْزَخٌ إِلَىٰ يَوْمِ يُبْعَثُونَ", + "verse_101": "فَإِذَا نُفِخَ فِى ٱلصُّورِ فَلَآ أَنسَابَ بَيْنَهُمْ يَوْمَئِذٍۢ وَلَا يَتَسَآءَلُونَ", + "verse_102": "فَمَن ثَقُلَتْ مَوَٰزِينُهُۥ فَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْمُفْلِحُونَ", + "verse_103": "وَمَنْ خَفَّتْ مَوَٰزِينُهُۥ فَأُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓا۟ أَنفُسَهُمْ فِى جَهَنَّمَ خَٰلِدُونَ", + "verse_104": "تَلْفَحُ وُجُوهَهُمُ ٱلنَّارُ وَهُمْ فِيهَا كَٰلِحُونَ", + "verse_105": "أَلَمْ تَكُنْ ءَايَٰتِى تُتْلَىٰ عَلَيْكُمْ فَكُنتُم بِهَا تُكَذِّبُونَ", + "verse_106": "قَالُوا۟ رَبَّنَا غَلَبَتْ عَلَيْنَا شِقْوَتُنَا وَكُنَّا قَوْمًۭا ضَآلِّينَ", + "verse_107": "رَبَّنَآ أَخْرِجْنَا مِنْهَا فَإِنْ عُدْنَا فَإِنَّا ظَٰلِمُونَ", + "verse_108": "قَالَ ٱخْسَـُٔوا۟ فِيهَا وَلَا تُكَلِّمُونِ", + "verse_109": "إِنَّهُۥ كَانَ فَرِيقٌۭ مِّنْ عِبَادِى يَقُولُونَ رَبَّنَآ ءَامَنَّا فَٱغْفِرْ لَنَا وَٱرْحَمْنَا وَأَنتَ خَيْرُ ٱلرَّٰحِمِينَ", + "verse_110": "فَٱتَّخَذْتُمُوهُمْ سِخْرِيًّا حَتَّىٰٓ أَنسَوْكُمْ ذِكْرِى وَكُنتُم مِّنْهُمْ تَضْحَكُونَ", + "verse_111": "إِنِّى جَزَيْتُهُمُ ٱلْيَوْمَ بِمَا صَبَرُوٓا۟ أَنَّهُمْ هُمُ ٱلْفَآئِزُونَ", + "verse_112": "قَٰلَ كَمْ لَبِثْتُمْ فِى ٱلْأَرْضِ عَدَدَ سِنِينَ", + "verse_113": "قَالُوا۟ لَبِثْنَا يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍۢ فَسْـَٔلِ ٱلْعَآدِّينَ", + "verse_114": "قَٰلَ إِن لَّبِثْتُمْ إِلَّا قَلِيلًۭا ۖ لَّوْ أَنَّكُمْ كُنتُمْ تَعْلَمُونَ", + "verse_115": "أَفَحَسِبْتُمْ أَنَّمَا خَلَقْنَٰكُمْ عَبَثًۭا وَأَنَّكُمْ إِلَيْنَا لَا تُرْجَعُونَ", + "verse_116": "فَتَعَٰلَى ٱللَّهُ ٱلْمَلِكُ ٱلْحَقُّ ۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ ٱلْعَرْشِ ٱلْكَرِيمِ", + "verse_117": "وَمَن يَدْعُ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ لَا بُرْهَٰنَ لَهُۥ بِهِۦ فَإِنَّمَا حِسَابُهُۥ عِندَ رَبِّهِۦٓ ۚ إِنَّهُۥ لَا يُفْلِحُ ٱلْكَٰفِرُونَ", + "verse_118": "وَقُل رَّبِّ ٱغْفِرْ وَٱرْحَمْ وَأَنتَ خَيْرُ ٱلرَّٰحِمِينَ" + }, + "count": 118, + "juz": [ + { + "index": "18", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_118" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/024.json b/texts/quran/024.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..b35600bcc42a7e55a02cfa8aac06f1ecc9b76551 --- /dev/null +++ b/texts/quran/024.json @@ -0,0 +1,81 @@ +{ + "index": "024", + "name": "an-Nur", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "سُورَةٌ أَنزَلْنَٰهَا وَفَرَضْنَٰهَا وَأَنزَلْنَا فِيهَآ ءَايَٰتٍۭ بَيِّنَٰتٍۢ لَّعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ", + "verse_2": "ٱلزَّانِيَةُ وَٱلزَّانِى فَٱجْلِدُوا۟ كُلَّ وَٰحِدٍۢ مِّنْهُمَا مِا۟ئَةَ جَلْدَةٍۢ ۖ وَلَا تَأْخُذْكُم بِهِمَا رَأْفَةٌۭ فِى دِينِ ٱللَّهِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلْيَوْمِ ٱلْءَاخِرِ ۖ وَلْيَشْهَدْ عَذَابَهُمَا طَآئِفَةٌۭ مِّنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_3": "ٱلزَّانِى لَا يَنكِحُ إِلَّا زَانِيَةً أَوْ مُشْرِكَةًۭ وَٱلزَّانِيَةُ لَا يَنكِحُهَآ إِلَّا زَانٍ أَوْ مُشْرِكٌۭ ۚ وَحُرِّمَ ذَٰلِكَ عَلَى ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_4": "وَٱلَّذِينَ يَرْمُونَ ٱلْمُحْصَنَٰتِ ثُمَّ لَمْ يَأْتُوا۟ بِأَرْبَعَةِ شُهَدَآءَ فَٱجْلِدُوهُمْ ثَمَٰنِينَ جَلْدَةًۭ وَلَا تَقْبَلُوا۟ لَهُمْ شَهَٰدَةً أَبَدًۭا ۚ وَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْفَٰسِقُونَ", + "verse_5": "إِلَّا ٱلَّذِينَ تَابُوا۟ مِنۢ بَعْدِ ذَٰلِكَ وَأَصْلَحُوا۟ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_6": "وَٱلَّذِينَ يَرْمُونَ أَزْوَٰجَهُمْ وَلَمْ يَكُن لَّهُمْ شُهَدَآءُ إِلَّآ أَنفُسُهُمْ فَشَهَٰدَةُ أَحَدِهِمْ أَرْبَعُ شَهَٰدَٰتٍۭ بِٱللَّهِ ۙ إِنَّهُۥ لَمِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ", + "verse_7": "وَٱلْخَٰمِسَةُ أَنَّ لَعْنَتَ ٱللَّهِ عَلَيْهِ إِن كَانَ مِنَ ٱلْكَٰذِبِينَ", + "verse_8": "وَيَدْرَؤُا۟ عَنْهَا ٱلْعَذَابَ أَن تَشْهَدَ أَرْبَعَ شَهَٰدَٰتٍۭ بِٱللَّهِ ۙ إِنَّهُۥ لَمِنَ ٱلْكَٰذِبِينَ", + "verse_9": "وَٱلْخَٰمِسَةَ أَنَّ غَضَبَ ٱللَّهِ عَلَيْهَآ إِن كَانَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ", + "verse_10": "وَلَوْلَا فَضْلُ ٱللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُۥ وَأَنَّ ٱللَّهَ تَوَّابٌ حَكِيمٌ", + "verse_11": "إِنَّ ٱلَّذِينَ جَآءُو بِٱلْإِفْكِ عُصْبَةٌۭ مِّنكُمْ ۚ لَا تَحْسَبُوهُ شَرًّۭا لَّكُم ۖ بَلْ هُوَ خَيْرٌۭ لَّكُمْ ۚ لِكُلِّ ٱمْرِئٍۢ مِّنْهُم مَّا ٱكْتَسَبَ مِنَ ٱلْإِثْمِ ۚ وَٱلَّذِى تَوَلَّىٰ كِبْرَهُۥ مِنْهُمْ لَهُۥ عَذَابٌ عَظِيمٌۭ", + "verse_12": "لَّوْلَآ إِذْ سَمِعْتُمُوهُ ظَنَّ ٱلْمُؤْمِنُونَ وَٱلْمُؤْمِنَٰتُ بِأَنفُسِهِمْ خَيْرًۭا وَقَالُوا۟ هَٰذَآ إِفْكٌۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_13": "لَّوْلَا جَآءُو عَلَيْهِ بِأَرْبَعَةِ شُهَدَآءَ ۚ فَإِذْ لَمْ يَأْتُوا۟ بِٱلشُّهَدَآءِ فَأُو۟لَٰٓئِكَ عِندَ ٱللَّهِ هُمُ ٱلْكَٰذِبُونَ", + "verse_14": "وَلَوْلَا فَضْلُ ٱللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُۥ فِى ٱلدُّنْيَا وَٱلْءَاخِرَةِ لَمَسَّكُمْ فِى مَآ أَفَضْتُمْ فِيهِ عَذَابٌ عَظِيمٌ", + "verse_15": "إِذْ تَلَقَّوْنَهُۥ بِأَلْسِنَتِكُمْ وَتَقُولُونَ بِأَفْوَاهِكُم مَّا لَيْسَ لَكُم بِهِۦ عِلْمٌۭ وَتَحْسَبُونَهُۥ هَيِّنًۭا وَهُوَ عِندَ ٱللَّهِ عَظِيمٌۭ", + "verse_16": "وَلَوْلَآ إِذْ سَمِعْتُمُوهُ قُلْتُم مَّا يَكُونُ لَنَآ أَن نَّتَكَلَّمَ بِهَٰذَا سُبْحَٰنَكَ هَٰذَا بُهْتَٰنٌ عَظِيمٌۭ", + "verse_17": "يَعِظُكُمُ ٱللَّهُ أَن تَعُودُوا۟ لِمِثْلِهِۦٓ أَبَدًا إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ", + "verse_18": "وَيُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمُ ٱلْءَايَٰتِ ۚ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ", + "verse_19": "إِنَّ ٱلَّذِينَ يُحِبُّونَ أَن تَشِيعَ ٱلْفَٰحِشَةُ فِى ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌۭ فِى ٱلدُّنْيَا وَٱلْءَاخِرَةِ ۚ وَٱللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ", + "verse_20": "وَلَوْلَا فَضْلُ ٱللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُۥ وَأَنَّ ٱللَّهَ رَءُوفٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_21": "۞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تَتَّبِعُوا۟ خُطُوَٰتِ ٱلشَّيْطَٰنِ ۚ وَمَن يَتَّبِعْ خُطُوَٰتِ ٱلشَّيْطَٰنِ فَإِنَّهُۥ يَأْمُرُ بِٱلْفَحْشَآءِ وَٱلْمُنكَرِ ۚ وَلَوْلَا فَضْلُ ٱللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُۥ مَا زَكَىٰ مِنكُم مِّنْ أَحَدٍ أَبَدًۭا وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ يُزَكِّى مَن يَشَآءُ ۗ وَٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌۭ", + "verse_22": "وَلَا يَأْتَلِ أُو۟لُوا۟ ٱلْفَضْلِ مِنكُمْ وَٱلسَّعَةِ أَن يُؤْتُوٓا۟ أُو۟لِى ٱلْقُرْبَىٰ وَٱلْمَسَٰكِينَ وَٱلْمُهَٰجِرِينَ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ ۖ وَلْيَعْفُوا۟ وَلْيَصْفَحُوٓا۟ ۗ أَلَا تُحِبُّونَ أَن يَغْفِرَ ٱللَّهُ لَكُمْ ۗ وَٱللَّهُ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌ", + "verse_23": "إِنَّ ٱلَّذِينَ يَرْمُونَ ٱلْمُحْصَنَٰتِ ٱلْغَٰفِلَٰتِ ٱلْمُؤْمِنَٰتِ لُعِنُوا۟ فِى ٱلدُّنْيَا وَٱلْءَاخِرَةِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌۭ", + "verse_24": "يَوْمَ تَشْهَدُ عَلَيْهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ وَأَيْدِيهِمْ وَأَرْجُلُهُم بِمَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_25": "يَوْمَئِذٍۢ يُوَفِّيهِمُ ٱللَّهُ دِينَهُمُ ٱلْحَقَّ وَيَعْلَمُونَ أَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلْحَقُّ ٱلْمُبِينُ", + "verse_26": "ٱلْخَبِيثَٰتُ لِلْخَبِيثِينَ وَٱلْخَبِيثُونَ لِلْخَبِيثَٰتِ ۖ وَٱلطَّيِّبَٰتُ لِلطَّيِّبِينَ وَٱلطَّيِّبُونَ لِلطَّيِّبَٰتِ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ مُبَرَّءُونَ مِمَّا يَقُولُونَ ۖ لَهُم مَّغْفِرَةٌۭ وَرِزْقٌۭ كَرِيمٌۭ", + "verse_27": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تَدْخُلُوا۟ بُيُوتًا غَيْرَ بُيُوتِكُمْ حَتَّىٰ تَسْتَأْنِسُوا۟ وَتُسَلِّمُوا۟ عَلَىٰٓ أَهْلِهَا ۚ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌۭ لَّكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ", + "verse_28": "فَإِن لَّمْ تَجِدُوا۟ فِيهَآ أَحَدًۭا فَلَا تَدْخُلُوهَا حَتَّىٰ يُؤْذَنَ لَكُمْ ۖ وَإِن قِيلَ لَكُمُ ٱرْجِعُوا۟ فَٱرْجِعُوا۟ ۖ هُوَ أَزْكَىٰ لَكُمْ ۚ وَٱللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِيمٌۭ", + "verse_29": "لَّيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَدْخُلُوا۟ بُيُوتًا غَيْرَ مَسْكُونَةٍۢ فِيهَا مَتَٰعٌۭ لَّكُمْ ۚ وَٱللَّهُ يَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا تَكْتُمُونَ", + "verse_30": "قُل لِّلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا۟ مِنْ أَبْصَٰرِهِمْ وَيَحْفَظُوا۟ فُرُوجَهُمْ ۚ ذَٰلِكَ أَزْكَىٰ لَهُمْ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ خَبِيرٌۢ بِمَا يَصْنَعُونَ", + "verse_31": "وَقُل لِّلْمُؤْمِنَٰتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَٰرِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا ۖ وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَىٰ جُيُوبِهِنَّ ۖ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ ءَابَآئِهِنَّ أَوْ ءَابَآءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَآئِهِنَّ أَوْ أَبْنَآءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَٰنِهِنَّ أَوْ بَنِىٓ إِخْوَٰنِهِنَّ أَوْ بَنِىٓ أَخَوَٰتِهِنَّ أَوْ نِسَآئِهِنَّ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَٰنُهُنَّ أَوِ ٱلتَّٰبِعِينَ غَيْرِ أُو۟لِى ٱلْإِرْبَةِ مِنَ ٱلرِّجَالِ أَوِ ٱلطِّفْلِ ٱلَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُوا۟ عَلَىٰ عَوْرَٰتِ ٱلنِّسَآءِ ۖ وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِن زِينَتِهِنَّ ۚ وَتُوبُوٓا۟ إِلَى ٱللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَ ٱلْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ", + "verse_32": "وَأَنكِحُوا۟ ٱلْأَيَٰمَىٰ مِنكُمْ وَٱلصَّٰلِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَآئِكُمْ ۚ إِن يَكُونُوا۟ فُقَرَآءَ يُغْنِهِمُ ٱللَّهُ مِن فَضْلِهِۦ ۗ وَٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٌۭ", + "verse_33": "وَلْيَسْتَعْفِفِ ٱلَّذِينَ لَا يَجِدُونَ نِكَاحًا حَتَّىٰ يُغْنِيَهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضْلِهِۦ ۗ وَٱلَّذِينَ يَبْتَغُونَ ٱلْكِتَٰبَ مِمَّا مَلَكَتْ أَيْمَٰنُكُمْ فَكَاتِبُوهُمْ إِنْ عَلِمْتُمْ فِيهِمْ خَيْرًۭا ۖ وَءَاتُوهُم مِّن مَّالِ ٱللَّهِ ٱلَّذِىٓ ءَاتَىٰكُمْ ۚ وَلَا تُكْرِهُوا۟ فَتَيَٰتِكُمْ عَلَى ٱلْبِغَآءِ إِنْ أَرَدْنَ تَحَصُّنًۭا لِّتَبْتَغُوا۟ عَرَضَ ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا ۚ وَمَن يُكْرِههُّنَّ فَإِنَّ ٱللَّهَ مِنۢ بَعْدِ إِكْرَٰهِهِنَّ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_34": "وَلَقَدْ أَنزَلْنَآ إِلَيْكُمْ ءَايَٰتٍۢ مُّبَيِّنَٰتٍۢ وَمَثَلًۭا مِّنَ ٱلَّذِينَ خَلَوْا۟ مِن قَبْلِكُمْ وَمَوْعِظَةًۭ لِّلْمُتَّقِينَ", + "verse_35": "۞ ٱللَّهُ نُورُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۚ مَثَلُ نُورِهِۦ كَمِشْكَوٰةٍۢ فِيهَا مِصْبَاحٌ ۖ ٱلْمِصْبَاحُ فِى زُجَاجَةٍ ۖ ٱلزُّجَاجَةُ كَأَنَّهَا كَوْكَبٌۭ دُرِّىٌّۭ يُوقَدُ مِن شَجَرَةٍۢ مُّبَٰرَكَةٍۢ زَيْتُونَةٍۢ لَّا شَرْقِيَّةٍۢ وَلَا غَرْبِيَّةٍۢ يَكَادُ زَيْتُهَا يُضِىٓءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌۭ ۚ نُّورٌ عَلَىٰ نُورٍۢ ۗ يَهْدِى ٱللَّهُ لِنُورِهِۦ مَن يَشَآءُ ۚ وَيَضْرِبُ ٱللَّهُ ٱلْأَمْثَٰلَ لِلنَّاسِ ۗ وَٱللَّهُ بِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمٌۭ", + "verse_36": "فِى بُيُوتٍ أَذِنَ ٱللَّهُ أَن تُرْفَعَ وَيُذْكَرَ فِيهَا ٱسْمُهُۥ يُسَبِّحُ لَهُۥ فِيهَا بِٱلْغُدُوِّ وَٱلْءَاصَالِ", + "verse_37": "رِجَالٌۭ لَّا تُلْهِيهِمْ تِجَٰرَةٌۭ وَلَا بَيْعٌ عَن ذِكْرِ ٱللَّهِ وَإِقَامِ ٱلصَّلَوٰةِ وَإِيتَآءِ ٱلزَّكَوٰةِ ۙ يَخَافُونَ يَوْمًۭا تَتَقَلَّبُ فِيهِ ٱلْقُلُوبُ وَٱلْأَبْصَٰرُ", + "verse_38": "لِيَجْزِيَهُمُ ٱللَّهُ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا۟ وَيَزِيدَهُم مِّن فَضْلِهِۦ ۗ وَٱللَّهُ يَرْزُقُ مَن يَشَآءُ بِغَيْرِ حِسَابٍۢ", + "verse_39": "وَٱلَّذِينَ كَفَرُوٓا۟ أَعْمَٰلُهُمْ كَسَرَابٍۭ بِقِيعَةٍۢ يَحْسَبُهُ ٱلظَّمْـَٔانُ مَآءً حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَهُۥ لَمْ يَجِدْهُ شَيْـًۭٔا وَوَجَدَ ٱللَّهَ عِندَهُۥ فَوَفَّىٰهُ حِسَابَهُۥ ۗ وَٱللَّهُ سَرِيعُ ٱلْحِسَابِ", + "verse_40": "أَوْ كَظُلُمَٰتٍۢ فِى بَحْرٍۢ لُّجِّىٍّۢ يَغْشَىٰهُ مَوْجٌۭ مِّن فَوْقِهِۦ مَوْجٌۭ مِّن فَوْقِهِۦ سَحَابٌۭ ۚ ظُلُمَٰتٌۢ بَعْضُهَا فَوْقَ بَعْضٍ إِذَآ أَخْرَجَ يَدَهُۥ لَمْ يَكَدْ يَرَىٰهَا ۗ وَمَن لَّمْ يَجْعَلِ ٱللَّهُ لَهُۥ نُورًۭا فَمَا لَهُۥ مِن نُّورٍ", + "verse_41": "أَلَمْ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ يُسَبِّحُ لَهُۥ مَن فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَٱلطَّيْرُ صَٰٓفَّٰتٍۢ ۖ كُلٌّۭ قَدْ عَلِمَ صَلَاتَهُۥ وَتَسْبِيحَهُۥ ۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌۢ بِمَا يَفْعَلُونَ", + "verse_42": "وَلِلَّهِ مُلْكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۖ وَإِلَى ٱللَّهِ ٱلْمَصِيرُ", + "verse_43": "أَلَمْ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ يُزْجِى سَحَابًۭا ثُمَّ يُؤَلِّفُ بَيْنَهُۥ ثُمَّ يَجْعَلُهُۥ رُكَامًۭا فَتَرَى ٱلْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلَٰلِهِۦ وَيُنَزِّلُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مِن جِبَالٍۢ فِيهَا مِنۢ بَرَدٍۢ فَيُصِيبُ بِهِۦ مَن يَشَآءُ وَيَصْرِفُهُۥ عَن مَّن يَشَآءُ ۖ يَكَادُ سَنَا بَرْقِهِۦ يَذْهَبُ بِٱلْأَبْصَٰرِ", + "verse_44": "يُقَلِّبُ ٱللَّهُ ٱلَّيْلَ وَٱلنَّهَارَ ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَعِبْرَةًۭ لِّأُو۟لِى ٱلْأَبْصَٰرِ", + "verse_45": "وَٱللَّهُ خَلَقَ كُلَّ دَآبَّةٍۢ مِّن مَّآءٍۢ ۖ فَمِنْهُم مَّن يَمْشِى عَلَىٰ بَطْنِهِۦ وَمِنْهُم مَّن يَمْشِى عَلَىٰ رِجْلَيْنِ وَمِنْهُم مَّن يَمْشِى عَلَىٰٓ أَرْبَعٍۢ ۚ يَخْلُقُ ٱللَّهُ مَا يَشَآءُ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌۭ", + "verse_46": "لَّقَدْ أَنزَلْنَآ ءَايَٰتٍۢ مُّبَيِّنَٰتٍۢ ۚ وَٱللَّهُ يَهْدِى مَن يَشَآءُ إِلَىٰ صِرَٰطٍۢ مُّسْتَقِيمٍۢ", + "verse_47": "وَيَقُولُونَ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَبِٱلرَّسُولِ وَأَطَعْنَا ثُمَّ يَتَوَلَّىٰ فَرِيقٌۭ مِّنْهُم مِّنۢ بَعْدِ ذَٰلِكَ ۚ وَمَآ أُو۟لَٰٓئِكَ بِٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_48": "وَإِذَا دُعُوٓا۟ إِلَى ٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ إِذَا فَرِيقٌۭ مِّنْهُم مُّعْرِضُونَ", + "verse_49": "وَإِن يَكُن لَّهُمُ ٱلْحَقُّ يَأْتُوٓا۟ إِلَيْهِ مُذْعِنِينَ", + "verse_50": "أَفِى قُلُوبِهِم مَّرَضٌ أَمِ ٱرْتَابُوٓا۟ أَمْ يَخَافُونَ أَن يَحِيفَ ٱللَّهُ عَلَيْهِمْ وَرَسُولُهُۥ ۚ بَلْ أُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ", + "verse_51": "إِنَّمَا كَانَ قَوْلَ ٱلْمُؤْمِنِينَ إِذَا دُعُوٓا۟ إِلَى ٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ أَن يَقُولُوا۟ سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا ۚ وَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْمُفْلِحُونَ", + "verse_52": "وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَيَخْشَ ٱللَّهَ وَيَتَّقْهِ فَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْفَآئِزُونَ", + "verse_53": "۞ وَأَقْسَمُوا۟ بِٱللَّهِ جَهْدَ أَيْمَٰنِهِمْ لَئِنْ أَمَرْتَهُمْ لَيَخْرُجُنَّ ۖ قُل لَّا تُقْسِمُوا۟ ۖ طَاعَةٌۭ مَّعْرُوفَةٌ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ خَبِيرٌۢ بِمَا تَعْمَلُونَ", + "verse_54": "قُلْ أَطِيعُوا۟ ٱللَّهَ وَأَطِيعُوا۟ ٱلرَّسُولَ ۖ فَإِن تَوَلَّوْا۟ فَإِنَّمَا عَلَيْهِ مَا حُمِّلَ وَعَلَيْكُم مَّا حُمِّلْتُمْ ۖ وَإِن تُطِيعُوهُ تَهْتَدُوا۟ ۚ وَمَا عَلَى ٱلرَّسُولِ إِلَّا ٱلْبَلَٰغُ ٱلْمُبِينُ", + "verse_55": "وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ مِنكُمْ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِى ٱلْأَرْضِ كَمَا ٱسْتَخْلَفَ ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ ٱلَّذِى ٱرْتَضَىٰ لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُم مِّنۢ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًۭا ۚ يَعْبُدُونَنِى لَا يُشْرِكُونَ بِى شَيْـًۭٔا ۚ وَمَن كَفَرَ بَعْدَ ذَٰلِكَ فَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْفَٰسِقُونَ", + "verse_56": "وَأَقِيمُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتُوا۟ ٱلزَّكَوٰةَ وَأَطِيعُوا۟ ٱلرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ", + "verse_57": "لَا تَحْسَبَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ مُعْجِزِينَ فِى ٱلْأَرْضِ ۚ وَمَأْوَىٰهُمُ ٱلنَّارُ ۖ وَلَبِئْسَ ٱلْمَصِيرُ", + "verse_58": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لِيَسْتَـْٔذِنكُمُ ٱلَّذِينَ مَلَكَتْ أَيْمَٰنُكُمْ وَٱلَّذِينَ لَمْ يَبْلُغُوا۟ ٱلْحُلُمَ مِنكُمْ ثَلَٰثَ مَرَّٰتٍۢ ۚ مِّن قَبْلِ صَلَوٰةِ ٱلْفَجْرِ وَحِينَ تَضَعُونَ ثِيَابَكُم مِّنَ ٱلظَّهِيرَةِ وَمِنۢ بَعْدِ صَلَوٰةِ ٱلْعِشَآءِ ۚ ثَلَٰثُ عَوْرَٰتٍۢ لَّكُمْ ۚ لَيْسَ عَلَيْكُمْ وَلَا عَلَيْهِمْ جُنَاحٌۢ بَعْدَهُنَّ ۚ طَوَّٰفُونَ عَلَيْكُم بَعْضُكُمْ عَلَىٰ بَعْضٍۢ ۚ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمُ ٱلْءَايَٰتِ ۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌۭ", + "verse_59": "وَإِذَا بَلَغَ ٱلْأَطْفَٰلُ مِنكُمُ ٱلْحُلُمَ فَلْيَسْتَـْٔذِنُوا۟ كَمَا ٱسْتَـْٔذَنَ ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ ۚ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمْ ءَايَٰتِهِۦ ۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌۭ", + "verse_60": "وَٱلْقَوَٰعِدُ مِنَ ٱلنِّسَآءِ ٱلَّٰتِى لَا يَرْجُونَ نِكَاحًۭا فَلَيْسَ عَلَيْهِنَّ جُنَاحٌ أَن يَضَعْنَ ثِيَابَهُنَّ غَيْرَ مُتَبَرِّجَٰتٍۭ بِزِينَةٍۢ ۖ وَأَن يَسْتَعْفِفْنَ خَيْرٌۭ لَّهُنَّ ۗ وَٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌۭ", + "verse_61": "لَّيْسَ عَلَى ٱلْأَعْمَىٰ حَرَجٌۭ وَلَا عَلَى ٱلْأَعْرَجِ حَرَجٌۭ وَلَا عَلَى ٱلْمَرِيضِ حَرَجٌۭ وَلَا عَلَىٰٓ أَنفُسِكُمْ أَن تَأْكُلُوا۟ مِنۢ بُيُوتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ ءَابَآئِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أُمَّهَٰتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ إِخْوَٰنِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَخَوَٰتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَعْمَٰمِكُمْ أَوْ بُيُوتِ عَمَّٰتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَخْوَٰلِكُمْ أَوْ بُيُوتِ خَٰلَٰتِكُمْ أَوْ مَا مَلَكْتُم مَّفَاتِحَهُۥٓ أَوْ صَدِيقِكُمْ ۚ لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَأْكُلُوا۟ جَمِيعًا أَوْ أَشْتَاتًۭا ۚ فَإِذَا دَخَلْتُم بُيُوتًۭا فَسَلِّمُوا۟ عَلَىٰٓ أَنفُسِكُمْ تَحِيَّةًۭ مِّنْ عِندِ ٱللَّهِ مُبَٰرَكَةًۭ طَيِّبَةًۭ ۚ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمُ ٱلْءَايَٰتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ", + "verse_62": "إِنَّمَا ٱلْمُؤْمِنُونَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ وَإِذَا كَانُوا۟ مَعَهُۥ عَلَىٰٓ أَمْرٍۢ جَامِعٍۢ لَّمْ يَذْهَبُوا۟ حَتَّىٰ يَسْتَـْٔذِنُوهُ ۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَسْتَـْٔذِنُونَكَ أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ ۚ فَإِذَا ٱسْتَـْٔذَنُوكَ لِبَعْضِ شَأْنِهِمْ فَأْذَن لِّمَن شِئْتَ مِنْهُمْ وَٱسْتَغْفِرْ لَهُمُ ٱللَّهَ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_63": "لَّا تَجْعَلُوا۟ دُعَآءَ ٱلرَّسُولِ بَيْنَكُمْ كَدُعَآءِ بَعْضِكُم بَعْضًۭا ۚ قَدْ يَعْلَمُ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ يَتَسَلَّلُونَ مِنكُمْ لِوَاذًۭا ۚ فَلْيَحْذَرِ ٱلَّذِينَ يُخَالِفُونَ عَنْ أَمْرِهِۦٓ أَن تُصِيبَهُمْ فِتْنَةٌ أَوْ يُصِيبَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ", + "verse_64": "أَلَآ إِنَّ لِلَّهِ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۖ قَدْ يَعْلَمُ مَآ أَنتُمْ عَلَيْهِ وَيَوْمَ يُرْجَعُونَ إِلَيْهِ فَيُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوا۟ ۗ وَٱللَّهُ بِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمٌۢ" + }, + "count": 64, + "juz": [ + { + "index": "18", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_64" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/025.json b/texts/quran/025.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..0240290b96e1e9e785211627512165b2ab80f1e2 --- /dev/null +++ b/texts/quran/025.json @@ -0,0 +1,101 @@ +{ + "index": "025", + "name": "al-Furqan", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "تَبَارَكَ ٱلَّذِى نَزَّلَ ٱلْفُرْقَانَ عَلَىٰ عَبْدِهِۦ لِيَكُونَ لِلْعَٰلَمِينَ نَذِيرًا", + "verse_2": "ٱلَّذِى لَهُۥ مُلْكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَلَمْ يَتَّخِذْ وَلَدًۭا وَلَمْ يَكُن لَّهُۥ شَرِيكٌۭ فِى ٱلْمُلْكِ وَخَلَقَ كُلَّ شَىْءٍۢ فَقَدَّرَهُۥ تَقْدِيرًۭا", + "verse_3": "وَٱتَّخَذُوا۟ مِن دُونِهِۦٓ ءَالِهَةًۭ لَّا يَخْلُقُونَ شَيْـًۭٔا وَهُمْ يُخْلَقُونَ وَلَا يَمْلِكُونَ لِأَنفُسِهِمْ ضَرًّۭا وَلَا نَفْعًۭا وَلَا يَمْلِكُونَ مَوْتًۭا وَلَا حَيَوٰةًۭ وَلَا نُشُورًۭا", + "verse_4": "وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓا۟ إِنْ هَٰذَآ إِلَّآ إِفْكٌ ٱفْتَرَىٰهُ وَأَعَانَهُۥ عَلَيْهِ قَوْمٌ ءَاخَرُونَ ۖ فَقَدْ جَآءُو ظُلْمًۭا وَزُورًۭا", + "verse_5": "وَقَالُوٓا۟ أَسَٰطِيرُ ٱلْأَوَّلِينَ ٱكْتَتَبَهَا فَهِىَ تُمْلَىٰ عَلَيْهِ بُكْرَةًۭ وَأَصِيلًۭا", + "verse_6": "قُلْ أَنزَلَهُ ٱلَّذِى يَعْلَمُ ٱلسِّرَّ فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۚ إِنَّهُۥ كَانَ غَفُورًۭا رَّحِيمًۭا", + "verse_7": "وَقَالُوا۟ مَالِ هَٰذَا ٱلرَّسُولِ يَأْكُلُ ٱلطَّعَامَ وَيَمْشِى فِى ٱلْأَسْوَاقِ ۙ لَوْلَآ أُنزِلَ إِلَيْهِ مَلَكٌۭ فَيَكُونَ مَعَهُۥ نَذِيرًا", + "verse_8": "أَوْ يُلْقَىٰٓ إِلَيْهِ كَنزٌ أَوْ تَكُونُ لَهُۥ جَنَّةٌۭ يَأْكُلُ مِنْهَا ۚ وَقَالَ ٱلظَّٰلِمُونَ إِن تَتَّبِعُونَ إِلَّا رَجُلًۭا مَّسْحُورًا", + "verse_9": "ٱنظُرْ كَيْفَ ضَرَبُوا۟ لَكَ ٱلْأَمْثَٰلَ فَضَلُّوا۟ فَلَا يَسْتَطِيعُونَ سَبِيلًۭا", + "verse_10": "تَبَارَكَ ٱلَّذِىٓ إِن شَآءَ جَعَلَ لَكَ خَيْرًۭا مِّن ذَٰلِكَ جَنَّٰتٍۢ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ وَيَجْعَل لَّكَ قُصُورًۢا", + "verse_11": "بَلْ كَذَّبُوا۟ بِٱلسَّاعَةِ ۖ وَأَعْتَدْنَا لِمَن كَذَّبَ بِٱلسَّاعَةِ سَعِيرًا", + "verse_12": "إِذَا رَأَتْهُم مِّن مَّكَانٍۭ بَعِيدٍۢ سَمِعُوا۟ لَهَا تَغَيُّظًۭا وَزَفِيرًۭا", + "verse_13": "وَإِذَآ أُلْقُوا۟ مِنْهَا مَكَانًۭا ضَيِّقًۭا مُّقَرَّنِينَ دَعَوْا۟ هُنَالِكَ ثُبُورًۭا", + "verse_14": "لَّا تَدْعُوا۟ ٱلْيَوْمَ ثُبُورًۭا وَٰحِدًۭا وَٱدْعُوا۟ ثُبُورًۭا كَثِيرًۭا", + "verse_15": "قُلْ أَذَٰلِكَ خَيْرٌ أَمْ جَنَّةُ ٱلْخُلْدِ ٱلَّتِى وُعِدَ ٱلْمُتَّقُونَ ۚ كَانَتْ لَهُمْ جَزَآءًۭ وَمَصِيرًۭا", + "verse_16": "لَّهُمْ فِيهَا مَا يَشَآءُونَ خَٰلِدِينَ ۚ كَانَ عَلَىٰ رَبِّكَ وَعْدًۭا مَّسْـُٔولًۭا", + "verse_17": "وَيَوْمَ يَحْشُرُهُمْ وَمَا يَعْبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ فَيَقُولُ ءَأَنتُمْ أَضْلَلْتُمْ عِبَادِى هَٰٓؤُلَآءِ أَمْ هُمْ ضَلُّوا۟ ٱلسَّبِيلَ", + "verse_18": "قَالُوا۟ سُبْحَٰنَكَ مَا كَانَ يَنۢبَغِى لَنَآ أَن نَّتَّخِذَ مِن دُونِكَ مِنْ أَوْلِيَآءَ وَلَٰكِن مَّتَّعْتَهُمْ وَءَابَآءَهُمْ حَتَّىٰ نَسُوا۟ ٱلذِّكْرَ وَكَانُوا۟ قَوْمًۢا بُورًۭا", + "verse_19": "فَقَدْ كَذَّبُوكُم بِمَا تَقُولُونَ فَمَا تَسْتَطِيعُونَ صَرْفًۭا وَلَا نَصْرًۭا ۚ وَمَن يَظْلِم مِّنكُمْ نُذِقْهُ عَذَابًۭا كَبِيرًۭا", + "verse_20": "وَمَآ أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ مِنَ ٱلْمُرْسَلِينَ إِلَّآ إِنَّهُمْ لَيَأْكُلُونَ ٱلطَّعَامَ وَيَمْشُونَ فِى ٱلْأَسْوَاقِ ۗ وَجَعَلْنَا بَعْضَكُمْ لِبَعْضٍۢ فِتْنَةً أَتَصْبِرُونَ ۗ وَكَانَ رَبُّكَ بَصِيرًۭا", + "verse_21": "۞ وَقَالَ ٱلَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَآءَنَا لَوْلَآ أُنزِلَ عَلَيْنَا ٱلْمَلَٰٓئِكَةُ أَوْ نَرَىٰ رَبَّنَا ۗ لَقَدِ ٱسْتَكْبَرُوا۟ فِىٓ أَنفُسِهِمْ وَعَتَوْ عُتُوًّۭا كَبِيرًۭا", + "verse_22": "يَوْمَ يَرَوْنَ ٱلْمَلَٰٓئِكَةَ لَا بُشْرَىٰ يَوْمَئِذٍۢ لِّلْمُجْرِمِينَ وَيَقُولُونَ حِجْرًۭا مَّحْجُورًۭا", + "verse_23": "وَقَدِمْنَآ إِلَىٰ مَا عَمِلُوا۟ مِنْ عَمَلٍۢ فَجَعَلْنَٰهُ هَبَآءًۭ مَّنثُورًا", + "verse_24": "أَصْحَٰبُ ٱلْجَنَّةِ يَوْمَئِذٍ خَيْرٌۭ مُّسْتَقَرًّۭا وَأَحْسَنُ مَقِيلًۭا", + "verse_25": "وَيَوْمَ تَشَقَّقُ ٱلسَّمَآءُ بِٱلْغَمَٰمِ وَنُزِّلَ ٱلْمَلَٰٓئِكَةُ تَنزِيلًا", + "verse_26": "ٱلْمُلْكُ يَوْمَئِذٍ ٱلْحَقُّ لِلرَّحْمَٰنِ ۚ وَكَانَ يَوْمًا عَلَى ٱلْكَٰفِرِينَ عَسِيرًۭا", + "verse_27": "وَيَوْمَ يَعَضُّ ٱلظَّالِمُ عَلَىٰ يَدَيْهِ يَقُولُ يَٰلَيْتَنِى ٱتَّخَذْتُ مَعَ ٱلرَّسُولِ سَبِيلًۭا", + "verse_28": "يَٰوَيْلَتَىٰ لَيْتَنِى لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِيلًۭا", + "verse_29": "لَّقَدْ أَضَلَّنِى عَنِ ٱلذِّكْرِ بَعْدَ إِذْ جَآءَنِى ۗ وَكَانَ ٱلشَّيْطَٰنُ لِلْإِنسَٰنِ خَذُولًۭا", + "verse_30": "وَقَالَ ٱلرَّسُولُ يَٰرَبِّ إِنَّ قَوْمِى ٱتَّخَذُوا۟ هَٰذَا ٱلْقُرْءَانَ مَهْجُورًۭا", + "verse_31": "وَكَذَٰلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نَبِىٍّ عَدُوًّۭا مِّنَ ٱلْمُجْرِمِينَ ۗ وَكَفَىٰ بِرَبِّكَ هَادِيًۭا وَنَصِيرًۭا", + "verse_32": "وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ لَوْلَا نُزِّلَ عَلَيْهِ ٱلْقُرْءَانُ جُمْلَةًۭ وَٰحِدَةًۭ ۚ كَذَٰلِكَ لِنُثَبِّتَ بِهِۦ فُؤَادَكَ ۖ وَرَتَّلْنَٰهُ تَرْتِيلًۭا", + "verse_33": "وَلَا يَأْتُونَكَ بِمَثَلٍ إِلَّا جِئْنَٰكَ بِٱلْحَقِّ وَأَحْسَنَ تَفْسِيرًا", + "verse_34": "ٱلَّذِينَ يُحْشَرُونَ عَلَىٰ وُجُوهِهِمْ إِلَىٰ جَهَنَّمَ أُو۟لَٰٓئِكَ شَرٌّۭ مَّكَانًۭا وَأَضَلُّ سَبِيلًۭا", + "verse_35": "وَلَقَدْ ءَاتَيْنَا مُوسَى ٱلْكِتَٰبَ وَجَعَلْنَا مَعَهُۥٓ أَخَاهُ هَٰرُونَ وَزِيرًۭا", + "verse_36": "فَقُلْنَا ٱذْهَبَآ إِلَى ٱلْقَوْمِ ٱلَّذِينَ كَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا فَدَمَّرْنَٰهُمْ تَدْمِيرًۭا", + "verse_37": "وَقَوْمَ نُوحٍۢ لَّمَّا كَذَّبُوا۟ ٱلرُّسُلَ أَغْرَقْنَٰهُمْ وَجَعَلْنَٰهُمْ لِلنَّاسِ ءَايَةًۭ ۖ وَأَعْتَدْنَا لِلظَّٰلِمِينَ عَذَابًا أَلِيمًۭا", + "verse_38": "وَعَادًۭا وَثَمُودَا۟ وَأَصْحَٰبَ ٱلرَّسِّ وَقُرُونًۢا بَيْنَ ذَٰلِكَ كَثِيرًۭا", + "verse_39": "وَكُلًّۭا ضَرَبْنَا لَهُ ٱلْأَمْثَٰلَ ۖ وَكُلًّۭا تَبَّرْنَا تَتْبِيرًۭا", + "verse_40": "وَلَقَدْ أَتَوْا۟ عَلَى ٱلْقَرْيَةِ ٱلَّتِىٓ أُمْطِرَتْ مَطَرَ ٱلسَّوْءِ ۚ أَفَلَمْ يَكُونُوا۟ يَرَوْنَهَا ۚ بَلْ كَانُوا۟ لَا يَرْجُونَ نُشُورًۭا", + "verse_41": "وَإِذَا رَأَوْكَ إِن يَتَّخِذُونَكَ إِلَّا هُزُوًا أَهَٰذَا ٱلَّذِى بَعَثَ ٱللَّهُ رَسُولًا", + "verse_42": "إِن كَادَ لَيُضِلُّنَا عَنْ ءَالِهَتِنَا لَوْلَآ أَن صَبَرْنَا عَلَيْهَا ۚ وَسَوْفَ يَعْلَمُونَ حِينَ يَرَوْنَ ٱلْعَذَابَ مَنْ أَضَلُّ سَبِيلًا", + "verse_43": "أَرَءَيْتَ مَنِ ٱتَّخَذَ إِلَٰهَهُۥ هَوَىٰهُ أَفَأَنتَ تَكُونُ عَلَيْهِ وَكِيلًا", + "verse_44": "أَمْ تَحْسَبُ أَنَّ أَكْثَرَهُمْ يَسْمَعُونَ أَوْ يَعْقِلُونَ ۚ إِنْ هُمْ إِلَّا كَٱلْأَنْعَٰمِ ۖ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلًا", + "verse_45": "أَلَمْ تَرَ إِلَىٰ رَبِّكَ كَيْفَ مَدَّ ٱلظِّلَّ وَلَوْ شَآءَ لَجَعَلَهُۥ سَاكِنًۭا ثُمَّ جَعَلْنَا ٱلشَّمْسَ عَلَيْهِ دَلِيلًۭا", + "verse_46": "ثُمَّ قَبَضْنَٰهُ إِلَيْنَا قَبْضًۭا يَسِيرًۭا", + "verse_47": "وَهُوَ ٱلَّذِى جَعَلَ لَكُمُ ٱلَّيْلَ لِبَاسًۭا وَٱلنَّوْمَ سُبَاتًۭا وَجَعَلَ ٱلنَّهَارَ نُشُورًۭا", + "verse_48": "وَهُوَ ٱلَّذِىٓ أَرْسَلَ ٱلرِّيَٰحَ بُشْرًۢا بَيْنَ يَدَىْ رَحْمَتِهِۦ ۚ وَأَنزَلْنَا مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءًۭ طَهُورًۭا", + "verse_49": "لِّنُحْۦِىَ بِهِۦ بَلْدَةًۭ مَّيْتًۭا وَنُسْقِيَهُۥ مِمَّا خَلَقْنَآ أَنْعَٰمًۭا وَأَنَاسِىَّ كَثِيرًۭا", + "verse_50": "وَلَقَدْ صَرَّفْنَٰهُ بَيْنَهُمْ لِيَذَّكَّرُوا۟ فَأَبَىٰٓ أَكْثَرُ ٱلنَّاسِ إِلَّا كُفُورًۭا", + "verse_51": "وَلَوْ شِئْنَا لَبَعَثْنَا فِى كُلِّ قَرْيَةٍۢ نَّذِيرًۭا", + "verse_52": "فَلَا تُطِعِ ٱلْكَٰفِرِينَ وَجَٰهِدْهُم بِهِۦ جِهَادًۭا كَبِيرًۭا", + "verse_53": "۞ وَهُوَ ٱلَّذِى مَرَجَ ٱلْبَحْرَيْنِ هَٰذَا عَذْبٌۭ فُرَاتٌۭ وَهَٰذَا مِلْحٌ أُجَاجٌۭ وَجَعَلَ بَيْنَهُمَا بَرْزَخًۭا وَحِجْرًۭا مَّحْجُورًۭا", + "verse_54": "وَهُوَ ٱلَّذِى خَلَقَ مِنَ ٱلْمَآءِ بَشَرًۭا فَجَعَلَهُۥ نَسَبًۭا وَصِهْرًۭا ۗ وَكَانَ رَبُّكَ قَدِيرًۭا", + "verse_55": "وَيَعْبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَنفَعُهُمْ وَلَا يَضُرُّهُمْ ۗ وَكَانَ ٱلْكَافِرُ عَلَىٰ رَبِّهِۦ ظَهِيرًۭا", + "verse_56": "وَمَآ أَرْسَلْنَٰكَ إِلَّا مُبَشِّرًۭا وَنَذِيرًۭا", + "verse_57": "قُلْ مَآ أَسْـَٔلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلَّا مَن شَآءَ أَن يَتَّخِذَ إِلَىٰ رَبِّهِۦ سَبِيلًۭا", + "verse_58": "وَتَوَكَّلْ عَلَى ٱلْحَىِّ ٱلَّذِى لَا يَمُوتُ وَسَبِّحْ بِحَمْدِهِۦ ۚ وَكَفَىٰ بِهِۦ بِذُنُوبِ عِبَادِهِۦ خَبِيرًا", + "verse_59": "ٱلَّذِى خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا فِى سِتَّةِ أَيَّامٍۢ ثُمَّ ٱسْتَوَىٰ عَلَى ٱلْعَرْشِ ۚ ٱلرَّحْمَٰنُ فَسْـَٔلْ بِهِۦ خَبِيرًۭا", + "verse_60": "وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ ٱسْجُدُوا۟ لِلرَّحْمَٰنِ قَالُوا۟ وَمَا ٱلرَّحْمَٰنُ أَنَسْجُدُ لِمَا تَأْمُرُنَا وَزَادَهُمْ نُفُورًۭا ۩", + "verse_61": "تَبَارَكَ ٱلَّذِى جَعَلَ فِى ٱلسَّمَآءِ بُرُوجًۭا وَجَعَلَ فِيهَا سِرَٰجًۭا وَقَمَرًۭا مُّنِيرًۭا", + "verse_62": "وَهُوَ ٱلَّذِى جَعَلَ ٱلَّيْلَ وَٱلنَّهَارَ خِلْفَةًۭ لِّمَنْ أَرَادَ أَن يَذَّكَّرَ أَوْ أَرَادَ شُكُورًۭا", + "verse_63": "وَعِبَادُ ٱلرَّحْمَٰنِ ٱلَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى ٱلْأَرْضِ هَوْنًۭا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ ٱلْجَٰهِلُونَ قَالُوا۟ سَلَٰمًۭا", + "verse_64": "وَٱلَّذِينَ يَبِيتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّدًۭا وَقِيَٰمًۭا", + "verse_65": "وَٱلَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا ٱصْرِفْ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَ ۖ إِنَّ عَذَابَهَا كَانَ غَرَامًا", + "verse_66": "إِنَّهَا سَآءَتْ مُسْتَقَرًّۭا وَمُقَامًۭا", + "verse_67": "وَٱلَّذِينَ إِذَآ أَنفَقُوا۟ لَمْ يُسْرِفُوا۟ وَلَمْ يَقْتُرُوا۟ وَكَانَ بَيْنَ ذَٰلِكَ قَوَامًۭا", + "verse_68": "وَٱلَّذِينَ لَا يَدْعُونَ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ وَلَا يَقْتُلُونَ ٱلنَّفْسَ ٱلَّتِى حَرَّمَ ٱللَّهُ إِلَّا بِٱلْحَقِّ وَلَا يَزْنُونَ ۚ وَمَن يَفْعَلْ ذَٰلِكَ يَلْقَ أَثَامًۭا", + "verse_69": "يُضَٰعَفْ لَهُ ٱلْعَذَابُ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ وَيَخْلُدْ فِيهِۦ مُهَانًا", + "verse_70": "إِلَّا مَن تَابَ وَءَامَنَ وَعَمِلَ عَمَلًۭا صَٰلِحًۭا فَأُو۟لَٰٓئِكَ يُبَدِّلُ ٱللَّهُ سَيِّـَٔاتِهِمْ حَسَنَٰتٍۢ ۗ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورًۭا رَّحِيمًۭا", + "verse_71": "وَمَن تَابَ وَعَمِلَ صَٰلِحًۭا فَإِنَّهُۥ يَتُوبُ إِلَى ٱللَّهِ مَتَابًۭا", + "verse_72": "وَٱلَّذِينَ لَا يَشْهَدُونَ ٱلزُّورَ وَإِذَا مَرُّوا۟ بِٱللَّغْوِ مَرُّوا۟ كِرَامًۭا", + "verse_73": "وَٱلَّذِينَ إِذَا ذُكِّرُوا۟ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِمْ لَمْ يَخِرُّوا۟ عَلَيْهَا صُمًّۭا وَعُمْيَانًۭا", + "verse_74": "وَٱلَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَٰجِنَا وَذُرِّيَّٰتِنَا قُرَّةَ أَعْيُنٍۢ وَٱجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِينَ إِمَامًا", + "verse_75": "أُو۟لَٰٓئِكَ يُجْزَوْنَ ٱلْغُرْفَةَ بِمَا صَبَرُوا۟ وَيُلَقَّوْنَ فِيهَا تَحِيَّةًۭ وَسَلَٰمًا", + "verse_76": "خَٰلِدِينَ فِيهَا ۚ حَسُنَتْ مُسْتَقَرًّۭا وَمُقَامًۭا", + "verse_77": "قُلْ مَا يَعْبَؤُا۟ بِكُمْ رَبِّى لَوْلَا دُعَآؤُكُمْ ۖ فَقَدْ كَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ يَكُونُ لِزَامًۢا" + }, + "count": 77, + "juz": [ + { + "index": "18", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_20" + } + }, + { + "index": "19", + "verse": { + "start": "verse_21", + "end": "verse_77" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/026.json b/texts/quran/026.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..ee6d04534c32a0253f505ce4d986482235a22a26 --- /dev/null +++ b/texts/quran/026.json @@ -0,0 +1,244 @@ +{ + "index": "026", + "name": "Ash-Shu'ara", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "طسٓمٓ", + "verse_2": "تِلْكَ ءَايَٰتُ ٱلْكِتَٰبِ ٱلْمُبِينِ", + "verse_3": "لَعَلَّكَ بَٰخِعٌۭ نَّفْسَكَ أَلَّا يَكُونُوا۟ مُؤْمِنِينَ", + "verse_4": "إِن نَّشَأْ نُنَزِّلْ عَلَيْهِم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ ءَايَةًۭ فَظَلَّتْ أَعْنَٰقُهُمْ لَهَا خَٰضِعِينَ", + "verse_5": "وَمَا يَأْتِيهِم مِّن ذِكْرٍۢ مِّنَ ٱلرَّحْمَٰنِ مُحْدَثٍ إِلَّا كَانُوا۟ عَنْهُ مُعْرِضِينَ", + "verse_6": "فَقَدْ كَذَّبُوا۟ فَسَيَأْتِيهِمْ أَنۢبَٰٓؤُا۟ مَا كَانُوا۟ بِهِۦ يَسْتَهْزِءُونَ", + "verse_7": "أَوَلَمْ يَرَوْا۟ إِلَى ٱلْأَرْضِ كَمْ أَنۢبَتْنَا فِيهَا مِن كُلِّ زَوْجٍۢ كَرِيمٍ", + "verse_8": "إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَةًۭ ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ", + "verse_9": "وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ", + "verse_10": "وَإِذْ نَادَىٰ رَبُّكَ مُوسَىٰٓ أَنِ ٱئْتِ ٱلْقَوْمَ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_11": "قَوْمَ فِرْعَوْنَ ۚ أَلَا يَتَّقُونَ", + "verse_12": "قَالَ رَبِّ إِنِّىٓ أَخَافُ أَن يُكَذِّبُونِ", + "verse_13": "وَيَضِيقُ صَدْرِى وَلَا يَنطَلِقُ لِسَانِى فَأَرْسِلْ إِلَىٰ هَٰرُونَ", + "verse_14": "وَلَهُمْ عَلَىَّ ذَنۢبٌۭ فَأَخَافُ أَن يَقْتُلُونِ", + "verse_15": "قَالَ كَلَّا ۖ فَٱذْهَبَا بِـَٔايَٰتِنَآ ۖ إِنَّا مَعَكُم مُّسْتَمِعُونَ", + "verse_16": "فَأْتِيَا فِرْعَوْنَ فَقُولَآ إِنَّا رَسُولُ رَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_17": "أَنْ أَرْسِلْ مَعَنَا بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ", + "verse_18": "قَالَ أَلَمْ نُرَبِّكَ فِينَا وَلِيدًۭا وَلَبِثْتَ فِينَا مِنْ عُمُرِكَ سِنِينَ", + "verse_19": "وَفَعَلْتَ فَعْلَتَكَ ٱلَّتِى فَعَلْتَ وَأَنتَ مِنَ ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_20": "قَالَ فَعَلْتُهَآ إِذًۭا وَأَنَا۠ مِنَ ٱلضَّآلِّينَ", + "verse_21": "فَفَرَرْتُ مِنكُمْ لَمَّا خِفْتُكُمْ فَوَهَبَ لِى رَبِّى حُكْمًۭا وَجَعَلَنِى مِنَ ٱلْمُرْسَلِينَ", + "verse_22": "وَتِلْكَ نِعْمَةٌۭ تَمُنُّهَا عَلَىَّ أَنْ عَبَّدتَّ بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ", + "verse_23": "قَالَ فِرْعَوْنُ وَمَا رَبُّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_24": "قَالَ رَبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَآ ۖ إِن كُنتُم مُّوقِنِينَ", + "verse_25": "قَالَ لِمَنْ حَوْلَهُۥٓ أَلَا تَسْتَمِعُونَ", + "verse_26": "قَالَ رَبُّكُمْ وَرَبُّ ءَابَآئِكُمُ ٱلْأَوَّلِينَ", + "verse_27": "قَالَ إِنَّ رَسُولَكُمُ ٱلَّذِىٓ أُرْسِلَ إِلَيْكُمْ لَمَجْنُونٌۭ", + "verse_28": "قَالَ رَبُّ ٱلْمَشْرِقِ وَٱلْمَغْرِبِ وَمَا بَيْنَهُمَآ ۖ إِن كُنتُمْ تَعْقِلُونَ", + "verse_29": "قَالَ لَئِنِ ٱتَّخَذْتَ إِلَٰهًا غَيْرِى لَأَجْعَلَنَّكَ مِنَ ٱلْمَسْجُونِينَ", + "verse_30": "قَالَ أَوَلَوْ جِئْتُكَ بِشَىْءٍۢ مُّبِينٍۢ", + "verse_31": "قَالَ فَأْتِ بِهِۦٓ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ", + "verse_32": "فَأَلْقَىٰ عَصَاهُ فَإِذَا هِىَ ثُعْبَانٌۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_33": "وَنَزَعَ يَدَهُۥ فَإِذَا هِىَ بَيْضَآءُ لِلنَّٰظِرِينَ", + "verse_34": "قَالَ لِلْمَلَإِ حَوْلَهُۥٓ إِنَّ هَٰذَا لَسَٰحِرٌ عَلِيمٌۭ", + "verse_35": "يُرِيدُ أَن يُخْرِجَكُم مِّنْ أَرْضِكُم بِسِحْرِهِۦ فَمَاذَا تَأْمُرُونَ", + "verse_36": "قَالُوٓا۟ أَرْجِهْ وَأَخَاهُ وَٱبْعَثْ فِى ٱلْمَدَآئِنِ حَٰشِرِينَ", + "verse_37": "يَأْتُوكَ بِكُلِّ سَحَّارٍ عَلِيمٍۢ", + "verse_38": "فَجُمِعَ ٱلسَّحَرَةُ لِمِيقَٰتِ يَوْمٍۢ مَّعْلُومٍۢ", + "verse_39": "وَقِيلَ لِلنَّاسِ هَلْ أَنتُم مُّجْتَمِعُونَ", + "verse_40": "لَعَلَّنَا نَتَّبِعُ ٱلسَّحَرَةَ إِن كَانُوا۟ هُمُ ٱلْغَٰلِبِينَ", + "verse_41": "فَلَمَّا جَآءَ ٱلسَّحَرَةُ قَالُوا۟ لِفِرْعَوْنَ أَئِنَّ لَنَا لَأَجْرًا إِن كُنَّا نَحْنُ ٱلْغَٰلِبِينَ", + "verse_42": "قَالَ نَعَمْ وَإِنَّكُمْ إِذًۭا لَّمِنَ ٱلْمُقَرَّبِينَ", + "verse_43": "قَالَ لَهُم مُّوسَىٰٓ أَلْقُوا۟ مَآ أَنتُم مُّلْقُونَ", + "verse_44": "فَأَلْقَوْا۟ حِبَالَهُمْ وَعِصِيَّهُمْ وَقَالُوا۟ بِعِزَّةِ فِرْعَوْنَ إِنَّا لَنَحْنُ ٱلْغَٰلِبُونَ", + "verse_45": "فَأَلْقَىٰ مُوسَىٰ عَصَاهُ فَإِذَا هِىَ تَلْقَفُ مَا يَأْفِكُونَ", + "verse_46": "فَأُلْقِىَ ٱلسَّحَرَةُ سَٰجِدِينَ", + "verse_47": "قَالُوٓا۟ ءَامَنَّا بِرَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_48": "رَبِّ مُوسَىٰ وَهَٰرُونَ", + "verse_49": "قَالَ ءَامَنتُمْ لَهُۥ قَبْلَ أَنْ ءَاذَنَ لَكُمْ ۖ إِنَّهُۥ لَكَبِيرُكُمُ ٱلَّذِى عَلَّمَكُمُ ٱلسِّحْرَ فَلَسَوْفَ تَعْلَمُونَ ۚ لَأُقَطِّعَنَّ أَيْدِيَكُمْ وَأَرْجُلَكُم مِّنْ خِلَٰفٍۢ وَلَأُصَلِّبَنَّكُمْ أَجْمَعِينَ", + "verse_50": "قَالُوا۟ لَا ضَيْرَ ۖ إِنَّآ إِلَىٰ رَبِّنَا مُنقَلِبُونَ", + "verse_51": "إِنَّا نَطْمَعُ أَن يَغْفِرَ لَنَا رَبُّنَا خَطَٰيَٰنَآ أَن كُنَّآ أَوَّلَ ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_52": "۞ وَأَوْحَيْنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰٓ أَنْ أَسْرِ بِعِبَادِىٓ إِنَّكُم مُّتَّبَعُونَ", + "verse_53": "فَأَرْسَلَ فِرْعَوْنُ فِى ٱلْمَدَآئِنِ حَٰشِرِينَ", + "verse_54": "إِنَّ هَٰٓؤُلَآءِ لَشِرْذِمَةٌۭ قَلِيلُونَ", + "verse_55": "وَإِنَّهُمْ لَنَا لَغَآئِظُونَ", + "verse_56": "وَإِنَّا لَجَمِيعٌ حَٰذِرُونَ", + "verse_57": "فَأَخْرَجْنَٰهُم مِّن جَنَّٰتٍۢ وَعُيُونٍۢ", + "verse_58": "وَكُنُوزٍۢ وَمَقَامٍۢ كَرِيمٍۢ", + "verse_59": "كَذَٰلِكَ وَأَوْرَثْنَٰهَا بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ", + "verse_60": "فَأَتْبَعُوهُم مُّشْرِقِينَ", + "verse_61": "فَلَمَّا تَرَٰٓءَا ٱلْجَمْعَانِ قَالَ أَصْحَٰبُ مُوسَىٰٓ إِنَّا لَمُدْرَكُونَ", + "verse_62": "قَالَ كَلَّآ ۖ إِنَّ مَعِىَ رَبِّى سَيَهْدِينِ", + "verse_63": "فَأَوْحَيْنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰٓ أَنِ ٱضْرِب بِّعَصَاكَ ٱلْبَحْرَ ۖ فَٱنفَلَقَ فَكَانَ كُلُّ فِرْقٍۢ كَٱلطَّوْدِ ٱلْعَظِيمِ", + "verse_64": "وَأَزْلَفْنَا ثَمَّ ٱلْءَاخَرِينَ", + "verse_65": "وَأَنجَيْنَا مُوسَىٰ وَمَن مَّعَهُۥٓ أَجْمَعِينَ", + "verse_66": "ثُمَّ أَغْرَقْنَا ٱلْءَاخَرِينَ", + "verse_67": "إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَةًۭ ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ", + "verse_68": "وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ", + "verse_69": "وَٱتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ إِبْرَٰهِيمَ", + "verse_70": "إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِۦ مَا تَعْبُدُونَ", + "verse_71": "قَالُوا۟ نَعْبُدُ أَصْنَامًۭا فَنَظَلُّ لَهَا عَٰكِفِينَ", + "verse_72": "قَالَ هَلْ يَسْمَعُونَكُمْ إِذْ تَدْعُونَ", + "verse_73": "أَوْ يَنفَعُونَكُمْ أَوْ يَضُرُّونَ", + "verse_74": "قَالُوا۟ بَلْ وَجَدْنَآ ءَابَآءَنَا كَذَٰلِكَ يَفْعَلُونَ", + "verse_75": "قَالَ أَفَرَءَيْتُم مَّا كُنتُمْ تَعْبُدُونَ", + "verse_76": "أَنتُمْ وَءَابَآؤُكُمُ ٱلْأَقْدَمُونَ", + "verse_77": "فَإِنَّهُمْ عَدُوٌّۭ لِّىٓ إِلَّا رَبَّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_78": "ٱلَّذِى خَلَقَنِى فَهُوَ يَهْدِينِ", + "verse_79": "وَٱلَّذِى هُوَ يُطْعِمُنِى وَيَسْقِينِ", + "verse_80": "وَإِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ", + "verse_81": "وَٱلَّذِى يُمِيتُنِى ثُمَّ يُحْيِينِ", + "verse_82": "وَٱلَّذِىٓ أَطْمَعُ أَن يَغْفِرَ لِى خَطِيٓـَٔتِى يَوْمَ ٱلدِّينِ", + "verse_83": "رَبِّ هَبْ لِى حُكْمًۭا وَأَلْحِقْنِى بِٱلصَّٰلِحِينَ", + "verse_84": "وَٱجْعَل لِّى لِسَانَ صِدْقٍۢ فِى ٱلْءَاخِرِينَ", + "verse_85": "وَٱجْعَلْنِى مِن وَرَثَةِ جَنَّةِ ٱلنَّعِيمِ", + "verse_86": "وَٱغْفِرْ لِأَبِىٓ إِنَّهُۥ كَانَ مِنَ ٱلضَّآلِّينَ", + "verse_87": "وَلَا تُخْزِنِى يَوْمَ يُبْعَثُونَ", + "verse_88": "يَوْمَ لَا يَنفَعُ مَالٌۭ وَلَا بَنُونَ", + "verse_89": "إِلَّا مَنْ أَتَى ٱللَّهَ بِقَلْبٍۢ سَلِيمٍۢ", + "verse_90": "وَأُزْلِفَتِ ٱلْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِينَ", + "verse_91": "وَبُرِّزَتِ ٱلْجَحِيمُ لِلْغَاوِينَ", + "verse_92": "وَقِيلَ لَهُمْ أَيْنَ مَا كُنتُمْ تَعْبُدُونَ", + "verse_93": "مِن دُونِ ٱللَّهِ هَلْ يَنصُرُونَكُمْ أَوْ يَنتَصِرُونَ", + "verse_94": "فَكُبْكِبُوا۟ فِيهَا هُمْ وَٱلْغَاوُۥنَ", + "verse_95": "وَجُنُودُ إِبْلِيسَ أَجْمَعُونَ", + "verse_96": "قَالُوا۟ وَهُمْ فِيهَا يَخْتَصِمُونَ", + "verse_97": "تَٱللَّهِ إِن كُنَّا لَفِى ضَلَٰلٍۢ مُّبِينٍ", + "verse_98": "إِذْ نُسَوِّيكُم بِرَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_99": "وَمَآ أَضَلَّنَآ إِلَّا ٱلْمُجْرِمُونَ", + "verse_100": "فَمَا لَنَا مِن شَٰفِعِينَ", + "verse_101": "وَلَا صَدِيقٍ حَمِيمٍۢ", + "verse_102": "فَلَوْ أَنَّ لَنَا كَرَّةًۭ فَنَكُونَ مِنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_103": "إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَةًۭ ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ", + "verse_104": "وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ", + "verse_105": "كَذَّبَتْ قَوْمُ نُوحٍ ٱلْمُرْسَلِينَ", + "verse_106": "إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ نُوحٌ أَلَا تَتَّقُونَ", + "verse_107": "إِنِّى لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌۭ", + "verse_108": "فَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ", + "verse_109": "وَمَآ أَسْـَٔلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ ۖ إِنْ أَجْرِىَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_110": "فَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ", + "verse_111": "۞ قَالُوٓا۟ أَنُؤْمِنُ لَكَ وَٱتَّبَعَكَ ٱلْأَرْذَلُونَ", + "verse_112": "قَالَ وَمَا عِلْمِى بِمَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_113": "إِنْ حِسَابُهُمْ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّى ۖ لَوْ تَشْعُرُونَ", + "verse_114": "وَمَآ أَنَا۠ بِطَارِدِ ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_115": "إِنْ أَنَا۠ إِلَّا نَذِيرٌۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_116": "قَالُوا۟ لَئِن لَّمْ تَنتَهِ يَٰنُوحُ لَتَكُونَنَّ مِنَ ٱلْمَرْجُومِينَ", + "verse_117": "قَالَ رَبِّ إِنَّ قَوْمِى كَذَّبُونِ", + "verse_118": "فَٱفْتَحْ بَيْنِى وَبَيْنَهُمْ فَتْحًۭا وَنَجِّنِى وَمَن مَّعِىَ مِنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_119": "فَأَنجَيْنَٰهُ وَمَن مَّعَهُۥ فِى ٱلْفُلْكِ ٱلْمَشْحُونِ", + "verse_120": "ثُمَّ أَغْرَقْنَا بَعْدُ ٱلْبَاقِينَ", + "verse_121": "إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَةًۭ ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ", + "verse_122": "وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ", + "verse_123": "كَذَّبَتْ عَادٌ ٱلْمُرْسَلِينَ", + "verse_124": "إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ هُودٌ أَلَا تَتَّقُونَ", + "verse_125": "إِنِّى لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌۭ", + "verse_126": "فَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ", + "verse_127": "وَمَآ أَسْـَٔلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ ۖ إِنْ أَجْرِىَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_128": "أَتَبْنُونَ بِكُلِّ رِيعٍ ءَايَةًۭ تَعْبَثُونَ", + "verse_129": "وَتَتَّخِذُونَ مَصَانِعَ لَعَلَّكُمْ تَخْلُدُونَ", + "verse_130": "وَإِذَا بَطَشْتُم بَطَشْتُمْ جَبَّارِينَ", + "verse_131": "فَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ", + "verse_132": "وَٱتَّقُوا۟ ٱلَّذِىٓ أَمَدَّكُم بِمَا تَعْلَمُونَ", + "verse_133": "أَمَدَّكُم بِأَنْعَٰمٍۢ وَبَنِينَ", + "verse_134": "وَجَنَّٰتٍۢ وَعُيُونٍ", + "verse_135": "إِنِّىٓ أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍۢ", + "verse_136": "قَالُوا۟ سَوَآءٌ عَلَيْنَآ أَوَعَظْتَ أَمْ لَمْ تَكُن مِّنَ ٱلْوَٰعِظِينَ", + "verse_137": "إِنْ هَٰذَآ إِلَّا خُلُقُ ٱلْأَوَّلِينَ", + "verse_138": "وَمَا نَحْنُ بِمُعَذَّبِينَ", + "verse_139": "فَكَذَّبُوهُ فَأَهْلَكْنَٰهُمْ ۗ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَةًۭ ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ", + "verse_140": "وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ", + "verse_141": "كَذَّبَتْ ثَمُودُ ٱلْمُرْسَلِينَ", + "verse_142": "إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ صَٰلِحٌ أَلَا تَتَّقُونَ", + "verse_143": "إِنِّى لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌۭ", + "verse_144": "فَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ", + "verse_145": "وَمَآ أَسْـَٔلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ ۖ إِنْ أَجْرِىَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_146": "أَتُتْرَكُونَ فِى مَا هَٰهُنَآ ءَامِنِينَ", + "verse_147": "فِى جَنَّٰتٍۢ وَعُيُونٍۢ", + "verse_148": "وَزُرُوعٍۢ وَنَخْلٍۢ طَلْعُهَا هَضِيمٌۭ", + "verse_149": "وَتَنْحِتُونَ مِنَ ٱلْجِبَالِ بُيُوتًۭا فَٰرِهِينَ", + "verse_150": "فَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ", + "verse_151": "وَلَا تُطِيعُوٓا۟ أَمْرَ ٱلْمُسْرِفِينَ", + "verse_152": "ٱلَّذِينَ يُفْسِدُونَ فِى ٱلْأَرْضِ وَلَا يُصْلِحُونَ", + "verse_153": "قَالُوٓا۟ إِنَّمَآ أَنتَ مِنَ ٱلْمُسَحَّرِينَ", + "verse_154": "مَآ أَنتَ إِلَّا بَشَرٌۭ مِّثْلُنَا فَأْتِ بِـَٔايَةٍ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ", + "verse_155": "قَالَ هَٰذِهِۦ نَاقَةٌۭ لَّهَا شِرْبٌۭ وَلَكُمْ شِرْبُ يَوْمٍۢ مَّعْلُومٍۢ", + "verse_156": "وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوٓءٍۢ فَيَأْخُذَكُمْ عَذَابُ يَوْمٍ عَظِيمٍۢ", + "verse_157": "فَعَقَرُوهَا فَأَصْبَحُوا۟ نَٰدِمِينَ", + "verse_158": "فَأَخَذَهُمُ ٱلْعَذَابُ ۗ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَةًۭ ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ", + "verse_159": "وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ", + "verse_160": "كَذَّبَتْ قَوْمُ لُوطٍ ٱلْمُرْسَلِينَ", + "verse_161": "إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ لُوطٌ أَلَا تَتَّقُونَ", + "verse_162": "إِنِّى لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌۭ", + "verse_163": "فَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ", + "verse_164": "وَمَآ أَسْـَٔلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ ۖ إِنْ أَجْرِىَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_165": "أَتَأْتُونَ ٱلذُّكْرَانَ مِنَ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_166": "وَتَذَرُونَ مَا خَلَقَ لَكُمْ رَبُّكُم مِّنْ أَزْوَٰجِكُم ۚ بَلْ أَنتُمْ قَوْمٌ عَادُونَ", + "verse_167": "قَالُوا۟ لَئِن لَّمْ تَنتَهِ يَٰلُوطُ لَتَكُونَنَّ مِنَ ٱلْمُخْرَجِينَ", + "verse_168": "قَالَ إِنِّى لِعَمَلِكُم مِّنَ ٱلْقَالِينَ", + "verse_169": "رَبِّ نَجِّنِى وَأَهْلِى مِمَّا يَعْمَلُونَ", + "verse_170": "فَنَجَّيْنَٰهُ وَأَهْلَهُۥٓ أَجْمَعِينَ", + "verse_171": "إِلَّا عَجُوزًۭا فِى ٱلْغَٰبِرِينَ", + "verse_172": "ثُمَّ دَمَّرْنَا ٱلْءَاخَرِينَ", + "verse_173": "وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهِم مَّطَرًۭا ۖ فَسَآءَ مَطَرُ ٱلْمُنذَرِينَ", + "verse_174": "إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَةًۭ ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ", + "verse_175": "وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ", + "verse_176": "كَذَّبَ أَصْحَٰبُ لْـَٔيْكَةِ ٱلْمُرْسَلِينَ", + "verse_177": "إِذْ قَالَ لَهُمْ شُعَيْبٌ أَلَا تَتَّقُونَ", + "verse_178": "إِنِّى لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌۭ", + "verse_179": "فَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ", + "verse_180": "وَمَآ أَسْـَٔلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ ۖ إِنْ أَجْرِىَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_181": "۞ أَوْفُوا۟ ٱلْكَيْلَ وَلَا تَكُونُوا۟ مِنَ ٱلْمُخْسِرِينَ", + "verse_182": "وَزِنُوا۟ بِٱلْقِسْطَاسِ ٱلْمُسْتَقِيمِ", + "verse_183": "وَلَا تَبْخَسُوا۟ ٱلنَّاسَ أَشْيَآءَهُمْ وَلَا تَعْثَوْا۟ فِى ٱلْأَرْضِ مُفْسِدِينَ", + "verse_184": "وَٱتَّقُوا۟ ٱلَّذِى خَلَقَكُمْ وَٱلْجِبِلَّةَ ٱلْأَوَّلِينَ", + "verse_185": "قَالُوٓا۟ إِنَّمَآ أَنتَ مِنَ ٱلْمُسَحَّرِينَ", + "verse_186": "وَمَآ أَنتَ إِلَّا بَشَرٌۭ مِّثْلُنَا وَإِن نَّظُنُّكَ لَمِنَ ٱلْكَٰذِبِينَ", + "verse_187": "فَأَسْقِطْ عَلَيْنَا كِسَفًۭا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ", + "verse_188": "قَالَ رَبِّىٓ أَعْلَمُ بِمَا تَعْمَلُونَ", + "verse_189": "فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمْ عَذَابُ يَوْمِ ٱلظُّلَّةِ ۚ إِنَّهُۥ كَانَ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ", + "verse_190": "إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَةًۭ ۖ وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ", + "verse_191": "وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ", + "verse_192": "وَإِنَّهُۥ لَتَنزِيلُ رَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_193": "نَزَلَ بِهِ ٱلرُّوحُ ٱلْأَمِينُ", + "verse_194": "عَلَىٰ قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ ٱلْمُنذِرِينَ", + "verse_195": "بِلِسَانٍ عَرَبِىٍّۢ مُّبِينٍۢ", + "verse_196": "وَإِنَّهُۥ لَفِى زُبُرِ ٱلْأَوَّلِينَ", + "verse_197": "أَوَلَمْ يَكُن لَّهُمْ ءَايَةً أَن يَعْلَمَهُۥ عُلَمَٰٓؤُا۟ بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ", + "verse_198": "وَلَوْ نَزَّلْنَٰهُ عَلَىٰ بَعْضِ ٱلْأَعْجَمِينَ", + "verse_199": "فَقَرَأَهُۥ عَلَيْهِم مَّا كَانُوا۟ بِهِۦ مُؤْمِنِينَ", + "verse_200": "كَذَٰلِكَ سَلَكْنَٰهُ فِى قُلُوبِ ٱلْمُجْرِمِينَ", + "verse_201": "لَا يُؤْمِنُونَ بِهِۦ حَتَّىٰ يَرَوُا۟ ٱلْعَذَابَ ٱلْأَلِيمَ", + "verse_202": "فَيَأْتِيَهُم بَغْتَةًۭ وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ", + "verse_203": "فَيَقُولُوا۟ هَلْ نَحْنُ مُنظَرُونَ", + "verse_204": "أَفَبِعَذَابِنَا يَسْتَعْجِلُونَ", + "verse_205": "أَفَرَءَيْتَ إِن مَّتَّعْنَٰهُمْ سِنِينَ", + "verse_206": "ثُمَّ جَآءَهُم مَّا كَانُوا۟ يُوعَدُونَ", + "verse_207": "مَآ أَغْنَىٰ عَنْهُم مَّا كَانُوا۟ يُمَتَّعُونَ", + "verse_208": "وَمَآ أَهْلَكْنَا مِن قَرْيَةٍ إِلَّا لَهَا مُنذِرُونَ", + "verse_209": "ذِكْرَىٰ وَمَا كُنَّا ظَٰلِمِينَ", + "verse_210": "وَمَا تَنَزَّلَتْ بِهِ ٱلشَّيَٰطِينُ", + "verse_211": "وَمَا يَنۢبَغِى لَهُمْ وَمَا يَسْتَطِيعُونَ", + "verse_212": "إِنَّهُمْ عَنِ ٱلسَّمْعِ لَمَعْزُولُونَ", + "verse_213": "فَلَا تَدْعُ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ فَتَكُونَ مِنَ ٱلْمُعَذَّبِينَ", + "verse_214": "وَأَنذِرْ عَشِيرَتَكَ ٱلْأَقْرَبِينَ", + "verse_215": "وَٱخْفِضْ جَنَاحَكَ لِمَنِ ٱتَّبَعَكَ مِنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_216": "فَإِنْ عَصَوْكَ فَقُلْ إِنِّى بَرِىٓءٌۭ مِّمَّا تَعْمَلُونَ", + "verse_217": "وَتَوَكَّلْ عَلَى ٱلْعَزِيزِ ٱلرَّحِيمِ", + "verse_218": "ٱلَّذِى يَرَىٰكَ حِينَ تَقُومُ", + "verse_219": "وَتَقَلُّبَكَ فِى ٱلسَّٰجِدِينَ", + "verse_220": "إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلْعَلِيمُ", + "verse_221": "هَلْ أُنَبِّئُكُمْ عَلَىٰ مَن تَنَزَّلُ ٱلشَّيَٰطِينُ", + "verse_222": "تَنَزَّلُ عَلَىٰ كُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٍۢ", + "verse_223": "يُلْقُونَ ٱلسَّمْعَ وَأَكْثَرُهُمْ كَٰذِبُونَ", + "verse_224": "وَٱلشُّعَرَآءُ يَتَّبِعُهُمُ ٱلْغَاوُۥنَ", + "verse_225": "أَلَمْ تَرَ أَنَّهُمْ فِى كُلِّ وَادٍۢ يَهِيمُونَ", + "verse_226": "وَأَنَّهُمْ يَقُولُونَ مَا لَا يَفْعَلُونَ", + "verse_227": "إِلَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَذَكَرُوا۟ ٱللَّهَ كَثِيرًۭا وَٱنتَصَرُوا۟ مِنۢ بَعْدِ مَا ظُلِمُوا۟ ۗ وَسَيَعْلَمُ ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓا۟ أَىَّ مُنقَلَبٍۢ يَنقَلِبُونَ" + }, + "count": 227, + "juz": [ + { + "index": "19", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_227" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/027.json b/texts/quran/027.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..c58bb21df645944f77cb4b93cabf004b1727cc7c --- /dev/null +++ b/texts/quran/027.json @@ -0,0 +1,117 @@ +{ + "index": "027", + "name": "an-Naml", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "طسٓ ۚ تِلْكَ ءَايَٰتُ ٱلْقُرْءَانِ وَكِتَابٍۢ مُّبِينٍ", + "verse_2": "هُدًۭى وَبُشْرَىٰ لِلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_3": "ٱلَّذِينَ يُقِيمُونَ ٱلصَّلَوٰةَ وَيُؤْتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَهُم بِٱلْءَاخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ", + "verse_4": "إِنَّ ٱلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِٱلْءَاخِرَةِ زَيَّنَّا لَهُمْ أَعْمَٰلَهُمْ فَهُمْ يَعْمَهُونَ", + "verse_5": "أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ لَهُمْ سُوٓءُ ٱلْعَذَابِ وَهُمْ فِى ٱلْءَاخِرَةِ هُمُ ٱلْأَخْسَرُونَ", + "verse_6": "وَإِنَّكَ لَتُلَقَّى ٱلْقُرْءَانَ مِن لَّدُنْ حَكِيمٍ عَلِيمٍ", + "verse_7": "إِذْ قَالَ مُوسَىٰ لِأَهْلِهِۦٓ إِنِّىٓ ءَانَسْتُ نَارًۭا سَـَٔاتِيكُم مِّنْهَا بِخَبَرٍ أَوْ ءَاتِيكُم بِشِهَابٍۢ قَبَسٍۢ لَّعَلَّكُمْ تَصْطَلُونَ", + "verse_8": "فَلَمَّا جَآءَهَا نُودِىَ أَنۢ بُورِكَ مَن فِى ٱلنَّارِ وَمَنْ حَوْلَهَا وَسُبْحَٰنَ ٱللَّهِ رَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_9": "يَٰمُوسَىٰٓ إِنَّهُۥٓ أَنَا ٱللَّهُ ٱلْعَزِيزُ ٱلْحَكِيمُ", + "verse_10": "وَأَلْقِ عَصَاكَ ۚ فَلَمَّا رَءَاهَا تَهْتَزُّ كَأَنَّهَا جَآنٌّۭ وَلَّىٰ مُدْبِرًۭا وَلَمْ يُعَقِّبْ ۚ يَٰمُوسَىٰ لَا تَخَفْ إِنِّى لَا يَخَافُ لَدَىَّ ٱلْمُرْسَلُونَ", + "verse_11": "إِلَّا مَن ظَلَمَ ثُمَّ بَدَّلَ حُسْنًۢا بَعْدَ سُوٓءٍۢ فَإِنِّى غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_12": "وَأَدْخِلْ يَدَكَ فِى جَيْبِكَ تَخْرُجْ بَيْضَآءَ مِنْ غَيْرِ سُوٓءٍۢ ۖ فِى تِسْعِ ءَايَٰتٍ إِلَىٰ فِرْعَوْنَ وَقَوْمِهِۦٓ ۚ إِنَّهُمْ كَانُوا۟ قَوْمًۭا فَٰسِقِينَ", + "verse_13": "فَلَمَّا جَآءَتْهُمْ ءَايَٰتُنَا مُبْصِرَةًۭ قَالُوا۟ هَٰذَا سِحْرٌۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_14": "وَجَحَدُوا۟ بِهَا وَٱسْتَيْقَنَتْهَآ أَنفُسُهُمْ ظُلْمًۭا وَعُلُوًّۭا ۚ فَٱنظُرْ كَيْفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلْمُفْسِدِينَ", + "verse_15": "وَلَقَدْ ءَاتَيْنَا دَاوُۥدَ وَسُلَيْمَٰنَ عِلْمًۭا ۖ وَقَالَا ٱلْحَمْدُ لِلَّهِ ٱلَّذِى فَضَّلَنَا عَلَىٰ كَثِيرٍۢ مِّنْ عِبَادِهِ ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_16": "وَوَرِثَ سُلَيْمَٰنُ دَاوُۥدَ ۖ وَقَالَ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ عُلِّمْنَا مَنطِقَ ٱلطَّيْرِ وَأُوتِينَا مِن كُلِّ شَىْءٍ ۖ إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ ٱلْفَضْلُ ٱلْمُبِينُ", + "verse_17": "وَحُشِرَ لِسُلَيْمَٰنَ جُنُودُهُۥ مِنَ ٱلْجِنِّ وَٱلْإِنسِ وَٱلطَّيْرِ فَهُمْ يُوزَعُونَ", + "verse_18": "حَتَّىٰٓ إِذَآ أَتَوْا۟ عَلَىٰ وَادِ ٱلنَّمْلِ قَالَتْ نَمْلَةٌۭ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّمْلُ ٱدْخُلُوا۟ مَسَٰكِنَكُمْ لَا يَحْطِمَنَّكُمْ سُلَيْمَٰنُ وَجُنُودُهُۥ وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ", + "verse_19": "فَتَبَسَّمَ ضَاحِكًۭا مِّن قَوْلِهَا وَقَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِىٓ أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ ٱلَّتِىٓ أَنْعَمْتَ عَلَىَّ وَعَلَىٰ وَٰلِدَىَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَٰلِحًۭا تَرْضَىٰهُ وَأَدْخِلْنِى بِرَحْمَتِكَ فِى عِبَادِكَ ٱلصَّٰلِحِينَ", + "verse_20": "وَتَفَقَّدَ ٱلطَّيْرَ فَقَالَ مَا لِىَ لَآ أَرَى ٱلْهُدْهُدَ أَمْ كَانَ مِنَ ٱلْغَآئِبِينَ", + "verse_21": "لَأُعَذِّبَنَّهُۥ عَذَابًۭا شَدِيدًا أَوْ لَأَا۟ذْبَحَنَّهُۥٓ أَوْ لَيَأْتِيَنِّى بِسُلْطَٰنٍۢ مُّبِينٍۢ", + "verse_22": "فَمَكَثَ غَيْرَ بَعِيدٍۢ فَقَالَ أَحَطتُ بِمَا لَمْ تُحِطْ بِهِۦ وَجِئْتُكَ مِن سَبَإٍۭ بِنَبَإٍۢ يَقِينٍ", + "verse_23": "إِنِّى وَجَدتُّ ٱمْرَأَةًۭ تَمْلِكُهُمْ وَأُوتِيَتْ مِن كُلِّ شَىْءٍۢ وَلَهَا عَرْشٌ عَظِيمٌۭ", + "verse_24": "وَجَدتُّهَا وَقَوْمَهَا يَسْجُدُونَ لِلشَّمْسِ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَزَيَّنَ لَهُمُ ٱلشَّيْطَٰنُ أَعْمَٰلَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ ٱلسَّبِيلِ فَهُمْ لَا يَهْتَدُونَ", + "verse_25": "أَلَّا يَسْجُدُوا۟ لِلَّهِ ٱلَّذِى يُخْرِجُ ٱلْخَبْءَ فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَيَعْلَمُ مَا تُخْفُونَ وَمَا تُعْلِنُونَ", + "verse_26": "ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ ٱلْعَرْشِ ٱلْعَظِيمِ ۩", + "verse_27": "۞ قَالَ سَنَنظُرُ أَصَدَقْتَ أَمْ كُنتَ مِنَ ٱلْكَٰذِبِينَ", + "verse_28": "ٱذْهَب بِّكِتَٰبِى هَٰذَا فَأَلْقِهْ إِلَيْهِمْ ثُمَّ تَوَلَّ عَنْهُمْ فَٱنظُرْ مَاذَا يَرْجِعُونَ", + "verse_29": "قَالَتْ يَٰٓأَيُّهَا ٱلْمَلَؤُا۟ إِنِّىٓ أُلْقِىَ إِلَىَّ كِتَٰبٌۭ كَرِيمٌ", + "verse_30": "إِنَّهُۥ مِن سُلَيْمَٰنَ وَإِنَّهُۥ بِسْمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحْمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ", + "verse_31": "أَلَّا تَعْلُوا۟ عَلَىَّ وَأْتُونِى مُسْلِمِينَ", + "verse_32": "قَالَتْ يَٰٓأَيُّهَا ٱلْمَلَؤُا۟ أَفْتُونِى فِىٓ أَمْرِى مَا كُنتُ قَاطِعَةً أَمْرًا حَتَّىٰ تَشْهَدُونِ", + "verse_33": "قَالُوا۟ نَحْنُ أُو۟لُوا۟ قُوَّةٍۢ وَأُو۟لُوا۟ بَأْسٍۢ شَدِيدٍۢ وَٱلْأَمْرُ إِلَيْكِ فَٱنظُرِى مَاذَا تَأْمُرِينَ", + "verse_34": "قَالَتْ إِنَّ ٱلْمُلُوكَ إِذَا دَخَلُوا۟ قَرْيَةً أَفْسَدُوهَا وَجَعَلُوٓا۟ أَعِزَّةَ أَهْلِهَآ أَذِلَّةًۭ ۖ وَكَذَٰلِكَ يَفْعَلُونَ", + "verse_35": "وَإِنِّى مُرْسِلَةٌ إِلَيْهِم بِهَدِيَّةٍۢ فَنَاظِرَةٌۢ بِمَ يَرْجِعُ ٱلْمُرْسَلُونَ", + "verse_36": "فَلَمَّا جَآءَ سُلَيْمَٰنَ قَالَ أَتُمِدُّونَنِ بِمَالٍۢ فَمَآ ءَاتَىٰنِۦَ ٱللَّهُ خَيْرٌۭ مِّمَّآ ءَاتَىٰكُم بَلْ أَنتُم بِهَدِيَّتِكُمْ تَفْرَحُونَ", + "verse_37": "ٱرْجِعْ إِلَيْهِمْ فَلَنَأْتِيَنَّهُم بِجُنُودٍۢ لَّا قِبَلَ لَهُم بِهَا وَلَنُخْرِجَنَّهُم مِّنْهَآ أَذِلَّةًۭ وَهُمْ صَٰغِرُونَ", + "verse_38": "قَالَ يَٰٓأَيُّهَا ٱلْمَلَؤُا۟ أَيُّكُمْ يَأْتِينِى بِعَرْشِهَا قَبْلَ أَن يَأْتُونِى مُسْلِمِينَ", + "verse_39": "قَالَ عِفْرِيتٌۭ مِّنَ ٱلْجِنِّ أَنَا۠ ءَاتِيكَ بِهِۦ قَبْلَ أَن تَقُومَ مِن مَّقَامِكَ ۖ وَإِنِّى عَلَيْهِ لَقَوِىٌّ أَمِينٌۭ", + "verse_40": "قَالَ ٱلَّذِى عِندَهُۥ عِلْمٌۭ مِّنَ ٱلْكِتَٰبِ أَنَا۠ ءَاتِيكَ بِهِۦ قَبْلَ أَن يَرْتَدَّ إِلَيْكَ طَرْفُكَ ۚ فَلَمَّا رَءَاهُ مُسْتَقِرًّا عِندَهُۥ قَالَ هَٰذَا مِن فَضْلِ رَبِّى لِيَبْلُوَنِىٓ ءَأَشْكُرُ أَمْ أَكْفُرُ ۖ وَمَن شَكَرَ فَإِنَّمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِهِۦ ۖ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ رَبِّى غَنِىٌّۭ كَرِيمٌۭ", + "verse_41": "قَالَ نَكِّرُوا۟ لَهَا عَرْشَهَا نَنظُرْ أَتَهْتَدِىٓ أَمْ تَكُونُ مِنَ ٱلَّذِينَ لَا يَهْتَدُونَ", + "verse_42": "فَلَمَّا جَآءَتْ قِيلَ أَهَٰكَذَا عَرْشُكِ ۖ قَالَتْ كَأَنَّهُۥ هُوَ ۚ وَأُوتِينَا ٱلْعِلْمَ مِن قَبْلِهَا وَكُنَّا مُسْلِمِينَ", + "verse_43": "وَصَدَّهَا مَا كَانَت تَّعْبُدُ مِن دُونِ ٱللَّهِ ۖ إِنَّهَا كَانَتْ مِن قَوْمٍۢ كَٰفِرِينَ", + "verse_44": "قِيلَ لَهَا ٱدْخُلِى ٱلصَّرْحَ ۖ فَلَمَّا رَأَتْهُ حَسِبَتْهُ لُجَّةًۭ وَكَشَفَتْ عَن سَاقَيْهَا ۚ قَالَ إِنَّهُۥ صَرْحٌۭ مُّمَرَّدٌۭ مِّن قَوَارِيرَ ۗ قَالَتْ رَبِّ إِنِّى ظَلَمْتُ نَفْسِى وَأَسْلَمْتُ مَعَ سُلَيْمَٰنَ لِلَّهِ رَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_45": "وَلَقَدْ أَرْسَلْنَآ إِلَىٰ ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَٰلِحًا أَنِ ٱعْبُدُوا۟ ٱللَّهَ فَإِذَا هُمْ فَرِيقَانِ يَخْتَصِمُونَ", + "verse_46": "قَالَ يَٰقَوْمِ لِمَ تَسْتَعْجِلُونَ بِٱلسَّيِّئَةِ قَبْلَ ٱلْحَسَنَةِ ۖ لَوْلَا تَسْتَغْفِرُونَ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ", + "verse_47": "قَالُوا۟ ٱطَّيَّرْنَا بِكَ وَبِمَن مَّعَكَ ۚ قَالَ طَٰٓئِرُكُمْ عِندَ ٱللَّهِ ۖ بَلْ أَنتُمْ قَوْمٌۭ تُفْتَنُونَ", + "verse_48": "وَكَانَ فِى ٱلْمَدِينَةِ تِسْعَةُ رَهْطٍۢ يُفْسِدُونَ فِى ٱلْأَرْضِ وَلَا يُصْلِحُونَ", + "verse_49": "قَالُوا۟ تَقَاسَمُوا۟ بِٱللَّهِ لَنُبَيِّتَنَّهُۥ وَأَهْلَهُۥ ثُمَّ لَنَقُولَنَّ لِوَلِيِّهِۦ مَا شَهِدْنَا مَهْلِكَ أَهْلِهِۦ وَإِنَّا لَصَٰدِقُونَ", + "verse_50": "وَمَكَرُوا۟ مَكْرًۭا وَمَكَرْنَا مَكْرًۭا وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ", + "verse_51": "فَٱنظُرْ كَيْفَ كَانَ عَٰقِبَةُ مَكْرِهِمْ أَنَّا دَمَّرْنَٰهُمْ وَقَوْمَهُمْ أَجْمَعِينَ", + "verse_52": "فَتِلْكَ بُيُوتُهُمْ خَاوِيَةًۢ بِمَا ظَلَمُوٓا۟ ۗ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَةًۭ لِّقَوْمٍۢ يَعْلَمُونَ", + "verse_53": "وَأَنجَيْنَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَكَانُوا۟ يَتَّقُونَ", + "verse_54": "وَلُوطًا إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِۦٓ أَتَأْتُونَ ٱلْفَٰحِشَةَ وَأَنتُمْ تُبْصِرُونَ", + "verse_55": "أَئِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ ٱلرِّجَالَ شَهْوَةًۭ مِّن دُونِ ٱلنِّسَآءِ ۚ بَلْ أَنتُمْ قَوْمٌۭ تَجْهَلُونَ", + "verse_56": "۞ فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهِۦٓ إِلَّآ أَن قَالُوٓا۟ أَخْرِجُوٓا۟ ءَالَ لُوطٍۢ مِّن قَرْيَتِكُمْ ۖ إِنَّهُمْ أُنَاسٌۭ يَتَطَهَّرُونَ", + "verse_57": "فَأَنجَيْنَٰهُ وَأَهْلَهُۥٓ إِلَّا ٱمْرَأَتَهُۥ قَدَّرْنَٰهَا مِنَ ٱلْغَٰبِرِينَ", + "verse_58": "وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهِم مَّطَرًۭا ۖ فَسَآءَ مَطَرُ ٱلْمُنذَرِينَ", + "verse_59": "قُلِ ٱلْحَمْدُ لِلَّهِ وَسَلَٰمٌ عَلَىٰ عِبَادِهِ ٱلَّذِينَ ٱصْطَفَىٰٓ ۗ ءَآللَّهُ خَيْرٌ أَمَّا يُشْرِكُونَ", + "verse_60": "أَمَّنْ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ وَأَنزَلَ لَكُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءًۭ فَأَنۢبَتْنَا بِهِۦ حَدَآئِقَ ذَاتَ بَهْجَةٍۢ مَّا كَانَ لَكُمْ أَن تُنۢبِتُوا۟ شَجَرَهَآ ۗ أَءِلَٰهٌۭ مَّعَ ٱللَّهِ ۚ بَلْ هُمْ قَوْمٌۭ يَعْدِلُونَ", + "verse_61": "أَمَّن جَعَلَ ٱلْأَرْضَ قَرَارًۭا وَجَعَلَ خِلَٰلَهَآ أَنْهَٰرًۭا وَجَعَلَ لَهَا رَوَٰسِىَ وَجَعَلَ بَيْنَ ٱلْبَحْرَيْنِ حَاجِزًا ۗ أَءِلَٰهٌۭ مَّعَ ٱللَّهِ ۚ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_62": "أَمَّن يُجِيبُ ٱلْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ ٱلسُّوٓءَ وَيَجْعَلُكُمْ خُلَفَآءَ ٱلْأَرْضِ ۗ أَءِلَٰهٌۭ مَّعَ ٱللَّهِ ۚ قَلِيلًۭا مَّا تَذَكَّرُونَ", + "verse_63": "أَمَّن يَهْدِيكُمْ فِى ظُلُمَٰتِ ٱلْبَرِّ وَٱلْبَحْرِ وَمَن يُرْسِلُ ٱلرِّيَٰحَ بُشْرًۢا بَيْنَ يَدَىْ رَحْمَتِهِۦٓ ۗ أَءِلَٰهٌۭ مَّعَ ٱللَّهِ ۚ تَعَٰلَى ٱللَّهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ", + "verse_64": "أَمَّن يَبْدَؤُا۟ ٱلْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥ وَمَن يَرْزُقُكُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ وَٱلْأَرْضِ ۗ أَءِلَٰهٌۭ مَّعَ ٱللَّهِ ۚ قُلْ هَاتُوا۟ بُرْهَٰنَكُمْ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ", + "verse_65": "قُل لَّا يَعْلَمُ مَن فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ٱلْغَيْبَ إِلَّا ٱللَّهُ ۚ وَمَا يَشْعُرُونَ أَيَّانَ يُبْعَثُونَ", + "verse_66": "بَلِ ٱدَّٰرَكَ عِلْمُهُمْ فِى ٱلْءَاخِرَةِ ۚ بَلْ هُمْ فِى شَكٍّۢ مِّنْهَا ۖ بَلْ هُم مِّنْهَا عَمُونَ", + "verse_67": "وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓا۟ أَءِذَا كُنَّا تُرَٰبًۭا وَءَابَآؤُنَآ أَئِنَّا لَمُخْرَجُونَ", + "verse_68": "لَقَدْ وُعِدْنَا هَٰذَا نَحْنُ وَءَابَآؤُنَا مِن قَبْلُ إِنْ هَٰذَآ إِلَّآ أَسَٰطِيرُ ٱلْأَوَّلِينَ", + "verse_69": "قُلْ سِيرُوا۟ فِى ٱلْأَرْضِ فَٱنظُرُوا۟ كَيْفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلْمُجْرِمِينَ", + "verse_70": "وَلَا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَلَا تَكُن فِى ضَيْقٍۢ مِّمَّا يَمْكُرُونَ", + "verse_71": "وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلْوَعْدُ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ", + "verse_72": "قُلْ عَسَىٰٓ أَن يَكُونَ رَدِفَ لَكُم بَعْضُ ٱلَّذِى تَسْتَعْجِلُونَ", + "verse_73": "وَإِنَّ رَبَّكَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى ٱلنَّاسِ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَشْكُرُونَ", + "verse_74": "وَإِنَّ رَبَّكَ لَيَعْلَمُ مَا تُكِنُّ صُدُورُهُمْ وَمَا يُعْلِنُونَ", + "verse_75": "وَمَا مِنْ غَآئِبَةٍۢ فِى ٱلسَّمَآءِ وَٱلْأَرْضِ إِلَّا فِى كِتَٰبٍۢ مُّبِينٍ", + "verse_76": "إِنَّ هَٰذَا ٱلْقُرْءَانَ يَقُصُّ عَلَىٰ بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ أَكْثَرَ ٱلَّذِى هُمْ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ", + "verse_77": "وَإِنَّهُۥ لَهُدًۭى وَرَحْمَةٌۭ لِّلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_78": "إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِى بَيْنَهُم بِحُكْمِهِۦ ۚ وَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلْعَلِيمُ", + "verse_79": "فَتَوَكَّلْ عَلَى ٱللَّهِ ۖ إِنَّكَ عَلَى ٱلْحَقِّ ٱلْمُبِينِ", + "verse_80": "إِنَّكَ لَا تُسْمِعُ ٱلْمَوْتَىٰ وَلَا تُسْمِعُ ٱلصُّمَّ ٱلدُّعَآءَ إِذَا وَلَّوْا۟ مُدْبِرِينَ", + "verse_81": "وَمَآ أَنتَ بِهَٰدِى ٱلْعُمْىِ عَن ضَلَٰلَتِهِمْ ۖ إِن تُسْمِعُ إِلَّا مَن يُؤْمِنُ بِـَٔايَٰتِنَا فَهُم مُّسْلِمُونَ", + "verse_82": "۞ وَإِذَا وَقَعَ ٱلْقَوْلُ عَلَيْهِمْ أَخْرَجْنَا لَهُمْ دَآبَّةًۭ مِّنَ ٱلْأَرْضِ تُكَلِّمُهُمْ أَنَّ ٱلنَّاسَ كَانُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا لَا يُوقِنُونَ", + "verse_83": "وَيَوْمَ نَحْشُرُ مِن كُلِّ أُمَّةٍۢ فَوْجًۭا مِّمَّن يُكَذِّبُ بِـَٔايَٰتِنَا فَهُمْ يُوزَعُونَ", + "verse_84": "حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءُو قَالَ أَكَذَّبْتُم بِـَٔايَٰتِى وَلَمْ تُحِيطُوا۟ بِهَا عِلْمًا أَمَّاذَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ", + "verse_85": "وَوَقَعَ ٱلْقَوْلُ عَلَيْهِم بِمَا ظَلَمُوا۟ فَهُمْ لَا يَنطِقُونَ", + "verse_86": "أَلَمْ يَرَوْا۟ أَنَّا جَعَلْنَا ٱلَّيْلَ لِيَسْكُنُوا۟ فِيهِ وَٱلنَّهَارَ مُبْصِرًا ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَٰتٍۢ لِّقَوْمٍۢ يُؤْمِنُونَ", + "verse_87": "وَيَوْمَ يُنفَخُ فِى ٱلصُّورِ فَفَزِعَ مَن فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَن فِى ٱلْأَرْضِ إِلَّا مَن شَآءَ ٱللَّهُ ۚ وَكُلٌّ أَتَوْهُ دَٰخِرِينَ", + "verse_88": "وَتَرَى ٱلْجِبَالَ تَحْسَبُهَا جَامِدَةًۭ وَهِىَ تَمُرُّ مَرَّ ٱلسَّحَابِ ۚ صُنْعَ ٱللَّهِ ٱلَّذِىٓ أَتْقَنَ كُلَّ شَىْءٍ ۚ إِنَّهُۥ خَبِيرٌۢ بِمَا تَفْعَلُونَ", + "verse_89": "مَن جَآءَ بِٱلْحَسَنَةِ فَلَهُۥ خَيْرٌۭ مِّنْهَا وَهُم مِّن فَزَعٍۢ يَوْمَئِذٍ ءَامِنُونَ", + "verse_90": "وَمَن جَآءَ بِٱلسَّيِّئَةِ فَكُبَّتْ وُجُوهُهُمْ فِى ٱلنَّارِ هَلْ تُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ", + "verse_91": "إِنَّمَآ أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ رَبَّ هَٰذِهِ ٱلْبَلْدَةِ ٱلَّذِى حَرَّمَهَا وَلَهُۥ كُلُّ شَىْءٍۢ ۖ وَأُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ مِنَ ٱلْمُسْلِمِينَ", + "verse_92": "وَأَنْ أَتْلُوَا۟ ٱلْقُرْءَانَ ۖ فَمَنِ ٱهْتَدَىٰ فَإِنَّمَا يَهْتَدِى لِنَفْسِهِۦ ۖ وَمَن ضَلَّ فَقُلْ إِنَّمَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلْمُنذِرِينَ", + "verse_93": "وَقُلِ ٱلْحَمْدُ لِلَّهِ سَيُرِيكُمْ ءَايَٰتِهِۦ فَتَعْرِفُونَهَا ۚ وَمَا رَبُّكَ بِغَٰفِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ" + }, + "count": 93, + "juz": [ + { + "index": "19", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_55" + } + }, + { + "index": "20", + "verse": { + "start": "verse_56", + "end": "verse_93" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/028.json b/texts/quran/028.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..c0bdfa06560c95b8a600857c31ff5fc0c523f17c --- /dev/null +++ b/texts/quran/028.json @@ -0,0 +1,105 @@ +{ + "index": "028", + "name": "Al-Qasas", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "طسٓمٓ", + "verse_2": "تِلْكَ ءَايَٰتُ ٱلْكِتَٰبِ ٱلْمُبِينِ", + "verse_3": "نَتْلُوا۟ عَلَيْكَ مِن نَّبَإِ مُوسَىٰ وَفِرْعَوْنَ بِٱلْحَقِّ لِقَوْمٍۢ يُؤْمِنُونَ", + "verse_4": "إِنَّ فِرْعَوْنَ عَلَا فِى ٱلْأَرْضِ وَجَعَلَ أَهْلَهَا شِيَعًۭا يَسْتَضْعِفُ طَآئِفَةًۭ مِّنْهُمْ يُذَبِّحُ أَبْنَآءَهُمْ وَيَسْتَحْىِۦ نِسَآءَهُمْ ۚ إِنَّهُۥ كَانَ مِنَ ٱلْمُفْسِدِينَ", + "verse_5": "وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى ٱلَّذِينَ ٱسْتُضْعِفُوا۟ فِى ٱلْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةًۭ وَنَجْعَلَهُمُ ٱلْوَٰرِثِينَ", + "verse_6": "وَنُمَكِّنَ لَهُمْ فِى ٱلْأَرْضِ وَنُرِىَ فِرْعَوْنَ وَهَٰمَٰنَ وَجُنُودَهُمَا مِنْهُم مَّا كَانُوا۟ يَحْذَرُونَ", + "verse_7": "وَأَوْحَيْنَآ إِلَىٰٓ أُمِّ مُوسَىٰٓ أَنْ أَرْضِعِيهِ ۖ فَإِذَا خِفْتِ عَلَيْهِ فَأَلْقِيهِ فِى ٱلْيَمِّ وَلَا تَخَافِى وَلَا تَحْزَنِىٓ ۖ إِنَّا رَآدُّوهُ إِلَيْكِ وَجَاعِلُوهُ مِنَ ٱلْمُرْسَلِينَ", + "verse_8": "فَٱلْتَقَطَهُۥٓ ءَالُ فِرْعَوْنَ لِيَكُونَ لَهُمْ عَدُوًّۭا وَحَزَنًا ۗ إِنَّ فِرْعَوْنَ وَهَٰمَٰنَ وَجُنُودَهُمَا كَانُوا۟ خَٰطِـِٔينَ", + "verse_9": "وَقَالَتِ ٱمْرَأَتُ فِرْعَوْنَ قُرَّتُ عَيْنٍۢ لِّى وَلَكَ ۖ لَا تَقْتُلُوهُ عَسَىٰٓ أَن يَنفَعَنَآ أَوْ نَتَّخِذَهُۥ وَلَدًۭا وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ", + "verse_10": "وَأَصْبَحَ فُؤَادُ أُمِّ مُوسَىٰ فَٰرِغًا ۖ إِن كَادَتْ لَتُبْدِى بِهِۦ لَوْلَآ أَن رَّبَطْنَا عَلَىٰ قَلْبِهَا لِتَكُونَ مِنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_11": "وَقَالَتْ لِأُخْتِهِۦ قُصِّيهِ ۖ فَبَصُرَتْ بِهِۦ عَن جُنُبٍۢ وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ", + "verse_12": "۞ وَحَرَّمْنَا عَلَيْهِ ٱلْمَرَاضِعَ مِن قَبْلُ فَقَالَتْ هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَىٰٓ أَهْلِ بَيْتٍۢ يَكْفُلُونَهُۥ لَكُمْ وَهُمْ لَهُۥ نَٰصِحُونَ", + "verse_13": "فَرَدَدْنَٰهُ إِلَىٰٓ أُمِّهِۦ كَىْ تَقَرَّ عَيْنُهَا وَلَا تَحْزَنَ وَلِتَعْلَمَ أَنَّ وَعْدَ ٱللَّهِ حَقٌّۭ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_14": "وَلَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُۥ وَٱسْتَوَىٰٓ ءَاتَيْنَٰهُ حُكْمًۭا وَعِلْمًۭا ۚ وَكَذَٰلِكَ نَجْزِى ٱلْمُحْسِنِينَ", + "verse_15": "وَدَخَلَ ٱلْمَدِينَةَ عَلَىٰ حِينِ غَفْلَةٍۢ مِّنْ أَهْلِهَا فَوَجَدَ فِيهَا رَجُلَيْنِ يَقْتَتِلَانِ هَٰذَا مِن شِيعَتِهِۦ وَهَٰذَا مِنْ عَدُوِّهِۦ ۖ فَٱسْتَغَٰثَهُ ٱلَّذِى مِن شِيعَتِهِۦ عَلَى ٱلَّذِى مِنْ عَدُوِّهِۦ فَوَكَزَهُۥ مُوسَىٰ فَقَضَىٰ عَلَيْهِ ۖ قَالَ هَٰذَا مِنْ عَمَلِ ٱلشَّيْطَٰنِ ۖ إِنَّهُۥ عَدُوٌّۭ مُّضِلٌّۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_16": "قَالَ رَبِّ إِنِّى ظَلَمْتُ نَفْسِى فَٱغْفِرْ لِى فَغَفَرَ لَهُۥٓ ۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلْغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ", + "verse_17": "قَالَ رَبِّ بِمَآ أَنْعَمْتَ عَلَىَّ فَلَنْ أَكُونَ ظَهِيرًۭا لِّلْمُجْرِمِينَ", + "verse_18": "فَأَصْبَحَ فِى ٱلْمَدِينَةِ خَآئِفًۭا يَتَرَقَّبُ فَإِذَا ٱلَّذِى ٱسْتَنصَرَهُۥ بِٱلْأَمْسِ يَسْتَصْرِخُهُۥ ۚ قَالَ لَهُۥ مُوسَىٰٓ إِنَّكَ لَغَوِىٌّۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_19": "فَلَمَّآ أَنْ أَرَادَ أَن يَبْطِشَ بِٱلَّذِى هُوَ عَدُوٌّۭ لَّهُمَا قَالَ يَٰمُوسَىٰٓ أَتُرِيدُ أَن تَقْتُلَنِى كَمَا قَتَلْتَ نَفْسًۢا بِٱلْأَمْسِ ۖ إِن تُرِيدُ إِلَّآ أَن تَكُونَ جَبَّارًۭا فِى ٱلْأَرْضِ وَمَا تُرِيدُ أَن تَكُونَ مِنَ ٱلْمُصْلِحِينَ", + "verse_20": "وَجَآءَ رَجُلٌۭ مِّنْ أَقْصَا ٱلْمَدِينَةِ يَسْعَىٰ قَالَ يَٰمُوسَىٰٓ إِنَّ ٱلْمَلَأَ يَأْتَمِرُونَ بِكَ لِيَقْتُلُوكَ فَٱخْرُجْ إِنِّى لَكَ مِنَ ٱلنَّٰصِحِينَ", + "verse_21": "فَخَرَجَ مِنْهَا خَآئِفًۭا يَتَرَقَّبُ ۖ قَالَ رَبِّ نَجِّنِى مِنَ ٱلْقَوْمِ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_22": "وَلَمَّا تَوَجَّهَ تِلْقَآءَ مَدْيَنَ قَالَ عَسَىٰ رَبِّىٓ أَن يَهْدِيَنِى سَوَآءَ ٱلسَّبِيلِ", + "verse_23": "وَلَمَّا وَرَدَ مَآءَ مَدْيَنَ وَجَدَ عَلَيْهِ أُمَّةًۭ مِّنَ ٱلنَّاسِ يَسْقُونَ وَوَجَدَ مِن دُونِهِمُ ٱمْرَأَتَيْنِ تَذُودَانِ ۖ قَالَ مَا خَطْبُكُمَا ۖ قَالَتَا لَا نَسْقِى حَتَّىٰ يُصْدِرَ ٱلرِّعَآءُ ۖ وَأَبُونَا شَيْخٌۭ كَبِيرٌۭ", + "verse_24": "فَسَقَىٰ لَهُمَا ثُمَّ تَوَلَّىٰٓ إِلَى ٱلظِّلِّ فَقَالَ رَبِّ إِنِّى لِمَآ أَنزَلْتَ إِلَىَّ مِنْ خَيْرٍۢ فَقِيرٌۭ", + "verse_25": "فَجَآءَتْهُ إِحْدَىٰهُمَا تَمْشِى عَلَى ٱسْتِحْيَآءٍۢ قَالَتْ إِنَّ أَبِى يَدْعُوكَ لِيَجْزِيَكَ أَجْرَ مَا سَقَيْتَ لَنَا ۚ فَلَمَّا جَآءَهُۥ وَقَصَّ عَلَيْهِ ٱلْقَصَصَ قَالَ لَا تَخَفْ ۖ نَجَوْتَ مِنَ ٱلْقَوْمِ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_26": "قَالَتْ إِحْدَىٰهُمَا يَٰٓأَبَتِ ٱسْتَـْٔجِرْهُ ۖ إِنَّ خَيْرَ مَنِ ٱسْتَـْٔجَرْتَ ٱلْقَوِىُّ ٱلْأَمِينُ", + "verse_27": "قَالَ إِنِّىٓ أُرِيدُ أَنْ أُنكِحَكَ إِحْدَى ٱبْنَتَىَّ هَٰتَيْنِ عَلَىٰٓ أَن تَأْجُرَنِى ثَمَٰنِىَ حِجَجٍۢ ۖ فَإِنْ أَتْمَمْتَ عَشْرًۭا فَمِنْ عِندِكَ ۖ وَمَآ أُرِيدُ أَنْ أَشُقَّ عَلَيْكَ ۚ سَتَجِدُنِىٓ إِن شَآءَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ", + "verse_28": "قَالَ ذَٰلِكَ بَيْنِى وَبَيْنَكَ ۖ أَيَّمَا ٱلْأَجَلَيْنِ قَضَيْتُ فَلَا عُدْوَٰنَ عَلَىَّ ۖ وَٱللَّهُ عَلَىٰ مَا نَقُولُ وَكِيلٌۭ", + "verse_29": "۞ فَلَمَّا قَضَىٰ مُوسَى ٱلْأَجَلَ وَسَارَ بِأَهْلِهِۦٓ ءَانَسَ مِن جَانِبِ ٱلطُّورِ نَارًۭا قَالَ لِأَهْلِهِ ٱمْكُثُوٓا۟ إِنِّىٓ ءَانَسْتُ نَارًۭا لَّعَلِّىٓ ءَاتِيكُم مِّنْهَا بِخَبَرٍ أَوْ جَذْوَةٍۢ مِّنَ ٱلنَّارِ لَعَلَّكُمْ تَصْطَلُونَ", + "verse_30": "فَلَمَّآ أَتَىٰهَا نُودِىَ مِن شَٰطِئِ ٱلْوَادِ ٱلْأَيْمَنِ فِى ٱلْبُقْعَةِ ٱلْمُبَٰرَكَةِ مِنَ ٱلشَّجَرَةِ أَن يَٰمُوسَىٰٓ إِنِّىٓ أَنَا ٱللَّهُ رَبُّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_31": "وَأَنْ أَلْقِ عَصَاكَ ۖ فَلَمَّا رَءَاهَا تَهْتَزُّ كَأَنَّهَا جَآنٌّۭ وَلَّىٰ مُدْبِرًۭا وَلَمْ يُعَقِّبْ ۚ يَٰمُوسَىٰٓ أَقْبِلْ وَلَا تَخَفْ ۖ إِنَّكَ مِنَ ٱلْءَامِنِينَ", + "verse_32": "ٱسْلُكْ يَدَكَ فِى جَيْبِكَ تَخْرُجْ بَيْضَآءَ مِنْ غَيْرِ سُوٓءٍۢ وَٱضْمُمْ إِلَيْكَ جَنَاحَكَ مِنَ ٱلرَّهْبِ ۖ فَذَٰنِكَ بُرْهَٰنَانِ مِن رَّبِّكَ إِلَىٰ فِرْعَوْنَ وَمَلَإِي۟هِۦٓ ۚ إِنَّهُمْ كَانُوا۟ قَوْمًۭا فَٰسِقِينَ", + "verse_33": "قَالَ رَبِّ إِنِّى قَتَلْتُ مِنْهُمْ نَفْسًۭا فَأَخَافُ أَن يَقْتُلُونِ", + "verse_34": "وَأَخِى هَٰرُونُ هُوَ أَفْصَحُ مِنِّى لِسَانًۭا فَأَرْسِلْهُ مَعِىَ رِدْءًۭا يُصَدِّقُنِىٓ ۖ إِنِّىٓ أَخَافُ أَن يُكَذِّبُونِ", + "verse_35": "قَالَ سَنَشُدُّ عَضُدَكَ بِأَخِيكَ وَنَجْعَلُ لَكُمَا سُلْطَٰنًۭا فَلَا يَصِلُونَ إِلَيْكُمَا ۚ بِـَٔايَٰتِنَآ أَنتُمَا وَمَنِ ٱتَّبَعَكُمَا ٱلْغَٰلِبُونَ", + "verse_36": "فَلَمَّا جَآءَهُم مُّوسَىٰ بِـَٔايَٰتِنَا بَيِّنَٰتٍۢ قَالُوا۟ مَا هَٰذَآ إِلَّا سِحْرٌۭ مُّفْتَرًۭى وَمَا سَمِعْنَا بِهَٰذَا فِىٓ ءَابَآئِنَا ٱلْأَوَّلِينَ", + "verse_37": "وَقَالَ مُوسَىٰ رَبِّىٓ أَعْلَمُ بِمَن جَآءَ بِٱلْهُدَىٰ مِنْ عِندِهِۦ وَمَن تَكُونُ لَهُۥ عَٰقِبَةُ ٱلدَّارِ ۖ إِنَّهُۥ لَا يُفْلِحُ ٱلظَّٰلِمُونَ", + "verse_38": "وَقَالَ فِرْعَوْنُ يَٰٓأَيُّهَا ٱلْمَلَأُ مَا عَلِمْتُ لَكُم مِّنْ إِلَٰهٍ غَيْرِى فَأَوْقِدْ لِى يَٰهَٰمَٰنُ عَلَى ٱلطِّينِ فَٱجْعَل لِّى صَرْحًۭا لَّعَلِّىٓ أَطَّلِعُ إِلَىٰٓ إِلَٰهِ مُوسَىٰ وَإِنِّى لَأَظُنُّهُۥ مِنَ ٱلْكَٰذِبِينَ", + "verse_39": "وَٱسْتَكْبَرَ هُوَ وَجُنُودُهُۥ فِى ٱلْأَرْضِ بِغَيْرِ ٱلْحَقِّ وَظَنُّوٓا۟ أَنَّهُمْ إِلَيْنَا لَا يُرْجَعُونَ", + "verse_40": "فَأَخَذْنَٰهُ وَجُنُودَهُۥ فَنَبَذْنَٰهُمْ فِى ٱلْيَمِّ ۖ فَٱنظُرْ كَيْفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_41": "وَجَعَلْنَٰهُمْ أَئِمَّةًۭ يَدْعُونَ إِلَى ٱلنَّارِ ۖ وَيَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ لَا يُنصَرُونَ", + "verse_42": "وَأَتْبَعْنَٰهُمْ فِى هَٰذِهِ ٱلدُّنْيَا لَعْنَةًۭ ۖ وَيَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ هُم مِّنَ ٱلْمَقْبُوحِينَ", + "verse_43": "وَلَقَدْ ءَاتَيْنَا مُوسَى ٱلْكِتَٰبَ مِنۢ بَعْدِ مَآ أَهْلَكْنَا ٱلْقُرُونَ ٱلْأُولَىٰ بَصَآئِرَ لِلنَّاسِ وَهُدًۭى وَرَحْمَةًۭ لَّعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ", + "verse_44": "وَمَا كُنتَ بِجَانِبِ ٱلْغَرْبِىِّ إِذْ قَضَيْنَآ إِلَىٰ مُوسَى ٱلْأَمْرَ وَمَا كُنتَ مِنَ ٱلشَّٰهِدِينَ", + "verse_45": "وَلَٰكِنَّآ أَنشَأْنَا قُرُونًۭا فَتَطَاوَلَ عَلَيْهِمُ ٱلْعُمُرُ ۚ وَمَا كُنتَ ثَاوِيًۭا فِىٓ أَهْلِ مَدْيَنَ تَتْلُوا۟ عَلَيْهِمْ ءَايَٰتِنَا وَلَٰكِنَّا كُنَّا مُرْسِلِينَ", + "verse_46": "وَمَا كُنتَ بِجَانِبِ ٱلطُّورِ إِذْ نَادَيْنَا وَلَٰكِن رَّحْمَةًۭ مِّن رَّبِّكَ لِتُنذِرَ قَوْمًۭا مَّآ أَتَىٰهُم مِّن نَّذِيرٍۢ مِّن قَبْلِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ", + "verse_47": "وَلَوْلَآ أَن تُصِيبَهُم مُّصِيبَةٌۢ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ فَيَقُولُوا۟ رَبَّنَا لَوْلَآ أَرْسَلْتَ إِلَيْنَا رَسُولًۭا فَنَتَّبِعَ ءَايَٰتِكَ وَنَكُونَ مِنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_48": "فَلَمَّا جَآءَهُمُ ٱلْحَقُّ مِنْ عِندِنَا قَالُوا۟ لَوْلَآ أُوتِىَ مِثْلَ مَآ أُوتِىَ مُوسَىٰٓ ۚ أَوَلَمْ يَكْفُرُوا۟ بِمَآ أُوتِىَ مُوسَىٰ مِن قَبْلُ ۖ قَالُوا۟ سِحْرَانِ تَظَٰهَرَا وَقَالُوٓا۟ إِنَّا بِكُلٍّۢ كَٰفِرُونَ", + "verse_49": "قُلْ فَأْتُوا۟ بِكِتَٰبٍۢ مِّنْ عِندِ ٱللَّهِ هُوَ أَهْدَىٰ مِنْهُمَآ أَتَّبِعْهُ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ", + "verse_50": "فَإِن لَّمْ يَسْتَجِيبُوا۟ لَكَ فَٱعْلَمْ أَنَّمَا يَتَّبِعُونَ أَهْوَآءَهُمْ ۚ وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ ٱتَّبَعَ هَوَىٰهُ بِغَيْرِ هُدًۭى مِّنَ ٱللَّهِ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهْدِى ٱلْقَوْمَ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_51": "۞ وَلَقَدْ وَصَّلْنَا لَهُمُ ٱلْقَوْلَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ", + "verse_52": "ٱلَّذِينَ ءَاتَيْنَٰهُمُ ٱلْكِتَٰبَ مِن قَبْلِهِۦ هُم بِهِۦ يُؤْمِنُونَ", + "verse_53": "وَإِذَا يُتْلَىٰ عَلَيْهِمْ قَالُوٓا۟ ءَامَنَّا بِهِۦٓ إِنَّهُ ٱلْحَقُّ مِن رَّبِّنَآ إِنَّا كُنَّا مِن قَبْلِهِۦ مُسْلِمِينَ", + "verse_54": "أُو۟لَٰٓئِكَ يُؤْتَوْنَ أَجْرَهُم مَّرَّتَيْنِ بِمَا صَبَرُوا۟ وَيَدْرَءُونَ بِٱلْحَسَنَةِ ٱلسَّيِّئَةَ وَمِمَّا رَزَقْنَٰهُمْ يُنفِقُونَ", + "verse_55": "وَإِذَا سَمِعُوا۟ ٱللَّغْوَ أَعْرَضُوا۟ عَنْهُ وَقَالُوا۟ لَنَآ أَعْمَٰلُنَا وَلَكُمْ أَعْمَٰلُكُمْ سَلَٰمٌ عَلَيْكُمْ لَا نَبْتَغِى ٱلْجَٰهِلِينَ", + "verse_56": "إِنَّكَ لَا تَهْدِى مَنْ أَحْبَبْتَ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ يَهْدِى مَن يَشَآءُ ۚ وَهُوَ أَعْلَمُ بِٱلْمُهْتَدِينَ", + "verse_57": "وَقَالُوٓا۟ إِن نَّتَّبِعِ ٱلْهُدَىٰ مَعَكَ نُتَخَطَّفْ مِنْ أَرْضِنَآ ۚ أَوَلَمْ نُمَكِّن لَّهُمْ حَرَمًا ءَامِنًۭا يُجْبَىٰٓ إِلَيْهِ ثَمَرَٰتُ كُلِّ شَىْءٍۢ رِّزْقًۭا مِّن لَّدُنَّا وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_58": "وَكَمْ أَهْلَكْنَا مِن قَرْيَةٍۭ بَطِرَتْ مَعِيشَتَهَا ۖ فَتِلْكَ مَسَٰكِنُهُمْ لَمْ تُسْكَن مِّنۢ بَعْدِهِمْ إِلَّا قَلِيلًۭا ۖ وَكُنَّا نَحْنُ ٱلْوَٰرِثِينَ", + "verse_59": "وَمَا كَانَ رَبُّكَ مُهْلِكَ ٱلْقُرَىٰ حَتَّىٰ يَبْعَثَ فِىٓ أُمِّهَا رَسُولًۭا يَتْلُوا۟ عَلَيْهِمْ ءَايَٰتِنَا ۚ وَمَا كُنَّا مُهْلِكِى ٱلْقُرَىٰٓ إِلَّا وَأَهْلُهَا ظَٰلِمُونَ", + "verse_60": "وَمَآ أُوتِيتُم مِّن شَىْءٍۢ فَمَتَٰعُ ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا وَزِينَتُهَا ۚ وَمَا عِندَ ٱللَّهِ خَيْرٌۭ وَأَبْقَىٰٓ ۚ أَفَلَا تَعْقِلُونَ", + "verse_61": "أَفَمَن وَعَدْنَٰهُ وَعْدًا حَسَنًۭا فَهُوَ لَٰقِيهِ كَمَن مَّتَّعْنَٰهُ مَتَٰعَ ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا ثُمَّ هُوَ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ مِنَ ٱلْمُحْضَرِينَ", + "verse_62": "وَيَوْمَ يُنَادِيهِمْ فَيَقُولُ أَيْنَ شُرَكَآءِىَ ٱلَّذِينَ كُنتُمْ تَزْعُمُونَ", + "verse_63": "قَالَ ٱلَّذِينَ حَقَّ عَلَيْهِمُ ٱلْقَوْلُ رَبَّنَا هَٰٓؤُلَآءِ ٱلَّذِينَ أَغْوَيْنَآ أَغْوَيْنَٰهُمْ كَمَا غَوَيْنَا ۖ تَبَرَّأْنَآ إِلَيْكَ ۖ مَا كَانُوٓا۟ إِيَّانَا يَعْبُدُونَ", + "verse_64": "وَقِيلَ ٱدْعُوا۟ شُرَكَآءَكُمْ فَدَعَوْهُمْ فَلَمْ يَسْتَجِيبُوا۟ لَهُمْ وَرَأَوُا۟ ٱلْعَذَابَ ۚ لَوْ أَنَّهُمْ كَانُوا۟ يَهْتَدُونَ", + "verse_65": "وَيَوْمَ يُنَادِيهِمْ فَيَقُولُ مَاذَآ أَجَبْتُمُ ٱلْمُرْسَلِينَ", + "verse_66": "فَعَمِيَتْ عَلَيْهِمُ ٱلْأَنۢبَآءُ يَوْمَئِذٍۢ فَهُمْ لَا يَتَسَآءَلُونَ", + "verse_67": "فَأَمَّا مَن تَابَ وَءَامَنَ وَعَمِلَ صَٰلِحًۭا فَعَسَىٰٓ أَن يَكُونَ مِنَ ٱلْمُفْلِحِينَ", + "verse_68": "وَرَبُّكَ يَخْلُقُ مَا يَشَآءُ وَيَخْتَارُ ۗ مَا كَانَ لَهُمُ ٱلْخِيَرَةُ ۚ سُبْحَٰنَ ٱللَّهِ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشْرِكُونَ", + "verse_69": "وَرَبُّكَ يَعْلَمُ مَا تُكِنُّ صُدُورُهُمْ وَمَا يُعْلِنُونَ", + "verse_70": "وَهُوَ ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۖ لَهُ ٱلْحَمْدُ فِى ٱلْأُولَىٰ وَٱلْءَاخِرَةِ ۖ وَلَهُ ٱلْحُكْمُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ", + "verse_71": "قُلْ أَرَءَيْتُمْ إِن جَعَلَ ٱللَّهُ عَلَيْكُمُ ٱلَّيْلَ سَرْمَدًا إِلَىٰ يَوْمِ ٱلْقِيَٰمَةِ مَنْ إِلَٰهٌ غَيْرُ ٱللَّهِ يَأْتِيكُم بِضِيَآءٍ ۖ أَفَلَا تَسْمَعُونَ", + "verse_72": "قُلْ أَرَءَيْتُمْ إِن جَعَلَ ٱللَّهُ عَلَيْكُمُ ٱلنَّهَارَ سَرْمَدًا إِلَىٰ يَوْمِ ٱلْقِيَٰمَةِ مَنْ إِلَٰهٌ غَيْرُ ٱللَّهِ يَأْتِيكُم بِلَيْلٍۢ تَسْكُنُونَ فِيهِ ۖ أَفَلَا تُبْصِرُونَ", + "verse_73": "وَمِن رَّحْمَتِهِۦ جَعَلَ لَكُمُ ٱلَّيْلَ وَٱلنَّهَارَ لِتَسْكُنُوا۟ فِيهِ وَلِتَبْتَغُوا۟ مِن فَضْلِهِۦ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ", + "verse_74": "وَيَوْمَ يُنَادِيهِمْ فَيَقُولُ أَيْنَ شُرَكَآءِىَ ٱلَّذِينَ كُنتُمْ تَزْعُمُونَ", + "verse_75": "وَنَزَعْنَا مِن كُلِّ أُمَّةٍۢ شَهِيدًۭا فَقُلْنَا هَاتُوا۟ بُرْهَٰنَكُمْ فَعَلِمُوٓا۟ أَنَّ ٱلْحَقَّ لِلَّهِ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُوا۟ يَفْتَرُونَ", + "verse_76": "۞ إِنَّ قَٰرُونَ كَانَ مِن قَوْمِ مُوسَىٰ فَبَغَىٰ عَلَيْهِمْ ۖ وَءَاتَيْنَٰهُ مِنَ ٱلْكُنُوزِ مَآ إِنَّ مَفَاتِحَهُۥ لَتَنُوٓأُ بِٱلْعُصْبَةِ أُو۟لِى ٱلْقُوَّةِ إِذْ قَالَ لَهُۥ قَوْمُهُۥ لَا تَفْرَحْ ۖ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلْفَرِحِينَ", + "verse_77": "وَٱبْتَغِ فِيمَآ ءَاتَىٰكَ ٱللَّهُ ٱلدَّارَ ٱلْءَاخِرَةَ ۖ وَلَا تَنسَ نَصِيبَكَ مِنَ ٱلدُّنْيَا ۖ وَأَحْسِن كَمَآ أَحْسَنَ ٱللَّهُ إِلَيْكَ ۖ وَلَا تَبْغِ ٱلْفَسَادَ فِى ٱلْأَرْضِ ۖ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلْمُفْسِدِينَ", + "verse_78": "قَالَ إِنَّمَآ أُوتِيتُهُۥ عَلَىٰ عِلْمٍ عِندِىٓ ۚ أَوَلَمْ يَعْلَمْ أَنَّ ٱللَّهَ قَدْ أَهْلَكَ مِن قَبْلِهِۦ مِنَ ٱلْقُرُونِ مَنْ هُوَ أَشَدُّ مِنْهُ قُوَّةًۭ وَأَكْثَرُ جَمْعًۭا ۚ وَلَا يُسْـَٔلُ عَن ذُنُوبِهِمُ ٱلْمُجْرِمُونَ", + "verse_79": "فَخَرَجَ عَلَىٰ قَوْمِهِۦ فِى زِينَتِهِۦ ۖ قَالَ ٱلَّذِينَ يُرِيدُونَ ٱلْحَيَوٰةَ ٱلدُّنْيَا يَٰلَيْتَ لَنَا مِثْلَ مَآ أُوتِىَ قَٰرُونُ إِنَّهُۥ لَذُو حَظٍّ عَظِيمٍۢ", + "verse_80": "وَقَالَ ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْعِلْمَ وَيْلَكُمْ ثَوَابُ ٱللَّهِ خَيْرٌۭ لِّمَنْ ءَامَنَ وَعَمِلَ صَٰلِحًۭا وَلَا يُلَقَّىٰهَآ إِلَّا ٱلصَّٰبِرُونَ", + "verse_81": "فَخَسَفْنَا بِهِۦ وَبِدَارِهِ ٱلْأَرْضَ فَمَا كَانَ لَهُۥ مِن فِئَةٍۢ يَنصُرُونَهُۥ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَمَا كَانَ مِنَ ٱلْمُنتَصِرِينَ", + "verse_82": "وَأَصْبَحَ ٱلَّذِينَ تَمَنَّوْا۟ مَكَانَهُۥ بِٱلْأَمْسِ يَقُولُونَ وَيْكَأَنَّ ٱللَّهَ يَبْسُطُ ٱلرِّزْقَ لِمَن يَشَآءُ مِنْ عِبَادِهِۦ وَيَقْدِرُ ۖ لَوْلَآ أَن مَّنَّ ٱللَّهُ عَلَيْنَا لَخَسَفَ بِنَا ۖ وَيْكَأَنَّهُۥ لَا يُفْلِحُ ٱلْكَٰفِرُونَ", + "verse_83": "تِلْكَ ٱلدَّارُ ٱلْءَاخِرَةُ نَجْعَلُهَا لِلَّذِينَ لَا يُرِيدُونَ عُلُوًّۭا فِى ٱلْأَرْضِ وَلَا فَسَادًۭا ۚ وَٱلْعَٰقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ", + "verse_84": "مَن جَآءَ بِٱلْحَسَنَةِ فَلَهُۥ خَيْرٌۭ مِّنْهَا ۖ وَمَن جَآءَ بِٱلسَّيِّئَةِ فَلَا يُجْزَى ٱلَّذِينَ عَمِلُوا۟ ٱلسَّيِّـَٔاتِ إِلَّا مَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_85": "إِنَّ ٱلَّذِى فَرَضَ عَلَيْكَ ٱلْقُرْءَانَ لَرَآدُّكَ إِلَىٰ مَعَادٍۢ ۚ قُل رَّبِّىٓ أَعْلَمُ مَن جَآءَ بِٱلْهُدَىٰ وَمَنْ هُوَ فِى ضَلَٰلٍۢ مُّبِينٍۢ", + "verse_86": "وَمَا كُنتَ تَرْجُوٓا۟ أَن يُلْقَىٰٓ إِلَيْكَ ٱلْكِتَٰبُ إِلَّا رَحْمَةًۭ مِّن رَّبِّكَ ۖ فَلَا تَكُونَنَّ ظَهِيرًۭا لِّلْكَٰفِرِينَ", + "verse_87": "وَلَا يَصُدُّنَّكَ عَنْ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ بَعْدَ إِذْ أُنزِلَتْ إِلَيْكَ ۖ وَٱدْعُ إِلَىٰ رَبِّكَ ۖ وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلْمُشْرِكِينَ", + "verse_88": "وَلَا تَدْعُ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ ۘ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۚ كُلُّ شَىْءٍ هَالِكٌ إِلَّا وَجْهَهُۥ ۚ لَهُ ٱلْحُكْمُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ" + }, + "count": 88, + "juz": [ + { + "index": "20", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_88" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/029.json b/texts/quran/029.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..a8a2171287fa83ff80da5a2cf915978cf81fb2b8 --- /dev/null +++ b/texts/quran/029.json @@ -0,0 +1,93 @@ +{ + "index": "029", + "name": "al-'Ankabut", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "الٓمٓ", + "verse_2": "أَحَسِبَ ٱلنَّاسُ أَن يُتْرَكُوٓا۟ أَن يَقُولُوٓا۟ ءَامَنَّا وَهُمْ لَا يُفْتَنُونَ", + "verse_3": "وَلَقَدْ فَتَنَّا ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ ۖ فَلَيَعْلَمَنَّ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ صَدَقُوا۟ وَلَيَعْلَمَنَّ ٱلْكَٰذِبِينَ", + "verse_4": "أَمْ حَسِبَ ٱلَّذِينَ يَعْمَلُونَ ٱلسَّيِّـَٔاتِ أَن يَسْبِقُونَا ۚ سَآءَ مَا يَحْكُمُونَ", + "verse_5": "مَن كَانَ يَرْجُوا۟ لِقَآءَ ٱللَّهِ فَإِنَّ أَجَلَ ٱللَّهِ لَءَاتٍۢ ۚ وَهُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلْعَلِيمُ", + "verse_6": "وَمَن جَٰهَدَ فَإِنَّمَا يُجَٰهِدُ لِنَفْسِهِۦٓ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَغَنِىٌّ عَنِ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_7": "وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَنُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّـَٔاتِهِمْ وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَحْسَنَ ٱلَّذِى كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_8": "وَوَصَّيْنَا ٱلْإِنسَٰنَ بِوَٰلِدَيْهِ حُسْنًۭا ۖ وَإِن جَٰهَدَاكَ لِتُشْرِكَ بِى مَا لَيْسَ لَكَ بِهِۦ عِلْمٌۭ فَلَا تُطِعْهُمَآ ۚ إِلَىَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ", + "verse_9": "وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَنُدْخِلَنَّهُمْ فِى ٱلصَّٰلِحِينَ", + "verse_10": "وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يَقُولُ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ فَإِذَآ أُوذِىَ فِى ٱللَّهِ جَعَلَ فِتْنَةَ ٱلنَّاسِ كَعَذَابِ ٱللَّهِ وَلَئِن جَآءَ نَصْرٌۭ مِّن رَّبِّكَ لَيَقُولُنَّ إِنَّا كُنَّا مَعَكُمْ ۚ أَوَلَيْسَ ٱللَّهُ بِأَعْلَمَ بِمَا فِى صُدُورِ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_11": "وَلَيَعْلَمَنَّ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَلَيَعْلَمَنَّ ٱلْمُنَٰفِقِينَ", + "verse_12": "وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ لِلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱتَّبِعُوا۟ سَبِيلَنَا وَلْنَحْمِلْ خَطَٰيَٰكُمْ وَمَا هُم بِحَٰمِلِينَ مِنْ خَطَٰيَٰهُم مِّن شَىْءٍ ۖ إِنَّهُمْ لَكَٰذِبُونَ", + "verse_13": "وَلَيَحْمِلُنَّ أَثْقَالَهُمْ وَأَثْقَالًۭا مَّعَ أَثْقَالِهِمْ ۖ وَلَيُسْـَٔلُنَّ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ عَمَّا كَانُوا۟ يَفْتَرُونَ", + "verse_14": "وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَىٰ قَوْمِهِۦ فَلَبِثَ فِيهِمْ أَلْفَ سَنَةٍ إِلَّا خَمْسِينَ عَامًۭا فَأَخَذَهُمُ ٱلطُّوفَانُ وَهُمْ ظَٰلِمُونَ", + "verse_15": "فَأَنجَيْنَٰهُ وَأَصْحَٰبَ ٱلسَّفِينَةِ وَجَعَلْنَٰهَآ ءَايَةًۭ لِّلْعَٰلَمِينَ", + "verse_16": "وَإِبْرَٰهِيمَ إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ ٱعْبُدُوا۟ ٱللَّهَ وَٱتَّقُوهُ ۖ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌۭ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ", + "verse_17": "إِنَّمَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ أَوْثَٰنًۭا وَتَخْلُقُونَ إِفْكًا ۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ تَعْبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ لَا يَمْلِكُونَ لَكُمْ رِزْقًۭا فَٱبْتَغُوا۟ عِندَ ٱللَّهِ ٱلرِّزْقَ وَٱعْبُدُوهُ وَٱشْكُرُوا۟ لَهُۥٓ ۖ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ", + "verse_18": "وَإِن تُكَذِّبُوا۟ فَقَدْ كَذَّبَ أُمَمٌۭ مِّن قَبْلِكُمْ ۖ وَمَا عَلَى ٱلرَّسُولِ إِلَّا ٱلْبَلَٰغُ ٱلْمُبِينُ", + "verse_19": "أَوَلَمْ يَرَوْا۟ كَيْفَ يُبْدِئُ ٱللَّهُ ٱلْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥٓ ۚ إِنَّ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرٌۭ", + "verse_20": "قُلْ سِيرُوا۟ فِى ٱلْأَرْضِ فَٱنظُرُوا۟ كَيْفَ بَدَأَ ٱلْخَلْقَ ۚ ثُمَّ ٱللَّهُ يُنشِئُ ٱلنَّشْأَةَ ٱلْءَاخِرَةَ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌۭ", + "verse_21": "يُعَذِّبُ مَن يَشَآءُ وَيَرْحَمُ مَن يَشَآءُ ۖ وَإِلَيْهِ تُقْلَبُونَ", + "verse_22": "وَمَآ أَنتُم بِمُعْجِزِينَ فِى ٱلْأَرْضِ وَلَا فِى ٱلسَّمَآءِ ۖ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ مِن وَلِىٍّۢ وَلَا نَصِيرٍۢ", + "verse_23": "وَٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَلِقَآئِهِۦٓ أُو۟لَٰٓئِكَ يَئِسُوا۟ مِن رَّحْمَتِى وَأُو۟لَٰٓئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌۭ", + "verse_24": "فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهِۦٓ إِلَّآ أَن قَالُوا۟ ٱقْتُلُوهُ أَوْ حَرِّقُوهُ فَأَنجَىٰهُ ٱللَّهُ مِنَ ٱلنَّارِ ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَٰتٍۢ لِّقَوْمٍۢ يُؤْمِنُونَ", + "verse_25": "وَقَالَ إِنَّمَا ٱتَّخَذْتُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ أَوْثَٰنًۭا مَّوَدَّةَ بَيْنِكُمْ فِى ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا ۖ ثُمَّ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ يَكْفُرُ بَعْضُكُم بِبَعْضٍۢ وَيَلْعَنُ بَعْضُكُم بَعْضًۭا وَمَأْوَىٰكُمُ ٱلنَّارُ وَمَا لَكُم مِّن نَّٰصِرِينَ", + "verse_26": "۞ فَـَٔامَنَ لَهُۥ لُوطٌۭ ۘ وَقَالَ إِنِّى مُهَاجِرٌ إِلَىٰ رَبِّىٓ ۖ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلْحَكِيمُ", + "verse_27": "وَوَهَبْنَا لَهُۥٓ إِسْحَٰقَ وَيَعْقُوبَ وَجَعَلْنَا فِى ذُرِّيَّتِهِ ٱلنُّبُوَّةَ وَٱلْكِتَٰبَ وَءَاتَيْنَٰهُ أَجْرَهُۥ فِى ٱلدُّنْيَا ۖ وَإِنَّهُۥ فِى ٱلْءَاخِرَةِ لَمِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ", + "verse_28": "وَلُوطًا إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِۦٓ إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ ٱلْفَٰحِشَةَ مَا سَبَقَكُم بِهَا مِنْ أَحَدٍۢ مِّنَ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_29": "أَئِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ ٱلرِّجَالَ وَتَقْطَعُونَ ٱلسَّبِيلَ وَتَأْتُونَ فِى نَادِيكُمُ ٱلْمُنكَرَ ۖ فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهِۦٓ إِلَّآ أَن قَالُوا۟ ٱئْتِنَا بِعَذَابِ ٱللَّهِ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ", + "verse_30": "قَالَ رَبِّ ٱنصُرْنِى عَلَى ٱلْقَوْمِ ٱلْمُفْسِدِينَ", + "verse_31": "وَلَمَّا جَآءَتْ رُسُلُنَآ إِبْرَٰهِيمَ بِٱلْبُشْرَىٰ قَالُوٓا۟ إِنَّا مُهْلِكُوٓا۟ أَهْلِ هَٰذِهِ ٱلْقَرْيَةِ ۖ إِنَّ أَهْلَهَا كَانُوا۟ ظَٰلِمِينَ", + "verse_32": "قَالَ إِنَّ فِيهَا لُوطًۭا ۚ قَالُوا۟ نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَن فِيهَا ۖ لَنُنَجِّيَنَّهُۥ وَأَهْلَهُۥٓ إِلَّا ٱمْرَأَتَهُۥ كَانَتْ مِنَ ٱلْغَٰبِرِينَ", + "verse_33": "وَلَمَّآ أَن جَآءَتْ رُسُلُنَا لُوطًۭا سِىٓءَ بِهِمْ وَضَاقَ بِهِمْ ذَرْعًۭا وَقَالُوا۟ لَا تَخَفْ وَلَا تَحْزَنْ ۖ إِنَّا مُنَجُّوكَ وَأَهْلَكَ إِلَّا ٱمْرَأَتَكَ كَانَتْ مِنَ ٱلْغَٰبِرِينَ", + "verse_34": "إِنَّا مُنزِلُونَ عَلَىٰٓ أَهْلِ هَٰذِهِ ٱلْقَرْيَةِ رِجْزًۭا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ بِمَا كَانُوا۟ يَفْسُقُونَ", + "verse_35": "وَلَقَد تَّرَكْنَا مِنْهَآ ءَايَةًۢ بَيِّنَةًۭ لِّقَوْمٍۢ يَعْقِلُونَ", + "verse_36": "وَإِلَىٰ مَدْيَنَ أَخَاهُمْ شُعَيْبًۭا فَقَالَ يَٰقَوْمِ ٱعْبُدُوا۟ ٱللَّهَ وَٱرْجُوا۟ ٱلْيَوْمَ ٱلْءَاخِرَ وَلَا تَعْثَوْا۟ فِى ٱلْأَرْضِ مُفْسِدِينَ", + "verse_37": "فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَتْهُمُ ٱلرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا۟ فِى دَارِهِمْ جَٰثِمِينَ", + "verse_38": "وَعَادًۭا وَثَمُودَا۟ وَقَد تَّبَيَّنَ لَكُم مِّن مَّسَٰكِنِهِمْ ۖ وَزَيَّنَ لَهُمُ ٱلشَّيْطَٰنُ أَعْمَٰلَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ ٱلسَّبِيلِ وَكَانُوا۟ مُسْتَبْصِرِينَ", + "verse_39": "وَقَٰرُونَ وَفِرْعَوْنَ وَهَٰمَٰنَ ۖ وَلَقَدْ جَآءَهُم مُّوسَىٰ بِٱلْبَيِّنَٰتِ فَٱسْتَكْبَرُوا۟ فِى ٱلْأَرْضِ وَمَا كَانُوا۟ سَٰبِقِينَ", + "verse_40": "فَكُلًّا أَخَذْنَا بِذَنۢبِهِۦ ۖ فَمِنْهُم مَّنْ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِ حَاصِبًۭا وَمِنْهُم مَّنْ أَخَذَتْهُ ٱلصَّيْحَةُ وَمِنْهُم مَّنْ خَسَفْنَا بِهِ ٱلْأَرْضَ وَمِنْهُم مَّنْ أَغْرَقْنَا ۚ وَمَا كَانَ ٱللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَٰكِن كَانُوٓا۟ أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ", + "verse_41": "مَثَلُ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُوا۟ مِن دُونِ ٱللَّهِ أَوْلِيَآءَ كَمَثَلِ ٱلْعَنكَبُوتِ ٱتَّخَذَتْ بَيْتًۭا ۖ وَإِنَّ أَوْهَنَ ٱلْبُيُوتِ لَبَيْتُ ٱلْعَنكَبُوتِ ۖ لَوْ كَانُوا۟ يَعْلَمُونَ", + "verse_42": "إِنَّ ٱللَّهَ يَعْلَمُ مَا يَدْعُونَ مِن دُونِهِۦ مِن شَىْءٍۢ ۚ وَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلْحَكِيمُ", + "verse_43": "وَتِلْكَ ٱلْأَمْثَٰلُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ ۖ وَمَا يَعْقِلُهَآ إِلَّا ٱلْعَٰلِمُونَ", + "verse_44": "خَلَقَ ٱللَّهُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ بِٱلْحَقِّ ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَةًۭ لِّلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_45": "ٱتْلُ مَآ أُوحِىَ إِلَيْكَ مِنَ ٱلْكِتَٰبِ وَأَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ ۖ إِنَّ ٱلصَّلَوٰةَ تَنْهَىٰ عَنِ ٱلْفَحْشَآءِ وَٱلْمُنكَرِ ۗ وَلَذِكْرُ ٱللَّهِ أَكْبَرُ ۗ وَٱللَّهُ يَعْلَمُ مَا تَصْنَعُونَ", + "verse_46": "۞ وَلَا تُجَٰدِلُوٓا۟ أَهْلَ ٱلْكِتَٰبِ إِلَّا بِٱلَّتِى هِىَ أَحْسَنُ إِلَّا ٱلَّذِينَ ظَلَمُوا۟ مِنْهُمْ ۖ وَقُولُوٓا۟ ءَامَنَّا بِٱلَّذِىٓ أُنزِلَ إِلَيْنَا وَأُنزِلَ إِلَيْكُمْ وَإِلَٰهُنَا وَإِلَٰهُكُمْ وَٰحِدٌۭ وَنَحْنُ لَهُۥ مُسْلِمُونَ", + "verse_47": "وَكَذَٰلِكَ أَنزَلْنَآ إِلَيْكَ ٱلْكِتَٰبَ ۚ فَٱلَّذِينَ ءَاتَيْنَٰهُمُ ٱلْكِتَٰبَ يُؤْمِنُونَ بِهِۦ ۖ وَمِنْ هَٰٓؤُلَآءِ مَن يُؤْمِنُ بِهِۦ ۚ وَمَا يَجْحَدُ بِـَٔايَٰتِنَآ إِلَّا ٱلْكَٰفِرُونَ", + "verse_48": "وَمَا كُنتَ تَتْلُوا۟ مِن قَبْلِهِۦ مِن كِتَٰبٍۢ وَلَا تَخُطُّهُۥ بِيَمِينِكَ ۖ إِذًۭا لَّٱرْتَابَ ٱلْمُبْطِلُونَ", + "verse_49": "بَلْ هُوَ ءَايَٰتٌۢ بَيِّنَٰتٌۭ فِى صُدُورِ ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْعِلْمَ ۚ وَمَا يَجْحَدُ بِـَٔايَٰتِنَآ إِلَّا ٱلظَّٰلِمُونَ", + "verse_50": "وَقَالُوا۟ لَوْلَآ أُنزِلَ عَلَيْهِ ءَايَٰتٌۭ مِّن رَّبِّهِۦ ۖ قُلْ إِنَّمَا ٱلْءَايَٰتُ عِندَ ٱللَّهِ وَإِنَّمَآ أَنَا۠ نَذِيرٌۭ مُّبِينٌ", + "verse_51": "أَوَلَمْ يَكْفِهِمْ أَنَّآ أَنزَلْنَا عَلَيْكَ ٱلْكِتَٰبَ يُتْلَىٰ عَلَيْهِمْ ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَرَحْمَةًۭ وَذِكْرَىٰ لِقَوْمٍۢ يُؤْمِنُونَ", + "verse_52": "قُلْ كَفَىٰ بِٱللَّهِ بَيْنِى وَبَيْنَكُمْ شَهِيدًۭا ۖ يَعْلَمُ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۗ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ بِٱلْبَٰطِلِ وَكَفَرُوا۟ بِٱللَّهِ أُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْخَٰسِرُونَ", + "verse_53": "وَيَسْتَعْجِلُونَكَ بِٱلْعَذَابِ ۚ وَلَوْلَآ أَجَلٌۭ مُّسَمًّۭى لَّجَآءَهُمُ ٱلْعَذَابُ وَلَيَأْتِيَنَّهُم بَغْتَةًۭ وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ", + "verse_54": "يَسْتَعْجِلُونَكَ بِٱلْعَذَابِ وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِيطَةٌۢ بِٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_55": "يَوْمَ يَغْشَىٰهُمُ ٱلْعَذَابُ مِن فَوْقِهِمْ وَمِن تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ وَيَقُولُ ذُوقُوا۟ مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ", + "verse_56": "يَٰعِبَادِىَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِنَّ أَرْضِى وَٰسِعَةٌۭ فَإِيَّٰىَ فَٱعْبُدُونِ", + "verse_57": "كُلُّ نَفْسٍۢ ذَآئِقَةُ ٱلْمَوْتِ ۖ ثُمَّ إِلَيْنَا تُرْجَعُونَ", + "verse_58": "وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَنُبَوِّئَنَّهُم مِّنَ ٱلْجَنَّةِ غُرَفًۭا تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا ۚ نِعْمَ أَجْرُ ٱلْعَٰمِلِينَ", + "verse_59": "ٱلَّذِينَ صَبَرُوا۟ وَعَلَىٰ رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ", + "verse_60": "وَكَأَيِّن مِّن دَآبَّةٍۢ لَّا تَحْمِلُ رِزْقَهَا ٱللَّهُ يَرْزُقُهَا وَإِيَّاكُمْ ۚ وَهُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلْعَلِيمُ", + "verse_61": "وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ وَسَخَّرَ ٱلشَّمْسَ وَٱلْقَمَرَ لَيَقُولُنَّ ٱللَّهُ ۖ فَأَنَّىٰ يُؤْفَكُونَ", + "verse_62": "ٱللَّهُ يَبْسُطُ ٱلرِّزْقَ لِمَن يَشَآءُ مِنْ عِبَادِهِۦ وَيَقْدِرُ لَهُۥٓ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ بِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمٌۭ", + "verse_63": "وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّن نَّزَّلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءًۭ فَأَحْيَا بِهِ ٱلْأَرْضَ مِنۢ بَعْدِ مَوْتِهَا لَيَقُولُنَّ ٱللَّهُ ۚ قُلِ ٱلْحَمْدُ لِلَّهِ ۚ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ", + "verse_64": "وَمَا هَٰذِهِ ٱلْحَيَوٰةُ ٱلدُّنْيَآ إِلَّا لَهْوٌۭ وَلَعِبٌۭ ۚ وَإِنَّ ٱلدَّارَ ٱلْءَاخِرَةَ لَهِىَ ٱلْحَيَوَانُ ۚ لَوْ كَانُوا۟ يَعْلَمُونَ", + "verse_65": "فَإِذَا رَكِبُوا۟ فِى ٱلْفُلْكِ دَعَوُا۟ ٱللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَ فَلَمَّا نَجَّىٰهُمْ إِلَى ٱلْبَرِّ إِذَا هُمْ يُشْرِكُونَ", + "verse_66": "لِيَكْفُرُوا۟ بِمَآ ءَاتَيْنَٰهُمْ وَلِيَتَمَتَّعُوا۟ ۖ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ", + "verse_67": "أَوَلَمْ يَرَوْا۟ أَنَّا جَعَلْنَا حَرَمًا ءَامِنًۭا وَيُتَخَطَّفُ ٱلنَّاسُ مِنْ حَوْلِهِمْ ۚ أَفَبِٱلْبَٰطِلِ يُؤْمِنُونَ وَبِنِعْمَةِ ٱللَّهِ يَكْفُرُونَ", + "verse_68": "وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ ٱفْتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِٱلْحَقِّ لَمَّا جَآءَهُۥٓ ۚ أَلَيْسَ فِى جَهَنَّمَ مَثْوًۭى لِّلْكَٰفِرِينَ", + "verse_69": "وَٱلَّذِينَ جَٰهَدُوا۟ فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا ۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَمَعَ ٱلْمُحْسِنِينَ" + }, + "count": 69, + "juz": [ + { + "index": "20", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_45" + } + }, + { + "index": "21", + "verse": { + "start": "verse_46", + "end": "verse_69" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/030.json b/texts/quran/030.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..4e7cfeccd1c9b40748cd87b142cfb983706d4ce7 --- /dev/null +++ b/texts/quran/030.json @@ -0,0 +1,77 @@ +{ + "index": "030", + "name": "ar-Rum", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "الٓمٓ", + "verse_2": "غُلِبَتِ ٱلرُّومُ", + "verse_3": "فِىٓ أَدْنَى ٱلْأَرْضِ وَهُم مِّنۢ بَعْدِ غَلَبِهِمْ سَيَغْلِبُونَ", + "verse_4": "فِى بِضْعِ سِنِينَ ۗ لِلَّهِ ٱلْأَمْرُ مِن قَبْلُ وَمِنۢ بَعْدُ ۚ وَيَوْمَئِذٍۢ يَفْرَحُ ٱلْمُؤْمِنُونَ", + "verse_5": "بِنَصْرِ ٱللَّهِ ۚ يَنصُرُ مَن يَشَآءُ ۖ وَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ", + "verse_6": "وَعْدَ ٱللَّهِ ۖ لَا يُخْلِفُ ٱللَّهُ وَعْدَهُۥ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_7": "يَعْلَمُونَ ظَٰهِرًۭا مِّنَ ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا وَهُمْ عَنِ ٱلْءَاخِرَةِ هُمْ غَٰفِلُونَ", + "verse_8": "أَوَلَمْ يَتَفَكَّرُوا۟ فِىٓ أَنفُسِهِم ۗ مَّا خَلَقَ ٱللَّهُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَآ إِلَّا بِٱلْحَقِّ وَأَجَلٍۢ مُّسَمًّۭى ۗ وَإِنَّ كَثِيرًۭا مِّنَ ٱلنَّاسِ بِلِقَآئِ رَبِّهِمْ لَكَٰفِرُونَ", + "verse_9": "أَوَلَمْ يَسِيرُوا۟ فِى ٱلْأَرْضِ فَيَنظُرُوا۟ كَيْفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ ۚ كَانُوٓا۟ أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةًۭ وَأَثَارُوا۟ ٱلْأَرْضَ وَعَمَرُوهَآ أَكْثَرَ مِمَّا عَمَرُوهَا وَجَآءَتْهُمْ رُسُلُهُم بِٱلْبَيِّنَٰتِ ۖ فَمَا كَانَ ٱللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَٰكِن كَانُوٓا۟ أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ", + "verse_10": "ثُمَّ كَانَ عَٰقِبَةَ ٱلَّذِينَ أَسَٰٓـُٔوا۟ ٱلسُّوٓأَىٰٓ أَن كَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَكَانُوا۟ بِهَا يَسْتَهْزِءُونَ", + "verse_11": "ٱللَّهُ يَبْدَؤُا۟ ٱلْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥ ثُمَّ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ", + "verse_12": "وَيَوْمَ تَقُومُ ٱلسَّاعَةُ يُبْلِسُ ٱلْمُجْرِمُونَ", + "verse_13": "وَلَمْ يَكُن لَّهُم مِّن شُرَكَآئِهِمْ شُفَعَٰٓؤُا۟ وَكَانُوا۟ بِشُرَكَآئِهِمْ كَٰفِرِينَ", + "verse_14": "وَيَوْمَ تَقُومُ ٱلسَّاعَةُ يَوْمَئِذٍۢ يَتَفَرَّقُونَ", + "verse_15": "فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَهُمْ فِى رَوْضَةٍۢ يُحْبَرُونَ", + "verse_16": "وَأَمَّا ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ وَكَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا وَلِقَآئِ ٱلْءَاخِرَةِ فَأُو۟لَٰٓئِكَ فِى ٱلْعَذَابِ مُحْضَرُونَ", + "verse_17": "فَسُبْحَٰنَ ٱللَّهِ حِينَ تُمْسُونَ وَحِينَ تُصْبِحُونَ", + "verse_18": "وَلَهُ ٱلْحَمْدُ فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَعَشِيًّۭا وَحِينَ تُظْهِرُونَ", + "verse_19": "يُخْرِجُ ٱلْحَىَّ مِنَ ٱلْمَيِّتِ وَيُخْرِجُ ٱلْمَيِّتَ مِنَ ٱلْحَىِّ وَيُحْىِ ٱلْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا ۚ وَكَذَٰلِكَ تُخْرَجُونَ", + "verse_20": "وَمِنْ ءَايَٰتِهِۦٓ أَنْ خَلَقَكُم مِّن تُرَابٍۢ ثُمَّ إِذَآ أَنتُم بَشَرٌۭ تَنتَشِرُونَ", + "verse_21": "وَمِنْ ءَايَٰتِهِۦٓ أَنْ خَلَقَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَٰجًۭا لِّتَسْكُنُوٓا۟ إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُم مَّوَدَّةًۭ وَرَحْمَةً ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَٰتٍۢ لِّقَوْمٍۢ يَتَفَكَّرُونَ", + "verse_22": "وَمِنْ ءَايَٰتِهِۦ خَلْقُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَٱخْتِلَٰفُ أَلْسِنَتِكُمْ وَأَلْوَٰنِكُمْ ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَٰتٍۢ لِّلْعَٰلِمِينَ", + "verse_23": "وَمِنْ ءَايَٰتِهِۦ مَنَامُكُم بِٱلَّيْلِ وَٱلنَّهَارِ وَٱبْتِغَآؤُكُم مِّن فَضْلِهِۦٓ ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَٰتٍۢ لِّقَوْمٍۢ يَسْمَعُونَ", + "verse_24": "وَمِنْ ءَايَٰتِهِۦ يُرِيكُمُ ٱلْبَرْقَ خَوْفًۭا وَطَمَعًۭا وَيُنَزِّلُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءًۭ فَيُحْىِۦ بِهِ ٱلْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَآ ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَٰتٍۢ لِّقَوْمٍۢ يَعْقِلُونَ", + "verse_25": "وَمِنْ ءَايَٰتِهِۦٓ أَن تَقُومَ ٱلسَّمَآءُ وَٱلْأَرْضُ بِأَمْرِهِۦ ۚ ثُمَّ إِذَا دَعَاكُمْ دَعْوَةًۭ مِّنَ ٱلْأَرْضِ إِذَآ أَنتُمْ تَخْرُجُونَ", + "verse_26": "وَلَهُۥ مَن فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۖ كُلٌّۭ لَّهُۥ قَٰنِتُونَ", + "verse_27": "وَهُوَ ٱلَّذِى يَبْدَؤُا۟ ٱلْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥ وَهُوَ أَهْوَنُ عَلَيْهِ ۚ وَلَهُ ٱلْمَثَلُ ٱلْأَعْلَىٰ فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۚ وَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلْحَكِيمُ", + "verse_28": "ضَرَبَ لَكُم مَّثَلًۭا مِّنْ أَنفُسِكُمْ ۖ هَل لَّكُم مِّن مَّا مَلَكَتْ أَيْمَٰنُكُم مِّن شُرَكَآءَ فِى مَا رَزَقْنَٰكُمْ فَأَنتُمْ فِيهِ سَوَآءٌۭ تَخَافُونَهُمْ كَخِيفَتِكُمْ أَنفُسَكُمْ ۚ كَذَٰلِكَ نُفَصِّلُ ٱلْءَايَٰتِ لِقَوْمٍۢ يَعْقِلُونَ", + "verse_29": "بَلِ ٱتَّبَعَ ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓا۟ أَهْوَآءَهُم بِغَيْرِ عِلْمٍۢ ۖ فَمَن يَهْدِى مَنْ أَضَلَّ ٱللَّهُ ۖ وَمَا لَهُم مِّن نَّٰصِرِينَ", + "verse_30": "فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًۭا ۚ فِطْرَتَ ٱللَّهِ ٱلَّتِى فَطَرَ ٱلنَّاسَ عَلَيْهَا ۚ لَا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ ٱللَّهِ ۚ ذَٰلِكَ ٱلدِّينُ ٱلْقَيِّمُ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_31": "۞ مُنِيبِينَ إِلَيْهِ وَٱتَّقُوهُ وَأَقِيمُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ وَلَا تَكُونُوا۟ مِنَ ٱلْمُشْرِكِينَ", + "verse_32": "مِنَ ٱلَّذِينَ فَرَّقُوا۟ دِينَهُمْ وَكَانُوا۟ شِيَعًۭا ۖ كُلُّ حِزْبٍۭ بِمَا لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ", + "verse_33": "وَإِذَا مَسَّ ٱلنَّاسَ ضُرٌّۭ دَعَوْا۟ رَبَّهُم مُّنِيبِينَ إِلَيْهِ ثُمَّ إِذَآ أَذَاقَهُم مِّنْهُ رَحْمَةً إِذَا فَرِيقٌۭ مِّنْهُم بِرَبِّهِمْ يُشْرِكُونَ", + "verse_34": "لِيَكْفُرُوا۟ بِمَآ ءَاتَيْنَٰهُمْ ۚ فَتَمَتَّعُوا۟ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ", + "verse_35": "أَمْ أَنزَلْنَا عَلَيْهِمْ سُلْطَٰنًۭا فَهُوَ يَتَكَلَّمُ بِمَا كَانُوا۟ بِهِۦ يُشْرِكُونَ", + "verse_36": "وَإِذَآ أَذَقْنَا ٱلنَّاسَ رَحْمَةًۭ فَرِحُوا۟ بِهَا ۖ وَإِن تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌۢ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ إِذَا هُمْ يَقْنَطُونَ", + "verse_37": "أَوَلَمْ يَرَوْا۟ أَنَّ ٱللَّهَ يَبْسُطُ ٱلرِّزْقَ لِمَن يَشَآءُ وَيَقْدِرُ ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَٰتٍۢ لِّقَوْمٍۢ يُؤْمِنُونَ", + "verse_38": "فَـَٔاتِ ذَا ٱلْقُرْبَىٰ حَقَّهُۥ وَٱلْمِسْكِينَ وَٱبْنَ ٱلسَّبِيلِ ۚ ذَٰلِكَ خَيْرٌۭ لِّلَّذِينَ يُرِيدُونَ وَجْهَ ٱللَّهِ ۖ وَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْمُفْلِحُونَ", + "verse_39": "وَمَآ ءَاتَيْتُم مِّن رِّبًۭا لِّيَرْبُوَا۟ فِىٓ أَمْوَٰلِ ٱلنَّاسِ فَلَا يَرْبُوا۟ عِندَ ٱللَّهِ ۖ وَمَآ ءَاتَيْتُم مِّن زَكَوٰةٍۢ تُرِيدُونَ وَجْهَ ٱللَّهِ فَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْمُضْعِفُونَ", + "verse_40": "ٱللَّهُ ٱلَّذِى خَلَقَكُمْ ثُمَّ رَزَقَكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يُحْيِيكُمْ ۖ هَلْ مِن شُرَكَآئِكُم مَّن يَفْعَلُ مِن ذَٰلِكُم مِّن شَىْءٍۢ ۚ سُبْحَٰنَهُۥ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشْرِكُونَ", + "verse_41": "ظَهَرَ ٱلْفَسَادُ فِى ٱلْبَرِّ وَٱلْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِى ٱلنَّاسِ لِيُذِيقَهُم بَعْضَ ٱلَّذِى عَمِلُوا۟ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ", + "verse_42": "قُلْ سِيرُوا۟ فِى ٱلْأَرْضِ فَٱنظُرُوا۟ كَيْفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلَّذِينَ مِن قَبْلُ ۚ كَانَ أَكْثَرُهُم مُّشْرِكِينَ", + "verse_43": "فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ ٱلْقَيِّمِ مِن قَبْلِ أَن يَأْتِىَ يَوْمٌۭ لَّا مَرَدَّ لَهُۥ مِنَ ٱللَّهِ ۖ يَوْمَئِذٍۢ يَصَّدَّعُونَ", + "verse_44": "مَن كَفَرَ فَعَلَيْهِ كُفْرُهُۥ ۖ وَمَنْ عَمِلَ صَٰلِحًۭا فَلِأَنفُسِهِمْ يَمْهَدُونَ", + "verse_45": "لِيَجْزِىَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ مِن فَضْلِهِۦٓ ۚ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_46": "وَمِنْ ءَايَٰتِهِۦٓ أَن يُرْسِلَ ٱلرِّيَاحَ مُبَشِّرَٰتٍۢ وَلِيُذِيقَكُم مِّن رَّحْمَتِهِۦ وَلِتَجْرِىَ ٱلْفُلْكُ بِأَمْرِهِۦ وَلِتَبْتَغُوا۟ مِن فَضْلِهِۦ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ", + "verse_47": "وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ رُسُلًا إِلَىٰ قَوْمِهِمْ فَجَآءُوهُم بِٱلْبَيِّنَٰتِ فَٱنتَقَمْنَا مِنَ ٱلَّذِينَ أَجْرَمُوا۟ ۖ وَكَانَ حَقًّا عَلَيْنَا نَصْرُ ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_48": "ٱللَّهُ ٱلَّذِى يُرْسِلُ ٱلرِّيَٰحَ فَتُثِيرُ سَحَابًۭا فَيَبْسُطُهُۥ فِى ٱلسَّمَآءِ كَيْفَ يَشَآءُ وَيَجْعَلُهُۥ كِسَفًۭا فَتَرَى ٱلْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلَٰلِهِۦ ۖ فَإِذَآ أَصَابَ بِهِۦ مَن يَشَآءُ مِنْ عِبَادِهِۦٓ إِذَا هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ", + "verse_49": "وَإِن كَانُوا۟ مِن قَبْلِ أَن يُنَزَّلَ عَلَيْهِم مِّن قَبْلِهِۦ لَمُبْلِسِينَ", + "verse_50": "فَٱنظُرْ إِلَىٰٓ ءَاثَٰرِ رَحْمَتِ ٱللَّهِ كَيْفَ يُحْىِ ٱلْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَآ ۚ إِنَّ ذَٰلِكَ لَمُحْىِ ٱلْمَوْتَىٰ ۖ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌۭ", + "verse_51": "وَلَئِنْ أَرْسَلْنَا رِيحًۭا فَرَأَوْهُ مُصْفَرًّۭا لَّظَلُّوا۟ مِنۢ بَعْدِهِۦ يَكْفُرُونَ", + "verse_52": "فَإِنَّكَ لَا تُسْمِعُ ٱلْمَوْتَىٰ وَلَا تُسْمِعُ ٱلصُّمَّ ٱلدُّعَآءَ إِذَا وَلَّوْا۟ مُدْبِرِينَ", + "verse_53": "وَمَآ أَنتَ بِهَٰدِ ٱلْعُمْىِ عَن ضَلَٰلَتِهِمْ ۖ إِن تُسْمِعُ إِلَّا مَن يُؤْمِنُ بِـَٔايَٰتِنَا فَهُم مُّسْلِمُونَ", + "verse_54": "۞ ٱللَّهُ ٱلَّذِى خَلَقَكُم مِّن ضَعْفٍۢ ثُمَّ جَعَلَ مِنۢ بَعْدِ ضَعْفٍۢ قُوَّةًۭ ثُمَّ جَعَلَ مِنۢ بَعْدِ قُوَّةٍۢ ضَعْفًۭا وَشَيْبَةًۭ ۚ يَخْلُقُ مَا يَشَآءُ ۖ وَهُوَ ٱلْعَلِيمُ ٱلْقَدِيرُ", + "verse_55": "وَيَوْمَ تَقُومُ ٱلسَّاعَةُ يُقْسِمُ ٱلْمُجْرِمُونَ مَا لَبِثُوا۟ غَيْرَ سَاعَةٍۢ ۚ كَذَٰلِكَ كَانُوا۟ يُؤْفَكُونَ", + "verse_56": "وَقَالَ ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْعِلْمَ وَٱلْإِيمَٰنَ لَقَدْ لَبِثْتُمْ فِى كِتَٰبِ ٱللَّهِ إِلَىٰ يَوْمِ ٱلْبَعْثِ ۖ فَهَٰذَا يَوْمُ ٱلْبَعْثِ وَلَٰكِنَّكُمْ كُنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ", + "verse_57": "فَيَوْمَئِذٍۢ لَّا يَنفَعُ ٱلَّذِينَ ظَلَمُوا۟ مَعْذِرَتُهُمْ وَلَا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ", + "verse_58": "وَلَقَدْ ضَرَبْنَا لِلنَّاسِ فِى هَٰذَا ٱلْقُرْءَانِ مِن كُلِّ مَثَلٍۢ ۚ وَلَئِن جِئْتَهُم بِـَٔايَةٍۢ لَّيَقُولَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓا۟ إِنْ أَنتُمْ إِلَّا مُبْطِلُونَ", + "verse_59": "كَذَٰلِكَ يَطْبَعُ ٱللَّهُ عَلَىٰ قُلُوبِ ٱلَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_60": "فَٱصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ ٱللَّهِ حَقٌّۭ ۖ وَلَا يَسْتَخِفَّنَّكَ ٱلَّذِينَ لَا يُوقِنُونَ" + }, + "count": 60, + "juz": [ + { + "index": "21", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_60" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/031.json b/texts/quran/031.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..569c8cbe1a87f5e09a88ac01e77f0bf0730372ed --- /dev/null +++ b/texts/quran/031.json @@ -0,0 +1,51 @@ +{ + "index": "031", + "name": "Luqman", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "الٓمٓ", + "verse_2": "تِلْكَ ءَايَٰتُ ٱلْكِتَٰبِ ٱلْحَكِيمِ", + "verse_3": "هُدًۭى وَرَحْمَةًۭ لِّلْمُحْسِنِينَ", + "verse_4": "ٱلَّذِينَ يُقِيمُونَ ٱلصَّلَوٰةَ وَيُؤْتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَهُم بِٱلْءَاخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ", + "verse_5": "أُو۟لَٰٓئِكَ عَلَىٰ هُدًۭى مِّن رَّبِّهِمْ ۖ وَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْمُفْلِحُونَ", + "verse_6": "وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يَشْتَرِى لَهْوَ ٱلْحَدِيثِ لِيُضِلَّ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍۢ وَيَتَّخِذَهَا هُزُوًا ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ لَهُمْ عَذَابٌۭ مُّهِينٌۭ", + "verse_7": "وَإِذَا تُتْلَىٰ عَلَيْهِ ءَايَٰتُنَا وَلَّىٰ مُسْتَكْبِرًۭا كَأَن لَّمْ يَسْمَعْهَا كَأَنَّ فِىٓ أُذُنَيْهِ وَقْرًۭا ۖ فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ", + "verse_8": "إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَهُمْ جَنَّٰتُ ٱلنَّعِيمِ", + "verse_9": "خَٰلِدِينَ فِيهَا ۖ وَعْدَ ٱللَّهِ حَقًّۭا ۚ وَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلْحَكِيمُ", + "verse_10": "خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ بِغَيْرِ عَمَدٍۢ تَرَوْنَهَا ۖ وَأَلْقَىٰ فِى ٱلْأَرْضِ رَوَٰسِىَ أَن تَمِيدَ بِكُمْ وَبَثَّ فِيهَا مِن كُلِّ دَآبَّةٍۢ ۚ وَأَنزَلْنَا مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءًۭ فَأَنۢبَتْنَا فِيهَا مِن كُلِّ زَوْجٍۢ كَرِيمٍ", + "verse_11": "هَٰذَا خَلْقُ ٱللَّهِ فَأَرُونِى مَاذَا خَلَقَ ٱلَّذِينَ مِن دُونِهِۦ ۚ بَلِ ٱلظَّٰلِمُونَ فِى ضَلَٰلٍۢ مُّبِينٍۢ", + "verse_12": "وَلَقَدْ ءَاتَيْنَا لُقْمَٰنَ ٱلْحِكْمَةَ أَنِ ٱشْكُرْ لِلَّهِ ۚ وَمَن يَشْكُرْ فَإِنَّمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِهِۦ ۖ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَنِىٌّ حَمِيدٌۭ", + "verse_13": "وَإِذْ قَالَ لُقْمَٰنُ لِٱبْنِهِۦ وَهُوَ يَعِظُهُۥ يَٰبُنَىَّ لَا تُشْرِكْ بِٱللَّهِ ۖ إِنَّ ٱلشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيمٌۭ", + "verse_14": "وَوَصَّيْنَا ٱلْإِنسَٰنَ بِوَٰلِدَيْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُۥ وَهْنًا عَلَىٰ وَهْنٍۢ وَفِصَٰلُهُۥ فِى عَامَيْنِ أَنِ ٱشْكُرْ لِى وَلِوَٰلِدَيْكَ إِلَىَّ ٱلْمَصِيرُ", + "verse_15": "وَإِن جَٰهَدَاكَ عَلَىٰٓ أَن تُشْرِكَ بِى مَا لَيْسَ لَكَ بِهِۦ عِلْمٌۭ فَلَا تُطِعْهُمَا ۖ وَصَاحِبْهُمَا فِى ٱلدُّنْيَا مَعْرُوفًۭا ۖ وَٱتَّبِعْ سَبِيلَ مَنْ أَنَابَ إِلَىَّ ۚ ثُمَّ إِلَىَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ", + "verse_16": "يَٰبُنَىَّ إِنَّهَآ إِن تَكُ مِثْقَالَ حَبَّةٍۢ مِّنْ خَرْدَلٍۢ فَتَكُن فِى صَخْرَةٍ أَوْ فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ أَوْ فِى ٱلْأَرْضِ يَأْتِ بِهَا ٱللَّهُ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَطِيفٌ خَبِيرٌۭ", + "verse_17": "يَٰبُنَىَّ أَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ وَأْمُرْ بِٱلْمَعْرُوفِ وَٱنْهَ عَنِ ٱلْمُنكَرِ وَٱصْبِرْ عَلَىٰ مَآ أَصَابَكَ ۖ إِنَّ ذَٰلِكَ مِنْ عَزْمِ ٱلْأُمُورِ", + "verse_18": "وَلَا تُصَعِّرْ خَدَّكَ لِلنَّاسِ وَلَا تَمْشِ فِى ٱلْأَرْضِ مَرَحًا ۖ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍۢ فَخُورٍۢ", + "verse_19": "وَٱقْصِدْ فِى مَشْيِكَ وَٱغْضُضْ مِن صَوْتِكَ ۚ إِنَّ أَنكَرَ ٱلْأَصْوَٰتِ لَصَوْتُ ٱلْحَمِيرِ", + "verse_20": "أَلَمْ تَرَوْا۟ أَنَّ ٱللَّهَ سَخَّرَ لَكُم مَّا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ وَأَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُۥ ظَٰهِرَةًۭ وَبَاطِنَةًۭ ۗ وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يُجَٰدِلُ فِى ٱللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍۢ وَلَا هُدًۭى وَلَا كِتَٰبٍۢ مُّنِيرٍۢ", + "verse_21": "وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ ٱتَّبِعُوا۟ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ قَالُوا۟ بَلْ نَتَّبِعُ مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ ءَابَآءَنَآ ۚ أَوَلَوْ كَانَ ٱلشَّيْطَٰنُ يَدْعُوهُمْ إِلَىٰ عَذَابِ ٱلسَّعِيرِ", + "verse_22": "۞ وَمَن يُسْلِمْ وَجْهَهُۥٓ إِلَى ٱللَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌۭ فَقَدِ ٱسْتَمْسَكَ بِٱلْعُرْوَةِ ٱلْوُثْقَىٰ ۗ وَإِلَى ٱللَّهِ عَٰقِبَةُ ٱلْأُمُورِ", + "verse_23": "وَمَن كَفَرَ فَلَا يَحْزُنكَ كُفْرُهُۥٓ ۚ إِلَيْنَا مَرْجِعُهُمْ فَنُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوٓا۟ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمٌۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ", + "verse_24": "نُمَتِّعُهُمْ قَلِيلًۭا ثُمَّ نَضْطَرُّهُمْ إِلَىٰ عَذَابٍ غَلِيظٍۢ", + "verse_25": "وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ ٱللَّهُ ۚ قُلِ ٱلْحَمْدُ لِلَّهِ ۚ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_26": "لِلَّهِ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلْغَنِىُّ ٱلْحَمِيدُ", + "verse_27": "وَلَوْ أَنَّمَا فِى ٱلْأَرْضِ مِن شَجَرَةٍ أَقْلَٰمٌۭ وَٱلْبَحْرُ يَمُدُّهُۥ مِنۢ بَعْدِهِۦ سَبْعَةُ أَبْحُرٍۢ مَّا نَفِدَتْ كَلِمَٰتُ ٱللَّهِ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌۭ", + "verse_28": "مَّا خَلْقُكُمْ وَلَا بَعْثُكُمْ إِلَّا كَنَفْسٍۢ وَٰحِدَةٍ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌۢ بَصِيرٌ", + "verse_29": "أَلَمْ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ يُولِجُ ٱلَّيْلَ فِى ٱلنَّهَارِ وَيُولِجُ ٱلنَّهَارَ فِى ٱلَّيْلِ وَسَخَّرَ ٱلشَّمْسَ وَٱلْقَمَرَ كُلٌّۭ يَجْرِىٓ إِلَىٰٓ أَجَلٍۢ مُّسَمًّۭى وَأَنَّ ٱللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌۭ", + "verse_30": "ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلْحَقُّ وَأَنَّ مَا يَدْعُونَ مِن دُونِهِ ٱلْبَٰطِلُ وَأَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلْعَلِىُّ ٱلْكَبِيرُ", + "verse_31": "أَلَمْ تَرَ أَنَّ ٱلْفُلْكَ تَجْرِى فِى ٱلْبَحْرِ بِنِعْمَتِ ٱللَّهِ لِيُرِيَكُم مِّنْ ءَايَٰتِهِۦٓ ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَٰتٍۢ لِّكُلِّ صَبَّارٍۢ شَكُورٍۢ", + "verse_32": "وَإِذَا غَشِيَهُم مَّوْجٌۭ كَٱلظُّلَلِ دَعَوُا۟ ٱللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَ فَلَمَّا نَجَّىٰهُمْ إِلَى ٱلْبَرِّ فَمِنْهُم مُّقْتَصِدٌۭ ۚ وَمَا يَجْحَدُ بِـَٔايَٰتِنَآ إِلَّا كُلُّ خَتَّارٍۢ كَفُورٍۢ", + "verse_33": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ٱتَّقُوا۟ رَبَّكُمْ وَٱخْشَوْا۟ يَوْمًۭا لَّا يَجْزِى وَالِدٌ عَن وَلَدِهِۦ وَلَا مَوْلُودٌ هُوَ جَازٍ عَن وَالِدِهِۦ شَيْـًٔا ۚ إِنَّ وَعْدَ ٱللَّهِ حَقٌّۭ ۖ فَلَا تَغُرَّنَّكُمُ ٱلْحَيَوٰةُ ٱلدُّنْيَا وَلَا يَغُرَّنَّكُم بِٱللَّهِ ٱلْغَرُورُ", + "verse_34": "إِنَّ ٱللَّهَ عِندَهُۥ عِلْمُ ٱلسَّاعَةِ وَيُنَزِّلُ ٱلْغَيْثَ وَيَعْلَمُ مَا فِى ٱلْأَرْحَامِ ۖ وَمَا تَدْرِى نَفْسٌۭ مَّاذَا تَكْسِبُ غَدًۭا ۖ وَمَا تَدْرِى نَفْسٌۢ بِأَىِّ أَرْضٍۢ تَمُوتُ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌۢ" + }, + "count": 34, + "juz": [ + { + "index": "21", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_34" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/032.json b/texts/quran/032.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..6ef5a8186e45fab48366ed7335f5889f842b6a41 --- /dev/null +++ b/texts/quran/032.json @@ -0,0 +1,47 @@ +{ + "index": "032", + "name": "as-Sajdah", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "الٓمٓ", + "verse_2": "تَنزِيلُ ٱلْكِتَٰبِ لَا رَيْبَ فِيهِ مِن رَّبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_3": "أَمْ يَقُولُونَ ٱفْتَرَىٰهُ ۚ بَلْ هُوَ ٱلْحَقُّ مِن رَّبِّكَ لِتُنذِرَ قَوْمًۭا مَّآ أَتَىٰهُم مِّن نَّذِيرٍۢ مِّن قَبْلِكَ لَعَلَّهُمْ يَهْتَدُونَ", + "verse_4": "ٱللَّهُ ٱلَّذِى خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا فِى سِتَّةِ أَيَّامٍۢ ثُمَّ ٱسْتَوَىٰ عَلَى ٱلْعَرْشِ ۖ مَا لَكُم مِّن دُونِهِۦ مِن وَلِىٍّۢ وَلَا شَفِيعٍ ۚ أَفَلَا تَتَذَكَّرُونَ", + "verse_5": "يُدَبِّرُ ٱلْأَمْرَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ إِلَى ٱلْأَرْضِ ثُمَّ يَعْرُجُ إِلَيْهِ فِى يَوْمٍۢ كَانَ مِقْدَارُهُۥٓ أَلْفَ سَنَةٍۢ مِّمَّا تَعُدُّونَ", + "verse_6": "ذَٰلِكَ عَٰلِمُ ٱلْغَيْبِ وَٱلشَّهَٰدَةِ ٱلْعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ", + "verse_7": "ٱلَّذِىٓ أَحْسَنَ كُلَّ شَىْءٍ خَلَقَهُۥ ۖ وَبَدَأَ خَلْقَ ٱلْإِنسَٰنِ مِن طِينٍۢ", + "verse_8": "ثُمَّ جَعَلَ نَسْلَهُۥ مِن سُلَٰلَةٍۢ مِّن مَّآءٍۢ مَّهِينٍۢ", + "verse_9": "ثُمَّ سَوَّىٰهُ وَنَفَخَ فِيهِ مِن رُّوحِهِۦ ۖ وَجَعَلَ لَكُمُ ٱلسَّمْعَ وَٱلْأَبْصَٰرَ وَٱلْأَفْـِٔدَةَ ۚ قَلِيلًۭا مَّا تَشْكُرُونَ", + "verse_10": "وَقَالُوٓا۟ أَءِذَا ضَلَلْنَا فِى ٱلْأَرْضِ أَءِنَّا لَفِى خَلْقٍۢ جَدِيدٍۭ ۚ بَلْ هُم بِلِقَآءِ رَبِّهِمْ كَٰفِرُونَ", + "verse_11": "۞ قُلْ يَتَوَفَّىٰكُم مَّلَكُ ٱلْمَوْتِ ٱلَّذِى وُكِّلَ بِكُمْ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ", + "verse_12": "وَلَوْ تَرَىٰٓ إِذِ ٱلْمُجْرِمُونَ نَاكِسُوا۟ رُءُوسِهِمْ عِندَ رَبِّهِمْ رَبَّنَآ أَبْصَرْنَا وَسَمِعْنَا فَٱرْجِعْنَا نَعْمَلْ صَٰلِحًا إِنَّا مُوقِنُونَ", + "verse_13": "وَلَوْ شِئْنَا لَءَاتَيْنَا كُلَّ نَفْسٍ هُدَىٰهَا وَلَٰكِنْ حَقَّ ٱلْقَوْلُ مِنِّى لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ ٱلْجِنَّةِ وَٱلنَّاسِ أَجْمَعِينَ", + "verse_14": "فَذُوقُوا۟ بِمَا نَسِيتُمْ لِقَآءَ يَوْمِكُمْ هَٰذَآ إِنَّا نَسِينَٰكُمْ ۖ وَذُوقُوا۟ عَذَابَ ٱلْخُلْدِ بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ", + "verse_15": "إِنَّمَا يُؤْمِنُ بِـَٔايَٰتِنَا ٱلَّذِينَ إِذَا ذُكِّرُوا۟ بِهَا خَرُّوا۟ سُجَّدًۭا وَسَبَّحُوا۟ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ ۩", + "verse_16": "تَتَجَافَىٰ جُنُوبُهُمْ عَنِ ٱلْمَضَاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفًۭا وَطَمَعًۭا وَمِمَّا رَزَقْنَٰهُمْ يُنفِقُونَ", + "verse_17": "فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌۭ مَّآ أُخْفِىَ لَهُم مِّن قُرَّةِ أَعْيُنٍۢ جَزَآءًۢ بِمَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_18": "أَفَمَن كَانَ مُؤْمِنًۭا كَمَن كَانَ فَاسِقًۭا ۚ لَّا يَسْتَوُۥنَ", + "verse_19": "أَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَلَهُمْ جَنَّٰتُ ٱلْمَأْوَىٰ نُزُلًۢا بِمَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_20": "وَأَمَّا ٱلَّذِينَ فَسَقُوا۟ فَمَأْوَىٰهُمُ ٱلنَّارُ ۖ كُلَّمَآ أَرَادُوٓا۟ أَن يَخْرُجُوا۟ مِنْهَآ أُعِيدُوا۟ فِيهَا وَقِيلَ لَهُمْ ذُوقُوا۟ عَذَابَ ٱلنَّارِ ٱلَّذِى كُنتُم بِهِۦ تُكَذِّبُونَ", + "verse_21": "وَلَنُذِيقَنَّهُم مِّنَ ٱلْعَذَابِ ٱلْأَدْنَىٰ دُونَ ٱلْعَذَابِ ٱلْأَكْبَرِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ", + "verse_22": "وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن ذُكِّرَ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِۦ ثُمَّ أَعْرَضَ عَنْهَآ ۚ إِنَّا مِنَ ٱلْمُجْرِمِينَ مُنتَقِمُونَ", + "verse_23": "وَلَقَدْ ءَاتَيْنَا مُوسَى ٱلْكِتَٰبَ فَلَا تَكُن فِى مِرْيَةٍۢ مِّن لِّقَآئِهِۦ ۖ وَجَعَلْنَٰهُ هُدًۭى لِّبَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ", + "verse_24": "وَجَعَلْنَا مِنْهُمْ أَئِمَّةًۭ يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا لَمَّا صَبَرُوا۟ ۖ وَكَانُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا يُوقِنُونَ", + "verse_25": "إِنَّ رَبَّكَ هُوَ يَفْصِلُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ فِيمَا كَانُوا۟ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ", + "verse_26": "أَوَلَمْ يَهْدِ لَهُمْ كَمْ أَهْلَكْنَا مِن قَبْلِهِم مِّنَ ٱلْقُرُونِ يَمْشُونَ فِى مَسَٰكِنِهِمْ ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَٰتٍ ۖ أَفَلَا يَسْمَعُونَ", + "verse_27": "أَوَلَمْ يَرَوْا۟ أَنَّا نَسُوقُ ٱلْمَآءَ إِلَى ٱلْأَرْضِ ٱلْجُرُزِ فَنُخْرِجُ بِهِۦ زَرْعًۭا تَأْكُلُ مِنْهُ أَنْعَٰمُهُمْ وَأَنفُسُهُمْ ۖ أَفَلَا يُبْصِرُونَ", + "verse_28": "وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلْفَتْحُ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ", + "verse_29": "قُلْ يَوْمَ ٱلْفَتْحِ لَا يَنفَعُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓا۟ إِيمَٰنُهُمْ وَلَا هُمْ يُنظَرُونَ", + "verse_30": "فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَٱنتَظِرْ إِنَّهُم مُّنتَظِرُونَ" + }, + "count": 30, + "juz": [ + { + "index": "21", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_30" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/033.json b/texts/quran/033.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..519f3c4ca27e66dcd35ebd976126e374d6fa774d --- /dev/null +++ b/texts/quran/033.json @@ -0,0 +1,97 @@ +{ + "index": "033", + "name": "al-Ahzab", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِىُّ ٱتَّقِ ٱللَّهَ وَلَا تُطِعِ ٱلْكَٰفِرِينَ وَٱلْمُنَٰفِقِينَ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًۭا", + "verse_2": "وَٱتَّبِعْ مَا يُوحَىٰٓ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًۭا", + "verse_3": "وَتَوَكَّلْ عَلَى ٱللَّهِ ۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ وَكِيلًۭا", + "verse_4": "مَّا جَعَلَ ٱللَّهُ لِرَجُلٍۢ مِّن قَلْبَيْنِ فِى جَوْفِهِۦ ۚ وَمَا جَعَلَ أَزْوَٰجَكُمُ ٱلَّٰٓـِٔى تُظَٰهِرُونَ مِنْهُنَّ أُمَّهَٰتِكُمْ ۚ وَمَا جَعَلَ أَدْعِيَآءَكُمْ أَبْنَآءَكُمْ ۚ ذَٰلِكُمْ قَوْلُكُم بِأَفْوَٰهِكُمْ ۖ وَٱللَّهُ يَقُولُ ٱلْحَقَّ وَهُوَ يَهْدِى ٱلسَّبِيلَ", + "verse_5": "ٱدْعُوهُمْ لِءَابَآئِهِمْ هُوَ أَقْسَطُ عِندَ ٱللَّهِ ۚ فَإِن لَّمْ تَعْلَمُوٓا۟ ءَابَآءَهُمْ فَإِخْوَٰنُكُمْ فِى ٱلدِّينِ وَمَوَٰلِيكُمْ ۚ وَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌۭ فِيمَآ أَخْطَأْتُم بِهِۦ وَلَٰكِن مَّا تَعَمَّدَتْ قُلُوبُكُمْ ۚ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورًۭا رَّحِيمًا", + "verse_6": "ٱلنَّبِىُّ أَوْلَىٰ بِٱلْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنفُسِهِمْ ۖ وَأَزْوَٰجُهُۥٓ أُمَّهَٰتُهُمْ ۗ وَأُو۟لُوا۟ ٱلْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَىٰ بِبَعْضٍۢ فِى كِتَٰبِ ٱللَّهِ مِنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ وَٱلْمُهَٰجِرِينَ إِلَّآ أَن تَفْعَلُوٓا۟ إِلَىٰٓ أَوْلِيَآئِكُم مَّعْرُوفًۭا ۚ كَانَ ذَٰلِكَ فِى ٱلْكِتَٰبِ مَسْطُورًۭا", + "verse_7": "وَإِذْ أَخَذْنَا مِنَ ٱلنَّبِيِّۦنَ مِيثَٰقَهُمْ وَمِنكَ وَمِن نُّوحٍۢ وَإِبْرَٰهِيمَ وَمُوسَىٰ وَعِيسَى ٱبْنِ مَرْيَمَ ۖ وَأَخَذْنَا مِنْهُم مِّيثَٰقًا غَلِيظًۭا", + "verse_8": "لِّيَسْـَٔلَ ٱلصَّٰدِقِينَ عَن صِدْقِهِمْ ۚ وَأَعَدَّ لِلْكَٰفِرِينَ عَذَابًا أَلِيمًۭا", + "verse_9": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱذْكُرُوا۟ نِعْمَةَ ٱللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَآءَتْكُمْ جُنُودٌۭ فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًۭا وَجُنُودًۭا لَّمْ تَرَوْهَا ۚ وَكَانَ ٱللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرًا", + "verse_10": "إِذْ جَآءُوكُم مِّن فَوْقِكُمْ وَمِنْ أَسْفَلَ مِنكُمْ وَإِذْ زَاغَتِ ٱلْأَبْصَٰرُ وَبَلَغَتِ ٱلْقُلُوبُ ٱلْحَنَاجِرَ وَتَظُنُّونَ بِٱللَّهِ ٱلظُّنُونَا۠", + "verse_11": "هُنَالِكَ ٱبْتُلِىَ ٱلْمُؤْمِنُونَ وَزُلْزِلُوا۟ زِلْزَالًۭا شَدِيدًۭا", + "verse_12": "وَإِذْ يَقُولُ ٱلْمُنَٰفِقُونَ وَٱلَّذِينَ فِى قُلُوبِهِم مَّرَضٌۭ مَّا وَعَدَنَا ٱللَّهُ وَرَسُولُهُۥٓ إِلَّا غُرُورًۭا", + "verse_13": "وَإِذْ قَالَت طَّآئِفَةٌۭ مِّنْهُمْ يَٰٓأَهْلَ يَثْرِبَ لَا مُقَامَ لَكُمْ فَٱرْجِعُوا۟ ۚ وَيَسْتَـْٔذِنُ فَرِيقٌۭ مِّنْهُمُ ٱلنَّبِىَّ يَقُولُونَ إِنَّ بُيُوتَنَا عَوْرَةٌۭ وَمَا هِىَ بِعَوْرَةٍ ۖ إِن يُرِيدُونَ إِلَّا فِرَارًۭا", + "verse_14": "وَلَوْ دُخِلَتْ عَلَيْهِم مِّنْ أَقْطَارِهَا ثُمَّ سُئِلُوا۟ ٱلْفِتْنَةَ لَءَاتَوْهَا وَمَا تَلَبَّثُوا۟ بِهَآ إِلَّا يَسِيرًۭا", + "verse_15": "وَلَقَدْ كَانُوا۟ عَٰهَدُوا۟ ٱللَّهَ مِن قَبْلُ لَا يُوَلُّونَ ٱلْأَدْبَٰرَ ۚ وَكَانَ عَهْدُ ٱللَّهِ مَسْـُٔولًۭا", + "verse_16": "قُل لَّن يَنفَعَكُمُ ٱلْفِرَارُ إِن فَرَرْتُم مِّنَ ٱلْمَوْتِ أَوِ ٱلْقَتْلِ وَإِذًۭا لَّا تُمَتَّعُونَ إِلَّا قَلِيلًۭا", + "verse_17": "قُلْ مَن ذَا ٱلَّذِى يَعْصِمُكُم مِّنَ ٱللَّهِ إِنْ أَرَادَ بِكُمْ سُوٓءًا أَوْ أَرَادَ بِكُمْ رَحْمَةًۭ ۚ وَلَا يَجِدُونَ لَهُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ وَلِيًّۭا وَلَا نَصِيرًۭا", + "verse_18": "۞ قَدْ يَعْلَمُ ٱللَّهُ ٱلْمُعَوِّقِينَ مِنكُمْ وَٱلْقَآئِلِينَ لِإِخْوَٰنِهِمْ هَلُمَّ إِلَيْنَا ۖ وَلَا يَأْتُونَ ٱلْبَأْسَ إِلَّا قَلِيلًا", + "verse_19": "أَشِحَّةً عَلَيْكُمْ ۖ فَإِذَا جَآءَ ٱلْخَوْفُ رَأَيْتَهُمْ يَنظُرُونَ إِلَيْكَ تَدُورُ أَعْيُنُهُمْ كَٱلَّذِى يُغْشَىٰ عَلَيْهِ مِنَ ٱلْمَوْتِ ۖ فَإِذَا ذَهَبَ ٱلْخَوْفُ سَلَقُوكُم بِأَلْسِنَةٍ حِدَادٍ أَشِحَّةً عَلَى ٱلْخَيْرِ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ لَمْ يُؤْمِنُوا۟ فَأَحْبَطَ ٱللَّهُ أَعْمَٰلَهُمْ ۚ وَكَانَ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرًۭا", + "verse_20": "يَحْسَبُونَ ٱلْأَحْزَابَ لَمْ يَذْهَبُوا۟ ۖ وَإِن يَأْتِ ٱلْأَحْزَابُ يَوَدُّوا۟ لَوْ أَنَّهُم بَادُونَ فِى ٱلْأَعْرَابِ يَسْـَٔلُونَ عَنْ أَنۢبَآئِكُمْ ۖ وَلَوْ كَانُوا۟ فِيكُم مَّا قَٰتَلُوٓا۟ إِلَّا قَلِيلًۭا", + "verse_21": "لَّقَدْ كَانَ لَكُمْ فِى رَسُولِ ٱللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌۭ لِّمَن كَانَ يَرْجُوا۟ ٱللَّهَ وَٱلْيَوْمَ ٱلْءَاخِرَ وَذَكَرَ ٱللَّهَ كَثِيرًۭا", + "verse_22": "وَلَمَّا رَءَا ٱلْمُؤْمِنُونَ ٱلْأَحْزَابَ قَالُوا۟ هَٰذَا مَا وَعَدَنَا ٱللَّهُ وَرَسُولُهُۥ وَصَدَقَ ٱللَّهُ وَرَسُولُهُۥ ۚ وَمَا زَادَهُمْ إِلَّآ إِيمَٰنًۭا وَتَسْلِيمًۭا", + "verse_23": "مِّنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ رِجَالٌۭ صَدَقُوا۟ مَا عَٰهَدُوا۟ ٱللَّهَ عَلَيْهِ ۖ فَمِنْهُم مَّن قَضَىٰ نَحْبَهُۥ وَمِنْهُم مَّن يَنتَظِرُ ۖ وَمَا بَدَّلُوا۟ تَبْدِيلًۭا", + "verse_24": "لِّيَجْزِىَ ٱللَّهُ ٱلصَّٰدِقِينَ بِصِدْقِهِمْ وَيُعَذِّبَ ٱلْمُنَٰفِقِينَ إِن شَآءَ أَوْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ غَفُورًۭا رَّحِيمًۭا", + "verse_25": "وَرَدَّ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ بِغَيْظِهِمْ لَمْ يَنَالُوا۟ خَيْرًۭا ۚ وَكَفَى ٱللَّهُ ٱلْمُؤْمِنِينَ ٱلْقِتَالَ ۚ وَكَانَ ٱللَّهُ قَوِيًّا عَزِيزًۭا", + "verse_26": "وَأَنزَلَ ٱلَّذِينَ ظَٰهَرُوهُم مِّنْ أَهْلِ ٱلْكِتَٰبِ مِن صَيَاصِيهِمْ وَقَذَفَ فِى قُلُوبِهِمُ ٱلرُّعْبَ فَرِيقًۭا تَقْتُلُونَ وَتَأْسِرُونَ فَرِيقًۭا", + "verse_27": "وَأَوْرَثَكُمْ أَرْضَهُمْ وَدِيَٰرَهُمْ وَأَمْوَٰلَهُمْ وَأَرْضًۭا لَّمْ تَطَـُٔوهَا ۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرًۭا", + "verse_28": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِىُّ قُل لِّأَزْوَٰجِكَ إِن كُنتُنَّ تُرِدْنَ ٱلْحَيَوٰةَ ٱلدُّنْيَا وَزِينَتَهَا فَتَعَالَيْنَ أُمَتِّعْكُنَّ وَأُسَرِّحْكُنَّ سَرَاحًۭا جَمِيلًۭا", + "verse_29": "وَإِن كُنتُنَّ تُرِدْنَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَٱلدَّارَ ٱلْءَاخِرَةَ فَإِنَّ ٱللَّهَ أَعَدَّ لِلْمُحْسِنَٰتِ مِنكُنَّ أَجْرًا عَظِيمًۭا", + "verse_30": "يَٰنِسَآءَ ٱلنَّبِىِّ مَن يَأْتِ مِنكُنَّ بِفَٰحِشَةٍۢ مُّبَيِّنَةٍۢ يُضَٰعَفْ لَهَا ٱلْعَذَابُ ضِعْفَيْنِ ۚ وَكَانَ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرًۭا", + "verse_31": "۞ وَمَن يَقْنُتْ مِنكُنَّ لِلَّهِ وَرَسُولِهِۦ وَتَعْمَلْ صَٰلِحًۭا نُّؤْتِهَآ أَجْرَهَا مَرَّتَيْنِ وَأَعْتَدْنَا لَهَا رِزْقًۭا كَرِيمًۭا", + "verse_32": "يَٰنِسَآءَ ٱلنَّبِىِّ لَسْتُنَّ كَأَحَدٍۢ مِّنَ ٱلنِّسَآءِ ۚ إِنِ ٱتَّقَيْتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِٱلْقَوْلِ فَيَطْمَعَ ٱلَّذِى فِى قَلْبِهِۦ مَرَضٌۭ وَقُلْنَ قَوْلًۭا مَّعْرُوفًۭا", + "verse_33": "وَقَرْنَ فِى بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ ٱلْجَٰهِلِيَّةِ ٱلْأُولَىٰ ۖ وَأَقِمْنَ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتِينَ ٱلزَّكَوٰةَ وَأَطِعْنَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥٓ ۚ إِنَّمَا يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ ٱلرِّجْسَ أَهْلَ ٱلْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًۭا", + "verse_34": "وَٱذْكُرْنَ مَا يُتْلَىٰ فِى بُيُوتِكُنَّ مِنْ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ وَٱلْحِكْمَةِ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ لَطِيفًا خَبِيرًا", + "verse_35": "إِنَّ ٱلْمُسْلِمِينَ وَٱلْمُسْلِمَٰتِ وَٱلْمُؤْمِنِينَ وَٱلْمُؤْمِنَٰتِ وَٱلْقَٰنِتِينَ وَٱلْقَٰنِتَٰتِ وَٱلصَّٰدِقِينَ وَٱلصَّٰدِقَٰتِ وَٱلصَّٰبِرِينَ وَٱلصَّٰبِرَٰتِ وَٱلْخَٰشِعِينَ وَٱلْخَٰشِعَٰتِ وَٱلْمُتَصَدِّقِينَ وَٱلْمُتَصَدِّقَٰتِ وَٱلصَّٰٓئِمِينَ وَٱلصَّٰٓئِمَٰتِ وَٱلْحَٰفِظِينَ فُرُوجَهُمْ وَٱلْحَٰفِظَٰتِ وَٱلذَّٰكِرِينَ ٱللَّهَ كَثِيرًۭا وَٱلذَّٰكِرَٰتِ أَعَدَّ ٱللَّهُ لَهُم مَّغْفِرَةًۭ وَأَجْرًا عَظِيمًۭا", + "verse_36": "وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍۢ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى ٱللَّهُ وَرَسُولُهُۥٓ أَمْرًا أَن يَكُونَ لَهُمُ ٱلْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ ۗ وَمَن يَعْصِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَٰلًۭا مُّبِينًۭا", + "verse_37": "وَإِذْ تَقُولُ لِلَّذِىٓ أَنْعَمَ ٱللَّهُ عَلَيْهِ وَأَنْعَمْتَ عَلَيْهِ أَمْسِكْ عَلَيْكَ زَوْجَكَ وَٱتَّقِ ٱللَّهَ وَتُخْفِى فِى نَفْسِكَ مَا ٱللَّهُ مُبْدِيهِ وَتَخْشَى ٱلنَّاسَ وَٱللَّهُ أَحَقُّ أَن تَخْشَىٰهُ ۖ فَلَمَّا قَضَىٰ زَيْدٌۭ مِّنْهَا وَطَرًۭا زَوَّجْنَٰكَهَا لِكَىْ لَا يَكُونَ عَلَى ٱلْمُؤْمِنِينَ حَرَجٌۭ فِىٓ أَزْوَٰجِ أَدْعِيَآئِهِمْ إِذَا قَضَوْا۟ مِنْهُنَّ وَطَرًۭا ۚ وَكَانَ أَمْرُ ٱللَّهِ مَفْعُولًۭا", + "verse_38": "مَّا كَانَ عَلَى ٱلنَّبِىِّ مِنْ حَرَجٍۢ فِيمَا فَرَضَ ٱللَّهُ لَهُۥ ۖ سُنَّةَ ٱللَّهِ فِى ٱلَّذِينَ خَلَوْا۟ مِن قَبْلُ ۚ وَكَانَ أَمْرُ ٱللَّهِ قَدَرًۭا مَّقْدُورًا", + "verse_39": "ٱلَّذِينَ يُبَلِّغُونَ رِسَٰلَٰتِ ٱللَّهِ وَيَخْشَوْنَهُۥ وَلَا يَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا ٱللَّهَ ۗ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ حَسِيبًۭا", + "verse_40": "مَّا كَانَ مُحَمَّدٌ أَبَآ أَحَدٍۢ مِّن رِّجَالِكُمْ وَلَٰكِن رَّسُولَ ٱللَّهِ وَخَاتَمَ ٱلنَّبِيِّۦنَ ۗ وَكَانَ ٱللَّهُ بِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمًۭا", + "verse_41": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱذْكُرُوا۟ ٱللَّهَ ذِكْرًۭا كَثِيرًۭا", + "verse_42": "وَسَبِّحُوهُ بُكْرَةًۭ وَأَصِيلًا", + "verse_43": "هُوَ ٱلَّذِى يُصَلِّى عَلَيْكُمْ وَمَلَٰٓئِكَتُهُۥ لِيُخْرِجَكُم مِّنَ ٱلظُّلُمَٰتِ إِلَى ٱلنُّورِ ۚ وَكَانَ بِٱلْمُؤْمِنِينَ رَحِيمًۭا", + "verse_44": "تَحِيَّتُهُمْ يَوْمَ يَلْقَوْنَهُۥ سَلَٰمٌۭ ۚ وَأَعَدَّ لَهُمْ أَجْرًۭا كَرِيمًۭا", + "verse_45": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِىُّ إِنَّآ أَرْسَلْنَٰكَ شَٰهِدًۭا وَمُبَشِّرًۭا وَنَذِيرًۭا", + "verse_46": "وَدَاعِيًا إِلَى ٱللَّهِ بِإِذْنِهِۦ وَسِرَاجًۭا مُّنِيرًۭا", + "verse_47": "وَبَشِّرِ ٱلْمُؤْمِنِينَ بِأَنَّ لَهُم مِّنَ ٱللَّهِ فَضْلًۭا كَبِيرًۭا", + "verse_48": "وَلَا تُطِعِ ٱلْكَٰفِرِينَ وَٱلْمُنَٰفِقِينَ وَدَعْ أَذَىٰهُمْ وَتَوَكَّلْ عَلَى ٱللَّهِ ۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ وَكِيلًۭا", + "verse_49": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِذَا نَكَحْتُمُ ٱلْمُؤْمِنَٰتِ ثُمَّ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِن قَبْلِ أَن تَمَسُّوهُنَّ فَمَا لَكُمْ عَلَيْهِنَّ مِنْ عِدَّةٍۢ تَعْتَدُّونَهَا ۖ فَمَتِّعُوهُنَّ وَسَرِّحُوهُنَّ سَرَاحًۭا جَمِيلًۭا", + "verse_50": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِىُّ إِنَّآ أَحْلَلْنَا لَكَ أَزْوَٰجَكَ ٱلَّٰتِىٓ ءَاتَيْتَ أُجُورَهُنَّ وَمَا مَلَكَتْ يَمِينُكَ مِمَّآ أَفَآءَ ٱللَّهُ عَلَيْكَ وَبَنَاتِ عَمِّكَ وَبَنَاتِ عَمَّٰتِكَ وَبَنَاتِ خَالِكَ وَبَنَاتِ خَٰلَٰتِكَ ٱلَّٰتِى هَاجَرْنَ مَعَكَ وَٱمْرَأَةًۭ مُّؤْمِنَةً إِن وَهَبَتْ نَفْسَهَا لِلنَّبِىِّ إِنْ أَرَادَ ٱلنَّبِىُّ أَن يَسْتَنكِحَهَا خَالِصَةًۭ لَّكَ مِن دُونِ ٱلْمُؤْمِنِينَ ۗ قَدْ عَلِمْنَا مَا فَرَضْنَا عَلَيْهِمْ فِىٓ أَزْوَٰجِهِمْ وَمَا مَلَكَتْ أَيْمَٰنُهُمْ لِكَيْلَا يَكُونَ عَلَيْكَ حَرَجٌۭ ۗ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورًۭا رَّحِيمًۭا", + "verse_51": "۞ تُرْجِى مَن تَشَآءُ مِنْهُنَّ وَتُـْٔوِىٓ إِلَيْكَ مَن تَشَآءُ ۖ وَمَنِ ٱبْتَغَيْتَ مِمَّنْ عَزَلْتَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكَ ۚ ذَٰلِكَ أَدْنَىٰٓ أَن تَقَرَّ أَعْيُنُهُنَّ وَلَا يَحْزَنَّ وَيَرْضَيْنَ بِمَآ ءَاتَيْتَهُنَّ كُلُّهُنَّ ۚ وَٱللَّهُ يَعْلَمُ مَا فِى قُلُوبِكُمْ ۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَلِيمًۭا", + "verse_52": "لَّا يَحِلُّ لَكَ ٱلنِّسَآءُ مِنۢ بَعْدُ وَلَآ أَن تَبَدَّلَ بِهِنَّ مِنْ أَزْوَٰجٍۢ وَلَوْ أَعْجَبَكَ حُسْنُهُنَّ إِلَّا مَا مَلَكَتْ يَمِينُكَ ۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ رَّقِيبًۭا", + "verse_53": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تَدْخُلُوا۟ بُيُوتَ ٱلنَّبِىِّ إِلَّآ أَن يُؤْذَنَ لَكُمْ إِلَىٰ طَعَامٍ غَيْرَ نَٰظِرِينَ إِنَىٰهُ وَلَٰكِنْ إِذَا دُعِيتُمْ فَٱدْخُلُوا۟ فَإِذَا طَعِمْتُمْ فَٱنتَشِرُوا۟ وَلَا مُسْتَـْٔنِسِينَ لِحَدِيثٍ ۚ إِنَّ ذَٰلِكُمْ كَانَ يُؤْذِى ٱلنَّبِىَّ فَيَسْتَحْىِۦ مِنكُمْ ۖ وَٱللَّهُ لَا يَسْتَحْىِۦ مِنَ ٱلْحَقِّ ۚ وَإِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَٰعًۭا فَسْـَٔلُوهُنَّ مِن وَرَآءِ حِجَابٍۢ ۚ ذَٰلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَقُلُوبِهِنَّ ۚ وَمَا كَانَ لَكُمْ أَن تُؤْذُوا۟ رَسُولَ ٱللَّهِ وَلَآ أَن تَنكِحُوٓا۟ أَزْوَٰجَهُۥ مِنۢ بَعْدِهِۦٓ أَبَدًا ۚ إِنَّ ذَٰلِكُمْ كَانَ عِندَ ٱللَّهِ عَظِيمًا", + "verse_54": "إِن تُبْدُوا۟ شَيْـًٔا أَوْ تُخْفُوهُ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمًۭا", + "verse_55": "لَّا جُنَاحَ عَلَيْهِنَّ فِىٓ ءَابَآئِهِنَّ وَلَآ أَبْنَآئِهِنَّ وَلَآ إِخْوَٰنِهِنَّ وَلَآ أَبْنَآءِ إِخْوَٰنِهِنَّ وَلَآ أَبْنَآءِ أَخَوَٰتِهِنَّ وَلَا نِسَآئِهِنَّ وَلَا مَا مَلَكَتْ أَيْمَٰنُهُنَّ ۗ وَٱتَّقِينَ ٱللَّهَ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ شَهِيدًا", + "verse_56": "إِنَّ ٱللَّهَ وَمَلَٰٓئِكَتَهُۥ يُصَلُّونَ عَلَى ٱلنَّبِىِّ ۚ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ صَلُّوا۟ عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا۟ تَسْلِيمًا", + "verse_57": "إِنَّ ٱلَّذِينَ يُؤْذُونَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ لَعَنَهُمُ ٱللَّهُ فِى ٱلدُّنْيَا وَٱلْءَاخِرَةِ وَأَعَدَّ لَهُمْ عَذَابًۭا مُّهِينًۭا", + "verse_58": "وَٱلَّذِينَ يُؤْذُونَ ٱلْمُؤْمِنِينَ وَٱلْمُؤْمِنَٰتِ بِغَيْرِ مَا ٱكْتَسَبُوا۟ فَقَدِ ٱحْتَمَلُوا۟ بُهْتَٰنًۭا وَإِثْمًۭا مُّبِينًۭا", + "verse_59": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِىُّ قُل لِّأَزْوَٰجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَآءِ ٱلْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِن جَلَٰبِيبِهِنَّ ۚ ذَٰلِكَ أَدْنَىٰٓ أَن يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ ۗ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورًۭا رَّحِيمًۭا", + "verse_60": "۞ لَّئِن لَّمْ يَنتَهِ ٱلْمُنَٰفِقُونَ وَٱلَّذِينَ فِى قُلُوبِهِم مَّرَضٌۭ وَٱلْمُرْجِفُونَ فِى ٱلْمَدِينَةِ لَنُغْرِيَنَّكَ بِهِمْ ثُمَّ لَا يُجَاوِرُونَكَ فِيهَآ إِلَّا قَلِيلًۭا", + "verse_61": "مَّلْعُونِينَ ۖ أَيْنَمَا ثُقِفُوٓا۟ أُخِذُوا۟ وَقُتِّلُوا۟ تَقْتِيلًۭا", + "verse_62": "سُنَّةَ ٱللَّهِ فِى ٱلَّذِينَ خَلَوْا۟ مِن قَبْلُ ۖ وَلَن تَجِدَ لِسُنَّةِ ٱللَّهِ تَبْدِيلًۭا", + "verse_63": "يَسْـَٔلُكَ ٱلنَّاسُ عَنِ ٱلسَّاعَةِ ۖ قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِندَ ٱللَّهِ ۚ وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّ ٱلسَّاعَةَ تَكُونُ قَرِيبًا", + "verse_64": "إِنَّ ٱللَّهَ لَعَنَ ٱلْكَٰفِرِينَ وَأَعَدَّ لَهُمْ سَعِيرًا", + "verse_65": "خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدًۭا ۖ لَّا يَجِدُونَ وَلِيًّۭا وَلَا نَصِيرًۭا", + "verse_66": "يَوْمَ تُقَلَّبُ وُجُوهُهُمْ فِى ٱلنَّارِ يَقُولُونَ يَٰلَيْتَنَآ أَطَعْنَا ٱللَّهَ وَأَطَعْنَا ٱلرَّسُولَا۠", + "verse_67": "وَقَالُوا۟ رَبَّنَآ إِنَّآ أَطَعْنَا سَادَتَنَا وَكُبَرَآءَنَا فَأَضَلُّونَا ٱلسَّبِيلَا۠", + "verse_68": "رَبَّنَآ ءَاتِهِمْ ضِعْفَيْنِ مِنَ ٱلْعَذَابِ وَٱلْعَنْهُمْ لَعْنًۭا كَبِيرًۭا", + "verse_69": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تَكُونُوا۟ كَٱلَّذِينَ ءَاذَوْا۟ مُوسَىٰ فَبَرَّأَهُ ٱللَّهُ مِمَّا قَالُوا۟ ۚ وَكَانَ عِندَ ٱللَّهِ وَجِيهًۭا", + "verse_70": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَقُولُوا۟ قَوْلًۭا سَدِيدًۭا", + "verse_71": "يُصْلِحْ لَكُمْ أَعْمَٰلَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ ۗ وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيمًا", + "verse_72": "إِنَّا عَرَضْنَا ٱلْأَمَانَةَ عَلَى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَٱلْجِبَالِ فَأَبَيْنَ أَن يَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا ٱلْإِنسَٰنُ ۖ إِنَّهُۥ كَانَ ظَلُومًۭا جَهُولًۭا", + "verse_73": "لِّيُعَذِّبَ ٱللَّهُ ٱلْمُنَٰفِقِينَ وَٱلْمُنَٰفِقَٰتِ وَٱلْمُشْرِكِينَ وَٱلْمُشْرِكَٰتِ وَيَتُوبَ ٱللَّهُ عَلَى ٱلْمُؤْمِنِينَ وَٱلْمُؤْمِنَٰتِ ۗ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورًۭا رَّحِيمًۢا" + }, + "count": 73, + "juz": [ + { + "index": "21", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_30" + } + }, + { + "index": "22", + "verse": { + "start": "verse_31", + "end": "verse_73" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/034.json b/texts/quran/034.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..bdcbaa239fa7841ce9009e511cb29c60515bde00 --- /dev/null +++ b/texts/quran/034.json @@ -0,0 +1,71 @@ +{ + "index": "034", + "name": "Saba'", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "ٱلْحَمْدُ لِلَّهِ ٱلَّذِى لَهُۥ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ وَلَهُ ٱلْحَمْدُ فِى ٱلْءَاخِرَةِ ۚ وَهُوَ ٱلْحَكِيمُ ٱلْخَبِيرُ", + "verse_2": "يَعْلَمُ مَا يَلِجُ فِى ٱلْأَرْضِ وَمَا يَخْرُجُ مِنْهَا وَمَا يَنزِلُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ وَمَا يَعْرُجُ فِيهَا ۚ وَهُوَ ٱلرَّحِيمُ ٱلْغَفُورُ", + "verse_3": "وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ لَا تَأْتِينَا ٱلسَّاعَةُ ۖ قُلْ بَلَىٰ وَرَبِّى لَتَأْتِيَنَّكُمْ عَٰلِمِ ٱلْغَيْبِ ۖ لَا يَعْزُبُ عَنْهُ مِثْقَالُ ذَرَّةٍۢ فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَلَا فِى ٱلْأَرْضِ وَلَآ أَصْغَرُ مِن ذَٰلِكَ وَلَآ أَكْبَرُ إِلَّا فِى كِتَٰبٍۢ مُّبِينٍۢ", + "verse_4": "لِّيَجْزِىَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ لَهُم مَّغْفِرَةٌۭ وَرِزْقٌۭ كَرِيمٌۭ", + "verse_5": "وَٱلَّذِينَ سَعَوْ فِىٓ ءَايَٰتِنَا مُعَٰجِزِينَ أُو۟لَٰٓئِكَ لَهُمْ عَذَابٌۭ مِّن رِّجْزٍ أَلِيمٌۭ", + "verse_6": "وَيَرَى ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْعِلْمَ ٱلَّذِىٓ أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ هُوَ ٱلْحَقَّ وَيَهْدِىٓ إِلَىٰ صِرَٰطِ ٱلْعَزِيزِ ٱلْحَمِيدِ", + "verse_7": "وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ هَلْ نَدُلُّكُمْ عَلَىٰ رَجُلٍۢ يُنَبِّئُكُمْ إِذَا مُزِّقْتُمْ كُلَّ مُمَزَّقٍ إِنَّكُمْ لَفِى خَلْقٍۢ جَدِيدٍ", + "verse_8": "أَفْتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا أَم بِهِۦ جِنَّةٌۢ ۗ بَلِ ٱلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِٱلْءَاخِرَةِ فِى ٱلْعَذَابِ وَٱلضَّلَٰلِ ٱلْبَعِيدِ", + "verse_9": "أَفَلَمْ يَرَوْا۟ إِلَىٰ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ وَٱلْأَرْضِ ۚ إِن نَّشَأْ نَخْسِفْ بِهِمُ ٱلْأَرْضَ أَوْ نُسْقِطْ عَلَيْهِمْ كِسَفًۭا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَةًۭ لِّكُلِّ عَبْدٍۢ مُّنِيبٍۢ", + "verse_10": "۞ وَلَقَدْ ءَاتَيْنَا دَاوُۥدَ مِنَّا فَضْلًۭا ۖ يَٰجِبَالُ أَوِّبِى مَعَهُۥ وَٱلطَّيْرَ ۖ وَأَلَنَّا لَهُ ٱلْحَدِيدَ", + "verse_11": "أَنِ ٱعْمَلْ سَٰبِغَٰتٍۢ وَقَدِّرْ فِى ٱلسَّرْدِ ۖ وَٱعْمَلُوا۟ صَٰلِحًا ۖ إِنِّى بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌۭ", + "verse_12": "وَلِسُلَيْمَٰنَ ٱلرِّيحَ غُدُوُّهَا شَهْرٌۭ وَرَوَاحُهَا شَهْرٌۭ ۖ وَأَسَلْنَا لَهُۥ عَيْنَ ٱلْقِطْرِ ۖ وَمِنَ ٱلْجِنِّ مَن يَعْمَلُ بَيْنَ يَدَيْهِ بِإِذْنِ رَبِّهِۦ ۖ وَمَن يَزِغْ مِنْهُمْ عَنْ أَمْرِنَا نُذِقْهُ مِنْ عَذَابِ ٱلسَّعِيرِ", + "verse_13": "يَعْمَلُونَ لَهُۥ مَا يَشَآءُ مِن مَّحَٰرِيبَ وَتَمَٰثِيلَ وَجِفَانٍۢ كَٱلْجَوَابِ وَقُدُورٍۢ رَّاسِيَٰتٍ ۚ ٱعْمَلُوٓا۟ ءَالَ دَاوُۥدَ شُكْرًۭا ۚ وَقَلِيلٌۭ مِّنْ عِبَادِىَ ٱلشَّكُورُ", + "verse_14": "فَلَمَّا قَضَيْنَا عَلَيْهِ ٱلْمَوْتَ مَا دَلَّهُمْ عَلَىٰ مَوْتِهِۦٓ إِلَّا دَآبَّةُ ٱلْأَرْضِ تَأْكُلُ مِنسَأَتَهُۥ ۖ فَلَمَّا خَرَّ تَبَيَّنَتِ ٱلْجِنُّ أَن لَّوْ كَانُوا۟ يَعْلَمُونَ ٱلْغَيْبَ مَا لَبِثُوا۟ فِى ٱلْعَذَابِ ٱلْمُهِينِ", + "verse_15": "لَقَدْ كَانَ لِسَبَإٍۢ فِى مَسْكَنِهِمْ ءَايَةٌۭ ۖ جَنَّتَانِ عَن يَمِينٍۢ وَشِمَالٍۢ ۖ كُلُوا۟ مِن رِّزْقِ رَبِّكُمْ وَٱشْكُرُوا۟ لَهُۥ ۚ بَلْدَةٌۭ طَيِّبَةٌۭ وَرَبٌّ غَفُورٌۭ", + "verse_16": "فَأَعْرَضُوا۟ فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ سَيْلَ ٱلْعَرِمِ وَبَدَّلْنَٰهُم بِجَنَّتَيْهِمْ جَنَّتَيْنِ ذَوَاتَىْ أُكُلٍ خَمْطٍۢ وَأَثْلٍۢ وَشَىْءٍۢ مِّن سِدْرٍۢ قَلِيلٍۢ", + "verse_17": "ذَٰلِكَ جَزَيْنَٰهُم بِمَا كَفَرُوا۟ ۖ وَهَلْ نُجَٰزِىٓ إِلَّا ٱلْكَفُورَ", + "verse_18": "وَجَعَلْنَا بَيْنَهُمْ وَبَيْنَ ٱلْقُرَى ٱلَّتِى بَٰرَكْنَا فِيهَا قُرًۭى ظَٰهِرَةًۭ وَقَدَّرْنَا فِيهَا ٱلسَّيْرَ ۖ سِيرُوا۟ فِيهَا لَيَالِىَ وَأَيَّامًا ءَامِنِينَ", + "verse_19": "فَقَالُوا۟ رَبَّنَا بَٰعِدْ بَيْنَ أَسْفَارِنَا وَظَلَمُوٓا۟ أَنفُسَهُمْ فَجَعَلْنَٰهُمْ أَحَادِيثَ وَمَزَّقْنَٰهُمْ كُلَّ مُمَزَّقٍ ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَٰتٍۢ لِّكُلِّ صَبَّارٍۢ شَكُورٍۢ", + "verse_20": "وَلَقَدْ صَدَّقَ عَلَيْهِمْ إِبْلِيسُ ظَنَّهُۥ فَٱتَّبَعُوهُ إِلَّا فَرِيقًۭا مِّنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_21": "وَمَا كَانَ لَهُۥ عَلَيْهِم مِّن سُلْطَٰنٍ إِلَّا لِنَعْلَمَ مَن يُؤْمِنُ بِٱلْءَاخِرَةِ مِمَّنْ هُوَ مِنْهَا فِى شَكٍّۢ ۗ وَرَبُّكَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍ حَفِيظٌۭ", + "verse_22": "قُلِ ٱدْعُوا۟ ٱلَّذِينَ زَعَمْتُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ ۖ لَا يَمْلِكُونَ مِثْقَالَ ذَرَّةٍۢ فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَلَا فِى ٱلْأَرْضِ وَمَا لَهُمْ فِيهِمَا مِن شِرْكٍۢ وَمَا لَهُۥ مِنْهُم مِّن ظَهِيرٍۢ", + "verse_23": "وَلَا تَنفَعُ ٱلشَّفَٰعَةُ عِندَهُۥٓ إِلَّا لِمَنْ أَذِنَ لَهُۥ ۚ حَتَّىٰٓ إِذَا فُزِّعَ عَن قُلُوبِهِمْ قَالُوا۟ مَاذَا قَالَ رَبُّكُمْ ۖ قَالُوا۟ ٱلْحَقَّ ۖ وَهُوَ ٱلْعَلِىُّ ٱلْكَبِيرُ", + "verse_24": "۞ قُلْ مَن يَرْزُقُكُم مِّنَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۖ قُلِ ٱللَّهُ ۖ وَإِنَّآ أَوْ إِيَّاكُمْ لَعَلَىٰ هُدًى أَوْ فِى ضَلَٰلٍۢ مُّبِينٍۢ", + "verse_25": "قُل لَّا تُسْـَٔلُونَ عَمَّآ أَجْرَمْنَا وَلَا نُسْـَٔلُ عَمَّا تَعْمَلُونَ", + "verse_26": "قُلْ يَجْمَعُ بَيْنَنَا رَبُّنَا ثُمَّ يَفْتَحُ بَيْنَنَا بِٱلْحَقِّ وَهُوَ ٱلْفَتَّاحُ ٱلْعَلِيمُ", + "verse_27": "قُلْ أَرُونِىَ ٱلَّذِينَ أَلْحَقْتُم بِهِۦ شُرَكَآءَ ۖ كَلَّا ۚ بَلْ هُوَ ٱللَّهُ ٱلْعَزِيزُ ٱلْحَكِيمُ", + "verse_28": "وَمَآ أَرْسَلْنَٰكَ إِلَّا كَآفَّةًۭ لِّلنَّاسِ بَشِيرًۭا وَنَذِيرًۭا وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_29": "وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلْوَعْدُ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ", + "verse_30": "قُل لَّكُم مِّيعَادُ يَوْمٍۢ لَّا تَسْتَـْٔخِرُونَ عَنْهُ سَاعَةًۭ وَلَا تَسْتَقْدِمُونَ", + "verse_31": "وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ لَن نُّؤْمِنَ بِهَٰذَا ٱلْقُرْءَانِ وَلَا بِٱلَّذِى بَيْنَ يَدَيْهِ ۗ وَلَوْ تَرَىٰٓ إِذِ ٱلظَّٰلِمُونَ مَوْقُوفُونَ عِندَ رَبِّهِمْ يَرْجِعُ بَعْضُهُمْ إِلَىٰ بَعْضٍ ٱلْقَوْلَ يَقُولُ ٱلَّذِينَ ٱسْتُضْعِفُوا۟ لِلَّذِينَ ٱسْتَكْبَرُوا۟ لَوْلَآ أَنتُمْ لَكُنَّا مُؤْمِنِينَ", + "verse_32": "قَالَ ٱلَّذِينَ ٱسْتَكْبَرُوا۟ لِلَّذِينَ ٱسْتُضْعِفُوٓا۟ أَنَحْنُ صَدَدْنَٰكُمْ عَنِ ٱلْهُدَىٰ بَعْدَ إِذْ جَآءَكُم ۖ بَلْ كُنتُم مُّجْرِمِينَ", + "verse_33": "وَقَالَ ٱلَّذِينَ ٱسْتُضْعِفُوا۟ لِلَّذِينَ ٱسْتَكْبَرُوا۟ بَلْ مَكْرُ ٱلَّيْلِ وَٱلنَّهَارِ إِذْ تَأْمُرُونَنَآ أَن نَّكْفُرَ بِٱللَّهِ وَنَجْعَلَ لَهُۥٓ أَندَادًۭا ۚ وَأَسَرُّوا۟ ٱلنَّدَامَةَ لَمَّا رَأَوُا۟ ٱلْعَذَابَ وَجَعَلْنَا ٱلْأَغْلَٰلَ فِىٓ أَعْنَاقِ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ ۚ هَلْ يُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_34": "وَمَآ أَرْسَلْنَا فِى قَرْيَةٍۢ مِّن نَّذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَآ إِنَّا بِمَآ أُرْسِلْتُم بِهِۦ كَٰفِرُونَ", + "verse_35": "وَقَالُوا۟ نَحْنُ أَكْثَرُ أَمْوَٰلًۭا وَأَوْلَٰدًۭا وَمَا نَحْنُ بِمُعَذَّبِينَ", + "verse_36": "قُلْ إِنَّ رَبِّى يَبْسُطُ ٱلرِّزْقَ لِمَن يَشَآءُ وَيَقْدِرُ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_37": "وَمَآ أَمْوَٰلُكُمْ وَلَآ أَوْلَٰدُكُم بِٱلَّتِى تُقَرِّبُكُمْ عِندَنَا زُلْفَىٰٓ إِلَّا مَنْ ءَامَنَ وَعَمِلَ صَٰلِحًۭا فَأُو۟لَٰٓئِكَ لَهُمْ جَزَآءُ ٱلضِّعْفِ بِمَا عَمِلُوا۟ وَهُمْ فِى ٱلْغُرُفَٰتِ ءَامِنُونَ", + "verse_38": "وَٱلَّذِينَ يَسْعَوْنَ فِىٓ ءَايَٰتِنَا مُعَٰجِزِينَ أُو۟لَٰٓئِكَ فِى ٱلْعَذَابِ مُحْضَرُونَ", + "verse_39": "قُلْ إِنَّ رَبِّى يَبْسُطُ ٱلرِّزْقَ لِمَن يَشَآءُ مِنْ عِبَادِهِۦ وَيَقْدِرُ لَهُۥ ۚ وَمَآ أَنفَقْتُم مِّن شَىْءٍۢ فَهُوَ يُخْلِفُهُۥ ۖ وَهُوَ خَيْرُ ٱلرَّٰزِقِينَ", + "verse_40": "وَيَوْمَ يَحْشُرُهُمْ جَمِيعًۭا ثُمَّ يَقُولُ لِلْمَلَٰٓئِكَةِ أَهَٰٓؤُلَآءِ إِيَّاكُمْ كَانُوا۟ يَعْبُدُونَ", + "verse_41": "قَالُوا۟ سُبْحَٰنَكَ أَنتَ وَلِيُّنَا مِن دُونِهِم ۖ بَلْ كَانُوا۟ يَعْبُدُونَ ٱلْجِنَّ ۖ أَكْثَرُهُم بِهِم مُّؤْمِنُونَ", + "verse_42": "فَٱلْيَوْمَ لَا يَمْلِكُ بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍۢ نَّفْعًۭا وَلَا ضَرًّۭا وَنَقُولُ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا۟ ذُوقُوا۟ عَذَابَ ٱلنَّارِ ٱلَّتِى كُنتُم بِهَا تُكَذِّبُونَ", + "verse_43": "وَإِذَا تُتْلَىٰ عَلَيْهِمْ ءَايَٰتُنَا بَيِّنَٰتٍۢ قَالُوا۟ مَا هَٰذَآ إِلَّا رَجُلٌۭ يُرِيدُ أَن يَصُدَّكُمْ عَمَّا كَانَ يَعْبُدُ ءَابَآؤُكُمْ وَقَالُوا۟ مَا هَٰذَآ إِلَّآ إِفْكٌۭ مُّفْتَرًۭى ۚ وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ لِلْحَقِّ لَمَّا جَآءَهُمْ إِنْ هَٰذَآ إِلَّا سِحْرٌۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_44": "وَمَآ ءَاتَيْنَٰهُم مِّن كُتُبٍۢ يَدْرُسُونَهَا ۖ وَمَآ أَرْسَلْنَآ إِلَيْهِمْ قَبْلَكَ مِن نَّذِيرٍۢ", + "verse_45": "وَكَذَّبَ ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَمَا بَلَغُوا۟ مِعْشَارَ مَآ ءَاتَيْنَٰهُمْ فَكَذَّبُوا۟ رُسُلِى ۖ فَكَيْفَ كَانَ نَكِيرِ", + "verse_46": "۞ قُلْ إِنَّمَآ أَعِظُكُم بِوَٰحِدَةٍ ۖ أَن تَقُومُوا۟ لِلَّهِ مَثْنَىٰ وَفُرَٰدَىٰ ثُمَّ تَتَفَكَّرُوا۟ ۚ مَا بِصَاحِبِكُم مِّن جِنَّةٍ ۚ إِنْ هُوَ إِلَّا نَذِيرٌۭ لَّكُم بَيْنَ يَدَىْ عَذَابٍۢ شَدِيدٍۢ", + "verse_47": "قُلْ مَا سَأَلْتُكُم مِّنْ أَجْرٍۢ فَهُوَ لَكُمْ ۖ إِنْ أَجْرِىَ إِلَّا عَلَى ٱللَّهِ ۖ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ شَهِيدٌۭ", + "verse_48": "قُلْ إِنَّ رَبِّى يَقْذِفُ بِٱلْحَقِّ عَلَّٰمُ ٱلْغُيُوبِ", + "verse_49": "قُلْ جَآءَ ٱلْحَقُّ وَمَا يُبْدِئُ ٱلْبَٰطِلُ وَمَا يُعِيدُ", + "verse_50": "قُلْ إِن ضَلَلْتُ فَإِنَّمَآ أَضِلُّ عَلَىٰ نَفْسِى ۖ وَإِنِ ٱهْتَدَيْتُ فَبِمَا يُوحِىٓ إِلَىَّ رَبِّىٓ ۚ إِنَّهُۥ سَمِيعٌۭ قَرِيبٌۭ", + "verse_51": "وَلَوْ تَرَىٰٓ إِذْ فَزِعُوا۟ فَلَا فَوْتَ وَأُخِذُوا۟ مِن مَّكَانٍۢ قَرِيبٍۢ", + "verse_52": "وَقَالُوٓا۟ ءَامَنَّا بِهِۦ وَأَنَّىٰ لَهُمُ ٱلتَّنَاوُشُ مِن مَّكَانٍۭ بَعِيدٍۢ", + "verse_53": "وَقَدْ كَفَرُوا۟ بِهِۦ مِن قَبْلُ ۖ وَيَقْذِفُونَ بِٱلْغَيْبِ مِن مَّكَانٍۭ بَعِيدٍۢ", + "verse_54": "وَحِيلَ بَيْنَهُمْ وَبَيْنَ مَا يَشْتَهُونَ كَمَا فُعِلَ بِأَشْيَاعِهِم مِّن قَبْلُ ۚ إِنَّهُمْ كَانُوا۟ فِى شَكٍّۢ مُّرِيبٍۭ" + }, + "count": 54, + "juz": [ + { + "index": "22", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_54" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/035.json b/texts/quran/035.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..9c72bfae0f01408f1002864c3670a5f61a8a5818 --- /dev/null +++ b/texts/quran/035.json @@ -0,0 +1,62 @@ +{ + "index": "035", + "name": "Fatir", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "ٱلْحَمْدُ لِلَّهِ فَاطِرِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ جَاعِلِ ٱلْمَلَٰٓئِكَةِ رُسُلًا أُو۟لِىٓ أَجْنِحَةٍۢ مَّثْنَىٰ وَثُلَٰثَ وَرُبَٰعَ ۚ يَزِيدُ فِى ٱلْخَلْقِ مَا يَشَآءُ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌۭ", + "verse_2": "مَّا يَفْتَحِ ٱللَّهُ لِلنَّاسِ مِن رَّحْمَةٍۢ فَلَا مُمْسِكَ لَهَا ۖ وَمَا يُمْسِكْ فَلَا مُرْسِلَ لَهُۥ مِنۢ بَعْدِهِۦ ۚ وَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلْحَكِيمُ", + "verse_3": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ٱذْكُرُوا۟ نِعْمَتَ ٱللَّهِ عَلَيْكُمْ ۚ هَلْ مِنْ خَٰلِقٍ غَيْرُ ٱللَّهِ يَرْزُقُكُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ وَٱلْأَرْضِ ۚ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۖ فَأَنَّىٰ تُؤْفَكُونَ", + "verse_4": "وَإِن يُكَذِّبُوكَ فَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌۭ مِّن قَبْلِكَ ۚ وَإِلَى ٱللَّهِ تُرْجَعُ ٱلْأُمُورُ", + "verse_5": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِنَّ وَعْدَ ٱللَّهِ حَقٌّۭ ۖ فَلَا تَغُرَّنَّكُمُ ٱلْحَيَوٰةُ ٱلدُّنْيَا ۖ وَلَا يَغُرَّنَّكُم بِٱللَّهِ ٱلْغَرُورُ", + "verse_6": "إِنَّ ٱلشَّيْطَٰنَ لَكُمْ عَدُوٌّۭ فَٱتَّخِذُوهُ عَدُوًّا ۚ إِنَّمَا يَدْعُوا۟ حِزْبَهُۥ لِيَكُونُوا۟ مِنْ أَصْحَٰبِ ٱلسَّعِيرِ", + "verse_7": "ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ لَهُمْ عَذَابٌۭ شَدِيدٌۭ ۖ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَهُم مَّغْفِرَةٌۭ وَأَجْرٌۭ كَبِيرٌ", + "verse_8": "أَفَمَن زُيِّنَ لَهُۥ سُوٓءُ عَمَلِهِۦ فَرَءَاهُ حَسَنًۭا ۖ فَإِنَّ ٱللَّهَ يُضِلُّ مَن يَشَآءُ وَيَهْدِى مَن يَشَآءُ ۖ فَلَا تَذْهَبْ نَفْسُكَ عَلَيْهِمْ حَسَرَٰتٍ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمٌۢ بِمَا يَصْنَعُونَ", + "verse_9": "وَٱللَّهُ ٱلَّذِىٓ أَرْسَلَ ٱلرِّيَٰحَ فَتُثِيرُ سَحَابًۭا فَسُقْنَٰهُ إِلَىٰ بَلَدٍۢ مَّيِّتٍۢ فَأَحْيَيْنَا بِهِ ٱلْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا ۚ كَذَٰلِكَ ٱلنُّشُورُ", + "verse_10": "مَن كَانَ يُرِيدُ ٱلْعِزَّةَ فَلِلَّهِ ٱلْعِزَّةُ جَمِيعًا ۚ إِلَيْهِ يَصْعَدُ ٱلْكَلِمُ ٱلطَّيِّبُ وَٱلْعَمَلُ ٱلصَّٰلِحُ يَرْفَعُهُۥ ۚ وَٱلَّذِينَ يَمْكُرُونَ ٱلسَّيِّـَٔاتِ لَهُمْ عَذَابٌۭ شَدِيدٌۭ ۖ وَمَكْرُ أُو۟لَٰٓئِكَ هُوَ يَبُورُ", + "verse_11": "وَٱللَّهُ خَلَقَكُم مِّن تُرَابٍۢ ثُمَّ مِن نُّطْفَةٍۢ ثُمَّ جَعَلَكُمْ أَزْوَٰجًۭا ۚ وَمَا تَحْمِلُ مِنْ أُنثَىٰ وَلَا تَضَعُ إِلَّا بِعِلْمِهِۦ ۚ وَمَا يُعَمَّرُ مِن مُّعَمَّرٍۢ وَلَا يُنقَصُ مِنْ عُمُرِهِۦٓ إِلَّا فِى كِتَٰبٍ ۚ إِنَّ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرٌۭ", + "verse_12": "وَمَا يَسْتَوِى ٱلْبَحْرَانِ هَٰذَا عَذْبٌۭ فُرَاتٌۭ سَآئِغٌۭ شَرَابُهُۥ وَهَٰذَا مِلْحٌ أُجَاجٌۭ ۖ وَمِن كُلٍّۢ تَأْكُلُونَ لَحْمًۭا طَرِيًّۭا وَتَسْتَخْرِجُونَ حِلْيَةًۭ تَلْبَسُونَهَا ۖ وَتَرَى ٱلْفُلْكَ فِيهِ مَوَاخِرَ لِتَبْتَغُوا۟ مِن فَضْلِهِۦ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ", + "verse_13": "يُولِجُ ٱلَّيْلَ فِى ٱلنَّهَارِ وَيُولِجُ ٱلنَّهَارَ فِى ٱلَّيْلِ وَسَخَّرَ ٱلشَّمْسَ وَٱلْقَمَرَ كُلٌّۭ يَجْرِى لِأَجَلٍۢ مُّسَمًّۭى ۚ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمْ لَهُ ٱلْمُلْكُ ۚ وَٱلَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِهِۦ مَا يَمْلِكُونَ مِن قِطْمِيرٍ", + "verse_14": "إِن تَدْعُوهُمْ لَا يَسْمَعُوا۟ دُعَآءَكُمْ وَلَوْ سَمِعُوا۟ مَا ٱسْتَجَابُوا۟ لَكُمْ ۖ وَيَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ يَكْفُرُونَ بِشِرْكِكُمْ ۚ وَلَا يُنَبِّئُكَ مِثْلُ خَبِيرٍۢ", + "verse_15": "۞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ أَنتُمُ ٱلْفُقَرَآءُ إِلَى ٱللَّهِ ۖ وَٱللَّهُ هُوَ ٱلْغَنِىُّ ٱلْحَمِيدُ", + "verse_16": "إِن يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَيَأْتِ بِخَلْقٍۢ جَدِيدٍۢ", + "verse_17": "وَمَا ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ بِعَزِيزٍۢ", + "verse_18": "وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌۭ وِزْرَ أُخْرَىٰ ۚ وَإِن تَدْعُ مُثْقَلَةٌ إِلَىٰ حِمْلِهَا لَا يُحْمَلْ مِنْهُ شَىْءٌۭ وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَىٰٓ ۗ إِنَّمَا تُنذِرُ ٱلَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُم بِٱلْغَيْبِ وَأَقَامُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ ۚ وَمَن تَزَكَّىٰ فَإِنَّمَا يَتَزَكَّىٰ لِنَفْسِهِۦ ۚ وَإِلَى ٱللَّهِ ٱلْمَصِيرُ", + "verse_19": "وَمَا يَسْتَوِى ٱلْأَعْمَىٰ وَٱلْبَصِيرُ", + "verse_20": "وَلَا ٱلظُّلُمَٰتُ وَلَا ٱلنُّورُ", + "verse_21": "وَلَا ٱلظِّلُّ وَلَا ٱلْحَرُورُ", + "verse_22": "وَمَا يَسْتَوِى ٱلْأَحْيَآءُ وَلَا ٱلْأَمْوَٰتُ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُسْمِعُ مَن يَشَآءُ ۖ وَمَآ أَنتَ بِمُسْمِعٍۢ مَّن فِى ٱلْقُبُورِ", + "verse_23": "إِنْ أَنتَ إِلَّا نَذِيرٌ", + "verse_24": "إِنَّآ أَرْسَلْنَٰكَ بِٱلْحَقِّ بَشِيرًۭا وَنَذِيرًۭا ۚ وَإِن مِّنْ أُمَّةٍ إِلَّا خَلَا فِيهَا نَذِيرٌۭ", + "verse_25": "وَإِن يُكَذِّبُوكَ فَقَدْ كَذَّبَ ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ جَآءَتْهُمْ رُسُلُهُم بِٱلْبَيِّنَٰتِ وَبِٱلزُّبُرِ وَبِٱلْكِتَٰبِ ٱلْمُنِيرِ", + "verse_26": "ثُمَّ أَخَذْتُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ ۖ فَكَيْفَ كَانَ نَكِيرِ", + "verse_27": "أَلَمْ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءًۭ فَأَخْرَجْنَا بِهِۦ ثَمَرَٰتٍۢ مُّخْتَلِفًا أَلْوَٰنُهَا ۚ وَمِنَ ٱلْجِبَالِ جُدَدٌۢ بِيضٌۭ وَحُمْرٌۭ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَٰنُهَا وَغَرَابِيبُ سُودٌۭ", + "verse_28": "وَمِنَ ٱلنَّاسِ وَٱلدَّوَآبِّ وَٱلْأَنْعَٰمِ مُخْتَلِفٌ أَلْوَٰنُهُۥ كَذَٰلِكَ ۗ إِنَّمَا يَخْشَى ٱللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ ٱلْعُلَمَٰٓؤُا۟ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٌ غَفُورٌ", + "verse_29": "إِنَّ ٱلَّذِينَ يَتْلُونَ كِتَٰبَ ٱللَّهِ وَأَقَامُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ وَأَنفَقُوا۟ مِمَّا رَزَقْنَٰهُمْ سِرًّۭا وَعَلَانِيَةًۭ يَرْجُونَ تِجَٰرَةًۭ لَّن تَبُورَ", + "verse_30": "لِيُوَفِّيَهُمْ أُجُورَهُمْ وَيَزِيدَهُم مِّن فَضْلِهِۦٓ ۚ إِنَّهُۥ غَفُورٌۭ شَكُورٌۭ", + "verse_31": "وَٱلَّذِىٓ أَوْحَيْنَآ إِلَيْكَ مِنَ ٱلْكِتَٰبِ هُوَ ٱلْحَقُّ مُصَدِّقًۭا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ بِعِبَادِهِۦ لَخَبِيرٌۢ بَصِيرٌۭ", + "verse_32": "ثُمَّ أَوْرَثْنَا ٱلْكِتَٰبَ ٱلَّذِينَ ٱصْطَفَيْنَا مِنْ عِبَادِنَا ۖ فَمِنْهُمْ ظَالِمٌۭ لِّنَفْسِهِۦ وَمِنْهُم مُّقْتَصِدٌۭ وَمِنْهُمْ سَابِقٌۢ بِٱلْخَيْرَٰتِ بِإِذْنِ ٱللَّهِ ۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلْفَضْلُ ٱلْكَبِيرُ", + "verse_33": "جَنَّٰتُ عَدْنٍۢ يَدْخُلُونَهَا يُحَلَّوْنَ فِيهَا مِنْ أَسَاوِرَ مِن ذَهَبٍۢ وَلُؤْلُؤًۭا ۖ وَلِبَاسُهُمْ فِيهَا حَرِيرٌۭ", + "verse_34": "وَقَالُوا۟ ٱلْحَمْدُ لِلَّهِ ٱلَّذِىٓ أَذْهَبَ عَنَّا ٱلْحَزَنَ ۖ إِنَّ رَبَّنَا لَغَفُورٌۭ شَكُورٌ", + "verse_35": "ٱلَّذِىٓ أَحَلَّنَا دَارَ ٱلْمُقَامَةِ مِن فَضْلِهِۦ لَا يَمَسُّنَا فِيهَا نَصَبٌۭ وَلَا يَمَسُّنَا فِيهَا لُغُوبٌۭ", + "verse_36": "وَٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ لَهُمْ نَارُ جَهَنَّمَ لَا يُقْضَىٰ عَلَيْهِمْ فَيَمُوتُوا۟ وَلَا يُخَفَّفُ عَنْهُم مِّنْ عَذَابِهَا ۚ كَذَٰلِكَ نَجْزِى كُلَّ كَفُورٍۢ", + "verse_37": "وَهُمْ يَصْطَرِخُونَ فِيهَا رَبَّنَآ أَخْرِجْنَا نَعْمَلْ صَٰلِحًا غَيْرَ ٱلَّذِى كُنَّا نَعْمَلُ ۚ أَوَلَمْ نُعَمِّرْكُم مَّا يَتَذَكَّرُ فِيهِ مَن تَذَكَّرَ وَجَآءَكُمُ ٱلنَّذِيرُ ۖ فَذُوقُوا۟ فَمَا لِلظَّٰلِمِينَ مِن نَّصِيرٍ", + "verse_38": "إِنَّ ٱللَّهَ عَٰلِمُ غَيْبِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۚ إِنَّهُۥ عَلِيمٌۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ", + "verse_39": "هُوَ ٱلَّذِى جَعَلَكُمْ خَلَٰٓئِفَ فِى ٱلْأَرْضِ ۚ فَمَن كَفَرَ فَعَلَيْهِ كُفْرُهُۥ ۖ وَلَا يَزِيدُ ٱلْكَٰفِرِينَ كُفْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ إِلَّا مَقْتًۭا ۖ وَلَا يَزِيدُ ٱلْكَٰفِرِينَ كُفْرُهُمْ إِلَّا خَسَارًۭا", + "verse_40": "قُلْ أَرَءَيْتُمْ شُرَكَآءَكُمُ ٱلَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ أَرُونِى مَاذَا خَلَقُوا۟ مِنَ ٱلْأَرْضِ أَمْ لَهُمْ شِرْكٌۭ فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ أَمْ ءَاتَيْنَٰهُمْ كِتَٰبًۭا فَهُمْ عَلَىٰ بَيِّنَتٍۢ مِّنْهُ ۚ بَلْ إِن يَعِدُ ٱلظَّٰلِمُونَ بَعْضُهُم بَعْضًا إِلَّا غُرُورًا", + "verse_41": "۞ إِنَّ ٱللَّهَ يُمْسِكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ أَن تَزُولَا ۚ وَلَئِن زَالَتَآ إِنْ أَمْسَكَهُمَا مِنْ أَحَدٍۢ مِّنۢ بَعْدِهِۦٓ ۚ إِنَّهُۥ كَانَ حَلِيمًا غَفُورًۭا", + "verse_42": "وَأَقْسَمُوا۟ بِٱللَّهِ جَهْدَ أَيْمَٰنِهِمْ لَئِن جَآءَهُمْ نَذِيرٌۭ لَّيَكُونُنَّ أَهْدَىٰ مِنْ إِحْدَى ٱلْأُمَمِ ۖ فَلَمَّا جَآءَهُمْ نَذِيرٌۭ مَّا زَادَهُمْ إِلَّا نُفُورًا", + "verse_43": "ٱسْتِكْبَارًۭا فِى ٱلْأَرْضِ وَمَكْرَ ٱلسَّيِّئِ ۚ وَلَا يَحِيقُ ٱلْمَكْرُ ٱلسَّيِّئُ إِلَّا بِأَهْلِهِۦ ۚ فَهَلْ يَنظُرُونَ إِلَّا سُنَّتَ ٱلْأَوَّلِينَ ۚ فَلَن تَجِدَ لِسُنَّتِ ٱللَّهِ تَبْدِيلًۭا ۖ وَلَن تَجِدَ لِسُنَّتِ ٱللَّهِ تَحْوِيلًا", + "verse_44": "أَوَلَمْ يَسِيرُوا۟ فِى ٱلْأَرْضِ فَيَنظُرُوا۟ كَيْفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَكَانُوٓا۟ أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةًۭ ۚ وَمَا كَانَ ٱللَّهُ لِيُعْجِزَهُۥ مِن شَىْءٍۢ فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَلَا فِى ٱلْأَرْضِ ۚ إِنَّهُۥ كَانَ عَلِيمًۭا قَدِيرًۭا", + "verse_45": "وَلَوْ يُؤَاخِذُ ٱللَّهُ ٱلنَّاسَ بِمَا كَسَبُوا۟ مَا تَرَكَ عَلَىٰ ظَهْرِهَا مِن دَآبَّةٍۢ وَلَٰكِن يُؤَخِّرُهُمْ إِلَىٰٓ أَجَلٍۢ مُّسَمًّۭى ۖ فَإِذَا جَآءَ أَجَلُهُمْ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِعِبَادِهِۦ بَصِيرًۢا" + }, + "count": 45, + "juz": [ + { + "index": "22", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_45" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/036.json b/texts/quran/036.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..1e701324329b277e85dd25fcf73956c203f9fd4b --- /dev/null +++ b/texts/quran/036.json @@ -0,0 +1,107 @@ +{ + "index": "036", + "name": "Yasin", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "يسٓ", + "verse_2": "وَٱلْقُرْءَانِ ٱلْحَكِيمِ", + "verse_3": "إِنَّكَ لَمِنَ ٱلْمُرْسَلِينَ", + "verse_4": "عَلَىٰ صِرَٰطٍۢ مُّسْتَقِيمٍۢ", + "verse_5": "تَنزِيلَ ٱلْعَزِيزِ ٱلرَّحِيمِ", + "verse_6": "لِتُنذِرَ قَوْمًۭا مَّآ أُنذِرَ ءَابَآؤُهُمْ فَهُمْ غَٰفِلُونَ", + "verse_7": "لَقَدْ حَقَّ ٱلْقَوْلُ عَلَىٰٓ أَكْثَرِهِمْ فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ", + "verse_8": "إِنَّا جَعَلْنَا فِىٓ أَعْنَٰقِهِمْ أَغْلَٰلًۭا فَهِىَ إِلَى ٱلْأَذْقَانِ فَهُم مُّقْمَحُونَ", + "verse_9": "وَجَعَلْنَا مِنۢ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ سَدًّۭا وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّۭا فَأَغْشَيْنَٰهُمْ فَهُمْ لَا يُبْصِرُونَ", + "verse_10": "وَسَوَآءٌ عَلَيْهِمْ ءَأَنذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنذِرْهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ", + "verse_11": "إِنَّمَا تُنذِرُ مَنِ ٱتَّبَعَ ٱلذِّكْرَ وَخَشِىَ ٱلرَّحْمَٰنَ بِٱلْغَيْبِ ۖ فَبَشِّرْهُ بِمَغْفِرَةٍۢ وَأَجْرٍۢ كَرِيمٍ", + "verse_12": "إِنَّا نَحْنُ نُحْىِ ٱلْمَوْتَىٰ وَنَكْتُبُ مَا قَدَّمُوا۟ وَءَاثَٰرَهُمْ ۚ وَكُلَّ شَىْءٍ أَحْصَيْنَٰهُ فِىٓ إِمَامٍۢ مُّبِينٍۢ", + "verse_13": "وَٱضْرِبْ لَهُم مَّثَلًا أَصْحَٰبَ ٱلْقَرْيَةِ إِذْ جَآءَهَا ٱلْمُرْسَلُونَ", + "verse_14": "إِذْ أَرْسَلْنَآ إِلَيْهِمُ ٱثْنَيْنِ فَكَذَّبُوهُمَا فَعَزَّزْنَا بِثَالِثٍۢ فَقَالُوٓا۟ إِنَّآ إِلَيْكُم مُّرْسَلُونَ", + "verse_15": "قَالُوا۟ مَآ أَنتُمْ إِلَّا بَشَرٌۭ مِّثْلُنَا وَمَآ أَنزَلَ ٱلرَّحْمَٰنُ مِن شَىْءٍ إِنْ أَنتُمْ إِلَّا تَكْذِبُونَ", + "verse_16": "قَالُوا۟ رَبُّنَا يَعْلَمُ إِنَّآ إِلَيْكُمْ لَمُرْسَلُونَ", + "verse_17": "وَمَا عَلَيْنَآ إِلَّا ٱلْبَلَٰغُ ٱلْمُبِينُ", + "verse_18": "قَالُوٓا۟ إِنَّا تَطَيَّرْنَا بِكُمْ ۖ لَئِن لَّمْ تَنتَهُوا۟ لَنَرْجُمَنَّكُمْ وَلَيَمَسَّنَّكُم مِّنَّا عَذَابٌ أَلِيمٌۭ", + "verse_19": "قَالُوا۟ طَٰٓئِرُكُم مَّعَكُمْ ۚ أَئِن ذُكِّرْتُم ۚ بَلْ أَنتُمْ قَوْمٌۭ مُّسْرِفُونَ", + "verse_20": "وَجَآءَ مِنْ أَقْصَا ٱلْمَدِينَةِ رَجُلٌۭ يَسْعَىٰ قَالَ يَٰقَوْمِ ٱتَّبِعُوا۟ ٱلْمُرْسَلِينَ", + "verse_21": "ٱتَّبِعُوا۟ مَن لَّا يَسْـَٔلُكُمْ أَجْرًۭا وَهُم مُّهْتَدُونَ", + "verse_22": "وَمَا لِىَ لَآ أَعْبُدُ ٱلَّذِى فَطَرَنِى وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ", + "verse_23": "ءَأَتَّخِذُ مِن دُونِهِۦٓ ءَالِهَةً إِن يُرِدْنِ ٱلرَّحْمَٰنُ بِضُرٍّۢ لَّا تُغْنِ عَنِّى شَفَٰعَتُهُمْ شَيْـًۭٔا وَلَا يُنقِذُونِ", + "verse_24": "إِنِّىٓ إِذًۭا لَّفِى ضَلَٰلٍۢ مُّبِينٍ", + "verse_25": "إِنِّىٓ ءَامَنتُ بِرَبِّكُمْ فَٱسْمَعُونِ", + "verse_26": "قِيلَ ٱدْخُلِ ٱلْجَنَّةَ ۖ قَالَ يَٰلَيْتَ قَوْمِى يَعْلَمُونَ", + "verse_27": "بِمَا غَفَرَ لِى رَبِّى وَجَعَلَنِى مِنَ ٱلْمُكْرَمِينَ", + "verse_28": "۞ وَمَآ أَنزَلْنَا عَلَىٰ قَوْمِهِۦ مِنۢ بَعْدِهِۦ مِن جُندٍۢ مِّنَ ٱلسَّمَآءِ وَمَا كُنَّا مُنزِلِينَ", + "verse_29": "إِن كَانَتْ إِلَّا صَيْحَةًۭ وَٰحِدَةًۭ فَإِذَا هُمْ خَٰمِدُونَ", + "verse_30": "يَٰحَسْرَةً عَلَى ٱلْعِبَادِ ۚ مَا يَأْتِيهِم مِّن رَّسُولٍ إِلَّا كَانُوا۟ بِهِۦ يَسْتَهْزِءُونَ", + "verse_31": "أَلَمْ يَرَوْا۟ كَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُم مِّنَ ٱلْقُرُونِ أَنَّهُمْ إِلَيْهِمْ لَا يَرْجِعُونَ", + "verse_32": "وَإِن كُلٌّۭ لَّمَّا جَمِيعٌۭ لَّدَيْنَا مُحْضَرُونَ", + "verse_33": "وَءَايَةٌۭ لَّهُمُ ٱلْأَرْضُ ٱلْمَيْتَةُ أَحْيَيْنَٰهَا وَأَخْرَجْنَا مِنْهَا حَبًّۭا فَمِنْهُ يَأْكُلُونَ", + "verse_34": "وَجَعَلْنَا فِيهَا جَنَّٰتٍۢ مِّن نَّخِيلٍۢ وَأَعْنَٰبٍۢ وَفَجَّرْنَا فِيهَا مِنَ ٱلْعُيُونِ", + "verse_35": "لِيَأْكُلُوا۟ مِن ثَمَرِهِۦ وَمَا عَمِلَتْهُ أَيْدِيهِمْ ۖ أَفَلَا يَشْكُرُونَ", + "verse_36": "سُبْحَٰنَ ٱلَّذِى خَلَقَ ٱلْأَزْوَٰجَ كُلَّهَا مِمَّا تُنۢبِتُ ٱلْأَرْضُ وَمِنْ أَنفُسِهِمْ وَمِمَّا لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_37": "وَءَايَةٌۭ لَّهُمُ ٱلَّيْلُ نَسْلَخُ مِنْهُ ٱلنَّهَارَ فَإِذَا هُم مُّظْلِمُونَ", + "verse_38": "وَٱلشَّمْسُ تَجْرِى لِمُسْتَقَرٍّۢ لَّهَا ۚ ذَٰلِكَ تَقْدِيرُ ٱلْعَزِيزِ ٱلْعَلِيمِ", + "verse_39": "وَٱلْقَمَرَ قَدَّرْنَٰهُ مَنَازِلَ حَتَّىٰ عَادَ كَٱلْعُرْجُونِ ٱلْقَدِيمِ", + "verse_40": "لَا ٱلشَّمْسُ يَنۢبَغِى لَهَآ أَن تُدْرِكَ ٱلْقَمَرَ وَلَا ٱلَّيْلُ سَابِقُ ٱلنَّهَارِ ۚ وَكُلٌّۭ فِى فَلَكٍۢ يَسْبَحُونَ", + "verse_41": "وَءَايَةٌۭ لَّهُمْ أَنَّا حَمَلْنَا ذُرِّيَّتَهُمْ فِى ٱلْفُلْكِ ٱلْمَشْحُونِ", + "verse_42": "وَخَلَقْنَا لَهُم مِّن مِّثْلِهِۦ مَا يَرْكَبُونَ", + "verse_43": "وَإِن نَّشَأْ نُغْرِقْهُمْ فَلَا صَرِيخَ لَهُمْ وَلَا هُمْ يُنقَذُونَ", + "verse_44": "إِلَّا رَحْمَةًۭ مِّنَّا وَمَتَٰعًا إِلَىٰ حِينٍۢ", + "verse_45": "وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ ٱتَّقُوا۟ مَا بَيْنَ أَيْدِيكُمْ وَمَا خَلْفَكُمْ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ", + "verse_46": "وَمَا تَأْتِيهِم مِّنْ ءَايَةٍۢ مِّنْ ءَايَٰتِ رَبِّهِمْ إِلَّا كَانُوا۟ عَنْهَا مُعْرِضِينَ", + "verse_47": "وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ أَنفِقُوا۟ مِمَّا رَزَقَكُمُ ٱللَّهُ قَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ لِلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ أَنُطْعِمُ مَن لَّوْ يَشَآءُ ٱللَّهُ أَطْعَمَهُۥٓ إِنْ أَنتُمْ إِلَّا فِى ضَلَٰلٍۢ مُّبِينٍۢ", + "verse_48": "وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلْوَعْدُ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ", + "verse_49": "مَا يَنظُرُونَ إِلَّا صَيْحَةًۭ وَٰحِدَةًۭ تَأْخُذُهُمْ وَهُمْ يَخِصِّمُونَ", + "verse_50": "فَلَا يَسْتَطِيعُونَ تَوْصِيَةًۭ وَلَآ إِلَىٰٓ أَهْلِهِمْ يَرْجِعُونَ", + "verse_51": "وَنُفِخَ فِى ٱلصُّورِ فَإِذَا هُم مِّنَ ٱلْأَجْدَاثِ إِلَىٰ رَبِّهِمْ يَنسِلُونَ", + "verse_52": "قَالُوا۟ يَٰوَيْلَنَا مَنۢ بَعَثَنَا مِن مَّرْقَدِنَا ۜ ۗ هَٰذَا مَا وَعَدَ ٱلرَّحْمَٰنُ وَصَدَقَ ٱلْمُرْسَلُونَ", + "verse_53": "إِن كَانَتْ إِلَّا صَيْحَةًۭ وَٰحِدَةًۭ فَإِذَا هُمْ جَمِيعٌۭ لَّدَيْنَا مُحْضَرُونَ", + "verse_54": "فَٱلْيَوْمَ لَا تُظْلَمُ نَفْسٌۭ شَيْـًۭٔا وَلَا تُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ", + "verse_55": "إِنَّ أَصْحَٰبَ ٱلْجَنَّةِ ٱلْيَوْمَ فِى شُغُلٍۢ فَٰكِهُونَ", + "verse_56": "هُمْ وَأَزْوَٰجُهُمْ فِى ظِلَٰلٍ عَلَى ٱلْأَرَآئِكِ مُتَّكِـُٔونَ", + "verse_57": "لَهُمْ فِيهَا فَٰكِهَةٌۭ وَلَهُم مَّا يَدَّعُونَ", + "verse_58": "سَلَٰمٌۭ قَوْلًۭا مِّن رَّبٍّۢ رَّحِيمٍۢ", + "verse_59": "وَٱمْتَٰزُوا۟ ٱلْيَوْمَ أَيُّهَا ٱلْمُجْرِمُونَ", + "verse_60": "۞ أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يَٰبَنِىٓ ءَادَمَ أَن لَّا تَعْبُدُوا۟ ٱلشَّيْطَٰنَ ۖ إِنَّهُۥ لَكُمْ عَدُوٌّۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_61": "وَأَنِ ٱعْبُدُونِى ۚ هَٰذَا صِرَٰطٌۭ مُّسْتَقِيمٌۭ", + "verse_62": "وَلَقَدْ أَضَلَّ مِنكُمْ جِبِلًّۭا كَثِيرًا ۖ أَفَلَمْ تَكُونُوا۟ تَعْقِلُونَ", + "verse_63": "هَٰذِهِۦ جَهَنَّمُ ٱلَّتِى كُنتُمْ تُوعَدُونَ", + "verse_64": "ٱصْلَوْهَا ٱلْيَوْمَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ", + "verse_65": "ٱلْيَوْمَ نَخْتِمُ عَلَىٰٓ أَفْوَٰهِهِمْ وَتُكَلِّمُنَآ أَيْدِيهِمْ وَتَشْهَدُ أَرْجُلُهُم بِمَا كَانُوا۟ يَكْسِبُونَ", + "verse_66": "وَلَوْ نَشَآءُ لَطَمَسْنَا عَلَىٰٓ أَعْيُنِهِمْ فَٱسْتَبَقُوا۟ ٱلصِّرَٰطَ فَأَنَّىٰ يُبْصِرُونَ", + "verse_67": "وَلَوْ نَشَآءُ لَمَسَخْنَٰهُمْ عَلَىٰ مَكَانَتِهِمْ فَمَا ٱسْتَطَٰعُوا۟ مُضِيًّۭا وَلَا يَرْجِعُونَ", + "verse_68": "وَمَن نُّعَمِّرْهُ نُنَكِّسْهُ فِى ٱلْخَلْقِ ۖ أَفَلَا يَعْقِلُونَ", + "verse_69": "وَمَا عَلَّمْنَٰهُ ٱلشِّعْرَ وَمَا يَنۢبَغِى لَهُۥٓ ۚ إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌۭ وَقُرْءَانٌۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_70": "لِّيُنذِرَ مَن كَانَ حَيًّۭا وَيَحِقَّ ٱلْقَوْلُ عَلَى ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_71": "أَوَلَمْ يَرَوْا۟ أَنَّا خَلَقْنَا لَهُم مِّمَّا عَمِلَتْ أَيْدِينَآ أَنْعَٰمًۭا فَهُمْ لَهَا مَٰلِكُونَ", + "verse_72": "وَذَلَّلْنَٰهَا لَهُمْ فَمِنْهَا رَكُوبُهُمْ وَمِنْهَا يَأْكُلُونَ", + "verse_73": "وَلَهُمْ فِيهَا مَنَٰفِعُ وَمَشَارِبُ ۖ أَفَلَا يَشْكُرُونَ", + "verse_74": "وَٱتَّخَذُوا۟ مِن دُونِ ٱللَّهِ ءَالِهَةًۭ لَّعَلَّهُمْ يُنصَرُونَ", + "verse_75": "لَا يَسْتَطِيعُونَ نَصْرَهُمْ وَهُمْ لَهُمْ جُندٌۭ مُّحْضَرُونَ", + "verse_76": "فَلَا يَحْزُنكَ قَوْلُهُمْ ۘ إِنَّا نَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعْلِنُونَ", + "verse_77": "أَوَلَمْ يَرَ ٱلْإِنسَٰنُ أَنَّا خَلَقْنَٰهُ مِن نُّطْفَةٍۢ فَإِذَا هُوَ خَصِيمٌۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_78": "وَضَرَبَ لَنَا مَثَلًۭا وَنَسِىَ خَلْقَهُۥ ۖ قَالَ مَن يُحْىِ ٱلْعِظَٰمَ وَهِىَ رَمِيمٌۭ", + "verse_79": "قُلْ يُحْيِيهَا ٱلَّذِىٓ أَنشَأَهَآ أَوَّلَ مَرَّةٍۢ ۖ وَهُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَلِيمٌ", + "verse_80": "ٱلَّذِى جَعَلَ لَكُم مِّنَ ٱلشَّجَرِ ٱلْأَخْضَرِ نَارًۭا فَإِذَآ أَنتُم مِّنْهُ تُوقِدُونَ", + "verse_81": "أَوَلَيْسَ ٱلَّذِى خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ بِقَٰدِرٍ عَلَىٰٓ أَن يَخْلُقَ مِثْلَهُم ۚ بَلَىٰ وَهُوَ ٱلْخَلَّٰقُ ٱلْعَلِيمُ", + "verse_82": "إِنَّمَآ أَمْرُهُۥٓ إِذَآ أَرَادَ شَيْـًٔا أَن يَقُولَ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ", + "verse_83": "فَسُبْحَٰنَ ٱلَّذِى بِيَدِهِۦ مَلَكُوتُ كُلِّ شَىْءٍۢ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ" + }, + "count": 83, + "juz": [ + { + "index": "22", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_27" + } + }, + { + "index": "23", + "verse": { + "start": "verse_28", + "end": "verse_83" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/037.json b/texts/quran/037.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..549f2a168f07fad0d6040e1022fa3b794c00ebf4 --- /dev/null +++ b/texts/quran/037.json @@ -0,0 +1,199 @@ +{ + "index": "037", + "name": "As-Saffat", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "وَٱلصَّٰٓفَّٰتِ صَفًّۭا", + "verse_2": "فَٱلزَّٰجِرَٰتِ زَجْرًۭا", + "verse_3": "فَٱلتَّٰلِيَٰتِ ذِكْرًا", + "verse_4": "إِنَّ إِلَٰهَكُمْ لَوَٰحِدٌۭ", + "verse_5": "رَّبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا وَرَبُّ ٱلْمَشَٰرِقِ", + "verse_6": "إِنَّا زَيَّنَّا ٱلسَّمَآءَ ٱلدُّنْيَا بِزِينَةٍ ٱلْكَوَاكِبِ", + "verse_7": "وَحِفْظًۭا مِّن كُلِّ شَيْطَٰنٍۢ مَّارِدٍۢ", + "verse_8": "لَّا يَسَّمَّعُونَ إِلَى ٱلْمَلَإِ ٱلْأَعْلَىٰ وَيُقْذَفُونَ مِن كُلِّ جَانِبٍۢ", + "verse_9": "دُحُورًۭا ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌۭ وَاصِبٌ", + "verse_10": "إِلَّا مَنْ خَطِفَ ٱلْخَطْفَةَ فَأَتْبَعَهُۥ شِهَابٌۭ ثَاقِبٌۭ", + "verse_11": "فَٱسْتَفْتِهِمْ أَهُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَم مَّنْ خَلَقْنَآ ۚ إِنَّا خَلَقْنَٰهُم مِّن طِينٍۢ لَّازِبٍۭ", + "verse_12": "بَلْ عَجِبْتَ وَيَسْخَرُونَ", + "verse_13": "وَإِذَا ذُكِّرُوا۟ لَا يَذْكُرُونَ", + "verse_14": "وَإِذَا رَأَوْا۟ ءَايَةًۭ يَسْتَسْخِرُونَ", + "verse_15": "وَقَالُوٓا۟ إِنْ هَٰذَآ إِلَّا سِحْرٌۭ مُّبِينٌ", + "verse_16": "أَءِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًۭا وَعِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَبْعُوثُونَ", + "verse_17": "أَوَءَابَآؤُنَا ٱلْأَوَّلُونَ", + "verse_18": "قُلْ نَعَمْ وَأَنتُمْ دَٰخِرُونَ", + "verse_19": "فَإِنَّمَا هِىَ زَجْرَةٌۭ وَٰحِدَةٌۭ فَإِذَا هُمْ يَنظُرُونَ", + "verse_20": "وَقَالُوا۟ يَٰوَيْلَنَا هَٰذَا يَوْمُ ٱلدِّينِ", + "verse_21": "هَٰذَا يَوْمُ ٱلْفَصْلِ ٱلَّذِى كُنتُم بِهِۦ تُكَذِّبُونَ", + "verse_22": "۞ ٱحْشُرُوا۟ ٱلَّذِينَ ظَلَمُوا۟ وَأَزْوَٰجَهُمْ وَمَا كَانُوا۟ يَعْبُدُونَ", + "verse_23": "مِن دُونِ ٱللَّهِ فَٱهْدُوهُمْ إِلَىٰ صِرَٰطِ ٱلْجَحِيمِ", + "verse_24": "وَقِفُوهُمْ ۖ إِنَّهُم مَّسْـُٔولُونَ", + "verse_25": "مَا لَكُمْ لَا تَنَاصَرُونَ", + "verse_26": "بَلْ هُمُ ٱلْيَوْمَ مُسْتَسْلِمُونَ", + "verse_27": "وَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍۢ يَتَسَآءَلُونَ", + "verse_28": "قَالُوٓا۟ إِنَّكُمْ كُنتُمْ تَأْتُونَنَا عَنِ ٱلْيَمِينِ", + "verse_29": "قَالُوا۟ بَل لَّمْ تَكُونُوا۟ مُؤْمِنِينَ", + "verse_30": "وَمَا كَانَ لَنَا عَلَيْكُم مِّن سُلْطَٰنٍۭ ۖ بَلْ كُنتُمْ قَوْمًۭا طَٰغِينَ", + "verse_31": "فَحَقَّ عَلَيْنَا قَوْلُ رَبِّنَآ ۖ إِنَّا لَذَآئِقُونَ", + "verse_32": "فَأَغْوَيْنَٰكُمْ إِنَّا كُنَّا غَٰوِينَ", + "verse_33": "فَإِنَّهُمْ يَوْمَئِذٍۢ فِى ٱلْعَذَابِ مُشْتَرِكُونَ", + "verse_34": "إِنَّا كَذَٰلِكَ نَفْعَلُ بِٱلْمُجْرِمِينَ", + "verse_35": "إِنَّهُمْ كَانُوٓا۟ إِذَا قِيلَ لَهُمْ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا ٱللَّهُ يَسْتَكْبِرُونَ", + "verse_36": "وَيَقُولُونَ أَئِنَّا لَتَارِكُوٓا۟ ءَالِهَتِنَا لِشَاعِرٍۢ مَّجْنُونٍۭ", + "verse_37": "بَلْ جَآءَ بِٱلْحَقِّ وَصَدَّقَ ٱلْمُرْسَلِينَ", + "verse_38": "إِنَّكُمْ لَذَآئِقُوا۟ ٱلْعَذَابِ ٱلْأَلِيمِ", + "verse_39": "وَمَا تُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ", + "verse_40": "إِلَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلْمُخْلَصِينَ", + "verse_41": "أُو۟لَٰٓئِكَ لَهُمْ رِزْقٌۭ مَّعْلُومٌۭ", + "verse_42": "فَوَٰكِهُ ۖ وَهُم مُّكْرَمُونَ", + "verse_43": "فِى جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ", + "verse_44": "عَلَىٰ سُرُرٍۢ مُّتَقَٰبِلِينَ", + "verse_45": "يُطَافُ عَلَيْهِم بِكَأْسٍۢ مِّن مَّعِينٍۭ", + "verse_46": "بَيْضَآءَ لَذَّةٍۢ لِّلشَّٰرِبِينَ", + "verse_47": "لَا فِيهَا غَوْلٌۭ وَلَا هُمْ عَنْهَا يُنزَفُونَ", + "verse_48": "وَعِندَهُمْ قَٰصِرَٰتُ ٱلطَّرْفِ عِينٌۭ", + "verse_49": "كَأَنَّهُنَّ بَيْضٌۭ مَّكْنُونٌۭ", + "verse_50": "فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍۢ يَتَسَآءَلُونَ", + "verse_51": "قَالَ قَآئِلٌۭ مِّنْهُمْ إِنِّى كَانَ لِى قَرِينٌۭ", + "verse_52": "يَقُولُ أَءِنَّكَ لَمِنَ ٱلْمُصَدِّقِينَ", + "verse_53": "أَءِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًۭا وَعِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَدِينُونَ", + "verse_54": "قَالَ هَلْ أَنتُم مُّطَّلِعُونَ", + "verse_55": "فَٱطَّلَعَ فَرَءَاهُ فِى سَوَآءِ ٱلْجَحِيمِ", + "verse_56": "قَالَ تَٱللَّهِ إِن كِدتَّ لَتُرْدِينِ", + "verse_57": "وَلَوْلَا نِعْمَةُ رَبِّى لَكُنتُ مِنَ ٱلْمُحْضَرِينَ", + "verse_58": "أَفَمَا نَحْنُ بِمَيِّتِينَ", + "verse_59": "إِلَّا مَوْتَتَنَا ٱلْأُولَىٰ وَمَا نَحْنُ بِمُعَذَّبِينَ", + "verse_60": "إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ ٱلْفَوْزُ ٱلْعَظِيمُ", + "verse_61": "لِمِثْلِ هَٰذَا فَلْيَعْمَلِ ٱلْعَٰمِلُونَ", + "verse_62": "أَذَٰلِكَ خَيْرٌۭ نُّزُلًا أَمْ شَجَرَةُ ٱلزَّقُّومِ", + "verse_63": "إِنَّا جَعَلْنَٰهَا فِتْنَةًۭ لِّلظَّٰلِمِينَ", + "verse_64": "إِنَّهَا شَجَرَةٌۭ تَخْرُجُ فِىٓ أَصْلِ ٱلْجَحِيمِ", + "verse_65": "طَلْعُهَا كَأَنَّهُۥ رُءُوسُ ٱلشَّيَٰطِينِ", + "verse_66": "فَإِنَّهُمْ لَءَاكِلُونَ مِنْهَا فَمَالِـُٔونَ مِنْهَا ٱلْبُطُونَ", + "verse_67": "ثُمَّ إِنَّ لَهُمْ عَلَيْهَا لَشَوْبًۭا مِّنْ حَمِيمٍۢ", + "verse_68": "ثُمَّ إِنَّ مَرْجِعَهُمْ لَإِلَى ٱلْجَحِيمِ", + "verse_69": "إِنَّهُمْ أَلْفَوْا۟ ءَابَآءَهُمْ ضَآلِّينَ", + "verse_70": "فَهُمْ عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِمْ يُهْرَعُونَ", + "verse_71": "وَلَقَدْ ضَلَّ قَبْلَهُمْ أَكْثَرُ ٱلْأَوَّلِينَ", + "verse_72": "وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا فِيهِم مُّنذِرِينَ", + "verse_73": "فَٱنظُرْ كَيْفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلْمُنذَرِينَ", + "verse_74": "إِلَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلْمُخْلَصِينَ", + "verse_75": "وَلَقَدْ نَادَىٰنَا نُوحٌۭ فَلَنِعْمَ ٱلْمُجِيبُونَ", + "verse_76": "وَنَجَّيْنَٰهُ وَأَهْلَهُۥ مِنَ ٱلْكَرْبِ ٱلْعَظِيمِ", + "verse_77": "وَجَعَلْنَا ذُرِّيَّتَهُۥ هُمُ ٱلْبَاقِينَ", + "verse_78": "وَتَرَكْنَا عَلَيْهِ فِى ٱلْءَاخِرِينَ", + "verse_79": "سَلَٰمٌ عَلَىٰ نُوحٍۢ فِى ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_80": "إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجْزِى ٱلْمُحْسِنِينَ", + "verse_81": "إِنَّهُۥ مِنْ عِبَادِنَا ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_82": "ثُمَّ أَغْرَقْنَا ٱلْءَاخَرِينَ", + "verse_83": "۞ وَإِنَّ مِن شِيعَتِهِۦ لَإِبْرَٰهِيمَ", + "verse_84": "إِذْ جَآءَ رَبَّهُۥ بِقَلْبٍۢ سَلِيمٍ", + "verse_85": "إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِۦ مَاذَا تَعْبُدُونَ", + "verse_86": "أَئِفْكًا ءَالِهَةًۭ دُونَ ٱللَّهِ تُرِيدُونَ", + "verse_87": "فَمَا ظَنُّكُم بِرَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_88": "فَنَظَرَ نَظْرَةًۭ فِى ٱلنُّجُومِ", + "verse_89": "فَقَالَ إِنِّى سَقِيمٌۭ", + "verse_90": "فَتَوَلَّوْا۟ عَنْهُ مُدْبِرِينَ", + "verse_91": "فَرَاغَ إِلَىٰٓ ءَالِهَتِهِمْ فَقَالَ أَلَا تَأْكُلُونَ", + "verse_92": "مَا لَكُمْ لَا تَنطِقُونَ", + "verse_93": "فَرَاغَ عَلَيْهِمْ ضَرْبًۢا بِٱلْيَمِينِ", + "verse_94": "فَأَقْبَلُوٓا۟ إِلَيْهِ يَزِفُّونَ", + "verse_95": "قَالَ أَتَعْبُدُونَ مَا تَنْحِتُونَ", + "verse_96": "وَٱللَّهُ خَلَقَكُمْ وَمَا تَعْمَلُونَ", + "verse_97": "قَالُوا۟ ٱبْنُوا۟ لَهُۥ بُنْيَٰنًۭا فَأَلْقُوهُ فِى ٱلْجَحِيمِ", + "verse_98": "فَأَرَادُوا۟ بِهِۦ كَيْدًۭا فَجَعَلْنَٰهُمُ ٱلْأَسْفَلِينَ", + "verse_99": "وَقَالَ إِنِّى ذَاهِبٌ إِلَىٰ رَبِّى سَيَهْدِينِ", + "verse_100": "رَبِّ هَبْ لِى مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ", + "verse_101": "فَبَشَّرْنَٰهُ بِغُلَٰمٍ حَلِيمٍۢ", + "verse_102": "فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ ٱلسَّعْىَ قَالَ يَٰبُنَىَّ إِنِّىٓ أَرَىٰ فِى ٱلْمَنَامِ أَنِّىٓ أَذْبَحُكَ فَٱنظُرْ مَاذَا تَرَىٰ ۚ قَالَ يَٰٓأَبَتِ ٱفْعَلْ مَا تُؤْمَرُ ۖ سَتَجِدُنِىٓ إِن شَآءَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلصَّٰبِرِينَ", + "verse_103": "فَلَمَّآ أَسْلَمَا وَتَلَّهُۥ لِلْجَبِينِ", + "verse_104": "وَنَٰدَيْنَٰهُ أَن يَٰٓإِبْرَٰهِيمُ", + "verse_105": "قَدْ صَدَّقْتَ ٱلرُّءْيَآ ۚ إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجْزِى ٱلْمُحْسِنِينَ", + "verse_106": "إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ ٱلْبَلَٰٓؤُا۟ ٱلْمُبِينُ", + "verse_107": "وَفَدَيْنَٰهُ بِذِبْحٍ عَظِيمٍۢ", + "verse_108": "وَتَرَكْنَا عَلَيْهِ فِى ٱلْءَاخِرِينَ", + "verse_109": "سَلَٰمٌ عَلَىٰٓ إِبْرَٰهِيمَ", + "verse_110": "كَذَٰلِكَ نَجْزِى ٱلْمُحْسِنِينَ", + "verse_111": "إِنَّهُۥ مِنْ عِبَادِنَا ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_112": "وَبَشَّرْنَٰهُ بِإِسْحَٰقَ نَبِيًّۭا مِّنَ ٱلصَّٰلِحِينَ", + "verse_113": "وَبَٰرَكْنَا عَلَيْهِ وَعَلَىٰٓ إِسْحَٰقَ ۚ وَمِن ذُرِّيَّتِهِمَا مُحْسِنٌۭ وَظَالِمٌۭ لِّنَفْسِهِۦ مُبِينٌۭ", + "verse_114": "وَلَقَدْ مَنَنَّا عَلَىٰ مُوسَىٰ وَهَٰرُونَ", + "verse_115": "وَنَجَّيْنَٰهُمَا وَقَوْمَهُمَا مِنَ ٱلْكَرْبِ ٱلْعَظِيمِ", + "verse_116": "وَنَصَرْنَٰهُمْ فَكَانُوا۟ هُمُ ٱلْغَٰلِبِينَ", + "verse_117": "وَءَاتَيْنَٰهُمَا ٱلْكِتَٰبَ ٱلْمُسْتَبِينَ", + "verse_118": "وَهَدَيْنَٰهُمَا ٱلصِّرَٰطَ ٱلْمُسْتَقِيمَ", + "verse_119": "وَتَرَكْنَا عَلَيْهِمَا فِى ٱلْءَاخِرِينَ", + "verse_120": "سَلَٰمٌ عَلَىٰ مُوسَىٰ وَهَٰرُونَ", + "verse_121": "إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجْزِى ٱلْمُحْسِنِينَ", + "verse_122": "إِنَّهُمَا مِنْ عِبَادِنَا ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_123": "وَإِنَّ إِلْيَاسَ لَمِنَ ٱلْمُرْسَلِينَ", + "verse_124": "إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِۦٓ أَلَا تَتَّقُونَ", + "verse_125": "أَتَدْعُونَ بَعْلًۭا وَتَذَرُونَ أَحْسَنَ ٱلْخَٰلِقِينَ", + "verse_126": "ٱللَّهَ رَبَّكُمْ وَرَبَّ ءَابَآئِكُمُ ٱلْأَوَّلِينَ", + "verse_127": "فَكَذَّبُوهُ فَإِنَّهُمْ لَمُحْضَرُونَ", + "verse_128": "إِلَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلْمُخْلَصِينَ", + "verse_129": "وَتَرَكْنَا عَلَيْهِ فِى ٱلْءَاخِرِينَ", + "verse_130": "سَلَٰمٌ عَلَىٰٓ إِلْ يَاسِينَ", + "verse_131": "إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجْزِى ٱلْمُحْسِنِينَ", + "verse_132": "إِنَّهُۥ مِنْ عِبَادِنَا ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_133": "وَإِنَّ لُوطًۭا لَّمِنَ ٱلْمُرْسَلِينَ", + "verse_134": "إِذْ نَجَّيْنَٰهُ وَأَهْلَهُۥٓ أَجْمَعِينَ", + "verse_135": "إِلَّا عَجُوزًۭا فِى ٱلْغَٰبِرِينَ", + "verse_136": "ثُمَّ دَمَّرْنَا ٱلْءَاخَرِينَ", + "verse_137": "وَإِنَّكُمْ لَتَمُرُّونَ عَلَيْهِم مُّصْبِحِينَ", + "verse_138": "وَبِٱلَّيْلِ ۗ أَفَلَا تَعْقِلُونَ", + "verse_139": "وَإِنَّ يُونُسَ لَمِنَ ٱلْمُرْسَلِينَ", + "verse_140": "إِذْ أَبَقَ إِلَى ٱلْفُلْكِ ٱلْمَشْحُونِ", + "verse_141": "فَسَاهَمَ فَكَانَ مِنَ ٱلْمُدْحَضِينَ", + "verse_142": "فَٱلْتَقَمَهُ ٱلْحُوتُ وَهُوَ مُلِيمٌۭ", + "verse_143": "فَلَوْلَآ أَنَّهُۥ كَانَ مِنَ ٱلْمُسَبِّحِينَ", + "verse_144": "لَلَبِثَ فِى بَطْنِهِۦٓ إِلَىٰ يَوْمِ يُبْعَثُونَ", + "verse_145": "۞ فَنَبَذْنَٰهُ بِٱلْعَرَآءِ وَهُوَ سَقِيمٌۭ", + "verse_146": "وَأَنۢبَتْنَا عَلَيْهِ شَجَرَةًۭ مِّن يَقْطِينٍۢ", + "verse_147": "وَأَرْسَلْنَٰهُ إِلَىٰ مِا۟ئَةِ أَلْفٍ أَوْ يَزِيدُونَ", + "verse_148": "فَـَٔامَنُوا۟ فَمَتَّعْنَٰهُمْ إِلَىٰ حِينٍۢ", + "verse_149": "فَٱسْتَفْتِهِمْ أَلِرَبِّكَ ٱلْبَنَاتُ وَلَهُمُ ٱلْبَنُونَ", + "verse_150": "أَمْ خَلَقْنَا ٱلْمَلَٰٓئِكَةَ إِنَٰثًۭا وَهُمْ شَٰهِدُونَ", + "verse_151": "أَلَآ إِنَّهُم مِّنْ إِفْكِهِمْ لَيَقُولُونَ", + "verse_152": "وَلَدَ ٱللَّهُ وَإِنَّهُمْ لَكَٰذِبُونَ", + "verse_153": "أَصْطَفَى ٱلْبَنَاتِ عَلَى ٱلْبَنِينَ", + "verse_154": "مَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ", + "verse_155": "أَفَلَا تَذَكَّرُونَ", + "verse_156": "أَمْ لَكُمْ سُلْطَٰنٌۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_157": "فَأْتُوا۟ بِكِتَٰبِكُمْ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ", + "verse_158": "وَجَعَلُوا۟ بَيْنَهُۥ وَبَيْنَ ٱلْجِنَّةِ نَسَبًۭا ۚ وَلَقَدْ عَلِمَتِ ٱلْجِنَّةُ إِنَّهُمْ لَمُحْضَرُونَ", + "verse_159": "سُبْحَٰنَ ٱللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ", + "verse_160": "إِلَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلْمُخْلَصِينَ", + "verse_161": "فَإِنَّكُمْ وَمَا تَعْبُدُونَ", + "verse_162": "مَآ أَنتُمْ عَلَيْهِ بِفَٰتِنِينَ", + "verse_163": "إِلَّا مَنْ هُوَ صَالِ ٱلْجَحِيمِ", + "verse_164": "وَمَا مِنَّآ إِلَّا لَهُۥ مَقَامٌۭ مَّعْلُومٌۭ", + "verse_165": "وَإِنَّا لَنَحْنُ ٱلصَّآفُّونَ", + "verse_166": "وَإِنَّا لَنَحْنُ ٱلْمُسَبِّحُونَ", + "verse_167": "وَإِن كَانُوا۟ لَيَقُولُونَ", + "verse_168": "لَوْ أَنَّ عِندَنَا ذِكْرًۭا مِّنَ ٱلْأَوَّلِينَ", + "verse_169": "لَكُنَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلْمُخْلَصِينَ", + "verse_170": "فَكَفَرُوا۟ بِهِۦ ۖ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ", + "verse_171": "وَلَقَدْ سَبَقَتْ كَلِمَتُنَا لِعِبَادِنَا ٱلْمُرْسَلِينَ", + "verse_172": "إِنَّهُمْ لَهُمُ ٱلْمَنصُورُونَ", + "verse_173": "وَإِنَّ جُندَنَا لَهُمُ ٱلْغَٰلِبُونَ", + "verse_174": "فَتَوَلَّ عَنْهُمْ حَتَّىٰ حِينٍۢ", + "verse_175": "وَأَبْصِرْهُمْ فَسَوْفَ يُبْصِرُونَ", + "verse_176": "أَفَبِعَذَابِنَا يَسْتَعْجِلُونَ", + "verse_177": "فَإِذَا نَزَلَ بِسَاحَتِهِمْ فَسَآءَ صَبَاحُ ٱلْمُنذَرِينَ", + "verse_178": "وَتَوَلَّ عَنْهُمْ حَتَّىٰ حِينٍۢ", + "verse_179": "وَأَبْصِرْ فَسَوْفَ يُبْصِرُونَ", + "verse_180": "سُبْحَٰنَ رَبِّكَ رَبِّ ٱلْعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ", + "verse_181": "وَسَلَٰمٌ عَلَى ٱلْمُرْسَلِينَ", + "verse_182": "وَٱلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ" + }, + "count": 182, + "juz": [ + { + "index": "23", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_182" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/038.json b/texts/quran/038.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..465bf05951e12ce33a62efe100db2b3eba5772b6 --- /dev/null +++ b/texts/quran/038.json @@ -0,0 +1,105 @@ +{ + "index": "038", + "name": "Sad", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "صٓ ۚ وَٱلْقُرْءَانِ ذِى ٱلذِّكْرِ", + "verse_2": "بَلِ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ فِى عِزَّةٍۢ وَشِقَاقٍۢ", + "verse_3": "كَمْ أَهْلَكْنَا مِن قَبْلِهِم مِّن قَرْنٍۢ فَنَادَوا۟ وَّلَاتَ حِينَ مَنَاصٍۢ", + "verse_4": "وَعَجِبُوٓا۟ أَن جَآءَهُم مُّنذِرٌۭ مِّنْهُمْ ۖ وَقَالَ ٱلْكَٰفِرُونَ هَٰذَا سَٰحِرٌۭ كَذَّابٌ", + "verse_5": "أَجَعَلَ ٱلْءَالِهَةَ إِلَٰهًۭا وَٰحِدًا ۖ إِنَّ هَٰذَا لَشَىْءٌ عُجَابٌۭ", + "verse_6": "وَٱنطَلَقَ ٱلْمَلَأُ مِنْهُمْ أَنِ ٱمْشُوا۟ وَٱصْبِرُوا۟ عَلَىٰٓ ءَالِهَتِكُمْ ۖ إِنَّ هَٰذَا لَشَىْءٌۭ يُرَادُ", + "verse_7": "مَا سَمِعْنَا بِهَٰذَا فِى ٱلْمِلَّةِ ٱلْءَاخِرَةِ إِنْ هَٰذَآ إِلَّا ٱخْتِلَٰقٌ", + "verse_8": "أَءُنزِلَ عَلَيْهِ ٱلذِّكْرُ مِنۢ بَيْنِنَا ۚ بَلْ هُمْ فِى شَكٍّۢ مِّن ذِكْرِى ۖ بَل لَّمَّا يَذُوقُوا۟ عَذَابِ", + "verse_9": "أَمْ عِندَهُمْ خَزَآئِنُ رَحْمَةِ رَبِّكَ ٱلْعَزِيزِ ٱلْوَهَّابِ", + "verse_10": "أَمْ لَهُم مُّلْكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا ۖ فَلْيَرْتَقُوا۟ فِى ٱلْأَسْبَٰبِ", + "verse_11": "جُندٌۭ مَّا هُنَالِكَ مَهْزُومٌۭ مِّنَ ٱلْأَحْزَابِ", + "verse_12": "كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍۢ وَعَادٌۭ وَفِرْعَوْنُ ذُو ٱلْأَوْتَادِ", + "verse_13": "وَثَمُودُ وَقَوْمُ لُوطٍۢ وَأَصْحَٰبُ لْـَٔيْكَةِ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلْأَحْزَابُ", + "verse_14": "إِن كُلٌّ إِلَّا كَذَّبَ ٱلرُّسُلَ فَحَقَّ عِقَابِ", + "verse_15": "وَمَا يَنظُرُ هَٰٓؤُلَآءِ إِلَّا صَيْحَةًۭ وَٰحِدَةًۭ مَّا لَهَا مِن فَوَاقٍۢ", + "verse_16": "وَقَالُوا۟ رَبَّنَا عَجِّل لَّنَا قِطَّنَا قَبْلَ يَوْمِ ٱلْحِسَابِ", + "verse_17": "ٱصْبِرْ عَلَىٰ مَا يَقُولُونَ وَٱذْكُرْ عَبْدَنَا دَاوُۥدَ ذَا ٱلْأَيْدِ ۖ إِنَّهُۥٓ أَوَّابٌ", + "verse_18": "إِنَّا سَخَّرْنَا ٱلْجِبَالَ مَعَهُۥ يُسَبِّحْنَ بِٱلْعَشِىِّ وَٱلْإِشْرَاقِ", + "verse_19": "وَٱلطَّيْرَ مَحْشُورَةًۭ ۖ كُلٌّۭ لَّهُۥٓ أَوَّابٌۭ", + "verse_20": "وَشَدَدْنَا مُلْكَهُۥ وَءَاتَيْنَٰهُ ٱلْحِكْمَةَ وَفَصْلَ ٱلْخِطَابِ", + "verse_21": "۞ وَهَلْ أَتَىٰكَ نَبَؤُا۟ ٱلْخَصْمِ إِذْ تَسَوَّرُوا۟ ٱلْمِحْرَابَ", + "verse_22": "إِذْ دَخَلُوا۟ عَلَىٰ دَاوُۥدَ فَفَزِعَ مِنْهُمْ ۖ قَالُوا۟ لَا تَخَفْ ۖ خَصْمَانِ بَغَىٰ بَعْضُنَا عَلَىٰ بَعْضٍۢ فَٱحْكُم بَيْنَنَا بِٱلْحَقِّ وَلَا تُشْطِطْ وَٱهْدِنَآ إِلَىٰ سَوَآءِ ٱلصِّرَٰطِ", + "verse_23": "إِنَّ هَٰذَآ أَخِى لَهُۥ تِسْعٌۭ وَتِسْعُونَ نَعْجَةًۭ وَلِىَ نَعْجَةٌۭ وَٰحِدَةٌۭ فَقَالَ أَكْفِلْنِيهَا وَعَزَّنِى فِى ٱلْخِطَابِ", + "verse_24": "قَالَ لَقَدْ ظَلَمَكَ بِسُؤَالِ نَعْجَتِكَ إِلَىٰ نِعَاجِهِۦ ۖ وَإِنَّ كَثِيرًۭا مِّنَ ٱلْخُلَطَآءِ لَيَبْغِى بَعْضُهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ إِلَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَقَلِيلٌۭ مَّا هُمْ ۗ وَظَنَّ دَاوُۥدُ أَنَّمَا فَتَنَّٰهُ فَٱسْتَغْفَرَ رَبَّهُۥ وَخَرَّ رَاكِعًۭا وَأَنَابَ ۩", + "verse_25": "فَغَفَرْنَا لَهُۥ ذَٰلِكَ ۖ وَإِنَّ لَهُۥ عِندَنَا لَزُلْفَىٰ وَحُسْنَ مَـَٔابٍۢ", + "verse_26": "يَٰدَاوُۥدُ إِنَّا جَعَلْنَٰكَ خَلِيفَةًۭ فِى ٱلْأَرْضِ فَٱحْكُم بَيْنَ ٱلنَّاسِ بِٱلْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعِ ٱلْهَوَىٰ فَيُضِلَّكَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ ۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَضِلُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌۭ شَدِيدٌۢ بِمَا نَسُوا۟ يَوْمَ ٱلْحِسَابِ", + "verse_27": "وَمَا خَلَقْنَا ٱلسَّمَآءَ وَٱلْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا بَٰطِلًۭا ۚ ذَٰلِكَ ظَنُّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ ۚ فَوَيْلٌۭ لِّلَّذِينَ كَفَرُوا۟ مِنَ ٱلنَّارِ", + "verse_28": "أَمْ نَجْعَلُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ كَٱلْمُفْسِدِينَ فِى ٱلْأَرْضِ أَمْ نَجْعَلُ ٱلْمُتَّقِينَ كَٱلْفُجَّارِ", + "verse_29": "كِتَٰبٌ أَنزَلْنَٰهُ إِلَيْكَ مُبَٰرَكٌۭ لِّيَدَّبَّرُوٓا۟ ءَايَٰتِهِۦ وَلِيَتَذَكَّرَ أُو۟لُوا۟ ٱلْأَلْبَٰبِ", + "verse_30": "وَوَهَبْنَا لِدَاوُۥدَ سُلَيْمَٰنَ ۚ نِعْمَ ٱلْعَبْدُ ۖ إِنَّهُۥٓ أَوَّابٌ", + "verse_31": "إِذْ عُرِضَ عَلَيْهِ بِٱلْعَشِىِّ ٱلصَّٰفِنَٰتُ ٱلْجِيَادُ", + "verse_32": "فَقَالَ إِنِّىٓ أَحْبَبْتُ حُبَّ ٱلْخَيْرِ عَن ذِكْرِ رَبِّى حَتَّىٰ تَوَارَتْ بِٱلْحِجَابِ", + "verse_33": "رُدُّوهَا عَلَىَّ ۖ فَطَفِقَ مَسْحًۢا بِٱلسُّوقِ وَٱلْأَعْنَاقِ", + "verse_34": "وَلَقَدْ فَتَنَّا سُلَيْمَٰنَ وَأَلْقَيْنَا عَلَىٰ كُرْسِيِّهِۦ جَسَدًۭا ثُمَّ أَنَابَ", + "verse_35": "قَالَ رَبِّ ٱغْفِرْ لِى وَهَبْ لِى مُلْكًۭا لَّا يَنۢبَغِى لِأَحَدٍۢ مِّنۢ بَعْدِىٓ ۖ إِنَّكَ أَنتَ ٱلْوَهَّابُ", + "verse_36": "فَسَخَّرْنَا لَهُ ٱلرِّيحَ تَجْرِى بِأَمْرِهِۦ رُخَآءً حَيْثُ أَصَابَ", + "verse_37": "وَٱلشَّيَٰطِينَ كُلَّ بَنَّآءٍۢ وَغَوَّاصٍۢ", + "verse_38": "وَءَاخَرِينَ مُقَرَّنِينَ فِى ٱلْأَصْفَادِ", + "verse_39": "هَٰذَا عَطَآؤُنَا فَٱمْنُنْ أَوْ أَمْسِكْ بِغَيْرِ حِسَابٍۢ", + "verse_40": "وَإِنَّ لَهُۥ عِندَنَا لَزُلْفَىٰ وَحُسْنَ مَـَٔابٍۢ", + "verse_41": "وَٱذْكُرْ عَبْدَنَآ أَيُّوبَ إِذْ نَادَىٰ رَبَّهُۥٓ أَنِّى مَسَّنِىَ ٱلشَّيْطَٰنُ بِنُصْبٍۢ وَعَذَابٍ", + "verse_42": "ٱرْكُضْ بِرِجْلِكَ ۖ هَٰذَا مُغْتَسَلٌۢ بَارِدٌۭ وَشَرَابٌۭ", + "verse_43": "وَوَهَبْنَا لَهُۥٓ أَهْلَهُۥ وَمِثْلَهُم مَّعَهُمْ رَحْمَةًۭ مِّنَّا وَذِكْرَىٰ لِأُو۟لِى ٱلْأَلْبَٰبِ", + "verse_44": "وَخُذْ بِيَدِكَ ضِغْثًۭا فَٱضْرِب بِّهِۦ وَلَا تَحْنَثْ ۗ إِنَّا وَجَدْنَٰهُ صَابِرًۭا ۚ نِّعْمَ ٱلْعَبْدُ ۖ إِنَّهُۥٓ أَوَّابٌۭ", + "verse_45": "وَٱذْكُرْ عِبَٰدَنَآ إِبْرَٰهِيمَ وَإِسْحَٰقَ وَيَعْقُوبَ أُو۟لِى ٱلْأَيْدِى وَٱلْأَبْصَٰرِ", + "verse_46": "إِنَّآ أَخْلَصْنَٰهُم بِخَالِصَةٍۢ ذِكْرَى ٱلدَّارِ", + "verse_47": "وَإِنَّهُمْ عِندَنَا لَمِنَ ٱلْمُصْطَفَيْنَ ٱلْأَخْيَارِ", + "verse_48": "وَٱذْكُرْ إِسْمَٰعِيلَ وَٱلْيَسَعَ وَذَا ٱلْكِفْلِ ۖ وَكُلٌّۭ مِّنَ ٱلْأَخْيَارِ", + "verse_49": "هَٰذَا ذِكْرٌۭ ۚ وَإِنَّ لِلْمُتَّقِينَ لَحُسْنَ مَـَٔابٍۢ", + "verse_50": "جَنَّٰتِ عَدْنٍۢ مُّفَتَّحَةًۭ لَّهُمُ ٱلْأَبْوَٰبُ", + "verse_51": "مُتَّكِـِٔينَ فِيهَا يَدْعُونَ فِيهَا بِفَٰكِهَةٍۢ كَثِيرَةٍۢ وَشَرَابٍۢ", + "verse_52": "۞ وَعِندَهُمْ قَٰصِرَٰتُ ٱلطَّرْفِ أَتْرَابٌ", + "verse_53": "هَٰذَا مَا تُوعَدُونَ لِيَوْمِ ٱلْحِسَابِ", + "verse_54": "إِنَّ هَٰذَا لَرِزْقُنَا مَا لَهُۥ مِن نَّفَادٍ", + "verse_55": "هَٰذَا ۚ وَإِنَّ لِلطَّٰغِينَ لَشَرَّ مَـَٔابٍۢ", + "verse_56": "جَهَنَّمَ يَصْلَوْنَهَا فَبِئْسَ ٱلْمِهَادُ", + "verse_57": "هَٰذَا فَلْيَذُوقُوهُ حَمِيمٌۭ وَغَسَّاقٌۭ", + "verse_58": "وَءَاخَرُ مِن شَكْلِهِۦٓ أَزْوَٰجٌ", + "verse_59": "هَٰذَا فَوْجٌۭ مُّقْتَحِمٌۭ مَّعَكُمْ ۖ لَا مَرْحَبًۢا بِهِمْ ۚ إِنَّهُمْ صَالُوا۟ ٱلنَّارِ", + "verse_60": "قَالُوا۟ بَلْ أَنتُمْ لَا مَرْحَبًۢا بِكُمْ ۖ أَنتُمْ قَدَّمْتُمُوهُ لَنَا ۖ فَبِئْسَ ٱلْقَرَارُ", + "verse_61": "قَالُوا۟ رَبَّنَا مَن قَدَّمَ لَنَا هَٰذَا فَزِدْهُ عَذَابًۭا ضِعْفًۭا فِى ٱلنَّارِ", + "verse_62": "وَقَالُوا۟ مَا لَنَا لَا نَرَىٰ رِجَالًۭا كُنَّا نَعُدُّهُم مِّنَ ٱلْأَشْرَارِ", + "verse_63": "أَتَّخَذْنَٰهُمْ سِخْرِيًّا أَمْ زَاغَتْ عَنْهُمُ ٱلْأَبْصَٰرُ", + "verse_64": "إِنَّ ذَٰلِكَ لَحَقٌّۭ تَخَاصُمُ أَهْلِ ٱلنَّارِ", + "verse_65": "قُلْ إِنَّمَآ أَنَا۠ مُنذِرٌۭ ۖ وَمَا مِنْ إِلَٰهٍ إِلَّا ٱللَّهُ ٱلْوَٰحِدُ ٱلْقَهَّارُ", + "verse_66": "رَبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا ٱلْعَزِيزُ ٱلْغَفَّٰرُ", + "verse_67": "قُلْ هُوَ نَبَؤٌا۟ عَظِيمٌ", + "verse_68": "أَنتُمْ عَنْهُ مُعْرِضُونَ", + "verse_69": "مَا كَانَ لِىَ مِنْ عِلْمٍۭ بِٱلْمَلَإِ ٱلْأَعْلَىٰٓ إِذْ يَخْتَصِمُونَ", + "verse_70": "إِن يُوحَىٰٓ إِلَىَّ إِلَّآ أَنَّمَآ أَنَا۠ نَذِيرٌۭ مُّبِينٌ", + "verse_71": "إِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَٰٓئِكَةِ إِنِّى خَٰلِقٌۢ بَشَرًۭا مِّن طِينٍۢ", + "verse_72": "فَإِذَا سَوَّيْتُهُۥ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِن رُّوحِى فَقَعُوا۟ لَهُۥ سَٰجِدِينَ", + "verse_73": "فَسَجَدَ ٱلْمَلَٰٓئِكَةُ كُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ", + "verse_74": "إِلَّآ إِبْلِيسَ ٱسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_75": "قَالَ يَٰٓإِبْلِيسُ مَا مَنَعَكَ أَن تَسْجُدَ لِمَا خَلَقْتُ بِيَدَىَّ ۖ أَسْتَكْبَرْتَ أَمْ كُنتَ مِنَ ٱلْعَالِينَ", + "verse_76": "قَالَ أَنَا۠ خَيْرٌۭ مِّنْهُ ۖ خَلَقْتَنِى مِن نَّارٍۢ وَخَلَقْتَهُۥ مِن طِينٍۢ", + "verse_77": "قَالَ فَٱخْرُجْ مِنْهَا فَإِنَّكَ رَجِيمٌۭ", + "verse_78": "وَإِنَّ عَلَيْكَ لَعْنَتِىٓ إِلَىٰ يَوْمِ ٱلدِّينِ", + "verse_79": "قَالَ رَبِّ فَأَنظِرْنِىٓ إِلَىٰ يَوْمِ يُبْعَثُونَ", + "verse_80": "قَالَ فَإِنَّكَ مِنَ ٱلْمُنظَرِينَ", + "verse_81": "إِلَىٰ يَوْمِ ٱلْوَقْتِ ٱلْمَعْلُومِ", + "verse_82": "قَالَ فَبِعِزَّتِكَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ", + "verse_83": "إِلَّا عِبَادَكَ مِنْهُمُ ٱلْمُخْلَصِينَ", + "verse_84": "قَالَ فَٱلْحَقُّ وَٱلْحَقَّ أَقُولُ", + "verse_85": "لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنكَ وَمِمَّن تَبِعَكَ مِنْهُمْ أَجْمَعِينَ", + "verse_86": "قُلْ مَآ أَسْـَٔلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍۢ وَمَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلْمُتَكَلِّفِينَ", + "verse_87": "إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌۭ لِّلْعَٰلَمِينَ", + "verse_88": "وَلَتَعْلَمُنَّ نَبَأَهُۥ بَعْدَ حِينٍۭ" + }, + "count": 88, + "juz": [ + { + "index": "23", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_88" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/039.json b/texts/quran/039.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..b0dab92ca5a96cee193751e9468dd1f4fd0dbf52 --- /dev/null +++ b/texts/quran/039.json @@ -0,0 +1,99 @@ +{ + "index": "039", + "name": "az-Zumar", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "تَنزِيلُ ٱلْكِتَٰبِ مِنَ ٱللَّهِ ٱلْعَزِيزِ ٱلْحَكِيمِ", + "verse_2": "إِنَّآ أَنزَلْنَآ إِلَيْكَ ٱلْكِتَٰبَ بِٱلْحَقِّ فَٱعْبُدِ ٱللَّهَ مُخْلِصًۭا لَّهُ ٱلدِّينَ", + "verse_3": "أَلَا لِلَّهِ ٱلدِّينُ ٱلْخَالِصُ ۚ وَٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُوا۟ مِن دُونِهِۦٓ أَوْلِيَآءَ مَا نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِيُقَرِّبُونَآ إِلَى ٱللَّهِ زُلْفَىٰٓ إِنَّ ٱللَّهَ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ فِى مَا هُمْ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهْدِى مَنْ هُوَ كَٰذِبٌۭ كَفَّارٌۭ", + "verse_4": "لَّوْ أَرَادَ ٱللَّهُ أَن يَتَّخِذَ وَلَدًۭا لَّٱصْطَفَىٰ مِمَّا يَخْلُقُ مَا يَشَآءُ ۚ سُبْحَٰنَهُۥ ۖ هُوَ ٱللَّهُ ٱلْوَٰحِدُ ٱلْقَهَّارُ", + "verse_5": "خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ بِٱلْحَقِّ ۖ يُكَوِّرُ ٱلَّيْلَ عَلَى ٱلنَّهَارِ وَيُكَوِّرُ ٱلنَّهَارَ عَلَى ٱلَّيْلِ ۖ وَسَخَّرَ ٱلشَّمْسَ وَٱلْقَمَرَ ۖ كُلٌّۭ يَجْرِى لِأَجَلٍۢ مُّسَمًّى ۗ أَلَا هُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلْغَفَّٰرُ", + "verse_6": "خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍۢ وَٰحِدَةٍۢ ثُمَّ جَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَأَنزَلَ لَكُم مِّنَ ٱلْأَنْعَٰمِ ثَمَٰنِيَةَ أَزْوَٰجٍۢ ۚ يَخْلُقُكُمْ فِى بُطُونِ أُمَّهَٰتِكُمْ خَلْقًۭا مِّنۢ بَعْدِ خَلْقٍۢ فِى ظُلُمَٰتٍۢ ثَلَٰثٍۢ ۚ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمْ لَهُ ٱلْمُلْكُ ۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۖ فَأَنَّىٰ تُصْرَفُونَ", + "verse_7": "إِن تَكْفُرُوا۟ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَنِىٌّ عَنكُمْ ۖ وَلَا يَرْضَىٰ لِعِبَادِهِ ٱلْكُفْرَ ۖ وَإِن تَشْكُرُوا۟ يَرْضَهُ لَكُمْ ۗ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌۭ وِزْرَ أُخْرَىٰ ۗ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّكُم مَّرْجِعُكُمْ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ ۚ إِنَّهُۥ عَلِيمٌۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ", + "verse_8": "۞ وَإِذَا مَسَّ ٱلْإِنسَٰنَ ضُرٌّۭ دَعَا رَبَّهُۥ مُنِيبًا إِلَيْهِ ثُمَّ إِذَا خَوَّلَهُۥ نِعْمَةًۭ مِّنْهُ نَسِىَ مَا كَانَ يَدْعُوٓا۟ إِلَيْهِ مِن قَبْلُ وَجَعَلَ لِلَّهِ أَندَادًۭا لِّيُضِلَّ عَن سَبِيلِهِۦ ۚ قُلْ تَمَتَّعْ بِكُفْرِكَ قَلِيلًا ۖ إِنَّكَ مِنْ أَصْحَٰبِ ٱلنَّارِ", + "verse_9": "أَمَّنْ هُوَ قَٰنِتٌ ءَانَآءَ ٱلَّيْلِ سَاجِدًۭا وَقَآئِمًۭا يَحْذَرُ ٱلْءَاخِرَةَ وَيَرْجُوا۟ رَحْمَةَ رَبِّهِۦ ۗ قُلْ هَلْ يَسْتَوِى ٱلَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَٱلَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ ۗ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُو۟لُوا۟ ٱلْأَلْبَٰبِ", + "verse_10": "قُلْ يَٰعِبَادِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱتَّقُوا۟ رَبَّكُمْ ۚ لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا۟ فِى هَٰذِهِ ٱلدُّنْيَا حَسَنَةٌۭ ۗ وَأَرْضُ ٱللَّهِ وَٰسِعَةٌ ۗ إِنَّمَا يُوَفَّى ٱلصَّٰبِرُونَ أَجْرَهُم بِغَيْرِ حِسَابٍۢ", + "verse_11": "قُلْ إِنِّىٓ أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ ٱللَّهَ مُخْلِصًۭا لَّهُ ٱلدِّينَ", + "verse_12": "وَأُمِرْتُ لِأَنْ أَكُونَ أَوَّلَ ٱلْمُسْلِمِينَ", + "verse_13": "قُلْ إِنِّىٓ أَخَافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّى عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍۢ", + "verse_14": "قُلِ ٱللَّهَ أَعْبُدُ مُخْلِصًۭا لَّهُۥ دِينِى", + "verse_15": "فَٱعْبُدُوا۟ مَا شِئْتُم مِّن دُونِهِۦ ۗ قُلْ إِنَّ ٱلْخَٰسِرِينَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓا۟ أَنفُسَهُمْ وَأَهْلِيهِمْ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ ۗ أَلَا ذَٰلِكَ هُوَ ٱلْخُسْرَانُ ٱلْمُبِينُ", + "verse_16": "لَهُم مِّن فَوْقِهِمْ ظُلَلٌۭ مِّنَ ٱلنَّارِ وَمِن تَحْتِهِمْ ظُلَلٌۭ ۚ ذَٰلِكَ يُخَوِّفُ ٱللَّهُ بِهِۦ عِبَادَهُۥ ۚ يَٰعِبَادِ فَٱتَّقُونِ", + "verse_17": "وَٱلَّذِينَ ٱجْتَنَبُوا۟ ٱلطَّٰغُوتَ أَن يَعْبُدُوهَا وَأَنَابُوٓا۟ إِلَى ٱللَّهِ لَهُمُ ٱلْبُشْرَىٰ ۚ فَبَشِّرْ عِبَادِ", + "verse_18": "ٱلَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ ٱلْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُۥٓ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ هَدَىٰهُمُ ٱللَّهُ ۖ وَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمْ أُو۟لُوا۟ ٱلْأَلْبَٰبِ", + "verse_19": "أَفَمَنْ حَقَّ عَلَيْهِ كَلِمَةُ ٱلْعَذَابِ أَفَأَنتَ تُنقِذُ مَن فِى ٱلنَّارِ", + "verse_20": "لَٰكِنِ ٱلَّذِينَ ٱتَّقَوْا۟ رَبَّهُمْ لَهُمْ غُرَفٌۭ مِّن فَوْقِهَا غُرَفٌۭ مَّبْنِيَّةٌۭ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ ۖ وَعْدَ ٱللَّهِ ۖ لَا يُخْلِفُ ٱللَّهُ ٱلْمِيعَادَ", + "verse_21": "أَلَمْ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءًۭ فَسَلَكَهُۥ يَنَٰبِيعَ فِى ٱلْأَرْضِ ثُمَّ يُخْرِجُ بِهِۦ زَرْعًۭا مُّخْتَلِفًا أَلْوَٰنُهُۥ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَىٰهُ مُصْفَرًّۭا ثُمَّ يَجْعَلُهُۥ حُطَٰمًا ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَذِكْرَىٰ لِأُو۟لِى ٱلْأَلْبَٰبِ", + "verse_22": "أَفَمَن شَرَحَ ٱللَّهُ صَدْرَهُۥ لِلْإِسْلَٰمِ فَهُوَ عَلَىٰ نُورٍۢ مِّن رَّبِّهِۦ ۚ فَوَيْلٌۭ لِّلْقَٰسِيَةِ قُلُوبُهُم مِّن ذِكْرِ ٱللَّهِ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ فِى ضَلَٰلٍۢ مُّبِينٍ", + "verse_23": "ٱللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ ٱلْحَدِيثِ كِتَٰبًۭا مُّتَشَٰبِهًۭا مَّثَانِىَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ ٱلَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلِينُ جُلُودُهُمْ وَقُلُوبُهُمْ إِلَىٰ ذِكْرِ ٱللَّهِ ۚ ذَٰلِكَ هُدَى ٱللَّهِ يَهْدِى بِهِۦ مَن يَشَآءُ ۚ وَمَن يُضْلِلِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِنْ هَادٍ", + "verse_24": "أَفَمَن يَتَّقِى بِوَجْهِهِۦ سُوٓءَ ٱلْعَذَابِ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ ۚ وَقِيلَ لِلظَّٰلِمِينَ ذُوقُوا۟ مَا كُنتُمْ تَكْسِبُونَ", + "verse_25": "كَذَّبَ ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَأَتَىٰهُمُ ٱلْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لَا يَشْعُرُونَ", + "verse_26": "فَأَذَاقَهُمُ ٱللَّهُ ٱلْخِزْىَ فِى ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا ۖ وَلَعَذَابُ ٱلْءَاخِرَةِ أَكْبَرُ ۚ لَوْ كَانُوا۟ يَعْلَمُونَ", + "verse_27": "وَلَقَدْ ضَرَبْنَا لِلنَّاسِ فِى هَٰذَا ٱلْقُرْءَانِ مِن كُلِّ مَثَلٍۢ لَّعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ", + "verse_28": "قُرْءَانًا عَرَبِيًّا غَيْرَ ذِى عِوَجٍۢ لَّعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ", + "verse_29": "ضَرَبَ ٱللَّهُ مَثَلًۭا رَّجُلًۭا فِيهِ شُرَكَآءُ مُتَشَٰكِسُونَ وَرَجُلًۭا سَلَمًۭا لِّرَجُلٍ هَلْ يَسْتَوِيَانِ مَثَلًا ۚ ٱلْحَمْدُ لِلَّهِ ۚ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_30": "إِنَّكَ مَيِّتٌۭ وَإِنَّهُم مَّيِّتُونَ", + "verse_31": "ثُمَّ إِنَّكُمْ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ عِندَ رَبِّكُمْ تَخْتَصِمُونَ", + "verse_32": "۞ فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن كَذَبَ عَلَى ٱللَّهِ وَكَذَّبَ بِٱلصِّدْقِ إِذْ جَآءَهُۥٓ ۚ أَلَيْسَ فِى جَهَنَّمَ مَثْوًۭى لِّلْكَٰفِرِينَ", + "verse_33": "وَٱلَّذِى جَآءَ بِٱلصِّدْقِ وَصَدَّقَ بِهِۦٓ ۙ أُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْمُتَّقُونَ", + "verse_34": "لَهُم مَّا يَشَآءُونَ عِندَ رَبِّهِمْ ۚ ذَٰلِكَ جَزَآءُ ٱلْمُحْسِنِينَ", + "verse_35": "لِيُكَفِّرَ ٱللَّهُ عَنْهُمْ أَسْوَأَ ٱلَّذِى عَمِلُوا۟ وَيَجْزِيَهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ ٱلَّذِى كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_36": "أَلَيْسَ ٱللَّهُ بِكَافٍ عَبْدَهُۥ ۖ وَيُخَوِّفُونَكَ بِٱلَّذِينَ مِن دُونِهِۦ ۚ وَمَن يُضْلِلِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِنْ هَادٍۢ", + "verse_37": "وَمَن يَهْدِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِن مُّضِلٍّ ۗ أَلَيْسَ ٱللَّهُ بِعَزِيزٍۢ ذِى ٱنتِقَامٍۢ", + "verse_38": "وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ ٱللَّهُ ۚ قُلْ أَفَرَءَيْتُم مَّا تَدْعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ إِنْ أَرَادَنِىَ ٱللَّهُ بِضُرٍّ هَلْ هُنَّ كَٰشِفَٰتُ ضُرِّهِۦٓ أَوْ أَرَادَنِى بِرَحْمَةٍ هَلْ هُنَّ مُمْسِكَٰتُ رَحْمَتِهِۦ ۚ قُلْ حَسْبِىَ ٱللَّهُ ۖ عَلَيْهِ يَتَوَكَّلُ ٱلْمُتَوَكِّلُونَ", + "verse_39": "قُلْ يَٰقَوْمِ ٱعْمَلُوا۟ عَلَىٰ مَكَانَتِكُمْ إِنِّى عَٰمِلٌۭ ۖ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ", + "verse_40": "مَن يَأْتِيهِ عَذَابٌۭ يُخْزِيهِ وَيَحِلُّ عَلَيْهِ عَذَابٌۭ مُّقِيمٌ", + "verse_41": "إِنَّآ أَنزَلْنَا عَلَيْكَ ٱلْكِتَٰبَ لِلنَّاسِ بِٱلْحَقِّ ۖ فَمَنِ ٱهْتَدَىٰ فَلِنَفْسِهِۦ ۖ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا ۖ وَمَآ أَنتَ عَلَيْهِم بِوَكِيلٍ", + "verse_42": "ٱللَّهُ يَتَوَفَّى ٱلْأَنفُسَ حِينَ مَوْتِهَا وَٱلَّتِى لَمْ تَمُتْ فِى مَنَامِهَا ۖ فَيُمْسِكُ ٱلَّتِى قَضَىٰ عَلَيْهَا ٱلْمَوْتَ وَيُرْسِلُ ٱلْأُخْرَىٰٓ إِلَىٰٓ أَجَلٍۢ مُّسَمًّى ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَٰتٍۢ لِّقَوْمٍۢ يَتَفَكَّرُونَ", + "verse_43": "أَمِ ٱتَّخَذُوا۟ مِن دُونِ ٱللَّهِ شُفَعَآءَ ۚ قُلْ أَوَلَوْ كَانُوا۟ لَا يَمْلِكُونَ شَيْـًۭٔا وَلَا يَعْقِلُونَ", + "verse_44": "قُل لِّلَّهِ ٱلشَّفَٰعَةُ جَمِيعًۭا ۖ لَّهُۥ مُلْكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۖ ثُمَّ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ", + "verse_45": "وَإِذَا ذُكِرَ ٱللَّهُ وَحْدَهُ ٱشْمَأَزَّتْ قُلُوبُ ٱلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِٱلْءَاخِرَةِ ۖ وَإِذَا ذُكِرَ ٱلَّذِينَ مِن دُونِهِۦٓ إِذَا هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ", + "verse_46": "قُلِ ٱللَّهُمَّ فَاطِرَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ عَٰلِمَ ٱلْغَيْبِ وَٱلشَّهَٰدَةِ أَنتَ تَحْكُمُ بَيْنَ عِبَادِكَ فِى مَا كَانُوا۟ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ", + "verse_47": "وَلَوْ أَنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا۟ مَا فِى ٱلْأَرْضِ جَمِيعًۭا وَمِثْلَهُۥ مَعَهُۥ لَٱفْتَدَوْا۟ بِهِۦ مِن سُوٓءِ ٱلْعَذَابِ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ ۚ وَبَدَا لَهُم مِّنَ ٱللَّهِ مَا لَمْ يَكُونُوا۟ يَحْتَسِبُونَ", + "verse_48": "وَبَدَا لَهُمْ سَيِّـَٔاتُ مَا كَسَبُوا۟ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُوا۟ بِهِۦ يَسْتَهْزِءُونَ", + "verse_49": "فَإِذَا مَسَّ ٱلْإِنسَٰنَ ضُرٌّۭ دَعَانَا ثُمَّ إِذَا خَوَّلْنَٰهُ نِعْمَةًۭ مِّنَّا قَالَ إِنَّمَآ أُوتِيتُهُۥ عَلَىٰ عِلْمٍۭ ۚ بَلْ هِىَ فِتْنَةٌۭ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_50": "قَدْ قَالَهَا ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَمَآ أَغْنَىٰ عَنْهُم مَّا كَانُوا۟ يَكْسِبُونَ", + "verse_51": "فَأَصَابَهُمْ سَيِّـَٔاتُ مَا كَسَبُوا۟ ۚ وَٱلَّذِينَ ظَلَمُوا۟ مِنْ هَٰٓؤُلَآءِ سَيُصِيبُهُمْ سَيِّـَٔاتُ مَا كَسَبُوا۟ وَمَا هُم بِمُعْجِزِينَ", + "verse_52": "أَوَلَمْ يَعْلَمُوٓا۟ أَنَّ ٱللَّهَ يَبْسُطُ ٱلرِّزْقَ لِمَن يَشَآءُ وَيَقْدِرُ ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَٰتٍۢ لِّقَوْمٍۢ يُؤْمِنُونَ", + "verse_53": "۞ قُلْ يَٰعِبَادِىَ ٱلَّذِينَ أَسْرَفُوا۟ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا۟ مِن رَّحْمَةِ ٱللَّهِ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ يَغْفِرُ ٱلذُّنُوبَ جَمِيعًا ۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلْغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ", + "verse_54": "وَأَنِيبُوٓا۟ إِلَىٰ رَبِّكُمْ وَأَسْلِمُوا۟ لَهُۥ مِن قَبْلِ أَن يَأْتِيَكُمُ ٱلْعَذَابُ ثُمَّ لَا تُنصَرُونَ", + "verse_55": "وَٱتَّبِعُوٓا۟ أَحْسَنَ مَآ أُنزِلَ إِلَيْكُم مِّن رَّبِّكُم مِّن قَبْلِ أَن يَأْتِيَكُمُ ٱلْعَذَابُ بَغْتَةًۭ وَأَنتُمْ لَا تَشْعُرُونَ", + "verse_56": "أَن تَقُولَ نَفْسٌۭ يَٰحَسْرَتَىٰ عَلَىٰ مَا فَرَّطتُ فِى جَنۢبِ ٱللَّهِ وَإِن كُنتُ لَمِنَ ٱلسَّٰخِرِينَ", + "verse_57": "أَوْ تَقُولَ لَوْ أَنَّ ٱللَّهَ هَدَىٰنِى لَكُنتُ مِنَ ٱلْمُتَّقِينَ", + "verse_58": "أَوْ تَقُولَ حِينَ تَرَى ٱلْعَذَابَ لَوْ أَنَّ لِى كَرَّةًۭ فَأَكُونَ مِنَ ٱلْمُحْسِنِينَ", + "verse_59": "بَلَىٰ قَدْ جَآءَتْكَ ءَايَٰتِى فَكَذَّبْتَ بِهَا وَٱسْتَكْبَرْتَ وَكُنتَ مِنَ ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_60": "وَيَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ تَرَى ٱلَّذِينَ كَذَبُوا۟ عَلَى ٱللَّهِ وُجُوهُهُم مُّسْوَدَّةٌ ۚ أَلَيْسَ فِى جَهَنَّمَ مَثْوًۭى لِّلْمُتَكَبِّرِينَ", + "verse_61": "وَيُنَجِّى ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ٱتَّقَوْا۟ بِمَفَازَتِهِمْ لَا يَمَسُّهُمُ ٱلسُّوٓءُ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ", + "verse_62": "ٱللَّهُ خَٰلِقُ كُلِّ شَىْءٍۢ ۖ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ وَكِيلٌۭ", + "verse_63": "لَّهُۥ مَقَالِيدُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۗ وَٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ أُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْخَٰسِرُونَ", + "verse_64": "قُلْ أَفَغَيْرَ ٱللَّهِ تَأْمُرُوٓنِّىٓ أَعْبُدُ أَيُّهَا ٱلْجَٰهِلُونَ", + "verse_65": "وَلَقَدْ أُوحِىَ إِلَيْكَ وَإِلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِكَ لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَلَتَكُونَنَّ مِنَ ٱلْخَٰسِرِينَ", + "verse_66": "بَلِ ٱللَّهَ فَٱعْبُدْ وَكُن مِّنَ ٱلشَّٰكِرِينَ", + "verse_67": "وَمَا قَدَرُوا۟ ٱللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِۦ وَٱلْأَرْضُ جَمِيعًۭا قَبْضَتُهُۥ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ وَٱلسَّمَٰوَٰتُ مَطْوِيَّٰتٌۢ بِيَمِينِهِۦ ۚ سُبْحَٰنَهُۥ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشْرِكُونَ", + "verse_68": "وَنُفِخَ فِى ٱلصُّورِ فَصَعِقَ مَن فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَن فِى ٱلْأَرْضِ إِلَّا مَن شَآءَ ٱللَّهُ ۖ ثُمَّ نُفِخَ فِيهِ أُخْرَىٰ فَإِذَا هُمْ قِيَامٌۭ يَنظُرُونَ", + "verse_69": "وَأَشْرَقَتِ ٱلْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّهَا وَوُضِعَ ٱلْكِتَٰبُ وَجِا۟ىٓءَ بِٱلنَّبِيِّۦنَ وَٱلشُّهَدَآءِ وَقُضِىَ بَيْنَهُم بِٱلْحَقِّ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ", + "verse_70": "وَوُفِّيَتْ كُلُّ نَفْسٍۢ مَّا عَمِلَتْ وَهُوَ أَعْلَمُ بِمَا يَفْعَلُونَ", + "verse_71": "وَسِيقَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓا۟ إِلَىٰ جَهَنَّمَ زُمَرًا ۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءُوهَا فُتِحَتْ أَبْوَٰبُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَآ أَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌۭ مِّنكُمْ يَتْلُونَ عَلَيْكُمْ ءَايَٰتِ رَبِّكُمْ وَيُنذِرُونَكُمْ لِقَآءَ يَوْمِكُمْ هَٰذَا ۚ قَالُوا۟ بَلَىٰ وَلَٰكِنْ حَقَّتْ كَلِمَةُ ٱلْعَذَابِ عَلَى ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_72": "قِيلَ ٱدْخُلُوٓا۟ أَبْوَٰبَ جَهَنَّمَ خَٰلِدِينَ فِيهَا ۖ فَبِئْسَ مَثْوَى ٱلْمُتَكَبِّرِينَ", + "verse_73": "وَسِيقَ ٱلَّذِينَ ٱتَّقَوْا۟ رَبَّهُمْ إِلَى ٱلْجَنَّةِ زُمَرًا ۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءُوهَا وَفُتِحَتْ أَبْوَٰبُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا سَلَٰمٌ عَلَيْكُمْ طِبْتُمْ فَٱدْخُلُوهَا خَٰلِدِينَ", + "verse_74": "وَقَالُوا۟ ٱلْحَمْدُ لِلَّهِ ٱلَّذِى صَدَقَنَا وَعْدَهُۥ وَأَوْرَثَنَا ٱلْأَرْضَ نَتَبَوَّأُ مِنَ ٱلْجَنَّةِ حَيْثُ نَشَآءُ ۖ فَنِعْمَ أَجْرُ ٱلْعَٰمِلِينَ", + "verse_75": "وَتَرَى ٱلْمَلَٰٓئِكَةَ حَآفِّينَ مِنْ حَوْلِ ٱلْعَرْشِ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ ۖ وَقُضِىَ بَيْنَهُم بِٱلْحَقِّ وَقِيلَ ٱلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ" + }, + "count": 75, + "juz": [ + { + "index": "23", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_31" + } + }, + { + "index": "24", + "verse": { + "start": "verse_32", + "end": "verse_75" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/040.json b/texts/quran/040.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..33dc6ad98a3633bb0a2221a9dae0e2200c182e84 --- /dev/null +++ b/texts/quran/040.json @@ -0,0 +1,102 @@ +{ + "index": "040", + "name": "Ghafir", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "حمٓ", + "verse_2": "تَنزِيلُ ٱلْكِتَٰبِ مِنَ ٱللَّهِ ٱلْعَزِيزِ ٱلْعَلِيمِ", + "verse_3": "غَافِرِ ٱلذَّنۢبِ وَقَابِلِ ٱلتَّوْبِ شَدِيدِ ٱلْعِقَابِ ذِى ٱلطَّوْلِ ۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۖ إِلَيْهِ ٱلْمَصِيرُ", + "verse_4": "مَا يُجَٰدِلُ فِىٓ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ إِلَّا ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ فَلَا يَغْرُرْكَ تَقَلُّبُهُمْ فِى ٱلْبِلَٰدِ", + "verse_5": "كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍۢ وَٱلْأَحْزَابُ مِنۢ بَعْدِهِمْ ۖ وَهَمَّتْ كُلُّ أُمَّةٍۭ بِرَسُولِهِمْ لِيَأْخُذُوهُ ۖ وَجَٰدَلُوا۟ بِٱلْبَٰطِلِ لِيُدْحِضُوا۟ بِهِ ٱلْحَقَّ فَأَخَذْتُهُمْ ۖ فَكَيْفَ كَانَ عِقَابِ", + "verse_6": "وَكَذَٰلِكَ حَقَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ عَلَى ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓا۟ أَنَّهُمْ أَصْحَٰبُ ٱلنَّارِ", + "verse_7": "ٱلَّذِينَ يَحْمِلُونَ ٱلْعَرْشَ وَمَنْ حَوْلَهُۥ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَيُؤْمِنُونَ بِهِۦ وَيَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ رَبَّنَا وَسِعْتَ كُلَّ شَىْءٍۢ رَّحْمَةًۭ وَعِلْمًۭا فَٱغْفِرْ لِلَّذِينَ تَابُوا۟ وَٱتَّبَعُوا۟ سَبِيلَكَ وَقِهِمْ عَذَابَ ٱلْجَحِيمِ", + "verse_8": "رَبَّنَا وَأَدْخِلْهُمْ جَنَّٰتِ عَدْنٍ ٱلَّتِى وَعَدتَّهُمْ وَمَن صَلَحَ مِنْ ءَابَآئِهِمْ وَأَزْوَٰجِهِمْ وَذُرِّيَّٰتِهِمْ ۚ إِنَّكَ أَنتَ ٱلْعَزِيزُ ٱلْحَكِيمُ", + "verse_9": "وَقِهِمُ ٱلسَّيِّـَٔاتِ ۚ وَمَن تَقِ ٱلسَّيِّـَٔاتِ يَوْمَئِذٍۢ فَقَدْ رَحِمْتَهُۥ ۚ وَذَٰلِكَ هُوَ ٱلْفَوْزُ ٱلْعَظِيمُ", + "verse_10": "إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ يُنَادَوْنَ لَمَقْتُ ٱللَّهِ أَكْبَرُ مِن مَّقْتِكُمْ أَنفُسَكُمْ إِذْ تُدْعَوْنَ إِلَى ٱلْإِيمَٰنِ فَتَكْفُرُونَ", + "verse_11": "قَالُوا۟ رَبَّنَآ أَمَتَّنَا ٱثْنَتَيْنِ وَأَحْيَيْتَنَا ٱثْنَتَيْنِ فَٱعْتَرَفْنَا بِذُنُوبِنَا فَهَلْ إِلَىٰ خُرُوجٍۢ مِّن سَبِيلٍۢ", + "verse_12": "ذَٰلِكُم بِأَنَّهُۥٓ إِذَا دُعِىَ ٱللَّهُ وَحْدَهُۥ كَفَرْتُمْ ۖ وَإِن يُشْرَكْ بِهِۦ تُؤْمِنُوا۟ ۚ فَٱلْحُكْمُ لِلَّهِ ٱلْعَلِىِّ ٱلْكَبِيرِ", + "verse_13": "هُوَ ٱلَّذِى يُرِيكُمْ ءَايَٰتِهِۦ وَيُنَزِّلُ لَكُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ رِزْقًۭا ۚ وَمَا يَتَذَكَّرُ إِلَّا مَن يُنِيبُ", + "verse_14": "فَٱدْعُوا۟ ٱللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَ وَلَوْ كَرِهَ ٱلْكَٰفِرُونَ", + "verse_15": "رَفِيعُ ٱلدَّرَجَٰتِ ذُو ٱلْعَرْشِ يُلْقِى ٱلرُّوحَ مِنْ أَمْرِهِۦ عَلَىٰ مَن يَشَآءُ مِنْ عِبَادِهِۦ لِيُنذِرَ يَوْمَ ٱلتَّلَاقِ", + "verse_16": "يَوْمَ هُم بَٰرِزُونَ ۖ لَا يَخْفَىٰ عَلَى ٱللَّهِ مِنْهُمْ شَىْءٌۭ ۚ لِّمَنِ ٱلْمُلْكُ ٱلْيَوْمَ ۖ لِلَّهِ ٱلْوَٰحِدِ ٱلْقَهَّارِ", + "verse_17": "ٱلْيَوْمَ تُجْزَىٰ كُلُّ نَفْسٍۭ بِمَا كَسَبَتْ ۚ لَا ظُلْمَ ٱلْيَوْمَ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَرِيعُ ٱلْحِسَابِ", + "verse_18": "وَأَنذِرْهُمْ يَوْمَ ٱلْءَازِفَةِ إِذِ ٱلْقُلُوبُ لَدَى ٱلْحَنَاجِرِ كَٰظِمِينَ ۚ مَا لِلظَّٰلِمِينَ مِنْ حَمِيمٍۢ وَلَا شَفِيعٍۢ يُطَاعُ", + "verse_19": "يَعْلَمُ خَآئِنَةَ ٱلْأَعْيُنِ وَمَا تُخْفِى ٱلصُّدُورُ", + "verse_20": "وَٱللَّهُ يَقْضِى بِٱلْحَقِّ ۖ وَٱلَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِهِۦ لَا يَقْضُونَ بِشَىْءٍ ۗ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلْبَصِيرُ", + "verse_21": "۞ أَوَلَمْ يَسِيرُوا۟ فِى ٱلْأَرْضِ فَيَنظُرُوا۟ كَيْفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلَّذِينَ كَانُوا۟ مِن قَبْلِهِمْ ۚ كَانُوا۟ هُمْ أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةًۭ وَءَاثَارًۭا فِى ٱلْأَرْضِ فَأَخَذَهُمُ ٱللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ وَمَا كَانَ لَهُم مِّنَ ٱللَّهِ مِن وَاقٍۢ", + "verse_22": "ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانَت تَّأْتِيهِمْ رُسُلُهُم بِٱلْبَيِّنَٰتِ فَكَفَرُوا۟ فَأَخَذَهُمُ ٱللَّهُ ۚ إِنَّهُۥ قَوِىٌّۭ شَدِيدُ ٱلْعِقَابِ", + "verse_23": "وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَىٰ بِـَٔايَٰتِنَا وَسُلْطَٰنٍۢ مُّبِينٍ", + "verse_24": "إِلَىٰ فِرْعَوْنَ وَهَٰمَٰنَ وَقَٰرُونَ فَقَالُوا۟ سَٰحِرٌۭ كَذَّابٌۭ", + "verse_25": "فَلَمَّا جَآءَهُم بِٱلْحَقِّ مِنْ عِندِنَا قَالُوا۟ ٱقْتُلُوٓا۟ أَبْنَآءَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ مَعَهُۥ وَٱسْتَحْيُوا۟ نِسَآءَهُمْ ۚ وَمَا كَيْدُ ٱلْكَٰفِرِينَ إِلَّا فِى ضَلَٰلٍۢ", + "verse_26": "وَقَالَ فِرْعَوْنُ ذَرُونِىٓ أَقْتُلْ مُوسَىٰ وَلْيَدْعُ رَبَّهُۥٓ ۖ إِنِّىٓ أَخَافُ أَن يُبَدِّلَ دِينَكُمْ أَوْ أَن يُظْهِرَ فِى ٱلْأَرْضِ ٱلْفَسَادَ", + "verse_27": "وَقَالَ مُوسَىٰٓ إِنِّى عُذْتُ بِرَبِّى وَرَبِّكُم مِّن كُلِّ مُتَكَبِّرٍۢ لَّا يُؤْمِنُ بِيَوْمِ ٱلْحِسَابِ", + "verse_28": "وَقَالَ رَجُلٌۭ مُّؤْمِنٌۭ مِّنْ ءَالِ فِرْعَوْنَ يَكْتُمُ إِيمَٰنَهُۥٓ أَتَقْتُلُونَ رَجُلًا أَن يَقُولَ رَبِّىَ ٱللَّهُ وَقَدْ جَآءَكُم بِٱلْبَيِّنَٰتِ مِن رَّبِّكُمْ ۖ وَإِن يَكُ كَٰذِبًۭا فَعَلَيْهِ كَذِبُهُۥ ۖ وَإِن يَكُ صَادِقًۭا يُصِبْكُم بَعْضُ ٱلَّذِى يَعِدُكُمْ ۖ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهْدِى مَنْ هُوَ مُسْرِفٌۭ كَذَّابٌۭ", + "verse_29": "يَٰقَوْمِ لَكُمُ ٱلْمُلْكُ ٱلْيَوْمَ ظَٰهِرِينَ فِى ٱلْأَرْضِ فَمَن يَنصُرُنَا مِنۢ بَأْسِ ٱللَّهِ إِن جَآءَنَا ۚ قَالَ فِرْعَوْنُ مَآ أُرِيكُمْ إِلَّا مَآ أَرَىٰ وَمَآ أَهْدِيكُمْ إِلَّا سَبِيلَ ٱلرَّشَادِ", + "verse_30": "وَقَالَ ٱلَّذِىٓ ءَامَنَ يَٰقَوْمِ إِنِّىٓ أَخَافُ عَلَيْكُم مِّثْلَ يَوْمِ ٱلْأَحْزَابِ", + "verse_31": "مِثْلَ دَأْبِ قَوْمِ نُوحٍۢ وَعَادٍۢ وَثَمُودَ وَٱلَّذِينَ مِنۢ بَعْدِهِمْ ۚ وَمَا ٱللَّهُ يُرِيدُ ظُلْمًۭا لِّلْعِبَادِ", + "verse_32": "وَيَٰقَوْمِ إِنِّىٓ أَخَافُ عَلَيْكُمْ يَوْمَ ٱلتَّنَادِ", + "verse_33": "يَوْمَ تُوَلُّونَ مُدْبِرِينَ مَا لَكُم مِّنَ ٱللَّهِ مِنْ عَاصِمٍۢ ۗ وَمَن يُضْلِلِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِنْ هَادٍۢ", + "verse_34": "وَلَقَدْ جَآءَكُمْ يُوسُفُ مِن قَبْلُ بِٱلْبَيِّنَٰتِ فَمَا زِلْتُمْ فِى شَكٍّۢ مِّمَّا جَآءَكُم بِهِۦ ۖ حَتَّىٰٓ إِذَا هَلَكَ قُلْتُمْ لَن يَبْعَثَ ٱللَّهُ مِنۢ بَعْدِهِۦ رَسُولًۭا ۚ كَذَٰلِكَ يُضِلُّ ٱللَّهُ مَنْ هُوَ مُسْرِفٌۭ مُّرْتَابٌ", + "verse_35": "ٱلَّذِينَ يُجَٰدِلُونَ فِىٓ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ بِغَيْرِ سُلْطَٰنٍ أَتَىٰهُمْ ۖ كَبُرَ مَقْتًا عِندَ ٱللَّهِ وَعِندَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ۚ كَذَٰلِكَ يَطْبَعُ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ قَلْبِ مُتَكَبِّرٍۢ جَبَّارٍۢ", + "verse_36": "وَقَالَ فِرْعَوْنُ يَٰهَٰمَٰنُ ٱبْنِ لِى صَرْحًۭا لَّعَلِّىٓ أَبْلُغُ ٱلْأَسْبَٰبَ", + "verse_37": "أَسْبَٰبَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ فَأَطَّلِعَ إِلَىٰٓ إِلَٰهِ مُوسَىٰ وَإِنِّى لَأَظُنُّهُۥ كَٰذِبًۭا ۚ وَكَذَٰلِكَ زُيِّنَ لِفِرْعَوْنَ سُوٓءُ عَمَلِهِۦ وَصُدَّ عَنِ ٱلسَّبِيلِ ۚ وَمَا كَيْدُ فِرْعَوْنَ إِلَّا فِى تَبَابٍۢ", + "verse_38": "وَقَالَ ٱلَّذِىٓ ءَامَنَ يَٰقَوْمِ ٱتَّبِعُونِ أَهْدِكُمْ سَبِيلَ ٱلرَّشَادِ", + "verse_39": "يَٰقَوْمِ إِنَّمَا هَٰذِهِ ٱلْحَيَوٰةُ ٱلدُّنْيَا مَتَٰعٌۭ وَإِنَّ ٱلْءَاخِرَةَ هِىَ دَارُ ٱلْقَرَارِ", + "verse_40": "مَنْ عَمِلَ سَيِّئَةًۭ فَلَا يُجْزَىٰٓ إِلَّا مِثْلَهَا ۖ وَمَنْ عَمِلَ صَٰلِحًۭا مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَىٰ وَهُوَ مُؤْمِنٌۭ فَأُو۟لَٰٓئِكَ يَدْخُلُونَ ٱلْجَنَّةَ يُرْزَقُونَ فِيهَا بِغَيْرِ حِسَابٍۢ", + "verse_41": "۞ وَيَٰقَوْمِ مَا لِىٓ أَدْعُوكُمْ إِلَى ٱلنَّجَوٰةِ وَتَدْعُونَنِىٓ إِلَى ٱلنَّارِ", + "verse_42": "تَدْعُونَنِى لِأَكْفُرَ بِٱللَّهِ وَأُشْرِكَ بِهِۦ مَا لَيْسَ لِى بِهِۦ عِلْمٌۭ وَأَنَا۠ أَدْعُوكُمْ إِلَى ٱلْعَزِيزِ ٱلْغَفَّٰرِ", + "verse_43": "لَا جَرَمَ أَنَّمَا تَدْعُونَنِىٓ إِلَيْهِ لَيْسَ لَهُۥ دَعْوَةٌۭ فِى ٱلدُّنْيَا وَلَا فِى ٱلْءَاخِرَةِ وَأَنَّ مَرَدَّنَآ إِلَى ٱللَّهِ وَأَنَّ ٱلْمُسْرِفِينَ هُمْ أَصْحَٰبُ ٱلنَّارِ", + "verse_44": "فَسَتَذْكُرُونَ مَآ أَقُولُ لَكُمْ ۚ وَأُفَوِّضُ أَمْرِىٓ إِلَى ٱللَّهِ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ بَصِيرٌۢ بِٱلْعِبَادِ", + "verse_45": "فَوَقَىٰهُ ٱللَّهُ سَيِّـَٔاتِ مَا مَكَرُوا۟ ۖ وَحَاقَ بِـَٔالِ فِرْعَوْنَ سُوٓءُ ٱلْعَذَابِ", + "verse_46": "ٱلنَّارُ يُعْرَضُونَ عَلَيْهَا غُدُوًّۭا وَعَشِيًّۭا ۖ وَيَوْمَ تَقُومُ ٱلسَّاعَةُ أَدْخِلُوٓا۟ ءَالَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ ٱلْعَذَابِ", + "verse_47": "وَإِذْ يَتَحَآجُّونَ فِى ٱلنَّارِ فَيَقُولُ ٱلضُّعَفَٰٓؤُا۟ لِلَّذِينَ ٱسْتَكْبَرُوٓا۟ إِنَّا كُنَّا لَكُمْ تَبَعًۭا فَهَلْ أَنتُم مُّغْنُونَ عَنَّا نَصِيبًۭا مِّنَ ٱلنَّارِ", + "verse_48": "قَالَ ٱلَّذِينَ ٱسْتَكْبَرُوٓا۟ إِنَّا كُلٌّۭ فِيهَآ إِنَّ ٱللَّهَ قَدْ حَكَمَ بَيْنَ ٱلْعِبَادِ", + "verse_49": "وَقَالَ ٱلَّذِينَ فِى ٱلنَّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّمَ ٱدْعُوا۟ رَبَّكُمْ يُخَفِّفْ عَنَّا يَوْمًۭا مِّنَ ٱلْعَذَابِ", + "verse_50": "قَالُوٓا۟ أَوَلَمْ تَكُ تَأْتِيكُمْ رُسُلُكُم بِٱلْبَيِّنَٰتِ ۖ قَالُوا۟ بَلَىٰ ۚ قَالُوا۟ فَٱدْعُوا۟ ۗ وَمَا دُعَٰٓؤُا۟ ٱلْكَٰفِرِينَ إِلَّا فِى ضَلَٰلٍ", + "verse_51": "إِنَّا لَنَنصُرُ رُسُلَنَا وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ فِى ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا وَيَوْمَ يَقُومُ ٱلْأَشْهَٰدُ", + "verse_52": "يَوْمَ لَا يَنفَعُ ٱلظَّٰلِمِينَ مَعْذِرَتُهُمْ ۖ وَلَهُمُ ٱللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوٓءُ ٱلدَّارِ", + "verse_53": "وَلَقَدْ ءَاتَيْنَا مُوسَى ٱلْهُدَىٰ وَأَوْرَثْنَا بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ ٱلْكِتَٰبَ", + "verse_54": "هُدًۭى وَذِكْرَىٰ لِأُو۟لِى ٱلْأَلْبَٰبِ", + "verse_55": "فَٱصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ ٱللَّهِ حَقٌّۭ وَٱسْتَغْفِرْ لِذَنۢبِكَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ بِٱلْعَشِىِّ وَٱلْإِبْكَٰرِ", + "verse_56": "إِنَّ ٱلَّذِينَ يُجَٰدِلُونَ فِىٓ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ بِغَيْرِ سُلْطَٰنٍ أَتَىٰهُمْ ۙ إِن فِى صُدُورِهِمْ إِلَّا كِبْرٌۭ مَّا هُم بِبَٰلِغِيهِ ۚ فَٱسْتَعِذْ بِٱللَّهِ ۖ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلْبَصِيرُ", + "verse_57": "لَخَلْقُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ أَكْبَرُ مِنْ خَلْقِ ٱلنَّاسِ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_58": "وَمَا يَسْتَوِى ٱلْأَعْمَىٰ وَٱلْبَصِيرُ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَلَا ٱلْمُسِىٓءُ ۚ قَلِيلًۭا مَّا تَتَذَكَّرُونَ", + "verse_59": "إِنَّ ٱلسَّاعَةَ لَءَاتِيَةٌۭ لَّا رَيْبَ فِيهَا وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يُؤْمِنُونَ", + "verse_60": "وَقَالَ رَبُّكُمُ ٱدْعُونِىٓ أَسْتَجِبْ لَكُمْ ۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِى سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ", + "verse_61": "ٱللَّهُ ٱلَّذِى جَعَلَ لَكُمُ ٱلَّيْلَ لِتَسْكُنُوا۟ فِيهِ وَٱلنَّهَارَ مُبْصِرًا ۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى ٱلنَّاسِ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَشْكُرُونَ", + "verse_62": "ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمْ خَٰلِقُ كُلِّ شَىْءٍۢ لَّآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۖ فَأَنَّىٰ تُؤْفَكُونَ", + "verse_63": "كَذَٰلِكَ يُؤْفَكُ ٱلَّذِينَ كَانُوا۟ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ يَجْحَدُونَ", + "verse_64": "ٱللَّهُ ٱلَّذِى جَعَلَ لَكُمُ ٱلْأَرْضَ قَرَارًۭا وَٱلسَّمَآءَ بِنَآءًۭ وَصَوَّرَكُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ وَرَزَقَكُم مِّنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ ۚ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمْ ۖ فَتَبَارَكَ ٱللَّهُ رَبُّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_65": "هُوَ ٱلْحَىُّ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ فَٱدْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَ ۗ ٱلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_66": "۞ قُلْ إِنِّى نُهِيتُ أَنْ أَعْبُدَ ٱلَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ لَمَّا جَآءَنِىَ ٱلْبَيِّنَٰتُ مِن رَّبِّى وَأُمِرْتُ أَنْ أُسْلِمَ لِرَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_67": "هُوَ ٱلَّذِى خَلَقَكُم مِّن تُرَابٍۢ ثُمَّ مِن نُّطْفَةٍۢ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍۢ ثُمَّ يُخْرِجُكُمْ طِفْلًۭا ثُمَّ لِتَبْلُغُوٓا۟ أَشُدَّكُمْ ثُمَّ لِتَكُونُوا۟ شُيُوخًۭا ۚ وَمِنكُم مَّن يُتَوَفَّىٰ مِن قَبْلُ ۖ وَلِتَبْلُغُوٓا۟ أَجَلًۭا مُّسَمًّۭى وَلَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ", + "verse_68": "هُوَ ٱلَّذِى يُحْىِۦ وَيُمِيتُ ۖ فَإِذَا قَضَىٰٓ أَمْرًۭا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ", + "verse_69": "أَلَمْ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ يُجَٰدِلُونَ فِىٓ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ أَنَّىٰ يُصْرَفُونَ", + "verse_70": "ٱلَّذِينَ كَذَّبُوا۟ بِٱلْكِتَٰبِ وَبِمَآ أَرْسَلْنَا بِهِۦ رُسُلَنَا ۖ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ", + "verse_71": "إِذِ ٱلْأَغْلَٰلُ فِىٓ أَعْنَٰقِهِمْ وَٱلسَّلَٰسِلُ يُسْحَبُونَ", + "verse_72": "فِى ٱلْحَمِيمِ ثُمَّ فِى ٱلنَّارِ يُسْجَرُونَ", + "verse_73": "ثُمَّ قِيلَ لَهُمْ أَيْنَ مَا كُنتُمْ تُشْرِكُونَ", + "verse_74": "مِن دُونِ ٱللَّهِ ۖ قَالُوا۟ ضَلُّوا۟ عَنَّا بَل لَّمْ نَكُن نَّدْعُوا۟ مِن قَبْلُ شَيْـًۭٔا ۚ كَذَٰلِكَ يُضِلُّ ٱللَّهُ ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_75": "ذَٰلِكُم بِمَا كُنتُمْ تَفْرَحُونَ فِى ٱلْأَرْضِ بِغَيْرِ ٱلْحَقِّ وَبِمَا كُنتُمْ تَمْرَحُونَ", + "verse_76": "ٱدْخُلُوٓا۟ أَبْوَٰبَ جَهَنَّمَ خَٰلِدِينَ فِيهَا ۖ فَبِئْسَ مَثْوَى ٱلْمُتَكَبِّرِينَ", + "verse_77": "فَٱصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ ٱللَّهِ حَقٌّۭ ۚ فَإِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعْضَ ٱلَّذِى نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيْنَا يُرْجَعُونَ", + "verse_78": "وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلًۭا مِّن قَبْلِكَ مِنْهُم مَّن قَصَصْنَا عَلَيْكَ وَمِنْهُم مَّن لَّمْ نَقْصُصْ عَلَيْكَ ۗ وَمَا كَانَ لِرَسُولٍ أَن يَأْتِىَ بِـَٔايَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ ٱللَّهِ ۚ فَإِذَا جَآءَ أَمْرُ ٱللَّهِ قُضِىَ بِٱلْحَقِّ وَخَسِرَ هُنَالِكَ ٱلْمُبْطِلُونَ", + "verse_79": "ٱللَّهُ ٱلَّذِى جَعَلَ لَكُمُ ٱلْأَنْعَٰمَ لِتَرْكَبُوا۟ مِنْهَا وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ", + "verse_80": "وَلَكُمْ فِيهَا مَنَٰفِعُ وَلِتَبْلُغُوا۟ عَلَيْهَا حَاجَةًۭ فِى صُدُورِكُمْ وَعَلَيْهَا وَعَلَى ٱلْفُلْكِ تُحْمَلُونَ", + "verse_81": "وَيُرِيكُمْ ءَايَٰتِهِۦ فَأَىَّ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ تُنكِرُونَ", + "verse_82": "أَفَلَمْ يَسِيرُوا۟ فِى ٱلْأَرْضِ فَيَنظُرُوا۟ كَيْفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ ۚ كَانُوٓا۟ أَكْثَرَ مِنْهُمْ وَأَشَدَّ قُوَّةًۭ وَءَاثَارًۭا فِى ٱلْأَرْضِ فَمَآ أَغْنَىٰ عَنْهُم مَّا كَانُوا۟ يَكْسِبُونَ", + "verse_83": "فَلَمَّا جَآءَتْهُمْ رُسُلُهُم بِٱلْبَيِّنَٰتِ فَرِحُوا۟ بِمَا عِندَهُم مِّنَ ٱلْعِلْمِ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُوا۟ بِهِۦ يَسْتَهْزِءُونَ", + "verse_84": "فَلَمَّا رَأَوْا۟ بَأْسَنَا قَالُوٓا۟ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَحْدَهُۥ وَكَفَرْنَا بِمَا كُنَّا بِهِۦ مُشْرِكِينَ", + "verse_85": "فَلَمْ يَكُ يَنفَعُهُمْ إِيمَٰنُهُمْ لَمَّا رَأَوْا۟ بَأْسَنَا ۖ سُنَّتَ ٱللَّهِ ٱلَّتِى قَدْ خَلَتْ فِى عِبَادِهِۦ ۖ وَخَسِرَ هُنَالِكَ ٱلْكَٰفِرُونَ" + }, + "count": 85, + "juz": [ + { + "index": "24", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_85" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/041.json b/texts/quran/041.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..2503ff1b4e508c4e448dfc00bf1176ed20ed4c93 --- /dev/null +++ b/texts/quran/041.json @@ -0,0 +1,78 @@ +{ + "index": "041", + "name": "Fussilat", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "حمٓ", + "verse_2": "تَنزِيلٌۭ مِّنَ ٱلرَّحْمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ", + "verse_3": "كِتَٰبٌۭ فُصِّلَتْ ءَايَٰتُهُۥ قُرْءَانًا عَرَبِيًّۭا لِّقَوْمٍۢ يَعْلَمُونَ", + "verse_4": "بَشِيرًۭا وَنَذِيرًۭا فَأَعْرَضَ أَكْثَرُهُمْ فَهُمْ لَا يَسْمَعُونَ", + "verse_5": "وَقَالُوا۟ قُلُوبُنَا فِىٓ أَكِنَّةٍۢ مِّمَّا تَدْعُونَآ إِلَيْهِ وَفِىٓ ءَاذَانِنَا وَقْرٌۭ وَمِنۢ بَيْنِنَا وَبَيْنِكَ حِجَابٌۭ فَٱعْمَلْ إِنَّنَا عَٰمِلُونَ", + "verse_6": "قُلْ إِنَّمَآ أَنَا۠ بَشَرٌۭ مِّثْلُكُمْ يُوحَىٰٓ إِلَىَّ أَنَّمَآ إِلَٰهُكُمْ إِلَٰهٌۭ وَٰحِدٌۭ فَٱسْتَقِيمُوٓا۟ إِلَيْهِ وَٱسْتَغْفِرُوهُ ۗ وَوَيْلٌۭ لِّلْمُشْرِكِينَ", + "verse_7": "ٱلَّذِينَ لَا يُؤْتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَهُم بِٱلْءَاخِرَةِ هُمْ كَٰفِرُونَ", + "verse_8": "إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍۢ", + "verse_9": "۞ قُلْ أَئِنَّكُمْ لَتَكْفُرُونَ بِٱلَّذِى خَلَقَ ٱلْأَرْضَ فِى يَوْمَيْنِ وَتَجْعَلُونَ لَهُۥٓ أَندَادًۭا ۚ ذَٰلِكَ رَبُّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_10": "وَجَعَلَ فِيهَا رَوَٰسِىَ مِن فَوْقِهَا وَبَٰرَكَ فِيهَا وَقَدَّرَ فِيهَآ أَقْوَٰتَهَا فِىٓ أَرْبَعَةِ أَيَّامٍۢ سَوَآءًۭ لِّلسَّآئِلِينَ", + "verse_11": "ثُمَّ ٱسْتَوَىٰٓ إِلَى ٱلسَّمَآءِ وَهِىَ دُخَانٌۭ فَقَالَ لَهَا وَلِلْأَرْضِ ٱئْتِيَا طَوْعًا أَوْ كَرْهًۭا قَالَتَآ أَتَيْنَا طَآئِعِينَ", + "verse_12": "فَقَضَىٰهُنَّ سَبْعَ سَمَٰوَاتٍۢ فِى يَوْمَيْنِ وَأَوْحَىٰ فِى كُلِّ سَمَآءٍ أَمْرَهَا ۚ وَزَيَّنَّا ٱلسَّمَآءَ ٱلدُّنْيَا بِمَصَٰبِيحَ وَحِفْظًۭا ۚ ذَٰلِكَ تَقْدِيرُ ٱلْعَزِيزِ ٱلْعَلِيمِ", + "verse_13": "فَإِنْ أَعْرَضُوا۟ فَقُلْ أَنذَرْتُكُمْ صَٰعِقَةًۭ مِّثْلَ صَٰعِقَةِ عَادٍۢ وَثَمُودَ", + "verse_14": "إِذْ جَآءَتْهُمُ ٱلرُّسُلُ مِنۢ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ وَمِنْ خَلْفِهِمْ أَلَّا تَعْبُدُوٓا۟ إِلَّا ٱللَّهَ ۖ قَالُوا۟ لَوْ شَآءَ رَبُّنَا لَأَنزَلَ مَلَٰٓئِكَةًۭ فَإِنَّا بِمَآ أُرْسِلْتُم بِهِۦ كَٰفِرُونَ", + "verse_15": "فَأَمَّا عَادٌۭ فَٱسْتَكْبَرُوا۟ فِى ٱلْأَرْضِ بِغَيْرِ ٱلْحَقِّ وَقَالُوا۟ مَنْ أَشَدُّ مِنَّا قُوَّةً ۖ أَوَلَمْ يَرَوْا۟ أَنَّ ٱللَّهَ ٱلَّذِى خَلَقَهُمْ هُوَ أَشَدُّ مِنْهُمْ قُوَّةًۭ ۖ وَكَانُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا يَجْحَدُونَ", + "verse_16": "فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًۭا صَرْصَرًۭا فِىٓ أَيَّامٍۢ نَّحِسَاتٍۢ لِّنُذِيقَهُمْ عَذَابَ ٱلْخِزْىِ فِى ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا ۖ وَلَعَذَابُ ٱلْءَاخِرَةِ أَخْزَىٰ ۖ وَهُمْ لَا يُنصَرُونَ", + "verse_17": "وَأَمَّا ثَمُودُ فَهَدَيْنَٰهُمْ فَٱسْتَحَبُّوا۟ ٱلْعَمَىٰ عَلَى ٱلْهُدَىٰ فَأَخَذَتْهُمْ صَٰعِقَةُ ٱلْعَذَابِ ٱلْهُونِ بِمَا كَانُوا۟ يَكْسِبُونَ", + "verse_18": "وَنَجَّيْنَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَكَانُوا۟ يَتَّقُونَ", + "verse_19": "وَيَوْمَ يُحْشَرُ أَعْدَآءُ ٱللَّهِ إِلَى ٱلنَّارِ فَهُمْ يُوزَعُونَ", + "verse_20": "حَتَّىٰٓ إِذَا مَا جَآءُوهَا شَهِدَ عَلَيْهِمْ سَمْعُهُمْ وَأَبْصَٰرُهُمْ وَجُلُودُهُم بِمَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_21": "وَقَالُوا۟ لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدتُّمْ عَلَيْنَا ۖ قَالُوٓا۟ أَنطَقَنَا ٱللَّهُ ٱلَّذِىٓ أَنطَقَ كُلَّ شَىْءٍۢ وَهُوَ خَلَقَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍۢ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ", + "verse_22": "وَمَا كُنتُمْ تَسْتَتِرُونَ أَن يَشْهَدَ عَلَيْكُمْ سَمْعُكُمْ وَلَآ أَبْصَٰرُكُمْ وَلَا جُلُودُكُمْ وَلَٰكِن ظَنَنتُمْ أَنَّ ٱللَّهَ لَا يَعْلَمُ كَثِيرًۭا مِّمَّا تَعْمَلُونَ", + "verse_23": "وَذَٰلِكُمْ ظَنُّكُمُ ٱلَّذِى ظَنَنتُم بِرَبِّكُمْ أَرْدَىٰكُمْ فَأَصْبَحْتُم مِّنَ ٱلْخَٰسِرِينَ", + "verse_24": "فَإِن يَصْبِرُوا۟ فَٱلنَّارُ مَثْوًۭى لَّهُمْ ۖ وَإِن يَسْتَعْتِبُوا۟ فَمَا هُم مِّنَ ٱلْمُعْتَبِينَ", + "verse_25": "۞ وَقَيَّضْنَا لَهُمْ قُرَنَآءَ فَزَيَّنُوا۟ لَهُم مَّا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَحَقَّ عَلَيْهِمُ ٱلْقَوْلُ فِىٓ أُمَمٍۢ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِم مِّنَ ٱلْجِنِّ وَٱلْإِنسِ ۖ إِنَّهُمْ كَانُوا۟ خَٰسِرِينَ", + "verse_26": "وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ لَا تَسْمَعُوا۟ لِهَٰذَا ٱلْقُرْءَانِ وَٱلْغَوْا۟ فِيهِ لَعَلَّكُمْ تَغْلِبُونَ", + "verse_27": "فَلَنُذِيقَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ عَذَابًۭا شَدِيدًۭا وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَسْوَأَ ٱلَّذِى كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_28": "ذَٰلِكَ جَزَآءُ أَعْدَآءِ ٱللَّهِ ٱلنَّارُ ۖ لَهُمْ فِيهَا دَارُ ٱلْخُلْدِ ۖ جَزَآءًۢ بِمَا كَانُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا يَجْحَدُونَ", + "verse_29": "وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ رَبَّنَآ أَرِنَا ٱلَّذَيْنِ أَضَلَّانَا مِنَ ٱلْجِنِّ وَٱلْإِنسِ نَجْعَلْهُمَا تَحْتَ أَقْدَامِنَا لِيَكُونَا مِنَ ٱلْأَسْفَلِينَ", + "verse_30": "إِنَّ ٱلَّذِينَ قَالُوا۟ رَبُّنَا ٱللَّهُ ثُمَّ ٱسْتَقَٰمُوا۟ تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ ٱلْمَلَٰٓئِكَةُ أَلَّا تَخَافُوا۟ وَلَا تَحْزَنُوا۟ وَأَبْشِرُوا۟ بِٱلْجَنَّةِ ٱلَّتِى كُنتُمْ تُوعَدُونَ", + "verse_31": "نَحْنُ أَوْلِيَآؤُكُمْ فِى ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا وَفِى ٱلْءَاخِرَةِ ۖ وَلَكُمْ فِيهَا مَا تَشْتَهِىٓ أَنفُسُكُمْ وَلَكُمْ فِيهَا مَا تَدَّعُونَ", + "verse_32": "نُزُلًۭا مِّنْ غَفُورٍۢ رَّحِيمٍۢ", + "verse_33": "وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلًۭا مِّمَّن دَعَآ إِلَى ٱللَّهِ وَعَمِلَ صَٰلِحًۭا وَقَالَ إِنَّنِى مِنَ ٱلْمُسْلِمِينَ", + "verse_34": "وَلَا تَسْتَوِى ٱلْحَسَنَةُ وَلَا ٱلسَّيِّئَةُ ۚ ٱدْفَعْ بِٱلَّتِى هِىَ أَحْسَنُ فَإِذَا ٱلَّذِى بَيْنَكَ وَبَيْنَهُۥ عَدَٰوَةٌۭ كَأَنَّهُۥ وَلِىٌّ حَمِيمٌۭ", + "verse_35": "وَمَا يُلَقَّىٰهَآ إِلَّا ٱلَّذِينَ صَبَرُوا۟ وَمَا يُلَقَّىٰهَآ إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِيمٍۢ", + "verse_36": "وَإِمَّا يَنزَغَنَّكَ مِنَ ٱلشَّيْطَٰنِ نَزْغٌۭ فَٱسْتَعِذْ بِٱللَّهِ ۖ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلْعَلِيمُ", + "verse_37": "وَمِنْ ءَايَٰتِهِ ٱلَّيْلُ وَٱلنَّهَارُ وَٱلشَّمْسُ وَٱلْقَمَرُ ۚ لَا تَسْجُدُوا۟ لِلشَّمْسِ وَلَا لِلْقَمَرِ وَٱسْجُدُوا۟ لِلَّهِ ٱلَّذِى خَلَقَهُنَّ إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ", + "verse_38": "فَإِنِ ٱسْتَكْبَرُوا۟ فَٱلَّذِينَ عِندَ رَبِّكَ يُسَبِّحُونَ لَهُۥ بِٱلَّيْلِ وَٱلنَّهَارِ وَهُمْ لَا يَسْـَٔمُونَ ۩", + "verse_39": "وَمِنْ ءَايَٰتِهِۦٓ أَنَّكَ تَرَى ٱلْأَرْضَ خَٰشِعَةًۭ فَإِذَآ أَنزَلْنَا عَلَيْهَا ٱلْمَآءَ ٱهْتَزَّتْ وَرَبَتْ ۚ إِنَّ ٱلَّذِىٓ أَحْيَاهَا لَمُحْىِ ٱلْمَوْتَىٰٓ ۚ إِنَّهُۥ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌ", + "verse_40": "إِنَّ ٱلَّذِينَ يُلْحِدُونَ فِىٓ ءَايَٰتِنَا لَا يَخْفَوْنَ عَلَيْنَآ ۗ أَفَمَن يُلْقَىٰ فِى ٱلنَّارِ خَيْرٌ أَم مَّن يَأْتِىٓ ءَامِنًۭا يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ ۚ ٱعْمَلُوا۟ مَا شِئْتُمْ ۖ إِنَّهُۥ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ", + "verse_41": "إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ بِٱلذِّكْرِ لَمَّا جَآءَهُمْ ۖ وَإِنَّهُۥ لَكِتَٰبٌ عَزِيزٌۭ", + "verse_42": "لَّا يَأْتِيهِ ٱلْبَٰطِلُ مِنۢ بَيْنِ يَدَيْهِ وَلَا مِنْ خَلْفِهِۦ ۖ تَنزِيلٌۭ مِّنْ حَكِيمٍ حَمِيدٍۢ", + "verse_43": "مَّا يُقَالُ لَكَ إِلَّا مَا قَدْ قِيلَ لِلرُّسُلِ مِن قَبْلِكَ ۚ إِنَّ رَبَّكَ لَذُو مَغْفِرَةٍۢ وَذُو عِقَابٍ أَلِيمٍۢ", + "verse_44": "وَلَوْ جَعَلْنَٰهُ قُرْءَانًا أَعْجَمِيًّۭا لَّقَالُوا۟ لَوْلَا فُصِّلَتْ ءَايَٰتُهُۥٓ ۖ ءَا۬عْجَمِىٌّۭ وَعَرَبِىٌّۭ ۗ قُلْ هُوَ لِلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ هُدًۭى وَشِفَآءٌۭ ۖ وَٱلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ فِىٓ ءَاذَانِهِمْ وَقْرٌۭ وَهُوَ عَلَيْهِمْ عَمًى ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ يُنَادَوْنَ مِن مَّكَانٍۭ بَعِيدٍۢ", + "verse_45": "وَلَقَدْ ءَاتَيْنَا مُوسَى ٱلْكِتَٰبَ فَٱخْتُلِفَ فِيهِ ۗ وَلَوْلَا كَلِمَةٌۭ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ لَقُضِىَ بَيْنَهُمْ ۚ وَإِنَّهُمْ لَفِى شَكٍّۢ مِّنْهُ مُرِيبٍۢ", + "verse_46": "مَّنْ عَمِلَ صَٰلِحًۭا فَلِنَفْسِهِۦ ۖ وَمَنْ أَسَآءَ فَعَلَيْهَا ۗ وَمَا رَبُّكَ بِظَلَّٰمٍۢ لِّلْعَبِيدِ", + "verse_47": "۞ إِلَيْهِ يُرَدُّ عِلْمُ ٱلسَّاعَةِ ۚ وَمَا تَخْرُجُ مِن ثَمَرَٰتٍۢ مِّنْ أَكْمَامِهَا وَمَا تَحْمِلُ مِنْ أُنثَىٰ وَلَا تَضَعُ إِلَّا بِعِلْمِهِۦ ۚ وَيَوْمَ يُنَادِيهِمْ أَيْنَ شُرَكَآءِى قَالُوٓا۟ ءَاذَنَّٰكَ مَا مِنَّا مِن شَهِيدٍۢ", + "verse_48": "وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُوا۟ يَدْعُونَ مِن قَبْلُ ۖ وَظَنُّوا۟ مَا لَهُم مِّن مَّحِيصٍۢ", + "verse_49": "لَّا يَسْـَٔمُ ٱلْإِنسَٰنُ مِن دُعَآءِ ٱلْخَيْرِ وَإِن مَّسَّهُ ٱلشَّرُّ فَيَـُٔوسٌۭ قَنُوطٌۭ", + "verse_50": "وَلَئِنْ أَذَقْنَٰهُ رَحْمَةًۭ مِّنَّا مِنۢ بَعْدِ ضَرَّآءَ مَسَّتْهُ لَيَقُولَنَّ هَٰذَا لِى وَمَآ أَظُنُّ ٱلسَّاعَةَ قَآئِمَةًۭ وَلَئِن رُّجِعْتُ إِلَىٰ رَبِّىٓ إِنَّ لِى عِندَهُۥ لَلْحُسْنَىٰ ۚ فَلَنُنَبِّئَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ بِمَا عَمِلُوا۟ وَلَنُذِيقَنَّهُم مِّنْ عَذَابٍ غَلِيظٍۢ", + "verse_51": "وَإِذَآ أَنْعَمْنَا عَلَى ٱلْإِنسَٰنِ أَعْرَضَ وَنَـَٔا بِجَانِبِهِۦ وَإِذَا مَسَّهُ ٱلشَّرُّ فَذُو دُعَآءٍ عَرِيضٍۢ", + "verse_52": "قُلْ أَرَءَيْتُمْ إِن كَانَ مِنْ عِندِ ٱللَّهِ ثُمَّ كَفَرْتُم بِهِۦ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ هُوَ فِى شِقَاقٍۭ بَعِيدٍۢ", + "verse_53": "سَنُرِيهِمْ ءَايَٰتِنَا فِى ٱلْءَافَاقِ وَفِىٓ أَنفُسِهِمْ حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ ٱلْحَقُّ ۗ أَوَلَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُۥ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ شَهِيدٌ", + "verse_54": "أَلَآ إِنَّهُمْ فِى مِرْيَةٍۢ مِّن لِّقَآءِ رَبِّهِمْ ۗ أَلَآ إِنَّهُۥ بِكُلِّ شَىْءٍۢ مُّحِيطٌۢ" + }, + "count": 54, + "juz": [ + { + "index": "24", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_46" + } + }, + { + "index": "25", + "verse": { + "start": "verse_47", + "end": "verse_54" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/042.json b/texts/quran/042.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..12f9d1265d69b6343755aa391c6ee08de48205ae --- /dev/null +++ b/texts/quran/042.json @@ -0,0 +1,70 @@ +{ + "index": "042", + "name": "Ash-Shuraa", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "حمٓ", + "verse_2": "عٓسٓقٓ", + "verse_3": "كَذَٰلِكَ يُوحِىٓ إِلَيْكَ وَإِلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِكَ ٱللَّهُ ٱلْعَزِيزُ ٱلْحَكِيمُ", + "verse_4": "لَهُۥ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ ۖ وَهُوَ ٱلْعَلِىُّ ٱلْعَظِيمُ", + "verse_5": "تَكَادُ ٱلسَّمَٰوَٰتُ يَتَفَطَّرْنَ مِن فَوْقِهِنَّ ۚ وَٱلْمَلَٰٓئِكَةُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَيَسْتَغْفِرُونَ لِمَن فِى ٱلْأَرْضِ ۗ أَلَآ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلْغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ", + "verse_6": "وَٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُوا۟ مِن دُونِهِۦٓ أَوْلِيَآءَ ٱللَّهُ حَفِيظٌ عَلَيْهِمْ وَمَآ أَنتَ عَلَيْهِم بِوَكِيلٍۢ", + "verse_7": "وَكَذَٰلِكَ أَوْحَيْنَآ إِلَيْكَ قُرْءَانًا عَرَبِيًّۭا لِّتُنذِرَ أُمَّ ٱلْقُرَىٰ وَمَنْ حَوْلَهَا وَتُنذِرَ يَوْمَ ٱلْجَمْعِ لَا رَيْبَ فِيهِ ۚ فَرِيقٌۭ فِى ٱلْجَنَّةِ وَفَرِيقٌۭ فِى ٱلسَّعِيرِ", + "verse_8": "وَلَوْ شَآءَ ٱللَّهُ لَجَعَلَهُمْ أُمَّةًۭ وَٰحِدَةًۭ وَلَٰكِن يُدْخِلُ مَن يَشَآءُ فِى رَحْمَتِهِۦ ۚ وَٱلظَّٰلِمُونَ مَا لَهُم مِّن وَلِىٍّۢ وَلَا نَصِيرٍ", + "verse_9": "أَمِ ٱتَّخَذُوا۟ مِن دُونِهِۦٓ أَوْلِيَآءَ ۖ فَٱللَّهُ هُوَ ٱلْوَلِىُّ وَهُوَ يُحْىِ ٱلْمَوْتَىٰ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌۭ", + "verse_10": "وَمَا ٱخْتَلَفْتُمْ فِيهِ مِن شَىْءٍۢ فَحُكْمُهُۥٓ إِلَى ٱللَّهِ ۚ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبِّى عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَإِلَيْهِ أُنِيبُ", + "verse_11": "فَاطِرُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۚ جَعَلَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَٰجًۭا وَمِنَ ٱلْأَنْعَٰمِ أَزْوَٰجًۭا ۖ يَذْرَؤُكُمْ فِيهِ ۚ لَيْسَ كَمِثْلِهِۦ شَىْءٌۭ ۖ وَهُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلْبَصِيرُ", + "verse_12": "لَهُۥ مَقَالِيدُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۖ يَبْسُطُ ٱلرِّزْقَ لِمَن يَشَآءُ وَيَقْدِرُ ۚ إِنَّهُۥ بِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمٌۭ", + "verse_13": "۞ شَرَعَ لَكُم مِّنَ ٱلدِّينِ مَا وَصَّىٰ بِهِۦ نُوحًۭا وَٱلَّذِىٓ أَوْحَيْنَآ إِلَيْكَ وَمَا وَصَّيْنَا بِهِۦٓ إِبْرَٰهِيمَ وَمُوسَىٰ وَعِيسَىٰٓ ۖ أَنْ أَقِيمُوا۟ ٱلدِّينَ وَلَا تَتَفَرَّقُوا۟ فِيهِ ۚ كَبُرَ عَلَى ٱلْمُشْرِكِينَ مَا تَدْعُوهُمْ إِلَيْهِ ۚ ٱللَّهُ يَجْتَبِىٓ إِلَيْهِ مَن يَشَآءُ وَيَهْدِىٓ إِلَيْهِ مَن يُنِيبُ", + "verse_14": "وَمَا تَفَرَّقُوٓا۟ إِلَّا مِنۢ بَعْدِ مَا جَآءَهُمُ ٱلْعِلْمُ بَغْيًۢا بَيْنَهُمْ ۚ وَلَوْلَا كَلِمَةٌۭ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ إِلَىٰٓ أَجَلٍۢ مُّسَمًّۭى لَّقُضِىَ بَيْنَهُمْ ۚ وَإِنَّ ٱلَّذِينَ أُورِثُوا۟ ٱلْكِتَٰبَ مِنۢ بَعْدِهِمْ لَفِى شَكٍّۢ مِّنْهُ مُرِيبٍۢ", + "verse_15": "فَلِذَٰلِكَ فَٱدْعُ ۖ وَٱسْتَقِمْ كَمَآ أُمِرْتَ ۖ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَآءَهُمْ ۖ وَقُلْ ءَامَنتُ بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ مِن كِتَٰبٍۢ ۖ وَأُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَيْنَكُمُ ۖ ٱللَّهُ رَبُّنَا وَرَبُّكُمْ ۖ لَنَآ أَعْمَٰلُنَا وَلَكُمْ أَعْمَٰلُكُمْ ۖ لَا حُجَّةَ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ ۖ ٱللَّهُ يَجْمَعُ بَيْنَنَا ۖ وَإِلَيْهِ ٱلْمَصِيرُ", + "verse_16": "وَٱلَّذِينَ يُحَآجُّونَ فِى ٱللَّهِ مِنۢ بَعْدِ مَا ٱسْتُجِيبَ لَهُۥ حُجَّتُهُمْ دَاحِضَةٌ عِندَ رَبِّهِمْ وَعَلَيْهِمْ غَضَبٌۭ وَلَهُمْ عَذَابٌۭ شَدِيدٌ", + "verse_17": "ٱللَّهُ ٱلَّذِىٓ أَنزَلَ ٱلْكِتَٰبَ بِٱلْحَقِّ وَٱلْمِيزَانَ ۗ وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّ ٱلسَّاعَةَ قَرِيبٌۭ", + "verse_18": "يَسْتَعْجِلُ بِهَا ٱلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِهَا ۖ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ مُشْفِقُونَ مِنْهَا وَيَعْلَمُونَ أَنَّهَا ٱلْحَقُّ ۗ أَلَآ إِنَّ ٱلَّذِينَ يُمَارُونَ فِى ٱلسَّاعَةِ لَفِى ضَلَٰلٍۭ بَعِيدٍ", + "verse_19": "ٱللَّهُ لَطِيفٌۢ بِعِبَادِهِۦ يَرْزُقُ مَن يَشَآءُ ۖ وَهُوَ ٱلْقَوِىُّ ٱلْعَزِيزُ", + "verse_20": "مَن كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ ٱلْءَاخِرَةِ نَزِدْ لَهُۥ فِى حَرْثِهِۦ ۖ وَمَن كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ ٱلدُّنْيَا نُؤْتِهِۦ مِنْهَا وَمَا لَهُۥ فِى ٱلْءَاخِرَةِ مِن نَّصِيبٍ", + "verse_21": "أَمْ لَهُمْ شُرَكَٰٓؤُا۟ شَرَعُوا۟ لَهُم مِّنَ ٱلدِّينِ مَا لَمْ يَأْذَنۢ بِهِ ٱللَّهُ ۚ وَلَوْلَا كَلِمَةُ ٱلْفَصْلِ لَقُضِىَ بَيْنَهُمْ ۗ وَإِنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌۭ", + "verse_22": "تَرَى ٱلظَّٰلِمِينَ مُشْفِقِينَ مِمَّا كَسَبُوا۟ وَهُوَ وَاقِعٌۢ بِهِمْ ۗ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فِى رَوْضَاتِ ٱلْجَنَّاتِ ۖ لَهُم مَّا يَشَآءُونَ عِندَ رَبِّهِمْ ۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلْفَضْلُ ٱلْكَبِيرُ", + "verse_23": "ذَٰلِكَ ٱلَّذِى يُبَشِّرُ ٱللَّهُ عِبَادَهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ ۗ قُل لَّآ أَسْـَٔلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا ٱلْمَوَدَّةَ فِى ٱلْقُرْبَىٰ ۗ وَمَن يَقْتَرِفْ حَسَنَةًۭ نَّزِدْ لَهُۥ فِيهَا حُسْنًا ۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌۭ شَكُورٌ", + "verse_24": "أَمْ يَقُولُونَ ٱفْتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًۭا ۖ فَإِن يَشَإِ ٱللَّهُ يَخْتِمْ عَلَىٰ قَلْبِكَ ۗ وَيَمْحُ ٱللَّهُ ٱلْبَٰطِلَ وَيُحِقُّ ٱلْحَقَّ بِكَلِمَٰتِهِۦٓ ۚ إِنَّهُۥ عَلِيمٌۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ", + "verse_25": "وَهُوَ ٱلَّذِى يَقْبَلُ ٱلتَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِۦ وَيَعْفُوا۟ عَنِ ٱلسَّيِّـَٔاتِ وَيَعْلَمُ مَا تَفْعَلُونَ", + "verse_26": "وَيَسْتَجِيبُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَيَزِيدُهُم مِّن فَضْلِهِۦ ۚ وَٱلْكَٰفِرُونَ لَهُمْ عَذَابٌۭ شَدِيدٌۭ", + "verse_27": "۞ وَلَوْ بَسَطَ ٱللَّهُ ٱلرِّزْقَ لِعِبَادِهِۦ لَبَغَوْا۟ فِى ٱلْأَرْضِ وَلَٰكِن يُنَزِّلُ بِقَدَرٍۢ مَّا يَشَآءُ ۚ إِنَّهُۥ بِعِبَادِهِۦ خَبِيرٌۢ بَصِيرٌۭ", + "verse_28": "وَهُوَ ٱلَّذِى يُنَزِّلُ ٱلْغَيْثَ مِنۢ بَعْدِ مَا قَنَطُوا۟ وَيَنشُرُ رَحْمَتَهُۥ ۚ وَهُوَ ٱلْوَلِىُّ ٱلْحَمِيدُ", + "verse_29": "وَمِنْ ءَايَٰتِهِۦ خَلْقُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَمَا بَثَّ فِيهِمَا مِن دَآبَّةٍۢ ۚ وَهُوَ عَلَىٰ جَمْعِهِمْ إِذَا يَشَآءُ قَدِيرٌۭ", + "verse_30": "وَمَآ أَصَٰبَكُم مِّن مُّصِيبَةٍۢ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَيَعْفُوا۟ عَن كَثِيرٍۢ", + "verse_31": "وَمَآ أَنتُم بِمُعْجِزِينَ فِى ٱلْأَرْضِ ۖ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ مِن وَلِىٍّۢ وَلَا نَصِيرٍۢ", + "verse_32": "وَمِنْ ءَايَٰتِهِ ٱلْجَوَارِ فِى ٱلْبَحْرِ كَٱلْأَعْلَٰمِ", + "verse_33": "إِن يَشَأْ يُسْكِنِ ٱلرِّيحَ فَيَظْلَلْنَ رَوَاكِدَ عَلَىٰ ظَهْرِهِۦٓ ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَٰتٍۢ لِّكُلِّ صَبَّارٍۢ شَكُورٍ", + "verse_34": "أَوْ يُوبِقْهُنَّ بِمَا كَسَبُوا۟ وَيَعْفُ عَن كَثِيرٍۢ", + "verse_35": "وَيَعْلَمَ ٱلَّذِينَ يُجَٰدِلُونَ فِىٓ ءَايَٰتِنَا مَا لَهُم مِّن مَّحِيصٍۢ", + "verse_36": "فَمَآ أُوتِيتُم مِّن شَىْءٍۢ فَمَتَٰعُ ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا ۖ وَمَا عِندَ ٱللَّهِ خَيْرٌۭ وَأَبْقَىٰ لِلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَلَىٰ رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ", + "verse_37": "وَٱلَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبَٰٓئِرَ ٱلْإِثْمِ وَٱلْفَوَٰحِشَ وَإِذَا مَا غَضِبُوا۟ هُمْ يَغْفِرُونَ", + "verse_38": "وَٱلَّذِينَ ٱسْتَجَابُوا۟ لِرَبِّهِمْ وَأَقَامُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ وَأَمْرُهُمْ شُورَىٰ بَيْنَهُمْ وَمِمَّا رَزَقْنَٰهُمْ يُنفِقُونَ", + "verse_39": "وَٱلَّذِينَ إِذَآ أَصَابَهُمُ ٱلْبَغْىُ هُمْ يَنتَصِرُونَ", + "verse_40": "وَجَزَٰٓؤُا۟ سَيِّئَةٍۢ سَيِّئَةٌۭ مِّثْلُهَا ۖ فَمَنْ عَفَا وَأَصْلَحَ فَأَجْرُهُۥ عَلَى ٱللَّهِ ۚ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_41": "وَلَمَنِ ٱنتَصَرَ بَعْدَ ظُلْمِهِۦ فَأُو۟لَٰٓئِكَ مَا عَلَيْهِم مِّن سَبِيلٍ", + "verse_42": "إِنَّمَا ٱلسَّبِيلُ عَلَى ٱلَّذِينَ يَظْلِمُونَ ٱلنَّاسَ وَيَبْغُونَ فِى ٱلْأَرْضِ بِغَيْرِ ٱلْحَقِّ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌۭ", + "verse_43": "وَلَمَن صَبَرَ وَغَفَرَ إِنَّ ذَٰلِكَ لَمِنْ عَزْمِ ٱلْأُمُورِ", + "verse_44": "وَمَن يُضْلِلِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِن وَلِىٍّۢ مِّنۢ بَعْدِهِۦ ۗ وَتَرَى ٱلظَّٰلِمِينَ لَمَّا رَأَوُا۟ ٱلْعَذَابَ يَقُولُونَ هَلْ إِلَىٰ مَرَدٍّۢ مِّن سَبِيلٍۢ", + "verse_45": "وَتَرَىٰهُمْ يُعْرَضُونَ عَلَيْهَا خَٰشِعِينَ مِنَ ٱلذُّلِّ يَنظُرُونَ مِن طَرْفٍ خَفِىٍّۢ ۗ وَقَالَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِنَّ ٱلْخَٰسِرِينَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓا۟ أَنفُسَهُمْ وَأَهْلِيهِمْ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ ۗ أَلَآ إِنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ فِى عَذَابٍۢ مُّقِيمٍۢ", + "verse_46": "وَمَا كَانَ لَهُم مِّنْ أَوْلِيَآءَ يَنصُرُونَهُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ ۗ وَمَن يُضْلِلِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِن سَبِيلٍ", + "verse_47": "ٱسْتَجِيبُوا۟ لِرَبِّكُم مِّن قَبْلِ أَن يَأْتِىَ يَوْمٌۭ لَّا مَرَدَّ لَهُۥ مِنَ ٱللَّهِ ۚ مَا لَكُم مِّن مَّلْجَإٍۢ يَوْمَئِذٍۢ وَمَا لَكُم مِّن نَّكِيرٍۢ", + "verse_48": "فَإِنْ أَعْرَضُوا۟ فَمَآ أَرْسَلْنَٰكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا ۖ إِنْ عَلَيْكَ إِلَّا ٱلْبَلَٰغُ ۗ وَإِنَّآ إِذَآ أَذَقْنَا ٱلْإِنسَٰنَ مِنَّا رَحْمَةًۭ فَرِحَ بِهَا ۖ وَإِن تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌۢ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ فَإِنَّ ٱلْإِنسَٰنَ كَفُورٌۭ", + "verse_49": "لِّلَّهِ مُلْكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۚ يَخْلُقُ مَا يَشَآءُ ۚ يَهَبُ لِمَن يَشَآءُ إِنَٰثًۭا وَيَهَبُ لِمَن يَشَآءُ ٱلذُّكُورَ", + "verse_50": "أَوْ يُزَوِّجُهُمْ ذُكْرَانًۭا وَإِنَٰثًۭا ۖ وَيَجْعَلُ مَن يَشَآءُ عَقِيمًا ۚ إِنَّهُۥ عَلِيمٌۭ قَدِيرٌۭ", + "verse_51": "۞ وَمَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُكَلِّمَهُ ٱللَّهُ إِلَّا وَحْيًا أَوْ مِن وَرَآئِ حِجَابٍ أَوْ يُرْسِلَ رَسُولًۭا فَيُوحِىَ بِإِذْنِهِۦ مَا يَشَآءُ ۚ إِنَّهُۥ عَلِىٌّ حَكِيمٌۭ", + "verse_52": "وَكَذَٰلِكَ أَوْحَيْنَآ إِلَيْكَ رُوحًۭا مِّنْ أَمْرِنَا ۚ مَا كُنتَ تَدْرِى مَا ٱلْكِتَٰبُ وَلَا ٱلْإِيمَٰنُ وَلَٰكِن جَعَلْنَٰهُ نُورًۭا نَّهْدِى بِهِۦ مَن نَّشَآءُ مِنْ عِبَادِنَا ۚ وَإِنَّكَ لَتَهْدِىٓ إِلَىٰ صِرَٰطٍۢ مُّسْتَقِيمٍۢ", + "verse_53": "صِرَٰطِ ٱللَّهِ ٱلَّذِى لَهُۥ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ ۗ أَلَآ إِلَى ٱللَّهِ تَصِيرُ ٱلْأُمُورُ" + }, + "count": 53, + "juz": [ + { + "index": "25", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_53" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/043.json b/texts/quran/043.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..b8fe00d17ac3d7a1f08c828c1523a062f9379378 --- /dev/null +++ b/texts/quran/043.json @@ -0,0 +1,106 @@ +{ + "index": "043", + "name": "az-Zukhruf", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "حمٓ", + "verse_2": "وَٱلْكِتَٰبِ ٱلْمُبِينِ", + "verse_3": "إِنَّا جَعَلْنَٰهُ قُرْءَٰنًا عَرَبِيًّۭا لَّعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ", + "verse_4": "وَإِنَّهُۥ فِىٓ أُمِّ ٱلْكِتَٰبِ لَدَيْنَا لَعَلِىٌّ حَكِيمٌ", + "verse_5": "أَفَنَضْرِبُ عَنكُمُ ٱلذِّكْرَ صَفْحًا أَن كُنتُمْ قَوْمًۭا مُّسْرِفِينَ", + "verse_6": "وَكَمْ أَرْسَلْنَا مِن نَّبِىٍّۢ فِى ٱلْأَوَّلِينَ", + "verse_7": "وَمَا يَأْتِيهِم مِّن نَّبِىٍّ إِلَّا كَانُوا۟ بِهِۦ يَسْتَهْزِءُونَ", + "verse_8": "فَأَهْلَكْنَآ أَشَدَّ مِنْهُم بَطْشًۭا وَمَضَىٰ مَثَلُ ٱلْأَوَّلِينَ", + "verse_9": "وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ خَلَقَهُنَّ ٱلْعَزِيزُ ٱلْعَلِيمُ", + "verse_10": "ٱلَّذِى جَعَلَ لَكُمُ ٱلْأَرْضَ مَهْدًۭا وَجَعَلَ لَكُمْ فِيهَا سُبُلًۭا لَّعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ", + "verse_11": "وَٱلَّذِى نَزَّلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءًۢ بِقَدَرٍۢ فَأَنشَرْنَا بِهِۦ بَلْدَةًۭ مَّيْتًۭا ۚ كَذَٰلِكَ تُخْرَجُونَ", + "verse_12": "وَٱلَّذِى خَلَقَ ٱلْأَزْوَٰجَ كُلَّهَا وَجَعَلَ لَكُم مِّنَ ٱلْفُلْكِ وَٱلْأَنْعَٰمِ مَا تَرْكَبُونَ", + "verse_13": "لِتَسْتَوُۥا۟ عَلَىٰ ظُهُورِهِۦ ثُمَّ تَذْكُرُوا۟ نِعْمَةَ رَبِّكُمْ إِذَا ٱسْتَوَيْتُمْ عَلَيْهِ وَتَقُولُوا۟ سُبْحَٰنَ ٱلَّذِى سَخَّرَ لَنَا هَٰذَا وَمَا كُنَّا لَهُۥ مُقْرِنِينَ", + "verse_14": "وَإِنَّآ إِلَىٰ رَبِّنَا لَمُنقَلِبُونَ", + "verse_15": "وَجَعَلُوا۟ لَهُۥ مِنْ عِبَادِهِۦ جُزْءًا ۚ إِنَّ ٱلْإِنسَٰنَ لَكَفُورٌۭ مُّبِينٌ", + "verse_16": "أَمِ ٱتَّخَذَ مِمَّا يَخْلُقُ بَنَاتٍۢ وَأَصْفَىٰكُم بِٱلْبَنِينَ", + "verse_17": "وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِمَا ضَرَبَ لِلرَّحْمَٰنِ مَثَلًۭا ظَلَّ وَجْهُهُۥ مُسْوَدًّۭا وَهُوَ كَظِيمٌ", + "verse_18": "أَوَمَن يُنَشَّؤُا۟ فِى ٱلْحِلْيَةِ وَهُوَ فِى ٱلْخِصَامِ غَيْرُ مُبِينٍۢ", + "verse_19": "وَجَعَلُوا۟ ٱلْمَلَٰٓئِكَةَ ٱلَّذِينَ هُمْ عِبَٰدُ ٱلرَّحْمَٰنِ إِنَٰثًا ۚ أَشَهِدُوا۟ خَلْقَهُمْ ۚ سَتُكْتَبُ شَهَٰدَتُهُمْ وَيُسْـَٔلُونَ", + "verse_20": "وَقَالُوا۟ لَوْ شَآءَ ٱلرَّحْمَٰنُ مَا عَبَدْنَٰهُم ۗ مَّا لَهُم بِذَٰلِكَ مِنْ عِلْمٍ ۖ إِنْ هُمْ إِلَّا يَخْرُصُونَ", + "verse_21": "أَمْ ءَاتَيْنَٰهُمْ كِتَٰبًۭا مِّن قَبْلِهِۦ فَهُم بِهِۦ مُسْتَمْسِكُونَ", + "verse_22": "بَلْ قَالُوٓا۟ إِنَّا وَجَدْنَآ ءَابَآءَنَا عَلَىٰٓ أُمَّةٍۢ وَإِنَّا عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِم مُّهْتَدُونَ", + "verse_23": "وَكَذَٰلِكَ مَآ أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ فِى قَرْيَةٍۢ مِّن نَّذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَآ إِنَّا وَجَدْنَآ ءَابَآءَنَا عَلَىٰٓ أُمَّةٍۢ وَإِنَّا عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِم مُّقْتَدُونَ", + "verse_24": "۞ قَٰلَ أَوَلَوْ جِئْتُكُم بِأَهْدَىٰ مِمَّا وَجَدتُّمْ عَلَيْهِ ءَابَآءَكُمْ ۖ قَالُوٓا۟ إِنَّا بِمَآ أُرْسِلْتُم بِهِۦ كَٰفِرُونَ", + "verse_25": "فَٱنتَقَمْنَا مِنْهُمْ ۖ فَٱنظُرْ كَيْفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلْمُكَذِّبِينَ", + "verse_26": "وَإِذْ قَالَ إِبْرَٰهِيمُ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِۦٓ إِنَّنِى بَرَآءٌۭ مِّمَّا تَعْبُدُونَ", + "verse_27": "إِلَّا ٱلَّذِى فَطَرَنِى فَإِنَّهُۥ سَيَهْدِينِ", + "verse_28": "وَجَعَلَهَا كَلِمَةًۢ بَاقِيَةًۭ فِى عَقِبِهِۦ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ", + "verse_29": "بَلْ مَتَّعْتُ هَٰٓؤُلَآءِ وَءَابَآءَهُمْ حَتَّىٰ جَآءَهُمُ ٱلْحَقُّ وَرَسُولٌۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_30": "وَلَمَّا جَآءَهُمُ ٱلْحَقُّ قَالُوا۟ هَٰذَا سِحْرٌۭ وَإِنَّا بِهِۦ كَٰفِرُونَ", + "verse_31": "وَقَالُوا۟ لَوْلَا نُزِّلَ هَٰذَا ٱلْقُرْءَانُ عَلَىٰ رَجُلٍۢ مِّنَ ٱلْقَرْيَتَيْنِ عَظِيمٍ", + "verse_32": "أَهُمْ يَقْسِمُونَ رَحْمَتَ رَبِّكَ ۚ نَحْنُ قَسَمْنَا بَيْنَهُم مَّعِيشَتَهُمْ فِى ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا ۚ وَرَفَعْنَا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍۢ دَرَجَٰتٍۢ لِّيَتَّخِذَ بَعْضُهُم بَعْضًۭا سُخْرِيًّۭا ۗ وَرَحْمَتُ رَبِّكَ خَيْرٌۭ مِّمَّا يَجْمَعُونَ", + "verse_33": "وَلَوْلَآ أَن يَكُونَ ٱلنَّاسُ أُمَّةًۭ وَٰحِدَةًۭ لَّجَعَلْنَا لِمَن يَكْفُرُ بِٱلرَّحْمَٰنِ لِبُيُوتِهِمْ سُقُفًۭا مِّن فِضَّةٍۢ وَمَعَارِجَ عَلَيْهَا يَظْهَرُونَ", + "verse_34": "وَلِبُيُوتِهِمْ أَبْوَٰبًۭا وَسُرُرًا عَلَيْهَا يَتَّكِـُٔونَ", + "verse_35": "وَزُخْرُفًۭا ۚ وَإِن كُلُّ ذَٰلِكَ لَمَّا مَتَٰعُ ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا ۚ وَٱلْءَاخِرَةُ عِندَ رَبِّكَ لِلْمُتَّقِينَ", + "verse_36": "وَمَن يَعْشُ عَن ذِكْرِ ٱلرَّحْمَٰنِ نُقَيِّضْ لَهُۥ شَيْطَٰنًۭا فَهُوَ لَهُۥ قَرِينٌۭ", + "verse_37": "وَإِنَّهُمْ لَيَصُدُّونَهُمْ عَنِ ٱلسَّبِيلِ وَيَحْسَبُونَ أَنَّهُم مُّهْتَدُونَ", + "verse_38": "حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَنَا قَالَ يَٰلَيْتَ بَيْنِى وَبَيْنَكَ بُعْدَ ٱلْمَشْرِقَيْنِ فَبِئْسَ ٱلْقَرِينُ", + "verse_39": "وَلَن يَنفَعَكُمُ ٱلْيَوْمَ إِذ ظَّلَمْتُمْ أَنَّكُمْ فِى ٱلْعَذَابِ مُشْتَرِكُونَ", + "verse_40": "أَفَأَنتَ تُسْمِعُ ٱلصُّمَّ أَوْ تَهْدِى ٱلْعُمْىَ وَمَن كَانَ فِى ضَلَٰلٍۢ مُّبِينٍۢ", + "verse_41": "فَإِمَّا نَذْهَبَنَّ بِكَ فَإِنَّا مِنْهُم مُّنتَقِمُونَ", + "verse_42": "أَوْ نُرِيَنَّكَ ٱلَّذِى وَعَدْنَٰهُمْ فَإِنَّا عَلَيْهِم مُّقْتَدِرُونَ", + "verse_43": "فَٱسْتَمْسِكْ بِٱلَّذِىٓ أُوحِىَ إِلَيْكَ ۖ إِنَّكَ عَلَىٰ صِرَٰطٍۢ مُّسْتَقِيمٍۢ", + "verse_44": "وَإِنَّهُۥ لَذِكْرٌۭ لَّكَ وَلِقَوْمِكَ ۖ وَسَوْفَ تُسْـَٔلُونَ", + "verse_45": "وَسْـَٔلْ مَنْ أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ مِن رُّسُلِنَآ أَجَعَلْنَا مِن دُونِ ٱلرَّحْمَٰنِ ءَالِهَةًۭ يُعْبَدُونَ", + "verse_46": "وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَىٰ بِـَٔايَٰتِنَآ إِلَىٰ فِرْعَوْنَ وَمَلَإِي۟هِۦ فَقَالَ إِنِّى رَسُولُ رَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_47": "فَلَمَّا جَآءَهُم بِـَٔايَٰتِنَآ إِذَا هُم مِّنْهَا يَضْحَكُونَ", + "verse_48": "وَمَا نُرِيهِم مِّنْ ءَايَةٍ إِلَّا هِىَ أَكْبَرُ مِنْ أُخْتِهَا ۖ وَأَخَذْنَٰهُم بِٱلْعَذَابِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ", + "verse_49": "وَقَالُوا۟ يَٰٓأَيُّهَ ٱلسَّاحِرُ ٱدْعُ لَنَا رَبَّكَ بِمَا عَهِدَ عِندَكَ إِنَّنَا لَمُهْتَدُونَ", + "verse_50": "فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُمُ ٱلْعَذَابَ إِذَا هُمْ يَنكُثُونَ", + "verse_51": "وَنَادَىٰ فِرْعَوْنُ فِى قَوْمِهِۦ قَالَ يَٰقَوْمِ أَلَيْسَ لِى مُلْكُ مِصْرَ وَهَٰذِهِ ٱلْأَنْهَٰرُ تَجْرِى مِن تَحْتِىٓ ۖ أَفَلَا تُبْصِرُونَ", + "verse_52": "أَمْ أَنَا۠ خَيْرٌۭ مِّنْ هَٰذَا ٱلَّذِى هُوَ مَهِينٌۭ وَلَا يَكَادُ يُبِينُ", + "verse_53": "فَلَوْلَآ أُلْقِىَ عَلَيْهِ أَسْوِرَةٌۭ مِّن ذَهَبٍ أَوْ جَآءَ مَعَهُ ٱلْمَلَٰٓئِكَةُ مُقْتَرِنِينَ", + "verse_54": "فَٱسْتَخَفَّ قَوْمَهُۥ فَأَطَاعُوهُ ۚ إِنَّهُمْ كَانُوا۟ قَوْمًۭا فَٰسِقِينَ", + "verse_55": "فَلَمَّآ ءَاسَفُونَا ٱنتَقَمْنَا مِنْهُمْ فَأَغْرَقْنَٰهُمْ أَجْمَعِينَ", + "verse_56": "فَجَعَلْنَٰهُمْ سَلَفًۭا وَمَثَلًۭا لِّلْءَاخِرِينَ", + "verse_57": "۞ وَلَمَّا ضُرِبَ ٱبْنُ مَرْيَمَ مَثَلًا إِذَا قَوْمُكَ مِنْهُ يَصِدُّونَ", + "verse_58": "وَقَالُوٓا۟ ءَأَٰلِهَتُنَا خَيْرٌ أَمْ هُوَ ۚ مَا ضَرَبُوهُ لَكَ إِلَّا جَدَلًۢا ۚ بَلْ هُمْ قَوْمٌ خَصِمُونَ", + "verse_59": "إِنْ هُوَ إِلَّا عَبْدٌ أَنْعَمْنَا عَلَيْهِ وَجَعَلْنَٰهُ مَثَلًۭا لِّبَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ", + "verse_60": "وَلَوْ نَشَآءُ لَجَعَلْنَا مِنكُم مَّلَٰٓئِكَةًۭ فِى ٱلْأَرْضِ يَخْلُفُونَ", + "verse_61": "وَإِنَّهُۥ لَعِلْمٌۭ لِّلسَّاعَةِ فَلَا تَمْتَرُنَّ بِهَا وَٱتَّبِعُونِ ۚ هَٰذَا صِرَٰطٌۭ مُّسْتَقِيمٌۭ", + "verse_62": "وَلَا يَصُدَّنَّكُمُ ٱلشَّيْطَٰنُ ۖ إِنَّهُۥ لَكُمْ عَدُوٌّۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_63": "وَلَمَّا جَآءَ عِيسَىٰ بِٱلْبَيِّنَٰتِ قَالَ قَدْ جِئْتُكُم بِٱلْحِكْمَةِ وَلِأُبَيِّنَ لَكُم بَعْضَ ٱلَّذِى تَخْتَلِفُونَ فِيهِ ۖ فَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ", + "verse_64": "إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ رَبِّى وَرَبُّكُمْ فَٱعْبُدُوهُ ۚ هَٰذَا صِرَٰطٌۭ مُّسْتَقِيمٌۭ", + "verse_65": "فَٱخْتَلَفَ ٱلْأَحْزَابُ مِنۢ بَيْنِهِمْ ۖ فَوَيْلٌۭ لِّلَّذِينَ ظَلَمُوا۟ مِنْ عَذَابِ يَوْمٍ أَلِيمٍ", + "verse_66": "هَلْ يَنظُرُونَ إِلَّا ٱلسَّاعَةَ أَن تَأْتِيَهُم بَغْتَةًۭ وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ", + "verse_67": "ٱلْأَخِلَّآءُ يَوْمَئِذٍۭ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا ٱلْمُتَّقِينَ", + "verse_68": "يَٰعِبَادِ لَا خَوْفٌ عَلَيْكُمُ ٱلْيَوْمَ وَلَآ أَنتُمْ تَحْزَنُونَ", + "verse_69": "ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا وَكَانُوا۟ مُسْلِمِينَ", + "verse_70": "ٱدْخُلُوا۟ ٱلْجَنَّةَ أَنتُمْ وَأَزْوَٰجُكُمْ تُحْبَرُونَ", + "verse_71": "يُطَافُ عَلَيْهِم بِصِحَافٍۢ مِّن ذَهَبٍۢ وَأَكْوَابٍۢ ۖ وَفِيهَا مَا تَشْتَهِيهِ ٱلْأَنفُسُ وَتَلَذُّ ٱلْأَعْيُنُ ۖ وَأَنتُمْ فِيهَا خَٰلِدُونَ", + "verse_72": "وَتِلْكَ ٱلْجَنَّةُ ٱلَّتِىٓ أُورِثْتُمُوهَا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ", + "verse_73": "لَكُمْ فِيهَا فَٰكِهَةٌۭ كَثِيرَةٌۭ مِّنْهَا تَأْكُلُونَ", + "verse_74": "إِنَّ ٱلْمُجْرِمِينَ فِى عَذَابِ جَهَنَّمَ خَٰلِدُونَ", + "verse_75": "لَا يُفَتَّرُ عَنْهُمْ وَهُمْ فِيهِ مُبْلِسُونَ", + "verse_76": "وَمَا ظَلَمْنَٰهُمْ وَلَٰكِن كَانُوا۟ هُمُ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_77": "وَنَادَوْا۟ يَٰمَٰلِكُ لِيَقْضِ عَلَيْنَا رَبُّكَ ۖ قَالَ إِنَّكُم مَّٰكِثُونَ", + "verse_78": "لَقَدْ جِئْنَٰكُم بِٱلْحَقِّ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَكُمْ لِلْحَقِّ كَٰرِهُونَ", + "verse_79": "أَمْ أَبْرَمُوٓا۟ أَمْرًۭا فَإِنَّا مُبْرِمُونَ", + "verse_80": "أَمْ يَحْسَبُونَ أَنَّا لَا نَسْمَعُ سِرَّهُمْ وَنَجْوَىٰهُم ۚ بَلَىٰ وَرُسُلُنَا لَدَيْهِمْ يَكْتُبُونَ", + "verse_81": "قُلْ إِن كَانَ لِلرَّحْمَٰنِ وَلَدٌۭ فَأَنَا۠ أَوَّلُ ٱلْعَٰبِدِينَ", + "verse_82": "سُبْحَٰنَ رَبِّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ رَبِّ ٱلْعَرْشِ عَمَّا يَصِفُونَ", + "verse_83": "فَذَرْهُمْ يَخُوضُوا۟ وَيَلْعَبُوا۟ حَتَّىٰ يُلَٰقُوا۟ يَوْمَهُمُ ٱلَّذِى يُوعَدُونَ", + "verse_84": "وَهُوَ ٱلَّذِى فِى ٱلسَّمَآءِ إِلَٰهٌۭ وَفِى ٱلْأَرْضِ إِلَٰهٌۭ ۚ وَهُوَ ٱلْحَكِيمُ ٱلْعَلِيمُ", + "verse_85": "وَتَبَارَكَ ٱلَّذِى لَهُۥ مُلْكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا وَعِندَهُۥ عِلْمُ ٱلسَّاعَةِ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ", + "verse_86": "وَلَا يَمْلِكُ ٱلَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِهِ ٱلشَّفَٰعَةَ إِلَّا مَن شَهِدَ بِٱلْحَقِّ وَهُمْ يَعْلَمُونَ", + "verse_87": "وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَهُمْ لَيَقُولُنَّ ٱللَّهُ ۖ فَأَنَّىٰ يُؤْفَكُونَ", + "verse_88": "وَقِيلِهِۦ يَٰرَبِّ إِنَّ هَٰٓؤُلَآءِ قَوْمٌۭ لَّا يُؤْمِنُونَ", + "verse_89": "فَٱصْفَحْ عَنْهُمْ وَقُلْ سَلَٰمٌۭ ۚ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ" + }, + "count": 89, + "juz": [ + { + "index": "25", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_89" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/044.json b/texts/quran/044.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..52a0632060016186ed2693778333e6aa628a4b2b --- /dev/null +++ b/texts/quran/044.json @@ -0,0 +1,76 @@ +{ + "index": "044", + "name": "ad-Dukhan", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "حمٓ", + "verse_2": "وَٱلْكِتَٰبِ ٱلْمُبِينِ", + "verse_3": "إِنَّآ أَنزَلْنَٰهُ فِى لَيْلَةٍۢ مُّبَٰرَكَةٍ ۚ إِنَّا كُنَّا مُنذِرِينَ", + "verse_4": "فِيهَا يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ", + "verse_5": "أَمْرًۭا مِّنْ عِندِنَآ ۚ إِنَّا كُنَّا مُرْسِلِينَ", + "verse_6": "رَحْمَةًۭ مِّن رَّبِّكَ ۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلْعَلِيمُ", + "verse_7": "رَبِّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَآ ۖ إِن كُنتُم مُّوقِنِينَ", + "verse_8": "لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ يُحْىِۦ وَيُمِيتُ ۖ رَبُّكُمْ وَرَبُّ ءَابَآئِكُمُ ٱلْأَوَّلِينَ", + "verse_9": "بَلْ هُمْ فِى شَكٍّۢ يَلْعَبُونَ", + "verse_10": "فَٱرْتَقِبْ يَوْمَ تَأْتِى ٱلسَّمَآءُ بِدُخَانٍۢ مُّبِينٍۢ", + "verse_11": "يَغْشَى ٱلنَّاسَ ۖ هَٰذَا عَذَابٌ أَلِيمٌۭ", + "verse_12": "رَّبَّنَا ٱكْشِفْ عَنَّا ٱلْعَذَابَ إِنَّا مُؤْمِنُونَ", + "verse_13": "أَنَّىٰ لَهُمُ ٱلذِّكْرَىٰ وَقَدْ جَآءَهُمْ رَسُولٌۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_14": "ثُمَّ تَوَلَّوْا۟ عَنْهُ وَقَالُوا۟ مُعَلَّمٌۭ مَّجْنُونٌ", + "verse_15": "إِنَّا كَاشِفُوا۟ ٱلْعَذَابِ قَلِيلًا ۚ إِنَّكُمْ عَآئِدُونَ", + "verse_16": "يَوْمَ نَبْطِشُ ٱلْبَطْشَةَ ٱلْكُبْرَىٰٓ إِنَّا مُنتَقِمُونَ", + "verse_17": "۞ وَلَقَدْ فَتَنَّا قَبْلَهُمْ قَوْمَ فِرْعَوْنَ وَجَآءَهُمْ رَسُولٌۭ كَرِيمٌ", + "verse_18": "أَنْ أَدُّوٓا۟ إِلَىَّ عِبَادَ ٱللَّهِ ۖ إِنِّى لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌۭ", + "verse_19": "وَأَن لَّا تَعْلُوا۟ عَلَى ٱللَّهِ ۖ إِنِّىٓ ءَاتِيكُم بِسُلْطَٰنٍۢ مُّبِينٍۢ", + "verse_20": "وَإِنِّى عُذْتُ بِرَبِّى وَرَبِّكُمْ أَن تَرْجُمُونِ", + "verse_21": "وَإِن لَّمْ تُؤْمِنُوا۟ لِى فَٱعْتَزِلُونِ", + "verse_22": "فَدَعَا رَبَّهُۥٓ أَنَّ هَٰٓؤُلَآءِ قَوْمٌۭ مُّجْرِمُونَ", + "verse_23": "فَأَسْرِ بِعِبَادِى لَيْلًا إِنَّكُم مُّتَّبَعُونَ", + "verse_24": "وَٱتْرُكِ ٱلْبَحْرَ رَهْوًا ۖ إِنَّهُمْ جُندٌۭ مُّغْرَقُونَ", + "verse_25": "كَمْ تَرَكُوا۟ مِن جَنَّٰتٍۢ وَعُيُونٍۢ", + "verse_26": "وَزُرُوعٍۢ وَمَقَامٍۢ كَرِيمٍۢ", + "verse_27": "وَنَعْمَةٍۢ كَانُوا۟ فِيهَا فَٰكِهِينَ", + "verse_28": "كَذَٰلِكَ ۖ وَأَوْرَثْنَٰهَا قَوْمًا ءَاخَرِينَ", + "verse_29": "فَمَا بَكَتْ عَلَيْهِمُ ٱلسَّمَآءُ وَٱلْأَرْضُ وَمَا كَانُوا۟ مُنظَرِينَ", + "verse_30": "وَلَقَدْ نَجَّيْنَا بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ مِنَ ٱلْعَذَابِ ٱلْمُهِينِ", + "verse_31": "مِن فِرْعَوْنَ ۚ إِنَّهُۥ كَانَ عَالِيًۭا مِّنَ ٱلْمُسْرِفِينَ", + "verse_32": "وَلَقَدِ ٱخْتَرْنَٰهُمْ عَلَىٰ عِلْمٍ عَلَى ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_33": "وَءَاتَيْنَٰهُم مِّنَ ٱلْءَايَٰتِ مَا فِيهِ بَلَٰٓؤٌۭا۟ مُّبِينٌ", + "verse_34": "إِنَّ هَٰٓؤُلَآءِ لَيَقُولُونَ", + "verse_35": "إِنْ هِىَ إِلَّا مَوْتَتُنَا ٱلْأُولَىٰ وَمَا نَحْنُ بِمُنشَرِينَ", + "verse_36": "فَأْتُوا۟ بِـَٔابَآئِنَآ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ", + "verse_37": "أَهُمْ خَيْرٌ أَمْ قَوْمُ تُبَّعٍۢ وَٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ ۚ أَهْلَكْنَٰهُمْ ۖ إِنَّهُمْ كَانُوا۟ مُجْرِمِينَ", + "verse_38": "وَمَا خَلَقْنَا ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا لَٰعِبِينَ", + "verse_39": "مَا خَلَقْنَٰهُمَآ إِلَّا بِٱلْحَقِّ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_40": "إِنَّ يَوْمَ ٱلْفَصْلِ مِيقَٰتُهُمْ أَجْمَعِينَ", + "verse_41": "يَوْمَ لَا يُغْنِى مَوْلًى عَن مَّوْلًۭى شَيْـًۭٔا وَلَا هُمْ يُنصَرُونَ", + "verse_42": "إِلَّا مَن رَّحِمَ ٱللَّهُ ۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ", + "verse_43": "إِنَّ شَجَرَتَ ٱلزَّقُّومِ", + "verse_44": "طَعَامُ ٱلْأَثِيمِ", + "verse_45": "كَٱلْمُهْلِ يَغْلِى فِى ٱلْبُطُونِ", + "verse_46": "كَغَلْىِ ٱلْحَمِيمِ", + "verse_47": "خُذُوهُ فَٱعْتِلُوهُ إِلَىٰ سَوَآءِ ٱلْجَحِيمِ", + "verse_48": "ثُمَّ صُبُّوا۟ فَوْقَ رَأْسِهِۦ مِنْ عَذَابِ ٱلْحَمِيمِ", + "verse_49": "ذُقْ إِنَّكَ أَنتَ ٱلْعَزِيزُ ٱلْكَرِيمُ", + "verse_50": "إِنَّ هَٰذَا مَا كُنتُم بِهِۦ تَمْتَرُونَ", + "verse_51": "إِنَّ ٱلْمُتَّقِينَ فِى مَقَامٍ أَمِينٍۢ", + "verse_52": "فِى جَنَّٰتٍۢ وَعُيُونٍۢ", + "verse_53": "يَلْبَسُونَ مِن سُندُسٍۢ وَإِسْتَبْرَقٍۢ مُّتَقَٰبِلِينَ", + "verse_54": "كَذَٰلِكَ وَزَوَّجْنَٰهُم بِحُورٍ عِينٍۢ", + "verse_55": "يَدْعُونَ فِيهَا بِكُلِّ فَٰكِهَةٍ ءَامِنِينَ", + "verse_56": "لَا يَذُوقُونَ فِيهَا ٱلْمَوْتَ إِلَّا ٱلْمَوْتَةَ ٱلْأُولَىٰ ۖ وَوَقَىٰهُمْ عَذَابَ ٱلْجَحِيمِ", + "verse_57": "فَضْلًۭا مِّن رَّبِّكَ ۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلْفَوْزُ ٱلْعَظِيمُ", + "verse_58": "فَإِنَّمَا يَسَّرْنَٰهُ بِلِسَانِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ", + "verse_59": "فَٱرْتَقِبْ إِنَّهُم مُّرْتَقِبُونَ" + }, + "count": 59, + "juz": [ + { + "index": "25", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_59" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/045.json b/texts/quran/045.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..c6e6ae73b6194c3b03148a69e20e95ae7fe421e5 --- /dev/null +++ b/texts/quran/045.json @@ -0,0 +1,54 @@ +{ + "index": "045", + "name": "Al-Jathiyah", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "حمٓ", + "verse_2": "تَنزِيلُ ٱلْكِتَٰبِ مِنَ ٱللَّهِ ٱلْعَزِيزِ ٱلْحَكِيمِ", + "verse_3": "إِنَّ فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ لَءَايَٰتٍۢ لِّلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_4": "وَفِى خَلْقِكُمْ وَمَا يَبُثُّ مِن دَآبَّةٍ ءَايَٰتٌۭ لِّقَوْمٍۢ يُوقِنُونَ", + "verse_5": "وَٱخْتِلَٰفِ ٱلَّيْلِ وَٱلنَّهَارِ وَمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مِن رِّزْقٍۢ فَأَحْيَا بِهِ ٱلْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَتَصْرِيفِ ٱلرِّيَٰحِ ءَايَٰتٌۭ لِّقَوْمٍۢ يَعْقِلُونَ", + "verse_6": "تِلْكَ ءَايَٰتُ ٱللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَيْكَ بِٱلْحَقِّ ۖ فَبِأَىِّ حَدِيثٍۭ بَعْدَ ٱللَّهِ وَءَايَٰتِهِۦ يُؤْمِنُونَ", + "verse_7": "وَيْلٌۭ لِّكُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٍۢ", + "verse_8": "يَسْمَعُ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ تُتْلَىٰ عَلَيْهِ ثُمَّ يُصِرُّ مُسْتَكْبِرًۭا كَأَن لَّمْ يَسْمَعْهَا ۖ فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٍۢ", + "verse_9": "وَإِذَا عَلِمَ مِنْ ءَايَٰتِنَا شَيْـًٔا ٱتَّخَذَهَا هُزُوًا ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ لَهُمْ عَذَابٌۭ مُّهِينٌۭ", + "verse_10": "مِّن وَرَآئِهِمْ جَهَنَّمُ ۖ وَلَا يُغْنِى عَنْهُم مَّا كَسَبُوا۟ شَيْـًۭٔا وَلَا مَا ٱتَّخَذُوا۟ مِن دُونِ ٱللَّهِ أَوْلِيَآءَ ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ", + "verse_11": "هَٰذَا هُدًۭى ۖ وَٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِمْ لَهُمْ عَذَابٌۭ مِّن رِّجْزٍ أَلِيمٌ", + "verse_12": "۞ ٱللَّهُ ٱلَّذِى سَخَّرَ لَكُمُ ٱلْبَحْرَ لِتَجْرِىَ ٱلْفُلْكُ فِيهِ بِأَمْرِهِۦ وَلِتَبْتَغُوا۟ مِن فَضْلِهِۦ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ", + "verse_13": "وَسَخَّرَ لَكُم مَّا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ جَمِيعًۭا مِّنْهُ ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَءَايَٰتٍۢ لِّقَوْمٍۢ يَتَفَكَّرُونَ", + "verse_14": "قُل لِّلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ يَغْفِرُوا۟ لِلَّذِينَ لَا يَرْجُونَ أَيَّامَ ٱللَّهِ لِيَجْزِىَ قَوْمًۢا بِمَا كَانُوا۟ يَكْسِبُونَ", + "verse_15": "مَنْ عَمِلَ صَٰلِحًۭا فَلِنَفْسِهِۦ ۖ وَمَنْ أَسَآءَ فَعَلَيْهَا ۖ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ", + "verse_16": "وَلَقَدْ ءَاتَيْنَا بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ ٱلْكِتَٰبَ وَٱلْحُكْمَ وَٱلنُّبُوَّةَ وَرَزَقْنَٰهُم مِّنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ وَفَضَّلْنَٰهُمْ عَلَى ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_17": "وَءَاتَيْنَٰهُم بَيِّنَٰتٍۢ مِّنَ ٱلْأَمْرِ ۖ فَمَا ٱخْتَلَفُوٓا۟ إِلَّا مِنۢ بَعْدِ مَا جَآءَهُمُ ٱلْعِلْمُ بَغْيًۢا بَيْنَهُمْ ۚ إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِى بَيْنَهُمْ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ فِيمَا كَانُوا۟ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ", + "verse_18": "ثُمَّ جَعَلْنَٰكَ عَلَىٰ شَرِيعَةٍۢ مِّنَ ٱلْأَمْرِ فَٱتَّبِعْهَا وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَآءَ ٱلَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_19": "إِنَّهُمْ لَن يُغْنُوا۟ عَنكَ مِنَ ٱللَّهِ شَيْـًۭٔا ۚ وَإِنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَآءُ بَعْضٍۢ ۖ وَٱللَّهُ وَلِىُّ ٱلْمُتَّقِينَ", + "verse_20": "هَٰذَا بَصَٰٓئِرُ لِلنَّاسِ وَهُدًۭى وَرَحْمَةٌۭ لِّقَوْمٍۢ يُوقِنُونَ", + "verse_21": "أَمْ حَسِبَ ٱلَّذِينَ ٱجْتَرَحُوا۟ ٱلسَّيِّـَٔاتِ أَن نَّجْعَلَهُمْ كَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ سَوَآءًۭ مَّحْيَاهُمْ وَمَمَاتُهُمْ ۚ سَآءَ مَا يَحْكُمُونَ", + "verse_22": "وَخَلَقَ ٱللَّهُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ بِٱلْحَقِّ وَلِتُجْزَىٰ كُلُّ نَفْسٍۭ بِمَا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ", + "verse_23": "أَفَرَءَيْتَ مَنِ ٱتَّخَذَ إِلَٰهَهُۥ هَوَىٰهُ وَأَضَلَّهُ ٱللَّهُ عَلَىٰ عِلْمٍۢ وَخَتَمَ عَلَىٰ سَمْعِهِۦ وَقَلْبِهِۦ وَجَعَلَ عَلَىٰ بَصَرِهِۦ غِشَٰوَةًۭ فَمَن يَهْدِيهِ مِنۢ بَعْدِ ٱللَّهِ ۚ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ", + "verse_24": "وَقَالُوا۟ مَا هِىَ إِلَّا حَيَاتُنَا ٱلدُّنْيَا نَمُوتُ وَنَحْيَا وَمَا يُهْلِكُنَآ إِلَّا ٱلدَّهْرُ ۚ وَمَا لَهُم بِذَٰلِكَ مِنْ عِلْمٍ ۖ إِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ", + "verse_25": "وَإِذَا تُتْلَىٰ عَلَيْهِمْ ءَايَٰتُنَا بَيِّنَٰتٍۢ مَّا كَانَ حُجَّتَهُمْ إِلَّآ أَن قَالُوا۟ ٱئْتُوا۟ بِـَٔابَآئِنَآ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ", + "verse_26": "قُلِ ٱللَّهُ يُحْيِيكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يَجْمَعُكُمْ إِلَىٰ يَوْمِ ٱلْقِيَٰمَةِ لَا رَيْبَ فِيهِ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_27": "وَلِلَّهِ مُلْكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۚ وَيَوْمَ تَقُومُ ٱلسَّاعَةُ يَوْمَئِذٍۢ يَخْسَرُ ٱلْمُبْطِلُونَ", + "verse_28": "وَتَرَىٰ كُلَّ أُمَّةٍۢ جَاثِيَةًۭ ۚ كُلُّ أُمَّةٍۢ تُدْعَىٰٓ إِلَىٰ كِتَٰبِهَا ٱلْيَوْمَ تُجْزَوْنَ مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ", + "verse_29": "هَٰذَا كِتَٰبُنَا يَنطِقُ عَلَيْكُم بِٱلْحَقِّ ۚ إِنَّا كُنَّا نَسْتَنسِخُ مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ", + "verse_30": "فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَيُدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِى رَحْمَتِهِۦ ۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلْفَوْزُ ٱلْمُبِينُ", + "verse_31": "وَأَمَّا ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓا۟ أَفَلَمْ تَكُنْ ءَايَٰتِى تُتْلَىٰ عَلَيْكُمْ فَٱسْتَكْبَرْتُمْ وَكُنتُمْ قَوْمًۭا مُّجْرِمِينَ", + "verse_32": "وَإِذَا قِيلَ إِنَّ وَعْدَ ٱللَّهِ حَقٌّۭ وَٱلسَّاعَةُ لَا رَيْبَ فِيهَا قُلْتُم مَّا نَدْرِى مَا ٱلسَّاعَةُ إِن نَّظُنُّ إِلَّا ظَنًّۭا وَمَا نَحْنُ بِمُسْتَيْقِنِينَ", + "verse_33": "وَبَدَا لَهُمْ سَيِّـَٔاتُ مَا عَمِلُوا۟ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُوا۟ بِهِۦ يَسْتَهْزِءُونَ", + "verse_34": "وَقِيلَ ٱلْيَوْمَ نَنسَىٰكُمْ كَمَا نَسِيتُمْ لِقَآءَ يَوْمِكُمْ هَٰذَا وَمَأْوَىٰكُمُ ٱلنَّارُ وَمَا لَكُم مِّن نَّٰصِرِينَ", + "verse_35": "ذَٰلِكُم بِأَنَّكُمُ ٱتَّخَذْتُمْ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ هُزُوًۭا وَغَرَّتْكُمُ ٱلْحَيَوٰةُ ٱلدُّنْيَا ۚ فَٱلْيَوْمَ لَا يُخْرَجُونَ مِنْهَا وَلَا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ", + "verse_36": "فَلِلَّهِ ٱلْحَمْدُ رَبِّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَرَبِّ ٱلْأَرْضِ رَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_37": "وَلَهُ ٱلْكِبْرِيَآءُ فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۖ وَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلْحَكِيمُ" + }, + "count": 37, + "juz": [ + { + "index": "25", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_37" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/046.json b/texts/quran/046.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..84c9e3b3f8c5340273f021f20e22f4bbc908e47d --- /dev/null +++ b/texts/quran/046.json @@ -0,0 +1,52 @@ +{ + "index": "046", + "name": "al-Ahqaf", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "حمٓ", + "verse_2": "تَنزِيلُ ٱلْكِتَٰبِ مِنَ ٱللَّهِ ٱلْعَزِيزِ ٱلْحَكِيمِ", + "verse_3": "مَا خَلَقْنَا ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَآ إِلَّا بِٱلْحَقِّ وَأَجَلٍۢ مُّسَمًّۭى ۚ وَٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ عَمَّآ أُنذِرُوا۟ مُعْرِضُونَ", + "verse_4": "قُلْ أَرَءَيْتُم مَّا تَدْعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ أَرُونِى مَاذَا خَلَقُوا۟ مِنَ ٱلْأَرْضِ أَمْ لَهُمْ شِرْكٌۭ فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ ۖ ٱئْتُونِى بِكِتَٰبٍۢ مِّن قَبْلِ هَٰذَآ أَوْ أَثَٰرَةٍۢ مِّنْ عِلْمٍ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ", + "verse_5": "وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّن يَدْعُوا۟ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَن لَّا يَسْتَجِيبُ لَهُۥٓ إِلَىٰ يَوْمِ ٱلْقِيَٰمَةِ وَهُمْ عَن دُعَآئِهِمْ غَٰفِلُونَ", + "verse_6": "وَإِذَا حُشِرَ ٱلنَّاسُ كَانُوا۟ لَهُمْ أَعْدَآءًۭ وَكَانُوا۟ بِعِبَادَتِهِمْ كَٰفِرِينَ", + "verse_7": "وَإِذَا تُتْلَىٰ عَلَيْهِمْ ءَايَٰتُنَا بَيِّنَٰتٍۢ قَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ لِلْحَقِّ لَمَّا جَآءَهُمْ هَٰذَا سِحْرٌۭ مُّبِينٌ", + "verse_8": "أَمْ يَقُولُونَ ٱفْتَرَىٰهُ ۖ قُلْ إِنِ ٱفْتَرَيْتُهُۥ فَلَا تَمْلِكُونَ لِى مِنَ ٱللَّهِ شَيْـًٔا ۖ هُوَ أَعْلَمُ بِمَا تُفِيضُونَ فِيهِ ۖ كَفَىٰ بِهِۦ شَهِيدًۢا بَيْنِى وَبَيْنَكُمْ ۖ وَهُوَ ٱلْغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ", + "verse_9": "قُلْ مَا كُنتُ بِدْعًۭا مِّنَ ٱلرُّسُلِ وَمَآ أَدْرِى مَا يُفْعَلُ بِى وَلَا بِكُمْ ۖ إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَىٰٓ إِلَىَّ وَمَآ أَنَا۠ إِلَّا نَذِيرٌۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_10": "قُلْ أَرَءَيْتُمْ إِن كَانَ مِنْ عِندِ ٱللَّهِ وَكَفَرْتُم بِهِۦ وَشَهِدَ شَاهِدٌۭ مِّنۢ بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ عَلَىٰ مِثْلِهِۦ فَـَٔامَنَ وَٱسْتَكْبَرْتُمْ ۖ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهْدِى ٱلْقَوْمَ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_11": "وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ لِلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَوْ كَانَ خَيْرًۭا مَّا سَبَقُونَآ إِلَيْهِ ۚ وَإِذْ لَمْ يَهْتَدُوا۟ بِهِۦ فَسَيَقُولُونَ هَٰذَآ إِفْكٌۭ قَدِيمٌۭ", + "verse_12": "وَمِن قَبْلِهِۦ كِتَٰبُ مُوسَىٰٓ إِمَامًۭا وَرَحْمَةًۭ ۚ وَهَٰذَا كِتَٰبٌۭ مُّصَدِّقٌۭ لِّسَانًا عَرَبِيًّۭا لِّيُنذِرَ ٱلَّذِينَ ظَلَمُوا۟ وَبُشْرَىٰ لِلْمُحْسِنِينَ", + "verse_13": "إِنَّ ٱلَّذِينَ قَالُوا۟ رَبُّنَا ٱللَّهُ ثُمَّ ٱسْتَقَٰمُوا۟ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ", + "verse_14": "أُو۟لَٰٓئِكَ أَصْحَٰبُ ٱلْجَنَّةِ خَٰلِدِينَ فِيهَا جَزَآءًۢ بِمَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_15": "وَوَصَّيْنَا ٱلْإِنسَٰنَ بِوَٰلِدَيْهِ إِحْسَٰنًا ۖ حَمَلَتْهُ أُمُّهُۥ كُرْهًۭا وَوَضَعَتْهُ كُرْهًۭا ۖ وَحَمْلُهُۥ وَفِصَٰلُهُۥ ثَلَٰثُونَ شَهْرًا ۚ حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُۥ وَبَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةًۭ قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِىٓ أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ ٱلَّتِىٓ أَنْعَمْتَ عَلَىَّ وَعَلَىٰ وَٰلِدَىَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَٰلِحًۭا تَرْضَىٰهُ وَأَصْلِحْ لِى فِى ذُرِّيَّتِىٓ ۖ إِنِّى تُبْتُ إِلَيْكَ وَإِنِّى مِنَ ٱلْمُسْلِمِينَ", + "verse_16": "أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ نَتَقَبَّلُ عَنْهُمْ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا۟ وَنَتَجَاوَزُ عَن سَيِّـَٔاتِهِمْ فِىٓ أَصْحَٰبِ ٱلْجَنَّةِ ۖ وَعْدَ ٱلصِّدْقِ ٱلَّذِى كَانُوا۟ يُوعَدُونَ", + "verse_17": "وَٱلَّذِى قَالَ لِوَٰلِدَيْهِ أُفٍّۢ لَّكُمَآ أَتَعِدَانِنِىٓ أَنْ أُخْرَجَ وَقَدْ خَلَتِ ٱلْقُرُونُ مِن قَبْلِى وَهُمَا يَسْتَغِيثَانِ ٱللَّهَ وَيْلَكَ ءَامِنْ إِنَّ وَعْدَ ٱللَّهِ حَقٌّۭ فَيَقُولُ مَا هَٰذَآ إِلَّآ أَسَٰطِيرُ ٱلْأَوَّلِينَ", + "verse_18": "أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ حَقَّ عَلَيْهِمُ ٱلْقَوْلُ فِىٓ أُمَمٍۢ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِم مِّنَ ٱلْجِنِّ وَٱلْإِنسِ ۖ إِنَّهُمْ كَانُوا۟ خَٰسِرِينَ", + "verse_19": "وَلِكُلٍّۢ دَرَجَٰتٌۭ مِّمَّا عَمِلُوا۟ ۖ وَلِيُوَفِّيَهُمْ أَعْمَٰلَهُمْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ", + "verse_20": "وَيَوْمَ يُعْرَضُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ عَلَى ٱلنَّارِ أَذْهَبْتُمْ طَيِّبَٰتِكُمْ فِى حَيَاتِكُمُ ٱلدُّنْيَا وَٱسْتَمْتَعْتُم بِهَا فَٱلْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ ٱلْهُونِ بِمَا كُنتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ فِى ٱلْأَرْضِ بِغَيْرِ ٱلْحَقِّ وَبِمَا كُنتُمْ تَفْسُقُونَ", + "verse_21": "۞ وَٱذْكُرْ أَخَا عَادٍ إِذْ أَنذَرَ قَوْمَهُۥ بِٱلْأَحْقَافِ وَقَدْ خَلَتِ ٱلنُّذُرُ مِنۢ بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِۦٓ أَلَّا تَعْبُدُوٓا۟ إِلَّا ٱللَّهَ إِنِّىٓ أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍۢ", + "verse_22": "قَالُوٓا۟ أَجِئْتَنَا لِتَأْفِكَنَا عَنْ ءَالِهَتِنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَآ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ", + "verse_23": "قَالَ إِنَّمَا ٱلْعِلْمُ عِندَ ٱللَّهِ وَأُبَلِّغُكُم مَّآ أُرْسِلْتُ بِهِۦ وَلَٰكِنِّىٓ أَرَىٰكُمْ قَوْمًۭا تَجْهَلُونَ", + "verse_24": "فَلَمَّا رَأَوْهُ عَارِضًۭا مُّسْتَقْبِلَ أَوْدِيَتِهِمْ قَالُوا۟ هَٰذَا عَارِضٌۭ مُّمْطِرُنَا ۚ بَلْ هُوَ مَا ٱسْتَعْجَلْتُم بِهِۦ ۖ رِيحٌۭ فِيهَا عَذَابٌ أَلِيمٌۭ", + "verse_25": "تُدَمِّرُ كُلَّ شَىْءٍۭ بِأَمْرِ رَبِّهَا فَأَصْبَحُوا۟ لَا يُرَىٰٓ إِلَّا مَسَٰكِنُهُمْ ۚ كَذَٰلِكَ نَجْزِى ٱلْقَوْمَ ٱلْمُجْرِمِينَ", + "verse_26": "وَلَقَدْ مَكَّنَّٰهُمْ فِيمَآ إِن مَّكَّنَّٰكُمْ فِيهِ وَجَعَلْنَا لَهُمْ سَمْعًۭا وَأَبْصَٰرًۭا وَأَفْـِٔدَةًۭ فَمَآ أَغْنَىٰ عَنْهُمْ سَمْعُهُمْ وَلَآ أَبْصَٰرُهُمْ وَلَآ أَفْـِٔدَتُهُم مِّن شَىْءٍ إِذْ كَانُوا۟ يَجْحَدُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُوا۟ بِهِۦ يَسْتَهْزِءُونَ", + "verse_27": "وَلَقَدْ أَهْلَكْنَا مَا حَوْلَكُم مِّنَ ٱلْقُرَىٰ وَصَرَّفْنَا ٱلْءَايَٰتِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ", + "verse_28": "فَلَوْلَا نَصَرَهُمُ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُوا۟ مِن دُونِ ٱللَّهِ قُرْبَانًا ءَالِهَةًۢ ۖ بَلْ ضَلُّوا۟ عَنْهُمْ ۚ وَذَٰلِكَ إِفْكُهُمْ وَمَا كَانُوا۟ يَفْتَرُونَ", + "verse_29": "وَإِذْ صَرَفْنَآ إِلَيْكَ نَفَرًۭا مِّنَ ٱلْجِنِّ يَسْتَمِعُونَ ٱلْقُرْءَانَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قَالُوٓا۟ أَنصِتُوا۟ ۖ فَلَمَّا قُضِىَ وَلَّوْا۟ إِلَىٰ قَوْمِهِم مُّنذِرِينَ", + "verse_30": "قَالُوا۟ يَٰقَوْمَنَآ إِنَّا سَمِعْنَا كِتَٰبًا أُنزِلَ مِنۢ بَعْدِ مُوسَىٰ مُصَدِّقًۭا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ يَهْدِىٓ إِلَى ٱلْحَقِّ وَإِلَىٰ طَرِيقٍۢ مُّسْتَقِيمٍۢ", + "verse_31": "يَٰقَوْمَنَآ أَجِيبُوا۟ دَاعِىَ ٱللَّهِ وَءَامِنُوا۟ بِهِۦ يَغْفِرْ لَكُم مِّن ذُنُوبِكُمْ وَيُجِرْكُم مِّنْ عَذَابٍ أَلِيمٍۢ", + "verse_32": "وَمَن لَّا يُجِبْ دَاعِىَ ٱللَّهِ فَلَيْسَ بِمُعْجِزٍۢ فِى ٱلْأَرْضِ وَلَيْسَ لَهُۥ مِن دُونِهِۦٓ أَوْلِيَآءُ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ فِى ضَلَٰلٍۢ مُّبِينٍ", + "verse_33": "أَوَلَمْ يَرَوْا۟ أَنَّ ٱللَّهَ ٱلَّذِى خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ وَلَمْ يَعْىَ بِخَلْقِهِنَّ بِقَٰدِرٍ عَلَىٰٓ أَن يُحْۦِىَ ٱلْمَوْتَىٰ ۚ بَلَىٰٓ إِنَّهُۥ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌۭ", + "verse_34": "وَيَوْمَ يُعْرَضُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ عَلَى ٱلنَّارِ أَلَيْسَ هَٰذَا بِٱلْحَقِّ ۖ قَالُوا۟ بَلَىٰ وَرَبِّنَا ۚ قَالَ فَذُوقُوا۟ ٱلْعَذَابَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ", + "verse_35": "فَٱصْبِرْ كَمَا صَبَرَ أُو۟لُوا۟ ٱلْعَزْمِ مِنَ ٱلرُّسُلِ وَلَا تَسْتَعْجِل لَّهُمْ ۚ كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَ مَا يُوعَدُونَ لَمْ يَلْبَثُوٓا۟ إِلَّا سَاعَةًۭ مِّن نَّهَارٍۭ ۚ بَلَٰغٌۭ ۚ فَهَلْ يُهْلَكُ إِلَّا ٱلْقَوْمُ ٱلْفَٰسِقُونَ" + }, + "count": 35, + "juz": [ + { + "index": "26", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_35" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/047.json b/texts/quran/047.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..e74f2e080f315fda37d6d1d6ba498d10d2a317e0 --- /dev/null +++ b/texts/quran/047.json @@ -0,0 +1,55 @@ +{ + "index": "047", + "name": "Muhammad", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ وَصَدُّوا۟ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ أَضَلَّ أَعْمَٰلَهُمْ", + "verse_2": "وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَءَامَنُوا۟ بِمَا نُزِّلَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍۢ وَهُوَ ٱلْحَقُّ مِن رَّبِّهِمْ ۙ كَفَّرَ عَنْهُمْ سَيِّـَٔاتِهِمْ وَأَصْلَحَ بَالَهُمْ", + "verse_3": "ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ ٱتَّبَعُوا۟ ٱلْبَٰطِلَ وَأَنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱتَّبَعُوا۟ ٱلْحَقَّ مِن رَّبِّهِمْ ۚ كَذَٰلِكَ يَضْرِبُ ٱللَّهُ لِلنَّاسِ أَمْثَٰلَهُمْ", + "verse_4": "فَإِذَا لَقِيتُمُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ فَضَرْبَ ٱلرِّقَابِ حَتَّىٰٓ إِذَآ أَثْخَنتُمُوهُمْ فَشُدُّوا۟ ٱلْوَثَاقَ فَإِمَّا مَنًّۢا بَعْدُ وَإِمَّا فِدَآءً حَتَّىٰ تَضَعَ ٱلْحَرْبُ أَوْزَارَهَا ۚ ذَٰلِكَ وَلَوْ يَشَآءُ ٱللَّهُ لَٱنتَصَرَ مِنْهُمْ وَلَٰكِن لِّيَبْلُوَا۟ بَعْضَكُم بِبَعْضٍۢ ۗ وَٱلَّذِينَ قُتِلُوا۟ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ فَلَن يُضِلَّ أَعْمَٰلَهُمْ", + "verse_5": "سَيَهْدِيهِمْ وَيُصْلِحُ بَالَهُمْ", + "verse_6": "وَيُدْخِلُهُمُ ٱلْجَنَّةَ عَرَّفَهَا لَهُمْ", + "verse_7": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِن تَنصُرُوا۟ ٱللَّهَ يَنصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ", + "verse_8": "وَٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ فَتَعْسًۭا لَّهُمْ وَأَضَلَّ أَعْمَٰلَهُمْ", + "verse_9": "ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ كَرِهُوا۟ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فَأَحْبَطَ أَعْمَٰلَهُمْ", + "verse_10": "۞ أَفَلَمْ يَسِيرُوا۟ فِى ٱلْأَرْضِ فَيَنظُرُوا۟ كَيْفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ ۚ دَمَّرَ ٱللَّهُ عَلَيْهِمْ ۖ وَلِلْكَٰفِرِينَ أَمْثَٰلُهَا", + "verse_11": "ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ مَوْلَى ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَأَنَّ ٱلْكَٰفِرِينَ لَا مَوْلَىٰ لَهُمْ", + "verse_12": "إِنَّ ٱللَّهَ يُدْخِلُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ جَنَّٰتٍۢ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ ۖ وَٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ يَتَمَتَّعُونَ وَيَأْكُلُونَ كَمَا تَأْكُلُ ٱلْأَنْعَٰمُ وَٱلنَّارُ مَثْوًۭى لَّهُمْ", + "verse_13": "وَكَأَيِّن مِّن قَرْيَةٍ هِىَ أَشَدُّ قُوَّةًۭ مِّن قَرْيَتِكَ ٱلَّتِىٓ أَخْرَجَتْكَ أَهْلَكْنَٰهُمْ فَلَا نَاصِرَ لَهُمْ", + "verse_14": "أَفَمَن كَانَ عَلَىٰ بَيِّنَةٍۢ مِّن رَّبِّهِۦ كَمَن زُيِّنَ لَهُۥ سُوٓءُ عَمَلِهِۦ وَٱتَّبَعُوٓا۟ أَهْوَآءَهُم", + "verse_15": "مَّثَلُ ٱلْجَنَّةِ ٱلَّتِى وُعِدَ ٱلْمُتَّقُونَ ۖ فِيهَآ أَنْهَٰرٌۭ مِّن مَّآءٍ غَيْرِ ءَاسِنٍۢ وَأَنْهَٰرٌۭ مِّن لَّبَنٍۢ لَّمْ يَتَغَيَّرْ طَعْمُهُۥ وَأَنْهَٰرٌۭ مِّنْ خَمْرٍۢ لَّذَّةٍۢ لِّلشَّٰرِبِينَ وَأَنْهَٰرٌۭ مِّنْ عَسَلٍۢ مُّصَفًّۭى ۖ وَلَهُمْ فِيهَا مِن كُلِّ ٱلثَّمَرَٰتِ وَمَغْفِرَةٌۭ مِّن رَّبِّهِمْ ۖ كَمَنْ هُوَ خَٰلِدٌۭ فِى ٱلنَّارِ وَسُقُوا۟ مَآءً حَمِيمًۭا فَقَطَّعَ أَمْعَآءَهُمْ", + "verse_16": "وَمِنْهُم مَّن يَسْتَمِعُ إِلَيْكَ حَتَّىٰٓ إِذَا خَرَجُوا۟ مِنْ عِندِكَ قَالُوا۟ لِلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْعِلْمَ مَاذَا قَالَ ءَانِفًا ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ طَبَعَ ٱللَّهُ عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ وَٱتَّبَعُوٓا۟ أَهْوَآءَهُمْ", + "verse_17": "وَٱلَّذِينَ ٱهْتَدَوْا۟ زَادَهُمْ هُدًۭى وَءَاتَىٰهُمْ تَقْوَىٰهُمْ", + "verse_18": "فَهَلْ يَنظُرُونَ إِلَّا ٱلسَّاعَةَ أَن تَأْتِيَهُم بَغْتَةًۭ ۖ فَقَدْ جَآءَ أَشْرَاطُهَا ۚ فَأَنَّىٰ لَهُمْ إِذَا جَآءَتْهُمْ ذِكْرَىٰهُمْ", + "verse_19": "فَٱعْلَمْ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا ٱللَّهُ وَٱسْتَغْفِرْ لِذَنۢبِكَ وَلِلْمُؤْمِنِينَ وَٱلْمُؤْمِنَٰتِ ۗ وَٱللَّهُ يَعْلَمُ مُتَقَلَّبَكُمْ وَمَثْوَىٰكُمْ", + "verse_20": "وَيَقُولُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَوْلَا نُزِّلَتْ سُورَةٌۭ ۖ فَإِذَآ أُنزِلَتْ سُورَةٌۭ مُّحْكَمَةٌۭ وَذُكِرَ فِيهَا ٱلْقِتَالُ ۙ رَأَيْتَ ٱلَّذِينَ فِى قُلُوبِهِم مَّرَضٌۭ يَنظُرُونَ إِلَيْكَ نَظَرَ ٱلْمَغْشِىِّ عَلَيْهِ مِنَ ٱلْمَوْتِ ۖ فَأَوْلَىٰ لَهُمْ", + "verse_21": "طَاعَةٌۭ وَقَوْلٌۭ مَّعْرُوفٌۭ ۚ فَإِذَا عَزَمَ ٱلْأَمْرُ فَلَوْ صَدَقُوا۟ ٱللَّهَ لَكَانَ خَيْرًۭا لَّهُمْ", + "verse_22": "فَهَلْ عَسَيْتُمْ إِن تَوَلَّيْتُمْ أَن تُفْسِدُوا۟ فِى ٱلْأَرْضِ وَتُقَطِّعُوٓا۟ أَرْحَامَكُمْ", + "verse_23": "أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ لَعَنَهُمُ ٱللَّهُ فَأَصَمَّهُمْ وَأَعْمَىٰٓ أَبْصَٰرَهُمْ", + "verse_24": "أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ ٱلْقُرْءَانَ أَمْ عَلَىٰ قُلُوبٍ أَقْفَالُهَآ", + "verse_25": "إِنَّ ٱلَّذِينَ ٱرْتَدُّوا۟ عَلَىٰٓ أَدْبَٰرِهِم مِّنۢ بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ ٱلْهُدَى ۙ ٱلشَّيْطَٰنُ سَوَّلَ لَهُمْ وَأَمْلَىٰ لَهُمْ", + "verse_26": "ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا۟ لِلَّذِينَ كَرِهُوا۟ مَا نَزَّلَ ٱللَّهُ سَنُطِيعُكُمْ فِى بَعْضِ ٱلْأَمْرِ ۖ وَٱللَّهُ يَعْلَمُ إِسْرَارَهُمْ", + "verse_27": "فَكَيْفَ إِذَا تَوَفَّتْهُمُ ٱلْمَلَٰٓئِكَةُ يَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَأَدْبَٰرَهُمْ", + "verse_28": "ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمُ ٱتَّبَعُوا۟ مَآ أَسْخَطَ ٱللَّهَ وَكَرِهُوا۟ رِضْوَٰنَهُۥ فَأَحْبَطَ أَعْمَٰلَهُمْ", + "verse_29": "أَمْ حَسِبَ ٱلَّذِينَ فِى قُلُوبِهِم مَّرَضٌ أَن لَّن يُخْرِجَ ٱللَّهُ أَضْغَٰنَهُمْ", + "verse_30": "وَلَوْ نَشَآءُ لَأَرَيْنَٰكَهُمْ فَلَعَرَفْتَهُم بِسِيمَٰهُمْ ۚ وَلَتَعْرِفَنَّهُمْ فِى لَحْنِ ٱلْقَوْلِ ۚ وَٱللَّهُ يَعْلَمُ أَعْمَٰلَكُمْ", + "verse_31": "وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ حَتَّىٰ نَعْلَمَ ٱلْمُجَٰهِدِينَ مِنكُمْ وَٱلصَّٰبِرِينَ وَنَبْلُوَا۟ أَخْبَارَكُمْ", + "verse_32": "إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ وَصَدُّوا۟ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ وَشَآقُّوا۟ ٱلرَّسُولَ مِنۢ بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ ٱلْهُدَىٰ لَن يَضُرُّوا۟ ٱللَّهَ شَيْـًۭٔا وَسَيُحْبِطُ أَعْمَٰلَهُمْ", + "verse_33": "۞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ أَطِيعُوا۟ ٱللَّهَ وَأَطِيعُوا۟ ٱلرَّسُولَ وَلَا تُبْطِلُوٓا۟ أَعْمَٰلَكُمْ", + "verse_34": "إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ وَصَدُّوا۟ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ ثُمَّ مَاتُوا۟ وَهُمْ كُفَّارٌۭ فَلَن يَغْفِرَ ٱللَّهُ لَهُمْ", + "verse_35": "فَلَا تَهِنُوا۟ وَتَدْعُوٓا۟ إِلَى ٱلسَّلْمِ وَأَنتُمُ ٱلْأَعْلَوْنَ وَٱللَّهُ مَعَكُمْ وَلَن يَتِرَكُمْ أَعْمَٰلَكُمْ", + "verse_36": "إِنَّمَا ٱلْحَيَوٰةُ ٱلدُّنْيَا لَعِبٌۭ وَلَهْوٌۭ ۚ وَإِن تُؤْمِنُوا۟ وَتَتَّقُوا۟ يُؤْتِكُمْ أُجُورَكُمْ وَلَا يَسْـَٔلْكُمْ أَمْوَٰلَكُمْ", + "verse_37": "إِن يَسْـَٔلْكُمُوهَا فَيُحْفِكُمْ تَبْخَلُوا۟ وَيُخْرِجْ أَضْغَٰنَكُمْ", + "verse_38": "هَٰٓأَنتُمْ هَٰٓؤُلَآءِ تُدْعَوْنَ لِتُنفِقُوا۟ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ فَمِنكُم مَّن يَبْخَلُ ۖ وَمَن يَبْخَلْ فَإِنَّمَا يَبْخَلُ عَن نَّفْسِهِۦ ۚ وَٱللَّهُ ٱلْغَنِىُّ وَأَنتُمُ ٱلْفُقَرَآءُ ۚ وَإِن تَتَوَلَّوْا۟ يَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَيْرَكُمْ ثُمَّ لَا يَكُونُوٓا۟ أَمْثَٰلَكُم" + }, + "count": 38, + "juz": [ + { + "index": "26", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_38" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/048.json b/texts/quran/048.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..0ff635859f39adeb0b7ee11673eb0982069c480a --- /dev/null +++ b/texts/quran/048.json @@ -0,0 +1,46 @@ +{ + "index": "048", + "name": "al-Fath", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "إِنَّا فَتَحْنَا لَكَ فَتْحًۭا مُّبِينًۭا", + "verse_2": "لِّيَغْفِرَ لَكَ ٱللَّهُ مَا تَقَدَّمَ مِن ذَنۢبِكَ وَمَا تَأَخَّرَ وَيُتِمَّ نِعْمَتَهُۥ عَلَيْكَ وَيَهْدِيَكَ صِرَٰطًۭا مُّسْتَقِيمًۭا", + "verse_3": "وَيَنصُرَكَ ٱللَّهُ نَصْرًا عَزِيزًا", + "verse_4": "هُوَ ٱلَّذِىٓ أَنزَلَ ٱلسَّكِينَةَ فِى قُلُوبِ ٱلْمُؤْمِنِينَ لِيَزْدَادُوٓا۟ إِيمَٰنًۭا مَّعَ إِيمَٰنِهِمْ ۗ وَلِلَّهِ جُنُودُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًۭا", + "verse_5": "لِّيُدْخِلَ ٱلْمُؤْمِنِينَ وَٱلْمُؤْمِنَٰتِ جَنَّٰتٍۢ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا وَيُكَفِّرَ عَنْهُمْ سَيِّـَٔاتِهِمْ ۚ وَكَانَ ذَٰلِكَ عِندَ ٱللَّهِ فَوْزًا عَظِيمًۭا", + "verse_6": "وَيُعَذِّبَ ٱلْمُنَٰفِقِينَ وَٱلْمُنَٰفِقَٰتِ وَٱلْمُشْرِكِينَ وَٱلْمُشْرِكَٰتِ ٱلظَّآنِّينَ بِٱللَّهِ ظَنَّ ٱلسَّوْءِ ۚ عَلَيْهِمْ دَآئِرَةُ ٱلسَّوْءِ ۖ وَغَضِبَ ٱللَّهُ عَلَيْهِمْ وَلَعَنَهُمْ وَأَعَدَّ لَهُمْ جَهَنَّمَ ۖ وَسَآءَتْ مَصِيرًۭا", + "verse_7": "وَلِلَّهِ جُنُودُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا", + "verse_8": "إِنَّآ أَرْسَلْنَٰكَ شَٰهِدًۭا وَمُبَشِّرًۭا وَنَذِيرًۭا", + "verse_9": "لِّتُؤْمِنُوا۟ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ وَتُعَزِّرُوهُ وَتُوَقِّرُوهُ وَتُسَبِّحُوهُ بُكْرَةًۭ وَأَصِيلًا", + "verse_10": "إِنَّ ٱلَّذِينَ يُبَايِعُونَكَ إِنَّمَا يُبَايِعُونَ ٱللَّهَ يَدُ ٱللَّهِ فَوْقَ أَيْدِيهِمْ ۚ فَمَن نَّكَثَ فَإِنَّمَا يَنكُثُ عَلَىٰ نَفْسِهِۦ ۖ وَمَنْ أَوْفَىٰ بِمَا عَٰهَدَ عَلَيْهُ ٱللَّهَ فَسَيُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًۭا", + "verse_11": "سَيَقُولُ لَكَ ٱلْمُخَلَّفُونَ مِنَ ٱلْأَعْرَابِ شَغَلَتْنَآ أَمْوَٰلُنَا وَأَهْلُونَا فَٱسْتَغْفِرْ لَنَا ۚ يَقُولُونَ بِأَلْسِنَتِهِم مَّا لَيْسَ فِى قُلُوبِهِمْ ۚ قُلْ فَمَن يَمْلِكُ لَكُم مِّنَ ٱللَّهِ شَيْـًٔا إِنْ أَرَادَ بِكُمْ ضَرًّا أَوْ أَرَادَ بِكُمْ نَفْعًۢا ۚ بَلْ كَانَ ٱللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًۢا", + "verse_12": "بَلْ ظَنَنتُمْ أَن لَّن يَنقَلِبَ ٱلرَّسُولُ وَٱلْمُؤْمِنُونَ إِلَىٰٓ أَهْلِيهِمْ أَبَدًۭا وَزُيِّنَ ذَٰلِكَ فِى قُلُوبِكُمْ وَظَنَنتُمْ ظَنَّ ٱلسَّوْءِ وَكُنتُمْ قَوْمًۢا بُورًۭا", + "verse_13": "وَمَن لَّمْ يُؤْمِنۢ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ فَإِنَّآ أَعْتَدْنَا لِلْكَٰفِرِينَ سَعِيرًۭا", + "verse_14": "وَلِلَّهِ مُلْكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۚ يَغْفِرُ لِمَن يَشَآءُ وَيُعَذِّبُ مَن يَشَآءُ ۚ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورًۭا رَّحِيمًۭا", + "verse_15": "سَيَقُولُ ٱلْمُخَلَّفُونَ إِذَا ٱنطَلَقْتُمْ إِلَىٰ مَغَانِمَ لِتَأْخُذُوهَا ذَرُونَا نَتَّبِعْكُمْ ۖ يُرِيدُونَ أَن يُبَدِّلُوا۟ كَلَٰمَ ٱللَّهِ ۚ قُل لَّن تَتَّبِعُونَا كَذَٰلِكُمْ قَالَ ٱللَّهُ مِن قَبْلُ ۖ فَسَيَقُولُونَ بَلْ تَحْسُدُونَنَا ۚ بَلْ كَانُوا۟ لَا يَفْقَهُونَ إِلَّا قَلِيلًۭا", + "verse_16": "قُل لِّلْمُخَلَّفِينَ مِنَ ٱلْأَعْرَابِ سَتُدْعَوْنَ إِلَىٰ قَوْمٍ أُو۟لِى بَأْسٍۢ شَدِيدٍۢ تُقَٰتِلُونَهُمْ أَوْ يُسْلِمُونَ ۖ فَإِن تُطِيعُوا۟ يُؤْتِكُمُ ٱللَّهُ أَجْرًا حَسَنًۭا ۖ وَإِن تَتَوَلَّوْا۟ كَمَا تَوَلَّيْتُم مِّن قَبْلُ يُعَذِّبْكُمْ عَذَابًا أَلِيمًۭا", + "verse_17": "لَّيْسَ عَلَى ٱلْأَعْمَىٰ حَرَجٌۭ وَلَا عَلَى ٱلْأَعْرَجِ حَرَجٌۭ وَلَا عَلَى ٱلْمَرِيضِ حَرَجٌۭ ۗ وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ يُدْخِلْهُ جَنَّٰتٍۢ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ ۖ وَمَن يَتَوَلَّ يُعَذِّبْهُ عَذَابًا أَلِيمًۭا", + "verse_18": "۞ لَّقَدْ رَضِىَ ٱللَّهُ عَنِ ٱلْمُؤْمِنِينَ إِذْ يُبَايِعُونَكَ تَحْتَ ٱلشَّجَرَةِ فَعَلِمَ مَا فِى قُلُوبِهِمْ فَأَنزَلَ ٱلسَّكِينَةَ عَلَيْهِمْ وَأَثَٰبَهُمْ فَتْحًۭا قَرِيبًۭا", + "verse_19": "وَمَغَانِمَ كَثِيرَةًۭ يَأْخُذُونَهَا ۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًۭا", + "verse_20": "وَعَدَكُمُ ٱللَّهُ مَغَانِمَ كَثِيرَةًۭ تَأْخُذُونَهَا فَعَجَّلَ لَكُمْ هَٰذِهِۦ وَكَفَّ أَيْدِىَ ٱلنَّاسِ عَنكُمْ وَلِتَكُونَ ءَايَةًۭ لِّلْمُؤْمِنِينَ وَيَهْدِيَكُمْ صِرَٰطًۭا مُّسْتَقِيمًۭا", + "verse_21": "وَأُخْرَىٰ لَمْ تَقْدِرُوا۟ عَلَيْهَا قَدْ أَحَاطَ ٱللَّهُ بِهَا ۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرًۭا", + "verse_22": "وَلَوْ قَٰتَلَكُمُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ لَوَلَّوُا۟ ٱلْأَدْبَٰرَ ثُمَّ لَا يَجِدُونَ وَلِيًّۭا وَلَا نَصِيرًۭا", + "verse_23": "سُنَّةَ ٱللَّهِ ٱلَّتِى قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلُ ۖ وَلَن تَجِدَ لِسُنَّةِ ٱللَّهِ تَبْدِيلًۭا", + "verse_24": "وَهُوَ ٱلَّذِى كَفَّ أَيْدِيَهُمْ عَنكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ عَنْهُم بِبَطْنِ مَكَّةَ مِنۢ بَعْدِ أَنْ أَظْفَرَكُمْ عَلَيْهِمْ ۚ وَكَانَ ٱللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرًا", + "verse_25": "هُمُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ وَصَدُّوكُمْ عَنِ ٱلْمَسْجِدِ ٱلْحَرَامِ وَٱلْهَدْىَ مَعْكُوفًا أَن يَبْلُغَ مَحِلَّهُۥ ۚ وَلَوْلَا رِجَالٌۭ مُّؤْمِنُونَ وَنِسَآءٌۭ مُّؤْمِنَٰتٌۭ لَّمْ تَعْلَمُوهُمْ أَن تَطَـُٔوهُمْ فَتُصِيبَكُم مِّنْهُم مَّعَرَّةٌۢ بِغَيْرِ عِلْمٍۢ ۖ لِّيُدْخِلَ ٱللَّهُ فِى رَحْمَتِهِۦ مَن يَشَآءُ ۚ لَوْ تَزَيَّلُوا۟ لَعَذَّبْنَا ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ مِنْهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا", + "verse_26": "إِذْ جَعَلَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ فِى قُلُوبِهِمُ ٱلْحَمِيَّةَ حَمِيَّةَ ٱلْجَٰهِلِيَّةِ فَأَنزَلَ ٱللَّهُ سَكِينَتَهُۥ عَلَىٰ رَسُولِهِۦ وَعَلَى ٱلْمُؤْمِنِينَ وَأَلْزَمَهُمْ كَلِمَةَ ٱلتَّقْوَىٰ وَكَانُوٓا۟ أَحَقَّ بِهَا وَأَهْلَهَا ۚ وَكَانَ ٱللَّهُ بِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمًۭا", + "verse_27": "لَّقَدْ صَدَقَ ٱللَّهُ رَسُولَهُ ٱلرُّءْيَا بِٱلْحَقِّ ۖ لَتَدْخُلُنَّ ٱلْمَسْجِدَ ٱلْحَرَامَ إِن شَآءَ ٱللَّهُ ءَامِنِينَ مُحَلِّقِينَ رُءُوسَكُمْ وَمُقَصِّرِينَ لَا تَخَافُونَ ۖ فَعَلِمَ مَا لَمْ تَعْلَمُوا۟ فَجَعَلَ مِن دُونِ ذَٰلِكَ فَتْحًۭا قَرِيبًا", + "verse_28": "هُوَ ٱلَّذِىٓ أَرْسَلَ رَسُولَهُۥ بِٱلْهُدَىٰ وَدِينِ ٱلْحَقِّ لِيُظْهِرَهُۥ عَلَى ٱلدِّينِ كُلِّهِۦ ۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ شَهِيدًۭا", + "verse_29": "مُّحَمَّدٌۭ رَّسُولُ ٱللَّهِ ۚ وَٱلَّذِينَ مَعَهُۥٓ أَشِدَّآءُ عَلَى ٱلْكُفَّارِ رُحَمَآءُ بَيْنَهُمْ ۖ تَرَىٰهُمْ رُكَّعًۭا سُجَّدًۭا يَبْتَغُونَ فَضْلًۭا مِّنَ ٱللَّهِ وَرِضْوَٰنًۭا ۖ سِيمَاهُمْ فِى وُجُوهِهِم مِّنْ أَثَرِ ٱلسُّجُودِ ۚ ذَٰلِكَ مَثَلُهُمْ فِى ٱلتَّوْرَىٰةِ ۚ وَمَثَلُهُمْ فِى ٱلْإِنجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْـَٔهُۥ فَـَٔازَرَهُۥ فَٱسْتَغْلَظَ فَٱسْتَوَىٰ عَلَىٰ سُوقِهِۦ يُعْجِبُ ٱلزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ ٱلْكُفَّارَ ۗ وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ مِنْهُم مَّغْفِرَةًۭ وَأَجْرًا عَظِيمًۢا" + }, + "count": 29, + "juz": [ + { + "index": "26", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_29" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/049.json b/texts/quran/049.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..76e01120fce5c3fbbbac74ec599422132bec70a5 --- /dev/null +++ b/texts/quran/049.json @@ -0,0 +1,35 @@ +{ + "index": "049", + "name": "al-Hujurat", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تُقَدِّمُوا۟ بَيْنَ يَدَىِ ٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ ۖ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌۭ", + "verse_2": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تَرْفَعُوٓا۟ أَصْوَٰتَكُمْ فَوْقَ صَوْتِ ٱلنَّبِىِّ وَلَا تَجْهَرُوا۟ لَهُۥ بِٱلْقَوْلِ كَجَهْرِ بَعْضِكُمْ لِبَعْضٍ أَن تَحْبَطَ أَعْمَٰلُكُمْ وَأَنتُمْ لَا تَشْعُرُونَ", + "verse_3": "إِنَّ ٱلَّذِينَ يَغُضُّونَ أَصْوَٰتَهُمْ عِندَ رَسُولِ ٱللَّهِ أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ ٱمْتَحَنَ ٱللَّهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوَىٰ ۚ لَهُم مَّغْفِرَةٌۭ وَأَجْرٌ عَظِيمٌ", + "verse_4": "إِنَّ ٱلَّذِينَ يُنَادُونَكَ مِن وَرَآءِ ٱلْحُجُرَٰتِ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ", + "verse_5": "وَلَوْ أَنَّهُمْ صَبَرُوا۟ حَتَّىٰ تَخْرُجَ إِلَيْهِمْ لَكَانَ خَيْرًۭا لَّهُمْ ۚ وَٱللَّهُ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_6": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِن جَآءَكُمْ فَاسِقٌۢ بِنَبَإٍۢ فَتَبَيَّنُوٓا۟ أَن تُصِيبُوا۟ قَوْمًۢا بِجَهَٰلَةٍۢ فَتُصْبِحُوا۟ عَلَىٰ مَا فَعَلْتُمْ نَٰدِمِينَ", + "verse_7": "وَٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّ فِيكُمْ رَسُولَ ٱللَّهِ ۚ لَوْ يُطِيعُكُمْ فِى كَثِيرٍۢ مِّنَ ٱلْأَمْرِ لَعَنِتُّمْ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ حَبَّبَ إِلَيْكُمُ ٱلْإِيمَٰنَ وَزَيَّنَهُۥ فِى قُلُوبِكُمْ وَكَرَّهَ إِلَيْكُمُ ٱلْكُفْرَ وَٱلْفُسُوقَ وَٱلْعِصْيَانَ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلرَّٰشِدُونَ", + "verse_8": "فَضْلًۭا مِّنَ ٱللَّهِ وَنِعْمَةًۭ ۚ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌۭ", + "verse_9": "وَإِن طَآئِفَتَانِ مِنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ ٱقْتَتَلُوا۟ فَأَصْلِحُوا۟ بَيْنَهُمَا ۖ فَإِنۢ بَغَتْ إِحْدَىٰهُمَا عَلَى ٱلْأُخْرَىٰ فَقَٰتِلُوا۟ ٱلَّتِى تَبْغِى حَتَّىٰ تَفِىٓءَ إِلَىٰٓ أَمْرِ ٱللَّهِ ۚ فَإِن فَآءَتْ فَأَصْلِحُوا۟ بَيْنَهُمَا بِٱلْعَدْلِ وَأَقْسِطُوٓا۟ ۖ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلْمُقْسِطِينَ", + "verse_10": "إِنَّمَا ٱلْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌۭ فَأَصْلِحُوا۟ بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ ۚ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ", + "verse_11": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا يَسْخَرْ قَوْمٌۭ مِّن قَوْمٍ عَسَىٰٓ أَن يَكُونُوا۟ خَيْرًۭا مِّنْهُمْ وَلَا نِسَآءٌۭ مِّن نِّسَآءٍ عَسَىٰٓ أَن يَكُنَّ خَيْرًۭا مِّنْهُنَّ ۖ وَلَا تَلْمِزُوٓا۟ أَنفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا۟ بِٱلْأَلْقَٰبِ ۖ بِئْسَ ٱلِٱسْمُ ٱلْفُسُوقُ بَعْدَ ٱلْإِيمَٰنِ ۚ وَمَن لَّمْ يَتُبْ فَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ", + "verse_12": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱجْتَنِبُوا۟ كَثِيرًۭا مِّنَ ٱلظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ ٱلظَّنِّ إِثْمٌۭ ۖ وَلَا تَجَسَّسُوا۟ وَلَا يَغْتَب بَّعْضُكُم بَعْضًا ۚ أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَن يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًۭا فَكَرِهْتُمُوهُ ۚ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ تَوَّابٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_13": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَٰكُم مِّن ذَكَرٍۢ وَأُنثَىٰ وَجَعَلْنَٰكُمْ شُعُوبًۭا وَقَبَآئِلَ لِتَعَارَفُوٓا۟ ۚ إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ ٱللَّهِ أَتْقَىٰكُمْ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌۭ", + "verse_14": "۞ قَالَتِ ٱلْأَعْرَابُ ءَامَنَّا ۖ قُل لَّمْ تُؤْمِنُوا۟ وَلَٰكِن قُولُوٓا۟ أَسْلَمْنَا وَلَمَّا يَدْخُلِ ٱلْإِيمَٰنُ فِى قُلُوبِكُمْ ۖ وَإِن تُطِيعُوا۟ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ لَا يَلِتْكُم مِّنْ أَعْمَٰلِكُمْ شَيْـًٔا ۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌ", + "verse_15": "إِنَّمَا ٱلْمُؤْمِنُونَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ ثُمَّ لَمْ يَرْتَابُوا۟ وَجَٰهَدُوا۟ بِأَمْوَٰلِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلصَّٰدِقُونَ", + "verse_16": "قُلْ أَتُعَلِّمُونَ ٱللَّهَ بِدِينِكُمْ وَٱللَّهُ يَعْلَمُ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ ۚ وَٱللَّهُ بِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمٌۭ", + "verse_17": "يَمُنُّونَ عَلَيْكَ أَنْ أَسْلَمُوا۟ ۖ قُل لَّا تَمُنُّوا۟ عَلَىَّ إِسْلَٰمَكُم ۖ بَلِ ٱللَّهُ يَمُنُّ عَلَيْكُمْ أَنْ هَدَىٰكُمْ لِلْإِيمَٰنِ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ", + "verse_18": "إِنَّ ٱللَّهَ يَعْلَمُ غَيْبَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۚ وَٱللَّهُ بَصِيرٌۢ بِمَا تَعْمَلُونَ" + }, + "count": 18, + "juz": [ + { + "index": "26", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_18" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/050.json b/texts/quran/050.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..6f95c17cde7a0a9cc6eb2443a41222f68a3c7bf3 --- /dev/null +++ b/texts/quran/050.json @@ -0,0 +1,62 @@ +{ + "index": "050", + "name": "Qaf", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "قٓ ۚ وَٱلْقُرْءَانِ ٱلْمَجِيدِ", + "verse_2": "بَلْ عَجِبُوٓا۟ أَن جَآءَهُم مُّنذِرٌۭ مِّنْهُمْ فَقَالَ ٱلْكَٰفِرُونَ هَٰذَا شَىْءٌ عَجِيبٌ", + "verse_3": "أَءِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًۭا ۖ ذَٰلِكَ رَجْعٌۢ بَعِيدٌۭ", + "verse_4": "قَدْ عَلِمْنَا مَا تَنقُصُ ٱلْأَرْضُ مِنْهُمْ ۖ وَعِندَنَا كِتَٰبٌ حَفِيظٌۢ", + "verse_5": "بَلْ كَذَّبُوا۟ بِٱلْحَقِّ لَمَّا جَآءَهُمْ فَهُمْ فِىٓ أَمْرٍۢ مَّرِيجٍ", + "verse_6": "أَفَلَمْ يَنظُرُوٓا۟ إِلَى ٱلسَّمَآءِ فَوْقَهُمْ كَيْفَ بَنَيْنَٰهَا وَزَيَّنَّٰهَا وَمَا لَهَا مِن فُرُوجٍۢ", + "verse_7": "وَٱلْأَرْضَ مَدَدْنَٰهَا وَأَلْقَيْنَا فِيهَا رَوَٰسِىَ وَأَنۢبَتْنَا فِيهَا مِن كُلِّ زَوْجٍۭ بَهِيجٍۢ", + "verse_8": "تَبْصِرَةًۭ وَذِكْرَىٰ لِكُلِّ عَبْدٍۢ مُّنِيبٍۢ", + "verse_9": "وَنَزَّلْنَا مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءًۭ مُّبَٰرَكًۭا فَأَنۢبَتْنَا بِهِۦ جَنَّٰتٍۢ وَحَبَّ ٱلْحَصِيدِ", + "verse_10": "وَٱلنَّخْلَ بَاسِقَٰتٍۢ لَّهَا طَلْعٌۭ نَّضِيدٌۭ", + "verse_11": "رِّزْقًۭا لِّلْعِبَادِ ۖ وَأَحْيَيْنَا بِهِۦ بَلْدَةًۭ مَّيْتًۭا ۚ كَذَٰلِكَ ٱلْخُرُوجُ", + "verse_12": "كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍۢ وَأَصْحَٰبُ ٱلرَّسِّ وَثَمُودُ", + "verse_13": "وَعَادٌۭ وَفِرْعَوْنُ وَإِخْوَٰنُ لُوطٍۢ", + "verse_14": "وَأَصْحَٰبُ ٱلْأَيْكَةِ وَقَوْمُ تُبَّعٍۢ ۚ كُلٌّۭ كَذَّبَ ٱلرُّسُلَ فَحَقَّ وَعِيدِ", + "verse_15": "أَفَعَيِينَا بِٱلْخَلْقِ ٱلْأَوَّلِ ۚ بَلْ هُمْ فِى لَبْسٍۢ مِّنْ خَلْقٍۢ جَدِيدٍۢ", + "verse_16": "وَلَقَدْ خَلَقْنَا ٱلْإِنسَٰنَ وَنَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِۦ نَفْسُهُۥ ۖ وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ ٱلْوَرِيدِ", + "verse_17": "إِذْ يَتَلَقَّى ٱلْمُتَلَقِّيَانِ عَنِ ٱلْيَمِينِ وَعَنِ ٱلشِّمَالِ قَعِيدٌۭ", + "verse_18": "مَّا يَلْفِظُ مِن قَوْلٍ إِلَّا لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌۭ", + "verse_19": "وَجَآءَتْ سَكْرَةُ ٱلْمَوْتِ بِٱلْحَقِّ ۖ ذَٰلِكَ مَا كُنتَ مِنْهُ تَحِيدُ", + "verse_20": "وَنُفِخَ فِى ٱلصُّورِ ۚ ذَٰلِكَ يَوْمُ ٱلْوَعِيدِ", + "verse_21": "وَجَآءَتْ كُلُّ نَفْسٍۢ مَّعَهَا سَآئِقٌۭ وَشَهِيدٌۭ", + "verse_22": "لَّقَدْ كُنتَ فِى غَفْلَةٍۢ مِّنْ هَٰذَا فَكَشَفْنَا عَنكَ غِطَآءَكَ فَبَصَرُكَ ٱلْيَوْمَ حَدِيدٌۭ", + "verse_23": "وَقَالَ قَرِينُهُۥ هَٰذَا مَا لَدَىَّ عَتِيدٌ", + "verse_24": "أَلْقِيَا فِى جَهَنَّمَ كُلَّ كَفَّارٍ عَنِيدٍۢ", + "verse_25": "مَّنَّاعٍۢ لِّلْخَيْرِ مُعْتَدٍۢ مُّرِيبٍ", + "verse_26": "ٱلَّذِى جَعَلَ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ فَأَلْقِيَاهُ فِى ٱلْعَذَابِ ٱلشَّدِيدِ", + "verse_27": "۞ قَالَ قَرِينُهُۥ رَبَّنَا مَآ أَطْغَيْتُهُۥ وَلَٰكِن كَانَ فِى ضَلَٰلٍۭ بَعِيدٍۢ", + "verse_28": "قَالَ لَا تَخْتَصِمُوا۟ لَدَىَّ وَقَدْ قَدَّمْتُ إِلَيْكُم بِٱلْوَعِيدِ", + "verse_29": "مَا يُبَدَّلُ ٱلْقَوْلُ لَدَىَّ وَمَآ أَنَا۠ بِظَلَّٰمٍۢ لِّلْعَبِيدِ", + "verse_30": "يَوْمَ نَقُولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ ٱمْتَلَأْتِ وَتَقُولُ هَلْ مِن مَّزِيدٍۢ", + "verse_31": "وَأُزْلِفَتِ ٱلْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِينَ غَيْرَ بَعِيدٍ", + "verse_32": "هَٰذَا مَا تُوعَدُونَ لِكُلِّ أَوَّابٍ حَفِيظٍۢ", + "verse_33": "مَّنْ خَشِىَ ٱلرَّحْمَٰنَ بِٱلْغَيْبِ وَجَآءَ بِقَلْبٍۢ مُّنِيبٍ", + "verse_34": "ٱدْخُلُوهَا بِسَلَٰمٍۢ ۖ ذَٰلِكَ يَوْمُ ٱلْخُلُودِ", + "verse_35": "لَهُم مَّا يَشَآءُونَ فِيهَا وَلَدَيْنَا مَزِيدٌۭ", + "verse_36": "وَكَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُم مِّن قَرْنٍ هُمْ أَشَدُّ مِنْهُم بَطْشًۭا فَنَقَّبُوا۟ فِى ٱلْبِلَٰدِ هَلْ مِن مَّحِيصٍ", + "verse_37": "إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَذِكْرَىٰ لِمَن كَانَ لَهُۥ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَى ٱلسَّمْعَ وَهُوَ شَهِيدٌۭ", + "verse_38": "وَلَقَدْ خَلَقْنَا ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا فِى سِتَّةِ أَيَّامٍۢ وَمَا مَسَّنَا مِن لُّغُوبٍۢ", + "verse_39": "فَٱصْبِرْ عَلَىٰ مَا يَقُولُونَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ ٱلشَّمْسِ وَقَبْلَ ٱلْغُرُوبِ", + "verse_40": "وَمِنَ ٱلَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَأَدْبَٰرَ ٱلسُّجُودِ", + "verse_41": "وَٱسْتَمِعْ يَوْمَ يُنَادِ ٱلْمُنَادِ مِن مَّكَانٍۢ قَرِيبٍۢ", + "verse_42": "يَوْمَ يَسْمَعُونَ ٱلصَّيْحَةَ بِٱلْحَقِّ ۚ ذَٰلِكَ يَوْمُ ٱلْخُرُوجِ", + "verse_43": "إِنَّا نَحْنُ نُحْىِۦ وَنُمِيتُ وَإِلَيْنَا ٱلْمَصِيرُ", + "verse_44": "يَوْمَ تَشَقَّقُ ٱلْأَرْضُ عَنْهُمْ سِرَاعًۭا ۚ ذَٰلِكَ حَشْرٌ عَلَيْنَا يَسِيرٌۭ", + "verse_45": "نَّحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَقُولُونَ ۖ وَمَآ أَنتَ عَلَيْهِم بِجَبَّارٍۢ ۖ فَذَكِّرْ بِٱلْقُرْءَانِ مَن يَخَافُ وَعِيدِ" + }, + "count": 45, + "juz": [ + { + "index": "26", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_45" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/051.json b/texts/quran/051.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..ef79c37801eeaa1da657f39c084e94e59215d12f --- /dev/null +++ b/texts/quran/051.json @@ -0,0 +1,84 @@ +{ + "index": "051", + "name": "Adh-Dhariyat", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "وَٱلذَّٰرِيَٰتِ ذَرْوًۭا", + "verse_2": "فَٱلْحَٰمِلَٰتِ وِقْرًۭا", + "verse_3": "فَٱلْجَٰرِيَٰتِ يُسْرًۭا", + "verse_4": "فَٱلْمُقَسِّمَٰتِ أَمْرًا", + "verse_5": "إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَصَادِقٌۭ", + "verse_6": "وَإِنَّ ٱلدِّينَ لَوَٰقِعٌۭ", + "verse_7": "وَٱلسَّمَآءِ ذَاتِ ٱلْحُبُكِ", + "verse_8": "إِنَّكُمْ لَفِى قَوْلٍۢ مُّخْتَلِفٍۢ", + "verse_9": "يُؤْفَكُ عَنْهُ مَنْ أُفِكَ", + "verse_10": "قُتِلَ ٱلْخَرَّٰصُونَ", + "verse_11": "ٱلَّذِينَ هُمْ فِى غَمْرَةٍۢ سَاهُونَ", + "verse_12": "يَسْـَٔلُونَ أَيَّانَ يَوْمُ ٱلدِّينِ", + "verse_13": "يَوْمَ هُمْ عَلَى ٱلنَّارِ يُفْتَنُونَ", + "verse_14": "ذُوقُوا۟ فِتْنَتَكُمْ هَٰذَا ٱلَّذِى كُنتُم بِهِۦ تَسْتَعْجِلُونَ", + "verse_15": "إِنَّ ٱلْمُتَّقِينَ فِى جَنَّٰتٍۢ وَعُيُونٍ", + "verse_16": "ءَاخِذِينَ مَآ ءَاتَىٰهُمْ رَبُّهُمْ ۚ إِنَّهُمْ كَانُوا۟ قَبْلَ ذَٰلِكَ مُحْسِنِينَ", + "verse_17": "كَانُوا۟ قَلِيلًۭا مِّنَ ٱلَّيْلِ مَا يَهْجَعُونَ", + "verse_18": "وَبِٱلْأَسْحَارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ", + "verse_19": "وَفِىٓ أَمْوَٰلِهِمْ حَقٌّۭ لِّلسَّآئِلِ وَٱلْمَحْرُومِ", + "verse_20": "وَفِى ٱلْأَرْضِ ءَايَٰتٌۭ لِّلْمُوقِنِينَ", + "verse_21": "وَفِىٓ أَنفُسِكُمْ ۚ أَفَلَا تُبْصِرُونَ", + "verse_22": "وَفِى ٱلسَّمَآءِ رِزْقُكُمْ وَمَا تُوعَدُونَ", + "verse_23": "فَوَرَبِّ ٱلسَّمَآءِ وَٱلْأَرْضِ إِنَّهُۥ لَحَقٌّۭ مِّثْلَ مَآ أَنَّكُمْ تَنطِقُونَ", + "verse_24": "هَلْ أَتَىٰكَ حَدِيثُ ضَيْفِ إِبْرَٰهِيمَ ٱلْمُكْرَمِينَ", + "verse_25": "إِذْ دَخَلُوا۟ عَلَيْهِ فَقَالُوا۟ سَلَٰمًۭا ۖ قَالَ سَلَٰمٌۭ قَوْمٌۭ مُّنكَرُونَ", + "verse_26": "فَرَاغَ إِلَىٰٓ أَهْلِهِۦ فَجَآءَ بِعِجْلٍۢ سَمِينٍۢ", + "verse_27": "فَقَرَّبَهُۥٓ إِلَيْهِمْ قَالَ أَلَا تَأْكُلُونَ", + "verse_28": "فَأَوْجَسَ مِنْهُمْ خِيفَةًۭ ۖ قَالُوا۟ لَا تَخَفْ ۖ وَبَشَّرُوهُ بِغُلَٰمٍ عَلِيمٍۢ", + "verse_29": "فَأَقْبَلَتِ ٱمْرَأَتُهُۥ فِى صَرَّةٍۢ فَصَكَّتْ وَجْهَهَا وَقَالَتْ عَجُوزٌ عَقِيمٌۭ", + "verse_30": "قَالُوا۟ كَذَٰلِكِ قَالَ رَبُّكِ ۖ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلْحَكِيمُ ٱلْعَلِيمُ", + "verse_31": "۞ قَالَ فَمَا خَطْبُكُمْ أَيُّهَا ٱلْمُرْسَلُونَ", + "verse_32": "قَالُوٓا۟ إِنَّآ أُرْسِلْنَآ إِلَىٰ قَوْمٍۢ مُّجْرِمِينَ", + "verse_33": "لِنُرْسِلَ عَلَيْهِمْ حِجَارَةًۭ مِّن طِينٍۢ", + "verse_34": "مُّسَوَّمَةً عِندَ رَبِّكَ لِلْمُسْرِفِينَ", + "verse_35": "فَأَخْرَجْنَا مَن كَانَ فِيهَا مِنَ ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_36": "فَمَا وَجَدْنَا فِيهَا غَيْرَ بَيْتٍۢ مِّنَ ٱلْمُسْلِمِينَ", + "verse_37": "وَتَرَكْنَا فِيهَآ ءَايَةًۭ لِّلَّذِينَ يَخَافُونَ ٱلْعَذَابَ ٱلْأَلِيمَ", + "verse_38": "وَفِى مُوسَىٰٓ إِذْ أَرْسَلْنَٰهُ إِلَىٰ فِرْعَوْنَ بِسُلْطَٰنٍۢ مُّبِينٍۢ", + "verse_39": "فَتَوَلَّىٰ بِرُكْنِهِۦ وَقَالَ سَٰحِرٌ أَوْ مَجْنُونٌۭ", + "verse_40": "فَأَخَذْنَٰهُ وَجُنُودَهُۥ فَنَبَذْنَٰهُمْ فِى ٱلْيَمِّ وَهُوَ مُلِيمٌۭ", + "verse_41": "وَفِى عَادٍ إِذْ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمُ ٱلرِّيحَ ٱلْعَقِيمَ", + "verse_42": "مَا تَذَرُ مِن شَىْءٍ أَتَتْ عَلَيْهِ إِلَّا جَعَلَتْهُ كَٱلرَّمِيمِ", + "verse_43": "وَفِى ثَمُودَ إِذْ قِيلَ لَهُمْ تَمَتَّعُوا۟ حَتَّىٰ حِينٍۢ", + "verse_44": "فَعَتَوْا۟ عَنْ أَمْرِ رَبِّهِمْ فَأَخَذَتْهُمُ ٱلصَّٰعِقَةُ وَهُمْ يَنظُرُونَ", + "verse_45": "فَمَا ٱسْتَطَٰعُوا۟ مِن قِيَامٍۢ وَمَا كَانُوا۟ مُنتَصِرِينَ", + "verse_46": "وَقَوْمَ نُوحٍۢ مِّن قَبْلُ ۖ إِنَّهُمْ كَانُوا۟ قَوْمًۭا فَٰسِقِينَ", + "verse_47": "وَٱلسَّمَآءَ بَنَيْنَٰهَا بِأَيْي۟دٍۢ وَإِنَّا لَمُوسِعُونَ", + "verse_48": "وَٱلْأَرْضَ فَرَشْنَٰهَا فَنِعْمَ ٱلْمَٰهِدُونَ", + "verse_49": "وَمِن كُلِّ شَىْءٍ خَلَقْنَا زَوْجَيْنِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ", + "verse_50": "فَفِرُّوٓا۟ إِلَى ٱللَّهِ ۖ إِنِّى لَكُم مِّنْهُ نَذِيرٌۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_51": "وَلَا تَجْعَلُوا۟ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ ۖ إِنِّى لَكُم مِّنْهُ نَذِيرٌۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_52": "كَذَٰلِكَ مَآ أَتَى ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِم مِّن رَّسُولٍ إِلَّا قَالُوا۟ سَاحِرٌ أَوْ مَجْنُونٌ", + "verse_53": "أَتَوَاصَوْا۟ بِهِۦ ۚ بَلْ هُمْ قَوْمٌۭ طَاغُونَ", + "verse_54": "فَتَوَلَّ عَنْهُمْ فَمَآ أَنتَ بِمَلُومٍۢ", + "verse_55": "وَذَكِّرْ فَإِنَّ ٱلذِّكْرَىٰ تَنفَعُ ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_56": "وَمَا خَلَقْتُ ٱلْجِنَّ وَٱلْإِنسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ", + "verse_57": "مَآ أُرِيدُ مِنْهُم مِّن رِّزْقٍۢ وَمَآ أُرِيدُ أَن يُطْعِمُونِ", + "verse_58": "إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلرَّزَّاقُ ذُو ٱلْقُوَّةِ ٱلْمَتِينُ", + "verse_59": "فَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا۟ ذَنُوبًۭا مِّثْلَ ذَنُوبِ أَصْحَٰبِهِمْ فَلَا يَسْتَعْجِلُونِ", + "verse_60": "فَوَيْلٌۭ لِّلَّذِينَ كَفَرُوا۟ مِن يَوْمِهِمُ ٱلَّذِى يُوعَدُونَ" + }, + "count": 60, + "juz": [ + { + "index": "26", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_30" + } + }, + { + "index": "27", + "verse": { + "start": "verse_31", + "end": "verse_60" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/052.json b/texts/quran/052.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..55d1454410da2a695e5e6d952ea3abaae023aace --- /dev/null +++ b/texts/quran/052.json @@ -0,0 +1,66 @@ +{ + "index": "052", + "name": "At-Tur", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "وَٱلطُّورِ", + "verse_2": "وَكِتَٰبٍۢ مَّسْطُورٍۢ", + "verse_3": "فِى رَقٍّۢ مَّنشُورٍۢ", + "verse_4": "وَٱلْبَيْتِ ٱلْمَعْمُورِ", + "verse_5": "وَٱلسَّقْفِ ٱلْمَرْفُوعِ", + "verse_6": "وَٱلْبَحْرِ ٱلْمَسْجُورِ", + "verse_7": "إِنَّ عَذَابَ رَبِّكَ لَوَٰقِعٌۭ", + "verse_8": "مَّا لَهُۥ مِن دَافِعٍۢ", + "verse_9": "يَوْمَ تَمُورُ ٱلسَّمَآءُ مَوْرًۭا", + "verse_10": "وَتَسِيرُ ٱلْجِبَالُ سَيْرًۭا", + "verse_11": "فَوَيْلٌۭ يَوْمَئِذٍۢ لِّلْمُكَذِّبِينَ", + "verse_12": "ٱلَّذِينَ هُمْ فِى خَوْضٍۢ يَلْعَبُونَ", + "verse_13": "يَوْمَ يُدَعُّونَ إِلَىٰ نَارِ جَهَنَّمَ دَعًّا", + "verse_14": "هَٰذِهِ ٱلنَّارُ ٱلَّتِى كُنتُم بِهَا تُكَذِّبُونَ", + "verse_15": "أَفَسِحْرٌ هَٰذَآ أَمْ أَنتُمْ لَا تُبْصِرُونَ", + "verse_16": "ٱصْلَوْهَا فَٱصْبِرُوٓا۟ أَوْ لَا تَصْبِرُوا۟ سَوَآءٌ عَلَيْكُمْ ۖ إِنَّمَا تُجْزَوْنَ مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ", + "verse_17": "إِنَّ ٱلْمُتَّقِينَ فِى جَنَّٰتٍۢ وَنَعِيمٍۢ", + "verse_18": "فَٰكِهِينَ بِمَآ ءَاتَىٰهُمْ رَبُّهُمْ وَوَقَىٰهُمْ رَبُّهُمْ عَذَابَ ٱلْجَحِيمِ", + "verse_19": "كُلُوا۟ وَٱشْرَبُوا۟ هَنِيٓـًٔۢا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ", + "verse_20": "مُتَّكِـِٔينَ عَلَىٰ سُرُرٍۢ مَّصْفُوفَةٍۢ ۖ وَزَوَّجْنَٰهُم بِحُورٍ عِينٍۢ", + "verse_21": "وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَٱتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُم بِإِيمَٰنٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَمَآ أَلَتْنَٰهُم مِّنْ عَمَلِهِم مِّن شَىْءٍۢ ۚ كُلُّ ٱمْرِئٍۭ بِمَا كَسَبَ رَهِينٌۭ", + "verse_22": "وَأَمْدَدْنَٰهُم بِفَٰكِهَةٍۢ وَلَحْمٍۢ مِّمَّا يَشْتَهُونَ", + "verse_23": "يَتَنَٰزَعُونَ فِيهَا كَأْسًۭا لَّا لَغْوٌۭ فِيهَا وَلَا تَأْثِيمٌۭ", + "verse_24": "۞ وَيَطُوفُ عَلَيْهِمْ غِلْمَانٌۭ لَّهُمْ كَأَنَّهُمْ لُؤْلُؤٌۭ مَّكْنُونٌۭ", + "verse_25": "وَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍۢ يَتَسَآءَلُونَ", + "verse_26": "قَالُوٓا۟ إِنَّا كُنَّا قَبْلُ فِىٓ أَهْلِنَا مُشْفِقِينَ", + "verse_27": "فَمَنَّ ٱللَّهُ عَلَيْنَا وَوَقَىٰنَا عَذَابَ ٱلسَّمُومِ", + "verse_28": "إِنَّا كُنَّا مِن قَبْلُ نَدْعُوهُ ۖ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلْبَرُّ ٱلرَّحِيمُ", + "verse_29": "فَذَكِّرْ فَمَآ أَنتَ بِنِعْمَتِ رَبِّكَ بِكَاهِنٍۢ وَلَا مَجْنُونٍ", + "verse_30": "أَمْ يَقُولُونَ شَاعِرٌۭ نَّتَرَبَّصُ بِهِۦ رَيْبَ ٱلْمَنُونِ", + "verse_31": "قُلْ تَرَبَّصُوا۟ فَإِنِّى مَعَكُم مِّنَ ٱلْمُتَرَبِّصِينَ", + "verse_32": "أَمْ تَأْمُرُهُمْ أَحْلَٰمُهُم بِهَٰذَآ ۚ أَمْ هُمْ قَوْمٌۭ طَاغُونَ", + "verse_33": "أَمْ يَقُولُونَ تَقَوَّلَهُۥ ۚ بَل لَّا يُؤْمِنُونَ", + "verse_34": "فَلْيَأْتُوا۟ بِحَدِيثٍۢ مِّثْلِهِۦٓ إِن كَانُوا۟ صَٰدِقِينَ", + "verse_35": "أَمْ خُلِقُوا۟ مِنْ غَيْرِ شَىْءٍ أَمْ هُمُ ٱلْخَٰلِقُونَ", + "verse_36": "أَمْ خَلَقُوا۟ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ ۚ بَل لَّا يُوقِنُونَ", + "verse_37": "أَمْ عِندَهُمْ خَزَآئِنُ رَبِّكَ أَمْ هُمُ ٱلْمُصَۣيْطِرُونَ", + "verse_38": "أَمْ لَهُمْ سُلَّمٌۭ يَسْتَمِعُونَ فِيهِ ۖ فَلْيَأْتِ مُسْتَمِعُهُم بِسُلْطَٰنٍۢ مُّبِينٍ", + "verse_39": "أَمْ لَهُ ٱلْبَنَٰتُ وَلَكُمُ ٱلْبَنُونَ", + "verse_40": "أَمْ تَسْـَٔلُهُمْ أَجْرًۭا فَهُم مِّن مَّغْرَمٍۢ مُّثْقَلُونَ", + "verse_41": "أَمْ عِندَهُمُ ٱلْغَيْبُ فَهُمْ يَكْتُبُونَ", + "verse_42": "أَمْ يُرِيدُونَ كَيْدًۭا ۖ فَٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ هُمُ ٱلْمَكِيدُونَ", + "verse_43": "أَمْ لَهُمْ إِلَٰهٌ غَيْرُ ٱللَّهِ ۚ سُبْحَٰنَ ٱللَّهِ عَمَّا يُشْرِكُونَ", + "verse_44": "وَإِن يَرَوْا۟ كِسْفًۭا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ سَاقِطًۭا يَقُولُوا۟ سَحَابٌۭ مَّرْكُومٌۭ", + "verse_45": "فَذَرْهُمْ حَتَّىٰ يُلَٰقُوا۟ يَوْمَهُمُ ٱلَّذِى فِيهِ يُصْعَقُونَ", + "verse_46": "يَوْمَ لَا يُغْنِى عَنْهُمْ كَيْدُهُمْ شَيْـًۭٔا وَلَا هُمْ يُنصَرُونَ", + "verse_47": "وَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا۟ عَذَابًۭا دُونَ ذَٰلِكَ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_48": "وَٱصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ فَإِنَّكَ بِأَعْيُنِنَا ۖ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ حِينَ تَقُومُ", + "verse_49": "وَمِنَ ٱلَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَإِدْبَٰرَ ٱلنُّجُومِ" + }, + "count": 49, + "juz": [ + { + "index": "27", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_49" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/053.json b/texts/quran/053.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..45e4538c5c237aa7baa3175bb417a6a464afca2d --- /dev/null +++ b/texts/quran/053.json @@ -0,0 +1,79 @@ +{ + "index": "053", + "name": "an-Najm", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "وَٱلنَّجْمِ إِذَا هَوَىٰ", + "verse_2": "مَا ضَلَّ صَاحِبُكُمْ وَمَا غَوَىٰ", + "verse_3": "وَمَا يَنطِقُ عَنِ ٱلْهَوَىٰٓ", + "verse_4": "إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْىٌۭ يُوحَىٰ", + "verse_5": "عَلَّمَهُۥ شَدِيدُ ٱلْقُوَىٰ", + "verse_6": "ذُو مِرَّةٍۢ فَٱسْتَوَىٰ", + "verse_7": "وَهُوَ بِٱلْأُفُقِ ٱلْأَعْلَىٰ", + "verse_8": "ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّىٰ", + "verse_9": "فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَىٰ", + "verse_10": "فَأَوْحَىٰٓ إِلَىٰ عَبْدِهِۦ مَآ أَوْحَىٰ", + "verse_11": "مَا كَذَبَ ٱلْفُؤَادُ مَا رَأَىٰٓ", + "verse_12": "أَفَتُمَٰرُونَهُۥ عَلَىٰ مَا يَرَىٰ", + "verse_13": "وَلَقَدْ رَءَاهُ نَزْلَةً أُخْرَىٰ", + "verse_14": "عِندَ سِدْرَةِ ٱلْمُنتَهَىٰ", + "verse_15": "عِندَهَا جَنَّةُ ٱلْمَأْوَىٰٓ", + "verse_16": "إِذْ يَغْشَى ٱلسِّدْرَةَ مَا يَغْشَىٰ", + "verse_17": "مَا زَاغَ ٱلْبَصَرُ وَمَا طَغَىٰ", + "verse_18": "لَقَدْ رَأَىٰ مِنْ ءَايَٰتِ رَبِّهِ ٱلْكُبْرَىٰٓ", + "verse_19": "أَفَرَءَيْتُمُ ٱللَّٰتَ وَٱلْعُزَّىٰ", + "verse_20": "وَمَنَوٰةَ ٱلثَّالِثَةَ ٱلْأُخْرَىٰٓ", + "verse_21": "أَلَكُمُ ٱلذَّكَرُ وَلَهُ ٱلْأُنثَىٰ", + "verse_22": "تِلْكَ إِذًۭا قِسْمَةٌۭ ضِيزَىٰٓ", + "verse_23": "إِنْ هِىَ إِلَّآ أَسْمَآءٌۭ سَمَّيْتُمُوهَآ أَنتُمْ وَءَابَآؤُكُم مَّآ أَنزَلَ ٱللَّهُ بِهَا مِن سُلْطَٰنٍ ۚ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَمَا تَهْوَى ٱلْأَنفُسُ ۖ وَلَقَدْ جَآءَهُم مِّن رَّبِّهِمُ ٱلْهُدَىٰٓ", + "verse_24": "أَمْ لِلْإِنسَٰنِ مَا تَمَنَّىٰ", + "verse_25": "فَلِلَّهِ ٱلْءَاخِرَةُ وَٱلْأُولَىٰ", + "verse_26": "۞ وَكَم مِّن مَّلَكٍۢ فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ لَا تُغْنِى شَفَٰعَتُهُمْ شَيْـًٔا إِلَّا مِنۢ بَعْدِ أَن يَأْذَنَ ٱللَّهُ لِمَن يَشَآءُ وَيَرْضَىٰٓ", + "verse_27": "إِنَّ ٱلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِٱلْءَاخِرَةِ لَيُسَمُّونَ ٱلْمَلَٰٓئِكَةَ تَسْمِيَةَ ٱلْأُنثَىٰ", + "verse_28": "وَمَا لَهُم بِهِۦ مِنْ عِلْمٍ ۖ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ ۖ وَإِنَّ ٱلظَّنَّ لَا يُغْنِى مِنَ ٱلْحَقِّ شَيْـًۭٔا", + "verse_29": "فَأَعْرِضْ عَن مَّن تَوَلَّىٰ عَن ذِكْرِنَا وَلَمْ يُرِدْ إِلَّا ٱلْحَيَوٰةَ ٱلدُّنْيَا", + "verse_30": "ذَٰلِكَ مَبْلَغُهُم مِّنَ ٱلْعِلْمِ ۚ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِۦ وَهُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ ٱهْتَدَىٰ", + "verse_31": "وَلِلَّهِ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ لِيَجْزِىَ ٱلَّذِينَ أَسَٰٓـُٔوا۟ بِمَا عَمِلُوا۟ وَيَجْزِىَ ٱلَّذِينَ أَحْسَنُوا۟ بِٱلْحُسْنَى", + "verse_32": "ٱلَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبَٰٓئِرَ ٱلْإِثْمِ وَٱلْفَوَٰحِشَ إِلَّا ٱللَّمَمَ ۚ إِنَّ رَبَّكَ وَٰسِعُ ٱلْمَغْفِرَةِ ۚ هُوَ أَعْلَمُ بِكُمْ إِذْ أَنشَأَكُم مِّنَ ٱلْأَرْضِ وَإِذْ أَنتُمْ أَجِنَّةٌۭ فِى بُطُونِ أُمَّهَٰتِكُمْ ۖ فَلَا تُزَكُّوٓا۟ أَنفُسَكُمْ ۖ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ ٱتَّقَىٰٓ", + "verse_33": "أَفَرَءَيْتَ ٱلَّذِى تَوَلَّىٰ", + "verse_34": "وَأَعْطَىٰ قَلِيلًۭا وَأَكْدَىٰٓ", + "verse_35": "أَعِندَهُۥ عِلْمُ ٱلْغَيْبِ فَهُوَ يَرَىٰٓ", + "verse_36": "أَمْ لَمْ يُنَبَّأْ بِمَا فِى صُحُفِ مُوسَىٰ", + "verse_37": "وَإِبْرَٰهِيمَ ٱلَّذِى وَفَّىٰٓ", + "verse_38": "أَلَّا تَزِرُ وَازِرَةٌۭ وِزْرَ أُخْرَىٰ", + "verse_39": "وَأَن لَّيْسَ لِلْإِنسَٰنِ إِلَّا مَا سَعَىٰ", + "verse_40": "وَأَنَّ سَعْيَهُۥ سَوْفَ يُرَىٰ", + "verse_41": "ثُمَّ يُجْزَىٰهُ ٱلْجَزَآءَ ٱلْأَوْفَىٰ", + "verse_42": "وَأَنَّ إِلَىٰ رَبِّكَ ٱلْمُنتَهَىٰ", + "verse_43": "وَأَنَّهُۥ هُوَ أَضْحَكَ وَأَبْكَىٰ", + "verse_44": "وَأَنَّهُۥ هُوَ أَمَاتَ وَأَحْيَا", + "verse_45": "وَأَنَّهُۥ خَلَقَ ٱلزَّوْجَيْنِ ٱلذَّكَرَ وَٱلْأُنثَىٰ", + "verse_46": "مِن نُّطْفَةٍ إِذَا تُمْنَىٰ", + "verse_47": "وَأَنَّ عَلَيْهِ ٱلنَّشْأَةَ ٱلْأُخْرَىٰ", + "verse_48": "وَأَنَّهُۥ هُوَ أَغْنَىٰ وَأَقْنَىٰ", + "verse_49": "وَأَنَّهُۥ هُوَ رَبُّ ٱلشِّعْرَىٰ", + "verse_50": "وَأَنَّهُۥٓ أَهْلَكَ عَادًا ٱلْأُولَىٰ", + "verse_51": "وَثَمُودَا۟ فَمَآ أَبْقَىٰ", + "verse_52": "وَقَوْمَ نُوحٍۢ مِّن قَبْلُ ۖ إِنَّهُمْ كَانُوا۟ هُمْ أَظْلَمَ وَأَطْغَىٰ", + "verse_53": "وَٱلْمُؤْتَفِكَةَ أَهْوَىٰ", + "verse_54": "فَغَشَّىٰهَا مَا غَشَّىٰ", + "verse_55": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكَ تَتَمَارَىٰ", + "verse_56": "هَٰذَا نَذِيرٌۭ مِّنَ ٱلنُّذُرِ ٱلْأُولَىٰٓ", + "verse_57": "أَزِفَتِ ٱلْءَازِفَةُ", + "verse_58": "لَيْسَ لَهَا مِن دُونِ ٱللَّهِ كَاشِفَةٌ", + "verse_59": "أَفَمِنْ هَٰذَا ٱلْحَدِيثِ تَعْجَبُونَ", + "verse_60": "وَتَضْحَكُونَ وَلَا تَبْكُونَ", + "verse_61": "وَأَنتُمْ سَٰمِدُونَ", + "verse_62": "فَٱسْجُدُوا۟ لِلَّهِ وَٱعْبُدُوا۟ ۩" + }, + "count": 62, + "juz": [ + { + "index": "27", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_62" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/054.json b/texts/quran/054.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..141ecf0bf5e55492f3b209c026589f6deaf74668 --- /dev/null +++ b/texts/quran/054.json @@ -0,0 +1,72 @@ +{ + "index": "054", + "name": "al-Qamar", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "ٱقْتَرَبَتِ ٱلسَّاعَةُ وَٱنشَقَّ ٱلْقَمَرُ", + "verse_2": "وَإِن يَرَوْا۟ ءَايَةًۭ يُعْرِضُوا۟ وَيَقُولُوا۟ سِحْرٌۭ مُّسْتَمِرٌّۭ", + "verse_3": "وَكَذَّبُوا۟ وَٱتَّبَعُوٓا۟ أَهْوَآءَهُمْ ۚ وَكُلُّ أَمْرٍۢ مُّسْتَقِرٌّۭ", + "verse_4": "وَلَقَدْ جَآءَهُم مِّنَ ٱلْأَنۢبَآءِ مَا فِيهِ مُزْدَجَرٌ", + "verse_5": "حِكْمَةٌۢ بَٰلِغَةٌۭ ۖ فَمَا تُغْنِ ٱلنُّذُرُ", + "verse_6": "فَتَوَلَّ عَنْهُمْ ۘ يَوْمَ يَدْعُ ٱلدَّاعِ إِلَىٰ شَىْءٍۢ نُّكُرٍ", + "verse_7": "خُشَّعًا أَبْصَٰرُهُمْ يَخْرُجُونَ مِنَ ٱلْأَجْدَاثِ كَأَنَّهُمْ جَرَادٌۭ مُّنتَشِرٌۭ", + "verse_8": "مُّهْطِعِينَ إِلَى ٱلدَّاعِ ۖ يَقُولُ ٱلْكَٰفِرُونَ هَٰذَا يَوْمٌ عَسِرٌۭ", + "verse_9": "۞ كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍۢ فَكَذَّبُوا۟ عَبْدَنَا وَقَالُوا۟ مَجْنُونٌۭ وَٱزْدُجِرَ", + "verse_10": "فَدَعَا رَبَّهُۥٓ أَنِّى مَغْلُوبٌۭ فَٱنتَصِرْ", + "verse_11": "فَفَتَحْنَآ أَبْوَٰبَ ٱلسَّمَآءِ بِمَآءٍۢ مُّنْهَمِرٍۢ", + "verse_12": "وَفَجَّرْنَا ٱلْأَرْضَ عُيُونًۭا فَٱلْتَقَى ٱلْمَآءُ عَلَىٰٓ أَمْرٍۢ قَدْ قُدِرَ", + "verse_13": "وَحَمَلْنَٰهُ عَلَىٰ ذَاتِ أَلْوَٰحٍۢ وَدُسُرٍۢ", + "verse_14": "تَجْرِى بِأَعْيُنِنَا جَزَآءًۭ لِّمَن كَانَ كُفِرَ", + "verse_15": "وَلَقَد تَّرَكْنَٰهَآ ءَايَةًۭ فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍۢ", + "verse_16": "فَكَيْفَ كَانَ عَذَابِى وَنُذُرِ", + "verse_17": "وَلَقَدْ يَسَّرْنَا ٱلْقُرْءَانَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍۢ", + "verse_18": "كَذَّبَتْ عَادٌۭ فَكَيْفَ كَانَ عَذَابِى وَنُذُرِ", + "verse_19": "إِنَّآ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًۭا صَرْصَرًۭا فِى يَوْمِ نَحْسٍۢ مُّسْتَمِرٍّۢ", + "verse_20": "تَنزِعُ ٱلنَّاسَ كَأَنَّهُمْ أَعْجَازُ نَخْلٍۢ مُّنقَعِرٍۢ", + "verse_21": "فَكَيْفَ كَانَ عَذَابِى وَنُذُرِ", + "verse_22": "وَلَقَدْ يَسَّرْنَا ٱلْقُرْءَانَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍۢ", + "verse_23": "كَذَّبَتْ ثَمُودُ بِٱلنُّذُرِ", + "verse_24": "فَقَالُوٓا۟ أَبَشَرًۭا مِّنَّا وَٰحِدًۭا نَّتَّبِعُهُۥٓ إِنَّآ إِذًۭا لَّفِى ضَلَٰلٍۢ وَسُعُرٍ", + "verse_25": "أَءُلْقِىَ ٱلذِّكْرُ عَلَيْهِ مِنۢ بَيْنِنَا بَلْ هُوَ كَذَّابٌ أَشِرٌۭ", + "verse_26": "سَيَعْلَمُونَ غَدًۭا مَّنِ ٱلْكَذَّابُ ٱلْأَشِرُ", + "verse_27": "إِنَّا مُرْسِلُوا۟ ٱلنَّاقَةِ فِتْنَةًۭ لَّهُمْ فَٱرْتَقِبْهُمْ وَٱصْطَبِرْ", + "verse_28": "وَنَبِّئْهُمْ أَنَّ ٱلْمَآءَ قِسْمَةٌۢ بَيْنَهُمْ ۖ كُلُّ شِرْبٍۢ مُّحْتَضَرٌۭ", + "verse_29": "فَنَادَوْا۟ صَاحِبَهُمْ فَتَعَاطَىٰ فَعَقَرَ", + "verse_30": "فَكَيْفَ كَانَ عَذَابِى وَنُذُرِ", + "verse_31": "إِنَّآ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ صَيْحَةًۭ وَٰحِدَةًۭ فَكَانُوا۟ كَهَشِيمِ ٱلْمُحْتَظِرِ", + "verse_32": "وَلَقَدْ يَسَّرْنَا ٱلْقُرْءَانَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍۢ", + "verse_33": "كَذَّبَتْ قَوْمُ لُوطٍۭ بِٱلنُّذُرِ", + "verse_34": "إِنَّآ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ حَاصِبًا إِلَّآ ءَالَ لُوطٍۢ ۖ نَّجَّيْنَٰهُم بِسَحَرٍۢ", + "verse_35": "نِّعْمَةًۭ مِّنْ عِندِنَا ۚ كَذَٰلِكَ نَجْزِى مَن شَكَرَ", + "verse_36": "وَلَقَدْ أَنذَرَهُم بَطْشَتَنَا فَتَمَارَوْا۟ بِٱلنُّذُرِ", + "verse_37": "وَلَقَدْ رَٰوَدُوهُ عَن ضَيْفِهِۦ فَطَمَسْنَآ أَعْيُنَهُمْ فَذُوقُوا۟ عَذَابِى وَنُذُرِ", + "verse_38": "وَلَقَدْ صَبَّحَهُم بُكْرَةً عَذَابٌۭ مُّسْتَقِرٌّۭ", + "verse_39": "فَذُوقُوا۟ عَذَابِى وَنُذُرِ", + "verse_40": "وَلَقَدْ يَسَّرْنَا ٱلْقُرْءَانَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍۢ", + "verse_41": "وَلَقَدْ جَآءَ ءَالَ فِرْعَوْنَ ٱلنُّذُرُ", + "verse_42": "كَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا كُلِّهَا فَأَخَذْنَٰهُمْ أَخْذَ عَزِيزٍۢ مُّقْتَدِرٍ", + "verse_43": "أَكُفَّارُكُمْ خَيْرٌۭ مِّنْ أُو۟لَٰٓئِكُمْ أَمْ لَكُم بَرَآءَةٌۭ فِى ٱلزُّبُرِ", + "verse_44": "أَمْ يَقُولُونَ نَحْنُ جَمِيعٌۭ مُّنتَصِرٌۭ", + "verse_45": "سَيُهْزَمُ ٱلْجَمْعُ وَيُوَلُّونَ ٱلدُّبُرَ", + "verse_46": "بَلِ ٱلسَّاعَةُ مَوْعِدُهُمْ وَٱلسَّاعَةُ أَدْهَىٰ وَأَمَرُّ", + "verse_47": "إِنَّ ٱلْمُجْرِمِينَ فِى ضَلَٰلٍۢ وَسُعُرٍۢ", + "verse_48": "يَوْمَ يُسْحَبُونَ فِى ٱلنَّارِ عَلَىٰ وُجُوهِهِمْ ذُوقُوا۟ مَسَّ سَقَرَ", + "verse_49": "إِنَّا كُلَّ شَىْءٍ خَلَقْنَٰهُ بِقَدَرٍۢ", + "verse_50": "وَمَآ أَمْرُنَآ إِلَّا وَٰحِدَةٌۭ كَلَمْحٍۭ بِٱلْبَصَرِ", + "verse_51": "وَلَقَدْ أَهْلَكْنَآ أَشْيَاعَكُمْ فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍۢ", + "verse_52": "وَكُلُّ شَىْءٍۢ فَعَلُوهُ فِى ٱلزُّبُرِ", + "verse_53": "وَكُلُّ صَغِيرٍۢ وَكَبِيرٍۢ مُّسْتَطَرٌ", + "verse_54": "إِنَّ ٱلْمُتَّقِينَ فِى جَنَّٰتٍۢ وَنَهَرٍۢ", + "verse_55": "فِى مَقْعَدِ صِدْقٍ عِندَ مَلِيكٍۢ مُّقْتَدِرٍۭ" + }, + "count": 55, + "juz": [ + { + "index": "27", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_55" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/055.json b/texts/quran/055.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..82a001a2ba87509dd897da12e0d3352d93798f72 --- /dev/null +++ b/texts/quran/055.json @@ -0,0 +1,95 @@ +{ + "index": "055", + "name": "ar-Rahman", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "ٱلرَّحْمَٰنُ", + "verse_2": "عَلَّمَ ٱلْقُرْءَانَ", + "verse_3": "خَلَقَ ٱلْإِنسَٰنَ", + "verse_4": "عَلَّمَهُ ٱلْبَيَانَ", + "verse_5": "ٱلشَّمْسُ وَٱلْقَمَرُ بِحُسْبَانٍۢ", + "verse_6": "وَٱلنَّجْمُ وَٱلشَّجَرُ يَسْجُدَانِ", + "verse_7": "وَٱلسَّمَآءَ رَفَعَهَا وَوَضَعَ ٱلْمِيزَانَ", + "verse_8": "أَلَّا تَطْغَوْا۟ فِى ٱلْمِيزَانِ", + "verse_9": "وَأَقِيمُوا۟ ٱلْوَزْنَ بِٱلْقِسْطِ وَلَا تُخْسِرُوا۟ ٱلْمِيزَانَ", + "verse_10": "وَٱلْأَرْضَ وَضَعَهَا لِلْأَنَامِ", + "verse_11": "فِيهَا فَٰكِهَةٌۭ وَٱلنَّخْلُ ذَاتُ ٱلْأَكْمَامِ", + "verse_12": "وَٱلْحَبُّ ذُو ٱلْعَصْفِ وَٱلرَّيْحَانُ", + "verse_13": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_14": "خَلَقَ ٱلْإِنسَٰنَ مِن صَلْصَٰلٍۢ كَٱلْفَخَّارِ", + "verse_15": "وَخَلَقَ ٱلْجَآنَّ مِن مَّارِجٍۢ مِّن نَّارٍۢ", + "verse_16": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_17": "رَبُّ ٱلْمَشْرِقَيْنِ وَرَبُّ ٱلْمَغْرِبَيْنِ", + "verse_18": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_19": "مَرَجَ ٱلْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيَانِ", + "verse_20": "بَيْنَهُمَا بَرْزَخٌۭ لَّا يَبْغِيَانِ", + "verse_21": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_22": "يَخْرُجُ مِنْهُمَا ٱللُّؤْلُؤُ وَٱلْمَرْجَانُ", + "verse_23": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_24": "وَلَهُ ٱلْجَوَارِ ٱلْمُنشَـَٔاتُ فِى ٱلْبَحْرِ كَٱلْأَعْلَٰمِ", + "verse_25": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_26": "كُلُّ مَنْ عَلَيْهَا فَانٍۢ", + "verse_27": "وَيَبْقَىٰ وَجْهُ رَبِّكَ ذُو ٱلْجَلَٰلِ وَٱلْإِكْرَامِ", + "verse_28": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_29": "يَسْـَٔلُهُۥ مَن فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۚ كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِى شَأْنٍۢ", + "verse_30": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_31": "سَنَفْرُغُ لَكُمْ أَيُّهَ ٱلثَّقَلَانِ", + "verse_32": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_33": "يَٰمَعْشَرَ ٱلْجِنِّ وَٱلْإِنسِ إِنِ ٱسْتَطَعْتُمْ أَن تَنفُذُوا۟ مِنْ أَقْطَارِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ فَٱنفُذُوا۟ ۚ لَا تَنفُذُونَ إِلَّا بِسُلْطَٰنٍۢ", + "verse_34": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_35": "يُرْسَلُ عَلَيْكُمَا شُوَاظٌۭ مِّن نَّارٍۢ وَنُحَاسٌۭ فَلَا تَنتَصِرَانِ", + "verse_36": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_37": "فَإِذَا ٱنشَقَّتِ ٱلسَّمَآءُ فَكَانَتْ وَرْدَةًۭ كَٱلدِّهَانِ", + "verse_38": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_39": "فَيَوْمَئِذٍۢ لَّا يُسْـَٔلُ عَن ذَنۢبِهِۦٓ إِنسٌۭ وَلَا جَآنٌّۭ", + "verse_40": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_41": "يُعْرَفُ ٱلْمُجْرِمُونَ بِسِيمَٰهُمْ فَيُؤْخَذُ بِٱلنَّوَٰصِى وَٱلْأَقْدَامِ", + "verse_42": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_43": "هَٰذِهِۦ جَهَنَّمُ ٱلَّتِى يُكَذِّبُ بِهَا ٱلْمُجْرِمُونَ", + "verse_44": "يَطُوفُونَ بَيْنَهَا وَبَيْنَ حَمِيمٍ ءَانٍۢ", + "verse_45": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_46": "وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِۦ جَنَّتَانِ", + "verse_47": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_48": "ذَوَاتَآ أَفْنَانٍۢ", + "verse_49": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_50": "فِيهِمَا عَيْنَانِ تَجْرِيَانِ", + "verse_51": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_52": "فِيهِمَا مِن كُلِّ فَٰكِهَةٍۢ زَوْجَانِ", + "verse_53": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_54": "مُتَّكِـِٔينَ عَلَىٰ فُرُشٍۭ بَطَآئِنُهَا مِنْ إِسْتَبْرَقٍۢ ۚ وَجَنَى ٱلْجَنَّتَيْنِ دَانٍۢ", + "verse_55": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_56": "فِيهِنَّ قَٰصِرَٰتُ ٱلطَّرْفِ لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنسٌۭ قَبْلَهُمْ وَلَا جَآنٌّۭ", + "verse_57": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_58": "كَأَنَّهُنَّ ٱلْيَاقُوتُ وَٱلْمَرْجَانُ", + "verse_59": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_60": "هَلْ جَزَآءُ ٱلْإِحْسَٰنِ إِلَّا ٱلْإِحْسَٰنُ", + "verse_61": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_62": "وَمِن دُونِهِمَا جَنَّتَانِ", + "verse_63": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_64": "مُدْهَآمَّتَانِ", + "verse_65": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_66": "فِيهِمَا عَيْنَانِ نَضَّاخَتَانِ", + "verse_67": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_68": "فِيهِمَا فَٰكِهَةٌۭ وَنَخْلٌۭ وَرُمَّانٌۭ", + "verse_69": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_70": "فِيهِنَّ خَيْرَٰتٌ حِسَانٌۭ", + "verse_71": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_72": "حُورٌۭ مَّقْصُورَٰتٌۭ فِى ٱلْخِيَامِ", + "verse_73": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_74": "لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنسٌۭ قَبْلَهُمْ وَلَا جَآنٌّۭ", + "verse_75": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_76": "مُتَّكِـِٔينَ عَلَىٰ رَفْرَفٍ خُضْرٍۢ وَعَبْقَرِىٍّ حِسَانٍۢ", + "verse_77": "فَبِأَىِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ", + "verse_78": "تَبَٰرَكَ ٱسْمُ رَبِّكَ ذِى ٱلْجَلَٰلِ وَٱلْإِكْرَامِ" + }, + "count": 78, + "juz": [ + { + "index": "27", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_78" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/056.json b/texts/quran/056.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..4ac8eb5d0f9677dff16b7838ff0e807c99654933 --- /dev/null +++ b/texts/quran/056.json @@ -0,0 +1,113 @@ +{ + "index": "056", + "name": "al-Waqi'ah", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "إِذَا وَقَعَتِ ٱلْوَاقِعَةُ", + "verse_2": "لَيْسَ لِوَقْعَتِهَا كَاذِبَةٌ", + "verse_3": "خَافِضَةٌۭ رَّافِعَةٌ", + "verse_4": "إِذَا رُجَّتِ ٱلْأَرْضُ رَجًّۭا", + "verse_5": "وَبُسَّتِ ٱلْجِبَالُ بَسًّۭا", + "verse_6": "فَكَانَتْ هَبَآءًۭ مُّنۢبَثًّۭا", + "verse_7": "وَكُنتُمْ أَزْوَٰجًۭا ثَلَٰثَةًۭ", + "verse_8": "فَأَصْحَٰبُ ٱلْمَيْمَنَةِ مَآ أَصْحَٰبُ ٱلْمَيْمَنَةِ", + "verse_9": "وَأَصْحَٰبُ ٱلْمَشْـَٔمَةِ مَآ أَصْحَٰبُ ٱلْمَشْـَٔمَةِ", + "verse_10": "وَٱلسَّٰبِقُونَ ٱلسَّٰبِقُونَ", + "verse_11": "أُو۟لَٰٓئِكَ ٱلْمُقَرَّبُونَ", + "verse_12": "فِى جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ", + "verse_13": "ثُلَّةٌۭ مِّنَ ٱلْأَوَّلِينَ", + "verse_14": "وَقَلِيلٌۭ مِّنَ ٱلْءَاخِرِينَ", + "verse_15": "عَلَىٰ سُرُرٍۢ مَّوْضُونَةٍۢ", + "verse_16": "مُّتَّكِـِٔينَ عَلَيْهَا مُتَقَٰبِلِينَ", + "verse_17": "يَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدَٰنٌۭ مُّخَلَّدُونَ", + "verse_18": "بِأَكْوَابٍۢ وَأَبَارِيقَ وَكَأْسٍۢ مِّن مَّعِينٍۢ", + "verse_19": "لَّا يُصَدَّعُونَ عَنْهَا وَلَا يُنزِفُونَ", + "verse_20": "وَفَٰكِهَةٍۢ مِّمَّا يَتَخَيَّرُونَ", + "verse_21": "وَلَحْمِ طَيْرٍۢ مِّمَّا يَشْتَهُونَ", + "verse_22": "وَحُورٌ عِينٌۭ", + "verse_23": "كَأَمْثَٰلِ ٱللُّؤْلُؤِ ٱلْمَكْنُونِ", + "verse_24": "جَزَآءًۢ بِمَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_25": "لَا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًۭا وَلَا تَأْثِيمًا", + "verse_26": "إِلَّا قِيلًۭا سَلَٰمًۭا سَلَٰمًۭا", + "verse_27": "وَأَصْحَٰبُ ٱلْيَمِينِ مَآ أَصْحَٰبُ ٱلْيَمِينِ", + "verse_28": "فِى سِدْرٍۢ مَّخْضُودٍۢ", + "verse_29": "وَطَلْحٍۢ مَّنضُودٍۢ", + "verse_30": "وَظِلٍّۢ مَّمْدُودٍۢ", + "verse_31": "وَمَآءٍۢ مَّسْكُوبٍۢ", + "verse_32": "وَفَٰكِهَةٍۢ كَثِيرَةٍۢ", + "verse_33": "لَّا مَقْطُوعَةٍۢ وَلَا مَمْنُوعَةٍۢ", + "verse_34": "وَفُرُشٍۢ مَّرْفُوعَةٍ", + "verse_35": "إِنَّآ أَنشَأْنَٰهُنَّ إِنشَآءًۭ", + "verse_36": "فَجَعَلْنَٰهُنَّ أَبْكَارًا", + "verse_37": "عُرُبًا أَتْرَابًۭا", + "verse_38": "لِّأَصْحَٰبِ ٱلْيَمِينِ", + "verse_39": "ثُلَّةٌۭ مِّنَ ٱلْأَوَّلِينَ", + "verse_40": "وَثُلَّةٌۭ مِّنَ ٱلْءَاخِرِينَ", + "verse_41": "وَأَصْحَٰبُ ٱلشِّمَالِ مَآ أَصْحَٰبُ ٱلشِّمَالِ", + "verse_42": "فِى سَمُومٍۢ وَحَمِيمٍۢ", + "verse_43": "وَظِلٍّۢ مِّن يَحْمُومٍۢ", + "verse_44": "لَّا بَارِدٍۢ وَلَا كَرِيمٍ", + "verse_45": "إِنَّهُمْ كَانُوا۟ قَبْلَ ذَٰلِكَ مُتْرَفِينَ", + "verse_46": "وَكَانُوا۟ يُصِرُّونَ عَلَى ٱلْحِنثِ ٱلْعَظِيمِ", + "verse_47": "وَكَانُوا۟ يَقُولُونَ أَئِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًۭا وَعِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَبْعُوثُونَ", + "verse_48": "أَوَءَابَآؤُنَا ٱلْأَوَّلُونَ", + "verse_49": "قُلْ إِنَّ ٱلْأَوَّلِينَ وَٱلْءَاخِرِينَ", + "verse_50": "لَمَجْمُوعُونَ إِلَىٰ مِيقَٰتِ يَوْمٍۢ مَّعْلُومٍۢ", + "verse_51": "ثُمَّ إِنَّكُمْ أَيُّهَا ٱلضَّآلُّونَ ٱلْمُكَذِّبُونَ", + "verse_52": "لَءَاكِلُونَ مِن شَجَرٍۢ مِّن زَقُّومٍۢ", + "verse_53": "فَمَالِـُٔونَ مِنْهَا ٱلْبُطُونَ", + "verse_54": "فَشَٰرِبُونَ عَلَيْهِ مِنَ ٱلْحَمِيمِ", + "verse_55": "فَشَٰرِبُونَ شُرْبَ ٱلْهِيمِ", + "verse_56": "هَٰذَا نُزُلُهُمْ يَوْمَ ٱلدِّينِ", + "verse_57": "نَحْنُ خَلَقْنَٰكُمْ فَلَوْلَا تُصَدِّقُونَ", + "verse_58": "أَفَرَءَيْتُم مَّا تُمْنُونَ", + "verse_59": "ءَأَنتُمْ تَخْلُقُونَهُۥٓ أَمْ نَحْنُ ٱلْخَٰلِقُونَ", + "verse_60": "نَحْنُ قَدَّرْنَا بَيْنَكُمُ ٱلْمَوْتَ وَمَا نَحْنُ بِمَسْبُوقِينَ", + "verse_61": "عَلَىٰٓ أَن نُّبَدِّلَ أَمْثَٰلَكُمْ وَنُنشِئَكُمْ فِى مَا لَا تَعْلَمُونَ", + "verse_62": "وَلَقَدْ عَلِمْتُمُ ٱلنَّشْأَةَ ٱلْأُولَىٰ فَلَوْلَا تَذَكَّرُونَ", + "verse_63": "أَفَرَءَيْتُم مَّا تَحْرُثُونَ", + "verse_64": "ءَأَنتُمْ تَزْرَعُونَهُۥٓ أَمْ نَحْنُ ٱلزَّٰرِعُونَ", + "verse_65": "لَوْ نَشَآءُ لَجَعَلْنَٰهُ حُطَٰمًۭا فَظَلْتُمْ تَفَكَّهُونَ", + "verse_66": "إِنَّا لَمُغْرَمُونَ", + "verse_67": "بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ", + "verse_68": "أَفَرَءَيْتُمُ ٱلْمَآءَ ٱلَّذِى تَشْرَبُونَ", + "verse_69": "ءَأَنتُمْ أَنزَلْتُمُوهُ مِنَ ٱلْمُزْنِ أَمْ نَحْنُ ٱلْمُنزِلُونَ", + "verse_70": "لَوْ نَشَآءُ جَعَلْنَٰهُ أُجَاجًۭا فَلَوْلَا تَشْكُرُونَ", + "verse_71": "أَفَرَءَيْتُمُ ٱلنَّارَ ٱلَّتِى تُورُونَ", + "verse_72": "ءَأَنتُمْ أَنشَأْتُمْ شَجَرَتَهَآ أَمْ نَحْنُ ٱلْمُنشِـُٔونَ", + "verse_73": "نَحْنُ جَعَلْنَٰهَا تَذْكِرَةًۭ وَمَتَٰعًۭا لِّلْمُقْوِينَ", + "verse_74": "فَسَبِّحْ بِٱسْمِ رَبِّكَ ٱلْعَظِيمِ", + "verse_75": "۞ فَلَآ أُقْسِمُ بِمَوَٰقِعِ ٱلنُّجُومِ", + "verse_76": "وَإِنَّهُۥ لَقَسَمٌۭ لَّوْ تَعْلَمُونَ عَظِيمٌ", + "verse_77": "إِنَّهُۥ لَقُرْءَانٌۭ كَرِيمٌۭ", + "verse_78": "فِى كِتَٰبٍۢ مَّكْنُونٍۢ", + "verse_79": "لَّا يَمَسُّهُۥٓ إِلَّا ٱلْمُطَهَّرُونَ", + "verse_80": "تَنزِيلٌۭ مِّن رَّبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_81": "أَفَبِهَٰذَا ٱلْحَدِيثِ أَنتُم مُّدْهِنُونَ", + "verse_82": "وَتَجْعَلُونَ رِزْقَكُمْ أَنَّكُمْ تُكَذِّبُونَ", + "verse_83": "فَلَوْلَآ إِذَا بَلَغَتِ ٱلْحُلْقُومَ", + "verse_84": "وَأَنتُمْ حِينَئِذٍۢ تَنظُرُونَ", + "verse_85": "وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنكُمْ وَلَٰكِن لَّا تُبْصِرُونَ", + "verse_86": "فَلَوْلَآ إِن كُنتُمْ غَيْرَ مَدِينِينَ", + "verse_87": "تَرْجِعُونَهَآ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ", + "verse_88": "فَأَمَّآ إِن كَانَ مِنَ ٱلْمُقَرَّبِينَ", + "verse_89": "فَرَوْحٌۭ وَرَيْحَانٌۭ وَجَنَّتُ نَعِيمٍۢ", + "verse_90": "وَأَمَّآ إِن كَانَ مِنْ أَصْحَٰبِ ٱلْيَمِينِ", + "verse_91": "فَسَلَٰمٌۭ لَّكَ مِنْ أَصْحَٰبِ ٱلْيَمِينِ", + "verse_92": "وَأَمَّآ إِن كَانَ مِنَ ٱلْمُكَذِّبِينَ ٱلضَّآلِّينَ", + "verse_93": "فَنُزُلٌۭ مِّنْ حَمِيمٍۢ", + "verse_94": "وَتَصْلِيَةُ جَحِيمٍ", + "verse_95": "إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ حَقُّ ٱلْيَقِينِ", + "verse_96": "فَسَبِّحْ بِٱسْمِ رَبِّكَ ٱلْعَظِيمِ" + }, + "count": 96, + "juz": [ + { + "index": "27", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_96" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/057.json b/texts/quran/057.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..5edfffc9facdc7594fd2dd05c0adc5748d3e3e27 --- /dev/null +++ b/texts/quran/057.json @@ -0,0 +1,46 @@ +{ + "index": "057", + "name": "al-Hadid", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۖ وَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلْحَكِيمُ", + "verse_2": "لَهُۥ مُلْكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۖ يُحْىِۦ وَيُمِيتُ ۖ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌ", + "verse_3": "هُوَ ٱلْأَوَّلُ وَٱلْءَاخِرُ وَٱلظَّٰهِرُ وَٱلْبَاطِنُ ۖ وَهُوَ بِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمٌ", + "verse_4": "هُوَ ٱلَّذِى خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ فِى سِتَّةِ أَيَّامٍۢ ثُمَّ ٱسْتَوَىٰ عَلَى ٱلْعَرْشِ ۚ يَعْلَمُ مَا يَلِجُ فِى ٱلْأَرْضِ وَمَا يَخْرُجُ مِنْهَا وَمَا يَنزِلُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ وَمَا يَعْرُجُ فِيهَا ۖ وَهُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ مَا كُنتُمْ ۚ وَٱللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌۭ", + "verse_5": "لَّهُۥ مُلْكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۚ وَإِلَى ٱللَّهِ تُرْجَعُ ٱلْأُمُورُ", + "verse_6": "يُولِجُ ٱلَّيْلَ فِى ٱلنَّهَارِ وَيُولِجُ ٱلنَّهَارَ فِى ٱلَّيْلِ ۚ وَهُوَ عَلِيمٌۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ", + "verse_7": "ءَامِنُوا۟ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ وَأَنفِقُوا۟ مِمَّا جَعَلَكُم مُّسْتَخْلَفِينَ فِيهِ ۖ فَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ مِنكُمْ وَأَنفَقُوا۟ لَهُمْ أَجْرٌۭ كَبِيرٌۭ", + "verse_8": "وَمَا لَكُمْ لَا تُؤْمِنُونَ بِٱللَّهِ ۙ وَٱلرَّسُولُ يَدْعُوكُمْ لِتُؤْمِنُوا۟ بِرَبِّكُمْ وَقَدْ أَخَذَ مِيثَٰقَكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ", + "verse_9": "هُوَ ٱلَّذِى يُنَزِّلُ عَلَىٰ عَبْدِهِۦٓ ءَايَٰتٍۭ بَيِّنَٰتٍۢ لِّيُخْرِجَكُم مِّنَ ٱلظُّلُمَٰتِ إِلَى ٱلنُّورِ ۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ بِكُمْ لَرَءُوفٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_10": "وَمَا لَكُمْ أَلَّا تُنفِقُوا۟ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ وَلِلَّهِ مِيرَٰثُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۚ لَا يَسْتَوِى مِنكُم مَّنْ أَنفَقَ مِن قَبْلِ ٱلْفَتْحِ وَقَٰتَلَ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ أَعْظَمُ دَرَجَةًۭ مِّنَ ٱلَّذِينَ أَنفَقُوا۟ مِنۢ بَعْدُ وَقَٰتَلُوا۟ ۚ وَكُلًّۭا وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلْحُسْنَىٰ ۚ وَٱللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌۭ", + "verse_11": "مَّن ذَا ٱلَّذِى يُقْرِضُ ٱللَّهَ قَرْضًا حَسَنًۭا فَيُضَٰعِفَهُۥ لَهُۥ وَلَهُۥٓ أَجْرٌۭ كَرِيمٌۭ", + "verse_12": "يَوْمَ تَرَى ٱلْمُؤْمِنِينَ وَٱلْمُؤْمِنَٰتِ يَسْعَىٰ نُورُهُم بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَبِأَيْمَٰنِهِم بُشْرَىٰكُمُ ٱلْيَوْمَ جَنَّٰتٌۭ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا ۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلْفَوْزُ ٱلْعَظِيمُ", + "verse_13": "يَوْمَ يَقُولُ ٱلْمُنَٰفِقُونَ وَٱلْمُنَٰفِقَٰتُ لِلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱنظُرُونَا نَقْتَبِسْ مِن نُّورِكُمْ قِيلَ ٱرْجِعُوا۟ وَرَآءَكُمْ فَٱلْتَمِسُوا۟ نُورًۭا فَضُرِبَ بَيْنَهُم بِسُورٍۢ لَّهُۥ بَابٌۢ بَاطِنُهُۥ فِيهِ ٱلرَّحْمَةُ وَظَٰهِرُهُۥ مِن قِبَلِهِ ٱلْعَذَابُ", + "verse_14": "يُنَادُونَهُمْ أَلَمْ نَكُن مَّعَكُمْ ۖ قَالُوا۟ بَلَىٰ وَلَٰكِنَّكُمْ فَتَنتُمْ أَنفُسَكُمْ وَتَرَبَّصْتُمْ وَٱرْتَبْتُمْ وَغَرَّتْكُمُ ٱلْأَمَانِىُّ حَتَّىٰ جَآءَ أَمْرُ ٱللَّهِ وَغَرَّكُم بِٱللَّهِ ٱلْغَرُورُ", + "verse_15": "فَٱلْيَوْمَ لَا يُؤْخَذُ مِنكُمْ فِدْيَةٌۭ وَلَا مِنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ ۚ مَأْوَىٰكُمُ ٱلنَّارُ ۖ هِىَ مَوْلَىٰكُمْ ۖ وَبِئْسَ ٱلْمَصِيرُ", + "verse_16": "۞ أَلَمْ يَأْنِ لِلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ أَن تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِكْرِ ٱللَّهِ وَمَا نَزَلَ مِنَ ٱلْحَقِّ وَلَا يَكُونُوا۟ كَٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْكِتَٰبَ مِن قَبْلُ فَطَالَ عَلَيْهِمُ ٱلْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ ۖ وَكَثِيرٌۭ مِّنْهُمْ فَٰسِقُونَ", + "verse_17": "ٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّ ٱللَّهَ يُحْىِ ٱلْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا ۚ قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ ٱلْءَايَٰتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ", + "verse_18": "إِنَّ ٱلْمُصَّدِّقِينَ وَٱلْمُصَّدِّقَٰتِ وَأَقْرَضُوا۟ ٱللَّهَ قَرْضًا حَسَنًۭا يُضَٰعَفُ لَهُمْ وَلَهُمْ أَجْرٌۭ كَرِيمٌۭ", + "verse_19": "وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ بِٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦٓ أُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلصِّدِّيقُونَ ۖ وَٱلشُّهَدَآءُ عِندَ رَبِّهِمْ لَهُمْ أَجْرُهُمْ وَنُورُهُمْ ۖ وَٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ وَكَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَآ أُو۟لَٰٓئِكَ أَصْحَٰبُ ٱلْجَحِيمِ", + "verse_20": "ٱعْلَمُوٓا۟ أَنَّمَا ٱلْحَيَوٰةُ ٱلدُّنْيَا لَعِبٌۭ وَلَهْوٌۭ وَزِينَةٌۭ وَتَفَاخُرٌۢ بَيْنَكُمْ وَتَكَاثُرٌۭ فِى ٱلْأَمْوَٰلِ وَٱلْأَوْلَٰدِ ۖ كَمَثَلِ غَيْثٍ أَعْجَبَ ٱلْكُفَّارَ نَبَاتُهُۥ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَىٰهُ مُصْفَرًّۭا ثُمَّ يَكُونُ حُطَٰمًۭا ۖ وَفِى ٱلْءَاخِرَةِ عَذَابٌۭ شَدِيدٌۭ وَمَغْفِرَةٌۭ مِّنَ ٱللَّهِ وَرِضْوَٰنٌۭ ۚ وَمَا ٱلْحَيَوٰةُ ٱلدُّنْيَآ إِلَّا مَتَٰعُ ٱلْغُرُورِ", + "verse_21": "سَابِقُوٓا۟ إِلَىٰ مَغْفِرَةٍۢ مِّن رَّبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا كَعَرْضِ ٱلسَّمَآءِ وَٱلْأَرْضِ أُعِدَّتْ لِلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ بِٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦ ۚ ذَٰلِكَ فَضْلُ ٱللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَآءُ ۚ وَٱللَّهُ ذُو ٱلْفَضْلِ ٱلْعَظِيمِ", + "verse_22": "مَآ أَصَابَ مِن مُّصِيبَةٍۢ فِى ٱلْأَرْضِ وَلَا فِىٓ أَنفُسِكُمْ إِلَّا فِى كِتَٰبٍۢ مِّن قَبْلِ أَن نَّبْرَأَهَآ ۚ إِنَّ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرٌۭ", + "verse_23": "لِّكَيْلَا تَأْسَوْا۟ عَلَىٰ مَا فَاتَكُمْ وَلَا تَفْرَحُوا۟ بِمَآ ءَاتَىٰكُمْ ۗ وَٱللَّهُ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍۢ فَخُورٍ", + "verse_24": "ٱلَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَيَأْمُرُونَ ٱلنَّاسَ بِٱلْبُخْلِ ۗ وَمَن يَتَوَلَّ فَإِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلْغَنِىُّ ٱلْحَمِيدُ", + "verse_25": "لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِٱلْبَيِّنَٰتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ ٱلْكِتَٰبَ وَٱلْمِيزَانَ لِيَقُومَ ٱلنَّاسُ بِٱلْقِسْطِ ۖ وَأَنزَلْنَا ٱلْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌۭ شَدِيدٌۭ وَمَنَٰفِعُ لِلنَّاسِ وَلِيَعْلَمَ ٱللَّهُ مَن يَنصُرُهُۥ وَرُسُلَهُۥ بِٱلْغَيْبِ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ قَوِىٌّ عَزِيزٌۭ", + "verse_26": "وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًۭا وَإِبْرَٰهِيمَ وَجَعَلْنَا فِى ذُرِّيَّتِهِمَا ٱلنُّبُوَّةَ وَٱلْكِتَٰبَ ۖ فَمِنْهُم مُّهْتَدٍۢ ۖ وَكَثِيرٌۭ مِّنْهُمْ فَٰسِقُونَ", + "verse_27": "ثُمَّ قَفَّيْنَا عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِم بِرُسُلِنَا وَقَفَّيْنَا بِعِيسَى ٱبْنِ مَرْيَمَ وَءَاتَيْنَٰهُ ٱلْإِنجِيلَ وَجَعَلْنَا فِى قُلُوبِ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوهُ رَأْفَةًۭ وَرَحْمَةًۭ وَرَهْبَانِيَّةً ٱبْتَدَعُوهَا مَا كَتَبْنَٰهَا عَلَيْهِمْ إِلَّا ٱبْتِغَآءَ رِضْوَٰنِ ٱللَّهِ فَمَا رَعَوْهَا حَقَّ رِعَايَتِهَا ۖ فَـَٔاتَيْنَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ مِنْهُمْ أَجْرَهُمْ ۖ وَكَثِيرٌۭ مِّنْهُمْ فَٰسِقُونَ", + "verse_28": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَءَامِنُوا۟ بِرَسُولِهِۦ يُؤْتِكُمْ كِفْلَيْنِ مِن رَّحْمَتِهِۦ وَيَجْعَل لَّكُمْ نُورًۭا تَمْشُونَ بِهِۦ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ۚ وَٱللَّهُ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_29": "لِّئَلَّا يَعْلَمَ أَهْلُ ٱلْكِتَٰبِ أَلَّا يَقْدِرُونَ عَلَىٰ شَىْءٍۢ مِّن فَضْلِ ٱللَّهِ ۙ وَأَنَّ ٱلْفَضْلَ بِيَدِ ٱللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَآءُ ۚ وَٱللَّهُ ذُو ٱلْفَضْلِ ٱلْعَظِيمِ" + }, + "count": 29, + "juz": [ + { + "index": "27", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_29" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/058.json b/texts/quran/058.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..b4af40dc5a9d1c29811a7df6c9d396d4d2945240 --- /dev/null +++ b/texts/quran/058.json @@ -0,0 +1,39 @@ +{ + "index": "058", + "name": "al-Mujadilah", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "قَدْ سَمِعَ ٱللَّهُ قَوْلَ ٱلَّتِى تُجَٰدِلُكَ فِى زَوْجِهَا وَتَشْتَكِىٓ إِلَى ٱللَّهِ وَٱللَّهُ يَسْمَعُ تَحَاوُرَكُمَآ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌۢ بَصِيرٌ", + "verse_2": "ٱلَّذِينَ يُظَٰهِرُونَ مِنكُم مِّن نِّسَآئِهِم مَّا هُنَّ أُمَّهَٰتِهِمْ ۖ إِنْ أُمَّهَٰتُهُمْ إِلَّا ٱلَّٰٓـِٔى وَلَدْنَهُمْ ۚ وَإِنَّهُمْ لَيَقُولُونَ مُنكَرًۭا مِّنَ ٱلْقَوْلِ وَزُورًۭا ۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌۭ", + "verse_3": "وَٱلَّذِينَ يُظَٰهِرُونَ مِن نِّسَآئِهِمْ ثُمَّ يَعُودُونَ لِمَا قَالُوا۟ فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍۢ مِّن قَبْلِ أَن يَتَمَآسَّا ۚ ذَٰلِكُمْ تُوعَظُونَ بِهِۦ ۚ وَٱللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌۭ", + "verse_4": "فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ مِن قَبْلِ أَن يَتَمَآسَّا ۖ فَمَن لَّمْ يَسْتَطِعْ فَإِطْعَامُ سِتِّينَ مِسْكِينًۭا ۚ ذَٰلِكَ لِتُؤْمِنُوا۟ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ ۚ وَتِلْكَ حُدُودُ ٱللَّهِ ۗ وَلِلْكَٰفِرِينَ عَذَابٌ أَلِيمٌ", + "verse_5": "إِنَّ ٱلَّذِينَ يُحَآدُّونَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ كُبِتُوا۟ كَمَا كُبِتَ ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ ۚ وَقَدْ أَنزَلْنَآ ءَايَٰتٍۭ بَيِّنَٰتٍۢ ۚ وَلِلْكَٰفِرِينَ عَذَابٌۭ مُّهِينٌۭ", + "verse_6": "يَوْمَ يَبْعَثُهُمُ ٱللَّهُ جَمِيعًۭا فَيُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوٓا۟ ۚ أَحْصَىٰهُ ٱللَّهُ وَنَسُوهُ ۚ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ شَهِيدٌ", + "verse_7": "أَلَمْ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ ۖ مَا يَكُونُ مِن نَّجْوَىٰ ثَلَٰثَةٍ إِلَّا هُوَ رَابِعُهُمْ وَلَا خَمْسَةٍ إِلَّا هُوَ سَادِسُهُمْ وَلَآ أَدْنَىٰ مِن ذَٰلِكَ وَلَآ أَكْثَرَ إِلَّا هُوَ مَعَهُمْ أَيْنَ مَا كَانُوا۟ ۖ ثُمَّ يُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوا۟ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ بِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمٌ", + "verse_8": "أَلَمْ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ نُهُوا۟ عَنِ ٱلنَّجْوَىٰ ثُمَّ يَعُودُونَ لِمَا نُهُوا۟ عَنْهُ وَيَتَنَٰجَوْنَ بِٱلْإِثْمِ وَٱلْعُدْوَٰنِ وَمَعْصِيَتِ ٱلرَّسُولِ وَإِذَا جَآءُوكَ حَيَّوْكَ بِمَا لَمْ يُحَيِّكَ بِهِ ٱللَّهُ وَيَقُولُونَ فِىٓ أَنفُسِهِمْ لَوْلَا يُعَذِّبُنَا ٱللَّهُ بِمَا نَقُولُ ۚ حَسْبُهُمْ جَهَنَّمُ يَصْلَوْنَهَا ۖ فَبِئْسَ ٱلْمَصِيرُ", + "verse_9": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِذَا تَنَٰجَيْتُمْ فَلَا تَتَنَٰجَوْا۟ بِٱلْإِثْمِ وَٱلْعُدْوَٰنِ وَمَعْصِيَتِ ٱلرَّسُولِ وَتَنَٰجَوْا۟ بِٱلْبِرِّ وَٱلتَّقْوَىٰ ۖ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ ٱلَّذِىٓ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ", + "verse_10": "إِنَّمَا ٱلنَّجْوَىٰ مِنَ ٱلشَّيْطَٰنِ لِيَحْزُنَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَلَيْسَ بِضَآرِّهِمْ شَيْـًٔا إِلَّا بِإِذْنِ ٱللَّهِ ۚ وَعَلَى ٱللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ ٱلْمُؤْمِنُونَ", + "verse_11": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِذَا قِيلَ لَكُمْ تَفَسَّحُوا۟ فِى ٱلْمَجَٰلِسِ فَٱفْسَحُوا۟ يَفْسَحِ ٱللَّهُ لَكُمْ ۖ وَإِذَا قِيلَ ٱنشُزُوا۟ فَٱنشُزُوا۟ يَرْفَعِ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ مِنكُمْ وَٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْعِلْمَ دَرَجَٰتٍۢ ۚ وَٱللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌۭ", + "verse_12": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِذَا نَٰجَيْتُمُ ٱلرَّسُولَ فَقَدِّمُوا۟ بَيْنَ يَدَىْ نَجْوَىٰكُمْ صَدَقَةًۭ ۚ ذَٰلِكَ خَيْرٌۭ لَّكُمْ وَأَطْهَرُ ۚ فَإِن لَّمْ تَجِدُوا۟ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌ", + "verse_13": "ءَأَشْفَقْتُمْ أَن تُقَدِّمُوا۟ بَيْنَ يَدَىْ نَجْوَىٰكُمْ صَدَقَٰتٍۢ ۚ فَإِذْ لَمْ تَفْعَلُوا۟ وَتَابَ ٱللَّهُ عَلَيْكُمْ فَأَقِيمُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتُوا۟ ٱلزَّكَوٰةَ وَأَطِيعُوا۟ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ ۚ وَٱللَّهُ خَبِيرٌۢ بِمَا تَعْمَلُونَ", + "verse_14": "۞ أَلَمْ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ تَوَلَّوْا۟ قَوْمًا غَضِبَ ٱللَّهُ عَلَيْهِم مَّا هُم مِّنكُمْ وَلَا مِنْهُمْ وَيَحْلِفُونَ عَلَى ٱلْكَذِبِ وَهُمْ يَعْلَمُونَ", + "verse_15": "أَعَدَّ ٱللَّهُ لَهُمْ عَذَابًۭا شَدِيدًا ۖ إِنَّهُمْ سَآءَ مَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_16": "ٱتَّخَذُوٓا۟ أَيْمَٰنَهُمْ جُنَّةًۭ فَصَدُّوا۟ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ فَلَهُمْ عَذَابٌۭ مُّهِينٌۭ", + "verse_17": "لَّن تُغْنِىَ عَنْهُمْ أَمْوَٰلُهُمْ وَلَآ أَوْلَٰدُهُم مِّنَ ٱللَّهِ شَيْـًٔا ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ أَصْحَٰبُ ٱلنَّارِ ۖ هُمْ فِيهَا خَٰلِدُونَ", + "verse_18": "يَوْمَ يَبْعَثُهُمُ ٱللَّهُ جَمِيعًۭا فَيَحْلِفُونَ لَهُۥ كَمَا يَحْلِفُونَ لَكُمْ ۖ وَيَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ عَلَىٰ شَىْءٍ ۚ أَلَآ إِنَّهُمْ هُمُ ٱلْكَٰذِبُونَ", + "verse_19": "ٱسْتَحْوَذَ عَلَيْهِمُ ٱلشَّيْطَٰنُ فَأَنسَىٰهُمْ ذِكْرَ ٱللَّهِ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ حِزْبُ ٱلشَّيْطَٰنِ ۚ أَلَآ إِنَّ حِزْبَ ٱلشَّيْطَٰنِ هُمُ ٱلْخَٰسِرُونَ", + "verse_20": "إِنَّ ٱلَّذِينَ يُحَآدُّونَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥٓ أُو۟لَٰٓئِكَ فِى ٱلْأَذَلِّينَ", + "verse_21": "كَتَبَ ٱللَّهُ لَأَغْلِبَنَّ أَنَا۠ وَرُسُلِىٓ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ قَوِىٌّ عَزِيزٌۭ", + "verse_22": "لَّا تَجِدُ قَوْمًۭا يُؤْمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلْيَوْمِ ٱلْءَاخِرِ يُوَآدُّونَ مَنْ حَآدَّ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَلَوْ كَانُوٓا۟ ءَابَآءَهُمْ أَوْ أَبْنَآءَهُمْ أَوْ إِخْوَٰنَهُمْ أَوْ عَشِيرَتَهُمْ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ كَتَبَ فِى قُلُوبِهِمُ ٱلْإِيمَٰنَ وَأَيَّدَهُم بِرُوحٍۢ مِّنْهُ ۖ وَيُدْخِلُهُمْ جَنَّٰتٍۢ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا ۚ رَضِىَ ٱللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا۟ عَنْهُ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ حِزْبُ ٱللَّهِ ۚ أَلَآ إِنَّ حِزْبَ ٱللَّهِ هُمُ ٱلْمُفْلِحُونَ" + }, + "count": 22, + "juz": [ + { + "index": "28", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_22" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/059.json b/texts/quran/059.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..25548850ce53b1dea69c790be618d26b63557d97 --- /dev/null +++ b/texts/quran/059.json @@ -0,0 +1,41 @@ +{ + "index": "059", + "name": "Al-Hashr", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ ۖ وَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلْحَكِيمُ", + "verse_2": "هُوَ ٱلَّذِىٓ أَخْرَجَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ مِنْ أَهْلِ ٱلْكِتَٰبِ مِن دِيَٰرِهِمْ لِأَوَّلِ ٱلْحَشْرِ ۚ مَا ظَنَنتُمْ أَن يَخْرُجُوا۟ ۖ وَظَنُّوٓا۟ أَنَّهُم مَّانِعَتُهُمْ حُصُونُهُم مِّنَ ٱللَّهِ فَأَتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِنْ حَيْثُ لَمْ يَحْتَسِبُوا۟ ۖ وَقَذَفَ فِى قُلُوبِهِمُ ٱلرُّعْبَ ۚ يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُم بِأَيْدِيهِمْ وَأَيْدِى ٱلْمُؤْمِنِينَ فَٱعْتَبِرُوا۟ يَٰٓأُو۟لِى ٱلْأَبْصَٰرِ", + "verse_3": "وَلَوْلَآ أَن كَتَبَ ٱللَّهُ عَلَيْهِمُ ٱلْجَلَآءَ لَعَذَّبَهُمْ فِى ٱلدُّنْيَا ۖ وَلَهُمْ فِى ٱلْءَاخِرَةِ عَذَابُ ٱلنَّارِ", + "verse_4": "ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ شَآقُّوا۟ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ ۖ وَمَن يُشَآقِّ ٱللَّهَ فَإِنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلْعِقَابِ", + "verse_5": "مَا قَطَعْتُم مِّن لِّينَةٍ أَوْ تَرَكْتُمُوهَا قَآئِمَةً عَلَىٰٓ أُصُولِهَا فَبِإِذْنِ ٱللَّهِ وَلِيُخْزِىَ ٱلْفَٰسِقِينَ", + "verse_6": "وَمَآ أَفَآءَ ٱللَّهُ عَلَىٰ رَسُولِهِۦ مِنْهُمْ فَمَآ أَوْجَفْتُمْ عَلَيْهِ مِنْ خَيْلٍۢ وَلَا رِكَابٍۢ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ يُسَلِّطُ رُسُلَهُۥ عَلَىٰ مَن يَشَآءُ ۚ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌۭ", + "verse_7": "مَّآ أَفَآءَ ٱللَّهُ عَلَىٰ رَسُولِهِۦ مِنْ أَهْلِ ٱلْقُرَىٰ فَلِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِى ٱلْقُرْبَىٰ وَٱلْيَتَٰمَىٰ وَٱلْمَسَٰكِينِ وَٱبْنِ ٱلسَّبِيلِ كَىْ لَا يَكُونَ دُولَةًۢ بَيْنَ ٱلْأَغْنِيَآءِ مِنكُمْ ۚ وَمَآ ءَاتَىٰكُمُ ٱلرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَىٰكُمْ عَنْهُ فَٱنتَهُوا۟ ۚ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ ۖ إِنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلْعِقَابِ", + "verse_8": "لِلْفُقَرَآءِ ٱلْمُهَٰجِرِينَ ٱلَّذِينَ أُخْرِجُوا۟ مِن دِيَٰرِهِمْ وَأَمْوَٰلِهِمْ يَبْتَغُونَ فَضْلًۭا مِّنَ ٱللَّهِ وَرِضْوَٰنًۭا وَيَنصُرُونَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥٓ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلصَّٰدِقُونَ", + "verse_9": "وَٱلَّذِينَ تَبَوَّءُو ٱلدَّارَ وَٱلْإِيمَٰنَ مِن قَبْلِهِمْ يُحِبُّونَ مَنْ هَاجَرَ إِلَيْهِمْ وَلَا يَجِدُونَ فِى صُدُورِهِمْ حَاجَةًۭ مِّمَّآ أُوتُوا۟ وَيُؤْثِرُونَ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌۭ ۚ وَمَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِۦ فَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْمُفْلِحُونَ", + "verse_10": "وَٱلَّذِينَ جَآءُو مِنۢ بَعْدِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَا ٱغْفِرْ لَنَا وَلِإِخْوَٰنِنَا ٱلَّذِينَ سَبَقُونَا بِٱلْإِيمَٰنِ وَلَا تَجْعَلْ فِى قُلُوبِنَا غِلًّۭا لِّلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ رَبَّنَآ إِنَّكَ رَءُوفٌۭ رَّحِيمٌ", + "verse_11": "۞ أَلَمْ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ نَافَقُوا۟ يَقُولُونَ لِإِخْوَٰنِهِمُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ مِنْ أَهْلِ ٱلْكِتَٰبِ لَئِنْ أُخْرِجْتُمْ لَنَخْرُجَنَّ مَعَكُمْ وَلَا نُطِيعُ فِيكُمْ أَحَدًا أَبَدًۭا وَإِن قُوتِلْتُمْ لَنَنصُرَنَّكُمْ وَٱللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكَٰذِبُونَ", + "verse_12": "لَئِنْ أُخْرِجُوا۟ لَا يَخْرُجُونَ مَعَهُمْ وَلَئِن قُوتِلُوا۟ لَا يَنصُرُونَهُمْ وَلَئِن نَّصَرُوهُمْ لَيُوَلُّنَّ ٱلْأَدْبَٰرَ ثُمَّ لَا يُنصَرُونَ", + "verse_13": "لَأَنتُمْ أَشَدُّ رَهْبَةًۭ فِى صُدُورِهِم مِّنَ ٱللَّهِ ۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌۭ لَّا يَفْقَهُونَ", + "verse_14": "لَا يُقَٰتِلُونَكُمْ جَمِيعًا إِلَّا فِى قُرًۭى مُّحَصَّنَةٍ أَوْ مِن وَرَآءِ جُدُرٍۭ ۚ بَأْسُهُم بَيْنَهُمْ شَدِيدٌۭ ۚ تَحْسَبُهُمْ جَمِيعًۭا وَقُلُوبُهُمْ شَتَّىٰ ۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌۭ لَّا يَعْقِلُونَ", + "verse_15": "كَمَثَلِ ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ قَرِيبًۭا ۖ ذَاقُوا۟ وَبَالَ أَمْرِهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌۭ", + "verse_16": "كَمَثَلِ ٱلشَّيْطَٰنِ إِذْ قَالَ لِلْإِنسَٰنِ ٱكْفُرْ فَلَمَّا كَفَرَ قَالَ إِنِّى بَرِىٓءٌۭ مِّنكَ إِنِّىٓ أَخَافُ ٱللَّهَ رَبَّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_17": "فَكَانَ عَٰقِبَتَهُمَآ أَنَّهُمَا فِى ٱلنَّارِ خَٰلِدَيْنِ فِيهَا ۚ وَذَٰلِكَ جَزَٰٓؤُا۟ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_18": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ وَلْتَنظُرْ نَفْسٌۭ مَّا قَدَّمَتْ لِغَدٍۢ ۖ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ خَبِيرٌۢ بِمَا تَعْمَلُونَ", + "verse_19": "وَلَا تَكُونُوا۟ كَٱلَّذِينَ نَسُوا۟ ٱللَّهَ فَأَنسَىٰهُمْ أَنفُسَهُمْ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْفَٰسِقُونَ", + "verse_20": "لَا يَسْتَوِىٓ أَصْحَٰبُ ٱلنَّارِ وَأَصْحَٰبُ ٱلْجَنَّةِ ۚ أَصْحَٰبُ ٱلْجَنَّةِ هُمُ ٱلْفَآئِزُونَ", + "verse_21": "لَوْ أَنزَلْنَا هَٰذَا ٱلْقُرْءَانَ عَلَىٰ جَبَلٍۢ لَّرَأَيْتَهُۥ خَٰشِعًۭا مُّتَصَدِّعًۭا مِّنْ خَشْيَةِ ٱللَّهِ ۚ وَتِلْكَ ٱلْأَمْثَٰلُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ", + "verse_22": "هُوَ ٱللَّهُ ٱلَّذِى لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۖ عَٰلِمُ ٱلْغَيْبِ وَٱلشَّهَٰدَةِ ۖ هُوَ ٱلرَّحْمَٰنُ ٱلرَّحِيمُ", + "verse_23": "هُوَ ٱللَّهُ ٱلَّذِى لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلْمَلِكُ ٱلْقُدُّوسُ ٱلسَّلَٰمُ ٱلْمُؤْمِنُ ٱلْمُهَيْمِنُ ٱلْعَزِيزُ ٱلْجَبَّارُ ٱلْمُتَكَبِّرُ ۚ سُبْحَٰنَ ٱللَّهِ عَمَّا يُشْرِكُونَ", + "verse_24": "هُوَ ٱللَّهُ ٱلْخَٰلِقُ ٱلْبَارِئُ ٱلْمُصَوِّرُ ۖ لَهُ ٱلْأَسْمَآءُ ٱلْحُسْنَىٰ ۚ يُسَبِّحُ لَهُۥ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۖ وَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلْحَكِيمُ" + }, + "count": 24, + "juz": [ + { + "index": "28", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_24" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/060.json b/texts/quran/060.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..0af604452347d8e534ca1f68866727a6d4807b54 --- /dev/null +++ b/texts/quran/060.json @@ -0,0 +1,30 @@ +{ + "index": "060", + "name": "al-Mumtahanah", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تَتَّخِذُوا۟ عَدُوِّى وَعَدُوَّكُمْ أَوْلِيَآءَ تُلْقُونَ إِلَيْهِم بِٱلْمَوَدَّةِ وَقَدْ كَفَرُوا۟ بِمَا جَآءَكُم مِّنَ ٱلْحَقِّ يُخْرِجُونَ ٱلرَّسُولَ وَإِيَّاكُمْ ۙ أَن تُؤْمِنُوا۟ بِٱللَّهِ رَبِّكُمْ إِن كُنتُمْ خَرَجْتُمْ جِهَٰدًۭا فِى سَبِيلِى وَٱبْتِغَآءَ مَرْضَاتِى ۚ تُسِرُّونَ إِلَيْهِم بِٱلْمَوَدَّةِ وَأَنَا۠ أَعْلَمُ بِمَآ أَخْفَيْتُمْ وَمَآ أَعْلَنتُمْ ۚ وَمَن يَفْعَلْهُ مِنكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَآءَ ٱلسَّبِيلِ", + "verse_2": "إِن يَثْقَفُوكُمْ يَكُونُوا۟ لَكُمْ أَعْدَآءًۭ وَيَبْسُطُوٓا۟ إِلَيْكُمْ أَيْدِيَهُمْ وَأَلْسِنَتَهُم بِٱلسُّوٓءِ وَوَدُّوا۟ لَوْ تَكْفُرُونَ", + "verse_3": "لَن تَنفَعَكُمْ أَرْحَامُكُمْ وَلَآ أَوْلَٰدُكُمْ ۚ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ يَفْصِلُ بَيْنَكُمْ ۚ وَٱللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌۭ", + "verse_4": "قَدْ كَانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌۭ فِىٓ إِبْرَٰهِيمَ وَٱلَّذِينَ مَعَهُۥٓ إِذْ قَالُوا۟ لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَءَٰٓؤُا۟ مِنكُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ كَفَرْنَا بِكُمْ وَبَدَا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ ٱلْعَدَٰوَةُ وَٱلْبَغْضَآءُ أَبَدًا حَتَّىٰ تُؤْمِنُوا۟ بِٱللَّهِ وَحْدَهُۥٓ إِلَّا قَوْلَ إِبْرَٰهِيمَ لِأَبِيهِ لَأَسْتَغْفِرَنَّ لَكَ وَمَآ أَمْلِكُ لَكَ مِنَ ٱللَّهِ مِن شَىْءٍۢ ۖ رَّبَّنَا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنَا وَإِلَيْكَ أَنَبْنَا وَإِلَيْكَ ٱلْمَصِيرُ", + "verse_5": "رَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا فِتْنَةًۭ لِّلَّذِينَ كَفَرُوا۟ وَٱغْفِرْ لَنَا رَبَّنَآ ۖ إِنَّكَ أَنتَ ٱلْعَزِيزُ ٱلْحَكِيمُ", + "verse_6": "لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِيهِمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌۭ لِّمَن كَانَ يَرْجُوا۟ ٱللَّهَ وَٱلْيَوْمَ ٱلْءَاخِرَ ۚ وَمَن يَتَوَلَّ فَإِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلْغَنِىُّ ٱلْحَمِيدُ", + "verse_7": "۞ عَسَى ٱللَّهُ أَن يَجْعَلَ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَ ٱلَّذِينَ عَادَيْتُم مِّنْهُم مَّوَدَّةًۭ ۚ وَٱللَّهُ قَدِيرٌۭ ۚ وَٱللَّهُ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_8": "لَّا يَنْهَىٰكُمُ ٱللَّهُ عَنِ ٱلَّذِينَ لَمْ يُقَٰتِلُوكُمْ فِى ٱلدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُم مِّن دِيَٰرِكُمْ أَن تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوٓا۟ إِلَيْهِمْ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلْمُقْسِطِينَ", + "verse_9": "إِنَّمَا يَنْهَىٰكُمُ ٱللَّهُ عَنِ ٱلَّذِينَ قَٰتَلُوكُمْ فِى ٱلدِّينِ وَأَخْرَجُوكُم مِّن دِيَٰرِكُمْ وَظَٰهَرُوا۟ عَلَىٰٓ إِخْرَاجِكُمْ أَن تَوَلَّوْهُمْ ۚ وَمَن يَتَوَلَّهُمْ فَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ", + "verse_10": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِذَا جَآءَكُمُ ٱلْمُؤْمِنَٰتُ مُهَٰجِرَٰتٍۢ فَٱمْتَحِنُوهُنَّ ۖ ٱللَّهُ أَعْلَمُ بِإِيمَٰنِهِنَّ ۖ فَإِنْ عَلِمْتُمُوهُنَّ مُؤْمِنَٰتٍۢ فَلَا تَرْجِعُوهُنَّ إِلَى ٱلْكُفَّارِ ۖ لَا هُنَّ حِلٌّۭ لَّهُمْ وَلَا هُمْ يَحِلُّونَ لَهُنَّ ۖ وَءَاتُوهُم مَّآ أَنفَقُوا۟ ۚ وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ أَن تَنكِحُوهُنَّ إِذَآ ءَاتَيْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ ۚ وَلَا تُمْسِكُوا۟ بِعِصَمِ ٱلْكَوَافِرِ وَسْـَٔلُوا۟ مَآ أَنفَقْتُمْ وَلْيَسْـَٔلُوا۟ مَآ أَنفَقُوا۟ ۚ ذَٰلِكُمْ حُكْمُ ٱللَّهِ ۖ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ ۚ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌۭ", + "verse_11": "وَإِن فَاتَكُمْ شَىْءٌۭ مِّنْ أَزْوَٰجِكُمْ إِلَى ٱلْكُفَّارِ فَعَاقَبْتُمْ فَـَٔاتُوا۟ ٱلَّذِينَ ذَهَبَتْ أَزْوَٰجُهُم مِّثْلَ مَآ أَنفَقُوا۟ ۚ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ ٱلَّذِىٓ أَنتُم بِهِۦ مُؤْمِنُونَ", + "verse_12": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِىُّ إِذَا جَآءَكَ ٱلْمُؤْمِنَٰتُ يُبَايِعْنَكَ عَلَىٰٓ أَن لَّا يُشْرِكْنَ بِٱللَّهِ شَيْـًۭٔا وَلَا يَسْرِقْنَ وَلَا يَزْنِينَ وَلَا يَقْتُلْنَ أَوْلَٰدَهُنَّ وَلَا يَأْتِينَ بِبُهْتَٰنٍۢ يَفْتَرِينَهُۥ بَيْنَ أَيْدِيهِنَّ وَأَرْجُلِهِنَّ وَلَا يَعْصِينَكَ فِى مَعْرُوفٍۢ ۙ فَبَايِعْهُنَّ وَٱسْتَغْفِرْ لَهُنَّ ٱللَّهَ ۖ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_13": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تَتَوَلَّوْا۟ قَوْمًا غَضِبَ ٱللَّهُ عَلَيْهِمْ قَدْ يَئِسُوا۟ مِنَ ٱلْءَاخِرَةِ كَمَا يَئِسَ ٱلْكُفَّارُ مِنْ أَصْحَٰبِ ٱلْقُبُورِ" + }, + "count": 13, + "juz": [ + { + "index": "28", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_13" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/061.json b/texts/quran/061.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..d2682242d1b629a57bae546c77a566aa5d93aae2 --- /dev/null +++ b/texts/quran/061.json @@ -0,0 +1,31 @@ +{ + "index": "061", + "name": "As-Saf", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ ۖ وَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلْحَكِيمُ", + "verse_2": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفْعَلُونَ", + "verse_3": "كَبُرَ مَقْتًا عِندَ ٱللَّهِ أَن تَقُولُوا۟ مَا لَا تَفْعَلُونَ", + "verse_4": "إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلَّذِينَ يُقَٰتِلُونَ فِى سَبِيلِهِۦ صَفًّۭا كَأَنَّهُم بُنْيَٰنٌۭ مَّرْصُوصٌۭ", + "verse_5": "وَإِذْ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِۦ يَٰقَوْمِ لِمَ تُؤْذُونَنِى وَقَد تَّعْلَمُونَ أَنِّى رَسُولُ ٱللَّهِ إِلَيْكُمْ ۖ فَلَمَّا زَاغُوٓا۟ أَزَاغَ ٱللَّهُ قُلُوبَهُمْ ۚ وَٱللَّهُ لَا يَهْدِى ٱلْقَوْمَ ٱلْفَٰسِقِينَ", + "verse_6": "وَإِذْ قَالَ عِيسَى ٱبْنُ مَرْيَمَ يَٰبَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ إِنِّى رَسُولُ ٱللَّهِ إِلَيْكُم مُّصَدِّقًۭا لِّمَا بَيْنَ يَدَىَّ مِنَ ٱلتَّوْرَىٰةِ وَمُبَشِّرًۢا بِرَسُولٍۢ يَأْتِى مِنۢ بَعْدِى ٱسْمُهُۥٓ أَحْمَدُ ۖ فَلَمَّا جَآءَهُم بِٱلْبَيِّنَٰتِ قَالُوا۟ هَٰذَا سِحْرٌۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_7": "وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ ٱفْتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ ٱلْكَذِبَ وَهُوَ يُدْعَىٰٓ إِلَى ٱلْإِسْلَٰمِ ۚ وَٱللَّهُ لَا يَهْدِى ٱلْقَوْمَ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_8": "يُرِيدُونَ لِيُطْفِـُٔوا۟ نُورَ ٱللَّهِ بِأَفْوَٰهِهِمْ وَٱللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِۦ وَلَوْ كَرِهَ ٱلْكَٰفِرُونَ", + "verse_9": "هُوَ ٱلَّذِىٓ أَرْسَلَ رَسُولَهُۥ بِٱلْهُدَىٰ وَدِينِ ٱلْحَقِّ لِيُظْهِرَهُۥ عَلَى ٱلدِّينِ كُلِّهِۦ وَلَوْ كَرِهَ ٱلْمُشْرِكُونَ", + "verse_10": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَىٰ تِجَٰرَةٍۢ تُنجِيكُم مِّنْ عَذَابٍ أَلِيمٍۢ", + "verse_11": "تُؤْمِنُونَ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ وَتُجَٰهِدُونَ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ بِأَمْوَٰلِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ ۚ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌۭ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ", + "verse_12": "يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَيُدْخِلْكُمْ جَنَّٰتٍۢ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ وَمَسَٰكِنَ طَيِّبَةًۭ فِى جَنَّٰتِ عَدْنٍۢ ۚ ذَٰلِكَ ٱلْفَوْزُ ٱلْعَظِيمُ", + "verse_13": "وَأُخْرَىٰ تُحِبُّونَهَا ۖ نَصْرٌۭ مِّنَ ٱللَّهِ وَفَتْحٌۭ قَرِيبٌۭ ۗ وَبَشِّرِ ٱلْمُؤْمِنِينَ", + "verse_14": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ كُونُوٓا۟ أَنصَارَ ٱللَّهِ كَمَا قَالَ عِيسَى ٱبْنُ مَرْيَمَ لِلْحَوَارِيِّۦنَ مَنْ أَنصَارِىٓ إِلَى ٱللَّهِ ۖ قَالَ ٱلْحَوَارِيُّونَ نَحْنُ أَنصَارُ ٱللَّهِ ۖ فَـَٔامَنَت طَّآئِفَةٌۭ مِّنۢ بَنِىٓ إِسْرَٰٓءِيلَ وَكَفَرَت طَّآئِفَةٌۭ ۖ فَأَيَّدْنَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ عَلَىٰ عَدُوِّهِمْ فَأَصْبَحُوا۟ ظَٰهِرِينَ" + }, + "count": 14, + "juz": [ + { + "index": "28", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_14" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/062.json b/texts/quran/062.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..71abc398e252d8348d465cbee316d64cfb4cbaa9 --- /dev/null +++ b/texts/quran/062.json @@ -0,0 +1,28 @@ +{ + "index": "062", + "name": "al-Jumu'ah", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "يُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ ٱلْمَلِكِ ٱلْقُدُّوسِ ٱلْعَزِيزِ ٱلْحَكِيمِ", + "verse_2": "هُوَ ٱلَّذِى بَعَثَ فِى ٱلْأُمِّيِّۦنَ رَسُولًۭا مِّنْهُمْ يَتْلُوا۟ عَلَيْهِمْ ءَايَٰتِهِۦ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ ٱلْكِتَٰبَ وَٱلْحِكْمَةَ وَإِن كَانُوا۟ مِن قَبْلُ لَفِى ضَلَٰلٍۢ مُّبِينٍۢ", + "verse_3": "وَءَاخَرِينَ مِنْهُمْ لَمَّا يَلْحَقُوا۟ بِهِمْ ۚ وَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلْحَكِيمُ", + "verse_4": "ذَٰلِكَ فَضْلُ ٱللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَآءُ ۚ وَٱللَّهُ ذُو ٱلْفَضْلِ ٱلْعَظِيمِ", + "verse_5": "مَثَلُ ٱلَّذِينَ حُمِّلُوا۟ ٱلتَّوْرَىٰةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوهَا كَمَثَلِ ٱلْحِمَارِ يَحْمِلُ أَسْفَارًۢا ۚ بِئْسَ مَثَلُ ٱلْقَوْمِ ٱلَّذِينَ كَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ ۚ وَٱللَّهُ لَا يَهْدِى ٱلْقَوْمَ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_6": "قُلْ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ هَادُوٓا۟ إِن زَعَمْتُمْ أَنَّكُمْ أَوْلِيَآءُ لِلَّهِ مِن دُونِ ٱلنَّاسِ فَتَمَنَّوُا۟ ٱلْمَوْتَ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ", + "verse_7": "وَلَا يَتَمَنَّوْنَهُۥٓ أَبَدًۢا بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ ۚ وَٱللَّهُ عَلِيمٌۢ بِٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_8": "قُلْ إِنَّ ٱلْمَوْتَ ٱلَّذِى تَفِرُّونَ مِنْهُ فَإِنَّهُۥ مُلَٰقِيكُمْ ۖ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلَىٰ عَٰلِمِ ٱلْغَيْبِ وَٱلشَّهَٰدَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ", + "verse_9": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِذَا نُودِىَ لِلصَّلَوٰةِ مِن يَوْمِ ٱلْجُمُعَةِ فَٱسْعَوْا۟ إِلَىٰ ذِكْرِ ٱللَّهِ وَذَرُوا۟ ٱلْبَيْعَ ۚ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌۭ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ", + "verse_10": "فَإِذَا قُضِيَتِ ٱلصَّلَوٰةُ فَٱنتَشِرُوا۟ فِى ٱلْأَرْضِ وَٱبْتَغُوا۟ مِن فَضْلِ ٱللَّهِ وَٱذْكُرُوا۟ ٱللَّهَ كَثِيرًۭا لَّعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ", + "verse_11": "وَإِذَا رَأَوْا۟ تِجَٰرَةً أَوْ لَهْوًا ٱنفَضُّوٓا۟ إِلَيْهَا وَتَرَكُوكَ قَآئِمًۭا ۚ قُلْ مَا عِندَ ٱللَّهِ خَيْرٌۭ مِّنَ ٱللَّهْوِ وَمِنَ ٱلتِّجَٰرَةِ ۚ وَٱللَّهُ خَيْرُ ٱلرَّٰزِقِينَ" + }, + "count": 11, + "juz": [ + { + "index": "28", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_11" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/063.json b/texts/quran/063.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..57f88c113f89cfaee226f133b789fa9485d948d9 --- /dev/null +++ b/texts/quran/063.json @@ -0,0 +1,28 @@ +{ + "index": "063", + "name": "al-Munafiqqun", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "إِذَا جَآءَكَ ٱلْمُنَٰفِقُونَ قَالُوا۟ نَشْهَدُ إِنَّكَ لَرَسُولُ ٱللَّهِ ۗ وَٱللَّهُ يَعْلَمُ إِنَّكَ لَرَسُولُهُۥ وَٱللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّ ٱلْمُنَٰفِقِينَ لَكَٰذِبُونَ", + "verse_2": "ٱتَّخَذُوٓا۟ أَيْمَٰنَهُمْ جُنَّةًۭ فَصَدُّوا۟ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ ۚ إِنَّهُمْ سَآءَ مَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ", + "verse_3": "ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ ءَامَنُوا۟ ثُمَّ كَفَرُوا۟ فَطُبِعَ عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَفْقَهُونَ", + "verse_4": "۞ وَإِذَا رَأَيْتَهُمْ تُعْجِبُكَ أَجْسَامُهُمْ ۖ وَإِن يَقُولُوا۟ تَسْمَعْ لِقَوْلِهِمْ ۖ كَأَنَّهُمْ خُشُبٌۭ مُّسَنَّدَةٌۭ ۖ يَحْسَبُونَ كُلَّ صَيْحَةٍ عَلَيْهِمْ ۚ هُمُ ٱلْعَدُوُّ فَٱحْذَرْهُمْ ۚ قَٰتَلَهُمُ ٱللَّهُ ۖ أَنَّىٰ يُؤْفَكُونَ", + "verse_5": "وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا۟ يَسْتَغْفِرْ لَكُمْ رَسُولُ ٱللَّهِ لَوَّوْا۟ رُءُوسَهُمْ وَرَأَيْتَهُمْ يَصُدُّونَ وَهُم مُّسْتَكْبِرُونَ", + "verse_6": "سَوَآءٌ عَلَيْهِمْ أَسْتَغْفَرْتَ لَهُمْ أَمْ لَمْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ لَن يَغْفِرَ ٱللَّهُ لَهُمْ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهْدِى ٱلْقَوْمَ ٱلْفَٰسِقِينَ", + "verse_7": "هُمُ ٱلَّذِينَ يَقُولُونَ لَا تُنفِقُوا۟ عَلَىٰ مَنْ عِندَ رَسُولِ ٱللَّهِ حَتَّىٰ يَنفَضُّوا۟ ۗ وَلِلَّهِ خَزَآئِنُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَلَٰكِنَّ ٱلْمُنَٰفِقِينَ لَا يَفْقَهُونَ", + "verse_8": "يَقُولُونَ لَئِن رَّجَعْنَآ إِلَى ٱلْمَدِينَةِ لَيُخْرِجَنَّ ٱلْأَعَزُّ مِنْهَا ٱلْأَذَلَّ ۚ وَلِلَّهِ ٱلْعِزَّةُ وَلِرَسُولِهِۦ وَلِلْمُؤْمِنِينَ وَلَٰكِنَّ ٱلْمُنَٰفِقِينَ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_9": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تُلْهِكُمْ أَمْوَٰلُكُمْ وَلَآ أَوْلَٰدُكُمْ عَن ذِكْرِ ٱللَّهِ ۚ وَمَن يَفْعَلْ ذَٰلِكَ فَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْخَٰسِرُونَ", + "verse_10": "وَأَنفِقُوا۟ مِن مَّا رَزَقْنَٰكُم مِّن قَبْلِ أَن يَأْتِىَ أَحَدَكُمُ ٱلْمَوْتُ فَيَقُولَ رَبِّ لَوْلَآ أَخَّرْتَنِىٓ إِلَىٰٓ أَجَلٍۢ قَرِيبٍۢ فَأَصَّدَّقَ وَأَكُن مِّنَ ٱلصَّٰلِحِينَ", + "verse_11": "وَلَن يُؤَخِّرَ ٱللَّهُ نَفْسًا إِذَا جَآءَ أَجَلُهَا ۚ وَٱللَّهُ خَبِيرٌۢ بِمَا تَعْمَلُونَ" + }, + "count": 11, + "juz": [ + { + "index": "28", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_11" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/064.json b/texts/quran/064.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..29e16b88f02ad99c7e6ba1d6dd3a5efeb1d261a2 --- /dev/null +++ b/texts/quran/064.json @@ -0,0 +1,35 @@ +{ + "index": "064", + "name": "at-Taghabun", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "يُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِ ۖ لَهُ ٱلْمُلْكُ وَلَهُ ٱلْحَمْدُ ۖ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌ", + "verse_2": "هُوَ ٱلَّذِى خَلَقَكُمْ فَمِنكُمْ كَافِرٌۭ وَمِنكُم مُّؤْمِنٌۭ ۚ وَٱللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ", + "verse_3": "خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ بِٱلْحَقِّ وَصَوَّرَكُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ ۖ وَإِلَيْهِ ٱلْمَصِيرُ", + "verse_4": "يَعْلَمُ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَيَعْلَمُ مَا تُسِرُّونَ وَمَا تُعْلِنُونَ ۚ وَٱللَّهُ عَلِيمٌۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ", + "verse_5": "أَلَمْ يَأْتِكُمْ نَبَؤُا۟ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ مِن قَبْلُ فَذَاقُوا۟ وَبَالَ أَمْرِهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌۭ", + "verse_6": "ذَٰلِكَ بِأَنَّهُۥ كَانَت تَّأْتِيهِمْ رُسُلُهُم بِٱلْبَيِّنَٰتِ فَقَالُوٓا۟ أَبَشَرٌۭ يَهْدُونَنَا فَكَفَرُوا۟ وَتَوَلَّوا۟ ۚ وَّٱسْتَغْنَى ٱللَّهُ ۚ وَٱللَّهُ غَنِىٌّ حَمِيدٌۭ", + "verse_7": "زَعَمَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓا۟ أَن لَّن يُبْعَثُوا۟ ۚ قُلْ بَلَىٰ وَرَبِّى لَتُبْعَثُنَّ ثُمَّ لَتُنَبَّؤُنَّ بِمَا عَمِلْتُمْ ۚ وَذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرٌۭ", + "verse_8": "فَـَٔامِنُوا۟ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ وَٱلنُّورِ ٱلَّذِىٓ أَنزَلْنَا ۚ وَٱللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌۭ", + "verse_9": "يَوْمَ يَجْمَعُكُمْ لِيَوْمِ ٱلْجَمْعِ ۖ ذَٰلِكَ يَوْمُ ٱلتَّغَابُنِ ۗ وَمَن يُؤْمِنۢ بِٱللَّهِ وَيَعْمَلْ صَٰلِحًۭا يُكَفِّرْ عَنْهُ سَيِّـَٔاتِهِۦ وَيُدْخِلْهُ جَنَّٰتٍۢ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدًۭا ۚ ذَٰلِكَ ٱلْفَوْزُ ٱلْعَظِيمُ", + "verse_10": "وَٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ وَكَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَآ أُو۟لَٰٓئِكَ أَصْحَٰبُ ٱلنَّارِ خَٰلِدِينَ فِيهَا ۖ وَبِئْسَ ٱلْمَصِيرُ", + "verse_11": "مَآ أَصَابَ مِن مُّصِيبَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ ٱللَّهِ ۗ وَمَن يُؤْمِنۢ بِٱللَّهِ يَهْدِ قَلْبَهُۥ ۚ وَٱللَّهُ بِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمٌۭ", + "verse_12": "وَأَطِيعُوا۟ ٱللَّهَ وَأَطِيعُوا۟ ٱلرَّسُولَ ۚ فَإِن تَوَلَّيْتُمْ فَإِنَّمَا عَلَىٰ رَسُولِنَا ٱلْبَلَٰغُ ٱلْمُبِينُ", + "verse_13": "ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۚ وَعَلَى ٱللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ ٱلْمُؤْمِنُونَ", + "verse_14": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِنَّ مِنْ أَزْوَٰجِكُمْ وَأَوْلَٰدِكُمْ عَدُوًّۭا لَّكُمْ فَٱحْذَرُوهُمْ ۚ وَإِن تَعْفُوا۟ وَتَصْفَحُوا۟ وَتَغْفِرُوا۟ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌ", + "verse_15": "إِنَّمَآ أَمْوَٰلُكُمْ وَأَوْلَٰدُكُمْ فِتْنَةٌۭ ۚ وَٱللَّهُ عِندَهُۥٓ أَجْرٌ عَظِيمٌۭ", + "verse_16": "فَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ مَا ٱسْتَطَعْتُمْ وَٱسْمَعُوا۟ وَأَطِيعُوا۟ وَأَنفِقُوا۟ خَيْرًۭا لِّأَنفُسِكُمْ ۗ وَمَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِۦ فَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْمُفْلِحُونَ", + "verse_17": "إِن تُقْرِضُوا۟ ٱللَّهَ قَرْضًا حَسَنًۭا يُضَٰعِفْهُ لَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ۚ وَٱللَّهُ شَكُورٌ حَلِيمٌ", + "verse_18": "عَٰلِمُ ٱلْغَيْبِ وَٱلشَّهَٰدَةِ ٱلْعَزِيزُ ٱلْحَكِيمُ" + }, + "count": 18, + "juz": [ + { + "index": "28", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_18" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/065.json b/texts/quran/065.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..42e7da42bd63f0c5ee7218931e37e535f7ad5f2c --- /dev/null +++ b/texts/quran/065.json @@ -0,0 +1,29 @@ +{ + "index": "065", + "name": "At-Talaq", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِىُّ إِذَا طَلَّقْتُمُ ٱلنِّسَآءَ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَأَحْصُوا۟ ٱلْعِدَّةَ ۖ وَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ رَبَّكُمْ ۖ لَا تُخْرِجُوهُنَّ مِنۢ بُيُوتِهِنَّ وَلَا يَخْرُجْنَ إِلَّآ أَن يَأْتِينَ بِفَٰحِشَةٍۢ مُّبَيِّنَةٍۢ ۚ وَتِلْكَ حُدُودُ ٱللَّهِ ۚ وَمَن يَتَعَدَّ حُدُودَ ٱللَّهِ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُۥ ۚ لَا تَدْرِى لَعَلَّ ٱللَّهَ يُحْدِثُ بَعْدَ ذَٰلِكَ أَمْرًۭا", + "verse_2": "فَإِذَا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ فَارِقُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍۢ وَأَشْهِدُوا۟ ذَوَىْ عَدْلٍۢ مِّنكُمْ وَأَقِيمُوا۟ ٱلشَّهَٰدَةَ لِلَّهِ ۚ ذَٰلِكُمْ يُوعَظُ بِهِۦ مَن كَانَ يُؤْمِنُ بِٱللَّهِ وَٱلْيَوْمِ ٱلْءَاخِرِ ۚ وَمَن يَتَّقِ ٱللَّهَ يَجْعَل لَّهُۥ مَخْرَجًۭا", + "verse_3": "وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ ۚ وَمَن يَتَوَكَّلْ عَلَى ٱللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُۥٓ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ بَٰلِغُ أَمْرِهِۦ ۚ قَدْ جَعَلَ ٱللَّهُ لِكُلِّ شَىْءٍۢ قَدْرًۭا", + "verse_4": "وَٱلَّٰٓـِٔى يَئِسْنَ مِنَ ٱلْمَحِيضِ مِن نِّسَآئِكُمْ إِنِ ٱرْتَبْتُمْ فَعِدَّتُهُنَّ ثَلَٰثَةُ أَشْهُرٍۢ وَٱلَّٰٓـِٔى لَمْ يَحِضْنَ ۚ وَأُو۟لَٰتُ ٱلْأَحْمَالِ أَجَلُهُنَّ أَن يَضَعْنَ حَمْلَهُنَّ ۚ وَمَن يَتَّقِ ٱللَّهَ يَجْعَل لَّهُۥ مِنْ أَمْرِهِۦ يُسْرًۭا", + "verse_5": "ذَٰلِكَ أَمْرُ ٱللَّهِ أَنزَلَهُۥٓ إِلَيْكُمْ ۚ وَمَن يَتَّقِ ٱللَّهَ يُكَفِّرْ عَنْهُ سَيِّـَٔاتِهِۦ وَيُعْظِمْ لَهُۥٓ أَجْرًا", + "verse_6": "أَسْكِنُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ سَكَنتُم مِّن وُجْدِكُمْ وَلَا تُضَآرُّوهُنَّ لِتُضَيِّقُوا۟ عَلَيْهِنَّ ۚ وَإِن كُنَّ أُو۟لَٰتِ حَمْلٍۢ فَأَنفِقُوا۟ عَلَيْهِنَّ حَتَّىٰ يَضَعْنَ حَمْلَهُنَّ ۚ فَإِنْ أَرْضَعْنَ لَكُمْ فَـَٔاتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ ۖ وَأْتَمِرُوا۟ بَيْنَكُم بِمَعْرُوفٍۢ ۖ وَإِن تَعَاسَرْتُمْ فَسَتُرْضِعُ لَهُۥٓ أُخْرَىٰ", + "verse_7": "لِيُنفِقْ ذُو سَعَةٍۢ مِّن سَعَتِهِۦ ۖ وَمَن قُدِرَ عَلَيْهِ رِزْقُهُۥ فَلْيُنفِقْ مِمَّآ ءَاتَىٰهُ ٱللَّهُ ۚ لَا يُكَلِّفُ ٱللَّهُ نَفْسًا إِلَّا مَآ ءَاتَىٰهَا ۚ سَيَجْعَلُ ٱللَّهُ بَعْدَ عُسْرٍۢ يُسْرًۭا", + "verse_8": "وَكَأَيِّن مِّن قَرْيَةٍ عَتَتْ عَنْ أَمْرِ رَبِّهَا وَرُسُلِهِۦ فَحَاسَبْنَٰهَا حِسَابًۭا شَدِيدًۭا وَعَذَّبْنَٰهَا عَذَابًۭا نُّكْرًۭا", + "verse_9": "فَذَاقَتْ وَبَالَ أَمْرِهَا وَكَانَ عَٰقِبَةُ أَمْرِهَا خُسْرًا", + "verse_10": "أَعَدَّ ٱللَّهُ لَهُمْ عَذَابًۭا شَدِيدًۭا ۖ فَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ يَٰٓأُو۟لِى ٱلْأَلْبَٰبِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ۚ قَدْ أَنزَلَ ٱللَّهُ إِلَيْكُمْ ذِكْرًۭا", + "verse_11": "رَّسُولًۭا يَتْلُوا۟ عَلَيْكُمْ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ مُبَيِّنَٰتٍۢ لِّيُخْرِجَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ مِنَ ٱلظُّلُمَٰتِ إِلَى ٱلنُّورِ ۚ وَمَن يُؤْمِنۢ بِٱللَّهِ وَيَعْمَلْ صَٰلِحًۭا يُدْخِلْهُ جَنَّٰتٍۢ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدًۭا ۖ قَدْ أَحْسَنَ ٱللَّهُ لَهُۥ رِزْقًا", + "verse_12": "ٱللَّهُ ٱلَّذِى خَلَقَ سَبْعَ سَمَٰوَٰتٍۢ وَمِنَ ٱلْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ يَتَنَزَّلُ ٱلْأَمْرُ بَيْنَهُنَّ لِتَعْلَمُوٓا۟ أَنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌۭ وَأَنَّ ٱللَّهَ قَدْ أَحَاطَ بِكُلِّ شَىْءٍ عِلْمًۢا" + }, + "count": 12, + "juz": [ + { + "index": "28", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_12" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/066.json b/texts/quran/066.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..17458cb112e5780246f2d77fed41c6fa18165b25 --- /dev/null +++ b/texts/quran/066.json @@ -0,0 +1,29 @@ +{ + "index": "066", + "name": "at-Tahrim", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِىُّ لِمَ تُحَرِّمُ مَآ أَحَلَّ ٱللَّهُ لَكَ ۖ تَبْتَغِى مَرْضَاتَ أَزْوَٰجِكَ ۚ وَٱللَّهُ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ", + "verse_2": "قَدْ فَرَضَ ٱللَّهُ لَكُمْ تَحِلَّةَ أَيْمَٰنِكُمْ ۚ وَٱللَّهُ مَوْلَىٰكُمْ ۖ وَهُوَ ٱلْعَلِيمُ ٱلْحَكِيمُ", + "verse_3": "وَإِذْ أَسَرَّ ٱلنَّبِىُّ إِلَىٰ بَعْضِ أَزْوَٰجِهِۦ حَدِيثًۭا فَلَمَّا نَبَّأَتْ بِهِۦ وَأَظْهَرَهُ ٱللَّهُ عَلَيْهِ عَرَّفَ بَعْضَهُۥ وَأَعْرَضَ عَنۢ بَعْضٍۢ ۖ فَلَمَّا نَبَّأَهَا بِهِۦ قَالَتْ مَنْ أَنۢبَأَكَ هَٰذَا ۖ قَالَ نَبَّأَنِىَ ٱلْعَلِيمُ ٱلْخَبِيرُ", + "verse_4": "إِن تَتُوبَآ إِلَى ٱللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُكُمَا ۖ وَإِن تَظَٰهَرَا عَلَيْهِ فَإِنَّ ٱللَّهَ هُوَ مَوْلَىٰهُ وَجِبْرِيلُ وَصَٰلِحُ ٱلْمُؤْمِنِينَ ۖ وَٱلْمَلَٰٓئِكَةُ بَعْدَ ذَٰلِكَ ظَهِيرٌ", + "verse_5": "عَسَىٰ رَبُّهُۥٓ إِن طَلَّقَكُنَّ أَن يُبْدِلَهُۥٓ أَزْوَٰجًا خَيْرًۭا مِّنكُنَّ مُسْلِمَٰتٍۢ مُّؤْمِنَٰتٍۢ قَٰنِتَٰتٍۢ تَٰٓئِبَٰتٍ عَٰبِدَٰتٍۢ سَٰٓئِحَٰتٍۢ ثَيِّبَٰتٍۢ وَأَبْكَارًۭا", + "verse_6": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ قُوٓا۟ أَنفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَارًۭا وَقُودُهَا ٱلنَّاسُ وَٱلْحِجَارَةُ عَلَيْهَا مَلَٰٓئِكَةٌ غِلَاظٌۭ شِدَادٌۭ لَّا يَعْصُونَ ٱللَّهَ مَآ أَمَرَهُمْ وَيَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُونَ", + "verse_7": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ لَا تَعْتَذِرُوا۟ ٱلْيَوْمَ ۖ إِنَّمَا تُجْزَوْنَ مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ", + "verse_8": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ تُوبُوٓا۟ إِلَى ٱللَّهِ تَوْبَةًۭ نَّصُوحًا عَسَىٰ رَبُّكُمْ أَن يُكَفِّرَ عَنكُمْ سَيِّـَٔاتِكُمْ وَيُدْخِلَكُمْ جَنَّٰتٍۢ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ يَوْمَ لَا يُخْزِى ٱللَّهُ ٱلنَّبِىَّ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ مَعَهُۥ ۖ نُورُهُمْ يَسْعَىٰ بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَبِأَيْمَٰنِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَآ أَتْمِمْ لَنَا نُورَنَا وَٱغْفِرْ لَنَآ ۖ إِنَّكَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌۭ", + "verse_9": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِىُّ جَٰهِدِ ٱلْكُفَّارَ وَٱلْمُنَٰفِقِينَ وَٱغْلُظْ عَلَيْهِمْ ۚ وَمَأْوَىٰهُمْ جَهَنَّمُ ۖ وَبِئْسَ ٱلْمَصِيرُ", + "verse_10": "ضَرَبَ ٱللَّهُ مَثَلًۭا لِّلَّذِينَ كَفَرُوا۟ ٱمْرَأَتَ نُوحٍۢ وَٱمْرَأَتَ لُوطٍۢ ۖ كَانَتَا تَحْتَ عَبْدَيْنِ مِنْ عِبَادِنَا صَٰلِحَيْنِ فَخَانَتَاهُمَا فَلَمْ يُغْنِيَا عَنْهُمَا مِنَ ٱللَّهِ شَيْـًۭٔا وَقِيلَ ٱدْخُلَا ٱلنَّارَ مَعَ ٱلدَّٰخِلِينَ", + "verse_11": "وَضَرَبَ ٱللَّهُ مَثَلًۭا لِّلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ ٱمْرَأَتَ فِرْعَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَبِّ ٱبْنِ لِى عِندَكَ بَيْتًۭا فِى ٱلْجَنَّةِ وَنَجِّنِى مِن فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِۦ وَنَجِّنِى مِنَ ٱلْقَوْمِ ٱلظَّٰلِمِينَ", + "verse_12": "وَمَرْيَمَ ٱبْنَتَ عِمْرَٰنَ ٱلَّتِىٓ أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِيهِ مِن رُّوحِنَا وَصَدَّقَتْ بِكَلِمَٰتِ رَبِّهَا وَكُتُبِهِۦ وَكَانَتْ مِنَ ٱلْقَٰنِتِينَ" + }, + "count": 12, + "juz": [ + { + "index": "28", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_12" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/067.json b/texts/quran/067.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..dce7e2aec6215706ffaeff972f53c3d31bdd6f45 --- /dev/null +++ b/texts/quran/067.json @@ -0,0 +1,47 @@ +{ + "index": "067", + "name": "al-Mulk", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "تَبَٰرَكَ ٱلَّذِى بِيَدِهِ ٱلْمُلْكُ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ قَدِيرٌ", + "verse_2": "ٱلَّذِى خَلَقَ ٱلْمَوْتَ وَٱلْحَيَوٰةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًۭا ۚ وَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلْغَفُورُ", + "verse_3": "ٱلَّذِى خَلَقَ سَبْعَ سَمَٰوَٰتٍۢ طِبَاقًۭا ۖ مَّا تَرَىٰ فِى خَلْقِ ٱلرَّحْمَٰنِ مِن تَفَٰوُتٍۢ ۖ فَٱرْجِعِ ٱلْبَصَرَ هَلْ تَرَىٰ مِن فُطُورٍۢ", + "verse_4": "ثُمَّ ٱرْجِعِ ٱلْبَصَرَ كَرَّتَيْنِ يَنقَلِبْ إِلَيْكَ ٱلْبَصَرُ خَاسِئًۭا وَهُوَ حَسِيرٌۭ", + "verse_5": "وَلَقَدْ زَيَّنَّا ٱلسَّمَآءَ ٱلدُّنْيَا بِمَصَٰبِيحَ وَجَعَلْنَٰهَا رُجُومًۭا لِّلشَّيَٰطِينِ ۖ وَأَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابَ ٱلسَّعِيرِ", + "verse_6": "وَلِلَّذِينَ كَفَرُوا۟ بِرَبِّهِمْ عَذَابُ جَهَنَّمَ ۖ وَبِئْسَ ٱلْمَصِيرُ", + "verse_7": "إِذَآ أُلْقُوا۟ فِيهَا سَمِعُوا۟ لَهَا شَهِيقًۭا وَهِىَ تَفُورُ", + "verse_8": "تَكَادُ تَمَيَّزُ مِنَ ٱلْغَيْظِ ۖ كُلَّمَآ أُلْقِىَ فِيهَا فَوْجٌۭ سَأَلَهُمْ خَزَنَتُهَآ أَلَمْ يَأْتِكُمْ نَذِيرٌۭ", + "verse_9": "قَالُوا۟ بَلَىٰ قَدْ جَآءَنَا نَذِيرٌۭ فَكَذَّبْنَا وَقُلْنَا مَا نَزَّلَ ٱللَّهُ مِن شَىْءٍ إِنْ أَنتُمْ إِلَّا فِى ضَلَٰلٍۢ كَبِيرٍۢ", + "verse_10": "وَقَالُوا۟ لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ مَا كُنَّا فِىٓ أَصْحَٰبِ ٱلسَّعِيرِ", + "verse_11": "فَٱعْتَرَفُوا۟ بِذَنۢبِهِمْ فَسُحْقًۭا لِّأَصْحَٰبِ ٱلسَّعِيرِ", + "verse_12": "إِنَّ ٱلَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُم بِٱلْغَيْبِ لَهُم مَّغْفِرَةٌۭ وَأَجْرٌۭ كَبِيرٌۭ", + "verse_13": "وَأَسِرُّوا۟ قَوْلَكُمْ أَوِ ٱجْهَرُوا۟ بِهِۦٓ ۖ إِنَّهُۥ عَلِيمٌۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ", + "verse_14": "أَلَا يَعْلَمُ مَنْ خَلَقَ وَهُوَ ٱللَّطِيفُ ٱلْخَبِيرُ", + "verse_15": "هُوَ ٱلَّذِى جَعَلَ لَكُمُ ٱلْأَرْضَ ذَلُولًۭا فَٱمْشُوا۟ فِى مَنَاكِبِهَا وَكُلُوا۟ مِن رِّزْقِهِۦ ۖ وَإِلَيْهِ ٱلنُّشُورُ", + "verse_16": "ءَأَمِنتُم مَّن فِى ٱلسَّمَآءِ أَن يَخْسِفَ بِكُمُ ٱلْأَرْضَ فَإِذَا هِىَ تَمُورُ", + "verse_17": "أَمْ أَمِنتُم مَّن فِى ٱلسَّمَآءِ أَن يُرْسِلَ عَلَيْكُمْ حَاصِبًۭا ۖ فَسَتَعْلَمُونَ كَيْفَ نَذِيرِ", + "verse_18": "وَلَقَدْ كَذَّبَ ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَكَيْفَ كَانَ نَكِيرِ", + "verse_19": "أَوَلَمْ يَرَوْا۟ إِلَى ٱلطَّيْرِ فَوْقَهُمْ صَٰٓفَّٰتٍۢ وَيَقْبِضْنَ ۚ مَا يُمْسِكُهُنَّ إِلَّا ٱلرَّحْمَٰنُ ۚ إِنَّهُۥ بِكُلِّ شَىْءٍۭ بَصِيرٌ", + "verse_20": "أَمَّنْ هَٰذَا ٱلَّذِى هُوَ جُندٌۭ لَّكُمْ يَنصُرُكُم مِّن دُونِ ٱلرَّحْمَٰنِ ۚ إِنِ ٱلْكَٰفِرُونَ إِلَّا فِى غُرُورٍ", + "verse_21": "أَمَّنْ هَٰذَا ٱلَّذِى يَرْزُقُكُمْ إِنْ أَمْسَكَ رِزْقَهُۥ ۚ بَل لَّجُّوا۟ فِى عُتُوٍّۢ وَنُفُورٍ", + "verse_22": "أَفَمَن يَمْشِى مُكِبًّا عَلَىٰ وَجْهِهِۦٓ أَهْدَىٰٓ أَمَّن يَمْشِى سَوِيًّا عَلَىٰ صِرَٰطٍۢ مُّسْتَقِيمٍۢ", + "verse_23": "قُلْ هُوَ ٱلَّذِىٓ أَنشَأَكُمْ وَجَعَلَ لَكُمُ ٱلسَّمْعَ وَٱلْأَبْصَٰرَ وَٱلْأَفْـِٔدَةَ ۖ قَلِيلًۭا مَّا تَشْكُرُونَ", + "verse_24": "قُلْ هُوَ ٱلَّذِى ذَرَأَكُمْ فِى ٱلْأَرْضِ وَإِلَيْهِ تُحْشَرُونَ", + "verse_25": "وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلْوَعْدُ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ", + "verse_26": "قُلْ إِنَّمَا ٱلْعِلْمُ عِندَ ٱللَّهِ وَإِنَّمَآ أَنَا۠ نَذِيرٌۭ مُّبِينٌۭ", + "verse_27": "فَلَمَّا رَأَوْهُ زُلْفَةًۭ سِيٓـَٔتْ وُجُوهُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ وَقِيلَ هَٰذَا ٱلَّذِى كُنتُم بِهِۦ تَدَّعُونَ", + "verse_28": "قُلْ أَرَءَيْتُمْ إِنْ أَهْلَكَنِىَ ٱللَّهُ وَمَن مَّعِىَ أَوْ رَحِمَنَا فَمَن يُجِيرُ ٱلْكَٰفِرِينَ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍۢ", + "verse_29": "قُلْ هُوَ ٱلرَّحْمَٰنُ ءَامَنَّا بِهِۦ وَعَلَيْهِ تَوَكَّلْنَا ۖ فَسَتَعْلَمُونَ مَنْ هُوَ فِى ضَلَٰلٍۢ مُّبِينٍۢ", + "verse_30": "قُلْ أَرَءَيْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ مَآؤُكُمْ غَوْرًۭا فَمَن يَأْتِيكُم بِمَآءٍۢ مَّعِينٍۭ" + }, + "count": 30, + "juz": [ + { + "index": "29", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_30" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/068.json b/texts/quran/068.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..237dfbd37730aa476a62cbeaa52b5888036ff270 --- /dev/null +++ b/texts/quran/068.json @@ -0,0 +1,69 @@ +{ + "index": "068", + "name": "al-Qalam", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "نٓ ۚ وَٱلْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ", + "verse_2": "مَآ أَنتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍۢ", + "verse_3": "وَإِنَّ لَكَ لَأَجْرًا غَيْرَ مَمْنُونٍۢ", + "verse_4": "وَإِنَّكَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِيمٍۢ", + "verse_5": "فَسَتُبْصِرُ وَيُبْصِرُونَ", + "verse_6": "بِأَييِّكُمُ ٱلْمَفْتُونُ", + "verse_7": "إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِۦ وَهُوَ أَعْلَمُ بِٱلْمُهْتَدِينَ", + "verse_8": "فَلَا تُطِعِ ٱلْمُكَذِّبِينَ", + "verse_9": "وَدُّوا۟ لَوْ تُدْهِنُ فَيُدْهِنُونَ", + "verse_10": "وَلَا تُطِعْ كُلَّ حَلَّافٍۢ مَّهِينٍ", + "verse_11": "هَمَّازٍۢ مَّشَّآءٍۭ بِنَمِيمٍۢ", + "verse_12": "مَّنَّاعٍۢ لِّلْخَيْرِ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ", + "verse_13": "عُتُلٍّۭ بَعْدَ ذَٰلِكَ زَنِيمٍ", + "verse_14": "أَن كَانَ ذَا مَالٍۢ وَبَنِينَ", + "verse_15": "إِذَا تُتْلَىٰ عَلَيْهِ ءَايَٰتُنَا قَالَ أَسَٰطِيرُ ٱلْأَوَّلِينَ", + "verse_16": "سَنَسِمُهُۥ عَلَى ٱلْخُرْطُومِ", + "verse_17": "إِنَّا بَلَوْنَٰهُمْ كَمَا بَلَوْنَآ أَصْحَٰبَ ٱلْجَنَّةِ إِذْ أَقْسَمُوا۟ لَيَصْرِمُنَّهَا مُصْبِحِينَ", + "verse_18": "وَلَا يَسْتَثْنُونَ", + "verse_19": "فَطَافَ عَلَيْهَا طَآئِفٌۭ مِّن رَّبِّكَ وَهُمْ نَآئِمُونَ", + "verse_20": "فَأَصْبَحَتْ كَٱلصَّرِيمِ", + "verse_21": "فَتَنَادَوْا۟ مُصْبِحِينَ", + "verse_22": "أَنِ ٱغْدُوا۟ عَلَىٰ حَرْثِكُمْ إِن كُنتُمْ صَٰرِمِينَ", + "verse_23": "فَٱنطَلَقُوا۟ وَهُمْ يَتَخَٰفَتُونَ", + "verse_24": "أَن لَّا يَدْخُلَنَّهَا ٱلْيَوْمَ عَلَيْكُم مِّسْكِينٌۭ", + "verse_25": "وَغَدَوْا۟ عَلَىٰ حَرْدٍۢ قَٰدِرِينَ", + "verse_26": "فَلَمَّا رَأَوْهَا قَالُوٓا۟ إِنَّا لَضَآلُّونَ", + "verse_27": "بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ", + "verse_28": "قَالَ أَوْسَطُهُمْ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ لَوْلَا تُسَبِّحُونَ", + "verse_29": "قَالُوا۟ سُبْحَٰنَ رَبِّنَآ إِنَّا كُنَّا ظَٰلِمِينَ", + "verse_30": "فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍۢ يَتَلَٰوَمُونَ", + "verse_31": "قَالُوا۟ يَٰوَيْلَنَآ إِنَّا كُنَّا طَٰغِينَ", + "verse_32": "عَسَىٰ رَبُّنَآ أَن يُبْدِلَنَا خَيْرًۭا مِّنْهَآ إِنَّآ إِلَىٰ رَبِّنَا رَٰغِبُونَ", + "verse_33": "كَذَٰلِكَ ٱلْعَذَابُ ۖ وَلَعَذَابُ ٱلْءَاخِرَةِ أَكْبَرُ ۚ لَوْ كَانُوا۟ يَعْلَمُونَ", + "verse_34": "إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ عِندَ رَبِّهِمْ جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ", + "verse_35": "أَفَنَجْعَلُ ٱلْمُسْلِمِينَ كَٱلْمُجْرِمِينَ", + "verse_36": "مَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ", + "verse_37": "أَمْ لَكُمْ كِتَٰبٌۭ فِيهِ تَدْرُسُونَ", + "verse_38": "إِنَّ لَكُمْ فِيهِ لَمَا تَخَيَّرُونَ", + "verse_39": "أَمْ لَكُمْ أَيْمَٰنٌ عَلَيْنَا بَٰلِغَةٌ إِلَىٰ يَوْمِ ٱلْقِيَٰمَةِ ۙ إِنَّ لَكُمْ لَمَا تَحْكُمُونَ", + "verse_40": "سَلْهُمْ أَيُّهُم بِذَٰلِكَ زَعِيمٌ", + "verse_41": "أَمْ لَهُمْ شُرَكَآءُ فَلْيَأْتُوا۟ بِشُرَكَآئِهِمْ إِن كَانُوا۟ صَٰدِقِينَ", + "verse_42": "يَوْمَ يُكْشَفُ عَن سَاقٍۢ وَيُدْعَوْنَ إِلَى ٱلسُّجُودِ فَلَا يَسْتَطِيعُونَ", + "verse_43": "خَٰشِعَةً أَبْصَٰرُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌۭ ۖ وَقَدْ كَانُوا۟ يُدْعَوْنَ إِلَى ٱلسُّجُودِ وَهُمْ سَٰلِمُونَ", + "verse_44": "فَذَرْنِى وَمَن يُكَذِّبُ بِهَٰذَا ٱلْحَدِيثِ ۖ سَنَسْتَدْرِجُهُم مِّنْ حَيْثُ لَا يَعْلَمُونَ", + "verse_45": "وَأُمْلِى لَهُمْ ۚ إِنَّ كَيْدِى مَتِينٌ", + "verse_46": "أَمْ تَسْـَٔلُهُمْ أَجْرًۭا فَهُم مِّن مَّغْرَمٍۢ مُّثْقَلُونَ", + "verse_47": "أَمْ عِندَهُمُ ٱلْغَيْبُ فَهُمْ يَكْتُبُونَ", + "verse_48": "فَٱصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ وَلَا تَكُن كَصَاحِبِ ٱلْحُوتِ إِذْ نَادَىٰ وَهُوَ مَكْظُومٌۭ", + "verse_49": "لَّوْلَآ أَن تَدَٰرَكَهُۥ نِعْمَةٌۭ مِّن رَّبِّهِۦ لَنُبِذَ بِٱلْعَرَآءِ وَهُوَ مَذْمُومٌۭ", + "verse_50": "فَٱجْتَبَٰهُ رَبُّهُۥ فَجَعَلَهُۥ مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ", + "verse_51": "وَإِن يَكَادُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ لَيُزْلِقُونَكَ بِأَبْصَٰرِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا۟ ٱلذِّكْرَ وَيَقُولُونَ إِنَّهُۥ لَمَجْنُونٌۭ", + "verse_52": "وَمَا هُوَ إِلَّا ذِكْرٌۭ لِّلْعَٰلَمِينَ" + }, + "count": 52, + "juz": [ + { + "index": "29", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_52" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/069.json b/texts/quran/069.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..358973b8513a4ad355e89afac0a7816a2568f6e2 --- /dev/null +++ b/texts/quran/069.json @@ -0,0 +1,69 @@ +{ + "index": "069", + "name": "al-Haqqah", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "ٱلْحَآقَّةُ", + "verse_2": "مَا ٱلْحَآقَّةُ", + "verse_3": "وَمَآ أَدْرَىٰكَ مَا ٱلْحَآقَّةُ", + "verse_4": "كَذَّبَتْ ثَمُودُ وَعَادٌۢ بِٱلْقَارِعَةِ", + "verse_5": "فَأَمَّا ثَمُودُ فَأُهْلِكُوا۟ بِٱلطَّاغِيَةِ", + "verse_6": "وَأَمَّا عَادٌۭ فَأُهْلِكُوا۟ بِرِيحٍۢ صَرْصَرٍ عَاتِيَةٍۢ", + "verse_7": "سَخَّرَهَا عَلَيْهِمْ سَبْعَ لَيَالٍۢ وَثَمَٰنِيَةَ أَيَّامٍ حُسُومًۭا فَتَرَى ٱلْقَوْمَ فِيهَا صَرْعَىٰ كَأَنَّهُمْ أَعْجَازُ نَخْلٍ خَاوِيَةٍۢ", + "verse_8": "فَهَلْ تَرَىٰ لَهُم مِّنۢ بَاقِيَةٍۢ", + "verse_9": "وَجَآءَ فِرْعَوْنُ وَمَن قَبْلَهُۥ وَٱلْمُؤْتَفِكَٰتُ بِٱلْخَاطِئَةِ", + "verse_10": "فَعَصَوْا۟ رَسُولَ رَبِّهِمْ فَأَخَذَهُمْ أَخْذَةًۭ رَّابِيَةً", + "verse_11": "إِنَّا لَمَّا طَغَا ٱلْمَآءُ حَمَلْنَٰكُمْ فِى ٱلْجَارِيَةِ", + "verse_12": "لِنَجْعَلَهَا لَكُمْ تَذْكِرَةًۭ وَتَعِيَهَآ أُذُنٌۭ وَٰعِيَةٌۭ", + "verse_13": "فَإِذَا نُفِخَ فِى ٱلصُّورِ نَفْخَةٌۭ وَٰحِدَةٌۭ", + "verse_14": "وَحُمِلَتِ ٱلْأَرْضُ وَٱلْجِبَالُ فَدُكَّتَا دَكَّةًۭ وَٰحِدَةًۭ", + "verse_15": "فَيَوْمَئِذٍۢ وَقَعَتِ ٱلْوَاقِعَةُ", + "verse_16": "وَٱنشَقَّتِ ٱلسَّمَآءُ فَهِىَ يَوْمَئِذٍۢ وَاهِيَةٌۭ", + "verse_17": "وَٱلْمَلَكُ عَلَىٰٓ أَرْجَآئِهَا ۚ وَيَحْمِلُ عَرْشَ رَبِّكَ فَوْقَهُمْ يَوْمَئِذٍۢ ثَمَٰنِيَةٌۭ", + "verse_18": "يَوْمَئِذٍۢ تُعْرَضُونَ لَا تَخْفَىٰ مِنكُمْ خَافِيَةٌۭ", + "verse_19": "فَأَمَّا مَنْ أُوتِىَ كِتَٰبَهُۥ بِيَمِينِهِۦ فَيَقُولُ هَآؤُمُ ٱقْرَءُوا۟ كِتَٰبِيَهْ", + "verse_20": "إِنِّى ظَنَنتُ أَنِّى مُلَٰقٍ حِسَابِيَهْ", + "verse_21": "فَهُوَ فِى عِيشَةٍۢ رَّاضِيَةٍۢ", + "verse_22": "فِى جَنَّةٍ عَالِيَةٍۢ", + "verse_23": "قُطُوفُهَا دَانِيَةٌۭ", + "verse_24": "كُلُوا۟ وَٱشْرَبُوا۟ هَنِيٓـًٔۢا بِمَآ أَسْلَفْتُمْ فِى ٱلْأَيَّامِ ٱلْخَالِيَةِ", + "verse_25": "وَأَمَّا مَنْ أُوتِىَ كِتَٰبَهُۥ بِشِمَالِهِۦ فَيَقُولُ يَٰلَيْتَنِى لَمْ أُوتَ كِتَٰبِيَهْ", + "verse_26": "وَلَمْ أَدْرِ مَا حِسَابِيَهْ", + "verse_27": "يَٰلَيْتَهَا كَانَتِ ٱلْقَاضِيَةَ", + "verse_28": "مَآ أَغْنَىٰ عَنِّى مَالِيَهْ ۜ", + "verse_29": "هَلَكَ عَنِّى سُلْطَٰنِيَهْ", + "verse_30": "خُذُوهُ فَغُلُّوهُ", + "verse_31": "ثُمَّ ٱلْجَحِيمَ صَلُّوهُ", + "verse_32": "ثُمَّ فِى سِلْسِلَةٍۢ ذَرْعُهَا سَبْعُونَ ذِرَاعًۭا فَٱسْلُكُوهُ", + "verse_33": "إِنَّهُۥ كَانَ لَا يُؤْمِنُ بِٱللَّهِ ٱلْعَظِيمِ", + "verse_34": "وَلَا يَحُضُّ عَلَىٰ طَعَامِ ٱلْمِسْكِينِ", + "verse_35": "فَلَيْسَ لَهُ ٱلْيَوْمَ هَٰهُنَا حَمِيمٌۭ", + "verse_36": "وَلَا طَعَامٌ إِلَّا مِنْ غِسْلِينٍۢ", + "verse_37": "لَّا يَأْكُلُهُۥٓ إِلَّا ٱلْخَٰطِـُٔونَ", + "verse_38": "فَلَآ أُقْسِمُ بِمَا تُبْصِرُونَ", + "verse_39": "وَمَا لَا تُبْصِرُونَ", + "verse_40": "إِنَّهُۥ لَقَوْلُ رَسُولٍۢ كَرِيمٍۢ", + "verse_41": "وَمَا هُوَ بِقَوْلِ شَاعِرٍۢ ۚ قَلِيلًۭا مَّا تُؤْمِنُونَ", + "verse_42": "وَلَا بِقَوْلِ كَاهِنٍۢ ۚ قَلِيلًۭا مَّا تَذَكَّرُونَ", + "verse_43": "تَنزِيلٌۭ مِّن رَّبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_44": "وَلَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنَا بَعْضَ ٱلْأَقَاوِيلِ", + "verse_45": "لَأَخَذْنَا مِنْهُ بِٱلْيَمِينِ", + "verse_46": "ثُمَّ لَقَطَعْنَا مِنْهُ ٱلْوَتِينَ", + "verse_47": "فَمَا مِنكُم مِّنْ أَحَدٍ عَنْهُ حَٰجِزِينَ", + "verse_48": "وَإِنَّهُۥ لَتَذْكِرَةٌۭ لِّلْمُتَّقِينَ", + "verse_49": "وَإِنَّا لَنَعْلَمُ أَنَّ مِنكُم مُّكَذِّبِينَ", + "verse_50": "وَإِنَّهُۥ لَحَسْرَةٌ عَلَى ٱلْكَٰفِرِينَ", + "verse_51": "وَإِنَّهُۥ لَحَقُّ ٱلْيَقِينِ", + "verse_52": "فَسَبِّحْ بِٱسْمِ رَبِّكَ ٱلْعَظِيمِ" + }, + "count": 52, + "juz": [ + { + "index": "29", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_52" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/070.json b/texts/quran/070.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..6974c2b582e0881e73d839bd89366f06e1a65744 --- /dev/null +++ b/texts/quran/070.json @@ -0,0 +1,61 @@ +{ + "index": "070", + "name": "al-Ma'arij", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "سَأَلَ سَآئِلٌۢ بِعَذَابٍۢ وَاقِعٍۢ", + "verse_2": "لِّلْكَٰفِرِينَ لَيْسَ لَهُۥ دَافِعٌۭ", + "verse_3": "مِّنَ ٱللَّهِ ذِى ٱلْمَعَارِجِ", + "verse_4": "تَعْرُجُ ٱلْمَلَٰٓئِكَةُ وَٱلرُّوحُ إِلَيْهِ فِى يَوْمٍۢ كَانَ مِقْدَارُهُۥ خَمْسِينَ أَلْفَ سَنَةٍۢ", + "verse_5": "فَٱصْبِرْ صَبْرًۭا جَمِيلًا", + "verse_6": "إِنَّهُمْ يَرَوْنَهُۥ بَعِيدًۭا", + "verse_7": "وَنَرَىٰهُ قَرِيبًۭا", + "verse_8": "يَوْمَ تَكُونُ ٱلسَّمَآءُ كَٱلْمُهْلِ", + "verse_9": "وَتَكُونُ ٱلْجِبَالُ كَٱلْعِهْنِ", + "verse_10": "وَلَا يَسْـَٔلُ حَمِيمٌ حَمِيمًۭا", + "verse_11": "يُبَصَّرُونَهُمْ ۚ يَوَدُّ ٱلْمُجْرِمُ لَوْ يَفْتَدِى مِنْ عَذَابِ يَوْمِئِذٍۭ بِبَنِيهِ", + "verse_12": "وَصَٰحِبَتِهِۦ وَأَخِيهِ", + "verse_13": "وَفَصِيلَتِهِ ٱلَّتِى تُـْٔوِيهِ", + "verse_14": "وَمَن فِى ٱلْأَرْضِ جَمِيعًۭا ثُمَّ يُنجِيهِ", + "verse_15": "كَلَّآ ۖ إِنَّهَا لَظَىٰ", + "verse_16": "نَزَّاعَةًۭ لِّلشَّوَىٰ", + "verse_17": "تَدْعُوا۟ مَنْ أَدْبَرَ وَتَوَلَّىٰ", + "verse_18": "وَجَمَعَ فَأَوْعَىٰٓ", + "verse_19": "۞ إِنَّ ٱلْإِنسَٰنَ خُلِقَ هَلُوعًا", + "verse_20": "إِذَا مَسَّهُ ٱلشَّرُّ جَزُوعًۭا", + "verse_21": "وَإِذَا مَسَّهُ ٱلْخَيْرُ مَنُوعًا", + "verse_22": "إِلَّا ٱلْمُصَلِّينَ", + "verse_23": "ٱلَّذِينَ هُمْ عَلَىٰ صَلَاتِهِمْ دَآئِمُونَ", + "verse_24": "وَٱلَّذِينَ فِىٓ أَمْوَٰلِهِمْ حَقٌّۭ مَّعْلُومٌۭ", + "verse_25": "لِّلسَّآئِلِ وَٱلْمَحْرُومِ", + "verse_26": "وَٱلَّذِينَ يُصَدِّقُونَ بِيَوْمِ ٱلدِّينِ", + "verse_27": "وَٱلَّذِينَ هُم مِّنْ عَذَابِ رَبِّهِم مُّشْفِقُونَ", + "verse_28": "إِنَّ عَذَابَ رَبِّهِمْ غَيْرُ مَأْمُونٍۢ", + "verse_29": "وَٱلَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَٰفِظُونَ", + "verse_30": "إِلَّا عَلَىٰٓ أَزْوَٰجِهِمْ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَٰنُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ", + "verse_31": "فَمَنِ ٱبْتَغَىٰ وَرَآءَ ذَٰلِكَ فَأُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْعَادُونَ", + "verse_32": "وَٱلَّذِينَ هُمْ لِأَمَٰنَٰتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَٰعُونَ", + "verse_33": "وَٱلَّذِينَ هُم بِشَهَٰدَٰتِهِمْ قَآئِمُونَ", + "verse_34": "وَٱلَّذِينَ هُمْ عَلَىٰ صَلَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ", + "verse_35": "أُو۟لَٰٓئِكَ فِى جَنَّٰتٍۢ مُّكْرَمُونَ", + "verse_36": "فَمَالِ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ قِبَلَكَ مُهْطِعِينَ", + "verse_37": "عَنِ ٱلْيَمِينِ وَعَنِ ٱلشِّمَالِ عِزِينَ", + "verse_38": "أَيَطْمَعُ كُلُّ ٱمْرِئٍۢ مِّنْهُمْ أَن يُدْخَلَ جَنَّةَ نَعِيمٍۢ", + "verse_39": "كَلَّآ ۖ إِنَّا خَلَقْنَٰهُم مِّمَّا يَعْلَمُونَ", + "verse_40": "فَلَآ أُقْسِمُ بِرَبِّ ٱلْمَشَٰرِقِ وَٱلْمَغَٰرِبِ إِنَّا لَقَٰدِرُونَ", + "verse_41": "عَلَىٰٓ أَن نُّبَدِّلَ خَيْرًۭا مِّنْهُمْ وَمَا نَحْنُ بِمَسْبُوقِينَ", + "verse_42": "فَذَرْهُمْ يَخُوضُوا۟ وَيَلْعَبُوا۟ حَتَّىٰ يُلَٰقُوا۟ يَوْمَهُمُ ٱلَّذِى يُوعَدُونَ", + "verse_43": "يَوْمَ يَخْرُجُونَ مِنَ ٱلْأَجْدَاثِ سِرَاعًۭا كَأَنَّهُمْ إِلَىٰ نُصُبٍۢ يُوفِضُونَ", + "verse_44": "خَٰشِعَةً أَبْصَٰرُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌۭ ۚ ذَٰلِكَ ٱلْيَوْمُ ٱلَّذِى كَانُوا۟ يُوعَدُونَ" + }, + "count": 44, + "juz": [ + { + "index": "29", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_44" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/071.json b/texts/quran/071.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..06d7eba62ccd2d4a3cdc005a34d1d12a1b255d86 --- /dev/null +++ b/texts/quran/071.json @@ -0,0 +1,45 @@ +{ + "index": "071", + "name": "Nuh", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "إِنَّآ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَىٰ قَوْمِهِۦٓ أَنْ أَنذِرْ قَوْمَكَ مِن قَبْلِ أَن يَأْتِيَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌۭ", + "verse_2": "قَالَ يَٰقَوْمِ إِنِّى لَكُمْ نَذِيرٌۭ مُّبِينٌ", + "verse_3": "أَنِ ٱعْبُدُوا۟ ٱللَّهَ وَٱتَّقُوهُ وَأَطِيعُونِ", + "verse_4": "يَغْفِرْ لَكُم مِّن ذُنُوبِكُمْ وَيُؤَخِّرْكُمْ إِلَىٰٓ أَجَلٍۢ مُّسَمًّى ۚ إِنَّ أَجَلَ ٱللَّهِ إِذَا جَآءَ لَا يُؤَخَّرُ ۖ لَوْ كُنتُمْ تَعْلَمُونَ", + "verse_5": "قَالَ رَبِّ إِنِّى دَعَوْتُ قَوْمِى لَيْلًۭا وَنَهَارًۭا", + "verse_6": "فَلَمْ يَزِدْهُمْ دُعَآءِىٓ إِلَّا فِرَارًۭا", + "verse_7": "وَإِنِّى كُلَّمَا دَعَوْتُهُمْ لِتَغْفِرَ لَهُمْ جَعَلُوٓا۟ أَصَٰبِعَهُمْ فِىٓ ءَاذَانِهِمْ وَٱسْتَغْشَوْا۟ ثِيَابَهُمْ وَأَصَرُّوا۟ وَٱسْتَكْبَرُوا۟ ٱسْتِكْبَارًۭا", + "verse_8": "ثُمَّ إِنِّى دَعَوْتُهُمْ جِهَارًۭا", + "verse_9": "ثُمَّ إِنِّىٓ أَعْلَنتُ لَهُمْ وَأَسْرَرْتُ لَهُمْ إِسْرَارًۭا", + "verse_10": "فَقُلْتُ ٱسْتَغْفِرُوا۟ رَبَّكُمْ إِنَّهُۥ كَانَ غَفَّارًۭا", + "verse_11": "يُرْسِلِ ٱلسَّمَآءَ عَلَيْكُم مِّدْرَارًۭا", + "verse_12": "وَيُمْدِدْكُم بِأَمْوَٰلٍۢ وَبَنِينَ وَيَجْعَل لَّكُمْ جَنَّٰتٍۢ وَيَجْعَل لَّكُمْ أَنْهَٰرًۭا", + "verse_13": "مَّا لَكُمْ لَا تَرْجُونَ لِلَّهِ وَقَارًۭا", + "verse_14": "وَقَدْ خَلَقَكُمْ أَطْوَارًا", + "verse_15": "أَلَمْ تَرَوْا۟ كَيْفَ خَلَقَ ٱللَّهُ سَبْعَ سَمَٰوَٰتٍۢ طِبَاقًۭا", + "verse_16": "وَجَعَلَ ٱلْقَمَرَ فِيهِنَّ نُورًۭا وَجَعَلَ ٱلشَّمْسَ سِرَاجًۭا", + "verse_17": "وَٱللَّهُ أَنۢبَتَكُم مِّنَ ٱلْأَرْضِ نَبَاتًۭا", + "verse_18": "ثُمَّ يُعِيدُكُمْ فِيهَا وَيُخْرِجُكُمْ إِخْرَاجًۭا", + "verse_19": "وَٱللَّهُ جَعَلَ لَكُمُ ٱلْأَرْضَ بِسَاطًۭا", + "verse_20": "لِّتَسْلُكُوا۟ مِنْهَا سُبُلًۭا فِجَاجًۭا", + "verse_21": "قَالَ نُوحٌۭ رَّبِّ إِنَّهُمْ عَصَوْنِى وَٱتَّبَعُوا۟ مَن لَّمْ يَزِدْهُ مَالُهُۥ وَوَلَدُهُۥٓ إِلَّا خَسَارًۭا", + "verse_22": "وَمَكَرُوا۟ مَكْرًۭا كُبَّارًۭا", + "verse_23": "وَقَالُوا۟ لَا تَذَرُنَّ ءَالِهَتَكُمْ وَلَا تَذَرُنَّ وَدًّۭا وَلَا سُوَاعًۭا وَلَا يَغُوثَ وَيَعُوقَ وَنَسْرًۭا", + "verse_24": "وَقَدْ أَضَلُّوا۟ كَثِيرًۭا ۖ وَلَا تَزِدِ ٱلظَّٰلِمِينَ إِلَّا ضَلَٰلًۭا", + "verse_25": "مِّمَّا خَطِيٓـَٰٔتِهِمْ أُغْرِقُوا۟ فَأُدْخِلُوا۟ نَارًۭا فَلَمْ يَجِدُوا۟ لَهُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ أَنصَارًۭا", + "verse_26": "وَقَالَ نُوحٌۭ رَّبِّ لَا تَذَرْ عَلَى ٱلْأَرْضِ مِنَ ٱلْكَٰفِرِينَ دَيَّارًا", + "verse_27": "إِنَّكَ إِن تَذَرْهُمْ يُضِلُّوا۟ عِبَادَكَ وَلَا يَلِدُوٓا۟ إِلَّا فَاجِرًۭا كَفَّارًۭا", + "verse_28": "رَّبِّ ٱغْفِرْ لِى وَلِوَٰلِدَىَّ وَلِمَن دَخَلَ بَيْتِىَ مُؤْمِنًۭا وَلِلْمُؤْمِنِينَ وَٱلْمُؤْمِنَٰتِ وَلَا تَزِدِ ٱلظَّٰلِمِينَ إِلَّا تَبَارًۢا" + }, + "count": 28, + "juz": [ + { + "index": "29", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_28" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/072.json b/texts/quran/072.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..8b41cc8a4105dc0fbdd633262c66de1df22db7ff --- /dev/null +++ b/texts/quran/072.json @@ -0,0 +1,45 @@ +{ + "index": "072", + "name": "al-Jinn", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "قُلْ أُوحِىَ إِلَىَّ أَنَّهُ ٱسْتَمَعَ نَفَرٌۭ مِّنَ ٱلْجِنِّ فَقَالُوٓا۟ إِنَّا سَمِعْنَا قُرْءَانًا عَجَبًۭا", + "verse_2": "يَهْدِىٓ إِلَى ٱلرُّشْدِ فَـَٔامَنَّا بِهِۦ ۖ وَلَن نُّشْرِكَ بِرَبِّنَآ أَحَدًۭا", + "verse_3": "وَأَنَّهُۥ تَعَٰلَىٰ جَدُّ رَبِّنَا مَا ٱتَّخَذَ صَٰحِبَةًۭ وَلَا وَلَدًۭا", + "verse_4": "وَأَنَّهُۥ كَانَ يَقُولُ سَفِيهُنَا عَلَى ٱللَّهِ شَطَطًۭا", + "verse_5": "وَأَنَّا ظَنَنَّآ أَن لَّن تَقُولَ ٱلْإِنسُ وَٱلْجِنُّ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًۭا", + "verse_6": "وَأَنَّهُۥ كَانَ رِجَالٌۭ مِّنَ ٱلْإِنسِ يَعُوذُونَ بِرِجَالٍۢ مِّنَ ٱلْجِنِّ فَزَادُوهُمْ رَهَقًۭا", + "verse_7": "وَأَنَّهُمْ ظَنُّوا۟ كَمَا ظَنَنتُمْ أَن لَّن يَبْعَثَ ٱللَّهُ أَحَدًۭا", + "verse_8": "وَأَنَّا لَمَسْنَا ٱلسَّمَآءَ فَوَجَدْنَٰهَا مُلِئَتْ حَرَسًۭا شَدِيدًۭا وَشُهُبًۭا", + "verse_9": "وَأَنَّا كُنَّا نَقْعُدُ مِنْهَا مَقَٰعِدَ لِلسَّمْعِ ۖ فَمَن يَسْتَمِعِ ٱلْءَانَ يَجِدْ لَهُۥ شِهَابًۭا رَّصَدًۭا", + "verse_10": "وَأَنَّا لَا نَدْرِىٓ أَشَرٌّ أُرِيدَ بِمَن فِى ٱلْأَرْضِ أَمْ أَرَادَ بِهِمْ رَبُّهُمْ رَشَدًۭا", + "verse_11": "وَأَنَّا مِنَّا ٱلصَّٰلِحُونَ وَمِنَّا دُونَ ذَٰلِكَ ۖ كُنَّا طَرَآئِقَ قِدَدًۭا", + "verse_12": "وَأَنَّا ظَنَنَّآ أَن لَّن نُّعْجِزَ ٱللَّهَ فِى ٱلْأَرْضِ وَلَن نُّعْجِزَهُۥ هَرَبًۭا", + "verse_13": "وَأَنَّا لَمَّا سَمِعْنَا ٱلْهُدَىٰٓ ءَامَنَّا بِهِۦ ۖ فَمَن يُؤْمِنۢ بِرَبِّهِۦ فَلَا يَخَافُ بَخْسًۭا وَلَا رَهَقًۭا", + "verse_14": "وَأَنَّا مِنَّا ٱلْمُسْلِمُونَ وَمِنَّا ٱلْقَٰسِطُونَ ۖ فَمَنْ أَسْلَمَ فَأُو۟لَٰٓئِكَ تَحَرَّوْا۟ رَشَدًۭا", + "verse_15": "وَأَمَّا ٱلْقَٰسِطُونَ فَكَانُوا۟ لِجَهَنَّمَ حَطَبًۭا", + "verse_16": "وَأَلَّوِ ٱسْتَقَٰمُوا۟ عَلَى ٱلطَّرِيقَةِ لَأَسْقَيْنَٰهُم مَّآءً غَدَقًۭا", + "verse_17": "لِّنَفْتِنَهُمْ فِيهِ ۚ وَمَن يُعْرِضْ عَن ذِكْرِ رَبِّهِۦ يَسْلُكْهُ عَذَابًۭا صَعَدًۭا", + "verse_18": "وَأَنَّ ٱلْمَسَٰجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا۟ مَعَ ٱللَّهِ أَحَدًۭا", + "verse_19": "وَأَنَّهُۥ لَمَّا قَامَ عَبْدُ ٱللَّهِ يَدْعُوهُ كَادُوا۟ يَكُونُونَ عَلَيْهِ لِبَدًۭا", + "verse_20": "قُلْ إِنَّمَآ أَدْعُوا۟ رَبِّى وَلَآ أُشْرِكُ بِهِۦٓ أَحَدًۭا", + "verse_21": "قُلْ إِنِّى لَآ أَمْلِكُ لَكُمْ ضَرًّۭا وَلَا رَشَدًۭا", + "verse_22": "قُلْ إِنِّى لَن يُجِيرَنِى مِنَ ٱللَّهِ أَحَدٌۭ وَلَنْ أَجِدَ مِن دُونِهِۦ مُلْتَحَدًا", + "verse_23": "إِلَّا بَلَٰغًۭا مِّنَ ٱللَّهِ وَرِسَٰلَٰتِهِۦ ۚ وَمَن يَعْصِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ فَإِنَّ لَهُۥ نَارَ جَهَنَّمَ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدًا", + "verse_24": "حَتَّىٰٓ إِذَا رَأَوْا۟ مَا يُوعَدُونَ فَسَيَعْلَمُونَ مَنْ أَضْعَفُ نَاصِرًۭا وَأَقَلُّ عَدَدًۭا", + "verse_25": "قُلْ إِنْ أَدْرِىٓ أَقَرِيبٌۭ مَّا تُوعَدُونَ أَمْ يَجْعَلُ لَهُۥ رَبِّىٓ أَمَدًا", + "verse_26": "عَٰلِمُ ٱلْغَيْبِ فَلَا يُظْهِرُ عَلَىٰ غَيْبِهِۦٓ أَحَدًا", + "verse_27": "إِلَّا مَنِ ٱرْتَضَىٰ مِن رَّسُولٍۢ فَإِنَّهُۥ يَسْلُكُ مِنۢ بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِۦ رَصَدًۭا", + "verse_28": "لِّيَعْلَمَ أَن قَدْ أَبْلَغُوا۟ رِسَٰلَٰتِ رَبِّهِمْ وَأَحَاطَ بِمَا لَدَيْهِمْ وَأَحْصَىٰ كُلَّ شَىْءٍ عَدَدًۢا" + }, + "count": 28, + "juz": [ + { + "index": "29", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_28" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/073.json b/texts/quran/073.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..41eae84571073c4e0ae3c5d2199b9183d4da1622 --- /dev/null +++ b/texts/quran/073.json @@ -0,0 +1,37 @@ +{ + "index": "073", + "name": "al-Muzzammil", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلْمُزَّمِّلُ", + "verse_2": "قُمِ ٱلَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًۭا", + "verse_3": "نِّصْفَهُۥٓ أَوِ ٱنقُصْ مِنْهُ قَلِيلًا", + "verse_4": "أَوْ زِدْ عَلَيْهِ وَرَتِّلِ ٱلْقُرْءَانَ تَرْتِيلًا", + "verse_5": "إِنَّا سَنُلْقِى عَلَيْكَ قَوْلًۭا ثَقِيلًا", + "verse_6": "إِنَّ نَاشِئَةَ ٱلَّيْلِ هِىَ أَشَدُّ وَطْـًۭٔا وَأَقْوَمُ قِيلًا", + "verse_7": "إِنَّ لَكَ فِى ٱلنَّهَارِ سَبْحًۭا طَوِيلًۭا", + "verse_8": "وَٱذْكُرِ ٱسْمَ رَبِّكَ وَتَبَتَّلْ إِلَيْهِ تَبْتِيلًۭا", + "verse_9": "رَّبُّ ٱلْمَشْرِقِ وَٱلْمَغْرِبِ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ فَٱتَّخِذْهُ وَكِيلًۭا", + "verse_10": "وَٱصْبِرْ عَلَىٰ مَا يَقُولُونَ وَٱهْجُرْهُمْ هَجْرًۭا جَمِيلًۭا", + "verse_11": "وَذَرْنِى وَٱلْمُكَذِّبِينَ أُو۟لِى ٱلنَّعْمَةِ وَمَهِّلْهُمْ قَلِيلًا", + "verse_12": "إِنَّ لَدَيْنَآ أَنكَالًۭا وَجَحِيمًۭا", + "verse_13": "وَطَعَامًۭا ذَا غُصَّةٍۢ وَعَذَابًا أَلِيمًۭا", + "verse_14": "يَوْمَ تَرْجُفُ ٱلْأَرْضُ وَٱلْجِبَالُ وَكَانَتِ ٱلْجِبَالُ كَثِيبًۭا مَّهِيلًا", + "verse_15": "إِنَّآ أَرْسَلْنَآ إِلَيْكُمْ رَسُولًۭا شَٰهِدًا عَلَيْكُمْ كَمَآ أَرْسَلْنَآ إِلَىٰ فِرْعَوْنَ رَسُولًۭا", + "verse_16": "فَعَصَىٰ فِرْعَوْنُ ٱلرَّسُولَ فَأَخَذْنَٰهُ أَخْذًۭا وَبِيلًۭا", + "verse_17": "فَكَيْفَ تَتَّقُونَ إِن كَفَرْتُمْ يَوْمًۭا يَجْعَلُ ٱلْوِلْدَٰنَ شِيبًا", + "verse_18": "ٱلسَّمَآءُ مُنفَطِرٌۢ بِهِۦ ۚ كَانَ وَعْدُهُۥ مَفْعُولًا", + "verse_19": "إِنَّ هَٰذِهِۦ تَذْكِرَةٌۭ ۖ فَمَن شَآءَ ٱتَّخَذَ إِلَىٰ رَبِّهِۦ سَبِيلًا", + "verse_20": "۞ إِنَّ رَبَّكَ يَعْلَمُ أَنَّكَ تَقُومُ أَدْنَىٰ مِن ثُلُثَىِ ٱلَّيْلِ وَنِصْفَهُۥ وَثُلُثَهُۥ وَطَآئِفَةٌۭ مِّنَ ٱلَّذِينَ مَعَكَ ۚ وَٱللَّهُ يُقَدِّرُ ٱلَّيْلَ وَٱلنَّهَارَ ۚ عَلِمَ أَن لَّن تُحْصُوهُ فَتَابَ عَلَيْكُمْ ۖ فَٱقْرَءُوا۟ مَا تَيَسَّرَ مِنَ ٱلْقُرْءَانِ ۚ عَلِمَ أَن سَيَكُونُ مِنكُم مَّرْضَىٰ ۙ وَءَاخَرُونَ يَضْرِبُونَ فِى ٱلْأَرْضِ يَبْتَغُونَ مِن فَضْلِ ٱللَّهِ ۙ وَءَاخَرُونَ يُقَٰتِلُونَ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ ۖ فَٱقْرَءُوا۟ مَا تَيَسَّرَ مِنْهُ ۚ وَأَقِيمُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتُوا۟ ٱلزَّكَوٰةَ وَأَقْرِضُوا۟ ٱللَّهَ قَرْضًا حَسَنًۭا ۚ وَمَا تُقَدِّمُوا۟ لِأَنفُسِكُم مِّنْ خَيْرٍۢ تَجِدُوهُ عِندَ ٱللَّهِ هُوَ خَيْرًۭا وَأَعْظَمَ أَجْرًۭا ۚ وَٱسْتَغْفِرُوا۟ ٱللَّهَ ۖ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۢ" + }, + "count": 20, + "juz": [ + { + "index": "29", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_20" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/074.json b/texts/quran/074.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..abbc57a4a2f5e4b18539000e77f1d8bceb5ce4f5 --- /dev/null +++ b/texts/quran/074.json @@ -0,0 +1,73 @@ +{ + "index": "074", + "name": "Al-Muddaththir", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلْمُدَّثِّرُ", + "verse_2": "قُمْ فَأَنذِرْ", + "verse_3": "وَرَبَّكَ فَكَبِّرْ", + "verse_4": "وَثِيَابَكَ فَطَهِّرْ", + "verse_5": "وَٱلرُّجْزَ فَٱهْجُرْ", + "verse_6": "وَلَا تَمْنُن تَسْتَكْثِرُ", + "verse_7": "وَلِرَبِّكَ فَٱصْبِرْ", + "verse_8": "فَإِذَا نُقِرَ فِى ٱلنَّاقُورِ", + "verse_9": "فَذَٰلِكَ يَوْمَئِذٍۢ يَوْمٌ عَسِيرٌ", + "verse_10": "عَلَى ٱلْكَٰفِرِينَ غَيْرُ يَسِيرٍۢ", + "verse_11": "ذَرْنِى وَمَنْ خَلَقْتُ وَحِيدًۭا", + "verse_12": "وَجَعَلْتُ لَهُۥ مَالًۭا مَّمْدُودًۭا", + "verse_13": "وَبَنِينَ شُهُودًۭا", + "verse_14": "وَمَهَّدتُّ لَهُۥ تَمْهِيدًۭا", + "verse_15": "ثُمَّ يَطْمَعُ أَنْ أَزِيدَ", + "verse_16": "كَلَّآ ۖ إِنَّهُۥ كَانَ لِءَايَٰتِنَا عَنِيدًۭا", + "verse_17": "سَأُرْهِقُهُۥ صَعُودًا", + "verse_18": "إِنَّهُۥ فَكَّرَ وَقَدَّرَ", + "verse_19": "فَقُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ", + "verse_20": "ثُمَّ قُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ", + "verse_21": "ثُمَّ نَظَرَ", + "verse_22": "ثُمَّ عَبَسَ وَبَسَرَ", + "verse_23": "ثُمَّ أَدْبَرَ وَٱسْتَكْبَرَ", + "verse_24": "فَقَالَ إِنْ هَٰذَآ إِلَّا سِحْرٌۭ يُؤْثَرُ", + "verse_25": "إِنْ هَٰذَآ إِلَّا قَوْلُ ٱلْبَشَرِ", + "verse_26": "سَأُصْلِيهِ سَقَرَ", + "verse_27": "وَمَآ أَدْرَىٰكَ مَا سَقَرُ", + "verse_28": "لَا تُبْقِى وَلَا تَذَرُ", + "verse_29": "لَوَّاحَةٌۭ لِّلْبَشَرِ", + "verse_30": "عَلَيْهَا تِسْعَةَ عَشَرَ", + "verse_31": "وَمَا جَعَلْنَآ أَصْحَٰبَ ٱلنَّارِ إِلَّا مَلَٰٓئِكَةًۭ ۙ وَمَا جَعَلْنَا عِدَّتَهُمْ إِلَّا فِتْنَةًۭ لِّلَّذِينَ كَفَرُوا۟ لِيَسْتَيْقِنَ ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْكِتَٰبَ وَيَزْدَادَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِيمَٰنًۭا ۙ وَلَا يَرْتَابَ ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْكِتَٰبَ وَٱلْمُؤْمِنُونَ ۙ وَلِيَقُولَ ٱلَّذِينَ فِى قُلُوبِهِم مَّرَضٌۭ وَٱلْكَٰفِرُونَ مَاذَآ أَرَادَ ٱللَّهُ بِهَٰذَا مَثَلًۭا ۚ كَذَٰلِكَ يُضِلُّ ٱللَّهُ مَن يَشَآءُ وَيَهْدِى مَن يَشَآءُ ۚ وَمَا يَعْلَمُ جُنُودَ رَبِّكَ إِلَّا هُوَ ۚ وَمَا هِىَ إِلَّا ذِكْرَىٰ لِلْبَشَرِ", + "verse_32": "كَلَّا وَٱلْقَمَرِ", + "verse_33": "وَٱلَّيْلِ إِذْ أَدْبَرَ", + "verse_34": "وَٱلصُّبْحِ إِذَآ أَسْفَرَ", + "verse_35": "إِنَّهَا لَإِحْدَى ٱلْكُبَرِ", + "verse_36": "نَذِيرًۭا لِّلْبَشَرِ", + "verse_37": "لِمَن شَآءَ مِنكُمْ أَن يَتَقَدَّمَ أَوْ يَتَأَخَّرَ", + "verse_38": "كُلُّ نَفْسٍۭ بِمَا كَسَبَتْ رَهِينَةٌ", + "verse_39": "إِلَّآ أَصْحَٰبَ ٱلْيَمِينِ", + "verse_40": "فِى جَنَّٰتٍۢ يَتَسَآءَلُونَ", + "verse_41": "عَنِ ٱلْمُجْرِمِينَ", + "verse_42": "مَا سَلَكَكُمْ فِى سَقَرَ", + "verse_43": "قَالُوا۟ لَمْ نَكُ مِنَ ٱلْمُصَلِّينَ", + "verse_44": "وَلَمْ نَكُ نُطْعِمُ ٱلْمِسْكِينَ", + "verse_45": "وَكُنَّا نَخُوضُ مَعَ ٱلْخَآئِضِينَ", + "verse_46": "وَكُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ ٱلدِّينِ", + "verse_47": "حَتَّىٰٓ أَتَىٰنَا ٱلْيَقِينُ", + "verse_48": "فَمَا تَنفَعُهُمْ شَفَٰعَةُ ٱلشَّٰفِعِينَ", + "verse_49": "فَمَا لَهُمْ عَنِ ٱلتَّذْكِرَةِ مُعْرِضِينَ", + "verse_50": "كَأَنَّهُمْ حُمُرٌۭ مُّسْتَنفِرَةٌۭ", + "verse_51": "فَرَّتْ مِن قَسْوَرَةٍۭ", + "verse_52": "بَلْ يُرِيدُ كُلُّ ٱمْرِئٍۢ مِّنْهُمْ أَن يُؤْتَىٰ صُحُفًۭا مُّنَشَّرَةًۭ", + "verse_53": "كَلَّا ۖ بَل لَّا يَخَافُونَ ٱلْءَاخِرَةَ", + "verse_54": "كَلَّآ إِنَّهُۥ تَذْكِرَةٌۭ", + "verse_55": "فَمَن شَآءَ ذَكَرَهُۥ", + "verse_56": "وَمَا يَذْكُرُونَ إِلَّآ أَن يَشَآءَ ٱللَّهُ ۚ هُوَ أَهْلُ ٱلتَّقْوَىٰ وَأَهْلُ ٱلْمَغْفِرَةِ" + }, + "count": 56, + "juz": [ + { + "index": "29", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_56" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/075.json b/texts/quran/075.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..8fa4de499369a3d286e73189afa2d4f24d93c244 --- /dev/null +++ b/texts/quran/075.json @@ -0,0 +1,57 @@ +{ + "index": "075", + "name": "al-Qiyamah", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "لَآ أُقْسِمُ بِيَوْمِ ٱلْقِيَٰمَةِ", + "verse_2": "وَلَآ أُقْسِمُ بِٱلنَّفْسِ ٱللَّوَّامَةِ", + "verse_3": "أَيَحْسَبُ ٱلْإِنسَٰنُ أَلَّن نَّجْمَعَ عِظَامَهُۥ", + "verse_4": "بَلَىٰ قَٰدِرِينَ عَلَىٰٓ أَن نُّسَوِّىَ بَنَانَهُۥ", + "verse_5": "بَلْ يُرِيدُ ٱلْإِنسَٰنُ لِيَفْجُرَ أَمَامَهُۥ", + "verse_6": "يَسْـَٔلُ أَيَّانَ يَوْمُ ٱلْقِيَٰمَةِ", + "verse_7": "فَإِذَا بَرِقَ ٱلْبَصَرُ", + "verse_8": "وَخَسَفَ ٱلْقَمَرُ", + "verse_9": "وَجُمِعَ ٱلشَّمْسُ وَٱلْقَمَرُ", + "verse_10": "يَقُولُ ٱلْإِنسَٰنُ يَوْمَئِذٍ أَيْنَ ٱلْمَفَرُّ", + "verse_11": "كَلَّا لَا وَزَرَ", + "verse_12": "إِلَىٰ رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ ٱلْمُسْتَقَرُّ", + "verse_13": "يُنَبَّؤُا۟ ٱلْإِنسَٰنُ يَوْمَئِذٍۭ بِمَا قَدَّمَ وَأَخَّرَ", + "verse_14": "بَلِ ٱلْإِنسَٰنُ عَلَىٰ نَفْسِهِۦ بَصِيرَةٌۭ", + "verse_15": "وَلَوْ أَلْقَىٰ مَعَاذِيرَهُۥ", + "verse_16": "لَا تُحَرِّكْ بِهِۦ لِسَانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِۦٓ", + "verse_17": "إِنَّ عَلَيْنَا جَمْعَهُۥ وَقُرْءَانَهُۥ", + "verse_18": "فَإِذَا قَرَأْنَٰهُ فَٱتَّبِعْ قُرْءَانَهُۥ", + "verse_19": "ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا بَيَانَهُۥ", + "verse_20": "كَلَّا بَلْ تُحِبُّونَ ٱلْعَاجِلَةَ", + "verse_21": "وَتَذَرُونَ ٱلْءَاخِرَةَ", + "verse_22": "وُجُوهٌۭ يَوْمَئِذٍۢ نَّاضِرَةٌ", + "verse_23": "إِلَىٰ رَبِّهَا نَاظِرَةٌۭ", + "verse_24": "وَوُجُوهٌۭ يَوْمَئِذٍۭ بَاسِرَةٌۭ", + "verse_25": "تَظُنُّ أَن يُفْعَلَ بِهَا فَاقِرَةٌۭ", + "verse_26": "كَلَّآ إِذَا بَلَغَتِ ٱلتَّرَاقِىَ", + "verse_27": "وَقِيلَ مَنْ ۜ رَاقٍۢ", + "verse_28": "وَظَنَّ أَنَّهُ ٱلْفِرَاقُ", + "verse_29": "وَٱلْتَفَّتِ ٱلسَّاقُ بِٱلسَّاقِ", + "verse_30": "إِلَىٰ رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ ٱلْمَسَاقُ", + "verse_31": "فَلَا صَدَّقَ وَلَا صَلَّىٰ", + "verse_32": "وَلَٰكِن كَذَّبَ وَتَوَلَّىٰ", + "verse_33": "ثُمَّ ذَهَبَ إِلَىٰٓ أَهْلِهِۦ يَتَمَطَّىٰٓ", + "verse_34": "أَوْلَىٰ لَكَ فَأَوْلَىٰ", + "verse_35": "ثُمَّ أَوْلَىٰ لَكَ فَأَوْلَىٰٓ", + "verse_36": "أَيَحْسَبُ ٱلْإِنسَٰنُ أَن يُتْرَكَ سُدًى", + "verse_37": "أَلَمْ يَكُ نُطْفَةًۭ مِّن مَّنِىٍّۢ يُمْنَىٰ", + "verse_38": "ثُمَّ كَانَ عَلَقَةًۭ فَخَلَقَ فَسَوَّىٰ", + "verse_39": "فَجَعَلَ مِنْهُ ٱلزَّوْجَيْنِ ٱلذَّكَرَ وَٱلْأُنثَىٰٓ", + "verse_40": "أَلَيْسَ ذَٰلِكَ بِقَٰدِرٍ عَلَىٰٓ أَن يُحْۦِىَ ٱلْمَوْتَىٰ" + }, + "count": 40, + "juz": [ + { + "index": "29", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_40" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/076.json b/texts/quran/076.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..39144dcd6d88ebc4d7374b2d96ef6cb23a44a6aa --- /dev/null +++ b/texts/quran/076.json @@ -0,0 +1,48 @@ +{ + "index": "076", + "name": "al-Insan", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "هَلْ أَتَىٰ عَلَى ٱلْإِنسَٰنِ حِينٌۭ مِّنَ ٱلدَّهْرِ لَمْ يَكُن شَيْـًۭٔا مَّذْكُورًا", + "verse_2": "إِنَّا خَلَقْنَا ٱلْإِنسَٰنَ مِن نُّطْفَةٍ أَمْشَاجٍۢ نَّبْتَلِيهِ فَجَعَلْنَٰهُ سَمِيعًۢا بَصِيرًا", + "verse_3": "إِنَّا هَدَيْنَٰهُ ٱلسَّبِيلَ إِمَّا شَاكِرًۭا وَإِمَّا كَفُورًا", + "verse_4": "إِنَّآ أَعْتَدْنَا لِلْكَٰفِرِينَ سَلَٰسِلَا۟ وَأَغْلَٰلًۭا وَسَعِيرًا", + "verse_5": "إِنَّ ٱلْأَبْرَارَ يَشْرَبُونَ مِن كَأْسٍۢ كَانَ مِزَاجُهَا كَافُورًا", + "verse_6": "عَيْنًۭا يَشْرَبُ بِهَا عِبَادُ ٱللَّهِ يُفَجِّرُونَهَا تَفْجِيرًۭا", + "verse_7": "يُوفُونَ بِٱلنَّذْرِ وَيَخَافُونَ يَوْمًۭا كَانَ شَرُّهُۥ مُسْتَطِيرًۭا", + "verse_8": "وَيُطْعِمُونَ ٱلطَّعَامَ عَلَىٰ حُبِّهِۦ مِسْكِينًۭا وَيَتِيمًۭا وَأَسِيرًا", + "verse_9": "إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ ٱللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنكُمْ جَزَآءًۭ وَلَا شُكُورًا", + "verse_10": "إِنَّا نَخَافُ مِن رَّبِّنَا يَوْمًا عَبُوسًۭا قَمْطَرِيرًۭا", + "verse_11": "فَوَقَىٰهُمُ ٱللَّهُ شَرَّ ذَٰلِكَ ٱلْيَوْمِ وَلَقَّىٰهُمْ نَضْرَةًۭ وَسُرُورًۭا", + "verse_12": "وَجَزَىٰهُم بِمَا صَبَرُوا۟ جَنَّةًۭ وَحَرِيرًۭا", + "verse_13": "مُّتَّكِـِٔينَ فِيهَا عَلَى ٱلْأَرَآئِكِ ۖ لَا يَرَوْنَ فِيهَا شَمْسًۭا وَلَا زَمْهَرِيرًۭا", + "verse_14": "وَدَانِيَةً عَلَيْهِمْ ظِلَٰلُهَا وَذُلِّلَتْ قُطُوفُهَا تَذْلِيلًۭا", + "verse_15": "وَيُطَافُ عَلَيْهِم بِـَٔانِيَةٍۢ مِّن فِضَّةٍۢ وَأَكْوَابٍۢ كَانَتْ قَوَارِيرَا۠", + "verse_16": "قَوَارِيرَا۟ مِن فِضَّةٍۢ قَدَّرُوهَا تَقْدِيرًۭا", + "verse_17": "وَيُسْقَوْنَ فِيهَا كَأْسًۭا كَانَ مِزَاجُهَا زَنجَبِيلًا", + "verse_18": "عَيْنًۭا فِيهَا تُسَمَّىٰ سَلْسَبِيلًۭا", + "verse_19": "۞ وَيَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدَٰنٌۭ مُّخَلَّدُونَ إِذَا رَأَيْتَهُمْ حَسِبْتَهُمْ لُؤْلُؤًۭا مَّنثُورًۭا", + "verse_20": "وَإِذَا رَأَيْتَ ثَمَّ رَأَيْتَ نَعِيمًۭا وَمُلْكًۭا كَبِيرًا", + "verse_21": "عَٰلِيَهُمْ ثِيَابُ سُندُسٍ خُضْرٌۭ وَإِسْتَبْرَقٌۭ ۖ وَحُلُّوٓا۟ أَسَاوِرَ مِن فِضَّةٍۢ وَسَقَىٰهُمْ رَبُّهُمْ شَرَابًۭا طَهُورًا", + "verse_22": "إِنَّ هَٰذَا كَانَ لَكُمْ جَزَآءًۭ وَكَانَ سَعْيُكُم مَّشْكُورًا", + "verse_23": "إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا عَلَيْكَ ٱلْقُرْءَانَ تَنزِيلًۭا", + "verse_24": "فَٱصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ وَلَا تُطِعْ مِنْهُمْ ءَاثِمًا أَوْ كَفُورًۭا", + "verse_25": "وَٱذْكُرِ ٱسْمَ رَبِّكَ بُكْرَةًۭ وَأَصِيلًۭا", + "verse_26": "وَمِنَ ٱلَّيْلِ فَٱسْجُدْ لَهُۥ وَسَبِّحْهُ لَيْلًۭا طَوِيلًا", + "verse_27": "إِنَّ هَٰٓؤُلَآءِ يُحِبُّونَ ٱلْعَاجِلَةَ وَيَذَرُونَ وَرَآءَهُمْ يَوْمًۭا ثَقِيلًۭا", + "verse_28": "نَّحْنُ خَلَقْنَٰهُمْ وَشَدَدْنَآ أَسْرَهُمْ ۖ وَإِذَا شِئْنَا بَدَّلْنَآ أَمْثَٰلَهُمْ تَبْدِيلًا", + "verse_29": "إِنَّ هَٰذِهِۦ تَذْكِرَةٌۭ ۖ فَمَن شَآءَ ٱتَّخَذَ إِلَىٰ رَبِّهِۦ سَبِيلًۭا", + "verse_30": "وَمَا تَشَآءُونَ إِلَّآ أَن يَشَآءَ ٱللَّهُ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًۭا", + "verse_31": "يُدْخِلُ مَن يَشَآءُ فِى رَحْمَتِهِۦ ۚ وَٱلظَّٰلِمِينَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًۢا" + }, + "count": 31, + "juz": [ + { + "index": "29", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_31" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/077.json b/texts/quran/077.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..db7995f095406c53ba4c1c223778aba4cd9faebc --- /dev/null +++ b/texts/quran/077.json @@ -0,0 +1,67 @@ +{ + "index": "077", + "name": "al-Mursalat", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "وَٱلْمُرْسَلَٰتِ عُرْفًۭا", + "verse_2": "فَٱلْعَٰصِفَٰتِ عَصْفًۭا", + "verse_3": "وَٱلنَّٰشِرَٰتِ نَشْرًۭا", + "verse_4": "فَٱلْفَٰرِقَٰتِ فَرْقًۭا", + "verse_5": "فَٱلْمُلْقِيَٰتِ ذِكْرًا", + "verse_6": "عُذْرًا أَوْ نُذْرًا", + "verse_7": "إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَوَٰقِعٌۭ", + "verse_8": "فَإِذَا ٱلنُّجُومُ طُمِسَتْ", + "verse_9": "وَإِذَا ٱلسَّمَآءُ فُرِجَتْ", + "verse_10": "وَإِذَا ٱلْجِبَالُ نُسِفَتْ", + "verse_11": "وَإِذَا ٱلرُّسُلُ أُقِّتَتْ", + "verse_12": "لِأَىِّ يَوْمٍ أُجِّلَتْ", + "verse_13": "لِيَوْمِ ٱلْفَصْلِ", + "verse_14": "وَمَآ أَدْرَىٰكَ مَا يَوْمُ ٱلْفَصْلِ", + "verse_15": "وَيْلٌۭ يَوْمَئِذٍۢ لِّلْمُكَذِّبِينَ", + "verse_16": "أَلَمْ نُهْلِكِ ٱلْأَوَّلِينَ", + "verse_17": "ثُمَّ نُتْبِعُهُمُ ٱلْءَاخِرِينَ", + "verse_18": "كَذَٰلِكَ نَفْعَلُ بِٱلْمُجْرِمِينَ", + "verse_19": "وَيْلٌۭ يَوْمَئِذٍۢ لِّلْمُكَذِّبِينَ", + "verse_20": "أَلَمْ نَخْلُقكُّم مِّن مَّآءٍۢ مَّهِينٍۢ", + "verse_21": "فَجَعَلْنَٰهُ فِى قَرَارٍۢ مَّكِينٍ", + "verse_22": "إِلَىٰ قَدَرٍۢ مَّعْلُومٍۢ", + "verse_23": "فَقَدَرْنَا فَنِعْمَ ٱلْقَٰدِرُونَ", + "verse_24": "وَيْلٌۭ يَوْمَئِذٍۢ لِّلْمُكَذِّبِينَ", + "verse_25": "أَلَمْ نَجْعَلِ ٱلْأَرْضَ كِفَاتًا", + "verse_26": "أَحْيَآءًۭ وَأَمْوَٰتًۭا", + "verse_27": "وَجَعَلْنَا فِيهَا رَوَٰسِىَ شَٰمِخَٰتٍۢ وَأَسْقَيْنَٰكُم مَّآءًۭ فُرَاتًۭا", + "verse_28": "وَيْلٌۭ يَوْمَئِذٍۢ لِّلْمُكَذِّبِينَ", + "verse_29": "ٱنطَلِقُوٓا۟ إِلَىٰ مَا كُنتُم بِهِۦ تُكَذِّبُونَ", + "verse_30": "ٱنطَلِقُوٓا۟ إِلَىٰ ظِلٍّۢ ذِى ثَلَٰثِ شُعَبٍۢ", + "verse_31": "لَّا ظَلِيلٍۢ وَلَا يُغْنِى مِنَ ٱللَّهَبِ", + "verse_32": "إِنَّهَا تَرْمِى بِشَرَرٍۢ كَٱلْقَصْرِ", + "verse_33": "كَأَنَّهُۥ جِمَٰلَتٌۭ صُفْرٌۭ", + "verse_34": "وَيْلٌۭ يَوْمَئِذٍۢ لِّلْمُكَذِّبِينَ", + "verse_35": "هَٰذَا يَوْمُ لَا يَنطِقُونَ", + "verse_36": "وَلَا يُؤْذَنُ لَهُمْ فَيَعْتَذِرُونَ", + "verse_37": "وَيْلٌۭ يَوْمَئِذٍۢ لِّلْمُكَذِّبِينَ", + "verse_38": "هَٰذَا يَوْمُ ٱلْفَصْلِ ۖ جَمَعْنَٰكُمْ وَٱلْأَوَّلِينَ", + "verse_39": "فَإِن كَانَ لَكُمْ كَيْدٌۭ فَكِيدُونِ", + "verse_40": "وَيْلٌۭ يَوْمَئِذٍۢ لِّلْمُكَذِّبِينَ", + "verse_41": "إِنَّ ٱلْمُتَّقِينَ فِى ظِلَٰلٍۢ وَعُيُونٍۢ", + "verse_42": "وَفَوَٰكِهَ مِمَّا يَشْتَهُونَ", + "verse_43": "كُلُوا۟ وَٱشْرَبُوا۟ هَنِيٓـًٔۢا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ", + "verse_44": "إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجْزِى ٱلْمُحْسِنِينَ", + "verse_45": "وَيْلٌۭ يَوْمَئِذٍۢ لِّلْمُكَذِّبِينَ", + "verse_46": "كُلُوا۟ وَتَمَتَّعُوا۟ قَلِيلًا إِنَّكُم مُّجْرِمُونَ", + "verse_47": "وَيْلٌۭ يَوْمَئِذٍۢ لِّلْمُكَذِّبِينَ", + "verse_48": "وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ ٱرْكَعُوا۟ لَا يَرْكَعُونَ", + "verse_49": "وَيْلٌۭ يَوْمَئِذٍۢ لِّلْمُكَذِّبِينَ", + "verse_50": "فَبِأَىِّ حَدِيثٍۭ بَعْدَهُۥ يُؤْمِنُونَ" + }, + "count": 50, + "juz": [ + { + "index": "29", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_50" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/078.json b/texts/quran/078.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..03d52749de5756027785cfe300f0dfaa4b201595 --- /dev/null +++ b/texts/quran/078.json @@ -0,0 +1,57 @@ +{ + "index": "078", + "name": "an-Naba'", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "عَمَّ يَتَسَآءَلُونَ", + "verse_2": "عَنِ ٱلنَّبَإِ ٱلْعَظِيمِ", + "verse_3": "ٱلَّذِى هُمْ فِيهِ مُخْتَلِفُونَ", + "verse_4": "كَلَّا سَيَعْلَمُونَ", + "verse_5": "ثُمَّ كَلَّا سَيَعْلَمُونَ", + "verse_6": "أَلَمْ نَجْعَلِ ٱلْأَرْضَ مِهَٰدًۭا", + "verse_7": "وَٱلْجِبَالَ أَوْتَادًۭا", + "verse_8": "وَخَلَقْنَٰكُمْ أَزْوَٰجًۭا", + "verse_9": "وَجَعَلْنَا نَوْمَكُمْ سُبَاتًۭا", + "verse_10": "وَجَعَلْنَا ٱلَّيْلَ لِبَاسًۭا", + "verse_11": "وَجَعَلْنَا ٱلنَّهَارَ مَعَاشًۭا", + "verse_12": "وَبَنَيْنَا فَوْقَكُمْ سَبْعًۭا شِدَادًۭا", + "verse_13": "وَجَعَلْنَا سِرَاجًۭا وَهَّاجًۭا", + "verse_14": "وَأَنزَلْنَا مِنَ ٱلْمُعْصِرَٰتِ مَآءًۭ ثَجَّاجًۭا", + "verse_15": "لِّنُخْرِجَ بِهِۦ حَبًّۭا وَنَبَاتًۭا", + "verse_16": "وَجَنَّٰتٍ أَلْفَافًا", + "verse_17": "إِنَّ يَوْمَ ٱلْفَصْلِ كَانَ مِيقَٰتًۭا", + "verse_18": "يَوْمَ يُنفَخُ فِى ٱلصُّورِ فَتَأْتُونَ أَفْوَاجًۭا", + "verse_19": "وَفُتِحَتِ ٱلسَّمَآءُ فَكَانَتْ أَبْوَٰبًۭا", + "verse_20": "وَسُيِّرَتِ ٱلْجِبَالُ فَكَانَتْ سَرَابًا", + "verse_21": "إِنَّ جَهَنَّمَ كَانَتْ مِرْصَادًۭا", + "verse_22": "لِّلطَّٰغِينَ مَـَٔابًۭا", + "verse_23": "لَّٰبِثِينَ فِيهَآ أَحْقَابًۭا", + "verse_24": "لَّا يَذُوقُونَ فِيهَا بَرْدًۭا وَلَا شَرَابًا", + "verse_25": "إِلَّا حَمِيمًۭا وَغَسَّاقًۭا", + "verse_26": "جَزَآءًۭ وِفَاقًا", + "verse_27": "إِنَّهُمْ كَانُوا۟ لَا يَرْجُونَ حِسَابًۭا", + "verse_28": "وَكَذَّبُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا كِذَّابًۭا", + "verse_29": "وَكُلَّ شَىْءٍ أَحْصَيْنَٰهُ كِتَٰبًۭا", + "verse_30": "فَذُوقُوا۟ فَلَن نَّزِيدَكُمْ إِلَّا عَذَابًا", + "verse_31": "إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ مَفَازًا", + "verse_32": "حَدَآئِقَ وَأَعْنَٰبًۭا", + "verse_33": "وَكَوَاعِبَ أَتْرَابًۭا", + "verse_34": "وَكَأْسًۭا دِهَاقًۭا", + "verse_35": "لَّا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًۭا وَلَا كِذَّٰبًۭا", + "verse_36": "جَزَآءًۭ مِّن رَّبِّكَ عَطَآءً حِسَابًۭا", + "verse_37": "رَّبِّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا ٱلرَّحْمَٰنِ ۖ لَا يَمْلِكُونَ مِنْهُ خِطَابًۭا", + "verse_38": "يَوْمَ يَقُومُ ٱلرُّوحُ وَٱلْمَلَٰٓئِكَةُ صَفًّۭا ۖ لَّا يَتَكَلَّمُونَ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ ٱلرَّحْمَٰنُ وَقَالَ صَوَابًۭا", + "verse_39": "ذَٰلِكَ ٱلْيَوْمُ ٱلْحَقُّ ۖ فَمَن شَآءَ ٱتَّخَذَ إِلَىٰ رَبِّهِۦ مَـَٔابًا", + "verse_40": "إِنَّآ أَنذَرْنَٰكُمْ عَذَابًۭا قَرِيبًۭا يَوْمَ يَنظُرُ ٱلْمَرْءُ مَا قَدَّمَتْ يَدَاهُ وَيَقُولُ ٱلْكَافِرُ يَٰلَيْتَنِى كُنتُ تُرَٰبًۢا" + }, + "count": 40, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_40" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/079.json b/texts/quran/079.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..76fff9f9adf09d0d4443a0b734504dd681036141 --- /dev/null +++ b/texts/quran/079.json @@ -0,0 +1,63 @@ +{ + "index": "079", + "name": "an-Nazi'at", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "وَٱلنَّٰزِعَٰتِ غَرْقًۭا", + "verse_2": "وَٱلنَّٰشِطَٰتِ نَشْطًۭا", + "verse_3": "وَٱلسَّٰبِحَٰتِ سَبْحًۭا", + "verse_4": "فَٱلسَّٰبِقَٰتِ سَبْقًۭا", + "verse_5": "فَٱلْمُدَبِّرَٰتِ أَمْرًۭا", + "verse_6": "يَوْمَ تَرْجُفُ ٱلرَّاجِفَةُ", + "verse_7": "تَتْبَعُهَا ٱلرَّادِفَةُ", + "verse_8": "قُلُوبٌۭ يَوْمَئِذٍۢ وَاجِفَةٌ", + "verse_9": "أَبْصَٰرُهَا خَٰشِعَةٌۭ", + "verse_10": "يَقُولُونَ أَءِنَّا لَمَرْدُودُونَ فِى ٱلْحَافِرَةِ", + "verse_11": "أَءِذَا كُنَّا عِظَٰمًۭا نَّخِرَةًۭ", + "verse_12": "قَالُوا۟ تِلْكَ إِذًۭا كَرَّةٌ خَاسِرَةٌۭ", + "verse_13": "فَإِنَّمَا هِىَ زَجْرَةٌۭ وَٰحِدَةٌۭ", + "verse_14": "فَإِذَا هُم بِٱلسَّاهِرَةِ", + "verse_15": "هَلْ أَتَىٰكَ حَدِيثُ مُوسَىٰٓ", + "verse_16": "إِذْ نَادَىٰهُ رَبُّهُۥ بِٱلْوَادِ ٱلْمُقَدَّسِ طُوًى", + "verse_17": "ٱذْهَبْ إِلَىٰ فِرْعَوْنَ إِنَّهُۥ طَغَىٰ", + "verse_18": "فَقُلْ هَل لَّكَ إِلَىٰٓ أَن تَزَكَّىٰ", + "verse_19": "وَأَهْدِيَكَ إِلَىٰ رَبِّكَ فَتَخْشَىٰ", + "verse_20": "فَأَرَىٰهُ ٱلْءَايَةَ ٱلْكُبْرَىٰ", + "verse_21": "فَكَذَّبَ وَعَصَىٰ", + "verse_22": "ثُمَّ أَدْبَرَ يَسْعَىٰ", + "verse_23": "فَحَشَرَ فَنَادَىٰ", + "verse_24": "فَقَالَ أَنَا۠ رَبُّكُمُ ٱلْأَعْلَىٰ", + "verse_25": "فَأَخَذَهُ ٱللَّهُ نَكَالَ ٱلْءَاخِرَةِ وَٱلْأُولَىٰٓ", + "verse_26": "إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَعِبْرَةًۭ لِّمَن يَخْشَىٰٓ", + "verse_27": "ءَأَنتُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَمِ ٱلسَّمَآءُ ۚ بَنَىٰهَا", + "verse_28": "رَفَعَ سَمْكَهَا فَسَوَّىٰهَا", + "verse_29": "وَأَغْطَشَ لَيْلَهَا وَأَخْرَجَ ضُحَىٰهَا", + "verse_30": "وَٱلْأَرْضَ بَعْدَ ذَٰلِكَ دَحَىٰهَآ", + "verse_31": "أَخْرَجَ مِنْهَا مَآءَهَا وَمَرْعَىٰهَا", + "verse_32": "وَٱلْجِبَالَ أَرْسَىٰهَا", + "verse_33": "مَتَٰعًۭا لَّكُمْ وَلِأَنْعَٰمِكُمْ", + "verse_34": "فَإِذَا جَآءَتِ ٱلطَّآمَّةُ ٱلْكُبْرَىٰ", + "verse_35": "يَوْمَ يَتَذَكَّرُ ٱلْإِنسَٰنُ مَا سَعَىٰ", + "verse_36": "وَبُرِّزَتِ ٱلْجَحِيمُ لِمَن يَرَىٰ", + "verse_37": "فَأَمَّا مَن طَغَىٰ", + "verse_38": "وَءَاثَرَ ٱلْحَيَوٰةَ ٱلدُّنْيَا", + "verse_39": "فَإِنَّ ٱلْجَحِيمَ هِىَ ٱلْمَأْوَىٰ", + "verse_40": "وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِۦ وَنَهَى ٱلنَّفْسَ عَنِ ٱلْهَوَىٰ", + "verse_41": "فَإِنَّ ٱلْجَنَّةَ هِىَ ٱلْمَأْوَىٰ", + "verse_42": "يَسْـَٔلُونَكَ عَنِ ٱلسَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْسَىٰهَا", + "verse_43": "فِيمَ أَنتَ مِن ذِكْرَىٰهَآ", + "verse_44": "إِلَىٰ رَبِّكَ مُنتَهَىٰهَآ", + "verse_45": "إِنَّمَآ أَنتَ مُنذِرُ مَن يَخْشَىٰهَا", + "verse_46": "كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَهَا لَمْ يَلْبَثُوٓا۟ إِلَّا عَشِيَّةً أَوْ ضُحَىٰهَا" + }, + "count": 46, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_46" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/080.json b/texts/quran/080.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..49bd923566dcdc9fc26d71acdd0f15046e8642fd --- /dev/null +++ b/texts/quran/080.json @@ -0,0 +1,59 @@ +{ + "index": "080", + "name": "'Abasa", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "عَبَسَ وَتَوَلَّىٰٓ", + "verse_2": "أَن جَآءَهُ ٱلْأَعْمَىٰ", + "verse_3": "وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّهُۥ يَزَّكَّىٰٓ", + "verse_4": "أَوْ يَذَّكَّرُ فَتَنفَعَهُ ٱلذِّكْرَىٰٓ", + "verse_5": "أَمَّا مَنِ ٱسْتَغْنَىٰ", + "verse_6": "فَأَنتَ لَهُۥ تَصَدَّىٰ", + "verse_7": "وَمَا عَلَيْكَ أَلَّا يَزَّكَّىٰ", + "verse_8": "وَأَمَّا مَن جَآءَكَ يَسْعَىٰ", + "verse_9": "وَهُوَ يَخْشَىٰ", + "verse_10": "فَأَنتَ عَنْهُ تَلَهَّىٰ", + "verse_11": "كَلَّآ إِنَّهَا تَذْكِرَةٌۭ", + "verse_12": "فَمَن شَآءَ ذَكَرَهُۥ", + "verse_13": "فِى صُحُفٍۢ مُّكَرَّمَةٍۢ", + "verse_14": "مَّرْفُوعَةٍۢ مُّطَهَّرَةٍۭ", + "verse_15": "بِأَيْدِى سَفَرَةٍۢ", + "verse_16": "كِرَامٍۭ بَرَرَةٍۢ", + "verse_17": "قُتِلَ ٱلْإِنسَٰنُ مَآ أَكْفَرَهُۥ", + "verse_18": "مِنْ أَىِّ شَىْءٍ خَلَقَهُۥ", + "verse_19": "مِن نُّطْفَةٍ خَلَقَهُۥ فَقَدَّرَهُۥ", + "verse_20": "ثُمَّ ٱلسَّبِيلَ يَسَّرَهُۥ", + "verse_21": "ثُمَّ أَمَاتَهُۥ فَأَقْبَرَهُۥ", + "verse_22": "ثُمَّ إِذَا شَآءَ أَنشَرَهُۥ", + "verse_23": "كَلَّا لَمَّا يَقْضِ مَآ أَمَرَهُۥ", + "verse_24": "فَلْيَنظُرِ ٱلْإِنسَٰنُ إِلَىٰ طَعَامِهِۦٓ", + "verse_25": "أَنَّا صَبَبْنَا ٱلْمَآءَ صَبًّۭا", + "verse_26": "ثُمَّ شَقَقْنَا ٱلْأَرْضَ شَقًّۭا", + "verse_27": "فَأَنۢبَتْنَا فِيهَا حَبًّۭا", + "verse_28": "وَعِنَبًۭا وَقَضْبًۭا", + "verse_29": "وَزَيْتُونًۭا وَنَخْلًۭا", + "verse_30": "وَحَدَآئِقَ غُلْبًۭا", + "verse_31": "وَفَٰكِهَةًۭ وَأَبًّۭا", + "verse_32": "مَّتَٰعًۭا لَّكُمْ وَلِأَنْعَٰمِكُمْ", + "verse_33": "فَإِذَا جَآءَتِ ٱلصَّآخَّةُ", + "verse_34": "يَوْمَ يَفِرُّ ٱلْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ", + "verse_35": "وَأُمِّهِۦ وَأَبِيهِ", + "verse_36": "وَصَٰحِبَتِهِۦ وَبَنِيهِ", + "verse_37": "لِكُلِّ ٱمْرِئٍۢ مِّنْهُمْ يَوْمَئِذٍۢ شَأْنٌۭ يُغْنِيهِ", + "verse_38": "وُجُوهٌۭ يَوْمَئِذٍۢ مُّسْفِرَةٌۭ", + "verse_39": "ضَاحِكَةٌۭ مُّسْتَبْشِرَةٌۭ", + "verse_40": "وَوُجُوهٌۭ يَوْمَئِذٍ عَلَيْهَا غَبَرَةٌۭ", + "verse_41": "تَرْهَقُهَا قَتَرَةٌ", + "verse_42": "أُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْكَفَرَةُ ٱلْفَجَرَةُ" + }, + "count": 42, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_42" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/081.json b/texts/quran/081.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..8baf9d978526335f560856564ebd4fa2c86756ed --- /dev/null +++ b/texts/quran/081.json @@ -0,0 +1,46 @@ +{ + "index": "081", + "name": "at-Takwir", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "إِذَا ٱلشَّمْسُ كُوِّرَتْ", + "verse_2": "وَإِذَا ٱلنُّجُومُ ٱنكَدَرَتْ", + "verse_3": "وَإِذَا ٱلْجِبَالُ سُيِّرَتْ", + "verse_4": "وَإِذَا ٱلْعِشَارُ عُطِّلَتْ", + "verse_5": "وَإِذَا ٱلْوُحُوشُ حُشِرَتْ", + "verse_6": "وَإِذَا ٱلْبِحَارُ سُجِّرَتْ", + "verse_7": "وَإِذَا ٱلنُّفُوسُ زُوِّجَتْ", + "verse_8": "وَإِذَا ٱلْمَوْءُۥدَةُ سُئِلَتْ", + "verse_9": "بِأَىِّ ذَنۢبٍۢ قُتِلَتْ", + "verse_10": "وَإِذَا ٱلصُّحُفُ نُشِرَتْ", + "verse_11": "وَإِذَا ٱلسَّمَآءُ كُشِطَتْ", + "verse_12": "وَإِذَا ٱلْجَحِيمُ سُعِّرَتْ", + "verse_13": "وَإِذَا ٱلْجَنَّةُ أُزْلِفَتْ", + "verse_14": "عَلِمَتْ نَفْسٌۭ مَّآ أَحْضَرَتْ", + "verse_15": "فَلَآ أُقْسِمُ بِٱلْخُنَّسِ", + "verse_16": "ٱلْجَوَارِ ٱلْكُنَّسِ", + "verse_17": "وَٱلَّيْلِ إِذَا عَسْعَسَ", + "verse_18": "وَٱلصُّبْحِ إِذَا تَنَفَّسَ", + "verse_19": "إِنَّهُۥ لَقَوْلُ رَسُولٍۢ كَرِيمٍۢ", + "verse_20": "ذِى قُوَّةٍ عِندَ ذِى ٱلْعَرْشِ مَكِينٍۢ", + "verse_21": "مُّطَاعٍۢ ثَمَّ أَمِينٍۢ", + "verse_22": "وَمَا صَاحِبُكُم بِمَجْنُونٍۢ", + "verse_23": "وَلَقَدْ رَءَاهُ بِٱلْأُفُقِ ٱلْمُبِينِ", + "verse_24": "وَمَا هُوَ عَلَى ٱلْغَيْبِ بِضَنِينٍۢ", + "verse_25": "وَمَا هُوَ بِقَوْلِ شَيْطَٰنٍۢ رَّجِيمٍۢ", + "verse_26": "فَأَيْنَ تَذْهَبُونَ", + "verse_27": "إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌۭ لِّلْعَٰلَمِينَ", + "verse_28": "لِمَن شَآءَ مِنكُمْ أَن يَسْتَقِيمَ", + "verse_29": "وَمَا تَشَآءُونَ إِلَّآ أَن يَشَآءَ ٱللَّهُ رَبُّ ٱلْعَٰلَمِينَ" + }, + "count": 29, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_29" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/082.json b/texts/quran/082.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..a264d80d6d044b1a7d7346d96b9b3d9e8364cbc8 --- /dev/null +++ b/texts/quran/082.json @@ -0,0 +1,36 @@ +{ + "index": "082", + "name": "al-Infithar", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "إِذَا ٱلسَّمَآءُ ٱنفَطَرَتْ", + "verse_2": "وَإِذَا ٱلْكَوَاكِبُ ٱنتَثَرَتْ", + "verse_3": "وَإِذَا ٱلْبِحَارُ فُجِّرَتْ", + "verse_4": "وَإِذَا ٱلْقُبُورُ بُعْثِرَتْ", + "verse_5": "عَلِمَتْ نَفْسٌۭ مَّا قَدَّمَتْ وَأَخَّرَتْ", + "verse_6": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلْإِنسَٰنُ مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ ٱلْكَرِيمِ", + "verse_7": "ٱلَّذِى خَلَقَكَ فَسَوَّىٰكَ فَعَدَلَكَ", + "verse_8": "فِىٓ أَىِّ صُورَةٍۢ مَّا شَآءَ رَكَّبَكَ", + "verse_9": "كَلَّا بَلْ تُكَذِّبُونَ بِٱلدِّينِ", + "verse_10": "وَإِنَّ عَلَيْكُمْ لَحَٰفِظِينَ", + "verse_11": "كِرَامًۭا كَٰتِبِينَ", + "verse_12": "يَعْلَمُونَ مَا تَفْعَلُونَ", + "verse_13": "إِنَّ ٱلْأَبْرَارَ لَفِى نَعِيمٍۢ", + "verse_14": "وَإِنَّ ٱلْفُجَّارَ لَفِى جَحِيمٍۢ", + "verse_15": "يَصْلَوْنَهَا يَوْمَ ٱلدِّينِ", + "verse_16": "وَمَا هُمْ عَنْهَا بِغَآئِبِينَ", + "verse_17": "وَمَآ أَدْرَىٰكَ مَا يَوْمُ ٱلدِّينِ", + "verse_18": "ثُمَّ مَآ أَدْرَىٰكَ مَا يَوْمُ ٱلدِّينِ", + "verse_19": "يَوْمَ لَا تَمْلِكُ نَفْسٌۭ لِّنَفْسٍۢ شَيْـًۭٔا ۖ وَٱلْأَمْرُ يَوْمَئِذٍۢ لِّلَّهِ" + }, + "count": 19, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_19" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/083.json b/texts/quran/083.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..844953f4555da60898b8f99cb7095fa1e1ed2f04 --- /dev/null +++ b/texts/quran/083.json @@ -0,0 +1,53 @@ +{ + "index": "083", + "name": "Al-Mutaffifin", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "وَيْلٌۭ لِّلْمُطَفِّفِينَ", + "verse_2": "ٱلَّذِينَ إِذَا ٱكْتَالُوا۟ عَلَى ٱلنَّاسِ يَسْتَوْفُونَ", + "verse_3": "وَإِذَا كَالُوهُمْ أَو وَّزَنُوهُمْ يُخْسِرُونَ", + "verse_4": "أَلَا يَظُنُّ أُو۟لَٰٓئِكَ أَنَّهُم مَّبْعُوثُونَ", + "verse_5": "لِيَوْمٍ عَظِيمٍۢ", + "verse_6": "يَوْمَ يَقُومُ ٱلنَّاسُ لِرَبِّ ٱلْعَٰلَمِينَ", + "verse_7": "كَلَّآ إِنَّ كِتَٰبَ ٱلْفُجَّارِ لَفِى سِجِّينٍۢ", + "verse_8": "وَمَآ أَدْرَىٰكَ مَا سِجِّينٌۭ", + "verse_9": "كِتَٰبٌۭ مَّرْقُومٌۭ", + "verse_10": "وَيْلٌۭ يَوْمَئِذٍۢ لِّلْمُكَذِّبِينَ", + "verse_11": "ٱلَّذِينَ يُكَذِّبُونَ بِيَوْمِ ٱلدِّينِ", + "verse_12": "وَمَا يُكَذِّبُ بِهِۦٓ إِلَّا كُلُّ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ", + "verse_13": "إِذَا تُتْلَىٰ عَلَيْهِ ءَايَٰتُنَا قَالَ أَسَٰطِيرُ ٱلْأَوَّلِينَ", + "verse_14": "كَلَّا ۖ بَلْ ۜ رَانَ عَلَىٰ قُلُوبِهِم مَّا كَانُوا۟ يَكْسِبُونَ", + "verse_15": "كَلَّآ إِنَّهُمْ عَن رَّبِّهِمْ يَوْمَئِذٍۢ لَّمَحْجُوبُونَ", + "verse_16": "ثُمَّ إِنَّهُمْ لَصَالُوا۟ ٱلْجَحِيمِ", + "verse_17": "ثُمَّ يُقَالُ هَٰذَا ٱلَّذِى كُنتُم بِهِۦ تُكَذِّبُونَ", + "verse_18": "كَلَّآ إِنَّ كِتَٰبَ ٱلْأَبْرَارِ لَفِى عِلِّيِّينَ", + "verse_19": "وَمَآ أَدْرَىٰكَ مَا عِلِّيُّونَ", + "verse_20": "كِتَٰبٌۭ مَّرْقُومٌۭ", + "verse_21": "يَشْهَدُهُ ٱلْمُقَرَّبُونَ", + "verse_22": "إِنَّ ٱلْأَبْرَارَ لَفِى نَعِيمٍ", + "verse_23": "عَلَى ٱلْأَرَآئِكِ يَنظُرُونَ", + "verse_24": "تَعْرِفُ فِى وُجُوهِهِمْ نَضْرَةَ ٱلنَّعِيمِ", + "verse_25": "يُسْقَوْنَ مِن رَّحِيقٍۢ مَّخْتُومٍ", + "verse_26": "خِتَٰمُهُۥ مِسْكٌۭ ۚ وَفِى ذَٰلِكَ فَلْيَتَنَافَسِ ٱلْمُتَنَٰفِسُونَ", + "verse_27": "وَمِزَاجُهُۥ مِن تَسْنِيمٍ", + "verse_28": "عَيْنًۭا يَشْرَبُ بِهَا ٱلْمُقَرَّبُونَ", + "verse_29": "إِنَّ ٱلَّذِينَ أَجْرَمُوا۟ كَانُوا۟ مِنَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ يَضْحَكُونَ", + "verse_30": "وَإِذَا مَرُّوا۟ بِهِمْ يَتَغَامَزُونَ", + "verse_31": "وَإِذَا ٱنقَلَبُوٓا۟ إِلَىٰٓ أَهْلِهِمُ ٱنقَلَبُوا۟ فَكِهِينَ", + "verse_32": "وَإِذَا رَأَوْهُمْ قَالُوٓا۟ إِنَّ هَٰٓؤُلَآءِ لَضَآلُّونَ", + "verse_33": "وَمَآ أُرْسِلُوا۟ عَلَيْهِمْ حَٰفِظِينَ", + "verse_34": "فَٱلْيَوْمَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ مِنَ ٱلْكُفَّارِ يَضْحَكُونَ", + "verse_35": "عَلَى ٱلْأَرَآئِكِ يَنظُرُونَ", + "verse_36": "هَلْ ثُوِّبَ ٱلْكُفَّارُ مَا كَانُوا۟ يَفْعَلُونَ" + }, + "count": 36, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_36" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/084.json b/texts/quran/084.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..fe96f4abece95a4996da02d180a791f7e61794ca --- /dev/null +++ b/texts/quran/084.json @@ -0,0 +1,42 @@ +{ + "index": "084", + "name": "Al-Inshiqaq", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "إِذَا ٱلسَّمَآءُ ٱنشَقَّتْ", + "verse_2": "وَأَذِنَتْ لِرَبِّهَا وَحُقَّتْ", + "verse_3": "وَإِذَا ٱلْأَرْضُ مُدَّتْ", + "verse_4": "وَأَلْقَتْ مَا فِيهَا وَتَخَلَّتْ", + "verse_5": "وَأَذِنَتْ لِرَبِّهَا وَحُقَّتْ", + "verse_6": "يَٰٓأَيُّهَا ٱلْإِنسَٰنُ إِنَّكَ كَادِحٌ إِلَىٰ رَبِّكَ كَدْحًۭا فَمُلَٰقِيهِ", + "verse_7": "فَأَمَّا مَنْ أُوتِىَ كِتَٰبَهُۥ بِيَمِينِهِۦ", + "verse_8": "فَسَوْفَ يُحَاسَبُ حِسَابًۭا يَسِيرًۭا", + "verse_9": "وَيَنقَلِبُ إِلَىٰٓ أَهْلِهِۦ مَسْرُورًۭا", + "verse_10": "وَأَمَّا مَنْ أُوتِىَ كِتَٰبَهُۥ وَرَآءَ ظَهْرِهِۦ", + "verse_11": "فَسَوْفَ يَدْعُوا۟ ثُبُورًۭا", + "verse_12": "وَيَصْلَىٰ سَعِيرًا", + "verse_13": "إِنَّهُۥ كَانَ فِىٓ أَهْلِهِۦ مَسْرُورًا", + "verse_14": "إِنَّهُۥ ظَنَّ أَن لَّن يَحُورَ", + "verse_15": "بَلَىٰٓ إِنَّ رَبَّهُۥ كَانَ بِهِۦ بَصِيرًۭا", + "verse_16": "فَلَآ أُقْسِمُ بِٱلشَّفَقِ", + "verse_17": "وَٱلَّيْلِ وَمَا وَسَقَ", + "verse_18": "وَٱلْقَمَرِ إِذَا ٱتَّسَقَ", + "verse_19": "لَتَرْكَبُنَّ طَبَقًا عَن طَبَقٍۢ", + "verse_20": "فَمَا لَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ", + "verse_21": "وَإِذَا قُرِئَ عَلَيْهِمُ ٱلْقُرْءَانُ لَا يَسْجُدُونَ ۩", + "verse_22": "بَلِ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ يُكَذِّبُونَ", + "verse_23": "وَٱللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا يُوعُونَ", + "verse_24": "فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ", + "verse_25": "إِلَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍۭ" + }, + "count": 25, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_25" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/085.json b/texts/quran/085.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..12d6d7a9fd6ecc00d4f56ac782a94f3e49733cfe --- /dev/null +++ b/texts/quran/085.json @@ -0,0 +1,39 @@ +{ + "index": "085", + "name": "al-Buruj", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "وَٱلسَّمَآءِ ذَاتِ ٱلْبُرُوجِ", + "verse_2": "وَٱلْيَوْمِ ٱلْمَوْعُودِ", + "verse_3": "وَشَاهِدٍۢ وَمَشْهُودٍۢ", + "verse_4": "قُتِلَ أَصْحَٰبُ ٱلْأُخْدُودِ", + "verse_5": "ٱلنَّارِ ذَاتِ ٱلْوَقُودِ", + "verse_6": "إِذْ هُمْ عَلَيْهَا قُعُودٌۭ", + "verse_7": "وَهُمْ عَلَىٰ مَا يَفْعَلُونَ بِٱلْمُؤْمِنِينَ شُهُودٌۭ", + "verse_8": "وَمَا نَقَمُوا۟ مِنْهُمْ إِلَّآ أَن يُؤْمِنُوا۟ بِٱللَّهِ ٱلْعَزِيزِ ٱلْحَمِيدِ", + "verse_9": "ٱلَّذِى لَهُۥ مُلْكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ ۚ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍۢ شَهِيدٌ", + "verse_10": "إِنَّ ٱلَّذِينَ فَتَنُوا۟ ٱلْمُؤْمِنِينَ وَٱلْمُؤْمِنَٰتِ ثُمَّ لَمْ يَتُوبُوا۟ فَلَهُمْ عَذَابُ جَهَنَّمَ وَلَهُمْ عَذَابُ ٱلْحَرِيقِ", + "verse_11": "إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَهُمْ جَنَّٰتٌۭ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ ۚ ذَٰلِكَ ٱلْفَوْزُ ٱلْكَبِيرُ", + "verse_12": "إِنَّ بَطْشَ رَبِّكَ لَشَدِيدٌ", + "verse_13": "إِنَّهُۥ هُوَ يُبْدِئُ وَيُعِيدُ", + "verse_14": "وَهُوَ ٱلْغَفُورُ ٱلْوَدُودُ", + "verse_15": "ذُو ٱلْعَرْشِ ٱلْمَجِيدُ", + "verse_16": "فَعَّالٌۭ لِّمَا يُرِيدُ", + "verse_17": "هَلْ أَتَىٰكَ حَدِيثُ ٱلْجُنُودِ", + "verse_18": "فِرْعَوْنَ وَثَمُودَ", + "verse_19": "بَلِ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ فِى تَكْذِيبٍۢ", + "verse_20": "وَٱللَّهُ مِن وَرَآئِهِم مُّحِيطٌۢ", + "verse_21": "بَلْ هُوَ قُرْءَانٌۭ مَّجِيدٌۭ", + "verse_22": "فِى لَوْحٍۢ مَّحْفُوظٍۭ" + }, + "count": 22, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_22" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/086.json b/texts/quran/086.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..efd389faadce829172d3fc0fe95959fe539a71f0 --- /dev/null +++ b/texts/quran/086.json @@ -0,0 +1,34 @@ +{ + "index": "086", + "name": "At-Tariq", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "وَٱلسَّمَآءِ وَٱلطَّارِقِ", + "verse_2": "وَمَآ أَدْرَىٰكَ مَا ٱلطَّارِقُ", + "verse_3": "ٱلنَّجْمُ ٱلثَّاقِبُ", + "verse_4": "إِن كُلُّ نَفْسٍۢ لَّمَّا عَلَيْهَا حَافِظٌۭ", + "verse_5": "فَلْيَنظُرِ ٱلْإِنسَٰنُ مِمَّ خُلِقَ", + "verse_6": "خُلِقَ مِن مَّآءٍۢ دَافِقٍۢ", + "verse_7": "يَخْرُجُ مِنۢ بَيْنِ ٱلصُّلْبِ وَٱلتَّرَآئِبِ", + "verse_8": "إِنَّهُۥ عَلَىٰ رَجْعِهِۦ لَقَادِرٌۭ", + "verse_9": "يَوْمَ تُبْلَى ٱلسَّرَآئِرُ", + "verse_10": "فَمَا لَهُۥ مِن قُوَّةٍۢ وَلَا نَاصِرٍۢ", + "verse_11": "وَٱلسَّمَآءِ ذَاتِ ٱلرَّجْعِ", + "verse_12": "وَٱلْأَرْضِ ذَاتِ ٱلصَّدْعِ", + "verse_13": "إِنَّهُۥ لَقَوْلٌۭ فَصْلٌۭ", + "verse_14": "وَمَا هُوَ بِٱلْهَزْلِ", + "verse_15": "إِنَّهُمْ يَكِيدُونَ كَيْدًۭا", + "verse_16": "وَأَكِيدُ كَيْدًۭا", + "verse_17": "فَمَهِّلِ ٱلْكَٰفِرِينَ أَمْهِلْهُمْ رُوَيْدًۢا" + }, + "count": 17, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_17" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/087.json b/texts/quran/087.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..4f80a8d919931b7fc5b843c495796844cee16732 --- /dev/null +++ b/texts/quran/087.json @@ -0,0 +1,36 @@ +{ + "index": "087", + "name": "al-A'la", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "سَبِّحِ ٱسْمَ رَبِّكَ ٱلْأَعْلَى", + "verse_2": "ٱلَّذِى خَلَقَ فَسَوَّىٰ", + "verse_3": "وَٱلَّذِى قَدَّرَ فَهَدَىٰ", + "verse_4": "وَٱلَّذِىٓ أَخْرَجَ ٱلْمَرْعَىٰ", + "verse_5": "فَجَعَلَهُۥ غُثَآءً أَحْوَىٰ", + "verse_6": "سَنُقْرِئُكَ فَلَا تَنسَىٰٓ", + "verse_7": "إِلَّا مَا شَآءَ ٱللَّهُ ۚ إِنَّهُۥ يَعْلَمُ ٱلْجَهْرَ وَمَا يَخْفَىٰ", + "verse_8": "وَنُيَسِّرُكَ لِلْيُسْرَىٰ", + "verse_9": "فَذَكِّرْ إِن نَّفَعَتِ ٱلذِّكْرَىٰ", + "verse_10": "سَيَذَّكَّرُ مَن يَخْشَىٰ", + "verse_11": "وَيَتَجَنَّبُهَا ٱلْأَشْقَى", + "verse_12": "ٱلَّذِى يَصْلَى ٱلنَّارَ ٱلْكُبْرَىٰ", + "verse_13": "ثُمَّ لَا يَمُوتُ فِيهَا وَلَا يَحْيَىٰ", + "verse_14": "قَدْ أَفْلَحَ مَن تَزَكَّىٰ", + "verse_15": "وَذَكَرَ ٱسْمَ رَبِّهِۦ فَصَلَّىٰ", + "verse_16": "بَلْ تُؤْثِرُونَ ٱلْحَيَوٰةَ ٱلدُّنْيَا", + "verse_17": "وَٱلْءَاخِرَةُ خَيْرٌۭ وَأَبْقَىٰٓ", + "verse_18": "إِنَّ هَٰذَا لَفِى ٱلصُّحُفِ ٱلْأُولَىٰ", + "verse_19": "صُحُفِ إِبْرَٰهِيمَ وَمُوسَىٰ" + }, + "count": 19, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_19" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/088.json b/texts/quran/088.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..42c030cb12e8d6cd0812c729b9036d59cedcfb32 --- /dev/null +++ b/texts/quran/088.json @@ -0,0 +1,43 @@ +{ + "index": "088", + "name": "Al-Ghashiyah", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "هَلْ أَتَىٰكَ حَدِيثُ ٱلْغَٰشِيَةِ", + "verse_2": "وُجُوهٌۭ يَوْمَئِذٍ خَٰشِعَةٌ", + "verse_3": "عَامِلَةٌۭ نَّاصِبَةٌۭ", + "verse_4": "تَصْلَىٰ نَارًا حَامِيَةًۭ", + "verse_5": "تُسْقَىٰ مِنْ عَيْنٍ ءَانِيَةٍۢ", + "verse_6": "لَّيْسَ لَهُمْ طَعَامٌ إِلَّا مِن ضَرِيعٍۢ", + "verse_7": "لَّا يُسْمِنُ وَلَا يُغْنِى مِن جُوعٍۢ", + "verse_8": "وُجُوهٌۭ يَوْمَئِذٍۢ نَّاعِمَةٌۭ", + "verse_9": "لِّسَعْيِهَا رَاضِيَةٌۭ", + "verse_10": "فِى جَنَّةٍ عَالِيَةٍۢ", + "verse_11": "لَّا تَسْمَعُ فِيهَا لَٰغِيَةًۭ", + "verse_12": "فِيهَا عَيْنٌۭ جَارِيَةٌۭ", + "verse_13": "فِيهَا سُرُرٌۭ مَّرْفُوعَةٌۭ", + "verse_14": "وَأَكْوَابٌۭ مَّوْضُوعَةٌۭ", + "verse_15": "وَنَمَارِقُ مَصْفُوفَةٌۭ", + "verse_16": "وَزَرَابِىُّ مَبْثُوثَةٌ", + "verse_17": "أَفَلَا يَنظُرُونَ إِلَى ٱلْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ", + "verse_18": "وَإِلَى ٱلسَّمَآءِ كَيْفَ رُفِعَتْ", + "verse_19": "وَإِلَى ٱلْجِبَالِ كَيْفَ نُصِبَتْ", + "verse_20": "وَإِلَى ٱلْأَرْضِ كَيْفَ سُطِحَتْ", + "verse_21": "فَذَكِّرْ إِنَّمَآ أَنتَ مُذَكِّرٌۭ", + "verse_22": "لَّسْتَ عَلَيْهِم بِمُصَيْطِرٍ", + "verse_23": "إِلَّا مَن تَوَلَّىٰ وَكَفَرَ", + "verse_24": "فَيُعَذِّبُهُ ٱللَّهُ ٱلْعَذَابَ ٱلْأَكْبَرَ", + "verse_25": "إِنَّ إِلَيْنَآ إِيَابَهُمْ", + "verse_26": "ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا حِسَابَهُم" + }, + "count": 26, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_26" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/089.json b/texts/quran/089.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..dcda8296ac0813d3436e60362d12714b2f2de311 --- /dev/null +++ b/texts/quran/089.json @@ -0,0 +1,47 @@ +{ + "index": "089", + "name": "al-Fajr", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "وَٱلْفَجْرِ", + "verse_2": "وَلَيَالٍ عَشْرٍۢ", + "verse_3": "وَٱلشَّفْعِ وَٱلْوَتْرِ", + "verse_4": "وَٱلَّيْلِ إِذَا يَسْرِ", + "verse_5": "هَلْ فِى ذَٰلِكَ قَسَمٌۭ لِّذِى حِجْرٍ", + "verse_6": "أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعَادٍ", + "verse_7": "إِرَمَ ذَاتِ ٱلْعِمَادِ", + "verse_8": "ٱلَّتِى لَمْ يُخْلَقْ مِثْلُهَا فِى ٱلْبِلَٰدِ", + "verse_9": "وَثَمُودَ ٱلَّذِينَ جَابُوا۟ ٱلصَّخْرَ بِٱلْوَادِ", + "verse_10": "وَفِرْعَوْنَ ذِى ٱلْأَوْتَادِ", + "verse_11": "ٱلَّذِينَ طَغَوْا۟ فِى ٱلْبِلَٰدِ", + "verse_12": "فَأَكْثَرُوا۟ فِيهَا ٱلْفَسَادَ", + "verse_13": "فَصَبَّ عَلَيْهِمْ رَبُّكَ سَوْطَ عَذَابٍ", + "verse_14": "إِنَّ رَبَّكَ لَبِٱلْمِرْصَادِ", + "verse_15": "فَأَمَّا ٱلْإِنسَٰنُ إِذَا مَا ٱبْتَلَىٰهُ رَبُّهُۥ فَأَكْرَمَهُۥ وَنَعَّمَهُۥ فَيَقُولُ رَبِّىٓ أَكْرَمَنِ", + "verse_16": "وَأَمَّآ إِذَا مَا ٱبْتَلَىٰهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُۥ فَيَقُولُ رَبِّىٓ أَهَٰنَنِ", + "verse_17": "كَلَّا ۖ بَل لَّا تُكْرِمُونَ ٱلْيَتِيمَ", + "verse_18": "وَلَا تَحَٰٓضُّونَ عَلَىٰ طَعَامِ ٱلْمِسْكِينِ", + "verse_19": "وَتَأْكُلُونَ ٱلتُّرَاثَ أَكْلًۭا لَّمًّۭا", + "verse_20": "وَتُحِبُّونَ ٱلْمَالَ حُبًّۭا جَمًّۭا", + "verse_21": "كَلَّآ إِذَا دُكَّتِ ٱلْأَرْضُ دَكًّۭا دَكًّۭا", + "verse_22": "وَجَآءَ رَبُّكَ وَٱلْمَلَكُ صَفًّۭا صَفًّۭا", + "verse_23": "وَجِا۟ىٓءَ يَوْمَئِذٍۭ بِجَهَنَّمَ ۚ يَوْمَئِذٍۢ يَتَذَكَّرُ ٱلْإِنسَٰنُ وَأَنَّىٰ لَهُ ٱلذِّكْرَىٰ", + "verse_24": "يَقُولُ يَٰلَيْتَنِى قَدَّمْتُ لِحَيَاتِى", + "verse_25": "فَيَوْمَئِذٍۢ لَّا يُعَذِّبُ عَذَابَهُۥٓ أَحَدٌۭ", + "verse_26": "وَلَا يُوثِقُ وَثَاقَهُۥٓ أَحَدٌۭ", + "verse_27": "يَٰٓأَيَّتُهَا ٱلنَّفْسُ ٱلْمُطْمَئِنَّةُ", + "verse_28": "ٱرْجِعِىٓ إِلَىٰ رَبِّكِ رَاضِيَةًۭ مَّرْضِيَّةًۭ", + "verse_29": "فَٱدْخُلِى فِى عِبَٰدِى", + "verse_30": "وَٱدْخُلِى جَنَّتِى" + }, + "count": 30, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_30" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/090.json b/texts/quran/090.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..90b0e192879af55ecf81cf76f5a1237d68f4662e --- /dev/null +++ b/texts/quran/090.json @@ -0,0 +1,37 @@ +{ + "index": "090", + "name": "al-Balad", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "لَآ أُقْسِمُ بِهَٰذَا ٱلْبَلَدِ", + "verse_2": "وَأَنتَ حِلٌّۢ بِهَٰذَا ٱلْبَلَدِ", + "verse_3": "وَوَالِدٍۢ وَمَا وَلَدَ", + "verse_4": "لَقَدْ خَلَقْنَا ٱلْإِنسَٰنَ فِى كَبَدٍ", + "verse_5": "أَيَحْسَبُ أَن لَّن يَقْدِرَ عَلَيْهِ أَحَدٌۭ", + "verse_6": "يَقُولُ أَهْلَكْتُ مَالًۭا لُّبَدًا", + "verse_7": "أَيَحْسَبُ أَن لَّمْ يَرَهُۥٓ أَحَدٌ", + "verse_8": "أَلَمْ نَجْعَل لَّهُۥ عَيْنَيْنِ", + "verse_9": "وَلِسَانًۭا وَشَفَتَيْنِ", + "verse_10": "وَهَدَيْنَٰهُ ٱلنَّجْدَيْنِ", + "verse_11": "فَلَا ٱقْتَحَمَ ٱلْعَقَبَةَ", + "verse_12": "وَمَآ أَدْرَىٰكَ مَا ٱلْعَقَبَةُ", + "verse_13": "فَكُّ رَقَبَةٍ", + "verse_14": "أَوْ إِطْعَٰمٌۭ فِى يَوْمٍۢ ذِى مَسْغَبَةٍۢ", + "verse_15": "يَتِيمًۭا ذَا مَقْرَبَةٍ", + "verse_16": "أَوْ مِسْكِينًۭا ذَا مَتْرَبَةٍۢ", + "verse_17": "ثُمَّ كَانَ مِنَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَتَوَاصَوْا۟ بِٱلصَّبْرِ وَتَوَاصَوْا۟ بِٱلْمَرْحَمَةِ", + "verse_18": "أُو۟لَٰٓئِكَ أَصْحَٰبُ ٱلْمَيْمَنَةِ", + "verse_19": "وَٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ بِـَٔايَٰتِنَا هُمْ أَصْحَٰبُ ٱلْمَشْـَٔمَةِ", + "verse_20": "عَلَيْهِمْ نَارٌۭ مُّؤْصَدَةٌۢ" + }, + "count": 20, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_20" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/091.json b/texts/quran/091.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..0d6c00f7e4a0e224b6f7a9610e59fab24c8b1589 --- /dev/null +++ b/texts/quran/091.json @@ -0,0 +1,32 @@ +{ + "index": "091", + "name": "Ash-Shams", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "وَٱلشَّمْسِ وَضُحَىٰهَا", + "verse_2": "وَٱلْقَمَرِ إِذَا تَلَىٰهَا", + "verse_3": "وَٱلنَّهَارِ إِذَا جَلَّىٰهَا", + "verse_4": "وَٱلَّيْلِ إِذَا يَغْشَىٰهَا", + "verse_5": "وَٱلسَّمَآءِ وَمَا بَنَىٰهَا", + "verse_6": "وَٱلْأَرْضِ وَمَا طَحَىٰهَا", + "verse_7": "وَنَفْسٍۢ وَمَا سَوَّىٰهَا", + "verse_8": "فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَىٰهَا", + "verse_9": "قَدْ أَفْلَحَ مَن زَكَّىٰهَا", + "verse_10": "وَقَدْ خَابَ مَن دَسَّىٰهَا", + "verse_11": "كَذَّبَتْ ثَمُودُ بِطَغْوَىٰهَآ", + "verse_12": "إِذِ ٱنۢبَعَثَ أَشْقَىٰهَا", + "verse_13": "فَقَالَ لَهُمْ رَسُولُ ٱللَّهِ نَاقَةَ ٱللَّهِ وَسُقْيَٰهَا", + "verse_14": "فَكَذَّبُوهُ فَعَقَرُوهَا فَدَمْدَمَ عَلَيْهِمْ رَبُّهُم بِذَنۢبِهِمْ فَسَوَّىٰهَا", + "verse_15": "وَلَا يَخَافُ عُقْبَٰهَا" + }, + "count": 15, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_15" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/092.json b/texts/quran/092.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..91f3def7683f702371ac121ad01aed9502500d79 --- /dev/null +++ b/texts/quran/092.json @@ -0,0 +1,38 @@ +{ + "index": "092", + "name": " al-Lail ", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "وَٱلَّيْلِ إِذَا يَغْشَىٰ", + "verse_2": "وَٱلنَّهَارِ إِذَا تَجَلَّىٰ", + "verse_3": "وَمَا خَلَقَ ٱلذَّكَرَ وَٱلْأُنثَىٰٓ", + "verse_4": "إِنَّ سَعْيَكُمْ لَشَتَّىٰ", + "verse_5": "فَأَمَّا مَنْ أَعْطَىٰ وَٱتَّقَىٰ", + "verse_6": "وَصَدَّقَ بِٱلْحُسْنَىٰ", + "verse_7": "فَسَنُيَسِّرُهُۥ لِلْيُسْرَىٰ", + "verse_8": "وَأَمَّا مَنۢ بَخِلَ وَٱسْتَغْنَىٰ", + "verse_9": "وَكَذَّبَ بِٱلْحُسْنَىٰ", + "verse_10": "فَسَنُيَسِّرُهُۥ لِلْعُسْرَىٰ", + "verse_11": "وَمَا يُغْنِى عَنْهُ مَالُهُۥٓ إِذَا تَرَدَّىٰٓ", + "verse_12": "إِنَّ عَلَيْنَا لَلْهُدَىٰ", + "verse_13": "وَإِنَّ لَنَا لَلْءَاخِرَةَ وَٱلْأُولَىٰ", + "verse_14": "فَأَنذَرْتُكُمْ نَارًۭا تَلَظَّىٰ", + "verse_15": "لَا يَصْلَىٰهَآ إِلَّا ٱلْأَشْقَى", + "verse_16": "ٱلَّذِى كَذَّبَ وَتَوَلَّىٰ", + "verse_17": "وَسَيُجَنَّبُهَا ٱلْأَتْقَى", + "verse_18": "ٱلَّذِى يُؤْتِى مَالَهُۥ يَتَزَكَّىٰ", + "verse_19": "وَمَا لِأَحَدٍ عِندَهُۥ مِن نِّعْمَةٍۢ تُجْزَىٰٓ", + "verse_20": "إِلَّا ٱبْتِغَآءَ وَجْهِ رَبِّهِ ٱلْأَعْلَىٰ", + "verse_21": "وَلَسَوْفَ يَرْضَىٰ" + }, + "count": 21, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_21" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/093.json b/texts/quran/093.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..ccea7d1b20b1c9af762089f60db950c5b21b285e --- /dev/null +++ b/texts/quran/093.json @@ -0,0 +1,28 @@ +{ + "index": "093", + "name": "ad-Dhuha", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "وَٱلضُّحَىٰ", + "verse_2": "وَٱلَّيْلِ إِذَا سَجَىٰ", + "verse_3": "مَا وَدَّعَكَ رَبُّكَ وَمَا قَلَىٰ", + "verse_4": "وَلَلْءَاخِرَةُ خَيْرٌۭ لَّكَ مِنَ ٱلْأُولَىٰ", + "verse_5": "وَلَسَوْفَ يُعْطِيكَ رَبُّكَ فَتَرْضَىٰٓ", + "verse_6": "أَلَمْ يَجِدْكَ يَتِيمًۭا فَـَٔاوَىٰ", + "verse_7": "وَوَجَدَكَ ضَآلًّۭا فَهَدَىٰ", + "verse_8": "وَوَجَدَكَ عَآئِلًۭا فَأَغْنَىٰ", + "verse_9": "فَأَمَّا ٱلْيَتِيمَ فَلَا تَقْهَرْ", + "verse_10": "وَأَمَّا ٱلسَّآئِلَ فَلَا تَنْهَرْ", + "verse_11": "وَأَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ" + }, + "count": 11, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_11" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/094.json b/texts/quran/094.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..d46f4b6f66177b78486998217869932edcdea438 --- /dev/null +++ b/texts/quran/094.json @@ -0,0 +1,25 @@ +{ + "index": "094", + "name": "Ash-Sharh", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "أَلَمْ نَشْرَحْ لَكَ صَدْرَكَ", + "verse_2": "وَوَضَعْنَا عَنكَ وِزْرَكَ", + "verse_3": "ٱلَّذِىٓ أَنقَضَ ظَهْرَكَ", + "verse_4": "وَرَفَعْنَا لَكَ ذِكْرَكَ", + "verse_5": "فَإِنَّ مَعَ ٱلْعُسْرِ يُسْرًا", + "verse_6": "إِنَّ مَعَ ٱلْعُسْرِ يُسْرًۭا", + "verse_7": "فَإِذَا فَرَغْتَ فَٱنصَبْ", + "verse_8": "وَإِلَىٰ رَبِّكَ فَٱرْغَب" + }, + "count": 8, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_8" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/095.json b/texts/quran/095.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..898f02411a6898a59b0181d8665c28b0a670d67e --- /dev/null +++ b/texts/quran/095.json @@ -0,0 +1,25 @@ +{ + "index": "095", + "name": "at-Tin", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "وَٱلتِّينِ وَٱلزَّيْتُونِ", + "verse_2": "وَطُورِ سِينِينَ", + "verse_3": "وَهَٰذَا ٱلْبَلَدِ ٱلْأَمِينِ", + "verse_4": "لَقَدْ خَلَقْنَا ٱلْإِنسَٰنَ فِىٓ أَحْسَنِ تَقْوِيمٍۢ", + "verse_5": "ثُمَّ رَدَدْنَٰهُ أَسْفَلَ سَٰفِلِينَ", + "verse_6": "إِلَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَلَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍۢ", + "verse_7": "فَمَا يُكَذِّبُكَ بَعْدُ بِٱلدِّينِ", + "verse_8": "أَلَيْسَ ٱللَّهُ بِأَحْكَمِ ٱلْحَٰكِمِينَ" + }, + "count": 8, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_8" + } + } + ] +} diff --git a/texts/quran/096.json b/texts/quran/096.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..8790725c118ef047fbdd996c2f56d23592180bb9 --- /dev/null +++ b/texts/quran/096.json @@ -0,0 +1,36 @@ +{ + "index": "096", + "name": "al-'Alaq", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "ٱقْرَأْ بِٱسْمِ رَبِّكَ ٱلَّذِى خَلَقَ", + "verse_2": "خَلَقَ ٱلْإِنسَٰنَ مِنْ عَلَقٍ", + "verse_3": "ٱقْرَأْ وَرَبُّكَ ٱلْأَكْرَمُ", + "verse_4": "ٱلَّذِى عَلَّمَ بِٱلْقَلَمِ", + "verse_5": "عَلَّمَ ٱلْإِنسَٰنَ مَا لَمْ يَعْلَمْ", + "verse_6": "كَلَّآ إِنَّ ٱلْإِنسَٰنَ لَيَطْغَىٰٓ", + "verse_7": "أَن رَّءَاهُ ٱسْتَغْنَىٰٓ", + "verse_8": "إِنَّ إِلَىٰ رَبِّكَ ٱلرُّجْعَىٰٓ", + "verse_9": "أَرَءَيْتَ ٱلَّذِى يَنْهَىٰ", + "verse_10": "عَبْدًا إِذَا صَلَّىٰٓ", + "verse_11": "أَرَءَيْتَ إِن كَانَ عَلَى ٱلْهُدَىٰٓ", + "verse_12": "أَوْ أَمَرَ بِٱلتَّقْوَىٰٓ", + "verse_13": "أَرَءَيْتَ إِن كَذَّبَ وَتَوَلَّىٰٓ", + "verse_14": "أَلَمْ يَعْلَم بِأَنَّ ٱللَّهَ يَرَىٰ", + "verse_15": "كَلَّا لَئِن لَّمْ يَنتَهِ لَنَسْفَعًۢا بِٱلنَّاصِيَةِ", + "verse_16": "نَاصِيَةٍۢ كَٰذِبَةٍ خَاطِئَةٍۢ", + "verse_17": "فَلْيَدْعُ نَادِيَهُۥ", + "verse_18": "سَنَدْعُ ٱلزَّبَانِيَةَ", + "verse_19": "كَلَّا لَا تُطِعْهُ وَٱسْجُدْ وَٱقْتَرِب ۩" + }, + "count": 19, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_19" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/097.json b/texts/quran/097.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..4c10c8cb2faad7e512384be4c504ccab23fff253 --- /dev/null +++ b/texts/quran/097.json @@ -0,0 +1,22 @@ +{ + "index": "097", + "name": "al-Qadr", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "إِنَّآ أَنزَلْنَٰهُ فِى لَيْلَةِ ٱلْقَدْرِ", + "verse_2": "وَمَآ أَدْرَىٰكَ مَا لَيْلَةُ ٱلْقَدْرِ", + "verse_3": "لَيْلَةُ ٱلْقَدْرِ خَيْرٌۭ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍۢ", + "verse_4": "تَنَزَّلُ ٱلْمَلَٰٓئِكَةُ وَٱلرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِّن كُلِّ أَمْرٍۢ", + "verse_5": "سَلَٰمٌ هِىَ حَتَّىٰ مَطْلَعِ ٱلْفَجْرِ" + }, + "count": 5, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_5" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/098.json b/texts/quran/098.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..77b6f0e8c94293e53c87c04d8ba705d90131b99b --- /dev/null +++ b/texts/quran/098.json @@ -0,0 +1,25 @@ +{ + "index": "098", + "name": "al-Bayyinah", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "لَمْ يَكُنِ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ مِنْ أَهْلِ ٱلْكِتَٰبِ وَٱلْمُشْرِكِينَ مُنفَكِّينَ حَتَّىٰ تَأْتِيَهُمُ ٱلْبَيِّنَةُ", + "verse_2": "رَسُولٌۭ مِّنَ ٱللَّهِ يَتْلُوا۟ صُحُفًۭا مُّطَهَّرَةًۭ", + "verse_3": "فِيهَا كُتُبٌۭ قَيِّمَةٌۭ", + "verse_4": "وَمَا تَفَرَّقَ ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْكِتَٰبَ إِلَّا مِنۢ بَعْدِ مَا جَآءَتْهُمُ ٱلْبَيِّنَةُ", + "verse_5": "وَمَآ أُمِرُوٓا۟ إِلَّا لِيَعْبُدُوا۟ ٱللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَ حُنَفَآءَ وَيُقِيمُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ وَيُؤْتُوا۟ ٱلزَّكَوٰةَ ۚ وَذَٰلِكَ دِينُ ٱلْقَيِّمَةِ", + "verse_6": "إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ مِنْ أَهْلِ ٱلْكِتَٰبِ وَٱلْمُشْرِكِينَ فِى نَارِ جَهَنَّمَ خَٰلِدِينَ فِيهَآ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ هُمْ شَرُّ ٱلْبَرِيَّةِ", + "verse_7": "إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ أُو۟لَٰٓئِكَ هُمْ خَيْرُ ٱلْبَرِيَّةِ", + "verse_8": "جَزَآؤُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ جَنَّٰتُ عَدْنٍۢ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدًۭا ۖ رَّضِىَ ٱللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا۟ عَنْهُ ۚ ذَٰلِكَ لِمَنْ خَشِىَ رَبَّهُۥ" + }, + "count": 8, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_8" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/099.json b/texts/quran/099.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..95fefa5d35ef6e863f844dd18708a2cffe324eda --- /dev/null +++ b/texts/quran/099.json @@ -0,0 +1,25 @@ +{ + "index": "099", + "name": "al-Zalzalah", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "إِذَا زُلْزِلَتِ ٱلْأَرْضُ زِلْزَالَهَا", + "verse_2": "وَأَخْرَجَتِ ٱلْأَرْضُ أَثْقَالَهَا", + "verse_3": "وَقَالَ ٱلْإِنسَٰنُ مَا لَهَا", + "verse_4": "يَوْمَئِذٍۢ تُحَدِّثُ أَخْبَارَهَا", + "verse_5": "بِأَنَّ رَبَّكَ أَوْحَىٰ لَهَا", + "verse_6": "يَوْمَئِذٍۢ يَصْدُرُ ٱلنَّاسُ أَشْتَاتًۭا لِّيُرَوْا۟ أَعْمَٰلَهُمْ", + "verse_7": "فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًۭا يَرَهُۥ", + "verse_8": "وَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍۢ شَرًّۭا يَرَهُۥ" + }, + "count": 8, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_8" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/100.json b/texts/quran/100.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..33415cb6ea17564e7f2affeb48d189bda73063e9 --- /dev/null +++ b/texts/quran/100.json @@ -0,0 +1,28 @@ +{ + "index": "100", + "name": "al-'Adiyat ", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "وَٱلْعَٰدِيَٰتِ ضَبْحًۭا", + "verse_2": "فَٱلْمُورِيَٰتِ قَدْحًۭا", + "verse_3": "فَٱلْمُغِيرَٰتِ صُبْحًۭا", + "verse_4": "فَأَثَرْنَ بِهِۦ نَقْعًۭا", + "verse_5": "فَوَسَطْنَ بِهِۦ جَمْعًا", + "verse_6": "إِنَّ ٱلْإِنسَٰنَ لِرَبِّهِۦ لَكَنُودٌۭ", + "verse_7": "وَإِنَّهُۥ عَلَىٰ ذَٰلِكَ لَشَهِيدٌۭ", + "verse_8": "وَإِنَّهُۥ لِحُبِّ ٱلْخَيْرِ لَشَدِيدٌ", + "verse_9": "۞ أَفَلَا يَعْلَمُ إِذَا بُعْثِرَ مَا فِى ٱلْقُبُورِ", + "verse_10": "وَحُصِّلَ مَا فِى ٱلصُّدُورِ", + "verse_11": "إِنَّ رَبَّهُم بِهِمْ يَوْمَئِذٍۢ لَّخَبِيرٌۢ" + }, + "count": 11, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_11" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/101.json b/texts/quran/101.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..f50d689e65d55040f1ea62e9e099ca90f44660fa --- /dev/null +++ b/texts/quran/101.json @@ -0,0 +1,28 @@ +{ + "index": "101", + "name": "al-Qari'ah", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "ٱلْقَارِعَةُ", + "verse_2": "مَا ٱلْقَارِعَةُ", + "verse_3": "وَمَآ أَدْرَىٰكَ مَا ٱلْقَارِعَةُ", + "verse_4": "يَوْمَ يَكُونُ ٱلنَّاسُ كَٱلْفَرَاشِ ٱلْمَبْثُوثِ", + "verse_5": "وَتَكُونُ ٱلْجِبَالُ كَٱلْعِهْنِ ٱلْمَنفُوشِ", + "verse_6": "فَأَمَّا مَن ثَقُلَتْ مَوَٰزِينُهُۥ", + "verse_7": "فَهُوَ فِى عِيشَةٍۢ رَّاضِيَةٍۢ", + "verse_8": "وَأَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوَٰزِينُهُۥ", + "verse_9": "فَأُمُّهُۥ هَاوِيَةٌۭ", + "verse_10": "وَمَآ أَدْرَىٰكَ مَا هِيَهْ", + "verse_11": "نَارٌ حَامِيَةٌۢ" + }, + "count": 11, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_11" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/102.json b/texts/quran/102.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..86e93bddf328d3094fac9fff17fc3932dc45bd91 --- /dev/null +++ b/texts/quran/102.json @@ -0,0 +1,25 @@ +{ + "index": "102", + "name": "At-Takathur", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "أَلْهَىٰكُمُ ٱلتَّكَاثُرُ", + "verse_2": "حَتَّىٰ زُرْتُمُ ٱلْمَقَابِرَ", + "verse_3": "كَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ", + "verse_4": "ثُمَّ كَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ", + "verse_5": "كَلَّا لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ ٱلْيَقِينِ", + "verse_6": "لَتَرَوُنَّ ٱلْجَحِيمَ", + "verse_7": "ثُمَّ لَتَرَوُنَّهَا عَيْنَ ٱلْيَقِينِ", + "verse_8": "ثُمَّ لَتُسْـَٔلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ ٱلنَّعِيمِ" + }, + "count": 8, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_8" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/103.json b/texts/quran/103.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..36e26ea7079439713494737d0549b73cd9fe502f --- /dev/null +++ b/texts/quran/103.json @@ -0,0 +1,20 @@ +{ + "index": "103", + "name": "Al-'Asr", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "وَٱلْعَصْرِ", + "verse_2": "إِنَّ ٱلْإِنسَٰنَ لَفِى خُسْرٍ", + "verse_3": "إِلَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَتَوَاصَوْا۟ بِٱلْحَقِّ وَتَوَاصَوْا۟ بِٱلصَّبْرِ" + }, + "count": 3, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_3" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/104.json b/texts/quran/104.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..022cca4f62457a63cf9c9476ac34b5bf08fb9553 --- /dev/null +++ b/texts/quran/104.json @@ -0,0 +1,26 @@ +{ + "index": "104", + "name": "al-Humazah", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "وَيْلٌۭ لِّكُلِّ هُمَزَةٍۢ لُّمَزَةٍ", + "verse_2": "ٱلَّذِى جَمَعَ مَالًۭا وَعَدَّدَهُۥ", + "verse_3": "يَحْسَبُ أَنَّ مَالَهُۥٓ أَخْلَدَهُۥ", + "verse_4": "كَلَّا ۖ لَيُنۢبَذَنَّ فِى ٱلْحُطَمَةِ", + "verse_5": "وَمَآ أَدْرَىٰكَ مَا ٱلْحُطَمَةُ", + "verse_6": "نَارُ ٱللَّهِ ٱلْمُوقَدَةُ", + "verse_7": "ٱلَّتِى تَطَّلِعُ عَلَى ٱلْأَفْـِٔدَةِ", + "verse_8": "إِنَّهَا عَلَيْهِم مُّؤْصَدَةٌۭ", + "verse_9": "فِى عَمَدٍۢ مُّمَدَّدَةٍۭ" + }, + "count": 9, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_9" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/105.json b/texts/quran/105.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..a86c441481327c2b1612b07fe5dae4db57e2820c --- /dev/null +++ b/texts/quran/105.json @@ -0,0 +1,22 @@ +{ + "index": "105", + "name": "al-Fil", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِأَصْحَٰبِ ٱلْفِيلِ", + "verse_2": "أَلَمْ يَجْعَلْ كَيْدَهُمْ فِى تَضْلِيلٍۢ", + "verse_3": "وَأَرْسَلَ عَلَيْهِمْ طَيْرًا أَبَابِيلَ", + "verse_4": "تَرْمِيهِم بِحِجَارَةٍۢ مِّن سِجِّيلٍۢ", + "verse_5": "فَجَعَلَهُمْ كَعَصْفٍۢ مَّأْكُولٍۭ" + }, + "count": 5, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_5" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/106.json b/texts/quran/106.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..e9ace921d36ea2d26310762210582b26bea341ac --- /dev/null +++ b/texts/quran/106.json @@ -0,0 +1,21 @@ +{ + "index": "106", + "name": "Quraysh", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "لِإِيلَٰفِ قُرَيْشٍ", + "verse_2": "إِۦلَٰفِهِمْ رِحْلَةَ ٱلشِّتَآءِ وَٱلصَّيْفِ", + "verse_3": "فَلْيَعْبُدُوا۟ رَبَّ هَٰذَا ٱلْبَيْتِ", + "verse_4": "ٱلَّذِىٓ أَطْعَمَهُم مِّن جُوعٍۢ وَءَامَنَهُم مِّنْ خَوْفٍۭ" + }, + "count": 4, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_4" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/107.json b/texts/quran/107.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..e5a4fb2f08afdd74ef91aa649fea02fd23fffcfa --- /dev/null +++ b/texts/quran/107.json @@ -0,0 +1,24 @@ +{ + "index": "107", + "name": "al-Ma'un", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "أَرَءَيْتَ ٱلَّذِى يُكَذِّبُ بِٱلدِّينِ", + "verse_2": "فَذَٰلِكَ ٱلَّذِى يَدُعُّ ٱلْيَتِيمَ", + "verse_3": "وَلَا يَحُضُّ عَلَىٰ طَعَامِ ٱلْمِسْكِينِ", + "verse_4": "فَوَيْلٌۭ لِّلْمُصَلِّينَ", + "verse_5": "ٱلَّذِينَ هُمْ عَن صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ", + "verse_6": "ٱلَّذِينَ هُمْ يُرَآءُونَ", + "verse_7": "وَيَمْنَعُونَ ٱلْمَاعُونَ" + }, + "count": 7, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_7" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/108.json b/texts/quran/108.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..cd0deb8c59e51f10faf688966139cd4cde6e6c82 --- /dev/null +++ b/texts/quran/108.json @@ -0,0 +1,20 @@ +{ + "index": "108", + "name": "Al-Kawthar", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "إِنَّآ أَعْطَيْنَٰكَ ٱلْكَوْثَرَ", + "verse_2": "فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَٱنْحَرْ", + "verse_3": "إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ ٱلْأَبْتَرُ" + }, + "count": 3, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_3" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/109.json b/texts/quran/109.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..dc4b403171fc9048d53a0d08003f2c903ae9acf8 --- /dev/null +++ b/texts/quran/109.json @@ -0,0 +1,23 @@ +{ + "index": "109", + "name": "al-Kafirun", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "قُلْ يَٰٓأَيُّهَا ٱلْكَٰفِرُونَ", + "verse_2": "لَآ أَعْبُدُ مَا تَعْبُدُونَ", + "verse_3": "وَلَآ أَنتُمْ عَٰبِدُونَ مَآ أَعْبُدُ", + "verse_4": "وَلَآ أَنَا۠ عَابِدٌۭ مَّا عَبَدتُّمْ", + "verse_5": "وَلَآ أَنتُمْ عَٰبِدُونَ مَآ أَعْبُدُ", + "verse_6": "لَكُمْ دِينُكُمْ وَلِىَ دِينِ" + }, + "count": 6, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_6" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/110.json b/texts/quran/110.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..71e68e765519e05043125ab49b04ea4bde6e0966 --- /dev/null +++ b/texts/quran/110.json @@ -0,0 +1,20 @@ +{ + "index": "110", + "name": "an-Nashr", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "إِذَا جَآءَ نَصْرُ ٱللَّهِ وَٱلْفَتْحُ", + "verse_2": "وَرَأَيْتَ ٱلنَّاسَ يَدْخُلُونَ فِى دِينِ ٱللَّهِ أَفْوَاجًۭا", + "verse_3": "فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَٱسْتَغْفِرْهُ ۚ إِنَّهُۥ كَانَ تَوَّابًۢا" + }, + "count": 3, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_3" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/111.json b/texts/quran/111.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..26982563c39af415499e73b077757807a82bf02b --- /dev/null +++ b/texts/quran/111.json @@ -0,0 +1,22 @@ +{ + "index": "111", + "name": "Al-Masad", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "تَبَّتْ يَدَآ أَبِى لَهَبٍۢ وَتَبَّ", + "verse_2": "مَآ أَغْنَىٰ عَنْهُ مَالُهُۥ وَمَا كَسَبَ", + "verse_3": "سَيَصْلَىٰ نَارًۭا ذَاتَ لَهَبٍۢ", + "verse_4": "وَٱمْرَأَتُهُۥ حَمَّالَةَ ٱلْحَطَبِ", + "verse_5": "فِى جِيدِهَا حَبْلٌۭ مِّن مَّسَدٍۭ" + }, + "count": 5, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_5" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/112.json b/texts/quran/112.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..944720ffd4b70198a77a3beae528b275b3ddbc3a --- /dev/null +++ b/texts/quran/112.json @@ -0,0 +1,21 @@ +{ + "index": "112", + "name": "al-Ikhlash", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "قُلْ هُوَ ٱللَّهُ أَحَدٌ", + "verse_2": "ٱللَّهُ ٱلصَّمَدُ", + "verse_3": "لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ", + "verse_4": "وَلَمْ يَكُن لَّهُۥ كُفُوًا أَحَدٌۢ" + }, + "count": 4, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_4" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/113.json b/texts/quran/113.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..422728d862d464ca5100f99e58dc73b41d89c0de --- /dev/null +++ b/texts/quran/113.json @@ -0,0 +1,22 @@ +{ + "index": "113", + "name": "al-Falaq", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ ٱلْفَلَقِ", + "verse_2": "مِن شَرِّ مَا خَلَقَ", + "verse_3": "وَمِن شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ", + "verse_4": "وَمِن شَرِّ ٱلنَّفَّٰثَٰتِ فِى ٱلْعُقَدِ", + "verse_5": "وَمِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ" + }, + "count": 5, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_5" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/quran/114.json b/texts/quran/114.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..5f0f856f7444df136ca3a643542172791f2abf5f --- /dev/null +++ b/texts/quran/114.json @@ -0,0 +1,23 @@ +{ + "index": "114", + "name": "an-Nas", + "verse": { + "verse_0": "بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ", + "verse_1": "قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ ٱلنَّاسِ", + "verse_2": "مَلِكِ ٱلنَّاسِ", + "verse_3": "إِلَٰهِ ٱلنَّاسِ", + "verse_4": "مِن شَرِّ ٱلْوَسْوَاسِ ٱلْخَنَّاسِ", + "verse_5": "ٱلَّذِى يُوَسْوِسُ فِى صُدُورِ ٱلنَّاسِ", + "verse_6": "مِنَ ٱلْجِنَّةِ وَٱلنَّاسِ" + }, + "count": 6, + "juz": [ + { + "index": "30", + "verse": { + "start": "verse_1", + "end": "verse_6" + } + } + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/rigveda/rigveda_mandala_01.json b/texts/rigveda/rigveda_mandala_01.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..eb5124b35dbdadb2dcf6522dd79a778f273bc73e --- /dev/null +++ b/texts/rigveda/rigveda_mandala_01.json @@ -0,0 +1,1148 @@ +[ + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 1, + "text": "९ मधुच्छन्दा वैश्वामित्रः । अग्निः। गायत्री।\n\n अ॒ग्निमी॑ळे पु॒रोहि॑तं य॒ज्ञस्य॑ दे॒वमृ॒त्विज॑म्। होता॑रं रत्न॒धात॑मम्॥१॥\n\n अ॒ग्निः पूर्वे॑भि॒र्ऋषि॑भि॒रीड्यो॒ नूत॑नैरु॒त। स दे॒वाँ एह व॑क्षति॥२॥\n\n अ॒ग्निना॑ र॒यिम॑श्नव॒त् पोष॑मे॒व दि॒वेदि॑वे। य॒शसं॑ वी॒रव॑त्तमम्॥३॥\n\n अग्ने॒ यं य॒ज्ञम॑ध्व॒रं वि॒श्वत॑: परि॒भूरसि॑। स इद् दे॒वेषु॑ गच्छति॥४॥\n\n अ॒ग्निर्होता॑ क॒विक्र॑तुः स॒त्यश्चि॒त्रश्र॑वस्तमः। दे॒वो दे॒वेभि॒रा ग॑मत्॥५॥\n\n यद॒ङ्ग दा॒शुषे॒ त्वमग्ने॑ भ॒द्रं क॑रि॒ष्यसि॑। तवेत् तत् स॒त्यम॑ङ्गिरः॥६॥\n\n उप॑ त्वाग्ने दि॒वेदि॑वे॒ दोषा॑वस्तर्धि॒या व॒यम्। नमो॒ भर॑न्त॒ एम॑सि॥७॥\n\n राज॑न्तमध्व॒राणां॑ गो॒पामृ॒तस्य॒ दीदि॑विम्। वर्ध॑मानं॒ स्वे दमे॑॥८॥\n\n स न॑: पि॒तेव॑ सू॒नवे ऽग्ने॑ सूपाय॒नो भ॑व। सच॑स्वा नः स्व॒स्तये॑॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 2, + "text": "९ मधुच्छन्दा वैश्वामित्रः। १-३ वायुः, ४-६ इन्द्र-वायु, ७-९ मित्रा-वरुणौ। गायत्री।\n\nवाय॒वा या॑हि दर्शते॒मे सोमा॒ अरं॑कृताः। तेषां॑ पाहि श्रु॒धी हव॑म्॥१॥\n\nवाय॑ उ॒क्थेभि॑र्जरन्ते॒ त्वामच्छा॑ जरि॒तार॑:। सु॒तसो॑मा अह॒र्विद॑:॥२॥\n\nवायो॒ तव॑ प्रपृञ्च॒ती धेना॑ जिगाति दा॒शुषे॑। उ॒रू॒ची सोम॑पीतये॥३॥\n\nइन्द्र॑वायू इ॒मे सु॒ता उप॒ प्रयो॑भि॒रा ग॑तम्। इन्द॑वो वामु॒शन्ति॒ हि॥४॥\n\nवाय॒विन्द्र॑श्च चेतथः सु॒तानां॑ वाजिनीवसू। तावा या॑त॒मुप॑ द्र॒वत्॥५॥\n\nवाय॒विन्द्र॑श्च सुन्व॒त आ या॑त॒मुप॑ निष्कृ॒तम्। म॒क्ष्वि१त्था धि॒या न॑रा॥६॥\n\nमि॒त्रं हु॑वे पू॒तद॑क्षं॒ वरु॑णं च रि॒शाद॑सम्। धियं॑ घृ॒ताचीं॒ साध॑न्ता॥७॥\n\nऋ॒तेन॑ मित्रावरुणावृतावृधावृतस्पृशा। क्रतुं॑ बृ॒हन्त॑माशाथे॥८॥\n\nक॒वी नो॑ मि॒त्रावरु॑णा तुविजा॒ता उ॑रु॒क्षया॑। दक्षं॑ दधाते अ॒पस॑म्॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 3, + "text": "१२ मधुच्छन्दा वैश्वामित्रः। १-३ अश्विनौ, ४-६ इन्द्र, ७-९ विश्वेदेवाः,\n\n१०-१२ सरस्वती। गायत्री।\n\nअश्वि॑ना॒ यज्व॑री॒रिषो॒ द्रव॑त्पाणी॒ शुभ॑स्पती। पुरु॑भुजा चन॒स्यत॑म्॥१॥\n\nअश्वि॑ना॒ पुरु॑दंससा॒ नरा॒ शवी॑रया धि॒या। धिष्ण्या॒ वन॑तं॒ गिर॑:॥२॥\n\nदस्रा॑ यु॒वाक॑वः सु॒ता नास॑त्या वृ॒क्तब॑र्हिषः। आ या॑तं रुद्रवर्तनी॥३॥\n\nइन्द्रा या॑हि चित्रभानो सु॒ता इ॒मे त्वा॒यव॑:। अण्वी॑भि॒स्तना॑ पू॒तास॑:॥४॥\n\nइन्द्रा या॑हि धि॒येषि॒तो विप्र॑जूतः सु॒ताव॑तः। उप॒ ब्रह्मा॑णि वा॒घत॑:॥५॥\n\nइन्द्रा या॑हि॒ तूतु॑जान॒ उप॒ ब्रह्मा॑णि हरिवः। सु॒ते द॑धिष्व न॒श्चन॑:॥६॥\n\nओमा॑सश्चर्षणीधृतो॒ विश्वे॑ देवास॒ आ ग॑त। दा॒श्वांसो॑ दा॒शुष॑: सु॒तम्॥७॥\n\nविश्वे॑ दे॒वासो॑ अ॒प्तुर॑: सु॒तमा ग॑न्त॒ तूर्ण॑यः। उ॒स्रा इ॑व॒ स्वस॑राणि॥८॥\n\nविश्वे॑ दे॒वासो॑ अ॒स्रिध॒ एहि॑मायासो अ॒द्रुह॑:। मेधं॑ जुषन्त॒ वह्न॑यः॥९\n\nपा॒व॒का न॒: सर॑स्वती॒ वाजे॑भिर्वा॒जिनी॑वती। य॒ज्ञं व॑ष्टु धि॒याव॑सुः॥१०॥\n\nचो॒द॒यि॒त्री सू॒नृता॑नां॒ चेत॑न्ती सुमती॒नाम्। य॒ज्ञं द॑धे॒ सर॑स्वती॥११॥\n\nम॒हो अर्ण॒: सर॑स्वती॒ प्र चे॑तयति के॒तुना॑। धियो॒ विश्वा॒ वि रा॑जति॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 4, + "text": "१० मधुच्छन्दा वैश्वामित्रः। इन्द्रः। गायत्री।\n\n सु॒रू॒प॒कृ॒त्नुमू॒तये॑ सु॒दुघा॑मिव गो॒दुहे॑। जु॒हू॒मसि॒ द्यवि॑द्यवि॥१॥\n\n उप॑ न॒: सव॒ना ग॑हि॒ सोम॑स्य सोमपाः पिब। गो॒दा इद् रे॒वतो॒ मद॑:॥२॥\n\n अथा॑ ते॒ अन्त॑मानां वि॒द्याम॑ सुमती॒नाम्। मा नो॒ अति॑ ख्य॒ आ ग॑हि॥३॥\n\n परे॑हि॒ विग्र॒मस्तृ॑त॒मिन्द्रं॑ पृच्छा विप॒श्चित॑म्। यस्ते॒ सखि॑भ्य॒ आ वर॑म्॥४॥\n\n उ॒त ब्रु॑वन्तु नो॒ निदो॒ निर॒न्यत॑श्चिदारत। दधा॑ना॒ इन्द्र॒ इद् दुव॑:॥५॥\n\n उ॒त न॑: सु॒भगाँ॑ अ॒रिर्वो॒चेयु॑र्दस्म कृ॒ष्टय॑:। स्यामेदिन्द्र॑स्य॒ शर्म॑णि॥६॥\n\n एमा॒शुमा॒शवे॑ भर यज्ञ॒श्रियं॑ नृ॒माद॑नम्। प॒त॒यन् म॑न्द॒यत्स॑खम्॥७॥\n\n अ॒स्य पी॒त्वा श॑तक्रतो घ॒नो वृ॒त्राणा॑मभवः। प्रावो॒ वाजे॑षु वा॒जिन॑म्॥८॥\n\n तं त्वा॒ वाजे॑षु वा॒जिनं॑ वा॒जया॑मः शतक्रतो। धना॑नामिन्द्र सा॒तये॑॥९॥\n\n यो रा॒यो॒३ऽवनि॑र्म॒हान्त्सु॑पा॒रः सु॑न्व॒तः सखा॑। तस्मा॒ इन्द्रा॑य गायत॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 5, + "text": "१० मधुच्छन्दा वैश्वामित्रः। इन्द्रः। गायत्री।\n\n आ त्वेता॒ नि षी॑द॒तेन्द्र॑म॒भि प्र गा॑यत। सखा॑य॒: स्तोम॑वाहसः॥१॥\n\n पु॒रू॒तमं॑ पुरू॒णामीशा॑नं॒ वार्या॑णाम्। इन्द्रं॒ सोमे॒ सचा॑ सु॒ते॥२॥\n\n स घा॑ नो॒ योग॒ आ भु॑व॒त् स रा॒ये स पुरं॑ध्याम्। गम॒द्वाजे॑भि॒रा स न॑:॥३॥\n\n यस्य॑ सं॒स्थे न वृ॒ण्वते॒ हरी॑ स॒मत्सु॒ शत्र॑वः। तस्मा॒ इन्द्रा॑य गायत॥४॥\n\n सु॒त॒पाव्ने॑ सु॒ता इ॒मे शुच॑यो यन्ति वी॒तये॑। सोमा॑सो॒ दध्या॑शिरः॥५॥\n\n त्वं सु॒तस्य॑ पी॒तये॑ स॒द्यो वृ॒द्धो अ॑जायथाः। इन्द्र॒ ज्यैष्ठ्या॑य सुक्रतो॥६॥\n\n आ त्वा॑ विशन्त्वा॒शव॒: सोमा॑स इन्द्र गिर्वणः। शं ते॑ सन्तु॒ प्रचे॑तसे॥७॥\n\n त्वां स्तोमा॑ अवीवृध॒न् त्वामु॒क्था श॑तक्रतो। त्वां व॑र्धन्तु नो॒ गिर॑:॥८॥\n\n अक्षि॑तोतिः सनेदि॒मं वाज॒मिन्द्र॑: सह॒स्रिण॑म्। यस्मि॒न् विश्वा॑नि॒ पौंस्या॑॥९॥\n\n मा नो॒ मर्ता॑ अ॒भि द्रु॑हन्त॒नूना॑मिन्द्र गिर्वणः। ईशा॑नो यवया व॒धम्॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 6, + "text": "१० मधुच्छन्दा वैश्वामित्रः। १-३ इन्द्रः, ४,६,८,९ मरुतः, ५,७ मरुत इन्द्रश्च, १० इन्द्रः। गायत्री।\n\n यु॒ञ्जन्ति॑ ब्र॒ध्नम॑रु॒षं चर॑न्तं॒ परि॑ त॒स्थुष॑:। रोच॑न्ते रोच॒ना दि॒वि॥१॥\n\n यु॒ञ्जन्त्य॑स्य॒ काम्या॒ हरी॒ विप॑क्षसा॒ रथे॑। शोणा॑ धृ॒ष्णू नृ॒वाह॑सा॥२॥\n\n के॒तुं कृ॒ण्वन्न॑के॒तवे॒ पेशो॑ मर्या अपे॒शसे॑। समु॒षद्भि॑रजायथाः॥३॥\n\n आदह॑ स्व॒धामनु॒ पुन॑र्गर्भ॒त्वमे॑रि॒रे। दधा॑ना॒ नाम॑ य॒ज्ञिय॑म्॥४॥\n\n वी॒ळु चि॑दारुज॒त्नुभि॒र्गुहा॑ चिदिन्द्र॒ वह्नि॑भिः। अवि॑न्द उ॒स्रिया॒ अनु॑॥५॥\n\n दे॒व॒यन्तो॒ यथा॑ म॒तिमच्छा॑ वि॒दद्व॑सुं॒ गिर॑:। म॒हाम॑नूषत श्रु॒तम्॥६॥\n\n इन्द्रे॑ण॒ सं हि दृक्ष॑से संजग्मा॒नो अबि॑भ्युषा। म॒न्दू स॑मा॒नव॑र्चसा॥७॥\n\n अ॒न॒व॒द्यैर॒भिद्यु॑भिर्म॒खः सह॑स्वदर्चति। ग॒णैरिन्द्र॑स्य॒ काम्यै॑:॥८॥\n\n अत॑: परिज्म॒न्ना ग॑हि दि॒वो वा॑ रोच॒नादधि॑। सम॑स्मिन्नृञ्जते॒ गिर॑:॥९॥\n\n इ॒तो वा॑ सा॒तिमीम॑हे दि॒वो वा॒ पार्थि॑वा॒दधि॑। इन्द्रं॑ म॒हो वा॒ रज॑सः॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 7, + "text": "१० मधुच्छन्दा वैश्वामित्रः। इन्द्रः। गायत्री।\n\n इन्द्र॒मिद्गा॒थिनो॑ बृ॒हदिन्द्र॑म॒र्केभि॑र॒र्किण॑:। इन्द्रं॒ वाणी॑रनूषत॥१॥\n\n इन्द्र॒ इद्धर्यो॒: सचा॒ संमि॑श्ल॒ आ व॑चो॒युजा॑। इन्द्रो॑ व॒ज्री हि॑र॒ण्यय॑:॥२॥\n\n इन्द्रो॑ दी॒र्घाय॒ चक्ष॑स॒ आ सूर्यं॑ रोहयद् दि॒वि। वि गोभि॒रद्रि॑मैरयत्॥३॥\n\n इन्द्र॒ वाजे॑षु नोऽव स॒हस्र॑प्रधनेषु च। उ॒ग्र उ॒ग्राभि॑रू॒तिभि॑:॥४॥\n\n इन्द्रं॑ व॒यं म॑हाध॒न इन्द्र॒मर्भे॑ हवामहे। युजं॑ वृ॒त्रेषु॑ व॒ज्रिण॑म्॥५॥\n\n स नो॑ वृषन्न॒मुं च॒रुं सत्रा॑दाव॒न्नपा॑ वृधि। अ॒स्मभ्य॒मप्र॑तिष्कुतः॥६॥\n\n तु॒ञ्जेतु॑ञ्जे॒ य उत्त॑रे॒ स्तोमा॒ इन्द्र॑स्य व॒ज्रिण॑:। न वि॑न्धे अस्य सुष्टु॒तिम्॥७॥\n\n वृषा॑ यू॒थेव॒ वंस॑गः कृ॒ष्टीरि॑य॒र्त्योज॑सा। ईशा॑नो॒ अप्र॑तिष्कुतः॥८॥\n\n य एक॑श्चर्षणी॒नां वसू॑नामिर॒ज्यति॑। इन्द्र॒: पञ्च॑ क्षिती॒नाम्॥९॥\n\n इन्द्रं॑ वो वि॒श्वत॒स्परि॒ हवा॑महे॒ जने॑भ्यः। अ॒स्माक॑मस्तु॒ केव॑लः॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 8, + "text": "१० मधुच्छन्दा वैश्वामित्रः। इन्द्रः। गायत्री।\n\n एन्द्र॑ सान॒सिं र॒यिं स॒जित्वा॑नं सदा॒सह॑म्। वर्षि॑ष्ठमू॒तये॑ भर॥१॥\n\n नि येन॑ मुष्टिह॒त्यया॒ नि वृ॒त्रा रु॒णधा॑महै। त्वोता॑सो॒ न्यर्व॑ता॥२॥\n\n इन्द्र॒ त्वोता॑स॒ आ व॒यं वज्रं॑ घ॒ना द॑दीमहि। जये॑म॒ सं यु॒धि स्पृध॑:॥३॥\n\n व॒यं शूरे॑भि॒रस्तृ॑भि॒रिन्द्र॒ त्वया॑ यु॒जा व॒यम्। सा॒स॒ह्याम॑ पृतन्य॒तः॥४॥\n\n म॒हाँ इन्द्र॑: प॒रश्च॒ नु म॑हि॒त्वम॑स्तु व॒ज्रिणे॑। द्यौर्न प्र॑थि॒ना शव॑:॥५॥\n\n स॒मो॒हे वा॒ य आश॑त॒ नर॑स्तो॒कस्य॒ सनि॑तौ। विप्रा॑सो वा धिया॒यव॑:॥६॥\n\n यः कु॒क्षिः सो॑म॒पात॑मः समु॒द्र इ॑व॒ पिन्व॑ते। उ॒र्वीरापो॒ न का॒कुद॑:॥७॥\n\n ए॒वा ह्य॑स्य सू॒नृता॑ विर॒प्शी गोम॑ती म॒ही। प॒क्वा शाखा॒ न दा॒शुषे॑॥८॥\n\n ए॒वा हि ते॒ विभू॑तय ऊ॒तय॑ इन्द्र॒ माव॑ते। स॒द्यश्चि॒त् सन्ति॑ दा॒शुषे॑॥९॥\n\n ए॒वा ह्य॑स्य॒ काम्या॒ स्तोम॑ उ॒क्थं च॒ शंस्या॑। इन्द्रा॑य॒ सोम॑पीतये॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 9, + "text": "१० मधुच्छन्दा वैश्वामित्रः। इन्द्रः। गायत्री।\n\n इन्द्रेहि॒ मत्स्यन्ध॑सो॒ विश्वे॑भिः सोम॒पर्व॑भिः। म॒हाँ अ॑भि॒ष्टिरोज॑सा॥१॥\n\n एमे॑नं सृजता सु॒ते म॒न्दिमिन्द्रा॑य म॒न्दिने॑। चक्रिं॒ विश्वा॑नि॒ चक्र॑ये॥२॥\n\n मत्स्वा॑ सुशिप्र म॒न्दिभि॒: स्तोमे॑भिर्विश्वचर्षणे। सचै॒षु सव॑ने॒ष्वा॥३॥\n\n असृ॑ग्रमिन्द्र ते॒ गिर॒: प्रति॒ त्वामुद॑हासत। अजो॑षा वृष॒भं पति॑म्॥४॥\n\n सं चो॑दय चि॒त्रम॒र्वाग् राध॑ इन्द्र॒ वरे॑ण्यम्। अस॒दित् ते॑ वि॒भु प्र॒भु॥५॥\n\n अ॒स्मान्त्सु तत्र॑ चोद॒येन्द्र॑ रा॒ये रभ॑स्वतः। तुवि॑द्युम्न॒ यश॑स्वतः॥६॥\n\n सं गोम॑दिन्द्र॒ वाज॑वद॒स्मे पृ॒थु श्रवो॑ बृ॒हत्। वि॒श्वायु॑र्धे॒ह्यक्षि॑तम्॥७॥\n\n अ॒स्मे धे॑हि॒ श्रवो॑ बृ॒हद् द्यु॒म्नं स॑हस्र॒सात॑मम्। इन्द्र॒ ता र॒थिनी॒रिष॑:॥८॥\n\n वसो॒रिन्द्रं॒ वसु॑पतिं गी॒र्भिर्गृ॒णन्त॑ ऋ॒ग्मिय॑म्। होम॒ गन्ता॑रमू॒तये॑॥९॥\n\n सु॒ते सु॑ते॒ न्यो॑कसे बृ॒हद् बृ॑ह॒त एद॒रिः। इन्द्रा॑य शू॒षम॑र्चति॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 10, + "text": "१२ मधुच्छन्दा वैश्वामित्रः। इन्द्रः। अनुष्टुप्।\n\n गाय॑न्ति त्वा गाय॒त्रिणोऽर्च॑न्त्य॒र्कम॒र्किण॑:।\n\n ब्र॒ह्माण॑स्त्वा शतक्रत॒ उद् वं॒शमि॑व येमिरे॥१॥\n\n यत् सानो॒: सानु॒मारु॑ह॒द् भूर्यस्प॑ष्ट॒ कर्त्व॑म्।\n\n तदिन्द्रो॒ अर्थं॑ चेतति यू॒थेन॑ वृ॒ष्णिरे॑जति॥२॥\n\n यु॒क्ष्वा हि के॒शिना॒ हरी॒ वृष॑णा कक्ष्य॒प्रा।\n\n अथा॑ न इन्द्र सोमपा गि॒रामुप॑श्रुतिं चर॥३॥\n\n एहि॒ स्तोमाँ॑ अ॒भि स्व॑रा॒ ऽभि गृ॑णी॒ह्या रु॑व।\n\n ब्रह्म॑ च नो वसो॒ सचेन्द्र॑ य॒ज्ञं च॑ वर्धय ॥४॥\n\n उ॒क्थमिन्द्रा॑य॒ शंस्यं॒ वर्ध॑नं पुरुनि॒ष्षिधे॑।\n\n श॒क्रो यथा॑ सु॒तेषु॑ णो रा॒रण॑त् स॒ख्येषु॑ च॥५॥\n\n तमित् स॑खि॒त्व ई॑महे॒ तं रा॒ये तं सु॒वीर्ये॑।\n\n स श॒क्र उ॒त न॑: शक॒दिन्द्रो॒ वसु॒ दय॑मानः॥६॥\n\n सु॒वि॒वृतं॑ सुनि॒रज॒मिन्द्र॒ त्वादा॑त॒मिद्यश॑:।\n\n गवा॒मप॑ व्र॒जं वृ॑धि कृणु॒ष्व राधो॑ अद्रिवः॥७॥\n\n न॒हि त्वा॒ रोद॑सी उ॒भे ऋ॑घा॒यमा॑ण॒मिन्व॑तः।\n\n जेष॒: स्व॑र्वतीर॒पः सं गा अ॒स्मभ्यं॑ धूनुहि॥८॥\n\n आश्रु॑त्कर्ण श्रु॒धी हवं॒ नू चि॑द्दधिष्व मे॒ गिर॑:।\n\n इन्द्र॒ स्तोम॑मि॒मं मम॑ कृ॒ष्वा यु॒जश्चि॒दन्त॑रम् ॥९॥\n\n वि॒द्मा हि त्वा॒ वृष॑न्तमं॒ वाजे॑षु हवन॒श्रुत॑म्।\n\n वृष॑न्तमस्य हूमह ऊ॒तिं स॑हस्र॒सात॑माम्॥१०॥\n\n आ तू न॑ इन्द्र कौशिक मन्दसा॒नः सु॒तं पि॑ब।\n\n नव्य॒मायु॒: प्र सू ति॑र कृ॒धी स॑हस्र॒सामृषि॑म्॥११॥\n\n परि॑ त्वा गिर्वणो॒ गिर॑ इ॒मा भ॑वन्तु वि॒श्वत॑: ।\n\n वृ॒द्धायु॒मनु॒ वृद्ध॑यो॒ जुष्टा॑ भवन्तु॒ जुष्ट॑यः॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 11, + "text": "८ जेता माधुच्छन्दसः। इन्द्रः। अनुष्टुप्।\n\n इन्द्रं॒ विश्वा॑ अवीवृधन्त् समु॒द्रव्य॑चसं॒ गिर॑: ।\n\n र॒थीत॑मं र॒थीनां॒ वाजा॑नां॒ सत्प॑तिं॒ पति॑म् ॥१॥\n\n स॒ख्ये त॑ इन्द्र वा॒जिनो॒ मा भे॑म शवसस्पते ।\n\n त्वाम॒भि प्र णो॑नुमो॒ जेता॑र॒मप॑रा जितम् ॥२॥\n\n पू॒र्वीरिन्द्र॑स्य रा॒तयो॒ न वि द॑स्यन्त्यू॒तय॑: ।\n\n यदी॒ वाज॑स्य॒ गोम॑तः स्तो॒तृभ्यो॒ मंह॑ते म॒घम् ॥३॥\n\n पु॒रां भि॒न्दुर्युवा॑ क॒विरमि॑तौजा अजायत ।\n\n इन्द्रो॒ विश्व॑स्य॒ कर्म॑णो ध॒र्ता व॒ज्री पु॑रुष्टु॒तः ॥४॥\n\n त्वं व॒लस्य॒ गोम॒तो ऽपा॑वरद्रिवो॒ बिल॑म् ।\n\n त्वां दे॒वा अबि॑भ्युषस् तु॒ज्यमा॑नास आविषुः ॥५॥\n\n तवा॒हं शू॑र रा॒तिभि॒: प्रत्या॑यं॒ सिन्धु॑मा॒वद॑न् ।\n\n उपा॑तिष्ठन्त गिर्वणो वि॒दुष्टे॒ तस्य॑ का॒रव॑: ॥६॥\n\n मा॒याभि॑रिन्द्र मा॒यिनं॒ त्वं शुष्ण॒मवा॑तिरः ।\n\n वि॒दुष्टे॒ तस्य॒ मेधि॑रा॒स् तेषां॒ श्रवां॒स्युत्ति॑र ॥७॥\n\n इन्द्र॒मीशा॑न॒मोज॑सा॒भि स्तोमा॑ अनूषत ।\n\n स॒हस्रं॒ यस्य॑ रा॒तय॑ उ॒त वा॒ सन्ति॒ भूय॑सीः ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 12, + "text": "१२ मेधातिथिः काण्वः। अग्निः,६ प्रथमपादस्य (निर्मथ्याहवनीयौ) अग्नी। गायत्री।\n\n अ॒ग्निं दू॒तं वृ॑णीमहे॒ होता॑रं वि॒श्ववे॑दसम् । अ॒स्य य॒ज्ञस्य॑ सु॒क्रतु॑म् ॥१॥\n\n अ॒ग्निम॑ग्निं॒ हवी॑मभि॒: सदा॑ हवन्त वि॒श्पति॑म् । ह॒व्य॒वाहं॑ पुरुप्रि॒यम् ॥२॥\n\n अग्ने॑ दे॒वाँ इ॒हा व॑ह जज्ञा॒नो वृ॒क्तब॑र्हिषे । असि॒ होता॑ न॒ ईड्य॑: ॥३॥\n\n ताँ उ॑श॒तो वि बो॑धय॒ यद॑ग्ने॒ यासि॑ दू॒त्य॑म् । दे॒वैरा स॑त्सि ब॒र्हिषि॑ ॥४॥\n\n घृता॑हवन दीदिव॒: प्रति॑ ष्म॒ रिष॑तो दह । अग्ने॒ त्वं र॑क्ष॒स्विन॑: ॥५॥\n\n अ॒ग्निना॒ग्निः समि॑ध्यते क॒विर्गृ॒हप॑ति॒र्युवा॑ । ह॒व्य॒वाड् जु॒ह्वा॑स्यः ॥६॥\n\n क॒विम॒ग्निमुप॑ स्तुहि स॒त्यध॑र्माणमध्व॒रे । दे॒वम॑मीव॒चात॑नम् ॥७॥\n\n यस्त्वाम॑ग्ने ह॒विष्प॑तिर्दू॒तं दे॑व सप॒र्यति॑ । तस्य॑ स्म प्रावि॒ता भ॑व ॥८॥\n\n यो अ॒ग्निं दे॒ववी॑तये ह॒विष्माँ॑ आ॒विवा॑सति । तस्मै॑ पावक मृळय ॥९॥\n\n स न॑: पावक दीदि॒वो ऽग्ने॑ दे॒वाँ इ॒हा व॑ह । उप॑ य॒ज्ञं ह॒विश्च॑ नः ॥१०॥\n\n स न॒: स्तवा॑न॒ आ भ॑र गाय॒त्रेण॒ नवी॑यसा । र॒यिं वी॒रव॑ती॒मिष॑म् ॥११॥\n\n अग्ने॑ शु॒क्रेण॑ शो॒चिषा॒ विश्वा॑भिर्दे॒वहू॑तिभिः । इ॒मं स्तोमं॑ जुषस्व नः ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 13, + "text": "१२ मेधातिथिः काण्वः।(आप्रीसूक्तं, अग्निरूपा देवता देवताः) १ इध्मः समिद्धोऽग्निर्वा, २ तनूनपात्, ३\n\n नराशंसः, ४ इलः, ५ बर्हिः, ६ देवीर्द्वारः, ७ उषासानक्ता, ८ दैव्यो होतारौ प्रचेतसौ, ९ तिस्रो देव्यः\n\n सरस्वतीळाभारत्यः, १० त्वष्टा, ११ वनस्पतिः, १२ स्वाहा कृतयः । गायत्री।\n\n सुस॑मिद्धो न॒ आ व॑ह दे॒वाँ अ॑ग्ने ह॒विष्म॑ते । होत॑: पावक॒ यक्षि॑ च ॥१॥\n\n मधु॑मन्तं तनूनपाद् य॒ज्ञं दे॒वेषु॑ नः कवे । अ॒द्या कृ॑णुहि वी॒तये॑ ॥२॥\n\n नरा॒शंस॑मि॒ह प्रि॒यम॒स्मिन् य॒ज्ञ उप॑ ह्वये । मधु॑जिह्वं हवि॒ष्कृत॑म् ॥३॥\n\n अग्ने॑ सु॒खत॑मे॒ रथे॑ दे॒वाँ ई॑ळि॒त आ व॑ह । असि॒ होता॒ मनु॑र्हितः ॥४॥\n\n स्तृ॒णी॒त ब॒र्हिरा॑नु॒षग् घृ॒तपृ॑ष्ठं मनीषिणः । यत्रा॒मृत॑स्य॒ चक्ष॑णम् ॥५॥\n\n वि श्र॑यन्तामृता॒वृधो॒ द्वारो॑ दे॒वीर॑स॒श्चत॑: । अ॒द्या नू॒नं च॒ यष्ट॑वे ॥६॥\n\n नक्तो॒षासा॑ सु॒पेश॑सा॒ ऽस्मिन् य॒ज्ञ उप॑ ह्वये । इ॒दं नो॑ ब॒र्हिरा॒सदे॑ ॥७॥\n\n ता सु॑जि॒ह्वा उप॑ ह्वये॒ होता॑रा॒ दैव्या॑ क॒वी । य॒ज्ञं नो॑ यक्षतामि॒मम् ॥८॥\n\n इळा॒ सर॑स्वती म॒ही ति॒स्रो दे॒वीर्म॑यो॒भुव॑: । ब॒र्हिः सी॑दन्त्व॒स्रिध॑: ॥९॥\n\n इ॒ह त्वष्टा॑रमग्रि॒यं वि॒श्वरू॑प॒मुप॑ ह्वये । अ॒स्माक॑मस्तु॒ केव॑लः ॥१०॥\n\n अव॑ सृजा वनस्पते॒ देव॑ दे॒वेभ्यो॑ ह॒विः । प्र दा॒तुर॑स्तु॒ चेत॑नम् ॥११॥\n\n स्वाहा॑ य॒ज्ञं कृ॑णोत॒नेन्द्रा॑य॒ यज्व॑नो गृ॒हे । तत्र॑ दे॒वाँ उप॑ ह्वये ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 14, + "text": "१२ मेधातिथिः काण्वः। विश्वे देवाः (विश्वैर्देवैः सहितोऽग्निः), ३ इन्द्रवायुबृहस्पतिमित्राग्निपूषभगादित्यमरुद्गणाः, १० विश्वदेवाग्नीन्द्रवायुमित्रधामानि, ११ अग्निः। गायत्री।\n\n ऐभि॑रग्ने॒ दुवो॒ गिरो॒ विश्वे॑भि॒: सोम॑पीतये । दे॒वेभि॑र्याहि॒ यक्षि॑ च ॥१॥\n\n आ त्वा॒ कण्वा॑ अहूषत गृ॒णन्ति॑ विप्र ते॒ धिय॑: । दे॒वेभि॑रग्न॒ आ ग॑हि ॥२॥\n\n इ॒न्द्र॒वा॒यू बृह॒स्पतिं॑ मि॒त्राग्निं पू॒षणं॒ भग॑म् । आ॒दि॒त्यान् मारु॑तं ग॒णम् ॥३॥\n\n प्र वो॑ भ्रियन्त॒ इन्द॑वो मत्स॒रा मा॑दयि॒ष्णव॑: । द्र॒प्सा मध्व॑श्चमू॒षद॑: ॥४॥\n\n ईळ॑ते॒ त्वाम॑व॒स्यव॒: कण्वा॑सो वृ॒क्तब॑र्हिषः । ह॒विष्म॑न्तो अरं॒कृत॑: ॥५॥\n\n घृ॒तपृ॑ष्ठा मनो॒युजो॒ ये त्वा॒ वह॑न्ति॒ वह्न॑यः । आ दे॒वान्त्सोम॑पीतये ॥६॥\n\n तान् यज॑त्राँ ऋता॒वृधो ऽग्ने॒ पत्नी॑वतस्कृधि । मध्व॑: सुजिह्व पायय ॥७॥\n\n ये यज॑त्रा॒ य ईड्या॒स् ते ते॑ पिबन्तु जि॒ह्वया॑ । मधो॑रग्ने॒ वष॑ट्कृति ॥८॥\n\n आकीं॒ सूर्य॑स्य रोच॒नाद् विश्वा॑न्दे॒वाँ उ॑ष॒र्बुध॑: । विप्रो॒ होते॒ह व॑क्षति ॥९॥\n\n विश्वे॑भिः सो॒म्यं मध्वग्न॒ इन्द्रे॑ण वा॒युना॑ । पिबा॑ मि॒त्रस्य॒ धाम॑भिः ॥१०॥\n\n त्वं होता॒ मनु॑र्हि॒तो ऽग्ने॑ य॒ज्ञेषु॑ सीदसि । सेमं नो॑ अध्व॒रं य॑ज ॥११॥\n\n यु॒क्ष्वा ह्यरु॑षी॒ रथे॑ ह॒रितो॑ देव रो॒हित॑: । ताभि॑र्दे॒वाँ इ॒हा व॑ह ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 15, + "text": "१२ मेधातिथिः काण्वः। (प्रतिदैवतं ऋतुसहितम्), १ इन्द्रः, २ मरुतः, ३ त्वष्टा, ४ अग्निः, ५ इन्द्रः, ६\n\nमित्रावरुणौ, ७-१० द्रविणोदाः, ११ अश्विनौ, १२अग्निः। गायत्री।\n\nइन्द्र॒ सोमं॒ पिब॑ ऋ॒तुना ऽऽ त्वा॑ विश॒न्त्विन्द॑वः । म॒त्स॒रास॒स्तदो॑कसः ॥१॥\n\nमरु॑त॒: पिब॑त ऋ॒तुना॑ पो॒त्राद् य॒ज्ञं पु॑नीतन । यू॒यं हि ष्ठा सु॑दानवः ॥२॥\n\nअ॒भि य॒ज्ञं गृ॑णीहि नो॒ ग्नावो॒ नेष्ट॒: पिब॑ ऋ॒तुना॑ । त्वं हि र॑त्न॒धा असि॑ ॥३॥\n\nअग्ने॑ दे॒वाँ इ॒हा व॑ह सा॒दया॒ योनि॑षु त्रि॒षु । परि॑ भूष॒ पिब॑ ऋ॒तुना॑ ॥४॥\n\nब्राह्म॑णादिन्द्र॒ राध॑स॒: पिबा॒ सोम॑मृ॒तूँरनु॑ । तवेद्धि स॒ख्यमस्तृ॑तम् ॥५॥\n\nयु॒वं दक्षं॑ धृतव्रत॒ मित्रा॑वरुण दू॒ळभ॑म् । ऋ॒तुना॑ य॒ज्ञमा॑शाथे ॥६॥\n\nद्र॒वि॒णो॒दा द्रवि॑णसो॒ ग्राव॑हस्तासो अध्व॒रे । य॒ज्ञेषु॑ दे॒वमी॑ळते ॥७॥\n\nद्र॒वि॒णो॒दा द॑दातु नो॒ वसू॑नि॒ यानि॑ शृण्वि॒रे । दे॒वेषु॒ ता व॑नामहे ॥८॥\n\nद्र॒वि॒णो॒दाः पि॑पीषति जु॒होत॒ प्र च॑ तिष्ठत । ने॒ष्ट्रादृ॒तुभि॑रिष्यत ॥९॥\n\nयत् त्वा॑ तु॒रीय॑मृ॒तुभि॒र्द्रवि॑णोदो॒ यजा॑महे । अध॑ स्मा नो द॒दिर्भ॑व ॥१०॥॥\n\nअश्वि॑ना॒ पिब॑तं॒ मधु॒ दीद्य॑ग्नी शुचिव्रता । ऋ॒तुना॑ यज्ञवाहसा ॥११॥॥\n\nगार्ह॑पत्येन सन्त्य ऋ॒तुना॑ यज्ञ॒नीर॑सि । दे॒वान् दे॑वय॒ते य॑ज ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 16, + "text": "९ मेधातिथिःकाण्वः। इन्द्रः।गायत्री।\n\n आ त्वा॑ वहन्तु॒ हर॑यो॒ वृष॑णं॒ सोम॑पीतये । इन्द्र॑ त्वा॒ सूर॑चक्षसः ॥१॥\n\n इ॒मा धा॒ना घृ॑त॒स्नुवो॒ हरी॑ इ॒होप॑ वक्षतः । इन्द्रं॑ सु॒खत॑मे॒ रथे॑ ॥२॥\n\n इन्द्रं॑ प्रा॒तर्ह॑वामह॒ इन्द्रं॑ प्रय॒त्य॑ध्व॒रे । इन्द्रं॒ सोम॑स्य पी॒तये॑ ॥३॥\n\n उप॑ नः सु॒तमा ग॑हि॒ हरि॑भिरिन्द्र के॒शिभि॑: । सु॒ते हि त्वा॒ हवा॑महे ॥४॥\n\n सेमं न॒: स्तोम॒मा ग॒ह्युपे॒दं सव॑नं सु॒तम् । गौ॒रो न तृ॑षि॒तः पि॑ब ॥५॥\n\n इ॒मे सोमा॑स॒ इन्द॑वः सु॒तासो॒ अधि॑ ब॒र्हिषि॑ । ताँ इ॑न्द्र॒ सह॑से पिब ॥६॥\n\n अ॒यं ते॒ स्तोमो॑ अग्रि॒यो हृ॑दि॒स्पृग॑स्तु॒ शंत॑मः । अथा॒ सोमं॑ सु॒तं पि॑ब ॥७॥\n\n विश्व॒मित्सव॑नं सु॒तमिन्द्रो॒ मदा॑य गच्छति । वृ॒त्र॒हा सोम॑पीतये ॥८॥\n\n सेमं न॒: काम॒मा पृ॑ण॒ गोभि॒रश्वै॑: शतक्रतो । स्तवा॑म त्वा स्वा॒ध्य॑: ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 17, + "text": "९ मेधातिथिः काण्वः। इन्द्रावरुणौ। गायत्री, ४-५ पादनिचृत् (५ ह्रसीयसी वा) गायत्री।\n\n इन्द्रा॒वरु॑णयोर॒हं स॒म्राजो॒रव॒ आ वृ॑णे । ता नो॑ मृळात ई॒दृशे॑ ॥१॥\n\n गन्ता॑रा॒ हि स्थोऽव॑से॒ हवं॒ विप्र॑स्य॒ माव॑तः । ध॒र्तारा॑ चर्षणी॒नाम् ॥२॥\n\n अ॒नु॒का॒मं त॑र्पयेथा॒मिन्द्रा॑वरुण रा॒य आ । ता वां॒ नेदि॑ष्ठमीमहे ॥३॥\n\n यु॒वाकु॒ हि शची॑नां यु॒वाकु॑ सुमती॒नाम् । भू॒याम॑ वाज॒दाव्ना॑म् ॥४॥\n\n इन्द्र॑: सहस्र॒दाव्नां॒ वरु॑ण॒: शंस्या॑नाम् । क्रतु॑र्भवत्यु॒क्थ्य॑: ॥५॥\n\n तयो॒रिदव॑सा व॒यं स॒नेम॒ नि च॑ धीमहि । स्यादु॒त प्र॒रेच॑नम् ॥६॥\n\n इन्द्रा॑वरुण वाम॒हं हु॒वे चि॒त्राय॒ राध॑से । अ॒स्मान्त्सु जि॒ग्युष॑स्कृतम् ॥७॥\n\n इन्द्रा॑वरुण॒ नू नु वां॒ सिषा॑सन्तीषु धी॒ष्वा । अ॒स्मभ्यं॒ शर्म॑ यच्छतम् ॥८॥\n\n प्र वा॑मश्नोतु सुष्टु॒तिरिन्द्रा॑वरुण॒ यां हु॒वे । यामृ॒धाथे॑ स॒धस्तु॑तिम् ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 18, + "text": "९ मेधातिथिःकाण्वः। १-३ ब्रह्मणस्पतिः, ४ इन्द्रो ब्रह्मणस्पतिः सोमश्च, ५ ब्रह्मणस्पतिः सोम इंद्रो, दक्षिणा\n\n च, ६-८ सदसस्पतिः, ९ सदसस्पतिर्नराशंसो वा। गायत्री।\n\n सो॒मानं॒ स्वर॑णं कृणु॒हि ब्र॑ह्मणस्पते । क॒क्षीव॑न्तं॒ य औ॑शि॒जः ॥१॥\n\n यो रे॒वान् यो अ॑मीव॒हा व॑सु॒वित् पु॑ष्टि॒वर्ध॑नः । स न॑: सिषक्तु॒ यस्तु॒रः ॥२॥\n\n मा न॒: शंसो॒ अर॑रुषो धू॒र्तिः प्रण॒ङ् मर्त्य॑स्य । रक्षा॑ णो ब्रह्मणस्पते ॥३॥\n\n स घा॑ वी॒रो न रि॑ष्यति॒ यमिन्द्रो॒ ब्रह्म॑ण॒स्पति॑: । सोमो॑ हि॒नोति॒ मर्त्य॑म् ॥४॥\n\n त्वं तं ब्र॑ह्मणस्पते॒ सोम॒ इन्द्र॑श्च॒ मर्त्य॑म् । दक्षि॑णा पा॒त्वंह॑सः ॥५॥ \n\n सद॑स॒स्पति॒मद्भु॑तं प्रि॒यमिन्द्र॑स्य॒ काम्य॑म् । स॒निं मे॒धाम॑यासिषम् ॥६॥\n\n यस्मा॑दृ॒ते न सिध्य॑ति य॒ज्ञो वि॑प॒श्चित॑श्च॒न । स धी॒नां योग॑मिन्वति ॥७॥\n\n आदृ॑ध्नोति ह॒विष्कृ॑तिं॒ प्राञ्चं॑ कृणोत्यध्व॒रम् । होत्रा॑ दे॒वेषु॑ गच्छति ॥८॥\n\n नरा॒शंसं॑ सु॒धृष्ट॑म॒मप॑श्यं स॒प्रथ॑स्तमम् । दि॒वो न सद्म॑मखसम् ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 19, + "text": "९ मेधातिथिःकाण्वः। अग्निर्मरुतश्च।गायत्री।\n\n प्रति॒ त्यं चारु॑मध्व॒रं गो॑पी॒थाय॒ प्र हू॑यसे । म॒रुद्भि॑रग्न॒ आ ग॑हि ॥१॥\n\n न॒हि दे॒वो न मर्त्यो॑ म॒हस्तव॒ क्रतुं॑ प॒रः । म॒रुद्भि॑रग्न॒ आ ग॑हि ॥२॥\n\n ये म॒हो रज॑सो वि॒दुर्विश्वे॑ दे॒वासो॑ अ॒द्रुह॑: । म॒रुद्भि॑रग्न॒ आ ग॑हि ॥३॥\n\n य उ॒ग्रा अ॒र्कमा॑नृ॒चुरना॑धृष्टास॒ ओज॑सा । म॒रुद्भि॑रग्न॒ आ ग॑हि ॥४॥\n\n ये शु॒भ्रा घो॒रव॑र्पसः सुक्ष॒त्रासो॑ रि॒शाद॑सः । म॒रुद्भि॑रग्न॒ आ ग॑हि ॥५॥\n\n ये नाक॒स्याधि॑ रोच॒ने दि॒वि दे॒वास॒ आस॑ते । म॒रुद्भि॑रग्न॒ आ ग॑हि ॥६॥\n\n य ई॒ङ्खय॑न्ति॒ पर्व॑तान् ति॒रः स॑मु॒द्रम॑र्ण॒वम् । म॒रुद्भि॑रग्न॒ आ ग॑हि ॥७॥\n\n आ ये त॒न्वन्ति॑ र॒श्मिभि॑स् ति॒रः स॑मु॒द्रमोज॑सा । म॒रुद्भि॑रग्न॒ आ ग॑हि ॥८॥\n\n अ॒भि त्वा॑ पू॒र्वपी॑तये सृ॒जामि॑ सो॒म्यं मधु॑ । म॒रुद्भि॑रग्न॒ आ ग॑हि ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 20, + "text": "८ मेधातिथिः काण्वः। ऋभवः।गायत्री।\n\n अ॒यं दे॒वाय॒ जन्म॑ने॒ स्तोमो॒ विप्रे॑भिरास॒या । अका॑रि रत्न॒धात॑मः ॥१॥\n\n य इन्द्रा॑य वचो॒युजा॑ तत॒क्षुर्मन॑सा॒ हरी॑ । शमी॑भिर्य॒ज्ञमा॑शत ॥२॥\n\n तक्ष॒न् नास॑त्याभ्यां॒ परि॑ज्मानं सु॒खं रथ॑म् । तक्ष॑न् धे॒नुं स॑ब॒र्दुघा॑म् ॥३॥\n\n युवा॑ना पि॒तरा॒ पुन॑: स॒त्यम॑न्त्रा ऋजू॒यव॑: । ऋ॒भवो॑ वि॒ष्ट्य॑क्रत ॥४॥\n\n सं वो॒ मदा॑सो अग्म॒तेन्द्रे॑ण च म॒रुत्व॑ता । आ॒दि॒त्येभि॑श्च॒ राज॑भिः ॥५॥\n\n उ॒त त्यं च॑म॒सं नवं॒ त्वष्टु॑र्दे॒वस्य॒ निष्कृ॑तम् । अक॑र्त च॒तुर॒: पुन॑: ॥६॥\n\n ते नो॒ रत्ना॑नि धत्तन॒ त्रिरा साप्ता॑नि सुन्व॒ते । एक॑मेकं सुश॒स्तिभि॑: ॥७॥\n\n अधा॑रयन्त॒ वह्न॒यो ऽभ॑जन्त सुकृ॒त्यया॑ । भा॒गं दे॒वेषु॑ य॒ज्ञिय॑म् ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 21, + "text": "६ मेधातिथिः काण्वः। इन्द्राग्नी। गायत्री।\n\n इ॒हेन्द्रा॒ग्नी उप॑ ह्वये॒ तयो॒रित् स्तोम॑मुश्मसि । ता सोमं॑ सोम॒पात॑मा ॥१॥\n\n ता य॒ज्ञेषु॒ प्र शं॑सतेन्द्रा॒ग्नी शु॑म्भता नरः । ता गा॑य॒त्रेषु॑ गायत ॥२॥\n\n ता मि॒त्रस्य॒ प्रश॑स्तय इन्द्रा॒ग्नी ता ह॑वामहे । सो॒म॒पा सोम॑पीतये ॥३॥\n\n उ॒ग्रा सन्ता॑ हवामह॒ उपे॒दं सव॑नं सु॒तम् । इ॒न्द्रा॒ग्नी एह ग॑च्छताम् ॥४॥\n\n ता म॒हान्ता॒ सद॒स्पती॒ इन्द्रा॑ग्नी॒ रक्ष॑ उब्जतम् । अप्र॑जाः सन्त्व॒त्रिण॑: ॥५॥\n\n तेन॑ स॒त्येन॑ जागृत॒मधि॑ प्रचे॒तुने॑ प॒दे । इन्द्रा॑ग्नी॒ शर्म॑ यच्छतम् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 22, + "text": "२१ मेधातिथिः काण्वः। १-४ अश्विनौ, ५-८ सविता, ९-१० अग्निः, ११ देव्यः, १२ इन्द्राणी वरुणान्यग्नाय्यः,\n\n १३-१४ द्यावापृथिव्यौ, १५ पृथिवी, १६ विष्णुर्देवा वा, १७-२१ विष्णुः। गायत्री।\n\n प्रा॒त॒र्युजा॒ वि बो॑धया॒श्विना॒वेह ग॑च्छताम् । अ॒स्य सोम॑स्य पी॒तये॑ ॥१॥\n\n या सु॒रथा॑ र॒थीत॑मो॒भा दे॒वा दि॑वि॒स्पृशा॑ । अ॒श्विना॒ ता ह॑वामहे ॥२॥\n\n या वां॒ कशा॒ मधु॑म॒त्यश्वि॑ना सू॒नृता॑वती । तया॑ य॒ज्ञं मि॑मिक्षतम् ॥३॥\n\n न॒हि वा॒मस्ति॑ दूर॒के यत्रा॒ रथे॑न॒ गच्छ॑थः । अश्वि॑ना सो॒मिनो॑ गृ॒हम् ॥४॥\n\n हिर॑ण्यपाणिमू॒तये॑ सवि॒तार॒मुप॑ ह्वये । स चेत्ता॑ दे॒वता॑ प॒दम् ॥५॥\n\n अ॒पां नपा॑त॒मव॑से सवि॒तार॒मुप॑ स्तुहि । तस्य॑ व्र॒तान्यु॑श्मसि ॥६॥\n\n वि॒भ॒क्तारं॑ हवामहे॒ वसो॑श्चि॒त्रस्य॒ राध॑सः । स॒वि॒तारं॑ नृ॒चक्ष॑सम् ॥७॥\n\n सखा॑य॒ आ नि षी॑दत सवि॒ता स्तोम्यो॒ नु न॑: । दाता॒ राधां॑सि शुम्भति ॥८॥\n\n अग्ने॒ पत्नी॑रि॒हा व॑ह दे॒वाना॑मुश॒तीरुप॑ । त्वष्टा॑रं॒ सोम॑पीतये ॥९॥\n\n आ ग्ना अ॑ग्न इ॒हाव॑से॒ होत्रां॑ यविष्ठ॒ भार॑तीम् । वरू॑त्रीं धि॒षणां॑ वह ॥१०॥॥ \n\n अ॒भि नो॑ दे॒वीरव॑सा म॒हः शर्म॑णा नृ॒पत्नी॑: । अच्छि॑न्नपत्राः सचन्ताम् ॥११॥॥\n\n इ॒हेन्द्रा॒णीमुप॑ ह्वये वरुणा॒नीं स्व॒स्तये॑ । अ॒ग्नायीं॒ सोम॑पीतये ॥१२॥\n\n म॒ही द्यौः पृ॑थि॒वी च॑ न इ॒मं य॒ज्ञं मि॑मिक्षताम् । पि॒पृ॒तां नो॒ भरी॑मभिः ॥१३॥\n\n तयो॒रिद् घृ॒तव॒त् पयो॒ विप्रा॑ रिहन्ति धी॒तिभि॑: । ग॒न्ध॒र्वस्य॑ ध्रु॒वे प॒दे ॥१४॥\n\n स्यो॒ना पृ॑थिवि भवानृक्ष॒रा नि॒वेश॑नी । यच्छा॑ न॒: शर्म॑ स॒प्रथ॑: ॥१५॥\n\n अतो॑ दे॒वा अ॑वन्तु नो॒ यतो॒ विष्णु॑र्विचक्र॒मे । पृ॒थि॒व्याः स॒प्त धाम॑भिः ॥१६॥\n\n इ॒दं विष्णु॒र्वि च॑क्रमे त्रे॒धा नि द॑धे प॒दम् । समू॑ह्लमस्य पांसु॒रे ॥१७॥\n\n त्रीणि॑ प॒दा वि च॑क्रमे॒ विष्णु॑र्गो॒पा अदा॑भ्यः । अतो॒ धर्मा॑णि धा॒रय॑न् ॥१८॥\n\n विष्णो॒: कर्मा॑णि पश्यत॒ यतो॑ व्र॒तानि॑ पस्प॒शे । इन्द्र॑स्य॒ युज्य॒: सखा॑ ॥१९॥\n\n तद् विष्णो॑: पर॒मं प॒दं सदा॑ पश्यन्ति सू॒रय॑: । दि॒वी॑व॒ चक्षु॒रात॑तम् ॥२०॥॥\n\n तद् विप्रा॑सो विप॒न्यवो॑ जागृ॒वांस॒: समि॑न्धते । विष्णो॒र्यत् प॑र॒मं प॒दम् ॥२१॥॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 23, + "text": "२४ मेधातिथिः काण्वः। १ वायुः, २-३ इन्द्र वायू, ४-६ मित्रावरुणौ, ७-९ इन्द्रो मरुत्वान्, १०-१२ विश्वे देवाः, १३-१५ पूषा, १६-२२, २३(पूर्वार्धस्य) आपः, २३(उत्तरार्धस्य), २४ अग्निः। १-१८ गायत्री, १९ पुर उष्णिक्, २१ प्रतिष्ठा, २०, २२-२४ अनुष्टुप्।॥\nती॒व्राः सोमा॑स॒ आ ग॑ह्या॒शीर्व॑न्तः सु॒ता इ॒मे । वायो॒ तान्प्रस्थि॑तान्पिब ॥१॥\nउ॒भा दे॒वा दि॑वि॒स्पृशे॑न्द्रवा॒यू ह॑वामहे । अ॒स्य सोम॑स्य पी॒तये॑ ॥२॥\nइ॒न्द्र॒वा॒यू म॑नो॒जुवा॒ विप्रा॑ हवन्त ऊ॒तये॑ । स॒ह॒स्रा॒क्षा धि॒यस्पती॑ ॥३॥\nमि॒त्रं व॒यं ह॑वामहे॒ वरु॑णं॒ सोम॑पीतये । ज॒ज्ञा॒ना पू॒तद॑क्षसा ॥४॥\nऋ॒तेन॒ यावृ॑ता॒वृधा॑वृ॒तस्य॒ ज्योति॑ष॒स्पती॑ । ता मि॒त्रावरु॑णा हुवे ॥५॥\nवरु॑णः प्रावि॒ता भु॑वन्मि॒त्रो विश्वा॑भिरू॒तिभि॑: । कर॑तां नः सु॒राध॑सः ॥६॥\nम॒रुत्व॑न्तं हवामह॒ इन्द्र॒मा सोम॑पीतये । स॒जूर्ग॒णेन॑ तृम्पतु ॥७॥\nइन्द्र॑ज्येष्ठा॒ मरु॑द्गणा॒ देवा॑स॒: पूष॑रातयः । विश्वे॒ मम॑ श्रुता॒ हव॑म् ॥८॥\nह॒त वृ॒त्रं सु॑दानव॒ इन्द्रे॑ण॒ सह॑सा यु॒जा । मा नो॑ दु॒:शंस॑ ईशत ॥९॥\nविश्वा॑न् दे॒वान् ह॑वामहे म॒रुत॒: सोम॑पीतये । उ॒ग्रा हि पृश्नि॑मातरः ॥१०॥\nजय॑तामिव तन्य॒तुर्म॒रुता॑मेति धृष्णु॒या । यच्छुभं॑ या॒थना॑ नरः ॥११॥\nह॒स्का॒राद् वि॒द्युत॒स्पर्यऽतो॑ जा॒ता अ॑वन्तु नः । म॒रुतो॑ मृळयन्तु नः ॥१२॥\nआ पू॑षञ्चि॒त्रब॑र्हिष॒माघृ॑णे ध॒रुणं॑ दि॒वः । आजा॑ न॒ष्टं यथा॑ प॒शुम् ॥१३॥\nपू॒षा राजा॑न॒माघृ॑णि॒रप॑गूह्लं॒ गुहा॑ हि॒तम् । अवि॑न्दच्चि॒त्रब॑र्हिषम् ॥१४॥\nउ॒तो स मह्य॒मिन्दु॑भि॒: षड् यु॒क्ताँ अ॑नु॒सेषि॑धत् । गोभि॒र्यवं॒ न च॑र्कृषत् ॥१५॥\nअ॒म्बयो॑ य॒न्त्यध्व॑भिर्जा॒मयो॑ अध्वरीय॒ताम् । पृ॒ञ्च॒तीर्मधु॑ना॒ पय॑: ॥१६॥\nअ॒मूर्या उप॒ सूर्ये॒ याभि॑र्वा॒ सूर्य॑: स॒ह । ता नो॑ हिन्वन्त्वध्व॒रम् ॥१७॥\nअ॒पो दे॒वीरुप॑ ह्वये॒ यत्र॒ गाव॒: पिब॑न्ति नः । सिन्धु॑भ्य॒: कर्त्वं॑ ह॒विः ॥१८॥\nअ॒प्स्व१न्तर॒मृत॑म॒प्सु भे॑ष॒जम॒पामु॒त प्रश॑स्तये । देवा॒ भव॑त वा॒जिन॑: ॥१९॥\nअ॒प्सु मे॒ सोमो॑ अब्रवीद॒न्तर्विश्वा॑नि भेष॒जा । अ॒ग्निं च॑ वि॒श्वश॑म्भुव॒माप॑श्च वि॒श्वभे॑षजीः ॥२०॥\nआप॑: पृणी॒त भे॑ष॒जं वरू॑थं त॒न्वे॒ ३ मम॑ । ज्योक् च॒ सूर्यं॑ दृ॒शे ॥२१॥\nइ॒दमा॑प॒: प्र व॑हत॒ यत् किं च॑ दुरि॒तं मयि॑ । यद् वा॒हम॑भिदु॒द्रोह॒ यद्वा॑ शे॒प उ॒तानृ॑तम् ॥२२॥\nआपो॑ अ॒द्यान्व॑चारिषं॒ रसे॑न॒ सम॑गस्महि । पय॑स्वानग्न॒ आ ग॑हि॒ तं मा॒ सं सृ॑ज॒ वर्च॑सा ॥२३॥\nसं मा॑ग्ने॒ वर्च॑सा सृज॒ सं प्र॒जया॒ समायु॑षा । वि॒द्युर्मे॑ अस्य दे॒वा इन्द्रो॑ विद्यात् स॒ह ऋषि॑भिः ॥२४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 24, + "text": "१५ आजीगर्तिः शुनः शेपः स कृत्रिमो वैश्वामित्रो देवरातः।१ कः (प्रजापतिः), २ अग्निः, ३-५ सविता, ५ भगो वा, ६-१५ वरुणः।१, २, ६-१५ त्रिष्टुप्, ३-५ गायत्री।\n\n कस्य॑ नू॒नं क॑त॒मस्या॒मृता॑नां॒ मना॑महे॒ चारु॑ दे॒वस्य॒ नाम॑ ।\n\n को नो॑ म॒ह्या अदि॑तये॒ पुन॑र्दात् पि॒तरं॑ च दृ॒शेयं॑ मा॒तरं॑ च ॥१॥\n\n अ॒ग्नेर्व॒यं प्र॑थ॒मस्या॒मृता॑नां॒ मना॑महे॒ चारु॑ दे॒वस्य॒ नाम॑ ।\n\n स नो॑ म॒ह्या अदि॑तये॒ पुन॑र्दात् पि॒तरं॑ च दृ॒शेयं॑ मा॒तरं॑ च ॥२॥\n\n अ॒भि त्वा॑ देव सवित॒रीशा॑नं॒ वार्या॑णाम् । सदा॑वन्भा॒गमी॑महे ॥३॥\n\n यश्चि॒द्धि त॑ इ॒त्था भग॑: शशमा॒नः पु॒रा नि॒दः । अ॒द्वे॒षो हस्त॑योर्द॒धे ॥४॥\n\n भग॑भक्तस्य ते व॒यमुद॑शेम॒ तवाव॑सा । मू॒र्धानं॑ रा॒य आ॒रभे॑ ॥५॥\n\n न॒हि ते॑ क्ष॒त्रं न सहो॒ न म॒न्युं वय॑श्च॒नामी प॒तय॑न्त आ॒पुः ।\n\n नेमा आपो॑ अनिमि॒षं चर॑न्ती॒र्न ये वात॑स्य प्रमि॒नन्त्यभ्व॑म् ॥६॥\n\n अ॒बु॒ध्ने राजा॒ वरु॑णो॒ वन॑स्यो॒र्ध्वं स्तूपं॑ ददते पू॒तद॑क्षः । \n\n नी॒चीना॑: स्थुरु॒परि॑ बु॒ध्न ए॑षाम॒स्मे अ॒न्तर्निहि॑ताः के॒तव॑: स्युः ॥७॥\n\n उ॒रुं हि राजा॒ वरु॑णश्च॒कार॒ सूर्या॑य॒ पन्था॒मन्वे॑त॒वा उ॑ ।\n\n अ॒पदे॒ पादा॒ प्रति॑धातवेऽकरु॒ताप॑व॒क्ता हृ॑दया॒विध॑श्चित् ॥८॥\n\n श॒तं ते॑ राजन् भि॒षज॑: स॒हस्र॑मु॒र्वी ग॑भी॒रा सु॑म॒तिष्टे॑ अस्तु । \n\n बाध॑स्व दू॒रे निऋ॑तिं परा॒चैः कृ॒तं चि॒देन॒: प्र मु॑मुग्ध्य॒स्मत् ॥९॥\n\n अ॒मी य ऋक्षा॒ निहि॑तास उ॒च्चा नक्तं॒ ददृ॑श्रे॒ कुह॑ चि॒द् दिवे॑युः । \n\n अद॑ब्धानि॒ वरु॑णस्य व्र॒तानि॑ वि॒चाक॑शच्च॒न्द्रमा॒ नक्त॑मेति ॥१०॥॥\n\n तत्त्वा॑ यामि॒ ब्रह्म॑णा॒ वन्द॑मान॒स् तदा शा॑स्ते॒ यज॑मानो ह॒विर्भि॑: । \n\n अहे॑ळमानो वरुणे॒ह बो॒ध्युरु॑शंस॒ मा न॒ आयु॒: प्र मो॑षीः ॥११॥॥\n\n तदिन्नक्तं॒ तद् दिवा॒ मह्य॑माहु॒स् तद॒यं केतो॑ हृ॒द आ वि च॑ष्टे ।\n\n शुन॒:शेपो॒ यमह्व॑द् गृभी॒तः सो अ॒स्मान् राजा॒ वरु॑णो मुमोक्तु ॥१२॥\n\n शुन॒:शेपो॒ ह्यह्व॑द् गृभी॒तस् त्रि॒ष्वा॑दि॒त्यं द्रु॑प॒देषु॑ ब॒द्धः । \n\n अवै॑नं॒ राजा॒ वरु॑णः ससृज्याद् वि॒द्वाँ अद॑ब्धो॒ वि मु॑मोक्तु॒ पाशा॑न् ॥१३॥\n\n अव॑ ते॒ हेळो॑ वरुण॒ नमो॑भि॒रव॑ य॒ज्ञेभि॑रीमहे ह॒विर्भि॑: । \n\n क्षय॑न्न॒स्मभ्य॑मसुर प्रचेता॒ राज॒न्नेनां॑सि शिश्रथः कृ॒तानि॑ ॥१४॥\n\n उदु॑त्त॒मं व॑रुण॒ पाश॑म॒स्मदवा॑ध॒मं वि म॑ध्य॒मं श्र॑थाय ।\n\n अथा॑ व॒यमा॑दित्य व्र॒ते तवाना॑गसो॒ अदि॑तये स्याम ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 25, + "text": "२१ आजीगर्तिः शुनः शेपः स कृत्रिमो वैश्वामित्रो देवरातः। वरुणः। गायत्री।\nयच्चि॒द्धि ते॒ विशो॑ यथा॒ प्र दे॑व वरुण व्र॒तम् । मि॒नी॒मसि॒ द्यवि॑द्यवि ॥१॥\nमा नो॑ व॒धाय॑ ह॒त्नवे॑ जिहीळा॒नस्य॑ रीरधः । मा हृ॑णा॒नस्य॑ म॒न्यवे॑ ॥२॥\nवि मृ॑ळी॒काय॑ ते॒ मनो॑ र॒थीरश्वं॒ न संदि॑तम् । गी॒र्भिर्व॑रुण सीमहि ॥३॥\nपरा॒ हि मे॒ विम॑न्यव॒: पत॑न्ति॒ वस्य॑इष्टये । वयो॒ न व॑स॒तीरुप॑ ॥४॥\nक॒दा क्ष॑त्र॒श्रियं॒ नर॒मा वरु॑णं करामहे । मृ॒ळी॒कायो॑रु॒चक्ष॑सम् ॥५॥ \nतदित् स॑मा॒नमा॑शाते॒ वेन॑न्ता॒ न प्र यु॑च्छतः । धृ॒तव्र॑ताय दा॒शुषे॑ ॥६॥\nवेदा॒ यो वी॒नां प॒दम॒न्तरि॑क्षेण॒ पत॑ताम् । वेद॑ ना॒वः स॑मु॒द्रिय॑: ॥७॥\nवेद॑ मा॒सो धृ॒तव्र॑तो॒ द्वाद॑श प्र॒जाव॑तः । वेदा॒ य उ॑प॒जाय॑ते ॥८॥\nवेद॒ वात॑स्य वर्त॒निमु॒रोॠ॒ष्वस्य॑ बृह॒तः । वेदा॒ ये अ॒ध्यास॑ते ॥९॥\nनि ष॑साद धृ॒तव्र॑तो॒ वरु॑णः प॒स्त्या॒३स्वा । साम्रा॑ज्याय सु॒क्रतु॑: ॥१०॥\n अतो॒ विश्वा॒न्यद्भु॑ता चिकि॒त्वाँ अ॒भि प॑श्यति । कृ॒तानि॒ या च॒ कर्त्वा॑ ॥११॥\nस नो॑ वि॒श्वाहा॑ सु॒क्रतु॑रादि॒त्यः सु॒पथा॑ करत् । प्र ण॒ आयूं॑षि तारिषत् ॥१२॥\nबिभ्र॑द् द्र॒पिं हि॑र॒ण्ययं॒ वरु॑णो वस्त नि॒र्णिज॑म् । परि॒ स्पशो॒ नि षे॑दिरे ॥१३॥\nन यं दिप्स॑न्ति दि॒प्सवो॒ न द्रुह्वा॑णो॒ जना॑नाम् । न दे॒वम॒भिमा॑तयः ॥१४॥\nउ॒त यो मानु॑षे॒ष्वा यश॑श्च॒क्रे असा॒म्या । अ॒स्माक॑मु॒दरे॒ष्वा ॥१५॥\nपरा॑ मे यन्ति धी॒तयो॒ गावो॒ न गव्यू॑ती॒रनु॑ । इ॒च्छन्ती॑रुरु॒चक्ष॑सम् ॥१६॥\nसं नु वो॑चावहै॒ पुन॒र्यतो॑ मे॒ मध्वाभृ॑तम् । होते॑व॒ क्षद॑से प्रि॒यम् ॥१७॥\nदर्शं॒ नु वि॒श्वद॑र्शतं॒ दर्शं॒ रथ॒मधि॒ क्षमि॑ । ए॒ता जु॑षत मे॒ गिर॑: ॥१८॥\nइ॒मं मे॑ वरुण श्रुधी॒ हव॑म॒द्या च॑ मृळय । त्वाम॑व॒स्युरा च॑के ॥१९॥\nत्वं विश्व॑स्यू मेधिर दि॒वश्च॒ ग्मश्च॑ राजसि । स याम॑नि॒ प्रति॑ श्रुधि ॥२०॥\nउदु॑त्त॒मं मु॑मुग्धि नो॒ वि पाशं॑ मध्य॒मं चृ॑त । अवा॑ध॒मानि॑ जी॒वसे॑ ॥२१॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 26, + "text": "१० आजीगर्तिः शुनःशेप स कृत्रिमो वैश्वामित्रो देवरातः। अग्निः,। गायत्री।\n\n वसि॑ष्वा॒ हि मि॑येध्य॒ वस्त्रा॑ण्यूर्जां पते । सेमं नो॑ अध्व॒रं य॑ज ॥१॥\n\n नि नो॒ होता॒ वरे॑ण्य॒: सदा॑ यविष्ठ॒ मन्म॑भिः । अग्ने॑ दि॒वित्म॑ता॒ वच॑: ॥२॥\n\n आ हि ष्मा॑ सू॒नवे॑ पि॒तापिर्यज॑त्या॒पये॑ । सखा॒ सख्ये॒ वरे॑ण्यः ॥३॥\n\n आ नो॑ ब॒र्ही रि॒शाद॑सो॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॑र्य॒मा । सीद॑न्तु॒ मनु॑षो यथा ॥४॥\n\n पूर्व्य॑ होतर॒स्य नो॒ मन्द॑स्व स॒ख्यस्य॑ च । इ॒मा उ॒ षु श्रु॑धी॒ गिर॑: ॥५॥\n\n यच्चि॒द्धि शश्व॑ता॒ तना॑ दे॒वंदे॑वं॒ यजा॑महे । त्वे इद्धू॑यते ह॒विः ॥६॥\n\n प्रि॒यो नो॑ अस्तु वि॒श्पति॒र्होता॑ म॒न्द्रो वरे॑ण्यः । प्रि॒याः स्व॒ग्नयो॑ व॒यम् ॥७॥\n\n स्व॒ग्नयो॒ हि वार्यं॑ दे॒वासो॑ दधि॒रे च॑ नः । स्व॒ग्नयो॑ मनामहे ॥८॥\n\n अथा॑ न उ॒भये॑षा॒ममृ॑त॒ मर्त्या॑नाम् । मि॒थः स॑न्तु॒ प्रश॑स्तयः ॥९॥\n\n विश्वे॑भिरग्ने अ॒ग्निभि॑रि॒मं य॒ज्ञमि॒दं वच॑: । चनो॑ धाः सहसो यहो ॥१०॥॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 27, + "text": "१३ आजीगर्तिः शुनःशेप स कृत्रिमो वैश्वामित्रो देवरातः। १-१२अग्निः, १३देवाः।।१-१२ गायत्री, १३ त्रिष्टुप्।\n\n अश्वं॒ न त्वा॒ वार॑वन्तं व॒न्दध्या॑ अ॒ग्निं नमो॑भिः । स॒म्राज॑न्तमध्व॒राणा॑म् ॥१॥\n\n स घा॑ नः सू॒नुः शव॑सा पृ॒थुप्र॑गामा सु॒शेव॑: । मी॒ढ्वाँ अ॒स्माकं॑ बभूयात् ॥२॥\n\n स नो॑ दू॒राच्चा॒साच्च॒ नि मर्त्या॑दघा॒योः । पा॒हि सद॒मिद् वि॒श्वायु॑: ॥३॥\n\n इ॒ममू॒ षु त्वम॒स्माकं॑ स॒निं गा॑य॒त्रं नव्यां॑सम् । अग्ने॑ दे॒वेषु॒ प्र वो॑चः ॥४॥\n\n आ नो॑ भज पर॒मेष्वा वाजे॑षु मध्य॒मेषु॑ । शिक्षा॒ वस्वो॒ अन्त॑मस्य ॥५॥\n\n वि॒भ॒क्तासि॑ चित्रभानो॒ सिन्धो॑रू॒र्मा उ॑पा॒क आ । स॒द्यो दा॒शुषे॑ क्षरसि ॥६॥\n\n यम॑ग्ने पृ॒त्सु मर्त्य॒मवा॒ वाजे॑षु॒ यं जु॒नाः । स यन्ता॒ शश्व॑ती॒रिष॑: ॥७॥\n\n नकि॑रस्य सहन्त्य पर्ये॒ता कय॑स्य चित् । वाजो॑ अस्ति श्र॒वाय्य॑: ॥८॥\n\n स वाजं॑ वि॒श्वच॑र्षणि॒रर्व॑द्भिरस्तु॒ तरु॑ता । विप्रे॑भिरस्तु॒ सनि॑ता ॥९॥\n\n जरा॑बोध॒ तद् वि॑विड्ढि वि॒शेवि॑शे य॒ज्ञिया॑य । स्तोमं॑ रु॒द्राय॒ दृशी॑कम् ॥१०॥॥\n\n स नो॑ म॒हाँ अ॑निमा॒नो धू॒मके॑तुः पुरुश्च॒न्द्रः । धि॒ये वाजा॑य हिन्वतु ॥११॥॥\n\n स रे॒वाँ इ॑व वि॒श्पति॒र्दैव्य॑: के॒तुः शृ॑णोतु नः । उ॒क्थैर॒ग्निर्बृ॒हद्भा॑नुः ॥१२॥\n\n नमो॑ म॒हद्भ्यो॒ नमो॑ अर्भ॒केभ्यो॒ नमो॒ युव॑भ्यो॒ नम॑ आशि॒नेभ्य॑: । \n\n यजा॑म दे॒वान्यदि॑ श॒क्नवा॑म॒ मा ज्याय॑स॒: शंस॒मा वृ॑क्षि देवाः ॥१३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 28, + "text": "९ आजीगर्तिः शुनःशेप स कृत्रिमो वैश्वामित्रो देवरातः। १-४ इन्द्रः, ५-६ उलू खलं, ७-८ उलूखल मुसले, ९ प्रजापतिर्हरि श्चन्द्रः, (अधिषवण) चर्म सोमो वा। १-६ अनुष्टुप्, ७-९ गायत्री।\n\n यत्र॒ ग्रावा॑ पृ॒थुबु॑ध्न ऊ॒र्ध्वो भव॑ति॒ सोत॑वे । उ॒लूख॑लसुताना॒मवेद्वि॑न्द्र जल्गुलः ॥१॥\n\n यत्र॒ द्वावि॑व ज॒घना॑धिषव॒ण्या॑ कृ॒ता । उ॒लूख॑लसुताना॒मवेद्वि॑न्द्र जल्गुलः ॥२॥\n\n यत्र॒ नार्य॑पच्य॒वमु॑पच्य॒वं च॒ शिक्ष॑ते । उ॒लूख॑लसुताना॒मवेद्वि॑न्द्र जल्गुलः ॥३॥\n\n यत्र॒ मन्थां॑ विब॒ध्नते॑ र॒श्मीन् यमि॑त॒वा इ॑व । उ॒लूख॑लसुताना॒मवेद्वि॑न्द्र जल्गुलः ॥४॥\n\n यच्चि॒द्धि त्वं गृ॒हेगृ॑ह॒ उलू॑खलक यु॒ज्यसे॑ । इ॒ह द्यु॒मत्त॑मं वद॒ जय॑तामिव दुन्दु॒भिः ॥५॥ \n\n उ॒त स्म॑ ते वनस्पते॒ वातो॒ वि वा॒त्यग्र॒मित् । अथो॒ इन्द्रा॑य॒ पात॑वे सु॒नु सोम॑मुलूखल ॥६॥\n\n आ॒य॒जी वा॑ज॒सात॑मा॒ ता ह्यु१च्चा वि॑जर्भृ॒तः । हरी॑ इ॒वान्धां॑सि॒ बप्स॑ता ॥७॥\n\n ता नो॑ अ॒द्य व॑नस्पती ऋ॒ष्वावृ॒ष्वेभि॑: सो॒तृभि॑: । इन्द्रा॑य॒ मधु॑मत्सुतम् ॥८॥\n\n उच्छि॒ष्टं च॒म्वो॑र्भर॒ सोमं॑ प॒वित्र॒ आ सृ॑ज । नि धे॑हि॒ गोरधि॑ त्व॒चि ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 29, + "text": "७ आजीगर्तिः शुनःशेप स कृत्रिमो वैश्वामित्रो देवरातः। इन्द्रः। पंक्ति।\n\n यच्चि॒द्धि स॑त्य सोमपा अनाश॒स्ता इ॑व॒ स्मसि॑ ।\n\n आ तू न॑ इन्द्र शंसय॒ गोष्वश्वे॑षु शु॒भ्रिषु॑ स॒हस्रे॑षु तुवीमघ ॥१॥\n\n शिप्रि॑न् वाजानां पते॒ शची॑व॒स्तव॑ दं॒सना॑ । \n\n आ तू न॑ इन्द्र शंसय॒ गोष्वश्वे॑षु शु॒भ्रिषु॑ स॒हस्रे॑षु तुवीमघ ॥२॥\n\n नि ष्वा॑पया मिथू॒दृशा॑ स॒स्तामबु॑ध्यमाने । \n\n आ तू न॑ इन्द्र शंसय॒ गोष्वश्वे॑षु शु॒भ्रिषु॑ स॒हस्रे॑षु तुवीमघ ॥३॥\n\n स॒सन्तु॒ त्या अरा॑तयो॒ बोध॑न्तु शूर रा॒तय॑: । \n\n आ तू न॑ इन्द्र शंसय॒ गोष्वश्वे॑षु शु॒भ्रिषु॑ स॒हस्रे॑षु तुवीमघ ॥४॥\n\n समि॑न्द्र गर्द॒भं मृ॑ण नु॒वन्तं॑ पा॒पया॑मु॒या । \n\n आ तू न॑ इन्द्र शंसय॒ गोष्वश्वे॑षु शु॒भ्रिषु॑ स॒हस्रे॑षु तुवीमघ ॥५॥\n\n पता॑ति कुण्डृ॒णाच्या॑ दू॒रं वातो॒ वना॒दधि॑ । \n\n आ तू न॑ इन्द्र शंसय॒ गोष्वश्वे॑षु शु॒भ्रिषु॑ स॒हस्रे॑षु तुवीमघ ॥६॥\n\n सर्वं॑ परिक्रो॒शं ज॑हि ज॒म्भया॑ कृकदा॒श्व॑म् ।\n\n आ तू न॑ इन्द्र शंसय॒ गोष्वश्वे॑षु शु॒भ्रिषु॑ स॒हस्रे॑षु तुवीमघ ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 30, + "text": "२२ आजीगर्तिः शुनःशेप स कृत्रिमो वैश्वामित्रो देवरातः। १-१६ इन्द्रः, १७-१९ अश्विनौ, २०-२२ उषाः।१-१०, १२-१५, १७-२२ गायत्री, ११ पादनिचृद्गायत्री, १६ त्रिष्टुप्।\n\n आ व॒ इन्द्रं॒ क्रिविं॑ यथा वाज॒यन्त॑: श॒तक्र॑तुम् । मंहि॑ष्ठं सिञ्च॒ इन्दु॑भिः ॥१॥\n\n श॒तं वा॒ यः शुची॑नां स॒हस्रं॑ वा॒ समा॑शिराम् । एदु॑ नि॒म्नं न री॑यते ॥२॥\n\n सं यन्मदा॑य शु॒ष्मिण॑ ए॒ना ह्य॑स्यो॒दरे॑ । स॒मु॒द्रो न व्यचो॑ द॒धे ॥३॥\n\n अ॒यमु॑ ते॒ सम॑तसि क॒पोत॑ इव गर्भ॒धिम् । वच॒स्तच्चि॑न्न ओहसे ॥४॥\n\n स्तो॒त्रं रा॑धानां पते॒ गिर्वा॑हो वीर॒ यस्य॑ ते । विभू॑तिरस्तु सू॒नृता॑ ॥५॥\n\n ऊ॒र्ध्वस्ति॑ष्ठा न ऊ॒तये॒ऽस्मिन्वाजे॑ शतक्रतो । सम॒न्येषु॑ ब्रवावहै ॥६॥\n\n योगे॑योगे त॒वस्त॑रं॒ वाजे॑वाजे हवामहे । सखा॑य॒ इन्द्र॑मू॒तये॑ ॥७॥\n\n आ घा॑ गम॒द्यदि॒ श्रव॑त् सह॒स्रिणी॑भिरू॒तिभि॑: । वाजे॑भि॒रुप॑ नो॒ हव॑म् ॥८॥\n\n अनु॑ प्र॒त्नस्यौक॑सो हु॒वे तु॑विप्र॒तिं नर॑म् । यं ते॒ पूर्वं॑ पि॒ता हु॒वे ॥९॥\n\n तं त्वा॑ व॒यं वि॑श्ववा॒रा ऽऽ शा॑स्महे पुरुहूत । सखे॑ वसो जरि॒तृभ्य॑: ॥१०॥\n\n अ॒स्माकं॑ शि॒प्रिणी॑नां॒ सोम॑पाः सोम॒पाव्ना॑म् । सखे॑ वज्रि॒न्त्सखी॑नाम् ॥११॥॥\n\n तथा॒ तद॑स्तु सोमपा॒: सखे॑ वज्रि॒न्तथा॑ कृणु । यथा॑ त उ॒श्मसी॒ष्टये॑ ॥१२॥\n\n रे॒वती॑र्नः सध॒माद॒ इन्द्रे॑ सन्तु तु॒विवा॑जाः । क्षु॒मन्तो॒ याभि॒र्मदे॑म ॥१३॥\n\n आ घ॒ त्वावा॒न् त्मना॒प्तः स्तो॒तृभ्यो॑ धृष्णविया॒नः । ऋ॒णोरक्षं॒ न च॒क्र्यो॑: ॥१४॥\n\n आ यद् दुव॑: शतक्रत॒वा कामं॑ जरितॄ॒णाम् । ऋ॒णोरक्षं॒ न शची॑भिः ॥१५॥\n\n शश्व॒दिन्द्र॒: पोप्रु॑थद्भिर्जिगाय॒ नान॑दद्भि॒: शाश्व॑सद्भि॒र्धना॑नि ।\n\n स नो॑ हिरण्यर॒थं दं॒सना॑वा॒न्त्स न॑: सनि॒ता स॒नये॒ स नो॑ऽदात् ॥१६॥\n\n आश्वि॑ना॒वश्वा॑वत्ये॒षा या॑तं॒ शवी॑रया । गोम॑द् दस्रा॒ हिर॑ण्यवत् ॥१७॥\n\n स॒मा॒नयो॑जनो॒ हि वां॒ रथो॑ दस्रा॒वम॑र्त्यः । स॒मु॒द्रे अ॑श्वि॒नेय॑ते ॥१८॥\n\n न्य१घ्न्यस्य॑ मू॒र्धनि॑ च॒क्रं रथ॑स्य येमथुः । परि॒ द्याम॒न्यदी॑यते ॥१९॥\n\n कस्त॑ उषः कधप्रिये भु॒जे मर्तो॑ अमर्त्ये । कं न॑क्षसे विभावरि ॥२०॥\n\n व॒यं हि ते॒ अम॑न्म॒ह्याऽऽन्ता॒दा प॑रा॒कात् । अश्वे॒ न चि॑त्रे अरुषि ॥२१॥\n\n त्वं त्येभि॒रा ग॑हि॒ वाजे॑भिर्दुहितर्दिवः । अ॒स्मे र॒यिं नि धा॑रय ॥२२॥॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 31, + "text": "१८ हिरण्यस्तूप आङ्गिरसः। अग्निः। जगती, ८, १६, १८ त्रिष्टुप्।\n\n त्वम॑ग्ने प्रथ॒मो अङ्गि॑रा॒ ऋषि॑र्दे॒वो दे॒वाना॑मभवः शि॒वः सखा॑ \n\n ।तव॑ व्र॒ते क॒वयो॑ विद्म॒नाप॒सोऽजा॑यन्त म॒रुतो॒ भ्राज॑दृष्टयः ॥१॥\n\n त्वम॑ग्ने प्रथ॒मो अङ्गि॑रस्तमः क॒विर्दे॒वानां॒ परि॑ भूषसि व्र॒तम् । \n\n वि॒भुर्विश्व॑स्मै॒ भुव॑नाय॒ मेधि॑रो द्विमा॒ता श॒युः क॑ति॒धा चि॑दा॒यवे॑ ॥२॥\n\n त्वम॑ग्ने प्रथ॒मो मा॑त॒रिश्व॑न आ॒विर्भ॑व सुक्रतू॒या वि॒वस्व॑ते । \n\n अरे॑जेतां॒ रोद॑सी होतृ॒वूर्ये ऽस॑घ्नोर्भा॒रमय॑जो म॒हो व॑सो ॥३॥\n\n त्वम॑ग्ने॒ मन॑वे॒ द्याम॑वाशयः पुरू॒रव॑से सु॒कृते॑ सु॒कृत्त॑रः ।\n\n श्वा॒त्रेण॒ यत् पि॒त्रोर्मुच्य॑से॒ पर्या त्वा॒ पूर्व॑मनय॒न्नाप॑रं॒ पुन॑: ॥४॥\n\n त्वम॑ग्ने वृष॒भः पु॑ष्टि॒वर्ध॑न॒ उद्य॑तस्रुचे भवसि श्र॒वाय्य॑: । \n\n य आहु॑तिं॒ परि॒ वेदा॒ वष॑ट्कृति॒मेका॑यु॒रग्रे॒ विश॑ आ॒विवा॑ससि ॥५॥ \n\n त्वम॑ग्ने वृजि॒नव॑र्तनिं॒ नरं॒ सक्म॑न् पिपर्षि वि॒दथे॑ विचर्षणे ।\n\n यः शूर॑साता॒ परि॑तक्म्ये॒ धने॑ द॒भ्रेभि॑श्चि॒त् समृ॑ता॒ हंसि॒ भूय॑सः ॥६॥\n\n त्वं तम॑ग्ने अमृत॒त्व उ॑त्त॒मे मर्तं॑ दधासि॒ श्रव॑से दि॒वेदि॑वे । \n\n यस्ता॑तृषा॒ण उ॒भया॑य॒ जन्म॑ने॒ मय॑: कृ॒णोषि॒ प्रय॒ आ च॑ सू॒रये॑ ॥७॥\n\n त्वं नो॑ अग्ने स॒नये॒ धना॑नां य॒शसं॑ का॒रुं कृ॑णुहि॒ स्तवा॑नः । \n\n ऋ॒ध्याम॒ कर्मा॒पसा॒ नवे॑न दे॒वैर्द्या॑वापृथिवी॒ प्राव॑तं नः ॥८॥\n\n त्वं नो॑ अग्ने पि॒त्रोरु॒पस्थ॒ आ दे॒वो दे॒वेष्व॑नवद्य॒ जागृ॑विः । \n\n त॒नू॒कृद् बो॑धि॒ प्रम॑तिश्च का॒रवे॒ त्वं क॑ल्याण॒ वसु॒ विश्व॒मोपि॑षे ॥९॥\n\n त्वम॑ग्ने॒ प्रम॑ति॒स्त्वं पि॒तासि॑ न॒स्त्वं व॑य॒स्कृत् तव॑ जा॒मयो॑ व॒यम् । \n\n सं त्वा॒ राय॑: श॒तिन॒: सं स॑ह॒स्रिण॑: सु॒वीरं॑ यन्ति व्रत॒पाम॑दाभ्य ॥१०॥\n\n त्वाम॑ग्ने प्रथ॒ममा॒युमा॒यवे॑ दे॒वा अ॑कृण्व॒न् नहु॑षस्य वि॒श्पति॑म् ।\n\n इळा॑मकृण्व॒न् मनु॑षस्य॒ शास॑नीं पि॒तुर्यत् पु॒त्रो मम॑कस्य॒ जाय॑ते ॥११॥\n\n त्वं नो॑ अग्ने॒ तव॑ देव पा॒युभि॑र्म॒घोनो॑ रक्ष त॒न्व॑श्च वन्द्य ।\n\n त्रा॒ता तो॒कस्य॒ तन॑ये॒ गवा॑म॒स्यनि॑मेषं॒ रक्ष॑माण॒स्तव॑ व्र॒ते ॥१२॥\n\n त्वम॑ग्ने॒ यज्य॑वे पा॒युरन्त॑रो ऽनिष॒ङ्गाय॑ चतुर॒क्ष इ॑ध्यसे । \n\n यो रा॒तह॑व्यो ऽवृ॒काय॒ धाय॑से की॒रेश्चि॒न् मन्त्रं॒ मन॑सा व॒नोषि॒ तम् ॥१३॥\n\n त्वम॑ग्न उरु॒शंसा॑य वा॒घते॑ स्पा॒र्हं यद् रेक्ण॑: पर॒मं व॒नोषि॒ तत् । \n\n आ॒ध्रस्य॑ चि॒त् प्रम॑तिरुच्यसे पि॒ता प्र पाकं॒ शास्सि॒ प्र दिशो॑ वि॒दुष्ट॑रः ॥१४॥\n\n त्वम॑ग्ने॒ प्रय॑तदक्षिणं॒ नरं॒ वर्मे॑व स्यू॒तं परि॑ पासि वि॒श्वत॑: । \n\n स्वा॒दु॒क्षद्मा॒ यो व॑स॒तौ स्यो॑न॒कृज् जी॑वया॒जं यज॑ते॒ सोप॒मा दि॒वः ॥१५॥ \n\n इ॒माम॑ग्ने श॒रणिं॑ मीमृषो न इ॒ममध्वा॑नं॒ यमगा॑म दू॒रात् । \n\n आ॒पिः पि॒ता प्रम॑तिः सो॒म्यानां॒ भृमि॑रस्यृषि॒कृन् मर्त्या॑नाम् ॥१६॥\n\n म॒नु॒ष्वद॑ग्ने अङ्गिर॒स्वद॑ङ्गिरो ययाति॒वत् सद॑ने पूर्व॒वच्छु॑चे । \n\n अच्छ॑ या॒ह्या व॑हा॒ दैव्यं॒ जन॒मा सा॑दय ब॒र्हिषि॒ यक्षि॑ च प्रि॒यम् ॥१७॥\n\n ए॒तेना॑ग्ने॒ ब्रह्म॑णा वावृधस्व॒ शक्ती॑ वा॒ यत्ते॑ चकृ॒मा वि॒दा वा॑ ।\n\n उ॒त प्र णे॑ष्य॒भि वस्यो॑ अ॒स्मान् त्सं न॑: सृज सुम॒त्या वाज॑वत्या ॥१८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 32, + "text": "१५ हिरण्यस्तूप आङ्गिरसः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\n इन्द्र॑स्य॒ नु वी॒र्या॑णि॒ प्र वो॑चं॒ यानि॑ च॒कार॑ प्रथ॒मानि॑ व॒ज्री । \n\n अह॒न्नहि॒मन्व॒पस्त॑तर्द॒ प्र व॒क्षणा॑ अभिन॒त् पर्व॑तानाम् ॥१॥\n\n अह॒न्नहिं॒ पर्व॑ते शिश्रिया॒णं त्वष्टा॑स्मै॒ वज्रं॑ स्व॒र्यं॑ ततक्ष । \n\n वा॒श्रा इ॑व धे॒नव॒: स्यन्द॑माना॒ अञ्ज॑: समु॒द्रमव॑ जग्मु॒राप॑: ॥२॥\n\n वृ॒षा॒यमा॑णो ऽवृणीत॒ सोमं॒ त्रिक॑द्रुकेष्वपिबत् सु॒तस्य॑ । \n\n आ साय॑कं म॒घवा॑दत्त॒ वज्र॒मह॑न्नेनं प्रथम॒जामही॑नाम् ॥३॥\n\n यदि॒न्द्राह॑न् प्रथम॒जामही॑ना॒मान्मा॒यिना॒ममि॑ना॒: प्रोत मा॒याः ।\n\n आत् सूर्यं॑ ज॒नय॒न् द्यामु॒षासं॑ ता॒दीत्ना॒ शत्रुं॒ न किला॑ विवित्से ॥४॥\n\n अह॑न् वृ॒त्रं वृ॑त्र॒तरं॒ व्यं॑स॒मिन्द्रो॒ वज्रे॑ण मह॒ता व॒धेन॑ । \n\n स्कन्धां॑सीव॒ कुलि॑शेना॒ विवृ॒क्णाऽहि॑: शयत उप॒पृक् पृ॑थि॒व्याः ॥५॥ \n\n अ॒यो॒द्धेव॑ दु॒र्मद॒ आ हि जु॒ह्वे म॑हावी॒रं तु॑विबा॒धमृ॑जी॒षम् । \n\n नाता॑रीदस्य॒ समृ॑तिं व॒धानां॒ सं रु॒जाना॑: पिपिष॒ इन्द्र॑शत्रुः ॥६॥\n\n अ॒पाद॑ह॒स्तो अ॑पृतन्य॒दिन्द्र॒मास्य॒ वज्र॒मधि॒ सानौ॑ जघान । \n\n वृष्णो॒ वध्रि॑: प्रति॒मानं॒ बुभू॑षन् पुरु॒त्रा वृ॒त्रो अ॑शय॒द्व्य॑ व्य॑स्तः ॥७॥\n\n न॒दं न भि॒न्नम॑मु॒या शया॑नं॒ मनो॒ रुहा॑णा॒ अति॑ य॒न्त्याप॑: । \n\n याश्चि॑द् वृ॒त्रो म॑हि॒ना प॒र्यति॑ष्ठ॒त् तासा॒महि॑: पत्सुत॒:शीर्ब॑भूव ॥८॥\n\n नी॒चाव॑या अभवद् वृ॒त्रपु॒त्रेन्द्रो॑ अस्या॒ अव॒ वध॑र्जभार ।\n\n उत्त॑रा॒ सूरध॑रः पु॒त्र आ॑सी॒द् दानु॑: शये स॒हव॑त्सा॒ न धे॒नुः ॥९॥\n\n अति॑ष्ठन्तीनामनिवेश॒नानां॒ काष्ठा॑नां॒ मध्ये॒ निहि॑तं॒ शरी॑रम् । \n\n वृ॒त्रस्य॑ नि॒ण्यं वि च॑र॒न्त्यापो॑ दी॒र्घं तम॒ आश॑य॒दिन्द्र॑शत्रुः ॥१०॥ \n\n दा॒सप॑त्नी॒रहि॑गोपा अतिष्ठ॒न् निरु॑द्धा॒ आप॑: प॒णिने॑व॒ गाव॑: । \n\n अ॒पां बिल॒मपि॑हितं॒ यदासी॑द् वृ॒त्रं ज॑घ॒न्वाँ अप॒ तद् व॑वार ॥११॥\n\n अश्व्यो॒ वारो॑ अभव॒स्तदि॑न्द्र सृ॒के यत् त्वा॑ प्र॒त्यह॑न् देव एक॑: । \n\n अज॑यो॒ गा अज॑यः शूर॒ सोम॒मवा॑सृज॒: सर्त॑वे स॒प्त सिन्धू॑न् ॥१२॥\n\n नास्मै॑ वि॒द्युन्न त॑न्य॒तुः सि॑षेध॒ न यां मिह॒मकि॑रद् ध्रा॒दुनिं॑ च । \n\n इन्द्र॑श्च॒ यद् यु॑यु॒धाते॒ अहि॑श्चो॒ताप॒रीभ्यो॑ म॒घवा॒ वि जि॑ग्ये ॥१३॥\n\n अहे॑र्या॒तारं॒ कम॑पश्य इन्द्र हृ॒दि यत्ते॑ ज॒घ्नुषो॒ भीरग॑च्छत् ।\n\n नव॑ च॒ यन् न॑व॒तिं च॒ स्रव॑न्तीः श्ये॒नो न भी॒तो अत॑रो॒ रजां॑सि ॥१४॥\n\n इन्द्रो॑ या॒तोऽव॑सितस्य॒ राजा॒ शम॑स्य च शृ॒ङ्गिणो॒ वज्र॑बाहुः । \n\n सेदु॒ राजा॑ क्षयति चर्षणी॒नाम॒रान् न ने॒मिः परि॒ ता ब॑भूव ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 33, + "text": "१५ हिरण्यस्तूप आङ्गिरसः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\n एताया॒मोप॑ ग॒व्यन्त॒ इन्द्र॑म॒स्माकं॒ सु प्रम॑तिं वावृधाति । \n\n अ॒ना॒मृ॒णः कु॒विदाद॒स्य रा॒यो गवां॒ केतं॒ पर॑मा॒वर्ज॑ते नः ॥१॥\n\n उपेद॒हं ध॑न॒दामप्र॑तीतं॒ जुष्टां॒ न श्ये॒नो व॑स॒तिं प॑तामि ।\n\n इन्द्रं॑ नम॒स्यन्नु॑प॒मेभि॑र॒र्कैर्यः स्तो॒तृभ्यो॒ हव्यो॒ अस्ति॒ याम॑न् ॥२॥\n\n नि सर्व॑सेन इषु॒धीँर॑सक्त॒ सम॒र्यो गा अ॑जति॒ यस्य॒ वष्टि॑ । \n\n चो॒ष्कू॒यमा॑ण इन्द्र॒ भूरि॑ वा॒मं मा प॒णिर्भू॑र॒स्मदधि॑ प्रवृद्ध ॥३॥\n\n वधी॒र्हि दस्युं॑ ध॒निनं॑ घ॒नेनँ॒ एक॒श्चर॑न्नुपशा॒केभि॑रिन्द्र ।\n\n धनो॒रधि॑ विषु॒णक्ते व्या॑य॒न्नय॑ज्वानः सन॒काः प्रेति॑मीयुः ॥४॥\n\n परा॑ चिच्छी॒र्षा व॑वृजु॒स्त इ॒न्द्राऽय॑ज्वानो॒ यज्व॑भि॒: स्पर्ध॑मानाः ।\n\n प्र यद् दि॒वो ह॑रिवः स्थातरुग्र॒ निर॑व्र॒ताँ अ॑धमो॒ रोद॑स्योः ॥५॥ \n\n अयु॑युत्सन्ननव॒द्यस्य॒ सेना॒मया॑तयन्त क्षि॒तयो॒ नव॑ग्वाः ।\n\n वृ॒षा॒युधो॒ न वध्र॑यो॒ निर॑ष्टाः प्र॒वद्भि॒रिन्द्रा॑च्चि॒तय॑न्त आयन् ॥६॥\n\n त्वमे॒तान् रु॑द॒तो जक्ष॑त॒श्चायो॑धयो॒ रज॑स इन्द्र पा॒रे ।\n\n अवा॑दहो दि॒व आ दस्यु॑मु॒च्चा प्र सु॑न्व॒तः स्तु॑व॒तः शंस॑मावः ॥ ७\n\n च॒क्रा॒णास॑: परी॒णहं॑ पृथि॒व्या हिर॑ण्येन म॒णिना॒ शुम्भ॑मानाः ।\n\n न हि॑न्वा॒नास॑स्तितिरु॒स्त इन्द्रं॒ परि॒ स्पशो॑ अदधा॒त् सूर्ये॑ण ॥८॥\n\n परि॒ यदि॑न्द्र॒ रोद॑सी उ॒भे अबु॑भोजीर्महि॒ना वि॒श्वत॑: सीम् । \n\n अम॑न्यमानाँ अ॒भि मन्य॑मानै॒र्निर्ब्र॒ह्मभि॑रधमो॒ दस्यु॑मिन्द्र ॥९॥\n\n न ये दि॒वः पृ॑थि॒व्या अन्त॑मा॒पुर्न मा॒याभि॑र्धन॒दां प॒र्यभू॑वन् । \n\n युजं॒ वज्रं॑ वृष॒भश्च॑क्र॒ इन्द्रो॒ निर्ज्योति॑षा॒ तम॑सो॒ गा अ॑दुक्षत् ॥१०॥\n\n अनु॑ स्व॒धाम॑क्षर॒न्नापो॑ अ॒स्याव॑र्धत॒ मध्य॒ आ ना॒व्या॑नाम् । \n\n स॒ध्री॒चीने॑न॒ मन॑सा॒ तमिन्द्र॒ ओजि॑ष्ठेन॒ हन्म॑नाहन्न॒भि द्यून् ॥११॥ \n\n न्या॑विध्यदिली॒बिश॑स्य दृ॒ह्ला वि शृ॒ङ्गिण॑मभिन॒च्छुष्ण॒मिन्द्र॑: ।\n\n याव॒त्तरो॑ मघव॒न् याव॒दोजो॒ वज्रे॑ण॒ शत्रु॑मवधीः पृत॒न्युम् ॥१२॥\n\n अ॒भि सि॒ध्मो अ॑जिगादस्य॒ शत्रू॒न् वि ति॒ग्मेन॑ वृष॒भेणा॒ पुरो॑ऽभेत् ।\n\n सं वज्रे॑णासृजद् वृ॒त्रमिन्द्र॒: प्र स्वां म॒तिम॑तिर॒च्छाश॑दानः ॥१३॥\n\n आव॒: कुत्स॑मिन्द्र॒ यस्मि॑ञ्चा॒कन् प्रावो॒ युध्य॑न्तं वृष॒भं दश॑द्युम् ।\n\n श॒फच्यु॑तो रे॒णुर्न॑क्षत॒ द्यामुच्छ्वै॑त्रे॒यो नृ॒षाह्या॑य तस्थौ ॥१४॥\n\n आव॒: शमं॑ वृष॒भं तुग्सु क्षेत्रजे॒षे म॑घव॒ञ्छ्वित्र्यं॒ गाम् ।\n\n ज्योक् च॒क्चि॒ चि॒दत्र॑ तस्थि॒वांसो॑ अक्रञ्छत्रूय॒तामध॑रा॒ वेद॑नाकः ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 34, + "text": "१२ हरिण्यस्तूप आङिरसः। अश्विनौ। जगती, ९-,१२ त्रिष्टुप्।\n\nत्रिश्चि॑न् नो अ॒द्या भ॑वतं नवेदसा वि॒भुर्वां॒ याम॑ उ॒त रा॒तिर॑श्विना ।\n\nयु॒वोर्हि य॒न्त्रं हि॒म्येव॒ वास॑सो ऽभ्यायं॒सेन्या॑ भवतं मनी॒षिभि॑: ॥१॥\n\nत्रय॑: प॒वयो॑ मधु॒वाह॑ने॒ रथे॒ सोम॑स्य वे॒नामनु॒ विश्व॒ इद् वि॑दुः ।\n\nत्रय॑: स्क॒म्भास॑: स्कभि॒तास॑ आ॒रभे॒ त्रिर्नक्तं॑ या॒थस्त्रिर्व॑श्विना॒ दिवा॑ ॥२॥\n\nस॒मा॒ने अह॒न् त्रिर॑वद्यगोहना॒ त्रिर॒द्य य॒ज्ञं मधु॑ना मिमिक्षतम् ।\n\nत्रिर्वाज॑वती॒रिषो॑ अश्विना यु॒वं दो॒षा अ॒स्मभ्य॑मु॒षस॑श्च पिन्वतम् ॥३॥\n\nत्रिर्व॒र्तिर्या॑तं॒ त्रिरनु॑व्रते ज॒ने त्रिः सु॑प्रा॒व्ये॑ त्रे॒धेव॑ शिक्षतम् ।\n\nत्रिर्ना॒न्द्यं॑ वहतमश्विना यु॒वं त्रिः पृक्षो॑ अ॒स्मे अ॒क्षरे॑व पिन्वतम् ॥४॥\n\nत्रिर्नो॑ र॒यिं व॑हतमश्विना यु॒वं त्रिर्दे॒वता॑ता॒ त्रिरु॒ताव॑तं॒ धिय॑: ।\n\nत्रिः सौ॑भग॒त्वं त्रिरु॒त श्रवां॑सि नस् त्रि॒ष्ठं वां॒ सूरे॑ दुहि॒ता रु॑ह॒द् रथ॑म् ॥५॥\n\nत्रिर्नो॑ अश्विना दि॒व्यानि॑ भेष॒जा त्रिः पार्थि॑वानि॒ त्रिरु॑ दत्तम॒द्भ्यः ।\n\nओ॒मानं॑ शं॒योर्मम॑काय सू॒नव॑ त्रि॒धातु॒ शर्म॑ वहतं शुभस्पती ॥६॥\n\nत्रिर्नो॑ अश्विना यज॒ता दि॒वेदि॑वे॒ परि॑ त्रि॒धातु॑ पृथि॒वीम॑शायतम् ।\n\nति॒स्रो ना॑सत्या रथ्या परा॒वत॑ आ॒त्मेव॒ वात॒: स्वस॑राणि गच्छतम् ॥७॥\n\nत्रिर॑श्विना॒ सिन्धु॑भिः स॒प्तमा॑तृभि॒स्त्रय॑ आहा॒वास्त्रे॒धा ह॒विष्कृ॒तम् ।\n\nति॒स्रः पृ॑थि॒वीरु॒परि॑ प्र॒वा दि॒वो नाकं॑ रक्षेथे॒ द्युभि॑र॒क्तुभि॑र्हि॒तम् ॥८॥\n\nक्व१ त्री च॒क्रा त्रि॒वृतो॒ रथ॑स्य॒ क्व१ त्रयो॑ व॒न्धुरो॒ ये सनी॑ळाः ।\n\nक॒दा योगो॑ वा॒जिनो॒ रास॑भस्य॒ येन॑ य॒ज्ञं ना॑सत्योपया॒थः ॥ ९\n\nआ ना॑सत्या॒ गच्छ॑तं हू॒यते॑ ह॒विर्मध्व॑: पिबतं मधु॒पेभि॑रा॒सभि॑: ।\n\nयु॒वोर्हि पूर्वं॑ सवि॒तोषसो॒ रथ॑मृ॒ताय॑ चि॒त्रं घृ॒तव॑न्त॒मिष्य॑ति ॥१०॥\n\nआ ना॑सत्या त्रि॒भिरे॑काद॒शैरि॒ह दे॒वेभि॑र्यातं मधु॒पेय॑मश्विना ।\n\nप्रायु॒स्तारि॑ष्टं॒ नी रपां॑सि मृक्षतं॒ सेध॑तं॒ द्वेषो॒ भव॑तं सचा॒भुवा॑ ॥११॥\n\nआ नो॑ अश्विना त्रि॒वृता॒ रथे॑ना॒ऽर्वाञ्चं॑ र॒यिं व॑हतं सु॒वीर॑म् ।\n\nशृ॒ण्वन्ता॑ वा॒मव॑से जोहवीमि वृ॒धे च॑ नो भवतं॒ वाज॑सातौ ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 35, + "text": "११ हिरण्यस्तूप आङ्गिरसः। १ (पादानां क्रमेण) अग्निः, मित्रावरुणौ, रात्रिः, सविता च। २-११ सविता। त्रिष्टुप्, १, ९ जगती।\n\n ह्वया॑म्य॒ग्निं प्र॑थ॒मं स्व॒स्तये॒ ह्वया॑मि मि॒त्रावरु॑णावि॒हाव॑से । ह्वया॑मि॒ रात्रीं॒ जग॑तो नि॒वेश॑नीं॒ ह्वया॑मि दे॒वं स॑वि॒तार॑मू॒तये॑ ॥१॥\n\n आ कृ॒ष्णेन॒ रज॑सा॒ वर्त॑मानो निवे॒शय॑न्न॒मृतं॒ मर्त्यं॑ च ।\n\n हि॒र॒ण्यये॑न सवि॒ता रथे॒नाऽऽ दे॒वो या॑ति॒ भुव॑नानि॒ पश्य॑न् ॥२॥\n\n याति॑ दे॒वः प्र॒वता॒ यात्यु॒द्वता॒ याति॑ शु॒भ्राभ्यां॑ यज॒तो हरि॑भ्याम् । \n\n आ दे॒वो या॑ति सवि॒ता प॑रा॒वतो ऽप॒ विश्वा॑ दुरि॒ता बाध॑मानः ॥३॥\n\n अ॒भीवृ॑तं॒ कृश॑नैर्वि॒श्वरू॑पं॒ हिर॑ण्यशम्यं यज॒तो बृ॒हन्त॑म् ।\n\n आस्था॒द् रथं॑ सवि॒ता चि॒त्रभा॑नुः कृ॒ष्णा रजां॑सि॒ तवि॑षीं॒ दधा॑नः ॥४॥\n\n वि जना॑ञ्छ्या॒वाः शि॑ति॒पादो॑ अख्य॒न् रथं॒ हिर॑ण्यप्रउगं॒ वह॑न्तः ।\n\n शश्व॒द् विश॑: सवि॒तुर्दैव्य॑स्यो॒पस्थे॒ विश्वा॒ भुव॑नानि तस्थुः ॥ ५\n\n ति॒स्रो द्याव॑: सवि॒तुर्द्वा उ॒पस्थाँ॒ एका॑ य॒मस्य॒ भुव॑ने विरा॒षाट् । \n\n आ॒णिं न रथ्य॑म॒मृताधि॑ तस्थुरि॒ह ब्र॑वीतु॒ य उ॒ तच्चिके॑तत् ॥६॥ \n\n वि सु॑प॒र्णो अ॒न्तरि॑क्षाण्यख्यद्ग गभी॒रवे॑पा॒ असु॑रः सुनी॒थः ।\n\n क्वे॒३दानीं॒ सूर्य॒: कश्चि॑केत कत॒मां द्यां र॒श्मिर॒स्या त॑तान ॥७॥\n\n अ॒ष्टौ व्य॑ख्यत् क॒कुभ॑: पृथि॒व्यास् त्री धन्व॒ योज॑ना स॒प्त सिन्धू॑न् । \n\n हि॒र॒ण्या॒क्षः स॑वि॒ता दे॒व आगा॒द् दध॒द्रत्ना॑ दा॒शुषे॒ वार्या॑णि ॥८॥\n\n हिर॑ण्यपाणिः सवि॒ता विच॑र्षणिरु॒भे द्यावा॑पृथि॒वी अ॒न्तरी॑यते । \n\n अपामी॑वां॒ बाध॑ते॒ वेति॒ सूर्य॑म॒भि कृ॒ष्णेन॒ रज॑सा॒ द्यामृ॑णोति ॥९॥\n\n हिर॑ण्यहस्तो॒ असु॑रः सुनी॒थः सु॑मृळी॒कः स्ववाँ॑ यात्व॒र्वाङ् ।\n\n अ॒प॒सेध॑न् र॒क्षसो॑ यातु॒धाना॒नस्था॑द् दे॒वः प्र॑तिदो॒षं गृ॑णा॒नः ॥१०॥\n\n ये ते॒ पन्था॑: सवितः पू॒र्व्यासो॑ ऽरे॒णव॒: सुकृ॑ता अ॒न्तरि॑क्षे ।\n\n तेभि॑र्नो अ॒द्य प॒थिभि॑: सु॒गेभी॒ रक्षा॑ च नो॒ अधि॑ च ब्रूहि देव ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 36, + "text": "२० कण्वो घौरः। अग्निः, १३-१४ यूपो वा। प्रगाथः – विषमा बृहत्यः, समाः सतोबृहंत्यः (१३ उपरिष्टाद् बृहती। ऐ० ब्रा० २-२ चरणच्छेदः)\n\n प्र वो॑ य॒ह्वं पु॑रू॒णां वि॒शां दे॑वय॒तीना॑म् ।\n\n अ॒ग्निं सू॒क्तेभि॒र्वचो॑भिरीमहे॒ यं सी॒मिद॒न्य ईळ॑ते ॥१॥\n\n जना॑सो अ॒ग्निं द॑धिरे सहो॒वृधं॑ ह॒विष्म॑न्तो विधेम ते ।\n\n स त्वं नो॑ अ॒द्य सु॒मना॑ इ॒हावि॒ता भवा॒ वाजे॑षु सन्त्य ॥२॥\n\n प्र त्वा॑ दू॒तं वृ॑णीमहे॒ होता॑रं वि॒श्ववे॑दसम् ।\n\n म॒हस्ते॑ स॒तो वि च॑रन्त्य॒र्चयो॑ दि॒वि स्पृ॑शन्ति भा॒नव॑: ॥३॥\n\n दे॒वास॑स्त्वा॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॑र्य॒मा सं दू॒तं प्र॒त्नमि॑न्धते ।\n\n विश्वं॒ सो अ॑ग्ने जयति॒ त्वया॒ धनं॒ यस्ते॑ द॒दाश॒ मर्त्य॑: ॥४॥\n\n म॒न्द्रो होता॑ गृ॒हप॑ति॒रग्ने॑ दू॒तो वि॒शाम॑सि ।\n\n त्वे विश्वा॒ संग॑तानि व्र॒ता ध्रु॒वा यानि॑ दे॒वा अकृ॑ण्वत ॥५॥\n\n त्वे इद॑ग्ने सु॒भगे॑ यविष्ठ्य॒ विश्व॒मा हू॑यते ह॒विः ।\n\n स त्वं नो॑ अ॒द्य सु॒मना॑ उ॒ताप॒रं यक्षि॑ दे॒वान्त्सु॒वीर्या॑ ॥६॥\n\n तं घे॑मि॒त्था न॑म॒स्विन॒ उप॑ स्व॒राज॑मासते ।\n\n होत्रा॑भिर॒ग्निं मनु॑ष॒: समि॑न्धते तिति॒र्वांसो॒ अति॒ स्रिध॑: ॥७॥\n\n घ्नन्तो॑ वृ॒त्रम॑तर॒न् रोद॑सी अ॒प उ॒रु क्षया॑य चक्रिरे ।\n\n भुव॒त् कण्वे॒ वृषा॑ द्यु॒म्न्याहु॑त॒: क्रन्द॒दश्वो॒ गवि॑ष्टिषु ॥८॥\n\n सं सी॑दस्व म॒हाँ अ॑सि॒ शोच॑स्व देव॒वीत॑मः ।\n\n वि धू॒मम॑ग्ने अरु॒षं मि॑येध्य सृ॒ज प्र॑शस्त दर्श॒तम् ॥९॥\n\n यं त्वा॑ दे॒वासो॒ मन॑वे द॒धुरि॒ह यजि॑ष्ठं हव्यवाहन ।\n\n यं कण्वो॒ मेध्या॑तिथिर्धन॒स्पृतं॒ यं वृषा॒ यमु॑पस्तु॒तः ॥१०॥\n\n यम॒ग्निं मेध्या॑तिथि॒: कण्व॑ ई॒ध ऋ॒तादधि॑ ।\n\n तस्य॒ प्रेषो॑ दीदियु॒स्तमि॒मा ऋच॒स् तम॒ग्निं व॑र्धयामसि ॥११॥\n\n रा॒यस्पू॑र्धि स्वधा॒वोऽस्ति॒ हि ते ऽग्ने॑ दे॒वेष्वाप्य॑म् ।\n\n त्वं वाज॑स्य॒ श्रुत्य॑स्य राजसि॒ स नो॑ मृळ म॒हाँ अ॑सि ॥१२॥\n\n ऊ॒र्ध्व ऊ॒ षु ण॑ ऊ॒तये॒ तिष्ठा॑ दे॒वो न स॑वि॒ता ।\n\n ऊ॒र्ध्वो वाज॑स्य॒ सनि॑ता॒ यद॒ञ्जिभि॑र्वा॒घद्भि॑र्वि॒ह्वया॑महे ॥१३॥\n\n ऊ॒र्ध्वो न॑: पा॒ह्यंह॑सो॒ नि के॒तुना॒ विश्वं॒ सम॒त्रिणं॑ दह ।\n\n कृ॒धी न॑ ऊ॒र्ध्वाञ्च॒रथा॑य जी॒वसे॑ वि॒दा दे॒वेषु॑ नो॒ दुव॑: ॥१४॥\n\n पा॒हि नो॑ अग्ने र॒क्षस॑: पा॒हि धू॒र्तेररा॑व्णः ।\n\n पा॒हि रीष॑त उ॒त वा॒ जिघां॑सतो॒ बृह॑द्भानो॒ यवि॑ष्ठ्य ॥१५॥\n\n घ॒नेव॒ विष्व॒ग्वि ज॒ह्यरा॑व्ण॒स् तपु॑र्जम्भ॒ यो अ॑स्म॒ध्रुक् ।\n\n यो मर्त्य॒: शिशी॑ते॒ अत्य॒क्तुभि॒र्मा न॒: स रि॒पुरी॑शत ॥१६॥\n\n अ॒ग्निर्व॑व्ने सु॒वीर्य॑म॒ग्निः कण्वा॑य॒ सौभ॑गम् ।\n\n अ॒ग्निः प्राव॑न् मि॒त्रोत मेध्या॑तिथिम॒ग्निः सा॒ता उ॑पस्तु॒तम् ॥१७॥\n\n अ॒ग्निना॑ तु॒र्वशं॒ यदुं॑ परा॒वत॑ उ॒ग्रादे॑वं हवामहे ।\n\n अ॒ग्निर्न॑य॒न्नव॑वास्त्वं बृ॒हद्र॑थं तु॒र्वीतिं॒ दस्य॑वे॒ सह॑: ॥१८॥\n\n नि त्वाम॑ग्ने॒ मनु॑र्दधे॒ ज्योति॒र्जना॑य॒ शश्व॑ते ।\n\n दी॒देथ॒ कण्व॑ ऋ॒तजा॑त उक्षि॒तो यं न॑म॒स्यन्ति॑ कृ॒ष्टय॑: ॥१९॥\n\n त्वे॒षासो॑ अ॒ग्नेरम॑वन्तो अ॒र्चयो॑ भी॒मासो॒ न प्रती॑तये ।\n\n र॒क्ष॒स्विन॒: सद॒मिद् या॑तु॒माव॑तो॒ विश्वं॒ सम॒त्रिणं॑ दह ॥२०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 37, + "text": "१५ कण्वो घौरः। मरुतः। गायत्री।\n\n क्री॒ळं व॒: शर्धो॒ मारु॑तमन॒र्वाणं॑ रथे॒शुभ॑म् । कण्वा॑ अ॒भि प्र गा॑यत ॥१॥\n\n ये पृष॑तीभिर्ऋ॒ष्टिभि॑: सा॒कं वाशी॑भिर॒ञ्जिभि॑: । अजा॑यन्त॒ स्वभा॑नवः ॥२॥\n\n इ॒हेव॑ शृण्व एषां॒ कशा॒ हस्ते॑षु॒ यद् वदा॑न् । नि याम॑ञ्चि॒त्रमृ॑ञ्जते ॥३॥\n\n प्र व॒: शर्धा॑य॒ घृष्व॑ये त्वे॒षद्यु॑म्नाय शु॒ष्मिणे॑ । दे॒वत्तं॒ ब्रह्म॑ गायत ॥४॥\n\n प्र शं॑सा॒ गोष्वघ्न्यं॑ क्री॒ळं यच्छर्धो॒ मारु॑तम् । जम्भे॒ रस॑स्य वावृधे ॥५॥\n\n को वो॒ वर्षि॑ष्ठ॒ आ न॑रो दि॒वश्च॒ ग्मश्च॑ धूतयः । यत्सी॒मन्तं॒ न धू॑नु॒थ ॥६॥\n\n नि वो॒ यामा॑य॒ मानु॑षो द॒ध्र उ॒ग्राय॑ म॒न्यवे॑ । जिही॑त॒ पर्व॑तो गि॒रिः ॥७॥\n\n येषा॒मज्मे॑षु पृथि॒वी जु॑जु॒र्वाँ इ॑व वि॒श्पति॑: । भि॒या यामे॑षु॒ रेज॑ते ॥८॥\n\n स्थि॒रं हि जान॑मेषां॒ वयो॑ मा॒तुर्निरे॑तवे । यत् सी॒मनु॑ द्वि॒ता शव॑: ॥९॥\n\n उदु॒ त्ये सू॒नवो॒ गिर॒: काष्ठा॒ अज्मे॑ष्वत्नत । वा॒श्रा अ॑भि॒ज्ञु यात॑वे ॥१०॥\n\n त्यं चि॑द् घा दी॒र्घं पृ॒थुं मि॒हो नपा॑त॒ममृ॑ध्रम् । प्र च्या॑वयन्ति॒ याम॑भिः ॥११॥\n\n मरु॑तो॒ यद्ध॑ वो॒ बलं॒ जनाँ॑ अचुच्यवीतन । गि॒रीँर॑चुच्यवीतन ॥१२॥\n\n यद्ध॒ यान्ति॑ म॒रुत॒: सं ह॑ ब्रुव॒तेऽध्व॒न्ना । शृ॒णोति॒ कश्चि॑देषाम् ॥१३॥\n\n प्र या॑त॒ शीभ॑मा॒शुभि॒: सन्ति॒ कण्वे॑षु वो॒ दुव॑: । तत्रो॒ षु मा॑दयाध्वै ॥१४॥\n\n अस्ति॒ हि ष्मा॒ मदा॑य व॒: स्मसि॑ ष्मा व॒यमे॑षाम् । विश्वं॑ चि॒दायु॑र्जी॒वसे॑ ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 38, + "text": "१५ कण्वो घौरः। मरुतः। गायत्री।\n\n कद्ध॑ नू॒नं क॑धप्रियः पि॒ता पु॒त्रं न हस्त॑योः । द॒धि॒ध्वे वृ॑क्तबर्हिषः ॥१\n\n क्व॑ नू॒नं कद् वो॒ अर्थं॒ गन्ता॑ दि॒वो न पृ॑थि॒व्याः । क्व॑ वो॒ गावो॒ न र॑ण्यन्ति ॥२\n\n क्व॑ वः सु॒म्ना नव्यां॑सि॒ मरु॑त॒: क्व॑ सुवि॒ता । क्वो॒३ विश्वा॑नि॒ सौभ॑गा ॥३\n\n यद् यू॒यं पृ॑श्निमातरो॒ मर्ता॑स॒: स्यात॑न । स्तो॒ता वो॑ अ॒मृत॑: स्यात् ॥४\n\n मा वो॑ मृ॒गो न यव॑से जरि॒ता भू॒दजो॑ष्यः । प॒था य॒मस्य॑ गा॒दुप॑ ॥५\n\n मो षु ण॒: परा॑परा॒ निऋ॑तिर्दु॒र्हणा॑ वधीत् । प॒दी॒ष्ट तृष्ण॑या स॒ह ॥६\n\n स॒त्यं त्वे॒षा अम॑वन्तो॒ धन्व॑ञ्चि॒दा रु॒द्रिया॑सः । मिहं॑ कृण्वन्त्यवा॒ताम् ॥७\n\n वा॒श्रेव॑ वि॒द्युन्मि॑माति व॒त्सं न मा॒ता सि॑षक्ति । यदे॑षां वृ॒ष्टिरस॑र्जि ॥८\n\n दिवा॑ चि॒त्तम॑: कृण्वन्ति प॒र्जन्ये॑नोदवा॒हेन॑ । यत्पृ॑थि॒वीं व्यु॒न्दन्ति॑ ॥९\n\n अध॑ स्व॒नान्म॒रुतां॒ विश्व॒मा सद्म॒ पार्थि॑वम् । अरे॑जन्त॒ प्र मानु॑षाः ॥१०\n\n मरु॑तो वीळुपा॒णिभि॑श् चि॒त्रा रोध॑स्वती॒रनु॑ । या॒तेमखि॑द्रयामभिः ॥११\n\n स्थि॒रा व॑: सन्तु ने॒मयो॒ रथा॒ अश्वा॑स एषाम् । सुसं॑स्कृता अ॒भीश॑वः ॥१२\n\n अच्छा॑ वदा॒ तना॑ गि॒रा ज॒रायै॒ ब्रह्म॑ण॒स्पति॑म् । अ॒ग्निं मि॒त्रं न द॑र्श॒तम् ॥१३\n\n मि॒मी॒हि श्लोक॑मा॒स्ये॑ प॒र्जन्य॑ इव ततनः । गाय॑ गाय॒त्रमु॒क्थ्य॑म् ॥१४\n\n वन्द॑स्व॒ मारु॑तं ग॒णं त्वे॒षं प॑न॒स्युम॒र्किण॑म् । अ॒स्मे वृ॒द्धा अ॑सन्नि॒ह ॥१५" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 39, + "text": "१० कण्वौ घौरः। मरुतः। प्रगाथः – विषमा बृहत्यः, समाः सतोबृहत्यः।\n\n प्र यदि॒त्था प॑रा॒वत॑: शो॒चिर्न मान॒मस्य॑थ ।\n\n कस्य॒ क्रत्वा॑ मरुत॒: कस्य॒ वर्प॑सा॒ कं या॑थ॒ कं ह॑ धूतयः ॥१\n\n स्थि॒रा व॑: स॒न्त्वायु॑धा परा॒णुदे॑ वी॒ळू उ॒त प्र॑ति॒ष्कभे॑ ।\n\n यु॒ष्माक॑मस्तु॒ तवि॑षी॒ पनी॑यसी॒ मा मर्त्य॑स्य मा॒यिन॑: ॥२\n\n परा॑ ह॒ यत् स्थि॒रं ह॒थ नरो॑ व॒र्तय॑था गु॒रु ।\n\n वि या॑थन व॒निन॑: पृथि॒व्या व्याशा॒: पर्व॑तानाम् ॥३\n\n न॒हि व॒: शत्रु॑र्विवि॒दे अधि॒ द्यवि॒ न भूम्यां॑ रिशादसः ।\n\n यु॒ष्माक॑मस्तु॒ तवि॑षी॒ तना॑ यु॒जा रुद्रा॑सो॒ नू चि॑दा॒धृषे॑ ॥४\n\n प्र वे॑पयन्ति॒ पर्व॑ता॒न्वि वि॑ञ्चन्ति॒ वन॒स्पती॑न् ।\n\n प्रो आ॑रत मरुतो दु॒र्मदा॑ इव॒ देवा॑स॒: सर्व॑या वि॒शा ॥५\n\n उपो॒ रथे॑षु॒ पृष॑तीरयुग्ध्वं॒ प्रष्टि॑र्वहति॒ रोहि॑तः ।\n\n आ वो॒ यामा॑य पृथि॒वी चि॑दश्रो॒दबी॑भयन्त॒ मानु॑षाः ॥६\n\n आ वो॑ म॒क्षू तना॑य॒ कं रुद्रा॒ अवो॑ वृणीमहे ।\n\n गन्ता॑ नू॒नं नोऽव॑सा॒ यथा॑ पु॒रेत्था कण्वा॑य बि॒भ्युषे॑ ॥७\n\n यु॒ष्मेषि॑तो मरुतो॒ मर्त्ये॑षित॒ आ यो नो॒ अभ्व॒ ईष॑ते ।\n\n वि तं यु॑योत॒ शव॑सा॒ व्योज॑सा॒ वि यु॒ष्माका॑भिरू॒तिभि॑: ॥८\n\n असा॑मि॒ हि प्र॑यज्यव॒: कण्वं॑ द॒द प्र॑चेतसः ।\n\n असा॑मिभिर्मरुत॒ आ न॑ ऊ॒तिभि॒र्गन्ता॑ वृ॒ष्टिं न वि॒द्युत॑: ॥९\n\n असा॒म्योजो॑ बिभृथा सुदान॒वो ऽसा॑मि धूतय॒: शव॑: ।\n\n ऋ॒षि॒द्विषे॑ मरुतः परिम॒न्यव॒ इषुं॒ न सृ॑जत॒ द्विष॑म् ॥१०" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 40, + "text": "८ कण्वो घौरः। ब्रह्मणस्पतिः। प्रगाथः – विषमा बृहत्यः, समाः सतोबृहत्यः।\n\n उत्ति॑ष्ठ ब्रह्मणस्पते देव॒यन्त॑स्त्वेमहे ।\n\n उप॒ प्र य॑न्तु म॒रुत॑: सु॒दान॑व॒ इन्द्र॑ प्रा॒शूर्भ॑वा॒ सचा॑ ॥१॥\n\n त्वामिद्धि स॑हसस्पुत्र॒ मर्त्य॑ उपब्रू॒ते धने॑ हि॒ते ।\n\n सु॒वीर्यं॑ मरुत॒ आ स्वश्व्यं॒ दधी॑त॒ यो व॑ आच॒के ॥२॥\n\n प्रैतु॒ ब्रह्म॑ण॒स्पति॒: प्र दे॒व्ये॑तु सू॒नृता॑ ।\n\n अच्छा॑ वी॒रं नर्यं॑ प॒ङ्क्तिरा॑धसं दे॒वा य॒ज्ञं न॑यन्तु नः ॥३॥\n\n यो वा॒घते॒ ददा॑ति सू॒नरं॒ वसु॒ स ध॑त्ते॒ अक्षि॑ति॒ श्रव॑: ।\n\n तस्मा॒ इळां॑ सु॒वीरा॒मा य॑जामहे सु॒प्रतू॑र्तिमने॒हस॑म् ॥४॥\n\n प्र नू॒नं ब्रह्म॑ण॒स्पति॒र्मन्त्रं॑ वदत्यु॒क्थ्य॑म् ।\n\n यस्मि॒न्निन्द्रो॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॑र्य॒मा दे॒वा ओकां॑सि चक्रि॒रे ॥५॥\n\n तमिद् वो॑चेमा वि॒दथे॑षु श॒म्भुवं॒ मन्त्रं॑ देवा अने॒हस॑म् ।\n\n इ॒मां च॒ वाचं॑ प्रति॒हर्य॑था नरो॒ विश्वेद् वा॒मा वो॑ अश्नवत् ॥६॥\n\n को दे॑व॒यन्त॑मश्नव॒ज् जनं॒ को वृ॒क्तब॑र्हिषम् ।\n\n प्रप्र॑ दा॒श्वान् प॒स्त्या॑भिरस्थितान्त॒र्वाव॒त् क्षयं॑ दधे ॥७॥\n\n उप॑ क्ष॒त्रं पृ॑ञ्ची॒त हन्ति॒ राज॑भिर्भ॒ये चि॑त् सुक्षि॒तिं द॑धे ।\n\n नास्य॑ व॒र्ता न त॑रु॒ता म॑हाध॒ने नार्भे॑ अस्ति व॒ज्रिण॑: ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 41, + "text": "९ कण्वो घौरः। वरुणमित्रार्यमणः, ४-६ आदित्याः। गायत्री।\n\n यं रक्ष॑न्ति॒ प्रचे॑तसो॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॑र्य॒मा । नू चि॒त्स द॑भ्यते॒ जन॑: ॥१॥\n\n यं बा॒हुते॑व॒ पिप्र॑ति॒ पान्ति॒ मर्त्यं॑ रि॒षः । अरि॑ष्ट॒: सर्व॑ एधते ॥२॥\n\n वि दु॒र्गा वि द्विष॑: पु॒रो घ्नन्ति॒ राजा॑न एषाम् । नय॑न्ति दुरि॒ता ति॒रः ॥३॥\n\n सु॒गः पन्था॑ अनृक्ष॒र आदि॑त्यास ऋ॒तं य॒ते । नात्रा॑वखा॒दो अ॑स्ति वः ॥४॥\n\n यं य॒ज्ञं नय॑था नर॒ आदि॑त्या ऋ॒जुना॑ प॒था । प्र व॒: स धी॒तये॑ नशत् ॥५॥\n\n स रत्नं॒ मर्त्यो॒ वसु॒ विश्वं॑ तो॒कमु॒त त्मना॑ । अच्छा॑ गच्छ॒त्यस्तृ॑तः ॥६॥\n\n क॒था रा॑धाम सखाय॒: स्तोमं॑ मि॒त्रस्या॑र्य॒म्णः । महि॒ प्सरो॒ वरु॑णस्य ॥७॥\n\n मा वो॒ घ्नन्तं॒ मा शप॑न्तं॒ प्रति॑ वोचे देव॒यन्त॑म् । सु॒म्नैरिद् व॒ आ वि॑वासे ॥८॥\n\n च॒तुर॑श्चि॒द् दद॑मानाद् बिभी॒यादा निधा॑तोः । न दु॑रु॒क्ताय॑ स्पृहयेत् ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 42, + "text": "१० कण्वो घौरः। पूषा। गायत्री।\n\n सं पू॑ष॒न्नध्व॑नस्तिर॒ व्यंहो॑ विमुचो नपात् । सक्ष्वा॑ देव॒ प्र ण॑स्पु॒रः ॥१॥\n\n यो न॑: पूषन्न॒घो वृको॑ दु॒:शेव॑ आ॒दिदे॑शति । अप॑ स्म॒ तं प॒थो ज॑हि ॥२॥\n\n अप॒ त्यं प॑रिप॒न्थिनं॑ मुषी॒वाणं॑ हुर॒श्चित॑म् । दू॒रमधि॑ स्रु॒तेर॑ज ॥३॥\n\n त्वं तस्य॑ द्वया॒विनो॒ ऽघशं॑सस्य॒ कस्य॑ चित् । प॒दाभि ति॑ष्ठ॒ तपु॑षिम् ॥४॥\n\n आ तत्ते॑ दस्र मन्तुम॒: पूष॒न्नवो॑ वृणीमहे । येन॑ पि॒तॄनचो॑दयः ॥५॥\n\n अधा॑ नो विश्वसौभग॒ हिर॑ण्यवाशीमत्तम । धना॑नि सु॒षणा॑ कृधि ॥६॥\n\n अति॑ नः स॒श्चतो॑ नय सु॒गा न॑: सु॒पथा॑ कृणु । पूष॑न्नि॒ह क्रतुं॑ विदः ॥७॥\n\n अ॒भि सू॒यव॑सं नय॒ न न॑वज्वा॒रो अध्व॑ने । पूष॑न्नि॒ह क्रतुं॑ विदः ॥८॥\n\n श॒ग्धि पू॒र्धि प्र यं॑सि च शिशी॒हि प्रास्यु॒दर॑म् । पूष॑न्नि॒ह क्रतुं॑ विदः ॥९॥\n\n न पू॒षणं॑ मेथामसि सू॒क्तैर॒भि गृ॑णीमसि । वसू॑नि द॒स्ममी॑महे ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 43, + "text": "९ कण्वो घौरः। रुद्रः, मित्रावरुणौ च, ७-९ सोमः। गायत्री, ९ अनुष्टप्।\n\n कद् रु॒द्राय॒ प्रचे॑तसे मी॒ह्ळुष्ट॑माय॒ तव्य॑से । वो॒चेम॒ शंत॑मं हृ॒दे ॥१॥\n\n यथा॑ नो॒ अदि॑ति॒: कर॒त् पश्वे॒ नृभ्यो॒ यथा॒ गवे॑ । यथा॑ तो॒काय॑ रु॒द्रिय॑म् ॥२॥\n\n यथा॑ नो मि॒त्रो वरु॑णो॒ यथा॑ रु॒द्रश्चिके॑तति । यथा॒ विश्वे॑ स॒जोष॑सः ॥३॥\n\n गा॒थप॑तिं मे॒धप॑तिं रु॒द्रं जला॑षभेषजम् । तच्छं॒योः सु॒म्नमी॑महे ॥४॥\n\n यः शु॒क्र इ॑व॒ सूर्यो॒ हिर॑ण्यमिव॒ रोच॑ते । श्रेष्ठो॑ दे॒वानां॒ वसु॑: ॥५॥\n\n शं न॑: कर॒त्यर्व॑ते सु॒गं मे॒षाय॑ मे॒ष्ये॑ । नृभ्यो॒ नारि॑भ्यो॒ गवे॑ ॥६॥\n\n अ॒स्मे सो॑म॒ श्रिय॒मधि॒ नि धे॑हि श॒तस्य॑ नृ॒णाम् । महि॒ श्रव॑स्तुविनृ॒म्णम् ॥७॥\n\n मा न॑: सोमपरि॒बाधो॒ मारा॑तयो जुहुरन्त । आ न॑ इन्दो॒ वाजे॑ भज ॥८॥\n\n यास्ते॑ प्र॒जा अ॒मृत॑स्य॒ पर॑स्मि॒न्धाम॑न्नृ॒तस्य॑ ।\n\n मू॒र्धा नाभा॑ सोम वेन आ॒भूष॑न्तीः सोम वेदः ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 44, + "text": "१४ प्रस्कण्वः काण्वः। अग्निः, १-२ अग्निः, अश्विनौ, उषाश्च। प्रगाथः – विषमा बृहत्यः, समाः सतोबृहत्यः।\n\n अग्ने॒ विव॑स्वदु॒षस॑श् चि॒त्रं राधो॑ अमर्त्य ।\n\n आ दा॒शुषे॑ जातवेदो वहा॒ त्वम॒द्या दे॒वाँ उ॑ष॒र्बुध॑: ॥१॥\n\n जुष्टो॒ हि दू॒तो असि॑ हव्य॒वाह॒नो ऽग्ने॑ र॒थीर॑ध्व॒राणा॑म् ।\n\n स॒जूर॒श्विभ्या॑मु॒षसा॑ सु॒वीर्य॑म॒स्मे धे॑हि॒ श्रवो॑ बृ॒हत् ॥२॥\n\n अ॒द्या दू॒तं वृ॑णीमहे॒ वसु॑म॒ग्निं पु॑रुप्रि॒यम् ।\n\n धू॒मके॑तुं॒ भाऋ॑जीकं॒ व्यु॑ष्टिषु य॒ज्ञाना॑मध्वर॒श्रिय॑म् ॥३॥\n\n श्रेष्ठं॒ यवि॑ष्ठ॒मति॑थिं॒ स्वा॑हुतं॒ जुष्टं॒ जना॑य दा॒शुषे॑ ।\n\n दे॒वाँ अच्छा॒ यात॑वे जा॒तवे॑दसम॒ग्निमी॑ळे॒ व्यु॑ष्टिषु ॥४॥\n\n स्त॒वि॒ष्यामि॒ त्वाम॒हं विश्व॑स्यामृत भोजन ।\n\n अग्ने॑ त्रा॒तार॑म॒मृतं॑ मियेध्य॒ यजि॑ष्ठं हव्यवाहन ॥५॥\n\n सु॒शंसो॑ बोधि गृण॒ते य॑विष्ठ्य॒ मधु॑जिह्व॒: स्वा॑हुतः ।\n\n प्रस्क॑ण्वस्य प्रति॒रन्नायु॑र्जी॒वसे॑ नम॒स्या दैव्यं॒ जन॑म् ॥६॥\n\n होता॑रं वि॒श्ववे॑दसं॒ सं हि त्वा॒ विश॑ इ॒न्धते॑ ।\n\n स आ व॑ह पुरुहूत॒ प्रचे॑त॒सो ऽग्ने॑ दे॒वाँ इ॒ह द्र॒वत् ॥७॥\n\n स॒वि॒तार॑मु॒षस॑म॒श्विना॒ भग॑म॒ग्निं व्यु॑ष्टिषु॒ क्षप॑: ।\n\n कण्वा॑सस्त्वा सु॒तसो॑मास इन्धते हव्य॒वाहं॑ स्वध्वर ॥८॥\n\n पति॒र्ह्य॑ध्व॒राणा॒मग्ने॑ दू॒तो वि॒शामसि॑ ।\n\n उ॒ष॒र्बुध॒ आ व॑ह॒ सोम॑पीतये दे॒वाँ अ॒द्य स्व॒र्दृश॑: ॥९॥\n\n अग्ने॒ पूर्वा॒ अनू॒षसो॑ विभावसो दी॒देथ॑ वि॒श्वद॑र्शतः ।\n\n असि॒ ग्रामे॑ष्ववि॒ता पु॒रोहि॒तो ऽसि॑ य॒ज्ञेषु॒ मानु॑षः ॥१०॥\n\n नि त्वा॑ य॒ज्ञस्य॒ साध॑न॒मग्ने॒ होता॑रमृ॒त्विज॑म् ।\n\n म॒नु॒ष्वद् दे॑व धीमहि॒ प्रचे॑तसं जी॒रं दू॒तमम॑र्त्यम् ॥११॥\n\n यद् दे॒वानां॑ मित्रमहः पु॒रोहि॒तो ऽन्त॑रो॒ यासि॑ दू॒त्य॑म् ।\n\n सिन्धो॑रिव॒ प्रस्व॑नितास ऊ॒र्मयो॒ ऽग्नेर्भ्रा॑जन्ते अ॒र्चय॑: ॥१२॥\n\n श्रु॒धि श्रु॑त्कर्ण॒ वह्नि॑भिर्दे॒वैर॑ग्ने स॒याव॑भिः ।\n\n आ सी॑दन्तु ब॒र्हिषि॑ मि॒त्रो अ॑र्य॒मा प्रा॑त॒र्यावा॑णो अध्व॒रम् ॥१३॥\n\n शृ॒ण्वन्तु॒ स्तोमं॑ म॒रुत॑: सु॒दान॑वो ऽग्निजि॒ह्वा ऋ॑ता॒वृध॑: ।\n\n पिब॑तु॒ सोमं॒ वरु॑णो धृ॒तव्र॑तो॒ ऽश्विभ्या॑मु॒षसा॑ स॒जूः ॥१४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 45, + "text": "१० प्रस्कण्वः काण्वः। अग्निः, १० (उत्तरार्धस्य) देवाः। अनुष्टुप्।\n\n त्वम॑ग्ने॒ वसूँ॑रि॒ह रु॒द्राँ आ॑दि॒त्याँ उ॒त । यजा॑ स्वध्व॒रं जनं॒ मनु॑जातं घृत॒प्रुष॑म् ॥१॥\n\n श्रु॒ष्टी॒वानो॒ हि दा॒शुषे॑ दे॒वा अ॑ग्ने॒ विचे॑तसः । तान् रो॑हिदश्व गिर्वण॒स् त्रय॑स्त्रिंशत॒मा व॑ह ॥२॥\n\n प्रि॒य॒मे॒ध॒वद॑त्रि॒वज् जात॑वेदो विरूप॒वत् । अ॒ङ्गि॒र॒स्वन्म॑हिव्रत॒ प्रस्क॑ण्वस्य श्रुधी॒ हव॑म् ॥३॥\n\n महि॑केरव ऊ॒तये॑ प्रि॒यमे॑धा अहूषत । राज॑न्तमध्व॒राणा॑म॒ग्निं शु॒क्रेण॑ शो॒चिषा॑ ॥४॥\n\n घृता॑हवन सन्त्ये॒मा उ॒ षु श्रु॑धी॒ गिर॑: । याभि॒: कण्व॑स्य सू॒नवो॒ हव॒न्तेऽव॑से त्वा ॥५॥\n\n त्वां चि॑त्रश्रवस्तम॒ हव॑न्ते वि॒क्षु ज॒न्तव॑: । शो॒चिष्के॑शं पुरुप्रि॒याग्ने॑ ह॒व्याय॒ वोह्ळ॑वे ॥६॥\n\n नि त्वा॒ होता॑रमृ॒त्विजं॑ दधि॒रे व॑सु॒वित्त॑मम् । श्रुत्क॑र्णं स॒प्रथ॑स्तमं॒ विप्रा॑ अग्ने॒ दिवि॑ष्टिषु ॥७॥\n\n आ त्वा॒ विप्रा॑ अचुच्यवुः सु॒तसो॑मा अ॒भि प्रय॑: । बृ॒हद् भा बिभ्र॑तो ह॒विरग्ने॒ मर्ता॑य दा॒शुषे॑ ॥८॥\n\n प्रा॒त॒र्याव्ण॑: सहस्कृत सोम॒पेया॑य सन्त्य । इ॒हाद्य दैव्यं॒ जनं॑ ब॒र्हिरा सा॑दया वसो ॥९॥\n\n अ॒र्वाञ्चं॒ दैव्यं॒ जन॒मग्ने॒ यक्ष्व॒ सहू॑तिभिः । अ॒यं सोम॑: सुदानव॒स् तं पा॑त ति॒रोअ॑ह्न्यम् ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 46, + "text": "१५ प्रस्कण्वः काण्वः। अश्विनौ। गायत्री।\n\n ए॒षो उ॒षा अपू॑र्व्या॒ व्यु॑च्छति प्रि॒या दि॒वः । स्तु॒षे वा॑मश्विना बृ॒हत् ॥१॥\n\n या द॒स्रा सिन्धु॑मातरा मनो॒तरा॑ रयी॒णाम् । धि॒या दे॒वा व॑सु॒विदा॑ ॥२॥\n\n व॒च्यन्ते॑ वां ककु॒हासो॑ जू॒र्णाया॒मधि॑ वि॒ष्टपि॑ । यद् वां॒ रथो॒ विभि॒ष्पता॑त् ॥३॥\n\n ह॒विषा॑ जा॒रो अ॒पां पिप॑र्ति॒ पपु॑रिर्नरा । पि॒ता कुट॑स्य चर्ष॒णिः ॥४॥\n\n आ॒दा॒रो वां॑ मती॒नां नास॑त्या मतवचसा । पा॒तं सोम॑स्य धृष्णु॒या ॥५॥\n\n या न॒: पीप॑रदश्विना॒ ज्योति॑ष्मती॒ तम॑स्ति॒रः । ताम॒स्मे रा॑साथा॒मिष॑म् ॥६॥\n\n आ नो॑ ना॒वा म॑ती॒नां या॒तं पा॒राय॒ गन्त॑वे । यु॒ञ्जाथा॑मश्विना॒ रथ॑म् ॥७॥\n\n अ॒रित्रं॑ वां दि॒वस्पृ॒थु ती॒र्थे सिन्धू॑नां॒ रथ॑: । धि॒या यु॑युज्र॒ इन्द॑वः ॥८॥\n\n दि॒वस्क॑ण्वास॒ इन्द॑वो॒ वसु॒ सिन्धू॑नां प॒दे । स्वं व॒व्रिं कुह॑ धित्सथः ॥९॥\n\n अभू॑दु॒ भा उ॑ अं॒शवे॒ हिर॑ण्यं॒ प्रति॒ सूर्य॑: । व्य॑ख्यज्जि॒ह्वयासि॑तः ॥१०॥\n\n अभू॑दु पा॒रमेत॑वे॒ पन्था॑ ऋ॒तस्य॑ साधु॒या । अद॑र्शि॒ वि स्रु॒तिर्दि॒वः ॥११॥\n\n तत्त॒दिद॒श्विनो॒रवो॑ जरि॒ता प्रति॑ भूषति । मदे॒ सोम॑स्य॒ पिप्र॑तोः ॥१२॥\n\n वा॒व॒सा॒ना वि॒वस्व॑ति॒ सोम॑स्य पी॒त्या गि॒रा । म॒नु॒ष्वच्छ॑म्भू॒ आ ग॑तम् ॥१३॥\n\n यु॒वोरु॒षा अनु॒ श्रियं॒ परि॑ज्मनोरु॒पाच॑रत् । ऋ॒ता व॑नथो अ॒क्तुभि॑: ॥१४॥\n\n उ॒भा पि॑बतमश्विनो॒भा न॒: शर्म॑ यच्छतम् । अ॒वि॒द्रि॒याभि॑रू॒तिभि॑: ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 47, + "text": "१० प्रस्कण्वः काण्वः। अश्विनौ। प्रगाथः – विषमा बृहत्यः, समा सतोबृहत्यः।\n\n अ॒यं वां॒ मधु॑मत्तमः सु॒तः सोम॑ ऋतावृधा ।\n\n तम॑श्विना पिबतं ति॒रोअ॑ह्न्यं ध॒त्तं रत्ना॑नि दा॒शुषे॑ ॥१॥\n\n त्रि॒व॒न्धु॒रेण॑ त्रि॒वृता॑ सु॒पेश॑सा॒ रथे॒ना या॑तमश्विना ।\n\n कण्वा॑सो वां॒ ब्रह्म॑ कृण्वन्त्यध्व॒रे तेषां॒ सु शृ॑णुतं॒ हव॑म् ॥२॥\n\n अश्वि॑ना॒ मधु॑मत्तमं पा॒तं सोम॑मृतावृधा ।\n\n अथा॒द्य द॑स्रा॒ वसु॒ बिभ्र॑ता॒ रथे॑ दा॒श्वांस॒मुप॑ गच्छतम् ॥३॥\n\n त्रि॒ष॒ध॒स्थे ब॒र्हिषि॑ विश्ववेदसा॒ मध्वा॑ य॒ज्ञं मि॑मिक्षतम् ।\n\n कण्वा॑सो वां सु॒तसो॑मा अ॒भिद्य॑वो यु॒वां ह॑वन्ते अश्विना ॥४॥\n\n याभि॒: कण्व॑म॒भिष्टि॑भि॒: प्राव॑तं यु॒वम॑श्विना ।\n\n ताभि॒: ष्व१स्माँ अ॑वतं शुभस्पती पा॒तं सोम॑मृतावृधा ॥५॥\n\n सु॒दासे॑ दस्रा॒ वसु॒ बिभ्र॑ता॒ रथे॒ पृक्षो॑ वहतमश्विना ।\n\n र॒यिं स॑मु॒द्रादु॒त वा॑ दि॒वस्पर्य॒स्मे ध॑त्तं पुरु॒स्पृह॑म् ॥६॥\n\n यन्ना॑सत्या परा॒वति॒ यद्वा॒ स्थो अधि॑ तु॒र्वशे॑ ।\n\n अतो॒ रथे॑न सु॒वृता॑ न॒ आ ग॑तं सा॒कं सूर्य॑स्य र॒श्मिभि॑: ॥७॥\n\n अ॒र्वाञ्चा॑ वां॒ सप्त॑योऽध्वर॒श्रियो॒ वह॑न्तु॒ सव॒नेदुप॑ ।\n\n इषं॑ पृ॒ञ्चन्ता॑ सु॒कृते॑ सु॒दान॑व॒ आ ब॒र्हिः सी॑दतं नरा ॥८॥\n\n तेन॑ नास॒त्या ग॑तं॒ रथे॑न॒ सूर्य॑त्वचा ।\n\n येन॒ शश्व॑दू॒हथु॑र्दा॒शुषे॒ वसु॒ मध्व॒: सोम॑स्य पी॒तये॑ ॥९॥\n\n उ॒क्थेभि॑र॒र्वागव॑से पुरू॒वसू॑ अ॒र्कैश्च॒ नि ह्व॑यामहे ।\n\n शश्व॒त् कण्वा॑नां॒ सद॑सि प्रि॒ये हि कं॒ सोमं॑ प॒पथु॑रश्विना ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 48, + "text": "१६ प्रस्कण्वः काण्वः। उषाः। प्रगाथः – विषमा बृहत्यः, समाः सतोबृहत्यः।\n\n स॒ह वा॒मेन॑ न उषो॒ व्यु॑च्छा दुहितर्दिवः ।\n\n स॒ह द्यु॒म्नेन॑ बृह॒ता वि॑भावरि रा॒या दे॑वि॒ दास्व॑ती ॥१॥\n\n अश्वा॑वती॒र्गोम॑तीर्विश्वसु॒विदो॒ भूरि॑ च्यवन्त॒ वस्त॑वे ।\n\n उदी॑रय॒ प्रति॑ मा सू॒नृता॑ उष॒श् चोद॒ राधो॑ म॒घोना॑म् ॥२॥\n\n उ॒वासो॒षा उ॒च्छाच्च॒ नु दे॒वी जी॒रा रथा॑नाम् ।\n\n ये अ॑स्या आ॒चर॑णेषु दध्रि॒रे स॑मु॒द्रे न श्र॑व॒स्यव॑: ॥३॥\n\n उषो॒ ये ते॒ प्र यामे॑षु यु॒ञ्जते॒ मनो॑ दा॒नाय॑ सू॒रय॑: ।\n\n अत्राह॒ तत्कण्व॑ एषां॒ कण्व॑तमो॒ नाम॑ गृणाति नृ॒णाम् ॥४॥\n\n आ घा॒ योषे॑व सू॒नर्यु॒षा या॑ति प्रभुञ्ज॒ती ।\n\n ज॒रय॑न्ती॒ वृज॑नं प॒द्वदी॑यत॒ उत्पा॑तयति प॒क्षिण॑: ॥५॥\n\n वि या सृ॒जति॒ सम॑नं॒ व्य१र्थिन॑: प॒दं न वे॒त्योद॑ती ।\n\n वयो॒ नकि॑ष्टे पप्ति॒वांस॑ आसते॒ व्यु॑ष्टौ वाजिनीवति ॥६॥\n\n ए॒षायु॑क्त परा॒वत॒: सूर्य॑स्यो॒दय॑ना॒दधि॑ ।\n\n श॒तं रथे॑भिः सु॒भगो॒षा इ॒यं वि या॑त्य॒भि मानु॑षान् ॥७॥\n\n विश्व॑मस्या नानाम॒ चक्ष॑से॒ जग॒ज् ज्योति॑ष्कृणोति सू॒नरी॑ ।\n\n अप॒ द्वेषो॑ म॒घोनी॑ दुहि॒ता दि॒व उ॒षा उ॑च्छ॒दप॒ स्रिध॑: ॥८॥\n\n उष॒ आ भा॑हि भा॒नुना॑ च॒न्द्रेण॑ दुहितर्दिवः ।\n\n आ॒वह॑न्ती॒ भूर्य॒स्मभ्यं॒ सौभ॑गं व्यु॒च्छन्ती॒ दिवि॑ष्टिषु ॥९॥\n\n विश्व॑स्य॒ हि प्राण॑नं॒ जीव॑नं॒ त्वे वि यदु॒च्छसि॑ सूनरि ।\n\n सा नो॒ रथे॑न बृह॒ता वि॑भावरि श्रु॒धि चि॑त्रामघे॒ हव॑म् ॥१०॥\n\n उषो॒ वाजं॒ हि वंस्व॒ यश्चि॒त्रो मानु॑षे॒ जने॑ ।\n\n तेना व॑ह सु॒कृतो॑ अध्व॒राँ उप॒ ये त्वा॑ गृ॒णन्ति॒ वह्न॑यः ॥११॥\n\n विश्वा॑न् दे॒वाँ आ व॑ह॒ सोम॑पीतये॒ ऽन्तरि॑क्षादुष॒स्त्वम् ।\n\n सास्मासु॑ धा॒ गोम॒दश्वा॑वदु॒क्थ्य१मुषो॒ वाजं॑ सु॒वीर्य॑म् ॥१२॥\n\n यस्या॒ रुश॑न्तो अ॒र्चय॒: प्रति॑ भ॒द्रा अदृ॑क्षत ।\n\n सा नो॑ र॒यिं वि॒श्ववा॑रं सु॒पेश॑समु॒षा द॑दातु॒ सुग्म्य॑म् ॥१३॥\n\n ये चि॒द्धि त्वामृष॑य॒: पूर्व॑ ऊ॒तये॑ जुहू॒रेऽव॑से महि ।\n\n सा न॒: स्तोमाँ॑ अ॒भि गृ॑णीहि॒ राध॒सोष॑: शु॒क्रेण॑ शो॒चिषा॑ ॥१४॥\n\n उषो॒ यद॒द्य भा॒नुना॒ वि द्वारा॑वृ॒णवो॑ दि॒वः ।\n\n प्र नो॑ यच्छतादवृ॒कं पृ॒थु च्छ॒र्दिः प्र दे॑वि॒ गोम॑ती॒रिष॑: ॥१५॥\n\n सं नो॑ रा॒या बृ॑ह॒ता वि॒श्वपे॑शसा मिमि॒क्ष्वा समिळा॑भि॒रा ।\n\n सं द्यु॒म्नेन॑ विश्व॒तुरो॑षो महि॒ सं वाजै॑र्वाजिनीवति ॥१६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 49, + "text": "४ प्रस्कण्वः काण्वः। उषाः। अनुष्टुप्।\n\n उषो॑ भ॒द्रेभि॒रा ग॑हि दि॒वश्चि॑द् रोच॒नादधि॑ ।\n\n वह॑न्त्वरु॒णप्स॑व॒ उप॑ त्वा सो॒मिनो॑ गृ॒हम् ॥१॥\n\n सु॒पेश॑सं सु॒खं रथं॒ यम॒ध्यस्था॑ उष॒स्त्वम् ।\n\n तेना॑ सु॒श्रव॑सं॒ जनं॒ प्रावा॒द्य दु॑हितर्दिवः ॥२॥\n\n वय॑श्चित् ते पत॒त्रिणो॑ द्वि॒पच्चतु॑ष्पदर्जुनि ।\n\n उष॒: प्रार॑न्नृ॒तूँरनु॑ दि॒वो अन्ते॑भ्य॒स्परि॑ ॥३॥\n\n व्यु॒च्छन्ती॒ हि र॒श्मिभि॒र्विश्व॑मा॒भासि॑ रोच॒नम् ।\n\n तां त्वामु॑षर्वसू॒यवो॑ गी॒र्भिः कण्वा॑ अहूषत ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 50, + "text": "१३ प्रस्कण्वः काण्वः। सूर्यः (११-१३ रोगघ्न्य उपनिषदः, १३ अन्त्योऽर्धर्चः द्विषद् घ्नश्च)। गायत्री, १०-१३ अनुष्टुप्।\n\n उदु॒ त्यं जा॒तवे॑दसं दे॒वं व॑हन्ति के॒तव॑: । दृ॒शे विश्वा॑य॒ सूर्य॑म् ॥१॥\n\n अप॒ त्ये ता॒यवो॑ यथा॒ नक्ष॑त्रा यन्त्य॒क्तुभि॑: । सूरा॑य वि॒श्वच॑क्षसे ॥२॥\n\n अदृ॑श्रमस्य के॒तवो॒ वि र॒श्मयो॒ जनाँ॒ अनु॑ । भ्राज॑न्तो अ॒ग्नयो॑ यथा ॥३॥\n\n त॒रणि॑र्वि॒श्वद॑र्शतो ज्योति॒ष्कृद॑सि सूर्य । विश्व॒मा भा॑सि रोच॒नम् ॥४॥\n\n प्र॒त्यङ् दे॒वानां॒ विश॑: प्र॒त्यङ्ङुदे॑षि॒ मानु॑षान् । प्र॒त्यङ् विश्वं॒ स्व॑र्दृ॒शे ॥५॥\n\n येना॑ पावक॒ चक्ष॑सा भुर॒ण्यन्तं॒ जनाँ॒ अनु॑ । त्वं व॑रुण॒ पश्य॑सि ॥६॥\n\n वि द्यामे॑षि॒ रज॑स्पृ॒थ्वहा॒ मिमा॑नो अ॒क्तुभि॑: । पश्य॒ञ्जन्मा॑नि सूर्य ॥७॥\n\n स॒प्त त्वा॑ ह॒रितो॒ रथे॒ वह॑न्ति देव सूर्य । शो॒चिष्के॑शं विचक्षण ॥८॥\n\n अयु॑क्त स॒प्त शु॒न्ध्युव॒: सूरो॒ रथ॑स्य न॒प्त्य॑: । ताभि॑र्याति॒ स्वयु॑क्तिभिः ॥९॥\n\n उद्व॒यं तम॑स॒स्परि॒ ज्योति॒ष्पश्य॑न्त॒ उत्त॑रम् । दे॒वं दे॑व॒त्रा सूर्य॒मग॑न्म॒ ज्योति॑रुत्त॒मम् ॥१०॥\n\n उ॒द्यन्न॒द्य मि॑त्रमह आ॒रोह॒न्नुत्त॑रां॒ दिव॑म् । हृ॒द्रो॒गं मम॑ सूर्य हरि॒माणं॑ च नाशय ॥११॥\n\n शुके॑षु मे हरि॒माणं॑ रोप॒णाका॑सु दध्मसि । अथो॑ हारिद्र॒वेषु॑ मे हरि॒माणं॒ नि द॑ध्मसि ॥१२॥\n\n उद॑गाद॒यमा॑दि॒त्यो विश्वे॑न॒ सह॑सा स॒ह । द्वि॒षन्तं॒ मह्यं॑ र॒न्धय॒न् मो अ॒हं द्वि॑ष॒ते र॑धम् ॥१३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 51, + "text": "१५ सव्य आङ्गिरसः। इन्द्रः। जगती, १४-१५ त्रिष्टुप्।\n\n अ॒भि त्यं मे॒षं पु॑रुहू॒तमृ॒ग्मिय॒मिन्द्रं॑ गी॒र्भिर्म॑दता॒ वस्वो॑ अर्ण॒वम् ।\n\n यस्य॒ द्यावो॒ न वि॒चर॑न्ति॒ मानु॑षा भु॒जे मंहि॑ष्ठम॒भि विप्र॑मर्चत ॥१॥\n\n अ॒भीम॑वन्वन्त्स्वभि॒ष्टिमू॒तयो॑ ऽन्तरिक्ष॒प्रां तवि॑षीभि॒रावृ॑तम् ।\n\n इन्द्रं॒ दक्षा॑स ऋ॒भवो॑ मद॒च्युतं॑ श॒तक्र॑तुं॒ जव॑नी सू॒नृतारु॑हत् ॥२॥\n\n त्वं गो॒त्रमङ्गि॑रोभ्योऽवृणो॒रपो॒तात्र॑ये श॒तदु॑रेषु गातु॒वित् ।\n\n स॒सेन॑ चिद् विम॒दाया॑वहो॒ वस्वा॒जावद्रिं॑ वावसा॒नस्य॑ न॒र्तय॑न् ॥३॥\n\n त्वम॒पाम॑पि॒धाना॑वृणो॒रपाधा॑रय॒: पर्व॑ते॒ दानु॑म॒द्वसु॑ ।\n\n वृ॒त्रं यदि॑न्द्र॒ शव॒साव॑धी॒रहि॒मादित् सूर्यं॑ दि॒व्यारो॑हयो दृ॒शे ॥४॥\n\n त्वं मा॒याभि॒रप॑ मा॒यिनो॑ऽधमः स्व॒धाभि॒र्ये अधि॒ शुप्ता॒वजु॑ह्वत ।\n\n त्वं पिप्रो॑र्नृमण॒: प्रारु॑ज॒: पुर॒: प्र ऋ॒जिश्वा॑नं दस्यु॒हत्ये॑ष्वाविथ ॥५॥\n\n त्वं कुत्सं॑ शुष्ण॒हत्ये॑ष्वावि॒थार॑न्धयोऽतिथि॒ग्वाय॒ शम्ब॑रम् ।\n\n म॒हान्तं॑ चिदर्बु॒दं नि क्र॑मीः प॒दा स॒नादे॒व द॑स्यु॒हत्या॑य जज्ञिषे ॥६॥\n\n त्वे विश्वा॒ तवि॑षी स॒ध्र्य॑ग्घि॒ता तव॒ राध॑: सोमपी॒थाय॑ हर्षते ।\n\n तव॒ वज्र॑श्चिकिते बा॒ह्वोर्हि॒तो वृ॒श्चा शत्रो॒रव॒ विश्वा॑नि॒ वृष्ण्या॑ ॥७॥\n\n वि जा॑नी॒ह्यार्या॒न्ये च॒ दस्य॑वो ब॒र्हिष्म॑ते रन्धया॒ शास॑दव्र॒तान् ।\n\n शाकी॑ भव॒ यज॑मानस्य चोदि॒ता विश्वेत् ता ते॑ सध॒मादे॑षु चाकन ॥८॥\n\n अनु॑व्रताय र॒न्धय॒न्नप॑व्रताना॒भूभि॒रिन्द्र॑: श्न॒थय॒न्नना॑भुवः ।\n\n वृ॒द्धस्य॑ चि॒द् वर्ध॑तो॒ द्यामिन॑क्षत॒: स्तवा॑नो व॒म्रो वि ज॑घान सं॒दिह॑: ॥९॥\n\n तक्ष॒द् यत्त॑ उ॒शना॒ सह॑सा॒ सहो॒ वि रोद॑सी म॒ज्मना॑ बाधते॒ शव॑: ।\n\n आ त्वा॒ वात॑स्य नृमणो मनो॒युज॒ आ पूर्य॑माणमवहन्न॒भि श्रव॑: ॥१०॥\n\n मन्दि॑ष्ट॒ यदु॒शने॑ का॒व्ये सचाँ॒ इन्द्रो॑ व॒ङ्कू व॑ङ्कु॒तराधि॑ तिष्ठति ।\n\n उ॒ग्रो य॒यिं निर॒पः स्रोत॑सासृज॒द्वि शुष्ण॑स्य दृंहि॒ता ऐ॑रय॒त्पुर॑: ॥११॥\n\n आ स्मा॒ रथं॑ वृष॒पाणे॑षु तिष्ठसि शार्या॒तस्य॒ प्रभृ॑ता॒ येषु॒ मन्द॑से ।\n\n इन्द्र॒ यथा॑ सु॒तसो॑मेषु चा॒कनो॑ऽन॒र्वाणं॒ श्लोक॒मा रो॑हसे दि॒वि ॥१२॥\n\n अद॑दा॒ अर्भां॑ मह॒ते व॑च॒स्यवे॑ क॒क्षीव॑ते वृच॒यामि॑न्द्र सुन्व॒ते ।\n\n मेना॑भवो वृषण॒श्वस्य॑ सुक्रतो॒ विश्वेत् ता ते॒ सव॑नेषु प्र॒वाच्या॑ ॥१३॥\n\n इन्द्रो॑ अश्रायि सु॒ध्यो॑ निरे॒के प॒ज्रेषु॒ स्तोमो॒ दुर्यो॒ न यूप॑: ।\n\n अ॒श्व॒युर्ग॒व्यू र॑थ॒युर्व॑सू॒युरिन्द्र॒ इद्रा॒यः क्ष॑यति प्रय॒न्ता ॥१४॥\n\n इ॒दं नमो॑ वृष॒भाय॑ स्व॒राजे॑ स॒त्यशु॑ष्माय त॒वसे॑ऽवाचि ।\n\n अ॒स्मिन्नि॑न्द्र वृ॒जने॒ सर्व॑वीरा॒: स्मत्सू॒रिभि॒स्तव॒ शर्म॑न्त्स्याम ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 52, + "text": "१५ सव्य आङ्गिरसः। इन्द्रः। जगती, १३-१५ त्रिष्टुप्।\n\n त्यं सु मे॒षं म॑हया स्व॒र्विदं॑ श॒तं यस्य॑ सु॒भ्व॑: सा॒कमीर॑ते ।\n\n अत्यं॒ न वाजं॑ हवन॒स्यदं॒ रथ॒मेन्द्रं॑ ववृत्या॒मव॑से सुवृ॒क्तिभि॑: ॥१॥\n\n स पर्व॑तो॒ न ध॒रुणे॒ष्वच्यु॑तः स॒हस्र॑मूति॒स्तवि॑षीषु वावृधे ।\n\n इन्द्रो॒ यद् वृत्रमव॑धीन्नदी॒वृत॑मु॒ब्जन्नर्णां॑सि॒ जर्हृ॑षाणो॒ अन्ध॑सा ॥२॥\n\n स हि द्व॒रो द्व॒रिषु॑ व॒व्र ऊध॑नि च॒न्द्रबु॑ध्नो॒ मद॑वृद्धो मनी॒षिभि॑: ।\n\n इन्द्रं॒ तम॑ह्वे स्वप॒स्यया॑ धि॒या मंहि॑ष्ठरातिं॒ स हि पप्रि॒रन्ध॑सः ॥३॥\n\n आ यं पृ॒णन्ति॑ दि॒वि सद्म॑बर्हिषः समु॒द्रं न सु॒भ्व१: स्वा अ॒भिष्ट॑यः ।\n\n तं वृ॑त्र॒हत्ये॒ अनु॑ तस्थुरू॒तय॒: शुष्मा॒ इन्द्र॑मवा॒ता अह्रु॑तप्सवः ॥४॥\n\n अ॒भि स्ववृ॑ष्टिं॒ मदे॑ अस्य॒ युध्य॑तो र॒घ्वीरि॑व प्रव॒णे स॑स्रुरू॒तय॑: ।\n\n इन्द्रो॒ यद् व॒ज्री धृ॒षमा॑णो॒ अन्ध॑सा भि॒नद् व॒लस्य॑ परि॒धीँरि॑व त्रि॒तः ॥५॥\n\n परीं॑ घृ॒णा च॑रति तित्वि॒षे शवो॒ ऽपो वृ॒त्वी रज॑सो बु॒ध्नमाश॑यत् ।\n\n वृ॒त्रस्य॒ यत् प्र॑व॒णे दु॒र्गृभि॑श्वनो निज॒घन्थ॒ हन्वो॑रिन्द्र तन्य॒तुम् ॥६॥\n\n ह्र॒दं न हि त्वा॑ न्यृ॒षन्त्यू॒र्मयो॒ ब्रह्मा॑णीन्द्र॒ तव॒ यानि॒ वर्ध॑ना ।\n\n त्वष्टा॑ चित्ते॒ युज्यं॑ वावृधे॒ शव॑स्त॒तक्ष॒ वज्र॑म॒भिभू॑त्योजसम् ॥७॥\n\n ज॒घ॒न्वाँ उ॒ हरि॑भिः सम्भृतक्रत॒विन्द्र॑ वृ॒त्रं मनु॑षे गातु॒यन्न॒पः ।\n\n अय॑च्छथा बा॒ह्वोर्वज्र॑माय॒समधा॑रयो दि॒व्या सूर्यं॑ दृ॒शे ॥८॥\n\n बृ॒हत् स्वश्च॑न्द्र॒मम॑व॒द् यदु॒क्थ्य १ मकृ॑ण्वत भि॒यसा॒ रोह॑णं दि॒वः ।\n\n यन्मानु॑षप्रधना॒ इन्द्र॑मू॒तय॒: स्व॑र्नृ॒षाचो॑ म॒रुतोऽम॑द॒न्ननु॑ ॥९॥\n\n द्यौश्चि॑द॒स्याम॑वाँ॒ अहे॑: स्व॒नादयो॑यवीद् भि॒यसा॒ वज्र॑ इन्द्र ते ।\n\n वृ॒त्रस्य॒ यद् ब॑द्बधा॒नस्य॑ रोदसी॒ मदे॑ सु॒तस्य॒ शव॒साभि॑न॒च्छिर॑: ॥१०॥\n\n यदिन्न्वि॑न्द्र पृथि॒वी दश॑भुजि॒रहा॑नि॒ विश्वा॑ त॒तन॑न्त कृ॒ष्टय॑: ।\n\n अत्राह॑ ते मघव॒न् विश्रु॑तं॒ सहो॒ द्यामनु॒ शव॑सा ब॒र्हणा॑ भुवत् ॥११॥\n\n त्वम॒स्य पा॒रे रज॑सो॒ व्यो॑मन॒: स्वभू॑त्योजा॒ अव॑से धृषन्मनः ।\n\n च॒कृ॒षे भूमिं॑ प्रति॒मान॒मोज॑सो॒ ऽपः स्व॑: परि॒भूरे॒ष्या दिव॑म् ॥१२॥\n\n त्वं भु॑वः प्रति॒मानं॑ पृथि॒व्या ऋ॒ष्ववी॑रस्य बृह॒तः पति॑र्भूः ।\n\n विश्व॒माप्रा॑ अ॒न्तरि॑क्षं महि॒त्वा स॒त्यम॒द्धा नकि॑र॒न्यस्त्वावा॑न् ॥१३॥\n\n न यस्य॒ द्यावा॑पृथि॒वी अनु॒ व्यचो॒ न सिन्ध॑वो॒ रज॑सो॒ अन्त॑मान॒शुः ।\n\n नोत स्ववृ॑ष्टिं॒ मदे॑ अस्य॒ युध्य॑त॒ एको॑ अ॒न्यच्च॑कृषे॒ विश्व॑मानु॒षक् ॥१४॥\n\n आर्च॒न्नत्र॑ म॒रुत॒: सस्मि॑न्ना॒जौ विश्वे॑ दे॒वासो॑ अमद॒न्ननु॑ त्वा ।\n\n वृ॒त्रस्य॒ यद् भृ॑ष्टि॒मता॑ व॒धेन॒ नि त्वमि॑न्द्र॒ प्रत्या॒नं ज॒घन्थ॑ ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 53, + "text": "११ सव्य आङ्गिरसः। इन्द्रः। जगती, १०-११ त्रिष्टुप्।\n\n न्यू॒ ३ षु वाचं॒ प्र म॒हे भ॑रामहे॒ गिर॒ इन्द्रा॑य॒ सद॑ने वि॒वस्व॑तः ।\n\n नू चि॒द्धि रत्नं॑ सस॒तामि॒वावि॑द॒न्न दु॑ष्टु॒तिर्द्र॑विणो॒देषु॑ शस्यते ॥१॥\n\n दु॒रो अश्व॑स्य दु॒र इ॑न्द्र॒ गोर॑सि दु॒रो यव॑स्य॒ वसु॑न इ॒नस्पति॑: ।\n\n शि॒क्षा॒न॒रः प्र॒दिवो॒ अका॑मकर्शन॒: सखा॒ सखि॑भ्य॒स्तमि॒दं गृ॑णीमसि ॥२॥\n\n शची॑व इन्द्र पुरुकृद् द्युमत्तम॒ तवेदि॒दम॒भित॑श्चेकिते॒ वसु॑ ।\n\n अत॑: सं॒गृभ्या॑भिभूत॒ आ भ॑र॒ मा त्वा॑य॒तो ज॑रि॒तुः काम॑मूनयीः ॥३॥\n\n ए॒भिर्द्युभि॑: सु॒मना॑ ए॒भिरिन्दु॑भिर्निरुन्धा॒नो अम॑तिं॒ गोभि॑र॒श्विना॑ ।\n\n इन्द्रे॑ण॒ दस्युं॑ द॒रय॑न्त॒ इन्दु॑भिर्यु॒तद्वे॑षस॒: समि॒षा र॑भेमहि ॥४॥\n\n समि॑न्द्र रा॒या समि॒षा र॑भेमहि॒ सं वाजे॑भिः पुरुश्च॒न्द्रैर॒भिद्यु॑भिः ।\n\n सं दे॒व्या प्रम॑त्या वी॒रशु॑ष्मया॒ गोअ॑ग्र॒याश्वा॑वत्या रभेमहि ॥५॥\n\n ते त्वा॒ मदा॑ अमद॒न् तानि॒ वृष्ण्या॒ ते सोमा॑सो वृत्र॒हत्ये॑षु सत्पते ।\n\n यत् का॒रवे॒ दश॑ वृ॒त्राण्य॑प्र॒ति ब॒र्हिष्म॑ते॒ नि स॒हस्रा॑णि ब॒र्हय॑: ॥६॥\n\n यु॒धा युध॒मुप॒ घेदे॑षि धृष्णु॒या पु॒रा पुरं॒ समि॒दं हं॒स्योज॑सा ।\n\n नम्या॒ यदि॑न्द्र॒ सख्या॑ परा॒वति॑ निब॒र्हयो॒ नमु॑चिं॒ नाम॑ मा॒यिन॑म् ॥७॥\n\n त्वं कर॑ञ्जमु॒त प॒र्णयं॑ वधी॒स्तेजि॑ष्ठयातिथि॒ग्वस्य॑ वर्त॒नी ।\n\n त्वं श॒ता वङ्गृ॑दस्याभिन॒त् पुरो॑ ऽनानु॒दः परि॑षूता ऋ॒जिश्व॑ना ॥८॥\n\n त्वमे॒ताञ्ज॑न॒राज्ञो॒ द्विर्दशा॑ऽब॒न्धुना॑ सु॒श्रव॑सोपज॒ग्मुष॑: ।\n\n ष॒ष्टिं स॒हस्रा॑ नव॒तिं नव॑ श्रु॒तो नि च॒क्रेण॒ रथ्या॑ दु॒ष्पदा॑वृणक् ॥९॥\n\n त्वमा॑विथ सु॒श्रव॑सं॒ तवो॒तिभि॒स्तव॒ त्राम॑भिरिन्द्र॒ तूर्व॑याणम् ।\n\n त्वम॑स्मै॒ कुत्स॑मतिथि॒ग्वमा॒युं म॒हे राज्ञे॒ यूने॑ अरन्धनायः ॥१०॥\n\n य उ॒दृची॑न्द्र दे॒वगो॑पा॒: सखा॑यस्ते शि॒वत॑मा॒ असा॑म ।\n\n त्वां स्तो॑षाम॒ त्वया॑ सु॒वीरा॒ द्राघी॑य॒ आयु॑: प्रत॒रं दधा॑नाः ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 54, + "text": "११ सव्य आङ्गिरसः। इन्द्रः। जगती, ६, ८-९, ११ त्रिष्टुप्।\n\n मा नो॑ अ॒स्मिन् म॑घवन् पृ॒त्स्वंह॑सि न॒हि ते॒ अन्त॒: शव॑सः परी॒णशे॑ ।\n\n अक्र॑न्दयो न॒द्यो॒ ३ रोरु॑व॒द् वना॑ क॒था न क्षो॒णीर्भि॒यसा॒ समा॑रत ॥१॥\n\n अर्चा॑ श॒क्राय॑ शा॒किने॒ शची॑वते शृ॒ण्वन्त॒मिन्द्रं॑ म॒हय॑न्न॒भि ष्टु॑हि ।\n\n यो धृ॒ष्णुना॒ शव॑सा॒ रोद॑सी उ॒भे वृषा॑ वृष॒त्वा वृ॑ष॒भो न्यृ॒ञ्जते॑ ॥२॥\n\n अर्चा॑ दि॒वे बृ॑ह॒ते शू॒ष्यं १ वच॒: स्वक्ष॑त्रं॒ यस्य॑ धृष॒तो धृ॒षन्मन॑: ।\n\n बृ॒हच्छ्र॑वा॒ असु॑रो ब॒र्हणा॑ कृ॒तः पु॒रो हरि॑भ्यां वृष॒भो रथो॒ हि षः ॥३॥\n\n त्वं दि॒वो बृ॑ह॒तः सानु॑ कोप॒यो ऽव॒ त्मना॑ धृष॒ता शम्ब॑रं भिनत् ।\n\n यन्मा॒यिनो॑ व्र॒न्दिनो॑ म॒न्दिना॑ धृ॒षच्छि॒तां गभ॑स्तिम॒शनिं॑ पृत॒न्यसि॑ ॥४॥\n\n नि यद् वृ॒णक्षि॑ श्वस॒नस्य॑ मू॒र्धनि॒ शुष्ण॑स्य चिद् व्र॒न्दिनो॒ रोरु॑व॒द् वना॑ ।\n\n प्रा॒चीने॑न॒ मन॑सा ब॒र्हणा॑वता॒ यद॒द्या चि॑त्कृ॒णव॒: कस्त्वा॒ परि॑ ॥५॥\n\n त्वमा॑विथ॒ नर्यं॑ तु॒र्वशं॒ यदुं॒ त्वं तु॒र्वीतिं॑ व॒य्यं॑ शतक्रतो ।\n\n त्वं रथ॒मेत॑शं॒ कृत्व्ये॒ धने॒ त्वं पुरो॑ नव॒तिं द॑म्भयो॒ नव॑ ॥६॥\n\n स घा॒ राजा॒ सत्प॑तिः शूशुव॒ज्जनो॑ रा॒तह॑व्य॒: प्रति॒ यः शास॒मिन्व॑ति ।\n\n उ॒क्था वा॒ यो अ॑भिगृ॒णाति॒ राध॑सा॒ दानु॑रस्मा॒ उप॑रा पिन्वते दि॒वः ॥७॥\n\n अस॑मं क्ष॒त्रमस॑मा मनी॒षा प्र सो॑म॒पा अप॑सा सन्तु॒ नेमे॑ ।\n\n ये त॑ इन्द्र द॒दुषो॑ व॒र्धय॑न्ति॒ महि॑ क्ष॒त्रं स्थवि॑रं॒ वृष्ण्यं॑ च ॥८॥\n\n तुभ्येदे॒ते ब॑हु॒ला अद्रि॑दुग्धाश्चमू॒षद॑श्चम॒सा इ॑न्द्र॒पाना॑: ।\n\n व्य॑श्नुहि त॒र्पया॒ काम॑मेषा॒मथा॒ मनो॑ वसु॒देया॑य कृष्व ॥९॥\n\n अ॒पाम॑तिष्ठद्ध॒रुण॑ह्वरं॒ तमो॒ ऽन्तर्वृ॒त्रस्य॑ ज॒ठरे॑षु॒ पर्व॑तः ।\n\n अ॒भीमिन्द्रो॑ न॒द्यो॑ व॒व्रिणा॑ हि॒ता विश्वा॑ अनु॒ष्ठाः प्र॑व॒णेषु॑ जिघ्नते ॥१०॥\n\n स शेवृ॑ध॒मधि॑ धा द्यु॒म्नम॒स्मे महि॑ क्ष॒त्रं ज॑ना॒षाळि॑न्द्र॒ तव्य॑म् ।\n\n रक्षा॑ च नो म॒घोन॑: पा॒हि सू॒रीन् रा॒ये च॑ नः स्वप॒त्या इ॒षे धा॑: ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 55, + "text": "८ सव्य आङ्गिरसः। इन्द्रः। जगती।\n\n दि॒वश्चि॑दस्य वरि॒मा वि प॑प्रथ॒ इन्द्रं॒ न म॒ह्ना पृ॑थि॒वी च॒न प्रति॑ ।\n\n भी॒मस्तुवि॑ष्माञ्चर्ष॒णिभ्य॑ आत॒पः शिशी॑ते॒ वज्रं॒ तेज॑से॒ न वंस॑गः ॥१॥\n\n सो अ॑र्ण॒वो न न॒द्य॑: समु॒द्रिय॒: प्रति॑ गृभ्णाति॒ विश्रि॑ता॒ वरी॑मभिः ।\n\n इन्द्र॒: सोम॑स्य पी॒तये॑ वृषायते स॒नात् स यु॒ध्म ओज॑सा पनस्यते ॥२॥\n\n त्वं तमि॑न्द्र॒ पर्व॑तं॒ न भोज॑से म॒हो नृ॒म्णस्य॒ धर्म॑णामिरज्यसि ।\n\n प्र वी॒र्ये॑ण दे॒वताति॑ चेकिते॒ विश्व॑स्मा उ॒ग्रः कर्म॑णे पु॒रोहि॑तः ॥३॥\n\n स इद् वने॑ नम॒स्युभि॑र्वचस्यते॒ चारु॒ जने॑षु प्रब्रुवा॒ण इ॑न्द्रि॒यम् ।\n\n वृषा॒ छन्दु॑र्भवति हर्य॒तो वृषा॒ क्षेमे॑ण॒ धेनां॑ म॒घवा॒ यदिन्व॑ति ॥४॥\n\n स इन्म॒हानि॑ समि॒थानि॑ म॒ज्मना॑ कृ॒णोति॑ यु॒ध्म ओज॑सा॒ जने॑भ्यः ।\n\n अधा॑ च॒न श्रद् द॑धति॒ त्विषी॑मत॒ इन्द्रा॑य॒ वज्रं॑ नि॒घनि॑घ्नते व॒धम् ॥५॥\n\n स हि श्र॑व॒स्युः सद॑नानि कृ॒त्रिमा॑ क्ष्म॒या वृ॑धा॒न ओज॑सा विना॒शय॑न् ।\n\n ज्योतीं॑षि कृ॒ण्वन्न॑वृ॒काणि॒ यज्य॒वे ऽव॑ सु॒क्रतु॒: सर्त॒वा अ॒पः सृ॑जत् ॥६॥\n\n दा॒नाय॒ मन॑: सोमपावन्नस्तु ते॒ ऽर्वाञ्चा॒ हरी॑ वन्दनश्रु॒दा कृ॑धि ।\n\n यमि॑ष्ठास॒: सार॑थयो॒ य इ॑न्द्र ते॒ न त्वा॒ केता॒ आ द॑भ्नुवन्ति॒ भूर्ण॑यः ॥७॥\n\n अप्र॑क्षितं॒ वसु॑ बिभर्षि॒ हस्त॑यो॒रषा॑ह्ळं॒ सह॑स्त॒न्वि॑ श्रु॒तो द॑धे ।\n\n आवृ॑तासोऽव॒तासो॒ न क॒र्तृभि॑स्त॒नूषु॑ ते॒ क्रत॑व इन्द्र॒ भूर॑यः ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 56, + "text": "६ सव्य आङ्गिरसः। इन्द्रः। जगती।\n\n ए॒ष प्र पू॒र्वीरव॒ तस्य॑ च॒म्रिषो ऽत्यो॒ न योषा॒मुद॑यंस्त भु॒र्वणि॑: ।\n\n दक्षं॑ म॒हे पा॑ययते हिर॒ण्ययं॒ रथ॑मा॒वृत्या॒ हरि॑योग॒मृभ्व॑सम् ॥१॥\n\n तं गू॒र्तयो॑ नेम॒न्निष॒: परी॑णसः समु॒द्रं न सं॒चर॑णे सनि॒ष्यव॑: ।\n\n पतिं॒ दक्ष॑स्य वि॒दथ॑स्य॒ नू सहो॑ गि॒रिं न वे॒ना अधि॑ रोह॒ तेज॑सा ॥२॥\n\n स तु॒र्वणि॑र्म॒हाँ अ॑रे॒णु पौंस्ये॑ गि॒रेर्भृ॒ष्टिर्न भ्रा॑जते तु॒जा शव॑: ।\n\n येन॒ शुष्णं॑ मा॒यिन॑माय॒सो मदे॑ दु॒ध्र आ॒भूषु॑ रा॒मय॒न्नि दाम॑नि ॥३॥\n\n दे॒वी यदि॒ तवि॑षी॒ त्वावृ॑धो॒तय॒ इन्द्रं॒ सिष॑क्त्यु॒षसं॒ न सूर्य॑: ।\n\n यो धृ॒ष्णुना॒ शव॑सा॒ बाध॑ते॒ तम॒ इय॑र्ति रे॒णुं बृ॒हद॑र्हरि॒ष्वणि॑: ॥४॥\n\n वि यत् ति॒रो ध॒रुण॒मच्यु॑तं॒ रजो ऽति॑ष्ठिपो दि॒व आता॑सु ब॒र्हणा॑ ।\n\n स्व॑र्मीह्ले॒ यन्मद॑ इन्द्र॒ हर्ष्याह॑न् वृ॒त्रं निर॒पामौ॑ब्जो अर्ण॒वम् ॥५॥\n\n त्वं दि॒वो ध॒रुणं॑ धिष॒ ओज॑सा पृथि॒व्या इ॑न्द्र॒ सद॑नेषु॒ माहि॑नः ।\n\n त्वं सु॒तस्य॒ मदे॑ अरिणा अ॒पो वि वृ॒त्रस्य॑ स॒मया॑ पा॒ष्या॑रुजः ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 57, + "text": "६ सव्य आङ्गिरसः। इन्द्रः। जगती।\n\n प्र मंहि॑ष्ठाय बृह॒ते बृ॒हद्र॑ये स॒त्यशु॑ष्माय त॒वसे॑ म॒तिं भ॑रे ।\n\n अ॒पामि॑व प्रव॒णे यस्य॑ दु॒र्धरं॒ राधो॑ वि॒श्वायु॒ शव॑से॒ अपा॑वृतम् ॥१॥\n\n अध॑ ते॒ विश्व॒मनु॑ हासदि॒ष्टय॒ आपो॑ नि॒म्नेव॒ सव॑ना ह॒विष्म॑तः ।\n\n यत् पर्व॑ते॒ न स॒मशी॑त हर्य॒त इन्द्र॑स्य॒ वज्र॒: श्नथि॑ता हिर॒ण्यय॑: ॥२॥\n\n अ॒स्मै भी॒माय॒ नम॑सा॒ सम॑ध्व॒र उषो॒ न शु॑भ्र॒ आ भ॑रा॒ पनी॑यसे ।\n\n यस्य॒ धाम॒ श्रव॑से॒ नामे॑न्द्रि॒यं ज्योति॒रका॑रि ह॒रितो॒ नाय॑से ॥३॥\n\n इ॒मे त॑ इन्द्र॒ ते व॒यं पु॑रुष्टुत॒ ये त्वा॒रभ्य॒ चरा॑मसि प्रभूवसो ।\n\n न॒हि त्वद॒न्यो गि॑र्वणो॒ गिर॒: सघ॑त् क्षो॒णीरि॑व॒ प्रति॑ नो हर्य॒ तद् वच॑: ॥४॥\n\n भूरि॑ त इन्द्र वी॒र्यं १ तव॑ स्मस्य॒स्य स्तो॒तुर्म॑घव॒न् काम॒मा पृ॑ण ।\n\n अनु॑ ते॒ द्यौर्बृ॑ह॒ती वी॒र्यं॑ मम इ॒यं च॑ ते पृथि॒वी ने॑म॒ ओज॑से ॥५॥\n\n त्वं तमि॑न्द्र॒ पर्व॑तं म॒हामु॒रुं वज्रे॑ण वज्रिन् पर्व॒शश्च॑कर्तिथ ।\n\n अवा॑सृजो॒ निवृ॑ता॒: सर्त॒वा अ॒पः स॒त्रा विश्वं॑ दधिषे॒ केव॑लं॒ सह॑: ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 58, + "text": "९ नोधा गौतमः। अग्निः। जगती, ६-९ त्रिष्टुप्।\n\n नू चि॑त् सहो॒जा अ॒मृतो॒ नि तु॑न्दते॒ होता॒ यद् दू॒तो अभ॑वद् वि॒वस्व॑तः ।\n\n वि साधि॑ष्ठेभिः प॒थिभी॒ रजो॑ मम॒ आ दे॒वता॑ता ह॒विषा॑ विवासति ॥१॥\n\n आ स्वमद्म॑ यु॒वमा॑नो अ॒जर॑स्तृ॒ष्व॑वि॒ष्यन्न॑त॒सेषु॑ तिष्ठति ।\n\n अत्यो॒ न पृ॒ष्ठं प्रु॑षि॒तस्य॑ रोचते दि॒वो न सानु॑ स्त॒नय॑न्नचिक्रदत् ॥२॥\n\n क्रा॒णा रु॒द्रेभि॒र्वसु॑भिः पु॒रोहि॑तो॒ होता॒ निष॑त्तो रयि॒षाळम॑र्त्यः ।\n\n रथो॒ न वि॒क्ष्वृ॑ञ्जसा॒न आ॒युषु॒ व्या॑नु॒षग्वार्या॑ दे॒व ऋ॑ण्वति ॥३॥\n\n वि वात॑जूतो अत॒सेषु॑ तिष्ठते॒ वृथा॑ जु॒हूभि॒: सृण्या॑ तुवि॒ष्वणि॑: ।\n\n तृ॒षु यद॑ग्ने व॒निनो॑ वृषा॒यसे॑ कृ॒ष्णं त॒ एम॒ रुश॑दूर्मे अजर ॥४॥\n\n तपु॑र्जम्भो॒ वन॒ आ वात॑चोदितो यू॒थे न सा॒ह्वाँ अव॑ वाति॒ वंस॑गः ।\n\n अ॒भि॒व्रज॒न्नक्षि॑तं॒ पाज॑सा॒ रज॑: स्था॒तुश्च॒रथं॑ भयते पत॒त्रिण॑: ॥५॥\n\n द॒धुष्ट्वा॒ भृग॑वो॒ मानु॑षे॒ष्वा र॒यिं न चारुं॑ सु॒हवं॒ जने॑भ्यः ।\n\n होता॑रमग्ने॒ अति॑थिं॒ वरे॑ण्यं मि॒त्रं न शेवं॑ दि॒व्याय॒ जन्म॑ने ॥६॥\n\n होता॑रं स॒प्त जु॒ह्वो॒ ३ यजि॑ष्ठं॒ यं वा॒घतो॑ वृ॒णते॑ अध्व॒रेषु॑ ।\n\n अ॒ग्निं विश्वे॑षामर॒तिं वसू॑नां सप॒र्यामि॒ प्रय॑सा॒ यामि॒ रत्न॑म् ॥७॥\n\n अच्छि॑द्रा सूनो सहसो नो अ॒द्य स्तो॒तृभ्यो॑ मित्रमह॒: शर्म॑ यच्छ ।\n\n अग्ने॑ गृ॒णन्त॒मंह॑स उरु॒ष्योर्जो॑ नपात् पू॒र्भिराय॑सीभिः ॥८॥\n\n भवा॒ वरू॑थं गृण॒ते वि॑भावो॒ भवा॑ मघवन् म॒घव॑द्भ्य॒: शर्म॑ ।\n\n उ॒रु॒ष्याग्ने॒ अंह॑सो गृ॒णन्तं॑ प्रा॒तर्म॒क्षू धि॒याव॑सुर्जगम्यात् ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 59, + "text": "७ नोधा गौतमः। अग्निर्वैश्वानरः।त्रिष्टुप्।\n\n व॒या इद॑ग्ने अ॒ग्नय॑स्ते अ॒न्ये त्वे विश्वे॑ अ॒मृता॑ मादयन्ते ।\n\n वैश्वा॑नर॒ नाभि॑रसि क्षिती॒नां स्थूणे॑व॒ जनाँ॑ उप॒मिद् य॑यन्थ ॥१॥\n\n मू॒र्धा दि॒वो नाभि॑र॒ग्निः पृ॑थि॒व्या अथा॑भवदर॒ती रोद॑स्योः ।\n\n तं त्वा॑ दे॒वासो॑ऽजनयन्त दे॒वं वैश्वा॑नर॒ ज्योति॒रिदार्या॑य ॥२॥\n\n आ सूर्ये॒ न र॒श्मयो॑ ध्रु॒वासो॑ वैश्वान॒रे द॑धिरे॒ऽग्ना वसू॑नि ।\n\n या पर्व॑ते॒ष्वोष॑धीष्व॒प्सु या मानु॑षे॒ष्वसि॒ तस्य॒ राजा॑ ॥३॥\n\n बृ॒ह॒ती इ॑व सू॒नवे॒ रोद॑सी॒ गिरो॒ होता॑ मनु॒ष्यो॒ ३ न दक्ष॑: ।\n\n स्व॑र्वते स॒त्यशु॑ष्माय पू॒र्वीर्वै॑श्वान॒राय॒ नृत॑माय य॒ह्वीः ॥४॥\n\n दि॒वश्चि॑त् ते बृह॒तो जा॑तवेदो॒ वैश्वा॑नर॒ प्र रि॑रिचे महि॒त्वम् ।\n\n राजा॑ कृष्टी॒नाम॑सि॒ मानु॑षीणां यु॒धा दे॒वेभ्यो॒ वरि॑वश्चकर्थ ॥५॥\n\n प्र नू म॑हि॒त्वं वृ॑ष॒भस्य॑ वोचं॒ यं पू॒रवो॑ वृत्र॒हणं॒ सच॑न्ते ।\n\n वै॒श्वा॒न॒रो दस्यु॑म॒ग्निर्ज॑घ॒न्वाँ अधू॑नो॒त् काष्ठा॒ अव॒ शम्ब॑रं भेत् ॥६॥\n\n वै॒श्वा॒न॒रो म॑हि॒म्ना वि॒श्वकृ॑ष्टिर्भ॒रद्वा॑जेषु यज॒तो वि॒भावा॑ ।\n\n शा॒त॒व॒ने॒ये श॒तिनी॑भिर॒ग्निः पु॑रुणी॒थे ज॑रते सू॒नृता॑वान् ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 60, + "text": "५ नोधा गौतमः। अग्निः।त्रिष्टुप्।\n\n वह्निं॑ य॒शसं॑ वि॒दथ॑स्य के॒तुं सु॑प्रा॒व्यं॑ दू॒तं स॒द्योअ॑र्थम् ।\n\n द्वि॒जन्मा॑नं र॒यिमि॑व प्रश॒स्तं रा॒तिं भ॑र॒द् भृग॑वे मात॒रिश्वा॑ ॥१॥\n\n अ॒स्य शासु॑रु॒भया॑सः सचन्ते ह॒विष्म॑न्त उ॒शिजो॒ ये च॒ मर्ता॑: ।\n\n दि॒वश्चि॒त् पूर्वो॒ न्य॑सादि॒ होता॒ ऽऽपृच्छ्यो॑ वि॒श्पति॑र्वि॒क्षु वे॒धाः ॥२॥\n\n तं नव्य॑सी हृ॒द आ जाय॑मानम॒स्मत् सु॑की॒र्तिर्मधु॑जिह्वमश्याः ।\n\n यमृ॒त्विजो॑ वृ॒जने॒ मानु॑षास॒: प्रय॑स्वन्त आ॒यवो॒ जीज॑नन्त ॥३॥\n\n उ॒शिक् पा॑व॒को वसु॒र्मानु॑षेषु॒ वरे॑ण्यो॒ होता॑धायि वि॒क्षु ।\n\n दमू॑ना गृ॒हप॑ति॒र्दम॒ आँ अ॒ग्निर्भु॑वद् रयि॒पती॑ रयी॒णाम् ॥४॥\n\n तं त्वा॑ व॒यं पति॑मग्ने रयी॒णां प्र शं॑सामो म॒तिभि॒र्गोत॑मासः ।\n\n आ॒शुं न वा॑जम्भ॒रं म॒र्जय॑न्तः प्रा॒तर्म॒क्षू धि॒याव॑सुर्जगम्यात् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 61, + "text": "१६ नोधा गौतमः। इन्द्रः।त्रिष्टुप्।\n\n अ॒स्मा इदु॒ प्र त॒वसे॑ तु॒राय॒ प्रयो॒ न ह॑र्मि॒ स्तोमं॒ माहि॑नाय ।\n\n ऋची॑षमा॒याध्रि॑गव॒ ओह॒मिन्द्रा॑य॒ ब्रह्मा॑णि रा॒तत॑मा ॥१॥\n\n अ॒स्मा इदु॒ प्रय॑ इव॒ प्र यं॑सि॒ भरा॑म्याङ्गू॒षं बाधे॑ सुवृ॒क्ति ।\n\n इन्द्रा॑य हृ॒दा मन॑सा मनी॒षा प्र॒त्नाय॒ पत्ये॒ धियो॑ मर्जयन्त ॥२॥\n\n अ॒स्मा इदु॒ त्यमु॑प॒मं स्व॒र्षां भरा॑म्याङ्गू॒षमा॒स्ये॑न ।\n\n मंहि॑ष्ठ॒मच्छो॑क्तिभिर्मती॒नां सु॑वृ॒क्तिभि॑: सू॒रिं वा॑वृ॒धध्यै॑ ॥३॥\n\n अ॒स्मा इदु॒ स्तोमं॒ सं हि॑नोमि॒ रथं॒ न तष्टे॑व॒ तत्सि॑नाय ।\n\n गिर॑श्च॒ गिर्वा॑हसे सुवृ॒क्तीन्द्रा॑य विश्वमि॒न्वं मेधि॑राय ॥४॥\n\n अ॒स्मा इदु॒ सप्ति॑मिव श्रव॒स्येन्द्रा॑या॒र्कं जु॒ह्वा॒ ३ सम॑ञ्जे ।\n\n वी॒रं दा॒नौक॑सं व॒न्दध्यै॑ पु॒रां गू॒र्तश्र॑वसं द॒र्माण॑म् ॥५॥\n\n अ॒स्मा इदु॒ त्वष्टा॑ तक्ष॒द् वज्रं॒ स्वप॑स्तमं स्व॒र्यं १ रणा॑य ।\n\n वृ॒त्रस्य॑ चिद् वि॒दद्येन॒ मर्म॑ तु॒जन्नीशा॑नस्तुज॒ता कि॑ये॒धाः ॥६॥\n\n अ॒स्येदु॑ मा॒तुः सव॑नेषु स॒द्यो म॒हः पि॒तुं प॑पि॒वाञ्चार्वन्ना॑ ।\n\n मु॒षा॒यद् विष्णु॑: पच॒तं सही॑या॒न् विध्य॑द् वरा॒हं ति॒रो अद्रि॒मस्ता॑ ॥७॥\n\n अ॒स्मा इदु॒ ग्नाश्चि॑द् दे॒वप॑त्नी॒रिन्द्रा॑या॒र्कम॑हि॒हत्य॑ ऊवुः ।\n\n परि॒ द्यावा॑पृथि॒वी ज॑भ्र उ॒र्वी नास्य॒ ते म॑हि॒मानं॒ परि॑ ष्टः ॥८॥\n\n अ॒स्येदे॒व प्र रि॑रिचे महि॒त्वं दि॒वस्पृ॑थि॒व्याः पर्य॒न्तरि॑क्षात् ।\n\n स्व॒राळिन्द्रो॒ दम॒ आ वि॒श्वगू॑र्तः स्व॒रिरम॑त्रो ववक्षे॒ रणा॑य ॥९॥\n\n अ॒स्येदे॒व शव॑सा शु॒षन्तं॒ वि वृ॑श्च॒द् वज्रे॑ण वृ॒त्रमिन्द्र॑: ।\n\n गा न व्रा॒णा अ॒वनी॑रमुञ्चद॒भि श्रवो॑ दा॒वने॒ सचे॑ताः ॥१०॥\n\n अ॒स्येदु॑ त्वे॒षसा॑ रन्त॒ सिन्ध॑व॒: परि॒ यद् वज्रे॑ण सी॒मय॑च्छत् ।\n\n ई॒शा॒न॒कृद् दा॒शुषे॑ दश॒स्यन् तु॒र्वीत॑ये गा॒धं तु॒र्वणि॑: कः ॥११॥\n\n अ॒स्मा इदु॒ प्र भ॑रा॒ तूतु॑जानो वृ॒त्राय॒ वज्र॒मीशा॑नः किये॒धाः ।\n\n गोर्न पर्व॒ वि र॑दा तिर॒श्चेष्य॒न्नर्णां॑स्य॒पां च॒रध्यै॑ ॥१२॥\n\n अ॒स्येदु॒ प्र ब्रू॑हि पू॒र्व्याणि॑ तु॒रस्य॒ कर्मा॑णि॒ नव्य॑ उ॒क्थैः ।\n\n यु॒धे यदि॑ष्णा॒न आयु॑धान्यृघा॒यमा॑णो निरि॒णाति॒ शत्रू॑न् ॥१३॥\n\n अ॒स्येदु॑ भि॒या गि॒रय॑श्च दृ॒ह्ला द्यावा॑ च॒ भूमा॑ ज॒नुष॑स्तुजेते ।\n\n उपो॑ वे॒नस्य॒ जोगु॑वान ओ॒णिं स॒द्यो भु॑वद् वी॒र्या॑य नो॒धाः ॥१४॥\n\n अ॒स्मा इदु॒ त्यदनु॑ दाय्येषा॒मेको॒ यद् व॒व्ने भूरे॒रीशा॑नः ।\n\n प्रैत॑शं॒ सूर्ये॑ पस्पृधा॒नं सौव॑श्व्ये॒ सुष्वि॑माव॒दिन्द्र॑: ॥१५॥\n\n ए॒वा ते॑ हारियोजना सुवृ॒क्तीन्द्र॒ ब्रह्मा॑णि॒ गोत॑मासो अक्रन् ।\n\n ऐषु॑ वि॒श्वपे॑शसं॒ धियं॑ धाः प्रा॒तर्म॒क्षू धि॒याव॑सुर्जगम्यात् ॥१६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 62, + "text": "१३ नोधा गौतमः। इन्द्रः।त्रिष्टुप्।\n\n प्र म॑न्महे शवसा॒नाय॑ शू॒षमा॑ङ्गू॒षं गिर्व॑णसे अङ्गिर॒स्वत् ।\n\n सु॒वृ॒क्तिभि॑: स्तुव॒त ऋ॑ग्मि॒यायाऽर्चा॑मा॒र्कं नरे॒ विश्रु॑ताय ॥१॥\n\n प्र वो॑ म॒हे महि॒ नमो॑ भरध्वमाङ्गू॒ष्यं॑ शवसा॒नाय॒ साम॑ ।\n\n येना॑ न॒: पूर्वे॑ पि॒तर॑: पद॒ज्ञा अर्च॑न्तो॒ अङ्गि॑रसो॒ गा अवि॑न्दन् ॥२॥\n\n इन्द्र॒स्याङ्गि॑रसां चे॒ष्टौ वि॒दत् स॒रमा॒ तन॑याय धा॒सिम् ।\n\n बृह॒स्पति॑र्भि॒नदद्रिं॑ वि॒दद् गाः समु॒स्रिया॑भिर्वावशन्त॒ नर॑: ॥३॥\n\n स सु॒ष्टुभा॒ स स्तु॒भा स॒प्त विप्रै॑: स्व॒रेणाद्रिं॑ स्व॒र्यो॒ ३ नव॑ग्वैः ।\n\n स॒र॒ण्युभि॑: फलि॒गमि॑न्द्र शक्र व॒लं रवे॑ण दरयो॒ दश॑ग्वैः ॥४॥\n\n गृ॒णा॒नो अङ्गि॑रोभिर्दस्म॒ वि व॑रु॒षसा॒ सूर्ये॑ण॒ गोभि॒रन्ध॑: ।\n\n वि भूम्या॑ अप्रथय इन्द्र॒ सानु॑ दि॒वो रज॒ उप॑रमस्तभायः ॥५॥\n\n तदु॒ प्रय॑क्षतममस्य॒ कर्म॑ द॒स्मस्य॒ चारु॑तममस्ति॒ दंस॑: ।\n\n उ॒प॒ह्व॒रे यदुप॑रा॒ अपि॑न्व॒न् मध्व॑र्णसो न॒द्य १ श्चत॑स्रः ॥६॥\n\n द्वि॒ता वि व॑व्रे स॒नजा॒ सनी॑ळे अ॒यास्य॒: स्तव॑मानेभिर॒र्कैः ।\n\n भगो॒ न मेने॑ पर॒मे व्यो॑म॒न्नधा॑रय॒द् रोद॑सी सु॒दंसा॑: ॥७॥\n\n स॒नाद् दिवं॒ परि॒ भूमा॒ विरू॑पे पुन॒र्भुवा॑ युव॒ती स्वेभि॒रेवै॑: ।\n\n कृ॒ष्णेभि॑र॒क्तोषा रुश॑द्भि॒र्वपु॑र्भि॒रा च॑रतो अ॒न्यान्या॑ ॥८॥\n\n सने॑मि स॒ख्यं स्व॑प॒स्यमा॑नः सू॒नुर्दा॑धार॒ शव॑सा सु॒दंसा॑: ।\n\n आ॒मासु॑ चिद् दधिषे प॒क्वम॒न्तः पय॑: कृ॒ष्णासु॒ रुश॒द् रोहि॑णीषु ॥९॥\n\n स॒नात् सनी॑ळा अ॒वनी॑रवा॒ता व्र॒ता र॑क्षन्ते अ॒मृता॒: सहो॑भिः ।\n\n पु॒रू स॒हस्रा॒ जन॑यो॒ न पत्नी॑र्दुव॒स्यन्ति॒ स्वसा॑रो॒ अह्र॑याणम् ॥१०॥\n\n स॒ना॒युवो॒ नम॑सा॒ नव्यो॑ अ॒र्कैर्व॑सू॒यवो॑ म॒तयो॑ दस्म दद्रुः ।\n\n पतिं॒ न पत्नी॑रुश॒तीरु॒शन्तं॑ स्पृ॒शन्ति॑ त्वा शवसावन् मनी॒षाः ॥११॥\n\n स॒नादे॒व तव॒ रायो॒ गभ॑स्तौ॒ न क्षीय॑न्ते॒ नोप॑ दस्यन्ति दस्म ।\n\n द्यु॒माँ अ॑सि॒ क्रतु॑माँ इन्द्र॒ धीर॒: शिक्षा॑ शचीव॒स्तव॑ न॒: शची॑भिः ॥१२॥\n\n स॒ना॒य॒ते गोत॑म इन्द्र॒ नव्य॒मत॑क्ष॒द् ब्रह्म॑ हरि॒योज॑नाय ।\n\n सु॒नी॒थाय॑ नः शवसान नो॒धाः प्रा॒तर्म॒क्षू धि॒याव॑सुर्जगम्यात् ॥१३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 63, + "text": "९ नोधा गौतमः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nत्वं म॒हाँ इ॑न्द्र॒ यो ह॒ शुष्मै॒र्द्यावा॑ जज्ञा॒नः पृ॑थि॒वी अमे॑ धाः ।\n\nयद्ध॑ ते॒ विश्वा॑ गि॒रय॑श्चि॒दभ्वा॑ भि॒या दृ॒ह्लास॑: कि॒रणा॒ नैज॑न् ॥१॥\n\nआ यद्धरी॑ इन्द्र॒ विव्र॑ता॒ वेरा ते॒ वज्रं॑ जरि॒ता बा॒ह्वोर्धा॑त् ।\n\nयेना॑विहर्यतक्रतो अ॒मित्रा॒न् पुर॑ इ॒ष्णासि॑ पुरुहूत पू॒र्वीः ॥२॥\n\nत्वं स॒त्य इ॑न्द्र धृ॒ष्णुरे॒तान् त्वमृ॑भु॒क्षा नर्य॒स्त्वं षाट् ।\n\nत्वं शुष्णं॑ वृ॒जने॑ पृ॒क्ष आ॒णौ यूने॒ कुत्सा॑य द्यु॒मते॒ सचा॑हन् ॥३॥\n\nत्वं ह॒ त्यदि॑न्द्र चोदी॒: सखा॑ वृ॒त्रं यद् व॑ज्रिन् वृषकर्मन्नु॒भ्नाः ।\n\nयद्ध॑ शूर वृषमणः परा॒चैर्वि दस्यूँ॒र्योना॒वकृ॑तो वृथा॒षाट् ॥४॥\n\nत्वं ह॒ त्यदि॒न्द्रारि॑षण्यन् दृ॒ह्लस्य॑ चि॒न्मर्ता॑ना॒मजु॑ष्टौ ।\n\nव्य १ स्मदा काष्ठा॒ अर्व॑ते वर्घ॒नेव॑ वज्रिञ्छ्नथिह्य॒मित्रा॑न् ॥५॥\n\nत्वां ह॒ त्यदि॒न्द्रार्ण॑सातौ॒ स्व॑र्मीह्ले॒ नर॑ आ॒जा ह॑वन्ते ।\n\nतव॑ स्वधाव इ॒यमा स॑म॒र्य ऊ॒तिर्वाजे॑ष्वत॒साय्या॑ भूत् ॥६॥\n\nत्वं ह॒ त्यदि॑न्द्र स॒प्त युध्य॒न्पु पुरो॑ वज्रिन् पुरु॒कुत्सा॑य दर्दः ।\n\nब॒र्हिर्न यत् सु॒दासे॒ वृथा॒ वर्गं॒हो रा॑ज॒न् वरि॑वः पू॒रवे॑ कः ॥७॥\n\nत्वं त्यां न॑ इन्द्र देव चि॒त्रामिष॒मापो॒ न पी॑पय॒: परि॑ज्मन् ।\n\nयया॑ शूर॒ प्रत्य॒स्मभ्यं॒ यंसि॒ त्मन॒मूर्जं॒ न वि॒श्वध॒ क्षर॑ध्यै ॥८॥\n\nअका॑रि त इन्द्र॒ गोत॑मेभि॒र्ब्रह्मा॒ण्योक्ता॒ नम॑सा॒ हरि॑भ्याम् ।\n\nसु॒पेश॑सं॒ वाज॒मा भ॑रा नः प्रा॒तर्म॒क्षू धि॒याव॑सुर्जगम्यात् ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 64, + "text": "१५ नेधा गौतमः। मरुतः। जगती, १५ त्रिष्टुप्।\n\n वृष्णे॒ शर्धा॑य॒ सुम॑खाय वे॒धसे॒ नोध॑: सुवृ॒क्तिं प्र भ॑रा म॒रुद्भ्य॑: ।\n\n अ॒पो न धीरो॒ मन॑सा सु॒हस्त्यो॒ गिर॒: सम॑ञ्जे वि॒दथे॑ष्वा॒भुव॑: ॥१॥\n\n ते ज॑ज्ञिरे दि॒व ऋ॒ष्वास॑ उ॒क्षणो॑ रु॒द्रस्य॒ मर्या॒ असु॑रा अरे॒पस॑: ।\n\n पा॒व॒कास॒: शुच॑य॒: सूर्या॑ इव॒ सत्वा॑नो॒ न द्र॒प्सिनो॑ घो॒रव॑र्पसः ॥२॥\n\n युवा॑नो रु॒द्रा अ॒जरा॑ अभो॒ग्घनो॑ वव॒क्षुरध्रि॑गाव॒: पर्व॑ता इव ।\n\n दृ॒ह्ला चि॒द् विश्वा॒ भुव॑नानि॒ पार्थि॑वा॒ प्र च्या॑वयन्ति दि॒व्यानि॑ म॒ज्मना॑ ॥३॥\n\n चि॒त्रैर॒ञ्जिभि॒र्वपु॑षे॒ व्य॑ञ्जते॒ वक्षः॑सु रु॒क्माँ अधि॑ येतिरे शु॒भे ।\n\n अंसे॑ष्वेषां॒ नि मि॑मृक्षृर्ऋ॒ष्टय॑: सा॒कं ज॑ज्ञिरे स्व॒धया॑ दि॒वो नर॑: ॥४॥\n\n ई॒शा॒न॒कृतो॒ धुन॑यो रि॒शाद॑सो॒ वाता॑न् वि॒द्युत॒स्तवि॑षीभिरक्रत ।\n\n दु॒हन्त्यूध॑र्दि॒व्यानि॒ धूत॑यो॒ भूमिं॑ पिन्वन्ति॒ पय॑सा॒ परि॑ज्रयः ॥५॥\n\n पिन्व॑न्त्य॒पो म॒रुत॑: सु॒दान॑व॒: पयो॑ घृ॒तव॑द् विदथे॑ष्वा॒भुव॑: ।\n\n अत्यं॒ न मि॒हे वि न॑यन्ति वा॒जिन॒मुत्सं॑ दुहन्ति स्त॒नय॑न्त॒मक्षि॑तम् ॥६॥\n\n म॒हि॒षासो॑ मा॒यिन॑श्चि॒त्रभा॑नवो गि॒रयो॒ न स्वत॑वसो रघु॒ष्यद॑: ।\n\n मृ॒गा इ॑व ह॒स्तिन॑: खादथा॒ वना॒ यदारु॑णीषु॒ तवि॑षी॒रयु॑ग्ध्वम् ॥७॥\n\n सिं॒हा इ॑व नानदति॒ प्रचे॑तसः पि॒शा इ॑व सु॒पिशो॑ वि॒श्ववे॑दसः ।\n\n क्षपो॒ जिन्व॑न्त॒: पृष॑तीभिर्ऋ॒ष्टिभि॒: समित्स॒बाध॒: शव॒साहि॑मन्यवः ॥८॥\n\n रोद॑सी॒ आ व॑दता गणश्रियो॒ नृषा॑चः शूरा॒: शव॒साहि॑मन्यवः ।\n\n आ व॒न्धुरे॑ष्व॒मति॒र्न द॑र्श॒ता वि॒द्युन्न त॑स्थौ मरुतो॒ रथे॑षु वः ॥९॥\n\n वि॒श्ववे॑दसो र॒यिभि॒: समो॑कस॒: संमि॑श्लास॒स्तवि॑षीभिर्विर॒प्शिन॑: ।\n\n अस्ता॑र॒ इषं॑ दधिरे॒ गभ॑स्त्योरन॒न्तशु॑ष्मा॒ वृष॑खादयो॒ नर॑: ॥१०॥\n\n हि॒र॒ण्यये॑भिः प॒विभि॑: पयो॒वृध॒ उज्जि॑घ्नन्त आप॒थ्यो॒ ३ न पर्व॑तान् ।\n\n म॒खा अ॒यास॑: स्व॒सृतो॑ ध्रुव॒च्युतो॑ दुध्र॒कृतो॑ म॒रुतो॒ भ्राज॑दृष्टयः ॥११॥\n\n घृषुं॑ पाव॒कं व॒निनं॒ विच॑र्षणिं रु॒द्रस्य॑ सू॒नुं ह॒वसा॑ गृणीमसि ।\n\n र॒ज॒स्तुरं॑ त॒वसं॒ मारु॑तं ग॒णमृ॑जी॒षिणं॒ वृष॑णं सश्चत श्रि॒ये ॥१२॥\n\n प्र नू स मर्त॒: शव॑सा॒ जनाँ॒ अति॑ त॒स्थौ व॑ ऊ॒ती म॑रुतो॒ यमाव॑त ।\n\n अर्व॑द्भि॒र्वाजं॑ भरते॒ धना॒ नृभि॑रा॒पृच्छ्यं॒ क्रतु॒मा क्षे॑ति॒ पुष्य॑ति ॥१३॥\n\n च॒र्कृत्यं॑ मरुतः पृ॒त्सु दु॒ष्टरं॑ द्यु॒मन्तं॒ शुष्मं॑ म॒घव॑त्सु धत्तन ।\n\n ध॒न॒स्पृत॑मु॒क्थ्यं॑ वि॒श्वच॑र्षणिं तो॒कं पु॑ष्येम॒ तन॑यं श॒तं हिमा॑: ॥१४॥\n\n नू ष्ठि॒रं म॑रुतो वी॒रव॑न्तमृती॒षाहं॑ र॒यिम॒स्मासु॑ धत्त ।\n\n स॒ह॒स्रिणं॑ श॒तिनं॑ शूशु॒वांसं॑ प्रा॒तर्म॒क्षू धि॒याव॑सुर्जगम्यात् ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 65, + "text": "१० पराशरः शाक्त्यः। अग्निः। द्विपदा विराट्।\n\nप॒श्वा न ता॒युं, गुहा॒ चत॑न्तं॒ नमो॑ युजा॒नं, नमो॒ वह॑न्तम् ॥१॥\n\nस॒जोषा॒ धीरा॑:, प॒दैरनु॑ ग्म॒न्नुप॑ त्वा सीद॒न्, विश्वे॒ यज॑त्राः ॥१॥ २\n\nऋ॒तस्य॑ दे॒वा, अनु॑ व्र॒ता गु॒र्भुव॒त् परि॑ष्टि॒र्द्यौर्न भूम॑ ॥३॥\n\nवर्ध॑न्ती॒माप॑:, प॒न्वा सुशि॑श्विमृ॒तस्य॒ योना॒, गर्भे॒ सुजा॑तम् ॥२॥ ४\n\nपु॒ष्टिर्न र॒ण्वा, क्षि॒तिर्न पृ॒थ्वी गि॒रिर्न भुज्म॒, क्षोदो॒ न श॒म्भु ॥५॥\n\nअत्यो॒ नाज्म॒न्, त्सर्ग॑प्रतक्त॒: सिन्धु॒र्न क्षोद॒:, क ईं॑ वराते ॥३॥ ६\n\nजा॒मिः सिन्धू॑नां॒, भ्राते॑व॒ स्वस्रा॒मिभ्या॒न्न राजा॒, वना॑न्यत्ति ॥७॥\n\nयद् वात॑जूतो॒, वना॒ व्यस्था॑द॒ग्निर्ह॑ दाति॒, रोमा॑ पृथि॒व्याः ॥४॥ ८\n\nश्वसि॑त्य॒प्सु, हं॒सो न सीद॒न् क्रत्वा॒ चेति॑ष्ठो, वि॒शामु॑ष॒र्भुत् ॥९॥\n\nसोमो॒ न वे॒धा, ऋ॒तप्र॑जातः प॒शुर्न शिश्वा॑, वि॒भुर्दू॒रेभा॑: ॥५॥ १०" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 66, + "text": "१० पराशरः शाक्त्यः। अग्निः। द्विपदा विराट्।\n\n र॒यिर्न चि॒त्रा, सूरो॒ न सं॒दृगायु॒र्न प्रा॒णो, नित्यो॒ न सू॒नुः १\n\n तक्वा॒ न भूर्णि॒र्वना॑ सिषक्ति॒ पयो॒ न धे॒नुः, शुचि॑र्वि॒भावा॑ ॥१॥ २\n\n दा॒धार॒ क्षेम॒मोको॒ न र॒ण्वो यवो॒ न प॒क्वो, जेता॒ जना॑नाम् ३\n\n ऋषि॒र्न स्तुभ्वा॑, वि॒क्षु प्र॑श॒स्तो वा॒जी न प्री॒तो, वयो॑ दधाति ॥२॥ ४\n\n दु॒रोक॑शोचि॒:, क्रतु॒र्न नित्यो॑ जा॒येव॒ योना॒वरं॒ विश्व॑स्मै ५\n\n चि॒त्रो यदभ्रा॑ट्, छ्वे॒तो न वि॒क्षु रथो॒ न रु॒क्मी, त्वे॒षः स॒मत्सु॑ ॥३॥ ६\n\n सेने॑व सृ॒ष्टामं॑ दधा॒त्यस्तु॒र्न दि॒द्युत्, त्वे॒षप्र॑तीका ७\n\n य॒मो ह॑ जा॒तो, य॒मो जनि॑त्वं जा॒रः क॒नीनां॒, पति॒र्जनी॑नाम् ॥४॥ ८\n\n तं व॑श्च॒राथा॑, व॒यं व॑स॒त्यास्तं॒ न गावो॒, नक्ष॑न्त इ॒द्धम् ९\n\n सिन्धु॒र्न क्षोद॒:, प्र नीची॑रैनो॒न्नव॑न्त॒ गाव॒:, स्व १ र्दृशी॑के ॥५॥ १०" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 67, + "text": "१० पराशरः शाक्त्यः। अग्निः। द्विपदा विराट्।\n\n वने॑षु जा॒युर्मर्ते॑षु मि॒त्रो वृ॑णी॒ते श्रु॒ष्टिं, राजे॑वाजु॒र्यम् १\n\n क्षेमो॒ न सा॒धुः, क्रतु॒र्न भ॒द्रो भुव॑त्स्वा॒धी, र्होता॑ हव्य॒वाट् ॥१॥ २\n\n हस्ते॒ दधा॑नो, नृ॒म्णा विश्वा॒न्यमे॑ दे॒वान् धा॒द् गुहा॑ नि॒षीद॑न् ३\n\n वि॒दन्ती॒मत्र॒, नरो॑ धियं॒धा हृ॒दा यत् त॒ष्टान् मन्त्राँ॒ अशं॑सन् ॥२॥ ४\n\n अ॒जो न क्षां, दा॒धार॑ पृथि॒वीं त॒स्तम्भ॒ द्यां मन्त्रे॑भिः स॒त्यैः ५\n\n प्रि॒या प॒दानि॑, प॒श्वो नि पा॑हि वि॒श्वायु॑रग्ने, गु॒हा गुहं॑ गाः ॥३॥ ६\n\n य ईं॑ चि॒केत॒, गुहा॒ भव॑न्त॒मा यः स॒साद॒ धारा॑मृ॒तस्य॑ ७\n\n वि ये चृ॒तन्त्यृ॒ता सप॑न्त॒ आदिद् वसू॑नि॒ प्र व॑वाचास्मै ॥४॥ ८\n\n वि यो वी॒रुत्सु॒, रोध॑न्महि॒त्वोत प्र॒जा, उ॒त प्र॒सूष्व॒न्तः ९\n\n चित्ति॑र॒पां, दमे॑ वि॒श्वायु॒: सद्मे॑व॒ धीरा॑:, सं॒माय॑ चक्रुः ॥५॥ १०" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 68, + "text": "१० पराशरः शाक्त्यः। अग्निः। द्विपदा विराट्।\n\nश्री॒णन्नुप॑ स्था॒द्, दिवं॑ भुर॒ण्युः स्था॒तुश्च॒रथ॑म॒क्तून् व्यू॑र्णोत् ॥१॥\n\nपरि॒ यदे॑षा॒मेको॒ विश्वे॑षां॒ भुव॑द् दे॒वो, दे॒वानां॑ महि॒त्वा ॥१२॥\n\nआदित् ते विश्वे॒ क्रतुं॑ जुषन्त॒ शुष्का॒द् यद् दे॑व, जी॒वो जनि॑ष्ठाः ॥३॥\n\nभज॑न्त॒ विश्वे॑, देव॒त्वं नाम॑ ऋ॒तं सप॑न्तो, अ॒मृत॒मेवै॑: ॥२४॥\n\nऋ॒तस्य॒ प्रेषा॑ ऋ॒तस्य॑ धी॒तिर्वि॒श्वायु॒र्विश्वे॒ अपां॑सि चक्रुः ॥५॥\n\nयस्तुभ्यं॒ दाशा॒द्, यो वा॑ ते॒ शिक्षा॒त् तस्मै॑ चिकि॒त्वान् र॒यिं द॑यस्व ॥३॥६॥\n\nहोता॒ निष॑त्तो॒, मनो॒रप॑त्ये॒ स चि॒न्न्वा॑सां॒, पती॑ रयी॒णाम् ॥७॥\n\nइ॒च्छन्त॒ रेतो॑, मि॒थस्त॒नूषु॒ सं जा॑नत॒ स्वैर्दक्षै॒रमू॑राः ॥४॥८॥\n\nपि॒तुर्न पु॒त्राः, क्रतुं॑ जुषन्त॒ श्रोष॒न् ये अ॑स्य॒, शासं॑ तु॒रास॑: ॥९॥\n\nवि राय॑ और्णो॒द्, दुर॑: पुरु॒क्षुः पि॒पेश॒ नाकं॒, स्तृभि॒र्दमू॑नाः ॥५॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 69, + "text": "१० पराशरः शाक्त्यः। अग्निः। द्विपदा विराट्।\n\nशु॒क्रः शु॑शु॒क्वाँ, उ॒षो न जा॒रः प॒प्रा स॑मी॒ची, दि॒वो न ज्योति॑: ॥१॥\n\nपरि॒ प्रजा॑त॒:, क्रत्वा॑ बभूथ॒ भुवो॑ दे॒वानां॑, पि॒ता पु॒त्रः सन् ॥१२॥\n\nवे॒धा अदृ॑प्तो, अ॒ग्निर्वि॑जा॒नन्नूध॒र्न गोनां॒, स्वाद्मा॑ पितू॒नाम् ॥३॥\n\nजने॒ न शेव॑, आ॒हूर्य॒: सन् मध्ये॒ निष॑त्तो, र॒ण्वो दु॑रो॒णे ॥२४॥\n\nपु॒त्रो न जा॒तो, र॒ण्वो दु॑रो॒णे वा॒जी न प्री॒तो विशो॒ वि ता॑रीत् ॥५॥\n\nविशो॒ यदह्वे॒, नृभि॒: सनी॑ळा अ॒ग्निर्दे॑व॒त्वा, विश्वा॑न्यश्याः ॥३॥६॥\n\nनकि॑ष्ट ए॒ता, व्र॒ता मि॑नन्ति॒ नृभ्यो॒ यदे॒भ्यः, श्रु॒ष्टिं च॒कर्थ॑ ॥७॥\n\nतत् तु ते॒ दंसो॒, यदह॑न्त्समा॒नैर्नृभि॒र्यद् यु॒क्तो, वि॒वे रपां॑सि ॥४॥८॥\n\nउ॒षो न जा॒रो, वि॒भावो॒स्रः संज्ञा॑तरूप॒श्चिके॑तदस्मै ॥९॥\n\nत्मना॒ वह॑न्तो॒ दुरो॒ व्यृ॑ण्व॒न् नव॑न्त॒ विश्वे॒ स्व १ र्दृशी॑के ॥५॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 70, + "text": "११ पराशरः शाक्त्यः। अग्निः। द्विपदा विराट्।\n\nव॒नेम॑ पू॒र्वीर॒र्यो म॑नी॒षा अ॒ग्निः सु॒शोको॒, विश्वा॑न्यश्याः ॥१॥\n\nआ दैव्या॑नि, व्र॒ता चि॑कि॒त्वाना मानु॑षस्य॒, जन॑स्य॒ जन्म॑ ॥१२॥\n\nगर्भो॒ यो अ॒पां, गर्भो॒ वना॑नां॒ गर्भ॑श्च स्था॒तां, गर्भ॑श्च॒रथा॑म् ॥३॥\n\nअद्रौ॑ चिदस्मा, अ॒न्तर्दु॑रो॒णे वि॒शां न विश्वो॑, अ॒मृत॑: स्वा॒धीः ॥२४॥\n\nस हि क्ष॒पावाँ॑, अ॒ग्नी र॑यी॒णां दाश॒द् यो अ॑स्मा॒, अरं॑ सू॒क्तैः ॥५॥\n\nए॒ता चि॑कित्वो॒, भूमा॒ नि पा॑हि दे॒वानां॒ जन्म॒, मर्तां॑श्च वि॒द्वान् ॥३॥६॥\n\nवर्धा॒न्यं पू॒र्वीः, क्ष॒पो विरू॑पाः स्था॒तुश्च॒ रथ॑मृ॒तप्र॑वीतम् ॥७॥\n\nअरा॑धि॒ होता॒, स्व १र्निष॑त्तः कृ॒ण्वन् विश्वा॒न्यपां॑सि स॒त्या ॥४॥८॥\n\nगोषु॒ प्रश॑स्तिं॒, वने॑षु धिषे॒ भर॑न्त॒ विश्वे॑, ब॒लिं स्व॑र्णः ॥९॥\n\nवि त्वा॒ नर॑:, पुरु॒त्रा स॑पर्यन् पि॒तुर्न जिव्रे॒र्वि वेदो॑ भरन्त ॥५॥१०॥\n\nसा॒धुर्न गृ॒ध्नुरस्ते॑व॒ शूरो॒ याते॑व भी॒मस्त्वे॒षः स॒मत्सु॑ ॥६॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 71, + "text": "१० पराशरः शाक्त्यः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\n उप॒ प्र जि॑न्वन्नुश॒तीरु॒शन्तं॒ पतिं॒ न नित्यं॒ जन॑य॒: सनी॑ळाः ।\n\n स्वसा॑र॒: श्यावी॒मरु॑षीमजुष्रञ् चि॒त्रमु॒च्छन्ती॑मु॒षसं॒ न गाव॑: ॥१॥\n\n वी॒ळु चि॑द् दृ॒ह्ला पि॒तरो॑ न उ॒क्थैरद्रिं॑ रुज॒न्नङ्गि॑रसो॒ रवे॑ण ।\n\n च॒क्रुर्दि॒वो बृ॑ह॒तो गा॒तुम॒स्मे अह॒: स्व॑र्विविदुः के॒तुमु॒स्राः ॥२॥\n\n दध॑न्नृ॒तं ध॒नय॑न्नस्य धी॒तिमादिद॒र्यो दि॑धि॒ष्वो॒ ३ विभृ॑त्राः ।\n\n अतृ॑ष्यन्तीर॒पसो॑ य॒न्त्यच्छा॑ दे॒वाञ्जन्म॒ प्रय॑सा व॒र्धय॑न्तीः ॥३॥\n\n मथी॒द् यदीं॒ विभृ॑तो मात॒रिश्वा॑ गृ॒हेगृ॑हे श्ये॒तो जेन्यो॒ भूत् ।\n\n आदीं॒ राज्ञे॒ न सही॑यसे॒ सचा॒ सन्ना दू॒त्यं १ भृग॑वाणो विवाय ॥४॥\n\n म॒हे यत् पि॒त्र ईं॒ रसं॑ दि॒वे करव॑ त्सरत् पृश॒न्य॑श्चिकि॒त्वान् ।\n\n सृ॒जदस्ता॑ धृष॒ता दि॒द्युम॑स्मै॒ स्वायां॑ दे॒वो दु॑हि॒तरि॒ त्विषिं॑ धात् ॥५॥\n\n स्व आ यस्तुभ्यं॒ दम॒ आ वि॒भाति॒ नमो॑ वा॒ दाशा॑दुश॒तो अनु॒ द्यून् ।\n\n वर्धो॑ अग्ने॒ वयो॑ अस्य द्वि॒बर्हा॒ यास॑द् रा॒या स॒रथं॒ यं जु॒नासि॑ ॥६॥\n\n अ॒ग्निं विश्वा॑ अ॒भि पृक्ष॑: सचन्ते समु॒द्रं न स्र॒वत॑: स॒प्त य॒ह्वीः ।\n\n न जा॒मिभि॒र्वि चि॑किते॒ वयो॑ नो वि॒दा दे॒वेषु॒ प्रम॑तिं चिकि॒त्वान् ॥७॥\n\n आ यदि॒षे नृ॒पतिं॒ तेज॒ आन॒ट् छुचि॒ रेतो॒ निषि॑क्तं॒ द्यौर॒भीके॑ ।\n\n अ॒ग्निः शर्ध॑मनव॒द्यं युवा॑नं स्वा॒ध्यं॑ जनयत् सू॒दय॑च्च ॥८॥\n\n मनो॒ न योऽध्व॑नः स॒द्य एत्येक॑: स॒त्रा सूरो॒ वस्व॑ ईशे ।\n\n राजा॑ना मि॒त्रावरु॑णा सुपा॒णी गोषु॑ प्रि॒यम॒मृतं॒ रक्ष॑माणा ॥९॥\n\n मा नो॑ अग्ने स॒ख्या पित्र्या॑णि॒ प्र म॑र्षिष्ठा अ॒भि वि॒दुष्क॒विः सन् ।\n\n नभो॒ न रू॒पं ज॑रि॒मा मि॑नाति पु॒रा तस्या॑ अ॒भिश॑स्ते॒रधी॑हि ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 72, + "text": "१० पराशरः शाक्त्यः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\n नि काव्या॑ वे॒धस॒: शश्व॑तस्क॒र्हस्ते॒ दधा॑नो॒ नर्या॑ पु॒रूणि॑ ।\n\n अ॒ग्निर्भु॑वद् रयि॒पती॑ रयी॒णां स॒त्रा च॑क्रा॒णो अ॒मृता॑नि॒ विश्वा॑ ॥१॥\n\n अ॒स्मे व॒त्सं परि॒ षन्तं॒ न वि॑न्दन्नि॒च्छन्तो॒ विश्वे॑ अ॒मृता॒ अमू॑राः ।\n\n श्र॒म॒युव॑: पद॒व्यो॑ धियं॒धास्त॒स्थुः प॒दे प॑र॒मे चार्व॒ग्नेः ॥२॥\n\n ति॒स्रो यद॑ग्ने श॒रद॒स्त्वामिच्छुचिं॑ घृ॒तेन॒ शुच॑यः सप॒र्यान् ।\n\n नामा॑नि चिद् दधिरे य॒ज्ञिया॒न्यसू॑दयन्त त॒न्व १: सुजा॑ताः ॥३॥\n\n आ रोद॑सी बृह॒ती वेवि॑दाना॒: प्र रु॒द्रिया॑ जभ्रिरे य॒ज्ञिया॑सः ।\n\n वि॒दन्मर्तो॑ ने॒मधि॑ता चिकि॒त्वान॒ग्निं प॒दे प॑र॒मे त॑स्थि॒वांस॑म् ॥४॥\n\n सं॒जा॒ना॒ना उप॑ सीदन्नभि॒ज्ञु पत्नी॑वन्तो नम॒स्यं॑ नमस्यन् ।\n\n रि॒रि॒क्वांस॑स्त॒न्व॑: कृण्वत॒ स्वाः सखा॒ सख्यु॑र्नि॒मिषि॒ रक्ष॑माणाः ॥५॥\n\n त्रिः स॒प्त यद् गुह्या॑नि॒ त्वे इत् प॒दावि॑द॒न्निहि॑ता य॒ज्ञिया॑सः ।\n\n तेभी॑ रक्षन्ते अ॒मृतं॑ स॒जोषा॑: प॒शूञ्च॑ स्था॒तॄञ्च॒रथं॑ च पाहि ॥६॥\n\n वि॒द्वाँ अ॑ग्ने व॒युना॑नि क्षिती॒नां व्या॑नु॒षक् छु॒रुधो॑ जी॒वसे॑ धाः ।\n\n अ॒न्त॒र्वि॒द्वाँ अध्व॑नो देव॒याना॒नत॑न्द्रो दू॒तो अ॑भवो हवि॒र्वाट् ॥७॥\n\n स्वा॒ध्यो॑ दि॒व आ स॒प्त य॒ह्वी रा॒यो दुरो॒ व्यृ॑त॒ज्ञा अ॑जानन् ।\n\n वि॒दद् गव्यं॑ स॒रमा॑ दृ॒ह्लमू॒र्वं येना॒ नु कं॒ मानु॑षी॒ भोज॑ते॒ विट् ॥८॥\n\n आ ये विश्वा॑ स्वप॒त्यानि॑ त॒स्थुः कृ॑ण्वा॒नासो॑ अमृत॒त्वाय॑ गा॒तुम् ।\n\n म॒ह्ना म॒हद्भि॑: पृथि॒वी वि त॑स्थे मा॒ता पु॒त्रैरदि॑ति॒र्धाय॑से॒ वेः ॥९॥\n\n अधि॒ श्रियं॒ नि द॑धु॒श्चारु॑मस्मिन् दि॒वो यद॒क्षी अ॒मृता॒ अकृ॑ण्वन् ।\n\n अध॑ क्षरन्ति॒ सिन्ध॑वो॒ न सृ॒ष्टाः प्र नीची॑रग्ने॒ अरु॑षीरजानन् ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 73, + "text": "१० पराशरः शाक्त्यः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\n र॒यिर्न यः पि॑तृवि॒त्तो व॑यो॒धाः सु॒प्रणी॑तिश्चिकि॒तुषो॒ न शासु॑: ।\n\n स्यो॒न॒शीरति॑थि॒र्न प्री॑णा॒नो होते॑व॒ सद्म॑ विध॒तो वि ता॑रीत् ॥१॥\n\n दे॒वो न यः स॑वि॒ता स॒त्यम॑न्मा॒ क्रत्वा॑ नि॒पाति॑ वृ॒जना॑नि॒ विश्वा॑ ।\n\n पु॒रु॒प्र॒श॒स्तो अ॒मति॒र्न स॒त्य आ॒त्मेव॒ शेवो॑ दिधि॒षाय्यो॑ भूत् ॥२॥\n\n दे॒वो न यः पृ॑थि॒वीं वि॒श्वधा॑या उप॒क्षेति॑ हि॒तमि॑त्रो॒ न राजा॑ ।\n\n पु॒र॒:सद॑: शर्म॒सदो॒ न वी॒रा अ॑नव॒द्या पति॑जुष्टेव॒ नारी॑ ॥३॥\n\n तं त्वा॒ नरो॒ दम॒ आ नित्य॑मि॒द्धमग्ने॒ सच॑न्त क्षि॒तिषु॑ ध्रु॒वासु॑ ।\n\n अधि॑ द्यु॒म्नं नि द॑धु॒र्भूर्य॑स्मि॒न् भवा॑ वि॒श्वायु॑र्ध॒रुणो॑ रयी॒णाम् ॥४॥\n\n वि पृक्षो॑ अग्ने म॒घवा॑नो अश्यु॒र्वि सू॒रयो॒ दद॑तो॒ विश्व॒मायु॑: ।\n\n स॒नेम॒ वाजं॑ समि॒थेष्व॒र्यो भा॒गं दे॒वेषु॒ श्रव॑से॒ दधा॑नाः ॥५॥\n\n ऋ॒तस्य॒ हि धे॒नवो॑ वावशा॒नाः स्मदू॑ध्नीः पी॒पय॑न्त॒ द्युभ॑क्ताः ।\n\n प॒रा॒वत॑: सुम॒तिं भिक्ष॑माणा॒ वि सिन्ध॑वः स॒मया॑ सस्रु॒रद्रि॑म् ॥६॥\n\n त्वे अ॑ग्ने सुम॒तिं भिक्ष॑माणा दि॒वि श्रवो॑ दधिरे य॒ज्ञिया॑सः ।\n\n नक्ता॑ च च॒क्रुरु॒षसा॒ विरू॑पे कृ॒ष्णं च॒ वर्ण॑मरु॒णं च॒ सं धु॑: ॥७॥\n\n यान् रा॒ये मर्ता॒न्त्सुषू॑दो अग्ने॒ ते स्या॑म म॒घवा॑नो व॒यं च॑ ।\n\n छा॒येव॒ विश्वं॒ भुव॑नं सिसक्ष्यापप्रि॒वान् रोद॑सी अ॒न्तरि॑क्षम् ॥८॥\n\n अर्व॑द्भिरग्ने॒ अर्व॑तो॒ नृभि॒र्नॄन् वी॒रैर्वी॒रान् व॑नुयामा॒ त्वोता॑: ।\n\n ई॒शा॒नास॑: पितृवि॒त्तस्य॑ रा॒यो वि सू॒रय॑: श॒तहि॑मा नो अश्युः ॥९॥\n\n ए॒ता ते॑ अग्न उ॒चथा॑नि वेधो॒ जुष्टा॑नि सन्तु॒ मन॑से हृ॒दे च॑ ।\n\n श॒केम॑ रा॒यः सु॒धुरो॒ यमं॒ ते ऽधि॒ श्रवो॑ दे॒वभ॑क्तं॒ दधा॑नाः ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 74, + "text": "९ गोतमो राहूगणः। अग्निः। गायत्री।\n\n उ॒प॒प्र॒यन्तो॑ अध्व॒रं मन्त्रं॑ वोचेमा॒ग्नये॑ । आ॒रे अ॒स्मे च॑ शृण्व॒ते ॥१॥\n\n यः स्नीहि॑तीषु पू॒र्व्यः सं॑जग्मा॒नासु॑ कृ॒ष्टिषु॑ । अर॑क्षद् दा॒शुषे॒ गय॑म् ॥२॥\n\n उ॒त ब्रु॑वन्तु ज॒न्तव॒ उद॒ग्निर्वृ॑त्र॒हाज॑नि । ध॒नं॒ज॒यो रणे॑रणे ॥३॥\n\n यस्य॑ दू॒तो असि॒ क्षये॒ वेषि॑ ह॒व्यानि॑ वी॒तये॑ । द॒स्मत् कृ॒णोष्य॑ध्व॒रम् ॥४॥\n\n तमित् सु॑ह॒व्यम॑ङ्गिरः सुदे॒वं स॑हसो यहो । जना॑ आहुः सुब॒र्हिष॑म् ॥५॥\n\n आ च॒ वहा॑सि॒ ताँ इ॒ह दे॒वाँ उप॒ प्रश॑स्तये । ह॒व्या सु॑श्चन्द्र वी॒तये॑ ॥६॥\n\n न योरु॑प॒ब्दिरश्व्य॑: शृ॒ण्वे रथ॑स्य॒ कच्च॒न । यद॑ग्ने॒ यासि॑ दू॒त्य॑म् ॥७॥\n\n त्वोतो॑ वा॒ज्यह्र॑यो॒ ऽभि पूर्व॑स्मा॒दप॑रः । प्र दा॒श्वाँ अ॑ग्ने अस्थात् ॥८॥\n\n उ॒त द्यु॒मत् सु॒वीर्यं॑ बृ॒हद॑ग्ने विवाससि । दे॒वेभ्यो॑ देव दा॒शुषे॑ ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 75, + "text": "५ गोतमो राहूगणः। अग्निः। गायत्री।\n\n जु॒षस्व॑ स॒प्रथ॑स्तमं॒ वचो॑ दे॒वप्स॑रस्तमम् ।\n\n ह॒व्या जुह्वा॑न आ॒सनि॑ ॥१॥\n\n अथा॑ ते अङ्गिरस्त॒माग्ने॑ वेधस्तम प्रि॒यम् ।\n\n वो॒चेम॒ ब्रह्म॑ सान॒सि ॥२॥\n\n कस्ते॑ जा॒मिर्जना॑ना॒मग्ने॒ को दा॒श्व॑ध्वरः ।\n\n को ह॒ कस्मि॑न्नसि श्रि॒तः ॥३॥\n\n त्वं जा॒मिर्जना॑ना॒मग्ने॑ मि॒त्रो अ॑सि प्रि॒यः ।\n\n सखा॒ सखि॑भ्य॒ ईड्य॑: ॥४॥\n\n यजा॑ नो मि॒त्रावरु॑णा॒ यजा॑ दे॒वाँ ऋ॒तं बृ॒हत् ।\n\n अग्ने॒ यक्षि॒ स्वं दम॑म् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 76, + "text": "५ गोतमो राहूगणः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\n का त॒ उपे॑ति॒र्मन॑सो॒ वरा॑य॒ भुव॑दग्ने॒ शंत॑मा॒ का म॑नी॒षा ।\n\n को वा॑ य॒ज्ञैः परि॒ दक्षं॑ त आप॒ केन॑ वा ते॒ मन॑सा दाशेम ॥१॥\n\n एह्य॑ग्न इ॒ह होता॒ नि षी॒दाद॑ब्ध॒: सु पु॑रए॒ता भ॑वा नः ।\n\n अव॑तां त्वा॒ रोद॑सी विश्वमि॒न्वे यजा॑ म॒हे सौ॑मन॒साय॑ दे॒वान् ॥२॥\n\n प्र सु विश्वा॑न् र॒क्षसो॒ धक्ष्य॑ग्ने॒ भवा॑ य॒ज्ञाना॑मभिशस्ति॒पावा॑ ।\n\n अथा व॑ह॒ सोम॑पतिं॒ हरि॑भ्यामाति॒थ्यम॑स्मै चकृमा सु॒दाव्ने॑ ॥३॥\n\n प्र॒जाव॑ता॒ वच॑सा॒ वह्नि॑रा॒सा ऽऽ च॑ हु॒वे नि च॑ सत्सी॒ह दे॒वैः ।\n\n वेषि॑ हो॒त्रमु॒त पो॒त्रं य॑जत्र बो॒धि प्र॑यन्तर्जनित॒र्वसू॑नाम् ॥४॥\n\n यथा॒ विप्र॑स्य॒ मनु॑षो ह॒विर्भि॑र्दे॒वाँ अय॑जः क॒विभि॑: क॒विः सन् ।\n\n ए॒वा हो॑तः सत्यतर॒ त्वम॒द्याग्ने॑ म॒न्द्रया॑ जु॒ह्वा॑ यजस्व ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 77, + "text": "५ गोतमो राहूगणः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\n क॒था दा॑शेमा॒ग्नये॒ कास्मै॑ दे॒वजु॑ष्टोच्यते भा॒मिने॒ गीः ।\n\n यो मर्त्ये॑ष्व॒मृत॑ ऋ॒तावा॒ होता॒ यजि॑ष्ठ॒ इत् कृ॒णोति॑ दे॒वान् ॥१॥\n\n यो अ॑ध्व॒रेषु॒ शंत॑म ऋ॒तावा॒ होता॒ तमू॒ नमो॑भि॒रा कृ॑णुध्वम् ।\n\n अ॒ग्निर्यद् वेर्मर्ता॑य दे॒वान्त्स चा॒ बोधा॑ति॒ मन॑सा यजाति ॥२॥\n\n स हि क्रतु॒: स मर्य॒: स सा॒धुर्मि॒त्रो न भू॒दद्भु॑तस्य र॒थीः ।\n\n तं मेधे॑षु प्रथ॒मं दे॑व॒यन्ती॒र्विश॒ उप॑ ब्रुवते द॒स्ममारी॑: ॥३॥\n\n स नो॑ नृ॒णां नृत॑मो रि॒शादा॑ अ॒ग्निर्गिरोऽव॑सा वेतु धी॒तिम् ।\n\n तना॑ च॒ ये म॒घवा॑न॒: शवि॑ष्ठा॒ वाज॑प्रसूता इ॒षय॑न्त॒ मन्म॑ ॥४॥\n\n ए॒वाग्निर्गोत॑मेभिर्ऋ॒तावा॒ विप्रे॑भिरस्तोष्ट जा॒तवे॑दाः ।\n\n स ए॑षु द्यु॒म्नं पी॑पय॒त् स वाजं॒ स पु॒ष्टिं या॑ति॒ जोष॒मा चि॑कि॒त्वान् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 78, + "text": "५ गोतमो राहूगणः। अग्निः। गायत्री।\n\n अ॒भि त्वा॒ गोत॑मा गि॒रा जात॑वेदो॒ विच॑र्षणे ।\n\n द्यु॒म्नैर॒भि प्र णो॑नुमः ॥१॥\n\n तमु॑ त्वा॒ गोत॑मो गि॒रा रा॒यस्का॑मो दुवस्यति ।\n\n द्यु॒म्नैर॒भि प्र णो॑नुमः ॥२॥\n\n तमु॑ त्वा वाज॒सात॑ममङ्गिर॒स्वद्ध॑वामहे ।\n\n द्यु॒म्नैर॒भि प्र णो॑नुमः ॥३॥\n\n तमु॑ त्वा वृत्र॒हन्त॑मं॒ यो दस्यूँ॑रवधूनु॒षे ।\n\n द्यु॒म्नैर॒भि प्र णो॑नुमः ॥४॥\n\n अवो॑चाम॒ रहू॑गणा अ॒ग्नये॒ मधु॑म॒द् वच॑: ।\n\n द्यु॒म्नैर॒भि प्र णो॑नुमः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 79, + "text": "१२ गोतमो राहूगणः। १-३अग्निः मध्यमोऽ ग्निर्वा, ४-१२ अग्निः। १-३ त्रिष्टुप्, ४-६ उष्णिक्, ७-१२ गायत्री ।\n\n हिर॑ण्यकेशो॒ रज॑सो विसा॒रे ऽहि॒र्धुनि॒र्वात॑ इव॒ ध्रजी॑मान् ।\n\n शुचि॑भ्राजा उ॒षसो॒ नवे॑दा॒ यश॑स्वतीरप॒स्युवो॒ न स॒त्याः ॥१॥\n\n आ ते॑ सुप॒र्णा अ॑मिनन्तँ॒ एवै॑: कृ॒ष्णो नो॑नाव वृष॒भो यदी॒दम् ।\n\n शि॒वाभि॒र्न स्मय॑मानाभि॒रागा॒त् पत॑न्ति॒ मिह॑: स्त॒नय॑न्त्य॒भ्रा ॥२॥\n\n यदी॑मृ॒तस्य॒ पय॑सा॒ पिया॑नो॒ नय॑न्नृ॒तस्य॑ प॒थिभी॒ रजि॑ष्ठैः ।\n\n अ॒र्य॒मा मि॒त्रो वरु॑ण॒: परि॑ज्मा॒ त्वचं॑ पृञ्च॒न्त्युप॑रस्य॒ योनौ॑ ॥३॥\n\n अग्ने॒ वाज॑स्य॒ गोम॑त॒ ईशा॑नः सहसो यहो । अ॒स्मे धे॑हि जातवेदो॒ महि॒ श्रव॑: ॥४॥\n\n स इ॑धा॒नो वसु॑ष्क॒विर॒ग्निरी॒ळेन्यो॑ गि॒रा । रे॒वद॒स्मभ्यं॑ पुर्वणीक दीदिहि ॥५॥\n\n क्ष॒पो रा॑जन्नु॒त त्मनाग्ने॒ वस्तो॑रु॒तोषस॑: । स ति॑ग्मजम्भ र॒क्षसो॑ दह॒ प्रति॑ ॥६॥\n\n अवा॑ नो अग्न ऊ॒तिभि॑र्गाय॒त्रस्य॒ प्रभ॑र्मणि । विश्वा॑सु धी॒षु व॑न्द्य ॥७॥\n\n आ नो॑ अग्ने र॒यिं भ॑र सत्रा॒साहं॒ वरे॑ण्यम् । विश्वा॑सु पृ॒त्सु दु॒ष्टर॑म् ॥८॥\n\n आ नो॑ अग्ने सुचे॒तुना॑ र॒यिं वि॒श्वायु॑पोषसम् । मा॒र्डी॒कं धे॑हि जी॒वसे॑ ॥९॥\n\n प्र पू॒तास्ति॒ग्मशो॑चिषे॒ वाचो॑ गोतमा॒ग्नये॑ । भर॑स्व सुम्न॒युर्गिर॑: ॥१०॥\n\n यो नो॑ अग्नेऽभि॒दास॒त्यन्ति॑ दू॒रे प॑दी॒ष्ट सः । अ॒स्माक॒मिद् वृ॒धे भ॑व ॥११॥\n\n स॒ह॒स्रा॒क्षो विच॑र्षणिर॒ग्नी रक्षां॑सि सेधति । होता॑ गृणीत उ॒क्थ्य॑: ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 80, + "text": "१६ गोतमो राहूगणः। इन्द्रः, १६ इन्द्रः, (अथर्वा, मनुः दध्यङ् च)। पंक्तिः।\n\n इ॒त्था हि सोम॒ इन्मदे॑ ब्र॒ह्मा च॒कार॒ वर्ध॑नम् ।\n\n शवि॑ष्ठ वज्रि॒न्नोज॑सा पृथि॒व्या निः श॑शा॒ अहि॒मर्च॒न्ननु॑ स्व॒राज्य॑म् ॥१॥\n\n स त्वा॑मद॒द् वृषा॒ मद॒: सोम॑: श्ये॒नाभृ॑तः सु॒तः ।\n\n येना॑ वृ॒त्रं निर॒द्भ्यो ज॒घन्थ॑ वज्रि॒न्नोज॒सार्च॒न्ननु॑ स्व॒राज्य॑म् ॥२॥\n\n प्रेह्य॒भी॑हि धृष्णु॒हि न ते॒ वज्रो॒ नि यं॑सते ।\n\n इन्द्र॑ नृ॒म्णं हि ते॒ शवो॒ हनो॑ वृ॒त्रं जया॑ अ॒पो ऽर्च॒न्ननु॑ स्व॒राज्य॑म् ॥३॥\n\n निरि॑न्द्र॒ भूम्या॒ अधि॑ वृ॒त्रं ज॑घन्थ॒ निर्दि॒वः ।\n\n सृ॒जा म॒रुत्व॑ती॒रव॑ जी॒वध॑न्या इ॒मा अ॒पो ऽर्च॒न्ननु॑ स्व॒राज्य॑म् ॥४॥\n\n इन्द्रो॑ वृ॒त्रस्य॒ दोध॑त॒: सानुं॒ वज्रे॑ण हीळि॒तः ।\n\n अ॒भि॒क्रम्याव॑ जिघ्नते॒ ऽपः सर्मा॑य चो॒दय॒न्नर्च॒न्ननु॑ स्व॒राज्य॑म् ॥५॥\n\n अधि॒ सानौ॒ नि जि॑घ्नते॒ वज्रे॑ण श॒तप॑र्वणा ।\n\n म॒न्दा॒न इन्द्रो॒ अन्ध॑स॒: सखि॑भ्यो गा॒तुमि॑च्छ॒त्यर्च॒न्ननु॑ स्व॒राज्य॑म् ॥६॥\n\n इन्द्र॒ तुभ्य॒मिद॑द्रि॒वो ऽनु॑त्तं वज्रिन् वी॒र्य॑म् ।\n\n यद्ध॒ त्यं मा॒यिनं॑ मृ॒गं तमु॒ त्वं मा॒यया॑वधी॒रर्च॒न्ननु॑ स्व॒राज्य॑म् ॥७॥\n\n वि ते॒ वज्रा॑सो अस्थिरन्नव॒तिं ना॒व्या॒ ३ अनु॑ ।\n\n म॒हत् त॑ इन्द्र वी॒र्यं॑ बा॒ह्वोस्ते॒ बलं॑ हि॒तमर्च॒न्ननु॑ स्व॒राज्य॑म् ॥८॥\n\n स॒हस्रं॑ सा॒कम॑र्चत॒ परि॑ ष्टोभत विंश॒तिः ।\n\n श॒तैन॒मन्व॑नोनवु॒रिन्द्रा॑य॒ ब्रह्मोद्य॑त॒मर्च॒न्ननु॑ स्व॒राज्य॑म् ॥९॥\n\n इन्द्रो॑ वृ॒त्रस्य॒ तवि॑षीं॒ निर॑ह॒न्त्सह॑सा॒ सह॑: ।\n\n म॒हत् तद॑स्य॒ पौंस्यं॑ वृ॒त्रं ज॑घ॒न्वाँ अ॑सृज॒दर्च॒न्ननु॑ स्व॒राज्य॑म् ॥१०॥\n\n इ॒मे चि॒त् तव॑ म॒न्यवे॒ वेपे॑ते भि॒यसा॑ म॒ही ।\n\n यदि॑न्द्र वज्रि॒न्नोज॑सा वृ॒त्रं म॒रुत्वाँ॒ अव॑धी॒रर्च॒न्ननु॑ स्व॒राज्य॑म् ॥११॥\n\n न वेप॑सा॒ न त॑न्य॒तेन्द्रं॑ वृ॒त्रो वि बी॑भयत् ।\n\n अ॒भ्ये॑नं॒ वज्र॑ आय॒सः स॒हस्र॑भृष्टिराय॒तार्च॒न्ननु॑ स्व॒राज्य॑म् ॥१२॥\n\n यद् वृ॒त्रं तव॑ चा॒शनिं॒ वज्रे॑ण स॒मयो॑धयः ।\n\n अहि॑मिन्द्र॒ जिघां॑सतो दि॒वि ते॑ बद्बधे॒ शवो ऽर्च॒न्ननु॑ स्व॒राज्य॑म् ॥१३॥\n\n अ॒भि॒ष्ट॒ने ते॑ अद्रिवो॒ यत् स्था जग॑च्च रेजते ।\n\n त्वष्टा॑ चि॒त् तव॑ म॒न्यव॒ इन्द्र॑ वेवि॒ज्यते॑ भि॒यार्च॒न्ननु॑ स्व॒राज्य॑म् ॥१४॥\n\n न॒हि नु याद॑धी॒मसीन्द्रं॒ को वी॒र्या॑ प॒रः ।\n\n तस्मि॑न्नृ॒म्णमु॒त क्रतुं॑ दे॒वा ओजां॑सि॒ सं द॑धु॒रर्च॒न्ननु॑ स्व॒राज्य॑म् ॥१५॥\n\n यामथ॑र्वा॒ मनु॑ष्पि॒ता द॒ध्यङ् धिय॒मत्न॑त ।\n\n तस्मि॒न् ब्रह्मा॑णि पू॒र्वथेन्द्र॑ उ॒क्था सम॑ग्म॒तार्च॒न्ननु॑ स्व॒राज्य॑म् ॥१६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 81, + "text": "९ गोतमो राहूगणः। इन्द्रः। पंक्तिः।\n\n इन्द्रो॒ मदा॑य वावृधे॒ शव॑से वृत्र॒हा नृभि॑: ।\n\n तमिन्म॒हत्स्वा॒जिषू॒तेमर्भे॑ हवामहे॒ स वाजे॑षु॒ प्र नो॑ऽविषत् ॥१॥\n\n असि॒ हि वी॑र॒ सेन्यो ऽसि॒ भूरि॑ पराद॒दिः ।\n\n असि॑ द॒भ्रस्य॑ चिद् वृ॒धो यज॑मानाय शिक्षसि सुन्व॒ते भूरि॑ ते॒ वसु॑ ॥२॥\n\n यदु॒दीर॑त आ॒जयो॑ धृ॒ष्णवे॑ धीयते॒ धना॑ ।\n\n यु॒क्ष्वा म॑द॒च्युता॒ हरी॒ कं हन॒: कं वसौ॑ दधो॒ ऽस्माँ इ॑न्द्र॒ वसौ॑ दधः ॥३॥\n\n क्रत्वा॑ म॒हाँ अ॑नुष्व॒धं भी॒म आ वा॑वृधे॒ शव॑: ।\n\n श्रि॒य ऋ॒ष्व उ॑पा॒कयो॒र्नि शि॒प्री हरि॑वान् दधे॒ हस्त॑यो॒र्वज्र॑माय॒सम् ॥४॥\n\n आ प॑प्रौ॒ पार्थि॑वं॒ रजो॑ बद्ब॒धे रो॑च॒ना दि॒वि ।\n\n न त्वावाँ॑ इन्द्र॒ कश्च॒न न जा॒तो न ज॑निष्य॒ते ऽति॒ विश्वं॑ ववक्षिथ ॥५॥\n\n यो अ॒र्यो म॑र्त॒भोज॑नं परा॒ददा॑ति दा॒शुषे॑ ।\n\n इन्द्रो॑ अ॒स्मभ्यं॑ शिक्षतु॒ वि भ॑जा॒ भूरि॑ ते॒ वसु॑ भक्षी॒य तव॒ राध॑सः ॥६॥\n\n मदे॑मदे॒ हि नो॑ द॒दिर्यू॒था गवा॑मृजु॒क्रतु॑: ।\n\n सं गृ॑भाय पु॒रू श॒तोभ॑याह॒स्त्या वसु॑ शिशी॒हि रा॒य आ भ॑र ॥७॥\n\n मा॒दय॑स्व सु॒ते सचा॒ शव॑से शूर॒ राध॑से ।\n\n वि॒द्मा हि त्वा॑ पुरू॒वसु॒मुप॒ कामा॑न्त्ससृ॒ज्महे ऽथा॑ नोऽवि॒ता भ॑व ॥८॥\n\n ए॒ते त॑ इन्द्र ज॒न्तवो॒ विश्वं॑ पुष्यन्ति॒ वार्य॑म् ।\n\n अ॒न्तर्हि ख्यो जना॑नाम॒र्यो वेदो॒ अदा॑शुषां॒ तेषां॑ नो॒ वेद॒ आ भ॑र ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 82, + "text": "६ गोतमो राहूगणः। इन्द्रः। पंक्तिः, ६ जगती।\n\n उपो॒ षु शृ॑णु॒ही गिरो॒ मघ॑व॒न् मात॑था इव ।\n\n य॒दा न॑: सू॒नृता॑वत॒: कर॒ आद॒र्थया॑स॒ इद् योजा॒ न्वि॑न्द्र ते॒ हरी॑ ॥१॥\n\n अक्ष॒न्नमी॑मदन्त॒ ह्यव॑ प्रि॒या अ॑धूषत ।\n\n अस्तो॑षत॒ स्वभा॑नवो॒ विप्रा॒ नवि॑ष्ठया म॒ती योजा॒ न्वि॑न्द्र ते॒ हरी॑ ॥२॥\n\n सु॒सं॒दृशं॑ त्वा व॒यं मघ॑वन् वन्दिषी॒महि॑ ।\n\n प्र नू॒नं पू॒र्णव॑न्धुरः स्तु॒तो या॑हि॒ वशाँ॒ अनु॒ योजा॒ न्वि॑न्द्र ते॒ हरी॑ ॥३॥\n\n स घा॒ तं वृष॑णं॒ रथ॒मधि॑ तिष्ठाति गो॒विद॑म् ।\n\n यः पात्रं॑ हारियोज॒नं पू॒र्णमि॑न्द्र॒ चिके॑तति॒ योजा॒ न्वि॑न्द्र ते॒ हरी॑ ॥४॥\n\n यु॒क्तस्ते॑ अस्तु॒ दक्षि॑ण उ॒त स॒व्यः श॑तक्रतो ।\n\n तेन॑ जा॒यामुप॑ प्रि॒यां म॑न्दा॒नो या॒ह्यन्ध॑सो॒ योजा॒ न्वि॑न्द्र ते॒ हरी॑ ॥५॥\n\n यु॒नज्मि॑ ते॒ ब्रह्म॑णा के॒शिना॒ हरी॒ उप॒ प्र या॑हि दधि॒षे गभ॑स्त्योः ।\n\n उत् त्वा॑ सु॒तासो॑ रभ॒सा अ॑मन्दिषुः पूष॒ण्वान् व॑ज्रि॒न्त्समु॒ पत्न्या॑मदः ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 83, + "text": "६ गोतमो राहूगणः। इन्द्रः। जगती।\n\n अश्वा॑वति प्रथ॒मो गोषु॑ गच्छति सुप्रा॒वीरि॑न्द्र॒ मर्त्य॒स्तवो॒तिभि॑: ।\n\n तमित् पृ॑णक्षि॒ वसु॑ना॒ भवी॑यसा॒ सिन्धु॒मापो॒ यथा॒भितो॒ विचे॑तसः ॥१॥\n\n आपो॒ न दे॒वीरुप॑ यन्ति हो॒त्रिय॑म॒वः प॑श्यन्ति॒ वित॑तं॒ यथा॒ रज॑: ।\n\n प्रा॒चैर्दे॒वास॒: प्र ण॑यन्ति देव॒युं ब्र॑ह्म॒प्रियं॑ जोषयन्ते व॒रा इ॑व ॥२॥\n\n अधि॒ द्वयो॑रदधा उ॒क्थ्यं १ वचो॑ य॒तस्रु॑चा मिथु॒ना या स॑प॒र्यत॑: ।\n\n असं॑यत्तो व्र॒ते ते॑ क्षेति॒ पुष्य॑ति भ॒द्रा श॒क्तिर्यज॑मानाय सुन्व॒ते ॥३॥\n\n आदङ्गि॑राः प्रथ॒मं द॑धिरे॒ वय॑ इ॒द्धाग्न॑य॒: शम्या॒ ये सु॑कृ॒त्यया॑ ।\n\n सर्वं॑ प॒णेः सम॑विन्दन्त॒ भोज॑न॒मश्वा॑वन्तं॒ गोम॑न्त॒मा प॒शुं नर॑: ॥४॥\n\n य॒ज्ञैरथ॑र्वा प्रथ॒मः प॒थस्त॑ते॒ तत॒: सूर्यो॑ व्रत॒पा वे॒न आज॑नि ।\n\n आ गा आ॑जदु॒शना॑ का॒व्यः सचा॑ य॒मस्य॑ जा॒तम॒मृतं॑ यजामहे ॥५॥\n\n ब॒र्हिर्वा॒ यत् स्व॑प॒त्याय॑ वृ॒ज्यते॒ ऽर्को वा॒ श्लोक॑मा॒घोष॑ते दि॒वि ।\n\n ग्रावा॒ यत्र॒ वद॑ति का॒रुरु॒क्थ्य १ स्तस्येदिन्द्रो॑ अभिपि॒त्वेषु॑ रण्यति ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 84, + "text": "२० गोतमो राहूगणः। इन्द्रः। १-६ अनुष्टप्, ७-९ उष्णिक्, १०-१२ पंक्तिः, १३-१५गायत्री, १६-१८ त्रिष्टुप्(प्रगा थः-) १९ बृहती, २० सतोबृहती।\n\n असा॑वि॒ सोम॑ इन्द्र ते॒ शवि॑ष्ठ धृष्ण॒वा ग॑हि ।\n\n आ त्वा॑ पृणक्त्विन्द्रि॒यं रज॒: सूर्यो॒ न र॒श्मिभि॑: ॥१॥\n\n इन्द्र॒मिद्धरी॑ वह॒तो ऽप्र॑तिधृष्टशवसम् ।\n\n ऋषी॑णां च स्तु॒तीरुप॑ य॒ज्ञं च॒ मानु॑षाणाम् ॥२॥\n\n आ ति॑ष्ठ वृत्रह॒न् रथं॑ यु॒क्ता ते॒ ब्रह्म॑णा॒ हरी॑ ।\n\n अ॒र्वा॒चीनं॒ सु ते॒ मनो॒ ग्रावा॑ कृणोतु व॒ग्नुना॑ ॥३॥\n\n इ॒ममि॑न्द्र सु॒तं पि॑ब॒ ज्येष्ठ॒मम॑र्त्यं॒ मद॑म् ।\n\n शु॒क्रस्य॑ त्वा॒भ्य॑क्षर॒न् धारा॑ ऋ॒तस्य॒ साद॑ने ॥४॥\n\n इन्द्रा॑य नू॒नम॑र्चतो॒क्थानि॑ च ब्रवीतन ।\n\n सु॒ता अ॑मत्सु॒रिन्द॑वो॒ ज्येष्ठं॑ नमस्यता॒ सह॑: ॥५॥\n\n नकि॒ष्ट्वद् र॒थीत॑रो॒ हरी॒ यदि॑न्द्र॒ यच्छ॑से ।\n\n नकि॒ष्ट्वानु॑ म॒ज्मना॒ नकि॒: स्वश्व॑ आनशे ॥६॥\n\n य एक॒ इद् वि॒दय॑ते॒ वसु॒ मर्ता॑य दा॒शुषे॑ ।\n\n ईशा॑नो॒ अप्र॑तिष्कुत॒ इन्द्रो॑ अ॒ङ्ग ॥७॥\n\n क॒दा मर्त॑मरा॒धसं॑ प॒दा क्षुम्प॑मिव स्फुरत् ।\n\n क॒दा न॑: शुश्रव॒द् गिर॒ इन्द्रो॑ अ॒ङ्ग ॥८॥\n\n यश्चि॒द्धि त्वा॑ ब॒हुभ्य॒ आ सु॒तावाँ॑ आ॒विवा॑सति ।\n\n उ॒ग्रं तत् प॑त्यते॒ शव॒ इन्द्रो॑ अ॒ङ्ग ॥९॥\n\n स्वा॒दोरि॒त्था वि॑षू॒वतो॒ मध्व॑: पिबन्ति गौ॒र्य॑: ।\n\n या इन्द्रे॑ण स॒याव॑री॒र्वृष्णा॒ मद॑न्ति शो॒भसे॒ वस्वी॒रनु॑ स्व॒राज्य॑म् ॥१०॥\n\n ता अ॑स्य पृशना॒युव॒: सोमं॑ श्रीणन्ति॒ पृश्न॑यः ।\n\n प्रि॒या इन्द्र॑स्य धे॒नवो॒ वज्रं॑ हिन्वन्ति॒ साय॑कं॒ वस्वी॒रनु॑ स्व॒राज्य॑म् ॥११॥\n\n ता अ॑स्य॒ नम॑सा॒ सह॑: सप॒र्यन्ति॒ प्रचे॑तसः ।\n\n व्र॒तान्य॑स्य सश्चिरे पु॒रूणि॑ पू॒र्वचि॑त्तये॒ वस्वी॒रनु॑ स्व॒राज्य॑म् ॥१२॥\n\n इन्द्रो॑ दधी॒चो अ॒स्थभि॑र्वृ॒त्राण्यप्र॑तिष्कुतः । ज॒घान॑ नव॒तीर्नव॑ ॥१३॥\n\n इ॒च्छन्नश्व॑स्य॒ यच्छिर॒: पर्व॑ते॒ष्वप॑श्रितम् । तद् वि॑दच्छर्य॒णाव॑ति ॥१४॥\n\n अत्राह॒ गोर॑मन्वत॒ नाम॒ त्वष्टु॑रपी॒च्य॑म् । इ॒त्था च॒न्द्रम॑सो गृ॒हे ॥१५॥\n\n को अ॒द्य यु॑ङ्क्ते धु॒रि गा ऋ॒तस्य॒ शिमी॑वतो भा॒मिनो॑ दुर्हृणा॒यून् ।\n\n आ॒सन्नि॑षून् हृ॒त्स्वसो॑ मयो॒भून् य ए॑षां भृ॒त्यामृ॒णध॒त् स जी॑वात् ॥१६॥\n\n क ई॑षते तु॒ज्यते॒ को बि॑भाय॒ को मं॑सते॒ सन्त॒मिन्द्रं॒ को अन्ति॑ ।\n\n कस्तो॒काय॒ क इभा॑यो॒त रा॒ये ऽधि॑ ब्रवत् त॒न्वे॒ ३ को जना॑य ॥१७॥\n\n को अ॒ग्निमी॑ट्टे ह॒विषा॑ घृ॒तेन॑ स्रु॒चा य॑जाता ऋ॒तुभि॑र्ध्रु॒वेभि॑: ।\n\n कस्मै॑ दे॒वा आ व॑हाना॒शु होम॒ को मं॑सते वी॒तिहो॑त्रः सुदे॒वः ॥१८॥\n\n त्वम॒ङ्ग प्र शं॑सिषो दे॒वः श॑विष्ठ॒ मर्त्य॑म् ।\n\n न त्वद॒न्यो म॑घवन्नस्ति मर्डि॒तेन्द्र॒ ब्रवी॑मि ते॒ वच॑: ॥१९॥\n\n मा ते॒ राधां॑सि॒ मा त॑ ऊ॒तयो॑ वसो॒ ऽस्मान् कदा॑ च॒ना द॑भन् ।\n\n विश्वा॑ च न उपमिमी॒हि मा॑नुष॒ वसू॑नि चर्ष॒णिभ्य॒ आ ॥२०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 85, + "text": "१२ गोतमो राहूगणः। मरुतः। जगती, ५, १२ त्रिष्टुप्।\n\n प्र ये शुम्भ॑न्ते॒ जन॑यो॒ न सप्त॑यो॒ याम॑न् रु॒द्रस्य॑ सू॒नव॑: सु॒दंस॑सः ।\n\n रोद॑सी॒ हि म॒रुत॑श्चक्रि॒रे वृ॒धे मद॑न्ति वी॒रा वि॒दथे॑षु॒ घृष्व॑यः ॥१॥\n\n त उ॑क्षि॒तासो॑ महि॒मान॑माशत दि॒वि रु॒द्रासो॒ अधि॑ चक्रिरे॒ सद॑: ।\n\n अर्च॑न्तो अ॒र्कं ज॒नय॑न्त इन्द्रि॒यमधि॒ श्रियो॑ दधिरे॒ पृश्नि॑मातरः ॥२॥\n\n गोमा॑तरो॒ यच्छु॒भय॑न्ते अ॒ञ्जिभि॑स्त॒नूषु॑ शु॒भ्रा द॑धिरे वि॒रुक्म॑तः ।\n\n बाध॑न्ते॒ विश्व॑मभिमा॒तिन॒मप॒ वर्त्मा॑न्येषा॒मनु॑ रीयते घृ॒तम् ॥३॥\n\n वि ये भ्राज॑न्ते॒ सुम॑खास ऋ॒ष्टिभि॑: प्रच्या॒वय॑न्तो॒ अच्यु॑ता चि॒दोज॑सा ।\n\n म॒नो॒जुवो॒ यन्म॑रुतो॒ रथे॒ष्वा वृष॑व्रातास॒: पृष॑ती॒रयु॑ग्ध्वम् ॥४॥\n\n प्र यद् रथे॑षु॒ पृष॑ती॒रयु॑ग्ध्वं॒ वाजे॒ अद्रिं॑ मरुतो रं॒हय॑न्तः ।\n\n उ॒तारु॒षस्य॒ वि ष्य॑न्ति॒ धारा॒श्चर्मे॑वो॒दभि॒र्व्यु॑न्दन्ति॒ भूम॑ ॥५॥\n\n आ वो॑ वहन्तु॒ सप्त॑यो रघु॒ष्यदो॑ रघु॒पत्वा॑न॒: प्र जि॑गात बा॒हुभि॑: ।\n\n सीद॒ता ब॒र्हिरु॒रु व॒: सद॑स्कृ॒तं मा॒दय॑ध्वं मरुतो॒ मध्वो॒ अन्ध॑सः ॥६॥\n\n ते॑ऽवर्धन्त॒ स्वत॑वसो महित्व॒ना नाकं॑ त॒स्थुरु॒रु च॑क्रिरे॒ सद॑: ।\n\n विष्णु॒र्यद्धाव॒द्वृष॑णं मद॒च्युतं॒ वयो॒ न सी॑द॒न्नधि॑ ब॒र्हिषि॑ प्रि॒ये ॥७॥\n\n शूरा॑ इ॒वेद्यु युयु॑धयो॒ न जग्म॑यः श्रव॒स्यवो॒ न पृत॑नासु येतिरे ।\n\n भय॑न्ते॒ विश्वा॒ भुव॑ना म॒रुद्भ्यो॒ राजा॑न इव त्वे॒षसं॑दृशो॒ नर॑: ॥८॥\n\n त्वष्टा॒ यद् वज्रं॒ सुकृ॑तं हिर॒ण्ययं॑ स॒हस्र॑भृष्टिं॒ स्वपा॒ अव॑र्तयत् ।\n\n ध॒त्त इन्द्रो॒ नर्यपां॑सि॒ कर्त॒वे ऽह॑न् वृ॒त्रं निर॒पामौ॑ब्जदर्ण॒वम् ॥९॥\n\n ऊ॒र्ध्वं नु॑नुद्रेऽव॒तं त ओज॑सा दादृहा॒णं चि॑द् बिभिदु॒र्वि पर्व॑तम् ।\n\n धम॑न्तो वा॒णं म॒रुत॑: सु॒दान॑वो॒ मदे॒ सोम॑स्य॒ रण्या॑नि चक्रिरे ॥१०॥\n\n जि॒ह्मं नु॑नुद्रेऽव॒तं तया॑ दि॒शासि॑ञ्च॒न्नुत्सं॒ गोत॑माय तृ॒ष्णजे॑ ।\n\n आ ग॑च्छन्ती॒मव॑सा चि॒त्रभा॑नव॒: कामं॒ विप्र॑स्य तर्पयन्त॒ धाम॑भिः ॥११॥\n\n या व॒: शर्म॑ शशमा॒नाय॒ सन्ति॑ त्रि॒धातू॑नि दा॒शुषे॑ यच्छ॒ताधि॑ ।\n\n अ॒स्मभ्यं॒ तानि॑ मरुतो॒ वि य॑न्त र॒यिं नो॑ धत्त वृषणः सु॒वीर॑म् ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 86, + "text": "१० गोतमो राहूगणः। मरुतः। गायत्री।\n\n मरु॑तो॒ यस्य॒ हि क्षये॑ पा॒था दि॒वो वि॑महसः । स सु॑गो॒पात॑मो॒ जन॑: ॥१॥\n\n य॒ज्ञैर्वा॑ यज्ञवाहसो॒ विप्र॑स्य वा मती॒नाम् । मरु॑तः शृणु॒ता हव॑म् ॥२॥\n\n उ॒त वा॒ यस्य॑ वा॒जिनो ऽनु॒ विप्र॒मत॑क्षत । स गन्ता॒ गोम॑ति व्र॒जे ॥३॥\n\n अ॒स्य वी॒रस्य॑ ब॒र्हिषि॑ सु॒तः सोमो॒ दिवि॑ष्टिषु । उ॒क्थं मद॑श्च शस्यते ॥४॥\n\n अ॒स्य श्रो॑ष॒न्त्वा भुवो॒ विश्वा॒ यश्च॑र्ष॒णीर॒भि । सूरं॑ चित् स॒स्रुषी॒रिष॑: ॥५॥\n\n पू॒र्वीभि॒र्हि द॑दाशि॒म श॒रद्भि॑र्मरुतो व॒यम् । अवो॑भिश्चर्षणी॒नाम् ॥६॥\n\n सु॒भग॒: स प्र॑यज्यवो॒ मरु॑तो अस्तु॒ मर्त्य॑: । यस्य॒ प्रयां॑सि॒ पर्ष॑थ ॥७॥\n\n श॒श॒मा॒नस्य॑ वा नर॒: स्वेद॑स्य सत्यशवसः । वि॒दा काम॑स्य॒ वेन॑तः ॥८॥\n\n यू॒यं तत् स॑त्यशवस आ॒विष्क॑र्त महित्व॒ना । विध्य॑ता वि॒द्युता॒ रक्ष॑: ॥९॥\n\n गूह॑ता॒ गुह्यं॒ तमो॒ वि या॑त॒ विश्व॑म॒त्रिण॑म् । ज्योति॑ष्कर्ता॒ यदु॒श्मसि॑ ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 87, + "text": "६ गोतमो राहूगणः। मरुतः। जगती।\n\n प्रत्व॑क्षस॒: प्रत॑वसो विर॒प्शिनो ऽना॑नता॒ अवि॑थुरा ऋजी॒षिण॑: ।\n\n जुष्ट॑तमासो॒ नृत॑मासो अ॒ञ्जिभि॒र्व्या॑नज्रे॒ के चि॑दु॒स्रा इ॑व॒ स्तृभि॑: ॥१॥\n\n उ॒प॒ह्व॒रेषु॒ यदचि॑ध्वं य॒यिं वय॑ इव मरुत॒: केन॑ चित् प॒था ।\n\n श्चोत॑न्ति॒ कोशा॒ उप॑ वो॒ रथे॒ष्वा घृ॒तमु॑क्षता॒ मधु॑वर्ण॒मर्च॑ते ॥२॥\n\n प्रैषा॒मज्मे॑षु विथु॒रेव॑ रेजते॒ भूमि॒र्यामे॑षु॒ यद्ध॑ यु॒ञ्जते॑ शु॒भे ।\n\n ते क्री॒ळयो॒ धुन॑यो॒ भ्राज॑दृष्टयः स्व॒यं म॑हि॒त्वं प॑नयन्त॒ धूत॑यः ॥३॥\n\n स हि स्व॒सृत् पृष॑दश्वो॒ युवा॑ ग॒णो॒ ३ ऽया ई॑शा॒नस्तवि॑षीभि॒रावृ॑तः ।\n\n असि॑ स॒त्य ऋ॑ण॒यावाने॑द्यो॒ ऽस्या धि॒यः प्रा॑वि॒ताथा॒ वृषा॑ ग॒णः ॥४॥\n\n पि॒तुः प्र॒त्नस्य॒ जन्म॑ना वदामसि॒ सोम॑स्य जि॒ह्वा प्र जि॑गाति॒ चक्ष॑सा ।\n\n यदी॒मिन्द्रं॒ शम्यृक्वा॑ण॒ आश॒तादिन्नामा॑नि य॒ज्ञिया॑नि दधिरे ॥५॥\n\n श्रि॒यसे॒ कं भा॒नुभि॒: सं मि॑मिक्षिरे॒ ते र॒श्मिभि॒स्त ऋक्व॑भिः सुखा॒दय॑: ।\n\n ते वाशी॑मन्त इ॒ष्मिणो॒ अभी॑रवो वि॒द्रे प्रि॒यस्य॒ मारु॑तस्य॒ धाम्न॑: ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 88, + "text": "६ गोतमो राहूगणः। मरुतः। त्रिष्टुप्, १, ६ प्रस्तारपंक्तिः, ५ विराड् रुपा।\n\n आ वि॒द्युन्म॑द्भिर्मरुतः स्व॒र्कै रथे॑भिर्यात ऋष्टि॒मद्भि॒रश्व॑पर्णैः ।\n\n आ वर्षि॑ष्ठया न इ॒षा वयो॒ न प॑प्तता सुमायाः ॥१॥\n\n ते॑ऽरु॒णेभि॒र्वर॒मा पि॒शङ्गै॑: शु॒भे कं या॑न्ति रथ॒तूर्भि॒रश्वै॑: ।\n\n रु॒क्मो न चि॒त्रः स्वधि॑तीवान् प॒व्या रथ॑स्य जङ्घनन्त॒ भूम॑ ॥२॥\n\n श्रि॒ये कं वो॒ अधि॑ त॒नूषु॒ वाशी॑र्मे॒धा वना॒ न कृ॑णवन्त ऊ॒र्ध्वा ।\n\n यु॒ष्मभ्यं॒ कं म॑रुतः सुजातास्तुविद्यु॒म्नासो॑ धनयन्ते॒ अद्रि॑म् ॥३॥\n\n अहा॑नि॒ गृध्रा॒: पर्या व॒ आगु॑रि॒मां धियं॑ वार्का॒र्यां च॑ दे॒वीम् ।\n\n ब्रह्म॑ कृ॒ण्वन्तो॒ गोत॑मासो अ॒र्कैरू॒र्ध्वं नु॑नुद्र उत्स॒धिं पिब॑ध्यै ॥४॥\n\n ए॒तत् त्यन्न योज॑नमचेति स॒स्वर्ह॒ यन्म॑रुतो॒ गोत॑मो वः ।\n\n पश्य॒न् हिर॑ण्यचक्रा॒नयो॑दंष्ट्रान् वि॒धाव॑तो व॒राहू॑न् ॥५॥\n\n ए॒षा स्या वो॑ मरुतोऽनुभ॒र्त्री प्रति॑ ष्टोभति वा॒घतो॒ न वाणी॑ ।\n\n अस्तो॑भय॒द् वृथा॑सा॒मनु॑ स्व॒धां गभ॑स्त्योः ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 89, + "text": "१० गोतमो राहूगणः। विश्वेदेवाः, (१-२, ८-९ देवाः, १० अदितिः)। जगती, ६ विराट्-स्थाना, ८-१० त्रिष्टुप्।\n\n आ नो॑ भ॒द्राः क्रत॑वो यन्तु वि॒श्वतो ऽद॑ब्धासो॒ अप॑रीतास उ॒द्भिद॑: ।\n\n दे॒वा नो॒ यथा॒ सद॒मिद् वृ॒धे अस॒न्नप्रा॑युवो रक्षि॒तारो॑ दि॒वेदि॑वे ॥१॥\n\n दे॒वानां॑ भ॒द्रा सु॑म॒तिर्ऋ॑जूय॒तां दे॒वानां॑ रा॒तिर॒भि नो॒ नि व॑र्तताम् ।\n\n दे॒वानां॑ स॒ख्यमुप॑ सेदिमा व॒यं दे॒वा न॒ आयु॒: प्र ति॑रन्तु जी॒वसे॑ ॥२॥\n\n तान् पूर्व॑या नि॒विदा॑ हूमहे व॒यं भगं॑ मि॒त्रमदि॑तिं॒ दक्ष॑म॒स्रिध॑म् ।\n\n अ॒र्य॒मणं॒ वरु॑णं॒ सोम॑म॒श्विना॒ सर॑स्वती नः सु॒भगा॒ मय॑स्करत् ॥३॥\n\n तन्नो॒ वातो॑ मयो॒भु वा॑तु भेष॒जं तन्मा॒ता पृ॑थि॒वी तत् पि॒ता द्यौः ।\n\n तद् ग्रावा॑णः सोम॒सुतो॑ मयो॒भुव॒स्तद॑श्विना शृणुतं धिष्ण्या यु॒वम् ॥४॥\n\n तमीशा॑नं॒ जग॑तस्त॒स्थुष॒स्पतिं॑ धियंजि॒न्वमव॑से हूमहे व॒यम् ।\n\n पू॒षा नो॒ यथा॒ वेद॑सा॒मस॑द् वृ॒धे र॑क्षि॒ता पा॒युरद॑ब्धः स्व॒स्तये॑ ॥५॥\n\n स्व॒स्ति न॒ इन्द्रो॑ वृ॒द्धश्र॑वाः स्व॒स्ति न॑: पू॒षा वि॒श्ववे॑दाः ।\n\n स्व॒स्ति न॒स्तार्क्ष्यो॒ अरि॑ष्टनेमिः स्व॒स्ति नो॒ बृह॒स्पति॑र्दधातु ॥६॥\n\n पृष॑दश्वा म॒रुत॒: पृश्नि॑मातरः शुभं॒यावा॑नो वि॒दथे॑षु॒ जग्म॑यः ।\n\n अ॒ग्नि॒जि॒ह्वा मन॑व॒: सूर॑चक्षसो॒ विश्वे॑ नो दे॒वा अव॒सा ग॑मन्नि॒ह ॥७॥\n\n भ॒द्रं कर्णे॑भिः शृणुयाम देवा भ॒द्रं प॑श्येमा॒क्षभि॑र्यजत्राः ।\n\n स्थि॒रैरङ्गै॑स्तुष्टु॒वांस॑स्त॒नूभि॒र्व्य॑शेम दे॒वहि॑तं॒ यदायु॑: ॥८॥\n\n श॒तमिन्नु श॒रदो॒ अन्ति॑ देवा॒ यत्रा॑ नश्च॒क्रा ज॒रसं॑ त॒नूना॑म् ।\n\n पु॒त्रासो॒ यत्र॑ पि॒तरो॒ भव॑न्ति॒ मा नो॑ म॒ध्या री॑रिष॒तायु॒र्गन्तो॑: ॥९॥\n\n अदि॑ति॒र्द्यौरदि॑तिर॒न्तरि॑क्ष॒मदि॑तिर्मा॒ता स पि॒ता स पु॒त्रः ।\n\n विश्वे॑ दे॒वा अदि॑ति॒: पञ्च॒ जना॒ अदि॑तिर्जा॒तमदि॑ति॒र्जनि॑त्वम् ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 90, + "text": "९ गोतमो राहूगणः। विश्वेदेवाः,। गायत्री, ९ अनुष्टुप्।\n\n ऋ॒जु॒नी॒ती नो॒ वरु॑णो मि॒त्रो न॑यतु वि॒द्वान् । अ॒र्य॒मा दे॒वैः स॒जोषा॑: ॥१॥\n\n ते हि वस्वो॒ वस॑वाना॒स्ते अप्र॑मूरा॒ महो॑भिः । व्र॒ता र॑क्षन्ते वि॒श्वाहा॑ ॥२॥\n\n ते अ॒स्मभ्यं॒ शर्म॑ यंसन्न॒मृता॒ मर्त्ये॑भ्यः । बाध॑माना॒ अप॒ द्विष॑: ॥३॥\n\n वि न॑: प॒थः सु॑वि॒ताय॑ चि॒यन्त्विन्द्रो॑ म॒रुत॑: । पू॒षा भगो॒ वन्द्या॑सः ॥४॥\n\n उ॒त नो॒ धियो॒ गोअ॑ग्रा॒: पूष॒न् विष्ण॒वेव॑यावः । कर्ता॑ नः स्वस्ति॒मत॑: ॥५॥\n\n मधु॒ वाता॑ ऋताय॒ते मधु॑ क्षरन्ति॒ सिन्ध॑वः । माध्वी॑र्नः स॒न्त्वोष॑धीः ॥६॥\n\n मधु॒ नक्त॑मु॒तोषसो॒ मधु॑म॒त् पार्थि॑वं॒ रज॑: । मधु॒ द्यौर॑स्तु नः पि॒ता ॥७॥\n\n मधु॑मान्नो॒ वन॒स्पति॒र्मधु॑माँ अस्तु॒ सूर्य॑: । माध्वी॒र्गावो॑ भवन्तु नः ॥८॥\n\n शं नो॑ मि॒त्रः शं वरु॑ण॒: शं नो॑ भवत्वर्य॒मा । शं न॒ इन्द्रो॒ बृह॒स्पति॒: शं नो॒ विष्णु॑रुरुक्र॒मः ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 91, + "text": "२३ गोतमो राहूगणः। सोमः। त्रिष्टुप्, ५-१६ गायत्री, १७ उष्णिक्।\n\n त्वं सो॑म॒ प्र चि॑कितो मनी॒षा त्वं रजि॑ष्ठ॒मनु॑ नेषि॒ पन्था॑म् ।\n\n तव॒ प्रणी॑ती पि॒तरो॑ न इन्दो दे॒वेषु॒ रत्न॑मभजन्त॒ धीरा॑: ॥१॥\n\n त्वं सो॑म॒ क्रतु॑भिः सु॒क्रतु॑र्भू॒स्त्वं दक्षै॑: सु॒दक्षो॑ वि॒श्ववे॑दाः ।\n\n त्वं वृषा॑ वृष॒त्वेभि॑र्महि॒त्वा द्यु॒म्नेभि॑र्द्यु॒म्न्य॑भवो नृ॒चक्षा॑: ॥२॥\n\n राज्ञो॒ नु ते॒ वरु॑णस्य व्र॒तानि॑ बृ॒हद् ग॑भी॒रं तव॑ सोम॒ धाम॑ ।\n\n शुचि॒ष्ट्वम॑सि प्रि॒यो न मि॒त्रो द॒क्षाय्यो॑ अर्य॒मेवा॑सि सोम ॥३॥\n\n या ते॒ धामा॑नि दि॒वि या पृ॑थि॒व्यां या पर्व॑ते॒ष्वोष॑धीष्व॒प्सु ।\n\n तेभि॑र्नो॒ विश्वै॑: सु॒मना॒ अहे॑ळ॒न् राज॑न्त्सोम॒ प्रति॑ ह॒व्या गृ॑भाय ॥४॥\n\n त्वं सो॑मासि॒ सत्प॑ति॒स्त्वं राजो॒त वृ॑त्र॒हा । त्वं भ॒द्रो अ॑सि॒ क्रतु॑: ॥५॥\n\n त्वं च॑ सोम नो॒ वशो॑ जी॒वातुं॒ न म॑रामहे । प्रि॒यस्तो॑त्रो॒ वन॒स्पति॑: ॥६॥\n\n त्वं सो॑म म॒हे भगं॒ त्वं यून॑ ऋताय॒ते । दक्षं॑ दधासि जी॒वसे॑ ॥७॥\n\n त्वं न॑: सोम वि॒श्वतो॒ रक्षा॑ राजन्नघाय॒तः । न रि॑ष्ये॒त् त्वाव॑त॒: सखा॑ ॥८॥\n\n सोम॒ यास्ते॑ मयो॒भुव॑ ऊ॒तय॒: सन्ति॑ दा॒शुषे॑ । ताभि॑र्नोऽवि॒ता भ॑व ॥९॥\n\n इ॒मं य॒ज्ञमि॒दं वचो॑ जुजुषा॒ण उ॒पाग॑हि । सोम॒ त्वं नो॑ वृ॒धे भ॑व ॥१०॥\n\n सोम॑ गी॒र्भिष्ट्वा॑ व॒यं व॒र्धया॑मो वचो॒विद॑: । सु॒मृ॒ळी॒को न॒ आ वि॑श ॥११॥\n\n ग॒य॒स्फानो॑ अमीव॒हा व॑सु॒वित् पु॑ष्टि॒वर्ध॑नः । सु॒मि॒त्रः सो॑म नो भव ॥१२॥\n\n सोम॑ रार॒न्धि नो॑ हृ॒दि गावो॒ न यव॑से॒ष्वा । मर्य॑ इव॒ स्व ओ॒क्ये॑ ॥१३॥\n\n यः सो॑म स॒ख्ये तव॑ रा॒रण॑द् देव॒ मर्त्य॑: । तं दक्ष॑: सचते क॒विः ॥१४॥\n\n उ॒रु॒ष्या णो॑ अ॒भिश॑स्ते॒: सोम॒ नि पा॒ह्यंह॑सः । सखा॑ सु॒शेव॑ एधि नः ॥१५॥\n\n आ प्या॑यस्व॒ समे॑तु ते वि॒श्वत॑: सोम॒ वृष्ण्य॑म् । भवा॒ वाज॑स्य संग॒थे ॥१६॥\n\n आ प्या॑यस्व मदिन्तम॒ सोम॒ विश्वे॑भिरं॒शुभि॑: । भवा॑ नः सु॒श्रव॑स्तम॒: सखा॑ वृ॒धे ॥१७॥\n\n सं ते॒ पयां॑सि॒ समु॑ यन्तु॒ वाजा॒: सं वृष्ण्या॑न्यभिमाति॒षाह॑: ।\n\n आ॒प्याय॑मानो अ॒मृता॑य सोम दि॒वि श्रवां॑स्युत्त॒मानि॑ धिष्व ॥१८॥\n\n या ते॒ धामा॑नि ह॒विषा॒ यज॑न्ति॒ ता ते॒ विश्वा॑ परि॒भूर॑स्तु य॒ज्ञम् ।\n\n ग॒य॒स्फान॑: प्र॒तर॑णः सु॒वीरो ऽवी॑रहा॒ प्र च॑रा सोम॒ दुर्या॑न् ॥१९॥\n\n सोमो॑ धे॒नुं सोमो॒ अर्व॑न्तमा॒शुं सोमो॑ वी॒रं क॑र्म॒ण्यं॑ ददाति ।\n\n सा॒द॒न्यं॑ विद॒थ्यं॑ स॒भेयं॑ पितृ॒श्रव॑णं॒ यो ददा॑शदस्मै ॥२०॥\n\n अषा॑ह्लं यु॒त्सु पृत॑नासु॒ पप्रिं॑ स्व॒र्षाम॒प्सां वृ॒जन॑स्य गो॒पाम् ।\n\n भ॒रे॒षु॒जां सु॑क्षि॒तिं सु॒श्रव॑सं॒ जय॑न्तं॒ त्वामनु॑ मदेम सोम ॥२१॥\n\n त्वमि॒मा ओष॑धीः सोम॒ विश्वा॒स्त्वम॒पो अ॑जनय॒स्त्वं गाः ।\n\n त्वमा त॑तन्थो॒र्व १ न्तरि॑क्षं॒ त्वं ज्योति॑षा॒ वि तमो॑ ववर्थ ॥२२॥\n\n दे॒वेन॑ नो॒ मन॑सा देव सोम रा॒यो भा॒गं स॑हसावन्न॒भि यु॑ध्य ।\n\n मा त्वा त॑न॒दीशि॑षे वी॒र्य॑स्यो॒भये॑भ्य॒: प्र चि॑कित्सा॒ गवि॑ष्टौ ॥२३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 92, + "text": "१८ गोतमो राहूगणः। उषाः, १६-१८ अश्विनौ । १-४ जगती, ५-१२ त्रिष्टुप्, १३-१८ उष्णिक्।\n\n ए॒ता उ॒ त्या उ॒षस॑: के॒तुम॑क्रत॒ पूर्वे॒ अर्धे॒ रज॑सो भा॒नुम॑ञ्जते ।\n\n नि॒ष्कृ॒ण्वा॒ना आयु॑धानीव धृ॒ष्णव॒: प्रति॒ गावोऽरु॑षीर्यन्ति मा॒तर॑: ॥१॥\n\n उद॑पप्तन्नरु॒णा भा॒नवो॒ वृथा॑ स्वा॒युजो॒ अरु॑षी॒र्गा अ॑युक्षत ।\n\n अक्र॑न्नु॒षासो॑ व॒युना॑नि पू॒र्वथा॒ रुश॑न्तं भा॒नुमरु॑षीरशिश्रयुः ॥२॥\n\n अर्च॑न्ति॒ नारी॑र॒पसो॒ न वि॒ष्टिभि॑: समा॒नेन॒ योज॑ने॒ना प॑रा॒वत॑: ।\n\n इषं॒ वह॑न्तीः सु॒कृते॑ सु॒दान॑वे॒ विश्वेदह॒ यज॑मानाय सुन्व॒ते ॥३॥\n\n अधि॒ पेशां॑सि वपते नृ॒तूरि॒वापो॑र्णुते॒ वक्ष॑ उ॒स्रेव॒ बर्ज॑हम् ।\n\n ज्योति॒र्विश्व॑स्मै॒ भुव॑नाय कृण्व॒ती गावो॒ न व्र॒जं व्यु १ षा आ॑व॒र्तम॑: ॥४॥\n\n प्रत्य॒र्ची रुश॑दस्या अदर्शि॒ वि ति॑ष्ठते॒ बाध॑ते कृ॒ष्णमभ्व॑म् ।\n\n स्वरुं॒ न पेशो॑ वि॒दथे॑ष्व॒ञ्जञ् चि॒त्रं दि॒वो दु॑हि॒ता भा॒नुम॑श्रेत् ॥५॥\n\n अता॑रिष्म॒ तम॑सस्पा॒रम॒स्योषा उ॒च्छन्ती॑ व॒युना॑ कृणोति ।\n\n श्रि॒ये छन्दो॒ न स्म॑यते विभा॒ती सु॒प्रती॑का सौमन॒साया॑जीगः ॥६॥\n\n भास्व॑ती ने॒त्री सू॒नृता॑नां दि॒वः स्त॑वे दुहि॒ता गोत॑मेभिः ।\n\n प्र॒जाव॑तो नृ॒वतो॒ अश्व॑बुध्या॒नुषो॒ गोअ॑ग्राँ॒ उप॑ मासि॒ वाजा॑न् ॥७॥\n\n उष॒स्तम॑श्यां य॒शसं॑ सु॒वीरं॑ दा॒सप्र॑वर्गं र॒यिमश्व॑बुध्यम् ।\n\n सु॒दंस॑सा॒ श्रव॑सा॒ या वि॒भासि॒ वाज॑प्रसूता सुभगे बृ॒हन्त॑म् ॥८॥\n\n विश्वा॑नि दे॒वी भुव॑नाभि॒चक्ष्या॑ प्रती॒ची चक्षु॑रुर्वि॒या वि भा॑ति ।\n\n विश्वं॑ जी॒वं च॒रसे॑ बो॒धय॑न्ती॒ विश्व॑स्य॒ वाच॑मविदन्मना॒योः ॥९॥\n\n पुन॑:पुन॒र्जाय॑माना पुरा॒णी स॑मा॒नं वर्ण॑म॒भि शुम्भ॑माना ।\n\n श्व॒घ्नीव॑ कृ॒त्नुर्विज॑ आमिना॒ना मर्त॑स्य दे॒वी ज॒रय॒न्त्यायु॑: ॥१०॥\n\n व्यू॒र्ण्व॒ती दि॒वो अन्ताँ॑ अबो॒ध्यप॒ स्वसा॑रं सनु॒तर्यु॑योति ।\n\n प्र॒मि॒न॒ती म॑नु॒ष्या॑ यु॒गानि॒ योषा॑ जा॒रस्य॒ चक्ष॑सा॒ वि भा॑ति ॥११॥\n\n प॒शून्न चि॒त्रा सु॒भगा॑ प्रथा॒ना सिन्धु॒र्न क्षोद॑ उर्वि॒या व्य॑श्वैत् ।\n\n अमि॑नती॒ दैव्या॑नि व्र॒तानि॒ सूर्य॑स्य चेति र॒श्मिभि॑र्दृशा॒ना ॥१२॥\n\n उष॒स्तच्चि॒त्रमा भ॑रा॒स्मभ्यं॑ वाजिनीवति । येन॑ तो॒कं च॒ तन॑यं च॒ धाम॑हे ॥१३॥\n\n उषो॑ अ॒द्येह गो॑म॒त्यश्वा॑वति विभावरि । रे॒वद॒स्मे व्यु॑च्छ सूनृतावति ॥१४॥\n\n यु॒क्ष्वा हि वा॑जिनीव॒त्यश्वाँ॑ अ॒द्यारु॒णाँ उ॑षः । अथा॑ नो॒ विश्वा॒ सौभ॑गा॒न्या व॑ह ॥१५॥\n\n अश्वि॑ना व॒र्तिर॒स्मदा गोम॑द् दस्रा॒ हिर॑ण्यवत् । अ॒र्वाग्रथं॒ सम॑नसा॒ नि य॑च्छतम् ॥१६॥\n\n यावि॒त्था श्लोक॒मा दि॒वो ज्योति॒र्जना॑य च॒क्रथु॑: । आ न॒ ऊर्जं॑ वहतमश्विना यु॒वम् ॥१७॥\n\n एह दे॒वा म॑यो॒भुवा॑ द॒स्रा हिर॑ण्यवर्तनी । उ॒ष॒र्बुधो॑ वहन्तु॒ सोम॑पीतये ॥१८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 93, + "text": "१२ गोतमो राहूगणः। अग्निषोमौ। १-३ अनुष्टुप्, ४-७, १२ त्रिष्टुप्, ८ जगती त्रिष्टुब्वा, ९-११ गायत्री ।\n\n अग्नी॑षोमावि॒मं सु मे॑ शृणु॒तं वृ॑षणा॒ हव॑म् ।\n\n प्रति॑ सू॒क्तानि॑ हर्यतं॒ भव॑तं दा॒शुषे॒ मय॑: ॥१॥\n\n अग्नी॑षोमा॒ यो अ॒द्य वा॑मि॒दं वच॑: सप॒र्यति॑ ।\n\n तस्मै॑ धत्तं सु॒वीर्यं॒ गवां॒ पोषं॒ स्वश्व्य॑म् ॥२॥\n\n अग्नी॑षोमा॒ य आहु॑तिं॒ यो वां॒ दाशा॑द्ध॒विष्कृ॑तिम् ।\n\n स प्र॒जया॑ सु॒वीर्यं॒ विश्व॒मायु॒र्व्य॑श्नवत् ॥३॥\n\n अग्नी॑षोमा॒ चेति॒ तद् वी॒र्यं॑ वां॒ यदमु॑ष्णीतमव॒सं प॒णिं गाः ।\n\n अवा॑तिरतं॒ बृस॑यस्य॒ शेषो ऽवि॑न्दतं॒ ज्योति॒रेकं॑ ब॒हुभ्य॑: ॥४॥\n\n यु॒वमे॒तानि॑ दि॒वि रो॑च॒नान्य॒ग्निश्च॑ सोम॒ सक्र॑तू अधत्तम् ।\n\n यु॒वं सिन्धूँ॑र॒भिश॑स्तेरव॒द्यादग्नी॑षोमा॒वमु॑ञ्चतं गृभी॒तान् ॥५॥\n\n आन्यं दि॒वो मा॑त॒रिश्वा॑ जभा॒राम॑थ्नाद॒न्यं परि॑ श्ये॒नो अद्रे॑: ।\n\n अग्नी॑षोमा॒ ब्रह्म॑णा वावृधा॒नोरुं य॒ज्ञाय॑ चक्रथुरु लो॒कम् ॥६॥\n\n अग्नी॑षोमा ह॒विष॒: प्रस्थि॑तस्य वी॒तं हर्य॑तं वृषणा जु॒षेथा॑म् ।\n\n सु॒शर्मा॑णा॒ स्वव॑सा॒ हि भू॒तमथा॑ धत्तं॒ यज॑मानाय॒ शं योः ॥७॥\n\n यो अ॒ग्नीषोमा॑ ह॒विषा॑ सप॒र्याद् दे॑व॒द्रीचा॒ मन॑सा॒ यो घृ॒तेन॑ ।\n\n तस्य॑ व्र॒तं र॑क्षतं पा॒तमंह॑सो वि॒शे जना॑य॒ महि॒ शर्म॑ यच्छतम् ॥८॥\n\n अग्नी॑षोमा॒ सवे॑दसा॒ सहू॑ती वनतं॒ गिर॑: । सं दे॑व॒त्रा ब॑भूवथुः ॥९॥\n\n अग्नी॑षोमाव॒नेन॑ वां॒ यो वां॑ घृ॒तेन॒ दाश॑ति । तस्मै॑ दीदयतं बृ॒हत् ॥१०॥\n\n अग्नी॑षोमावि॒मानि॑ नो यु॒वं ह॒व्या जु॑जोषतम् । आ या॑त॒मुप॑ न॒: सचा॑ ॥११॥\n\n अग्नी॑षोमा पिपृ॒तमर्व॑तो न॒ आ प्या॑यन्तामु॒स्रिया॑ हव्य॒सूद॑: ।\n\n अ॒स्मे बला॑नि म॒घव॑त्सु धत्तं कृणु॒तं नो॑ अध्व॒रं श्रु॑ष्टि॒मन्त॑म् ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 94, + "text": "१६ कुत्स आङ्गिरसः। अग्निः(जातवेदाः), ८ (त्रयः पादाः) देवाः, १६ उत्तरार्धस्य अग्निः, मित्रवरुणादितिसिन्धु पृथिवीद्यावो वा। जगती, १५-१६ त्रिष्टुप् ।\n\n इ॒मं स्तोम॒मर्ह॑ते जा॒तवे॑दसे॒ रथ॑मिव॒ सं म॑हेमा मनी॒षया॑ ।\n\n भ॒द्रा हि न॒: प्रम॑तिरस्य सं॒सद्यग्ने॑ स॒ख्ये मा रि॑षामा व॒यं तव॑ ॥१॥\n\n यस्मै॒ त्वमा॒यज॑से॒ स सा॑धत्यन॒र्वा क्षे॑ति॒ दध॑ते सु॒वीर्य॑म् ।\n\n स तू॑ताव॒ नैन॑मश्नोत्यंह॒तिरग्ने॑ स॒ख्ये मा रि॑षामा व॒यं तव॑ ॥२॥\n\n श॒केम॑ त्वा स॒मिधं॑ सा॒धया॒ धिय॒स्त्वे दे॒वा ह॒विर॑द॒न्त्याहु॑तम् ।\n\n त्वमा॑दि॒त्याँ आ व॑ह॒ तान्ह्यु १ श्मस्यग्ने॑ स॒ख्ये मा रि॑षामा व॒यं तव॑ ॥३॥\n\n भरा॑मे॒ध्मं कृ॒णवा॑मा ह॒वींषि॑ ते चि॒तय॑न्त॒: पर्व॑णापर्वणा व॒यम् ।\n\n जी॒वात॑वे प्रत॒रं सा॑धया॒ धियो ऽग्ने॑ स॒ख्ये मा रि॑षामा व॒यं तव॑ ॥४॥\n\n वि॒शां गो॒पा अ॑स्य चरन्ति ज॒न्तवो॑ द्वि॒पच्च॒ यदु॒त चतु॑ष्पद॒क्तुभि॑: ।\n\n चि॒त्रः प्र॑के॒त उ॒षसो॑ म॒हाँ अ॒स्यग्ने॑ स॒ख्ये मा रि॑षामा व॒यं तव॑ ॥५॥\n\n त्वम॑ध्व॒र्युरु॒त होता॑सि पू॒र्व्यः प्र॑शा॒स्ता पोता॑ ज॒नुषा॑ पु॒रोहि॑तः ।\n\n विश्वा॑ वि॒द्वाँ आर्त्वि॑ज्या धीर पुष्य॒स्यग्ने॑ स॒ख्ये मा रि॑षामा व॒यं तव॑ ॥६॥\n\n यो वि॒श्वत॑: सु॒प्रती॑कः स॒दृङ्ङसि॑ दू॒रे चि॒त्सन्त॒ळिदि॒वाति॑ रोचसे ।\n\n रात्र्या॑श्चि॒दन्धो॒ अति॑ देव पश्य॒स्यग्ने॑ स॒ख्ये मा रि॑षामा व॒यं तव॑ ॥७॥\n\n पूर्वो॑ देवा भवतु सुन्व॒तो रथो॒ ऽस्माकं॒ शंसो॑ अ॒भ्य॑स्तु दू॒ढ्य॑: ।\n\n तदा जा॑नीतो॒त पु॑ष्यता॒ वचो ऽग्ने॑ स॒ख्ये मा रि॑षामा व॒यं तव॑ ॥८॥\n\n व॒धैर्दु॒:शंसाँ॒ अप॑ दू॒ढ्यो॑ जहि दू॒रे वा॒ ये अन्ति॑ वा॒ के चि॑द॒त्रिण॑: ।\n\n अथा॑ य॒ज्ञाय॑ गृण॒ते सु॒गं कृ॒ध्यग्ने॑ स॒ख्ये मा रि॑षामा व॒यं तव॑ ॥९॥\n\n यदयु॑क्था अरु॒षा रोहि॑ता॒ रथे॒ वात॑जूता वृष॒भस्ये॑व ते॒ रव॑: ।\n\n आदि॑न्वसि व॒निनो॑ धू॒मके॑तु॒ना ऽग्ने॑ स॒ख्ये मा रि॑षामा व॒यं तव॑ ॥१०॥\n\n अध॑ स्व॒नादु॒त बि॑भ्युः पत॒त्रिणो॑ द्र॒प्सा यत्ते॑ यव॒सादो॒ व्यस्थि॑रन् ।\n\n सु॒गं तत्ते॑ ताव॒केभ्यो॒ रथे॒भ्यो ऽग्ने॑ स॒ख्ये मा रि॑षामा व॒यं तव॑ ॥११॥\n\n अ॒यं मि॒त्रस्य॒ वरु॑णस्य॒ धाय॑से ऽवया॒तां म॒रुतां॒ हेळो॒ अद्भु॑तः ।\n\n मृ॒ळा सु नो॒ भूत्वे॑षां॒ मन॒: पुन॒रग्ने॑ स॒ख्ये मा रि॑षामा व॒यं तव॑ ॥१२॥\n\n दे॒वो दे॒वाना॑मसि मि॒त्रो अद्भु॑तो॒ वसु॒र्वसू॑नामसि॒ चारु॑रध्व॒रे ।\n\n शर्म॑न्त्स्याम॒ तव॑ स॒प्रथ॑स्त॒मे ऽग्ने॑ स॒ख्ये मा रि॑षामा व॒यं तव॑ ॥१३॥\n\n तत्ते॑ भ॒द्रं यत् समि॑द्ध॒: स्वे दमे॒ सोमा॑हुतो॒ जर॑से मृळ॒यत्त॑मः ।\n\n दधा॑सि॒ रत्नं॒ द्रवि॑णं च दा॒शुषे ऽग्ने॑ स॒ख्ये मा रि॑षामा व॒यं तव॑ ॥१४॥\n\n यस्मै॒ त्वं सु॑द्रविणो॒ ददा॑शो ऽनागा॒स्त्वम॑दिते स॒र्वता॑ता ।\n\n यं भ॒द्रेण॒ शव॑सा चो॒दया॑सि प्र॒जाव॑ता॒ राध॑सा॒ ते स्या॑म ॥१५॥\n\n स त्वम॑ग्ने सौभग॒त्वस्य॑ वि॒द्वान॒स्माक॒मायु॒: प्र ति॑रे॒ह दे॑व ।\n\n तन्नो॑ मि॒त्रो वरु॑णो मामहन्ता॒मदि॑ति॒: सिन्धु॑: पृथि॒वी उ॒त द्यौः ॥१६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 95, + "text": "११ कुत्स आङ्गिरसः। अग्निः, औषसोऽग्निर्वा । त्रिष्टुप्\n\n द्वे विरू॑पे चरत॒: स्वर्थे॑ अ॒न्यान्या॑ व॒त्समुप॑ धापयेते ।\n\n हरि॑र॒न्यस्यां॒ भव॑ति स्व॒धावा॑ञ् छु॒क्रो अ॒न्यस्यां॑ ददृशे सु॒वर्चा॑: ॥१॥\n\n दशे॒मं त्वष्टु॑र्जनयन्त॒ गर्भ॒मत॑न्द्रासो युव॒तयो॒ विभृ॑त्रम् ।\n\n ति॒ग्मानी॑कं॒ स्वय॑शसं॒ जने॑षु वि॒रोच॑मानं॒ परि॑ षीं नयन्ति ॥२॥\n\n त्रीणि॒ जाना॒ परि॑ भूषन्त्यस्य समु॒द्र एकं॑ दि॒व्येक॑म॒प्सु ।\n\n पूर्वा॒मनु॒ प्र दिशं॒ पार्थि॑वानामृ॒तून् प्र॒शास॒द् वि द॑धावनु॒ष्ठु ॥३॥\n\n क इ॒मं वो॑ नि॒ण्यमा चि॑केत व॒त्सो मा॒तॄर्ज॑नयत स्व॒धाभि॑: ।\n\n ब॒ह्वी॒नां गर्भो॑ अ॒पसा॑मु॒पस्था॑न्म॒हान् क॒विर्निश्च॑रति स्व॒धावा॑न् ॥४॥\n\n आ॒विष्ट्यो॑ वर्धते॒ चारु॑रासु जि॒ह्माना॑मू॒र्ध्वः स्वय॑शा उ॒पस्थे॑ ।\n\n उ॒भे त्वष्टु॑र्बिभ्यतु॒र्जाय॑मानात् प्रती॒ची सिं॒हं प्रति॑ जोषयेते ॥५॥\n\n उ॒भे भ॒द्रे जो॑षयेते॒ न मेने॒ गावो॒ न वा॒श्रा उप॑ तस्थु॒रेवै॑: ।\n\n स दक्षा॑णां॒ दक्ष॑पतिर्बभूवा॒ञ्जन्ति॒ यं द॑क्षिण॒तो ह॒विर्भि॑: ॥६॥\n\n उद् यं॑यमीति सवि॒तेव॑ बा॒हू उ॒भे सिचौ॑ यतते भी॒म ऋ॒ञ्जन् ।\n\n उच्छु॒क्रमत्क॑मजते सि॒मस्मा॒न्नवा॑ मा॒तृभ्यो॒ वस॑ना जहाति ॥७॥\n\n त्वे॒षं रू॒पं कृ॑णुत॒ उत्त॑रं॒ यत् सं॑पृञ्चा॒नः सद॑ने॒ गोभि॑र॒द्भिः ।\n\n क॒विर्बु॒ध्नं परि॑ मर्मृज्यते॒ धीः सा दे॒वता॑ता॒ समि॑तिर्बभूव ॥८॥\n\n उ॒रु ते॒ ज्रय॒: पर्ये॑ति बु॒ध्नं वि॒रोच॑मानं महि॒षस्य॒ धाम॑ ।\n\n विश्वे॑भिरग्ने॒ स्वय॑शोभिरि॒द्धो ऽद॑ब्धेभिः पा॒युभि॑: पाह्य॒स्मान् ॥९॥\n\n धन्व॒न्त्स्रोत॑: कृणुते गा॒तुमू॒र्मिं शु॒क्रैरू॒र्मिभि॑र॒भि न॑क्षति॒ क्षाम् ।\n\n विश्वा॒ सना॑नि ज॒ठरे॑षु धत्ते॒ ऽन्तर्नवा॑सु चरति प्र॒सूषु॑ ॥१०॥\n\n ए॒वा नो॑ अग्ने स॒मिधा॑ वृधा॒नो रे॒वत् पा॑वक॒ श्रव॑से॒ वि भा॑हि ।\n\n तन्नो॑ मि॒त्रो वरु॑णो मामहन्ता॒मदि॑ति॒: सिन्धु॑: पृथि॒वी उ॒त द्यौः ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 96, + "text": "९ कुत्स आङ्गिरसः। अग्निः, द्रविणोदा अग्निर्वा। त्रिष्टुप्।\n\n स प्र॒त्नथा॒ सह॑सा॒ जाय॑मानः स॒द्यः काव्या॑नि॒ बळ॑धत्त॒ विश्वा॑ ।\n\n आप॑श्च मि॒त्रं धि॒षणा॑ च साधन् दे॒वा अ॒ग्निं धा॑रयन् द्रविणो॒दाम् ॥१॥\n\n स पूर्व॑या नि॒विदा॑ क॒व्यता॒योरि॒माः प्र॒जा अ॑जनय॒न्मनू॑नाम् ।\n\n वि॒वस्व॑ता॒ चक्ष॑सा॒ द्याम॒पश्च॑ दे॒वा अ॒ग्निं धा॑रयन् द्रविणो॒दाम् ॥२॥\n\n तमी॑ळत प्रथ॒मं य॑ज्ञ॒साधं॒ विश॒ आरी॒राहु॑तमृञ्जसा॒नम् ।\n\n ऊ॒र्जः पु॒त्रं भ॑र॒तं सृ॒प्रदा॑नुं दे॒वा अ॒ग्निं धा॑रयन् द्रविणो॒दाम् ॥३॥\n\n स मा॑त॒रिश्वा॑ पुरु॒वार॑पुष्टिर्वि॒दद् गा॒तुं तन॑याय स्व॒र्वित् ।\n\n वि॒शां गो॒पा ज॑नि॒ता रोद॑स्योर्दे॒वा अ॒ग्निं धा॑रयन् द्रविणो॒दाम् ॥४॥\n\n नक्तो॒षासा॒ वर्ण॑मा॒मेम्या॑ने धा॒पये॑ते॒ शिशु॒मेकं॑ समी॒ची ।\n\n द्यावा॒क्षामा॑ रु॒क्मो अ॒न्तर्वि भा॑ति दे॒वा अ॒ग्निं धा॑रयन् द्रविणो॒दाम् ॥५॥\n\n रा॒यो बु॒ध्नः सं॒गम॑नो॒ वसू॑नां य॒ज्ञस्य॑ के॒तुर्म॑न्म॒साध॑नो॒ वेः ।\n\n अ॒मृ॒त॒त्वं रक्ष॑माणास एनं दे॒वा अ॒ग्निं धा॑रयन् द्रविणो॒दाम् ॥६॥\n\n नू च॑ पु॒रा च॒ सद॑नं रयी॒णां जा॒तस्य॑ च॒ जाय॑मानस्य च॒ क्षाम् ।\n\n स॒तश्च॑ गो॒पां भव॑तश्च॒ भूरे॑र्दे॒वा अ॒ग्निं धा॑रयन् द्रविणो॒दाम् ॥७॥\n\n द्र॒वि॒णो॒दा द्रवि॑णसस्तु॒रस्य॑ द्रविणो॒दाः सन॑रस्य॒ प्र यं॑सत् ।\n\n द्र॒वि॒णो॒दा वी॒रव॑ती॒मिषं॑ नो द्रविणो॒दा रा॑सते दी॒र्घमायु॑: ॥८॥\n\n ए॒वा नो॑ अग्ने स॒मिधा॑ वृधा॒नो रे॒वत् पा॑वक॒ श्रव॑स॒॒ वि भा॑हि ।\n\n तन्नो॑ मि॒त्रो वरु॑णो मामहन्ता॒मदि॑ति॒: सिन्धु॑: पृथि॒वी उ॒त द्यौः ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 97, + "text": "८ कुत्स आङ्गिरसः। अग्निः, शुचिरग्निर्वा। गायत्री।\n\n अप॑ न॒: शोशु॑चद॒घमग्ने॑ शुशु॒ग्ध्या र॒यिम् । अप॑ न॒: शोशु॑चद॒घम् ॥१॥\n\n सु॒क्षे॒त्रि॒या सु॑गातु॒या व॑सू॒या च॑ यजामहे । अप॑ न॒: शोशु॑चद॒घम् ॥२॥\n\n प्र यद् भन्दि॑ष्ठ एषां॒ प्रास्माका॑सश्च सू॒रय॑: । अप॑ न॒: शोशु॑चद॒घम् ॥३॥\n\n प्र यत्ते॑ अग्ने सू॒रयो॒ जाये॑महि॒ प्र ते॑ व॒यम् । अप॑ न॒: शोशु॑चद॒घम् ॥४॥\n\n प्र यद॒ग्नेः सह॑स्वतो वि॒श्वतो॒ यन्ति॑ भा॒नव॑: । अप॑ न॒: शोशु॑चद॒घम् ॥५॥\n\n त्वं हि वि॑श्वतोमुख वि॒श्वत॑: परि॒भूरसि॑ । अप॑ न॒: शोशु॑चद॒घम् ॥६॥\n\n द्विषो॑ नो विश्वतोमु॒खाति॑ ना॒वेव॑ पारय । अप॑ न॒: शोशु॑चद॒घम् ॥७॥\n\n स न॒: सिन्धु॑मिव ना॒वयाति॑ पर्षा स्व॒स्तये॑ । अप॑ न॒: शोशु॑चद॒घम् ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 98, + "text": "३ कुत्स आङ्गिरसः। अग्निः, वैश्वानरोऽग्निर्वा । त्रिष्टुप्।\n\n वै॒श्वा॒न॒रस्य॑ सुम॒तौ स्या॑म॒ राजा॒ हि कं॒ भुव॑नानामभि॒श्रीः ।\n\n इ॒तो जा॒तो विश्व॑मि॒दं वि च॑ष्टे वैश्वान॒रो य॑तते॒ सूर्ये॑ण ॥१॥\n\n पृ॒ष्टो दि॒वि पृ॒ष्टो अ॒ग्निः पृ॑थि॒व्यां पृ॒ष्टो विश्वा॒ ओष॑धी॒रा वि॑वेश ।\n\n वै॒श्वा॒न॒रः सह॑सा पृ॒ष्टो अ॒ग्निः स नो॒ दिवा॒ स रि॒षः पा॑तु॒ नक्त॑म् ॥२॥\n\n वैश्वा॑नर॒ तव॒ तत् स॒त्यम॑स्त्व॒स्मान् रायो॑ म॒घवा॑नः सचन्ताम् ।\n\n तन्नो॑ मि॒त्रो वरु॑णो मामहन्ता॒मदि॑ति॒: सिन्धु॑: पृथि॒वी उ॒त द्यौः ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 99, + "text": "१ कश्यपो मारीचः। अग्निः, जातवेदा अग्निर्वा। त्रिष्टुप्।\n\n जा॒तवे॑दसे सुनवाम॒ सोम॑मरातीय॒तो नि द॑हाति॒ वेद॑: ।\n\n स न॑: पर्ष॒दति॑ दु॒र्गाणि॒ विश्वा॑ ना॒वेव॒ सिन्धुं॑ दुरि॒तात्य॒ग्निः ॥१॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 100, + "text": "१९ वार्षागिराः ऋज्रा श्वाऽम्बरीष-सहदेव-भयमान-सुराधसः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\n स यो वृषा॒ वृष्ण्ये॑भि॒: समो॑का म॒हो दि॒वः पृ॑थि॒व्याश्च॑ स॒म्राट् ।\n\n स॒ती॒नस॑त्वा॒ हव्यो॒ भरे॑षु म॒रुत्वा॑न् नो भव॒त्विन्द्र॑ ऊ॒ती ॥१॥\n\n यस्याना॑प्त॒: सूर्य॑स्येव॒ यामो॒ भरे॑भरे वृत्र॒हा शुष्मो॒ अस्ति॑ ।\n\n वृष॑न्तम॒: सखि॑भि॒: स्वेभि॒रेवै॑र्म॒रुत्वा॑न् नो भव॒त्विन्द्र॑ ऊ॒ती ॥२॥\n\n दि॒वो न यस्य॒ रेत॑सो॒ दुघा॑ना॒: पन्था॑सो॒ यन्ति॒ शव॒साप॑रीताः ।\n\n त॒रद्द्वे॑षाः सास॒हिः पौंस्ये॑भिर्म॒रुत्वा॑न् नो भव॒त्विन्द्र॑ ऊ॒ती ॥३॥\n\n सो अङ्गि॑रोभि॒रङ्गि॑रस्तमो भू॒द् वृषा॒ वृष॑भि॒: सखि॑भि॒: सखा॒ सन् ।\n\n ऋ॒ग्मिभि॑र्ऋग्मी गा॒तुभि॒र्ज्येष्ठो॑ म॒रुत्वा॑न् नो भव॒त्विन्द्र॑ ऊ॒ती ॥४॥\n\n स सू॒नुभि॒र्न रु॒द्रेभि॒र्ऋभ्वा॑ नृ॒षाह्ये॑ सास॒ह्वाँ अ॒मित्रा॑न् ।\n\n सनी॑ळेभिः श्रव॒स्या॑नि॒ तूर्व॑न् म॒रुत्वा॑न् नो भव॒त्विन्द्र॑ ऊ॒ती ॥५॥\n\n स म॑न्यु॒मीः स॒मद॑नस्य क॒र्ता ऽस्माके॑भि॒र्नृभि॒: सूर्यं॑ सनत् ।\n\n अ॒स्मिन्नह॒न्त्सत्प॑तिः पुरुहू॒तो म॒रुत्वा॑न् नो भव॒त्विन्द्र॑ ऊ॒ती ॥६॥\n\n तमू॒तयो॑ रणय॒ञ्छूर॑सातौ॒ तं क्षेम॑स्य क्षि॒तय॑: कृण्वत॒ त्राम् ।\n\n स विश्व॑स्य क॒रुण॑स्येश॒ एको॑ म॒रुत्वा॑न् नो भव॒त्विन्द्र॑ ऊ॒ती ॥७॥\n\n तम॑प्सन्त॒ शव॑स उत्स॒वेषु॒ नरो॒ नर॒मव॑से॒ तं धना॑य ।\n\n सो अ॒न्धे चि॒त् तम॑सि॒ ज्योति॑र्विदन् म॒रुत्वा॑न् नो भव॒त्विन्द्र॑ ऊ॒ती ॥८॥\n\n स स॒व्येन॑ यमति॒ व्राध॑तश्चि॒त् स द॑क्षि॒णे संगृ॑भीता कृ॒तानि॑ ।\n\n स की॒रिणा॑ चि॒त् सनि॑ता॒ धना॑नि म॒रुत्वा॑न् नो भव॒त्विन्द्र॑ ऊ॒ती ॥९॥\n\n स ग्रामे॑भि॒: सनि॑ता॒ स रथे॑भिर्वि॒दे विश्वा॑भिः कृ॒ष्टिभि॒र्न्व१द्य ।\n\n स पौंस्ये॑भिरभि॒भूरश॑स्तीर्म॒रुत्वा॑न् नो भव॒त्विन्द्र॑ ऊ॒ती ॥१०॥\n\n स जा॒मिभि॒र्यत् स॒मजा॑ति मी॒ह्ले ऽजा॑मिभिर्वा पुरुहू॒त एवै॑: ।\n\n अ॒पां तो॒कस्य॒ तन॑यस्य जे॒षे म॒रुत्वा॑न् नो भव॒त्विन्द्र॑ ऊ॒ती ॥\n\n स व॑ज्र॒भृद् द॑स्यु॒हा भी॒म उ॒ग्रः स॒हस्र॑चेताः श॒तनी॑थ॒ ऋभ्वा॑ ।\n\n च॒म्री॒षो न शव॑सा॒ पाञ्च॑जन्यो म॒रुत्वा॑न् नो भव॒त्विन्द्र॑ ऊ॒ती ॥१२॥\n\n तस्य॒ वज्र॑: क्रन्दति॒ स्मत् स्व॒र्षा दि॒वो न त्वे॒षो र॒वथ॒: शिमी॑वान् ।\n\n तं स॑चन्ते स॒नय॒स्तं धना॑नि म॒रुत्वा॑न् नो भव॒त्विन्द्र॑ ऊ॒ती ॥१३॥\n\n यस्याज॑स्रं॒ शव॑सा॒ मान॑मु॒क्थं प॑रिभु॒जद् रोद॑सी वि॒श्वत॑: सीम् ।\n\n स पा॑रिष॒त् क्रतु॑भिर्मन्दसा॒नो म॒रुत्वा॑न् नो भव॒त्विन्द्र॑ ऊ॒ती ॥१४॥\n\n न यस्य॑ दे॒वा दे॒वता॒ न मर्ता॒ आप॑श्च॒न शव॑सो॒ अन्त॑मा॒पुः ।\n\n स प्र॒रिक्वा॒ त्वक्ष॑सा॒ क्ष्मो दि॒वश्च॑ म॒रुत्वा॑न् नो भव॒त्विन्द्र॑ ऊ॒ती ॥१५॥\n\n रो॒हिच्छ्या॒वा सु॒मदं॑शुर्लला॒मीर्द्यु॒क्षा रा॒य ऋ॒ज्राश्व॑स्य ।\n\n वृष॑ण्वन्तं॒ बिभ्र॑ती धू॒र्षु रथं॑ म॒न्द्रा चि॑केत॒ नाहु॑षीषु वि॒क्षु ॥१६॥\n\n ए॒तत् त्यत् त॑ इन्द्र॒ वृष्ण॑ उ॒क्थं वा॑र्षागि॒रा अ॒भि गृ॑णन्ति॒ राध॑: ।\n\n ऋ॒ज्राश्व॒: प्रष्टि॑भिरम्ब॒रीष॑: स॒हदे॑वो॒ भय॑मानः सु॒राधा॑: ॥१७॥\n\n दस्यू॒ञ्छिम्यूँ॑श्च पुरुहू॒त एवै॑र्ह॒त्वा पृ॑थि॒व्यां शर्वा॒ नि ब॑र्हीत् ।\n\n सन॒त् क्षेत्रं॒ सखि॑भिः श्वि॒त्न्येभि॒: सन॒त् सूर्यं॒ सन॑द॒पः सु॒वज्र॑: ॥१८॥\n\n वि॒श्वाहेन्द्रो॑ अधिव॒क्ता नो॑ अ॒स्त्वप॑रिह्वृताः सनुयाम॒ वाज॑म् ।\n\n तन्नो॑ मि॒त्रो वरु॑णो मामहन्ता॒मदि॑ति॒: सिन्धु॑: पृथि॒वी उ॒त द्यौः ॥१९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 101, + "text": "११ कुत्स आङ्गिरसः। इन्द्रः (१ गर्भस्रावि ण्युपनिषद्)। जगती, ८-११ त्रिष्टुप्।\n\n प्र म॒न्दिने॑ पितु॒मद॑र्चता॒ वचो॒ यः कृ॒ष्णग॑र्भा नि॒रह॑न्नृ॒जिश्व॑ना ।\n\n अ॒व॒स्यवो॒ वृष॑णं॒ वज्र॑दक्षिणं म॒रुत्व॑न्तं स॒ख्याय॑ हवामहे ॥१॥\n\n यो व्यं॑सं जाहृषा॒णेन॑ म॒न्युना॒ यः शम्ब॑रं॒ यो अह॒न् पिप्रु॑मव्र॒तम् ।\n\n इन्द्रो॒ यः शुष्ण॑म॒शुषं॒ न्यावृ॑णङ् म॒रुत्व॑न्तं स॒ख्याय॑ हवामहे ॥२॥\n\n यस्य॒ द्यावा॑पृथि॒वी पौंस्यं॑ म॒हद् यस्य॑ व्र॒ते वरु॑णो॒ यस्य॒ सूर्य॑: ।\n\n यस्येन्द्र॑स्य॒ सिन्ध॑व॒: सश्च॑ति व्र॒तं म॒रुत्व॑न्तं स॒ख्याय॑ हवामहे ॥३॥\n\n यो अश्वा॑नां॒ यो गवां॒ गोप॑तिर्व॒शी य आ॑रि॒तः कर्म॑णिकर्मणि स्थि॒रः ।\n\n वी॒ळोश्चि॒दिन्द्रो॒ यो असु॑न्वतो व॒धो म॒रुत्व॑न्तं स॒ख्याय॑ हवामहे ॥४॥\n\n यो विश्व॑स्य॒ जग॑तः प्राण॒तस्पति॒र्यो ब्र॒ह्मणे॑ प्रथ॒मो गा अवि॑न्दत् ।\n\n इन्द्रो॒ यो दस्यूँ॒रध॑राँ अ॒वाति॑रन् म॒रुत्व॑न्तं स॒ख्याय॑ हवामहे ॥५॥\n\n यः शूरे॑भि॒र्हव्यो॒ यश्च॑ भी॒रुभि॒र्यो धाव॑द्भिर्हू॒यते॒ यश्च॑ जि॒ग्युभि॑: ।\n\n इन्द्रं॒ यं विश्वा॒ भुव॑ना॒भि सं॑द॒धुर्म॒रुत्व॑न्तं स॒ख्याय॑ हवामहे ॥६॥\n\n रु॒द्राणा॑मेति प्र॒दिशा॑ विचक्ष॒णो रु॒द्रेभि॒र्योषा॑ तनुते पृ॒थु ज्रय॑: ।\n\n इन्द्रं॑ मनी॒षा अ॒भ्य॑र्चति श्रु॒तं म॒रुत्व॑न्तं स॒ख्याय॑ हवामहे ॥७॥\n\n यद्वा॑ मरुत्वः पर॒मे स॒धस्थे॒ यद् वा॑व॒मे वृ॒जने॑ मा॒दया॑से ।\n\n अत॒ आ या॑ह्यध्व॒रं नो॒ अच्छा॑ त्वा॒या ह॒विश्च॑कृमा सत्यराधः ॥८॥\n\n त्वा॒येन्द्र॒ सोमं॑ सुषुमा सुदक्ष त्वा॒या ह॒विश्च॑कृमा ब्रह्मवाहः ।\n\n अधा॑ नियुत्व॒: सग॑णो म॒रुद्भि॑र॒स्मिन् य॒ज्ञे ब॒र्हिषि॑ मादयस्व ॥९॥\n\n मा॒दय॑स्व॒ हरि॑भि॒र्ये त॑ इन्द्र॒ वि ष्य॑स्व॒ शिप्रे॒ वि सृ॑जस्व॒ धेने॑ ।\n\n आ त्वा॑ सुशिप्र॒ हर॑यो वहन्तू॒शन् ह॒व्यानि॒ प्रति॑ नो जुषस्व ॥१०॥\n\n म॒रुत्स्तो॑त्रस्य वृ॒जन॑स्य गो॒पा व॒यमिन्द्रे॑ण सनुयाम॒ वाज॑म् ।\n\n तन्नो॑ मि॒त्रो वरु॑णो मामहन्ता॒मदि॑ति॒: सिन्धु॑: पृथि॒वी उ॒त द्यौः ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 102, + "text": "११ कुत्स आङ्गिरसः। इन्द्रः। जगती, ११ त्रिष्टुप्।\n\n इ॒मां ते॒ धियं॒ प्र भ॑रे म॒हो म॒हीम॒स्य स्तो॒त्रे धि॒षणा॒ यत्त॑ आन॒जे ।\n\n तमु॑त्स॒वे च॑ प्रस॒वे च॑ सास॒हिमिन्द्रं॑ दे॒वास॒: शव॑सामद॒न्ननु॑ ॥१॥\n\n अ॒स्य श्रवो॑ न॒द्य॑: स॒प्त बि॑भ्रति॒ द्यावा॒क्षामा॑ पृथि॒वी द॑र्श॒तं वपु॑: ।\n\n अ॒स्मे सू॑र्याचन्द्र॒मसा॑भि॒चक्षे॑ श्र॒द्धे कमि॑न्द्र चरतो वितर्तु॒रम् ॥२॥\n\n तं स्मा॒ रथं॑ मघव॒न् प्राव॑ सा॒तये॒ जैत्रं॒ यं ते॑ अनु॒मदा॑म संग॒मे ।\n\n आ॒जा न॑ इन्द्र॒ मन॑सा पुरुष्टुत त्वा॒यद्भ्यो॑ मघव॒ञ्छर्म॑ यच्छ नः ॥३॥\n\n व॒यं ज॑येम॒ त्वया॑ यु॒जा वृत॑म॒स्माक॒मंश॒मुद॑वा॒ भरे॑भरे ।\n\n अ॒स्मभ्य॑मिन्द्र॒ वरि॑वः सु॒गं कृ॑धि॒ प्र शत्रू॑णां मघव॒न् वृष्ण्या॑ रुज ॥४॥\n\n नाना॒ हि त्वा॒ हव॑माना॒ जना॑ इ॒मे धना॑नां धर्त॒रव॑सा विप॒न्यव॑: ।\n\n अ॒स्माकं॑ स्मा॒ रथ॒मा ति॑ष्ठ सा॒तये॒ जैत्रं॒ ही॑न्द्र॒ निभृ॑तं॒ मन॒स्तव॑ ॥५॥\n\n गो॒जिता॑ बा॒हू अमि॑तक्रतुः सि॒मः कर्म॑न्कर्मञ्छ॒तमू॑तिः खजंक॒रः ।\n\n अ॒क॒ल्प इन्द्र॑: प्रति॒मान॒मोज॒साथा॒ जना॒ वि ह्व॑यन्ते सिषा॒सव॑: ॥६॥\n\n उत्ते॑ श॒तान्म॑घव॒न्नुच्च॒ भूय॑स॒ उत् स॒हस्रा॑द् रिरिचे कृ॒ष्टिषु॒ श्रव॑: ।\n\n अ॒मा॒त्रं त्वा॑ धि॒षणा॑ तित्विषे म॒ह्यधा॑ वृ॒त्राणि॑ जिघ्नसे पुरंदर ॥७॥\n\n त्रि॒वि॒ष्टि॒धातु॑ प्रति॒मान॒मोज॑सस्ति॒स्रो भूमी॑र्नृपते॒ त्रीणि॑ रोच॒ना ।\n\n अती॒दं विश्वं॒ भुव॑नं ववक्षिथाश॒त्रुरि॑न्द्र ज॒नुषा॑ स॒नाद॑सि ॥८॥\n\n त्वां दे॒वेषु॑ प्रथ॒मं ह॑वामहे॒ त्वं ब॑भूथ॒ पृत॑नासु सास॒हिः ।\n\n सेमं न॑: का॒रुमु॑पम॒न्युमु॒द्भिद॒मिन्द्र॑: कृणोतु प्रस॒वे रथं॑ पु॒रः ॥९॥\n\n त्वं जि॑गेथ॒ न धना॑ रुरोधि॒थार्भे॑ष्वा॒जा म॑घवन् म॒हत्सु॑ च ।\n\n त्वामु॒ग्रमव॑से॒ सं शि॑शीम॒स्यथा॑ न इन्द्र॒ हव॑नेषु चोदय ॥१०॥\n\n वि॒श्वाहेन्द्रो॑ अधिव॒क्ता नो॑ अ॒स्त्वप॑रिह्वृताः सनुयाम॒ वाज॑म् ।\n\n तन्नो॑ मि॒त्रो वरु॑णो मामहन्ता॒मदि॑ति॒: सिन्धु॑: पृथि॒वी उ॒त द्यौः ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 103, + "text": "८ कुत्स आङ्गिरसः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\n तत् त॑ इन्द्रि॒यं प॑र॒मं प॑रा॒चैरधा॑रयन्त क॒वय॑: पु॒रेदम् ।\n\n क्ष॒मेदम॒न्यद् दि॒व्य १ न्यद॑स्य॒ समी॑ पृच्यते सम॒नेव॑ के॒तुः ॥१॥\n\n स धा॑रयत् पृथि॒वीं प॒प्रथ॑च्च॒ वज्रे॑ण ह॒त्वा निर॒पः स॑सर्ज ।\n\n अह॒न्नहि॒मभि॑नद्रौहि॒णं व्यह॒न् व्यं॑सं म॒घवा॒ शची॑भिः ॥२॥\n\n स जा॒तूभ॑र्मा श्र॒द्दधा॑न॒ ओज॒: पुरो॑ विभि॒न्दन्न॑चर॒द् वि दासी॑: ।\n\n वि॒द्वान् वज्रि॒न् दस्य॑वे हे॒तिम॒स्याऽऽर्यं॒ सहो॑ वर्धया द्यु॒म्नमि॑न्द्र ॥३॥\n\n तदू॒चुषे॒ मानु॑षे॒मा यु॒गानि॑ की॒र्तेन्यं॑ म॒घवा॒ नाम॒ बिभ्र॑त् ।\n\n उ॒प॒प्र॒यन् द॑स्यु॒हत्या॑य व॒ज्री यद्ध॑ सू॒नुः श्रव॑से॒ नाम॑ द॒धे ॥४॥\n\n तद॑स्ये॒दं प॑श्यता॒ भूरि॑ पु॒ष्टं श्रदिन्द्र॑स्य धत्तन वी॒र्या॑य ।\n\n स गा अ॑विन्द॒त् सो अ॑विन्द॒दश्वा॒न् त्स ओष॑धी॒: सो अ॒पः स वना॑नि ॥५॥\n\n भूरि॑कर्मणे वृष॒भाय॒ वृष्णे॑ स॒त्यशु॑ष्माय सुनवाम॒ सोम॑म् ।\n\n य आ॒दृत्या॑ परिप॒न्थीव॒ शूरो ऽय॑ज्वनो वि॒भज॒न्नेति॒ वेद॑: ॥६॥\n\n तदि॑न्द्र॒ प्रेव॑ वी॒र्यं॑ चकर्थ॒ यत् स॒सन्तं॒ वज्रे॒णाबो॑ध॒योऽहि॑म् ।\n\n अनु॑ त्वा॒ पत्नी॑र्हृषि॒तं वय॑श्च॒ विश्वे॑ दे॒वासो॑ अमद॒न्ननु॑ त्वा ॥७॥\n\n शुष्णं॒ पिप्रुं॒ कुय॑वं वृ॒त्रमि॑न्द्र य॒दाव॑धी॒र्वि पुर॒: शम्ब॑रस्य ।\n\n तन्नो॑ मि॒त्रो वरु॑णो मामहन्ता॒मदि॑ति॒: सिन्धु॑: पृथि॒वी उ॒त द्यौः ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 104, + "text": "९ कुत्स आङ्गिरसः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\n योनि॑ष्ट इन्द्र नि॒षदे॑ अकारि॒ तमा नि षी॑द स्वा॒नो नार्वा॑ ।\n\n वि॒मुच्या॒ वयो॑ऽव॒सायाश्वा॑न् दो॒षा वस्तो॒र्वही॑यसः प्रपि॒त्वे ॥१॥\n\n ओ त्ये नर॒ इन्द्र॑मू॒तये॑ गु॒र्नू चि॒त् तान् त्स॒द्यो अध्व॑नो जगम्यात् ।\n\n दे॒वासो॑ म॒न्युं दास॑स्य श्चम्न॒न् ते न॒ आ व॑क्षन् त्सुवि॒ताय॒ वर्ण॑म् ॥२॥\n\n अव॒ त्मना॑ भरते॒ केत॑वेदा॒ अव॒ त्मना॑ भरते॒ फेन॑मु॒दन् ।\n\n क्षी॒रेण॑ स्नात॒: कुय॑वस्य॒ योषे॑ ह॒ते ते स्या॑तां प्रव॒णे शिफा॑याः ॥३॥\n\n यु॒योप॒ नाभि॒रुप॑रस्या॒योः प्र पूर्वा॑भिस्तिरते॒ राष्टि॒ शूर॑: ।\n\n अ॒ञ्ज॒सी कु॑लि॒शी वी॒रप॑त्नी॒ पयो॑ हिन्वा॒ना उ॒दभि॑र्भरन्ते ॥४॥\n\n प्रति॒ यत् स्या नीथाद॑र्शि॒ दस्यो॒रोको॒ नाच्छा॒ सद॑नं जान॒ती गा॑त् ।\n\n अध॑ स्मा नो मघवञ्चर्कृ॒तादिन्मा नो॑ म॒घेव॑ निष्ष॒पी परा॑ दाः ॥५॥\n\n स त्वं न॑ इन्द्र॒ सूर्ये॒ सो अ॒प्स्व॑नागा॒स्त्व आ भ॑ज जीवशं॒से ।\n\n मान्त॑रां॒ भुज॒मा री॑रिषो न॒: श्रद्धि॑तं ते मह॒त इ॑न्द्रि॒याय॑ ॥६॥\n\n अधा॑ मन्ये॒ श्रत् ते अस्मा अधायि॒ वृषा॑ चोदस्व मह॒ते धना॑य ।\n\n मा नो॒ अकृ॑ते पुरुहूत॒ योना॒विन्द्र॒ क्षुध्य॑द्भ्यो॒ वय॑ आसु॒तिं दा॑: ॥७॥\n\n मा नो॑ वधीरिन्द्र॒ मा परा॑ दा॒ मा न॑: प्रि॒या भोज॑नानि॒ प्र मो॑षीः ।\n\n आ॒ण्डा मा नो॑ मघवञ्छक्र॒ निर्भे॒न्मा न॒: पात्रा॑ भेत् स॒हजा॑नुषाणि ॥८॥\n\n अ॒र्वाङेहि॒ सोम॑कामं त्वाहुर॒यं सु॒तस्तस्य॑ पिबा॒ मदा॑य ।\n\n उ॒रु॒व्यचा॑ ज॒ठर॒ आ वृ॑षस्व पि॒तेव॑ नः शृणुहि हू॒यमा॑नः ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 105, + "text": "१९ त्रित आप्त्यः, कुत्स आङ्गिरसो वा। विश्वे देवाः। पंक्तिः, ८ यव मध्य महाबृहती, १९ त्रिष्टुप्।\n\n च॒न्द्रमा॑ अ॒प्स्व १ न्तरा सु॑प॒र्णो धा॑वते दि॒वि ।\n\n न वो॑ हिरण्यनेमयः प॒दं वि॑न्दन्ति विद्युतो वि॒त्तं मे॑ अ॒स्य रो॑दसी ॥१॥\n\n अर्थ॒मिद् वा उ॑ अ॒र्थिन॒ आ जा॒या यु॑वते॒ पति॑म् ।\n\n तु॒ञ्जाते॒ वृष्ण्यं॒ पय॑: परि॒दाय॒ रसं॑ दुहे वि॒त्तं मे॑ अ॒स्य रो॑दसी ॥२॥\n\n मो षु दे॑वा अ॒दः स्व १ रव॑ पादि दि॒वस्परि॑ ।\n\n मा सो॒म्यस्य॑ श॒म्भुव॒: शूने॑ भूम॒ कदा॑ च॒न वि॒त्तं मे॑ अ॒स्य रो॑दसी ॥३॥\n\n य॒ज्ञं पृ॑च्छाम्यव॒मं स तद् दू॒तो वि वो॑चति ।\n\n क्व॑ ऋ॒तं पू॒र्व्यं ग॒तं कस्तद् बि॑भर्ति॒ नूत॑नो वि॒त्तं मे॑ अ॒स्य रो॑दसी ॥४॥\n\n अ॒मी ये दे॑वा॒: स्थन॑ त्रि॒ष्वा रो॑च॒ने दि॒वः ।\n\n कद् व॑ ऋ॒तं कदनृ॑तं॒ क्व॑ प्र॒त्ना व॒ आहु॑तिर्वि॒त्तं मे॑ अ॒स्य रो॑दसी ॥५॥\n\n कद् व॑ ऋ॒तस्य॑ धर्ण॒सि कद् वरु॑णस्य॒ चक्ष॑णम् ।\n\n कद॑र्य॒म्णो म॒हस्प॒थाति॑ क्रामेम दू॒ढ्यो॑ वि॒त्तं मे॑ अ॒स्य रो॑दसी ॥६॥\n\n अ॒हं सो अ॑स्मि॒ यः पु॒रा सु॒ते वदा॑मि॒ कानि॑ चित् ।\n\n तं मा॑ व्यन्त्या॒ध्यो॒ ३ वृको॒ न तृ॒ष्णजं॑ मृ॒गं वि॒त्तं मे॑ अ॒स्य रो॑दसी ॥७॥\n\n सं मा॑ तपन्त्य॒भित॑: स॒पत्नी॑रिव॒ पर्श॑वः ।\n\n मूषो॒ न शि॒श्ना व्य॑दन्ति मा॒ध्य॑: स्तो॒तारं॑ ते शतक्रतो वि॒त्तं मे॑ अ॒स्य रो॑दसी ॥८॥\n\n अ॒मी ये स॒प्त र॒श्मय॒स्तत्रा॑ मे॒ नाभि॒रात॑ता ।\n\n त्रि॒तस्तद् वेदा॒प्त्यः स जा॑मि॒त्वाय॑ रेभति वि॒त्तं मे॑ अ॒स्य रो॑दसी ॥९॥\n\n अ॒मी ये पञ्चो॒क्षणो॒ मध्ये॑ त॒स्थुर्म॒हो दि॒वः ।\n\n दे॒व॒त्रा नु प्र॒वाच्यं॑ सध्रीची॒ना नि वा॑वृतुर्वि॒त्तं मे॑ अ॒स्य रो॑दसी ॥१०॥\n\n सु॒प॒र्णा ए॒त आ॑सते॒ मध्य॑ आ॒रोध॑ने दि॒वः ।\n\n ते से॑धन्ति प॒थो वृकं॒ तर॑न्तं य॒ह्वती॑र॒पो वि॒त्तं मे॑ अ॒स्य रो॑दसी ॥११॥\n\n नव्यं॒ तदु॒क्थ्यं॑ हि॒तं देवा॑सः सुप्रवाच॒नम् ।\n\n ऋ॒तम॑र्षन्ति॒ सिन्ध॑वः स॒त्यं ता॑तान॒ सूर्यो॑ वि॒त्तं मे॑ अ॒स्य रो॑दसी ॥१२॥\n\n अग्ने॒ तव॒ त्यदु॒क्थ्यं॑ दे॒वेष्व॒स्त्याप्य॑म् ।\n\n स न॑: स॒त्तो म॑नु॒ष्वदा दे॒वान् य॑क्षि वि॒दुष्ट॑रो वि॒त्तं मे॑ अ॒स्य रो॑दसी ॥१३॥\n\n स॒त्तो होता॑ मनु॒ष्वदा दे॒वाँ अच्छा॑ वि॒दुष्ट॑रः ।\n\n अ॒ग्निर्ह॒व्या सु॑षूदति दे॒वो दे॒वेषु॒ मेधि॑रो वि॒त्तं मे॑ अ॒स्य रो॑दसी ॥१४॥\n\n ब्रह्मा॑ कृणोति॒ वरु॑णो गातु॒विदं॒ तमी॑महे ।\n\n व्यू॑र्णोति हृ॒दा म॒तिं नव्यो॑ जायतामृ॒तं वि॒त्तं मे॑ अ॒स्य रो॑दसी ॥१५॥\n\n अ॒सौ यः पन्था॑ आदि॒त्यो दि॒वि प्र॒वाच्यं॑ कृ॒तः ।\n\n न स दे॑वा अति॒क्रमे॒ तं म॑र्तासो॒ न प॑श्यथ वि॒त्तं मे॑ अ॒स्य रो॑दसी ॥१६॥\n\n त्रि॒तः कूपेऽव॑हितो दे॒वान् ह॑वत ऊ॒तये॑ ।\n\n तच्छु॑श्राव॒ बृह॒स्पति॑: कृ॒ण्वन्नं॑हूर॒णादु॒रु वि॒त्तं मे॑ अ॒स्य रो॑दसी ॥१७॥\n\n अ॒रु॒णो मा॑ स॒कृद् वृक॑: प॒था यन्तं॑ द॒दर्श॒ हि ।\n\n उज्जि॑हीते नि॒चाय्या॒ तष्टे॑व पृष्ट्याम॒यी वि॒त्तं मे॑ अ॒स्य रो॑दसी ॥१८॥\n\n ए॒नाङ्गू॒षेण॑ व॒यमिन्द्र॑वन्तो॒ ऽभि ष्या॑म वृ॒जने॒ सर्व॑वीराः ।\n\n तन्नो॑ मि॒त्रो वरु॑णो मामहन्ता॒मदि॑ति॒: सिन्धु॑: पृथि॒वी उ॒त द्यौः ॥१९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 106, + "text": "७ कुत्स आङ्गिरसः। विश्वे देवाः। जगती, ७ त्रिष्टुप्।\n\n इन्द्रं॑ मि॒त्रं वरु॑णम॒ग्निमू॒तये॒ मारु॑तं॒ शर्धो॒ अदि॑तिं हवामहे ।\n\n रथं॒ न दु॒र्गाद् व॑सवः सुदानवो॒ विश्व॑स्मान्नो॒ अंह॑सो॒ निष्पि॑पर्तन ॥१॥\n\n त आ॑दित्या॒ आ ग॑ता स॒र्वता॑तये भू॒त दे॑वा वृत्र॒तूर्ये॑षु श॒म्भुव॑: ।\n\n रथं॒ न दु॒र्गाद् व॑सवः सुदानवो॒ विश्व॑स्मान्नो॒ अंह॑सो॒ निष्पि॑पर्तन ॥२॥\n\n अव॑न्तु नः पि॒तर॑: सुप्रवाच॒ना उ॒त दे॒वी दे॒वपु॑त्रे ऋता॒वृधा॑ ।\n\n रथं॒ न दु॒र्गाद् व॑सवः सुदानवो॒ विश्व॑स्मान्नो॒ अंह॑सो॒ निष्पि॑पर्तन ॥३॥\n\n नरा॒शंसं॑ वा॒जिनं॑ वा॒जय॑न्नि॒ह क्ष॒यद्वी॑रं पू॒षणं॑ सु॒म्नैरी॑महे ।\n\n रथं॒ न दु॒र्गाद् व॑सवः सुदानवो॒ विश्व॑स्मान्नो॒ अंह॑सो॒ निष्पि॑पर्तन ॥४॥\n\n बृह॑स्पते॒ सद॒मिन्न॑: सु॒गं कृ॑धि॒ शं योर्यत् ते॒ मनु॑र्हितं॒ तदी॑महे ।\n\n रथं॒ न दु॒र्गाद् व॑सवः सुदानवो॒ विश्व॑स्मान्नो॒ अंह॑सो॒ निष्पि॑पर्तन ॥५॥\n\n इन्द्रं॒ कुत्सो॑ वृत्र॒हणं॒ शची॒पतिं॑ का॒टे निबा॑ह्ल॒ ऋषि॑रह्वदू॒तये॑ ।\n\n रथं॒ न दु॒र्गाद् व॑सवः सुदानवो॒ विश्व॑स्मान्नो॒ अंह॑सो॒ निष्पि॑पर्तन ॥६॥\n\n दे॒वैर्नो॑ दे॒व्यदि॑ति॒र्नि पा॑तु दे॒वस्त्रा॒ता त्रा॑यता॒मप्र॑युच्छन् ।\n\n तन्नो॑ मि॒त्रो वरु॑णो मामहन्ता॒मदि॑ति॒: सिन्धु॑: पृथि॒वी उ॒त द्यौः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 107, + "text": "३ कुत्स आङ्गिरसः। विश्वे देवाः। त्रिष्टुप्।\n\n य॒ज्ञो दे॒वानां॒ प्रत्ये॑ति सु॒म्नमादि॑त्यासो॒ भव॑ता मृळ॒यन्त॑: ।\n\n आ वो॒ऽर्वाची॑ सुम॒तिर्व॑वृत्यादं॒होश्चि॒द्या व॑रिवो॒वित्त॒रास॑त् ॥१॥\n\n उप॑ नो दे॒वा अव॒सा ग॑म॒न्त्वङ्गि॑रसां॒ साम॑भिः स्तू॒यमा॑नाः ।\n\n इन्द्र॑ इन्द्रि॒यैर्म॒रुतो॑ म॒रुद्भि॑रादि॒त्यैर्नो॒ अदि॑ति॒: शर्म॑ यंसत् ॥२॥\n\n तन्न॒ इन्द्र॒स्तद् वरु॑ण॒स्तद॒ग्निस्तद॑र्य॒मा तत् स॑वि॒ता चनो॑ धात् ।\n\n तन्नो॑ मि॒त्रो वरु॑णो मामहन्ता॒मदि॑ति॒: सिन्धु॑: पृथि॒वी उ॒त द्यौः ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 108, + "text": "१३ कुत्स आङ्गिरसः। इन्द्राग्नी। त्रिष्टुप्।\n\n य इ॑न्द्राग्नी चि॒त्रत॑मो॒ रथो॑ वाम॒भि विश्वा॑नि॒ भुव॑नानि॒ चष्टे॑ ।\n\n तेना या॑तं स॒रथं॑ तस्थि॒वांसाथा॒ सोम॑स्य पिबतं सु॒तस्य॑ ॥१॥\n\n याव॑दि॒दं भुव॑नं॒ विश्व॒मस्त्यु॑रु॒व्यचा॑ वरि॒मता॑ गभी॒रम् ।\n\n तावाँ॑ अ॒यं पात॑वे॒ सोमो॑ अ॒स्त्वर॑मिन्द्राग्नी॒ मन॑से यु॒वभ्या॑म् ॥२॥\n\n च॒क्राथे॒ हि स॒ध्र्य १ ङ्नाम॑ भ॒द्रं स॑ध्रीची॒ना वृ॑त्रहणा उ॒त स्थ॑: ।\n\n तावि॑न्द्राग्नी स॒ध्र्य॑ञ्चा नि॒षद्या॒ वृष्ण॒: सोम॑स्य वृष॒णा वृ॑षेथाम् ॥३॥\n\n समि॑द्धेष्व॒ग्निष्वा॑नजा॒ना य॒तस्रु॑चा ब॒र्हिरु॑ तिस्तिरा॒णा ।\n\n ती॒व्रैः सोमै॒: परि॑षिक्तेभिर॒र्वागेन्द्रा॑ग्नी सौमन॒साय॑ यातम् ॥४॥\n\n यानी॑न्द्राग्नी च॒क्रथु॑र्वी॒र्या॑णि॒ यानि॑ रू॒पाण्यु॒त वृष्ण्या॑नि ।\n\n या वां॑ प्र॒त्नानि॑ स॒ख्या शि॒वानि॒ तेभि॒: सोम॑स्य पिबतं सु॒तस्य॑ ॥५॥\n\n यदब्र॑वं प्रथ॒मं वां॑ वृणा॒नो॒ ३ ऽयं सोमो॒ असु॑रैर्नो वि॒हव्य॑: ।\n\n तां स॒त्यां श्र॒द्धाम॒भ्या हि या॒तमथा॒ सोम॑स्य पिबतं सु॒तस्य॑ ॥६॥\n\n यदि॑न्द्राग्नी॒ मद॑थ॒: स्वे दु॑रो॒णे यद् ब्र॒ह्मणि॒ राज॑नि वा यजत्रा ।\n\n अत॒: परि॑ वृषणा॒वा हि या॒तमथा॒ सोम॑स्य पिबतं सु॒तस्य॑ ॥७॥\n\n यदि॑न्द्राग्नी॒ यदु॑षु तु॒र्वशे॑षु॒ यद् द्रु॒ह्युष्वनु॑षु पू॒रुषु॒ स्थः ।\n\n अत॒: परि॑ वृषणा॒वा हि या॒तमथा॒ सोम॑स्य पिबतं सु॒तस्य॑ ॥८॥\n\n यदि॑न्द्राग्नी अव॒मस्यां॑ पृथि॒व्यां म॑ध्य॒मस्यां॑ पर॒मस्या॑मु॒त स्थः ।\n\n अत॒: परि॑ वृषणा॒वा हि या॒तमथा॒ सोम॑स्य पिबतं सु॒तस्य॑ ॥९॥\n\n यदि॑न्द्राग्नी पर॒मस्यां॑ पृथि॒व्यां म॑ध्य॒मस्या॑मव॒मस्या॑मु॒त स्थः ।\n\n अत॒: परि॑ वृषणा॒वा हि या॒तमथा॒ सोम॑स्य पिबतं सु॒तस्य॑ ॥१०॥\n\n यदि॑न्द्राग्नी दि॒वि ष्ठो यत् पृ॑थि॒व्यां यत् पर्व॑ते॒ष्वोष॑धीष्व॒प्सु ।\n\n अत॒: परि॑ वृषणा॒वा हि या॒तमथा॒ सोम॑स्य पिबतं सु॒तस्य॑ ॥११॥\n\n यदि॑न्द्राग्नी॒ उदि॑ता॒ सूर्य॑स्य॒ मध्ये॑ दि॒वः स्व॒धया॑ मा॒दये॑थे ।\n\n अत॒: परि॑ वृषणा॒वा हि या॒तमथा॒ सोम॑स्य पिबतं सु॒तस्य॑ ॥१२॥\n\n ए॒वेन्द्रा॑ग्नी पपि॒वांसा॑ सु॒तस्य॒ विश्वा॒स्मभ्यं॒ सं ज॑यतं॒ धना॑नि ।\n\n तन्नो॑ मि॒त्रो वरु॑णो मामहन्ता॒मदि॑ति॒: सिन्धु॑: पृथि॒वी उ॒त द्यौः ॥१३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 109, + "text": "८ कुत्स आङ्गिरसः। इन्द्राग्नी। त्रिष्टुप्।\n\n वि ह्यख्यं॒ मन॑सा॒ वस्य॑ इ॒च्छन्निन्द्रा॑ग्नी ज्ञा॒स उ॒त वा॑ सजा॒तान् ।\n\n नान्या यु॒वत् प्रम॑तिरस्ति॒ मह्यं॒ स वां॒ धियं॑ वाज॒यन्ती॑मतक्षम् ॥१॥\n\n अश्र॑वं॒ हि भू॑रि॒दाव॑त्तरा वां॒ विजा॑मातुरु॒त वा॑ घा स्या॒लात् ।\n\n अथा॒ सोम॑स्य॒ प्रय॑ती यु॒वभ्या॒मिन्द्रा॑ग्नी॒ स्तोमं॑ जनयामि॒ नव्य॑म् ॥२॥\n\n मा च्छे॑द्म र॒श्मीँरिति॒ नाध॑मानाः पितॄ॒णां श॒क्तीर॑नु॒यच्छ॑मानाः ।\n\n इ॒न्द्रा॒ग्निभ्यां॒ कं वृष॑णो मदन्ति॒ ता ह्यद्री॑ धि॒षणा॑या उ॒पस्थे॑ ॥३॥\n\n यु॒वाभ्यां॑ दे॒वी धि॒षणा॒ मदा॒येन्द्रा॑ग्नी॒ सोम॑मुश॒ती सु॑नोति ।\n\n ताव॑श्विना भद्रहस्ता सुपाणी॒ आ धा॑वतं॒ मधु॑ना पृ॒ङ्क्तम॒प्सु ॥४॥\n\n यु॒वामि॑न्द्राग्नी॒ वसु॑नो विभा॒गे त॒वस्त॑मा शुश्रव वृत्र॒हत्ये॑ ।\n\n तावा॒सद्या॑ ब॒र्हिषि॑ य॒ज्ञे अ॒स्मिन् प्र च॑र्षणी मादयेथां सु॒तस्य॑ ॥५॥\n\n प्र च॑र्ष॒णिभ्य॑: पृतना॒हवे॑षु॒ प्र पृ॑थि॒व्या रि॑रिचाथे दि॒वश्च॑ ।\n\n प्र सिन्धु॑भ्य॒: प्र गि॒रिभ्यो॑ महि॒त्वा प्रेन्द्रा॑ग्नी॒ विश्वा॒ भुव॒नात्य॒न्या ॥६॥\n\n आ भ॑रतं॒ शिक्ष॑तं वज्रबाहू अ॒स्माँ इ॑न्द्राग्नी अवतं॒ शची॑भिः ।\n\n इ॒मे नु ते र॒श्मय॒: सूर्य॑स्य॒ येभि॑: सपि॒त्वं पि॒तरो॑ न॒ आस॑न् ॥७॥\n\n पुरं॑दरा॒ शिक्ष॑तं वज्रहस्ता॒स्माँ इ॑न्द्राग्नी अवतं॒ भरे॑षु ।\n\n तन्नो॑ मि॒त्रो वरु॑णो मामहन्ता॒मदि॑ति॒: सिन्धु॑: पृथि॒वी उ॒त द्यौः ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 110, + "text": "९ कुत्स आङ्गिरसः। ऋभवः। जगती, ५, ९ त्रिष्टुप्।\n\n त॒तं मे॒ अप॒स्तदु॑ तायते॒ पुन॒: स्वादि॑ष्ठा धी॒तिरु॒चथा॑य शस्यते ।\n\n अ॒यं स॑मु॒द्र इ॒ह वि॒श्वदे॑व्य॒: स्वाहा॑कृतस्य॒ समु॑ तृप्णुत ऋभवः ॥१॥\n\n आ॒भो॒गयं॒ प्र यदि॒च्छन्त॒ ऐत॒नापा॑का॒: प्राञ्चो॒ मम॒ के चि॑दा॒पय॑: ।\n\n सौध॑न्वनासश्चरि॒तस्य॑ भू॒मनाग॑च्छत सवि॒तुर्दा॒शुषो॑ गृ॒हम् ॥२॥\n\n तत् स॑वि॒ता वो॑ऽमृत॒त्वमासु॑व॒दगो॑ह्यं॒ यच्छ्र॒वय॑न्त॒ ऐत॑न ।\n\n त्यं चि॑च्चम॒समसु॑रस्य॒ भक्ष॑ण॒मेकं॒ सन्त॑मकृणुता॒ चतु॑र्वयम् ॥३॥\n\n वि॒ष्ट्वी शमी॑ तरणि॒त्वेन॑ वा॒घतो॒ मर्ता॑स॒: सन्तो॑ अमृत॒त्वमा॑नशुः ।\n\n सौ॒ध॒न्व॒ना ऋ॒भव॒: सूर॑चक्षसः संवत्स॒रे सम॑पृच्यन्त धी॒तिभि॑: ॥४॥\n\n क्षेत्र॑मिव॒ वि म॑मु॒स्तेज॑नेनँ॒ एकं॒ पात्र॑मृ॒भवो॒ जेह॑मानम् ।\n\n उप॑स्तुता उप॒मं नाध॑माना॒ अम॑र्त्येषु॒ श्रव॑ इ॒च्छमा॑नाः ॥५॥\n\n आ म॑नी॒षाम॒न्तरि॑क्षस्य॒ नृभ्य॑: स्रु॒चेव॑ घृ॒तं जु॑हवाम वि॒द्मना॑ ।\n\n त॒र॒णि॒त्वा ये पि॒तुर॑स्य सश्चि॒र ऋ॒भवो॒ वाज॑मरुहन् दि॒वो रज॑: ॥६॥\n\n ऋ॒भुर्न॒ इन्द्र॒: शव॑सा॒ नवी॑यानृ॒भुर्वाजे॑भि॒र्वसु॑भि॒र्वसु॑र्द॒दिः ।\n\n यु॒ष्माकं॑ देवा॒ अव॒साह॑नि प्रि॒ये॒ ३ ऽभि ति॑ष्ठेम पृत्सु॒तीरसु॑न्वताम् ॥७॥\n\n निश्चर्म॑ण ऋभवो॒ गाम॑पिंशत॒ सं व॒त्सेना॑सृजता मा॒तरं॒ पुन॑: ।\n\n सौध॑न्वनासः स्वप॒स्यया॑ नरो॒ जिव्री॒ युवा॑ना पि॒तरा॑कृणोतन ॥८॥\n\n वाजे॑भिर्नो॒ वाज॑सातावविड्ढ्यृभु॒माँ इ॑न्द्र चि॒त्रमा द॑र्षि॒ राध॑: ।\n\n तन्नो॑ मि॒त्रो वरु॑णो मामहन्ता॒मदि॑ति॒: सिन्धु॑: पृथि॒वी उ॒त द्यौः ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 111, + "text": "५ कुत्स आङ्गिरसः। ऋभवः।जगती, ५ त्रिष्टुप्।\n\n तक्ष॒न् रथं॑ सु॒वृतं॑ विद्म॒नाप॑स॒स्तक्ष॒न् हरी॑ इन्द्र॒वाहा॒ वृष॑ण्वसू ।\n\n तक्ष॑न् पि॒तृभ्या॑मृ॒भवो॒ युव॒द् वय॒स्तक्ष॑न् व॒त्साय॑ मा॒तरं॑ सचा॒भुव॑म् ॥१॥\n\n आ नो॑ य॒ज्ञाय॑ तक्षत ऋभु॒मद्वय॒: क्रत्वे॒ दक्षा॑य सुप्र॒जाव॑ती॒मिष॑म् ।\n\n यथा॒ क्षया॑म॒ सर्व॑वीरया वि॒शा तन्न॒: शर्धा॑य धासथा॒ स्वि॑न्द्रि॒यम् ॥२॥\n\n आ त॑क्षत सा॒तिम॒स्मभ्य॑मृभवः सा॒तिं रथा॑य सा॒तिमर्व॑ते नरः ।\n\n सा॒तिं नो॒ जैत्रीं॒ सं म॑हेत वि॒श्वहा॑ जा॒मिमजा॑मिं॒ पृत॑नासु स॒क्षणि॑म् ॥३॥\n\n ऋ॒भु॒क्षण॒मिन्द्र॒मा हु॑व ऊ॒तय॑ ऋ॒भून् वाजा॑न् म॒रुत॒: सोम॑पीतये ।\n\n उ॒भा मि॒त्रावरु॑णा नू॒नम॒श्विना॒ ते नो॑ हिन्वन्तु सा॒तये॑ धि॒ये जि॒षे ॥४॥\n\n ऋ॒भुर्भरा॑य॒ सं शि॑शातु सा॒तिं स॑मर्य॒जिद्वाजो॑ अ॒स्माँ अ॑विष्टु ।\n\n तन्नो॑ मि॒त्रो वरु॑णो मामहन्ता॒मदि॑ति॒: सिन्धु॑: पृथि॒वी उ॒त द्यौः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 112, + "text": "२५ कुत्स आङ्गिरसः। १(आद्यपादस्य) द्यावापृथिव्यौ, १(द्विती यपादस्य) अग्निः, १ (उत्तरार्धस्य) अश्विनौ, २-२५ अश्विनौ। जगती, २४-२५ त्रिष्टुप्।\n\n ईळे॒ द्यावा॑पृथि॒वी पू॒र्वचि॑त्तये॒ ऽग्निं घ॒र्मं सु॒रुचं॒ याम॑न्नि॒ष्टये॑ ।\n\n याभि॒र्भरे॑ का॒रमंशा॑य॒ जिन्व॑थ॒स्ताभि॑रू॒ षु ऊ॒तिभि॑रश्वि॒ना ग॑तम् ॥१॥\n\n यु॒वोर्दा॒नाय॑ सु॒भरा॑ अस॒श्चतो॒ रथ॒मा त॑स्थुर्वच॒सं न मन्त॑वे ।\n\n याभि॒र्धियोऽव॑थ॒: कर्म॑न्नि॒ष्टये॒ ताभि॑रू॒ षु ऊ॒तिभि॑रश्वि॒ना ग॑तम् ॥२॥\n\n यु॒वं तासां॑ दि॒व्यस्य॑ प्र॒ शास॑ने वि॒शां क्ष॑यथो अ॒मृत॑स्य म॒ज्मना॑ ।\n\n याभि॑र्धे॒नुम॒स्वं १ पिन्व॑थो नरा॒ ताभि॑रू॒ षु ऊ॒तिभि॑रश्वि॒ना ग॑तम् ॥३॥\n\n याभि॒: परि॑ज्मा॒ तन॑यस्य म॒ज्मना॑ द्विमा॒ता तू॒र्षु त॒रणि॑र्वि॒भूष॑ति ।\n\n याभि॑स्त्रि॒मन्तु॒रभ॑वद् विचक्ष॒णस्ताभि॑रू॒ षु ऊ॒तिभि॑रश्वि॒ना ग॑तम् ॥४॥\n\n याभी॑ रे॒भं निवृ॑तं सि॒तम॒द्भ्य उद् वन्द॑न॒मैर॑यतं॒ स्व॑र्दृ॒शे ।\n\n याभि॒: कण्वं॒ प्र सिषा॑सन्त॒माव॑तं॒ ताभि॑रू॒ षु ऊ॒तिभि॑रश्वि॒ना ग॑तम् ॥५॥\n\n याभि॒रन्त॑कं॒ जस॑मान॒मार॑णे भु॒ज्युं याभि॑रव्य॒थिभि॑र्जिजि॒न्वथु॑: ।\n\n याभि॑: क॒र्कन्धुं॑ व॒य्यं॑ च॒ जिन्व॑थ॒स्ताभि॑रू॒ षु ऊ॒तिभि॑रश्वि॒ना ग॑तम् ॥६॥\n\n याभि॑: शुच॒न्तिं ध॑न॒सां सु॑षं॒सदं॑ त॒प्तं घ॒र्ममो॒म्याव॑न्त॒मत्र॑ये ।\n\n याभि॒: पृश्नि॑गुं पुरु॒कुत्स॒माव॑तं॒ ताभि॑रू॒ षु ऊ॒तिभि॑रश्वि॒ना ग॑तम् ॥७॥\n\n याभि॒: शची॑भिर्वृषणा परा॒वृजं॒ प्रान्धं श्रो॒णं चक्ष॑स॒ एत॑वे कृ॒थः ।\n\n याभि॒र्वर्ति॑कां ग्रसि॒ताममु॑ञ्चतं॒ ताभि॑रू॒ षु ऊ॒तिभि॑रश्वि॒ना ग॑तम् ॥८॥\n\n याभि॒: सिन्धुं॒ मधु॑मन्त॒मस॑श्चतं॒ वसि॑ष्ठं॒ याभि॑रजरा॒वजि॑न्वतम् ।\n\n याभि॒: कुत्सं॑ श्रु॒तर्यं॒ नर्य॒माव॑तं॒ ताभि॑रू॒ षु ऊ॒तिभि॑रश्वि॒ना ग॑तम् ॥९॥\n\n याभि॑र्वि॒श्पलां॑ धन॒साम॑थ॒र्व्यं॑ स॒हस्र॑मीह्ल आ॒जावजि॑न्वतम् ।\n\n याभि॒र्वश॑म॒श्व्यं प्रे॒णिमाव॑तं॒ ताभि॑रू॒ षु ऊ॒तिभि॑रश्वि॒ना ग॑तम् ॥१०॥\n\n याभि॑: सुदानू औशि॒जाय॑ व॒णिजे॑ दी॒र्घश्र॑वसे॒ मधु॒ कोशो॒ अक्ष॑रत् ।\n\n क॒क्षीव॑न्तं स्तो॒तारं॒ याभि॒राव॑तं॒ ताभि॑रू॒ षु ऊ॒तिभि॑रश्वि॒ना ग॑तम् ॥११॥\n\n याभी॑ र॒सां क्षोद॑सो॒द्नः पि॑पि॒न्वथु॑रन॒श्वं याभी॒ रथ॒माव॑तं जि॒षे ।\n\n याभि॑स्त्रि॒शोक॑ उ॒स्रिया॑ उ॒दाज॑त॒ ताभि॑रू॒ षु ऊ॒तिभि॑रश्वि॒ना ग॑तम् ॥१२॥\n\n याभि॒: सूर्यं॑ परिया॒थः प॑रा॒वति॑ मन्धा॒तारं॒ क्षैत्र॑पत्ये॒ष्वाव॑तम् ।\n\n याभि॒र्विप्रं॒ प्र भ॒रद्वा॑ज॒माव॑तं॒ ताभि॑रू॒ षु ऊ॒तिभि॑रश्वि॒ना ग॑तम् ॥१३॥\n\n याभि॑र्म॒हाम॑तिथि॒ग्वं क॑शो॒जुवं॒ दिवो॑दासं शम्बर॒हत्य॒ आव॑तम् ।\n\n याभि॑: पू॒र्भिद्ये॑ त्र॒सद॑स्यु॒माव॑तं॒ ताभि॑रू॒ षु ऊ॒तिभि॑रश्वि॒ना ग॑तम् ॥१४॥\n\n याभि॑र्व॒म्रं वि॑पिपा॒नमु॑पस्तु॒तं क॒लिं याभि॑र्वि॒त्तजा॑निं दुव॒स्यथ॑: ।\n\n याभि॒र्व्य॑श्वमु॒त पृथि॒माव॑तं॒ ताभि॑रू॒ षु ऊ॒तिभि॑रश्वि॒ना ग॑तम् ॥१५॥\n\n याभि॑र्नरा श॒यवे॒ याभि॒रत्र॑ये॒ याभि॑: पु॒रा मन॑वे गा॒तुमी॒षथु॑: ।\n\n याभि॒: शारी॒राज॑तं॒ स्यूम॑रश्मये॒ ताभि॑रू॒ षु ऊ॒तिभि॑रश्वि॒ना ग॑तम् ॥१६॥\n\n याभि॒: पठ॑र्वा॒ जठ॑रस्य म॒ज्मना॒ग्निर्नादी॑देच्चि॒त इ॒द्धो अज्म॒न्ना ।\n\n याभि॒: शर्या॑त॒मव॑थो महाध॒ने ताभि॑रू॒ षु ऊ॒तिभि॑रश्वि॒ना ग॑तम् ॥१७॥\n\n याभि॑रङ्गिरो॒ मन॑सा निर॒ण्यथो ऽग्रं॒ गच्छ॑थो विव॒रे गोअ॑र्णसः ।\n\n याभि॒र्मनुं॒ शूर॑मि॒षा स॒माव॑तं॒ ताभि॑रू॒ षु ऊ॒तिभि॑रश्वि॒ना ग॑तम् ॥१८॥\n\n याभि॒: पत्नी॑र्विम॒दाय॑ न्यू॒हथु॒रा घ॑ वा॒ याभि॑ररु॒णीरशि॑क्षतम् ।\n\n याभि॑: सु॒दास॑ ऊ॒हथु॑: सुदे॒व्यं १ ताभि॑रू॒ षु ऊ॒तिभि॑रश्वि॒ना ग॑तम् ॥१९॥\n\n याभि॒: शंता॑ती॒ भव॑थो ददा॒शुषे॑ भु॒ज्युं याभि॒रव॑थो॒ याभि॒रध्रि॑गुम् ।\n\n ओ॒म्याव॑तीं सु॒भरा॑मृत॒स्तुभं॒ ताभि॑रू॒ षु ऊ॒तिभि॑रश्वि॒ना ग॑तम् ॥२०॥\n\n याभि॑: कृ॒शानु॒मस॑ने दुव॒स्यथो॑ ज॒वे याभि॒र्यूनो॒ अर्व॑न्त॒माव॑तम् ।\n\n मधु॑ प्रि॒यं भ॑रथो॒ यत् स॒रड्भ्य॒स्ताभि॑रू॒ षु ऊ॒तिभि॑रश्वि॒ना ग॑तम् ॥२१॥\n\n याभि॒र्नरं॑ गोषु॒युधं॑ नृ॒षाह्ये॒ क्षेत्र॑स्य सा॒ता तन॑यस्य॒ जिन्व॑थः ।\n\n याभी॒ रथाँ॒ अव॑थो॒ याभि॒रर्व॑त॒स्ताभि॑रू॒ षु ऊ॒तिभि॑रश्वि॒ना ग॑तम् ॥२२॥\n\n याभि॒: कुत्स॑मार्जुने॒यं श॑तक्रतू॒ प्र तु॒र्वीतिं॒ प्र च॑ द॒भीति॒माव॑तम् ।\n\n याभि॑र्ध्व॒सन्तिं॑ पुरु॒षन्ति॒माव॑तं॒ ताभि॑रू॒ षु ऊ॒तिभि॑रश्वि॒ना ग॑तम् ॥२३॥\n\n अप्न॑स्वतीमश्विना॒ वाच॑म॒स्मे कृ॒तं नो॑ दस्रा वृषणा मनी॒षाम् ।\n\n अ॒द्यू॒त्येऽव॑से॒ नि ह्व॑ये वां वृ॒धे च॑ नो भवतं॒ वाज॑सातौ ॥२४॥\n\n द्युभि॑र॒क्तुभि॒: परि॑ पातम॒स्मानरि॑ष्टेभिरश्विना॒ सौभ॑गेभिः ।\n\n तन्नो॑ मि॒त्रो वरु॑णो मामहन्ता॒मदि॑ति॒: सिन्धु॑: पृथि॒वी उ॒त द्यौः ॥२५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 113, + "text": "२० कुत्स आङ्गिरसः। १उषाः (उत्तरार्धस्य) रात्रिश्च, २-२० उषाः। त्रिष्टुप्।\n\n इ॒दं श्रेष्ठं॒ ज्योति॑षां॒ ज्योति॒रागा॑च्चि॒त्रः प्र॑के॒तो अ॑जनिष्ट॒ विभ्वा॑ ।\n\n यथा॒ प्रसू॑ता सवि॒तुः स॒वायँ॑ ए॒वा रात्र्यु॒षसे॒ योनि॑मारैक् ॥१॥\n\n रुश॑द्वत्सा॒ रुश॑ती श्वे॒त्यागा॒दारै॑गु कृ॒ष्णा सद॑नान्यस्याः ।\n\n स॒मा॒नब॑न्धू अ॒मृते॑ अनू॒ची द्यावा॒ वर्णं॑ चरत आमिना॒ने ॥२॥\n\n स॒मा॒नो अध्वा॒ स्वस्रो॑रन॒न्तस्तम॒न्यान्या॑ चरतो दे॒वशि॑ष्टे ।\n\n न मे॑थेते॒ न त॑स्थतुः सु॒मेके॒ नक्तो॒षासा॒ सम॑नसा॒ विरू॑पे ॥३॥\n\n भास्व॑ती ने॒त्री सू॒नृता॑ना॒मचे॑ति चि॒त्रा वि दुरो॑ न आवः ।\n\n प्रार्प्या॒ जग॒द्व्यु॑ नो रा॒यो अ॑ख्यदु॒षा अ॑जीग॒र्भुव॑नानि॒ विश्वा॑ ॥४॥\n\n जि॒ह्म॒श्ये॒ ३ चरि॑तवे म॒घोन्या॑भो॒गय॑ इ॒ष्टये॑ रा॒य उ॑ त्वम् ।\n\n द॒भ्रं पश्य॑द्भ्य उर्वि॒या वि॒चक्ष॑ उ॒षा अ॑जीग॒र्भुव॑नानि॒ विश्वा॑ ॥५॥\n\n क्ष॒त्राय॑ त्वं॒ श्रव॑से त्वं मही॒या इ॒ष्टये॑ त्व॒मर्थ॑मिव त्वमि॒त्यै ।\n\n विस॑दृशा जीवि॒ताभि॑प्र॒चक्ष॑ उ॒षा अ॑जीग॒र्भुव॑नानि॒ विश्वा॑ ॥६॥\n\n ए॒षा दि॒वो दु॑हि॒ता प्रत्य॑दर्शि व्यु॒च्छन्ती॑ युव॒तिः शु॒क्रवा॑साः ।\n\n विश्व॒स्येशा॑ना॒ पार्थि॑वस्य॒ वस्व॒ उषो॑ अ॒द्येह सु॑भगे॒ व्यु॑च्छ ॥७॥\n\n प॒रा॒य॒ती॒नामन्वे॑ति॒ पाथ॑ आयती॒नां प्र॑थ॒मा शश्व॑तीनाम् ।\n\n व्यु॒च्छन्ती॑ जी॒वमु॑दी॒रय॑न्त्यु॒षा मृ॒तं कं च॒न बो॒धय॑न्ती ॥८॥\n\n उषो॒ यद॒ग्निं स॒मिधे॑ च॒कर्थ॒ वि यदाव॒श्चक्ष॑सा॒ सूर्य॑स्य ।\n\n यन्मानु॑षान् य॒क्ष्यमा॑णाँ॒ अजी॑ग॒स्तद् दे॒वेषु॑ चकृषे भ॒द्रमप्न॑: ॥९॥\n\n किया॒त्या यत् स॒मया॒ भवा॑ति॒ या व्यू॒षुर्याश्च॑ नू॒नं व्यु॒च्छान् ।\n\n अनु॒ पूर्वा॑: कृपते वावशा॒ना प्र॒दीध्या॑ना॒ जोष॑म॒न्याभि॑रेति ॥१०॥\n\n ई॒युष्टे ये पूर्व॑तरा॒मप॑श्यन् व्यु॒च्छन्ती॑मु॒षसं॒ मर्त्या॑सः ।\n\n अ॒स्माभि॑रू॒ नु प्र॑ति॒चक्ष्या॑भू॒दो ते य॑न्ति॒ ये अ॑प॒रीषु॒ पश्या॑न् ॥११॥\n\n या॒व॒यद् द्वे॑षा ऋत॒पा ऋ॑ते॒जाः सु॑म्ना॒वरी॑ सू॒नृता॑ ई॒रय॑न्ती ।\n\n सु॒म॒ङ्ग॒लीर्बिभ्र॑ती दे॒ववी॑तिमि॒हाद्योष॒: श्रेष्ठ॑तमा॒ व्यु॑च्छ ॥१२॥\n\n शश्व॑त् पु॒रोषा व्यु॑वास दे॒व्यथो॑ अ॒द्येदं व्या॑वो म॒घोनी॑ ।\n\n अथो॒ व्यु॑च्छा॒दुत्त॑राँ॒ अनु॒ द्यून॒जरा॒मृता॑ चरति स्व॒धाभि॑: ॥१३॥\n\n व्य १ ञ्जिभि॑र्दि॒व आता॑स्वद्यौ॒दप॑ कृ॒ष्णां नि॒र्णिजं॑ दे॒व्या॑वः ।\n\n प्र॒बो॒धय॑न्त्यरु॒णेभि॒रश्वै॒रोषा या॑ति सु॒युजा॒ रथे॑न ॥१४॥\n\n आ॒वह॑न्ती॒ पोष्या॒ वार्या॑णि चि॒त्रं के॒तुं कृ॑णुते॒ चेकि॑ताना ।\n\n ई॒युषी॑णामुप॒मा शश्व॑तीनां विभाती॒नां प्र॑थ॒मोषा व्य॑श्वैत् ॥१५॥\n\n उदी॑र्ध्वं जी॒वो असु॑र्न॒ आगा॒दप॒ प्रागा॒त् तम॒ आ ज्योति॑रेति ।\n\n आरै॒क् पन्थां॒ यात॑वे॒ सूर्या॒याग॑न्म॒ यत्र॑ प्रति॒रन्त॒ आयु॑: ॥१६॥\n\n स्यूम॑ना वा॒च उदि॑यर्ति॒ वह्नि॒: स्तवा॑नो रे॒भ उ॒षसो॑ विभा॒तीः ।\n\n अ॒द्या तदु॑च्छ गृण॒ते म॑घोन्य॒स्मे आयु॒र्नि दि॑दीहि प्र॒जाव॑त् ॥१७॥\n\n या गोम॑तीरु॒षस॒: सर्व॑वीरा व्यु॒च्छन्ति॑ दा॒शुषे॒ मर्त्या॑य ।\n\n वा॒योरि॑व सू॒नृता॑नामुद॒र्के ता अ॑श्व॒दा अ॑श्नवत् सोम॒सुत्वा॑ ॥१८॥\n\n मा॒ता दे॒वाना॒मदि॑ते॒रनी॑कं य॒ज्ञस्य॑ के॒तुर्बृ॑ह॒ती वि भा॑हि ।\n\n प्र॒श॒स्ति॒कृद्ब्र ब्रह्म॑णे नो॒ व्यु १ च्छा नो॒ जने॑ जनय विश्ववारे ॥१९॥\n\n यच्चि॒त्रमप्न॑ उ॒षसो॒ वह॑न्तीजा॒नाय॑ शशमा॒नाय॑ भ॒द्रम् ।\n\n तन्नो॑ मि॒त्रो वरु॑णो मामहन्ता॒मदि॑ति॒: सिन्धु॑: पृथि॒वी उ॒त द्यौः ॥२०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 114, + "text": "११ कुत्स आङ्गिरसः। रुद्रः। जगती, १०-११ त्रिष्टुप्।\n\n इ॒मा रु॒द्राय॑ त॒वसे॑ कप॒र्दिने॑ क्ष॒यद्वी॑राय॒ प्र भ॑रामहे म॒तीः ।\n\n यथा॒ शमस॑द् द्वि॒पदे॒ चतु॑ष्पदे॒ विश्वं॑ पु॒ष्टं ग्रामे॑ अ॒स्मिन्न॑नातु॒रम् ॥१॥\n\n मृ॒ळा नो॑ रुद्रो॒त नो॒ मय॑स्कृधि क्ष॒यद्वी॑राय॒ नम॑सा विधेम ते ।\n\n यच्छं च॒ योश्च॒ मनु॑राये॒जे पि॒ता तद॑श्याम॒ तव॑ रुद्र॒ प्रणी॑तिषु ॥२॥\n\n अ॒श्याम॑ ते सुम॒तिं दे॑वय॒ज्यया॑ क्ष॒यद्वी॑रस्य॒ तव॑ रुद्र मीढ्वः ।\n\n सु॒म्ना॒यन्निद् विशो॑ अ॒स्माक॒मा च॒रारि॑ष्टवीरा जुहवाम ते ह॒विः ॥३॥\n\n त्वे॒षं व॒यं रु॒द्रं य॑ज्ञ॒साधं॑ व॒ङ्कुं क॒विमव॑से॒ नि ह्व॑यामहे ।\n\n आ॒रे अ॒स्मद् दैव्यं॒ हेळो॑ अस्यतु सुम॒तिमिद् व॒यम॒स्या वृ॑णीमहे ॥४॥\n\n दि॒वो व॑रा॒हम॑रु॒षं क॑प॒र्दिनं॑ त्वे॒षं रू॒पं नम॑सा॒ नि ह्व॑यामहे ।\n\n हस्ते॒ बिभ्र॑द् भेष॒जा वार्या॑णि॒ शर्म॒ वर्म॑ च्छ॒र्दिर॒स्मभ्यं॑ यंसत् ॥५॥\n\n इ॒दं पि॒त्रे म॒रुता॑मुच्यते॒ वच॑: स्वा॒दोः स्वादी॑यो रु॒द्राय॒ वर्ध॑नम् ।\n\n रास्वा॑ च नो अमृत मर्त॒भोज॑नं॒ त्मने॑ तो॒काय॒ तन॑याय मृळ ॥६॥\n\n मा नो॑ म॒हान्त॑मु॒त मा नो॑ अर्भ॒कं मा न॒ उक्ष॑न्तमु॒त मा न॑ उक्षि॒तम् ।\n\n मा नो॑ वधीः पि॒तरं॒ मोत मा॒तरं॒ मा न॑: प्रि॒यास्त॒न्वो॑ रुद्र रीरिषः ॥७॥\n\n मा न॑स्तो॒के तन॑ये॒ मा न॑ आ॒यौ मा नो॒ गोषु॒ मा नो॒ अश्वे॑षु रीरिषः ।\n\n वी॒रान् मा नो॑ रुद्र भामि॒तो व॑धीर्ह॒विष्म॑न्त॒: सद॒मित् त्वा॑ हवामहे ॥८॥\n\n उप॑ ते॒ स्तोमा॑न् पशु॒पा इ॒वाक॑रं॒ रास्वा॑ पितर्मरुतां सु॒म्नम॒स्मे ।\n\n भ॒द्रा हि ते॑ सुम॒तिर्मृ॑ळ॒यत्त॒माथा॑ व॒यमव॒ इत्ते॑ वृणीमहे ॥९॥\n\n आ॒रे ते॑ गो॒घ्नमु॒त पू॑रुष॒घ्नं क्षय॑द्वीर सु॒म्नम॒स्मे ते॑ अस्तु ।\n\n मृ॒ळा च॑ नो॒ अधि॑ च ब्रूहि दे॒वाधा॑ च न॒: शर्म॑ यच्छ द्वि॒बर्हा॑: ॥१०॥\n\n अवो॑चाम॒ नमो॑ अस्मा अव॒स्यव॑: शृ॒णोतु॑ नो॒ हवं॑ रु॒द्रो म॒रुत्वा॑न् ।\n\n तन्नो॑ मि॒त्रो वरु॑णो मामहन्ता॒मदि॑ति॒: सिन्धु॑: पृथि॒वी उ॒त द्यौः ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 115, + "text": "६ कुत्स आङ्गिरसः। सूर्यः। त्रिष्टुप्।\n\n चि॒त्रं दे॒वाना॒मुद॑गा॒दनी॑कं॒ चक्षु॑र्मि॒त्रस्य॒ वरु॑णस्या॒ग्नेः ।\n\n आप्रा॒ द्यावा॑पृथि॒वी अ॒न्तरि॑क्षं॒ सूर्य॑ आ॒त्मा जग॑तस्त॒स्थुष॑श्च ॥१॥\n\n सूर्यो॑ दे॒वीमु॒षसं॒ रोच॑मानां॒ मर्यो॒ न योषा॑म॒भ्ये॑ति प॒श्चात् ।\n\n यत्रा॒ नरो॑ देव॒यन्तो॑ यु॒गानि॑ वितन्व॒ते प्रति॑ भ॒द्राय॑ भ॒द्रम् ॥२॥\n\n भ॒द्रा अश्वा॑ ह॒रित॒: सूर्य॑स्य चि॒त्रा एत॑ग्वा अनु॒माद्या॑सः ।\n\n न॒म॒स्यन्तो॑ दि॒व आ पृ॒ष्ठम॑स्थु॒: परि॒ द्यावा॑पृथि॒वी य॑न्ति स॒द्यः ॥३॥\n\n तत्सूर्य॑स्य देव॒त्वं तन्म॑हि॒त्वं म॒ध्या कर्तो॒र्वित॑तं॒ सं ज॑भार ।\n\n य॒देदयु॑क्त ह॒रित॑: स॒धस्था॒दाद्रात्री॒ वास॑स्तनुते सि॒मस्मै॑ ॥४॥\n\n तन्मि॒त्रस्य॒ वरु॑णस्याभि॒चक्षे॒ सूर्यो॑ रू॒पं कृ॑णुते॒ द्योरु॒पस्थे॑ ।\n\n अ॒न॒न्तम॒न्यद् रुश॑दस्य॒ पाज॑: कृ॒ष्णम॒न्यद्ध॒रित॒: सं भ॑रन्ति ॥५॥\n\n अ॒द्या दे॑वा॒ उदि॑ता॒ सूर्य॑स्य॒ निरंह॑सः पिपृ॒ता निर॑व॒द्यात् ।\n\n तन्नो॑ मि॒त्रो वरु॑णो मामहन्ता॒मदि॑ति॒: सिन्धु॑: पृथि॒वी उ॒त द्यौः ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 116, + "text": "२५ कक्षीवान् दैर्घतमस औशिजः। अश्विनौ। त्रिष्टुप्।\n\nनास॑त्याभ्यां ब॒र्हिरि॑व॒ प्र वृ॑ञ्जे॒ स्तोमाँ॑ इयर्म्य॒भ्रिये॑व॒ वात॑: ।\n\nयावर्भ॑गाय विम॒दाय॑ जा॒यां से॑ना॒जुवा॑ न्यू॒हतू॒ रथे॑न ॥१॥\n\nवी॒ळु॒पत्म॑भिराशु॒हेम॑भिर्वा दे॒वानां॑ वा जू॒तिभि॒: शाश॑दाना ।\n\nतद् रास॑भो नासत्या स॒हस्र॑मा॒जा य॒मस्य॑ प्र॒धने॑ जिगाय ॥२॥\n\nतुग्रो॑ ह भु॒ज्युम॑श्विनोदमे॒घे र॒यिं न कश्चि॑न्ममृ॒वाँ अवा॑हाः ।\n\nतमू॑हथुर्नौ॒भिरा॑त्म॒न्वती॑भिरन्तरिक्ष॒प्रुद्भि॒रपो॑दकाभिः ॥३॥\n\nति॒स्रः क्षप॒स्त्रिरहा॑ति॒व्रज॑द्भि॒र्नास॑त्या भु॒ज्युमू॑हथुः पतं॒गैः ।\n\nस॒मु॒द्रस्य॒ धन्व॑न्ना॒र्द्रस्य॑ पा॒रे त्रि॒भी रथै॑: श॒तप॑द्भि॒: षळ॑श्वैः ॥४॥\n\nअ॒ना॒र॒म्भ॒णे तद॑वीरयेथामनास्था॒ने अ॑ग्रभ॒णे स॑मु॒द्रे ।\n\nयद॑श्विना ऊ॒हथु॑र्भु॒ज्युमस्तं॑ श॒तारि॑त्रां॒ नाव॑मातस्थि॒वांस॑म् ॥५॥\n\nयम॑श्विना द॒दथु॑: श्वे॒तमश्व॑म॒घाश्वा॑य॒ शश्व॒दित् स्व॒स्ति ।\n\nतद् वां दा॒त्रं महि॑ की॒र्तेन्यं॑ भूत् पै॒द्वो वा॒जी सद॒मिद्धव्यो॑ अ॒र्यः ॥६॥\n\nयु॒वं न॑रा स्तुव॒ते प॑ज्रि॒याय॑ क॒क्षीव॑ते अरदतं॒ पुरं॑धिम् ।\n\nका॒रो॒त॒राच्छ॒फादश्व॑स्य॒ वृष्ण॑: श॒तं कु॒म्भाँ अ॑सिञ्चतं॒ सुरा॑याः ॥७॥\n\nहि॒मेना॒ग्निं घ्रं॒सम॑वारयेथां पितु॒मती॒मूर्ज॑मस्मा अधत्तम् ।\n\nऋ॒बीसे॒ अत्रि॑मश्वि॒नाव॑नीत॒मुन्नि॑न्यथु॒: सर्व॑गणं स्व॒स्ति ॥८॥\n\nपरा॑व॒तं ना॑सत्यानुदेथामु॒च्चाबु॑ध्नं चक्रथुर्जि॒ह्मबा॑रम् ।\n\nक्षर॒न्नापो॒ न पा॒यना॑य रा॒ये स॒हस्रा॑य॒ तृष्य॑ते॒ गोत॑मस्य ॥९॥\n\nजु॒जु॒रुषो॑ नासत्यो॒त व॒व्रिं प्रामु॑ञ्चतं द्रा॒पिमि॑व॒ च्यवा॑नात् ।\n\nप्राति॑रतं जहि॒तस्यायु॑र्द॒स्रादित् पति॑मकृणुतं क॒नीना॑म् ॥१०॥\n\nतद् वां नरा॒ शंस्यं॒ राध्यं॑ चाभिष्टि॒मन्ना॑सत्या॒ वरू॑थम् ।\n\nयद् वि॒द्वांसा॑ नि॒धिमि॒वाप॑गूह्ल॒मुद् द॑र्श॒तादू॒पथु॒र्वन्द॑नाय ॥११॥\n\nतद् वां नरा स॒नये॒ दंस॑ उ॒ग्रमा॒विष्कृ॑णोमि तन्य॒तुर्न वृ॒ष्टिम् ।\n\nद॒ध्यङ् ह॒ यन्मध्वा॑थर्व॒णो वा॒मश्व॑स्य शी॒र्ष्णा प्र यदी॑मु॒वाच॑ ॥१२॥\n\nअजो॑हवीन्नासत्या क॒रा वां॑ म॒हे याम॑न् पुरुभुजा॒ पुरं॑धिः ।\n\nश्रु॒तं तच्छासु॑रिव वध्रिम॒त्या हिर॑ण्यहस्तमश्विनावदत्तम् ॥१३॥\n\nआ॒स्नो वृक॑स्य॒ वर्ति॑काम॒भीके॑ यु॒वं न॑रा नासत्यामुमुक्तम् ।\n\nउ॒तो क॒विं पु॑रुभुजा यु॒वं ह॒ कृप॑माणमकृणुतं वि॒चक्षे॑ ॥१४॥\n\nच॒रित्रं॒ हि वेरि॒वाच्छे॑दि प॒र्णमा॒जा खे॒लस्य॒ परि॑तक्म्यायाम् ।\n\nस॒द्यो जङ्घा॒माय॑सीं वि॒श्पला॑यै॒ धने॑ हि॒ते सर्त॑वे॒ प्रत्य॑धत्तम् ॥१५॥\n\nश॒तं मे॒षान् वृ॒क्ये॑ चक्षदा॒नमृ॒ज्राश्वं॒ तं पि॒तान्धं च॑कार ।\n\nतस्मा॑ अ॒क्षी ना॑सत्या वि॒चक्ष॒ आध॑त्तं दस्रा भिषजावन॒र्वन् ॥१६॥\n\nआ वां॒ रथं॑ दुहि॒ता सूर्य॑स्य॒ कार्ष्मे॑वातिष्ठ॒दर्व॑ता॒ जय॑न्ती ।\n\nविश्वे॑ दे॒वा अन्व॑मन्यन्त हृ॒द्भिः समु॑ श्रि॒या ना॑सत्या सचेथे ॥१७॥\n\nयदया॑तं॒ दिवो॑दासाय व॒र्तिर्भ॒रद्वा॑जायाश्विना॒ हय॑न्ता ।\n\nरे॒वदु॑वाह सच॒नो रथो॑ वां वृष॒भश्च॑ शिंशु॒मार॑श्च यु॒क्ता ॥१८॥\n\nर॒यिं सु॑क्ष॒त्रं स्व॑प॒त्यमायु॑: सु॒वीर्यं॑ नासत्या॒ वह॑न्ता ।\n\nआ ज॒ह्नावीं॒ सम॑न॒सोप॒ वाजै॒स्त्रिरह्नो॑ भा॒गं दध॑तीमयातम् ॥१९॥\n\nपरि॑विष्टं जाहु॒षं वि॒श्वत॑: सीं सु॒गेभि॒र्नक्त॑मूहथू॒ रजो॑भिः ।\n\nवि॒भि॒न्दुना॑ नासत्या॒ रथे॑न॒ वि पर्व॑ताँ अजर॒यू अ॑यातम् ॥२०॥\n\nएक॑स्या॒ वस्तो॑रावतं॒ रणा॑य॒ वश॑मश्विना स॒नये॑ स॒हस्रा॑ ।\n\nनिर॑हतं दु॒च्छुना॒ इन्द्र॑वन्ता पृथु॒श्रव॑सो वृषणा॒वरा॑तीः ॥२१॥\n\nश॒रस्य॑ चिदार्च॒त्कस्या॑व॒तादा नी॒चादु॒च्चा च॑क्रथु॒: पात॑वे॒ वाः ।\n\nश॒यवे॑ चिन्नासत्या॒ शची॑भि॒र्जसु॑रये स्त॒र्यं॑ पिप्यथु॒र्गाम् ॥२२॥\n\nअ॒व॒स्य॒ते स्तु॑व॒ते कृ॑ष्णि॒याय॑ ऋजूय॒ते ना॑सत्या॒ शची॑भिः ।\n\nप॒शुं न न॒ष्टमि॑व॒ दर्श॑नाय विष्णा॒प्वं॑ ददथु॒र्विश्व॑काय ॥२३॥\n\nदश॒ रात्री॒रशि॑वेना॒ नव॒ द्यूनव॑नद्धं श्नथि॒तम॒प्स्व १न्तः ।\n\nविप्रु॑तं रे॒भमु॒दनि॒ प्रवृ॑क्त॒मुन्नि॑न्यथु॒: सोम॑मिव स्रु॒वेण॑ ॥२४॥\n\nप्र वां॒ दंसां॑स्यश्विनाववोचम॒स्य पति॑: स्यां सु॒गव॑: सु॒वीर॑: ।\n\nउ॒त पश्य॑न्नश्नु॒वन् दी॒र्घमायु॒रस्त॑मि॒वेज्ज॑रि॒माणं॑ जगम्याम् ॥२५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 117, + "text": "२५ कक्षीवान् दैर्घतमस औशिजः। अश्विनौ। त्रिष्टुप्।\n\nमध्व॒: सोम॑स्याश्विना॒ मदा॑य प्र॒त्नो होता वि॑वासते वाम् ।\n\nब॒र्हिष्म॑ती रा॒तिर्विश्रि॑ता॒ गीरि॒षा या॑तं नास॒त्योप॒ वाजै॑: ॥१॥\n\nयो वा॑मश्विना॒ मन॑सो॒ जवी॑या॒न् रथ॒: स्वश्वो॒ विश॑ आ॒जिगा॑ति ।\n\nयेन॒ गच्छ॑थः सु॒कृतो॑ दुरो॒णं तेन॑ नरा व॒र्तिर॒स्मभ्यं॑ यातम् ॥२॥\n\nऋषिं॑ नरा॒वंह॑स॒: पाञ्च॑जन्यमृ॒बीसा॒दत्रिं॑ मुञ्चथो ग॒णेन॑ ।\n\nमि॒नन्ता॒ दस्यो॒रशि॑वस्य मा॒या अ॑नुपू॒र्वं वृ॑षणा चो॒दय॑न्ता ॥३॥\n\nअश्वं॒ न गू॒ह्लम॑श्विना दु॒रेवी॒र्ऋषिं॑ नरा वृषणा रे॒भम॒प्सु ।\n\nसं तं रि॑णीथो॒ विप्रु॑तं॒ दंसो॑भि॒र्न वां॑ जूर्यन्ति पू॒र्व्या कृ॒तानि॑ ॥४॥\n\nसु॒षु॒प्वांसं॒ न निर्ऋ॑तेरु॒पस्थे॒ सूर्यं॒ न द॑स्रा॒ तम॑सि क्षि॒यन्त॑म् ।\n\nशु॒भे रु॒क्मं न द॑र्श॒तं निखा॑त॒मुदू॑पथुरश्विना॒ वन्द॑नाय ॥५॥\n\nतद् वां नरा॒ शंस्यं॑ पज्रि॒येण॑ क॒क्षीव॑ता नासत्या॒ परि॑ज्मन् ।\n\nश॒फादश्व॑स्य वा॒जिनो॒ जना॑य श॒तं कु॒म्भाँ अ॑सिञ्चतं॒ मधू॑नाम् ॥६॥\n\nयु॒वं न॑रा स्तुव॒ते कृ॑ष्णि॒याय॑ विष्णा॒प्वं॑ ददथु॒र्विश्व॑काय ।\n\nघोषा॑यै चित् पितृ॒षदे॑ दुरो॒णे पतिं॒ जूर्य॑न्त्या अश्विनावदत्तम् ॥७॥\n\nयु॒वं श्यावा॑य॒ रुश॑तीमदत्तं म॒हः क्षो॒णस्या॑श्विना॒ कण्वा॑य ।\n\nप्र॒वाच्यं॒ तद्वृ॑षणा कृ॒तं वां॒ यन्ना॑र्ष॒दाय॒ श्रवो॑ अ॒ध्यध॑त्तम् ॥८॥\n\nपु॒रू वर्पां॑स्यश्विना॒ दधा॑ना॒ नि पे॒दव॑ ऊहथुरा॒शुमश्व॑म् ।\n\nस॒ह॒स्र॒सां वा॒जिन॒मप्र॑तीतमहि॒हनं॑ श्रव॒स्यं १ तरु॑त्रम् ॥९॥\n\nए॒तानि॑ वां श्रव॒स्या॑ सुदानू॒ ब्रह्मा॑ङ्गू॒षं सद॑नं॒ रोद॑स्योः ।\n\nयद् वां॑ प॒ज्रासो॑ अश्विना॒ हव॑न्ते या॒तमि॒षा च॑ वि॒दुषे॑ च॒ वाज॑म् ॥१०॥\n\nसू॒नोर्माने॑नाश्विना गृणा॒ना वाजं॒ विप्रा॑य भुरणा॒ रद॑न्ता ।\n\nअ॒गस्त्ये॒ ब्रह्म॑णा वावृधा॒ना सं वि॒श्पलां॑ नासत्यारिणीतम् ॥११॥\n\nकुह॒ यान्ता॑ सुष्टु॒तिं का॒व्यस्य॒ दिवो॑ नपाता वृषणा शयु॒त्रा ।\n\nहिर॑ण्यस्येव क॒लशं॒ निखा॑त॒मुदू॑पथुर्दश॒मे अ॑श्वि॒नाह॑न् ॥१२॥\n\nयु॒वं च्यवा॑नमश्विना॒ जर॑न्तं॒ पुन॒र्युवा॑नं चक्रथु॒: शची॑भिः ।\n\nयु॒वो रथं॑ दुहि॒ता सूर्य॑स्य स॒ह श्रि॒या ना॑सत्यावृणीत ॥१३॥\n\nयु॒वं तुग्रा॑य पू॒र्व्येभि॒रेवै॑: पुनर्म॒न्याव॑भवतं युवाना ।\n\nयु॒वं भु॒ज्युमर्ण॑सो॒ निः स॑मु॒द्राद् विभि॑रूहथुर्ऋज्रेभि॒रश्वै॑: ॥१४॥\n\nअजो॑हवीदश्विना तौ॒ग्र्यो वां॒ प्रोह्ल॑: समु॒द्रम॑व्य॒थिर्ज॑ग॒न्वान् ।\n\nनिष्टमू॑हथुः सु॒युजा॒ रथे॑न॒ मनो॑जवसा वृषणा स्व॒स्ति ॥१५॥\n\nअजो॑हवीदश्विना॒ वर्ति॑का वामा॒स्नो यत्सी॒ममु॑ञ्चतं॒ वृक॑स्य ।\n\nवि ज॒युषा॑ ययथु॒: सान्वद्रे॑र्जा॒तं वि॒ष्वाचो॑ अहतं वि॒षेण॑ ॥१६॥\n\nश॒तं मे॒षान् वृ॒क्ये॑ मामहा॒नं तम॒: प्रणी॑त॒मशि॑वेन पि॒त्रा ।\n\nआक्षी ऋ॒ज्राश्वे॑ अश्विनावधत्तं॒ ज्योति॑र॒न्धाय॑ चक्रथुर्वि॒चक्षे॑ ॥१७॥\n\nशु॒नम॒न्धाय॒ भर॑मह्वय॒त् सा वृ॒कीर॑श्विना वृषणा॒ नरेति॑ ।\n\nजा॒रः क॒नीन॑ इव चक्षदा॒न ऋ॒ज्राश्व॑: श॒तमेकं॑ च मे॒षान् ॥१८॥\n\nम॒ही वा॑मू॒तिर॑श्विना मयो॒भूरु॒त स्रा॒मं धि॑ष्ण्या॒ सं रि॑णीथः ।\n\nअथा॑ यु॒वामिद॑ह्वय॒त् पुरं॑धि॒राग॑च्छतं सीं वृषणा॒ववो॑भिः ॥१९॥\n\nअधे॑नुं दस्रा स्त॒र्यं१ विष॑क्ता॒मपि॑न्वतं श॒यवे॑ अश्विना॒ गाम् ।\n\nयु॒वं शची॑भिर्विम॒दाय॑ जा॒यां न्यू॑हथुः पुरुमि॒त्रस्य॒ योषा॑म् ॥२०॥\n\nयवं॒ वृके॑णाश्विना॒ वप॒न्तेषं॑ दु॒हन्ता॒ मनु॑षाय दस्रा ।\n\nअ॒भि दस्युं॒ बकु॑रेणा॒ धम॑न्तो॒रु ज्योति॑श्चक्रथु॒रार्या॑य ॥२१॥\n\nआ॒थ॒र्व॒णाया॑श्विना दधी॒चे ऽश्व्यं॒ शिर॒: प्रत्यै॑रयतम् ।\n\nस वां॒ मधु॒ प्र वो॑चदृता॒यन् त्वा॒ष्ट्रं यद् द॑स्रावपिक॒क्ष्यं॑ वाम् ॥२२॥\n\nसदा॑ कवी सुम॒तिमा च॑के वां॒ विश्वा॒ धियो॑ अश्विना॒ प्राव॑तं मे ।\n\nअ॒स्मे र॒यिं ना॑सत्या बृ॒हन्त॑मपत्य॒साचं॒ श्रुत्यं॑ रराथाम् ॥२३॥\n\nहिर॑ण्यहस्तमश्विना॒ ररा॑णा पु॒त्रं न॑रा वध्रिम॒त्या अ॑दत्तम् ।\n\nत्रिधा॑ ह॒ श्याव॑मश्विना॒ विक॑स्त॒मुज्जी॒वस॑ ऐरयतं सुदानू ॥२४॥\n\nए॒तानि॑ वामश्विना वी॒र्या॑णि॒ प्र पू॒र्व्याण्या॒यवो॑ऽवोचन् ।\n\nब्रह्म॑ कृ॒ण्वन्तो॑ वृषणा यु॒वभ्यां॑ सु॒वीरा॑सो वि॒दथ॒मा व॑देम ॥२५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 118, + "text": "११ कक्षीवान् दैर्घतमस औशिजः। अश्विनौ। त्रिष्टुप्।\n\nआ वां॒ रथो॑ अश्विना श्ये॒नप॑त्वा सुमृळी॒कः स्ववाँ॑ यात्व॒र्वाङ् ।\n\nयो मर्त्य॑स्य॒ मन॑सो॒ जवी॑यान् त्रिवन्धु॒रो वृ॑षणा॒ वात॑रंहाः ॥१॥\n\nत्रि॒व॒न्धु॒रेण॑ त्रि॒वृता॒ रथे॑न त्रिच॒क्रेण॑ सु॒वृता या॑तम॒र्वाक् ।\n\nपिन्व॑तं॒ गा जिन्व॑त॒मर्व॑तो नो व॒र्धय॑तमश्विना वी॒रम॒स्मे ॥२॥\n\nप्र॒वद्या॑मना सु॒वृता॒ रथे॑न॒ दस्रा॑वि॒मं शृ॑णुतं॒ श्लोक॒मद्रे॑: ।\n\nकिम॒ङ्ग वां॒ प्रत्यव॑र्तिं॒ गमि॑ष्ठा॒हुर्विप्रा॑सो अश्विना पुरा॒जाः ॥३॥\n\nआ वां॑ श्ये॒नासो॑ अश्विना वहन्तु॒ रथे॑ यु॒क्तास॑ आ॒शव॑: पतं॒गाः ।\n\nये अ॒प्तुरो॑ दि॒व्यासो॒ न गृध्रा॑ अ॒भि प्रयो॑ नासत्या॒ वह॑न्ति ॥४॥\n\nआ वां॒ रथं॑ युव॒तिस्ति॑ष्ठ॒दत्र॑ जु॒ष्ट्वी न॑रा दुहि॒ता सूर्य॑स्य ।\n\nपरि॑ वा॒मश्वा॒ वपु॑षः पतं॒गा वयो॑ वहन्त्वरु॒षा अ॒भीके॑ ॥५॥\n\nउद् वन्द॑नमैरतं दं॒सना॑भि॒रुद्रे॒भं द॑स्रा वृषणा॒ शची॑भिः ।\n\nनिष्टौ॒ग्र्यं पा॑रयथः समु॒द्रात् पुन॒श्च्यवा॑नं चक्रथु॒र्युवा॑नम् ॥६॥\n\nयु॒वमत्र॒येऽव॑नीताय त॒प्तमूर्ज॑मो॒मान॑मश्विनावधत्तम् ।\n\nयु॒वं कण्वा॒यापि॑रिप्ताय॒ चक्षु॒: प्रत्य॑धत्तं सुष्टु॒तिं जु॑जुषा॒णा ॥७॥\n\nयु॒वं धे॒नुं श॒यवे॑ नाधि॒तायापि॑न्वतमश्विना पू॒र्व्याय॑ ।\n\nअमु॑ञ्चतं॒ वर्ति॑का॒मंह॑सो॒ निः प्रति॒ जङ्घां॑ वि॒श्पला॑या अधत्तम् ॥८॥\n\nयु॒वं श्वे॒तं पे॒दव॒ इन्द्र॑जूतमहि॒हन॑मश्विनादत्त॒मश्व॑म् ।\n\nजो॒हूत्र॑म॒र्यो अ॒भिभू॑तिमु॒ग्रं स॑हस्र॒सां वृष॑णं वी॒ड्व॑ङ्गम् ॥९॥\n\nता वां॑ नरा॒ स्वव॑से सुजा॒ता हवा॑महे अश्विना॒ नाध॑मानाः ।\n\nआ न॒ उप॒ वसु॑मता॒ रथे॑न॒ गिरो॑ जुषा॒णा सु॑वि॒ताय॑ यातम् ॥१०॥\n\nआ श्ये॒नस्य॒ जव॑सा॒ नूत॑नेना॒स्मे या॑तं नासत्या स॒जोषा॑: ।\n\nहवे॒ हि वा॑मश्विना रा॒तह॑व्यः शश्वत्त॒माया॑ उ॒षसो॒ व्यु॑ष्टौ ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 119, + "text": "१० कक्षीवान् दैर्घतमस औशिजः। अश्विनौ। जगती।\n\nआ वां॒ रथं॑ पुरुमा॒यं म॑नो॒जुवं॑ जी॒राश्वं॑ य॒ज्ञियं॑ जी॒वसे॑ हुवे ।\n\nस॒हस्र॑केतुं व॒निनं॑ श॒तद्व॑सुं श्रुष्टी॒वानं॑ वरिवो॒धाम॒भि प्रय॑: ॥१॥\n\nऊ॒र्ध्वा धी॒तिः प्रत्य॑स्य॒ प्रया॑म॒न्यधा॑यि॒ शस्म॒न्त्सम॑यन्त॒ आ दिश॑: ।\n\nस्वदा॑मि घ॒र्मं प्रति॑ यन्त्यू॒तय॒ आ वा॑मू॒र्जानी॒ रथ॑मश्विनारुहत् ॥२॥\n\nसं यन्मि॒थः प॑स्पृधा॒नासो॒ अग्म॑त शु॒भे म॒खा अमि॑ता जा॒यवो॒ रणे॑ ।\n\nयु॒वोरह॑ प्रव॒णे चे॑किते॒ रथो॒ यद॑श्विना॒ वह॑थः सू॒रिमा वर॑म् ॥३॥\n\nयु॒वं भु॒ज्युं भु॒रमा॑णं॒ विभि॑र्ग॒तं स्वयु॑क्तिभिर्नि॒वह॑न्ता पि॒तृभ्य॒ आ ।\n\nया॒सि॒ष्टं व॒र्तिर्वृ॑षणा विजे॒न्यं१ दिवो॑दासाय॒ महि॑ चेति वा॒मव॑: ॥४॥\n\nयु॒वोर॑श्विना॒ वपु॑षे युवा॒युजं॒ रथं॒ वाणी॑ येमतुरस्य॒ शर्ध्य॑म् ।\n\nआ वां॑ पति॒त्वं स॒ख्याय॑ ज॒ग्मुषी॒ योषा॑वृणीत॒ जेन्या॑ यु॒वां पती॑ ॥५॥\n\nयु॒वं रे॒भं परि॑षूतेरुरुष्यथो हि॒मेन॑ घ॒र्मं परि॑तप्त॒मत्र॑ये ।\n\nयु॒वं श॒योर॑व॒सं पि॑प्यथु॒र्गवि॒ प्र दी॒र्घेण॒ वन्द॑नस्ता॒र्यायु॑षा ॥६॥\n\nयु॒वं वन्द॑नं॒ निर्ऋ॑तं जर॒ण्यया॒ रथं॒ न द॑स्रा कर॒णा समि॑न्वथः ।\n\nक्षेत्रा॒दा विप्रं॑ जनथो विप॒न्यया॒ प्र वा॒मत्र॑ विध॒ते दं॒सना॑ भुवत् ॥७॥\n\nअग॑च्छतं॒ कृप॑माणं परा॒वति॑ पि॒तुः स्वस्य॒ त्यज॑सा॒ निबा॑धितम् ।\n\nस्व॑र्वतीरि॒त ऊ॒तीर्यु॒वोरह॑ चि॒त्रा अ॒भीके॑ अभवन्न॒भिष्ट॑यः ॥८॥\n\nउ॒त स्या वां॒ मधु॑म॒न्मक्षि॑कारप॒न्मदे॒ सोम॑स्यौशि॒जो हु॑वन्यति ।\n\nयु॒वं द॑धी॒चो मन॒ आ वि॑वास॒थो ऽथा॒ शिर॒: प्रति॑ वा॒मश्व्यं॑ वदत् ॥९॥\n\nयु॒वं पे॒दवे॑ पुरु॒वार॑मश्विना स्पृ॒धां श्वे॒तं त॑रु॒तारं॑ दुवस्यथः ।\n\nशर्यै॑र॒भिद्युं॒ पृत॑नासु दु॒ष्टरं॑ च॒र्कृत्य॒मिन्द्र॑मिव चर्षणी॒सह॑म् ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 120, + "text": "१२ कक्षीवान् दैर्घतमस औशिजः। अश्विनौ। (१२ दुःस्वप्ननाशनम्) ।१ गायत्री, २ ककुप्, ३ का- विराट्, ४ नष्टरूपी, ५ तनुशिरा, ६ उष्णिक्, ७ विष्टार-बृहती, ८ कृतिः, ९ विराट्, १०-१२ गायत्री।\n\nका रा॑ध॒द्धोत्रा॑श्विना वां॒ को वां॒ जोष॑ उ॒भयो॑: । क॒था वि॑धा॒त्यप्र॑चेताः ॥१॥\n\nवि॒द्वांसा॒विद् दुर॑: पृच्छे॒दवि॑द्वानि॒त्थाप॑रो अचे॒ताः । नू चि॒न्नु मर्ते॒ अक्रौ॑ ॥२॥\n\nता वि॒द्वांसा॑ हवामहे वां॒ ता नो॑ वि॒द्वांसा॒ मन्म॑ वोचेतम॒द्य । प्रार्च॒द् दय॑मानो यु॒वाकु॑: ॥३॥\n\nवि पृ॑च्छामि पा॒क्या॒ ३ न दे॒वान् वष॑ट्कृतस्याद्भु॒तस्य॑ दस्रा । पा॒तं च॒ सह्य॑सो यु॒वं च॒ रभ्य॑सो नः ॥४॥\n\nप्र या घोषे॒ भृग॑वाणे॒ न शोभे॒ यया॑ वा॒चा यज॑ति पज्रि॒यो वा॑म् । प्रैष॒युर्न वि॒द्वान् ॥५॥\n\nश्रु॒तं गा॑य॒त्रं तक॑वानस्या॒हं चि॒द्धि रि॒रेभा॑श्विना वाम् । आक्षी शु॑भस्पती॒ दन् ॥६॥\n\nयु॒वं ह्यास्तं॑ म॒हो रन् यु॒वं वा॒ यन्नि॒रत॑तंसतम् । ता नो॑ वसू सुगो॒पा स्या॑तं पा॒तं नो॒ वृका॑दघा॒योः ॥७॥\n\nमा कस्मै॑ धातम॒भ्य॑मि॒त्रिणे॑ नो॒ माकुत्रा॑ नो गृ॒हेभ्यो॑ धे॒नवो॑ गुः । स्त॒ना॒भुजो॒ अशि॑श्वीः ॥८॥\n\nदु॒ही॒यन् मि॒त्रधि॑तये यु॒वाकु॑ रा॒ये च॑ नो मिमी॒तं वाज॑वत्यै । इ॒षे च॑ नो मिमीतं धेनु॒मत्यै॑ ॥९॥\n\nअ॒श्विनो॑रसनं॒ रथ॑मन॒श्वं वा॒जिनी॑वतोः । तेना॒हं भूरि॑ चाकन ॥१०॥\n\nअ॒यं स॑मह मा तनू॒ह्याते॒ जनाँ॒ अनु॑ । सो॒म॒पेयं॑ सु॒खो रथ॑: ॥११॥\n\nअध॒ स्वप्न॑स्य॒ निर्वि॒दे ऽभु॑ञ्जतश्च रे॒वत॑: । उ॒भा ता बस्रि॑ नश्यतः ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 121, + "text": "१५ कक्षीवान् दैर्घतमस औशिजः। इन्द्रो विश्वे देवा वा। त्रिष्टुप्।\n\nकदि॒त्था नॄँ: पात्रं॑ देवय॒तां श्रव॒द् गिरो॒ अङ्गि॑रसां तुर॒ण्यन् ।\n\nप्र यदान॒ड्विश॒ आ ह॒र्म्यस्यो॒रु क्रं॑सते अध्व॒रे यज॑त्रः ॥१॥\n\nस्तम्भी॑द्ध॒ द्यां स ध॒रुणं॑ प्रुषायदृ॒भुर्वाजा॑य॒ द्रवि॑णं॒ नरो॒ गोः ।\n\nअनु॑ स्व॒जां म॑हि॒षश्च॑क्षत॒ व्रां मेना॒मश्व॑स्य॒ परि॑ मा॒तरं॒ गोः ॥२॥\n\nनक्ष॒द्धव॑मरु॒णीः पू॒र्व्यं राट् तु॒रो वि॒शामङ्गि॑रसा॒मनु॒ द्यून् ।\n\nतक्ष॒द् वज्रं॒ नियु॑तं त॒स्तम्भ॒द् द्यां चतु॑ष्पदे॒ नर्या॑य द्वि॒पादे॑ ॥३॥\n\nअ॒स्य मदे॑ स्व॒र्यं॑ दा ऋ॒तायापी॑वृतमु॒स्रिया॑णा॒मनी॑कम् ।\n\nयद्ध॑ प्र॒सर्गे॑ त्रिक॒कुम्नि॒वर्त॒दप॒ द्रुहो॒ मानु॑षस्य॒ दुरो॑ वः ॥४॥\n\nतुभ्यं॒ पयो॒ यत् पि॒तरा॒वनी॑तां॒ राध॑: सु॒रेत॑स्तु॒रणे॑ भुर॒ण्यू ।\n\nशुचि॒ यत् ते रेक्ण॒ आय॑जन्त सब॒र्दुघा॑या॒: पय॑ उ॒स्रिया॑याः ॥५॥\n\nअध॒ प्र ज॑ज्ञे त॒रणि॑र्ममत्तु॒ प्र रो॑च्य॒स्या उ॒षसो॒ न सूर॑: ।\n\nइन्दु॒र्येभि॒राष्ट॒ स्वेदु॑हव्यैः स्रु॒वेण॑ सि॒ञ्चञ्ज॒रणा॒भि धाम॑ ॥६॥\n\nस्वि॒ध्मा यद् व॒नधि॑तिरप॒स्यात् सूरो॑ अध्व॒रे परि॒ रोध॑ना॒ गोः ।\n\nयद्ध॑ प्र॒भासि॒ कृत्व्याँ॒ अनु॒ द्यूनन॑र्विशे प॒श्विषे॑ तु॒राय॑ ॥७॥\n\nअ॒ष्टा म॒हो दि॒व आदो॒ हरी॑ इ॒ह द्यु॑म्ना॒साह॑म॒भि यो॑धा॒न उत्स॑म् ।\n\nहरिं॒ यत्ते॑ म॒न्दिनं॑ दु॒क्षन् वृ॒धे गोर॑भस॒मद्रि॑भिर्वा॒ताप्य॑म् ॥८॥\n\nत्वमा॑य॒सं प्रति॑ वर्तयो॒ गोर्दि॒वो अश्मा॑न॒मुप॑नीत॒मृभ्वा॑ ।\n\nकुत्सा॑य॒ यत्र॑ पुरुहूत व॒न्वञ्छुष्ण॑मन॒न्तैः प॑रि॒यासि॑ व॒धैः ॥९॥\n\nपु॒रा यत् सूर॒स्तम॑सो॒ अपी॑ते॒स्तम॑द्रिवः फलि॒गं हे॒तिम॑स्य ।\n\nशुष्ण॑स्य चि॒त् परि॑हितं॒ यदोजो॑ दि॒वस्परि॒ सुग्र॑थितं॒ तदाद॑: ॥१०॥\n\nअनु॑ त्वा म॒ही पाज॑सी अच॒क्रे द्यावा॒क्षामा॑ मदतामिन्द्र॒ कर्म॑न् ।\n\nत्वं वृ॒त्रमा॒शया॑नं सि॒रासु॑ म॒हो वज्रे॑ण सिष्वपो व॒राहु॑म् ॥११॥\n\nत्वमि॑न्द्र॒ नर्यो॒ याँ अवो॒ नॄन् तिष्ठा॒ वात॑स्य सु॒युजो॒ वहि॑ष्ठान् ।\n\nयं ते॑ का॒व्य उ॒शना॑ म॒न्दिनं॒ दाद् वृ॑त्र॒हणं॒ पार्यं॑ ततक्ष॒ वज्र॑म् ॥१२॥\n\nत्वं सूरो॑ ह॒रितो॑ रामयो॒ नॄन् भर॑च्च॒क्रमेत॑शो॒ नायमि॑न्द्र ।\n\nप्रास्य॑ पा॒रं न॑व॒तिं ना॒व्या॑ना॒मपि॑ क॒र्तम॑वर्त॒योऽय॑ज्यून् ॥१३॥\n\nत्वं नो॑ अ॒स्या इ॑न्द्र दु॒र्हणा॑याः पा॒हि व॑ज्रिवो दुरि॒ताद॒भीके॑ ।\n\nप्र नो॒ वाजा॑न् र॒थ्यो॒ ३ अश्व॑बुध्यानि॒षे य॑न्धि॒ श्रव॑से सू॒नृता॑यै ॥१४॥\n\nमा सा ते॑ अ॒स्मत् सु॑म॒तिर्वि द॑स॒द् वाज॑प्रमह॒: समिषो॑ वरन्त ।\n\nआ नो॑ भज मघव॒न् गोष्व॒र्यो मंहि॑ष्ठास्ते सध॒माद॑: स्याम ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 122, + "text": "१५ कक्षीवान् दैर्घतमस औशिजः। विश्वे देवाः । त्रिष्टुप्,- ५-६ विराड् रूपा।\n\nप्र व॒: पान्तं॑ रघुमन्य॒वोऽन्धो॑ य॒ज्ञं रु॒द्राय॑ मी॒ह्लुषे॑ भरध्वम् ।\n\nदि॒वो अ॑स्तो॒ष्यसु॑रस्य वी॒रैरि॑षु॒ध्येव॑ म॒रुतो॒ रोद॑स्योः ॥१॥\n\nपत्नी॑व पू॒र्वहू॑तिं वावृ॒धध्या॑ उ॒षासा॒नक्ता॑ पुरु॒धा विदा॑ने ।\n\nस्त॒रीर्नात्कं॒ व्यु॑तं॒ वसा॑ना॒ सूर्य॑स्य श्रि॒या सु॒दृशी॒ हिर॑ण्यैः ॥२॥\n\nम॒मत्तु॑ न॒: परि॑ज्मा वस॒र्हा म॒मत्तु॒ वातो॑ अ॒पां वृष॑ण्वान् ।\n\nशि॒शी॒तमि॑न्द्रापर्वता यु॒वं न॒स्तन्नो॒ विश्वे॑ वरिवस्यन्तु दे॒वाः ॥३॥\n\nउ॒त त्या मे॑ य॒शसा॑ श्वेत॒नायै॒ व्यन्ता॒ पान्तौ॑शि॒जो हु॒वध्यै॑ ।\n\nप्र वो॒ नपा॑तम॒पां कृ॑णुध्वं॒ प्र मा॒तरा॑ रास्पि॒नस्या॒योः ॥४॥\n\nआ वो॑ रुव॒ण्युमौ॑शि॒जो हु॒वध्यै॒ घोषे॑व॒ शंस॒मर्जु॑नस्य॒ नंशे॑ ।\n\nप्र व॑: पू॒ष्णे दा॒वन॒ आँ अच्छा॑ वोचेय व॒सुता॑तिम॒ग्नेः ॥५॥\n\nश्रु॒तं मे॑ मित्रावरुणा॒ हवे॒मोत श्रु॑तं॒ सद॑ने वि॒श्वत॑: सीम् ।\n\nश्रोतु॑ न॒: श्रोतु॑रातिः सु॒श्रोतु॑: सु॒क्षेत्रा॒ सिन्धु॑र॒द्भिः ॥६॥\n\nस्तु॒षे सा वां॑ वरुण मित्र रा॒तिर्गवां॑ श॒ता पृ॒क्षया॑मेषु प॒ज्रे ।\n\nश्रु॒तर॑थे प्रि॒यर॑थे॒ दधा॑नाः स॒द्यः पु॒ष्टिं नि॑रुन्धा॒नासो॑ अग्मन् ॥७॥\n\nअ॒स्य स्तु॑षे॒ महि॑मघस्य॒ राध॒: सचा॑ सनेम॒ नहु॑षः सु॒वीरा॑: ।\n\nजनो॒ यः प॒ज्रेभ्यो॑ वा॒जिनी॑वा॒नश्वा॑वतो र॒थिनो॒ मह्यं॑ सू॒रिः ॥८॥\n\nजनो॒ यो मि॑त्रावरुणावभि॒ध्रुग॒पो न वां॑ सु॒नोत्य॑क्ष्णया॒ध्रुक् ।\n\nस्व॒यं स यक्ष्मं॒ हृद॑ये॒ नि ध॑त्त॒ आप॒ यदीं॒ होत्रा॑भिर्ऋ॒तावा॑ ॥९॥\n\nस व्राध॑तो॒ नहु॑षो॒ दंसु॑जूत॒: शर्ध॑स्तरो न॒रां गू॒र्तश्र॑वाः ।\n\nविसृ॑ष्टरातिर्याति बाह्ल॒सृत्वा॒ विश्वा॑सु पृ॒त्सु सद॒मिच्छूर॑: ॥१०॥\n\nअध॒ ग्मन्ता॒ नहु॑षो॒ हवं॑ सू॒रेः श्रोता॑ राजानो अ॒मृत॑स्य मन्द्राः ।\n\nन॒भो॒जुवो॒ यन्नि॑र॒वस्य॒ राध॒: प्रश॑स्तये महि॒ना रथ॑वते ॥११॥\n\nए॒तं शर्धं॑ धाम॒ यस्य॑ सू॒रेरित्य॑वोच॒न् दश॑तयस्य॒ नंशे॑ ।\n\nद्यु॒म्नानि॒ येषु॑ व॒सुता॑ती रा॒रन् विश्वे॑ सन्वन्तु प्रभृ॒थेषु॒ वाज॑म् ॥१२॥\n\nमन्दा॑महे॒ दश॑तयस्य धा॒सेर्द्विर्यत् पञ्च॒ बिभ्र॑तो॒ यन्त्यन्ना॑ ।\n\nकिमि॒ष्टाश्व॑ इ॒ष्टर॑श्मिरे॒त ई॑शा॒नास॒स्तरु॑ष ऋञ्जते॒ नॄन् ॥१३॥\n\nहिर॑ण्यकर्णं मणिग्रीव॒मर्ण॒स्तन्नो॒ विश्वे॑ वरिवस्यन्तु दे॒वाः ।\n\nअ॒र्यो गिर॑: स॒द्य आ ज॒ग्मुषी॒रोस्राश्चा॑कन्तू॒भये॑ष्व॒स्मे ॥१४॥\n\nच॒त्वारो॑ मा मश॒र्शार॑स्य॒ शिश्व॒स्त्रयो॒ राज्ञ॒ आय॑वसस्य जि॒ष्णोः ।\n\nरथो॑ वां मित्रावरुणा दी॒र्घाप्सा॒: स्यूम॑गभस्ति॒: सूरो॒ नाद्यौ॑त् ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 123, + "text": "१३ कक्षीवान् दैर्घतमस औशिजः। उषाः । त्रिष्टुप्।\n\nपृ॒थू रथो॒ दक्षि॑णाया अयो॒ज्यैनं॑ दे॒वासो॑ अ॒मृता॑सो अस्थुः ।\n\nकृ॒ष्णादुद॑स्थाद॒र्या॒ ३ विहा॑या॒श्चिकि॑त्सन्ती॒ मानु॑षाय॒ क्षया॑य ॥१॥\n\nपूर्वा॒ विश्व॑स्मा॒द् भुव॑नादबोधि॒ जय॑न्ती॒ वाजं॑ बृह॒ती सनु॑त्री ।\n\nउ॒च्चा व्य॑ख्यद् युव॒तिः पु॑न॒र्भूरोषा अ॑गन् प्रथ॒मा पू॒र्वहू॑तौ ॥२॥\n\nयद॒द्य भा॒गं वि॒भजा॑सि॒ नृभ्य॒ उषो॑ देवि मर्त्य॒त्रा सु॑जाते ।\n\nदे॒वो नो॒ अत्र॑ सवि॒ता दमू॑ना॒ अना॑गसो वोचति॒ सूर्या॑य ॥३॥\n\nगृ॒हंगृ॑हमह॒ना या॒त्यच्छा॑ दि॒वेदि॑वे॒ अधि॒ नामा॒ दधा॑ना ।\n\nसिषा॑सन्ती द्योत॒ना शश्व॒दागा॒दग्र॑मग्र॒मिद् भ॑जते॒ वसू॑नाम् ॥४॥\n\nभग॑स्य॒ स्वसा॒ वरु॑णस्य जा॒मिरुष॑: सूनृते प्रथ॒मा ज॑रस्व ।\n\nप॒श्चा स द॑घ्या॒ यो अ॒घस्य॑ धा॒ता जये॑म॒ तं दक्षि॑णया॒ रथे॑न ॥५॥\n\nउदी॑रतां सू॒नृता॒ उत् पुर॑न्धी॒रुद॒ग्नय॑: शुशुचा॒नासो॑ अस्थुः ।\n\nस्पा॒र्हा वसू॑नि॒ तम॒साप॑गूह्ल॒विष्कृ॑ण्वन्त्यु॒षसो॑ विभा॒तीः ॥६॥\n\nअपा॒न्यदेत्य॒भ्य १ न्यदे॑ति॒ विषु॑रूपे॒ अह॑नी॒ सं च॑रेते ।\n\nप॒रि॒क्षितो॒स्तमो॑ अ॒न्या गुहा॑क॒रद्यौ॑दु॒षाः शोशु॑चता॒ रथे॑न ॥७॥\n\nस॒दृशी॑र॒द्य स॒दृशी॒रिदु॒ श्वो दी॒र्घं स॑चन्ते॒ वरु॑णस्य॒ धाम॑ ।\n\nअ॒न॒व॒द्यास्त्रिं॒शतं॒ योज॑ना॒न्येकै॑का॒ क्रतुं॒ परि॑ यन्ति स॒द्यः ॥८॥\n\nजा॒न॒त्यह्न॑: प्रथ॒मस्य॒ नाम॑ शु॒क्रा कृ॒ष्णाद॑जनिष्ट श्विती॒ची ।\n\nऋ॒तस्य॒ योषा॒ न मि॑नाति॒ धामाह॑रहर्निष्कृ॒तमा॒चर॑न्ती ॥९॥\n\nक॒न्ये॑व त॒न्वा॒ ३ शाश॑दानाँ॒ एषि॑ देवि दे॒वमिय॑क्षमाणम् ।\n\nसं॒स्मय॑माना युव॒तिः पु॒रस्ता॑दा॒विर्वक्षां॑सि कृणुषे विभा॒ती ॥१०॥\n\nसु॒सं॒का॒शा मा॒तृमृ॑ष्टेव॒ योषा॒विस्त॒न्वं॑ कृणुषे दृ॒शे कम् ।\n\nभ॒द्रा त्वमु॑षो वित॒रं व्यु॑च्छ॒ न तत्ते॑ अ॒न्या उ॒षसो॑ नशन्त ॥११॥\n\nअश्वा॑वती॒र्गोम॑तीर्वि॒श्ववा॑रा॒ यत॑माना र॒श्मिभि॒: सूर्य॑स्य ।\n\nपरा॑ च॒ यन्ति॒ पुन॒रा च॑ यन्ति भ॒द्रा नाम॒ वह॑माना उ॒षास॑: ॥१२॥\n\nऋ॒तस्य॑ र॒श्मिम॑नु॒यच्छ॑माना भ॒द्रम्भ॑द्रं॒ क्रतु॑म॒स्मासु॑ धेहि ।\n\nउषो॑ नो अ॒द्य सु॒हवा॒ व्यु॑च्छा॒स्मासु॒ रायो॑ म॒घव॑त्सु च स्युः ॥१३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 124, + "text": "१३ कक्षीवान् दैर्घतमस औशिजः। उषाः । त्रिष्टुप्।\n\nउ॒षा उ॒च्छन्ती॑ समिधा॒ने अ॒ग्ना उ॒द्यन्त्सूर्य॑ उर्वि॒या ज्योति॑रश्रेत् ।\n\nदे॒वो नो॒ अत्र॑ सवि॒ता न्वर्थं॒ प्रासा॑वीद् द्वि॒पत् प्र चतु॑ष्पदि॒त्यै ॥१॥\n\nअमि॑नती॒ दैव्या॑नि व्र॒तानि॑ प्रमिन॒ती म॑नु॒ष्या॑ यु॒गानि॑ ।\n\nई॒युषी॑णामुप॒मा शश्व॑तीनामायती॒नां प्र॑थ॒मोषा व्य॑द्यौत् ॥२॥\n\nए॒षा दि॒वो दु॑हि॒ता प्रत्य॑दर्शि॒ ज्योति॒र्वसा॑ना सम॒ना पु॒रस्ता॑त् ।\n\nऋ॒तस्य॒ पन्था॒मन्वे॑ति सा॒धु प्र॑जान॒तीव॒ न दिशो॑ मिनाति ॥३॥\n\nउपो॑ अदर्शि शु॒न्ध्युवो॒ न वक्षो॑ नो॒धा इ॑वा॒विर॑कृत प्रि॒याणि॑ ।\n\nअ॒द्म॒सन्न स॑स॒तो बो॒धय॑न्ती शश्वत्त॒मागा॒त् पुन॑रे॒युषी॑णाम् ॥४॥\n\nपूर्वे॒ अर्धे॒ रज॑सो अ॒प्त्यस्य॒ गवां॒ जनि॑त्र्यकृत॒ प्र के॒तुम् ।\n\nव्यु॑ प्रथते वित॒रं वरी॑य॒ ओभा पृ॒णन्ती॑ पि॒त्रोरु॒पस्था॑ ॥५॥\n\nए॒वेदे॒षा पु॑रु॒तमा॑ दृ॒शे कं नाजा॑मिं॒ न परि॑ वृणक्ति जा॒मिम् ।\n\nअ॒रे॒पसा॑ त॒न्वा॒ ३ शाश॑दाना॒ नार्भा॒दीष॑ते॒ न म॒हो वि॑भा॒ती ॥६॥\n\nअ॒भ्रा॒तेव॑ पुं॒स ए॑ति प्रती॒ची ग॑र्ता॒रुगि॑व स॒नये॒ धना॑नाम् ।\n\nजा॒येव॒ पत्य॑ उश॒ती सु॒वासा॑ उ॒षा ह॒स्रेव॒ नि रि॑णीते॒ अप्स॑: ॥७॥\n\nस्वसा॒ स्वस्रे॒ ज्याय॑स्यै॒ योनि॑मारै॒गपै॑त्यस्याः प्रति॒चक्ष्ये॑व ।\n\nव्यु॒च्छन्ती॑ र॒श्मिभि॒: सूर्य॑स्या॒ञ्ज्य॑ङ्क्ते समन॒गा इ॑व॒ व्राः ॥८॥\n\nआ॒सां पूर्वा॑सा॒मह॑सु॒ स्वसॄ॑णा॒मप॑रा॒ पूर्वा॑म॒भ्ये॑ति प॒श्चात् ।\n\nताः प्र॑त्न॒वन्नव्य॑सीर्नू॒नम॒स्मे रे॒वदु॑च्छन्तु सु॒दिना॑ उ॒षास॑: ॥९॥\n\nप्र बो॑धयोषः पृण॒तो म॑घो॒न्यबु॑ध्यमानाः प॒णय॑: ससन्तु ।\n\nरे॒वदु॑च्छ म॒घव॑द्भ्यो मघोनि रे॒वत् स्तो॒त्रे सू॑नृते जा॒रय॑न्ती ॥१०॥\n\nअवे॒यम॑श्वैद् युव॒तिः पु॒रस्ता॑द् यु॒ङ्क्ते गवा॑मरु॒णाना॒मनी॑कम् ।\n\nवि नू॒नमु॑च्छा॒दस॑ति॒ प्र के॒तुर्गृ॒हंगृ॑ह॒मुप॑ तिष्ठाते अ॒ग्निः ॥११॥\n\nउत् ते॒ वय॑श्चिद् वस॒तेर॑पप्त॒न् नर॑श्च॒ ये पि॑तु॒भाजो॒ व्यु॑ष्टौ ।\n\nअ॒मा स॒ते व॑हसि॒ भूरि॑ वा॒ममुषो॑ देवि दा॒शुषे॒ मर्त्या॑य ॥१२॥\n\nअस्तो॑ढ्वं स्तोम्या॒ ब्रह्म॑णा॒ मे ऽवी॑वृधध्वमुश॒तीरु॑षासः ।\n\nयु॒ष्माकं॑ देवी॒रव॑सा सनेम सह॒स्रिणं॑ च श॒तिनं॑ च॒ वाज॑म् ॥१३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 125, + "text": "७ कक्षीवान् दैर्घतमस औशिजः। स्वनयस्य दानस्तुतिः। त्रिष्टुप्, ४-५ जगती।\n\nप्रा॒ता रत्नं॑ प्रात॒रित्वा॑ दधाति॒ तं चि॑कि॒त्वान् प्र॑ति॒गृह्या॒ नि ध॑त्ते ।\n\nतेन॑ प्र॒जां व॒र्धय॑मान॒ आयू॑ रा॒यस्पोषे॑ण सचते सु॒वीर॑: ॥१॥\n\nसु॒गुर॑सत् सुहिर॒ण्यः स्वश्वो॑ बृ॒हद॑स्मै॒ वय॒ इन्द्रो॑ दधाति ।\n\nयस्त्वा॒यन्तं॒ वसु॑ना प्रातरित्वो मु॒क्षीज॑येव॒ पदि॑मुत्सि॒नाति॑ ॥२॥\n\nआय॑म॒द्य सु॒कृतं॑ प्रा॒तरि॒च्छन्नि॒ष्टेः पु॒त्रं वसु॑मता॒ रथे॑न ।\n\nअं॒शोः सु॒तं पा॑यय मत्स॒रस्य॑ क्ष॒यद्वी॑रं वर्धय सू॒नृता॑भिः ॥३॥\n\nउप॑ क्षरन्ति॒ सिन्ध॑वो मयो॒भुव॑ ईजा॒नं च॑ य॒क्ष्यमा॑णं च धे॒नव॑: ।\n\nपृ॒णन्तं॑ च॒ पपु॑रिं च श्रव॒स्यवो॑ घृ॒तस्य॒ धारा॒ उप॑ यन्ति वि॒श्वत॑: ॥४॥\n\nनाक॑स्य पृ॒ष्ठे अधि॑ तिष्ठति श्रि॒तो यः पृ॒णाति॒ स ह॑ दे॒वेषु॑ गच्छति ।\n\nतस्मा॒ आपो॑ घृ॒तम॑र्षन्ति॒ सिन्ध॑व॒स्तस्मा॑ इ॒यं दक्षि॑णा पिन्वते॒ सदा॑ ॥५॥\n\nदक्षि॑णावता॒मिदि॒मानि॑ चि॒त्रा दक्षि॑णावतां दि॒वि सूर्या॑सः ।\n\nदक्षि॑णावन्तो अ॒मृतं॑ भजन्ते॒ दक्षि॑णावन्त॒: प्र ति॑रन्त॒ आयु॑: ॥६॥\n\nमा पृ॒णन्तो॒ दुरि॑त॒मेन॒ आर॒न् मा जा॑रिषुः सू॒रय॑: सुव्र॒तास॑: ।\n\nअ॒न्यस्तेषां॑ परि॒धिर॑स्तु॒ कश्चि॒दपृ॑णन्तम॒भि सं य॑न्तु॒ शोका॑: ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 126, + "text": "७ कक्षीवान् दैर्घतमस औशिजः। (६) स्वनयो भावयव्यः, (७) रोमशा। १-५ स्वनयो भावयव्यः, ६ रोमशा, ७ स्वनयो भावयव्यः। त्रिष्टुप्, ६-७ अनुष्टुप्।\n\nअम॑न्दा॒न् त्स्तोमा॒न् प्र भ॑रे मनी॒षा सिन्धा॒वधि॑ क्षिय॒तो भा॒व्यस्य॑ ।\n\nयो मे॑ स॒हस्र॒ममि॑मीत स॒वान॒तूर्तो॒ राजा॒ श्रव॑ इ॒च्छमा॑नः ॥१॥\n\nश॒तं राज्ञो॒ नाध॑मानस्य नि॒ष्काञ् छ॒तमश्वा॒न् प्रय॑तान् त्स॒द्य आद॑म् ।\n\nश॒तं क॒क्षीवाँ॒ असु॑रस्य॒ गोनां॑ दि॒वि श्रवो॒ऽजर॒मा त॑तान ॥२॥\n\nउप॑ मा श्या॒वाः स्व॒नये॑न द॒त्ता व॒धूम॑न्तो॒ दश॒ रथा॑सो अस्थुः ।\n\nष॒ष्टिः स॒हस्र॒मनु॒ गव्य॒मागा॒त् सन॑त् क॒क्षीवाँ॑ अभिपि॒त्वे अह्ना॑म् ॥३॥\n\nच॒त्वा॒रिं॒शद् दश॑रथस्य॒ शोणा॑: स॒हस्र॒स्याग्रे॒ श्रेणिं॑ नयन्ति ।\n\nम॒द॒च्युत॑: कृश॒नाव॑तो॒ अत्या॑न् क॒क्षीव॑न्त॒ उद॑मृक्षन्त प॒ज्राः ॥४॥\n\nपूर्वा॒मनु॒ प्रय॑ति॒मा द॑दे व॒स्त्रीन् यु॒क्ताँ अ॒ष्टाव॒रिधा॑यसो॒ गाः ।\n\nसु॒बन्ध॑वो॒ ये वि॒श्या॑ इव॒ व्रा अन॑स्वन्त॒: श्रव॒ ऐष॑न्त प॒ज्राः ॥५॥\n\nआग॑धिता॒ परि॑गधिता॒ या क॑शी॒केव॒ जङ्ग॑हे ।\n\nददा॑ति॒ मह्यं॒ यादु॑री॒ याशू॑नां भो॒ज्या॑ श॒ता ॥६॥\n\nउपो॑प मे॒ परा॑ मृश॒ मा मे॑ द॒भ्राणि॑ मन्यथाः ।\n\nसर्वा॒हम॑स्मि रोम॒शा ग॒न्धारी॑णामिवावि॒का ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 127, + "text": "११ परुच्छेपो दैवोदासिः । अग्निः। अत्यष्टिः, ६ अतिधृतिः।\n\nअ॒ग्निं होता॑रं मन्ये॒ दास्व॑न्तं॒ वसुं॑ सू॒नुं सह॑सो जा॒तवे॑दसं॒ विप्रं॒ न जा॒तवे॑दसम् ।\n\nय ऊ॒र्ध्वया॑ स्वध्व॒रो दे॒वो दे॒वाच्या॑ कृ॒पा ।\n\nघृ॒तस्य॒ विभ्रा॑ष्टि॒मनु॑ वष्टि शो॒चिषा॒ ऽऽजुह्वा॑नस्य स॒र्पिष॑: ॥१॥\n\nयजि॑ष्ठं त्वा॒ यज॑माना हुवेम॒ ज्येष्ठ॒मङ्गि॑रसां विप्र॒ मन्म॑भि॒र्विप्रे॑भिः शुक्र॒ मन्म॑भिः ।\n\nपरि॑ज्मानमिव॒ द्यां होता॑रं चर्षणी॒नाम् ।\n\nशो॒चिष्के॑शं॒ वृष॑णं॒ यमि॒मा विश॒: प्राव॑न्तु जू॒तये॒ विश॑: ॥२॥\n\nस हि पु॒रू चि॒दोज॑सा वि॒रुक्म॑ता॒ दीद्या॑नो॒ भव॑ति द्रुहंत॒रः प॑र॒शुर्न द्रु॑हंत॒रः ।\n\nवी॒ळु चि॒द् यस्य॒ समृ॑तौ॒ श्रुव॒द् वने॑व॒ यत् स्थि॒रम् ।\n\nनि॒ष्षह॑माणो यमते॒ नाय॑ते धन्वा॒सहा॒ नाय॑ते ॥३॥\n\nदृ॒ह्ला चि॑दस्मा॒ अनु॑ दु॒र्यथा॑ वि॒दे तेजि॑ष्ठाभिर॒रणि॑भिर्दा॒ष्ट्यव॑से॒ ऽग्नये॑ दा॒ष्ट्यव॑से ।\n\nप्र यः पु॒रूणि॒ गाह॑ते॒ तक्ष॒द् वने॑व शो॒चिषा॑ ।\n\nस्थि॒रा चि॒दन्ना॒ नि रि॑णा॒त्योज॑सा॒ नि स्थि॒राणि॑ चि॒दोज॑सा ॥४॥\n\nतम॑स्य पृ॒क्षमुप॑रासु धीमहि॒ नक्तं॒ यः सु॒दर्श॑तरो॒ दिवा॑तरा॒दप्रा॑युषे॒ दिवा॑तरात् ।\n\nआद॒स्यायु॒र्ग्रभ॑णवद् वी॒ळु शर्म॒ न सू॒नवे॑ ।\n\nभ॒क्तमभ॑क्त॒मवो॒ व्यन्तो॑ अ॒जरा॑ अ॒ग्नयो॒ व्यन्तो॑ अ॒जरा॑: ॥५॥\n\nस हि शर्धो॒ न मारु॑तं तुवि॒ष्वणि॒रप्न॑स्वतीषू॒र्वरा॑स्वि॒ष्टनि॒रार्त॑नास्वि॒ष्टनि॑: ।\n\nआद॑द्ध॒व्यान्या॑द॒दिर्य॒ज्ञस्य॑ के॒तुर॒र्हणा॑ ।\n\nअध॑ स्मास्य॒ हर्ष॑तो॒ हृषी॑वतो॒ विश्वे॑ जुषन्त॒ पन्थां॒ नर॑: शु॒भे न पन्था॑म् ॥६॥\n\nद्वि॒ता यदीं॑ की॒स्तासो॑ अ॒भिद्य॑वो नम॒स्यन्त॑ उप॒वोच॑न्त॒ भृग॑वो म॒थ्नन्तो॑ दा॒शा भृग॑वः ।\n\nअ॒ग्निरी॑शे॒ वसू॑नां॒ शुचि॒र्यो ध॒र्णिरे॑षाम् ।\n\nप्रि॒याँ अ॑पि॒धीँर्व॑निषीष्ट॒ मेधि॑र॒ आ व॑निषीष्ट॒ मेधि॑रः ॥७॥\n\nविश्वा॑सां त्वा वि॒शां पतिं॑ हवामहे॒ सर्वा॑सां समा॒नं दम्प॑तिं भु॒जे स॒त्यगि॑र्वाहसं भु॒जे ।\n\nअति॑थिं॒ मानु॑षाणां पि॒तुर्न यस्या॑स॒या ।\n\nअ॒मी च॒ विश्वे॑ अ॒मृता॑स॒ आ वयो॑ ह॒व्या दे॒वेष्वा वय॑: ॥८॥\n\nत्वम॑ग्ने॒ सह॑सा॒ सह॑न्तमः शु॒ष्मिन्त॑मो जायसे दे॒वता॑तये र॒यिर्न दे॒वता॑तये ।\n\nशु॒ष्मिन्त॑मो॒ हि ते॒ मदो॑ द्यु॒म्निन्त॑म उ॒त क्रतु॑: ।\n\nअध॑ स्मा ते॒ परि॑ चरन्त्यजर श्रुष्टी॒वानो॒ नाज॑र ॥९॥\n\nप्र वो॑ म॒हे सह॑सा॒ सह॑स्वत उष॒र्बुधे॑ पशु॒षे नाग्नये॒ स्तोमो॑ बभूत्व॒ग्नये॑ ।\n\nप्रति॒ यदीं॑ ह॒विष्मा॒न् विश्वा॑सु॒ क्षासु॒ जोगु॑वे ।\n\nअग्रे॑ रे॒भो न ज॑रत ऋषू॒णां जूर्णि॒र्होत॑ ऋषू॒णाम् ॥१०॥\n\nस नो॒ नेदि॑ष्ठं॒ ददृ॑शान॒ आ भ॒राग्ने॑ दे॒वेभि॒: सच॑नाः सुचे॒तुना॑ म॒हो रा॒यः सु॑चे॒तुना॑ ।\n\nमहि॑ शविष्ठ नस्कृधि सं॒चक्षे॑ भु॒जे अ॒स्यै ।\n\nमहि॑ स्तो॒तृभ्यो॑ मघवन् त्सु॒वीर्यं॒ मथी॑रु॒ग्रो न शव॑सा ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 128, + "text": "८ परुच्छेपो दैवोदासिः । अग्निः। अत्यष्टिः।\n\nअ॒यं जा॑यत॒ मनु॑षो॒ धरी॑मणि॒ होता॒ यजि॑ष्ठ उ॒शिजा॒मनु॑ व्र॒तम॒ग्निः स्वमनु॑ व्र॒तम् ।\n\nवि॒श्वश्रु॑ष्टिः सखीय॒ते र॒यिरि॑व श्रवस्य॒ते ।\n\nअद॑ब्धो॒ होता॒ नि ष॑ददि॒ळस्प॒दे परि॑वीत इ॒ळस्प॒दे ॥१॥\n\nतं य॑ज्ञ॒साध॒मपि॑ वातयामस्यृ॒तस्य॑ प॒था नम॑सा ह॒विष्म॑ता दे॒वता॑ता ह॒विष्म॑ता ।\n\nस न॑ ऊ॒र्जामु॒पाभृ॑त्य॒या कृ॒पा न जू॑र्यति ।\n\nयं मा॑त॒रिश्वा॒ मन॑वे परा॒वतो॑ दे॒वं भाः प॑रा॒वत॑: ॥२॥\n\nएवे॑न स॒द्यः पर्ये॑ति॒ पार्थि॑वं मुहु॒र्गी रेतो॑ वृष॒भः कनि॑क्रद॒द् दध॒द् रेत॒: कनि॑क्रदत् ।\n\nश॒तं चक्षा॑णो अ॒क्षभि॑र्दे॒वो वने॑षु तु॒र्वणि॑: ।\n\nसदो॒ दधा॑न॒ उप॑रेषु॒ सानु॑ष्व॒ग्निः परे॑षु॒ सानु॑षु ॥३॥\n\nस सु॒क्रतु॑: पु॒रोहि॑तो॒ दमे॑दमे॒ ऽग्निर्य॒ज्ञस्या॑ध्व॒रस्य॑ चेतति॒ क्रत्वा॑ य॒ज्ञस्य॑ चेतति ।\n\nक्रत्वा॑ वे॒धा इ॑षूय॒ते विश्वा॑ जा॒तानि॑ पस्पशे ।\n\nयतो॑ घृत॒श्रीरति॑थि॒रजा॑यत॒ वह्नि॑र्वे॒धा अजा॑यत ॥४॥\n\nक्रत्वा॒ यद॑स्य॒ तवि॑षीषु पृ॒ञ्चते॒ ऽग्नेरवे॑ण म॒रुतां॒ न भो॒ज्ये॑षि॒राय॒ न भो॒ज्या॑ ।\n\nस हि ष्मा॒ दान॒मिन्व॑ति॒ वसू॑नां च म॒ज्मना॑ ।\n\nस न॑स्त्रासते दुरि॒ताद॑भि॒ह्रुत॒: शंसा॑द॒घाद॑भि॒ह्रुत॑: ॥५॥\n\nविश्वो॒ विहा॑या अर॒तिर्वसु॑र्दधे॒ हस्ते॒ दक्षि॑णे त॒रणि॒र्न शि॑श्रथच्छ्रव॒स्यया॒ न शि॑श्रथत् ।\n\nविश्व॑स्मा॒ इदि॑षुध्य॒ते दे॑व॒त्रा ह॒व्यमोहि॑षे ।\n\nविश्व॑स्मा॒ इत् सु॒कृते॒ वार॑मृण्वत्य॒ग्निर्द्वारा॒ व्यृ॑ण्वति ॥६॥\n\nस मानु॑षे वृ॒जने॒ शंत॑मो हि॒तो॒ ३ ऽग्निर्य॒ज्ञेषु॒ जेन्यो॒ न वि॒श्पति॑: प्रि॒यो य॒ज्ञेषु॑ वि॒श्पति॑: ।\n\nस ह॒व्या मानु॑षाणामि॒ळा कृ॒तानि॑ पत्यते ।\n\nस न॑स्त्रासते॒ वरु॑णस्य धू॒र्तेर्म॒हो दे॒वस्य॑ धू॒र्तेः ॥७॥\n\nअ॒ग्निं होता॑रमीळते॒ वसु॑धितिं प्रि॒यं चेति॑ष्ठमर॒तिं न्ये॑रिरे हव्य॒वाहं॒ न्ये॑रिरे ।\n\nवि॒श्वायुं॑ वि॒श्ववे॑दसं॒ होता॑रं यज॒तं क॒विम् ।\n\nदे॒वासो॑ र॒ण्वमव॑से वसू॒यवो॑ गी॒र्भी र॒ण्वं व॑सू॒यव॑: ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 129, + "text": "११ परुच्छेपो दैवोदासिः । इन्द्रः, इन्दुः।अत्यष्टिः, ८-९ अतिशक्वर्यौ, ११अष्टिः।\n\nयं त्वं रथ॑मिन्द्र मे॒धसा॑तये ऽपा॒का सन्त॑मिषिर प्र॒णय॑सि॒ प्रान॑वद्य॒ नय॑सि ।\n\nस॒द्यश्चि॒त्तम॒भिष्ट॑ये॒ करो॒ वश॑श्च वा॒जिन॑म् ।\n\nसास्माक॑मनवद्य तूतुजान वे॒धसा॑मि॒मां वाचं॒ न वे॒धसा॑म् ॥१॥\n\nस श्रु॑धि॒ यः स्मा॒ पृत॑नासु॒ कासु॑ चिद् द॒क्षाय्य॑ इन्द्र॒ भर॑हूतये॒ नृभि॒रसि॒ प्रतू॑र्तये॒ नृभि॑: ।\n\nयः शूरै॒: स्व १: सनि॑ता॒ यो विप्रै॒र्वाजं॒ तरु॑ता ।\n\nतमी॑शा॒नास॑ इरधन्त वा॒जिनं॑ पृ॒क्षमत्यं॒ न वा॒जिन॑म् ॥२॥\n\nद॒स्मो हि ष्मा॒ वृष॑णं॒ पिन्व॑सि॒ त्वचं॒ कं चि॑द् यावीर॒ररुं॑ शूर॒ मर्त्यं॑ परिवृ॒णक्षि॒ मर्त्य॑म् ।\n\nइन्द्रो॒त तुभ्यं॒ तद् दि॒वे तद् रु॒द्राय॒ स्वय॑शसे ।\n\nमि॒त्राय॑ वोचं॒ वरु॑णाय स॒प्रथ॑: सुमृळी॒काय॑ स॒प्रथ॑: ॥३॥\n\nअ॒स्माकं॑ व॒ इन्द्र॑मुश्मसी॒ष्टये॒ सखा॑यं वि॒श्वायुं॑ प्रा॒सहं॒ युजं॒ वाजे॑षु प्रा॒सहं॒ युज॑म् ।\n\nअ॒स्माकं॒ ब्रह्मो॒तये ऽवा॑ पृ॒त्सुषु॒ कासु॑ चित् ।\n\nन॒हि त्वा॒ शत्रु॒: स्तर॑तेः स्तृ॒णोषि॒ यं विश्वं॒ शत्रुं॑: स्तृ॒णोषि॒ यम् ॥४॥\n\nनि षू न॒माति॑मतिं॒ कय॑स्य चि॒त् तेजि॑ष्ठाभिर॒रणि॑भि॒र्नोतिभि॑रु॒ग्राभि॑रुग्रो॒तिभि॑: ।\n\nनेषि॑ णो॒ यथा॑ पु॒राऽने॒नाः शू॑र॒ मन्य॑से ।\n\nविश्वा॑नि पू॒रोरप॑ पर्षि॒ वह्नि॑रा॒सा वह्नि॑र्नो॒ अच्छ॑ ॥५॥\n\nप्र तद् वो॑चेयं॒ भव्या॒येन्द॑वे॒ हव्यो॒ न य इ॒षवा॒न् मन्म॒ रेज॑ति रक्षो॒हा मन्म॒ रेज॑ति ।\n\nस्व॒यं सो अ॒स्मदा नि॒दो व॒धैर॑जेत दुर्म॒तिम् ।\n\nअव॑ स्रवेद॒घशं॑सोऽवत॒रमव॑ क्षु॒द्रमि॑व स्रवेत् ॥६॥\n\nव॒नेम॒ तद्धोत्र॑या चि॒तन्त्या॑ व॒नेम॑ र॒यिं र॑यिवः सु॒वीर्यं॑ र॒ण्वं सन्तं॑ सु॒वीर्य॑म् ।\n\nदु॒र्मन्मा॑नं सु॒मन्तु॑भि॒रेमि॒षा पृ॑चीमहि ।\n\nआ स॒त्याभि॒रिन्द्रं॑ द्यु॒म्नहू॑तिभि॒र्यज॑त्रं द्यु॒म्नहू॑तिभिः ॥७॥\n\nप्रप्रा॑ वो अ॒स्मे स्वय॑शोभिरू॒ती प॑रिव॒र्ग इन्द्रो॑ दुर्मती॒नां दरी॑मन् दुर्मती॒नाम् ।\n\nस्व॒यं सा रि॑ष॒यध्यै॒ या न॑ उपे॒षे अ॒त्रैः ।\n\nह॒तेम॑स॒न्न व॑क्षति क्षि॒प्ता जू॒र्णिर्न व॑क्षति ॥८॥\n\nत्वं न॑ इन्द्र रा॒या परी॑णसा या॒हि प॒थाँ अ॑ने॒हसा॑ पु॒रो या॑ह्यर॒क्षसा॑ ।\n\nसच॑स्व नः परा॒क आ सच॑स्वास्तमी॒क आ ।\n\nपा॒हि नो॑ दू॒रादा॒राद॒भिष्टि॑भि॒: सदा॑ पाह्य॒भिष्टि॑भिः ॥९॥\n\nत्वं न॑ इन्द्र रा॒या तरू॑षसो॒ग्रं चि॑त् त्वा महि॒मा स॑क्ष॒दव॑से म॒हे मि॒त्रं नाव॑से ।\n\nओजि॑ष्ठ॒ त्रात॒रवि॑ता॒ रथं॒ कं चि॑दमर्त्य ।\n\nअ॒न्यम॒स्मद् रि॑रिषे॒: कं चि॑दद्रिवो॒ रिरि॑क्षन्तं चिदद्रिवः ॥१०॥\n\nपा॒हि न॑ इन्द्र सुष्टुत स्रि॒धो॑ ऽवया॒ता सद॒मिद् दु॑र्मती॒नां दे॒वः सन्दु॑र्मती॒नाम् ।\n\nह॒न्ता पा॒पस्य॑ र॒क्षस॑स्त्रा॒ता विप्र॑स्य॒ माव॑तः ।\n\nअधा॒ हि त्वा॑ जनि॒ता जीज॑नद् वसो रक्षो॒हणं॑ त्वा॒ जीज॑नद् वसो ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 130, + "text": "१० परुच्छेपो दैवोदासिः । इन्द्रः। अत्यष्टिः, १० त्रिष्टुप्।\n\nएन्द्र॑ या॒ह्युप॑ नः परा॒वतो॒ नायमच्छा॑ वि॒दथा॑नीव॒ सत्प॑ति॒रस्तं॒ राजे॑व॒ सत्प॑तिः ।\n\nहवा॑महे त्वा व॒यं प्रय॑स्वन्तः सु॒ते सचा॑ ।\n\nपु॒त्रासो॒ न पि॒तरं॒ वाज॑सातये॒ मंहि॑ष्ठं॒ वाज॑सातये ॥१॥\n\nपिबा॒ सोम॑मिन्द्र सुवा॒नमद्रि॑भि॒: कोशे॑न सि॒क्तम॑व॒तं न वंस॑गस्तातृषा॒णो न वंस॑गः ।\n\nमदा॑य हर्य॒ताय॑ ते तु॒विष्ट॑माय॒ धाय॑से ।\n\nआ त्वा॑ यच्छन्तु ह॒रितो॒ न सूर्य॒महा॒ विश्वे॑व॒ सूर्य॑म् ॥२॥\n\nअवि॑न्दद् दि॒वो निहि॑तं॒ गुहा॑ नि॒धिं वेर्न गर्भं॒ परि॑वीत॒मश्म॑न्यन॒न्ते अ॒न्तरश्म॑नि ।\n\nव्र॒जं व॒ज्री गवा॑मिव॒ सिषा॑स॒न्नङ्गि॑रस्तमः ।\n\nअपा॑वृणो॒दिष॒ इन्द्र॒: परी॑वृता॒ द्वार॒ इष॒: परी॑वृताः ॥३॥\n\nदा॒दृ॒हा॒णो वज्र॒मिन्द्रो॒ गभ॑स्त्यो॒: क्षद्मे॑व ति॒ग्ममस॑नाय॒ सं श्य॑दहि॒हत्या॑य॒ सं श्य॑त् ।\n\nसं॒वि॒व्या॒न ओज॑सा॒ शवो॑भिरिन्द्र म॒ज्मना॑ ।\n\nतष्टे॑व वृ॒क्षं व॒निनो॒ नि वृ॑श्चसि पर॒श्वेव॒ नि वृ॑श्चसि ॥४॥\n\nत्वं वृथा॑ न॒द्य॑ इन्द्र॒ सर्त॒वे ऽच्छा॑ समु॒द्रम॑सृजो॒ रथाँ॑ इव वाजय॒तो रथाँ॑ इव ।\n\nइ॒त ऊ॒तीर॑युञ्जत समा॒नमर्थ॒मक्षि॑तम् ।\n\nधे॒नूरि॑व॒ मन॑वे वि॒श्वदो॑हसो॒ जना॑य वि॒श्वदो॑हसः ॥५॥\n\nइ॒मां ते॒ वाचं॑ वसू॒यन्त॑ आ॒यवो॒ रथं॒ न धीर॒: स्वपा॑ अतक्षिषुः सु॒म्नाय॒ त्वाम॑तक्षिषुः ।\n\nशु॒म्भन्तो॒ जेन्यं॑ यथा॒ वाजे॑षु विप्र वा॒जिन॑म् ।\n\nअत्य॑मिव॒ शव॑से सा॒तये॒ धना॒ विश्वा॒ धना॑नि सा॒तये॑ ॥६॥\n\nभि॒नत् पुरो॑ नव॒तिमि॑न्द्र पू॒रवे॒ दिवो॑दासाय॒ महि॑ दा॒शुषे॑ नृतो॒ वज्रे॑ण दा॒शुषे॑ नृतो ।\n\nअ॒ति॒थि॒ग्वाय॒ शम्ब॑रं गि॒रेरु॒ग्रो अवा॑भरत् ।\n\nम॒हो धना॑नि॒ दय॑मान॒ ओज॑सा॒ विश्वा॒ धना॒न्योज॑सा ॥७॥\n\nइन्द्र॑: स॒मत्सु॒ यज॑मान॒मार्यं॒ प्राव॒द् विश्वे॑षु श॒तमू॑तिरा॒जिषु॒ स्व॑र्मीह्लेष्वा॒जिषु॑ ।\n\nमन॑वे॒ शास॑दव्र॒तान् त्वचं॑ कृ॒ष्णाम॑रन्धयत् ।\n\nदक्ष॒न्न विश्वं॑ ततृषा॒णमो॑षति॒ न्य॑र्शसा॒नमो॑षति ॥८॥\n\nसूर॑श्च॒क्रं प्र वृ॑हज्जा॒त ओज॑सा प्रपि॒त्वे वाच॑मरु॒णो मु॑षायतीशा॒न आ मु॑षायति ।\n\nउ॒शना॒ यत् प॑रा॒वतो ऽज॑गन्नू॒तये॑ कवे ।\n\nसु॒म्नानि॒ विश्वा॒ मनु॑षेव तु॒र्वणि॒रहा॒ विश्वे॑व तु॒र्वणि॑: ॥९॥\n\nस नो॒ नव्ये॑भिर्वृषकर्मन्नु॒क्थैः पुरां॑ दर्तः पा॒युभि॑: पाहि श॒ग्मैः ।\n\nदि॒वो॒दा॒सेभि॑रिन्द्र॒ स्तवा॑नो वावृधी॒था अहो॑भिरिव॒ द्यौः ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 131, + "text": "७ परुच्छेपो दैवोदासिः । इन्द्रः। अत्यष्टिः।\n\nइन्द्रा॑य॒ हि द्यौरसु॑रो॒ अन॑म्न॒तेन्द्रा॑य म॒ही पृ॑थि॒वी वरी॑मभिर्द्यु॒म्नसा॑ता॒ वरी॑मभिः ।\n\nइन्द्रं॒ विश्वे॑ स॒जोष॑सो दे॒वासो॑ दधिरे पु॒रः ।\n\nइन्द्रा॑य॒ विश्वा॒ सव॑नानि॒ मानु॑षा रा॒तानि॑ सन्तु॒ मानु॑षा ॥१॥\n\nविश्वे॑षु॒ हि त्वा॒ सव॑नेषु तु॒ञ्जते॑ समा॒नमेकं॒ वृष॑मण्यव॒: पृथ॒क् स्व॑: सनि॒ष्यव॒: पृथ॑क् ।\n\nतं त्वा॒ नावं॒ न प॒र्षणिं॑ शू॒षस्य॑ धु॒रि धी॑महि ।\n\nइन्द्रं॒ न य॒ज्ञैश्चि॒तय॑न्त आ॒यव॒: स्तोमे॑भि॒रिन्द्र॑मा॒यव॑: ॥२॥\n\nवि त्वा॑ ततस्रे मिथु॒ना अ॑व॒स्यवो॑ व्र॒जस्य॑ सा॒ता गव्य॑स्य नि॒:सृज॒: सक्ष॑न्त इन्द्र नि॒:सृज॑: ।\n\nयद् ग॒व्यन्ता॒ द्वा जना॒ स्व १र्यन्ता॑ स॒मूह॑सि ।\n\nआ॒विष्करि॑क्र॒द् वृष॑णं सचा॒भुवं॒ वज्र॑मिन्द्र सचा॒भुव॑म् ॥३॥\n\nवि॒दुष्टे॑ अ॒स्य वी॒र्य॑स्य पू॒रव॒: पुरो॒ यदि॑न्द्र॒ शार॑दीर॒वाति॑रः सासहा॒नो अ॒वाति॑रः ।\n\nशास॒स्तमि॑न्द्र॒ मर्त्य॒मय॑ज्युं शवसस्पते ।\n\nम॒हीम॑मुष्णाः पृथि॒वीमि॒मा अ॒पो म॑न्दसा॒न इ॒मा अ॒पः ॥४॥\n\nआदित् ते॒ अ॒स्य वी॒र्य॑स्य चर्किर॒न् मदे॑षु वृषन्नु॒शिजो॒ यदावि॑थ सखीय॒तो यदावि॑थ ।\n\nच॒कर्थ॑ का॒रमे॑भ्य॒: पृत॑नासु॒ प्रव॑न्तवे ।\n\nते अ॒न्याम॑न्यां न॒द्यं॑ सनिष्णत श्रव॒स्यन्त॑: सनिष्णत ॥५॥\n\nउ॒तो नो॑ अ॒स्या उ॒षसो॑ जु॒षेत॒ ह्य १र्कस्य॑ बोधि ह॒विषो॒ हवी॑मभि॒: स्व॑र्षाता॒ हवी॑मभिः ।\n\nयदि॑न्द्र॒ हन्त॑वे॒ मृधो॒ वृषा॑ वज्रि॒ञ्चिके॑तसि ।\n\nआ मे॑ अ॒स्य वे॒धसो॒ नवी॑यसो॒ मन्म॑ श्रुधि॒ नवी॑यसः ॥६॥\n\nत्वं तमि॑न्द्र वावृधा॒नो अ॑स्म॒युर॑मित्र॒यन्तं॑ तुविजात॒ मर्त्यं॒ वज्रे॑ण शूर॒ मर्त्य॑म् ।\n\nज॒हि यो नो॑ अघा॒यति॑ शृणु॒ष्व सु॒श्रव॑स्तमः ।\n\nरि॒ष्टं न याम॒न्नप॑ भूतु दुर्म॒तिर्विश्वाप॑ भूतु दुर्म॒तिः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 132, + "text": "६ परुच्छेपो दैवोदासिः । इन्द्रः, ६ (१अर्धर्चस्य) इन्द्रापर्वतौ। अत्यष्टिः।\n\nत्वया॑ व॒यं म॑घव॒न् पूर्व्ये॒ धन॒ इन्द्र॑त्वोताः सासह्याम पृतन्य॒तो व॑नु॒याम॑ वनुष्य॒तः ।\n\nनेदि॑ष्ठे अ॒स्मिन्नह॒न्यधि॑ वोचा॒ नु सु॑न्व॒ते ।\n\nअ॒स्मिन् य॒ज्ञे वि च॑येमा॒ भरे॑ कृ॒तं वा॑ज॒यन्तो॒ भरे॑ कृ॒तम् ॥१॥\n\nस्व॒र्जे॒षे भर॑ आ॒प्रस्य॒ वक्म॑न्युष॒र्बुध॒: स्वस्मि॒न्नञ्ज॑सि क्रा॒णस्य॒ स्वस्मि॒न्नञ्ज॑सि ।\n\nअह॒न्निन्द्रो॒ यथा॑ वि॒दे शी॒र्ष्णाशी॑र्ष्णोप॒वाच्य॑: ।\n\nअ॒स्म॒त्रा ते॑ स॒ध्र्य॑क् सन्तु रा॒तयो॑ भ॒द्रा भ॒द्रस्य॑ रा॒तय॑: ॥२॥\n\nतत् तु प्रय॑: प्र॒त्नथा॑ ते शुशुक्व॒नं यस्मि॑न् य॒ज्ञे वार॒मकृ॑ण्वत॒ क्षय॑मृ॒तस्य॒ वार॑सि॒ क्षय॑म् ।\n\nवि तद् वो॑चे॒रध॑ द्वि॒ताऽन्तः प॑श्यन्ति र॒श्मिभि॑: ।\n\nस घा॑ विदे॒ अन्विन्द्रो॑ ग॒वेष॑णो बन्धु॒क्षिद्भ्यो॑ ग॒वेष॑णः ॥३॥\n\nनू इ॒त्था ते॑ पू॒र्वथा॑ च प्र॒वाच्यं॒ यदङ्गि॑रो॒भ्योऽवृ॑णो॒रप॑ व्र॒जमिन्द्र॒ शिक्ष॒न्नप॑ व्र॒जम् ।\n\nऐभ्य॑: समा॒न्या दि॒शा ऽस्मभ्यं॑ जेषि॒ योत्सि॑ च ।\n\nसु॒न्वद्भ्यो॑ रन्धया॒ कं चि॑दव्र॒तं हृ॑णा॒यन्तं॑ चिदव्र॒तम् ॥४॥\n\nसं यज्जना॒न् क्रतु॑भि॒: शूर॑ ई॒क्षय॒द्धने॑ हि॒ते त॑रुषन्त श्रव॒स्यव॒: प्र य॑क्षन्त श्रव॒स्यव॑: ।\n\nतस्मा॒ आयु॑: प्र॒जाव॒दिद् बाधे॑ अर्च॒न्त्योज॑सा ।\n\nइन्द्र॑ ओ॒क्यं॑ दिधिषन्त धी॒तयो॑ दे॒वाँ अच्छा॒ न धी॒तय॑: ॥५॥\n\nयु॒वं तमि॑न्द्रापर्वता पुरो॒युधा॒ यो न॑: पृत॒न्यादप॒ तंत॒मिद्ध॑तं॒ वज्रे॑ण॒ तंत॒मिद्ध॑तम् ।\n\nदू॒रे च॒त्ताय॑ च्छन्त्स॒द् गह॑नं॒ यदिन॑क्षत् ।\n\nअ॒स्माकं॒ शत्रू॒न् परि॑ शूर वि॒श्वतो॑ द॒र्मा द॑र्षीष्ट वि॒श्वत॑: ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 133, + "text": "७ परुच्छेपो दैवोदासिः । इन्द्रः।१ त्रिष्टुप्, २-४ अनुष्टुप्, ५ गायत्री, ६ धृतिः, ७ अष्टिः।\n\nउ॒भे पु॑नामि॒ रोद॑सी ऋ॒तेन॒ द्रुहो॑ दहामि॒ सं म॒हीर॑नि॒न्द्राः ।\n\nअ॒भि॒व्लग्य॒ यत्र॑ ह॒ता अ॒मित्रा॑ वैलस्था॒नं परि॑ तृ॒ह्ला अशे॑रन् ॥१॥\n\nअ॒भि॒व्लग्या॑ चिदद्रिवः शी॒र्षा या॑तु॒मती॑नाम् ।\n\nछि॒न्धि व॑टू॒रिणा॑ प॒दा म॒हाव॑टूरिणा प॒दा ॥२॥\n\nअवा॑सां मघवञ्जहि॒ शर्धो॑ यातु॒मती॑नाम् ।\n\nवै॒ल॒स्था॒न॒के अ॑र्म॒के म॒हावै॑लस्थे अर्म॒के ॥३॥\n\nयासां॑ ति॒स्रः प॑ञ्चा॒शतो॑ ऽभिव्ल॒ङ्गैर॒पाव॑पः ।\n\nतत् सु ते॑ मनायति त॒कत् सु ते॑ मनायति ॥४॥\n\nपि॒शङ्ग॑भृष्टिमम्भृ॒णं पि॒शाचि॑मिन्द्र॒ सं मृ॑ण ।\n\nसर्वं॒ रक्षो॒ नि ब॑र्हय ॥५॥\n\nअ॒वर्म॒ह इ॑न्द्र दादृ॒हि श्रु॒धी न॑: शु॒शोच॒ हि द्यौः क्षा न भी॒षाँ अ॑द्रिवो घृ॒णान्न भी॒षाँ अ॑द्रिवः ।\n\nशु॒ष्मिन्त॑मो॒ हि शु॒ष्मिभि॑र्व॒धैरु॒ग्रेभि॒रीय॑से ।\n\nअपू॑रुषघ्नो अप्रतीत शूर॒ सत्व॑भिस्त्रिस॒प्तैः शू॑र॒ सत्व॑भिः ॥६॥\n\nव॒नोति॒ हि सु॒न्वन् क्षयं॒ परी॑णसः सुन्वा॒नो हि ष्मा॒ यज॒त्यव॒ द्विषो॑ दे॒वाना॒मव॒ द्विष॑: ।\n\nसु॒न्वा॒न इत् सि॑षासति स॒हस्रा॑ वा॒ज्यवृ॑तः ।\n\nसु॒न्वा॒नायेन्द्रो॑ ददात्या॒भुवं॑ र॒यिं द॑दात्या॒भुव॑म् ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 134, + "text": "६ परुच्छेपो दैवोदासिः । वायुः। अत्यष्टिः, ६ अष्टिः।\n\nआ त्वा॒ जुवो॑ रारहा॒णा अ॒भि प्रयो॒ वायो॒ वह॑न्त्वि॒ह पू॒र्वपी॑तये॒ सोम॑स्य पू॒र्वपी॑तये ।\n\nऊ॒र्ध्वा ते॒ अनु॑ सू॒नृता॒ मन॑स्तिष्ठतु जान॒ती ।\n\nनि॒युत्व॑ता॒ रथे॒ना या॑हि दा॒वने॒ वायो॑ म॒खस्य॑ दा॒वने॑ ॥१॥\n\nमन्द॑न्तु त्वा म॒न्दिनो॑ वाय॒विन्द॑वो॒ ऽस्मत् क्रा॒णास॒: सुकृ॑ता अ॒भिद्य॑वो॒ गोभि॑: क्रा॒णा अ॒भिद्य॑वः ।\n\nयद्ध॑ क्रा॒णा इ॒रध्यै॒ दक्षं॒ सच॑न्त ऊ॒तय॑: ।\n\nस॒ध्री॒ची॒ना नि॒युतो॑ दा॒वने॒ धिय॒ उप॑ ब्रुवत ईं॒ धिय॑: ॥२॥\n\nवा॒युर्यु॑ङ्क्ते॒ रोहि॑ता वा॒युर॑रु॒णा वा॒यू रथे॑ अजि॒रा धु॒रि वोह्ल॑वे॒ वहि॑ष्ठा धु॒रि वोह्ल॑वे ।\n\nप्र बो॑धया॒ पुरं॑धिं जा॒र आ स॑स॒तीमि॑व ।\n\nप्र च॑क्षय॒ रोद॑सी वासयो॒षस॒: श्रव॑से वासयो॒षस॑: ॥३॥\n\nतुभ्य॑मु॒षास॒: शुच॑यः परा॒वति॑ भ॒द्रा वस्त्रा॑ तन्वते॒ दंसु॑ र॒श्मिषु॑ चि॒त्रा नव्ये॑षु र॒श्मिषु॑ ।\n\nतुभ्यं॑ धे॒नुः स॑ब॒र्दुघा॒ विश्वा॒ वसू॑नि दोहते ।\n\nअज॑नयो म॒रुतो॑ व॒क्षणा॑भ्यो दि॒व आ व॒क्षणा॑भ्यः ॥४॥\n\nतुभ्यं॑ शु॒क्रास॒: शुच॑यस्तुर॒ण्यवो॒ मदे॑षू॒ग्रा इ॑षणन्त भु॒र्वण्य॒पामि॑षन्त भु॒र्वणि॑ ।\n\nत्वां त्सा॒री दस॑मानो॒ भग॑मीट्टे तक्व॒वीये॑ ।\n\nत्वं विश्व॑स्मा॒द् भुव॑नात् पासि॒ धर्म॑णासु॒र्या॑त् पासि॒ धर्म॑णा ॥५॥\n\nत्वं नो॑ वायवेषा॒मपू॑र्व्य॒: सोमा॑नां प्रथ॒मः पी॒तिम॑र्हसि सु॒तानां॑ पी॒तिम॑र्हसि ।\n\nउ॒तो वि॒हुत्म॑तीनां वि॒शां व॑व॒र्जुषी॑णाम् ।\n\nविश्वा॒ इत् ते॑ धे॒नवो॑ दुह्र आ॒शिरं॑ घृ॒तं दु॑ह्रत आ॒शिर॑म् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 135, + "text": "९ परुच्छेपो दैवोदासिः । १-३, ९ वायुः, ४-८ इन्द्रवायू। अत्यष्टिः, ७-८ अष्टिः।\n\nस्ती॒र्णं ब॒र्हिरुप॑ नो याहि वी॒तये॑ स॒हस्रे॑ण नि॒युता॑ नियुत्वते श॒तिनी॑भिर्नियुत्वते ।\n\nतुभ्यं॒ हि पू॒र्वपी॑तये दे॒वा दे॒वाय॑ येमि॒रे ।\n\nप्र ते॑ सु॒तासो॒ मधु॑मन्तो अस्थिर॒न् मदा॑य॒ क्रत्वे॑ अस्थिरन् ॥१॥\n\nतुभ्या॒यं सोम॒: परि॑पूतो॒ अद्रि॑भिः स्पा॒र्हा वसा॑न॒: परि॒ कोश॑मर्षति शु॒क्रा वसा॑नो अर्षति ।\n\nतवा॒यं भा॒ग आ॒युषु॒ सोमो॑ दे॒वेषु॑ हूयते ।\n\nवह॑ वायो नि॒युतो॑ याह्यस्म॒युर्जु॑षा॒णो या॑ह्यस्म॒युः ॥२॥\n\nआ नो॑ नि॒युद्भि॑: श॒तिनी॑भिरध्व॒रं स॑ह॒स्रिणी॑भि॒रुप॑ याहि वी॒तये॒ वायो॑ ह॒व्यानि॑ वी॒तये॑ ।\n\nतवा॒यं भा॒ग ऋ॒त्विय॒: सर॑श्मि॒: सूर्ये॒ सचा॑ ।\n\nअ॒ध्व॒र्युभि॒र्भर॑माणा अयंसत॒ वायो॑ शु॒क्रा अ॑यंसत ॥३॥\n\nआ वां॒ रथो॑ नि॒युत्वा॑न् वक्ष॒दव॑से॒ ऽभि प्रयां॑सि॒ सुधि॑तानि वी॒तये॒ वायो॑ ह॒व्यानि॑ वी॒तये॑ ।\n\nपिब॑तं॒ मध्वो॒ अन्ध॑सः पूर्व॒पेयं॒ हि वां॑ हि॒तम् ।\n\nवाय॒वा च॒न्द्रेण॒ राध॒सा ग॑त॒मिन्द्र॑श्च॒ राध॒सा ग॑तम् ॥४॥\n\nआ वां॒ धियो॑ ववृत्युरध्व॒राँ उपे॒ममिन्दुं॑ मर्मृजन्त वा॒जिन॑मा॒शुमत्यं॒ न वा॒जिन॑म् ।\n\nतेषां॑ पिबतमस्म॒यू आ नो॑ गन्तमि॒होत्या ।\n\nइन्द्र॑वायू सु॒ताना॒मद्रि॑भिर्यु॒वं मदा॑य वाजदा यु॒वम् ॥५॥\n\nइ॒मे वां॒ सोमा॑ अ॒प्स्वा सु॒ता इ॒हाध्व॒र्युभि॒र्भर॑माणा अयंसत॒ वायो॑ शु॒क्रा अ॑यंसत ।\n\nए॒ते वा॑म॒भ्य॑सृक्षत ति॒रः प॒वित्र॑मा॒शव॑: ।\n\nयु॒वा॒यवोऽति॒ रोमा॑ण्य॒व्यया॒ सोमा॑सो॒ अत्य॒व्यया॑ ॥६॥\n\nअति॑ वायो सस॒तो या॑हि॒ शश्व॑तो॒ यत्र॒ ग्रावा॒ वद॑ति॒ तत्र॑ गच्छतं गृ॒हमिन्द्र॑श्च गच्छतम् ।\n\nवि सू॒नृता॒ ददृ॑शे॒ रीय॑ते घृ॒तमा पू॒र्णया॑ नि॒युता॑ याथो अध्व॒रमिन्द्र॑श्च याथो अध्व॒रम् ॥७॥\n\nअत्राह॒ तद् व॑हेथे॒ मध्व॒ आहु॑तिं॒ यम॑श्व॒त्थमु॑प॒तिष्ठ॑न्त जा॒यवो॒ ऽस्मे ते स॑न्तु जा॒यव॑: ।\n\nसा॒कं गाव॒: सुव॑ते॒ पच्य॑ते॒ यवो॒ न ते॑ वाय॒ उप॑ दस्यन्ति धे॒नवो॒ नाप॑ दस्यन्ति धे॒नव॑: ॥८॥\n\nइ॒मे ये ते॒ सु वा॑यो बा॒ह्वो॑जसो॒ ऽन्तर्न॒दी ते॑ प॒तय॑न्त्यु॒क्षणो॒ महि॒ व्राध॑न्त उ॒क्षण॑: ।\n\nधन्व॑ञ्चि॒द् ये अ॑ना॒शवो॑ जी॒राश्चि॒दगि॑रौकसः ।\n\nसूर्य॑स्येव र॒श्मयो॑ दुर्नि॒यन्त॑वो॒ हस्त॑योर्दुर्नि॒यन्त॑वः ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 136, + "text": "७ परुच्छेपो दैवोदासिः। १-५ मित्रावरुणौ, ६-७ लिङ्गोक्ताः। अत्यष्टिः, ७ त्रिष्टुप्।\n\nप्र सु ज्येष्ठं॑ निचि॒राभ्यां॑ बृ॒हन्नमो॑ ह॒व्यं म॒तिं भ॑रता मृळ॒यद्भ्यां॒ स्वादि॑ष्ठं मृळ॒यद्भ्या॑म् ।\n\nता स॒म्राजा॑ घृ॒तासु॑ती य॒ज्ञेय॑ज्ञ॒ उप॑स्तुता ।\n\nअथै॑नोः क्ष॒त्रं न कुत॑श्च॒नाधृषे॑ देव॒त्वं नू चि॑दा॒धृषे॑ ॥१॥\n\nअद॑र्शि गा॒तुरु॒रवे॒ वरी॑यसी॒ पन्था॑ ऋ॒तस्य॒ सम॑यंस्त र॒श्मिभि॒श्चक्षु॒र्भग॑स्य र॒श्मिभि॑: ।\n\nद्यु॒क्षं मि॒त्रस्य॒ साद॑नमर्य॒म्णो वरु॑णस्य च ।\n\nअथा॑ दधाते बृ॒हदु॒क्थ्यं १ वय॑ उप॒स्तुत्यं॑ बृ॒हद् वय॑: ॥२॥\n\nज्योति॑ष्मती॒मदि॑तिं धार॒यत्क्षि॑तिं॒ स्व॑र्वती॒मा स॑चेते दि॒वेदि॑वे जागृ॒वांसा॑ दि॒वेदि॑वे ।\n\nज्योति॑ष्मत् क्ष॒त्रमा॑शाते आदि॒त्या दानु॑न॒स्पती॑ ।\n\nमि॒त्रस्तयो॒र्वरु॑णो यात॒यज्ज॑नो ऽर्य॒मा या॑त॒यज्ज॑नः ॥३॥\n\nअ॒यं मि॒त्राय॒ वरु॑णाय॒ शंत॑म॒: सोमो॑ भूत्वव॒पाने॒ष्वाभ॑गो दे॒वो दे॒वेष्वाभ॑गः ।\n\nतं दे॒वासो॑ जुषेरत॒ विश्वे॑ अ॒द्य स॒जोष॑सः ।\n\nतथा॑ राजाना करथो॒ यदीम॑ह॒ ऋता॑वाना॒ यदीम॑हे ॥\n\nयो मि॒त्राय॒ वरु॑णा॒यावि॑ध॒ज्जनो॑ऽन॒र्वाणं॒ तं परि॑ पातो॒ अंह॑सो दा॒श्वांसं॒ मर्त॒मंह॑सः ।\n\nतम॑र्य॒माभि र॑क्षत्यृजू॒यन्त॒मनु॑ व्र॒तम् ।\n\nउ॒क्थैर्य ए॑नोः परि॒भूष॑ति व्र॒तं स्तोमै॑रा॒भूष॑ति व्र॒तम् ॥५॥\n\nनमो॑ दि॒वे बृ॑ह॒ते रोद॑सीभ्यां मि॒त्राय॑ वोचं॒ वरु॑णाय मी॒ह्लुषे॑ सुमृळी॒काय॑ मी॒ह्लुषे॑ ।\n\nइन्द्र॑म॒ग्निमुप॑ स्तुहि द्यु॒क्षम॑र्य॒मणं॒ भग॑म् ।\n\nज्योग्जीव॑न्तः प्र॒जया॑ सचेमहि॒ सोम॑स्यो॒ती स॑चेमहि ॥६॥\n\nऊ॒ती दे॒वानां॑ व॒यमिन्द्र॑वन्तो मंसी॒महि॒ स्वय॑शसो म॒रुद्भि॑: ।\n\nअ॒ग्निर्मि॒त्रो वरु॑ण॒: शर्म॑ यंस॒न् तद॑श्याम म॒घवा॑नो व॒यं च॑ ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 137, + "text": "३ परुच्छेपो दैवोदासिः। मित्रावरुणौ।अतिशक्वरी।\n\nसु॒षु॒मा या॑त॒मद्रि॑भि॒र्गोश्री॑ता मत्स॒रा इ॒मे सोमा॑सो मत्स॒रा इ॒मे ।\n\nआ रा॑जाना दिविस्पृशा ऽस्म॒त्रा ग॑न्त॒मुप॑ नः ।\n\nइ॒मे वां॑ मित्रावरुणा॒ गवा॑शिर॒: सोमा॑: शु॒क्रा गवा॑शिरः ॥१॥\n\nइ॒म आ या॑त॒मिन्द॑व॒: सोमा॑सो॒ दध्या॑शिरः सु॒तासो॒ दध्या॑शिरः ।\n\nउ॒त वा॑मु॒षसो॑ बु॒धि सा॒कं सूर्य॑स्य र॒श्मिभि॑: ।\n\nसु॒तो मि॒त्राय॒ वरु॑णाय पी॒तये॒ चारु॑र्ऋ॒ताय॑ पी॒तये॑ ॥२॥\n\nतां वां॑ धे॒नुं न वा॑स॒रीमं॒शुं दु॑ह॒न्त्यद्रि॑भि॒: सोमं॑ दुह॒न्त्यद्रि॑भिः ।\n\nअ॒स्म॒त्रा ग॑न्त॒मुप॑ नो॒ऽर्वाञ्चा॒ सोम॑पीतये ।\n\nअ॒यं वां॑ मित्रावरुणा॒ नृभि॑: सु॒तः सोम॒ आ पी॒तये॑ सु॒तः ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 138, + "text": "४ परुच्छेपो दैवोदासिः। पूषा। अत्यष्टिः।\n\nप्रप्र॑ पू॒ष्णस्तु॑विजा॒तस्य॑ शस्यते महि॒त्वम॑स्य त॒वसो॒ न त॑न्दते स्तो॒त्रम॑स्य॒ न त॑न्दते ।\n\nअर्चा॑मि सुम्न॒यन्न॒हमन्त्यू॑तिं मयो॒भुव॑म् ।\n\nविश्व॑स्य॒ यो मन॑ आयुयु॒वे म॒खो दे॒व आ॑युयु॒वे म॒खः ॥१॥\n\nप्र हि त्वा॑ पूषन्नजि॒रं न याम॑नि॒ स्तोमे॑भिः कृ॒ण्व ऋ॒णवो॒ यथा॒ मृध॒ उष्ट्रो॒ न पी॑परो॒ मृध॑: ।\n\nहु॒वे यत् त्वा॑ मयो॒भुवं॑ दे॒वं स॒ख्याय॒ मर्त्य॑: ।\n\nअ॒स्माक॑माङ्गू॒षान् द्यु॒म्निन॑स्कृधि॒ वाजे॑षु द्यु॒म्निन॑स्कृधि ॥२॥\n\nयस्य॑ ते पूषन् त्स॒ख्ये वि॑प॒न्यव॒: क्रत्वा॑ चि॒त् सन्तोऽव॑सा बुभुज्रि॒र इति॒ क्रत्वा॑ बुभुज्रि॒रे ।\n\nतामनु॑ त्वा॒ नवी॑यसीं नि॒युतं॑ रा॒य ई॑महे ।\n\nअहे॑ळमान उरुशंस॒ सरी॑ भव॒ वाजे॑वाजे॒ सरी॑ भव ॥३॥\n\nअ॒स्या ऊ॒ षु ण॒ उप॑ सा॒तये॑ भु॒वो ऽहे॑ळमानो ररि॒वाँ अ॑जाश्व श्रवस्य॒ताम॑जाश्व ।\n\nओ षु त्वा॑ ववृतीमहि॒ स्तोमे॑भिर्दस्म सा॒धुभि॑: ।\n\nन॒हि त्वा॑ पूषन्नति॒मन्य॑ आघृणे॒ न ते॑ स॒ख्यम॑पह्नु॒वे ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 139, + "text": "११ परुच्छेपो दैवोदासिः । १ विश्वे देवाः, २ मित्रा वरुणौ, ३-५ अश्विनौ, ६ इन्द्रः, ७ अग्निः, ८ मरुतः, ९ इन्द्राग्नी, १० बृहस्पतिः, ११ विश्वे देवाः। अत्यष्टिः, ५ बृहती, ११ त्रिष्टुप्\n\nअस्तु॒ श्रौष॑ट् पु॒रो अ॒ग्निं धि॒या द॑ध॒ आ नु तच्छर्धो॑ दि॒व्यं वृ॑णीमह इन्द्रवा॒यू वृ॑णीमहे ।\n\nयद्ध॑ क्रा॒णा वि॒वस्व॑ति॒ नाभा॑ सं॒दायि॒ नव्य॑सी ।\n\nअध॒ प्र सू न॒ उप॑ यन्तु धी॒तयो॑ दे॒वाँ अच्छा॒ न धी॒तय॑: ॥१॥\n\nयद्ध॒ त्यन्मि॑त्रावरुणावृ॒तादध्या॑द॒दाथे॒ अनृ॑तं॒ स्वेन॑ म॒न्युना॒ दक्ष॑स्य॒ स्वेन॑ म॒न्युना॑ ।\n\nयु॒वोरि॒त्थाधि॒ सद्म॒स्वप॑श्याम हिर॒ण्यय॑म् ।\n\nधी॒भिश्च॒न मन॑सा॒ स्वेभि॑र॒क्षभि॒: सोम॑स्य॒ स्वेभि॑र॒क्षभि॑: ॥२॥\n\nयु॒वां स्तोमे॑भिर्देव॒यन्तो॑ अश्विना ऽऽश्रा॒वय॑न्त इव॒ श्लोक॑मा॒यवो॑ यु॒वां ह॒व्याभ्या॒ ३ यव॑: ।\n\nयु॒वोर्विश्वा॒ अधि॒ श्रिय॒: पृक्ष॑श्च विश्ववेदसा ।\n\nप्रु॒षा॒यन्ते॑ वां प॒वयो॑ हिर॒ण्यये॒ रथे॑ दस्रा हिर॒ण्यये॑ ॥३॥\n\nअचे॑ति दस्रा॒ व्यु १ नाक॑मृण्वथो यु॒ञ्जते॑ वां रथ॒युजो॒ दिवि॑ष्टिष्वध्व॒स्मानो॒ दिवि॑ष्टिषु ।\n\nअधि॑ वां॒ स्थाम॑ व॒न्धुरे॒ रथे॑ दस्रा हिर॒ण्यये॑ ।\n\nप॒थेव॒ यन्ता॑वनु॒शास॑ता॒ रजो ऽञ्ज॑सा॒ शास॑ता॒ रज॑: ॥४॥\n\nशची॑भिर्नः शचीवसू॒ दिवा॒ नक्तं॑ दशस्यतम् ।\n\nमा वां॑ रा॒तिरुप॑ दस॒त् कदा॑ च॒नास्मद्रा॒तिः कदा॑ च॒न ॥५॥\n\nवृष॑न्निन्द्र वृष॒पाणा॑स॒ इन्द॑व इ॒मे सु॒ता अद्रि॑षुतास उ॒द्भिद॒स्तुभ्यं॑ सु॒तास॑ उ॒द्भिद॑: ।\n\nते त्वा॑ मन्दन्तु दा॒वने॑ म॒हे चि॒त्राय॒ राध॑से ।\n\nगी॒र्भिर्गि॑र्वाह॒: स्तव॑मान॒ आ ग॑हि सुमृळी॒को न॒ आ ग॑हि ॥६॥\n\nओ षू णो॑ अग्ने शृणुहि॒ त्वमी॑ळि॒तो दे॒वेभ्यो॑ ब्रवसि य॒ज्ञिये॑भ्यो॒ राज॑भ्यो य॒ज्ञिये॑भ्यः ।\n\nयद्ध॒ त्यामङ्गि॑रोभ्यो धे॒नुं दे॑वा॒ अद॑त्तन ।\n\nवि तां दु॑ह्रे अर्य॒मा क॒र्तरी॒ सचाँ॑ ए॒ष तां वे॑द मे॒ सचा॑ ॥\n\nमो षु वो॑ अ॒स्मद॒भि तानि॒ पौंस्या॒ सना॑ भूवन्द्यु॒म्नानि॒ मोत जा॑रिषुर॒स्मत् पु॒रोत जा॑रिषुः ।\n\nयद् व॑श्चि॒त्रं यु॒गेयु॑गे॒ नव्यं॒ घोषा॒दम॑र्त्यम् ।\n\nअ॒स्मासु॒ तन्म॑रुतो॒ यच्च॑ दु॒ष्टरं॑ दिधृ॒ता यच्च॑ दु॒ष्टर॑म् ॥८॥\n\nद॒ध्यङ् ह॑ मे ज॒नुषं॒ पूर्वो॒ अङ्गि॑राः प्रि॒यमे॑ध॒: कण्वो॒ अत्रि॒र्मनु॑र्विदु॒स्ते मे॒ पूर्वे॒ मनु॑र्विदुः ।\n\nतेषां॑ दे॒वेष्वाय॑तिर॒स्माकं॒ तेषु॒ नाभ॑यः ।\n\nतेषां॑ प॒देन॒ मह्या न॑मे गि॒रेन्द्रा॒ग्नी आ न॑मे गि॒रा ॥९॥\n\nहोता॑ यक्षद् व॒निनो॑ वन्त॒ वार्यं॒ बृह॒स्पति॑र्यजति वे॒न उ॒क्षभि॑: पुरु॒वारे॑भिरु॒क्षभि॑: ।\n\nज॒गृ॒भ्मा दू॒रआ॑दिशं॒ श्लोक॒मद्रे॒रध॒ त्मना॑ ।\n\nअधा॑रयदर॒रिन्दा॑नि सु॒क्रतु॑: पु॒रू सद्मा॑नि सु॒क्रतु॑: ॥१०॥\n\nये दे॑वासो दि॒व्येका॑दश॒ स्थ पृ॑थि॒व्यामध्येका॑दश॒ स्थ ।\n\nअ॒प्सु॒क्षितो॑ महि॒नैका॑दश॒ स्थ ते दे॑वासो य॒ज्ञमि॒मं जु॑षध्वम् ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 140, + "text": "१३ दीर्घतमा औचथ्यः। अग्निः। जगती, १० त्रिष्टुब्वा, १२-१३ त्रिष्टुप्।\n\nवे॒दि॒षदे॑ प्रि॒यधा॑माय सु॒द्युते॑ धा॒सिमि॑व॒ प्र भ॑रा॒ योनि॑म॒ग्नये॑ ।\n\nवस्त्रे॑णेव वासया॒ मन्म॑ना॒ शुचिं॑ ज्यो॒तीर॑थं शु॒क्रव॑र्णं तमो॒हन॑म् ॥१॥\n\nअ॒भि द्वि॒जन्मा॑ त्रि॒वृदन्न॑मृज्यते संवत्स॒रे वा॑वृधे ज॒ग्धमी॒ पुन॑: ।\n\nअ॒न्यस्या॒सा जि॒ह्वया॒ जेन्यो॒ वृषा॒ न्य १न्येन॑ व॒निनो॑ मृष्ट वार॒णः ॥२॥\n\nकृ॒ष्ण॒प्रुतौ॑ वेवि॒जे अ॑स्य स॒क्षिता॑ उ॒भा त॑रेते अ॒भि मा॒तरा॒ शिशु॑म् ।\n\nप्रा॒चाजि॑ह्वं ध्व॒सय॑न्तं तृषु॒च्युत॒मा साच्यं॒ कुप॑यं॒ वर्ध॑नं पि॒तुः ॥३॥\n\nमु॒मु॒क्ष्वो॒ ३ मन॑वे मानवस्य॒ते र॑घु॒द्रुव॑: कृ॒ष्णसी॑तास ऊ॒ जुव॑: ।\n\nअ॒स॒म॒ना अ॑जि॒रासो॑ रघु॒ष्यदो॒ वात॑जूता॒ उप॑ युज्यन्त आ॒शव॑: ॥४॥\n\nआद॑स्य॒ ते ध्व॒सय॑न्तो॒ वृथे॑रते कृ॒ष्णमभ्वं॒ महि॒ वर्प॒: करि॑क्रतः ।\n\nयत्सीं॑ म॒हीम॒वनिं॒ प्राभि मर्मृ॑शदभिश्व॒सन् त्स्त॒नय॒न्नेति॒ नान॑दत् ॥५॥\n\nभूष॒न् न योऽधि॑ ब॒भ्रूषु॒ नम्न॑ते॒ वृषे॑व॒ पत्नी॑र॒भ्ये॑ति॒ रोरु॑वत् ।\n\nओ॒जा॒यमा॑नस्त॒न्व॑श्च शुम्भते भी॒मो न शृङ्गा॑ दविधाव दु॒र्गृभि॑: ॥६॥\n\nस सं॒स्तिरो॑ वि॒ष्टिर॒: सं गृ॑भायति जा॒नन्ने॒व जा॑न॒तीर्नित्य॒ आ श॑ये ।\n\nपुन॑र्वर्धन्ते॒ अपि॑ यन्ति दे॒व्य॑म॒न्यद् वर्प॑: पि॒त्रोः कृ॑ण्वते॒ सचा॑ ॥७॥\n\nतम॒ग्रुव॑: के॒शिनी॒: सं हि रे॑भि॒र ऊ॒र्ध्वास्त॑स्थुर्म॒म्रुषी॒: प्रायवे॒ पुन॑: ।\n\nतासां॑ ज॒रां प्र॑मु॒ञ्चन्ने॑ति॒ नान॑द॒दसुं॒ परं॑ ज॒नय॑ञ्जी॒वमस्तृ॑तम् ॥८॥\n\nअ॒धी॒वा॒सं परि॑ मा॒तू रि॒हन्नह॑ तुवि॒ग्रेभि॒: सत्व॑भिर्याति॒ वि ज्रय॑: ।\n\nवयो॒ दध॑त् प॒द्वते॒ रेरि॑ह॒त् सदाऽनु॒ श्येनी॑ सचते वर्त॒नीरह॑ ॥९॥\n\nअ॒स्माक॑मग्ने म॒घव॑त्सु दीदि॒ह्यध॒ श्वसी॑वान् वृष॒भो दमू॑नाः ।\n\nअ॒वास्या॒ शिशु॑मतीरदीदे॒र्वर्मे॑व यु॒त्सु प॑रि॒जर्भु॑राणः ॥१०॥\n\nइ॒दम॑ग्ने॒ सुधि॑तं॒ दुर्धि॑ता॒दधि॑ प्रि॒यादु॑ चि॒न्मन्म॑न॒: प्रेयो॑ अस्तु ते ।\n\nयत्ते॑ शु॒क्रं त॒न्वो॒ ३ रोच॑ते॒ शुचि॒ तेना॒स्मभ्यं॑ वनसे॒ रत्न॒मा त्वम् ॥११॥\n\nरथा॑य॒ नाव॑मु॒त नो॑ गृ॒हाय॒ नित्या॑रित्रां प॒द्वतीं॑ रास्यग्ने ।\n\nअ॒स्माकं॑ वी॒राँ उ॒त नो॑ म॒घोनो॒ जनाँ॑श्च॒ या पा॒रया॒च्छर्म॒ या च॑ ॥१२॥\n\nअ॒भी नो॑ अग्न उ॒क्थमिज्जु॑गुर्या॒ द्यावा॒क्षामा॒ सिन्ध॑वश्च॒ स्वगू॑र्ताः ।\n\nगव्यं॒ यव्यं॒ यन्तो॑ दी॒र्घाहेषं॒ वर॑मरु॒ण्यो॑ वरन्त ॥१३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 141, + "text": "१३ दीर्घतमा औचथ्यः। अग्निः। जगती, १२-१३ त्रिष्टुप्।\n\nबळि॒त्था तद् वपु॑षे धायि दर्श॒तं दे॒वस्य॒ भर्ग॒: सह॑सो॒ यतो॒ जनि॑ ।\n\nयदी॒मुप॒ ह्वर॑ते॒ साध॑ते म॒तिर्ऋ॒तस्य॒ धेना॑ अनयन्त स॒स्रुत॑: ॥१॥\n\nपृ॒क्षो वपु॑: पितु॒मान् नित्य॒ आ श॑ये द्वि॒तीय॒मा स॒प्तशि॑वासु मा॒तृषु॑ ।\n\nतृ॒तीय॑मस्य वृष॒भस्य॑ दो॒हसे॒ दश॑प्रमतिं जनयन्त॒ योष॑णः ॥२॥\n\nनिर्यदीं॑ बु॒ध्नान्म॑हि॒षस्य॒ वर्प॑स ईशा॒नास॒: शव॑सा॒ क्रन्त॑ सू॒रय॑: ।\n\nयदी॒मनु॑ प्र॒दिवो॒ मध्व॑ आध॒वे गुहा॒ सन्तं॑ मात॒रिश्वा॑ मथा॒यति॑ ॥३॥\n\nप्र यत् पि॒तुः प॑र॒मान्नी॒यते॒ पर्या पृ॒क्षुधो॑ वी॒रुधो॒ दंसु॑ रोहति ।\n\nउ॒भा यद॑स्य ज॒नुषं॒ यदिन्व॑त॒ आदिद् यवि॑ष्ठो अभवद् घृ॒णा शुचि॑: ॥४॥\n\nआदिन्मा॒तॄरावि॑श॒द् यास्वा शुचि॒रहिं॑स्यमान उर्वि॒या वि वा॑वृधे ।\n\nअनु॒ यत् पूर्वा॒ अरु॑हत् सना॒जुवो॒ नि नव्य॑सी॒ष्वव॑रासु धावते ॥५॥\n\nआदिद्धोता॑रं वृणते॒ दिवि॑ष्टिषु॒ भग॑मिव पपृचा॒नास॑ ऋञ्जते ।\n\nदे॒वान् यत् क्रत्वा॑ म॒ज्मना॑ पुरुष्टु॒तो मर्तं॒ शंसं॑ वि॒श्वधा॒ वेति॒ धाय॑से ॥६॥\n\nवि यदस्था॑द् यज॒तो वात॑चोदितो ह्वा॒रो न वक्वा॑ ज॒रणा॒ अना॑कृतः ।\n\nतस्य॒ पत्म॑न् द॒क्षुष॑: कृ॒ष्णजं॑हस॒: शुचि॑जन्मनो॒ रज॒ आ व्य॑ध्वनः ॥७॥\n\nरथो॒ न या॒तः शिक्व॑भिः कृ॒तो द्यामङ्गे॑भिररु॒षेभि॑रीयते ।\n\nआद॑स्य॒ ते कृ॒ष्णासो॑ दक्षि सू॒रय॒: शूर॑स्येव त्वे॒षथा॑दीषते॒ वय॑: ॥८॥\n\nत्वया॒ ह्य॑ग्ने॒ वरु॑णो धृ॒तव्र॑तो मि॒त्रः शा॑श॒द्रे अ॑र्य॒मा सु॒दान॑वः ।\n\nयत् सी॒मनु॒ क्रतु॑ना वि॒श्वथा॑ वि॒भुर॒रान्न ने॒मिः प॑रि॒भूरजा॑यथाः ॥९॥\n\nत्वम॑ग्ने शशमा॒नाय॑ सुन्व॒ते रत्नं॑ यविष्ठ दे॒वता॑तिमिन्वसि ।\n\nतं त्वा॒ नु नव्यं॑ सहसो युवन् व॒यं भगं॒ न का॒रे म॑हिरत्न धीमहि ॥१०॥\n\nअ॒स्मे र॒यिं न स्वर्थं॒ दमू॑नसं॒ भगं॒ दक्षं॒ न प॑पृचासि धर्ण॒सिम् ।\n\nर॒श्मीँरि॑व॒ यो यम॑ति॒ जन्म॑नी उ॒भे दे॒वानां॒ शंस॑मृ॒त आ च॑ सु॒क्रतु॑: ॥११॥\n\nउ॒त न॑: सु॒द्योत्मा॑ जी॒राश्वो॒ होता॑ म॒न्द्रः शृ॑णवच्च॒न्द्रर॑थः ।\n\nस नो॑ नेष॒न्नेष॑तमै॒रमू॑रो॒ ऽग्निर्वा॒मं सु॑वि॒तं वस्यो॒ अच्छ॑ ॥१२॥\n\nअस्ता॑व्य॒ग्निः शिमी॑वद्भिर॒र्कैः साम्रा॑ज्याय प्रत॒रं दधा॑नः ।\n\nअ॒मी च॒ ये म॒घवा॑नो व॒यं च॒ मिहं॒ न सूरो॒ अति॒ निष्ट॑तन्युः ॥१३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 142, + "text": "१३ दीर्घतमा औचथ्यः। (आप्रीसूक्तं)-१ इध्मः समिद्धोऽग्निर्वा, २ तनून पात्, ३ नराशंसः, ४ इळः, ५ बर्हिः, ६ देवीः द्वारः, ७ उषासानक्ता ८ दैव्यो होतारौ प्रचेतसौ, ९ तिस्रो देव्यः सरस्वतीळा भारत्यः, १० त्वष्टा, ११ वनस्पतिः, १२ स्वाहा कृतयः, १३ इन्द्रः। अनुष्टुप्।\n\nसमि॑द्धो अग्न॒ आ व॑ह दे॒वाँ अ॒द्य य॒तस्रु॑चे । तन्तुं॑ तनुष्व पू॒र्व्यं सु॒तसो॑माय दा॒शुषे॑ ॥१॥\n\nघृ॒तव॑न्त॒मुप॑ मासि॒ मधु॑मन्तं तनूनपात् । य॒ज्ञं विप्र॑स्य॒ माव॑तः शशमा॒नस्य॑ दा॒शुष॑: ॥२॥\n\nशुचि॑: पाव॒को अद्भु॑तो॒ मध्वा॑ य॒ज्ञं मि॑मिक्षति । नरा॒शंस॒स्त्रिरा दि॒वो दे॒वो दे॒वेषु॑ य॒ज्ञिय॑: ॥३॥\n\nई॒ळि॒तो अ॑ग्न॒ आ व॒हेन्द्रं॑ चि॒त्रमि॒ह प्रि॒यम् । इ॒यं हि त्वा॑ म॒तिर्ममाच्छा॑ सुजिह्व व॒च्यते॑ ॥४॥\n\nस्तृ॒णा॒नासो॑ य॒तस्रु॑चो ब॒र्हिर्य॒ज्ञे स्व॑ध्व॒रे । वृ॒ञ्जे दे॒वव्य॑चस्तम॒मिन्द्रा॑य॒ शर्म॑ स॒प्रथ॑: ॥५॥\n\nवि श्र॑यन्तामृता॒वृध॑: प्र॒यै दे॒वेभ्यो॑ म॒हीः । पा॒व॒कास॑: पुरु॒स्पृहो॒ द्वारो॑ दे॒वीर॑स॒श्चत॑: ॥६॥\n\nआ भन्द॑माने॒ उपा॑के॒ नक्तो॒षासा॑ सु॒पेश॑सा । य॒ह्वी ऋ॒तस्य॑ मा॒तरा॒ सीद॑तां ब॒र्हिरा सु॒मत् ॥७॥\n\nम॒न्द्रजि॑ह्वा जुगु॒र्वणी॒ होता॑रा॒ दैव्या॑ क॒वी । य॒ज्ञं नो॑ यक्षतामि॒मं सि॒ध्रम॒द्य दि॑वि॒स्पृश॑म् ॥८॥\n\nशुचि॑र्दे॒वेष्वर्पि॑ता॒ होत्रा॑ म॒रुत्सु॒ भार॑ती । इळा॒ सर॑स्वती म॒ही ब॒र्हिः सी॑दन्तु य॒ज्ञिया॑: ॥९॥\n\nतन्न॑स्तु॒रीप॒मद्भु॑तं पु॒रु वारं॑ पु॒रु त्मना॑ । त्वष्टा॒ पोषा॑य॒ वि ष्य॑तु रा॒ये नाभा॑ नो अस्म॒युः ॥१०॥\n\nअ॒व॒सृ॒जन्नुप॒ त्मना॑ दे॒वान् य॑क्षि वनस्पते । अ॒ग्निर्ह॒व्या सु॑षूदति दे॒वो दे॒वेषु॒ मेधि॑रः ॥११॥\n\nपू॒ष॒ण्वते॑ म॒रुत्व॑ते वि॒श्वदे॑वाय वा॒यवे॑ । स्वाहा॑ गाय॒त्रवे॑पसे ह॒व्यमिन्द्रा॑य कर्तन ॥१२॥\n\nस्वाहा॑कृता॒न्या ग॒ह्युप॑ ह॒व्यानि॑ वी॒तये॑ । इन्द्रा ग॑हि श्रु॒धी हवं॒ त्वां ह॑वन्ते अध्व॒रे ॥१३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 143, + "text": "८ दीर्घतमा औचथ्यः। अग्निः। जगती, ८ त्रिष्टुप् ।\n\nप्र तव्य॑सीं॒ नव्य॑सीं धी॒तिम॒ग्नये॑ वा॒चो म॒तिं सह॑सः सू॒नवे॑ भरे ।\n\nअ॒पां नपा॒द् यो वसु॑भिः स॒ह प्रि॒यो होता॑ पृथि॒व्यां न्यसी॑ददृ॒त्विय॑: ॥१॥\n\nस जाय॑मानः पर॒मे व्यो॑मन्या॒विर॒ग्निर॑भवन्मात॒रिश्व॑ने ।\n\nअ॒स्य क्रत्वा॑ समिधा॒नस्य॑ म॒ज्मना॒ प्र द्यावा॑ शो॒चिः पृ॑थि॒वी अ॑रोचयत् ॥२॥\n\nअ॒स्य त्वे॒षा अ॒जरा॑ अ॒स्य भा॒नव॑: सुसं॒दृश॑: सु॒प्रती॑कस्य सु॒द्युत॑: ।\n\nभात्व॑क्षसो॒ अत्य॒क्तुर्न सिन्ध॑वो॒ ऽग्ने रे॑जन्ते॒ अस॑सन्तो अ॒जरा॑: ॥३॥\n\nयमे॑रि॒रे भृग॑वो वि॒श्ववे॑दसं॒ नाभा॑ पृथि॒व्या भुव॑नस्य म॒ज्मना॑ ।\n\nअ॒ग्निं तं गी॒र्भिर्हि॑नुहि॒ स्व आ दमे॒ य एको॒ वस्वो॒ वरु॑णो॒ न राज॑ति ॥४॥\n\nन यो वरा॑य म॒रुता॑मिव स्व॒नः सेने॑व सृ॒ष्टा दि॒व्या यथा॒शनि॑: ।\n\nअ॒ग्निर्जम्भै॑स्तिगि॒तैर॑त्ति॒ भर्व॑ति यो॒धो न शत्रू॒न् त्स वना॒ न्यृ॑ञ्जते ॥५॥\n\nकु॒विन्नो॑ अ॒ग्निरु॒चथ॑स्य॒ वीरस॒द् वसु॑ष्कु॒विद् वसु॑भि॒: काम॑मा॒वर॑त् ।\n\nचो॒दः कु॒वित् तु॑तु॒ज्यात् सा॒तये॒ धिय॒: शुचि॑प्रतीकं॒ तम॒या धि॒या गृ॑णे ॥६॥\n\nघृ॒तप्र॑तीकं व ऋ॒तस्य॑ धू॒र्षद॑म॒ग्निं मि॒त्रं न स॑मिधा॒न ऋ॑ञ्जते ।\n\nइन्धा॑नो अ॒क्रो वि॒दथे॑षु॒ दीद्य॑च्छु॒क्रव॑र्णा॒मुदु॑ नो यंसते॒ धिय॑म् ॥७॥\n\nअप्र॑युच्छ॒न्नप्र॑युच्छद्भिरग्ने शि॒वेभि॑र्नः पा॒युभि॑: पाहि श॒ग्मैः ।\n\nअद॑ब्धेभि॒रदृ॑पितेभिरि॒ष्टे ऽनि॑मिषद्भि॒: परि॑ पाहि नो॒ जाः ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 144, + "text": "७ दीर्घतमा औचथ्यः। अग्निः। जगती।\n\nएति॒ प्र होता॑ व्र॒तम॑स्य मा॒ययो॒र्ध्वां दधा॑न॒: शुचि॑पेशसं॒ धिय॑म् ।\n\nअ॒भि स्रुच॑: क्रमते दक्षिणा॒वृतो॒ या अ॑स्य॒ धाम॑ प्रथ॒मं ह॒ निंस॑ते ॥१॥\n\nअ॒भीमृ॒तस्य॑ दो॒हना॑ अनूषत॒ योनौ॑ दे॒वस्य॒ सद॑ने॒ परी॑वृताः ।\n\nअ॒पामु॒पस्थे॒ विभृ॑तो॒ यदाव॑स॒दध॑ स्व॒धा अ॑धय॒द् याभि॒रीय॑ते ॥२॥\n\nयुयू॑षत॒: सव॑यसा॒ तदिद् वपु॑: समा॒नमर्थं॑ वि॒तरि॑त्रता मि॒थः ।\n\nआदीं॒ भगो॒ न हव्य॒: सम॒स्मदा वोह्लु॒र्न र॒श्मीन् त्सम॑यंस्त॒ सार॑थिः ॥३॥\n\nयमीं॒ द्वा सव॑यसा सप॒र्यत॑: समा॒ने योना॑ मिथु॒ना समो॑कसा ।\n\nदिवा॒ न नक्तं॑ पलि॒तो युवा॑जनि पु॒रू चर॑न्न॒जरो॒ मानु॑षा यु॒गा ॥४॥\n\nतमीं॑ हिन्वन्ति धी॒तयो॒ दश॒ व्रिशो॑ दे॒वं मर्ता॑स ऊ॒तये॑ हवामहे ।\n\nधनो॒रधि॑ प्र॒वत॒ आ स ऋ॑ण्वत्यभि॒व्रज॑द्भिर्व॒युना॒ नवा॑धित ॥५॥\n\nत्वं ह्य॑ग्ने दि॒व्यस्य॒ राज॑सि॒ त्वं पार्थि॑वस्य पशु॒पा इ॑व॒ त्मना॑ ।\n\nएनी॑ त ए॒ते बृ॑ह॒ती अ॑भि॒श्रिया॑ हिर॒ण्ययी॒ वक्व॑री ब॒र्हिरा॑शाते ॥६॥\n\nअग्ने॑ जु॒षस्व॒ प्रति॑ हर्य॒ तद् वचो॒ मन्द्र॒ स्वधा॑व॒ ऋत॑जात॒ सुक्र॑तो ।\n\nयो वि॒श्वत॑: प्र॒त्यङ्ङसि॑ दर्श॒तो र॒ण्वः संदृ॑ष्टौ पितु॒माँ इ॑व॒ क्षय॑: ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 145, + "text": "५ दीर्घतमा औचथ्यः। अग्निः। जगती, ५ त्रिष्टुप् ।\n\n तं पृ॑च्छता॒ स ज॑गामा॒ स वे॑द॒ स चि॑कि॒त्वाँ ई॑यते॒ सा न्वी॑यते ।\n\n तस्मि॑न् त्सन्ति प्र॒शिष॒स्तस्मि॑न्नि॒ष्टय॒: स वाज॑स्य॒ शव॑सः शु॒ष्मिण॒स्पति॑: ॥१॥\n\n तमित् पृ॑च्छन्ति॒ न सि॒मो वि पृ॑च्छति॒ स्वेने॑व॒ धीरो॒ मन॑सा॒ यदग्र॑भीत् ।\n\n न मृ॑ष्यते प्रथ॒मं नाप॑रं॒ वचो॒ ऽस्य क्रत्वा॑ सचते॒ अप्र॑दृपितः ॥२॥\n\n तमिद् ग॑च्छन्ति जु॒ह्व १स्तमर्व॑ती॒र्विश्वा॒न्येक॑: शृणव॒द् वचां॑सि मे ।\n\n पु॒रु॒प्रै॒षस्ततु॑रिर्यज्ञ॒साध॒नो ऽच्छि॑द्रोति॒: शिशु॒राद॑त्त॒ सं रभ॑: ॥३॥\n\n उ॒प॒स्थायं॑ चरति॒ यत् स॒मार॑त स॒द्यो जा॒तस्त॑त्सार॒ युज्ये॑भिः ।\n\n अ॒भि श्वा॒न्तं मृ॑शते ना॒न्द्ये॑ मु॒दे यदीं॒ गच्छ॑न्त्युश॒तीर॑पिष्ठि॒तम् ॥४॥\n\n स ईं॑ मृ॒गो अप्यो॑ वन॒र्गुरुप॑ त्व॒च्यु॑प॒मस्यां॒ नि धा॑यि ।\n\n व्य॑ब्रवीद् व॒युना॒ मर्त्ये॑भ्यो॒ ऽग्निर्वि॒द्वाँ ऋ॑त॒चिद्धि स॒त्यः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 146, + "text": "५ दीर्घतमा औचथ्यः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nत्रि॒मू॒र्धानं॑ स॒प्तर॑श्मिं गृणी॒षे ऽनू॑नम॒ग्निं पि॒त्रोरु॒पस्थे॑ ।\n\nनि॒ष॒त्तम॑स्य॒ चर॑तो ध्रु॒वस्य॒ विश्वा॑ दि॒वो रो॑च॒नाप॑प्रि॒वांस॑म् ॥१॥\n\nउ॒क्षा म॒हाँ अ॒भि व॑वक्ष एने अ॒जर॑स्तस्थावि॒तऊ॑तिर्ऋ॒ष्वः ।\n\nउ॒र्व्याः प॒दो नि द॑धाति॒ सानौ॑ रि॒हन्त्यूधो॑ अरु॒षासो॑ अस्य ॥२॥\n\nस॒मा॒नं व॒त्सम॒भि सं॒चर॑न्ती॒ विष्व॑ग्धे॒नू वि च॑रतः सु॒मेके॑ ।\n\nअ॒न॒प॒वृ॒ज्याँ अध्व॑नो॒ मिमा॑ने॒ विश्वा॒न् केताँ॒ अधि॑ म॒हो दधा॑ने ॥३॥\n\nधीरा॑सः प॒दं क॒वयो॑ नयन्ति॒ नाना॑ हृ॒दा रक्ष॑माणा अजु॒र्यम् ।\n\nसिषा॑सन्त॒: पर्य॑पश्यन्त॒ सिन्धु॑मा॒विरे॑भ्यो अभव॒त् सूर्यो॒ नॄन् ॥४॥\n\nदि॒दृ॒क्षेण्य॒: परि॒ काष्ठा॑सु॒ जेन्य॑ ई॒ळेन्यो॑ म॒हो अर्भा॑य जी॒वसे॑ ।\n\nपु॒रु॒त्रा यदभ॑व॒त् सूरहै॑भ्यो॒ गर्भे॑भ्यो म॒घवा॑ वि॒श्वद॑र्शतः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 147, + "text": "५ दीर्घतमा औचथ्यः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nक॒था ते॑ अग्ने शु॒चय॑न्त आ॒योर्द॑दा॒शुर्वाजे॑भिराशुषा॒णाः ।\n\nउ॒भे यत् तो॒के तन॑ये॒ दधा॑ना ऋ॒तस्य॒ साम॑न् र॒णय॑न्त दे॒वाः ॥१॥\n\nबोधा॑ मे अ॒स्य वच॑सो यविष्ठ॒ मंहि॑ष्ठस्य॒ प्रभृ॑तस्य स्वधावः ।\n\nपीय॑ति त्वो॒ अनु॑ त्वो गृणाति व॒न्दारु॑स्ते त॒न्वं॑ वन्दे अग्ने ॥२॥\n\nये पा॒यवो॑ मामते॒यं ते॑ अग्ने॒ पश्य॑न्तो अ॒न्धं दु॑रि॒तादर॑क्षन् ।\n\nर॒रक्ष॒ तान् त्सु॒कृतो॑ वि॒श्ववे॑दा॒ दिप्स॑न्त॒ इद् रि॒पवो॒ नाह॑ देभुः ॥३॥\n\nयो नो॑ अग्ने॒ अर॑रिवाँ अघा॒युर॑राती॒वा म॒र्चय॑ति द्व॒येन॑ ।\n\nमन्त्रो॑ गु॒रुः पुन॑रस्तु॒ सो अ॑स्मा॒ अनु॑ मृक्षीष्ट त॒न्वं॑ दुरु॒क्तैः ॥४॥\n\nउ॒त वा॒ यः स॑हस्य प्रवि॒द्वान् मर्तो॒ मर्तं॑ म॒र्चय॑ति द्व॒येन॑ ।\n\nअत॑: पाहि स्तवमान स्तु॒वन्त॒मग्ने॒ माकि॑र्नो दुरि॒ताय॑ धायीः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 148, + "text": "५ दीर्घतमा औचथ्यः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nमथी॒द् यदीं॑ वि॒ष्टो मा॑त॒रिश्वा॒ होता॑रं वि॒श्वाप्सुं॑ वि॒श्वदे॑व्यम् ।\n\nनि यं द॒धुर्म॑नु॒ष्या॑सु वि॒क्षु स्व १ र्ण चि॒त्रं वपु॑षे वि॒भाव॑म् ॥१॥\n\nद॒दा॒नमिन्न द॑दभन्त॒ मन्मा॒ग्निर्वरू॑थं॒ मम॒ तस्य॑ चाकन् ।\n\nजु॒षन्त॒ विश्वा॑न्यस्य॒ कर्मोप॑स्तुतिं॒ भर॑माणस्य का॒रोः ॥२॥\n\nनित्ये॑ चि॒न्नु यं सद॑ने जगृ॒भ्रे प्रश॑स्तिभिर्दधि॒रे य॒ज्ञिया॑सः ।\n\nप्र सू न॑यन्त गृ॒भय॑न्त इ॒ष्टावश्वा॑सो॒ न र॒थ्यो॑ रारहा॒णाः ॥३॥\n\nपु॒रूणि॑ द॒स्मो नि रि॑णाति॒ जम्भै॒राद् रो॑चते॒ वन॒ आ वि॒भावा॑ ।\n\nआद॑स्य॒ वातो॒ अनु॑ वाति शो॒चिरस्तु॒र्न शर्या॑मस॒नामनु॒ द्यून् ॥४॥\n\nन यं रि॒पवो॒ न रि॑ष॒ण्यवो॒ गर्भे॒ सन्तं॑ रेष॒णा रे॒षय॑न्ति ।\n\nअ॒न्धा अ॑प॒श्या न द॑भन्नभि॒ख्या नित्या॑स ईं प्रे॒तारो॑ अरक्षन् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 149, + "text": "५ दीर्घतमा औचथ्यः। अग्निः। विराट्।\n\nम॒हः स रा॒य एष॑ते॒ पति॒र्दन्नि॒न इ॒नस्य॒ वसु॑नः प॒द आ ।\n\nउप॒ ध्रज॑न्त॒मद्र॑यो वि॒धन्नित् ॥१॥\n\nस यो वृषा॑ न॒रां न रोद॑स्यो॒: श्रवो॑भि॒रस्ति॑ जी॒वपी॑तसर्गः ।\n\nप्र यः स॑स्रा॒णः शि॑श्री॒त योनौ॑ ॥२॥\n\nआ यः पुरं॒ नार्मि॑णी॒मदी॑दे॒दत्य॑: क॒विर्न॑भ॒न्यो॒ ३ नार्वा॑ ।\n\nसूरो॒ न रु॑रु॒क्वाञ्छ॒तात्मा॑ ॥३॥\n\nअ॒भि द्वि॒जन्मा॒ त्री रो॑च॒नानि॒ विश्वा॒ रजां॑सि शुशुचा॒नो अ॑स्थात् ।\n\nहोता॒ यजि॑ष्ठो अ॒पां स॒धस्थ॑श ॥४॥\n\nअ॒यं स होता॒ यो द्वि॒जन्मा॒ विश्वा॑ द॒धे वार्या॑णि श्रव॒स्या ।\n\nमर्तो॒ यो अ॑स्मै सु॒तुको॑ द॒दाश॑ ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 150, + "text": "३ दीर्घतमा औचथ्यः। अग्निः। उष्णिक्।\n\nपु॒रु त्वा॑ दा॒श्वान् वो॑चे॒ ऽरिर॑ग्ने॒ तव॑ स्वि॒दा । तो॒दस्ये॑व शर॒ण आ म॒हस्य॑ ॥१॥\n\nव्य॑नि॒नस्य॑ ध॒निन॑: प्रहो॒षे चि॒दर॑रुषः । क॒दा च॒न प्र॒जिग॑तो॒ अदे॑वयोः ॥२॥\n\nस च॒न्द्रो वि॑प्र॒ मर्त्यो॑ म॒हो व्राध॑न्तमो दि॒वि । प्रप्रेत् ते॑ अग्ने व॒नुष॑: स्याम ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 151, + "text": "९ दीर्घतमा औचथ्यः। १ मित्रः, २-९ मित्रावरुणौ। जगती।\n\nमि॒त्रं न यं शिम्या॒ गोषु॑ ग॒व्यव॑: स्वा॒ध्यो॑ वि॒दथे॑ अ॒प्सु जीज॑नन् ।\n\nअरे॑जेतां॒ रोद॑सी॒ पाज॑सा गि॒रा प्रति॑ प्रि॒यं य॑ज॒तं ज॒नुषा॒मव॑: ॥१॥\n\nयद्ध॒ त्यद् वां॑ पुरुमी॒ळहस्य॑ सो॒मिन॒: प्र मि॒त्रासो॒ न द॑धि॒रे स्वा॒भुव॑: ।\n\nअध॒ क्रतुं॑ विदतं गा॒तुमर्च॑त उ॒त श्रु॑तं वृषणा प॒स्त्या॑वतः ॥२॥\n\nआ वां॑ भूषन् क्षि॒तयो॒ जन्म॒ रोद॑स्योः प्र॒वाच्यं॑ वृषणा॒ दक्ष॑से म॒हे ।\n\nयदी॑मृ॒ताय॒ भर॑थो॒ यदर्व॑ते॒ प्र होत्र॑या॒ शिम्या॑ वीथो अध्व॒रम् ॥३॥\n\nप्र सा क्षि॒तिर॑सुर॒ या महि॑ प्रि॒य ऋता॑वानावृ॒तमा घो॑षथो बृ॒हत् ।\n\nयु॒वं दि॒वो बृ॑ह॒तो दक्ष॑मा॒भुवं॒ गां न धु॒र्युप॑ युञ्जाथे अ॒पः ॥४॥\n\nम॒ही अत्र॑ महि॒ना वार॑मृण्वथो ऽरे॒णव॒स्तुज॒ आ सद्म॑न् धे॒नव॑: ।\n\nस्वर॑न्ति॒ ता उ॑प॒रता॑ति॒ सूर्य॒मा नि॒म्रुच॑ उ॒षस॑स्तक्व॒वीरि॑व ॥५॥\n\nआ वा॑मृ॒ताय॑ के॒शिनी॑रनूषत॒ मित्र॒ यत्र॒ वरु॑ण गा॒तुमर्च॑थः ।\n\nअव॒ त्मना॑ सृ॒जतं॒ पिन्व॑तं॒ धियो॑ यु॒वं विप्र॑स्य॒ मन्म॑नामिरज्यथः ॥६॥\n\nयो वां॑ य॒ज्ञैः श॑शमा॒नो ह॒ दाश॑ति क॒विर्होता॒ यज॑ति मन्म॒साध॑नः ।\n\nउपाह॒ तं गच्छ॑थो वी॒थो अ॑ध्व॒रमच्छा॒ गिर॑: सुम॒तिं ग॑न्तमस्म॒यू ॥७॥\n\nयु॒वां य॒ज्ञैः प्र॑थ॒मा गोभि॑रञ्जत॒ ऋता॑वाना॒ मन॑सो॒ न प्रयु॑क्तिषु ।\n\nभर॑न्ति वां॒ मन्म॑ना सं॒यता॒ गिरो ऽदृ॑प्यता॒ मन॑सा रे॒वदा॑शाथे ॥८॥\n\nरे॒वद् वयो॑ दधाथे रे॒वदा॑शाथे॒ नरा॑ मा॒याभि॑रि॒तऊ॑ति॒ माहि॑नम् ।\n\nन वां॒ द्यावोऽह॑भि॒र्नोत सिन्ध॑वो॒ न दे॑व॒त्वं प॒णयो॒ नान॑शुर्म॒घम् ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 152, + "text": "७ दीर्घतमा औचथ्यः। मित्रावरुणौ। त्रिष्टुप्।\n\nयु॒वं वस्त्रा॑णि पीव॒सा व॑साथे यु॒वोरच्छि॑द्रा॒ मन्त॑वो ह॒ सर्गा॑: ।\n\nअवा॑तिरत॒मनृ॑तानि॒ विश्व॑ ऋ॒तेन॑ मित्रावरुणा सचेथे ॥१॥\n\nए॒तच्च॒न त्वो॒ वि चि॑केतदेषां स॒त्यो मन्त्र॑: कविश॒स्त ऋघा॑वान् ।\n\nत्रि॒रश्रिं॑ हन्ति॒ चतु॑रश्रिरु॒ग्रो दे॑व॒निदो॒ ह प्र॑थ॒मा अ॑जूर्यन् ॥२॥\n\nअ॒पादे॑ति प्रथ॒मा प॒द्वती॑नां॒ कस्तद् वां॑ मित्रावरु॒णा चि॑केत ।\n\nगर्भो॑ भा॒रं भ॑र॒त्या चि॑दस्य ऋ॒तं पिप॒र्त्यनृ॑तं॒ नि ता॑रीत् ॥३॥\n\nप्र॒यन्त॒मित् परि॑ जा॒रं क॒नीनां॒ पश्या॑मसि॒ नोप॑नि॒पद्य॑मानम् ।\n\nअन॑वपृग्णा॒ वित॑ता॒ वसा॑नं प्रि॒यं मि॒त्रस्य॒ वरु॑णस्य॒ धाम॑ ॥४॥\n\nअ॒न॒श्वो जा॒तो अ॑नभी॒शुरर्वा॒ कनि॑क्रदत् पतयदू॒र्ध्वसा॑नुः ।\n\nअ॒चित्तं॒ ब्रह्म॑ जुजुषु॒र्युवा॑न॒: प्र मि॒त्रे धाम॒ वरु॑णे गृ॒णन्त॑: ॥५॥\n\nआ धे॒नवो॑ मामते॒यमव॑न्तीर्ब्रह्म॒प्रियं॑ पीपय॒न् त्सस्मि॒न्नूध॑न् ।\n\nपि॒त्वो भि॑क्षेत व॒युना॑नि वि॒द्वाना॒साविवा॑स॒न्नदि॑तिमुरुष्येत् ॥६॥\n\nआ वां॑ मित्रावरुणा ह॒व्यजु॑ष्टिं॒ नम॑सा देवा॒वव॑सा ववृत्याम् ।\n\nअ॒स्माकं॒ ब्रह्म॒ पृत॑नासु सह्या अ॒स्माकं॑ वृ॒ष्टिर्दि॒व्या सु॑पा॒रा ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 153, + "text": "४ दीर्घतमा औचथ्यः। मित्रावरुणौ। त्रिष्टुप्।\n\nयजा॑महे वां म॒हः स॒जोषा॑ ह॒व्येभि॑र्मित्रावरुणा॒ नमो॑भिः ।\n\nघृ॒तैर्घृ॑तस्नू॒ अध॒ यद् वा॑म॒स्मे अ॑ध्व॒र्यवो॒ न धी॒तिभि॒र्भर॑न्ति ॥१॥\n\nप्रस्तु॑तिर्वां॒ धाम॒ न प्रयु॑क्ति॒रया॑मि मित्रावरुणा सुवृ॒क्तिः ।\n\nअ॒नक्ति॒ यद् वां॑ वि॒दथे॑षु॒ होता॑ सु॒म्नं वां॑ सू॒रिर्वृ॑षणा॒विय॑क्षन् ॥२॥\n\nपी॒पाय॑ धे॒नुरदि॑तिर्ऋ॒ताय॒ जना॑य मित्रावरुणा हवि॒र्दे ।\n\nहि॒नोति॒ यद् वां॑ वि॒दथे॑ सप॒र्यन् त्स रा॒तह॑व्यो॒ मानु॑षो॒ न होता॑ ॥३॥\n\nउ॒त वां॑ वि॒क्षु मद्या॒स्वन्धो॒ गाव॒ आप॑श्च पीपयन्त दे॒वीः ।\n\nउ॒तो नो॑ अ॒स्य पू॒र्व्यः पति॒र्दन् वी॒तं पा॒तं पय॑स उ॒स्रिया॑याः ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 154, + "text": "६ दीर्घतमा औचथ्यः। विष्णुः। त्रिष्टुप्।\n\nविष्णो॒र्नु कं॑ वी॒र्या॑णि॒ प्र वो॑चं॒ यः पार्थि॑वानि विम॒मे रजां॑सि ।\n\nयो अस्क॑भाय॒दुत्त॑रं स॒धस्थं॑ विचक्रमा॒णस्त्रे॒धोरु॑गा॒यः ॥१॥\n\nप्र तद् विष्णु॑: स्तवते वी॒र्ये॑ण मृ॒गो न भी॒मः कु॑च॒रो गि॑रि॒ष्ठाः ।\n\nयस्यो॒रुषु॑ त्रि॒षु वि॒क्रम॑णेष्वधिक्षि॒यन्ति॒ भुव॑नानि॒ विश्वा॑ ॥२॥\n\nप्र विष्ण॑वे शू॒षमे॑तु॒ मन्म॑ गिरि॒क्षित॑ उरुगा॒याय॒ वृष्णे॑ ।\n\nय इ॒दं दी॒र्घं प्रय॑तं स॒धस्थ॒मेको॑ विम॒मे त्रि॒भिरित् प॒देभि॑: ॥३॥\n\nयस्य॒ त्री पू॒र्णा मधु॑ना प॒दान्यक्षी॑यमाणा स्व॒धया॒ मद॑न्ति ।\n\nय उ॑ त्रि॒धातु॑ पृथि॒वीमु॒त द्यामेको॑ दा॒धार॒ भुव॑नानि॒ विश्वा॑ ॥४॥\n\nतद॑स्य प्रि॒यम॒भि पाथो॑ अश्यां॒ नरो॒ यत्र॑ देव॒यवो॒ मद॑न्ति ।\n\nउ॒रु॒क्र॒मस्य॒ स हि बन्धु॑रि॒त्था विष्णो॑: प॒दे प॑र॒मे मध्व॒ उत्स॑: ॥५॥\n\nता वां॒ वास्तू॑न्युश्मसि॒ गम॑ध्यै॒ यत्र॒ गावो॒ भूरि॑शृङ्गा अ॒यास॑: ।\n\nअत्राह॒ तदु॑रुगा॒यस्य॒ वृष्ण॑: पर॒मं प॒दमव॑ भाति॒ भूरि॑ ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 155, + "text": "६ दीर्घतमा औचथ्यः। विष्णुः।१-३ इन्द्राविष्णू। जगती।\n\nप्र व॒: पान्त॒मन्ध॑सो धियाय॒ते म॒हे शूरा॑य॒ विष्ण॑वे चार्चत ।\n\nया सानु॑नि॒ पर्व॑ताना॒मदा॑भ्या म॒हस्त॒स्थतु॒रर्व॑तेव सा॒धुना॑ ॥१॥\n\nत्वे॒षमि॒त्था स॒मर॑णं॒ शिमी॑वतो॒रिन्द्रा॑विष्णू सुत॒पा वा॑मुरुष्यति ।\n\nया मर्त्या॑य प्रतिधी॒यमा॑न॒मित् कृ॒शानो॒रस्तु॑रस॒नामु॑रु॒ष्यथ॑: ॥२॥\n\nता ईं॑ वर्धन्ति॒ मह्य॑स्य॒ पौंस्यं॒ नि मा॒तरा॑ नयति॒ रेत॑से भु॒जे ।\n\nदधा॑ति पु॒त्रोऽव॑रं॒ परं॑ पि॒तुर्नाम॑ तृ॒तीय॒मधि॑ रोच॒ने दि॒वः ॥३॥\n\nतत्त॒दिद॑स्य॒ पौंस्यं॑ गृणीमसी॒नस्य॑ त्रा॒तुर॑वृ॒कस्य॑ मी॒ळहुष॑: ।\n\nयः पार्थि॑वानि त्रि॒भिरिद् विगा॑मभिरु॒रु क्रमि॑ष्टोरुगा॒याय॑ जी॒वसे॑ ॥४॥\n\nद्वे इद॑स्य॒ क्रम॑णे स्व॒र्दृशो॑ ऽभि॒ख्याय॒ मर्त्यो॑ भुरण्यति ।\n\nतृ॒तीय॑मस्य॒ नकि॒रा द॑धर्षति॒ वय॑श्च॒न प॒तय॑न्तः पत॒त्रिण॑: ॥५॥\n\nच॒तुर्भि॑: सा॒कं न॑व॒तिं च॒ नाम॑भिश्च॒क्रं न वृ॒त्तं व्यतीँ॑रवीविपत् ।\n\nबृ॒हच्छ॑रीरो वि॒मिमा॑न॒ ऋक्व॑भि॒र्युवाकु॑मार॒: प्रत्ये॑त्याह॒वम् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 156, + "text": "५ दीर्घतमा औचथ्यः। विष्णुः। जगती।\n\nभवा॑ मि॒त्रो न शेव्यो॑ घृ॒तासु॑ति॒र्विभू॑तद्युम्न एव॒या उ॑ स॒प्रथा॑: ।\n\nअधा॑ ते विष्णो वि॒दुषा॑ चि॒दर्ध्य॒: स्तोमो॑ य॒ज्ञश्च॒ राध्यो॑ ह॒विष्म॑ता ॥१॥\n\nयः पू॒र्व्याय॑ वे॒धसे॒ नवी॑यसे सु॒मज्जा॑नये॒ विष्ण॑वे॒ ददा॑शति ।\n\nयो जा॒तम॑स्य मह॒तो महि॒ ब्रव॒त् सेदु॒ श्रवो॑भि॒र्युज्यं॑ चिद॒भ्य॑सत् ॥२॥\n\nतमु॑ स्तोतारः पू॒र्व्यं यथा॑ वि॒द ऋ॒तस्य॒ गर्भं॑ ज॒नुषा॑ पिपर्तन ।\n\nआस्य॑ जा॒नन्तो॒ नाम॑ चिद् विवक्तन म॒हस्ते॑ विष्णो सुम॒तिं भ॑जामहे ॥३॥\n\nतम॑स्य॒ राजा॒ वरु॑ण॒स्तम॒श्विना॒ क्रतुं॑ सचन्त॒ मारु॑तस्य वे॒धस॑: ।\n\nदा॒धार॒ दक्ष॑मुत्त॒मम॑ह॒र्विदं॑ व्र॒जं च॒ विष्णु॒: सखि॑वाँ अपोर्णु॒ते ॥४॥\n\nआ यो वि॒वाय॑ स॒चथा॑य॒ दैव्य॒ इन्द्रा॑य॒ विष्णु॑: सु॒कृते॑ सु॒कृत्त॑रः ।\n\nवे॒धा अ॑जिन्वत् त्रिषध॒स्थ आर्य॑मृ॒तस्य॑ भा॒गे यज॑मान॒माभ॑जत् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 157, + "text": "६ दीर्घतमा औचथ्यः। अश्विनौ। जगती, ५-६ त्रिष्टुप्।\n\nअबो॑ध्य॒ग्निर्ज्म उदे॑ति॒ सूर्यो॒ व्यु १षाश्च॒न्द्रा म॒ह्या॑वो अ॒र्चिषा॑ ।\n\nआयु॑क्षाताम॒श्विना॒ यात॑वे॒ रथं॒ प्रासा॑वीद् दे॒वः स॑वि॒ता जग॒त् पृथ॑क् ॥१॥\n\nयद् यु॒ञ्जाथे॒ वृष॑णमश्विना॒ रथं॑ घृ॒तेन॑ नो॒ मधु॑ना क्ष॒त्रमु॑क्षतम् ।\n\n अ॒स्माकं॒ ब्रह्म॒ पृत॑नासु जिन्वतं व॒यं धना॒ शूर॑साता भजेमहि ॥२॥\n\nअ॒र्वाङ् त्रि॑च॒क्रो म॑धु॒वाह॑नो॒ रथो॑ जी॒राश्वो॑ अ॒श्विनो॑र्यातु॒ सुष्टु॑तः ।\n\n त्रि॒व॒न्धु॒रो म॒घवा॑ वि॒श्वसौ॑भग॒: शं न॒ आ व॑क्षद् द्वि॒पदे॒ चतु॑ष्पदे ॥३॥\n\nआ न॒ ऊर्जं॑ वहतमश्विना यु॒वं मधु॑मत्या न॒: कश॑या मिमिक्षतम् ।\n\n प्रायु॒स्तारि॑ष्टं॒ नी रपां॑सि मृक्षतं॒ सेध॑तं॒ द्वेषो॒ भव॑तं सचा॒भुवा॑ ॥४॥\n\nयु॒वं ह॒ गर्भं॒ जग॑तीषु धत्थो यु॒वं विश्वे॑षु॒ भुव॑नेष्व॒न्तः ।\n\nयु॒वम॒ग्निं च॑ वृषणाव॒पश्च॒ वन॒स्पतीँ॑रश्विना॒वैर॑येथाम् ॥५॥\n\nयु॒वं ह॑ स्थो भि॒षजा॑ भेष॒जेभि॒रथो॑ ह स्थो र॒थ्या॒ ३ राथ्ये॑भिः ।\n\nअथो॑ ह क्ष॒त्रमधि॑ धत्थ उग्रा॒ यो वां॑ ह॒विष्मा॒न् मन॑सा द॒दाश॑ ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 158, + "text": "६ दीर्घतमा औचथ्यः। अश्विनौ।त्रिष्टुप्, ६ अनुष्टुप्।\n\nवसू॑ रु॒द्रा पु॑रु॒मन्तू॑ वृ॒धन्ता॑ दश॒स्यतं॑ नो वृषणाव॒भिष्टौ॑ ।\n\nदस्रा॑ ह॒ यद् रेक्ण॑ औच॒थ्यो वां॒ प्र यत् स॒स्राथे॒ अक॑वाभिरू॒ती ॥१॥\n\nको वां॑ दाशत् सुम॒तये॑ चिद॒स्यै वसू॒ यद् धेथे॒ नम॑सा प॒दे गोः ।\n\nजि॒गृ॒तम॒स्मे रे॒वती॒: पुरं॑धीः काम॒प्रेणे॑व॒ मन॑सा॒ चर॑न्ता ॥२॥\n\nयु॒क्तो ह॒ यद् वां॑ तौ॒ग्र्याय॑ पे॒रुर्वि मध्ये॒ अर्ण॑सो॒ धायि॑ प॒ज्रः ।\n\nउप॑ वा॒मव॑: शर॒णं ग॑मेयं॒ शूरो॒ नाज्म॑ प॒तय॑द्भि॒रेवै॑: ॥३॥\n\nउप॑स्तुतिरौच॒थ्यमु॑रुष्ये॒न्मा मामि॒मे प॑त॒त्रिणी॒ वि दु॑ग्धाम् ।\n\nमा मामेधो॒ दश॑तयश्चि॒तो धा॒क् प्र यद् वां॑ ब॒द्धस्त्मनि॒ खाद॑ति॒ क्षाम् ॥४॥\n\nन मा॑ गरन् न॒द्यो॑ मा॒तृत॑मा दा॒सा यदीं॒ सुस॑मुब्धम॒वाधु॑: ।\n\nशिरो॒ यद॑स्य त्रैत॒नो वि॒तक्ष॑त् स्व॒यं दा॒स उरो॒ अंसा॒वपि॑ ग्ध ॥५॥\n\nदी॒र्घत॑मा मामते॒यो जु॑जु॒र्वान् द॑श॒मे यु॒गे ।\n\nअ॒पामर्थं॑ य॒तीनां॑ ब्र॒ह्मा भ॑वति॒ सार॑थिः ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 159, + "text": "५ दीर्घतमा औचथ्यः। द्यावापृथिवी। जगती।\n\nप्र द्यावा॑ य॒ज्ञैः पृ॑थि॒वी ऋ॑ता॒वृधा॑ म॒ही स्तु॑षे वि॒दथे॑षु॒ प्रचे॑तसा ।\n\nदे॒वेभि॒र्ये दे॒वपु॑त्रे सु॒दंस॑से॒त्था धि॒या वार्या॑णि प्र॒भूष॑तः ॥१॥\n\nउ॒त म॑न्ये पि॒तुर॒द्रुहो॒ मनो॑ मा॒तुर्महि॒ स्वत॑व॒स्तद्धवी॑मभिः ।\n\nसु॒रेत॑सा पि॒तरा॒ भूम॑ चक्रतुरु॒रु प्र॒जाया॑ अ॒मृतं॒ वरी॑मभिः ॥२॥\n\nते सू॒नव॒: स्वप॑सः सु॒दंस॑सो म॒ही ज॑ज्ञुर्मा॒तरा॑ पू॒र्वचि॑त्तये ।\n\nस्था॒तुश्च॑ स॒त्यं जग॑तश्च॒ धर्म॑णि पु॒त्रस्य॑ पाथः प॒दमद्व॑याविनः ॥३॥\n\nते मा॒यिनो॑ ममिरे सु॒प्रचे॑तसो जा॒मी सयो॑नी मिथु॒ना समो॑कसा ।\n\nनव्यं॑नव्यं॒ तन्तु॒मा त॑न्वते दि॒वि स॑मु॒द्रे अ॒न्तः क॒वय॑: सुदी॒तय॑: ॥४॥\n\nतद् राधो॑ अ॒द्य स॑वि॒तुर्वरे॑ण्यं व॒यं दे॒वस्य॑ प्रस॒वे म॑नामहे ।\n\nअ॒स्मभ्यं॑ द्यावापृथिवी सुचे॒तुना॑ र॒यिं ध॑त्तं॒ वसु॑मन्तं शत॒ग्विन॑म् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 160, + "text": "५ दीर्घतमा औचथ्यः। द्यावापृथिवी। जगती।\n\nते हि द्यावा॑पृथि॒वी वि॒श्वश॑म्भुव ऋ॒ताव॑री॒ रज॑सो धार॒यत्क॑वी ।\n\nसु॒जन्म॑नी धि॒षणे॑ अ॒न्तरी॑यते दे॒वो दे॒वी धर्म॑णा॒ सूर्य॒: शुचि॑: ॥१॥\n\nउ॒रु॒व्यच॑सा म॒हिनी॑ अस॒श्चता॑ पि॒ता मा॒ता च॒ भुव॑नानि रक्षतः ।\n\nसु॒धृष्ट॑मे वपु॒ष्ये॒ ३ न रोद॑सी पि॒ता यत् सी॑म॒भि रू॒पैरवा॑सयत् ॥२॥\n\nस वह्नि॑: पु॒त्रः पि॒त्रोः प॒वित्र॑वान् पु॒नाति॒ धीरो॒ भुव॑नानि मा॒यया॑ ।\n\nधे॒नुं च॒ पृश्निं॑ वृष॒भं सु॒रेत॑सं वि॒श्वाहा॑ शु॒क्रं पयो॑ अस्य दुक्षत ॥३॥\n\nअ॒यं दे॒वाना॑म॒पसा॑म॒पस्त॑मो॒ यो ज॒जान॒ रोद॑सी वि॒श्वश॑म्भुवा ।\n\nवि यो म॒मे रज॑सी सुक्रतू॒यया॒ ऽजरे॑भि॒: स्कम्भ॑नेभि॒: समा॑नृचे ॥४॥\n\nते नो॑ गृणा॒ने म॑हिनी॒ महि॒ श्रव॑: क्ष॒त्रं द्या॑वापृथिवी धासथो बृ॒हत् ।\n\nयेना॒भि कृ॒ष्टीस्त॒तना॑म वि॒श्वहा॑ प॒नाय्य॒मोजो॑ अ॒स्मे समि॑न्वतम् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 161, + "text": "१४ दीर्घतमा औचथ्यः। ऋभवः।जगती, १४ त्रिष्टुप्।\n\n किमु॒ श्रेष्ठ॒: किं यवि॑ष्ठो न॒ आज॑ग॒न् किमी॑यते दू॒त्यं १ कद् यदू॑चि॒म ।\n\n न नि॑न्दिम चम॒सं यो म॑हाकु॒लो ऽग्ने॑ भ्रात॒र्द्रुण॒ इद् भू॒तिमू॑दिम ॥१॥\n\n एकं॑ चम॒सं च॒तुर॑: कृणोतन॒ तद्वो॑ दे॒वा अ॑ब्रुव॒न् तद्व॒ आग॑मम् ।\n\n सौध॑न्वना॒ यद्ये॒वा क॑रि॒ष्यथ॑ सा॒कं दे॒वैर्य॒ज्ञिया॑सो भविष्यथ ॥२॥\n\n अ॒ग्निं दू॒तं प्रति॒ यदब्र॑वीत॒नाश्व॒: कर्त्वो॒ रथ॑ उ॒तेह कर्त्व॑: ।\n\n धे॒नुः कर्त्वा॑ युव॒शा कर्त्वा॒ द्वा तानि॑ भ्रात॒रनु॑ वः कृ॒त्व्येम॑सि ॥३॥\n\n च॒कृ॒वांस॑ ऋभव॒स्तद॑पृच्छत॒ क्वेद॑भू॒द् यः स्य दू॒तो न॒ आज॑गन् ।\n\n य॒दावाख्य॑च्चम॒साञ्च॒तुर॑: कृ॒तानादित् त्वष्टा॒ ग्नास्व॒न्तर्न्या॑नजे ॥४॥\n\n हना॑मैनाँ॒ इति॒ त्वष्टा॒ यदब्र॑वीच्चम॒सं ये दे॑व॒पान॒मनि॑न्दिषुः ।\n\n अ॒न्या नामा॑नि कृण्वते सु॒ते सचाँ॑ अ॒न्यैरे॑नान्क॒न्या॒ ३ नाम॑भिः स्परत् ॥५॥\n\n इन्द्रो॒ हरी॑ युयु॒जे अ॒श्विना॒ रथं॒ बृह॒स्पति॑र्वि॒श्वरू॑पा॒मुपा॑जत ।\n\n ऋ॒भुर्विभ्वा॒ वाजो॑ दे॒वाँ अ॑गच्छत॒ स्वप॑सो य॒ज्ञियं॑ भा॒गमै॑तन ॥६॥\n\n निश्चर्म॑णो॒ गाम॑रिणीत धी॒तिभि॒र्या जर॑न्ता युव॒शा ताकृ॑णोतन ।\n\n सौध॑न्वना॒ अश्वा॒दश्व॑मतक्षत यु॒क्त्वा रथ॒मुप॑ दे॒वाँ अ॑यातन ॥७॥\n\n इ॒दमु॑द॒कं पि॑ब॒तेत्य॑ब्रवीतने॒दं वा॑ घा पिबता मुञ्ज॒नेज॑नम् ।\n\n सौध॑न्वना॒ यदि॒ तन्नेव॒ हर्य॑थ तृ॒तीये॑ घा॒ सव॑ने मादयाध्वै ॥८॥\n\n आपो॒ भूयि॑ष्ठा॒ इत्येको॑ अब्रवीद॒ग्निर्भूयि॑ष्ठ॒ इत्य॒न्यो अ॑ब्रवीत् ।\n\n व॒ध॒र्यन्तीं॑ ब॒हुभ्य॒: प्रैको॑ अब्रवीदृ॒ता वद॑न्तश्चम॒साँ अ॑पिंशत ॥९॥\n\n श्रो॒णामेक॑ उद॒कं गामवा॑जति मां॒समेक॑: पिंशति सू॒नयाभृ॑तम् ।\n\n आ नि॒म्रुच॒: शकृ॒देको॒ अपा॑भर॒त् किं स्वि॑त् पु॒त्रेभ्य॑: पि॒तरा॒ उपा॑वतुः ॥१०॥\n\n उ॒द्वत्स्व॑स्मा अकृणोतना॒ तृणं॑ नि॒वत्स्व॒पः स्व॑प॒स्यया॑ नरः ।\n\n अगो॑ह्यस्य॒ यदस॑स्तना गृ॒हे तद॒द्येदमृ॑भवो॒ नानु॑ गच्छथ ॥११॥\n\n स॒म्मील्य॒ यद् भुव॑ना प॒र्यस॑र्पत॒ क्व॑ स्वित् ता॒त्या पि॒तरा॑ व आसतुः ।\n\n अश॑पत॒ यः क॒रस्नं॑ व आद॒दे यः प्राब्र॑वी॒त् प्रो तस्मा॑ अब्रवीतन ॥१२॥\n\n सु॒षु॒प्वांस॑ ऋभव॒स्तद॑पृच्छ॒तागो॑ह्य॒ क इ॒दं नो॑ अबूबुधत् ।\n\n श्वानं॑ ब॒स्तो बो॑धयि॒तार॑मब्रवीत् संवत्स॒र इ॒दम॒द्या व्य॑ख्यत ॥१३॥\n\n दि॒वा या॑न्ति म॒रुतो॒ भूम्या॒ग्निर॒यं वातो॑ अ॒न्तरि॑क्षेण याति ।\n\n अ॒द्भिर्या॑ति॒ वरु॑णः समु॒द्रैर्यु॒ष्माँ इ॒च्छन्त॑: शवसो नपातः ॥१४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 162, + "text": "२२ दीर्घतमा औचथ्यः। अश्वः। त्रिष्टुप्, ३-६ जगती।\n\nमा नो॑ मि॒त्रो वरु॑णो अर्य॒मायुरिन्द्र॑ ऋभु॒क्षा म॒रुत॒: परि॑ ख्यन् ।\n\nयद् वा॒जिनो॑ दे॒वजा॑तस्य॒ सप्ते॑: प्रव॒क्ष्यामो॑ वि॒दथे॑ वी॒र्या॑णि ॥१॥\n\nयन्नि॒र्णिजा॒ रेक्ण॑सा॒ प्रावृ॑तस्य रा॒तिं गृ॑भी॒तां मु॑ख॒तो नय॑न्ति ।\n\nसुप्रा॑ङ॒जो मेम्य॑द् विश्वरू॑प इन्द्रापू॒ष्णोः प्रि॒यमप्ये॑ति॒ पाथ॑: ॥२॥\n\nए॒ष च्छाग॑: पु॒रो अश्वे॑न वा॒जिना॑ पू॒ष्णो भा॒गो नी॑यते वि॒श्वदे॑व्यः ।\n\nअ॒भि॒प्रियं॒ यत्पु॑रो॒ळाश॒मर्व॑ता॒ त्वष्टेदे॑नं सौश्रव॒साय॑ जिन्वति ॥३॥\n\nयद्ध॑वि॒ष्य॑मृतु॒शो दे॑व॒यानं॒ त्रिर्मानु॑षा॒: पर्यश्वं॒ नय॑न्ति ।\n\nअत्रा॑ पू॒ष्णः प्र॑थ॒मो भा॒ग ए॑ति य॒ज्ञं दे॒वेभ्य॑: प्रतिवे॒दय॑न्न॒जः ॥४॥\n\nहोता॑ध्व॒र्युराव॑या अग्निमि॒न्धो ग्रा॑वग्रा॒भ उ॒त शंस्ता॒ सुवि॑प्रः ।\n\nतेन॑ य॒ज्ञेन॒ स्व॑रंकृतेन॒ स्वि॑ष्टेन व॒क्षणा॒ आ पृ॑णध्वम् ॥५॥\n\nयू॒प॒व्र॒स्का उ॒त ये यू॑पवा॒हाश्च॒षालं॒ ये अ॑श्वयू॒पाय॒ तक्ष॑ति ।\n\nये चार्व॑ते॒ पच॑नं स॒म्भर॑न्त्यु॒तो तेषा॑म॒भिगू॑र्तिर्न इन्वतु ॥६॥\n\nउप॒ प्रागा॑त् सु॒मन्मे॑ऽधायि॒ मन्म॑ दे॒वाना॒माशा॒ उप॑ वी॒तपृ॑ष्ठः ।\n\nअन्वे॑नं॒ विप्रा॒ ऋष॑यो मदन्ति दे॒वानां॑ पु॒ष्टे च॑कृमा सु॒बन्धु॑म् ॥७॥\n\nयद् वा॒जिनो॒ दाम॑ सं॒दान॒मर्व॑तो॒ या शी॑र्ष॒ण्या॑ रश॒ना रज्जु॑रस्य ।\n\nयद् वा॑ घास्य॒ प्रभृ॑तमा॒स्ये॒ ३ तृणं॒ सर्वा॒ ता ते॒ अपि॑ दे॒वेष्व॑स्तु ॥८॥\n\nयदश्व॑स्य क्र॒विषो॒ मक्षि॒काश॒ यद् वा स्वरौ॒ स्वधि॑तौ रि॒प्तमस्ति॑ ।\n\nयद्धस्त॑योः शमि॒तुर्यन्न॒खेषु॒ सर्वा॒ ता ते॒ अपि॑ दे॒वेष्व॑स्तु ॥९॥\n\nयदूव॑ध्यमु॒दर॑स्याप॒वाति॒ य आ॒मस्य॑ क्र॒विषो॑ ग॒न्धो अस्ति॑ ।\n\nसु॒कृ॒ता तच्छ॑मि॒तार॑: कृण्वन्तू॒त मेधं॑ शृत॒पाकं॑ पचन्तु ॥१०॥\n\nयत् ते॒ गात्रा॑द॒ग्निना॑ प॒च्यमा॑नाद॒भि शूलं॒ निह॑तस्याव॒धाव॑ति ।\n\nमा तद् भूम्या॒मा श्रि॑ष॒न्मा तृणे॑षु दे॒वेभ्य॒स्तदु॒शद्भ्यो॑ रा॒तम॑स्तु ॥११॥\n\nये वा॒जिनं॑ परि॒पश्य॑न्ति प॒क्वं य ई॑मा॒हुः सु॑र॒भिर्निर्ह॒रेति॑ ।\n\nये चार्व॑तो मांसभि॒क्षामु॒पास॑त उ॒तो तेषा॑म॒भिगू॑र्तिर्न इन्वतु ॥१२॥\n\nयन्नीक्ष॑णं मां॒स्पच॑न्या उ॒खाया॒ या पात्रा॑णि यू॒ष्ण आ॒सेच॑नानि ।\n\nऊ॒ष्म॒ण्या॑पि॒धाना॑ चरू॒णाम॒ङ्काः सू॒नाः परि॑ भूष॒न्त्यश्व॑म् ॥१३॥\n\nनि॒क्रम॑णं नि॒षद॑नं वि॒वर्त॑नं॒ यच्च॒ पड्बी॑श॒मर्व॑तः ।\n\nयच्च॑ प॒पौ यच्च॑ घा॒सिं ज॒घास॒ सर्वा॒ ता ते॒ अपि॑ दे॒वेष्व॑स्तु ॥१४॥\n\nमा त्वा॒ग्निर्ध्व॑नयीद्धू॒मग॑न्धि॒र्मोखा भ्राज॑न्त्य॒भि वि॑क्त॒ जघ्रि॑: ।\n\nइ॒ष्टं वी॒तम॒भिगू॑र्तं॒ वष॑ट्कृतं॒ तं दे॒वास॒: प्रति॑ गृभ्ण॒न्त्यश्व॑म् ॥१५॥\n\nयदश्वा॑य॒ वास॑ उपस्तृ॒णन्त्य॑धीवा॒सं या हिर॑ण्यान्यस्मै ।\n\nसं॒दान॒मर्व॑न्तं॒ पड्बी॑शं प्रि॒या दे॒वेष्वा या॑मयन्ति ॥१६॥\n\nयत् ते॑ सा॒दे मह॑सा॒ शूकृ॑तस्य॒ पार्ष्ण्या॑ वा॒ कश॑या वा तु॒तोद॑ ।\n\nस्रु॒चेव॒ ता ह॒विषो॑ अध्व॒रेषु॒ सर्वा॒ ता ते॒ ब्रह्म॑णा सूदयामि ॥१७॥\n\nचतु॑स्त्रिंशद् वा॒जिनो॑ दे॒वब॑न्धो॒र्वङ्क्री॒रश्व॑स्य॒ स्वधि॑ति॒: समे॑ति ।\n\nअच्छि॑द्रा॒ गात्रा॑ व॒युना॑ कृणोत॒ परु॑ष्परुरनु॒घुष्या॒ वि श॑स्त ॥१८॥\n\nएक॒स्त्वष्टु॒रश्व॑स्या विश॒स्ता द्वा य॒न्तारा॑ भवत॒स्तथ॑ ऋ॒तुः ।\n\nया ते॒ गात्रा॑णामृतु॒था कृ॒णोमि॒ ताता॒ पिण्डा॑नां॒ प्र जु॑होम्य॒ग्नौ ॥१९॥\n\nमा त्वा॑ तपत् प्रि॒य आ॒त्मापि॒यन्तं॒ मा स्वधि॑तिस्त॒न्व १ आ ति॑ष्ठिपत्ते ।\n\nमा ते॑ गृ॒ध्नुर॑विश॒स्ताति॒हाय॑ छि॒द्रा गात्रा॑ण्य॒सिना॒ मिथू॑ कः ॥२०॥\n\nन वा उ॑ ए॒तन्म्रि॑यसे॒ न रि॑ष्यसि दे॒वाँ इदे॑षि प॒थिभि॑: सु॒गेभि॑: ।\n\nहरी॑ ते॒ युञ्जा॒ पृष॑ती अभूता॒मुपा॑स्थाद् वा॒जी धु॒रि रास॑भस्य ॥२१॥\n\nसु॒गव्यं॑ नो वा॒जी स्वश्व्यं॑ पुं॒सः पु॒त्राँ उ॒त वि॑श्वा॒पुषं॑ र॒यिम् ।\n\nअ॒ना॒गा॒स्त्वं नो॒ अदि॑तिः कृणोतु क्ष॒त्रं नो॒ अश्वो॑ वनतां ह॒विष्मा॑न् ॥२२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 163, + "text": "१३ दीर्घतमा औचथ्यः। अश्वः। त्रिष्टुप्।\n\nयदक्र॑न्दः प्रथ॒मं जाय॑मान उ॒द्यन् त्स॑मु॒द्रादु॒त वा॒ पुरी॑षात् ।\n\nश्ये॒नस्य॑ प॒क्षा ह॑रि॒णस्य॑ बा॒हू उ॑प॒स्तुत्यं॒ महि॑ जा॒तं ते॑ अर्वन् ॥१॥\n\nय॒मेन॑ द॒त्तं त्रि॒त ए॑नमायुन॒गिन्द्र॑ एणं प्रथ॒मो अध्य॑तिष्ठत् ।\n\nग॒न्ध॒र्वो अ॑स्य रश॒नाम॑गृभ्णा॒त् सूरा॒दश्वं॑ वसवो॒ निर॑तष्ट ॥२॥\n\nअसि॑ य॒मो अस्या॑दि॒त्यो अ॑र्व॒न्नसि॑ त्रि॒तो गुह्ये॑न व्र॒तेन॑ ।\n\nअसि॒ सोमे॑न स॒मया॒ विपृ॑क्त आ॒हुस्ते॒ त्रीणि॑ दि॒वि बन्ध॑नानि ॥३॥\n\nत्रीणि॑ त आहुर्दि॒वि बन्ध॑नानि॒ त्रीण्य॒प्सु त्रीण्य॒न्तः स॑मु॒द्रे ।\n\nउ॒तेव॑ मे॒ वरु॑णश्छन्त्स्यर्व॒न् यत्रा॑ त आ॒हुः प॑र॒मं ज॒नित्र॑म् ॥४॥\n\nइ॒मा ते॑ वाजिन्नव॒मार्ज॑नानी॒मा श॒फानां॑ सनि॒तुर्नि॒धाना॑ ।\n\nअत्रा॑ ते भ॒द्रा र॑श॒ना अ॑पश्यमृ॒तस्य॒ या अ॑भि॒रक्ष॑न्ति गो॒पाः ॥५॥\n\nआ॒त्मानं॑ ते॒ मन॑सा॒राद॑जानाम॒वो दि॒वा प॒तय॑न्तं पतं॒गम् ।\n\nशिरो॑ अपश्यं प॒थिभि॑: सु॒गेभि॑ररे॒णुभि॒र्जेह॑मानं पत॒त्रि ॥६॥\n\nअत्रा॑ ते रू॒पमु॑त्त॒मम॑पश्यं॒ जिगी॑षमाणमि॒ष आ प॒दे गोः ।\n\nय॒दा ते॒ मर्तो॒ अनु॒ भोग॒मान॒ळादिद् ग्रसि॑ष्ठ॒ ओष॑धीरजीगः ॥७॥\n\nअनु॑ त्वा॒ रथो॒ अनु॒ मर्यो॑ अर्व॒न्ननु॒ गावोऽनु॒ भग॑: क॒नीना॑म् ।\n\nअनु॒ व्राता॑स॒स्तव॑ स॒ख्यमी॑यु॒रनु॑ दे॒वा म॑मिरे वी॒र्यं॑ ते ॥८॥\n\nहिर॑ण्यशृ॒ङ्गोऽयो॑ अस्य॒ पादा॒ मनो॑जवा॒ अव॑र॒ इन्द्र॑ आसीत् ।\n\nदे॒वा इद॑स्य हवि॒रद्य॑माय॒न् यो अर्व॑न्तं प्रथ॒मो अ॒ध्यति॑ष्ठत् ॥९॥\n\nई॒र्मान्ता॑स॒: सिलि॑कमध्यमास॒: सं शूर॑णासो दि॒व्यासो॒ अत्या॑: ।\n\nहं॒सा इ॑व श्रेणि॒शो य॑तन्ते॒ यदाक्षि॑षुर्दि॒व्यमज्म॒मश्वा॑: ॥१०॥\n\nतव॒ शरी॑रं पतयि॒ष्ण्व॑र्व॒न् तव॑ चि॒त्तं वात॑ इव॒ ध्रजी॑मान् ।\n\nतव॒ शृङ्गा॑णि॒ विष्ठि॑ता पुरु॒त्रार॑ण्येष॒ज जर्भु॑राणा चरन्ति ॥११॥\n\nउप॒ प्रागा॒च्छस॑नं वा॒ज्यर्वा॑ देव॒द्रीचा॒ मन॑सा॒ दीध्या॑नः ।\n\nअ॒जः पु॒रो नी॑यते॒ नाभि॑र॒स्यानु॑ प॒श्चात् क॒वयो॑ यन्ति रे॒भाः ॥१२॥\n\nउप॒ प्रागा॑त् पर॒मं यत् स॒धस्थ॒मर्वाँ॒ अच्छा॑ पि॒तरं॑ मा॒तरं॑ च ।\n\nअ॒द्या दे॒वाञ्जुष्ट॑तमो॒ हि ग॒म्या अथा शा॑स्ते दा॒शुषे॒ वार्या॑णि ॥१३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 164, + "text": "५२ दीर्घतमा औचथ्यः। १-४१ विश्वे देवाः, ४२ आद्यर्धर्चस्य वाक्, द्वितीयस्य आपः, ४३ आद्यर्धर्चस्य शकधूमः, द्वितीयस्य सोमः, ४४ केशिनः (अग्निः सूर्यो वायुश्च,) ४५ वाक्, ४६-४७ सूर्यः, ४८ संवत्सर कालचक्रम्,४९ सरस्वती, ५० साध्याः, ५१ सूर्यः, पर्जन्याग्नयो वा, ५२ सरस्वान्, सूर्यो वा। त्रिष्टुप् १२, १५, २३, २९, ३६, ४१ जगती, ४२ प्रस्तार पंक्तिः, ५१ अनुष्टप्।\n\nअ॒स्य वा॒मस्य॑ पलि॒तस्य॒ होतु॒स्तस्य॒ भ्राता॑ मध्य॒मो अ॒स्त्यश्न॑: ।\n\nतृ॒तीयो॒ भ्राता॑ घृ॒तपृ॑ष्ठो अ॒स्यात्रा॑पश्यं वि॒श्पतिं॑ स॒प्तपु॑त्रम् ॥१॥\n\nस॒प्त यु॑ञ्जन्ति॒ रथ॒मेक॑चक्र॒मेको॒ अश्वो॑ वहति स॒प्तना॑मा ।\n\nत्रि॒नाभि॑ च॒क्रम॒जर॑मन॒र्वं यत्रे॒मा विश्वा॒ भुव॒नाधि॑ त॒स्थुः ॥२॥\n\nइ॒मं रथ॒मधि॒ ये स॒प्त त॒स्थुः स॒प्तच॑क्रं स॒प्त व॑ह॒न्त्यश्वा॑: ।\n\nस॒प्त स्वसा॑रो अ॒भि सं न॑वन्ते॒ यत्र॒ गवां॒ निहि॑ता स॒प्त नाम॑ ॥३॥\n\nको द॑दर्श प्रथ॒मं जाय॑मानमस्थ॒न्वन्तं॒ यद॑न॒स्था बिभ॑र्ति ।\n\nभूम्या॒ असु॒रसृ॑गा॒त्मा क्व॑ स्वि॒त् को वि॒द्वांस॒मुप॑ गा॒त् प्रष्टु॑मे॒तत् ॥४॥\n\nपाक॑: पृच्छामि॒ मन॒सावि॑जानन् दे॒वाना॑मे॒ना निहि॑ता प॒दानि॑ ।\n\nव॒त्से ब॒ष्कयेऽधि॑ स॒प्त तन्तू॒न् वि त॑त्निरे क॒वय॒ ओत॒वा उ॑ ॥५॥\n\nअचि॑कित्वाञ्चिकि॒तुष॑श्चि॒दत्र॑ क॒वीन् पृ॑च्छामि वि॒द्मने॒ न वि॒द्वान् ।\n\nवि यस्त॒स्तम्भ॒ षळि॒मा रजां॑स्य॒जस्य॑ रू॒पे किमपि॑ स्वि॒देक॑म् ॥६॥\n\nइ॒ह ब्र॑वीतु॒ य ई॑म॒ङ्ग वेदा॒स्य वा॒मस्य॒ निहि॑तं प॒दं वेः ।\n\nशी॒र्ष्णः क्षी॒रं दु॑ह्रते॒ गावो॑ अस्य व॒व्रिं वसा॑ना उद॒कं प॒दापु॑: ॥७॥\n\nमा॒ता पि॒तर॑मृ॒त आ ब॑भाज धी॒त्यग्रे॒ मन॑सा॒ सं हि ज॒ग्मे ।\n\nसा बी॑भ॒त्सुर्गर्भ॑रसा॒ निवि॑द्धा॒ नम॑स्वन्त॒ इदु॑पवा॒कमी॑युः ॥८॥\n\nयु॒क्ता मा॒तासी॑द् धु॒रि दक्षि॑णाया॒ अति॑ष्ठ॒द् गर्भो॑ वृज॒नीष्व॒न्तः ।\n\nअमी॑मेद् व॒त्सो अनु॒ गाम॑पश्यद् विश्वरू॒प्यं॑ त्रि॒षु योज॑नेषु ॥९॥\n\nति॒स्रो मा॒तॄस्त्रीन् पितॄन् बिभ्र॒देक॑ ऊ॒र्ध्वस्त॑स्थौ॒ नेमव॑ ग्लापयन्ति ।\n\nम॒न्त्रय॑न्ते दि॒वो अ॒मुष्य॑ पृ॒ष्ठे वि॑श्व॒विदं॒ वाच॒मवि॑श्वमिन्वाम् ॥१०॥\n\nद्वाद॑शारं न॒हि तज्जरा॑य॒ वर्व॑र्ति च॒क्रं परि॒ द्यामृ॒तस्य॑ ।\n\nआ पु॒त्रा अ॑ग्ने मिथु॒नासो॒ अत्र॑ स॒प्त श॒तानि॑ विंश॒तिश्च॑ तस्थुः ॥११॥\n\nपञ्च॑पादं पि॒तरं॒ द्वाद॑शाकृतिं दि॒व आ॑हु॒: परे॒ अर्धे॑ पुरी॒षिण॑म् ।\n\nअथे॒मे अ॒न्य उप॑रे विचक्ष॒णं स॒प्तच॑क्रे॒ षळ॑र आहु॒रर्पि॑तम् ॥१२॥\n\nपञ्चा॑रे च॒क्रे प॑रि॒वर्त॑माने॒ तस्मि॒न्ना त॑स्थु॒र्भुव॑नानि॒ विश्वा॑ ।\n\nतस्य॒ नाक्ष॑स्तप्यते॒ भूरि॑भारः स॒नादे॒व न शी॑र्यते॒ सना॑भिः ॥१३॥\n\nसने॑मि च॒क्रम॒जरं॒ वि वा॑वृत उत्ता॒नायां॒ दश॑ यु॒क्ता व॑हन्ति ।\n\nसूर्य॑स्य॒ चक्षू॒ रज॑सै॒त्यावृ॑तं॒ तस्मि॒न्नार्पि॑ता॒ भुव॑नानि॒ विश्वा॑ ॥१४॥\n\nसा॒कं॒जानां॑ स॒प्तथ॑माहुरेक॒जं षळिद् य॒मा ऋष॑यो देव॒जा इति॑ ।\n\nतेषा॑मि॒ष्टानि॒ विहि॑तानि धाम॒शः स्था॒त्रे रे॑जन्ते॒ विकृ॑तानि रूप॒शः ॥१५॥\n\nस्त्रिय॑: स॒तीस्ताँ उ॑ मे पुं॒स आ॑हु॒: पश्य॑दक्ष॒ण्वान्न वि चे॑तद॒न्धः ।\n\nक॒विर्यः पु॒त्रः स ई॒मा चि॑केत॒ यस्ता वि॑जा॒नात् स पि॒तुष्पि॒तास॑त् ॥१६॥\n\nअ॒वः परे॑ण प॒र ए॒नाव॑रेण प॒दा व॒त्सं बिभ्र॑ती॒ गौरुद॑स्थात् ।\n\nसा क॒द्रीची॒ कं स्वि॒दर्धं॒ परा॑गा॒त् क्व॑ स्वित् सूते न॒हि यू॒थे अ॒न्तः ॥१७॥\n\nअ॒वः परे॑ण पि॒तरं॒ यो अ॑स्यानु॒वेद॑ प॒र ए॒नाव॑रेण ।\n\nक॒वी॒यमा॑न॒: क इ॒ह प्र वो॑चद् दे॒वं मन॒: कुतो॒ अधि॒ प्रजा॑तम् ॥१८॥\n\nये अ॒र्वाञ्च॒स्ताँ उ॒ परा॑च आहु॒र्ये परा॑ञ्च॒स्ताँ उ॑ अ॒र्वाच॑ आहुः ।\n\nइन्द्र॑श्च॒ या च॒क्रथु॑: सोम॒ तानि॑ धु॒रा न यु॒क्ता रज॑सो वहन्ति ॥१९॥\n\nद्वा सु॑प॒र्णा स॒युजा॒ सखा॑या समा॒नं वृ॒क्षं परि॑ षस्वजाते ।\n\nतयो॑र॒न्यः पिप्प॑लं स्वा॒द्वत्त्यन॑श्नन्न॒न्यो अ॒भि चा॑कशीति ॥२०॥\n\nयत्रा॑ सुप॒र्णा अ॒मृत॑स्य भा॒गमनि॑मेषं वि॒दथा॑भि॒स्वर॑न्ति ।\n\nइ॒नो विश्व॑स्य॒ भुव॑नस्य गो॒पाः स मा॒ धीर॒: पाक॒मत्रा वि॑वेश ॥२१॥\n\nयस्मि॑न् वृ॒क्षे म॒ध्वद॑: सुप॒र्णा नि॑वि॒शन्ते॒ सुव॑ते॒ चाधि॒ विश्वे॑ ।\n\nतस्येदा॑हु॒: पिप्प॑लं स्वा॒द्वग्रे॒ तन्नोन्न॑श॒द्यः पि॒तरं॒ न वेद॑ ॥२२॥\n\nयद् गा॑य॒त्रे अधि॑ गाय॒त्रमाहि॑तं॒ त्रैष्टु॑भाद् वा॒ त्रैष्टु॑भं नि॒रत॑क्षत ।\n\nयद् वा॒ जग॒ज्जग॒त्याहि॑तं प॒दं य इत् तद् वि॒दुस्ते अ॑मृत॒त्वमा॑नशुः ॥२३॥\n\nगा॒य॒त्रेण॒ प्रति॑ मिमीते अ॒र्कम॒र्केण॒ साम॒ त्रैष्टु॑भेन वा॒कम् ।\n\nवा॒केन॑ वा॒कं द्वि॒पदा॒ चतु॑ष्पदा॒ ऽक्षरे॑ण मिमते स॒प्त वाणी॑: ॥२४॥\n\nजग॑ता॒ सिन्धुं॑ दि॒व्य॑स्तभायद् रथंत॒रे सूर्यं॒ पर्य॑पश्यत् ।\n\nगा॒य॒त्रस्य॑ स॒मिध॑स्ति॒स्र आ॑हु॒स्ततो॑ म॒ह्ना प्र रि॑रिचे महि॒त्वा ॥२५॥\n\nउप॑ ह्वये सु॒दुघां॑ धे॒नुमे॒तां सु॒हस्तो॑ गो॒धुगु॒त दो॑हदेनाम् ।\n\nश्रेष्ठं॑ स॒वं स॑वि॒ता सा॑विषन्नो॒ ऽभी॑द्धो घ॒र्मस्तदु॒ षु प्र वो॑चम् ॥२६॥\n\nहि॒ङ्कृ॒ण्व॒ती व॑सु॒पत्नी॒ वसू॑नां व॒त्समि॒च्छन्ती॒ मन॑सा॒भ्यागा॑त् ।\n\nदु॒हाम॒श्विभ्यां॒ पयो॑ अ॒घ्न्येयं सा व॑र्धतां मह॒ते सौभ॑गाय ॥२७॥\n\nगौर॑मीमे॒दनु॑ व॒त्सं मि॒षन्तं॑ मू॒र्धानं॒ हिङ्ङ॑कृणो॒न्मात॒वा उ॑ ।\n\nसृक्वा॑णं घ॒र्मम॒भि वा॑वशा॒ना मिमा॑ति मा॒युं पय॑ते॒ पयो॑भिः ॥२८॥\n\nअ॒यं स शि॑ङ्क्ते॒ येन॒ गौर॒भीवृ॑ता॒ मिमा॑ति मा॒युं ध्व॒सना॒वधि॑ श्रि॒ता ।\n\nसा चि॒त्तिभि॒र्नि हि च॒कार॒ मर्त्यं॑ वि॒द्युद् भव॑न्ती॒ प्रति॑ व॒व्रिमौ॑हत ॥२९॥\n\nअ॒नच्छ॑ये तु॒रगा॑तु जी॒वमेज॑द्ध्रु॒वं मध्य॒ आ प॒स्त्या॑नाम् ।\n\nजी॒वो मृ॒तस्य॑ चरति स्व॒धाभि॒रम॑र्त्यो॒ मर्त्ये॑ना॒ सयो॑निः ॥३०॥\n\nअप॑श्यं गो॒पामनि॑पद्यमान॒मा च॒ परा॑ च प॒थिभि॒श्चर॑न्तम् ।\n\nस स॒ध्रीची॒: स विषू॑ची॒र्वसा॑न॒ आ व॑रीवर्ति॒ भुव॑नेष्व॒न्तः ॥३१॥\n\nय ईं॑ च॒कार॒ न सो अ॒स्य वे॑द॒ य ईं॑ द॒दर्श॒ हिरु॒गिन्नु तस्मा॑त् ।\n\nस मा॒तुर्योना॒ परि॑वीतो अ॒न्तर्ब॑हुप्र॒जा निर्ऋ॑ति॒मा वि॑वेश ॥३२॥\n\nद्यौर्मे॑ पि॒ता ज॑नि॒ता नाभि॒रत्र॒ बन्धु॑र्मे मा॒ता पृ॑थि॒वी म॒हीयम् ।\n\nउ॒त्ता॒नयो॑श्च॒म्वो॒३र्योनि॑र॒न्तरत्रा॑ पि॒ता दु॑हि॒तुर्गर्भ॒माधा॑त् ॥३३॥\n\nपृ॒च्छामि॑ त्वा॒ पर॒मन्तं॑ पृथि॒व्याः पृ॒च्छामि॒ यत्र॒ भुव॑नस्य॒ नाभि॑: ।\n\nपृ॒च्छामि॑ त्वा॒ वृष्णो॒ अश्व॑स्य॒ रेत॑: पृ॒च्छामि॑ वा॒चः प॑र॒मं व्यो॑म ॥३४॥\n\nइ॒यं वेदि॒: परो॒ अन्त॑: पृथि॒व्या अ॒यं य॒ज्ञो भुव॑नस्य॒ नाभि॑: ।\n\nअ॒यं सोमो॒ वृष्णो॒ अश्व॑स्य॒ रेतो॑ ब्र॒ह्मायं वा॒चः प॑र॒मं व्यो॑म ॥३॥५॥\n\nस॒प्तार्ध॑ग॒र्भा भुव॑नस्य॒ रेतो॒ विष्णो॑स्तिष्ठन्ति प्र॒दिशा॒ विध॑र्मणि ।\n\nते धी॒तिभि॒र्मन॑सा॒ ते वि॑प॒श्चित॑: परि॒भुव॒: परि॑ भवन्ति वि॒श्वत॑: ॥३॥६॥\n\nन वि जा॑नामि॒ यदि॑वे॒दमस्मि॑ नि॒ण्यः संन॑द्धो॒ मन॑सा चरामि ।\n\nय॒दा माग॑न् प्रथम॒जा ऋ॒तस्यादिद् वा॒चो अ॑श्नुवे भा॒गम॒स्याः ॥३॥७॥\n\nअपा॒ङ् प्राङे॑ति स्व॒धया॑ गृभी॒तो ऽम॑र्त्यो॒ मर्त्ये॑ना॒ सयो॑निः ।\n\nता शश्व॑न्ता विषू॒चीना॑ वि॒यन्ता॒ न्य१न्यं चि॒क्युर्न नि चि॑क्युर॒न्यम् ॥३॥८॥\n\nऋ॒चो अ॒क्षरे॑ पर॒मे व्यो॑म॒न् यस्मि॑न् दे॒वा अधि॒ विश्वे॑ निषे॒दुः ।\n\nयस्तन्न वेद॒ किमृ॒चा क॑रिष्यति॒ य इत् तद् वि॒दुस्त इ॒मे समा॑सते ॥३॥९॥\n\nसू॒य॒व॒साद् भग॑वती॒ हि भू॒या अथो॑ व॒यं भग॑वन्तः स्याम ।\n\nअ॒द्धि तृण॑मघ्न्ये विश्व॒दानीं॒ पिब॑ शु॒द्धमु॑द॒कमा॒चर॑न्ती ॥४॥०\n\nगौ॒रीर्मि॑माय सलि॒लानि॒ तक्ष॒त्येक॑पदी द्वि॒पदी॒ सा चतु॑ष्पदी ।\n\nअ॒ष्टाप॑दी॒ नव॑पदी बभू॒वुषी॑ स॒हस्रा॑क्षरा पर॒मे व्यो॑मन् ॥४॥१\n\nतस्या॑: समु॒द्रा अधि॒ वि क्ष॑रन्ति॒ तेन॑ जीवन्ति प्र॒दिश॒श्चत॑स्रः ।\n\nतत॑: क्षरत्य॒क्षरं॒ तद् विश्व॒मुप॑ जीवति ॥४॥२\n\nश॒क॒मयं॑ धू॒ममा॒राद॑पश्यं विषू॒वता॑ प॒र ए॒नाव॑रेण ।\n\nउ॒क्षाणं॒ पृश्नि॑मपचन्त वी॒रास्तानि॒ धर्मा॑णि प्रथ॒मान्या॑सन् ॥४॥३\n\nत्रय॑: के॒शिन॑ ऋतु॒था वि च॑क्षते संवत्स॒रे व॑पत॒ एक॑ एषाम् ।\n\nविश्व॒मेको॑ अ॒भि च॑ष्टे॒ शची॑भि॒र्ध्राजि॒रेक॑स्य ददृशे॒ न रू॒पम् ॥४॥४\n\nच॒त्वारि॒ वाक् परि॑मिता प॒दानि॒ तानि॑ विदुर्ब्राह्म॒णा ये म॑नी॒षिण॑: ।\n\nगुहा॒ त्रीणि॒ निहि॑ता॒ नेङ्ग॑यन्ति तु॒रीयं॑ वा॒चो म॑नु॒ष्या॑ वदन्ति ॥४॥५॥\n\nइन्द्रं॑ मि॒त्रं वरु॑णम॒ग्निमा॑हु॒रथो॑ दि॒व्यः स सु॑प॒र्णो ग॒रुत्मा॑न् ।\n\nएकं॒ सद् विप्रा॑ बहु॒धा व॑दन्त्य॒ग्निं य॒मं मा॑त॒रिश्वा॑नमाहुः ॥४॥६॥\n\nकृ॒ष्णं नि॒यानं॒ हर॑यः सुप॒र्णा अ॒पो वसा॑ना॒ दिव॒मुत्प॑तन्ति ।\n\nत आव॑वृत्र॒न् त्सद॑नादृ॒तस्यादिद् घृ॒तेन॑ पृथि॒वी व्यु॑द्यते ॥४॥७॥\n\nद्वाद॑श प्र॒धय॑श्च॒क्रमेकं॒ त्रीणि॒ नभ्या॑नि॒ क उ॒ तच्चि॑केत ।\n\nतस्मि॑न्त्सा॒ त्सा॒कं त्रि॑श॒ता न श॒ङ्कवो॑ ऽर्पि॒ताः ष॒ष्टिर्न च॑लाच॒लास॑: ॥४॥८॥\n\nयस्ते॒ स्तन॑: शश॒यो यो म॑यो॒भूर्येन॒ विश्वा॒ पुष्य॑सि॒ वार्या॑णि ।\n\nयो र॑त्न॒धा व॑सु॒विद् यः सु॒दत्र॒: सर॑स्वति॒ तमि॒ह धात॑वे कः ॥४॥९॥\n\nय॒ज्ञेन॑ य॒ज्ञम॑यजन्त दे॒वास्तानि॒ धर्मा॑णि प्रथ॒मान्या॑सन् ।\n\nते ह॒ नाकं॑ महि॒मान॑: सचन्त॒ यत्र॒ पूर्वे॑ सा॒ध्याः सन्ति॑ दे॒वाः ॥५॥०\n\nस॒मा॒नमे॒तदु॑द॒कमुच्चैत्यव॒ चाह॑भिः ।\n\nभूमिं॑ प॒र्जन्या॒ जिन्व॑न्ति॒ दिवं॑ जिन्वन्त्य॒ग्नय॑: ॥५॥१\n\nदि॒व्यं सु॑प॒र्णं वा॑य॒सं बृ॒हन्त॑म॒पां गर्भं॑ दर्श॒तमोष॑धीनाम् ।\n\nअ॒भी॒प॒तो वृ॒ष्टिभि॑स्त॒र्पय॑न्तं॒ सर॑स्वन्त॒मव॑से जोहवीमि ॥५॥२" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 165, + "text": "(१५) १,२,४,६,८,१०-१२ इन्द्रः, ३,५,७,९ मरुतः, १३-१५ अगस्त्यो मैत्रावरुणिः। मरुत्वानिन्द्रः।त्रिष्टुप्।\n\nकया॑ शु॒भा सव॑यस॒: सनी॑ळाः समा॒न्या म॒रुत॒: सं मि॑मिक्षुः ।\n\nकया॑ म॒ती कुत॒ एता॑स ए॒ते ऽर्च॑न्ति॒ शुष्मं॒ वृष॑णो वसू॒या ॥१॥\n\nकस्य॒ ब्रह्मा॑णि जुजुषु॒र्युवा॑न॒: को अ॑ध्व॒रे म॒रुत॒ आ व॑वर्त ।\n\nश्ये॒नाँ इ॑व॒ ध्रज॑तो अ॒न्तरि॑क्षे॒ केन॑ म॒हा मन॑सा रीरमाम ॥२॥\n\nकुत॒स्त्वमि॑न्द्र॒ माहि॑न॒: सन्नेको॑ यासि सत्पते॒ किं त॑ इ॒त्था ।\n\nसं पृ॑च्छसे समरा॒णः शु॑भा॒नैर्वो॒चेस्तन्नो॑ हरिवो॒ यत्ते॑ अ॒स्मे ॥३॥\n\nब्रह्मा॑णि मे म॒तय॒: शं सु॒तास॒: शुष्म॑ इयर्ति॒ प्रभृ॑तो मे॒ अद्रि॑: ।\n\nआ शा॑सते॒ प्रति॑ हर्यन्त्यु॒क्थेमा हरी॑ वहत॒स्ता नो॒ अच्छ॑ ॥४॥\n\nअतो॑ व॒यम॑न्त॒मेभि॑र्युजा॒नाः स्वक्ष॑त्रेभिस्त॒न्व१ शुम्भ॑मानाः ।\n\nमहो॑भि॒रेताँ॒ उप॑ युज्महे॒ न्विन्द्र॑ स्व॒धामनु॒ हि नो॑ ब॒भूथ॑ ॥५॥\n\nक्व१ स्या वो॑ मरुतः स्व॒धासी॒द् यन्मामेकं॑ स॒मध॑त्ताहि॒हत्ये॑ ।\n\nअ॒हं ह्यु१ग्रस्त॑वि॒षस्तुवि॑ष्मा॒न् विश्व॑स्य॒ शत्रो॒रन॑मं वध॒स्नैः ॥६॥\n\nभूरि॑ चकर्थ॒ युज्ये॑भिर॒स्मे स॑मा॒नेभि॑र्वृषभ॒ पौंस्ये॑भिः ।\n\nभूरी॑णि॒ हि कृ॒णवा॑मा शवि॒ष्ठेन्द्र॒ क्रत्वा॑ मरुतो॒ यद् वशा॑म ॥७॥\n\nवधीं॑ वृ॒त्रं म॑रुत इन्द्रि॒येण॒ स्वेन॒ भामे॑न तवि॒षो ब॑भू॒वान् ।\n\nअ॒हमे॒ता मन॑वे वि॒श्वश्च॑न्द्राः सु॒गा अ॒पश्च॑कर॒ वज्र॑बाहुः ॥८॥\n\nअनु॑त्त॒मा ते॑ मघव॒न्नकि॒र्नु न त्वावाँ॑ अस्ति दे॒वता॒ विदा॑नः ।\n\nन जाय॑मानो॒ नश॑ते॒ न जा॒तो यानि॑ करि॒ष्या कृ॑णु॒हि प्र॑वृद्ध ॥९॥\n\nएक॑स्य चिन्मे वि॒भ्व१स्त्वोजो॒ या नु द॑धृ॒ष्वान् कृ॒णवै॑ मनी॒षा ।\n\nअ॒हं ह्यु१ग्रो म॑रुतो॒ विदा॑नो॒ यानि॒ च्यव॒मिन्द्र॒ इदी॑श एषाम् ॥१०॥\n\nअम॑न्दन्मा मरुत॒: स्तोमो॒ अत्र॒ यन्मे॑ नर॒: श्रुत्यं॒ ब्रह्म॑ च॒क्र ।\n\nइन्द्रा॑य॒ वृष्णे॒ सुम॑खाय॒ मह्यं॒ सख्ये॒ सखा॑यस्त॒न्वे॑ त॒नूभि॑: ॥११॥\n\nए॒वेदे॒ते प्रति॑ मा॒ रोच॑माना॒ अने॑द्य॒: श्रव॒ एषो॒ दधा॑नाः ।\n\nसं॒चक्ष्या॑ मरुतश्च॒न्द्रव॑र्णा॒ अच्छा॑न्त मे छ॒दया॑था च नू॒नम् ॥१२॥\n\nको न्वत्र॑ मरुतो मामहे व॒: प्र या॑तन॒ सखीँ॒रच्छा॑ सखायः ।\n\nमन्मा॑नि चित्रा अपिवा॒तय॑न्त ए॒षां भू॑त॒ नवे॑दा म ऋ॒ताना॑म् ॥१३॥\n\nआ यद् दु॑व॒स्याद् दु॒वसे॒ न का॒रुर॒स्माञ्च॒क्रे मा॒न्यस्य॑ मे॒धा ।\n\nओ षु व॑र्त्त मरुतो॒ विप्र॒मच्छे॒मा ब्रह्मा॑णि जरि॒ता वो॑ अर्चत् ॥१४॥\n\nए॒ष व॒: स्तोमो॑ मरुत इ॒यं गीर्मा॑न्दा॒र्यस्य॑ मा॒न्यस्य॑ का॒रोः ।\n\nएषा या॑सीष्ट त॒न्वे॑ व॒यां वि॒द्यामे॒षं वृ॒जनं॑ जी॒रदा॑नुम् ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 166, + "text": "१५ अगस्त्यो मैत्रावरुणिः । मरुतः। जगती, १४-१५ त्रिष्टुप्।\n\n तन्नु वो॑चाम रभ॒साय॒ जन्म॑ने॒ पूर्वं॑ महि॒त्वं वृ॑ष॒भस्य॑ के॒तवे॑ ।\n\n ऐ॒धेव॒ याम॑न् मरुतस्तुविष्वणो यु॒धेव॑ शक्रास्तवि॒षाणि॑ कर्तन ॥१॥\n\n नित्यं॒ न सू॒नुं मधु॒ बिभ्र॑त॒ उप॒ क्रीळ॑न्ति क्री॒ळा वि॒दथे॑षु॒ घृष्व॑यः ।\n\n नक्ष॑न्ति रु॒द्रा अव॑सा नम॒स्विनं॒ न म॑र्धन्ति॒ स्वत॑वसो हवि॒ष्कृत॑म् ॥२॥\n\n यस्मा॒ ऊमा॑सो अ॒मृता॒ अरा॑सत रा॒यस्पोषं॑ च ह॒विषा॑ ददा॒शुषे॑ ।\n\n उ॒क्षन्त्य॑स्मै म॒रुतो॑ हि॒ता इ॑व पु॒रू रजां॑सि॒ पय॑सा मयो॒भुव॑: ॥३॥\n\n आ ये रजां॑सि॒ तवि॑षीभि॒रव्य॑त॒ प्र व॒ एवा॑स॒: स्वय॑तासो अध्रजन् ।\n\n भय॑न्ते॒ विश्वा॒ भुव॑नानि ह॒र्म्या चि॒त्रो वो॒ याम॒: प्रय॑तास्वृ॒ष्टिषु॑ ॥४॥\n\n यत् त्वे॒षया॑मा न॒दय॑न्त॒ पर्व॑तान् दि॒वो वा॑ पृ॒ष्ठं नर्या॒ अचु॑च्यवुः ।\n\n विश्वो॑ वो॒ अज्म॑न् भयते॒ वन॒स्पती॑ रथी॒यन्ती॑व॒ प्र जि॑हीत॒ ओष॑धिः ॥५॥\n\n यू॒यं न॑ उग्रा मरुतः सुचे॒तुना ऽरि॑ष्टग्रामाः सुम॒तिं पि॑पर्तन ।\n\n यत्रा॑ वो दि॒द्युद् रद॑ति॒ क्रिवि॑र्दती रि॒णाति॑ प॒श्वः सुधि॑तेव ब॒र्हणा॑ ॥६॥\n\n प्र स्क॒म्भदे॑ष्णा अनव॒भ्ररा॑धसो ऽलातृ॒णासो॑ वि॒दथे॑षु॒ सुष्टु॑ताः ।\n\n अर्च॑न्त्य॒र्कं म॑दि॒रस्य॑ पी॒तये॑ वि॒दुर्वी॒रस्य॑ प्रथ॒मानि॒ पौंस्या॑ ॥७॥\n\n श॒तभु॑जिभि॒स्तम॒भिह्रु॑तेर॒घात् पू॒र्भी र॑क्षता मरुतो॒ यमाव॑त ।\n\n जनं॒ यमु॑ग्रास्तवसो विरप्शिनः पा॒थना॒ शंसा॒त् तन॑यस्य पु॒ष्टिषु॑ ॥८॥\n\n विश्वा॑नि भ॒द्रा म॑रुतो॒ रथे॑षु वो मिथ॒स्पृध्ये॑व तवि॒षाण्याहि॑ता ।\n\n अंसे॒ष्वा व॒: प्रप॑थेषु खा॒दयो ऽक्षो॑ वश्च॒क्रा स॒मया॒ वि वा॑वृते ॥९॥\n\n भूरी॑णि भ॒द्रा नर्ये॑षु बा॒हुषु॒ वक्ष॑स्सु रु॒क्मा र॑भ॒सासो॑ अ॒ञ्जय॑: ।\n\n अंसे॒ष्वेता॑: प॒विषु॑ क्षु॒रा अधि॒ वयो॒ न प॒क्षान् व्यनु॒ श्रियो॑ धिरे ॥१०॥\n\n म॒हान्तो॑ म॒ह्ना वि॒भ्वो॒३ विभू॑तयो दूरे॒दृशो॒ ये दि॒व्या इ॑व॒ स्तृभि॑: ।\n\n म॒न्द्राः सु॑जि॒ह्वाः स्वरि॑तार आ॒सभि॒: सम्मि॑श्ला॒ इन्द्रे॑ म॒रुत॑: परि॒ष्टुभ॑: ॥११॥\n\n तद् वः॑ सुजाता मरुतो महित्व॒नं दी॒र्घं वो॑ दा॒त्रमदि॑तेरिव व्र॒तम् ।\n\n इन्द्र॑श्च॒न त्यज॑सा॒ वि ह्रु॑णाति॒ तज्जना॑य॒ यस्मै॑ सु॒कृते॒ अरा॑ध्वम् ॥१२॥\n\n तद् वो॑ जामि॒त्वं म॑रुत॒: परे॑ यु॒गे पु॒रू यच्छंस॑ममृतास॒ आव॑त ।\n\n अ॒या धि॒या मन॑वे श्रु॒ष्टिमाव्या॑ सा॒कं नरो॑ दं॒सनै॒रा चि॑कित्रिरे ॥१३॥\n\n येन॑ दी॒र्घं म॑रुतः शू॒शवा॑म यु॒ष्माके॑न॒ परी॑णसा तुरासः ।\n\n आ यत् त॒तन॑न् वृ॒जने॒ जना॑स ए॒भिर्य॒ज्ञेभि॒स्तद॒भीष्टि॑मश्याम् ॥१४॥\n\n ए॒ष व॒: स्तोमो॑ मरुत इ॒यं गीर्मा॑न्दा॒र्यस्य॑ मा॒न्यस्य॑ का॒रोः ।\n\n एषा या॑सीष्ट त॒न्वे॑ व॒यां वि॒द्यामे॒षं वृ॒जनं॑ जी॒रदा॑नुम् ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 167, + "text": "११ अगस्त्यो मैत्रावरुणिः । १ इन्द्रः, २-११मरुतः। त्रिष्टुप्, (१०पुरस्ताज्ज्योतिः।)\n\nस॒हस्रं॑ त इन्द्रो॒तयो॑ नः स॒हस्र॒मिषो॑ हरिवो गू॒र्तत॑माः ।\n\nस॒हस्रं॒ रायो॑ माद॒यध्यै॑ सह॒स्रिण॒ उप॑ नो यन्तु॒ वाजा॑: ॥१\n\nआ नोऽवो॑भिर्म॒रुतो॑ या॒न्त्वच्छा॒ ज्येष्ठे॑भिर्वा बृ॒हद् दि॑वैः सुमा॒याः ।\n\nअध॒ यदे॑षां नि॒युत॑: पर॒माः स॑मु॒द्रस्य॑ चिद् ध॒नय॑न्त पा॒रे ॥२\n\nमि॒म्यक्ष॒ येषु॒ सुधि॑ता घृ॒ताची॒ हिर॑ण्यनिर्णि॒गुप॑रा॒ न ऋ॒ष्टिः ।\n\nगुहा॒ चर॑न्ती॒ मनु॑षो॒ न योषा॑ स॒भाव॑ती विद॒थ्ये॑व॒ सं वाक् ॥३\n\nपरा॑ शु॒भ्रा अ॒यासो॑ य॒व्या सा॑धार॒ण्येव॑ म॒रुतो॑ मिमिक्षुः ।\n\nन रो॑द॒सी अप॑ नुदन्त घो॒रा जु॒षन्त॒ वृधं॑ स॒ख्याय॑ दे॒वाः ॥४\n\nजोष॒द् यदी॑मसु॒र्या॑ स॒चध्यै॒ विषि॑तस्तुका रोद॒सी नृ॒मणा॑: ।\n\nआ सू॒र्येव॑ विध॒तो रथं॑ गात् त्वे॒षप्र॑तीका॒ नभ॑सो॒ नेत्या ॥५\n\nआस्था॑पयन्त युव॒तिं युवा॑नः शु॒भे निमि॑श्लां वि॒दथे॑षु प॒ज्राम् ।\n\nअ॒र्को यद् वो॑ मरुतो ह॒विष्मा॒न् गाय॑द् गा॒थं सु॒तसो॑मो दुव॒स्यन् ॥६\n\nप्र तं वि॑वक्मि॒ वक्म्यो॒ य ए॑षां म॒रुतां॑ महि॒मा स॒त्यो अस्ति॑ ।\n\nसचा॒ यदीं॒ वृष॑मणा अहं॒युः स्थि॒रा चि॒ज्जनी॒र्वह॑ते सुभा॒गाः ॥७\n\nपान्ति॑ मि॒त्रावरु॑णावव॒द्याच्चय॑त ईमर्य॒मो अप्र॑शस्तान् ।\n\nउ॒त च्य॑वन्ते॒ अच्यु॑ता ध्रु॒वाणि॑ वावृ॒ध ईं॑ मरुतो॒ दाति॑वारः ॥८\n\nन॒ही नु वो॑ मरुतो॒ अन्त्य॒स्मे आ॒रात्ता॑च्चि॒च्छव॑सो॒ अन्त॑मा॒पुः ।\n\nते धृ॒ष्णुना॒ शव॑सा शूशु॒वांसो ऽर्णो॒ न द्वेषो॑ धृष॒ता परि॑ ष्ठुः ॥९\n\nव॒यम॒द्येन्द्र॑स्य॒ प्रेष्ठा॑ व॒यं श्वो वो॑चेमहि सम॒र्ये ।\n\nव॒यं पु॒रा महि॑ च नो॒ अनु॒ द्यून् तन्न॑ ऋभु॒क्षा न॒रामनु॑ ष्यात् ॥१०\n\nए॒ष व॒: स्तोमो॑ मरुत इ॒यं गीर्मा॑न्दा॒र्यस्य॑ मा॒न्यस्य॑ का॒रोः ।\n\nएषा या॑सीष्ट त॒न्वे॑ व॒यां वि॒द्यामे॒षं वृ॒जनं॑ जी॒रदा॑नुम् ॥११" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 168, + "text": "१० अगस्त्यो मैत्रावरुणिः । मरुतः। जगती, ८-१० त्रिष्टुप्।\n\nय॒ज्ञाय॑ज्ञा वः सम॒ना तु॑तु॒र्वणि॒र्धियं॑धियं वो देव॒या उ॑ दधिध्वे ।\n\nआ वो॒ऽर्वाच॑: सुवि॒ताय॒ रोद॑स्योर्म॒हे व॑वृत्या॒मव॑से सुवृ॒क्तिभि॑: ॥१॥\n\n व॒व्रासो॒ न ये स्व॒जाः स्वत॑वस॒ इषं॒ स्व॑रभि॒जाय॑न्त॒ धूत॑यः ।\n\nस॒ह॒स्रिया॑सो अ॒पां नोर्मय॑ आ॒सा गावो॒ वन्द्या॑सो॒ नोक्षण॑: ॥२॥\n\nसोमा॑सो॒ न ये सु॒तास्तृ॒प्तांश॑वो हृ॒त्सु पी॒तासो॑ दु॒वसो॒ नास॑ते ।\n\nऐषा॒मंसे॑षु र॒म्भिणी॑व रारभे॒ हस्ते॑षु खा॒दिश्च॑ कृ॒तिश्च॒ सं द॑धे ॥३॥\n\n अव॒ स्वयु॑क्ता दि॒व आ वृथा॑ ययु॒रम॑र्त्या॒: कश॑या चोदत॒ त्मना॑ ।\n\n अ॒रे॒णव॑स्तुविजा॒ता अ॑चुच्यवुर्दृ॒ळहानि॑ चिन्म॒रुतो॒ भ्राज॑दृष्टयः ॥४॥\n\n को वो॒ऽन्तर्म॑रुत ऋष्टिविद्युतो॒ रेज॑ति॒ त्मना॒ हन्वे॑व जि॒ह्वया॑ ।\n\nध॒न्व॒च्युत॑ इ॒षां न याम॑नि पुरु॒प्रैषा॑ अह॒न्यो॒३ नैत॑शः ॥५॥\n\nक्व॑ स्विद॒स्य रज॑सो म॒हस्परं॒ क्वाव॑रं मरुतो॒ यस्मि॑न्नाय॒य ।\n\n यच्च्या॒वय॑थ विथु॒रेव॒ संहि॑तं॒ व्यद्रि॑णा पतथ त्वे॒षम॑र्ण॒वम् ॥६॥\n\n सा॒तिर्न वोऽम॑वती॒ स्व॑र्वती त्वे॒षा विपा॑का मरुत॒: पिपि॑ष्वती ।\n\n भ॒द्रा वो॑ रा॒तिः पृ॑ण॒तो न दक्षि॑णा पृथु॒ज्रयी॑ असु॒र्ये॑व॒ जञ्ज॑ती ॥७॥\n\n प्रति॑ ष्टोभन्ति॒ सिन्ध॑वः प॒विभ्यो॒ यद॒भ्रियां॒ वाच॑मुदी॒रय॑न्ति ।\n\nअव॑ स्मयन्त वि॒द्युत॑: पृथि॒व्यां यदी॑ घृ॒तं म॒रुत॑: प्रुष्णु॒वन्ति॑ ॥८॥\n\nअसू॑त॒ पृश्नि॑र्मह॒ते रणा॑य त्वे॒षम॒यासां॑ म॒रुता॒मनी॑कम् ।\n\n ते स॑प्स॒रासो॑ऽजनय॒न्ताभ्व॒मादित् स्व॒धामि॑षि॒रां पर्य॑पश्यन् ॥९॥\n\n ए॒ष व॒: स्तोमो॑ मरुत इ॒यं गीर्मा॑न्दा॒र्यस्य॑ मा॒न्यस्य॑ का॒रोः ।\n\nएषा या॑सीष्ट त॒न्वे॑ व॒यां वि॒द्यामे॒षं वृ॒जनं॑ जी॒रदा॑नुम् ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 169, + "text": "८ अगस्त्यो मैत्रावरुणः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्, २ चतुष्पदा विराट्।\n\nम॒हश्चि॒त् त्वमि॑न्द्र य॒त ए॒तान् म॒हश्चि॑दसि॒ त्यज॑सो वरू॒ता ।\n\nस नो॑ वेधो म॒रुतां॑ चिकि॒त्वान् त्सु॒म्ना व॑नुष्व॒ तव॒ हि प्रेष्ठा॑ ॥१॥\n\nअयु॑ज्र॒न्त इ॑न्द्र वि॒श्वकृ॑ष्टीर्विदा॒नासो॑ नि॒ष्षिधो॑ मर्त्य॒त्रा ।\n\nम॒रुतां॑ पृत्सु॒तिर्हास॑माना॒ स्व॑र्मीळहस्य प्र॒धन॑स्य सा॒तौ ॥२॥\n\n अम्य॒क् सा त॑ इन्द्र ऋ॒ष्टिर॒स्मे सने॒म्यभ्वं॑ म॒रुतो॑ जुनन्ति ।\n\n अ॒ग्निश्चि॒द्धि ष्मा॑त॒से शु॑शु॒क्वानापो॒ न द्वी॒पं दध॑ति॒ प्रयां॑सि ॥३॥\n\nत्वं तू न॑ इन्द्र॒ तं र॒यिं दा॒ ओजि॑ष्ठया॒ दक्षि॑णयेव रा॒तिम् ।\n\n स्तुत॑श्च॒ यास्ते॑ च॒कन॑न्त वा॒योः स्तनं॒ न मध्व॑: पीपयन्त॒ वाजै॑: ॥४॥\n\n त्वे राय॑ इन्द्र तो॒शत॑माः प्रणे॒तार॒: कस्य॑ चिदृता॒योः ।\n\nते षु णो॑ म॒रुतो॑ मृळयन्तु॒ ये स्मा॑ पु॒रा गा॑तू॒यन्ती॑व दे॒वाः ॥५॥\n\nप्रति॒ प्र या॑हीन्द्र मी॒ळहुषो॒ नॄन् म॒हः पार्थि॑वे॒ सद॑ने यतस्व ।\n\n अध॒ यदे॑षां पृथुबु॒ध्नास॒ एता॑स्ती॒र्थे नार्यः पौंस्या॑नि त॒स्थुः ॥६॥\n\n प्रति॑ घो॒राणा॒मेता॑नाम॒यासां॑ म॒रुतां॑ शृण्व आय॒तामु॑प॒ब्दिः ।\n\nये मर्त्यं॑ पृतना॒यन्त॒मूमै॑र्ऋणा॒वानं॒ न प॒तय॑न्त॒ सर्गै॑: ॥७॥\n\n त्वं माने॑भ्य इन्द्र वि॒श्वज॑न्या॒ रदा॑ म॒रुद्भि॑: शु॒रुधो॒ गोअ॑ग्राः ।\n\n स्तवा॑नेभिः स्तवसे देव दे॒वैर्वि॒द्यामे॒षं वृ॒जनं॑ जी॒रदा॑नुम् ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 170, + "text": "(५) १,३,४ इन्द्रः, (४अगस्त्यो वा,) २,५ अगस्त्यो मैत्रावरुणिः । इन्द्रः। १बृहती, २-४ अनुष्टुप्, ५ त्रिष्टुप्।\n\n न नू॒नमस्ति॒ नो श्वः कस्तद् वे॑द॒ यदद्भु॑तम् ।\n\nअ॒न्यस्य॑ चि॒त्तम॒भि सं॑च॒रेण्य॑मु॒ताधी॑तं॒ वि न॑श्यति ॥१॥\n\n किं न॑ इन्द्र जिघांससि॒ भ्रात॑रो म॒रुत॒स्तव॑ ।\n\nतेभि॑: कल्पस्व साधु॒या मा न॑: स॒मर॑णे वधीः ॥२॥\n\n किं नो॑ भ्रातरगस्त्य॒ सखा॒ सन्नति॑ मन्यसे ।\n\n वि॒द्मा हि ते॒ यथा॒ मनो॒ ऽस्मभ्य॒मिन्न दि॑त्ससि ॥३॥\n\n अरं॑ कृण्वन्तु॒ वेदिं॒ सम॒ग्निमि॑न्धतां पु॒रः ।\n\n तत्रा॒मृत॑स्य॒ चेत॑नं य॒ज्ञं ते॑ तनवावहै ॥४॥\n\n त्वमी॑शिषे वसुपते॒ वसू॑नां॒ त्वं मि॒त्राणां॑ मित्रपते॒ धेष्ठ॑: ।\n\n इन्द्र॒ त्वं म॒रुद्भि॒: सं व॑द॒स्वाध॒ प्राशा॑न ऋतु॒था ह॒वींषि॑ ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 171, + "text": "६ अगस्त्यो मैत्रावरुणिः । मरुतः,३-६ मरुत्वानिन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nप्रति॑ व ए॒ना नम॑सा॒हमे॑मि सू॒क्तेन॑ भिक्षे सुम॒तिं तु॒राणा॑म् ।\n\n र॒रा॒णता॑ मरुतो वे॒द्याभि॒र्नि हेळो॑ ध॒त्त वि मु॑चध्व॒मश्वा॑न् ॥१॥\n\nए॒ष व॒: स्तोमो॑ मरुतो॒ नम॑स्वान् हृ॒दा त॒ष्टो मन॑सा धायि देवाः ।\n\nउपे॒मा या॑त॒ मन॑सा जुषा॒णा यू॒यं हि ष्ठा नम॑स॒ इद् वृ॒धास॑: ॥२॥\n\nस्तु॒तासो॑ नो म॒रुतो॑ मृळयन्तू॒त स्तु॒तो म॒घवा॒ शम्भ॑विष्ठः ।\n\n ऊ॒र्ध्वा न॑: सन्तु को॒म्या वना॒न्यहा॑नि॒ विश्वा॑ मरुतो जिगी॒षा ॥३॥\n\nअ॒स्माद॒हं त॑वि॒षादीष॑माण॒ इन्द्रा॑द् भि॒या म॑रुतो॒ रेज॑मानः ।\n\n यु॒ष्मभ्यं॑ ह॒व्या निशि॑तान्यास॒न् तान्या॒रे च॑कृमा मृ॒ळता॑ नः ॥४॥\n\nयेन॒ माना॑सश्चि॒तय॑न्त उ॒स्रा व्यु॑ष्टिषु॒ शव॑सा॒ शश्व॑तीनाम् ।\n\n स नो॑ म॒रुद्भि॑र्वृषभ॒ श्रवो॑ धा उ॒ग्र उ॒ग्रेभि॒: स्थवि॑रः सहो॒दाः ॥५॥\n\nत्वं पा॑हीन्द्र॒ सही॑यसो॒ नॄन् भवा॑ म॒रुद्भि॒रव॑यातहेळाः ।\n\n सु॒प्र॒के॒तेभि॑: सास॒हिर्दधा॑नो वि॒द्यामे॒षं वृ॒जनं॑ जी॒रदा॑नुम् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 172, + "text": "३ अगस्त्यो मैत्रावरुणिः । मरुतः। गायत्री।\n\nचि॒त्रो वो॑ऽस्तु॒ याम॑श्चि॒त्र ऊ॒ती सु॑दानवः । मरु॑तो॒ अहि॑भानवः ॥१॥\n\nआ॒रे सा व॑: सुदानवो॒ मरु॑त ऋञ्ज॒ती शरु॑: । आ॒रे अश्मा॒ यमस्य॑थ ॥२॥\n\nतृ॒ण॒स्क॒न्दस्य॒ नु विश॒: परि॑ वृङ्क्त सुदानवः । ऊ॒र्ध्वान् नः॑ कर्त जी॒वसे॑ ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 173, + "text": "१३ अगस्त्यो मैत्रावरुणिः । इन्द्रः। त्रिष्टुप्, ४ विराट् स्थाना, विषमपदा वा।\n\nगाय॒त् साम॑ नभ॒न्यं१ यथा॒ वेरर्चा॑म॒ तद् वा॑वृधा॒नं स्व॑र्वत् ।\n\nगावो॑ धे॒नवो॑ ब॒र्हिष्यद॑ब्धा॒ आ यत् स॒द्मानं॑ दि॒व्यं विवा॑सान् ॥१\n\nअर्च॒द् वृषा॒ वृष॑भि॒: स्वेदु॑हव्यैर्मृ॒गो नाश्नो॒ अति॒ यज्जु॑गु॒र्यात् ।\n\nप्र म॑न्द॒युर्म॒नां गू॑र्त॒ होता॒ भर॑ते॒ मर्यो॑ मिथु॒ना यज॑त्रः ॥२\n\nनक्ष॒द्धोता॒ परि॒ सद्म॑ मि॒ता यन् भर॒द् गर्भ॒मा श॒रद॑: पृथि॒व्याः ।\n\nक्रन्द॒दश्वो॒ नय॑मानो रु॒वद् गौर॒न्तर्दू॒तो न रोद॑सी चर॒द् वाक् ॥३\n\nता क॒र्माष॑तरास्मै॒ प्र च्यौ॒त्नानि॑ देव॒यन्तो॑ भरन्ते ।\n\nजुजो॑ष॒दिन्द्रो॑ द॒स्मव॑र्चा॒ नास॑त्येव॒ सुग्म्यो॑ रथे॒ष्ठाः ॥४\n\nतमु॑ ष्टु॒हीन्द्रं॒ यो ह॒ सत्वा॒ यः शूरो॑ म॒घवा॒ यो र॑थे॒ष्ठाः ।\n\nप्र॒ती॒चश्चि॒द् योधी॑या॒न् वृष॑ण्वान् वव॒व्रुष॑श्चि॒त्तम॑सो विह॒न्ता ॥५\n\nप्र यदि॒त्था म॑हि॒ना नृभ्यो॒ अस्त्यरं॒ रोद॑सी क॒क्ष्ये॒३ नास्मै॑ ।\n\nसं वि॑व्य॒ इन्द्रो॑ वृ॒जनं॒ न भूमा॒ भर्ति॑ स्व॒धावाँ॑ ओप॒शमि॑व॒ द्याम् ॥६\n\nस॒मत्सु॑ त्वा शूर स॒तामु॑रा॒णं प्र॑प॒थिन्त॑मं परितंस॒यध्यै॑ ।\n\nस॒जोष॑स॒ इन्द्रं॒ मदे॑ क्षो॒णीः सू॒रिं चि॒द्ये अ॑नु॒मद॑न्ति॒ वाजै॑: ॥७\n\nए॒वा हि ते॒ शं सव॑ना समु॒द्र आपो॒ यत् त॑ आ॒सु मद॑न्ति दे॒वीः ।\n\nविश्वा॑ ते॒ अनु॒ जोष्या॑ भू॒द् गौः सू॒रीँश्चि॒द् यदि॑ धि॒षा वेषि॒ जना॑न् ॥८\n\nअसा॑म॒ यथा॑ सुष॒खाय॑ एन स्वभि॒ष्टयो॑ न॒रां न शंसै॑: ।\n\nअस॒द् यथा॑ न॒ इन्द्रो॑ वन्दने॒ष्ठास्तु॒रो न कर्म॒ नय॑मान उ॒क्था ॥९\n\nविष्प॑र्धसो न॒रां न शंसै॑र॒स्माका॑स॒दिन्द्रो॒ वज्र॑हस्तः ।\n\nमि॒त्रा॒युवो॒ न पूर्प॑तिं॒ सुशि॑ष्टौ मध्या॒युव॒ उप॑ शिक्षन्ति य॒ज्ञैः ॥१०\n\nय॒ज्ञो हि ष्मेन्द्रं॒ कश्चि॑दृ॒न्धञ्जु॑हुरा॒णश्चि॒न्मन॑सा परि॒यन् ।\n\nती॒र्थे नाच्छा॑ तातृषा॒णमोको॑ दी॒र्घो न सि॒ध्रमा कृ॑णो॒त्यध्वा॑ ॥११\n\nमो षू ण॑ इ॒न्द्रात्र॑ पृ॒त्सु दे॒वैरस्ति॒ हि ष्मा॑ ते शुष्मिन्नव॒याः ।\n\nम॒हश्चि॒द् यस्य॑ मी॒ळहुषो॑ य॒व्या ह॒विष्म॑तो म॒रुतो॒ वन्द॑ते॒ गीः ॥१२\n\nए॒ष स्तोम॑ इन्द्र॒ तुभ्य॑म॒स्मे ए॒तेन॑ गा॒तुं ह॑रिवो विदो नः ।\n\nआ नो॑ ववृत्याः सुवि॒ताय॑ देव वि॒द्यामे॒षं वृ॒जनं॑ जी॒रदा॑नुम् ॥१३" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 174, + "text": "१० अगस्त्यो मैत्रावरुणिः । इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nत्वं राजे॑न्द्र॒ ये च॑ दे॒वा रक्षा॒ नॄन् पा॒ह्य॑सुर॒ त्वम॒स्मान् ।\n\nत्वं सत्प॑तिर्म॒घवा॑ न॒स्तरु॑त्र॒स्त्वं स॒त्यो वस॑वानः सहो॒दाः ॥१\n\nदनो॒ विश॑ इन्द्र मृ॒ध्रवा॑चः स॒प्त यत् पुर॒: शर्म॒ शार॑दी॒र्दर्त् ।\n\nऋ॒णोर॒पो अ॑नव॒द्यार्णा॒ यूने॑ वृ॒त्रं पु॑रु॒कुत्सा॑य रन्धीः ॥२\n\nअजा॒ वृत॑ इन्द्र॒ शूर॑पत्नी॒र्द्यां च॒ येभि॑: पुरुहूत नू॒नम् ।\n\nरक्षो॑ अ॒ग्निम॒शुषं॒ तूर्व॑याणं सिं॒हो न दमे॒ अपां॑सि॒ वस्तो॑: ॥३\n\nशेष॒न् नु त इ॑न्द्र॒ सस्मि॒न् योनौ॒ प्रश॑स्तये॒ पवी॑रवस्य म॒ह्ना ।\n\nसृ॒जदर्णां॒स्यव॒ यद् यु॒धागास्तिष्ठ॒द्धरी॑ धृष॒ता मृ॑ष्ट॒ वाजा॑न् ॥४\n\nवह॒ कुत्स॑मिन्द्र॒ यस्मि॑ञ्चा॒कन् त्स्यू॑म॒न्यू ऋ॒ज्रा वात॒स्याश्वा॑ ।\n\nप्र सूर॑श्च॒क्रं वृ॑हताद॒भीके॒ ऽभि स्पृधो॑ यासिष॒द् वज्र॑बाहुः ॥५\n\nज॒घ॒न्वाँ इ॑न्द्र मि॒त्रेरू॑ञ्चो॒दप्र॑वृद्धो हरिवो॒ अदा॑शून् ।\n\nप्र ये पश्य॑न्नर्य॒मणं॒ सचा॒योस्त्वया॑ शू॒र्ता वह॑माना॒ अप॑त्यम् ॥६\n\nरप॑त् क॒विरि॑न्द्रा॒र्कसा॑तौ॒ क्षां दा॒सायो॑प॒बर्ह॑णीं कः ।\n\nकर॑त् ति॒स्रो म॒घवा॒ दानु॑चित्रा॒ नि दु॑र्यो॒णे कुय॑वाचं मृ॒धि श्रे॑त् ॥७\n\nसना॒ ता त॑ इन्द्र॒ नव्या॒ आगु॒: सहो॒ नभोऽवि॑रणाय पू॒र्वीः ।\n\nभि॒नत् पुरो॒ न भिदो॒ अदे॑वीर्न॒नमो॒ वध॒रदे॑वस्य पी॒योः ॥८\n\nत्वं धुनि॑रिन्द्र॒ धुनि॑मतीर्ऋ॒णोर॒पः सी॒रा न स्रव॑न्तीः ।\n\nप्र यत् स॑मु॒द्रमति॑ शूर॒ पर्षि॑ पा॒रया॑ तु॒र्वशं॒ यदुं॑ स्व॒स्ति ॥९\n\nत्वम॒स्माक॑मिन्द्र वि॒श्वध॑ स्या अवृ॒कत॑मो न॒रां नृ॑पा॒ता ।\n\nस नो॒ विश्वा॑सां स्पृ॒धां स॑हो॒दा वि॒द्यामे॒षं वृ॒जनं॑ जी॒रदा॑नुम् ॥१०" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 175, + "text": "६ अगस्त्यो मैत्रावरुणिः । इन्द्रः। १ स्कंधोग्रीवी बृहती, २-५ अनुष्टुप्, ६ त्रिष्टुप्।\n\nमत्स्यपा॑यि ते॒ मह॒: पात्र॑स्येव हरिवो मत्स॒रो मद॑: ।\n\nवृषा॑ ते॒ वृष्ण॒ इन्दु॑र्वा॒जी स॑हस्र॒सात॑मः ॥१॥\n\nआ न॑स्ते गन्तु मत्स॒रो वृषा॒ मदो॒ वरे॑ण्यः । स॒हावाँ॑ इन्द्र सान॒सिः पृ॑तना॒षाळम॑र्त्यः ॥२॥\n\nत्वं हि शूर॒: सनि॑ता चो॒दयो॒ मनु॑षो॒ रथ॑म् । स॒हावा॒न् दस्यु॑मव्र॒तमोष॒: पात्रं॒ न शो॒चिषा॑ ॥३॥\n\nमु॒षा॒य सूर्यं॑ कवे च॒क्रमीशा॑न॒ ओज॑सा । वह॒ शुष्णा॑य व॒धं कुत्सं॒ वात॒स्याश्वै॑: ॥४॥\n\nशु॒ष्मिन्त॑मो॒ हि ते॒ मदो॑ द्यु॒म्निन्त॑म उ॒त क्रतु॑: । वृ॒त्र॒घ्ना व॑रिवो॒विदा॑ मंसी॒ष्ठा अ॑श्व॒सात॑मः ॥५॥\n\nयथा॒ पूर्वे॑भ्यो जरि॒तृभ्य॑ इन्द्र॒ मय॑ इ॒वापो॒ न तृष्य॑ते ब॒भूथ॑ ।\n\nतामनु॑ त्वा नि॒विदं॑ जोहवीमि वि॒द्यामे॒षं वृ॒जनं॑ जी॒रदा॑नुम् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 176, + "text": "६ अगस्त्यो मैत्रावरुणिः । इन्द्रः। अनुष्टुप्, ६ त्रिष्टुप्।\n\nमत्सि॑ नो॒ वस्य॑ इष्टय॒ इन्द्र॑मिन्दो॒ वृषा वि॑श ।\n\nऋ॒घा॒यमा॑ण इन्वसि॒ शत्रु॒मन्ति॒ न वि॑न्दसि ॥१॥\n\nतस्मि॒न्ना वे॑शया॒ गिरो॒ य एक॑श्चर्षणी॒नाम् ।\n\nअनु॑ स्व॒धा यमु॒प्यते॒ यवं॒ न चर्कृ॑ष॒द् वृषा॑ ॥२॥\n\nयस्य॒ विश्वा॑नि॒ हस्त॑यो॒: पञ्च॑ क्षिती॒नां वसु॑ ।\n\nस्पा॒शय॑स्व॒ यो अ॑स्म॒ध्रुग्दि॒व्येवा॒शनि॑र्जहि ॥३॥\n\nअसु॑न्वन्तं समं जहि दू॒णाशं॒ यो न ते॒ मय॑: ।\n\nअ॒स्मभ्य॑मस्य॒ वेद॑नं द॒द्धि सू॒रिश्चि॑दोहते ॥४॥\n\nआवो॒ यस्य॑ द्वि॒बर्ह॑सो॒ऽर्केषु॑ सानु॒षगस॑त् ।\n\nआ॒जाविन्द्र॑स्येन्दो॒ प्रावो॒ वाजे॑षु वा॒जिन॑म् ॥५॥\n\nयथा॒ पूर्वे॑भ्यो जरि॒तृभ्य॑ इन्द्र॒ मय॑ इ॒वापो॒ न तृष्य॑ते ब॒भूथ॑ ।\n\nतामनु॑ त्वा नि॒विदं॑ जोहवीमि वि॒द्यामे॒षं वृ॒जनं॑ जी॒रदा॑नुम् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 177, + "text": "५ अगस्त्यो मैत्रावरुणिः । इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nआ च॑र्षणि॒प्रा वृ॑ष॒भो जना॑नां॒ राजा॑ कृष्टी॒नां पु॑रुहू॒त इन्द्र॑: ।\n\nस्तु॒तः श्र॑व॒स्यन्नव॒सोप॑ म॒द्रिग्यु॒क्त्वा हरी॒ वृष॒णा या॑ह्य॒र्वाङ् ॥१\n\nये ते॒ वृष॑णो वृष॒भास॑ इन्द्र ब्रह्म॒युजो॒ वृष॑रथासो॒ अत्या॑: ।\n\nताँ आ ति॑ष्ठ॒ तेभि॒रा या॑ह्य॒र्वाङ् हवा॑महे त्वा सु॒त इ॑न्द्र॒ सोमे॑ ॥२\n\nआ ति॑ष्ठ॒ रथं॒ वृष॑णं॒ वृषा॑ ते सु॒तः सोम॒: परि॑षिक्ता॒ मधू॑नि ।\n\nयु॒क्त्वा वृष॑भ्यां वृषभ क्षिती॒नां हरि॑भ्यां याहि प्र॒वतोप॑ म॒द्रिक् ॥३\n\nअ॒यं य॒ज्ञो दे॑व॒या अ॒यं मि॒येध॑ इ॒मा ब्रह्मा॑ण्य॒यमि॑न्द्र॒ सोम॑: ।\n\nस्ती॒र्णं ब॒र्हिरा तु श॑क्र॒ प्र या॑हि॒ पिबा॑ नि॒षद्य॒ वि मु॑चा॒ हरी॑ इ॒ह ॥४\n\nओ सुष्टु॑त इन्द्र याह्य॒र्वाङुप॒ ब्रह्मा॑णि मा॒न्यस्य॑ का॒रोः ।\n\nवि॒द्याम॒ वस्तो॒रव॑सा गृ॒णन्तो॑ वि॒द्यामे॒षं वृ॒जनं॑ जी॒रदा॑नुम् ॥५" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 178, + "text": "५ अगस्त्यो मैत्रावरुणिः । इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nयद्ध॒ स्या त॑ इन्द्र श्रु॒ष्टिरस्ति॒ यया॑ ब॒भूथ॑ जरि॒तृभ्य॑ ऊ॒ती ।\n\nमा न॒: कामं॑ म॒हय॑न्त॒मा ध॒ग्विश्वा॑ ते अश्यां॒ पर्याप॑ आ॒योः ॥१\n\nन घा॒ राजेन्द्र॒ आ द॑भन्नो॒ या नु स्वसा॑रा कृ॒णव॑न्त॒ योनौ॑ ।\n\nआप॑श्चिदस्मै सु॒तुका॑ अवेष॒न् गम॑न्न॒ इन्द्र॑: स॒ख्या वय॑श्च ॥२\n\nजेता॒ नृभि॒रिन्द्र॑: पृ॒त्सु शूर॒: श्रोता॒ हवं॒ नाध॑मानस्य का॒रोः ।\n\nप्रभ॑र्ता॒ रथं॑ दा॒शुष॑ उपा॒क उद्य॑न्ता॒ गिरो॒ यदि॑ च॒ त्मना॒ भूत् ॥३\n\nए॒वा नृभि॒रिन्द्र॑: सुश्रव॒स्या प्र॑खा॒दः पृ॒क्षो अ॒भि मि॒त्रिणो॑ भूत् ।\n\nस॒म॒र्य इ॒षः स्त॑वते॒ विवा॑चि सत्राक॒रो यज॑मानस्य॒ शंस॑: ॥४\n\nत्वया॑ व॒यं म॑घवन्निन्द्र॒ शत्रू॑न॒भि ष्या॑म मह॒तो मन्य॑मानान् ।\n\nत्वं त्रा॒ता त्वमु॑ नो वृ॒धे भू॑र्वि॒द्यामे॒षं वृ॒जनं॑ जी॒रदा॑नुम् ॥५" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 179, + "text": "(६) १-२ लोपामुद्रा, ३-४ अगस्त्यो मैत्रावरुणिः, ५-६ अगस्त्यशिष्यो ब्रह्मचारी। रतिः। त्रिष्टुप्, ५ बृहती।\n\nपू॒र्वीर॒हं श॒रद॑: शश्रमा॒णा दो॒षा वस्तो॑रु॒षसो॑ ज॒रय॑न्तीः ।\n\nमि॒नाति॒ श्रियं॑ जरि॒मा त॒नूना॒मप्यू॒ नु पत्नी॒र्वृष॑णो जगम्युः ॥१\n\nये चि॒द्धि पूर्व॑ ऋत॒साप॒ आस॑न् त्सा॒कं दे॒वेभि॒रव॑दन्नृ॒तानि॑ ।\n\nते चि॒दवा॑सुर्न॒ह्यन्त॑मा॒पुः समू॒ नु पत्नी॒र्वृष॑भिर्जगम्युः ॥२\n\nन मृषा॑ श्रा॒न्तं यदव॑न्ति दे॒वा विश्वा॒ इत् स्पृधो॑ अ॒भ्य॑श्नवाव ।\n\nजया॒वेदत्र॑ श॒तनी॑थमा॒जिं यत् स॒म्यञ्चा॑ मिथु॒नाव॒भ्यजा॑व ॥३\n\nन॒दस्य॑ मा रुध॒तः काम॒ आग॑न्नि॒त आजा॑तो अ॒मुत॒: कुत॑श्चित् ।\n\nलोपा॑मुद्रा॒ वृष॑णं॒ नी रि॑णाति॒ धीर॒मधी॑रा धयति श्व॒सन्त॑म् ॥४\n\nइ॒मं नु सोम॒मन्ति॑तो हृ॒त्सु पी॒तमुप॑ ब्रुवे ।\n\nयत् सी॒माग॑श्चकृ॒मा तत् सु मृ॑ळतु पुलु॒कामो॒ हि मर्त्य॑: ॥५\n\nअ॒गस्त्य॒: खन॑मानः ख॒नित्रै॑: प्र॒जामप॑त्यं॒ बल॑मि॒च्छमा॑नः ।\n\nउ॒भौ वर्णा॒वृषि॑रु॒ग्रः पु॑पोष स॒त्या दे॒वेष्वा॒शिषो॑ जगाम ॥६" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 180, + "text": "१-१० अगस्त्यो मैत्रावरुणिः। अश्विनौ। त्रिष्टुप्।\n\nयु॒वो रजां॑सि सु॒यमा॑सो॒ अश्वा॒ रथो॒ यद्वां॒ पर्यर्णां॑सि॒ दीय॑त् ।\n\nहि॒र॒ण्यया॑ वां प॒वय॑: प्रुषाय॒न् मध्व॒: पिब॑न्ता उ॒षस॑: सचेथे ॥१॥\n\nयु॒वमत्य॒स्याव॑ नक्षथो॒ यद् विप॑त्मनो॒ नर्य॑स्य॒ प्रय॑ज्योः ।\n\nस्वसा॒ यद् वां विश्वगूर्ती॒ भरा॑ति॒ वाजा॒येट्टे॑ मधुपावि॒षे च॑ ॥२॥\n\nयु॒वं पय॑ उ॒स्रिया॑यामधत्तं प॒क्वमा॒माया॒मव॒ पूर्व्यं॒ गोः ।\n\nअ॒न्तर्यद् व॒निनो॑ वामृतप्सू ह्वा॒रो न शुचि॒र्यज॑ते ह॒विष्मा॑न् ॥३॥\n\nयु॒वं ह॑ घ॒र्मं मधु॑मन्त॒मत्र॑ये॒ ऽपो न क्षोदो॑ऽवृणीतमे॒षे ।\n\nतद् वां॑ नरावश्विना॒ पश्व॑इष्टी॒ रथ्ये॑व च॒क्रा प्रति॑ यन्ति॒ मध्व॑: ॥४॥\n\nआ वां॑ दा॒नाय॑ ववृतीय दस्रा॒ गोरोहे॑ण तौ॒ग्र्यो न जिव्रि॑: ।\n\nअ॒पः क्षो॒णी स॑चते॒ माहि॑ना वां जू॒र्णो वा॒मक्षु॒रंह॑सो यजत्रा ॥५॥\n\nनि यद् यु॒वेथे॑ नि॒युत॑: सुदानू॒ उप॑ स्व॒धाभि॑: सृजथ॒: पुरं॑धिम् ।\n\nप्रेष॒द् वेष॒द् वातो॒ न सू॒रिरा म॒हे द॑दे सुव्र॒तो न वाज॑म् ॥६॥\n\nव॒यं चि॒द्धि वां॑ जरि॒तार॑: स॒त्या वि॑प॒न्याम॑हे॒ वि प॒णिर्हि॒तावा॑न् ।\n\nअधा॑ चि॒द्धि ष्मा॑श्विनावनिन्द्या पा॒थो हि ष्मा॑ वृषणा॒वन्ति॑देवम् ॥७॥\n\nयु॒वां चि॒द्धि ष्मा॑श्विना॒वनु॒ द्यून् विरु॑द्रस्य प्र॒स्रव॑णस्य सा॒तौ ।\n\nअ॒गस्त्यो॑ न॒रां नृषु॒ प्रश॑स्त॒: कारा॑धुनीव चितयत् स॒हस्रै॑: ॥८॥\n\nप्र यद् वहे॑थे महि॒ना रथ॑स्य॒ प्र स्य॑न्द्रा याथो॒ मनु॑षो॒ न होता॑ ।\n\nध॒त्तं सू॒रिभ्य॑ उ॒त वा॒ स्वश्व्यं॒ नास॑त्या रयि॒षाच॑: स्याम ॥९॥\n\nतं वां॒ रथं॑ व॒यम॒द्या हु॑वेम॒ स्तोमै॑रश्विना सुवि॒ताय॒ नव्य॑म् ।\n\nअरि॑ष्टनेमिं॒ परि॒ द्यामि॑या॒नं वि॒द्यामे॒षं वृ॒जनं॑ जी॒रदा॑नुम् ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 181, + "text": "९ अगस्त्यो मैत्रावरुणिः । अश्विनौ। त्रिष्टुप्।\n\nकदु॒ प्रेष्टा॑वि॒षां र॑यी॒णाम॑ध्व॒र्यन्ता॒ यदु॑न्निनी॒थो अ॒पाम् ।\n\nअ॒यं वां॑ य॒ज्ञो अ॑कृत॒ प्रश॑स्तिं॒ वसु॑धिती॒ अवि॑तारा जनानाम् ॥१॥\n\nआ वा॒मश्वा॑स॒: शुच॑यः पय॒स्पा वात॑रंहसो दि॒व्यासो॒ अत्या॑: ।\n\nम॒नो॒जुवो॒ वृष॑णो वी॒तपृ॑ष्ठा॒ एह स्व॒राजो॑ अ॒श्विना॑ वहन्तु ॥२॥\n\nआ वां॒ रथो॒ऽवनि॒र्न प्र॒वत्वा॑न् त्सृ॒प्रव॑न्धुरः सुवि॒ताय॑ गम्याः ।\n\nवृष्ण॑: स्थातारा॒ मन॑सो॒ जवी॑यानहम्पू॒र्वो य॑ज॒तो धि॑ष्ण्या॒ यः ॥३॥\n\nइ॒हेह॑ जा॒ता सम॑वावशीतामरे॒पसा॑ त॒न्वा॒३ नाम॑भि॒: स्वैः ।\n\nजि॒ष्णुर्वा॑म॒न्यः सुम॑खस्य सू॒रिर्दि॒वो अ॒न्यः सु॒भग॑: पु॒त्र ऊ॑हे ॥४॥\n\nप्र वां॑ निचे॒रुः क॑कु॒हो वशाँ॒ अनु॑ पि॒शङ्ग॑रूप॒: सद॑नानि गम्याः ।\n\nहरी॑ अ॒न्यस्य॑ पी॒पय॑न्त॒ वाजै॑र्म॒थ्रा रजां॑स्यश्विना॒ वि घोषै॑: ॥\n\n५प्र वां॑ श॒रद्वा॑न् वृष॒भो न नि॒ष्षाट् पू॒र्वीरिष॑श्चरति॒ मध्व॑ इ॒ष्णन् ।\n\nएवै॑र॒न्यस्य॑ पी॒पय॑न्त॒ वाजै॒र्वेष॑न्तीरू॒र्ध्वा न॒द्यो॑ न॒ आगु॑: ॥६॥\n\nअस॑र्जि वां॒ स्थवि॑रा वेधसा॒ गीर्बा॒ळहे अ॑श्विना त्रे॒धा क्षर॑न्ती ।\n\nउप॑स्तुताववतं॒ नाध॑मानं॒ याम॒न्नया॑मञ्छृणुतं॒ हवं॑ मे ॥७॥\n\nउ॒त स्या वां॒ रुश॑तो॒ वप्स॑सो॒ गीस्त्रि॑ब॒र्हिषि॒ सद॑सि पिन्वते॒ नॄन् ।\n\nवृषा॑ वां मे॒घो वृ॑षणा पीपाय॒ गोर्न सेके॒ मनु॑षो दश॒स्यन् ॥८॥\n\nयु॒वां पू॒षेवा॑श्विना॒ पुरं॑धिर॒ग्निमु॒षां न ज॑रते ह॒विष्मा॑न् ।\n\nहु॒वे यद् वां॑ वरिव॒स्या गृ॑णा॒नो वि॒द्यामे॒षं वृ॒जनं॑ जी॒रदा॑नुम् ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 182, + "text": "८ अगस्त्यो मैत्रावरुणिः । अश्विनौ। जगती, ६-८ त्रिष्टुप्।\n\nअभू॑दि॒दं व॒युन॒मो षु भू॑षता॒ रथो॒ वृष॑ण्वा॒न् मद॑ता मनीषिणः ।\n\nधि॒यं॒जि॒न्वा धिष्ण्या॑ वि॒श्पला॑वसू दि॒वो नपा॑ता सु॒कृते॒ शुचि॑व्रता ॥१॥\n\nइन्द्र॑तमा॒ हि धिष्ण्या॑ म॒रुत्त॑मा द॒स्रा दंसि॑ष्ठा र॒थ्या॑ र॒थीत॑मा ।\n\nपू॒र्णं रथं॑ वहेथे॒ मध्व॒ आचि॑तं॒ तेन॑ दा॒श्वांस॒मुप॑ याथो अश्विना ॥२॥\n\nकिमत्र॑ दस्रा कृणुथ॒: किमा॑साथे॒ जनो॒ यः कश्चि॒दह॑विर्मही॒यते॑ ।\n\nअति॑ क्रमिष्टं जु॒रतं॑ प॒णेरसुं॒ ज्योति॒र्विप्रा॑य कृणुतं वच॒स्यवे॑ ॥३॥\n\nज॒म्भय॑तम॒भितो॒ राय॑त॒: शुनो॑ ह॒तं मृधो॑ वि॒दथु॒स्तान्य॑श्विना ।\n\nवाचं॑वाचं जरि॒तू र॒त्निनीं॑ कृतमु॒भा शंसं॑ नासत्यावतं॒ मम॑ ॥४॥\n\nयु॒वमे॒तं च॑क्रथु॒: सिन्धु॑षु प्ल॒वमा॑त्म॒न्वन्तं॑ प॒क्षिणं॑ तौ॒ग्र्याय॒ कम् ।\n\nयेन॑ देव॒त्रा मन॑सा निरू॒हथु॑: सुपप्त॒नी पे॑तथु॒: क्षोद॑सो म॒हः ॥५॥\n\nअव॑विद्धं तौ॒ग्र्यम॒प्स्व१न्तर॑नारम्भ॒णे तम॑सि॒ प्रवि॑द्धम् ।\n\nचत॑स्रो॒ नावो॒ जठ॑लस्य॒ जुष्टा॒ उद॒श्विभ्या॑मिषि॒ताः पा॑रयन्ति ॥६॥\n\nकः स्वि॑द् वृ॒क्षो निष्ठि॑तो॒ मध्ये॒ अर्ण॑सो॒ यं तौ॒ग्र्यो ना॑धि॒तः प॒र्यष॑स्वजत् ।\n\nप॒र्णा मृ॒गस्य॑ प॒तरो॑रिवा॒रभ॒ उद॑श्विना ऊहथु॒: श्रोम॑ताय॒ कम् ॥७॥\n\nतद् वां नरा नासत्या॒वनु॑ ष्या॒द् यद् वां॒ माना॑स उ॒चथ॒मवो॑चन् ।\n\nअ॒स्माद॒द्य सद॑सः सो॒म्यादा वि॒द्यामे॒षं वृ॒जनं॑ जी॒रदा॑नुम् ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 183, + "text": "६ अगस्त्यो मैत्रावरुणिः । अश्विनौ। त्रिष्टुप्।\n\nतं यु॑ञ्जाथां॒ मन॑सो॒ यो जवी॑यान् त्रिवन्धु॒रो वृ॑षणा॒ यस्त्रि॑च॒क्रः ।\n\nयेनो॑पया॒थः सु॒कृतो॑ दुरो॒णं त्रि॒धातु॑ना पतथो॒ विर्न प॒र्णैः ॥१॥\n\nसु॒वृद् रथो॑ वर्तते॒ यन्न॒भि क्षां यत् तिष्ठ॑थ॒: क्रतु॑म॒न्तानु॑ पृ॒क्षे ।\n\nवपु॑र्वपु॒ष्या स॑चतामि॒यं गीर्दि॒वो दु॑हि॒त्रोषसा॑ सचेथे ॥२॥\n\nआ ति॑ष्ठतं सु॒वृतं॒ यो रथो॑ वा॒मनु॑ व्र॒तानि॒ वर्त॑ते ह॒विष्मा॑न् ।\n\nयेन॑ नरा नासत्येष॒यध्यै॑ व॒र्तिर्या॒थस्तन॑याय॒ त्मने॑ च ॥३॥\n\nमा वां॒ वृको॒ मा वृ॒कीरा द॑धर्षी॒न्मा परि॑ वर्क्तमु॒त माति॑ धक्तम् ।\n\nअ॒यं वां॑ भा॒गो निहि॑त इ॒यं गीर्दस्रा॑वि॒मे वां॑ नि॒धयो॒ मधू॑नाम् ॥४॥\n\nयु॒वां गोत॑मः पुरुमी॒ळहो अत्रि॒र्दस्रा॒ हव॒तेऽव॑से ह॒विष्मा॑न् ।\n\nदिशं॒ न दि॒ष्टामृ॑जू॒येव॒ यन्ता मे॒ हवं॑ नास॒त्योप॑ यातम् ॥५॥\n\nअता॑रिष्म॒ तम॑सस्पा॒रम॒स्य प्रति॑ वां॒ स्तोमो॑ अश्विनावधायि ।\n\nएह या॑तं प॒थिभि॑र्देव॒यानै॑र्वि॒द्यामे॒षं वृ॒जनं॑ जी॒रदा॑नुम् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 184, + "text": "६ अगस्त्यो मैत्रावरुणिः ।अश्विनौ। त्रिष्टुप्।\n\nता वा॑म॒द्य ताव॑प॒रं हु॑वेमो॒च्छन्त्या॑मु॒षसि॒ वह्नि॑रु॒क्थैः ।\n\nनास॑त्या॒ कुह॑ चि॒त् सन्ता॑व॒र्यो दि॒वो नपा॑ता सु॒दास्त॑राय ॥१॥\n\nअ॒स्मे ऊ॒ षु वृ॑षणा मादयेथा॒मुत् प॒णीँर्ह॑तमू॒र्म्या मद॑न्ता ।\n\nश्रु॒तं मे॒ अच्छो॑क्तिभिर्मती॒नामेष्टा॑ नरा॒ निचे॑तारा च॒ कर्णै॑: ॥२॥\n\nश्रि॒ये पू॑षन्निषु॒कृते॑व दे॒वा नास॑त्या वह॒तुं सू॒र्याया॑: ।\n\nव॒च्यन्ते॑ वां ककु॒हा अ॒प्सु जा॒ता यु॒गा जू॒र्णेव॒ वरु॑णस्य॒ भूरे॑: ॥३॥\n\nअ॒स्मे सा वां॑ माध्वी रा॒तिर॑स्तु॒ स्तोमं॑ हिनोतं मा॒न्यस्य॑ का॒रोः ।\n\nअनु॒ यद् वां॑ श्रव॒स्या॑ सुदानू सु॒वीर्या॑य चर्ष॒णयो॒ मद॑न्ति ॥४॥\n\nए॒ष वां॒ स्तोमो॑ अश्विनावकारि॒ माने॑भिर्मघवाना सुवृ॒क्ति ।\n\nया॒तं व॒र्तिस्तन॑याय॒ त्मने॑ चा॒गस्त्ये॑ नासत्या॒ मद॑न्ता ॥५॥\n\nअता॑रिष्म॒ तम॑सस्पा॒रम॒स्य प्रति॑ वां॒ स्तोमो॑ अश्विनावधायि ।\n\nएह या॑तं प॒थिभि॑र्देव॒यानै॑र्वि॒द्यामे॒षं वृ॒जनं॑ जी॒रदा॑नुम् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 185, + "text": "११ अगस्त्यो मैत्रावरुणिः । द्यावापृथिव्यौ। त्रिष्टुप्।\n\nक॒त॒रा पूर्वा॑ कत॒राप॑रा॒योः क॒था जा॒ते क॑वय॒: को वि वे॑द ।\n\nविश्वं॒ त्मना॑ बिभृतो॒ यद्ध॒ नाम॒ वि व॑र्तेते॒ अह॑नी च॒क्रिये॑व ॥१\n\nभूरिं॒ द्वे अच॑रन्ती॒ चर॑न्तं प॒द्वन्तं॒ गर्भ॑म॒पदी॑ दधाते ।\n\nनित्यं॒ न सू॒नुं पि॒त्रोरु॒पस्थे॒ द्यावा॒ रक्ष॑तं पृथिवी नो॒ अभ्वा॑त् ॥२\n\nअ॒ने॒हो दा॒त्रमदि॑तेरन॒र्वं हु॒वे स्व॑र्वदव॒धं नम॑स्वत् ।\n\nतद् रो॑दसी जनयतं जरि॒त्रे द्यावा॒ रक्ष॑तं पृथिवी नो॒ अभ्वा॑त् ॥३\n\nअत॑प्यमाने॒ अव॒साव॑न्ती॒ अनु॑ ष्याम॒ रोद॑सी दे॒वपु॑त्रे ।\n\nउ॒भे दे॒वाना॑मु॒भये॑भि॒रह्नां॒ द्यावा॒ रक्ष॑तं पृथिवी नो॒ अभ्वा॑त् ॥४\n\nसं॒गच्छ॑माने युव॒ती सम॑न्ते॒ स्वसा॑रा जा॒मी पि॒त्रोरु॒पस्थे॑ ।\n\nअ॒भि॒जिघ्र॑न्ती॒ भुव॑नस्य॒ नाभिं॒ द्यावा॒ रक्ष॑तं पृथिवी नो॒ अभ्वा॑त् ॥५\n\nउ॒र्वी सद्म॑नी बृह॒ती ऋ॒तेन॑ हु॒वे दे॒वाना॒मव॑सा॒ जनि॑त्री ।\n\nद॒धाते॒ ये अ॒मृतं॑ सु॒प्रती॑के॒ द्यावा॒ रक्ष॑तं पृथिवी नो॒ अभ्वा॑त् ॥६\n\nउ॒र्वी पृ॒थ्वी ब॑हु॒ले दू॒रेअ॑न्ते॒ उप॑ ब्रुवे॒ नम॑सा य॒ज्ञे अ॒स्मिन् ।\n\nद॒धाते॒ ये सु॒भगे॑ सु॒प्रतू॑र्ती॒ द्यावा॒ रक्ष॑तं पृथिवी नो॒ अभ्वा॑त् ॥७\n\nदे॒वान् वा॒ यच्च॑कृ॒मा कच्चि॒दाग॒: सखा॑यं वा॒ सद॒मिज्जास्प॑तिं वा ।\n\nइ॒यं धीर्भू॑या अव॒यान॑मेषां॒ द्यावा॒ रक्ष॑तं पृथिवी नो॒ अभ्वा॑त् ॥८\n\nउ॒भा शंसा॒ नर्या॒ माम॑विष्टामु॒भे मामू॒ती अव॑सा सचेताम् ।\n\nभूरि॑ चिद॒र्यः सु॒दास्त॑राये॒षा मद॑न्त इषयेम देवाः ॥९\n\nऋ॒तं दि॒वे तद॑वोचं पृथि॒व्या अ॑भिश्रा॒वाय॑ प्रथ॒मं सु॑मे॒धाः ।\n\nपा॒ताम॑व॒द्याद् दु॑रि॒ताद॒भीके॑ पि॒ता मा॒ता च॑ रक्षता॒मवो॑भिः ॥१०\n\nइ॒दं द्या॑वापृथिवी स॒त्यम॑स्तु॒ पित॒र्मात॒र्यदि॒होप॑ब्रु॒वे वा॑म् ।\n\nभू॒तं दे॒वाना॑मव॒मे अवो॑भिर्वि॒द्यामे॒षं वृ॒जनं॑ जी॒रदा॑नुम् ॥११" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 186, + "text": "११ अगस्त्यो मैत्रावरुणिः । विश्वे देवाः। त्रिष्टुप्।\n\nआ न॒ इळा॑भिर्वि॒दथे॑ सुश॒स्ति वि॒श्वान॑रः सवि॒ता दे॒व ए॑तु ।\n\nअपि॒ यथा॑ युवानो॒ मत्स॑था नो॒ विश्वं॒ जग॑दभिपि॒त्वे म॑नी॒षा ॥१\n\nआ नो॒ विश्व॒ आस्क्रा॑ गमन्तु दे॒वा मि॒त्रो अ॑र्य॒मा वरु॑णः स॒जोषा॑: ।\n\nभुव॒न् यथा॑ नो॒ विश्वे॑ वृ॒धास॒: कर॑न्त्सु॒षाहा॑ विथु॒रं न शव॑: ॥२\n\nप्रेष्ठं॑ वो॒ अति॑थिं गृणीषे॒ ऽग्निं श॒स्तिभि॑स्तु॒र्वणि॑: स॒जोषा॑: ।\n\nअस॒द् यथा॑ नो॒ वरु॑णः सुकी॒र्तिरिष॑श्च पर्षदरिगू॒र्तः सू॒रिः ॥३\n\nउप॑ व॒ एषे॒ नम॑सा जिगी॒षोषासा॒नक्ता॑ सु॒दुघे॑व धे॒नुः ।\n\nस॒मा॒ने अह॑न् वि॒मिमा॑नो अ॒र्कं विषु॑रूपे॒ पय॑सि॒ सस्मि॒न्नूध॑न् ॥४\n\nउ॒त नो ऽहि॑र्बु॒ध्न्यो॒३ मय॑स्क॒: शिशुं॒ न पि॒प्युषी॑व वेति॒ सिन्धु॑: ।\n\nयेन॒ नपा॑तम॒पां जु॒नाम॑ मनो॒जुवो॒ वृष॑णो॒ यं वह॑न्ति ॥५\n\nउ॒त न॑ ईं॒ त्वष्टा ग॒न्त्वच्छा॒ स्मत् सू॒रिभि॑रभिपि॒त्वे स॒जोषा॑: ।\n\nआ वृ॑त्र॒हेन्द्र॑श्चर्षणि॒प्रास्तु॒विष्ट॑मो न॒रां न॑ इ॒ह ग॑म्याः ॥६\n\nउ॒त न॑ ईं म॒तयोऽश्व॑योगा॒: शिशुं॒ न गाव॒स्तरु॑णं रिहन्ति ।\n\nतमीं॒ गिरो॒ जन॑यो॒ न पत्नी॑: सुर॒भिष्ट॑मं न॒रां न॑सन्त ॥७\n\nउ॒त न॑ ईं म॒रुतो॑ वृ॒द्धसे॑ना॒: स्मद् रोद॑सी॒ सम॑नसः सदन्तु ।\n\nपृष॑दश्वासो॒ऽवन॑यो॒ न रथा॑ रि॒शाद॑सो मित्र॒युजो॒ न दे॒वाः ॥८\n\nप्र नु यदे॑षां महि॒ना चि॑कि॒त्रे प्र यु॑ञ्जते प्र॒युज॒स्ते सु॑वृ॒क्ति ।\n\nअध॒ यदे॑षां सु॒दिने॒ न शरु॒र्विश्व॒मेरि॑णं प्रुषा॒यन्त॒ सेना॑: ॥९\n\nप्रो अ॒श्विना॒वव॑से कृणुध्वं॒ प्र पू॒षणं॒ स्वत॑वसो॒ हि सन्ति॑ ।\n\nअ॒द्वे॒षो विष्णु॒र्वात॑ ऋभु॒क्षा अच्छा॑ सु॒म्नाय॑ ववृतीय दे॒वान् ॥१०\n\nइ॒यं सा वो॑ अ॒स्मे दीधि॑तिर्यजत्रा अपि॒प्राणी॑ च॒ सद॑नी च भूयाः ।\n\nनि या दे॒वेषु॒ यत॑ते वसू॒युर्वि॒द्यामे॒षं वृ॒जनं॑ जी॒रदा॑नुम् ॥११" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 187, + "text": "११ अगस्त्यो मैत्रावरुणिः । अन्नं। १अनुष्टुब्गर्भा उष्णिक्, ३, ५-७, ११ अनुष्टुप्,११ बृहती वा, २, ४, ८-१० गायत्री।\n\nपि॒तुं नु स्तो॑षं म॒हो ध॒र्माणं॒ तवि॑षीम् । यस्य॑ त्रि॒तो व्योज॑सा वृ॒त्रं विप॑र्वम॒र्दय॑त् ॥१\n\nस्वादो॑ पितो॒ मधो॑ पितो व॒यं त्वा॑ ववृमहे । अ॒स्माक॑मवि॒ता भ॑व ॥२\n\nउप॑ नः पित॒वा च॑र शि॒वः शि॒वाभि॑रू॒तिभि॑: । म॒यो॒भुर॑द्विषे॒ण्यः सखा॑ सु॒शेवो॒ अद्व॑याः ॥३\n\nतव॒ त्ये पि॑तो॒ रसा॒ रजां॒स्यनु॒ विष्ठि॑ताः । दि॒वि वाता॑ इव श्रि॒ताः ॥४\n\nतव॒ त्ये पि॑तो॒ दद॑त॒स्तव॑ स्वादिष्ठ॒ ते पि॑तो । प्र स्वा॒द्मानो॒ रसा॑नां तुवि॒ग्रीवा॑ इवेरते ॥५\n\nत्वे पि॑तो म॒हानां॑ दे॒वानां॒ मनो॑ हि॒तम् । अका॑रि॒ चारु॑ के॒तुना॒ तवाहि॒मव॑सावधीत् ॥६\n\nयद॒दो पि॑तो॒ अज॑गन्वि॒वस्व॒ पर्व॑तानाम् । अत्रा॑ चिन्नो मधो पि॒तो ऽरं॑ भ॒क्षाय॑ गम्याः ॥७\n\nयद॒पामोष॑धीनां परिं॒शमा॑रि॒शाम॑हे । वाता॑पे॒ पीव॒ इद् भ॑व॥८\n\nयत् ते॑ सोम॒ गवा॑शिरो॒ यवा॑शिरो॒ भजा॑महे । वाता॑पे॒ पीव॒ इद् भ॑व ॥९\n\nक॒र॒म्भ ओ॑षधे भव॒ पीवो॑ वृ॒क्क उ॑दार॒थिः । वाता॑पे॒ पीव॒ इद् भ॑व ॥१०\n\nतं त्वा॑ व॒यं पि॑तो॒ वचो॑भि॒र्गावो॒ न ह॒व्या सु॑षूदिम ।\n\nदे॒वेभ्य॑स्त्वा सध॒माद॑म॒स्मभ्यं॑ त्वा सध॒माद॑म् ॥११" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 188, + "text": "११ अगस्त्यो मैत्रावरुणिः । आप्रीसूक्तं-(१ इध्मः समिद्धोऽग्निर्वा, २ तनूनपात् ३ इळः, ४ बर्हिः, ५ देवीर्द्वारः, ६ उषा सानक्ता, ७ दैव्यौ होतारौ प्रचेतसौ, ८ तिस्रो देव्यः सरस्वतीळाभारत्यः, ९ त्वष्टा, १० वनस्पतिः, ११ स्वाहाकृतयः)। गायत्री।\n\nसमि॑द्धो अ॒द्य रा॑जसि दे॒वो दे॒वैः स॑हस्रजित् । दू॒तो ह॒व्या क॒विर्व॑ह ॥१\n\nतनू॑नपादृ॒तं य॒ते मध्वा॑ य॒ज्ञः सम॑ज्यते । दध॑त् सह॒स्रिणी॒रिष॑: ॥२\n\nआ॒जुह्वा॑नो न॒ ईड्यो॑ दे॒वाँ आ व॑क्षि य॒ज्ञिया॑न् । अग्ने॑ सहस्र॒सा अ॑सि ॥३\n\nप्रा॒चीनं॑ ब॒र्हिरोज॑सा स॒हस्र॑वीरमस्तृणन् । यत्रा॑दित्या वि॒राज॑थ ॥४\n\nवि॒राट् स॒म्राड्वि॒भ्वीः प्र॒भ्वीर्ब॒ह्वीश्च॒ भूय॑सीश्च॒ याः । दुरो॑ घृ॒तान्य॑क्षरन् ॥५\n\nसु॒रु॒क्मे हि सु॒पेश॒सा ऽधि॑ श्रि॒या वि॒राज॑तः । उ॒षासा॒वेह सी॑दताम् ॥६\n\nप्र॒थ॒मा हि सु॒वाच॑सा॒ होता॑रा॒ दैव्या॑ क॒वी । य॒ज्ञं नो॑ यक्षतामि॒मम् ॥७\n\nभार॒तीळे॒ सर॑स्वति॒ या व॒: सर्वा॑ उपब्रु॒वे । ता न॑श्चोदयत श्रि॒ये ॥८\n\nत्वष्टा॑ रू॒पाणि॒ हि प्र॒भुः प॒शून् विश्वा॑न् त्समान॒जे । तेषां॑ नः स्फा॒तिमा य॑ज ॥९\n\nउप॒ त्मन्या॑ वनस्पते॒ पाथो॑ दे॒वेभ्य॑: सृज । अ॒ग्निर्ह॒व्यानि॑ सिष्वदत् ॥१०\n\nपु॒रो॒गा अ॒ग्निर्दे॒वानां॑ गाय॒त्रेण॒ सम॑ज्यते । स्वाहा॑कृतीषु रोचते ॥११" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 189, + "text": "८ अगस्त्यो मैत्रावरुणिः । अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nअग्ने॒ नय॑ सु॒पथा॑ रा॒ये अ॒स्मान् विश्वा॑नि देव व॒युना॑नि वि॒द्वान् ।\n\nयु॒यो॒ध्य१स्मज्जु॑हुरा॒णमेनो॒ भूयि॑ष्ठां ते॒ नम॑उक्तिं विधेम ॥१\n\nअग्ने॒ त्वं पा॑रया॒ नव्यो॑ अ॒स्मान् त्स्व॒स्तिभि॒रति॑ दु॒र्गाणि॒ विश्वा॑ ।\n\nपूश्च॑ पृ॒थ्वी ब॑हु॒ला न॑ उ॒र्वी भवा॑ तो॒काय॒ तन॑याय॒ शं योः ॥२\n\nअग्ने॒ त्वम॒स्मद् यु॑यो॒ध्यमी॑वा॒ अन॑ग्नित्रा अ॒भ्यम॑न्त कृ॒ष्टीः ।\n\nपुन॑र॒स्मभ्यं॑ सुवि॒ताय॑ देव॒ क्षां विश्वे॑भिर॒मृते॑भिर्यजत्र ॥३\n\nपा॒हि नो॑ अग्ने पा॒युभि॒रज॑स्रैरु॒त प्रि॒ये सद॑न॒ आ शु॑शु॒क्वान् ।\n\nमा ते॑ भ॒यं ज॑रि॒तारं॑ यविष्ठ नू॒नं वि॑द॒न्माप॒रं स॑हस्वः ॥४\n\nमा नो॑ अ॒ग्नेऽव॑ सृजो अ॒घाया॑ ऽवि॒ष्यवे॑ रि॒पवे॑ दु॒च्छुना॑यै ।\n\nमा द॒त्वते॒ दश॑ते॒ मादते॑ नो॒ मा रीष॑ते सहसाव॒न् परा॑ दाः ॥५\n\nवि घ॒ त्वावाँ॑ ऋतजात यंसद् गृणा॒नो अ॑ग्ने त॒न्वे॒३ वरू॑थम् ।\n\nविश्वा॑द् रिरि॒क्षोरु॒त वा॑ निनि॒त्सोर॑भि॒ह्रुता॒मसि॒ हि दे॑व वि॒ष्पट् ॥६\n\nत्वं ताँ अ॑ग्न उ॒भया॒न् वि वि॒द्वान् वेषि॑ प्रपि॒त्वे मनु॑षो यजत्र ।\n\nअ॒भि॒पि॒त्वे मन॑वे॒ शास्यो॑ भूर्मर्मृ॒जेन्य॑ उ॒शिग्भि॒र्नाक्रः ॥७\n\nअवो॑चाम नि॒वच॑नान्यस्मि॒न् मान॑स्य सू॒नुः स॑हसा॒ने अ॒ग्नौ ।\n\nव॒यं स॒हस्र॒मृषि॑भिः सनेम वि॒द्यामे॒षं वृ॒जनं॑ जी॒रदा॑नुम् ॥८" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 190, + "text": "८ अगस्त्यो मैत्रावरुणिः । बृहस्पतिः। त्रिष्टुप्।\n\nअ॒न॒र्वाणं॑ वृष॒भं म॒न्द्रजि॑ह्वं॒ बृह॒स्पतिं॑ वर्धया॒ नव्य॑म॒र्कैः ।\n\nगा॒था॒न्य॑: सु॒रुचो॒ यस्य॑ दे॒वा आ॑शृ॒ण्वन्ति॒ नव॑मानस्य॒ मर्ता॑: ॥१\n\nतमृ॒त्विया॒ उप॒ वाच॑: सचन्ते॒ सर्गो॒ न यो दे॑वय॒तामस॑र्जि ।\n\nबृह॒स्पति॒: स ह्यञ्जो॒ वरां॑सि॒ विभ्वाभ॑व॒त् समृ॒ते मा॑त॒रिश्वा॑ ॥२\n\nउप॑स्तुतिं॒ नम॑स॒ उद्य॑तिं च॒ श्लोकं॑ यंसत् सवि॒तेव॒ प्र बा॒हू ।\n\nअ॒स्य क्रत्वा॑ह॒न्यो॒३ यो अस्ति॑ मृ॒गो न भी॒मो अ॑र॒क्षस॒स्तुवि॑ष्मान् ॥३\n\nअ॒स्य श्लोको॑ दि॒वीय॑ते पृथि॒व्यामत्यो॒ न यं॑सद् यक्ष॒भृद् विचे॑ताः ।\n\nमृ॒गाणां॒ न हे॒तयो॒ यन्ति॑ चे॒मा बृह॒स्पते॒रहि॑मायाँ अ॒भि द्यून् ॥४\n\nये त्वा॑ देवोस्रि॒कं मन्य॑मानाः पा॒पा भ॒द्रमु॑प॒जीव॑न्ति प॒ज्राः ।\n\nन दू॒ढ्ये॒३ अनु॑ ददासि वा॒मं बृह॑स्पते॒ चय॑स॒ इत् पिया॑रुम् ॥५\n\nसु॒प्रैतु॑: सू॒यव॑सो॒ न पन्था॑ दुर्नि॒यन्तु॒: परि॑प्रीतो॒ न मि॒त्रः ।\n\nअ॒न॒र्वाणो॑ अ॒भि ये चक्ष॑ते॒ नोऽपी॑वृता अपोर्णु॒वन्तो॑ अस्थुः ॥६\n\nसं यं स्तुभो॒ऽवन॑यो॒ न यन्ति॑ समु॒द्रं न स्र॒वतो॒ रोध॑चक्राः ।\n\nस वि॒द्वाँ उ॒भयं॑ चष्टे अ॒न्तर्बृह॒स्पति॒स्तर॒ आप॑श्च॒ गृध्र॑: ॥७\n\nए॒वा म॒हस्तु॑विजा॒तस्तुवि॑ष्मा॒न् बृह॒स्पति॑र्वृष॒भो धा॑यि दे॒वः ।\n\nस न॑: स्तु॒तो वी॒रव॑द् धातु॒ गोम॑द् वि॒द्यामे॒षं वृ॒जनं॑ जी॒रदा॑नुम् ॥८" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 1, + "sukta": 191, + "text": "९ मधुच्छन्दा वैश्वामित्रः । अग्निः। गायत्री।\n\n१६ अग्स्त्यो मैत्रावरुणिः । (विषघ्नोपनिषद्)। अनुष्टुप्, १०-१२ महा पंक्तिः, १३ महबृहती।\n\nकङ्क॑तो॒ न कङ्क॒तो ऽथो॑ सती॒नक॑ङ्कतः ।\n\nद्वाविति॒ प्लुषी॒ इति॒ न्य१दृष्टा॑ अलिप्सत ॥१\n\nअ॒दृष्टा॑न् हन्त्याय॒त्यथो॑ हन्ति पराय॒ती ।\n\nअथो॑ अवघ्न॒ती ह॒न्त्यथो॑ पिनष्टि पिंष॒ती ॥२\n\nश॒रास॒: कुश॑रासो द॒र्भास॑: सै॒र्या उ॒त ।\n\nमौ॒ञ्जा अ॒दृष्टा॑ वैरि॒णाः सर्वे॑ सा॒कं न्य॑लिप्सत ॥३\n\nनि गावो॑ गो॒ष्ठे अ॑सद॒न् नि मृ॒गासो॑ अविक्षत ।\n\nनि के॒तवो॒ जना॑नां॒ न्य१दृष्टा॑ अलिप्सत ॥४\n\nए॒त उ॒ त्ये प्रत्य॑दृश्रन् प्रदो॒षं तस्क॑रा इव ।\n\nअदृ॑ष्टा॒ विश्व॑दृष्टा॒: प्रति॑बुद्धा अभूतन ॥५\n\nद्यौर्व॑: पि॒ता पृ॑थि॒वी मा॒ता सोमो॒ भ्रातादि॑ति॒: स्वसा॑ ।\n\nअदृ॑ष्टा॒ विश्व॑दृष्टा॒स्तिष्ठ॑ते॒लय॑ता॒ सु क॑म् ॥६\n\nये अंस्या॒ ये अङ्ग्या॑: सू॒चीका॒ ये प्र॑कङ्क॒ताः ।\n\nअदृ॑ष्टा॒: किं च॒नेह व॒: सर्वे॑ सा॒कं नि ज॑स्यत ॥७\n\nउत् पु॒रस्ता॒त् सूर्य॑ एति वि॒श्वदृ॑ष्टो अदृष्ट॒हा ।\n\nअ॒दृष्टा॒न् त्सर्वा॑ञ्ज॒म्भय॒न् त्सर्वा॑श्च यातुधा॒न्य॑: ॥८\n\nउद॑पप्तद॒सौ सूर्य॑: पु॒रु विश्वा॑नि॒ जूर्व॑न् ।\n\nआ॒दि॒त्यः पर्व॑तेभ्यो वि॒श्वदृ॑ष्टो अदृष्ट॒हा ॥९\n\nसूर्ये॑ वि॒षमा स॑जामि॒ दृतिं॒ सुरा॑वतो गृ॒हे ।\n\nसो चि॒न्नु न म॑राति॒ नो व॒यं म॑रामा॒ऽऽरे अ॑स्य॒ योज॑नं हरि॒ष्ठा मधु॑ त्वा मधु॒ला च॑कार ॥१०\n\nइ॒य॒त्ति॒का श॑कुन्ति॒का स॒का ज॑घास ते वि॒षम् ।\n\nसो चि॒न्नु न म॑राति॒ नो व॒यं म॑रामा॒ऽऽरे अ॑स्य॒ योज॑नं हरि॒ष्ठा मधु॑ त्वा मधु॒ला च॑कार ॥११\n\nत्रिः स॒प्त वि॑ष्पुलिङ्ग॒का वि॒षस्य॒ पुष्य॑मक्षन् ।\n\nताश्चि॒न्नु न म॑रन्ति॒ नो व॒यं म॑रामा॒ऽऽरे अ॑स्य॒ योज॑नं हरि॒ष्ठा मधु॑ त्वा मधु॒ला च॑कार ॥१२\n\nन॒वा॒नां न॑वती॒नां वि॒षस्य॒ रोपु॑षीणाम् ।\n\nसर्वा॑सामग्रभं॒ नामा॒ऽऽरे अ॑स्य॒ योज॑नं हरि॒ष्ठा मधु॑ त्वा मधु॒ला च॑कार ॥१३\n\nत्रिः स॒प्त म॑यू॒र्य॑: स॒प्त स्वसा॑रो अ॒ग्रुव॑: ।\n\nतास्ते॑ वि॒षं वि ज॑भ्रिर उद॒कं कु॒म्भिनी॑रिव ॥१४\n\nइ॒य॒त्त॒कः कु॑षुम्भ॒कस्त॒कं भि॑न॒द्म्यश्म॑ना ।\n\nततो॑ वि॒षं प्र वा॑वृते॒ परा॑ची॒रनु॑ सं॒वत॑: ॥१५\n\nकु॒षु॒म्भ॒कस्तद॑ब्रवीद् गि॒रेः प्र॑वर्तमान॒कः ।\n\nवृश्चि॑कस्यार॒सं वि॒षम॑र॒सं वृ॑श्चिक ते वि॒षम् ॥१६\n\n॥इति प्रथमं मण्डलं समाप्तम्॥" + } +] \ No newline at end of file diff --git a/texts/rigveda/rigveda_mandala_02.json b/texts/rigveda/rigveda_mandala_02.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..a191401ec6c4485e1ddf29ffa3efc6ad225336e7 --- /dev/null +++ b/texts/rigveda/rigveda_mandala_02.json @@ -0,0 +1,260 @@ +[ + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 1, + "text": "१६ गृत्समद(आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। अग्निः।जगती।\n\n त्वम॑ग्ने॒ द्युभि॒स्त्वमा॑शुशु॒क्षणि॒स्त्वम॒द्भ्यस्त्वमश्म॑न॒स्परि॑ ।\n\n त्वं वने॑भ्य॒स्त्वमोष॑धीभ्य॒स्त्वं नृ॒णां नृ॑पते जायसे॒ शुचि॑: ॥१॥\n\n तवा॑ग्ने हो॒त्रं तव॑ पो॒त्रमृ॒त्वियं॒ तव॑ ने॒ष्ट्रं त्वम॒ग्निदृ॑ताय॒तः ।\n\n तव॑ प्रशा॒स्त्रं त्वम॑ध्वरीयसि ब्र॒ह्मा चासि॑ गृ॒हप॑तिश्च नो॒ दमे॑ ॥२॥\n\n त्वम॑ग्न॒ इन्द्रो॑ वृष॒भः स॒ताम॑सि॒ त्वं विष्णु॑रुरुगा॒यो न॑म॒स्य॑: ।\n\n त्वं ब्र॒ह्मा र॑यि॒विद् ब्र॑ह्मणस्पते॒ त्वं वि॑धर्तः सचसे॒ पुरं॑ध्या ॥३॥\n\n त्वम॑ग्ने॒ राजा॒ वरु॑णो धृ॒तव्र॑त॒स्त्वं मि॒त्रो भ॑वसि द॒स्म ईड्य॑: ।\n\n त्वम॑र्य॒मा सत्प॑ति॒र्यस्य॑ सं॒भुजं॒ त्वमंशो॑ वि॒दथे॑ देव भाज॒युः ॥४॥\n\n त्वम॑ग्ने॒ त्वष्टा॑ विध॒ते सु॒वीर्यं॒ तव॒ ग्नावो॑ मित्रमहः सजा॒त्य॑म् ।\n\n त्वमा॑शु॒हेमा॑ ररिषे॒ स्वश्व्यं॒ त्वं न॒रां शर्धो॑ असि पुरू॒वसु॑: ॥५॥\n\n त्वम॑ग्ने रु॒द्रो असु॑रो म॒हो दि॒वस्त्वं शर्धो॒ मारु॑तं पृ॒क्ष ई॑शिषे ।\n\n त्वं वातै॑ररु॒णैर्या॑सि शंग॒यस्त्वं पू॒षा वि॑ध॒तः पा॑सि॒ नु त्मना॑ ॥६॥\n\n त्वम॑ग्ने द्रविणो॒दा अ॑रं॒कृते॒ त्वं दे॒वः स॑वि॒ता र॑त्न॒धा अ॑सि ।\n\n त्वं भगो॑ नृपते॒ वस्व॑ ईशिषे॒ त्वं पा॒युर्दमे॒ यस्तेऽवि॑धत् ॥७॥\n\n त्वाम॑ग्ने॒ दम॒ आ वि॒श्पतिं॒ विश॒स्त्वां राजा॑नं सुवि॒दत्र॑मृञ्जते ।\n\n त्वं विश्वा॑नि स्वनीक पत्यसे॒ त्वं स॒हस्रा॑णि श॒ता दश॒ प्रति॑ ॥८॥\n\n त्वाम॑ग्ने पि॒तर॑मि॒ष्टिभि॒र्नर॒स्त्वां भ्रा॒त्राय॒ शम्या॑ तनू॒रुच॑म् ।\n\n त्वं पु॒त्रो भ॑वसि॒ यस्तेऽवि॑ध॒त्त्वं सखा॑ सु॒शेव॑: पास्या॒धृष॑: ॥९॥\n\n त्वम॑ग्न ऋ॒भुरा॒के न॑म॒स्य१स्त्वं वाज॑स्य क्षु॒मतो॑ रा॒य ई॑शिषे ।\n\n त्वं वि भा॒स्यनु॑ दक्षि दा॒वने॒ त्वं वि॒शिक्षु॑रसि य॒ज्ञमा॒तनि॑: ॥१०॥\n\n त्वम॑ग्ने॒ अदि॑तिर्देव दा॒शुषे॒ त्वं होत्रा॒ भार॑ती वर्धसे गि॒रा ।\n\n त्वमिळा॑ श॒तहि॑मासि॒ दक्ष॑से॒ त्वं वृ॑त्र॒हा व॑सुपते॒ सर॑स्वती ॥११॥\n\n त्वम॑ग्ने॒ सुभृ॑त उत्त॒मं वय॒स्तव॑ स्पा॒र्हे वर्ण॒ आ सं॒दृशि॒ श्रिय॑: ।\n\n त्वं वाज॑: प्र॒तर॑णो बृ॒हन्न॑सि॒ त्वं र॒यिर्ब॑हु॒लो वि॒श्वत॑स्पृ॒थुः ॥१२॥\n\n त्वाम॑ग्न आदि॒त्यास॑ आ॒स्यं१ त्वां जि॒ह्वां शुच॑यश्चक्रिरे कवे ।\n\n त्वां रा॑ति॒षाचो॑ अध्व॒रेषु॑ सश्चिरे॒ त्वे दे॒वा ह॒विर॑द॒न्त्याहु॑तम् ॥१३॥\n\n त्वे अ॑ग्ने॒ विश्वे॑ अ॒मृता॑सो अ॒द्रुह॑ आ॒सा दे॒वा ह॒विर॑द॒न्त्याहु॑तम् ।\n\n त्वया॒ मर्ता॑सः स्वदन्त आसु॒तिं त्वं गर्भो॑ वी॒रुधां॑ जज्ञिषे॒ शुचि॑: ॥१४॥\n\n त्वं तान् त्सं च॒ प्रति॑ चासि म॒ज्मना ऽग्ने॑ सुजात॒ प्र च॑ देव रिच्यसे ।\n\n पृ॒क्षो यदत्र॑ महि॒ना वि ते॒ भुव॒दनु॒ द्यावा॑पृथि॒वी रोद॑सी उ॒भे ॥१५॥\n\n ये स्तो॒तृभ्यो॒ गोअ॑ग्रा॒मश्व॑पेशस॒मग्ने॑ रा॒तिमु॑पसृ॒जन्ति॑ सू॒रय॑: ।\n\n अ॒स्माञ्च॒ तांश्च॒ प्र हि नेषि॒ वस्य॒ आ बृ॒हद् व॑देम वि॒दथे॑ सु॒वीरा॑: ॥१६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 2, + "text": "१३ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। अग्निः।जगती।\n\nय॒ज्ञेन॑ वर्धत जा॒तवे॑दसम॒ग्निं य॑जध्वं ह॒विषा॒ तना॑ गि॒रा ।\n\nस॒मि॒धा॒नं सु॑प्र॒यसं॒ स्व॑र्णरं द्यु॒क्षं होता॑रं वृ॒जने॑षु धू॒र्षद॑म् ॥१॥\n\nअ॒भि त्वा॒ नक्ती॑रु॒षसो॑ ववाशि॒रे ऽग्ने॑ व॒त्सं न स्वस॑रेषु धे॒नव॑: ।\n\nदि॒व इ॒वेद॑र॒तिर्मानु॑षा यु॒गा क्षपो॑ भासि पुरुवार सं॒यत॑: ॥२॥\n\nतं दे॒वा बु॒ध्ने रज॑सः सु॒दंस॑सं दि॒वस्पृ॑थि॒व्योर॑र॒तिं न्ये॑रिरे ।\n\nरथ॑मिव॒ वेद्यं॑ शु॒क्रशो॑चिषम॒ग्निं मि॒त्रं न क्षि॒तिषु॑ प्र॒शंस्य॑म् ॥३॥\n\nतमु॒क्षमा॑णं॒ रज॑सि॒ स्व आ दमे॑ च॒न्द्रमि॑व सु॒रुचं॑ ह्वा॒र आ द॑धुः ।\n\nपृश्न्या॑: पत॒रं चि॒तय॑न्तम॒क्षभि॑: पा॒थो न पा॒युं जन॑सी उ॒भे अनु॑ ॥४॥\n\nस होता॒ विश्वं॒ परि॑ भूत्वध्व॒रं तमु॑ ह॒व्यैर्मनु॑ष ऋञ्जते गि॒रा ।\n\nहि॒रि॒शि॒प्रो वृ॑धसा॒नासु॒ जर्भु॑र॒द् द्यौर्न स्तृभि॑श्चितय॒द् रोद॑सी॒ अनु॑ ॥५॥\n\nस नो॑ रे॒वत् स॑मिधा॒नः स्व॒स्तये॑ संदद॒स्वान् र॒यिम॒स्मासु॑ दीदिहि ।\n\nआ न॑: कृणुष्व सुवि॒ताय॒ रोद॑सी॒ अग्ने॑ ह॒व्या मनु॑षो देव वी॒तये॑ ॥६॥\n\nदा नो॑ अग्ने बृह॒तो दाः स॑ह॒स्रिणो॑ दु॒रो न वाजं॒ श्रुत्या॒ अपा॑ वृधि ।\n\nप्राची॒ द्यावा॑पृथि॒वी ब्रह्म॑णा कृधि॒ स्व१र्ण शु॒क्रमु॒षसो॒ वि दि॑द्युतः ॥७॥\n\nस इ॑धा॒न उ॒षसो॒ राम्या॒ अनु॒ स्व१र्ण दी॑देदरु॒षेण॑ भा॒नुना॑ ।\n\nहोत्रा॑भिर॒ग्निर्मनु॑षः स्वध्व॒रो राजा॑ वि॒शामति॑थि॒श्चारु॑रा॒यवे॑ ॥८॥\n\nए॒वा नो॑ अग्ने अ॒मृते॑षु पूर्व्य॒ धीष्पी॑पाय बृ॒हद् दि॑वेषु॒ मानु॑षा ।\n\nदुहा॑ना धे॒नुर्वृ॒जने॑षु का॒रवे॒ त्मना॑ श॒तिनं॑ पुरु॒रूप॑मि॒षणि॑ ॥९॥\n\nव॒यम॑ग्ने॒ अर्व॑ता वा सु॒वीर्यं॒ ब्रह्म॑णा वा चितयेमा॒ जनाँ॒ अति॑ ।\n\nअ॒स्माकं॑ द्यु॒म्नमधि॒ पञ्च॑ कृ॒ष्टिषू॒च्चा स्व१र्ण शु॑शुचीत दु॒ष्टर॑म् ॥१०॥\n\nस नो॑ बोधि सहस्य प्र॒शंस्यो॒ यस्मि॑न् त्सुजा॒ता इ॒षय॑न्त सू॒रय॑: ।\n\nयम॑ग्ने य॒ज्ञमु॑प॒यन्ति॑ वा॒जिनो॒ नित्ये॑ तो॒के दी॑दि॒वांसं॒ स्वे दमे॑ ॥११॥\n\nउ॒भया॑सो जातवेदः स्याम ते स्तो॒तारो॑ अग्ने सू॒रय॑श्च॒ शर्म॑णि ।\n\nवस्वो॑ रा॒यः पु॑रुश्च॒न्द्रस्य॒ भूय॑सः प्र॒जाव॑तः स्वप॒त्यस्य॑ शग्धि नः ॥१२॥\n\nये स्तो॒तृभ्यो॒ गोअ॑ग्रा॒मश्व॑पेशस॒मग्ने॑ रा॒तिमु॑पसृ॒जन्ति॑ सू॒रय॑: ।\n\nअ॒स्माञ्च॒ तांश्च॒ प्र हि नेषि॒ वस्य॒ आ बृ॒हद् व॑देम वि॒दथे॑ सु॒वीरा॑: ॥१३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 3, + "text": "११ गृत्समद(आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। आप्रीसूक्तं- (१ इध्मः समिद्धोऽग्निर्वा, २ नराशंसः, ३ इळः, ४ बर्हिः, ५ देवीर्द्वारः, ६ उषासानक्ता, ७ दैव्यो होतारौ प्रचेतसौ, ८ तिस्रो देव्यःसरस्वतीळाभारत्यः, ९ त्वष्टा, १० वनस्पतिः, ११ स्वाहाकृतय,) । त्रिष्टुप्, जगती।\n\nसमि॑द्धो अ॒ग्निर्निहि॑तः पृथि॒व्यां प्र॒त्यङ् विश्वा॑नि॒ भुव॑नान्यस्थात् ।\n\nहोता॑ पाव॒कः प्र॒दिव॑: सुमे॒धा दे॒वो दे॒वान् य॑जत्व॒ग्निरर्ह॑न् ॥१॥\n\nनरा॒शंस॒: प्रति॒ धामा॑न्य॒ञ्जन् ति॒स्रो दिव॒: प्रति॑ म॒ह्ना स्व॒र्चिः ।\n\nघृ॒त॒प्रुषा॒ मन॑सा ह॒व्यमु॒न्दन् मू॒र्धन्य॒ज्ञस्य॒ सम॑नक्तु दे॒वान् ॥२॥\n\nई॒ळि॒तो अ॑ग्ने॒ मन॑सा नो॒ अर्ह॑न् दे॒वान् य॑क्षि॒ मानु॑षा॒त्पूर्वो॑ अ॒द्य ।\n\nस आ व॑ह म॒रुतां॒ शर्धो॒ अच्यु॑त॒मिन्द्रं॑ नरो बर्हि॒षदं॑ यजध्वम् ॥३॥\n\nदेव॑ बर्हि॒र्वर्ध॑मानं सु॒वीरं॑ स्ती॒र्णं रा॒ये सु॒भरं॒ वेद्य॒स्याम् ।\n\nघृ॒तेना॒क्तं व॑सवः सीदते॒दं विश्वे॑ देवा आदित्या य॒ज्ञिया॑सः ॥४॥\n\nवि श्र॑यन्तामुर्वि॒या हू॒यमा॑ना॒ द्वारो॑ दे॒वीः सु॑प्राय॒णा नमो॑भिः ।\n\nव्यच॑स्वती॒र्वि प्र॑थन्तामजु॒र्या वर्णं॑ पुना॒ना य॒शसं॑ सु॒वीर॑म् ॥५॥\n\nसा॒ध्वपां॑सि स॒नता॑ न उक्षि॒ते उ॒षासा॒नक्ता॑ व॒य्ये॑व रण्वि॒ते ।\n\nतन्तुं॑ त॒तं सं॒वय॑न्ती समी॒ची य॒ज्ञस्य॒ पेश॑: सु॒दुघे॒ पय॑स्वती ॥६॥\n\nदैव्या॒ होता॑रा प्रथ॒मा वि॒दुष्ट॑र ऋ॒जु य॑क्षत॒: समृ॒चा व॒पुष्ट॑रा ।\n\nदे॒वान् यज॑न्तावृतु॒था सम॑ञ्जतो॒ नाभा॑ पृथि॒व्या अधि॒ सानु॑षु त्रि॒षु ॥७॥\n\nसर॑स्वती सा॒धय॑न्ती॒ धियं॑ न॒ इळा॑ दे॒वी भार॑ती वि॒श्वतू॑र्तिः ।\n\nति॒स्रो दे॒वीः स्व॒धया॑ ब॒र्हिरेदमच्छि॑द्रं पान्तु शर॒णं नि॒षद्य॑ ॥८॥\n\nपि॒शङ्ग॑रूपः सु॒भरो॑ वयो॒धाः श्रु॒ष्टी वी॒रो जा॑यते दे॒वका॑मः ।\n\nप्र॒जां त्वष्टा॒ वि ष्य॑तु॒ नाभि॑म॒स्मे अथा॑ दे॒वाना॒मप्ये॑तु॒ पाथ॑: ॥९॥\n\nवन॒स्पति॑रवसृ॒जन्नुप॑ स्थाद॒ग्निर्ह॒विः सू॑दयाति॒ प्र धी॒भिः ।\n\nत्रिधा॒ सम॑क्तं नयतु प्रजा॒नन् दे॒वेभ्यो॒ दैव्य॑: शमि॒तोप॑ ह॒व्यम् ॥१०॥\n\nघृ॒तं मि॑मिक्षे घृ॒तम॑स्य॒ योनि॑र्घृ॒ते श्रि॒तो घृ॒तम्व॑स्य॒ धाम॑ ।\n\nअ॒नु॒ष्व॒धमा व॑ह मा॒दय॑स्व॒ स्वाहा॑कृतं वृषभ वक्षि ह॒व्यम् ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 4, + "text": "९ सोमाहुतिर्भार्गवः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nहु॒वे व॑: सु॒द्योत्मा॑नं सुवृ॒क्तिं वि॒शाम॒ग्निमति॑थिं सुप्र॒यस॑म् ।\n\nमि॒त्र इ॑व॒ यो दि॑धि॒षाय्यो॒ भूद् दे॒व आदे॑वे॒ जने॑ जा॒तवे॑दाः ॥१॥\n\nइ॒मं वि॒धन्तो॑ अ॒पां स॒धस्थे॑ द्वि॒ताद॑धु॒र्भृग॑वो वि॒क्ष्वा॒३योः ।\n\nए॒ष विश्वा॑न्य॒भ्य॑स्तु॒ भूमा॑ दे॒वाना॑म॒ग्निर॑र॒तिर्जी॒राश्व॑: ॥२॥\n\nअ॒ग्निं दे॒वासो॒ मानु॑षीषु वि॒क्षु प्रि॒यं धु॑: क्षे॒ष्यन्तो॒ न मि॒त्रम् ।\n\nस दी॑दयदुश॒तीरूर्म्या॒ आ द॒क्षाय्यो॒ यो दास्व॑ते॒ दम॒ आ ॥३॥\n\nअ॒स्य र॒ण्वा स्वस्ये॑व पु॒ष्टिः संदृ॑ष्टिरस्य हिया॒नस्य॒ दक्षो॑: ।\n\nवि यो भरि॑भ्र॒दोष॑धीषु जि॒ह्वामत्यो॒ न रथ्यो॑ दोधवीति॒ वारा॑न् ॥४॥\n\nआ यन्मे॒ अभ्वं॑ व॒नद॒: पन॑न्तो॒शिग्भ्यो॒ नामि॑मीत॒ वर्ण॑म् ।\n\nस चि॒त्रेण॑ चिकिते॒ रंसु॑ भा॒सा जु॑जु॒र्वाँ यो मुहु॒रा युवा॒ भूत् ॥५॥\n\nआ यो वना॑ तातृषा॒णो न भाति॒ वार्ण प॒था रथ्ये॑व स्वानीत् ।\n\nकृ॒ष्णाध्वा॒ तपू॑ र॒ण्वश्चि॑केत॒ द्यौरि॑व॒ स्मय॑मानो॒ नभो॑भिः ॥६॥\n\nस यो व्यस्था॑द॒भि दक्ष॑दु॒र्वीं प॒शुर्नैति॑ स्व॒युरगो॑पाः ।\n\nअ॒ग्निः शो॒चिष्माँ॑ अत॒सान्यु॒ष्णन् कृ॒ष्णव्य॑थिरस्वदय॒न्न भूम॑ ॥७॥\n\nनू ते॒ पूर्व॒स्याव॑सो॒ अधी॑तौ तृ॒तीये॑ वि॒दथे॒ मन्म॑ शंसि ।\n\nअ॒स्मे अ॑ग्ने सं॒यद्वी॑रं बृ॒हन्तं॑ क्षु॒मन्तं॒ वाजं॑ स्वप॒त्यं र॒यिं दा॑: ॥८॥\n\nत्वया॒ यथा॑ गृत्सम॒दासो॑ अग्ने॒ गुहा॑ व॒न्वन्त॒ उप॑राँ अ॒भि ष्युः ।\n\nसु॒वीरा॑सो अभिमाति॒षाह॒: स्मत् सू॒रिभ्यो॑ गृण॒ते तद् वयो॑ धाः ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 5, + "text": "८ सोमाहुतिर्भार्गवः। अग्निः। अनुष्टुप्।\n\nहोता॑जनिष्ट॒ चेत॑नः पि॒ता पि॒तृभ्य॑ ऊ॒तये॑ ।\n\nप्र॒यक्ष॒ञ्जेन्यं॒ वसु॑ श॒केम॑ वा॒जिनो॒ यम॑म् ॥१॥\n\nआ यस्मि॑न् त्स॒प्त र॒श्मय॑स्त॒ता य॒ज्ञस्य॑ ने॒तरि॑ ।\n\nम॒नु॒ष्वद् दैव्य॑मष्ट॒मं पोता॒ विश्वं॒ तदि॑न्वति ॥२॥\n\nद॒ध॒न्वे वा॒ यदी॒मनु॒ वोच॒द् ब्रह्मा॑णि॒ वेरु॒ तत् ।\n\nपरि॒ विश्वा॑नि॒ काव्या॑ ने॒मिश्च॒क्रमि॑वाभवत् ॥३॥\n\nसा॒कं हि शुचि॑ना॒ शुचि॑: प्रशा॒स्ता क्रतु॒नाज॑नि ।\n\nवि॒द्वाँ अ॑स्य व्र॒ता ध्रु॒वा व॒या इ॒वानु॑ रोहते ॥४॥\n\nता अ॑स्य॒ वर्ण॑मा॒युवो॒ नेष्टु॑: सचन्त धे॒नव॑: ।\n\nकु॒वित् ति॒सृभ्य॒ आ वरं॒ स्वसा॑रो॒ या इ॒दं य॒युः ॥५॥\n\nयदी॑ मा॒तुरुप॒ स्वसा॑ घृ॒तं भर॒न्त्यस्थि॑त ।\n\nतासा॑मध्व॒र्युराग॑तौ॒ यवो॑ वृ॒ष्टीव॑ मोदते ॥६॥\n\nस्वः स्वाय॒ धाय॑से कृणु॒तामृ॒त्विगृ॒त्विज॑म् ।\n\nस्तोमं॑ य॒ज्ञं चादरं॑ व॒नेमा॑ ररि॒मा व॒यम् ॥७॥\n\nयथा॑ वि॒द्वाँ अरं॒ कर॒द् विश्वे॑भ्यो यज॒तेभ्य॑: ।\n\nअ॒यम॑ग्ने॒ त्वे अपि॒ यं य॒ज्ञं च॑कृ॒मा व॒यम् ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 6, + "text": "८ सोमाहुतिर्भार्गवः। अग्निः। गायत्री।\n\nइ॒मां मे॑ अग्ने स॒मिध॑मि॒मामु॑प॒सदं॑ वनेः । इ॒मा उ॒ षु श्रु॑धी॒ गिर॑: ॥१॥\n\nअ॒या ते॑ अग्ने विधे॒मोर्जो॑ नपा॒दश्व॑मिष्टे । ए॒ना सू॒क्तेन॑ सुजात ॥२॥\n\nतं त्वा॑ गी॒र्भिर्गिर्व॑णसं द्रविण॒स्युं द्र॑विणोदः । स॒प॒र्येम॑ सप॒र्यव॑: ॥३॥\n\nस बो॑धि सू॒रिर्म॒घवा॒ वसु॑पते॒ वसु॑दावन् । यु॒यो॒ध्य१स्मद् द्वेषां॑सि ॥४॥\n\nस नो॑ वृ॒ष्टिं दि॒वस्परि॒ स नो॒ वाज॑मन॒र्वाण॑म् । स न॑: सह॒स्रिणी॒रिष॑: ॥५॥\n\nईळा॑नायाव॒स्यवे॒ यवि॑ष्ठ दूत नो गि॒रा । यजि॑ष्ठ होत॒रा ग॑हि ॥६॥\n\nअ॒न्तर्ह्य॑ग्न॒ ईय॑से वि॒द्वान् जन्मो॒भया॑ कवे । दू॒तो जन्ये॑व॒ मित्र्य॑: ॥७॥\n\nस वि॒द्वाँ आ च॑ पिप्रयो॒ यक्षि॑ चिकित्व आनु॒षक् । आ चा॒स्मिन् त्स॑त्सि ब॒र्हिषि॑ ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 7, + "text": "६ सोमाहुतिर्भार्गवः। अग्निः। गायत्री।\n\nश्रेष्ठं॑ यविष्ठ भार॒ताऽग्ने॑ द्यु॒मन्त॒मा भ॑र । वसो॑ पुरु॒स्पृहं॑ र॒यिम् ॥१॥\n\nमा नो॒ अरा॑तिरीशत दे॒वस्य॒ मर्त्य॑स्य च । पर्षि॒ तस्या॑ उ॒त द्वि॒षः ॥२॥\n\nविश्वा॑ उ॒त त्वया॑ व॒यं धारा॑ उद॒न्या॑ इव । अति॑ गाहेमहि॒ द्विष॑: ॥३॥\n\nशुचि॑: पावक॒ वन्द्यो ऽग्ने॑ बृ॒हद् वि रो॑चसे । त्वं घृ॒तेभि॒राहु॑तः ॥४॥\n\nत्वं नो॑ असि भार॒ताऽग्ने॑ व॒शाभि॑रु॒क्षभि॑: । अ॒ष्टाप॑दीभि॒राहु॑तः ॥५॥\n\nद्र्व॑न्नः स॒र्पिरा॑सुतिः प्र॒त्नो होता॒ वरे॑ण्यः । सह॑सस्पु॒त्रो अद्भु॑तः ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 8, + "text": "६ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। अग्निः।गायत्री, ६ अनुष्टुप्।\n\nवा॒ज॒यन्नि॑व॒ नू रथा॒न् योगाँ॑ अ॒ग्नेरुप॑ स्तुहि । य॒शस्त॑मस्य मी॒ळहुष॑: ॥१॥\n\nयः सु॑नी॒थो द॑दा॒शुषे॑ ऽजु॒र्यो ज॒रय॑न्न॒रिम् । चारु॑प्रतीक॒ आहु॑तः ॥२॥\n\nय उ॑ श्रि॒या दमे॒ष्वा दो॒षोषसि॑ प्रश॒स्यते॑ । यस्य॑ व्र॒तं न मीय॑ते ॥३॥\n\nआ यः स्व१र्ण भा॒नुना॑ चि॒त्रो वि॒भात्य॒र्चिषा॑ । अ॒ञ्जा॒नो अ॒जरै॑र॒भि ॥४॥\n\nअत्रि॒मनु॑ स्व॒राज्य॑म॒ग्निमु॒क्थानि॑ वावृधुः । विश्वा॒ अधि॒ श्रियो॑ दधे ॥५॥\n\nअ॒ग्नेरिन्द्र॑स्य॒ सोम॑स्य दे॒वाना॑मू॒तिभि॑र्व॒यम् । अरि॑ष्यन्तः सचेमह्य॒भि ष्या॑म पृतन्य॒तः ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 9, + "text": "६ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nनि होता॑ होतृ॒षद॑ने॒ विदा॑नस्त्वे॒षो दी॑दि॒वाँ अ॑सदत् सु॒दक्ष॑: ।\n\nअद॑ब्धव्रतप्रमति॒र्वसि॑ष्ठः सहस्रम्भ॒रः शुचि॑जिह्वो अ॒ग्निः ॥१॥\n\nत्वं दू॒तस्त्वमु॑ नः पर॒स्पास्त्वं वस्य॒ आ वृ॑षभ प्रणे॒ता ।\n\nअग्ने॑ तो॒कस्य॑ न॒स्तने॑ त॒नूना॒मप्र॑युच्छ॒न् दीद्य॑द् बोधि गो॒पाः ॥२॥\n\nवि॒धेम॑ ते पर॒मे जन्म॑न्नग्ने वि॒धेम॒ स्तोमै॒रव॑रे स॒धस्थे॑ ।\n\nयस्मा॒द् योने॑रु॒दारि॑था॒ यजे॒ तं प्र त्वे ह॒वींषि॑ जुहुरे॒ समि॑द्धे ॥३॥\n\nअग्ने॒ यज॑स्व ह॒विषा॒ यजी॑याञ्छ्रु॒ष्टी दे॒ष्णम॒भि गृ॑णीहि॒ राध॑: ।\n\nत्वं ह्यसि॑ रयि॒पती॑ रयी॒णां त्वं शु॒क्रस्य॒ वच॑सो म॒नोता॑ ॥४॥\n\nउ॒भयं॑ ते॒ न क्षी॑यते वस॒व्यं॑ दि॒वेदि॑वे॒ जाय॑मानस्य दस्म ।\n\nकृ॒धि क्षु॒मन्तं॑ जरि॒तार॑मग्ने कृ॒धि पतिं॑ स्वप॒त्यस्य॑ रा॒यः ॥५॥\n\nसैनानी॑केन सुवि॒दत्रो॑ अ॒स्मे यष्टा॑ दे॒वाँ आय॑जिष्ठः स्व॒स्ति ।\n\nअद॑ब्धो गो॒पा उ॒त न॑: पर॒स्पा अग्ने॑ द्यु॒मदु॒त रे॒वद् दि॑दीहि ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 10, + "text": "६ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nजो॒हूत्रो॑ अ॒ग्निः प्र॑थ॒मः पि॒तेवे॒ळस्प॒दे मनु॑षा॒ यत् समि॑द्धः ।\n\nश्रियं॒ वसा॑नो अ॒मृतो॒ विचे॑ता मर्मृ॒जेन्य॑: श्रव॒स्य१: स वा॒जी ॥१॥\n\nश्रू॒या अ॒ग्निश्चि॒त्रभा॑नु॒र्हवं॑ मे॒ विश्वा॑भिर्गी॒र्भिर॒मृतो॒ विचे॑ताः ।\n\nश्या॒वा रथं॑ वहतो॒ रोहि॑ता वो॒तारु॒षाह॑ चक्रे॒ विभृ॑त्रः ॥२॥\n\nउ॒त्ता॒नाया॑मजनय॒न् त्सूषू॑तं॒ भुव॑द॒ग्निः पु॑रु॒पेशा॑सु॒ गर्भ॑: ।\n\nशिरि॑णायां चिद॒क्तुना॒ महो॑भि॒रप॑रीवृतो वसति॒ प्रचे॑ताः ॥३॥\n\nजिघ॑र्म्य॒ग्निं ह॒विषा॑ घृ॒तेन॑ प्रतिक्षि॒यन्तं॒ भुव॑नानि॒ विश्वा॑ ।\n\nपृ॒थुं ति॑र॒श्चा वय॑सा बृ॒हन्तं॒ व्यचि॑ष्ठ॒मन्नै॑ रभ॒सं दृशा॑नम् ॥४॥\n\nआ वि॒श्वत॑: प्र॒त्यञ्चं॑ जिघर्म्यर॒क्षसा॒ मन॑सा॒ तज्जु॑षेत ।\n\nमर्य॑श्रीः स्पृह॒यद्व॑र्णो अ॒ग्निर्नाभि॒मृशे॑ त॒न्वा॒३ जर्भु॑राणः ॥५॥\n\nज्ञे॒या भा॒गं स॑हसा॒नो वरे॑ण॒ त्वादू॑तासो मनु॒वद्व॑देम ।\n\nअनू॑नम॒ग्निं जु॒ह्वा॑ वच॒स्या म॑धु॒पृचं॑ धन॒सा जो॑हवीमि ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 11, + "text": "२१ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। इन्द्रः। विराट् स्थाना, २१ त्रिष्टुप्।\n\nश्रु॒धी हव॑मिन्द्र॒ मा रि॑षण्य॒: स्याम॑ ते दा॒वने॒ वसू॑नाम् ।\n\nइ॒मा हि त्वामूर्जो॑ व॒र्धय॑न्ति वसू॒यव॒: सिन्ध॑वो॒ न क्षर॑न्तः ॥१॥\n\nसृ॒जो म॒हीरि॑न्द्र॒ या अपि॑न्व॒: परि॑ष्ठिता॒ अहि॑ना शूर पू॒र्वीः ।\n\nअम॑र्त्यं चिद् दा॒सं मन्य॑मान॒मवा॑भिनदु॒क्थैर्वा॑वृधा॒नः ॥२॥\n\nउ॒क्थेष्विन्नु शू॑र॒ येषु॑ चा॒कन् त्स्तोमे॑ष्विन्द्र रु॒द्रिये॑षु च ।\n\nतुभ्येदे॒ता यासु॑ मन्दसा॒नः प्र वा॒यवे॑ सिस्रते॒ न शु॒भ्राः ॥३॥\n\nशु॒भ्रं नु ते॒ शुष्मं॑ व॒र्धय॑न्तः शु॒भ्रं वज्रं॑ बा॒ह्वोर्दधा॑नाः ।\n\nशु॒भ्रस्त्वमि॑न्द्र वावृधा॒नो अ॒स्मे दासी॒र्विश॒: सूर्ये॑ण सह्याः ॥४॥\n\nगुहा॑ हि॒तं गुह्यं॑ गू॒ळहम॒प्स्वपी॑वृतं मा॒यिनं॑ क्षि॒यन्त॑म् ।\n\nउ॒तो अ॒पो द्यां त॑स्त॒भ्वांस॒मह॒न्नहिं॑ शूर वी॒र्ये॑ण ॥५॥\n\nस्तवा॒ नु त॑ इन्द्र पू॒र्व्या म॒हान्यु॒त स्त॑वाम॒ नूत॑ना कृ॒तानि॑ ।\n\nस्तवा॒ वज्रं॑ बा॒ह्वोरु॒शन्तं॒ स्तवा॒ हरी॒ सूर्य॑स्य के॒तू ॥६॥\n\nहरी॒ नु त॑ इन्द्र वा॒जय॑न्ता घृत॒श्चुतं॑ स्वा॒रम॑स्वार्ष्टाम् ।\n\nवि स॑म॒ना भूमि॑रप्रथि॒ष्टाऽरं॑स्त॒ पर्व॑तश्चित् सरि॒ष्यन् ॥७॥\n\nनि पर्व॑तः सा॒द्यप्र॑युच्छ॒न् त्सं मा॒तृभि॑र्वावशा॒नो अ॑क्रान् ।\n\nदू॒रे पा॒रे वाणीं॑ व॒र्धय॑न्त॒ इन्द्रे॑षितां ध॒मनिं॑ पप्रथ॒न् नि ॥८॥\n\nइन्द्रो॑ म॒हां सिन्धु॑मा॒शया॑नं माया॒विनं॑ वृ॒त्रम॑स्फुर॒न्निः ।\n\nअरे॑जेतां॒ रोद॑सी भिया॒ने कनि॑क्रदतो॒ वृष्णो॑ अस्य॒ वज्रा॑त् ॥९॥\n\nअरो॑रवी॒द् वृष्णो॑ अस्य॒ वज्रो ऽमा॑नुषं॒ यन्मानु॑षो नि॒जूर्वा॑त् ।\n\nनि मा॒यिनो॑ दान॒वस्य॑ मा॒या अपा॑दयत् पपि॒वान् त्सु॒तस्य॑ ॥१०॥\n\nपिबा॑पि॒बेदि॑न्द्र शूर॒ सोमं॒ मन्द॑न्तु त्वा म॒न्दिन॑: सु॒तास॑: ।\n\nपृ॒णन्त॑स्ते कु॒क्षी व॑र्धयन्त्वि॒त्था सु॒तः पौ॒र इन्द्र॑माव ॥११॥\n\nत्वे इ॒न्द्राप्य॑भूम॒ विप्रा॒ धियं॑ वनेम ऋत॒या सप॑न्तः ।\n\nअ॒व॒स्यवो॑ धीमहि॒ प्रश॑स्तिं स॒द्यस्ते॑ रा॒यो दा॒वने॑ स्याम ॥१२॥\n\nस्याम॒ ते त॑ इन्द्र॒ ये त॑ ऊ॒ती अ॑व॒स्यव॒ ऊर्जं॑ व॒र्धय॑न्तः ।\n\nशु॒ष्मिन्त॑मं॒ यं चा॒कना॑म देवा॒ऽस्मे र॒यिं रा॑सि वी॒रव॑न्तम् ॥१३॥\n\nरासि॒ क्षयं॒ रासि॑ मि॒त्रम॒स्मे रासि॒ शर्ध॑ इन्द्र॒ मारु॑तं नः ।\n\nस॒जोष॑सो॒ ये च॑ मन्दसा॒नाः प्र वा॒यव॑: पा॒न्त्यग्र॑णीतिम् ॥१४॥\n\nव्यन्त्विन्नु येषु॑ मन्दसा॒नस्तृ॒पत् सोमं॑ पाहि द्र॒ह्यदि॑न्द्र ।\n\nअ॒स्मान् त्सु पृ॒त्स्वा त॑रु॒त्राऽव॑र्धयो॒ द्यां बृ॒हद्भि॑र॒र्कैः ॥१५॥\n\nबृ॒हन्त॒ इन्नु ये ते॑ तरुत्रो॒क्थेभि॑र्वा सु॒म्नमा॒विवा॑सान् ।\n\nस्तृ॒णा॒नासो॑ ब॒र्हिः प॒स्त्या॑व॒त्त्वोता॒ इदि॑न्द्र॒ वाज॑मग्मन् ॥१६॥\n\nउ॒ग्रेष्विन्नु शू॑र मन्दसा॒नस्त्रिक॑द्रुकेषु पाहि॒ सोम॑मिन्द्र ।\n\nप्र॒दोधु॑व॒च्छ्मश्रु॑षु प्रीणा॒नो या॒हि हरि॑भ्यां सु॒तस्य॑ पी॒तिम् ॥१७॥\n\nधि॒ष्वा शव॑: शूर॒ येन॑ वृ॒त्रम॒वाभि॑न॒द् दानु॑मौर्णवा॒भम् ।\n\nअपा॑वृणो॒र्ज्योति॒रार्या॑य॒ नि स॑व्य॒तः सा॑दि॒ दस्यु॑रिन्द्र ॥१८॥\n\nसने॑म॒ ये त॑ ऊ॒तिभि॒स्तर॑न्तो॒ विश्वा॒: स्पृध॒ आर्ये॑ण॒ दस्यू॑न् ।\n\nअ॒स्मभ्यं॒ तत् त्वा॒ष्ट्रं वि॒श्वरू॑प॒मर॑न्धयः सा॒ख्यस्य॑ त्रि॒ताय॑ ॥१९॥\n\nअ॒स्य सु॑वा॒नस्य॑ म॒न्दिन॑स्त्रि॒तस्य॒ न्यर्बु॑दं वावृधा॒नो अ॑स्तः ।\n\nअव॑र्तय॒त् सूर्यो॒ न च॒क्रं भि॒नद् व॒लमिन्द्रो॒ अङ्गि॑रस्वान् ॥२०॥\n\nनू॒नं सा ते॒ प्रति॒ वरं॑ जरि॒त्रे दु॑ही॒यदि॑न्द्र॒ दक्षि॑णा म॒घोनी॑ ।\n\nशिक्षा॑ स्तो॒तृभ्यो॒ माति॑ ध॒ग्भगो॑ नो बृ॒हद् व॑देम वि॒दथे॑ सु॒वीरा॑: ॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 12, + "text": "१५ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nयो जा॒त ए॒व प्र॑थ॒मो मन॑स्वान् दे॒वो दे॒वान् क्रतु॑ना प॒र्यभू॑षत् ।\n\nयस्य॒ शुष्मा॒द् रोद॑सी॒ अभ्य॑सेतां नृ॒म्णस्य॑ म॒ह्ना स ज॑नास॒ इन्द्र॑: ॥१॥\n\nयः पृ॑थि॒वीं व्यथ॑माना॒मदृं॑ह॒द् यः पर्व॑ता॒न् प्रकु॑पिताँ॒ अर॑म्णात् ।\n\nयो अ॒न्तरि॑क्षं विम॒मे वरी॑यो॒ यो द्यामस्त॑भ्ना॒त् स ज॑नास॒ इन्द्र॑: ॥२॥\n\nयो ह॒त्वाहि॒मरि॑णात् स॒प्त सिन्धू॒न् यो गा उ॒दाज॑दप॒धा व॒लस्य॑ ।\n\nयो अश्म॑नोर॒न्तर॒ग्निं ज॒जान॑ सं॒वृक् स॒मत्सु॒ स ज॑नास॒ इन्द्र॑: ॥३॥\n\nयेने॒मा विश्वा॒ च्यव॑ना कृ॒तानि॒ यो दासं॒ वर्ण॒मध॑रं॒ गुहाक॑: ।\n\nश्व॒घ्नीव॒ यो जि॑गी॒वाँ ल॒क्षमाद॑द॒र्यः पु॒ष्टानि॒ स ज॑नास॒ इन्द्र॑: ॥४॥\n\nयं स्मा॑ पृ॒च्छन्ति॒ कुह॒ सेति॑ घो॒रमु॒तेमा॑हु॒र्नैषो अ॒स्तीत्ये॑नम् ।\n\nसो अ॒र्यः पु॒ष्टीर्विज॑ इ॒वा मि॑नाति॒ श्रद॑स्मै धत्त॒ स ज॑नास॒ इन्द्र॑: ॥५॥\n\nयो र॒ध्रस्य॑ चोदि॒ता यः कृ॒शस्य॒ यो ब्र॒ह्मणो॒ नाध॑मानस्य की॒रेः ।\n\nयु॒क्तग्रा॑व्णो॒ योऽवि॒ता सु॑शि॒प्रः सु॒तसो॑मस्य॒ स ज॑नास॒ इन्द्र॑: ॥६॥\n\nयस्याश्वा॑सः प्र॒दिशि॒ यस्य॒ गावो॒ यस्य॒ ग्रामा॒ यस्य॒ विश्वे॒ रथा॑सः ।\n\nयः सूर्यं॒ य उ॒षसं॑ ज॒जान॒ यो अ॒पां ने॒ता स ज॑नास॒ इन्द्र॑: ॥७॥\n\nयं क्रन्द॑सी संय॒ती वि॒ह्वये॑ते॒ परेऽव॑र उ॒भया॑ अ॒मित्रा॑: ।\n\nस॒मा॒नं चि॒द् रथ॑मातस्थि॒वांसा॒ नाना॑ हवेते॒ स ज॑नास॒ इन्द्र॑: ॥८॥\n\nयस्मा॒न्न ऋ॒ते वि॒जय॑न्ते॒ जना॑सो॒ यं युध्य॑माना॒ अव॑से॒ हव॑न्ते ।\n\nयो विश्व॑स्य प्रति॒मानं॑ ब॒भूव॒ यो अ॑च्युत॒च्युत् स ज॑नास॒ इन्द्र॑: ॥९॥\n\nयः शश्व॑तो॒ मह्येनो॒ दधा॑ना॒नम॑न्यमाना॒ञ्छर्वा॑ ज॒घान॑ ।\n\nयः शर्ध॑ते॒ नानु॒ददा॑ति शृ॒ध्यां यो दस्यो॑र्ह॒न्ता स ज॑नास॒ इन्द्र॑: ॥१०॥\n\nयः शम्ब॑रं॒ पर्व॑तेषु क्षि॒यन्तं॑ चत्वारिं॒श्यां श॒रद्य॒न्ववि॑न्दत् ।\n\nओ॒जा॒यमा॑नं॒ यो अहिं॑ ज॒घान॒ दानुं॒ शया॑नं॒ स ज॑नास॒ इन्द्र॑: ॥११॥\n\nयः स॒प्तर॑श्मिर्वृष॒भस्तुवि॑ष्मान॒वासृ॑ज॒त् सर्त॑वे स॒प्त सिन्धू॑न् ।\n\nयो रौ॑हि॒णमस्फु॑र॒द् वज्र॑बाहु॒र्द्यामा॒रोह॑न्तं॒ स ज॑नास॒ इन्द्र॑: ॥१२॥\n\nद्यावा॑ चिदस्मै पृथि॒वी न॑मेते॒ शुष्मा॑च्चिदस्य॒ पर्व॑ता भयन्ते ।\n\nयः सो॑म॒पा नि॑चि॒तो वज्र॑बाहु॒र्यो वज्र॑हस्त॒: स ज॑नास॒ इन्द्र॑: ॥१३॥\n\nयः सु॒न्वन्त॒मव॑ति॒ यः पच॑न्तं॒ यः शंस॑न्तं॒ यः श॑शमा॒नमू॒ती ।\n\nयस्य॒ ब्रह्म॒ वर्ध॑नं॒ यस्य॒ सोमो॒ यस्ये॒दं राध॒: स ज॑नास॒ इन्द्र॑: ॥१४॥\n\nयः सु॑न्व॒ते पच॑ते दु॒ध्र आ चि॒द् वाजं॒ दर्द॑र्षि॒ स किला॑सि स॒त्यः ।\n\nव॒यं त॑ इन्द्र वि॒श्वह॑ प्रि॒यास॑: सु॒वीरा॑सो वि॒दथ॒मा व॑देम ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 13, + "text": "१३ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। इन्द्रः। जगती, १३ त्रिष्टुप्।\n\nऋ॒तुर्जनि॑त्री॒ तस्या॑ अ॒पस्परि॑ म॒क्षू जा॒त आवि॑श॒द् यासु॒ वर्ध॑ते ।\n\nतदा॑ह॒ना अ॑भवत् पि॒प्युषी॒ पयों॒ ऽशोः पी॒यूषं॑ प्रथ॒मं तदु॒क्थ्य॑म् ॥१\n\nस॒ध्रीमा य॑न्ति॒ परि॒ बिभ्र॑ती॒: पयो॑ वि॒श्वप्स्न्या॑य॒ प्र भ॑रन्त॒ भोज॑नम् ।\n\nस॒मा॒नो अध्वा॑ प्र॒वता॑मनु॒ष्यदे॒ यस्ताकृ॑णोः प्रथ॒मं सास्यु॒क्थ्य॑: ॥२\n\nअन्वेको॑ वदति॒ यद् ददा॑ति॒ तद् रू॒पा मि॒नन्तद॑पा॒ एक॑ ईयते ।\n\nविश्वा॒ एक॑स्य वि॒नुद॑स्तितिक्षते॒ यस्ताकृ॑णोः प्रथ॒मं सास्यु॒क्थ्य॑: ॥३\n\nप्र॒जाभ्य॑: पु॒ष्टिं वि॒भज॑न्त आसते र॒यिमि॑व पृ॒ष्ठं प्र॒भव॑न्तमाय॒ते ।\n\nअसि॑न्व॒न् दंष्ट्रै॑: पि॒तुर॑त्ति॒ भोज॑नं॒ यस्ताकृ॑णोः प्रथ॒मं सास्यु॒क्थ्य॑: ॥४\n\nअधा॑कृणोः पृथि॒वीं सं॒दृशे॑ दि॒वे यो धौ॑ती॒नाम॑हिह॒न्नारि॑णक् प॒थः ।\n\nतं त्वा॒ स्तोमे॑भिरु॒दभि॒र्न वा॒जिनं॑ दे॒वं दे॒वा अ॑जन॒न् त्सास्यु॒क्थ्य॑: ॥५\n\nयो भोज॑नं च॒ दय॑से च॒ वर्ध॑नमा॒र्द्रादा शुष्कं॒ मधु॑मद् दु॒दोहि॑थ ।\n\nस शे॑व॒धिं नि द॑धिषे वि॒वस्व॑ति॒ विश्व॒स्यैक॑ ईशिषे॒ सास्यु॒क्थ्य॑: ॥६\n\nयः पु॒ष्पिणी॑श्च प्र॒स्व॑श्च॒ धर्म॒णा ऽधि॒ दाने॒ व्य१वनी॒रधा॑रयः ।\n\nयश्चास॑मा॒ अज॑नो दि॒द्युतो॑ दि॒व उ॒रुरू॒र्वाँ अ॒भित॒: सास्यु॒क्थ्य॑: ॥७\n\nयो ना॑र्म॒रं स॒हव॑सुं॒ निह॑न्तवे पृ॒क्षाय॑ च दा॒सवे॑शाय॒ चाव॑हः ।\n\nऊ॒र्जय॑न्त्या॒ अप॑रिविष्टमा॒स्य॑मु॒तैवाद्य पु॑रुकृ॒त् सास्यु॒क्थ्य॑: ॥८\n\nश॒तं वा॒ यस्य॒ दश॑ सा॒कमाद्य॒ एक॑स्य श्रु॒ष्टौ यद्ध॑ चो॒दमावि॑थ ।\n\nअ॒र॒ज्जौ दस्यू॒न् त्समु॑नब्द॒भीत॑ये सुप्रा॒व्यो॑ अभव॒: सास्यु॒क्थ्य॑: ॥९\n\nविश्वेदनु॑ रोध॒ना अ॑स्य॒ पौंस्यं॑ द॒दुर॑स्मै दधि॒रे कृ॒त्नवे॒ धन॑म् ।\n\nषळ॑स्तभ्ना वि॒ष्टिर॒: पञ्च॑ सं॒दृश॒: परि॑ प॒रो अ॑भव॒: सास्यु॒क्थ्य॑: ॥१०\n\nसु॒प्र॒वा॒च॒नं तव॑ वीर वी॒र्यं१ यदेके॑न॒ क्रतु॑ना वि॒न्दसे॒ वसु॑ ।\n\nजा॒तूष्ठि॑रस्य॒ प्र वय॒: सह॑स्वतो॒ या च॒कर्थ॒ सेन्द्र॒ विश्वा॑स्यु॒क्थ्य॑: ॥११\n\nअर॑मय॒: सर॑पस॒स्तरा॑य॒ कं तु॒र्वीत॑ये च व॒य्या॑य च स्रु॒तिम् ।\n\nनी॒चा सन्त॒मुद॑नयः परा॒वृजं॒ प्रान्धं श्रो॒णं श्र॒वय॒न् त्सास्यु॒क्थ्य॑: ॥१२\n\nअ॒स्मभ्यं॒ तद् व॑सो दा॒नाय॒ राध॒: सम॑र्थयस्व ब॒हु ते॑ वस॒व्य॑म् ।\n\nइन्द्र॒ यच्चि॒त्रं श्र॑व॒स्या अनु॒ द्यून् बृ॒हद्व॑देम वि॒दथे॑ सु॒वीरा॑: ॥१३" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 14, + "text": "१२ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nअध्व॑र्यवो॒ भर॒तेन्द्रा॑य॒ सोम॒माम॑त्रेभिः सिञ्चता॒ मद्य॒मन्ध॑: ।\n\nका॒मी हि वी॒रः सद॑मस्य पी॒तिं जु॒होत॒ वृष्णे॒ तदिदे॒ष व॑ष्टि ॥१\n\nअध्व॑र्यवो॒ यो अ॒पो व॑व्रि॒वांसं॑ वृ॒त्रं ज॒घाना॒शन्ये॑व वृ॒क्षम् ।\n\nतस्मा॑ ए॒तं भ॑रत तद्व॒शायँ॑ ए॒ष इन्द्रो॑ अर्हति पी॒तिम॑स्य ॥२\n\nअध्व॑र्यवो॒ यो दृभी॑कं ज॒घान॒ यो गा उ॒दाज॒दप॒ हि व॒लं वः ।\n\nतस्मा॑ ए॒तम॒न्तरि॑क्षे॒ न वात॒मिन्द्रं॒ सोमै॒रोर्णु॑त॒ जूर्न वस्त्रै॑: ॥३\n\nअध्व॑र्यवो॒ य उर॑णं ज॒घान॒ नव॑ च॒ख्वांसं॑ नव॒तिं च॑ बा॒हून् ।\n\nयो अर्बु॑द॒मव॑ नी॒चा ब॑बा॒धे तमिन्द्रं॒ सोम॑स्य भृ॒थे हि॑नोत ॥४\n\nअध्व॑र्यवो॒ यः स्वश्नं॑ ज॒घान॒ यः शुष्ण॑म॒शुषं॒ यो व्यं॑सम् ।\n\nयः पिप्रुं॒ नमु॑चिं॒ यो रु॑धि॒क्रां तस्मा॒ इन्द्रा॒यान्ध॑सो जुहोत ॥५\n\nअध्व॑र्यवो॒ यः श॒तं शम्ब॑रस्य॒ पुरो॑ बि॒भेदाश्म॑नेव पू॒र्वीः ।\n\nयो व॒र्चिन॑: श॒तमिन्द्र॑: स॒हस्र॑म॒पाव॑प॒द् भर॑ता॒ सोम॑मस्मै ॥६\n\nअध्व॑र्यवो॒ यः श॒तमा स॒हस्रं॒ भूम्या॑ उ॒पस्थेऽव॑पज्जघ॒न्वान् ।\n\nकुत्स॑स्या॒योर॑तिथि॒ग्वस्य॑ वी॒रान् न्यावृ॑ण॒ग् भर॑ता॒ सोम॑मस्मै ॥७\n\nअध्व॑र्यवो॒ यन्न॑रः का॒मया॑ध्वे श्रु॒ष्टी वह॑न्तो नशथा॒ तदिन्द्रे॑ ।\n\nगभ॑स्तिपूतं भरत श्रु॒तायेन्द्रा॑य॒ सोमं॑ यज्यवो जुहोत ॥८\n\nअध्व॑र्यव॒: कर्त॑ना श्रु॒ष्टिम॑स्मै॒ वने॒ निपू॑तं॒ वन॒ उन्न॑यध्वम् ।\n\nजु॒षा॒णो हस्त्य॑म॒भि वा॑वशे व॒ इन्द्रा॑य॒ सोमं॑ मदि॒रं जु॑होत ॥९\n\nअध्व॑र्यव॒: पय॒सोध॒र्यथा॒ गोः सोमे॑भिरीं पृणता भो॒जमिन्द्र॑म् ।\n\nवेदा॒हम॑स्य॒ निभृ॑तं म ए॒तद् दित्स॑न्तं॒ भूयो॑ यज॒तश्चि॑केत ॥१०\n\nअध्व॑र्यवो॒ यो दि॒व्यस्य॒ वस्वो॒ यः पार्थि॑वस्य॒ क्षम्य॑स्य॒ राजा॑ ।\n\nतमूर्द॑रं॒ न पृ॑णता॒ यवे॒नेन्द्रं॒ सोमे॑भि॒स्तदपो॑ वो अस्तु ॥११\n\nअ॒स्मभ्यं॒ तद् व॑सो दा॒नाय॒ राध॒: सम॑र्थयस्व ब॒हु ते॑ वस॒व्य॑म् ।\n\nइन्द्र॒ यच्चि॒त्रं श्र॑व॒स्या अनु॒ द्यून्बृ॒हद्व॑देम वि॒दथे॑ सु॒वीरा॑: ॥१२" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 15, + "text": "१० गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nप्र घा॒ न्व॑स्य मह॒तो म॒हानि॑ स॒त्या स॒त्यस्य॒ कर॑णानि वोचम् ।\n\nत्रिक॑द्रुकेष्वपिबत् सु॒तस्या॒स्य मदे॒ अहि॒मिन्द्रो॑ जघान ॥१॥\n\nअ॒वं॒शे द्याम॑स्तभायद् बृ॒हन्त॒मा रोद॑सी अपृणद॒न्तरि॑क्षम् ।\n\nस धा॑रयत् पृथि॒वीं प॒प्रथ॑च्च॒ सोम॑स्य॒ ता मद॒ इन्द्र॑श्चकार ॥२॥\n\nसद्मे॑व॒ प्राचो॒ वि मि॑माय॒ मानै॒र्वज्रे॑ण॒ खान्य॑तृणन्न॒दीना॑म् ।\n\nवृथा॑सृजत् प॒थिभि॑र्दीर्घया॒थैः सोम॑स्य॒ ता मद॒ इन्द्र॑श्चकार ॥३॥\n\nस प्र॑वो॒ळहृन् प॑रि॒गत्या॑ द॒भीते॒र्विश्व॑मधा॒गायु॑धमि॒द्धे अ॒ग्नौ ।\n\nसं गोभि॒रश्वै॑रसृज॒द् रथे॑भि॒: सोम॑स्य॒ ता मद॒ इन्द्र॑श्चकार ॥४॥\n\nस ईं॑ म॒हीं धुनि॒मेतो॑ररम्णा॒त् सो अ॑स्ना॒तॄन॑पारयत् स्व॒स्ति ।\n\nत उ॒त्स्नाय॑ र॒यिम॒भि प्र त॑स्थु॒: सोम॑स्य॒ ता मद॒ इन्द्र॑श्चकार ॥५॥\n\nसोद॑ञ्चं॒ सिन्धु॑मरिणान्महि॒त्वा वज्रे॒णान॑ उ॒षस॒: सं पि॑पेष ।\n\nअ॒ज॒वसो॑ ज॒विनी॑भिर्विवृ॒श्चन् त्सोम॑स्य॒ ता मद॒ इन्द्र॑श्चकार ॥६॥\n\nस वि॒द्वाँ अ॑पगो॒हं क॒नीना॑मा॒विर्भव॒न्नुद॑तिष्ठत् परा॒वृक् ।\n\nप्रति॑ श्रो॒णः स्था॒द्व्य१नग॑चष्ट॒ सोम॑स्य॒ ता मद॒ इन्द्र॑श्चकार ॥७॥\n\nभि॒नद् व॒लमङ्गि॑रोभिर्गृणा॒नो वि पर्व॑तस्य दृंहि॒तान्यै॑रत् ।\n\nरि॒णग्रोधां॑सि कृ॒त्रिमा॑ण्येषां॒ सोम॑स्य॒ ता मद॒ इन्द्र॑श्चकार ॥८॥\n\nस्वप्ने॑ना॒भ्युप्या॒ चुमु॑रिं॒ धुनिं॑ च ज॒घन्थ॒ दस्युं॒ प्र द॒भीति॑मावः ।\n\nर॒म्भी चि॒दत्र॑ विविदे॒ हिर॑ण्यं॒ सोम॑स्य॒ ता मद॒ इन्द्र॑श्चकार ॥९॥\n\nनू॒नं सा ते॒ प्रति॒ वरं॑ जरि॒त्रे दु॑ही॒यदि॑न्द्र॒ दक्षि॑णा म॒घोनी॑ ।\n\nशिक्षा॑ स्तो॒तृभ्यो॒ माति॑ ध॒ग्भगो॑ नो बृ॒हद् व॑देम वि॒दथे॑ सु॒वीरा॑: ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 16, + "text": "९ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। इन्द्रः। जगती, ९ त्रिष्टुप्।\n\nप्र व॑: स॒तां ज्येष्ठ॑तमाय सुष्टु॒तिम॒ग्नावि॑व समिधा॒ने ह॒विर्भ॑रे ।\n\nइन्द्र॑मजु॒र्यं ज॒रय॑न्तमुक्षि॒तं स॒नाद् युवा॑न॒मव॑से हवामहे ॥१॥\n\nयस्मा॒दिन्द्रा॑द् बृह॒तः किं च॒नेमृ॒ते विश्वा॑न्यस्मि॒न् त्संभृ॒ताधि॑ वी॒र्या॑ ।\n\nज॒ठरे॒ सोमं॑ त॒न्वी॒३ सहो॒ महो॒ हस्ते॒ वज्रं॒ भर॑ति शी॒र्षणि॒ क्रतु॑म् ॥२॥\n\nन क्षो॒णीभ्यां॑ परि॒भ्वे॑ त इन्द्रि॒यं न स॑मु॒द्रैः पर्व॑तैरिन्द्र ते॒ रथ॑: ।\n\nन ते॒ वज्र॒मन्व॑श्नोति॒ कश्च॒न यदा॒शुभि॒: पत॑सि॒ योज॑ना पु॒रु ॥३॥\n\nविश्वे॒ ह्य॑स्मै यज॒ताय॑ धृ॒ष्णवे॒ क्रतुं॒ भर॑न्ति वृष॒भाय॒ सश्च॑ते ।\n\nवृषा॑ यजस्व ह॒विषा॑ वि॒दुष्ट॑र॒: पिबे॑न्द्र॒ सोमं॑ वृष॒भेण॑ भा॒नुना॑ ॥४॥\n\nवृष्ण॒: कोश॑: पवते॒ मध्व॑ ऊ॒र्मिर्वृ॑ष॒भान्ना॑य वृष॒भाय॒ पात॑वे ।\n\nवृष॑णाध्व॒र्यू वृ॑ष॒भासो॒ अद्र॑यो॒ वृष॑णं॒ सोमं॑ वृष॒भाय॑ सुष्वति ॥५॥\n\nवृषा॑ ते॒ वज्र॑ उ॒त ते॒ वृषा॒ रथो॒ वृष॑णा॒ हरी॑ वृष॒भाण्यायु॑धा ।\n\nवृष्णो॒ मद॑स्य वृषभ॒ त्वमी॑शिष॒ इन्द्र॒ सोम॑स्य वृष॒भस्य॑ तृप्णुहि ॥६॥\n\nप्र ते॒ नावं॒ न सम॑ने वच॒स्युवं॒ ब्रह्म॑णा यामि॒ सव॑नेषु॒ दाधृ॑षिः ।\n\nकु॒विन्नो॑ अ॒स्य वच॑सो नि॒बोधि॑ष॒दिन्द्र॒मुत्सं॒ न वसु॑नः सिचामहे ॥७॥\n\nपु॒रा स॑म्बा॒धाद॒भ्या व॑वृत्स्व नो धे॒नुर्न व॒त्सं यव॑सस्य पि॒प्युषी॑ ।\n\nस॒कृत्सु ते॑ सुम॒तिभि॑: शतक्रतो॒ सं पत्नी॑भि॒र्न वृष॑णो नसीमहि ॥८॥\n\nनू॒नं सा ते॒ प्रति॒ वरं॑ जरि॒त्रे दु॑ही॒यदि॑न्द्र॒ दक्षि॑णा म॒घोनी॑ ।\n\nशिक्षा॑ स्तो॒तृभ्यो॒ माति॑ ध॒ग्भगो॑ नो बृ॒हद् व॑देम वि॒दथे॑ सु॒वीरा॑: ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 17, + "text": "९ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। इन्द्रः। जगती, ८-९ त्रिष्टुप्।\n\nतद॑स्मै॒ नव्य॑मङ्गिर॒स्वद॑र्चत॒ शुष्मा॒ यद॑स्य प्र॒त्नथो॒दीर॑ते ।\n\nविश्वा॒ यद् गो॒त्रा सह॑सा॒ परी॑वृता॒ मदे॒ सोम॑स्य दृंहि॒तान्यैर॑यत् ॥१॥\n\nस भू॑तु॒ यो ह॑ प्रथ॒माय॒ धाय॑स॒ ओजो॒ मिमा॑नो महि॒मान॒माति॑रत् ।\n\nशूरो॒ यो यु॒त्सु त॒न्वं॑ परि॒व्यत॑ शी॒र्षणि॒ द्यां म॑हि॒ना प्रत्य॑मुञ्चत ॥२॥\n\nअधा॑कृणोः प्रथ॒मं वी॒र्यं॑ म॒हद् यद॒स्याग्रे॒ ब्रह्म॑णा॒ शुष्म॒मैर॑यः ।\n\nर॒थे॒ष्ठेन॒ हर्य॑श्वेन॒ विच्यु॑ता॒: प्र जी॒रय॑: सिस्रते स॒ध्र्य१क्पृथ॑क् ॥३॥\n\nअधा॒ यो विश्वा॒ भुव॑ना॒भि म॒ज्मने॑शान॒कृत् प्रव॑या अ॒भ्यव॑र्धत ।\n\nआद् रोद॑सी॒ ज्योति॑षा॒ वह्नि॒रात॑नो॒त् सीव्य॒न् तमां॑सि॒ दुधि॑ता॒ सम॑व्ययत् ॥४॥\n\nस प्रा॒चीना॒न् पर्व॑तान् दृंह॒दोज॑सा ऽधरा॒चीन॑मकृणोद॒पामप॑: ।\n\nअधा॑रयत् पृथि॒वीं वि॒श्वधा॑यस॒मस्त॑भ्नान्मा॒यया॒ द्याम॑व॒स्रस॑: ॥५॥\n\nसास्मा॒ अरं॑ बा॒हुभ्यां॒ यं पि॒ताकृ॑णो॒द्विश्व॑स्मा॒दा ज॒नुषो॒ वेद॑स॒स्परि॑ ।\n\nयेना॑ पृथि॒व्यां नि क्रिविं॑ श॒यध्यै॒ वज्रे॑ण ह॒त्व्यवृ॑णक् तुवि॒ष्वणि॑: ॥६॥\n\nअ॒मा॒जूरि॑व पि॒त्रोः सचा॑ स॒ती स॑मा॒नादा सद॑स॒स्त्वामि॑ये॒ भग॑म् ।\n\nकृ॒धि प्र॑के॒तमुप॑ मा॒स्या भ॑र द॒द्धि भा॒गं त॒न्वो॒३ येन॑ मा॒मह॑: ॥७॥\n\nभो॒जं त्वामि॑न्द्र व॒यं हु॑वेम द॒दिष्ट्वमि॒न्द्रापां॑सि॒ वाजा॑न् ।\n\nअ॒वि॒ड्ढी॑न्द्र चि॒त्रया॑ न ऊ॒ती कृ॒धि वृ॑षन्निन्द्र॒ वस्य॑सो नः ॥८॥\n\nनू॒नं सा ते॒ प्रति॒ वरं॑ जरि॒त्रे दु॑ही॒यदि॑न्द्र॒ दक्षि॑णा म॒घोनी॑ ।\n\nशिक्षा॑ स्तो॒तृभ्यो॒ माति॑ ध॒ग्भगो॑ नो बृ॒हद् व॑देम वि॒दथे॑ सु॒वीरा॑: ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 18, + "text": "९ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nप्रा॒ता रथो॒ नवो॑ योजि॒ सस्नि॒श्चतु॑र्युगस्त्रिक॒शः स॒प्तर॑श्मिः ।\n\nदशा॑रित्रो मनु॒ष्य॑: स्व॒र्षाः स इ॒ष्टिभि॑र्म॒तिभी॒ रंह्यो॑ भूत् ॥१॥\n\nसास्मा॒ अरं॑ प्रथ॒मं स द्वि॒तीय॑मु॒तो तृ॒तीयं॒ मनु॑ष॒: स होता॑ ।\n\nअ॒न्यस्या॒ गर्भ॑म॒न्य ऊ॑ जनन्त॒ सो अ॒न्येभि॑: सचते॒ जेन्यो॒ वृषा॑ ॥२॥\n\nहरी॒ नु कं॒ रथ॒ इन्द्र॑स्य योजमा॒यै सू॒क्तेन॒ वच॑सा॒ नवे॑न ।\n\nमो षु त्वामत्र॑ ब॒हवो॒ हि विप्रा॒ नि री॑रम॒न् यज॑मानासो अ॒न्ये ॥३॥\n\nआ द्वाभ्यां॒ हरि॑भ्यामिन्द्र या॒ह्या च॒तुर्भि॒रा ष॒ड्भिर्हू॒यमा॑नः ।\n\nआष्टा॒भिर्द॒शभि॑: सोम॒पेय॑म॒यं सु॒तः सु॑मख॒ मा मृध॑स्कः ॥४॥\n\nआ विं॑श॒त्या त्रिं॒शता॑ याह्य॒र्वाङा च॑त्वारिं॒शता॒ हरि॑भिर्युजा॒नः ।\n\nआ प॑ञ्चा॒शता॑ सु॒रथे॑भिरि॒न्द्रा ऽऽ ष॒ष्ट्या स॑प्त॒त्या सो॑म॒पेय॑म् ॥५॥\n\nआशी॒त्या न॑व॒त्या या॑ह्य॒र्वाङा श॒तेन॒ हरि॑भिरु॒ह्यमा॑नः ।\n\nअ॒यं हि ते॑ शु॒नहो॑त्रेषु॒ सोम॒ इन्द्र॑ त्वा॒या परि॑षिक्तो॒ मदा॑य ॥६॥\n\nमम॒ ब्रह्मे॑न्द्र या॒ह्यच्छा॒ विश्वा॒ हरी॑ धु॒रि धि॑ष्वा॒ रथ॑स्य ।\n\nपु॒रु॒त्रा हि वि॒हव्यो॑ ब॒भूथा॒स्मिञ्छू॑र॒ सव॑ने मादयस्व ॥७॥\n\nन म॒ इन्द्रे॑ण स॒ख्यं वि यो॑षद॒स्मभ्य॑मस्य॒ दक्षि॑णा दुहीत ।\n\nउप॒ ज्येष्ठे॒ वरू॑थे॒ गभ॑स्तौ प्रा॒येप्रा॑ये जिगी॒वांस॑: स्याम ॥८॥\n\nनू॒नं सा ते॒ प्रति॒ वरं॑ जरि॒त्रे दु॑ही॒यदि॑न्द्र॒ दक्षि॑णा म॒घोनी॑ ।\n\nशिक्षा॑ स्तो॒तृभ्यो॒ माति॑ ध॒ग्भगो॑ नो बृ॒हद् व॑देम वि॒दथे॑ सु॒वीरा॑: ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 19, + "text": "९ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nअपा॑य्य॒स्यान्ध॑सो॒ मदा॑य॒ मनी॑षिणः सुवा॒नस्य॒ प्रय॑सः ।\n\nयस्मि॒न्निन्द्र॑: प्र॒दिवि॑ वावृधा॒न ओको॑ द॒धे ब्र॑ह्म॒ण्यन्त॑श्च॒ नर॑: ॥१॥\n\nअ॒स्य म॑न्दा॒नो मध्वो॒ वज्र॑ह॒स्तो ऽहि॒मिन्द्रो॑ अर्णो॒वृतं॒ वि वृ॑श्चत् ।\n\nप्र यद् वयो॒ न स्वस॑रा॒ण्यच्छा॒ प्रयां॑सि च न॒दीनां॒ चक्र॑मन्त ॥२॥\n\nस माहि॑न॒ इन्द्रो॒ अर्णो॑ अ॒पां प्रैर॑यदहि॒हाच्छा॑ समु॒द्रम् ।\n\nअज॑नय॒त् सूर्यं॑ वि॒दद्गा अ॒क्तुनाह्नां॑ व॒युना॑नि साधत् ॥३॥\n\nसो अ॑प्र॒तीनि॒ मन॑वे पु॒रूणीन्द्रो॑ दाशद् दा॒शुषे॒ हन्ति॑ वृ॒त्रम् ।\n\nस॒द्यो यो नृभ्यो॑ अत॒साय्यो॒ भूत्प॑स्पृधा॒नेभ्य॒: सूर्य॑स्य सा॒तौ ॥४॥\n\nस सु॑न्व॒त इन्द्र॒: सूर्य॒मा ऽऽ दे॒वो रि॑ण॒ङ्मर्त्या॑य स्त॒वान् ।\n\nआ यद् र॒यिं गु॒हद॑वद्यमस्मै॒ भर॒दंशं॒ नैत॑शो दश॒स्यन् ॥५॥\n\nस र॑न्धयत्स॒दिव॒: सार॑थये॒ शुष्ण॑म॒शुषं॒ कुय॑वं॒ कुत्सा॑य ।\n\nदिवो॑दासाय नव॒तिं च॒ नवेन्द्र॒: पुरो॒ व्यै॑र॒च्छम्ब॑रस्य ॥६॥\n\nए॒वा त॑ इन्द्रो॒चथ॑महेम श्रव॒स्या न त्मना॑ वा॒जय॑न्तः ।\n\nअ॒श्याम॒ तत् साप्त॑माशुषा॒णा न॒नमो॒ वध॒रदे॑वस्य पी॒योः ॥७॥\n\nए॒वा ते॑ गृत्सम॒दाः शू॑र॒ मन्मा॑व॒स्यवो॒ न व॒युना॑नि तक्षुः ।\n\nब्र॒ह्म॒ण्यन्त॑ इन्द्र ते॒ नवी॑य॒ इष॒मूर्जं॑ सुक्षि॒तिं सु॒म्नम॑श्युः ॥८॥\n\nनू॒नं सा ते॒ प्रति॒ वरं॑ जरि॒त्रे दु॑ही॒यदि॑न्द्र॒ दक्षि॑णा म॒घोनी॑ ।\n\nशिक्षा॑ स्तो॒तृभ्यो॒ माति॑ ध॒ग्भगो॑ नो बृ॒हद् व॑देम वि॒दथे॑ सु॒वीरा॑: ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 20, + "text": "९ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्, ३ विराड् रूपा।\n\nव॒यं ते॒ वय॑ इन्द्र वि॒द्धि षु ण॒: प्र भ॑रामहे वाज॒युर्न रथ॑म् ।\n\nवि॒प॒न्यवो॒ दीध्य॑तो मनी॒षा सु॒म्नमिय॑क्षन्त॒स्त्वाव॑तो॒ नॄन् ॥१॥\n\nत्वं न॑ इन्द्र॒ त्वाभि॑रू॒ती त्वा॑य॒तो अ॑भिष्टि॒पासि॒ जना॑न् ।\n\nत्वमि॒नो दा॒शुषो॑ वरू॒तेत्थाधी॑र॒भि यो नक्ष॑ति त्वा ॥२॥\n\nस नो॒ युवेन्द्रो॑ जो॒हूत्र॒: सखा॑ शि॒वो न॒राम॑स्तु पा॒ता ।\n\nयः शंस॑न्तं॒ यः श॑शमा॒नमू॒ती पच॑न्तं च स्तु॒वन्तं॑ च प्र॒णेष॑त् ॥३॥\n\nतमु॑ स्तुष॒ इन्द्रं॒ तं गृ॑णीषे॒ यस्मि॑न्पु॒रा वा॑वृ॒धुः शा॑श॒दुश्च॑ ।\n\nस वस्व॒: कामं॑ पीपरदिया॒नो ब्र॑ह्मण्य॒तो नूत॑नस्या॒योः ॥४॥\n\nसो अङ्गि॑रसामु॒चथा॑ जुजु॒ष्वान् ब्रह्मा॑ तूतो॒दिन्द्रो॑ गा॒तुमि॒ष्णन् ।\n\nमु॒ष्णन्नु॒षस॒: सूर्ये॑ण स्त॒वानश्न॑स्य चिच्छिश्नथत् पू॒र्व्याणि॑ ॥५॥\n\nस ह॑ श्रु॒त इन्द्रो॒ नाम॑ दे॒व ऊ॒र्ध्वो भु॑व॒न्मनु॑षे द॒स्मत॑मः ।\n\nअव॑ प्रि॒यम॑र्शसा॒नस्य॑ सा॒ह्वाञ्छिरो॑ भरद् दा॒सस्य॑ स्व॒धावा॑न् ॥६॥\n\nस वृ॑त्र॒हेन्द्र॑: कृ॒ष्णयो॑नीः पुरंद॒रो दासी॑रैरय॒द्वि ।\n\nअज॑नय॒न्मन॑वे॒ क्षाम॒पश्च॑ स॒त्रा शंसं॒ यज॑मानस्य तूतोत् ॥७॥\n\nतस्मै॑ तव॒स्य१मनु॑ दायि स॒त्रेन्द्रा॑य दे॒वेभि॒रर्ण॑सातौ ।\n\nप्रति॒ यद॑स्य॒ वज्रं॑ बा॒ह्वोर्धुर्ह॒त्वी दस्यू॒न् पुर॒ आय॑सी॒र्नि ता॑रीत् ॥८॥\n\nनू॒नं सा ते॒ प्रति॒ वरं॑ जरि॒त्रे दु॑ही॒यदि॑न्द्र॒ दक्षि॑णा म॒घोनी॑ ।\n\nशिक्षा॑ स्तो॒तृभ्यो॒ माति॑ ध॒ग्भगो॑ नो बृ॒हद् व॑देम वि॒दथे॑ सु॒वीरा॑: ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 21, + "text": "६ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। इन्द्रः। जगती, ६ त्रिष्टुप्।\n\nवि॒श्व॒जिते॑ धन॒जिते॑ स्व॒र्जिते॑ सत्रा॒जिते॑ नृ॒जित॑ उर्वरा॒जिते॑ ।\n\nअ॒श्व॒जिते॑ गो॒जिते॑ अ॒ब्जिते॑ भ॒रेन्द्रा॑य॒ सोमं॑ यज॒ताय॑ हर्य॒तम् ॥१॥\n\nअ॒भि॒भुवे॑ऽभिभ॒ङ्गाय॑ वन्व॒ते ऽषा॑ळहाय॒ सह॑मानाय वे॒धसे॑ ।\n\nतु॒वि॒ग्रये॒ वह्न॑ये दु॒ष्टरी॑तवे सत्रा॒साहे॒ नम॒ इन्द्रा॑य वोचत ॥२॥\n\nस॒त्रा॒सा॒हो ज॑नभ॒क्षो ज॑नंस॒हश्च्यव॑नो यु॒ध्मो अनु॒ जोष॑मुक्षि॒तः ।\n\nवृ॒तं॒च॒यः सहु॑रिर्वि॒क्ष्वा॑रि॒त इन्द्र॑स्य वोचं॒ प्र कृ॒तानि॑ वी॒र्या॑ ॥३॥\n\nअ॒ना॒नु॒दो वृ॑ष॒भो दोध॑तो व॒धो ग॑म्भी॒र ऋ॒ष्वो अस॑मष्टकाव्यः ।\n\nर॒ध्र॒चो॒दः श्नथ॑नो वीळि॒तस्पृ॒थुरिन्द्र॑: सुय॒ज्ञ उ॒षस॒: स्व॑र्जनत् ॥४॥\n\nय॒ज्ञेन॑ गा॒तुम॒प्तुरो॑ विविद्रिरे॒ धियो॑ हिन्वा॒ना उ॒शिजो॑ मनी॒षिण॑: ।\n\nअ॒भि॒स्वरा॑ नि॒षदा॒ गा अ॑व॒स्यव॒ इन्द्रे॑ हिन्वा॒ना द्रवि॑णान्याशत ॥५॥\n\nइन्द्र॒ श्रेष्ठा॑नि॒ द्रवि॑णानि धेहि॒ चित्तिं॒ दक्ष॑स्य सुभग॒त्वम॒स्मे ।\n\nपोषं॑ रयी॒णामरि॑ष्टिं त॒नूनां॑ स्वा॒द्मानं॑ वा॒चः सु॑दिन॒त्वमह्ना॑म् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 22, + "text": "४ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। इन्द्रः।१ अष्टिः, २-३ अतिशक्वरी, ४ अष्टिः अतिशक्वरी वा।\n\nत्रिक॑द्रुकेषु महि॒षो यवा॑शिरं तुवि॒शुष्म॑स्तृ॒पत् सोम॑मपिब॒द् विष्णु॑ना सु॒तं यथाव॑शत् ।\n\nस ईं॑ ममाद॒ महि॒ कर्म॒ कर्त॑वे म॒हामु॒रुं सैनं॑ सश्चद् दे॒वो दे॒वं स॒त्यमिन्द्रं॑ स॒त्य इन्दु॑: ॥१॥\n\nअध॒ त्विषी॑माँ अ॒भ्योज॑सा॒ क्रिविं॑ यु॒धाभ॑व॒दा रोद॑सी अपृणदस्य म॒ज्मना॒ प्र वा॑वृधे ।\n\nअध॑त्ता॒न्यं ज॒ठरे॒ प्रेम॑रिच्यत॒ सैनं॑ सश्चद् दे॒वो दे॒वं स॒त्यमिन्द्रं॑ स॒त्य इन्दु॑: ॥२॥\n\nसा॒कं जा॒तः क्रतु॑ना सा॒कमोज॑सा ववक्षिथ सा॒कं वृ॒द्धो वी॒र्यै॑: सास॒हिर्मृधो॒ विच॑र्षणिः ।\n\nदाता॒ राध॑: स्तुव॒ते काम्यं॒ वसु॒ सैनं॑ सश्चद् दे॒वो दे॒वं स॒त्यमिन्द्रं॑ स॒त्य इन्दु॑: ॥३॥\n\nतव॒ त्यन्नर्यं॑ नृ॒तोऽप॑ इन्द्र प्रथ॒मं पू॒र्व्यं दि॒वि प्र॒वाच्यं॑ कृ॒तम् ।\n\nयद् दे॒वस्य॒ शव॑सा॒ प्रारि॑णा॒ असुं॑ रि॒णन्न॒पः ।\n\nभुव॒द् विश्व॑म॒भ्यादे॑व॒मोज॑सा वि॒दादूर्जं॑ श॒तक्र॑तुर्वि॒दादिष॑म् ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 23, + "text": "१९ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। बृहस्पतिः, १, ५, ९, ११, १७, १९, ब्रह्मणस्पतिः। जगती, १५, १९ त्रिष्टुप्।\n\nग॒णानां॑ त्वा ग॒णप॑तिं हवामहे क॒विं क॑वी॒नामु॑प॒मश्र॑वस्तमम् ।\n\nज्ये॒ष्ठ॒राजं॒ ब्रह्म॑णां ब्रह्मणस्पत॒ आ न॑: शृ॒ण्वन्नू॒तिभि॑: सीद॒ साद॑नम् ॥१॥\n\nदे॒वाश्चि॑त् ते असुर्य॒ प्रचे॑तसो॒ बृह॑स्पते य॒ज्ञियं॑ भा॒गमा॑नशुः ।\n\nउ॒स्रा इ॑व॒ सूर्यो॒ ज्योति॑षा म॒हो विश्वे॑षा॒मिज्ज॑नि॒ता ब्रह्म॑णामसि ॥२॥\n\nआ वि॒बाध्या॑ परि॒राप॒स्तमां॑सि च॒ ज्योति॑ष्मन्तं॒ रथ॑मृ॒तस्य॑ तिष्ठसि ।\n\nबृह॑स्पते भी॒मम॑मित्र॒दम्भ॑नं रक्षो॒हणं॑ गोत्र॒भिदं॑ स्व॒र्विद॑म् ॥३॥\n\nसु॒नी॒तिभि॑र्नयसि॒ त्राय॑से॒ जनं॒ यस्तुभ्यं॒ दाशा॒न्न तमंहो॑ अश्नवत् ।\n\nब्र॒ह्म॒द्विष॒स्तप॑नो मन्यु॒मीर॑सि॒ बृह॑स्पते॒ महि॒ तत् ते॑ महित्व॒नम् ॥४॥\n\nन तमंहो॒ न दु॑रि॒तं कुत॑श्च॒न नारा॑तयस्तितिरु॒र्न द्व॑या॒विन॑: ।\n\nविश्वा॒ इद॑स्माद् ध्व॒रसो॒ वि बा॑धसे॒ यं सु॑गो॒पा रक्ष॑सि ब्रह्मणस्पते ॥५॥\n\nत्वं नो॑ गो॒पाः प॑थि॒कृद् वि॑चक्ष॒णस्तव॑ व्र॒ताय॑ म॒तिभि॑र्जरामहे ।\n\nबृह॑स्पते॒ यो नो॑ अ॒भि ह्वरो॑ द॒धे स्वा तं म॑र्मर्तु दु॒च्छुना॒ हर॑स्वती ॥६॥\n\nउ॒त वा॒ यो नो॑ म॒र्चया॒दना॑गसो ऽराती॒वा मर्त॑: सानु॒को वृक॑: ।\n\nबृह॑स्पते॒ अप॒ तं व॑र्तया प॒थः सु॒गं नो॑ अ॒स्यै दे॒ववी॑तये कृधि ॥७॥\n\nत्रा॒तारं॑ त्वा त॒नूनां॑ हवाम॒हे ऽव॑स्पर्तरधिव॒क्तार॑मस्म॒युम् ।\n\nबृह॑स्पते देव॒निदो॒ नि ब॑र्हय॒ मा दु॒रेवा॒ उत्त॑रं सु॒म्नमुन्न॑शन् ॥८॥\n\nत्वया॑ व॒यं सु॒वृधा॑ ब्रह्मणस्पते स्पा॒र्हा वसु॑ मनु॒ष्या द॑दीमहि ।\n\nया नो॑ दू॒रे त॒ळितो॒ या अरा॑तयो॒ ऽभि सन्ति॑ ज॒म्भया॒ ता अ॑न॒प्नस॑: ॥९॥\n\nत्वया॑ व॒यमु॑त्त॒मं धी॑महे॒ वयो॒ बृह॑स्पते॒ पप्रि॑णा॒ सस्नि॑ना यु॒जा ।\n\nमा नो॑ दु॒:शंसो॑ अभिदि॒प्सुरी॑शत॒ प्र सु॒शंसा॑ म॒तिभि॑स्तारिषीमहि ॥१०॥\n\nअ॒ना॒नु॒दो वृ॑ष॒भो जग्मि॑राह॒वं निष्ट॑प्ता॒ शत्रुं॒ पृत॑नासु सास॒हिः ।\n\nअसि॑ स॒त्य ऋ॑ण॒या ब्र॑ह्मणस्पत उ॒ग्रस्य॑ चिद् दमि॒ता वी॑ळुह॒र्षिण॑: ॥११॥\n\nअदे॑वेन॒ मन॑सा॒ यो रि॑ष॒ण्यति॑ शा॒सामु॒ग्रो मन्य॑मानो॒ जिघां॑सति ।\n\nबृह॑स्पते॒ मा प्रण॒क् तस्य॑ नो व॒धो नि क॑र्म म॒न्युं दु॒रेव॑स्य॒ शर्ध॑तः ॥१२॥\n\nभरे॑षु॒ हव्यो॒ नम॑सोप॒सद्यो॒ गन्ता॒ वाजे॑षु॒ सनि॑ता॒ धनं॑धनम् ।\n\nविश्वा॒ इद॒र्यो अ॑भिदि॒प्स्वो॒३ मृधो॒ बृह॒स्पति॒र्वि व॑वर्हा॒ रथाँ॑ इव ॥१३॥\n\nतेजि॑ष्ठया तप॒नी र॒क्षस॑स्तप॒ ये त्वा॑ नि॒दे द॑धि॒रे दृ॒ष्टवी॑र्यम् ।\n\nआ॒विस्तत् कृ॑ष्व॒ यदस॑त् त उ॒क्थ्यं१बृह॑स्पते॒ वि प॑रि॒रापो॑ अर्दय ॥१४॥\n\nबृह॑स्पते॒ अति॒ यद॒र्यो अर्हा॑द् द्यु॒मद्वि॒भाति॒ क्रतु॑म॒ज्जने॑षु ।\n\nयद् दी॒दय॒च्छव॑स ऋतप्रजात॒ तद॒स्मासु॒ द्रवि॑णं धेहि चि॒त्रम् ॥१५॥\n\nमा न॑: स्ते॒नेभ्यो॒ ये अ॒भि द्रु॒हस्प॒दे नि॑रा॒मिणो॑ रि॒पवोऽन्ने॑षु जागृ॒धुः ।\n\nआ दे॒वाना॒मोह॑ते॒ वि व्रयो॑ हृ॒दि बृह॑स्पते॒ न प॒रः साम्नो॑ विदुः ॥१६॥\n\nविश्वे॑भ्यो॒ हि त्वा॒ भुव॑नेभ्य॒स्परि॒ त्वष्टाज॑न॒त् साम्न॑:साम्नः क॒विः ।\n\nस ऋ॑ण॒चिदृ॑ण॒या ब्रह्म॑ण॒स्पति॑र्द्रु॒हो ह॒न्ता म॒ह ऋ॒तस्य॑ ध॒र्तरि॑ ॥१७॥\n\nतव॑ श्रि॒ये व्य॑जिहीत॒ पर्व॑तो॒ गवां॑ गो॒त्रमु॒दसृ॑जो॒ यद॑ङ्गिरः ।\n\nइन्द्रे॑ण यु॒जा तम॑सा॒ परी॑वृतं॒ बृह॑स्पते॒ निर॒पामौ॑ब्जो अर्ण॒वम् ॥१८॥\n\nब्रह्म॑णस्पते॒ त्वम॒स्य य॒न्ता सू॒क्तस्य॑ बोधि॒ तन॑यं च जिन्व ।\n\nविश्वं॒ तद्भ॒द्रं यदव॑न्ति दे॒वा बृ॒हद् व॑देम वि॒दथे॑ सु॒वीरा॑: ॥१९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 24, + "text": "१६ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। ब्रह्मणस्पतिः, १, १० बृहस्पतिः, १२ इन्द्राब्रह्मणस्पती। जगती, १२-१६ त्रिष्टुप्।\n\n सेमाम॑विड्ढि॒ प्रभृ॑तिं॒ य ईशि॑षे॒ ऽया वि॑धेम॒ नव॑या म॒हा गि॒रा ।\n\n यथा॑ नो मी॒ढ्वान् त्स्तव॑ते॒ सखा॒ तव॒ बृह॑स्पते॒ सीष॑ध॒: सोत नो॑ म॒तिम् ॥१॥\n\n यो नन्त्वा॒न्यन॑म॒न्न्योज॑सो॒ताद॑र्दर्म॒न्युना॒ शम्ब॑राणि॒ वि ।\n\n प्राच्या॑वय॒दच्यु॑ता॒ ब्रह्म॑ण॒स्पति॒रा चावि॑श॒द् वसु॑मन्तं॒ वि पर्व॑तम् ॥२॥\n\n तद् दे॒वानां॑ दे॒वत॑माय॒ कर्त्व॒मश्र॑थ्नन् दृ॒ळहाव्र॑दन्त वीळि॒ता ।\n\n उद्गा आ॑ज॒दभि॑न॒द् ब्रह्म॑णा व॒लमगू॑ह॒त्तमो॒ व्य॑चक्षय॒त् स्व॑: ॥३॥\n\n अश्मा॑स्यमव॒तं ब्रह्म॑ण॒स्पति॒र्मधु॑धारम॒भि यमोज॒सातृ॑णत् ।\n\n तमे॒व विश्वे॑ पपिरे स्व॒र्दृशो॑ ब॒हु सा॒कं सि॑सिचु॒रुत्स॑मु॒द्रिण॑म् ॥४॥\n\n सना॒ ता का चि॒द् भुव॑ना॒ भवी॑त्वा मा॒द्भिः श॒रद्भि॒र्दुरो॑ वरन्त वः ।\n\n अय॑तन्ता चरतो अ॒न्यद॑न्य॒दिद् या च॒कार॑ व॒युना॒ ब्रह्म॑ण॒स्पति॑: ॥५॥\n\n अ॒भि॒नक्ष॑न्तो अ॒भि ये तमा॑न॒शुर्नि॒धिं प॑णी॒नां प॑र॒मं गुहा॑ हि॒तम् ।\n\n ते वि॒द्वांस॑: प्रति॒चक्ष्यानृ॑ता॒ पुन॒र्यत॑ उ॒ आय॒न् तदुदी॑युरा॒विश॑म् ॥६॥\n\n ऋ॒तावा॑नः प्रति॒चक्ष्यानृ॑ता॒ पुन॒रात॒ आ त॑स्थुः क॒वयो॑ म॒हस्प॒थः ।\n\n ते बा॒हुभ्यां॑ धमि॒तम॒ग्निमश्म॑नि॒ नकि॒: षो अ॒स्त्यर॑णो ज॒हुर्हि तम् ॥७॥\n\n ऋ॒तज्ये॑न क्षि॒प्रेण॒ ब्रह्म॑ण॒स्पति॒र्यत्र॒ वष्टि॒ प्र तद॑श्नोति॒ धन्व॑ना ।\n\n तस्य॑ सा॒ध्वीरिष॑वो॒ याभि॒रस्य॑ति नृ॒चक्ष॑सो दृ॒शये॒ कर्ण॑योनयः ॥८॥\n\n स सं॑न॒यः स वि॑न॒यः पु॒रोहि॑त॒: स सुष्टु॑त॒: स यु॒धि ब्रह्म॑ण॒स्पति॑: ।\n\n चा॒क्ष्मो यद् वाजं॒ भर॑ते म॒ती धना ऽऽदित् सूर्य॑स्तपति तप्य॒तुर्वृथा॑ ॥९॥\n\n वि॒भु प्र॒भु प्र॑थ॒मं मे॒हना॑वतो॒ बृह॒स्पते॑: सुवि॒दत्रा॑णि॒ राध्या॑ ।\n\n इ॒मा सा॒तानि॑ वे॒न्यस्य॑ वा॒जिनो॒ येन॒ जना॑ उ॒भये॑ भुञ्ज॒ते विश॑: ॥१०॥\n\n योऽव॑रे वृ॒जने॑ वि॒श्वथा॑ वि॒भुर्म॒हामु॑ र॒ण्वः शव॑सा व॒वक्षि॑थ ।\n\n स दे॒वो दे॒वान् प्रति॑ पप्रथे पृ॒थु विश्वेदु॒ ता प॑रि॒भूर्ब्रह्म॑ण॒स्पति॑: ॥११॥\n\n विश्वं॑ स॒त्यं म॑घवाना यु॒वोरिदाप॑श्च॒न प्र मि॑नन्ति व्र॒तं वा॑म् ।\n\n अच्छे॑न्द्राब्रह्मणस्पती ह॒विर्नो ऽन्नं॒ युजे॑व वा॒जिना॑ जिगातम् ॥१२॥\n\n उ॒ताशि॑ष्ठा॒ अनु॑ शृण्वन्ति॒ वह्न॑यः स॒भेयो॒ विप्रो॑ भरते म॒ती धना॑ ।\n\n वी॒ळु॒द्वेषा॒ अनु॒ वश॑ ऋ॒णमा॑द॒दिः स ह॑ वा॒जी स॑मि॒थे ब्रह्म॑ण॒स्पति॑: ॥१३॥\n\n ब्रह्म॑ण॒स्पते॑रभवद् यथाव॒शं स॒त्यो म॒न्युर्महि॒ कर्मा॑ करिष्य॒तः ।\n\n यो गा उ॒दाज॒त् स दि॒वे वि चा॑भजन् म॒हीव॑ री॒तिः शव॑सासर॒त् पृथ॑क् ॥१४॥\n\n ब्रह्म॑णस्पते सु॒यम॑स्य वि॒श्वहा॑ रा॒यः स्या॑म र॒थ्यो॒३ वय॑स्वतः ।\n\n वी॒रेषु॑ वी॒राँ उप॑ पृङ्धि न॒स्त्वं यदीशा॑नो॒ ब्रह्म॑णा॒ वेषि॑ मे॒ हव॑म् ॥१५॥\n\n ब्रह्म॑णस्पते॒ त्वम॒स्य य॒न्ता सू॒क्तस्य॑ बोधि॒ तन॑यं च जिन्व ।\n\n विश्वं॒ तद् भ॒द्रं यदव॑न्ति दे॒वा बृ॒हद् व॑देम वि॒दथे॑ सु॒वीरा॑: ॥१६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 25, + "text": "५ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। ब्रह्मणस्पतिः। जगती।\n\nइन्धा॑नो अ॒ग्निं व॑नवद् वनुष्य॒तः कृ॒तब्र॑ह्मा शूशुवद् रा॒तह॑व्य॒ इत् ।\n\nजा॒तेन॑ जा॒तमति॒ स प्र स॑र्सृते॒ यंयं॒ युजं॑ कृणु॒ते ब्रह्म॑ण॒स्पति॑: ॥१॥\n\nवी॒रेभि॑र्वी॒रान् व॑नवद् वनुष्य॒तो गोभी॑ र॒यिं प॑प्रथ॒द् बोध॑ति॒ त्मना॑ ।\n\nतो॒कं च॒ तस्य॒ तन॑यं च वर्धते॒ यंयं॒ युजं॑ कृणु॒ते ब्रह्म॑ण॒स्पति॑: ॥२॥\n\nसिन्धु॒र्न क्षोद॒: शिमी॑वाँ ऋघाय॒तो वृषे॑व॒ वध्रीँ॑र॒भि व॒ष्ट्योज॑सा ।\n\nअ॒ग्नेरि॑व॒ प्रसि॑ति॒र्नाह॒ वर्त॑वे॒ यंयं॒ युजं॑ कृणु॒ते ब्रह्म॑ण॒स्पति॑: ॥३॥\n\nतस्मा॑ अर्षन्ति दि॒व्या अ॑स॒श्चत॒: स सत्व॑भिः प्रथ॒मो गोषु॑ गच्छति ।\n\nअनि॑भृष्टतविषिर्ह॒न्त्योज॑सा॒ यंयं॒ युजं॑ कृणु॒ते ब्रह्म॑ण॒स्पति॑: ॥४॥\n\nतस्मा॒ इद् विश्वे॑ धुनयन्त॒ सिन्ध॒वो ऽच्छि॑द्रा॒ शर्म॑ दधिरे पु॒रूणि॑ ।\n\nदे॒वानां॑ सु॒म्ने सु॒भग॒: स ए॑धते॒ यंयं॒ युजं॑ कृणु॒ते ब्रह्म॑ण॒स्पति॑: ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 26, + "text": "४ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। ब्रह्मणस्पतिः। जगती।\n\nऋ॒जुरिच्छंसो॑ वनवद् वनुष्य॒तो दे॑व॒यन्निददे॑वयन्तम॒भ्य॑सत् ।\n\nसु॒प्रा॒वीरिद् व॑नवत् पृ॒त्सु दु॒ष्टरं॒ यज्वेदय॑ज्यो॒र्वि भ॑जाति॒ भोज॑नम् ॥१॥\n\nयज॑स्व वीर॒ प्र वि॑हि मनाय॒तो भ॒द्रं मन॑: कृणुष्व वृत्र॒तूर्ये॑ ।\n\nह॒विष्कृ॑णुष्व सु॒भगो॒ यथास॑सि॒ ब्रह्म॑ण॒स्पते॒रव॒ आ वृ॑णीमहे ॥२॥\n\nस इज्जने॑न॒ स वि॒शा स जन्म॑ना॒ स पु॒त्रैर्वाजं॑ भरते॒ धना॒ नृभि॑: ।\n\nदे॒वानां॒ यः पि॒तर॑मा॒विवा॑सति श्र॒द्धाम॑ना ह॒विषा॒ ब्रह्म॑ण॒स्पति॑म् ॥३॥\n\nयो अ॑स्मै ह॒व्यैर्घृ॒तव॑द्भि॒रवि॑ध॒त् प्र तं प्रा॒चा न॑यति॒ ब्रह्म॑ण॒स्पति॑: ।\n\nउ॒रु॒ष्यती॒मंह॑सो॒ रक्ष॑ती रि॒षों॒३ ऽहोश्चि॑दस्मा उरु॒चक्रि॒रद्भु॑तः ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 27, + "text": "१७ कूर्मो गार्त्समदो, गृत्समदो वा। आदित्याः । त्रिष्टुप्।\n\nइ॒मा गिर॑ आदि॒त्येभ्यो॑ घृ॒तस्नू॑: स॒नाद् राज॑भ्यो जु॒ह्वा॑ जुहोमि ।\n\nशृ॒णोतु॑ मि॒त्रो अ॑र्य॒मा भगो॑ नस्तुविजा॒तो वरु॑णो॒ दक्षो॒ अंश॑: ॥१॥\n\nइ॒मं स्तोमं॒ सक्र॑तवो मे अ॒द्य मि॒त्रो अ॑र्य॒मा वरु॑णो जुषन्त ।\n\nआ॒दि॒त्यास॒: शुच॑यो॒ धार॑पूता॒ अवृ॑जिना अनव॒द्या अरि॑ष्टाः ॥२॥\n\nत आ॑दि॒त्यास॑ उ॒रवो॑ गभी॒रा अद॑ब्धासो॒ दिप्स॑न्तो भूर्य॒क्षाः ।\n\nअ॒न्तः प॑श्यन्ति वृजि॒नोत सा॒धु सर्वं॒ राज॑भ्यः पर॒मा चि॒दन्ति॑ ॥३॥\n\nधा॒रय॑न्त आदि॒त्यासो॒ जग॒त् स्था दे॒वा विश्व॑स्य॒ भुव॑नस्य गो॒पाः ।\n\nदी॒र्घाधि॑यो॒ रक्ष॑माणा असु॒र्य॑मृ॒तावा॑न॒श्चय॑माना ऋ॒णानि॑ ॥४॥\n\nवि॒द्यामा॑दित्या॒ अव॑सो वो अ॒स्य यद॑र्यमन् भ॒य आ चि॑न्मयो॒भु ।\n\nयु॒ष्माकं॑ मित्रावरुणा॒ प्रणी॑तौ॒ परि॒ श्वभ्रे॑व दुरि॒तानि॑ वृज्याम् ॥५॥\n\nसु॒गो हि वो॑ अर्यमन्मित्र॒ पन्था॑ अनृक्ष॒रो व॑रुण सा॒धुरस्ति॑ ।\n\nतेना॑दित्या॒ अधि॑ वोचता नो॒ यच्छ॑ता नो दुष्परि॒हन्तु॒ शर्म॑ ॥६॥\n\nपिप॑र्तु नो॒ अदि॑ती॒ राज॑पु॒त्रा ऽति॒ द्वेषां॑स्यर्य॒मा सु॒गेभि॑: ।\n\nबृ॒हन्मि॒त्रस्य॒ वरु॑णस्य॒ शर्मोप॑ स्याम पुरु॒वीरा॒ अरि॑ष्टाः ॥७॥\n\nति॒स्रो भूमी॑र्धारय॒न् त्रीँरु॒त द्यून् त्रीणि॑ व्र॒ता वि॒दथे॑ अ॒न्तरे॑षाम् ।\n\nऋ॒तेना॑दित्या॒ महि॑ वो महि॒त्वं तद॑र्यमन् वरुण मित्र॒ चारु॑ ॥८॥\n\nत्री रो॑च॒ना दि॒व्या धा॑रयन्त हिर॒ण्यया॒: शुच॑यो॒ धार॑पूताः ।\n\nअस्व॑प्नजो अनिमि॒षा अद॑ब्धा उरु॒शंसा॑ ऋ॒जवे॒ मर्त्या॑य ॥९॥\n\nत्वं विश्वे॑षां वरुणासि॒ राजा॒ ये च॑ दे॒वा अ॑सुर॒ ये च॒ मर्ता॑: ।\n\nश॒तं नो॑ रास्व श॒रदो॑ वि॒चक्षे॒ ऽश्यामायूं॑षि॒ सुधि॑तानि॒ पूर्वा॑ ॥१०॥\n\nन द॑क्षि॒णा वि चि॑किते॒ न स॒व्या न प्रा॒चीन॑मादित्या॒ नोत प॒श्चा ।\n\nपा॒क्या॑ चिद् वसवो धी॒र्या॑ चिद् यु॒ष्मानी॑तो॒ अभ॑यं॒ ज्योति॑रश्याम् ॥११॥\n\nयो राज॑भ्य ऋत॒निभ्यो॑ द॒दाश॒ यं व॒र्धय॑न्ति पु॒ष्टय॑श्च॒ नित्या॑: ।\n\nस रे॒वान् या॑ति प्रथ॒मो रथे॑न वसु॒दावा॑ वि॒दथे॑षु प्रश॒स्तः ॥१२॥\n\nशुचि॑र॒पः सू॒यव॑सा॒ अद॑ब्ध॒ उप॑ क्षेति वृ॒द्धव॑याः सु॒वीर॑: ।\n\nनकि॒ष्टं घ्न॒न्त्यन्ति॑तो॒ न दू॒राद् य आ॑दि॒त्यानां॒ भव॑ति॒ प्रणी॑तौ ॥१३॥\n\nअदि॑ते॒ मित्र॒ वरु॑णो॒त मृ॑ळ॒ यद्वो॑ व॒यं च॑कृ॒मा कच्चि॒दाग॑: ।\n\nउ॒र्व॑श्या॒मभ॑यं॒ ज्योति॑रिन्द्र॒ मा नो॑ दी॒र्घा अ॒भि न॑श॒न्तमि॑स्राः ॥१४॥\n\nउ॒भे अ॑स्मै पीपयतः समी॒ची दि॒वो वृ॒ष्टिं सु॒भगो॒ नाम॒ पुष्य॑न् ।\n\nउ॒भा क्षया॑वा॒जय॑न् याति पृ॒त्सूभावर्धौ॑ भवतः सा॒धू अ॑स्मै ॥१५॥\n\nया वो॑ मा॒या अ॑भि॒द्रुहे॑ यजत्रा॒: पाशा॑ आदित्या रि॒पवे॒ विचृ॑त्ताः ।\n\nअ॒श्वीव॒ ताँ अति॑ येषं॒ रथे॒नारि॑ष्टा उ॒रावा शर्म॑न्त्स्याम ॥१६॥\n\nमाहं म॒घोनो॑ वरुण प्रि॒यस्य॑ भूरि॒दाव्न॒ आ वि॑दं॒ शून॑मा॒पेः ।\n\nमा रा॒यो रा॑जन्त् त्सु॒यमा॒दव॑ स्थां बृ॒हद् व॑देम वि॒दथे॑ सु॒वीरा॑: ॥१७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 28, + "text": "११ कूर्मो गार्त्समदो, गृत्समदो वा। वरुणः (१० दुःस्वप्ननाशिनीः)। त्रिष्टुप्।\n\nइ॒दं क॒वेरा॑दि॒त्यस्य॑ स्व॒राजो॒ विश्वा॑नि॒ सान्त्य॒भ्य॑स्तु म॒ह्ना ।\n\nअति॒ यो म॒न्द्रो य॒जथा॑य दे॒वः सु॑की॒र्तिं भि॑क्षे॒ वरु॑णस्य॒ भूरे॑: ॥१॥\n\nतव॑ व्र॒ते सु॒भगा॑सः स्याम स्वा॒ध्यो॑ वरुण तुष्टु॒वांस॑: ।\n\nउ॒पाय॑न उ॒षसां॒ गोम॑तीनाम॒ग्नयो॒ न जर॑माणा॒ अनु॒ द्यून् ॥२॥\n\nतव॑ स्याम पुरु॒वीर॑स्य॒ शर्म॑न्नुरु॒शंस॑स्य वरुण प्रणेतः ।\n\nयू॒यं न॑: पुत्रा अदितेरदब्धा अ॒भि क्ष॑मध्वं॒ युज्या॑य देवाः ॥३॥\n\nप्र सी॑मादि॒त्यो अ॑सृजद्विध॒र्ताँ ऋ॒तं सिन्ध॑वो॒ वरु॑णस्य यन्ति ।\n\nन श्रा॑म्यन्ति॒ न वि मु॑चन्त्ये॒ते वयो॒ न प॑प्तू रघु॒या परि॑ज्मन् ॥४॥\n\nवि मच्छ्र॑थाय रश॒नामि॒वाग॑ ऋ॒ध्याम॑ ते वरुण॒ खामृ॒तस्य॑ ।\n\nमा तन्तु॑श्छेदि॒ वय॑तो॒ धियं॑ मे॒ मा मात्रा॑ शार्य॒पस॑: पु॒र ऋ॒तोः ॥५॥\n\nअपो॒ सु म्य॑क्ष वरुण भि॒यसं॒ मत्सम्रा॒ळृता॒वोऽनु॑ मा गृभाय ।\n\nदामे॑व व॒त्साद् वि मु॑मु॒ग्ध्यंहो॑ न॒हि त्वदा॒रे नि॒मिष॑श्च॒नेशे॑ ॥६॥\n\nमा नो॑ व॒धैर्व॑रुण॒ ये त॑ इ॒ष्टावेन॑: कृ॒ण्वन्त॑मसुर भ्री॒णन्ति॑ ।\n\nमा ज्योति॑षः प्रवस॒थानि॑ गन्म॒ वि षू मृध॑: शिश्रथो जी॒वसे॑ नः ॥७॥\n\nनम॑: पु॒रा ते॑ वरुणो॒त नू॒नमु॒ताप॒रं तु॑विजात ब्रवाम ।\n\nत्वे हि कं॒ पर्व॑ते॒ न श्रि॒तान्यप्र॑च्युतानि दूळभ व्र॒तानि॑ ॥८॥\n\nपर॑ ऋ॒णा सा॑वी॒रध॒ मत्कृ॑तानि॒ माहं रा॑जन्न॒न्यकृ॑तेन भोजम् ।\n\nअव्यु॑ष्टा॒ इन्नु भूय॑सीरु॒षास॒ आ नो॑ जी॒वान् व॑रुण॒ तासु॑ शाधि ॥९॥\n\nयो मे॑ राज॒न् युज्यो॑ वा॒ सखा॑ वा॒ स्वप्ने॑ भ॒यं भी॒रवे॒ मह्य॒माह॑ ।\n\nस्ते॒नो वा॒ यो दिप्स॑ति नो॒ वृको॑ वा॒ त्वं तस्मा॑द् वरुण पाह्य॒स्मान् ॥१०॥\n\nमाहं म॒घोनो॑ वरुण प्रि॒यस्य॑ भूरि॒दाव्न॒ आ वि॑दं॒ शून॑मा॒पेः ।\n\nमा रा॒यो रा॑जन् त्सु॒यमा॒दव॑ स्थां बृ॒हद् व॑देम वि॒दथे॑ सु॒वीरा॑: ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 29, + "text": "७ कूर्मो गार्त्समदो, गृत्समदो वा। विश्वेदेवाः। त्रिष्टुप्।\n\nधृत॑व्रता॒ आदि॑त्या॒ इषि॑रा आ॒रे मत् क॑र्त रह॒सूरि॒वाग॑: ।\n\nशृ॒ण्व॒तो वो॒ वरु॑ण॒ मित्र॒ देवा॑ भ॒द्रस्य॑ वि॒द्वाँ अव॑से हुवे वः ॥१॥\n\nयू॒यं दे॑वा॒: प्रम॑तिर्यू॒यमोजो॑ यू॒यं द्वेषां॑सि सनु॒तर्यु॑योत ।\n\nअ॒भि॒क्ष॒त्तारो॑ अ॒भि च॒ क्षम॑ध्वम॒द्या च॑ नो मृ॒ळय॑ताप॒रं च॑ ॥२॥\n\nकिमू॒ नु व॑: कृणवा॒माप॑रेण॒ किं सने॑न वसव॒ आप्ये॑न ।\n\nयू॒यं नो॑ मित्रावरुणादिते च स्व॒स्तिमि॑न्द्रामरुतो दधात ॥३॥\n\nह॒ये दे॑वा यू॒यमिदा॒पय॑: स्थ॒ ते मृ॑ळत॒ नाध॑मानाय॒ मह्य॑म् ।\n\nमा वो॒ रथो॑ मध्यम॒वाळृ॒ते भू॒न्मा यु॒ष्माव॑त्स्वा॒पिषु॑ श्रमिष्म ॥४॥\n\nप्र व॒ एको॑ मिमय॒ भूर्यागो॒ यन्मा॑ पि॒तेव॑ कित॒वं श॑शा॒स ।\n\nआ॒रे पाशा॑ आ॒रे अ॒घानि॑ देवा॒ मा माधि॑ पु॒त्रे विमि॑व ग्रभीष्ट ॥५॥\n\nअ॒र्वाञ्चो॑ अ॒द्या भ॑वता यजत्रा॒ आ वो॒ हार्दि॒ भय॑मानो व्ययेयम् ।\n\nत्राध्वं॑ नो देवा नि॒जुरो॒ वृक॑स्य॒ त्राध्वं॑ क॒र्ताद॑व॒पदो॑ यजत्राः ॥६॥\n\nमाहं म॒घोनो॑ वरुण प्रि॒यस्य॑ भूरि॒दाव्न॒ आ वि॑दं॒ शून॑मा॒पेः ।\n\nमा रा॒यो रा॑जन् त्सु॒यमा॒दव॑ स्थां बृ॒हद् व॑देम वि॒दथे॑ सु॒वीरा॑: ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 30, + "text": "११ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः।इन्द्रः, ६ इन्द्रसोमौ, ८(पूर्वाऽर्धर्च स्य)। सरस्वती, ९ बृहस्पतिः, ११ मरुतः। त्रिष्टुप्, ११ जगती।\n\n ऋ॒तं दे॒वाय॑ कृण्व॒ते स॑वि॒त्र इन्द्रा॑याहि॒घ्ने न र॑मन्त॒ आप॑: ।\n\n अह॑रहर्यात्य॒क्तुर॒पां किया॒त्या प्र॑थ॒मः सर्ग॑ आसाम् ॥१॥\n\n यो वृ॒त्राय॒ सिन॒मत्राभ॑रिष्य॒त् प्र तं जनि॑त्री वि॒दुष॑ उवाच ।\n\n प॒थो रद॑न्ती॒रनु॒ जोष॑मस्मै दि॒वेदि॑वे॒ धुन॑यो य॒न्त्यर्थ॑म् ॥२॥\n\n ऊ॒र्ध्वो ह्यस्था॒दध्य॒न्तरि॒क्षे ऽधा॑ वृ॒त्राय॒ प्र व॒धं ज॑भार ।\n\n मिहं॒ वसा॑न॒ उप॒ हीमदु॑द्रोत् ति॒ग्मायु॑धो अजय॒च्छत्रु॒मिन्द्र॑: ॥३॥\n\n बृह॑स्पते॒ तपु॒षाश्ने॑व विध्य॒ वृक॑द्वरसो॒ असु॑रस्य वी॒रान् ।\n\n यथा॑ ज॒घन्थ॑ धृष॒ता पु॒रा चि॑दे॒वा ज॑हि॒ शत्रु॑म॒स्माक॑मिन्द्र ॥४॥\n\n अव॑ क्षिप दि॒वो अश्मा॑नमु॒च्चा येन॒ शत्रुं॑ मन्दसा॒नो नि॒जूर्वा॑: ।\n\n तो॒कस्य॑ सा॒तौ तन॑यस्य॒ भूरे॑र॒स्माँ अ॒र्धं कृ॑णुतादिन्द्र॒ गोना॑म् ॥५॥\n\n प्र हि क्रतुं॑ वृ॒हथो॒ यं व॑नु॒थो र॒ध्रस्य॑ स्थो॒ यज॑मानस्य चो॒दौ ।\n\n इन्द्रा॑सोमा यु॒वम॒स्माँ अ॑विष्टम॒स्मिन् भ॒यस्थे॑ कृणुतमु लो॒कम् ॥६॥\n\n न मा॑ तम॒न्न श्र॑म॒न्नोत त॑न्द्र॒न्न वो॑चाम॒ मा सु॑नो॒तेति॒ सोम॑म् ।\n\n यो मे॑ पृ॒णाद् यो दद॒द्यो नि॒बोधा॒द् यो मा॑ सु॒न्वन्त॒मुप॒ गोभि॒राय॑त् ॥७॥\n\n सर॑स्वति॒ त्वम॒स्माँ अ॑विड्ढि म॒रुत्व॑ती धृष॒ती जे॑षि॒ शत्रू॑न् ।\n\n त्यं चि॒च्छर्ध॑न्तं तविषी॒यमा॑ण॒मिन्द्रो॑ हन्ति वृष॒भं शण्डि॑कानाम् ॥८॥\n\n यो न॒: सनु॑त्य उ॒त वा॑ जिघ॒त्नुर॑भि॒ख्याय॒ तं ति॑गि॒तेन॑ विध्य ।\n\n बृह॑स्पत॒ आयु॑धैर्जेषि॒ शत्रू॑न् द्रु॒हे रीष॑न्तं॒ परि॑ धेहि राजन् ॥९॥\n\n अ॒स्माके॑भि॒: सत्व॑भिः शूर॒ शूरै॑र्वी॒र्या॑ कृधि॒ यानि॑ ते॒ कर्त्वा॑नि ।\n\n ज्योग॑भूव॒न्ननु॑धूपितासो ह॒त्वी तेषा॒मा भ॑रा नो॒ वसू॑नि ॥१०॥\n\n तं व॒: शर्धं॒ मारु॑तं सुम्न॒युर्गि॒रोप॑ ब्रुवे॒ नम॑सा॒ दैव्यं॒ जन॑म् ।\n\n यथा॑ र॒यिं सर्व॑वीरं॒ नशा॑महा अपत्य॒साचं॒ श्रुत्यं॑ दि॒वेदि॑वे ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 31, + "text": "७ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। विश्वे देवाः। जगती, ७ त्रिष्टुप्।\n\nअ॒स्माकं॑ मित्रावरुणावतं॒ रथ॑मादि॒त्यै रु॒द्रैर्वसु॑भिः सचा॒भुवा॑ ।\n\nप्र यद् वयो॒ न पप्त॒न्वस्म॑न॒स्परि॑ श्रव॒स्यवो॒ हृषी॑वन्तो वन॒र्षद॑: ॥१॥\n\nअध॑ स्मा न॒ उद॑वता सजोषसो॒ रथं॑ देवासो अ॒भि वि॒क्षु वा॑ज॒युम् ।\n\nयदा॒शव॒: पद्या॑भि॒स्तित्र॑तो॒ रज॑: पृथि॒व्याः सानौ॒ जङ्घ॑नन्त पा॒णिभि॑: ॥२॥\n\nउ॒त स्य न॒ इन्द्रो॑ वि॒श्वच॑र्षणिर्दि॒वः शर्धे॑न॒ मारु॑तेन सु॒क्रतु॑: ।\n\nअनु॒ नु स्था॑त्यवृ॒काभि॑रू॒तिभी॒ रथं॑ म॒हे स॒नये॒ वाज॑सातये ॥३॥\n\nउ॒त स्य दे॒वो भुव॑नस्य स॒क्षणि॒स्त्वष्टा॒ ग्नाभि॑: स॒जोषा॑ जूजुव॒द् रथ॑म् ।\n\nइळा॒ भगो॑ बृहद्दि॒वोत रोद॑सी पू॒षा पुरं॑धिर॒श्विना॒वधा॒ पती॑ ॥४॥\n\nउ॒त त्ये दे॒वी सु॒भगे॑ मिथू॒दृशो॒षासा॒नक्ता॒ जग॑तामपी॒जुवा॑ ।\n\nस्तु॒षे यद् वां पृथिवि॒ नव्य॑सा॒ वच॑: स्था॒तुश्च॒ वय॒स्त्रिव॑या उप॒स्तिरे॑ ॥५॥\n\nउ॒त व॒: शंस॑मु॒शिजा॑मिव श्म॒स्यहि॑र्बु॒ध्न्यो॒३ऽज एक॑पादु॒त ।\n\nत्रि॒त ऋ॑भु॒क्षाः स॑वि॒ता चनो॑ दधे॒ऽपां नपा॑दाशु॒हेमा॑ धि॒या शमि॑ ॥६॥\n\nए॒ता वो॑ व॒श्म्युद्य॑ता यजत्रा॒ अत॑क्षन्ना॒यवो॒ नव्य॑से॒ सम् ।\n\nश्र॒व॒स्यवो॒ वाजं॑ चका॒नाः सप्ति॒र्न रथ्यो॒ अह॑ धी॒तिम॑श्याः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 32, + "text": "८ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। १ द्यावापृथिवी, २-३ इन्द्रस्त्वष्टा वा, ४-५ राका, ६-७ सिनीवाली, ८ लिङ्गोक्ताः। जगती, ६-८ अनुष्टुप्।\n\nअ॒स्य मे॑ द्यावापृथिवी ऋताय॒तो भू॒तम॑वि॒त्री वच॑स॒: सिषा॑सतः ।\n\nययो॒रायु॑: प्रत॒रं ते इ॒दं पु॒र उप॑स्तुते वसू॒युर्वां॑ म॒हो द॑धे ॥१॥\n\nमा नो॒ गुह्या॒ रिप॑ आ॒योरह॑न् दभ॒न् मा न॑ आ॒भ्यो री॑रधो दु॒च्छुना॑भ्यः ।\n\nमा नो॒ वि यौ॑: स॒ख्या वि॒द्धि तस्य॑ नः सुम्नाय॒ता मन॑सा॒ तत् त्वे॑महे ॥२॥\n\nअहे॑ळता॒ मन॑सा श्रु॒ष्टिमा व॑ह॒ दुहा॑नां धे॒नुं पि॒प्युषी॑मस॒श्चत॑म् ।\n\nपद्या॑भिरा॒शुं वच॑सा च वा॒जिनं॒ त्वां हि॑नोमि पुरुहूत वि॒श्वहा॑ ॥३॥\n\nरा॒काम॒हं सु॒हवां॑ सुष्टु॒ती हु॑वे शृ॒णोतु॑ नः सु॒भगा॒ बोध॑तु॒ त्मना॑ ।\n\nसीव्य॒त्वप॑: सू॒च्याच्छि॑द्यमानया॒ ददा॑तु वी॒रं श॒तदा॑यमु॒क्थ्य॑म् ॥४॥\n\nयास्ते॑ राके सुम॒तय॑: सु॒पेश॑सो॒ याभि॒र्ददा॑सि दा॒शुषे॒ वसू॑नि ।\n\nताभि॑र्नो अ॒द्य सु॒मना॑ उ॒पाग॑हि सहस्रपो॒षं सु॑भगे॒ ररा॑णा ॥५॥\n\nसिनी॑वालि॒ पृथु॑ष्टुके॒ या दे॒वाना॒मसि॒ स्वसा॑ ।\n\nजु॒षस्व॑ ह॒व्यमाहु॑तं प्र॒जां दे॑वि दिदिड्ढि नः ॥६॥\n\nया सु॑बा॒हुः स्व॑ङ्गु॒रिः सु॒षूमा॑ बहु॒सूव॑री ।\n\nतस्यै॑ वि॒श्पत्न्यै॑ ह॒विः सि॑नीवा॒ल्यै जु॑होतन ॥७॥\n\nया गु॒ङ्गूर्या सि॑नीवा॒ली या रा॒का या सर॑स्वती ।\n\nइ॒न्द्रा॒णीम॑ह्व ऊ॒तये॑ वरुणा॒नीं स्व॒स्तये॑ ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 33, + "text": "१५ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। रुद्रः। त्रिष्टुप्।\n\nआ ते॑ पितर्मरुतां सु॒म्नमे॑तु॒ मा न॒: सूर्य॑स्य सं॒दृशो॑ युयोथाः ।\n\nअ॒भि नो॑ वी॒रो अर्व॑ति क्षमेत॒ प्र जा॑येमहि रुद्र प्र॒जाभि॑: ॥१॥\n\nत्वाद॑त्तेभी रुद्र॒ शंत॑मेभिः श॒तं हिमा॑ अशीय भेष॒जेभि॑: ।\n\nव्य१स्मद्द्वेषो॑ वित॒रं व्यंहो॒ व्यमी॑वाश्चातयस्वा॒ विषू॑चीः ॥२॥\n\nश्रेष्ठो॑ जा॒तस्य॑ रुद्र श्रि॒यासि॑ त॒वस्त॑मस्त॒वसां॑ वज्रबाहो ।\n\nपर्षि॑ णः पा॒रमंह॑सः स्व॒स्ति विश्वा॑ अ॒भी॑ती॒ रप॑सो युयोधि ॥३॥\n\nमा त्वा॑ रुद्र चुक्रुधामा॒ नमो॑भि॒र्मा दुष्टु॑ती वृषभ॒ मा सहू॑ती ।\n\nउन्नो॑ वी॒राँ अ॑र्पय भेष॒जेभि॑र्भि॒षक्त॑मं त्वा भि॒षजां॑ शृणोमि ॥४॥\n\nहवी॑मभि॒र्हव॑ते॒ यो ह॒विर्भि॒रव॒ स्तोमे॑भी रु॒द्रं दि॑षीय ।\n\nऋ॒दू॒दर॑: सु॒हवो॒ मा नो॑ अ॒स्यै ब॒भ्रुः सु॒शिप्रो॑ रीरधन्म॒नायै॑ ॥५॥\n\nउन्मा॑ ममन्द वृष॒भो म॒रुत्वा॒न् त्वक्षी॑यसा॒ वय॑सा॒ नाध॑मानम् ।\n\nघृणी॑व च्छा॒याम॑र॒पा अ॑शी॒याऽऽ वि॑वासेयं रु॒द्रस्य॑ सु॒म्नम् ॥६॥\n\nक्व१ स्य ते॑ रुद्र मृळ॒याकु॒र्हस्तो॒ यो अस्ति॑ भेष॒जो जला॑षः ।\n\nअ॒प॒भ॒र्ता रप॑सो॒ दैव्य॑स्या॒भी नु मा॑ वृषभ चक्षमीथाः ॥७॥\n\nप्र ब॒भ्रवे॑ वृष॒भाय॑ श्विती॒चे म॒हो म॒हीं सु॑ष्टु॒तिमी॑रयामि ।\n\nन॒म॒स्या क॑ल्मली॒किनं॒ नमो॑भिर्गृणी॒मसि॑ त्वे॒षं रु॒द्रस्य॒ नाम॑ ॥८॥\n\nस्थि॒रेभि॒रङ्गै॑: पुरु॒रूप॑ उ॒ग्रो ब॒भ्रुः शु॒क्रेभि॑: पिपिशे॒ हिर॑ण्यैः ।\n\nईशा॑नाद॒स्य भुव॑नस्य॒ भूरे॒र्न वा उ॑ योषद् रु॒द्राद॑सु॒र्य॑म् ॥९॥\n\nअर्ह॑न् बिभर्षि॒ साय॑कानि॒ धन्वार्ह॑न् नि॒ष्कं य॑ज॒तं वि॒श्वरू॑पम् ।\n\nअर्ह॑न्नि॒दं द॑यसे॒ विश्व॒मभ्वं॒ न वा ओजी॑यो रुद्र॒ त्वद॑स्ति ॥१०॥\n\nस्तु॒हि श्रु॒तं ग॑र्त॒सदं॒ युवा॑नं मृ॒गं न भी॒ममु॑पह॒त्नुमु॒ग्रम् ।\n\nमृ॒ळा ज॑रि॒त्रे रु॑द्र॒ स्तवा॑नो॒ ऽन्यं ते॑ अ॒स्मन्नि व॑पन्तु॒ सेना॑: ॥११॥\n\nकु॒मा॒रश्चि॑त् पि॒तरं॒ वन्द॑मानं॒ प्रति॑ नानाम रुद्रोप॒यन्त॑म् ।\n\nभूरे॑र्दा॒तारं॒ सत्प॑तिं गृणीषे स्तु॒तस्त्वं भे॑ष॒जा रा॑स्य॒स्मे ॥१२॥\n\nया वो॑ भेष॒जा म॑रुत॒: शुची॑नि॒ या शंत॑मा वृषणो॒ या म॑यो॒भु ।\n\nयानि॒ मनु॒रवृ॑णीता पि॒ता न॒स्ता शं च॒ योश्च॑ रु॒द्रस्य॑ वश्मि ॥१३॥\n\nपरि॑ णो हे॒ती रु॒द्रस्य॑ वृज्या॒: परि॑ त्वे॒षस्य॑ दुर्म॒तिर्म॒ही गा॑त् ।\n\nअव॑ स्थि॒रा म॒घव॑द्भ्यस्तनुष्व॒ मीढ्व॑स्तो॒काय॒ तन॑याय मृळ ॥१४॥\n\nए॒वा ब॑भ्रो वृषभ चेकितान॒ यथा॑ देव॒ न हृ॑णी॒षे न हंसि॑ ।\n\nह॒व॒न॒श्रुन्नो॑ रुद्रे॒ह बो॑धि बृ॒हद् व॑देम वि॒दथे॑ सु॒वीरा॑: ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 34, + "text": "१५ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। मरुत्। जगती, १५ त्रिष्टुप्।\n\n धा॒रा॒व॒रा म॒रुतो॑ धृ॒ष्ण्वो॑जसो मृ॒गा न भी॒मास्तवि॑षीभिर॒र्चिन॑: ।\n\n अ॒ग्नयो॒ न शु॑शुचा॒ना ऋ॑जी॒षिणो॒ भृमिं॒ धम॑न्तो॒ अप॒ गा अ॑वृण्वत ॥१॥\n\n द्यावो॒ न स्तृभि॑श्चितयन्त खा॒दिनो॒ व्य१भ्रिया॒ न द्यु॑तयन्त वृ॒ष्टय॑: ।\n\n रु॒द्रो यद् वो॑ मरुतो रुक्मवक्षसो॒ वृषाज॑नि॒ पृश्न्या॑: शु॒क्र ऊध॑नि ॥२॥\n\n उ॒क्षन्ते॒ अश्वाँ॒ अत्याँ॑ इवा॒जिषु॑ न॒दस्य॒ कर्णै॑स्तुरयन्त आ॒शुभि॑: ।\n\n हिर॑ण्यशिप्रा मरुतो॒ दवि॑ध्वतः पृ॒क्षं या॑थ॒ पृष॑तीभिः समन्यवः ॥३॥\n\n पृ॒क्षे ता विश्वा॒ भुव॑ना ववक्षिरे मि॒त्राय॑ वा॒ सद॒मा जी॒रदा॑नवः ।\n\n पृष॑दश्वासो अनव॒भ्ररा॑धस ऋजि॒प्यासो॒ न व॒युने॑षु धू॒र्षद॑: ॥४॥\n\n इन्ध॑न्वभिर्धे॒नुभी॑ र॒प्शदू॑धभिरध्व॒स्मभि॑: प॒थिभि॑र्भ्राजदृष्टयः ।\n\n आ हं॒सासो॒ न स्वस॑राणि गन्तन॒ मधो॒र्मदा॑य मरुतः समन्यवः ॥५॥\n\n आ नो॒ ब्रह्मा॑णि मरुतः समन्यवो न॒रां न शंस॒: सव॑नानि गन्तन ।\n\n अश्वा॑मिव पिप्यत धे॒नुमूध॑नि॒ कर्ता॒ धियं॑ जरि॒त्रे वाज॑पेशसम् ॥६॥\n\n तं नो॑ दात मरुतो वा॒जिनं॒ रथ॑ आपा॒नं ब्रह्म॑ चि॒तय॑द् दि॒वेदि॑वे ।\n\n इषं॑ स्तो॒तृभ्यो॑ वृ॒जने॑षु का॒रवे॑ स॒निं मे॒धामरि॑ष्टं दु॒ष्टरं॒ सह॑: ॥७॥\n\n यद् यु॒ञ्जते॑ म॒रुतो॑ रु॒क्मव॑क्ष॒सो ऽश्वा॒न् रथे॑षु॒ भग॒ आ सु॒दान॑वः ।\n\n धे॒नुर्न शिश्वे॒ स्वस॑रेषु पिन्वते॒ जना॑य रा॒तह॑विषे म॒हीमिष॑म् ॥८॥\n\n यो नो॑ मरुतो वृ॒कता॑ति॒ मर्त्यो॑ रि॒पुर्द॒धे व॑सवो॒ रक्ष॑ता रि॒षः ।\n\n व॒र्तय॑त॒ तपु॑षा च॒क्रिया॒भि तमव॑ रुद्रा अ॒शसो॑ हन्तना॒ वध॑: ॥९॥\n\n चि॒त्रं तद् वो॑ मरुतो॒ याम॑ चेकिते॒ पृश्न्या॒ यदूध॒रप्या॒पयो॑ दु॒हुः ।\n\n यद् वा॑ नि॒दे नव॑मानस्य रुद्रियास्त्रि॒तं जरा॑य जुर॒ताम॑दाभ्याः ॥१०॥\n\n तान् वो॑ म॒हो म॒रुत॑ एव॒याव्नो॒ विष्णो॑रे॒षस्य॑ प्रभृ॒थे ह॑वामहे ।\n\n हिर॑ण्यवर्णान् ककु॒हान् य॒तस्रु॑चो ब्रह्म॒ण्यन्त॒: शंस्यं॒ राध॑ ईमहे ॥११॥\n\n ते दश॑ग्वाः प्रथ॒मा य॒ज्ञमू॑हिरे॒ ते नो॑ हिन्वन्तू॒षसो॒ व्यु॑ष्टिषु ।\n\n उ॒षा न रा॒मीर॑रु॒णैरपो॑र्णुते म॒हो ज्योति॑षा शुच॒ता गोअ॑र्णसा ॥१२॥\n\n ते क्षो॒णीभि॑ररु॒णेभि॒र्नाञ्जिभी॑ रु॒द्रा ऋ॒तस्य॒ सद॑नेषु वावृधुः ।\n\n नि॒मेघ॑माना॒ अत्ये॑न॒ पाज॑सा सुश्च॒न्द्रं वर्णं॑ दधिरे सु॒पेश॑सम् ॥१३॥\n\n ताँ इ॑या॒नो महि॒ वरू॑थमू॒तय॒ उप॒ घेदे॒ना नम॑सा गृणीमसि ।\n\n त्रि॒तो न यान् पञ्च॒ होतॄ॑न॒भिष्ट॑य आव॒वर्त॒दव॑राञ्च॒क्रियाव॑से ॥१४॥\n\n यया॑ र॒ध्रं पा॒रय॒थात्यंहो॒ यया॑ नि॒दो मु॒ञ्चथ॑ वन्दि॒तार॑म् ।\n\n अ॒र्वाची॒ सा म॑रुतो॒ या व॑ ऊ॒तिरो षु वा॒श्रेव॑ सुम॒तिर्जि॑गातु ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 35, + "text": "१५ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। अपांनपात्। त्रिष्टुप्।\n\nउपे॑मसृक्षि वाज॒युर्व॑च॒स्यां चनो॑ दधीत ना॒द्यो गिरो॑ मे ।\n\nअ॒पां नपा॑दाशु॒हेमा॑ कु॒वित् स सु॒पेश॑सस्करति॒ जोषि॑ष॒द्धि ॥१॥\n\nइ॒मं स्व॑स्मै हृ॒द आ सुत॑ष्टं॒ मन्त्रं॑ वोचेम कु॒विद॑स्य॒ वेद॑त् ।\n\nअ॒पां नपा॑दसु॒र्य॑स्य म॒ह्ना विश्वा॑न्य॒र्यो भुव॑ना जजान ॥२॥\n\nसम॒न्या यन्त्युप॑ यन्त्य॒न्याः स॑मा॒नमू॒र्वं न॒द्य॑: पृणन्ति ।\n\nतमू॒ शुचिं॒ शुच॑यो दीदि॒वांस॑म॒पां नपा॑तं॒ परि॑ तस्थु॒राप॑: ॥३॥\n\nतमस्मे॑रा युव॒तयो॒ युवा॑नं मर्मृ॒ज्यमा॑ना॒: परि॑ य॒न्त्याप॑: ।\n\nस शु॒क्रेभि॒: शिक्व॑भी रे॒वद॒स्मे दी॒दाया॑नि॒ध्मो घृ॒तनि॑र्णिग॒प्सु ॥४॥\n\nअ॒स्मै ति॒स्रो अ॑व्य॒थ्याय॒ नारी॑र्दे॒वाय॑ दे॒वीर्दि॑धिष॒न्त्यन्न॑म् ।\n\nकृता॑ इ॒वोप॒ हि प्र॑स॒र्स्रे अ॒प्सु स पी॒यूषं॑ धयति पूर्व॒सूना॑म् ॥५॥\n\nअश्व॒स्यात्र॒ जनि॑मा॒स्य च॒ स्व॑र्द्रु॒हो रि॒षः स॒म्पृच॑: पाहि सू॒रीन् ।\n\nआ॒मासु॑ पू॒र्षु प॒रो अ॑प्रमृ॒ष्यं नारा॑तयो॒ वि न॑श॒न्नानृ॑तानि ॥६॥\n\nस्व आ दमे॑ सु॒दुघा॒ यस्य॑ धे॒नुः स्व॒धां पी॑पाय सु॒भ्वन्न॑मत्ति ।\n\nसो अ॒पां नपा॑दू॒र्जय॑न्न॒प्स्व१न्तर्व॑सु॒देया॑य विध॒ते वि भा॑ति ७॥\n\nयो अ॒प्स्वा शुचि॑ना॒ दैव्ये॑न ऋ॒तावाज॑स्र उर्वि॒या वि॒भाति॑ ।\n\nव॒या इद॒न्या भुव॑नान्यस्य॒ प्र जा॑यन्ते वी॒रुध॑श्च प्र॒जाभि॑: ॥८॥\n\nअ॒पां नपा॒दा ह्यस्था॑दु॒पस्थं॑ जि॒ह्माना॑मू॒र्ध्वो वि॒द्युतं॒ वसा॑नः ।\n\nतस्य॒ ज्येष्ठं॑ महि॒मानं॒ वह॑न्ती॒र्हिर॑ण्यवर्णा॒: परि॑ यन्ति य॒ह्वीः ॥९॥\n\nहिर॑ण्यरूप॒: स हिर॑ण्यसंदृग॒पां नपा॒त् सेदु॒ हिर॑ण्यवर्णः ।\n\nहि॒र॒ण्यया॒त् परि॒ योने॑र्नि॒षद्या॑ हिरण्य॒दा द॑द॒त्यन्न॑मस्मै ॥१०॥\n\nतद॒स्यानी॑कमु॒त चारु॒ नामा॑पी॒च्यं॑ वर्धते॒ नप्तु॑र॒पाम् ।\n\nयमि॒न्धते॑ युव॒तय॒: समि॒त्था हिर॑ण्यवर्णं घृ॒तमन्न॑मस्य ॥११॥\n\nअ॒स्मै ब॑हू॒नाम॑व॒माय॒ सख्ये॑ य॒ज्ञैर्वि॑धेम॒ नम॑सा ह॒विर्भि॑: ।\n\nसं सानु॒ मार्ज्मि॒ दिधि॑षामि॒ बिल्मै॒र्दधा॒म्यन्नै॒: परि॑ वन्द ऋ॒ग्भिः ॥१२॥\n\nस ईं॒ वृषा॑जनय॒त् तासु॒ गर्भं॒ स ईं॒ शिशु॑र्धयति॒ तं रि॑हन्ति ।\n\nसो अ॒पां नपा॒दन॑भिम्लातवर्णो॒ ऽन्यस्ये॑वे॒ह त॒न्वा॑ विवेष ॥१३॥\n\nअ॒स्मिन् प॒दे प॑र॒मे त॑स्थि॒वांस॑मध्व॒स्मभि॑र्वि॒श्वहा॑ दीदि॒वांस॑म् ।\n\nआपो॒ नप्त्रे॑ घृ॒तमन्नं॒ वह॑न्तीः स्व॒यमत्कै॒: परि॑ दीयन्ति य॒ह्वीः ॥१४॥\n\nअयां॑समग्ने सुक्षि॒तिं जना॒यायां॑समु म॒घव॑द्भ्यः सुवृ॒क्तिम् ।\n\nविश्वं॒ तद् भ॒द्रं यदव॑न्ति दे॒वा बृ॒हद् व॑देम वि॒दथे॑ सु॒वीरा॑: ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 36, + "text": "६ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। ऋतुदेवताः- १ इन्द्रो मधुश्च, २मरुतो माधवश्च, ३ त्वष्टा शुक्रश्च, ४ अग्निः शचिश्च, ५ इन्द्रो नभश्च, ६ मित्रावरुणौ नभस्यश्च। जगती।\n\nतुभ्यं॑ हिन्वा॒नो व॑सिष्ट॒ गा अ॒पो ऽधु॑क्षन् त्सी॒मवि॑भि॒रद्रि॑भि॒र्नर॑: ।\n\nपिबे॑न्द्र॒ स्वाहा॒ प्रहु॑तं॒ वष॑ट्कृतं हो॒त्रादा सोमं॑ प्रथ॒मो य ईशि॑षे ॥१॥\n\nय॒ज्ञैः सम्मि॑श्ला॒: पृष॑तीभिॠ॒ष्टिभि॒र्याम॑ञ्छु॒भ्रासो॑ अ॒ञ्जिषु॑ प्रि॒या उ॒त ।\n\nआ॒सद्या॑ ब॒र्हिर्भ॑रतस्य सूनवः पो॒त्रादा सोमं॑ पिबता दिवो नरः ॥२॥\n\nअ॒मेव॑ नः सुहवा॒ आ हि गन्त॑न॒ नि ब॒र्हिषि॑ सदतना॒ रणि॑ष्टन ।\n\nअथा॑ मन्दस्व जुजुषा॒णो अन्ध॑स॒स्त्वष्ट॑र्दे॒वेभि॒र्जनि॑भिः सु॒मद्ग॑णः ॥३॥\n\nआ व॑क्षि दे॒वाँ इ॒ह वि॑प्र॒ यक्षि॑ चो॒शन् हो॑त॒र्नि ष॑दा॒ योनि॑षु त्रि॒षु ।\n\nप्रति॑ वीहि॒ प्रस्थि॑तं सो॒म्यं मधु॒ पिबाग्नी॑ध्रा॒त् तव॑ भा॒गस्य॑ तृप्णुहि ॥४॥\n\nए॒ष स्य ते॑ त॒न्वो॑ नृम्ण॒वर्ध॑न॒: सह॒ ओज॑: प्र॒दिवि॑ बा॒ह्वोर्हि॒तः ।\n\nतुभ्यं॑ सु॒तो म॑घव॒न् तुभ्य॒माभृ॑त॒स्त्वम॑स्य॒ ब्राह्म॑णा॒दा तृ॒पत् पि॑ब ॥५॥\n\nजु॒षेथां॑ य॒ज्ञं बोध॑तं॒ हव॑स्य मे स॒त्तो होता॑ नि॒विद॑: पू॒र्व्या अनु॑ ।\n\nअच्छा॒ राजा॑ना॒ नम॑ एत्या॒वृतं॑ प्रशा॒स्त्रादा पि॑बतं सो॒म्यं मधु॑ ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 37, + "text": "६ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। ऋतुदेवताः- १-४ द्रविणोदा ऋतवश्च, ५ अश्विनौ ऋतवश्च, ६ अग्निः ऋतुश्च। जगती।\n\n मन्द॑स्व हो॒त्रादनु॒ जोष॒मन्ध॒सो ऽध्व॑र्यव॒: स पू॒र्णां व॑ष्ट्या॒सिच॑म् ।\n\n तस्मा॑ ए॒तं भ॑रत तद्व॒शो द॒दिर्हो॒त्रात् सोमं॑ द्रविणोद॒: पिब॑ ऋ॒तुभि॑: ॥१॥\n\n यमु॒ पूर्व॒महु॑वे॒ तमि॒दं हु॑वे॒ सेदु॒ हव्यो॑ द॒दिर्यो नाम॒ पत्य॑ते ।\n\n अ॒ध्व॒र्युभि॒: प्रस्थि॑तं सो॒म्यं मधु॑ पो॒त्रात् सोमं॑ द्रविणोद॒: पिब॑ ऋ॒तुभि॑: ॥२॥\n\n मेद्य॑न्तु ते॒ वह्न॑यो॒ येभि॒रीय॒से ऽरि॑षण्यन् वीळयस्वा वनस्पते ।\n\n आ॒यूया॑ धृष्णो अभि॒गूर्या॒ त्वं ने॒ष्ट्रात् सोमं॑ द्रविणोद॒: पिब॑ ऋ॒तुभि॑: ॥३॥\n\n अपा॑द्धो॒त्रादु॒त पो॒त्राद॑मत्तो॒त ने॒ष्ट्राद॑जुषत॒ प्रयो॑ हि॒तम् ।\n\n तु॒रीयं॒ पात्र॒ममृ॑क्त॒मम॑र्त्यं द्रविणो॒दाः पि॑बतु द्राविणोद॒सः ॥४॥\n\n अ॒र्वाञ्च॑म॒द्य य॒य्यं॑ नृ॒वाह॑णं॒ रथं॑ युञ्जाथामि॒ह वां॑ वि॒मोच॑नम् ।\n\n पृ॒ङ्क्तं ह॒वींषि॒ मधु॒ना हि कं॑ ग॒तमथा॒ सोमं॑ पिबतं वाजिनीवसू ॥५॥\n\n जोष्य॑ग्ने स॒मिधं॒ जोष्याहु॑तिं॒ जोषि॒ ब्रह्म॒ जन्यं॒ जोषि॑ सुष्टु॒तिम् ।\n\n विश्वे॑भि॒र्विश्वाँ॑ ऋ॒तुना॑ वसो म॒ह उ॒शन् दे॒वाँ उ॑श॒तः पा॑यया ह॒विः ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 38, + "text": "११ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। सविता।त्रिष्टुप्।\n\nउदु॒ ष्य दे॒वः स॑वि॒ता स॒वाय॑ शश्वत्त॒मं तद॑पा॒ वह्नि॑रस्थात् ।\n\nनू॒नं दे॒वेभ्यो॒ वि हि धाति॒ रत्न॒मथाभ॑जद् वी॒तिहो॑त्रं स्व॒स्तौ ॥१॥\n\nविश्व॑स्य॒ हि श्रु॒ष्टये॑ दे॒व ऊ॒र्ध्वः प्र बा॒हवा॑ पृ॒थुपा॑णि॒: सिस॑र्ति ।\n\nआप॑श्चिदस्य व्र॒त आ निमृ॑ग्रा अ॒यं चि॒द् वातो॑ रमते॒ परि॑ज्मन् ॥२॥\n\nआ॒शुभि॑श्चि॒द्यान् वि मु॑चाति नू॒नमरी॑रम॒दत॑मानं चि॒देतो॑: ।\n\nअ॒ह्यर्षू॑णां चि॒न्न्य॑याँ अवि॒ष्यामनु॑ व्र॒तं स॑वि॒तुर्मोक्यागा॑त् ॥३॥\n\nपुन॒: सम॑व्य॒द् वित॑तं॒ वय॑न्ती म॒ध्या कर्तो॒र्न्य॑धा॒च्छक्म॒ धीर॑: ।\n\nउत् संहाया॑स्था॒द् व्यृ१तूँर॑दर्धर॒रम॑तिः सवि॒ता दे॒व आगा॑त् ॥४॥\n\nनानौकां॑सि॒ दुर्यो॒ विश्व॒मायु॒र्वि ति॑ष्ठते प्रभ॒वः शोको॑ अ॒ग्नेः ।\n\nज्येष्ठं॑ मा॒ता सू॒नवे॑ भा॒गमाधा॒दन्व॑स्य॒ केत॑मिषि॒तं स॑वि॒त्रा ॥५॥\n\nस॒माव॑वर्ति॒ विष्ठि॑तो जिगी॒षुर्विश्वे॑षां॒ काम॒श्चर॑ताम॒माभू॑त् ।\n\nशश्वाँ॒ अपो॒ विकृ॑तं हि॒त्व्यागा॒दनु॑ व्र॒तं स॑वि॒तुर्दैव्य॑स्य ॥६॥\n\nत्वया॑ हि॒तमप्य॑म॒प्सु भा॒गं धन्वान्वा मृ॑ग॒यसो॒ वि त॑स्थुः ।\n\nवना॑नि॒ विभ्यो॒ नकि॑रस्य॒ तानि॑ व्र॒ता दे॒वस्य॑ सवि॒तुर्मि॑नन्ति ॥७॥\n\nया॒द्रा॒ध्यं१ वरु॑णो॒ योनि॒मप्य॒मनि॑शितं नि॒मिषि॒ जर्भु॑राणः ।\n\nविश्वो॑ मार्ता॒ण्डो व्र॒जमा प॒शुर्गा॑त्स्थ॒ स्थ॒शो जन्मा॑नि सवि॒ता व्याक॑: ॥८॥\n\nन यस्येन्द्रो॒ वरु॑णो॒ न मि॒त्रो व्र॒तम॑र्य॒मा न मि॒नन्ति॑ रु॒द्रः ।\n\nनारा॑तय॒स्तमि॒दं स्व॒स्ति हु॒वे दे॒वं स॑वि॒तारं॒ नमो॑भिः ॥९॥\n\nभगं॒ धियं॑ वा॒जय॑न्त॒: पुरं॑धिं॒ नरा॒शंसो॒ ग्नास्पति॑र्नो अव्याः ।\n\nआ॒ये वा॒मस्य॑ संग॒थे र॑यी॒णां प्रि॒या दे॒वस्य॑ सवि॒तुः स्या॑म ॥१०॥\n\nअ॒स्मभ्यं॒ तद् दि॒वो अ॒द्भ्यः पृ॑थि॒व्यास्त्वया॑ द॒त्तं काम्यं॒ राध॒ आ गा॑त् ।\n\nशं यत् स्तो॒तृभ्य॑ आ॒पये॒ भवा॑त्युरु॒शंसा॑य सवितर्जरि॒त्रे ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 39, + "text": "८ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। अश्विनौ। त्रिष्टुप्।\n\nग्रावा॑णेव॒ तदिदर्थं॑ जरेथे॒ गृध्रे॑व वृ॒क्षं नि॑धि॒मन्त॒मच्छ॑ ।\n\nब्र॒ह्माणे॑व वि॒दथ॑ उक्थ॒शासा॑ दू॒तेव॒ हव्या॒ जन्या॑ पुरु॒त्रा ॥१॥\n\nप्रा॒त॒र्यावा॑णा र॒थ्ये॑व वी॒रा ऽजेव॑ य॒मा वर॒मा स॑चेथे ।\n\nमेने॑ इव त॒न्वा॒३ शुम्भ॑माने॒ दम्प॑तीव क्रतु॒विदा॒ जने॑षु ॥२॥\n\nशृङ्गे॑व नः प्रथ॒मा ग॑न्तम॒र्वाक् छ॒फावि॑व॒ जर्भु॑राणा॒ तरो॑भिः ।\n\nच॒क्र॒वा॒केव॒ प्रति॒ वस्तो॑रुस्रा॒ ऽर्वाञ्चा॑ यातं र॒थ्ये॑व शक्रा ॥३॥\n\nना॒वेव॑ नः पारयतं यु॒गेव॒ नभ्ये॑व न उप॒धीव॑ प्र॒धीव॑ ।\n\nश्वाने॑व नो॒ अरि॑षण्या त॒नूनां॒ खृग॑लेव वि॒स्रस॑: पातम॒स्मान् ॥४॥\n\nवाते॑वाजु॒र्या न॒द्ये॑व री॒तिर॒क्षी इ॑व॒ चक्षु॒षा या॑तम॒र्वाक् ।\n\nहस्ता॑विव त॒न्वे॒३ शम्भ॑विष्ठा॒ पादे॑व नो नयतं॒ वस्यो॒ अच्छ॑ ॥५॥\n\nओष्ठा॑विव॒ मध्वा॒स्ने वद॑न्ता॒ स्तना॑विव पिप्यतं जी॒वसे॑ नः ।\n\nनासे॑व नस्त॒न्वो॑ रक्षि॒तारा॒ कर्णा॑विव सु॒श्रुता॑ भूतम॒स्मे ॥६॥\n\nहस्ते॑व श॒क्तिम॒भि सं॑द॒दी न॒: क्षामे॑व न॒: सम॑जतं॒ रजां॑सि ।\n\nइ॒मा गिरो॑ अश्विना युष्म॒यन्ती॒: क्ष्णोत्रे॑णेव॒ स्वधि॑तिं॒ सं शि॑शीतम् ॥७॥\n\nए॒तानि॑ वामश्विना॒ वर्ध॑नानि॒ ब्रह्म॒ स्तोमं॑ गृत्सम॒दासो॑ अक्रन् ।\n\nतानि॑ नरा जुजुषा॒णोप॑ यातं बृ॒हद् व॑देम वि॒दथे॑ सु॒वीरा॑: ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 40, + "text": "६ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। सोमापूषणौ, ६(अन्त्यार्धर्चस्य) अदितिः। त्रिष्टुप्।\n\nसोमा॑पूषणा॒ जन॑ना रयी॒णां जन॑ना दि॒वो जन॑ना पृथि॒व्याः ।\n\nजा॒तौ विश्व॑स्य॒ भुव॑नस्य गो॒पौ दे॒वा अ॑कृण्वन्न॒मृत॑स्य॒ नाभि॑म् ॥१॥\n\nइ॒मौ दे॒वौ जाय॑मानौ जुषन्ते॒मौ तमां॑सि गूहता॒मजु॑ष्टा ।\n\nआ॒भ्यामिन्द्र॑: प॒क्वमा॒मास्व॒न्तः सो॑मापू॒षभ्यां॑ जनदु॒स्रिया॑सु ॥२॥\n\nसोमा॑पूषणा॒ रज॑सो वि॒मानं॑ स॒प्तच॑क्रं॒ रथ॒मवि॑श्वमिन्वम् ।\n\nवि॒षू॒वृतं॒ मन॑सा यु॒ज्यमा॑नं॒ तं जि॑न्वथो वृषणा॒ पञ्च॑रश्मिम् ॥३॥\n\nदि॒व्य१न्यः सद॑नं च॒क्र उ॒च्चा पृ॑थि॒व्याम॒न्यो अध्य॒न्तरि॑क्षे ।\n\nताव॒स्मभ्यं॑ पुरु॒वारं॑ पुरु॒क्षुं रा॒यस्पोषं॒ वि ष्य॑तां॒ नाभि॑म॒स्मे ॥४॥\n\nविश्वा॑न्य॒न्यो भुव॑ना ज॒जान॒ विश्व॑म॒न्यो अ॑भि॒चक्षा॑ण एति ।\n\nसोमा॑पूषणा॒वव॑तं॒ धियं॑ मे यु॒वाभ्यां॒ विश्वा॒: पृत॑ना जयेम ॥५॥\n\nधियं॑ पू॒षा जि॑न्वतु विश्वमि॒न्वो र॒यिं सोमो॑ रयि॒पति॑र्दधातु ।\n\nअव॑तु दे॒व्यदि॑तिरन॒र्वा बृ॒हद् व॑देम वि॒दथे॑ सु॒वीरा॑: ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 41, + "text": "२१ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। १-२ वायुः, ३ इंद्रवायू, ४-६ मित्रावरुणौ, ७-९ अश्विनौ, १०-१२ इन्द्रः, १३-१५ विश्वेदेवाः, १६-१८ सरस्वती, १९-२१ द्यावापृथिव्यौ हविर्धाने वाः (१९ तृतीयपादस्य अग्निर्वा)।गायत्री, १६-१७ अनुष्टुप्, १८ बृहती।\n\nवायो॒ ये ते॑ सह॒स्रिणो॒ रथा॑स॒स्तेभि॒रा ग॑हि । नि॒युत्वा॒न्त्सोम॑पीतये ॥१॥\n\nनि॒युत्वा॑न् वाय॒वा ग॑ह्य॒यं शु॒क्रो अ॑यामि ते । गन्ता॑सि सुन्व॒तो गृ॒हम् ॥२॥\n\nशु॒क्रस्या॒द्य गवा॑शिर॒ इन्द्र॑वायू नि॒युत्व॑तः । आ या॑तं॒ पिब॑तं नरा ॥३॥\n\nअ॒यं वां॑ मित्रावरुणा सु॒तः सोम॑ ऋतावृधा ।ममेदि॒ह श्रु॑तं॒ हव॑म् ॥४॥\n\nराजा॑ना॒वन॑भिद्रुहा ध्रु॒वे सद॑स्युत्त॒मे । स॒हस्र॑स्थूण आसाते ॥५॥\n\nता स॒म्राजा॑ घृ॒तासु॑ती आदि॒त्या दानु॑न॒स्पती॑ ।सचे॑ते॒ अन॑वह्वरम् ॥६॥\n\nगोम॑दू॒ षु ना॑स॒त्याश्वा॑वद्यातमश्विना । व॒र्ती रु॑द्रा नृ॒पाय्य॑म् ॥७॥\n\nन यत् परो॒ नान्त॑र आद॒धर्ष॑द् वृषण्वसू । दु॒:शंसो॒ मर्त्यो॑ रि॒पुः ॥८॥\n\nता न॒ आ वो॑ळहमश्विना र॒यिं पि॒शङ्ग॑संदृशम् । धिष्ण्या॑ वरिवो॒विद॑म् ॥९॥\n\nइन्द्रो॑ अ॒ङ्ग म॒हद् भ॒यम॒भी षदप॑ चुच्यवत् । स हि स्थि॒रो विच॑र्षणिः ॥१०॥\n\nइन्द्र॑श्च मृ॒ळया॑ति नो॒ न न॑: प॒श्चाद॒घं न॑शत् । भ॒द्रं भ॑वाति नः पु॒रः ॥११॥\n\nइन्द्र॒ आशा॑भ्य॒स्परि॒ सर्वा॑भ्यो॒ अभ॑यं करत् । जेता॒ शत्रू॒न् विच॑र्षणिः ॥१२॥\n\nविश्वे॑ देवास॒ आ ग॑त शृणु॒ता म॑ इ॒मं हव॑म् । एदं ब॒र्हिर्नि षी॑दत ॥१३॥\n\nती॒व्रो वो॒ मधु॑माँ अ॒यं शु॒नहो॑त्रेषु मत्स॒रः । ए॒तं पि॑बत॒ काम्य॑म् ॥१४॥\n\nइन्द्र॑ज्येष्ठा॒ मरु॑द्गणा॒ देवा॑स॒: पूष॑रातयः । विश्वे॒ मम॑ श्रुता॒ हव॑म् ॥१५॥\n\nअम्बि॑तमे॒ नदी॑तमे॒ देवि॑तमे॒ सर॑स्वति ।\n\nअ॒प्र॒श॒स्ता इ॑व स्मसि॒ प्रश॑स्तिमम्ब नस्कृधि ॥१६॥\n\nत्वे विश्वा॑ सरस्वति श्रि॒तायूं॑षि दे॒व्याम् ।\n\nशु॒नहो॑त्रेषु मत्स्व प्र॒जां दे॑वि दिदिड्ढि नः॥१७॥\n\nइ॒मा ब्रह्म॑ सरस्वति जु॒षस्व॑ वाजिनीवति ।\n\nया ते॒ मन्म॑ गृत्सम॒दा ऋ॑तावरि प्रि॒या दे॒वेषु॒ जुह्व॑ति ॥१८॥\n\nप्रेतां॑ य॒ज्ञस्य॑ श॒म्भुवा॑ यु॒वामिदा वृ॑णीमहे । अ॒ग्निं च॑ हव्य॒वाह॑नम् ॥१९॥\n\nद्यावा॑ नः पृथि॒वी इ॒मं सि॒ध्रम॒द्य दि॑वि॒स्पृश॑म् । य॒ज्ञं दे॒वेषु॑ यच्छताम् ॥२०॥\n\nआ वा॑मु॒पस्थ॑मद्रुहा दे॒वाः सी॑दन्तु य॒ज्ञिया॑: । इ॒हाद्य सोम॑पीतये ॥२१॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 42, + "text": "३ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। शकुन्तः (कपिञ्जलरूपीन्द्रः)। त्रिष्टुप्।\n\nकनि॑क्रदज्ज॒नुषं॑ प्रब्रुवा॒ण इय॑र्ति॒ वाच॑मरि॒तेव॒ नाव॑म् ।\n\nसु॒म॒ङ्गल॑श्च शकुने॒ भवा॑सि॒ मा त्वा॒ का चि॑दभि॒भा विश्व्या॑ विदत् ॥१॥\n\nमा त्वा॑ श्ये॒न उद् व॑धी॒न्मा सु॑प॒र्णो मा त्वा॑ विद॒दिषु॑मान् वी॒रो अस्ता॑ ।\n\nपित्र्या॒मनु॑ प्र॒दिशं॒ कनि॑क्रदत् सुम॒ङ्गलो॑ भद्रवा॒दी व॑दे॒ह ॥२॥\n\nअव॑ क्रन्द दक्षिण॒तो गृ॒हाणां॑ सुम॒ङ्गलो॑ भद्रवा॒दी श॑कुन्ते ।\n\nमा न॑: स्ते॒न ई॑शत॒ माघशं॑सो बृ॒हद् व॑देम वि॒दथे॑ सु॒वीरा॑: ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 2, + "sukta": 43, + "text": "३ गृत्समद (आङ्गिरसः शौनहोत्रः पश्चाद्) भार्गवः शौनकः। शकुन्तः(-कपिञ्जलरूपीन्द्रः)। जगती, २ अतिशक्वरी अष्टिर्वा।\n\nप्र॒द॒क्षि॒णिद॒भि गृ॑णन्ति का॒रवो॒ वयो॒ वद॑न्त ऋतु॒था श॒कुन्त॑यः ।\n\nउ॒भे वाचौ॑ वदति साम॒गा इ॑व गाय॒त्रं च॒ त्रैष्टु॑भं॒ चानु॑ राजति ॥१॥\n\nउ॒द्गा॒तेव॑ शकुने॒ साम॑ गायसि ब्रह्मपु॒त्र इ॑व॒ सव॑नेषु शंससि ।\n\nवृषे॑व वा॒जी शिशु॑मतीर॒पीत्या॑ स॒र्वतो॑ नः शकुने भ॒द्रमा व॑द\n\nवि॒श्वतो॑ नः शकुने॒ पुण्य॒मा व॑द ॥२॥\n\nआ॒वदं॒स्त्वं श॑कुने भ॒द्रमा व॑द तू॒ष्णीमासी॑नः सुम॒तिं चि॑किद्धि नः ।\n\nयदु॒त्पत॒न् वद॑सि कर्क॒रिर्य॑था बृ॒हद् व॑देम वि॒दथे॑ सु॒वीरा॑: ॥३॥\n\n ॥इति द्वितीयं मण्डलं समाप्तम्॥" + } +] \ No newline at end of file diff --git a/texts/rigveda/rigveda_mandala_03.json b/texts/rigveda/rigveda_mandala_03.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..6058a2480547f4579431b96b81f792eebc54e27e --- /dev/null +++ b/texts/rigveda/rigveda_mandala_03.json @@ -0,0 +1,374 @@ +[ + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 1, + "text": "२३ गाथिनो विश्वामित्रः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nसोम॑स्य मा त॒वसं॒ वक्ष्य॑ग्ने॒ वह्निं॑ चकर्थ वि॒दथे॒ यज॑ध्यै ।\n\nदे॒वाँ अच्छा॒ दीद्य॑द् यु॒ञ्जे अद्रिं॑ शमा॒ये अ॑ग्ने त॒न्वं॑ जुषस्व ॥१॥\n\nप्राञ्चं॑ य॒ज्ञं च॑कृम॒ वर्ध॑तां॒ गीः स॒मिद्भि॑र॒ग्निं नम॑सा दुवस्यन् ।\n\nदि॒वः श॑शासुर्वि॒दथा॑ कवी॒नां गृत्सा॑य चित् त॒वसे॑ गा॒तुमी॑षुः ॥२॥\n\nमयो॑ दधे॒ मेधि॑रः पू॒तद॑क्षो दि॒वः सु॒बन्धु॑र्ज॒नुषा॑ पृथि॒व्याः ।\n\nअवि॑न्दन्नु दर्श॒तम॒प्स्व१न्तर्दे॒वासो॑ अ॒ग्निम॒पसि॒ स्वसॄ॑णाम् ॥३॥\n\nअव॑र्धयन् त्सु॒भगं॑ स॒प्त य॒ह्वीः श्वे॒तं ज॑ज्ञा॒नम॑रु॒षं म॑हि॒त्वा ।\n\nशिशुं॒ न जा॒तम॒भ्या॑रु॒रश्वा॑ दे॒वासो॑ अ॒ग्निं जनि॑मन् वपुष्यन् ॥४॥\n\nशु॒क्रेभि॒रङ्गै॒ रज॑ आतत॒न्वान् क्रतुं॑ पुना॒नः क॒विभि॑: प॒वित्रै॑: ।\n\nशो॒चिर्वसा॑न॒: पर्यायु॑र॒पां श्रियो॑ मिमीते बृह॒तीरनू॑नाः ॥५॥\n\nव॒व्राजा॑ सी॒मन॑दती॒रद॑ब्धा दि॒वो य॒ह्वीरव॑साना॒ अन॑ग्नाः ।\n\nसना॒ अत्र॑ युव॒तय॒: सयो॑नी॒रेकं॒ गर्भं॑ दधिरे स॒प्त वाणी॑: ॥६॥\n\nस्ती॒र्णा अ॑स्य सं॒हतो॑ वि॒श्वरू॑पा घृ॒तस्य॒ योनौ॑ स्र॒वथे॒ मधू॑नाम् ।\n\nअस्थु॒रत्र॑ धे॒नव॒: पिन्व॑माना म॒ही द॒स्मस्य॑ मा॒तरा॑ समी॒ची ॥७॥\n\nब॒भ्रा॒णः सू॑नो सहसो॒ व्य॑द्यौ॒द् दधा॑नः शु॒क्रा र॑भ॒सा वपूं॑षि ।\n\nश्चोत॑न्ति॒ धारा॒ मधु॑नो घृ॒तस्य॒ वृषा॒ यत्र॑ वावृ॒धे काव्ये॑न ॥८॥\n\nपि॒तुश्चि॒दूध॑र्ज॒नुषा॑ विवेद॒ व्य॑स्य॒ धारा॑ असृज॒द्वि धेना॑: ।\n\nगुहा॒ चर॑न्तं॒ सखि॑भिः शि॒वेभि॑र्दि॒वो य॒ह्वीभि॒र्न गुहा॑ बभूव ॥९॥\n\nपि॒तुश्च॒ गर्भं॑ जनि॒तुश्च॑ बभ्रे पू॒र्वीरेको॑ अधय॒त्पी पीप्या॑नाः ।\n\nवृष्णे॑ स॒पत्नी॒ शुच॑ये॒ सब॑न्धू उ॒भे अ॑स्मै मनु॒ष्ये॒३ नि पा॑हि ॥१०॥॥\n\nउ॒रौ म॒हाँ अ॑निबा॒धे व॑व॒र्धाऽऽपो॑ अ॒ग्निं य॒शस॒: सं हि पू॒र्वीः ।\n\nऋ॒तस्य॒ योना॑वशय॒द् दमू॑ना जामी॒नाम॒ग्निर॒पसि॒ स्वसॄ॑णाम् ॥११॥॥\n\nअ॒क्रो न ब॒भ्रिः स॑मि॒थे म॒हीनां॑ दिदृ॒क्षेय॑: सू॒नवे॒ भाऋ॑जीकः ।\n\nउदु॒स्रिया॒ जनि॑ता॒ यो ज॒जाना॒ऽपां गर्भो॒ नृत॑मो य॒ह्वो अ॒ग्निः ॥१२॥\n\nअ॒पां गर्भं॑ दर्श॒तमोष॑धीनां॒ वना॑ जजान सु॒भगा॒ विरू॑पम् ।\n\nदे॒वास॑श्चि॒न्मन॑सा॒ सं हि ज॒ग्मुः पनि॑ष्ठं जा॒तं त॒वसं॑ दुवस्यन् ॥१३॥\n\nबृ॒हन्त॒ इद् भा॒नवो॒ भाऋ॑जीकम॒ग्निं स॑चन्त वि॒द्युतो॒ न शु॒क्राः ।\n\nगुहे॑व वृ॒द्धं सद॑सि॒ स्वे अ॒न्तर॑पा॒र ऊ॒र्वे अ॒मृतं॒ दुहा॑नाः ॥१४॥\n\nईळे॑ च त्वा॒ यज॑मानो ह॒विर्भि॒रीळे॑ सखि॒त्वं सु॑म॒तिं निका॑मः ।\n\nदे॒वैरवो॑ मिमीहि॒ सं ज॑रि॒त्रे रक्षा॑ च नो॒ दम्ये॑भि॒रनी॑कैः ॥१५॥\n\nउ॒प॒क्षे॒तार॒स्तव॑ सुप्रणी॒तेऽग्ने॒ विश्वा॑नि॒ धन्या॒ दधा॑नाः ।\n\nसु॒रेत॑सा॒ श्रव॑सा॒ तुञ्ज॑माना अ॒भि ष्या॑म पृतना॒यूँरदे॑वान् ॥१६॥\n\nआ दे॒वाना॑मभवः के॒तुर॑ग्ने म॒न्द्रो विश्वा॑नि॒ काव्या॑नि वि॒द्वान् ।\n\nप्रति॒ मर्ताँ॑ अवासयो॒ दमू॑ना॒ अनु॑ दे॒वान् र॑थि॒रो या॑सि॒ साध॑न् ॥१७॥\n\nनि दु॑रो॒णे अ॒मृतो॒ मर्त्या॑नां॒ राजा॑ ससाद वि॒दथा॑नि॒ साध॑न् ।\n\nघृ॒तप्र॑तीक उर्वि॒या व्य॑द्यौद॒ग्निर्विश्वा॑नि॒ काव्या॑नि वि॒द्वान् ॥१८॥\n\nआ नो॑ गहि स॒ख्येभि॑: शि॒वेभि॑र्म॒हान् म॒हीभि॑रू॒तिभि॑: सर॒ण्यन् ।\n\nअ॒स्मे र॒यिं ब॑हु॒लं संत॑रुत्रं सु॒वाचं॑ भा॒गं य॒शसं॑ कृधी नः ॥१९॥\n\nए॒ता ते॑ अग्ने॒ जनि॑मा॒ सना॑नि॒ प्र पू॒र्व्याय॒ नूत॑नानि वोचम् ।\n\nम॒हान्ति॒ वृष्णे॒ सव॑ना कृ॒तेमा जन्म॑ञ्जन्म॒न् निहि॑तो जा॒तवे॑दाः ॥२०॥॥\n\nजन्म॑ञ्जन्म॒न् निहि॑तो जा॒तवे॑दा वि॒श्वामि॑त्रेभिरिध्यते॒ अज॑स्रः ।\n\nतस्य॑ व॒यं सु॑म॒तौ य॒ज्ञिय॒स्याऽपि॑ भ॒द्रे सौ॑मन॒से स्या॑म ॥२१॥॥\n\nइ॒मं य॒ज्ञं स॑हसाव॒न् त्वं नो॑ देव॒त्रा धे॑हि सुक्रतो॒ ररा॑णः ।\n\nप्र यं॑सि होतर्बृह॒तीरिषो॒ नोऽग्ने॒ महि॒ द्रवि॑ण॒मा य॑जस्व ॥२२॥॥\n\nइळा॑मग्ने पुरु॒दंसं॑ स॒निं गोः श॑श्वत्त॒मं हव॑मानाय साध ।\n\nस्यान्न॑: सू॒नुस्तन॑यो वि॒जावा ऽग्ने॒ सा ते॑ सुम॒तिर्भू॑त्व॒स्मे ॥२३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 2, + "text": "१५ गाथिनो विश्वामित्रः। वैश्वानरोऽग्निः। जगती।\n\nवै॒श्वा॒न॒राय॑ धि॒षणा॑मृता॒वृधे॑ घृ॒तं न पू॒तम॒ग्नये॑ जनामसि ।\n\nद्वि॒ता होता॑रं॒ मनु॑षश्च वा॒घतो॑ धि॒या रथं॒ न कुलि॑श॒: समृ॑ण्वति ॥१॥\n\nस रो॑चयज्ज॒नुषा॒ रोद॑सी उ॒भे स मा॒त्रोर॑भवत्पु॒त्र ईड्य॑: ।\n\nह॒व्य॒वाळ॒ग्निर॒जर॒श्चनो॑हितो दू॒ळभो॑ वि॒शामति॑थिर्वि॒भाव॑सुः ॥२॥\n\nक्रत्वा॒ दक्ष॑स्य॒ तरु॑षो॒ विध॑र्मणि दे॒वासो॑ अ॒ग्निं ज॑नयन्त॒ चित्ति॑भिः ।\n\nरु॒रु॒चा॒नं भा॒नुना॒ ज्योति॑षा म॒हामत्यं॒ न वाजं॑ सनि॒ष्यन्नुप॑ ब्रुवे ॥३॥\n\nआ म॒न्द्रस्य॑ सनि॒ष्यन्तो॒ वरे॑ण्यं वृणी॒महे॒ अह्र॑यं॒ वाज॑मृ॒ग्मिय॑म् ।\n\nरा॒तिं भृगू॑णामु॒शिजं॑ क॒विक्र॑तुम॒ग्निं राज॑न्तं दि॒व्येन॑ शो॒चिषा॑ ॥४॥\n\nअ॒ग्निं सु॒म्नाय॑ दधिरे पु॒रो जना॒ वाज॑श्रवसमि॒ह वृ॒क्तब॑र्हिषः ।\n\nय॒तस्रु॑चः सु॒रुचं॑ वि॒श्वदे॑व्यं रु॒द्रं य॒ज्ञानां॒ साध॑दिष्टिम॒पसा॑म् ॥५॥\n\nपाव॑कशोचे॒ तव॒ हि क्षयं॒ परि॒ होत॑र्य॒ज्ञेषु॑ वृ॒क्तब॑र्हिषो॒ नर॑: ।\n\nअग्ने॒ दुव॑ इ॒च्छमा॑नास॒ आप्य॒मुपा॑सते॒ द्रवि॑णं धेहि॒ तेभ्य॑: ॥६॥\n\nआ रोद॑सी अपृण॒दा स्व॑र्म॒हज्जा॒तं यदे॑नम॒पसो॒ अधा॑रयन् ।\n\nसो अ॑ध्व॒राय॒ परि॑ णीयते क॒विरत्यो॒ न वाज॑सातये॒ चनो॑हितः ॥७॥\n\nन॒म॒स्यत॑ ह॒व्यदा॑तिं स्वध्व॒रं दु॑व॒स्यत॒ दम्यं॑ जा॒तवे॑दसम् ।\n\nर॒थीर्ऋ॒तस्य॑ बृह॒तो विच॑र्षणिर॒ग्निर्दे॒वाना॑मभवत् पु॒रोहि॑तः ॥८॥\n\nति॒स्रो य॒ह्वस्य॑ स॒मिध॒: परि॑ज्मनो॒ऽग्नेर॑पुनन्नु॒शिजो॒ अमृ॑त्यवः ।\n\nतासा॒मेका॒मद॑धु॒र्मर्त्ये॒ भुज॑मु लो॒कमु॒ द्वे उप॑ जा॒मिमी॑यतुः ॥९॥\n\nवि॒शां क॒विं वि॒श्पतिं॒ मानु॑षी॒रिष॒: सं सी॑मकृण्व॒न् त्स्वधि॑तिं॒ न तेज॑से ।\n\nस उ॒द्वतो॑ नि॒वतो॑ याति॒ वेवि॑ष॒त् स गर्भ॑मे॒षु भुव॑नेषु दीधरत् ॥१०॥॥\n\nस जि॑न्वते ज॒ठरे॑षु प्रजज्ञि॒वान् वृषा॑ चि॒त्रेषु॒ नान॑द॒न्न सिं॒हः ।\n\nवै॒श्वा॒न॒रः पृ॑थु॒पाजा॒ अम॑र्त्यो॒ वसु॒ रत्ना॒ दय॑मानो॒ वि दा॒शुषे॑ ॥११॥॥\n\nवै॒श्वा॒न॒रः प्र॒त्नथा॒ नाक॒मारु॑हद् दि॒वस्पृ॒ष्ठं भन्द॑मानः सु॒मन्म॑भिः ।\n\nस पू॑र्व॒वज्ज॒नय॑ञ्ज॒न्तवे॒ धनं॑ समा॒नमज्मं॒ पर्ये॑ति॒ जागृ॑विः ॥१२॥\n\nऋ॒तावा॑नं य॒ज्ञियं॒ विप्र॑मु॒क्थ्य१मा यं द॒धे मा॑त॒रिश्वा॑ दि॒वि क्षय॑म् ।\n\nतं चि॒त्रया॑मं॒ हरि॑केशमीमहे सुदी॒तिम॒ग्निं सु॑वि॒ताय॒ नव्य॑से ॥१३॥\n\nशुचिं॒ न याम॑न्निषि॒रं स्व॒र्दृशं॑ के॒तुं दि॒वो रो॑चन॒स्थामु॑ष॒र्बुध॑म् ।\n\nअ॒ग्निं मू॒र्धानं॑ दि॒वो अप्र॑तिष्कुतं॒ तमी॑महे॒ नम॑सा वा॒जिनं॑ बृ॒हत् ॥१४॥\n\nम॒न्द्रं होता॑रं॒ शुचि॒मद्व॑याविनं॒ दमू॑नसमु॒क्थ्यं॑ वि॒श्वच॑र्षणिम् ।\n\nरथं॒ न चि॒त्रं वपु॑षाय दर्श॒तं मनु॑र्हितं॒ सद॒मिद् रा॒य ई॑महे ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 3, + "text": "११ गाथिनो विश्वामित्रः। वैश्वानरोऽग्निः। जगती।\n\nवै॒श्वा॒न॒राय॑ पृथु॒पाज॑से॒ विपो॒ रत्ना॑ विधन्त ध॒रुणे॑ष॒च गात॑वे ।\n\nअ॒ग्निर्हि दे॒वाँ अ॒मृतो॑ दुव॒स्यत्यथा॒ धर्मा॑णि स॒नता॒ न दू॑दुषत् ॥१॥\n\nअ॒न्तर्दू॒तो रोद॑सी द॒स्म ई॑यते॒ होता॒ निष॑त्तो॒ मनु॑षः पु॒रोहि॑तः ।\n\nक्षयं॑ बृ॒हन्तं॒ परि॑ भूषति॒ द्युभि॑र्दे॒वेभि॑र॒ग्निरि॑षि॒तो धि॒याव॑सुः ॥२॥\n\nके॒तुं य॒ज्ञानां॑ वि॒दथ॑स्य॒ साध॑नं॒ विप्रा॑सो अ॒ग्निं म॑हयन्त॒ चित्ति॑भिः ।\n\nअपां॑सि॒ यस्मि॒न्नधि॑ संद॒धुर्गिर॒स्तस्मि॑न्त्सु॒म्नानि॒ यज॑मान॒ आ च॑के ॥३॥\n\nपि॒ता य॒ज्ञाना॒मसु॑रो विप॒श्चितां॑ वि॒मान॑म॒ग्निर्व॒युनं॑ च वा॒घता॑म् ।\n\nआ वि॑वेश॒ रोद॑सी॒ भूरि॑वर्पसा पुरुप्रि॒यो भ॑न्दते॒ धाम॑भिः क॒विः ॥४॥\n\nच॒न्द्रम॒ग्निं च॒न्द्रर॑थं॒ हरि॑व्रतं वैश्वान॒रम॑प्सु॒षदं॑ स्व॒र्विद॑म् ।\n\nवि॒गा॒हं तूर्णिं॒ तवि॑षीभि॒रावृ॑तं॒ भूर्णिं॑ दे॒वास॑ इ॒ह सु॒श्रियं॑ दधुः ॥५॥\n\nअ॒ग्निर्दे॒वेभि॒र्मनु॑षश्च ज॒न्तुभि॑स्तन्वा॒नो य॒ज्ञं पु॑रु॒पेश॑सं धि॒या ।\n\nर॒थीर॒न्तरी॑यते॒ साध॑दिष्टिभिर्जी॒रो दमू॑ना अभिशस्ति॒चात॑नः ॥६॥\n\nअग्ने॒ जर॑स्व स्वप॒त्य आयु॑न्यू॒र्जा पि॑न्वस्व॒ समिषो॑ दिदीहि नः ।\n\nवयां॑सि जिन्व बृह॒तश्च॑ जागृव उ॒शिग्दे॒वाना॒मसि॑ सु॒क्रतु॑र्वि॒पाम् ॥७॥\n\nवि॒श्पतिं॑ य॒ह्वमति॑थिं॒ नर॒: सदा॑ य॒न्तारं॑ धी॒नामु॒शिजं॑ च वा॒घता॑म् ।\n\nअ॒ध्व॒राणां॒ चेत॑नं जा॒तवे॑दसं॒ प्र शं॑सन्ति॒ नम॑सा जू॒तिभि॑र्वृ॒धे ॥८॥\n\nवि॒भावा॑ दे॒वः सु॒रण॒: परि॑ क्षि॒तीर॒ग्निर्ब॑भूव॒ शव॑सा सु॒मद्र॑थः ।\n\nतस्य॑ व्र॒तानि॑ भूरिपो॒षिणो॑ व॒यमुप॑ भूषेम॒ दम॒ आ सु॑वृ॒क्तिभि॑: ॥९॥\n\nवैश्वा॑नर॒ तव॒ धामा॒न्या च॑के॒ येभि॑: स्व॒र्विदभ॑वो विचक्षण ।\n\nजा॒त आपृ॑णो॒ भुव॑नानि॒ रोद॑सी॒ अग्ने॒ ता विश्वा॑ परि॒भूर॑सि॒ त्मना॑ ॥१०॥॥\n\nवै॒श्वा॒न॒रस्य॑ दं॒सना॑भ्यो बृ॒हदरि॑णा॒देक॑: स्वप॒स्यया॑ क॒विः ।\n\nउ॒भा पि॒तरा॑ म॒हय॑न्नजायता॒ग्निर्द्यावा॑पृथि॒वी भूरि॑रेतसा ॥११॥॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 4, + "text": "११ गाथिनो विश्वामित्रः। आप्रीसूक्तं (१ इध्मः समिद्धोऽग्निर्वा, २ तनूनपात्, ३ इळः, ४ बर्हिः, ५ देवीर्द्वारः, ६ उषासनक्ता, ७ दैव्यो होतारौ प्रचेतसौ, ८ तिस्रो देव्यःसरस्वतीळाभारत्यः, ९ त्वष्टा, १० वनस्पतिः, ११ स्वाहाकृतयः)। त्रिष्टुप् ।\n\nस॒मित्स॑मित् सु॒मना॑ बोध्य॒स्मे शु॒चाशु॑चा सुम॒तिं रा॑सि॒ वस्व॑: ।\n\nआ दे॑व दे॒वान् य॒जथा॑य वक्षि॒ सखा॒ सखी॑न् त्सु॒मना॑ यक्ष्यग्ने ॥१॥\n\nयं दे॒वास॒स्त्रिरह॑न्ना॒यज॑न्ते दि॒वेदि॑वे॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॒ग्निः ।\n\nसेमं य॒ज्ञं मधु॑मन्तं कृधी न॒स्तनू॑नपाद् घृ॒तयो॑निं वि॒धन्त॑म् ॥२॥\n\nप्र दीधि॑तिर्वि॒श्ववा॑रा जिगाति॒ होता॑रमि॒ळः प्र॑थ॒मं यज॑ध्यै ।\n\nअच्छा॒ नमो॑भिर्वृष॒भं व॒न्दध्यै॒ स दे॒वान् य॑क्षदिषि॒तो यजी॑यान् ॥३॥\n\nऊ॒र्ध्वो वां॑ गा॒तुर॑ध्व॒रे अ॑कार्यू॒र्ध्वा शो॒चींषि॒ प्रस्थि॑ता॒ रजां॑सि ।\n\nदि॒वो वा॒ नाभा॒ न्य॑सादि॒ होता॑ स्तृणी॒महि॑ दे॒वव्य॑चा॒ वि ब॒र्हिः ॥४॥\n\nस॒प्त हो॒त्राणि॒ मन॑सा वृणा॒ना इन्व॑न्तो॒ विश्वं॒ प्रति॑ यन्नृ॒तेन॑ ।\n\nनृ॒पेश॑सो वि॒दथे॑षु॒ प्र जा॒ता अ॒भी॒३मं य॒ज्ञं वि च॑रन्त पू॒र्वीः ॥५॥\n\nआ भन्द॑माने उ॒षसा॒ उपा॑के उ॒त स्म॑येते त॒न्वा॒३ विरू॑पे ।\n\nयथा॑ नो मि॒त्रो वरु॑णो॒ जुजो॑ष॒दिन्द्रो॑ म॒रुत्वाँ॑ उ॒त वा॒ महो॑भिः ॥६॥\n\nदैव्या॒ होता॑रा प्रथ॒मा न्यृ॑ञ्जे स॒प्त पृ॒क्षास॑: स्व॒धया॑ मदन्ति ।\n\nऋ॒तं शंस॑न्त ऋ॒तमित् त आ॑हु॒रनु॑ व्र॒तं व्र॑त॒पा दीध्या॑नाः ॥७॥\n\nआ भार॑ती॒ भार॑तीभिः स॒जोषा॒ इळा॑ दे॒वैर्म॑नु॒ष्ये॑भिर॒ग्निः ।\n\nसर॑स्वती सारस्व॒तेभि॑र॒र्वाक् तिस्रो दे॒वीर्ब॒र्हिरेदं स॑दन्तु ॥८॥\n\nतन्न॑स्तु॒रीप॒मध॑ पोषयि॒त्नु देव॑ त्वष्ट॒र्वि र॑रा॒णः स्य॑स्व ।\n\nयतो॑ वी॒रः क॑र्म॒ण्य॑: सु॒दक्षो॑ यु॒क्तग्रा॑वा॒ जाय॑ते दे॒वका॑मः ॥९॥\n\nवन॑स्प॒तेऽव॑ सृ॒जोप॑ दे॒वान॒ग्निर्ह॒विः श॑मि॒ता सू॑दयाति ।\n\nसेदु॒ होता॑ स॒त्यत॑रो यजाति॒ यथा॑ दे॒वानां॒ जनि॑मानि॒ वेद॑ ॥१०॥\n\nआ या॑ह्यग्ने समिधा॒नो अ॒र्वाङिन्द्रे॑ण दे॒वैः स॒रथं॑ तु॒रेभि॑: ।\n\nब॒र्हिर्न॑ आस्ता॒मदि॑तिः सुपु॒त्रा स्वाहा॑ दे॒वा अ॒मृता॑ मादयन्ताम् ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 5, + "text": "११ गाथिनो विश्वामित्रः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nप्रत्य॒ग्निरु॒षस॒श्चेकि॑ता॒नोऽबो॑धि॒ विप्र॑: पद॒वीः क॑वी॒नाम् ।\n\nपृ॒थु॒पाजा॑ देव॒यद्भि॒: समि॒द्धोऽप॒ द्वारा॒ तम॑सो॒ वह्नि॑रावः ॥१॥\n\nप्रेद्व॒ग्निर्वा॑वृधे॒ स्तोमे॑भिर्गी॒र्भिः स्तो॑तॄ॒णां न॑म॒स्य॑ उ॒क्थैः ।\n\nपू॒र्वीर्ऋ॒तस्य॑ सं॒दृश॑श्चका॒नः सं दू॒तो अ॑द्यौदु॒षसो॑ विरो॒के ॥२॥\n\nअधा॑य्य॒ग्निर्मानु॑षीषु वि॒क्ष्व१पां गर्भो॑ मि॒त्र ऋ॒तेन॒ साध॑न् ।\n\nआ ह॑र्य॒तो य॑ज॒तः सान्व॑स्था॒दभू॑दु॒ विप्रो॒ हव्यो॑ मती॒नाम् ॥३॥\n\nमि॒त्रो अ॒ग्निर्भ॑वति॒ यत् समि॑द्धो मि॒त्रो होता॒ वरु॑णो जा॒तवे॑दाः ।\n\nमि॒त्रो अ॑ध्व॒र्युरि॑षि॒रो दमू॑ना मि॒त्रः सिन्धू॑नामु॒त पर्व॑तानाम् ॥४॥\n\nपाति॑ प्रि॒यं रि॒पो अग्रं॑ प॒दं वेः पाति॑ य॒ह्वश्चर॑णं॒ सूर्य॑स्य ।\n\nपाति॒ नाभा॑ स॒प्तशी॑र्षाणम॒ग्निः पाति॑ दे॒वाना॑मुप॒माद॑मृ॒ष्वः ॥५॥\n\nऋ॒भुश्च॑क्र॒ ईड्यं॒ चारु॒ नाम॒ विश्वा॑नि दे॒वो व॒युना॑नि वि॒द्वान् ।\n\nस॒सस्य॒ चर्म॑ घृ॒तव॑त् प॒दं वेस्तदिद॒ग्नी र॑क्ष॒त्यप्र॑युच्छन् ॥६॥\n\nआ योनि॑म॒ग्निर्घृ॒तव॑न्तमस्थात् पृ॒थुप्र॑गाणमु॒शन्त॑मुशा॒नः ।\n\nदीद्या॑न॒: शुचि॑र्ऋ॒ष्वः पा॑व॒कः पुन॑:पुनर्मा॒तरा॒ नव्य॑सी कः ॥७॥\n\nस॒द्यो जा॒त ओष॑धीभिर्ववक्षे॒ यदी॒ वर्ध॑न्ति प्र॒स्वो॑ घृ॒तेन॑ ।\n\nआप॑ इव प्र॒वता॒ शुम्भ॑माना उरु॒ष्यद॒ग्निः पि॒त्रोरु॒पस्थे॑ ॥८॥\n\nउदु॑ ष्टु॒तः स॒मिधा॑ य॒ह्वो अ॑द्यौ॒द् वर्ष्म॑न् दि॒वो अधि॒ नाभा॑ पृथि॒व्याः ।\n\nमि॒त्रो अ॒ग्निरीड्यो॑ मात॒रिश्वा ऽऽ दू॒तो व॑क्षद् य॒जथा॑य दे॒वान् ॥९॥\n\nउद॑स्तम्भीत्स॒मिधा॒ नाक॑मृ॒ष्वो॒३ऽग्निर्भव॑न्नुत्त॒मो रो॑च॒नाना॑म् ।\n\nयदी॒ भृगु॑भ्य॒: परि॑ मात॒रिश्वा॒ गुहा॒ सन्तं॑ हव्य॒वाहं॑ समी॒धे ॥१०॥॥\n\nइळा॑मग्ने पुरु॒दंसं॑ स॒निं गोः श॑श्वत्त॒मं हव॑मानाय साध ।\n\nस्यान्न॑: सू॒नुस्तन॑यो वि॒जावा ऽग्ने॒ सा ते॑ सुम॒तिर्भू॑त्व॒स्मे ॥११॥॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 6, + "text": "११ गाथिनो विश्वामित्रः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nप्र का॑रवो मन॒ना व॒च्यमा॑ना देव॒द्रीचीं॑ नयत देव॒यन्त॑: ।\n\nद॒क्षि॒णा॒वाड् वा॒जिनी॒ प्राच्ये॑ति ह॒विर्भर॑न्त्य॒ग्नये॑ घृ॒ताची॑ ॥१॥\n\nआ रोद॑सी अपृणा॒ जाय॑मान उ॒त प्र रि॑क्था॒ अध॒ नु प्र॑यज्यो ।\n\nदि॒वश्चि॑दग्ने महि॒ना पृ॑थि॒व्या व॒च्यन्तां॑ ते॒ वह्न॑यः स॒प्तजि॑ह्वाः ॥२॥\n\nद्यौश्च॑ त्वा पृथि॒वी य॒ज्ञिया॑सो॒ नि होता॑रं सादयन्ते॒ दमा॑य ।\n\nयदी॒ विशो॒ मानु॑षीर्देव॒यन्ती॒: प्रय॑स्वती॒रीळ॑ते शु॒क्रम॒र्चिः ॥३॥\n\nम॒हान् त्स॒धस्थे॑ ध्रु॒व आ निष॑त्तो॒ऽन्तर्द्यावा॒ माहि॑ने॒ हर्य॑माणः ।\n\nआस्क्रे॑ स॒पत्नी॑ अ॒जरे॒ अमृ॑क्ते सब॒र्दुघे॑ उरुगा॒यस्य॑ धे॒नू ॥४॥\n\nव्र॒ता ते॑ अग्ने मह॒तो म॒हानि॒ तव॒ क्रत्वा॒ रोद॑सी॒ आ त॑तन्थ ।\n\nत्वं दू॒तो अ॑भवो॒ जाय॑मान॒स्त्वं ने॒ता वृ॑षभ चर्षणी॒नाम् ॥५॥\n\nऋ॒तस्य॑ वा के॒शिना॑ यो॒ग्याभि॑र्घृत॒स्नुवा॒ रोहि॑ता धु॒रि धि॑ष्व ।\n\nअथा व॑ह दे॒वान् दे॑व॒ विश्वा॑न् त्स्वध्व॒रा कृ॑णुहि जातवेदः ॥६॥\n\nदि॒वश्चि॒दा ते॑ रुचयन्त रो॒का उ॒षो वि॑भा॒तीरनु॑ भासि पू॒र्वीः ।\n\nअ॒पो यद॑ग्न उ॒शध॒ग्वने॑षु॒ होतु॑र्म॒न्द्रस्य॑ प॒नय॑न्त दे॒वाः ॥७॥\n\nउ॒रौ वा॒ ये अ॒न्तरि॑क्षे॒ मद॑न्ति दि॒वो वा॒ ये रो॑च॒ने सन्ति॑ दे॒वाः ।\n\nऊमा॑ वा॒ ये सु॒हवा॑सो॒ यज॑त्रा आयेमि॒रे र॒थ्यो॑ अग्ने॒ अश्वा॑: ॥८॥\n\nऐभि॑रग्ने स॒रथं॑ याह्य॒र्वाङ् ना॑नार॒थं वा॑ वि॒भवो॒ ह्यश्वा॑: ।\n\nपत्नी॑वतस्त्रिं॒शतं॒ त्रीँश्च॑ दे॒वान॑नुष्व॒धमा व॑ह मा॒दय॑स्व ॥९॥\n\nस होता॒ यस्य॒ रोद॑सी चिदु॒र्वी य॒ज्ञंय॑ज्ञम॒भि वृ॒धे गृ॑णी॒तः ।\n\nप्राची॑ अध्व॒रेव॑ तस्थतुः सु॒मेके॑ ऋ॒ताव॑री ऋ॒तजा॑तस्य स॒त्ये ॥१०॥॥\n\nइळा॑मग्ने पुरु॒दंसं॑ स॒निं गोः श॑श्वत्त॒मं हव॑मानाय साध ।\n\nस्यान्न॑: सू॒नुस्तन॑यो वि॒जावा ऽग्ने॒ सा ते॑ सुम॒तिर्भू॑त्व॒स्मे ॥११॥॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 7, + "text": "११ गाथिनो विश्वामित्रः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nप्र य आ॒रुः शि॑तिपृ॒ष्ठस्य॑ धा॒सेरा मा॒तरा॑ विविशुः स॒प्त वाणी॑: ।\n\nप॒रि॒क्षिता॑ पि॒तरा॒ सं च॑रेते॒ प्र स॑र्स्राते दी॒र्घमायु॑: प्र॒यक्षे॑ ॥१॥\n\nदि॒वक्ष॑सो धे॒नवो॒ वृष्णो॒ अश्वा॑ दे॒वीरा त॑स्थौ॒ मधु॑म॒द् वह॑न्तीः ।\n\nऋ॒तस्य॑ त्वा॒ सद॑सि क्षेम॒यन्तं॒ पर्येका॑ चरति वर्त॒निं गौः ॥२॥\n\nआ सी॑मरोहत् सु॒यमा॒ भव॑न्ती॒: पति॑श्चिकि॒त्वान् र॑यि॒विद् र॑यी॒णाम् ।\n\nप्र नील॑पृष्ठो अत॒सस्य॑ धा॒सेस्ता अ॑वासयत् पुरु॒धप्र॑तीकः ॥३॥\n\nमहि॑ त्वा॒ष्ट्रमू॒र्जय॑न्तीरजु॒र्यं स्त॑भू॒यमा॑नं व॒हतो॑ वहन्ति ।\n\nव्यङ्गे॑भिर्दिद्युता॒नः स॒धस्थ॒ एका॑मिव॒ रोद॑सी॒ आ वि॑वेश ॥४॥\n\nजा॒नन्ति॒ वृष्णो॑ अरु॒षस्य॒ शेव॑मु॒त ब्र॒ध्नस्य॒ शास॑ने रणन्ति ।\n\nदि॒वो॒रुच॑: सु॒रुचो॒ रोच॑माना॒ इळा॒ येषां॒ गण्या॒ माहि॑ना॒ गीः ॥५॥\n\nउ॒तो पि॒तृभ्यां॑ प्र॒विदानु॒ घोषं॑ म॒हो म॒हद्भ्या॑मनयन्त शू॒षम् ।\n\nउ॒क्षा ह॒ यत्र॒ परि॒ धान॑म॒क्तोरनु॒ स्वं धाम॑ जरि॒तुर्व॒वक्ष॑ ॥६॥\n\nअ॒ध्व॒र्युभि॑: प॒ञ्चभि॑: स॒प्त विप्रा॑: प्रि॒यं र॑क्षन्ते॒ निहि॑तं प॒दं वेः ।\n\nप्राञ्चो॑ मदन्त्यु॒क्षणो॑ अजु॒र्या दे॒वा दे॒वाना॒मनु॒ हि व्र॒ता गुः ॥७॥\n\nदैव्या॒ होता॑रा प्रथ॒मा न्यृ॑ञ्जे स॒प्त पृ॒क्षास॑: स्व॒धया॑ मदन्ति ।\n\nऋ॒तं शंस॑न्त ऋ॒तमित् त आ॑हु॒रनु॑ व्र॒तं व्र॑त॒पा दीध्या॑नाः ॥८॥\n\nवृ॒षा॒यन्ते॑ म॒हे अत्या॑य पू॒र्वीर्वृष्णे॑ चि॒त्राय॑ र॒श्मय॑: सुया॒माः ।\n\nदेव॑ होतर्म॒न्द्रत॑रश्चिकि॒त्वान् म॒हो दे॒वान् रोद॑सी॒ एह व॑क्षि ॥९॥\n\nपृ॒क्षप्र॑यजो द्रविणः सु॒वाच॑: सुके॒तव॑ उ॒षसो॑ रे॒वदू॑षुः ।\n\nउ॒तो चि॑दग्ने महि॒ना पृ॑थि॒व्याः कृ॒तं चि॒देन॒: सं म॒हे द॑शस्य ॥१०॥॥\n\nइळा॑मग्ने पुरु॒दंसं॑ स॒निं गोः श॑श्वत्त॒मं हव॑मानाय साध ।\n\nस्यान्न॑: सू॒नुस्तन॑यो वि॒जावाग्ने॒ सा ते॑ सुम॒तिर्भू॑त्व॒स्मे ॥११॥॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 8, + "text": "११ गाथिनो विश्वामित्रः। यूपः, ६-१० यूपाः, ८ विश्वे देवा वा, ११ व्रश्चनः । त्रिष्टुप्, ३, ७ अनुष्टुप्।\n\nअ॒ञ्जन्ति॒ त्वाम॑ध्व॒रे दे॑व॒यन्तो॒ वन॑स्पते॒ मधु॑ना॒ दैव्ये॑न ।\n\nयदू॒र्ध्वस्तिष्ठा॒ द्रवि॑णे॒ह ध॑त्ता॒द् यद् वा॒ क्षयो॑ मा॒तुर॒स्या उ॒पस्थे॑ ॥१॥\n\nसमि॑द्धस्य॒ श्रय॑माणः पु॒रस्ता॒द् ब्रह्म॑ वन्वा॒नो अ॒जरं॑ सु॒वीर॑म् ।\n\nआ॒रे अ॒स्मदम॑तिं॒ बाध॑मान॒ उच्छ्र॑यस्व मह॒ते सौभ॑गाय ॥२॥\n\nउच्छ्र॑यस्व वनस्पते॒ वर्ष्म॑न्पृ पृथि॒व्या अधि॑ ।\n\nसुमि॑ती मी॒यमा॑नो॒ वर्चो॑ धा य॒ज्ञवा॑हसे ॥३॥\n\nयुवा॑ सु॒वासा॒: परि॑वीत॒ आगा॒त् स उ॒ श्रेया॑न् भवति॒ जाय॑मानः ।\n\nतं धीरा॑सः क॒वय॒ उन्न॑यन्ति स्वा॒ध्यो॒३ मन॑सा देव॒यन्त॑: ॥४॥\n\nजा॒तो जा॑यते सुदिन॒त्वे अह्नां॑ सम॒र्य आ वि॒दथे॒ वर्ध॑मानः ।\n\nपु॒नन्ति॒ धीरा॑ अ॒पसो॑ मनी॒षा दे॑व॒या विप्र॒ उदि॑यर्ति॒ वाच॑म् ॥५॥\n\nयान् वो॒ नरो॑ देव॒यन्तो॑ निमि॒म्युर्वन॑स्पते॒ स्वधि॑तिर्वा त॒तक्ष॑ ।\n\nते दे॒वास॒: स्वर॑वस्तस्थि॒वांस॑: प्र॒जाव॑द॒स्मे दि॑धिषन्तु॒ रत्न॑म् ॥६॥\n\nये वृ॒क्णासो॒ अधि॒ क्षमि॒ निमि॑तासो य॒तस्रु॑चः ।\n\nते नो॑ व्यन्तु॒ वार्यं॑ देव॒त्रा क्षे॑त्र॒साध॑सः ॥७॥\n\nआ॒दि॒त्या रु॒द्रा वस॑वः सुनी॒था द्यावा॒क्षामा॑ पृथि॒वी अ॒न्तरि॑क्षम् ।\n\nस॒जोष॑सो य॒ज्ञम॑वन्तु दे॒वा ऊ॒र्ध्वं कृ॑ण्वन्त्वध्व॒रस्य॑ के॒तुम् ॥८॥\n\nहं॒सा इ॑व श्रेणि॒शो यता॑नाः शु॒क्रा वसा॑ना॒: स्वर॑वो न॒ आगु॑: ।\n\nउ॒न्नी॒यमा॑नाः क॒विभि॑: पु॒रस्ता॑द् दे॒वा दे॒वाना॒मपि॑ यन्ति॒ पाथ॑: ॥९॥\n\nशृङ्गा॑णी॒वेच्छृ॒ङ्गिणां॒ सं द॑दृश्रे च॒षाल॑वन्त॒: स्वर॑वः पृथि॒व्याम् ।\n\nवा॒घद्भि॑र्वा विह॒वे श्रोष॑माणा अ॒स्माँ अ॑वन्तु पृत॒नाज्ये॑षु ॥१०॥॥\n\nवन॑स्पते श॒तव॑ल्शो॒ वि रो॑ह स॒हस्र॑वल्शा॒ वि व॒यं रु॑हेम ।\n\nयं त्वाम॒यं स्वधि॑ति॒स्तेज॑मानः प्रणि॒नाय॑ मह॒ते सौभ॑गाय ॥११॥॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 9, + "text": "९ गाथिनो विश्वामित्रः। अग्निः। बृहती, ९ त्रिष्टुप्।\n\nसखा॑यस्त्वा ववृमहे दे॒वं मर्ता॑स ऊ॒तये॑ ।\n\nअ॒पां नपा॑तं सु॒भगं॑ सु॒दीदि॑तिं सु॒प्रतू॑र्तिमने॒हस॑म् ॥१॥\n\nकाय॑मानो व॒ना त्वं यन्मा॒तॄरज॑गन्न॒पः ।\n\nन तत् ते॑ अग्ने प्र॒मृषे॑ नि॒वर्त॑नं॒ यद् दू॒रे सन्नि॒हाभ॑वः ॥२॥\n\nअति॑ तृ॒ष्टं व॑वक्षि॒थाथै॒व सु॒मना॑ असि ।\n\nप्रप्रा॒न्ये यन्ति॒ पर्य॒न्य आ॑सते॒ येषां॑ स॒ख्ये असि॑ श्रि॒तः ॥३॥\n\nई॒यि॒वांस॒मति॒ स्रिध॒: शश्व॑ती॒रति॑ स॒श्चत॑: ।\n\nअन्वी॑मविन्दन् निचि॒रासो॑ अ॒द्रुहो॒ऽप्सु सिं॒हमि॑व श्रि॒तम् ॥४॥\n\nस॒सृ॒वांस॑मिव॒ त्मना॒ ऽग्निमि॒त्था ति॒रोहि॑तम् ।\n\nऐनं॑ नयन्मात॒रिश्वा॑ परा॒वतो॑ दे॒वेभ्यो॑ मथि॒तं परि॑ ॥५॥\n\nतं त्वा॒ मर्ता॑ अगृभ्णत दे॒वेभ्यो॑ हव्यवाहन ।\n\nविश्वा॒न् यद् य॒ज्ञाँ अ॑भि॒पासि॑ मानुष॒ तव॒ क्रत्वा॑ यविष्ठ्य ॥६॥\n\nतद् भ॒द्रं तव॑ दं॒सना॒ पाका॑य चिच्छदयति ।\n\nत्वां यद॑ग्ने प॒शव॑: स॒मास॑ते॒ समि॑द्धमपिशर्व॒रे ॥७॥\n\nआ जु॑होता स्वध्व॒रं शी॒रं पा॑व॒कशो॑चिषम् ।\n\nआ॒शुं दू॒तम॑जि॒रं प्र॒त्नमीड्यं॑ श्रु॒ष्टी दे॒वं स॑पर्यत ॥८॥\n\nत्रीणि॑ श॒ता त्री स॒हस्रा॑ण्य॒ग्निं त्रिं॒शच्च॑ दे॒वा नव॑ चासपर्यन् ।\n\nऔक्ष॑न् घृ॒तैरस्तृ॑णन् ब॒र्हिर॑स्मा॒ आदिद्धोता॑रं॒ न्य॑सादयन्त ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 10, + "text": "९ गाथिनो विश्वामित्रः। अग्निः। उष्णिक्।\n\nत्वाम॑ग्ने मनी॒षिण॑: स॒म्राजं॑ चर्षणी॒नाम् । दे॒वं मर्ता॑स इन्धते॒ सम॑ध्व॒रे ॥१॥\n\nत्वां य॒ज्ञेष्वृ॒त्विज॒मग्ने॒ होता॑रमीळते । गो॒पा ऋ॒तस्य॑ दीदिहि॒ स्वे दमे॑ ॥२॥\n\nस घा॒ यस्ते॒ ददा॑शति स॒मिधा॑ जा॒तवे॑दसे । सो अ॑ग्ने धत्ते सु॒वीर्यं॒ स पु॑ष्यति ॥३॥\n\nस के॒तुर॑ध्व॒राणा॑म॒ग्निर्दे॒वेभि॒रा ग॑मत् । अ॒ञ्जा॒नः स॒प्त होतृ॑भिर्ह॒विष्म॑ते ॥४॥\n\nप्र होत्रे॑ पू॒र्व्यं वचो॒ऽग्नये॑ भरता बृ॒हत् । वि॒पां ज्योतीं॑षि॒ बिभ्र॑ते॒ न वे॒धसे॑ ॥५॥\n\nअ॒ग्निं व॑र्धन्तु नो॒ गिरो॒ यतो॒ जाय॑त उ॒क्थ्य॑: । म॒हे वाजा॑य॒ द्रवि॑णाय दर्श॒तः ॥६॥\n\nअग्ने॒ यजि॑ष्ठो अध्व॒रे दे॒वान् दे॑वय॒ते य॑ज । होता॑ म॒न्द्रो वि रा॑ज॒स्यति॒ स्रिध॑: ॥७॥\n\nस न॑: पावक दीदिहि द्यु॒मद॒स्मे सु॒वीर्य॑म् । भवा॑ स्तो॒तृभ्यो॒ अन्त॑मः स्व॒स्तये॑ ॥८॥\n\nतं त्वा॒ विप्रा॑ विप॒न्यवो॑ जागृ॒वांस॒: समि॑न्धते । ह॒व्य॒वाह॒मम॑र्त्यं सहो॒वृध॑म् ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 11, + "text": "९ गाथिनो विश्वामित्रः। अग्निः। गायत्री।\n\nअ॒ग्निर्होता॑ पु॒रोहि॑तोऽध्व॒रस्य॒ विच॑र्षणिः । स वे॑द य॒ज्ञमा॑नु॒षक् ॥१॥\n\nस ह॑व्य॒वाळम॑र्त्य उ॒शिग्दू॒तश्चनो॑हितः । अ॒ग्निर्धि॒या समृ॑ण्वति ॥२॥\n\nअ॒ग्निर्धि॒या स चे॑तति के॒तुर्य॒ज्ञस्य॑ पू॒र्व्यः । अर्थं॒ ह्य॑स्य त॒रणि॑ ॥३॥\n\nअ॒ग्निं सू॒नुं सन॑श्रुतं॒ सह॑सो जा॒तवे॑दसम् । वह्निं॑ दे॒वा अ॑कृण्वत ॥४॥\n\nअदा॑भ्यः पुरए॒ता वि॒शाम॒ग्निर्मानु॑षीणाम् । तूर्णी॒ रथ॒: सदा॒ नव॑: ॥५॥\n\nसा॒ह्वान् विश्वा॑ अभि॒युज॒: क्रतु॑र्दे॒वाना॒ममृ॑क्तः । अ॒ग्निस्तु॒विश्र॑वस्तमः ॥६॥\n\nअ॒भि प्रयां॑सि॒ वाह॑सा दा॒श्वाँ अ॑श्नोति॒ मर्त्य॑: । क्षयं॑ पाव॒कशो॑चिषः ॥७॥\n\nपरि॒ विश्वा॑नि॒ सुधि॑ता॒ ऽग्नेर॑श्याम॒ मन्म॑भिः । विप्रा॑सो जा॒तवे॑दसः ॥८॥\n\nअग्ने॒ विश्वा॑नि॒ वार्या॒ वाजे॑षु सनिषामहे । त्वे दे॒वास॒ एरि॑रे ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 12, + "text": "९ गाथिनो विश्वामित्रः। इन्द्राग्नी। गायत्री।\n\nइन्द्रा॑ग्नी॒ आ ग॑तं सु॒तं गी॒र्भिर्नभो॒ वरे॑ण्यम् । अ॒स्य पा॑तं धि॒येषि॒ता ॥१॥\n\nइन्द्रा॑ग्नी जरि॒तुः सचा॑ य॒ज्ञो जि॑गाति॒ चेत॑नः । अ॒या पा॑तमि॒मं सु॒तम् ॥२॥\n\nइन्द्र॑म॒ग्निं क॑वि॒च्छदा॑ य॒ज्ञस्य॑ जू॒त्या वृ॑णे । ता सोम॑स्ये॒ह तृ॑म्पताम् ॥३॥\n\nतो॒शा वृ॑त्र॒हणा॑ हुवे स॒जित्वा॒नाप॑राजिता । इ॒न्द्रा॒ग्नी वा॑ज॒सात॑मा ॥४॥\n\nप्र वा॑मर्चन्त्यु॒क्थिनो॑ नीथा॒विदो॑ जरि॒तार॑: । इन्द्रा॑ग्नी॒ इष॒ आ वृ॑णे ॥५॥\n\nइन्द्रा॑ग्नी नव॒तिं पुरो॑ दा॒सप॑त्नीरधूनुतम् । सा॒कमेके॑न॒ कर्म॑णा ॥६॥\n\nइन्द्रा॑ग्नी॒ अप॑स॒स्पर्युप॒ प्र य॑न्ति धी॒तय॑: । ऋ॒तस्य॑ प॒थ्या॒३ अनु॑ ॥७॥\n\nइन्द्रा॑ग्नी तवि॒षाणि॑ वां स॒धस्था॑नि॒ प्रयां॑सि च । यु॒वोर॒प्तूर्यं॑ हि॒तम् ॥८॥\n\nइन्द्रा॑ग्नी रोच॒ना दि॒वः परि॒ वाजे॑षु भूषथः । तद्वां॑ चेति॒ प्र वी॒र्य॑म् ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 13, + "text": "७ ऋषभो वैश्वामित्रः। अग्निः। अनुष्टुप्।\n\nप्र वो॑ दे॒वाया॒ग्नये॒ बर्हि॑ष्ठमर्चास्मै ।\n\nगम॑द् दे॒वेभि॒रा स नो॒ यजि॑ष्ठो ब॒र्हिरा स॑दत् ॥१॥\n\nऋ॒तावा॒ यस्य॒ रोद॑सी॒ दक्षं॒ सच॑न्त ऊ॒तय॑: ।\n\nह॒विष्म॑न्त॒स्तमी॑ळते॒ तं स॑नि॒ष्यन्तोऽव॑से ॥२॥\n\nस य॒न्ता विप्र॑ एषां॒ स य॒ज्ञाना॒मथा॒ हि षः ।\n\nअ॒ग्निं तं वो॑ दुवस्यत॒ दाता॒ यो वनि॑ता म॒घम् ॥३॥\n\nस न॒: शर्मा॑णि वी॒तये॒ऽग्निर्य॑च्छतु॒ शंत॑मा ।\n\nयतो॑ नः प्रु॒ष्णव॒द् वसु॑ दि॒वि क्षि॒तिभ्यो॑ अ॒प्स्वा ॥४॥\n\nदी॒दि॒वांस॒मपू॑र्व्यं॒ वस्वी॑भिरस्य धी॒तिभि॑: ।\n\nऋक्वा॑णो अ॒ग्निमि॑न्धते॒ होता॑रं वि॒श्पतिं॑ वि॒शाम् ॥५॥\n\nउ॒त नो॒ ब्रह्म॑न्नविष उ॒क्थेषु॑ देव॒हूत॑मः ।\n\nशं न॑: शोचा म॒रुद्वृ॒धोऽग्ने॑ सहस्र॒सात॑मः ॥६॥॥\n\nनू नो॑ रास्व स॒हस्र॑वत् तो॒कव॑त्पुष्टि॒मद् वसु॑ ।\n\nद्यु॒मद॑ग्ने सु॒वीर्यं॒ वर्षि॑ष्ठ॒मनु॑पक्षितम् ॥७॥॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 14, + "text": "७ ऋषभो वैश्वामित्रः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nआ होता॑ म॒न्द्रो वि॒दथा॑न्यस्थात् स॒त्यो यज्वा॑ क॒वित॑म॒: स वे॒धाः ।\n\nवि॒द्युद्र॑थ॒: सह॑सस्पु॒त्रो अ॒ग्निः शो॒चिष्के॑शः पृथि॒व्यां पाजो॑ अश्रेत् ॥१॥\n\nअया॑मि ते॒ नम॑उक्तिं जुषस्व॒ ऋता॑व॒स्तुभ्यं॒ चेत॑ते सहस्वः ।\n\nवि॒द्वाँ आ व॑क्षि वि॒दुषो॒ नि ष॑त्सि॒ मध्य॒ आ ब॒र्हिरू॒तये॑ यजत्र ॥२॥॥\n\nद्रव॑तां त उ॒षसा॑ वा॒जय॑न्ती॒ अग्ने॒ वात॑स्य प॒थ्या॑भि॒रच्छ॑ ।\n\nयत् सी॑म॒ञ्जन्ति॑ पू॒र्व्यं ह॒विर्भि॒रा व॒न्धुरे॑व तस्थतुर्दुरो॒णे ॥३॥॥\n\nमि॒त्रश्च॒ तुभ्यं॒ वरु॑णः सह॒स्वोऽग्ने॒ विश्वे॑ म॒रुत॑: सु॒म्नम॑र्चन् ।\n\nयच्छो॒चिषा॑ सहसस्पुत्र॒ तिष्ठा॑ अ॒भि क्षि॒तीः प्र॒थय॒न् त्सूर्यो॒ नॄन् ॥४॥॥\n\nव॒यं ते॑ अ॒द्य र॑रि॒मा हि काम॑मुत्ता॒नह॑स्ता॒ नम॑सोप॒सद्य॑ ।\n\nयजि॑ष्ठेन॒ मन॑सा यक्षि दे॒वानस्रे॑धता॒ मन्म॑ना॒ विप्रो॑ अग्ने ॥५॥॥\n\nत्वद्धि पु॑त्र सहसो॒ वि पू॒र्वीर्दे॒वस्य॒ यन्त्यू॒तयो॒ वि वाजा॑: ।\n\nत्वं दे॑हि सह॒स्रिणं॑ र॒यिं नो॑ऽद्रो॒घेण॒ वच॑सा स॒त्यम॑ग्ने ॥६॥॥\n\nतुभ्यं॑ दक्ष कविक्रतो॒ यानी॒मा देव॒ मर्ता॑सो अध्व॒रे अक॑र्म ।\n\nत्वं विश्व॑स्य सु॒रथ॑स्य बोधि॒ सर्वं॒ तद॑ग्ने अमृत स्वदे॒ह ॥७॥॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 15, + "text": "७ कात्य उत्कीलः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nवि पाज॑सा पृ॒थुना॒ शोशु॑चानो॒ बाध॑स्व द्वि॒षो र॒क्षसो॒ अमी॑वाः ।\n\nसु॒शर्म॑णो बृह॒तः शर्म॑णि स्याम॒ग्नेर॒हं सु॒हव॑स्य॒ प्रणी॑तौ ॥१॥\n\nत्वं नो॑ अ॒स्या उ॒षसो॒ व्यु॑ष्टौ॒ त्वं सूर॒ उदि॑ते बोधि गो॒पाः ।\n\nजन्मे॑व॒ नित्यं॒ तन॑यं जुषस्व॒ स्तोमं॑ मे अग्ने त॒न्वा॑ सुजात ॥२॥\n\nत्वं नृ॒चक्षा॑ वृष॒भानु॑ पू॒र्वीः कृ॒ष्णास्व॑ग्ने अरु॒षो वि भा॑हि ।\n\nवसो॒ नेषि॑ च॒ पर्षि॒ चात्यंह॑: कृ॒धी नो॑ रा॒य उ॒शिजो॑ यविष्ठ ॥३॥\n\nअषा॑ळहो अग्ने वृष॒भो दि॑दीहि॒ पुरो॒ विश्वा॒: सौभ॑गा संजिगी॒वान् ।\n\nय॒ज्ञस्य॑ ने॒ता प्र॑थ॒मस्य॑ पा॒योर्जात॑वेदो बृह॒तः सु॑प्रणीते ॥४॥\n\nअच्छि॑द्रा॒ शर्म॑ जरितः पु॒रूणि॑ दे॒वाँ अच्छा॒ दीद्या॑नः सुमे॒धाः ।\n\nरथो॒ न सस्नि॑र॒भि व॑क्षि॒ वाज॒मग्ने॒ त्वं रोद॑सी नः सु॒मेके॑ ॥५॥\n\nप्र पी॑पय वृषभ॒ जिन्व॒ वाजा॒नग्ने॒ त्वं रोद॑सी नः सु॒दोघे॑ ।\n\nदे॒वेभि॑र्देव सु॒रुचा॑ रुचा॒नो मा नो॒ मर्त॑स्य दुर्म॒तिः परि॑ ष्ठात् ॥६॥\n\nइळा॑मग्ने पुरु॒दंसं॑ स॒निं गोः श॑श्वत्त॒मं हव॑मानाय साध ।\n\nस्यान्न॑: सू॒नुस्तन॑यो वि॒जावा ऽग्ने॒ सा ते॑ सुम॒तिर्भू॑त्व॒स्मे ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 16, + "text": "६ कात्य उत्कीलः। अग्निः। प्रगाथः(१, ३, ५ बृहती, २, ४, ६ सतो बृहती)।\n\nअ॒यम॒ग्निः सु॒वीर्य॒स्येशे॑ म॒हः सौभ॑गस्य ।\n\nरा॒य ई॑शे स्वप॒त्यस्य॒ गोम॑त॒ ईशे॑ वृत्र॒हथा॑नाम् ॥१॥\n\nइ॒मं न॑रो मरुतः सश्चता॒ वृधं॒ यस्मि॒न् राय॒: शेवृ॑धासः ।\n\nअ॒भि ये सन्ति॒ पृत॑नासु दू॒ढ्यो॑ वि॒श्वाहा॒ शत्रु॑माद॒भुः ॥२॥\n\nस त्वं नो॑ रा॒यः शि॑शीहि॒ मीढ्वो॑ अग्ने सु॒वीर्य॑स्य ।\n\nतुवि॑द्युम्न॒ वर्षि॑ष्ठस्य प्र॒जाव॑तोऽनमी॒वस्य॑ शु॒ष्मिण॑: ॥३॥\n\nचक्रि॒र्यो विश्वा॒ भुव॑ना॒भि सा॑स॒हिश्चक्रि॑र्दे॒वेष्वा दुव॑: ।\n\nआ दे॒वेषु॒ यत॑त॒ आ सु॒वीर्य॒ आ शंस॑ उ॒त नृ॒णाम् ॥४॥\n\nमा नो॑ अ॒ग्नेऽम॑तये॒ मावीर॑तायै रीरधः ।\n\nमागोता॑यै सहसस्पुत्र॒ मा नि॒देऽप॒ द्वेषां॒स्या कृ॑धि ॥५॥\n\nश॒ग्धि वाज॑स्य सुभग प्र॒जाव॒तोऽग्ने॑ बृह॒तो अ॑ध्व॒रे ।\n\nसं रा॒या भूय॑सा सृज मयो॒भुना॒ तुवि॑द्युम्न॒ यश॑स्वता ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 17, + "text": "५ कतो वैश्वामित्रः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nस॒मि॒ध्यमा॑नः प्रथ॒मानु॒ धर्मा॒ सम॒क्तुभि॑रज्यते वि॒श्ववा॑रः ।\n\nशो॒चिष्के॑शो घृ॒तनि॑र्णिक् पाव॒कः सु॑य॒ज्ञो अ॒ग्निर्य॒जथा॑य दे॒वान् ॥१॥\n\nयथाय॑जो हो॒त्रम॑ग्ने पृथि॒व्या यथा॑ दि॒वो जा॑तवेदश्चिकि॒त्वान् ।\n\nए॒वानेन॑ ह॒विषा॑ यक्षि दे॒वान् म॑नु॒ष्वद् य॒ज्ञं प्र ति॑रे॒मम॒द्य ॥२॥\n\nत्रीण्यायूं॑षि॒ तव॑ जातवेदस्ति॒स्र आ॒जानी॑रु॒षस॑स्ते अग्ने ।\n\nताभि॑र्दे॒वाना॒मवो॑ यक्षि वि॒द्वानथा॑ भव॒ यज॑मानाय॒ शं योः ॥३॥\n\nअ॒ग्निं सु॑दी॒तिं सु॒दृशं॑ गृ॒णन्तो॑ नम॒स्याम॒स्त्वेड्यं॑ जातवेदः ।\n\nत्वां दू॒तम॑र॒तिं ह॑व्य॒वाहं॑ दे॒वा अ॑कृण्वन्न॒मृत॑स्य॒ नाभि॑म् ॥४॥\n\nयस्त्वद्धोता॒ पूर्वो॑ अग्ने॒ यजी॑यान् द्वि॒ता च॒ सत्ता॑ स्व॒धया॑ च श॒म्भुः ।\n\nतस्यानु॒ धर्म॒ प्र य॑जा चिकि॒त्वोऽथ॑ नो धा अध्व॒रं दे॒ववी॑तौ ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 18, + "text": "५ कतो वैश्वामित्रः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nभवा॑ नो अग्ने सु॒मना॒ उपे॑तौ॒ सखे॑व॒ सख्ये॑ पि॒तरे॑व सा॒धुः ।\n\nपु॒रु॒द्रुहो॒ हि क्षि॒तयो॒ जना॑नां॒ प्रति॑ प्रती॒चीर्द॑हता॒दरा॑तीः ॥१॥\n\nतपो॒ ष्व॑ग्ने॒ अन्त॑राँ अ॒मित्रा॒न् तपा॒ शंस॒मर॑रुष॒: पर॑स्य ।\n\nतपो॑ वसो चिकिता॒नो अ॒चित्ता॒न् वि ते॑ तिष्ठन्ताम॒जरा॑ अ॒यास॑: ॥२॥\n\nइ॒ध्मेना॑ग्न इ॒च्छमा॑नो घृ॒तेन॑ जु॒होमि॑ ह॒व्यं तर॑से॒ बला॑य ।\n\nयाव॒दीशे॒ ब्रह्म॑णा॒ वन्द॑मान इ॒मां धियं॑ शत॒सेया॑य दे॒वीम् ॥३॥\n\nउच्छो॒चिषा॑ सहसस्पुत्र स्तु॒तो बृ॒हद् वय॑: शशमा॒नेषु॑ धेहि ।\n\nरे॒वद॑ग्ने वि॒श्वामि॑त्रेषु॒ शं योर्म॑र्मृ॒ज्मा ते॑ त॒न्वं१ भूरि॒ कृत्व॑: ॥४॥\n\nकृ॒धि रत्नं॑ सुसनित॒र्धना॑नां॒ स घेद॑ग्ने भवसि॒ यत् समि॑द्धः ।\n\nस्तो॒तुर्दु॑रो॒णे सु॒भग॑स्य रे॒वत् सृ॒प्रा क॒रस्ना॑ दधिषे॒ वपूं॑षि ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 19, + "text": "५ गाथी कौशिकः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nअ॒ग्निं होता॑रं॒ प्र वृ॑णे मि॒येधे॒ गृत्सं॑ क॒विं वि॑श्व॒विद॒ममू॑रम् ।\n\nस नो॑ यक्षद् दे॒वता॑ता॒ यजी॑यान् रा॒ये वाजा॑य वनते म॒घानि॑ ॥१॥\n\nप्र ते॑ अग्ने ह॒विष्म॑तीमिय॒र्म्यच्छा॑ सुद्यु॒म्नां रा॒तिनीं॑ घृ॒ताची॑म् ।\n\nप्र॒द॒क्षि॒णिद् दे॒वता॑तिमुरा॒णः सं रा॒तिभि॒र्वसु॑भिर्य॒ज्ञम॑श्रेत् ॥२॥\n\nस तेजी॑यसा॒ मन॑सा॒ त्वोत॑ उ॒त शि॑क्ष स्वप॒त्यस्य॑ शि॒क्षोः ।\n\nअग्ने॑ रा॒यो नृत॑मस्य॒ प्रभू॑तौ भू॒याम॑ ते सुष्टु॒तय॑श्च॒ वस्व॑: ॥३॥\n\nभूरी॑णि॒ हि त्वे द॑धि॒रे अनी॒का ऽग्ने॑ दे॒वस्य॒ यज्य॑वो॒ जना॑सः ।\n\nस आ व॑ह दे॒वता॑तिं यविष्ठ॒ शर्धो॒ यद॒द्य दि॒व्यं यजा॑सि ॥४॥\n\nयत् त्वा॒ होता॑रम॒नज॑न् मि॒येधे॑ निषा॒दय॑न्तो य॒जथा॑य दे॒वाः ।\n\nस त्वं नो॑ अग्नेऽवि॒तेह बो॒ध्यधि॒ श्रवां॑सि धेहि नस्त॒नूषु॑ ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 20, + "text": "५ गाथी कौशिकः। अग्निः, १, ५ विश्वे देवाः। त्रिष्टुप्।\n\nअ॒ग्निमु॒षस॑म॒श्विना॑ दधि॒क्रां व्यु॑ष्टिषु हवते॒ वह्नि॑रु॒क्थैः ।\n\nसु॒ज्योति॑षो नः शृण्वन्तु दे॒वाः स॒जोष॑सो अध्व॒रं वा॑वशा॒नाः ॥१॥\n\nअग्ने॒ त्री ते॒ वाजि॑ना॒ त्री ष॒धस्था॑ ति॒स्रस्ते॑ जि॒ह्वा ऋ॑तजात पू॒र्वीः ।\n\nति॒स्र उ॑ ते त॒न्वो॑ दे॒ववा॑ता॒स्ताभि॑र्नः पाहि॒ गिरो॒ अप्र॑युच्छन् ॥२॥\n\nअग्ने॒ भूरी॑णि॒ तव॑ जातवेदो॒ देव॑ स्वधावो॒ऽमृत॑स्य॒ नाम॑ ।\n\nयाश्च॑ मा॒या मा॒यिनां॑ विश्वमिन्व॒ त्वे पू॒र्वीः सं॑द॒धुः पृ॑ष्टबन्धो ॥३॥\n\nअ॒ग्निर्ने॒ता भग॑ इव क्षिती॒नां दैवी॑नां दे॒व ऋ॑तु॒पा ऋ॒तावा॑ ।\n\nस वृ॑त्र॒हा स॒नयो॑ वि॒श्ववे॑दा॒: पर्ष॒द् विश्वाति॑ दुरि॒ता गृ॒णन्त॑म् ॥४॥\n\nद॒धि॒क्राम॒ग्निमु॒षसं॑ च दे॒वीं बृह॒स्पतिं॑ सवि॒तारं॑ च दे॒वम् ।\n\nअ॒श्विना॑ मि॒त्रावरु॑णा॒ भगं॑ च॒ वसू॑न् रु॒द्राँ आ॑दि॒त्याँ इ॒ह हु॑वे ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 21, + "text": "५ गाथी कौशिकः। अग्निः,। १त्रिष्टुप्, २-३ अनुष्टुप्, ४ विराड् रूपा, ५ सतोबृहती।\n\nइ॒मं नो॑ य॒ज्ञम॒मृते॑षु धेही॒मा ह॒व्या जा॑तवेदो जुषस्व ।\n\nस्तो॒काना॑मग्ने॒ मेद॑सो घृ॒तस्य॒ होत॒: प्राशा॑न प्रथ॒मो नि॒षद्य॑ ॥१॥\n\nघृ॒तव॑न्तः पावक ते स्तो॒काः श्चो॑तन्ति॒ मेद॑सः ।\n\nस्वध॑र्मन् दे॒ववी॑तये॒ श्रेष्ठं॑ नो धेहि॒ वार्य॑म् ॥२॥\n\nतुभ्यं॑ स्तो॒का घृ॑त॒श्चुतोऽग्ने॒ विप्रा॑य सन्त्य ।\n\nऋषि॒: श्रेष्ठ॒: समि॑ध्यसे य॒ज्ञस्य॑ प्रावि॒ता भ॑व ॥३॥\n\nतुभ्यं॑ श्चोतन्त्यध्रिगो शचीवः स्तो॒कासो॑ अग्ने॒ मेद॑सो घृ॒तस्य॑ ।\n\nक॒वि॒श॒स्तो बृ॑ह॒ता भा॒नुनागा॑ ह॒व्या जु॑षस्व मेधिर ॥४॥\n\nओजि॑ष्ठं ते मध्य॒तो मेद॒ उद्भृ॑तं॒ प्र ते॑ व॒यं द॑दामहे ।\n\nश्चोत॑न्ति ते वसो स्तो॒का अधि॑ त्व॒चि प्रति॒ तान् दे॑व॒शो वि॑हि ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 22, + "text": "५ गाथी कौशिकः। अग्निः, ४ पुरीष्या अग्नयः । त्रिष्टुप्, ४ अनुष्टुप्।\n\nअ॒यं सो अ॒ग्निर्यस्मि॒न् त्सोम॒मिन्द्र॑: सु॒तं द॒धे ज॒ठरे॑ वावशा॒नः ।\n\nस॒ह॒स्रिणं॒ वाज॒मत्यं॒ न सप्तिं॑ सस॒वान् त्सन् त्स्तू॑यसे जातवेदः ॥१॥\n\nअग्ने॒ यत् ते॑ दि॒वि वर्च॑: पृथि॒व्यां यदोष॑धीष्व॒प्स्वा य॑जत्र ।\n\nयेना॒न्तरि॑क्षमु॒र्वा॑त॒तन्थ॑ त्वे॒षः स भा॒नुर॑र्ण॒वो नृ॒चक्षा॑: ॥२॥\n\nअग्ने॑ दि॒वो अर्ण॒मच्छा॑ जिगा॒स्यच्छा॑ दे॒वाँ ऊ॑चिषे॒ धिष्ण्या॒ ये ।\n\nया रो॑च॒ने प॒रस्ता॒त् सूर्य॑स्य॒ याश्चा॒वस्ता॑दुप॒तिष्ठ॑न्त॒ आप॑: ॥३॥\n\nपु॒री॒ष्या॑सो अ॒ग्नय॑: प्राव॒णेभि॑: स॒जोष॑सः ।\n\nजु॒षन्तां॑ य॒ज्ञम॒द्रुहो॑ऽनमी॒वा इषो॑ म॒हीः ॥४॥\n\nइळा॑मग्ने पुरु॒दंसं॑ स॒निं गोः श॑श्वत्त॒मं हव॑मानाय साध ।\n\nस्यान्न॑: सू॒नुस्तन॑यो वि॒जावा ऽग्ने॒ सा ते॑ सुम॒तिर्भू॑त्व॒स्मे ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 23, + "text": "५ देवश्रवा देववातश्च भारतौ। अग्निः।त्रिष्टुप्, ३ सतोबृहती।\n\nनिर्म॑थित॒: सुधि॑त॒ आ स॒धस्थे॒ युवा॑ क॒विर॑ध्व॒रस्य॑ प्रणे॒ता ।\n\nजूर्य॑त्स्व॒ग्निर॒जरो॒ वने॒ष्वत्रा॑ दधे अ॒मृतं॑ जा॒तवे॑दाः ॥१॥\n\nअम॑न्थिष्टां॒ भार॑ता रे॒वद॒ग्निं दे॒वश्र॑वा दे॒ववा॑तः सु॒दक्ष॑म् ।\n\nअग्ने॒ वि प॑श्य बृह॒ताभि रा॒येषां नो॑ ने॒ता भ॑वता॒दनु॒ द्यून् ॥२॥\n\nदश॒ क्षिप॑: पू॒र्व्यं सी॑मजीजन॒न् त्सुजा॑तं मा॒तृषु॑ प्रि॒यम् ।\n\nअ॒ग्निं स्तु॑हि दैववा॒तं दे॑वश्रवो॒ यो जना॑ना॒मस॑द् व॒शी ॥३॥\n\nनि त्वा॑ दधे॒ वर॒ आ पृ॑थि॒व्या इळा॑यास्प॒दे सु॑दिन॒त्वे अह्ना॑म् ।\n\nदृ॒षद्व॑त्यां॒ मानु॑ष आप॒यायां॒ सर॑स्वत्यां रे॒वद॑ग्ने दिदीहि ॥४॥\n\nइळा॑मग्ने पुरु॒दंसं॑ स॒निं गोः श॑श्वत्त॒मं हव॑मानाय साध ।\n\nस्यान्न॑: सू॒नुस्तन॑यो वि॒जावाग्ने॒ सा ते॑ सुम॒तिर्भू॑त्व॒स्मे ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 24, + "text": "५ गाथिनो विश्वामित्रः। अग्निः। गायत्री, १ अनुष्टुप् ।\n\nअग्ने॒ सह॑स्व॒ पृत॑ना अ॒भिमा॑ती॒रपा॑स्य । दु॒ष्टर॒स्तर॒न्नरा॑ती॒र्वर्चो॑ धा य॒ज्ञवा॑हसे ॥१॥\n\nअग्न॑ इ॒ळा समि॑ध्यसे वी॒तिहो॑त्रो॒ अम॑र्त्यः । जु॒षस्व॒ सू नो॑ अध्व॒रम् ॥२॥\n\nअग्ने॑ द्यु॒म्नेन॑ जागृवे॒ सह॑सः सूनवाहुत । एदं ब॒र्हिः स॑दो॒ मम॑ ॥३॥\n\nअग्ने॒ विश्वे॑भिर॒ग्निभि॑र्दे॒वेभि॑र्महया॒ गिर॑: । य॒ज्ञेषु॒ य उ॑ चा॒यव॑: ॥४॥\n\nअग्ने॒ दा दा॒शुषे॑ र॒यिं वी॒रव॑न्तं॒ परी॑णसम् । शि॒शी॒हि न॑: सूनु॒मत॑: ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 25, + "text": "५ गाथिनो विश्वामित्रः। अग्निः, ४ अग्नीन्द्रौ। विराट्।\n\nअग्ने॑ दि॒वः सू॒नुर॑सि॒ प्रचे॑ता॒स्तना॑ पृथि॒व्या उ॒त वि॒श्ववे॑दाः ।\n\nऋध॑ग्दे॒वाँ इ॒ह य॑जा चिकित्वः ॥१॥\n\nअ॒ग्निः स॑नोति वी॒र्या॑णि वि॒द्वान् त्स॒नोति॒ वाज॑म॒मृता॑य॒ भूष॑न् ।\n\nस नो॑ दे॒वाँ एह व॑हा पुरुक्षो ॥२॥\n\nअ॒ग्निर्द्यावा॑पृथि॒वी वि॒श्वज॑न्ये॒ आ भा॑ति दे॒वी अ॒मृते॒ अमू॑रः ।\n\nक्षय॒न् वाजै॑: पुरुश्च॒न्द्रो नमो॑भिः ॥३॥\n\nअग्न॒ इन्द्र॑श्च दा॒शुषो॑ दुरो॒णे सु॒ताव॑तो य॒ज्ञमि॒होप॑ यातम् ।\n\nअम॑र्धन्ता सोम॒पेया॑य देवा ॥४॥\n\nअग्ने॑ अ॒पां समि॑ध्यसे दुरो॒णे नित्य॑: सूनो सहसो जातवेदः ।\n\nस॒धस्था॑नि म॒हय॑मान ऊ॒ती ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 26, + "text": "९ गाथिनो विश्वामित्रः, ७ आत्मा। १-३ वैश्वानरोऽग्निः, ४-६ मरुतः, ७-८ आत्मा (अग्निर्वा), ९ विश्वामित्रोपध्यायः।१-६ जगती, ७-९ त्रिष्टुप्।\n\nवै॒श्वा॒न॒रं मन॑सा॒ग्निं नि॒चाय्या॑ ह॒विष्म॑न्तो अनुष॒त्यं स्व॒र्विद॑म् ।\n\nसु॒दानुं॑ दे॒वं र॑थि॒रं व॑सू॒यवो॑ गी॒र्भी र॒ण्वं कु॑शि॒कासो॑ हवामहे ॥१॥\n\nतं शु॒भ्रम॒ग्निमव॑से हवामहे वैश्वान॒रं मा॑त॒रिश्वा॑नमु॒क्थ्य॑म् ।\n\nबृह॒स्पतिं॒ मनु॑षो दे॒वता॑तये॒ विप्रं॒ श्रोता॑र॒मति॑थिं रघु॒ष्यद॑म् ॥२॥\n\nअश्वो॒ न क्रन्द॒ञ्जनि॑भि॒: समि॑ध्यते वैश्वान॒रः कु॑शि॒केभि॑र्यु॒गेयु॑गे ।\n\nस नो॑ अ॒ग्निः सु॒वीर्यं॒ स्वश्व्यं॒ दधा॑तु॒ रत्न॑म॒मृते॑षु॒ जागृ॑विः ॥३॥\n\nप्र य॑न्तु॒ वाजा॒स्तवि॑षीभिर॒ग्नय॑: शु॒भे सम्मि॑श्ला॒: पृष॑तीरयुक्षत ।\n\nबृ॒ह॒दुक्षो॑ म॒रुतो॑ वि॒श्ववे॑दस॒: प्र वे॑पयन्ति॒ पर्व॑ताँ॒ अदा॑भ्याः ॥४॥\n\nअ॒ग्नि॒श्रियो॑ म॒रुतो॑ वि॒श्वकृ॑ष्टय॒ आ त्वे॒षमु॒ग्रमव॑ ईमहे व॒यम् ।\n\nते स्वा॒निनो॑ रु॒द्रिया॑ व॒र्षनि॑र्णिजः सिं॒हा न हे॒षक्र॑तवः सु॒दान॑वः ॥५॥\n\nव्रातं॑व्रातं ग॒णंग॑णं सुश॒स्तिभि॑र॒ग्नेर्भामं॑ म॒रुता॒मोज॑ ईमहे ।\n\nपृष॑दश्वासो अनव॒भ्ररा॑धसो॒ गन्ता॑रो य॒ज्ञं वि॒दथे॑षु॒ धीरा॑: ॥६॥\n\nअ॒ग्निर॑स्मि॒ जन्म॑ना जा॒तवे॑दा घृ॒तं मे॒ चक्षु॑र॒मृतं॑ म आ॒सन् ।\n\nअ॒र्कस्त्रि॒धातू॒ रज॑सो वि॒मानोऽज॑स्रो घ॒र्मो ह॒विर॑स्मि॒ नाम॑ ॥७॥\n\nत्रि॒भिः प॒वित्रै॒रपु॑पो॒द्ध्य१र्कं हृ॒दा म॒तिं ज्योति॒रनु॑ प्रजा॒नन् ।\n\nवर्षि॑ष्ठं॒ रत्न॑मकृत स्व॒धाभि॒रादिद् द्यावा॑पृथि॒वी पर्य॑पश्यत् ॥८॥\n\nश॒तधा॑र॒मुत्स॒मक्षी॑यमाणं विप॒श्चितं॑ पि॒तरं॒ वक्त्वा॑नाम् ।\n\nमे॒ळिं मद॑न्तं पि॒त्रोरु॒पस्थे॒ तं रो॑दसी पिपृतं सत्य॒वाच॑म् ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 27, + "text": "१५ गाथिनो विश्वामित्रः। अग्निः, १ ऋतवो वा। गायत्री।\n\nप्र वो॒ वाजा॑ अ॒भिद्य॑वो ह॒विष्म॑न्तो घृ॒ताच्या॑ । दे॒वाञ्जि॑गाति सुम्न॒युः ॥१॥\n\nईळे॑ अ॒ग्निं वि॑प॒श्चितं॑ गि॒रा य॒ज्ञस्य॒ साध॑नम् । श्रु॒ष्टी॒वानं॑ धि॒तावा॑नम् ॥२॥\n\nअग्ने॑ श॒केम॑ ते व॒यं यमं॑ दे॒वस्य॑ वा॒जिन॑: । अति॒ द्वेषां॑सि तरेम ॥३॥\n\nस॒मि॒ध्यमा॑नो अध्व॒रे॒३ऽग्निः पा॑व॒क ईड्य॑: । शो॒चिष्के॑श॒स्तमी॑महे ॥४॥\n\nपृ॒थु॒पाजा॒ अम॑र्त्यो घृ॒तनि॑र्णि॒क् स्वा॑हुतः । अ॒ग्निर्य॒ज्ञस्य॑ हव्य॒वाट् ॥५॥\n\nतं स॒बाधो॑ य॒तस्रु॑च इ॒त्था धि॒या य॒ज्ञव॑न्तः । आ च॑क्रुर॒ग्निमू॒तये॑ ॥६॥\n\nहोता॑ दे॒वो अम॑र्त्यः पु॒रस्ता॑देति मा॒यया॑ । वि॒दथा॑नि प्रचो॒दय॑न् ॥७॥\n\nवा॒जी वाजे॑षु धीयतेऽध्व॒रेषु॒ प्र णी॑यते । विप्रो॑ य॒ज्ञस्य॒ साध॑नः ॥८॥\n\nधि॒या च॑क्रे॒ वरे॑ण्यो भू॒तानां॒ गर्भ॒मा द॑धे । दक्ष॑स्य पि॒तरं॒ तना॑ ॥९॥\n\nनि त्वा॑ दधे॒ वरे॑ण्यं॒ दक्ष॑स्ये॒ळा स॑हस्कृत । अग्ने॑ सुदी॒तिमु॒शिज॑म् ॥१०॥॥\n\nअ॒ग्निं य॒न्तुर॑म॒प्तुर॑मृ॒तस्य॒ योगे॑ व॒नुष॑: । विप्रा॒ वाजै॒: समि॑न्धते ॥११॥॥\n\nऊ॒र्जो नपा॑तमध्व॒रे दी॑दि॒वांस॒मुप॒ द्यवि॑ । अ॒ग्निमी॑ळे क॒विक्र॑तुम् ॥१२॥\n\nई॒ळेन्यो॑ नम॒स्य॑स्ति॒रस्तमां॑सि दर्श॒तः । सम॒ग्निरि॑ध्यते॒ वृषा॑ ॥१३॥\n\nवृषो॑ अ॒ग्निः समि॑ध्य॒तेऽश्वो॒ न दे॑व॒वाह॑नः । तं ह॒विष्म॑न्त ईळते ॥१४॥\n\nवृष॑णं त्वा व॒यं वृ॑ष॒न् वृष॑ण॒: समि॑धीमहि । अग्ने॒ दीद्य॑तं बृ॒हत् ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 28, + "text": "६ गाथिनो विश्वामित्रः। अग्निः।१-२, ६ गायत्री, ३ उष्णिक्, ४ त्रिष्टुप्, ५ जगती।\n\nअग्ने॑ जु॒षस्व॑ नो ह॒विः पु॑रो॒ळाशं॑ जातवेदः । प्रा॒त॒:सा॒वे धि॑यावसो ॥१॥\n\nपु॒रो॒ळा अ॑ग्ने पच॒तस्तुभ्यं॑ वा घा॒ परि॑ष्कृतः । तं जु॑षस्व यविष्ठ्य ॥२॥\n\nअग्ने॑ वी॒हि पु॑रो॒ळाश॒माहु॑तं ति॒रोअ॑ह्न्यम् । सह॑सः सू॒नुर॑स्यध्व॒रे हि॒तः ॥३॥\n\nमाध्यं॑दिने॒ सव॑ने जातवेदः पुरो॒ळाश॑मि॒ह क॑वे जुषस्व ।\n\nअग्ने॑ य॒ह्वस्य॒ तव॑ भाग॒धेयं॒ न प्र मि॑नन्ति वि॒दथे॑षु॒ धीरा॑: ॥४॥\n\nअग्ने॑ तृ॒तीये॒ सव॑ने॒ हि कानि॑षः पुरो॒ळाशं॑ सहसः सून॒वाहु॑तम् ।\n\nअथा॑ दे॒वेष्व॑ध्व॒रं वि॑प॒न्यया॒ धा रत्न॑वन्तम॒मृते॑षु॒ जागृ॑विम् ॥५॥\n\nअग्ने॑ वृधा॒न आहु॑तिं पुरो॒ळाशं॑ जातवेदः । जु॒षस्व॑ ति॒रोअ॑ह्न्यम् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 29, + "text": "१६ गाथिनो विश्वामित्रः। अग्निः, ५ ऋत्विजो वा। त्रिष्टुप्, १, ४, १०, १२ अनुष्टुप्, ६, ११, १४, १५ जगती।\n\nअस्ती॒दम॑धि॒मन्थ॑न॒मस्ति॑ प्र॒जन॑नं कृ॒तम् ।\n\nए॒तां वि॒श्पत्नी॒मा भ॑रा॒ग्निं म॑न्थाम पू॒र्वथा॑ ॥१॥\n\nअ॒रण्यो॒र्निहि॑तो जा॒तवे॑दा॒ गर्भ॑ इव॒ सुधि॑तो ग॒र्भिणी॑षु ।\n\nदि॒वेदि॑व॒ ईड्यो॑ जागृ॒वद्भि॑र्ह॒विष्म॑द्भिर्मनु॒ष्ये॑भिर॒ग्निः ॥२॥\n\nउ॒त्ता॒नाया॒मव॑ भरा चिकि॒त्वान् त्स॒द्यः प्रवी॑ता॒ वृष॑णं जजान ।\n\nअ॒रु॒षस्तू॑पो॒ रुश॑दस्य॒ पाज॒ इळा॑यास्पु॒त्रो व॒युने॑ऽजनिष्ट ॥३॥\n\nइळा॑यास्त्वा प॒दे व॒यं नाभा॑ पृथि॒व्या अधि॑ ।\n\nजात॑वेदो॒ नि धी॑म॒ह्यग्ने॑ ह॒व्याय॒ वोळह॑वे ॥४॥\n\nमन्थ॑ता नरः क॒विमद्व॑यन्तं॒ प्रचे॑तसम॒मृतं॑ सु॒प्रती॑कम् ।\n\nय॒ज्ञस्य॑ के॒तुं प्र॑थ॒मं पु॒रस्ता॑द॒ग्निं न॑रो जनयता सु॒शेव॑म् ॥५॥\n\nयदी॒ मन्थ॑न्ति बा॒हुभि॒र्वि रो॑च॒तेऽश्वो॒ न वा॒ज्य॑रु॒षो वने॒ष्वा ।\n\nचि॒त्रो न याम॑न्न॒श्विनो॒रनि॑वृत॒: परि॑ वृण॒क्त्यश्म॑न॒स्तृणा॒ दह॑न् ॥६॥\n\nजा॒तो अ॒ग्नी रो॑चते॒ चेकि॑तानो वा॒जी विप्र॑: कविश॒स्तः सु॒दानु॑: ।\n\nयं दे॒वास॒ ईड्यं॑ विश्व॒विदं॑ हव्य॒वाह॒मद॑धुरध्व॒रेषु॑ ॥७॥\n\nसीद॑ होत॒: स्व उ॑ लो॒के चि॑कि॒त्वान् त्सा॒दया॑ य॒ज्ञं सु॑कृ॒तस्य॒ योनौ॑ ।\n\nदे॒वा॒वीर्दे॒वान् ह॒विषा॑ यजा॒स्यग्ने॑ बृ॒हद् यज॑माने॒ वयो॑ धाः ॥८॥\n\nकृ॒णोत॑ धू॒मं वृष॑णं सखा॒योऽस्रे॑धन्त इतन॒ वाज॒मच्छ॑ ।\n\nअ॒यम॒ग्निः पृ॑तना॒षाट् सु॒वीरो॒ येन॑ दे॒वासो॒ अस॑हन्त॒ दस्यू॑न् ॥९॥\n\nअ॒यं ते॒ योनि॑ॠ॒त्वियो॒ यतो॑ जा॒तो अरो॑चथाः ।\n\nतं जा॒नन्न॑ग्न॒ आ सी॒दाथा॑ नो वर्धया॒ गिर॑: ॥१०॥॥\n\nतनू॒नपा॑दुच्यते॒ गर्भ॑ आसु॒रो नरा॒शंसो॑ भवति॒ यद् वि॒जाय॑ते ।\n\nमा॒त॒रिश्वा॒ यदमि॑मीत मा॒तरि॒ वात॑स्य॒ सर्गो॑ अभव॒त् सरी॑मणि ॥११॥॥\n\nसु॒नि॒र्मथा॒ निर्म॑थितः सुनि॒धा निहि॑तः क॒विः ।\n\nअग्ने॑ स्वध्व॒रा कृ॑णु दे॒वान् दे॑वय॒ते य॑ज ॥१२॥\n\nअजी॑जनन्न॒मृतं॒ मर्त्या॑सोऽस्रे॒माणं॑ त॒रणिं॑ वी॒ळुज॑म्भम् ।\n\nदश॒ स्वसा॑रो अ॒ग्रुव॑: समी॒चीः पुमां॑सं जा॒तम॒भि सं र॑भन्ते ॥१३॥\n\nप्र स॒प्तहो॑ता सन॒काद॑रोचत मा॒तुरु॒पस्थे॒ यदशो॑च॒दूध॑नि ।\n\nन नि मि॑षति सु॒रणो॑ दि॒वेदि॑वे॒ यदसु॑रस्य ज॒ठरा॒दजा॑यत ॥१४॥\n\nअ॒मि॒त्रा॒युधो॑ म॒रुता॑मिव प्र॒याः प्र॑थम॒जा ब्रह्म॑णो॒ विश्व॒मिद् वि॑दुः ।\n\nद्यु॒म्नव॒द् ब्रह्म॑ कुशि॒कास॒ एरि॑र॒ एक॑एको॒ दमे॑ अ॒ग्निं समी॑धिरे ॥१५॥\n\nयद॒द्य त्वा॑ प्रय॒ति य॒ज्ञे अ॒स्मिन् होत॑श्चिकि॒त्वोऽवृ॑णीमही॒ह ।\n\nध्रु॒वम॑या ध्रु॒वमु॒ताश॑मिष्ठाः प्रजा॒नन् वि॒द्वाँ उप॑ याहि॒ सोम॑म् ॥१६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 30, + "text": "२२ गाथिनो विश्वामित्रः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nइ॒च्छन्ति॑ त्वा सो॒म्यास॒: सखा॑यः सु॒न्वन्ति॒ सोमं॒ दध॑ति॒ प्रयां॑सि ।\n\nतिति॑क्षन्ते अ॒भिश॑स्तिं॒ जना॑ना॒मिन्द्र॒ त्वदा कश्च॒न हि प्र॑के॒तः ॥१॥\n\nन ते॑ दू॒रे प॑र॒मा चि॒द् रजां॒स्या तु प्र या॑हि हरिवो॒ हरि॑भ्याम् ।\n\nस्थि॒राय॒ वृष्णे॒ सव॑ना कृ॒तेमा यु॒क्ता ग्रावा॑णः समिधा॒ने अ॒ग्नौ ॥२॥\n\nइन्द्र॑: सु॒शिप्रो॑ म॒घवा॒ तरु॑त्रो म॒हाव्रा॑तस्तुविकू॒र्मिॠघा॑वान् ।\n\nयदु॒ग्रो धा बा॑धि॒तो मर्त्ये॑षु॒ क्व१ त्या ते॑ वृषभ वी॒र्या॑णि ॥३॥\n\nत्वं हि ष्मा॑ च्या॒वय॒न्नच्यु॑ता॒न्येको॑ वृ॒त्रा चर॑सि॒ जिघ्न॑मानः ।\n\nतव॒ द्यावा॑पृथि॒वी पर्व॑ता॒सोऽनु॑ व्र॒ताय॒ निमि॑तेव तस्थुः ॥४॥\n\nउ॒ताभ॑ये पुरुहूत॒ श्रवो॑भि॒रेको॑ दृ॒ळहम॑वदो वृत्र॒हा सन् ।\n\nइ॒मे चि॑दिन्द्र॒ रोद॑सी अपा॒रे यत् सं॑गृ॒भ्णा म॑घवन् का॒शिरित् ते॑ ॥५॥\n\nप्र सू त॑ इन्द्र प्र॒वता॒ हरि॑भ्यां॒ प्र ते॒ वज्र॑: प्रमृ॒णन्ने॑तु॒ शत्रू॑न् ।\n\nज॒हि प्र॑ती॒चो अ॑नू॒चः परा॑चो॒ विश्वं॑ स॒त्यं कृ॑णुहि वि॒ष्टम॑स्तु ॥६॥\n\nयस्मै॒ धायु॒रद॑धा॒ मर्त्या॒याभ॑क्तं चिद् भजते गे॒ह्यं१ सः ।\n\nभ॒द्रा त॑ इन्द्र सुम॒तिर्घृ॒ताची॑ स॒हस्र॑दाना पुरुहूत रा॒तिः ॥७॥\n\nस॒हदा॑नुं पुरुहूत क्षि॒यन्त॑मह॒स्तमि॑न्द्र॒ सं पि॑ण॒क्कुणा॑रुम् ।\n\nअ॒भि वृ॒त्रं वर्ध॑मानं॒ पिया॑रुम॒पाद॑मिन्द्र त॒वसा॑ जघन्थ ॥८॥\n\nनि सा॑म॒नामि॑षि॒रामि॑न्द्र॒ भूमिं॑ म॒हीम॑पा॒रां सद॑ने ससत्थ ।\n\nअस्त॑भ्ना॒द् द्यां वृ॑ष॒भो अ॒न्तरि॑क्ष॒मर्ष॒न्त्वाप॒स्त्वये॒ह प्रसू॑ताः ॥९॥\n\nअ॒ला॒तृ॒णो व॒ल इ॑न्द्र व्र॒जो गोः पु॒रा हन्तो॒र्भय॑मानो॒ व्या॑र ।\n\nसु॒गान् प॒थो अ॑कृणोन्नि॒रजे॒ गाः प्राव॒न् वाणी॑: पुरुहू॒तं धम॑न्तीः ॥१०॥॥\n\nएको॒ द्वे वसु॑मती समी॒ची इन्द्र॒ आ प॑प्रौ पृथि॒वीमु॒त द्याम् ।\n\nउ॒तान्तरि॑क्षाद॒भि न॑: समी॒क इ॒षो र॒थीः स॒युज॑: शूर॒ वाजा॑न् ॥११॥॥\n\nदिश॒: सूर्यो॒ न मि॑नाति॒ प्रदि॑ष्टा दि॒वेदि॑वे॒ हर्य॑श्वप्रसूताः ।\n\nसं यदान॒ळध्व॑न॒ आदिदश्वै॑र्वि॒मोच॑नं कृणुते॒ तत्त्व॑स्य ॥१२॥\n\nदिदृ॑क्षन्त उ॒षसो॒ याम॑न्न॒क्तोर्वि॒वस्व॑त्या॒ महि॑ चि॒त्रमनी॑कम् ।\n\nविश्वे॑ जानन्ति महि॒ना यदागा॒दिन्द्र॑स्य॒ कर्म॒ सुकृ॑ता पु॒रूणि॑ ॥१३॥\n\nमहि॒ ज्योति॒र्निहि॑तं व॒क्षणा॑स्वा॒मा प॒क्वं च॑रति॒ बिभ्र॑ती॒ गौः ।\n\nविश्वं॒ स्वाद्म॒ सम्भृ॑तमु॒स्रिया॑यां॒ यत् सी॒मिन्द्रो॒ अद॑धा॒द् भोज॑नाय ॥१४॥\n\nइन्द्र॒ दृह्य॑ यामको॒शा अ॑भूवन् य॒ज्ञाय॑ शिक्ष गृण॒ते सखि॑भ्यः ।\n\n दु॒र्मा॒यवो॑ दु॒रेवा॒ मर्त्या॑सो निष॒ङ्गिणो॑ रि॒पवो॒ हन्त्वा॑सः ॥१५॥\n\nसं घोष॑: शृण्वेऽव॒मैर॒मित्रै॑र्ज॒ही न्ये॑ष्व॒शनिं॒ तपि॑ष्ठाम् ।\n\nवृ॒श्चेम॒धस्ता॒द् वि रु॑जा॒ सह॑स्व ज॒हि रक्षो॑ मघवन् र॒न्धय॑स्व ॥१६॥\n\nउद् वृ॑ह॒ रक्ष॑: स॒हमू॑लमिन्द्र वृ॒श्चा मध्यं॒ प्रत्यग्रं॑ शृणीहि ।\n\nआ कीव॑तः सल॒लूकं॑ चकर्थ ब्रह्म॒द्विषे॒ तपु॑षिं हे॒तिम॑स्य ॥१७॥\n\nस्व॒स्तये॑ वा॒जिभि॑श्च प्रणेत॒: सं यन्म॒हीरिष॑ आ॒सत्सि॑ पू॒र्वीः ।\n\nरा॒यो व॒न्तारो॑ बृह॒तः स्या॑मा॒स्मे अ॑स्तु॒ भग॑ इन्द्र प्र॒जावा॑न् ॥१८॥\n\nआ नो॑ भर॒ भग॑मिन्द्र द्यु॒मन्तं॒ नि ते॑ दे॒ष्णस्य॑ धीमहि प्ररे॒के ।\n\nऊ॒र्व इ॑व पप्रथे॒ कामो॑ अ॒स्मे तमा पृ॑ण वसुपते॒ वसू॑नाम् ॥१९॥\n\nइ॒मं कामं॑ मन्दया॒ गोभि॒रश्वै॑श्च॒न्द्रव॑ता॒ राध॑सा प॒प्रथ॑श्च ।\n\nस्व॒र्यवो॑ म॒तिभि॒स्तुभ्यं॒ विप्रा॒ इन्द्रा॑य॒ वाह॑: कुशि॒कासो॑ अक्रन् ॥२०॥॥\n\nआ नो॑ गो॒त्रा द॑र्दृहि गोपते॒ गाः सम॒स्मभ्यं॑ स॒नयो॑ यन्तु॒ वाजा॑: ।\n\nदि॒वक्षा॑ असि वृषभ स॒त्यशु॑ष्मो॒ऽस्मभ्यं॒ सु म॑घवन् बोधि गो॒दाः ॥२१॥॥\n\nशु॒नं हु॑वेम म॒घवा॑न॒मिन्द्र॑म॒स्मिन् भरे॒ नृत॑मं॒ वाज॑सातौ ।\n\nशृ॒ण्वन्त॑मु॒ग्रमू॒तये॑ स॒मत्सु॒ घ्नन्तं॑ वृ॒त्राणि॑ सं॒जितं॒ धना॑नाम् ॥२२॥॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 31, + "text": "२२ कुशिक ऐषीरथिः, गाथिनो विश्वामित्रो वा। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nशास॒द् वह्नि॑र्दुहि॒तुर्न॒प्त्यं॑ गाद् वि॒द्वाँ ऋ॒तस्य॒ दीधि॑तिं सप॒र्यन् ।\n\nपि॒ता यत्र॑ दुहि॒तुः सेक॑मृ॒ञ्जन् त्सं श॒ग्म्ये॑न॒ मन॑सा दध॒न्वे ॥१॥\n\nन जा॒मये॒ तान्वो॑ रि॒क्थमा॑रैक् च॒कार॒ गर्भं॑ सनि॒तुर्नि॒धान॑म् ।\n\nयदी॑ मा॒तरो॑ ज॒नय॑न्त॒ वह्नि॑म॒न्यः क॒र्ता सु॒कृतो॑र॒न्य ऋ॒न्धन् ॥२॥\n\nअ॒ग्निर्ज॑ज्ञे जु॒ह्वा॒३ रेज॑मानो म॒हस्पु॒त्राँ अ॑रु॒षस्य॑ प्र॒यक्षे॑ ।\n\nम॒हान् गर्भो॒ मह्या जा॒तमे॑षां म॒ही प्र॒वृद्धर्य॑श्वस्य य॒ज्ञैः ॥३॥\n\nअ॒भि जैत्री॑रसचन्त स्पृधा॒नं महि॒ ज्योति॒स्तम॑सो॒ निर॑जानन् ।\n\nतं जा॑न॒तीः प्रत्युदा॑यन्नु॒षास॒: पति॒र्गवा॑मभव॒देक॒ इन्द्र॑: ॥४॥\n\nवी॒ळौ स॒तीर॒भि धीरा॑ अतृन्दन् प्रा॒चाहि॑न्व॒न् मन॑सा स॒प्त विप्रा॑: ।\n\nविश्वा॑मविन्दन् प॒थ्या॑मृ॒तस्य॑ प्रजा॒नन्नित्ता नम॒सा वि॑वेश ॥५॥\n\nवि॒दद् यदी॑ स॒रमा॑ रु॒ग्णमद्रे॒र्महि॒ पाथ॑: पू॒र्व्यं स॒ध्र्य॑क्कः ।\n\nअग्रं॑ नयत् सु॒पद्यक्ष॑राणा॒मच्छा॒ रवं॑ प्रथ॒मा जा॑न॒ती गा॑त् ॥६॥\n\nअग॑च्छदु॒ विप्र॑तमः सखी॒यन्नसू॑दयत् सु॒कृते॒ गर्भ॒मद्रि॑: ।\n\nस॒सान॒ मर्यो॒ युव॑भिर्मख॒स्यन्नथा॑भव॒दङ्गि॑राः स॒द्यो अर्च॑न् ॥७॥\n\nस॒तःस॑तः प्रति॒मानं॑ पुरो॒भूर्विश्वा॑ वेद॒ जनि॑मा॒ हन्ति॒ शुष्ण॑म् ।\n\nप्र णो॑ दि॒वः प॑द॒वीर्ग॒व्युरर्च॒न् त्सखा॒ सखीँ॑रमुञ्च॒न्निर॑व॒द्यात् ॥८॥\n\nनि ग॑व्य॒ता मन॑सा सेदुर॒र्कैः कृ॑ण्वा॒नासो॑ अमृत॒त्वाय॑ गा॒तुम् ।\n\nइ॒दं चि॒न्नु सद॑नं॒ भूर्ये॑षां॒ येन॒ मासाँ॒ असि॑षासन्नृ॒तेन॑ ॥९॥\n\nस॒म्पश्य॑माना अमदन्न॒भि स्वं पय॑: प्र॒त्नस्य॒ रेत॑सो॒ दुघा॑नाः ।\n\nवि रोद॑सी अतप॒द् घोष॑ एषां जा॒ते निः॒ष्ठामद॑धु॒र्गोषु॑ वी॒रान् ॥१०॥॥\n\nस जा॒तेभि॑र्वृत्र॒हा सेदु॑ ह॒व्यैरुदु॒स्रिया॑ असृज॒दिन्द्रो॑ अ॒र्कैः ।\n\nउ॒रू॒च्य॑स्मै घृ॒तव॒द् भर॑न्ती॒ मधु॒ स्वाद्म॑ दुदुहे॒ जेन्या॒ गौः ॥११॥॥\n\nपि॒त्रे चि॑च्चक्रु॒: सद॑नं॒ सम॑स्मै॒ महि॒ त्विषी॑मत् सु॒कृतो॒ वि हि ख्यन् ।\n\nवि॒ष्क॒भ्नन्त॒: स्कम्भ॑नेना॒ जनि॑त्री॒ आसी॑ना ऊ॒र्ध्वं र॑भ॒सं वि मि॑न्वन् ॥१२॥\n\nम॒ही यदि॑ धि॒षणा॑ शि॒श्नथे॒ धात् स॑द्यो॒वृधं॑ वि॒भ्वं१ रोद॑स्योः ।\n\nगिरो॒ यस्मि॑न्ननव॒द्याः स॑मी॒चीर्विश्वा॒ इन्द्रा॑य॒ तवि॑षी॒रनु॑त्ताः ॥१३॥\n\nमह्या ते॑ स॒ख्यं व॑श्मि श॒क्तीरा वृ॑त्र॒घ्ने नि॒युतो॑ यन्ति पू॒र्वीः ।\n\nमहि॑ स्तो॒त्रमव॒ आग॑न्म सू॒रेर॒स्माकं॒ सु म॑घवन् बोधि गो॒पाः ॥१४॥\n\nमहि॒ क्षेत्रं॑ पु॒रु श्च॒न्द्रं वि॑वि॒द्वानादित् सखि॑भ्यश्च॒रथं॒ समै॑रत् ।\n\nइन्द्रो॒ नृभि॑रजन॒द् दीद्या॑नः सा॒कं सूर्य॑मु॒षसं॑ गा॒तुम॒ग्निम् ॥१५॥\n\nअ॒पश्चि॑दे॒ष वि॒भ्वो॒३ दमू॑ना॒: प्र स॒ध्रीची॑रसृजद् वि॒श्वश्च॑न्द्राः ।\n\nमध्व॑: पुना॒नाः क॒विभि॑: प॒वित्रै॒र्द्युभि॑र्हिन्वन्त्य॒क्तुभि॒र्धनु॑त्रीः ॥१६॥\n\nअनु॑ कृ॒ष्णे वसु॑धिती जिहाते उ॒भे सूर्य॑स्य मं॒हना॒ यज॑त्रे ।\n\nपरि॒ यत् ते॑ महि॒मानं॑ वृ॒जध्यै॒ सखा॑य इन्द्र॒ काम्या॑ ऋजि॒प्याः ॥१७॥\n\nपति॑र्भव वृत्रहन् त्सू॒नृता॑नां गि॒रां वि॒श्वायु॑र्वृष॒भो व॑यो॒धाः ।\n\nआ नो॑ गहि स॒ख्येभि॑: शि॒वेभि॑र्म॒हान् म॒हीभि॑रू॒तिभि॑: सर॒ण्यन् ॥१८॥\n\nतम॑ङ्गिर॒स्वन्नम॑सा सप॒र्यन् नव्यं॑ कृणोमि॒ सन्य॑से पुरा॒जाम् ।\n\nद्रुहो॒ वि या॑हि बहु॒ला अदे॑वी॒: स्व॑श्च नो मघवन् त्सा॒तये॑ धाः ॥१९॥\n\nमिह॑: पाव॒काः प्रत॑ता अभूवन् त्स्व॒स्ति न॑: पिपृहि पा॒रमा॑साम् ।\n\nइन्द्र॒ त्वं र॑थि॒रः पा॑हि नो रि॒षो म॒क्षूम॑क्षू कृणुहि गो॒जितो॑ नः ॥२०॥॥\n\nअदे॑दिष्ट वृत्र॒हा गोप॑ति॒र्गा अ॒न्तः कृ॒ष्णाँ अ॑रु॒षैर्धाम॑भिर्गात् ।\n\nप्र सू॒नृता॑ दि॒शमा॑न ऋ॒तेन॒ दुर॑श्च॒ विश्वा॑ अवृणो॒दप॒ स्वाः ॥२१॥॥\n\nशु॒नं हु॑वेम म॒घवा॑न॒मिन्द्र॑म॒स्मिन्भ भरे॒ नृत॑मं॒ वाज॑सातौ ।\n\nशृ॒ण्वन्त॑मु॒ग्रमू॒तये॑ स॒मत्सु॒ घ्नन्तं॑ वृ॒त्राणि॑ सं॒जितं॒ धना॑नाम् ॥२२॥॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 32, + "text": "१७ गाथिनो विश्वामित्रः। इन्द्रः। त्रिष्टुप् ।\n\nइन्द्र॒ सोमं॑ सोमपते॒ पिबे॒मं माध्यं॑दिनं॒ सव॑नं॒ चारु॒ यत् ते॒ ।\n\n प्र॒प्रुथ्या॒ शिप्रे॑ मघवन्नृजीषिन् वि॒मुच्या॒ हरी॑ इ॒ह मा॑दयस्व ॥१॥\n\nगवा॑शिरं म॒न्थिन॑मिन्द्र शु॒क्रं पिबा॒ सोमं॑ ररि॒मा ते॒ मदा॑य ।\n\nब्र॒ह्म॒कृता॒ मारु॑तेना ग॒णेन॑ स॒जोषा॑ रु॒द्रैस्तृ॒पदा वृ॑षस्व ॥२॥\n\nये ते॒ शुष्मं॒ ये तवि॑षी॒मव॑र्ध॒न्नर्च॑न्त इन्द्र म॒रुत॑स्त॒ ओज॑: ।\n\nमाध्यं॑दिने॒ सव॑ने वज्रहस्त॒ पिबा॑ रु॒द्रेभि॒: सग॑णः सुशिप्र ॥३॥\n\nत इन्न्व॑स्य॒ मधु॑मद् विविप्र॒ इन्द्र॑स्य॒ शर्धो॑ म॒रुतो॒ य आस॑न् ।\n\nयेभि॑र्वृ॒त्रस्ये॑षि॒तो वि॒वेदा॑म॒र्मणो॒ मन्य॑मानस्य॒ मर्म॑ ४॥\n\nम॒नु॒ष्वदि॑न्द्र॒ सव॑नं जुषा॒णः पिबा॒ सोमं॒ शश्व॑ते वी॒र्या॑य ।\n\nस आ व॑वृत्स्व हर्यश्व य॒ज्ञैः स॑र॒ण्युभि॑र॒पो अर्णा॑ सिसर्षि ५॥\n\nत्वम॒पो यद्ध॑ वृ॒त्रं ज॑घ॒न्वाँ अत्याँ॑ इव॒ प्रासृ॑ज॒: सर्त॒वाजौ ।\n\nशया॑नमिन्द्र॒ चर॑ता व॒धेन॑ वव्रि॒वांसं॒ परि॑ दे॒वीरदे॑वम् ॥६॥\n\nयजा॑म॒ इन्नम॑सा वृ॒द्धमिन्द्रं॑ बृ॒हन्त॑मृ॒ष्वम॒जरं॒ युवा॑नम् ।\n\nयस्य॑ प्रि॒ये म॒मतु॑र्य॒ज्ञिय॑स्य॒ न रोद॑सी महि॒मानं॑ म॒माते॑ ॥७॥\n\nइन्द्र॑स्य॒ कर्म॒ सुकृ॑ता पु॒रूणि॑ व्र॒तानि॑ दे॒वा न मि॑नन्ति॒ विश्वे॑ ।\n\nदा॒धार॒ यः पृ॑थि॒वीं द्यामु॒तेमां ज॒जान॒ सूर्य॑मु॒षसं॑ सु॒दंसा॑: ॥८॥\n\nअद्रो॑घ स॒त्यं तव॒ तन्म॑हि॒त्वं स॒द्यो यज्जा॒तो अपि॑बो ह॒ सोम॑म् ।\n\nन द्याव॑ इन्द्र त॒वस॑स्त॒ ओजो॒ नाहा॒ न मासा॑: श॒रदो॑ वरन्त ॥९॥\n\nत्वं स॒द्यो अ॑पिबो जा॒त इ॑न्द्र॒ मदा॑य॒ सोमं॑ पर॒मे व्यो॑मन् ।\n\nयद्ध॒ द्यावा॑पृथि॒वी आवि॑वेशी॒रथा॑भवः पू॒र्व्यः का॒रुधा॑याः ॥१०॥॥\n\nअह॒न्नहिं॑ परि॒शया॑न॒मर्ण॑ ओजा॒यमा॑नं तुविजात॒ तव्या॑न् ।\n\nन ते॑ महि॒त्वमनु॑ भू॒दध॒ द्यौर्यद॒न्यया॑ स्फि॒ग्या॒३ क्षामव॑स्थाः ॥११॥॥\n\nय॒ज्ञो हि त॑ इन्द्र॒ वर्ध॑नो॒ भूदु॒त प्रि॒यः सु॒तसो॑मो मि॒येध॑: ।\n\nय॒ज्ञेन॑ य॒ज्ञम॑व य॒ज्ञिय॒: सन् य॒ज्ञस्ते॒ वज्र॑महि॒हत्य॑ आवत् ॥१२॥\n\nय॒ज्ञेनेन्द्र॒मव॒सा च॑क्रे अ॒र्वागैनं॑ सु॒म्नाय॒ नव्य॑से ववृत्याम् ।\n\nयः स्तोमे॑भिर्वावृ॒धे पू॒र्व्येभि॒र्यो म॑ध्य॒मेभि॑रु॒त नूत॑नेभिः ॥१३॥\n\nवि॒वेष॒ यन्मा॑ धि॒षणा॑ ज॒जान॒ स्तवै॑ पु॒रा पार्या॒दिन्द्र॒मह्न॑: ।\n\nअंह॑सो॒ यत्र॑ पी॒पर॒द् यथा॑ नो ना॒वेव॒ यान्त॑मु॒भये॑ हवन्ते ॥१४॥\n\nआपू॑र्णो अस्य क॒लश॒: स्वाहा॒ सेक्ते॑व॒ कोशं॑ सिसिचे॒ पिब॑ध्यै ।\n\nसमु॑ प्रि॒या आव॑वृत्र॒न् मदा॑य प्रदक्षि॒णिद॒भि सोमा॑स॒ इन्द्र॑म् ॥१५॥\n\nन त्वा॑ गभी॒रः पु॑रुहूत॒ सिन्धु॒र्नाद्र॑य॒: परि॒ षन्तो॑ वरन्त ।\n\nइ॒त्था सखि॑भ्य इषि॒तो यदि॒न्द्रा ऽऽदृ॒ळहं चि॒दरु॑जो॒ गव्य॑मू॒र्वम् ॥१६॥\n\nशु॒नं हु॑वेम म॒घवा॑न॒मिन्द्र॑म॒स्मिन् भरे॒ नृत॑मं॒ वाज॑सातौ ।\n\nशृ॒ण्वन्त॑मु॒ग्रमू॒तये॑ स॒मत्सु॒ घ्नन्तं॑ वृ॒त्राणि॑ सं॒जितं॒ धना॑नाम् ॥१७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 33, + "text": "१३ गाथिनो विश्वामित्रः, ४, ६, ८, १० नद्यः ऋषिकाः। नद्यः, ४, ८, १० विश्वामित्रः, ६, ७ इन्द्रः। त्रिष्टुप्, १३ अनुष्टुप् ।\n\nप्र पर्व॑तानामुश॒ती उ॒पस्था॒दश्वे॑ इव॒ विषि॑ते॒ हास॑माने ।\n\nगावे॑व शु॒भ्रे मा॒तरा॑ रिहा॒णे विपा॑ट् छुतु॒द्री पय॑सा जवेते ॥१॥\n\nइन्द्रे॑षिते प्रस॒वं भिक्ष॑माणे॒ अच्छा॑ समु॒द्रं र॒थ्ये॑व याथः ।\n\nस॒मा॒रा॒णे ऊ॒र्मिभि॒: पिन्व॑माने अ॒न्या वा॑म॒न्यामप्ये॑ति शुभ्रे ॥२॥\n\nअच्छा॒ सिन्धुं॑ मा॒तृत॑मामयासं॒ विपा॑शमु॒र्वीं सु॒भगा॑मगन्म ।\n\nव॒त्समि॑व मा॒तरा॑ संरिहा॒णे स॑मा॒नं योनि॒मनु॑ सं॒चर॑न्ती ॥३॥\n\nए॒ना व॒यं पय॑सा॒ पिन्व॑माना॒ अनु॒ योनिं॑ दे॒वकृ॑तं॒ चर॑न्तीः ।\n\nन वर्त॑वे प्रस॒वः सर्ग॑तक्तः किं॒युर्विप्रो॑ न॒द्यो॑ जोहवीति ॥४॥\n\nरम॑ध्वं मे॒ वच॑से सो॒म्याय॒ ऋता॑वरी॒रुप॑ मुहू॒र्तमेवै॑: ।\n\nप्र सिन्धु॒मच्छा॑ बृह॒ती म॑नी॒षा ऽव॒स्युर॑ह्वे कुशि॒कस्य॑ सू॒नुः ॥५॥\n\nइन्द्रो॑ अ॒स्माँ अ॑रद॒द् वज्र॑बाहु॒रपा॑हन् वृ॒त्रं प॑रि॒धिं न॒दीना॑म् ।\n\nदे॒वो॑ऽनयत् सवि॒ता सु॑पा॒णिस्तस्य॑ व॒यं प्र॑स॒वे या॑म उ॒र्वीः ॥६॥\n\nप्र॒वाच्यं॑ शश्व॒धा वी॒र्यं१ तदिन्द्र॑स्य॒ कर्म॒ यदहिं॑ विवृ॒श्चत् ।\n\nवि वज्रे॑ण परि॒षदो॑ जघा॒नाऽऽय॒न्नापोऽय॑नमि॒च्छमा॑नाः ॥७॥\n\nए॒तद् वचो॑ जरित॒र्मापि॑ मृष्ठा॒ आ यत् ते॒ घोषा॒नुत्त॑रा यु॒गानि॑ ।\n\nउ॒क्थेषु॑ कारो॒ प्रति॑ नो जुषस्व॒ मा नो॒ नि क॑: पुरुष॒त्रा नम॑स्ते ॥८॥\n\nओ षु स्व॑सारः का॒रवे॑ शृणोत य॒यौ वो॑ दू॒रादन॑सा॒ रथे॑न ।\n\nनि षू न॑मध्वं॒ भव॑ता सुपा॒रा अ॑धोअ॒क्षाः सि॑न्धवः स्रो॒त्याभि॑: ॥९॥\n\nआ ते॑ कारो शृणवामा॒ वचां॑सि य॒याथ॑ दू॒रादन॑सा॒ रथे॑न ।\n\nनि ते॑ नंसै पीप्या॒नेव॒ योषा॒ मर्या॑येव क॒न्या॑ शश्व॒चै ते॑ ॥१०॥॥\n\nयद॒ङ्ग त्वा॑ भर॒ताः सं॒तरे॑युर्ग॒व्यन् ग्राम॑ इषि॒त इन्द्र॑जूतः ।\n\nअर्षा॒दह॑ प्रस॒वः सर्ग॑तक्त॒ आ वो॑ वृणे सुम॒तिं य॒ज्ञिया॑नाम् ॥११॥॥\n\nअता॑रिषुर्भर॒ता ग॒व्यव॒: समभ॑क्त॒ विप्र॑: सुम॒तिं न॒दीना॑म् ।\n\nप्र पि॑न्वध्वमि॒षय॑न्तीः सु॒राधा॒ आ व॒क्षणा॑: पृ॒णध्वं॑ या॒त शीभ॑म् ॥१२॥\n\nउद् व॑ ऊ॒र्मिः शम्या॑ ह॒न्त्वापो॒ योक्त्रा॑णि मुञ्चत ।\n\nमादु॑ष्कृतौ॒ व्ये॑नसा॒ ऽघ्न्यौ शून॒मार॑ताम् ॥१३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 34, + "text": "११ गाथिनो विश्वामित्रः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nइन्द्र॑: पू॒र्भिदाति॑र॒द्दास॑म॒र्कैर्वि॒दद्व॑सु॒र्दय॑मानो॒ वि शत्रू॑न् ।\n\nब्रह्म॑जूतस्त॒न्वा॑ वावृधा॒नो भूरि॑दात्र॒ आपृ॑ण॒द्रोद॑सी उ॒भे ॥१॥\n\nम॒खस्य॑ ते तवि॒षस्य॒ प्र जू॒तिमिय॑र्मि॒ वाच॑म॒मृता॑य॒ भूष॑न् ।\n\nइन्द्र॑ क्षिती॒नाम॑सि॒ मानु॑षीणां वि॒शां दैवी॑नामु॒त पू॑र्व॒यावा॑ ॥२॥\n\nइन्द्रो॑ वृ॒त्रम॑वृणो॒च्छर्ध॑नीति॒: प्र मा॒यिना॑ममिना॒द् वर्प॑णीतिः ।\n\nअह॒न् व्यं॑समु॒शध॒ग्वने॑ष्वा॒विर्धेना॑ अकृणोद् रा॒म्याणा॑म् ॥३॥\n\nइन्द्र॑: स्व॒र्षा ज॒नय॒न्नहा॑नि जि॒गायो॒शिग्भि॒: पृत॑ना अभि॒ष्टिः ।\n\nप्रारो॑चय॒न्मन॑वे के॒तुमह्ना॒मवि॑न्द॒ज्ज्योति॑र्बृह॒ते रणा॑य ॥४॥\n\nइन्द्र॒स्तुजो॑ ब॒र्हणा॒ आ वि॑वेश नृ॒वद् दधा॑नो॒ नर्या॑ पु॒रूणि॑ ।\n\nअचे॑तय॒द् धिय॑ इ॒मा ज॑रि॒त्रे प्रेमं वर्ण॑मतिरच्छु॒क्रमा॑साम् ॥५॥\n\nम॒हो म॒हानि॑ पनयन्त्य॒स्येन्द्र॑स्य॒ कर्म॒ सुकृ॑ता पु॒रूणि॑ ।\n\nवृ॒जने॑न वृजि॒नान् त्सं पि॑पेष मा॒याभि॒र्दस्यूँ॑र॒भिभू॑त्योजाः ॥६॥\n\nयु॒धेन्द्रो॑ म॒ह्ना वरि॑वश्चकार दे॒वेभ्य॒: सत्प॑तिश्चर्षणि॒प्राः ।\n\nवि॒वस्व॑त॒: सद॑ने अस्य॒ तानि॒ विप्रा॑ उ॒क्थेभि॑: क॒वयो॑ गृणन्ति ॥७॥\n\nस॒त्रा॒साहं॒ वरे॑ण्यं सहो॒दां स॑स॒वांसं॒ स्व॑र॒पश्च॑ दे॒वीः ।\n\nस॒सान॒ यः पृ॑थि॒वीं द्यामु॒तेमामिन्द्रं॑ मद॒न्त्यनु॒ धीर॑णासः ॥८॥\n\nस॒सानात्याँ॑ उ॒त सूर्यं॑ ससा॒नेन्द्र॑: ससान पुरु॒भोज॑सं॒ गाम् ।\n\nहि॒र॒ण्यय॑मु॒त भोगं॑ ससान ह॒त्वी दस्यू॒न्प्रार्यं॒ वर्ण॑मावत् ॥९॥\n\nइन्द्र॒ ओष॑धीरसनो॒दहा॑नि॒ वन॒स्पतीँ॑रसनोद॒न्तरि॑क्षम् ।\n\nबि॒भेद॑ व॒लं नु॑नु॒दे विवा॒चोऽथा॑भवद् दमि॒ताभिक्र॑तूनाम् ॥१०॥॥\n\nशु॒नं हु॑वेम म॒घवा॑न॒मिन्द्र॑म॒स्मिन् भरे॒ नृत॑मं॒ वाज॑सातौ ।\n\nशृ॒ण्वन्त॑मु॒ग्रमू॒तये॑ स॒मत्सु॒ घ्नन्तं॑ वृ॒त्राणि॑ सं॒जितं॒ धना॑नाम् ॥११॥॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 35, + "text": "११ गाथिनो विश्वामित्रः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nतिष्ठा॒ हरी॒ रथ॒ आ यु॒ज्यमा॑ना या॒हि वा॒युर्न नि॒युतो॑ नो॒ अच्छ॑ ।\n\nपिबा॒स्यन्धो॑ अ॒भिसृ॑ष्टो अ॒स्मे इन्द्र॒ स्वाहा॑ ररि॒मा ते॒ मदा॑य ॥१॥\n\nउपा॑जि॒रा पु॑रुहू॒ताय॒ सप्ती॒ हरी॒ रथ॑स्य धू॒र्ष्वा यु॑नज्मि ।\n\nद्र॒वद् यथा॒ सम्भृ॑तं वि॒श्वत॑श्चि॒दुपे॒मं य॒ज्ञमा व॑हात॒ इन्द्र॑म् ॥२॥\n\nउपो॑ नयस्व॒ वृष॑णा तपु॒ष्पोतेम॑व॒ त्वं वृ॑षभ स्वधावः ।\n\nग्रसे॑ता॒मश्वा॒ वि मु॑चे॒ह शोणा॑ दि॒वेदि॑वे स॒दृशी॑रद्धि धा॒नाः ॥३॥\n\nब्रह्म॑णा ते ब्रह्म॒युजा॑ युनज्मि॒ हरी॒ सखा॑या सध॒माद॑ आ॒शू ।\n\nस्थि॒रं रथं॑ सु॒खमि॑न्द्राधि॒तिष्ठ॑न् प्रजा॒नन् वि॒द्वाँ उप॑ याहि॒ सोम॑म् ॥४॥\n\nमा ते॒ हरी॒ वृष॑णा वी॒तपृ॑ष्ठा॒ नि री॑रम॒न्यज॑मानासो अ॒न्ये ।\n\nअ॒त्याया॑हि॒ शश्व॑तो व॒यं तेऽरं॑ सु॒तेभि॑: कृणवाम॒ सोमै॑: ॥५॥\n\nतवा॒यं सोम॒स्त्वमेह्य॒र्वाङ् श॑श्वत्त॒मं सु॒मना॑ अ॒स्य पा॑हि ।\n\nअ॒स्मिन् य॒ज्ञे ब॒र्हिष्या नि॒षद्या॑ दधि॒ष्वेमं ज॒ठर॒ इन्दु॑मिन्द्र ॥६॥\n\nस्ती॒र्णं ते॑ ब॒र्हिः सु॒त इ॑न्द्र॒ सोम॑: कृ॒ता धा॒ना अत्त॑वे ते॒ हरि॑भ्याम् ।\n\nतदो॑कसे पुरु॒शाका॑य॒ वृष्णे॑ म॒रुत्व॑ते॒ तुभ्यं॑ रा॒ता ह॒वींषि॑ ॥७॥\n\nइ॒मं नर॒: पर्व॑ता॒स्तुभ्य॒माप॒: समि॑न्द्र॒ गोभि॒र्मधु॑मन्तमक्रन् ।\n\nतस्या॒गत्या॑ सु॒मना॑ ऋष्व पाहि प्रजा॒नन् वि॒द्वान्प॒थ्या॒३ अनु॒ स्वाः ॥८॥\n\nयाँ आभ॑जो म॒रुत॑ इन्द्र॒ सोमे॒ ये त्वामव॑र्ध॒न्नभ॑वन् ग॒णस्ते॑ ।\n\nतेभि॑रे॒तं स॒जोषा॑ वावशा॒नो॒३ऽग्नेः पि॑ब जि॒ह्वया॒ सोम॑मिन्द्र ॥९॥\n\nइन्द्र॒ पिब॑ स्व॒धया॑ चित् सु॒तस्या॒ऽग्नेर्वा॑ पाहि जि॒ह्वया॑ यजत्र ।\n\nअ॒ध्व॒र्योर्वा॒ प्रय॑तं शक्र॒ हस्ता॒द्धोतु॑र्वा य॒ज्ञं ह॒विषो॑ जुषस्व ॥१०॥॥\n\nशु॒नं हु॑वेम म॒घवा॑न॒मिन्द्र॑म॒स्मिन् भरे॒ नृत॑मं॒ वाज॑सातौ ।\n\nशृ॒ण्वन्त॑मु॒ग्रमू॒तये॑ स॒मत्सु॒ घ्नन्तं॑ वृ॒त्राणि॑ सं॒जितं॒ धना॑नाम् ॥११॥॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 36, + "text": "११ गाथिनो विश्वामित्रः, १० घोर आङ्गिरसः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nइ॒मामू॒ षु प्रभृ॑तिं सा॒तये॑ धा॒: शश्व॑च्छश्वदू॒तिभि॒र्याद॑मानः ।\n\nसु॒तेसु॑ते वावृधे॒ वर्ध॑नेभि॒र्यः कर्म॑भिर्म॒हद्भि॒: सुश्रु॑तो॒ भूत् ॥१॥\n\nइन्द्रा॑य॒ सोमा॑: प्र॒दिवो॒ विदा॑ना ऋ॒भुर्येभि॒र्वृष॑पर्वा॒ विहा॑याः ।\n\nप्र॒य॒म्यमा॑ना॒न् प्रति॒ षू गृ॑भा॒येन्द्र॒ पिब॒ वृष॑धूतस्य॒ वृष्ण॑: ॥२॥\n\nपिबा॒ वर्ध॑स्व॒ तव॑ घा सु॒तास॒ इन्द्र॒ सोमा॑सः प्रथ॒मा उ॒तेमे ।\n\nयथापि॑बः पू॒र्व्याँ इ॑न्द्र॒ सोमाँ॑ ए॒वा पा॑हि॒ पन्यो॑ अ॒द्या नवी॑यान् ॥३॥\n\nम॒हाँ अम॑त्रो वृ॒जने॑ विर॒प्श्यु१ ग्रं शव॑: पत्यते धृ॒ष्ण्वोज॑: ।\n\nनाह॑ विव्याच पृथि॒वी च॒नैनं॒ यत् सोमा॑सो॒ हर्य॑श्व॒मम॑न्दन् ॥४॥\n\nम॒हाँ उ॒ग्रो वा॑वृधे वी॒र्या॑य स॒माच॑क्रे वृष॒भः काव्ये॑न ।\n\nइन्द्रो॒ भगो॑ वाज॒दा अ॑स्य॒ गाव॒: प्र जा॑यन्ते॒ दक्षि॑णा अस्य पू॒र्वीः ॥५॥\n\nप्र यत् सिन्ध॑वः प्रस॒वं यथाय॒न्नाप॑: समु॒द्रं र॒थ्ये॑व जग्मुः ।\n\nअत॑श्चि॒दिन्द्र॒: सद॑सो॒ वरी॑या॒न् यदीं॒ सोम॑: पृ॒णति॑ दु॒ग्धो अं॒शुः ॥६॥\n\nस॒मु॒द्रेण॒ सिन्ध॑वो॒ याद॑माना॒ इन्द्रा॑य॒ सोमं॒ सुषु॑तं॒ भर॑न्तः ।\n\nअं॒शुं दु॑हन्ति ह॒स्तिनो॑ भ॒रित्रै॒र्मध्व॑: पुनन्ति॒ धार॑या प॒वित्रै॑: ॥७॥\n\nह्र॒दा इ॑व कु॒क्षय॑: सोम॒धाना॒: समी॑ विव्याच॒ सव॑ना पु॒रूणि॑ ।\n\nअन्ना॒ यदिन्द्र॑: प्रथ॒मा व्याश॑ वृ॒त्रं ज॑घ॒न्वाँ अ॑वृणीत॒ सोम॑म् ॥८॥\n\nआ तू भ॑र॒ माकि॑रे॒तत् परि॑ ष्ठाद् वि॒द्मा हि त्वा॒ वसु॑पतिं॒ वसू॑नाम् ।\n\nइन्द्र॒ यत् ते॒ माहि॑नं॒ दत्र॒मस्त्य॒स्मभ्यं॒ तद्ध॑र्यश्व॒ प्र य॑न्धि ॥९॥\n\nअ॒स्मे प्र य॑न्धि मघवन्नृजीषि॒न्निन्द्र॑ रा॒यो वि॒श्ववा॑रस्य॒ भूरे॑: ।\n\nअ॒स्मे श॒तं श॒रदो॑ जी॒वसे॑ धा अ॒स्मे वी॒राञ्छश्व॑त इन्द्र शिप्रिन् ॥१०॥\n\nशु॒नं हु॑वेम म॒घवा॑न॒मिन्द्र॑म॒स्मिन् भरे॒ नृत॑मं॒ वाज॑सातौ ।\n\nशृ॒ण्वन्त॑मु॒ग्रमू॒तये॑ स॒मत्सु॒ घ्नन्तं॑ वृ॒त्राणि॑ सं॒जितं॒ धना॑नाम् ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 37, + "text": "११ गाथिनो विश्वामित्रः। इन्द्रः।गायत्री, ११ त्रिष्टुप् ।\n\nवार्त्र॑हत्याय॒ शव॑से पृतना॒षाह्या॑य च । इन्द्र॒ त्वा व॑र्तयामसि ॥१॥\n\nअ॒र्वा॒चीनं॒ सु ते॒ मन॑ उ॒त चक्षु॑: शतक्रतो । इन्द्र॑ कृ॒ण्वन्तु॑ वा॒घत॑: ॥२॥\n\nनामा॑नि ते शतक्रतो॒ विश्वा॑भिर्गी॒र्भिरी॑महे । इन्द्रा॑भिमाति॒षाह्ये॑ ॥३॥\n\nपु॒रु॒ष्टु॒तस्य॒ धाम॑भिः श॒तेन॑ महयामसि । इन्द्र॑स्य चर्षणी॒धृत॑: ॥४॥\n\nइन्द्रं॑ वृ॒त्राय॒ हन्त॑वे पुरुहू॒तमुप॑ ब्रुवे । भरे॑षु॒ वाज॑सातये ॥५॥\n\nवाजे॑षु सास॒हिर्भ॑व॒ त्वामी॑महे शतक्रतो । इन्द्र॑ वृ॒त्राय॒ हन्त॑वे ॥६॥\n\nद्यु॒म्नेषु॑ पृत॒नाज्ये॑ पृत्सु॒तूर्षु॒ श्रव॑स्सु च । इन्द्र॒ साक्ष्वा॒भिमा॑तिषु ॥७॥\n\nशु॒ष्मिन्त॑मं न ऊ॒तये॑ द्यु॒म्निनं॑ पाहि॒ जागृ॑विम् । इन्द्र॒ सोमं॑ शतक्रतो ॥८॥\n\nइ॒न्द्रि॒याणि॑ शतक्रतो॒ या ते॒ जने॑षु प॒ञ्चसु॑ । इन्द्र॒ तानि॑ त॒ आ वृ॑णे ॥९॥\n\nअग॑न्निन्द्र॒ श्रवो॑ बृ॒हद् द्यु॒म्नं द॑धिष्व दु॒ष्टर॑म् । उत् ते॒ शुष्मं॑ तिरामसि ॥१०॥॥\n\nअ॒र्वा॒वतो॑ न॒ आ ग॒ह्यथो॑ शक्र परा॒वत॑: ।\n\nउ॒ लो॒को यस्ते॑ अद्रिव॒ इन्द्रे॒ह तत॒ आ ग॑हि ॥११॥॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 38, + "text": "१० प्रजापतिर्वैश्वामित्रः, प्रजापतिर्वाच्यो वा, तावुभावपि वा गाथिनो विश्वामित्रो वा। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nअ॒भि तष्टे॑व दीधया मनी॒षामत्यो॒ न वा॒जी सु॒धुरो॒ जिहा॑नः ।\n\nअ॒भि प्रि॒याणि॒ मर्मृ॑श॒त् परा॑णि क॒वीँरि॑च्छामि सं॒दृशे॑ सुमे॒धाः ॥१॥\n\nइ॒नोत पृ॑च्छ॒ जनि॑मा कवी॒नां म॑नो॒धृत॑: सु॒कृत॑स्तक्षत॒ द्याम् ।\n\nइ॒मा उ॑ ते प्र॒ण्यो॒३ वर्ध॑माना॒ मनो॑वाता॒ अध॒ नु धर्म॑णि ग्मन् ॥२॥\n\nनि षी॒मिदत्र॒ गुह्या॒ दधा॑ना उ॒त क्ष॒त्राय॒ रोद॑सी॒ सम॑ञ्जन् ।\n\nसं मात्रा॑भिर्ममि॒रे ये॒मुरु॒र्वी अ॒न्तर्म॒ही समृ॑ते॒ धाय॑से धुः ॥३॥\n\nआ॒तिष्ठ॑न्तं॒ परि॒ विश्वे॑ अभूष॒ञ्छ्रियो॒ वसा॑नश्चरति॒ स्वरो॑चिः ।\n\nम॒हत् तद् वृष्णो॒ असु॑रस्य॒ नामाऽऽ वि॒श्वरू॑पो अ॒मृता॑नि तस्थौ ॥४॥\n\nअसू॑त॒ पूर्वो॑ वृष॒भो ज्याया॑नि॒मा अ॑स्य शु॒रुध॑: सन्ति पू॒र्वीः ।\n\nदिवो॑ नपाता वि॒दथ॑स्य धी॒भिः क्ष॒त्रं रा॑जाना प्र॒दिवो॑ दधाथे ॥५॥\n\nत्रीणि॑ राजाना वि॒दथे॑ पु॒रूणि॒ परि॒ विश्वा॑नि भूषथ॒: सदां॑सि ।\n\nअप॑श्य॒मत्र॒ मन॑सा जग॒न्वान् व्र॒ते ग॑न्ध॒र्वाँ अपि॑ वा॒युके॑शान् ॥६॥\n\nतदिन्न्व॑स्य वृष॒भस्य॑ धे॒नोरा नाम॑भिर्ममिरे॒ सक्म्यं॒ गोः ।\n\nअ॒न्यद॑न्यदसु॒र्यं१ वसा॑ना॒ नि मा॒यिनो॑ ममिरे रू॒पम॑स्मिन् ॥७॥\n\nतदिन्न्व॑स्य सवि॒तुर्नकि॑र्मे हिर॒ण्ययी॑म॒मतिं॒ यामशि॑श्रेत् ।\n\nआ सु॑ष्टु॒ती रोद॑सी विश्वमि॒न्वे अपी॑व॒ योषा॒ जनि॑मानि वव्रे ॥८॥\n\nयु॒वं प्र॒त्नस्य॑ साधथो म॒हो यद् दैवी॑ स्व॒स्तिः परि॑ णः स्यातम् ।\n\nगो॒पाजि॑ह्वस्य त॒स्थुषो॒ विरू॑पा॒ विश्वे॑ पश्यन्ति मा॒यिन॑: कृ॒तानि॑ ॥९॥\n\nशु॒नं हु॑वेम म॒घवा॑न॒मिन्द्र॑म॒स्मिन्भरे॒ नृत॑मं॒ वाज॑सातौ ।\n\nशृ॒ण्वन्त॑मु॒ग्रमू॒तये॑ स॒मत्सु॒ घ्नन्तं॑ वृ॒त्राणि॑ सं॒जितं॒ धना॑नाम् ॥१०॥॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 39, + "text": "१० गाथिनो विश्वामित्रः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nइन्द्रं॑ म॒तिर्हृ॒द आ व॒च्यमा॒ना ऽच्छा॒ पतिं॒ स्तोम॑तष्टा जिगाति ।\n\nया जागृ॑विर्वि॒दथे॑ श॒स्यमा॒नेन्द्र॒ यत्ते॒ जाय॑ते वि॒द्धि तस्य॑ ॥१॥\n\nदि॒वश्चि॒दा पू॒र्व्या जाय॑माना॒ वि जागृ॑विर्वि॒दथे॑ श॒स्यमा॑ना ।\n\nभ॒द्रा वस्त्रा॒ण्यर्जु॑ना॒ वसा॑ना॒ सेयम॒स्मे स॑न॒जा पित्र्या॒ धीः ॥२॥\n\nय॒मा चि॒दत्र॑ यम॒सूर॑सूत जि॒ह्वाया॒ अग्रं॒ पत॒दा ह्यस्था॑त् ।\n\nवपूं॑षि जा॒ता मि॑थु॒ना स॑चेते तमो॒हना॒ तपु॑षो बु॒ध्न एता॑ ॥३॥\n\nनकि॑रेषां निन्दि॒ता मर्त्ये॑षु॒ ये अ॒स्माकं॑ पि॒तरो॒ गोषु॑ यो॒धाः ।\n\nइन्द्र॑ एषां दृंहि॒ता माहि॑नावा॒नुद् गो॒त्राणि॑ ससृजे दं॒सना॑वान् ॥४॥\n\nसखा॑ ह॒ यत्र॒ सखि॑भि॒र्नव॑ग्वैरभि॒ज्ञ्वा सत्व॑भि॒र्गा अ॑नु॒ग्मन् ।\n\nस॒त्यं तदिन्द्रो॑ द॒शभि॒र्दश॑ग्वै॒: सूर्यं॑ विवेद॒ तम॑सि क्षि॒यन्त॑म् ॥५॥\n\nइन्द्रो॒ मधु॒ सम्भृ॑तमु॒स्रिया॑यां प॒द्वद् वि॑वेद श॒फव॒न्नमे॒ गोः ।\n\nगुहा॑ हि॒तं गुह्यं॑ गू॒ळहम॒प्सु हस्ते॑ दधे॒ दक्षि॑णे॒ दक्षि॑णावान् ॥६॥\n\nज्योति॑र्वृणीत॒ तम॑सो विजा॒नन्ना॒रे स्या॑म दुरि॒ताद॒भीके॑ ।\n\nइ॒मा गिर॑: सोमपाः सोमवृद्ध जु॒षस्वे॑न्द्र पुरु॒तम॑स्य का॒रोः ॥७॥\n\nज्योति॑र्य॒ज्ञाय॒ रोद॑सी॒ अनु॑ ष्यादा॒रे स्या॑म दुरि॒तस्य॒ भूरे॑: ।\n\nभूरि॑ चि॒द्धि तु॑ज॒तो मर्त्य॑स्य सुपा॒रासो॑ वसवो ब॒र्हणा॑वत् ॥८॥\n\nशु॒नं हु॑वेम म॒घवा॑न॒मिन्द्र॑म॒स्मिन् भरे॒ नृत॑मं॒ वाज॑सातौ ।\n\nशृ॒ण्वन्त॑मु॒ग्रमू॒तये॑ स॒मत्सु॒ घ्नन्तं॑ वृ॒त्राणि॑ सं॒जितं॒ धना॑नाम् ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 40, + "text": "९ गाथिनो विश्वामित्रः। इन्द्रः। गायत्री।\n\nइन्द्र॑ त्वा वृष॒भं व॒यं सु॒ते सोमे॑ हवामहे । स पा॑हि॒ मध्वो॒ अन्ध॑सः ॥१॥\n\nइन्द्र॑ क्रतु॒विदं॑ सु॒तं सोमं॑ हर्य पुरुष्टुत । पिबा वृ॑षस्व॒ तातृ॑पिम् ॥२॥\n\nइन्द्र॒ प्र णो॑ धि॒तावा॑नं य॒ज्ञं विश्वे॑भिर्दे॒वेभि॑: । ति॒र स्त॑वान विश्पते ॥३॥\n\nइन्द्र॒ सोमा॑: सु॒ता इ॒मे तव॒ प्र य॑न्ति सत्पते । क्षयं॑ च॒न्द्रास॒ इन्द॑वः ॥४॥\n\nद॒धि॒ष्वा ज॒ठरे॑ सु॒तं सोम॑मिन्द्र॒ वरे॑ण्यम् । तव॑ द्यु॒क्षास॒ इन्द॑वः ॥५॥\n\nगिर्व॑णः पा॒हि न॑: सु॒तं मधो॒र्धारा॑भिरज्यसे । इन्द्र॒ त्वादा॑त॒मिद्यश॑: ॥६॥\n\nअ॒भि द्यु॒म्नानि॑ व॒निन॒ इन्द्रं॑ सचन्ते॒ अक्षि॑ता । पी॒त्वी सोम॑स्य वावृधे ॥७॥\n\nअ॒र्वा॒वतो॑ न॒ आ ग॑हि परा॒वत॑श्च वृत्रहन् । इ॒मा जु॑षस्व नो॒ गिर॑: ॥८॥\n\nयद॑न्त॒रा प॑रा॒वत॑मर्वा॒वतं॑ च हू॒यसे॑ । इन्द्रे॒ह तत॒ आ ग॑हि ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 41, + "text": "९ गाथिनो विश्वामित्रः। इन्द्रः। गायत्री।\n\nआ तू न॑ इन्द्र म॒द्र्य॑ग्घुवा॒नः सोम॑पीतये । हरि॑भ्यां याह्यद्रिवः ॥१॥\n\nस॒त्तो होता॑ न ऋ॒त्विय॑स्तिस्ति॒रे ब॒र्हिरा॑नु॒षक् । अयु॑ज्रन्प्रा॒तरद्र॑यः ॥२॥\n\nइ॒मा ब्रह्म॑ ब्रह्मवाहः क्रि॒यन्त॒ आ ब॒र्हिः सी॑द । वी॒हि शू॑र पुरो॒ळाश॑म् ॥३॥\n\nरा॒र॒न्धि सव॑नेषु ण ए॒षु स्तोमे॑षु वृत्रहन् । उ॒क्थेष्वि॑न्द्र गिर्वणः ॥४॥\n\nम॒तय॑: सोम॒पामु॒रुं रि॒हन्ति॒ शव॑स॒स्पति॑म् । इन्द्रं॑ व॒त्सं न मा॒तर॑: ॥५॥\n\nस म॑न्दस्वा॒ ह्यन्ध॑सो॒ राध॑से त॒न्वा॑ म॒हे । न स्तो॒तारं॑ नि॒दे क॑रः ॥६॥\n\nव॒यमि॑न्द्र त्वा॒यवो॑ ह॒विष्म॑न्तो जरामहे । उ॒त त्वम॑स्म॒युर्व॑सो ॥७॥\n\nमारे अ॒स्मद् वि मु॑मुचो॒ हरि॑प्रिया॒र्वाङ् या॑हि । इन्द्र॑ स्वधावो॒ मत्स्वे॒ह ॥८॥\n\nअ॒र्वाञ्चं॑ त्वा सु॒खे रथे॒ वह॑तामिन्द्र के॒शिना॑ । घृ॒तस्नू॑ ब॒र्हिरा॒सदे॑ ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 42, + "text": "९ गाथिनो विश्वामित्रः। इन्द्रः। गायत्री।\n\nउप॑ नः सु॒तमा ग॑हि॒ सोम॑मिन्द्र॒ गवा॑शिरम् । हरि॑भ्यां॒ यस्ते॑ अस्म॒युः ॥ १॥\n\nतमि॑न्द्र॒ मद॒मा ग॑हि बर्हि॒:ष्ठां ग्राव॑भिः सु॒तम् । कु॒विन्न्व॑स्य तृ॒प्णव॑: ॥२॥\n\nइन्द्र॑मि॒त्था गिरो॒ ममाच्छा॑गुरिषि॒ता इ॒तः । आ॒वृते॒ सोम॑पीतये ॥३॥\n\nइन्द्रं॒ सोम॑स्य पी॒तये॒ स्तोमै॑रि॒ह ह॑वामहे । उ॒क्थेभि॑: कु॒विदा॒गम॑त् ॥४॥\n\nइन्द्र॒ सोमा॑: सु॒ता इ॒मे तान् द॑धिष्व शतक्रतो । ज॒ठरे॑ वाजिनीवसो ॥५॥\n\nवि॒द्मा हि त्वा॑ धनंज॒यं वाजे॑षु दधृ॒षं क॑वे । अधा॑ ते सु॒म्नमी॑महे ॥६॥\n\nइ॒ममि॑न्द्र॒ गवा॑शिरं॒ यवा॑शिरं च नः पिब । आ॒गत्या॒ वृष॑भिः सु॒तम् ॥७॥\n\nतुभ्येदि॑न्द्र॒ स्व ओ॒क्ये॒३ सोमं॑ चोदामि पी॒तये॑ । ए॒ष रा॑रन्तु ते हृ॒दि ॥८॥\n\nत्वां सु॒तस्य॑ पी॒तये॑ प्र॒त्नमि॑न्द्र हवामहे । कु॒शि॒कासो॑ अव॒स्यव॑: ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 43, + "text": "८ गाथिनो विश्वामित्रः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nआ या॑ह्य॒र्वाङुप॑ वन्धुरे॒ष्ठास्तवेदनु॑ प्र॒दिव॑: सोम॒पेय॑म् ।\n\nप्रि॒या सखा॑या॒ वि मु॒चोप॑ ब॒र्हिस्त्वामि॒मे ह॑व्य॒वाहो॑ हवन्ते ॥१॥\n\nआ या॑हि पू॒र्वीरति॑ चर्ष॒णीराँ अ॒र्य आ॒शिष॒ उप॑ नो॒ हरि॑भ्याम् ।\n\nइ॒मा हि त्वा॑ म॒तय॒: स्तोम॑तष्टा॒ इन्द्र॒ हव॑न्ते स॒ख्यं जु॑षा॒णाः ॥२॥\n\nआ नो॑ य॒ज्ञं न॑मो॒वृधं॑ स॒जोषा॒ इन्द्र॑ देव॒ हरि॑भिर्याहि॒ तूय॑म् ।\n\nअ॒हं हि त्वा॑ म॒तिभि॒र्जोह॑वीमि घृ॒तप्र॑याः सध॒मादे॒ मधू॑नाम् ॥३॥\n\nआ च॒ त्वामे॒ता वृष॑णा॒ वहा॑तो॒ हरी॒ सखा॑या सु॒धुरा॒ स्वङ्गा॑ ।\n\nधा॒नाव॒दिन्द्र॒: सव॑नं जुषा॒णः सखा॒ सख्यु॑: शृणव॒द् वन्द॑नानि ॥४॥\n\nकु॒विन्मा॑ गो॒पां कर॑से॒ जन॑स्य कु॒विद् राजा॑नं मघवन्नृजीषिन् ।\n\nकु॒विन्म॒ ऋषिं॑ पपि॒वांसं॑ सु॒तस्य॑ कु॒विन्मे॒ वस्वो॑ अ॒मृत॑स्य॒ शिक्षा॑: ॥५॥\n\nआ त्वा॑ बृ॒हन्तो॒ हर॑यो युजा॒ना अ॒र्वागि॑न्द्र सध॒मादो॑ वहन्तु ।\n\nप्र ये द्वि॒ता दि॒व ऋ॒ञ्जन्त्याता॒: सुस॑म्मृष्टासो वृष॒भस्य॑ मू॒राः ॥६॥\n\nइन्द्र॒ पिब॒ वृष॑धूतस्य॒ वृष्ण॒ आ यं ते॑ श्ये॒न उ॑श॒ते ज॒भार॑ ।\n\nयस्य॒ मदे॑ च्या॒वय॑सि॒ प्र कृ॒ष्टीर्यस्य॒ मदे॒ अप॑ गो॒त्रा व॒वर्थ॑ ॥७॥\n\nशु॒नं हु॑वेम म॒घवा॑न॒मिन्द्र॑म॒स्मिन् भरे॒ नृत॑मं॒ वाज॑सातौ ।\n\nशृ॒ण्वन्त॑मु॒ग्रमू॒तये॑ स॒मत्सु॒ घ्नन्तं॑ वृ॒त्राणि॑ सं॒जितं॒ धना॑नाम् ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 44, + "text": "५ गाथिनो विश्वामित्रः। इन्द्रः। बृहती।\n\nअ॒यं ते॑ अस्तु हर्य॒तः सोम॒ आ हरि॑भिः सु॒तः ।\n\nजु॒षा॒ण इ॑न्द्र॒ हरि॑भिर्न॒ आ ग॒ह्या ति॑ष्ठ॒ हरि॑तं॒ रथ॑म् ॥१॥\n\nह॒र्यन्नु॒षस॑मर्चय॒: सूर्यं॑ ह॒र्यन्न॑रोचयः ।\n\nवि॒द्वाँश्चि॑कि॒त्वान् ह॑र्यश्व वर्धस॒ इन्द्र॒ विश्वा॑ अ॒भि श्रिय॑: ॥२॥\n\nद्यामिन्द्रो॒ हरि॑धायसं पृथि॒वीं हरि॑वर्पसम् ।\n\nअधा॑रयद्ध॒रितो॒र्भूरि॒ भोज॑नं॒ ययो॑र॒न्तर्हरि॒श्चर॑त् ॥३॥\n\nज॒ज्ञा॒नो हरि॑तो॒ वृषा॒ विश्व॒मा भा॑ति रोच॒नम् ।\n\nहर्य॑श्वो॒ हरि॑तं धत्त॒ आयु॑ध॒मा वज्रं॑ बा॒ह्वोर्हरि॑म् ॥४॥\n\nइन्द्रो॑ ह॒र्यन्त॒मर्जु॑नं॒ वज्रं॑ शु॒क्रैर॒भीवृ॑तम् ।\n\nअपा॑वृणो॒द्धरि॑भि॒रद्रि॑भिः सु॒तमुद् गा हरि॑भिराजत ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 45, + "text": "५ गाथिनो विश्वामित्रः। इन्द्रः। बृहती।\n\nआ म॒न्द्रैरि॑न्द्र॒ हरि॑भिर्या॒हि म॒यूर॑रोमभिः ।\n\nमा त्वा॒ के चि॒न्नि य॑म॒न्विं न पा॒शिनोऽति॒ धन्वे॑व॒ ताँ इ॑हि ॥१॥\n\nवृ॒त्र॒खा॒दो व॑लंरु॒जः पु॒रां द॒र्मो अ॒पाम॒जः ।\n\n स्थाता॒ रथ॑स्य॒ हर्यो॑रभिस्व॒र इन्द्रो॑ दृ॒ळहा चि॑दारु॒जः ॥२॥\n\nग॒म्भी॒राँ उ॑द॒धीँरि॑व॒ क्रतुं॑ पुष्यसि॒ गा इ॑व ।\n\nप्र सु॑गो॒पा यव॑सं धे॒नवो॑ यथा ह्र॒दं कु॒ल्या इ॑वाशत ॥३॥\n\nआ न॒स्तुजं॑ र॒यिं भ॒रांशं॒ न प्र॑तिजान॒ते ।\n\nवृ॒क्षं प॒क्वं फल॑म॒ङ्कीव॑ धूनु॒हीन्द्र॑ स॒म्पार॑णं॒ वसु॑ ॥४॥\n\nस्व॒युरि॑न्द्र स्व॒राळ॑सि॒ स्मद्दि॑ष्टि॒: स्वय॑शस्तरः ।\n\nस वा॑वृधा॒न ओज॑सा पुरुष्टुत॒ भवा॑ नः सु॒श्रव॑स्तमः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 46, + "text": "५ गाथिनो विश्वामित्रः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nयु॒ध्मस्य॑ ते वृष॒भस्य॑ स्व॒राज॑ उ॒ग्रस्य॒ यून॒: स्थवि॑रस्य॒ घृष्वे॑: ।\n\nअजू॑र्यतो व॒ज्रिणो॑ वी॒र्या॒३णीन्द्र॑ श्रु॒तस्य॑ मह॒तो म॒हानि॑ ॥१॥\n\nम॒हाँ अ॑सि महिष॒ वृष्ण्ये॑भिर्धन॒स्पृदु॑ग्र॒ सह॑मानो अ॒न्यान् ।\n\nएको॒ विश्व॑स्य॒ भुव॑नस्य॒ राजा॒ स यो॒धया॑ च क्ष॒यया॑ च॒ जना॑न् ॥२॥\n\nप्र मात्रा॑भी रिरिचे॒ रोच॑मान॒: प्र दे॒वेभि॑र्वि॒श्वतो॒ अप्र॑तीतः ।\n\nप्र म॒ज्मना॑ दि॒व इन्द्र॑: पृथि॒व्याः प्रोरोर्म॒हो अ॒न्तरि॑क्षादृजी॒षी ॥३॥\n\nउ॒रुं ग॑भी॒रं ज॒नुषा॒भ्यु१ग्रं वि॒श्वव्य॑चसमव॒तं म॑ती॒नाम् ।\n\nइन्द्रं॒ सोमा॑सः प्र॒दिवि॑ सु॒तास॑: समु॒द्रं न स्र॒वत॒ आ वि॑शन्ति ॥४॥\n\nयं सोम॑मिन्द्र पृथि॒वीद्यावा॒ गर्भं॒ न मा॒ता बि॑भृ॒तस्त्वा॒या ।\n\nतं ते॑ हिन्वन्ति॒ तमु॑ ते मृजन्त्यध्व॒र्यवो॑ वृषभ॒ पात॒वा उ॑ ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 47, + "text": "५ गाथिनो विश्वामित्रः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nम॒रुत्वाँ॑ इन्द्र वृष॒भो रणा॑य॒ पिबा॒ सोम॑मनुष्व॒धं मदा॑य ।\n\nआ सि॑ञ्चस्व ज॒ठरे॒ मध्व॑ ऊ॒र्मिं त्वं राजा॑सि प्र॒दिव॑: सु॒ताना॑म् ॥१॥\n\nस॒जोषा॑ इन्द्र॒ सग॑णो म॒रुद्भि॒: सोमं॑ पिब वृत्र॒हा शू॑र वि॒द्वान् ।\n\nज॒हि शत्रूँ॒रप॒ मृधो॑ नुद॒स्वाथाभ॑यं कृणुहि वि॒श्वतो॑ नः ॥२॥\n\nउ॒त ऋ॒तुभि॑र्ऋतुपाः पाहि॒ सोम॒मिन्द्र॑ दे॒वेभि॒: सखि॑भिः सु॒तं न॑: ।\n\nयाँ आभ॑जो म॒रुतो॒ ये त्वान्वह॑न् वृ॒त्रमद॑धु॒स्तुभ्य॒मोज॑: ॥३॥\n\nये त्वा॑हि॒हत्ये॑ मघव॒न्नव॑र्ध॒न् ये शा॑म्ब॒रे ह॑रिवो॒ ये गवि॑ष्टौ ।\n\nये त्वा॑ नू॒नम॑नु॒मद॑न्ति॒ विप्रा॒: पिबे॑न्द्र॒ सोमं॒ सग॑णो म॒रुद्भि॑: ॥४॥\n\nम॒रुत्व॑न्तं वृष॒भं वा॑वृधा॒नमक॑वारिं दि॒व्यं शा॒समिन्द्र॑म् ।\n\nवि॒श्वा॒साह॒मव॑से॒ नूत॑नायो॒ग्रं स॑हो॒दामि॒ह तं हु॑वेम ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 48, + "text": "५ गाथिनो विश्वामित्रः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nस॒द्यो ह॑ जा॒तो वृ॑ष॒भः क॒नीन॒: प्रभ॑र्तुमाव॒दन्ध॑सः सु॒तस्य॑ ।\n\nसा॒धोः पि॑ब प्रतिका॒मं यथा॑ ते॒ रसा॑शिरः प्रथ॒मं सो॒म्यस्य॑ ॥१॥\n\nयज्जाय॑था॒स्तदह॑रस्य॒ कामें॒ऽशोः पी॒यूष॑मपिबो गिरि॒ष्ठाम् ।\n\nतं ते॑ मा॒ता परि॒ योषा॒ जनि॑त्री म॒हः पि॒तुर्दम॒ आसि॑ञ्च॒दग्रे॑ ॥२॥\n\nउ॒प॒स्थाय॑ मा॒तर॒मन्न॑मैट्ट ति॒ग्मम॑पश्यद॒भि सोम॒मूध॑: ।\n\nप्र॒या॒वय॑न्नचर॒द् गृत्सो॑ अ॒न्यान् म॒हानि॑ चक्रे पुरु॒धप्र॑तीकः ॥३॥\n\nउ॒ग्रस्तु॑रा॒षाळ॒भिभू॑त्योजा यथाव॒शं त॒न्वं॑ चक्र ए॒षः ।\n\nत्वष्टा॑र॒मिन्द्रो॑ ज॒नुषा॑भि॒भूया॒ऽऽमुष्या॒ सोम॑मपिबच्च॒मूषु॑ ॥४॥\n\nशु॒नं हु॑वेम म॒घवा॑न॒मिन्द्र॑म॒स्मिन् भरे॒ नृत॑मं॒ वाज॑सातौ ।\n\nशृ॒ण्वन्त॑मु॒ग्रमू॒तये॑ स॒मत्सु॒ घ्नन्तं॑ वृ॒त्राणि॑ सं॒जितं॒ धना॑नाम् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 49, + "text": "५ गाथिनो विश्वामित्रः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nशंसा॑ म॒हामिन्द्रं॒ यस्मि॒न् विश्वा॒ आ कृ॒ष्टय॑: सोम॒पाः काम॒मव्य॑न् ।\n\nयं सु॒क्रतुं॑ धि॒षणे॑ विभ्वत॒ष्टं घ॒नं वृ॒त्राणां॑ ज॒नय॑न्त दे॒वाः ॥१॥\n\nयं नु नकि॒: पृत॑नासु स्व॒राजं॑ द्वि॒ता तर॑ति॒ नृत॑मं हरि॒ष्ठाम् ।\n\nइ॒नत॑म॒: सत्व॑भि॒र्यो ह॑ शू॒षैः पृ॑थु॒ज्रया॑ अमिना॒दायु॒र्दस्यो॑: ॥२॥\n\nस॒हावा॑ पृ॒त्सु त॒रणि॒र्नार्वा॑ व्यान॒शी रोद॑सी मे॒हना॑वान् ।\n\nभगो॒ न का॒रे हव्यो॑ मती॒नां पि॒तेव॒ चारु॑: सु॒हवो॑ वयो॒धाः ॥३॥\n\nध॒र्ता दि॒वो रज॑सस्पृ॒ष्ट ऊ॒र्ध्वो रथो॒ न वा॒युर्वसु॑भिर्नि॒युत्वा॑न् ।\n\nक्ष॒पां व॒स्ता ज॑नि॒ता सूर्य॑स्य॒ विभ॑क्ता भा॒गं धि॒षणे॑व॒ वाज॑म् ॥४॥\n\nशु॒नं हु॑वेम म॒घवा॑न॒मिन्द्र॑म॒स्मिन् भरे॒ नृत॑मं॒ वाज॑सातौ ।\n\nशृ॒ण्वन्त॑मु॒ग्रमू॒तये॑ स॒मत्सु॒ घ्नन्तं॑ वृ॒त्राणि॑ सं॒जितं॒ धना॑नाम् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 50, + "text": "५ गाथिनो विश्वामित्रः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nइन्द्र॒: स्वाहा॑ पिबतु॒ यस्य॒ सोम॑ आ॒गत्या॒ तुम्रो॑ वृष॒भो म॒रुत्वा॑न् ।\n\nओरु॒व्यचा॑: पृणतामे॒भिरन्नै॒रास्य॑ ह॒विस्त॒न्व१: काम॑मृध्याः ॥१॥\n\nआ ते॑ सप॒र्यू ज॒वसे॑ युनज्मि॒ ययो॒रनु॑ प्र॒दिव॑: श्रु॒ष्टिमाव॑: ।\n\nइ॒ह त्वा॑ धेयु॒र्हर॑यः सुशिप्र॒ पिबा॒ त्व१स्य सुषु॑तस्य॒ चारो॑: ॥२॥\n\nगोभि॑र्मिमि॒क्षुं द॑धिरे सुपा॒रमिन्द्रं॒ ज्यैष्ठ्या॑य॒ धाय॑से गृणा॒नाः ।\n\nम॒न्दा॒नः सोमं॑ पपि॒वाँ ऋ॑जीषि॒न् त्सम॒स्मभ्यं॑ पुरु॒धा गा इ॑षण्य ॥३॥\n\nइ॒मं कामं॑ मन्दया॒ गोभि॒रश्वै॑श्च॒न्द्रव॑ता॒ राध॑सा प॒प्रथ॑श्च ।\n\nस्व॒र्यवो॑ म॒तिभि॒स्तुभ्यं॒ विप्रा॒ इन्द्रा॑य॒ वाह॑: कुशि॒कासो॑ अक्रन् ॥४॥\n\nशु॒नं हु॑वेम म॒घवा॑न॒मिन्द्र॑म॒स्मिन् भरे॒ नृत॑मं॒ वाज॑सातौ ।\n\nशृ॒ण्वन्त॑मु॒ग्रमू॒तये॑ स॒मत्सु॒ घ्नन्तं॑ वृ॒त्राणि॑ सं॒जितं॒ धना॑नाम् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 51, + "text": "१२ गाथिनो विश्वामित्रः।इन्द्रः। त्रिष्टुप्, १-३जगती, १०-१२ गायत्री।\n\nच॒र्ष॒णी॒धृतं॑ म॒घवा॑नमु॒क्थ्य१मिन्द्रं॒ गिरो॑ बृह॒तीर॒भ्य॑नूषत ।\n\nवा॒वृ॒धा॒नं पु॑रुहू॒तं सु॑वृ॒क्तिभि॒रम॑र्त्यं॒ जर॑माणं दि॒वेदि॑वे ॥१॥\n\nश॒तक्र॑तुमर्ण॒वं शा॒किनं॒ नरं॒ गिरो॑ म॒ इन्द्र॒मुप॑ यन्ति वि॒श्वत॑: ।\n\nवा॒ज॒सनिं॑ पू॒र्भिदं॒ तूर्णि॑म॒प्तुरं॑ धाम॒साच॑मभि॒षाचं॑ स्व॒र्विद॑म् ॥२॥\n\nआ॒क॒रे वसो॑र्जरि॒ता प॑नस्यतेऽने॒हस॒: स्तुभ॒ इन्द्रो॑ दुवस्यति ।\n\nवि॒वस्व॑त॒: सद॑न॒ आ हि पि॑प्रि॒ये स॑त्रा॒साह॑मभिमाति॒हनं॑ स्तुहि ॥३॥\n\nनृ॒णामु॑ त्वा॒ नृत॑मं गी॒र्भिरु॒क्थैर॒भि प्र वी॒रम॑र्चता स॒बाध॑: ।\n\nसं सह॑से पुरुमा॒यो जि॑हीते॒ नमो॑ अस्य प्र॒दिव॒ एक॑ ईशे ॥४॥\n\nपू॒र्वीर॑स्य नि॒ष्षिधो॒ मर्त्ये॑षु पु॒रू वसू॑नि पृथि॒वी बि॑भर्ति ।\n\nइन्द्रा॑य॒ द्याव॒ ओष॑धीरु॒तापो॑ र॒यिं र॑क्षन्ति जी॒रयो॒ वना॑नि ॥५॥\n\nतुभ्यं॒ ब्रह्मा॑णि॒ गिर॑ इन्द्र॒ तुभ्यं॑ स॒त्रा द॑धिरे हरिवो जु॒षस्व॑ ।\n\nबो॒ध्या॒३पिरव॑सो॒ नूत॑नस्य॒ सखे॑ वसो जरि॒तृभ्यो॒ वयो॑ धाः ॥६॥\n\nइन्द्र॑ मरुत्व इ॒ह पा॑हि॒ सोमं॒ यथा॑ शार्या॒ते अपि॑बः सु॒तस्य॑ ।\n\nतव॒ प्रणी॑ती॒ तव॑ शूर॒ शर्म॒न्ना वि॑वासन्ति क॒वय॑: सुय॒ज्ञाः ॥७॥\n\nस वा॑वशा॒न इ॒ह पा॑हि॒ सोमं॑ म॒रुद्भि॑रिन्द्र॒ सखि॑भिः सु॒तं न॑: ।\n\nजा॒तं यत्त्वा॒ परि॑ दे॒वा अभू॑षन् म॒हे भरा॑य पुरुहूत॒ विश्वे॑ ॥८॥\n\nअ॒प्तूर्ये॑ मरुत आ॒पिरे॒षोऽम॑न्द॒न्निन्द्र॒मनु॒ दाति॑वाराः ।\n\nतेभि॑: सा॒कं पि॑बतु वृत्रखा॒दः सु॒तं सोमं॑ दा॒शुष॒: स्वे स॒धस्थे॑ ॥९॥\n\nइ॒दं ह्यन्वोज॑सा सु॒तं रा॑धानां पते । पिबा॒ त्व१स्य गि॑र्वणः ॥१०॥॥\n\nयस्ते॒ अनु॑ स्व॒धामस॑त्सु॒ते नि य॑च्छ त॒न्व॑म् । स त्वा॑ ममत्तु सो॒म्यम् ॥११॥॥\n\nप्र ते॑ अश्नोतु कु॒क्ष्योः प्रेन्द्र॒ ब्रह्म॑णा॒ शिर॑: । प्र बा॒हू शू॑र॒ राध॑से ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 52, + "text": "८ गाथिनो विश्वामित्रः।इन्द्रः। त्रिष्टुप्, १-४गायत्री, ६ जगती।\n\nधा॒नाव॑न्तं कर॒म्भिण॑मपू॒पव॑न्तमु॒क्थिन॑म् । इन्द्र॑ प्रा॒तर्जु॑षस्व नः ॥१॥\n\nपु॒रो॒ळाशं॑ पच॒त्यं॑ जु॒षस्वे॒न्द्रा गु॑रस्व च । तुभ्यं॑ ह॒व्यानि॑ सिस्रते ॥२॥\n\nपु॒रो॒ळाशं॑ च नो॒ घसो॑ जो॒षया॑से॒ गिर॑श्च नः । व॒धू॒युरि॑व॒ योष॑णाम् ॥३॥\n\nपु॒रो॒ळाशं॑ सनश्रुत प्रातःसा॒वे जु॑षस्व नः । इन्द्र॒ क्रतु॒र्हि ते॑ बृ॒हन् ॥४॥\n\nमाध्यं॑दिनस्य॒ सव॑नस्य धा॒नाः पु॑रो॒ळाश॑मिन्द्र कृष्वे॒ह चारु॑म् ।\n\nप्र यत् स्तो॒ता ज॑रि॒ता तूर्ण्य॑र्थो वृषा॒यमा॑ण॒ उप॑ गी॒र्भिरीट्टे॑ ॥५॥\n\nतृ॒तीये॑ धा॒नाः सव॑ने पुरुष्टुत पुरो॒ळाश॒माहु॑तं मामहस्व नः ।\n\nऋ॒भु॒मन्तं॒ वाज॑वन्तं त्वा कवे॒ प्रय॑स्वन्त॒ उप॑ शिक्षेम धी॒तिभि॑: ॥६॥\n\nपू॒ष॒ण्वते॑ ते चकृमा कर॒म्भं हरि॑वते॒ हर्य॑श्वाय धा॒नाः ।\n\nअ॒पू॒पम॑द्धि॒ सग॑णो म॒रुद्भि॒: सोमं॑ पिब वृत्र॒हा शू॑र वि॒द्वान् ॥७॥\n\nप्रति॑ धा॒ना भ॑रत॒ तूय॑मस्मै पुरो॒ळाशं॑ वी॒रत॑माय नृ॒णाम् ।\n\nदि॒वेदि॑वे स॒दृशी॑रिन्द्र॒ तुभ्यं॒ वर्ध॑न्तु त्वा सोम॒पेया॑य धृष्णो ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 53, + "text": "२४ गाथिनो विश्वमित्रः। इन्द्रः, १ इन्द्रपर्वतौ, १५, १६ वाक्,(ससर्परी),१७-२० रथाङ्गानि, २१-२४ अभिशापः। त्रिष्टुप्, १०, १६ जगती, १३ गायत्री, १२, २०, २२ अनुष्टुप्, १८ बृहती।\n\nइन्द्रा॑पर्वता बृह॒ता रथे॑न वा॒मीरिष॒ आ व॑हतं सु॒वीरा॑: ।\n\nवी॒तं ह॒व्यान्य॑ध्व॒रेषु॑ देवा॒ वर्धे॑थां गी॒र्भिरिळ॑या॒ मद॑न्ता ॥१॥\n\nतिष्ठा॒ सु कं॑ मघव॒न् मा परा॑ गा॒: सोम॑स्य॒ नु त्वा॒ सुषु॑तस्य यक्षि ।\n\nपि॒तुर्न पु॒त्रः सिच॒मा र॑भे त॒ इन्द्र॒ स्वादि॑ष्ठया गि॒रा श॑चीवः ॥२॥\n\nशंसा॑वाध्वर्यो॒ प्रति॑ मे गृणी॒हीन्द्रा॑य॒ वाह॑: कृणवाव॒ जुष्ट॑म् ।\n\nएदं ब॒र्हिर्यज॑मानस्य सी॒दाथा॑ च भूदु॒क्थमिन्द्रा॑य श॒स्तम् ॥३॥\n\nजा॒येदस्तं॑ मघव॒न् त्सेदु॒ योनि॒स्तदित् त्वा॒ यु॒क्ता हर॑यो वहन्तु ।\n\nय॒दा क॒दा च॑ सु॒नवा॑म॒ सोम॑म॒ग्निष्ट्वा॑ दू॒तो ध॑न्वा॒त्यच्छ॑ ॥४॥\n\nपरा॑ याहि मघव॒न्ना च॑ या॒हीन्द्र॑ भ्रातरुभ॒यत्रा॑ ते॒ अर्थ॑म् ।\n\nयत्रा॒ रथ॑स्य बृह॒तो नि॒धानं॑ वि॒मोच॑नं वा॒जिनो॒ रास॑भस्य ॥ ५\n\nअपा॒: सोम॒मस्त॑मिन्द्र॒ प्र या॑हि कल्या॒णीर्जा॒या सु॒रणं॑ गृ॒हे ते॑ ।\n\nयत्रा॒ रथ॑स्य बृह॒तो नि॒धानं॑ वि॒मोच॑नं वा॒जिनो॒ दक्षि॑णावत् ॥६॥\n\nइ॒मे भो॒जा अङ्गि॑रसो॒ विरू॑पा दि॒वस्पु॒त्रासो॒ असु॑रस्य वी॒राः ।\n\nवि॒श्वामि॑त्राय॒ दद॑तो म॒घानि॑ सहस्रसा॒वे प्र ति॑रन्त॒ आयु॑: ॥७॥\n\nरू॒पंरू॑पं म॒घवा॑ बोभवीति मा॒याः कृ॑ण्वा॒नस्त॒न्वं१ परि॒ स्वाम् ।\n\nत्रिर्यद् दि॒वः परि॑ मुहू॒र्तमागा॒त् स्वैर्मन्त्रै॒रनृ॑तुपा ऋ॒तावा॑ ॥८॥\n\nम॒हाँ ऋषि॑र्देव॒जा दे॒वजू॒तोऽस्त॑भ्ना॒त् सिन्धु॑मर्ण॒वं नृ॒चक्षा॑: ।\n\nवि॒श्वामि॑त्रो॒ यदव॑हत् सु॒दास॒मप्रि॑यायत कुशि॒केभि॒रिन्द्र॑: ॥९॥\n\nहं॒सा इ॑व कृणुथ॒ श्लोक॒मद्रि॑भि॒र्मद॑न्तो गी॒र्भिर॑ध्व॒रे सु॒ते सचा॑ ।\n\nदे॒वेभि॑र्विप्रा ऋषयो नृचक्षसो॒ वि पि॑बध्वं कुशिकाः सो॒म्यं मधु॑ ॥१०॥॥\n\nउप॒ प्रेत॑ कुशिकाश्चे॒तय॑ध्व॒मश्वं॑ रा॒ये प्र मु॑ञ्चता सु॒दास॑: ।\n\nराजा॑ वृ॒त्रं ज॑ङ्घन॒त् प्रागपा॒गुद॒गथा॑ यजाते॒ वर॒ आ पृ॑थि॒व्याः ॥११॥॥\n\nय इ॒मे रोद॑सी उ॒भे अ॒हमिन्द्र॒मतु॑ष्टवम् ।\n\nवि॒श्वामि॑त्रस्य रक्षति॒ ब्रह्मे॒दं भार॑तं॒ जन॑म् ॥१२॥\n\nवि॒श्वामि॑त्रा अरासत॒ ब्रह्मेन्द्रा॑य व॒ज्रिणे॑ । कर॒दिन्न॑: सु॒राध॑सः ॥१३॥\n\nकिं ते॑ कृण्वन्ति॒ कीक॑टेषु॒ गावो॒ नाशिरं॑ दु॒ह्रे न त॑पन्ति घ॒र्मम् ।\n\nआ नो॑ भर॒ प्रम॑गन्दस्य॒ वेदो॑ नैचाशा॒खं म॑घवन् रन्धया नः ॥१४॥\n\nस॒स॒र्प॒रीरम॑तिं॒ बाध॑माना बृ॒हन्मि॑माय ज॒मद॑ग्निदत्ता ।\n\nआ सूर्य॑स्य दुहि॒ता त॑तान॒ श्रवो॑ दे॒वेष्व॒मृत॑मजु॒र्यम् ॥१५॥\n\nस॒स॒र्प॒रीर॑भर॒त् तूय॑मे॒भ्योऽधि॒ श्रव॒: पाञ्च॑जन्यासु कृ॒ष्टिषु॑ ।\n\nसा प॒क्ष्या॒३ नव्य॒मायु॒र्दधा॑ना॒ यां मे॑ पलस्तिजमद॒ग्नयो॑ द॒दुः ॥१६॥\n\nस्थि॒रौ गावौ॑ भवतां वी॒ळुरक्षो॒ मेषा वि व॑र्हि॒ मा यु॒गं वि शा॑रि ।\n\nइन्द्र॑: पात॒ल्ये॑ ददतां॒ शरी॑तो॒ररि॑ष्टनेमे अ॒भि न॑: सचस्व ॥१७॥\n\nबलं॑ धेहि त॒नूषु॑ नो॒ बल॑मिन्द्रान॒ळुत्सु॑ नः ।\n\nबलं॑ तो॒काय॒ तन॑याय जी॒वसे॒ त्वं हि ब॑ल॒दा असि॑ ॥१८॥\n\nअ॒भि व्य॑यस्व खदि॒रस्य॒ सार॒मोजो॑ धेहि स्पन्द॒ने शिं॒शपा॑याम् ।\n\nअक्ष॑ वीळो वीळित वी॒ळय॑स्व॒ मा यामा॑द॒स्मादव॑ जीहिपो नः ॥१९॥\n\nअ॒यम॒स्मान् वन॒स्पति॒र्मा च॒ हा मा च॑ रीरिषत् ।\n\nस्व॒स्त्या गृ॒हेभ्य॒ आव॒सा आ वि॒मोच॑नात् ॥२०॥॥\n\nइन्द्रो॒तिभि॑र्बहु॒लाभि॑र्नो अ॒द्य या॑च्छ्रे॒ष्ठाभि॑र्मघवञ्छूर जिन्व ।\n\nयो नो॒ द्वेष्ट्यध॑र॒: सस्प॑दीष्ट॒ यमु॑ द्वि॒ष्मस्तमु॑ प्रा॒णो ज॑हातु ॥२१॥॥\n\nप॒र॒शुं चि॒द् वि त॑पति शिम्ब॒लं चि॒द् वि वृ॑श्चति ।\n\nउ॒खा चि॑दिन्द्र॒ येष॑न्ती॒ प्रय॑स्ता॒ फेन॑मस्यति ॥२२॥॥\n\nन साय॑कस्य चिकिते जनासो लो॒धं न॑यन्ति॒ पशु॒ मन्य॑मानाः ।\n\nनावा॑जिनं वा॒जिना॑ हासयन्ति॒ न ग॑र्द॒भं पु॒रो अश्वा॑न्नयन्ति ॥२३॥\n\nइ॒म इ॑न्द्र भर॒तस्य॑ पु॒त्रा अ॑पपि॒त्वं चि॑कितु॒र्न प्र॑पि॒त्वम् ।\n\nहि॒न्वन्त्यश्व॒मर॑णं॒ न नित्यं॒ ज्या॑वाजं॒ परि॑ णयन्त्या॒जौ ॥२४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 54, + "text": "२२ प्रजापतिर्वैश्वामित्रः, प्रजापतिर्वाच्यो वा। विश्वे देवाः। त्रिष्टुप्।\n\nइ॒मं म॒हे वि॑द॒थ्या॑य शू॒षं शश्व॒त् कृत्व॒ ईड्या॑य॒ प्र ज॑भ्रुः ।\n\nशृ॒णोतु॑ नो॒ दम्ये॑भि॒रनी॑कैः शृ॒णोत्व॒ग्निर्दि॒व्यैरज॑स्रः ॥१॥\n\nमहि॑ म॒हे दि॒वे अ॑र्चा पृथि॒व्यै कामो॑ म इ॒च्छञ्च॑रति प्रजा॒नन् ।\n\nययो॑र्ह॒ स्तोमे॑ वि॒दथे॑षु दे॒वाः स॑प॒र्यवो॑ मा॒दय॑न्ते॒ सचा॒योः ॥२॥\n\nयु॒वोर्ऋ॒तं रो॑दसी स॒त्यम॑स्तु म॒हे षु ण॑: सुवि॒ताय॒ प्र भू॑तम् ।\n\nइ॒दं दि॒वे नमो॑ अग्ने पृथि॒व्यै स॑प॒र्यामि॒ प्रय॑सा॒ यामि॒ रत्न॑म् ॥३॥\n\nउ॒तो हि वां॑ पू॒र्व्या आ॑विवि॒द्र ऋता॑वरी रोदसी सत्य॒वाच॑: ।\n\nनर॑श्चिद् वां समि॒थे शूर॑सातौ ववन्दि॒रे पृ॑थिवि॒ वेवि॑दानाः ॥४॥\n\nको अ॒द्धा वे॑द॒ क इ॒ह प्र वो॑चद्दे॒वाँ अच्छा॑ प॒थ्या॒३ का समे॑ति ।\n\nददृ॑श्र एषामव॒मा सदां॑सि॒ परे॑षु॒ या गुह्ये॑षु व्र॒तेषु॑ ॥५॥\n\nक॒विर्नृ॒चक्षा॑ अ॒भि षी॑मचष्ट ऋ॒तस्य॒ योना॒ विघृ॑ते॒ मद॑न्ती ।\n\nनाना॑ चक्राते॒ सद॑नं॒ यथा॒ वेः स॑मा॒नेन॒ क्रतु॑ना संविदा॒ने ॥६॥\n\nस॒मा॒न्या वियु॑ते दू॒रेअ॑न्ते ध्रु॒वे प॒दे त॑स्थतुर्जाग॒रूके॑ ।\n\nउ॒त स्वसा॑रा युव॒ती भव॑न्ती॒ आदु॑ ब्रुवाते मिथु॒नानि॒ नाम॑ ॥७॥\n\nविश्वेदे॒ते जनि॑मा॒ सं वि॑विक्तो म॒हो दे॒वान् बिभ्र॑ती॒ न व्य॑थेते ।\n\nएज॑द् ध्रु॒वं प॑त्यते॒ विश्व॒मेकं॒ चर॑त् पत॒त्रि विषु॑णं॒ वि जा॒तम् ॥८॥\n\nसना॑ पुरा॒णमध्ये॑म्या॒रान्म॒हः पि॒तुर्ज॑नि॒तुर्जा॒मि तन्न॑: ।\n\nदे॒वासो॒ यत्र॑ पनि॒तार॒ एवै॑रु॒रौ प॒थि व्यु॑ते त॒स्थुर॒न्तः ॥९॥\n\nइ॒मं स्तोमं॑ रोदसी॒ प्र ब्र॑वीम्यृदू॒दरा॑: शृणवन्नग्निजि॒ह्वाः ।\n\nमि॒त्रः स॒म्राजो॒ वरु॑णो॒ युवा॑न आदि॒त्यास॑: क॒वय॑: पप्रथा॒नाः ॥१०॥॥\n\nहिर॑ण्यपाणिः सवि॒ता सु॑जि॒ह्वस्त्रिरा दि॒वो वि॒दथे॒ पत्य॑मानः ।\n\nदे॒वेषु॑ च सवित॒: श्लोक॒मश्रे॒राद॒स्मभ्य॒मा सु॑व स॒र्वता॑तिम् ॥११॥॥\n\nसु॒कृत् सु॒पा॒णिः स्ववाँ॑ ऋ॒तावा॑ दे॒वस्त्वष्टाव॑से॒ तानि॑ नो धात् ।\n\nपू॒ष॒ण्वन्त॑ ऋभवो मादयध्वमू॒र्ध्वग्रा॑वाणो अध्व॒रम॑तष्ट ॥१२॥\n\nवि॒द्युद्र॑था म॒रुत॑ ऋष्टि॒मन्तो॑ दि॒वो मर्या॑ ऋ॒तजा॑ता अ॒यास॑: ।\n\nसर॑स्वती शृणवन् य॒ज्ञिया॑सो॒ धाता॑ र॒यिं स॒हवी॑रं तुरासः ॥१३॥\n\nविष्णुं॒ स्तोमा॑सः पुरुद॒स्मम॒र्का भग॑स्येव का॒रिणो॒ याम॑नि ग्मन् ।\n\nउ॒रु॒क्र॒मः क॑कु॒हो यस्य॑ पू॒र्वीर्न म॑र्धन्ति युव॒तयो॒ जनि॑त्रीः ॥१४॥\n\nइन्द्रो॒ विश्वै॑र्वी॒र्यै॒३: पत्य॑मान उ॒भे आ प॑प्रौ॒ रोद॑सी महि॒त्वा ।\n\nपु॒रं॒द॒रो वृ॑त्र॒हा धृ॒ष्णुषे॑णः सं॒गृभ्या॑ न॒ आ भ॑रा॒ भूरि॑ प॒श्वः ॥१५॥\n\nनास॑त्या मे पि॒तरा॑ बन्धु॒पृच्छा॑ सजा॒त्य॑म॒श्विनो॒श्चारु॒ नाम॑ ।\n\nयु॒वं हि स्थो र॑यि॒दौ नो॑ रयी॒णां दा॒त्रं र॑क्षेथे॒ अक॑वै॒रद॑ब्धा ॥१६॥\n\nम॒हत् तद् व॑: कवय॒श्चारु॒ नाम॒ यद्ध॑ देवा॒ भव॑थ॒ विश्व॒ इन्द्रे॑ ।\n\nसख॑ ऋ॒भुभि॑: पुरुहूत प्रि॒येभि॑रि॒मां धियं॑ सा॒तये॑ तक्षता नः ॥१७॥\n\nअ॒र्य॒मा णो॒ अदि॑तिर्य॒ज्ञिया॒सोऽद॑ब्धानि॒ वरु॑णस्य व्र॒तानि॑ ।\n\nयु॒योत॑ नो अनप॒त्यानि॒ गन्तो॑: प्र॒जावा॑न् नः पशु॒माँ अ॑स्तु गा॒तुः ॥१८॥\n\nदे॒वानां॑ दू॒तः पु॑रु॒ध प्रसू॒तोऽना॑गान् नो वोचतु स॒र्वता॑ता ।\n\nशृ॒णोतु॑ नः पृथि॒वी द्यौरु॒ताप॒: सूर्यो॒ नक्ष॑त्रैरु॒र्व१न्तरि॑क्षम् ॥१९॥\n\nशृ॒ण्वन्तु॑ नो॒ वृष॑ण॒: पर्व॑तासो ध्रु॒वक्षे॑मास॒ इळ॑या॒ मद॑न्तः ।\n\nआ॒दि॒त्यैर्नो॒ अदि॑तिः शृणोतु॒ यच्छ॑न्तु नो म॒रुत॒: शर्म॑ भ॒द्रम् ॥२०॥॥\n\nसदा॑ सु॒गः पि॑तु॒माँ अ॑स्तु॒ पन्था॒ मध्वा॑ देवा॒ ओष॑धी॒: सं पि॑पृक्त ।\n\nभगो॑ मे अग्ने स॒ख्ये न मृ॑ध्या॒ उद् रा॒यो अ॑श्यां॒ सद॑नं पुरु॒क्षोः ॥२१॥॥\n\nस्वद॑स्व ह॒व्या समिषो॑ दिदीह्यस्म॒द्र्य१क् सं मि॑मीहि॒ श्रवां॑सि ।\n\nविश्वाँ॑ अग्ने पृ॒त्सु ताञ्जे॑षि॒ शत्रू॒नहा॒ विश्वा॑ सु॒मना॑ दीदिही नः ॥२२॥॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 55, + "text": "२२ प्रजापतिर्वैश्वामित्रः, प्रजापतिर्वाच्यो वा। विश्वे देवाः। त्रिष्टुप्।\n\nउ॒षस॒: पूर्वा॒ अध॒ यद् व्यूषुर्म॒हद् वि ज॑ज्ञे अ॒क्षरं॑ प॒दे गोः ।\n\nव्र॒ता दे॒वाना॒मुप॒ नु प्र॒भूष॑न् म॒हद् दे॒वाना॑मसुर॒त्वमेक॑म् ॥१॥\n\nमो षू णो॒ अत्र॑ जुहुरन्त दे॒वा मा पूर्वे॑ अग्ने पि॒तर॑: पद॒ज्ञाः ।\n\nपु॒रा॒ण्योः सद्म॑नोः के॒तुर॒न्तर्म॒हद् दे॒वाना॑मसुर॒त्वमेक॑म् ॥२॥\n\nवि मे॑ पुरु॒त्रा प॑तयन्ति॒ कामा॒: शम्यच्छा॑ दीद्ये पू॒र्व्याणि॑ ।\n\nसमि॑द्धे अ॒ग्नावृ॒तमिद् व॑देम म॒हद् दे॒वाना॑मसुर॒त्वमेक॑म् ॥३॥\n\nस॒मा॒नो राजा॒ विभृ॑तः पुरु॒त्रा शये॑ श॒यासु॒ प्रयु॑तो॒ वनानु॑ ।\n\nअ॒न्या व॒त्सं भर॑ति॒ क्षेति॑ मा॒ता म॒हद् दे॒वाना॑मसुर॒त्वमेक॑म् ॥४॥\n\nआ॒क्षित् पूर्वा॒स्वप॑रा अनू॒रुत् स॒द्यो जा॒तासु॒ तरु॑णीष्व॒न्तः ।\n\nअ॒न्तर्व॑तीः सुवते॒ अप्र॑वीता म॒हद् दे॒वाना॑मसुर॒त्वमेक॑म् ॥५॥\n\nश॒युः प॒रस्ता॒दध॒ नु द्वि॑मा॒ता ऽब॑न्ध॒नश्च॑रति व॒त्स एक॑: ।\n\nमि॒त्रस्य॒ ता वरु॑णस्य व्र॒तानि॑ म॒हद् दे॒वाना॑मसुर॒त्वमेक॑म् ॥६॥\n\nद्वि॒मा॒ता होता॑ वि॒दथे॑षु स॒म्राळन्वग्रं॒ चर॑ति॒ क्षेति॑ बु॒ध्नः ।\n\nप्र रण्या॑नि रण्य॒वाचो॑ भरन्ते म॒हद् दे॒वाना॑मसुर॒त्वमेक॑म् ॥७॥\n\nशूर॑स्येव॒ युध्य॑तो अन्त॒मस्य॑ प्रती॒चीनं॑ ददृशे॒ विश्व॑मा॒यत् ।\n\nअ॒न्तर्म॒तिश्च॑रति नि॒ष्षिधं॒ गोर्म॒हद् दे॒वाना॑मसुर॒त्वमेक॑म् ॥८॥\n\nनि वे॑वेति पलि॒तो दू॒त आ॑स्व॒न्तर्म॒हांश्च॑रति रोच॒नेन॑ ।\n\nवपूं॑षि॒ बिभ्र॑द॒भि नो॒ वि च॑ष्टे म॒हद् दे॒वाना॑मसुर॒त्वमेक॑म् ॥९॥\n\nविष्णु॑र्गो॒पाः प॑र॒मं पा॑ति॒ पाथ॑: प्रि॒या धामा॑न्य॒मृता॒ दधा॑नः ।\n\nअ॒ग्निष्टा विश्वा॒ भुव॑नानि वेद म॒हद् दे॒वाना॑मसुर॒त्वमेक॑म् ॥१०॥॥\n\nनाना॑ चक्राते य॒म्या॒३वपूं॑षि॒ तयो॑र॒न्यद् रोच॑ते कृ॒ष्णम॒न्यत् ।\n\nश्यावी॑ च॒ यदरु॑षी च॒ स्वसा॑रौ म॒हद् दे॒वाना॑मसुर॒त्वमेक॑म् ॥११॥॥\n\nमा॒ता च॒ यत्र॑ दुहि॒ता च॑ धे॒नू स॑ब॒र्दुघे॑ धा॒पये॑ते समी॒ची ।\n\nऋ॒तस्य॒ ते सद॑सीळे अ॒न्तर्म॒हद् दे॒वाना॑मसुर॒त्वमेक॑म् ॥१२॥\n\nअ॒न्यस्या॑ व॒त्सं रि॑ह॒ती मि॑माय॒ कया॑ भु॒वा नि द॑धे धे॒नुरूध॑: ।\n\nऋ॒तस्य॒ सा पय॑सापिन्व॒तेळा॑ म॒हद्दे॒वाना॑मसुर॒त्वमेक॑म् ॥१३॥\n\nपद्या॑ वस्ते पुरु॒रूपा॒ वपूं॑ष्यू॒र्ध्वा त॑स्थौ॒ त्र्यविं॒ रेरि॑हाणा ।\n\nऋ॒तस्य॒ सद्म॒ वि च॑रामि वि॒द्वान् म॒हद् दे॒वाना॑मसुर॒त्वमेक॑म् ॥१४॥\n\nप॒दे इ॑व॒ निहि॑ते द॒स्मे अ॒न्तस्तयो॑र॒न्यद् गुह्य॑मा॒विर॒न्यत् ।\n\nस॒ध्री॒ची॒ना प॒थ्या॒३ सा विषू॑ची म॒हद् दे॒वाना॑मसुर॒त्वमेक॑म् ॥१५॥\n\nआ धे॒नवो॑ धुनयन्ता॒मशि॑श्वीः सब॒र्दुघा॑: शश॒या अप्र॑दुग्धाः ।\n\nनव्या॑नव्या युव॒तयो॒ भव॑न्तीर्म॒हद् दे॒वाना॑मसुर॒त्वमेक॑म् ॥१६॥\n\nयद॒न्यासु॑ वृष॒भो रोर॑वीति॒ सो अ॒न्यस्मि॑न् यू॒थे नि द॑धाति॒ रेत॑: ।\n\nस हि क्षपा॑वा॒न् त्स भग॒: स राजा॑ म॒हद् दे॒वाना॑मसुर॒त्वमेक॑म् ॥१७॥\n\nवी॒रस्य॒ नु स्वश्व्यं॑ जनास॒: प्र नु वो॑चाम वि॒दुर॑स्य दे॒वाः ।\n\nषो॒ळहा यु॒क्ताः पञ्च॑प॒ञ्चा व॑हन्ति म॒हद् दे॒वाना॑मसुर॒त्वमेक॑म् ॥१८॥\n\nदे॒वस्त्वष्टा॑ सवि॒ता वि॒श्वरू॑पः पु॒पोष॑ प्र॒जाः पु॑रु॒धा ज॑जान ।\n\nइ॒मा च॒ विश्वा॒ भुव॑नान्यस्य म॒हद् दे॒वाना॑मसुर॒त्वमेक॑म् ॥१९॥\n\nम॒ही समै॑रच्च॒म्वा॑ समी॒ची उ॒भे ते अ॑स्य॒ वसु॑ना॒ न्यृ॑ष्टे ।\n\nशृ॒ण्वे वी॒रो वि॒न्दमा॑नो॒ वसू॑नि म॒हद् दे॒वाना॑मसुर॒त्वमेक॑म् ॥२०॥॥\n\nइ॒मां च॑ नः पृथि॒वीं वि॒श्वधा॑या॒ उप॑ क्षेति हि॒तमि॑त्रो॒ न राजा॑ ।\n\nपु॒र॒:सद॑: शर्म॒सदो॒ न वी॒रा म॒हद् दे॒वाना॑मसुर॒त्वमेक॑म् ॥२१॥॥\n\nनि॒ष्षिध्व॑रीस्त॒ ओष॑धीरु॒तापो॑ र॒यिं त॑ इन्द्र पृथि॒वी बि॑भर्ति ।\n\nसखा॑यस्ते वाम॒भाज॑: स्याम म॒हद् दे॒वाना॑मसुर॒त्वमेक॑म् ॥२२॥॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 56, + "text": "८ प्रजापतिर्वैश्वामित्रः, प्रजापतिर्वाच्यो वा। विश्वे देवाः। त्रिष्टुप्।\n\nन ता मि॑नन्ति मा॒यिनो॒ न धीरा॑ व्र॒ता दे॒वानां॑ प्रथ॒मा ध्रु॒वाणि॑ ।\n\nन रोद॑सी अ॒द्रुहा॑ वे॒द्याभि॒र्न पर्व॑ता नि॒नमे॑ तस्थि॒वांस॑: ॥१॥\n\nषड् भा॒राँ एको॒ अच॑रन् बिभर्त्यृ॒तं वर्षि॑ष्ठ॒मुप॒ गाव॒ आगु॑: ।\n\nति॒स्रो म॒हीरुप॑रास्तस्थु॒रत्या॒ गुहा॒ द्वे निहि॑ते॒ दर्श्येका॑ ॥२॥\n\nत्रि॒पा॒ज॒स्यो वृ॑ष॒भो वि॒श्वरू॑प उ॒त त्र्यु॒धा पु॑रु॒ध प्र॒जावा॑न् ।\n\nत्र्य॒नी॒कः प॑त्यते॒ माहि॑नावा॒न् त्स रे॑तो॒धा वृ॑ष॒भः शश्व॑तीनाम् ॥३॥\n\nअ॒भीक॑ आसां पद॒वीर॑बोध्यादि॒त्याना॑मह्वे॒ चारु॒ नाम॑ ।\n\nआप॑श्चिदस्मा अरमन्त दे॒वीः पृथ॒ग् व्रज॑न्ती॒: परि॑ षीमवृञ्जन् ॥४॥\n\nत्री ष॒धस्था॑ सिन्धव॒स्त्रिः क॑वी॒नामु॒त त्रि॑मा॒ता वि॒दथे॑षु स॒म्राट् ।\n\nऋ॒ताव॑री॒र्योष॑णास्ति॒स्रो अप्या॒स्त्रिरा दि॒वो वि॒दथे॒ पत्य॑मानाः ॥५॥\n\nत्रिरा दि॒वः स॑वित॒र्वार्या॑णि दि॒वेदि॑व॒ आ सु॑व॒ त्रिर्नो॒ अह्न॑: ।\n\nत्रि॒धातु॑ रा॒य आ सु॑वा॒ वसू॑नि॒ भग॑ त्रातर्धिषणे सा॒तये॑ धाः ॥६॥\n\nत्रिरा दि॒वः स॑वि॒ता सो॑षवीति॒ राजा॑ना मि॒त्रावरु॑णा सुपा॒णी ।\n\nआप॑श्चिदस्य॒ रोद॑सी चिदु॒र्वी रत्नं॑ भिक्षन्त सवि॒तुः स॒वाय॑ ॥७॥\n\nत्रिरु॑त्त॒मा दू॒णशा॑ रोच॒नानि॒ त्रयो॑ राज॒न्त्यसु॑रस्य वी॒राः ।\n\nऋ॒तावा॑न इषि॒रा दू॒ळभा॑स॒स्त्रिरा दि॒वो वि॒दथे॑ सन्तु दे॒वाः ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 57, + "text": "६ गाथिनो विश्वामित्रः। विश्वे देवाः। त्रिष्टुप्।\n\nप्र मे॑ विवि॒क्वाँ अ॑विदन्मनी॒षां धे॒नुं चर॑न्तीं॒ प्रयु॑ता॒मगो॑पाम् ।\n\nस॒द्यश्चि॒द् या दु॑दु॒हे भूरि॑ धा॒सेरिन्द्र॒स्तद॒ग्निः प॑नि॒तारो॑ अस्याः ॥१॥\n\nइन्द्र॒: सु पू॒षा वृष॑णा सु॒हस्ता॑ दि॒वो न प्री॒ताः श॑श॒यं दु॑दुह्रे ।\n\nविश्वे॒ यद॑स्यां र॒णय॑न्त दे॒वाः प्र वोऽत्र॑ वसवः सु॒म्नम॑श्याम् ॥२॥\n\nया जा॒मयो॒ वृष्ण॑ इ॒च्छन्ति॑ श॒क्तिं न॑म॒स्यन्ती॑र्जानते॒ गर्भ॑मस्मिन् ।\n\nअच्छा॑ पु॒त्रं धे॒नवो॑ वावशा॒ना म॒हश्च॑रन्ति॒ बिभ्र॑तं॒ वपूं॑षि ॥३॥\n\nअच्छा॑ विवक्मि॒ रोद॑सी सु॒मेके॒ ग्राव्णो॑ युजा॒नो अ॑ध्व॒रे म॑नी॒षा ।\n\nइ॒मा उ॑ ते॒ मन॑वे॒ भूरि॑वारा ऊ॒र्ध्वा भ॑वन्ति दर्श॒ता यज॑त्राः ॥४॥\n\nया ते॑ जि॒ह्वा मधु॑मती सुमे॒धा अग्ने॑ दे॒वेषू॒च्यत॑ उरू॒ची ।\n\nतये॒ह विश्वाँ॒ अव॑से॒ यज॑त्रा॒ना सा॑दय पा॒यया॑ चा॒ मधू॑नि ॥५॥\n\nया ते॑ अग्ने॒ पर्व॑तस्येव॒ धारास॑श्चन्ती पी॒पय॑द् देव चि॒त्रा ।\n\nताम॒स्मभ्यं॒ प्रम॑तिं जातवेदो॒ वसो॒ रास्व॑ सुम॒तिं वि॒श्वज॑न्याम् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 58, + "text": "९ गाथिनो विश्वामित्रः। अश्विनौ। त्रिष्टुप्।\n\nधे॒नुः प्र॒त्नस्य॒ काम्यं॒ दुहा॑ना॒ ऽन्तः पु॒त्रश्च॑रति॒ दक्षि॑णायाः ।\n\nआ द्यो॑त॒निं व॑हति शु॒भ्रया॑मो॒षस॒: स्तोमो॑ अ॒श्विना॑वजीगः ॥१॥\n\nसु॒युग् व॑हन्ति॒ प्रति॑ वामृ॒तेनो॒र्ध्वा भ॑वन्ति पि॒तरे॑व॒ मेधा॑: ।\n\nजरे॑थाम॒स्मद् वि प॒णेर्म॑नी॒षां यु॒वोरव॑श्चकृ॒मा या॑तम॒र्वाक् ॥२॥\n\nसु॒युग्भि॒रश्वै॑: सु॒वृता॒ रथे॑न॒ दस्रा॑वि॒मं शृ॑णुतं॒ श्लोक॒मद्रे॑: ।\n\nकिम॒ङ्ग वां॒ प्रत्यव॑र्तिं॒ गमि॑ष्ठा॒ ऽऽहुर्विप्रा॑सो अश्विना पुरा॒जाः ॥३॥\n\nआ म॑न्येथा॒मा ग॑तं॒ कच्चि॒देवै॒र्विश्वे॒ जना॑सो अ॒श्विना॑ हवन्ते ।\n\nइ॒मा हि वां॒ गोऋ॑जीका॒ मधू॑नि॒ प्र मि॒त्रासो॒ न द॒दुरु॒स्रो अग्रे॑ ॥४॥\n\nति॒रः पु॒रू चि॑दश्विना॒ रजां॑स्याङ्गू॒षो वां॑ मघवाना॒ जने॑षु ।\n\nएह या॑तं प॒थिभि॑र्देव॒यानै॒र्दस्रा॑वि॒मे वां॑ नि॒धयो॒ मधू॑नाम् ॥५॥\n\nपु॒रा॒णमोक॑: स॒ख्यं शि॒वं वां॑ यु॒वोर्न॑रा॒ द्रवि॑णं ज॒ह्नाव्या॑म् ।\n\nपुन॑: कृण्वा॒नाः स॒ख्या शि॒वानि॒ मध्वा॑ मदेम स॒ह नू स॑मा॒नाः ॥६॥\n\nअश्वि॑ना वा॒युना॑ यु॒वं सु॑दक्षा नि॒युद्भि॑श्च स॒जोष॑सा युवाना ।\n\nनास॑त्या ति॒रोअ॑ह्न्यं जुषा॒णा सोमं॑ पिबतम॒स्रिधा॑ सुदानू ॥७॥\n\nअश्वि॑ना॒ परि॑ वा॒मिष॑: पुरू॒चीरी॒युर्गी॒र्भिर्यत॑माना॒ अमृ॑ध्राः ।\n\nरथो॑ ह वामृत॒जा अद्रि॑जूत॒: परि॒ द्यावा॑पृथि॒वी या॑ति स॒द्यः ॥८॥\n\nअश्वि॑ना मधु॒षुत्त॑मो यु॒वाकु॒: सोम॒स्तं पा॑त॒मा ग॑तं दुरो॒णे ।\n\nरथो॑ ह वां॒ भूरि॒ वर्प॒: करि॑क्रत् सु॒ताव॑तो निष्कृ॒तमाग॑मिष्ठः ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 59, + "text": "९ गाथिनो विश्वामित्रः। मित्रः। त्रिष्टुप्, ६-९ गायत्री।\n\nमि॒त्रो जना॑न् यातयति ब्रुवा॒णो मि॒त्रो दा॑धार पृथि॒वीमु॒त द्याम् ।\n\nमि॒त्रः कृ॒ष्टीरनि॑मिषा॒भि च॑ष्टे मि॒त्राय॑ ह॒व्यं घृ॒तव॑ज्जुहोत ॥१॥\n\nप्र स मि॑त्र॒ मर्तो॑ अस्तु॒ प्रय॑स्वा॒न् यस्त॑ आदित्य॒ शिक्ष॑ति व्र॒तेन॑ ।\n\nन ह॑न्यते॒ न जी॑यते॒ त्वोतो॒ नैन॒मंहो॑ अश्नो॒त्यन्ति॑तो॒ न दू॒रात् ॥२॥\n\nअ॒न॒मी॒वास॒ इळ॑या॒ मद॑न्तो मि॒तज्ञ॑वो॒ वरि॑म॒न्ना पृ॑थि॒व्याः ।\n\nआ॒दि॒त्यस्य॑ व्र॒तमु॑पक्षि॒यन्तो॑ व॒यं मि॒त्रस्य॑ सुम॒तौ स्या॑म ॥३॥\n\nअ॒यं मि॒त्रो न॑म॒स्य॑: सु॒शेवो॒ राजा॑ सुक्ष॒त्रो अ॑जनिष्ट वे॒धाः ।\n\nतस्य॑ व॒यं सु॑म॒तौ य॒ज्ञिय॒स्याऽपि॑ भ॒द्रे सौ॑मन॒से स्या॑म ॥४॥\n\nम॒हाँ आ॑दि॒त्यो नम॑सोप॒सद्यो॑ यात॒यज्ज॑नो गृण॒ते सु॒शेव॑: ।\n\nतस्मा॑ ए॒तत्पन्य॑तमाय॒ जुष्ट॑म॒ग्नौ मि॒त्राय॑ ह॒विरा जु॑होत ॥५॥\n\nमि॒त्रस्य॑ चर्षणी॒धृतोऽवो॑ दे॒वस्य॑ सान॒सि । द्यु॒म्नं चि॒त्रश्र॑वस्तमम् ॥६॥\n\nअ॒भि यो म॑हि॒ना दिवं॑ मि॒त्रो ब॒भूव॑ स॒प्रथा॑: । अ॒भि श्रवो॑भिः पृथि॒वीम् ॥७॥\n\nमि॒त्राय॒ पञ्च॑ येमिरे॒ जना॑ अ॒भिष्टि॑शवसे । स दे॒वान् विश्वा॑न् बिभर्ति ॥८॥\n\nमि॒त्रो दे॒वेष्वा॒युषु॒ जना॑य वृ॒क्तब॑र्हिषे । इष॑ इ॒ष्टव्र॑ता अकः ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 60, + "text": "७ गाथिनो विश्वामित्रः। ऋभवः, ५-७ इन्द्र ऋभवश्च । जगती।\n\nइ॒हेह॑ वो॒ मन॑सा ब॒न्धुता॑ नर उ॒शिजो॑ जग्मुर॒भि तानि॒ वेद॑सा ।\n\nयाभि॑र्मा॒याभि॒: प्रति॑जूतिवर्पस॒: सौध॑न्वना य॒ज्ञियं॑ भा॒गमा॑न॒श ॥१॥\n\nयाभि॒: शची॑भिश्चम॒साँ अपिं॑शत॒ यया॑ धि॒या गामरि॑णीत॒ चर्म॑णः ।\n\nयेन॒ हरी॒ मन॑सा नि॒रत॑क्षत॒ तेन॑ देव॒त्वमृ॑भव॒: समा॑नश ॥२॥\n\nइन्द्र॑स्य स॒ख्यमृ॒भव॒: समा॑नशु॒र्मनो॒र्नपा॑तो अ॒पसो॑ दधन्विरे ।\n\nसौ॒ध॒न्व॒नासो॑ अमृत॒त्वमेरि॑रे वि॒ष्ट्वी शमी॑भिः सु॒कृत॑: सुकृ॒त्यया॑ ॥३॥\n\nइन्द्रे॑ण याथ स॒रथं॑ सु॒ते सचाँ॒ अथो॒ वशा॑नां भवथा स॒ह श्रि॒या ।\n\nन व॑: प्रति॒मै सु॑कृ॒तानि॑ वाघत॒: सौध॑न्वना ऋभवो वी॒र्या॑णि च ॥४॥\n\nइन्द्र॑ ऋ॒भुभि॒र्वाज॑वद्भि॒: समु॑क्षितं सु॒तं सोम॒मा वृ॑षस्वा॒ गभ॑स्त्योः ।\n\nधि॒येषि॒तो म॑घवन् दा॒शुषो॑ गृ॒हे सौ॑धन्व॒नेभि॑: स॒ह म॑त्स्वा॒ नृभि॑: ॥५॥\n\nइन्द्र॑ ऋभु॒मान् वाज॑वान् मत्स्वे॒ह नो॒ऽस्मिन् त्सव॑ने॒ शच्या॑ पुरुष्टुत ।\n\nइ॒मानि॒ तुभ्यं॒ स्वस॑राणि येमिरे व्र॒ता दे॒वानां॒ मनु॑षश्च॒ धर्म॑भिः ॥६॥\n\nइन्द्र॑ ऋ॒भुभि॑र्वा॒जिभि॑र्वा॒जय॑न्नि॒ह स्तोमं॑ जरि॒तुरुप॑ याहि य॒ज्ञिय॑म् ।\n\nश॒तं केते॑भिरिषि॒रेभि॑रा॒यवे॑ स॒हस्र॑णीथो अध्व॒रस्य॒ होम॑नि ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 61, + "text": "७ गाथिनो विश्वामित्रः। उषा। त्रिष्टुप्।\n\nउषो॒ वाजे॑न वाजिनि॒ प्रचे॑ता॒: स्तोमं॑ जुषस्व गृण॒तो म॑घोनि ।\n\nपु॒रा॒णी दे॑वि युव॒तिः पुरं॑धि॒रनु॑ व्र॒तं च॑रसि विश्ववारे ॥१॥\n\nउषो॑ दे॒व्यम॑र्त्या॒ वि भा॑हि च॒न्द्रर॑था सू॒नृता॑ ई॒रय॑न्ती ।\n\nआ त्वा॑ वहन्तु सु॒यमा॑सो॒ अश्वा॒ हिर॑ण्यवर्णां पृथु॒पाज॑सो॒ ये ॥२॥\n\nउष॑: प्रती॒ची भुव॑नानि॒ विश्वो॒र्ध्वा ति॑ष्ठस्य॒मृत॑स्य के॒तुः ।\n\nस॒मा॒नमर्थं॑ चरणी॒यमा॑ना च॒क्रमि॑व नव्य॒स्या व॑वृत्स्व ॥३॥\n\nअव॒ स्यूमे॑व चिन्व॒ती म॒घोन्यु॒षा या॑ति॒ स्वस॑रस्य॒ पत्नी॑ ।\n\nस्व१र्जन॑न्ती सु॒भगा॑ सु॒दंसा॒ आन्ता॑द् दि॒वः प॑प्रथ॒ आ पृ॑थि॒व्याः ॥४॥\n\nअच्छा॑ वो दे॒वीमु॒षसं॑ विभा॒तीं प्र वो॑ भरध्वं॒ नम॑सा सुवृ॒क्तिम् ।\n\nऊ॒र्ध्वं म॑धु॒धा दि॒वि पाजो॑ अश्रे॒त् प्र रो॑च॒ना रु॑रुचे र॒ण्वसं॑दृक् ॥५॥\n\nऋ॒ताव॑री दि॒वो अ॒र्कैर॑बो॒ध्या रे॒वती॒ रोद॑सी चि॒त्रम॑स्थात् ।\n\nआ॒य॒तीम॑ग्न उ॒षसं॑ विभा॒तीं वा॒ममे॑षि॒ द्रवि॑णं॒ भिक्ष॑माणः ॥६॥\n\nऋ॒तस्य॑ बु॒ध्न उ॒षसा॑मिष॒ण्यन् वृषा॑ म॒ही रोद॑सी॒ आ वि॑वेश ।\n\nम॒ही मि॒त्रस्य॒ वरु॑णस्य मा॒या च॒न्द्रेव॑ भा॒नुं वि द॑धे पुरु॒त्रा ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 3, + "sukta": 62, + "text": "१८ गाथिनो विश्वामित्रः १६-१८ जमदग्निर्वा।१-३ इन्द्रावरुणौ, ४-६ बृहस्पतिः, ७-९ पूषा, १०-१२ सविता, १३-१५ सोमः, १६-१८ मित्रावरुणौ। गायत्री, १-३ त्रिष्टुप्।\n\nइ॒मा उ॑ वां भृ॒मयो॒ मन्य॑माना यु॒वाव॑ते॒ न तुज्या॑ अभूवन् ।\n\nक्व१ त्यदि॑न्द्रावरुणा॒ यशो॑ वां॒ येन॑ स्मा॒ सिनं॒ भर॑थ॒: सखि॑भ्यः ॥१॥\n\nअ॒यमु॑ वां पुरु॒तमो॑ रयी॒यञ्छ॑श्वत्त॒ममव॑से जोहवीति ।\n\nस॒जोषा॑विन्द्रावरुणा म॒रुद्भि॑र्दि॒वा पृ॑थि॒व्या शृ॑णुतं॒ हवं॑ मे ॥२॥\n\nअ॒स्मे तदि॑न्द्रावरुणा॒ वसु॑ ष्याद॒स्मे र॒यिर्म॑रुत॒: सर्व॑वीरः ।\n\nअ॒स्मान् वरू॑त्रीः शर॒णैर॑वन्त्व॒स्मान् होत्रा॒ भार॑ती॒ दक्षि॑णाभिः ॥३॥\n\nबृह॑स्पते जु॒षस्व॑ नो ह॒व्यानि॑ विश्वदेव्य । रास्व॒ रत्ना॑नि दा॒शुषे॑ ॥४॥\n\nशुचि॑म॒र्कैर्बृह॒स्पति॑मध्व॒रेषु॑ नमस्यत । अना॒म्योज॒ आ च॑के ॥५॥\n\nवृ॒ष॒भं च॑र्षणी॒नां वि॒श्वरू॑प॒मदा॑भ्यम् । बृह॒स्पतिं॒ वरे॑ण्यम् ॥६॥\n\nइ॒यं ते॑ पूषन्नाघृणे सुष्टु॒तिर्दे॑व॒ नव्य॑सी । अ॒स्माभि॒स्तुभ्यं॑ शस्यते ॥७॥\n\nतां जु॑षस्व॒ गिरं॒ मम॑ वाज॒यन्ती॑मवा॒ धिय॑म् । व॒धू॒युरि॑व॒ योष॑णाम् ॥८॥\n\nयो विश्वा॒भि वि॒पश्य॑ति॒ भुव॑ना॒ सं च॒ पश्य॑ति । स न॑: पू॒षावि॒ता भु॑वत् ॥९॥\n\nतत् स॑वि॒तुर्वरे॑ण्यं॒ भर्गो॑ दे॒वस्य॑ धीमहि । धियो॒ यो न॑: प्रचो॒दया॑त् ॥१०॥॥\n\nदे॒वस्य॑ सवि॒तुर्व॒यं वा॑ज॒यन्त॒: पुरं॑ध्या । भग॑स्य रा॒तिमी॑महे ॥११॥॥\n\nदे॒वं नर॑: सवि॒तारं॒ विप्रा॑ य॒ज्ञैः सु॑वृ॒क्तिभि॑: । न॒म॒स्यन्ति॑ धि॒येषि॒ताः ॥१२॥\n\nसोमो॑ जिगाति गातु॒विद् दे॒वाना॑मेति निष्कृ॒तम् । ऋ॒तस्य॒ योनि॑मा॒सद॑म् ॥१३॥\n\nसोमो॑ अ॒स्मभ्यं॑ द्वि॒पदे॒ चतु॑ष्पदे च प॒शवे॑ । अ॒न॒मी॒वा इष॑स्करत् ॥१४॥\n\nअ॒स्माक॒मायु॑र्व॒र्धय॑न्न॒भिमा॑ती॒: सह॑मानः । सोम॑: स॒धस्थ॒मास॑दत् ॥१५॥\n\nआ नो॑ मित्रावरुणा घृ॒तैर्गव्यू॑तिमुक्षतम् । मध्वा॒ रजां॑सि सुक्रतू ॥१६॥\n\nउ॒रु॒शंसा॑ नमो॒वृधा॑ म॒ह्ना दक्ष॑स्य राजथः । द्राघि॑ष्ठाभिः शुचिव्रता ॥१७॥\n\nगृ॒णा॒ना ज॒मद॑ग्निना॒ योना॑वृ॒तस्य॑ सीदतम् । पा॒तं सोम॑मृतावृधा ॥१८॥" + } +] \ No newline at end of file diff --git a/texts/rigveda/rigveda_mandala_04.json b/texts/rigveda/rigveda_mandala_04.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..418713ce86b8f9320a429602d6f52dd06f685eee --- /dev/null +++ b/texts/rigveda/rigveda_mandala_04.json @@ -0,0 +1,350 @@ +[ + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 1, + "text": "२० वामदेवो गौतमः। अग्निः, २-५ अग्नीवरुणौ वा। त्रिष्टुप्, १ अग्निः, २ अतिजगती, ३ धृतिः।\n\nत्वां ह्य॑ग्ने॒ सद॒मित्स॑म॒न्यवो॑ दे॒वासो॑ दे॒वम॑र॒तिं न्ये॑रि॒र इति॒ क्रत्वा॑ न्येरि॒रे ।\n\nअम॑र्त्यं यजत॒ मर्त्ये॒ष्वा दे॒वमादे॑वं जनत॒ प्रचे॑तसं॒ विश्व॒मादे॑वं जनत॒ प्रचे॑तसम् ॥१\n\nस भ्रात॑रं॒ वरु॑णमग्न॒ आ व॑वृत्स्व दे॒वाँ अच्छा॑ सुम॒ती य॒ज्ञव॑नसं॒ ज्येष्ठं॑ य॒ज्ञव॑नसम् ।\n\nऋ॒तावा॑नमादि॒त्यं च॑र्षणी॒धृतं॒ राजा॑नं चर्षणी॒धृत॑म् ॥२\n\nसखे॒ सखा॑यम॒भ्या व॑वृत्स्वा॒शुं न च॒क्रं रथ्ये॑व॒ रंह्या॒स्मभ्यं॑ दस्म॒ रंह्या॑ ।\n\nअग्ने॑ मृळी॒कं वरु॑णे॒ सचा॑ विदो म॒रुत्सु॑ वि॒श्वभा॑नुषु ।\n\nतो॒काय॑ तु॒जे शु॑शुचान॒ शं कृ॑ध्य॒स्मभ्यं॑ दस्म॒ शं कृ॑धि ॥३\n\nत्वं नो॑ अग्ने॒ वरु॑णस्य वि॒द्वान् दे॒वस्य॒ हेळोऽव॑ यासिसीष्ठाः ।\n\nयजि॑ष्ठो॒ वह्नि॑तम॒: शोशु॑चानो॒ विश्वा॒ द्वेषां॑सि॒ प्र मु॑मुग्ध्य॒स्मत् ॥४\n\nस त्वं नो॑ अग्नेऽव॒मो भ॑वो॒ती नेदि॑ष्ठो अ॒स्या उ॒षसो॒ व्यु॑ष्टौ ।\n\nअव॑ यक्ष्व नो॒ वरु॑णं॒ ररा॑णो वी॒हि मृ॑ळी॒कं सु॒हवो॑ न एधि ॥५\n\nअ॒स्य श्रेष्ठा॑ सु॒भग॑स्य सं॒दृग् दे॒वस्य॑ चि॒त्रत॑मा॒ मर्त्ये॑षु ।\n\nशुचि॑ घृ॒तं न त॒प्तमघ्न्या॑याः स्पा॒र्हा दे॒वस्य॑ मं॒हने॑व धे॒नोः ॥६\n\nत्रिर॑स्य॒ ता प॑र॒मा स॑न्ति स॒त्या स्पा॒र्हा दे॒वस्य॒ जनि॑मान्य॒ग्नेः ।\n\nअ॒न॒न्ते अ॒न्तः परि॑वीत॒ आगा॒च्छुचि॑: शु॒क्रो अ॒र्यो रोरु॑चानः ॥७\n\nस दू॒तो विश्वेद॒भि व॑ष्टि॒ सद्मा॒ होता॒ हिर॑ण्यरथो॒ रंसु॑जिह्वः ।\n\nरो॒हिद॑श्वो वपु॒ष्यो॑ वि॒भावा॒ सदा॑ र॒ण्वः पि॑तु॒मती॑व सं॒सत् ॥८\n\nस चे॑तय॒न्मनु॑षो य॒ज्ञब॑न्धु॒: प्र तं म॒ह्या र॑श॒नया॑ नयन्ति ।\n\nस क्षे॑त्यस्य॒ दुर्या॑सु॒ साध॑न् दे॒वो मर्त॑स्य सधनि॒त्वमा॑प ॥९\n\nस तू नो॑ अ॒ग्निर्न॑यतु प्रजा॒नन्नच्छा॒ रत्नं॑ दे॒वभ॑क्तं॒ यद॑स्य ।\n\nधि॒या यद् विश्वे॑ अ॒मृता॒ अकृ॑ण्व॒न् द्यौष्पि॒ता ज॑नि॒ता स॒त्यमु॑क्षन् ॥१०\n\nस जा॑यत प्रथ॒मः प॒स्त्या॑सु म॒हो बु॒ध्ने रज॑सो अ॒स्य योनौ॑ ।\n\nअ॒पाद॑शी॒र्षा गु॒हमा॑नो॒ अन्ता॒ ऽऽयोयु॑वानो वृष॒भस्य॑ नी॒ळे ॥११\n\nप्र शर्ध॑ आर्त प्रथ॒मं वि॑प॒न्याँ ऋ॒तस्य॒ योना॑ वृष॒भस्य॑ नी॒ळे ।\n\nस्पा॒र्हो युवा॑ वपु॒ष्यो॑ वि॒भावा॑ स॒प्त प्रि॒यासो॑ऽजनयन्त॒ वृष्णे॑ ॥१२\n\nअ॒स्माक॒मत्र॑ पि॒तरो॑ मनु॒ष्या॑ अ॒भि प्र से॑दुर्ऋ॒तमा॑शुषा॒णाः ।\n\nअश्म॑व्रजाः सु॒दुघा॑ व॒व्रे अ॒न्तरुदु॒स्रा आ॑जन्नु॒षसो॑ हुवा॒नाः ॥१३\n\nते म॑र्मृजत ददृ॒वांसो॒ अद्रिं॒ तदे॑षाम॒न्ये अ॒भितो॒ वि वो॑चन् ।\n\nप॒श्वय॑न्त्रासो अ॒भि का॒रम॑र्चन् वि॒दन्त॒ ज्योति॑श्चकृ॒पन्त॑ धी॒भिः ॥१४\n\nते ग॑व्य॒ता मन॑सा दृ॒ध्रमु॒ब्धं गा ये॑मा॒नं परि॒ षन्त॒मद्रि॑म् ।\n\nदृ॒ळहं नरो॒ वच॑सा॒ दैव्ये॑न व्र॒जं गोम॑न्तमु॒शिजो॒ वि व॑व्रुः ॥१५\n\nते म॑न्वत प्रथ॒मं नाम॑ धे॒नोस्त्रिः स॒प्त मा॒तुः प॑र॒माणि॑ विन्दन् ।\n\nतज्जा॑न॒तीर॒भ्य॑नूषत॒ व्रा आ॒विर्भु॑वदरु॒णीर्य॒शसा॒ गोः ॥१६\n\nनेश॒त् तमो॒ दुधि॑तं॒ रोच॑त॒ द्यौरुद्दे॒व्या उ॒षसो॑ भा॒नुर॑र्त ।\n\nआ सूर्यो॑ बृह॒तस्ति॑ष्ठ॒दज्राँ॑ ऋ॒जु मर्ते॑षु वृजि॒ना च॒ पश्य॑न् ॥१७\n\nआदित् प॒श्चा बु॑बुधा॒ना व्य॑ख्य॒न्नादिद् रत्नं॑ धारयन्त॒ द्युभ॑क्तम् ।\n\nविश्वे॒ विश्वा॑सु॒ दुर्या॑सु दे॒वा मित्र॑ धि॒ये व॑रुण स॒त्यम॑स्तु ॥१८\n\nअच्छा॑ वोचेय शुशुचा॒नम॒ग्निं होता॑रं वि॒श्वभ॑रसं॒ यजि॑ष्ठम् ।\n\nशुच्यूधो॑ अतृण॒न्न गवा॒मन्धो॒ न पू॒तं परि॑षिक्तमं॒शोः ॥१९\n\nविश्वे॑षा॒मदि॑तिर्य॒ज्ञिया॑नां॒ विश्वे॑षा॒मति॑थि॒र्मानु॑षाणाम् ।\n\nअ॒ग्निर्दे॒वाना॒मव॑ आवृणा॒नः सु॑मृळी॒को भ॑वतु जा॒तवे॑दाः ॥२०" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 2, + "text": "२० वामदेवो गौतमः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nयो मर्त्ये॑ष्व॒मृत॑ ऋ॒तावा॑ दे॒वो दे॒वेष्व॑र॒तिर्नि॒धायि॑ ।\n\nहोता॒ यजि॑ष्ठो म॒ह्ना शु॒चध्यै॑ ह॒व्यैर॒ग्निर्मनु॑ष ईर॒यध्यै॑ ॥१॥\n\nइ॒ह त्वं सू॑नो सहसो नो अ॒द्य जा॒तो जा॒ताँ उ॒भयाँ॑ अ॒न्तर॑ग्ने ।\n\nदू॒त ई॑यसे युयुजा॒न ऋ॑ष्व ऋजुमु॒ष्कान् वृष॑णः शु॒क्राँश्च॑ ॥२॥\n\nअत्या॑ वृध॒स्नू रोहि॑ता घृ॒तस्नू॑ ऋ॒तस्य॑ मन्ये॒ मन॑सा॒ जवि॑ष्ठा ।\n\nअ॒न्तरी॑यसे अरु॒षा यु॑जा॒नो यु॒ष्माँश्च॑ दे॒वान् विश॒ आ च॒ मर्ता॑न् ॥३॥\n\nअ॒र्य॒मणं॒ वरु॑णं मि॒त्रमे॑षा॒मिन्द्रा॒विष्णू॑ म॒रुतो॑ अ॒श्विनो॒त ।\n\nस्वश्वो॑ अग्ने सु॒रथ॑: सु॒राधा॒ एदु॑ वह सुह॒विषे॒ जना॑य ॥४॥\n\nगोमाँ॑ अ॒ग्नेऽवि॑माँ अ॒श्वी य॒ज्ञो नृ॒वत्स॑खा॒ सद॒मिद॑प्रमृ॒ष्यः ।\n\nइळा॑वाँ ए॒षो अ॑सुर प्र॒जावा॑न्दी॒र्घो र॒यिः पृ॑थुबु॒ध्नः स॒भावा॑न् ॥५॥\n\nयस्त॑ इ॒ध्मं ज॒भर॑त् सिष्विदा॒नो मू॒र्धानं॑ वा त॒तप॑ते त्वा॒या ।\n\nभुव॒स्तस्य॒ स्वत॑वाँ: पा॒युर॑ग्ने॒ विश्व॑स्मात्सी सीमघाय॒त उ॑रुष्य ॥६॥\n\nयस्ते॒ भरा॒दन्नि॑यते चि॒दन्नं॑ नि॒शिष॑न्म॒न्द्रमति॑थिमु॒दीर॑त् ।\n\nआ दे॑व॒युरि॒नध॑ते दुरो॒णे तस्मि॑न् र॒यिर्ध्रु॒वो अ॑स्तु॒ दास्वा॑न् ॥७॥\n\nयस्त्वा॑ दो॒षा य उ॒षसि॑ प्र॒शंसा॑त् प्रि॒यं वा॑ त्वा कृ॒णव॑ते ह॒विष्मा॑न् ।\n\nअश्वो॒ न स्वे दम॒ आ हे॒म्यावा॒न् तमंह॑सः पीपरो दा॒श्वांस॑म् ॥८॥\n\nयस्तुभ्य॑मग्ने अ॒मृता॑य॒ दाश॒द् दु॒व॒स्त्वे कृ॒णव॑ते य॒तस्रु॑क् ।\n\nन स रा॒या श॑शमा॒नो वि यो॑ष॒न्नैन॒मंह॒: परि॑ वरदघा॒योः ॥९॥\n\nयस्य॒ त्वम॑ग्ने अध्व॒रं जुजो॑षो दे॒वो मर्त॑स्य॒ सुधि॑तं॒ ररा॑णः ।\n\nप्री॒तेद॑स॒द्धोत्रा॒ सा य॑वि॒ष्ठाऽसा॑म॒ यस्य॑ विध॒तो वृ॒धास॑: ॥१०॥\n\nचित्ति॒मचि॑त्तिं चिनव॒द् वि वि॒द्वान् पृ॒ष्ठेव॑ वी॒ता वृ॑जि॒ना च॒ मर्ता॑न् ।\n\nरा॒ये च॑ नः स्वप॒त्याय॑ देव॒ दितिं॑ च॒ रास्वादि॑तिमुरुष्य ॥११॥\n\nक॒विं श॑शासुः क॒वयोऽद॑ब्धा निधा॒रय॑न्तो॒ दुर्या॑स्वा॒योः ।\n\nअत॒स्त्वं दृश्याँ॑ अग्न ए॒तान् प॒ड्भिः प॑श्ये॒रद्भु॑ताँ अ॒र्य एवै॑: ॥१२॥\n\nत्वम॑ग्ने वा॒घते॑ सु॒प्रणी॑तिः सु॒तसो॑माय विध॒ते य॑विष्ठ ।\n\nरत्नं॑ भर शशमा॒नाय॑ घृष्वे पृ॒थु श्च॒न्द्रमव॑से चर्षणि॒प्राः ॥१३॥\n\nअधा॑ ह॒ यद् व॒यम॑ग्ने त्वा॒या प॒ड्भिर्हस्ते॑भिश्चकृ॒मा त॒नूभि॑: ।\n\nरथं॒ न क्रन्तो॒ अप॑सा भु॒रिजो॑र्ऋतं ये॑मुः सु॒ध्य॑ आशुषा॒णाः ॥१४॥\n\nअधा॑ मा॒तुरु॒षस॑: स॒प्त विप्रा॒ जाये॑महि प्रथ॒मा वे॒धसो॒ नॄन् ।\n\nदि॒वस्पु॒त्रा अङ्गि॑रसो भवे॒माद्रिं॑ रुजेम ध॒निनं॑ शु॒चन्त॑: ॥१५॥\n\nअधा॒ यथा॑ नः पि॒तर॒: परा॑सः प्र॒त्नासो॑ अग्न ऋ॒तमा॑शुषा॒णाः ।\n\nशुचीद॑य॒न् दीधि॑तिमुक्थ॒शास॒: क्षामा॑ भि॒न्दन्तो॑ अरु॒णीरप॑ व्रन् ॥१६॥\n\nसु॒कर्मा॑णः सु॒रुचो॑ देव॒यन्तोऽयो॒ न दे॒वा जनि॑मा॒ धम॑न्तः ।\n\nशु॒चन्तो॑ अ॒ग्निं व॑वृ॒धन्त॒ इन्द्र॑मू॒र्वं गव्यं॑ परि॒षद॑न्तो अग्मन् ॥१७॥\n\nआ यू॒थेव॑ क्षु॒मति॑ प॒श्वो अ॑ख्यद् दे॒वानां॒ यज्जनि॒मान्त्यु॑ग्र ।\n\nमर्ता॑नां चिदु॒र्वशी॑रकृप्रन् वृ॒धे चि॑द॒र्य उप॑रस्या॒योः ॥१८॥\n\nअक॑र्म ते॒ स्वप॑सो अभूम ऋ॒तम॑वस्रन्नु॒षसो॑ विभा॒तीः ।\n\nअनू॑नम॒ग्निं पु॑रु॒धा सु॑श्च॒न्द्रं दे॒वस्य॒ मर्मृ॑जत॒श्चारु॒ चक्षु॑: ॥१९॥\n\nए॒ता ते॑ अग्न उ॒चथा॑नि वे॒धोऽवो॑चाम क॒वये॒ ता जु॑षस्व ।\n\nउच्छो॑चस्व कृणु॒हि वस्य॑सो नो म॒हो रा॒यः पु॑रुवार॒ प्र य॑न्धि ॥२०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 3, + "text": "१६ वामदेवो गौतमः। अग्निः, १ रुद्रः। त्रिष्टुप्।\n\nआ वो॒ राजा॑नमध्व॒रस्य॑ रु॒द्रं होता॑रं सत्य॒यजं॒ रोद॑स्योः ।\n\nअ॒ग्निं पु॒रा त॑नयि॒त्नोर॒चित्ता॒द्धिर॑ण्यरूप॒मव॑से कृणुध्वम् ॥१॥\n\nअ॒यं योनि॑श्चकृ॒मा यं व॒यं ते॑ जा॒येव॒ पत्य॑ उश॒ती सु॒वासा॑: ।\n\nअ॒र्वा॒ची॒नः परि॑वीतो॒ नि षी॑दे॒मा उ॑ ते स्वपाक प्रती॒चीः ॥२॥\n\nआ॒शृ॒ण्व॒ते अदृ॑पिताय॒ मन्म॑ नृ॒चक्ष॑से सुमृळी॒काय॑ वेधः ।\n\nदे॒वाय॑ श॒स्तिम॒मृता॑य शंस॒ ग्रावे॑व॒ सोता॑ मधु॒षुद् यमी॒ळे ॥३॥\n\nत्वं चि॑न्न॒: शम्या॑ अग्ने अ॒स्या ऋ॒तस्य॑ बोध्यृतचित् स्वा॒धीः ।\n\nक॒दा त॑ उ॒क्था स॑ध॒माद्या॑नि क॒दा भ॑वन्ति स॒ख्या गृ॒हे ते॑ ॥४॥\n\nक॒था ह॒ तद् वरु॑णाय॒ त्वम॑ग्ने क॒था दि॒वे ग॑र्हसे॒ कन्न॒ आग॑: ।\n\nक॒था मि॒त्राय॑ मी॒ळहुषे॑ पृथि॒व्यै ब्रव॒: कद॑र्य॒म्णे कद् भगा॑य ॥५॥\n\nकद्धिष्ण्या॑सु वृधसा॒नो अ॑ग्ने॒ कद् वाता॑य॒ प्रत॑वसे शुभं॒ये ।\n\nपरि॑ज्मने॒ नास॑त्याय॒ क्षे ब्रव॒: कद॑ग्ने रु॒द्राय॑ नृ॒घ्ने ॥६॥\n\nक॒था म॒हे पु॑ष्टिम्भ॒राय॑ पू॒ष्णे कद्रु॒द्राय॒ सुम॑खाय हवि॒र्दे ।\n\nकद् विष्ण॑व उरुगा॒याय॒ रेतो॒ ब्रव॒: कद॑ग्ने॒ शर॑वे बृह॒त्यै ॥७॥\n\nक॒था शर्धा॑य म॒रुता॑मृ॒ताय॑ क॒था सू॒रे बृ॑ह॒ते पृ॒च्छ्यमा॑नः ।\n\nप्रति॑ ब्र॒वोऽदि॑तये तु॒राय॒ साधा॑ दि॒वो जा॑तवेदश्चिकि॒त्वान् ॥८॥\n\nऋ॒तेन॑ ऋ॒तं निय॑तमीळ॒ आ गोरा॒मा सचा॒ मधु॑मत् प॒क्वम॑ग्ने ।\n\nकृ॒ष्णा स॒ती रुश॑ता धा॒सिनै॒षा जाम॑र्येण॒ पय॑सा पीपाय ॥९॥\n\nऋ॒तेन॒ हि ष्मा॑ वृष॒भश्चि॑द॒क्तः पुमाँ॑ अ॒ग्निः पय॑सा पृ॒ष्ठ्ये॑न ।\n\nअस्प॑न्दमानो अचरद् वयो॒धा वृषा॑ शु॒क्रं दु॑दुहे॒ पृश्नि॒रूध॑: ॥१०॥॥\n\nऋ॒तेनाद्रिं॒ व्य॑सन् भि॒दन्त॒: समङ्गि॑रसो नवन्त॒ गोभि॑: ।\n\nशु॒नं नर॒: परि॑ षदन्नु॒षास॑मा॒विः स्व॑रभवज्जा॒ते अ॒ग्नौ ॥११॥॥\n\nऋ॒तेन॑ दे॒वीर॒मृता॒ अमृ॑क्ता॒ अर्णो॑भि॒रापो॒ मधु॑मद्भिरग्ने ।\n\nवा॒जी न सर्गे॑षु प्रस्तुभा॒नः प्र सद॒मित् स्रवि॑तवे दधन्युः ॥१२॥\n\nमा कस्य॑ य॒क्षं सद॒मिद्धु॒रो गा॒ मा वे॒शस्य॑ प्रमिन॒तो मापेः ।\n\nमा भ्रातु॑रग्ने॒ अनृ॑जोर्ऋणं वे॒र्मा सख्यु॒र्दक्षं॑ रि॒पोर्भु॑जेम ॥१३॥\n\nरक्षा॑ णो अग्ने॒ तव॒ रक्ष॑णेभी रारक्षा॒णः सु॑मख प्रीणा॒नः ।\n\nप्रति॑ ष्फुर॒ वि रु॑ज वी॒ड्वंहो॑ ज॒हि रक्षो॒ महि॑ चिद् वावृधा॒नम् ॥१४॥\n\nए॒भिर्भ॑व सु॒मना॑ अग्ने अ॒र्कैरि॒मान् त्स्पृ॑श॒ मन्म॑भिः शूर॒ वाजा॑न् ।\n\nउ॒त ब्रह्मा॑ण्यङ्गिरो जुषस्व॒ सं ते॑ श॒स्तिर्दे॒ववा॑ता जरेत ॥१५॥\n\nए॒ता विश्वा॑ वि॒दुषे॒ तुभ्यं॑ वेधो नी॒थान्य॑ग्ने नि॒ण्या वचां॑सि ।\n\nनि॒वच॑ना क॒वये॒ काव्या॒न्यशं॑सिषं म॒तिभि॒र्विप्र॑ उ॒क्थैः ॥१६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 4, + "text": "१५ वामदेवो गौतमः। रक्षोहाऽग्निः।त्रिष्टुप्।\n\nकृ॒णु॒ष्व पाज॒: प्रसि॑तिं॒ न पृ॒थ्वीं या॒हि राजे॒वाम॑वाँ॒ इभे॑न ।\n\nतृ॒ष्वीमनु॒ प्रसि॑तिं द्रूणा॒नोऽस्ता॑सि॒ विध्य॑ र॒क्षस॒स्तपि॑ष्ठैः ॥१॥\n\nतव॑ भ्र॒मास॑ आशु॒या प॑त॒न्त्यनु॑ स्पृश धृष॒ता शोशु॑चानः ।\n\nतपूं॑ष्यग्ने जु॒ह्वा॑ पत॒ङ्गानसं॑दितो॒ वि सृ॑ज॒ विष्व॑गु॒ल्काः ॥२॥\n\nप्रति॒ स्पशो॒ वि सृ॑ज॒ तूर्णि॑तमो॒ भवा॑ पा॒युर्वि॒शो अ॒स्या अद॑ब्धः ।\n\nयो नो॑ दू॒रे अ॒घशं॑सो॒ यो अन्त्यग्ने॒ माकि॑ष्टे॒ व्यथि॒रा द॑धर्षीत् ॥३॥\n\nउद॑ग्ने तिष्ठ॒ प्रत्या त॑नुष्व॒ न्य१मित्राँ॑ ओषतात् तिग्महेते ।\n\nयो नो॒ अरा॑तिं समिधान च॒क्रे नी॒चा तं ध॑क्ष्यत॒सं न शुष्क॑म् ॥४॥\n\nऊ॒र्ध्वो भ॑व॒ प्रति॑ वि॒ध्याध्य॒स्मदा॒विष्कृ॑णुष्व॒ दैव्या॑न्यग्ने ।\n\nअव॑ स्थि॒रा त॑नुहि यातु॒जूनां॑ जा॒मिमजा॑मिं॒ प्र मृ॑णीहि॒ शत्रू॑न् ॥५॥\n\nस ते॑ जानाति सुम॒तिं य॑विष्ठ॒ य ईव॑ते॒ ब्रह्म॑णे गा॒तुमैर॑त् ।\n\nविश्वा॑न्यस्मै सु॒दिना॑नि रा॒यो द्यु॒म्नान्य॒र्यो वि दुरो॑ अ॒भि द्यौ॑त् ॥६॥\n\nसेद॑ग्ने अस्तु सु॒भग॑: सु॒दानु॒र्यस्त्वा॒ नित्ये॑न ह॒विषा॒ य उ॒क्थैः ।\n\nपिप्री॑षति॒ स्व आयु॑षि दुरो॒णे विश्वेद॑स्मै सु॒दिना॒ सास॑दि॒ष्टिः ॥७॥\n\nअर्चा॑मि ते सुम॒तिं घोष्य॒र्वाक् सं ते॑ वा॒वाता॑ जरतामि॒यं गीः ।\n\nस्वश्वा॑स्त्वा सु॒रथा॑ मर्जयेमा॒ऽस्मे क्ष॒त्राणि॑ धारये॒रनु॒ द्यून् ॥८॥\n\nइ॒ह त्वा॒ भूर्या च॑रे॒दुप॒ त्मन्दोषा॑वस्तर्दीदि॒वांस॒मनु॒ द्यून् ।\n\nक्रीळ॑न्तस्त्वा सु॒मन॑सः सपेमा॒ऽभि द्यु॒म्ना त॑स्थि॒वांसो॒ जना॑नाम् ॥९॥\n\nयस्त्वा॒ स्वश्व॑: सुहिर॒ण्यो अ॑ग्न उप॒याति॒ वसु॑मता॒ रथे॑न ।\n\nतस्य॑ त्रा॒ता भ॑वसि॒ तस्य॒ सखा॒ यस्त॑ आति॒थ्यमा॑नु॒षग्जुजो॑षत् ॥१०॥॥\n\nम॒हो रु॑जामि ब॒न्धुता॒ वचो॑भि॒स्तन्मा॑ पि॒तुर्गोत॑मा॒दन्वि॑याय ।\n\nत्वं नो॑ अ॒स्य वच॑सश्चिकिद्धि॒ होत॑र्यविष्ठ सुक्रतो॒ दमू॑नाः ॥११॥॥\n\nअस्व॑प्नजस्त॒रण॑यः सु॒शेवा॒ अत॑न्द्रासोऽवृ॒का अश्र॑मिष्ठाः ।\n\nते पा॒यव॑: स॒ध्र्य॑ञ्चो नि॒षद्याग्ने॒ तव॑ नः पान्त्वमूर ॥१२॥\n\nये पा॒यवो॑ मामते॒यं ते॑ अग्ने॒ पश्य॑न्तो अ॒न्धं दु॑रि॒तादर॑क्षन् ।\n\nर॒रक्ष॒ तान्त्सु॒कृतो॑ वि॒श्ववे॑दा॒ दिप्स॑न्त॒ इद्रि॒पवो॒ नाह॑ देभुः ॥१३॥\n\nत्वया॑ व॒यं स॑ध॒न्य१स्त्वोता॒स्तव॒ प्रणी॑त्यश्याम॒ वाजा॑न् ।\n\nउ॒भा शंसा॑ सूदय सत्यतातेऽनुष्ठु॒या कृ॑णुह्यह्रयाण ॥१४॥\n\nअ॒या ते॑ अग्ने स॒मिधा॑ विधेम॒ प्रति॒ स्तोमं॑ श॒स्यमा॑नं गृभाय ।\n\nदहा॒शसो॑ र॒क्षस॑: पा॒ह्य१स्मान्द्रु॒हो नि॒दो मि॑त्रमहो अव॒द्यात् ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 5, + "text": "१५ वामदेवो गौतमः। वैश्वानरोऽग्निः।त्रिष्टुप्।\n\nवै॒श्वा॒न॒राय॑ मी॒ळहुषे॑ स॒जोषा॑: क॒था दा॑शेमा॒ग्नये॑ बृ॒हद्भाः ।\n\nअनू॑नेन बृह॒ता व॒क्षथे॒नोप॑ स्तभायदुप॒मिन्न रोध॑: ॥१॥\n\nमा नि॑न्दत॒ य इ॒मां मह्यं॑ रा॒तिं दे॒वो द॒दौ मर्त्या॑य स्व॒धावा॑न् ।\n\nपाका॑य॒ गृत्सो॑ अ॒मृतो॒ विचे॑ता वैश्वान॒रो नृत॑मो य॒ह्वो अ॒ग्निः ॥२॥\n\nसाम॑ द्वि॒बर्हा॒ महि॑ ति॒ग्मभृ॑ष्टिः स॒हस्र॑रेता वृष॒भस्तुवि॑ष्मान् ।\n\nप॒दं न गोरप॑गूळहं विवि॒द्वान॒ग्निर्मह्यं॒ प्रेदु॑ वोचन्मनी॒षाम् ॥३॥\n\nप्र ताँ अ॒ग्निर्ब॑भसत् ति॒ग्मज॑म्भ॒स्तपि॑ष्ठेन शो॒चिषा॒ यः सु॒राधा॑: ।\n\nप्र ये मि॒नन्ति॒ वरु॑णस्य॒ धाम॑ प्रि॒या मि॒त्रस्य॒ चेत॑तो ध्रु॒वाणि॑ ॥४॥\n\nअ॒भ्रा॒तरो॒ न योष॑णो॒ व्यन्त॑: पति॒रिपो॒ न जन॑यो दु॒रेवा॑: ।\n\nपा॒पास॒: सन्तो॑ अनृ॒ता अ॑स॒त्या इ॒दं प॒दम॑जनता गभी॒रम् ॥५॥\n\nइ॒दं मे॑ अग्ने॒ किय॑ते पाव॒काऽमि॑नते गु॒रुं भा॒रं न मन्म॑ ।\n\nबृ॒हद् द॑धाथ धृष॒ता ग॑भी॒रं य॒ह्वं पृ॒ष्ठं प्रय॑सा स॒प्तधा॑तु ॥६॥\n\nतमिन्न्वे॒३व स॑म॒ना स॑मा॒नम॒भि क्रत्वा॑ पुन॒ती धी॒तिर॑श्याः ।\n\nस॒सस्य॒ चर्म॒न्नधि॒ चारु॒ पृश्ने॒रग्रे॑ रु॒प आरु॑पितं॒ जबा॑रु ॥७॥\n\nप्र॒वाच्यं॒ वच॑स॒: किं मे॑ अ॒स्य गुहा॑ हि॒तमुप॑ नि॒णिग्व॑दन्ति ।\n\nयदु॒स्रिया॑णा॒मप॒ वारि॑व॒ व्रन् पाति॑ प्रि॒यं रु॒पो अग्रं॑ प॒दं वेः ॥८॥\n\nइ॒दमु॒ त्यन्महि॑ म॒हामनी॑कं॒ यदु॒स्रिया॒ सच॑त पू॒र्व्यं गौः ।\n\nऋ॒तस्य॑ प॒दे अधि॒ दीद्या॑नं॒ गुहा॑ रघु॒ष्यद् र॑घु॒यद् वि॑वेद ॥९॥\n\nअध॑ द्युता॒नः पि॒त्रोः सचा॒साम॑नुत॒ गुह्यं॒ चारु॒ पृश्ने॑: ।\n\nमा॒तुष्प॒दे प॑र॒मे अन्ति॒ षद् गोर्वृष्ण॑: शो॒चिष॒: प्रय॑तस्य जि॒ह्वा ॥१०॥॥\n\nऋ॒तं वो॑चे॒ नम॑सा पृ॒च्छ्यमा॑न॒स्तवा॒शसा॑ जातवेदो॒ यदी॒दम् ।\n\nत्वम॒स्य क्ष॑यसि॒ यद्ध॒ विश्वं॑ दि॒वि यदु॒ द्रवि॑णं॒ यत् पृ॑थि॒व्याम् ॥११॥॥\n\nकिं नो॑ अ॒स्य द्रवि॑णं॒ कद्ध॒ रत्नं॒ वि नो॑ वोचो जातवेदश्चिकि॒त्वान् ।\n\nगुहाध्व॑नः पर॒मं यन्नो॑ अ॒स्य रेकु॑ प॒दं न नि॑दा॒ना अग॑न्म ॥१२॥\n\nका म॒र्यादा॑ व॒युना॒ कद्ध॑ वा॒ममच्छा॑ गमेम र॒घवो॒ न वाज॑म् ।\n\nक॒दा नो॑ दे॒वीर॒मृत॑स्य॒ पत्नी॒: सूरो॒ वर्णे॑न ततनन्नु॒षास॑: ॥१३॥\n\nअ॒नि॒रेण॒ वच॑सा फ॒ल्ग्वे॑न प्र॒तीत्ये॑न कृ॒धुना॑तृ॒पास॑: ।\n\nअधा॒ ते अ॑ग्ने॒ किमि॒हा व॑दन्त्यनायु॒धास॒ आस॑ता सचन्ताम् ॥१४॥\n\nअ॒स्य श्रि॒ये स॑मिधा॒नस्य॒ वृष्णो॒ वसो॒रनी॑कं॒ दम॒ आ रु॑रोच ।\n\nरुश॒द् वसा॑नः सु॒दृशी॑करूपः क्षि॒तिर्न रा॒या पु॑रु॒वारो॑ अद्यौत् ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 6, + "text": "११ वामदेवो गौतमः। अग्निः।त्रिष्टुप्।\n\nऊ॒र्ध्व ऊ॒ षु णो॑ अध्वरस्य होत॒रग्ने॒ तिष्ठ॑ दे॒वता॑ता॒ यजी॑यान् ।\n\nत्वं हि विश्व॑म॒भ्यसि॒ मन्म॒ प्र वे॒धस॑श्चित् तिरसि मनी॒षाम् ॥१॥\n\nअमू॑रो॒ होता॒ न्य॑सादि वि॒क्ष्व१ग्निर्म॒न्द्रो वि॒दथे॑षु॒ प्रचे॑ताः ।\n\nऊ॒र्ध्वं भा॒नुं स॑वि॒तेवा॑श्रे॒न्मेते॑व धू॒मं स्त॑भाय॒दुप॒ द्याम् ॥२॥\n\nय॒ता सु॑जू॒र्णी रा॒तिनी॑ घृ॒ताची॑ प्रदक्षि॒णिद् दे॒वता॑तिमुरा॒णः ।\n\nउदु॒ स्वरु॑र्नव॒जा नाक्रः प॒श्वो अ॑नक्ति॒ सुधि॑तः सु॒मेक॑: ॥३॥\n\nस्ती॒र्णे ब॒र्हिषि॑ समिधा॒ने अ॒ग्ना ऊ॒र्ध्वो अ॑ध्व॒र्युर्जु॑जुषा॒णो अ॑स्थात् ।\n\nपर्य॒ग्निः प॑शु॒पा न होता॑ त्रिवि॒ष्ट्ये॑ति प्र॒दिव॑ उरा॒णः ॥४॥\n\nपरि॒ त्मना॑ मि॒तद्रु॑रेति॒ होता॒ ऽग्निर्म॒न्द्रो मधु॑वचा ऋ॒तावा॑ ।\n\nद्रव॑न्त्यस्य वा॒जिनो॒ न शोका॒ भय॑न्ते॒ विश्वा॒ भुव॑ना॒ यदभ्रा॑ट् ॥५॥\n\nभ॒द्रा ते॑ अग्ने स्वनीक सं॒दृग्घो॒रस्य॑ स॒तो विषु॑णस्य॒ चारु॑: ।\n\nन यत्ते॑ शो॒चिस्तम॑सा॒ वर॑न्त॒ न ध्व॒स्मान॑स्त॒न्वी॒३ रेप॒ आ धु॑: ॥६॥\n\nन यस्य॒ सातु॒र्जनि॑तो॒रवा॑रि॒ न मा॒तरा॑पि॒तरा॒ नू चि॑दि॒ष्टौ ।\n\nअधा॑ मि॒त्रो न सुधि॑तः पाव॒को॒३ऽग्निर्दी॑दाय॒ मानु॑षीषु वि॒क्षु ॥७॥\n\nद्विर्यं पञ्च॒ जीज॑नन् त्सं॒वसा॑ना॒: स्वसा॑रो अ॒ग्निं मानु॑षीषु वि॒क्षु ।\n\nउ॒ष॒र्बुध॑मथ॒र्यो॒३ न दन्तं॑ शु॒क्रं स्वासं॑ पर॒शुं न ति॒ग्मम् ॥८॥\n\nतव॒ त्ये अ॑ग्ने ह॒रितो॑ घृत॒स्ना रोहि॑तास ऋ॒ज्वञ्च॒: स्वञ्च॑: ।\n\nअ॒रु॒षासो॒ वृष॑ण ऋजुमु॒ष्का आ दे॒वता॑तिमह्वन्त द॒स्माः ॥९॥\n\nये ह॒ त्ये ते॒ सह॑माना अ॒यास॑स्त्वे॒षासो॑ अग्ने अ॒र्चय॒श्चर॑न्ति ।\n\nश्ये॒नासो॒ न दु॑वस॒नासो॒ अर्थं॑ तुविष्व॒णसो॒ मारु॑तं॒ न शर्ध॑: ॥१०॥॥\n\nअका॑रि॒ ब्रह्म॑ समिधान॒ तुभ्यं॒ शंसा॑त्यु॒क्थं यज॑ते॒ व्यू॑ धाः ।\n\nहोता॑रम॒ग्निं मनु॑षो॒ नि षे॑दुर्नम॒स्यन्त॑ उ॒शिज॒: शंस॑मा॒योः ॥११॥॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 7, + "text": "१५ वामदेवो गौतमः। अग्निः।त्रिष्टुप्, १ जगती, २-६ अनुष्टुप्।\n\nअ॒यमि॒ह प्र॑थ॒मो धा॑यि धा॒तृभि॒र्होता॒ यजि॑ष्ठो अध्व॒रेष्वीड्य॑: ।\n\nयमप्न॑वानो॒ भृग॑वो विरुरु॒चुर्वने॑षु चि॒त्रं वि॒भ्वं॑ वि॒शेवि॑शे ॥१॥\n\nअग्ने॑ क॒दा त॑ आनु॒षग् भुव॑द् दे॒वस्य॒ चेत॑नम् ।\n\nअधा॒ हि त्वा॑ जगृभ्रि॒रे मर्ता॑सो वि॒क्ष्वीड्य॑म् ॥२॥\n\nऋ॒तावा॑नं॒ विचे॑तसं॒ पश्य॑न्तो॒ द्यामि॑व॒ स्तृभि॑: ।\n\nविश्वे॑षामध्व॒राणां॑ हस्क॒र्तारं॒ दमे॑दमे ॥३॥\n\nआ॒शुं दू॒तं वि॒वस्व॑तो॒ विश्वा॒ यश्च॑र्ष॒णीर॒भि ।\n\nआ ज॑भ्रुः के॒तुमा॒यवो॒ भृग॑वाणं वि॒शेवि॑शे ॥४॥\n\nतमीं॒ होता॑रमानु॒षक् चि॑कि॒त्वांसं॒ नि षे॑दिरे ।\n\nर॒ण्वं पा॑व॒कशो॑चिषं॒ यजि॑ष्ठं स॒प्त धाम॑भिः ॥५॥\n\nतं शश्व॑तीषु मा॒तृषु॒ वन॒ आ वी॒तमश्रि॑तम् ।\n\nचि॒त्रं सन्तं॒ गुहा॑ हि॒तं सु॒वेदं॑ कूचिद॒र्थिन॑म् ॥६॥\n\nस॒सस्य॒ यद् वियु॑ता॒ सस्मि॒न्नूध॑न्नृ॒तस्य॒ धाम॑न् र॒णय॑न्त दे॒वाः ।\n\nम॒हाँ अ॒ग्निर्नम॑सा रा॒तह॑व्यो॒ वेर॑ध्व॒राय॒ सद॒मिदृ॒तावा॑ ॥७॥\n\nवेर॑ध्व॒रस्य॑ दू॒त्या॑नि वि॒द्वानु॒भे अ॒न्ता रोद॑सी संचिकि॒त्वान् ।\n\nदू॒त ई॑यसे प्र॒दिव॑ उरा॒णो वि॒दुष्ट॑रो दि॒व आ॒रोध॑नानि ॥८॥\n\nकृ॒ष्णं त॒ एम॒ रुश॑तः पु॒रो भाश्च॑रि॒ष्ण्व१र्चिर्वपु॑षा॒मिदेक॑म् ।\n\nयदप्र॑वीता॒ दध॑ते ह॒ गर्भं॑ स॒द्यश्चि॑ज्जा॒तो भव॒सीदु॑ दू॒तः ॥९॥\n\nस॒द्यो जा॒तस्य॒ ददृ॑शान॒मोजो॒ यद॑स्य॒ वातो॑ अनु॒वाति॑ शो॒चिः ।\n\nवृ॒णक्ति॑ ति॒ग्माम॑त॒सेषु॑ जि॒ह्वां स्थि॒रा चि॒दन्ना॑ दयते॒ वि जम्भै॑: ॥१०॥॥\n\nतृ॒षु यदन्ना॑ तृ॒षुणा॑ व॒वक्ष॑ तृ॒षुं दू॒तं कृ॑णुते य॒ह्वो अ॒ग्निः ।\n\nवात॑स्य मे॒ळिं स॑चते नि॒जूर्व॑न्ना॒शुं न वा॑जयते हि॒न्वे अर्वा॑ ॥११॥॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 8, + "text": "८ वामदेवो गौतमः। अग्निः।गायत्री।\n\nदू॒तं वो॑ वि॒श्ववे॑दसं हव्य॒वाह॒मम॑र्त्यम् । यजि॑ष्ठमृञ्जसे गि॒रा ॥१॥\n\nस हि वेदा॒ वसु॑धितिं म॒हाँ आ॒रोध॑नं दि॒वः । स दे॒वाँ एह व॑क्षति ॥२॥\n\nस वे॑द दे॒व आ॒नमं॑ दे॒वाँ ऋ॑ताय॒ते दमे॑ । दाति॑ प्रि॒याणि॑ चि॒द् वसु॑ ॥३॥\n\nस होता॒ सेदु॑ दू॒त्यं॑ चिकि॒त्वाँ अ॒न्तरी॑यते । वि॒द्वाँ आ॒रोध॑नं दि॒वः ॥४॥\n\nते स्या॑म॒ ये अ॒ग्नये॑ ददा॒शुर्ह॒व्यदा॑तिभिः । य ईं॒ पुष्य॑न्त इन्ध॒ते ॥५॥\n\nते रा॒या ते सु॒वीर्यै॑: सस॒वांसो॒ वि शृ॑ण्विरे । ये अ॒ग्ना द॑धि॒रे दुव॑: ॥६॥\n\nअ॒स्मे रायो॑ दि॒वेदि॑वे॒ सं च॑रन्तु पुरु॒स्पृह॑: । अ॒स्मे वाजा॑स ईरताम् ॥७॥\n\nस विप्र॑श्चर्षणी॒नां शव॑सा॒ मानु॑षाणाम् । अति॑ क्षि॒प्रेव॑ विध्यति ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 9, + "text": "८ वामदेवो गौतमः। अग्निः।गायत्री।\n\nअग्ने॑ मृ॒ळ म॒हाँ अ॑सि॒ य ई॒मा दे॑व॒युं जन॑म् । इ॒येथ॑ ब॒र्हिरा॒सद॑म् ॥१॥\n\nस मानु॑षीषु दू॒ळभो॑ वि॒क्षु प्रा॒वीरम॑र्त्यः । दू॒तो विश्वे॑षां भुवत् ॥२॥\n\nस सद्म॒ परि॑ णीयते॒ होता॑ म॒न्द्रो दिवि॑ष्टिषु । उ॒त पोता॒ नि षी॑दति ॥३॥\n\nउ॒त ग्ना अ॒ग्निर॑ध्व॒र उ॒तो गृ॒हप॑ति॒र्दमे॑ । उ॒त ब्र॒ह्मा नि षी॑दति ॥४॥\n\nवेषि॒ ह्य॑ध्वरीय॒तामु॑पव॒क्ता जना॑नाम् । ह॒व्या च॒ मानु॑षाणाम् ॥५॥\n\nवेषीद्व॑स्य दू॒त्यं१ यस्य॒ जुजो॑षो अध्व॒रम् । ह॒व्यं मर्त॑स्य॒ वोळह॑वे ॥६॥\n\nअ॒स्माकं॑ जोष्यध्व॒रम॒स्माकं॑ य॒ज्ञम॑ङ्गिरः । अ॒स्माकं॑ शृणुधी॒ हव॑म् ॥७॥\n\nपरि॑ ते दू॒ळभो॒ रथो॒ऽस्माँ अ॑श्नोतु वि॒श्वत॑: । येन॒ रक्ष॑सि दा॒शुष॑: ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 10, + "text": "८ वामदेवो गौतमः। अग्निः। पादपंक्तिः, ४, ६, ७, उष्णिग्वा, ५ महापदपंक्तिः, ८ त्रिष्टुप्।\n\nअग्ने॒ तम॒द्याऽश्वं॒ न स्तोमै॒: क्रतुं॒ न भ॒द्रं हृ॑दि॒स्पृश॑म् । ऋ॒ध्यामा॑ त॒ ओहै॑: ॥१॥\n\nअधा॒ ह्य॑ग्ने॒ क्रतो॑र्भ॒द्रस्य॒ दक्ष॑स्य सा॒धोः । र॒थीर्ऋ॒तस्य॑ बृह॒तो ब॒भूथ॑ ॥२॥\n\nए॒भिर्नो॑ अ॒र्कैर्भवा॑ नो अ॒र्वाङ्स्व१र्ण ज्योति॑: । अग्ने॒ विश्वे॑भिः सु॒मना॒ अनी॑कैः ॥३॥\n\nआ॒भिष्टे॑ अ॒द्य गी॒र्भिर्गृ॒णन्तोऽग्ने॒ दाशे॑म । प्र ते॑ दि॒वो न स्त॑नयन्ति॒ शुष्मा॑: ॥४॥\n\nतव॒ स्वादि॒ष्ठा ऽग्ने॒ संदृ॑ष्टिरि॒दा चि॒दह्न॑ इ॒दा चि॑द॒क्तोः । श्रि॒ये रु॒क्मो न रो॑चत उपा॒के ॥५॥\n\nघृ॒तं न पू॒तं त॒नूर॑रे॒पाः शुचि॒ हिर॑ण्यम् । तत् ते॑ रु॒क्मो न रो॑चत स्वधावः ॥६॥\n\nकृ॒तं चि॒द्धि ष्मा॒ सने॑मि॒ द्वेषोऽग्न॑ इ॒नोषि॒ मर्ता॑त् । इ॒त्था यज॑मानादृतावः ॥७॥\n\nशि॒वा न॑: स॒ख्या सन्तु॑ भ्रा॒त्रा ऽग्ने॑ दे॒वेषु॑ यु॒ष्मे । सा नो॒ नाभि॒: सद॑ने॒ सस्मि॒न्नूध॑न् ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 11, + "text": "६ वामदेवो गौतमः। अग्निः।त्रिष्टुप्।\n\nभ॒द्रं ते॑ अग्ने सहसि॒न्ननी॑कमुपा॒क आ रो॑चते॒ सूर्य॑स्य ।\n\nरुश॑द् दृ॒शे द॑दृशे नक्त॒या चि॒दरू॑क्षितं दृ॒श आ रू॒पे अन्न॑म् ॥१॥\n\nवि षा॑ह्यग्ने गृण॒ते म॑नी॒षां खं वेप॑सा तुविजात॒ स्तवा॑नः ।\n\nविश्वे॑भि॒र्यद् वा॒वन॑: शुक्र दे॒वैस्तन्नो॑ रास्व सुमहो॒ भूरि॒ मन्म॑ ॥२॥\n\nत्वद॑ग्ने॒ काव्या॒ त्वन्म॑नी॒षास्त्वदु॒क्था जा॑यन्ते॒ राध्या॑नि ।\n\nत्वदे॑ति॒ द्रवि॑णं वी॒रपे॑शा इ॒त्थाधि॑ये दा॒शुषे॒ मर्त्या॑य ॥३॥\n\nत्वद् वा॒जी वा॑जम्भ॒रो विहा॑या अभिष्टि॒कृज्जा॑यते स॒त्यशु॑ष्मः ।\n\nत्वद् र॒यिर्दे॒वजू॑तो मयो॒भुस्त्वदा॒शुर्जू॑जु॒वाँ अ॑ग्ने॒ अर्वा॑ ॥४॥\n\nत्वाम॑ग्ने प्रथ॒मं दे॑व॒यन्तो॑ दे॒वं मर्ता॑ अमृत म॒न्द्रजि॑ह्वम् ।\n\nद्वे॒षो॒युत॒मा वि॑वासन्ति धी॒भिर्दमू॑नसं गृ॒हप॑ति॒ममू॑रम् ॥५॥\n\nआ॒रे अ॒स्मदम॑तिमा॒रे अंह॑ आ॒रे विश्वां॑ दुर्म॒तिं यन्नि॒पासि॑ ।\n\nदो॒षा शि॒वः स॑हसः सूनो अग्ने॒ यं दे॒व आ चि॒त् सच॑से स्व॒स्ति ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 12, + "text": "६ वामदेवो गौतमः। अग्निः।त्रिष्टुप्।\n\nयस्त्वाम॑ग्न इ॒नध॑ते य॒तस्रु॒क् त्रिस्ते॒ अन्नं॑ कृ॒णव॒त् सस्मि॒न्नह॑न् ।\n\nस सु द्यु॒म्नैर॒भ्य॑स्तु प्र॒सक्ष॒त् तव॒ क्रत्वा॑ जातवेदश्चिकि॒त्वान् ॥१॥\n\nइ॒ध्मं यस्ते॑ ज॒भर॑च्छश्रमा॒णो म॒हो अ॑ग्ने॒ अनी॑क॒मा स॑प॒र्यन् ।\n\nस इ॑धा॒नः प्रति॑ दो॒षामु॒षासं॒ पुष्य॑न् र॒यिं स॑चते॒ घ्नन्न॒मित्रा॑न् ॥२॥\n\nअ॒ग्निरी॑शे बृह॒तः क्ष॒त्रिय॑स्या॒ऽग्निर्वाज॑स्य पर॒मस्य॑ रा॒यः ।\n\nदधा॑ति॒ रत्नं॑ विध॒ते यवि॑ष्ठो॒ व्या॑नु॒षङ्मर्त्या॑य स्व॒धावा॑न् ॥३॥\n\nयच्चि॒द्धि ते॑ पुरुष॒त्रा य॑वि॒ष्ठाचि॑त्तिभिश्चकृ॒मा कच्चि॒दाग॑: ।\n\nकृ॒धी ष्व१स्माँ अदि॑ते॒रना॑गा॒न् व्येनां॑सि शिश्रथो॒ विष्व॑गग्ने ॥४॥\n\nम॒हश्चि॑दग्न॒ एन॑सो अ॒भीक॑ ऊ॒र्वाद् देवाना॑मु॒त मर्त्या॑नाम् ।\n\nमा ते॒ सखा॑य॒: सद॒मिद् रि॑षाम॒ यच्छा॑ तो॒काय॒ तन॑याय॒ शं योः ॥५॥\n\nयथा॑ ह॒ त्यद् व॑सवो गौ॒र्यं॑ चित् प॒दि षि॒ताममु॑ञ्चता यजत्राः ।\n\nए॒वो ष्व१स्मन्मु॑ञ्चता॒ व्यंह॒: प्र ता॑र्यग्ने प्रत॒रं न॒ आयु॑: ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 13, + "text": "५ वामदेवो गौतमः। अग्निः(लिङ्गोक्तदेवता इति एके)।त्रिष्टुप्।\n\nप्रत्य॒ग्निरु॒षसा॒मग्र॑मख्यद् विभाती॒नां सु॒मना॑ रत्न॒धेय॑म् ।\n\nया॒तम॑श्विना सु॒कृतो॑ दुरो॒णमुत्सूर्यो॒ ज्योति॑षा दे॒व ए॑ति ॥१॥\n\nऊ॒र्ध्वं भा॒नुं स॑वि॒ता दे॒वो अ॑श्रेद् द्र॒प्सं दवि॑ध्वद् गवि॒षो न सत्वा॑ ।\n\nअनु॑ व्र॒तं वरु॑णो यन्ति मि॒त्रो यत्सूर्यं॑ दि॒व्या॑रो॒हय॑न्ति ॥२॥\n\nयं सी॒मकृ॑ण्व॒न् तम॑से वि॒पृचे॑ ध्रु॒वक्षे॑मा॒ अन॑वस्यन्तो॒ अर्थ॑म् ।\n\nतं सूर्यं॑ ह॒रित॑: स॒प्त य॒ह्वीः स्पशं॒ विश्व॑स्य॒ जग॑तो वहन्ति ॥३॥\n\nवहि॑ष्ठेभिर्वि॒हर॑न्यासि॒ तन्तु॑मव॒व्यय॒न्नसि॑तं देव॒ वस्म॑ ।\n\nदवि॑ध्वतो र॒श्मय॒: सूर्य॑स्य॒ चर्मे॒वावा॑धु॒स्तमो॑ अ॒प्स्व१न्तः ॥४॥\n\nअना॑यतो॒ अनि॑बद्धः क॒थायं न्य॑ङ्ङुत्ता॒नोऽव॑ पद्यते॒ न ।\n\nकया॑ याति स्व॒धया॒ को द॑दर्श दि॒वः स्क॒म्भः समृ॑तः पाति॒ नाक॑म् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 14, + "text": "५ वामदेवो गौतमः। अग्निः(लिङ्गोक्तदेवता इति एके)।त्रिष्टुप्।\n\nप्रत्य॒ग्निरु॒षसो॑ जा॒तवे॑दा॒ अख्य॑द् दे॒वो रोच॑माना॒ महो॑भिः ।\n\nआ ना॑सत्योरुगा॒या रथे॑ने॒मं य॒ज्ञमुप॑ नो यात॒मच्छ॑ ॥१॥\n\nऊ॒र्ध्वं के॒तुं स॑वि॒ता दे॒वो अ॑श्रे॒ज्ज्योति॒र्विश्व॑स्मै॒ भुव॑नाय कृ॒ण्वन् ।\n\nआप्रा॒ द्यावा॑पृथि॒वी अ॒न्तरि॑क्षं॒ वि सूर्यो॑ र॒श्मिभि॒श्चेकि॑तानः ॥२॥\n\nआ॒वह॑न्त्यरु॒णीर्ज्योति॒षागा॑न्म॒ही चि॒त्रा र॒श्मिभि॒श्चेकि॑ताना ।\n\nप्र॒बो॒धय॑न्ती सुवि॒ताय॑ दे॒व्यु१षा ई॑यते सु॒युजा॒ रथे॑न ॥३॥\n\nआ वां॒ वहि॑ष्ठा इ॒ह ते व॑हन्तु॒ रथा॒ अश्वा॑स उ॒षसो॒ व्यु॑ष्टौ ।\n\nइ॒मे हि वां॑ मधु॒पेया॑य॒ सोमा॑ अ॒स्मिन् य॒ज्ञे वृ॑षणा मादयेथाम् ॥४॥\n\nअना॑यतो॒ अनि॑बद्धः क॒थायं न्य॑ङ्ङुत्ता॒नोऽव॑ पद्यते॒ न ।\n\nकया॑ याति स्व॒धया॒ को द॑दर्श दि॒वः स्क॒म्भः समृ॑तः पाति॒ नाक॑म् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 15, + "text": "१० वामदेवो गौतमः। अग्निः, ७-८ सोमकः साहदेव्यः, ९-१० अश्विनौ। गायत्री।\n\nअ॒ग्निर्होता॑ नो अध्व॒रे वा॒जी सन् परि॑ णीयते । दे॒वो दे॒वेषु॑ य॒ज्ञिय॑: ॥१॥\n\nपरि॑ त्रिवि॒ष्ट्य॑ध्व॒रं यात्य॒ग्नी र॒थीरि॑व । आ दे॒वेषु॒ प्रयो॒ दध॑त् ॥२॥\n\nपरि॒ वाज॑पतिः क॒विर॒ग्निर्ह॒व्यान्य॑क्रमीत् । दध॒द् रत्ना॑नि दा॒शुषे॑ ॥३॥\n\nअ॒यं यः सृञ्ज॑ये पु॒रो दै॑ववा॒ते स॑मि॒ध्यते॑ । द्यु॒माँ अ॑मित्र॒दम्भ॑नः ॥४॥\n\nअस्य॑ घा वी॒र ईव॑तो॒ऽग्नेरी॑शीत॒ मर्त्य॑: । ति॒ग्मज॑म्भस्य मी॒ळहुष॑: ॥५॥\n\nतमर्व॑न्तं॒ न सा॑न॒सिम॑रु॒षं न दि॒वः शिशु॑म् । म॒र्मृ॒ज्यन्ते॑ दि॒वेदि॑वे ॥६॥\n\nबोध॒द्यन्मा॒ हरि॑भ्यां कुमा॒रः सा॑हदे॒व्यः । अच्छा॒ न हू॒त उद॑रम् ॥७॥\n\nउ॒त त्या य॑ज॒ता हरी॑ कुमा॒रात् सा॑हदे॒व्यात् । प्रय॑ता स॒द्य आ द॑दे ॥८॥\n\nए॒ष वां॑ देवावश्विना कुमा॒रः सा॑हदे॒व्यः । दी॒र्घायु॑रस्तु॒ सोम॑कः ॥९॥\n\nतं यु॒वं दे॑वावश्विना कुमा॒रं सा॑हदे॒व्यम् । दी॒र्घायु॑षं कृणोतन ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 16, + "text": "२१ वामदेवो गौतमः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nआ स॒त्यो या॑तु म॒घवाँ॑ ऋजी॒षी द्रव॑न्त्वस्य॒ हर॑य॒ उप॑ नः ।\n\nतस्मा॒ इदन्ध॑: सुषुमा सु॒दक्ष॑मि॒हाभि॑पि॒त्वं क॑रते गृणा॒नः ॥१॥\n\nअव॑ स्य शू॒राध्व॑नो॒ नान्ते॒ऽस्मिन् नो॑ अ॒द्य सव॑ने म॒न्दध्यै॑ ।\n\nशंसा॑त्यु॒क्थमु॒शने॑व वे॒धाश्चि॑कि॒तुषे॑ असु॒र्या॑य॒ मन्म॑ ॥२॥\n\nक॒विर्न नि॒ण्यं वि॒दथा॑नि॒ साध॒न्वृ वृषा॒ यत् सेकं॑ विपिपा॒नो अर्चा॑त् ।\n\nदि॒व इ॒त्था जी॑जनत् स॒प्त का॒रूनह्ना॑ चिच्चक्रुर्व॒युना॑ गृ॒णन्त॑: ॥३॥\n\nस्व१र्यद् वेदि॑ सु॒दृशी॑कम॒र्कैर्महि॒ ज्योती॑ रुरुचु॒र्यद्ध॒ वस्तो॑: ।\n\nअ॒न्धा तमां॑सि॒ दुधि॑ता वि॒चक्षे॒ नृभ्य॑श्चकार॒ नृत॑मो अ॒भिष्टौ॑ ॥४॥\n\nव॒व॒क्ष इन्द्रो॒ अमि॑तमृजी॒ष्यु१भे आ प॑प्रौ॒ रोद॑सी महि॒त्वा ।\n\nअत॑श्चिदस्य महि॒मा वि रे॑च्य॒भि यो विश्वा॒ भुव॑ना ब॒भूव॑ ॥५॥\n\nविश्वा॑नि श॒क्रो नर्या॑णि वि॒द्वान॒पो रि॑रेच॒ सखि॑भि॒र्निका॑मैः ।\n\nअश्मा॑नं चि॒द् ये बि॑भि॒दुर्वचो॑भिर्व्र॒जं गोम॑न्तमु॒शिजो॒ वि व॑व्रुः ॥६॥\n\nअ॒पो वृ॒त्रं व॑व्रि॒वांसं॒ परा॑ह॒न् प्राव॑त् ते वज्रं॑ पृथि॒वी सचे॑ताः ।\n\nप्रार्णां॑सि समु॒द्रिया॑ण्यैनो॒: पति॒र्भव॒ञ्छव॑सा शूर धृष्णो ॥७॥\n\nअ॒पो यदद्रिं॑ पुरुहूत॒ दर्द॑रा॒विर्भु॑वत्स॒रमा॑ पू॒र्व्यं ते॑ ।\n\nस नो॑ ने॒ता वाज॒मा द॑र्षि॒ भूरिं॑ गो॒त्रा रु॒जन्नङ्गि॑रोभिर्गृणा॒नः ॥८॥\n\nअच्छा॑ क॒विं नृ॑मणो गा अ॒भिष्टौ॒ स्व॑र्षाता मघव॒न्नाध॑मानम् ।\n\nऊ॒तिभि॒स्तमि॑षणो द्यु॒म्नहू॑तौ॒ नि मा॒यावा॒नब्र॑ह्मा॒ दस्यु॑रर्त ॥९॥\n\nआ द॑स्यु॒घ्ना मन॑सा या॒ह्यस्तं॒ भुव॑त् ते॒ कुत्स॑: स॒ख्ये निका॑मः ।\n\nस्वे योनौ॒ नि ष॑दतं॒ सरू॑पा॒ वि वां॑ चिकित्सदृत॒चिद्ध॒ नारी॑ ॥१०॥\n\nयासि॒ कुत्से॑न स॒रथ॑मव॒स्युस्तो॒दो वात॑स्य॒ हर्यो॒रीशा॑नः ।\n\nऋ॒ज्रा वाजं॒ न गध्यं॒ युयू॑षन् क॒विर्यदह॒न् पार्या॑य॒ भूषा॑त् ॥११॥\n\nकुत्सा॑य॒ शुष्ण॑म॒शुषं॒ नि ब॑र्हीः प्रपि॒त्वे अह्न॒: कुय॑वं स॒हस्रा॑ ।\n\nस॒द्यो दस्यू॒न् प्र मृ॑ण कु॒त्स्येन॒ प्र सूर॑श्च॒क्रं वृ॑हताद॒भीके॑ ॥१२॥\n\nत्वं पिप्रुं॒ मृग॑यं शूशु॒वांस॑मृ॒जिश्व॑ने वैदथि॒नाय॑ रन्धीः ।\n\nप॒ञ्चा॒शत् कृ॒ष्णा नि व॑पः स॒हस्रा ऽत्कं॒ न पुरो॑ जरि॒मा वि द॑र्दः ॥१३॥\n\nसूर॑ उपा॒के त॒न्वं१ दधा॑नो॒ वि यत्ते॒ चेत्य॒मृत॑स्य॒ वर्प॑: ।\n\nमृ॒गो न ह॒स्ती तवि॑षीमुषा॒णः सिं॒हो न भी॒म आयु॑धानि॒ बिभ्र॑त् ॥१४॥\n\nइन्द्रं॒ कामा॑ वसू॒यन्तो॑ अग्म॒न् त्स्व॑र्मीळहे॒ न सव॑ने चका॒नाः ।\n\nश्र॒व॒स्यव॑: शशमा॒नास॑ उ॒क्थैरोको॒ न र॒ण्वा सु॒दृशी॑व पु॒ष्टिः ॥१५॥\n\nतमिद्व॒ इन्द्रं॑ सु॒हवं॑ हुवेम॒ यस्ता च॒कार॒ नर्या॑ पु॒रूणि॑ ।\n\nयो माव॑ते जरि॒त्रे गध्यं॑ चिन्म॒क्षू वाजं॒ भर॑ति स्पा॒र्हरा॑धाः ॥१६॥\n\nति॒ग्मा यद॒न्तर॒शनि॒: पता॑ति॒ कस्मि॑ञ्चिच्छूर मुहु॒के जना॑नाम् ।\n\nघो॒रा यद॑र्य॒ समृ॑ति॒र्भवा॒त्यध॑ स्मा नस्त॒न्वो॑ बोधि गो॒पाः ॥१७॥\n\nभुवो॑ऽवि॒ता वा॒मदे॑वस्य धी॒नां भुव॒: सखा॑वृ॒को वाज॑सातौ ।\n\nत्वामनु॒ प्रम॑ति॒मा ज॑गन्मोरु॒शंसो॑ जरि॒त्रे वि॒श्वध॑ स्याः ॥१८॥\n\nए॒भिर्नृभि॑रिन्द्र त्वा॒युभि॑ष्ट्वा म॒घव॑द्भिर्मघव॒न् विश्व॑ आ॒जौ ।\n\nद्यावो॒ न द्यु॒म्नैर॒भि सन्तो॑ अ॒र्यः क्ष॒पो म॑देम श॒रद॑श्च पू॒र्वीः ॥१९॥\n\nए॒वेदिन्द्रा॑य वृष॒भाय॒ वृष्णे॒ ब्रह्मा॑कर्म॒ भृग॑वो॒ न रथ॑म् ।\n\nनू चि॒द् यथा॑ नः स॒ख्या वि॒योष॒दस॑न्न उ॒ग्रो॑ऽवि॒ता त॑नू॒पाः ॥२०॥\n\nनू ष्टु॒त इ॑न्द्र॒ नू गृ॑णा॒न इषं॑ जरि॒त्रे न॒द्यो॒३ न पी॑पेः ।\n\nअका॑रि ते हरिवो॒ ब्रह्म॒ नव्यं॑ धि॒या स्या॑म र॒थ्य॑: सदा॒साः ॥२१॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 17, + "text": "२१ वामदेवो गौतमः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्, १५ एकपदा विराट्।\n\nत्वं म॒हाँ इ॑न्द्र॒ तुभ्यं॑ ह॒ क्षा अनु॑ क्ष॒त्रं मं॒हना॑ मन्यत॒ द्यौः ।\n\nत्वं वृ॒त्रं शव॑सा जघ॒न्वान् त्सृ॒जः सिन्धूँ॒रहि॑ना जग्रसा॒नान् ॥१॥\n\nतव॑ त्वि॒षो जनि॑मन् रेजत॒ द्यौ रेज॒द् भूमि॑र्भि॒यसा॒ स्वस्य॑ म॒न्योः ।\n\nऋ॒घा॒यन्त॑ सु॒भ्व१: पर्व॑तास॒ आर्द॒न् धन्वा॑नि स॒रय॑न्त॒ आप॑: ॥२॥\n\nभि॒नद् गि॒रिं शव॑सा॒ वज्र॑मि॒ष्णन्ना॑विष्कृण्वा॒नः स॑हसा॒न ओज॑: ।\n\nवधी॑द् वृ॒त्रं वज्रे॑ण मन्दसा॒नः सर॒न्नापो॒ जव॑सा ह॒तवृ॑ष्णीः ॥३॥\n\nसु॒वीर॑स्ते जनि॒ता म॑न्यत॒ द्यौरिन्द्र॑स्य क॒र्ता स्वप॑स्तमो भूत् ।\n\nय ईं॑ ज॒जान॑ स्व॒र्यं॑ सु॒वज्र॒मन॑पच्युतं॒ सद॑सो॒ न भूम॑ ॥४॥\n\nय एक॑ इच्च्या॒वय॑ति॒ प्र भूमा॒ राजा॑ कृष्टी॒नां पु॑रुहू॒त इन्द्र॑: ।\n\nस॒त्यमे॑न॒मनु॒ विश्वे॑ मदन्ति रा॒तिं दे॒वस्य॑ गृण॒तो म॒घोन॑: ॥५॥\n\nस॒त्रा सोमा॑ अभवन्नस्य॒ विश्वे॑ स॒त्रा मदा॑सो बृह॒तो मदि॑ष्ठाः ।\n\nस॒त्राभ॑वो॒ वसु॑पति॒र्वसू॑नां॒ दत्रे॒ विश्वा॑ अधिथा इन्द्र कृ॒ष्टीः ॥६॥\n\nत्वमध॑ प्रथ॒मं जाय॑मा॒नोऽमे॒ विश्वा॑ अधिथा इन्द्र कृ॒ष्टीः ।\n\nत्वं प्रति॑ प्र॒वत॑ आ॒शया॑न॒महिं॒ वज्रे॑ण मघव॒न् वि वृ॑श्चः ॥७॥\n\nस॒त्रा॒हणं॒ दाधृ॑षिं॒ तुम्र॒मिन्द्रं॑ म॒हाम॑पा॒रं वृ॑ष॒भं सु॒वज्र॑म् ।\n\nहन्ता॒ यो वृ॒त्रं सनि॑तो॒त वाजं॒ दाता॑ म॒घानि॑ म॒घवा॑ सु॒राधा॑: ॥८॥\n\nअ॒यं वृत॑श्चातयते समी॒चीर्य आ॒जिषु॑ म॒घवा॑ शृ॒ण्व एक॑: ।\n\nअ॒यं वाजं॑ भरति॒ यं स॒नोत्य॒स्य प्रि॒यास॑: स॒ख्ये स्या॑म ॥९॥\n\nअ॒यं शृ॑ण्वे॒ अध॒ जय॑न्नु॒त घ्नन्न॒यमु॒त प्र कृ॑णुते यु॒धा गाः ।\n\nय॒दा स॒त्यं कृ॑णु॒ते म॒न्युमिन्द्रो॒ विश्वं॑ दृ॒ळहं भ॑यत॒ एज॑दस्मात् ॥१०॥\n\nसमिन्द्रो॒ गा अ॑जय॒त् सं हिर॑ण्या॒ सम॑श्वि॒या म॒घवा॒ यो ह॑ पू॒र्वीः ।\n\nए॒भिर्नृभि॒र्नृत॑मो अस्य शा॒कै रा॒यो वि॑भ॒क्ता स॑म्भ॒रश्च॒ वस्व॑: ॥११॥\n\nकिय॑त् स्वि॒दिन्द्रो॒ अध्ये॑ति मा॒तुः किय॑त् पि॒तुर्ज॑नि॒तुर्यो ज॒जान॑ ।\n\nयो अ॑स्य॒ शुष्मं॑ मुहु॒कैरिय॑र्ति॒ वातो॒ न जू॒तः स्त॒नय॑द्भिर॒भ्रैः ॥१२॥\n\nक्षि॒यन्तं॑ त्व॒मक्षि॑यन्तं कृणो॒तीय॑र्ति रे॒णुं म॒घवा॑ स॒मोह॑म् ।\n\nवि॒भ॒ञ्ज॒नुर॒शनि॑माँ इव॒ द्यौरु॒त स्तो॒तारं॑ म॒घवा॒ वसौ॑ धात् ॥१३॥\n\nअ॒यं च॒क्रमि॑षण॒त् सूर्य॑स्य॒ न्येत॑शं रीरमत् ससृमा॒णम् ।\n\nआ कृ॒ष्ण ईं॑ जुहुरा॒णो जि॑घर्ति त्व॒चो बु॒ध्ने रज॑सो अ॒स्य योनौ॑ ॥१४॥\n\nअसि॑क्न्यां॒ यज॑मानो॒ न होता॑ ॥१५॥\n\nग॒व्यन्त॒ इन्द्रं॑ स॒ख्याय॒ विप्रा॑ अश्वा॒यन्तो॒ वृष॑णं वा॒जय॑न्तः ।\n\nज॒नी॒यन्तो॑ जनि॒दामक्षि॑तोति॒मा च्या॑वयामोऽव॒ते न कोश॑म् ॥१६॥\n\nत्रा॒ता नो॑ बोधि॒ ददृ॑शान आ॒पिर॑भिख्या॒ता म॑र्डि॒ता सो॒म्याना॑म् ।\n\nसखा॑ पि॒ता पि॒तृत॑मः पितॄ॒णां कर्ते॑मु लो॒कमु॑श॒ते व॑यो॒धाः ॥१७॥\n\nस॒खी॒य॒ताम॑वि॒ता बो॑धि॒ सखा॑ गृणा॒न इ॑न्द्र स्तुव॒ते वयो॑ धाः ।\n\nव॒यं ह्या ते॑ चकृ॒मा स॒बाध॑ आ॒भिः शमी॑भिर्म॒हय॑न्त इन्द्र ॥१८॥\n\nस्तु॒त इन्द्रो॑ म॒घवा॒ यद्ध॑ वृ॒त्रा भूरी॒ण्येको॑ अप्र॒तीनि॑ हन्ति ।\n\nअ॒स्य प्रि॒यो ज॑रि॒ता यस्य॒ शर्म॒न्नकि॑र्दे॒वा वा॒रय॑न्ते॒ न मर्ता॑: ॥१९॥\n\nए॒वा न॒ इन्द्रो॑ म॒घवा॑ विर॒प्शी कर॑त् स॒त्या च॑र्षणी॒धृद॑न॒र्वा ।\n\nत्वं राजा॑ ज॒नुषां॑ धेह्य॒स्मे अधि॒ श्रवो॒ माहि॑नं॒ यज्ज॑रि॒त्रे ॥२०॥\n\nनू ष्टु॒त इ॑न्द्र॒ नू गृ॑णा॒न इषं॑ जरि॒त्रे न॒द्यो॒३न पी॑पेः ।\n\nअका॑रि ते हरिवो॒ ब्रह्म॒ नव्यं॑ धि॒या स्या॑म र॒थ्य॑: सदा॒साः ॥२१॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 18, + "text": "१३ वामदेवो गौतमः, १ इन्द्रः,४ (उत्तरार्धर्चस्य), ७ अदितिः। १ वामदेवः, २-४ (पूर्वार्धर्चस्य), ८-१३ इन्द्रः,(उत्तरार्धर्चस्य), ७ वामदेवः। त्रिष्टुप्।\n\nअ॒यं पन्था॒ अनु॑वित्तः पुरा॒णो यतो॑ दे॒वा उ॒दजा॑यन्त॒ विश्वे॑ ।\n\nअत॑श्चि॒दा ज॑निषीष्ट॒ प्रवृ॑द्धो॒ मा मा॒तर॑ममु॒या पत्त॑वे कः ॥१॥\n\nनाहमतो॒ निर॑या दु॒र्गहै॒तत् ति॑र॒श्चता॑ पा॒र्श्वान्निर्ग॑माणि ।\n\nब॒हूनि॑ मे॒ अकृ॑ता॒ कर्त्वा॑नि॒ युध्यै॑ त्वेन॒ सं त्वे॑न पृच्छै ॥२॥\n\nप॒रा॒य॒तीं मा॒तर॒मन्व॑चष्ट॒ न नानु॑ गा॒न्यनु॒ नू ग॑मानि ।\n\nत्वष्टु॑र्गृ॒हे अ॑पिब॒त् सोम॒मिन्द्र॑: शतध॒न्यं॑ च॒म्वो॑: सु॒तस्य॑ ॥३॥\n\nकिं स ऋध॑क् कृणव॒द् यं स॒हस्रं॑ मा॒सो ज॒भार॑ श॒रद॑श्च पू॒र्वीः ।\n\nन॒ही न्व॑स्य प्रति॒मान॒मस्त्य॒न्तर्जा॒तेषू॒त ये जनि॑त्वाः ॥४॥\n\nअ॒व॒द्यमि॑व॒ मन्य॑माना॒ गुहा॑क॒रिन्द्रं॑ मा॒ता वी॒र्ये॑णा॒ न्यृ॑ष्टम् ।\n\nअथोद॑स्थात् स्व॒यमत्कं॒ वसा॑न॒ आ रोद॑सी अपृणा॒ज्जाय॑मानः ॥५॥\n\nए॒ता अ॑र्षन्त्यलला॒भव॑न्तीर्ऋताव॑रीरिव सं॒क्रोश॑मानाः ।\n\nए॒ता वि पृ॑च्छ॒ किमि॒दं भ॑नन्ति॒ कमापो॒ अद्रिं॑ परि॒धिं रु॑जन्ति ॥६॥\n\nकिमु॑ ष्विदस्मै नि॒विदो॑ भन॒न्तेन्द्र॑स्याव॒द्यं दि॑धिषन्त॒ आप॑: ।\n\nममै॒तान् पु॒त्रो म॑ह॒ता व॒धेन॑ वृ॒त्रं ज॑घ॒न्वाँ अ॑सृज॒द् वि सिन्धू॑न् ॥७॥\n\nमम॑च्च॒न त्वा॑ युव॒तिः प॒रास॒ मम॑च्च॒न त्वा॑ कु॒षवा॑ ज॒गार॑ ।\n\nमम॑च्चि॒दाप॒: शिश॑वे ममृड्यु॒र्मम॑च्चि॒दिन्द्र॒: सह॒सोद॑तिष्ठत् ॥८॥\n\nमम॑च्च॒न ते॑ मघव॒न् व्यं॑सो निविवि॒ध्वाँ अप॒ हनू॑ ज॒घान॑ ।\n\nअधा॒ निवि॑द्ध॒ उत्त॑रो बभू॒वाञ्छिरो॑ दा॒सस्य॒ सं पि॑णग्व॒धेन॑ ॥९॥\n\nगृ॒ष्टिः स॑सूव॒ स्थवि॑रं तवा॒गाम॑नाधृ॒ष्यं वृ॑ष॒भं तुम्र॒मिन्द्र॑म् ।\n\nअरी॑ळहं व॒त्सं च॒रथा॑य मा॒ता स्व॒यं गा॒तुं त॒न्व॑ इ॒च्छमा॑नम् ॥१०॥\n\nउ॒त मा॒ता म॑हि॒षमन्व॑वेनद॒मी त्वा॑ जहति पुत्र दे॒वाः ।\n\nअथा॑ब्रवीद् वृ॒त्रमिन्द्रो॑ हनि॒ष्यन् त्सखे॑ विष्णो वित॒रं वि क्र॑मस्व ॥११॥\n\nकस्ते॑ मा॒तरं॑ वि॒धवा॑मचक्रच्छ॒युं कस्त्वाम॑जिघांस॒च्चर॑न्तम् ।\n\nकस्ते॑ दे॒वो अधि॑ मार्डी॒क आ॑सी॒द् यत् प्राक्षि॑णाः पि॒तरं॑ पाद॒गृह्य॑ ॥१२॥\n\nअव॑र्त्या॒ शुन॑ आ॒न्त्राणि॑ पेचे॒ न दे॒वेषु॑ विविदे मर्डि॒तार॑म् ।\n\nअप॑श्यं जा॒यामम॑हीयमाना॒मधा॑ मे श्ये॒नो मध्वा ज॑भार ॥१३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 19, + "text": "११ वामदेवो गौतमः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nए॒वा त्वामि॑न्द्र वज्रि॒न्नत्र॒ विश्वे॑ दे॒वास॑: सु॒हवा॑स॒ ऊमा॑: ।\n\nम॒हामु॒भे रोद॑सी वृ॒द्धमृ॒ष्वं निरेक॒मिद् वृ॑णते वृत्र॒हत्ये॑ ॥१॥\n\nअवा॑सृजन्त॒ जिव्र॑यो॒ न दे॒वा भुव॑: स॒म्राळि॑न्द्र स॒त्ययो॑निः ।\n\nअह॒न्नहिं॑ परि॒शया॑न॒मर्ण॒: प्र व॑र्त॒नीर॑रदो वि॒श्वधे॑नाः ॥२॥\n\nअतृ॑प्णुवन्तं॒ विय॑तमबु॒ध्यमबु॑ध्यमानं सुषुपा॒णमि॑न्द्र ।\n\nस॒प्त प्रति॑ प्र॒वत॑ आ॒शया॑न॒महिं॒ वज्रे॑ण॒ वि रि॑णा अप॒र्वन् ॥३॥\n\nअक्षो॑दय॒च्छव॑सा॒ क्षाम॑ बु॒ध्नं वार्ण वात॒स्तवि॑षीभि॒रिन्द्र॑: ।\n\nदृ॒ळहान्यौ॑भ्नादु॒शमा॑न॒ ओजोऽवा॑भिनत् क॒कुभ॒: पर्व॑तानाम् ॥४॥\n\nअ॒भि प्र द॑द्रु॒र्जन॑यो॒ न गर्भं॒ रथा॑ इव॒ प्र य॑युः सा॒कमद्र॑यः ।\n\nअत॑र्पयो वि॒सृत॑ उ॒ब्ज ऊ॒र्मीन् त्वं वृ॒ताँ अ॑रिणा इन्द्र॒ सिन्धू॑न् ॥५॥\n\nत्वं म॒हीम॒वनिं॑ वि॒श्वधे॑नां तु॒र्वीत॑ये व॒य्या॑य॒ क्षर॑न्तीम् ।\n\nअर॑मयो॒ नम॒सैज॒दर्ण॑: सुतर॒णाँ अ॑कृणोरिन्द्र॒ सिन्धू॑न् ॥६॥\n\nप्राग्रुवो॑ नभ॒न्वो॒३ न वक्वा॑ ध्व॒स्रा अ॑पिन्वद् युव॒तीर्ऋ॑त॒ज्ञाः ।\n\nधन्वा॒न्यज्राँ॑ अपृणक् तृषा॒णाँ अधो॒गिन्द्र॑: स्त॒र्यो॒३ दंसु॑पत्नीः ॥७॥\n\nपू॒र्वीरु॒षस॑: श॒रद॑श्च गू॒र्ता वृ॒त्रं ज॑घ॒न्वाँ अ॑सृज॒द् वि सिन्धू॑न् ।\n\nपरि॑ष्ठिता अतृणद् बद्बधा॒नाः सी॒रा इन्द्र॒: स्रवि॑तवे पृथि॒व्या ॥८॥\n\nव॒म्रीभि॑: पु॒त्रम॒ग्रुवो॑ अदा॒नं नि॒वेश॑नाद्धरिव॒ आ ज॑भर्थ ।\n\nव्य१न्धो अ॑ख्य॒दहि॑माददा॒नो निर्भू॑दुख॒च्छित्सम॑रन्त॒ पर्व॑ ॥९॥\n\nप्र ते॒ पूर्वा॑णि॒ कर॑णानि विप्राऽऽवि॒द्वाँ आ॑ह वि॒दुषे॒ करां॑सि ।\n\nयथा॑यथा॒ वृष्ण्या॑नि॒ स्वगू॒र्ता ऽपां॑सि राज॒न् नर्यावि॑वेषीः ॥१०॥\n\nनू ष्टु॒त इ॑न्द्र॒ नू गृ॑णा॒न इषं॑ जरि॒त्रे न॒द्यो॒३ न पी॑पेः ।\n\nअका॑रि ते हरिवो॒ ब्रह्म॒ नव्यं॑ धि॒या स्या॑म र॒थ्य॑: सदा॒साः ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 20, + "text": "११ वामदेवो गौतमः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nआ न॒ इन्द्रो॑ दू॒रादा न॑ आ॒साद॑भिष्टि॒कृदव॑से यासदु॒ग्रः ।\n\nओजि॑ष्ठेभिर्नृ॒पति॒र्वज्र॑बाहुः सं॒गे स॒मत्सु॑ तु॒र्वणि॑: पृत॒न्यून् ॥१॥\n\nआ न॒ इन्द्रो॒ हरि॑भिर्या॒त्वच्छा॑ऽर्वाची॒नोऽव॑से॒ राध॑से च ।\n\nतिष्ठा॑ति व॒ज्री म॒घवा॑ विर॒प्शीमं य॒ज्ञमनु॑ नो॒ वाज॑सातौ ॥२॥\n\nइ॒मं य॒ज्ञं त्वम॒स्माक॑मिन्द्र पु॒रो दध॑त् सनिष्यसि॒ क्रतुं॑ नः ।\n\nश्व॒घ्नीव॑ वज्रिन् त्स॒नये॒ धना॑नां॒ त्वया॑ व॒यम॒र्य आ॒जिं ज॑येम ॥३॥\n\nउ॒शन्नु॒ षु ण॑: सु॒मना॑ उपा॒के सोम॑स्य॒ नु सुषु॑तस्य स्वधावः ।\n\nपा इ॑न्द्र॒ प्रति॑भृतस्य॒ मध्व॒: समन्ध॑सा ममदः पृ॒ष्ठ्ये॑न ॥४॥\n\nवि यो र॑र॒प्श ऋषि॑भि॒र्नवे॑भिर्वृ॒क्षो न प॒क्वः सृण्यो॒ न जेता॑ ।\n\nमर्यो॒ न योषा॑म॒भि मन्य॑मा॒नोऽच्छा॑ विवक्मि पुरुहू॒तमिन्द्र॑म् ॥५॥\n\nगि॒रिर्न यः स्वत॑वाँ ऋ॒ष्व इन्द्र॑: स॒नादे॒व सह॑से जा॒त उ॒ग्रः ।\n\nआद॑र्ता॒ वज्रं॒ स्थवि॑रं॒ न भी॒म उ॒द्नेव॒ कोशं॒ वसु॑ना॒ न्यृ॑ष्टम् ॥६॥\n\nन यस्य॑ व॒र्ता ज॒नुषा॒ न्वस्ति॒ न राध॑स आमरी॒ता म॒घस्य॑ ।\n\nउ॒द्वा॒वृ॒षा॒णस्त॑विषीव उग्रा॒स्मभ्यं॑ दद्धि पुरुहूत रा॒यः ॥७॥\n\nईक्षे॑ रा॒यः क्षय॑स्य चर्षणी॒नामु॒त व्र॒जम॑पव॒र्तासि॒ गोना॑म् ।\n\nशि॒क्षा॒न॒रः स॑मि॒थेषु॑ प्र॒हावा॒न् वस्वो॑ रा॒शिम॑भिने॒तासि॒ भूरि॑म् ॥८॥\n\nकया॒ तच्छृ॑ण्वे॒ शच्या॒ शचि॑ष्ठो॒ यया॑ कृ॒णोति॒ मुहु॒ का चि॑दृ॒ष्वः ।\n\nपु॒रु दा॒शुषे॒ विच॑यिष्ठो॒ अंहोऽथा॑ दधाति॒ द्रवि॑णं जरि॒त्रे ॥९॥\n\nमा नो॑ मर्धी॒रा भ॑रा द॒द्धि तन्न॒: प्र दा॒शुषे॒ दात॑वे॒ भूरि॒ यत्ते॑ ।\n\nनव्ये॑ दे॒ष्णे श॒स्ते अ॒स्मिन् त॑ उ॒क्थे प्र ब्र॑वाम व॒यमि॑न्द्र स्तु॒वन्त॑: ॥१०॥\n\nनू ष्टु॒त इ॑न्द्र॒ नू गृ॑णा॒न इषं॑ जरि॒त्रे न॒द्यो॒३ न पी॑पेः ।\n\nअका॑रि ते हरिवो॒ ब्रह्म॒ नव्यं॑ धि॒या स्या॑म र॒थ्य॑: सदा॒साः ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 21, + "text": "११ वामदेवो गौतमः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nआ या॒त्विन्द्रोऽव॑स॒ उप॑ न इ॒ह स्तु॒तः स॑ध॒माद॑स्तु॒ शूर॑: ।\n\nवा॒वृ॒धा॒नस्तवि॑षी॒र्यस्य॑ पू॒र्वीर्द्यौर्न क्ष॒त्रम॒भिभू॑ति॒ पुष्या॑त् ॥१॥\n\nतस्येदि॒ह स्त॑वथ॒ वृष्ण्या॑नि तुविद्यु॒म्नस्य॑ तुवि॒राध॑सो॒ नॄन् ।\n\nयस्य॒ क्रतु॑र्विद॒थ्यो॒३ न स॒म्राट् सा॒ह्वान्तरु॑त्रो अ॒भ्यस्ति॑ कृ॒ष्टीः ॥२॥\n\nआ या॒त्विन्द्रो॑ दि॒व आ पृ॑थि॒व्या म॒क्षू स॑मु॒द्रादु॒त वा॒ पुरी॑षात् ।\n\nस्व॑र्णरा॒दव॑से नो म॒रुत्वा॑न् परा॒वतो॑ वा॒ सद॑नादृ॒तस्य॑ ॥३॥\n\nस्थू॒रस्य॑ रा॒यो बृ॑ह॒तो य ईशे॒ तमु॑ ष्टवाम वि॒दथे॒ष्विन्द्र॑म् ।\n\nयो वा॒युना॒ जय॑ति॒ गोम॑तीषु॒ प्र धृ॑ष्णु॒या नय॑ति॒ वस्यो॒ अच्छ॑ ॥४॥\n\nउप॒ यो नमो॒ नम॑सि स्तभा॒यन्निय॑र्ति॒ वाचं॑ ज॒नय॒न् यज॑ध्यै ।\n\nऋ॒ञ्ज॒सा॒नः पु॑रु॒वार॑ उ॒क्थैरेन्द्रं॑ कृण्वीत॒ सद॑नेषु॒ होता॑ ॥५॥\n\nधि॒षा यदि॑ धिष॒ण्यन्त॑: सर॒ण्यान् त्सद॑न्तो॒ अद्रि॑मौशि॒जस्य॒ गोहे॑ ।\n\nआ दु॒रोषा॑: पा॒स्त्यस्य॒ होता॒ यो नो॑ म॒हान् त्सं॒वर॑णेषु॒ वह्नि॑: ॥६॥\n\nस॒त्रा यदीं॑ भार्व॒रस्य॒ वृष्ण॒: सिष॑क्ति॒ शुष्म॑: स्तुव॒ते भरा॑य ।\n\nगुहा॒ यदी॑मौशि॒जस्य॒ गोहे॒ प्र यद् धि॒ये प्राय॑से॒ मदा॑य ॥७॥\n\nवि यद् वरां॑सि॒ पर्व॑तस्य वृ॒ण्वे पयो॑भिर्जि॒न्वे अ॒पां जवां॑सि ।\n\nवि॒दद् गौ॒रस्य॑ गव॒यस्य॒ गोहे॒ यदी॒ वाजा॑य सु॒ध्यो॒३ वह॑न्ति ॥८॥\n\nभ॒द्रा ते॒ हस्ता॒ सुकृ॑तो॒त पा॒णी प्र॑य॒न्तारा॑ स्तुव॒ते राध॑ इन्द्र ।\n\nका ते॒ निष॑त्ति॒: किमु॒ नो म॑मत्सि॒ किं नोदु॑दु हर्षसे॒ दात॒वा उ॑ ॥९॥\n\nए॒वा वस्व॒ इन्द्र॑: स॒त्यः स॒म्राड्ढन्ता॑ वृ॒त्रं वरि॑वः पू॒रवे॑ कः ।\n\nपुरु॑ष्टुत॒ क्रत्वा॑ नः शग्धि रा॒यो भ॑क्षी॒य तेऽव॑सो॒ दैव्य॑स्य ॥१०॥\n\nनू ष्टु॒त इ॑न्द्र॒ नू गृ॑णा॒न इषं॑ जरि॒त्रे न॒द्यो॒३ न पी॑पेः ।\n\nअका॑रि ते हरिवो॒ ब्रह्म॒ नव्यं॑ धि॒या स्या॑म र॒थ्य॑: सदा॒साः ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 22, + "text": "११ वामदेवो गौतमः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nयन्न॒ इन्द्रो॑ जुजु॒षे यच्च॒ वष्टि॒ तन्नो॑ म॒हान् क॑रति शु॒ष्म्या चि॑त् ।\n\nब्रह्म॒ स्तोमं॑ म॒घवा॒ सोम॑मु॒क्था यो अश्मा॑नं॒ शव॑सा॒ बिभ्र॒देति॑ ॥१॥\n\nवृषा॒ वृष॑न्धिं॒ चतु॑रश्रि॒मस्य॑न्नु॒ग्रो बा॒हुभ्यां॒ नृत॑म॒: शची॑वान् ।\n\nश्रि॒ये परु॑ष्णीमु॒षमा॑ण॒ ऊर्णां॒ यस्या॒: पर्वा॑णि स॒ख्याय॑ वि॒व्ये ॥२॥\n\nयो दे॒वो दे॒वत॑मो॒ जाय॑मानो म॒हो वाजे॑भिर्म॒हद्भि॑श्च॒ शुष्मै॑: ।\n\nदधा॑नो॒ वज्रं॑ बा॒ह्वोरु॒शन्तं॒ द्याममे॑न रेजय॒त् प्र भूम॑ ॥३॥\n\nविश्वा॒ रोधां॑सि प्र॒वत॑श्च पू॒र्वीर्द्यौर्ऋ॒ष्वाज्जनि॑मन् रेजत॒ क्षाः ।\n\nआ मा॒तरा॒ भर॑ति शु॒ष्म्या गोर्नृ॒वत् परि॑ज्मन् नोनुवन्त॒ वाता॑: ॥४॥\n\nता तू त॑ इन्द्र मह॒तो म॒हानि॒ विश्वे॒ष्वित् सव॑नेषु प्र॒वाच्या॑ ।\n\nयच्छू॑र धृष्णो धृष॒ता द॑धृ॒ष्वानहिं॒ वज्रे॑ण॒ शव॒सावि॑वेषीः ॥५॥\n\nता तू ते॑ स॒त्या तु॑विनृम्ण॒ विश्वा॒ प्र धे॒नव॑: सिस्रते॒ वृष्ण॒ ऊध्न॑: ।\n\nअधा॑ ह॒ त्वद् वृ॑षमणो भिया॒नाः प्र सिन्ध॑वो॒ जव॑सा चक्रमन्त ॥६॥\n\nअत्राह॑ ते हरिव॒स्ता उ॑ दे॒वीरवो॑भिरिन्द्र स्तवन्त॒ स्वसा॑रः ।\n\nयत् सी॒मनु॒ प्र मु॒चो ब॑द्बधा॒ना दी॒र्घामनु॒ प्रसि॑तिं स्यन्द॒यध्यै॑ ॥७॥\n\nपि॒पी॒ळे अं॒शुर्मद्यो॒ न सिन्धु॒रा त्वा॒ शमी॑ शशमा॒नस्य॑ श॒क्तिः ।\n\nअ॒स्म॒द्र्य॑क् शुशुचा॒नस्य॑ यम्या आ॒शुर्न र॒श्मिं तु॒व्योज॑सं॒ गोः ॥८॥\n\nअ॒स्मे वर्षि॑ष्ठा कृणुहि॒ ज्येष्ठा॑ नृ॒म्णानि॑ स॒त्रा स॑हुरे॒ सहां॑सि ।\n\nअ॒स्मभ्यं॑ वृ॒त्रा सु॒हना॑नि रन्धि ज॒हि वध॑र्व॒नुषो॒ मर्त्य॑स्य ॥९॥\n\nअ॒स्माक॒मित् सु शृ॑णुहि॒ त्वमि॑न्द्रा॒ऽस्मभ्यं॑ चि॒त्राँ उप॑ माहि॒ वाजा॑न् ।\n\nअ॒स्मभ्यं॒ विश्वा॑ इषण॒: पुरं॑धीर॒स्माकं॒ सु म॑घवन् बोधि गो॒दाः ॥१०॥\n\nनू ष्टु॒त इ॑न्द्र॒ नू गृ॑णा॒न इषं॑ जरि॒त्रे न॒द्यो॒३ न पी॑पेः ।\n\nअका॑रि ते हरिवो॒ ब्रह्म॒ नव्यं॑ धि॒या स्या॑म र॒थ्य॑: सदा॒साः ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 23, + "text": "११ वामदेवो गौतमः। इन्द्रः, ८-१० ऋतं वा। त्रिष्टुप्।\n\nक॒था म॒हाम॑वृध॒त् कस्य॒ होतु॑र्य॒ज्ञं जु॑षा॒णो अ॒भि सोम॒मूध॑: ।\n\nपिब॑न्नुशा॒नो जु॒षमा॑णो॒ अन्धो॑ वव॒क्ष ऋ॒ष्वः शु॑च॒ते धना॑य ॥१॥\n\nको अ॑स्य वी॒रः स॑ध॒माद॑माप॒ समा॑नंश सुम॒तिभि॒: को अ॑स्य ।\n\nकद॑स्य चि॒त्रं चि॑किते॒ कदू॒ती वृ॒धे भु॑वच्छशमा॒नस्य॒ यज्यो॑: ॥२॥\n\nक॒था शृ॑णोति हू॒यमा॑न॒मिन्द्र॑: क॒था शृ॒ण्वन्नव॑सामस्य वेद ।\n\nका अ॑स्य पू॒र्वीरुप॑मातयो ह क॒थैन॑माहु॒: पपु॑रिं जरि॒त्रे ॥३॥\n\nक॒था स॒बाध॑: शशमा॒नो अ॑स्य॒ नश॑द॒भि द्रवि॑णं॒ दीध्या॑नः ।\n\nदे॒वो भु॑व॒न्नवे॑दा म ऋ॒तानां॒ नमो॑ जगृ॒भ्वाँ अ॒भि यज्जुजो॑षत् ॥४॥\n\nक॒था कद॒स्या उ॒षसो॒ व्यु॑ष्टौ दे॒वो मर्त॑स्य स॒ख्यं जु॑जोष ।\n\nक॒था कद॑स्य स॒ख्यं सखि॑भ्यो॒ ये अ॑स्मि॒न् कामं॑ सु॒युजं॑ तत॒स्रे ॥५॥\n\nकिमादम॑त्रं स॒ख्यं सखि॑भ्यः क॒दा नु ते॑ भ्रा॒त्रं प्र ब्र॑वाम ।\n\nश्रि॒ये सु॒दृशो॒ वपु॑रस्य॒ सर्गा॒: स्व१र्ण चि॒त्रत॑ममिष॒ आ गोः ॥६॥\n\nद्रुहं॒ जिघां॑सन् ध्व॒रस॑मनि॒न्द्रां तेति॑क्ते ति॒ग्मा तु॒जसे॒ अनी॑का ।\n\nऋ॒णा चि॒द् यत्र॑ ऋण॒या न॑ उ॒ग्रो दू॒रे अज्ञा॑ता उ॒षसो॑ बबा॒धे ॥७॥\n\nऋ॒तस्य॒ हि शु॒रुध॒: सन्ति॑ पू॒र्वीर्ऋ॒तस्य॑ धी॒तिर्वृ॑जि॒नानि॑ हन्ति ।\n\nऋ॒तस्य॒ श्लोको॑ बधि॒रा त॑तर्द॒ कर्णा॑ बुधा॒नः शु॒चमा॑न आ॒योः ॥८॥\n\nऋ॒तस्य॑ दृ॒ळहा ध॒रुणा॑नि सन्ति पु॒रूणि॑ च॒न्द्रा वपु॑षे॒ वपूं॑षि ।\n\nऋ॒तेन॑ दी॒र्घमि॑षणन्त॒ पृक्ष॑ ऋ॒तेन॒ गाव॑ ऋ॒तमा वि॑वेशुः ॥९॥\n\nऋ॒तं ये॑मा॒न ऋ॒तमिद् व॑नोत्यृ॒तस्य॒ शुष्म॑स्तुर॒या उ॑ ग॒व्युः ।\n\nऋ॒ताय॑ पृ॒थ्वी ब॑हु॒ले ग॑भी॒रे ऋ॒ताय॑ धे॒नू प॑र॒मे दु॑हाते ॥१०॥\n\nनू ष्टु॒त इ॑न्द्र॒ नू गृ॑णा॒न इषं॑ जरि॒त्रे न॒द्यो॒३ न पी॑पेः ।\n\nअका॑रि ते हरिवो॒ ब्रह्म॒ नव्यं॑ धि॒या स्या॑म र॒थ्य॑: सदा॒साः ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 24, + "text": "११ वामदेवो गौतमः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्, १० अनुष्टुप् ।\n\nका सु॑ष्टु॒तिः शव॑सः सू॒नुमिन्द्र॑मर्वाची॒नं राध॑स॒ आ व॑वर्तत् ।\n\nद॒दिर्हि वी॒रो गृ॑ण॒ते वसू॑नि॒ स गोप॑तिर्नि॒ष्षिधां॑ नो जनासः ॥१॥\n\nस वृ॑त्र॒हत्ये॒ हव्य॒: स ईड्य॒: स सुष्टु॑त॒ इन्द्र॑: स॒त्यरा॑धाः ।\n\nस याम॒न्ना म॒घवा॒ मर्त्या॑य ब्रह्मण्य॒ते सुष्व॑ये॒ वरि॑वो धात् ॥२॥\n\nतमिन्नरो॒ वि ह्व॑यन्ते समी॒के रि॑रि॒क्वांस॑स्त॒न्व॑: कृण्वत॒ त्राम् ।\n\nमि॒थो यत् त्या॒गमु॒भया॑सो॒ अग्म॒न् नर॑स्तो॒कस्य॒ तन॑यस्य सा॒तौ ॥३॥\n\nक्र॒तू॒यन्ति॑ क्षि॒तयो॒ योग॑ उग्राऽऽशुषा॒णासो॑ मि॒थो अर्ण॑सातौ ।\n\nसं यद् विशोऽव॑वृत्रन्त यु॒ध्मा आदिन्नेम॑ इन्द्रयन्ते अ॒भीके॑ ॥४॥\n\nआदिद्ध॒ नेम॑ इन्द्रि॒यं य॑जन्त॒ आदित् प॒क्तिः पु॑रो॒ळाशं॑ रिरिच्यात् ।\n\nआदित् सोमो॒ वि प॑पृच्या॒दसु॑ष्वी॒नादिज्जु॑जोष वृष॒भं यज॑ध्यै ॥५॥\n\nकृ॒णोत्य॑स्मै॒ वरि॑वो॒ य इ॒त्थेन्द्रा॑य॒ सोम॑मुश॒ते सु॒नोति॑ ।\n\nस॒ध्री॒चीने॑न॒ मन॒सावि॑वेन॒न् तमित् सखा॑यं कृणुते स॒मत्सु॑ ॥६॥\n\nय इन्द्रा॑य सु॒नव॒त् सोम॑म॒द्य पचा॑त् प॒क्तीरु॒त भृ॒ज्जाति॑ धा॒नाः ।\n\nप्रति॑ मना॒योरु॒चथा॑नि॒ हर्य॒न् तस्मि॑न् दध॒द् वृष॑णं॒ शुष्म॒मिन्द्र॑: ॥७॥\n\nय॒दा स॑म॒र्यं व्यचे॒दृघा॑वा दी॒र्घं यदा॒जिम॒भ्यख्य॑द॒र्यः ।\n\nअचि॑क्रद॒द् वृष॑णं॒ पत्न्यच्छा॑ दुरो॒ण आ निशि॑तं सोम॒सुद्भि॑: ॥८॥\n\nभूय॑सा व॒स्नम॑चर॒त् कनी॒योऽवि॑क्रीतो अकानिषं॒ पुन॒र्यन् ।\n\nस भूय॑सा॒ कनी॑यो॒ नारि॑रेचीद् दी॒ना दक्षा॒ वि दु॑हन्ति॒ प्र वा॒णम् ॥९॥\n\nक इ॒मं द॒शभि॒र्ममेन्द्रं॑ क्रीणाति धे॒नुभि॑: ।\n\nय॒दा वृ॒त्राणि॒ जङ्घ॑न॒दथै॑नं मे॒ पुन॑र्ददत् ॥१०॥\n\nनू ष्टु॒त इ॑न्द्र॒ नू गृ॑णा॒न इषं॑ जरि॒त्रे न॒द्यो॒३ न पी॑पेः ।\n\nअका॑रि ते हरिवो॒ ब्रह्म॒ नव्यं॑ धि॒या स्या॑म र॒थ्य॑: सदा॒साः ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 25, + "text": "८ वामदेवो गौतमः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nको अ॒द्य नर्यो॑ दे॒वका॑म उ॒शन्निन्द्र॑स्य स॒ख्यं जु॑जोष ।\n\nको वा॑ म॒हेऽव॑से॒ पार्या॑य॒ समि॑द्धे अ॒ग्नौ सु॒तसो॑म ईट्टे ॥१॥\n\nको ना॑नाम॒ वच॑सा सो॒म्याय॑ मना॒युर्वा॑ भवति॒ वस्त॑ उ॒स्राः ।\n\nक इन्द्र॑स्य॒ युज्यं॒ कः स॑खि॒त्वं को भ्रा॒त्रं व॑ष्टि क॒वये॒ क ऊ॒ती ॥२॥\n\nको दे॒वाना॒मवो॑ अ॒द्या वृ॑णीते॒ क आ॑दि॒त्याँ अदि॑तिं॒ ज्योति॑रीट्टे ।\n\nकस्या॒श्विना॒विन्द्रो॑ अ॒ग्निः सु॒तस्यां॒ऽशोः पि॑बन्ति॒ मन॒सावि॑वेनम् ॥३॥\n\nतस्मा॑ अ॒ग्निर्भार॑त॒: शर्म॑ यंस॒ज्ज्योक् प॑श्या॒त् सूर्य॑मु॒च्चर॑न्तम् ।\n\nय इन्द्रा॑य सु॒नवा॒मेत्याह॒ नरे॒ नर्या॑य॒ नृत॑माय नृ॒णाम् ॥४॥\n\nन तं जि॑नन्ति ब॒हवो॒ न द॒भ्रा उ॒र्व॑स्मा॒ अदि॑ति॒: शर्म॑ यंसत् ।\n\nप्रि॒यः सु॒कृत् प्रि॒य इन्द्रे॑ मना॒युः प्रि॒यः सु॑प्रा॒वीः प्रि॒यो अ॑स्य सो॒मी ॥५॥\n\nसु॒प्रा॒व्य॑: प्राशु॒षाळे॒ष वी॒रः सुष्वे॑: प॒क्तिं कृ॑णुते॒ केव॒लेन्द्र॑: ।\n\nनासु॑ष्वेरा॒पिर्न सखा॒ न जा॒मिर्दु॑ष्प्रा॒व्यो॑ऽवह॒न्तेदवा॑चः ॥६॥\n\nन रे॒वता॑ प॒णिना॑ स॒ख्यमिन्द्रोऽसु॑न्वता सुत॒पाः सं गृ॑णीते ।\n\nआस्य॒ वेद॑: खि॒दति॒ हन्ति॑ न॒ग्नं वि सुष्व॑ये प॒क्तये॒ केव॑लो भूत् ॥७॥\n\nइन्द्रं॒ परेऽव॑रे मध्य॒मास॒ इन्द्रं॒ यान्तोऽव॑सितास॒ इन्द्र॑म् ।\n\nइन्द्रं॑ क्षि॒यन्त॑ उ॒त युध्य॑माना॒ इन्द्रं॒ नरो॑ वाज॒यन्तो॑ हवन्ते ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 26, + "text": "७ वामदेवो गौतमः, १-३ इन्द्रो वा। १-३ इन्द्रः, आत्मा वा, ४-७ श्येनः। त्रिष्टुप्।\n\nअ॒हं मनु॑रभवं॒ सूर्य॑श्चा॒हं क॒क्षीवाँ॒ ऋषि॑रस्मि॒ विप्र॑: ।\n\nअ॒हं कुत्स॑मार्जुने॒यं न्यृ॑ञ्जे॒ऽहं क॒विरु॒शना॒ पश्य॑ता मा ॥१॥\n\nअ॒हं भूमि॑मददा॒मार्या॑या॒ऽहं वृ॒ष्टिं दा॒शुषे॒ मर्त्या॑य ।\n\nअ॒हम॒पो अ॑नयं वावशा॒ना मम॑ दे॒वासो॒ अनु॒ केत॑मायन् ॥२॥\n\nअ॒हं पुरो॑ मन्दसा॒नो व्यै॑रं॒ नव॑ सा॒कं न॑व॒तीः शम्ब॑रस्य ।\n\nश॒त॒त॒मं वे॒श्यं॑ स॒र्वता॑ता॒ दिवो॑दासमतिथि॒ग्वं यदाव॑म् ॥३॥\n\nप्र सु ष विभ्यो॑ मरुतो॒ विर॑स्तु॒ प्र श्ये॒नः श्ये॒नेभ्य॑ आशु॒पत्वा॑ ।\n\nअ॒च॒क्रया॒ यत् स्व॒धया॑ सुप॒र्णो ह॒व्यं भर॒न्मन॑वे दे॒वजु॑ष्टम् ॥४॥\n\nभर॒द् यदि॒ विरतो॒ वेवि॑जानः प॒थोरुणा॒ मनो॑जवा असर्जि ।\n\nतूयं॑ ययौ॒ मधु॑ना सो॒म्येनो॒त श्रवो॑ विविदे श्ये॒नो अत्र॑ ॥५॥\n\nऋ॒जी॒पी श्ये॒नो दद॑मानो अं॒शुं प॑रा॒वत॑: शकु॒नो म॒न्द्रं मद॑म् ।\n\nसोमं॑ भरद् दादृहा॒णो दे॒वावा॑न् दि॒वो अ॒मुष्मा॒दुत्त॑रादा॒दाय॑ ॥६॥\n\nआ॒दाय॑ श्ये॒नो अ॑भर॒त् सोमं॑ स॒हस्रं॑ स॒वाँ अ॒युतं॑ च सा॒कम् ।\n\nअत्रा॒ पुरं॑धिरजहा॒दरा॑ती॒र्मदे॒ सोम॑स्य मू॒रा अमू॑रः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 27, + "text": "५ वामदेवो गौतमः। श्येनः, ५ इन्द्रो वा। त्रिष्टुप्, ५ शक्वरी।\n\nगर्भे॒ नु सन्नन्वे॑षामवेदम॒हं दे॒वानां॒ जनि॑मानि॒ विश्वा॑ ।\n\nश॒तं मा॒ पुर॒ आय॑सीररक्ष॒न्नध॑ श्ये॒नो ज॒वसा॒ निर॑दीयम् ॥१॥\n\nन घा॒ स मामप॒ जोषं॑ जभारा॒ऽभीमा॑स॒ त्वक्ष॑सा वी॒र्ये॑ण ।\n\nई॒र्मा पुरं॑धिरजहा॒दरा॑तीरु॒त वाताँ॑ अतर॒च्छूशु॑वानः ॥२॥\n\nअव॒ यच्छ्ये॒नो अस्व॑नी॒दध॒ द्योर्वि यद् यदि॒ वात॑ ऊ॒हुः पुरं॑धिम् ।\n\nसृ॒जद् यद॑स्मा॒ अव॑ ह क्षि॒पज्ज्यां कृ॒शानु॒रस्ता॒ मन॑सा भुर॒ण्यन् ॥३॥\n\nऋ॒जि॒प्य ई॒मिन्द्रा॑वतो॒ न भु॒ज्युं श्ये॒नो ज॑भार बृह॒तो अधि॒ ष्णोः ।\n\nअ॒न्तः प॑तत् पत॒त्र्य॑स्य प॒र्णमध॒ याम॑नि॒ प्रसि॑तस्य॒ तद् वेः ॥४॥\n\nअध॑ श्वे॒तं क॒लशं॒ गोभि॑र॒क्तमा॑पिप्या॒नं म॒घवा॑ शु॒क्रमन्ध॑: ।\n\nअ॒ध्व॒र्युभि॒: प्रय॑तं॒ मध्वो॒ अग्र॒मिन्द्रो॒ मदा॑य॒ प्रति॑ ध॒त् पिब॑ध्यै॒ शूरो॒ मदा॑य॒ प्रति॑ ध॒त् पिब॑ध्यै ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 28, + "text": "५ वामदेवो गौतमः। इन्द्रः, इन्द्रासोमौ वा। त्रिष्टुप्।\n\nत्वा यु॒जा तव॒ तत् सो॑म स॒ख्य इन्द्रो॑ अ॒पो मन॑वे स॒स्रुत॑स्कः ।\n\nअह॒न्नहि॒मरि॑णात् स॒प्त सिन्धू॒नपा॑वृणो॒दपि॑हितेव॒ खानि॑ ॥१॥\n\nत्वा यु॒जा नि खि॑द॒त् सूर्य॒स्येन्द्र॑श्च॒क्रं सह॑सा स॒द्य इ॑न्दो ।\n\nअधि॒ ष्णुना॑ बृह॒ता वर्त॑मानं म॒हो द्रु॒हो अप॑ वि॒श्वायु॑ धायि ॥२॥\n\nअह॒न्निन्द्रो॒ अद॑हद॒ग्निरि॑न्दो पु॒रा दस्यू॑न्म॒ध्यंदि॑नाद॒भीके॑ ।\n\nदु॒र्गे दु॑रो॒णे क्रत्वा॒ न या॒तां पु॒रू स॒हस्रा॒ शर्वा॒ नि ब॑र्हीत् ॥३॥\n\nविश्व॑स्मात् सीमध॒माँ इ॑न्द्र॒ दस्यू॒न् विशो॒ दासी॑रकृणोरप्रश॒स्ताः ।\n\nअबा॑धेथा॒ममृ॑णतं॒ नि शत्रू॒नवि॑न्देथा॒मप॑चितिं॒ वध॑त्रैः ॥४॥\n\nए॒वा स॒त्यं म॑घवाना यु॒वं तदिन्द्र॑श्च सोमो॒र्वमश्व्यं॒ गोः ।\n\nआद॑र्दृत॒मपि॑हिता॒न्यश्ना॑ रिरि॒चथु॒: क्षाश्चि॑त् ततृदा॒ना ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 29, + "text": "५ वामदेवो गौतमः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nआ न॑: स्तु॒त उप॒ वाजे॑भिरू॒ती इन्द्र॑ या॒हि हरि॑भिर्मन्दसा॒नः ।\n\nति॒रश्चि॑द॒र्यः सव॑ना पु॒रूण्या॑ङ्गू॒षेभि॑र्गृणा॒नः स॒त्यरा॑धाः ॥१॥\n\nआ हि ष्मा॒ याति॒ नर्य॑श्चिकि॒त्वान् हू॒यमा॑नः सो॒तृभि॒रुप॑ य॒ज्ञम् ।\n\nस्वश्वो॒ यो अभी॑रु॒र्मन्य॑मानः सुष्वा॒णेभि॒र्मद॑ति॒ सं ह॑ वी॒रैः ॥२॥\n\nश्रा॒वयेद॑स्य॒ कर्णा॑ वाज॒यध्यै॒ जुष्टा॒मनु॒ प्र दिशं॑ मन्द॒यध्यै॑ ।\n\nउ॒द्वा॒वृ॒षा॒णो राध॑से॒ तुवि॑ष्मा॒न् कर॑न्न॒ इन्द्र॑: सुती॒र्थाभ॑यं च ॥३॥\n\nअच्छा॒ यो गन्ता॒ नाध॑मानमू॒ती इ॒त्था विप्रं॒ हव॑मानं गृ॒णन्त॑म् ।\n\nउप॒ त्मनि॒ दधा॑नो धु॒र्या॒३शून् त्स॒हस्रा॑णि श॒तानि॒ वज्र॑बाहुः ॥४॥\n\nत्वोता॑सो मघवन्निन्द्र॒ विप्रा॑ व॒यं ते॑ स्याम सू॒रयो॑ गृ॒णन्त॑: ।\n\nभे॒जा॒नासो॑ बृ॒हद्दि॑वस्य रा॒य आ॑का॒य्य॑स्य दा॒वने॑ पुरु॒क्षोः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 30, + "text": "२४ वामदेवो गौतमः। इन्द्रः, ९-११ इन्द्रोषसो। गायत्री, ८-२४ अनुष्टुप्।\n\nनकि॑रिन्द्र॒ त्वदुत्त॑रो॒ न ज्यायाँ॑ अस्ति वृत्रहन् । नकि॑रे॒वा यथा॒ त्वम् ॥१॥\n\nस॒त्रा ते॒ अनु॑ कृ॒ष्टयो॒ विश्वा॑ च॒क्रेव॑ वावृतुः । स॒त्रा म॒हाँ अ॑सि श्रु॒तः ॥२॥\n\nविश्वे॑ च॒नेद॒ना त्वा॑ दे॒वास॑ इन्द्र युयुधुः । यदहा॒ नक्त॒माति॑रः ॥३॥\n\nयत्रो॒त बा॑धि॒तेभ्य॑श्च॒क्रं कुत्सा॑य॒ युध्य॑ते । मु॒षा॒य इ॑न्द्र॒ सूर्य॑म् ॥४॥\n\nयत्र॑ दे॒वाँ ऋ॑घाय॒तो विश्वाँ॒ अयु॑ध्य॒ एक॒ इत् । त्वमि॑न्द्र व॒नूँरह॑न् ॥५॥\n\nयत्रो॒त मर्त्या॑य॒ कमरि॑णा इन्द्र॒ सूर्य॑म् । प्राव॒: शची॑भि॒रेत॑शम् ॥६॥\n\nकिमादु॒तासि॑ वृत्रह॒न् मघ॑वन् मन्यु॒मत्त॑मः । अत्राह॒ दानु॒माति॑रः ॥७॥\n\nए॒तद् घेदु॒त वी॒र्य१मिन्द्र॑ च॒कर्थ॒ पौंस्य॑म् । स्त्रियं॒ यद् दु॑र्हणा॒युवं॒ वधी॑र्दुहि॒तरं॑ दि॒वः ॥८॥\n\nदि॒वश्चि॑द् घा दुहि॒तरं॑ म॒हान् म॑ही॒यमा॑नाम् । उ॒षास॑मिन्द्र॒ सं पि॑णक् ॥९॥\n\nअपो॒षा अन॑सः सर॒त् सम्पि॑ष्टा॒दह॑ बि॒भ्युषी॑ । नि यत्सीं॑ शि॒श्नथ॒द् वृषा॑ ॥१०॥\n\nए॒तद॑स्या॒ अन॑: शये॒ सुस॑म्पिष्टं॒ विपा॒श्या । स॒सार॑ सीं परा॒वत॑: ॥११॥\n\nउ॒त सिन्धुं॑ विबा॒ल्यं॑ वितस्था॒नामधि॒ क्षमि॑ । परि॑ ष्ठा इन्द्र मा॒यया॑ ॥१२॥\n\nउ॒त शुष्ण॑स्य धृष्णु॒या प्र मृ॑क्षो अ॒भि वेद॑नम् । पुरो॒ यद॑स्य सम्पि॒णक् ॥१३॥\n\nउ॒त दा॒सं कौ॑लित॒रं बृ॑ह॒तः पर्व॑ता॒दधि॑ । अवा॑हन्निन्द्र॒ शम्ब॑रम् ॥१४॥\n\nउ॒त दा॒सस्य॑ व॒र्चिन॑: स॒हस्रा॑णि श॒ताव॑धीः । अधि॒ पञ्च॑ प्र॒धीँरि॑व ॥१५॥\n\nउ॒त त्यं पु॒त्रम॒ग्रुव॒: परा॑वृक्तं श॒तक्र॑तुः । उ॒क्थेष्विन्द्र॒ आभ॑जत् ॥१६॥\n\nउ॒त त्या तु॒र्वशा॒यदू॑ अस्ना॒तारा॒ शची॒पति॑: । इन्द्रो॑ वि॒द्वाँ अ॑पारयत् ॥१७॥\n\nउ॒त त्या स॒द्य आर्या॑ स॒रयो॑रिन्द्र पा॒रत॑: । अर्णा॑चि॒त्रर॑थावधीः ॥१८॥\n\nअनु॒ द्वा ज॑हि॒ता न॑यो॒ऽन्धं श्रो॒णं च॑ वृत्रहन् । न तत् ते॑ सु॒म्नमष्ट॑वे ॥१९॥\n\nश॒तम॑श्म॒न्मयी॑नां पु॒रामिन्द्रो॒ व्या॑स्यत् । दिवो॑दासाय दा॒शुषे॑ ॥२०॥\n\nअस्वा॑पयद् द॒भीत॑ये स॒हस्रा॑ त्रिं॒शतं॒ हथै॑: । दा॒साना॒मिन्द्रो॑ मा॒यया॑ ॥२१॥\n\nस घेदु॒तासि॑ वृत्रहन् त्समा॒न इ॑न्द्र॒ गोप॑तिः । यस्ता विश्वा॑नि चिच्यु॒षे ॥२२॥\n\nउ॒त नू॒नं यदि॑न्द्रि॒यं क॑रि॒ष्या इ॑न्द्र॒ पौंस्य॑म् । अ॒द्या नकि॒ष्टदा मि॑नत् ॥२३॥\n\nवा॒मंवा॑मं त आदुरे दे॒वो द॑दात्वर्य॒मा । वा॒मं पू॒षा वा॒मं भगो॑ वा॒मं दे॒वः करू॑ळती ॥२४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 31, + "text": "१५ वामदेवो गौतमः। इन्द्रः। गायत्री, ३ पाद निचृत्।\n\nकया॑ नश्चि॒त्र आ भु॑वदू॒ती स॒दावृ॑ध॒: सखा॑ । कया॒ शचि॑ष्ठया वृ॒ता ॥१॥\n\nकस्त्वा॑ स॒त्यो मदा॑नां॒ मंहि॑ष्ठो मत्स॒दन्ध॑सः । दृ॒ळहा चि॑दा॒रुजे॒ वसु॑ ॥२॥\n\nअ॒भी षु ण॒: सखी॑नामवि॒ता ज॑रितॄ॒णाम् । श॒तं भ॑वास्यू॒तिभि॑: ॥३॥\n\nअ॒भी न॒ आ व॑वृत्स्व च॒क्रं न वृ॒त्तमर्व॑तः । नि॒युद्भि॑श्चर्षणी॒नाम् ॥४॥\n\nप्र॒वता॒ हि क्रतू॑ना॒मा हा॑ प॒देव॒ गच्छ॑सि । अभ॑क्षि॒ सूर्ये॒ सचा॑ ॥५॥\n\nसं यत्त॑ इन्द्र म॒न्यव॒: सं च॒क्राणि॑ दधन्वि॒रे । अध॒ त्वे अध॒ सूर्ये॑ ॥६॥\n\nउ॒त स्मा॒ हि त्वामा॒हुरिन्म॒घवा॑नं शचीपते । दाता॑र॒मवि॑दीधयुम् ॥७॥\n\nउ॒त स्मा॑ स॒द्य इत् परि॑ शशमा॒नाय॑ सुन्व॒ते । पु॒रू चि॑न्मंहसे॒ वसु॑ ॥८॥\n\nन॒हि ष्मा॑ ते श॒तं च॒न राधो॒ वर॑न्त आ॒मुर॑: । न च्यौ॒त्नानि॑ करिष्य॒तः ॥९॥\n\nअ॒स्माँ अ॑वन्तु ते श॒तम॒स्मान् त्स॒हस्र॑मू॒तय॑: । अ॒स्मान् विश्वा॑ अ॒भिष्ट॑यः ॥१०॥\n\nअ॒स्माँ इ॒हा वृ॑णीष्व स॒ख्याय॑ स्व॒स्तये॑ । म॒हो रा॒ये दि॒वित्म॑ते ॥११॥\n\nअ॒स्माँ अ॑विड्ढि वि॒श्वहेन्द्र॑ रा॒या परी॑णसा । अ॒स्मान् विश्वा॑भिरू॒तिभि॑: ॥१२॥\n\nअ॒स्मभ्यं॒ ताँ अपा॑ वृधि व्र॒जाँ अस्ते॑व॒ गोम॑तः । नवा॑भिरिन्द्रो॒तिभि॑: ॥१३॥\n\nअ॒स्माकं॑ धृष्णु॒या रथो॑ द्यु॒माँ इ॒न्द्रान॑पच्युतः । ग॒व्युर॑श्व॒युरी॑यते ॥१४॥\n\nअ॒स्माक॑मुत्त॒मं कृ॑धि॒ श्रवो॑ दे॒वेषु॑ सूर्य । वर्षि॑ष्ठं॒ द्यामि॑वो॒परि॑ ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 32, + "text": "२४ वामदेवो गौतमः। इन्द्रः, २३-२४ इन्द्राश्वौ। गायत्री।\n\nआ तू न॑ इन्द्र वृत्रहन्न॒स्माक॑म॒र्धमा ग॑हि । म॒हान्म॒हीभि॑रू॒तिभि॑: ॥१॥\n\nभृमि॑श्चिद् घासि॒ तूतु॑जि॒रा चि॑त्र चि॒त्रिणी॒ष्वा । चि॒त्रं कृ॑णोष्यू॒तये॑ ॥२॥\n\nद॒भ्रेभि॑श्चि॒च्छशी॑यांसं॒ हंसि॒ व्राध॑न्त॒मोज॑सा । सखि॑भि॒र्ये त्वे सचा॑ ॥३॥\n\nव॒यमि॑न्द्र॒ त्वे सचा॑ व॒यं त्वा॒भि नो॑नुमः । अ॒स्माँअ॑स्माँ॒ इदुद॑व ॥४॥\n\nस न॑श्चि॒त्राभि॑रद्रिवोऽनव॒द्याभि॑रू॒तिभि॑: । अना॑धृष्टाभि॒रा ग॑हि ॥५॥\n\nभू॒यामो॒ षु त्वाव॑त॒: सखा॑य इन्द्र॒ गोम॑तः । युजो॒ वाजा॑य॒ घृष्व॑ये ॥६॥\n\nत्वं ह्येक॒ ईशि॑ष॒ इन्द्र॒ वाज॑स्य॒ गोम॑तः । स नो॑ यन्धि म॒हीमिष॑म् ॥७॥\n\nन त्वा॑ वरन्ते अ॒न्यथा॒ यद् दित्स॑सि स्तु॒तो म॒घम् । स्तो॒तृभ्य॑ इन्द्र गिर्वणः ॥८॥\n\nअ॒भि त्वा॒ गोत॑मा गि॒रानू॑षत॒ प्र दा॒वने॑ । इन्द्र॒ वाजा॑य॒ घृष्व॑ये ॥९॥\n\nप्र ते॑ वोचाम वी॒र्या॒३ या म॑न्दसा॒न आरु॑जः । पुरो॒ दासी॑र॒भीत्य॑ ॥१०॥\n\nता ते॑ गृणन्ति वे॒धसो॒ यानि॑ च॒कर्थ॒ पौंस्या॑ । सु॒तेष्वि॑न्द्र गिर्वणः ॥११॥\n\nअवी॑वृधन्त॒ गोत॑मा॒ इन्द्र॒ त्वे स्तोम॑वाहसः । ऐषु॑ धा वी॒रव॒द् यश॑: ॥१२॥\n\nयच्चि॒द्धि शश्व॑ता॒मसीन्द्र॒ साधा॑रण॒स्त्वम् । तं त्वा॑ व॒यं ह॑वामहे ॥१३॥\n\nअ॒र्वा॒ची॒नो व॑सो भवा॒ऽस्मे सु म॒त्स्वान्ध॑सः । सोमा॑नामिन्द्र सोमपाः ॥१४॥\n\nअ॒स्माकं॑ त्वा मती॒नामा स्तोम॑ इन्द्र यच्छतु । अ॒र्वागा व॑र्तया॒ हरी॑ ॥१५॥\n\nपु॒रो॒ळाशं॑ च नो॒ घसो॑ जो॒षया॑से॒ गिर॑श्च नः । व॒धू॒युरि॑व॒ योष॑णाम् ॥१६॥\n\nस॒हस्रं॒ व्यती॑नां यु॒क्ताना॒मिन्द्र॑मीमहे । श॒तं सोम॑स्य खा॒र्य॑: ॥१७॥\n\nस॒हस्रा॑ ते श॒ता व॒यं गवा॒मा च्या॑वयामसि । अ॒स्म॒त्रा राध॑ एतु ते ॥१८॥\n\nदश॑ ते क॒लशा॑नां॒ हिर॑ण्यानामधीमहि । भू॒रि॒दा अ॑सि वृत्रहन् ॥१९॥\n\nभूरि॑दा॒ भूरि॑ देहि नो॒ मा द॒भ्रं भूर्या भ॑र । भूरि॒ घेदि॑न्द्र दित्ससि ॥२०॥\n\nभू॒रि॒दा ह्यसि॑ श्रु॒तः पु॑रु॒त्रा शू॑र वृत्रहन् । आ नो॑ भजस्व॒ राध॑सि ॥२१॥\n\nप्र ते॑ ब॒भ्रू वि॑चक्षण॒ शंसा॑मि गोषणो नपात् । माभ्यां॒ गा अनु॑ शिश्रथः ॥२२॥\n\nक॒नी॒न॒केव॑ विद्र॒धे नवे॑ द्रुप॒दे अ॑र्भ॒के । ब॒भ्रू यामे॑षु शोभेते ॥२३॥\n\nअरं॑ म उ॒स्रया॒म्णेऽर॒मनु॑स्रयाम्णे । ब॒भ्रू यामे॑ष्व॒स्रिधा॑ ॥२४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 33, + "text": "११ वामदेवो गौतमः। ऋभवः। त्रिष्टुप्।\n\nप्र ऋ॒भुभ्यो॑ दू॒तमि॑व॒ वाच॑मिष्य उप॒स्तिरे॒ श्वैत॑रीं धे॒नुमी॑ळे ।\n\nये वात॑जूतास्त॒रणि॑भि॒रेवै॒: परि॒ द्यां स॒द्यो अ॒पसो॑ बभू॒वुः ॥१॥\n\nय॒दार॒मक्र॑न्नृ॒भव॑: पि॒तृभ्यां॒ परि॑विष्टी वे॒षणा॑ दं॒सना॑भिः ।\n\nआदिद् दे॒वाना॒मुप॑ स॒ख्यमा॑य॒न् धीरा॑सः पु॒ष्टिम॑वहन् म॒नायै॑ ॥२॥\n\nपुन॒र्ये च॒क्रुः पि॒तरा॒ युवा॑ना॒ सना॒ यूपे॑व जर॒णा शया॑ना ।\n\nते वाजो॒ विभ्वाँ॑ ऋ॒भुरिन्द्र॑वन्तो॒ मधु॑प्सरसो नोऽवन्तु य॒ज्ञम् ॥३॥\n\nयत् सं॒वत्स॑मृ॒भवो॒ गामर॑क्ष॒न् यत् सं॒वत्स॑मृ॒भवो॒ मा अपिं॑शन् ।\n\nयत् सं॒वत्स॒मभ॑र॒न् भासो॑ अस्या॒स्ताभि॒: शमी॑भिरमृत॒त्वमा॑शुः ॥४॥\n\nज्ये॒ष्ठ आ॑ह चम॒सा द्वा क॒रेति॒ कनी॑या॒न् त्रीन् कृ॑णवा॒मेत्या॑ह ।\n\nक॒नि॒ष्ठ आ॑ह च॒तुर॑स्क॒रेति॒ त्वष्ट॑ ऋभव॒स्तत् प॑नय॒द् वचो॑ वः ॥५॥\n\nस॒त्यमू॑चु॒र्नर॑ ए॒वा हि च॒क्रुरनु॑ स्व॒धामृ॒भवो॑ जग्मुरे॒ताम् ।\n\nवि॒भ्राज॑मानाँश्चम॒साँ अहे॒वाऽवे॑न॒त् त्वष्टा॑ च॒तुरो॑ ददृ॒श्वान् ॥६॥\n\nद्वाद॑श॒ द्यून् यदगो॑ह्यस्याऽऽति॒थ्ये रण॑न्नृ॒भव॑: स॒सन्त॑: ।\n\nसु॒क्षेत्रा॑कृण्व॒न्नन॑यन्त॒ सिन्धू॒न् धन्वाति॑ष्ठ॒न्नोष॑धीर्नि॒म्नमाप॑: ॥७॥\n\nरथं॒ ये च॒क्रुः सु॒वृतं॑ नरे॒ष्ठां ये धे॒नुं वि॑श्व॒जुवं॑ वि॒श्वरू॑पाम् ।\n\nत आ त॑क्षन्त्वृ॒भवो॑ र॒यिं न॒: स्वव॑स॒: स्वप॑सः सु॒हस्ता॑: ॥८॥\n\nअपो॒ ह्ये॑षा॒मजु॑षन्त दे॒वा अ॒भि क्रत्वा॒ मन॑सा॒ दीध्या॑नाः ।\n\nवाजो॑ दे॒वाना॑मभवत् सु॒कर्मेन्द्र॑स्य ऋभु॒क्षा वरु॑णस्य॒ विभ्वा॑ ॥९॥\n\nये हरी॑ मे॒धयो॒क्था मद॑न्त॒ इन्द्रा॑य च॒क्रुः सु॒युजा॒ ये अश्वा॑ ।\n\nते रा॒यस्पोषं॒ द्रवि॑णान्य॒स्मे ध॒त्त ऋ॑भवः क्षेम॒यन्तो॒ न मि॒त्रम् ॥१०॥\n\nइ॒दाह्न॑: पी॒तिमु॒त वो॒ मदं॑ धु॒र्न ऋ॒ते श्रा॒न्तस्य॑ स॒ख्याय॑ दे॒वाः ।\n\nते नू॒नम॒स्मे ऋ॑भवो॒ वसू॑नि तृ॒तीये॑ अ॒स्मिन् त्सव॑ने दधात ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 34, + "text": "११ वामदेवो गौतमः। ऋभवः। त्रिष्टुप्।\n\nऋ॒भुर्विभ्वा॒ वाज॒ इन्द्रो॑ नो॒ अच्छे॒मं य॒ज्ञं र॑त्न॒धेयोप॑ यात ।\n\nइ॒दा हि वो॑ धि॒षणा॑ दे॒व्यह्ना॒मधा॑त् पी॒तिं सं मदा॑ अग्मता वः ॥१॥\n\nवि॒दा॒नासो॒ जन्म॑नो वाजरत्ना उ॒त ऋ॒तुभि॑र्ऋभवो मादयध्वम् ।\n\nसं वो॒ मदा॒ अग्म॑त॒ सं पुरं॑धिः सु॒वीरा॑म॒स्मे र॒यिमेर॑यध्वम् ॥२॥\n\nअ॒यं वो॑ य॒ज्ञ ऋ॑भवोऽकारि॒ यमा म॑नु॒ष्वत् प्र॒दिवो॑ दधि॒ध्वे ।\n\nप्र वोऽच्छा॑ जुजुषा॒णासो॑ अस्थु॒रभू॑त॒ विश्वे॑ अग्रि॒योत वा॑जाः ॥३॥\n\nअभू॑दु वो विध॒ते र॑त्न॒धेय॑मि॒दा न॑रो दा॒शुषे॒ मर्त्या॑य ।\n\nपिब॑त वाजा ऋभवो द॒दे वो॒ महि॑ तृ॒तीयं॒ सव॑नं॒ मदा॑य ॥४॥\n\nआ वा॑जा या॒तोप॑ न ऋभुक्षा म॒हो न॑रो॒ द्रवि॑णसो गृणा॒नाः ।\n\nआ व॑: पी॒तयो॑ऽभिपि॒त्वे अह्ना॑मि॒मा अस्तं॑ नव॒स्व॑ इव ग्मन् ॥५॥\n\nआ न॑पातः शवसो यात॒नोपे॒मं य॒ज्ञं नम॑सा हू॒यमा॑नाः ।\n\nस॒जोष॑सः सूरयो॒ यस्य॑ च॒ स्थ मध्व॑: पात रत्न॒धा इन्द्र॑वन्तः ॥६॥\n\nस॒जोषा॑ इन्द्र॒ वरु॑णेन॒ सोमं॑ स॒जोषा॑: पाहि गिर्वणो म॒रुद्भि॑: ।\n\nअ॒ग्रे॒पाभि॑र्ऋतु॒पाभि॑: स॒जोषा॒ ग्नास्पत्नी॑भी रत्न॒धाभि॑: स॒जोषा॑: ॥७॥\n\nस॒जोष॑स आदि॒त्यैर्मा॑दयध्वं स॒जोष॑स ऋभव॒: पर्व॑तेभिः ।\n\nस॒जोष॑सो॒ दैव्ये॑ना सवि॒त्रा स॒जोष॑स॒: सिन्धु॑भी रत्न॒धेभि॑: ॥८॥\n\nये अ॒श्विना॒ ये पि॒तरा॒ य ऊ॒ती धे॒नुं त॑त॒क्षुर्ऋ॒भवो॒ ये अश्वा॑ ।\n\nये अंस॑त्रा॒ य ऋध॒ग्रोद॑सी॒ ये विभ्वो॒ नर॑: स्वप॒त्यानि॑ च॒क्रुः ॥९॥\n\nये गोम॑न्तं॒ वाज॑वन्तं सु॒वीरं॑ र॒यिं ध॒त्थ वसु॑मन्तं पुरु॒क्षुम् ।\n\nते अ॑ग्रे॒पा ऋ॑भवो मन्दसा॒ना अ॒स्मे ध॑त्त॒ ये च॑ रा॒तिं गृ॒णन्ति॑ ॥१०॥\n\nनापा॑भूत॒ न वो॑ऽतीतृषा॒माऽनि॑:शस्ता ऋभवो य॒ज्ञे अ॒स्मिन् ।\n\nसमिन्द्रे॑ण॒ मद॑थ॒ सं म॒रुद्भि॒: सं राज॑भी रत्न॒धेया॑य देवाः ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 35, + "text": "९ वामदेवो गौतमः। ऋभवः। त्रिष्टुप्।\n\nइ॒होप॑ यात शवसो नपात॒: सौध॑न्वना ऋभवो॒ माप॑ भूत ।\n\nअ॒स्मिन् हि व॒: सव॑ने रत्न॒धेयं॒ गम॒न्त्विन्द्र॒मनु॑ वो॒ मदा॑सः ॥१॥\n\nआग॑न्नृभू॒णामि॒ह र॑त्न॒धेय॒मभू॒त् सोम॑स्य॒ सुषु॑तस्य पी॒तिः ।\n\nसु॒कृ॒त्यया॒ यत् स्व॑प॒स्यया॑ चँ॒ एकं॑ विच॒क्र च॑म॒सं च॑तु॒र्धा ॥२॥\n\nव्य॑कृणोत चम॒सं च॑तु॒र्धा सखे॒ वि शि॒क्षेत्य॑ब्रवीत ।\n\nअथै॑त वाजा अ॒मृत॑स्य॒ पन्थां॑ ग॒णं दे॒वाना॑मृभवः सुहस्ताः ॥३॥\n\nकि॒मय॑: स्विच्चम॒स ए॒ष आ॑स॒ यं काव्ये॑न च॒तुरो॑ विच॒क्र ।\n\nअथा॑ सुनुध्वं॒ सव॑नं॒ मदा॑य पा॒त ऋ॑भवो॒ मधु॑नः सो॒म्यस्य॑ ॥४॥\n\nशच्या॑कर्त पि॒तरा॒ युवा॑ना॒ शच्या॑कर्त चम॒सं दे॑व॒पान॑म् ।\n\nशच्या॒ हरी॒ धनु॑तरावतष्टेन्द्र॒वाहा॑वृभवो वाजरत्नाः ॥५॥\n\nयो व॑: सु॒नोत्य॑भिपि॒त्वे अह्नां॑ ती॒व्रं वा॑जास॒: सव॑नं॒ मदा॑य ।\n\nतस्मै॑ र॒यिमृ॑भव॒: सर्व॑वीर॒मा त॑क्षत वृषणो मन्दसा॒नाः ॥६॥\n\nप्रा॒तः सु॒तम॑पिबो हर्यश्व॒ माध्यं॑दिनं॒ सव॑नं॒ केव॑लं ते ।\n\nसमृ॒भुभि॑: पिबस्व रत्न॒धेभि॒: सखीँ॒र्याँ इ॑न्द्र चकृ॒षे सु॑कृ॒त्या ॥७॥\n\nये दे॒वासो॒ अभ॑वता सुकृ॒त्या श्ये॒ना इ॒वेदधि॑ दि॒वि नि॑षे॒द ।\n\nते रत्नं॑ धात शवसो नपात॒: सौध॑न्वना॒ अभ॑वता॒मृता॑सः ॥८॥\n\nयत्तृ॒तीयं॒ सव॑नं रत्न॒धेय॒मकृ॑णुध्वं स्वप॒स्या सु॑हस्ताः ।\n\nतदृ॑भव॒: परि॑षिक्तं व ए॒तत् सं मदे॑भिरिन्द्रि॒येभि॑: पिबध्वम् ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 36, + "text": "९ वामदेवो गौतमः। ऋभवः।जगती, ९ त्रिष्टुप्।\n\nअ॒न॒श्वो जा॒तो अ॑नभी॒शुरु॒क्थ्यो॒३ रथ॑स्त्रिच॒क्रः परि॑ वर्तते॒ रज॑: ।\n\nम॒हत् तद्वो॑ दे॒व्य॑स्य प्र॒वाच॑नं॒ द्यामृ॑भवः पृथि॒वीं यच्च॒ पुष्य॑थ ॥१॥\n\nरथं॒ ये च॒क्रुः सु॒वृतं॑ सु॒चेत॒सोऽवि॑ह्वरन्तं॒ मन॑स॒स्परि॒ ध्यया॑ ।\n\nताँ ऊ॒ न्व१स्य सव॑नस्य पी॒तय॒ आ वो॑ वाजा ऋभवो वेदयामसि ॥२॥\n\nतद् वो॑ वाजा ऋभवः सुप्रवाच॒नं दे॒वेषु॑ विभ्वो अभवन्महित्व॒नम् ।\n\nजिव्री॒ यत् सन्ता॑ पि॒तरा॑ सना॒जुरा॒ पुन॒र्युवा॑ना च॒रथा॑य॒ तक्ष॑थ ॥३॥\n\nएकं॒ वि च॑क्र चम॒सं चतु॑र्वयं॒ निश्चर्म॑णो॒ गाम॑रिणीत धी॒तिभि॑: ।\n\nअथा॑ दे॒वेष्व॑मृत॒त्वमा॑नश श्रु॒ष्टी वा॑जा ऋभव॒स्तद् व॑ उ॒क्थ्य॑म् ॥४॥\n\nऋ॒भु॒तो र॒यिः प्र॑थ॒मश्र॑वस्तमो॒ वाज॑श्रुतासो॒ यमजी॑जन॒न् नर॑: ।\n\nवि॒भ्व॒त॒ष्टो वि॒दथे॑षु प्र॒वाच्यो॒ यं दे॑वा॒सोऽव॑था॒ स विच॑र्षणिः ॥५॥\n\nस वा॒ज्यर्वा॒ स ऋषि॑र्वच॒स्यया॒ स शूरो॒ अस्ता॒ पृत॑नासु दु॒ष्टर॑: ।\n\nस रा॒यस्पोषं॒ स सु॒वीर्यं॑ दधे॒ यं वाजो॒ विभ्वाँ॑ ऋ॒भवो॒ यमावि॑षुः ॥६॥\n\nश्रेष्ठं॑ व॒: पेशो॒ अधि॑ धायि दर्श॒तं स्तोमो॑ वाजा ऋभव॒स्तं जु॑जुष्टन ।\n\nधीरा॑सो॒ हि ष्ठा क॒वयो॑ विप॒श्चित॒स्तान् व॑ ए॒ना ब्रह्म॒णा वे॑दयामसि ॥७॥\n\nयू॒यम॒स्मभ्यं॑ धि॒षणा॑भ्य॒स्परि॑ वि॒द्वांसो॒ विश्वा॒ नर्या॑णि॒ भोज॑ना ।\n\nद्यु॒मन्तं॒ वाजं॒ वृष॑शुष्ममुत्त॒ममा नो॑ र॒यिमृ॑भवस्तक्ष॒ता वय॑: ॥८॥\n\nइ॒ह प्र॒जामि॒ह र॒यिं ररा॑णा इ॒ह श्रवो॑ वी॒रव॑त् तक्षता नः ।\n\nयेन॑ व॒यं चि॒तये॒मात्य॒न्यान् तं वाजं॑ चि॒त्रमृ॑भवो ददा नः ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 37, + "text": "८ वामदेवो गौतमः। ऋभवः। त्रिष्टुप्, ५-८ अनुष्टुप्।\n\nउप॑ नो वाजा अध्व॒रमृ॑भुक्षा॒ देवा॑ या॒त प॒थिभि॑र्देव॒यानै॑: ।\n\nयथा॑ य॒ज्ञं मनु॑षो वि॒क्ष्वा॒३सु द॑धि॒ध्वे र॑ण्वाः सु॒दिने॒ष्वह्ना॑म् ॥१॥\n\nते वो॑ हृ॒दे मन॑से सन्तु य॒ज्ञा जुष्टा॑सो अ॒द्य घृ॒तनि॑र्णिजो गुः ।\n\nप्र व॑: सु॒तासो॑ हरयन्त पू॒र्णाः क्रत्वे॒ दक्षा॑य हर्षयन्त पी॒ताः ॥२॥\n\nत्र्यु॒दा॒यं दे॒वहि॑तं॒ यथा॑ व॒: स्तोमो॑ वाजा ऋभुक्षणो द॒दे व॑: ।\n\nजु॒ह्वे म॑नु॒ष्वदुप॑रासु वि॒क्षु यु॒ष्मे सचा॑ बृ॒हद्दि॑वेषु॒ सोम॑म् ॥३॥\n\nपीवो॑अश्वाः शु॒चद्र॑था॒ हि भू॒ताऽय॑:शिप्रा वाजिनः सुनि॒ष्काः ।\n\nइन्द्र॑स्य सूनो शवसो नपा॒तोऽनु॑ वश्चेत्यग्रि॒यं मदा॑य ॥४॥\n\nऋ॒भुमृ॑भुक्षणो र॒यिं वाजे॑ वा॒जिन्त॑मं॒ युज॑म् ।\n\nइन्द्र॑स्वन्तं हवामहे सदा॒सात॑मम॒श्विन॑म् ॥५॥\n\nसेदृ॑भवो॒ यमव॑थ यू॒यमिन्द्र॑श्च॒ मर्त्य॑म् ।\n\nस धी॒भिर॑स्तु॒ सनि॑ता मे॒धसा॑ता॒ सो अर्व॑ता ॥६॥\n\nवि नो॑ वाजा ऋभुक्षणः प॒थश्चि॑तन॒ यष्ट॑वे ।\n\n अ॒स्मभ्यं॑ सूरयः स्तु॒ता विश्वा॒ आशा॑स्तरी॒षणि॑ ॥७॥\n\nतं नो॑ वाजा ऋभुक्षण॒ इन्द्र॒ नास॑त्या र॒यिम् ।\n\nसमश्वं॑ चर्ष॒णिभ्य॒ आ पु॒रु श॑स्त म॒घत्त॑ये ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 38, + "text": "१० वामदेवो गौतमः। दधिक्रा, द्यावापृथिवी। त्रिष्टुप्।\n\nउ॒तो हि वां॑ दा॒त्रा सन्ति॒ पूर्वा॒ या पू॒रुभ्य॑स्त्र॒सद॑स्युर्नितो॒शे ।\n\nक्षे॒त्रा॒सां द॑दथुरुर्वरा॒सां घ॒नं दस्यु॑भ्यो अ॒भिभू॑तिमु॒ग्रम् ॥१॥\n\nउ॒त वा॒जिनं॑ पुरुनि॒ष्षिध्वा॑नं दधि॒क्रामु॑ ददथुर्वि॒श्वकृ॑ष्टिम् ।\n\nऋ॒जि॒प्यं श्ये॒नं प्रु॑षि॒तप्सु॑मा॒शुं च॒र्कृत्य॑म॒र्यो नृ॒पतिं॒ न शूर॑म् ॥२॥\n\nयं सी॒मनु॑ प्र॒वते॑व॒ द्रव॑न्तं॒ विश्व॑: पू॒रुर्मद॑ति॒ हर्ष॑माणः ।\n\nप॒ड्भिर्गृध्य॑न्तं मेध॒युं न शूरं॑ रथ॒तुरं॒ वात॑मिव॒ ध्रज॑न्तम् ॥३॥\n\nयः स्मा॑रुन्धा॒नो गध्या॑ स॒मत्सु॒ सनु॑तर॒श्चर॑ति॒ गोषु॒ गच्छ॑न् ।\n\nआ॒विर्ऋ॑जीको वि॒दथा॑ नि॒चिक्य॑त् तिरो अ॑र॒तिं पर्याप॑ आ॒योः ॥४॥\n\nउ॒त स्मै॑नं वस्त्र॒मथिं॒ न ता॒युमनु॑ क्रोशन्ति क्षि॒तयो॒ भरे॑षु ।\n\nनी॒चाय॑मानं॒ जसु॑रिं॒ न श्ये॒नं श्रव॒श्चाच्छा॑ पशु॒मच्च॑ यू॒थम् ॥५॥\n\nउ॒त स्मा॑सु प्रथ॒मः स॑रि॒ष्यन् नि वे॑वेति॒ श्रेणि॑भी॒ रथा॑नाम् ।\n\nस्रजं॑ कृण्वा॒नो जन्यो॒ न शुभ्वा॑ रे॒णुं रेरि॑हत् कि॒रणं॑ दद॒श्वान् ॥६॥\n\nउ॒त स्य वा॒जी सहु॑रिर्ऋ॒तावा॒ शुश्रू॑षमाणस्त॒न्वा॑ सम॒र्ये ।\n\nतुरं॑ य॒तीषु॑ तु॒रय॑न्नृजि॒प्योऽधि॑ भ्रु॒वोः कि॑रते रे॒णुमृ॒ञ्जन् ॥७॥\n\nउ॒त स्मा॑स्य तन्य॒तोरि॑व॒ द्योर्ऋ॑घाय॒तो अ॑भि॒युजो॑ भयन्ते ।\n\nय॒दा स॒हस्र॑म॒भि षी॒मयो॑धीद् दु॒र्वर्तु॑: स्मा भवति भी॒म ऋ॒ञ्जन् ॥८॥\n\nउ॒त स्मा॑स्य पनयन्ति॒ जना॑ जू॒तिं कृ॑ष्टि॒प्रो अ॒भिभू॑तिमा॒शोः ।\n\nउ॒तैन॑माहुः समि॒थे वि॒यन्त॒: परा॑ दधि॒क्रा अ॑सरत् स॒हस्रै॑: ॥९॥\n\nआ द॑धि॒क्राः शव॑सा॒ पञ्च॑ कृ॒ष्टीः सूर्य॑ इव॒ ज्योति॑षा॒पस्त॑तान ।\n\nस॒ह॒स्र॒साः श॑त॒सा वा॒ज्यर्वा॑ पृ॒णक्तु॒ मध्वा॒ समि॒मा वचां॑सि ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 39, + "text": "६ वामदेवो गौतमः। दधिक्राः। त्रिष्टुप्, ६ अनुष्टुप्।\n\nआ॒शुं द॑धि॒क्रां तमु॒ नु ष्ट॑वाम दि॒वस्पृ॑थि॒व्या उ॒त च॑र्किराम ।\n\nउ॒च्छन्ती॒र्मामु॒षस॑: सूदय॒न्त्वति॒ विश्वा॑नि दुरि॒तानि॑ पर्षन् ॥१॥\n\nम॒हश्च॑र्क॒र्म्यर्व॑तः क्रतु॒प्रा द॑धि॒क्राव्ण॑: पुरु॒वार॑स्य॒ वृष्ण॑: ।\n\nयं पू॒रुभ्यो॑ दीदि॒वांसं॒ नाग्निं द॒दथु॑र्मित्रावरुणा॒ ततु॑रिम् ॥२॥\n\nयो अश्व॑स्य दधि॒क्राव्णो॒ अका॑री॒त् समि॑द्धे अ॒ग्ना उ॒षसो॒ व्यु॑ष्टौ ।\n\nअना॑गसं॒ तमदि॑तिः कृणोतु॒ स मि॒त्रेण॒ वरु॑णेना स॒जोषा॑: ॥३॥\n\nद॒धि॒क्राव्ण॑ इ॒ष ऊ॒र्जो म॒हो यदम॑न्महि म॒रुतां॒ नाम॑ भ॒द्रम् ।\n\nस्व॒स्तये॒ वरु॑णं मि॒त्रम॒ग्निं हवा॑मह॒ इन्द्रं॒ वज्र॑बाहुम् ॥४॥\n\nइन्द्र॑मि॒वेदु॒भये॒ वि ह्व॑यन्त उ॒दीरा॑णा य॒ज्ञमु॑पप्र॒यन्त॑: ।\n\nद॒धि॒क्रामु॒ सूद॑नं॒ मर्त्या॑य द॒दथु॑र्मित्रावरुणा नो॒ अश्व॑म् ॥५॥\n\nद॒धि॒क्राव्णो॑ अकारिषं जि॒ष्णोरश्व॑स्य वा॒जिन॑: ।\n\nसु॒र॒भि नो॒ मुखा॑ कर॒त् प्र ण॒ आयूं॑षि तारिषत् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 40, + "text": "५ वामदेवो गौतमः। दधिक्राः, ५ सूर्यः।जगती, १ त्रिष्टुप्।\n\nद॒धि॒क्राव्ण॒ इदु॒ नु च॑र्किराम॒ विश्वा॒ इन्मामु॒षस॑: सूदयन्तु ।\n\nअ॒पाम॒ग्नेरु॒षस॒: सूर्य॑स्य॒ बृह॒स्पते॑राङ्गिर॒सस्य॑ जि॒ष्णोः ॥१॥\n\nसत्वा॑ भरि॒षो ग॑वि॒षो दु॑वन्य॒सच्छ्र॑व॒स्यादि॒ष उ॒षस॑स्तुरण्य॒सत् ।\n\nस॒त्यो द्र॒वो द्र॑व॒रः प॑तंग॒रो द॑धि॒क्रावेष॒मूर्जं॒ स्व॑र्जनत् ॥२॥\n\nउ॒त स्मा॑स्य॒ द्रव॑तस्तुरण्य॒तः प॒र्णं न वेरनु॑ वाति प्रग॒र्धिन॑: ।\n\nश्ये॒नस्ये॑व॒ ध्रज॑तो अङ्क॒सं परि॑ दधि॒क्राव्ण॑: स॒होर्जा तरि॑त्रतः ॥३॥\n\nउ॒त स्य वा॒जी क्षि॑प॒णिं तु॑रण्यति ग्री॒वायां॑ ब॒द्धो अ॑पिक॒क्ष आ॒सनि॑ ।\n\nक्रतुं॑ दधि॒क्रा अनु॑ सं॒तवी॑त्वत् प॒थामङ्कां॒स्यन्वा॒पनी॑फणत् ॥४॥\n\nहं॒सः शु॑चि॒षद् वसु॑रन्तरिक्ष॒सद्धोता॑ वेदि॒षदति॑थिर्दुरोण॒सत् ।\n\nनृ॒षद्व॑र॒सदृ॑त॒सद् व्यो॑म॒सद॒ब्जा गो॒जा ऋ॑त॒जा अ॑द्रि॒जा ऋ॒तम् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 41, + "text": "११ वामदेवो गौतमः। इन्द्रावरुणौ। त्रिष्टुप्।\n\nइन्द्रा॒ को वां॑ वरुणा सु॒म्नमा॑प॒ स्तोमो॑ ह॒विष्माँ॑ अ॒मृतो॒ न होता॑ ।\n\nयो वां॑ हृ॒दि क्रतु॑माँ अ॒स्मदु॒क्तः प॒स्पर्श॑दिन्द्रावरुणा॒ नम॑स्वान् ॥१॥\n\nइन्द्रा॑ ह॒ यो वरु॑णा च॒क्र आ॒पी दे॒वौ मर्त॑: स॒ख्याय॒ प्रय॑स्वान् ।\n\nस ह॑न्ति वृ॒त्रा स॑मि॒थेषु॒ शत्रू॒नवो॑भिर्वा म॒हद्भि॒: स प्र शृ॑ण्वे ॥२॥\n\nइन्द्रा॑ ह॒ रत्नं॒ वरु॑णा॒ धेष्ठे॒त्था नृभ्य॑: शशमा॒नेभ्य॒स्ता ।\n\nयदी॒ सखा॑या स॒ख्याय॒ सोमै॑: सु॒तेभि॑: सुप्र॒यसा॑ मा॒दयै॑ते ॥३॥\n\nइन्द्रा॑ यु॒वं व॑रुणा दि॒द्युम॑स्मि॒न्नोजि॑ष्ठमुग्रा॒ नि व॑धिष्टं॒ वज्र॑म् ।\n\nयो नो॑ दु॒रेवो॑ वृ॒कति॑र्द॒भीति॒स्तस्मि॑न् मिमाथाम॒भिभू॒त्योज॑: ॥४॥\n\nइन्द्रा॑ यु॒वं व॑रुणा भू॒तम॒स्या धि॒यः प्रे॒तारा॑ वृष॒भेव॑ धे॒नोः ।\n\nसा नो॑ दुहीय॒द् यव॑सेव ग॒त्वी स॒हस्र॑धारा॒ पय॑सा म॒ही गौः ॥५॥\n\nतो॒के हि॒ते तन॑य उ॒र्वरा॑सु॒ सूरो॒ दृशी॑के॒ वृष॑णश्च॒ पौंस्ये॑ ।\n\nइन्द्रा॑ नो॒ अत्र॒ वरु॑णा स्याता॒मवो॑भिर्द॒स्मा परि॑तक्म्यायाम् ॥६॥\n\nयु॒वामिद्ध्यव॑से पू॒र्व्याय॒ परि॒ प्रभू॑ती ग॒विष॑: स्वापी ।\n\nवृ॒णी॒महे॑ स॒ख्याय॑ प्रि॒याय॒ शूरा॒ मंहि॑ष्ठा पि॒तरे॑व श॒म्भू ॥७॥\n\nता वां॒ धियोऽव॑से वाज॒यन्ती॑रा॒जिं न ज॑ग्मुर्युव॒यूः सु॑दानू ।\n\nश्रि॒ये न गाव॒ उप॒ सोम॑मस्थु॒रिन्द्रं॒ गिरो॒ वरु॑णं मे मनी॒षाः ॥८॥\n\nइ॒मा इन्द्रं॒ वरु॑णं मे मनी॒षा अग्म॒न्नुप॒ द्रवि॑णमि॒च्छमा॑नाः ।\n\nउपे॑मस्थुर्जो॒ष्टार॑ इव॒ वस्वो॑ र॒घ्वीरि॑व॒ श्रव॑सो॒ भिक्ष॑माणाः ॥९॥\n\nअश्व्य॑स्य॒ त्मना॒ रथ्य॑स्य पु॒ष्टेर्नित्य॑स्य रा॒यः पत॑यः स्याम ।\n\nता च॑क्रा॒णा ऊ॒तिभि॒र्नव्य॑सीभिरस्म॒त्रा रायो॑ नि॒युत॑: सचन्ताम् ॥१०॥\n\nआ नो॑ बृहन्ता बृह॒तीभि॑रू॒ती इन्द्र॑ या॒तं व॑रुण॒ वाज॑सातौ ।\n\nयद् दि॒द्यव॒: पृत॑नासु प्र॒क्रीळा॒न् तस्य॑ वां स्याम सनि॒तार॑ आ॒जेः ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 42, + "text": "१० त्रसदस्युः पौरुकुत्स्यः। त्रसदस्युः, ७-१० इन्द्रावरुणौ। त्रिष्टुप्।\n\nमम॑ द्वि॒ता रा॒ष्ट्रं क्ष॒त्रिय॑स्य वि॒श्वायो॒र्विश्वे॑ अ॒मृता॒ यथा॑ नः ।\n\nक्रतुं॑ सचन्ते॒ वरु॑णस्य दे॒वा राजा॑मि कृ॒ष्टेरु॑प॒मस्य॑ व॒व्रेः ॥१॥\n\nअ॒हं राजा॒ वरु॑णो॒ मह्यं॒ तान्य॑सु॒र्या॑णि प्रथ॒मा धा॑रयन्त ।\n\nक्रतुं॑ सचन्ते॒ वरु॑णस्य दे॒वा राजा॑मि कृ॒ष्टेरु॑प॒मस्य॑ व॒व्रेः ॥२॥\n\nअ॒हमिन्द्रो॒ वरु॑ण॒स्ते म॑हि॒त्वोर्वी ग॑भी॒रे रज॑सी सु॒मेके॑ ।\n\nत्वष्टे॑व॒ विश्वा॒ भुव॑नानि वि॒द्वान् त्समै॑रयं॒ रोद॑सी धा॒रयं॑ च ॥३॥\n\nअ॒हम॒पो अ॑पिन्वमु॒क्षमा॑णा धा॒रयं॒ दिवं॒ सद॑न ऋ॒तस्य॑ ।\n\nऋ॒तेन॑ पु॒त्रो अदि॑तेर्ऋ॒तावो॒त त्रि॒धातु॑ प्रथय॒द्वि भूम॑ ॥४॥\n\nमां नर॒: स्वश्वा॑ वा॒जय॑न्तो॒ मां वृ॒ताः स॒मर॑णे हवन्ते ।\n\nकृ॒णोम्या॒जिं म॒घवा॒हमिन्द्र॒ इय॑र्मि रे॒णुम॒भिभू॑त्योजाः ॥५॥\n\nअ॒हं ता विश्वा॑ चकरं॒ नकि॑र्मा॒ दैव्यं॒ सहो॑ वरते॒ अप्र॑तीतम् ।\n\nयन्मा॒ सोमा॑सो म॒मद॒न्यदु॒क्थोभे भ॑येते॒ रज॑सी अपा॒रे ॥६॥\n\nवि॒दुष्टे॒ विश्वा॒ भुव॑नानि॒ तस्य॒ ता प्र ब्र॑वीषि॒ वरु॑णाय वेधः ।\n\nत्वं वृ॒त्राणि॑ शृण्विषे जघ॒न्वान् त्वं वृ॒ताँ अ॑रिणा इन्द्र॒ सिन्धू॑न् ॥७॥\n\nअ॒स्माक॒मत्र॑ पि॒तर॒स्त आ॑सन् त्स॒प्त ऋष॑यो दौर्ग॒हे ब॒ध्यमा॑ने ।\n\nत आय॑जन्त त्र॒सद॑स्युमस्या॒ इन्द्रं॒ न वृ॑त्र॒तुर॑मर्धदे॒वम् ॥८॥\n\nपु॒रु॒कुत्सा॑नी॒ हि वा॒मदा॑शद्ध॒व्येभि॑रिन्द्रावरुणा॒ नमो॑भिः ।\n\nअथा॒ राजा॑नं त्र॒सद॑स्युमस्या वृत्र॒हणं॑ ददथुरर्धदे॒वम् ॥९॥\n\nरा॒या व॒यं स॑स॒वांसो॑ मदेम ह॒व्येन॑ दे॒वा यव॑सेन॒ गाव॑: ।\n\nतां धे॒नुमि॑न्द्रावरुणा यु॒वं नो॑ वि॒श्वाहा॑ धत्त॒मन॑पस्फुरन्तीम् ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 43, + "text": "७ पुरुमीळहाजमीळहौ सौहोत्रौ। अश्विनौ। त्रिष्टुप्।\n\nक उ॑ श्रवत्कत॒मो य॒ज्ञिया॑नां व॒न्दारु॑ दे॒वः क॑त॒मो जु॑षाते ।\n\nकस्ये॒मां दे॒वीम॒मृते॑षु॒ प्रेष्ठां॑ हृ॒दि श्रे॑षाम सुष्टु॒तिं सु॑ह॒व्याम् ॥१॥\n\nको मृ॑ळाति कत॒म आग॑मिष्ठो दे॒वाना॑मु कत॒मः शम्भ॑विष्ठः ।\n\nरथं॒ कमा॑हुर्द्र॒वद॑श्वमा॒शुं यं सूर्य॑स्य दुहि॒तावृ॑णीत ॥२॥\n\nम॒क्षू हि ष्मा॒ गच्छ॑थ॒ ईव॑तो॒ द्यूनिन्द्रो॒ न श॒क्तिं परि॑तक्म्यायाम् ।\n\nदि॒व आजा॑ता दि॒व्या सु॑प॒र्णा कया॒ शची॑नां भवथ॒: शचि॑ष्ठा ॥३॥\n\nका वां॑ भू॒दुप॑माति॒: कया॑ न॒ आश्वि॑ना गमथो हू॒यमा॑ना ।\n\nको वां॑ म॒हश्चि॒त् त्यज॑सो अ॒भीक॑ उरु॒ष्यतं॑ माध्वी दस्रा न ऊ॒ती ॥४॥\n\nउ॒रु वां॒ रथ॒: परि॑ नक्षति॒ द्यामा यत् स॑मु॒द्राद॒भि वर्त॑ते वाम् ।\n\nमध्वा॑ माध्वी॒ मधु॑ वां प्रुषाय॒न् यत् सीं॑ वां॒ पृक्षो॑ भु॒रज॑न्त प॒क्वाः ॥५॥\n\nसिन्धु॑र्ह वां र॒सया॑ सिञ्च॒दश्वा॑न् घृ॒णा वयो॑ऽरु॒षास॒: परि॑ ग्मन् ।\n\nतदू॒ षु वा॑मजि॒रं चे॑ति॒ यानं॒ येन॒ पती॒ भव॑थः सू॒र्याया॑: ॥६॥\n\nइ॒हेह॒ यद् वां॑ सम॒ना प॑पृ॒क्षे सेयम॒स्मे सु॑म॒तिर्वा॑जरत्ना ।\n\nउ॒रु॒ष्यतं॑ जरि॒तारं॑ यु॒वं ह॑ श्रि॒तः कामो॑ नासत्या युव॒द्रिक् ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 44, + "text": "७ पुरुमीळहाजमीळहौ सौहोत्रौ। अश्विनौ। त्रिष्टुप्।\n\nतं वां॒ रथं॑ व॒यम॒द्या हु॑वेम पृथु॒ज्रय॑मश्विना॒ संग॑तिं॒ गोः ।\n\nयः सू॒र्यां वह॑ति वन्धुरा॒युर्गिर्वा॑हसं पुरु॒तमं॑ वसू॒युम् ॥१॥\n\nयु॒वं श्रिय॑मश्विना दे॒वता॒ तां दिवो॑ नपाता वनथ॒: शची॑भिः ।\n\nयु॒वोर्वपु॑र॒भि पृक्ष॑: सचन्ते॒ वह॑न्ति॒ यत् क॑कु॒हासो॒ रथे॑ वाम् ॥२॥\n\nको वा॑म॒द्या क॑रते रा॒तह॑व्य ऊ॒तये॑ वा सुत॒पेया॑य वा॒र्कैः ।\n\nऋ॒तस्य॑ वा व॒नुषे॑ पू॒र्व्याय॒ नमो॑ येमा॒नो अ॑श्वि॒ना व॑वर्तत् ॥३॥\n\nहि॒र॒ण्यये॑न पुरुभू॒ रथे॑ने॒मं य॒ज्ञं ना॑स॒त्योप॑ यातम् ।\n\nपिबा॑थ॒ इन्मधु॑नः सो॒म्यस्य॒ दध॑थो॒ रत्नं॑ विध॒ते जना॑य ॥४॥\n\nआ नो॑ यातं दि॒वो अच्छा॑ पृथि॒व्या हि॑र॒ण्यये॑न सु॒वृता॒ रथे॑न ।\n\nमा वा॑म॒न्ये नि य॑मन् देव॒यन्त॒: सं यद् द॒दे नाभि॑: पू॒र्व्या वा॑म् ॥५॥\n\nनू नो॑ र॒यिं पु॑रु॒वीरं॑ बृ॒हन्तं॒ दस्रा॒ मिमा॑थामु॒भये॑ष्व॒स्मे ।\n\nनरो॒ यद् वा॑मश्विना॒ स्तोम॒माव॑न् त्स॒धस्तु॑तिमाजमी॒ळहासो॑ अग्मन् ॥६॥\n\nइ॒हेह॒ यद् वां॑ सम॒ना प॑पृ॒क्षे सेयम॒स्मे सु॑म॒तिर्वा॑जरत्ना ।\n\nउ॒रु॒ष्यतं॑ जरि॒तारं॑ यु॒वं ह॑ श्रि॒तः कामो॑ नासत्या युव॒द्रिक् ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 45, + "text": "७ वामदेवो गौतमः। अश्विनौ। जगती, ७ त्रिष्टुप् ।\n\nए॒ष स्य भा॒नुरुदि॑यर्ति यु॒ज्यते॒ रथ॒: परि॑ज्मा दि॒वो अ॒स्य सान॑वि ।\n\nपृ॒क्षासो॑ अस्मिन् मिथु॒ना अधि॒ त्रयो॒ दृति॑स्तु॒रीयो॒ मधु॑नो॒ वि र॑प्शते ॥१॥\n\nउद् वां॑ पृ॒क्षासो॒ मधु॑मन्त ईरते॒ रथा॒ अश्वा॑स उ॒षसो॒ व्यु॑ष्टिषु ।\n\nअ॒पो॒र्णु॒वन्त॒स्तम॒ आ परी॑वृतं॒ स्व१र्ण शु॒क्रं त॒न्वन्त॒ आ रज॑: ॥२॥\n\nमध्व॑: पिबतं मधु॒पेभि॑रा॒सभि॑रु॒त प्रि॒यं मधु॑ने युञ्जाथां॒ रथ॑म् ।\n\nआ व॑र्त॒निं मधु॑ना जिन्वथस्प॒थो दृतिं॑ वहेथे॒ मधु॑मन्तमश्विना ॥३॥\n\nहं॒सासो॒ ये वां॒ मधु॑मन्तो अ॒स्रिधो॒ हिर॑ण्यपर्णा उ॒हुव॑ उष॒र्बुध॑: ।\n\nउ॒द॒प्रुतो॑ म॒न्दिनो॑ मन्दिनि॒स्पृशो॒ मध्वो॒ न मक्ष॒: सव॑नानि गच्छथः ॥४॥\n\nस्व॒ध्व॒रासो॒ मधु॑मन्तो अ॒ग्नय॑ उ॒स्रा ज॑रन्ते॒ प्रति॒ वस्तो॑र॒श्विना॑ ।\n\nयन्नि॒क्तह॑स्तस्त॒रणि॑र्विचक्ष॒णः सोमं॑ सु॒षाव॒ मधु॑मन्त॒मद्रि॑भिः ॥५॥\n\nआ॒के॒नि॒पासो॒ अह॑भि॒र्दवि॑ध्वत॒: स्व१र्ण शु॒क्रं त॒न्वन्त॒ आ रज॑: ।\n\nसूर॑श्चि॒दश्वा॑न् युयुजा॒न ई॑यते॒ विश्वाँ॒ अनु॑ स्व॒धया॑ चेतथस्प॒थः ॥६॥\n\nप्र वा॑मवोचमश्विना धियं॒धा रथ॒: स्वश्वो॑ अ॒जरो॒ यो अस्ति॑ ।\n\nयेन॑ स॒द्यः परि॒ रजां॑सि या॒थो ह॒विष्म॑न्तं त॒रणिं॑ भो॒जमच्छ॑ ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 46, + "text": "७ वामदेवो गौतमः। इन्द्रवायू, १ वायुः। गायत्री।\n\nअग्रं॑ पिबा॒ मधू॑नां सु॒तं वा॑यो॒ दिवि॑ष्टिषु । त्वं हि पू॑र्व॒पा असि॑ ॥१॥\n\nश॒तेना॑ नो अ॒भिष्टि॑भिर्नि॒युत्वाँ॒ इन्द्र॑सारथिः । वायो॑ सु॒तस्य॑ तृम्पतम् ॥२॥\n\nआ वां॑ स॒हस्रं॒ हर॑य॒ इन्द्र॑वायू अ॒भि प्रय॑: । वह॑न्तु॒ सोम॑पीतये ॥३॥\n\nरथं॒ हिर॑ण्यवन्धुर॒मिन्द्र॑वायू स्वध्व॒रम् । आ हि स्थाथो॑ दिवि॒स्पृश॑म् ॥४॥\n\nरथे॑न पृथु॒पाज॑सा दा॒श्वांस॒मुप॑ गच्छतम् । इन्द्र॑वायू इ॒हा ग॑तम् ॥५॥\n\nइन्द्र॑वायू अ॒यं सु॒तस्तं दे॒वेभि॑: स॒जोष॑सा । पिब॑तं दा॒शुषो॑ गृ॒हे ॥६॥\n\nइ॒ह प्र॒याण॑मस्तु वा॒मिन्द्र॑वायू वि॒मोच॑नम् । इ॒ह वां॒ सोम॑पीतये ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 47, + "text": "४ वामदेवो गौतमः। इन्द्रवायू, १ वायुः। अनुष्टुप् ।\n\n वायो॑ शु॒क्रो अ॑यामि ते॒ मध्वो॒ अग्रं॒ दिवि॑ष्टिषु ।\n\n आ या॑हि॒ सोम॑पीतये स्पा॒र्हो दे॑व नि॒युत्व॑ता ॥१॥\n\n इन्द्र॑श्च वायवेषां॒ सोमा॑नां पी॒तिम॑र्हथः ।\n\n यु॒वां हि यन्तीन्द॑वो नि॒म्नमापो॒ न स॒ध्र्य॑क् ॥२॥\n\n वाय॒विन्द्र॑श्च शु॒ष्मिणा॑ स॒रथं॑ शवसस्पती ।\n\n नि॒युत्व॑न्ता न ऊ॒तय॒ आ या॑तं॒ सोम॑पीतये ॥३॥\n\n या वां॒ सन्ति॑ पुरु॒स्पृहो॑ नि॒युतो॑ दा॒शुषे॑ नरा ।\n\n अ॒स्मे ता य॑ज्ञवाह॒सेन्द्र॑वायू॒ नि य॑च्छतम् ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 48, + "text": "५ वामदेवो गौतमः। वायुः। अनुष्टुप्।\n\nवि॒हि होत्रा॒ अवी॑ता॒ विपो॒ न रायो॑ अ॒र्यः ।\n\nवाय॒वा च॒न्द्रेण॒ रथे॑न या॒हि सु॒तस्य॑ पी॒तये॑ ॥१॥\n\nनि॒र्यु॒वा॒णो अश॑स्तीर्नि॒युत्वाँ॒ इन्द्र॑सारथिः ।\n\nवाय॒वा च॒न्द्रेण॒ रथे॑न या॒हि सु॒तस्य॑ पी॒तये॑ ॥२॥\n\nअनु॑ कृ॒ष्णे वसु॑धिती ये॒माते॑ वि॒श्वपे॑शसा ।\n\nवाय॒वा च॒न्द्रेण॒ रथे॑न या॒हि सु॒तस्य॑ पी॒तये॑ ॥३॥\n\nवह॑न्तु त्वा मनो॒युजो॑ यु॒क्तासो॑ नव॒तिर्नव॑ ।\n\nवाय॒वा च॒न्द्रेण॒ रथे॑न या॒हि सु॒तस्य॑ पी॒तये॑ ॥४॥\n\nवायो॑ श॒तं हरी॑णां यु॒वस्व॒ पोष्या॑णाम् ।\n\nउ॒त वा॑ ते सह॒स्रिणो॒ रथ॒ आ या॑तु॒ पाज॑सा ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 49, + "text": "६ वामदेवो गौतमः। इन्द्राबृहस्पती। गायत्री।\n\nइ॒दं वा॑मा॒स्ये॑ ह॒विः प्रि॒यमि॑न्द्राबृहस्पती । उ॒क्थं मद॑श्च शस्यते ॥१॥\n\nअ॒यं वां॒ परि॑ षिच्यते॒ सोम॑ इन्द्राबृहस्पती । चारु॒र्मदा॑य पी॒तये॑ ॥२॥\n\nआ न॑ इन्द्राबृहस्पती गृ॒हमिन्द्र॑श्च गच्छतम् । सो॒म॒पा सोम॑पीतये ॥३॥\n\nअ॒स्मे इ॑न्द्राबृहस्पती र॒यिं ध॑त्तं शत॒ग्विन॑म् । अश्वा॑वन्तं सह॒स्रिण॑म् ॥४॥\n\nइन्द्रा॒बृह॒स्पती॑ व॒यं सु॒ते गी॒र्भिर्ह॑वामहे । अ॒स्य सोम॑स्य पी॒तये॑ ॥५॥\n\nसोम॑मिन्द्राबृहस्पती॒ पिब॑तं दा॒शुषो॑ गृ॒हे । मा॒दये॑थां॒ तदो॑कसा ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 50, + "text": "११ वामदेवो गौतमः। बृहस्पतिः, १०-११ इन्द्राबृहस्पती । त्रिष्टुप्, १० जगती।\n\nयस्त॒स्तम्भ॒ सह॑सा॒ वि ज्मो अन्ता॒न् बृह॒स्पति॑स्त्रिषध॒स्थो रवे॑ण ।\n\nतं प्र॒त्नास॒ ऋष॑यो॒ दीध्या॑नाः पु॒रो विप्रा॑ दधिरे म॒न्द्रजि॑ह्वम् ॥१॥\n\nधु॒नेत॑यः सुप्रके॒तं मद॑न्तो॒ बृह॑स्पते अ॒भि ये न॑स्तत॒स्रे ।\n\nपृष॑न्तं सृ॒प्रमद॑ब्धमू॒र्वं बृह॑स्पते॒ रक्ष॑तादस्य॒ योनि॑म् ॥२॥\n\nबृह॑स्पते॒ या प॑र॒मा प॑रा॒वदत॒ आ त॑ ऋत॒स्पृशो॒ नि षे॑दुः ।\n\nतुभ्यं॑ खा॒ता अ॑व॒ता अद्रि॑दुग्धा॒ मध्व॑: श्चोतन्त्य॒भितो॑ विर॒प्शम् ॥३॥\n\nबृह॒स्पति॑: प्रथ॒मं जाय॑मानो म॒हो ज्योति॑षः पर॒मे व्यो॑मन् ।\n\nस॒प्तास्य॑स्तुविजा॒तो रवे॑ण॒ वि स॒प्तर॑श्मिरधम॒त् तमां॑सि ॥४॥\n\nस सु॒ष्टुभा॒ स ऋक्व॑ता ग॒णेन॑ व॒लं रु॑रोज फलि॒गं रवे॑ण ।\n\nबृह॒स्पति॑रु॒स्रिया॑ हव्य॒सूद॒: कनि॑क्रद॒द् वाव॑शती॒रुदा॑जत् ॥५॥\n\nए॒वा पि॒त्रे वि॒श्वदे॑वाय॒ वृष्णे॑ य॒ज्ञैर्वि॑धेम॒ नम॑सा ह॒विर्भि॑: ।\n\nबृह॑स्पते सुप्र॒जा वी॒रव॑न्तो व॒यं स्या॑म॒ पत॑यो रयी॒णाम् ॥६॥\n\nस इद् राजा॒ प्रति॑जन्यानि॒ विश्वा॒ शुष्मे॑ण तस्थाव॒भि वी॒र्ये॑ण ।\n\nबृह॒स्पतिं॒ यः सुभृ॑तं बि॒भर्ति॑ वल्गू॒यति॒ वन्द॑ते पूर्व॒भाज॑म् ॥७॥\n\nस इत् क्षे॑ति॒ सुधि॑त॒ ओक॑सि॒ स्वे तस्मा॒ इळा॑ पिन्वते विश्व॒दानी॑म् ।\n\nतस्मै॒ विश॑: स्व॒यमे॒वा न॑मन्ते॒ यस्मि॑न् ब्र॒ह्मा राज॑नि॒ पूर्व॒ एति॑ ॥८॥\n\nअप्र॑तीतो जयति॒ सं धना॑नि॒ प्रति॑जन्यान्यु॒त या सज॑न्या ।\n\nअ॒व॒स्यवे॒ यो वरि॑वः कृ॒णोति॑ ब्र॒ह्मणे॒ राजा॒ तम॑वन्ति दे॒वाः ॥९॥\n\nइन्द्र॑श्च॒ सोमं॑ पिबतं बृहस्पते॒ऽस्मिन् य॒ज्ञे म॑न्दसा॒ना वृ॑षण्वसू ।\n\nआ वां॑ विश॒न्त्विन्द॑वः स्वा॒भुवो॒ऽस्मे र॒यिं सर्व॑वीरं॒ नि य॑च्छतम् ॥१०॥\n\nबृह॑स्पत इन्द्र॒ वर्ध॑तं न॒: सचा॒ सा वां॑ सुम॒तिर्भू॑त्व॒स्मे ।\n\nअ॒वि॒ष्टं धियो॑ जिगृ॒तं पुरं॑धीर्जज॒स्तम॒र्यो व॒नुषा॒मरा॑तीः ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 51, + "text": "११ वामदेवो गौतमः। उषाः। गायत्री।\n\nइ॒दमु॒ त्यत् पु॑रु॒तमं॑ पु॒रस्ता॒ज्ज्योति॒स्तम॑सो व॒युना॑वदस्थात् ।\n\nनू॒नं दि॒वो दु॑हि॒तरो॑ विभा॒तीर्गा॒तुं कृ॑णवन्नु॒षसो॒ जना॑य ॥१॥\n\nअस्थु॑रु चि॒त्रा उ॒षस॑: पु॒रस्ता॑न्मि॒ता इ॑व॒ स्वर॑वोऽध्व॒रेषु॑ ।\n\nव्यू॑ व्र॒जस्य॒ तम॑सो॒ द्वारो॒च्छन्ती॑रव्र॒ञ्छुच॑यः पाव॒काः ॥२॥\n\nउ॒च्छन्ती॑र॒द्य चि॑तयन्त भो॒जान् रा॑धो॒देया॑यो॒षसो॑ म॒घोनी॑: ।\n\nअ॒चि॒त्रे अ॒न्तः प॒णय॑: सस॒न्त्वबु॑ध्यमाना॒स्तम॑सो॒ विम॑ध्ये ॥३॥\n\nकु॒वित् स दे॑वीः स॒नयो॒ नवो॑ वा॒ यामो॑ बभू॒यादु॑षसो वो अ॒द्य ।\n\nयेना॒ नव॑ग्वे॒ अङ्गि॑रे॒ दश॑ग्वे स॒प्तास्ये॑ रेवती रे॒वदू॒ष ॥४॥\n\nयू॒यं हि दे॑वीर्ऋत॒युग्भि॒रश्वै॑: परिप्रया॒थ भुव॑नानि स॒द्यः ।\n\nप्र॒बो॒धय॑न्तीरुषसः स॒सन्तं॑ द्वि॒पाच्चतु॑ष्पाच्च॒रथा॑य जी॒वम् ॥५॥\n\nक्व॑ स्विदासां कत॒मा पु॑रा॒णी यया॑ वि॒धाना॑ विद॒धुर्ऋ॑भू॒णाम् ।\n\nशुभं॒ यच्छु॒भ्रा उ॒षस॒श्चर॑न्ति॒ न वि ज्ञा॑यन्ते स॒दृशी॑रजु॒र्याः ॥६॥\n\nता घा॒ ता भ॒द्रा उ॒षस॑: पु॒रासु॑रभि॒ष्टिद्यु॑म्ना ऋ॒तजा॑तसत्याः ।\n\nयास्वी॑जा॒नः श॑शमा॒न उ॒क्थैः स्तु॒वञ्छंस॒न् द्रवि॑णं स॒द्य आप॑ ॥७॥\n\nता आ च॑रन्ति सम॒ना पु॒रस्ता॑त् समा॒नत॑: सम॒ना प॑प्रथा॒नाः ।\n\nऋ॒तस्य॑ दे॒वीः सद॑सो बुधा॒ना गवां॒ न सर्गा॑ उ॒षसो॑ जरन्ते ॥८॥\n\nता इन्न्वे॒३व स॑म॒ना स॑मा॒नीरमी॑तवर्णा उ॒षस॑श्चरन्ति ।\n\nगूह॑न्ती॒रभ्व॒मसि॑तं॒ रुश॑द्भिः शु॒क्रास्त॒नूभि॒: शुच॑यो रुचा॒नाः ॥९॥\n\nर॒यिं दि॑वो दुहितरो विभा॒तीः प्र॒जाव॑न्तं यच्छता॒स्मासु॑ देवीः ।\n\nस्यो॒नादा व॑: प्रति॒बुध्य॑मानाः सु॒वीर्य॑स्य॒ पत॑यः स्याम ॥१०॥\n\nतद् वो॑ दिवो दुहितरो विभा॒तीरुप॑ ब्रुव उषसो य॒ज्ञके॑तुः ।\n\nव॒यं स्या॑म य॒शसो॒ जने॑षु॒ तद् द्यौश्च॑ ध॒त्तां पृ॑थि॒वी च॑ दे॒वी ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 52, + "text": "७ वामदेवो गौतमः। उषाः। गायत्री।\n\nप्रति॒ ष्या सू॒नरी॒ जनी॑ व्यु॒च्छन्ती॒ परि॒ स्वसु॑: । दि॒वो अ॑दर्शि दुहि॒ता ॥१॥\n\nअश्वे॑व चि॒त्रारु॑षी मा॒ता गवा॑मृ॒ताव॑री । सखा॑भूद॒श्विनो॑रु॒षाः ॥२॥\n\nउ॒त सखा॑स्य॒श्विनो॑रु॒त मा॒ता गवा॑मसि । उ॒तोषो॒ वस्व॑ ईशिषे ॥३॥\n\nया॒व॒यद्द्वे॑षसं त्वा चिकि॒त्वित् सू॑नृतावरि । प्रति॒ स्तोमै॑रभुत्स्महि ॥४॥\n\nप्रति॑ भ॒द्रा अ॑दृक्षत॒ गवां॒ सर्गा॒ न र॒श्मय॑: । ओषा अ॑प्रा उ॒रु ज्रय॑: ॥५॥\n\nआ॒प॒प्रुषी॑ विभावरि॒ व्या॑व॒र्ज्योति॑षा॒ तम॑: । उषो॒ अनु॑ स्व॒धाम॑व ॥६॥\n\nआ द्यां त॑नोषि र॒श्मिभि॒रान्तरि॑क्षमु॒रु प्रि॒यम् । उष॑: शु॒क्रेण॑ शो॒चिषा॑ ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 53, + "text": "७ वामदेवो गौतमः। सविता। जगती।\n\nतद् दे॒वस्य॑ सवि॒तुर्वार्यं॑ म॒हद् वृ॑णी॒महे॒ असु॑रस्य॒ प्रचे॑तसः ।\n\nछ॒र्दिर्येन॑ दा॒शुषे॒ यच्छ॑ति॒ त्मना॒ तन्नो॑ म॒हाँ उद॑यान् दे॒वो अ॒क्तुभि॑: ॥१॥\n\nदि॒वो ध॒र्ता भुव॑नस्य प्र॒जाप॑तिः पि॒शङ्गं॑ द्रा॒पिं प्रति॑ मुञ्चते क॒विः ।\n\nवि॒च॒क्ष॒णः प्र॒थय॑न्नापृ॒णन्नु॒र्वजी॑जनत् सवि॒ता सु॒म्नमु॒क्थ्य॑म् ॥२॥\n\nआप्रा॒ रजां॑सि दि॒व्यानि॒ पार्थि॑वा॒ श्लोकं॑ दे॒वः कृ॑णुते॒ स्वाय॒ धर्म॑णे ।\n\nप्र बा॒हू अ॑स्राक् सवि॒ता सवी॑मनि निवे॒शय॑न्प्रसु॒वन्न॒क्तुभि॒र्जग॑त् ॥३॥\n\nअदा॑भ्यो॒ भुव॑नानि प्र॒चाक॑शद् व्र॒तानि॑ दे॒वः स॑वि॒ताभि र॑क्षते ।\n\nप्रास्रा॑ग्बा॒हू भुव॑नस्य प्र॒जाभ्यो॑ धृ॒तव्र॑तो म॒हो अज्म॑स्य राजति ॥४॥\n\nत्रिर॒न्तरि॑क्षं सवि॒ता म॑हित्व॒ना त्री रजां॑सि परि॒भुस्त्रीणि॑ रोच॒ना ।\n\nति॒स्रो दिव॑: पृथि॒वीस्ति॒स्र इ॑न्वति त्रि॒भिर्व्र॒तैर॒भि नो॑ रक्षति॒ त्मना॑ ॥५॥\n\nबृ॒हत्सु॑म्नः प्रसवी॒ता नि॒वेश॑नो॒ जग॑तः स्था॒तुरु॒भय॑स्य॒ यो व॒शी ।\n\nस नो॑ दे॒वः स॑वि॒ता शर्म॑ यच्छत्व॒स्मे क्षया॑य त्रि॒वरू॑थ॒मंह॑सः ॥६॥\n\nआग॑न् दे॒व ऋ॒तुभि॒र्वर्ध॑तु॒ क्षयं॒ दधा॑तु नः सवि॒ता सु॑प्र॒जामिष॑म् ।\n\nस न॑: क्ष॒पाभि॒रह॑भिश्च जिन्वतु प्र॒जाव॑न्तं र॒यिम॒स्मे समि॑न्वतु ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 54, + "text": "६ वामदेवो गौतमः। सविता।जगती, ६ त्रिष्टुप्।\n\nअभू॑द् दे॒वः स॑वि॒ता वन्द्यो॒ नु न॑ इ॒दानी॒मह्न॑ उप॒वाच्यो॒ नृभि॑: ।\n\nवि यो रत्ना॒ भज॑ति मान॒वेभ्य॒: श्रेष्ठं॑ नो॒ अत्र॒ द्रवि॑णं॒ यथा॒ दध॑त् ॥१॥\n\nदे॒वेभ्यो॒ हि प्र॑थ॒मं य॒ज्ञिये॑भ्योऽमृत॒त्वं सु॒वसि॑ भा॒गमु॑त्त॒मम् ।\n\nआदिद् दा॒मानं॑ सवित॒र्व्यू॑र्णुषेऽनूची॒ना जी॑वि॒ता मानु॑षेभ्यः ॥२॥\n\nअचि॑त्ती॒ यच्च॑कृ॒मा दैव्ये॒ जने॑ दी॒नैर्दक्षै॒: प्रभू॑ती पूरुष॒त्वता॑ ।\n\nदे॒वेषु॑ च सवित॒र्मानु॑षेषु च॒ त्वं नो॒ अत्र॑ सुवता॒दना॑गसः ॥३॥\n\nन प्र॒मिये॑ सवि॒तुर्दैव्य॑स्य॒ तद् यथा॒ विश्वं॒ भुव॑नं धारयि॒ष्यति॑ ।\n\nयत् पृ॑थि॒व्या वरि॑म॒न्ना स्व॑ङ्गु॒रिर्वर्ष्म॑न् दि॒वः सु॒वति॑ स॒त्यम॑स्य॒ तत् ॥४॥\n\nइन्द्र॑ज्येष्ठान् बृ॒हद्भ्य॒: पर्व॑तेभ्य॒: क्षयाँ॑ एभ्यः सुवसि प॒स्त्या॑वतः ।\n\nयथा॑यथा प॒तय॑न्तो वियेमि॒र ए॒वैव त॑स्थुः सवितः स॒वाय॑ ते ॥५॥\n\nये ते॒ त्रिरह॑न् त्सवितः स॒वासो॑ दि॒वेदि॑वे॒ सौभ॑गमासु॒वन्ति॑ ।\n\nइन्द्रो॒ द्यावा॑पृथि॒वी सिन्धु॑र॒द्भिरा॑दि॒त्यैर्नो॒ अदि॑ति॒: शर्म॑ यंसत् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 55, + "text": "१० वामदेवो गौतमः। विश्वे देवाः। त्रिष्टुप् ८-१० गायत्री ।\n\nको व॑स्त्रा॒ता व॑सव॒: को व॑रू॒ता द्यावा॑भूमी अदिते॒ त्रासी॑थां नः ।\n\nसही॑यसो वरुण मित्र॒ मर्ता॒त् को वो॑ऽध्व॒रे वरि॑वो धाति देवाः ॥१॥\n\nप्र ये धामा॑नि पू॒र्व्याण्यर्चा॒न् वि यदु॒च्छान् वि॑यो॒तारो॒ अमू॑राः ।\n\nवि॒धा॒तारो॒ वि ते द॑धु॒रज॑स्रा ऋ॒तधी॑तयो रुरुचन्त द॒स्माः ॥२॥\n\nप्र प॒स्त्या॒३मदि॑तिं॒ सिन्धु॑म॒र्कैः स्व॒स्तिमी॑ळे स॒ख्याय॑ दे॒वीम् ।\n\nउ॒भे यथा॑ नो॒ अह॑नी नि॒पात॑ उ॒षासा॒नक्ता॑ करता॒मद॑ब्धे ॥३॥\n\nव्य॑र्य॒मा वरु॑णश्चेति॒ पन्था॑मि॒षस्पति॑: सुवि॒तं गा॒तुम॒ग्निः ।\n\nइन्द्रा॑विष्णू नृ॒वदु॒ षु स्तवा॑ना॒ शर्म॑ नो यन्त॒मम॑व॒द् वरू॑थम् ॥४॥\n\nआ पर्व॑तस्य म॒रुता॒मवां॑सि दे॒वस्य॑ त्रा॒तुर॑व्रि॒ भग॑स्य ।\n\nपात् पति॒र्जन्या॒दंह॑सो नो मि॒त्रो मि॒त्रिया॑दु॒त न॑ उरुष्येत् ॥५॥\n\nनू रो॑दसी॒ अहि॑ना बु॒ध्न्ये॑न स्तुवी॒त दे॑वी॒ अप्ये॑भिरि॒ष्टैः ।\n\nस॒मु॒द्रं न सं॒चर॑णे सनि॒ष्यवो॑ घ॒र्मस्व॑रसो न॒द्यो॒३ अप॑ व्रन् ॥६॥\n\nदे॒वैर्नो॑ दे॒व्यदि॑ति॒र्नि पा॑तु दे॒वस्त्रा॒ता त्रा॑यता॒मप्र॑युच्छन् ।\n\nन॒हि मि॒त्रस्य॒ वरु॑णस्य धा॒सिमर्हा॑मसि प्र॒मियं॒ सान्व॒ग्नेः ॥७॥\n\nअ॒ग्निरी॑शे वस॒व्य॑स्या॒ग्निर्म॒हः सौभ॑गस्य । तान्य॒स्मभ्यं॑ रासते ॥८॥\n\nउषो॑ मघो॒न्या व॑ह॒ सूनृ॑ते॒ वार्या॑ पु॒रु । अ॒स्मभ्यं॑ वाजिनीवति ॥९॥\n\nतत् सु न॑: सवि॒ता भगो॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॑र्य॒मा । इन्द्रो॑ नो॒ राध॒सा ग॑मत् ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 56, + "text": "७ वामदेवो गौतमः। द्यावापृथिवी।त्रिष्टुप्, ५-७ गायत्री।\n\nम॒ही द्यावा॑पृथि॒वी इ॒ह ज्येष्ठे॑ रु॒चा भ॑वतां शु॒चय॑द्भिर॒र्कैः ।\n\nयत् सीं॑ वरि॑ष्ठे बृह॒ती वि॑मि॒न्वन् रु॒वद्धो॒क्षा प॑प्रथा॒नेभि॒रेवै॑: ॥१॥\n\nदे॒वी दे॒वेभि॑र्यज॒ते यज॑त्रै॒रमि॑नती तस्थतुरु॒क्षमा॑णे ।\n\nऋ॒ताव॑री अ॒द्रुहा॑ दे॒वपु॑त्रे य॒ज्ञस्य॑ ने॒त्री शु॒चय॑द्भिर॒र्कैः ॥२॥\n\nस इत् स्वपा॒ भुव॑नेष्वास॒ य इ॒मे द्यावा॑पृथि॒वी ज॒जान॑ ।\n\nउ॒र्वी ग॑भी॒रे रज॑सी सु॒मेके॑ अवं॒शे धीर॒: शच्या॒ समै॑रत् ॥३॥\n\nनू रो॑दसी बृ॒हद्भि॑र्नो॒ वरू॑थै॒: पत्नी॑वद्भिरि॒षय॑न्ती स॒जोषा॑: ।\n\nउ॒रू॒ची विश्वे॑ यज॒ते नि पा॑तं धि॒या स्या॑म र॒थ्य॑: सदा॒साः ॥४॥\n\nप्र वां॒ महि॒ द्यवी॑ अ॒भ्युप॑स्तुतिं भरामहे । शुची॒ उप॒ प्रश॑स्तये ॥५॥\n\nपु॒ना॒ने त॒न्वा॑ मि॒थः स्वेन॒ दक्षे॑ण राजथः । ऊ॒ह्याथे॑ स॒नादृ॒तम् ॥६॥\n\nम॒ही मि॒त्रस्य॑ साधथ॒स्तर॑न्ती॒ पिप्र॑ती ऋ॒तम् । परि॑ य॒ज्ञं नि षे॑दथुः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 57, + "text": "८ वामदेवो गौतमः। १-३ क्षेत्रपतिः, ४ शुनः, ५, ८ शुनासीरौ, ६-७ सीता। अनुष्टुप्, ५ पुर उष्णिक्, २, ३, ८ त्रिष्टुप्।\n\nक्षेत्र॑स्य॒ पति॑ना व॒यं हि॒तेने॑व जयामसि ।\n\nगामश्वं॑ पोषयि॒त्न्वा स नो॑ मृळाती॒दृशे॑ ॥१॥\n\nक्षेत्र॑स्य पते॒ मधु॑मन्तमू॒र्मिं धे॒नुरि॑व॒ पयो॑ अ॒स्मासु॑ धुक्ष्व ।\n\nम॒धु॒श्चुतं॑ घृ॒तमि॑व॒ सुपू॑तमृ॒तस्य॑ न॒: पत॑यो मृळयन्तु ॥२॥\n\nमधु॑मती॒रोष॑धी॒र्द्याव॒ आपो॒ मधु॑मन्नो भवत्व॒न्तरि॑क्षम् ।\n\nक्षेत्र॑स्य॒ पति॒र्मधु॑मान् नो अ॒स्त्वरि॑ष्यन्तो॒ अन्वे॑नं चरेम ॥३॥\n\nशु॒नं वा॒हाः शु॒नं नर॑: शु॒नं कृ॑षतु॒ लाङ्ग॑लम् ।\n\nशु॒नं व॑र॒त्रा ब॑ध्यन्तां शु॒नमष्ट्रा॒मुदि॑ङ्गय ॥४॥\n\nशुना॑सीरावि॒मां वाचं॑ जुषेथां॒ यद् दि॒वि च॒क्रथु॒: पय॑: । तेने॒मामुप॑ सिञ्चतम् ॥५॥\n\nअ॒र्वाची॑ सुभगे भव॒ सीते॒ वन्दा॑महे त्वा । यथा॑ नः सु॒भगास॑सि॒ यथा॑ नः सु॒फलास॑सि ॥६॥\n\nइन्द्र॒: सीतां॒ नि गृ॑ह्णातु॒ तां पू॒षानु॑ यच्छतु । सा न॒: पय॑स्वती दुहा॒मुत्त॑रामुत्तरां॒ समा॑म् ॥७॥\n\nशु॒नं न॒: फाला॒ वि कृ॑षन्तु॒ भूमिं॑ शु॒नं की॒नाशा॑ अ॒भि य॑न्तु वा॒हैः ।\n\nशु॒नं प॒र्जन्यो॒ मधु॑ना॒ पयो॑भि॒: शुना॑सीरा शु॒नम॒स्मासु॑ धत्तम् ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 4, + "sukta": 58, + "text": "११ वामदेवो गौतमः। अग्निः, सूर्यो वाऽऽपो वा गावो वा घृतस्तुतिर्वा। त्रिष्टुप्, ११ जगती।\n\nस॒मु॒द्रादू॒र्मिर्मधु॑माँ॒ उदा॑र॒दुपां॒शुना॒ सम॑मृत॒त्वमा॑नट् ।\n\nघृ॒तस्य॒ नाम॒ गुह्यं॒ यदस्ति॑ जि॒ह्वा दे॒वाना॑म॒मृत॑स्य॒ नाभि॑: ॥१॥\n\nव॒यं नाम॒ प्र ब्र॑वामा घृ॒तस्या॒ऽस्मिन् य॒ज्ञे धा॑रयामा॒ नमो॑भिः ।\n\nउप॑ ब्र॒ह्मा शृ॑णवच्छ॒स्यमा॑नं॒ चतु॑:शृङ्गोऽवमीद् गौ॒र ए॒तत् ॥२॥\n\nच॒त्वारि॒ शृङ्गा॒ त्रयो॑ अस्य॒ पादा॒ द्वे शी॒र्षे स॒प्त हस्ता॑सो अस्य ।\n\nत्रिधा॑ ब॒द्धो वृ॑ष॒भो रो॑रवीति म॒हो दे॒वो मर्त्याँ॒ आ वि॑वेश ॥३॥\n\nत्रिधा॑ हि॒तं प॒णिभि॑र्गु॒ह्यमा॑नं॒ गवि॑ दे॒वासो॑ घृ॒तमन्व॑विन्दन् ।\n\nइन्द्र॒ एकं॒ सूर्य॒ एकं॑ जजान वे॒नादेकं॑ स्व॒धया॒ निष्ट॑तक्षुः ॥४॥\n\nए॒ता अ॑र्षन्ति॒ हृद्या॑त् समु॒द्राच्छ॒तव्र॑जा रि॒पुणा॒ नाव॒चक्षे॑ ।\n\nघृ॒तस्य॒ धारा॑ अ॒भि चा॑कशीमि हिर॒ण्ययो॑ वेत॒सो मध्य॑ आसाम् ॥५॥\n\nस॒म्यक् स्र॑वन्ति स॒रितो॒ न धेना॑ अ॒न्तर्हृ॒दा मन॑सा पू॒यमा॑नाः ।\n\nए॒ते अ॑र्षन्त्यू॒र्मयो॑ घृ॒तस्य॑ मृ॒गा इ॑व क्षिप॒णोरीष॑माणाः ॥६॥\n\nसिन्धो॑रिव प्राध्व॒ने शू॑घ॒नासो॒ वात॑प्रमियः पतयन्ति य॒ह्वाः ।\n\nघृ॒तस्य॒ धारा॑ अरु॒षो न वा॒जी काष्ठा॑ भि॒न्दन्नू॒र्मिभि॒: पिन्व॑मानः ॥७॥\n\nअ॒भि प्र॑वन्त॒ सम॑नेव॒ योषा॑: कल्या॒ण्य१: स्मय॑मानासो अ॒ग्निम् ।\n\nघृ॒तस्य॒ धारा॑: स॒मिधो॑ नसन्त॒ ता जु॑षा॒णो ह॑र्यति जा॒तवे॑दाः ॥८॥\n\nक॒न्या॑ इव वह॒तुमेत॒वा उ॑ अ॒ञ्ज्य॑ञ्जा॒ना अ॒भि चा॑कशीमि ।\n\nयत्र॒ सोम॑: सू॒यते॒ यत्र॑ य॒ज्ञो घृ॒तस्य॒ धारा॑ अ॒भि तत्प॑वन्ते ॥९॥\n\nअ॒भ्य॑र्षत सुष्टु॒तिं गव्य॑मा॒जिम॒स्मासु॑ भ॒द्रा द्रवि॑णानि धत्त ।\n\nइ॒मं य॒ज्ञं न॑यत दे॒वता॑ नो घृ॒तस्य॒ धारा॒ मधु॑मत्पवन्ते ॥१०॥\n\nधाम॑न् ते॒ विश्वं॒ भुव॑न॒मधि॑ श्रि॒तम॒न्तः स॑मु॒द्रे हृ॒द्य१न्तरायु॑षि ।\n\nअ॒पामनी॑के समि॒थे य आभृ॑त॒स्तम॑श्याम॒ मधु॑मन्तं त ऊ॒र्मिम् ॥११॥" + } +] \ No newline at end of file diff --git a/texts/rigveda/rigveda_mandala_05.json b/texts/rigveda/rigveda_mandala_05.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..407ffdb71b7340ba355e6dafca08b75532460953 --- /dev/null +++ b/texts/rigveda/rigveda_mandala_05.json @@ -0,0 +1,524 @@ +[ + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 1, + "text": "१२ बुधगविष्ठिरावात्रेयौ। अग्निः। त्रिष्टुप्।अबो॑ध्य॒ग्निः स॒मिधा॒ जना॑नां॒ प्रति॑ धे॒नुमि॑वाय॒तीमु॒षास॑म् । य॒ह्वा इ॑व॒ प्र व॒यामु॒ज्जिहा॑ना॒: प्र भा॒नव॑: सिस्रते॒ नाक॒मच्छ॑ ॥१॥अबो॑धि॒ होता॑ य॒जथा॑य दे॒वानू॒र्ध्वो अ॒ग्निः सु॒मना॑: प्रा॒तर॑स्थात् । समि॑द्धस्य॒ रुश॑ददर्शि॒ पाजो॑ म॒हान् दे॒वस्तम॑सो॒ निर॑मोचि ॥२॥यदीं॑ ग॒णस्य॑ रश॒नामजी॑ग॒: शुचि॑रङ्क्ते॒ शुचि॑भि॒र्गोभि॑र॒ग्निः । आद् दक्षि॑णा युज्यते वाज॒यन्त्यु॑त्ता॒नामू॒र्ध्वो अ॑धयज्जु॒हूभि॑: ॥३॥अ॒ग्निमच्छा॑ देवय॒तां मनां॑सि॒ चक्षूं॑षीव॒ सूर्ये॒ सं च॑रन्ति । यदीं॒ सुवा॑ते उ॒षसा॒ विरू॑पे श्वे॒तो वा॒जी जा॑यते॒ अग्रे॒ अह्ना॑म् ॥४॥जनि॑ष्ट॒ हि जेन्यो॒ अग्रे॒ अह्नां॑ हि॒तो हि॒तेष्व॑रु॒षो वने॑षु । दमे॑दमे स॒प्त रत्ना॒ दधा॑नो॒ऽग्निर्होता॒ नि ष॑सादा॒ यजी॑यान् ॥५॥अ॒ग्निर्होता॒ न्य॑सीद॒द् यजी॑यानु॒पस्थे॑ मा॒तुः सु॑र॒भा उ॑ लो॒के । युवा॑ क॒विः पु॑रुनि॒ष्ठ ऋ॒तावा॑ ध॒र्ता कृ॑ष्टी॒नामु॒त मध्य॑ इ॒द्धः ॥६॥प्र णु त्यं विप्र॑मध्व॒रेषु॑ सा॒धुम॒ग्निं होता॑रमीळते॒ नमो॑भिः । आ यस्त॒तान॒ रोद॑सी ऋ॒तेन॒ नित्यं॑ मृजन्ति वा॒जिनं॑ घृ॒तेन॑ ॥७॥मा॒र्जा॒ल्यो॑ मृज्यते॒ स्वे दमू॑नाः कविप्रश॒स्तो अति॑थिः शि॒वो न॑: । स॒हस्र॑शृङ्गो वृष॒भस्तदो॑जा॒ विश्वाँ॑ अग्ने॒ सह॑सा॒ प्रास्य॒न्यान् ॥८॥प्र स॒द्यो अ॑ग्ने॒ अत्ये॑ष्य॒न्याना॒विर्यस्मै॒ चारु॑तमो ब॒भूथ॑ । ई॒ळेन्यो॑ वपु॒ष्यो॑ वि॒भावा॑ प्रि॒यो वि॒शामति॑थि॒र्मानु॑षीणाम् ॥९॥तुभ्यं॑ भरन्ति क्षि॒तयो॑ यविष्ठ ब॒लिम॑ग्ने॒ अन्ति॑त॒ ओत दू॒रात् । आ भन्दि॑ष्ठस्य सुम॒तिं चि॑किद्धि बृ॒हत् ते॑ अग्ने॒ महि॒ शर्म॑ भ॒द्रम् ॥१०॥आद्य रथं॑ भानुमो भानु॒मन्त॒मग्ने॒ तिष्ठ॑ यज॒तेभि॒: सम॑न्तम् । वि॒द्वान् प॑थी॒नामु॒र्व१न्तरि॑क्ष॒मेह दे॒वान् ह॑वि॒रद्या॑य वक्षि ॥११॥अवो॑चाम क॒वये॒ मेध्या॑य॒ वचो॑ व॒न्दारु॑ वृष॒भाय॒ वृष्णे॑ । गवि॑ष्ठिरो॒ नम॑सा॒ स्तोम॑म॒ग्नौ दि॒वी॑व रु॒क्ममु॑रु॒व्यञ्च॑मश्रेत् ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 2, + "text": "१२ कुमार आत्रेयः, वृशो वा जानः, उभौ वा, २, ९ वृशो जानः। अग्निः। त्रिष्टुप्, १२ शक्वरी।\n\nकु॒मा॒रं मा॒ता यु॑व॒तिः समु॑ब्धं॒ गुहा॑ बिभर्ति॒ न द॑दाति पि॒त्रे ।\n\nअनी॑कमस्य॒ न मि॒नज्जना॑सः पु॒रः प॑श्यन्ति॒ निहि॑तमर॒तौ ॥१॥\n\nकमे॒तं त्वं यु॑वते कुमा॒रं पेषी॑ बिभर्षि॒ महि॑षी जजान ।\n\nपू॒र्वीर्हि गर्भ॑: श॒रदो॑ व॒वर्धाऽप॑श्यं जा॒तं यदसू॑त मा॒ता ॥२॥\n\nहिर॑ण्यदन्तं॒ शुचि॑वर्णमा॒रात् क्षेत्रा॑दपश्य॒मायु॑धा॒ मिमा॑नम् ।\n\nद॒दा॒नो अ॑स्मा अ॒मृतं॑ वि॒पृक्व॒त् किं माम॑नि॒न्द्राः कृ॑णवन्ननु॒क्थाः ॥३॥\n\nक्षेत्रा॑दपश्यं सनु॒तश्चर॑न्तं सु॒मद् यू॒थं न पु॒रु शोभ॑मानम् ।\n\nन ता अ॑गृभ्र॒न्नज॑निष्ट॒ हि षः पलि॑क्नी॒रिद् यु॑व॒तयो॑ भवन्ति ॥४॥\n\nके मे॑ मर्य॒कं वि य॑वन्त॒ गोभि॒र्न येषां॑ गो॒पा अर॑णश्चि॒दास॑ ।\n\nय ईं॑ जगृ॒भुरव॒ ते सृ॑ज॒न्त्वाजा॑ति प॒श्व उप॑ नश्चिकि॒त्वान् ॥५॥\n\nव॒सां राजा॑नं वस॒तिं जना॑ना॒मरा॑तयो॒ नि द॑धु॒र्मर्त्ये॑षु ।\n\nब्रह्मा॒ण्यत्रे॒रव॒ तं सृ॑जन्तु निन्दि॒तारो॒ निन्द्या॑सो भवन्तु ॥६॥\n\nशुन॑श्चि॒च्छेपं॒ निदि॑तं स॒हस्रा॒द् यूपा॑दमुञ्चो॒ अश॑मिष्ट॒ हि षः ।\n\nए॒वास्मद॑ग्ने॒ वि मु॑मुग्धि॒ पाशा॒न् होत॑श्चिकित्व इ॒ह तू नि॒षद्य॑ ॥७॥\n\nहृ॒णी॒यमा॑नो॒ अप॒ हि मदैये॒: प्र मे॑ दे॒वानां॑ व्रत॒पा उ॑वाच ।\n\nइन्द्रो॑ वि॒द्वाँ अनु॒ हि त्वा॑ च॒चक्ष॒ तेना॒हम॑ग्ने॒ अनु॑शिष्ट॒ आगा॑म् ॥८॥\n\nवि ज्योति॑षा बृह॒ता भा॑त्य॒ग्निरा॒विर्विश्वा॑नि कृणुते महि॒त्वा ।\n\nप्रादे॑वीर्मा॒याः स॑हते दु॒रेवा॒: शिशी॑ते॒ शृङ्गे॒ रक्ष॑से वि॒निक्षे॑ ॥९॥\n\nउ॒त स्वा॒नासो॑ दि॒वि ष॑न्त्व॒ग्नेस्ति॒ग्मायु॑धा॒ रक्ष॑से॒ हन्त॒वा उ॑ ।\n\nमदे॑ चिदस्य॒ प्र रु॑जन्ति॒ भामा॒ न व॑रन्ते परि॒बाधो॒ अदे॑वीः ॥१०॥\n\nए॒तं ते॒ स्तोमं॑ तुविजात॒ विप्रो॒ रथं॒ न धीर॒: स्वपा॑ अतक्षम् ।\n\nयदीद॑ग्ने॒ प्रति॒ त्वं दे॑व॒ हर्या॒: स्व॑र्वतीर॒प ए॑ना जयेम ॥११॥\n\nतु॒वि॒ग्रीवो॑ वृष॒भो वा॑वृधा॒नो॑ऽश॒त्र्व१र्यः सम॑जाति॒ वेद॑: ।\n\nइती॒मम॒ग्निम॒मृता॑ अवोचन् ब॒र्हिष्म॑ते॒ मन॑वे॒ शर्म॑ यंसद्ध॒विष्म॑ते॒ मन॑वे॒ शर्म॑ यंसत् ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 3, + "text": "१२ वसुश्रुत आत्रेयः। अग्निः, ३ मरुद्रुद्रविष्णवः। त्रिष्टुप्, १ विराट्।\n\nत्वम॑ग्ने॒ वरु॑णो॒ जाय॑से॒ यत्त्वं मि॒त्रो भ॑वसि॒ यत्समि॑द्धः ।\n\nत्वे विश्वे॑ सहसस्पुत्र दे॒वास्त्वमिन्द्रो॑ दा॒शुषे॒ मर्त्या॑य ॥१॥\n\nत्वम॑र्य॒मा भ॑वसि॒ यत् क॒नीनां॒ नाम॑ स्वधाव॒न् गुह्यं॑ बिभर्षि ।\n\nअ॒ञ्जन्ति॑ मि॒त्रं सुधि॑तं॒ न गोभि॒र्यद् दम्प॑ती॒ सम॑नसा कृ॒णोषि॑ ॥२॥\n\nतव॑ श्रि॒ये म॒रुतो॑ मर्जयन्त॒ रुद्र॒ यत् ते॒ जनि॑म॒ चारु॑ चि॒त्रम् ।\n\nप॒दं यद् विष्णो॑रुप॒मं नि॒धायि॒ तेन॑ पासि॒ गुह्यं॒ नाम॒ गोना॑म् ॥३॥\n\nतव॑ श्रि॒या सु॒दृशो॑ देव दे॒वाः पु॒रू दधा॑ना अ॒मृतं॑ सपन्त ।\n\nहोता॑रम॒ग्निं मनु॑षो॒ नि षे॑दुर्दश॒स्यन्त॑ उ॒शिज॒: शंस॑मा॒योः ॥४॥\n\nन त्वद्धोता॒ पूर्वो॑ अग्ने॒ यजी॑या॒न् न काव्यै॑: प॒रो अ॑स्ति स्वधावः ।\n\nवि॒शश्च॒ यस्या॒ अति॑थि॒र्भवा॑सि॒ स य॒ज्ञेन॑ वनवद् देव॒ मर्ता॑न् ॥५॥\n\nव॒यम॑ग्ने वनुयाम॒ त्वोता॑ वसू॒यवो॑ ह॒विषा॒ बुध्य॑मानाः ।\n\nव॒यं स॑म॒र्ये वि॒दथे॒ष्वह्नां॑ व॒यं रा॒या स॑हसस्पुत्र॒ मर्ता॑न् ॥६॥\n\nयो न॒ आगो॑ अ॒भ्येनो॒ भरा॒त्यधीद॒घम॒घशं॑से दधात ।\n\nज॒ही चि॑कित्वो अ॒भिश॑स्तिमे॒तामग्ने॒ यो नो॑ म॒र्चय॑ति द्व॒येन॑ ॥७॥\n\nत्वाम॒स्या व्युषि॑ देव॒ पूर्वे॑ दू॒तं कृ॑ण्वा॒ना अ॑यजन्त ह॒व्यैः ।\n\nसं॒स्थे यद॑ग्न॒ ईय॑से रयी॒णां दे॒वो मर्तै॒र्वसु॑भिरि॒ध्यमा॑नः ॥८॥\n\nअव॑ स्पृधि पि॒तरं॒ योधि॑ वि॒द्वान् पु॒त्रो यस्ते॑ सहसः सून ऊ॒हे ।\n\nक॒दा चि॑कित्वो अ॒भि च॑क्षसे॒ नोऽग्ने॑ क॒दाँ ऋ॑त॒चिद् या॑तयासे ॥९॥\n\nभूरि॒ नाम॒ वन्द॑मानो दधाति पि॒ता व॑सो॒ यदि॒ तज्जो॒षया॑से ।\n\nकु॒विद् दे॒वस्य॒ सह॑सा चका॒नः सु॒म्नम॒ग्निर्व॑नते वावृधा॒नः ॥१०॥\n\nत्वम॒ङ्ग ज॑रि॒तारं॑ यविष्ठ॒ विश्वा॑न्यग्ने दुरि॒ताति॑ पर्षि ।\n\nस्ते॒ना अ॑दृश्रन् रि॒पवो॒ जना॒सोऽज्ञा॑तकेता वृजि॒ना अ॑भूवन् ॥११॥\n\nइ॒मे यामा॑सस्त्व॒द्रिग॑भूव॒न् वस॑वे वा॒ तदिदागो॑ अवाचि ।\n\nनाहा॒यम॒ग्निर॒भिश॑स्तये नो॒ न रीष॑ते वावृधा॒नः परा॑ दात् ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 4, + "text": "११ वसुश्रुत आत्रेयः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nत्वाम॑ग्ने॒ वसु॑पतिं॒ वसू॑नाम॒भि प्र म॑न्दे अध्व॒रेषु॑ राजन् ।\n\nत्वया॒ वाजं॑ वाज॒यन्तो॑ जयेमा॒ऽभि ष्या॑म पृत्सु॒तीर्मर्त्या॑नाम् ॥१॥\n\nह॒व्य॒वाळ॒ग्निर॒जर॑: पि॒ता नो॑ वि॒भुर्वि॒भावा॑ सु॒दृशी॑को अ॒स्मे ।\n\nसु॒गा॒र्ह॒प॒त्याः समिषो॑ दिदीह्यस्म॒द्र्य१क् सं मि॑मीहि॒ श्रवां॑सि ॥२॥\n\nवि॒शां क॒विं वि॒श्पतिं॒ मानु॑षीणां॒ शुचिं॑ पाव॒कं घृ॒तपृ॑ष्ठम॒ग्निम् ।\n\nनि होता॑रं विश्व॒विदं॑ दधिध्वे॒ स दे॒वेषु॑ वनते॒ वार्या॑णि ॥३॥\n\nजु॒षस्वा॑ग्न॒ इळ॑या स॒जोषा॒ यत॑मानो र॒श्मिभि॒: सूर्य॑स्य ।\n\nजु॒षस्व॑ नः स॒मिधं॑ जातवेद॒ आ च॑ दे॒वान् ह॑वि॒रद्या॑य वक्षि ॥४॥\n\nजुष्टो॒ दमू॑ना॒ अति॑थिर्दुरो॒ण इ॒मं नो॑ य॒ज्ञमुप॑ याहि वि॒द्वान् ।\n\nविश्वा॑ अग्ने अभि॒युजो॑ वि॒हत्या॑ शत्रूय॒तामा भ॑रा॒ भोज॑नानि ॥५॥\n\nव॒धेन॒ दस्युं॒ प्र हि चा॒तय॑स्व॒ वय॑: कृण्वा॒नस्त॒न्वे॒३ स्वायै॑ ।\n\nपिप॑र्षि॒ यत् स॑हसस्पुत्र दे॒वान् त्सो अ॑ग्ने पाहि नृतम॒ वाजे॑ अ॒स्मान् ॥६॥\n\nव॒यं ते॑ अग्न उ॒क्थैर्वि॑धेम व॒यं ह॒व्यैः पा॑वक भद्रशोचे ।\n\nअ॒स्मे र॒यिं वि॒श्ववा॑रं॒ समि॑न्वा॒स्मे विश्वा॑नि॒ द्रवि॑णानि धेहि ॥७॥\n\nअ॒स्माक॑मग्ने अध्व॒रं जु॑षस्व॒ सह॑सः सूनो त्रिषधस्थ ह॒व्यम् ।\n\nव॒यं दे॒वेषु॑ सु॒कृत॑: स्याम॒ शर्म॑णा नस्त्रि॒वरू॑थेन पाहि ॥८॥\n\nविश्वा॑नि नो दु॒र्गहा॑ जातवेद॒: सिन्धुं॒ न ना॒वा दु॑रि॒ताति॑ पर्षि ।\n\nअग्ने॑ अत्रि॒वन्नम॑सा गृणा॒नो॒३ऽस्माकं॑ बोध्यवि॒ता त॒नूना॑म् ॥९॥\n\nयस्त्वा॑ हृ॒दा की॒रिणा॒ मन्य॑मा॒नोऽम॑र्त्यं॒ मर्त्यो॒ जोह॑वीमि ।\n\nजात॑वेदो॒ यशो॑ अ॒स्मासु॑ धेहि प्र॒जाभि॑रग्ने अमृत॒त्वम॑श्याम् ॥१०॥\n\nयस्मै॒ त्वं सु॒कृते॑ जातवेद उ लो॒कम॑ग्ने कृ॒णव॑: स्यो॒नम् ।\n\nअ॒श्विनं॒ स पु॒त्रिणं॑ वी॒रव॑न्तं॒ गोम॑न्तं र॒यिं न॑शते स्व॒स्ति ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 5, + "text": "११ वसुश्रुत आत्रेयः। आप्रीसूक्तं- (१ इध्मः समिद्धोऽग्निर्वा, २ नराशंसः, ३ इळः, ४ बर्हिः, ५ देवीर्द्वारः, ६ उषासाक्ता, ७दैव्यो होतारौ प्रचेतसौ, ८ तिस्रो देव्यः सरस्वतीळाभारत्यः, ९त्वष्टा, १० वनस्पतिः, ११ स्वाहाकृतयः )।गायत्री।\n\nसुस॑मिद्धाय शो॒चिषे॑ घृ॒तं ती॒व्रं जु॑होतन । अ॒ग्नये॑ जा॒तवे॑दसे ॥१॥\n\nनरा॒शंस॑: सुषूदती॒मं य॒ज्ञमदा॑भ्यः । क॒विर्हि मधु॑हस्त्यः ॥२॥\n\nई॒ळि॒तो अ॑ग्न॒ आ व॒हेन्द्रं॑ चि॒त्रमि॒ह प्रि॒यम् । सु॒खै रथे॑भिरू॒तये॑ ॥३॥\n\nऊर्ण॑म्रदा॒ वि प्र॑थस्वा॒भ्य१र्का अ॑नूषत । भवा॑ नः शुभ्र सा॒तये॑ ॥४॥\n\nदेवी॑र्द्वारो॒ वि श्र॑यध्वं सुप्राय॒णा न॑ ऊ॒तये॑ । प्रप्र॑ य॒ज्ञं पृ॑णीतन ॥५॥\n\nसु॒प्रती॑के वयो॒वृधा॑ य॒ह्वी ऋ॒तस्य॑ मा॒तरा॑ । दो॒षामु॒षास॑मीमहे ॥६॥\n\nवात॑स्य॒ पत्म॑न्नीळि॒ता दैव्या॒ होता॑रा॒ मनु॑षः । इ॒मं नो॑ य॒ज्ञमा ग॑तम् ॥७॥\n\nइळा॒ सर॑स्वती म॒ही ति॒स्रो दे॒वीर्म॑यो॒भुव॑: । ब॒र्हिः सी॑दन्त्व॒स्रिध॑: ॥८॥\n\nशि॒वस्त्व॑ष्टरि॒हा ग॑हि वि॒भुः पोष॑ उ॒त त्मना॑ । य॒ज्ञेय॑ज्ञे न॒ उद॑व ॥९॥\n\nयत्र॒ वेत्थ॑ वनस्पते दे॒वानां॒ गुह्या॒ नामा॑नि । तत्र॑ ह॒व्यानि॑ गामय ॥१०॥\n\nस्वाहा॒ग्नये॒ वरु॑णाय॒ स्वाहेन्द्रा॑य म॒रुद्भ्य॑: । स्वाहा॑ दे॒वेभ्यो॑ ह॒विः ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 6, + "text": "१० वसुश्रुत आत्रेयः। अग्निः। पंक्तिः।\n\nअ॒ग्निं तं म॑न्ये॒ यो वसु॒रस्तं॒ यं यन्ति॑ धे॒नव॑: ।\n\nअस्त॒मर्व॑न्त आ॒शवोऽस्तं॒ नित्या॑सो वा॒जिन॒ इषं॑ स्तो॒तृभ्य॒ आ भ॑र ॥१॥\n\nसो अ॒ग्निर्यो वसु॑र्गृ॒णे सं यमा॒यन्ति॑ धे॒नव॑: ।\n\nसमर्व॑न्तो रघु॒द्रुव॒: सं सु॑जा॒तास॑: सू॒रय॒ इषं॑ स्तो॒तृभ्य॒ आ भ॑र ॥२॥\n\nअ॒ग्निर्हि वा॒जिनं॑ वि॒शे ददा॑ति वि॒श्वच॑र्षणिः ।\n\nअ॒ग्नी रा॒ये स्वा॒भुवं॒ स प्री॒तो या॑ति॒ वार्य॒मिषं॑ स्तो॒तृभ्य॒ आ भ॑र ॥३॥\n\nआ ते॑ अग्न इधीमहि द्यु॒मन्तं॑ देवा॒जर॑म् ।\n\nयद्ध॒ स्या ते॒ पनी॑यसी स॒मिद् दी॒दय॑ति॒ द्यवीषं॑ स्तो॒तृभ्य॒ आ भ॑र ॥४॥\n\nआ ते॑ अग्न ऋ॒चा ह॒विः शुक्र॑स्य शोचिषस्पते ।\n\nसुश्च॑न्द्र॒ दस्म॒ विश्प॑ते॒ हव्य॑वा॒ट् तुभ्यं॑ हूयत॒ इषं॑ स्तो॒तृभ्य॒ आ भ॑र ॥५॥\n\nप्रो त्ये अ॒ग्नयो॒ऽग्निषु॒ विश्वं॑ पुष्यन्ति॒ वार्य॑म् ।\n\nते हि॑न्विरे॒ त इ॑न्विरे॒ त इ॑षण्यन्त्यानु॒षगिषं॑ स्तो॒तृभ्य॒ आ भ॑र ॥६॥\n\nतव॒ त्ये अ॑ग्ने अ॒र्चयो॒ महि॑ व्राधन्त वा॒जिन॑: ।\n\nये पत्व॑भिः श॒फानां॑ व्र॒जा भु॒रन्त॒ गोना॒मिषं॑ स्तो॒तृभ्य॒ आ भ॑र ॥७॥\n\nनवा॑ नो अग्न॒ आ भ॑र स्तो॒तृभ्य॑: सुक्षि॒तीरिष॑: ।\n\nते स्या॑म॒ य आ॑नृ॒चुस्त्वादू॑तासो॒ दमे॑दम॒ इषं॑ स्तो॒तृभ्य॒ आ भ॑र ॥८॥\n\nउ॒भे सु॑श्चन्द्र स॒र्पिषो॒ दर्वी॑ श्रीणीष आ॒सनि॑ ।\n\nउ॒तो न॒ उत् पु॑पूर्या उ॒क्थेषु॑ शवसस्पत॒ इषं॑ स्तो॒तृभ्य॒ आ भ॑र ॥९॥\n\nए॒वाँ अ॒ग्निम॑जुर्यमुर्गी॒र्भिर्य॒ज्ञेभि॑रानु॒षक् ।\n\nदध॑द॒स्मे सु॒वीर्य॑मु॒त त्यदा॒श्वश्व्य॒मिषं॑ स्तो॒तृभ्य॒ आ भ॑र ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 7, + "text": "१० इष आत्रेयः। अग्निः। अनुष्टुप्, १० पंक्तिः।\n\nसखा॑य॒: सं व॑: स॒म्यञ्च॒मिषं॒ स्तोमं॑ चा॒ग्नये॑ ।\n\nवर्षि॑ष्ठाय क्षिती॒नामू॒र्जो नप्त्रे॒ सह॑स्वते ॥१॥\n\nकुत्रा॑ चि॒द् यस्य॒ समृ॑तौ र॒ण्वा नरो॑ नृ॒षद॑ने ।\n\nअर्ह॑न्तश्चि॒द् यमि॑न्ध॒ते सं॑ज॒नय॑न्ति ज॒न्तव॑: ॥२॥\n\nसं यदि॒षो वना॑महे॒ सं ह॒व्या मानु॑षाणाम् ।\n\nउ॒त द्यु॒म्नस्य॒ शव॑स ऋ॒तस्य॑ र॒श्मिमा द॑दे ॥३॥\n\nसः स्मा॑ कृणोति के॒तुमा नक्तं॑ चिद् दू॒र आ स॒ते ।\n\nपा॒व॒को यद् वन॒स्पती॒न् प्र स्मा॑ मि॒नात्य॒जर॑: ॥४॥\n\nअव॑ स्म॒ यस्य॒ वेष॑णे॒ स्वेदं॑ प॒थिषु॒ जुह्व॑ति ।\n\nअ॒भीमह॒ स्वजे॑न्यं॒ भूमा॑ पृ॒ष्ठेव॑ रुरुहुः ॥५॥\n\nयं मर्त्य॑: पुरु॒स्पृहं॑ वि॒दद् विश्व॑स्य॒ धाय॑से ।\n\nप्र स्वाद॑नं पितू॒नामस्त॑तातिं चिदा॒यवे॑ ॥६॥\n\nस हि ष्मा॒ धन्वाक्षि॑तं॒ दाता॒ न दात्या प॒शुः ।\n\nहिरि॑श्मश्रु॒: शुचि॑दन्नृ॒भुरनि॑भृष्टतविषिः ॥७॥\n\nशुचि॑: ष्म॒ यस्मा॑ अत्रि॒वत् प्र स्वधि॑तीव॒ रीय॑ते ।\n\nसु॒षूर॑सूत मा॒ता क्रा॒णा यदा॑न॒शे भग॑म् ॥८॥\n\nआ यस्ते॑ सर्पिरासु॒तेऽग्ने॒ शमस्ति॒ धाय॑से ।\n\nऐषु॑ द्यु॒म्नमु॒त श्रव॒ आ चि॒त्तं मर्त्ये॑षु धाः ॥९॥\n\nइति॑ चिन्म॒न्युम॒ध्रिज॒स्त्वादा॑त॒मा प॒शुं द॑दे ।\n\nआद॑ग्ने॒ अपृ॑ण॒तोऽत्रि॑: सासह्या॒द् दस्यू॑नि॒षः सा॑सह्या॒न्नॄन् ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 8, + "text": "७ इष आत्रेयः। अग्निः। जगती।\n\nत्वाम॑ग्न ऋता॒यव॒: समी॑धिरे प्र॒त्नं प्र॒त्नास॑ ऊ॒तये॑ सहस्कृत ।\n\nपु॒रु॒श्च॒न्द्रं य॑ज॒तं वि॒श्वधा॑यसं॒ दमू॑नसं गृ॒हप॑तिं॒ वरे॑ण्यम् ॥१॥\n\nत्वाम॑ग्ने॒ अति॑थिं पू॒र्व्यं विश॑: शो॒चिष्के॑शं गृ॒हप॑तिं॒ नि षे॑दिरे ।\n\nबृ॒हत्के॑तुं पुरु॒रूपं॑ धन॒स्पृतं॑ सु॒शर्मा॑णं॒ स्वव॑सं जर॒द्विष॑म् ॥२॥\n\nत्वाम॑ग्ने॒ मानु॑षीरीळते॒ विशो॑ होत्रा॒विदं॒ विवि॑चिं रत्न॒धात॑मम् ।\n\nगुहा॒ सन्तं॑ सुभग वि॒श्वद॑र्शतं तुविष्व॒णसं॑ सु॒यजं॑ घृत॒श्रिय॑म् ॥३॥\n\nत्वाम॑ग्ने धर्ण॒सिं वि॒श्वधा॑ व॒यं गी॒र्भिर्गृ॒णन्तो॒ नम॒सोप॑ सेदिम ।\n\nस नो॑ जुषस्व समिधा॒नो अ॑ङ्गिरो दे॒वो मर्त॑स्य य॒शसा॑ सुदी॒तिभि॑: ॥४॥\n\nत्वम॑ग्ने पुरु॒रूपो॑ वि॒शेवि॑शे॒ वयो॑ दधासि प्र॒त्नथा॑ पुरुष्टुत ।\n\nपु॒रूण्यन्ना॒ सह॑सा॒ वि रा॑जसि॒ त्विषि॒: सा ते॑ तित्विषा॒णस्य॒ नाधृषे॑ ॥५॥\n\nत्वाम॑ग्ने समिधा॒नं य॑विष्ठ्य दे॒वा दू॒तं च॑क्रिरे हव्य॒वाह॑नम् ।\n\nउ॒रु॒ज्रय॑सं घृ॒तयो॑नि॒माहु॑तं त्वे॒षं चक्षु॑र्दधिरे चोद॒यन्म॑ति ॥६॥\n\nत्वाम॑ग्ने प्र॒दिव॒ आहु॑तं घृ॒तैः सु॑म्ना॒यव॑: सुष॒मिधा॒ समी॑धिरे ।\n\nस वा॑वृधा॒न ओष॑धीभिरुक्षि॒तो॒३ऽभि ज्रयां॑सि॒ पार्थि॑वा॒ वि ति॑ष्ठसे ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 9, + "text": "७ गय आत्रेयः। अग्निः। अनुष्टुप्, ५-७ पंक्तिः।\n\nत्वाम॑ग्ने ह॒विष्म॑न्तो दे॒वं मर्ता॑स ईळते ।\n\nमन्ये॑ त्वा जा॒तवे॑दसं॒ स ह॒व्या व॑क्ष्यानु॒षक् ॥१॥\n\nअ॒ग्निर्होता॒ दास्व॑त॒: क्षय॑स्य वृ॒क्तब॑र्हिषः ।\n\nसं य॒ज्ञास॒श्चर॑न्ति॒ यं सं वाजा॑सः श्रव॒स्यव॑: ॥२॥\n\nउ॒त स्म॒ यं शिशुं॑ यथा॒ नवं॒ जनि॑ष्टा॒रणी॑ ।\n\nध॒र्तारं॒ मानु॑षीणां वि॒शाम॒ग्निं स्व॑ध्व॒रम् ॥३॥\n\nउ॒त स्म॑ दुर्गृभीयसे पु॒त्रो न ह्वा॒र्याणा॑म् ।\n\nपु॒रू यो दग्धासि॒ वना ऽग्ने॑ प॒शुर्न यव॑से ॥४॥\n\nअध॑ स्म॒ यस्या॒र्चय॑: स॒म्यक् संयन्ति॑ धू॒मिन॑: ।\n\nयदी॒मह॑ त्रि॒तो दि॒व्युप॒ ध्माते॑व॒ धम॑ति॒ शिशी॑ते ध्मा॒तरी॑ यथा ॥५॥\n\nतवा॒हम॑ग्न ऊ॒तिभि॑र्मि॒त्रस्य॑ च॒ प्रश॑स्तिभिः ।\n\nद्वे॒षो॒युतो॒ न दु॑रि॒ता तु॒र्याम॒ मर्त्या॑नाम् ॥६॥\n\nतं नो॑ अग्ने अ॒भी नरो॑ र॒यिं स॑हस्व॒ आ भ॑र ।\n\nस क्षे॑पय॒त् स पो॑षय॒द् भुव॒द् वाज॑स्य सा॒तय॑ उ॒तैधि॑ पृ॒त्सु नो॑ वृ॒धे ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 10, + "text": "७ गय आत्रेयः। अग्निः। अनुष्टुप्, ४-७ पंक्तिः।\n\nअग्न॒ ओजि॑ष्ठ॒मा भ॑र द्यु॒म्नम॒स्मभ्य॑मध्रिगो ।\n\nप्र नो॑ रा॒या परी॑णसा॒ रत्सि॒ वाजा॑य॒ पन्था॑म् ॥१॥\n\nत्वं नो॑ अग्ने अद्भुत॒ क्रत्वा॒ दक्ष॑स्य मं॒हना॑ ।\n\nत्वे अ॑सु॒र्य१मारु॑हत् क्रा॒णा मि॒त्रो न य॒ज्ञिय॑: ॥२॥\n\nत्वं नो॑ अग्न एषां॒ गयं॑ पु॒ष्टिं च॑ वर्धय ।\n\nये स्तोमे॑भि॒: प्र सू॒रयो॒ नरो॑ म॒घान्या॑न॒शुः ॥३॥\n\nये अ॑ग्ने चन्द्र ते॒ गिर॑: शु॒म्भन्त्यश्व॑राधसः ।\n\nशुष्मे॑भिः शु॒ष्मिणो॒ नरो॑ दि॒वश्चि॒द् येषां॑ बृ॒हत् सु॑की॒र्तिर्बोध॑ति॒ त्मना॑ ॥४॥\n\nतव॒ त्ये अ॑ग्ने अ॒र्चयो॒ भ्राज॑न्तो यन्ति धृष्णु॒या ।\n\nपरि॑ज्मानो॒ न वि॒द्युत॑: स्वा॒नो रथो॒ न वा॑ज॒युः ॥५॥\n\nनू नो॑ अग्न ऊ॒तये॑ स॒बाध॑सश्च रा॒तये॑ ।\n\nअ॒स्माका॑सश्च सू॒रयो॒ विश्वा॒ आशा॑स्तरी॒षणि॑ ॥६॥\n\nत्वं नो॑ अग्ने अङ्गिरः स्तु॒तः स्तवा॑न॒ आ भ॑र ।\n\nहोत॑र्विभ्वा॒सहं॑ र॒यिं: स्तो॒तृभ्य॒: स्तव॑से च न उ॒तैधि॑ पृ॒त्सु नो॑ वृ॒धे ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 11, + "text": "६ सुतंभर आत्रेयः। अग्निः । जगती।\n\nजन॑स्य गो॒पा अ॑जनिष्ट॒ जागृ॑विर॒ग्निः सु॒दक्ष॑: सुवि॒ताय॒ नव्य॑से ।\n\nघृ॒तप्र॑तीको बृह॒ता दि॑वि॒स्पृशा॑ द्यु॒मद् वि भा॑ति भर॒तेभ्य॒: शुचि॑: ॥१॥\n\nय॒ज्ञस्य॑ के॒तुं प्र॑थ॒मं पु॒रोहि॑तम॒ग्निं नर॑स्त्रिषध॒स्थे समी॑धिरे ।\n\nइन्द्रे॑ण दे॒वैः स॒रथं॒ स ब॒र्हिषि॒ सीद॒न्नि होता॑ य॒जथा॑य सु॒क्रतु॑: ॥२॥\n\nअस॑म्मृष्टो जायसे मा॒त्रोः शुचि॑र्म॒न्द्रः क॒विरुद॑तिष्ठो वि॒वस्व॑तः ।\n\nघृ॒तेन॑ त्वावर्धयन्नग्न आहुत धू॒मस्ते॑ के॒तुर॑भवद् दि॒वि श्रि॒तः ॥३॥\n\nअ॒ग्निर्नो॑ य॒ज्ञमुप॑ वेतु साधु॒या ऽग्निं नरो॒ वि भ॑रन्ते गृ॒हेगृ॑हे ।\n\nअ॒ग्निर्दू॒तो अ॑भवद्धव्य॒वाह॑नो॒ऽग्निं वृ॑णा॒ना वृ॑णते क॒विक्र॑तुम् ॥४॥\n\nतुभ्ये॒दम॑ग्ने॒ मधु॑मत्तमं॒ वच॒स्तुभ्यं॑ मनी॒षा इ॒यम॑स्तु॒ शं हृ॒दे ।\n\nत्वां गिर॒: सिन्धु॑मिवा॒वनी॑र्म॒हीरा पृ॑णन्ति॒ शव॑सा व॒र्धय॑न्ति च ॥५॥\n\nत्वाम॑ग्ने॒ अङ्गि॑रसो॒ गुहा॑ हि॒तमन्व॑विन्दञ्छिश्रिया॒णं वने॑वने ।\n\nस जा॑यसे म॒थ्यमा॑न॒: सहो॑ म॒हत् त्वामा॑हु॒: सह॑सस्पु॒त्रम॑ङ्गिरः ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 12, + "text": "६ सुतंभर आत्रेयः। अग्निः । त्रिष्टुप्।\n\nप्राग्नये॑ बृह॒ते य॒ज्ञिया॑य ऋ॒तस्य॒ वृष्णे॒ असु॑राय॒ मन्म॑ ।\n\nघृ॒तं न य॒ज्ञ आ॒स्ये॒३ सुपू॑तं॒ गिरं॑ भरे वृष॒भाय॑ प्रती॒चीम् ॥१॥\n\nऋ॒तं चि॑कित्व ऋ॒तमिच्चि॑किद्ध्यृ॒तस्य॒ धारा॒ अनु॑ तृन्धि पू॒र्वीः ।\n\nनाहं या॒तुं सह॑सा॒ न द्व॒येन॑ ऋ॒तं स॑पाम्यरु॒षस्य॒ वृष्ण॑: ॥२॥\n\nकया॑ नो अग्न ऋ॒तय॑न्नृ॒तेन॒ भुवो॒ नवे॑दा उ॒चथ॑स्य॒ नव्य॑: ।\n\nवेदा॑ मे दे॒व ऋ॑तु॒पा ऋ॑तू॒नां नाहं पतिं॑ सनि॒तुर॒स्य रा॒यः ॥३॥\n\nके ते॑ अग्ने रि॒पवे॒ बन्ध॑नास॒: के पा॒यव॑: सनिषन्त द्यु॒मन्त॑: ।\n\nके धा॒सिम॑ग्ने॒ अनृ॑तस्य पान्ति॒ क आस॑तो॒ वच॑सः सन्ति गो॒पाः ॥४॥\n\nसखा॑यस्ते॒ विषु॑णा अग्न ए॒ते शि॒वास॒: सन्तो॒ अशि॑वा अभूवन् ।\n\nअधू॑र्षत स्व॒यमे॒ते वचो॑भिर्ऋजूय॒ते वृ॑जि॒नानि॑ ब्रु॒वन्त॑: ॥५॥\n\nयस्ते॑ अग्ने॒ नम॑सा य॒ज्ञमीट्ट॑ ऋ॒तं स पा॑त्यरु॒षस्य॒ वृष्ण॑: ।\n\nतस्य॒ क्षय॑: पृ॒थुरा सा॒धुरे॑तु प्र॒सर्स्रा॑णस्य॒ नहु॑षस्य॒ शेष॑: ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 13, + "text": "६ सुतंभर आत्रेयः। अग्निः । गायत्री।\n\nअर्च॑न्तस्त्वा हवाम॒हेऽर्च॑न्त॒: समि॑धीमहि । अग्ने॒ अर्च॑न्त ऊ॒तये॑ ॥१॥\n\nअ॒ग्नेः स्तोमं॑ मनामहे सि॒ध्रम॒द्य दि॑वि॒स्पृश॑: । दे॒वस्य॑ द्रविण॒स्यव॑: ॥२॥\n\nअ॒ग्निर्जु॑षत नो॒ गिरो॒ होता॒ यो मानु॑षे॒ष्वा । स य॑क्ष॒द् दैव्यं॒ जन॑म् ॥३॥\n\nत्वम॑ग्ने स॒प्रथा॑ असि॒ जुष्टो॒ होता॒ वरे॑ण्यः । त्वया॑ य॒ज्ञं वि त॑न्वते ॥४॥\n\nत्वाम॑ग्ने वाज॒सात॑मं॒ विप्रा॑ वर्धन्ति॒ सुष्टु॑तम् । स नो॑ रास्व सु॒वीर्य॑म् ॥५॥\n\nअग्ने॑ ने॒मिर॒राँ इ॑व दे॒वाँस्त्वं प॑रि॒भूर॑सि । आ राध॑श्चि॒त्रमृ॑ञ्जसे ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 14, + "text": "६ सुतंभर आत्रेयः। अग्निः । गायत्री।\n\nअ॒ग्निं स्तोमे॑न बोधय समिधा॒नो अम॑र्त्यम् । ह॒व्या दे॒वेषु॑ नो दधत् ॥१॥\n\nतम॑ध्व॒रेष्वी॑ळते दे॒वं मर्ता॒ अम॑र्त्यम् । यजि॑ष्ठं॒ मानु॑षे॒ जने॑ ॥२॥\n\nतं हि शश्व॑न्त॒ ईळ॑ते स्रु॒चा दे॒वं घृ॑त॒श्चुता॑ । अ॒ग्निं ह॒व्याय॒ वोळह॑वे ॥३॥\n\nअ॒ग्निर्जा॒तो अ॑रोचत॒ घ्नन् दस्यू॒ञ्ज्योति॑षा॒ तम॑: । अवि॑न्द॒द् गा अ॒पः स्व॑: ॥४॥\n\nअ॒ग्निमी॒ळेन्यं॑ क॒विं घृ॒तपृ॑ष्ठं सपर्यत । वेतु॑ मे शृ॒णव॒द्धव॑म् ॥५॥\n\nअ॒ग्निं घृ॒तेन॑ वावृधु॒: स्तोमे॑भिर्वि॒श्वच॑र्षणिम् । स्वा॒धीभि॑र्वच॒स्युभि॑: ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 15, + "text": "५ धरुण अङ्गिरसः। अग्निः । त्रिष्टुप्।\n\nप्र वे॒धसे॑ क॒वये॒ वेद्या॑य॒ गिरं॑ भरे य॒शसे॑ पू॒र्व्याय॑ ।\n\nघृ॒तप्र॑सत्तो॒ असु॑रः सु॒शेवो॑ रा॒यो ध॒र्ता ध॒रुणो॒ वस्वो॑ अ॒ग्निः ॥१॥\n\nऋ॒तेन॑ ऋ॒तं ध॒रुणं॑ धारयन्त य॒ज्ञस्य॑ शा॒के प॑र॒मे व्यो॑मन् ।\n\nदि॒वो धर्म॑न् ध॒रुणे॑ से॒दुषो॒ नॄञ्जा॒तैरजा॑ताँ अ॒भि ये न॑न॒क्षुः ॥२॥\n\nअं॒हो॒युव॑स्त॒न्व॑स्तन्वते॒ वि वयो॑ म॒हद् दु॒ष्टरं॑ पू॒र्व्याय॑ ।\n\nस सं॒वतो॒ नव॑जातस्तुतुर्यात् सिं॒हं न क्रु॒द्धम॒भित॒: परि॑ ष्ठुः ॥३॥\n\nमा॒तेव॒ यद् भर॑से पप्रथा॒नो जनं॑जनं॒ धाय॑से॒ चक्ष॑से च ।\n\nवयो॑वयो जरसे॒ यद्दधा॑न॒: परि॒ त्मना॒ विषु॑रूपो जिगासि ॥४॥\n\nवाजो॒ नु ते॒ शव॑सस्पा॒त्वन्त॑मु॒रुं दोघं॑ ध॒रुणं॑ देव रा॒यः ।\n\nप॒दं न ता॒युर्गुहा॒ दधा॑नो म॒हो रा॒ये चि॒तय॒न्नत्रि॑मस्पः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 16, + "text": "५ पूरुरात्रेयः। अग्निः। अनुष्टुप्, ५ पंक्तिः।\n\nबृ॒हद् वयो॒ हि भा॒नवेऽर्चा॑ दे॒वाया॒ग्नये॑ ।\n\nयं मि॒त्रं न प्रश॑स्तिभि॒र्मर्ता॑सो दधि॒रे पु॒रः ॥१॥\n\nस हि द्युभि॒र्जना॑नां॒ होता॒ दक्ष॑स्य बा॒ह्वोः ।\n\nवि ह॒व्यम॒ग्निरा॑नु॒षग्भगो॒ न वार॑मृण्वति ॥२॥\n\nअ॒स्य स्तोमे॑ म॒घोन॑: स॒ख्ये वृ॒द्धशो॑चिषः ।\n\nविश्वा॒ यस्मि॑न् तुवि॒ष्वणि॒ सम॒र्ये शुष्म॑माद॒धुः ॥३॥\n\nअधा॒ ह्य॑ग्न एषां सु॒वीर्य॑स्य मं॒हना॑ ।\n\nतमिद् य॒ह्वं न रोद॑सी॒ परि॒ श्रवो॑ बभूवतुः ॥४॥\n\nनू न॒ एहि॒ वार्य॒मग्ने॑ गृणा॒न आ भ॑र ।\n\nये व॒यं ये च॑ सू॒रय॑: स्व॒स्ति धाम॑हे॒ सचो॒तैधि॑ पृ॒त्सु नो॑ वृ॒धे ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 17, + "text": "५ पूरुरात्रेयः। अग्निः। अनुष्टुप्, ५ पंक्तिः।\n\nआ य॒ज्ञैर्दे॑व॒ मर्त्य॑ इ॒त्था तव्यां॑समू॒तये॑ ।\n\nअ॒ग्निं कृ॒ते स्व॑ध्व॒रे पू॒रुरी॑ळी॒ताव॑से ॥१॥\n\nअस्य॒ हि स्वय॑शस्तर आ॒सा वि॑धर्म॒न् मन्य॑से ।\n\nतं नाकं॑ चि॒त्रशो॑चिषं म॒न्द्रं प॒रो म॑नी॒षया॑ ॥२॥\n\nअ॒स्य वासा उ॑ अ॒र्चिषा॒ य आयु॑क्त तु॒जा गि॒रा ।\n\nदि॒वो न यस्य॒ रेत॑सा बृ॒हच्छोच॑न्त्य॒र्चय॑: ॥३॥\n\nअ॒स्य क्रत्वा॒ विचे॑तसो द॒स्मस्य॒ वसु॒ रथ॒ आ ।\n\nअधा॒ विश्वा॑सु॒ हव्यो॒ऽग्निर्वि॒क्षु प्र श॑स्यते ॥४॥\n\nनू न॒ इद्धि वार्य॑मा॒सा स॑चन्त सू॒रय॑: ।\n\nऊर्जो॑ नपाद॒भिष्ट॑ये पा॒हि श॒ग्धि स्व॒स्तय॑ उ॒तैधि॑ पृ॒त्सु नो॑ वृ॒धे ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 18, + "text": "५ द्वितो मृक्तवाहा आत्रेयः। अग्निः। अनुष्टुप्, ५ पंक्तिः।\n\nप्रा॒तर॒ग्निः पु॑रुप्रि॒यो वि॒शः स्त॑वे॒ताति॑थिः ।\n\nविश्वा॑नि॒ यो अम॑र्त्यो ह॒व्या मर्ते॑षु॒ रण्य॑ति ॥१॥\n\nद्वि॒ताय॑ मृ॒क्तवा॑हसे॒ स्वस्य॒ दक्ष॑स्य मं॒हना॑ ।\n\nइन्दुं॒ स ध॑त्त आनु॒षक् स्तो॒ता चि॑त्ते अमर्त्य ॥२॥\n\nतं वो॑ दी॒र्घायु॑शोचिषं गि॒रा हु॑वे म॒घोना॑म् ।\n\nअरि॑ष्टो॒ येषां॒ रथो॒ व्य॑श्वदाव॒न्नीय॑ते ॥३॥\n\nचि॒त्रा वा॒ येषु॒ दीधि॑तिरा॒सन्नु॒क्था पान्ति॒ ये ।\n\nस्ती॒र्णं ब॒र्हिः स्व॑र्णरे॒ श्रवां॑सि दधिरे॒ परि॑ ॥४॥\n\nये मे॑ पञ्चा॒शतं॑ द॒दुरश्वा॑नां स॒धस्तु॑ति ।\n\nद्यु॒मद॑ग्ने॒ महि॒ श्रवो॑ बृ॒हत् कृ॑धि म॒घोनां॑ नृ॒वद॑मृत नृ॒णाम् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 19, + "text": "५ वव्रिरात्रेयः। अग्निः। गायत्री, ३-४ अनुष्टुप्, ५ विराड् रूपा।\n\nअ॒भ्य॑व॒स्थाः प्र जा॑यन्ते॒ प्र व॒व्रेर्व॒व्रिश्चि॑केत । उ॒पस्थे॑ मा॒तुर्वि च॑ष्टे ॥१॥\n\nजु॒हु॒रे वि चि॒तय॒न्तोऽनि॑मिषं नृ॒म्णं पा॑न्ति । आ दृ॒ळहां पुरं॑ विविशुः ॥२॥\n\nआ श्वै॑त्रे॒यस्य॑ ज॒न्तवो॑ द्यु॒मद् व॑र्धन्त कृ॒ष्टय॑: ।\n\nनि॒ष्कग्री॑वो बृ॒हदु॑क्थ ए॒ना मध्वा॒ न वा॑ज॒युः ॥३॥\n\nप्रि॒यं दु॒ग्धं न काम्य॒मजा॑मि जा॒म्योः सचा॑ ।\n\nघ॒र्मो न वाज॑जठ॒रोऽद॑ब्ध॒: शश्व॑तो॒ दभ॑: ॥४॥\n\nक्रीळ॑न् नो रश्म॒ आ भु॑व॒: सं भस्म॑ना वा॒युना॒ वेवि॑दानः ।\n\nता अ॑स्य सन् धृ॒षजो॒ न ति॒ग्माः सुसं॑शिता व॒क्ष्यो॑ वक्षणे॒स्थाः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 20, + "text": "४ प्रयस्वन्त आत्रेयाः। अग्निः। अनुष्टुप्, ४ पंक्तिः।\n\nयम॑ग्ने वाजसातम॒ त्वं चि॒न् मन्य॑से र॒यिम् ।\n\nतं नो॑ गी॒र्भिः श्र॒वाय्यं॑ देव॒त्रा प॑नया॒ युज॑म् ॥१॥\n\nये अ॑ग्ने॒ नेरय॑न्ति ते वृ॒द्धा उ॒ग्रस्य॒ शव॑सः ।\n\nअप॒ द्वेषो॒ अप॒ ह्वरो॒ऽन्यव्र॑तस्य सश्चिरे ॥२॥\n\nहोता॑रं त्वा वृणीम॒हेऽग्ने॒ दक्ष॑स्य॒ साध॑नम् ।\n\nय॒ज्ञेषु॑ पू॒र्व्यं गि॒रा प्रय॑स्वन्तो हवामहे ॥३॥\n\nइ॒त्था यथा॑ त ऊ॒तये॒ सह॑सावन्दि॒वेदि॑वे ।\n\nरा॒य ऋ॒ताय॑ सुक्रतो॒ गोभि॑: ष्याम सध॒मादो॑ वी॒रैः स्या॑म सध॒माद॑: ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 21, + "text": "४ सस आत्रेयः। अग्निः। अनुष्टुप्, ४ पंक्तिः।\n\nम॒नु॒ष्वत् त्वा॒ नि धी॑महि मनु॒ष्वत् समि॑धीमहि । अग्ने॑ मनु॒ष्वद॑ङ्गिरो दे॒वान् दे॑वय॒ते य॑ज ॥१॥\n\nत्वं हि मानु॑षे॒ जनेऽग्ने॒ सुप्री॑त इ॒ध्यसे॑ । स्रुच॑स्त्वा यन्त्यानु॒षक् सुजा॑त॒ सर्पि॑रासुते ॥२॥\n\nत्वां विश्वे॑ स॒जोष॑सो दे॒वासो॑ दू॒तम॑क्रत । स॒प॒र्यन्त॑स्त्वा कवे य॒ज्ञेषु॑ दे॒वमी॑ळते ॥३॥\n\nदे॒वं वो॑ देवय॒ज्यया॒ ऽग्निमी॑ळीत॒ मर्त्य॑: ।\n\nसमि॑द्धः शुक्र दीदिह्यृ॒तस्य॒ योनि॒मास॑दः स॒सस्य॒ योनि॒मास॑दः ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 22, + "text": "४ विश्वसामा आत्रेयः। अग्निः। अनुष्टुप्, ४ पंक्तिः।\n\nप्र वि॑श्वसामन्नत्रि॒वदर्चा॑ पाव॒कशो॑चिषे । यो अ॑ध्व॒रेष्वीड्यो॒ होता॑ म॒न्द्रत॑मो वि॒शि ॥१॥\n\nन्य१ग्निं जा॒तवे॑दसं॒ दधा॑ता दे॒वमृ॒त्विज॑म् । प्र य॒ज्ञ ए॑त्वानु॒षग॒द्या दे॒वव्य॑चस्तमः ॥२॥\n\nचि॒कि॒त्विन्म॑नसं त्वा दे॒वं मर्ता॑स ऊ॒तये॑ । वरे॑ण्यस्य॒ तेऽव॑स इया॒नासो॑ अमन्महि ॥३॥\n\nअग्ने॑ चिकि॒द्ध्य१स्य न॑ इ॒दं वच॑: सहस्य ।\n\nतं त्वा॑ सुशिप्र दम्पते॒ स्तोमै॑र्वर्ध॒न्त्यत्र॑यो गी॒र्भिः शु॑म्भ॒न्त्यत्र॑यः ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 23, + "text": "४ द्युम्नो विश्वचर्षणिरात्रेयः । अग्निः। अनुष्टुप्, ४ पंक्तिः।\n\nअग्ने॒ सह॑न्त॒मा भ॑र द्यु॒म्नस्य॑ प्रा॒सहा॑ र॒यिम् । विश्वा॒ यश्च॑र्ष॒णीर॒भ्या॒३सा वाजे॑षु सा॒सह॑त् ॥१॥\n\nतम॑ग्ने पृतना॒षहं॑ र॒यिं स॑हस्व॒ आ भ॑र । त्वं हि स॒त्यो अद्भु॑तो दा॒ता वाज॑स्य॒ गोम॑तः ॥२॥\n\nविश्वे॒ हि त्वा॑ स॒जोष॑सो॒ जना॑सो वृ॒क्तब॑र्हिषः । होता॑रं॒ सद्म॑सु प्रि॒यं व्यन्ति॒ वार्या॑ पु॒रु ॥३॥\n\nस हि ष्मा॑ वि॒श्वच॑र्षणिर॒भिमा॑ति॒ सहो॑ द॒धे ।\n\nअग्न॑ ए॒षु क्षये॒ष्वा रे॒वन्न॑: शुक्र दीदिहि द्यु॒मत् पा॑वक दीदिहि ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 24, + "text": "४ गौपायना लौपायना वा बन्धुः सुबन्धुः श्रुतबन्धुर्विप्रबन्धुश्च। अग्निः । द्विपदा विराट्।\n\nअग्ने॒ त्वं नो॒ अन्त॑म उ॒त त्रा॒ता शि॒वो भ॑वा वरू॒थ्य॑: ॥१\n\nवसु॑र॒ग्निर्वसु॑श्रवा॒ अच्छा॑ नक्षि द्यु॒मत्त॑मं र॒यिं दा॑: ॥१॥२\n\nस नो॑ बोधि श्रु॒धी हव॑मुरु॒ष्या णो॑ अघाय॒तः स॑मस्मात् ॥३\n\nतं त्वा॑ शोचिष्ठ दीदिवः सु॒म्नाय॑ नू॒नमी॑महे॒ सखि॑भ्यः ॥२॥४" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 25, + "text": "९ वसूयव आत्रेयाः। अग्निः । अनुष्टुप्।\n\nअच्छा॑ वो अ॒ग्निमव॑से दे॒वं गा॑सि॒ स नो॒ वसु॑: ।\n\nरास॑त् पु॒त्र ऋ॑षू॒णामृ॒तावा॑ पर्षति द्वि॒षः ॥१॥\n\nस हि स॒त्यो यं पूर्वे॑ चिद् दे॒वास॑श्चि॒द् यमी॑धि॒रे ।\n\nहोता॑रं म॒न्द्रजि॑ह्व॒मित् सु॑दी॒तिभि॑र्वि॒भाव॑सुम् ॥२॥\n\nस नो॑ धी॒ती वरि॑ष्ठया॒ श्रेष्ठ॑या च सुम॒त्या ।\n\nअग्ने॑ रा॒यो दि॑दीहि नः सुवृ॒क्तिभि॑र्वरेण्य ॥३॥\n\nअ॒ग्निर्दे॒वेषु॑ राजत्य॒ग्निर्मर्ते॑ष्वावि॒शन् ।\n\nअ॒ग्निर्नो॑ हव्य॒वाह॑नो॒ऽग्निं धी॒भिः स॑पर्यत ॥४॥\n\nअ॒ग्निस्तु॒विश्र॑वस्तमं तु॒विब्र॑ह्माणमुत्त॒मम् ।\n\nअ॒तूर्तं॑ श्राव॒यत्प॑तिं पु॒त्रं द॑दाति दा॒शुषे॑ ॥५॥\n\nअ॒ग्निर्द॑दाति॒ सत्प॑तिं सा॒साह॒ यो यु॒धा नृभि॑: ।\n\nअ॒ग्निरत्यं॑ रघु॒ष्यदं॒ जेता॑र॒मप॑राजितम् ॥६॥\n\nयद् वाहि॑ष्ठं॒ तद॒ग्नये॑ बृ॒हद॑र्च विभावसो ।\n\nमहि॑षीव॒ त्वद् र॒यिस्त्वद् वाजा॒ उदी॑रते ॥७॥\n\nतव॑ द्यु॒मन्तो॑ अ॒र्चयो॒ ग्रावे॑वोच्यते बृ॒हत् ।\n\nउ॒तो ते॑ तन्य॒तुर्य॑था स्वा॒नो अ॑र्त॒ त्मना॑ दि॒वः ॥८॥\n\nए॒वाँ अ॒ग्निं व॑सू॒यव॑: सहसा॒नं व॑वन्दिम ।\n\nस नो॒ विश्वा॒ अति॒ द्विष॒: पर्ष॑न्ना॒वेव॑ सु॒क्रतु॑: ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 26, + "text": "९ वसूयव आत्रेयाः। अग्निः, ९विश्वे देवाः । गायत्री।\n\nअग्ने॑ पावक रो॒चिषा॑ म॒न्द्रया॑ देव जि॒ह्वया॑ । आ दे॒वान् व॑क्षि॒ यक्षि॑ च ॥१॥\n\nतं त्वा॑ घृतस्नवीमहे॒ चित्र॑भानो स्व॒र्दृश॑म् । दे॒वाँ आ वी॒तये॑ वह ॥२॥\n\nवी॒तिहो॑त्रं त्वा कवे द्यु॒मन्तं॒ समि॑धीमहि । अग्ने॑ बृ॒हन्त॑मध्व॒रे ॥३॥\n\nअग्ने॒ विश्वे॑भि॒रा ग॑हि दे॒वेभि॑र्ह॒व्यदा॑तये । होता॑रं त्वा वृणीमहे ॥४॥\n\nयज॑मानाय सुन्व॒त आग्ने॑ सु॒वीर्यं॑ वह । दे॒वैरा स॑त्सि ब॒र्हिषि॑ ॥५॥\n\nस॒मि॒धा॒नः स॑हस्रजि॒दग्ने॒ धर्मा॑णि पुष्यसि । दे॒वानां॑ दू॒त उ॒क्थ्य॑: ॥६॥\n\nन्य१ग्निं जा॒तवे॑दसं होत्र॒वाहं॒ यवि॑ष्ठ्यम् । दधा॑ता दे॒वमृ॒त्विज॑म् ॥७॥\n\nप्र य॒ज्ञ ए॑त्वानु॒षग॒द्या दे॒वव्य॑चस्तमः । स्तृ॒णी॒त ब॒र्हिरा॒सदे॑ ॥८॥\n\nएदं म॒रुतो॑ अ॒श्विना॑ मि॒त्रः सी॑दन्तु॒ वरु॑णः । दे॒वास॒: सर्व॑या वि॒शा ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 27, + "text": "६ त्रैवृष्णस्त्र्यरुणः, पौरुकुत्सस्रसदस्युः भारतोऽश्वमेधश्च राजानः, (अत्रिर्भौम इति केचित्)। अग्निः ६ इन्द्राग्नी।त्रिष्टुप्, ४-६ अनुष्टुप्।\n\nअन॑स्वन्ता॒ सत्प॑तिर्मामहे मे॒ गावा॒ चेति॑ष्ठो॒ असु॑रो म॒घोन॑: ।\n\nत्रै॒वृ॒ष्णो अ॑ग्ने द॒शभि॑: स॒हस्रै॒र्वैश्वा॑नर॒ त्र्य॑रुणश्चिकेत ॥१॥\n\nयो मे॑ श॒ता च॑ विंश॒तिं च॒ गोनां॒ हरी॑ च यु॒क्ता सु॒धुरा॒ ददा॑ति ।\n\nवैश्वा॑नर॒ सुष्टु॑तो वावृधा॒नोऽग्ने॒ यच्छ॒ त्र्य॑रुणाय॒ शर्म॑ ॥२॥\n\nए॒वा ते॑ अग्ने सुम॒तिं च॑का॒नो नवि॑ष्ठाय नव॒मं त्र॒सद॑स्युः ।\n\nयो मे॒ गिर॑स्तुविजा॒तस्य॑ पू॒र्वीर्यु॒क्तेना॒भि त्र्य॑रुणो गृ॒णाति॑ ॥३॥\n\nयो म॒ इति॑ प्र॒वोच॒त्यश्व॑मेधाय सू॒रये॑ ।\n\nदद॑दृ॒चा स॒निं य॒ते दद॑न्मे॒धामृ॑ताय॒ते ॥४॥\n\nयस्य॑ मा परु॒षाः श॒तमु॑द्ध॒र्षय॑न्त्यु॒क्षण॑: ।\n\nअश्व॑मेधस्य॒ दाना॒: सोमा॑ इव॒ त्र्या॑शिरः ॥५॥\n\nइन्द्रा॑ग्नी शत॒दाव्न्यश्व॑मेधे सु॒वीर्य॑म् ।\n\nक्ष॒त्रं धा॑रयतं बृ॒हद् दि॒वि सूर्य॑मिवा॒जर॑म् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 28, + "text": "६ विश्ववारात्रेयी। अग्निः। १, ३ त्रिष्टुप्, २ जगती, ४ अनुष्टुप्, ५-६ गायत्री।\n\nसमि॑द्धो अ॒ग्निर्दि॒वि शो॒चिर॑श्रेत् प्र॒त्यङ्ङु॒षस॑मुर्वि॒या वि भा॑ति ।\n\nएति॒ प्राची॑ वि॒श्ववा॑रा॒ नमो॑भिर्दे॒वाँ ईळा॑ना ह॒विषा॑ घृ॒ताची॑ ॥१॥\n\nस॒मि॒ध्यमा॑नो अ॒मृत॑स्य राजसि ह॒विष्कृ॒ण्वन्तं॑ सचसे स्व॒स्तये॑ ।\n\nविश्वं॒ स ध॑त्ते॒ द्रवि॑णं॒ यमिन्व॑स्याति॒थ्यम॑ग्ने॒ नि च॑ धत्त॒ इत् पु॒रः ॥२॥\n\nअग्ने॒ शर्ध॑ मह॒ते सौभ॑गाय॒ तव॑ द्यु॒म्नान्यु॑त्त॒मानि॑ सन्तु ।\n\nसं जा॑स्प॒त्यं सु॒यम॒मा कृ॑णुष्व शत्रूय॒ताम॒भि ति॑ष्ठा॒ महां॑सि ॥३॥\n\nसमि॑द्धस्य॒ प्रम॑ह॒सोऽग्ने॒ वन्दे॒ तव॒ श्रिय॑म् ।\n\nवृ॒ष॒भो द्यु॒म्नवाँ॑ असि॒ सम॑ध्व॒रेष्वि॑ध्यसे ॥४॥\n\nसमि॑द्धो अग्न आहुत दे॒वान् य॑क्षि स्वध्वर । त्वं हि ह॑व्य॒वाळसि॑ ॥५॥\n\nआ जु॑होता दुव॒स्यता॒ऽग्निं प्र॑य॒त्य॑ध्व॒रे । वृ॒णी॒ध्वं ह॑व्य॒वाह॑नम् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 29, + "text": "१५ गौरिवीतिः शाक्त्यः। इन्द्रः, ९(प्रथमपादस्य) उशना वा। त्रिष्टुप्।\n\nत्र्य॑र्य॒मा मनु॑षो दे॒वता॑ता॒ त्री रो॑च॒ना दि॒व्या धा॑रयन्त ।\n\nअर्च॑न्ति त्वा म॒रुत॑: पू॒तद॑क्षा॒स्त्वमे॑षा॒मृषि॑रिन्द्रासि॒ धीर॑: ॥१॥\n\nअनु॒ यदीं॑ म॒रुतो॑ मन्दसा॒नमार्च॒न्निन्द्रं॑ पपि॒वांसं॑ सु॒तस्य॑ ।\n\nआद॑त्त॒ वज्र॑म॒भि यदहिं॒ हन्न॒पो य॒ह्वीर॑सृज॒त् सर्त॒वा उ॑ ॥२॥\n\nउ॒त ब्र॑ह्माणो मरुतो मे अ॒स्येन्द्र॒: सोम॑स्य॒ सुषु॑तस्य पेयाः ।\n\nतद्धि ह॒व्यं मनु॑षे॒ गा अवि॑न्द॒दह॒न्नहिं॑ पपि॒वाँ इन्द्रो॑ अस्य ॥३॥\n\nआद् रोद॑सी वित॒रं वि ष्क॑भायत् संविव्या॒नश्चि॑द् भि॒यसे॑ मृ॒गं क॑: ।\n\nजिग॑र्ति॒मिन्द्रो॑ अप॒जर्गु॑राण॒: प्रति॑ श्व॒सन्त॒मव॑ दान॒वं ह॑न् ॥४॥\n\nअध॒ क्रत्वा॑ मघव॒न् तुभ्यं॑ दे॒वा अनु॒ विश्वे॑ अददुः सोम॒पेय॑म् ।\n\nयत् सूर्य॑स्य ह॒रित॒: पत॑न्तीः पु॒रः स॒तीरुप॑रा॒ एत॑शे॒ कः ॥५॥\n\nनव॒ यद॑स्य नव॒तिं च॑ भो॒गान् त्सा॒कं वज्रे॑ण म॒घवा॑ विवृ॒श्चत् ।\n\nअर्च॒न्तीन्द्रं॑ म॒रुत॑: स॒धस्थे॒ त्रैष्टु॑भेन॒ वच॑सा बाधत॒ द्याम् ॥६॥\n\nसखा॒ सख्ये॑ अपच॒त् तूय॑म॒ग्निर॒स्य क्रत्वा॑ महि॒षा त्री श॒तानि॑ ।\n\nत्री सा॒कमिन्द्रो॒ मनु॑ष॒: सरां॑सि सु॒तं पि॑बद् वृत्र॒हत्या॑य॒ सोम॑म् ॥७॥\n\nत्री यच्छ॒ता म॑हि॒षाणा॒मघो॒ मास्त्री सरां॑सि म॒घवा॑ सो॒म्यापा॑: ।\n\nका॒रं न विश्वे॑ अह्वन्त दे॒वा भर॒मिन्द्रा॑य॒ यदहिं॑ ज॒घान॑ ॥८॥\n\nउ॒शना॒ यत् स॑ह॒स्यै॒३रया॑तं गृ॒हमि॑न्द्र जूजुवा॒नेभि॒रश्वै॑: ।\n\nव॒न्वा॒नो अत्र॑ स॒रथं॑ ययाथ॒ कुत्से॑न दे॒वैरव॑नोर्ह॒ शुष्ण॑म् ॥९॥\n\nप्रान्यच्च॒क्रम॑वृह॒: सूर्य॑स्य॒ कुत्सा॑या॒न्यद् वरि॑वो॒ यात॑वेऽकः ।\n\nअ॒नासो॒ दस्यूँ॑रमृणो व॒धेन॒ नि दु॑र्यो॒ण आ॑वृणङ् मृ॒ध्रवा॑चः ॥१०॥॥\n\nस्तोमा॑सस्त्वा॒ गौरि॑वीतेरवर्ध॒न्नर॑न्धयो वैदथि॒नाय॒ पिप्रु॑म् ।\n\nआ त्वामृ॒जिश्वा॑ स॒ख्याय॑ चक्रे॒ पच॑न् प॒क्तीरपि॑ब॒: सोम॑मस्य ॥११॥॥\n\nनव॑ग्वासः सु॒तसो॑मास॒ इन्द्रं॒ दश॑ग्वासो अ॒भ्य॑र्चन्त्य॒र्कैः ।\n\nगव्यं॑ चिदू॒र्वम॑पि॒धान॑वन्तं॒ तं चि॒न्नर॑: शशमा॒ना अप॑ व्रन् ॥१२॥\n\nक॒थो नु ते॒ परि॑ चराणि वि॒द्वान् वी॒र्या॑ मघव॒न् या च॒कर्थ॑ ।\n\nया चो॒ नु नव्या॑ कृ॒णव॑: शविष्ठ॒ प्रेदु॒ ता ते॑ वि॒दथे॑षु ब्रवाम ॥१३॥\n\nए॒ता विश्वा॑ चकृ॒वाँ इ॑न्द्र॒ भूर्यप॑रीतो ज॒नुषा॑ वी॒र्ये॑ण ।\n\nया चि॒न्नु व॑ज्रिन् कृ॒णवो॑ दधृ॒ष्वान् न ते॑ व॒र्ता तवि॑ष्या अस्ति॒ तस्या॑: ॥१४॥\n\nइन्द्र॒ ब्रह्म॑ क्रि॒यमा॑णा जुषस्व॒ या ते॑ शविष्ठ॒ नव्या॒ अक॑र्म ।\n\nवस्त्रे॑व भ॒द्रा सुकृ॑ता वसू॒यू रथं॒ न धीर॒: स्वपा॑ अतक्षम् ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 30, + "text": "१५ बभ्रुरात्रेयः। इन्द्रः, १२-१५ ऋणंचयेन्द्रौ। त्रिष्टुप्।\n\nक्व१ स्य वी॒रः को अ॑पश्य॒दिन्द्रं॑ सु॒खर॑थ॒मीय॑मानं॒ हरि॑भ्याम् ।\n\nयो रा॒या व॒ज्री सु॒तसो॑ममि॒च्छन् तदोको॒ गन्ता॑ पुरुहू॒त ऊ॒ती ॥१॥\n\nअवा॑चचक्षं प॒दम॑स्य स॒स्वरु॒ग्रं नि॑धा॒तुरन्वा॑यमि॒च्छन् ।\n\nअपृ॑च्छम॒न्याँ उ॒त ते म॑ आहु॒रिन्द्रं॒ नरो॑ बुबुधा॒ना अ॑शेम ॥२॥\n\nप्र नु व॒यं सु॒ते या ते॑ कृ॒तानीन्द्र॒ ब्रवा॑म॒ यानि॑ नो॒ जुजो॑षः ।\n\nवेद॒दवि॑द्वाञ्छृ॒णव॑च्च वि॒द्वान् वह॑ते॒ऽयं म॒घवा॒ सर्व॑सेनः ॥३॥\n\nस्थि॒रं मन॑श्चकृषे जा॒त इ॑न्द्र॒ वेषीदेको॑ यु॒धये॒ भूय॑सश्चित् ।\n\nअश्मा॑नं चि॒च्छव॑सा दिद्युतो॒ वि वि॒दो गवा॑मू॒र्वमु॒स्रिया॑णाम् ॥४॥\n\nप॒रो यत् त्वं प॑र॒म आ॒जनि॑ष्ठाः परा॒वति॒ श्रुत्यं॒ नाम॒ बिभ्र॑त् ।\n\nअत॑श्चि॒दिन्द्रा॑दभयन्त दे॒वा विश्वा॑ अ॒पो अ॑जयद् दा॒सप॑त्नीः ॥५॥\n\nतुभ्येदे॒ते म॒रुत॑: सु॒शेवा॒ अर्च॑न्त्य॒र्कं सु॒न्वन्त्यन्ध॑: ।\n\nअहि॑मोहा॒नम॒प आ॒शया॑नं॒ प्र मा॒याभि॑र्मा॒यिनं॑ सक्ष॒दिन्द्र॑: ॥६॥\n\nवि षू मृधो॑ ज॒नुषा॒ दान॒मिन्व॒न्नह॒न् गवा॑ मघवन् त्संचका॒नः ।\n\nअत्रा॑ दा॒सस्य॒ नमु॑चे॒: शिरो॒ यदव॑र्तयो॒ मन॑वे गा॒तुमि॒च्छन् ॥७॥\n\nयुजं॒ हि मामकृ॑था॒ आदिदि॑न्द्र॒ शिरो॑ दा॒सस्य॒ नमु॑चेर्मथा॒यन् ।\n\nअश्मा॑नं चित् स्व॒र्यं१ वर्त॑मानं॒ प्र च॒क्रिये॑व॒ रोद॑सी म॒रुद्भ्य॑: ॥८॥\n\nस्त्रियो॒ हि दा॒स आयु॑धानि च॒क्रे किं मा॑ करन्नब॒ला अ॑स्य॒ सेना॑: ।\n\nअ॒न्तर्ह्यख्य॑दु॒भे अ॑स्य॒ धेने॒ अथोप॒ प्रैद्यु॒ यु॒धये॒ दस्यु॒मिन्द्र॑: ॥९॥\n\nसमत्र॒ गावो॒ऽभितो॑ऽनवन्ते॒हेह॑ व॒त्सैर्वियु॑ता॒ यदास॑न् ।\n\nसं ता इन्द्रो॑ असृजदस्य शा॒कैर्यदीं॒ सोमा॑स॒: सुषु॑ता॒ अम॑न्दन् ॥१०॥॥\n\nयदीं॒ सोमा॑ ब॒भ्रुधू॑ता॒ अम॑न्द॒न्नरो॑रवीद् वृष॒भः साद॑नेषु ।\n\nपु॒रं॒द॒रः प॑पि॒वाँ इन्द्रो॑ अस्य॒ पुन॒र्गवा॑मददादु॒स्रिया॑णाम् ॥११॥॥\n\nभ॒द्रमि॒दं रु॒शमा॑ अग्ने अक्र॒न् गवां॑ च॒त्वारि॒ दद॑तः स॒हस्रा॑ ।\n\nऋ॒णं॒च॒यस्य॒ प्रय॑ता म॒घानि॒ प्रत्य॑ग्रभीष्म॒ नृत॑मस्य नृ॒णाम् ॥१२॥\n\nसु॒पेश॑सं॒ माव॑ सृज॒न्त्यस्तं॒ गवां॑ स॒हस्रै॑ रु॒शमा॑सो अग्ने ।\n\nती॒व्रा इन्द्र॑मममन्दुः सु॒तासो॒ऽक्तोर्व्यु॑ष्टौ॒ परि॑तक्म्यायाः ॥१३॥\n\nऔच्छ॒त् सा रात्री॒ परि॑तक्म्या॒ याँ ऋ॑णंच॒ये राज॑नि रु॒शमा॑नाम् ।\n\nअत्यो॒ न वा॒जी र॒घुर॒ज्यमा॑नो ब॒भ्रुश्च॒त्वार्य॑सनत् स॒हस्रा॑ ॥१४॥\n\nचतु॑:सहस्रं॒ गव्य॑स्य प॒श्वः प्रत्य॑ग्रभीष्म रु॒शमे॑ष्वग्ने ।\n\nघ॒र्मश्चि॑त् त॒प्तः प्र॒वृजे॒ य आसी॑दय॒स्मय॒स्तम्वादा॑म॒ विप्रा॑: ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 31, + "text": "१३ अवस्युरात्रेयः। इन्द्रः, ८ तृतीयपादस्य कुत्सो वा, चतुर्थपादस्य उशना वा, ९ इन्द्राकुत्सौ। त्रिष्टुप्।\n\nइन्द्रो॒ रथा॑य प्र॒वतं॑ कृणोति॒ यम॒ध्यस्था॑न्म॒घवा॑ वाज॒यन्त॑म् ।\n\nयू॒थेव॑ प॒श्वो व्यु॑नोति गो॒पा अरि॑ष्टो याति प्रथ॒मः सिषा॑सन् ॥१॥\n\nआ प्र द्र॑व हरिवो॒ मा वि वे॑न॒: पिश॑ङ्गराते अ॒भि न॑: सचस्व ।\n\nन॒हि त्वदि॑न्द्र॒ वस्यो॑ अ॒न्यदस्त्य॑मे॒नाँश्चि॒ज्जनि॑वतश्चकर्थ ॥२॥\n\nउद्यत् सह॒: सह॑स॒ आज॑निष्ट॒ देदि॑ष्ट॒ इन्द्र॑ इन्द्रि॒याणि॒ विश्वा॑ ।\n\nप्राचो॑दयत् सु॒दुघा॑ व॒व्रे अ॒न्तर्वि ज्योति॑षा संववृ॒त्वत् तमो॑ऽवः ॥३॥\n\nअन॑वस्ते॒ रथ॒मश्वा॑य तक्ष॒न् त्वष्टा॒ वज्रं॑ पुरुहूत द्यु॒मन्त॑म् ।\n\nब्र॒ह्माण॒ इन्द्रं॑ म॒हय॑न्तो अ॒र्कैरव॑र्धय॒न्नह॑ये॒ हन्त॒वा उ॑ ॥४॥\n\nवृष्णे॒ यत् ते॒ वृष॑णो अ॒र्कमर्चा॒निन्द्र॒ ग्रावा॑णो॒ अदि॑तिः स॒जोषा॑: ।\n\nअ॒न॒श्वासो॒ ये प॒वयो॑ऽर॒था इन्द्रे॑षिता अ॒भ्यव॑र्तन्त॒ दस्यू॑न् ॥५॥\n\nप्र ते॒ पूर्वा॑णि॒ कर॑णानि वोचं॒ प्र नूत॑ना मघव॒न् या च॒कर्थ॑ ।\n\nशक्ती॑वो॒ यद् वि॒भरा॒ रोद॑सी उ॒भे जय॑न्न॒पो मन॑वे॒ दानु॑चित्राः ॥६॥\n\nतदिन्नु ते॒ कर॑णं दस्म वि॒प्राऽहिं॒ यद् घ्नन्नोजो॒ अत्रामि॑मीथाः ।\n\nशुष्ण॑स्य चि॒त् परि॑ मा॒या अ॑गृभ्णाः प्रपि॒त्वं यन्नप॒ दस्यूँ॑रसेधः ॥७॥\n\nत्वम॒पो यद॑वे तु॒र्वशा॒याऽर॑मयः सु॒दुघा॑: पा॒र इ॑न्द्र ।\n\nउ॒ग्रम॑यात॒मव॑हो ह॒ कुत्सं॒ सं ह॒ यद् वा॑मु॒शनार॑न्त दे॒वाः ॥८॥\n\nइन्द्रा॑कुत्सा॒ वह॑माना॒ रथे॒नाऽऽ वा॒मत्या॒ अपि॒ कर्णे॑ वहन्तु ।\n\nनिः षी॑म॒द्भ्यो धम॑थो॒ निः ष॒धस्था॑न् म॒घोनो॑ हृ॒दो व॑रथ॒स्तमां॑सि ॥९॥\n\nवात॑स्य यु॒क्तान् त्सु॒युज॑श्चि॒दश्वा॑न् क॒विश्चि॑दे॒षो अ॑जगन्नव॒स्युः ।\n\nविश्वे॑ ते॒ अत्र॑ म॒रुत॒: सखा॑य॒ इन्द्र॒ ब्रह्मा॑णि॒ तवि॑षीमवर्धन् ॥१०॥॥\n\nसूर॑श्चि॒द् रथं॒ परि॑तक्म्यायां॒ पूर्वं॑ कर॒दुप॑रं जूजु॒वांस॑म् ।\n\nभर॑च्च॒क्रमेत॑श॒: सं रि॑णाति पु॒रो दध॑त् सनिष्यति॒ क्रतुं॑ नः ॥११॥॥\n\nआयं ज॑ना अभि॒चक्षे॑ जगा॒मेन्द्र॒: सखा॑यं सु॒तसो॑ममि॒च्छन् ।\n\nवद॒न् ग्रावाव॒ वेदिं॑ भ्रियाते॒ यस्य॑ जी॒रम॑ध्व॒र्यव॒श्चर॑न्ति ॥१२॥\n\nये चा॒कन॑न्त चा॒कन॑न्त॒ नू ते मर्ता॑ अमृत॒ मो ते अंह॒ आर॑न् ।\n\nवा॒व॒न्धि यज्यूँ॑रु॒त तेषु॑ धे॒ह्योजो॒ जने॑षु॒ येषु॑ ते॒ स्याम॑ ॥१३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 32, + "text": "१२ गातुरात्रेयः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nअद॑र्द॒रुत्स॒मसृ॑जो॒ वि खानि॒ त्वम॑र्ण॒वान् ब॑द्बधा॒नाँ अ॑रम्णाः ।\n\nम॒हान्त॑मिन्द्र॒ पर्व॑तं॒ वि यद् वः सृ॒जो वि धारा॒ अव॑ दान॒वं ह॑न् ॥१॥\n\nत्वमुत्साँ॑ ऋ॒तुभि॑र्बद्बधा॒नाँ अरं॑ह॒ ऊध॒: पर्व॑तस्य वज्रिन् ।\n\nअहिं॑ चिदुग्र॒ प्रयु॑तं॒ शया॑नं जघ॒न्वाँ इ॑न्द्र॒ तवि॑षीमधत्थाः ॥२॥\n\nत्यस्य॑ चिन्मह॒तो निर्मृ॒गस्य॒ वध॑र्जघान॒ तवि॑षीभि॒रिन्द्र॑: ।\n\nय एक॒ इद॑प्र॒तिर्मन्य॑मान॒ आद॑स्माद॒न्यो अ॑जनिष्ट॒ तव्या॑न् ॥३॥\n\nत्यं चि॑देषां स्व॒धया॒ मद॑न्तं मि॒हो नपा॑तं सु॒वृधं॑ तमो॒गाम् ।\n\nवृष॑प्रभर्मा दान॒वस्य॒ भामं॒ वज्रे॑ण व॒ज्री नि ज॑घान॒ शुष्ण॑म् ॥४॥\n\nत्यं चि॑दस्य॒ क्रतु॑भि॒र्निष॑त्तमम॒र्मणो॑ वि॒ददिद॑स्य॒ मर्म॑ ।\n\nयदीं॑ सुक्षत्र॒ प्रभृ॑ता॒ मद॑स्य॒ युयु॑त्सन्तं॒ तम॑सि ह॒र्म्ये धाः ॥५॥\n\nत्यं चि॑दि॒त्था क॑त्प॒यं शया॑नमसू॒र्ये तम॑सि वावृधा॒नम् ।\n\nतं चि॑न्मन्दा॒नो वृ॑ष॒भः सु॒तस्यो॒च्चैरिन्द्रो॑ अप॒गूर्या॑ जघान ॥६॥\n\nउद् यदिन्द्रो॑ मह॒ते दा॑न॒वाय॒ वध॒र्यमि॑ष्ट॒ सहो॒ अप्र॑तीतम् ।\n\nयदीं॒ वज्र॑स्य॒ प्रभृ॑तौ द॒दाभ॒ विश्व॑स्य ज॒न्तोर॑ध॒मं च॑कार ॥७॥\n\nत्यं चि॒दर्णं॑ मधु॒पं शया॑नमसि॒न्वं व॒व्रं मह्याद॑दु॒ग्रः ।\n\nअ॒पाद॑म॒त्रं म॑ह॒ता व॒धेन॒ नि दु॑र्यो॒ण आ॑वृणङ् मृ॒ध्रवा॑चम् ॥८॥\n\nको अ॑स्य॒ शुष्मं॒ तवि॑षीं वरात॒ एको॒ धना॑ भरते॒ अप्र॑तीतः ।\n\nइ॒मे चि॑दस्य॒ ज्रय॑सो॒ नु दे॒वी इन्द्र॒स्यौज॑सो भि॒यसा॑ जिहाते ॥९॥\n\nन्य॑स्मै दे॒वी स्वधि॑तिर्जिहीत॒ इन्द्रा॑य गा॒तुरु॑श॒तीव॑ येमे ।\n\nसं यदोजो॑ यु॒वते॒ विश्व॑माभि॒रनु॑ स्व॒धाव्ने॑ क्षि॒तयो॑ नमन्त ॥१०॥\n\nएकं॒ नु त्वा॒ सत्प॑तिं॒ पाञ्च॑जन्यं जा॒तं शृ॑णोमि य॒शसं॒ जने॑षु ।\n\nतं मे॑ जगृभ्र आ॒शसो॒ नवि॑ष्ठं दो॒षा वस्तो॒र्हव॑मानास॒ इन्द्र॑म् ॥११॥\n\nए॒वा हि त्वामृ॑तु॒था या॒तय॑न्तं म॒घा विप्रे॑भ्यो॒ दद॑तं शृ॒णोमि॑ ।\n\nकिं ते॑ ब्र॒ह्माणो॑ गृहते॒ सखा॑यो॒ ये त्वा॒या नि॑द॒धुः काम॑मिन्द्र ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 33, + "text": "१० प्राजापत्यः संवरणः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nमहि॑ म॒हे त॒वसे॑ दीध्ये॒ नॄनिन्द्रा॑ये॒त्था त॒वसे॒ अत॑व्यान् ।\n\nयो अ॑स्मै सुम॒तिं वाज॑सातौ स्तु॒तो जने॑ सम॒र्य॑श्चि॒केत॑ ॥१॥\n\nस त्वं न॑ इन्द्र धियसा॒नो अ॒र्कैर्हरी॑णां वृष॒न् योक्त्र॑मश्रेः ।\n\nया इ॒त्था म॑घव॒न्ननु॒ जोषं॒ वक्षो॑ अ॒भि प्रार्यः स॑क्षि॒ जना॑न् ॥२॥\n\nन ते त॑ इन्द्रा॒भ्य१स्मदृ॒ष्वाऽयु॑क्तासो अब्र॒ह्मता॒ यदस॑न् ।\n\nतिष्ठा॒ रथ॒मधि॒ तं व॑ज्रह॒स्ताऽऽ र॒श्मिं दे॑व यमसे॒ स्वश्व॑: ॥३॥\n\nपु॒रू यत् त॑ इन्द्र॒ सन्त्यु॒क्था गवे॑ च॒कर्थो॒र्वरा॑सु॒ युध्य॑न् ।\n\nत॒त॒क्षे सूर्या॑य चि॒दोक॑सि॒ स्वे वृषा॑ स॒मत्सु॑ दा॒सस्य॒ नाम॑ चित् ॥४॥\n\nव॒यं ते त॑ इन्द्र॒ ये च॒ नर॒: शर्धो॑ जज्ञा॒ना या॒ताश्च॒ रथा॑: ।\n\nआस्माञ्ज॑गम्यादहिशुष्म॒ सत्वा॒ भगो॒ न हव्य॑: प्रभृ॒थेषु॒ चारु॑: ॥५॥\n\nप॒पृ॒क्षेण्य॑मिन्द्र॒ त्वे ह्योजो॑ नृ॒म्णानि॑ च नृ॒तमा॑नो॒ अम॑र्तः ।\n\nस न॒ एनीं॑ वसवानो र॒यिं दा॒: प्रार्यः स्तु॑षे तुविम॒घस्य॒ दान॑म् ॥६॥\n\nए॒वा न॑ इन्द्रो॒तिभि॑रव पा॒हि गृ॑ण॒तः शू॑र का॒रून् ।\n\nउ॒त त्वचं॒ दद॑तो॒ वाज॑सातौ पिप्री॒हि मध्व॒: सुषु॑तस्य॒ चारो॑: ॥७॥\n\nउ॒त त्ये मा॑ पौरुकु॒त्स्यस्य॑ सू॒रेस्त्र॒सद॑स्योर्हिर॒णिनो॒ ररा॑णाः ।\n\nवह॑न्तु मा॒ दश॒ श्येता॑सो अस्य गैरिक्षि॒तस्य॒ क्रतु॑भि॒र्नु स॑श्चे ॥८॥\n\nउ॒त त्ये मा॑ मारु॒ताश्व॑स्य॒ शोणा॒: क्रत्वा॑मघासो वि॒दथ॑स्य रा॒तौ ।\n\nस॒हस्रा॑ मे॒ च्यव॑तानो॒ ददा॑न आनू॒कम॒र्यो वपु॑षे॒ नार्च॑त् ॥९॥\n\nउ॒त त्ये मा॑ ध्व॒न्य॑स्य॒ जुष्टा॑ लक्ष्म॒ण्य॑स्य सु॒रुचो॒ यता॑नाः ।\n\nम॒ह्ना रा॒यः सं॒वर॑णस्य॒ ऋषे॑र्व्र॒जं न गाव॒: प्रय॑ता॒ अपि॑ ग्मन् ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 34, + "text": "९ प्राजापत्यः संवरणः। इन्द्रः। जगती, ९ त्रिष्टुप्।\n\nअजा॑तशत्रुम॒जरा॒ स्व॑र्व॒त्यनु॑ स्व॒धामि॑ता द॒स्ममी॑यते ।\n\nसु॒नोत॑न॒ पच॑त॒ ब्रह्म॑वाहसे पुरुष्टु॒ताय॑ प्रत॒रं द॑धातन ॥१॥\n\nआ यः सोमे॑न ज॒ठर॒मपि॑प्र॒ताऽम॑न्दत म॒घवा॒ मध्वो॒ अन्ध॑सः ।\n\nयदीं॑ मृ॒गाय॒ हन्त॑वे म॒हाव॑धः स॒हस्र॑भृष्टिमु॒शना॑ व॒धं यम॑त् ॥२॥\n\nयो अ॑स्मै घ्रं॒स उ॒त वा॒ य ऊध॑नि॒ सोमं॑ सु॒नोति॒ भव॑ति द्यु॒माँ अह॑ ।\n\nअपा॑प श॒क्रस्त॑त॒नुष्टि॑मूहति त॒नूशु॑भ्रं म॒घवा॒ यः क॑वास॒खः ॥३॥\n\nयस्याव॑धीत् पि॒तरं॒ यस्य॑ मा॒तरं॒ यस्य॑ श॒क्रो भ्रात॑रं॒ नात॑ ईषते ।\n\nवेतीद्व॑स्य॒ प्रय॑ता यतंक॒रो न किल्बि॑षादीषते॒ वस्व॑ आक॒रः ॥४॥\n\nन प॒ञ्चभि॑र्द॒शभि॑र्वष्ट्या॒रभं॒ नासु॑न्वता सचते॒ पुष्य॑ता च॒न ।\n\nजि॒नाति॒ वेद॑मु॒या हन्ति॑ वा॒ धुनि॒रा दे॑व॒युं भ॑जति॒ गोम॑ति व्र॒जे ॥५॥\n\nवि॒त्वक्ष॑ण॒: समृ॑तौ चक्रमास॒जोऽसु॑न्वतो॒ विषु॑णः सुन्व॒तो वृ॒धः ।\n\nइन्द्रो॒ विश्व॑स्य दमि॒ता वि॒भीष॑णो यथाव॒शं न॑यति॒ दास॒मार्य॑: ॥६॥\n\nसमीं॑ प॒णेर॑जति॒ भोज॑नं मु॒षे वि दा॒शुषे॑ भजति सू॒नरं॒ वसु॑ ।\n\nदु॒र्गे च॒न ध्रि॑यते॒ विश्व॒ आ पु॒रु जनो॒ यो अ॑स्य॒ तवि॑षी॒मचु॑क्रुधत् ॥७॥\n\nसं यज्जनौ॑ सु॒धनौ॑ वि॒श्वश॑र्धसा॒ववे॒दिन्द्रो॑ म॒घवा॒ गोषु॑ शु॒भ्रिषु॑ ।\n\nयुजं॒ ह्य१न्यमकृ॑त प्रवेप॒न्युदीं॒ गव्यं॑ सृजते॒ सत्व॑भि॒र्धुनि॑: ॥८॥\n\nस॒ह॒स्र॒सामाग्नि॑वेशिं गृणीषे॒ शत्रि॑मग्न उप॒मां के॒तुम॒र्यः ।\n\nतस्मा॒ आप॑: सं॒यत॑: पीपयन्त॒ तस्मि॑न् क्ष॒त्रमम॑वत् त्वे॒षम॑स्तु ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 35, + "text": "८ प्रभूवसुराङ्गिरसः। इन्द्रः । अनुष्टुप्, ८ पङ्क्तिः।\n\nयस्ते॒ साधि॒ष्ठोऽव॑स॒ इन्द्र॒ क्रतु॒ष्टमा भ॑र ।\n\nअ॒स्मभ्यं॑ चर्षणी॒सहं॒ सस्निं॒ वाजे॑षु दु॒ष्टर॑म् ॥१॥\n\nयदि॑न्द्र ते॒ चत॑स्रो॒ यच्छू॑र॒ सन्ति॑ ति॒स्रः ।\n\nयद् वा॒ पञ्च॑ क्षिती॒नामव॒स्तत् सु न॒ आ भ॑र ॥२॥\n\nआ तेऽवो॒ वरे॑ण्यं॒ वृष॑न्तमस्य हूमहे ।\n\nवृष॑जूति॒र्हि ज॑ज्ञि॒ष आ॒भूभि॑रिन्द्र तु॒र्वणि॑: ॥३॥\n\nवृषा॒ ह्यसि॒ राध॑से जज्ञि॒षे वृष्णि॑ ते॒ शव॑: ।\n\nस्वक्ष॑त्रं ते धृ॒षन्मन॑: सत्रा॒हमि॑न्द्र॒ पौंस्य॑म् ॥४॥\n\nत्वं तमि॑न्द्र॒ मर्त्य॑ममित्र॒यन्त॑मद्रिवः ।\n\nस॒र्व॒र॒था श॑तक्रतो॒ नि या॑हि शवसस्पते ॥५॥\n\nत्वामिद् वृ॑त्रहन्तम॒ जना॑सो वृ॒क्तब॑र्हिषः ।\n\nउ॒ग्रं पू॒र्वीषु॑ पू॒र्व्यं हव॑न्ते॒ वाज॑सातये ॥६॥\n\nअ॒स्माक॑मिन्द्र दु॒ष्टरं॑ पुरो॒यावा॑नमा॒जिषु॑ ।\n\n स॒यावा॑नं॒ धने॑धने वाज॒यन्त॑मवा॒ रथ॑म् ॥७॥\n\nअ॒स्माक॑मि॒न्द्रेहि॑ नो॒ रथ॑मवा॒ पुरं॑ध्या ।\n\nव॒यं श॑विष्ठ॒ वार्यं॑ दि॒वि श्रवो॑ दधीमहि दि॒वि स्तोमं॑ मनामहे ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 36, + "text": "६ प्रभूवसुराङ्गिरसः। इन्द्रः । त्रिष्टुप्, ३जगती।\n\nस आ ग॑म॒दिन्द्रो॒ यो वसू॑नां॒ चिके॑त॒द् दातुं॒ दाम॑नो रयी॒णाम् ।\n\nध॒न्व॒च॒रो न वंस॑गस्तृषा॒णश्च॑कमा॒नः पि॑बतु दु॒ग्धमं॒शुम् ॥१॥\n\nआ ते॒ हनू॑ हरिवः शूर॒ शिप्रे॒ रुह॒त् सोमो॒ न पर्व॑तस्य पृ॒ष्ठे ।\n\nअनु॑ त्वा राज॒न्नर्व॑तो॒ न हि॒न्वन् गी॒र्भिर्म॑देम पुरुहूत॒ विश्वे॑ ॥२॥\n\nच॒क्रं न वृ॒त्तं पु॑रुहूत वेपते॒ मनो॑ भि॒या मे॒ अम॑ते॒रिद॑द्रिवः ।\n\nरथा॒दधि॑ त्वा जरि॒ता स॑दावृध कु॒विन्नु स्तो॑षन्मघवन् पुरू॒वसु॑: ॥३॥\n\nए॒ष ग्रावे॑व जरि॒ता त॑ इ॒न्द्रेय॑र्ति॒ वाचं॑ बृ॒हदा॑शुषा॒णः ।\n\nप्र स॒व्येन॑ मघव॒न् यंसि॑ रा॒यः प्र द॑क्षि॒णिद्ध॑रिवो॒ मा वि वे॑नः ॥४॥\n\nवृषा॑ त्वा॒ वृष॑णं वर्धतु॒ द्यौर्वृषा॒ वृष॑भ्यां वहसे॒ हरि॑भ्याम् ।\n\nस नो॒ वृषा॒ वृष॑रथः सुशिप्र॒ वृष॑क्रतो॒ वृषा॑ वज्रि॒न् भरे॑ धाः ॥५॥\n\nयो रोहि॑तौ वा॒जिनौ॑ वा॒जिनी॑वान् त्रि॒भिः श॒तैः सच॑माना॒वदि॑ष्ट ।\n\nयूने॒ सम॑स्मै क्षि॒तयो॑ नमन्तां श्रु॒तर॑थाय मरुतो दुवो॒या ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 37, + "text": "५ भौमोऽत्रिः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nसं भा॒नुना॑ यतते॒ सूर्य॑स्या॒ऽऽजुह्वा॑नो घृ॒तपृ॑ष्ठ॒: स्वञ्चा॑: ।\n\nतस्मा॒ अमृ॑ध्रा उ॒षसो॒ व्यु॑च्छा॒न् य इन्द्रा॑य सु॒नवा॒मेत्याह॑ ॥ १॥\n\nसमि॑द्धाग्निर्वनवत् स्ती॒र्णब॑र्हिर्यु॒क्तग्रा॑वा सु॒तसो॑मो जराते ।\n\nग्रावा॑णो॒ यस्ये॑षि॒रं वद॒न्त्यय॑दध्व॒र्युर्ह॒विषाव॒ सिन्धु॑म् ॥२॥\n\nव॒धूरि॒यं पति॑मि॒च्छन्त्ये॑ति॒ य ईं॒ वहा॑ते॒ महि॑षीमिषि॒राम् ।\n\nआस्य॑ श्रवस्या॒द् रथ॒ आ च॑ घोषात् पु॒रू स॒हस्रा॒ परि॑ वर्तयाते ॥३॥\n\nन स राजा॑ व्यथते॒ यस्मि॒न्निन्द्र॑स्ती॒व्रं सोमं॒ पिब॑ति॒ गोस॑खायम् ।\n\nआ स॑त्व॒नैरज॑ति॒ हन्ति॑ वृ॒त्रं क्षेति॑ क्षि॒तीः सु॒भगो॒ नाम॒ पुष्य॑न् ॥४॥\n\nपुष्या॒त् क्षेमे॑ अ॒भि योगे॑ भवात्यु॒भे वृतौ॑ संय॒ती सं ज॑याति ।\n\nप्रि॒यः सूर्ये॑ प्रि॒यो अ॒ग्ना भ॑वाति॒ य इन्द्रा॑य सु॒तसो॑मो॒ ददा॑शत् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 38, + "text": "५ भौमोऽत्रिः। इन्द्रः। अनुष्टुप्।\n\nउ॒रोष्ट॑ इन्द्र॒ राध॑सो वि॒भ्वी रा॒तिः श॑तक्रतो ।\n\nअधा॑ नो विश्वचर्षणे द्यु॒म्ना सु॑क्षत्र मंहय ॥१॥\n\nयदी॑मिन्द्र श्र॒वाय्य॒मिषं॑ शविष्ठ दधि॒षे ।\n\nप॒प्र॒थे दी॑र्घ॒श्रुत्त॑मं॒ हिर॑ण्यवर्ण दु॒ष्टर॑म् ॥२॥\n\nशुष्मा॑सो॒ ये ते॑ अद्रिवो मे॒हना॑ केत॒साप॑: ।\n\nउ॒भा दे॒वाव॒भिष्ट॑ये दि॒वश्च॒ ग्मश्च॑ राजथः ॥३॥\n\nउ॒तो नो॑ अ॒स्य कस्य॑ चि॒द् दक्ष॑स्य॒ तव॑ वृत्रहन् ।\n\nअ॒स्मभ्यं॑ नृ॒म्णमा भ॑रा॒ऽस्मभ्यं॑ नृमणस्यसे ॥४॥\n\nनू त॑ आ॒भिर॒भिष्टि॑भि॒स्तव॒ शर्म॑ञ्छतक्रतो ।\n\nइन्द्र॒ स्याम॑ सुगो॒पाः शूर॒ स्याम॑ सुगो॒पाः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 39, + "text": "५ भौमोऽत्रिः। इन्द्रः। अनुष्टुप्, ५पङ्क्तिः।\n\nयदि॑न्द्र चित्र मे॒हनास्ति॒ त्वादा॑तमद्रिवः ।\n\nराध॒स्तन्नो॑ विदद्वस उभयाह॒स्त्या भ॑र ॥१॥\n\nयन्मन्य॑से॒ वरे॑ण्य॒मिन्द्र॑ द्यु॒क्षं तदा भ॑र ।\n\nवि॒द्याम॒ तस्य॑ ते व॒यमकू॑पारस्य दा॒वने॑ ॥२॥\n\nयत् ते॑ दि॒त्सु प्र॒राध्यं॒ मनो॒ अस्ति॑ श्रु॒तं बृ॒हत् ।\n\nतेन॑ दृ॒ळहा चि॑दद्रिव॒ आ वाजं॑ दर्षि सा॒तये॑ ॥३॥\n\nमंहि॑ष्ठं वो म॒घोनां॒ राजा॑नं चर्षणी॒नाम् ।\n\nइन्द्र॒मुप॒ प्रश॑स्तये पू॒र्वीभि॑र्जुजुषे॒ गिर॑: ॥४॥\n\nअस्मा॒ इत् काव्यं॒ वच॑ उ॒क्थमिन्द्रा॑य॒ शंस्य॑म् ।\n\nतस्मा॑ उ॒ ब्रह्म॑वाहसे॒ गिरो॑ वर्ध॒न्त्यत्र॑यो॒ गिर॑: शुम्भ॒न्त्यत्र॑यः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 40, + "text": "९ भौमोऽत्रिः। इन्द्रः, ५ सूर्यः, ६-९ अत्रिः। १-३ उष्णिक्, ५-९ अनुष्टुप्, ४, ६-८ त्रिष्टुप्।\n\nआ या॒ह्यद्रि॑भिः सु॒तं सोमं॑ सोमपते पिब । वृष॑न्निन्द्र॒ वृष॑भिर्वृत्रहन्तम ॥१॥\n\nवृषा॒ ग्रावा॒ वृषा॒ मदो॒ वृषा॒ सोमो॑ अ॒यं सु॒तः । वृष॑न्निन्द्र॒ वृष॑भिर्वृत्रहन्तम ॥२॥\n\nवृषा॑ त्वा॒ वृष॑णं हुवे॒ वज्रि॑ञ्चि॒त्राभि॑रू॒तिभि॑: । वृष॑न्निन्द्र॒ वृष॑भिर्वृत्रहन्तम ॥३॥\n\nऋ॒जी॒षी व॒ज्री वृ॑ष॒भस्तु॑रा॒षाट् छु॒ष्मी राजा॑ वृत्र॒हा सो॑म॒पावा॑ ।\n\nयु॒क्त्वा हरि॑भ्या॒मुप॑ यासद॒र्वाङ् माध्यं॑दिने॒ सव॑ने मत्स॒दिन्द्र॑: ॥४॥\n\nयत् त्वा॑ सूर्य॒ स्व॑र्भानु॒स्तम॒सावि॑ध्यदासु॒रः ।\n\nअक्षे॑त्रवि॒द् यथा॑ मु॒ग्धो भुव॑नान्यदीधयुः ॥५॥\n\nस्व॑र्भानो॒रध॒ यदि॑न्द्र मा॒या अ॒वो दि॒वो वर्त॑माना अ॒वाह॑न् ।\n\nगू॒ळहं सूर्यं॒ तम॒साप॑व्रतेन तु॒रीये॑ण॒ ब्रह्म॑णाविन्द॒दत्रि॑: ॥६॥\n\nमा मामि॒मं तव॒ सन्त॑मत्र इर॒स्या द्रु॒ग्धो भि॒यसा॒ नि गा॑रीत् ।\n\nत्वं मि॒त्रो अ॑सि स॒त्यरा॑धा॒स्तौ मे॒हाव॑तं॒ वरु॑णश्च॒ राजा॑ ॥७॥\n\nग्राव्णो॑ ब्र॒ह्मा यु॑युजा॒नः स॑प॒र्यन् की॒रिणा॑ दे॒वान् नम॑सोप॒शिक्ष॑न् ।\n\nअत्रि॒: सूर्य॑स्य दि॒वि चक्षु॒राधा॒त् स्व॑र्भानो॒रप॑ मा॒या अ॑घुक्षत् ॥८॥\n\nयं वै सूर्यं॒ स्व॑र्भानु॒स्तम॒सावि॑ध्यदासु॒रः ।\n\nअत्र॑य॒स्तमन्व॑विन्दन् न॒ह्य१न्ये अश॑क्नुवन् ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 41, + "text": "२० भौमोऽत्रिः। विश्वे देवाः । त्रिष्टुप्, १६-१७ अतिजगती, २० एकपदा विराट्।\n\nको नु वां॑ मित्रावरुणावृता॒यन् दि॒वो वा॑ म॒हः पार्थि॑वस्य वा॒ दे ।\n\nऋ॒तस्य॑ वा॒ सद॑सि॒ त्रासी॑थां नो यज्ञाय॒ते वा॑ पशु॒षो न वाजा॑न् ॥१॥\n\nते नो॑ मि॒त्रो वरु॑णो अर्य॒मायुरिन्द्र॑ ऋभु॒क्षा म॒रुतो॑ जुषन्त ।\n\nनमो॑भिर्वा॒ ये दध॑ते सुवृ॒क्तिं स्तोमं॑ रु॒द्राय॑ मी॒ळहुषे॑ स॒जोषा॑: ॥२॥\n\nआ वां॒ येष्ठा॑श्विना हु॒वध्यै॒ वात॑स्य॒ पत्म॒न् रथ्य॑स्य पु॒ष्टौ ।\n\nउ॒त वा॑ दि॒वो असु॑राय॒ मन्म॒ प्रान्धां॑सीव॒ यज्य॑वे भरध्वम् ॥३॥\n\nप्र स॒क्षणो॑ दि॒व्यः कण्व॑होता त्रि॒तो दि॒वः स॒जोषा॒ वातो॑ अ॒ग्निः ।\n\nपू॒षा भग॑: प्रभृ॒थे वि॒श्वभो॑जा आ॒जिं न ज॑ग्मुरा॒श्व॑श्वतमाः ॥४॥\n\nप्र वो॑ र॒यिं यु॒क्ताश्वं॑ भरध्वं रा॒य एषेऽव॑से दधीत॒ धीः ।\n\nसु॒शेव॒ एवै॑रौशि॒जस्य॒ होता॒ ये व॒ एवा॑ मरुतस्तु॒राणा॑म् ॥५॥\n\nप्र वो॑ वा॒युं र॑थ॒युजं॑ कृणुध्वं॒ प्र दे॒वं विप्रं॑ पनि॒तार॑म॒र्कैः ।\n\nइ॒षु॒ध्यव॑ ऋत॒साप॒: पुरं॑धी॒र्वस्वी॑र्नो॒ अत्र॒ पत्नी॒रा धि॒ये धु॑: ॥६॥\n\nउप॑ व॒ एषे॒ वन्द्ये॑भिः शू॒षैः प्र य॒ह्वी दि॒वश्चि॒तय॑द्भिर॒र्कैः ।\n\nउ॒षासा॒नक्ता॑ वि॒दुषी॑व॒ विश्व॒मा हा॑ वहतो॒ मर्त्या॑य य॒ज्ञम् ॥७॥\n\nअ॒भि वो॑ अर्चे पो॒ष्याव॑तो॒ नॄन् वास्तो॒ष्पतिं॒ त्वष्टा॑रं॒ ररा॑णः ।\n\nधन्या॑ स॒जोषा॑ धि॒षणा॒ नमो॑भि॒र्वन॒स्पतीँ॒रोष॑धी रा॒य एषे॑ ॥८॥\n\nतु॒जे न॒स्तने॒ पर्व॑ताः सन्तु॒ स्वैत॑वो॒ ये वस॑वो॒ न वी॒राः ।\n\nप॒नि॒त आ॒प्त्यो य॑ज॒तः सदा॑ नो॒ वर्धा॑न्न॒: शंसं॒ नर्यो॑ अ॒भिष्टौ॑ ॥९॥\n\nवृष्णो॑ अस्तोषि भू॒म्यस्य॒ गर्भं॑ त्रि॒तो नपा॑तम॒पां सु॑वृ॒क्ति ।\n\nगृ॒णी॒ते अ॒ग्निरे॒तरी॒ न शू॒षैः शो॒चिष्के॑शो॒ नि रि॑णाति॒ वना॑ ॥१०॥॥\n\nक॒था म॒हे रु॒द्रिया॑य ब्रवाम॒ कद्रा॒ये चि॑कि॒तुषे॒ भगा॑य ।\n\nआप॒ ओष॑धीरु॒त नो॑ऽवन्तु॒ द्यौर्वना॑ गि॒रयो॑ वृ॒क्षके॑शाः ॥११॥॥\n\nशृ॒णोतु॑ न ऊ॒र्जां पति॒र्गिर॒: स नभ॒स्तरी॑याँ इषि॒रः परि॑ज्मा ।\n\nशृ॒ण्वन्त्वाप॒: पुरो॒ न शु॒भ्राः परि॒ स्रुचो॑ बबृहा॒णस्याद्रे॑: ॥१२॥\n\nवि॒दा चि॒न्नु म॑हान्तो॒ ये व॒ एवा॒ ब्रवा॑म दस्मा॒ वार्यं॒ दधा॑नाः ।\n\nवय॑श्च॒न सु॒भ्व१ आव॑ यन्ति क्षु॒भा मर्त॒मनु॑यतं वध॒स्नैः ॥१३॥\n\nआ दैव्या॑नि॒ पार्थि॑वानि॒ जन्मा॒पश्चाच्छा॒ सुम॑खाय वोचम् ।\n\nवर्ध॑न्तां॒ द्यावो॒ गिर॑श्च॒न्द्राग्रा॑ उ॒दा व॑र्धन्ताम॒भिषा॑ता॒ अर्णा॑: ॥१४॥\n\nप॒देप॑दे मे जरि॒मा नि धा॑यि॒ वरू॑त्री वा श॒क्रा या पा॒युभि॑श्च ।\n\nसिष॑क्तु मा॒ता म॒ही र॒सा न॒: स्मत् सू॒रिभि॑र्ऋजु॒हस्त॑ ऋजु॒वनि॑: ॥१५॥\n\nक॒था दा॑शेम॒ नम॑सा सु॒दानू॑नेव॒या म॒रुतो॒ अच्छो॑क्तौ॒ प्रश्र॑वसो म॒रुतो॒ अच्छो॑क्तौ ।\n\nमा नोऽहि॑र्बु॒ध्न्यो॑ रि॒षे धा॑द॒स्माकं॑ भूदुपमाति॒वनि॑: ॥१६॥\n\nइति॑ चि॒न्नु प्र॒जायै॑ पशु॒मत्यै॒ देवा॑सो॒ वन॑ते॒ मर्त्यो॑ व॒ आ दे॑वासो वनते॒ मर्त्यो॑ वः ।\n\nअत्रा॑ शि॒वां त॒न्वो॑ धा॒सिम॒स्या ज॒रां चि॑न्मे॒ निर्ऋ॑तिर्जग्रसीत ॥१७॥\n\nतां वो॑ देवाः सुम॒तिमू॒र्जय॑न्ती॒मिष॑मश्याम वसव॒: शसा॒ गोः ।\n\nसा न॑: सु॒दानु॑र्मृ॒ळय॑न्ती दे॒वी प्रति॒ द्रव॑न्ती सुवि॒ताय॑ गम्याः ॥१८॥\n\nअ॒भि न॒ इळा॑ यू॒थस्य॑ मा॒ता स्मन्न॒दीभि॑रु॒र्वशी॑ वा गृणातु ।\n\nउ॒र्वशी॑ वा बृहद्दि॒वा गृ॑णा॒नाऽभ्यू॑र्ण्वा॒ना प्र॑भृ॒थस्या॒योः ॥१९॥\n\nसिष॑क्तु न ऊर्ज॒व्य॑स्य पु॒ष्टेः ॥२०॥॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 42, + "text": "१८ भौमोऽत्रिः। विश्वे देवाः, ११ रुद्रः। त्रिष्टुप्, १७ एकपदा विराट्।\n\nप्र शंत॑मा॒ वरु॑णं॒ दीधि॑ती॒ गीर्मि॒त्रं भग॒मदि॑तिं नू॒नम॑श्याः ।\n\nपृष॑द्योनि॒: पञ्च॑होता शृणो॒त्वतू॑र्तपन्था॒ असु॑रो मयो॒भुः ॥१॥\n\nप्रति॑ मे॒ स्तोम॒मदि॑तिर्जगृभ्यात् सू॒नुं न मा॒ता हृद्यं॑ सु॒शेव॑म् ।\n\nब्रह्म॑ प्रि॒यं दे॒वहि॑तं॒ यदस्त्य॒हं मि॒त्रे वरु॑णे॒ यन्म॑यो॒भु ॥२॥\n\nउदी॑रय क॒वित॑मं कवी॒नामु॒नत्तै॑नम॒भि मध्वा॑ घृ॒तेन॑ ।\n\nस नो॒ वसू॑नि॒ प्रय॑ता हि॒तानि॑ च॒न्द्राणि॑ दे॒वः स॑वि॒ता सु॑वाति ॥३॥\n\nसमि॑न्द्र णो॒ मन॑सा नेषि॒ गोभि॒: सं सू॒रिभि॑र्हरिव॒: सं स्व॒स्ति ।\n\nसं ब्रह्म॑णा दे॒वहि॑तं॒ यदस्ति॒ सं दे॒वानां॑ सुम॒त्या य॒ज्ञिया॑नाम् ॥४॥\n\nदे॒वो भग॑: सवि॒ता रा॒यो अंश॒ इन्द्रो॑ वृ॒त्रस्य॑ सं॒जितो॒ धना॑नाम् ।\n\nऋ॒भु॒क्षा वाज॑ उ॒त वा॒ पुरं॑धि॒रव॑न्तु नो अ॒मृता॑सस्तु॒रास॑: ॥५॥\n\nम॒रुत्व॑तो॒ अप्र॑तीतस्य जि॒ष्णोरजू॑र्यत॒: प्र ब्र॑वामा कृ॒तानि॑ ।\n\nन ते॒ पूर्वे॑ मघव॒न् नाप॑रासो॒ न वी॒र्यं१ नूत॑न॒: कश्च॒नाप॑ ॥६॥\n\nउप॑ स्तुहि प्रथ॒मं र॑त्न॒धेयं॒ बृह॒स्पतिं॑ सनि॒तारं॒ धना॑नाम् ।\n\nयः शंस॑ते स्तुव॒ते शम्भ॑विष्ठः पुरू॒वसु॑रा॒गम॒ज्जोहु॑वानम् ॥७॥\n\nतवो॒तिभि॒: सच॑माना॒ अरि॑ष्टा॒ बृह॑स्पते म॒घवा॑नः सु॒वीरा॑: ।\n\nये अ॑श्व॒दा उ॒त वा॒ सन्ति॑ गो॒दा ये व॑स्त्र॒दाः सु॒भगा॒स्तेषु॒ राय॑: ॥८॥\n\nवि॒स॒र्माणं॑ कृणुहि वि॒त्तमे॑षां॒ ये भु॒ञ्जते॒ अपृ॑णन्तो न उ॒क्थैः ।\n\nअप॑व्रतान् प्रस॒वे वा॑वृधा॒नान् ब्र॑ह्म॒द्विष॒: सूर्या॑द् यावयस्व ॥९॥\n\nय ओह॑ते र॒क्षसो॑ दे॒ववी॑तावच॒क्रेभि॒स्तं म॑रुतो॒ नि या॑त ।\n\nयो व॒: शमीं॑ शशमा॒नस्य॒ निन्दा॑त्तु॒च्छ्यान् कामा॑न् करते सिष्विदा॒नः ॥१०॥॥\n\nतमु॑ ष्टुहि॒ यः स्वि॒षुः सु॒धन्वा॒ यो विश्व॑स्य॒ क्षय॑ति भेष॒जस्य॑ ।\n\nयक्ष्वा॑ म॒हे सौ॑मन॒साय॑ रु॒द्रं नमो॑भिर्दे॒वमसु॑रं दुवस्य ॥११॥॥\n\nदमू॑नसो अ॒पसो॒ ये सु॒हस्ता॒ वृष्ण॒: पत्नी॑र्न॒द्यो॑ विभ्वत॒ष्टाः ।\n\nसर॑स्वती बृहद्दि॒वोत रा॒का द॑श॒स्यन्ती॑र्वरिवस्यन्तु शु॒भ्राः ॥१२॥\n\nप्र सू म॒हे सु॑शर॒णाय॑ मे॒धां गिरं॑ भरे॒ नव्य॑सीं॒ जाय॑मानाम् ।\n\nय आ॑ह॒ना दु॑हि॒तुर्व॒क्षणा॑सु रू॒पा मि॑ना॒नो अकृ॑णोदि॒दं न॑: ॥१३॥\n\nप्र सु॑ष्टु॒तिः स्त॒नय॑न्तं रु॒वन्त॑मि॒ळस्पतिं॑ जरितर्नू॒नम॑श्याः ।\n\nयो अ॑ब्दि॒माँ उ॑दनि॒माँ इय॑र्ति॒ प्र वि॒द्युता॒ रोद॑सी उ॒क्षमा॑णः ॥१४॥\n\nए॒ष स्तोमो॒ मारु॑तं॒ शर्धो॒ अच्छा॑ रु॒द्रस्य॑ सू॒नूँर्यु॑व॒न्यूँरुद॑श्याः ।\n\nकामो॑ रा॒ये ह॑वते मा स्व॒स्त्युप॑ स्तुहि॒ पृष॑दश्वाँ अ॒यास॑: ॥१५॥\n\nप्रैष स्तोम॑: पृथि॒वीम॒न्तरि॑क्षं॒ वन॒स्पतीँ॒रोष॑धी रा॒ये अ॑श्याः ।\n\nदे॒वोदे॑वः सु॒हवो॑ भूतु॒ मह्यं॒ मा नो॑ मा॒ता पृ॑थि॒वी दु॑र्म॒तौ धा॑त् ॥१६॥\n\nउ॒रौ दे॑वा अनिबा॒धे स्या॑म ॥१७॥\n\nसम॒श्विनो॒रव॑सा॒ नूत॑नेन मयो॒भुवा॑ सु॒प्रणी॑ती गमेम ।\n\nआ नो॑ र॒यिं व॑हत॒मोत वी॒राना विश्वा॑न्यमृता॒ सौभ॑गानि ॥१८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 43, + "text": "१७ भौमोऽत्रिः। विश्वे देवाः । त्रिष्टुप्, १६ एकपदा विराट् ।\n\nआ धे॒नव॒: पय॑सा॒ तूर्ण्य॑र्था॒ अम॑र्धन्ती॒रुप॑ नो यन्तु॒ मध्वा॑ ।\n\nम॒हो रा॒ये बृ॑ह॒तीः स॒प्त विप्रो॑ मयो॒भुवो॑ जरि॒ता जो॑हवीति ॥१॥\n\nआ सु॑ष्टु॒ती नम॑सा वर्त॒यध्यै॒ द्यावा॒ वाजा॑य पृथि॒वी अमृ॑ध्रे ।\n\nपि॒ता मा॒ता मधु॑वचाः सु॒हस्ता॒ भरे॑भरे नो य॒शसा॑वविष्टाम् ॥२॥\n\nअध्व॑र्यवश्चकृ॒वांसो॒ मधू॑नि॒ प्र वा॒यवे॑ भरत॒ चारु॑ शु॒क्रम् ।\n\nहोते॑व नः प्रथ॒मः पा॑ह्य॒स्य देव॒ मध्वो॑ ररि॒मा ते॒ मदा॑य ॥३॥\n\nदश॒ क्षिपो॑ युञ्जते बा॒हू अद्रिं॒ सोम॑स्य॒ या श॑मि॒तारा॑ सु॒हस्ता॑ ।\n\nमध्वो॒ रसं॑ सु॒गभ॑स्तिर्गिरि॒ष्ठां चनि॑श्चदद् दुदुहे शु॒क्रमं॒शुः ॥४॥\n\nअसा॑वि ते जुजुषा॒णाय॒ सोम॒: क्रत्वे॒ दक्षा॑य बृह॒ते मदा॑य ।\n\nहरी॒ रथे॑ सु॒धुरा॒ योगे॑ अ॒र्वागिन्द्र॑ प्रि॒या कृ॑णुहि हू॒यमा॑नः ॥५॥\n\nआ नो॑ म॒हीम॒रम॑तिं स॒जोषा॒ ग्नां दे॒वीं नम॑सा रा॒तह॑व्याम् ।\n\nमधो॒र्मदा॑य बृह॒तीमृ॑त॒ज्ञामाग्ने॑ वह प॒थिभि॑र्देव॒यानै॑: ॥६॥\n\nअ॒ञ्जन्ति॒ यं प्र॒थय॑न्तो॒ न विप्रा॑ व॒पाव॑न्तं॒ नाग्निना॒ तप॑न्तः ।\n\nपि॒तुर्न पु॒त्र उ॒पसि॒ प्रेष्ठ॒ आ घ॒र्मो अ॒ग्निमृ॒तय॑न्नसादि ॥७॥\n\nअच्छा॑ म॒ही बृ॑ह॒ती शंत॑मा॒ गीर्दू॒तो न ग॑न्त्व॒श्विना॑ हु॒वध्यै॑ ।\n\nम॒यो॒भुवा॑ स॒रथा या॑तम॒र्वाग्ग॒न्तं नि॒धिं धुर॑मा॒णिर्न नाभि॑म् ॥८॥\n\nप्र तव्य॑सो॒ नम॑उक्तिं तु॒रस्या॒ऽहं पू॒ष्ण उ॒त वा॒योर॑दिक्षि ।\n\nया राध॑सा चोदि॒तारा॑ मती॒नां या वाज॑स्य द्रविणो॒दा उ॒त त्मन् ॥९॥\n\nआ नाम॑भिर्म॒रुतो॑ वक्षि॒ विश्वा॒ना रू॒पेभि॑र्जातवेदो हुवा॒नः ।\n\nय॒ज्ञं गिरो॑ जरि॒तुः सु॑ष्टु॒तिं च॒ विश्वे॑ गन्त मरुतो॒ विश्व॑ ऊ॒ती ॥१०॥॥\n\nआ नो॑ दि॒वो बृ॑ह॒तः पर्व॑ता॒दा सर॑स्वती यज॒ता ग॑न्तु य॒ज्ञम् ।\n\nहवं॑ दे॒वी जु॑जुषा॒णा घृ॒ताची॑ श॒ग्मां नो॒ वाच॑मुश॒ती शृ॑णोतु ॥११॥॥\n\nआ वे॒धसं॒ नील॑पृष्ठं बृ॒हन्तं॒ बृह॒स्पतिं॒ सद॑ने सादयध्वम् ।\n\nसा॒दद्यो॑निं॒ दम॒ आ दी॑दि॒वांसं॒ हिर॑ण्यवर्णमरु॒षं स॑पेम ॥१२॥\n\nआ ध॑र्ण॒सिर्बृ॒हद्दि॑वो॒ ररा॑णो॒ विश्वे॑भिर्ग॒न्त्वोम॑भिर्हुवा॒नः ।\n\nग्ना वसा॑न॒ ओष॑धी॒रमृ॑ध्रस्त्रि॒धातु॑शृङ्गो वृष॒भो व॑यो॒धाः ॥१३॥\n\nमा॒तुष्प॒दे प॑र॒मे शु॒क्र आ॒योर्वि॑प॒न्यवो॑ रास्पि॒रासो॑ अग्मन् ।\n\nसु॒शेव्यं॒ नम॑सा रा॒तह॑व्या॒: शिशुं॑ मृजन्त्या॒यवो॒ न वा॒से ॥१४॥\n\nबृ॒हद् वयो॑ बृह॒ते तुभ्य॑मग्ने धिया॒जुरो॑ मिथु॒नास॑: सचन्त ।\n\nदे॒वोदे॑वः सु॒हवो॑ भूतु॒ मह्यं॒ मा नो॑ मा॒ता पृ॑थि॒वी दु॑र्म॒तौ धा॑त् ॥१५॥\n\nउ॒रौ दे॑वा अनिबा॒धे स्या॑म ॥१६॥\n\nसम॒श्विनो॒रव॑सा॒ नूत॑नेन मयो॒भुवा॑ सु॒प्रणी॑ती गमेम ।\n\nआ नो॑ र॒यिं व॑हत॒मोत वी॒राना विश्वा॑न्यमृता॒ सौभ॑गानि ॥१७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 44, + "text": "१५ काश्यपोऽवत्सारः (१० क्षत्र-मनस-एवावद-यजत-सध्रि- अवत्साराः, ११ विश्ववार- यजत- मायी- अवत्साराः, १२ अवत्सरेण सह सदापृण- यजत- बाहुवृक्त- श्रुतवित्-तर्याः, १३ सुतंभरश्च)। विश्वे देवाः। जगती, १४-१५ त्रिष्टुप्।\n\nतं प्र॒त्नथा॑ पू॒र्वथा॑ वि॒श्वथे॒मथा॑ ज्ये॒ष्ठता॑तिं बर्हि॒षदं॑ स्व॒र्विद॑म् ।\n\nप्र॒ती॒ची॒नं वृ॒जनं॑ दोहसे गि॒रा ऽऽशुं जय॑न्त॒मनु॒ यासु॒ वर्ध॑से ॥१॥\n\nश्रि॒ये सु॒दृशी॒रुप॑रस्य॒ याः स्व॑र्वि॒रोच॑मानः क॒कुभा॑मचो॒दते॑ ।\n\nसु॒गो॒पा अ॑सि॒ न दभा॑य सुक्रतो प॒रो मा॒याभि॑र्ऋ॒त आ॑स॒ नाम॑ ते ॥२॥\n\nअत्यं॑ ह॒विः स॑चते॒ सच्च॒ धातु॒ चाऽरि॑ष्टगातु॒: स होता॑ सहो॒भरि॑: ।\n\nप्र॒सर्स्रा॑णो॒ अनु॑ ब॒र्हिर्वृषा॒ शिशु॒र्मध्ये॒ युवा॒जरो॑ वि॒स्रुहा॑ हि॒तः ॥३॥\n\nप्र व॑ ए॒ते सु॒युजो॒ याम॑न्नि॒ष्टये॒ नीची॑र॒मुष्मै॑ य॒म्य॑ ऋता॒वृध॑: ।\n\nसु॒यन्तु॑भिः सर्वशा॒सैर॒भीशु॑भि॒: क्रिवि॒र्नामा॑नि प्रव॒णे मु॑षायति ॥४॥\n\nसं॒जर्भु॑राण॒स्तरु॑भिः सुते॒गृभं॑ वया॒किनं॑ चि॒त्तग॑र्भासु सु॒स्वरु॑: ।\n\nधा॒र॒वा॒केष्वृ॑जुगाथ शोभसे॒ वर्ध॑स्व॒ पत्नी॑र॒भि जी॒वो अ॑ध्व॒रे ॥५॥\n\nया॒दृगे॒व ददृ॑शे ता॒दृगु॑च्यते॒ सं छा॒यया॑ दधिरे सि॒ध्रया॒प्स्वा ।\n\nम॒हीम॒स्मभ्य॑मुरु॒षामु॒रु ज्रयो॑ बृ॒हत् सु॒वीर॒मन॑पच्युतं॒ सह॑: ॥६॥\n\nवेत्यग्रु॒र्जनि॑वा॒न् वा अति॒ स्पृध॑: समर्य॒ता मन॑सा॒ सूर्य॑: क॒विः ।\n\nघ्रं॒सं रक्ष॑न्तं॒ परि॑ वि॒श्वतो॒ गय॑म॒स्माकं॒ शर्म॑ वनव॒त् स्वाव॑सुः ॥७॥\n\nज्यायां॑सम॒स्य य॒तुन॑स्य के॒तुन॑ ऋषिस्व॒रं च॑रति॒ यासु॒ नाम॑ ते ।\n\nया॒दृश्मि॒न् धायि॒ तम॑प॒स्यया॑ विद॒द् य उ॑ स्व॒यं वह॑ते॒ सो अरं॑ करत् ॥८॥\n\nस॒मु॒द्रमा॑सा॒मव॑ तस्थे अग्रि॒मा न रि॑ष्यति॒ सव॑नं॒ यस्मि॒न्नाय॑ता ।\n\nअत्रा॒ न हार्दि॑ क्रव॒णस्य॑ रेजते॒ यत्रा॑ म॒तिर्वि॒द्यते॑ पूत॒बन्ध॑नी ॥९॥\n\nस हि क्ष॒त्रस्य॑ मन॒सस्य॒ चित्ति॑भिरेवाव॒दस्य॑ यज॒तस्य॒ सध्रे॑: ।\n\nअ॒व॒त्सा॒रस्य॑ स्पृणवाम॒ रण्व॑भि॒: शवि॑ष्ठं॒ वाजं॑ वि॒दुषा॑ चि॒दर्ध्य॑म् ॥१०॥॥\n\nश्ये॒न आ॑सा॒मदि॑तिः क॒क्ष्यो॒३ मदो॑ वि॒श्ववा॑रस्य यज॒तस्य॑ मा॒यिन॑: ।\n\nसम॒न्यम॑न्यमर्थय॒न्त्येत॑वे वि॒दुर्वि॒षाणं॑ परि॒पान॒मन्ति॒ ते ॥११॥॥\n\nस॒दा॒पृ॒णो य॑ज॒तो वि द्विषो॑ वधीद् बाहुवृ॒क्तः श्रु॑त॒वित् तर्यो॑ व॒: सचा॑ ।\n\nउ॒भा स वरा॒ प्रत्ये॑ति॒ भाति॑ च॒ यदीं॑ ग॒णं भज॑ते सुप्र॒याव॑भिः ॥१२॥\n\nसु॒त॒म्भ॒रो यज॑मानस्य॒ सत्प॑ति॒र्विश्वा॑सा॒मूध॒: स धि॒यामु॒दञ्च॑नः ।\n\nभर॑द् धे॒नू रस॑वच्छिश्रिये॒ पयो॑ऽनुब्रुवा॒णो अध्ये॑ति॒ न स्व॒पन् ॥१३॥\n\nयो जा॒गार॒ तमृच॑: कामयन्ते॒ यो जा॒गार॒ तमु॒ सामा॑नि यन्ति ।\n\nयो जा॒गार॒ तम॒यं सोम॑ आह॒ तवा॒हम॑स्मि स॒ख्ये न्यो॑काः ॥१४॥\n\nअ॒ग्निर्जा॑गार॒ तमृच॑: कामयन्ते॒ऽग्निर्जा॑गार॒ तमु॒ सामा॑नि यन्ति ।\n\nअ॒ग्निर्जा॑गार॒ तम॒यं सोम॑ आह॒ तवा॒हम॑स्मि स॒ख्ये न्यो॑काः ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 45, + "text": "११ सदापृणा आत्रेयः। विश्वे देवाः। त्रिष्टुप् ९ पुरस्ताज्ज्योतिः।\n\nवि॒दा दि॒वो वि॒ष्यन्नद्रि॑मु॒क्थैरा॑य॒त्या उ॒षसो॑ अ॒र्चिनो॑ गुः ।\n\nअपा॑वृत व्र॒जिनी॒रुत् स्व॑र्गा॒द् वि दुरो॒ मानु॑षीर्दे॒व आ॑वः ॥१॥\n\nवि सूर्यो॑ अ॒मतिं॒ न श्रियं॑ सा॒दोर्वाद् गवां॑ मा॒ता जा॑न॒ती गा॑त् ।\n\nधन्व॑र्णसो न॒द्य१: खादो॑अर्णा॒: स्थूणे॑व॒ सुमि॑ता दृंहत॒ द्यौः ॥२॥\n\nअ॒स्मा उ॒क्थाय॒ पर्व॑तस्य॒ गर्भो॑ म॒हीनां॑ ज॒नुषे॑ पू॒र्व्याय॑ ।\n\nवि पर्व॑तो॒ जिही॑त॒ साध॑त॒ द्यौरा॒विवा॑सन्तो दसयन्त॒ भूम॑ ॥३॥\n\nसू॒क्तेभि॑र्वो॒ वचो॑भिर्दे॒वजु॑ष्टै॒रिन्द्रा॒ न्व१ग्नी अव॑से हु॒वध्यै॑ ।\n\nउ॒क्थेभि॒र्हि ष्मा॑ क॒वय॑: सुय॒ज्ञा आ॒विवा॑सन्तो म॒रुतो॒ यज॑न्ति ॥४॥\n\nएतो॒ न्व१द्य सु॒ध्यो॒३ भवा॑म॒ प्र दु॒च्छुना॑ मिनवामा॒ वरी॑यः ।\n\nआ॒रे द्वेषां॑सि सनु॒तर्द॑धा॒माऽया॑म॒ प्राञ्चो॒ यज॑मान॒मच्छ॑ ॥५॥\n\nएता॒ धियं॑ कृ॒णवा॑मा सखा॒योऽप॒ या मा॒ताँ ऋ॑णु॒त व्र॒जं गोः ।\n\nयया॒ मनु॑र्विशिशि॒प्रं जि॒गाय॒ यया॑ व॒णिग्व॒ङ्कुरापा॒ पुरी॑षम् ॥६॥\n\nअनू॑नो॒दत्र॒ हस्त॑यतो॒ अद्रि॒रार्च॒न् येन॒ दश॑ मा॒सो नव॑ग्वाः ।\n\nऋ॒तं य॒ती स॒रमा॒ गा अ॑विन्द॒द् विश्वा॑नि स॒त्याङ्गि॑राश्चकार ॥७॥\n\nविश्वे॑ अ॒स्या व्युषि॒ माहि॑नाया॒: सं यद् गोभि॒रङ्गि॑रसो॒ नव॑न्त ।\n\nउत्स॑ आसां पर॒मे स॒धस्थ॑ ऋ॒तस्य॑ प॒था स॒रमा॑ विद॒द् गाः ॥८॥\n\nआ सूर्यो॑ यातु स॒प्ताश्व॒: क्षेत्रं॒ यद॑स्योर्वि॒या दी॑र्घया॒थे ।\n\nर॒घुः श्ये॒नः प॑तय॒दन्धो॒ अच्छा॒ युवा॑ क॒विर्दी॑दय॒द् गोषु॒ गच्छ॑न् ॥९॥\n\nआ सूर्यो॑ अरुहच्छु॒क्रमर्णोऽयु॑क्त॒ यद्ध॒रितो॑ वी॒तपृ॑ष्ठाः ।\n\nउ॒द्ना न नाव॑मनयन्त॒ धीरा॑ आशृण्व॒तीरापो॑ अ॒र्वाग॑तिष्ठन् ॥१०॥\n\nधियं॑ वो अ॒प्सु द॑धिषे स्व॒र्षां ययात॑र॒न् दश॑ मा॒सो नव॑ग्वाः ।\n\nअ॒या धि॒या स्या॑म दे॒वगो॑पा अ॒या धि॒या तु॑तुर्या॒मात्यंह॑: ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 46, + "text": "८ प्रतिक्षत्र आत्रेयः। विश्वे देवाः, ७-८ देवपत्न्यः। जगती, २, ८ त्रिष्टुप्।\n\nहयो॒ न वि॒द्वाँ अ॑युजि स्व॒यं धु॒रि तां व॑हामि प्र॒तर॑णीमव॒स्युव॑म् ।\n\nनास्या॑ वश्मि वि॒मुचं॒ नावृत॒॒ पुन॑र्वि॒द्वान् प॒थः पु॑रए॒त ऋ॒जु ने॑षति ॥१॥\n\nअग्न॒ इन्द्र॒ वरु॑ण॒ मित्र॒ देवा॒: शर्ध॒: प्र य॑न्त॒ मारु॑तो॒त वि॑ष्णो ।\n\nउ॒भा नास॑त्या रु॒द्रो अध॒ ग्नाः पू॒षा भग॒: सर॑स्वती जुषन्त ॥२॥\n\nइ॒न्द्रा॒ग्नी मि॒त्रावरु॒णादि॑तिं॒ स्व॑: पृथि॒वीं द्यां म॒रुत॒: पर्व॑ताँ अ॒पः ।\n\nहु॒वे विष्णुं॑ पू॒षणं॒ ब्रह्म॑ण॒स्पतिं॒ भगं॒ नु शंसं॑ सवि॒तार॑मू॒तये॑ ॥३॥\n\nउ॒त नो॒ विष्णु॑रु॒त वातो॑ अ॒स्रिधो॑ द्रविणो॒दा उ॒त सोमो॒ मय॑स्करत् ।\n\nउ॒त ऋ॒भव॑ उ॒त रा॒ये नो॑ अ॒श्विनो॒त त्वष्टो॒त विभ्वानु॑ मंसते ॥४॥\n\nउ॒त त्यन्नो॒ मारु॑तं॒ शर्ध॒ आ ग॑मद् दिविक्ष॒यं य॑ज॒तं ब॒र्हिरा॒सदे॑ ।\n\nबृह॒स्पति॒: शर्म॑ पू॒षोत नो॑ यमद् वरू॒थ्यं१ वरु॑णो मि॒त्रो अ॑र्य॒मा ॥५॥\n\nउ॒त त्ये न॒: पर्व॑तासः सुश॒स्तय॑: सुदी॒तयो॑ न॒द्य१स्त्राम॑णे भुवन् ।\n\nभगो॑ विभ॒क्ता शव॒साव॒सा ग॑मदुरु॒व्यचा॒ अदि॑तिः श्रोतु मे॒ हव॑म् ॥६॥\n\nदे॒वानां॒ पत्नी॑रुश॒तीर॑वन्तु न॒: प्राव॑न्तु नस्तु॒जये॒ वाज॑सातये ।\n\nयाः पार्थि॑वासो॒ या अ॒पामपि॑ व्र॒ते ता नो॑ देवीः सुहवा॒: शर्म॑ यच्छत ॥७॥\n\nउ॒त ग्ना व्य॑न्तु दे॒वप॑त्नीरिन्द्रा॒ण्य१ग्नाय्य॒श्विनी॒ राट् ।\n\nआ रोद॑सी वरुणा॒नी शृ॑णोतु॒ व्यन्तु॑ दे॒वीर्य ऋ॒तुर्जनी॑नाम् ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 47, + "text": "७ प्रतिरथ आत्रेयः। विश्वे देवाः। त्रिष्टुप्।\n\nप्र॒यु॒ञ्ज॒ती दि॒व ए॑ति ब्रुवा॒णा म॒ही मा॒ता दु॑हि॒तुर्बो॒धय॑न्ती ।\n\nआ॒विवा॑सन्ती युव॒तिर्म॑नी॒षा पि॒तृभ्य॒ आ सद॑ने॒ जोहु॑वाना ॥१॥\n\nअ॒जि॒रास॒स्तद॑प॒ ईय॑माना आतस्थि॒वांसो॑ अ॒मृत॑स्य॒ नाभि॑म् ।\n\nअ॒न॒न्तास॑ उ॒रवो॑ वि॒श्वत॑: सीं॒ परि॒ द्यावा॑पृथि॒वी य॑न्ति॒ पन्था॑: ॥२॥\n\nउ॒क्षा स॑मु॒द्रो अ॑रु॒षः सु॑प॒र्णः पूर्व॑स्य॒ योनिं॑ पि॒तुरा वि॑वेश ।\n\nमध्ये॑ दि॒वो निहि॑त॒: पृश्नि॒रश्मा॒ वि च॑क्रमे॒ रज॑सस्पा॒त्यन्तौ॑ ॥३॥\n\nच॒त्वार॑ ईं बिभ्रति क्षेम॒यन्तो॒ दश॒ गर्भं॑ च॒रसे॑ धापयन्ते ।\n\nत्रि॒धात॑वः पर॒मा अ॑स्य॒ गावो॑ दि॒वश्च॑रन्ति॒ परि॑ स॒द्यो अन्ता॑न् ॥४॥\n\nइ॒दं वपु॑र्नि॒वच॑नं जनास॒श्चर॑न्ति॒ यन्न॒द्य॑स्त॒स्थुराप॑: ।\n\nद्वे यदीं॑ बिभृ॒तो मा॒तुर॒न्ये इ॒हेह॑ जा॒ते य॒म्या॒३ सब॑न्धू ॥५॥\n\nवि त॑न्वते॒ धियो॑ अस्मा॒ अपां॑सि॒ वस्त्रा॑ पु॒त्राय॑ मा॒तरो॑ वयन्ति ।\n\nउ॒प॒प्र॒क्षे वृष॑णो॒ मोद॑माना दि॒वस्प॒था व॒ध्वो॑ य॒न्त्यच्छ॑ ॥६॥\n\nतद॑स्तु मित्रावरुणा॒ तद॑ग्ने॒ शं योर॒स्मभ्य॑मि॒दम॑स्तु श॒स्तम् ।\n\nअ॒शी॒महि॑ गा॒धमु॒त प्र॑ति॒ष्ठां नमो॑ दि॒वे बृ॑ह॒ते साद॑नाय ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 48, + "text": "५ प्रतिभानुरात्रेयः। विश्वे देवाः। जगती।\n\nकदु॑ प्रि॒याय॒ धाम्ने॑ मनामहे॒ स्वक्ष॑त्राय॒ स्वय॑शसे म॒हे व॒यम् ।\n\nआ॒मे॒न्यस्य॒ रज॑सो॒ यद॒भ्र आँ अ॒पो वृ॑णा॒ना वि॑त॒नोति॑ मा॒यिनी॑ ॥१॥\n\nता अ॑त्नत व॒युनं॑ वी॒रव॑क्षणं समा॒न्या वृ॒तया॒ विश्व॒मा रज॑: ।\n\nअपो॒ अपा॑ची॒रप॑रा॒ अपे॑जते॒ प्र पूर्वा॑भिस्तिरते देव॒युर्जन॑: ॥२॥\n\nआ ग्राव॑भिरह॒न्ये॑भिर॒क्तुभि॒र्वरि॑ष्ठं॒ वज्र॒मा जि॑घर्ति मा॒यिनि॑ ।\n\nश॒तं वा॒ यस्य॑ प्र॒चर॒न् त्स्वे दमे॑ संव॒र्तय॑न्तो॒ वि च॑ वर्तय॒न्नहा॑ ॥३॥\n\nताम॑स्य री॒तिं प॑र॒शोरि॑व॒ प्रत्यनी॑कमख्यं भु॒जे अ॑स्य॒ वर्प॑सः ।\n\nसचा॒ यदि॑ पितु॒मन्त॑मिव॒ क्षयं॒ रत्नं॒ दधा॑ति॒ भर॑हूतये वि॒शे ॥४॥\n\nस जि॒ह्वया॒ चतु॑रनीक ऋञ्जते॒ चारु॒ वसा॑नो॒ वरु॑णो॒ यत॑न्न॒रिम् ।\n\nन तस्य॑ विद्म पुरुष॒त्वता॑ व॒यं यतो॒ भग॑: सवि॒ता दाति॒ वार्य॑म् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 49, + "text": "५ प्रतिप्रभ आत्रेयः, (५ तृणपाणिः)। विश्वे देवाः। त्रिष्टुप्।\n\nदे॒वं वो॑ अ॒द्य स॑वि॒तार॒मेषे॒ भगं॑ च॒ रत्नं॑ वि॒भज॑न्तमा॒योः ।\n\nआ वां॑ नरा पुरुभुजा ववृत्यां दि॒वेदि॑वे चिदश्विना सखी॒यन् ॥१॥\n\nप्रति॑ प्र॒याण॒मसु॑रस्य वि॒द्वान् त्सू॒क्तैर्दे॒वं स॑वि॒तारं॑ दुवस्य ।\n\nउप॑ ब्रुवीत॒ नम॑सा विजा॒नञ्ज्येष्ठं॑ च॒ रत्नं॑ वि॒भज॑न्तमा॒योः ॥२॥\n\nअ॒द॒त्र॒या द॑यते॒ वार्या॑णि पू॒षा भगो॒ अदि॑ति॒र्वस्त॑ उ॒स्रः ।\n\nइन्द्रो॒ विष्णु॒र्वरु॑णो मि॒त्रो अ॒ग्निरहा॑नि भ॒द्रा ज॑नयन्त द॒स्माः ॥३॥\n\nतन्नो॑ अन॒र्वा स॑वि॒ता वरू॑थं॒ तत् सिन्ध॑व इ॒षय॑न्तो॒ अनु॑ ग्मन् ।\n\nउप॒ यद् वोचे॑ अध्व॒रस्य॒ होता॑ रा॒यः स्या॑म॒ पत॑यो॒ वाज॑रत्नाः ॥४॥\n\nप्र ये वसु॑भ्य॒ ईव॒दा नमो॒ दुर्ये मि॒त्रे वरु॑णे सू॒क्तवा॑चः ।\n\nअवै॒त्वभ्वं॑ कृणु॒ता वरी॑यो दि॒वस्पृ॑थि॒व्योरव॑सा मदेम ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 50, + "text": "५ स्वस्त्यात्रेयः। विश्वे देवाः। अनुष्टुप्, ५ पङ्क्तिः।\n\nविश्वो॑ दे॒वस्य॑ ने॒तुर्मर्तो॑ वुरीत स॒ख्यम् ।\n\nविश्वो॑ रा॒य इ॑षुध्यति द्यु॒म्नं वृ॑णीत पु॒ष्यसे॑ ॥१॥\n\nते ते॑ देव नेत॒र्ये चे॒माँ अ॑नु॒शसे॑ ।\n\nते रा॒या ते ह्या॒३पृचे॒ सचे॑महि सच॒थ्यै॑: ॥२॥\n\nअतो॑ न॒ आ नॄनति॑थी॒नत॒: पत्नी॑र्दशस्यत ।\n\nआ॒रे विश्वं॑ पथे॒ष्ठां द्वि॒षो यु॑योतु॒ यूयु॑विः ॥३॥\n\nयत्र॒ वह्नि॑र॒भिहि॑तो दु॒द्रव॒द् द्रोण्य॑: प॒शुः ।\n\nनृ॒मणा॑ वी॒रप॒स्त्योऽर्णा॒ धीरे॑व॒ सनि॑ता ॥४॥\n\nए॒ष ते॑ देव नेता॒ रथ॒स्पति॒: शं र॒यिः ।\n\nशं रा॒ये शं स्व॒स्तय॑ इष॒:स्तुतो॑ मनामहे देव॒स्तुतो॑ मनामहे ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 51, + "text": "१५ स्वस्त्यात्रेयः। विश्वे देवाः, ४, ६-७ इन्द्रवायू, ५ वायुः।१-४ गायत्री, ५-१० उष्णिक्, ११-१३ जगती त्रिष्टुब्वा, १४-१५ अनुष्टुप्।\n\nअग्ने॑ सु॒तस्य॑ पी॒तये॒ विश्वै॒रूमे॑भि॒रा ग॑हि । दे॒वेभि॑र्ह॒व्यदा॑तये ॥१॥\n\nऋत॑धीतय॒ आ ग॑त॒ सत्य॑धर्माणो अध्व॒रम् । अ॒ग्नेः पि॑बत जि॒ह्वया॑ ॥२॥\n\nविप्रे॑भिर्विप्र सन्त्य प्रात॒र्याव॑भि॒रा ग॑हि । दे॒वेभि॒: सोम॑पीतये ॥३॥\n\nअ॒यं सोम॑श्च॒मू सु॒तोऽम॑त्रे॒ परि॑ षिच्यते । प्रि॒य इन्द्रा॑य वा॒यवे॑ ॥४॥\n\nवाय॒वा या॑हि वी॒तये॑ जुषा॒णो ह॒व्यदा॑तये । पिबा॑ सु॒तस्यान्ध॑सो अ॒भि प्रय॑: ॥५॥\n\nइन्द्र॑श्च वायवेषां सु॒तानां॑ पी॒तिम॑र्हथः । ताञ्जु॑षेथामरे॒पसा॑व॒भि प्रय॑: ॥६॥\n\nसु॒ता इन्द्रा॑य वा॒यवे॒ सोमा॑सो॒ दध्या॑शिरः । नि॒म्नं न य॑न्ति॒ सिन्ध॑वो॒ऽभि प्रय॑: ॥७॥\n\nस॒जूर्विश्वे॑भिर्दे॒वेभि॑र॒श्विभ्या॑मु॒षसा॑ स॒जूः । आ या॑ह्यग्ने अत्रि॒वत् सु॒ते र॑ण ॥८॥\n\nस॒जूर्मि॒त्रावरु॑णाभ्यां स॒जूः सोमे॑न॒ विष्णु॑ना । आ या॑ह्यग्ने अत्रि॒वत् सु॒ते र॑ण ॥९॥\n\nस॒जूरा॑दि॒त्यैर्वसु॑भिः स॒जूरिन्द्रे॑ण वा॒युना॑ । आ या॑ह्यग्ने अत्रि॒वत् सु॒ते र॑ण ॥१०॥॥\n\nस्व॒स्ति नो॑ मिमीताम॒श्विना॒ भग॑: स्व॒स्ति दे॒व्यदि॑तिरन॒र्वण॑: ।\n\nस्व॒स्ति पू॒षा असु॑रो दधातु नः स्व॒स्ति द्यावा॑पृथि॒वी सु॑चे॒तुना॑ ॥११॥॥\n\nस्व॒स्तये॑ वा॒युमुप॑ ब्रवामहै॒ सोमं॑ स्व॒स्ति भुव॑नस्य॒ यस्पति॑: ।\n\nबृह॒स्पतिं॒ सर्व॑गणं स्व॒स्तये॑ स्व॒स्तय॑ आदि॒त्यासो॑ भवन्तु नः ॥१२॥\n\nविश्वे॑ दे॒वा नो॑ अ॒द्या स्व॒स्तये॑ वैश्वान॒रो वसु॑र॒ग्निः स्व॒स्तये॑ ।\n\nदे॒वा अ॑वन्त्वृ॒भव॑: स्व॒स्तये॑ स्व॒स्ति नो॑ रु॒द्रः पा॒त्वंह॑सः ॥१३॥\n\nस्व॒स्ति मि॑त्रावरुणा स्व॒स्ति प॑थ्ये रेवति ।\n\nस्व॒स्ति न॒ इन्द्र॑श्चा॒ग्निश्च॑ स्व॒स्ति नो॑ अदिते कृधि ॥१४॥\n\nस्व॒स्ति पन्था॒मनु॑ चरेम सूर्याचन्द्र॒मसा॑विव ।\n\nपुन॒र्दद॒ताघ्न॑ता जान॒ता सं ग॑मेमहि ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 52, + "text": "१७ श्यावाश्व आत्रेयः। मरुतः। अनुष्टुप्, ६, १६-१७ पङ्क्तिः।\n\nप्र श्या॑वाश्व धृष्णु॒यार्चा॑ म॒रुद्भि॒ॠक्व॑भिः ।\n\nये अ॑द्रो॒घम॑नुष्व॒धं श्रवो॒ मद॑न्ति य॒ज्ञिया॑: ॥१॥\n\nते हि स्थि॒रस्य॒ शव॑स॒: सखा॑य॒: सन्ति॑ धृष्णु॒या ।\n\nते याम॒न्ना धृ॑ष॒द्विन॒स्त्मना॑ पान्ति॒ शश्व॑तः ॥२॥\n\nते स्य॒न्द्रासो॒ नोक्षणोऽति॑ ष्कन्दन्ति॒ शर्व॑रीः ।\n\nम॒रुता॒मधा॒ महो॑ दि॒वि क्ष॒मा च॑ मन्महे ॥३॥\n\nम॒रुत्सु॑ वो दधीमहि॒ स्तोमं॑ य॒ज्ञं च॑ धृष्णु॒या ।\n\nविश्वे॒ ये मानु॑षा यु॒गा पान्ति॒ मर्त्यं॑ रि॒षः ॥४॥\n\nअर्ह॑न्तो॒ ये सु॒दान॑वो॒ नरो॒ असा॑मिशवसः ।\n\nप्र य॒ज्ञं य॒ज्ञिये॑भ्यो दि॒वो अ॑र्चा म॒रुद्भ्य॑: ॥५॥\n\nआ रु॒क्मैरा यु॒धा नर॑ ऋ॒ष्वा ऋ॒ष्टीर॑सृक्षत ।\n\nअन्वे॑नाँ॒ अह॑ वि॒द्युतो॑ म॒रुतो॒ जज्झ॑तीरिव भा॒नुर॑र्त॒ त्मना॑ दि॒वः ॥६॥\n\nये वा॑वृ॒धन्त॒ पार्थि॑वा॒ य उ॒राव॒न्तरि॑क्ष॒ आ ।\n\nवृ॒जने॑ वा न॒दीनां॑ स॒धस्थे॑ वा म॒हो दि॒वः ॥७॥\n\nशर्धो॒ मारु॑त॒मुच्छं॑स स॒त्यश॑वस॒मृभ्व॑सम् ।\n\nउ॒त स्म॒ ते शु॒भे नर॒: प्र स्य॒न्द्रा यु॑जत॒ त्मना॑ ॥८॥\n\nउ॒त स्म॒ ते परु॑ष्ण्या॒मूर्णा॑ वसत शु॒न्ध्यव॑: ।\n\nउ॒त प॒व्या रथा॑ना॒मद्रिं॑ भिन्द॒न्त्योज॑सा ॥९॥\n\nआप॑थयो॒ विप॑थ॒योऽन्त॑स्पथा॒ अनु॑पथाः ।\n\nए॒तेभि॒र्मह्यं॒ नाम॑भिर्य॒ज्ञं वि॑ष्टा॒र ओ॑हते ॥१०॥\n\nअधा॒ नरो॒ न्यो॑ह॒तेऽधा॑ नि॒युत॑ ओहते ।\n\nअधा॒ पारा॑वता॒ इति॑ चि॒त्रा रू॒पाणि॒ दर्श्या॑ ॥११॥\n\nछ॒न्द॒:स्तुभ॑: कुभ॒न्यव॒ उत्स॒मा की॒रिणो॑ नृतुः ।\n\nते मे॒ के चि॒न्न ता॒यव॒ ऊमा॑ आसन् दृ॒शि त्वि॒षे ॥१२॥\n\nय ऋ॒ष्वा ऋ॒ष्टिवि॑द्युतः क॒वय॒: सन्ति॑ वे॒धस॑: ।\n\nतमृ॑षे॒ मारु॑तं ग॒णं न॑म॒स्या र॒मया॑ गि॒रा ॥१३॥\n\nअच्छ॑ ऋषे॒ मारु॑तं ग॒णं दा॒ना मि॒त्रं न यो॒षणा॑ ।\n\nदि॒वो वा॑ धृष्णव॒ ओज॑सा स्तु॒ता धी॒भिरि॑षण्यत ॥१४॥\n\nनू म॑न्वा॒न ए॑षां दे॒वाँ अच्छा॒ न व॒क्षणा॑ ।\n\nदा॒ना स॑चेत सू॒रिभि॒र्याम॑श्रुतेभिर॒ञ्जिभि॑: ॥१५॥\n\nप्र ये मे॑ बन्ध्वे॒षे गां वोच॑न्त सू॒रय॒: पृश्निं॑ वोचन्त मा॒तर॑म् ।\n\nअधा॑ पि॒तर॑मि॒ष्मिणं॑ रु॒द्रं वो॑चन्त॒ शिक्व॑सः ॥१६॥\n\nस॒प्त मे॑ स॒प्त शा॒किन॒ एक॑मेका श॒ता द॑दुः ।\n\nय॒मुना॑या॒मधि॑ श्रु॒तमुद् राधो॒ गव्यं॑ मृजे॒ नि राधो॒ अश्व्यं॑ मृजे ॥१७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 53, + "text": "१६ श्यावाश्व आत्रेयः। मरुतः। १, ५, १०-११, १५ ककुप्, २ बृहती, ३ अनुष्टुप्, ४ पुर उष्णिक्, ६-७, ९, १३-१४, १६ सतोबृहती, ८, १२ गायत्री।\n\nको वे॑द॒ जान॑मेषां॒ को वा॑ पु॒रा सु॒म्नेष्वा॑स म॒रुता॑म् ।\n\nयद् यु॑यु॒ज्रे कि॑ला॒स्य॑: ॥१॥\n\nऐतान् रथे॑षु त॒स्थुष॒: कः शु॑श्राव क॒था य॑युः ।\n\nकस्मै॑ सस्रुः सु॒दासे॒ अन्वा॒पय॒ इळा॑भिर्वृ॒ष्टय॑: स॒ह ॥२॥\n\nते म॑ आहु॒र्य आ॑य॒युरुप॒ द्युभि॒र्विभि॒र्मदे॑ ।\n\nनरो॒ मर्या॑ अरे॒पस॑ इ॒मान् पश्य॒न्निति॑ ष्टुहि ॥३॥\n\nये अ॒ञ्जिषु॒ ये वाशी॑षु॒ स्वभा॑नवः स्र॒क्षु रु॒क्मेषु॑ खा॒दिषु॑ ।\n\nश्रा॒या रथे॑षु॒ धन्व॑सु ॥४॥\n\nयु॒ष्माकं॑ स्मा॒ रथाँ॒ अनु॑ मु॒दे द॑धे मरुतो जीरदानवः ।\n\nवृ॒ष्टी द्यावो॑ य॒तीरि॑व ॥५॥\n\nआ यं नर॑: सु॒दान॑वो ददा॒शुषे॑ दि॒वः कोश॒मचु॑च्यवुः ।\n\nवि प॒र्जन्यं॑ सृजन्ति॒ रोद॑सी॒ अनु॒ धन्व॑ना यन्ति वृ॒ष्टय॑: ॥६॥\n\nत॒तृ॒दा॒नाः सिन्ध॑व॒: क्षोद॑सा॒ रज॒: प्र स॑स्रुर्धे॒नवो॑ यथा ।\n\nस्य॒न्ना अश्वा॑ इ॒वाध्व॑नो वि॒मोच॑ने॒ वि यद् वर्त॑न्त ए॒न्य॑: ॥७॥\n\nआ या॑त मरुतो दि॒व आन्तरि॑क्षाद॒मादु॒त ।\n\nमाव॑ स्थात परा॒वत॑: ॥८॥\n\nमा वो॑ र॒सानि॑तभा॒ कुभा॒ क्रुमु॒र्मा व॒: सिन्धु॒र्नि री॑रमत् ।\n\nमा व॒: परि॑ ष्ठात् स॒रयु॑: पुरी॒षिण्य॒स्मे इत् सु॒म्नम॑स्तु वः ॥९॥\n\nतं व॒: शर्धं॒ रथा॑नां त्वे॒षं ग॒णं मारु॑तं॒ नव्य॑सीनाम् ।\n\nअनु॒ प्र य॑न्ति वृ॒ष्टय॑: ॥१०॥॥\n\nशर्धं॑शर्धं व एषां॒ व्रातं॑व्रातं ग॒णंग॑णं सुश॒स्तिभि॑: ।\n\nअनु॑ क्रामेम धी॒तिभि॑: ॥११॥॥\n\nकस्मा॑ अ॒द्य सुजा॑ताय रा॒तह॑व्याय॒ प्र य॑युः । ए॒ना यामे॑न म॒रुत॑: ॥१२॥\n\nयेन॑ तो॒काय॒ तन॑याय धा॒न्यं१ बीजं॒ वह॑ध्वे॒ अक्षि॑तम् ।\n\nअ॒स्मभ्यं॒ तद् ध॑त्तन॒ यद् व॒ ईम॑हे॒ राधो॑ वि॒श्वायु॒ सौभ॑गम् ॥१३॥\n\nअती॑याम नि॒दस्ति॒रः स्व॒स्तिभि॑र्हि॒त्वाव॒द्यमरा॑तीः ।\n\nवृ॒ष्ट्वी शं योराप॑ उ॒स्रि भे॑ष॒जं स्याम॑ मरुतः स॒ह ॥१४॥\n\nसु॒दे॒वः स॑महासति सु॒वीरो॑ नरो मरुत॒: स मर्त्य॑: । यं त्राय॑ध्वे॒ स्याम॒ ते ॥१५॥\n\nस्तु॒हि भो॒जान् त्स्तु॑व॒तो अ॑स्य॒ याम॑नि॒ रण॒न् गावो॒ न यव॑से ।\n\nय॒तः पूर्वाँ॑ इव॒ सखीँ॒रनु॑ ह्वय गि॒रा गृ॑णीहि का॒मिन॑: ॥१६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 54, + "text": "१५ श्यावाश्व आत्रेयः। मरुतः। जगती, १४ त्रिष्टुप् ।\n\nप्र शर्धा॑य॒ मारु॑ताय॒ स्वभा॑नव इ॒मां वाच॑मनजा पर्वत॒च्युते॑ ।\n\nघ॒र्म॒स्तुभे॑ दि॒व आ पृ॑ष्ठ॒यज्व॑ने द्यु॒म्नश्र॑वसे॒ महि॑ नृ॒म्णम॑र्चत ॥१॥\n\nप्र वो॑ मरुतस्तवि॒षा उ॑द॒न्यवो॑ वयो॒वृधो॑ अश्व॒युज॒: परि॑ज्रयः ।\n\nसं वि॒द्युता॒ दध॑ति॒ वाश॑ति त्रि॒तः स्वर॒न्त्यापो॒ऽवना॒ परि॑ज्रयः ॥२॥\n\nवि॒द्युन्म॑हसो॒ नरो॒ अश्म॑दिद्यवो॒ वात॑त्विषो म॒रुत॑: पर्वत॒च्युत॑: ।\n\nअ॒ब्द॒या चि॒न्मुहु॒रा ह्रा॑दुनी॒वृत॑: स्त॒नय॑दमा रभ॒सा उदो॑जसः ॥३॥\n\nव्य१क्तून् रु॑द्रा॒ व्यहा॑नि शिक्वसो॒ व्य१न्तरि॑क्षं॒ वि रजां॑सि धूतयः ।\n\nवि यदज्राँ॒ अज॑थ॒ नाव॑ ईं यथा॒ वि दु॒र्गाणि॑ मरुतो॒ नाह॑ रिष्यथ ॥४॥\n\nतद् वी॒र्यं॑ वो मरुतो महित्व॒नं दी॒र्घं त॑तान॒ सूर्यो॒ न योज॑नम् ।\n\nएता॒ न यामे॒ अगृ॑भीतशोचि॒षोऽन॑श्वदां॒ यन्न्यया॑तना गि॒रिम् ॥५॥\n\nअभ्रा॑जि॒ शर्धो॑ मरुतो॒ यद॑र्ण॒सं मोष॑था वृ॒क्षं क॑प॒नेव॑ वेधसः ।\n\nअध॑ स्मा नो अ॒रम॑तिं सजोषस॒श्चक्षु॑रिव॒ यन्त॒मनु॑ नेषथा सु॒गम् ॥६॥\n\nन स जी॑यते मरुतो॒ न ह॑न्यते॒ न स्रे॑धति॒ न व्य॑थते॒ न रि॑ष्यति ।\n\nनास्य॒ राय॒ उप॑ दस्यन्ति॒ नोतय॒ ऋषिं॑ वा॒ यं राजा॑नं वा॒ सुषू॑दथ ॥७॥\n\nनि॒युत्व॑न्तो ग्राम॒जितो॒ यथा॒ नरो॑ऽर्य॒मणो॒ न म॒रुत॑: कब॒न्धिन॑: ।\n\nपिन्व॒न्त्युत्सं॒ यदि॒नासो॒ अस्व॑र॒न् व्यु॑न्दन्ति पृथि॒वीं मध्वो॒ अन्ध॑सा ॥८॥\n\nप्र॒वत्व॑ती॒यं पृ॑थि॒वी म॒रुद्भ्य॑: प्र॒वत्व॑ती॒ द्यौर्भ॑वति प्र॒यद्भ्य॑: ।\n\nप्र॒वत्व॑तीः प॒थ्या॑ अ॒न्तरि॑क्ष्याः प्र॒वत्व॑न्त॒: पर्व॑ता जी॒रदा॑नवः ॥९॥\n\nयन्म॑रुतः सभरसः स्वर्णर॒: सूर्य॒ उदि॑ते॒ मद॑था दिवो नरः ।\n\nन वोऽश्वा॑: श्रथय॒न्ताह॒ सिस्र॑तः स॒द्यो अ॒स्याध्व॑नः पा॒रम॑श्नुथ ॥१०॥\n\nअंसे॑षु व ऋ॒ष्टय॑: प॒त्सु खा॒दयो॒ वक्षः॑सु रु॒क्मा म॑रुतो॒ रथे॒ शुभ॑: ।\n\nअ॒ग्निभ्रा॑जसो वि॒द्युतो॒ गभ॑स्त्यो॒: शिप्रा॑: शी॒र्षसु॒ वित॑ता हिर॒ण्ययी॑: ॥११॥\n\nतं नाक॑म॒र्यो अगृ॑भीतशोचिषं॒ रुश॒त् पिप्प॑लं मरुतो॒ वि धू॑नुथ ।\n\nसम॑च्यन्त वृ॒जनाति॑त्विषन्त॒ यत्स्वर॑न्ति॒ घोषं॒ वित॑तमृता॒यव॑: ॥१२॥\n\nयु॒ष्माद॑त्तस्य मरुतो विचेतसो रा॒यः स्या॑म र॒थ्यो॒३ वय॑स्वतः ।\n\nन यो युच्छ॑ति ति॒ष्यो॒३ यथा॑ दि॒वो॒३ऽस्मे रा॑रन्त मरुतः सह॒स्रिण॑म् ॥१३॥\n\nयू॒यं र॒यिं म॑रुतः स्पा॒र्हवी॑रं यू॒यमृषि॑मवथ॒ साम॑विप्रम् ।\n\nयू॒यमर्व॑न्तं भर॒ताय॒ वाजं॑ यू॒यं ध॑त्थ॒ राजा॑नं श्रुष्टि॒मन्त॑म् ॥१४॥\n\nतद् वो॑ यामि॒ द्रवि॑णं सद्यऊतयो॒ येना॒ स्व१र्ण त॒तना॑म॒ नॄँर॒भि ।\n\nइ॒दं सु मे॑ मरुतो हर्यता॒ वचो॒ यस्य॒ तरे॑म॒ तर॑सा श॒तं हिमा॑: ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 55, + "text": "१० श्यावाश्व आत्रेयः। मरुतः। जगती, १० त्रिष्टुप् ।\n\nप्रय॑ज्यवो म॒रुतो॒ भ्राज॑दृष्टयो बृ॒हद् वयो॑ दधिरे रु॒क्मव॑क्षसः ।\n\nईय॑न्ते॒ अश्वै॑: सु॒यमे॑भिरा॒शुभि॒: शुभं॑ या॒तामनु॒ रथा॑ अवृत्सत ॥१॥\n\nस्व॒यं द॑धिध्वे॒ तवि॑षीं॒ यथा॑ वि॒द बृ॒हन्म॑हान्त उर्वि॒या वि रा॑जथ ।\n\nउ॒तान्तरि॑क्षं ममिरे॒ व्योज॑सा॒ शुभं॑ या॒तामनु॒ रथा॑ अवृत्सत ॥२॥\n\nसा॒कं जा॒ताः सु॒भ्व॑: सा॒कमु॑क्षि॒ताः श्रि॒ये चि॒दा प्र॑त॒रं वा॑वृधु॒र्नर॑: ।\n\nवि॒रो॒किण॒: सूर्य॑स्येव र॒श्मय॒: शुभं॑ या॒तामनु॒ रथा॑ अवृत्सत ॥३॥\n\nआ॒भू॒षेण्यं॑ वो मरुतो महित्व॒नं दि॑दृ॒क्षेण्यं॒ सूर्य॑स्येव॒ चक्ष॑णम् ।\n\nउ॒तो अ॒स्माँ अ॑मृत॒त्वे द॑धातन॒ शुभं॑ या॒तामनु॒ रथा॑ अवृत्सत ॥४॥\n\nउदी॑रयथा मरुतः समुद्र॒तो यू॒यं वृ॒ष्टिं व॑र्षयथा पुरीषिणः ।\n\nन वो॑ दस्रा॒ उप॑ दस्यन्ति धे॒नव॒: शुभं॑ या॒तामनु॒ रथा॑ अवृत्सत ॥५॥\n\nयदश्वा॑न् धू॒र्षु पृष॑ती॒रयु॑ग्ध्वं हिर॒ण्यया॒न् प्रत्यत्काँ॒ अमु॑ग्ध्वम् ।\n\nविश्वा॒ इत् स्पृधो॑ मरुतो॒ व्य॑स्यथ॒ शुभं॑ या॒तामनु॒ रथा॑ अवृत्सत ॥६॥\n\nन पर्व॑ता॒ न न॒द्यो॑ वरन्त वो॒ यत्राचि॑ध्वं मरुतो॒ गच्छ॒थेदु॒ तत् ।\n\nउ॒त द्यावा॑पृथि॒वी या॑थना॒ परि॒ शुभं॑ या॒तामनु॒ रथा॑ अवृत्सत ॥७॥\n\nयत् पू॒र्व्यं म॑रुतो॒ यच्च॒ नूत॑नं॒ यदु॒द्यते॑ वसवो॒ यच्च॑ श॒स्यते॑ ।\n\nविश्व॑स्य॒ तस्य॑ भवथा॒ नवे॑दस॒: शुभं॑ या॒तामनु॒ रथा॑ अवृत्सत ॥८॥\n\nमृ॒ळत॑ नो मरुतो॒ मा व॑धिष्टना॒ऽस्मभ्यं॒ शर्म॑ बहु॒लं वि य॑न्तन ।\n\nअधि॑ स्तो॒त्रस्य॑ स॒ख्यस्य॑ गातन॒ शुभं॑ या॒तामनु॒ रथा॑ अवृत्सत ॥९॥\n\nयू॒यम॒स्मान् न॑यत॒ वस्यो॒ अच्छा॒ निरं॑ह॒तिभ्यो॑ मरुतो गृणा॒नाः ।\n\nजु॒षध्वं॑ नो ह॒व्यदा॑तिं यजत्रा व॒यं स्या॑म॒ पत॑यो रयी॒णाम् ॥१०॥॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 56, + "text": "९ श्यावाश्व आत्रेयः। मरुतः। बृहती, ३, ७ सतोबृहती ।\n\nअग्ने॒ शर्ध॑न्त॒मा ग॒णं पि॒ष्टं रु॒क्मेभि॑र॒ञ्जिभि॑: ।\n\nविशो॑ अ॒द्य म॒रुता॒मव॑ ह्वये दि॒वश्चि॑द् रोच॒नादधि॑ ॥१॥\n\nयथा॑ चि॒न्मन्य॑से हृ॒दा तदिन्मे॑ जग्मुरा॒शस॑: ।\n\nये ते॒ नेदि॑ष्ठं॒ हव॑नान्या॒गम॒न् तान् व॑र्ध भी॒मसं॑दृशः ॥२॥\n\nमी॒ळहुष्म॑तीव पृथि॒वी परा॑हता॒ मद॑न्त्येत्य॒स्मदा ।\n\nऋक्षो॒ न वो॑ मरुत॒: शिमी॑वाँ॒ अमो॑ दु॒ध्रो गौरि॑व भीम॒युः ॥३॥\n\nनि ये रि॒णन्त्योज॑सा॒ वृथा॒ गावो॒ न दु॒र्धुर॑: ।\n\nअश्मा॑नं चित् स्वर्यं१ पर्व॑तं गि॒रिं प्र च्या॑वयन्ति॒ याम॑भिः ॥४॥\n\nउत् ति॑ष्ठ नू॒नमे॑षां॒ स्तोमै॒: समु॑क्षितानाम् ।\n\nम॒रुतां॑ पुरु॒तम॒मपू॑र्व्यं॒ गवां॒ सर्ग॑मिव ह्वये ॥५॥\n\nयु॒ङ्ग्ध्वं ह्यरु॑षी॒ रथे॑ यु॒ङ्ग्ध्वं रथे॑षु रो॒हित॑: ।\n\nयु॒ङ्ग्ध्वं हरी॑ अजि॒रा धु॒रि वोळह॑वे॒ वहि॑ष्ठा धु॒रि वोळह॑वे ॥६॥\n\nउ॒त स्य वा॒ज्य॑रु॒षस्तु॑वि॒ष्वणि॑रि॒ह स्म॑ धायि दर्श॒तः ।\n\nमा वो॒ यामे॑षु मरुतश्चि॒रं क॑र॒त् प्र तं रथे॑षु चोदत ॥७॥\n\nरथं॒ नु मारु॑तं व॒यं श्र॑व॒स्युमा हु॑वामहे ।\n\nआ यस्मि॑न् त॒स्थौ सु॒रणा॑नि॒ बिभ्र॑ती॒ सचा॑ म॒रुत्सु॑ रोद॒सी ॥८॥\n\nतं व॒: शर्धं॑ रथे॒शुभं॑ त्वे॒षं प॑न॒स्युमा हु॑वे ।\n\nयस्मि॒न् त्सुजा॑ता सु॒भगा॑ मही॒यते॒ सचा॑ म॒रुत्सु॑ मीळहु॒षी ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 57, + "text": "८ श्यावाश्व आत्रेयः। मरुतः। जगती, ७-८ त्रिष्टुप्।\n\nआ रु॑द्रास॒ इन्द्र॑वन्तः स॒जोष॑सो॒ हिर॑ण्यरथाः सुवि॒ताय॑ गन्तन ।\n\nइ॒यं वो॑ अ॒स्मत् प्रति॑ हर्यते म॒तिस्तृ॒ष्णजे॒ न दि॒व उत्सा॑ उद॒न्यवे॑ ॥१॥\n\nवाशी॑मन्त ऋष्टि॒मन्तो॑ मनी॒षिण॑: सु॒धन्वा॑न॒ इषु॑मन्तो निष॒ङ्गिण॑: ।\n\nस्वश्वा॑: स्थ सु॒रथा॑: पृश्निमातरः स्वायु॒धा म॑रुतो याथना॒ शुभ॑म् ॥२॥\n\nधू॒नु॒थ द्यां पर्व॑तान् दा॒शुषे॒ वसु॒ नि वो॒ वना॑ जिहते॒ याम॑नो भि॒या ।\n\nको॒पय॑थ पृथि॒वीं पृ॑श्निमातरः शु॒भे यदु॑ग्रा॒: पृष॑ती॒रयु॑ग्ध्वम् ॥३॥\n\nवात॑त्विषो म॒रुतो॑ व॒र्षनि॑र्णिजो य॒मा इ॑व॒ सुस॑दृशः सु॒पेश॑सः ।\n\nपि॒शङ्गा॑श्वा अरु॒णाश्वा॑ अरे॒पस॒: प्रत्व॑क्षसो महि॒ना द्यौरि॑वो॒रव॑: ॥४॥\n\nपु॒रु॒द्र॒प्सा अ॑ञ्जि॒मन्त॑: सु॒दान॑वस्त्वे॒षसं॑दृशो अनव॒भ्ररा॑धसः ।\n\nसु॒जा॒तासो॑ ज॒नुषा॑ रु॒क्मव॑क्षसो दि॒वो अ॒र्का अ॒मृतं॒ नाम॑ भेजिरे ॥५॥\n\nऋ॒ष्टयो॑ वो मरुतो॒ अंस॑यो॒रधि॒ सह॒ ओजो॑ बा॒ह्वोर्वो॒ बलं॑ हि॒तम् ।\n\nनृ॒म्णा शी॒र्षस्वायु॑धा॒ रथे॑षु वो॒ विश्वा॑ व॒: श्रीरधि॑ त॒नूषु॑ पिपिशे ॥६॥\n\nगोम॒दश्वा॑व॒द् रथ॑वत् सु॒वीरं॑ च॒न्द्रव॒द् राधो॑ मरुतो ददा नः ।\n\nप्रश॑स्तिं नः कृणुत रुद्रियासो भक्षी॒य वोऽव॑सो॒ दैव्य॑स्य ॥७॥\n\nह॒ये नरो॒ मरु॑तो मृ॒ळता॑ न॒स्तुवी॑मघासो॒ अमृ॑ता॒ ऋत॑ज्ञाः ।\n\nसत्य॑श्रुत॒: कव॑यो॒ युवा॑नो॒ बृह॑द्गिरयो बृ॒हदु॒क्षमा॑णाः ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 58, + "text": "८ श्यावाश्व आत्रेयः। मरुतः। त्रिष्टुप् ।\n\nतमु॑ नू॒नं तवि॑षीमन्तमेषां स्तु॒षे ग॒णं मारु॑तं॒ नव्य॑सीनाम् ।\n\nय आ॒श्व॑श्वा॒ अम॑व॒द् वह॑न्त उ॒तेशि॑रे अ॒मृत॑स्य स्व॒राज॑: ॥१॥\n\nत्वे॒षं ग॒णं त॒वसं॒ खादि॑हस्तं॒ धुनि॑व्रतं मा॒यिनं॒ दाति॑वारम् ।\n\nम॒यो॒भुवो॒ ये अमि॑ता महि॒त्वा वन्द॑स्व विप्र तुवि॒राध॑सो॒ नॄन् ॥२॥\n\nआ वो॑ यन्तूदवा॒हासो॑ अ॒द्य वृ॒ष्टिं ये विश्वे॑ म॒रुतो॑ जु॒नन्ति॑ ।\n\nअ॒यं यो अ॒ग्निर्म॑रुत॒: समि॑द्ध ए॒तं जु॑षध्वं कवयो युवानः ॥३॥\n\nयू॒यं राजा॑न॒मिर्यं॒ जना॑य विभ्वत॒ष्टं ज॑नयथा यजत्राः ।\n\nयु॒ष्मदे॑ति मुष्टि॒हा बा॒हुजू॑तो यु॒ष्मत् सद॑श्वो मरुतः सु॒वीर॑: ॥४॥\n\nअ॒रा इ॒वेदच॑रमा॒ अहे॑व॒ प्रप्र॑ जायन्ते॒ अक॑वा॒ महो॑भिः ।\n\nपृश्ने॑: पु॒त्रा उ॑प॒मासो॒ रभि॑ष्ठा॒: स्वया॑ म॒त्या म॒रुत॒: सं मि॑मिक्षुः ॥५॥\n\nयत् प्राया॑सिष्ट॒ पृष॑तीभि॒रश्वै॑र्वीळुप॒विभि॑र्मरुतो॒ रथे॑भिः ।\n\nक्षोद॑न्त॒ आपो॑ रिण॒ते वना॒न्यवो॒स्रियो॑ वृष॒भः क्र॑न्दतु॒ द्यौः ॥६॥\n\nप्रथि॑ष्ट॒ याम॑न् पृथि॒वी चि॑देषां॒ भर्ते॑व॒ गर्भं॒ स्वमिच्छवो॑ धुः ।\n\nवाता॒न् ह्यश्वा॑न् धु॒र्या॑युयु॒ज्रे व॒र्षं स्वेदं॑ चक्रिरे रु॒द्रिया॑सः ॥७॥\n\nह॒ये नरो॒ मरु॑तो मृ॒ळता॑ न॒स्तुवी॑मघासो॒ अमृ॑ता॒ ऋत॑ज्ञाः ।\n\nसत्य॑श्रुत॒: कव॑यो॒ युवा॑नो॒ बृह॑द्गिरयो बृ॒हदु॒क्षमा॑णाः ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 59, + "text": "८ श्यावाश्व आत्रेयः। मरुतः। जगती, ८ त्रिष्टुप् ।\n\nप्र व॒: स्पळ॑क्रन् त्सुवि॒ताय॑ दा॒वनेऽर्चा॑ दि॒वे प्र पृ॑थि॒व्या ऋ॒तं भ॑रे ।\n\nउ॒क्षन्ते॒ अश्वा॒न् तरु॑षन्त॒ आ रजोऽनु॒ स्वं भा॒नुं श्र॑थयन्ते अर्ण॒वैः ॥१॥\n\nअमा॑देषां भि॒यसा॒ भूमि॑रेजति॒ नौर्न पू॒र्णा क्ष॑रति॒ व्यथि॑र्य॒ती ।\n\nदू॒रे॒दृशो॒ ये चि॒तय॑न्त॒ एम॑भिर॒न्तर्म॒हे वि॒दथे॑ येतिरे॒ नर॑: ॥२॥\n\nगवा॑मिव श्रि॒यसे॒ शृङ्ग॑मुत्त॒मं सूर्यो॒ न चक्षू॒ रज॑सो वि॒सर्ज॑ने ।\n\nअत्या॑ इव सु॒भ्व१श्चार॑वः स्थन॒ मर्या॑ इव श्रि॒यसे॑ चेतथा नरः ॥३॥\n\nको वो॑ म॒हान्ति॑ मह॒तामुद॑श्नव॒त् कस्काव्या॑ मरुत॒: को ह॒ पौंस्या॑ ।\n\nयू॒यं ह॒ भूमिं॑ कि॒रणं॒ न रे॑जथ॒ प्र यद् भर॑ध्वे सुवि॒ताय॑ दा॒वने॑ ॥४॥\n\nअश्वा॑ इ॒वेद॑रु॒षास॒: सब॑न्धव॒: शूरा॑ इव प्र॒युध॒: प्रोत यु॑युधुः ।\n\nमर्या॑ इव सु॒वृधो॑ वावृधु॒र्नर॒: सूर्य॑स्य॒ चक्षु॒: प्र मि॑नन्ति वृ॒ष्टिभि॑: ॥५॥\n\nते अ॑ज्ये॒ष्ठा अक॑निष्ठास उ॒द्भिदोऽम॑ध्यमासो॒ मह॑सा॒ वि वा॑वृधुः ।\n\nसु॒जा॒तासो॑ ज॒नुषा॒ पृश्नि॑मातरो दि॒वो मर्या॒ आ नो॒ अच्छा॑ जिगातन ॥६॥\n\nवयो॒ न ये श्रेणी॑: प॒प्तुरोज॒सा ऽन्ता॑न् दि॒वो बृ॑ह॒तः सानु॑न॒स्परि॑ ।\n\nअश्वा॑स एषामु॒भये॒ यथा॑ वि॒दुः प्र पर्व॑तस्य नभ॒नूँर॑चुच्यवुः ॥७॥\n\nमिमा॑तु॒ द्यौरदि॑तिर्वी॒तये॑ न॒: सं दानु॑चित्रा उ॒षसो॑ यतन्ताम् ।\n\nआचु॑च्यवुर्दि॒व्यं कोश॑मे॒त ऋषे॑ रु॒द्रस्य॑ म॒रुतो॑ गृणा॒नाः ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 60, + "text": "८ श्यावाश्व आत्रेयः। मरुतोऽग्नामरुतौ वा। त्रिष्टुप्, ७- ८ जगती ।\n\nईळे॑ अ॒ग्निं स्वव॑सं॒ नमो॑भिरि॒ह प्र॑स॒त्तो वि च॑यत् कृ॒तं न॑: ।\n\nरथै॑रिव॒ प्र भ॑रे वाज॒यद्भि॑: प्रदक्षि॒णिन्म॒रुतां॒ स्तोम॑मृध्याम् ॥१॥\n\nआ ये त॒स्थुः पृष॑तीषु श्रु॒तासु॑ सु॒खेषु॑ रु॒द्रा म॒रुतो॒ रथे॑षु ।\n\nवना॑ चिदुग्रा जिहते॒ नि वो॑ भि॒या पृ॑थि॒वी चि॑द् रेजते॒ पर्व॑तश्चित् ॥२॥\n\nपर्व॑तश्चि॒न्महि॑ वृ॒द्धो बि॑भाय दि॒वश्चि॒त् सानु॑ रेजत स्व॒ने व॑: ।\n\nयत् क्रीळ॑थ मरुत ऋष्टि॒मन्त॒ आप॑ इव स॒ध्र्य॑ञ्चो धवध्वे ॥३॥\n\nव॒रा इ॒वेद् रै॑व॒तासो॒ हिर॑ण्यैर॒भि स्व॒धाभि॑स्त॒न्व॑: पिपिश्रे ।\n\nश्रि॒ये श्रेयां॑सस्त॒वसो॒ रथे॑षु स॒त्रा महां॑सि चक्रिरे त॒नूषु॑ ॥४॥\n\nअ॒ज्ये॒ष्ठासो॒ अक॑निष्ठास ए॒ते सं भ्रात॑रो वावृधु॒: सौभ॑गाय ।\n\nयुवा॑ पि॒ता स्वपा॑ रु॒द्र ए॑षां सु॒दुघा॒ पृश्नि॑: सु॒दिना॑ म॒रुद्भ्य॑: ॥५॥\n\nयदु॑त्त॒मे म॑रुतो मध्य॒मे वा॒ यद् वा॑व॒मे सु॑भगासो दि॒वि ष्ठ ।\n\nअतो॑ नो रुद्रा उ॒त वा॒ न्व१स्याऽग्ने॑ वि॒त्ताद्ध॒विषो॒ यद् यजा॑म ॥६॥\n\nअ॒ग्निश्च॒ यन्म॑रुतो विश्ववेदसो दि॒वो वह॑ध्व॒ उत्त॑रा॒दधि॒ ष्णुभि॑: ।\n\nते म॑न्दसा॒ना धुन॑यो रिशादसो वा॒मं ध॑त्त॒ यज॑मानाय सुन्व॒ते ॥७॥\n\nअग्ने॑ म॒रुद्भि॑: शु॒भय॑द्भि॒र्ऋक्व॑भि॒: सोमं॑ पिब मन्दसा॒नो ग॑ण॒श्रिभि॑: ।\n\nपा॒व॒केभि॑र्विश्वमि॒न्वेभि॑रा॒युभि॒र्वैश्वा॑नर प्र॒दिवा॑ के॒तुना॑ स॒जूः ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 61, + "text": "१९ श्यावाश्व आत्रेयः। १-४, ११-१६ मरुतः, ५-८ तरन्तमहिषी शशीयसी, ९ वैददश्विः पुरुमीळहः, १० वैददश्विस्तरन्तः, १७-१९ दार्भ्यो रथवीतिः। गायत्री, ३ निचृत्, ५ अनुष्टुप्, ९ सतोबृहती ।\n\nके ष्ठा॑ नर॒: श्रेष्ठ॑तमा॒ य एक॑एक आय॒य । प॒र॒मस्या॑: परा॒वत॑: ॥१॥\n\nक्व१ वोऽश्वा॒: क्वा॒३भीश॑वः क॒थं शे॑क क॒था य॑य । पृ॒ष्ठे सदो॑ न॒सोर्यम॑: ॥२॥\n\nज॒घने॒ चोद॑ एषां॒ वि स॒क्थानि॒ नरो॑ यमुः । पु॒त्र॒कृ॒थे न जन॑यः ॥३॥\n\nपरा॑ वीरास एतन॒ मर्या॑सो॒ भद्र॑जानयः । अ॒ग्नि॒तपो॒ यथास॑थ ॥४॥\n\nसन॒त् साश्व्यं॑ प॒शुमु॒त गव्यं॑ श॒ताव॑यम् । श्या॒वाश्व॑स्तुताय॒ या दोर्वी॒रायो॑प॒बर्बृ॑हत् ॥५॥\n\nउ॒त त्वा॒ स्त्री शशी॑यसी पुं॒सो भ॑वति॒ वस्य॑सी । अदे॑वत्रादरा॒धस॑: ॥६॥\n\nवि या जा॒नाति॒ जसु॑रिं॒ वि तृष्य॑न्तं॒ वि का॒मिन॑म् । दे॒व॒त्रा कृ॑णु॒ते मन॑: ॥७॥\n\nउ॒त घा॒ नेमो॒ अस्तु॑त॒: पुमाँ॒ इति॑ ब्रुवे प॒णिः । स वैर॑देय॒ इत् स॒मः ॥८॥\n\nउ॒त मे॑ऽरपद् युव॒तिर्म॑म॒न्दुषी॒ प्रति॑ श्या॒वाय॑ वर्त॒निम् ।\n\nवि रोहि॑ता पुरुमी॒ळहाय॑ येमतु॒र्विप्रा॑य दी॒र्घय॑शसे ॥९॥\n\nयो मे॑ धेनू॒नां श॒तं वैद॑दश्वि॒र्यथा॒ दद॑त् । त॒र॒न्त इ॑व मं॒हना॑ ॥१०॥॥\n\nय ईं॒ वह॑न्त आ॒शुभि॒: पिब॑न्तो मदि॒रं मधु॑ । अत्र॒ श्रवां॑सि दधिरे ॥११॥॥\n\nयेषां॑ श्रि॒याधि॒ रोद॑सी वि॒भ्राज॑न्ते॒ रथे॒ष्वा । दि॒वि रु॒क्म इ॑वो॒परि॑ ॥१२॥\n\nयुवा॒ स मारु॑तो ग॒णस्त्वे॒षर॑थो॒ अने॑द्यः । शु॒भं॒यावाप्र॑तिष्कुतः ॥१३॥\n\nको वे॑द नू॒नमे॑षां॒ यत्रा॒ मद॑न्ति॒ धूत॑यः । ऋ॒तजा॑ता अरे॒पस॑: ॥१४॥\n\nयू॒यं मर्तं॑ विपन्यवः प्रणे॒तार॑ इ॒त्था धि॒या । श्रोता॑रो॒ याम॑हूतिषु ॥१५॥\n\nते नो॒ वसू॑नि॒ काम्या॑ पुरुश्च॒न्द्रा रि॑शादसः । आ य॑ज्ञियासो ववृत्तन ॥१६॥\n\nए॒तं मे॒ स्तोम॑मूर्म्ये दा॒र्भ्याय॒ परा॑ वह । गिरो॑ देवि र॒थीरि॑व ॥१७॥\n\nउ॒त मे॑ वोचता॒दिति॑ सु॒तसो॑मे॒ रथ॑वीतौ । न कामो॒ अप॑ वेति मे ॥१८॥\n\nए॒ष क्षे॑ति॒ रथ॑वीतिर्म॒घवा॒ गोम॑ती॒रनु॑ । पर्व॑ते॒ष्वप॑श्रितः ॥१९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 62, + "text": "९ श्रुतविदात्रेयः। मित्रावरुणौ। त्रिष्टुप्।\n\nऋ॒तेन॑ ऋ॒तमपि॑हितं ध्रु॒वं वां॒ सूर्य॑स्य॒ यत्र॑ विमु॒चन्त्यश्वा॑न् ।\n\nदश॑ श॒ता स॒ह त॑स्थु॒स्तदेकं॑ दे॒वानां॒ श्रेष्ठं॒ वपु॑षामपश्यम् ॥१॥\n\nतत् सु वां॑ मित्रावरुणा महि॒त्वमी॒र्मा त॒स्थुषी॒रह॑भिर्दुदुह्रे ।\n\nविश्वा॑: पिन्वथ॒: स्वस॑रस्य॒ धेना॒ अनु॑ वा॒मेक॑: प॒विरा व॑वर्त ॥२॥\n\nअधा॑रयतं पृथि॒वीमु॒त द्यां मित्र॑राजाना वरुणा॒ महो॑भिः ।\n\nव॒र्धय॑त॒मोष॑धी॒: पिन्व॑तं॒ गा अव॑ वृ॒ष्टिं सृ॑जतं जीरदानू ॥३॥\n\nआ वा॒मश्वा॑सः सु॒युजो॑ वहन्तु य॒तर॑श्मय॒ उप॑ यन्त्व॒र्वाक् ।\n\nघृ॒तस्य॑ नि॒र्णिगनु॑ वर्तते वा॒मुप॒ सिन्ध॑वः प्र॒दिवि॑ क्षरन्ति ॥४॥\n\nअनु॑ श्रु॒ताम॒मतिं॒ वर्ध॑दु॒र्वीं ब॒र्हिरि॑व॒ यजु॑षा॒ रक्ष॑माणा ।\n\nनम॑स्वन्ता धृतद॒क्षाधि॒ गर्ते॒ मित्रासा॑थे वरु॒णेळा॑स्व॒न्तः ॥५॥\n\nअक्र॑विहस्ता सु॒कृते॑ पर॒स्पा यं त्रासा॑थे वरु॒णेळा॑स्व॒न्तः ।\n\nराजा॑ना क्ष॒त्रमहृ॑णीयमाना स॒हस्र॑स्थूणं बिभृथः स॒ह द्वौ ॥६॥\n\nहिर॑ण्यनिर्णि॒गयो॑ अस्य॒ स्थूणा॒ वि भ्रा॑जते दि॒व्य१श्वाज॑नीव ।\n\nभ॒द्रे क्षेत्रे॒ निमि॑ता॒ तिल्वि॑ले वा स॒नेम॒ मध्वो॒ अधि॑गर्त्यस्य ॥७॥\n\nहिर॑ण्यरूपमु॒षसो॒ व्यु॑ष्टा॒वय॑:स्थूण॒मुदि॑ता॒ सूर्य॑स्य ।\n\nआ रो॑हथो वरुण मित्र॒ गर्त॒मत॑श्चक्षाथे॒ अदि॑तिं॒ दितिं॑ च ॥८॥\n\nयद् बंहि॑ष्ठं॒ नाति॒विधे॑ सुदानू॒ अच्छि॑द्रं॒ शर्म॑ भुवनस्य गोपा ।\n\nतेन॑ नो मित्रावरुणावविष्टं॒ सिषा॑सन्तो जिगी॒वांस॑: स्याम ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 63, + "text": "७ अर्चनाना आत्रेयः। मित्रावरुणौ। जगती।\n\nऋत॑स्य गोपा॒वधि॑ तिष्ठथो॒ रथं॒ सत्य॑धर्माणा पर॒मे व्यो॑मनि ।\n\nयमत्र॑ मित्रावरु॒णाव॑थो यु॒वं तस्मै॑ वृ॒ष्टिर्मधु॑मत् पिन्वते दि॒वः ॥१॥\n\nस॒म्राजा॑व॒स्य भुव॑नस्य राजथो॒ मित्रा॑वरुणा वि॒दथे॑ स्व॒र्दृशा॑ ।\n\nवृ॒ष्टिं वां॒ राधो॑ अमृत॒त्वमी॑महे॒ द्यावा॑पृथि॒वी वि च॑रन्ति त॒न्यव॑: ॥२॥\n\nस॒म्राजा॑ उ॒ग्रा वृ॑ष॒भा दि॒वस्पती॑ पृथि॒व्या मि॒त्रावरु॑णा॒ विच॑र्षणी ।\n\nचि॒त्रेभि॑र॒भ्रैरुप॑ तिष्ठथो॒ रवं॒ द्यां व॑र्षयथो॒ असु॑रस्य मा॒यया॑ ॥३॥\n\nमा॒या वां॑ मित्रावरुणा दि॒वि श्रि॒ता सूर्यो॒ ज्योति॑श्चरति चि॒त्रमायु॑धम् ।\n\nतम॒भ्रेण॑ वृ॒ष्ट्या गू॑हथो दि॒वि पर्ज॑न्य द्र॒प्सा मधु॑मन्त ईरते ॥४॥\n\nरथं॑ युञ्जते म॒रुत॑: शु॒भे सु॒खं शूरो॒ न मि॑त्रावरुणा॒ गवि॑ष्टिषु ।\n\nरजां॑सि चि॒त्रा वि च॑रन्ति त॒न्यवो॑ दि॒वः स॑म्राजा॒ पय॑सा न उक्षतम् ॥५॥\n\nवाचं॒ सु मि॑त्रावरुणा॒विरा॑वतीं प॒र्जन्य॑श्चि॒त्रां व॑दति॒ त्विषी॑मतीम् ।\n\nअ॒भ्रा व॑सत म॒रुत॒: सु मा॒यया॒ द्यां व॑र्षयतमरु॒णाम॑रे॒पस॑म् ॥६॥\n\nधर्म॑णा मित्रावरुणा विपश्चिता व्र॒ता र॑क्षेथे॒ असु॑रस्य मा॒यया॑ ।\n\nऋ॒तेन॒ विश्वं॒ भुव॑नं॒ वि रा॑जथ॒: सूर्य॒मा ध॑त्थो दि॒वि चित्र्यं॒ रथ॑म् ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 64, + "text": "७ अर्चनाना आत्रेयः। मित्रावरुणौ। अनुष्टुप्, ७ पङ्क्तिः।\n\nवरु॑णं वो रि॒शाद॑समृ॒चा मि॒त्रं ह॑वामहे । परि॑ व्र॒जेव॑ बा॒ह्वोर्ज॑ग॒न्वांसा॒ स्व॑र्णरम् ॥१॥\n\nता बा॒हवा॑ सुचे॒तुना॒ प्र य॑न्तमस्मा॒ अर्च॑ते । शेवं॒ हि जा॒र्यं॑ वां॒ विश्वा॑सु॒ क्षासु॒ जोगु॑वे ॥२॥\n\nयन्नू॒नम॒श्यां गतिं॑ मि॒त्रस्य॑ यायां प॒था । अस्य॑ प्रि॒यस्य॒ शर्म॒ण्यहिं॑सानस्य सश्चिरे ॥३॥\n\nयु॒वाभ्यां॑ मित्रावरुणोप॒मं धे॑यामृ॒चा । यद्ध॒ क्षये॑ म॒घोनां॑ स्तोतॄ॒णां च॑ स्पू॒र्धसे॑ ॥४॥\n\nआ नो॑ मित्र सुदी॒तिभि॒र्वरु॑णश्च स॒धस्थ॒ आ । स्वे क्षये॑ म॒घोनां॒ सखी॑नां च वृ॒धसे॑ ॥५॥\n\nयु॒वं नो॒ येषु॑ वरुण क्ष॒त्रं बृ॒हच्च॑ बिभृ॒थः । उ॒रु णो॒ वाज॑सातये कृ॒तं रा॒ये स्व॒स्तये॑ ॥६॥\n\nउ॒च्छन्त्यां॑ मे यज॒ता दे॒वक्ष॑त्रे॒ रुश॑द्गवि ।\n\nसु॒तं सोमं॒ न ह॒स्तिभि॒रा प॒ड्भिर्धा॑वतं नरा॒ बिभ्र॑तावर्च॒नान॑सम् ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 65, + "text": "६ रातहव्य आत्रेयः। मित्रावरुणौ। अनुष्टुप्, ६ पङ्क्तिः।\n\nयश्चि॒केत॒ स सु॒क्रतु॑र्देव॒त्रा स ब्र॑वीतु नः । वरु॑णो॒ यस्य॑ दर्श॒तो मि॒त्रो वा॒ वन॑ते॒ गिर॑: ॥१॥\n\nता हि श्रेष्ठ॑वर्चसा॒ राजा॑ना दीर्घ॒श्रुत्त॑मा । ता सत्प॑ती ऋता॒वृध॑ ऋ॒तावा॑ना॒ जने॑जने ॥२॥\n\nता वा॑मिया॒नोऽव॑से॒ पूर्वा॒ उप॑ ब्रुवे॒ सचा॑ । स्वश्वा॑स॒: सु चे॒तुना॒ वाजाँ॑ अ॒भि प्र दा॒वने॑ ॥३॥\n\nमि॒त्रो अं॒होश्चि॒दादु॒रु क्षया॑य गा॒तुं व॑नते । मि॒त्रस्य॒ हि प्र॒तूर्व॑तः सुम॒तिरस्ति॑ विध॒तः ॥४॥\n\nव॒यं मि॒त्रस्याव॑सि॒ स्याम॑ स॒प्रथ॑स्तमे । अ॒ने॒हस॒स्त्वोत॑यः स॒त्रा वरु॑णशेषसः ॥५॥\n\nयु॒वं मि॑त्रे॒मं जनं॒ यत॑थ॒: सं च॑ नयथः ।\n\nमा म॒घोन॒: परि॑ ख्यतं॒ मो अ॒स्माक॒मृषी॑णां गोपी॒थे न॑ उरुष्यतम् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 66, + "text": "६ रातहव्य आत्रेयः। मित्रावरुणौ। अनुष्टुप्।\n\nआ चि॑कितान सु॒क्रतू॑ दे॒वौ म॑र्त रि॒शाद॑सा । वरु॑णाय ऋ॒तपे॑शसे दधी॒त प्रय॑से म॒हे ॥१॥\n\nता हि क्ष॒त्रमवि॑ह्रुतं स॒म्यग॑सु॒र्य१माशा॑ते । अध॑ व्र॒तेव॒ मानु॑षं॒ स्व१र्ण धा॑यि दर्श॒तम् ॥२॥\n\nता वा॒मेषे॒ रथा॑नामु॒र्वीं गव्यू॑तिमेषाम् । रा॒तह॑व्यस्य सुष्टु॒तिं द॒धृक् स्तोमै॑र्मनामहे ॥३॥\n\nअधा॒ हि काव्या॑ यु॒वं दक्ष॑स्य पू॒र्भिर॑द्भुता । नि के॒तुना॒ जना॑नां चि॒केथे॑ पूतदक्षसा ॥४॥\n\nतदृ॒तं पृ॑थिवि बृ॒हच्छ्र॑वए॒ष ऋषी॑णाम् । ज्र॒य॒सा॒नावरं॑ पृ॒थ्वति॑ क्षरन्ति॒ याम॑भिः ॥५॥\n\nआ यद् वा॑मीयचक्षसा॒ मित्र॑ व॒यं च॑ सू॒रय॑: । व्यचि॑ष्ठे बहु॒पाय्ये॒ यते॑महि स्व॒राज्ये॑ ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 67, + "text": "५ यजत आत्रेयः। मित्रावरुणौ। अनुष्टुप्।\n\nबळि॒त्था दे॑व निष्कृ॒तमादि॑त्या यज॒तं बृ॒हत् । वरु॑ण॒ मित्रार्य॑म॒न् वर्षि॑ष्ठं क्ष॒त्रमा॑शाथे ॥१॥\n\nआ यद् योनिं॑ हिर॒ण्ययं॒ वरु॑ण॒ मित्र॒ सद॑थः । ध॒र्तारा॑ चर्षणी॒नां य॒न्तं सु॒म्नं रि॑शादसा ॥२॥\n\nविश्वे॒ हि वि॒श्ववे॑दसो॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॑र्य॒मा । व्र॒ता प॒देव॑ सश्चिरे॒ पान्ति॒ मर्त्यं॑ रि॒षः ॥३॥\n\nते हि स॒त्या ऋ॑त॒स्पृश॑ ऋ॒तावा॑नो॒ जने॑जने । सु॒नी॒थास॑: सु॒दान॑वों॒ऽहोश्चि॑दुरु॒चक्र॑यः ॥४॥\n\nको नु वां॑ मि॒त्रास्तु॑तो॒ वरु॑णो वा त॒नूना॑म् । तत् सु वा॒मेष॑ते म॒तिरत्रि॑भ्य॒ एष॑ते म॒तिः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 68, + "text": "५ यजत आत्रेयः। मित्रावरुणौ। गायत्री।\n\nप्र वो॑ मि॒त्राय॑ गायत॒ वरु॑णाय वि॒पा गि॒रा । महि॑क्षत्रावृ॒तं बृ॒हत् ॥१॥\n\nस॒म्राजा॒ या घृ॒तयो॑नी मि॒त्रश्चो॒भा वरु॑णश्च । दे॒वा दे॒वेषु॑ प्रश॒स्ता ॥२॥\n\nता न॑: शक्तं॒ पार्थि॑वस्य म॒हो रा॒यो दि॒व्यस्य॑ । महि॑ वां क्ष॒त्रं दे॒वेषु॑ ॥३॥\n\nऋ॒तमृ॒तेन॒ सप॑न्तेषि॒रं दक्ष॑माशाते । अ॒द्रुहा॑ दे॒वौ व॑र्धेते ॥४॥\n\nवृ॒ष्टिद्या॑वा री॒त्या॑पे॒षस्पती॒ दानु॑मत्याः । बृ॒हन्तं॒ गर्त॑माशाते ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 69, + "text": "४ उरुचक्रिरात्रेयः। मित्रावरुणौ। त्रिष्टुप्।\n\nत्री रो॑च॒ना व॑रुण॒ त्रीँरु॒त द्यून् त्रीणि॑ मित्र धारयथो॒ रजां॑सि ।\n\nवा॒वृ॒धा॒नाव॒मतिं॑ क्ष॒त्रिय॒स्याऽनु॑ व्र॒तं रक्ष॑माणावजु॒र्यम् ॥१॥\n\nइरा॑वतीर्वरुण धे॒नवो॑ वां॒ मधु॑मद् वां॒ सिन्ध॑वो मित्र दुह्रे ।\n\nत्रय॑स्तस्थुर्वृष॒भास॑स्तिसृ॒णां धि॒षणा॑नां रेतो॒धा वि द्यु॒मन्त॑: ॥२॥\n\nप्रा॒तर्दे॒वीमदि॑तिं जोहवीमि म॒ध्यंदि॑न॒ उदि॑ता॒ सूर्य॑स्य ।\n\nरा॒ये मि॑त्रावरुणा स॒र्वता॒तेळे॑ तो॒काय॒ तन॑याय॒ शं योः ॥३॥\n\nया ध॒र्तारा॒ रज॑सो रोच॒नस्यो॒तादि॒त्या दि॒व्या पार्थि॑वस्य ।\n\nन वां॑ दे॒वा अ॒मृता॒ आ मि॑नन्ति व्र॒तानि॑ मित्रावरुणा ध्रु॒वाणि॑ ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 70, + "text": "४ उरुचक्रिरात्रेयः। मित्रावरुणौ। गायत्री।\n\nपु॒रू॒रुणा॑ चि॒द्ध्यस्त्यवो॑ नू॒नं वां॑ वरुण । मित्र॒ वंसि॑ वां सुम॒तिम् ॥१॥\n\nता वां॑ स॒म्यग॑द्रुह्वा॒णेष॑मश्याम॒ धाय॑से । व॒यं ते रु॑द्रा स्याम ॥२॥\n\nपा॒तं नो॑ रुद्रा पा॒युभि॑रु॒त त्रा॑येथां सुत्रा॒त्रा । तु॒र्याम॒ दस्यू॑न् त॒नूभि॑: ॥३॥\n\nमा कस्या॑द्भुतक्रतू य॒क्षं भु॑जेमा त॒नूभि॑: । मा शेष॑सा॒ मा तन॑सा ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 71, + "text": "३ बाहुवृक्त आत्रेयः। मित्रावरुणौ। गायत्री।\n\nआ नो॑ गन्तं रिशादसा॒ वरु॑ण॒ मित्र॑ ब॒र्हणा॑ । उपे॒मं चारु॑मध्व॒रम् ॥१॥\n\nविश्व॑स्य॒ हि प्र॑चेतसा॒ वरु॑ण॒ मित्र॒ राज॑थः । ई॒शा॒ना पि॑प्यतं॒ धिय॑: ॥२॥\n\nउप॑ नः सु॒तमा ग॑तं॒ वरु॑ण॒ मित्र॑ दा॒शुष॑: । अ॒स्य सोम॑स्य पी॒तये॑ ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 72, + "text": "३ बाहुवृक्त आत्रेयः। मित्रावरुणौ। उष्णिक्।\n\nआ मि॒त्रे वरु॑णे व॒यं गी॒र्भिर्जु॑हुमो अत्रि॒वत् । नि ब॒र्हिषि॑ सदतं॒ सोम॑पीतये ॥१॥\n\nव्र॒तेन॑ स्थो ध्रु॒वक्षे॑मा॒ धर्म॑णा यात॒यज्ज॑ना । नि ब॒र्हिषि॑ सदतं॒ सोम॑पीतये ॥२॥\n\nमि॒त्रश्च॑ नो॒ वरु॑णश्च जु॒षेतां॑ य॒ज्ञमि॒ष्टये॑ । नि ब॒र्हिषि॑ सदतां॒ सोम॑पीतये ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 73, + "text": "१० पौर आत्रेयः। अश्विनौ। अनुष्टुप्।\n\nयद॒द्य स्थः प॑रा॒वति॒ यद॑र्वा॒वत्य॑श्विना । यद् वा॑ पु॒रू पु॑रुभुजा॒ यद॒न्तरि॑क्ष॒ आ ग॑तम् ॥१॥\n\nइ॒ह त्या पु॑रु॒भूत॑मा पु॒रू दंसां॑सि॒ बिभ्र॑ता । व॒र॒स्या या॒म्यध्रि॑गू हु॒वे तु॒विष्ट॑मा भु॒जे ॥२॥\n\nई॒र्मान्यद् वपु॑षे॒ वपु॑श्च॒क्रं रथ॑स्य येमथुः । पर्य॒न्या नाहु॑षा यु॒गा म॒ह्ना रजां॑सि दीयथः ॥३॥\n\nतदू॒ षु वा॑मे॒ना कृ॒तं विश्वा॒ यद् वा॒मनु॒ ष्टवे॑ । नाना॑ जा॒ताव॑रे॒पसा॒ सम॒स्मे बन्धु॒मेय॑थुः ॥४॥\n\nआ यद् वां॑ सू॒र्या रथं॒ तिष्ठ॑द् रघु॒ष्यदं॒ सदा॑ । परि॑ वामरु॒षा वयो॑ घृ॒णा व॑रन्त आ॒तप॑: ॥५॥\n\nयु॒वोरत्रि॑श्चिकेतति॒ नरा॑ सु॒म्नेन॒ चेत॑सा । घ॒र्मं यद् वा॑मरे॒पसं॒ नास॑त्या॒स्ना भु॑र॒ण्यति॑ ॥६॥\n\nउ॒ग्रो वां॑ ककु॒हो य॒यिः शृ॒ण्वे यामे॑षु संत॒निः । यद् वां॒ दंसो॑भिरश्वि॒नाऽत्रि॑र्नराव॒वर्त॑ति ॥७॥\n\nमध्व॑ ऊ॒ षु म॑धूयुवा॒ रुद्रा॒ सिष॑क्ति पि॒प्युषी॑ । यत् स॑मु॒द्राति॒ पर्ष॑थः प॒क्वाः पृक्षो॑ भरन्त वाम् ॥८॥\n\nस॒त्यमिद् वा उ॑ अश्विना यु॒वामा॑हुर्मयो॒भुवा॑ । ता याम॑न् याम॒हूत॑मा॒ याम॒न्ना मृ॑ळ॒यत्त॑मा ॥९॥\n\nइ॒मा ब्रह्मा॑णि॒ वर्ध॑ना॒ ऽश्विभ्यां॑ सन्तु॒ शंत॑मा । या तक्षा॑म॒ रथाँ॑ इ॒वाऽवो॑चाम बृ॒हन्नम॑: ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 74, + "text": "१० पौर आत्रेयः। अश्विनौ। अनुष्टुप्, ८ निचृत्।\n\nकूष्ठो॑ देवावश्विना॒ ऽद्या दि॒वो म॑नावसू । तच्छ्र॑वथो वृषण्वसू॒ अत्रि॑र्वा॒मा वि॑वासति ॥१॥\n\nकुह॒ त्या कुह॒ नु श्रु॒ता दि॒वि दे॒वा नास॑त्या । कस्मि॒न्ना य॑तथो॒ जने॒ को वां॑ न॒दीनां॒ सचा॑ ॥२॥\n\nकं या॑थ॒: कं ह॑ गच्छथ॒: कमच्छा॑ युञ्जाथे॒ रथ॑म् । कस्य॒ ब्रह्मा॑णि रण्यथो व॒यं वा॑मुश्मसी॒ष्टये॑ ॥३॥\n\nपौ॒रं चि॒द्ध्यु॑द॒प्रुतं॒ पौर॑ पौ॒राय॒ जिन्व॑थः । यदीं॑ गृभी॒तता॑तये सिं॒हमि॑व द्रु॒हस्प॒दे ॥४॥\n\nप्र च्यवा॑नाज्जुजु॒रुषो॑ व॒व्रिमत्कं॒ न मु॑ञ्चथः । युवा॒ यदी॑ कृ॒थः पुन॒रा काम॑मृण्वे व॒ध्व॑: ॥५॥\n\nअस्ति॒ हि वा॑मि॒ह स्तो॒ता स्मसि॑ वां सं॒दृशि॑ श्रि॒ये । नू श्रु॒तं म॒ आ ग॑त॒मवो॑भिर्वाजिनीवसू ॥६॥\n\nको वा॑म॒द्य पु॑रू॒णामा व॑व्ने॒ मर्त्या॑नाम् । को विप्रो॑ विप्रवाहसा॒ को य॒ज्ञैर्वा॑जिनीवसू ॥७॥\n\nआ वां॒ रथो॒ रथा॑नां॒ येष्ठो॑ यात्वश्विना । पु॒रू चि॑दस्म॒युस्ति॒र आ॑ङ्गू॒षो मर्त्ये॒ष्वा ॥८॥\n\nशमू॒ षु वां॑ मधूयुवा॒स्माक॑मस्तु चर्कृ॒तिः । अ॒र्वा॒ची॒ना वि॑चेतसा॒ विभि॑: श्ये॒नेव॑ दीयतम् ॥९॥\n\nअश्वि॑ना॒ यद्ध॒ कर्हि॑ चिच्छुश्रू॒यात॑मि॒मं हव॑म् । वस्वी॑रू॒ षु वां॒ भुज॑: पृ॒ञ्चन्ति॒ सु वां॒ पृच॑: ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 75, + "text": "९ अवस्युरात्रेयः। अश्विनौ। पङ्क्तिः।\n\nप्रति॑ प्रि॒यत॑मं॒ रथं॒ वृष॑णं वसु॒वाह॑नम् ।\n\nस्तो॒ता वा॑मश्विना॒वृषि॒: स्तोमे॑न॒ प्रति॑ भूषति॒ माध्वी॒ मम॑ श्रुतं॒ हव॑म् ॥१॥\n\nअ॒त्याया॑तमश्विना ति॒रो विश्वा॑ अ॒हं सना॑ ।\n\nदस्रा॒ हिर॑ण्यवर्तनी॒ सुषु॑म्ना॒ सिन्धु॑वाहसा॒ माध्वी॒ मम॑ श्रुतं॒ हव॑म् ॥२॥\n\nआ नो॒ रत्ना॑नि॒ बिभ्र॑ता॒वश्वि॑ना॒ गच्छ॑तं यु॒वम् ।\n\nरुद्रा॒ हिर॑ण्यवर्तनी जुषा॒णा वा॑जिनीवसू॒ माध्वी॒ मम॑ श्रुतं॒ हव॑म् ॥३॥\n\nसु॒ष्टुभो॑ वां वृषण्वसू॒ रथे॒ वाणी॒च्याहि॑ता ।\n\nउ॒त वां॑ ककु॒हो मृ॒गः पृक्ष॑: कृणोति वापु॒षो माध्वी॒ मम॑ श्रुतं॒ हव॑म् ॥४॥\n\nबो॒धिन्म॑नसा र॒थ्ये॑षि॒रा ह॑वन॒श्रुता॑ ।\n\nविभि॒श्च्यवा॑नमश्विना॒ नि या॑थो॒ अद्व॑याविनं॒ माध्वी॒ मम॑ श्रुतं॒ हव॑म् ॥५॥\n\nआ वां॑ नरा मनो॒युजोऽश्वा॑सः प्रुषि॒तप्स॑वः ।\n\nवयो॑ वहन्तु पी॒तये॑ स॒ह सु॒म्नेभि॑रश्विना॒ माध्वी॒ मम॑ श्रुतं॒ हव॑म् ॥६॥\n\nअश्वि॑ना॒वेह ग॑च्छतं॒ नास॑त्या॒ मा वि वे॑नतम् ।\n\nति॒रश्चि॑दर्य॒या परि॑ व॒र्तिर्या॑तमदाभ्या॒ माध्वी॒ मम॑ श्रुतं॒ हव॑म् ॥७॥\n\nअ॒स्मिन् य॒ज्ञे अ॑दाभ्या जरि॒तारं॑ शुभस्पती ।\n\nअ॒व॒स्युम॑श्विना यु॒वं गृ॒णन्त॒मुप॑ भूषथो॒ माध्वी॒ मम॑ श्रुतं॒ हव॑म् ॥८॥\n\nअभू॑दु॒षा रुश॑त् पशु॒राग्निर॑धाय्यृ॒त्विय॑: ।\n\nअयो॑जि वां वृषण्वसू॒ रथो॑ दस्रा॒वम॑र्त्यो॒ माध्वी॒ मम॑ श्रुतं॒ हव॑म् ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 76, + "text": "५ भौमोऽत्रिः। अश्विनौ। त्रिष्टुप्।\n\nआ भा॑त्य॒ग्निरु॒षसा॒मनी॑क॒मुद् विप्रा॑णां देव॒या वाचो॑ अस्थुः ।\n\nअ॒र्वाञ्चा॑ नू॒नं र॑थ्ये॒ह या॑तं पीपि॒वांस॑मश्विना घ॒र्ममच्छ॑ ॥१॥\n\nन सं॑स्कृ॒तं प्र मि॑मीतो॒ गमि॒ष्ठा ऽन्ति॑ नू॒नम॒श्विनोप॑स्तुते॒ह ।\n\nदिवा॑भिपि॒त्वेऽव॒साग॑मिष्ठा॒ प्रत्यव॑र्तिं दा॒शुषे॒ शम्भ॑विष्ठा ॥२॥\n\nउ॒ता या॑तं संग॒वे प्रा॒तरह्नो॑ म॒ध्यंदि॑न॒ उदि॑ता॒ सूर्य॑स्य ।\n\nदिवा॒ नक्त॒मव॑सा॒ शंत॑मेन॒ नेदानीं॑ पी॒तिर॒श्विना त॑तान ॥३॥\n\nइ॒दं हि वां॑ प्र॒दिवि॒ स्थान॒मोक॑ इ॒मे गृ॒हा अ॑श्विने॒दं दु॑रो॒णम् ।\n\nआ नो॑ दि॒वो बृ॑ह॒तः पर्व॑ता॒दा ऽद्भ्यो या॑त॒मिष॒मूर्जं॒ वह॑न्ता ॥४॥\n\nसम॒श्विनो॒रव॑सा॒ नूत॑नेन मयो॒भुवा॑ सु॒प्रणी॑ती गमेम ।\n\nआ नो॑ र॒यिं व॑हत॒मोत वी॒राना विश्वा॑न्यमृता॒ सौभ॑गानि ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 77, + "text": "५ भौमोऽत्रिः। अश्विनौ। त्रिष्टुप्।\n\nप्रा॒त॒र्यावा॑णा प्रथ॒मा य॑जध्वं पु॒रा गृध्रा॒दर॑रुषः पिबातः ।\n\nप्रा॒तर्हि य॒ज्ञम॒श्विना॑ द॒धाते॒ प्र शं॑सन्ति क॒वय॑: पूर्व॒भाज॑: ॥१॥\n\nप्रा॒तर्य॑जध्वम॒श्विना॑ हिनोत॒ न सा॒यम॑स्ति देव॒या अजु॑ष्टम् ।\n\nउ॒तान्यो अ॒स्मद् य॑जते॒ वि चाव॒: पूर्व॑:पूर्वो॒ यज॑मानो॒ वनी॑यान् ॥२॥\n\nहिर॑ण्यत्व॒ङ्मधु॑वर्णो घृ॒तस्नु॒: पृक्षो॒ वह॒न्ना रथो॑ वर्तते वाम् ।\n\nमनो॑जवा अश्विना॒ वात॑रंहा॒ येना॑तिया॒थो दु॑रि॒तानि॒ विश्वा॑ ॥३॥\n\nयो भूयि॑ष्ठं॒ नास॑त्याभ्यां वि॒वेष॒ चनि॑ष्ठं पि॒त्वो रर॑ते विभा॒गे ।\n\nस तो॒कम॑स्य पीपर॒च्छमी॑भि॒रनू॑र्ध्वभास॒: सद॒मित् तु॑तुर्यात् ॥४॥\n\nसम॒श्विनो॒रव॑सा॒ नूत॑नेन मयो॒भुवा॑ सु॒प्रणी॑ती गमेम ।\n\nआ नो॑ र॒यिं व॑हत॒मोत वी॒राना विश्वा॑न्यमृता॒ सौभ॑गानि ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 78, + "text": "९ सप्तवध्रिरात्रेयः। अश्विनौ(५-९ गर्भस्राविण्युपनिषद्)। अनुष्टुप्, १-३ उष्णिक्, ४ त्रिष्टुप्।\n\nअश्वि॑ना॒वेह ग॑च्छतं॒ नास॑त्या॒ मा वि वे॑नतम् । हं॒सावि॑व पतत॒मा सु॒ताँ उप॑ ॥१॥\n\nअश्वि॑ना हरि॒णावि॑व गौ॒रावि॒वानु॒ यव॑सम् । हं॒सावि॑व पतत॒मा सु॒ताँ उप॑ ॥२॥\n\nअश्वि॑ना वाजिनीवसू जु॒षेथां॑ य॒ज्ञमि॒ष्टये॑ । हं॒सावि॑व पतत॒मा सु॒ताँ उप॑ ॥३॥\n\nअत्रि॒र्यद् वा॑मव॒रोह॑न्नृ॒बीस॒मजो॑हवी॒न्नाध॑मानेव॒ योषा॑ ।\n\nश्ये॒नस्य॑ चि॒ज्जव॑सा॒ नूत॑ने॒ना ऽऽग॑च्छतमश्विना॒ शंत॑मेन ॥४॥\n\nवि जि॑हीष्व वनस्पते॒ योनि॒: सूष्य॑न्त्या इव । श्रु॒तं मे॑ अश्विना॒ हवं॑ स॒प्तव॑ध्रिं च मुञ्चतम् ॥५॥\n\nभी॒ताय॒ नाध॑मानाय॒ ऋष॑ये स॒प्तव॑ध्रये । मा॒याभि॑रश्विना यु॒वं वृ॒क्षं सं च॒ वि चा॑चथः ॥६॥\n\nयथा॒ वात॑: पुष्क॒रिणीं॑ समि॒ङ्गय॑ति स॒र्वत॑: । ए॒वा ते॒ गर्भ॑ एजतु नि॒रैतु॒ दश॑मास्यः ॥७॥\n\nयथा॒ वातो॒ यथा॒ वनं॒ यथा॑ समु॒द्र एज॑ति । ए॒वा त्वं द॑शमास्य स॒हावे॑हि ज॒रायु॑णा ॥८॥\n\nदश॒ मासा॑ञ्छशया॒नः कु॑मा॒रो अधि॑ मा॒तरि॑ । नि॒रैतु॑ जी॒वो अक्ष॑तो जी॒वो जीव॑न्त्या॒ अधि॑ ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 79, + "text": "१० सत्यश्रवा आत्रेयः। उषा। पङ्क्तिः।\n\nम॒हे नो॑ अ॒द्य बो॑ध॒योषो॑ रा॒ये दि॒वित्म॑ती ।\n\nयथा॑ चिन्नो॒ अबो॑धयः स॒त्यश्र॑वसि वा॒य्ये सुजा॑ते॒ अश्व॑सूनृते ॥१॥\n\nया सु॑नी॒थे शौ॑चद्र॒थे व्यौच्छो॑ दुहितर्दिवः ।\n\nसा व्यु॑च्छ॒ सही॑यसि स॒त्यश्र॑वसि वा॒य्ये सुजा॑ते॒ अश्व॑सूनृते ॥२॥\n\nसा नो॑ अ॒द्याभ॒रद्व॑सु॒र्व्यु॑च्छा दुहितर्दिवः ।\n\nयो व्यौच्छ॒: सही॑यसि स॒त्यश्र॑वसि वा॒य्ये सुजा॑ते॒ अश्व॑सूनृते ॥३॥\n\nअ॒भि ये त्वा॑ विभावरि॒ स्तोमै॑र्गृ॒णन्ति॒ वह्न॑यः ।\n\nम॒घैर्म॑घोनि सु॒श्रियो॒ दाम॑न्वन्तः सुरा॒तय॒: सुजा॑त॒॑ अश्व॑सूनृते ॥४॥\n\nयच्चि॒द्धि ते॑ ग॒णा इ॒मे छ॒दय॑न्ति म॒घत्त॑ये ।\n\nपरि॑ चि॒द् वष्ट॑यो दधु॒र्दद॑तो॒ राधो॒ अह्र॑यं॒ सुजा॑ते॒ अश्व॑सूनृते ॥५॥\n\nऐषु॑ धा वी॒रव॒द् यश॒ उषो॑ मघोनि सू॒रिषु॑ ।\n\nये नो॒ राधां॒स्यह्र॑या म॒घवा॑नो॒ अरा॑सत॒ सुजा॑ते॒ अश्व॑सूनृते ॥६॥\n\nतेभ्यो॑ द्यु॒म्नं बृ॒हद् यश॒ उषो॑ मघो॒न्या व॑ह ।\n\nये नो॒ राधां॒स्यश्व्या॑ ग॒व्या भज॑न्त सू॒रय॒: सुजा॑ते॒ अश्व॑सूनृते ॥७॥\n\nउ॒त नो॒ गोम॑ती॒रिष॒ आ व॑हा दुहितर्दिवः ।\n\nसा॒कं सूर्य॑स्य र॒श्मिभि॑: शु॒क्रैः शोच॑द्भिर॒र्चिभि॒: सुजा॑ते॒ अश्व॑सूनृते ॥८॥\n\nव्यु॑च्छा दुहितर्दिवो॒ मा चि॒रं त॑नुथा॒ अप॑: ।\n\nनेत् त्वा॑ स्ते॒नं यथा॑ रि॒पुं तपा॑ति॒ सूरो॑ अ॒र्चिषा॒ सुजा॑ते॒ अश्व॑सूनृते ॥९॥\n\nए॒ताव॒द् वेदु॑ष॒स्त्वं भूयो॑ वा॒ दातु॑मर्हसि ।\n\nया स्तो॒तृभ्यो॑ विभावर्यु॒च्छन्ती॒ न प्र॒मीय॑से॒ सुजा॑ते॒ अश्व॑सूनृते ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 80, + "text": "६ सत्यश्रवा आत्रेयः। उषा। त्रिष्टुप्।\n\nद्यु॒तद्या॑मानं बृह॒तीमृ॒तेन॑ ऋ॒ताव॑रीमरु॒णप्सुं॑ विभा॒तीम् ।\n\nदे॒वीमु॒षसं॒ स्व॑रा॒वह॑न्तीं॒ प्रति॒ विप्रा॑सो म॒तिभि॑र्जरन्ते ॥१॥\n\nए॒षा जनं॑ दर्श॒ता बो॒धय॑न्ती सु॒गान् प॒थः कृ॑ण्व॒ती या॒त्यग्रे॑ ।\n\nबृ॒ह॒द्र॒था बृ॑ह॒ती वि॑श्वमि॒न्वोषा ज्योति॑र्यच्छ॒त्यग्रे॒ अह्ना॑म् ॥२॥\n\nए॒षा गोभि॑ररु॒णेभि॑र्युजा॒ना ऽस्रे॑धन्ती र॒यिमप्रा॑यु चक्रे ।\n\nप॒थो रद॑न्ती सुवि॒ताय॑ दे॒वी पु॑रुष्टु॒ता वि॒श्ववा॑रा॒ वि भा॑ति ॥३॥\n\nए॒षा व्ये॑नी भवति द्वि॒बर्हा॑ आविष्कृण्वा॒ना त॒न्वं॑ पु॒रस्ता॑त् ।\n\nऋ॒तस्य॒ पन्था॒मन्वे॑ति सा॒धु प्र॑जान॒तीव॒ न दिशो॑ मिनाति ॥४॥\n\nए॒षा शु॒भ्रा न त॒न्वो॑ विदा॒नोर्ध्वेव॑ स्ना॒ती दृ॒शये॑ नो अस्थात् ।\n\nअप॒ द्वेषो॒ बाध॑माना॒ तमां॑स्यु॒षा दि॒वो दु॑हि॒ता ज्योति॒षागा॑त् ॥५॥\n\nए॒षा प्र॑ती॒ची दु॑हि॒ता दि॒वो नॄन् योषे॑व भ॒द्रा नि रि॑णीते॒ अप्स॑: ।\n\nव्यू॒र्ण्व॒ती दा॒शुषे॒ वार्या॑णि॒ पुन॒र्ज्योति॑र्युव॒तिः पू॒र्वथा॑कः ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 81, + "text": "५ श्यावाश्व आत्रेयः। सविता। जगती।\n\nयु॒ञ्जते॒ मन॑ उ॒त यु॑ञ्जते॒ धियो॒ विप्रा॒ विप्र॑स्य बृह॒तो वि॑प॒श्चित॑: ।\n\nवि होत्रा॑ दधे वयुना॒विदेक॒ इन्म॒ही दे॒वस्य॑ सवि॒तुः परि॑ष्टुतिः ॥१॥\n\nविश्वा॑ रू॒पाणि॒ प्रति॑ मुञ्चते क॒विः प्रासा॑वीद् भ॒द्रं द्वि॒पदे॒ चतु॑ष्पदे ।\n\nवि नाक॑मख्यत् सवि॒ता वरे॒ण्योऽनु॑ प्र॒याण॑मु॒षसो॒ वि रा॑जति ॥२॥\n\nयस्य॑ प्र॒याण॒मन्व॒न्य इद् य॒युर्दे॒वा दे॒वस्य॑ महि॒मान॒मोज॑सा ।\n\nयः पार्थि॑वानि विम॒मे स एत॑शो॒ रजां॑सि दे॒वः स॑वि॒ता म॑हित्व॒ना ॥३॥\n\nउ॒त या॑सि सवित॒स्त्रीणि॑ रोच॒नोत सूर्य॑स्य र॒श्मिभि॒: समु॑च्यसि ।\n\nउ॒त रात्री॑मुभ॒यत॒: परी॑यस उ॒त मि॒त्रो भ॑वसि देव॒ धर्म॑भिः ॥४॥\n\nउ॒तेशि॑षे प्रस॒वस्य॒ त्वमेक॒ इदु॒त पू॒षा भ॑वसि देव॒ याम॑भिः ।\n\nउ॒तेदं विश्वं॒ भुव॑नं॒ वि रा॑जसि श्या॒वाश्व॑स्ते सवित॒ स्तोम॑मानशे ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 82, + "text": "९ श्यावाश्व आत्रेयः। सविता। गायत्री, १ अनुष्टुप्।\n\nतत् स॑वि॒तुर्वृ॑णीमहे व॒यं दे॒वस्य॒ भोज॑नम् । श्रेष्ठं॑ सर्व॒धात॑मं॒ तुरं॒ भग॑स्य धीमहि ॥१॥\n\nअस्य॒ हि स्वय॑शस्तरं सवि॒तुः कच्च॒न प्रि॒यम् । न मि॒नन्ति॑ स्व॒राज्य॑म् ॥२॥\n\nस हि रत्ना॑नि दा॒शुषे॑ सु॒वाति॑ सवि॒ता भग॑: । तं भा॒गं चि॒त्रमी॑महे ॥३॥\n\nअ॒द्या नो॑ देव सवितः प्र॒जाव॑त् सावी॒: सौभ॑गम् । परा॑ दु॒ष्ष्वप्न्यं॑ सुव ॥४॥\n\nविश्वा॑नि देव सवितर्दुरि॒तानि॒ परा॑ सुव । यद् भ॒द्रं तन्न॒ आ सु॑व ॥५॥\n\nअना॑गसो॒ अदि॑तये दे॒वस्य॑ सवि॒तुः स॒वे । विश्वा॑ वा॒मानि॑ धीमहि ॥६॥\n\nआ वि॒श्वदे॑वं॒ सत्प॑तिं सू॒क्तैर॒द्या वृ॑णीमहे । स॒त्यस॑वं सवि॒तार॑म् ॥७॥\n\nय इ॒मे उ॒भे अह॑नी पु॒र एत्यप्र॑युच्छन् । स्वा॒धीर्दे॒वः स॑वि॒ता ॥८॥\n\nय इ॒मा विश्वा॑ जा॒तान्या॑श्रा॒वय॑ति॒ श्लोके॑न । प्र च॑ सु॒वाति॑ सवि॒ता ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 83, + "text": "१० भौमोऽत्रिः। पर्जन्यः। त्रिष्टुप्, २-४ जगती, ९ अनुष्टुप्।\n\nअच्छा॑ वद त॒वसं॑ गी॒र्भिरा॒भिः स्तु॒हि प॒र्जन्यं॒ नम॒सा वि॑वास ।\n\nकनि॑क्रदद् वृष॒भो जी॒रदा॑नू॒ रेतो॑ दधा॒त्योष॑धीषु॒ गर्भ॑म् ॥१॥\n\nवि वृ॒क्षान् ह॑न्त्यु॒त ह॑न्ति र॒क्षसो॒ विश्वं॑ बिभाय॒ भुव॑नं म॒हाव॑धात् ।\n\nउ॒ताना॑गा ईषते॒ वृष्ण्या॑वतो॒ यत् प॒र्जन्य॑: स्त॒नय॒न्हन्ति॑ दु॒ष्कृत॑: ॥२॥\n\nर॒थीव॒ कश॒याश्वाँ॑ अभिक्षि॒पन्ना॒विर्दू॒तान् कृ॑णुते व॒र्ष्याँ॒३ अह॑ ।\n\nदू॒रात् सिं॒हस्य॑ स्त॒नथा॒ उदी॑रते॒ यत् प॒र्जन्य॑: कृणु॒ते व॒र्ष्यं१ नभ॑: ॥३॥\n\nप्र वाता॒ वान्ति॑ प॒तय॑न्ति वि॒द्युत॒ उदोष॑धी॒र्जिह॑ते॒ पिन्व॑ते॒ स्व॑: ।\n\nइरा॒ विश्व॑स्मै॒ भुव॑नाय जायते॒ यत् प॒र्जन्य॑: पृथि॒वीं रेत॒साव॑ति ॥४॥\n\nयस्य॑ व्र॒ते पृ॑थि॒वी नन्न॑मीति॒ यस्य॑ व्र॒ते श॒फव॒ज्जर्भु॑रीति ।\n\nयस्य॑ व्र॒त ओष॑धीर्वि॒श्वरू॑पा॒: स न॑: पर्जन्य॒ महि॒ शर्म॑ यच्छ ॥५॥\n\nदि॒वो नो॑ वृ॒ष्टिं म॑रुतो ररीध्वं॒ प्र पि॑न्वत॒ वृष्णो॒ अश्व॑स्य॒ धारा॑: ।\n\nअ॒र्वाङे॒तेन॑ स्तनयि॒त्नुनेह्य॒पो नि॑षि॒ञ्चन्नसु॑रः पि॒ता न॑: ॥६॥\n\nअ॒भि क्र॑न्द स्त॒नय॒ गर्भ॒मा धा॑ उद॒न्वता॒ परि॑ दीया॒ रथे॑न ।\n\nदृतिं॒ सु क॑र्ष॒ विषि॑तं॒ न्य॑ञ्चं स॒मा भ॑वन्तू॒द्वतो॑ निपा॒दाः ॥७॥\n\nम॒हान्तं॒ कोश॒मुद॑चा॒ नि षि॑ञ्च॒ स्यन्द॑न्तां कु॒ल्या विषि॑ताः पु॒रस्ता॑त् ।\n\nघृ॒तेन॒ द्यावा॑पृथि॒वी व्यु॑न्धि सुप्रपा॒णं भ॑वत्व॒घ्न्याभ्य॑: ॥८॥\n\nयत् प॑र्जन्य॒ कनि॑क्रदत् स्त॒नय॒न्हंसि॑ दु॒ष्कृत॑: ।\n\nप्रती॒दं विश्वं॑ मोदते॒ यत् किं च॑ पृथि॒व्यामधि॑ ॥९॥\n\nअव॑र्षीर्व॒र्षमुदु॒ षू गृ॑भा॒याऽक॒र्धन्वा॒न्यत्ये॑त॒वा उ॑ ।\n\nअजी॑जन॒ ओष॑धी॒र्भोज॑नाय॒ कमु॒त प्र॒जाभ्यो॑ऽविदो मनी॒षाम् ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 84, + "text": "३ भौमोऽत्रिः। पृथिवी। अनुष्टुप्।\n\nबळि॒त्था पर्व॑तानां खि॒द्रं बि॑भर्षि पृथिवि । प्र या भूमिं॑ प्रवत्वति म॒ह्ना जि॒नोषि॑ महिनि ॥१॥\n\nस्तोमा॑सस्त्वा विचारिणि॒ प्रति॑ ष्टोभन्त्य॒क्तुभि॑: । प्र या वाजं॒ न हेष॑न्तं पे॒रुमस्य॑स्यर्जुनि ॥२॥\n\nदृ॒ळहा चि॒द् या वन॒स्पती॑न् क्ष्म॒या दर्ध॒र्ष्योज॑सा । यत् ते॑ अ॒भ्रस्य॑ वि॒द्युतो॑ दि॒वो वर्ष॑न्ति वृ॒ष्टय॑: ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 85, + "text": "८ भौमोऽत्रिः। वरुण। त्रिष्टुप्।\n\nप्र स॒म्राजे॑ बृ॒हद॑र्चा गभी॒रं ब्रह्म॑ प्रि॒यं वरु॑णाय श्रु॒ताय॑ ।\n\nवि यो ज॒घान॑ शमि॒तेव॒ चर्मो॑प॒स्तिरे॑ पृथि॒वीं सूर्या॑य ॥१॥\n\nवने॑षु॒ व्य१न्तरि॑क्षं ततान॒ वाज॒मर्व॑त्सु॒ पय॑ उ॒स्रिया॑सु ।\n\nहृ॒त्सु क्रतुं॒ वरु॑णो अ॒प्स्व१ग्निं दि॒वि सूर्य॑मदधा॒त् सोम॒मद्रौ॑ ॥२॥\n\nनी॒चीन॑बारं॒ वरु॑ण॒: कव॑न्धं॒ प्र स॑सर्ज॒ रोद॑सी अ॒न्तरि॑क्षम् ।\n\nतेन॒ विश्व॑स्य॒ भुव॑नस्य॒ राजा॒ यवं॒ न वृ॒ष्टिर्व्यु॑नत्ति॒ भूम॑ ॥३॥\n\nउ॒नत्ति॒ भूमिं॑ पृथि॒वीमु॒त द्यां य॒दा दु॒ग्धं वरु॑णो॒ वष्ट्यादित् ।\n\nसम॒भ्रेण॑ वसत॒ पर्व॑तासस्तविषी॒यन्त॑: श्रथयन्त वी॒राः ॥४॥\n\nइ॒मामू॒ ष्वा॑सु॒रस्य॑ श्रु॒तस्य॑ म॒हीं मा॒यां वरु॑णस्य॒ प्र वो॑चम् ।\n\nमाने॑नेव तस्थि॒वाँ अ॒न्तरि॑क्षे॒ वि यो म॒मे पृ॑थि॒वीं सूर्ये॑ण ॥५॥\n\nइ॒मामू॒ नु क॒वित॑मस्य मा॒यां म॒हीं दे॒वस्य॒ नकि॒रा द॑धर्ष ।\n\nएकं॒ यदु॒द्ना न पृ॒णन्त्येनी॑रासि॒ञ्चन्ती॑र॒वन॑यः समु॒द्रम् ॥६॥\n\nअ॒र्य॒म्यं॑ वरुण मि॒त्र्यं॑ वा॒ सखा॑यं वा॒ सद॒मिद् भ्रात॑रं वा ।\n\nवे॒शं वा॒ नित्यं॑ वरु॒णार॑णं वा॒ यत् सी॒माग॑श्चकृ॒मा शि॒श्रथ॒स्तत् ॥७॥\n\nकि॒त॒वासो॒ यद् रि॑रि॒पुर्न दी॒वि यद् वा॑ घा स॒त्यमु॒त यन्न वि॒द्म ।\n\nसर्वा॒ ता वि ष्य॑ शिथि॒रेव॑ दे॒वाऽधा॑ ते स्याम वरुण प्रि॒यास॑: ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 86, + "text": "भौमोऽत्रिः।इन्द्राग्नी। अनुष्टुप्, ६ विराट् पूर्वा।\n\nइन्द्रा॑ग्नी॒ यमव॑थ उ॒भा वाजे॑षु॒ मर्त्य॑म् । दृ॒ळहा चि॒त् स प्र भे॑दति द्यु॒म्ना वाणी॑रिव त्रि॒तः ॥१॥\n\nया पृत॑नासु दु॒ष्टरा॒ या वाजे॑षु श्र॒वाय्या॑ । या पञ्च॑ चर्ष॒णीर॒भी॑न्द्रा॒ग्नी ता ह॑वामहे ॥२॥\n\nतयो॒रिदम॑व॒च्छव॑स्ति॒ग्मा दि॒द्युन्म॒घोनो॑: । प्रति॒ द्रुणा॒ गभ॑स्त्यो॒र्गवां॑ वृत्र॒घ्न एष॑ते ॥३॥\n\nता वा॒मेषे॒ रथा॑नामिन्द्रा॒ग्नी ह॑वामहे । पती॑ तु॒रस्य॒ राध॑सो वि॒द्वांसा॒ गिर्व॑णस्तमा ॥४॥\n\nता वृ॒धन्ता॒वनु॒ द्यून् मर्ता॑य दे॒वाव॒दभा॑ । अर्ह॑न्ता चित् पु॒रो द॒धेंऽशे॑व दे॒वावर्व॑ते ॥५॥\n\nए॒वेन्द्रा॒ग्निभ्या॒महा॑वि ह॒व्यं शू॒ष्यं॑ घृ॒तं न पू॒तमद्रि॑भिः ।\n\nता सू॒रिषु॒ श्रवो॑ बृ॒हद्र॒यिं गृ॒णत्सु॑ दिधृत॒मिषं॑ गृ॒णत्सु॑ दिधृतम् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 5, + "sukta": 87, + "text": "९ एवयामरुदात्रेयः। मरुतः। अतिजगती।\n\nप्र वो॑ म॒हे म॒तयो॑ यन्तु॒ विष्ण॑वे म॒रुत्व॑ते गिरि॒जा ए॑व॒याम॑रुत् ।\n\nप्र शर्धा॑य॒ प्रय॑ज्यवे सुखा॒दये॑ त॒वसे॑ भ॒न्ददि॑ष्टये॒ धुनि॑व्रताय॒ शव॑से ॥१॥\n\nप्र ये जा॒ता म॑हि॒ना ये च॒ नु स्व॒यं प्र वि॒द्मना॑ ब्रु॒वत॑ एव॒याम॑रुत् ।\n\nक्रत्वा॒ तद् वो॑ मरुतो॒ नाधृषे॒ शवो॑ दा॒ना म॒ह्ना तदे॑षा॒मधृ॑ष्टासो॒ नाद्र॑यः ॥२॥\n\nप्र ये दि॒वो बृ॑ह॒तः शृ॑ण्वि॒रे गि॒रा सु॒शुक्वा॑नः सु॒भ्व॑ एव॒याम॑रुत् ।\n\nन येषा॒मिरी॑ स॒धस्थ॒ ईष्ट॒ आँ अ॒ग्नयो॒ न स्ववि॑द्युत॒: प्र स्य॒न्द्रासो॒ धुनी॑नाम् ॥३॥\n\nस च॑क्रमे मह॒तो निरु॑रुक्र॒मः स॑मा॒नस्मा॒त् सद॑स एव॒याम॑रुत् ।\n\nय॒दायु॑क्त॒ त्मना॒ स्वादधि॒ ष्णुभि॒र्विष्प॑र्धसो॒ विम॑हसो॒ जिगा॑ति॒ शेवृ॑धो॒ नृभि॑: ॥४॥\n\nस्व॒नो न वोऽम॑वान् रेजय॒द् वृषा॑ त्वे॒षो य॒यिस्त॑वि॒ष ए॑व॒याम॑रुत् ।\n\nयेना॒ सह॑न्त ऋ॒ञ्जत॒ स्वरो॑चिष॒: स्थार॑श्मानो हिर॒ण्यया॑: स्वायु॒धास॑ इ॒ष्मिण॑: ॥५॥\n\nअ॒पा॒रो वो॑ महि॒मा वृ॑द्धशवसस्त्वे॒षं शवो॑ऽवत्वेव॒याम॑रुत् ।\n\nस्थाता॑रो॒ हि प्रसि॑तौ सं॒दृशि॒ स्थन॒ ते न॑ उरुष्यता नि॒दः शु॑शु॒क्वांसो॒ नाग्नय॑: ॥६॥\n\nते रु॒द्रास॒: सुम॑खा अ॒ग्नयो॑ यथा तुविद्यु॒म्ना अ॑वन्त्वेव॒याम॑रुत् ।\n\nदी॒र्घं पृ॒थु प॑प्रथे॒ सद्म॒ पार्थि॑वं॒ येषा॒मज्मे॒ष्वा म॒हः शर्धां॒स्यद्भु॑तैनसाम् ॥७॥\n\nअ॒द्वे॒षो नो॑ मरुतो गा॒तुमेत॑न॒ श्रोता॒ हवं॑ जरि॒तुरे॑व॒याम॑रुत् ।\n\nविष्णो॑र्म॒हः स॑मन्यवो युयोतन॒ स्मद् र॒थ्यो॒३ न दं॒सना ऽप॒ द्वेषां॑सि सनु॒तः ॥८॥\n\nगन्ता॑ नो य॒ज्ञं य॑ज्ञियाः सु॒शमि॒ श्रोता॒ हव॑मर॒क्ष ए॑व॒याम॑रुत् ।\n\nज्येष्ठा॑सो॒ न पर्व॑तासो॒ व्यो॑मनि यू॒यं तस्य॑ प्रचेतस॒: स्यात॑ दु॒र्धर्त॑वो नि॒दः ॥९॥" + } +] \ No newline at end of file diff --git a/texts/rigveda/rigveda_mandala_06.json b/texts/rigveda/rigveda_mandala_06.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..ca1e7baa54b460da24b3abaec8c5fd0331095be4 --- /dev/null +++ b/texts/rigveda/rigveda_mandala_06.json @@ -0,0 +1,452 @@ +[ + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 1, + "text": "१३ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । अग्नि : । त्रिष्टुप् ।\n\nत्वं ह्य॑ग्ने प्रथ॒मो म॒नोता॒ ऽस्या धि॒यो अभ॑वो दस्म॒ होता॑ ।\n\n त्वं सीं॑ वृषन्नकृणोर्दु॒ष्टरी॑तु॒ सहो॒ विश्व॑स्मै॒ सह॑से॒ सह॑ध्यै ॥१॥\n\nअधा॒ होता॒ न्य॑सीदो॒ यजी॑यानि॒ळस्प॒द इ॒षय॒न्नीड्य॒: सन् ।\n\nतं त्वा॒ नर॑: प्रथ॒मं दे॑व॒यन्तो॑ म॒हो रा॒ये चि॒तय॑न्तो॒ अनु॑ ग्मन् ॥२॥\n\nवृ॒तेव॒ यन्तं॑ ब॒हुभि॑र्वस॒व्यै॒३स्त्वे र॒यिं जा॑गृ॒वांसो॒ अनु॑ ग्मन् ।\n\nरुश॑न्तम॒ग्निं द॑र्श॒त बृ॒हन्तं॑ व॒पाव॑न्तं वि॒श्वहा॑ दीदि॒वांस॑म् ॥३॥\n\nप॒दं दे॒वस्य॒ नम॑सा॒ व्यन्त॑: श्रव॒स्यव॒: श्रव॑ आप॒न्नमृ॑क्तम् ।\n\n नामा॑नि चिद् दधिरे य॒ज्ञिया॑नि भ॒द्रायां॑ ते रणयन्त॒ संदृ॑ष्टौ ॥४॥\n\nत्वां व॑र्धन्ति क्षि॒तय॑: पृथि॒व्यां त्वां राय॑ उ॒भया॑सो॒ जना॑नाम् ।\n\nत्वं त्रा॒ता त॑रणे॒ चेत्यो॑ भूः पि॒ता मा॒ता सद॒मिन्मानु॑षाणाम् ॥५॥\n\nस॒प॒र्येण्य॒: स प्रि॒यो वि॒क्ष्व१ग्निर्होता॑ म॒न्द्रो नि ष॑सादा॒ यजी॑यान् ।\n\nतं त्वा॑ व॒यं दम॒ आ दी॑दि॒वांस॒मुप॑ ज्ञु॒बाधो॒ नम॑सा सदेम ॥६॥\n\nतं त्वा॑ व॒यं सु॒ध्यो॒३ नव्य॑मग्ने सुम्ना॒यव॑ ईमहे देव॒यन्त॑: ।\n\n त्वं विशो॑ अनयो॒ दीद्या॑नो दि॒वो अ॑ग्ने बृह॒ता रो॑च॒नेन॑ ॥७॥\n\nवि॒शां क॒विं वि॒श्पतिं॒ शश्व॑तीनां नि॒तोश॑नं वृष॒भं च॑र्षणी॒नाम् ।\n\n प्रेती॑षणिमि॒षय॑न्तं पाव॒कं राज॑न्तम॒ग्निं य॑ज॒तं र॑यी॒णाम् ॥८॥\n\nसो अ॑ग्न ईजे शश॒मे च॒ मर्तो॒ यस्त॒ आन॑ट् स॒मिधा॑ ह॒व्यदा॑तिम् ।\n\nय आहु॑तिं॒ परि॒ वेदा॒ नमो॑भि॒र्विश्वेत् स वा॒मा द॑धते॒ त्वात॑: ॥९॥\n\nअ॒स्मा उ॑ ते॒ महि॑ म॒हे वि॑धेम॒ नमो॑भिरग्ने स॒मिधो॒त ह॒व्यैः ।\n\n वेदी॑ सूनो सहसो गी॒र्भिरु॒क्थैरा ते॑ भ॒द्रायां॑ सुम॒तौ य॑तेम ॥१०॥\n\nआ यस्त॒तन्थ॒ रोद॑सी॒ वि भा॒सा श्रवो॑भिश्च श्रव॒स्य१स्तरु॑त्रः ।\n\nबृ॒हद्भि॒र्वाजै॒: स्थवि॑रेभिर॒स्मे रे॒वद्भि॑रग्ने वित॒रं वि भा॑हि ॥११॥\n\nनृ॒वद् व॑सो॒ सद॒मिद्धे॑ह्य॒स्मे भूरि॑ तो॒काय॒ तन॑याय प॒श्वः ।\n\nपू॒र्वीरिषो॑ बृह॒तीरा॒रेअ॑घा अ॒स्मे भ॒द्रा सौ॑श्रव॒सानि॑ सन्तु ॥१२॥\n\nपु॒रूण्य॑ग्ने पुरु॒धा त्वा॒या वसू॑नि राजन् व॒सुता॑ ते अश्याम् ।\n\nपु॒रूणि॒ हि त्वे पु॑रुवार॒ सन्त्यग्ने॒ वसु॑ विध॒ते राज॑नि॒ त्वे ॥१३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 2, + "text": "११ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । अग्नि : ।अनुष्टुप् । ११ शक्वरी ।\n\nत्वं हि क्षैत॑व॒द् यशो ऽग्ने॑ मि॒त्रो न पत्य॑से । त्वं वि॑चर्षणे॒ श्रवो॒ वसो॑ पु॒ष्टिं न पु॑ष्यसि ॥१॥\n\nत्वां हि ष्मा॑ चर्ष॒णयो॑ य॒ज्ञेभि॑र्गी॒र्भिरीळ॑ते । त्वां वा॒जी या॑त्यवृ॒को र॑ज॒स्तूर्वि॒श्वच॑र्षणिः ॥२॥\n\nस॒जोष॑स्त्वा दि॒वो नरो॑ य॒ज्ञस्य॑ के॒तुमि॑न्धते । यद्ध॒ स्य मानु॑षो॒ जन॑: सुम्ना॒युर्जु॒ह्वे अ॑ध्व॒रे ॥३॥\n\nऋध॒द् यस्ते॑ सु॒दान॑वे धि॒या मर्त॑: श॒शम॑ते । ऊ॒ती ष बृ॑ह॒तो दि॒वो द्वि॒षो अंहो॒ न त॑रति ॥४॥\n\nस॒मिधा॒ यस्त॒ आहु॑तिं॒ निशि॑तिं॒ मर्त्यो॒ नश॑त् । व॒याव॑न्तं॒ स पु॑ष्यति॒ क्षय॑मग्ने श॒तायु॑षम् ॥५॥\n\nत्वे॒षस्ते॑ धू॒म ऋ॑ण्वति दि॒वि षञ्छु॒क्र आत॑तः । सूरो॒ न हि द्यु॒ता त्वं कृ॒पा पा॑वक॒ रोच॑से ॥६॥\n\nअधा॒ हि वि॒क्ष्वीड्यो ऽसि॑ प्रि॒यो नो॒ अति॑थिः । र॒ण्वः पु॒री॑व॒ जूर्य॑: सू॒नुर्न त्र॑य॒याय्य॑: ॥७॥\n\nक्रत्वा॒ हि द्रोणे॑ अ॒ज्यसे ऽग्ने॑ वा॒जी न कृत्व्य॑: । परि॑ज्मेव स्व॒धा गयो ऽत्यो॒ न ह्वा॒र्यः शिशु॑: ॥८॥\n\nत्वं त्या चि॒दच्यु॒ता ऽग्ने॑ प॒शुर्न यव॑से । धामा॑ ह॒ यत् ते॑ अजर॒ वना॑ वृ॒श्चन्ति॒ शिक्व॑सः ॥९॥\n\nवेषि॒ ह्य॑ध्वरीय॒तामग्ने॒ होता॒ दमे॑ वि॒शां । स॒मृधो॑ विश्पते कृणु जु॒षस्व॑ ह॒व्यम॑ङ्गिरः ॥१०॥\n\nअच्छा॑ नो मित्रमहो देव दे॒वानग्ने॒ वोच॑: सुम॒तिं रोद॑स्योः । वी॒हि स्व॒स्तिं सु॑क्षि॒तिं दि॒वो नॄन् द्वि॒षो अंहां॑सि दुरि॒ता त॑रेम॒ ता त॑रेम॒ तवाव॑सा तरेम ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 3, + "text": "८ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । अग्नि : ।त्रिष्टुप् ।\n\nअग्ने॒ स क्षे॑षदृत॒पा ऋ॑ते॒जा उ॒रु ज्योति॑र्नशते देव॒युष्टे॑ ।\n\nयं त्वं मि॒त्रेण॒ वरु॑णः स॒जोषा॒ देव॒ पासि॒ त्यज॑सा॒ मर्त॒मंह॑: ॥१॥\n\nई॒जे य॒ज्ञेभि॑: शश॒मे शमी॑भिॠ॒धद्वा॑राया॒ग्नये॑ ददाश ।\n\nए॒वा च॒न तं य॒शसा॒मजु॑ष्टि॒र्नांहो॒ मर्तं॑ नशते॒ न प्रदृ॑प्तिः ॥२॥\n\nसूरो॒ न यस्य॑ दृश॒तिर॑रे॒पा भी॒मा यदेति॑ शुच॒तस्त॒ आ धीः ।\n\nहेष॑स्वतः शु॒रुधो॒ नायम॒क्तोः कुत्रा॑ चिद् र॒ण्वो व॑स॒तिर्व॑ने॒जाः ॥३॥\n\nति॒ग्मं चि॒देम॒ महि॒ वर्पो॑ अस्य॒ भस॒दश्वो॒ न य॑मसा॒न आ॒सा ।\n\n वि॒जेह॑मानः पर॒शुर्न जि॒ह्वां द्र॒विर्न द्रा॑वयति॒ दारु॒ धक्ष॑त् ॥४॥\n\nस इदस्ते॑व॒ प्रति॑ धादसि॒ष्यञ्छिशी॑त॒ तेजोऽय॑सो॒ न धारा॑म् ।\n\nचि॒त्रध्र॑जतिरर॒तिर्यो अ॒क्तोर्वेर्न द्रु॒षद्वा॑ रघु॒पत्म॑जंहाः ॥५॥\n\nस ईं॑ रे॒भो न प्रति॑ वस्त उ॒स्राः शो॒चिषा॑ रारपीति मि॒त्रम॑हाः ।\n\n नक्तं॒ य ई॑मरु॒षो यो दिवा॒ नॄनम॑र्त्यो अरु॒षो यो दिवा॒ नॄन् ॥६॥\n\nदि॒वो न यस्य॑ विध॒तो नवी॑नो॒द् वृषा॑ रु॒क्ष ओष॑धीषु नूनोत् ।\n\nघृणा॒ न यो ध्रज॑सा॒ पत्म॑ना॒ यन्ना रोद॑सी॒ वसु॑ना॒ दं सु॒पत्नी॑ ॥७॥\n\nधायो॑भिर्वा॒ यो युज्ये॑भिर॒र्कैर्वि॒द्युन्न द॑विद्यो॒त् स्वेभि॒: शुष्मै॑: ।\n\nशर्धो॑ वा॒ यो म॒रुतां॑ त॒तक्ष॑ ऋ॒भुर्न त्वे॒षो र॑भसा॒नो अ॑द्यौत् ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 4, + "text": "८ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । अग्नि : ।त्रिष्टुप् ।\n\nयथा॑ होत॒र्मनु॑षो दे॒वता॑ता य॒ज्ञेभि॑: सूनो सहसो॒ यजा॑सि ।\n\n ए॒वा नो॑ अ॒द्य स॑म॒ना स॑मा॒नानु॒शन्न॑ग्न उश॒तो य॑क्षि दे॒वान् ॥१॥\n\nस नो॑ वि॒भावा॑ च॒क्षणि॒र्न वस्तो॑र॒ग्निर्व॒न्दारु॒ वेद्य॒श्चनो॑ धात् ।\n\nवि॒श्वायु॒र्यो अ॒मृतो॒ मर्त्ये॑षूष॒र्भुद् भूदति॑थिर्जा॒तवे॑दाः ॥२॥\n\nद्यावो॒ न यस्य॑ प॒नय॒न्त्यभ्वं॒ भासां॑सि वस्ते॒ सूर्यो॒ न शु॒क्रः ।\n\nवि य इ॒नोत्य॒जर॑: पाव॒को ऽश्न॑स्य चिच्छिश्नथत् पू॒र्व्याणि॑ ॥३॥\n\nव॒द्मा हि सू॑नो॒ अस्य॑द्म॒सद्वा॑ च॒क्रे अ॒ग्निर्ज॒नुषाज्मान्न॑म् ।\n\nस त्वं न॑ ऊर्जसन॒ ऊर्जं॑ धा॒ राजे॑व जेरवृ॒के क्षे॑ष्य॒न्तः ॥४॥\n\nनिति॑क्ति॒ यो वा॑र॒णमन्न॒मत्ति॑ वा॒युर्न राष्ट्र्यत्ये॑त्य॒क्तून् ।\n\nतु॒र्याम॒ यस्त॑ आ॒दिशा॒मरा॑ती॒रत्यो॒ न ह्रुत॒: पत॑तः परि॒ह्रुत् ॥५॥\n\nआ सूर्यो॒ न भा॑नु॒मद्भि॑र॒र्कैरग्ने॑ त॒तन्थ॒ रोद॑सी॒ वि भा॒सा ।\n\n चि॒त्रो न॑य॒त् परि॒ तमां॑स्य॒क्तः शो॒चिषा॒ पत्म॑न्नौशि॒जो न दीय॑न् ॥६॥\n\nत्वां हि म॒न्द्रत॑ममर्कशो॒कैर्व॑वृ॒महे॒ महि॑ न॒: श्रोष्य॑ग्ने ।\n\nइन्द्रं॒ न त्वा॒ शव॑सा दे॒वता॑ वा॒युं पृ॑णन्ति॒ राध॑सा॒ नृत॑माः ॥७॥\n\nनू नो॑ अग्नेऽवृ॒केभि॑: स्व॒स्ति वेषि॑ रा॒यः प॒थिभि॒: पर्ष्यंह॑: ।\n\nता सू॒रिभ्यो॑ गृण॒ते रा॑सि सु॒म्नं मदे॑म श॒तहि॑माः सु॒वीरा॑: ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 5, + "text": "७ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । अग्नि : ।त्रिष्टुप् ।\n\nहु॒वे व॑: सू॒नुं सह॑सो॒ युवा॑न॒मद्रो॑घवाचं म॒तिभि॒र्यवि॑ष्ठम् ।\n\nय इन्व॑ति॒ द्रवि॑णानि॒ प्रचे॑ता वि॒श्ववा॑राणि पुरु॒वारो॑ अ॒ध्रुक् ॥१॥\n\nत्वे वसू॑नि पुर्वणीक होतर्दो॒षा वस्तो॒रेरि॑रे य॒ज्ञिया॑सः ।\n\nक्षामे॑व॒ विश्वा॒ भुव॑नानि॒ यस्मि॒न् त्सं सौभ॑गानि दधि॒रे पा॑व॒के ॥२॥\n\nत्वं वि॒क्षु प्र॒दिव॑: सीद आ॒सु क्रत्वा॑ र॒थीर॑भवो॒ वार्या॑णाम् ।\n\nअत॑ इनोषि विध॒ते चि॑कित्वो॒ व्या॑नु॒षग्जा॑तवेदो॒ वसू॑नि ॥३॥\n\nयो न॒: सनु॑त्यो अभि॒दास॑दग्ने॒ यो अन्त॑रो मित्रमहो वनु॒ष्यात् ।\n\nतम॒जरे॑भि॒र्वृष॑भि॒स्तव॒ स्वैस्तपा॑ तपिष्ठ॒ तप॑सा॒ तप॑स्वान् ॥४॥\n\nयस्ते॑ य॒ज्ञेन॑ स॒मिधा॒ य उ॒क्थैर॒र्केभि॑: सूनो सहसो॒ ददा॑शत् ।\n\nस मर्त्ये॑ष्वमृत॒ प्रचे॑ता रा॒या द्यु॒म्नेन॒ श्रव॑सा॒ वि भा॑ति ॥५॥\n\nस तत् कृ॑धीषि॒तस्तूय॑मग्ने॒ स्पृधो॑ बाधस्व॒ सह॑सा॒ सह॑स्वान् ।\n\nयच्छ॒स्यसे॒ द्युभि॑र॒क्तो वचो॑भि॒स्तज्जु॑षस्व जरि॒तुर्घोषि॒ मन्म॑ ॥६॥\n\nअ॒श्याम॒ तं काम॑मग्ने॒ तवो॒ती अ॒श्याम॑ र॒यिं र॑यिवः सु॒वीर॑म् ।\n\nअ॒श्याम॒ वाज॑म॒भि वा॒जय॑न्तो॒ ऽश्याम॑ द्यु॒म्नम॑जरा॒जरं॑ ते ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 6, + "text": "७ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । अग्नि : ।त्रिष्टुप् ।\n\nप्र नव्य॑सा॒ सह॑सः सू॒नुमच्छा॑ य॒ज्ञेन॑ गा॒तुमव॑ इ॒च्छमा॑नः ।\n\nवृ॒श्चद्व॑नं कृ॒ष्णया॑मं॒ रुश॑न्तं वी॒ती होता॑रं दि॒व्यं जि॑गाति ॥१॥\n\nस श्वि॑ता॒नस्त॑न्य॒तू रो॑चन॒स्था अ॒जरे॑भि॒र्नान॑दद्भि॒र्यवि॑ष्ठः ।\n\nयः पा॑व॒कः पु॑रु॒तम॑: पु॒रूणि॑ पृ॒थून्य॒ग्निर॑नु॒याति॒ भर्व॑न् ॥२॥\n\nवि ते॒ विष्व॒ग्वात॑जूतासो अग्ने॒ भामा॑सः शुचे॒ शुच॑यश्चरन्ति ।\n\nतु॒वि॒म्र॒क्षासो॑ दि॒व्या नव॑ग्वा॒ वना॑ वनन्ति धृष॒ता रु॒जन्त॑: ॥३॥\n\nये ते॑ शु॒क्रास॒: शुच॑यः शुचिष्म॒: क्षां वप॑न्ति॒ विषि॑तासो॒ अश्वा॑: ।\n\nअध॑ भ्र॒मस्त॑ उर्वि॒या वि भा॑ति या॒तय॑मानो॒ अधि॒ सानु॒ पृश्ने॑: ॥४॥\n\nअध॑ जि॒ह्वा पा॑पतीति॒ प्र वृष्णो॑ गोषु॒युधो॒ नाशनि॑: सृजा॒ना ।\n\nशूर॑स्येव॒ प्रसि॑तिः क्षा॒तिर॒ग्नेर्दु॒र्वर्तु॑र्भी॒मो द॑यते॒ वना॑नि ॥५॥\n\nआ भा॒नुना॒ पार्थि॑वानि॒ ज्रयां॑सि म॒हस्तो॒दस्य॑ धृष॒ता त॑तन्थ ।\n\nस बा॑ध॒स्वाप॑ भ॒या सहो॑भि॒: स्पृधो॑ वनु॒ष्यन् व॒नुषो॒ नि जू॑र्व ॥६॥\n\nस चि॑त्र चि॒त्रं चि॒तय॑न्तम॒स्मे चित्र॑क्षत्र चि॒त्रत॑मं वयो॒धाम् ।\n\nच॒न्द्रं र॒यिं पु॑रु॒वीरं॑ बृ॒हन्तं॒ चन्द्र॑ च॒न्द्राभि॑र्गृण॒ते यु॑वस्व ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 7, + "text": "७ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । वैश्वानरोsग्नि : ।त्रिष्टुप् , ६ – ७ जगती ।\n\nमू॒र्धानं॑ दि॒वो अ॑र॒तिं पृ॑थि॒व्या वै॑श्वान॒रमृ॒त आ जा॒तम॒ग्निम् ।\n\nक॒विं स॒म्राज॒मति॑थिं॒ जना॑नामा॒सन्ना पात्रं॑ जनयन्त दे॒वाः ॥१॥\n\nनाभिं॑ य॒ज्ञानां॒ सद॑नं रयी॒णां म॒हामा॑हा॒वम॒भि सं न॑वन्त ।\n\nवै॒श्वा॒न॒रं र॒थ्य॑मध्व॒राणां॑ य॒ज्ञस्य॑ के॒तुं ज॑नयन्त दे॒वाः ॥२॥\n\nत्वद् विप्रो॑ जायते वा॒ज्य॑ग्ने॒ त्वद् वी॒रासो॑ अभिमाति॒षाह॑: ।\n\nवैश्वा॑नर॒ त्वम॒स्मासु॑ धेहि॒ वसू॑नि राजन् त्स्पृह॒याय्या॑णि ॥३॥\n\nत्वां विश्वे॑ अमृत॒ जाय॑मानं॒ शिशुं॒ न दे॒वा अ॒भि सं न॑वन्ते ।\n\nतव॒ क्रतु॑भिरमृत॒त्वमा॑य॒न् वैश्वा॑नर॒ यत् पि॒त्रोरदी॑देः ॥४॥\n\nवैश्वा॑नर॒ तव॒ तानि॑ व्र॒तानि॑ म॒हान्य॑ग्ने॒ नकि॒रा द॑धर्ष ।\n\nयज्जाय॑मानः पि॒त्रोरु॒पस्थे ऽवि॑न्दः के॒तुं व॒युने॒ष्वह्ना॑म् ॥५॥\n\nवै॒श्वा॒न॒रस्य॒ विमि॑तानि॒ चक्ष॑सा॒ सानू॑नि दि॒वो अ॒मृत॑स्य के॒तुना॑ ।\n\nतस्येदु॒ विश्वा॒ भुव॒नाधि॑ मू॒र्धनि॑ व॒या इ॑व रुरुहुः स॒प्त वि॒स्रुह॑: ॥६॥\n\nवि यो रजां॒स्यमि॑मीत सु॒क्रतु॑र्वैश्वान॒रो वि दि॒वो रो॑च॒ना क॒विः ।\n\nपरि॒ यो विश्वा॒ भुव॑नानि पप्र॒थे ऽद॑ब्धो गो॒पा अ॒मृत॑स्य रक्षि॒ता ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 8, + "text": "७ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । वैश्वानरोsग्नि : । जगती, ७ त्रिष्टुप् ।\n\nपृ॒क्षस्य॒ वृष्णो॑ अरु॒षस्य॒ नू सह॒: प्र नु वो॑चं वि॒दथा॑ जा॒तवे॑दसः ।\n\nवै॒श्वा॒न॒राय॑ म॒तिर्नव्य॑सी॒ शुचि॒: सोम॑ इव पवते॒ चारु॑र॒ग्नये॑ ॥१॥\n\nस जाय॑मानः पर॒मे व्यो॑मनि व्र॒तान्य॒ग्निर्व्र॑त॒पा अ॑रक्षत ।\n\nव्य१न्तरि॑क्षममिमीत सु॒क्रतु॑र्वैश्वान॒रो म॑हि॒ना नाक॑मस्पृशत् ॥२॥\n\nव्य॑स्तभ्ना॒द् रोद॑सी मि॒त्रो अद्भु॑तो ऽन्त॒र्वाव॑दकृणो॒ज्ज्योति॑षा॒ तम॑: ।\n\nवि चर्म॑णीव धि॒षणे॑ अवर्तयद् वैश्वान॒रो विश्व॑मधत्त॒ वृष्ण्य॑म् ॥३॥\n\nअ॒पामु॒पस्थे॑ महि॒षा अ॑गृभ्णत॒ विशो॒ राजा॑न॒मुप॑ तस्थुॠ॒ग्मिय॑म् ।\n\nआ दू॒तो अ॒ग्निम॑भरद् वि॒वस्व॑तो वैश्वान॒रं मा॑त॒रिश्वा॑ परा॒वत॑: ॥४॥\n\nयु॒गेयु॑गे विद॒थ्यं॑ गृ॒णद्भ्यो ऽग्ने॑ र॒यिं य॒शसं॑ धेहि॒ नव्य॑सीम् ।\n\nप॒व्येव॑ राजन्न॒घशं॑समजर नी॒चा नि वृ॑श्च व॒निनं॒ न तेज॑सा ॥५॥\n\nअ॒स्माक॑मग्ने म॒घव॑त्सु धार॒याऽना॑मि क्ष॒त्रम॒जरं॑ सु॒वीर्य॑म् ।\n\nव॒यं ज॑येम श॒तिनं॑ सह॒स्रिणं॒ वैश्वा॑नर॒ वाज॑मग्ने॒ तवो॒तिभि॑: ॥६॥\n\nअद॑ब्धेभि॒स्तव॑ गो॒पाभि॑रिष्टे॒ ऽस्माकं॑ पाहि त्रिषधस्थ सू॒रीन् ।\n\nरक्षा॑ च नो द॒दुषां॒ शर्धो॑ अग्ने॒ वैश्वा॑नर॒ प्र च॑ तारी॒: स्तवा॑नः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 9, + "text": "७ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । वैश्वानरोsग्नि : ।त्रिष्टुप् , [ ७ प्रस्तारपंक्तिर्वा ] ।\n\nअह॑श्च कृ॒ष्णमह॒रर्जु॑नं च॒ वि व॑र्तेते॒ रज॑सी वे॒द्याभि॑: ।\n\nवै॒श्वा॒न॒रो जाय॑मानो॒ न राजा ऽवा॑तिर॒ज्ज्योति॑षा॒ग्निस्तमां॑सि ॥१॥\n\nनाहं तन्तुं॒ न वि जा॑ना॒म्योतुं॒ न यं वय॑न्ति सम॒रेऽत॑मानाः ।\n\nकस्य॑ स्वित् पु॒त्र इ॒ह वक्त्वा॑नि प॒रो व॑दा॒त्यव॑रेण पि॒त्रा ॥२॥\n\nस इत् तन्तुं॒ स वि जा॑ना॒त्योतुं॒ स वक्त्वा॑न्यृतु॒था व॑दाति ।\n\n य ईं॒ चिके॑तद॒मृत॑स्य गो॒पा अ॒वश्चर॑न् प॒रो अ॒न्येन॒ पश्य॑न् ॥३॥\n\nअ॒यं होता॑ प्रथ॒मः पश्य॑ते॒ममि॒दं ज्योति॑र॒मृतं॒ मर्त्ये॑षु ।\n\nअ॒यं स ज॑ज्ञे ध्रु॒व आ निष॒त्तो ऽम॑र्त्यस्त॒न्वा॒३ वर्ध॑मानः ॥४॥\n\nध्रु॒वं ज्योति॒र्निहि॑तं दृ॒शये॒ कं मनो॒ जवि॑ष्ठं प॒तय॑त्स्व॒न्तः ।\n\nविश्वे॑ दे॒वाः सम॑नस॒: सके॑ता॒ एकं॒ क्रतु॑म॒भि वि य॑न्ति सा॒धु ॥५॥\n\nवि मे॒ कर्णा॑ पतयतो॒ वि चक्षु॒र्वी॒३दं ज्योति॒र्हृद॑य॒ आहि॑तं॒ यत् ।\n\nवि मे॒ मन॑श्चरति दू॒रआ॑धी॒: किं स्वि॑द् व॒क्ष्यामि॒ किमु॒ नू म॑निष्ये ॥६॥\n\nविश्वे॑ दे॒वा अ॑नमस्यन्भिया॒नास्त्वाम॑ग्ने॒ तम॑सि तस्थि॒वांस॑म् ।\n\nवै॒श्वा॒न॒रो॑ऽवतू॒तये॒ नो ऽम॑र्त्योऽवतू॒तये॑ नः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 10, + "text": "७ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । अग्नि : । त्रिष्टुप् ; ७ द्विपदा विराट् ।\n\nपु॒रो वो॑ म॒न्द्रं दि॒व्यं सु॑वृ॒क्तिं प्र॑य॒ति य॒ज्ञे अ॒ग्निम॑ध्व॒रे द॑धिध्वम् ।\n\nपु॒र उ॒क्थेभि॒: स हि नो॑ वि॒भावा॑ स्वध्व॒रा क॑रति जा॒तवे॑दाः ॥१॥\n\nतमु॑ द्युमः पुर्वणीक होत॒रग्ने॑ अ॒ग्निभि॒र्मनु॑ष इधा॒नः ।\n\nस्तोमं॒ यम॑स्मै म॒मते॑व शू॒षं घृ॒तं न शुचि॑ म॒तय॑: पवन्ते ॥२॥\n\nपी॒पाय॒ स श्रव॑सा॒ मर्त्ये॑षु॒ यो अ॒ग्नये॑ द॒दाश॒ विप्र॑ उ॒क्थैः ।\n\nचि॒त्राभि॒स्तमू॒तिभि॑श्चि॒त्रशो॑चिर्व्र॒जस्य॑ सा॒ता गोम॑तो दधाति ॥३॥\n\nआ यः प॒प्रौ जाय॑मान उ॒र्वी दू॑रे॒दृशा॑ भा॒सा कृ॒ष्णाध्वा॑ ।\n\nअध॑ ब॒हु चि॒त् तम॒ ऊर्म्या॑यास्ति॒रः शो॒चिषा॑ ददृशे पाव॒कः ॥४॥\n\nनू न॑श्चि॒त्रं पु॑रु॒वाजा॑भिरू॒ती अग्ने॑ र॒यिं म॒घव॑द्भ्यश्च धेहि ।\n\nये राध॑सा॒ श्रव॑सा॒ चात्य॒न्यान् त्सु॒वीर्ये॑भिश्चा॒भि सन्ति॒ जना॑न् ॥५॥\n\nइ॒मं य॒ज्ञं चनो॑ धा अग्न उ॒शन् यं त॑ आसा॒नो जु॑हु॒ते ह॒विष्मा॑न् ।\n\nभ॒रद्वा॑जेषु दधिषे सुवृ॒क्तिमवी॒र्वाज॑स्य॒ गध्य॑स्य सा॒तौ ॥६॥\n\nवि द्वेषां॑सीनु॒हि व॒र्धयेळां॒ मदे॑म श॒तहि॑माः सु॒वीरा॑: ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 11, + "text": "६ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । अग्नि : । त्रिष्टुप् ।\n\nयज॑स्व होतरिषि॒तो यजी॑या॒नग्ने॒ बाधो॑ म॒रुतां॒ न प्रयु॑क्ति ।\n\nआ नो॑ मि॒त्रावरु॑णा॒ नास॑त्या॒ द्यावा॑ हो॒त्राय॑ पृथि॒वी व॑वृत्याः ॥१॥\n\nत्वं होता॑ म॒न्द्रत॑मो नो अ॒ध्रुग॒न्तर्दे॒वो वि॒दथा॒ मर्त्ये॑षु ।\n\nपा॒व॒कया॑ जु॒ह्वा॒३ वह्नि॑रा॒सा ऽग्ने॒ यज॑स्व त॒न्वं१ तव॒ स्वाम् ॥२॥\n\nधन्या॑ चि॒द्धि त्वे धि॒षणा॒ वष्टि॒ प्र दे॒वाञ्जन्म॑ गृण॒ते यज॑ध्यै ।\n\nवेपि॑ष्ठो॒ अङ्गि॑रसां॒ यद्ध॒ विप्रो॒ मधु॑ च्छ॒न्दो भन॑ति रे॒भ इ॒ष्टौ ॥३॥\n\nअदि॑द्युत॒त् स्वपा॑को वि॒भावा ऽग्ने॒ यज॑स्व॒ रोद॑सी उरू॒ची ।\n\nआ॒युं न यं नम॑सा रा॒तह॑व्या अ॒ञ्जन्ति॑ सुप्र॒यसं॒ पञ्च॒ जना॑: ॥४॥\n\nवृ॒ञ्जे ह॒ यन्नम॑सा ब॒र्हिर॒ग्नावया॑मि॒ स्रुग्घृ॒तव॑ती सुवृ॒क्तिः ।\n\nअम्य॑क्षि॒ सद्म॒ सद॑ने पृथि॒व्या अश्रा॑यि य॒ज्ञः सूर्ये॒ न चक्षु॑: ॥५॥\n\nद॒श॒स्या न॑: पुर्वणीक होतर्दे॒वेभि॑रग्ने अ॒ग्निभि॑रिधा॒नः ।\n\nरा॒यः सू॑नो सहसो वावसा॒ना अति॑ स्रसेम वृ॒जनं॒ नांह॑: ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 12, + "text": "६ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । अग्नि : ।त्रिष्टुप्\n\n [ ६ पुरस्ताज्ज्योतिर्वा ]।\n\nमध्ये॒ होता॑ दुरो॒णे ब॒र्हिषो॒ राळ॒ग्निस्तो॒दस्य॒ रोद॑सी॒ यज॑ध्यै ।\n\nअ॒यं स सू॒नुः सह॑स ऋ॒तावा॑ दू॒रात् सूर्यो॒ न शो॒चिषा॑ ततान ॥१॥\n\nआ यस्मि॒न् त्वे स्वपा॑के यजत्र॒ यक्ष॑द् राजन् त्स॒र्वता॑तेव॒ नु द्यौः ।\n\nत्रि॒ष॒धस्थ॑स्तत॒रुषो॒ न जंहो॑ ह॒व्या म॒घानि॒ मानु॑षा॒ यज॑ध्यै ॥२॥\n\nतेजि॑ष्ठा॒ यस्या॑र॒तिर्व॑ने॒राट् तो॒दो अध्व॒न् न वृ॑धसा॒नो अ॑द्यौत् ।\n\nअ॒द्रो॒घो न द्र॑वि॒ता चे॑तति॒ त्मन्नम॑र्त्योऽव॒र्त्र ओष॑धीषु ॥३॥\n\nसास्माके॑भिरे॒तरी॒ न शू॒षैर॒ग्निः ष्ट॑वे॒ दम॒ आ जा॒तवे॑दाः ।\n\nद्र्व॑न्नो व॒न्वन् क्रत्वा॒ नार्वो॒स्रः पि॒तेव॑ जार॒यायि॑ य॒ज्ञैः ॥४॥\n\nअध॑ स्मास्य पनयन्ति॒ भासो॒ वृथा॒ यत् तक्ष॑दनु॒याति॑ पृ॒थ्वीम् ।\n\nस॒द्यो यः स्प॒न्द्रो विषि॑तो॒ धवी॑यानृ॒णो न ता॒युरति॒ धन्वा॑ राट् ॥५॥\n\nस त्वं नो॑ अर्व॒न् निदा॑या॒ विश्वे॑भिरग्ने अ॒ग्निभि॑रिधा॒नः ।\n\nवेषि॑ रा॒यो वि या॑सि दु॒च्छुना॒ मदे॑म श॒तहि॑माः सु॒वीरा॑: ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 13, + "text": "६ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । अग्नि : ।त्रिष्टुप् ।\n\nत्वद् विश्वा॑ सुभग॒ सौभ॑गा॒न्यग्ने॒ वि य॑न्ति व॒निनो॒ न व॒याः ।\n\nश्रु॒ष्टी र॒यिर्वाजो॑ वृत्र॒तूर्ये॑ दि॒वो वृ॒ष्टिरीड्यो॑ री॒तिर॒पाम् ॥१॥\n\nत्वं भगो॑ न॒ आ हि रत्न॑मि॒षे परि॑ज्मेव क्षयसि द॒स्मव॑र्चाः ।\n\nअग्ने॑ मि॒त्रो न बृ॑ह॒त ऋ॒तस्याऽसि॑ क्ष॒त्ता वा॒मस्य॑ देव॒ भूरे॑: ॥२॥\n\nस सत्प॑ति॒: शव॑सा हन्ति वृ॒त्रमग्ने॒ विप्रो॒ वि प॒णेर्भ॑र्ति॒ वाज॑म् ।\n\nयं त्वं प्र॑चेत ऋतजात रा॒या स॒जोषा॒ नप्त्रा॒पां हि॒नोषि॑ ॥३॥\n\nयस्ते॑ सूनो सहसो गी॒र्भिरु॒क्थैर्य॒ज्ञैर्मर्तो॒ निशि॑तिं वे॒द्यान॑ट् ।\n\nविश्वं॒ स दे॑व॒ प्रति॒ वार॑मग्ने ध॒त्ते धा॒न्यं१ पत्य॑ते वस॒व्यै॑: ॥४॥\n\nता नृभ्य॒ आ सौ॑श्रव॒सा सु॒वीरा ऽग्ने॑ सूनो सहसः पु॒ष्यसे॑ धाः ।\n\nकृ॒णोषि॒ यच्छव॑सा॒ भूरि॑ प॒श्वो वयो॒ वृका॑या॒रये॒ जसु॑रये ॥५॥\n\nव॒द्मा सू॑नो सहसो नो॒ विहा॑या॒ अग्ने॑ तो॒कं तन॑यं वा॒जि नो॑ दाः ।\n\nविश्वा॑भिर्गी॒र्भिर॒भि पू॒र्तिम॑श्यां॒ मदे॑म श॒तहि॑माः सु॒वीरा॑: ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 14, + "text": "६ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । अग्नि : ।अनुष्टुप् , ६ शक्वरी ।\n\nअ॒ग्ना यो मर्त्यो॒ दुवो॒ धियं॑ जु॒जोष॑ धी॒तिभि॑: । भस॒न्नु ष प्र पू॒र्व्य इषं॑ वुरी॒ताव॑से ॥१॥\n\nअ॒ग्निरिद्धि प्रचे॑ता अ॒ग्निर्वे॒धस्त॑म॒ ऋषि॑: । अ॒ग्निं होता॑रमीळते य॒ज्ञेषु॒ मनु॑षो॒ विश॑: ॥२॥\n\nनाना॒ ह्य१ग्नेऽव॑से॒ स्पर्ध॑न्ते॒ रायो॑ अ॒र्यः । तूर्व॑न्तो॒ दस्यु॑मा॒यवो॑ व्र॒तैः सीक्ष॑न्तो अव्र॒तम् ॥३॥\n\nअ॒ग्निर॒प्सामृ॑ती॒षहं॑ वी॒रं द॑दाति॒ सत्प॑तिम् । यस्य॒ त्रस॑न्ति॒ शव॑सः सं॒चक्षि॒ शत्र॑वो भि॒या ॥४॥\n\nअ॒ग्निर्हि वि॒द्मना॑ नि॒दो दे॒वो मर्त॑मुरु॒ष्यति॑ । स॒हावा॒ यस्यावृ॑तो र॒यिर्वाजे॒ष्ववृ॑तः ॥५॥\n\nअच्छा॑ नो मित्रमहो देव दे॒वानग्ने॒ वोच॑: सुम॒तिं रोद॑स्योः ।\n\nवी॒हि स्व॒स्तिं सु॑क्षि॒तिं दि॒वो नॄन् द्वि॒षो अंहां॑सि दुरि॒ता त॑रेम॒ ता त॑रेम॒ तवाव॑सा तरेम ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 15, + "text": "१९ बार्हस्पत्यो भरद्वाजो, वीतहव्य आङ्गिरसो वा ।\n\nअग्नि : ।जगती; ३; १५ शक्वरी;\n\n६ अतिशक्वरी; १० – १४, १६,१९ त्रिष्टुप् , १७ अनुष्टुप् ; १८ बृहती ।\n\nइ॒ममू॒ षु वो॒ अति॑थिमुष॒र्बुधं॒ विश्वा॑सां वि॒शां पति॑मृञ्जसे गि॒रा ।\n\nवेतीद् दि॒वो ज॒नुषा॒ कच्चि॒दा शुचि॒र्ज्योक् चि॑दत्ति॒ गर्भो॒ यदच्यु॑तम् ॥१॥\n\nमि॒त्रं न यं सुधि॑तं॒ भृग॑वो द॒धुर्वन॒स्पता॒वीड्य॑मू॒र्ध्वशो॑चिषम् ।\n\nस त्वं सुप्री॑तो वी॒तह॑व्ये अद्भुत॒ प्रश॑स्तिभिर्महयसे दि॒वेदि॑वे ॥२॥\n\nस त्वं दक्ष॑स्यावृ॒को वृ॒धो भू॑र॒र्यः पर॒स्यान्त॑रस्य॒ तरु॑षः ।\n\nरा॒यः सू॑नो सहसो॒ मर्त्ये॒ष्वा छ॒र्दिर्य॑च्छ वी॒तह॑व्याय स॒प्रथो॑ भ॒रद्वा॑जाय स॒प्रथ॑: ॥३॥\n\nद्यु॒ता॒नं वो॒ अति॑थिं॒ स्व॑र्णरम॒ग्निं होता॑रं॒ मनु॑षः स्वध्व॒रम् ।\n\nविप्रं॒ न द्यु॒क्षव॑चसं सुवृ॒क्तिभि॑र्हव्य॒वाह॑मर॒तिं दे॒वमृ॑ञ्जसे ॥४॥\n\nपा॒व॒कया॒ यश्चि॒तय॑न्त्या कृ॒पा क्षाम॑न् रुरु॒च उ॒षसो॒ न भा॒नुना॑ ।\n\nतूर्व॒न् न याम॒न्नेत॑शस्य॒ नू रण॒ आ यो घृ॒णे न त॑तृषा॒णो अ॒जर॑: ॥५॥\n\nअ॒ग्निम॑ग्निं वः स॒मिधा॑ दुवस्यत प्रि॒यंप्रि॑यं वो॒ अति॑थिं गृणी॒षणि॑ ।\n\nउप॑ वो गी॒र्भिर॒मृतं॑ विवासत दे॒वो दे॒वेषु॒ वन॑ते॒ हि वार्यं॑ दे॒वो दे॒वेषु॒ वन॑ते॒ हि नो॒ दुव॑: ॥६॥\n\nसमि॑द्धम॒ग्निं स॒मिधा॑ गि॒रा गृ॑णे॒ शुचिं॑ पाव॒कं पु॒रो अ॑ध्व॒रे ध्रु॒वम् ।\n\nविप्रं॒ होता॑रं पुरु॒वार॑म॒द्रुहं॑ क॒विं सु॒म्नैरी॑महे जा॒तवे॑दसम् ॥७॥\n\nत्वां दू॒तम॑ग्ने अ॒मृतं॑ यु॒गेयु॑गे हव्य॒वाहं॑ दधिरे पा॒युमीड्य॑म् ।\n\nदे॒वास॑श्च॒ मर्ता॑सश्च॒ जागृ॑विं वि॒भुं वि॒श्पतिं॒ नम॑सा॒ नि षे॑दिरे ॥८॥\n\nवि॒भूष॑न्नग्न उ॒भयाँ॒ अनु॑ व्र॒ता दू॒तो दे॒वानां॒ रज॑सी॒ समी॑यसे ।\n\nयत् ते॑ धी॒तिं सु॑म॒तिमा॑वृणी॒महे ऽध॑ स्मा नस्त्रि॒वरू॑थः शि॒वो भ॑व ॥९॥\n\nतं सु॒प्रती॑कं सु॒दृशं॒ स्वञ्च॒मवि॑द्वांसो वि॒दुष्ट॑रं सपेम ।\n\nस य॑क्ष॒द् विश्वा॑ व॒युना॑नि वि॒द्वान् प्र ह॒व्यम॒ग्निर॒मृते॑षु वोचत् ॥१०॥\n\nतम॑ग्ने पास्यु॒त तं पि॑पर्षि॒ यस्त॒ आन॑ट् क॒वये॑ शूर धी॒तिम् ।\n\nय॒ज्ञस्य॑ वा॒ निशि॑तिं॒ वोदि॑तिं वा॒ तमित् पृ॑णक्षि॒ शव॑सो॒त रा॒या ॥११॥\n\nत्वम॑ग्ने वनुष्य॒तो नि पा॑हि॒ त्वमु॑ नः सहसावन्नव॒द्यात् ।\n\nसं त्वा॑ ध्वस्म॒न्वद॒भ्ये॑तु॒ पाथ॒: सं र॒यिः स्पृ॑ह॒याय्य॑: सह॒स्री ॥१२॥\n\nअ॒ग्निर्होता॑ गृ॒हप॑ति॒: स राजा॒ विश्वा॑ वेद॒ जनि॑मा जा॒तवे॑दाः ।\n\n दे॒वाना॑मु॒त यो मर्त्या॑नां॒ यजि॑ष्ठ॒: स प्र य॑जतामृ॒तावा॑ ॥१३॥\n\nअग्ने॒ यद॒द्य वि॒शो अ॑ध्वरस्य होत॒: पाव॑कशोचे॒ वेष्ट्वं हि यज्वा॑ ।\n\nऋ॒ता य॑जासि महि॒ना वि यद् भूर्ह॒व्या व॑ह यविष्ठ॒ या ते॑ अ॒द्य ॥१४॥\n\nअ॒भि प्रयां॑सि॒ सुधि॑तानि॒ हि ख्यो नि त्वा॑ दधीत॒ रोद॑सी॒ यज॑ध्यै ।\n\nअवा॑ नो मघव॒न् वाज॑साता॒वग्ने॒ विश्वा॑नि दुरि॒ता त॑रेम॒ ता त॑रेम॒ तवाव॑सा तरेम ॥१५॥\n\nअग्ने॒ विश्वे॑भिः स्वनीक दे॒वैरूर्णा॑वन्तं प्रथ॒मः सी॑द॒ योनि॑म् ।\n\nकु॒ला॒यिनं॑ घृ॒तव॑न्तं सवि॒त्रे य॒ज्ञं न॑य॒ यज॑मानाय सा॒धु ॥१६॥\n\nइ॒ममु॒ त्यम॑थर्व॒वद॒ग्निं म॑न्थन्ति वे॒धस॑: । यम॑ङ्कू॒यन्त॒मान॑य॒न्नमू॑रं श्या॒व्या॑भ्यः ॥१७॥\n\nजनि॑ष्वा दे॒ववी॑तये स॒र्वता॑ता स्व॒स्तये॑ । आ दे॒वान् व॑क्ष्य॒मृताँ॑ ऋता॒वृधो॑ य॒ज्ञं दे॒वेषु॑ पिस्पृशः ॥१८॥\n\nव॒यमु॑ त्वा गृहपते जनाना॒मग्ने॒ अक॑र्म स॒मिधा॑ बृ॒हन्त॑म् ।\n\nअ॒स्थू॒रि नो॒ गार्ह॑पत्यानि सन्तु ति॒ग्मेन॑ न॒स्तेज॑सा॒ सं शि॑शाधि ॥१९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 16, + "text": "४८ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । अग्नि :।गायत्री; १, ६ वर्धमाना;२७, ४७ – ४८ अनुष्टुप् ; ४६ त्रिष्टुप् ।\n\nत्वम॑ग्ने य॒ज्ञानां॒ होता॒ विश्वे॑षां हि॒तः । दे॒वेभि॒र्मानु॑षे॒ जने॑ ॥१॥\n\nस नो॑ म॒न्द्राभि॑रध्व॒रे जि॒ह्वाभि॑र्यजा म॒हः । आ दे॒वान् व॑क्षि॒ यक्षि॑ च ॥२॥\n\nवेत्था॒ हि वे॑धो॒ अध्व॑नः प॒थश्च॑ दे॒वाञ्ज॑सा । अग्ने॑ य॒ज्ञेषु॑ सुक्रतो ॥३॥\n\nत्वामी॑ळे॒ अध॑ द्वि॒ता भ॑र॒तो वा॒जिभि॑: शु॒नम् । ई॒जे य॒ज्ञेषु॑ य॒ज्ञिय॑म् ॥४॥\n\nत्वमि॒मा वार्या॑ पु॒रु दिवो॑दासाय सुन्व॒ते । भ॒रद्वा॑जाय दा॒शुषे॑ ॥५॥\n\nत्वं दू॒तो अम॑र्त्य॒ आ व॑हा॒ दैव्यं॒ जन॑म् । शृ॒ण्वन् विप्र॑स्य सुष्टु॒तिम् ॥६॥\n\nत्वाम॑ग्ने स्वा॒ध्यो॒३ मर्ता॑सो दे॒ववी॑तये । य॒ज्ञेषु॑ दे॒वमी॑ळते ॥७॥\n\nतव॒ प्र य॑क्षि सं॒दृश॑मु॒त क्रतुं॑ सु॒दान॑वः । विश्वे॑ जुषन्त का॒मिन॑: ॥८॥\n\nत्वं होता॒ मनु॑र्हितो॒ वह्नि॑रा॒सा वि॒दुष्ट॑रः । अग्ने॒ यक्षि॑ दि॒वो विश॑: ॥९॥\n\nअग्न॒ आ या॑हि वी॒तये॑ गृणा॒नो ह॒व्यदा॑तये । नि होता॑ सत्सि ब॒र्हिषि॑ ॥१०॥\n\nतं त्वा॑ स॒मिद्भि॑रङ्गिरो घृ॒तेन॑ वर्धयामसि । बृ॒हच्छो॑चा यविष्ठ्य ॥११॥\n\nस न॑: पृ॒थु श्र॒वाय्य॒मच्छा॑ देव विवाससि । बृ॒हद॑ग्ने सु॒वीर्य॑म् ॥१२॥\n\nत्वाम॑ग्ने॒ पुष्क॑रा॒दध्यथ॑र्वा॒ निर॑मन्थत । मू॒र्ध्नो विश्व॑स्य वा॒घत॑: ॥१३॥\n\nतमु॑ त्वा द॒ध्यङ्ङृषि॑: पु॒त्र ई॑धे॒ अथ॑र्वणः । वृ॒त्र॒हणं॑ पुरंद॒रम् ॥१४॥\n\nतमु॑ त्वा पा॒थ्यो वृषा॒ समी॑धे दस्यु॒हन्त॑मम् । ध॒नं॒ज॒यं रणे॑रणे ॥१५॥\n\nएह्यू॒ षु ब्रवा॑णि॒ ते ऽग्न॑ इ॒त्थेत॑रा॒ गिर॑: । ए॒भिर्व॑र्धास॒ इन्दु॑भिः ॥१६॥\n\nयत्र॒ क्व॑ च ते॒ मनो॒ दक्षं॑ दधस॒ उत्त॑रम् । तत्रा॒ सद॑: कृणवसे ॥१७॥\n\nन॒हि ते॑ पू॒र्तम॑क्षि॒पद् भुव॑न्नेमानां वसो । अथा॒ दुवो॑ वनवसे ॥१८॥\n\nआग्निर॑गामि॒ भार॑तो वृत्र॒हा पु॑रु॒चेत॑नः । दिवो॑दासस्य॒ सत्प॑तिः ॥१९॥\n\nस हि विश्वाति॒ पार्थि॑वा र॒यिं दाश॑न्महित्व॒ना । व॒न्वन्नवा॑तो॒ अस्तृ॑तः ॥२०॥\n\nस प्र॑त्न॒वन्नवी॑य॒सा ऽग्ने॑ द्यु॒म्नेन॑ सं॒यता॑ । बृ॒हत् त॑तन्थ भा॒नुना॑ ॥२१॥\n\nप्र व॑: सखायो अ॒ग्नये॒ स्तोमं॑ य॒ज्ञं च॑ धृष्णु॒या । अर्च॒ गाय॑ च वे॒धसे॑ ॥२२॥\n\nस हि यो मानु॑षा यु॒गा सीद॒द्धोता॑ क॒विक्र॑तुः । दू॒तश्च॑ हव्य॒वाह॑नः ॥२३॥\n\nता राजा॑ना॒ शुचि॑व्रता ऽऽदि॒त्यान् मारु॑तं ग॒णम् । वसो॒ यक्षी॒ह रोद॑सी ॥२४॥\n\nवस्वी॑ ते अग्ने॒ संदृ॑ष्टिरिषय॒ते मर्त्या॑य । ऊर्जो॑ नपाद॒मृत॑स्य ॥२५॥\n\nक्रत्वा॒ दा अ॑स्तु॒ श्रेष्ठो॒ ऽद्य त्वा॑ व॒न्वन् त्सु॒रेक्णा॑: । मर्त॑ आनाश सुवृ॒क्तिम् ॥२६॥\n\nते ते॑ अग्ने॒ त्वोता॑ इ॒षय॑न्तो॒ विश्व॒मायु॑: । तर॑न्तो अ॒र्यो अरा॑तीर्व॒न्वन्तो॑ अ॒र्यो अरा॑तीः ॥२७॥\n\nअ॒ग्निस्ति॒ग्मेन॑ शो॒चिषा॒ यास॒द् विश्वं॒ न्य१त्रिण॑म् । अ॒ग्निर्नो॑ वनते र॒यिम् ॥२८॥\n\nसु॒वीरं॑ र॒यिमा भ॑र॒ जात॑वेदो॒ विच॑र्षणे । ज॒हि रक्षां॑सि सुक्रतो ॥२९॥\n\nत्वं न॑: पा॒ह्यंह॑सो॒ जात॑वेदो अघाय॒तः । रक्षा॑ णो ब्रह्मणस्कवे ॥३०॥\n\nयो नो॑ अग्ने दु॒रेव॒ आ मर्तो॑ व॒धाय॒ दाश॑ति । तस्मा॑न्नः पा॒ह्यंह॑सः ॥३१॥\n\nत्वं तं दे॑व जि॒ह्वया॒ परि॑ बाधस्व दु॒ष्कृत॑म् । मर्तो॒ यो नो॒ जिघां॑सति ॥३२॥\n\nभ॒रद्वा॑जाय स॒प्रथ॒: शर्म॑ यच्छ सहन्त्य । अग्ने॒ वरे॑ण्यं॒ वसु॑ ॥३३॥\n\nअ॒ग्निर्वृ॒त्राणि॑ जङ्घनद् द्रविण॒स्युर्वि॑प॒न्यया॑ । समि॑द्धः शु॒क्र आहु॑तः ॥३४॥\n\nगर्भे॑ मा॒तुः पि॒तुष्पि॒ता वि॑दिद्युता॒नो अ॒क्षरे॑ । सीद॑न्नृ॒तस्य॒ योनि॒मा ॥३५॥\n\nब्रह्म॑ प्र॒जाव॒दा भ॑र॒ जात॑वेदो॒ विच॑र्षणे । अग्ने॒ यद् दी॒दय॑द् दि॒वि ॥३६॥\n\nउप॑ त्वा र॒ण्वसं॑दृशं॒ प्रय॑स्वन्तः सहस्कृत । अग्ने॑ ससृ॒ज्महे॒ गिर॑: ॥३७॥\n\nउप॑ च्छा॒यामि॑व॒ घृणे॒रग॑न्म॒ शर्म॑ ते व॒यम् । अग्ने॒ हिर॑ण्यसंदृशः ॥३८॥\n\nय उ॒ग्र इ॑व शर्य॒हा ति॒ग्मशृ॑ङ्गो॒ न वंस॑गः । अग्ने॒ पुरो॑ रु॒रोजि॑थ ॥३९॥\n\nआ यं हस्ते॒ न खा॒दिनं॒ शिशुं॑ जा॒तं न बिभ्र॑ति । वि॒शाम॒ग्निं स्व॑ध्व॒रं ॥४०॥\n\nप्र दे॒वं दे॒ववी॑तये॒ भर॑ता वसु॒वित्त॑मम् । आ स्वे योनौ॒ नि षी॑दतु ॥४१॥\n\nआ जा॒तं जा॒तवे॑दसि प्रि॒यं शि॑शी॒ताति॑थिम् । स्यो॒न आ गृ॒हप॑तिम् ॥४२॥\n\nअग्ने॑ यु॒क्ष्वा हि ये तवाऽश्वा॑सो देव सा॒धव॑: । अरं॒ वह॑न्ति म॒न्यवे॑ ॥४३॥\n\nअच्छा॑ नो या॒ह्या व॑हा॒ऽभि प्रयां॑सि वी॒तये॑ । आ दे॒वान् त्सो॒म॑पीतये ॥४४॥\n\nउद॑ग्ने भारत द्यु॒मदज॑स्रेण॒ दवि॑द्युतत् । शोचा॒ वि भा॑ह्यजर ॥४५॥\n\nवी॒ती यो दे॒वं मर्तो॑ दुव॒स्येद॒ग्निमी॑ळीताध्व॒रे ह॒विष्मा॑न् ।\n\nहोता॑रं सत्य॒यजं॒ रोद॑स्योरुत्ता॒नह॑स्तो॒ नम॒सा वि॑वासेत् ॥४६॥\n\nआ ते॑ अग्न ऋ॒चा ह॒विर्हृ॒दा त॒ष्टं भ॑रामसि । ते ते॑ भवन्तू॒क्षण॑ ऋष॒भासो॑ व॒शा उ॒त ॥४७॥\n\nअ॒ग्निं दे॒वासो॑ अग्रि॒यमि॒न्धते॑ वृत्र॒हन्त॑मम् । येना॒ वसू॒न्याभृ॑ता तृ॒ळ्हा रक्षां॑सि वा॒जिना॑ ॥४८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 17, + "text": "१५ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । इन्द्र: ।त्रिष्टुप् , १५ द्विपदा विराट् ।\n\nपिबा॒ सोम॑म॒भि यमु॑ग्र॒ तर्द॑ ऊ॒र्वं गव्यं॒ महि॑ गृणा॒न इ॑न्द्र ।\n\nवि यो धृ॑ष्णो॒ वधि॑षो वज्रहस्त॒ विश्वा॑ वृ॒त्रम॑मि॒त्रिया॒ शवो॑भिः ॥१॥\n\nस ईं॑ पाहि॒ य ऋ॑जी॒षी तरु॑त्रो॒ यः शिप्र॑वान् वृष॒भो यो म॑ती॒नाम् ।\n\nयो गो॑त्र॒भिद् व॑ज्र॒भृद् यो ह॑रि॒ष्ठाः स इ॑न्द्र चि॒त्राँ अ॒भि तृ॑न्धि॒ वाजा॑न् ॥२॥\n\nए॒वा पा॑हि प्र॒त्नथा॒ मन्द॑तु त्वा श्रु॒धि ब्रह्म॑ वावृ॒धस्वो॒त गी॒र्भिः ।\n\nआ॒विः सूर्यं॑ कृणु॒हि पी॑पि॒हीषो॑ ज॒हि शत्रूँ॑र॒भि गा इ॑न्द्र तृन्धि ॥३॥\n\nते त्वा॒ मदा॑ बृ॒हदि॑न्द्र स्वधाव इ॒मे पी॒ता उ॑क्षयन्त द्यु॒मन्त॑म् ।\n\nम॒हामनू॑नं त॒वसं॒ विभू॑तिं मत्स॒रासो॑ जर्हृषन्त प्र॒साह॑म् ॥४॥\n\nयेभि॒: सूर्य॑मु॒षसं॑ मन्दसा॒नो ऽवा॑स॒योऽप॑ दृ॒ळ्हानि॒ दर्द्र॑त् ।\n\nम॒हामद्रिं॒ परि॒ गा इ॑न्द्र॒ सन्तं॑ नु॒त्था अच्यु॑तं॒ सद॑स॒स्परि॒ स्वात् ॥५॥\n\nतव॒ क्रत्वा॒ तव॒ तद् दं॒सना॑भिरा॒मासु॑ प॒क्वं शच्या॒ नि दी॑धः ।\n\nऔर्णो॒र्दुर॑ उ॒स्रिया॑भ्यो॒ वि दृ॒ळ्होदू॒र्वाद् गा अ॑सृजो॒ अङ्गि॑रस्वान् ॥६॥\n\nप॒प्राथ॒ क्षां महि॒ दंसो॒ व्यु१र्वीमुप॒ द्यामृ॒ष्वो बृ॒हदि॑न्द्र स्तभायः ।\n\nअधा॑रयो॒ रोद॑सी दे॒वपु॑त्रे प्र॒त्ने मा॒तरा॑ य॒ह्वी ऋ॒तस्य॑ ॥७॥\n\nअध॑ त्वा॒ विश्वे॑ पु॒र इ॑न्द्र दे॒वा एकं॑ त॒वसं॑ दधिरे॒ भरा॑य ।\n\nअदे॑वो॒ यद॒भ्यौहि॑ष्ट दे॒वान् त्स्व॑र्षाता वृणत॒ इन्द्र॒मत्र॑ ॥८॥\n\nअध॒ द्यौश्चि॑त् ते॒ अप॒ सा नु वज्रा॑द् द्वि॒तान॑मद् भि॒यसा॒ स्वस्य॑ म॒न्योः ।\n\nअहिं॒ यदिन्द्रो॑ अ॒भ्योह॑सानं॒ नि चि॑द् वि॒श्वायु॑: श॒यथे॑ ज॒घान॑ ॥९॥\n\nअध॒ त्वष्टा॑ ते म॒ह उ॑ग्र॒ वज्रं॑ स॒हस्र॑भृष्टिं ववृतच्छ॒ताश्रि॑म् ।\n\nनिका॑मम॒रम॑णसं॒ येन॒ नव॑न्त॒महिं॒ सं पि॑णगृजीषिन् ॥१०॥\n\nवर्धा॒न् यं विश्वे॑ म॒रुत॑: स॒जोषा॒: पच॑च्छ॒तं म॑हि॒षाँ इ॑न्द्र॒ तुभ्य॑म् ।\n\nपू॒षा विष्णु॒स्त्रीणि॒ सरां॑सि धावन् वृत्र॒हणं॑ मदि॒रमं॒शुम॑स्मै ॥११॥\n\nआ क्षोदो॒ महि॑ वृ॒तं न॒दीनां॒ परि॑ष्ठितमसृज ऊ॒र्मिम॒पाम् ।\n\nतासा॒मनु॑ प्र॒वत॑ इन्द्र॒ पन्थां॒ प्रार्द॑यो॒ नीची॑र॒पस॑: समु॒द्रम् ॥१२॥\n\nए॒वा ता विश्वा॑ चकृ॒वांस॒मिन्द्रं॑ म॒हामु॒ग्रम॑जु॒र्यं स॑हो॒दाम् ।\n\nसु॒वीरं॑ त्वा स्वायु॒धं सु॒वज्र॒मा ब्रह्म॒ नव्य॒मव॑से ववृत्यात् ॥१३॥\n\nस नो॒ वाजा॑य॒ श्रव॑स इ॒षे च॑ रा॒ये धे॑हि द्यु॒मत॑ इन्द्र॒ विप्रा॑न् ।\n\nभ॒रद्वा॑जे नृ॒वत॑ इन्द्र सू॒रीन् दि॒वि च॑ स्मैधि॒ पार्ये॑ न इन्द्र ॥१४॥\n\nअ॒या वाजं॑ दे॒वहि॑तं सनेम॒ मदे॑म श॒तहि॑माः सु॒वीरा॑: ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 18, + "text": "१५ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । इन्द्र: ।त्रिष्टुप् ।\n\nतमु॑ ष्टुहि॒ यो अ॒भिभू॑त्योजा व॒न्वन्नवा॑तः पुरुहू॒त इन्द्र॑: ।\n\nअषा॑ळ्हमु॒ग्रं सह॑मानमा॒भिर्गी॒र्भिर्व॑र्ध वृष॒भं च॑र्षणी॒नाम् ॥१॥\n\nस यु॒ध्मः सत्वा॑ खज॒कृत् स॒मद्वा॑ तुविम्र॒क्षो न॑दनु॒माँ ऋ॑जी॒षी ।\n\nबृ॒हद्रे॑णु॒श्च्यव॑नो॒ मानु॑षीणा॒मेक॑: कृष्टी॒नाम॑भवत् स॒हावा॑ ॥२॥\n\nत्वं ह॒ नु त्यद॑दमायो॒ दस्यूँ॒रेक॑: कृ॒ष्टीर॑वनो॒रार्या॑य ।\n\nअस्ति॑ स्वि॒न्नु वी॒र्यं१ तत् त॑ इन्द्र॒ न स्वि॑दस्ति॒ तदृ॑तु॒था वि वो॑चः ॥३॥\n\nसदिद्धि ते॑ तुविजा॒तस्य॒ मन्ये॒ सह॑: सहिष्ठ तुर॒तस्तु॒रस्य॑ ।\n\nउ॒ग्रमु॒ग्रस्य॑ त॒वस॒स्तवी॒यो ऽर॑ध्रस्य रध्र॒तुरो॑ बभूव ॥४॥\n\nतन्न॑: प्र॒त्नं स॒ख्यम॑स्तु यु॒ष्मे इ॒त्था वद॑द्भिर्व॒लमङ्गि॑रोभिः ।\n\nहन्न॑च्युतच्युद् दस्मे॒षय॑न्तमृ॒णोः पुरो॒ वि दुरो॑ अस्य॒ विश्वा॑: ॥५॥\n\nस हि धी॒भिर्हव्यो॒ अस्त्यु॒ग्र ई॑शान॒कृन्म॑ह॒ति वृ॑त्र॒तूर्ये॑ ।\n\nस तो॒कसा॑ता॒ तन॑ये॒ स व॒ज्री वि॑तन्त॒साय्यो॑ अभवत् स॒मत्सु॑ ॥६॥\n\nस म॒ज्मना॒ जनि॑म॒ मानु॑षाणा॒मम॑र्त्येन॒ नाम्नाति॒ प्र स॑र्स्रे ।\n\nस द्यु॒म्नेन॒ स शव॑सो॒त रा॒या स वी॒र्ये॑ण॒ नृत॑म॒: समो॑काः ॥७॥\n\nस यो न मु॒हे न मिथू॒ जनो॒ भूत् सुमन्तु॑नामा॒ चुमु॑रिं॒ धुनिं॑ च ।\n\nवृ॒णक् पिप्रुं॒ शम्ब॑रं॒ शुष्ण॒मिन्द्र॑: पु॒रां च्यौ॒त्नाय॑ श॒यथा॑य॒ नू चि॑त् ॥८॥\n\nउ॒दाव॑ता॒ त्वक्ष॑सा॒ पन्य॑सा च वृत्र॒हत्या॑य॒ रथ॑मिन्द्र तिष्ठ ।\n\nधि॒ष्व वज्रं॒ हस्त॒ आ द॑क्षिण॒त्रा ऽभि प्र म॑न्द पुरुदत्र मा॒याः ॥९॥\n\nअ॒ग्निर्न शुष्कं॒ वन॑मिन्द्र हे॒ती रक्षो॒ नि ध॑क्ष्य॒शनि॒र्न भी॒मा ।\n\n ग॒म्भी॒रय॑ ऋ॒ष्वया॒ यो रु॒रोजाध्वा॑नयद् दुरि॒ता द॒म्भय॑च्च ॥१०॥\n\nआ स॒हस्रं॑ प॒थिभि॑रिन्द्र रा॒या तुवि॑द्युम्न तुवि॒वाजे॑भिर॒र्वाक् ।\n\nया॒हि सू॑नो सहसो॒ यस्य॒ नू चि॒ददे॑व॒ ईशे॑ पुरुहूत॒ योतो॑: ॥११॥\n\nप्र तु॑विद्यु॒म्नस्य॒ स्थवि॑रस्य॒ घृष्वे॑र्दि॒वो र॑रप्शे महि॒मा पृ॑थि॒व्याः ।\n\nनास्य॒ शत्रु॒र्न प्र॑ति॒मान॑मस्ति॒ न प्र॑ति॒ष्ठिः पु॑रुमा॒यस्य॒ सह्यो॑: ॥१२॥\n\nप्र तत् ते अ॒द्या कर॑णं कृ॒तं भू॒त् कुत्सं॒ यदा॒युम॑तिथि॒ग्वम॑स्मै ।\n\nपु॒रू स॒हस्रा॒ नि शि॑शा अ॒भि क्षामुत् तूर्व॑याणं धृष॒ता नि॑नेथ ॥१३॥\n\nअनु॒ त्वाहि॑घ्ने॒ अध॑ देव दे॒वा मद॒न् विश्वे॑ क॒वित॑मं कवी॒नाम् ।\n\nकरो॒ यत्र॒ वरि॑वो बाधि॒ताय॑ दि॒वे जना॑य त॒न्वे॑ गृणा॒नः ॥१४॥\n\nअनु॒ द्यावा॑पृथि॒वी तत् त॒ ओजो ऽम॑र्त्या जिहत इन्द्र दे॒वाः ।\n\nकृ॒ष्वा कृ॑त्नो॒ अकृ॑तं॒ यत् ते॒ अस्त्यु॒क्थं नवी॑यो जनयस्व य॒ज्ञैः ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 19, + "text": "१३ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । इन्द्र: ।त्रिष्टुप् ।\n\nम॒हाँ इन्द्रो॑ नृ॒वदा च॑र्षणि॒प्रा उ॒त द्वि॒बर्हा॑ अमि॒नः सहो॑भिः ।\n\nअ॒स्म॒द्र्य॑ग्वावृधे वी॒र्या॑यो॒रुः पृ॒थुः सुकृ॑तः क॒र्तृभि॑र्भूत् ॥१॥\n\nइन्द्र॑मे॒व धि॒षणा॑ सा॒तये॑ धाद् बृ॒हन्त॑मृ॒ष्वम॒जरं॒ युवा॑नम् ।\n\nअषा॑ळ्हेन॒ शव॑सा शूशु॒वांसं॑ स॒द्यश्चि॒द् यो वा॑वृ॒धे असा॑मि ॥२॥\n\nपृ॒थू क॒रस्ना॑ बहु॒ला गभ॑स्ती अस्म॒द्र्य१क् सं मि॑मीहि॒ श्रवां॑सि ।\n\nयू॒थेव॑ प॒श्वः प॑शु॒पा दमू॑ना अ॒स्माँ इ॑न्द्रा॒भ्या व॑वृत्स्वा॒जौ ॥३॥\n\nतं व॒ इन्द्रं॑ च॒तिन॑मस्य शा॒कैरि॒ह नू॒नं वा॑ज॒यन्तो॑ हुवेम ।\n\nयथा॑ चि॒त् पूर्वे॑ जरि॒तार॑ आ॒सुरने॑द्या अनव॒द्या अरि॑ष्टाः ॥४॥\n\nधृ॒तव्र॑तो धन॒दाः सोम॑वृद्ध॒: स हि वा॒मस्य॒ वसु॑नः पुरु॒क्षुः ।\n\nसं ज॑ग्मिरे प॒थ्या॒३ रायो॑ अस्मिन् त्समु॒द्रे न सिन्ध॑वो॒ याद॑मानाः ॥५॥\n\nशवि॑ष्ठं न॒ आ भ॑र शूर॒ शव॒ ओजि॑ष्ठ॒मोजो॑ अभिभूत उ॒ग्रम् ।\n\nविश्वा॑ द्यु॒म्ना वृष्ण्या॒ मानु॑षाणाम॒स्मभ्यं॑ दा हरिवो माद॒यध्यै॑ ॥६॥\n\nयस्ते॒ मद॑: पृतना॒षाळमृ॑ध्र॒ इन्द्र॒ तं न॒ आ भ॑र शूशु॒वांस॑म् ।\n\n येन॑ तो॒कस्य॒ तन॑यस्य सा॒तौ मं॑सी॒महि॑ जिगी॒वांस॒स्त्वोता॑: ॥७॥\n\nआ नो॑ भर॒ वृष॑णं॒ शुष्म॑मिन्द्र धन॒स्पृतं॑ शूशु॒वांसं॑ सु॒दक्ष॑म् ।\n\nयेन॒ वंसा॑म॒ पृत॑नासु॒ शत्रू॒न् तवो॒तिभि॑रु॒त जा॒मीँरजा॑मीन् ॥८॥\n\nआ ते॒ शुष्मो॑ वृष॒भ ए॑तु प॒श्चादोत्त॒राद॑ध॒रादा पु॒रस्ता॑त् ।\n\nआ वि॒श्वतो॑ अ॒भि समे॑त्व॒र्वाङिन्द्र॑ द्यु॒म्नं स्व॑र्वद्धेह्य॒स्मे ॥९॥\n\nनृ॒वत् त॑ इन्द्र॒ नृत॑माभिरू॒ती वं॑सी॒महि॑ वा॒मं श्रोम॑तेभिः ।\n\nईक्षे॒ हि वस्व॑ उ॒भय॑स्य राज॒न् धा रत्नं॒ महि॑ स्थू॒रं बृ॒हन्त॑म् ॥१०॥\n\nम॒रुत्व॑न्तं वृष॒भं वा॑वृधा॒नमक॑वारिं दि॒व्यं शा॒समिन्द्र॑म् ।\n\nवि॒श्वा॒साह॒मव॑से॒ नूत॑नायो॒ग्रं स॑हो॒दामि॒ह तं हु॑वेम ॥११॥\n\nजनं॑ वज्रि॒न् महि॑ चि॒न्मन्य॑मानमे॒भ्यो नृभ्यो॑ रन्धया॒ येष्वस्मि॑ ।\n\nअधा॒ हि त्वा॑ पृथि॒व्यां शूर॑सातौ॒ हवा॑महे॒ तन॑ये॒ गोष्व॒प्सु ॥१२॥\n\nव॒यं त॑ ए॒भिः पु॑रुहूत स॒ख्यैः शत्रो॑:शत्रो॒रुत्त॑र॒ इत् स्या॑म ।\n\nघ्नन्तो॑ वृ॒त्राण्यु॒भया॑नि शूर रा॒या म॑देम बृह॒ता त्वोता॑: ॥१३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 20, + "text": "१३ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । इन्द्र: ।\n\nत्रिष्टुप् , ७ विराट् ।\n\nद्यौर्न य इ॑न्द्रा॒भि भूमा॒र्यस्त॒स्थौ र॒यिः शव॑सा पृ॒त्सु जना॑न् ।\n\nतं न॑: स॒हस्र॑भरमुर्वरा॒सां द॒द्धि सू॑नो सहसो वृत्र॒तुर॑म् ॥१॥\n\nदि॒वो न तुभ्य॒मन्वि॑न्द्र स॒त्रा ऽसु॒र्यं॑ दे॒वेभि॑र्धायि॒ विश्व॑म् ।\n\nअहिं॒ यद् वृत्रम॒पो व॑व्रि॒वांसं॒ हन्नृ॑जीषि॒न् विष्णु॑ना सचा॒नः ॥२॥\n\nतूर्व॒न्नोजी॑यान् त॒वस॒स्तवी॑यान् कृ॒तब्र॒ह्मेन्द्रो॑ वृ॒द्धम॑हाः ।\n\nराजा॑भव॒न्मधु॑नः सो॒म्यस्य॒ विश्वा॑सां॒ यत् पु॒रां द॒र्त्नुमाव॑त् ॥३॥\n\nश॒तैर॑पद्रन् प॒णय॑ इ॒न्द्रात्र॒ दशो॑णये क॒वये॒ऽर्कसा॑तौ ।\n\nव॒धैः शुष्ण॑स्या॒शुष॑स्य मा॒याः पि॒त्वो नारि॑रेची॒त् किं च॒न प्र ॥४॥\n\nम॒हो द्रु॒हो अप॑ वि॒श्वायु॑ धायि॒ वज्र॑स्य॒ यत् पत॑ने॒ पादि॒ शुष्ण॑: ।\n\nउ॒रु ष स॒रथं॒ सार॑थये क॒रिन्द्र॒: कुत्सा॑य॒ सूर्य॑स्य सा॒तौ ॥५॥\n\nप्र श्ये॒नो न म॑दि॒रमं॒शुम॑स्मै॒ शिरो॑ दा॒सस्य॒ नमु॑चेर्मथा॒यन् ।\n\nप्राव॒न्नमीं॑ सा॒प्यं स॒सन्तं॑ पृ॒णग्रा॒या समि॒षा सं स्व॒स्ति ॥६॥\n\nवि पिप्रो॒रहि॑मायस्य दृ॒ळ्हाः पुरो॑ वज्रि॒ञ्छव॑सा॒ न द॑र्दः ।\n\nसुदा॑म॒न् तद् रेक्णो॑ अप्रमृ॒ष्यमृ॒जिश्व॑ने दा॒त्रं दा॒शुषे॑ दाः ॥७॥\n\nस वे॑त॒सुं दश॑मायं॒ दशो॑णिं॒ तूतु॑जि॒मिन्द्र॑: स्वभि॒ष्टिसु॑म्नः ।\n\nआ तुग्रं॒ शश्व॒दिभं॒ द्योत॑नाय मा॒तुर्न सी॒मुप॑ सृजा इ॒यध्यै॑ ॥८॥\n\nस ईं॒ स्पृधो॑ वनते॒ अप्र॑तीतो॒ बिभ्र॒द् वज्रं॑ वृत्र॒हणं॒ गभ॑स्तौ ।\n\nतिष्ठ॒द्धरी॒ अध्यस्ते॑व॒ गर्ते॑ वचो॒युजा॑ वहत॒ इन्द्र॑मृ॒ष्वम् ॥९॥\n\nस॒नेम॒ तेऽव॑सा॒ नव्य॑ इन्द्र॒ प्र पू॒रव॑: स्तवन्त ए॒ना य॒ज्ञैः ।\n\nस॒प्त यत् पुर॒: शर्म॒ शार॑दी॒र्दर्द्धन् दासी॑: पुरु॒कुत्सा॑य॒ शिक्ष॑न् ॥१०॥\n\nत्वं वृ॒ध इ॑न्द्र पू॒र्व्यो भू॑र्वरिव॒स्यन्नु॒शने॑ का॒व्याय॑ ।\n\nपरा॒ नव॑वास्त्वमनु॒देयं॑ म॒हे पि॒त्रे द॑दाथ॒ स्वं नपा॑तम् ॥११॥\n\nत्वं धुनि॑रिन्द्र॒ धुनि॑मतीॠ॒णोर॒पः सी॒रा न स्रव॑न्तीः ।\n\nप्र यत्स॑मु॒द्रमति॑ शूर॒ पर्षि॑ पा॒रया॑ तु॒र्वशं॒ यदुं॑ स्व॒स्ति ॥१२॥\n\nतव॑ ह॒ त्यदि॑न्द्र॒ विश्व॑मा॒जौ स॒स्तो धुनी॒चुमु॑री॒ या ह॒ सिष्व॑प् ।\n\nदी॒दय॒दित् तुभ्यं॒ सोमे॑भिः सु॒न्वन् दभीति॑रि॒ध्मभृ॑तिः प॒क्थ्य१र्कैः ॥१३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 21, + "text": "१२ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । इन्द्र:, ९ , ११ विश्वे\n\n देवा: । त्रिष्टुप् ।\n\nइ॒मा उ॑ त्वा पुरु॒तम॑स्य का॒रोर्हव्यं॑ वीर॒ हव्या॑ हवन्ते ।\n\nधियो॑ रथे॒ष्ठाम॒जरं॒ नवी॑यो र॒यिर्विभू॑तिरीयते वच॒स्या ॥१॥\n\nतमु॑ स्तुष॒ इन्द्रं॒ यो विदा॑नो॒ गिर्वा॑हसं गी॒र्भिर्य॒ज्ञवृ॑द्धम् ।\n\nयस्य॒ दिव॒मति॑ म॒ह्ना पृ॑थि॒व्याः पु॑रुमा॒यस्य॑ रिरि॒चे म॑हि॒त्वम् ॥२॥\n\nस इत् तमो॑ऽवयु॒नं त॑त॒न्वत् सूर्ये॑ण व॒युन॑वच्चकार ।\n\nक॒दा ते॒ मर्ता॑ अ॒मृत॑स्य॒ धामेय॑क्षन्तो॒ न मि॑नन्ति स्वधावः ॥३॥\n\nयस्ता च॒कार॒ स कुह॑ स्वि॒दिन्द्र॒: कमा जनं॑ चरति॒ कासु॑ वि॒क्षु ।\n\nकस्ते॑ य॒ज्ञो मन॑से॒ शं वरा॑य॒ को अ॒र्क इ॑न्द्र कत॒मः स होता॑ ॥४॥\n\nइ॒दा हि ते॒ वेवि॑षतः पुरा॒जाः प्र॒त्नास॑ आ॒सुः पु॑रुकृ॒त् सखा॑यः ।\n\nये म॑ध्य॒मास॑ उ॒त नूत॑नास उ॒ताव॒मस्य॑ पुरुहूत बोधि ॥५॥\n\nतं पृ॒च्छन्तोऽव॑रास॒: परा॑णि प्र॒त्ना त॑ इन्द्र॒ श्रुत्यानु॑ येमुः ।\n\nअर्चा॑मसि वीर ब्रह्मवाहो॒ यादे॒व वि॒द्म तात् त्वा॑ म॒हान्त॑म् ॥६॥\n\nअ॒भि त्वा॒ पाजो॑ र॒क्षसो॒ वि त॑स्थे॒ महि॑ जज्ञा॒नम॒भि तत् सु ति॑ष्ठ ।\n\nतव॑ प्र॒त्नेन॒ युज्ये॑न॒ सख्या॒ वज्रे॑ण धृष्णो॒ अप॒ ता नु॑दस्व ॥७॥\n\nस तु श्रु॑धीन्द्र॒ नूत॑नस्य ब्रह्मण्य॒तो वी॑र कारुधायः ।\n\nत्वं ह्या॒३पिः प्र॒दिवि॑ पितॄ॒णां शश्व॑द् ब॒भूथ॑ सु॒हव॒ एष्टौ॑ ॥८॥\n\nप्रोतये॒ वरु॑णं मि॒त्रमिन्द्रं॑ म॒रुत॑: कृ॒ष्वाव॑से नो अ॒द्य ।\n\nप्र पू॒षणं॒ विष्णु॑म॒ग्निं पुरं॑धिं सवि॒तार॒मोष॑धी॒: पर्व॑ताँश्च ॥९॥\n\nइ॒म उ॑ त्वा पुरुशाक प्रयज्यो जरि॒तारो॑ अ॒भ्य॑र्चन्त्य॒र्कैः ।\n\nश्रु॒धी हव॒मा हु॑व॒तो हु॑वा॒नो न त्वावाँ॑ अ॒न्यो अ॑मृत॒ त्वद॑स्ति ॥१०॥\n\nनू म॒ आ वाच॒मुप॑ याहि वि॒द्वान् विश्वे॑भिः सूनो सहसो॒ यज॑त्रैः ।\n\nये अ॑ग्निजि॒ह्वा ऋ॑त॒साप॑ आ॒सुर्ये मनुं॑ च॒क्रुरुप॑रं॒ दसा॑य ॥११॥\n\nस नो॑ बोधि पुरए॒ता सु॒गेषू॒त दु॒र्गेषु॑ पथि॒कृद् विदा॑नः ।\n\nये अश्र॑मास उ॒रवो॒ वहि॑ष्ठा॒स्तेभि॑र्न इन्द्रा॒भि व॑क्षि॒ वाज॑म् ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 22, + "text": "११ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । इन्द्र: ।त्रिष्टुप् ।\n\nय एक॒ इद्धव्य॑श्चर्षणी॒नामिन्द्रं॒ तं गी॒र्भिर॒भ्य॑र्च आ॒भिः ।\n\nयः पत्य॑ते वृष॒भो वृष्ण्या॑वान् त्स॒त्यः सत्वा॑ पुरुमा॒यः सह॑स्वान् ॥१॥\n\nतमु॑ न॒: पूर्वे॑ पि॒तरो॒ नव॑ग्वाः स॒प्त विप्रा॑सो अ॒भि वा॒जय॑न्तः ।\n\nन॒क्ष॒द्दा॒भं ततु॑रिं पर्वते॒ष्ठामद्रो॑घवाचं म॒तिभि॒: शवि॑ष्ठम् ॥२॥\n\nतमी॑मह॒ इन्द्र॑मस्य रा॒यः पु॑रु॒वीर॑स्य नृ॒वत॑: पुरु॒क्षोः ।\n\nयो अस्कृ॑धोयुर॒जर॒: स्व॑र्वा॒न् तमा भ॑र हरिवो माद॒यध्यै॑ ॥३॥\n\nतन्नो॒ वि वो॑चो॒ यदि॑ ते पु॒रा चि॑ज्जरि॒तार॑ आन॒शुः सु॒म्नमि॑न्द्र ।\n\nकस्ते॑ भा॒गः किं वयो॑ दुध्र खिद्व॒: पुरु॑हूत पुरूवसोऽसुर॒घ्नः ॥४॥\n\nतं पृ॒च्छन्ती॒ वज्र॑हस्तं रथे॒ष्ठामिन्द्रं॒ वेपी॒ वक्व॑री॒ यस्य॒ नू गीः ।\n\nतु॒वि॒ग्रा॒भं तु॑विकू॒र्मिं र॑भो॒दां गा॒तुमि॑षे॒ नक्ष॑ते॒ तुम्र॒मच्छ॑ ॥५॥\n\nअ॒या ह॒ त्यं मा॒यया॑ वावृधा॒नं म॑नो॒जुवा॑ स्वतव॒: पर्व॑तेन ।\n\nअच्यु॑ता चिद् वीळि॒ता स्वो॑जो रु॒जो वि दृ॒ळ्हा धृ॑ष॒ता वि॑रप्शिन् ॥६॥\n\nतं वो॑ धि॒या नव्य॑स्या॒ शवि॑ष्ठं प्र॒त्नं प्र॑त्न॒वत् प॑रितंस॒यध्यै॑ ।\n\nस नो॑ वक्षदनिमा॒नः सु॒वह्मेन्द्रो॒ विश्वा॒न्यति॑ दु॒र्गहा॑णि ॥७॥\n\nआ जना॑य॒ द्रुह्व॑णे॒ पार्थि॑वानि दि॒व्यानि॑ दीपयो॒ऽन्तरि॑क्षा ।\n\nतपा॑ वृषन् वि॒श्वत॑: शो॒चिषा॒ तान् ब्र॑ह्म॒द्विषे॑ शोचय॒ क्षाम॒पश्च॑ ॥८॥\n\nभुवो॒ जन॑स्य दि॒व्यस्य॒ राजा॒ पार्थि॑वस्य॒ जग॑तस्त्वेषसंदृक् ।\n\nधि॒ष्व वज्रं॒ दक्षि॑ण इन्द्र॒ हस्ते॒ विश्वा॑ अजुर्य दयसे॒ वि मा॒याः ॥९॥\n\nआ सं॒यत॑मिन्द्र णः स्व॒स्तिं श॑त्रु॒तूर्या॑य बृह॒तीममृ॑ध्राम् ।\n\nयया॒ दासा॒न्यार्या॑णि वृ॒त्रा करो॑ वज्रिन् सु॒तुका॒ नाहु॑षाणि ॥१०॥\n\nस नो॑ नि॒युद्भि॑: पुरुहूत वेधो वि॒श्ववा॑राभि॒रा ग॑हि प्रयज्यो ।\n\nन या अदे॑वो॒ वर॑ते॒ न दे॒व आभि॑र्याहि॒ तूय॒मा म॑द्र्य॒द्रिक् ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 23, + "text": "१० बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । इन्द्र: ।त्रिष्टुप् ।\n\nसु॒त इत् त्वं निमि॑श्ल इन्द्र॒ सोमे॒ स्तोमे॒ ब्रह्म॑णि श॒स्यमा॑न उ॒क्थे ।\n\nयद् वा॑ यु॒क्ताभ्यां॑ मघव॒न् हरि॑भ्यां॒ बिभ्र॒द् वज्रं॑ बा॒ह्वोरि॑न्द्र॒ यासि॑ ॥१॥\n\nयद् वा॑ दि॒वि पार्ये॒ सुष्वि॑मिन्द्र वृत्र॒हत्येऽव॑सि॒ शूर॑सातौ ।\n\nयद् वा॑ दक्ष॑स्य बि॒भ्युषो॒ अबि॑भ्य॒दर॑न्धय॒: शर्ध॑त इन्द्र॒ दस्यू॑न् ॥२॥\n\nपाता॑ सु॒तमिन्द्रो॑ अस्तु॒ सोमं॑ प्रणे॒नीरु॒ग्रो ज॑रि॒तार॑मू॒ती ।\n\nकर्ता॑ वी॒राय॒ सुष्व॑य उ लो॒कं दाता॒ वसु॑ स्तुव॒ते की॒रये॑ चित् ॥३॥\n\nगन्तेया॑न्ति॒ सव॑ना॒ हरि॑भ्यां ब॒भ्रिर्वज्रं॑ प॒पिः सोमं॑ द॒दिर्गाः ।\n\nकर्ता॑ वी॒रं नर्यं॒ सर्व॑वीरं॒ श्रोता॒ हवं॑ गृण॒तः स्तोम॑वाहाः ॥४॥\n\nअस्मै॑ व॒यं यद् वा॒वान॒ तद् वि॑विष्म॒ इन्द्रा॑य॒ यो न॑: प्र॒दिवो॒ अप॒स्कः ।\n\nसु॒ते सोमे॑ स्तु॒मसि॒ शंस॑दु॒क्थेन्द्रा॑य॒ ब्रह्म॒ वर्ध॑नं॒ यथास॑त् ॥५॥\n\nब्रह्मा॑णि॒ हि च॑कृ॒षे वर्ध॑नानि॒ ताव॑त् त इन्द्र म॒तिभि॑र्विविष्मः ।\n\nसु॒ते सोमे॑ सुतपा॒: शंत॑मानि॒ रान्द्या॑ क्रियास्म॒ वक्ष॑णानि य॒ज्ञैः ॥६॥\n\nस नो॑ बोधि पुरो॒ळाशं॒ ररा॑ण॒: पिबा॒ तु सोमं॒ गोऋ॑जीकमिन्द्र ।\n\nएदं ब॒र्हिर्यज॑मानस्य सीदो॒रुं कृ॑धि त्वाय॒त उ॑ लो॒कम् ॥७॥\n\nस म॑न्दस्वा॒ ह्यनु॒ जोष॑मुग्र॒ प्र त्वा॑ य॒ज्ञास॑ इ॒मे अ॑श्नुवन्तु ।\n\nप्रेमे हवा॑सः पुरुहू॒तम॒स्मे आ त्वे॒यं धीरव॑स इन्द्र यम्याः ॥८॥\n\nतं व॑: सखाय॒: सं यथा॑ सु॒तेषु॒ सोमे॑भिरीं पृणता भो॒जमिन्द्र॑म् ।\n\nकु॒वित् तस्मा॒ अस॑ति नो॒ भरा॑य॒ न सुष्वि॒मिन्द्रोऽव॑से मृधाति ॥९॥\n\nए॒वेदिन्द्र॑: सु॒ते अ॑स्तावि॒ सोमे॑ भ॒रद्वा॑जेषु॒ क्षय॒दिन्म॒घोन॑: ।\n\nअस॒द् यथा॑ जरि॒त्र उ॒त सू॒रिरिन्द्रो॑ रा॒यो वि॒श्ववा॑रस्य दा॒ता ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 24, + "text": "१० बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । इन्द्र: ।त्रिष्टुप् ।\n\nवृषा॒ मद॒ इन्द्रे॒ श्लोक॑ उ॒क्था सचा॒ सोमे॑षु सुत॒पा ऋ॑जी॒षी ।\n\nअ॒र्च॒त्र्यो॑ म॒घवा॒ नृभ्य॑ उ॒क्थैर्द्यु॒क्षो राजा॑ गि॒रामक्षि॑तोतिः ॥१॥\n\nततु॑रिर्वी॒रो नर्यो॒ विचे॑ता॒: श्रोता॒ हवं॑ गृण॒त उ॒र्व्यू॑तिः ।\n\nवसु॒: शंसो॑ न॒रां का॒रुधा॑या वा॒जी स्तु॒तो वि॒दथे॑ दाति॒ वाज॑म् ॥२॥\n\nअक्षो॒ न च॒क्र्यो॑: शूर बृ॒हन् प्र ते॑ म॒ह्ना रि॑रिचे॒ रोद॑स्योः ।\n\nवृ॒क्षस्य॒ नु ते॑ पुरुहूत व॒या व्यू॒३तयो॑ रुरुहुरिन्द्र पू॒र्वीः ॥३॥\n\nशची॑वतस्ते पुरुशाक॒ शाका॒ गवा॑मिव स्रु॒तय॑: सं॒चर॑णीः ।\n\nव॒त्सानां॒ न त॒न्तय॑स्त इन्द्र॒ दाम॑न्वन्तो अदा॒मान॑: सुदामन् ॥४॥\n\nअ॒न्यद॒द्य कर्व॑रम॒न्यदु॒ श्वो ऽस॑च्च॒ सन्मुहु॑राच॒क्रिरिन्द्र॑: ।\n\nमि॒त्रो नो॒ अत्र॒ वरु॑णश्च पू॒षा ऽर्यो वश॑स्य पर्ये॒तास्ति॑ ॥५॥\n\nवि त्वदापो॒ न पर्व॑तस्य पृ॒ष्ठादु॒क्थेभि॑रिन्द्रानयन्त य॒ज्ञैः ।\n\nतं त्वा॒भिः सु॑ष्टु॒तिभि॑र्वा॒जय॑न्त आ॒जिं न ज॑ग्मुर्गिर्वाहो॒ अश्वा॑: ॥६॥\n\nन यं जर॑न्ति श॒रदो॒ न मासा॒ न द्याव॒ इन्द्र॑मवक॒र्शय॑न्ति ।\n\nवृ॒द्धस्य॑ चिद् वर्धतामस्य त॒नूः स्तोमे॑भिरु॒क्थैश्च॑ श॒स्यमा॑ना ॥७॥\n\nन वी॒ळवे॒ नम॑ते॒ न स्थि॒राय॒ न शर्ध॑ते॒ दस्यु॑जूताय स्त॒वान् ।\n\nअज्रा॒ इन्द्र॑स्य गि॒रय॑श्चिदृ॒ष्वा ग॑म्भी॒रे चि॑द् भवति गा॒धम॑स्मै ॥८॥\n\nग॒म्भी॒रेण॑ न उ॒रुणा॑मत्रि॒न् प्रेषो य॑न्धि सुतपाव॒न् वाजा॑न् ।\n\nस्था ऊ॒ षु ऊ॒र्ध्व ऊ॒ती अरि॑षण्यन्न॒क्तोर्व्यु॑ष्टौ॒ परि॑तक्म्यायाम् ॥९॥\n\nसच॑स्व ना॒यमव॑से अ॒भीक॑ इ॒तो वा॒ तमि॑न्द्र पाहि रि॒षः ।\n\nअ॒मा चै॑न॒मर॑ण्ये पाहि रि॒षो मदे॑म श॒तहि॑माः सु॒वीरा॑: ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 25, + "text": "९ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । इन्द्र: । त्रिष्टुप् ।\n\nया त॑ ऊ॒तिर॑व॒मा या प॑र॒मा या म॑ध्य॒मेन्द्र॑ शुष्मि॒न्नस्ति॑ ।\n\nताभि॑रू॒ षु वृ॑त्र॒हत्ये॑ऽवीर्न ए॒भिश्च॒ वाजै॑र्म॒हान् न॑ उग्र ॥१॥\n\nआभि॒: स्पृधो॑ मिथ॒तीररि॑षण्यन्न॒मित्र॑स्य व्यथया म॒न्युमि॑न्द्र ।\n\nआभि॒र्विश्वा॑ अभि॒युजो॒ विषू॑ची॒रार्या॑य॒ विशोऽव॑ तारी॒र्दासी॑: ॥२॥\n\nइन्द्र॑ जा॒मय॑ उ॒त येऽजा॑मयोऽर्वाची॒नासो॑ व॒नुषो॑ युयु॒ज्रे ।\n\nत्वमे॑षां विथु॒रा शवां॑सि ज॒हि वृष्ण्या॑नि कृणु॒ही परा॑चः ॥३॥\n\nशूरो॑ वा॒ शूरं॑ वनते॒ शरी॑रैस्तनू॒रुचा॒ तरु॑षि॒ यत् कृ॒ण्वैते॑ ।\n\nतो॒के वा॒ गोषु॒ तन॑ये॒ यद॒प्सु वि क्रन्द॑सी उ॒र्वरा॑सु॒ ब्रवै॑ते ॥४॥\n\nन॒हि त्वा॒ शूरो॒ न तु॒रो न धृ॒ष्णुर्न त्वा॑ यो॒धो मन्य॑मानो यु॒योध॑ ।\n\nइन्द्र॒ नकि॑ष्ट्वा॒ प्रत्य॑स्त्येषां॒ विश्वा॑ जा॒तान्य॒भ्य॑सि॒ तानि॑ ॥५॥\n\nस प॑त्यत उ॒भयो॑र्नृ॒म्णम॒योर्यदी॑ वे॒धस॑: समि॒थे हव॑न्ते ।\n\nवृ॒त्रे वा॑ म॒हो नृ॒वति॒ क्षये॑ वा॒ व्यच॑स्वन्ता॒ यदि॑ वितन्त॒सैते॑ ॥६॥\n\nअध॑ स्मा ते चर्ष॒णयो॒ यदेजा॒निन्द्र॑ त्रा॒तोत भ॑वा वरू॒ता ।\n\nअ॒स्माका॑सो॒ ये नृत॑मासो अ॒र्य इन्द्र॑ सू॒रयो॑ दधि॒रे पु॒रो न॑: ॥७॥\n\nअनु॑ ते दायि म॒ह इ॑न्द्रि॒याय॑ स॒त्रा ते॒ विश्व॒मनु॑ वृत्र॒हत्ये॑ ।\n\nअनु॑ क्ष॒त्रमनु॒ सहो॑ यज॒त्रेन्द्र॑ दे॒वेभि॒रनु॑ ते नृ॒षह्ये॑ ॥८॥\n\nए॒वा न॒: स्पृध॒: सम॑जा स॒मत्स्विन्द्र॑ रार॒न्धि मि॑थ॒तीरदे॑वीः ।\n\nवि॒द्याम॒ वस्तो॒रव॑सा गृ॒णन्तो॑ भ॒रद्वा॑जा उ॒त त॑ इन्द्र नू॒नम् ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 26, + "text": "८ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । इन्द्र: । त्रिष्टुप् ।\n\nश्रु॒धी न॑ इन्द्र॒ ह्वया॑मसि त्वा म॒हो वाज॑स्य सा॒तौ वा॑वृषा॒णाः ।\n\nसं यद् विशोऽय॑न्त॒ शूर॑साता उ॒ग्रं नोऽव॒: पार्ये॒ अह॑न् दा:॥१॥\n\nत्वां वा॒जी ह॑वते वाजिने॒यो म॒हो वाज॑स्य॒ गध्य॑स्य सा॒तौ ।\n\nत्वां वृ॒त्रेष्वि॑न्द्र॒ सत्प॑तिं॒ तरु॑त्रं॒ त्वां च॑ष्टे मुष्टि॒हा गोषु॒ युध्य॑न् ॥२॥\n\nत्वं क॒विं चो॑दयो॒ऽर्कसा॑तौ॒ त्वं कुत्सा॑य॒ शुष्णं॑ दा॒शुषे॑ वर्क् ।\n\n त्वं शिरो॑ अम॒र्मण॒: परा॑हन्नतिथि॒ग्वाय॒ शंस्यं॑ करि॒ष्यन् ॥३॥\n\nत्वं रथं॒ प्र भ॑रो यो॒धमृ॒ष्वमावो॒ युध्य॑न्तं वृष॒भं दश॑द्युम् ।\n\nत्वं तुग्रं॑ वेत॒सवे॒ सचा॑ह॒न् त्वं तुजिं॑ गृ॒णन्त॑मिन्द्र तूतोः ॥४॥\n\nत्वं तदु॒क्थमि॑न्द्र ब॒र्हणा॑ क॒: प्र यच्छ॒ता स॒हस्रा॑ शूर॒ दर्षि॑ ।\n\nअव॑ गि॒रेर्दासं॒ शम्ब॑रं ह॒न्प्रावो॒ दिवो॑दासं चि॒त्राभि॑रू॒ती ॥५॥\n\nत्वं श्र॒द्धाभि॑र्मन्दसा॒नः सोमै॑र्द॒भीत॑ये॒ चुमु॑रिमिन्द्र सिष्वप् ।\n\nत्वं र॒जिं पिठी॑नसे दश॒स्यन्ष॒ष्टिं स॒हस्रा॒ शच्या॒ सचा॑हन् ॥६॥\n\nअ॒हं च॒न तत्सू॒रिभि॑रानश्यां॒ तव॒ ज्याय॑ इन्द्र सु॒म्नमोज॑: ।\n\nत्वया॒ यत्स्तव॑न्ते सधवीर वी॒रास्त्रि॒वरू॑थेन॒ नहु॑षा शविष्ठ ॥७॥\n\nव॒यं ते॑ अ॒स्यामि॑न्द्र द्यु॒म्नहू॑तौ॒ सखा॑यः स्याम महिन॒ प्रेष्ठा॑: ।\n\nप्रात॑र्दनिः क्षत्र॒श्रीर॑स्तु॒ श्रेष्ठो॑ घ॒ने वृ॒त्राणां॑ स॒नये॒ धना॑नाम् ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 27, + "text": "८ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । इन्द्र:, ८ अभ्यावर्ती चायमान: [ दान: ] । त्रिष्टुप् ।\n\nकिम॑स्य॒ मदे॒ किम्व॑स्य पी॒ताविन्द्र॒: किम॑स्य स॒ख्ये च॑कार ।\n\nरणा॑ वा॒ ये नि॒षदि॒ किं ते अ॑स्य पु॒रा वि॑विद्रे॒ किमु॒ नूत॑नासः ॥१॥\n\nसद॑स्य॒ मदे॒ सद्व॑स्य पी॒ताविन्द्र॒: सद॑स्य स॒ख्ये च॑कार ।\n\nरणा॑ वा॒ ये नि॒षदि॒ सत्ते अ॑स्य पु॒रा वि॑विद्रे॒ सदु॒ नूत॑नासः ॥२॥\n\nन॒हि नु ते॑ महि॒मन॑: समस्य॒ न म॑घवन्मघव॒त्त्वस्य॑ वि॒द्म ।\n\nन राध॑सोराधसो॒ नूत॑न॒स्येन्द्र॒ नकि॑र्ददृश इन्द्रि॒यं ते॑ ॥३॥\n\nए॒तत्त्यत्त॑ इन्द्रि॒यम॑चेति॒ येनाव॑धीर्व॒रशि॑खस्य॒ शेष॑: ।\n\nवज्र॑स्य॒ यत्ते॒ निह॑तस्य॒ शुष्मा॑त्स्व॒नाच्चि॑दिन्द्र पर॒मो द॒दार॑ ॥४॥\n\nवधी॒दिन्द्रो॑ व॒रशि॑खस्य॒ शेषो॑ऽभ्याव॒र्तिने॑ चायमा॒नाय॒ शिक्ष॑न् ।\n\nवृ॒चीव॑तो॒ यद्ध॑रियू॒पीया॑यां॒ हन्पूर्वे॒ अर्धे॑ भि॒यसाप॑रो॒ दर्त् ॥५॥\n\nत्रिं॒शच्छ॑तं व॒र्मिण॑ इन्द्र सा॒कं य॒व्याव॑त्यां पुरुहूत श्रव॒स्या ।\n\nवृ॒चीव॑न्त॒: शर॑वे॒ पत्य॑माना॒: पात्रा॑ भिन्दा॒ना न्य॒र्थान्या॑यन् ॥६॥\n\nयस्य॒ गावा॑वरु॒षा सू॑यव॒स्यू अ॒न्तरू॒ षु चर॑तो॒ रेरि॑हाणा ।\n\nस सृञ्ज॑याय तु॒र्वशं॒ परा॑दाद्वृ॒चीव॑तो दैववा॒ताय॒ शिक्ष॑न् ॥७॥\n\nद्व॒याँ अ॑ग्ने र॒थिनो॑ विंश॒तिं गा व॒धूम॑तो म॒घवा॒ मह्यं॑ स॒म्राट् ।\n\nअ॒भ्या॒व॒र्ती चा॑यमा॒नो द॑दाति दू॒णाशे॒यं दक्षि॑णा पार्थ॒वाना॑म् ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 28, + "text": "८ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । गाव:; २, ८ इन्द्रो गावो वा । त्रिष्टुप् , २ – ४ जगती, ८ अनुष्टुप् ।\n\nआ गावो॑ अग्मन्नु॒त भ॒द्रम॑क्र॒न्त्सीद॑न्तु गो॒ष्ठे र॒णय॑न्त्व॒स्मे ।\n\nप्र॒जाव॑तीः पुरु॒रूपा॑ इ॒ह स्यु॒रिन्द्रा॑य पू॒र्वीरु॒षसो॒ दुहा॑नाः ॥१॥\n\nइन्द्रो॒ यज्व॑ने पृण॒ते च॑ शिक्ष॒त्युपेद्द॑दाति॒ न स्वं मु॑षायति ।\n\nभूयो॑भूयो र॒यिमिद॑स्य व॒र्धय॒न्नभि॑न्ने खि॒ल्ये नि द॑धाति देव॒युम् ॥२॥\n\nन ता न॑शन्ति॒ न द॑भाति॒ तस्क॑रो॒ नासा॑मामि॒त्रो व्यथि॒रा द॑धर्षति ।\n\nदे॒वाँश्च॒ याभि॒र्यज॑ते॒ ददा॑ति च॒ ज्योगित्ताभि॑: सचते॒ गोप॑तिः स॒ह ॥३॥\n\nन ता अर्वा॑ रे॒णुक॑काटो अश्नुते॒ न सं॑स्कृत॒त्रमुप॑ यन्ति॒ ता अ॒भि ।\n\nउ॒रु॒गा॒यमभ॑यं॒ तस्य॒ ता अनु॒ गावो॒ मर्त॑स्य॒ वि च॑रन्ति॒ यज्व॑नः ॥४॥\n\nगावो॒ भगो॒ गाव॒ इन्द्रो॑ मे अच्छा॒न्गाव॒: सोम॑स्य प्रथ॒मस्य॑ भ॒क्षः ।\n\nइ॒मा या गाव॒: स ज॑नास॒ इन्द्र॑ इ॒च्छामीद्धृ॒दा मन॑सा चि॒दिन्द्र॑म् ॥५॥\n\nयू॒यं गा॑वो मेदयथा कृ॒शं चि॑दश्री॒रं चि॑त्कृणुथा सु॒प्रती॑कम् ।\n\nभ॒द्रं गृ॒हं कृ॑णुथ भद्रवाचो बृ॒हद्वो॒ वय॑ उच्यते स॒भासु॑ ॥६॥\n\nप्र॒जाव॑तीः सू॒यव॑सं रि॒शन्ती॑: शु॒द्धा अ॒पः सु॑प्रपा॒णे पिब॑न्तीः ।\n\nमा व॑: स्ते॒न ई॑शत॒ माघशं॑स॒: परि॑ वो हे॒ती रु॒द्रस्य॑ वृज्याः ॥७॥\n\nउपे॒दमु॑प॒पर्च॑नमा॒सु गोषूप॑ पृच्यताम् । उप॑ ऋष॒भस्य॒ रेत॒स्युपे॑न्द्र॒ तव॑ वी॒र्ये॑ ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 29, + "text": "६ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । इन्द्र: । त्रिष्टुप् ।\n\nइन्द्रं॑ वो॒ नर॑: स॒ख्याय॑ सेपुर्म॒हो यन्त॑: सुम॒तये॑ चका॒नाः ।\n\nम॒हो हि दा॒ता वज्र॑हस्तो॒ अस्ति॑ म॒हामु॑ र॒ण्वमव॑से यजध्वम् ॥१॥\n\nआ यस्मि॒न्हस्ते॒ नर्या॑ मिमि॒क्षुरा रथे॑ हिर॒ण्यये॑ रथे॒ष्ठाः ।\n\nआ र॒श्मयो॒ गभ॑स्त्योः स्थू॒रयो॒राध्व॒न्नश्वा॑सो॒ वृष॑णो युजा॒नाः ॥२॥\n\nश्रि॒ये ते॒ पादा॒ दुव॒ आ मि॑मिक्षुर्धृ॒ष्णुर्व॒ज्री शव॑सा॒ दक्षि॑णावान् ।\n\nवसा॑नो॒ अत्कं॑ सुर॒भिं दृ॒शे कं स्व१र्ण नृ॑तविषि॒रो ब॑भूथ ॥३॥\n\nस सोम॒ आमि॑श्लतमः सु॒तो भू॒द्यस्मि॑न्प॒क्तिः प॒च्यते॒ सन्ति॑ धा॒नाः ।\n\nइन्द्रं॒ नर॑: स्तु॒वन्तो॑ ब्रह्मका॒रा उ॒क्था शंस॑न्तो दे॒ववा॑ततमाः ॥४॥\n\nन ते॒ अन्त॒: शव॑सो धाय्य॒स्य वि तु बा॑बधे॒ रोद॑सी महि॒त्वा ।\n\nआ ता सू॒रिः पृ॑णति॒ तूतु॑जानो यू॒थेवा॒प्सु स॒मीज॑मान ऊ॒ती ॥५॥\n\nए॒वेदिन्द्र॑: सु॒हव॑ ऋ॒ष्वो अ॑स्तू॒ती अनू॑ती हिरिशि॒प्रः सत्वा॑ ।\n\nए॒वा हि जा॒तो अस॑मात्योजाः पु॒रू च॑ वृ॒त्रा ह॑नति॒ नि दस्यू॑न् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 30, + "text": "५ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । इन्द्र: । त्रिष्टुप् ।\n\nभूय॒ इद्वा॑वृधे वी॒र्या॑यँ॒ एको॑ अजु॒र्यो द॑यते॒ वसू॑नि ।\n\nप्र रि॑रिचे दि॒व इन्द्र॑: पृथि॒व्या अ॒र्धमिद॑स्य॒ प्रति॒ रोद॑सी उ॒भे ॥१॥\n\nअधा॑ मन्ये बृ॒हद॑सु॒र्य॑मस्य॒ यानि॑ दा॒धार॒ नकि॒रा मि॑नाति ।\n\nदि॒वेदि॑वे॒ सूर्यो॑ दर्श॒तो भू॒द्वि सद्मा॑न्युर्वि॒या सु॒क्रतु॑र्धात् ॥२॥\n\nअ॒द्या चि॒न्नू चि॒त्तदपो॑ न॒दीनां॒ यदा॑भ्यो॒ अर॑दो गा॒तुमि॑न्द्र ।\n\nनि पर्व॑ता अद्म॒सदो॒ न से॑दु॒स्त्वया॑ दृ॒ळ्हानि॑ सुक्रतो॒ रजां॑सि ॥३॥\n\nस॒त्यमित्तन्न त्वावाँ॑ अ॒न्यो अ॒स्तीन्द्र॑ दे॒वो न मर्त्यो॒ ज्याया॑न् ।\n\nअह॒न्नहिं॑ परि॒शया॑न॒मर्णोऽवा॑सृजो अ॒पो अच्छा॑ समु॒द्रम् ॥४॥\n\nत्वम॒पो वि दुरो॒ विषू॑ची॒रिन्द्र॑ दृ॒ळ्हम॑रुज॒: पर्व॑तस्य ।\n\nराजा॑भवो॒ जग॑तश्चर्षणी॒नां सा॒कं सूर्यं॑ ज॒नय॒न्द्यामु॒षास॑म् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 31, + "text": "५ सुहोत्रो भारद्वाज: ।\n\nइन्द्र: । त्रिष्टुप् ,४ शक्वरी ।\n\nअभू॒रेको॑ रयिपते रयी॒णामा हस्त॑योरधिथा इन्द्र कृ॒ष्टीः ।\n\nवि तो॒के अ॒प्सु तन॑ये च॒ सूरेऽवो॑चन्त चर्ष॒णयो॒ विवा॑चः ॥१॥\n\nत्वद्भि॒येन्द्र॒ पार्थि॑वानि॒ विश्वाच्यु॑ता चिच्च्यावयन्ते॒ रजां॑सि ।\n\nद्यावा॒क्षामा॒ पर्व॑तासो॒ वना॑नि॒ विश्वं॑ दृ॒ळ्हं भ॑यते॒ अज्म॒न्ना ते॑ ॥२॥\n\nत्वं कुत्से॑ना॒भि शुष्ण॑मिन्द्रा॒शुषं॑ युध्य॒ कुय॑वं॒ गवि॑ष्टौ ।\n\nदश॑ प्रपि॒त्वे अध॒ सूर्य॑स्य मुषा॒यश्च॒क्रमवि॑वे॒ रपां॑सि ॥३॥\n\nत्वं श॒तान्यव॒ शम्ब॑रस्य॒ पुरो॑ जघन्थाप्र॒तीनि॒ दस्यो॑: ।\n\nअशि॑क्षो॒ यत्र॒ शच्या॑ शचीवो॒ दिवो॑दासाय सुन्व॒ते सु॑तक्रे भ॒रद्वा॑जाय गृण॒ते वसू॑नि ॥४॥\n\nस स॑त्यसत्वन्मह॒ते रणा॑य॒ रथ॒मा ति॑ष्ठ तुविनृम्ण भी॒मम् ।\n\nया॒हि प्र॑पथि॒न्नव॒सोप॑ म॒द्रिक्प्र च॑ श्रुत श्रावय चर्ष॒णिभ्य॑: ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 32, + "text": "५ सुहोत्रो भारद्वाज: । इन्द्र: । त्रिष्टुप् ।\n\nअपू॑र्व्या पुरु॒तमा॑न्यस्मै म॒हे वी॒राय॑ त॒वसे॑ तु॒राय॑ ।\n\nवि॒र॒प्शिने॑ व॒ज्रिणे॒ शंत॑मानि॒ वचां॑स्या॒सा स्थवि॑राय तक्षम् ॥१॥\n\nस मा॒तरा॒ सूर्ये॑णा कवी॒नामवा॑सयद्रु॒जदद्रिं॑ गृणा॒नः ।\n\nस्वा॒धीभि॒ॠक्व॑भिर्वावशा॒न उदु॒स्रिया॑णामसृजन्नि॒दान॑म् ॥२॥\n\nस वह्नि॑भि॒ॠक्व॑भि॒र्गोषु॒ शश्व॑न्मि॒तज्ञु॑भिः पुरु॒कृत्वा॑ जिगाय ।\n\nपुर॑: पुरो॒हा सखि॑भिः सखी॒यन्दृ॒ळ्हा रु॑रोज क॒विभि॑: क॒विः सन् ॥३॥\n\nस नी॒व्या॑भिर्जरि॒तार॒मच्छा॑ म॒हो वाजे॑भिर्म॒हद्भि॑श्च॒ शुष्मै॑: ।\n\nपु॒रु॒वीरा॑भिर्वृषभ क्षिती॒नामा गि॑र्वणः सुवि॒ताय॒ प्र या॑हि ॥४॥\n\nस सर्गे॑ण॒ शव॑सा त॒क्तो अत्यै॑र॒प इन्द्रो॑ दक्षिण॒तस्तु॑रा॒षाट् ।\n\nइ॒त्था सृ॑जा॒ना अन॑पावृ॒दर्थं॑ दि॒वेदि॑वे विविषुरप्रमृ॒ष्यम् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 33, + "text": "५ शुनहोत्रो भारद्वाज: । इन्द्र: । त्रिष्टुप् ।\n\nय ओजि॑ष्ठ इन्द्र॒ तं सु नो॑ दा॒ मदो॑ वृषन्त्स्वभि॒ष्टिर्दास्वा॑न् ।\n\nसौव॑श्व्यं॒ यो व॒नव॒त्स्वश्वो॑ वृ॒त्रा स॒मत्सु॑ सा॒सह॑द॒मित्रा॑न् ॥१॥\n\nत्वां ही॒३न्द्राव॑से॒ विवा॑चो॒ हव॑न्ते चर्ष॒णय॒: शूर॑सातौ ।\n\nत्वं विप्रे॑भि॒र्वि प॒णीँर॑शाय॒स्त्वोत॒ इत्सनि॑ता॒ वाज॒मर्वा॑ ॥२॥\n\nत्वं ताँ इ॑न्द्रो॒भयाँ॑ अ॒मित्रा॒न्दासा॑ वृ॒त्राण्यार्या॑ च शूर ।\n\nवधी॒र्वने॑व॒ सुधि॑तेभि॒रत्कै॒रा पृ॒त्सु द॑र्षि नृ॒णां नृ॑तम ॥३॥\n\nस त्वं न॑ इ॒न्द्राक॑वाभिरू॒ती सखा॑ वि॒श्वायु॑रवि॒ता वृ॒धे भू॑: ।\n\nस्व॑र्षाता॒ यद्ध्वया॑मसि त्वा॒ युध्य॑न्तो ने॒मधि॑ता पृ॒त्सु शू॑र ॥४॥\n\nनू॒नं न॑ इन्द्राप॒राय॑ च स्या॒ भवा॑ मृळी॒क उ॒त नो॑ अ॒भिष्टौ॑ ।\n\nइ॒त्था गृ॒णन्तो॑ म॒हिन॑स्य॒ शर्म॑न्दि॒वि ष्या॑म॒ पार्ये॑ गो॒षत॑माः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 34, + "text": "५ शुनहोत्रो भारद्वाज: । इन्द्र: । त्रिष्टुप् ।\n\nसं च॒ त्वे ज॒ग्मुर्गिर॑ इन्द्र पू॒र्वीर्वि च॒ त्वद्य॑न्ति वि॒भ्वो॑ मनी॒षाः ।\n\nपु॒रा नू॒नं च॑ स्तु॒तय॒ ऋषी॑णां पस्पृ॒ध्र इन्द्रे॒ अध्यु॑क्था॒र्का ॥१॥\n\nपु॒रु॒हू॒तो यः पु॑रुगू॒र्त ऋभ्वाँ॒ एक॑: पुरुप्रश॒स्तो अस्ति॑ य॒ज्ञैः ।\n\nरथो॒ न म॒हे शव॑से युजा॒नो॒३ऽस्माभि॒रिन्द्रो॑ अनु॒माद्यो॑ भूत् ॥२॥\n\nन यं हिंस॑न्ति धी॒तयो॒ न वाणी॒रिन्द्रं॒ नक्ष॒न्तीद॒भि व॒र्धय॑न्तीः ।\n\nयदि॑ स्तो॒तार॑: श॒तं यत्स॒हस्रं॑ गृ॒णन्ति॒ गिर्व॑णसं॒ शं तद॑स्मै ॥३॥\n\nअस्मा॑ ए॒तद्दि॒व्य१र्चेव॑ मा॒सा मि॑मि॒क्ष इन्द्रे॒ न्य॑यामि॒ सोम॑: ।\n\nजनं॒ न धन्व॑न्न॒भि सं यदाप॑: स॒त्रा वा॑वृधु॒र्हव॑नानि य॒ज्ञैः ॥४॥\n\nअस्मा॑ ए॒तन्मह्या॑ङ्गू॒षम॑स्मा॒ इन्द्रा॑य स्तो॒त्रं म॒तिभि॑रवाचि ।\n\nअस॒द्यथा॑ मह॒ति वृ॑त्र॒तूर्य॒ इन्द्रो॑ वि॒श्वायु॑रवि॒ता वृ॒धश्च॑ ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 35, + "text": "५ नरो भारद्वाज:। इन्द्र: । त्रिष्टुप् ।\n\nक॒दा भु॑व॒न्रथ॑क्षयाणि॒ ब्रह्म॑ क॒दा स्तो॒त्रे स॑हस्रपो॒ष्यं॑ दाः ।\n\nक॒दा स्तोमं॑ वासयोऽस्य रा॒या क॒दा धिय॑: करसि॒ वाज॑रत्नाः ॥१॥\n\nकर्हि॑ स्वि॒त्तदि॑न्द्र॒ यन्नृभि॒र्नॄन्वी॒रैर्वी॒रान्नी॒ळया॑से॒ जया॒जीन् ।\n\nत्रि॒धातु॒ गा अधि॑ जयासि॒ गोष्विन्द्र॑ द्यु॒म्नं स्व॑र्वद्धेह्य॒स्मे ॥२॥\n\nकर्हि॑ स्वि॒त्तदि॑न्द्र॒ यज्ज॑रि॒त्रे वि॒श्वप्सु॒ ब्रह्म॑ कृ॒णव॑: शविष्ठ ।\n\nक॒दा धियो॒ न नि॒युतो॑ युवासे क॒दा गोम॑घा॒ हव॑नानि गच्छाः ॥३॥\n\nस गोम॑घा जरि॒त्रे अश्व॑श्चन्द्रा॒ वाज॑श्रवसो॒ अधि॑ धेहि॒ पृक्ष॑: ।\n\nपी॒पि॒हीष॑: सु॒दुघा॑मिन्द्र धे॒नुं भ॒रद्वा॑जेषु सु॒रुचो॑ रुरुच्याः ॥४॥\n\nतमा नू॒नं वृ॒जन॑म॒न्यथा॑ चि॒च्छूरो॒ यच्छ॑क्र॒ वि दुरो॑ गृणी॒षे ।\n\nमा निर॑रं शुक्र॒दुघ॑स्य धे॒नोरा॑ङ्गिर॒सान्ब्रह्म॑णा विप्र जिन्व ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 36, + "text": "५ नरो भारद्वाज: । इन्द्र: । त्रिष्टुप् ।\n\nस॒त्रा मदा॑स॒स्तव॑ वि॒श्वज॑न्याः स॒त्रा रायोऽध॒ ये पार्थि॑वासः ।\n\nस॒त्रा वाजा॑नामभवो विभ॒क्ता यद्दे॒वेषु॑ धा॒रय॑था असु॒र्य॑म् ॥१॥\n\nअनु॒ प्र ये॑जे॒ जन॒ ओजो॑ अस्य स॒त्रा द॑धिरे॒ अनु॑ वी॒र्या॑य ।\n\nस्यू॒म॒गृभे॒ दुध॒येऽर्व॑ते च॒ क्रतुं॑ वृञ्ज॒न्त्यपि॑ वृत्र॒हत्ये॑ ॥२॥\n\nतं स॒ध्रीची॑रू॒तयो॒ वृष्ण्या॑नि॒ पौंस्या॑नि नि॒युत॑: सश्चु॒रिन्द्र॑म् ।\n\nस॒मु॒द्रं न सिन्ध॑व उ॒क्थशु॑ष्मा उरु॒व्यच॑सं॒ गिर॒ आ वि॑शन्ति ॥३॥\n\nस रा॒यस्खामुप॑ सृजा गृणा॒नः पु॑रुश्च॒न्द्रस्य॒ त्वमि॑न्द्र॒ वस्व॑: ।\n\nपति॑र्बभू॒थास॑मो॒ जना॑ना॒मेको॒ विश्व॑स्य॒ भुव॑नस्य॒ राजा॑ ॥४॥\n\nस तु श्रु॑धि॒ श्रुत्या॒ यो दु॑वो॒युर्द्यौर्न भूमा॒भि रायो॑ अ॒र्यः ।\n\nअसो॒ यथा॑ न॒: शव॑सा चका॒नो यु॒गेयु॑गे॒ वय॑सा॒ चेकि॑तानः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 37, + "text": "५ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । इन्द्र: । त्रिष्टुप् ।\n\nअ॒र्वाग्रथं॑ वि॒श्ववा॑रं त उ॒ग्रेन्द्र॑ यु॒क्तासो॒ हर॑यो वहन्तु ।\n\nकी॒रिश्चि॒द्धि त्वा॒ हव॑ते॒ स्व॑र्वानृधी॒महि॑ सध॒माद॑स्ते अ॒द्य ॥१॥\n\nप्रो द्रोणे॒ हर॑य॒: कर्मा॑ग्मन्पुना॒नास॒ ऋज्य॑न्तो अभूवन् ।\n\nइन्द्रो॑ नो अ॒स्य पू॒र्व्यः प॑पीयाद्द्यु॒क्षो मद॑स्य सो॒म्यस्य॒ राजा॑ ॥२॥\n\nआ॒स॒स्रा॒णास॑: शवसा॒नमच्छेन्द्रं॑ सुच॒क्रे र॒थ्या॑सो॒ अश्वा॑: ।\n\nअ॒भि श्रव॒ ऋज्य॑न्तो वहेयु॒र्नू चि॒न्नु वा॒योर॒मृतं॒ वि द॑स्येत् ॥३॥\n\nवरि॑ष्ठो अस्य॒ दक्षि॑णामिय॒र्तीन्द्रो॑ म॒घोनां॑ तुविकू॒र्मित॑मः ।\n\nयया॑ वज्रिवः परि॒यास्यंहो॑ म॒घा च॑ धृष्णो॒ दय॑से॒ वि सू॒रीन् ॥४॥\n\nइन्द्रो॒ वाज॑स्य॒ स्थवि॑रस्य दा॒तेन्द्रो॑ गी॒र्भिर्व॑र्धतां वृ॒द्धम॑हाः ।\n\nइन्द्रो॑ वृ॒त्रं हनि॑ष्ठो अस्तु॒ सत्वा ऽऽता सू॒रिः पृ॑णति॒ तूतु॑जानः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 38, + "text": "५ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । इन्द्र: । त्रिष्टुप् ।\n\nअपा॑दि॒त उदु॑ नश्चि॒त्रत॑मो म॒हीं भ॑र्षद्द्यु॒मती॒मिन्द्र॑हूतिम् ।\n\nपन्य॑सीं धी॒तिं दैव्य॑स्य॒ याम॒ञ्जन॑स्य रा॒तिं व॑नते सु॒दानु॑: ॥१॥\n\nदू॒राच्चि॒दा व॑सतो अस्य॒ कर्णा॒ घोषा॒दिन्द्र॑स्य तन्यति ब्रुवा॒णः ।\n\nएयमे॑नं दे॒वहू॑तिर्ववृत्यान्म॒द्र्य१गिन्द्र॑मि॒यमृ॒च्यमा॑ना ॥२॥\n\nतं वो॑ धि॒या प॑र॒मया॑ पुरा॒जाम॒जर॒मिन्द्र॑म॒भ्य॑नूष्य॒र्कैः ।\n\nब्रह्मा॑ च॒ गिरो॑ दधि॒रे सम॑स्मिन्म॒हाँश्च॒ स्तोमो॒ अधि॑ वर्ध॒दिन्द्रे॑ ॥३॥\n\nवर्धा॒द्यं य॒ज्ञ उ॒त सोम॒ इन्द्रं॒ वर्धा॒द्ब्रह्म॒ गिर॑ उ॒क्था च॒ मन्म॑ ।\n\nवर्धाहै॑नमु॒षसो॒ याम॑न्न॒क्तोर्वर्धा॒न्मासा॑: श॒रदो॒ द्याव॒ इन्द्र॑म् ॥४॥\n\nए॒वा ज॑ज्ञा॒नं सह॑से॒ असा॑मि वावृधा॒नं राध॑से च श्रु॒ताय॑ ।\n\nम॒हामु॒ग्रमव॑से विप्र नू॒नमा वि॑वासेम वृत्र॒तूर्ये॑षु ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 39, + "text": "५ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । इन्द्र: । त्रिष्टुप् ।\n\nम॒न्द्रस्य॑ क॒वेर्दि॒व्यस्य॒ वह्ने॒र्विप्र॑मन्मनो वच॒नस्य॒ मध्व॑: ।\n\nअपा॑ न॒स्तस्य॑ सच॒नस्य॑ दे॒वेषो॑ युवस्व गृण॒ते गोअ॑ग्राः ॥१॥\n\nअ॒यमु॑शा॒नः पर्यद्रि॑मु॒स्रा ऋ॒तधी॑तिभिॠत॒युग्यु॑जा॒नः ।\n\nरु॒जदरु॑ग्णं॒ वि व॒लस्य॒ सानुं॑ प॒णीँर्वचो॑भिर॒भि यो॑ध॒दिन्द्र॑: ॥२॥\n\nअ॒यं द्यो॑तयद॒द्युतो॒ व्य१क्तून्दो॒षा वस्तो॑: श॒रद॒ इन्दु॑रिन्द्र ।\n\nइ॒मं के॒तुम॑दधु॒र्नू चि॒दह्नां॒ शुचि॑जन्मन उ॒षस॑श्चकार ॥३॥\n\nअ॒यं रो॑चयद॒रुचो॑ रुचा॒नो॒३ऽयं वा॑सय॒द्व्यृ१तेन॑ पू॒र्वीः ।\n\nअ॒यमी॑यत ऋत॒युग्भि॒रश्वै॑: स्व॒र्विदा॒ नाभि॑ना चर्षणि॒प्राः ॥४॥\n\nनू गृ॑णा॒नो गृ॑ण॒ते प्र॑त्न राज॒न्निष॑: पिन्व वसु॒देया॑य पू॒र्वीः ।\n\nअ॒प ओष॑धीरवि॒षा वना॑नि॒ गा अर्व॑तो॒ नॄनृ॒चसे॑ रिरीहि ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 40, + "text": "५ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । इन्द्र: । त्रिष्टुप् ।\n\nइन्द्र॒ पिब॒ तुभ्यं॑ सु॒तो मदा॒याऽव॑ स्य॒ हरी॒ वि मु॑चा॒ सखा॑या ।\n\nउ॒त प्र गा॑य ग॒ण आ नि॒षद्याऽथा॑ य॒ज्ञाय॑ गृण॒ते वयो॑ धाः ॥१॥\n\nअस्य॑ पिब॒ यस्य॑ जज्ञा॒न इ॑न्द्र॒ मदा॑य॒ क्रत्वे॒ अपि॑बो विरप्शिन् ।\n\nतमु॑ ते॒ गावो॒ नर॒ आपो॒ अद्रि॒रिन्दुं॒ सम॑ह्यन्पी॒तये॒ सम॑स्मै ॥२॥\n\nसमि॑द्धे अ॒ग्नौ सु॒त इ॑न्द्र॒ सोम॒ आ त्वा॑ वहन्तु॒ हर॑यो॒ वहि॑ष्ठाः ।\n\nत्वा॒य॒ता मन॑सा जोहवी॒मीन्द्रा या॑हि सुवि॒ताय॑ म॒हे न॑: ॥३॥\n\nआ या॑हि॒ शश्व॑दुश॒ता य॑या॒थेन्द्र॑ म॒हा मन॑सा सोम॒पेय॑म् ।\n\nउप॒ ब्रह्मा॑णि शृणव इ॒मा नोऽथा॑ ते य॒ज्ञस्त॒न्वे॒३ वयो॑ धात् ॥४॥\n\nयदि॑न्द्र दि॒वि पार्ये॒ यदृध॒ग्यद्वा॒ स्वे सद॑ने॒ यत्र॒ वासि॑ ।\n\nअतो॑ नो य॒ज्ञमव॑से नि॒युत्वा॑न्त्स॒जोषा॑: पाहि गिर्वणो म॒रुद्भि॑: ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 41, + "text": "५ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । इन्द्र: । त्रिष्टुप् ।\n\nअहे॑ळमान॒ उप॑ याहि य॒ज्ञं तुभ्यं॑ पवन्त॒ इन्द॑वः सु॒तास॑: ।\n\nगावो॒ न व॑ज्रि॒न्त्स्वमोको॒ अच्छेन्द्रा ग॑हि प्रथ॒मो य॒ज्ञिया॑नाम् ॥१॥\n\nया ते॑ का॒कुत्सुकृ॑ता॒ या वरि॑ष्ठा॒ यया॒ शश्व॒त्पिब॑सि॒ मध्व॑ ऊ॒र्मिम् ।\n\nतया॑ पाहि॒ प्र ते॑ अध्व॒र्युर॑स्था॒त्सं ते॒ वज्रो॑ वर्ततामिन्द्र ग॒व्युः ॥२॥\n\nए॒ष द्र॒प्सो वृ॑ष॒भो वि॒श्वरू॑प॒ इन्द्रा॑य॒ वृष्णे॒ सम॑कारि॒ सोम॑: ।\n\nए॒तं पि॑ब हरिवः स्थातरुग्र॒ यस्येशि॑षे प्र॒दिवि॒ यस्ते॒ अन्न॑म् ॥३॥\n\nसु॒तः सोमो॒ असु॑तादिन्द्र॒ वस्या॑न॒यं श्रेया॑ञ्चिकि॒तुषे॒ रणा॑य ।\n\nए॒तं ति॑तिर्व॒ उप॑ याहि य॒ज्ञं तेन॒ विश्वा॒स्तवि॑षी॒रा पृ॑णस्व ॥४॥\n\nह्वया॑मसि॒ त्वेन्द्र॑ याह्य॒र्वाङरं॑ ते॒ सोम॑स्त॒न्वे॑ भवाति ।\n\nशत॑क्रतो मा॒दय॑स्वा सु॒तेषु॒ प्रास्माँ अ॑व॒ पृत॑नासु॒ प्र वि॒क्षु ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 42, + "text": "४ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । इन्द्र: । अनुष्टुप्, ४ बृहती ।\n\nप्रत्य॑स्मै॒ पिपी॑षते॒ विश्वा॑नि वि॒दुषे॑ भर । अ॒रं॒ग॒माय॒ जग्म॒येऽप॑श्चाद्दघ्वने॒ नरे॑ ॥१॥\n\nएमे॑नं प्र॒त्येत॑न॒ सोमे॑भिः सोम॒पात॑मम् । अम॑त्रेभिर्ॠजी॒षिण॒मिन्द्रं॑ सु॒तेभि॒रिन्दु॑भिः ॥२॥\n\nयदी॑ सु॒तेभि॒रिन्दु॑भि॒: सोमे॑भिः प्रति॒भूष॑थ । वेदा॒ विश्व॑स्य॒ मेधि॑रो धृ॒षत्तंत॒मिदेष॑ते ॥३॥\n\nअ॒स्माअ॑स्मा॒ इदन्ध॒सोऽध्व॑र्यो॒ प्र भ॑रा सु॒तम् । कु॒वित्स॑मस्य॒ जेन्य॑स्य॒ शर्ध॑तो॒ऽभिश॑स्तेरव॒स्पर॑त् ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 43, + "text": "४ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । इन्द्र: ।उष्णिक् ।\n\nयस्य॒ त्यच्छम्ब॑रं॒ मदे॒ दिवो॑दासाय र॒न्धय॑: । अ॒यं स सोम॑ इन्द्र ते सु॒तः पिब॑ ॥१॥\n\nयस्य॑ तीव्र॒सुतं॒ मदं॒ मध्य॒मन्तं॑ च॒ रक्ष॑से । अ॒यं स सोम॑ इन्द्र ते सु॒तः पिब॑ ॥२॥\n\nयस्य॒ गा अ॒न्तरश्म॑नो॒ मदे॑ दृ॒ळ्हा अ॒वासृ॑जः । अ॒यं स सोम॑ इन्द्र ते सु॒तः पिब॑ ॥३॥\n\nयस्य॑ मन्दा॒नो अन्ध॑सो॒ माघो॑नं दधि॒षे शव॑: । अ॒यं स सोम॑ इन्द्र ते सु॒तः पिब॑ ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 44, + "text": "२४ शंयुर्बार्हस्पत्य:।\n\n इन्द्र: । त्रिष्टुप् ,१- ६ अनुष्टुप् , ७- ९ [ ८ वा ] विराट् ।\n\nयो र॑यिवो र॒यिंत॑मो॒ यो द्यु॒म्नैर्द्यु॒म्नव॑त्तमः । सोम॑: सु॒तः स इ॑न्द्र॒ तेऽस्ति॑ स्वधापते॒ मद॑: ॥१॥\n\nयः श॒ग्मस्तु॑विशग्म ते रा॒यो दा॒मा म॑ती॒नाम् । सोम॑: सु॒तः स इ॑न्द्र॒ तेऽस्ति॑ स्वधापते॒ मद॑: ॥२॥\n\nयेन॑ वृ॒द्धो न शव॑सा तु॒रो न स्वाभि॑रू॒तिभि॑: । सोम॑: सु॒तः स इ॑न्द्र॒ तेऽस्ति॑ स्वधापते॒ मद॑: ॥३॥\n\nत्यमु॑ वो॒ अप्र॑हणं गृणी॒षे शव॑स॒स्पति॑म् । इन्द्रं॑ विश्वा॒साहं॒ नरं॒ मंहि॑ष्ठं वि॒श्वच॑र्षणिम् ॥४॥\n\nयं व॒र्धय॒न्तीद्गिर॒: पतिं॑ तु॒रस्य॒ राध॑सः । तमिन्न्व॑स्य॒ रोद॑सी दे॒वी शुष्मं॑ सपर्यतः ॥५॥\n\nतद्व॑ उ॒क्थस्य॑ ब॒र्हणेन्द्रा॑योपस्तृणी॒षणि॑ । विपो॒ न यस्यो॒तयो॒ वि यद्रोह॑न्ति स॒क्षित॑: ॥६॥\n\nअवि॑द॒द्दक्षं॑ मि॒त्रो नवी॑यान्पपा॒नो दे॒वेभ्यो॒ वस्यो॑ अचैत् ।\n\nस॒स॒वान्त्स्तौ॒लाभि॑र्धौ॒तरी॑भिरुरु॒ष्या पा॒युर॑भव॒त्सखि॑भ्यः ॥७॥\n\nऋ॒तस्य॑ प॒थि वे॒धा अ॑पायि श्रि॒ये मनां॑सि दे॒वासो॑ अक्रन् ।\n\nदधा॑नो॒ नाम॑ म॒हो वचो॑भि॒र्वपु॑र्दृ॒शये॑ वे॒न्यो व्या॑वः ॥८॥\n\nद्यु॒मत्त॑मं॒ दक्षं॑ धेह्य॒स्मे सेधा॒ जना॑नां पू॒र्वीररा॑तीः ।\n\n वर्षी॑यो॒ वय॑: कृणुहि॒ शची॑भि॒र्धन॑स्य सा॒ताव॒स्माँ अ॑विड्ढि ॥९॥\n\nइन्द्र॒ तुभ्य॒मिन्म॑घवन्नभूम व॒यं दा॒त्रे ह॑रिवो॒ मा वि वे॑नः ।\n\nनकि॑रा॒पिर्द॑दृशे मर्त्य॒त्रा किम॒ङ्ग र॑ध्र॒चोद॑नं त्वाहुः ॥१०॥\n\nमा जस्व॑ने वृषभ नो ररीथा॒ मा ते॑ रे॒वत॑: स॒ख्ये रि॑षाम ।\n\nपू॒र्वीष्ट॑ इन्द्र नि॒ष्षिधो॒ जने॑षु ज॒ह्यसु॑ष्वी॒न्प्र वृ॒हापृ॑णतः ॥११॥\n\nउद॒भ्राणी॑व स्त॒नय॑न्निय॒र्तीन्द्रो॒ राधां॒स्यश्व्या॑नि॒ गव्या॑ ।\n\nत्वम॑सि प्र॒दिव॑: का॒रुधा॑या॒ मा त्वा॑दा॒मान॒ आ द॑भन्म॒घोन॑: ॥१२॥\n\nअध्व॑र्यो वीर॒ प्र म॒हे सु॒ताना॒मिन्द्रा॑य भर॒ स ह्य॑स्य॒ राजा॑ ।\n\nयः पू॒र्व्याभि॑रु॒त नूत॑नाभिर्गी॒र्भिर्वा॑वृ॒धे गृ॑ण॒तामृषी॑णाम् ॥१३॥\n\nअ॒स्य मदे॑ पु॒रु वर्पां॑सि वि॒द्वानिन्द्रो॑ वृ॒त्राण्य॑प्र॒ती ज॑घान ।\n\nतमु॒ प्र हो॑षि॒ मधु॑मन्तमस्मै॒ सोमं॑ वी॒राय॑ शि॒प्रिणे॒ पिब॑ध्यै ॥१४॥\n\nपाता॑ सु॒तमिन्द्रो॑ अस्तु॒ सोमं॒ हन्ता॑ वृ॒त्रं वज्रे॑ण मन्दसा॒नः ।\n\nगन्ता॑ य॒ज्ञं प॑रा॒वत॑श्चि॒दच्छा॒ वसु॑र्धी॒नाम॑वि॒ता का॒रुधा॑याः ॥१५॥\n\nइ॒दं त्यत्पात्र॑मिन्द्र॒पान॒मिन्द्र॑स्य प्रि॒यम॒मृत॑मपायि ।\n\nमत्स॒द्यथा॑ सौमन॒साय॑ दे॒वं व्य१स्मद्द्वेषो॑ यु॒यव॒द्व्यंह॑: ॥१६॥\n\nए॒ना म॑न्दा॒नो ज॒हि शू॑र॒ शत्रू॑ञ्जा॒मिमजा॑मिं मघवन्न॒मित्रा॑न् ।\n\nअ॒भि॒षे॒णाँ अ॒भ्या॒३देदि॑शाना॒न्परा॑च इन्द्र॒ प्र मृ॑णा ज॒ही च॑ ॥१७॥\n\nआ॒सु ष्मा॑ णो मघवन्निन्द्र पृ॒त्स्व१स्मभ्यं॒ महि॒ वरि॑वः सु॒गं क॑: ।\n\nअ॒पां तो॒कस्य॒ तन॑यस्य जे॒ष इन्द्र॑ सू॒रीन्कृ॑णु॒हि स्मा॑ नो अ॒र्धम् ॥१८॥\n\nआ त्वा॒ हर॑यो॒ वृष॑णो युजा॒ना वृष॑रथासो॒ वृष॑रश्म॒योऽत्या॑: ।\n\nअ॒स्म॒त्राञ्चो॒ वृष॑णो वज्र॒वाहो॒ वृष्णे॒ मदा॑य सु॒युजो॑ वहन्तु ॥१९॥\n\nआ ते॑ वृष॒न्वृष॑णो॒ द्रोण॑मस्थुर्घृत॒प्रुषो॒ नोर्मयो॒ मद॑न्तः ।\n\nइन्द्र॒ प्र तुभ्यं॒ वृष॑भिः सु॒तानां॒ वृष्णे॑ भरन्ति वृष॒भाय॒ सोम॑म् ॥२०॥\n\nवृषा॑सि दि॒वो वृ॑ष॒भः पृ॑थि॒व्या वृषा॒ सिन्धू॑नां वृष॒भः स्तिया॑नाम् ।\n\nवृष्णे॑ त॒ इन्दु॑र्वृषभ पीपाय स्वा॒दू रसो॑ मधु॒पेयो॒ वरा॑य ॥२१॥\n\nअ॒यं दे॒वः सह॑सा॒ जाय॑मान॒ इन्द्रे॑ण यु॒जा प॒णिम॑स्तभायत् ।\n\nअ॒यं स्वस्य॑ पि॒तुरायु॑धा॒नीन्दु॑रमुष्णा॒दशि॑वस्य मा॒याः ॥२२॥\n\nअ॒यम॑कृणोदु॒षस॑: सु॒पत्नी॑र॒यं सूर्ये॑ अदधा॒ज्ज्योति॑र॒न्तः ।\n\nअ॒यं त्रि॒धातु॑ दि॒वि रो॑च॒नेष॒॑ त्रि॒तेषु॑ विन्दद॒मृतं॒ निगू॑ळ्हम् ॥२३॥\n\nअ॒यं द्यावा॑पृथि॒वी वि ष्क॑भायद॒यं रथ॑मयुनक्स॒प्तर॑श्मिम् ।\n\nअ॒यं गोषु॒ शच्या॑ प॒क्वम॒न्तः सोमो॑ दाधार॒ दश॑यन्त्र॒मुत्स॑म् ॥२४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 45, + "text": "३३ शंयुर्बार्हस्पत्य:। इन्द्र:, ३१-३३ बृबुस्तक्षा । गायत्री, २९ अतिनिचृत, ३१ पादनिचृत, ३३ अनुष्टुप् ।\n\nय आन॑यत्परा॒वत॒: सुनी॑ती तु॒र्वशं॒ यदु॑म् । इन्द्र॒: स नो॒ युवा॒ सखा॑ ॥१॥\n\nअ॒वि॒प्रे चि॒द्वयो॒ दध॑दना॒शुना॑ चि॒दर्व॑ता । इन्द्रो॒ जेता॑ हि॒तं धन॑म् ॥२॥\n\nम॒हीर॑स्य॒ प्रणी॑तयः पू॒र्वीरु॒त प्रश॑स्तयः । नास्य॑ क्षीयन्त ऊ॒तय॑: ॥३॥\n\nसखा॑यो॒ ब्रह्म॑वाह॒सेऽर्च॑त॒ प्र च॑ गायत । स हि न॒: प्रम॑तिर्म॒ही ॥४॥\n\nत्वमेक॑स्य वृत्रहन्नवि॒ता द्वयो॑रसि । उ॒तेदृशे॒ यथा॑ व॒यम् ॥५॥\n\nनय॒सीद्वति॒ द्विष॑: कृ॒णोष्यु॑क्थशं॒सिन॑: । नृभि॑: सु॒वीर॑ उच्यसे ॥६॥\n\nब्र॒ह्माणं॒ ब्रह्म॑वाहसं गी॒र्भिः सखा॑यमृ॒ग्मिय॑म् । गां न दो॒हसे॑ हुवे ॥७॥\n\nयस्य॒ विश्वा॑नि॒ हस्त॑योरू॒चुर्वसू॑नि॒ नि द्वि॒ता । वी॒रस्य॑ पृतना॒षह॑: ॥८॥\n\nवि दृ॒ळ्हानि॑ चिदद्रिवो॒ जना॑नां शचीपते । वृ॒ह मा॒या अ॑नानत ॥९॥\n\nतमु॑ त्वा सत्य सोमपा॒ इन्द्र॑ वाजानां पते । अहू॑महि श्रव॒स्यव॑: ॥१०॥\n\nतमु॑ त्वा॒ यः पु॒रासि॑थ॒ यो वा॑ नू॒नं हि॒ते धने॑ । हव्य॒: स श्रु॑धी॒ हव॑म् ॥११॥\n\nधी॒भिरर्व॑द्भि॒रर्व॑तो॒ वाजाँ॑ इन्द्र श्र॒वाय्या॑न् । त्वया॑ जेष्म हि॒तं धन॑म् ॥१२॥\n\nअभू॑रु वीर गिर्वणो म॒हाँ इ॑न्द्र॒ धने॑ हि॒ते । भरे॑ वितन्त॒साय्य॑: ॥१३॥\n\nया त॑ ऊ॒तिर॑मित्रहन्म॒क्षूज॑वस्त॒मास॑ति । तया॑ नो हिनुही॒ रथ॑म् ॥१४॥\n\nस रथे॑न र॒थीत॑मो॒ऽस्माके॑नाभि॒युग्व॑ना । जेषि॑ जिष्णो हि॒तं धन॑म् ॥१५॥\n\nय एक॒ इत्तमु॑ ष्टुहि कृष्टी॒नां विच॑र्षणिः । पति॑र्ज॒ज्ञे वृष॑क्रतुः ॥१६॥\n\nयो गृ॑ण॒तामिदासि॑था॒ऽऽपिरू॒ती शि॒वः सखा॑ । स त्वं न॑ इन्द्र मृळय ॥१७॥\n\nधि॒ष्व वज्रं॒ गभ॑स्त्यो रक्षो॒हत्या॑य वज्रिवः । सा॒स॒ही॒ष्ठा अ॒भि स्पृध॑: ॥१८॥\n\nप्र॒त्नं र॑यी॒णां युजं॒ सखा॑यं कीरि॒चोद॑नम् । ब्रह्म॑वाहस्तमं हुवे ॥१९॥\n\nस हि विश्वा॑नि॒ पार्थि॑वाँ॒ एको॒ वसू॑नि॒ पत्य॑ते । गिर्व॑णस्तमो॒ अध्रि॑गुः ॥२०॥\n\nस नो॑ नि॒युद्भि॒रा पृ॑ण॒ कामं॒ वाजे॑भिर॒श्विभि॑: । गोम॑द्भिर्गोपते धृ॒षत् ॥२१॥\n\nतद्वो॑ गाय सु॒ते सचा॑ पुरुहू॒ताय॒ सत्व॑ने । शं यद्गवे॒ न शा॒किने॑ ॥२२॥\n\nन घा॒ वसु॒र्नि य॑मते दा॒नं वाज॑स्य॒ गोम॑तः । यत्सी॒मुप॒ श्रव॒द्गिर॑: ॥२३॥\n\nकु॒वित्स॑स्य॒ प्र हि व्र॒जं गोम॑न्तं दस्यु॒हा गम॑त् । शची॑भि॒रप॑ नो वरत् ॥२४॥\n\nइ॒मा उ॑ त्वा शतक्रतो॒ऽभि प्र णो॑नुवु॒र्गिर॑: । इन्द्र॑ व॒त्सं न मा॒तर॑: ॥२५॥\n\nदू॒णाशं॑ स॒ख्यं तव॒ गौर॑सि वीर गव्य॒ते । अश्वो॑ अश्वाय॒ते भ॑व ॥२६॥\n\nस म॑न्दस्वा॒ ह्यन्ध॑सो॒ राध॑से त॒न्वा॑ म॒हे । न स्तो॒तारं॑ नि॒दे क॑रः ॥२७॥\n\nइ॒मा उ॑ त्वा सु॒तेसु॑ते॒ नक्ष॑न्ते गिर्वणो॒ गिर॑: । व॒त्सं गावो॒ न धे॒नव॑: ॥२८॥\n\nपु॒रू॒तमं॑ पुरू॒णां स्तो॑तॄ॒णां विवा॑चि । वाजे॑भिर्वाजय॒ताम् ॥२९॥\n\nअ॒स्माक॑मिन्द्र भूतु ते॒ स्तोमो॒ वाहि॑ष्ठो॒ अन्त॑मः । अ॒स्मान्रा॒ये म॒हे हि॑नु ॥३०॥\n\nअधि॑ बृ॒बुः प॑णी॒नां वर्षि॑ष्ठे मू॒र्धन्न॑स्थात् । उ॒रुः कक्षो॒ न गा॒ङ्ग्यः ॥३१॥\n\nयस्य॑ वा॒योरि॑व द्र॒वद्भ॒द्रा रा॒तिः स॑ह॒स्रिणी॑ । स॒द्यो दा॒नाय॒ मंह॑ते ॥३२॥\n\nतत्सु नो॒ विश्वे॑ अ॒र्य आ सदा॑ गृणन्ति का॒रव॑: । बृ॒बुं स॑हस्र॒दात॑मं सू॒रिं स॑हस्र॒सात॑मम् ॥३३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 46, + "text": "१४ शंयुर्बार्हस्पत्य:। इन्द्र: प्रगाथ: [= विषमा बृहती, समा सतोबृहती ] ।\n\nत्वामिद्धि हवा॑महे सा॒ता वाज॑स्य का॒रव॑: ।\n\nत्वां वृ॒त्रेष्वि॑न्द्र॒ सत्प॑तिं॒ नर॒स्त्वां काष्ठा॒स्वर्व॑तः ॥१॥\n\nस त्वं न॑श्चित्र वज्रहस्त धृष्णु॒या म॒हः स्त॑वा॒नो अ॑द्रिवः ।\n\nगामश्वं॑ र॒थ्य॑मिन्द्र॒ सं कि॑र स॒त्रा वाजं॒ न जि॒ग्युषे॑ ॥२॥\n\nयः स॑त्रा॒हा विच॑र्षणि॒रिन्द्रं॒ तं हू॑महे व॒यम् ।\n\nसह॑स्रमुष्क॒ तुवि॑नृम्ण॒ सत्प॑ते॒ भवा॑ स॒मत्सु॑ नो वृ॒धे ॥३॥\n\nबाध॑से॒ जना॑न्वृष॒भेव॑ म॒न्युना॒ घृषौ॑ मी॒ळ्ह ऋ॑चीषम ।\n\nअ॒स्माकं॑ बोध्यवि॒ता म॑हाध॒ने त॒नूष्व॒प्सु सूर्ये॑ ॥४॥\n\nइन्द्र॒ ज्येष्ठं॑ न॒ आ भ॑रँ॒ ओजि॑ष्ठं॒ पपु॑रि॒ श्रव॑: ।\n\n येने॒मे चि॑त्र वज्रहस्त॒ रोद॑सी॒ ओभे सु॑शिप्र॒ प्राः ॥५॥\n\nत्वामु॒ग्रमव॑से चर्षणी॒सहं॒ राज॑न्दे॒वेषु॑ हूमहे ।\n\nविश्वा॒ सु नो॑ विथु॒रा पि॑ब्द॒ना व॑सो॒ऽमित्रा॑न्त्सु॒षहा॑न्कृधि ॥६॥\n\nयदि॑न्द्र॒ नाहु॑षी॒ष्वाँ ओजो॑ नृ॒म्णं च॑ कृ॒ष्टिषु॑ ।\n\nयद्वा॒ पञ्च॑ क्षिती॒नां द्यु॒म्नमा भ॑र स॒त्रा विश्वा॑नि॒ पौंस्या॑ ॥७॥\n\nयद्वा॑ तृ॒क्षौ म॑घवन्द्रु॒ह्यावा जने॒ यत्पू॒रौ कच्च॒ वृष्ण्य॑म् ।\n\nअ॒स्मभ्यं॒ तद्रि॑रीहि॒ सं नृ॒षाह्ये॒ऽमित्रा॑न्पृ॒त्सु तु॒र्वणे॑ ॥८॥\n\nइन्द्र॑ त्रि॒धातु॑ शर॒णं त्रि॒वरू॑थं स्वस्ति॒मत् ।\n\nछ॒र्दिर्य॑च्छ म॒घव॑द्भ्यश्च॒ मह्यं॑ च या॒वया॑ दि॒द्युमे॑भ्यः ॥९॥\n\nये ग॑व्य॒ता मन॑सा॒ शत्रु॑माद॒भुर॑भिप्र॒घ्नन्ति॑ धृष्णु॒या ।\n\nअध॑ स्मा नो मघवन्निन्द्र गिर्वणस्तनू॒पा अन्त॑मो भव ॥१०॥\n\nअध॑ स्मा नो वृ॒धे भ॒वेन्द्र॑ ना॒यम॑वा यु॒धि ।\n\nयद॒न्तरि॑क्षे प॒तय॑न्ति प॒र्णिनो॑ दि॒द्यव॑स्ति॒ग्ममू॑र्धानः ॥११॥\n\nयत्र॒ शूरा॑सस्त॒न्वो॑ वितन्व॒ते प्रि॒या शर्म॑ पितॄ॒णाम् ।\n\nअध॑ स्मा यच्छ त॒न्वे॒३ तने॑ च छ॒र्दिर॒चित्तं॑ या॒वय॒ द्वेष॑: ॥१२॥\n\nयदि॑न्द्र॒ सर्गे॒ अर्व॑तश्चो॒दया॑से महाध॒ने ।\n\nअ॒स॒म॒ने अध्व॑नि वृजि॒ने प॒थि श्ये॒नाँ इ॑व श्रवस्य॒तः ॥१३॥\n\nसिन्धूँ॑रिव प्रव॒ण आ॑शु॒या य॒तो यदि॒ क्लोश॒मनु॒ ष्वणि॑ ।\n\nआ ये वयो॒ न वर्वृ॑त॒त्यामि॑षि गृभी॒ता बा॒ह्वोर्गवि॑ ॥१४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 47, + "text": "३१ गर्गो भारद्वाज: । इंद्र:, १–५ सोम:, २० देव–भूमि-बृहस्पतीन्द्रा,२२- २५ सार्ञ्जय: प्रस्तोक: [ दानस्तुति: ], २६–२८ रथ:, २९ -३० दुंदुभि:, ३१ दुंदुभीन्द्रौ । त्रिष्टुप् ; १९ बृहती, २३ अनुष्टुप् , २४ गायत्री , २५ द्विपदा त्रिष्टुप् , २७ जगती ।\n\nस्वा॒दुष्किला॒यं मधु॑माँ उ॒तायं ती॒व्रः किला॒यं रस॑वाँ उ॒तायम् ।\n\nउ॒तो न्व१स्य प॑पि॒वांस॒मिन्द्रं॒ न कश्च॒न स॑हत आह॒वेषु॑ ॥१॥\n\nअ॒यं स्वा॒दुरि॒ह मदि॑ष्ठ आस॒ यस्येन्द्रो॑ वृत्र॒हत्ये॑ म॒माद॑ ।\n\nपु॒रूणि॒ यश्च्यौ॒त्ना शम्ब॑रस्य॒ वि न॑व॒तिं नव॑ च दे॒ह्यो॒३ हन् ॥२॥\n\nअ॒यं मे॑ पी॒त उदि॑यर्ति॒ वाच॑म॒यं म॑नी॒षामु॑श॒तीम॑जीगः ।\n\nअ॒यं षळु॒र्वीर॑मिमीत॒ धीरो॒ न याभ्यो॒ भुव॑नं॒ कच्च॒नारे ॥३॥\n\nअ॒यं स यो व॑रि॒माणं॑ पृथि॒व्या व॒र्ष्माणं॑ दि॒वो अकृ॑णोद॒यं सः ।\n\nअ॒यं पी॒यूषं॑ ति॒सृषु॑ प्र॒वत्सु॒ सोमो॑ दाधारो॒र्व१न्तरि॑क्षम् ॥४॥\n\nअ॒यं वि॑दच्चित्र॒दृशी॑क॒मर्ण॑: शु॒क्रस॑द्मनामु॒षसा॒मनी॑के ।\n\nअ॒यं म॒हान्म॑ह॒ता स्कम्भ॑ने॒नोद्द्याम॑स्तभ्नाद्वृष॒भो म॒रुत्वा॑न् ॥५॥\n\nधृ॒षत्पि॑ब क॒लशे॒ सोम॑मिन्द्र वृत्र॒हा शू॑र सम॒रे वसू॑नाम् ।\n\nमाध्यं॑दिने॒ सव॑न॒ आ वृ॑षस्व रयि॒स्थानो॑ र॒यिम॒स्मासु॑ धेहि ॥६॥\n\nइन्द्र॒ प्र ण॑: पुरए॒तेव॑ पश्य॒ प्र नो॑ नय प्रत॒रं वस्यो॒ अच्छ॑ ।\n\nभवा॑ सुपा॒रो अ॑तिपार॒यो नो॒ भवा॒ सुनी॑तिरु॒त वा॒मनी॑तिः ॥७॥\n\nउ॒रुं नो॑ लो॒कमनु॑ नेषि वि॒द्वान्त्स्व॑र्व॒ज्ज्योति॒रभ॑यं स्व॒स्ति ।\n\nऋ॒ष्वा त॑ इन्द्र॒ स्थवि॑रस्य बा॒हू उप॑ स्थेयाम शर॒णा बृ॒हन्ता॑ ॥८॥\n\nवरि॑ष्ठे न इन्द्र व॒न्धुरे॑ धा॒ वहि॑ष्ठयोः शताव॒न्नश्व॑यो॒रा ।\n\nइष॒मा व॑क्षी॒षां वर्षि॑ष्ठां॒ मा न॑स्तारीन्मघव॒न्रायो॑ अ॒र्यः ॥९॥\n\nइन्द्र॑ मृ॒ळ मह्यं॑ जी॒वातु॑मिच्छ चो॒दय॒ धिय॒मय॑सो॒ न धारा॑म् ।\n\nयत्किं चा॒हं त्वा॒युरि॒दं वदा॑मि॒ तज्जु॑षस्व कृ॒धि मा॑ दे॒वव॑न्तम् ॥१०॥\n\nत्रा॒तार॒मिन्द्र॑मवि॒तार॒मिन्द्रं॒ हवे॑हवे सु॒हवं॒ शूर॒मिन्द्र॑म् ।\n\nह्वया॑मि श॒क्रं पु॑रुहू॒तमिन्द्रं॑ स्व॒स्ति नो॑ म॒घवा॑ धा॒त्विन्द्र॑: ॥११॥\n\nइन्द्र॑: सु॒त्रामा॒ स्ववाँ॒ अवो॑भिः सुमृळी॒को भ॑वतु वि॒श्ववे॑दाः ।\n\nबाध॑तां॒ द्वेषो॒ अभ॑यं कृणोतु सु॒वीर्य॑स्य॒ पत॑यः स्याम ॥१२॥\n\nतस्य॑ व॒यं सु॑म॒तौ य॒ज्ञिय॒स्याऽपि॑ भ॒द्रे सौ॑मन॒से स्या॑म ।\n\nस सु॒त्रामा॒ स्ववाँ॒ इन्द्रो॑ अ॒स्मे आ॒राच्चि॒द्द्वेष॑: सनु॒तर्यु॑योतु ॥१३॥\n\nअव॒ त्वे इ॑न्द्र प्र॒वतो॒ नोर्मिर्गिरो॒ ब्रह्मा॑णि नि॒युतो॑ धवन्ते ।\n\nउ॒रू न राध॒: सव॑ना पु॒रूण्य॒पो गा व॑ज्रिन्युवसे॒ समिन्दू॑न् ॥१४॥\n\nक ईं॑ स्तव॒त्कः पृ॑णा॒त्को य॑जाते॒ यदु॒ग्रमिन्म॒घवा॑ वि॒श्वहावे॑त् ।\n\nपादा॑विव प्र॒हर॑न्न॒न्यम॑न्यं कृ॒णोति॒ पूर्व॒मप॑रं॒ शची॑भिः ॥१५॥\n\nशृ॒ण्वे वी॒र उ॒ग्रमु॑ग्रं दमा॒यन्न॒न्यम॑न्यमतिनेनी॒यमा॑नः ।\n\nए॒ध॒मा॒न॒द्विळु॒भय॑स्य॒ राजा॑ चोष्कू॒यते॒ विश॒ इन्द्रो॑ मनु॒ष्या॑न् ॥१६॥\n\nपरा॒ पूर्वे॑षां स॒ख्या वृ॑णक्ति वि॒तर्तु॑राणो॒ अप॑रेभिरेति ।\n\nअना॑नुभूतीरवधून्वा॒नः पू॒र्वीरिन्द्र॑: श॒रद॑स्तर्तरीति ॥१७॥\n\nरू॒पंरू॑पं॒ प्रति॑रूपो बभूव॒ तद॑स्य रू॒पं प्र॑ति॒चक्ष॑णाय ।\n\nइन्द्रो॑ मा॒याभि॑: पुरु॒रूप॑ ईयते यु॒क्ता ह्य॑स्य॒ हर॑यः श॒ता दश॑ ॥१८॥\n\nयु॒जा॒नो ह॒रिता॒ रथे॒ भूरि॒ त्वष्टे॒ह रा॑जति ।\n\nको वि॒श्वाहा॑ द्विष॒तः पक्ष॑ आसत उ॒तासी॑नेषु सू॒रिषु॑ ॥१९॥\n\nअ॒ग॒व्यू॒ति क्षेत्र॒माग॑न्म देवा उ॒र्वी स॒ती भूमि॑रंहूर॒णाभू॑त् ।\n\nबृह॑स्पते॒ प्र चि॑कित्सा॒ गवि॑ष्टावि॒त्था स॒ते ज॑रि॒त्र इ॑न्द्र॒ पन्था॑म् ॥२०॥\n\nदि॒वेदि॑वे स॒दृशी॑र॒न्यमर्धं॑ कृ॒ष्णा अ॑सेध॒दप॒ सद्म॑नो॒ जाः ।\n\nअह॑न्दा॒सा वृ॑ष॒भो व॑स्न॒यन्तो॒दव्र॑जे व॒र्चिनं॒ शम्ब॑रं च ॥२१॥\n\nप्र॒स्तो॒क इन्नु राध॑सस्त इन्द्र॒ दश॒ कोश॑यी॒र्दश॑ वा॒जिनो॑ऽदात् ।\n\nदिवो॑दासादतिथि॒ग्वस्य॒ राध॑: शाम्ब॒रं वसु॒ प्रत्य॑ग्रभीष्म ॥२२॥\n\nदशाश्वा॒न्दश॒ कोशा॒न्दश॒ वस्त्राधि॑भोजना । दशो॑ हिरण्यपि॒ण्डान्दिवो॑दासादसानिषम् ॥२३॥\n\nदश॒ रथा॒न्प्रष्टि॑मतः श॒तं गा अथ॑र्वभ्यः । अ॒श्व॒थः पा॒यवे॑ऽदात् ॥२४॥\n\nमहि॒ राधो॑ वि॒श्वज॑न्यं॒ दधा॑नान्भ॒रद्वा॑जान्त्सार्ञ्ज॒यो अ॒भ्य॑यष्ट ॥२५॥\n\nवन॑स्पते वी॒ड्व॑ङ्गो॒ हि भू॒या अ॒स्मत्स॑खा प्र॒तर॑णः सु॒वीर॑: ।\n\nगोभि॒: सन॑द्धो असि वी॒ळय॑स्वाऽऽस्था॒ता ते॑ जयतु॒ जेत्वा॑नि ॥२६॥\n\nदि॒वस्पृ॑थि॒व्याः पर्योज॒ उद्भृ॑तं॒ वन॒स्पति॑भ्य॒: पर्याभृ॑तं॒ सह॑: ।\n\nअ॒पामो॒ज्मानं॒ परि॒ गोभि॒रावृ॑त॒मिन्द्र॑स्य॒ वज्रं॑ ह॒विषा॒ रथं॑ यज ॥२७॥\n\nइन्द्र॑स्य॒ वज्रो॑ म॒रुता॒मनी॑कं मि॒त्रस्य॒ गर्भो॒ वरु॑णस्य॒ नाभि॑: ।\n\n सेमां नो॑ ह॒व्यदा॑तिं जुषा॒णो देव॑ रथ॒ प्रति॑ ह॒व्या गृ॑भाय ॥२८॥\n\nउप॑ श्वासय पृथि॒वीमु॒त द्यां पु॑रु॒त्रा ते॑ मनुतां॒ विष्ठि॑तं॒ जग॑त् ।\n\nस दु॑न्दुभे स॒जूरिन्द्रे॑ण दे॒वैर्दू॒राद्दवी॑यो॒ अप॑ सेध॒ शत्रू॑न् ॥२९॥\n\nआ क्र॑न्दय॒ बल॒मोजो॑ न॒ आ धा॒ निः ष्ट॑निहि दुरि॒ता बाध॑मानः ।\n\nअप॑ प्रोथ दुन्दुभे दु॒च्छुना॑ इ॒त इन्द्र॑स्य मु॒ष्टिर॑सि वी॒ळय॑स्व ॥३०॥\n\nआमूर॑ज प्र॒त्याव॑र्तये॒माः के॑तु॒मद्दु॑न्दु॒भिर्वा॑वदीति ।\n\nसमश्व॑पर्णा॒श्चर॑न्ति नो॒ नरो॒ऽस्माक॑मिन्द्र र॒थिनो॑ जयन्तु ॥३१॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 48, + "text": "२२ शंयुर्बार्हस्पत्य: [तृणपाणि:] ।१-१०अग्नि:; ११- १५, २० – २१ मरुत: [ १३-१५ लिंगोक्ता वा ], १६-१९ पूषा, २२ द्यावाभूमी वा पृश्निर्वा । प्रगाथ:; =[ १,३ बृहती; २, ४ सतोबृहती; ५ बृहती, ६ महासतोबृहती; ७ महाबृहती, ८ महासतोबृहती; ९ बृहती, १० सतोबृहती; ११ ककुप् , १२ सतोबृहती ], १३ पुरउष्णिक् ,१४ बृहती, १५ अतिजगती, १६ ककुप् , १७ सतोबृहती, १८ पुरउष्णिक्, १९-२० बृहती , २१ महाबृहती यवमध्या, २२ अनुष्टुप् ।\n\nय॒ज्ञाय॑ज्ञा वो अ॒ग्नये॑ गि॒रागि॑रा च॒ दक्ष॑से । प्रप्र॑ व॒यम॒मृतं॑ जा॒तवे॑दसं प्रि॒यं मि॒त्रं न शं॑सिषम् ॥१\n\nऊ॒र्जो नपा॑तं॒ स हि॒नायम॑स्म॒युर्दाशे॑म ह॒व्यदा॑तये । भुव॒द्वाजे॑ष्ववि॒ता भुव॑द्वृ॒ध उ॒त त्रा॒ता त॒नूना॑म् ॥२\n\nवृषा॒ ह्य॑ग्ने अ॒जरो॑ म॒हान्वि॒भास्य॒र्चिषा॑ । अज॑स्रेण शो॒चिषा॒ शोशु॑चच्छुचे सुदी॒तिभि॒: सु दी॑दिहि ॥३\n\nम॒हो दे॒वान्यज॑सि॒ यक्ष्या॑नु॒षक्तव॒ क्रत्वो॒त दं॒सना॑ । अ॒र्वाच॑: सीं कृणुह्य॒ग्नेऽव॑से॒ रास्व॒ वाजो॒त वं॑स्व ॥४\n\nयमापो॒ अद्र॑यो॒ वना॒ गर्भ॑मृ॒तस्य॒ पिप्र॑ति । सह॑सा॒ यो म॑थि॒तो जाय॑ते॒ नृभि॑: पृथि॒व्या अधि॒ सान॑वि ॥५\n\nआ यः प॒प्रौ भा॒नुना॒ रोद॑सी उ॒भे धू॒मेन॑ धावते दि॒वि । ति॒रस्तमो॑ ददृश॒ ऊर्म्या॒स्वा श्या॒वास्व॑रु॒षो वृषा श्या॒वा अ॑रु॒षो वृषा॑ ॥६\n\nबृ॒हद्भि॑रग्ने अ॒र्चिभि॑: शु॒क्रेण॑ देव शो॒चिषा॑ । भ॒रद्वा॑जे समिधा॒नो य॑विष्ठ्य रे॒वन्न॑: शुक्र दीदिहि द्यु॒मत्पा॑वक दीदिहि ॥७\n\nविश्वा॑सां गृ॒हप॑तिर्वि॒शाम॑सि॒ त्वम॑ग्ने॒ मानु॑षीणाम् । श॒तं पू॒र्भिर्य॑विष्ठ पा॒ह्यंह॑सः समे॒द्धारं॑ श॒तं हिमा॑: स्तो॒तृभ्यो॒ ये च॒ दद॑ति ॥८\n\nत्वं न॑श्चि॒त्र ऊ॒त्या वसो॒ राधां॑सि चोदय । अ॒स्य रा॒यस्त्वम॑ग्ने र॒थीर॑सि वि॒दा गा॒धं तु॒चे तु न॑: ॥९\n\nपर्षि॑ तो॒कं तन॑यं प॒र्तृभि॒ष्ट्वमद॑ब्धै॒रप्र॑युत्वभिः । अग्ने॒ हेळां॑सि॒ दैव्या॑ युयोधि॒ नोऽदे॑वानि॒ ह्वरां॑सि च ॥१०\n\nआ स॑खायः सब॒र्दुघां॑ धे॒नुम॑जध्व॒मुप॒ नव्य॑सा॒ वच॑: । सृ॒जध्व॒मन॑पस्फुराम् ॥११\n\nया शर्धा॑य॒ मारु॑ताय॒ स्वभा॑नवे॒ श्रवोऽमृ॑त्यु॒ धुक्ष॑त । या मृ॑ळी॒के म॒रुतां॑ तु॒राणां॒ या सु॒म्नैरे॑व॒याव॑री ॥१२\n\nभ॒रद्वा॑जा॒याव॑ धुक्षत द्वि॒ता । धे॒नुं च॑ वि॒श्वदो॑हस॒मिषं॑ च वि॒श्वभो॑जसम् ॥१३\n\nतं व॒ इन्द्रं॒ न सु॒क्रतुं॒ वरु॑णमिव मा॒यिन॑म् । अ॒र्य॒मणं॒ न म॒न्द्रं सृ॒प्रभो॑जसं॒ विष्णुं॒ न स्तु॑ष आ॒दिशे॑ ॥१४\n\nत्वे॒षं शर्धो॒ न मारु॑तं तुवि॒ष्वण्य॑न॒र्वाणं॑ पू॒षणं॒ सं यथा॑ श॒ता । सं स॒हस्रा॒ कारि॑षच्चर्ष॒णिभ्य॒ आँ आ॒विर्गू॒ळ्हा वसू॑ करत्सु॒वेदा॑ नो॒ वसू॑ करत् ॥१५\n\nआ मा॑ पूष॒न्नुप॑ द्रव॒ शंसि॑षं॒ नु ते॑ अपिक॒र्ण आ॑घृणे । अ॒घा अ॒र्यो अरा॑तयः ॥१६\n\nमा का॑क॒म्बीर॒मुद्वृ॑हो॒ वन॒स्पति॒मश॑स्ती॒र्वि हि नीन॑शः । मोत सूरो॒ अह॑ ए॒वा च॒न ग्री॒वा आ॒दध॑ते॒ वेः ॥१७\n\nदृते॑रिव तेऽवृ॒कम॑स्तु स॒ख्यम् । अच्छि॑द्रस्य दध॒न्वत॒: सुपू॑र्णस्य दध॒न्वत॑: ॥१८\n\nप॒रो हि मर्त्यै॒रसि॑ स॒मो दे॒वैरु॒त श्रि॒या । अ॒भि ख्य॑: पूष॒न्पृत॑नासु न॒स्त्वमवा॑ नू॒नं यथा॑ पु॒रा ॥१९\n\nवा॒मी वा॒मस्य॑ धूतय॒: प्रणी॑तिरस्तु सू॒नृता॑ । दे॒वस्य॑ वा मरुतो॒ मर्त्य॑स्य वेजा॒नस्य॑ प्रयज्यवः ॥२०\n\nस॒द्यश्चि॒द्यस्य॑ चर्कृ॒तिः परि॒ द्यां दे॒वो नैति॒ सूर्य॑: । त्वे॒षं शवो॑ दधिरे॒ नाम॑ य॒ज्ञियं॑ म॒रुतो॑ वृत्र॒हं शवो॒ ज्येष्ठं॑ वृत्र॒हं शव॑: ॥२१\n\nस॒कृद्ध॒ द्यौर॑जायत स॒कृद्भूमि॑रजायत । पृश्न्या॑ दु॒ग्धं स॒कृत्पय॒स्तद॒न्यो नानु॑ जायते ॥२२" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 49, + "text": "१५ ऋजिश्वा भारद्वाज: । विश्वे देवा: ।त्रिष्टुप् , १५ शक्वरी ।\n\nस्तु॒षे जनं॑ सुव्र॒तं नव्य॑सीभिर्गी॒र्भिर्मि॒त्रावरु॑णा सुम्न॒यन्ता॑ ।\n\nत आ ग॑मन्तु॒ त इ॒ह श्रु॑वन्तु सुक्ष॒त्रासो॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॒ग्निः ॥१॥\n\nवि॒शोवि॑श॒ ईड्य॑मध्व॒रेष्वदृ॑प्तक्रतुमर॒तिं यु॑व॒त्योः ।\n\nदि॒वः शिशुं॒ सह॑सः सू॒नुम॒ग्निं य॒ज्ञस्य॑ के॒तुम॑रु॒षं यज॑ध्यै ॥२॥\n\nअ॒रु॒षस्य॑ दुहि॒तरा॒ विरू॑पे॒ स्तृभि॑र॒न्या पि॑पि॒शे सूरो॑ अ॒न्या ।\n\nमि॒थ॒स्तुरा॑ वि॒चर॑न्ती पाव॒के मन्म॑ श्रु॒तं न॑क्षत ऋ॒च्यमा॑ने ॥३॥\n\nप्र वा॒युमच्छा॑ बृह॒ती म॑नी॒षा बृ॒हद्र॑यिं वि॒श्ववा॑रं रथ॒प्राम् ।\n\nद्यु॒तद्या॑मा नि॒युत॒: पत्य॑मानः क॒विः क॒विमि॑यक्षसि प्रयज्यो ॥४॥\n\nस मे॒ वपु॑श्छदयद॒श्विनो॒र्यो रथो॑ वि॒रुक्मा॒न्मन॑सा युजा॒नः ।\n\nयेन॑ नरा नासत्येष॒यध्यै॑ व॒र्तिर्या॒थस्तन॑याय॒ त्मने॑ च ॥५॥\n\nपर्ज॑न्यवाता वृषभा पृथि॒व्याः पुरी॑षाणि जिन्वत॒मप्या॑नि ।\n\nसत्य॑श्रुतः कवयो॒ यस्य॑ गी॒र्भिर्जग॑तः स्थात॒र्जग॒दा कृ॑णुध्वम् ॥६॥\n\nपावी॑रवी क॒न्या॑ चि॒त्रायु॒: सर॑स्वती वी॒रप॑त्नी॒ धियं॑ धात् ।\n\nग्नाभि॒रच्छि॑द्रं शर॒णं स॒जोषा॑ दुरा॒धर्षं॑ गृण॒ते शर्म॑ यंसत् ॥७॥\n\nप॒थस्प॑थ॒: परि॑पतिं वच॒स्या कामे॑न कृ॒तो अ॒भ्या॑नळ॒र्कम् ।\n\nस नो॑ रासच्छु॒रुध॑श्च॒न्द्राग्रा॒ धियं॑धियं सीषधाति॒ प्र पू॒षा ॥८॥\n\nप्र॒थ॒म॒भाजं॑ य॒शसं॑ वयो॒धां सु॑पा॒णिं दे॒वं सु॒गभ॑स्ति॒मृभ्व॑म् ।\n\nहोता॑ यक्षद्यज॒तं प॒स्त्या॑नाम॒ग्निस्त्वष्टा॑रं सु॒हवं॑ वि॒भावा॑ ॥९॥\n\nभुव॑नस्य पि॒तरं॑ गी॒र्भिरा॒भी रु॒द्रं दिवा॑ व॒र्धया॑ रु॒द्रम॒क्तौ ।\n\nबृ॒हन्त॑मृ॒ष्वम॒जरं॑ सुषु॒म्नमृध॑ग्घुवेम क॒विने॑षि॒तास॑: ॥१०॥\n\nआ यु॑वानः कवयो यज्ञियासो॒ मरु॑तो ग॒न्त गृ॑ण॒तो व॑र॒स्याम् ।\n\nअ॒चि॒त्रं चि॒द्धि जिन्व॑था वृ॒धन्त॑ इ॒त्था नक्ष॑न्तो नरो अङ्गिर॒स्वत् ॥११॥\n\nप्र वी॒राय॒ प्र त॒वसे॑ तु॒रायाऽजा॑ यू॒थेव॑ पशु॒रक्षि॒रस्त॑म् ।\n\nस पि॑स्पृशति त॒न्वि॑ श्रु॒तस्य॒ स्तृभि॒र्न नाकं॑ वच॒नस्य॒ विप॑: ॥१२॥\n\nयो रजां॑सि विम॒मे पार्थि॑वानि॒ त्रिश्चि॒द्विष्णु॒र्मन॑वे बाधि॒ताय॑ ।\n\nतस्य॑ ते॒ शर्म॑न्नुपद॒द्यमा॑ने रा॒या म॑देम त॒न्वा॒३ तना॑ च ॥१३॥\n\nतन्नोऽहि॑र्बु॒ध्न्यो॑ अ॒द्भिर॒र्कैस्तत्पर्व॑त॒स्तत्स॑वि॒ता चनो॑ धात् ।\n\nतदोष॑धीभिर॒भि रा॑ति॒षाचो॒ भग॒: पुरं॑धिर्जिन्वतु॒ प्र रा॒ये ॥१४॥\n\nनू नो॑ र॒यिं र॒थ्यं॑ चर्षणि॒प्रां पु॑रु॒वीरं॑ म॒ह ऋ॒तस्य॑ गो॒पाम् ।\n\nक्षयं॑ दाता॒जरं॒ येन॒ जना॒न्त्स्पृधो॒ अदे॑वीर॒भि च॒ क्रमा॑म॒ विश॒ आदे॑वीर॒भ्य१श्नवा॑म ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 50, + "text": "१५ ऋजिश्वा भारद्वाज: । विश्वे देवा: ।त्रिष्टुप् ।\n\nहु॒वे वो॑ दे॒वीमदि॑तिं॒ नमो॑भिर्मृळी॒काय॒ वरु॑णं मि॒त्रम॒ग्निम् ।\n\nअ॒भि॒क्ष॒दाम॑र्य॒मणं॑ सु॒शेवं॑ त्रा॒तॄन्दे॒वान्त्स॑वि॒तारं॒ भगं॑ च ॥१॥\n\nसु॒ज्योति॑षः सूर्य॒ दक्ष॑पितॄननागा॒स्त्वे सु॑महो वीहि दे॒वान् ।\n\nद्वि॒जन्मा॑नो॒ य ऋ॑त॒साप॑: स॒त्याः स्व॑र्वन्तो यज॒ता अ॑ग्निजि॒ह्वाः ॥२॥\n\nउ॒त द्या॑वापृथिवी क्ष॒त्रमु॒रु बृ॒हद्रो॑दसी शर॒णं सु॑षुम्ने ।\n\nम॒हस्क॑रथो॒ वरि॑वो॒ यथा॑ नो॒ऽस्मे क्षया॑य धिषणे अने॒हः ॥३॥\n\nआ नो॑ रु॒द्रस्य॑ सू॒नवो॑ नमन्ताम॒द्या हू॒तासो॒ वस॒वोऽधृ॑ष्टाः ।\n\nयदी॒मर्भे॑ मह॒ति वा॑ हि॒तासो॑ बा॒धे म॒रुतो॒ अह्वा॑म दे॒वान् ॥४॥\n\nमि॒म्यक्ष॒ येषु॑ रोद॒सी नु दे॒वी सिष॑क्ति पू॒षा अ॑भ्यर्ध॒यज्वा॑ ।\n\nश्रु॒त्वा हवं॑ मरुतो॒ यद्ध॑ या॒थ भूमा॑ रेजन्ते॒ अध्व॑नि॒ प्रवि॑क्ते ॥५॥\n\nअ॒भि त्यं वी॒रं गिर्व॑णसम॒र्चेन्द्रं॒ ब्रह्म॑णा जरित॒र्नवे॑न ।\n\nश्रव॒दिद्धव॒मुप॑ च॒ स्तवा॑नो॒ रास॒द्वाजाँ॒ उप॑ म॒हो गृ॑णा॒नः ॥६॥\n\nओ॒मान॑मापो मानुषी॒रमृ॑क्तं॒ धात॑ तो॒काय॒ तन॑याय॒ शं योः ।\n\nयू॒यं हि ष्ठा भि॒षजो॑ मा॒तृत॑मा॒ विश्व॑स्य स्था॒तुर्जग॑तो॒ जनि॑त्रीः ॥७॥\n\nआ नो॑ दे॒वः स॑वि॒ता त्राय॑माणो॒ हिर॑ण्यपाणिर्यज॒तो ज॑गम्यात् ।\n\nयो दत्र॑वाँ उ॒षसो॒ न प्रती॑कं व्यूर्णु॒ते दा॒शुषे॒ वार्या॑णि ॥८॥\n\nउ॒त त्वं सू॑नो सहसो नो अ॒द्या दे॒वाँ अ॒स्मिन्न॑ध्व॒रे व॑वृत्याः ।\n\nस्याम॒हं ते॒ सद॒मिद्रा॒तौ तव॑ स्याम॒ग्नेऽव॑सा सु॒वीर॑: ॥९॥\n\nउ॒त त्या मे॒ हव॒मा ज॑ग्म्यातं॒ नास॑त्या धी॒भिर्यु॒वम॒ङ्ग वि॑प्रा ।\n\nअत्रिं॒ न म॒हस्तम॑सोऽमुमुक्तं॒ तूर्व॑तं नरा दुरि॒ताद॒भीके॑ ॥१०॥\n\nते नो॑ रा॒यो द्यु॒मतो॒ वाज॑वतो दा॒तारो॑ भूत नृ॒वत॑: पुरु॒क्षोः ।\n\nद॒श॒स्यन्तो॑ दि॒व्याः पार्थि॑वासो॒ गोजा॑ता॒ अप्या॑ मृ॒ळता॑ च देवाः ॥११॥\n\nते नो॑ रु॒द्रः सर॑स्वती स॒जोषा॑ मी॒ळ्हुष्म॑न्तो॒ विष्णु॑र्मृळन्तु वा॒युः ।\n\nऋ॒भु॒क्षा वाजो॒ दैव्यो॑ विधा॒ता प॒र्जन्या॒वाता॑ पिप्यता॒मिषं॑ नः ॥१२॥\n\nउ॒त स्य दे॒वः स॑वि॒ता भगो॑ नो॒ऽपां नपा॑दवतु॒ दानु॒ पप्रि॑: ।\n\nत्वष्टा॑ दे॒वेभि॒र्जनि॑भिः स॒जोषा॒ द्यौर्दे॒वेभि॑: पृथि॒वी स॑मु॒द्रैः ॥१३॥\n\nउ॒त नोऽहि॑र्बु॒ध्न्य॑: शृणोत्व॒ज एक॑पात्पृथि॒वी स॑मु॒द्रः ।\n\nविश्वे॑ दे॒वा ऋ॑ता॒वृधो॑ हुवा॒नाः स्तु॒ता मन्त्रा॑: कविश॒स्ता अ॑वन्तु ॥१४॥\n\nए॒वा नपा॑तो॒ मम॒ तस्य॑ धी॒भिर्भ॒रद्वा॑जा अ॒भ्य॑र्चन्त्य॒र्कैः ।\n\nग्ना हु॒तासो॒ वस॒वोऽधृ॑ष्टा॒ विश्वे॑ स्तु॒तासो॑ भूता यजत्राः ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 51, + "text": "१६ ऋजिश्वा भारद्वाज: । विश्वे देवा:। त्रिष्टुप् , १३ – १५ उष्णिक्, १६ अनुष्टुप् ।\n\nउदु॒ त्यच्चक्षु॒र्महि॑ मि॒त्रयो॒राँ एति॑ प्रि॒यं वरु॑णयो॒रद॑ब्धम् ।\n\nऋ॒तस्य॒ शुचि॑ दर्श॒तमनी॑कं रु॒क्मो न दि॒व उदि॑ता॒ व्य॑द्यौत् ॥१॥\n\nवेद॒ यस्त्रीणि॑ वि॒दथा॑न्येषां दे॒वानां॒ जन्म॑ सनु॒तरा च॒ विप्र॑: ।\n\nऋ॒जु मर्ते॑षु वृजि॒ना च॒ पश्य॑न्न॒भि च॑ष्टे॒ सूरो॑ अ॒र्य एवा॑न् ॥२॥\n\nस्तु॒ष उ॑ वो म॒ह ऋ॒तस्य॑ गो॒पानदि॑तिं मि॒त्रं वरु॑णं सुजा॒तान् ।\n\nअ॒र्य॒मणं॒ भग॒मद॑ब्धधीती॒नच्छा॑ वोचे सध॒न्य॑: पाव॒कान् ॥३॥\n\nरि॒शाद॑स॒: सत्प॑तीँ॒रद॑ब्धान्म॒हो राज्ञ॑: सुवस॒नस्य॑ दा॒तॄन् ।\n\nयून॑: सुक्ष॒त्रान्क्षय॑तो दि॒वो नॄना॑दि॒त्यान्या॒म्यदि॑तिं दुवो॒यु ॥४॥\n\nद्यौ॒३ष्पित॒: पृथि॑वि॒ मात॒रध्रु॒गग्ने॑ भ्रातर्वसवो मृ॒ळता॑ नः ।\n\nविश्व॑ आदित्या अदिते स॒जोषा॑ अ॒स्मभ्यं॒ शर्म॑ बहु॒लं वि य॑न्त ॥५॥\n\nमा नो॒ वृका॑य वृ॒क्ये॑ समस्मा अघाय॒ते री॑रधता यजत्राः ।\n\nयू॒यं हि ष्ठा र॒थ्यो॑ नस्त॒नूनां॑ यू॒यं दक्ष॑स्य॒ वच॑सो बभू॒व ॥६॥\n\nमा व॒ एनो॑ अ॒न्यकृ॑तं भुजेम॒ मा तत्क॑र्म वसवो॒ यच्चय॑ध्वे ।\n\nविश्व॑स्य॒ हि क्षय॑थ विश्वदेवाः स्व॒यं रि॒पुस्त॒न्वं॑ रीरिषीष्ट ॥७॥\n\nनम॒ इदु॒ग्रं नम॒ आ वि॑वासे॒ नमो॑ दाधार पृथि॒वीमु॒त द्याम् ।\n\nनमो॑ दे॒वेभ्यो॒ नम॑ ईश एषां कृ॒तं चि॒देनो॒ नम॒सा वि॑वासे ॥८॥\n\nऋ॒तस्य॑ वो र॒थ्य॑: पू॒तद॑क्षानृ॒तस्य॑ पस्त्य॒सदो॒ अद॑ब्धान् ।\n\nताँ आ नमो॑भिरुरु॒चक्ष॑सो॒ नॄन्विश्वा॑न्व॒ आ न॑मे म॒हो य॑जत्राः ॥९॥\n\nते हि श्रेष्ठ॑वर्चस॒स्त उ॑ नस्ति॒रो विश्वा॑नि दुरि॒ता नय॑न्ति ।\n\nसु॒क्ष॒त्रासो॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॒ग्निॠ॒तधी॑तयो वक्म॒राज॑सत्याः ॥१०॥\n\nते न॒ इन्द्र॑: पृथि॒वी क्षाम॑ वर्धन्पू॒षा भगो॒ अदि॑ति॒: पञ्च॒ जना॑: ।\n\n सु॒शर्मा॑ण॒: स्वव॑सः सुनी॒था भव॑न्तु नः सुत्रा॒त्रास॑: सुगो॒पाः ॥११॥\n\nनू स॒द्मानं॑ दि॒व्यं नंशि॑ देवा॒ भार॑द्वाजः सुम॒तिं या॑ति॒ होता॑ ।\n\nआ॒सा॒नेभि॒र्यज॑मानो मि॒येधै॑र्दे॒वानां॒ जन्म॑ वसू॒युर्व॑वन्द ॥१२॥\n\nअप॒ त्यं वृ॑जि॒नं रि॒पुं स्ते॒नम॑ग्ने दुरा॒ध्य॑म् । द॒वि॒ष्ठम॑स्य सत्पते कृ॒धी सु॒गम् ॥१३॥\n\nग्रावा॑णः सोम नो॒ हि कं॑ सखित्व॒नाय॑ वाव॒शुः । ज॒ही न्य१त्रिणं॑ प॒णिं वृको॒ हि षः ॥१४॥\n\nयू॒यं हि ष्ठा सु॑दानव॒ इन्द्र॑ज्येष्ठा अ॒भिद्य॑वः । कर्ता॑ नो॒ अध्व॒न्ना सु॒गं गो॒पा अ॒मा ॥१५॥\n\nअपि॒ पन्था॑मगन्महि स्वस्ति॒गाम॑ने॒हस॑म् । येन॒ विश्वा॒: परि॒ द्विषो॑ वृ॒णक्ति॑ वि॒न्दते॒ वसु॑ ॥१६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 52, + "text": "१७ ऋजिश्वा भारद्वाज: । विश्वे देवा: । त्रिष्टुप् , ७-१२ गायत्री, १४ जगती ।\n\nन तद्दि॒वा न पृ॑थि॒व्यानु॑ मन्ये॒ न य॒ज्ञेन॒ नोत शमी॑भिरा॒भिः ।\n\nउ॒ब्जन्तु॒ तं सु॒भ्व१: पर्व॑तासो॒ नि ही॑यतामतिया॒जस्य॑ य॒ष्टा ॥१॥\n\nअति॑ वा॒ यो म॑रुतो॒ मन्य॑ते नो॒ ब्रह्म॑ वा॒ यः क्रि॒यमा॑णं॒ निनि॑त्सात् ।\n\nतपूं॑षि॒ तस्मै॑ वृजि॒नानि॑ सन्तु ब्रह्म॒द्विष॑म॒भि तं शो॑चतु॒ द्यौः ॥२॥\n\nकिम॒ङ्ग त्वा॒ ब्रह्म॑णः सोम गो॒पां किम॒ङ्ग त्वा॑हुरभिशस्ति॒पां न॑: ।\n\nकिम॒ङ्ग न॑: पश्यसि नि॒द्यमा॑नान्ब्रह्म॒द्विषे॒ तपु॑षिं हे॒तिम॑स्य ॥३॥\n\nअव॑न्तु॒ मामु॒षसो॒ जाय॑माना॒ अव॑न्तु मा॒ सिन्ध॑व॒: पिन्व॑मानाः ।\n\nअव॑न्तु मा॒ पर्व॑तासो ध्रु॒वासोऽव॑न्तु मा पि॒तरो॑ दे॒वहू॑तौ ॥४॥\n\nवि॒श्व॒दानीं॑ सु॒मन॑सः स्याम॒ पश्ये॑म॒ नु सूर्य॑मु॒च्चर॑न्तम् ।\n\nतथा॑ कर॒द्वसु॑पति॒र्वसू॑नां दे॒वाँ ओहा॒नोऽव॒साग॑मिष्ठः ॥५॥\n\nइन्द्रो॒ नेदि॑ष्ठ॒मव॒साग॑मिष्ठ॒: सर॑स्वती॒ सिन्धु॑भि॒: पिन्व॑माना ।\n\nप॒र्जन्यो॑ न॒ ओष॑धीभिर्मयो॒भुर॒ग्निः सु॒शंस॑: सु॒हव॑: पि॒तेव॑ ॥६॥\n\nविश्वे॑ देवास॒ आ ग॑त शृणु॒ता म॑ इ॒मं हव॑म् । एदं ब॒र्हिर्नि षी॑दत ॥७॥\n\nयो वो॑ देवा घृ॒तस्नु॑ना ह॒व्येन॑ प्रति॒भूष॑ति । तं विश्व॒ उप॑ गच्छथ ॥८॥\n\nउप॑ नः सू॒नवो॒ गिर॑: शृ॒ण्वन्त्व॒मृत॑स्य॒ ये । सु॒मृ॒ळी॒का भ॑वन्तु नः ॥९॥\n\nविश्वे॑ दे॒वा ऋ॑ता॒वृध॑ ऋ॒तुभि॑र्हवन॒श्रुत॑: । जु॒षन्तां॒ युज्यं॒ पय॑: ॥१०॥\n\nस्तो॒त्रमिन्द्रो॑ म॒रुद्ग॑ण॒स्त्वष्टृ॑मान्मि॒त्रो अ॑र्य॒मा । इ॒मा ह॒व्या जु॑षन्त नः ॥११॥\n\nइ॒मं नो॑ अग्ने अध्व॒रं होत॑र्वयुन॒शो य॑ज । चि॒कि॒त्वान्दैव्यं॒ जन॑म् ॥१२॥\n\nविश्वे॑ देवाः शृणु॒तेमं हवं॑ मे॒ ये अ॒न्तरि॑क्षे॒ य उप॒ द्यवि॒ ष्ठ ।\n\nये अ॑ग्निजि॒ह्वा उ॒त वा॒ यज॑त्रा आ॒सद्या॒स्मिन्ब॒र्हिषि॑ मादयध्वम् ॥१३॥\n\nविश्वे॑ दे॒वा मम॑ शृण्वन्तु य॒ज्ञिया॑ उ॒भे रोद॑सी अ॒पां नपा॑च्च॒ मन्म॑ ।\n\nमा वो॒ वचां॑सि परि॒चक्ष्या॑णि वोचं सु॒म्नेष्विद्वो॒ अन्त॑मा मदेम ॥१४॥\n\nये के च॒ ज्मा म॒हिनो॒ अहि॑माया दि॒वो ज॑ज्ञि॒रे अ॒पां स॒धस्थे॑ ।\n\nते अ॒स्मभ्य॑मि॒षये॒ विश्व॒मायु॒: क्षप॑ उ॒स्रा व॑रिवस्यन्तु दे॒वाः ॥१५॥\n\nअग्नी॑पर्जन्या॒वव॑तं॒ धियं॑ मे॒ऽस्मिन्हवे॑ सुहवा सुष्टु॒तिं न॑: ।\n\nइळा॑म॒न्यो ज॒नय॒द्गर्भ॑म॒न्यः प्र॒जाव॑ती॒रिष॒ आ ध॑त्तम॒स्मे ॥१६॥\n\nस्ती॒र्णे ब॒र्हिषि॑ समिधा॒ने अ॒ग्नौ सू॒क्तेन॑ म॒हा नम॒सा वि॑वासे ।\n\nअ॒स्मिन्नो॑ अ॒द्य वि॒दथे॑ यजत्रा॒ विश्वे॑ देवा ह॒विषि॑ मादयध्वम् ॥१७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 53, + "text": "१० बार्हस्पत्यो भरद्वाज: ।पूषा । गायत्री, ८ अनुष्टुप् ।\n\nव॒यमु॑ त्वा पथस्पते॒ रथं॒ न वाज॑सातये । धि॒ये पू॑षन्नयुज्महि ॥१॥\n\nअ॒भि नो॒ नर्यं॒ वसु॑ वी॒रं प्रय॑तदक्षिणम् । वा॒मं गृ॒हप॑तिं नय ॥२॥\n\nअदि॑त्सन्तं चिदाघृणे॒ पूष॒न्दाना॑य चोदय । प॒णेश्चि॒द्वि म्र॑दा॒ मन॑: ॥३॥\n\nवि प॒थो वाज॑सातये चिनु॒हि वि मृधो॑ जहि । साध॑न्तामुग्र नो॒ धिय॑: ॥४॥\n\nपरि॑ तृन्धि पणी॒नामार॑या॒ हृद॑या कवे । अथे॑म॒स्मभ्यं॑ रन्धय ॥५॥\n\nवि पू॑ष॒न्नार॑या तुद प॒णेरि॑च्छ हृ॒दि प्रि॒यम् । अथे॑म॒स्मभ्यं॑ रन्धय ॥६॥\n\nआ रि॑ख किकि॒रा कृ॑णु पणी॒नां हृद॑या कवे । अथे॑म॒स्मभ्यं॑ रन्धय ॥७॥\n\nयां पू॑षन्ब्रह्म॒चोद॑नी॒मारां॒ बिभ॑र्ष्याघृणे । तया॑ समस्य॒ हृद॑य॒मा रि॑ख किकि॒रा कृ॑णु ॥८॥\n\nया ते॒ अष्ट्रा॒ गोओ॑प॒शाऽऽघृ॑णे पशु॒साध॑नी । तस्या॑स्ते सु॒म्नमी॑महे ॥९॥\n\nउ॒त नो॑ गो॒षणिं॒ धिय॑मश्व॒सां वा॑ज॒सामु॒त । नृ॒वत्कृ॑णुहि वी॒तये॑ ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 54, + "text": "१० बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । पूषा । गायत्री ।\n\nसं पू॑षन्वि॒दुषा॑ नय॒ यो अञ्ज॑सानु॒शास॑ति । य ए॒वेदमिति॒ ब्रव॑त् ॥१ ॥\n\nसमु॑ पू॒ष्णा ग॑मेमहि॒ यो गृ॒हाँ अ॑भि॒शास॑ति । इ॒म ए॒वेति॑ च॒ ब्रव॑त् ॥२॥\n\nपू॒ष्णश्च॒क्रं न रि॑ष्यति॒ न कोशोऽव॑ पद्यते । नो अ॑स्य व्यथते प॒विः ॥३॥\n\nयो अ॑स्मै ह॒विषावि॑ध॒न्न तं पू॒षापि॑ मृष्यते । प्र॒थ॒मो वि॑न्दते॒ वसु॑ ॥४॥\n\nपू॒षा गा अन्वे॑तु नः पू॒षा र॑क्ष॒त्वर्वतः । पू॒षा वाजं॑ सनोतु नः ॥५॥\n\nपूष॒न्ननु॒ प्र गा इ॑हि॒ यज॑मानस्य सुन्व॒तः । अ॒स्माकं॑ स्तुव॒तामु॒त ॥६॥\n\nमाकि॑र्नेश॒न्माकीं॑ रिष॒न्माकीं॒ सं शा॑रि॒ केव॑टे । अथारि॑ष्टाभि॒रा ग॑हि ॥७॥\n\nशृ॒ण्वन्तं॑ पू॒षणं॑ व॒यमिर्य॒मन॑ष्टवेदसम् । ईशा॑नं रा॒य ई॑महे ॥८॥\n\nपूष॒न्तव॑ व्र॒ते व॒यं न रि॑ष्येम॒ कदा॑ च॒न । स्तो॒तार॑स्त इ॒ह स्म॑सि ॥९॥\n\nपरि॑ पू॒षा प॒रस्ता॒द्धस्तं॑ दधातु॒ दक्षि॑णम् । पुन॑र्नो न॒ष्टमाज॑तु ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 55, + "text": "६ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: ।पूषा । गायत्री ।\n\nएहि॒ वां वि॑मुचो नपा॒दाघृ॑णे॒ सं स॑चावहै । र॒थीॠ॒तस्य॑ नो भव ॥१॥\n\nर॒थीत॑मं कप॒र्दिन॒मीशा॑नं॒ राध॑सो म॒हः । रा॒यः सखा॑यमीमहे ॥२॥\n\nरा॒यो धारा॑स्याघृणे॒ वसो॑ रा॒शिर॑जाश्व । धीव॑तोधीवत॒: सखा॑ ॥३॥\n\nपू॒षणं॒ न्व१जाश्व॒मुप॑ स्तोषाम वा॒जिन॑म् । स्वसु॒र्यो जा॒र उ॒च्यते॑ ॥४॥\n\nमा॒तुर्दि॑धि॒षुम॑ब्रवं॒ स्वसु॑र्जा॒रः शृ॑णोतु नः । भ्रातेन्द्र॑स्य॒ सखा॒ मम॑ ॥५॥\n\nआजास॑: पू॒षणं॒ रथे॑ निशृ॒म्भास्ते ज॑न॒श्रिय॑म् । दे॒वं व॑हन्तु॒ बिभ्र॑तः ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 56, + "text": "६ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: ।पूषा । गायत्री, ६ अनुष्टप् ।\n\nय ए॑नमा॒दिदे॑शति कर॒म्भादिति॑ पू॒षण॑म् । न तेन॑ दे॒व आ॒दिशे॑ ॥१॥\n\nउ॒त घा॒ स र॒थीत॑म॒: सख्या॒ सत्प॑तिर्यु॒जा । इन्द्रो॑ वृ॒त्राणि॑ जिघ्नते ॥२॥\n\nउ॒तादः प॑रु॒षे गवि॒ सूर॑श्च॒क्रं हि॑र॒ण्यय॑म् । न्यै॑रयद्र॒थीत॑मः ॥३॥\n\nयद॒द्य त्वा॑ पुरुष्टुत॒ ब्रवा॑म दस्र मन्तुमः । तत्सु नो॒ मन्म॑ साधय ॥४॥\n\nइ॒मं च॑ नो ग॒वेष॑णं सा॒तये॑ सीषधो ग॒णम् । आ॒रात्पू॑षन्नसि श्रु॒तः ॥५॥\n\nआ ते॑ स्व॒स्तिमी॑मह आ॒रेअ॑घा॒मुपा॑वसुम् । अ॒द्या च॑ स॒र्वता॑तये॒ श्वश्च॑ स॒र्वता॑तये ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 57, + "text": "६ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: ।इंद्रापूषणौ । गायत्री ।\n\nइन्द्रा॒ नु पू॒षणा॑ व॒यं स॒ख्याय॑ स्व॒स्तये॑ । हु॒वेम॒ वाज॑सातये ॥१॥\n\nसोम॑म॒न्य उपा॑सद॒त्पात॑वे च॒म्वो॑: सु॒तम् । क॒र॒म्भम॒न्य इ॑च्छति ॥२॥\n\nअ॒जा अ॒न्यस्य॒ वह्न॑यो॒ हरी॑ अ॒न्यस्य॒ सम्भृ॑ता । ताभ्यां॑ वृ॒त्राणि॑ जिघ्नते ॥३॥\n\nयदिन्द्रो॒ अन॑य॒द्रितो॑ म॒हीर॒पो वृष॑न्तमः । तत्र॑ पू॒षाभ॑व॒त्सचा॑ ॥४॥\n\nतां पू॒ष्णः सु॑म॒तिं व॒यं वृ॒क्षस्य॒ प्र व॒यामि॑व । इन्द्र॑स्य॒ चा र॑भामहे ॥५॥\n\nउत्पू॒षणं॑ युवामहे॒ऽभीशूँ॑रिव॒ सार॑थिः । म॒ह्या इन्द्रं॑ स्व॒स्तये॑ ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 58, + "text": "४ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । पूषा ।त्रिष्टुप् , २ जगती ।\n\nशु॒क्रं ते॑ अ॒न्यद्य॑ज॒तं ते॑ अ॒न्यद्विषु॑रूपे॒ अह॑नी॒ द्यौरि॑वासि ।\n\nविश्वा॒ हि मा॒या अव॑सि स्वधावो भ॒द्रा ते॑ पूषन्नि॒ह रा॒तिर॑स्तु ॥१॥\n\nअ॒जाश्व॑: पशु॒पा वाज॑पस्त्यो धियंजि॒न्वो भुव॑ने॒ विश्वे॒ अर्पि॑तः ।\n\nअष्ट्रां॑ पू॒षा शि॑थि॒रामु॒द्वरी॑वृजत्सं॒चक्षा॑णो॒ भुव॑ना दे॒व ई॑यते ॥२॥\n\nयास्ते॑ पूष॒न्नावो॑ अ॒न्तः स॑मु॒द्रे हि॑र॒ण्ययी॑र॒न्तरि॑क्षे॒ चर॑न्ति ।\n\nताभि॑र्यासि दू॒त्यां सूर्य॑स्य॒ कामे॑न कृत॒ श्रव॑ इ॒च्छमा॑नः ॥३॥\n\nपू॒षा सु॒बन्धु॑र्दि॒व आ पृ॑थि॒व्या इ॒ळस्पति॑र्म॒घवा॑ द॒स्मव॑र्चाः ।\n\nयं दे॒वासो॒ अद॑दुः सू॒र्यायै॒ कामे॑न कृ॒तं त॒वसं॒ स्वञ्च॑म् ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 59, + "text": "१० बार्हस्पत्यो भरद्वाज: ।इन्द्राग्नी ।बृहती, ७-१० अनुष्टप् ।\n\nप्र नु वो॑चा सु॒तेषु॑ वां वी॒र्या॒३ यानि॑ च॒क्रथु॑: ।\n\nह॒तासो॑ वां पि॒तरो॑ दे॒वश॑त्रव॒ इन्द्रा॑ग्नी॒ जीव॑थो यु॒वम् ॥१॥\n\nबळि॒त्था म॑हि॒मा वा॒मिन्द्रा॑ग्नी॒ पनि॑ष्ठ॒ आ । स॒मा॒नो वां॑ जनि॒ता भ्रात॑रा यु॒वं य॒मावि॒हेह॑मातरा ॥२॥\n\nओ॒कि॒वांसा॑ सु॒ते सचाँ॒ अश्वा॒ सप्ती॑ इ॒वाद॑ने । इन्द्रा॒ न्व१ग्नी अव॑से॒ह व॒ज्रिणा॑ व॒यं दे॒वा ह॑वामहे ॥३॥\n\nय इ॑न्द्राग्नी सु॒तेषु॑ वां॒ स्तव॒त्तेष्वृ॑तावृधा । जो॒ष॒वा॒कं वद॑तः पज्रहोषिणा॒ न दे॑वा भ॒सथ॑श्च॒न ॥४॥\n\nइन्द्रा॑ग्नी॒ को अ॒स्य वां॒ देवौ॒ मर्त॑श्चिकेतति ।\n\nविषू॑चो॒ अश्वा॑न्युयुजा॒न ई॑यत॒ एक॑: समा॒न आ रथे॑ ॥५॥\n\nइन्द्रा॑ग्नी अ॒पादि॒यं पूर्वागा॑त्प॒द्वती॑भ्यः । हि॒त्वी शिरो॑ जि॒ह्वया॒ वाव॑द॒च्चर॑त्त्रिं॒शत्प॒दा न्य॑क्रमीत् ॥६॥\n\nइन्द्रा॑ग्नी॒ आ हि त॑न्व॒ते नरो॒ धन्वा॑नि बा॒ह्वोः । मा नो॑ अ॒स्मिन्म॑हाध॒ने परा॑ वर्क्तं॒ गवि॑ष्टिषु ॥७॥\n\nइन्द्रा॑ग्नी॒ तप॑न्ति मा॒ऽघा अ॒र्यो अरा॑तयः । अप॒ द्वेषां॒स्या कृ॑तं युयु॒तं सूर्या॒दधि॑ ॥८॥\n\nइन्द्रा॑ग्नी यु॒वोरपि॒ वसु॑ दि॒व्यानि॒ पार्थि॑वा । आ न॑ इ॒ह प्र य॑च्छतं र॒यिं वि॒श्वायु॑पोषसम् ॥९॥\n\nइन्द्रा॑ग्नी उक्थवाहसा॒ स्तोमे॑भिर्हवनश्रुता । विश्वा॑भिर्गी॒र्भिरा ग॑तम॒स्य सोम॑स्य पी॒तये॑ ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 60, + "text": "१५ बार्हस्पत्यो भरद्वाज:।\n\nइन्द्राग्नी ।गायत्री;१-३, १३ त्रिष्टुप् ,१४ बृहती,१५ अनुष्टप्।\n\nश्नथ॑द्वृ॒त्रमु॒त स॑नोति॒ वाज॒मिन्द्रा॒ यो अ॒ग्नी सहु॑री सप॒र्यात् ।\n\nइ॒र॒ज्यन्ता॑ वस॒व्य॑स्य॒ भूरे॒: सह॑स्तमा॒ सह॑सा वाज॒यन्ता॑ ॥१॥\n\nता यो॑धिष्टम॒भि गा इ॑न्द्र नू॒नम॒पः स्व॑रु॒षसो॑ अग्न ऊ॒ळ्हाः ।\n\nदिश॒: स्व॑रु॒षस॑ इन्द्र चि॒त्रा अ॒पो गा अ॑ग्ने युवसे नि॒युत्वा॑न् ॥२॥\n\nआ वृ॑त्रहणा वृत्र॒हभि॒: शुष्मै॒रिन्द्र॑ या॒तं नमो॑भिरग्ने अ॒र्वाक् ।\n\nयु॒वं राधो॑भि॒रक॑वेभिरि॒न्द्राग्ने॑ अ॒स्मे भ॑वतमुत्त॒मेभि॑: ॥३॥\n\nता हु॑वे॒ ययो॑रि॒दं प॒प्ने विश्वं॑ पु॒रा कृ॒तम् । इ॒न्द्रा॒ग्नी न म॑र्धतः ॥४॥\n\nउ॒ग्रा वि॑घ॒निना॒ मृध॑ इन्द्रा॒ग्नी ह॑वामहे । ता नो॑ मृळात ई॒दृशे॑ ॥५॥\n\nह॒तो वृ॒त्राण्यार्या॑ ह॒तो दासा॑नि॒ सत्प॑ती । ह॒तो विश्वा॒ अप॒ द्विष॑: ॥६॥\n\nइन्द्रा॑ग्नी यु॒वामि॒मे॒३ऽभि स्तोमा॑ अनूषत । पिब॑तं शम्भुवा सु॒तम् ॥७॥\n\nया वां॒ सन्ति॑ पुरु॒स्पृहो॑ नि॒युतो॑ दा॒शुषे॑ नरा । इन्द्रा॑ग्नी॒ ताभि॒रा ग॑तम् ॥८॥\n\nताभि॒रा ग॑च्छतं न॒रोपे॒दं सव॑नं सु॒तम् । इन्द्रा॑ग्नी॒ सोम॑पीतये ॥९॥\n\nतमी॑ळिष्व॒ यो अ॒र्चिषा॒ वना॒ विश्वा॑ परि॒ष्वज॑त् । कृ॒ष्णा कृ॒णोति॑ जि॒ह्वया॑ ॥१०॥\n\nय इ॒द्ध आ॒विवा॑सति सु॒म्नमिन्द्र॑स्य॒ मर्त्य॑: । द्यु॒म्नाय॑ सु॒तरा॑ अ॒पः ॥११॥\n\nता नो॒ वाज॑वती॒रिष॑ आ॒शून्पि॑पृत॒मर्व॑तः । इन्द्र॑म॒ग्निं च॒ वोळ्ह॑वे ॥१२॥\n\nउ॒भा वा॑मिन्द्राग्नी आहु॒वध्या॑ उ॒भा राध॑सः स॒ह मा॑द॒यध्यै॑ ।\n\nउ॒भा दा॒तारा॑वि॒षां र॑यी॒णामु॒भा वाज॑स्य सा॒तये॑ हुवे वाम् ॥१३॥\n\nआ नो॒ गव्ये॑भि॒रश्व्यै॑र्वस॒व्यै॒३रुप॑ गच्छतम् ।\n\nसखा॑यौ दे॒वौ स॒ख्याय॑ श॒म्भुवे॑न्द्रा॒ग्नी ता ह॑वामहे ॥१४॥\n\nइन्द्रा॑ग्नी शृणु॒तं हवं॒ यज॑मानस्य सुन्व॒तः । वी॒तं ह॒व्यान्या ग॑तं॒ पिब॑तं सो॒म्यं मधु॑ ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 61, + "text": "१४ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । सरस्वती। गायत्री; १-३, १३ जगती; १४ त्रिष्टुप् ।\n\nइ॒यम॑ददाद्रभ॒समृ॑ण॒च्युतं॒ दिवो॑दासं वध्र्य॒श्वाय॑ दा॒शुषे॑ ।\n\nया शश्व॑न्तमाच॒खादा॑व॒सं प॒णिं ता ते॑ दा॒त्राणि॑ तवि॒षा स॑रस्वति ॥१॥\n\nइ॒यं शुष्मे॑भिर्बिस॒खा इ॑वारुज॒त्सानु॑ गिरी॒णां त॑वि॒षेभि॑रू॒र्मिभि॑: ।\n\nपा॒रा॒व॒त॒घ्नीमव॑से सुवृ॒क्तिभि॒: सर॑स्वती॒मा वि॑वासेम धी॒तिभि॑: ॥२॥\n\nसर॑स्वति देव॒निदो॒ नि ब॑र्हय प्र॒जां विश्व॑स्य॒ बृस॑यस्य मा॒यिन॑: ।\n\nउ॒त क्षि॒तिभ्यो॒ऽवनी॑रविन्दो वि॒षमे॑भ्यो अस्रवो वाजिनीवति ॥३॥\n\nप्र णो॑ दे॒वी सर॑स्वती॒ वाजे॑भिर्वा॒जिनी॑वती । धी॒नाम॑वि॒त्र्य॑वतु ॥४॥\n\nयस्त्वा॑ देवि सरस्वत्युपब्रू॒ते धने॑ हि॒ते । इन्द्रं॒ न वृ॑त्र॒तूर्ये॑ ॥५॥\n\nत्वं दे॑वि सरस्व॒त्यवा॒ वाजे॑षु वाजिनि । रदा॑ पू॒षेव॑ नः स॒निम् ॥६॥\n\nउ॒त स्या न॒: सर॑स्वती घो॒रा हिर॑ण्यवर्तनिः । वृ॒त्र॒घ्नी व॑ष्टि सुष्टु॒तिम् ॥७॥\n\nयस्या॑ अन॒न्तो अह्रु॑तस्त्वे॒षश्च॑रि॒ष्णुर॑र्ण॒वः । अम॒श्चर॑ति॒ रोरु॑वत् ॥८॥\n\nसा नो॒ विश्वा॒ अति॒ द्विष॒: स्वसॄ॑र॒न्या ऋ॒ताव॑री । अत॒न्नहे॑व॒ सूर्य॑: ॥९॥\n\nउ॒त न॑: प्रि॒या प्रि॒यासु॑ स॒प्तस्व॑सा॒ सुजु॑ष्टा । सर॑स्वती॒ स्तोम्या॑ भूत् ॥१०॥\n\nआ॒प॒प्रुषी॒ पार्थि॑वान्यु॒रु रजो॑ अ॒न्तरि॑क्षम् । सर॑स्वती नि॒दस्पा॑तु ॥११॥\n\nत्रि॒ष॒धस्था॑ स॒प्तधा॑तु॒: पञ्च॑ जा॒ता व॒र्धय॑न्ती । वाजे॑वाजे॒ हव्या॑ भूत् ॥१२॥\n\nप्र या म॑हि॒म्ना म॒हिना॑सु॒ चेकि॑ते द्यु॒म्नेभि॑र॒न्या अ॒पसा॑म॒पस्त॑मा ।\n\nरथ॑ इव बृह॒ती वि॒भ्वने॑ कृ॒तोप॒स्तुत्या॑ चिकि॒तुषा॒ सर॑स्वती ॥१३॥\n\nसर॑स्वत्य॒भि नो॑ नेषि॒ वस्यो॒ माप॑ स्फरी॒: पय॑सा॒ मा न॒ आ ध॑क् ।\n\nजु॒षस्व॑ नः स॒ख्या वे॒श्या॑ च॒ मा त्वत्क्षेत्रा॒ण्यर॑णानि गन्म ॥१४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 62, + "text": "११ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: ।अश्विनौ । त्रिष्टुप् ।\n\nस्तु॒षे नरा॑ दि॒वो अ॒स्य प्र॒सन्ता॒ऽश्विना॑ हुवे॒ जर॑माणो अ॒र्कैः ।\n\nया स॒द्य उ॒स्रा व्युषि॒ ज्मो अन्ता॒न्युयू॑षत॒: पर्यु॒रू वरां॑सि ॥१॥\n\nता य॒ज्ञमा शुचि॑भिश्चक्रमा॒णा रथ॑स्य भा॒नुं रु॑रुचू॒ रजो॑भिः ।\n\nपु॒रू वरां॒स्यमि॑ता॒ मिमा॑ना॒ऽपो धन्वा॒न्यति॑ याथो॒ अज्रा॑न् ॥२॥\n\nता ह॒ त्यद्व॒र्तिर्यदर॑ध्रमुग्रे॒त्था धिय॑ ऊहथु॒: शश्व॒दश्वै॑: ।\n\nमनो॑जवेभिरिषि॒रैः श॒यध्यै॒ परि॒ व्यथि॑र्दा॒शुषो॒ मर्त्य॑स्य ॥३॥\n\nता नव्य॑सो॒ जर॑माणस्य॒ मन्मोप॑ भूषतो युयुजा॒नस॑प्ती ।\n\nशुभं॒ पृक्ष॒मिष॒मूर्जं॒ वह॑न्ता॒ होता॑ यक्षत्प्र॒त्नो अ॒ध्रुग्युवा॑ना ॥४॥\n\nता व॒ल्गू द॒स्रा पु॑रु॒शाक॑तमा प्र॒त्ना नव्य॑सा॒ वच॒सा वि॑वासे ।\n\nया शंस॑ते स्तुव॒ते शम्भ॑विष्ठा बभू॒वतु॑र्गृण॒ते चि॒त्ररा॑ती ॥५॥\n\nता भु॒ज्युं विभि॑र॒द्भ्यः स॑मु॒द्रात्तुग्र॑स्य सू॒नुमू॑हथू॒ रजो॑भिः ।\n\nअ॒रे॒णुभि॒र्योज॑नेभिर्भु॒जन्ता॑ पत॒त्रिभि॒रर्ण॑सो॒ निरु॒पस्था॑त् ॥६॥\n\nवि ज॒युषा॑ रथ्या यात॒मद्रिं॑ श्रु॒तं हवं॑ वृषणा वध्रिम॒त्याः ।\n\nद॒श॒स्यन्ता॑ श॒यवे॑ पिप्यथु॒र्गामिति॑ च्यवाना सुम॒तिं भु॑रण्यू ॥७॥\n\nयद्रो॑दसी प्र॒दिवो॒ अस्ति॒ भूमा॒ हेळो॑ दे॒वाना॑मु॒त म॑र्त्य॒त्रा ।\n\nतदा॑दित्या वसवो रुद्रियासो रक्षो॒युजे॒ तपु॑र॒घं द॑धात ॥८॥\n\nय ईं॒ राजा॑नावृतु॒था वि॒दध॒द्रज॑सो मि॒त्रो वरु॑ण॒श्चिके॑तत् ।\n\nग॒म्भी॒राय॒ रक्ष॑से हे॒तिम॑स्य॒ द्रोघा॑य चि॒द्वच॑स॒ आन॑वाय ॥९॥\n\nअन्त॑रैश्च॒क्रैस्तन॑याय व॒र्तिर्द्यु॒मता या॑तं नृ॒वता॒ रथे॑न ।\n\nसनु॑त्येन॒ त्यज॑सा॒ मर्त्य॑स्य वनुष्य॒तामपि॑ शी॒र्षा व॑वृक्तम् ॥१०॥\n\nआ प॑र॒माभि॑रु॒त म॑ध्य॒माभि॑र्नि॒युद्भि॑र्यातमव॒माभि॑र॒र्वाक् ।\n\nदृ॒ळ्हस्य॑ चि॒द्गोम॑तो॒ वि व्र॒जस्य॒ दुरो॑ वर्तं गृण॒ते चि॑त्रराती ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 63, + "text": "११ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । अश्विनौ । त्रिष्टुप् ,१ विराट् ,११ एकपदा त्रिष्टुप्।\n\nक्व१ त्या व॒ल्गू पु॑रुहू॒ताद्य दू॒तो न स्तोमो॑ऽविद॒न्नम॑स्वान् ।\n\nआ यो अ॒र्वाङ्नास॑त्या व॒वर्त॒ प्रेष्ठा॒ ह्यस॑थो अस्य॒ मन्म॑न् ॥१॥\n\nअरं॑ मे गन्तं॒ हव॑नाया॒स्मै गृ॑णा॒ना यथा॒ पिबा॑थो॒ अन्ध॑: ।\n\nपरि॑ ह॒ त्यद्व॒र्तिर्या॑थो रि॒षो न यत्परो॒ नान्त॑रस्तुतु॒र्यात् ॥२॥\n\nअका॑रि वा॒मन्ध॑सो॒ वरी॑म॒न्नस्ता॑रि ब॒र्हिः सु॑प्राय॒णत॑मम् ।\n\nउ॒त्ता॒नह॑स्तो युव॒युर्व॑व॒न्दा ऽऽवां॒ नक्ष॑न्तो॒ अद्र॑य आञ्जन् ॥३॥\n\nऊ॒र्ध्वो वा॑म॒ग्निर॑ध्व॒रेष्व॑स्था॒त्प्र रा॒तिरे॑ति जू॒र्णिनी॑ घृ॒ताची॑ ।\n\nप्र होता॑ गू॒र्तम॑ना उरा॒णोऽयु॑क्त॒ यो नास॑त्या॒ हवी॑मन् ॥४॥\n\nअधि॑ श्रि॒ये दु॑हि॒ता सूर्य॑स्य॒ रथं॑ तस्थौ पुरुभुजा श॒तोति॑म् ।\n\nप्र मा॒याभि॑र्मायिना भूत॒मत्र॒ नरा॑ नृतू॒ जनि॑मन्य॒ज्ञिया॑नाम् ॥५॥\n\nयु॒वं श्री॒भिर्द॑र्श॒ताभि॑रा॒भिः शु॒भे पु॒ष्टिमू॑हथुः सू॒र्याया॑: ।\n\nप्र वां॒ वयो॒ वपु॒षेऽनु॑ पप्त॒न्नक्ष॒द्वाणी॒ सुष्टु॑ता धिष्ण्या वाम् ॥६॥\n\nआ वां॒ वयोऽश्वा॑सो॒ वहि॑ष्ठा अ॒भि प्रयो॑ नासत्या वहन्तु ।\n\nप्र वां॒ रथो॒ मनो॑जवा असर्जी॒षः पृ॒क्ष इ॒षिधो॒ अनु॑ पू॒र्वीः ॥७॥\n\nपु॒रु हि वां॑ पुरुभुजा दे॒ष्णं धे॒नुं न॒ इषं॑ पिन्वत॒मस॑क्राम् ।\n\nस्तुत॑श्च वां माध्वी सुष्टु॒तिश्च॒ रसा॑श्च॒ ये वा॒मनु॑ रा॒तिमग्म॑न् ॥८॥\n\nउ॒त म॑ ऋ॒ज्रे पुर॑यस्य र॒घ्वी सु॑मी॒ळ्हे श॒तं पे॑रु॒के च॑ प॒क्वा ।\n\nशा॒ण्डो दा॑द्धिर॒णिन॒: स्मद्दि॑ष्टी॒न्दश॑ व॒शासो॑ अभि॒षाच॑ ऋ॒ष्वान् ॥९॥\n\nसं वां॑ श॒ता ना॑सत्या स॒हस्राऽश्वा॑नां पुरु॒पन्था॑ गि॒रे दा॑त् ।\n\nभ॒रद्वा॑जाय वीर॒ नू गि॒रे दा॑द्ध॒ता रक्षां॑सि पुरुदंससा स्युः ॥१०॥\n\nआ वां॑ सु॒म्ने वरि॑मन्त्सू॒रिभि॑: ष्याम् ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 64, + "text": "६ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: ।उषा: । त्रिष्टुप् ।\n\nउदु॑ श्रि॒य उ॒षसो॒ रोच॑माना॒ अस्थु॑र॒पां नोर्मयो॒ रुश॑न्तः ।\n\nकृ॒णोति॒ विश्वा॑ सु॒पथा॑ सु॒गान्यभू॑दु॒ वस्वी॒ दक्षि॑णा म॒घोनी॑ ॥१॥\n\nभ॒द्रा द॑दृक्ष उर्वि॒या वि भा॒स्युत्ते॑ शो॒चिर्भा॒नवो॒ द्याम॑पप्तन् ।\n\nआ॒विर्वक्ष॑: कृणुषे शु॒म्भमा॒नोषो॑ देवि॒ रोच॑माना॒ महो॑भिः ॥२॥\n\nवह॑न्ति सीमरु॒णासो॒ रुश॑न्तो॒ गाव॑: सु॒भगा॑मुर्वि॒या प्र॑था॒नाम् ।\n\nअपे॑जते॒ शूरो॒ अस्ते॑व॒ शत्रू॒न्बाध॑ते॒ तमो॑ अजि॒रो न वोळ्हा॑ ॥३॥\n\nसु॒गोत ते॑ सु॒पथा॒ पर्व॑तेष्ववा॒ते अ॒पस्त॑रसि स्वभानो ।\n\nसा न॒ आ व॑ह पृथुयामन्नृष्वे र॒यिं दि॑वो दुहितरिष॒यध्यै॑ ॥४॥\n\nसा व॑ह॒ योक्षभि॒रवा॒तोषो॒ वरं॒ वह॑सि॒ जोष॒मनु॑ ।\n\nत्वं दि॑वो दुहित॒र्या ह॑ दे॒वी पू॒र्वहू॑तौ मं॒हना॑ दर्श॒ता भू॑: ॥५॥\n\nउत्ते॒ वय॑श्चिद्वस॒तेर॑पप्त॒न्नर॑श्च॒ ये पि॑तु॒भाजो॒ व्यु॑ष्टौ ।\n\nअ॒मा स॒ते व॑हसि॒ भूरि॑ वा॒ममुषो॑ देवि दा॒शुषे॒ मर्त्या॑य ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 65, + "text": "६ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । उषा:। त्रिष्टुप् ।\n\nए॒षा स्या नो॑ दुहि॒ता दि॑वो॒जाः क्षि॒तीरु॒च्छन्ती॒ मानु॑षीरजीगः ।\n\nया भा॒नुना॒ रुश॑ता रा॒म्यास्वज्ञा॑यि ति॒रस्तम॑सश्चिद॒क्तून् ॥१॥\n\nवि तद्य॑युररुण॒युग्भि॒रश्वै॑श्चि॒त्रं भा॑न्त्यु॒षस॑श्च॒न्द्रर॑थाः ।\n\nअग्रं॑ य॒ज्ञस्य॑ बृह॒तो नय॑न्ती॒र्वि ता बा॑धन्ते॒ तम॒ ऊर्म्या॑याः ॥२॥\n\nश्रवो॒ वाज॒मिष॒मूर्जं॒ वह॑न्ती॒र्नि दा॒शुष॑ उषसो॒ मर्त्या॑य ।\n\nम॒घोनी॑र्वी॒रव॒त्पत्य॑माना॒ अवो॑ धात विध॒ते रत्न॑म॒द्य ॥३॥\n\nइ॒दा हि वो॑ विध॒ते रत्न॒मस्ती॒दा वी॒राय॑ दा॒शुष॑ उषासः ।\n\nइ॒दा विप्रा॑य॒ जर॑ते॒ यदु॒क्था नि ष्म॒ माव॑ते वहथा पु॒रा चि॑त् ॥४॥\n\nइ॒दा हि त॑ उषो अद्रिसानो गो॒त्रा गवा॒मङ्गि॑रसो गृ॒णन्ति॑ ।\n\nव्य१र्केण॑ बिभिदु॒र्ब्रह्म॑णा च स॒त्या नृ॒णाम॑भवद्दे॒वहू॑तिः ॥५॥\n\nउ॒च्छा दि॑वो दुहितः प्रत्न॒वन्नो॑ भरद्वाज॒वद्वि॑ध॒ते म॑घोनि ।\n\nसु॒वीरं॑ र॒यिं गृ॑ण॒ते रि॑रीह्युरुगा॒यमधि॑ धेहि॒ श्रवो॑ नः ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 66, + "text": "११ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । मरुत:। त्रिष्टुप् ।\n\nवपु॒र्नु तच्चि॑कि॒तुषे॑ चिदस्तु समा॒नं नाम॑ धे॒नु पत्य॑मानम् ।\n\nमर्ते॑ष्व॒न्यद्दो॒हसे॑ पी॒पाय॑ स॒कृच्छु॒क्रं दु॑दुहे॒ पृश्नि॒रूध॑: ॥१॥\n\nये अ॒ग्नयो॒ न शोशु॑चन्निधा॒ना द्विर्यत्त्रिर्म॒रुतो॑ वावृ॒धन्त॑ ।\n\nअ॒रे॒णवो॑ हिर॒ण्यया॑स एषां सा॒कं नृ॒म्णैः पौंस्ये॑भिश्च भूवन् ॥२॥\n\nरु॒द्रस्य॒ ये मी॒ळ्हुष॒: सन्ति॑ पु॒त्रा याँश्चो॒ नु दाधृ॑वि॒र्भर॑ध्यै ।\n\nवि॒दे हि मा॒ता म॒हो म॒ही षा सेत्पृश्नि॑: सु॒भ्वे॒३ गर्भ॒माधा॑त् ॥३॥\n\nन य ईष॑न्ते ज॒नुषोऽया॒ न्व१न्तः सन्तो॑ऽव॒द्यानि॑ पुना॒नाः ।\n\nनिर्यद्दु॒ह्रे शुच॒योऽनु॒ जोष॒मनु॑ श्रि॒या त॒न्व॑मु॒क्षमा॑णाः ॥४॥\n\nम॒क्षू न येषु॑ दो॒हसे॑ चिद॒या आ नाम॑ धृ॒ष्णु मारु॑तं॒ दधा॑नाः ।\n\nन ये स्तौ॒ना अ॒यासो॑ म॒ह्ना नू चि॑त्सु॒दानु॒रव॑ यासदु॒ग्रान् ॥५॥\n\nत इदु॒ग्राः शव॑सा धृ॒ष्णुषे॑णा उ॒भे यु॑जन्त॒ रोद॑सी सु॒मेके॑ ।\n\nअध॑ स्मैषु रोद॒सी स्वशो॑चि॒राम॑वत्सु तस्थौ॒ न रोक॑: ॥६॥\n\nअ॒ने॒नो वो॑ मरुतो॒ यामो॑ अस्त्वन॒श्वश्चि॒द्यमज॒त्यर॑थीः ।\n\nअ॒न॒व॒सो अ॑नभी॒शू र॑ज॒स्तूर्वि रोद॑सी प॒थ्या॑ याति॒ साध॑न् ॥७॥\n\nनास्य॑ व॒र्ता न त॑रु॒ता न्व॑स्ति॒ मरु॑तो॒ यमव॑थ॒ वाज॑सातौ ।\n\nतो॒के वा॒ गोषु॒ तन॑ये॒ यम॒प्सु स व्र॒जं दर्ता॒ पार्ये॒ अध॒ द्योः ॥८॥\n\nप्र चि॒त्रम॒र्कं गृ॑ण॒ते तु॒राय॒ मारु॑ताय॒ स्वत॑वसे भरध्वम् ।\n\nये सहां॑सि॒ सह॑सा॒ सह॑न्ते॒ रेज॑ते अग्ने पृथि॒वी म॒खेभ्य॑: ॥९॥\n\nत्विषी॑मन्तो अध्व॒रस्ये॑व दि॒द्युत्तृ॑षु॒च्यव॑सो जु॒ह्वो॒३ नाग्नेः ।\n\nअ॒र्चत्र॑यो॒ धुन॑यो॒ न वी॒रा भ्राज॑ज्जन्मानो म॒रुतो॒ अधृ॑ष्टाः ॥१०॥\n\nतं वृ॒धन्तं॒ मारु॑तं॒ भ्राज॑दृष्टिं रु॒द्रस्य॑ सू॒नुं ह॒वसा वि॑वासे ।\n\nदि॒वः शर्धा॑य॒ शुच॑यो मनी॒षा गि॒रयो॒ नाप॑ उ॒ग्रा अ॑स्पृध्रन् ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 67, + "text": "११ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । मित्रावरुणौ । त्रिष्टुप् ।\n\nविश्वे॑षां वः स॒तां ज्येष्ठ॑तमा गी॒र्भिर्मि॒त्रावरु॑णा वावृ॒धध्यै॑ ।\n\nसं या र॒श्मेव॑ य॒मतु॒र्यमि॑ष्ठा॒ द्वा जनाँ॒ अस॑मा बा॒हुभि॒: स्वैः ॥१॥\n\nइ॒यं मद्वां॒ प्र स्तृ॑णीते मनी॒षोप॑ प्रि॒या नम॑सा ब॒र्हिरच्छ॑ ।\n\nय॒न्तं नो॑ मित्रावरुणा॒वधृ॑ष्टं छ॒र्दिर्यद्वां॑ वरू॒थ्यं॑ सुदानू ॥२॥\n\nआ या॑तं मित्रावरुणा सुश॒स्त्युप॑ प्रि॒या नम॑सा हू॒यमा॑ना ।\n\nसं याव॑प्न॒:स्थो अ॒पसे॑व॒ जना॑ञ्छ्रुधीय॒तश्चि॑द्यतथो महि॒त्वा ॥३॥\n\nअश्वा॒ न या वा॒जिना॑ पू॒तब॑न्धू ऋ॒ता यद्गर्भ॒मदि॑ति॒र्भर॑ध्यै ।\n\nप्र या महि॑ म॒हान्ता॒ जाय॑माना घो॒रा मर्ता॑य रि॒पवे॒ नि दी॑धः ॥४॥\n\nविश्वे॒ यद्वां॑ मं॒हना॒ मन्द॑मानाः क्ष॒त्रं दे॒वासो॒ अद॑धुः स॒जोषा॑: ।\n\nपरि॒ यद्भू॒थो रोद॑सी चिदु॒र्वी सन्ति॒ स्पशो॒ अद॑ब्धासो॒ अमू॑राः ॥५॥\n\nता हि क्ष॒त्रं धा॒रये॑थे॒ अनु॒ द्यून्दृं॒हेथे॒ सानु॑मुप॒मादि॑व॒ द्योः ।\n\nदृ॒ळ्हो नक्ष॑त्र उ॒त वि॒श्वदे॑वो॒ भूमि॒माता॒न्द्यां धा॒सिना॒योः ॥६॥\n\nता वि॒ग्रं धै॑थे ज॒ठरं॑ पृ॒णध्या॒ आ यत्सद्म॒ सभृ॑तयः पृ॒णन्ति॑ ।\n\n न मृ॑ष्यन्ते युव॒तयोऽवा॑ता॒ वि यत्पयो॑ विश्वजिन्वा॒ भर॑न्ते ॥७॥\n\nता जि॒ह्वया॒ सद॒मेदं सु॑मे॒धा आ यद्वां॑ स॒त्यो अ॑र॒तिॠ॒ते भूत् ।\n\nतद्वां॑ महि॒त्वं घृ॑तान्नावस्तु यु॒वं दा॒शुषे॒ वि च॑यिष्ट॒मंह॑: ॥८॥\n\nप्र यद्वां॑ मित्रावरुणा स्पू॒र्धन्प्रि॒या धाम॑ यु॒वधि॑ता मि॒नन्ति॑ ।\n\nन ये दे॒वास॒ ओह॑सा॒ न मर्ता॒ अय॑ज्ञसाचो॒ अप्यो॒ न पु॒त्राः ॥९॥\n\nवि यद्वाचं॑ की॒स्तासो॒ भर॑न्ते॒ शंस॑न्ति॒ के चि॑न्नि॒विदो॑ मना॒नाः ।\n\nआद्वां॑ ब्रवाम स॒त्यान्यु॒क्था नकि॑र्दे॒वेभि॑र्यतथो महि॒त्वा ॥१०॥\n\nअ॒वोरि॒त्था वां॑ छ॒र्दिषो॑ अ॒भिष्टौ॑ यु॒वोर्मि॑त्रावरुणा॒वस्कृ॑धोयु ।\n\nअनु॒ यद्गाव॑: स्फु॒रानृ॑जि॒प्यं धृ॒ष्णुं यद्रणे॒ वृष॑णं यु॒नज॑न् ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 68, + "text": "११ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: ।\n\nइन्द्रावरुणौ । त्रिष्टुप् , ९-१० जगती ।\n\nश्रु॒ष्टी वां॑ य॒ज्ञ उद्य॑तः स॒जोषा॑ मनु॒ष्वद्वृ॒क्तब॑र्हिषो॒ यज॑ध्यै ।\n\nआ य इन्द्रा॒वरु॑णावि॒षे अ॒द्य म॒हे सु॒म्नाय॑ म॒ह आ॑व॒वर्त॑त् ॥१॥\n\nता हि श्रेष्ठा॑ दे॒वता॑ता तु॒जा शूरा॑णां॒ शवि॑ष्ठा॒ ता हि भू॒तम् ।\n\nम॒घोनां॒ मंहि॑ष्ठा तुवि॒शुष्म॑ ऋ॒तेन॑ वृत्र॒तुरा॒ सर्व॑सेना ॥२॥\n\nता गृ॑णीहि नम॒स्ये॑भिः शू॒षैः सु॒म्नेभि॒रिन्द्रा॒वरु॑णा चका॒ना ।\n\nवज्रे॑णा॒न्यः शव॑सा॒ हन्ति॑ वृ॒त्रं सिष॑क्त्य॒न्यो वृ॒जने॑षु॒ विप्र॑: ॥३॥\n\nग्नाश्च॒ यन्नर॑श्च वावृ॒धन्त॒ विश्वे॑ दे॒वासो॑ न॒रां स्वगू॑र्ताः ।\n\nप्रैभ्य॑ इन्द्रावरुणा महि॒त्वा द्यौश्च॑ पृथिवि भूतमु॒र्वी ॥४॥\n\nस इत्सु॒दानु॒: स्ववाँ॑ ऋ॒तावेन्द्रा॒ यो वां॑ वरुण॒ दाश॑ति॒ त्मन् ।\n\nइ॒षा स द्वि॒षस्त॑रे॒द्दास्वा॒न्वंस॑द्र॒यिं र॑यि॒वत॑श्च॒ जना॑न् ॥५॥\n\nयं यु॒वं दा॒श्व॑ध्वराय देवा र॒यिं ध॒त्थो वसु॑मन्तं पुरु॒क्षुम् ।\n\nअ॒स्मे स इ॑न्द्रावरुणा॒वपि॑ ष्या॒त्प्र यो भ॒नक्ति॑ व॒नुषा॒मश॑स्तीः ॥६॥\n\nउ॒त न॑: सुत्रा॒त्रो दे॒वगो॑पाः सू॒रिभ्य॑ इन्द्रावरुणा र॒यिः ष्या॑त् ।\n\nयेषां॒ शुष्म॒: पृत॑नासु सा॒ह्वान्प्र स॒द्यो द्यु॒म्ना ति॒रते॒ ततु॑रिः ॥७॥\n\nनू न॑ इन्द्रावरुणा गृणा॒ना पृ॒ङ्क्तं र॒यिं सौ॑श्रव॒साय॑ देवा ।\n\nइ॒त्था गृ॒णन्तो॑ म॒हिन॑स्य॒ शर्धो॒ऽपो न ना॒वा दु॑रि॒ता त॑रेम ॥८॥\n\nप्र स॒म्राजे॑ बृह॒ते मन्म॒ नु प्रि॒यमर्च॑ दे॒वाय॒ वरु॑णाय स॒प्रथ॑: ।\n\nअ॒यं य उ॒र्वी म॑हि॒ना महि॑व्रत॒: क्रत्वा॑ वि॒भात्य॒जरो॒ न शो॒चिषा॑ ॥९॥\n\nइन्द्रा॑वरुणा सुतपावि॒मं सु॒तं सोमं॑ पिबतं॒ मद्यं॑ धृतव्रता ।\n\nयु॒वो रथो॑ अध्व॒रं दे॒ववी॑तये॒ प्रति॒ स्वस॑र॒मुप॑ याति पी॒तये॑ ॥१०॥\n\nइन्द्रा॑वरुणा॒ मधु॑मत्तमस्य॒ वृष्ण॒: सोम॑स्य वृष॒णा वृ॑षेथाम् ।\n\nइ॒दं वा॒मन्ध॒: परि॑षिक्तम॒स्मे आ॒सद्या॒स्मिन्ब॒र्हिषि॑ मादयेथाम् ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 69, + "text": "८ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: ।\n\nइन्द्राविष्णू। त्रिष्टुप् ।\n\nसं वां॒ कर्म॑णा॒ समि॒षा हि॑नो॒मीन्द्रा॑विष्णू॒ अप॑सस्पा॒रे अ॒स्य ।\n\nजु॒षेथां॑ य॒ज्ञं द्रवि॑णं च धत्त॒मरि॑ष्टैर्नः प॒थिभि॑: पा॒रय॑न्ता ॥१॥\n\nया विश्वा॑सां जनि॒तारा॑ मती॒नामिन्द्रा॒विष्णू॑ क॒लशा॑ सोम॒धाना॑ ।\n\nप्र वां॒ गिर॑: श॒स्यमा॑ना अवन्तु॒ प्र स्तोमा॑सो गी॒यमा॑नासो अ॒र्कैः ॥२॥\n\nइन्द्रा॑विष्णू मदपती मदाना॒मा सोमं॑ यातं॒ द्रवि॑णो॒ दधा॑ना ।\n\nसं वा॑मञ्जन्त्व॒क्तुभि॑र्मती॒नां सं स्तोमा॑सः श॒स्यमा॑नास उ॒क्थैः ॥३॥\n\nआ वा॒मश्वा॑सो अभिमाति॒षाह॒ इन्द्रा॑विष्णू सध॒मादो॑ वहन्तु ।\n\nजु॒षेथां॒ विश्वा॒ हव॑ना मती॒नामुप॒ ब्रह्मा॑णि शृणुतं॒ गिरो॑ मे ॥४॥\n\nइन्द्रा॑विष्णू॒ तत्प॑न॒याय्यं॑ वां॒ सोम॑स्य॒ मद॑ उ॒रु च॑क्रमाथे ।\n\nअकृ॑णुतम॒न्तरि॑क्षं॒ वरी॒योऽप्र॑थतं जी॒वसे॑ नो॒ रजां॑सि ॥५॥\n\nइन्द्रा॑विष्णू ह॒विषा॑ वावृधा॒नाऽग्रा॑द्वाना॒ नम॑सा रातहव्या ।\n\nघृता॑सुती॒ द्रवि॑णं धत्तम॒स्मे स॑मु॒द्रः स्थ॑: क॒लश॑: सोम॒धान॑: ॥६॥\n\nइन्द्रा॑विष्णू॒ पिब॑तं॒ मध्वो॑ अ॒स्य सोम॑स्य दस्रा ज॒ठरं॑ पृणेथाम् ।\n\nआ वा॒मन्धां॑सि मदि॒राण्य॑ग्म॒न्नुप॒ ब्रह्मा॑णि शृणुतं॒ हवं॑ मे ॥७॥\n\nउ॒भा जि॑ग्यथु॒र्न परा॑ जयेथे॒ न परा॑ जिग्ये कत॒रश्च॒नैनो॑: ।\n\nइन्द्र॑श्च विष्णो॒ यदप॑स्पृधेथां त्रे॒धा स॒हस्रं॒ वि तदै॑रयेथाम् ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 70, + "text": "६ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: ।\n\nद्यावापृथिवी।जगती ।\n\nघृ॒तव॑ती॒ भुव॑नानामभि॒श्रियो॒र्वी पृ॒थ्वी म॑धु॒दुघे॑ सु॒पेश॑सा ।\n\nद्यावा॑पृथि॒वी वरु॑णस्य॒ धर्म॑णा॒ विष्क॑भिते अ॒जरे॒ भूरि॑रेतसा ॥१॥\n\nअस॑श्चन्ती॒ भूरि॑धारे॒ पय॑स्वती घृ॒तं दु॑हाते सु॒कृते॒ शुचि॑व्रते ।\n\nराज॑न्ती अ॒स्य भुव॑नस्य रोदसी अ॒स्मे रेत॑: सिञ्चतं॒ यन्मनु॑र्हितम् ॥२॥\n\nयो वा॑मृ॒जवे॒ क्रम॑णाय रोदसी॒ मर्तो॑ द॒दाश॑ धिषणे॒ स सा॑धति ।\n\nप्र प्र॒जाभि॑र्जायते॒ धर्म॑ण॒स्परि॑ यु॒वोः सि॒क्ता विषु॑रूपाणि॒ सव्र॑ता ॥३॥\n\nघृ॒तेन॒ द्यावा॑पृथि॒वी अ॒भीवृ॑ते घृत॒श्रिया॑ घृत॒पृचा॑ घृता॒वृधा॑ ।\n\nउ॒र्वी पृ॒थ्वी हो॑तृ॒वूर्ये॑ पु॒रोहि॑ते॒ ते इद्विप्रा॑ ईळते सु॒म्नमि॒ष्टये॑ ॥४॥\n\nमधु॑ नो॒ द्यावा॑पृथि॒वी मि॑मिक्षतां मधु॒श्चुता॑ मधु॒दुघे॒ मधु॑व्रते ।\n\nदधा॑ने य॒ज्ञं द्रवि॑णं च दे॒वता॒ महि॒ श्रवो॒ वाज॑म॒स्मे सु॒वीर्य॑म् ॥५॥\n\nऊर्जं॑ नो॒ द्यौश्च॑ पृथि॒वी च॑ पिन्वतां पि॒ता मा॒ता वि॑श्व॒विदा॑ सु॒दंस॑सा ।\n\nसं॒र॒रा॒णे रोद॑सी वि॒श्वश॑म्भुवा स॒निं वाजं॑ र॒यिम॒स्मे समि॑न्वताम् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 71, + "text": "६ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: । सविता ।जगती, ४-६ त्रिष्टुप् ।\n\nउदु॒ ष्य दे॒वः स॑वि॒ता हि॑र॒ण्यया॑ बा॒हू अ॑यंस्त॒ सव॑नाय सु॒क्रतु॑: ।\n\nघृ॒तेन॑ पा॒णी अ॒भि प्रु॑ष्णुते म॒खो युवा॑ सु॒दक्षो॒ रज॑सो॒ विध॑र्मणि ॥१॥\n\nदे॒वस्य॑ व॒यं स॑वि॒तुः सवी॑मनि॒ श्रेष्ठे॑ स्याम॒ वसु॑नश्च दा॒वने॑ ।\n\nयो विश्व॑स्य द्वि॒पदो॒ यश्चतु॑ष्पदो नि॒वेश॑ने प्रस॒वे चासि॒ भूम॑नः ॥२॥\n\nअद॑ब्धेभिः सवितः पा॒युभि॒ष्ट्वं शि॒वेभि॑र॒द्य परि॑ पाहि नो॒ गय॑म् ।\n\nहिर॑ण्यजिह्वः सुवि॒ताय॒ नव्य॑से॒ रक्षा॒ माकि॑र्नो अ॒घशं॑स ईशत ॥३॥\n\nउदु॒ ष्य दे॒वः स॑वि॒ता दमू॑ना॒ हिर॑ण्यपाणिः प्रतिदो॒षम॑स्थात् ।\n\nअयो॑हनुर्यज॒तो म॒न्द्रजि॑ह्व॒ आ दा॒शुषे॑ सुवति॒ भूरि॑ वा॒मम् ॥४॥\n\nउदू॑ अयाँ उपव॒क्तेव॑ बा॒हू हि॑र॒ण्यया॑ सवि॒ता सु॒प्रती॑का ।\n\nदि॒वो रोहां॑स्यरुहत्पृथि॒व्या अरी॑रमत्प॒तय॒त्कच्चि॒दभ्व॑म् ॥५॥\n\nवा॒मम॒द्य स॑वितर्वा॒ममु॒ श्वो दि॒वेदि॑वे वा॒मम॒स्मभ्यं॑ सावीः ।\n\nवा॒मस्य॒ हि क्षय॑स्य देव॒ भूरे॑र॒या धि॒या वा॑म॒भाज॑: स्याम ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 72, + "text": "५ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: ।\n\nइन्द्रासोमौ।त्रिष्टुप् ।\n\nइन्द्रा॑सोमा॒ महि॒ तद्वां॑ महि॒त्वं यु॒वं म॒हानि॑ प्रथ॒मानि॑ चक्रथुः ।\n\nयु॒वं सूर्यं॑ विवि॒दथु॑र्यु॒वं स्व१र्विश्वा॒ तमां॑स्यहतं नि॒दश्च॑ ॥१॥\n\nइन्द्रा॑सोमा वा॒सय॑थ उ॒षास॒मुत्सूर्यं॑ नयथो॒ ज्योति॑षा स॒ह ।\n\nउप॒ द्यां स्क॒म्भथु॒: स्कम्भ॑ने॒नाप्र॑थतं पृथि॒वीं मा॒तरं॒ वि ॥२॥\n\nइन्द्रा॑सोमा॒वहि॑म॒पः प॑रि॒ष्ठां ह॒थो वृ॒त्रमनु॑ वां॒ द्यौर॑मन्यत ।\n\n प्रार्णां॑स्यैरयतं न॒दीना॒मा स॑मु॒द्राणि॑ पप्रथुः पु॒रूणि॑ ॥३॥\n\nइन्द्रा॑सोमा प॒क्वमा॒मास्व॒न्तर्नि गवा॒मिद्द॑धथुर्व॒क्षणा॑सु ।\n\nज॒गृ॒भथु॒रन॑पिनद्धमासु॒ रुश॑च्चि॒त्रासु॒ जग॑तीष्व॒न्तः ॥४॥\n\nइन्द्रा॑सोमा यु॒वम॒ङ्ग तरु॑त्रमपत्य॒साचं॒ श्रुत्यं॑ रराथे ।\n\nयु॒वं शुष्मं॒ नर्यं॑ चर्ष॒णिभ्य॒: सं वि॑व्यथुः पृतना॒षाह॑मुग्रा ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 73, + "text": "३ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: ।\n\nबृहस्पति:। त्रिष्टुप् ।\n\nयो अ॑द्रि॒भित्प्र॑थम॒जा ऋ॒तावा॒ बृह॒स्पति॑राङ्गिर॒सो ह॒विष्मा॑न् ।\n\nद्वि॒बर्ह॑ज्मा प्राघर्म॒सत्पि॒ता न॒ आ रोद॑सी वृष॒भो रो॑रवीति ॥१॥\n\nजना॑य चि॒द्य ईव॑त उ लो॒कं बृह॒स्पति॑र्दे॒वहू॑तौ च॒कार॑ ।\n\nघ्नन्वृ॒त्राणि॒ वि पुरो॑ दर्दरीति॒ जय॒ञ्छत्रूँ॑र॒मित्रा॑न्पृ॒त्सु साह॑न् ॥२॥\n\nबृह॒स्पति॒: सम॑जय॒द्वसू॑नि म॒हो व्र॒जान्गोम॑तो दे॒व ए॒षः ।\n\nअ॒पः सिषा॑स॒न्त्स्व१रप्र॑तीतो॒ बृह॒स्पति॒र्हन्त्य॒मित्र॑म॒र्कैः ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 74, + "text": "४ बार्हस्पत्यो भरद्वाज: ।\n\nसोमारुद्रौ। त्रिष्टुप् ।\n\nसोमा॑रुद्रा धा॒रये॑थामसु॒र्यं१ प्र वा॑मि॒ष्टयोऽर॑मश्नुवन्तु ।\n\nदमे॑दमे स॒प्त रत्ना॒ दधा॑ना॒ शं नो॑ भूतं द्वि॒पदे॒ शं चतु॑ष्पदे ॥१॥\n\nसोमा॑रुद्रा॒ वि वृ॑हतं॒ विषू॑ची॒ममी॑वा॒ या नो॒ गय॑मावि॒वेश॑ ।\n\nआ॒रे बा॑धेथां॒ निॠ॑तिं परा॒चैर॒स्मे भ॒द्रा सौ॑श्रव॒सानि॑ सन्तु ॥२॥\n\nसोमा॑रुद्रा यु॒वमे॒तान्य॒स्मे विश्वा॑ त॒नूषु॑ भेष॒जानि॑ धत्तम् ।\n\nअव॑ स्यतं मु॒ञ्चतं॒ यन्नो॒ अस्ति॑ त॒नूषु॑ ब॒द्धं कृ॒तमेनो॑ अ॒स्मत् ॥३॥\n\nति॒ग्मायु॑धौ ति॒ग्महे॑ती सु॒शेवौ॒ सोमा॑रुद्रावि॒ह सु मृ॑ळतं नः ।\n\nप्र नो॑ मुञ्चतं॒ वरु॑णस्य॒ पाशा॑द्गोपा॒यतं॑ नः सुमन॒स्यमा॑ना ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 6, + "sukta": 75, + "text": "१९ पायुर्भारद्वाज: । { संग्रामाशिष: } १ वर्म, २ धनु:, ३ ज्या , ४ आर्त्नी, इषुधि:, ६ [ पूर्वार्ध:] सारथि :, ६ {उत्तरार्ध:} रश्मय: , ७ अश्वा: , ८ रथ: , ९ रथगोपा:, १० ब्राह्मण–पितृ-सोम-द्यावा-पृथिवी-पूषाण: ; ११-१२, १५-१६ इषव:, १३ प्रतोद:, १४ हस्तघ्न:, १७ युद्धभूमि-कवच–ब्रह्मणस्पत्यादय:, १८ वर्म–सोम–वरुणा:, १९ देवब्रह्माणी। त्रिष्टुप् ; ६,१० जगती; १२,१३,१५,१६,१९ अनुष्टुप् , १७ पङ्क्ति: ।\n\nजी॒मूत॑स्येव भवति॒ प्रती॑कं॒ यद्व॒र्मी याति॑ स॒मदा॑मु॒पस्थे॑ ।\n\nअना॑विद्धया त॒न्वा॑ जय॒ त्वं स त्वा॒ वर्म॑णो महि॒मा पि॑पर्तु ॥१॥\n\nधन्व॑ना॒ गा धन्व॑ना॒जिं ज॑येम॒ धन्व॑ना ती॒व्राः स॒मदो॑ जयेम ।\n\nधनु॒: शत्रो॑रपका॒मं कृ॑णोति॒ धन्व॑ना॒ सर्वा॑: प्र॒दिशो॑ जयेम ॥२॥\n\nव॒क्ष्यन्ती॒वेदा ग॑नीगन्ति॒ कर्णं॑ प्रि॒यं सखा॑यं परिषस्वजा॒ना ।\n\nयोषे॑व शिङ्क्ते॒ वित॒ताधि॒ धन्व॒ञ्ज्या इ॒यं सम॑ने पा॒रय॑न्ती ॥३॥\n\nते आ॒चर॑न्ती॒ सम॑नेव॒ योषा॑ मा॒तेव॑ पु॒त्रं बि॑भृतामु॒पस्थे॑ ।\n\nअप॒ शत्रू॑न्विध्यतां संविदा॒ने आर्त्नी॑ इ॒मे वि॑ष्फु॒रन्ती॑ अ॒मित्रा॑न् ॥४॥\n\nब॒ह्वी॒नां पि॒ता ब॒हुर॑स्य पु॒त्रश्चि॒श्चा कृ॑णोति॒ सम॑नाव॒गत्य॑ ।\n\nइ॒षु॒धिः सङ्का॒: पृत॑नाश्च॒ सर्वा॑: पृ॒ष्ठे निन॑द्धो जयति॒ प्रसू॑तः ॥५॥\n\nरथे॒ तिष्ठ॑न्नयति वा॒जिन॑: पु॒रो यत्र॑यत्र का॒मय॑ते सुषार॒थिः ।\n\nअ॒भीशू॑नां महि॒मानं॑ पनायत॒ मन॑: प॒श्चादनु॑ यच्छन्ति र॒श्मय॑: ॥६॥\n\nती॒व्रान्घोषा॑न्कृण्वते॒ वृष॑पाण॒योऽश्वा॒ रथे॑भिः स॒ह वा॒जय॑न्तः ।\n\nअ॒व॒क्राम॑न्त॒: प्रप॑दैर॒मित्रा॑न्क्षि॒णन्ति॒ शत्रूँ॒रन॑पव्ययन्तः ॥७॥\n\nर॒थ॒वाह॑नं ह॒विर॑स्य॒ नाम॒ यत्रायु॑धं॒ निहि॑तमस्य॒ वर्म॑ ।\n\nतत्रा॒ रथ॒मुप॑ श॒ग्मं स॑देम वि॒श्वाहा॑ व॒यं सु॑मन॒स्यमा॑नाः ॥८॥\n\nस्वा॒दु॒षं॒सद॑: पि॒तरो॑ वयो॒धाः कृ॑च्छ्रे॒श्रित॒: शक्ती॑वन्तो गभी॒राः ।\n\nचि॒त्रसे॑ना॒ इषु॑बला॒ अमृ॑ध्राः स॒तोवी॑रा उ॒रवो॑ व्रातसा॒हाः ॥९॥\n\nब्राह्म॑णास॒: पित॑र॒: सोम्या॑सः शि॒वे नो॒ द्यावा॑पृथि॒वी अ॑ने॒हसा॑ ।\n\nपू॒षा न॑: पातु दुरि॒तादृ॑तावृधो॒ रक्षा॒ माकि॑र्नो अ॒घशं॑स ईशत ॥१०॥\n\nसु॒प॒र्णं व॑स्ते मृ॒गो अ॑स्या॒ दन्तो॒ गोभि॒: संन॑द्धा पतति॒ प्रसू॑ता ।\n\nयत्रा॒ नर॒: सं च॒ वि च॒ द्रव॑न्ति॒ तत्रा॒स्मभ्य॒मिष॑व॒: शर्म॑ यंसन् ॥११॥\n\nऋजी॑ते॒ परि॑ वृङ्धि॒ नोऽश्मा॑ भवतु नस्त॒नूः । सोमो॒ अधि॑ ब्रवीतु॒ नोऽदि॑ति॒: शर्म॑ यच्छतु ॥१२॥\n\nआ ज॑ङ्घन्ति॒ सान्वे॑षां ज॒घनाँ॒ उप॑ जिघ्नते । अश्वा॑जनि॒ प्रचे॑त॒सोऽश्वा॑न्त्स॒मत्सु॑ चोदय ॥१३॥\n\nअहि॑रिव भो॒गैः पर्ये॑ति बा॒हुं ज्याया॑ हे॒तिं प॑रि॒बाध॑मानः ।\n\nह॒स्त॒घ्नो विश्वा॑ व॒युना॑नि वि॒द्वान्पुमा॒न्पुमां॑सं॒ परि॑ पातु वि॒श्वत॑: ॥१४॥\n\nआला॑क्ता॒ या रुरु॑शी॒र्ष्ण्यथो॒ यस्या॒ अयो॒ मुख॑म् । इ॒दं प॒र्जन्य॑रेतस॒ इष्वै॑ दे॒व्यै बृ॒हन्नम॑: ॥१५॥\n\nअव॑सृष्टा॒ परा॑ पत॒ शर॑व्ये॒ ब्रह्म॑संशिते । गच्छा॒मित्रा॒न्प्र प॑द्यस्व॒ मामीषां॒ कं च॒नोच्छि॑षः ॥१६॥\n\nयत्र॑ बा॒णाः स॒म्पत॑न्ति कुमा॒रा वि॑शि॒खा इ॑व ।\n\nतत्रा॑ नो॒ ब्रह्म॑ण॒स्पति॒रदि॑ति॒: शर्म॑ यच्छतु वि॒श्वाहा॒ शर्म॑ यच्छतु ॥१७॥\n\nमर्मा॑णि ते॒ वर्म॑णा छादयामि॒ सोम॑स्त्वा॒ राजा॒मृते॒नानु॑ वस्ताम् ।\n\nउ॒रोर्वरी॑यो॒ वरु॑णस्ते कृणोतु॒ जय॑न्तं॒ त्वानु॑ दे॒वा म॑दन्तु ॥१८॥\n\nयो न॒: स्वो अर॑णो॒ यश्च॒ निष्ट्यो॒ जिघां॑सति । दे॒वास्तं सर्वे॑ धूर्वन्तु॒ ब्रह्म॒ वर्म॒ ममान्त॑रम् ॥१९॥" + } +] \ No newline at end of file diff --git a/texts/rigveda/rigveda_mandala_07.json b/texts/rigveda/rigveda_mandala_07.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..3e4b430c4787ed3ae0f6b5d8de155633b25698a7 --- /dev/null +++ b/texts/rigveda/rigveda_mandala_07.json @@ -0,0 +1,626 @@ +[ + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 1, + "text": "२५ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। अग्नि: । विराट् ,१९-२५ त्रिष्टुप् ।\n\nअ॒ग्निं नरो॒ दीधि॑तिभिर॒रण्यो॒र्हस्त॑च्युती जनयन्त प्रश॒स्तम् ।\n\nदू॒रे॒दृशं॑ गृ॒हप॑तिमथ॒र्युम् ॥१॥\n\nतम॒ग्निमस्ते॒ वस॑वो॒ न्यृ॑ण्वन्त्सुप्रति॒चक्ष॒मव॑से॒ कुत॑श्चित् ।\n\nद॒क्षाय्यो॒ यो दम॒ आस॒ नित्य॑: ॥२॥\n\nप्रेद्धो॑ अग्ने दीदिहि पु॒रो नोऽज॑स्रया सू॒र्म्या॑ यविष्ठ ।\n\nत्वां शश्व॑न्त॒ उप॑ यन्ति॒ वाजा॑: ॥३॥\n\nप्र ते अ॒ग्नयो॒ऽग्निभ्यो॒ वरं॒ निः सु॒वीरा॑सः शोशुचन्त द्यु॒मन्त॑: ।\n\nयत्रा॒ नर॑: स॒मास॑ते सुजा॒ताः ॥४॥\n\nदा नो॑ अग्ने धि॒या र॒यिं सु॒वीरं॑ स्वप॒त्यं स॑हस्य प्रश॒स्तम् ।\n\n न यं यावा॒ तर॑ति यातु॒मावा॑न् ॥५॥\n\nउप॒ यमेति॑ युव॒तिः सु॒दक्षं॑ दो॒षा वस्तो॑र्ह॒विष्म॑ती घृ॒ताची॑ ।\n\nउप॒ स्वैन॑म॒रम॑तिर्वसू॒युः ॥६॥\n\nविश्वा॑ अ॒ग्नेऽप॑ द॒हारा॑ती॒र्येभि॒स्तपो॑भि॒रद॑हो॒ जरू॑थम् ।\n\nप्र नि॑स्व॒रं चा॑तय॒स्वामी॑वाम् ॥७॥\n\nआ यस्ते॑ अग्न इध॒ते अनी॑कं॒ वसि॑ष्ठ॒ शुक्र॒ दीदि॑व॒: पाव॑क ।\n\nउ॒तो न॑ ए॒भिः स्त॒वथै॑रि॒ह स्या॑: ॥८॥\n\nवि ये ते॑ अग्ने भेजि॒रे अनी॑कं॒ मर्ता॒ नर॒: पित्र्या॑सः पुरु॒त्रा ।\n\nउ॒तो न॑ ए॒भिः सु॒मना॑ इ॒ह स्या॑: ॥९॥\n\nइ॒मे नरो॑ वृत्र॒हत्ये॑षु॒ शूरा॒ विश्वा॒ अदे॑वीर॒भि स॑न्तु मा॒याः ।\n\nये मे॒ धियं॑ प॒नय॑न्त प्रश॒स्ताम् ॥१०॥\n\nमा शूने॑ अग्ने॒ नि ष॑दाम नृ॒णां माशेष॑सो॒ऽवीर॑ता॒ परि॑ त्वा ।\n\nप्र॒जाव॑तीषु॒ दुर्या॑सु दुर्य ॥११॥\n\nयम॒श्वी नित्य॑मुप॒याति॑ य॒ज्ञं प्र॒जाव॑न्तं स्वप॒त्यं क्षयं॑ नः ।\n\nस्वज॑न्मना॒ शेष॑सा वावृधा॒नम् ॥१२॥\n\nपा॒हि नो॑ अग्ने र॒क्षसो॒ अजु॑ष्टात्पा॒हि धू॒र्तेरर॑रुषो अघा॒योः ।\n\nत्वा यु॒जा पृ॑तना॒यूँर॒भि ष्या॑म् ॥१३॥\n\nसेद॒ग्निर॒ग्नीँरत्य॑स्त्व॒न्यान्यत्र॑ वा॒जी तन॑यो वी॒ळुपा॑णिः ।\n\nस॒हस्र॑पाथा अ॒क्षरा॑ स॒मेति॑ ॥१४॥\n\nसेद॒ग्निर्यो व॑नुष्य॒तो नि॒पाति॑ समे॒द्धार॒मंह॑स उरु॒ष्यात् ।\n\n सु॒जा॒तास॒: परि॑ चरन्ति वी॒राः ॥१५॥\n\nअ॒यं सो अ॒ग्निराहु॑तः पुरु॒त्रा यमीशा॑न॒: समिदि॒न्धे ह॒विष्मा॑न् ।\n\nपरि॒ यमेत्य॑ध्व॒रेषु॒ होता॑ ॥१६॥\n\nत्वे अ॑ग्न आ॒हव॑नानि॒ भूरी॑शा॒नास॒ आ जु॑हुयाम॒ नित्या॑ । उ॒भा कृ॒ण्वन्तो॑ वह॒तू मि॒येधे॑ ॥१७॥\n\nइ॒मो अ॑ग्ने वी॒तत॑मानि ह॒व्या ऽज॑स्रो वक्षि दे॒वता॑ति॒मच्छ॑ । प्रति॑ न ईं सुर॒भीणि॑ व्यन्तु ॥१८॥\n\nमा नो॑ अग्ने॒ऽवीर॑ते॒ परा॑ दा दु॒र्वास॒सेऽम॑तये॒ मा नो॑ अ॒स्यै ।\n\nमा न॑: क्षु॒धे मा र॒क्षस॑ ऋतावो॒ मा नो॒ दमे॒ मा वन॒ आ जु॑हूर्थाः ॥१९॥\n\nनू मे॒ ब्रह्मा॑ण्यग्न॒ उच्छ॑शाधि॒ त्वं दे॑व म॒घव॑द्भ्यः सुषूदः ।\n\nरा॒तौ स्या॑मो॒भया॑स॒ आ ते॑ यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥२०॥\n\nत्वम॑ग्ने सु॒हवो॑ र॒ण्वसं॑दृक्सुदी॒ती सू॑नो सहसो दिदीहि ।\n\nमा त्वे सचा॒ तन॑ये॒ नित्य॒ आ ध॒ङ्मा वी॒रो अ॒स्मन्नर्यो॒ वि दा॑सीत् ॥२१॥\n\nमा नो॑ अग्ने दुर्भृ॒तये॒ सचै॒षु दे॒वेद्धे॑ष्व॒ग्निषु॒ प्र वो॑चः ।\n\nमा ते॑ अ॒स्मान्दु॑र्म॒तयो॑ भृ॒माच्चि॑द्दे॒वस्य॑ सूनो सहसो नशन्त ॥२२॥\n\nस मर्तो॑ अग्ने स्वनीक रे॒वानम॑र्त्ये॒ य आ॑जु॒होति॑ ह॒व्यम् ।\n\nस दे॒वता॑ वसु॒वनिं॑ दधाति॒ यं सू॒रिर॒र्थी पृ॒च्छमा॑न॒ एति॑ ॥२३॥\n\nम॒हो नो॑ अग्ने सुवि॒तस्य॑ वि॒द्वान्र॒यिं सू॒रिभ्य॒ आ व॑हा बृ॒हन्त॑म् ।\n\nयेन॑ व॒यं स॑हसाव॒न्मदे॒माऽवि॑क्षितास॒ आयु॑षा सु॒वीरा॑: ॥२४॥\n\nनू मे॒ ब्रह्मा॑ण्यग्न॒ उच्छ॑शाधि॒ त्वं दे॑व म॒घव॑द्भ्यः सुषूदः ।\n\nरा॒तौ स्या॑मो॒भया॑स॒ आ ते॑ यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥२५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 2, + "text": "११मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:।आप्रीसूक्तं= (१ इध्म: समिद्धोऽग्निर्वा, २ नराशंस:,३ इळ :, ४ बर्हि:, ५ देवीर्द्वार: , ६ उषासानक्ता, ७ दैव्यो होतारौ प्रचेतसो, ८ तिस्रो देव्य: सरस्वतीळाभारत्य:, ९ त्वष्टा , १० वनस्पति : , ११ स्वाहाकृतय: } । त्रिष्टुप् ।\n\nजु॒षस्व॑ नः स॒मिध॑मग्ने अ॒द्य शोचा॑ बृ॒हद्य॑ज॒तं धू॒ममृ॒ण्वन् ।\n\nउप॑ स्पृश दि॒व्यं सानु॒ स्तूपै॒: सं र॒श्मिभि॑स्ततन॒: सूर्य॑स्य ॥१॥\n\nनरा॒शंस॑स्य महि॒मान॑मेषा॒मुप॑ स्तोषाम यज॒तस्य॑ य॒ज्ञैः ।\n\nये सु॒क्रत॑व॒: शुच॑यो धियं॒धाः स्वद॑न्ति दे॒वा उ॒भया॑नि ह॒व्या ॥२॥\n\nई॒ळेन्यं॑ वो॒ असु॑रं सु॒दक्ष॑म॒न्तर्दू॒तं रोद॑सी सत्य॒वाच॑म् ।\n\nम॒नु॒ष्वद॒ग्निं मनु॑ना॒ समि॑द्धं॒ सम॑ध्व॒राय॒ सद॒मिन्म॑हेम ॥३॥\n\nस॒प॒र्यवो॒ भर॑माणा अभि॒ज्ञु प्र वृ॑ञ्जते॒ नम॑सा ब॒र्हिर॒ग्नौ ।\n\nआ॒जुह्वा॑ना घृ॒तपृ॑ष्ठं॒ पृष॑द्व॒दध्व॑र्यवो ह॒विषा॑ मर्जयध्वम् ॥४॥\n\nस्वा॒ध्यो॒३ वि दुरो॑ देव॒यन्तोऽशि॑श्रयू रथ॒युर्दे॒वता॑ता ।\n\nपू॒र्वी शिशुं॒ न मा॒तरा॑ रिहा॒णे सम॒ग्रुवो॒ न सम॑नेष्वञ्जन् ॥५॥\n\nउ॒त योष॑णे दि॒व्ये म॒ही न॑ उ॒षासा॒नक्ता॑ सु॒दुघे॑व धे॒नुः ।\n\nब॒र्हि॒षदा॑ पुरुहू॒ते म॒घोनी॒ आ य॒ज्ञिये॑ सुवि॒ताय॑ श्रयेताम् ॥६॥\n\nविप्रा॑ य॒ज्ञेषु॒ मानु॑षेषु का॒रू मन्ये॑ वां जा॒तवे॑दसा॒ यज॑ध्यै ।\n\nऊ॒र्ध्वं नो॑ अध्व॒रं कृ॑तं॒ हवे॑षु॒ ता दे॒वेषु॑ वनथो॒ वार्या॑णि ॥७॥\n\nआ भार॑ती॒ भार॑तीभिः स॒जोषा॒ इळा॑ दे॒वैर्म॑नु॒ष्ये॑भिर॒ग्निः ।\n\nसर॑स्वती सारस्व॒तेभि॑र॒र्वाक्ति॒स्रो दे॒वीर्ब॒र्हिरेदं स॑दन्तु ॥८॥\n\nतन्न॑स्तु॒रीप॒मध॑ पोषयि॒त्नु देव॑ त्वष्ट॒र्वि र॑रा॒णः स्य॑स्व ।\n\nयतो॑ वी॒रः क॑र्म॒ण्य॑: सु॒दक्षो॑ यु॒क्तग्रा॑वा॒ जाय॑ते दे॒वका॑मः ॥९॥\n\nवन॑स्प॒तेऽव॑ सृ॒जोप॑ दे॒वान॒ग्निर्ह॒विः श॑मि॒ता सू॑दयाति ।\n\nसेदु॒ होता॑ स॒त्यत॑रो यजाति॒ यथा॑ दे॒वानां॒ जनि॑मानि॒ वेद॑ ॥१०॥\n\nआ या॑ह्यग्ने समिधा॒नो अ॒र्वाङिन्द्रे॑ण दे॒वैः स॒रथं॑ तु॒रेभि॑: ।\n\nब॒र्हिर्न॑ आस्ता॒मदि॑तिः सुपु॒त्रा स्वाहा॑ दे॒वा अ॒मृता॑ मादयन्ताम् ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 3, + "text": "१० मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। अग्नि: । त्रिष्टुप् ।\n\nअ॒ग्निं वो॑ दे॒वम॒ग्निभि॑: स॒जोषा॒ यजि॑ष्ठं दू॒तम॑ध्व॒रे कृ॑णुध्वम् ।\n\n यो मर्त्ये॑षु॒ निध्रु॑विॠ॒तावा॒ तपु॑र्मूर्धा घृ॒तान्न॑: पाव॒कः ॥१॥\n\nप्रोथ॒दश्वो॒ न यव॑सेऽवि॒ष्यन्य॒दा म॒हः सं॒वर॑णा॒द्व्यस्था॑त् ।\n\nआद॑स्य॒ वातो॒ अनु॑ वाति शो॒चिरध॑ स्म ते॒ व्रज॑नं कृ॒ष्णम॑स्ति ॥२॥\n\nउद्यस्य॑ ते॒ नव॑जातस्य॒ वृष्णोऽग्ने॒ चर॑न्त्य॒जरा॑ इधा॒नाः ।\n\nअच्छा॒ द्याम॑रु॒षो धू॒म ए॑ति॒ सं दू॒तो अ॑ग्न॒ ईय॑से॒ हि दे॒वान् ॥३॥\n\nवि यस्य॑ ते पृथि॒व्यां पाजो॒ अश्रे॑त्तृ॒षु यदन्ना॑ स॒मवृ॑क्त॒ जम्भै॑: ।\n\nसेने॑व सृ॒ष्टा प्रसि॑तिष्ट एति॒ यवं॒ न द॑स्म जु॒ह्वा॑ विवेक्षि ॥४॥\n\nतमिद्दो॒षा तमु॒षसि॒ यवि॑ष्ठम॒ग्निमत्यं॒ न म॑र्जयन्त॒ नर॑: ।\n\nनि॒शिशा॑ना॒ अति॑थिमस्य॒ योनौ॑ दी॒दाय॑ शो॒चिराहु॑तस्य॒ वृष्ण॑: ॥५॥\n\nसु॒सं॒दृक्ते॑ स्वनीक॒ प्रती॑कं॒ वि यद्रु॒क्मो न रोच॑स उपा॒के ।\n\nदि॒वो न ते॑ तन्य॒तुरे॑ति॒ शुष्म॑श्चि॒त्रो न सूर॒: प्रति॑ चक्षि भा॒नुम् ॥६॥\n\nयथा॑ व॒: स्वाहा॒ग्नये॒ दाशे॑म॒ परीळा॑भिर्घृ॒तव॑द्भिश्च ह॒व्यैः ।\n\nतेभि॑र्नो अग्ने॒ अमि॑तै॒र्महो॑भिः श॒तं पू॒र्भिराय॑सीभि॒र्नि पा॑हि ॥७॥\n\nया वा॑ ते॒ सन्ति॑ दा॒शुषे॒ अधृ॑ष्टा॒ गिरो॑ वा॒ याभि॑र्नृ॒वती॑रुरु॒ष्याः ।\n\nताभि॑र्नः सूनो सहसो॒ नि पा॑हि॒ स्मत्सू॒रीञ्ज॑रि॒तॄञ्जा॑तवेदः ॥८॥\n\nनिर्यत्पू॒तेव॒ स्वधि॑ति॒: शुचि॒र्गात्स्वया॑ कृ॒पा त॒न्वा॒३ रोच॑मानः ।\n\nआ यो मा॒त्रोरु॒शेन्यो॒ जनि॑ष्ट देव॒यज्या॑य सु॒क्रतु॑: पाव॒कः ॥९॥\n\nए॒ता नो॑ अग्ने॒ सौभ॑गा दिदी॒ह्यपि॒ क्रतुं॑ सु॒चेत॑सं वतेम ।\n\nविश्वा॑ स्तो॒तृभ्यो॑ गृण॒ते च॑ सन्तु यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 4, + "text": "१० मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:।अग्नि: । त्रिष्टुप् ।\n\nप्र व॑: शु॒क्राय॑ भा॒नवे॑ भरध्वं ह॒व्यं म॒तिं चा॒ग्नये॒ सुपू॑तम् ।\n\nयो दैव्या॑नि॒ मानु॑षा ज॒नूंष्य॒न्तर्विश्वा॑नि वि॒द्मना॒ जिगा॑ति ॥१॥\n\nस गृत्सो॑ अ॒ग्निस्तरु॑णश्चिदस्तु॒ यतो॒ यवि॑ष्ठो॒ अज॑निष्ट मा॒तुः ।\n\nसं यो वना॑ यु॒वते॒ शुचि॑द॒न्भूरि॑ चि॒दन्ना॒ समिद॑त्ति स॒द्यः ॥२॥\n\nअ॒स्य दे॒वस्य॑ सं॒सद्यनी॑के॒ यं मर्ता॑सः श्ये॒तं ज॑गृ॒भ्रे ।\n\nनि यो गृभं॒ पौरु॑षेयीमु॒वोच॑ दु॒रोक॑म॒ग्निरा॒यवे॑ शुशोच ॥३॥\n\nअ॒यं क॒विरक॑विषु॒ प्रचे॑ता॒ मर्ते॑ष्व॒ग्निर॒मृतो॒ नि धा॑यि ।\n\nस मा नो॒ अत्र॑ जुहुरः सहस्व॒: सदा॒ त्वे सु॒मन॑सः स्याम ॥४॥\n\nआ यो योनिं॑ दे॒वकृ॑तं स॒साद॒ क्रत्वा॒ ह्य१ग्निर॒मृताँ॒ अता॑रीत् ।\n\nतमोष॑धीश्च व॒निन॑श्च॒ गर्भं॒ भूमि॑श्च वि॒श्वधा॑यसं बिभर्ति ॥५॥\n\nईशे॒ ह्य१ग्निर॒मृत॑स्य॒ भूरे॒रीशे॑ रा॒यः सु॒वीर्य॑स्य॒ दातो॑: ।\n\nमा त्वा॑ व॒यं स॑हसावन्न॒वीरा॒ माप्स॑व॒: परि॑ षदाम॒ मादु॑वः ॥६॥\n\nप॒रि॒षद्यं॒ ह्यर॑णस्य॒ रेक्णो॒ नित्य॑स्य रा॒यः पत॑यः स्याम ।\n\nन शेषो॑ अग्ने अ॒न्यजा॑तम॒स्त्यचे॑तानस्य॒ मा प॒थो वि दु॑क्षः ॥७॥\n\nन॒हि ग्रभा॒यार॑णः सु॒शेवो॒ऽन्योद॑र्यो॒ मन॑सा॒ मन्त॒वा उ॑ ।\n\nअधा॑ चि॒दोक॒: पुन॒रित्स ए॒त्या ऽऽनो॑ वा॒ज्य॑भी॒षाळे॑तु॒ नव्य॑: ॥८॥\n\nत्वम॑ग्ने वनुष्य॒तो नि पा॑हि॒ त्वमु॑ नः सहसावन्नव॒द्यात् ।\n\nसं त्वा॑ ध्वस्म॒न्वद॒भ्ये॑तु॒ पाथ॒: सं र॒यिः स्पृ॑ह॒याय्य॑: सह॒स्री ॥९॥\n\nए॒ता नो॑ अग्ने॒ सौभ॑गा दिदी॒ह्यपि॒ क्रतुं॑ सु॒चेत॑सं वतेम ।\n\nविश्वा॑ स्तो॒तृभ्यो॑ गृण॒ते च॑ सन्तु यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 5, + "text": "९ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। वैश्वानरोऽग्नि: । त्रिष्टुप् ।\n\nप्राग्नये॑ त॒वसे॑ भरध्वं॒ गिरं॑ दि॒वो अ॑र॒तये॑ पृथि॒व्याः ।\n\nयो विश्वे॑षाम॒मृता॑नामु॒पस्थे॑ वैश्वान॒रो वा॑वृ॒धे जा॑गृ॒वद्भि॑: ॥१॥\n\nपृ॒ष्टो दि॒वि धाय्य॒ग्निः पृ॑थि॒व्यां ने॒ता सिन्धू॑नां वृष॒भः स्तिया॑नाम् ।\n\nस मानु॑षीर॒भि विशो॒ वि भा॑ति वैश्वान॒रो वा॑वृधा॒नो वरे॑ण ॥२॥\n\nत्वद्भि॒या विश॑ आय॒न्नसि॑क्नीरसम॒ना जह॑ती॒र्भोज॑नानि ।\n\nवैश्वा॑नर पू॒रवे॒ शोशु॑चान॒: पुरो॒ यद॑ग्ने द॒रय॒न्नदी॑देः ॥३॥\n\nतव॑ त्रि॒धातु॑ पृथि॒वी उ॒त द्यौर्वैश्वा॑नर व्र॒तम॑ग्ने सचन्त ।\n\nत्वं भा॒सा रोद॑सी॒ आ त॑त॒न्थाज॑स्रेण शो॒चिषा॒ शोशु॑चानः ॥४॥\n\nत्वाम॑ग्ने ह॒रितो॑ वावशा॒ना गिर॑: सचन्ते॒ धुन॑यो घृ॒ताची॑: ।\n\nपतिं॑ कृष्टी॒नां र॒थ्यं॑ रयी॒णां वै॑श्वान॒रमु॒षसां॑ के॒तुमह्ना॑म् ॥५॥\n\nत्वे अ॑सु॒र्यं१ वस॑वो॒ न्यृ॑ण्व॒न्क्रतुं॒ हि ते॑ मित्रमहो जु॒षन्त॑ ।\n\nत्वं दस्यूँ॒रोक॑सो अग्न आज उ॒रु ज्योति॑र्ज॒नय॒न्नार्या॑य ॥६॥\n\nस जाय॑मानः पर॒मे व्यो॑मन्वा॒युर्न पाथ॒: परि॑ पासि स॒द्यः ।\n\nत्वं भुव॑ना ज॒नय॑न्न॒भि क्र॒न्नप॑त्याय जातवेदो दश॒स्यन् ॥७॥\n\nताम॑ग्ने अ॒स्मे इष॒मेर॑यस्व॒ वैश्वा॑नर द्यु॒मतीं॑ जातवेदः ।\n\nयया॒ राध॒: पिन्व॑सि विश्ववार पृ॒थु श्रवो॑ दा॒शुषे॒ मर्त्या॑य ॥८॥\n\nतं नो॑ अग्ने म॒घव॑द्भ्यः पुरु॒क्षुं र॒यिं नि वाजं॒ श्रुत्यं॑ युवस्व ।\n\nवैश्वा॑नर॒ महि॑ न॒: शर्म॑ यच्छ रु॒द्रेभि॑रग्ने॒ वसु॑भिः स॒जोषा॑: ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 6, + "text": "७ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। वैश्वानरोऽग्नि: । त्रिष्टुप् ।\n\nप्र स॒म्राजो॒ असु॑रस्य॒ प्रश॑स्तिं पुं॒सः कृ॑ष्टी॒नाम॑नु॒माद्य॑स्य ।\n\nइन्द्र॑स्येव॒ प्र त॒वस॑स्कृ॒तानि॒ वन्दे॑ दा॒रुं वन्द॑मानो विवक्मि ॥१॥\n\nक॒विं के॒तुं धा॒सिं भा॒नुमद्रे॑र्हि॒न्वन्ति॒ शं रा॒ज्यं रोद॑स्योः ।\n\nपु॒रं॒द॒रस्य॑ गी॒र्भिरा वि॑वासे॒ऽग्नेर्व्र॒तानि॑ पू॒र्व्या म॒हानि॑ ॥२॥\n\nन्य॑क्र॒तून्ग्र॒थिनो॑ मृ॒ध्रवा॑चः प॒णीँर॑श्र॒द्धाँ अ॑वृ॒धाँ अ॑य॒ज्ञान् ।\n\nप्रप्र॒ तान्दस्यूँ॑र॒ग्निर्वि॑वाय॒ पूर्व॑श्चका॒राप॑राँ॒ अय॑ज्यून् ॥३॥\n\nयो अ॑पा॒चीने॒ तम॑सि॒ मद॑न्ती॒: प्राची॑श्च॒कार॒ नृत॑म॒: शची॑भिः ।\n\nतमीशा॑नं॒ वस्वो॑ अ॒ग्निं गृ॑णी॒षेऽना॑नतं द॒मय॑न्तं पृत॒न्यून् ॥४॥\n\nयो दे॒ह्यो॒३ अन॑मयद्वध॒स्नैर्यो अ॒र्यप॑त्नीरु॒षस॑श्च॒कार॑ ।\n\nस नि॒रुध्या॒ नहु॑षो य॒ह्वो अ॒ग्निर्विश॑श्चक्रे बलि॒हृत॒: सहो॑भिः ॥५॥\n\nयस्य॒ शर्म॒न्नुप॒ विश्वे॒ जना॑स॒ एवै॑स्त॒स्थुः सु॑म॒तिं भिक्ष॑माणाः ।\n\nवै॒श्वा॒न॒रो वर॒मा रोद॑स्यो॒राग्निः स॑साद पि॒त्रोरु॒पस्थ॑म् ॥६॥\n\nआ दे॒वो द॑दे बु॒ध्न्या॒३ वसू॑नि वैश्वान॒र उदि॑ता॒ सूर्य॑स्य ।\n\nआ स॑मु॒द्रादव॑रा॒दा पर॑स्मा॒दाग्निर्द॑दे दि॒व आ पृ॑थि॒व्याः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 7, + "text": "७ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। अग्नि: । त्रिष्टुप् ।\n\nप्र वो॑ दे॒वं चि॑त्सहसा॒नम॒ग्निमश्वं॒ न वा॒जिनं॑ हिषे॒ नमो॑भिः ।\n\nभवा॑ नो दू॒तो अ॑ध्व॒रस्य॑ वि॒द्वान्त्मना॑ दे॒वेषु॑ विविदे मि॒तद्रु॑: ॥१॥\n\nआ या॑ह्यग्ने प॒थ्या॒३ अनु॒ स्वा म॒न्द्रो दे॒वानां॑ स॒ख्यं जु॑षा॒णः ।\n\nआ सानु॒ शुष्मै॑र्न॒दय॑न्पृथि॒व्या जम्भे॑भि॒र्विश्व॑मु॒शध॒ग्वना॑नि ॥२॥\n\nप्रा॒चीनो॑ य॒ज्ञः सुधि॑तं॒ हि ब॒र्हिः प्री॑णी॒ते अ॒ग्निरी॑ळि॒तो न होता॑ ।\n\nआ मा॒तरा॑ वि॒श्ववा॑रे हुवा॒नो यतो॑ यविष्ठ जज्ञि॒षे सु॒शेव॑: ॥३॥\n\nस॒द्यो अ॑ध्व॒रे र॑थि॒रं ज॑नन्त॒ मानु॑षासो॒ विचे॑तसो॒ य ए॑षाम् ।\n\nवि॒शाम॑धायि वि॒श्पति॑र्दुरो॒णे॒३ऽग्निर्म॒न्द्रो मधु॑वचा ऋ॒तावा॑ ॥४॥\n\nअसा॑दि वृ॒तो वह्नि॑राजग॒न्वान॒ग्निर्ब्र॒ह्मा नृ॒षद॑ने विध॒र्ता ।\n\nद्यौश्च॒ यं पृ॑थि॒वी वा॑वृ॒धाते॒ आ यं होता॒ यज॑ति वि॒श्ववा॑रम् ॥५॥\n\nए॒ते द्यु॒म्नेभि॒र्विश्व॒माति॑रन्त॒ मन्त्रं॒ ये वारं॒ नर्या॒ अत॑क्षन् ।\n\nप्र ये विश॑स्ति॒रन्त॒ श्रोष॑माणा॒ आ ये मे॑ अ॒स्य दीध॑यन्नृ॒तस्य॑ ॥६॥\n\nनू त्वाम॑ग्न ईमहे॒ वसि॑ष्ठा ईशा॒नं सू॑नो सहसो॒ वसू॑नाम् ।\n\nइषं॑ स्तो॒तृभ्यो॑ म॒घव॑द्भ्य आनड्यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 8, + "text": "७ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। अग्नि: । त्रिष्टुप् ।\n\nइ॒न्धे राजा॒ सम॒र्यो नमो॑भि॒र्यस्य॒ प्रती॑क॒माहु॑तं घृ॒तेन॑ ।\n\nनरो॑ ह॒व्येभि॑रीळते स॒बाध॒ आग्निरग्र॑ उ॒षसा॑मशोचि ॥१॥\n\nअ॒यमु॒ ष्य सुम॑हाँ अवेदि॒ होता॑ म॒न्द्रो मनु॑षो य॒ह्वो अ॒ग्निः ।\n\nवि भा अ॑कः ससृजा॒नः पृ॑थि॒व्यां कृ॒ष्णप॑वि॒रोष॑धीभिर्ववक्षे ॥२॥\n\nकया॑ नो अग्ने॒ वि व॑सः सुवृ॒क्तिं कामु॑ स्व॒धामृ॑णवः श॒स्यमा॑नः ।\n\nक॒दा भ॑वेम॒ पत॑यः सुदत्र रा॒यो व॒न्तारो॑ दु॒ष्टर॑स्य सा॒धोः ॥३॥\n\nप्रप्रा॒यम॒ग्निर्भ॑र॒तस्य॑ शृण्वे॒ वि यत्सूर्यो॒ न रोच॑ते बृ॒हद्भाः ।\n\nअ॒भि यः पू॒रुं पृत॑नासु त॒स्थौ द्यु॑ता॒नो दैव्यो॒ अति॑थिः शुशोच ॥४॥\n\nअस॒न्नित्त्वे आ॒हव॑नानि॒ भूरि॒ भुवो॒ विश्वे॑भिः सु॒मना॒ अनी॑कैः ।\n\nस्तु॒तश्चि॑दग्ने शृण्विषे गृणा॒नः स्व॒यं व॑र्धस्व त॒न्वं॑ सुजात ॥५॥\n\nइ॒दं वच॑: शत॒साः संस॑हस्र॒मुद॒ग्नये॑ जनिषीष्ट द्वि॒बर्हा॑: ।\n\nशं यत्स्तो॒तृभ्य॑ आ॒पये॒ भवा॑ति द्यु॒मद॑मीव॒चात॑नं रक्षो॒हा ॥६॥\n\nनू त्वाम॑ग्न ईमहे॒ वसि॑ष्ठा ईशा॒नं सू॑नो सहसो॒ वसू॑नाम् ।\n\nइषं॑ स्तो॒तृभ्यो॑ म॒घव॑द्भ्य आनड्यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 9, + "text": "६ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। अग्नि: । त्रिष्टुप् ।\n\nअबो॑धि जा॒र उ॒षसा॑मु॒पस्था॒द्धोता॑ म॒न्द्रः क॒वित॑मः पाव॒कः ।\n\nदधा॑ति के॒तुमु॒भय॑स्य ज॒न्तोर्ह॒व्या दे॒वेषु॒ द्रवि॑णं सु॒कृत्सु॑ ॥१॥\n\nस सु॒क्रतु॒र्यो वि दुर॑: पणी॒नां पु॑ना॒नो अ॒र्कं पु॑रु॒भोज॑सं नः ।\n\nहोता॑ म॒न्द्रो वि॒शां दमू॑नास्ति॒रस्तमो॑ ददृशे रा॒म्याणा॑म् ॥२॥\n\nअमू॑रः क॒विरदि॑तिर्वि॒वस्वा॑न्त्सुसं॒सन्मि॒त्रो अति॑थिः शि॒वो न॑: ।\n\n चि॒त्रभा॑नुरु॒षसां॑ भा॒त्यग्रे॒ऽपां गर्भ॑: प्र॒स्व१ आ वि॑वेश ॥३॥\n\nई॒ळेन्यो॑ वो॒ मनु॑षो यु॒गेषु॑ समन॒गा अ॑शुचज्जा॒तवे॑दाः ।\n\nसु॒सं॒दृशा॑ भा॒नुना॒ यो वि॒भाति॒ प्रति॒ गाव॑: समिधा॒नं बु॑धन्त ॥४॥\n\nअग्ने॑ या॒हि दू॒त्यं१ मा रि॑षण्यो दे॒वाँ अच्छा॑ ब्रह्म॒कृता॑ ग॒णेन॑ ।\n\nसर॑स्वतीं म॒रुतो॑ अ॒श्विना॒पो यक्षि॑ दे॒वान्र॑त्न॒धेया॑य॒ विश्वा॑न् ॥५॥\n\nत्वाम॑ग्ने समिधा॒नो वसि॑ष्ठो॒ जरू॑थं ह॒न्यक्षि॑ रा॒ये पुरं॑धिम् ।\n\nपु॒रु॒णी॒था जा॑तवेदो जरस्व यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 10, + "text": "५ । मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। अग्नि: । त्रिष्टुप्\n\nउ॒षो न जा॒रः पृ॒थु पाजो॑ अश्रे॒द्दवि॑द्युत॒द्दीद्य॒च्छोशु॑चानः ।\n\nवृषा॒ हरि॒: शुचि॒रा भा॑ति भा॒सा धियो॑ हिन्वा॒न उ॑श॒तीर॑जीगः ॥१॥\n\nस्व१र्ण वस्तो॑रु॒षसा॑मरोचि य॒ज्ञं त॑न्वा॒ना उ॒शिजो॒ न मन्म॑ ।\n\nअ॒ग्निर्जन्मा॑नि दे॒व आ वि वि॒द्वान्द्र॒वद्दू॒तो दे॑व॒यावा॒ वनि॑ष्ठः ॥२॥\n\nअच्छा॒ गिरो॑ म॒तयो॑ देव॒यन्ती॑र॒ग्निं य॑न्ति॒ द्रवि॑णं॒ भिक्ष॑माणाः ।\n\nसु॒सं॒दृशं॑ सु॒प्रती॑कं॒ स्वञ्चं॑ हव्य॒वाह॑मर॒तिं मानु॑षाणाम् ॥३॥\n\nइन्द्रं॑ नो अग्ने॒ वसु॑भिः स॒जोषा॑ रु॒द्रं रु॒द्रेभि॒रा व॑हा बृ॒हन्त॑म् ।\n\nआ॒दि॒त्येभि॒रदि॑तिं वि॒श्वज॑न्यां॒ बृह॒स्पति॒मृक्व॑भिर्वि॒श्ववा॑रम् ॥४॥\n\nम॒न्द्रं होता॑रमु॒शिजो॒ यवि॑ष्ठम॒ग्निं विश॑ ईळते अध्व॒रेषु॑ ।\n\nस हि क्षपा॑वाँ॒ अभ॑वद्रयी॒णामत॑न्द्रो दू॒तो य॒जथा॑य दे॒वान् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 11, + "text": "५ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। अग्नि: । त्रिष्टुप् ।\n\nम॒हाँ अ॑स्यध्व॒रस्य॑ प्रके॒तो न ऋ॒ते त्वद॒मृता॑ मादयन्ते ।\n\nआ विश्वे॑भिः स॒रथं॑ याहि दे॒वैर्न्य॑ग्ने॒ होता॑ प्रथ॒मः स॑दे॒ह ॥१॥\n\nत्वामी॑ळते अजि॒रं दू॒त्या॑य ह॒विष्म॑न्त॒: सद॒मिन्मानु॑षासः ।\n\nयस्य॑ दे॒वैरास॑दो ब॒र्हिर॒ग्नेऽहा॑न्यस्मै सु॒दिना॑ भवन्ति ॥२॥\n\nत्रिश्चि॑द॒क्तोः प्र चि॑कितु॒र्वसू॑नि॒ त्वे अ॒न्तर्दा॒शुषे॒ मर्त्या॑य ।\n\nम॒नु॒ष्वद॑ग्न इ॒ह य॑क्षि दे॒वान्भवा॑ नो दू॒तो अ॑भिशस्ति॒पावा॑ ॥३॥\n\nअ॒ग्निरी॑शे बृह॒तो अ॑ध्व॒रस्या॒ऽग्निर्विश्व॑स्य ह॒विष॑: कृ॒तस्य॑ ।\n\nक्रतुं॒ ह्य॑स्य॒ वस॑वो जु॒षन्ताऽथा॑ दे॒वा द॑धिरे हव्य॒वाह॑म् ॥४॥\n\nआग्ने॑ वह हवि॒रद्या॑य दे॒वानिन्द्र॑ज्येष्ठास इ॒ह मा॑दयन्ताम् ।\n\nइ॒मं य॒ज्ञं दि॒वि दे॒वेषु॑ धेहि यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 12, + "text": "३ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। अग्नि: । त्रिष्टुप् ।\n\nअग॑न्म म॒हा नम॑सा॒ यवि॑ष्ठं॒ यो दी॒दाय॒ समि॑द्ध॒: स्वे दु॑रो॒णे ।\n\nचि॒त्रभा॑नुं॒ रोद॑सी अ॒न्तरु॒र्वी स्वा॑हुतं वि॒श्वत॑: प्र॒त्यञ्च॑म् ॥१॥\n\nस म॒ह्ना विश्वा॑ दुरि॒तानि॑ सा॒ह्वान॒ग्निः ष्ट॑वे॒ दम॒ आ जा॒तवे॑दाः ।\n\nस नो॑ रक्षिषद्दुरि॒ताद॑व॒द्याद॒स्मान्गृ॑ण॒त उ॒त नो॑ म॒घोन॑: ॥२॥\n\nत्वं वरु॑ण उ॒त मि॒त्रो अ॑ग्ने॒ त्वां व॑र्धन्ति म॒तिभि॒र्वसि॑ष्ठाः ।\n\nत्वे वसु॑ सुषण॒नानि॑ सन्तु यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 13, + "text": "३ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:।वैश्वानरोऽग्नि:। त्रिष्टुप्।\n\nप्राग्नये॑ विश्व॒शुचे॑ धियं॒धे॑ऽसुर॒घ्ने मन्म॑ धी॒तिं भ॑रध्वम् ।\n\nभरे॑ ह॒विर्न ब॒र्हिषि॑ प्रीणा॒नो वै॑श्वान॒राय॒ यत॑ये मती॒नाम् ॥१॥\n\nत्वम॑ग्ने शो॒चिषा॒ शोशु॑चान॒ आ रोद॑सी अपृणा॒ जाय॑मानः ।\n\nत्वं दे॒वाँ अ॒भिश॑स्तेरमुञ्चो॒ वैश्वा॑नर जातवेदो महि॒त्वा ॥२॥\n\nजा॒तो यद॑ग्ने॒ भुव॑ना॒ व्यख्य॑: प॒शून्न गो॒पा इर्य॒: परि॑ज्मा ।\n\n वैश्वा॑नर॒ ब्रह्म॑णे विन्द गा॒तुं यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 14, + "text": "३ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। अग्नि: । त्रिष्टुप् , १ बृहती ।\n\nस॒मिधा॑ जा॒तवे॑दसे दे॒वाय॑ दे॒वहू॑तिभिः ।\n\nह॒विर्भि॑: शु॒क्रशो॑चिषे नम॒स्विनो॑ व॒यं दा॑शेमा॒ग्नये॑ ॥१॥\n\nव॒यं ते॑ अग्ने स॒मिधा॑ विधेम व॒यं दा॑शेम सुष्टु॒ती य॑जत्र ।\n\nव॒यं घृ॒तेना॑ध्वरस्य होतर्व॒यं दे॑व ह॒विषा॑ भद्रशोचे ॥२॥\n\nआ नो॑ दे॒वेभि॒रुप॑ दे॒वहू॑ति॒मग्ने॑ या॒हि वष॑ट्कृतिं जुषा॒णः ।\n\n तुभ्यं॑ दे॒वाय॒ दाश॑तः स्याम यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 15, + "text": "१५ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। अग्नि: ।गायत्री ।\n\nउ॒प॒सद्या॑य मी॒ळ्हुष॑ आ॒स्ये॑ जुहुता ह॒विः । यो नो॒ नेदि॑ष्ठ॒माप्य॑म् ॥१॥\n\nयः पञ्च॑ चर्ष॒णीर॒भि नि॑ष॒साद॒ दमे॑दमे । क॒विर्गृ॒हप॑ति॒र्युवा॑ ॥२॥\n\nस नो॒ वेदो॑ अ॒मात्य॑म॒ग्नी र॑क्षतु वि॒श्वत॑: । उ॒तास्मान्पा॒त्वंह॑सः ॥३॥\n\nनवं॒ नु स्तोम॑म॒ग्नये॑ दि॒वः श्ये॒नाय॑ जीजनम् । वस्व॑: कु॒विद्व॒नाति॑ नः ॥४॥\n\nस्पा॒र्हा यस्य॒ श्रियो॑ दृ॒शे र॒यिर्वी॒रव॑तो यथा । अग्रे॑ य॒ज्ञस्य॒ शोच॑तः ॥५॥\n\nसेमां वे॑तु॒ वष॑ट्कृतिम॒ग्निर्जु॑षत नो॒ गिर॑: । यजि॑ष्ठो हव्य॒वाह॑नः ॥६॥\n\nनि त्वा॑ नक्ष्य विश्पते द्यु॒मन्तं॑ देव धीमहि । सु॒वीर॑मग्न आहुत ॥७॥\n\nक्षप॑ उ॒स्रश्च॑ दीदिहि स्व॒ग्नय॒स्त्वया॑ व॒यम् । सु॒वीर॒स्त्वम॑स्म॒युः ॥८॥\n\nउप॑ त्वा सा॒तये॒ नरो॒ विप्रा॑सो यन्ति धी॒तिभि॑: । उपाक्ष॑रा सह॒स्रिणी॑ ॥९॥\n\nअ॒ग्नी रक्षां॑सि सेधति शु॒क्रशो॑चि॒रम॑र्त्यः । शुचि॑: पाव॒क ईड्य॑: ॥१०॥\n\nस नो॒ राधां॒स्या भ॒रेशा॑नः सहसो यहो । भग॑श्च दातु॒ वार्य॑म् ॥११॥\n\nत्वम॑ग्ने वी॒रव॒द्यशो॑ दे॒वश्च॑ सवि॒ता भग॑: । दिति॑श्च दाति॒ वार्य॑म् ॥१२॥\n\nअग्ने॒ रक्षा॑ णो॒ अंह॑स॒: प्रति॑ ष्म देव॒ रीष॑तः । तपि॑ष्ठैर॒जरो॑ दह ॥१३॥\n\nअधा॑ म॒ही न॒ आय॒स्यना॑धृष्टो॒ नृपी॑तये । पूर्भ॑वा श॒तभु॑जिः ॥१४॥\n\nत्वं न॑: पा॒ह्यंह॑सो॒ दोषा॑वस्तरघाय॒तः । दिवा॒ नक्त॑मदाभ्य ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 16, + "text": "१२ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। अग्नि: । प्रगाथ: (=विषमा बृहती , समा सतोबृहती ) ।\n\nए॒ना वो॑ अ॒ग्निं नम॑सो॒र्जो नपा॑त॒मा हु॑वे । प्रि॒यं चेति॑ष्ठमर॒तिं स्व॑ध्व॒रं विश्व॑स्य दू॒तम॒मृत॑म् ॥१॥\n\nस यो॑जते अरु॒षा वि॒श्वभो॑जसा॒ स दु॑द्रव॒त्स्वा॑हुतः ।\n\nसु॒ब्रह्मा॑ य॒ज्ञः सु॒शमी॒ वसू॑नां दे॒वं राधो॒ जना॑नाम् ॥२॥\n\nउद॑स्य शो॒चिर॑स्थादा॒जुह्वा॑नस्य मी॒ळ्हुष॑: ।\n\nउद्धू॒मासो॑ अरु॒षासो॑ दिवि॒स्पृश॒: सम॒ग्निमि॑न्धते॒ नर॑: ॥३॥\n\nतं त्वा॑ दू॒तं कृ॑ण्महे य॒शस्त॑मं दे॒वाँ आ वी॒तये॑ वह ।\n\nविश्वा॑ सूनो सहसो मर्त॒भोज॑ना॒ रास्व॒ तद्यत्त्वेम॑हे ॥४॥\n\nत्वम॑ग्ने गृ॒हप॑ति॒स्त्वं होता॑ नो अध्व॒रे । त्वं पोता॑ विश्ववार॒ प्रचे॑ता॒ यक्षि॒ वेषि॑ च॒ वार्य॑म् ॥५॥\n\nकृ॒धि रत्नं॒ यज॑मानाय सुक्रतो॒ त्वं हि र॑त्न॒धा असि॑ ।\n\nआ न॑ ऋ॒ते शि॑शीहि॒ विश्व॑मृ॒त्विजं॑ सु॒शंसो॒ यश्च॒ दक्ष॑ते ॥६॥\n\nत्वे अ॑ग्ने स्वाहुत प्रि॒यास॑: सन्तु सू॒रय॑: । य॒न्तारो॒ ये म॒घवा॑नो॒ जना॑नामू॒र्वान्दय॑न्त॒ गोना॑म् ॥७॥\n\nयेषा॒मिळा॑ घृ॒तह॑स्ता दुरो॒ण आँ अपि॑ प्रा॒ता नि॒षीद॑ति ।\n\nताँस्त्रा॑यस्व सहस्य द्रु॒हो नि॒दो यच्छा॑ न॒: शर्म॑ दीर्घ॒श्रुत् ॥८॥\n\nस म॒न्द्रया॑ च जि॒ह्वया॒ वह्नि॑रा॒सा वि॒दुष्ट॑रः । अग्ने॑ र॒यिं म॒घव॑द्भ्यो न॒ आ व॑ह ह॒व्यदा॑तिं च सूदय ॥९॥\n\nये राधां॑सि॒ दद॒त्यश्व्या॑ म॒घा कामे॑न॒ श्रव॑सो म॒हः । ताँ अंह॑सः पिपृहि प॒र्तृभि॒ष्ट्वं श॒तं पू॒र्भिर्य॑विष्ठ्य ॥१०॥\n\nदे॒वो वो॑ द्रविणो॒दाः पू॒र्णां वि॑वष्ट्या॒सिच॑म् । उद्वा॑ सि॒ञ्चध्व॒मुप॑ वा पृणध्व॒मादिद्वो॑ दे॒व ओ॑हते ॥११॥\n\nतं होता॑रमध्व॒रस्य॒ प्रचे॑तसं॒ वह्निं॑ दे॒वा अ॑कृण्वत । दधा॑ति॒ रत्नं॑ विध॒ते सु॒वीर्य॑म॒ग्निर्जना॑य दा॒शुषे॑ ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 17, + "text": "७ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। अग्नि:। द्विपदा त्रिष्टुप्।\n\nअग्ने॒ भव॑ सुष॒मिधा॒ समि॑द्ध उ॒त ब॒र्हिरु॑र्वि॒या वि स्तृ॑णीताम् १\n\nउ॒त द्वार॑ उश॒तीर्वि श्र॑यन्तामु॒त दे॒वाँ उ॑श॒त आ व॑हे॒ह ॥१॥२\n\nअग्ने॑ वी॒हि ह॒विषा॒ यक्षि॑ दे॒वान्त्स्व॑ध्व॒रा कृ॑णुहि जातवेदः ३\n\nस्व॒ध्व॒रा क॑रति जा॒तवे॑दा॒ यक्ष॑द्दे॒वाँ अ॒मृता॑न्पि॒प्रय॑च्च ॥२॥ ४\n\nवंस्व॒ विश्वा॒ वार्या॑णि प्रचेतः स॒त्या भ॑वन्त्वा॒शिषो॑ नो अ॒द्य ५\n\nत्वामु॒ ते द॑धिरे हव्य॒वाहं॑ दे॒वासो॑ अग्न ऊ॒र्ज आ नपा॑तम् ॥३॥ ६\n\nते ते॑ दे॒वाय॒ दाश॑तः स्याम म॒हो नो॒ रत्ना॒ वि द॑ध इया॒नः ॥४॥ ७" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 18, + "text": "२५ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। इन्द्र:, २२-२५ सुदा: पैजवन: । त्रिष्टुप् ।\n\nत्वे ह॒ यत्पि॒तर॑श्चिन्न इन्द्र॒ विश्वा॑ वा॒मा ज॑रि॒तारो॒ अस॑न्वन् ।\n\nत्वे गाव॑: सु॒दुघा॒स्त्वे ह्यश्वा॒स्त्वं वसु॑ देवय॒ते वनि॑ष्ठः ॥१॥\n\nराजे॑व॒ हि जनि॑भि॒: क्षेष्ये॒वाऽव॒ द्युभि॑र॒भि वि॒दुष्क॒विः सन् ।\n\nपि॒शा गिरो॑ मघव॒न्गोभि॒रश्वै॑स्त्वाय॒तः शि॑शीहि रा॒ये अ॒स्मान् ॥२॥\n\nइ॒मा उ॑ त्वा पस्पृधा॒नासो॒ अत्र॑ म॒न्द्रा गिरो॑ देव॒यन्ती॒रुप॑ स्थुः ।\n\nअ॒र्वाची॑ ते प॒थ्या॑ रा॒य ए॑तु॒ स्याम॑ ते सुम॒तावि॑न्द्र॒ शर्म॑न् ॥३॥\n\nधे॒नुं न त्वा॑ सू॒यव॑से॒ दुदु॑क्ष॒न्नुप॒ ब्रह्मा॑णि ससृजे॒ वसि॑ष्ठः ।\n\nत्वामिन्मे॒ गोप॑तिं॒ विश्व॑ आ॒हा ऽऽन॒ इन्द्र॑: सुम॒तिं ग॒न्त्वच्छ॑ ॥४॥\n\nअर्णां॑सि चित्पप्रथा॒ना सु॒दास॒ इन्द्रो॑ गा॒धान्य॑कृणोत्सुपा॒रा ।\n\nशर्ध॑न्तं शि॒म्युमु॒चथ॑स्य॒ नव्य॒: शापं॒ सिन्धू॑नामकृणो॒दश॑स्तीः ॥५॥\n\nपु॒रो॒ळा इत्तु॒र्वशो॒ यक्षु॑रासीद्रा॒ये मत्स्या॑सो॒ निशि॑ता॒ अपी॑व ।\n\nश्रु॒ष्टिं च॑क्रु॒र्भृग॑वो द्रु॒ह्यव॑श्च॒ सखा॒ सखा॑यमतर॒द्विषू॑चोः ॥६॥\n\nआ प॒क्थासो॑ भला॒नसो॑ भन॒न्ताऽलि॑नासो विषा॒णिन॑: शि॒वास॑: ।\n\nआ योऽन॑यत्सध॒मा आर्य॑स्य ग॒व्या तृत्सु॑भ्यो अजगन्यु॒धा नॄन् ॥७॥\n\nदु॒रा॒ध्यो॒३ अदि॑तिं स्रे॒वय॑न्तोऽचे॒तसो॒ वि ज॑गृभ्रे॒ परु॑ष्णीम् ।\n\nम॒ह्नावि॑व्यक्पृथि॒वीं पत्य॑मानः प॒शुष्क॒विर॑शय॒च्चाय॑मानः ॥८॥\n\nई॒युरर्थं॒ न न्य॒र्थं परु॑ष्णीमा॒शुश्च॒नेद॑भिपि॒त्वं ज॑गाम ।\n\nसु॒दास॒ इन्द्र॑: सु॒तुकाँ॑ अ॒मित्रा॒नर॑न्धय॒न्मानु॑षे॒ वध्रि॑वाचः ॥९॥\n\nई॒युर्गावो॒ न यव॑सा॒दगो॑पा यथाकृ॒तम॒भि मि॒त्रं चि॒तास॑: ।\n\nपृश्नि॑गाव॒: पृश्नि॑निप्रेषितासः श्रु॒ष्टिं च॑क्रुर्नि॒युतो॒ रन्त॑यश्च ॥१०॥\n\nएकं॑ च॒ यो विं॑श॒तिं च॑ श्रव॒स्या वै॑क॒र्णयो॒र्जना॒न्राजा॒ न्यस्त॑: ।\n\nद॒स्मो न सद्म॒न्नि शि॑शाति ब॒र्हिः शूर॒: सर्ग॑मकृणो॒दिन्द्र॑ एषाम् ॥११॥\n\nअध॑ श्रु॒तं क॒वषं॑ वृ॒द्धम॒प्स्वनु॑ द्रु॒ह्युं नि वृ॑ण॒ग्वज्र॑बाहुः ।\n\nवृ॒णा॒ना अत्र॑ स॒ख्याय॑ स॒ख्यं त्वा॒यन्तो॒ ये अम॑द॒न्ननु॑ त्वा ॥१२॥\n\nवि स॒द्यो विश्वा॑ दृंहि॒तान्ये॑षा॒मिन्द्र॒: पुर॒: सह॑सा स॒प्त द॑र्दः ।\n\nव्यान॑वस्य॒ तृत्स॑वे॒ गयं॑ भा॒ग्जेष्म॑ पू॒रुं वि॒दथे॑ मृ॒ध्रवा॑चम् ॥१३॥\n\nनि ग॒व्यवोऽन॑वो द्रु॒ह्यव॑श्च ष॒ष्टिः श॒ता सु॑षुपु॒: षट् स॒हस्रा॑ ।\n\nष॒ष्टिर्वी॒रासो॒ अधि॒ षड्दु॑वो॒यु विश्वेदिन्द्र॑स्य वी॒र्या॑ कृ॒तानि॑ ॥१४॥\n\nइन्द्रे॑णै॒ते तृत्स॑वो॒ वेवि॑षाणा॒ आपो॒ न सृ॒ष्टा अ॑धवन्त॒ नीची॑: ।\n\nदु॒र्मि॒त्रास॑: प्रकल॒विन्मिमा॑ना ज॒हुर्विश्वा॑नि॒ भोज॑ना सु॒दासे॑ ॥१५॥\n\nअ॒र्धं वी॒रस्य॑ शृत॒पाम॑नि॒न्द्रं परा॒ शर्ध॑न्तं नुनुदे अ॒भि क्षाम् ।\n\nइन्द्रो॑ म॒न्युं म॑न्यु॒म्यो॑ मिमाय भे॒जे प॒थो व॑र्त॒निं पत्य॑मानः ॥१६॥\n\nआ॒ध्रेण॑ चि॒त्तद्वेकं॑ चकार सिं॒ह्यं॑ चि॒त्पेत्वे॑ना जघान ।\n\nअव॑ स्र॒क्तीर्वे॒श्या॑वृश्च॒दिन्द्र॒: प्राय॑च्छ॒द्विश्वा॒ भोज॑ना सु॒दासे॑ ॥१७॥\n\nशश्व॑न्तो॒ हि शत्र॑वो रार॒धुष्टे॑ भे॒दस्य॑ चि॒च्छर्ध॑तो विन्द॒ रन्धि॑म् ।\n\nमर्ताँ॒ एन॑: स्तुव॒तो यः कृ॒णोति॑ ति॒ग्मं तस्मि॒न्नि ज॑हि॒ वज्र॑मिन्द्र ॥१८॥\n\nआव॒दिन्द्रं॑ य॒मुना॒ तृत्स॑वश्च॒ प्रात्र॑ भे॒दं स॒र्वता॑ता मुषायत् ।\n\nअ॒जास॑श्च॒ शिग्र॑वो॒ यक्ष॑वश्च ब॒लिं शी॒र्षाणि॑ जभ्रु॒रश्व्या॑नि ॥१९॥\n\nन त॑ इन्द्र सुम॒तयो॒ न राय॑: सं॒चक्षे॒ पूर्वा॑ उ॒षसो॒ न नूत्ना॑: ।\n\nदेव॑कं चिन्मान्यमा॒नं ज॑घ॒न्थाऽव॒ त्मना॑ बृह॒तः शम्ब॑रं भेत् ॥२०॥\n\nप्र ये गृ॒हादम॑मदुस्त्वा॒या प॑राश॒रः श॒तया॑तु॒र्वसि॑ष्ठः ।\n\nन ते॑ भो॒जस्य॑ स॒ख्यं मृ॑ष॒न्ताऽधा॑ सू॒रिभ्य॑: सु॒दिना॒ व्यु॑च्छान् ॥२१॥\n\nद्वे नप्तु॑र्दे॒वव॑तः श॒ते गोर्द्वा रथा॑ व॒धूम॑न्ता सु॒दास॑: ।\n\nअर्ह॑न्नग्ने पैजव॒नस्य॒ दानं॒ होते॑व॒ सद्म॒ पर्ये॑मि॒ रेभ॑न् ॥२२॥\n\nच॒त्वारो॑ मा पैजव॒नस्य॒ दाना॒: स्मद्दि॑ष्टयः कृश॒निनो॑ निरे॒के ।\n\nऋ॒ज्रासो॑ मा पृथिवि॒ष्ठाः सु॒दास॑स्तो॒कं तो॒काय॒ श्रव॑से वहन्ति ॥२३॥\n\nयस्य॒ श्रवो॒ रोद॑सी अ॒न्तरु॒र्वी शी॒र्ष्णेशी॑र्ष्णे विब॒भाजा॑ विभ॒क्ता ।\n\nस॒प्तेदिन्द्रं॒ न स्र॒वतो॑ गृणन्ति॒ नि यु॑ध्याम॒धिम॑शिशाद॒भीके॑ ॥२४॥\n\nइ॒मं न॑रो मरुतः सश्च॒तानु॒ दिवो॑दासं॒ न पि॒तरं॑ सु॒दास॑: ।\n\nअ॒वि॒ष्टना॑ पैजव॒नस्य॒ केतं॑ दू॒णाशं॑ क्ष॒त्रम॒जरं॑ दुवो॒यु ॥२५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 19, + "text": "११ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। इन्द्र: । त्रिष्टुप् ।\n\nयस्ति॒ग्मशृ॑ङ्गो वृष॒भो न भी॒म एक॑: कृ॒ष्टीश्च्या॒वय॑ति॒ प्र विश्वा॑: ।\n\nयः शश्व॑तो॒ अदा॑शुषो॒ गय॑स्य प्रय॒न्तासि॒ सुष्वि॑तराय॒ वेद॑: ॥१॥\n\nत्वं ह॒ त्यदि॑न्द्र॒ कुत्स॑माव॒: शुश्रू॑षमाणस्त॒न्वा॑ सम॒र्ये ।\n\nदासं॒ यच्छुष्णं॒ कुय॑वं॒ न्य॑स्मा॒ अर॑न्धय आर्जुने॒याय॒ शिक्ष॑न् ॥२॥\n\nत्वं धृ॑ष्णो धृष॒ता वी॒तह॑व्यं॒ प्रावो॒ विश्वा॑भिरू॒तिभि॑: सु॒दास॑म् ।\n\nप्र पौरु॑कुत्सिं त्र॒सद॑स्युमाव॒: क्षेत्र॑साता वृत्र॒हत्ये॑षु पू॒रुम् ॥३॥\n\nत्वं नृभि॑र्नृमणो दे॒ववी॑तौ॒ भूरी॑णि वृ॒त्रा ह॑र्यश्व हंसि ।\n\nत्वं नि दस्युं॒ चुमु॑रिं॒ धुनिं॒ चाऽस्वा॑पयो द॒भीत॑ये सु॒हन्तु॑ ॥४॥\n\nतव॑ च्यौ॒त्नानि॑ वज्रहस्त॒ तानि॒ नव॒ यत्पुरो॑ नव॒तिं च॑ स॒द्यः ।\n\nनि॒वेश॑ने शतत॒मावि॑वेषी॒रह॑ञ्च वृ॒त्रं नमु॑चिमु॒ताह॑न् ॥५॥\n\nसना॒ ता त॑ इन्द्र॒ भोज॑नानि रा॒तह॑व्याय दा॒शुषे॑ सु॒दासे॑ ।\n\nवृष्णे॑ ते॒ हरी॒ वृष॑णा युनज्मि॒ व्यन्तु॒ ब्रह्मा॑णि पुरुशाक॒ वाज॑म् ॥६॥\n\nमा ते॑ अ॒स्यां स॑हसाव॒न्परि॑ष्टाव॒घाय॑ भूम हरिवः परा॒दै ।\n\n त्राय॑स्व नोऽवृ॒केभि॒र्वरू॑थै॒स्तव॑ प्रि॒यास॑: सू॒रिषु॑ स्याम ॥७॥\n\nप्रि॒यास॒ इत्ते॑ मघवन्न॒भिष्टौ॒ नरो॑ मदेम शर॒णे सखा॑यः ।\n\nनि तु॒र्वशं॒ नि याद्वं॑ शिशीह्यतिथि॒ग्वाय॒ शंस्यं॑ करि॒ष्यन् ॥८॥\n\nस॒द्यश्चि॒न्नु ते म॑घवन्न॒भिष्टौ॒ नर॑: शंसन्त्युक्थ॒शास॑ उ॒क्था ।\n\nये ते॒ हवे॑भि॒र्वि प॒णीँरदा॑शन्न॒स्मान्वृ॑णीष्व॒ युज्या॑य॒ तस्मै॑ ॥९॥\n\nए॒ते स्तोमा॑ न॒रां नृ॑तम॒ तुभ्य॑मस्म॒द्र्य॑ञ्चो॒ दद॑तो म॒घानि॑ ।\n\nतेषा॑मिन्द्र वृत्र॒हत्ये॑ शि॒वो भू॒: सखा॑ च॒ शूरो॑ऽवि॒ता च॑ नृ॒णाम् ॥१०॥\n\nनू इ॑न्द्र शूर॒ स्तव॑मान ऊ॒ती ब्रह्म॑जूतस्त॒न्वा॑ वावृधस्व ।\n\nउप॑ नो॒ वाजा॑न्मिमी॒ह्युप॒ स्तीन्यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 20, + "text": "१० मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। इन्द्र: । त्रिष्टुप् ।\n\nउ॒ग्रो ज॑ज्ञे वी॒र्या॑य स्व॒धावा॒ञ्चक्रि॒रपो॒ नर्यो॒ यत्क॑रि॒ष्यन् ।\n\nजग्मि॒र्युवा॑ नृ॒षद॑न॒मवो॑भिस्त्रा॒ता न॒ इन्द्र॒ एन॑सो म॒हश्चि॑त् ॥१॥\n\nहन्ता॑ वृ॒त्रमिन्द्र॒: शूशु॑वान॒: प्रावी॒न्नु वी॒रो ज॑रि॒तार॑मू॒ती ।\n\nकर्ता॑ सु॒दासे॒ अह॒ वा उ॑ लो॒कं दाता॒ वसु॒ मुहु॒रा दा॒शुषे॑ भूत् ॥२॥\n\nयु॒ध्मो अ॑न॒र्वा ख॑ज॒कृत्स॒मद्वा॒ शूर॑: सत्रा॒षाड्ज॒नुषे॒मषा॑ळ्हः ।\n\nव्या॑स॒ इन्द्र॒: पृत॑ना॒: स्वोजा॒ अधा॒ विश्वं॑ शत्रू॒यन्तं॑ जघान ॥३॥\n\nउ॒भे चि॑दिन्द्र॒ रोद॑सी महि॒त्वा ऽऽप॑प्राथ॒ तवि॑षीभिस्तुविष्मः ।\n\nनि वज्र॒मिन्द्रो॒ हरि॑वा॒न्मिमि॑क्ष॒न्त्समन्ध॑सा॒ मदे॑षु॒ वा उ॑वोच ॥४॥\n\nवृषा॑ जजान॒ वृष॑णं॒ रणा॑य॒ तमु॑ चि॒न्नारी॒ नर्यं॑ ससूव ।\n\n प्र यः से॑ना॒नीरध॒ नृभ्यो॒ अस्ती॒नः सत्वा॑ ग॒वेष॑ण॒: स धृ॒ष्णुः ॥५॥\n\nनू चि॒त्स भ्रे॑षते॒ जनो॒ न रे॑ष॒न्मनो॒ यो अ॑स्य घो॒रमा॒विवा॑सात् ।\n\nय॒ज्ञैर्य इन्द्रे॒ दध॑ते॒ दुवां॑सि॒ क्षय॒त्स रा॒य ऋ॑त॒पा ऋ॑ते॒जाः ॥६॥\n\nयदि॑न्द्र॒ पूर्वो॒ अप॑राय॒ शिक्ष॒न्नय॒ज्ज्याया॒न्कनी॑यसो दे॒ष्णम् ।\n\nअ॒मृत॒ इत्पर्या॑सीत दू॒रमा चि॑त्र॒ चित्र्यं॑ भरा र॒यिं न॑: ॥७॥\n\nयस्त॑ इन्द्र प्रि॒यो जनो॒ ददा॑श॒दस॑न्निरे॒के अ॑द्रिव॒: सखा॑ ते ।\n\nव॒यं ते॑ अ॒स्यां सु॑म॒तौ चनि॑ष्ठा॒: स्याम॒ वरू॑थे॒ अघ्न॑तो॒ नृपी॑तौ ॥८॥\n\nए॒ष स्तोमो॑ अचिक्रद॒द्वृषा॑ त उ॒त स्ता॒मुर्म॑घवन्नक्रपिष्ट ।\n\nरा॒यस्कामो॑ जरि॒तारं॑ त॒ आग॒न्त्वम॒ङ्ग श॑क्र॒ वस्व॒ आ श॑को नः ॥९॥\n\nस न॑ इन्द्र॒ त्वय॑ताया इ॒षे धा॒स्त्मना॑ च॒ ये म॒घवा॑नो जु॒नन्ति॑ ।\n\nवस्वी॒ षु ते॑ जरि॒त्रे अ॑स्तु श॒क्तिर्यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 21, + "text": "१० मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। इन्द्र: । त्रिष्टुप् ।\n\nअसा॑वि दे॒वं गोऋ॑जीक॒मन्धो॒ न्य॑स्मि॒न्निन्द्रो॑ ज॒नुषे॑मुवोच ।\n\nबोधा॑मसि त्वा हर्यश्व य॒ज्ञैर्बोधा॑ न॒: स्तोम॒मन्ध॑सो॒ मदे॑षु ॥१॥\n\nप्र य॑न्ति य॒ज्ञं वि॒पय॑न्ति ब॒र्हिः सो॑म॒मादो॑ वि॒दथे॑ दु॒ध्रवा॑चः ।\n\nन्यु॑ भ्रियन्ते य॒शसो॑ गृ॒भादा दू॒रउ॑पब्दो॒ वृष॑णो नृ॒षाच॑: ॥२॥\n\nत्वमि॑न्द्र॒ स्रवि॑त॒वा अ॒पस्क॒: परि॑ष्ठिता॒ अहि॑ना शूर पू॒र्वीः ।\n\nत्वद्वा॑वक्रे र॒थ्यो॒३ न धेना॒ रेज॑न्ते॒ विश्वा॑ कृ॒त्रिमा॑णि भी॒षा ॥३॥\n\nभी॒मो वि॑वे॒षायु॑धेभिरेषा॒मपां॑सि॒ विश्वा॒ नर्या॑णि वि॒द्वान् ।\n\nइन्द्र॒: पुरो॒ जर्हृ॑षाणो॒ वि दू॑धो॒द्वि वज्र॑हस्तो महि॒ना ज॑घान ॥४॥\n\nन या॒तव॑ इन्द्र जूजुवुर्नो॒ न वन्द॑ना शविष्ठ वे॒द्याभि॑: ।\n\nस श॑र्धद॒र्यो विषु॑णस्य ज॒न्तोर्मा शि॒श्नदे॑वा॒ अपि॑ गुॠ॒तं न॑: ॥५॥\n\nअ॒भि क्रत्वे॑न्द्र भू॒रध॒ ज्मन्न ते॑ विव्यङ्महि॒मानं॒ रजां॑सि ।\n\nस्वेना॒ हि वृ॒त्रं शव॑सा ज॒घन्थ॒ न शत्रु॒रन्तं॑ विविदद्यु॒धा ते॑ ॥६॥\n\nदे॒वाश्चि॑त्ते असु॒र्या॑य॒ पूर्वेऽनु॑ क्ष॒त्राय॑ ममिरे॒ सहां॑सि ।\n\nइन्द्रो॑ म॒घानि॑ दयते वि॒षह्येन्द्रं॒ वाज॑स्य जोहुवन्त सा॒तौ ॥७॥\n\nकी॒रिश्चि॒द्धि त्वामव॑से जु॒हावेशा॑नमिन्द्र॒ सौभ॑गस्य॒ भूरे॑: ।\n\nअवो॑ बभूथ शतमूते अ॒स्मे अ॑भिक्ष॒त्तुस्त्वाव॑तो वरू॒ता ॥८॥\n\nसखा॑यस्त इन्द्र वि॒श्वह॑ स्याम नमोवृ॒धासो॑ महि॒ना त॑रुत्र ।\n\nव॒न्वन्तु॑ स्मा॒ तेऽव॑सा समी॒के॒३ऽभी॑तिम॒र्यो व॒नुषां॒ शवां॑सि ॥९॥\n\nस न॑ इन्द्र॒ त्वय॑ताया इ॒षे धा॒स्त्मना॑ च॒ ये म॒घवा॑नो जु॒नन्ति॑ ।\n\nवस्वी॒ षु ते॑ जरि॒त्रे अ॑स्तु श॒क्तिर्यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 22, + "text": "९ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। इन्द्र: । विराट्, ९ त्रिष्टुप् ।\n\nपिबा॒ सोम॑मिन्द्र॒ मन्द॑तु त्वा॒ यं ते॑ सु॒षाव॑ हर्य॒श्वाद्रि॑: । सो॒तुर्बा॒हुभ्यां॒ सुय॑तो॒ नार्वा॑ ॥१॥\n\nयस्ते॒ मदो॒ युज्य॒श्चारु॒रस्ति॒ येन॑ वृ॒त्राणि॑ हर्यश्व॒ हंसि॑ । स त्वामि॑न्द्र प्रभूवसो ममत्तु ॥२॥\n\nबोधा॒ सु मे॑ मघव॒न्वाच॒मेमां यां ते॒ वसि॑ष्ठो॒ अर्च॑ति॒ प्रश॑स्तिम् । इ॒मा ब्रह्म॑ सध॒मादे॑ जुषस्व ॥३॥\n\nश्रु॒धी हवं॑ विपिपा॒नस्याद्रे॒र्बोधा॒ विप्र॒स्यार्च॑तो मनी॒षाम् । कृ॒ष्वा दुवां॒स्यन्त॑मा॒ सचे॒मा ॥४॥\n\nन ते॒ गिरो॒ अपि॑ मृष्ये तु॒रस्य॒ न सु॑ष्टु॒तिम॑सु॒र्य॑स्य वि॒द्वान् । सदा॑ ते॒ नाम॑ स्वयशो विवक्मि ॥५॥\n\nभूरि॒ हि ते॒ सव॑ना॒ मानु॑षेषु॒ भूरि॑ मनी॒षी ह॑वते॒ त्वामित् । मारे अ॒स्मन्म॑घव॒ञ्ज्योक्क॑: ॥६॥\n\nतुभ्येदि॒मा सव॑ना शूर॒ विश्वा॒ तुभ्यं॒ ब्रह्मा॑णि॒ वर्ध॑ना कृणोमि । त्वं नृभि॒र्हव्यो॑ वि॒श्वधा॑सि ॥७॥\n\nनू चि॒न्नु ते॒ मन्य॑मानस्य द॒स्मोद॑श्नुवन्ति महि॒मान॑मुग्र । न वी॒र्य॑मिन्द्र ते॒ न राध॑: ॥८॥\n\nये च॒ पूर्व॒ ऋष॑यो॒ ये च॒ नूत्ना॒ इन्द्र॒ ब्रह्मा॑णि ज॒नय॑न्त॒ विप्रा॑: ।\n\nअ॒स्मे ते॑ सन्तु स॒ख्या शि॒वानि॑ यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 23, + "text": "६ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। इन्द्र: । त्रिष्टुप् ।\n\nउदु॒ ब्रह्मा॑ण्यैरत श्रव॒स्येन्द्रं॑ सम॒र्ये म॑हया वसिष्ठ ।\n\n आ यो विश्वा॑नि॒ शव॑सा त॒तानो॑पश्रो॒ता म॒ ईव॑तो॒ वचां॑सि ॥१॥\n\nअया॑मि॒ घोष॑ इन्द्र दे॒वजा॑मिरिर॒ज्यन्त॒ यच्छु॒रुधो॒ विवा॑चि ।\n\nन॒हि स्वमायु॑श्चिकि॒ते जने॑षु॒ तानीदंहां॒स्यति॑ पर्ष्य॒स्मान् ॥२॥\n\nयु॒जे रथं॑ ग॒वेष॑णं॒ हरि॑भ्या॒मुप॒ ब्रह्मा॑णि जुजुषा॒णम॑स्थुः ।\n\nवि बा॑धिष्ट॒ स्य रोद॑सी महि॒त्वेन्द्रो॑ वृ॒त्राण्य॑प्र॒ती ज॑घ॒न्वान् ॥३॥\n\nआप॑श्चित्पिप्युः स्त॒र्यो॒३ न गावो॒ नक्ष॑न्नृ॒तं ज॑रि॒तार॑स्त इन्द्र ।\n\nया॒हि वा॒युर्न नि॒युतो॑ नो॒ अच्छा॒ त्वं हि धी॒भिर्दय॑से॒ वि वाजा॑न् ॥४॥\n\nते त्वा॒ मदा॑ इन्द्र मादयन्तु शु॒ष्मिणं॑ तुवि॒राध॑सं जरि॒त्रे ।\n\nएको॑ देव॒त्रा दय॑से॒ हि मर्ता॑न॒स्मिञ्छू॑र॒ सव॑ने मादयस्व ॥५॥\n\nए॒वेदिन्द्रं॒ वृष॑णं॒ वज्र॑बाहुं॒ वसि॑ष्ठासो अ॒भ्य॑र्चन्त्य॒र्कैः ।\n\nस न॑: स्तु॒तो वी॒रव॑द्धातु॒ गोम॑द्यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 24, + "text": "६ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। इन्द्र: । त्रिष्टुप् ।\n\nयोनि॑ष्ट इन्द्र॒ सद॑ने अकारि॒ तमा नृभि॑: पुरुहूत॒ प्र या॑हि ।\n\nअसो॒ यथा॑ नोऽवि॒ता वृ॒धे च॒ ददो॒ वसू॑नि म॒मद॑श्च॒ सोमै॑: ॥१॥\n\nगृ॒भी॒तं ते॒ मन॑ इन्द्र द्वि॒बर्हा॑: सु॒तः सोम॒: परि॑षिक्ता॒ मधू॑नि ।\n\n विसृ॑ष्टधेना भरते सुवृ॒क्तिरि॒यमिन्द्रं॒ जोहु॑वती मनी॒षा ॥२॥\n\nआ नो॑ दि॒व आ पृ॑थि॒व्या ऋ॑जीषिन्नि॒दं ब॒र्हिः सो॑म॒पेया॑य याहि ।\n\nवह॑न्तु त्वा॒ हर॑यो म॒द्र्य॑ञ्चमाङ्गू॒षमच्छा॑ त॒वसं॒ मदा॑य ॥३॥\n\nआ नो॒ विश्वा॑भिरू॒तिभि॑: स॒जोषा॒ ब्रह्म॑ जुषा॒णो ह॑र्यश्व याहि ।\n\n वरी॑वृज॒त्स्थवि॑रेभिः सुशिप्रा॒ऽस्मे दध॒द्वृष॑णं॒ शुष्म॑मिन्द्र ॥४॥\n\nए॒ष स्तोमो॑ म॒ह उ॒ग्राय॒ वाहे॑ धु॒री॒३वात्यो॒ न वा॒जय॑न्नधायि ।\n\n इन्द्र॑ त्वा॒यम॒र्क ई॑ट्टे॒ वसू॑नां दि॒वी॑व॒ द्यामधि॑ न॒: श्रोम॑तं धाः ॥५॥\n\nए॒वा न॑ इन्द्र॒ वार्य॑स्य पूर्धि॒ प्र ते॑ म॒हीं सु॑म॒तिं वे॑विदाम ।\n\nइषं॑ पिन्व म॒घव॑द्भ्यः सु॒वीरां॑ यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 25, + "text": "६ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। इन्द्र: । त्रिष्टुप् ।\n\nआ ते॑ म॒ह इ॑न्द्रो॒त्यु॑ग्र॒ सम॑न्यवो॒ यत्स॒मर॑न्त॒ सेना॑: ।\n\nपता॑ति दि॒द्युन्नर्य॑स्य बा॒ह्वोर्मा ते॒ मनो॑ विष्व॒द्र्य१ग्वि चा॑रीत् ॥१॥\n\nनि दु॒र्ग इ॑न्द्र श्नथिह्य॒मित्रा॑न॒भि ये नो॒ मर्ता॑सो अ॒मन्ति॑ ।\n\nआ॒रे तं शंसं॑ कृणुहि निनि॒त्सोरा नो॑ भर सं॒भर॑णं॒ वसू॑नाम् ॥२॥\n\nश॒तं ते॑ शिप्रिन्नू॒तय॑: सु॒दासे॑ स॒हस्रं॒ शंसा॑ उ॒त रा॒तिर॑स्तु ।\n\nज॒हि वध॑र्व॒नुषो॒ मर्त्य॑स्या॒ऽस्मे द्यु॒म्नमधि॒ रत्नं॑ च धेहि ॥३॥\n\nत्वाव॑तो॒ ही॑न्द्र॒ क्रत्वे॒ अस्मि॒ त्वाव॑तोऽवि॒तुः शू॑र रा॒तौ ।\n\nविश्वेदहा॑नि तविषीव उग्रँ॒ ओक॑: कृणुष्व हरिवो॒ न म॑र्धीः ॥४॥\n\nकुत्सा॑ ए॒ते हर्य॑श्वाय शू॒षमिन्द्रे॒ सहो॑ दे॒वजू॑तमिया॒नाः ।\n\nस॒त्रा कृ॑धि सु॒हना॑ शूर वृ॒त्रा व॒यं तरु॑त्राः सनुयाम॒ वाज॑म् ॥५॥\n\nए॒वा न॑ इन्द्र॒ वार्य॑स्य पूर्धि॒ प्र ते॑ म॒हीं सु॑म॒तिं वे॑विदाम ।\n\nइषं॑ पिन्व म॒घव॑द्भ्यः सु॒वीरां॑ यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 26, + "text": "५ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। इन्द्र: । त्रिष्टुप् ।\n\nन सोम॒ इन्द्र॒मसु॑तो ममाद॒ नाब्र॑ह्माणो म॒घवा॑नं सु॒तास॑: ।\n\nतस्मा॑ उ॒क्थं ज॑नये॒ यज्जुजो॑षन्नृ॒वन्नवी॑यः शृ॒णव॒द्यथा॑ नः ॥१॥\n\nउ॒क्थौ॑क्थे॒ सोम॒ इन्द्रं॑ ममाद नी॒थेनी॑थे म॒घवा॑नं सु॒तास॑: ।\n\nयदीं॑ स॒बाध॑: पि॒तरं॒ न पु॒त्राः स॑मा॒नद॑क्षा॒ अव॑से॒ हव॑न्ते ॥२॥\n\nच॒कार॒ ता कृ॒णव॑न्नू॒नम॒न्या यानि॑ ब्रु॒वन्ति॑ वे॒धस॑: सु॒तेषु॑ ।\n\nजनी॑रिव॒ पति॒रेक॑: समा॒नो नि मा॑मृजे॒ पुर॒ इन्द्र॒: सु सर्वा॑: ॥३॥\n\nए॒वा तमा॑हुरु॒त शृ॑ण्व॒ इन्द्र॒ एको॑ विभ॒क्ता त॒रणि॑र्म॒घाना॑म् ।\n\nमि॒थ॒स्तुर॑ ऊ॒तयो॒ यस्य॑ पू॒र्वीर॒स्मे भ॒द्राणि॑ सश्चत प्रि॒याणि॑ ॥४॥\n\nए॒वा वसि॑ष्ठ॒ इन्द्र॑मू॒तये॒ नॄन्कृ॑ष्टी॒नां वृ॑ष॒भं सु॒ते गृ॑णाति ।\n\nस॒ह॒स्रिण॒ उप॑ नो माहि॒ वाजा॑न्यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 27, + "text": "५ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। इन्द्र: । त्रिष्टुप् ।\n\nइन्द्रं॒ नरो॑ ने॒मधि॑ता हवन्ते॒ यत्पार्या॑ यु॒नज॑ते॒ धिय॒स्ताः ।\n\nशूरो॒ नृषा॑ता॒ शव॑सश्चका॒न आ गोम॑ति व्र॒जे भ॑जा॒ त्वं न॑: ॥१॥\n\nय इ॑न्द्र॒ शुष्मो॑ मघवन्ते॒ अस्ति॒ शिक्षा॒ सखि॑भ्यः पुरुहूत॒ नृभ्य॑: ।\n\nत्वं हि दृ॒ळ्हा म॑घव॒न्विचे॑ता॒ अपा॑ वृधि॒ परि॑वृतं॒ न राध॑: ॥२॥\n\nइन्द्रो॒ राजा॒ जग॑तश्चर्षणी॒नामधि॒ क्षमि॒ विषु॑रूपं॒ यदस्ति॑ ।\n\nततो॑ ददाति दा॒शुषे॒ वसू॑नि॒ चोद॒द्राध॒ उप॑स्तुतश्चिद॒र्वाक् ॥३॥\n\nनू चि॑न्न॒ इन्द्रो॑ म॒घवा॒ सहू॑ती दा॒नो वाजं॒ नि य॑मते न ऊ॒ती ।\n\nअनू॑ना॒ यस्य॒ दक्षि॑णा पी॒पाय॑ वा॒मं नृभ्यो॑ अ॒भिवी॑ता॒ सखि॑भ्यः ॥४॥\n\nनू इ॑न्द्र रा॒ये वरि॑वस्कृधी न॒ आ ते॒ मनो॑ ववृत्याम म॒घाय॑ ।\n\nगोम॒दश्वा॑व॒द्रथ॑व॒द्व्यन्तो॑ यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 28, + "text": "५ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। इन्द्र: । त्रिष्टुप् ।\n\nब्रह्मा॑ ण इ॒न्द्रोप॑ याहि वि॒द्वान॒र्वाञ्च॑स्ते॒ हर॑यः सन्तु यु॒क्ताः ।\n\nविश्वे॑ चि॒द्धि त्वा॑ वि॒हव॑न्त॒ मर्ता॑ अ॒स्माक॒मिच्छृ॑णुहि विश्वमिन्व ॥१॥\n\nहवं॑ त इन्द्र महि॒मा व्या॑न॒ड्ब्रह्म॒ यत्पासि॑ शवसि॒न्नृषी॑णाम् ।\n\nआ यद्वज्रं॑ दधि॒षे हस्त॑ उग्र घो॒रः सन्क्रत्वा॑ जनिष्ठा॒ अषा॑ळ्हः ॥२॥\n\nतव॒ प्रणी॑तीन्द्र॒ जोहु॑वाना॒न्त्सं यन्नॄन्न रोद॑सी नि॒नेथ॑ ।\n\nम॒हे क्ष॒त्राय॒ शव॑से॒ हि ज॒ज्ञेऽतू॑तुजिं चि॒त्तूतु॑जिरशिश्नत् ॥३॥\n\nए॒भिर्न॑ इ॒न्द्राह॑भिर्दशस्य दुर्मि॒त्रासो॒ हि क्षि॒तय॒: पव॑न्ते ।\n\nप्रति॒ यच्चष्टे॒ अनृ॑तमने॒ना अव॑ द्वि॒ता वरु॑णो मा॒यी न॑: सात् ॥४॥\n\nवो॒चेमेदिन्द्रं॑ म॒घवा॑नमेनं म॒हो रा॒यो राध॑सो॒ यद्दद॑न्नः ।\n\nयो अर्च॑तो॒ ब्रह्म॑कृति॒मवि॑ष्ठो यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 29, + "text": "५ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। इन्द्र: । त्रिष्टुप् ।\n\nअ॒यं सोम॑ इन्द्र॒ तुभ्यं॑ सुन्व॒ आ तु प्र या॑हि हरिव॒स्तदो॑काः ।\n\n पिबा॒ त्व१स्य सुषु॑तस्य॒ चारो॒र्ददो॑ म॒घानि॑ मघवन्निया॒नः ॥१॥\n\nब्रह्म॑न्वीर॒ ब्रह्म॑कृतिं जुषा॒णो॑ऽर्वाची॒नो हरि॑भिर्याहि॒ तूय॑म् ।\n\nअ॒स्मिन्नू॒ षु सव॑ने मादय॒स्वोप॒ ब्रह्मा॑णि शृणव इ॒मा न॑: ॥२॥\n\nका ते॑ अ॒स्त्यरं॑कृतिः सू॒क्तैः क॒दा नू॒नं ते॑ मघवन्दाशेम ।\n\nविश्वा॑ म॒तीरा त॑तने त्वा॒याऽधा॑ म इन्द्र शृणवो॒ हवे॒मा ॥३॥\n\nउ॒तो घा॒ ते पु॑रु॒ष्या॒३ इदा॑स॒न्येषां॒ पूर्वे॑षा॒मशृ॑णो॒ॠषी॑णाम् ।\n\nअधा॒हं त्वा॑ मघवञ्जोहवीमि॒ त्वं न॑ इन्द्रासि॒ प्रम॑तिः पि॒तेव॑ ॥४॥\n\nवो॒चेमेदिन्द्रं॑ म॒घवा॑नमेनं म॒हो रा॒यो राध॑सो॒ यद्दद॑न्नः ।\n\nयो अर्च॑तो॒ ब्रह्म॑कृति॒मवि॑ष्ठो यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 30, + "text": "५ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। इन्द्र: । त्रिष्टुप् ।\n\nआ नो॑ देव॒ शव॑सा याहि शुष्मि॒न्भवा॑ वृ॒ध इ॑न्द्र रा॒यो अ॒स्य ।\n\nम॒हे नृ॒म्णाय॑ नृपते सुवज्र॒ महि॑ क्ष॒त्राय॒ पौंस्या॑य शूर ॥१॥\n\nहव॑न्त उ त्वा॒ हव्यं॒ विवा॑चि त॒नूषु॒ शूरा॒: सूर्य॑स्य सा॒तौ ।\n\nत्वं विश्वे॑षु॒ सेन्यो॒ जने॑षु॒ त्वं वृ॒त्राणि॑ रन्धया सु॒हन्तु॑ ॥२॥\n\nअहा॒ यदि॑न्द्र सु॒दिना॑ व्यु॒च्छान्दधो॒ यत्के॒तुमु॑प॒मं स॒मत्सु॑ ।\n\nन्य१ग्निः सी॑द॒दसु॑रो॒ न होता॑ हुवा॒नो अत्र॑ सु॒भगा॑य दे॒वान् ॥३॥\n\nव॒यं ते त॑ इन्द्र॒ ये च॑ देव॒ स्तव॑न्त शूर॒ दद॑तो म॒घानि॑ ।\n\nयच्छा॑ सू॒रिभ्य॑ उप॒मं वरू॑थं स्वा॒भुवो॑ जर॒णाम॑श्नवन्त ॥४॥\n\nवो॒चेमेदिन्द्रं॑ म॒घवा॑नमेनं म॒हो रा॒यो राध॑सो॒ यद्दद॑न्नः ।\n\nयो अर्च॑तो॒ ब्रह्म॑कृति॒मवि॑ष्ठो यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 31, + "text": "१२ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। इन्द्र: ।गायत्री, १०-१२ विराट् ।\n\nप्र व॒ इन्द्रा॑य॒ माद॑नं॒ हर्य॑श्वाय गायत । सखा॑यः सोम॒पाव्ने॑ ॥१॥\n\nशंसेदु॒क्थं सु॒दान॑व उ॒त द्यु॒क्षं यथा॒ नर॑: । च॒कृ॒मा स॒त्यरा॑धसे ॥२॥\n\nत्वं न॑ इन्द्र वाज॒युस्त्वं ग॒व्युः श॑तक्रतो । त्वं हि॑रण्य॒युर्व॑सो ॥३॥\n\nव॒यमि॑न्द्र त्वा॒यवो॒ऽभि प्र णो॑नुमो वृषन् । वि॒द्धी त्व१स्य नो॑ वसो ॥४॥\n\nमा नो॑ नि॒दे च॒ वक्त॑वे॒ऽर्यो र॑न्धी॒ररा॑व्णे । त्वे अपि॒ क्रतु॒र्मम॑ ॥५॥\n\nत्वं वर्मा॑सि स॒प्रथ॑: पुरोयो॒धश्च॑ वृत्रहन् । त्वया॒ प्रति॑ ब्रुवे यु॒जा ॥६॥\n\nम॒हाँ उ॒तासि॒ यस्य॒ तेऽनु॑ स्व॒धाव॑री॒ सह॑: । म॒म्नाते॑ इन्द्र॒ रोद॑सी ॥७॥\n\nतं त्वा॑ म॒रुत्व॑ती॒ परि॒ भुव॒द्वाणी॑ स॒याव॑री । नक्ष॑माणा स॒ह द्युभि॑: ॥८॥\n\nऊ॒र्ध्वास॒स्त्वान्विन्द॑वो॒ भुव॑न्द॒स्ममुप॒ द्यवि॑ । सं ते॑ नमन्त कृ॒ष्टय॑: ॥९॥\n\nप्र वो॑ म॒हे म॑हि॒वृधे॑ भरध्वं॒ प्रचे॑तसे॒ प्र सु॑म॒तिं कृ॑णुध्वम् । विश॑: पू॒र्वीः प्र च॑रा चर्षणि॒प्राः ॥१०॥\n\nउ॒रु॒व्यच॑से म॒हिने॑ सुवृ॒क्तिमिन्द्रा॑य॒ ब्रह्म॑ जनयन्त॒ विप्रा॑: । तस्य॑ व्र॒तानि॒ न मि॑नन्ति॒ धीरा॑: ॥११॥\n\nइन्द्रं॒ वाणी॒रनु॑त्तमन्युमे॒व स॒त्रा राजा॑नं दधिरे॒ सह॑ध्यै । हर्य॑श्वाय बर्हया॒ समा॒पीन् ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 32, + "text": "२७ (१-२५) मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ: , २६ पूर्वार्धर्चस्य शक्तिर्वासिष्ठो वा (शाट्यायने ब्राह्मणे),२६-२७ शक्तिर्वासिष्ठो वा (ताण्डके ब्राह्मणे) । इन्द्र: । प्रगाथ: – (बृहती , सतोबृहती),३ द्विपदा विराट् ।\n\nमो षु त्वा॑ वा॒घत॑श्च॒नाऽऽरे अ॒स्मन्नि री॑रमन् ।\n\nआ॒रात्ता॑च्चित्सध॒मादं॑ न॒ आ ग॑ही॒ह वा॒ सन्नुप॑ श्रुधि ॥१॥\n\nइ॒मे हि ते॑ ब्रह्म॒कृत॑: सु॒ते सचा॒ मधौ॒ न मक्ष॒ आस॑ते ।\n\n इन्द्रे॒ कामं॑ जरि॒तारो॑ वसू॒यवो॒ रथे॒ न पाद॒मा द॑धुः ॥२॥\n\nरा॒यस्का॑मो॒ वज्र॑हस्तं सु॒दक्षि॑णं पु॒त्रो न पि॒तरं॑ हुवे ॥३॥\n\nइ॒म इन्द्रा॑य सुन्विरे॒ सोमा॑सो॒ दध्या॑शिरः ।\n\nताँ आ मदा॑य वज्रहस्त पी॒तये॒ हरि॑भ्यां या॒ह्योक॒ आ ॥४॥\n\nश्रव॒च्छ्रुत्क॑र्ण ईयते॒ वसू॑नां॒ नू चि॑न्नो मर्धिष॒द्गिर॑: ।\n\nस॒द्यश्चि॒द्यः स॒हस्रा॑णि श॒ता दद॒न्नकि॒र्दित्स॑न्त॒मा मि॑नत् ॥५॥\n\nस वी॒रो अप्र॑तिष्कुत॒ इन्द्रे॑ण शूशुवे॒ नृभि॑: ।\n\nयस्ते॑ गभी॒रा सव॑नानि वृत्रहन्त्सु॒नोत्या च॒ धाव॑ति ॥६॥\n\nभवा॒ वरू॑थं मघवन्म॒घोनां॒ यत्स॒मजा॑सि॒ शर्ध॑तः ।\n\nवि त्वाह॑तस्य॒ वेद॑नं भजेम॒ह्या दू॒णाशो॑ भरा॒ गय॑म् ॥७॥\n\nसु॒नोता॑ सोम॒पाव्ने॒ सोम॒मिन्द्रा॑य व॒ज्रिणे॑ ।\n\nपच॑ता प॒क्तीरव॑से कृणु॒ध्वमित्पृ॒णन्नित्पृ॑ण॒ते मय॑: ॥८॥\n\nमा स्रे॑धत सोमिनो॒ दक्ष॑ता म॒हे कृ॑णु॒ध्वं रा॒य आ॒तुजे॑ ।\n\nत॒रणि॒रिज्ज॑यति॒ क्षेति॒ पुष्य॑ति॒ न दे॒वास॑: कव॒त्नवे॑ ॥९॥\n\nनकि॑: सु॒दासो॒ रथं॒ पर्या॑स॒ न री॑रमत् ।\n\nइन्द्रो॒ यस्या॑वि॒ता यस्य॑ म॒रुतो॒ गम॒त्स गोम॑ति व्र॒जे ॥१०॥\n\nगम॒द्वाजं॑ वा॒जय॑न्निन्द्र॒ मर्त्यो॒ यस्य॒ त्वम॑वि॒ता भुव॑: ।\n\nअ॒स्माकं॑ बोध्यवि॒ता रथा॑नाम॒स्माकं॑ शूर नृ॒णाम् ॥११॥\n\nउदिन्न्व॑स्य रिच्य॒तेंऽशो॒ धनं॒ न जि॒ग्युष॑: ।\n\n य इन्द्रो॒ हरि॑वा॒न्न द॑भन्ति॒ तं रिपो॒ दक्षं॑ दधाति सो॒मिनि॑ ॥१२॥\n\nमन्त्र॒मख॑र्वं॒ सुधि॑तं सु॒पेश॑सं॒ दधा॑त य॒ज्ञिये॒ष्वा ।\n\nपू॒र्वीश्च॒न प्रसि॑तयस्तरन्ति॒ तं य इन्द्रे॒ कर्म॑णा॒ भुव॑त् ॥१३॥\n\nकस्तमि॑न्द्र॒ त्वाव॑सु॒मा मर्त्यो॑ दधर्षति ।\n\nश्र॒द्धा इत्ते॑ मघव॒न्पार्ये॑ दि॒वि वा॒जी वाजं॑ सिषासति ॥१४॥\n\nम॒घोन॑: स्म वृत्र॒हत्ये॑षु चोदय॒ ये दद॑ति प्रि॒या वसु॑ ।\n\nतव॒ प्रणी॑ती हर्यश्व सू॒रिभि॒र्विश्वा॑ तरेम दुरि॒ता ॥१५॥\n\nतवेदि॑न्द्राव॒मं वसु॒ त्वं पु॑ष्यसि मध्य॒मम् ।\n\nस॒त्रा विश्व॑स्य पर॒मस्य॑ राजसि॒ नकि॑ष्ट्वा॒ गोषु॑ वृण्वते ॥१६॥\n\nत्वं विश्व॑स्य धन॒दा अ॑सि श्रु॒तो य ईं॒ भव॑न्त्या॒जय॑: ।\n\nतवा॒यं विश्व॑: पुरुहूत॒ पार्थि॑वोऽव॒स्युर्नाम॑ भिक्षते ॥१७॥\n\nयदि॑न्द्र॒ याव॑त॒स्त्वमे॒ताव॑द॒हमीशी॑य ।\n\n स्तो॒तार॒मिद्दि॑धिषेय रदावसो॒ न पा॑प॒त्वाय॑ रासीय ॥१८॥\n\nशिक्षे॑य॒मिन्म॑हय॒ते दि॒वेदि॑वे रा॒य आ कु॑हचि॒द्विदे॑ ।\n\nन॒हि त्वद॒न्यन्म॑घवन्न॒ आप्यं॒ वस्यो॒ अस्ति॑ पि॒ता च॒न ॥१९॥\n\nत॒रणि॒रित्सि॑षासति॒ वाजं॒ पुरं॑ध्या यु॒जा ।\n\nआ व॒ इन्द्रं॑ पुरुहू॒तं न॑मे गि॒रा ने॒मिं तष्टे॑व सु॒द्र्व॑म् ॥२०॥\n\nन दु॑:ष्टु॒ती मर्त्यो॑ विन्दते॒ वसु॒ न स्रेध॑न्तं र॒यिर्न॑शत् ।\n\nसु॒शक्ति॒रिन्म॑घव॒न्तुभ्यं॒ माव॑ते दे॒ष्णं यत्पार्ये॑ दि॒वि ॥२१॥\n\nअ॒भि त्वा॑ शूर नोनु॒मोऽदु॑ग्धा इव धे॒नव॑: ।\n\nईशा॑नम॒स्य जग॑तः स्व॒र्दृश॒मीशा॑नमिन्द्र त॒स्थुष॑: ॥२२॥\n\nन त्वावाँ॑ अ॒न्यो दि॒व्यो न पार्थि॑वो॒ न जा॒तो न ज॑निष्यते ।\n\nअ॒श्वा॒यन्तो॑ मघवन्निन्द्र वा॒जिनो॑ ग॒व्यन्त॑स्त्वा हवामहे ॥२३॥\n\nअ॒भी ष॒तस्तदा भ॒रेन्द्र॒ ज्याय॒: कनी॑यसः । पु॒रू॒वसु॒र्हि म॑घवन्त्स॒नादसि॒ भरे॑भरे च॒ हव्य॑: ॥२४॥\n\nपरा॑ णुदस्व मघवन्न॒मित्रा॑न्त्सु॒वेदा॑ नो॒ वसू॑ कृधि ।\n\nअ॒स्माकं॑ बोध्यवि॒ता म॑हाध॒ने भवा॑ वृ॒धः सखी॑नाम् ॥२५॥\n\nइन्द्र॒ क्रतुं॑ न॒ आ भ॑र पि॒ता पु॒त्रेभ्यो॒ यथा॑ ।\n\nशिक्षा॑ णो अ॒स्मिन्पु॑रुहूत॒ याम॑नि जी॒वा ज्योति॑रशीमहि ॥२६॥\n\nमा नो॒ अज्ञा॑ता वृ॒जना॑ दुरा॒ध्यो॒३ माशि॑वासो॒ अव॑ क्रमुः ।\n\nत्वया॑ व॒यं प्र॒वत॒: शश्व॑तीर॒पोऽति॑ शूर तरामसि ॥२७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 33, + "text": "१४ (१-९) मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ: , १०–१४ वसिष्ठपुत्रा:। १-९ वसिष्ठपुत्रा: इन्द्रो वा ; १० – १४ वसिष्ठ : । त्रिष्टुप् ।\n\nश्वि॒त्यञ्चो॑ मा दक्षिण॒तस्क॑पर्दा धियंजि॒न्वासो॑ अ॒भि हि प्र॑म॒न्दुः ।\n\nउ॒त्तिष्ठ॑न्वोचे॒ परि॑ ब॒र्हिषो॒ नॄन्न मे॑ दू॒रादवि॑तवे॒ वसि॑ष्ठाः ॥१॥\n\nदू॒रादिन्द्र॑मनय॒न्ना सु॒तेन॑ ति॒रो वै॑श॒न्तमति॒ पान्त॑मु॒ग्रम् ।\n\nपाश॑द्युम्नस्य वाय॒तस्य॒ सोमा॑त्सु॒तादिन्द्रो॑ऽवृणीता॒ वसि॑ष्ठान् ॥२॥\n\nए॒वेन्नु कं॒ सिन्धु॑मेभिस्ततारे॒वेन्नु कं॑ भे॒दमे॑भिर्जघान ।\n\nए॒वेन्नु कं॑ दाशरा॒ज्ञे सु॒दासं॒ प्राव॒दिन्द्रो॒ ब्रह्म॑णा वो वसिष्ठाः ॥३॥\n\nजुष्टी॑ नरो॒ ब्रह्म॑णा वः पितॄ॒णामक्ष॑मव्ययं॒ न किला॑ रिषाथ ।\n\nयच्छक्व॑रीषु बृह॒ता रवे॒णेन्द्रे॒ शुष्म॒मद॑धाता वसिष्ठाः ॥४॥\n\nउद्द्यामि॒वेत्तृ॒ष्णजो॑ नाथि॒तासोऽदी॑धयुर्दाशरा॒ज्ञे वृ॒तास॑: ।\n\nवसि॑ष्ठस्य स्तुव॒त इन्द्रो॑ अश्रोदु॒रुं तृत्सु॑भ्यो अकृणोदु लो॒कम् ॥५॥\n\nद॒ण्डा इ॒वेद्गो॒अज॑नास आस॒न्परि॑च्छिन्ना भर॒ता अ॑र्भ॒कास॑: ।\n\nअभ॑वच्च पुरए॒ता वसि॑ष्ठ॒ आदित्तृत्सू॑नां॒ विशो॑ अप्रथन्त ॥६॥\n\nत्रय॑: कृण्वन्ति॒ भुव॑नेषु॒ रेत॑स्ति॒स्रः प्र॒जा आर्या॒ ज्योति॑रग्राः ।\n\nत्रयो॑ घ॒र्मास॑ उ॒षसं॑ सचन्ते॒ सर्वाँ॒ इत्ताँ अनु॑ विदु॒र्वसि॑ष्ठाः ॥७॥\n\nसूर्य॑स्येव व॒क्षथो॒ ज्योति॑रेषां समु॒द्रस्ये॑व महि॒मा ग॑भी॒रः ।\n\nवात॑स्येव प्रज॒वो नान्येन॒ स्तोमो॑ वसिष्ठा॒ अन्वे॑तवे वः ॥८॥\n\nत इन्नि॒ण्यं हृद॑यस्य प्रके॒तैः स॒हस्र॑वल्शम॒भि सं च॑रन्ति ।\n\nय॒मेन॑ त॒तं प॑रि॒धिं वय॑न्तोऽप्स॒रस॒ उप॑ सेदु॒र्वसि॑ष्ठाः ॥९॥\n\nवि॒द्युतो॒ ज्योति॒: परि॑ सं॒जिहा॑नं मि॒त्रावरु॑णा॒ यदप॑श्यतां त्वा ।\n\nतत्ते॒ जन्मो॒तैकं॑ वसिष्ठा॒ऽगस्त्यो॒ यत्त्वा॑ वि॒श आ॑ज॒भार॑ ॥१०॥\n\nउ॒तासि॑ मैत्रावरु॒णो व॑सिष्ठो॒र्वश्या॑ ब्रह्म॒न्मन॒सोऽधि॑ जा॒तः ।\n\nद्र॒प्सं स्क॒न्नं ब्रह्म॑णा॒ दैव्ये॑न॒ विश्वे॑ दे॒वाः पुष्क॑रे त्वाददन्त ॥११॥\n\nस प्र॑के॒त उ॒भय॑स्य प्रवि॒द्वान्त्स॒हस्र॑दान उ॒त वा॒ सदा॑नः ।\n\nय॒मेन॑ त॒तं प॑रि॒धिं व॑यि॒ष्यन्न॑प्स॒रस॒: परि॑ जज्ञे॒ वसि॑ष्ठः ॥१२॥\n\nस॒त्रे ह॑ जा॒तावि॑षि॒ता नमो॑भिः कु॒म्भे रेत॑: सिषिचतुः\n\nसमा॒नम् । ततो॑ ह॒ मान॒ उदि॑याय॒ मध्या॒त्ततो॑ जा॒तमृषि॑माहु॒र्वसि॑ष्ठम् ॥१३॥\n\nउ॒क्थ॒भृतं॑ साम॒भृतं॑ बिभर्ति॒ ग्रावा॑णं॒ बिभ्र॒त्प्र व॑दा॒त्यग्रे॑ ।\n\nउपै॑नमाध्वं सुमन॒स्यमा॑ना॒ आ वो॑ गच्छाति प्रतृदो॒ वसि॑ष्ठः ॥१४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 34, + "text": "२५ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:।विश्वे देवा:, १६ अहि:, १७ अहिर्बुध्न्य:।द्विपदा विराट् ,२२-२५ त्रिष्टुप् ।\n\nप्र शु॒क्रैतु॑ दे॒वी म॑नी॒षा अ॒स्मत्सुत॑ष्टो॒ रथो॒ न वा॒जी ॥१॥\n\nवि॒दुः पृ॑थि॒व्या दि॒वो ज॒नित्रं॑ शृ॒ण्वन्त्यापो॒ अध॒ क्षर॑न्तीः ॥२॥\n\nआप॑श्चिदस्मै॒ पिन्व॑न्त पृ॒थ्वीर्वृ॒त्रेषु॒ शूरा॒ मंस॑न्त उ॒ग्राः ॥३॥\n\nआ धू॒र्ष्व॑स्मै॒ दधा॒ताश्वा॒निन्द्रो॒ न व॒ज्री हिर॑ण्यबाहुः ॥४॥\n\nअ॒भि प्र स्था॒ताहे॑व य॒ज्ञं याते॑व॒ पत्म॒न्त्मना॑ हिनोत ॥५॥\n\nत्मना॑ स॒मत्सु॑ हि॒नोत॑ य॒ज्ञं दधा॑त के॒तुं जना॑य वी॒रम् ॥६॥\n\nउद॑स्य॒ शुष्मा॑द्भा॒नुर्नार्त॒ बिभ॑र्ति भा॒रं पृ॑थि॒वी न भूम॑ ॥७॥\n\nह्वया॑मि दे॒वाँ अया॑तुरग्ने॒ साध॑न्नृ॒तेन॒ धियं॑ दधामि ॥८॥\n\nअ॒भि वो॑ दे॒वीं धियं॑ दधिध्वं॒ प्र वो॑ देव॒त्रा वाचं॑ कृणुध्वम् ॥९॥\n\nआ च॑ष्ट आसां॒ पाथो॑ न॒दीनां॒ वरु॑ण उ॒ग्रः स॒हस्र॑चक्षाः ॥१०॥\n\nराजा॑ रा॒ष्ट्रानां॒ पेशो॑ न॒दीना॒मनु॑त्तमस्मै क्ष॒त्रं वि॒श्वायु॑ ॥११॥\n\nअवि॑ष्टो अ॒स्मान्विश्वा॑सु वि॒क्ष्वद्युं॑ कृणोत॒ शंसं॑ निनि॒त्सोः ॥१२॥\n\nव्ये॑तु दि॒द्युद्द्वि॒षामशे॑वा यु॒योत॒ विष्व॒ग्रप॑स्त॒नूना॑म् ॥१३॥\n\nअवी॑न्नो अ॒ग्निर्ह॒व्यान्नमो॑भि॒: प्रेष्ठो॑ अस्मा अधायि॒ स्तोम॑: ॥१४॥\n\nस॒जूर्दे॒वेभि॑र॒पां नपा॑तं॒ सखा॑यं कृध्वं शि॒वो नो॑ अस्तु ॥१५॥\n\nअ॒ब्जामु॒क्थैरहिं॑ गृणीषे बु॒ध्ने न॒दीनां॒ रज॑: सु॒ षीद॑न् ॥१६॥\n\nमा नोऽहि॑र्बु॒ध्न्यो॑ रि॒षे धा॒न्मा य॒ज्ञो अ॑स्य स्रिधदृता॒योः ॥१७॥\n\nउ॒त न॑ ए॒षु नृषु॒ श्रवो॑ धु॒: प्र रा॒ये य॑न्तु॒ शर्ध॑न्तो अ॒र्यः ॥१८॥\n\nतप॑न्ति॒ शत्रुं॒ स्व१र्ण भूमा॑ म॒हासे॑नासो॒ अमे॑भिरेषाम् ॥१९॥\n\nआ यन्न॒: पत्नी॒र्गम॒न्त्यच्छा॒ त्वष्टा॑ सुपा॒णिर्दधा॑तु वी॒रान् ॥२०॥\n\nप्रति॑ न॒: स्तोमं॒ त्वष्टा॑ जुषेत॒ स्याद॒स्मे अ॒रम॑तिर्वसू॒युः ॥२१॥\n\nता नो॑ रासन्राति॒षाचो॒ वसू॒न्या रोद॑सी वरुणा॒नी शृ॑णोतु ।\n\nवरू॑त्रीभिः सुशर॒णो नो॑ अस्तु॒ त्वष्टा॑ सु॒दत्रो॒ वि द॑धातु॒ राय॑: ॥२२॥\n\nतन्नो॒ राय॒: पर्व॑ता॒स्तन्न॒ आप॒स्तद्रा॑ति॒षाच॒ ओष॑धीरु॒त द्यौः ।\n\nवन॒स्पति॑भिः पृथि॒वी स॒जोषा॑ उ॒भे रोद॑सी॒ परि॑ पासतो नः ॥२३॥\n\nअनु॒ तदु॒र्वी रोद॑सी जिहाता॒मनु॑ द्यु॒क्षो वरु॑ण॒ इन्द्र॑सखा । अ\n\nनु॒ विश्वे॑ म॒रुतो॒ ये स॒हासो॑ रा॒यः स्या॑म ध॒रुणं॑ धि॒यध्यै॑ ॥२४॥\n\nतन्न॒ इन्द्रो॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॒ग्निराप॒ ओष॑धीर्व॒निनो॑ जुषन्त ।\n\nशर्म॑न्त्स्याम म॒रुता॑मु॒पस्थे॑ यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥२५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 35, + "text": "१५ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। विश्वे देवा:। त्रिष्टुप् ।\n\nशं न॑ इन्द्रा॒ग्नी भ॑वता॒मवो॑भि॒: शं न॒ इन्द्रा॒वरु॑णा रा॒तह॑व्या ।\n\nशमिन्द्रा॒सोमा॑ सुवि॒ताय॒ शं योः शं न॒ इन्द्रा॑पू॒षणा॒ वाज॑सातौ ॥१॥\n\nशं नो॒ भग॒: शमु॑ न॒: शंसो॑ अस्तु॒ शं न॒: पुरं॑धि॒: शमु॑ सन्तु॒ राय॑: ।\n\nशं न॑: स॒त्यस्य॑ सु॒यम॑स्य॒ शंस॒: शं नो॑ अर्य॒मा पु॑रुजा॒तो अ॑स्तु ॥२॥\n\nशं नो॑ धा॒ता शमु॑ ध॒र्ता नो॑ अस्तु॒ शं न॑ उरू॒ची भ॑वतु स्व॒धाभि॑: ।\n\nशं रोद॑सी बृह॒ती शं नो॒ अद्रि॒: शं नो॑ दे॒वानां॑ सु॒हवा॑नि सन्तु॥३॥\n\nशं नो॑ अ॒ग्निर्ज्योति॑रनीको अस्तु॒ शं नो॑ मि॒त्रावरु॑णाव॒श्विना॒ शम् ।\n\nशं न॑: सु॒कृतां॑ सुकृ॒तानि॑ सन्तु॒ शं न॑ इषि॒रो अ॒भि वा॑तु॒ वात॑: ॥४॥\n\nशं नो॒ द्यावा॑पृथि॒वी पू॒र्वहू॑तौ॒ शम॒न्तरि॑क्षं दृ॒शये॑ नो अस्तु ।\n\nशं न॒ ओष॑धीर्व॒निनो॑ भवन्तु॒ शं नो॒ रज॑स॒स्पति॑रस्तु जि॒ष्णुः ॥५॥\n\nशं न॒ इन्द्रो॒ वसु॑भिर्दे॒वो अ॑स्तु॒ शमा॑दि॒त्येभि॒र्वरु॑णः सु॒शंस॑: ।\n\nशं नो॑ रु॒द्रो रु॒द्रेभि॒र्जला॑ष॒: शं न॒स्त्वष्टा॒ ग्नाभि॑रि॒ह शृ॑णोतु ॥६॥\n\nशं न॒ सोमो॑ भवतु॒ ब्रह्म॒ शं न॒: शं नो॒ ग्रावा॑ण॒: शमु॑ सन्तु य॒ज्ञाः ।\n\nशं न॒: स्वरू॑णां मि॒तयो॑ भवन्तु॒ शं न॑: प्र॒स्व१: शम्व॑स्तु॒ वेदि॑: ॥७॥\n\nशं न॒: सूर्य॑ उरु॒चक्षा॒ उदे॑तु॒ शं न॒श्चत॑स्रः प्र॒दिशो॑ भवन्तु ।\n\nशं न॒: पर्व॑ता ध्रु॒वयो॑ भवन्तु॒ शं न॒: सिन्ध॑व॒: शमु॑ स॒न्त्वाप॑: ॥८॥\n\nशं नो॒ अदि॑तिर्भवतु व्र॒तेभि॒: शं नो॑ भवन्तु म॒रुत॑: स्व॒र्काः ।\n\nशं नो॒ विष्णु॒: शमु॑ पू॒षा नो॑ अस्तु॒ शं नो॑ भ॒वित्रं॒ शम्व॑स्तु वा॒युः ॥९॥\n\nशं नो॑ दे॒वः स॑वि॒ता त्राय॑माण॒: शं नो॑ भवन्तू॒षसो॑ विभा॒तीः ।\n\nशं न॑: प॒र्जन्यो॑ भवतु प्र॒जाभ्य॒: शं न॒: क्षेत्र॑स्य॒ पति॑रस्तु श॒म्भुः ॥१०॥\n\nशं नो॑ दे॒वा वि॒श्वदे॑वा भवन्तु॒ शं सर॑स्वती स॒ह धी॒भिर॑स्तु ।\n\nशम॑भि॒षाच॒: शमु॑ राति॒षाच॒: शं नो॑ दि॒व्याः पार्थि॑वा॒: शं नो॒ अप्या॑: ॥११॥\n\nशं न॑: स॒त्यस्य॒ पत॑यो भवन्तु॒ शं नो॒ अर्व॑न्त॒: शमु॑ सन्तु॒ गाव॑: ।\n\nशं न॑ ऋ॒भव॑: सु॒कृत॑: सु॒हस्ता॒: शं नो॑ भवन्तु पि॒तरो॒ हवे॑षु ॥१२॥\n\nशं नो॑ अ॒ज एक॑पाद्दे॒वो अ॑स्तु॒ शं नोऽहि॑र्बु॒ध्न्य१: शं स॑मु॒द्रः ।\n\nशं नो॑ अ॒पां नपा॑त्पे॒रुर॑स्तु॒ शं न॒: पृश्नि॑र्भवतु दे॒वगो॑पा ॥१३॥\n\nआ॒दि॒त्या रु॒द्रा वस॑वो जुषन्ते॒दं ब्रह्म॑ क्रि॒यमा॑णं॒ नवी॑यः ।\n\nशृ॒ण्वन्तु॑ नो दि॒व्याः पार्थि॑वासो॒ गोजा॑ता उ॒त ये य॒ज्ञिया॑सः ॥१४॥\n\nये दे॒वानां॑ य॒ज्ञिया॑ य॒ज्ञिया॑नां॒ मनो॒र्यज॑त्रा अ॒मृता॑ ऋत॒ज्ञाः ।\n\nते नो॑ रासन्तामुरुगा॒यम॒द्य यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 36, + "text": "९ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। विश्वे देवा: । त्रिष्टुप् ।\n\nप्र ब्रह्मै॑तु॒ सद॑नादृ॒तस्य॒ वि र॒श्मिभि॑: ससृजे॒ सूर्यो॒ गाः ।\n\nवि सानु॑ना पृथि॒वी स॑स्र उ॒र्वी पृ॒थु प्रती॑क॒मध्येधे॑ अ॒ग्निः ॥१॥\n\nइ॒मां वां॑ मित्रावरुणा सुवृ॒क्तिमिषं॒ न कृ॑ण्वे असुरा॒ नवी॑यः ।\n\nइ॒नो वा॑म॒न्यः प॑द॒वीरद॑ब्धो॒ जनं॑ च मि॒त्रो य॑तति ब्रुवा॒णः ॥२॥\n\nआ वात॑स्य॒ ध्रज॑तो रन्त इ॒त्या अपी॑पयन्त धे॒नवो॒ न सूदा॑: ।\n\nम॒हो दि॒वः सद॑ने॒ जाय॑मा॒नोऽचि॑क्रदद्वृष॒भः सस्मि॒न्नूध॑न् ॥३॥\n\nगि॒रा य ए॒ता यु॒नज॒द्धरी॑ त॒ इन्द्र॑ प्रि॒या सु॒रथा॑ शूर धा॒यू ।\n\nप्र यो म॒न्युं रिरि॑क्षतो मि॒नात्या सु॒क्रतु॑मर्य॒मणं॑ ववृत्याम् ॥४॥\n\nयज॑न्ते अस्य स॒ख्यं वय॑श्च नम॒स्विन॒: स्व ऋ॒तस्य॒ धाम॑न् ।\n\nवि पृक्षो॑ बाबधे॒ नृभि॒: स्तवा॑न इ॒दं नमो॑ रु॒द्राय॒ प्रेष्ठ॑म् ॥५॥\n\nआ यत्सा॒कं य॒शसो॑ वावशा॒नाः सर॑स्वती स॒प्तथी॒ सिन्धु॑माता ।\n\nयाः सु॒ष्वय॑न्त सु॒दुघा॑: सुधा॒रा अ॒भि स्वेन॒ पय॑सा॒ पीप्या॑नाः ॥६॥\n\nउ॒त त्ये नो॑ म॒रुतो॑ मन्दसा॒ना धियं॑ तो॒कं च॑ वा॒जिनो॑ऽवन्तु ।\n\nमा न॒: परि॑ ख्य॒दक्ष॑रा॒ चर॒न्त्यवी॑वृध॒न्युज्यं॒ ते र॒यिं न॑: ॥७॥\n\nप्र वो॑ म॒हीम॒रम॑तिं कृणुध्वं॒ प्र पू॒षणं॑ विद॒थ्यं१ न वी॒रम् ।\n\nभगं॑ धि॒यो॑ऽवि॒तारं॑ नो अ॒स्याः सा॒तौ वाजं॑ राति॒षाचं॒ पुरं॑धिम् ॥८॥\n\nअच्छा॒यं वो॑ मरुत॒: श्लोक॑ ए॒त्वच्छा॒ विष्णुं॑ निषिक्त॒पामवो॑भिः ।\n\nउ॒त प्र॒जायै॑ गृण॒ते वयो॑ धुर्यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 37, + "text": "८ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। विश्वे देवा: । त्रिष्टुप् ।\n\nआ वो॒ वाहि॑ष्ठो वहतु स्त॒वध्यै॒ रथो॑ वाजा ऋभुक्षणो॒ अमृ॑क्तः ।\n\nअ॒भि त्रि॑पृ॒ष्ठैः सव॑नेषु॒ सोमै॒र्मदे॑ सुशिप्रा म॒हभि॑: पृणध्वम् ॥१॥\n\nयू॒यं ह॒ रत्नं॑ म॒घव॑त्सु धत्थ स्व॒र्दृश॑ ऋभुक्षणो॒ अमृ॑क्तम् ।\n\nसं य॒ज्ञेषु॑ स्वधावन्तः पिबध्वं॒ वि नो॒ राधां॑सि म॒तिभि॑र्दयध्वम् ॥२॥\n\nउ॒वोचि॑थ॒ हि म॑घवन्दे॒ष्णं म॒हो अर्भ॑स्य॒ वसु॑नो विभा॒गे ।\n\nउ॒भा ते॑ पू॒र्णा वसु॑ना॒ गभ॑स्ती॒ न सू॒नृता॒ नि य॑मते वस॒व्या॑ ॥३॥\n\nत्वमि॑न्द्र॒ स्वय॑शा ऋभु॒क्षा वाजो॒ न सा॒धुरस्त॑मे॒ष्यृक्वा॑ ।\n\nव॒यं नु ते॑ दा॒श्वांस॑: स्याम॒ ब्रह्म॑ कृ॒ण्वन्तो॑ हरिवो॒ वसि॑ष्ठाः ॥४॥\n\nसनि॑तासि प्र॒वतो॑ दा॒शुषे॑ चि॒द्याभि॒र्विवे॑षो हर्यश्व धी॒भिः ।\n\nव॒व॒न्मा नु ते॒ युज्या॑भिरू॒ती क॒दा न॑ इन्द्र रा॒य आ द॑शस्येः ॥५॥\n\nवा॒सय॑सीव वे॒धस॒स्त्वं न॑: क॒दा न॑ इन्द्र॒ वच॑सो बुबोधः ।\n\nअस्तं॑ ता॒त्या धि॒या र॒यिं सु॒वीरं॑ पृ॒क्षो नो॒ अर्वा॒ न्यु॑हीत वा॒जी ॥६॥\n\nअ॒भि यं दे॒वी निॠ॑तिश्चि॒दीशे॒ नक्ष॑न्त॒ इन्द्रं॑ श॒रद॑: सु॒पृक्ष॑: ।\n\nउप॑ त्रिब॒न्धुर्ज॒रद॑ष्टिमे॒त्यस्व॑वेशं॒ यं कृ॒णव॑न्त॒ मर्ता॑: ॥७॥\n\nआ नो॒ राधां॑सि सवित स्त॒वध्या॒ आ रायो॑ यन्तु॒ पर्व॑तस्य रा॒तौ । स\n\nदा॑ नो दि॒व्यः पा॒युः सि॑षक्तु यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 38, + "text": "८ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। १-६ सविता , ६ उत्तरार्धस्य भगो वा , ७-८ वाजिन: । त्रिष्टुप् ।\n\nउदु॒ ष्य दे॒वः स॑वि॒ता य॑याम हिर॒ण्ययी॑म॒मतिं॒ यामशि॑श्रेत् ।\n\nनू॒नं भगो॒ हव्यो॒ मानु॑षेभि॒र्वि यो रत्ना॑ पुरू॒वसु॒र्दधा॑ति ॥१॥\n\nउदु॑ तिष्ठ सवितः श्रु॒ध्य१स्य हिर॑ण्यपाणे॒ प्रभृ॑तावृ॒तस्य॑ ।\n\nव्यु१र्वीं पृ॒थ्वीम॒मतिं॑ सृजा॒न आ नृभ्यो॑ मर्त॒भोज॑नं सुवा॒नः ॥२॥\n\nअपि॑ ष्टु॒तः स॑वि॒ता दे॒वो अ॑स्तु॒ यमा चि॒द्विश्वे॒ वस॑वो गृ॒णन्ति॑ ।\n\nस न॒: स्तोमा॑न्नम॒स्य१श्चनो॑ धा॒द्विश्वे॑भिः पातु पा॒युभि॒र्नि सू॒रीन् ॥३॥\n\nअ॒भि यं दे॒व्यदि॑तिर्गृ॒णाति॑ स॒वं दे॒वस्य॑ सवि॒तुर्जु॑षा॒णा ।\n\nअ॒भि स॒म्राजो॒ वरु॑णो गृणन्त्य॒भि मि॒त्रासो॑ अर्य॒मा स॒जोषा॑: ॥४॥\n\nअ॒भि ये मि॒थो व॒नुष॒: सप॑न्ते रा॒तिं दि॒वो रा॑ति॒षाच॑: पृथि॒व्याः ।\n\nअहि॑र्बु॒ध्न्य॑ उ॒त न॑: शृणोतु॒ वरू॒त्र्येक॑धेनुभि॒र्नि पा॑तु ॥५॥\n\nअनु॒ तन्नो॒ जास्पति॑र्मंसीष्ट॒ रत्नं॑ दे॒वस्य॑ सवि॒तुरि॑या॒नः ।\n\nभग॑मु॒ग्रोऽव॑से॒ जोह॑वीति॒ भग॒मनु॑ग्रो॒ अध॑ याति॒ रत्न॑म् ॥६॥\n\nशं नो॑ भवन्तु वा॒जिनो॒ हवे॑षु दे॒वता॑ता मि॒तद्र॑वः स्व॒र्काः ।\n\nज॒म्भय॒न्तोऽहिं॒ वृकं॒ रक्षां॑सि॒ सने॑म्य॒स्मद्यु॑यव॒न्नमी॑वाः ॥७॥\n\nवाजे॑वाजेऽवत वाजिनो नो॒ धने॑षु विप्रा अमृता ऋतज्ञाः ।\n\nअ॒स्य मध्व॑: पिबत मा॒दय॑ध्वं तृ॒प्ता या॑त प॒थिभि॑र्देव॒यानै॑: ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 39, + "text": "७ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:।\n\nविश्वे देवा: । त्रिष्टुप् ।\n\nऊ॒र्ध्वो अ॒ग्निः सु॑म॒तिं वस्वो॑ अश्रेत्प्रती॒ची जू॒र्णिर्दे॒वता॑तिमेति ।\n\nभे॒जाते॒ अद्री॑ र॒थ्ये॑व॒ पन्था॑मृ॒तं होता॑ न इषि॒तो य॑जाति ॥१॥\n\nप्र वा॑वृजे सुप्र॒या ब॒र्हिरे॑षा॒मा वि॒श्पती॑व॒ बीरि॑ट इयाते ।\n\nवि॒शाम॒क्तोरु॒षस॑: पू॒र्वहू॑तौ वा॒युः पू॒षा स्व॒स्तये॑ नि॒युत्वा॑न् ॥२॥\n\nज्म॒या अत्र॒ वस॑वो रन्त दे॒वा उ॒राव॒न्तरि॑क्षे मर्जयन्त शु॒भ्राः ।\n\nअ॒र्वाक्प॒थ उ॑रुज्रयः कृणुध्वं॒ श्रोता॑ दू॒तस्य॑ ज॒ग्मुषो॑ नो अ॒स्य ॥३॥\n\nते हि य॒ज्ञेषु॑ य॒ज्ञिया॑स॒ ऊमा॑: स॒धस्थं॒ विश्वे॑ अ॒भि सन्ति॑ दे॒वाः ।\n\nताँ अ॑ध्व॒र उ॑श॒तो य॑क्ष्यग्ने श्रु॒ष्टी भगं॒ नास॑त्या॒ पुरं॑धिम् ॥४॥\n\nआग्ने॒ गिरो॑ दि॒व आ पृ॑थि॒व्या मि॒त्रं व॑ह॒ वरु॑ण॒मिन्द्र॑म॒ग्निम् ।\n\nआर्य॒मण॒मदि॑तिं॒ विष्णु॑मेषां॒ सर॑स्वती म॒रुतो॑ मादयन्ताम् ॥५॥\n\nर॒रे ह॒व्यं म॒तिभि॑र्य॒ज्ञिया॑नां॒ नक्ष॒त्कामं॒ मर्त्या॑ना॒मसि॑न्वन् ।\n\nधाता॑ र॒यिम॑विद॒स्यं स॑दा॒सां स॑क्षी॒महि॒ युज्ये॑भि॒र्नु दे॒वैः ॥६॥\n\nनू रोद॑सी अ॒भिष्टु॑ते॒ वसि॑ष्ठैॠ॒तावा॑नो॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॒ग्निः ।\n\nयच्छ॑न्तु च॒न्द्रा उ॑प॒मं नो॑ अ॒र्कं यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 40, + "text": "७ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। विश्वे देवा: । त्रिष्टुप् ।\n\nओ श्रु॒ष्टिर्वि॑द॒थ्या॒३ समे॑तु॒ प्रति॒ स्तोमं॑ दधीमहि तु॒राणा॑म् ।\n\nयद॒द्य दे॒वः स॑वि॒ता सु॒वाति॒ स्यामा॑स्य र॒त्निनो॑ विभा॒गे ॥१॥\n\nमि॒त्रस्तन्नो॒ वरु॑णो॒ रोद॑सी च॒ द्युभ॑क्त॒मिन्द्रो॑ अर्य॒मा द॑दातु ।\n\nदिदे॑ष्टु दे॒व्यदि॑ती॒ रेक्णो॑ वा॒युश्च॒ यन्नि॑यु॒वैते॒ भग॑श्च ॥२॥\n\nसेदु॒ग्रो अ॑स्तु मरुत॒: स शु॒ष्मी यं मर्त्यं॑ पृषदश्वा॒ अवा॑थ ।\n\nउ॒तेम॒ग्निः सर॑स्वती जु॒नन्ति॒ न तस्य॑ रा॒यः प॑र्ये॒तास्ति॑ ॥३॥\n\nअ॒यं हि ने॒ता वरु॑ण ऋ॒तस्य॑ मि॒त्रो राजा॑नो अर्य॒मापो॒ धुः ।\n\nसु॒हवा॑ दे॒व्यदि॑तिरन॒र्वा ते नो॒ अंहो॒ अति॑ पर्ष॒न्नरि॑ष्टान् ॥४॥\n\nअ॒स्य दे॒वस्य॑ मी॒ळ्हुषो॑ व॒या विष्णो॑रे॒षस्य॑ प्रभृ॒थे ह॒विर्भि॑: ।\n\nवि॒दे हि रु॒द्रो रु॒द्रियं॑ महि॒त्वं या॑सि॒ष्टं व॒र्तिर॑श्विना॒विरा॑वत् ॥५॥\n\nमात्र॑ पूषन्नाघृण इरस्यो॒ वरू॑त्री॒ यद्रा॑ति॒षाच॑श्च॒ रास॑न् ।\n\nम॒यो॒भुवो॑ नो॒ अर्व॑न्तो॒ नि पा॑न्तु वृ॒ष्टिं परि॑ज्मा॒ वातो॑ ददातु ॥६॥\n\nनू रोद॑सी अ॒भिष्टु॑ते॒ वसि॑ष्ठैॠ॒तावा॑नो॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॒ग्निः ।\n\nयच्छ॑न्तु च॒न्द्रा उ॑प॒मं नो॑ अ॒र्कं यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 41, + "text": "७ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:।१ अग्नीन्द्रमित्रावरुणाश्विभगपूषब्रह्मणस्पतिसोमरुद्रा:, २-६ भग:, ७ उषस:। त्रिष्टुप् , १ जगती ।\n\nप्रा॒तर॒ग्निं प्रा॒तरिन्द्रं॑ हवामहे प्रा॒तर्मि॒त्रावरु॑णा प्रा॒तर॒श्विना॑ ।\n\nप्रा॒तर्भगं॑ पू॒षणं॒ ब्रह्म॑ण॒स्पतिं॑ प्रा॒तः सोम॑मु॒त रु॒द्रं हु॑वेम ॥१॥\n\nप्रा॒त॒र्जितं॒ भग॑मु॒ग्रं हु॑वेम व॒यं पु॒त्रमदि॑ते॒र्यो वि॑ध॒र्ता ।\n\nआ॒ध्रश्चि॒द्यं मन्य॑मानस्तु॒रश्चि॒द्राजा॑ चि॒द्यं भगं॑ भ॒क्षीत्याह॑ ॥२॥\n\nभग॒ प्रणे॑त॒र्भग॒ सत्य॑राधो॒ भगे॒मां धिय॒मुद॑वा॒ दद॑न्नः ।\n\nभग॒ प्र णो॑ जनय॒ गोभि॒रश्वै॒र्भग॒ प्र नृभि॑र्नृ॒वन्त॑: स्याम ॥३॥\n\nउ॒तेदानीं॒ भग॑वन्तः स्यामो॒त प्र॑पि॒त्व उ॒त मध्ये॒ अह्ना॑म् ।\n\nउ॒तोदि॑ता मघव॒न्त्सूर्य॑स्य व॒यं दे॒वानां॑ सुम॒तौ स्या॑म ॥४॥\n\nभग॑ ए॒व भग॑वाँ अस्तु देवा॒स्तेन॑ व॒यं भग॑वन्तः स्याम ।\n\nतं त्वा॑ भग॒ सर्व॒ इज्जो॑हवीति॒ स नो॑ भग पुरए॒ता भ॑वे॒ह ॥५॥\n\nसम॑ध्व॒रायो॒षसो॑ नमन्त दधि॒क्रावे॑व॒ शुच॑ये प॒दाय॑ ।\n\nअ॒र्वा॒ची॒नं व॑सु॒विदं॒ भगं॑ नो॒ रथ॑मि॒वाश्वा॑ वा॒जिन॒ आ व॑हन्तु ॥६॥\n\nअश्वा॑वती॒र्गोम॑तीर्न उ॒षासो॑ वी॒रव॑ती॒: सद॑मुच्छन्तु भ॒द्राः ।\n\nघृ॒तं दुहा॑ना वि॒श्वत॒: प्रपी॑ता यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 42, + "text": "६ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। विश्वे देवा: । त्रिष्टुप् ।\n\nप्र ब्र॒ह्माणो॒ अङ्गि॑रसो नक्षन्त॒ प्र क्र॑न्द॒नुर्न॑भ॒न्य॑स्य वेतु ।\n\nप्र धे॒नव॑ उद॒प्रुतो॑ नवन्त यु॒ज्याता॒मद्री॑ अध्व॒रस्य॒ पेश॑: ॥१॥\n\nसु॒गस्ते॑ अग्ने॒ सन॑वित्तो॒ अध्वा॑ यु॒क्ष्वा सु॒ते ह॒रितो॑ रो॒हित॑श्च ।\n\nये वा॒ सद्म॑न्नरु॒षा वी॑र॒वाहो॑ हु॒वे दे॒वानां॒ जनि॑मानि स॒त्तः ॥२॥\n\nसमु॑ वो य॒ज्ञं म॑हय॒न्नमो॑भि॒: प्र होता॑ म॒न्द्रो रि॑रिच उपा॒के ।\n\nयज॑स्व॒ सु पु॑र्वणीक दे॒वाना य॒ज्ञिया॑म॒रम॑तिं ववृत्याः ॥३॥\n\nय॒दा वी॒रस्य॑ रे॒वतो॑ दुरो॒णे स्यो॑न॒शीरति॑थिरा॒चिके॑तत् ।\n\nसुप्री॑तो अ॒ग्निः सुधि॑तो॒ दम॒ आ स वि॒शे दा॑ति॒ वार्य॒मिय॑त्यै ॥४॥\n\nइ॒मं नो॑ अग्ने अध्व॒रं जु॑षस्व म॒रुत्स्विन्द्रे॑ य॒शसं॑ कृधी नः ।\n\nआ नक्ता॑ ब॒र्हिः स॑दतामु॒षासो॒शन्ता॑ मि॒त्रावरु॑णा यजे॒ह ॥५॥\n\nए॒वाग्निं स॑ह॒स्यं१ वसि॑ष्ठो रा॒यस्का॑मो वि॒श्वप्स्न्य॑स्य स्तौत् ।\n\nइषं॑ र॒यिं प॑प्रथ॒द्वाज॑म॒स्मे यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 43, + "text": "५ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। विश्वे देवा: । त्रिष्टुप् ।\n\nप्र वो॑ य॒ज्ञेषु॑ देव॒यन्तो॑ अर्च॒न्द्यावा॒ नमो॑भिः पृथि॒वी इ॒षध्यै॑ ।\n\nयेषां॒ ब्रह्मा॒ण्यस॑मानि॒ विप्रा॒ विष्व॑ग्वि॒यन्ति॑ व॒निनो॒ न शाखा॑: ॥१॥\n\nप्र य॒ज्ञ ए॑तु॒ हेत्वो॒ न सप्ति॒रुद्य॑च्छध्वं॒ सम॑नसो घृ॒ताची॑: ।\n\nस्तृ॒णी॒त ब॒र्हिर॑ध्व॒राय॑ सा॒धूर्ध्वा शो॒चींषि॑ देव॒यून्य॑स्थुः ॥२॥\n\nआ पु॒त्रासो॒ न मा॒तरं॒ विभृ॑त्रा॒: सानौ॑ दे॒वासो॑ ब॒र्हिष॑: सदन्तु ।\n\nआ वि॒श्वाची॑ विद॒थ्या॑मन॒क्त्वग्ने॒ मा नो॑ दे॒वता॑ता॒ मृध॑स्कः ॥३॥\n\nते सी॑षपन्त॒ जोष॒मा यज॑त्रा ऋ॒तस्य॒ धारा॑: सु॒दुघा॒ दुहा॑नाः ।\n\nज्येष्ठं॑ वो अ॒द्य मह॒ आ वसू॑ना॒मा ग॑न्तन॒ सम॑नसो॒ यति॒ ष्ठ ॥४॥\n\nए॒वा नो॑ अग्ने वि॒क्ष्वा द॑शस्य॒ त्वया॑ व॒यं स॑हसाव॒न्नास्क्रा॑: ।\n\nरा॒या यु॒जा स॑ध॒मादो॒ अरि॑ष्टा यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 44, + "text": "५ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। दधिका:, १ दधिकाश्व्युषोऽ ग्निभगेन्द्रविष्णुपूषब्रह्मणस्पत्यादित्यद्यावापृथिव्याप:। त्रिष्टुप् ,१ जगती।\n\nद॒धि॒क्रां व॑: प्रथ॒मम॒श्विनो॒षस॑म॒ग्निं समि॑द्धं॒ भग॑मू॒तये॑ हुवे ।\n\nइन्द्रं॒ विष्णुं॑ पू॒षणं॒ ब्रह्म॑ण॒स्पति॑मादि॒त्यान्द्यावा॑पृथि॒वी अ॒पः स्व॑: ॥१॥\n\nद॒धि॒क्रामु॒ नम॑सा बो॒धय॑न्त उ॒दीरा॑णा य॒ज्ञमु॑पप्र॒यन्त॑: ।\n\nइळां॑ दे॒वीं ब॒र्हिषि॑ सा॒दय॑न्तो॒ऽश्विना॒ विप्रा॑ सु॒हवा॑ हुवेम ॥२॥\n\nद॒धि॒क्रावा॑णं बुबुधा॒नो अ॒ग्निमुप॑ ब्रुव उ॒षसं॒ सूर्यं॒ गाम् ।\n\nब्र॒ध्नं मं॑श्च॒तोर्वरु॑णस्य ब॒भ्रुं ते विश्वा॒स्मद्दु॑रि॒ता या॑वयन्तु ॥३॥\n\nद॒धि॒क्रावा॑ प्रथ॒मो वा॒ज्यर्वाऽग्रे॒ रथा॑नां भवति प्रजा॒नन् ।\n\nसं॒वि॒दा॒न उ॒षसा॒ सूर्ये॑णाऽऽदि॒त्येभि॒र्वसु॑भि॒रङ्गि॑रोभिः ॥४॥\n\nआ नो॑ दधि॒क्राः प॒थ्या॑मनक्त्वृ॒तस्य॒ पन्था॒मन्वे॑त॒वा उ॑ ।\n\nशृ॒णोतु॑ नो॒ दैव्यं॒ शर्धो॑ अ॒ग्निः शृ॒ण्वन्तु॒ विश्वे॑ महि॒षा अमू॑राः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 45, + "text": "४ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। सविता । त्रिष्टुप् ।\n\nआ दे॒वो या॑तु सवि॒ता सु॒रत्नो॑ऽन्तरिक्ष॒प्रा वह॑मानो॒ अश्वै॑: ।\n\nहस्ते॒ दधा॑नो॒ नर्या॑ पु॒रूणि॑ निवे॒शय॑ञ्च प्रसु॒वञ्च॒ भूम॑ ॥१॥\n\nउद॑स्य बा॒हू शि॑थि॒रा बृ॒हन्ता॑ हिर॒ण्यया॑ दि॒वो अन्ताँ॑ अनष्टाम् ।\n\nनू॒नं सो अ॑स्य महि॒मा प॑निष्ट॒ सूर॑श्चिदस्मा॒ अनु॑ दादप॒स्याम् ॥२॥\n\nस घा॑ नो दे॒वः स॑वि॒ता स॒हावा ऽऽसा॑विष॒द्वसु॑पति॒र्वसू॑नि ।\n\n वि॒श्रय॑माणो अ॒मति॑मुरू॒चीं म॑र्त॒भोज॑न॒मध॑ रासते नः ॥३॥\n\nइ॒मा गिर॑: सवि॒तारं॑ सुजि॒ह्वं पू॒र्णग॑भस्तिमीळते सुपा॒णिम् ।\n\nचि॒त्रं वयो॑ बृ॒हद॒स्मे द॑धातु यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 46, + "text": "४ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:।रूद्र:। जगती, ४ त्रिष्टुप् ।\n\nइ॒मा रु॒द्राय॑ स्थि॒रध॑न्वने॒ गिर॑: क्षि॒प्रेष॑वे दे॒वाय॑ स्व॒धाव्ने॑ ।\n\nअषा॑ळ्हाय॒ सह॑मानाय वे॒धसे॑ ति॒ग्मायु॑धाय भरता शृ॒णोतु॑ नः ॥१॥\n\nस हि क्षये॑ण॒ क्षम्य॑स्य॒ जन्म॑न॒: साम्रा॑ज्येन दि॒व्यस्य॒ चेत॑ति ।\n\nअव॒न्नव॑न्ती॒रुप॑ नो॒ दुर॑श्चरानमी॒वो रु॑द्र॒ जासु॑ नो भव ॥२॥\n\nया ते॑ दि॒द्युदव॑सृष्टा दि॒वस्परि॑ क्ष्म॒या चर॑ति॒ परि॒ सा वृ॑णक्तु नः ।\n\n स॒हस्रं॑ ते स्वपिवात भेष॒जा मा न॑स्तो॒केषु॒ तन॑येषु रीरिषः ॥३॥\n\nमा नो॑ वधी रुद्र॒ मा परा॑ दा॒ मा ते॑ भूम॒ प्रसि॑तौ हीळि॒तस्य॑ ।\n\nआ नो॑ भज ब॒र्हिषि॑ जीवशं॒से यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 47, + "text": "४ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:।आप:। त्रिष्टुप् ।\n\nआपो॒ यं व॑: प्रथ॒मं दे॑व॒यन्त॑ इन्द्र॒पान॑मू॒र्मिमकृ॑ण्वते॒ळः ।\n\nतं वो॑ व॒यं शुचि॑मरि॒प्रम॒द्य घृ॑त॒प्रुषं॒ मधु॑मन्तं वनेम ॥१॥\n\nतमू॒र्मिमा॑पो॒ मधु॑मत्तमं वो॒ऽपां नपा॑दवत्वाशु॒हेमा॑ ।\n\nयस्मि॒न्निन्द्रो॒ वसु॑भिर्मा॒दया॑ते॒ तम॑श्याम देव॒यन्तो॑ वो अ॒द्य ॥२॥\n\nश॒तप॑वित्राः स्व॒धया॒ मद॑न्तीर्दे॒वीर्दे॒वाना॒मपि॑ यन्ति॒ पाथ॑: ।\n\nता इन्द्र॑स्य॒ न मि॑नन्ति व्र॒तानि॒ सिन्धु॑भ्यो ह॒व्यं घृ॒तव॑ज्जुहोत ॥३॥\n\nयाः सूर्यो॑ र॒श्मिभि॑रात॒तान॒ याभ्य॒ इन्द्रो॒ अर॑दद्गा॒तुमू॒र्मिम् ।\n\nते सि॑न्धवो॒ वरि॑वो धातना नो यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 48, + "text": "४ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। ऋभव:, ४ विश्वे देवा वा । त्रिष्टुप् ।\n\nऋभु॑क्षणो वाजा मा॒दय॑ध्वम॒स्मे न॑रो मघवानः सु॒तस्य॑ ।\n\nआ वो॒ऽर्वाच॒: क्रत॑वो॒ न या॒तां विभ्वो॒ रथं॒ नर्यं॑ वर्तयन्तु ॥१॥\n\nऋ॒भुॠ॒भुभि॑र॒भि व॑: स्याम॒ विभ्वो॑ वि॒भुभि॒: शव॑सा॒ शवां॑सि ।\n\nवाजो॑ अ॒स्माँ अ॑वतु॒ वाज॑साता॒विन्द्रे॑ण यु॒जा त॑रुषेम वृ॒त्रम् ॥२॥\n\nते चि॒द्धि पू॒र्वीर॒भि सन्ति॑ शा॒सा विश्वाँ॑ अ॒र्य उ॑प॒रता॑ति वन्वन् । इ\n\nन्द्रो॒ विभ्वाँ॑ ऋभु॒क्षा वाजो॑ अ॒र्यः शत्रो॑र्मिथ॒त्या कृ॑णव॒न्वि नृ॒म्णम् ॥३॥\n\nनू दे॑वासो॒ वरि॑वः कर्तना नो भू॒त नो॒ विश्वेऽव॑से स॒जोषा॑: ।\n\nसम॒स्मे इषं॒ वस॑वो ददीरन्यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 49, + "text": "४ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। आप: । त्रिष्टुप् ।\n\nस॒मु॒द्रज्ये॑ष्ठाः सलि॒लस्य॒ मध्या॑त्पुना॒ना य॒न्त्यनि॑विशमानाः ।\n\nइन्द्रो॒ या व॒ज्री वृ॑ष॒भो र॒राद॒ ता आपो॑ दे॒वीरि॒ह माम॑वन्तु ॥१॥\n\nया आपो॑ दि॒व्या उ॒त वा॒ स्रव॑न्ति ख॒नित्रि॑मा उ॒त वा॒ याः स्व॑यं॒जाः ।\n\nस॒मु॒द्रार्था॒ याः शुच॑यः पाव॒कास्ता आपो॑ दे॒वीरि॒ह माम॑वन्तु ॥२॥\n\nयासां॒ राजा॒ वरु॑णो॒ याति॒ मध्ये॑ सत्यानृ॒ते अ॑व॒पश्य॒ञ्जना॑नाम् ।\n\nम॒धु॒श्चुत॒: शुच॑यो॒ याः पा॑व॒कास्ता आपो॑ दे॒वीरि॒ह माम॑वन्तु ॥३॥\n\nयासु॒ राजा॒ वरु॑णो॒ यासु॒ सोमो॒ विश्वे॑ दे॒वा यासूर्जं॒ मद॑न्ति ।\n\nवै॒श्वा॒न॒रो यास्व॒ग्निः प्रवि॑ष्ट॒स्ता आपो॑ दे॒वीरि॒ह माम॑वन्तु ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 50, + "text": "४ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:।१ मित्रावरुणौ,२ अग्नि:, ३ विश्वे देवा:, ४नद्य: । जगती ,४ अतिजगती शक्व्वरी वा ।\n\nआ मां मि॑त्रावरुणे॒ह र॑क्षतं कुला॒यय॑द्वि॒श्वय॒न्मा न॒ आ ग॑न् ।\n\nअ॒ज॒का॒वं दु॒र्दृशी॑कं ति॒रो द॑धे॒ मा मां पद्ये॑न॒ रप॑सा विद॒त्त्सरु॑: ॥१॥\n\nयद्वि॒जाम॒न्परु॑षि॒ वन्द॑नं॒ भुव॑दष्ठी॒वन्तौ॒ परि॑ कु॒ल्फौ च॒ देह॑त् ।\n\nअ॒ग्निष्टच्छोच॒न्नप॑ बाधतामि॒तो मा मां पद्ये॑न॒ रप॑सा विद॒त्त्सरु॑: ॥२॥\n\nयच्छ॑ल्म॒लौ भव॑ति॒ यन्न॒दीषु॒ यदोष॑धीभ्य॒: परि॒ जाय॑ते वि॒षम् ।\n\nविश्वे॑ दे॒वा निरि॒तस्तत्सु॑वन्तु॒ मा मां पद्ये॑न॒ रप॑सा विद॒त्त्सरु॑: ॥३॥\n\nयाः प्र॒वतो॑ नि॒वत॑ उ॒द्वत॑ उद॒न्वती॑रनुद॒काश्च॒ याः ।\n\nता अ॒स्मभ्यं॒ पय॑सा॒ पिन्व॑मानाः शि॒वा दे॒वीर॑शिप॒दा भ॑वन्तु॒ सर्वा॑ न॒द्यो॑ अशिमि॒दा भ॑वन्तु ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 51, + "text": "३ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। आदित्या: । त्रिष्टुप् ।\n\nआ॒दि॒त्याना॒मव॑सा॒ नूत॑नेन सक्षी॒महि॒ शर्म॑णा॒ शंत॑मेन ।\n\nअ॒ना॒गा॒स्त्वे अ॑दिति॒त्वे तु॒रास॑ इ॒मं य॒ज्ञं द॑धतु॒ श्रोष॑माणाः ॥१॥\n\nआ॒दि॒त्यासो॒ अदि॑तिर्मादयन्तां मि॒त्रो अ॑र्य॒मा वरु॑णो॒ रजि॑ष्ठाः ।\n\nअ॒स्माकं॑ सन्तु॒ भुव॑नस्य गो॒पाः पिब॑न्तु॒ सोम॒मव॑से नो अ॒द्य ॥२॥\n\nआ॒दि॒त्या विश्वे॑ म॒रुत॑श्च॒ विश्वे॑ दे॒वाश्च॒ विश्व॑ ऋ॒भव॑श्च॒ विश्वे॑ ।\n\nइन्द्रो॑ अ॒ग्निर॒श्विना॑ तुष्टुवा॒ना यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 52, + "text": "३ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। आदित्या: । त्रिष्टुप् ।\n\nआ॒दि॒त्यासो॒ अदि॑तयः स्याम॒ पूर्दे॑व॒त्रा व॑सवो मर्त्य॒त्रा ।\n\nसने॑म मित्रावरुणा॒ सन॑न्तो॒ भवे॑म द्यावापृथिवी॒ भव॑न्तः ॥१॥\n\nमि॒त्रस्तन्नो॒ वरु॑णो मामहन्त॒ शर्म॑ तो॒काय॒ तन॑याय गो॒पाः ।\n\nमा वो॑ भुजेमा॒न्यजा॑त॒मेनो॒ मा तत्क॑र्म वसवो॒ यच्चय॑ध्वे ॥२॥\n\nतु॒र॒ण्यवोऽङ्गि॑रसो नक्षन्त॒ रत्नं॑ दे॒वस्य॑ सवि॒तुरि॑या॒नाः ।\n\nपि॒ता च॒ तन्नो॑ म॒हान्यज॑त्रो॒ विश्वे॑ दे॒वाः सम॑नसो जुषन्त ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 53, + "text": "३ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। द्यावापृथिवी।त्रिष्टुप् ।\n\nप्र द्यावा॑ य॒ज्ञैः पृ॑थि॒वी नमो॑भिः स॒बाध॑ ईळे बृह॒ती यज॑त्रे ।\n\nते चि॒द्धि पूर्वे॑ क॒वयो॑ गृ॒णन्त॑: पु॒रो म॒ही द॑धि॒रे दे॒वपु॑त्रे ॥१॥\n\nप्र पू॑र्व॒जे पि॒तरा॒ नव्य॑सीभिर्गी॒र्भिः कृ॑णुध्वं॒ सद॑ने ऋ॒तस्य॑ ।\n\nआ नो॑ द्यावापृथिवी॒ दैव्ये॑न॒ जने॑न यातं॒ महि॑ वां॒ वरू॑थम् ॥२॥\n\nउ॒तो हि वां॑ रत्न॒धेया॑नि॒ सन्ति॑ पु॒रूणि॑ द्यावापृथिवी सु॒दासे॑ ।\n\nअ॒स्मे ध॑त्तं॒ यदस॒दस्कृ॑धोयु यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 54, + "text": "३ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। वास्तोष्पति:। त्रिष्टुप् ।\n\nवास्तो॑ष्पते॒ प्रति॑ जानीह्य॒स्मान्त्स्वा॑वे॒शो अ॑नमी॒वो भ॑वा नः ।\n\nयत्त्वेम॑हे॒ प्रति॒ तन्नो॑ जुषस्व॒ शं नो॑ भव द्वि॒पदे॒ शं चतु॑ष्पदे ॥१॥\n\nवास्तो॑ष्पते प्र॒तर॑णो न एधि गय॒स्फानो॒ गोभि॒रश्वे॑भिरिन्दो ।\n\nअ॒जरा॑सस्ते स॒ख्ये स्या॑म पि॒तेव॑ पु॒त्रान्प्रति॑ नो जुषस्व ॥२॥\n\nवास्तो॑ष्पते श॒ग्मया॑ सं॒सदा॑ ते सक्षी॒महि॑ र॒ण्वया॑ गातु॒मत्या॑ ।\n\nपा॒हि क्षेम॑ उ॒त योगे॒ वरं॑ नो यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 55, + "text": "८ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। वास्तोष्पति:, २- ८ इन्द्र:( २-८ प्रस्वापिनी उपनिषद् ) ।१ गायत्री, २-४ उपरिष्टाद्बृहती, ५-८ अनुष्टुप् ।\n\nअ॒मी॒व॒हा वा॑स्तोष्पते॒ विश्वा॑ रू॒पाण्या॑वि॒शन् । सखा॑ सु॒शेव॑ एधि नः ॥१॥\n\nयद॑र्जुन सारमेय द॒तः पि॑शङ्ग॒ यच्छ॑से । वी॑व भ्राजन्त ऋ॒ष्टय॒ उप॒ स्रक्वे॑षु॒ बप्स॑तो॒ नि षु स्व॑प ॥२॥\n\nस्ते॒नं रा॑य सारमेय॒ तस्क॑रं वा पुनःसर । स्तो॒तॄनिन्द्र॑स्य रायसि॒ किम॒स्मान्दु॑च्छुनायसे॒ नि षु स्व॑प ॥३॥\n\nत्वं सू॑क॒रस्य॑ दर्दृहि॒ तव॑ दर्दर्तु सूक॒रः । स्तो॒तॄनिन्द्र॑स्य रायसि॒ किम॒स्मान्दु॑च्छुनायसे॒ नि षु स्व॑प ॥४॥\n\nसस्तु॑ मा॒ता सस्तु॑ पि॒ता सस्तु॒ श्वा सस्तु॑ वि॒श्पति॑: । स॒सन्तु॒ सर्वे॑ ज्ञा॒तय॒: सस्त्व॒यम॒भितो॒ जन॑: ॥५॥\n\nय आस्ते॒ यश्च॒ चर॑ति॒ यश्च॒ पश्य॑ति नो॒ जन॑: । तेषां॒ सं ह॑न्मो अ॒क्षाणि॒ यथे॒दं ह॒र्म्यं तथा॑ ॥६॥\n\nस॒हस्र॑शृङ्गो वृष॒भो यः स॑मु॒द्रादु॒दाच॑रत् । तेना॑ सह॒स्ये॑ना व॒यं नि जना॑न्त्स्वापयामसि ॥७॥\n\nप्रो॒ष्ठे॒श॒या व॑ह्येश॒या नारी॒र्यास्त॑ल्प॒शीव॑रीः । स्त्रियो॒ याः पुण्य॑गन्धा॒स्ताः सर्वा॑: स्वापयामसि ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 56, + "text": "२५ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। मरुत: । त्रिष्टुप् , १-११ द्विपदा विराट् ।\n\nक ईं॒ व्य॑क्ता॒ नर॒: सनी॑ळा रु॒द्रस्य॒ मर्या॒ अध॒ स्वश्वा॑: १\n\nनकि॒र्ह्ये॑षां ज॒नूंषि॒ वेद॒ ते अ॒ङ्ग वि॑द्रे मि॒थो ज॒नित्र॑म् ॥१॥ २\n\nअ॒भि स्व॒पूभि॑र्मि॒थो व॑पन्त॒ वात॑स्वनसः श्ये॒ना अ॑स्पृध्रन् ३\n\nए॒तानि॒ धीरो॑ नि॒ण्या चि॑केत॒ पृश्नि॒र्यदूधो॑ म॒ही ज॒भार॑ ॥२॥ ४\n\nसा विट् सु॒वीरा॑ म॒रुद्भि॑रस्तु स॒नात्सह॑न्ती॒ पुष्य॑न्ती नृ॒म्णम् ५\n\nयामं॒ येष्ठा॑: शु॒भा शोभि॑ष्ठाः श्रि॒या सम्मि॑श्ला॒ ओजो॑भिरु॒ग्राः ॥३॥ ६\n\nउ॒ग्रं व॒ ओज॑: स्थि॒रा शवां॒स्यधा॑ म॒रुद्भि॑र्ग॒णस्तुवि॑ष्मान् ७\n\nशु॒भ्रो व॒: शुष्म॒: क्रुध्मी॒ मनां॑सि॒ धुनि॒र्मुनि॑रिव॒ शर्ध॑स्य धृ॒ष्णोः ॥४॥८\n\nसने॑म्य॒स्मद्यु॒योत॑ दि॒द्युं मा वो॑ दुर्म॒तिरि॒ह प्रण॑ङ्नः ९\n\nप्रि॒या वो॒ नाम॑ हुवे तु॒राणा॒मा यत्तृ॒पन्म॑रुतो वावशा॒नाः ॥५॥ १०\n\nस्वा॒यु॒धास॑ इ॒ष्मिण॑: सुनि॒ष्का उ॒त स्व॒यं त॒न्व१: शुम्भ॑मानाः ॥६॥ ११\n\nशुची॑ वो ह॒व्या म॑रुत॒: शुची॑नां॒ शुचिं॑ हिनोम्यध्व॒रं शुचि॑भ्यः ।\n\nऋ॒तेन॑ स॒त्यमृ॑त॒साप॑ आय॒ञ्छुचि॑जन्मान॒: शुच॑यः पाव॒काः ॥१२॥\n\nअंसे॒ष्वा म॑रुतः खा॒दयो॑ वो॒ वक्ष॑:सु रु॒क्मा उ॑पशिश्रिया॒णाः ।\n\nवि वि॒द्युतो॒ न वृ॒ष्टिभी॑ रुचा॒ना अनु॑ स्व॒धामायु॑धै॒र्यच्छ॑मानाः ॥१३॥\n\nप्र बु॒ध्न्या॑ व ईरते॒ महां॑सि॒ प्र नामा॑नि प्रयज्यवस्तिरध्वम् ।\n\nस॒ह॒स्रियं॒ दम्यं॑ भा॒गमे॒तं गृ॑हमे॒धीयं॑ मरुतो जुषध्वम् ॥१४॥\n\nयदि॑ स्तु॒तस्य॑ मरुतो अधी॒थेत्था विप्र॑स्य वा॒जिनो॒ हवी॑मन् ।\n\nम॒क्षू रा॒यः सु॒वीर्य॑स्य दात॒ नू चि॒द्यम॒न्य आ॒दभ॒दरा॑वा ॥१५॥\n\nअत्या॑सो॒ न ये म॒रुत॒: स्वञ्चो॑ यक्ष॒दृशो॒ न शु॒भय॑न्त॒ मर्या॑: ।\n\nते ह॑र्म्ये॒ष्ठाः शिश॑वो॒ न शु॒भ्रा व॒त्सासो॒ न प्र॑क्री॒ळिन॑: पयो॒धाः ॥१६॥\n\nद॒श॒स्यन्तो॑ नो म॒रुतो॑ मृळन्तु वरिव॒स्यन्तो॒ रोद॑सी सु॒मेके॑ ।\n\nआ॒रे गो॒हा नृ॒हा व॒धो वो॑ अस्तु सु॒म्नेभि॑र॒स्मे व॑सवो नमध्वम् ॥१७॥\n\nआ वो॒ होता॑ जोहवीति स॒त्तः स॒त्राचीं॑ रा॒तिं म॑रुतो गृणा॒नः ।\n\nय ईव॑तो वृषणो॒ अस्ति॑ गो॒पाः सो अद्व॑यावी हवते व उ॒क्थैः ॥१८॥\n\nइ॒मे तु॒रं म॒रुतो॑ रामयन्ती॒मे सह॒: सह॑स॒ आ न॑मन्ति ।\n\nइ॒मे शंसं॑ वनुष्य॒तो नि पा॑न्ति गु॒रु द्वेषो॒ अर॑रुषे दधन्ति ॥१९॥\n\nइ॒मे र॒ध्रं चि॑न्म॒रुतो॑ जुनन्ति॒ भृमिं॑ चि॒द्यथा॒ वस॑वो जु॒षन्त॑ ।\n\nअप॑ बाधध्वं वृषण॒स्तमां॑सि ध॒त्त विश्वं॒ तन॑यं तो॒कम॒स्मे ॥२०॥\n\nमा वो॑ दा॒त्रान्म॑रुतो॒ निर॑राम॒ मा प॒श्चाद्द॑घ्म रथ्यो विभा॒गे ।\n\nआ न॑: स्पा॒र्हे भ॑जतना वस॒व्ये॒३ यदीं॑ सुजा॒तं वृ॑षणो वो॒ अस्ति॑ ॥२१॥\n\nसं यद्धन॑न्त म॒न्युभि॒र्जना॑स॒: शूरा॑ य॒ह्वीष्वोष॑धीषु वि॒क्षु ।\n\nअध॑ स्मा नो मरुतो रुद्रियासस्त्रा॒तारो॑ भूत॒ पृत॑नास्व॒र्यः ॥२२॥\n\nभूरि॑ चक्र मरुत॒: पित्र्या॑ण्यु॒क्थानि॒ या व॑: श॒स्यन्ते॑ पु॒रा चि॑त् ।\n\nम॒रुद्भि॑रु॒ग्रः पृत॑नासु॒ साळ्हा॑ म॒रुद्भि॒रित्सनि॑ता॒ वाज॒मर्वा॑ ॥२३॥\n\nअ॒स्मे वी॒रो म॑रुतः शु॒ष्म्य॑स्तु॒ जना॑नां॒ यो असु॑रो विध॒र्ता ।\n\nअ॒पो येन॑ सुक्षि॒तये॒ तरे॒माऽध॒ स्वमोको॑ अ॒भि व॑: स्याम ॥२४॥\n\nतन्न॒ इन्द्रो॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॒ग्निराप॒ ओष॑धीर्व॒निनो॑ जुषन्त ।\n\nशर्म॑न्त्स्याम म॒रुता॑मु॒पस्थे॑ यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥२५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 57, + "text": "७ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:।मरुत:। त्रिष्टुप् ।\n\nमध्वो॑ वो॒ नाम॒ मारु॑तं यजत्रा॒: प्र य॒ज्ञेषु॒ शव॑सा मदन्ति ।\n\nये रे॒जय॑न्ति॒ रोद॑सी चिदु॒र्वी पिन्व॒न्त्युत्सं॒ यदया॑सुरु॒ग्राः ॥१॥\n\nनि॒चे॒तारो॒ हि म॒रुतो॑ गृ॒णन्तं॑ प्रणे॒तारो॒ यज॑मानस्य॒ मन्म॑ ।\n\nअ॒स्माक॑म॒द्य वि॒दथे॑षु ब॒र्हिरा वी॒तये॑ सदत पिप्रिया॒णाः ॥२॥\n\nनैताव॑द॒न्ये म॒रुतो॒ यथे॒मे भ्राज॑न्ते रु॒क्मैरायु॑धैस्त॒नूभि॑: ।\n\nआ रोद॑सी विश्व॒पिश॑: पिशा॒नाः स॑मा॒नम॒ञ्ज्य॑ञ्जते शु॒भे कम् ॥३॥\n\nऋध॒क्सा वो॑ मरुतो दि॒द्युद॑स्तु॒ यद्व॒ आग॑: पुरु॒षता॒ करा॑म ।\n\nमा व॒स्तस्या॒मपि॑ भूमा यजत्रा अ॒स्मे वो॑ अस्तु सुम॒तिश्चनि॑ष्ठा ॥४॥\n\nकृ॒ते चि॒दत्र॑ म॒रुतो॑ रणन्ताऽनव॒द्यास॒: शुच॑यः पाव॒काः ।\n\n प्र णो॑ऽवत सुम॒तिभि॑र्यजत्रा॒: प्र वाजे॑भिस्तिरत पु॒ष्यसे॑ नः ॥५॥\n\nउ॒त स्तु॒तासो॑ म॒रुतो॑ व्यन्तु॒ विश्वे॑भि॒र्नाम॑भि॒र्नरो॑ ह॒वींषि॑ । द\n\nदा॑त नो अ॒मृत॑स्य प्र॒जायै॑ जिगृ॒त रा॒यः सू॒नृता॑ म॒घानि॑ ॥६॥\n\nआ स्तु॒तासो॑ मरुतो॒ विश्व॑ ऊ॒ती अच्छा॑ सू॒रीन्त्स॒र्वता॑ता जिगात ।\n\nये न॒स्त्मना॑ श॒तिनो॑ व॒र्धय॑न्ति यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 58, + "text": "६ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। मरुत:। त्रिष्टुप् ।\n\nप्र सा॑क॒मुक्षे॑ अर्चता ग॒णाय॒ यो दैव्य॑स्य॒ धाम्न॒स्तुवि॑ष्मान् ।\n\nउ॒त क्षो॑दन्ति॒ रोद॑सी महि॒त्वा नक्ष॑न्ते॒ नाकं॒ निॠ॑तेरवं॒शात् ॥१॥\n\nज॒नूश्चि॑द्वो मरुतस्त्वे॒ष्ये॑ण॒ भीमा॑स॒स्तुवि॑मन्य॒वोऽया॑सः ।\n\nप्र ये महो॑भि॒रोज॑सो॒त सन्ति॒ विश्वो॑ वो॒ याम॑न्भयते स्व॒र्दृक् ॥२॥\n\nबृ॒हद्वयो॑ म॒घव॑द्भ्यो दधात॒ जुजो॑ष॒न्निन्म॒रुत॑: सुष्टु॒तिं न॑: ।\n\nग॒तो नाध्वा॒ वि ति॑राति ज॒न्तुं प्र ण॑: स्पा॒र्हाभि॑रू॒तिभि॑स्तिरेत ॥३॥\n\nयु॒ष्मोतो॒ विप्रो॑ मरुतः शत॒स्वी यु॒ष्मोतो॒ अर्वा॒ सहु॑रिः सह॒स्री ।\n\nयु॒ष्मोत॑: स॒म्राळु॒त ह॑न्ति वृ॒त्रं प्र तद्वो॑ अस्तु धूतयो दे॒ष्णम् ॥४॥\n\nताँ आ रु॒द्रस्य॑ मी॒ळ्हुषो॑ विवासे कु॒विन्नंस॑न्ते म॒रुत॒: पुन॑र्नः ।\n\nयत्स॒स्वर्ता॑ जिहीळि॒रे यदा॒विरव॒ तदेन॑ ईमहे तु॒राणा॑म् ॥५॥\n\nप्र सा वा॑चि सुष्टु॒तिर्म॒घोना॑मि॒दं सू॒क्तं म॒रुतो॑ जुषन्त ।\n\nआ॒राच्चि॒द्द्वेषो॑ वृषणो युयोत यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 59, + "text": "१२ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। १-११ मरुत:, १२ रूद्र: ( मृत्युविमोचिनी ऋक् ) ।\n\nप्रगाथ: = ( विषमा बृहती, समा सतोबृहती ), ७-८, ९-११ गायत्री, १२ अनुष्टुप् ।\n\nयं त्राय॑ध्व इ॒दमि॑दं॒ देवा॑सो॒ यं च॒ नय॑थ। तस्मा॑ अग्ने॒ वरु॑ण॒ मित्रार्य॑म॒न्मरु॑त॒: शर्म॑ यच्छत ॥१॥\n\nयु॒ष्माकं॑ देवा॒ अव॒साह॑नि प्रि॒य ई॑जा॒नस्त॑रति॒ द्विष॑: ।\n\nप्र स क्षयं॑ तिरते॒ वि म॒हीरिषो॒ यो वो॒ वरा॑य॒ दाश॑ति ॥२॥\n\nन॒हि व॑श्चर॒मं च॒न वसि॑ष्ठः परि॒मंस॑ते । अ॒स्माक॑म॒द्य म॑रुतः सु॒ते सचा॒ विश्वे॑ पिबत का॒मिन॑: ॥३॥\n\nन॒हि व॑ ऊ॒तिः पृत॑नासु॒ मर्ध॑ति॒ यस्मा॒ अरा॑ध्वं नरः ।\n\nअ॒भि व॒ आव॑र्त्सुम॒तिर्नवी॑यसी॒ तूयं॑ यात पिपीषवः ॥४॥\n\nओ षु घृ॑ष्विराधसो या॒तनान्धां॑सि पी॒तये॑ ।\n\nइ॒मा वो॑ ह॒व्या म॑रुतो र॒रे हि कं॒ मो ष्व१न्यत्र॑ गन्तन ॥५॥\n\nआ च॑ नो ब॒र्हिः सद॑तावि॒ता च॑ नः स्पा॒र्हाणि॒ दात॑वे॒ वसु॑ ।\n\nअस्रे॑धन्तो मरुतः सो॒म्ये मधौ॒ स्वाहे॒ह मा॑दयाध्वै ॥६॥\n\nस॒स्वश्चि॒द्धि त॒न्व१: शुम्भ॑माना॒ आ हं॒सासो॒ नील॑पृष्ठा अपप्तन् ।\n\nविश्वं॒ शर्धो॑ अ॒भितो॑ मा॒ नि षे॑द॒ नरो॒ न र॒ण्वाः सव॑ने॒ मद॑न्तः ॥७॥\n\nयो नो॑ मरुतो अ॒भि दु॑र्हृणा॒युस्ति॒रश्चि॒त्तानि॑ वसवो॒ जिघां॑सति ।\n\nद्रु॒हः पाशा॒न्प्रति॒ स मु॑चीष्ट॒ तपि॑ष्ठेन॒ हन्म॑ना हन्तना॒ तम् ॥८॥\n\nसांत॑पना इ॒दं ह॒विर्मरु॑त॒स्तज्जु॑जुष्टन । यु॒ष्माको॒ती रि॑शादसः ॥९॥\n\nगृह॑मेधास॒ आ ग॑त॒ मरु॑तो॒ माप॑ भूतन । यु॒ष्माको॒ती सु॑दानवः ॥१०॥\n\nइ॒हेह॑ वः स्वतवस॒: कव॑य॒: सूर्य॑त्वचः । य॒ज्ञं म॑रुत॒ आ वृ॑णे ॥११॥\n\nत्र्य॑म्बकं यजामहे सु॒गन्धिं॑ पुष्टि॒वर्ध॑नम् । उ॒र्वा॒रु॒कमि॑व॒ बन्ध॑नान्मृ॒त्योर्मु॑क्षीय॒ मामृता॑त् ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 60, + "text": "१२ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। १ सूर्य: , २-१२ मित्रावरुणौ । त्रिष्टुप्।\n\nयद॒द्य सू॑र्य॒ ब्रवोऽना॑गा उ॒द्यन्मि॒त्राय॒ वरु॑णाय स॒त्यम् ।\n\nव॒यं दे॑व॒त्रादि॑ते स्याम॒ तव॑ प्रि॒यासो॑ अर्यमन्गृ॒णन्त॑: ॥१॥\n\nए॒ष स्य मि॑त्रावरुणा नृ॒चक्षा॑ उ॒भे उदे॑ति॒ सूर्यो॑ अ॒भि ज्मन् ।\n\nविश्व॑स्य स्था॒तुर्जग॑तश्च गो॒पा ऋ॒जु मर्ते॑षु वृजि॒ना च॒ पश्य॑न् ॥२॥\n\nअयु॑क्त स॒प्त ह॒रित॑: स॒धस्था॒द्या ईं॒ वह॑न्ति॒ सूर्यं॑ घृ॒ताची॑: ।\n\nधामा॑नि मित्रावरुणा यु॒वाकु॒: सं यो यू॒थेव॒ जनि॑मानि॒ चष्टे॑ ॥३॥\n\nउद्वां॑ पृ॒क्षासो॒ मधु॑मन्तो अस्थु॒रा सूर्यो॑ अरुहच्छु॒क्रमर्ण॑: ।\n\nयस्मा॑ आदि॒त्या अध्व॑नो॒ रद॑न्ति मि॒त्रो अ॑र्य॒मा वरु॑णः स॒जोषा॑: ॥४॥\n\nइ॒मे चे॒तारो॒ अनृ॑तस्य॒ भूरे॑र्मि॒त्रो अ॑र्य॒मा वरु॑णो॒ हि सन्ति॑ ।\n\nइ॒म ऋ॒तस्य॑ वावृधुर्दुरो॒णे श॒ग्मास॑: पु॒त्रा अदि॑ते॒रद॑ब्धाः ॥५॥\n\nइ॒मे मि॒त्रो वरु॑णो दू॒ळभा॑सोऽचे॒तसं॑ चिच्चितयन्ति॒ दक्षै॑: ।\n\nअपि॒ क्रतुं॑ सु॒चेत॑सं॒ वत॑न्तस्ति॒रश्चि॒दंह॑: सु॒पथा॑ नयन्ति ॥६॥\n\nइ॒मे दि॒वो अनि॑मिषा पृथि॒व्याश्चि॑कि॒त्वांसो॑ अचे॒तसं॑ नयन्ति ।\n\nप्र॒व्रा॒जे चि॑न्न॒द्यो॑ गा॒धम॑स्ति पा॒रं नो॑ अ॒स्य वि॑ष्पि॒तस्य॑ पर्षन् ॥७॥\n\nयद्गो॒पाव॒ददि॑ति॒: शर्म॑ भ॒द्रं मि॒त्रो यच्छ॑न्ति॒ वरु॑णः सु॒दासे॑ ।\n\nतस्मि॒न्ना तो॒कं तन॑यं॒ दधा॑ना॒ मा क॑र्म देव॒हेळ॑नं तुरासः ॥८॥\n\nअव॒ वेदिं॒ होत्रा॑भिर्यजेत॒ रिप॒: काश्चि॑द्वरुण॒ध्रुत॒: सः ।\n\nपरि॒ द्वेषो॑भिरर्य॒मा वृ॑णक्तू॒रुं सु॒दासे॑ वृषणा उ लो॒कम् ॥९॥\n\nस॒स्वश्चि॒द्धि समृ॑तिस्त्वे॒ष्ये॑षामपी॒च्ये॑न॒ सह॑सा॒ सह॑न्ते ।\n\nयु॒ष्मद्भि॒या वृ॑षणो॒ रेज॑माना॒ दक्ष॑स्य चिन्महि॒ना मृ॒ळता॑ नः ॥१०॥\n\nयो ब्रह्म॑णे सुम॒तिमा॒यजा॑ते॒ वाज॑स्य सा॒तौ प॑र॒मस्य॑ रा॒यः ।\n\nसीक्ष॑न्त म॒न्युं म॒घवा॑नो अ॒र्य उ॒रु क्षया॑य चक्रिरे सु॒धातु॑ ॥११॥\n\nइ॒यं दे॑व पु॒रोहि॑तिर्यु॒वभ्यां॑ य॒ज्ञेषु॑ मित्रावरुणावकारि ।\n\nविश्वा॑नि दु॒र्गा पि॑पृतं ति॒रो नो॑ यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 61, + "text": "७ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। मित्रावरुणौ । त्रिष्टुप् ।\n\nउद्वां॒ चक्षु॑र्वरुण सु॒प्रती॑कं दे॒वयो॑रेति॒ सूर्य॑स्तत॒न्वान् ।\n\nअ॒भि यो विश्वा॒ भुव॑नानि॒ चष्टे॒ स म॒न्युं मर्त्ये॒ष्वा चि॑केत ॥१॥\n\nप्र वां॒ स मि॑त्रावरुणावृ॒तावा॒ विप्रो॒ मन्मा॑नि दीर्घ॒श्रुदि॑यर्ति ।\n\nयस्य॒ ब्रह्मा॑णि सुक्रतू॒ अवा॑थ॒ आ यत्क्रत्वा॒ न श॒रद॑: पृ॒णैथे॑ ॥२॥\n\nप्रोरोर्मि॑त्रावरुणा पृथि॒व्याः प्र दि॒व ऋ॒ष्वाद्बृ॑ह॒तः सु॑दानू ।\n\nस्पशो॑ दधाथे॒ ओष॑धीषु वि॒क्ष्वृध॑ग्य॒तो अनि॑मिषं॒ रक्ष॑माणा ॥३॥\n\nशंसा॑ मि॒त्रस्य॒ वरु॑णस्य॒ धाम॒ शुष्मो॒ रोद॑सी बद्बधे महि॒त्वा ।\n\nअय॒न्मासा॒ अय॑ज्वनाम॒वीरा॒: प्र य॒ज्ञम॑न्मा वृ॒जनं॑ तिराते ॥४॥\n\nअमू॑रा॒ विश्वा॑ वृषणावि॒मा वां॒ न यासु॑ चि॒त्रं ददृ॑शे॒ न य॒क्षम् ।\n\nद्रुह॑: सचन्ते॒ अनृ॑ता॒ जना॑नां॒ न वां॑ नि॒ण्यान्य॒चिते॑ अभूवन् ॥५॥\n\nसमु॑ वां य॒ज्ञं म॑हयं॒ नमो॑भिर्हु॒वे वां॑ मित्रावरुणा स॒बाध॑: ।\n\nप्र वां॒ मन्मा॑न्यृ॒चसे॒ नवा॑नि कृ॒तानि॒ ब्रह्म॑ जुजुषन्नि॒मानि॑ ॥६॥\n\nइ॒यं दे॑व पु॒रोहि॑तिर्यु॒वभ्यां॑ य॒ज्ञेषु॑ मित्रावरुणावकारि ।\n\nविश्वा॑नि दु॒र्गा पि॑पृतं ति॒रो नो॑ यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 62, + "text": "६ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। १-३ सूर्य:, ४-६ मित्रावरुणौ । त्रिष्टुप् ।\n\nउत्सूर्यो॑ बृ॒हद॒र्चींष्य॑श्रेत्पु॒रु विश्वा॒ जनि॑म॒ मानु॑षाणाम् ।\n\n स॒मो दि॒वा द॑दृशे॒ रोच॑मान॒: क्रत्वा॑ कृ॒तः सुकृ॑तः क॒र्तृभि॑र्भूत् ॥१॥\n\nस सू॑र्य॒ प्रति॑ पु॒रो न॒ उद्गा॑ ए॒भिः स्तोमे॑भिरेत॒शेभि॒रेवै॑: ।\n\nप्र नो॑ मि॒त्राय॒ वरु॑णाय वो॒चोऽना॑गसो अर्य॒म्णे अ॒ग्नये॑ च ॥२॥\n\nवि न॑: स॒हस्रं॑ शु॒रुधो॑ रदन्त्वृ॒तावा॑नो॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॒ग्निः ।\n\nयच्छ॑न्तु च॒न्द्रा उ॑प॒मं नो॑ अ॒र्कमा न॒: कामं॑ पूपुरन्तु॒ स्तवा॑नाः ॥३॥\n\nद्यावा॑भूमी अदिते॒ त्रासी॑थां नो॒ ये वां॑ ज॒ज्ञुः सु॒जनि॑मान ऋष्वे ।\n\nमा हेळे॑ भूम॒ वरु॑णस्य वा॒योर्मा मि॒त्रस्य॑ प्रि॒यत॑मस्य नृ॒णाम् ॥४॥\n\nप्र बा॒हवा॑ सिसृतं जी॒वसे॑ न॒ आ नो॒ गव्यू॑तिमुक्षतं घृ॒तेन॑ ।\n\nआ नो॒ जने॑ श्रवयतं युवाना श्रु॒तं मे॑ मित्रावरुणा॒ हवे॒मा ॥५॥\n\nनू मि॒त्रो वरु॑णो अर्य॒मा न॒स्त्मने॑ तो॒काय॒ वरि॑वो दधन्तु ।\n\nसु॒गा नो॒ विश्वा॑ सु॒पथा॑नि सन्तु यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 63, + "text": "६ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। १-४ सूर्य:, ५ सूर्य – मित्रावरुणा:, ६ मित्रावरुणौ अर्यमा च । त्रिष्टुप् ।\n\nउद्वे॑ति सु॒भगो॑ वि॒श्वच॑क्षा॒: साधा॑रण॒: सूर्यो॒ मानु॑षाणाम् ।\n\nचक्षु॑र्मि॒त्रस्य॒ वरु॑णस्य दे॒वश्चर्मे॑व॒ यः स॒मवि॑व्य॒क्तमां॑सि ॥१॥\n\nउद्वे॑ति प्रसवी॒ता जना॑नां म॒हान्के॒तुर॑र्ण॒वः सूर्य॑स्य ।\n\nस॒मा॒नं च॒क्रं प॑र्या॒विवृ॑त्स॒न्यदे॑त॒शो वह॑ति धू॒र्षु यु॒क्तः ॥२॥\n\nवि॒भ्राज॑मान उ॒षसा॑मु॒पस्था॑द्रे॒भैरुदे॑त्यनुम॒द्यमा॑नः ।\n\nए॒ष मे॑ दे॒वः स॑वि॒ता च॑च्छन्द॒ यः स॑मा॒नं न प्र॑मि॒नाति॒ धाम॑ ॥३॥\n\nदि॒वो रु॒क्म उ॑रु॒चक्षा॒ उदे॑ति दू॒रेअ॑र्थस्त॒रणि॒र्भ्राज॑मानः ।\n\nनू॒नं जना॒: सूर्ये॑ण॒ प्रसू॑ता॒ अय॒न्नर्था॑नि कृ॒णव॒न्नपां॑सि ॥४॥\n\nयत्रा॑ च॒क्रुर॒मृता॑ गा॒तुम॑स्मै श्ये॒नो न दीय॒न्नन्वे॑ति॒ पाथ॑: ।\n\nप्रति॑ वां॒ सूर॒ उदि॑ते विधेम॒ नमो॑भिर्मित्रावरुणो॒त ह॒व्यैः ॥५॥\n\nनू मि॒त्रो वरु॑णो अर्य॒मा न॒स्त्मने॑ तो॒काय॒ वरि॑वो दधन्तु ।\n\nसु॒गा नो॒ विश्वा॑ सु॒पथा॑नि सन्तु यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 64, + "text": "५ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। मित्रावरुणौ। त्रिष्टुप् ।\n\nदि॒वि क्षय॑न्ता॒ रज॑सः पृथि॒व्यां प्र वां॑ घृ॒तस्य॑ नि॒र्णिजो॑ ददीरन् ।\n\nह॒व्यं नो॑ मि॒त्रो अ॑र्य॒मा सुजा॑तो॒ राजा॑ सुक्ष॒त्रो वरु॑णो जुषन्त ॥१॥\n\nआ रा॑जाना मह ऋतस्य गोपा॒ सिन्धु॑पती क्षत्रिया यातम॒र्वाक् ।\n\nइळां॑ नो मित्रावरुणो॒त वृ॒ष्टिमव॑ दि॒व इ॑न्वतं जीरदानू ॥२॥\n\nमि॒त्रस्तन्नो॒ वरु॑णो दे॒वो अ॒र्यः प्र साधि॑ष्ठेभिः प॒थिभि॑र्नयन्तु ।\n\nब्रव॒द्यथा॑ न॒ आद॒रिः सु॒दास॑ इ॒षा म॑देम स॒ह दे॒वगो॑पाः ॥३॥\n\nयो वां॒ गर्तं॒ मन॑सा॒ तक्ष॑दे॒तमू॒र्ध्वां धी॒तिं कृ॒णव॑द्धा॒रय॑च्च ।\n\nउ॒क्षेथां॑ मित्रावरुणा घृ॒तेन॒ ता रा॑जाना सुक्षि॒तीस्त॑र्पयेथाम् ॥४॥\n\nए॒ष स्तोमो॑ वरुण मित्र॒ तुभ्यं॒ सोम॑: शु॒क्रो न वा॒यवे॑ऽयामि ।\n\nअ॒वि॒ष्टं धियो॑ जिगृ॒तं पुरं॑धीर्यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 65, + "text": "५ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। मित्रावरुणौ । त्रिष्टुप् ।\n\nप्रति॑ वां॒ सूर॒ उदि॑ते सू॒क्तैर्मि॒त्रं हु॑वे॒ वरु॑णं पू॒तद॑क्षम् ।\n\nययो॑रसु॒र्य१मक्षि॑तं॒ ज्येष्ठं॒ विश्व॑स्य॒ याम॑न्ना॒चिता॑ जिग॒त्नु ॥१॥\n\nता हि दे॒वाना॒मसु॑रा॒ ताव॒र्या ता न॑: क्षि॒तीः क॑रतमू॒र्जय॑न्तीः ।\n\nअ॒श्याम॑ मित्रावरुणा व॒यं वां॒ द्यावा॑ च॒ यत्र॑ पी॒पय॒न्नहा॑ च ॥२॥\n\nता भूरि॑पाशा॒वनृ॑तस्य॒ सेतू॑ दुर॒त्येतू॑ रि॒पवे॒ मर्त्या॑य ।\n\nऋ॒तस्य॑ मित्रावरुणा प॒था वा॑म॒पो न ना॒वा दु॑रि॒ता त॑रेम ॥३॥\n\nआ नो॑ मित्रावरुणा ह॒व्यजु॑ष्टिं घृ॒तैर्गव्यू॑तिमुक्षत॒मिळा॑भिः ।\n\nप्रति॑ वा॒मत्र॒ वर॒मा जना॑य पृणी॒तमु॒द्नो दि॒व्यस्य॒ चारो॑: ॥४॥\n\nए॒ष स्तोमो॑ वरुण मित्र॒ तुभ्यं॒ सोम॑: शु॒क्रो न वा॒यवे॑ऽयामि ।\n\nअ॒वि॒ष्टं धियो॑ जिगृ॒तं पुरं॑धीर्यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 66, + "text": "१९ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। मित्रावरुणौ, ४-१३ आदित्या:, १४-१६ सूर्य: ।गायत्री,१०-१५ प्रगाथ: = (समा बृहती, विषमा सतोबृहती ), १६ पुर उष्णिक् ।\n\nप्र मि॒त्रयो॒र्वरु॑णयो॒: स्तोमो॑ न एतु शू॒ष्य॑: । नम॑स्वान्तुविजा॒तयो॑: ॥१॥\n\nया धा॒रय॑न्त दे॒वाः सु॒दक्षा॒ दक्ष॑पितरा । अ॒सु॒र्या॑य॒ प्रम॑हसा ॥२॥\n\nता न॑: स्ति॒पा त॑नू॒पा वरु॑ण जरितॄ॒णाम् । मित्र॑ सा॒धय॑तं॒ धिय॑: ॥३॥\n\nयद॒द्य सूर॒ उदि॒तेऽना॑गा मि॒त्रो अ॑र्य॒मा । सु॒वाति॑ सवि॒ता भग॑: ॥४॥\n\nसु॒प्रा॒वीर॑स्तु॒ स क्षय॒: प्र नु याम॑न्त्सुदानवः । ये नो॒ अंहो॑ऽति॒पिप्र॑ति ॥५॥\n\nउ॒त स्व॒राजो॒ अदि॑ति॒रद॑ब्धस्य व्र॒तस्य॒ ये । म॒हो राजा॑न ईशते ॥६॥\n\nप्रति॑ वां॒ सूर॒ उदि॑ते मि॒त्रं गृ॑णीषे॒ वरु॑णम् । अ॒र्य॒मणं॑ रि॒शाद॑सम् ॥७॥\n\nरा॒या हि॑रण्य॒या म॒तिरि॒यम॑वृ॒काय॒ शव॑से । इ॒यं विप्रा॑ मे॒धसा॑तये ॥८॥\n\nते स्या॑म देव वरुण॒ ते मि॑त्र सू॒रिभि॑: स॒ह । इषं॒ स्व॑श्च धीमहि ॥९॥\n\nब॒हव॒: सूर॑चक्षसोऽग्निजि॒ह्वा ऋ॑ता॒वृध॑: । त्रीणि॒ ये ये॒मुर्वि॒दथा॑नि धी॒तिभि॒र्विश्वा॑नि॒ परि॑भूतिभिः ॥१०॥\n\nवि ये द॒धुः श॒रदं॒ मास॒मादह॑र्य॒ज्ञम॒क्तुं चादृच॑म् ।\n\nअ॒ना॒प्यं वरु॑णो मि॒त्रो अ॑र्य॒मा क्ष॒त्रं राजा॑न आशत ॥११॥\n\nतद्वो॑ अ॒द्य म॑नामहे सू॒क्तैः सूर॒ उदि॑ते । यदोह॑ते॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॑र्य॒मा यू॒यमृ॒तस्य॑ रथ्यः ॥१२॥\n\nऋ॒तावा॑न ऋ॒तजा॑ता ऋता॒वृधो॑ घो॒रासो॑ अनृत॒द्विष॑: ।\n\nतेषां॑ वः सु॒म्ने सु॑च्छ॒र्दिष्ट॑मे नर॒: स्याम॒ ये च॑ सू॒रय॑: ॥१३॥\n\nउदु॒ त्यद्द॑र्श॒तं वपु॑र्दि॒व ए॑ति प्रतिह्व॒रे । यदी॑मा॒शुर्वह॑ति दे॒व एत॑शो॒ विश्व॑स्मै॒ चक्ष॑से॒ अर॑म् ॥१४॥\n\nशी॒र्ष्णःशी॑र्ष्णो॒ जग॑तस्त॒स्थुष॒स्पतिं॑ स॒मया॒ विश्व॒मा रज॑: ।\n\nस॒प्त स्वसा॑रः सुवि॒ताय॒ सूर्यं॒ वह॑न्ति ह॒रितो॒ रथे॑ ॥१५॥\n\nतच्चक्षु॑र्दे॒वहि॑तं शु॒क्रमु॒च्चर॑त् । पश्ये॑म श॒रद॑: श॒तं जीवे॑म श॒रद॑: श॒तम् ॥१६॥\n\nकाव्ये॑भिरदा॒भ्या ऽऽया॑तं वरुण द्यु॒मत् । मि॒त्रश्च॒ सोम॑पीतये ॥१७॥\n\nदि॒वो धाम॑भिर्वरुण मि॒त्रश्चा या॑तम॒द्रुहा॑ । पिब॑तं॒ सोम॑मातु॒जी ॥१८॥\n\nआ या॑तं मित्रावरुणा जुषा॒णावाहु॑तिं नरा । पा॒तं सोम॑मृतावृधा ॥१९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 67, + "text": "१० मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:।\n\nअश्विनौ। त्रिष्टुप् ।\n\nप्रति॑ वां॒ रथं॑ नृपती ज॒रध्यै॑ ह॒विष्म॑ता॒ मन॑सा य॒ज्ञिये॑न ।\n\nयो वां॑ दू॒तो न धि॑ष्ण्या॒वजी॑ग॒रच्छा॑ सू॒नुर्न पि॒तरा॑ विवक्मि ॥१॥\n\nअशो॑च्य॒ग्निः स॑मिधा॒नो अ॒स्मे उपो॑ अदृश्र॒न्तम॑सश्चि॒दन्ता॑: ।\n\nअचे॑ति के॒तुरु॒षस॑: पु॒रस्ता॑च्छ्रि॒ये दि॒वो दु॑हि॒तुर्जाय॑मानः ॥२॥\n\nअ॒भि वां॑ नू॒नम॑श्विना॒ सुहो॑ता॒ स्तोमै॑: सिषक्ति नासत्या विव॒क्वान् ।\n\nपू॒र्वीभि॑र्यातं प॒थ्या॑भिर॒र्वाक्स्व॒र्विदा॒ वसु॑मता॒ रथे॑न ॥३॥\n\nअ॒वोर्वां॑ नू॒नम॑श्विना यु॒वाकु॑र्हु॒वे यद्वां॑ सु॒ते मा॑ध्वी वसू॒युः ।\n\nआ वां॑ वहन्तु॒ स्थवि॑रासो॒ अश्वा॒: पिबा॑थो अ॒स्मे सुषु॑ता॒ मधू॑नि ॥४॥\n\nप्राची॑मु देवाश्विना॒ धियं॒ मेऽमृ॑ध्रां सा॒तये॑ कृतं वसू॒युम् ।\n\nविश्वा॑ अविष्टं॒ वाज॒ आ पुरं॑धी॒स्ता न॑: शक्तं शचीपती॒ शची॑भिः ॥५॥\n\nअ॒वि॒ष्टं धी॒ष्व॑श्विना न आ॒सु प्र॒जाव॒द्रेतो॒ अह्र॑यं नो अस्तु ।\n\nआ वां॑ तो॒के तन॑ये॒ तूतु॑जानाः सु॒रत्ना॑सो दे॒ववी॑तिं गमेम ॥६॥\n\nए॒ष स्य वां॑ पूर्व॒गत्वे॑व॒ सख्ये॑ नि॒धिर्हि॒तो मा॑ध्वी रा॒तो अ॒स्मे ।\n\nअहे॑ळता॒ मन॒सा या॑तम॒र्वाग॒श्नन्ता॑ ह॒व्यं मानु॑षीषु वि॒क्षु ॥७॥\n\nएक॑स्मि॒न्योगे॑ भुरणा समा॒ने परि॑ वां स॒प्त स्र॒वतो॒ रथो॑ गात् ।\n\nन वा॑यन्ति सु॒भ्वो॑ दे॒वयु॑क्ता॒ ये वां॑ धू॒र्षु त॒रण॑यो॒ वह॑न्ति ॥८॥\n\nअ॒स॒श्चता॑ म॒घव॑द्भ्यो॒ हि भू॒तं ये रा॒या म॑घ॒देयं॑ जु॒नन्ति॑ ।\n\nप्र ये बन्धुं॑ सू॒नृता॑भिस्ति॒रन्ते॒ गव्या॑ पृ॒ञ्चन्तो॒ अश्व्या॑ म॒घानि॑ ॥९॥\n\nनू मे॒ हव॒मा शृ॑णुतं युवाना यासि॒ष्टं व॒र्तिर॑श्विना॒विरा॑वत् ।\n\nध॒त्तं रत्ना॑नि॒ जर॑तं च सू॒रीन्यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥१०" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 68, + "text": "९ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। अश्विनौ।विराट्, ८-९ त्रिष्टुप् ।\n\nआ शु॑भ्रा यातमश्विना॒ स्वश्वा॒ गिरो॑ दस्रा जुजुषा॒णा यु॒वाको॑: । ह॒व्यानि॑ च॒ प्रति॑भृता वी॒तं न॑: ॥१॥\n\nप्र वा॒मन्धां॑सि॒ मद्या॑न्यस्थु॒ररं॑ गन्तं ह॒विषो॑ वी॒तये॑ मे । ति॒रो अ॒र्यो हव॑नानि श्रु॒तं न॑: ॥२॥\n\nप्र वां॒ रथो॒ मनो॑जवा इयर्ति ति॒रो रजां॑स्यश्विना श॒तोति॑: । अ॒स्मभ्यं॑ सूर्यावसू इया॒नः ॥३॥\n\nअ॒यं ह॒ यद्वां॑ देव॒या उ॒ अद्रि॑रू॒र्ध्वो विव॑क्ति सोम॒सुद्यु॒वभ्या॑म् । आ व॒ल्गू विप्रो॑ ववृतीत ह॒व्यैः ॥४॥\n\nचि॒त्रं ह॒ यद्वां॒ भोज॑नं॒ न्वस्ति॒ न्यत्र॑ये॒ महि॑ष्वन्तं युयोतम् । यो वा॑मो॒मानं॒ दध॑ते प्रि॒यः सन् ॥५॥\n\nउ॒त त्यद्वां॑ जुर॒ते अ॑श्विना भू॒च्च्यवा॑नाय प्र॒तीत्यं॑ हवि॒र्दे । अधि॒ यद्वर्प॑ इ॒तऊ॑ति ध॒त्थः ॥६॥\n\nउ॒त त्यं भु॒ज्युम॑श्विना॒ सखा॑यो॒ मध्ये॑ जहुर्दु॒रेवा॑सः समु॒द्रे । निरीं॑ पर्ष॒दरा॑वा॒ यो यु॒वाकु॑: ॥७॥\n\nवृका॑य चि॒ज्जस॑मानाय शक्तमु॒त श्रु॑तं श॒यवे॑ हू॒यमा॑ना ।\n\nयाव॒घ्न्यामपि॑न्वतम॒पो न स्त॒र्यं॑ चिच्छ॒क्त्य॑श्विना॒ शची॑भिः ॥८॥\n\nए॒ष स्य का॒रुर्ज॑रते सू॒क्तैरग्रे॑ बुधा॒न उ॒षसां॑ सु॒मन्मा॑ ।\n\nइ॒षा तं व॑र्धद॒घ्न्या पयो॑भिर्यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 69, + "text": "८ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। अश्विनौ । त्रिष्टुप् ।\n\nआ वां॒ रथो॒ रोद॑सी बद्बधा॒नो हि॑र॒ण्ययो॒ वृष॑भिर्या॒त्वश्वै॑: ।\n\nघृ॒तव॑र्तनिः प॒विभी॑ रुचा॒न इ॒षां वो॒ळ्हा नृ॒पति॑र्वा॒जिनी॑वान् ॥१॥\n\nस प॑प्रथा॒नो अ॒भि पञ्च॒ भूमा॑ त्रिवन्धु॒रो मन॒सा या॑तु यु॒क्तः ।\n\nविशो॒ येन॒ गच्छ॑थो देव॒यन्ती॒: कुत्रा॑ चि॒द्याम॑मश्विना॒ दधा॑ना ॥२॥\n\nस्वश्वा॑ य॒शसा या॑तम॒र्वाग्दस्रा॑ नि॒धिं मधु॑मन्तं पिबाथः ।\n\nवि वां॒ रथो॑ व॒ध्वा॒३ याद॑मा॒नोऽन्ता॑न्दि॒वो बा॑धते वर्त॒निभ्या॑म् ॥३॥\n\nयु॒वोः श्रियं॒ परि॒ योषा॑वृणीत॒ सूरो॑ दुहि॒ता परि॑तक्म्यायाम् ।\n\nयद्दे॑व॒यन्त॒मव॑थ॒: शची॑भि॒: परि॑ घ्रं॒समो॒मना॑ वां॒ वयो॑ गात् ॥४॥\n\nयो ह॒ स्य वां॑ रथिरा॒ वस्त॑ उ॒स्रा रथो॑ युजा॒नः प॑रि॒याति॑ व॒र्तिः ।\n\nतेन॑ न॒: शं योरु॒षसो॒ व्यु॑ष्टौ॒ न्य॑श्विना वहतं य॒ज्ञे अ॒स्मिन् ॥५॥\n\nनरा॑ गौ॒रेव॑ वि॒द्युतं॑ तृषा॒णाऽस्माक॑म॒द्य सव॒नोप॑ यातम् ।\n\nपु॒रु॒त्रा हि वां॑ म॒तिभि॒र्हव॑न्ते॒ मा वा॑म॒न्ये नि य॑मन्देव॒यन्त॑: ॥६॥\n\nयु॒वं भु॒ज्युमव॑विद्धं समु॒द्र उदू॑हथु॒रर्ण॑सो॒ अस्रि॑धानैः ।\n\nप॒त॒त्रिभि॑रश्र॒मैर॑व्य॒थिभि॑र्दं॒सना॑भिरश्विना पा॒रय॑न्ता ॥७॥\n\nनू मे॒ हव॒मा शृ॑णुतं युवाना यासि॒ष्टं व॒र्तिर॑श्विना॒विरा॑वत् ।\n\nध॒त्तं रत्ना॑नि॒ जर॑तं च सू॒रीन्यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 70, + "text": "७ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। अश्विनौ । त्रिष्टुप् ।\n\nआ वि॑श्ववाराश्विना गतं न॒: प्र तत्स्थान॑मवाचि वां पृथि॒व्याम् ।\n\nअश्वो॒ न वा॒जी शु॒नपृ॑ष्ठो अस्था॒दा यत्से॒दथु॑र्ध्रु॒वसे॒ न योनि॑म् ॥१॥\n\nसिष॑क्ति॒ सा वां॑ सुम॒तिश्चनि॒ष्ठाऽता॑पि घ॒र्मो मनु॑षो दुरो॒णे ।\n\nयो वां॑ समु॒द्रान्त्स॒रित॒: पिप॒र्त्येत॑ग्वा चि॒न्न सु॒युजा॑ युजा॒नः ॥२॥\n\nयानि॒ स्थाना॑न्यश्विना द॒धाथे॑ दि॒वो य॒ह्वीष्वोष॑धीषु वि॒क्षु ।\n\nनि पर्व॑तस्य मू॒र्धनि॒ सद॒न्तेषं॒ जना॑य दा॒शुषे॒ वह॑न्ता ॥३॥\n\nच॒नि॒ष्टं दे॑वा॒ ओष॑धीष्व॒प्सु यद्यो॒ग्या अ॒श्नवै॑थे॒ ऋषी॑णाम् ।\n\nपु॒रूणि॒ रत्ना॒ दध॑तौ॒ न्य१स्मे अनु॒ पूर्वा॑णि चख्यथुर्यु॒गानि॑ ॥४॥\n\nशु॒श्रु॒वांसा॑ चिदश्विना पु॒रूण्य॒भि ब्रह्मा॑णि चक्षाथे॒ ऋषी॑णाम् ।\n\nप्रति॒ प्र या॑तं॒ वर॒मा जना॑या॒ऽस्मे वा॑मस्तु सुम॒तिश्चनि॑ष्ठा ॥५॥\n\nयो वां॑ य॒ज्ञो ना॑सत्या ह॒विष्मा॑न्कृ॒तब्र॑ह्मा सम॒र्यो॒३ भवा॑ति ।\n\nउप॒ प्र या॑तं॒ वर॒मा वसि॑ष्ठमि॒मा ब्रह्मा॑ण्यृच्यन्ते यु॒वभ्या॑म् ॥६॥\n\nइ॒यं म॑नी॒षा इ॒यम॑श्विना॒ गीरि॒मां सु॑वृ॒क्तिं वृ॑षणा जुषेथाम् ।\n\nइ॒मा ब्रह्मा॑णि युव॒यून्य॑ग्मन्यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 71, + "text": "६ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। अश्विनौ । त्रिष्टुप् ।\n\nअप॒ स्वसु॑रु॒षसो॒ नग्जि॑हीते रि॒णक्ति॑ कृ॒ष्णीर॑रु॒षाय॒ पन्था॑म् ।\n\nअश्वा॑मघा॒ गोम॑घा वां हुवेम॒ दिवा॒ नक्तं॒ शरु॑म॒स्मद्यु॑योतम् ॥१॥\n\nउ॒पाया॑तं दा॒शुषे॒ मर्त्या॑य॒ रथे॑न वा॒मम॑श्विना॒ वह॑न्ता ।\n\nयु॒यु॒तम॒स्मदनि॑रा॒ममी॑वां॒ दिवा॒ नक्तं॑ माध्वी॒ त्रासी॑थां नः ॥२॥\n\nआ वां॒ रथ॑मव॒मस्यां॒ व्यु॑ष्टौ सुम्ना॒यवो॒ वृष॑णो वर्तयन्तु ।\n\nस्यूम॑गभस्तिमृत॒युग्भि॒रश्वै॒राश्वि॑ना॒ वसु॑मन्तं वहेथाम् ॥३॥\n\nयो वां॒ रथो॑ नृपती॒ अस्ति॑ वो॒ळ्हा त्रि॑वन्धु॒रो वसु॑माँ उ॒स्रया॑मा ।\n\nआ न॑ ए॒ना ना॑स॒त्योप॑ यातम॒भि यद्वां॑ वि॒श्वप्स्न्यो॒ जिगा॑ति ॥४॥\n\nयु॒वं च्यवा॑नं ज॒रसो॑ऽमुमुक्तं॒ नि पे॒दव॑ ऊहथुरा॒शुमश्व॑म् ।\n\nनिरंह॑स॒स्तम॑सः स्पर्त॒मत्रिं॒ नि जा॑हु॒षं शि॑थि॒रे धा॑तम॒न्तः ॥५॥\n\nइ॒यं म॑नी॒षा इ॒यम॑श्विना॒ गीरि॒मां सु॑वृ॒क्तिं वृ॑षणा जुषेथाम् ।\n\nइ॒मा ब्रह्मा॑णि युव॒यून्य॑ग्मन्यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 72, + "text": "५ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। अश्विनौ । त्रिष्टुप् ।\n\nआ गोम॑ता नासत्या॒ रथे॒नाऽश्वा॑वता पुरुश्च॒न्द्रेण॑ यातम् ।\n\nअ॒भि वां॒ विश्वा॑ नि॒युत॑: सचन्ते स्पा॒र्हया॑ श्रि॒या त॒न्वा॑ शुभा॒ना ॥१॥\n\nआ नो॑ दे॒वेभि॒रुप॑ यातम॒र्वाक्स॒जोष॑सा नासत्या॒ रथे॑न ।\n\nयु॒वोर्हि न॑: स॒ख्या पित्र्या॑णि समा॒नो बन्धु॑रु॒त तस्य॑ वित्तम् ॥२॥\n\nउदु॒ स्तोमा॑सो अ॒श्विनो॑रबुध्रञ्जा॒मि ब्रह्मा॑ण्यु॒षस॑श्च दे॒वीः ।\n\nआ॒विवा॑स॒न्रोद॑सी॒ धिष्ण्ये॒मे अच्छा॒ विप्रो॒ नास॑त्या विवक्ति ॥३॥\n\nवि चेदु॒च्छन्त्य॑श्विना उ॒षास॒: प्र वां॒ ब्रह्मा॑णि का॒रवो॑ भरन्ते ।\n\nऊ॒र्ध्वं भा॒नुं स॑वि॒ता दे॒वो अ॑श्रेद्बृ॒हद॒ग्नय॑: स॒मिधा॑ जरन्ते ॥४॥\n\nआ प॒श्चाता॑न्नास॒त्या पु॒रस्ता॒दाश्वि॑ना यातमध॒रादुद॑क्तात् ।\n\nआ वि॒श्वत॒: पाञ्च॑जन्येन रा॒या यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 73, + "text": "५ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। अश्विनौ । त्रिष्टुप् ।\n\nअता॑रिष्म॒ तम॑सस्पा॒रम॒स्य प्रति॒ स्तोमं॑ देव॒यन्तो॒ दधा॑नाः ।\n\nपु॒रु॒दंसा॑ पुरु॒तमा॑ पुरा॒जाऽम॑र्त्या हवते अ॒श्विना॒ गीः ॥१॥\n\nन्यु॑ प्रि॒यो मनु॑षः सादि॒ होता॒ नास॑त्या॒ यो यज॑ते॒ वन्द॑ते च ।\n\nअ॒श्नी॒तं मध्वो॑ अश्विना उपा॒क आ वां॑ वोचे वि॒दथे॑षु॒ प्रय॑स्वान् ॥२॥\n\nअहे॑म य॒ज्ञं प॒थामु॑रा॒णा इ॒मां सु॑वृ॒क्तिं वृ॑षणा जुषेथाम् ।\n\nश्रु॒ष्टी॒वेव॒ प्रेषि॑तो वामबोधि॒ प्रति॒ स्तोमै॒र्जर॑माणो॒ वसि॑ष्ठः ॥३॥\n\nउप॒ त्या वह्नी॑ गमतो॒ विशं॑ नो रक्षो॒हणा॒ सम्भृ॑ता वी॒ळुपा॑णी ।\n\nसमन्धां॑स्यग्मत मत्स॒राणि॒ मा नो॑ मर्धिष्ट॒मा ग॑तं शि॒वेन॑ ॥४॥\n\nआ प॒श्चाता॑न्नास॒त्या पु॒रस्ता॒दाश्वि॑ना यातमध॒रादुद॑क्तात् ।\n\nआ वि॒श्वत॒: पाञ्च॑जन्येन रा॒या यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 74, + "text": "६ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। अश्विनौ ।प्रगाथ:=(विषमा बृहती, समा सतोबृहती) ।\n\nइ॒मा उ॑ वां॒ दिवि॑ष्टय उ॒स्रा ह॑वन्ते अश्विना ।\n\n अ॒यं वा॑म॒ह्वेऽव॑से शचीवसू॒ विशं॑विशं॒ हि गच्छ॑थः ॥१॥\n\nयु॒वं चि॒त्रं द॑दथु॒र्भोज॑नं नरा॒ चोदे॑थां सू॒नृता॑वते ।\n\nअ॒र्वाग्रथं॒ सम॑नसा॒ नि य॑च्छतं॒ पिब॑तं सो॒म्यं मधु॑ ॥२॥\n\nआ या॑त॒मुप॑ भूषतं॒ मध्व॑: पिबतमश्विना ।\n\nदु॒ग्धं पयो॑ वृषणा जेन्यावसू॒ मा नो॑ मर्धिष्ट॒मा ग॑तम् ॥३॥\n\nअश्वा॑सो॒ ये वा॒मुप॑ दा॒शुषो॑ गृ॒हं यु॒वां दीय॑न्ति॒ बिभ्र॑तः ।\n\nम॒क्षू॒युभि॑र्नरा॒ हये॑भिरश्वि॒ना ऽऽदे॑वा यातमस्म॒यू ॥४॥\n\nअधा॑ ह॒ यन्तो॑ अ॒श्विना॒ पृक्ष॑: सचन्त सू॒रय॑: ।\n\nता यं॑सतो म॒घव॑द्भ्यो ध्रु॒वं यश॑श्छ॒र्दिर॒स्मभ्यं॒ नास॑त्या ॥५॥\n\nप्र ये य॒युर॑वृ॒कासो॒ रथा॑ इव नृपा॒तारो॒ जना॑नाम् ।\n\nउ॒त स्वेन॒ शव॑सा शूशुवु॒र्नर॑ उ॒त क्षि॑यन्ति सुक्षि॒तिम् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 75, + "text": "८ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। उषस:। त्रिष्टुप् ।\n\nव्यु१षा आ॑वो दिवि॒जा ऋ॒तेना॑ऽऽविष्कृण्वा॒ना म॑हि॒मान॒मागा॑त् ।\n\nअप॒ द्रुह॒स्तम॑ आव॒रजु॑ष्ट॒मङ्गि॑रस्तमा प॒थ्या॑ अजीगः ॥१॥\n\nम॒हे नो॑ अ॒द्य सु॑वि॒ताय॑ बो॒ध्युषो॑ म॒हे सौभ॑गाय॒ प्र य॑न्धि ।\n\nचि॒त्रं र॒यिं य॒शसं॑ धेह्य॒स्मे देवि॒ मर्ते॑षु मानुषि श्रव॒स्युम् ॥२॥\n\nए॒ते त्ये भा॒नवो॑ दर्श॒ताया॑श्चि॒त्रा उ॒षसो॑ अ॒मृता॑स॒ आगु॑: ।\n\nज॒नय॑न्तो॒ दैव्या॑नि व्र॒तान्या॑पृ॒णन्तो॑ अ॒न्तरि॑क्षा॒ व्य॑स्थुः ॥३॥\n\nए॒षा स्या यु॑जा॒ना प॑रा॒कात्पञ्च॑ क्षि॒तीः परि॑ स॒द्यो जि॑गाति ।\n\nअ॒भि॒पश्य॑न्ती व॒युना॒ जना॑नां दि॒वो दु॑हि॒ता भुव॑नस्य॒ पत्नी॑ ॥४॥\n\nवा॒जिनी॑वती॒ सूर्य॑स्य॒ योषा॑ चि॒त्राम॑घा रा॒य ई॑शे॒ वसू॑नाम् ।\n\nऋषि॑ष्टुता ज॒रय॑न्ती म॒घोन्यु॒षा उ॑च्छति॒ वह्नि॑भिर्गृणा॒ना ॥५॥\n\nप्रति॑ द्युता॒नाम॑रु॒षासो॒ अश्वा॑श्चि॒त्रा अ॑दृश्रन्नु॒षसं॒ वह॑न्तः ।\n\nयाति॑ शु॒भ्रा वि॑श्व॒पिशा॒ रथे॑न॒ दधा॑ति॒ रत्नं॑ विध॒ते जना॑य ॥६॥\n\nस॒त्या स॒त्येभि॑र्मह॒ती म॒हद्भि॑र्दे॒वी दे॒वेभि॑र्यज॒ता यज॑त्रैः ।\n\nरु॒जद्दृ॒ळ्हानि॒ दद॑दु॒स्रिया॑णां॒ प्रति॒ गाव॑ उ॒षसं॑ वावशन्त ॥७॥\n\nनू नो॒ गोम॑द्वी॒रव॑द्धेहि॒ रत्न॒मुषो॒ अश्वा॑वत्पुरु॒भोजो॑ अ॒स्मे ।\n\nमा नो॑ ब॒र्हिः पु॑रु॒षता॑ नि॒दे क॑र्यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 76, + "text": "७ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। उषस: । त्रिष्टुप् ।\n\nउदु॒ ज्योति॑र॒मृतं॑ वि॒श्वज॑न्यं वि॒श्वान॑रः सवि॒ता दे॒वो अ॑श्रेत् ।\n\nक्रत्वा॑ दे॒वाना॑मजनिष्ट॒ चक्षु॑रा॒विर॑क॒र्भुव॑नं॒ विश्व॑मु॒षाः ॥१॥\n\nप्र मे॒ पन्था॑ देव॒याना॑ अदृश्र॒न्नम॑र्धन्तो॒ वसु॑भि॒रिष्कृ॑तासः ।\n\nअभू॑दु के॒तुरु॒षस॑: पु॒रस्ता॑त्प्रती॒च्यागा॒दधि॑ ह॒र्म्येभ्य॑: ॥२॥\n\nतानीदहा॑नि बहु॒लान्या॑स॒न्या प्रा॒चीन॒मुदि॑ता॒ सूर्य॑स्य ।\n\nयत॒: परि॑ जा॒र इ॑वा॒चर॒न्त्युषो॑ ददृ॒क्षे न पुन॑र्य॒तीव॑ ॥३॥\n\nत इद्दे॒वानां॑ सध॒माद॑ आसन्नृ॒तावा॑नः क॒वय॑: पू॒र्व्यास॑: ।\n\nगू॒ळ्हं ज्योति॑: पि॒तरो॒ अन्व॑विन्दन्त्स॒त्यम॑न्त्रा अजनयन्नु॒षास॑म् ॥४॥\n\nस॒मा॒न ऊ॒र्वे अधि॒ संग॑तास॒: सं जा॑नते॒ न य॑तन्ते मि॒थस्ते ।\n\nते दे॒वानां॒ न मि॑नन्ति व्र॒तान्यम॑र्धन्तो॒ वसु॑भि॒र्याद॑मानाः ॥५॥\n\nप्रति॑ त्वा॒ स्तोमै॑रीळते॒ वसि॑ष्ठा उष॒र्बुध॑: सुभगे तुष्टु॒वांस॑: ।\n\nगवां॑ ने॒त्री वाज॑पत्नी न उ॒च्छोष॑: सुजाते प्रथ॒मा ज॑रस्व ॥६॥\n\nए॒षा ने॒त्री राध॑सः सू॒नृता॑नामु॒षा उ॒च्छन्ती॑ रिभ्यते॒ वसि॑ष्ठैः ।\n\nदी॒र्घ॒श्रुतं॑ र॒यिम॒स्मे दधा॑ना यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 77, + "text": "६ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। उषस: । त्रिष्टुप् ।\n\nउपो॑ रुरुचे युव॒तिर्न योषा॒ विश्वं॑ जी॒वं प्र॑सु॒वन्ती॑ च॒रायै॑ ।\n\nअभू॑द॒ग्निः स॒मिधे॒ मानु॑षाणा॒मक॒र्ज्योति॒र्बाध॑माना॒ तमां॑सि ॥१\n\nविश्वं॑ प्रती॒ची स॒प्रथा॒ उद॑स्था॒द्रुश॒द्वासो॒ बिभ्र॑ती शु॒क्रम॑श्वैत् ।\n\nहिर॑ण्यवर्णा सु॒दृशी॑कसंदृ॒ग्गवां॑ मा॒ता ने॒त्र्यह्ना॑मरोचि ॥२॥\n\nदे॒वानां॒ चक्षु॑: सु॒भगा॒ वह॑न्ती श्वे॒तं नय॑न्ती सु॒दृशी॑क॒मश्व॑म् ।\n\nउ॒षा अ॑दर्शि र॒श्मिभि॒र्व्य॑क्ता चि॒त्राम॑घा॒ विश्व॒मनु॒ प्रभू॑ता ॥३॥\n\nअन्ति॑वामा दू॒रे अ॒मित्र॑मुच्छो॒र्वीं गव्यू॑ति॒मभ॑यं कृधी नः ।\n\nया॒वय॒ द्वेष॒ आ भ॑रा॒ वसू॑नि चो॒दय॒ राधो॑ गृण॒ते म॑घोनि ॥४॥\n\nअ॒स्मे श्रेष्ठे॑भिर्भा॒नुभि॒र्वि भा॒ह्युषो॑ देवि प्रति॒रन्ती॑ न॒ आयु॑: ।\n\n इषं॑ च नो॒ दध॑ती विश्ववारे॒ गोम॒दश्वा॑व॒द्रथ॑वच्च॒ राध॑: ॥५॥\n\nयां त्वा॑ दिवो दुहितर्व॒र्धय॒न्त्युष॑: सुजाते म॒तिभि॒र्वसि॑ष्ठाः ।\n\nसास्मासु॑ धा र॒यिमृ॒ष्वं बृ॒हन्तं॑ यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 78, + "text": "५ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। उषस: । त्रिष्टुप् ।\n\nप्रति॑ के॒तव॑: प्रथ॒मा अ॑दृश्रन्नू॒र्ध्वा अ॑स्या अ॒ञ्जयो॒ वि श्र॑यन्ते ।\n\nउषो॑ अ॒र्वाचा॑ बृह॒ता रथे॑न॒ ज्योति॑ष्मता वा॒मम॒स्मभ्यं॑ वक्षि ॥१\n\nप्रति॑ षीम॒ग्निर्ज॑रते॒ समि॑द्ध॒: प्रति॒ विप्रा॑सो म॒तिभि॑र्गृ॒णन्त॑: ।\n\nउ॒षा या॑ति॒ ज्योति॑षा॒ बाध॑माना॒ विश्वा॒ तमां॑सि दुरि॒ताप॑ दे॒वी ॥२॥\n\nए॒ता उ॒ त्याः प्रत्य॑दृश्रन्पु॒रस्ता॒ज्ज्योति॒र्यच्छ॑न्तीरु॒षसो॑ विभा॒तीः ।\n\nअजी॑जन॒न्त्सूर्यं॑ य॒ज्ञम॒ग्निम॑पा॒चीनं॒ तमो॑ अगा॒दजु॑ष्टम् ॥३॥\n\nअचे॑ति दि॒वो दु॑हि॒ता म॒घोनी॒ विश्वे॑ पश्यन्त्यु॒षसं॑ विभा॒तीम् ।\n\nआस्था॒द्रथं॑ स्व॒धया॑ यु॒ज्यमा॑न॒मा यमश्वा॑सः सु॒युजो॒ वह॑न्ति ॥४॥\n\nप्रति॑ त्वा॒द्य सु॒मन॑सो बुधन्ता॒ऽस्माका॑सो म॒घवा॑नो व॒यं च॑ ।\n\nति॒ल्वि॒ला॒यध्व॑मुषसो विभा॒तीर्यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 79, + "text": "५ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। उषस: । त्रिष्टुप् ।\n\nव्यु१षा आ॑वः प॒थ्या॒३ जना॑नां॒ पञ्च॑ क्षि॒तीर्मानु॑षीर्बो॒धय॑न्ती ।\n\nसु॒सं॒दृग्भि॑रु॒क्षभि॑र्भा॒नुम॑श्रे॒द्वि सूर्यो॒ रोद॑सी॒ चक्ष॑सावः ॥१\n\nव्य॑ञ्जते दि॒वो अन्ते॑ष्व॒क्तून्विशो॒ न यु॒क्ता उ॒षसो॑ यतन्ते ।\n\nसं ते॒ गाव॒स्तम॒ आ व॑र्तयन्ति॒ ज्योति॑र्यच्छन्ति सवि॒तेव॑ बा॒हू ॥२॥\n\nअभू॑दु॒षा इन्द्र॑तमा म॒घोन्यजी॑जनत्सुवि॒ताय॒ श्रवां॑सि ।\n\nवि दि॒वो दे॒वी दु॑हि॒ता द॑धा॒त्यङ्गि॑रस्तमा सु॒कृते॒ वसू॑नि ॥३॥\n\nताव॑दुषो॒ राधो॑ अ॒स्मभ्यं॑ रास्व॒ याव॑त्स्तो॒तृभ्यो॒ अर॑दो गृणा॒ना ।\n\nयां त्वा॑ ज॒ज्ञुर्वृ॑ष॒भस्या॒ रवे॑ण॒ वि दृ॒ळ्हस्य॒ दुरो॒ अद्रे॑रौर्णोः ॥४॥\n\nदे॒वंदे॑वं॒ राध॑से चो॒दय॑न्त्यस्म॒द्र्य॑क्सू॒नृता॑ ई॒रय॑न्ती ।\n\nव्यु॒च्छन्ती॑ नः स॒नये॒ धियो॑ धा यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 80, + "text": "३ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। उषस: । त्रिष्टुप् ।\n\nप्रति॒ स्तोमे॑भिरु॒षसं॒ वसि॑ष्ठा गी॒र्भिर्विप्रा॑सः प्रथ॒मा अ॑बुध्रन् ।\n\nवि॒व॒र्तय॑न्तीं॒ रज॑सी॒ सम॑न्ते आविष्कृण्व॒तीं भुव॑नानि॒ विश्वा॑ ॥१॥\n\nए॒षा स्या नव्य॒मायु॒र्दधा॑ना गू॒ढ्वी तमो॒ ज्योति॑षो॒षा अ॑बोधि ।\n\nअग्र॑ एति युव॒तिरह्र॑याणा॒ प्राचि॑कित॒त्सूर्यं॑ य॒ज्ञम॒ग्निम् ॥२॥\n\nअश्वा॑वती॒र्गोम॑तीर्न उ॒षासो॑ वी॒रव॑ती॒: सद॑मुच्छन्तु भ॒द्राः ।\n\nघृ॒तं दुहा॑ना वि॒श्वत॒: प्रपी॑ता यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 81, + "text": "६ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। उषस: ।प्रगाथ:=(विषमा बृहती, समा सतोबृहती )।\n\nप्रत्यु॑ अदर्श्याय॒त्यु१च्छन्ती॑ दुहि॒ता दि॒वः ।\n\nअपो॒ महि॑ व्ययति॒ चक्ष॑से॒ तमो॒ ज्योति॑ष्कृणोति सू॒नरी॑ ॥१॥\n\nउदु॒स्रिया॑: सृजते॒ सूर्य॒: सचाँ॑ उ॒द्यन्नक्ष॑त्रमर्चि॒वत् ।\n\nतवेदु॑षो॒ व्युषि॒ सूर्य॑स्य च॒ सं भ॒क्तेन॑ गमेमहि ॥२॥\n\nप्रति॑ त्वा दुहितर्दिव॒ उषो॑ जी॒रा अ॑भुत्स्महि ।\n\nया वह॑सि पु॒रु स्पा॒र्हं व॑नन्वति॒ रत्नं॒ न दा॒शुषे॒ मय॑: ॥३॥\n\nउ॒च्छन्ती॒ या कृ॒णोषि॑ मं॒हना॑ महि प्र॒ख्यै दे॑वि॒ स्व॑र्दृ॒शे ।\n\nतस्या॑स्ते रत्न॒भाज॑ ईमहे व॒यं स्याम॑ मा॒तुर्न सू॒नव॑: ॥४॥\n\nतच्चि॒त्रं राध॒ आ भ॒रोषो॒ यद्दी॑र्घ॒श्रुत्त॑मम् ।\n\nयत्ते॑ दिवो दुहितर्मर्त॒भोज॑नं॒ तद्रा॑स्व भु॒नजा॑महै ॥५॥\n\nश्रव॑: सू॒रिभ्यो॑ अ॒मृतं॑ वसुत्व॒नं वाजाँ॑ अ॒स्मभ्यं॒ गोम॑तः ।\n\nचो॒द॒यि॒त्री म॒घोन॑: सू॒नृता॑वत्यु॒षा उ॑च्छ॒दप॒ स्रिध॑: ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 82, + "text": "१० मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। इन्द्रावरुणौ ।जगती ।\n\nइन्द्रा॑वरुणा यु॒वम॑ध्व॒राय॑ नो वि॒शे जना॑य॒ महि॒ शर्म॑ यच्छतम् ।\n\n दी॒र्घप्र॑यज्यु॒मति॒ यो व॑नु॒ष्यति॑ व॒यं ज॑येम॒ पृत॑नासु दू॒ढ्य॑: ॥१॥\n\nस॒म्राळ॒न्यः स्व॒राळ॒न्य उ॑च्यते वां म॒हान्ता॒विन्द्रा॒वरु॑णा म॒हाव॑सू ।\n\nविश्वे॑ दे॒वास॑: पर॒मे व्यो॑मनि॒ सं वा॒मोजो॑ वृषणा॒ सं बलं॑ दधुः ॥२॥\n\nअन्व॒पां खान्य॑तृन्त॒मोज॒सा सूर्य॑मैरयतं दि॒वि प्र॒भुम् ।\n\nइन्द्रा॑वरुणा॒ मदे॑ अस्य मा॒यिनोऽपि॑न्वतम॒पित॒: पिन्व॑तं॒ धिय॑: ॥३॥\n\nयु॒वामिद्यु॒त्सु पृत॑नासु॒ वह्न॑यो यु॒वां क्षेम॑स्य प्रस॒वे मि॒तज्ञ॑वः ।\n\nई॒शा॒ना वस्व॑ उ॒भय॑स्य का॒रव॒ इन्द्रा॑वरुणा सु॒हवा॑ हवामहे ॥४॥\n\nइन्द्रा॑वरुणा॒ यदि॒मानि॑ च॒क्रथु॒र्विश्वा॑ जा॒तानि॒ भुव॑नस्य म॒ज्मना॑ ।\n\nक्षेमे॑ण मि॒त्रो वरु॑णं दुव॒स्यति॑ म॒रुद्भि॑रु॒ग्रः शुभ॑म॒न्य ई॑यते ॥५॥\n\nम॒हे शु॒ल्काय॒ वरु॑णस्य॒ नु त्वि॒ष ओजो॑ मिमाते ध्रु॒वम॑स्य॒ यत्स्वम् ।\n\nअजा॑मिम॒न्यः श्न॒थय॑न्त॒माति॑रद्द॒भ्रेभि॑र॒न्यः प्र वृ॑णोति॒ भूय॑सः ॥६॥\n\nन तमंहो॒ न दु॑रि॒तानि॒ मर्त्य॒मिन्द्रा॑वरुणा॒ न तप॒: कुत॑श्च॒न ।\n\nयस्य॑ देवा॒ गच्छ॑थो वी॒थो अ॑ध्व॒रं न तं मर्त॑स्य नशते॒ परि॑ह्वृतिः ॥७॥\n\nअ॒र्वाङ्न॑रा॒ दैव्ये॒नाव॒सा ग॑तं शृणु॒तं हवं॒ यदि॑ मे॒ जुजो॑षथः ।\n\nयु॒वोर्हि स॒ख्यमु॒त वा॒ यदाप्यं॑ मार्डी॒कमि॑न्द्रावरुणा॒ नि य॑च्छतम् ॥८॥\n\nअ॒स्माक॑मिन्द्रावरुणा॒ भरे॑भरे पुरोयो॒धा भ॑वतं कृष्ट्योजसा ।\n\nयद्वां॒ हव॑न्त उ॒भये॒ अध॑ स्पृ॒धि नर॑स्तो॒कस्य॒ तन॑यस्य सा॒तिषु॑ ॥९॥\n\nअ॒स्मे इन्द्रो॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॑र्य॒मा द्यु॒म्नं य॑च्छन्तु॒ महि॒ शर्म॑ स॒प्रथ॑: ।\n\nअ॒व॒ध्रं ज्योति॒रदि॑तेॠता॒वृधो॑ दे॒वस्य॒ श्लोकं॑ सवि॒तुर्म॑नामहे ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 83, + "text": "१० मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। इन्द्रावरुणौ ।जगती ।\n\nयु॒वां न॑रा॒ पश्य॑मानास॒ आप्यं॑ प्रा॒चा ग॒व्यन्त॑: पृथु॒पर्श॑वो ययुः ।\n\nदासा॑ च वृ॒त्रा ह॒तमार्या॑णि च सु॒दास॑मिन्द्रावरु॒णाव॑सावतम् ॥१॥\n\nयत्रा॒ नर॑: स॒मय॑न्ते कृ॒तध्व॑जो॒ यस्मि॑न्ना॒जा भव॑ति॒ किं च॒न प्रि॒यम् ।\n\nयत्रा॒ भय॑न्ते॒ भुव॑ना स्व॒र्दृश॒स्तत्रा॑ न इन्द्रावरु॒णाधि॑ वोचतम् ॥२॥\n\nसं भूम्या॒ अन्ता॑ ध्वसि॒रा अ॑दृक्ष॒तेन्द्रा॑वरुणा दि॒वि घोष॒\n\nआरु॑हत् । अस्थु॒र्जना॑ना॒मुप॒ मामरा॑तयो॒ऽर्वागव॑सा हवनश्रु॒ता ग॑तम् ॥३॥\n\nइन्द्रा॑वरुणा व॒धना॑भिरप्र॒ति भे॒दं व॒न्वन्ता॒ प्र सु॒दास॑मावतम् ।\n\nब्रह्मा॑ण्येषां शृणुतं॒ हवी॑मनि स॒त्या तृत्सू॑नामभवत्पु॒रोहि॑तिः ॥४॥\n\nइन्द्रा॑वरुणाव॒भ्या त॑पन्ति मा॒घान्य॒र्यो व॒नुषा॒मरा॑तयः ।\n\nयु॒वं हि वस्व॑ उ॒भय॑स्य॒ राज॒थोऽध॑ स्मा नोऽवतं॒ पार्ये॑ दि॒वि ॥५॥\n\nयु॒वां ह॑वन्त उ॒भया॑स आ॒जिष्विन्द्रं॑ च॒ वस्वो॒ वरु॑णं च सा॒तये॑ ।\n\nयत्र॒ राज॑भिर्द॒शभि॒र्निबा॑धितं॒ प्र सु॒दास॒माव॑तं॒ तृत्सु॑भिः स॒ह ॥६॥\n\nदश॒ राजा॑न॒: समि॑ता॒ अय॑ज्यवः सु॒दास॑मिन्द्रावरुणा॒ न यु॑युधुः ।\n\nस॒त्या नृ॒णाम॑द्म॒सदा॒मुप॑स्तुतिर्दे॒वा ए॑षामभवन्दे॒वहू॑तिषु ॥७॥\n\nदा॒श॒रा॒ज्ञे परि॑यत्ताय वि॒श्वत॑: सु॒दास॑ इन्द्रावरुणावशिक्षतम् ।\n\nश्वि॒त्यञ्चो॒ यत्र॒ नम॑सा कप॒र्दिनो॑ धि॒या धीव॑न्तो॒ अस॑पन्त॒ तृत्स॑वः ॥८॥\n\nवृ॒त्राण्य॒न्यः स॑मि॒थेषु॒ जिघ्न॑ते व्र॒तान्य॒न्यो अ॒भि र॑क्षते॒ सदा॑ ।\n\nहवा॑महे वां वृषणा सुवृ॒क्तिभि॑र॒स्मे इ॑न्द्रावरुणा॒ शर्म॑ यच्छतम् ॥९॥\n\nअ॒स्मे इन्द्रो॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॑र्य॒मा द्यु॒म्नं य॑च्छन्तु॒ महि॒ शर्म॑ स॒प्रथ॑: ।\n\nअ॒व॒ध्रं ज्योति॒रदि॑तेॠता॒वृधो॑ दे॒वस्य॒ श्लोकं॑ सवि॒तुर्म॑नामहे ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 84, + "text": "५ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। इन्द्रावरुणौ । त्रिष्टुप् ।\n\nआ वां॑ राजानावध्व॒रे व॑वृत्यां ह॒व्येभि॑रिन्द्रावरुणा॒ नमो॑भिः ।\n\nप्र वां॑ घृ॒ताची॑ बा॒ह्वोर्दधा॑ना॒ परि॒ त्मना॒ विषु॑रूपा जिगाति ॥१॥\n\nयु॒वो रा॒ष्ट्रं बृ॒हदि॑न्वति॒ द्यौर्यौ से॒तृभि॑रर॒ज्जुभि॑: सिनी॒थः ।\n\nपरि॑ नो॒ हेळो॒ वरु॑णस्य वृज्या उ॒रुं न॒ इन्द्र॑: कृणवदु लो॒कम् ॥२॥\n\nकृ॒तं नो॑ य॒ज्ञं वि॒दथे॑षु॒ चारुं॑ कृ॒तं ब्रह्मा॑णि सू॒रिषु॑ प्रश॒स्ता ।\n\nउपो॑ र॒यिर्दे॒वजू॑तो न एतु॒ प्र ण॑: स्पा॒र्हाभि॑रू॒तिभि॑स्तिरेतम् ॥३॥\n\nअ॒स्मे इ॑न्द्रावरुणा वि॒श्ववा॑रं र॒यिं ध॑त्तं॒ वसु॑मन्तं पुरु॒क्षुम् ।\n\nप्र य आ॑दि॒त्यो अनृ॑ता मि॒नात्यमि॑ता॒ शूरो॑ दयते॒ वसू॑नि ॥४॥\n\nइ॒यमिन्द्रं॒ वरु॑णमष्ट मे॒ गीः प्राव॑त्तो॒के तन॑ये॒ तूतु॑जाना ।\n\nसु॒रत्ना॑सो दे॒ववी॑तिं गमेम यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 85, + "text": "५ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। इन्द्रावरुणौ । त्रिष्टुप् ।\n\nपु॒नी॒षे वा॑मर॒क्षसं॑ मनी॒षां सोम॒मिन्द्रा॑य॒ वरु॑णाय॒ जुह्व॑त् ।\n\nघृ॒तप्र॑तीकामु॒षसं॒ न दे॒वीं ता नो॒ याम॑न्नुरुष्यताम॒भीके॑ ॥१॥\n\nस्पर्ध॑न्ते॒ वा उ॑ देव॒हूये॒ अत्र॒ येषु॑ ध्व॒जेषु॑ दि॒द्यव॒: पत॑न्ति ।\n\nयु॒वं ताँ इ॑न्द्रावरुणाव॒मित्रा॑न्ह॒तं परा॑च॒: शर्वा॒ विषू॑चः ॥२॥\n\nआप॑श्चि॒द्धि स्वय॑शस॒: सद॑:सु दे॒वीरिन्द्रं॒ वरु॑णं दे॒वता॒ धुः ।\n\nकृ॒ष्टीर॒न्यो धा॒रय॑ति॒ प्रवि॑क्ता वृ॒त्राण्य॒न्यो अ॑प्र॒तीनि॑ हन्ति ॥३॥\n\nस सु॒क्रतु॑ॠत॒चिद॑स्तु॒ होता॒ य आ॑दित्य॒ शव॑सा वां॒ नम॑स्वान् ।\n\nआ॒व॒वर्त॒दव॑से वां ह॒विष्मा॒नस॒दित्स सु॑वि॒ताय॒ प्रय॑स्वान् ॥४॥\n\nइ॒यमिन्द्रं॒ वरु॑णमष्ट मे॒ गीः प्राव॑त्तो॒के तन॑ये॒ तूतु॑जाना ।\n\nसु॒रत्ना॑सो दे॒ववी॑तिं गमेम यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 86, + "text": "८ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। वरुण: । त्रिष्टुप् ।\n\nधीरा॒ त्व॑स्य महि॒ना ज॒नूंषि॒ वि यस्त॒स्तम्भ॒ रोद॑सी चिदु॒र्वी ।\n\nप्र नाक॑मृ॒ष्वं नु॑नुदे बृ॒हन्तं॑ द्वि॒ता नक्ष॑त्रं प॒प्रथ॑च्च॒ भूम॑ ॥१॥\n\nउ॒त स्वया॑ त॒न्वा॒३ सं व॑दे॒ तत्क॒दा न्व१न्तर्वरु॑णे भुवानि ।\n\nकिं मे॑ ह॒व्यमहृ॑णानो जुषेत क॒दा मृ॑ळी॒कं सु॒मना॑ अ॒भि ख्य॑म् ॥२॥\n\nपृ॒च्छे तदेनो॑ वरुण दि॒दृक्षूपो॑ एमि चिकि॒तुषो॑ वि॒पृच्छ॑म् ।\n\nस॒मा॒नमिन्मे॑ क॒वय॑श्चिदाहुर॒यं ह॒ तुभ्यं॒ वरु॑णो हृणीते ॥३॥\n\nकिमाग॑ आस वरुण॒ ज्येष्ठं॒ यत्स्तो॒तारं॒ जिघां॑ससि॒ सखा॑यम् ।\n\nप्र तन्मे॑ वोचो दूळभ स्वधा॒वोऽव॑ त्वाने॒ना नम॑सा तु॒र इ॑याम् ॥४॥\n\nअव॑ द्रु॒ग्धानि॒ पित्र्या॑ सृजा॒ नोऽव॒ या व॒यं च॑कृ॒मा त॒नूभि॑: ।\n\nअव॑ राजन्पशु॒तृपं॒ न ता॒युं सृ॒जा व॒त्सं न दाम्नो॒ वसि॑ष्ठम् ॥५॥\n\nन स स्वो दक्षो॑ वरुण॒ ध्रुति॒: सा सुरा॑ म॒न्युर्वि॒भीद॑को॒ अचि॑त्तिः ।\n\nअस्ति॒ ज्याया॒न्कनी॑यस उपा॒रे स्वप्न॑श्च॒नेदनृ॑तस्य प्रयो॒ता ॥६॥\n\nअरं॑ दा॒सो न मी॒ळ्हुषे॑ कराण्य॒हं दे॒वाय॒ भूर्ण॒येऽना॑गाः ।\n\nअचे॑तयद॒चितो॑ दे॒वो अ॒र्यो गृत्सं॑ रा॒ये क॒वित॑रो जुनाति ॥७॥\n\nअ॒यं सु तुभ्यं॑ वरुण स्वधावो हृ॒दि स्तोम॒ उप॑श्रितश्चिदस्तु ।\n\nशं न॒: क्षेमे॒ शमु॒ योगे॑ नो अस्तु यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 87, + "text": "७ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। वरुण:। त्रिष्टुप् ।\n\nरद॑त्प॒थो वरु॑ण॒: सूर्या॑य॒ प्रार्णां॑सि समु॒द्रिया॑ न॒दीना॑म् ।\n\nसर्गो॒ न सृ॒ष्टो अर्व॑तीॠता॒यञ्च॒कार॑ म॒हीर॒वनी॒रह॑भ्यः ॥१॥\n\nआ॒त्मा ते॒ वातो॒ रज॒ आ न॑वीनोत्प॒शुर्न भूर्णि॒र्यव॑से सस॒वान् ।\n\nअ॒न्तर्म॒ही बृ॑ह॒ती रोद॑सी॒मे विश्वा॑ ते॒ धाम॑ वरुण प्रि॒याणि॑ ॥२॥\n\nपरि॒ स्पशो॒ वरु॑णस्य॒ स्मदि॑ष्टा उ॒भे प॑श्यन्ति॒ रोद॑सी सु॒मेके॑ ।\n\nऋ॒तावा॑नः क॒वयो॑ य॒ज्ञधी॑रा॒: प्रचे॑तसो॒ य इ॒षय॑न्त॒ मन्म॑ ॥३॥\n\nउ॒वाच॑ मे॒ वरु॑णो॒ मेधि॑राय॒ त्रिः स॒प्त नामाघ्न्या॑ बिभर्ति ।\n\nवि॒द्वान्प॒दस्य॒ गुह्या॒ न वो॑चद्यु॒गाय॒ विप्र॒ उप॑राय॒ शिक्ष॑न् ॥४॥\n\nति॒स्रो द्यावो॒ निहि॑ता अ॒न्तर॑स्मिन्ति॒स्रो भूमी॒रुप॑रा॒: षड्वि॑धानाः ।\n\nगृत्सो॒ राजा॒ वरु॑णश्चक्र ए॒तं दि॒वि प्रे॒ङ्खं हि॑र॒ण्ययं॑ शु॒भे कम् ॥५॥\n\nअव॒ सिन्धुं॒ वरु॑णो॒ द्यौरि॑व स्थाद्द्र॒प्सो न श्वे॒तो मृ॒गस्तुवि॑ष्मान् ।\n\nग॒म्भी॒रशं॑सो॒ रज॑सो वि॒मान॑: सुपा॒रक्ष॑त्रः स॒तो अ॒स्य राजा॑ ॥६॥\n\nयो मृ॒ळया॑ति च॒क्रुषे॑ चि॒दागो॑ व॒यं स्या॑म॒ वरु॑णे॒ अना॑गाः ।\n\nअनु॑ व्र॒तान्यदि॑तेॠ॒धन्तो॑ यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 88, + "text": "७ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:।\n\nवरुण:, ( ७ पाशविमोचनी) । त्रिष्टुप् ।\n\nप्र शु॒न्ध्युवं॒ वरु॑णाय॒ प्रेष्ठां॑ म॒तिं व॑सिष्ठ मी॒ळ्हुषे॑ भरस्व ।\n\nय ई॑म॒र्वाञ्चं॒ कर॑ते॒ यज॑त्रं स॒हस्रा॑मघं॒ वृष॑णं बृ॒हन्त॑म् ॥१॥\n\nअधा॒ न्व॑स्य सं॒दृशं॑ जग॒न्वान॒ग्नेरनी॑कं॒ वरु॑णस्य मंसि ।\n\nस्व१र्यदश्म॑न्नधि॒पा उ॒ अन्धो॒ऽभि मा॒ वपु॑र्दृ॒शये॑ निनीयात् ॥२॥\n\nआ यद्रु॒हाव॒ वरु॑णश्च॒ नावं॒ प्र यत्स॑मु॒द्रमी॒रया॑व॒ मध्य॑म् ।\n\nअधि॒ यद॒पां स्नुभि॒श्चरा॑व॒ प्र प्रे॒ङ्ख ई॑ङ्खयावहै शु॒भे कम् ॥३॥\n\nवसि॑ष्ठं ह॒ वरु॑णो ना॒व्याधा॒दृषिं॑ चकार॒ स्वपा॒ महो॑भिः ।\n\nस्तो॒तारं॒ विप्र॑: सुदिन॒त्वे अह्नां॒ यान्नु द्याव॑स्त॒तन॒न्यादु॒षास॑: ॥४॥\n\nक्व१ त्यानि॑ नौ स॒ख्या ब॑भूवु॒: सचा॑वहे॒ यद॑वृ॒कं पु॒रा चि॑त् ।\n\nबृ॒हन्तं॒ मानं॑ वरुण स्वधावः स॒हस्र॑द्वारं जगमा गृ॒हं ते॑ ॥५॥\n\nय आ॒पिर्नित्यो॑ वरुण प्रि॒यः सन्त्वामागां॑सि कृ॒णव॒त्सखा॑ ते ।\n\nमा त॒ एन॑स्वन्तो यक्षिन्भुजेम य॒न्धि ष्मा॒ विप्र॑: स्तुव॒ते वरू॑थम् ॥६॥\n\nध्रु॒वासु॑ त्वा॒सु क्षि॒तिषु॑ क्षि॒यन्तो॒ व्य१स्मत्पाशं॒ वरु॑णो मुमोचत् ।\n\nअवो॑ वन्वा॒ना अदि॑तेरु॒पस्था॑द्यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 89, + "text": "५ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। वरुण: । गायत्री, ५ जगती।\n\nमो षु व॑रुण मृ॒न्मयं॑ गृ॒हं रा॑जन्न॒हं ग॑मम् । मृ॒ळा सु॑क्षत्र मृ॒ळय॑ ॥१॥\n\nयदेमि॑ प्रस्फु॒रन्नि॑व॒ दृति॒र्न ध्मा॒तो अ॑द्रिवः । मृ॒ळा सु॑क्षत्र मृ॒ळय॑ ॥२॥\n\nक्रत्व॑: समह दी॒नता॑ प्रती॒पं ज॑गमा शुचे । मृ॒ळा सु॑क्षत्र मृ॒ळय॑ ॥३॥\n\nअ॒पां मध्ये॑ तस्थि॒वांसं॒ तृष्णा॑विदज्जरि॒तार॑म् । मृ॒ळा सु॑क्षत्र मृ॒ळय॑ ॥४॥\n\nयत्किं चे॒दं व॑रुण॒ दैव्ये॒ जने॑ऽभिद्रो॒हं म॑नु॒ष्या॒३श्चरा॑मसि ।\n\nअचि॑त्ती॒ यत्तव॒ धर्मा॑ युयोपि॒म मा न॒स्तस्मा॒देन॑सो देव रीरिषः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 90, + "text": "७ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। वायु:, ५ -७ इन्द्रवायू। त्रिष्टुप् ।\n\nप्र वी॑र॒या शुच॑यो दद्रिरे वामध्व॒र्युभि॒र्मधु॑मन्तः सु॒तास॑: ।\n\nवह॑ वायो नि॒युतो॑ या॒ह्यच्छा॒ पिबा॑ सु॒तस्यान्ध॑सो॒ मदा॑य ॥१॥\n\nई॒शा॒नाय॒ प्रहु॑तिं॒ यस्त॒ आन॒ट् शुचिं॒ सोमं॑ शुचिपा॒स्तुभ्यं॑ वायो ।\n\nकृ॒णोषि॒ तं मर्त्ये॑षु प्रश॒स्तं जा॒तोजा॑तो जायते वा॒ज्य॑स्य ॥२॥\n\nरा॒ये नु यं ज॒ज्ञतू॒ रोद॑सी॒मे रा॒ये दे॒वी धि॒षणा॑ धाति दे॒वम् ।\n\nअध॑ वा॒युं नि॒युत॑: सश्चत॒ स्वा उ॒त श्वे॒तं वसु॑धितिं निरे॒के ॥३॥\n\nउ॒च्छन्नु॒षस॑: सु॒दिना॑ अरि॒प्रा उ॒रु ज्योति॑र्विविदु॒र्दीध्या॑नाः ।\n\nगव्यं॑ चिदू॒र्वमु॒शिजो॒ वि व॑व्रु॒स्तेषा॒मनु॑ प्र॒दिव॑: सस्रु॒राप॑: ॥४॥\n\nते स॒त्येन॒ मन॑सा॒ दीध्या॑ना॒: स्वेन॑ यु॒क्तास॒: क्रतु॑ना वहन्ति ।\n\nइन्द्र॑वायू वीर॒वाहं॒ रथं॑ वामीशा॒नयो॑र॒भि पृक्ष॑: सचन्ते ॥५॥\n\nई॒शा॒नासो॒ ये दध॑ते॒ स्व॑र्णो॒ गोभि॒रश्वे॑भि॒र्वसु॑भि॒र्हिर॑ण्यैः ।\n\nइन्द्र॑वायू सू॒रयो॒ विश्व॒मायु॒रर्व॑द्भिर्वी॒रैः पृत॑नासु सह्युः ॥६॥\n\nअर्व॑न्तो॒ न श्रव॑सो॒ भिक्ष॑माणा इन्द्रवा॒यू सु॑ष्टु॒तिभि॒र्वसि॑ष्ठाः ।\n\nवा॒ज॒यन्त॒: स्वव॑से हुवेम यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 91, + "text": "७ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। १,३ वायु: , २, ४-७ इन्द्रवायू । त्रिष्टुप् ।\n\nकु॒विद॒ङ्ग नम॑सा॒ ये वृ॒धास॑: पु॒रा दे॒वा अ॑नव॒द्यास॒ आस॑न् ।\n\nते वा॒यवे॒ मन॑वे बाधि॒तायाऽवा॑सयन्नु॒षसं॒ सूर्ये॑ण ॥१॥\n\nउ॒शन्ता॑ दू॒ता न दभा॑य गो॒पा मा॒सश्च॑ पा॒थः श॒रद॑श्च पू॒र्वीः ।\n\nइन्द्र॑वायू सुष्टु॒तिर्वा॑मिया॒ना मा॑र्डी॒कमी॑ट्टे सुवि॒तं च॒ नव्य॑म् ॥२॥\n\nपीवो॑अन्नाँ रयि॒वृध॑: सुमे॒धाः श्वे॒तः सि॑षक्ति नि॒युता॑मभि॒श्रीः ।\n\nते वा॒यवे॒ सम॑नसो॒ वि त॑स्थु॒र्विश्वेन्नर॑: स्वप॒त्यानि॑ चक्रुः ॥३॥\n\nयाव॒त्तर॑स्त॒न्वो॒३ याव॒दोजो॒ याव॒न्नर॒श्चक्ष॑सा॒ दीध्या॑नाः ।\n\nशुचिं॒ सोमं॑ शुचिपा पातम॒स्मे इन्द्र॑वायू॒ सद॑तं ब॒र्हिरेदम् ॥४॥\n\nनि॒यु॒वा॒ना नि॒युत॑: स्पा॒र्हवी॑रा॒ इन्द्र॑वायू स॒रथं॑ यातम॒र्वाक् ।\n\nइ॒दं हि वां॒ प्रभृ॑तं॒ मध्वो॒ अग्र॒मध॑ प्रीणा॒ना वि मु॑मुक्तम॒स्मे ॥५॥\n\nया वां॑ श॒तं नि॒युतो॒ याः स॒हस्र॒मिन्द्र॑वायू वि॒श्ववा॑रा॒: सच॑न्ते ।\n\nआभि॑र्यातं सुवि॒दत्रा॑भिर॒र्वाक्पा॒तं न॑रा॒ प्रति॑भृतस्य॒ मध्व॑: ॥६॥\n\nअर्व॑न्तो॒ न श्रव॑सो॒ भिक्ष॑माणा इन्द्रवा॒यू सु॑ष्टु॒तिभि॒र्वसि॑ष्ठाः ।\n\nवा॒ज॒यन्त॒: स्वव॑से हुवेम यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 92, + "text": "५ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। वायु: , २, ४ इन्द्रवायू । त्रिष्टुप् ।\n\nआ वा॑यो भूष शुचिपा॒ उप॑ नः स॒हस्रं॑ ते नि॒युतो॑ विश्ववार ।\n\nउपो॑ ते॒ अन्धो॒ मद्य॑मयामि॒ यस्य॑ देव दधि॒षे पू॑र्व॒पेय॑म् ॥१॥\n\nप्र सोता॑ जी॒रो अ॑ध्व॒रेष्व॑स्था॒त्सोम॒मिन्द्रा॑य वा॒यवे॒ पिब॑ध्यै ।\n\nप्र यद्वां॒ मध्वो॑ अग्रि॒यं भर॑न्त्यध्व॒र्यवो॑ देव॒यन्त॒: शची॑भिः ॥२॥\n\nप्र याभि॒र्यासि॑ दा॒श्वांस॒मच्छा॑ नि॒युद्भि॑र्वायवि॒ष्टये॑ दुरो॒णे ।\n\nनि नो॑ र॒यिं सु॒भोज॑सं युवस्व॒ नि वी॒रं गव्य॒मश्व्यं॑ च॒ राध॑: ॥३॥\n\nये वा॒यव॑ इन्द्र॒माद॑नास॒ आदे॑वासो नि॒तोश॑नासो अ॒र्यः ।\n\nघ्नन्तो॑ वृ॒त्राणि॑ सू॒रिभि॑: ष्याम सास॒ह्वांसो॑ यु॒धा नृभि॑र॒मित्रा॑न् ॥४॥\n\nआ नो॑ नि॒युद्भि॑: श॒तिनी॑भिरध्व॒रं स॑ह॒स्रिणी॑भि॒रुप॑ याहि य॒ज्ञम् । वा\n\nयो॑ अ॒स्मिन्त्सव॑ने मादयस्व यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 93, + "text": "८ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। इन्द्राग्नी। त्रिष्टुप् ।\n\nशुचिं॒ नु स्तोमं॒ नव॑जातम॒द्येन्द्रा॑ग्नी वृत्रहणा जु॒षेथा॑म् ।\n\nउ॒भा हि वां॑ सु॒हवा॒ जोह॑वीमि॒ ता वाजं॑ स॒द्य उ॑श॒ते धेष्ठा॑ ॥१॥\n\nता सा॑न॒सी श॑वसाना॒ हि भू॒तं सा॑कं॒वृधा॒ शव॑सा शूशु॒वांसा॑ ।\n\nक्षय॑न्तौ रा॒यो यव॑सस्य॒ भूरे॑: पृ॒ङ्क्तं वाज॑स्य॒ स्थवि॑रस्य॒ घृष्वे॑: ॥२॥\n\nउपो॑ ह॒ यद्वि॒दथं॑ वा॒जिनो॒ गुर्धी॒भिर्विप्रा॒: प्रम॑तिमि॒च्छमा॑नाः ।\n\nअर्व॑न्तो॒ न काष्ठां॒ नक्ष॑माणा इन्द्रा॒ग्नी जोहु॑वतो॒ नर॒स्ते ॥३॥\n\nगी॒र्भिर्विप्र॒: प्रम॑तिमि॒च्छमा॑न॒ ईट्टे॑ र॒यिं य॒शसं॑ पूर्व॒भाज॑म् ।\n\nइन्द्रा॑ग्नी वृत्रहणा सुवज्रा॒ प्र नो॒ नव्ये॑भिस्तिरतं दे॒ष्णैः ॥४॥\n\nसं यन्म॒ही मि॑थ॒ती स्पर्ध॑माने तनू॒रुचा॒ शूर॑साता॒ यतै॑ते ।\n\nअदे॑वयुं वि॒दथे॑ देव॒युभि॑: स॒त्रा ह॑तं सोम॒सुता॒ जने॑न ॥५॥\n\nइ॒मामु॒ षु सोम॑सुति॒मुप॑ न॒ एन्द्रा॑ग्नी सौमन॒साय॑ यातम् ।\n\nनू चि॒द्धि प॑रिम॒म्नाथे॑ अ॒स्माना वां॒ शश्व॑द्भिर्ववृतीय॒ वाजै॑: ॥६॥\n\nसो अ॑ग्न ए॒ना नम॑सा॒ समि॒द्धोऽच्छा॑ मि॒त्रं वरु॑ण॒मिन्द्रं॑ वोचेः ।\n\nयत्सी॒माग॑श्चकृ॒मा तत्सु मृ॑ळ॒ तद॑र्य॒मादि॑तिः शिश्रथन्तु ॥७॥\n\nए॒ता अ॑ग्न आशुषा॒णास॑ इ॒ष्टीर्यु॒वोः सचा॒भ्य॑श्याम॒ वाजा॑न् ।\n\nमेन्द्रो॑ नो॒ विष्णु॑र्म॒रुत॒: परि॑ ख्यन्यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 94, + "text": "१२ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। इन्द्राग्नी।गायत्री, १२ अनुष्टुप् ।\n\nइ॒यं वा॑म॒स्य मन्म॑न॒ इन्द्रा॑ग्नी पू॒र्व्यस्तु॑तिः । अ॒भ्राद्वृ॒ष्टिरि॑वाजनि ॥१॥\n\nशृ॒णु॒तं ज॑रि॒तुर्हव॒मिन्द्रा॑ग्नी॒ वन॑तं॒ गिर॑: । ई॒शा॒ना पि॑प्यतं॒ धिय॑: ॥२॥\n\nमा पा॑प॒त्वाय॑ नो न॒रेन्द्रा॑ग्नी॒ माभिश॑स्तये । मा नो॑ रीरधतं नि॒दे ॥३॥\n\nइन्द्रे॑ अ॒ग्ना नमो॑ बृ॒हत्सु॑वृ॒क्तिमेर॑यामहे । धि॒या धेना॑ अव॒स्यव॑: ॥४॥\n\nता हि शश्व॑न्त॒ ईळ॑त इ॒त्था विप्रा॑स ऊ॒तये॑ । स॒बाधो॒ वाज॑सातये ॥५॥\n\nता वां॑ गी॒र्भिर्वि॑प॒न्यव॒: प्रय॑स्वन्तो हवामहे । मे॒धसा॑ता सनि॒ष्यव॑: ॥६॥\n\nइन्द्रा॑ग्नी॒ अव॒सा ग॑तम॒स्मभ्यं॑ चर्षणीसहा । मा नो॑ दु॒:शंस॑ ईशत ॥७॥\n\nमा कस्य॑ नो॒ अर॑रुषो धू॒र्तिः प्रण॒ङ्मर्त्य॑स्य । इन्द्रा॑ग्नी॒ शर्म॑ यच्छतम् ॥८॥\n\nगोम॒द्धिर॑ण्यव॒द्वसु॒ यद्वा॒मश्वा॑व॒दीम॑हे । इन्द्रा॑ग्नी॒ तद्व॑नेमहि ॥९॥\n\nयत्सोम॒ आ सु॒ते नर॑ इन्द्रा॒ग्नी अजो॑हवुः । सप्ती॑वन्ता सप॒र्यव॑: ॥१०॥\n\nउ॒क्थेभि॑र्वृत्र॒हन्त॑मा॒ या म॑न्दा॒ना चि॒दा गि॒रा । आ॒ङ्गू॒षैरा॒विवा॑सतः ॥११॥\n\nताविद्दु॒:शंसं॒ मर्त्यं॒ दुर्वि॑द्वांसं रक्ष॒स्विन॑म् । आ॒भो॒गं हन्म॑ना हतमुद॒धिं हन्म॑ना हतम् ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 95, + "text": "६ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। सरस्वती , ३ सरस्वान् । त्रिष्टुप् ।\n\nप्र क्षोद॑सा॒ धाय॑सा सस्र ए॒षा सर॑स्वती ध॒रुण॒माय॑सी॒ पूः ।\n\nप्र॒बाब॑धाना र॒थ्ये॑व याति॒ विश्वा॑ अ॒पो म॑हि॒ना सिन्धु॑र॒न्याः ॥१॥\n\nएका॑चेत॒त्सर॑स्वती न॒दीनां॒ शुचि॑र्य॒ती गि॒रिभ्य॒ आ स॑मु॒द्रात् ।\n\nरा॒यश्चेत॑न्ती॒ भुव॑नस्य॒ भूरे॑र्घृ॒तं पयो॑ दुदुहे॒ नाहु॑षाय ॥२॥\n\nस वा॑वृधे॒ नर्यो॒ योष॑णासु॒ वृषा॒ शिशु॑र्वृष॒भो य॒ज्ञिया॑सु ।\n\nस वा॒जिनं॑ म॒घव॑द्भ्यो दधाति॒ वि सा॒तये॑ त॒न्वं॑ मामृजीत ॥३॥\n\nउ॒त स्या न॒: सर॑स्वती जुषा॒णोप॑ श्रवत्सु॒भगा॑ य॒ज्णे अ॒स्मिन् ।\n\nमि॒तज्ञु॑भिर्नम॒स्यै॑रिया॒ना रा॒या यु॒जा चि॒दुत्त॑रा॒ सखि॑भ्यः ॥४॥\n\nइ॒मा जुह्वा॑ना यु॒ष्मदा नमो॑भि॒: प्रति॒ स्तोमं॑ सरस्वति जुषस्व ।\n\nतव॒ शर्म॑न्प्रि॒यत॑मे॒ दधा॑ना॒ उप॑ स्थेयाम शर॒णं न वृ॒क्षम् ॥५॥\n\nअ॒यमु॑ ते सरस्वति॒ वसि॑ष्ठो॒ द्वारा॑वृ॒तस्य॑ सुभगे॒ व्या॑वः ।\n\nवर्ध॑ शुभ्रे स्तुव॒ते रा॑सि॒ वाजा॑न्यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 96, + "text": "६ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। सरस्वती, ४-६ सरस्वान् । १-२= प्रगाथ: (१ बृहती, २ सतोबृहती ), ३ प्रस्तारपंक्ति:, ४-६ गायत्री।\n\nबृ॒हदु॑ गायिषे॒ वचो॑ऽसु॒र्या॑ न॒दीना॑म् ।\n\nसर॑स्वती॒मिन्म॑हया सुवृ॒क्तिभि॒: स्तोमै॑र्वसिष्ठ॒ रोद॑सी ॥१॥\n\nउ॒भे यत्ते॑ महि॒ना शु॑भ्रे॒ अन्ध॑सी अधिक्षि॒यन्ति॑ पू॒रव॑: ।\n\nसा नो॑ बोध्यवि॒त्री म॒रुत्स॑खा॒ चोद॒ राधो॑ म॒घोना॑म् ॥२॥\n\nभ॒द्रमिद्भ॒द्रा कृ॑णव॒त्सर॑स्व॒त्यक॑वारी चेतति वा॒जिनी॑वती ।\n\nगृ॒णा॒ना ज॑मदग्नि॒वत्स्तु॑वा॒ना च॑ वसिष्ठ॒वत् ॥३॥\n\nज॒नी॒यन्तो॒ न्वग्र॑वः पुत्री॒यन्त॑: सु॒दान॑वः । सर॑स्वन्तं हवामहे ॥४॥\n\nये ते॑ सरस्व ऊ॒र्मयो॒ मधु॑मन्तो घृत॒श्चुत॑: । तेभि॑र्नोऽवि॒ता भ॑व ॥५॥\n\nपी॒पि॒वांसं॒ सर॑स्वत॒: स्तनं॒ यो वि॒श्वद॑र्शतः । भ॒क्षी॒महि॑ प्र॒जामिष॑म् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 97, + "text": "१० मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। १ इन्द्र:, २,४-८ बृहस्पति:, ३,९ इन्द्राब्रह्मणस्पती, १० इन्द्राबृहस्पती । त्रिष्टुप् ।\n\nय॒ज्ञे दि॒वो नृ॒षद॑ने पृथि॒व्या नरो॒ यत्र॑ देव॒यवो॒ मद॑न्ति ।\n\nइन्द्रा॑य॒ यत्र॒ सव॑नानि सु॒न्वे गम॒न्मदा॑य प्रथ॒मं वय॑श्च ॥१॥\n\nआ दैव्या॑ वृणीम॒हेऽवां॑सि॒ बृह॒स्पति॑र्नो मह॒ आ स॑खायः ।\n\nयथा॒ भवे॑म मी॒ळ्हुषे॒ अना॑गा॒ यो नो॑ दा॒ता प॑रा॒वत॑: पि॒तेव॑ ॥२॥\n\nतमु॒ ज्येष्ठं॒ नम॑सा ह॒विर्भि॑: सु॒शेवं॒ ब्रह्म॑ण॒स्पतिं॑ गृणीषे ।\n\nइन्द्रं॒ श्लोको॒ महि॒ दैव्य॑: सिषक्तु॒ यो ब्रह्म॑णो दे॒वकृ॑तस्य॒ राजा॑ ॥३॥\n\nस आ नो॒ योनिं॑ सदतु॒ प्रेष्ठो॒ बृह॒स्पति॑र्वि॒श्ववा॑रो॒ यो अस्ति॑ ।\n\nकामो॑ रा॒यः सु॒वीर्य॑स्य॒ तं दा॒त्पर्ष॑न्नो॒ अति॑ स॒श्चतो॒ अरि॑ष्टान् ॥४॥\n\nतमा नो॑ अ॒र्कम॒मृता॑य॒ जुष्ट॑मि॒मे धा॑सुर॒मृता॑सः पुरा॒जाः ।\n\nशुचि॑क्रन्दं यज॒तं प॒स्त्या॑नां॒ बृह॒स्पति॑मन॒र्वाणं॑ हुवेम ॥५॥\n\nतं श॒ग्मासो॑ अरु॒षासो॒ अश्वा॒ बृह॒स्पतिं॑ सह॒वाहो॑ वहन्ति ।\n\nसह॑श्चि॒द्यस्य॒ नील॑वत्स॒धस्थं॒ नभो॒ न रू॒पम॑रु॒षं वसा॑नाः ॥६॥\n\nस हि शुचि॑: श॒तप॑त्र॒: स शु॒न्ध्युर्हिर॑ण्यवाशीरिषि॒रः स्व॒र्षाः ।\n\nबृह॒स्पति॒: स स्वा॑वे॒श ऋ॒ष्वः पु॒रू सखि॑भ्य आसु॒तिं करि॑ष्ठः ॥७॥\n\nदे॒वी दे॒वस्य॒ रोद॑सी॒ जनि॑त्री॒ बृह॒स्पतिं॑ वावृधतुर्महि॒त्वा ।\n\nद॒क्षाय्या॑य दक्षता सखाय॒: कर॒द्ब्रह्म॑णे सु॒तरा॑ सुगा॒धा ॥८॥\n\nइ॒यं वां॑ ब्रह्मणस्पते सुवृ॒क्तिर्ब्रह्मेन्द्रा॑य व॒ज्रिणे॑ अकारि ।\n\nअ॒वि॒ष्टं धियो॑ जिगृ॒तं पुरं॑धीर्जज॒स्तम॒र्यो व॒नुषा॒मरा॑तीः ॥९॥\n\nबृह॑स्पते यु॒वमिन्द्र॑श्च॒ वस्वो॑ दि॒व्यस्ये॑शाथे उ॒त पार्थि॑वस्य ।\n\nध॒त्तं र॒यिं स्तु॑व॒ते की॒रये॑ चिद्यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 98, + "text": "७ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। इन्द्र:, ७ इन्द्राबृहस्पती । त्रिष्टुप् ।\n\nअध्व॑र्यवोऽरु॒णं दु॒ग्धमं॒शुं जु॒होत॑न वृष॒भाय॑ क्षिती॒नाम् ।\n\nगौ॒राद्वेदी॑याँ अव॒पान॒मिन्द्रो॑ वि॒श्वाहेद्या॑ति सु॒तसो॑ममि॒च्छन् ॥१॥\n\nयद्द॑धि॒षे प्र॒दिवि॒ चार्वन्नं॑ दि॒वेदि॑वे पी॒तिमिद॑स्य वक्षि ।\n\n उ॒त हृ॒दोत मन॑सा जुषा॒ण उ॒शन्नि॑न्द्र॒ प्रस्थि॑तान्पाहि॒ सोमा॑न् ॥२॥\n\nज॒ज्ञा॒नः सोमं॒ सह॑से पपाथ॒ प्र ते॑ मा॒ता म॑हि॒मान॑मुवाच ।\n\nएन्द्र॑ पप्राथो॒र्व१न्तरि॑क्षं यु॒धा दे॒वेभ्यो॒ वरि॑वश्चकर्थ ॥३॥\n\nयद्यो॒धया॑ मह॒तो मन्य॑माना॒न्त्साक्षा॑म॒ तान्बा॒हुभि॒: शाश॑दानान् ।\n\nयद्वा॒ नृभि॒र्वृत॑ इन्द्राभि॒युध्या॒स्तं त्वया॒जिं सौ॑श्रव॒सं ज॑येम ॥४॥\n\nप्रेन्द्र॑स्य वोचं प्रथ॒मा कृ॒तानि॒ प्र नूत॑ना म॒घवा॒ या च॒कार॑ ।\n\nय॒देददे॑वी॒रस॑हिष्ट मा॒या अथा॑भव॒त्केव॑ल॒: सोमो॑ अस्य ॥५॥\n\nतवे॒दं विश्व॑म॒भित॑: पश॒व्यं१ यत्पश्य॑सि॒ चक्ष॑सा॒ सूर्य॑स्य ।\n\nगवा॑मसि॒ गोप॑ति॒रेक॑ इन्द्र भक्षी॒महि॑ ते॒ प्रय॑तस्य॒ वस्व॑: ॥६॥\n\nबृह॑स्पते यु॒वमिन्द्र॑श्च॒ वस्वो॑ दि॒व्यस्ये॑शाथे उ॒त पार्थि॑वस्य ।\n\nध॒त्तं र॒यिं स्तु॑व॒ते की॒रये॑ चिद्यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 99, + "text": "७ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। विष्णु:, ४-६ इन्द्राविष्णू । त्रिष्टुप् ।\n\nप॒रो मात्र॑या त॒न्वा॑ वृधान॒ न ते॑ महि॒त्वमन्व॑श्नुवन्ति ।\n\nउ॒भे ते॑ विद्म॒ रज॑सी पृथि॒व्या विष्णो॑ देव॒ त्वं प॑र॒मस्य॑ वित्से ॥१॥\n\nन ते॑ विष्णो॒ जाय॑मानो॒ न जा॒तो देव॑ महि॒म्नः पर॒मन्त॑माप ।\n\nउद॑स्तभ्ना॒ नाक॑मृ॒ष्वं बृ॒हन्तं॑ दा॒धर्थ॒ प्राचीं॑ क॒कुभं॑ पृथि॒व्याः ॥२॥\n\nइरा॑वती धेनु॒मती॒ हि भू॒तं सू॑यव॒सिनी॒ मनु॑षे दश॒स्या ।\n\nव्य॑स्तभ्ना॒ रोद॑सी विष्णवे॒ते दा॒धर्थ॑ पृथि॒वीम॒भितो॑ म॒यूखै॑: ॥३॥\n\nउ॒रुं य॒ज्ञाय॑ चक्रथुरु लो॒कं ज॒नय॑न्ता॒ सूर्य॑मु॒षास॑म॒ग्निम् ।\n\nदास॑स्य चिद्वृषशि॒प्रस्य॑ मा॒या ज॒घ्नथु॑र्नरा पृत॒नाज्ये॑षु ॥४॥\n\nइन्द्रा॑विष्णू दृंहि॒ताः शम्ब॑रस्य॒ नव॒ पुरो॑ नव॒तिं च॑ श्नथिष्टम् ।\n\nश॒तं व॒र्चिन॑: स॒हस्रं॑ च सा॒कं ह॒थो अ॑प्र॒त्यसु॑रस्य वी॒रान् ॥५॥\n\nइ॒यं म॑नी॒षा बृ॑ह॒ती बृ॒हन्तो॑रुक्र॒मा त॒वसा॑ व॒र्धय॑न्ती ।\n\nर॒रे वां॒ स्तोमं॑ वि॒दथे॑षु विष्णो॒ पिन्व॑त॒मिषो॑ वृ॒जने॑ष्विन्द्र ॥६॥\n\nवष॑ट् ते विष्णवा॒स आ कृ॑णोमि॒ तन्मे॑ जुषस्व शिपिविष्ट ह॒व्यम् ।\n\nवर्ध॑न्तु त्वा सुष्टु॒तयो॒ गिरो॑ मे यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 100, + "text": "७ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। विष्णु:। त्रिष्टुप् ।\n\nनू मर्तो॑ दयते सनि॒ष्यन्यो विष्ण॑व उरुगा॒याय॒ दाश॑त् ।\n\nप्र यः स॒त्राचा॒ मन॑सा॒ यजा॑त ए॒ताव॑न्तं॒ नर्य॑मा॒विवा॑सात् ॥१॥\n\nत्वं वि॑ष्णो सुम॒तिं वि॒श्वज॑न्या॒मप्र॑युतामेवयावो म॒तिं दा॑: ।\n\nपर्चो॒ यथा॑ नः सुवि॒तस्य॒ भूरे॒रश्वा॑वतः पुरुश्च॒न्द्रस्य॑ रा॒यः ॥२॥\n\nत्रिर्दे॒वः पृ॑थि॒वीमे॒ष ए॒तां वि च॑क्रमे श॒तर्च॑सं महि॒त्वा ।\n\nप्र विष्णु॑रस्तु त॒वस॒स्तवी॑यान्त्वे॒षं ह्य॑स्य॒ स्थवि॑रस्य॒ नाम॑ ॥३॥\n\nवि च॑क्रमे पृथि॒वीमे॒ष ए॒तां क्षेत्रा॑य॒ विष्णु॒र्मनु॑षे दश॒स्यन् ।\n\nध्रु॒वासो॑ अस्य की॒रयो॒ जना॑स उरुक्षि॒तिं सु॒जनि॑मा चकार ॥४॥\n\nप्र तत्ते॑ अ॒द्य शि॑पिविष्ट॒ नामा॒ऽर्यः शं॑सामि व॒युना॑नि वि॒द्वान् ।\n\nतं त्वा॑ गृणामि त॒वस॒मत॑व्या॒न्क्षय॑न्तम॒स्य रज॑सः परा॒के ॥५॥\n\nकिमित्ते॑ विष्णो परि॒चक्ष्यं॑ भू॒त्प्र यद्व॑व॒क्षे शि॑पिवि॒ष्टो अ॑स्मि ।\n\nमा वर्पो॑ अ॒स्मदप॑ गूह ए॒तद्यद॒न्यरू॑पः समि॒थे ब॒भूथ॑ ॥६॥\n\nवष॑ट् ते विष्णवा॒स आ कृ॑णोमि॒ तन्मे॑ जुषस्व शिपिविष्ट ह॒व्यम् ।\n\nवर्ध॑न्तु त्वा सुष्टु॒तयो॒ गिरो॑ मे यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 101, + "text": "६ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। (वृष्टिकाम ), कुमार आग्नेयो वा ।पर्जन्य:। त्रिष्टुप् ।\n\nति॒स्रो वाच॒: प्र व॑द॒ ज्योति॑रग्रा॒ या ए॒तद्दु॒ह्रे म॑धुदो॒घमूध॑: ।\n\nस व॒त्सं कृ॒ण्वन्गर्भ॒मोष॑धीनां स॒द्यो जा॒तो वृ॑ष॒भो रो॑रवीति ॥१॥\n\nयो वर्ध॑न॒ ओष॑धीनां॒ यो अ॒पां यो विश्व॑स्य॒ जग॑तो दे॒व ईशे॑ ।\n\nस त्रि॒धातु॑ शर॒णं शर्म॑ यंसत्त्रि॒वर्तु॒ ज्योति॑: स्वभि॒ष्ट्य१स्मे ॥२॥\n\nस्त॒रीरु॑ त्व॒द्भव॑ति॒ सूत॑ उ त्वद्यथाव॒शं त॒न्वं॑ चक्र ए॒षः ।\n\nपि॒तुः पय॒: प्रति॑ गृभ्णाति मा॒ता तेन॑ पि॒ता व॑र्धते॒ तेन॑ पु॒त्रः ॥३॥\n\nयस्मि॒न्विश्वा॑नि॒ भुव॑नानि त॒स्थुस्ति॒स्रो द्याव॑स्त्रे॒धा स॒स्रुराप॑: ।\n\nत्रय॒: कोशा॑स उप॒सेच॑नासो॒ मध्व॑: श्चोतन्त्य॒भितो॑ विर॒प्शम् ॥४॥\n\nइ॒दं वच॑: प॒र्जन्या॑य स्व॒राजे॑ हृ॒दो अ॒स्त्वन्त॑रं॒ तज्जु॑जोषत् ।\n\nम॒यो॒भुवो॑ वृ॒ष्टय॑: सन्त्व॒स्मे सु॑पिप्प॒ला ओष॑धीर्दे॒वगो॑पाः ॥५॥\n\nस रे॑तो॒धा वृ॑ष॒भः शश्व॑तीनां॒ तस्मि॑न्ना॒त्मा जग॑तस्त॒स्थुष॑श्च ।\n\nतन्म॑ ऋ॒तं पा॑तु श॒तशा॑रदाय यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 102, + "text": "३ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:।{ वृष्टिकाम:} कुमार आग्नेयो वा । पर्जन्य: । गायत्री, २ पादनिचृत ।\n\nप॒र्जन्या॑य॒ प्र गा॑यत दि॒वस्पु॒त्राय॑ मी॒ळ्हुषे॑ । स नो॒ यव॑समिच्छतु ॥१॥\n\nयो गर्भ॒मोष॑धीनां॒ गवां॑ कृ॒णोत्यर्व॑ताम् । प॒र्जन्य॑: पुरु॒षीणा॑म् ॥२॥\n\nतस्मा॒ इदा॒स्ये॑ ह॒विर्जु॒होता॒ मधु॑मत्तमम् । इळां॑ नः सं॒यतं॑ करत् ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 103, + "text": "१० मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:।मण्डूका: { पर्जन्य: } । त्रिष्टुप् , १ अनुष्टुप् ।\n\nसं॒व॒त्स॒रं श॑शया॒ना ब्रा॑ह्म॒णा व्र॑तचा॒रिण॑: ।\n\nवाचं॑ प॒र्जन्य॑जिन्वितां॒ प्र म॒ण्डूका॑ अवादिषुः ॥१॥\n\nदि॒व्या आपो॑ अ॒भि यदे॑न॒माय॒न्दृतिं॒ न शुष्कं॑ सर॒सी शया॑नम् ।\n\nगवा॒मह॒ न मा॒युर्व॒त्सिनी॑नां म॒ण्डूका॑नां व॒ग्नुरत्रा॒ समे॑ति ॥२॥\n\nयदी॑मेनाँ उश॒तो अ॒भ्यव॑र्षीत्तृ॒ष्याव॑तः प्रा॒वृष्याग॑तायाम् ।\n\nअ॒ख्ख॒ली॒कृत्या॑ पि॒तरं॒ न पु॒त्रो अ॒न्यो अ॒न्यमुप॒ वद॑न्तमेति ॥३॥\n\nअ॒न्यो अ॒न्यमनु॑ गृभ्णात्येनोर॒पां प्र॑स॒र्गे यदम॑न्दिषाताम् ।\n\nम॒ण्डूको॒ यद॒भिवृ॑ष्ट॒: कनि॑ष्क॒न्पृश्नि॑: सम्पृ॒ङ्क्ते हरि॑तेन॒ वाच॑म् ॥४॥\n\nयदे॑षाम॒न्यो अ॒न्यस्य॒ वाचं॑ शा॒क्तस्ये॑व॒ वद॑ति॒ शिक्ष॑माणः ।\n\nसर्वं॒ तदे॑षां स॒मृधे॑व॒ पर्व॒ यत्सु॒वाचो॒ वद॑थ॒नाध्य॒प्सु ॥५॥\n\nगोमा॑यु॒रेको॑ अ॒जमा॑यु॒रेक॒: पृश्नि॒रेको॒ हरि॑त॒ एक॑ एषाम् ।\n\nस॒मा॒नं नाम॒ बिभ्र॑तो॒ विरू॑पाः पुरु॒त्रा वाचं॑ पिपिशु॒र्वद॑न्तः ॥६॥\n\nब्रा॒ह्म॒णासो॑ अतिरा॒त्रे न सोमे॒ सरो॒ न पू॒र्णम॒भितो॒ वद॑न्तः ।\n\nसं॒व॒त्स॒रस्य॒ तदह॒: परि॑ ष्ठ॒ यन्म॑ण्डूकाः प्रावृ॒षीणं॑ ब॒भूव॑ ॥७॥\n\nब्रा॒ह्म॒णास॑: सो॒मिनो॒ वाच॑मक्रत॒ ब्रह्म॑ कृ॒ण्वन्त॑: परिवत्स॒रीण॑म् ।\n\nअ॒ध्व॒र्यवो॑ घ॒र्मिण॑: सिष्विदा॒ना आ॒विर्भ॑वन्ति॒ गुह्या॒ न के चि॑त् ॥८॥\n\nदे॒वहि॑तिं जुगुपुर्द्वाद॒शस्य॑ ऋ॒तुं नरो॒ न प्र मि॑नन्त्ये॒ते ।\n\nसं॒व॒त्स॒रे प्रा॒वृष्याग॑तायां त॒प्ता घ॒र्मा अ॑श्नुवते विस॒र्गम् ॥९॥\n\nगोमा॑युरदाद॒जमा॑युरदा॒त्पृश्नि॑रदा॒द्धरि॑तो नो॒ वसू॑नि ।\n\nगवां॑ म॒ण्डूका॒ दद॑तः श॒तानि॑ सहस्रसा॒वे प्र ति॑रन्त॒ आयु॑: ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 7, + "sukta": 104, + "text": "२५ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:। {राक्षोघ्नं} इन्द्रासोमौ , ८ ,१६ ,१९ -२२ इन्द्र:, ९, १२-१३ सोम:, १०-१४ अग्नि:,११ देवा:, १७ ग्रावाण:, १८ मरुत:, २३ {पूर्वार्धस्य} वसिष्ठाशी:, {उत्तरार्धस्य} पृथिव्यन्तरिक्षे। त्रिष्टुप् , १-६,१८, २१ ,२३ जगती ; ७ जगती त्रिष्टुब्वा, २५ अनुष्टुप् ।\n\nइन्द्रा॑सोमा॒ तप॑तं॒ रक्ष॑ उ॒ब्जतं॒ न्य॑र्पयतं वृषणा तमो॒वृध॑: ।\n\nपरा॑ शृणीतम॒चितो॒ न्यो॑षतं ह॒तं नु॒देथां॒ नि शि॑शीतम॒त्रिण॑: ॥१॥\n\nइन्द्रा॑सोमा॒ सम॒घशं॑सम॒भ्य१घं तपु॑र्ययस्तु च॒रुर॑ग्नि॒वाँ इ॑व ।\n\nब्र॒ह्म॒द्विषे॑ क्र॒व्यादे॑ घो॒रच॑क्षसे॒ द्वेषो॑ धत्तमनवा॒यं कि॑मी॒दिने॑ ॥२॥\n\nइन्द्रा॑सोमा दु॒ष्कृतो॑ व॒व्रे अ॒न्तर॑नारम्भ॒णे तम॑सि॒ प्र वि॑ध्यतम् ।\n\nयथा॒ नात॒: पुन॒रेक॑श्च॒नोदय॒त्तद्वा॑मस्तु॒ सह॑से मन्यु॒मच्छव॑: ॥३॥\n\nइन्द्रा॑सोमा व॒र्तय॑तं दि॒वो व॒धं सं पृ॑थि॒व्या अ॒घशं॑साय॒ तर्ह॑णम् ।\n\nउत्त॑क्षतं स्व॒र्यं१ पर्व॑तेभ्यो॒ येन॒ रक्षो॑ वावृधा॒नं नि॒जूर्व॑थः ॥४॥\n\nइन्द्रा॑सोमा व॒र्तय॑तं दि॒वस्पर्य॑ग्नित॒प्तेभि॑र्यु॒वमश्म॑हन्मभिः ।\n\nतपु॑र्वधेभिर॒जरे॑भिर॒त्रिणो॒ नि पर्शा॑ने विध्यतं॒ यन्तु॑ निस्व॒रम् ॥५॥\n\nइन्द्रा॑सोमा॒ परि॑ वां भूतु वि॒श्वत॑ इ॒यं म॒तिः क॒क्ष्याश्वे॑व वा॒जिना॑ ।\n\nयां वां॒ होत्रां॑ परिहि॒नोमि॑ मे॒धये॒मा ब्रह्मा॑णि नृ॒पती॑व जिन्वतम् ॥६॥\n\nप्रति॑ स्मरेथां तु॒जय॑द्भि॒रेवै॑र्ह॒तं द्रु॒हो र॒क्षसो॑ भङ्गु॒राव॑तः ।\n\nइन्द्रा॑सोमा दु॒ष्कृते॒ मा सु॒गं भू॒द्यो न॑: क॒दा चि॑दभि॒दास॑ति द्रु॒हा ॥७॥\n\nयो मा॒ पाके॑न॒ मन॑सा॒ चर॑न्तमभि॒चष्टे॒ अनृ॑तेभि॒र्वचो॑भिः ।\n\nआप॑ इव का॒शिना॒ संगृ॑भीता॒ अस॑न्न॒स्त्वास॑त इन्द्र व॒क्ता ॥८॥\n\nये पा॑कशं॒सं वि॒हर॑न्त॒ एवै॒र्ये वा॑ भ॒द्रं दू॒षय॑न्ति स्व॒धाभि॑: ।\n\nअह॑ये वा॒ तान्प्र॒ददा॑तु॒ सोम॒ आ वा॑ दधातु॒ निॠ॑तेरु॒पस्थे॑ ॥९॥\n\nयो नो॒ रसं॒ दिप्स॑ति पि॒त्वो अ॑ग्ने॒ यो अश्वा॑नां॒ यो गवां॒ यस्त॒नूना॑म् ।\n\nरि॒पुः स्ते॒नः स्ते॑य॒कृद्द॒भ्रमे॑तु॒ नि ष ही॑यतां त॒न्वा॒३ तना॑ च ॥१०॥\n\nप॒रः सो अ॑स्तु त॒न्वा॒३ तना॑ च ति॒स्रः पृ॑थि॒वीर॒धो अ॑स्तु॒ विश्वा॑: ।\n\nप्रति॑ शुष्यतु॒ यशो॑ अस्य देवा॒ यो नो॒ दिवा॒ दिप्स॑ति॒ यश्च॒ नक्त॑म् ॥११॥\n\nसु॒वि॒ज्ञा॒नं चि॑कि॒तुषे॒ जना॑य॒ सच्चास॑च्च॒ वच॑सी पस्पृधाते ।\n\nतयो॒र्यत्स॒त्यं य॑त॒रदृजी॑य॒स्तदित्सोमो॑ऽवति॒ हन्त्यास॑त् ॥१२॥\n\nन वा उ॒ सोमो॑ वृजि॒नं हि॑नोति॒ न क्ष॒त्रियं॑ मिथु॒या धा॒रय॑न्तम् ।\n\nहन्ति॒ रक्षो॒ हन्त्यास॒द्वद॑न्तमु॒भाविन्द्र॑स्य॒ प्रसि॑तौ शयाते ॥१३॥\n\nयदि॑ वा॒हमनृ॑तदेव॒ आस॒ मोघं॑ वा दे॒वाँ अ॑प्यू॒हे अ॑ग्ने ।\n\nकिम॒स्मभ्यं॑ जातवेदो हृणीषे द्रोघ॒वाच॑स्ते निॠ॒थं स॑चन्ताम् ॥१४॥\n\nअ॒द्या मु॑रीय॒ यदि॑ यातु॒धानो॒ अस्मि॒ यदि॒ वायु॑स्त॒तप॒ पूरु॑षस्य ।\n\nअधा॒ स वी॒रैर्द॒शभि॒र्वि यू॑या॒ यो मा॒ मोघं॒ यातु॑धा॒नेत्याह॑ ॥१५॥\n\nयो माया॑तुं॒ यातु॑धा॒नेत्याह॒ यो वा॑ र॒क्षाः शुचि॑र॒स्मीत्याह॑ ।\n\nइन्द्र॒स्तं ह॑न्तु मह॒ता व॒धेन॒ विश्व॑स्य ज॒न्तोर॑ध॒मस्प॑दीष्ट ॥१६॥\n\nप्र या जिगा॑ति ख॒र्गले॑व॒ नक्त॒मप॑ द्रु॒हा त॒न्वं१ गूह॑माना ।\n\nव॒व्राँ अ॑न॒न्ताँ अव॒ सा प॑दीष्ट॒ ग्रावा॑णो घ्नन्तु र॒क्षस॑ उप॒ब्दैः ॥१७॥\n\nवि ति॑ष्ठध्वं मरुतो वि॒क्ष्वि१च्छत॑ गृभा॒यत॑ र॒क्षस॒: सं पि॑नष्टन ।\n\nवयो॒ ये भू॒त्वी प॒तय॑न्ति न॒क्तभि॒र्ये वा॒ रिपो॑ दधि॒रे दे॒वे अ॑ध्व॒रे ॥१८॥\n\nप्र व॑र्तय दि॒वो अश्मा॑नमिन्द्र॒ सोम॑शितं मघव॒न्त्सं शि॑शाधि ।\n\nप्राक्ता॒दपा॑क्तादध॒रादुद॑क्ताद॒भि ज॑हि र॒क्षस॒: पर्व॑तेन ॥१९॥\n\nए॒त उ॒ त्ये प॑तयन्ति॒ श्वया॑तव॒ इन्द्रं॑ दिप्सन्ति दि॒प्सवोऽदा॑भ्यम् ।\n\nशिशी॑ते श॒क्रः पिशु॑नेभ्यो व॒धं नू॒नं सृ॑जद॒शनिं॑ यातु॒मद्भ्य॑: ॥२०॥\n\nइन्द्रो॑ यातू॒नाम॑भवत्पराश॒रो ह॑वि॒र्मथी॑नाम॒भ्या॒३विवा॑सताम् ।\n\nअ॒भीदु॑ श॒क्रः प॑र॒शुर्यथा॒ वनं॒ पात्रे॑व भि॒न्दन्त्स॒त ए॑ति र॒क्षस॑: ॥२१॥\n\nउलू॑कयातुं शुशु॒लूक॑यातुं ज॒हि श्वया॑तुमु॒त कोक॑यातुम् ।\n\nसु॒प॒र्णया॑तुमु॒त गृध्र॑यातुं दृ॒षदे॑व॒ प्र मृ॑ण॒ रक्ष॑ इन्द्र ॥२२॥\n\nमा नो॒ रक्षो॑ अ॒भि न॑ड्यातु॒माव॑ता॒मपो॑च्छतु मिथु॒ना या कि॑मी॒दिना॑ ।\n\nपृ॒थि॒वी न॒: पार्थि॑वात्पा॒त्वंह॑सो॒ऽन्तरि॑क्षं दि॒व्यात्पा॑त्व॒स्मान् ॥२३॥\n\nइन्द्र॑ ज॒हि पुमां॑सं यातु॒धान॑मु॒त स्त्रियं॑ मा॒यया॒ शाश॑दानाम् ।\n\nविग्री॑वासो॒ मूर॑देवा ऋदन्तु॒ मा ते दृ॑श॒न्त्सूर्य॑मु॒च्चर॑न्तम् ॥२४॥\n\nप्रति॑ चक्ष्व॒ वि च॒क्ष्वेन्द्र॑श्च सोम जागृतम् । रक्षो॑भ्यो व॒धम॑स्यतम॒शनिं॑ यातु॒मद्भ्य॑: ॥२५॥" + } +] \ No newline at end of file diff --git a/texts/rigveda/rigveda_mandala_08.json b/texts/rigveda/rigveda_mandala_08.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..7fe06ef302ec12caa73893e284f8b423c143ba8c --- /dev/null +++ b/texts/rigveda/rigveda_mandala_08.json @@ -0,0 +1,614 @@ +[ + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 1, + "text": "(३४) १-२ प्रगाथो ( घौर : ) काण्व: ; ३-२९ मेघातिथि – मेध्यातिथी काण्वौ, ३०-३३ प्लायोगिरासङ्ग:, ३४ आङ्गिरसी शश्वती ऋषिका । इन्द्र:,३० -३४ आसङ्ग:। १-४ प्रगाथ:= ( विषमा बृहती, समा सतोबृहती ), ५-३२ बृहती, ३३-३४ त्रिष्टुप् ।\n\n मा चि॑द॒न्यद्वि शं॑सत॒ सखा॑यो॒ मा रि॑षण्यत । इन्द्र॒मित्स्तो॑ता॒ वृष॑णं॒ सचा॑ सु॒ते मुहु॑रु॒क्था च॑ शंसत ॥१॥\n\n अ॒व॒क्र॒क्षिणं॑ वृष॒भं य॑था॒जुरं॒ गां न च॑र्षणी॒सह॑म् । वि॒द्वेष॑णं सं॒वन॑नोभयंक॒रं मंहि॑ष्ठमुभया॒विन॑म् ॥२॥\n\n यच्चि॒द्धि त्वा॒ जना॑ इ॒मे नाना॒ हव॑न्त ऊ॒तये॑ । अ॒स्माकं॒ ब्रह्मे॒दमि॑न्द्र भूतु॒ तेऽहा॒ विश्वा॑ च॒ वर्ध॑नम् ॥३॥\n\n वि त॑र्तूर्यन्ते मघवन्विप॒श्चितो॒ऽर्यो विपो॒ जना॑नाम् । उप॑ क्रमस्व पुरु॒रूप॒मा भ॑र॒ वाजं॒ नेदि॑ष्ठमू॒तये॑ ॥४॥\n\n म॒हे च॒न त्वाम॑द्रिव॒: परा॑ शु॒ल्काय॑ देयाम् । न स॒हस्रा॑य॒ नायुता॑य वज्रिवो॒ न श॒ताय॑ शतामघ ॥५॥\n\n वस्याँ॑ इन्द्रासि मे पि॒तुरु॒त भ्रातु॒रभु॑ञ्जतः । मा॒ता च॑ मे छदयथः स॒मा व॑सो वसुत्व॒नाय॒ राध॑से ॥६॥\n\n क्वे॑यथ॒ क्वेद॑सि पुरु॒त्रा चि॒द्धि ते॒ मन॑: । अल॑र्षि युध्म खजकृत्पुरंदर॒ प्र गा॑य॒त्रा अ॑गासिषुः ॥७॥\n\n प्रास्मै॑ गाय॒त्रम॑र्चत वा॒वातु॒र्यः पु॑रंद॒रः । याभि॑: का॒ण्वस्योप॑ ब॒र्हिरा॒सदं॒ यास॑द्व॒ज्री भि॒नत्पुर॑: ॥८॥\n\n ये ते॒ सन्ति॑ दश॒ग्विन॑: श॒तिनो॒ ये स॑ह॒स्रिण॑: । अश्वा॑सो॒ ये ते॒ वृष॑णो रघु॒द्रुव॒स्तेभि॑र्न॒स्तूय॒मा ग॑हि ॥९॥\n\n आ त्व१द्य स॑ब॒र्दुघां॑ हु॒वे गा॑य॒त्रवे॑पसम् । इन्द्रं॑ धे॒नुं सु॒दुघा॒मन्या॒मिष॑मु॒रुधा॑रामरं॒कृत॑म् ॥१०॥\n\n यत्तु॒दत्सूर॒ एत॑शं व॒ङ्कू वात॑स्य प॒र्णिना॑ । वह॒त्कुत्स॑मार्जुने॒यं श॒तक्र॑तु॒: त्सर॑द्गन्ध॒र्वमस्तृ॑तम् ॥११॥\n\n य ऋ॒ते चि॑दभि॒श्रिष॑: पु॒रा ज॒त्रुभ्य॑ आ॒तृद॑: । संधा॑ता सं॒धिं म॒घवा॑ पुरू॒वसु॒रिष्क॑र्ता॒ विह्रु॑तं॒ पुन॑: ॥१२॥\n\n मा भू॑म॒ निष्ट्या॑ इ॒वेन्द्र॒ त्वदर॑णा इव । वना॑नि॒ न प्र॑जहि॒तान्य॑द्रिवो दु॒रोषा॑सो अमन्महि ॥१३॥\n\n अम॑न्म॒हीद॑ना॒शवो॑ऽनु॒ग्रास॑श्च वृत्रहन् । स॒कृत्सु ते॑ मह॒ता शू॑र॒ राध॑सा॒ ऽनु॒ स्तोमं॑ मुदीमहि ॥१४॥\n\n यदि॒ स्तोमं॒ मम॒ श्रव॑द॒स्माक॒मिन्द्र॒मिन्द॑वः । ति॒रः प॒वित्रं॑ ससृ॒वांस॑ आ॒शवो॒ मन्द॑न्तु तुग्र्या॒वृध॑: ॥१५॥\n\n आ त्व१द्य स॒धस्तु॑तिं वा॒वातु॒: सख्यु॒रा ग॑हि । उप॑स्तुतिर्म॒घोनां॒ प्र त्वा॑व॒त्वधा॑ ते वश्मि सुष्टु॒तिम् ॥१६॥\n\n सोता॒ हि सोम॒मद्रि॑भि॒रेमे॑नम॒प्सु धा॑वत । ग॒व्या वस्त्रे॑व वा॒सय॑न्त॒ इन्नरो॒ निर्धु॑क्षन्व॒क्षणा॑भ्यः ॥१७॥\n\n अध॒ ज्मो अध॑ वा दि॒वो बृ॑ह॒तो रो॑च॒नादधि॑ । अ॒या व॑र्धस्व त॒न्वा॑ गि॒रा ममा ऽऽजा॒ता सु॑क्रतो पृण ॥१८॥\n\n इन्द्रा॑य॒ सु म॒दिन्त॑मं॒ सोमं॑ सोता॒ वरे॑ण्यम् । श॒क्र ए॑णं पीपय॒द्विश्व॑या धि॒या हि॑न्वा॒नं न वा॑ज॒युम् ॥१९॥\n\n मा त्वा॒ सोम॑स्य॒ गल्द॑या॒ सदा॒ याच॑न्न॒हं गि॒रा । भूर्णिं॑ मृ॒गं न सव॑नेषु चुक्रुधं॒ क ईशा॑नं॒ न या॑चिषत् ॥२०॥\n\n मदे॑नेषि॒तं मद॑मु॒ग्रमु॒ग्रेण॒ शव॑सा । विश्वे॑षां तरु॒तारं॑ मद॒च्युतं॒ मदे॒ हि ष्मा॒ ददा॑ति नः ॥२१॥\n\n शेवा॑रे॒ वार्या॑ पु॒रु दे॒वो मर्ता॑य दा॒शुषे॑ । स सु॑न्व॒ते च॑ स्तुव॒ते च॑ रासते वि॒श्वगू॑र्तो अरिष्टु॒तः ॥२२॥\n\n एन्द्र॑ याहि॒ मत्स्व॑ चि॒त्रेण॑ देव॒ राध॑सा । सरो॒ न प्रा॑स्यु॒दरं॒ सपी॑तिभि॒रा सोमे॑भिरु॒रु स्फि॒रम् ॥२३॥\n\n आ त्वा॑ स॒हस्र॒मा श॒तं यु॒क्ता रथे॑ हिर॒ण्यये॑ । ब्र॒ह्म॒युजो॒ हर॑य इन्द्र के॒शिनो॒ वह॑न्तु॒ सोम॑पीतये ॥२४॥॥\n\n आ त्वा॒ रथे॑ हिर॒ण्यये॒ हरी॑ म॒यूर॑शेप्या । शि॒ति॒पृ॒ष्ठा व॑हतां॒ मध्वो॒ अन्ध॑सो वि॒वक्ष॑णस्य पी॒तये॑ ॥२५॥॥\n\n पिबा॒ त्व१स्य गि॑र्वणः सु॒तस्य॑ पूर्व॒पा इ॑व । परि॑ष्कृतस्य र॒सिन॑ इ॒यमा॑सु॒तिश्चारु॒र्मदा॑य पत्यते ॥२६॥॥\n\n य एको॒ अस्ति॑ दं॒सना॑ म॒हाँ उ॒ग्रो अ॒भि व्र॒तैः । गम॒त्स शि॒प्री न स यो॑ष॒दा ग॑म॒द्धवं॒ न परि॑ वर्जति ॥२७॥॥\n\n त्वं पुरं॑ चरि॒ष्ण्वं॑ व॒धैः शुष्ण॑स्य॒ सं पि॑णक् । त्वं भा अनु॑ चरो॒ अध॑ द्वि॒ता यदि॑न्द्र॒ हव्यो॒ भुव॑: ॥२८॥॥\n\n मम॑ त्वा॒ सूर॒ उदि॑ते॒ मम॑ म॒ध्यंदि॑ने दि॒वः । मम॑ प्रपि॒त्वे अ॑पिशर्व॒रे व॑स॒वा स्तोमा॑सो अवृत्सत ॥२९॥\n\n स्तु॒हि स्तु॒हीदे॒ते घा॑ ते॒ मंहि॑ष्ठासो म॒घोना॑म् । नि॒न्दि॒ताश्व॑: प्रप॒थी प॑रम॒ज्या म॒घस्य॑ मेध्यातिथे ॥३०॥\n\n आ यदश्वा॒न्वन॑न्वतः श्र॒द्धया॒हं रथे॑ रु॒हम् । उ॒त वा॒मस्य॒ वसु॑नश्चिकेतति॒ यो अस्ति॒ याद्व॑: प॒शुः ॥३॥१\n\n य ऋ॒ज्रा मह्यं॑ माम॒हे स॒ह त्व॒चा हि॑र॒ण्यया॑ । ए॒ष विश्वा॑न्य॒भ्य॑स्तु॒ सौभ॑गाऽऽस॒ङ्गस्य॑ स्व॒नद्र॑थः ॥३॥२\n\n अध॒ प्लायो॑गि॒रति॑ दासद॒न्याना॑स॒ङ्गो अ॑ग्ने द॒शभि॑: स॒हस्रै॑: । अधो॒क्षणो॒ दश॒ मह्यं॒ रुश॑न्तो न॒ळा इ॑व॒ सर॑सो॒ निर॑तिष्ठन् ॥३॥३\n\n अन्व॑स्य स्थू॒रं द॑दृशे पु॒रस्ता॑दन॒स्थ ऊ॒रुर॑व॒रम्ब॑माणः । शश्व॑ती॒ नार्य॑भि॒चक्ष्या॑ह॒ सुभ॑द्रमर्य॒ भोज॑नं बिभर्षि ॥३४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 2, + "text": "(४२) १-४० मेघातिथि: –काण्व: , आङ्गिरस: प्रियमेधश्च, ४१-४२ मेघातिथि: –काण्व: । इन्द्र:, ४१ -४२ विभिन्दु:।गायत्री,२८ अनुष्टुप् ।\n\nइ॒दं व॑सो सु॒तमन्ध॒: पिबा॒ सुपू॑र्णमु॒दर॑म् । अना॑भयिन्ररि॒मा ते॑ ॥१॥\n\nनृभि॑र्धू॒तः सु॒तो अश्नै॒रव्यो॒ वारै॒: परि॑पूतः । अश्वो॒ न नि॒क्तो न॒दीषु॑ ॥२॥\n\nतं ते॒ यवं॒ यथा॒ गोभि॑: स्वा॒दुम॑कर्म श्री॒णन्त॑: । इन्द्र॑ त्वा॒स्मिन्त्स॑ध॒मादे॑ ॥३॥\n\nइन्द्र॒ इत्सो॑म॒पा एक॒ इन्द्र॑: सुत॒पा वि॒श्वायु॑: । अ॒न्तर्दे॒वान्मर्त्याँ॑श्च ॥४॥\n\nन यं शु॒क्रो न दुरा॑शी॒र्न तृ॒प्रा उ॑रु॒व्यच॑सम् । अ॒प॒स्पृ॒ण्व॒ते सु॒हार्द॑म् ॥५॥\n\nगोभि॒र्यदी॑म॒न्ये अ॒स्मन्मृ॒गं न व्रा मृ॒गय॑न्ते । अ॒भि॒त्सर॑न्ति धे॒नुभि॑: ॥६॥\n\nत्रय॒ इन्द्र॑स्य॒ सोमा॑: सु॒तास॑: सन्तु दे॒वस्य॑ । स्वे क्षये॑ सुत॒पाव्न॑: ॥७॥\n\nत्रय॒: कोशा॑सः श्चोतन्ति ति॒स्रश्च॒म्व१: सुपू॑र्णाः । स॒मा॒ने अधि॒ भार्म॑न् ॥८॥\n\nशुचि॑रसि पुरुनि॒:ष्ठाः क्षी॒रैर्म॑ध्य॒त आशी॑र्तः । द॒ध्ना मन्दि॑ष्ठ॒: शूर॑स्य ॥९॥\n\nइ॒मे त॑ इन्द्र॒ सोमा॑स्ती॒व्रा अ॒स्मे सु॒तास॑: । शु॒क्रा आ॒शिरं॑ याचन्ते ॥१०॥\n\nताँ आ॒शिरं॑ पुरो॒ळाश॒मिन्द्रे॒मं सोमं॑ श्रीणीहि । रे॒वन्तं॒ हि त्वा॑ शृ॒णोमि॑ ॥११॥\n\nहृ॒त्सु पी॒तासो॑ युध्यन्ते दु॒र्मदा॑सो॒ न सुरा॑याम् । ऊध॒र्न न॒ग्ना ज॑रन्ते ॥१२॥\n\nरे॒वाँ इद्रे॒वत॑: स्तो॒ता स्यात्त्वाव॑तो म॒घोन॑: । प्रेदु॑ हरिवः श्रु॒तस्य॑ ॥१३॥\n\nउ॒क्थं च॒न श॒स्यमा॑न॒मगो॑र॒रिरा चि॑केत । न गा॑य॒त्रं गी॒यमा॑नं ॥१४॥\n\nमा न॑ इन्द्र पीय॒त्नवे॒ मा शर्ध॑ते॒ परा॑ दाः । शिक्षा॑ शचीव॒: शची॑भिः ॥१५॥\n\nव॒यमु॑ त्वा त॒दिद॑र्था॒ इन्द्र॑ त्वा॒यन्त॒: सखा॑यः । कण्वा॑ उ॒क्थेभि॑र्जरन्ते ॥१६॥\n\nन घे॑म॒न्यदा प॑पन॒ वज्रि॑न्न॒पसो॒ नवि॑ष्टौ । तवेदु॒ स्तोमं॑ चिकेत ॥१७॥\n\nइ॒च्छन्ति॑ दे॒वाः सु॒न्वन्तं॒ न स्वप्ना॑य स्पृहयन्ति । यन्ति॑ प्र॒माद॒मत॑न्द्राः ॥१८॥\n\nओ षु प्र या॑हि॒ वाजे॑भि॒र्मा हृ॑णीथा अ॒भ्य१स्मान् । म॒हाँ इ॑व॒ युव॑जानिः ॥१९॥\n\nमो ष्व१द्य दु॒र्हणा॑वान्त्सा॒यं क॑रदा॒रे अ॒स्मत् । अ॒श्री॒र इ॑व॒ जामा॑ता ॥२०॥\n\nवि॒द्मा ह्य॑स्य वी॒रस्य॑ भूरि॒दाव॑रीं सुम॒तिम् । त्रि॒षु जा॒तस्य॒ मनां॑सि ॥२१॥\n\nआ तू षि॑ञ्च॒ कण्व॑मन्तं॒ न घा॑ विद्म शवसा॒नात् । य॒शस्त॑रं श॒तमू॑तेः ॥२२॥\n\nज्येष्ठे॑न सोत॒रिन्द्रा॑य॒ सोमं॑ वी॒राय॑ श॒क्राय॑ । भरा॒ पिब॒न्नर्या॑य ॥२३॥\n\nयो वेदि॑ष्ठो अव्य॒थिष्वश्वा॑वन्तं जरि॒तृभ्य॑: । वाजं॑ स्तो॒तृभ्यो॒ गोम॑न्तम् ॥२४॥\n\nपन्य॑म्पन्य॒मित्सो॑तार॒ आ धा॑वत॒ मद्या॑य । सोमं॑ वी॒राय॒ शूरा॑य ॥२५॥\n\nपाता॑ वृत्र॒हा सु॒तमा घा॑ गम॒न्नारे अ॒स्मत् । नि य॑मते श॒तमू॑तिः ॥२६॥\n\nएह हरी॑ ब्रह्म॒युजा॑ श॒ग्मा व॑क्षत॒: सखा॑यम् । गी॒र्भिः श्रु॒तं गिर्व॑णसम् ॥२७॥\n\nस्वा॒दव॒: सोमा॒ आ या॑हि श्री॒ताः सोमा॒ आ या॑हि । शिप्रि॒न्नृषी॑व॒: शची॑वो॒ नायमच्छा॑ सध॒माद॑म् ॥२८॥\n\nस्तुत॑श्च॒ यास्त्वा॒ वर्ध॑न्ति म॒हे राध॑से नृ॒म्णाय॑ । इन्द्र॑ का॒रिणं॑ वृ॒धन्त॑: ॥२९॥\n\nगिर॑श्च॒ यास्ते॑ गिर्वाह उ॒क्था च॒ तुभ्यं॒ तानि॑ । स॒त्रा द॑धि॒रे शवां॑सि ॥३०॥\n\nए॒वेदे॒ष तु॑विकू॒र्मिर्वाजाँ॒ एको॒ वज्र॑हस्तः । स॒नादमृ॑क्तो दयते ॥३१॥\n\nहन्ता॑ वृ॒त्रं दक्षि॑णे॒नेन्द्र॑: पु॒रू पु॑रुहू॒तः । म॒हान्म॒हीभि॒: शची॑भिः ॥३२॥\n\nयस्मि॒न्विश्वा॑श्चर्ष॒णय॑ उ॒त च्यौ॒त्ना ज्रयां॑सि च । अनु॒ घेन्म॒न्दी म॒घोन॑: ॥३३॥\n\nए॒ष ए॒तानि॑ चका॒रेन्द्रो॒ विश्वा॒ योऽति॑ शृ॒ण्वे । वा॒ज॒दावा॑ म॒घोना॑म् ॥३४॥\n\nप्रभ॑र्ता॒ रथं॑ ग॒व्यन्त॑मपा॒काच्चि॒द्यमव॑ति । इ॒नो वसु॒ स हि वोळ्हा॑ ॥३५॥\n\nसनि॑ता॒ विप्रो॒ अर्व॑द्भि॒र्हन्ता॑ वृ॒त्रं नृभि॒: शूर॑: । स॒त्यो॑ऽवि॒ता वि॒धन्त॑म् ॥३६॥\n\nयज॑ध्वैनं प्रियमेधा॒ इन्द्रं॑ स॒त्राचा॒ मन॑सा । यो भूत्सोमै॑: स॒त्यम॑द्वा ॥३७॥\n\nगा॒थश्र॑वसं॒ सत्प॑तिं॒ श्रव॑स्कामं पुरु॒त्मान॑म् । कण्वा॑सो गा॒त वा॒जिन॑म् ॥३८॥\n\nय ऋ॒ते चि॒द्गास्प॒देभ्यो॒ दात्सखा॒ नृभ्य॒: शची॑वान् । ये अ॑स्मि॒न्काम॒मश्रि॑यन् ॥३९॥\n\nइ॒त्था धीव॑न्तमद्रिवः का॒ण्वं मेध्या॑तिथिम् । मे॒षो भू॒तो॒३ऽभि यन्नय॑: ॥४०॥\n\nशिक्षा॑ विभिन्दो अस्मै च॒त्वार्य॒युता॒ दद॑त् । अ॒ष्टा प॒रः स॒हस्रा॑ ॥४१॥\n\nउ॒त सु त्ये प॑यो॒वृधा॑ मा॒की रण॑स्य न॒प्त्या॑ । ज॒नि॒त्व॒नाय॑ मामहे ॥४२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 3, + "text": "मेध्यातिथि: काण्व: । इन्द्र:, २१ -२४ कौरयाण: पाकस्थामा । प्रगाथ : = ( विषमा बृहती, समा सतोबृहती ), २१ अनुष्टुप् , २२ -२३ गायत्री, २४ बृहती ।\n\nपिबा॑ सु॒तस्य॑ र॒सिनो॒ मत्स्वा॑ न इन्द्र॒ गोम॑तः । आ॒पिर्नो॑ बोधि सध॒माद्यो॑ वृ॒धे॒३ऽस्माँ अ॑वन्तु ते॒ धिय॑: ॥१॥\n\nभू॒याम॑ ते सुम॒तौ वा॒जिनो॑ व॒यं मा न॑: स्तर॒भिमा॑तये । अ॒स्माञ्चि॒त्राभि॑रवताद॒भिष्टि॑भि॒रा न॑: सु॒म्नेषु॑ यामय ॥२॥\n\nइ॒मा उ॑ त्वा पुरूवसो॒ गिरो॑ वर्धन्तु॒ या मम॑ । पा॒व॒कव॑र्णा॒: शुच॑यो विप॒श्चितो॒ऽभि स्तोमै॑रनूषत ॥३॥\n\nअ॒यं स॒हस्र॒मृषि॑भि॒: सह॑स्कृतः समु॒द्र इ॑व पप्रथे । स॒त्यः सो अ॑स्य महि॒मा गृ॑णे॒ शवो॑ य॒ज्ञेषु॑ विप्र॒राज्ये॑ ॥४॥\n\nइन्द्र॒मिद्दे॒वता॑तय॒ इन्द्रं॑ प्रय॒त्य॑ध्व॒रे । इन्द्रं॑ समी॒के व॒निनो॑ हवामह॒ इन्द्रं॒ धन॑स्य सा॒तये॑ ॥५॥\n\nइन्द्रो॑ म॒ह्ना रोद॑सी पप्रथ॒च्छव॒ इन्द्र॒: सूर्य॑मरोचयत् । इन्द्रे॑ ह॒ विश्वा॒ भुव॑नानि येमिर॒ इन्द्रे॑ सुवा॒नास॒ इन्द॑वः ॥६॥\n\nअ॒भि त्वा॑ पू॒र्वपी॑तय॒ इन्द्र॒ स्तोमे॑भिरा॒यव॑: । स॒मी॒ची॒नास॑ ऋ॒भव॒: सम॑स्वरन्रु॒द्रा गृ॑णन्त॒ पूर्व्य॑म् ॥७॥\n\nअ॒स्येदिन्द्रो॑ वावृधे॒ वृष्ण्यं॒ शवो॒ मदे॑ सु॒तस्य॒ विष्ण॑वि । अ॒द्या तम॑स्य महि॒मान॑मा॒यवोऽनु॑ ष्टुवन्ति पू॒र्वथा॑ ॥८॥\n\nतत्त्वा॑ यामि सु॒वीर्यं॒ तद्ब्रह्म॑ पू॒र्वचि॑त्तये । येना॒ यति॑भ्यो॒ भृग॑वे॒ धने॑ हि॒ते येन॒ प्रस्क॑ण्व॒मावि॑थ ॥९॥\n\nयेना॑ समु॒द्रमसृ॑जो म॒हीर॒पस्तदि॑न्द्र॒ वृष्णि॑ ते॒ शव॑: । स॒द्यः सो अ॑स्य महि॒मा न सं॒नशे॒ यं क्षो॒णीर॑नुचक्र॒दे ॥१०॥\n\nश॒ग्धी न॑ इन्द्र॒ यत्त्वा॑ र॒यिं यामि॑ सु॒वीर्य॑म् । श॒ग्धि वाजा॑य प्रथ॒मं सिषा॑सते श॒ग्धि स्तोमा॑य पूर्व्य ॥११॥\n\nश॒ग्धी नो॑ अ॒स्य यद्ध॑ पौ॒रमावि॑थ॒ धिय॑ इन्द्र॒ सिषा॑सतः ।\n\nश॒ग्धि यथा॒ रुश॑मं॒ श्याव॑कं॒ कृप॒मिन्द्र॒ प्राव॒: स्व॑र्णरम् ॥१२॥\n\nकन्नव्यो॑ अत॒सीनां॑ तु॒रो गृ॑णीत॒ मर्त्य॑: । न॒ही न्व॑स्य महि॒मान॑मिन्द्रि॒यं स्व॑र्गृ॒णन्त॑ आन॒शुः ॥१३॥\n\nकदु॑ स्तु॒वन्त॑ ऋतयन्त दे॒वत॒ ऋषि॒: को विप्र॑ ओहते ।\n\nक॒दा हवं॑ मघवन्निन्द्र सुन्व॒तः कदु॑ स्तुव॒त आ ग॑मः ॥१४॥\n\nउदु॒ त्ये मधु॑मत्तमा॒ गिर॒: स्तोमा॑स ईरते । स॒त्रा॒जितो॑ धन॒सा अक्षि॑तोतयो वाज॒यन्तो॒ रथा॑ इव ॥१५॥\n\nकण्वा॑ इव॒ भृग॑व॒: सूर्या॑ इव॒ विश्व॒मिद्धी॒तमा॑नशुः । इन्द्रं॒ स्तोमे॑भिर्म॒हय॑न्त आ॒यव॑: प्रि॒यमे॑धासो अस्वरन् ॥१६॥\n\nयु॒क्ष्वा हि वृ॑त्रहन्तम॒ हरी॑ इन्द्र परा॒वत॑: । अ॒र्वा॒ची॒नो म॑घव॒न्त्सोम॑पीतय उ॒ग्र ऋ॒ष्वेभि॒रा ग॑हि ॥१७॥\n\nइ॒मे हि ते॑ का॒रवो॑ वाव॒शुर्धि॒या विप्रा॑सो मे॒धसा॑तये । स त्वं नो॑ मघवन्निन्द्र गिर्वणो वे॒नो न शृ॑णुधी॒ हव॑म् ॥१८॥\n\nनिरि॑न्द्र बृह॒तीभ्यो॑ वृ॒त्रं धनु॑भ्यो अस्फुरः । निरर्बु॑दस्य॒ मृग॑यस्य मा॒यिनो॒ निः पर्व॑तस्य॒ गा आ॑जः ॥१९॥\n\nनिर॒ग्नयो॑ रुरुचु॒र्निरु॒ सूर्यो॒ निः सोम॑ इन्द्रि॒यो रस॑: । निर॒न्तरि॑क्षादधमो म॒हामहिं॑ कृ॒षे तदि॑न्द्र॒ पौंस्य॑म् ॥२०॥\n\nयं मे॒ दुरिन्द्रो॑ म॒रुत॒: पाक॑स्थामा॒ कौर॑याणः । विश्वे॑षां॒ त्मना॒ शोभि॑ष्ठ॒मुपे॑व दि॒वि धाव॑मानम् ॥२१॥\n\nरोहि॑तं मे॒ पाक॑स्थामा सु॒धुरं॑ कक्ष्य॒प्राम् । अदा॑द्रा॒यो वि॒बोध॑नम् ॥२२॥\n\nयस्मा॑ अ॒न्ये दश॒ प्रति॒ धुरं॒ वह॑न्ति॒ वह्न॑यः । अस्तं॒ वयो॒ न तुग्र्य॑म् ॥२३॥\n\nआ॒त्मा पि॒तुस्त॒नूर्वास॑ ओजो॒दा अ॒भ्यञ्ज॑नम् ।\n\nतु॒रीय॒मिद्रोहि॑तस्य॒ पाक॑स्थामानं भो॒जं दा॒तार॑मब्रवम् ॥२४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 4, + "text": "२१ देवातिथि: काण्व: ।इन्द्र:, १५ -१८ पूषा वा , १९ -२१ कुरुङ्ग: । प्रगाथ: = ( विषमा बृहती , समा सतोबृहती ), २१ पुर उष्णिक् ।\n\nयदि॑न्द्र॒ प्रागपा॒गुद॒ङ्न्य॑ग्वा हू॒यसे॒ नृभि॑: । सिमा॑ पु॒रू नृषू॑तो अ॒स्यान॒वेऽसि॑ प्रशर्ध तु॒र्वशे॑ ॥१॥\n\nयद्वा॒ रुमे॒ रुश॑मे॒ श्याव॑के॒ कृप॒ इन्द्र॑ मा॒दय॑से॒ सचा॑ ।\n\nकण्वा॑सस्त्वा॒ ब्रह्म॑भि॒: स्तोम॑वाहस॒ इन्द्रा य॑च्छ॒न्त्या ग॑हि ॥२॥\n\nयथा॑ गौ॒रो अ॒पा कृ॒तं तृष्य॒न्नेत्यवेरि॑णम् । आ॒पि॒त्वे न॑: प्रपि॒त्वे तूय॒मा ग॑हि॒ कण्वे॑षु॒ सु सचा॒ पिब॑ ॥३॥\n\nमन्द॑न्तु त्वा मघवन्नि॒न्द्रेन्द॑वो राधो॒देया॑य सुन्व॒ते । आ॒मुष्या॒ सोम॑मपिबश्च॒मू सु॒तं ज्येष्ठं॒ तद्द॑धिषे॒ सह॑: ॥४॥\n\nप्र च॑क्रे॒ सह॑सा॒ सहो॑ ब॒भञ्ज॑ म॒न्युमोज॑सा । विश्वे॑ त इन्द्र पृतना॒यवो॑ यहो॒ नि वृ॒क्षा इ॑व येमिरे ॥५॥\n\nस॒हस्रे॑णेव सचते यवी॒युधा॒ यस्त॒ आन॒ळुप॑स्तुतिम् । पु॒त्रं प्रा॑व॒र्गं कृ॑णुते सु॒वीर्ये॑ दा॒श्नोति॒ नम॑उक्तिभिः ॥६॥\n\nमा भे॑म॒ मा श्र॑मिष्मो॒ग्रस्य॑ स॒ख्ये तव॑ । म॒हत्ते॒ वृष्णो॑ अभि॒चक्ष्यं॑ कृ॒तं पश्ये॑म तु॒र्वशं॒ यदु॑म् ॥७॥\n\nस॒व्यामनु॑ स्फि॒ग्यं॑ वावसे॒ वृषा॒ न दा॒नो अ॑स्य रोषति । मध्वा॒ सम्पृ॑क्ताः सार॒घेण॑ धे॒नव॒स्तूय॒मेहि॒ द्रवा॒ पिब॑ ॥८॥\n\nअ॒श्वी र॒थी सु॑रू॒प इद्गोमाँ॒ इदि॑न्द्र ते॒ सखा॑ । श्वा॒त्र॒भाजा॒ वय॑सा सचते॒ सदा॑ च॒न्द्रो या॑ति स॒भामुप॑ ॥९॥\n\nऋश्यो॒ न तृष्य॑न्नव॒पान॒मा ग॑हि॒ पिबा॒ सोमं॒ वशाँ॒ अनु॑ । नि॒मेघ॑मानो मघवन्दि॒वेदि॑व॒ ओजि॑ष्ठं दधिषे॒ सह॑: ॥१०॥\n\nअध्व॑र्यो द्रा॒वया॒ त्वं सोम॒मिन्द्र॑: पिपासति । उप॑ नू॒नं यु॑युजे॒ वृष॑णा॒ हरी॒ आ च॑ जगाम वृत्र॒हा ॥११॥\n\nस्व॒यं चि॒त्स म॑न्यते॒ दाशु॑रि॒र्जनो॒ यत्रा॒ सोम॑स्य तृ॒म्पसि॑ ।\n\nइ॒दं ते॒ अन्नं॒ युज्यं॒ समु॑क्षितं॒ तस्येहि॒ प्र द्र॑वा॒ पिब॑ ॥१२॥\n\nर॒थे॒ष्ठाया॑ध्वर्यव॒: सोम॒मिन्द्रा॑य सोतन । अधि॑ ब्र॒ध्नस्याद्र॑यो॒ वि च॑क्षते सु॒न्वन्तो॑ दा॒श्व॑ध्वरम् ॥१३॥\n\nउप॑ ब्र॒ध्नं वा॒वाता॒ वृष॑णा॒ हरी॒ इन्द्र॑म॒पसु॑ वक्षतः । अ॒र्वाञ्चं॑ त्वा॒ सप्त॑योऽध्वर॒श्रियो॒ वह॑न्तु॒ सव॒नेदुप॑ ॥१४॥\n\nप्र पू॒षणं॑ वृणीमहे॒ युज्या॑य पुरू॒वसु॑म् । स श॑क्र शिक्ष पुरुहूत नो धि॒या तुजे॑ रा॒ये वि॑मोचन ॥१५॥\n\nसं न॑: शिशीहि भु॒रिजो॑रिव क्षु॒रं रास्व॑ रा॒यो वि॑मोचन । त्वे तन्न॑: सु॒वेद॑मु॒स्रियं॒ वसु॒ यं त्वं हि॒नोषि॒ मर्त्य॑म् ॥१६॥\n\nवेमि॑ त्वा पूषन्नृ॒ञ्जसे॒ वेमि॒ स्तोत॑व आघृणे । न तस्य॑ वे॒म्यर॑णं॒ हि तद्व॑सो स्तु॒षे प॒ज्राय॒ साम्ने॑ ॥१७॥\n\nपरा॒ गावो॒ यव॑सं॒ कच्चि॑दाघृणे॒ नित्यं॒ रेक्णो॑ अमर्त्य । अ॒स्माकं॑ पूषन्नवि॒ता शि॒वो भ॑व॒ मंहि॑ष्ठो॒ वाज॑सातये ॥१८॥\n\nस्थू॒रं राध॑: श॒ताश्वं॑ कुरु॒ङ्गस्य॒ दिवि॑ष्टिषु । राज्ञ॑स्त्वे॒षस्य॑ सु॒भग॑स्य रा॒तिषु॑ तु॒र्वशे॑ष्वमन्महि ॥१९॥\n\nधी॒भिः सा॒तानि॑ का॒ण्वस्य॑ वा॒जिन॑: प्रि॒यमे॑धैर॒भिद्यु॑भिः । ष॒ष्टिं स॒हस्रानु॒ निर्म॑जामजे॒ निर्यू॒थानि॒ गवा॒मृषि॑: ॥२०॥\n\nवृ॒क्षाश्चि॑न्मे अभिपि॒त्वे अ॑रारणुः । गां भ॑जन्त मे॒हनाऽश्वं॑ भजन्त मे॒हना॑ ॥२१॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 5, + "text": "३९ ब्रह्मातिथि: काण्व: ।अश्विनौ, ३७ ( उत्तरार्धस्य ) – ३९ चैद्य: कशु: । गायत्री, ३७ -३८ बृहती , ३९ अनुष्टुप् ।\n\nदू॒रादि॒हेव॒ यत्स॒त्य॑रु॒णप्सु॒रशि॑श्वितत् । वि भा॒नुं वि॒श्वधा॑तनत् ॥१॥\n\nनृ॒वद्द॑स्रा मनो॒युजा॒ रथे॑न पृथु॒पाज॑सा । सचे॑थे अश्विनो॒षस॑म् ॥२॥\n\nयु॒वाभ्यां॑ वाजिनीवसू॒ प्रति॒ स्तोमा॑ अदृक्षत । वाचं॑ दू॒तो यथो॑हिषे ॥३॥\n\nपु॒रु॒प्रि॒या ण॑ ऊ॒तये॑ पुरुम॒न्द्रा पु॑रू॒वसू॑ । स्तु॒षे कण्वा॑सो अ॒श्विना॑ ॥४॥\n\nमंहि॑ष्ठा वाज॒सात॑मे॒षय॑न्ता शु॒भस्पती॑ । गन्ता॑रा दा॒शुषो॑ गृ॒हम् ॥५॥\n\nता सु॑दे॒वाय॑ दा॒शुषे॑ सुमे॒धामवि॑तारिणीम् । घृ॒तैर्गव्यू॑तिमुक्षतम् ॥६॥\n\nआ न॒: स्तोम॒मुप॑ द्र॒वत्तूयं॑ श्ये॒नेभि॑रा॒शुभि॑: । या॒तमश्वे॑भिरश्विना ॥७॥\n\nयेभि॑स्ति॒स्रः प॑रा॒वतो॑ दि॒वो विश्वा॑नि रोच॒ना । त्रीँर॒क्तून्प॑रि॒दीय॑थः ॥८॥\n\nउ॒त नो॒ गोम॑ती॒रिष॑ उ॒त सा॒तीर॑हर्विदा । वि प॒थः सा॒तये॑ सितम् ॥९॥\n\nआ नो॒ गोम॑न्तमश्विना सु॒वीरं॑ सु॒रथं॑ र॒यिम् । वो॒ळ्हमश्वा॑वती॒रिष॑: ॥१०॥\n\nवा॒वृ॒धा॒ना शु॑भस्पती॒ दस्रा॒ हिर॑ण्यवर्तनी । पिब॑तं सो॒म्यं मधु॑ ॥११॥\n\nअ॒स्मभ्यं॑ वाजिनीवसू म॒घव॑द्भ्यश्च स॒प्रथ॑: । छ॒र्दिर्य॑न्त॒मदा॑भ्यम् ॥१२॥\n\nनि षु ब्रह्म॒ जना॑नां॒ यावि॑ष्टं॒ तूय॒मा ग॑तम् । मो ष्व१न्याँ उपा॑रतम् ॥१३॥\n\nअ॒स्य पि॑बतमश्विना यु॒वं मद॑स्य॒ चारु॑णः । मध्वो॑ रा॒तस्य॑ धिष्ण्या ॥१४॥\n\nअ॒स्मे आ व॑हतं र॒यिं श॒तव॑न्तं सह॒स्रिण॑म् । पु॒रु॒क्षुं वि॒श्वधा॑यसम् ॥१५॥\n\nपु॒रु॒त्रा चि॒द्धि वां॑ नरा वि॒ह्वय॑न्ते मनी॒षिण॑: । वा॒घद्भि॑रश्वि॒ना ग॑तम् ॥१६॥\n\nजना॑सो वृ॒क्तब॑र्हिषो ह॒विष्म॑न्तो अरं॒कृत॑: । यु॒वां ह॑वन्ते अश्विना ॥१७॥\n\nअ॒स्माक॑म॒द्य वा॑म॒यं स्तोमो॒ वाहि॑ष्ठो॒ अन्त॑मः । यु॒वाभ्यां॑ भूत्वश्विना ॥१८॥\n\nयो ह॑ वां॒ मधु॑नो॒ दृति॒राहि॑तो रथ॒चर्ष॑णे । तत॑: पिबतमश्विना ॥१९॥\n\nतेन॑ नो वाजिनीवसू॒ पश्वे॑ तो॒काय॒ शं गवे॑ । वह॑तं॒ पीव॑री॒रिष॑: ॥२०॥\n\nउ॒त नो॑ दि॒व्या इष॑ उ॒त सिन्धूँ॑रहर्विदा । अप॒ द्वारे॑व वर्षथः ॥२१॥\n\nक॒दा वां॑ तौ॒ग्र्यो वि॑धत्समु॒द्रे ज॑हि॒तो न॑रा । यद्वां॒ रथो॒ विभि॒ष्पता॑त् ॥२२॥\n\nयु॒वं कण्वा॑य नासत्या॒ ऽपि॑रिप्ताय ह॒र्म्ये । शश्व॑दू॒तीर्द॑शस्यथः ॥२३॥\n\nताभि॒रा या॑तमू॒तिभि॒र्नव्य॑सीभिः सुश॒स्तिभि॑: । यद्वां॑ वृषण्वसू हु॒वे ॥२४॥\n\nयथा॑ चि॒त्कण्व॒माव॑तं प्रि॒यमे॑धमुपस्तु॒तम् । अत्रिं॑ शि॒ञ्जार॑मश्विना ॥२५॥\n\nयथो॒त कृत्व्ये॒ धनें॒ऽशुं गोष्व॒गस्त्य॑म् । यथा॒ वाजे॑षु॒ सोभ॑रिम् ॥२६॥\n\nए॒ताव॑द्वां वृषण्वसू॒ अतो॑ वा॒ भूयो॑ अश्विना । गृ॒णन्त॑: सु॒म्नमी॑महे ॥२७॥\n\nरथं॒ हिर॑ण्यवन्धुरं॒ हिर॑ण्याभीशुमश्विना । आ हि स्थाथो॑ दिवि॒स्पृश॑म् ॥२८॥\n\nहि॒र॒ण्ययी॑ वां॒ रभि॑री॒षा अक्षो॑ हिर॒ण्यय॑: । उ॒भा च॒क्रा हि॑र॒ण्यया॑ ॥२९॥\n\nतेन॑ नो वाजिनीवसू परा॒वत॑श्चि॒दा ग॑तम् । उपे॒मां सु॑ष्टु॒तिं मम॑ ॥३०॥\n\nआ व॑हेथे परा॒कात्पू॒र्वीर॒श्नन्ता॑वश्विना । इषो॒ दासी॑रमर्त्या ॥३१॥\n\nआ नो॑ द्यु॒म्नैरा श्रवो॑भि॒रा रा॒या या॑तमश्विना । पुरु॑श्चन्द्रा॒ नास॑त्या ॥३२॥\n\nएह वां॑ प्रुषि॒तप्स॑वो॒ वयो॑ वहन्तु प॒र्णिन॑: । अच्छा॑ स्वध्व॒रं जन॑म् ॥३३॥\n\nरथं॑ वा॒मनु॑गायसं॒ य इ॒षा वर्त॑ते स॒ह । न च॒क्रम॒भि बा॑धते ॥३४॥\n\nहि॒र॒ण्यये॑न॒ रथे॑न द्र॒वत्पा॑णिभि॒रश्वै॑: । धीज॑वना॒ नास॑त्या ॥३५॥\n\nयु॒वं मृ॒गं जा॑गृ॒वांसं॒ स्वद॑थो वा वृषण्वसू । ता न॑: पृङ्क्तमि॒षा र॒यिम् ॥३६॥\n\nता मे॑ अश्विना सनी॒नां वि॒द्यातं॒ नवा॑नाम् । यथा॑ चिच्चै॒द्यः क॒शुः श॒तमुष्ट्रा॑नां॒ दद॑त्स॒हस्रा॒ दश॒ गोना॑म् ॥३॥॥\n\nयो मे॒ हिर॑ण्यसंदृशो॒ दश॒ राज्ञो॒ अमं॑हत । अ॒ध॒स्प॒दा इच्चै॒द्यस्य॑ कृ॒ष्टय॑श्चर्म॒म्ना अ॒भितो॒ जना॑: ॥३८॥\n\nमाकि॑रे॒ना प॒था गा॒द्येने॒मे यन्ति॑ चे॒दय॑: । अ॒न्यो नेत्सू॒रिरोह॑ते भूरि॒दाव॑त्तरो॒ जन॑: ॥३९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 6, + "text": "४८ वत्स: काण्व । इन्द्र:, ४६ -४८ तिरिन्दिर: पार्शव्य: । गायत्री ।\n\nम॒हाँ इन्द्रो॒ य ओज॑सा प॒र्जन्यो॑ वृष्टि॒माँ इ॑व । स्तोमै॑र्व॒त्सस्य॑ वावृधे ॥१॥\n\nप्र॒जामृ॒तस्य॒ पिप्र॑त॒: प्र यद्भर॑न्त॒ वह्न॑यः । विप्रा॑ ऋ॒तस्य॒ वाह॑सा ॥२॥\n\nकण्वा॒ इन्द्रं॒ यदक्र॑त॒ स्तोमै॑र्य॒ज्ञस्य॒ साध॑नम् । जा॒मि ब्रु॑वत॒ आयु॑धम् ॥३॥\n\nसम॑स्य म॒न्यवे॒ विशो॒ विश्वा॑ नमन्त कृ॒ष्टय॑: । स॒मु॒द्राये॑व॒ सिन्ध॑वः ॥४॥\n\nओज॒स्तद॑स्य तित्विष उ॒भे यत्स॒मव॑र्तयत् । इन्द्र॒श्चर्मे॑व॒ रोद॑सी ॥५॥\n\nवि चि॑द्वृ॒त्रस्य॒ दोध॑तो॒ वज्रे॑ण श॒तप॑र्वणा । शिरो॑ बिभेद वृ॒ष्णिना॑ ॥६॥\n\nइ॒मा अ॒भि प्र णो॑नुमो वि॒पामग्रे॑षु धी॒तय॑: । अ॒ग्नेः शो॒चिर्न दि॒द्युत॑: ॥७॥\n\nगुहा॑ स॒तीरुप॒ त्मना॒ प्र यच्छोच॑न्त धी॒तय॑: । कण्वा॑ ऋ॒तस्य॒ धार॑या ॥८॥\n\nप्र तमि॑न्द्र नशीमहि र॒यिं गोम॑न्तम॒श्विन॑म् । प्र ब्रह्म॑ पू॒र्वचि॑त्तये ॥९॥\n\nअ॒हमिद्धि पि॒तुष्परि॑ मे॒धामृ॒तस्य॑ ज॒ग्रभ॑ । अ॒हं सूर्य॑ इवाजनि ॥१०॥\n\nअ॒हं प्र॒त्नेन॒ मन्म॑ना॒ गिर॑: शुम्भामि कण्व॒वत् । येनेन्द्र॒: शुष्म॒मिद्द॒धे ॥११॥\n\nये त्वामि॑न्द्र॒ न तु॑ष्टु॒वुॠष॑यो॒ ये च॑ तुष्टु॒वुः । ममेद्व॑र्धस्व॒ सुष्टु॑तः ॥१२॥\n\nयद॑स्य म॒न्युरध्व॑नी॒द्वि वृ॒त्रं प॑र्व॒शो रु॒जन् । अ॒पः स॑मु॒द्रमैर॑यत् ॥१३॥\n\nनि शुष्ण॑ इन्द्र धर्ण॒सिं वज्रं॑ जघन्थ॒ दस्य॑वि । वृषा॒ ह्यु॑ग्र शृण्वि॒षे ॥१४॥\n\nन द्याव॒ इन्द्र॒मोज॑सा॒ नान्तरि॑क्षाणि व॒ज्रिण॑म् । न वि॑व्यचन्त॒ भूम॑यः ॥१५॥\n\nयस्त॑ इन्द्र म॒हीर॒पः स्त॑भू॒यमा॑न॒ आश॑यत् । नि तं पद्या॑सु शिश्नथः ॥१६॥\n\nय इ॒मे रोद॑सी म॒ही स॑मी॒ची स॒मज॑ग्रभीत् । तमो॑भिरिन्द्र॒ तं गु॑हः ॥१७॥\n\nय इ॑न्द्र॒ यत॑यस्त्वा॒ भृग॑वो॒ ये च॑ तुष्टु॒वुः । ममेदु॑ग्र श्रुधी॒ हव॑म् ॥१८॥\n\nइ॒मास्त॑ इन्द्र॒ पृश्न॑यो घृ॒तं दु॑हत आ॒शिर॑म् । ए॒नामृ॒तस्य॑ पि॒प्युषी॑: ॥१९॥\n\nया इ॑न्द्र प्र॒स्व॑स्त्वा॒ऽऽसा गर्भ॒मच॑क्रिरन् । परि॒ धर्मे॑व॒ सूर्य॑म् ॥२०॥\n\nत्वामिच्छ॑वसस्पते॒ कण्वा॑ उ॒क्थेन॑ वावृधुः । त्वां सु॒तास॒ इन्द॑वः ॥२१॥\n\nतवेदि॑न्द्र॒ प्रणी॑तिषू॒त प्रश॑स्तिरद्रिवः । य॒ज्ञो वि॑तन्त॒साय्य॑: ॥२२॥\n\nआ न॑ इन्द्र म॒हीमिषं॒ पुरं॒ न द॑र्षि॒ गोम॑तीम् । उ॒त प्र॒जां सु॒वीर्य॑म् ॥२३॥\n\nउ॒त त्यदा॒श्वश्व्यं॒ यदि॑न्द्र॒ नाहु॑षी॒ष्वा । अग्रे॑ वि॒क्षु प्र॒दीद॑यत् ॥२४॥\n\nअ॒भि व्र॒जं न त॑त्निषे॒ सूर॑ उपा॒कच॑क्षसम् । यदि॑न्द्र मृ॒ळया॑सि नः ॥२५॥\n\nयद॒ङ्ग त॑विषी॒यस॒ इन्द्र॑ प्र॒राज॑सि क्षि॒तीः । म॒हाँ अ॑पा॒र ओज॑सा ॥२६॥\n\nतं त्वा॑ ह॒विष्म॑ती॒र्विश॒ उप॑ ब्रुवत ऊ॒तये॑ । उ॒रु॒ज्रय॑स॒मिन्दु॑भिः ॥२७॥\n\nउ॒प॒ह्व॒रे गि॑री॒णां सं॑ग॒थे च॑ न॒दीना॑म् । धि॒या विप्रो॑ अजायत ॥२८॥\n\nअत॑: समु॒द्रमु॒द्वत॑श्चिकि॒त्वाँ अव॑ पश्यति । यतो॑ विपा॒न एज॑ति ॥२९॥\n\nआदित्प्र॒त्नस्य॒ रेत॑सो॒ ज्योति॑ष्पश्यन्ति वास॒रम् । प॒रो यदि॒ध्यते॑ दि॒वा ॥३०॥\n\nकण्वा॑स इन्द्र ते म॒तिं विश्वे॑ वर्धन्ति॒ पौंस्य॑म् । उ॒तो श॑विष्ठ॒ वृष्ण्य॑म् ॥३१॥\n\nइ॒मां म॑ इन्द्र सुष्टु॒तिं जु॒षस्व॒ प्र सु माम॑व । उ॒त प्र व॑र्धया म॒तिम् ॥३२॥\n\nउ॒त ब्र॑ह्म॒ण्या व॒यं तुभ्यं॑ प्रवृद्ध वज्रिवः । विप्रा॑ अतक्ष्म जी॒वसे॑ ॥३३॥\n\nअ॒भि कण्वा॑ अनूष॒ताऽऽपो॒ न प्र॒वता॑ य॒तीः । इन्द्रं॒ वन॑न्वती म॒तिः ॥३४॥\n\nइन्द्र॑मु॒क्थानि॑ वावृधुः समु॒द्रमि॑व॒ सिन्ध॑वः । अनु॑त्तमन्युम॒जर॑म् ॥३५॥\n\nआ नो॑ याहि परा॒वतो॒ हरि॑भ्यां हर्य॒ताभ्या॑म् । इ॒ममि॑न्द्र सु॒तं पि॑ब ॥३६॥\n\nत्वामिद्वृ॑त्रहन्तम॒ जना॑सो वृ॒क्तब॑र्हिषः । हव॑न्ते॒ वाज॑सातये ॥३७॥\n\nअनु॑ त्वा॒ रोद॑सी उ॒भे च॒क्रं न व॒र्त्येत॑शम् । अनु॑ सुवा॒नास॒ इन्द॑वः ॥३८॥\n\nमन्द॑स्वा॒ सु स्व॑र्णर उ॒तेन्द्र॑ शर्य॒णाव॑ति । मत्स्वा॒ विव॑स्वतो म॒ती ॥३९॥\n\nवा॒वृ॒धा॒न उप॒ द्यवि॒ वृषा॑ व॒ज्र्य॑रोरवीत् । वृ॒त्र॒हा सो॑म॒पात॑मः ॥४०॥\n\nऋषि॒र्हि पू॑र्व॒जा अस्येक॒ ईशा॑न॒ ओज॑सा । इन्द्र॑ चोष्कू॒यसे॒ वसु॑ ॥४१॥\n\nअ॒स्माकं॑ त्वा सु॒ताँ उप॑ वी॒तपृ॑ष्ठा अ॒भि प्रय॑: । श॒तं व॑हन्तु॒ हर॑यः ॥४२॥\n\nइ॒मां सु पू॒र्व्यां धियं॒ मधो॑र्घृ॒तस्य॑ पि॒प्युषी॑म् । कण्वा॑ उ॒क्थेन॑ वावृधुः ॥४३॥\n\nइन्द्र॒मिद्विम॑हीनां॒ मेधे॑ वृणीत॒ मर्त्य॑: । इन्द्रं॑ सनि॒ष्युरू॒तये॑ ॥४४॥\n\nअ॒र्वाञ्चं॑ त्वा पुरुष्टुत प्रि॒यमे॑धस्तुता॒ हरी॑ । सो॒म॒पेया॑य वक्षतः ॥४५॥\n\nश॒तम॒हं ति॒रिन्दि॑रे स॒हस्रं॒ पर्शा॒वा द॑दे । राधां॑सि॒ याद्वा॑नाम् ॥४६॥\n\nत्रीणि॑ श॒तान्यर्व॑तां स॒हस्रा॒ दश॒ गोना॑म् । द॒दुष्प॒ज्राय॒ साम्ने॑ ॥४७॥\n\nउदा॑नट् ककु॒हो दिव॒मुष्ट्रा॑ञ्चतु॒र्युजो॒ दद॑त् । श्रव॑सा॒ याद्वं॒ जन॑म् ॥४८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 7, + "text": "३६ पुनर्वत्स: काण्व: । मरुत: । गायत्री ।\n\nप्र यद्व॑स्त्रि॒ष्टुभ॒मिषं॒ मरु॑तो॒ विप्रो॒ अक्ष॑रत् । वि पर्व॑तेषु राजथ ॥१॥\n\nयद॒ङ्ग त॑विषीयवो॒ यामं॑ शुभ्रा॒ अचि॑ध्वम् । नि पर्व॑ता अहासत ॥२॥\n\nउदी॑रयन्त वा॒युभि॑र्वा॒श्रास॒: पृश्नि॑मातरः । धु॒क्षन्त॑ पि॒प्युषी॒मिष॑म् ॥३॥\n\nवप॑न्ति म॒रुतो॒ मिहं॒ प्र वे॑पयन्ति॒ पर्व॑तान् । यद्यामं॒ यान्ति॑ वा॒युभि॑: ॥४॥\n\nनि यद्यामा॑य वो गि॒रिर्नि सिन्ध॑वो॒ विध॑र्मणे । म॒हे शुष्मा॑य येमि॒रे ॥५॥\n\nयु॒ष्माँ उ॒ नक्त॑मू॒तये॑ यु॒ष्मान्दिवा॑ हवामहे । यु॒ष्मान्प्र॑य॒त्य॑ध्व॒रे ॥६॥\n\nउदु॒ त्ये अ॑रु॒णप्स॑वश्चि॒त्रा यामे॑भिरीरते । वा॒श्रा अधि॒ ष्णुना॑ दि॒वः ॥७॥\n\nसृ॒जन्ति॑ र॒श्मिमोज॑सा॒ पन्थां॒ सूर्या॑य॒ यात॑वे । ते भा॒नुभि॒र्वि त॑स्थिरे ॥८॥\n\nइ॒मां मे॑ मरुतो॒ गिर॑मि॒मं स्तोम॑मृभुक्षणः । इ॒मं मे॑ वनता॒ हव॑म् ॥९॥\n\nत्रीणि॒ सरां॑सि॒ पृश्न॑यो दुदु॒ह्रे व॒ज्रिणे॒ मधु॑ । उत्सं॒ कव॑न्धमु॒द्रिण॑म् ॥१०॥\n\nमरु॑तो॒ यद्ध॑ वो दि॒वः सु॑म्ना॒यन्तो॒ हवा॑महे । आ तू न॒ उप॑ गन्तन ॥११॥\n\nयू॒यं हि ष्ठा सु॑दानवो॒ रुद्रा॑ ऋभुक्षणो॒ दमे॑ । उ॒त प्रचे॑तसो॒ मदे॑ ॥१२॥\n\nआ नो॑ र॒यिं म॑द॒च्युतं॑ पुरु॒क्षुं वि॒श्वधा॑यसम् । इय॑र्ता मरुतो दि॒वः ॥१३॥\n\nअधी॑व॒ यद्गि॑री॒णां यामं॑ शुभ्रा॒ अचि॑ध्वम् । सु॒वा॒नैर्म॑न्दध्व॒ इन्दु॑भिः ॥१४॥\n\nए॒ताव॑तश्चिदेषां सु॒म्नं भि॑क्षेत॒ मर्त्य॑: । अदा॑भ्यस्य॒ मन्म॑भिः ॥१५॥\n\nये द्र॒प्सा इ॑व॒ रोद॑सी॒ धम॒न्त्यनु॑ वृ॒ष्टिभि॑: । उत्सं॑ दु॒हन्तो॒ अक्षि॑तम् ॥१६॥\n\nउदु॑ स्वा॒नेभि॑रीरत॒ उद्रथै॒रुदु॑ वा॒युभि॑: । उत्स्तोमै॒: पृश्नि॑मातरः ॥१७॥\n\nयेना॒व तु॒र्वशं॒ यदुं॒ येन॒ कण्वं॑ धन॒स्पृत॑म् । रा॒ये सु तस्य॑ धीमहि ॥१८॥\n\nइ॒मा उ॑ वः सुदानवो घृ॒तं न पि॒प्युषी॒रिष॑: । वर्धा॑न्का॒ण्वस्य॒ मन्म॑भिः ॥१९॥\n\nक्व॑ नू॒नं सु॑दानवो॒ मद॑था वृक्तबर्हिषः । ब्र॒ह्मा को व॑: सपर्यति ॥२०॥\n\nन॒हि ष्म॒ यद्ध॑ वः पु॒रा स्तोमे॑भिर्वृक्तबर्हिषः । शर्धाँ॑ ऋ॒तस्य॒ जिन्व॑थ ॥२१॥\n\nसमु॒ त्ये म॑ह॒तीर॒पः सं क्षो॒णी समु॒ सूर्य॑म् । सं वज्रं॑ पर्व॒शो द॑धुः ॥२२॥\n\nवि वृ॒त्रं प॑र्व॒शो य॑यु॒र्वि पर्व॑ताँ अरा॒जिन॑: । च॒क्रा॒णा वृष्णि॒ पौंस्य॑म् ॥२३॥\n\nअनु॑ त्रि॒तस्य॒ युध्य॑त॒: शुष्म॑मावन्नु॒त क्रतु॑म् । अन्विन्द्रं॑ वृत्र॒तूर्ये॑ ॥२४॥\n\nवि॒द्युद्ध॑स्ता अ॒भिद्य॑व॒: शिप्रा॑: शी॒र्षन्हि॑र॒ण्ययी॑: । शु॒भ्रा व्य॑ञ्जत श्रि॒ये ॥२५॥\n\nउ॒शना॒ यत्प॑रा॒वत॑ उ॒क्ष्णो रन्ध्र॒मया॑तन । द्यौर्न च॑क्रदद्भि॒या ॥२६॥\n\nआ नो॑ म॒खस्य॑ दा॒वनेऽश्वै॒र्हिर॑ण्यपाणिभिः । देवा॑स॒ उप॑ गन्तन ॥२७॥\n\nयदे॑षां॒ पृष॑ती॒ रथे॒ प्रष्टि॒र्वह॑ति॒ रोहि॑तः । यान्ति॑ शु॒भ्रा रि॒णन्न॒पः ॥२८॥\n\nसु॒षोमे॑ शर्य॒णाव॑त्यार्जी॒के प॒स्त्या॑वति । य॒युर्निच॑क्रया॒ नर॑: ॥२९॥\n\nक॒दा ग॑च्छाथ मरुत इ॒त्था विप्रं॒ हव॑मानम् । मा॒र्डी॒केभि॒र्नाध॑मानम् ॥३०॥\n\nकद्ध॑ नू॒नं क॑धप्रियो॒ यदिन्द्र॒मज॑हातन । को व॑: सखि॒त्व ओ॑हते ॥३१॥\n\nस॒हो षु णो॒ वज्र॑हस्तै॒: कण्वा॑सो अ॒ग्निं म॒रुद्भि॑: । स्तु॒षे हिर॑ण्यवाशीभिः ॥३२॥\n\nओ षु वृष्ण॒: प्रय॑ज्यू॒ना नव्य॑से सुवि॒ताय॑ । व॒वृ॒त्यां चि॒त्रवा॑जान् ॥३३॥\n\nगि॒रय॑श्चि॒न्नि जि॑हते॒ पर्शा॑नासो॒ मन्य॑मानाः । पर्व॑ताश्चि॒न्नि ये॑मिरे ॥३४॥\n\nआक्ष्ण॒यावा॑नो वहन्त्य॒न्तरि॑क्षेण॒ पत॑तः । धाता॑रः स्तुव॒ते वय॑: ॥३५॥\n\nअ॒ग्निर्हि जानि॑ पू॒र्व्यश्छन्दो॒ न सूरो॑ अ॒र्चिषा॑ । ते भा॒नुभि॒र्वि त॑स्थिरे ॥३६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 8, + "text": "२३ सध्वंस: काण्व: । अश्विनौ ।अनुष्टुप् ।\n\nआ नो॒ विश्वा॑भिरू॒तिभि॒रश्वि॑ना॒ गच्छ॑तं यु॒वम् । दस्रा॒ हिर॑ण्यवर्तनी॒ पिब॑तं सो॒म्यं मधु॑ ॥१॥\n\nआ नू॒नं या॑तमश्विना॒ रथे॑न॒ सूर्य॑त्वचा । भुजी॒ हिर॑ण्यपेशसा॒ कवी॒ गम्भी॑रचेतसा ॥२॥\n\nआ या॑तं॒ नहु॑ष॒स्पर्याऽऽन्तरि॑क्षात्सुवृ॒क्तिभि॑: । पिबा॑थो अश्विना॒ मधु॒ कण्वा॑नां॒ सव॑ने सु॒तम् ॥३॥\n\nआ नो॑ यातं दि॒वस्पर्याऽन्तरि॑क्षादधप्रिया । पु॒त्रः कण्व॑स्य वामि॒ह सु॒षाव॑ सो॒म्यं मधु॑ ॥४॥\n\nआ नो॑ यात॒मुप॑श्रु॒त्यश्वि॑ना॒ सोम॑पीतये । स्वाहा॒ स्तोम॑स्य वर्धना॒ प्र क॑वी धी॒तिभि॑र्नरा ॥५॥\n\nयच्चि॒द्धि वां॑ पु॒र ऋष॑यो जुहू॒रेऽव॑से नरा । आ या॑तमश्वि॒ना ग॑त॒मुपे॒मां सु॑ष्टु॒तिं मम॑ ॥६॥\n\nदि॒वश्चि॑द्रोच॒नादध्या नो॑ गन्तं स्वर्विदा । धी॒भिर्व॑त्सप्रचेतसा॒ स्तोमे॑भिर्हवनश्रुता ॥७॥\n\nकिम॒न्ये पर्या॑सते॒ऽस्मत्स्तोमे॑भिर॒श्विना॑ । पु॒त्रः कण्व॑स्य वा॒मृषि॑र्गी॒र्भिर्व॒त्सो अ॑वीवृधत् ॥८॥\n\nआ वां॒ विप्र॑ इ॒हाव॒सेऽह्व॒त्स्तोमे॑भिरश्विना । अरि॑प्रा॒ वृत्र॑हन्तमा॒ ता नो॑ भूतं मयो॒भुवा॑ ॥९॥\n\nआ यद्वां॒ योष॑णा॒ रथ॒मति॑ष्ठद्वाजिनीवसू । विश्वा॑न्यश्विना यु॒वं प्र धी॒तान्य॑गच्छतम् ॥१०॥\n\nअत॑: स॒हस्र॑निर्णिजा॒ रथे॒ना या॑तमश्विना । व॒त्सो वां॒ मधु॑म॒द्वचोऽशं॑सीत्का॒व्यः क॒विः ॥११॥\n\nपु॒रु॒म॒न्द्रा पु॑रू॒वसू॑ मनो॒तरा॑ रयी॒णाम् । स्तोमं॑ मे अ॒श्विना॑वि॒मम॒भि वह्नी॑ अनूषाताम् ॥१२॥\n\nआ नो॒ विश्वा॑न्यश्विना ध॒त्तं राधां॒स्यह्र॑या । कृ॒तं न॑ ऋ॒त्विया॑वतो॒ मा नो॑ रीरधतं नि॒दे ॥१३॥\n\nयन्ना॑सत्या परा॒वति॒ यद्वा॒ स्थो अध्यम्ब॑रे । अत॑: स॒हस्र॑निर्णिजा॒ रथे॒ना या॑तमश्विना ॥१४॥\n\nयो वां॑ नासत्या॒वृषि॑र्गी॒र्भिर्व॒त्सो अवी॑वृधत् । तस्मै॑ स॒हस्र॑निर्णिज॒मिषं॑ धत्तं घृत॒श्चुत॑म् ॥१५॥\n\nप्रास्मा॒ ऊर्जं॑ घृत॒श्चुत॒मश्वि॑ना॒ यच्छ॑तं यु॒वम् । यो वां॑ सु॒म्नाय॑ तु॒ष्टव॑द्वसू॒याद्दा॑नुनस्पती ॥१६॥\n\nआ नो॑ गन्तं रिशादसे॒मं स्तोमं॑ पुरुभुजा । कृ॒तं न॑: सु॒श्रियो॑ नरे॒मा दा॑तम॒भिष्ट॑ये ॥१७॥\n\nआ वां॒ विश्वा॑भिरू॒तिभि॑: प्रि॒यमे॑धा अहूषत । राज॑न्तावध्व॒राणा॒मश्वि॑ना॒ याम॑हूतिषु ॥१८॥\n\nआ नो॑ गन्तं मयो॒भुवाऽश्वि॑ना श॒म्भुवा॑ यु॒वम् । यो वां॑ विपन्यू धी॒तिभि॑र्गी॒र्भिर्व॒त्सो अवी॑वृधत् ॥१९॥\n\nयाभि॒: कण्वं॒ मेधा॑तिथिं॒ याभि॒र्वशं॒ दश॑व्रजम् । याभि॒र्गोश॑र्य॒माव॑तं॒ ताभि॑र्नोऽवतं नरा ॥२०॥\n\nयाभि॑र्नरा त्र॒सद॑स्यु॒माव॑तं॒ कृत्व्ये॒ धने॑ । ताभि॒: ष्व१स्माँ अ॑श्विना॒ प्राव॑तं॒ वाज॑सातये ॥२१॥\n\nप्र वां॒ स्तोमा॑: सुवृ॒क्तयो॒ गिरो॑ वर्धन्त्वश्विना । पुरु॑त्रा॒ वृत्र॑हन्तमा॒ ता नो॑ भूतं पुरु॒स्पृहा॑ ॥२२॥\n\nत्रीणि॑ प॒दान्य॒श्विनो॑रा॒विः सान्ति॒ गुहा॑ प॒रः । क॒वी ऋ॒तस्य॒ पत्म॑भिर॒र्वाग्जी॒वेभ्य॒स्परि॑ ॥२३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 9, + "text": "२१ शशकर्ण: काण्व: ।अश्विनौ । अनुष्टुप् ; १,४,६,१४-१५ बृहती ; २,३,२०,२१ गायत्री ; ५ ककुप् ; १० त्रिष्टुप् , विराट्, १२ जगती ।\n\nआ नू॒नम॑श्विना यु॒वं व॒त्सस्य॑ गन्त॒मव॑से । प्रास्मै॑ यच्छतमवृ॒कं पृ॒थु च्छ॒र्दिर्यु॑यु॒तं या अरा॑तयः ॥१॥\n\nयद॒न्तरि॑क्षे॒ यद्दि॒वि यत्पञ्च॒ मानु॑षाँ॒ अनु॑ । नृ॒म्णं तद्ध॑त्तमश्विना ॥२॥\n\nये वां॒ दंसां॑स्यश्विना॒ विप्रा॑सः परिमामृ॒शुः । ए॒वेत्का॒ण्वस्य॑ बोधतम् ॥३॥\n\nअ॒यं वां॑ घ॒र्मो अ॑श्विना॒ स्तोमे॑न॒ परि॑ षिच्यते । अ॒यं सोमो॒ मधु॑मान्वाजिनीवसू॒ येन॑ वृ॒त्रं चिके॑तथः ॥४॥\n\nयद॒प्सु यद्वन॒स्पतौ॒ यदोष॑धीषु पुरुदंससा कृ॒तम् । तेन॑ माविष्टमश्विना ॥५॥\n\nयन्ना॑सत्या भुर॒ण्यथो॒ यद्वा॑ देव भिष॒ज्यथ॑: । अ॒यं वां॑ व॒त्सो म॒तिभि॒र्न वि॑न्धते ह॒विष्म॑न्तं॒ हि गच्छ॑थः ॥६॥\n\nआ नू॒नम॒श्विनो॒ॠषि॒: स्तोमं॑ चिकेत वा॒मया॑ । आ सोमं॒ मधु॑मत्तमं घ॒र्मं सि॑ञ्चा॒दथ॑र्वणि ॥७॥\n\nआ नू॒नं र॒घुव॑र्तनिं॒ रथं॑ तिष्ठाथो अश्विना । आ वां॒ स्तोमा॑ इ॒मे मम॒ नभो॒ न चु॑च्यवीरत ॥८॥\n\nयद॒द्य वां॑ नासत्यो॒क्थैरा॑चुच्युवी॒महि॑ । यद्वा॒ वाणी॑भिरश्विने॒वेत्का॒ण्वस्य॑ बोधतम् ॥९॥\n\nयद्वां॑ क॒क्षीवाँ॑ उ॒त यद्व्य॑श्व॒ ऋषि॒र्यद्वां॑ दी॒र्घत॑मा जु॒हाव॑ ।\n\nपृथी॒ यद्वां॑ वै॒न्यः साद॑नेष्वे॒वेदतो॑ अश्विना चेतयेथाम् ॥१०॥\n\nया॒तं छ॑र्दि॒ष्पा उ॒त न॑: पर॒स्पा भू॒तं ज॑ग॒त्पा उ॒त न॑स्तनू॒पा । व॒र्तिस्तो॒काय॒ तन॑याय यातम् ॥११॥\n\nयदिन्द्रे॑ण स॒रथं॑ या॒थो अ॑श्विना॒ यद्वा॑ वा॒युना॒ भव॑थ॒: समो॑कसा ।\n\nयदा॑दि॒त्येभि॑ॠ॒भुभि॑: स॒जोष॑सा॒ यद्वा॒ विष्णो॑र्वि॒क्रम॑णेषु॒ तिष्ठ॑थः ॥१२॥\n\nयद॒द्याश्विना॑व॒हं हु॒वेय॒ वाज॑सातये । यत्पृ॒त्सु तु॒र्वणे॒ सह॒स्तच्छ्रेष्ठ॑म॒श्विनो॒रव॑: ॥१३॥\n\nआ नू॒नं या॑तमश्विने॒मा ह॒व्यानि॑ वां हि॒ता । इ॒मे सोमा॑सो॒ अधि॑ तु॒र्वशे॒ यदा॑वि॒मे कण्वे॑षु वा॒मथ॑ ॥१४॥\n\nयन्ना॑सत्या परा॒के अ॑र्वा॒के अस्ति॑ भेष॒जम् । तेन॑ नू॒नं वि॑म॒दाय॑ प्रचेतसा छ॒र्दिर्व॒त्साय॑ यच्छतम् ॥१५॥\n\nअभु॑त्स्यु॒ प्र दे॒व्या सा॒कं वा॒चाहम॒श्विनो॑: । व्या॑वर्दे॒व्या म॒तिं वि रा॒तिं मर्त्ये॑भ्यः ॥१६॥\n\nप्र बो॑धयोषो अ॒श्विना॒ प्र दे॑वि सूनृते महि । प्र य॑ज्ञहोतरानु॒षक्प्र मदा॑य॒ श्रवो॑ बृ॒हत् ॥१७॥\n\nयदु॑षो॒ यासि॑ भा॒नुना॒ सं सूर्ये॑ण रोचसे । आ हा॒यम॒श्विनो॒ रथो॑ व॒र्तिर्या॑ति नृ॒पाय्य॑म् ॥१८॥\n\nयदापी॑तासो अं॒शवो॒ गावो॒ न दु॒ह्र ऊध॑भिः । यद्वा॒ वाणी॒रनू॑षत॒ प्र दे॑व॒यन्तो॑ अ॒श्विना॑ ॥१९॥\n\nप्र द्यु॒म्नाय॒ प्र शव॑से॒ प्र नृ॒षाह्या॑य॒ शर्म॑णे । प्र दक्षा॑य प्रचेतसा ॥२०॥\n\nयन्नू॒नं धी॒भिर॑श्विना पि॒तुर्योना॑ नि॒षीद॑थः । यद्वा॑ सु॒म्नेभि॑रुक्थ्या ॥२१॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 10, + "text": "६ प्रगाथो ( घौर: ) काण्व: । अश्विनौ ।१ बृहती , २ मध्येज्योति:, ३ अनुष्टुप् ( पिंगलमतेन – शंकुमती ), ४ आस्तारपंक्ति:, ५-६ प्रगाथ: = ( ५ बृहती ,६ सतोबृहती ) ।\n\nयत्स्थो दी॒र्घप्र॑सद्मनि॒ यद्वा॒दो रो॑च॒ने दि॒वः । यद्वा॑ समु॒द्रे अध्याकृ॑ते गृ॒हेऽत॒ आ या॑तमश्विना ॥१\n\nयद्वा॑ य॒ज्ञं मन॑वे सम्मिमि॒क्षथु॑रे॒वेत्का॒ण्वस्य॑ बोधतम् । बृह॒स्पतिं॒ विश्वा॑न्दे॒वाँ अ॒हं हु॑व॒ इन्द्रा॒विष्णू॑ अ॒श्विना॑वाशु॒हेष॑सा ॥२\n\nत्या न्व१श्विना॑ हुवे सु॒दंस॑सा गृ॒भे कृ॒ता । ययो॒रस्ति॒ प्र ण॑: स॒ख्यं दे॒वेष्वध्याप्य॑म् ॥३\n\nययो॒रधि॒ प्र य॒ज्ञा अ॑सू॒रे सन्ति॑ सू॒रय॑: । ता य॒ज्ञस्या॑ध्व॒रस्य॒ प्रचे॑तसा स्व॒धाभि॒र्या पिब॑तः सो॒म्यं मधु॑ ॥४\n\nयद॒द्याश्वि॑ना॒वपा॒ग्यत्प्राक्स्थो वा॑जिनीवसू । यद्द्रु॒ह्यव्यन॑वि तु॒र्वशे॒ यदौ॑ हु॒वे वा॒मथ॒ मा ग॑तम् ॥५\n\nयद॒न्तरि॑क्षे॒ पत॑थः पुरुभुजा॒ यद्वे॒मे रोद॑सी॒ अनु॑ । यद्वा॑ स्व॒धाभि॑रधि॒तिष्ठ॑थो॒ रथ॒मत॒ आ या॑तमश्विना ॥६" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 11, + "text": "१० वत्स: काण्व: । अग्नि: ।गायत्री , १ प्रतिष्ठा, २ वर्धमाना , १० त्रिष्टुप् ।\n\nत्वम॑ग्ने व्रत॒पा अ॑सि दे॒व आ मर्त्ये॒ष्वा । त्वं य॒ज्ञेष्वीड्य॑: ॥१\n\nत्वम॑सि प्र॒शस्यो॑ वि॒दथे॑षु सहन्त्य । अग्ने॑ र॒थीर॑ध्व॒राणा॑म् ॥२\n\nस त्वम॒स्मदप॒ द्विषो॑ युयो॒धि जा॑तवेदः । अदे॑वीरग्ने॒ अरा॑तीः ॥३\n\nअन्ति॑ चि॒त्सन्त॒मह॑ य॒ज्ञं मर्त॑स्य रि॒पोः । नोप॑ वेषि जातवेदः ॥४\n\nमर्ता॒ अम॑र्त्यस्य ते॒ भूरि॒ नाम॑ मनामहे । विप्रा॑सो जा॒तवे॑दसः ॥५\n\nविप्रं॒ विप्रा॒सोऽव॑से दे॒वं मर्ता॑स ऊ॒तये॑ । अ॒ग्निं गी॒र्भिर्ह॑वामहे ॥६\n\nआ ते॑ व॒त्सो मनो॑ यमत्पर॒माच्चि॑त्स॒धस्था॑त् । अग्ने॒ त्वांका॑मया गि॒रा ॥७\n\nपु॒रु॒त्रा हि स॒दृङ्ङसि॒ विशो॒ विश्वा॒ अनु॑ प्र॒भुः । स॒मत्सु॑ त्वा हवामहे ॥८\n\nस॒मत्स्व॒ग्निमव॑से वाज॒यन्तो॑ हवामहे । वाजे॑षु चि॒त्ररा॑धसम् ॥९\n\nप्र॒त्नो हि क॒मीड्यो॑ अध्व॒रेषु॑ स॒नाच्च॒ होता॒ नव्य॑श्च॒ सत्सि॑ । स्वां चा॑ग्ने त॒न्वं॑ पि॒प्रय॑स्वा॒ऽस्मभ्यं॑ च॒ सौभ॑ग॒मा य॑जस्व ॥१०" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 12, + "text": "३३ पर्वत: काण्व: । इन्द्र: ।उष्णिक् , ३३ शंकुमती ( पिंगलमतेन ) ।\n\nय इ॑न्द्र सोम॒पात॑मो॒ मद॑: शविष्ठ॒ चेत॑ति । येना॒ हंसि॒ न्य१त्रिणं॒ तमी॑महे ॥१॥\n\nयेना॒ दश॑ग्व॒मध्रि॑गुं वे॒पय॑न्तं॒ स्व॑र्णरम् । येना॑ समु॒द्रमावि॑था॒ तमी॑महे ॥२॥\n\nयेन॒ सिन्धुं॑ म॒हीर॒पो रथाँ॑ इव प्रचो॒दय॑: । पन्था॑मृ॒तस्य॒ यात॑वे॒ तमी॑महे ॥३॥\n\nइ॒मं स्तोम॑म॒भिष्ट॑ये घृ॒तं न पू॒तम॑द्रिवः । येना॒ नु स॒द्य ओज॑सा व॒वक्षि॑थ ॥४॥\n\nइ॒मं जु॑षस्व गिर्वणः समु॒द्र इ॑व पिन्वते । इन्द्र॒ विश्वा॑भिरू॒तिभि॑र्व॒वक्षि॑थ ॥५॥\n\nयो नो॑ दे॒वः प॑रा॒वत॑: सखित्व॒नाय॑ माम॒हे । दि॒वो न वृ॒ष्टिं प्र॒थय॑न्व॒वक्षि॑थ ॥६॥\n\nव॒व॒क्षुर॑स्य के॒तवो॑ उ॒त वज्रो॒ गभ॑स्त्योः । यत्सूर्यो॒ न रोद॑सी॒ अव॑र्धयत् ॥७॥\n\nयदि॑ प्रवृद्ध सत्पते स॒हस्रं॑ महि॒षाँ अघ॑: । आदित्त॑ इन्द्रि॒यं महि॒ प्र वा॑वृधे ॥८॥\n\nइन्द्र॒: सूर्य॑स्य र॒श्मिभि॒र्न्य॑र्शसा॒नमो॑षति । अ॒ग्निर्वने॑व सास॒हिः प्र वा॑वृधे ॥९॥\n\nइ॒यं त॑ ऋ॒त्विया॑वती धी॒तिरे॑ति॒ नवी॑यसी । स॒प॒र्यन्ती॑ पुरुप्रि॒या मिमी॑त॒ इत् ॥१०॥\n\nगर्भो॑ य॒ज्ञस्य॑ देव॒युः क्रतुं॑ पुनीत आनु॒षक् । स्तोमै॒रिन्द्र॑स्य वावृधे॒ मिमी॑त॒ इत् ॥११॥\n\nस॒निर्मि॒त्रस्य॑ पप्रथ॒ इन्द्र॒: सोम॑स्य पी॒तये॑ । प्राची॒ वाशी॑व सुन्व॒ते मिमी॑त॒ इत् ॥१२॥\n\nयं विप्रा॑ उ॒क्थवा॑हसोऽभिप्रम॒न्दुरा॒यव॑: । घृ॒तं न पि॑प्य आ॒सन्यृ॒तस्य॒ यत् ॥१३॥\n\nउ॒त स्व॒राजे॒ अदि॑ति॒: स्तोम॒मिन्द्रा॑य जीजनत् । पु॒रु॒प्र॒श॒स्तमू॒तय॑ ऋ॒तस्य॒ यत् ॥१५॥\n\nअ॒भि वह्न॑य ऊ॒तयेऽनू॑षत॒ प्रश॑स्तये । न दे॑व॒ विव्र॑ता॒ हरी॑ ऋ॒तस्य॒ यत् ॥१५॥\n\nयत्सोम॑मिन्द्र॒ विष्ण॑वि॒ यद्वा॑ घ त्रि॒त आ॒प्त्ये । यद्वा॑ म॒रुत्सु॒ मन्द॑से॒ समिन्दु॑भिः ॥१६॥\n\nयद्वा॑ शक्र परा॒वति॑ समु॒द्रे अधि॒ मन्द॑से । अ॒स्माक॒मित्सु॒ते र॑णा॒ समिन्दु॑भिः ॥१७॥\n\nयद्वासि॑ सुन्व॒तो वृ॒धो यज॑मानस्य सत्पते । उ॒क्थे वा॒ यस्य॒ रण्य॑सि॒ समिन्दु॑भिः ॥१८॥\n\nदे॒वंदे॑वं॒ वोऽव॑स॒ इन्द्र॑मिन्द्रं गृणी॒षणि॑ । अधा॑ य॒ज्ञाय॑ तु॒र्वणे॒ व्या॑नशुः ॥१९॥\n\nय॒ज्ञेभि॑र्य॒ज्ञवा॑हसं॒ सोमे॑भिः सोम॒पात॑मम् । होत्रा॑भि॒रिन्द्रं॑ वावृधु॒र्व्या॑नशुः ॥२०॥\n\nम॒हीर॑स्य॒ प्रणी॑तयः पू॒र्वीरु॒त प्रश॑स्तयः । विश्वा॒ वसू॑नि दा॒शुषे॒ व्या॑नशुः ॥२१॥\n\nइन्द्रं॑ वृ॒त्राय॒ हन्त॑वे दे॒वासो॑ दधिरे पु॒रः । इन्द्रं॒ वाणी॑रनूषता॒ समोज॑से ॥२२॥\n\nम॒हान्तं॑ महि॒ना व॒यं स्तोमे॑भिर्हवन॒श्रुत॑म् । अ॒र्कैर॒भि प्र णो॑नुम॒: समोज॑से ॥२३॥\n\nन यं वि॑वि॒क्तो रोद॑सी॒ नान्तरि॑क्षाणि व॒ज्रिण॑म् । अमा॒दिद॑स्य तित्विषे॒ समोज॑सः ॥२४॥\n\nयदि॑न्द्र पृत॒नाज्ये॑ दे॒वास्त्वा॑ दधि॒रे पु॒रः । आदित्ते॑ हर्य॒ता हरी॑ ववक्षतुः ॥२५॥\n\nय॒दा वृ॒त्रं न॑दी॒वृतं॒ शव॑सा वज्रि॒न्नव॑धीः । आदित्ते॑ हर्य॒ता हरी॑ ववक्षतुः ॥२६॥\n\nय॒दा ते॒ विष्णु॒रोज॑सा॒ त्रीणि॑ प॒दा वि॑चक्र॒मे । आदित्ते॑ हर्य॒ता हरी॑ ववक्षतुः ॥२७॥\n\nय॒दा ते॑ हर्य॒ता हरी॑ वावृ॒धाते॑ दि॒वेदि॑वे । आदित्ते॒ विश्वा॒ भुव॑नानि येमिरे ॥२८॥\n\nय॒दा ते॒ मारु॑ती॒र्विश॒स्तुभ्य॑मिन्द्र नियेमि॒रे । आदित्ते॒ विश्वा॒ भुव॑नानि येमिरे ॥२९॥\n\nय॒दा सूर्य॑म॒मुं दि॒वि शु॒क्रं ज्योति॒रधा॑रयः । आदित्ते॒ विश्वा॒ भुव॑नानि येमिरे ॥३०॥\n\nइ॒मां त॑ इन्द्र सुष्टु॒तिं विप्र॑ इयर्ति धी॒तिभि॑: । जा॒मिं प॒देव॒ पिप्र॑तीं॒ प्राध्व॒रे ॥३१॥\n\nयद॑स्य॒ धाम॑नि प्रि॒ये स॑मीची॒नासो॒ अस्व॑रन् । नाभा॑ य॒ज्ञस्य॑ दो॒हना॒ प्राध्व॒रे ॥३२॥\n\nसु॒वीर्यं॒ स्वश्व्यं॑ सु॒गव्य॑मिन्द्र दद्धि नः । होते॑व पू॒र्वचि॑त्तये॒ प्राध्व॒रे ॥३३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 13, + "text": "३३ नारद: काण्व: । इन्द्र: । उष्णिक् ।\n\nइन्द्र॑: सु॒तेषु॒ सोमे॑षु॒ क्रतुं॑ पुनीत उ॒क्थ्य॑म् । वि॒दे वृ॒धस्य॒ दक्ष॑सो म॒हान्हि षः ॥१॥\n\nस प्र॑थ॒मे व्यो॑मनि दे॒वानां॒ सद॑ने वृ॒धः । सु॒पा॒रः सु॒श्रव॑स्तम॒: सम॑प्सु॒जित् ॥२॥\n\nतम॑ह्वे॒ वाज॑सातय॒ इन्द्रं॒ भरा॑य शु॒ष्मिण॑म् । भवा॑ नः सु॒म्ने अन्त॑म॒: सखा॑ वृ॒धे ॥३॥\n\nइ॒यं त॑ इन्द्र गिर्वणो रा॒तिः क्ष॑रति सुन्व॒तः । म॒न्दा॒नो अ॒स्य ब॒र्हिषो॒ वि रा॑जसि ॥४॥\n\nनू॒नं तदि॑न्द्र दद्धि नो॒ यत्त्वा॑ सु॒न्वन्त॒ ईम॑हे । र॒यिं न॑श्चि॒त्रमा भ॑रा स्व॒र्विद॑म् ॥५॥\n\nस्तो॒ता यत्ते॒ विच॑र्षणिरतिप्रश॒र्धय॒द्गिर॑: । व॒या इ॒वानु॑ रोहते जु॒षन्त॒ यत् ॥६॥\n\nप्र॒त्न॒वज्ज॑नया॒ गिर॑: शृणु॒धी ज॑रि॒तुर्हव॑म् । मदे॑मदे ववक्षिथा सु॒कृत्व॑ने ॥७॥\n\nक्रीळ॑न्त्यस्य सू॒नृता॒ आपो॒ न प्र॒वता॑ य॒तीः । अ॒या धि॒या य उ॒च्यते॒ पति॑र्दि॒वः ॥८॥\n\nउ॒तो पति॒र्य उ॒च्यते॑ कृष्टी॒नामेक॒ इद्व॒शी । न॒मो॒वृ॒धैर॑व॒स्युभि॑: सु॒ते र॑ण ॥९॥\n\nस्तु॒हि श्रु॒तं वि॑प॒श्चितं॒ हरी॒ यस्य॑ प्रस॒क्षिणा॑ । गन्ता॑रा दा॒शुषो॑ गृ॒हं न॑म॒स्विन॑: ॥१०॥\n\nतू॒तु॒जा॒नो म॑हेम॒तेऽश्वे॑भिः प्रुषि॒तप्सु॑भिः । आ या॑हि य॒ज्ञमा॒शुभि॒: शमिद्धि ते॑ ॥११॥\n\nइन्द्र॑ शविष्ठ सत्पते र॒यिं गृ॒णत्सु॑ धारय । श्रव॑: सू॒रिभ्यो॑ अ॒मृतं॑ वसुत्व॒नम् ॥१२॥\n\nहवे॑ त्वा॒ सूर॒ उदि॑ते॒ हवे॑ म॒ध्यंदि॑ने दि॒वः । जु॒षा॒ण इ॑न्द्र॒ सप्ति॑भिर्न॒ आ ग॑हि ॥१३॥\n\nआ तू ग॑हि॒ प्र तु द्र॑व॒ मत्स्वा॑ सु॒तस्य॒ गोम॑तः । तन्तुं॑ तनुष्व पू॒र्व्यं यथा॑ वि॒दे ॥१४॥\n\nयच्छ॒क्रासि॑ परा॒वति॒ यद॑र्वा॒वति॑ वृत्रहन् । यद्वा॑ समु॒द्रे अन्ध॑सोऽवि॒तेद॑सि ॥१५॥\n\nइन्द्रं॑ वर्धन्तु नो॒ गिर॒ इन्द्रं॑ सु॒तास॒ इन्द॑वः । इन्द्रे॑ ह॒विष्म॑ती॒र्विशो॑ अराणिषुः ॥१६॥\n\nतमिद्विप्रा॑ अव॒स्यव॑: प्र॒वत्व॑तीभिरू॒तिभि॑: । इन्द्रं॑ क्षो॒णीर॑वर्धयन्व॒या इ॑व ॥१७॥\n\nत्रिक॑द्रुकेषु॒ चेत॑नं दे॒वासो॑ य॒ज्ञम॑त्नत । तमिद्व॑र्धन्तु नो॒ गिर॑: स॒दावृ॑धम् ॥१८॥\n\nस्तो॒ता यत्ते॒ अनु॑व्रत उ॒क्थान्यृ॑तु॒था द॒धे । शुचि॑: पाव॒क उ॑च्यते॒ सो अद्भु॑तः ॥१९॥\n\nतदिद्रु॒द्रस्य॑ चेतति य॒ह्वं प्र॒त्नेषु॒ धाम॑सु । मनो॒ यत्रा॒ वि तद्द॒धुर्विचे॑तसः ॥२०॥\n\nयदि॑ मे स॒ख्यमा॒वर॑ इ॒मस्य॑ पा॒ह्यन्ध॑सः । येन॒ विश्वा॒ अति॒ द्विषो॒ अता॑रिम ॥२१॥\n\nक॒दा त॑ इन्द्र गिर्वणः स्तो॒ता भ॑वाति॒ शंत॑मः । क॒दा नो॒ गव्ये॒ अश्व्ये॒ वसौ॑ दधः ॥२२॥\n\nउ॒त ते॒ सुष्टु॑ता॒ हरी॒ वृष॑णा वहतो॒ रथ॑म् । अ॒जु॒र्यस्य॑ म॒दिन्त॑मं॒ यमीम॑हे ॥२३॥\n\nतमी॑महे पुरुष्टु॒तं य॒ह्वं प्र॒त्नाभि॑रू॒तिभि॑: । नि ब॒र्हिषि॑ प्रि॒ये स॑द॒दध॑ द्वि॒ता ॥२४॥\n\nवर्ध॑स्वा॒ सु पु॑रुष्टुत॒ ऋषि॑ष्टुताभिरू॒तिभि॑: । धु॒क्षस्व॑ पि॒प्युषी॒मिष॒मवा॑ च नः ॥२५॥\n\nइन्द्र॒ त्वम॑वि॒तेद॑सी॒त्था स्तु॑व॒तो अ॑द्रिवः । ऋ॒तादि॑यर्मि ते॒ धियं॑ मनो॒युज॑म् ॥२६॥\n\nइ॒ह त्या स॑ध॒माद्या॑ युजा॒नः सोम॑पीतये । हरी॑ इन्द्र प्र॒तद्व॑सू अ॒भि स्व॑र ॥२७॥\n\nअ॒भि स्व॑रन्तु॒ ये तव॑ रु॒द्रास॑: सक्षत॒ श्रिय॑म् । उ॒तो म॒रुत्व॑ती॒र्विशो॑ अ॒भि प्रय॑: ॥२८॥\n\nइ॒मा अ॑स्य॒ प्रतू॑र्तयः प॒दं जु॑षन्त॒ यद्दि॒वि । नाभा॑ य॒ज्ञस्य॒ सं द॑धु॒र्यथा॑ वि॒दे ॥२९॥\n\nअ॒यं दी॒र्घाय॒ चक्ष॑से॒ प्राचि॑ प्रय॒त्य॑ध्व॒रे । मिमी॑ते य॒ज्ञमा॑नु॒षग्वि॒चक्ष्य॑ ॥३०॥\n\nवृषा॒यमि॑न्द्र ते॒ रथ॑ उ॒तो ते॒ वृष॑णा॒ हरी॑ । वृषा॒ त्वं श॑तक्रतो॒ वृषा॒ हव॑: ॥३१॥\n\nवृषा॒ ग्रावा॒ वृषा॒ मदो॒ वृषा॒ सोमो॑ अ॒यं सु॒तः । वृषा॑ य॒ज्ञो यमिन्व॑सि॒ वृषा॒ हव॑: ॥३२॥\n\nवृषा॑ त्वा॒ वृष॑णं हुवे॒ वज्रि॑ञ्चि॒त्राभि॑रू॒तिभि॑: । वा॒वन्थ॒ हि प्रति॑ष्टुतिं॒ वृषा॒ हव॑: ॥३३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 14, + "text": "१५ गोषूक्त्यश्वसूक्तिनौ काण्वायनौ । इन्द्र: । गायत्री ।\n\nयदि॑न्द्रा॒हं यथा॒ त्वमीशी॑य॒ वस्व॒ एक॒ इत् । स्तो॒ता मे॒ गोष॑खा स्यात् ॥१॥\n\nशिक्षे॑यमस्मै॒ दित्से॑यं॒ शची॑पते मनी॒षिणे॑ । यद॒हं गोप॑ति॒: स्याम् ॥२॥\n\nधे॒नुष्ट॑ इन्द्र सू॒नृता॒ यज॑मानाय सुन्व॒ते । गामश्वं॑ पि॒प्युषी॑ दुहे ॥३॥\n\nन ते॑ व॒र्तास्ति॒ राध॑स॒ इन्द्र॑ दे॒वो न मर्त्य॑: । यद्दित्स॑सि स्तु॒तो म॒घम् ॥४॥\n\nय॒ज्ञ इन्द्र॑मवर्धय॒द्यद्भूमिं॒ व्यव॑र्तयत् । च॒क्रा॒ण ओ॑प॒शं दि॒वि ॥५॥\n\nवा॒वृ॒धा॒नस्य॑ ते व॒यं विश्वा॒ धना॑नि जि॒ग्युष॑: । ऊ॒तिमि॒न्द्रा वृ॑णीमहे ॥६॥\n\nव्य१न्तरि॑क्षमतिर॒न्मदे॒ सोम॑स्य रोच॒ना । इन्द्रो॒ यदभि॑नद्व॒लम् ॥७॥\n\nउद्गा आ॑ज॒दङ्गि॑रोभ्य आ॒विष्कृ॒ण्वन्गुहा॑ स॒तीः । अ॒र्वाञ्चं॑ नुनुदे व॒लम् ॥८॥\n\nइन्द्रे॑ण रोच॒ना दि॒वो दृ॒ळ्हानि॑ दृंहि॒तानि॑ च । स्थि॒राणि॒ न प॑रा॒णुदे॑ ॥९॥\n\nअ॒पामू॒र्मिर्मद॑न्निव॒ स्तोम॑ इन्द्राजिरायते । वि ते॒ मदा॑ अराजिषुः ॥१०॥\n\nत्वं हि स्तो॑म॒वर्ध॑न॒ इन्द्रास्यु॑क्थ॒वर्ध॑नः । स्तो॒तॄ॒णामु॒त भ॑द्र॒कृत् ॥११॥\n\nइन्द्र॒मित्के॒शिना॒ हरी॑ सोम॒पेया॑य वक्षतः । उप॑ य॒ज्ञं सु॒राध॑सम् ॥१२॥\n\nअ॒पां फेने॑न॒ नमु॑चे॒: शिर॑ इ॒न्द्रोद॑वर्तयः । विश्वा॒ यदज॑य॒: स्पृध॑: ॥१३॥\n\nमा॒याभि॑रु॒त्सिसृ॑प्सत॒ इन्द्र॒ द्यामा॒रुरु॑क्षतः । अव॒ दस्यूँ॑रधूनुथाः ॥१४॥\n\nअ॒सु॒न्वामि॑न्द्र सं॒सदं॒ विषू॑चीं॒ व्य॑नाशयः । सो॒म॒पा उत्त॑रो॒ भव॑न् ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 15, + "text": "१३ गोषूक्त्यश्वसूक्तिनौ काण्वायनौ । इन्द्र: । उष्णिक् ।\n\nतम्व॒भि प्र गा॑यत पुरुहू॒तं पु॑रुष्टु॒तम् । इन्द्रं॑ गी॒र्भिस्त॑वि॒षमा वि॑वासत ॥१॥\n\nयस्य॑ द्वि॒बर्ह॑सो बृ॒हत्सहो॑ दा॒धार॒ रोद॑सी । गि॒रीँरज्राँ॑ अ॒पः स्व॑र्वृषत्व॒ना ॥२॥\n\nस रा॑जसि पुरुष्टुतँ॒ एको॑ वृ॒त्राणि॑ जिघ्नसे । इन्द्र॒ जैत्रा॑ श्रव॒स्या॑ च॒ यन्त॑वे ॥३॥\n\nतं ते॒ मदं॑ गृणीमसि॒ वृष॑णं पृ॒त्सु सा॑स॒हिम् । उ॒ लो॒क॒कृ॒त्नुम॑द्रिवो हरि॒श्रिय॑म् ॥४॥\n\nयेन॒ ज्योतीं॑ष्या॒यवे॒ मन॑वे च वि॒वेदि॑थ । म॒न्दा॒नो अ॒स्य ब॒र्हिषो॒ वि रा॑जसि ॥५॥\n\nतद॒द्या चि॑त्त उ॒क्थिनोऽनु॑ ष्टुवन्ति पू॒र्वथा॑ । वृष॑पत्नीर॒पो ज॑या दि॒वेदि॑वे ॥६॥\n\nतव॒ त्यदि॑न्द्रि॒यं बृ॒हत्तव॒ शुष्म॑मु॒त क्रतु॑म् । वज्रं॑ शिशाति धि॒षणा॒ वरे॑ण्यम् ॥७॥\n\nतव॒ द्यौरि॑न्द्र॒ पौंस्यं॑ पृथि॒वी व॑र्धति॒ श्रव॑: । त्वामाप॒: पर्व॑तासश्च हिन्विरे ॥८॥\n\nत्वां विष्णु॑र्बृ॒हन्क्षयो॑ मि॒त्रो गृ॑णाति॒ वरु॑णः । त्वां शर्धो॑ मद॒त्यनु॒ मारु॑तम् ॥९॥\n\nत्वं वृषा॒ जना॑नां॒ मंहि॑ष्ठ इन्द्र जज्ञिषे । स॒त्रा विश्वा॑ स्वप॒त्यानि॑ दधिषे ॥१०॥\n\nस॒त्रा त्वं पु॑रुष्टुतँ॒ एको॑ वृ॒त्राणि॑ तोशसे । नान्य इन्द्रा॒त्कर॑णं॒ भूय॑ इन्वति ॥११॥\n\nयदि॑न्द्र मन्म॒शस्त्वा॒ नाना॒ हव॑न्त ऊ॒तये॑ । अ॒स्माके॑भि॒र्नृभि॒रत्रा॒ स्व॑र्जय ॥१२॥\n\nअरं॒ क्षया॑य नो म॒हे विश्वा॑ रू॒पाण्या॑वि॒शन् । इन्द्रं॒ जैत्रा॑य हर्षया॒ शची॒पति॑म् ॥१३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 16, + "text": "१२ इरिम्बिष्ठिः काण्व: । इन्द्र: । गायत्री ।\n\nप्र स॒म्राजं॑ चर्षणी॒नामिन्द्रं॑ स्तोता॒ नव्यं॑ गी॒र्भिः । नरं॑ नृ॒षाहं॒ मंहि॑ष्ठम् ॥१॥\n\nयस्मि॑न्नु॒क्थानि॒ रण्य॑न्ति॒ विश्वा॑नि च श्रव॒स्या॑ । अ॒पामवो॒ न स॑मु॒द्रे ॥२॥\n\nतं सु॑ष्टु॒त्या वि॑वासे ज्येष्ठ॒राजं॒ भरे॑ कृ॒त्नुम् । म॒हो वा॒जिनं॑ स॒निभ्य॑: ॥३॥\n\nयस्यानू॑ना गभी॒रा मदा॑ उ॒रव॒स्तरु॑त्राः । ह॒र्षु॒मन्त॒: शूर॑सातौ ॥४॥\n\nतमिद्धने॑षु हि॒तेष्व॑धिवा॒काय॑ हवन्ते । येषा॒मिन्द्र॒स्ते ज॑यन्ति ॥५॥\n\nतमिच्च्यौ॒त्नैरार्य॑न्ति॒ तं कृ॒तेभि॑श्चर्ष॒णय॑: । ए॒ष इन्द्रो॑ वरिव॒स्कृत् ॥६॥\n\nइन्द्रो॑ ब्र॒ह्मेन्द्र॒ ऋषि॒रिन्द्र॑: पु॒रू पु॑रुहू॒तः । म॒हान्म॒हीभि॒: शची॑भिः ॥७॥\n\nस स्तोम्य॒: स हव्य॑: स॒त्यः सत्वा॑ तुविकू॒र्मिः । एक॑श्चि॒त्सन्न॒भिभू॑तिः ॥८॥\n\nतम॒र्केभि॒स्तं साम॑भि॒स्तं गा॑य॒त्रैश्च॑र्ष॒णय॑: । इन्द्रं॑ वर्धन्ति क्षि॒तय॑: ॥९॥\n\nप्र॒णे॒तारं॒ वस्यो॒ अच्छा॒ कर्ता॑रं॒ ज्योति॑: स॒मत्सु॑ । सा॒स॒ह्वांसं॑ यु॒धामित्रा॑न् ॥१०॥\n\nस न॒: पप्रि॑: पारयाति स्व॒स्ति ना॒वा पु॑रुहू॒तः । इन्द्रो॒ विश्वा॒ अति॒ द्विष॑: ॥११॥\n\nस त्वं न॑ इन्द्र॒ वाजे॑भिर्दश॒स्या च॑ गातु॒या च॑ । अच्छा॑ च नः सु॒म्नं ने॑षि ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 17, + "text": "१५ इरिम्बिष्ठिः काण्व: ।इन्द्र: ; १४ वास्तोष्पतिर्वा । गायत्री , प्रगाथ:= (१४ बृहती , १५ सतोबृहती ) ।\n\nआ या॑हि सुषु॒मा हि त॒ इन्द्र॒ सोमं॒ पिबा॑ इ॒मम् । एदं ब॒र्हिः स॑दो॒ मम॑ ॥१॥\n\nआ त्वा॑ ब्रह्म॒युजा॒ हरी॒ वह॑तामिन्द्र के॒शिना॑ । उप॒ ब्रह्मा॑णि नः शृणु ॥२॥\n\nब्र॒ह्माण॑स्त्वा व॒यं यु॒जा सो॑म॒पामि॑न्द्र सो॒मिन॑: । सु॒ताव॑न्तो हवामहे ॥३॥\n\nआ नो॑ याहि सु॒ताव॑तो॒ऽस्माकं॑ सुष्टु॒तीरुप॑ । पिबा॒ सु शि॑प्रि॒न्नन्ध॑सः ॥४॥\n\nआ ते॑ सिञ्चामि कु॒क्ष्योरनु॒ गात्रा॒ वि धा॑वतु । गृ॒भा॒य जि॒ह्वया॒ मधु॑ ॥५॥\n\nस्वा॒दुष्टे॑ अस्तु सं॒सुदे॒ मधु॑मान्त॒न्वे॒३ तव॑ । सोम॒: शम॑स्तु ते हृ॒दे ॥६॥\n\nअ॒यमु॑ त्वा विचर्षणे॒ जनी॑रिवा॒भि संवृ॑तः । प्र सोम॑ इन्द्र सर्पतु ॥७॥\n\nतु॒वि॒ग्रीवो॑ व॒पोद॑रः सुबा॒हुरन्ध॑सो॒ मदे॑ । इन्द्रो॑ वृ॒त्राणि॑ जिघ्नते ॥८॥\n\nइन्द्र॒ प्रेहि॑ पु॒रस्त्वं विश्व॒स्येशा॑न॒ ओज॑सा । वृ॒त्राणि॑ वृत्रहञ्जहि ॥९॥\n\nदी॒र्घस्ते॑ अस्त्वङ्कु॒शो येना॒ वसु॑ प्र॒यच्छ॑सि । यज॑मानाय सुन्व॒ते ॥१०॥\n\nअ॒यं त॑ इन्द्र॒ सोमो॒ निपू॑तो॒ अधि॑ ब॒र्हिषि॑ । एही॑म॒स्य द्रवा॒ पिब॑ ॥११॥\n\nशाचि॑गो॒ शाचि॑पूजना॒ऽयं रणा॑य ते सु॒तः । आख॑ण्डल॒ प्र हू॑यसे ॥१२॥\n\nयस्ते॑ शृङ्गवृषो नपा॒त्प्रण॑पात्कुण्ड॒पाय्य॑: । न्य॑स्मिन्दध्र॒ आ मन॑: ॥१३॥\n\nवास्तो॑ष्पते ध्रु॒वा स्थूणांऽस॑त्रं सो॒म्याना॑म् । द्र॒प्सो भे॒त्ता पु॒रां शश्व॑तीना॒मिन्द्रो॒ मुनी॑नां॒ सखा॑ ॥१४॥\n\nपृदा॑कुसानुर्यज॒तो ग॒वेष॑ण॒ एक॒: सन्न॒भि भूय॑सः । भूर्णि॒मश्वं॑ नयत्तु॒जा पु॒रो गृ॒भेन्द्रं॒ सोम॑स्य पी॒तये॑ ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 18, + "text": "२२ इरिम्बिष्ठिः काण्व: ।आदित्या: ;४,६,७, अदिति:; ८ अश्विनौ; ९ अग्निसूर्यानिला : । उष्णिक् ।\n\nइ॒दं ह॑ नू॒नमे॑षां सु॒म्नं भि॑क्षेत॒ मर्त्य॑: । आ॒दि॒त्याना॒मपू॑र्व्यं॒ सवी॑मनि ॥१॥\n\nअ॒न॒र्वाणो॒ ह्ये॑षां॒ पन्था॑ आदि॒त्याना॑म् । अद॑ब्धा॒: सन्ति॑ पा॒यव॑: सुगे॒वृध॑: ॥२॥\n\nतत्सु न॑: सवि॒ता भगो॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॑र्य॒मा । शर्म॑ यच्छन्तु स॒प्रथो॒ यदीम॑हे ॥३॥\n\nदे॒वेभि॑र्देव्यदि॒तेऽरि॑ष्टभर्म॒न्ना ग॑हि । स्मत्सू॒रिभि॑: पुरुप्रिये सु॒शर्म॑भिः ॥४॥\n\nते हि पु॒त्रासो॒ अदि॑तेर्वि॒दुर्द्वेषां॑सि॒ योत॑वे । अं॒होश्चि॑दुरु॒चक्र॑योऽने॒हस॑: ॥५॥\n\nअदि॑तिर्नो॒ दिवा॑ प॒शुमदि॑ति॒र्नक्त॒मद्व॑याः । अदि॑तिः पा॒त्वंह॑सः स॒दावृ॑धा ॥६॥\n\nउ॒त स्या नो॒ दिवा॑ म॒तिरदि॑तिरू॒त्या ग॑मत् । सा शंता॑ति॒ मय॑स्कर॒दप॒ स्रिध॑: ॥७॥\n\nउ॒त त्या दैव्या॑ भि॒षजा॒ शं न॑: करतो अ॒श्विना॑ । यु॒यु॒याता॑मि॒तो रपो॒ अप॒ स्रिध॑: ॥८॥\n\nशम॒ग्निर॒ग्निभि॑: कर॒च्छं न॑स्तपतु॒ सूर्य॑: । शं वातो॑ वात्वर॒पा अप॒ स्रिध॑: ॥९॥\n\nअपामी॑वा॒मप॒ स्रिध॒मप॑ सेधत दुर्म॒तिम् । आदि॑त्यासो यु॒योत॑ना नो॒ अंह॑सः ॥१०॥\n\nयु॒योता॒ शरु॑म॒स्मदाँ आदि॑त्यास उ॒ताम॑तिम् । ऋध॒ग्द्वेष॑: कृणुत विश्ववेदसः ॥११॥\n\nतत्सु न॒: शर्म॑ यच्छ॒ताऽऽदि॑त्या॒ यन्मुमो॑चति । एन॑स्वन्तं चि॒देन॑सः सुदानवः ॥१२॥\n\nयो न॒: कश्चि॒द्रिरि॑क्षति रक्ष॒स्त्वेन॒ मर्त्य॑: । स्वैः ष एवै॑ रिरिषीष्ट॒ युर्जन॑: ॥१३॥\n\nसमित्तम॒घम॑श्नवद्दु॒:शंसं॒ मर्त्यं॑ रि॒पुम् । यो अ॑स्म॒त्रा दु॒र्हणा॑वाँ॒ उप॑ द्व॒युः ॥१४॥\n\nपा॒क॒त्रा स्थ॑न देवा हृ॒त्सु जा॑नीथ॒ मर्त्य॑म् । उप॑ द्व॒युं चाद्व॑युं च वसवः ॥१५॥\n\nआ शर्म॒ पर्व॑ताना॒मोतापां वृ॑णीमहे । द्यावा॑क्षामा॒रे अ॒स्मद्रप॑स्कृतम् ॥१६॥\n\nते नो॑ भ॒द्रेण॒ शर्म॑णा यु॒ष्माकं॑ ना॒वा व॑सवः । अति॒ विश्वा॑नि दुरि॒ता पि॑पर्तन ॥१७॥\n\nतु॒चे तना॑य॒ तत्सु नो॒ द्राघी॑य॒ आयु॑र्जी॒वसे॑ । आदि॑त्यासः सुमहसः कृ॒णोत॑न ॥१८॥\n\nय॒ज्ञो ही॒ळो वो॒ अन्त॑र॒ आदि॑त्या॒ अस्ति॑ मृ॒ळत॑ । यु॒ष्मे इद्वो॒ अपि॑ ष्मसि सजा॒त्ये॑ ॥१९॥\n\nबृ॒हद्वरू॑थं म॒रुतां॑ दे॒वं त्रा॒तार॑म॒श्विना॑ । मि॒त्रमी॑महे॒ वरु॑णं स्व॒स्तये॑ ॥२०॥\n\nअ॒ने॒हो मि॑त्रार्यमन्नृ॒वद्व॑रुण॒ शंस्य॑म् । त्रि॒वरू॑थं मरुतो यन्त नश्छ॒र्दिः ॥२१॥\n\nये चि॒द्धि मृ॒त्युब॑न्धव॒ आदि॑त्या॒ मन॑व॒: स्मसि॑ । प्र सू न॒ आयु॑र्जी॒वसे॑ तिरेतन ॥२२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 19, + "text": "३७ सोभरि: काण्व:।अग्नि :,३४-३५ आदित्या:; ३६-३७ त्रसदस्यु: पौरुकुत्स्य:। १-२६ प्रगाथ:= ( विषमा ककुप् , समा सतोबृहती ) , २७ द्विपदा विराट् , २८-३३ प्रगाथ: = ( समा ककुप् , विषमा सतोबृहती ), ३४ उष्णिक्,३५ सतोबृहती , ३६ ककुप् ; ३७ पंक्ति : ।\n\nतं गू॑र्धया॒ स्व॑र्णरं दे॒वासो॑ दे॒वम॑र॒तिं द॑धन्विरे । दे॒व॒त्रा ह॒व्यमोहि॑रे ॥१॥\n\nविभू॑तरातिं विप्र चि॒त्रशो॑चिषम॒ग्निमी॑ळिष्व य॒न्तुर॑म् । अ॒स्य मेध॑स्य सो॒म्यस्य॑ सोभरे॒ प्रेम॑ध्व॒राय॒ पूर्व्य॑म् ॥२॥\n\nयजि॑ष्ठं त्वा ववृमहे दे॒वं दे॑व॒त्रा होता॑र॒मम॑र्त्यम् । अ॒स्य य॒ज्ञस्य॑ सु॒क्रतु॑म् ॥३॥\n\nऊ॒र्जो नपा॑तं सु॒भगं॑ सु॒दीदि॑तिम॒ग्निं श्रेष्ठ॑शोचिषम् । स नो॑ मि॒त्रस्य॒ वरु॑णस्य॒ सो अ॒पामा सु॒म्नं य॑क्षते दि॒वि ॥४॥\n\nयः स॒मिधा॒ य आहु॑ती॒ यो वेदे॑न द॒दाश॒ मर्तो॑ अ॒ग्नये॑ । यो नम॑सा स्वध्व॒रः ॥५॥\n\nतस्येदर्व॑न्तो रंहयन्त आ॒शव॒स्तस्य॑ द्यु॒म्नित॑मं॒ यश॑: । न तमंहो॑ दे॒वकृ॑तं॒ कुत॑श्च॒न न मर्त्य॑कृतं नशत् ॥६॥\n\nस्व॒ग्नयो॑ वो अ॒ग्निभि॒: स्याम॑ सूनो सहस ऊर्जां पते । सु॒वीर॒स्त्वम॑स्म॒युः ॥७॥\n\nप्र॒शंस॑मानो॒ अति॑थि॒र्न मि॒त्रियो॒ऽग्नी रथो॒ न वेद्य॑: । त्वे क्षेमा॑सो॒ अपि॑ सन्ति सा॒धव॒स्त्वं राजा॑ रयी॒णाम् ॥८॥\n\nसो अ॒द्धा दा॒श्व॑ध्व॒रोऽग्ने॒ मर्त॑: सुभग॒ स प्र॒शंस्य॑: । स धी॒भिर॑स्तु॒ सनि॑ता ॥९॥\n\nयस्य॒ त्वमू॒र्ध्वो अ॑ध्व॒राय॒ तिष्ठ॑सि क्ष॒यद्वी॑र॒: स सा॑धते ।\n\n सो अर्व॑द्भि॒: सनि॑ता॒ स वि॑प॒न्युभि॒: स शूरै॒: सनि॑ता कृ॒तम् ॥१०॥\n\nयस्या॒ग्निर्वपु॑र्गृ॒हे स्तोमं॒ चनो॒ दधी॑त वि॒श्ववा॑र्यः । ह॒व्या वा॒ वेवि॑ष॒द्विष॑: ॥११॥\n\nविप्र॑स्य वा स्तुव॒तः स॑हसो यहो म॒क्षूत॑मस्य रा॒तिषु॑ । अ॒वोदे॑वमु॒परि॑मर्त्यं कृधि॒ वसो॑ विवि॒दुषो॒ वच॑: ॥१२॥\n\nयो अ॒ग्निं ह॒व्यदा॑तिभि॒र्नमो॑भिर्वा सु॒दक्ष॑मा॒विवा॑सति । गि॒रा वा॑जि॒रशो॑चिषम् ॥१३॥\n\nस॒मिधा॒ यो निशि॑ती॒ दाश॒ददि॑तिं॒ धाम॑भिरस्य॒ मर्त्य॑: ।\n\nविश्वेत्स धी॒भिः सु॒भगो॒ जनाँ॒ अति॑ द्यु॒म्नैरु॒द्न इ॑व तारिषत् ॥१४॥\n\nतद॑ग्ने द्यु॒म्नमा भ॑र॒ यत्सा॒सह॒त्सद॑ने॒ कं चि॑द॒त्रिण॑म् । म॒न्युं जन॑स्य दू॒ढ्य॑: ॥१५॥\n\nयेन॒ चष्टे॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॑र्य॒मा येन॒ नास॑त्या॒ भग॑: । व॒यं तत्ते॒ शव॑सा गातु॒वित्त॑मा॒ इन्द्र॑त्वोता विधेमहि ॥१६॥\n\nते घेद॑ग्ने स्वा॒ध्यो॒३ ये त्वा॑ विप्र निदधि॒रे नृ॒चक्ष॑सम् । विप्रा॑सो देव सु॒क्रतु॑म् ॥१७॥\n\nत इद्वेदिं॑ सुभग॒ त आहु॑तिं॒ ते सोतुं॑ चक्रिरे दि॒वि । त इद्वाजे॑भिर्जिग्युर्म॒हद्धनं॒ ये त्वे कामं॑ न्येरि॒रे ॥१८॥\n\nभ॒द्रो नो॑ अ॒ग्निराहु॑तो भ॒द्रा रा॒तिः सु॑भग भ॒द्रो अ॑ध्व॒रः । भ॒द्रा उ॒त प्रश॑स्तयः ॥१९॥\n\nभ॒द्रं मन॑: कृणुष्व वृत्र॒तूर्ये॒ येना॑ स॒मत्सु॑ सा॒सह॑: । अव॑ स्थि॒रा त॑नुहि॒ भूरि॒ शर्ध॑तां व॒नेमा॑ ते अ॒भिष्टि॑भिः ॥२०॥\n\nईळे॑ गि॒रा मनु॑र्हितं॒ यं दे॒वा दू॒तम॑र॒तिं न्ये॑रि॒रे । यजि॑ष्ठं हव्य॒वाह॑नम् ॥२१॥\n\nति॒ग्मज॑म्भाय॒ तरु॑णाय॒ राज॑ते॒ प्रयो॑ गायस्य॒ग्नये॑ । यः पिं॒शते॑ सू॒नृता॑भिः सु॒वीर्य॑म॒ग्निर्घृ॒तेभि॒राहु॑तः ॥२२॥\n\nयदी॑ घृ॒तेभि॒राहु॑तो॒ वाशी॑म॒ग्निर्भर॑त॒ उच्चाव॑ च । असु॑र इव नि॒र्णिज॑म् ॥२३॥\n\nयो ह॒व्यान्यैर॑यता॒ मनु॑र्हितो दे॒व आ॒सा सु॑ग॒न्धिना॑ । विवा॑सते॒ वार्या॑णि स्वध्व॒रो होता॑ दे॒वो अम॑र्त्यः ॥२४॥\n\nयद॑ग्ने॒ मर्त्य॒स्त्वं स्याम॒हं मि॑त्रमहो॒ अम॑र्त्यः । सह॑सः सूनवाहुत ॥२५॥\n\nन त्वा॑ रासीया॒भिश॑स्तये वसो॒ न पा॑प॒त्वाय॑ सन्त्य । न मे॑ स्तो॒ताम॑ती॒वा न दुर्हि॑त॒: स्याद॑ग्ने॒ न पा॒पया॑ ॥२६॥\n\nपि॒तुर्न पु॒त्रः सुभृ॑तो दुरो॒ण आ दे॒वाँ ए॑तु॒ प्र णो॑ ह॒विः ॥२७॥\n\nतवा॒हम॑ग्न ऊ॒तिभि॒र्नेदि॑ष्ठाभिः सचेय॒ जोष॒मा व॑सो । सदा॑ दे॒वस्य॒ मर्त्य॑: ॥२८॥\n\nतव॒ क्रत्वा॑ सनेयं॒ तव॑ रा॒तिभि॒रग्ने॒ तव॒ प्रश॑स्तिभिः । त्वामिदा॑हु॒: प्रम॑तिं वसो॒ ममाऽग्ने॒ हर्ष॑स्व॒ दात॑वे ॥२९॥\n\nप्र सो अ॑ग्ने॒ तवो॒तिभि॑: सु॒वीरा॑भिस्तिरते॒ वाज॑भर्मभिः । यस्य॒ त्वं स॒ख्यमा॒वर॑: ॥३०॥\n\nतव॑ द्र॒प्सो नील॑वान्वा॒श ऋ॒त्विय॒ इन्धा॑नः सिष्ण॒वा द॑दे ।\n\nत्वं म॑ही॒नामु॒षसा॑मसि प्रि॒यः क्ष॒पो वस्तु॑षु राजसि ॥३१॥\n\nतमाग॑न्म॒ सोभ॑रयः स॒हस्र॑मुष्कं स्वभि॒ष्टिमव॑से । स॒म्राजं॒ त्रास॑दस्यवम् ॥३२॥\n\nयस्य॑ ते अग्ने अ॒न्ये अ॒ग्नय॑ उप॒क्षितो॑ व॒या इ॑व । विपो॒ न द्यु॒म्ना नि यु॑वे॒ जना॑नां॒ तव॑ क्ष॒त्राणि॑ व॒र्धय॑न् ॥३३॥\n\nयमा॑दित्यासो अद्रुहः पा॒रं नय॑थ॒ मर्त्य॑म् । म॒घोनां॒ विश्वे॑षां सुदानवः ॥३४॥\n\nयू॒यं रा॑जान॒: कं चि॑च्चर्षणीसह॒: क्षय॑न्तं॒ मानु॑षाँ॒ अनु॑ । व॒यं ते वो॒ वरु॑ण॒ मित्रार्य॑म॒न्त्स्यामेदृ॒तस्य॑ र॒थ्य॑: ॥३५॥\n\nअदा॑न्मे पौरुकु॒त्स्यः प॑ञ्चा॒शतं॑ त्र॒सद॑स्युर्व॒धूना॑म् । मंहि॑ष्ठो अ॒र्यः सत्प॑तिः ॥३६॥\n\nउ॒त मे॑ प्र॒यियो॑र्व॒यियो॑: सु॒वास्त्वा॒ अधि॒ तुग्व॑नि । ति॒सॄ॒णां स॑प्तती॒नां श्या॒वः प्र॑णे॒ता भु॑व॒द्वसु॒र्दिया॑नां॒ पति॑: ॥३७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 20, + "text": "२६ सोभरि: काण्व:। मरुत: । प्रगाथ:= ( विषमा ककुप् , समा सतोबृहती ), १४ सतो विराट् ।\n\nआ ग॑न्ता॒ मा रि॑षण्यत॒ प्रस्था॑वानो॒ माप॑ स्थाता समन्यवः । स्थि॒रा चि॑न्नमयिष्णवः ॥१॥\n\nवी॒ळु॒प॒विभि॑र्मरुत ऋभुक्षण॒ आ रु॑द्रासः सुदी॒तिभि॑: । इ॒षा नो॑ अ॒द्या ग॑ता पुरुस्पृहो य॒ज्ञमा सो॑भरी॒यव॑: ॥२॥\n\nवि॒द्मा हि रु॒द्रिया॑णां॒ शुष्म॑मु॒ग्रं म॒रुतां॒ शिमी॑वताम् । विष्णो॑रे॒षस्य॑ मी॒ळ्हुषा॑म् ॥३॥\n\nवि द्वी॒पानि॒ पाप॑त॒न्तिष्ठ॑द्दु॒च्छुनो॒भे यु॑जन्त॒ रोद॑सी । प्र धन्वा॑न्यैरत शुभ्रखादयो॒ यदेज॑थ स्वभानवः ॥४॥\n\nअच्यु॑ता चिद्वो॒ अज्म॒न्ना नान॑दति॒ पर्व॑तासो॒ वन॒स्पति॑: । भूमि॒र्यामे॑षु रेजते ॥५॥\n\nअमा॑य वो मरुतो॒ यात॑वे॒ द्यौर्जिही॑त॒ उत्त॑रा बृ॒हत् । यत्रा॒ नरो॒ देदि॑शते त॒नूष्वा त्वक्षां॑सि बा॒ह्वो॑जसः ॥६॥\n\nस्व॒धामनु॒ श्रियं॒ नरो॒ महि॑ त्वे॒षा अम॑वन्तो॒ वृष॑प्सवः । वह॑न्ते॒ अह्रु॑तप्सवः ॥७॥\n\nगोभि॑र्वा॒णो अ॑ज्यते॒ सोभ॑रीणां॒ रथे॒ कोशे॑ हिर॒ण्यये॑ । गोब॑न्धवः सुजा॒तास॑ इ॒षे भु॒जे म॒हान्तो॑ न॒: स्पर॑से॒ नु ॥८॥\n\nप्रति॑ वो वृषदञ्जयो॒ वृष्णे॒ शर्धा॑य॒ मारु॑ताय भरध्वम् । ह॒व्या वृष॑प्रयाव्णे ॥९॥\n\nवृ॒ष॒ण॒श्वेन॑ मरुतो॒ वृष॑प्सुना॒ रथे॑न॒ वृष॑नाभिना । आ श्ये॒नासो॒ न प॒क्षिणो॒ वृथा॑ नरो ह॒व्या नो॑ वी॒तये॑ गत ॥१०॥\n\nस॒मा॒नम॒ञ्ज्ये॑षां॒ वि भ्रा॑जन्ते रु॒क्मासो॒ अधि॑ बा॒हुषु॑ । दवि॑द्युतत्यृ॒ष्टय॑: ॥११॥\n\nत उ॒ग्रासो॒ वृष॑ण उ॒ग्रबा॑हवो॒ नकि॑ष्ट॒नूषु॑ येतिरे । स्थि॒रा धन्वा॒न्यायु॑धा॒ रथे॑षु॒ वोऽनी॑के॒ष्वधि॒ श्रिय॑: ॥१२॥\n\nयेषा॒मर्णो॒ न स॒प्रथो॒ नाम॑ त्वे॒षं शश्व॑ता॒मेक॒मिद्भु॒जे । वयो॒ न पित्र्यं॒ सह॑: ॥१३॥\n\nतान्व॑न्दस्व म॒रुत॒स्ताँ उप॑ स्तुहि॒ तेषां॒ हि धुनी॑नाम् । अ॒राणां॒ न च॑र॒मस्तदे॑षां दा॒ना म॒ह्ना तदे॑षाम् ॥१४॥\n\nसु॒भग॒: स व॑ ऊ॒तिष्वास॒ पूर्वा॑सु मरुतो॒ व्यु॑ष्टिषु । यो वा॑ नू॒नमु॒तास॑ति ॥१५॥\n\nयस्य॑ वा यू॒यं प्रति॑ वा॒जिनो॑ नर॒ आ ह॒व्या वी॒तये॑ ग॒थ ।\n\nअ॒भि ष द्यु॒म्नैरु॒त वाज॑सातिभिः सु॒म्ना वो॑ धूतयो नशत् ॥१६॥\n\nयथा॑ रु॒द्रस्य॑ सू॒नवो॑ दि॒वो वश॒न्त्यसु॑रस्य वे॒धस॑: । युवा॑न॒स्तथेद॑सत् ॥१७॥\n\nये चार्ह॑न्ति म॒रुत॑: सु॒दान॑व॒: स्मन्मी॒ळ्हुष॒श्चर॑न्ति॒ ये । अत॑श्चि॒दा न॒ उप॒ वस्य॑सा हृ॒दा युवा॑न॒ आ व॑वृध्वम् ॥१८॥\n\nयून॑ ऊ॒ षु नवि॑ष्ठया॒ वृष्ण॑: पाव॒काँ अ॒भि सो॑भरे गि॒रा । गाय॒ गा इ॑व॒ चर्कृ॑षत् ॥१९॥\n\nसा॒हा ये सन्ति॑ मुष्टि॒हेव॒ हव्यो॒ विश्वा॑सु पृ॒त्सु होतृ॑षु ।\n\nवृष्ण॑श्च॒न्द्रान्न सु॒श्रव॑स्तमान्गि॒रा वन्द॑स्व म॒रुतो॒ अह॑ ॥२०॥\n\nगाव॑श्चिद्घा समन्यवः सजा॒त्ये॑न मरुत॒: सब॑न्धवः । रि॒ह॒ते क॒कुभो॑ मि॒थः ॥२१॥\n\nमर्त॑श्चिद्वो नृतवो रुक्मवक्षस॒ उप॑ भ्रातृ॒त्वमाय॑ति ।\n\nअधि॑ नो गात मरुत॒: सदा॒ हि व॑ आपि॒त्वमस्ति॒ निध्रु॑वि ॥२२॥\n\nमरु॑तो॒ मारु॑तस्य न॒ आ भे॑ष॒जस्य॑ वहता सुदानवः । यू॒यं स॑खायः सप्तयः ॥२३॥\n\nयाभि॒: सिन्धु॒मव॑थ॒ याभि॒स्तूर्व॑थ॒ याभि॑र्दश॒स्यथा॒ क्रिवि॑म् ।\n\nमयो॑ नो भूतो॒तिभि॑र्मयोभुवः शि॒वाभि॑रसचद्विषः ॥२४॥\n\nयत्सिन्धौ॒ यदसि॑क्न्यां॒ यत्स॑मु॒द्रेषु॑ मरुतः सुबर्हिषः । यत्पर्व॑तेषु भेष॒जम् ॥२५॥\n\nविश्वं॒ पश्य॑न्तो बिभृथा त॒नूष्वा तेना॑ नो॒ अधि॑ वोचत । क्ष॒मा रपो॑ मरुत॒ आतु॑रस्य न॒ इष्क॑र्ता॒ विह्रु॑तं॒ पुन॑: ॥२६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 21, + "text": "१८ सोभरि: काण्व:। इन्द्र: १७ -१८ चित्र: । प्रगाथ: = (विषमा ककुप् , समा सतोबृहती ) ।\n\nव॒यमु॒ त्वाम॑पूर्व्य स्थू॒रं न कच्चि॒द्भर॑न्तोऽव॒स्यव॑: । वाजे॑ चि॒त्रं ह॑वामहे ॥१॥\n\nउप॑ त्वा॒ कर्म॑न्नू॒तये॒ स नो॒ युवो॒ग्रश्च॑क्राम॒ यो धृ॒षत् । त्वामिद्ध्य॑वि॒तारं॑ ववृ॒महे॒ सखा॑य इन्द्र सान॒सिम् ॥२॥\n\nआ या॑ही॒म इन्द॒वोऽश्व॑पते॒ गोप॑त॒ उर्व॑रापते । सोमं॑ सोमपते पिब ॥३॥\n\nव॒यं हि त्वा॒ बन्धु॑मन्तमब॒न्धवो॒ विप्रा॑स इन्द्र येमि॒म ।\n\nया ते॒ धामा॑नि वृषभ॒ तेभि॒रा ग॑हि॒ विश्वे॑भि॒: सोम॑पीतये ॥४॥\n\nसीद॑न्तस्ते॒ वयो॑ यथा॒ गोश्री॑ते॒ मधौ॑ मदि॒रे वि॒वक्ष॑णे । अ॒भि त्वामि॑न्द्र नोनुमः ॥५॥\n\nअच्छा॑ च त्वै॒ना नम॑सा॒ वदा॑मसि॒ किं मुहु॑श्चि॒द्वि दी॑धयः ।\n\nसन्ति॒ कामा॑सो हरिवो द॒दिष्ट्वं स्मो व॒यं सन्ति॑ नो॒ धिय॑: ॥६॥\n\nनूत्ना॒ इदि॑न्द्र ते व॒यमू॒ती अ॑भूम न॒हि नू ते॑ अद्रिवः । वि॒द्मा पु॒रा परी॑णसः ॥७॥\n\nवि॒द्मा स॑खि॒त्वमु॒त शू॑र भो॒ज्य१मा ते॒ ता व॑ज्रिन्नीमहे ।\n\nउ॒तो स॑मस्मि॒न्ना शि॑शीहि नो वसो॒ वाजे॑ सुशिप्र॒ गोम॑ति ॥८॥\n\nयो न॑ इ॒दमि॑दं पु॒रा प्र वस्य॑ आनि॒नाय॒ तमु॑ वः स्तुषे । सखा॑य॒ इन्द्र॑मू॒तये॑ ॥९॥\n\nहर्य॑श्वं॒ सत्प॑तिं चर्षणी॒सहं॒ स हि ष्मा॒ यो अम॑न्दत ।\n\nआ तु न॒: स व॑यति॒ गव्य॒मश्व्यं॑ स्तो॒तृभ्यो॑ म॒घवा॑ श॒तम् ॥१०॥\n\nत्वया॑ ह स्विद्यु॒जा व॒यं प्रति॑ श्व॒सन्तं॑ वृषभ ब्रुवीमहि । सं॒स्थे जन॑स्य॒ गोम॑तः ॥११॥\n\nजये॑म का॒रे पु॑रुहूत का॒रिणो॒ऽभि ति॑ष्ठेम दू॒ढ्य॑: । नृभि॑र्वृ॒त्रं ह॒न्याम॑ शूशु॒याम॒ चाऽवे॑रिन्द्र॒ प्र णो॒ धिय॑: ॥१२॥\n\nअ॒भ्रा॒तृ॒व्यो अ॒ना त्वमना॑पिरिन्द्र ज॒नुषा॑ स॒नाद॑सि । यु॒धेदा॑पि॒त्वमि॑च्छसे ॥१३॥\n\nनकी॑ रे॒वन्तं॑ स॒ख्याय॑ विन्दसे॒ पीय॑न्ति ते सुरा॒श्व॑: । य॒दा कृ॒णोषि॑ नद॒नुं समू॑ह॒स्यादित्पि॒तेव॑ हूयसे ॥१४॥\n\nमा ते॑ अमा॒जुरो॑ यथा मू॒रास॑ इन्द्र स॒ख्ये त्वाव॑तः । नि ष॑दाम॒ सचा॑ सु॒ते ॥१५\n\nमा ते॑ गोदत्र॒ निर॑राम॒ राध॑स॒ इन्द्र॒ मा ते॑ गृहामहि । दृ॒ळ्हा चि॑द॒र्यः प्र मृ॑शा॒भ्या भ॑र॒ न ते॑ दा॒मान॑ आ॒दभे॑ ॥१६॥\n\nइन्द्रो॑ वा॒ घेदिय॑न्म॒घं सर॑स्वती वा सु॒भगा॑ द॒दिर्वसु॑ । त्वं वा॑ चित्र दा॒शुषे॑ ॥१७॥\n\nचित्र॒ इद्राजा॑ राज॒का इद॑न्य॒के य॒के सर॑स्वती॒मनु॑ । प॒र्जन्य॑ इव त॒तन॒द्धि वृ॒ष्ट्या स॒हस्र॑म॒युता॒ दद॑त् ॥१८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 22, + "text": "१८ सोभरि : काण्व:।अश्विनौ ।१-६ प्रगाथ: = ( विषमा बृहती , समा सतोबृहती ), ७ बृहती , ८ अनुष्टुप् , ११ ककुप् , १२ मध्येज्योति:, प्रगाथ:=(९ ,१३,१५,१७ ककुप् ; १०, १४ ,१६ ,१८ सतोबृहती ) ।\n\nओ त्यम॑ह्व॒ आ रथ॑म॒द्या दंसि॑ष्ठमू॒तये॑ । यम॑श्विना सुहवा रुद्रवर्तनी॒ आ सू॒र्यायै॑ त॒स्थथु॑: ॥१॥\n\nपू॒र्वा॒पुषं॑ सु॒हवं॑ पुरु॒स्पृहं॑ भु॒ज्युं वाजे॑षु॒ पूर्व्य॑म् । स॒च॒नाव॑न्तं सुम॒तिभि॑: सोभरे॒ विद्वे॑षसमने॒हस॑म् ॥२॥\n\nइ॒ह त्या पु॑रु॒भूत॑मा दे॒वा नमो॑भिर॒श्विना॑ । अ॒र्वा॒ची॒ना स्वव॑से करामहे॒ गन्ता॑रा दा॒शुषो॑ गृ॒हम् ॥३॥\n\nयु॒वो रथ॑स्य॒ परि॑ च॒क्रमी॑यत ई॒र्मान्यद्वा॑मिषण्यति ।\n\nअ॒स्माँ अच्छा॑ सुम॒तिर्वां॑ शुभस्पती॒ आ धे॒नुरि॑व धावतु ॥४॥\n\nरथो॒ यो वां॑ त्रिवन्धु॒रो हिर॑ण्याभीशुरश्विना । परि॒ द्यावा॑पृथि॒वी भूष॑ति श्रु॒तस्तेन॑ नास॒त्या ग॑तम् ॥५॥\n\nद॒श॒स्यन्ता॒ मन॑वे पू॒र्व्यं दि॒वि यवं॒ वृके॑ण कर्षथः । ता वा॑म॒द्य सु॑म॒तिभि॑: शुभस्पती॒ अश्वि॑ना॒ प्र स्तु॑वीमहि ॥६॥\n\nउप॑ नो वाजिनीवसू या॒तमृ॒तस्य॑ प॒थिभि॑: । येभि॑स्तृ॒क्षिं वृ॑षणा त्रासदस्य॒वं म॒हे क्ष॒त्राय॒ जिन्व॑थः ॥७॥\n\nअ॒यं वा॒मद्रि॑भिः सु॒तः सोमो॑ नरा वृषण्वसू । आ या॑तं॒ सोम॑पीतये॒ पिब॑तं दा॒शुषो॑ गृ॒हे ॥८॥\n\nआ हि रु॒हत॑मश्विना॒ रथे॒ कोशे॑ हिर॒ण्यये॑ वृषण्वसू । यु॒ञ्जाथां॒ पीव॑री॒रिष॑: ॥९॥\n\nयाभि॑: प॒क्थमव॑थो॒ याभि॒रध्रि॑गुं॒ याभि॑र्ब॒भ्रुं विजो॑षसम् ।\n\nताभि॑र्नो म॒क्षू तूय॑मश्वि॒ना ग॑तं भिष॒ज्यतं॒ यदातु॑रम् ॥१०॥\n\nयदध्रि॑गावो॒ अध्रि॑गू इ॒दा चि॒दह्नो॑ अ॒श्विना॒ हवा॑महे । व॒यं गी॒र्भिर्वि॑प॒न्यव॑: ॥११॥\n\nताभि॒रा या॑तं वृष॒णोप॑ मे॒ हवं॑ वि॒श्वप्सुं॑ वि॒श्ववा॑र्यम् ।\n\nइ॒षा मंहि॑ष्ठा पुरु॒भूत॑मा नरा॒ याभि॒: क्रिविं॑ वावृ॒धुस्ताभि॒रा ग॑तम् ॥१२॥\n\nतावि॒दा चि॒दहा॑नां॒ ताव॒श्विना॒ वन्द॑मान॒ उप॑ ब्रुवे । ता ऊ॒ नमो॑भिरीमहे ॥१३॥\n\nताविद्दो॒षा ता उ॒षसि॑ शु॒भस्पती॒ ता याम॑न्रु॒द्रव॑र्तनी ।\n\nमा नो॒ मर्ता॑य रि॒पवे॑ वाजिनीवसू प॒रो रु॑द्रा॒वति॑ ख्यतम् ॥१४॥\n\nआ सुग्म्या॑य॒ सुग्म्यं॑ प्रा॒ता रथे॑ना॒श्विना॑ वा स॒क्षणी॑ । हु॒वे पि॒तेव॒ सोभ॑री ॥१५॥\n\nमनो॑जवसा वृषणा मदच्युता मक्षुंग॒माभि॑रू॒तिभि॑: । आ॒रात्ता॑च्चिद्भूतम॒स्मे अव॑से पू॒र्वीभि॑: पुरुभोजसा ॥१६॥\n\nआ नो॒ अश्वा॑वदश्विना व॒र्तिर्या॑सिष्टं मधुपातमा नरा । गोम॑द्दस्रा॒ हिर॑ण्यवत् ॥१७॥\n\nसु॒प्रा॒व॒र्गं सु॒वीर्यं॑ सु॒ष्ठु वार्य॒मना॑धृष्टं रक्ष॒स्विना॑ । अ॒स्मिन्ना वा॑मा॒याने॑ वाजिनीवसू॒ विश्वा॑ वा॒मानि॑ धीमहि ॥१८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 23, + "text": "३० विश्वमना वैयश्व: । अग्नि : ।उष्णिक् ।\n\nईळि॑ष्वा॒ हि प्र॑ती॒व्यं१ यज॑स्व जा॒तवे॑दसम् । च॒रि॒ष्णुधू॑म॒मगृ॑भीतशोचिषम् ॥१॥\n\nदा॒मानं॑ विश्वचर्षणे॒ऽग्निं वि॑श्वमनो गि॒रा । उ॒त स्तु॑षे॒ विष्प॑र्धसो॒ रथा॑नाम् ॥२॥\n\nयेषा॑माबा॒ध ऋ॒ग्मिय॑ इ॒षः पृ॒क्षश्च॑ नि॒ग्रभे॑ । उ॒प॒विदा॒ वह्नि॑र्विन्दते॒ वसु॑ ॥३॥\n\nउद॑स्य शो॒चिर॑स्थाद्दीदि॒युषो॒ व्य१जर॑म् । तपु॑र्जम्भस्य सु॒द्युतो॑ गण॒श्रिय॑: ॥४॥\n\nउदु॑ तिष्ठ स्वध्वर॒ स्तवा॑नो दे॒व्या कृ॒पा । अ॒भि॒ख्या भा॒सा बृ॑ह॒ता शु॑शु॒क्वनि॑: ॥५॥\n\nअग्ने॑ या॒हि सु॑श॒स्तिभि॑र्ह॒व्या जुह्वा॑न आनु॒षक् । यथा॑ दू॒तो ब॒भूथ॑ हव्य॒वाह॑नः ॥६॥\n\nअ॒ग्निं व॑: पू॒र्व्यं हु॑वे॒ होता॑रं चर्षणी॒नाम् । तम॒या वा॒चा गृ॑णे॒ तमु॑ वः स्तुषे ॥७॥\n\nय॒ज्ञेभि॒रद्भु॑तक्रतुं॒ यं कृ॒पा सू॒दय॑न्त॒ इत् । मि॒त्रं न जने॒ सुधि॑तमृ॒ताव॑नि ॥८॥\n\nऋ॒तावा॑नमृतायवो य॒ज्ञस्य॒ साध॑नं गि॒रा । उपो॑ एनं जुजुषु॒र्नम॑सस्प॒दे ॥९॥\n\nअच्छा॑ नो॒ अङ्गि॑रस्तमं य॒ज्ञासो॑ यन्तु सं॒यत॑: । होता॒ यो अस्ति॑ वि॒क्ष्वा य॒शस्त॑मः ॥१०॥\n\nअग्ने॒ तव॒ त्ये अ॑ज॒रेन्धा॑नासो बृ॒हद्भाः । अश्वा॑ इव॒ वृष॑णस्तविषी॒यव॑: ॥११॥\n\nस त्वं न॑ ऊर्जां पते र॒यिं रा॑स्व सु॒वीर्य॑म् । प्राव॑ नस्तो॒के तन॑ये स॒मत्स्वा ॥१२॥\n\nयद्वा उ॑ वि॒श्पति॑: शि॒तः सुप्री॑तो॒ मनु॑षो वि॒शि । विश्वेद॒ग्निः प्रति॒ रक्षां॑सि सेधति ॥१३॥\n\nश्रु॒ष्ट्य॑ग्ने॒ नव॑स्य मे॒ स्तोम॑स्य वीर विश्पते । नि मा॒यिन॒स्तपु॑षा र॒क्षसो॑ दह ॥१४॥\n\nन तस्य॑ मा॒यया॑ च॒न रि॒पुरी॑शीत॒ मर्त्य॑: । यो अ॒ग्नये॑ द॒दाश॑ ह॒व्यदा॑तिभिः ॥१५॥\n\nव्य॑श्वस्त्वा वसु॒विद॑मुक्ष॒ण्युर॑प्रीणा॒दृषि॑: । म॒हो रा॒ये तमु॑ त्वा॒ समि॑धीमहि ॥१६॥\n\nउ॒शना॑ का॒व्यस्त्वा॒ नि होता॑रमसादयत् । आ॒य॒जिं त्वा॒ मन॑वे जा॒तवे॑दसम् ॥१७॥\n\nविश्वे॒ हि त्वा॑ स॒जोष॑सो दे॒वासो॑ दू॒तमक्र॑त । श्रु॒ष्टी दे॑व प्रथ॒मो य॒ज्ञियो॑ भुवः ॥१८॥\n\nइ॒मं घा॑ वी॒रो अ॒मृतं॑ दू॒तं कृ॑ण्वीत॒ मर्त्य॑: । पा॒व॒कं कृ॒ष्णव॑र्तनिं॒ विहा॑यसम् ॥१९॥\n\nतं हु॑वेम य॒तस्रु॑चः सु॒भासं॑ शु॒क्रशो॑चिषम् । वि॒शाम॒ग्निम॒जरं॑ प्र॒त्नमीड्य॑म् ॥२०॥\n\nयो अ॑स्मै ह॒व्यदा॑तिभि॒राहु॑तिं॒ मर्तोऽवि॑धत् । भूरि॒ पोषं॒ स ध॑त्ते वी॒रव॒द्यश॑: ॥२१॥\n\nप्र॒थ॒मं जा॒तवे॑दसम॒ग्निं य॒ज्ञेषु॑ पू॒र्व्यम् । प्रति॒ स्रुगे॑ति॒ नम॑सा ह॒विष्म॑ती ॥२२॥\n\nआभि॑र्विधेमा॒ग्नये॒ ज्येष्ठा॑भिर्व्यश्व॒वत् । मंहि॑ष्ठाभिर्म॒तिभि॑: शु॒क्रशो॑चिषे ॥२३॥\n\nनू॒नम॑र्च॒ विहा॑यसे॒ स्तोमे॑भिः स्थूरयूप॒वत् । ऋषे॑ वैयश्व॒ दम्या॑या॒ग्नये॑ ॥२४॥\n\nअति॑थिं॒ मानु॑षाणां सू॒नुं वन॒स्पती॑नाम् । विप्रा॑ अ॒ग्निमव॑से प्र॒त्नमी॑ळते ॥२५॥\n\nम॒हो विश्वाँ॑ अ॒भि ष॒तो॒३ऽभि ह॒व्यानि॒ मानु॑षा । अग्ने॒ नि ष॑त्सि॒ नम॒साधि॑ ब॒र्हिषि॑ ॥२६॥\n\nवंस्वा॑ नो॒ वार्या॑ पु॒रु वंस्व॑ रा॒यः पु॑रु॒स्पृह॑: । सु॒वीर्य॑स्य प्र॒जाव॑तो॒ यश॑स्वतः ॥२७॥\n\nत्वं व॑रो सु॒षाम्णेऽग्ने॒ जना॑य चोदय । सदा॑ वसो रा॒तिं य॑विष्ठ॒ शश्व॑ते ॥२८॥\n\nत्वं हि सु॑प्र॒तूरसि॒ त्वं नो॒ गोम॑ती॒रिष॑: । म॒हो रा॒यः सा॒तिम॑ग्ने॒ अपा॑ वृधि ॥२९॥\n\nअग्ने॒ त्वं य॒शा अ॒स्या मि॒त्रावरु॑णा वह । ऋ॒तावा॑ना स॒म्राजा॑ पू॒तद॑क्षसा ॥३०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 24, + "text": "३० विश्वमना वैयश्व: । इन्द्र:, २८-३० वरु: सौषाम्णि: । उष्णिक्, ३० अनुष्टुप्।\n\nसखा॑य॒ आ शि॑षामहि॒ ब्रह्मेन्द्रा॑य व॒ज्रिणे॑ । स्तु॒ष ऊ॒ षु वो॒ नृत॑माय धृ॒ष्णवे॑ ॥१॥\n\nशव॑सा॒ ह्यसि॑ श्रु॒तो वृ॑त्र॒हत्ये॑न वृत्र॒हा । म॒घैर्म॒घोनो॒ अति॑ शूर दाशसि ॥२॥\n\nस न॒: स्तवा॑न॒ आ भ॑र र॒यिं चि॒त्रश्र॑वस्तमम् । नि॒रे॒के चि॒द्यो ह॑रिवो॒ वसु॑र्द॒दिः ॥३॥\n\nआ नि॑रे॒कमु॒त प्रि॒यमिन्द्र॒ दर्षि॒ जना॑नाम् । धृ॒ष॒ता धृ॑ष्णो॒ स्तव॑मान॒ आ भ॑र ॥४॥\n\nन ते॑ स॒व्यं न दक्षि॑णं॒ हस्तं॑ वरन्त आ॒मुर॑: । न प॑रि॒बाधो॑ हरिवो॒ गवि॑ष्टिषु ॥५॥\n\nआ त्वा॒ गोभि॑रिव व्र॒जं गी॒र्भिॠ॑णोम्यद्रिवः । आ स्मा॒ कामं॑ जरि॒तुरा मन॑: पृण ॥६॥\n\nविश्वा॑नि वि॒श्वम॑नसो धि॒या नो॑ वृत्रहन्तम । उग्र॑ प्रणेत॒रधि॒ षू व॑सो गहि ॥७॥\n\nव॒यं ते॑ अ॒स्य वृ॑त्रहन्वि॒द्याम॑ शूर॒ नव्य॑सः । वसो॑: स्पा॒र्हस्य॑ पुरुहूत॒ राध॑सः ॥८॥\n\nइन्द्र॒ यथा॒ ह्यस्ति॒ तेऽप॑रीतं नृतो॒ शव॑: । अमृ॑क्ता रा॒तिः पु॑रुहूत दा॒शुषे॑ ॥९॥\n\nआ वृ॑षस्व महामह म॒हे नृ॑तम॒ राध॑से । दृ॒ळ्हश्चि॑द्दृह्य मघवन्म॒घत्त॑ये ॥१०॥\n\nनू अ॒न्यत्रा॑ चिदद्रिव॒स्त्वन्नो॑ जग्मुरा॒शस॑: । मघ॑वञ्छ॒ग्धि तव॒ तन्न॑ ऊ॒तिभि॑: ॥११॥\n\nन॒ह्य१ङ्ग नृ॑तो॒ त्वद॒न्यं वि॒न्दामि॒ राध॑से । रा॒ये द्यु॒म्नाय॒ शव॑से च गिर्वणः ॥१२॥\n\nएन्दु॒मिन्द्रा॑य सिञ्चत॒ पिबा॑ति सो॒म्यं मधु॑ । प्र राध॑सा चोदयाते महित्व॒ना ॥१३॥\n\nउपो॒ हरी॑णां॒ पतिं॒ दक्षं॑ पृ॒ञ्चन्त॑मब्रवम् । नू॒नं श्रु॑धि स्तुव॒तो अ॒श्व्यस्य॑ ॥१४॥\n\nन॒ह्य१ङ्ग पु॒रा च॒न ज॒ज्ञे वी॒रत॑र॒स्त्वत् । नकी॑ रा॒या नैवथा॒ न भ॒न्दना॑ ॥१५॥\n\nएदु॒ मध्वो॑ म॒दिन्त॑रं सि॒ञ्च वा॑ध्वर्यो॒ अन्ध॑सः । ए॒वा हि वी॒रः स्तव॑ते स॒दावृ॑धः ॥१६॥\n\nइन्द्र॑ स्थातर्हरीणां॒ नकि॑ष्टे पू॒र्व्यस्तु॑तिम् । उदा॑नंश॒ शव॑सा॒ न भ॒न्दना॑ ॥१७॥\n\nतं वो॒ वाजा॑नां॒ पति॒महू॑महि श्रव॒स्यव॑: । अप्रा॑युभिर्य॒ज्ञेभि॑र्वावृ॒धेन्य॑म् ॥१८॥\n\nएतो॒ न्विन्द्रं॒ स्तवा॑म॒ सखा॑य॒: स्तोम्यं॒ नर॑म् । कृ॒ष्टीर्यो विश्वा॑ अ॒भ्यस्त्येक॒ इत् ॥१९॥\n\nअगो॑रुधाय ग॒विषे॑ द्यु॒क्षाय॒ दस्म्यं॒ वच॑: । घृ॒तात्स्वादी॑यो॒ मधु॑नश्च वोचत ॥२०॥\n\nयस्यामि॑तानि वी॒र्या॒३ न राध॒: पर्ये॑तवे । ज्योति॒र्न विश्व॑म॒भ्यस्ति॒ दक्षि॑णा ॥२१॥\n\nस्तु॒हीन्द्रं॑ व्यश्व॒वदनू॑र्मिं वा॒जिनं॒ यम॑म् । अ॒र्यो गयं॒ मंह॑मानं॒ वि दा॒शुषे॑ ॥२२॥\n\nए॒वा नू॒नमुप॑ स्तुहि॒ वैय॑श्व दश॒मं नव॑म् । सुवि॑द्वांसं च॒र्कृत्यं॑ च॒रणी॑नाम् ॥२३॥\n\nवेत्था॒ हि निॠ॑तीनां॒ वज्र॑हस्त परि॒वृज॑म् । अह॑रहः शु॒न्ध्युः प॑रि॒पदा॑मिव ॥२४॥\n\nतदि॒न्द्राव॒ आ भ॑र॒ येना॑ दंसिष्ठ॒ कृत्व॑ने । द्वि॒ता कुत्सा॑य शिश्नथो॒ नि चो॑दय ॥२५॥\n\nतमु॑ त्वा नू॒नमी॑महे॒ नव्यं॑ दंसिष्ठ॒ सन्य॑से । स त्वं नो॒ विश्वा॑ अ॒भिमा॑तीः स॒क्षणि॑: ॥२६॥\n\nय ऋक्षा॒दंह॑सो मु॒चद्यो वार्या॑त्स॒प्त सिन्धु॑षु । वध॑र्दा॒सस्य॑ तुविनृम्ण नीनमः ॥२७॥\n\nयथा॑ वरो सु॒षाम्णे॑ स॒निभ्य॒ आव॑हो र॒यिम् । व्य॑श्वेभ्यः सुभगे वाजिनीवति ॥२८॥\n\nआ ना॒र्यस्य॒ दक्षि॑णा॒ व्य॑श्वाँ एतु सो॒मिन॑: । स्थू॒रं च॒ राध॑: श॒तव॑त्स॒हस्र॑वत् ॥२९॥\n\nयत्त्वा॑ पृ॒च्छादी॑जा॒नः कु॑ह॒या कु॑हयाकृते । ए॒षो अप॑श्रितो व॒लो गो॑म॒तीमव॑ तिष्ठति ॥३०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 25, + "text": "२४ विश्वमना वैयश्व: । मित्रावरुणौ, १०-१२ विश्वे देवा : । उष्णिक् ,२३ उष्णिग्गर्भा ।\n\nता वां॒ विश्व॑स्य गो॒पा दे॒वा दे॒वेषु॑ य॒ज्ञिया॑ । ऋ॒तावा॑ना यजसे पू॒तद॑क्षसा ॥१॥\n\nमि॒त्रा तना॒ न र॒थ्या॒३ वरु॑णो॒ यश्च॑ सु॒क्रतु॑: । स॒नात्सु॑जा॒ता तन॑या धृ॒तव्र॑ता ॥२॥\n\nता मा॒ता वि॒श्ववे॑दसाऽसु॒र्या॑य॒ प्रम॑हसा । म॒ही ज॑जा॒नादि॑तिॠ॒ताव॑री ॥३॥\n\nम॒हान्ता॑ मि॒त्रावरु॑णा स॒म्राजा॑ दे॒वावसु॑रा । ऋ॒तावा॑नावृ॒तमा घो॑षतो बृ॒हत् ॥४॥\n\nनपा॑ता॒ शव॑सो म॒हः सू॒नू दक्ष॑स्य सु॒क्रतू॑ । सृ॒प्रदा॑नू इ॒षो वास्त्वधि॑ क्षितः ॥५॥\n\nसं या दानू॑नि ये॒मथु॑र्दि॒व्याः पार्थि॑वी॒रिष॑: । नभ॑स्वती॒रा वां॑ चरन्तु वृ॒ष्टय॑: ॥६॥\n\nअधि॒ या बृ॑ह॒तो दि॒वो॒३ऽभि यू॒थेव॒ पश्य॑तः । ऋ॒तावा॑ना स॒म्राजा॒ नम॑से हि॒ता ॥७॥\n\nऋ॒तावा॑ना॒ नि षे॑दतु॒: साम्रा॑ज्याय सु॒क्रतू॑ । धृ॒तव्र॑ता क्ष॒त्रिया॑ क्ष॒त्रमा॑शतुः ॥८॥\n\nअ॒क्ष्णश्चि॑द्गातु॒वित्त॑रानुल्ब॒णेन॒ चक्ष॑सा । नि चि॑न्मि॒षन्ता॑ निचि॒रा नि चि॑क्यतुः ॥९॥\n\nउ॒त नो॑ दे॒व्यदि॑तिरुरु॒ष्यतां॒ नास॑त्या । उ॒रु॒ष्यन्तु॑ म॒रुतो॑ वृ॒द्धश॑वसः ॥१०॥\n\nते नो॑ ना॒वमु॑रुष्यत॒ दिवा॒ नक्तं॑ सुदानवः । अरि॑ष्यन्तो॒ नि पा॒युभि॑: सचेमहि ॥११॥\n\nअघ्न॑ते॒ विष्ण॑वे व॒यमरि॑ष्यन्तः सु॒दान॑वे । श्रु॒धि स्व॑यावन्त्सिन्धो पू॒र्वचि॑त्तये ॥१२॥\n\nतद्वार्यं॑ वृणीमहे॒ वरि॑ष्ठं गोप॒यत्य॑म् । मि॒त्रो यत्पान्ति॒ वरु॑णो॒ यद॑र्य॒मा ॥१३॥\n\nउ॒त न॒: सिन्धु॑र॒पां तन्म॒रुत॒स्तद॒श्विना॑ । इन्द्रो॒ विष्णु॑र्मी॒ढ्वांस॑: स॒जोष॑सः ॥१४॥\n\nते हि ष्मा॑ व॒नुषो॒ नरो॒ऽभिमा॑तिं॒ कय॑स्य चित् । ति॒ग्मं न क्षोद॑: प्रति॒घ्नन्ति॒ भूर्ण॑यः ॥१५॥\n\nअ॒यमेक॑ इ॒त्था पु॒रूरु च॑ष्टे॒ वि वि॒श्पति॑: । तस्य॑ व्र॒तान्यनु॑ वश्चरामसि ॥१६\n\nअनु॒ पूर्वा॑ण्यो॒क्या॑ साम्रा॒ज्यस्य॑ सश्चिम । मि॒त्रस्य॑ व्र॒ता वरु॑णस्य दीर्घ॒श्रुत् ॥१७॥\n\nपरि॒ यो र॒श्मिना॑ दि॒वोऽन्ता॑न्म॒मे पृ॑थि॒व्याः । उ॒भे आ प॑प्रौ॒ रोद॑सी महि॒त्वा ॥१८॥\n\nउदु॒ ष्य श॑र॒णे दि॒वो ज्योति॑रयंस्त॒ सूर्य॑: । अ॒ग्निर्न शु॒क्रः स॑मिधा॒न आहु॑तः ॥१९॥\n\nवचो॑ दी॒र्घप्र॑सद्म॒नीशे॒ वाज॑स्य॒ गोम॑तः । ईशे॒ हि पि॒त्वो॑ऽवि॒षस्य॑ दा॒वने॑ ॥२०॥\n\nतत्सूर्यं॒ रोद॑सी उ॒भे दो॒षा वस्तो॒रुप॑ ब्रुवे । भो॒जेष्व॒स्माँ अ॒भ्युच्च॑रा॒ सदा॑ ॥२१॥\n\nऋ॒ज्रमु॑क्ष॒ण्याय॑ने रज॒तं हर॑याणे । रथं॑ यु॒क्तम॑सनाम सु॒षाम॑णि ॥२२॥\n\nता मे॒ अश्व्या॑नां॒ हरी॑णां नि॒तोश॑ना । उ॒तो नु कृत्व्या॑नां नृ॒वाह॑सा ॥२३॥\n\nस्मद॑भीशू॒ कशा॑वन्ता॒ विप्रा॒ नवि॑ष्ठया म॒ती । म॒हो वा॒जिना॒वर्व॑न्ता॒ सचा॑सनम् ॥२४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 26, + "text": "२५ विश्वमना वैयश्व:,व्यश्वो वांगिरस: ।अश्विनौ, २०-२५ वायु: ।उष्णिक्;\n\n१६-१९,२१,२५ गायत्री; २० अनुष्टुप् ।\n\nयु॒वोरु॒ षू रथं॑ हुवे स॒धस्तु॑त्याय सू॒रिषु॑ । अतू॑र्तदक्षा वृषणा वृषण्वसू ॥१॥\n\nयु॒वं व॑रो सु॒षाम्णे॑ म॒हे तने॑ नासत्या । अवो॑भिर्याथो वृषणा वृषण्वसू ॥२॥\n\nता वा॑म॒द्य ह॑वामहे ह॒व्येभि॑र्वाजिनीवसू । पू॒र्वीरि॒ष इ॒षय॑न्ता॒वति॑ क्ष॒पः ॥३॥\n\nआ वां॒ वाहि॑ष्ठो अश्विना॒ रथो॑ यातु श्रु॒तो न॑रा । उप॒ स्तोमा॑न्तु॒रस्य॑ दर्शथः श्रि॒ये ॥४॥\n\nजु॒हु॒रा॒णा चि॑दश्वि॒ना ऽऽम॑न्येथां वृषण्वसू । यु॒वं हि रु॑द्रा॒ पर्ष॑थो॒ अति॒ द्विष॑: ॥५॥\n\nद॒स्रा हि विश्व॑मानु॒षङ्म॒क्षूभि॑: परि॒दीय॑थः । धि॒यं॒जि॒न्वा मधु॑वर्णा शु॒भस्पती॑ ॥६॥\n\nउप॑ नो यातमश्विना रा॒या वि॑श्व॒पुषा॑ स॒ह । म॒घवा॑ना सु॒वीरा॒वन॑पच्युता ॥७॥\n\nआ मे॑ अ॒स्य प्र॑ती॒व्य१मिन्द्र॑नासत्या गतम् । दे॒वा दे॒वेभि॑र॒द्य स॒चन॑स्तमा ॥८॥\n\nव॒यं हि वां॒ हवा॑मह उक्ष॒ण्यन्तो॑ व्यश्व॒वत् । सु॒म॒तिभि॒रुप॑ विप्रावि॒हा ग॑तम् ॥९॥\n\nअ॒श्विना॒ स्वृ॑षे स्तुहि कु॒वित्ते॒ श्रव॑तो॒ हव॑म् । नेदी॑यसः कूळयातः प॒णीँरु॒त ॥१०॥\n\nवै॒य॒श्वस्य॑ श्रुतं नरो॒तो मे॑ अ॒स्य वे॑दथः । स॒जोष॑सा॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॑र्य॒मा ॥११॥\n\nयु॒वाद॑त्तस्य धिष्ण्या यु॒वानी॑तस्य सू॒रिभि॑: । अह॑रहर्वृषण॒ मह्यं॑ शिक्षतम् ॥१२॥\n\nयो वां॑ य॒ज्ञेभि॒रावृ॒तोऽधि॑वस्त्रा व॒धूरि॑व । स॒प॒र्यन्ता॑ शु॒भे च॑क्राते अ॒श्विना॑ ॥१३॥\n\nयो वा॑मुरु॒व्यच॑स्तमं॒ चिके॑तति नृ॒पाय्य॑म् । व॒र्तिर॑श्विना॒ परि॑ यातमस्म॒यू ॥१४॥\n\nअ॒स्मभ्यं॒ सु वृ॑षण्वसू या॒तं व॒र्तिर्नृ॒पाय्य॑म् । वि॒षु॒द्रुहे॑व य॒ज्ञमू॑हथुर्गि॒रा ॥१५॥\n\nवाहि॑ष्ठो वां॒ हवा॑नां॒ स्तोमो॑ दू॒तो हु॑वन्नरा । यु॒वाभ्यां॑ भूत्वश्विना ॥१६॥\n\nयद॒दो दि॒वो अ॑र्ण॒व इ॒षो वा॒ मद॑थो गृ॒हे । श्रु॒तमिन्मे॑ अमर्त्या ॥१७॥\n\nउ॒त स्या श्वे॑त॒याव॑री॒ वाहि॑ष्ठा वां न॒दीना॑म् । सिन्धु॒र्हिर॑ण्यवर्तनिः ॥१८॥\n\nस्मदे॒तया॑ सुकी॒र्त्याऽश्वि॑ना श्वे॒तया॑ धि॒या । वहे॑थे शुभ्रयावाना ॥१९॥\n\nयु॒क्ष्वा हि त्वं र॑था॒सहा॑ यु॒वस्व॒ पोष्या॑ वसो । आन्नो॑ वायो॒ मधु॑ पिबा॒ऽस्माकं॒ सव॒ना ग॑हि ॥२०॥\n\nतव॑ वायवृतस्पते॒ त्वष्टु॑र्जामातरद्भुत । अवां॒स्या वृ॑णीमहे ॥२१॥\n\nत्वष्टु॒र्जामा॑तरं व॒यमीशा॑नं रा॒य ई॑महे । सु॒ताव॑न्तो वा॒युं द्यु॒म्ना जना॑सः ॥२२॥\n\nवायो॑ या॒हि शि॒वा दि॒वो वह॑स्वा॒ सु स्वश्व्य॑म् । वह॑स्व म॒हः पृ॑थु॒पक्ष॑सा॒ रथे॑ ॥२३॥\n\nत्वां हि सु॒प्सर॑स्तमं नृ॒षद॑नेषु हू॒महे॑ । ग्रावा॑णं॒ नाश्व॑पृष्ठं मं॒हना॑ ॥२४॥\n\nस त्वं नो॑ देव॒ मन॑सा॒ वायो॑ मन्दा॒नो अ॑ग्रि॒यः । कृ॒धि वाजाँ॑ अ॒पो धिय॑: ॥२५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 27, + "text": "२२ मनुर्वैवस्वत: ।विश्वे देवा: ।प्रगाथ: = ( विषमा बृहती, समा सतोबृहती ) ।\n\nअ॒ग्निरु॒क्थे पु॒रोहि॑तो॒ ग्रावा॑णो ब॒र्हिर॑ध्व॒रे । ऋ॒चा या॑मि म॒रुतो॒ ब्रह्म॑ण॒स्पतिं॑ दे॒वाँ अवो॒ वरे॑ण्यम् ॥१॥\n\nआ प॒शुं गा॑सि पृथि॒वीं वन॒स्पती॑नु॒षासा॒ नक्त॒मोष॑धीः ।\n\nविश्वे॑ च नो वसवो विश्ववेदसो धी॒नां भू॑त प्रावि॒तार॑: ॥२॥\n\nप्र सू न॑ एत्वध्व॒रो॒३ऽग्ना दे॒वेषु॑ पू॒र्व्यः । आ॒दि॒त्येषु॒ प्र वरु॑णे धृ॒तव्र॑ते म॒रुत्सु॑ वि॒श्वभा॑नुषु ॥३॥\n\nविश्वे॒ हि ष्मा॒ मन॑वे वि॒श्ववे॑दसो॒ भुव॑न्वृ॒धे रि॒शाद॑सः । अरि॑ष्टेभिः पा॒युभि॑र्विश्ववेदसो॒ यन्ता॑ नोऽवृ॒कं छ॒र्दिः ॥४॥\n\nआ नो॑ अ॒द्य सम॑नसो॒ गन्ता॒ विश्वे॑ स॒जोष॑सः । ऋ॒चा गि॒रा मरु॑तो॒ देव्यदि॑ते॒ सद॑ने॒ पस्त्ये॑ महि ॥५॥\n\nअ॒भि प्रि॒या म॑रुतो॒ या वो॒ अश्व्या॑ ह॒व्या मि॑त्र प्रया॒थन॑ ।\n\nआ ब॒र्हिरिन्द्रो॒ वरु॑णस्तु॒रा नर॑ आदि॒त्यास॑: सदन्तु नः ॥६॥\n\nव॒यं वो॑ वृ॒क्तब॑र्हिषो हि॒तप्र॑यस आनु॒षक् । सु॒तसो॑मासो वरुण हवामहे मनु॒ष्वदि॒द्धाग्न॑यः ॥७॥\n\nआ प्र या॑त॒ मरु॑तो॒ विष्णो॒ अश्वि॑ना॒ पूष॒न्माकी॑नया धि॒या ।\n\nइन्द्र॒ आ या॑तु प्रथ॒मः स॑नि॒ष्युभि॒र्वृषा॒ यो वृ॑त्र॒हा गृ॒णे ॥८॥\n\nवि नो॑ देवासो अद्रु॒होऽच्छि॑द्रं॒ शर्म॑ यच्छत । न यद्दू॒राद्व॑सवो॒ नू चि॒दन्ति॑तो॒ वरू॑थमाद॒धर्ष॑ति ॥९॥\n\nअस्ति॒ हि व॑: सजा॒त्यं॑ रिशादसो॒ देवा॑सो॒ अस्त्याप्य॑म् ।\n\nप्र ण॒: पूर्व॑स्मै सुवि॒ताय॑ वोचत म॒क्षू सु॒म्नाय॒ नव्य॑से ॥१०॥\n\nइ॒दा हि व॒ उप॑स्तुतिमि॒दा वा॒मस्य॑ भ॒क्तये॑ । उप॑ वो विश्ववेदसो नम॒स्युराँ असृ॒क्ष्यन्या॑मिव ॥११॥\n\nउदु॒ ष्य व॑: सवि॒ता सु॑प्रणीत॒योऽस्था॑दू॒र्ध्वो वरे॑ण्यः । नि द्वि॒पाद॒श्चतु॑ष्पादो अ॒र्थिनोऽवि॑श्रन्पतयि॒ष्णव॑: ॥१२॥\n\nदे॒वंदे॑वं॒ वोऽव॑से दे॒वंदे॑वम॒भिष्ट॑ये । दे॒वंदे॑वं हुवेम॒ वाज॑सातये गृ॒णन्तो॑ दे॒व्या धि॒या ॥१३॥\n\nदे॒वासो॒ हि ष्मा॒ मन॑वे॒ सम॑न्यवो॒ विश्वे॑ सा॒कं सरा॑तयः ।\n\nते नो॑ अ॒द्य ते अ॑प॒रं तु॒चे तु नो॒ भव॑न्तु वरिवो॒विद॑: ॥१४॥\n\nप्र व॑: शंसाम्यद्रुहः सं॒स्थ उप॑स्तुतीनाम् । न तं धू॒र्तिर्व॑रुण मित्र॒ मर्त्यं॒ यो वो॒ धाम॒भ्योऽवि॑धत् ॥१५॥\n\nप्र स क्षयं॑ तिरते॒ वि म॒हीरिषो॒ यो वो॒ वरा॑य॒ दाश॑ति । प्र प्र॒जाभि॑र्जायते॒ धर्म॑ण॒स्पर्यरि॑ष्ट॒: सर्व॑ एधते ॥१६॥\n\nऋ॒ते स वि॑न्दते यु॒धः सु॒गेभि॑र्या॒त्यध्व॑नः । अ॒र्य॒मा मि॒त्रो वरु॑ण॒: सरा॑तयो॒ यं त्राय॑न्ते स॒जोष॑सः ॥१७॥\n\nअज्रे॑ चिदस्मै कृणुथा॒ न्यञ्च॑नं दु॒र्गे चि॒दा सु॑सर॒णम् । ए॒षा चि॑दस्माद॒शनि॑: प॒रो नु सास्रे॑धन्ती॒ वि न॑श्यतु ॥१८॥\n\nयद॒द्य सूर्य॑ उद्य॒ति प्रिय॑क्षत्रा ऋ॒तं द॒ध । यन्नि॒म्रुचि॑ प्र॒बुधि॑ विश्ववेदसो॒ यद्वा॑ म॒ध्यंदि॑ने दि॒वः ॥१९॥\n\nयद्वा॑भिपि॒त्वे अ॑सुरा ऋ॒तं य॒ते छ॒र्दिर्ये॒म वि दा॒शुषे॑ । व॒यं तद्वो॑ वसवो विश्ववेदस॒ उप॑ स्थेयाम॒ मध्य॒ आ ॥२०॥\n\nयद॒द्य सूर॒ उदि॑ते॒ यन्म॒ध्यंदि॑न आ॒तुचि॑ । वा॒मं ध॒त्थ मन॑वे विश्ववेदसो॒ जुह्वा॑नाय॒ प्रचे॑तसे ॥२१॥\n\nव॒यं तद्व॑: सम्राज॒ आ वृ॑णीमहे पु॒त्रो न ब॑हु॒पाय्य॑म् ।\n\nअ॒श्याम॒ तदा॑दित्या॒ जुह्व॑तो ह॒विर्येन॒ वस्यो॒ऽनशा॑महै ॥२२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 28, + "text": "५ मनुर्वैवस्वत: । विश्वे देवा: । गायत्री , ४ पुरउष्णिक् ।\n\nये त्रिं॒शति॒ त्रय॑स्प॒रो दे॒वासो॑ ब॒र्हिरास॑दन् । वि॒दन्नह॑ द्वि॒तास॑नन् ॥१॥\n\nवरु॑णो मि॒त्रो अ॑र्य॒मा स्मद्रा॑तिषाचो अ॒ग्नय॑: । पत्नी॑वन्तो॒ वष॑ट्कृताः ॥२॥\n\nते नो॑ गो॒पा अ॑पा॒च्यास्त उद॒क्त इ॒त्था न्य॑क् । पु॒रस्ता॒त्सर्व॑या वि॒शा ॥३॥\n\nयथा॒ वश॑न्ति दे॒वास्तथेद॑स॒त्तदे॑षां॒ नकि॒रा मि॑नत् । अरा॑वा च॒न मर्त्य॑: ॥४॥\n\nस॒प्ता॒नां स॒प्त ऋ॒ष्टय॑: स॒प्त द्यु॒म्नान्ये॑षाम् । स॒प्तो अधि॒ श्रियो॑ धिरे ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 29, + "text": "१० मनुर्वैवस्वत:, कश्यपो वा मारीच:। विश्वे देवा: । द्विपदा विराट्।\n\nब॒भ्रुरेको॒ विषु॑णः सू॒नरो॒ युवा॒ञ्ज्य॑ङ्क्ते हिर॒ण्यय॑म्\n\nयोनि॒मेक॒ आ स॑साद॒ द्योत॑नो॒ऽन्तर्दे॒वेषु॒ मेधि॑रः ॥१॥\n\nवाशी॒मेको॑ बिभर्ति॒ हस्त॑ आय॒सीम॒न्तर्दे॒वेषु॒ निध्रु॑विः\n\nवज्र॒मेको॑ बिभर्ति॒ हस्त॒ आहि॑तं॒ तेन॑ वृ॒त्राणि॑ जिघ्नते ॥२॥\n\nति॒ग्ममेको॑ बिभर्ति॒ हस्त॒ आयु॑धं॒ शुचि॑रु॒ग्रो जला॑षभेषजः\n\nप॒थ एक॑: पीपाय॒ तस्क॑रो यथाँ ए॒ष वे॑द निधी॒नाम् ॥३॥\n\nत्रीण्येक॑ उरुगा॒यो वि च॑क्रमे॒ यत्र॑ दे॒वासो॒ मद॑न्ति\n\nविभि॒र्द्वा च॑रत॒ एक॑या स॒ह प्र प्र॑वा॒सेव॑ वसतः ॥४॥\n\nसदो॒ द्वा च॑क्राते उप॒मा दि॒वि स॒म्राजा॑ स॒र्पिरा॑सुती\n\nअर्च॑न्त॒ एके॒ महि॒ साम॑ मन्वत॒ तेन॒ सूर्य॑मरोचयन् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 30, + "text": "४ मनुर्वैवस्वत: । विश्वे देवा: । १ गायत्री , २ पुरउष्णिक् , ३ बृहती , ४ अनुष्टुप् ।\n\nन॒हि वो॒ अस्त्य॑र्भ॒को देवा॑सो॒ न कु॑मार॒कः । विश्वे॑ स॒तोम॑हान्त॒ इत् ॥१॥\n\nइति॑ स्तु॒तासो॑ असथा रिशादसो॒ ये स्थ त्रय॑श्च त्रिं॒शच्च॑ । मनो॑र्देवा यज्ञियासः ॥२॥\n\nते न॑स्त्राध्वं॒ ते॑ऽवत॒ त उ॑ नो॒ अधि॑ वोचत । मा न॑: प॒थः पित्र्या॑न्मान॒वादधि॑ दू॒रं नै॑ष्ट परा॒वत॑: ॥३॥\n\nये दे॑वास इ॒ह स्थन॒ विश्वे॑ वैश्वान॒रा उ॒त । अ॒स्मभ्यं॒ शर्म॑ स॒प्रथो॒ गवेऽश्वा॑य यच्छत ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 31, + "text": "१८ मनुर्वैवस्वत: ।१-४ यज्ञ: यजमानश्च , ५-९ दंपति , १०-१८ दम्पत्याशिष: । गायत्री ; ९,१४ अनुष्टुप् , १० पादनिचृत , १५-१८ पंक्ति: ।\n\nयो यजा॑ति॒ यजा॑त॒ इत्सु॒नव॑च्च॒ पचा॑ति च । ब्र॒ह्मेदिन्द्र॑स्य चाकनत् ॥१॥\n\nपु॒रो॒ळाशं॒ यो अ॑स्मै॒ सोमं॒ रर॑त आ॒शिर॑म् । पादित्तं श॒क्रो अंह॑सः ॥२॥\n\nतस्य॑ द्यु॒माँ अ॑स॒द्रथो॑ दे॒वजू॑त॒: स शू॑शुवत् । विश्वा॑ व॒न्वन्न॑मि॒त्रिया॑ ॥३॥\n\nअस्य॑ प्र॒जाव॑ती गृ॒हेऽस॑श्चन्ती दि॒वेदि॑वे । इळा॑ धेनु॒मती॑ दुहे ॥४॥\n\nया दम्प॑ती॒ सम॑नसा सुनु॒त आ च॒ धाव॑तः । देवा॑सो॒ नित्य॑या॒शिरा॑ ॥५॥\n\nप्रति॑ प्राश॒व्याँ॑ इतः स॒म्यञ्चा॑ ब॒र्हिरा॑शाते । न ता वाजे॑षु वायतः ॥६॥\n\nन दे॒वाना॒मपि॑ ह्नुतः सुम॒तिं न जु॑गुक्षतः । श्रवो॑ बृ॒हद्वि॑वासतः ॥७॥\n\nपु॒त्रिणा॒ ता कु॑मा॒रिणा॒ विश्व॒मायु॒र्व्य॑श्नुतः । उ॒भा हिर॑ण्यपेशसा ॥८॥\n\nवी॒तिहो॑त्रा कृ॒तद्व॑सू दश॒स्यन्ता॒मृता॑य॒ कम् । समूधो॑ रोम॒शं ह॑तो दे॒वेषु॑ कृणुतो॒ दुव॑: ॥९॥\n\nआ शर्म॒ पर्व॑तानां वृणी॒महे॑ न॒दीना॑म् । आ विष्णो॑: सचा॒भुव॑: ॥१०॥\n\nऐतु॑ पू॒षा र॒यिर्भग॑: स्व॒स्ति स॑र्व॒धात॑मः । उ॒रुरध्वा॑ स्व॒स्तये॑ ॥११॥\n\nअ॒रम॑तिरन॒र्वणो॒ विश्वो॑ दे॒वस्य॒ मन॑सा । आ॒दि॒त्याना॑मने॒ह इत् ॥१२॥\n\nयथा॑ नो मि॒त्रो अ॑र्य॒मा वरु॑ण॒: सन्ति॑ गो॒पाः । सु॒गा ऋ॒तस्य॒ पन्था॑: ॥१३॥\n\nअ॒ग्निं व॑: पू॒र्व्यं गि॒रा दे॒वमी॑ळे॒ वसू॑नाम् । स॒प॒र्यन्त॑: पुरुप्रि॒यं मि॒त्रं न क्षे॑त्र॒साध॑सम् ॥१४॥\n\nम॒क्षू दे॒वव॑तो॒ रथ॒: शूरो॑ वा पृ॒त्सु कासु॑ चित् । दे॒वानां॒ य इन्मनो॒ यज॑मान॒ इय॑क्षत्य॒भीदय॑ज्वनो भुवत् ॥१५॥\n\nन य॑जमान रिष्यसि॒ न सु॑न्वान॒ न दे॑वयो । दे॒वानां॒ य इन्मनो॒ यज॑मान॒ इय॑क्षत्य॒भीदय॑ज्वनो भुवत् ॥१६॥\n\nनकि॒ष्टं कर्म॑णा नश॒न्न प्र यो॑ष॒न्न यो॑षति । दे॒वानां॒ य इन्मनो॒ यज॑मान॒ इय॑क्षत्य॒भीदय॑ज्वनो भुवत् ॥१७॥\n\nअस॒दत्र॑ सु॒वीर्य॑मु॒त त्यदा॒श्वश्व्य॑म् । दे॒वानां॒ य इन्मनो॒ यज॑मान॒ इय॑क्षत्य॒भीदय॑ज्वनो भुवत् ॥१८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 32, + "text": "३० मेधातिथि : काण्व:। इन्द्र: । गायत्री ।\n\nप्र कृ॒तान्यृ॑जी॒षिण॒: कण्वा॒ इन्द्र॑स्य॒ गाथ॑या । मदे॒ सोम॑स्य वोचत ॥१॥\n\nयः सृबि॑न्द॒मन॑र्शनिं॒ पिप्रुं॑ दा॒सम॑ही॒शुव॑म् । वधी॑दु॒ग्रो रि॒णन्न॒पः ॥२॥\n\nन्यर्बु॑दस्य वि॒ष्टपं॑ व॒र्ष्माणं॑ बृह॒तस्ति॑र । कृ॒षे तदि॑न्द्र॒ पौंस्य॑म् ॥३॥\n\nप्रति॑ श्रु॒ताय॑ वो धृ॒षत्तूर्णा॑शं॒ न गि॒रेरधि॑ । हु॒वे सु॑शि॒प्रमू॒तये॑ ॥४॥\n\nस गोरश्व॑स्य॒ वि व्र॒जं म॑न्दा॒नः सो॒म्येभ्य॑: । पुरं॒ न शू॑र दर्षसि ॥५॥\n\nयदि॑ मे रा॒रण॑: सु॒त उ॒क्थे वा॒ दध॑से॒ चन॑: । आ॒रादुप॑ स्व॒धा ग॑हि ॥६॥\n\nव॒यं घा॑ ते॒ अपि॑ ष्मसि स्तो॒तार॑ इन्द्र गिर्वणः । त्वं नो॑ जिन्व सोमपाः ॥७॥\n\nउ॒त न॑: पि॒तुमा भ॑र संररा॒णो अवि॑क्षितम् । मघ॑व॒न्भूरि॑ ते॒ वसु॑ ॥८॥\n\nउ॒त नो॒ गोम॑तस्कृधि॒ हिर॑ण्यवतो अ॒श्विन॑: । इळा॑भि॒: सं र॑भेमहि ॥९॥\n\nबृ॒बदु॑क्थं हवामहे सृ॒प्रक॑रस्नमू॒तये॑ । साधु॑ कृ॒ण्वन्त॒मव॑से ॥१०॥\n\nयः सं॒स्थे चि॑च्छ॒तक्र॑तु॒रादीं॑ कृ॒णोति॑ वृत्र॒हा । ज॒रि॒तृभ्य॑: पुरू॒वसु॑: ॥११॥\n\nस न॑: श॒क्रश्चि॒दा श॑क॒द्दान॑वाँ अन्तराभ॒रः । इन्द्रो॒ विश्वा॑भिरू॒तिभि॑: ॥१२॥\n\nयो रा॒यो॒३ऽवनि॑र्म॒हान्त्सु॑पा॒रः सु॑न्व॒तः सखा॑ । तमिन्द्र॑म॒भि गा॑यत ॥१३॥\n\nआ॒य॒न्तारं॒ महि॑ स्थि॒रं पृत॑नासु श्रवो॒जित॑म् । भूरे॒रीशा॑न॒मोज॑सा ॥१४॥\n\nनकि॑रस्य॒ शची॑नां निय॒न्ता सू॒नृता॑नाम् । नकि॑र्व॒क्ता न दा॒दिति॑ ॥१५॥\n\nन नू॒नं ब्र॒ह्मणा॑मृ॒णं प्रा॑शू॒नाम॑स्ति सुन्व॒ताम् । न सोमो॑ अप्र॒ता प॑पे ॥१६॥\n\nपन्य॒ इदुप॑ गायत॒ पन्य॑ उ॒क्थानि॑ शंसत । ब्रह्मा॑ कृणोत॒ पन्य॒ इत् ॥१७॥\n\nपन्य॒ आ द॑र्दिरच्छ॒ता स॒हस्रा॑ वा॒ज्यवृ॑तः । इन्द्रो॒ यो यज्व॑नो वृ॒धः ॥१८॥\n\nवि षू च॑र स्व॒धा अनु॑ कृष्टी॒नामन्वा॒हुव॑: । इन्द्र॒ पिब॑ सु॒ताना॑म् ॥१९॥\n\nपिब॒ स्वधै॑नवानामु॒त यस्तुग्र्ये॒ सचा॑ । उ॒तायमि॑न्द्र॒ यस्तव॑ ॥२०॥\n\nअती॑हि मन्युषा॒विणं॑ सुषु॒वांस॑मु॒पार॑णे । इ॒मं रा॒तं सु॒तं पि॑ब ॥२॥१\n\nइ॒हि ति॒स्रः प॑रा॒वत॑ इ॒हि पञ्च॒ जनाँ॒ अति॑ । धेना॑ इन्द्राव॒चाक॑शत् ॥२२॥\n\nसूर्यो॑ र॒श्मिं यथा॑ सृ॒जा ऽऽत्वा॑ यच्छन्तु मे॒ गिर॑: । नि॒म्नमापो॒ न स॒ध्र्य॑क् ॥२३॥\n\nअध्व॑र्य॒वा तु हि षि॒ञ्च सोमं॑ वी॒राय॑ शि॒प्रिणे॑ । भरा॑ सु॒तस्य॑ पी॒तये॑ ॥२४॥\n\nय उ॒द्नः फ॑लि॒गं भि॒नन्न्य१क्सिन्धूँ॑र॒वासृ॑जत् । यो गोषु॑ प॒क्वं धा॒रय॑त् ॥२५॥\n\nअह॑न्वृ॒त्रमृची॑षम और्णवा॒भम॑ही॒शुव॑म् । हि॒मेना॑विध्य॒दर्बु॑दम् ॥२६॥\n\nप्र व॑ उ॒ग्राय॑ नि॒ष्टुरेऽषा॑ळ्हाय प्रस॒क्षिणे॑ । दे॒वत्तं॒ ब्रह्म॑ गायत ॥२७॥\n\nयो विश्वा॑न्य॒भि व्र॒ता सोम॑स्य॒ मदे॒ अन्ध॑सः । इन्द्रो॑ दे॒वेषु॒ चेत॑ति ॥२८॥\n\nइ॒ह त्या स॑ध॒माद्या॒ हरी॒ हिर॑ण्यकेश्या । वो॒ळ्हाम॒भि प्रयो॑ हि॒तम् ॥२९॥\n\nअ॒र्वाञ्चं॑ त्वा पुरुष्टुत प्रि॒यमे॑धस्तुता॒ हरी॑ । सो॒म॒पेया॑य वक्षतः ॥३०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 33, + "text": "१९ मेध्यातिथि : काण्व:। इन्द्र: । बृहती , १६-१८ गायत्री , १९ अनुष्टुप् ।\n\nव॒यं घ॑ त्वा सु॒ताव॑न्त॒ आपो॒ न वृ॒क्तब॑र्हिषः । प॒वित्र॑स्य प्र॒स्रव॑णेषु वृत्रह॒न्परि॑ स्तो॒तार॑ आसते ॥१॥\n\nस्वर॑न्ति त्वा सु॒ते नरो॒ वसो॑ निरे॒क उ॒क्थिन॑: । क॒दा सु॒तं तृ॑षा॒ण ओक॒ आ ग॑म॒ इन्द्र॑ स्व॒ब्दीव॒ वंस॑गः ॥२॥\n\nकण्वे॑भिर्धृष्ण॒वा धृ॒षद्वाजं॑ दर्षि सह॒स्रिण॑म् । पि॒शङ्ग॑रूपं मघवन्विचर्षणे म॒क्षू गोम॑न्तमीमहे ॥३॥\n\nपा॒हि गायान्ध॑सो॒ मद॒ इन्द्रा॑य मेध्यातिथे । यः सम्मि॑श्लो॒ हर्यो॒र्यः सु॒ते सचा॑ व॒ज्री रथो॑ हिर॒ण्यय॑: ॥४॥\n\nयः सु॑ष॒व्यः सु॒दक्षि॑ण इ॒नो यः सु॒क्रतु॑र्गृ॒णे । य आ॑क॒रः स॒हस्रा॒ यः श॒ताम॑घ॒ इन्द्रो॒ यः पू॒र्भिदा॑रि॒तः ॥५॥\n\nयो धृ॑षि॒तो योऽवृ॑तो॒ यो अस्ति॒ श्मश्रु॑षु श्रि॒तः । विभू॑तद्युम्न॒श्च्यव॑नः पुरुष्टु॒तः क्रत्वा॒ गौरि॑व शाकि॒नः ॥६॥\n\nक ईं॑ वेद सु॒ते सचा॒ पिब॑न्तं॒ कद्वयो॑ दधे । अ॒यं यः पुरो॑ विभि॒नत्त्योज॑सा मन्दा॒नः शि॒प्र्यन्ध॑सः ॥७॥\n\nदा॒ना मृ॒गो न वा॑र॒णः पु॑रु॒त्रा च॒रथं॑ दधे । नकि॑ष्ट्वा॒ नि य॑म॒दा सु॒ते ग॑मो म॒हाँश्च॑र॒स्योज॑सा ॥८॥\n\nय उ॒ग्रः सन्ननि॑ष्टृतः स्थि॒रो रणा॑य॒ संस्कृ॑तः । यदि॑ स्तो॒तुर्म॒घवा॑ शृ॒णव॒द्धवं॒ नेन्द्रो॑ योष॒त्या ग॑मत् ॥९॥\n\nस॒त्यमि॒त्था वृषेद॑सि॒ वृष॑जूति॒र्नोऽवृ॑तः । वृषा॒ ह्यु॑ग्र शृण्वि॒षे प॑रा॒वति॒ वृषो॑ अर्वा॒वति॑ श्रु॒तः ॥१०॥\n\nवृष॑णस्ते अ॒भीश॑वो॒ वृषा॒ कशा॑ हिर॒ण्ययी॑ । वृषा॒ रथो॑ मघव॒न्वृष॑णा॒ हरी॒ वृषा॒ त्वं श॑तक्रतो ॥११॥\n\nवृषा॒ सोता॑ सुनोतु ते॒ वृष॑न्नृजीपि॒न्ना भ॑र । वृषा॑ दधन्वे॒ वृष॑णं न॒दीष्वा तुभ्यं॑ स्थातर्हरीणाम् ॥१२॥\n\nएन्द्र॑ याहि पी॒तये॒ मधु॑ शविष्ठ सो॒म्यम् । नायमच्छा॑ म॒घवा॑ शृ॒णव॒द्गिरो॒ ब्रह्मो॒क्था च॑ सु॒क्रतु॑: ॥१३॥\n\nवह॑न्तु त्वा रथे॒ष्ठामा हर॑यो रथ॒युज॑: । ति॒रश्चि॑द॒र्यं सव॑नानि वृत्रहन्न॒न्येषां॒ या श॑तक्रतो ॥१४॥\n\nअ॒स्माक॑म॒द्यान्त॑मं॒ स्तोमं॑ धिष्व महामह । अ॒स्माकं॑ ते॒ सव॑ना सन्तु॒ शंत॑मा॒ मदा॑य द्युक्ष सोमपाः ॥१५॥\n\nन॒हि षस्तव॒ नो मम॑ शा॒स्त्रे अ॒न्यस्य॒ रण्य॑ति । यो अ॒स्मान्वी॒र आन॑यत् ॥१६॥\n\nइन्द्र॑श्चिद्घा॒ तद॑ब्रवीत्स्त्रि॒या अ॑शा॒स्यं मन॑: । उ॒तो अह॒ क्रतुं॑ र॒घुम् ॥१७॥\n\nसप्ती॑ चिद्घा मद॒च्युता॑ मिथु॒ना व॑हतो॒ रथ॑म् । ए॒वेद्धूर्वृष्ण॒ उत्त॑रा ॥१८॥\n\nअ॒धः प॑श्यस्व॒ मोपरि॑ संत॒रां पा॑द॒कौ ह॑र । मा ते॑ कशप्ल॒कौ दृ॑श॒न्त्स्त्री हि ब्र॒ह्मा ब॒भूवि॑थ ॥१९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 34, + "text": "(१८) १ १५ नीपातिथि: काण्व:, १६ -१८ सहस्रं वसुरोचिषोऽङ्गिरस: । इन्द्र: । अनुष्टुप् , १६-१८ गायत्री ।\n\nएन्द्र॑ याहि॒ हरि॑भि॒रुप॒ कण्व॑स्य सुष्टु॒तिम् । दि॒वो अ॒मुष्य॒ शास॑तो॒ दिवं॑ य॒य दि॑वावसो ॥१॥\n\nआ त्वा॒ ग्रावा॒ वद॑न्नि॒ह सो॒मी घोषे॑ण यच्छतु । दि॒वो अ॒मुष्य॒ शास॑तो॒ दिवं॑ य॒य दि॑वावसो ॥२॥\n\nअत्रा॒ वि ने॒मिरे॑षा॒मुरां॒ न धू॑नुते॒ वृक॑: । दि॒वो अ॒मुष्य॒ शास॑तो॒ दिवं॑ य॒य दि॑वावसो ॥३॥\n\nआ त्वा॒ कण्वा॑ इ॒हाव॑से॒ हव॑न्ते॒ वाज॑सातये । दि॒वो अ॒मुष्य॒ शास॑तो॒ दिवं॑ य॒य दि॑वावसो ॥४॥\n\nदधा॑मि ते सु॒तानां॒ वृष्णे॒ न पू॑र्व॒पाय्य॑म् । दि॒वो अ॒मुष्य॒ शास॑तो॒ दिवं॑ य॒य दि॑वावसो ॥५॥\n\nस्मत्पु॑रंधिर्न॒ आ ग॑हि वि॒श्वतो॑धीर्न ऊ॒तये॑ । दि॒वो अ॒मुष्य॒ शास॑तो॒ दिवं॑ य॒य दि॑वावसो ॥६॥\n\nआ नो॑ याहि महेमते॒ सह॑स्रोते॒ शता॑मघ । दि॒वो अ॒मुष्य॒ शास॑तो॒ दिवं॑ य॒य दि॑वावसो ॥७॥\n\nआ त्वा॒ होता॒ मनु॑र्हितो देव॒त्रा व॑क्ष॒दीड्य॑: । दि॒वो अ॒मुष्य॒ शास॑तो॒ दिवं॑ य॒य दि॑वावसो ॥८॥\n\nआ त्वा॑ मद॒च्युता॒ हरी॑ श्ये॒नं प॒क्षेव॑ वक्षतः । दि॒वो अ॒मुष्य॒ शास॑तो॒ दिवं॑ य॒य दि॑वावसो ॥९॥\n\nआ या॑ह्य॒र्य आ परि॒ स्वाहा॒ सोम॑स्य पी॒तये॑ । दि॒वो अ॒मुष्य॒ शास॑तो॒ दिवं॑ य॒य दि॑वावसो ॥१०॥\n\nआ नो॑ या॒ह्युप॑श्रुत्यु॒क्थेषु॑ रणया इ॒ह । दि॒वो अ॒मुष्य॒ शास॑तो॒ दिवं॑ य॒य दि॑वावसो ॥११॥\n\nसरू॑पै॒रा सु नो॑ गहि॒ सम्भृ॑तै॒: सम्भृ॑ताश्वः । दि॒वो अ॒मुष्य॒ शास॑तो॒ दिवं॑ य॒य दि॑वावसो ॥१२॥\n\nआ या॑हि॒ पर्व॑तेभ्यः समु॒द्रस्याधि॑ वि॒ष्टप॑: । दि॒वो अ॒मुष्य॒ शास॑तो॒ दिवं॑ य॒य दि॑वावसो ॥१३॥\n\nआ नो॒ गव्या॒न्यश्व्या॑ स॒हस्रा॑ शूर दर्दृहि । दि॒वो अ॒मुष्य॒ शास॑तो॒ दिवं॑ य॒य दि॑वावसो ॥१४॥\n\nआ न॑: सहस्र॒शो भ॑रा॒ऽयुता॑नि श॒तानि॑ च । दि॒वो अ॒मुष्य॒ शास॑तो॒ दिवं॑ य॒य दि॑वावसो ॥१५॥\n\nआ यदिन्द्र॑श्च॒ दद्व॑हे स॒हस्रं॒ वसु॑रोचिषः । ओजि॑ष्ठ॒मश्व्यं॑ प॒शुम् ॥१६॥\n\nय ऋ॒ज्रा वात॑रंहसोऽरु॒षासो॑ रघु॒ष्यद॑: । भ्राज॑न्ते॒ सूर्या॑ इव ॥१७॥\n\nपारा॑वतस्य रा॒तिषु॑ द्र॒वच्च॑क्रेष्वा॒शुषु॑ । तिष्ठं॒ वन॑स्य॒ मध्य॒ आ ॥१८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 35, + "text": "२४ श्यावाश्व आत्रेय: । अश्विनौ । उपरिष्टाज्ज्योति: ( त्रिष्टुप् ), २२, २४ पंक्ति:, २३ महाबृहती ।\n\nअ॒ग्निनेन्द्रे॑ण॒ वरु॑णेन॒ विष्णु॑नाऽऽदि॒त्यै रु॒द्रैर्वसु॑भिः सचा॒भुवा॑ ।\n\nस॒जोष॑सा उ॒षसा॒ सूर्ये॑ण च॒ सोमं॑ पिबतमश्विना ॥१॥\n\nविश्वा॑भिर्धी॒भिर्भुव॑नेन वाजिना दि॒वा पृ॑थि॒व्याद्रि॑भिः सचा॒भुवा॑ ।\n\nस॒जोष॑सा उ॒षसा॒ सूर्ये॑ण च॒ सोमं॑ पिबतमश्विना ॥२॥\n\nविश्वै॑र्दे॒वैस्त्रि॒भिरे॑काद॒शैरि॒हाऽद्भिर्म॒रुद्भि॒र्भृगु॑भिः सचा॒भुवा॑ ।\n\nस॒जोष॑सा उ॒षसा॒ सूर्ये॑ण च॒ सोमं॑ पिबतमश्विना ॥३॥\n\nजु॒षेथां॑ य॒ज्ञं बोध॑तं॒ हव॑स्य मे॒ विश्वे॒ह दे॑वौ॒ सव॒नाव॑ गच्छतम् ।\n\nस॒जोष॑सा उ॒षसा॒ सूर्ये॑ण॒ चेषं॑ नो वोळ्हमश्विना ॥४॥\n\nस्तोमं॑ जुषेथां युव॒शेव॑ क॒न्यनां॒ विश्वे॒ह दे॑वौ॒ सव॒नाव॑ गच्छतम् ।\n\nस॒जोष॑सा उ॒षसा॒ सूर्ये॑ण॒ चेषं॑ नो वोळ्हमश्विना ॥५॥\n\nगिरो॑ जुषेथामध्व॒रं जु॑षेथां॒ विश्वे॒ह दे॑वौ॒ सव॒नाव॑ गच्छतम् ।\n\nस॒जोष॑सा उ॒षसा॒ सूर्ये॑ण॒ चेषं॑ नो वोळ्हमश्विना ॥६॥\n\nहा॒रि॒द्र॒वेव॑ पतथो॒ वनेदुप॒ सोमं॑ सु॒तं म॑हि॒षेवाव॑ गच्छथः ।\n\nस॒जोष॑सा उ॒षसा॒ सूर्ये॑ण च॒ त्रिर्व॒र्तिर्या॑तमश्विना ॥७॥\n\nहं॒सावि॑व पतथो अध्व॒गावि॑व॒ सोमं॑ सु॒तं म॑हि॒षेवाव॑ गच्छथः ।\n\nस॒जोष॑सा उ॒षसा॒ सूर्ये॑ण च॒ त्रिर्व॒र्तिर्या॑तमश्विना ॥८॥\n\nश्ये॒नावि॑व पतथो ह॒व्यदा॑तये॒ सोमं॑ सु॒तं म॑हि॒षेवाव॑ गच्छथः ।\n\nस॒जोष॑सा उ॒षसा॒ सूर्ये॑ण च॒ त्रिर्व॒र्तिर्या॑तमश्विना ॥९॥\n\nपिब॑तं च तृप्णु॒तं चा च॑ गच्छतं प्र॒जां च॑ ध॒त्तं द्रवि॑णं च धत्तम् ।\n\nस॒जोष॑सा उ॒षसा॒ सूर्ये॑ण॒ चोर्जं॑ नो धत्तमश्विना ॥१०॥\n\nजय॑तं च॒ प्र स्तु॑तं च॒ प्र चा॑वतं प्र॒जां च॑ ध॒त्तं द्रवि॑णं च धत्तम् ।\n\nस॒जोष॑सा उ॒षसा॒ सूर्ये॑ण॒ चोर्जं॑ नो धत्तमश्विना ॥११॥\n\nह॒तं च॒ शत्रू॒न्यत॑तं च मि॒त्रिण॑: प्र॒जां च॑ ध॒त्तं द्रवि॑णं च धत्तम् ।\n\nस॒जोष॑सा उ॒षसा॒ सूर्ये॑ण॒ चोर्जं॑ नो धत्तमश्विना ॥१२॥\n\nमि॒त्रावरु॑णवन्ता उ॒त धर्म॑वन्ता म॒रुत्व॑न्ता जरि॒तुर्ग॑च्छथो॒ हव॑म् ।\n\nस॒जोष॑सा उ॒षसा॒ सूर्ये॑ण चाऽऽदि॒त्यैर्या॑तमश्विना ॥१३॥\n\nअङ्गि॑रस्वन्ता उ॒त विष्णु॑वन्ता म॒रुत्व॑न्ता जरि॒तुर्ग॑च्छथो॒ हव॑म् ।\n\nस॒जोष॑सा उ॒षसा॒ सूर्ये॑ण चाऽऽदि॒त्यैर्या॑तमश्विना ॥१४॥\n\nऋ॒भु॒मन्ता॑ वृषणा॒ वाज॑वन्ता म॒रुत्व॑न्ता जरि॒तुर्ग॑च्छथो॒ हव॑म् ।\n\nस॒जोष॑सा उ॒षसा॒ सूर्ये॑ण चाऽऽदि॒त्यैर्या॑तमश्विना ॥१५॥\n\nब्रह्म॑ जिन्वतमु॒त जि॑न्वतं॒ धियो॑ ह॒तं रक्षां॑सि॒ सेध॑त॒ममी॑वाः ।\n\nस॒जोष॑सा उ॒षसा॒ सूर्ये॑ण च॒ सोमं॑ सुन्व॒तो अ॑श्विना ॥१६॥\n\nक्ष॒त्रं जि॑न्वतमु॒त जि॑न्वतं॒ नॄन्ह॒तं रक्षां॑सि॒ सेध॑त॒ममी॑वाः ।\n\nस॒जोष॑सा उ॒षसा॒ सूर्ये॑ण च॒ सोमं॑ सुन्व॒तो अ॑श्विना ॥१७॥\n\nधे॒नूर्जि॑न्वतमु॒त जि॑न्वतं॒ विशो॑ ह॒तं रक्षां॑सि॒ सेध॑त॒ममी॑वाः ।\n\nस॒जोष॑सा उ॒षसा॒ सूर्ये॑ण च॒ सोमं॑ सुन्व॒तो अ॑श्विना ॥१८॥\n\nअत्रे॑रिव शृणुतं पू॒र्व्यस्तु॑तिं श्या॒वाश्व॑स्य सुन्व॒तो म॑दच्युता ।\n\nस॒जोष॑सा उ॒षसा॒ सूर्ये॑ण॒ चाश्वि॑ना ति॒रोअ॑ह्न्यम् ॥१९॥\n\nसर्गाँ॑ इव सृजतं सुष्टु॒तीरुप॑ श्या॒वाश्व॑स्य सुन्व॒तो म॑दच्युता ।\n\nस॒जोष॑सा उ॒षसा॒ सूर्ये॑ण॒ चाऽश्वि॑ना ति॒रोअ॑ह्न्यम् ॥२०॥\n\nर॒श्मीँरि॑व यच्छतमध्व॒राँ उप॑ श्या॒वाश्व॑स्य सुन्व॒तो म॑दच्युता ।\n\nस॒जोष॑सा उ॒षसा॒ सूर्ये॑ण॒ चाऽश्वि॑ना ति॒रोअ॑ह्न्यम् ॥२१॥\n\nअ॒र्वाग्रथं॒ नि य॑च्छतं॒ पिब॑तं सो॒म्यं मधु॑ ।\n\nआ या॑तमश्वि॒ना ग॑तमव॒स्युर्वा॑म॒हं हु॑वे ध॒त्तं रत्ना॑नि दा॒शुषे॑ ॥२२॥\n\nन॒मो॒वा॒के प्रस्थि॑ते अध्व॒रे न॑रा वि॒वक्ष॑णस्य पी॒तये॑ ।\n\nआ या॑तमश्वि॒ना ग॑तमव॒स्युर्वा॑म॒हं हु॑वे ध॒त्तं रत्ना॑नि दा॒शुषे॑ ॥२३॥\n\nस्वाहा॑कृतस्य तृम्पतं सु॒तस्य॑ देवा॒वन्ध॑सः ।\n\nआ या॑तमश्वि॒ना ग॑तमव॒स्युर्वा॑म॒हं हु॑वे ध॒त्तं रत्ना॑नि दा॒शुषे॑ ॥२४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 36, + "text": "७ श्यावाश्व आत्रेय: । इन्द्र: । शक्वरी, ७ महापंक्ति: ।\n\nअ॒वि॒तासि॑ सुन्व॒तो वृ॒क्तब॑र्हिष॒: पिबा॒ सोमं॒ मदा॑य॒ कं श॑तक्रतो ।\n\nयं ते॑ भा॒गमधा॑रय॒न्विश्वा॑: सेहा॒नः पृत॑ना उ॒रु ज्रय॒: सम॑प्सु॒जिन्म॒रुत्वाँ॑ इन्द्र सत्पते ॥१॥\n\nप्राव॑ स्तो॒तारं॑ मघव॒न्नव॒ त्वां पिबा॒ सोमं॒ मदा॑य॒ कं श॑तक्रतो ।\n\nयं ते॑ भा॒गमधा॑रय॒न्विश्वा॑: सेहा॒नः पृत॑ना उ॒रु ज्रय॒: सम॑प्सु॒जिन्म॒रुत्वाँ॑ इन्द्र सत्पते ॥२॥\n\nऊ॒र्जा दे॒वाँ अव॒स्योज॑सा॒ त्वां पिबा॒ सोमं॒ मदा॑य॒ कं श॑तक्रतो ।\n\nयं ते॑ भा॒गमधा॑रय॒न्विश्वा॑: सेहा॒नः पृत॑ना उ॒रु ज्रय॒: सम॑प्सु॒जिन्म॒रुत्वाँ॑ इन्द्र सत्पते ॥३॥\n\nज॒नि॒ता दि॒वो ज॑नि॒ता पृ॑थि॒व्याः पिबा॒ सोमं॒ मदा॑य॒ कं श॑तक्रतो ।\n\nयं ते॑ भा॒गमधा॑रय॒न्विश्वा॑: सेहा॒नः पृत॑ना उ॒रु ज्रय॒: सम॑प्सु॒जिन्म॒रुत्वाँ॑ इन्द्र सत्पते ॥४॥\n\nज॒नि॒ताश्वा॑नां जनि॒ता गवा॑मसि॒ पिबा॒ सोमं॒ मदा॑य॒ कं श॑तक्रतो ।\n\nयं ते॑ भा॒गमधा॑रय॒न्विश्वा॑: सेहा॒नः पृत॑ना उ॒रु ज्रय॒: सम॑प्सु॒जिन्म॒रुत्वाँ॑ इन्द्र सत्पते ॥५॥\n\nअत्री॑णां॒ स्तोम॑मद्रिवो म॒हस्कृ॑धि॒ पिबा॒ सोमं॒ मदा॑य॒ कं श॑तक्रतो ।\n\nयं ते॑ भा॒गमधा॑रय॒न्विश्वा॑: सेहा॒नः पृत॑ना उ॒रु ज्रय॒: सम॑प्सु॒जिन्म॒रुत्वाँ॑ इन्द्र सत्पते ॥६॥\n\nश्या॒वाश्व॑स्य सुन्व॒तस्तथा॑ शृणु॒ यथाशृ॑णो॒रत्रे॒: कर्मा॑णि कृण्व॒तः ।\n\nप्र त्र॒सद॑स्युमाविथ॒ त्वमेक॒ इन्नृ॒षाह्य॒ इन्द्र॒ ब्रह्मा॑णि व॒र्धय॑न् ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 37, + "text": "७ श्यावाश्व आत्रेय: । इन्द्र: । महापंक्ति:, १ अतिजगती ।\n\nप्रेदं ब्रह्म॑ वृत्र॒तूर्ये॑ष्वाविथ॒ प्र सु॑न्व॒तः श॑चीपत॒ इन्द्र॒ विश्वा॑भिरू॒तिभि॑: ।\n\nमाध्यं॑दिनस्य॒ सव॑नस्य वृत्रहन्ननेद्य॒ पिबा॒ सोम॑स्य वज्रिवः ॥१॥\n\nसे॒हा॒न उ॑ग्र॒ पृत॑ना अ॒भि द्रुह॑: शचीपत॒ इन्द्र॒ विश्वा॑भिरू॒तिभि॑: ।\n\nमाध्यं॑दिनस्य॒ सव॑नस्य वृत्रहन्ननेद्य॒ पिबा॒ सोम॑स्य वज्रिवः ॥२॥\n\nए॒क॒राळ॒स्य भुव॑नस्य राजसि शचीपत॒ इन्द्र॒ विश्वा॑भिरू॒तिभि॑: ।\n\nमाध्यं॑दिनस्य॒ सव॑नस्य वृत्रहन्ननेद्य॒ पिबा॒ सोम॑स्य वज्रिवः ॥३॥\n\nस॒स्थावा॑ना यवयसि॒ त्वमेक॒ इच्छ॑चीपत॒ इन्द्र॒ विश्वा॑भिरू॒तिभि॑: ।\n\nमाध्यं॑दिनस्य॒ सव॑नस्य वृत्रहन्ननेद्य॒ पिबा॒ सोम॑स्य वज्रिवः ॥४॥\n\nक्षेम॑स्य च प्र॒युज॑श्च॒ त्वमी॑शिषे शचीपत॒ इन्द्र॒ विश्वा॑भिरू॒तिभि॑: ।\n\nमाध्यं॑दिनस्य॒ सव॑नस्य वृत्रहन्ननेद्य॒ पिबा॒ सोम॑स्य वज्रिवः ॥५॥\n\nक्ष॒त्राय॑ त्व॒मव॑सि॒ न त्व॑माविथ शचीपत॒ इन्द्र॒ विश्वा॑भिरू॒तिभि॑: ।\n\nमाध्यं॑दिनस्य॒ सव॑नस्य वृत्रहन्ननेद्य॒ पिबा॒ सोम॑स्य वज्रिवः ॥६॥\n\nश्या॒वाश्व॑स्य॒ रेभ॑त॒स्तथा॑ शृणु॒ यथाशृ॑णो॒रत्रे॒: कर्मा॑णि कृण्व॒तः ।\n\n प्र त्र॒सद॑स्युमाविथ॒ त्वमेक॒ इन्नृ॒षाह्य॒ इन्द्र॑ क्ष॒त्राणि॑ व॒र्धय॑न् ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 38, + "text": "१० श्यावाश्व आत्रेय: । इन्द्राग्नी । गायत्री ।\n\nय॒ज्ञस्य॒ हि स्थ ऋ॒त्विजा॒ सस्नी॒ वाजे॑षु॒ कर्म॑सु । इन्द्रा॑ग्नी॒ तस्य॑ बोधतम् ॥१॥\n\nतो॒शासा॑ रथ॒यावा॑ना वृत्र॒हणाप॑राजिता । इन्द्रा॑ग्नी॒ तस्य॑ बोधतम् ॥२॥\n\nइ॒दं वां॑ मदि॒रं मध्वधु॑क्ष॒न्नद्रि॑भि॒र्नर॑: । इन्द्रा॑ग्नी॒ तस्य॑ बोधतम् ॥३॥\n\nजु॒षेथां॑ य॒ज्ञमि॒ष्टये॑ सु॒तं सोमं॑ सधस्तुती । इन्द्रा॑ग्नी॒ आ ग॑तं नरा ॥४॥\n\nइ॒मा जु॑षेथां॒ सव॑ना॒ येभि॑र्ह॒व्यान्यू॒हथु॑: । इन्द्रा॑ग्नी॒ आ ग॑तं नरा ॥५॥\n\nइ॒मां गा॑य॒त्रव॑र्तनिं जु॒षेथां॑ सुष्टु॒तिं मम॑ । इन्द्रा॑ग्नी॒ आ ग॑तं नरा ॥६॥\n\nप्रा॒त॒र्याव॑भि॒रा ग॑तं दे॒वेभि॑र्जेन्यावसू । इन्द्रा॑ग्नी॒ सोम॑पीतये ॥७॥\n\nश्या॒वाश्व॑स्य सुन्व॒तोऽत्री॑णां शृणुतं॒ हव॑म् । इन्द्रा॑ग्नी॒ सोम॑पीतये ॥८॥\n\nए॒वा वा॑मह्व ऊ॒तये॒ यथाहु॑वन्त॒ मेधि॑राः । इन्द्रा॑ग्नी॒ सोम॑पीतये ॥९॥\n\nआहं सर॑स्वतीवतोरिन्द्रा॒ग्न्योरवो॑ वृणे । याभ्यां॑ गाय॒त्रमृ॒च्यते॑ ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 39, + "text": "१० नाभाक: काण्व:। अग्नि: । महापंक्ति: ।\n\nअ॒ग्निम॑स्तोष्यृ॒ग्मिय॑म॒ग्निमी॒ळा य॒जध्यै॑ ।\n\nअ॒ग्निर्दे॒वाँ अ॑नक्तु न उ॒भे हि वि॒दथे॑ क॒विर॒न्तश्चर॑ति दू॒त्यं१ नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥१\n\nन्य॑ग्ने॒ नव्य॑सा॒ वच॑स्त॒नूषु॒ शंस॑मेषाम् ।\n\nन्यरा॑ती॒ ररा॑व्णां॒ विश्वा॑ अ॒र्यो अरा॑तीरि॒तो यु॑च्छन्त्वा॒मुरो॒ नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥२॥\n\nअग्ने॒ मन्मा॑नि॒ तुभ्यं॒ कं घृ॒तं न जु॑ह्व आ॒सनि॑ ।\n\nस दे॒वेषु॒ प्र चि॑किद्धि॒ त्वं ह्यसि॑ पू॒र्व्यः शि॒वो दू॒तो वि॒वस्व॑तो॒ नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥३॥\n\nतत्त॑द॒ग्निर्वयो॑ दधे॒ यथा॑यथा कृप॒ण्यति॑ ।\n\nऊ॒र्जाहु॑ति॒र्वसू॑नां॒ शं च॒ योश्च॒ मयो॑ दधे॒ विश्व॑स्यै दे॒वहू॑त्यै॒ नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥४॥\n\nस चि॑केत॒ सही॑यसा॒ऽग्निश्चि॒त्रेण॒ कर्म॑णा ।\n\nस होता॒ शश्व॑तीनां॒ दक्षि॑णाभिर॒भीवृ॑त इ॒नोति॑ च प्रती॒व्यं१ नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥५॥\n\nअ॒ग्निर्जा॒ता दे॒वाना॑म॒ग्निर्वे॑द॒ मर्ता॑नामपी॒च्य॑म् ।\n\nअ॒ग्निः स द्र॑विणो॒दा अ॒ग्निर्द्वारा॒ व्यू॑र्णुते॒ स्वा॑हुतो॒ नवी॑यसा॒ नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥६॥\n\nअ॒ग्निर्दे॒वेषु॒ संव॑सु॒: स वि॒क्षु य॒ज्ञिया॒स्वा ।\n\nस मु॒दा काव्या॑ पु॒रु विश्वं॒ भूमे॑व पुष्यति दे॒वो दे॒वेषु॑ य॒ज्ञियो॒ नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥७॥\n\nयो अ॒ग्निः स॒प्तमा॑नुषः श्रि॒तो विश्वे॑षु॒ सिन्धु॑षु ।\n\nतमाग॑न्म त्रिप॒स्त्यं म॑न्धा॒तुर्द॑स्यु॒हन्त॑मम॒ग्निं य॒ज्ञेषु॑ पू॒र्व्यं नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥८॥\n\nअ॒ग्निस्त्रीणि॑ त्रि॒धातू॒न्या क्षे॑ति वि॒दथा॑ क॒विः ।\n\nस त्रीँरे॑काद॒शाँ इ॒ह यक्ष॑च्च पि॒प्रय॑च्च नो॒ विप्रो॑ दू॒तः परि॑ष्कृतो॒ नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥९॥\n\nत्वं नो॑ अग्न आ॒युषु॒ त्वं दे॒वेषु॑ पूर्व्य॒ वस्व॒ एक॑ इरज्यसि ।\n\nत्वामाप॑: परि॒स्रुत॒: परि॑ यन्ति॒ स्वसे॑तवो॒ नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 40, + "text": "१२ नाभाक: काण्व:। इन्द्राग्नी । महापंक्ति:, २ शक्वरी ,१२ त्रिष्टुप् ।\n\nइन्द्रा॑ग्नी यु॒वं सु न॒: सह॑न्ता॒ दास॑थो र॒यिम् ।\n\nयेन॑ दृ॒ळ्हा स॒मत्स्वा वी॒ळु चि॑त्साहिषी॒मह्य॒ग्निर्वने॑व॒ वात॒ इन्नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥१॥\n\nन॒हि वां॑ व॒व्रया॑म॒हेऽथेन्द्र॒मिद्य॑जामहे॒ शवि॑ष्ठं नृ॒णां नर॑म् ।\n\nस न॑: क॒दा चि॒दर्व॑ता॒ गम॒दा वाज॑सातये॒ गम॒दा मे॒धसा॑तये॒ नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥२॥\n\nता हि मध्यं॒ भरा॑णामिन्द्रा॒ग्नी अ॑धिक्षि॒तः ।\n\nता उ॑ कवित्व॒ना क॒वी पृ॒च्छ्यमा॑ना सखीय॒ते सं धी॒तम॑श्नुतं नरा॒ नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥३॥\n\nअ॒भ्य॑र्च नभाक॒वदि॑न्द्रा॒ग्नी य॒जसा॑ गि॒रा ।\n\nययो॒र्विश्व॑मि॒दं जग॑दि॒यं द्यौः पृ॑थि॒वी म॒ह्यु१पस्थे॑ बिभृ॒तो वसु॒ नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥४॥\n\nप्र ब्रह्मा॑णि नभाक॒वदि॑न्द्रा॒ग्निभ्या॑मिरज्यत ।\n\nया स॒प्तबु॑ध्नमर्ण॒वं जि॒ह्मबा॑रमपोर्णु॒त इन्द्र॒ ईशा॑न॒ ओज॑सा॒ नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥५॥\n\nअपि॑ वृश्च पुराण॒वद्व्र॒तते॑रिव गुष्पि॒तमोजो॑ दा॒सस्य॑ दम्भय ।\n\nव॒यं तद॑स्य॒ सम्भृ॑तं॒ वस्विन्द्रे॑ण॒ वि भ॑जेमहि॒ नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥६॥\n\nयदि॑न्द्रा॒ग्नी जना॑ इ॒मे वि॒ह्वय॑न्ते॒ तना॑ गि॒रा ।\n\nअ॒स्माके॑भि॒र्नृभि॑र्व॒यं सा॑स॒ह्याम॑ पृतन्य॒तो व॑नु॒याम॑ वनुष्य॒तो नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥७॥\n\nया नु श्वे॒ताव॒वो दि॒व उ॒च्चरा॑त॒ उप॒ द्युभि॑: ।\n\nइ॒न्द्रा॒ग्न्योरनु॑ व्र॒तमुहा॑ना यन्ति॒ सिन्ध॑वो॒ यान्त्सीं॑ ब॒न्धादमु॑ञ्चतां॒ नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥८॥\n\nपू॒र्वीष्ट॑ इ॒न्द्रोप॑मातयः पू॒र्वीरु॒त प्रश॑स्तय॒: सूनो॑ हि॒न्वस्य॑ हरिवः ।\n\nवस्वो॑ वी॒रस्या॒पृचो॒ या नु साध॑न्त नो॒ धियो॒ नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥९॥\n\nतं शि॑शीता सुवृ॒क्तिभि॑स्त्वे॒षं सत्वा॑नमृ॒ग्मिय॑म् ।\n\nउ॒तो नु चि॒द्य ओज॑सा॒ शुष्ण॑स्या॒ण्डानि॒ भेद॑ति॒ जेष॒त्स्व॑र्वतीर॒पो नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥१०॥\n\nतं शि॑शीता स्वध्व॒रं स॒त्यं सत्वा॑नमृ॒त्विय॑म् ।\n\nउ॒तो नु चि॒द्य ओह॑त आ॒ण्डा शुष्ण॑स्य॒ भेद॒त्यजै॒: स्व॑र्वतीर॒पो नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥११॥\n\nए॒वेन्द्रा॒ग्निभ्यां॑ पितृ॒वन्नवी॑यो मन्धातृ॒वद॑ङ्गिर॒स्वद॑वाचि ।\n\nत्रि॒धातु॑ना॒ शर्म॑णा पातम॒स्मान्व॒यं स्या॑म॒ पत॑यो रयी॒णाम् ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 41, + "text": "१० नाभाक: काण्व:। वरुण : । महापंक्ति: ।\n\nअ॒स्मा ऊ॒ षु प्रभू॑तये॒ वरु॑णाय म॒रुद्भ्योऽर्चा॑ वि॒दुष्ट॑रेभ्यः ।\n\nयो धी॒ता मानु॑षाणां प॒श्वो गा इ॑व॒ रक्ष॑ति॒ नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥१॥\n\nतमू॒ षु स॑म॒ना गि॒रा पि॑तॄ॒णां च॒ मन्म॑भिः ।\n\nना॒भा॒कस्य॒ प्रश॑स्तिभि॒र्यः सिन्धू॑ना॒मुपो॑द॒ये स॒प्तस्व॑सा॒ स म॑ध्य॒मो नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥२॥\n\nस क्षप॒: परि॑ षस्वजे॒ न्यु१स्रो मा॒यया॑ दधे॒ स विश्वं॒ परि॑ दर्श॒तः ।\n\nतस्य॒ वेनी॒रनु॑ व्र॒तमु॒षस्ति॒स्रो अ॑वर्धय॒न्नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥३॥\n\nयः क॒कुभो॑ निधार॒यः पृ॑थि॒व्यामधि॑ दर्श॒तः ।\n\nस माता॑ पू॒र्व्यं प॒दं तद्वरु॑णस्य॒ सप्त्यं॒ स हि गो॒पा इ॒वेर्यो॒ नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥४॥\n\nयो ध॒र्ता भुव॑नानां॒ य उ॒स्राणा॑मपी॒च्या॒३ वेद॒ नामा॑नि॒ गुह्या॑ ।\n\nस क॒विः काव्या॑ पु॒रु रू॒पं द्यौरि॑व पुष्यति॒ नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥५॥\n\nयस्मि॒न्विश्वा॑नि॒ काव्या॑ च॒क्रे नाभि॑रिव श्रि॒ता ।\n\nत्रि॒तं जू॒ती स॑पर्यत व्र॒जे गावो॒ न सं॒युजे॑ यु॒जे अश्वाँ॑ अयुक्षत॒ नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥६॥\n\nय आ॒स्वत्क॑ आ॒शये॒ विश्वा॑ जा॒तान्ये॑षाम् ।\n\nपरि॒ धामा॑नि॒ मर्मृ॑श॒द्वरु॑णस्य पु॒रो गये॒ विश्वे॑ दे॒वा अनु॑ व्र॒तं नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥७॥\n\nस स॑मु॒द्रो अ॑पी॒च्य॑स्तु॒रो द्यामि॑व रोहति॒ नि यदा॑सु॒ यजु॑र्द॒धे ।\n\nस मा॒या अ॒र्चिना॑ प॒दाऽस्तृ॑णा॒न्नाक॒मारु॑ह॒न्नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥८॥\n\nयस्य॑ श्वे॒ता वि॑चक्ष॒णा ति॒स्रो भूमी॑रधिक्षि॒तः ।\n\nत्रिरुत्त॑राणि प॒प्रतु॒र्वरु॑णस्य ध्रु॒वं सद॒: स स॑प्ता॒नामि॑रज्यति॒ नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥९॥\n\nयः श्वे॒ताँ अधि॑निर्णिजश्च॒क्रे कृ॒ष्णाँ अनु॑ व्र॒ता ।\n\nस धाम॑ पू॒र्व्यं म॑मे॒ यः स्क॒म्भेन॒ वि रोद॑सी अ॒जो न द्यामधा॑रय॒न्नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 42, + "text": "६ नाभाक: काण्व:, अर्चनाना आत्रेयो वा ।१-३ वरुण:, ४-६ अश्विनौ ।१-३ त्रिष्टुप् , ४-६ अनुष्टुप् ।\n\nअस्त॑भ्ना॒द्द्यामसु॑रो वि॒श्ववे॑दा॒ अमि॑मीत वरि॒माणं॑ पृथि॒व्याः ।\n\nआसी॑द॒द्विश्वा॒ भुव॑नानि स॒म्राड्विश्वेत्तानि॒ वरु॑णस्य व्र॒तानि॑ ॥१॥\n\nए॒वा व॑न्दस्व॒ वरु॑णं बृ॒हन्तं॑ नम॒स्या धीर॑म॒मृत॑स्य गो॒पाम् ।\n\nस न॒: शर्म॑ त्रि॒वरू॑थं॒ वि यं॑सत्पा॒तं नो॑ द्यावापृथिवी उ॒पस्थे॑ ॥२॥\n\nइ॒मां धियं॒ शिक्ष॑माणस्य देव॒ क्रतुं॒ दक्षं॑ वरुण॒ सं शि॑शाधि ।\n\nययाति॒ विश्वा॑ दुरि॒ता तरे॑म सु॒तर्मा॑ण॒मधि॒ नावं॑ रुहेम ॥३॥\n\nआ वां॒ ग्रावा॑णो अश्विना धी॒भिर्विप्रा॑ अचुच्यवुः । नास॑त्या॒ सोम॑पीतये॒ नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥४॥\n\nयथा॑ वा॒मत्रि॑रश्विना गी॒र्भिर्विप्रो॒ अजो॑हवीत् । नास॑त्या॒ सोम॑पीतये॒ नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥५॥\n\nए॒वा वा॑मह्व ऊ॒तये॒ यथाहु॑वन्त॒ मेधि॑राः । नास॑त्या॒ सोम॑पीतये॒ नभ॑न्तामन्य॒के स॑मे ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 43, + "text": "३३ विरूप आङ्गिरस: । अग्नि: । गायत्री ।\n\nइ॒मे विप्र॑स्य वे॒धसो॒ऽग्नेरस्तृ॑तयज्वनः । गिर॒: स्तोमा॑स ईरते ॥१॥\n\nअस्मै॑ ते प्रति॒हर्य॑ते॒ जात॑वेदो॒ विच॑र्षणे । अग्ने॒ जना॑मि सुष्टु॒तिम् ॥२॥\n\nआ॒रो॒का इ॑व॒ घेदह॑ ति॒ग्मा अ॑ग्ने॒ तव॒ त्विष॑: । द॒द्भिर्वना॑नि बप्सति ॥३॥\n\nहर॑यो धू॒मके॑तवो॒ वात॑जूता॒ उप॒ द्यवि॑ । यत॑न्ते॒ वृथ॑ग॒ग्नय॑: ॥४॥\n\nए॒ते त्ये वृथ॑ग॒ग्नय॑ इ॒द्धास॒: सम॑दृक्षत । उ॒षसा॑मिव के॒तव॑: ॥५॥\n\nकृ॒ष्णा रजां॑सि पत्सु॒तः प्र॒याणे॑ जा॒तवे॑दसः । अ॒ग्निर्यद्रोध॑ति॒ क्षमि॑ ॥६॥\n\nधा॒सिं कृ॑ण्वा॒न ओष॑धी॒र्बप्स॑द॒ग्निर्न वा॑यति । पुन॒र्यन्तरु॑णी॒रपि॑ ॥७॥\n\nजि॒ह्वाभि॒रह॒ नन्न॑मद॒र्चिषा॑ जञ्जणा॒भव॑न् । अ॒ग्निर्वने॑षु रोचते ॥८॥\n\nअ॒प्स्व॑ग्ने॒ सधि॒ष्टव॒ सौष॑धी॒रनु॑ रुध्यसे । गर्भे॒ सञ्जा॑यसे॒ पुन॑: ॥९॥\n\nउद॑ग्ने॒ तव॒ तद्घृ॒ताद॒र्ची रो॑चत॒ आहु॑तम् । निंसा॑नं जु॒ह्वो॒३ मुखे॑ ॥१०॥\n\nउ॒क्षान्ना॑य व॒शान्ना॑य॒ सोम॑पृष्ठाय वे॒धसे॑ । स्तोमै॑र्विधेमा॒ग्नये॑ ॥११॥\n\nउ॒त त्वा॒ नम॑सा व॒यं होत॒र्वरे॑ण्यक्रतो । अग्ने॑ स॒मिद्भि॑रीमहे ॥१२॥\n\nउ॒त त्वा॑ भृगु॒वच्छु॑चे मनु॒ष्वद॑ग्न आहुत । अ॒ङ्गि॒र॒स्वद्ध॑वामहे ॥१३॥\n\nत्वं ह्य॑ग्ने अ॒ग्निना॒ विप्रो॒ विप्रे॑ण॒ सन्त्स॒ता । सखा॒ सख्या॑ समि॒ध्यसे॑ ॥१४॥\n\nस त्वं विप्रा॑य दा॒शुषे॑ र॒यिं दे॑हि सह॒स्रिण॑म् । अग्ने॑ वी॒रव॑ती॒मिष॑म् ॥१५॥\n\nअग्ने॒ भ्रात॒: सह॑स्कृत॒ रोहि॑दश्व॒ शुचि॑व्रत । इ॒मं स्तोमं॑ जुषस्व मे ॥१६॥\n\nउ॒त त्वा॑ग्ने॒ मम॒ स्तुतो॑ वा॒श्राय॑ प्रति॒हर्य॑ते । गो॒ष्ठं गाव॑ इवाशत ॥१७॥\n\nतुभ्यं॒ ता अ॑ङ्गिरस्तम॒ विश्वा॑: सुक्षि॒तय॒: पृथ॑क् । अग्ने॒ कामा॑य येमिरे ॥१८॥\n\nअ॒ग्निं धी॒भिर्म॑नी॒षिणो॒ मेधि॑रासो विप॒श्चित॑: । अ॒द्म॒सद्या॑य हिन्विरे ॥१९॥\n\nतं त्वामज्मे॑षु वा॒जिनं॑ तन्वा॒ना अ॑ग्ने अध्व॒रम् । वह्निं॒ होता॑रमीळते ॥२०॥\n\nपु॒रु॒त्रा हि स॒दृङ्ङसि॒ विशो॒ विश्वा॒ अनु॑ प्र॒भुः । स॒मत्सु॑ त्वा हवामहे ॥२१॥\n\nतमी॑ळिष्व॒ य आहु॑तो॒ऽग्निर्वि॒भ्राज॑ते घृ॒तैः । इ॒मं न॑: शृणव॒द्धव॑म् ॥२२॥\n\nतं त्वा॑ व॒यं ह॑वामहे शृ॒ण्वन्तं॑ जा॒तवे॑दसम् । अग्ने॒ घ्नन्त॒मप॒ द्विष॑: ॥२३॥\n\nवि॒शां राजा॑न॒मद्भु॑त॒मध्य॑क्षं॒ धर्म॑णामि॒मम् । अ॒ग्निमी॑ळे॒ स उ॑ श्रवत् ॥२४॥\n\nअ॒ग्निं वि॒श्वायु॑वेपसं॒ मर्यं॒ न वा॒जिनं॑ हि॒तम् । सप्तिं॒ न वा॑जयामसि ॥२५॥\n\nघ्नन्मृ॒ध्राण्यप॒ द्विषो॒ दह॒न्रक्षां॑सि वि॒श्वहा॑ । अग्ने॑ ति॒ग्मेन॑ दीदिहि ॥२६॥\n\nयं त्वा॒ जना॑स इन्ध॒ते म॑नु॒ष्वद॑ङ्गिरस्तम । अग्ने॒ स बो॑धि मे॒ वच॑: ॥२७॥\n\nयद॑ग्ने दिवि॒जा अस्य॑प्सु॒जा वा॑ सहस्कृत । तं त्वा॑ गी॒र्भिर्ह॑वामहे ॥२८॥\n\nतुभ्यं॒ घेत्ते जना॑ इ॒मे विश्वा॑: सुक्षि॒तय॒: पृथ॑क् । धा॒सिं हि॑न्व॒न्त्यत्त॑वे ॥२९॥\n\nते घेद॑ग्ने स्वा॒ध्योऽहा॒ विश्वा॑ नृ॒चक्ष॑सः । तर॑न्तः स्याम दु॒र्गहा॑ ॥३०॥\n\nअ॒ग्निं म॒न्द्रं पु॑रुप्रि॒यं शी॒रं पा॑व॒कशो॑चिषम् । हृ॒द्भिर्म॒न्द्रेभि॑रीमहे ॥३१॥\n\nस त्वम॑ग्ने वि॒भाव॑सुः सृ॒जन्त्सूर्यो॒ न र॒श्मिभि॑: । शर्ध॒न्तमां॑सि जिघ्नसे ॥३२॥\n\nतत्ते॑ सहस्व ईमहे दा॒त्रं यन्नोप॒दस्य॑ति । त्वद॑ग्ने॒ वार्यं॒ वसु॑ ॥३३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 44, + "text": "३० विरूप आङ्गिरस: । अग्नि: । गायत्री ।\n\nस॒मिधा॒ग्निं दु॑वस्यत घृ॒तैर्बो॑धय॒ताति॑थिम् । आस्मि॑न्ह॒व्या जु॑होतन ॥१॥\n\nअग्ने॒ स्तोमं॑ जुषस्व मे॒ वर्ध॑स्वा॒नेन॒ मन्म॑ना । प्रति॑ सू॒क्तानि॑ हर्य नः ॥२॥\n\nअ॒ग्निं दू॒तं पु॒रो द॑धे हव्य॒वाह॒मुप॑ ब्रुवे । दे॒वाँ आ सा॑दयादि॒ह ॥३॥\n\nउत्ते॑ बृ॒हन्तो॑ अ॒र्चय॑: समिधा॒नस्य॑ दीदिवः । अग्ने॑ शु॒क्रास॑ ईरते ॥४॥\n\nउप॑ त्वा जु॒ह्वो॒३ मम॑ घृ॒ताची॑र्यन्तु हर्यत । अग्ने॑ ह॒व्या जु॑षस्व नः ॥५॥\n\nम॒न्द्रं होता॑रमृ॒त्विजं॑ चि॒त्रभा॑नुं वि॒भाव॑सुम् । अ॒ग्निमी॑ळे॒ स उ॑ श्रवत् ॥६॥\n\nप्र॒त्नं होता॑र॒मीड्यं॒ जुष्ट॑म॒ग्निं क॒विक्र॑तुम् । अ॒ध्व॒राणा॑मभि॒श्रिय॑म् ॥७॥\n\nजु॒षा॒णो अ॑ङ्गिरस्तमे॒मा ह॒व्यान्या॑नु॒षक् । अग्ने॑ य॒ज्ञं न॑य ऋतु॒था ॥८॥\n\nस॒मि॒धा॒न उ॑ सन्त्य॒ शुक्र॑शोच इ॒हा व॑ह । चि॒कि॒त्वान्दैव्यं॒ जन॑म् ॥९॥\n\nविप्रं॒ होता॑रम॒द्रुहं॑ धू॒मके॑तुं वि॒भाव॑सुम् । य॒ज्ञानां॑ के॒तुमी॑महे ॥१०॥\n\nअग्ने॒ नि पा॑हि न॒स्त्वं प्रति॑ ष्म देव॒ रीष॑तः । भि॒न्धि द्वेष॑: सहस्कृत ॥११॥\n\nअ॒ग्निः प्र॒त्नेन॒ मन्म॑ना॒ शुम्भा॑नस्त॒न्वं१ स्वाम् । क॒विर्विप्रे॑ण वावृधे ॥१२॥\n\nऊ॒र्जो नपा॑त॒मा हु॑वे॒ऽग्निं पा॑व॒कशो॑चिषम् । अ॒स्मिन्य॒ज्ञे स्व॑ध्व॒रे ॥१३॥\n\nस नो॑ मित्रमह॒स्त्वमग्ने॑ शु॒क्रेण॑ शो॒चिषा॑ । दे॒वैरा स॑त्सि ब॒र्हिषि॑ ॥१४॥\n\nयो अ॒ग्निं त॒न्वो॒३ दमे॑ दे॒वं मर्त॑: सप॒र्यति॑ । तस्मा॒ इद्दी॑दय॒द्वसु॑ ॥१५॥\n\nअ॒ग्निर्मू॒र्धा दि॒वः क॒कुत्पति॑: पृथि॒व्या अ॒यम् । अ॒पां रेतां॑सि जिन्वति ॥१६॥\n\nउद॑ग्ने॒ शुच॑य॒स्तव॑ शु॒क्रा भ्राज॑न्त ईरते । तव॒ ज्योतीं॑ष्य॒र्चय॑: ॥१७॥\n\nईशि॑षे॒ वार्य॑स्य॒ हि दा॒त्रस्या॑ग्ने॒ स्व॑र्पतिः । स्तो॒ता स्यां॒ तव॒ शर्म॑णि ॥१८॥\n\nत्वाम॑ग्ने मनी॒षिण॒स्त्वां हि॑न्वन्ति॒ चित्ति॑भिः । त्वां व॑र्धन्तु नो॒ गिर॑: ॥१९॥\n\nअद॑ब्धस्य स्व॒धाव॑तो दू॒तस्य॒ रेभ॑त॒: सदा॑ । अ॒ग्नेः स॒ख्यं वृ॑णीमहे ॥२०॥\n\nअ॒ग्निः शुचि॑व्रततम॒: शुचि॒र्विप्र॒: शुचि॑: क॒विः । शुची॑ रोचत॒ आहु॑तः ॥२१॥\n\nउ॒त त्वा॑ धी॒तयो॒ मम॒ गिरो॑ वर्धन्तु वि॒श्वहा॑ । अग्ने॑ स॒ख्यस्य॑ बोधि नः ॥२२॥\n\nयद॑ग्ने॒ स्याम॒हं त्वं त्वं वा॑ घा॒ स्या अ॒हम् । स्युष्टे॑ स॒त्या इ॒हाशिष॑: ॥२३॥\n\nवसु॒र्वसु॑पति॒र्हि क॒मस्य॑ग्ने वि॒भाव॑सुः । स्याम॑ ते सुम॒तावपि॑ ॥२४॥\n\nअग्ने॑ धृ॒तव्र॑ताय ते समु॒द्राये॑व॒ सिन्ध॑वः । गिरो॑ वा॒श्रास॑ ईरते ॥२५॥\n\nयुवा॑नं वि॒श्पतिं॑ क॒विं वि॒श्वादं॑ पुरु॒वेप॑सम् । अ॒ग्निं शु॑म्भामि॒ मन्म॑भिः ॥२६॥\n\nय॒ज्ञानां॑ र॒थ्ये॑ व॒यं ति॒ग्मज॑म्भाय वी॒ळवे॑ । स्तोमै॑रिषेमा॒ग्नये॑ ॥२७॥\n\nअ॒यम॑ग्ने॒ त्वे अपि॑ जरि॒ता भू॑तु सन्त्य । तस्मै॑ पावक मृळय ॥२८॥\n\nधीरो॒ ह्यस्य॑द्म॒सद्विप्रो॒ न जागृ॑वि॒: सदा॑ । अग्ने॑ दी॒दय॑सि॒ द्यवि॑ ॥२९॥\n\nपु॒राग्ने॑ दुरि॒तेभ्य॑: पु॒रा मृ॒ध्रेभ्य॑: कवे । प्र ण॒ आयु॑र्वसो तिर ॥३०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 45, + "text": "४२ त्रिशोक: काण्व:। इन्द्र:; १ अग्नीन्द्रौ ।गायत्री ।\n\nआ घा॒ ये अ॒ग्निमि॑न्ध॒ते स्तृ॒णन्ति॑ ब॒र्हिरा॑नु॒षक् । येषा॒मिन्द्रो॒ युवा॒ सखा॑ ॥१॥\n\nबृ॒हन्निदि॒ध्म ए॑षां॒ भूरि॑ श॒स्तं पृ॒थुः स्वरु॑: । येषा॒मिन्द्रो॒ युवा॒ सखा॑ ॥२॥\n\nअयु॑द्ध॒ इद्यु॒धा वृतं॒ शूर॒ आज॑ति॒ सत्व॑भिः । येषा॒मिन्द्रो॒ युवा॒ सखा॑ ॥३॥\n\nआ बु॒न्दं वृ॑त्र॒हा द॑दे जा॒तः पृ॑च्छ॒द्वि मा॒तर॑म् । क उ॒ग्राः के ह॑ शृण्विरे ॥४॥\n\nप्रति॑ त्वा शव॒सी व॑दद्गि॒रावप्सो॒ न यो॑धिषत् । यस्ते॑ शत्रु॒त्वमा॑च॒के ॥५॥\n\nउ॒त त्वं म॑घवञ्छृणु॒ यस्ते॒ वष्टि॑ व॒वक्षि॒ तत् । यद्वी॒ळया॑सि वी॒ळु तत् ॥६॥\n\nयदा॒जिं यात्या॑जि॒कृदिन्द्र॑: स्वश्व॒युरुप॑ । र॒थीत॑मो र॒थीना॑म् ॥७॥\n\nवि षु विश्वा॑ अभि॒युजो॒ वज्रि॒न्विष्व॒ग्यथा॑ वृह । भवा॑ नः सु॒श्रव॑स्तमः ॥८॥\n\nअ॒स्माकं॒ सु रथं॑ पु॒र इन्द्र॑: कृणोतु सा॒तये॑ । न यं धूर्व॑न्ति धू॒र्तय॑: ॥९॥\n\nवृ॒ज्याम॑ ते॒ परि॒ द्विषोऽरं॑ ते शक्र दा॒वने॑ । ग॒मेमेदि॑न्द्र॒ गोम॑तः ॥१०॥\n\nशनै॑श्चि॒द्यन्तो॑ अद्रि॒वोऽश्वा॑वन्तः शत॒ग्विन॑: । वि॒वक्ष॑णा अने॒हस॑: ॥११॥\n\nऊ॒र्ध्वा हि ते॑ दि॒वेदि॑वे स॒हस्रा॑ सू॒नृता॑ श॒ता । ज॒रि॒तृभ्यो॑ वि॒मंह॑ते ॥१२॥\n\nवि॒द्मा हि त्वा॑ धनंज॒यमिन्द्र॑ दृ॒ळ्हा चि॑दारु॒जम् । आ॒दा॒रिणं॒ यथा॒ गय॑म् ॥१३॥\n\nक॒कु॒हं चि॑त्त्वा कवे॒ मन्द॑न्तु धृष्ण॒विन्द॑वः । आ त्वा॑ प॒णिं यदीम॑हे ॥१४॥\n\nयस्ते॑ रे॒वाँ अदा॑शुरिः प्रम॒मर्ष॑ म॒घत्त॑ये । तस्य॑ नो॒ वेद॒ आ भ॑र ॥१५॥\n\nइ॒म उ॑ त्वा॒ वि च॑क्षते॒ सखा॑य इन्द्र सो॒मिन॑: । पु॒ष्टाव॑न्तो॒ यथा॑ प॒शुम् ॥१६॥\n\nउ॒त त्वाब॑धिरं व॒यं श्रुत्क॑र्णं॒ सन्त॑मू॒तये॑ । दू॒रादि॒ह ह॑वामहे ॥१७॥\n\nयच्छु॑श्रू॒या इ॒मं हवं॑ दु॒र्मर्षं॑ चक्रिया उ॒त । भवे॑रा॒पिर्नो॒ अन्त॑मः ॥१८॥\n\nयच्चि॒द्धि ते॒ अपि॒ व्यथि॑र्जग॒न्वांसो॒ अम॑न्महि । गो॒दा इदि॑न्द्र बोधि नः ॥१९॥\n\nआ त्वा॑ र॒म्भं न जिव्र॑यो रर॒भ्मा श॑वसस्पते । उ॒श्मसि॑ त्वा स॒धस्थ॒ आ ॥२०॥\n\nस्तो॒त्रमिन्द्रा॑य गायत पुरुनृ॒म्णाय॒ सत्व॑ने । नकि॒र्यं वृ॑ण्व॒ते यु॒धि ॥२१॥\n\nअ॒भि त्वा॑ वृषभा सु॒ते सु॒तं सृ॑जामि पी॒तये॑ । तृ॒म्पा व्य॑श्नुही॒ मद॑म् ॥२२॥\n\nमा त्वा॑ मू॒रा अ॑वि॒ष्यवो॒ मोप॒हस्वा॑न॒ आ द॑भन् । माकीं॑ ब्रह्म॒द्विषो॑ वनः ॥२३॥\n\nइ॒ह त्वा॒ गोप॑रीणसा म॒हे म॑न्दन्तु॒ राध॑से । सरो॑ गौ॒रो यथा॑ पिब ॥२४॥\n\nया वृ॑त्र॒हा प॑रा॒वति॒ सना॒ नवा॑ च चुच्यु॒वे । ता सं॒सत्सु॒ प्र वो॑चत ॥२५॥\n\nअपि॑बत्क॒द्रुव॑: सु॒तमिन्द्र॑: स॒हस्र॑बाह्वे । अत्रा॑देदिष्ट॒ पौंस्य॑म् ॥२६॥\n\nस॒त्यं तत्तु॒र्वशे॒ यदौ॒ विदा॑नो अह्नवा॒य्यम् । व्या॑नट् तु॒र्वणे॒ शमि॑ ॥२७॥\n\nत॒रणिं॑ वो॒ जना॑नां त्र॒दं वाज॑स्य॒ गोम॑तः । स॒मा॒नमु॒ प्र शं॑सिषम् ॥२८॥\n\nऋ॒भु॒क्षणं॒ न वर्त॑व उ॒क्थेषु॑ तुग्र्या॒वृध॑म् । इन्द्रं॒ सोमे॒ सचा॑ सु॒ते ॥२९॥\n\nयः कृ॒न्तदिद्वि यो॒न्यं त्रि॒शोका॑य गि॒रिं पृ॒थुम् । गोभ्यो॑ गा॒तुं निरे॑तवे ॥३०॥\n\nयद्द॑धि॒षे म॑न॒स्यसि॑ मन्दा॒नः प्रेदिय॑क्षसि । मा तत्क॑रिन्द्र मृ॒ळय॑ ॥३१॥\n\nद॒भ्रं चि॒द्धि त्वाव॑तः कृ॒तं शृ॒ण्वे अधि॒ क्षमि॑ । जिगा॑त्विन्द्र ते॒ मन॑: ॥३२॥\n\nतवेदु॒ ताः सु॑की॒र्तयोऽस॑न्नु॒त प्रश॑स्तयः । यदि॑न्द्र मृ॒ळया॑सि नः ॥३३॥\n\nमा न॒ एक॑स्मि॒न्नाग॑सि॒ मा द्वयो॑रु॒त त्रि॒षु । वधी॒र्मा शू॑र॒ भूरि॑षु ॥३४॥\n\nबि॒भया॒ हि त्वाव॑त उ॒ग्राद॑भिप्रभ॒ङ्गिण॑: । द॒स्माद॒हमृ॑ती॒षह॑: ॥३५॥\n\nमा सख्यु॒: शून॒मा वि॑दे॒ मा पु॒त्रस्य॑ प्रभूवसो । आ॒वृत्व॑द्भूतु ते॒ मन॑: ॥३६॥\n\nको नु म॑र्या॒ अमि॑थित॒: सखा॒ सखा॑यमब्रवीत् । ज॒हा को अ॒स्मदी॑षते ॥३७॥\n\nए॒वारे॑ वृषभा सु॒तेऽसि॑न्व॒न्भूर्या॑वयः । श्व॒घ्नीव॑ नि॒वता॒ चर॑न् ॥३८॥\n\nआ त॑ ए॒ता व॑चो॒युजा॒ हरी॑ गृभ्णे सु॒मद्र॑था । यदीं॑ ब्र॒ह्मभ्य॒ इद्दद॑: ॥३९॥\n\nभि॒न्धि विश्वा॒ अप॒ द्विष॒: परि॒ बाधो॑ ज॒ही मृध॑: । वसु॑ स्पा॒र्हं तदा भ॑र ॥४०॥\n\nयद्वी॒ळावि॑न्द्र॒ यत्स्थि॒रे यत्पर्शा॑ने॒ परा॑भृतम् । वसु॑ स्पा॒र्हं तदा भ॑र ॥४१॥\n\nयस्य॑ ते वि॒श्वमा॑नुषो॒ भूरे॑र्द॒त्तस्य॒ वेद॑ति । वसु॑ स्पा॒र्हं तदा भ॑र ॥४२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 46, + "text": "३३ वशोऽश्व्य: । इन्द्र:; २१ -२४ कानीत: पृथुश्रवा:; २५-२८ , ३२ वायु: । गायत्री , १ पादनिचृत् ; ५ ककुप् ,७ बृहती , ८ अनुष्टुप् , ९ सतोबृहती, ११-१२ विपरीतोत्तर: प्रगाथ: = ( बृहती, विपरीता ), १३ द्विपदा जगती , १४ बृहती पिपीलिकमध्या, १५ ककुम्न्यंकुशिरा, १६ विराट्, १७ जगती, १८ उपरिष्टाद् बृहती ,१९ बृहती , २० विषमपदा बृहती ; २१ ,२४ पंक्ति:; २२ संस्तारपंक्ति: , २४ -२८ ; प्रगाथ: = ( बृहती , सतोबृहती ), ३० द्विपदा विराट् , ३१ उष्णिक् , ३२ पंक्ति: ।\n\nत्वाव॑तः पुरूवसो व॒यमि॑न्द्र प्रणेतः । स्मसि॑ स्थातर्हरीणाम् ॥१॥\n\nत्वां हि स॒त्यम॑द्रिवो वि॒द्म दा॒तार॑मि॒षाम् । वि॒द्म दा॒तारं॑ रयी॒णाम् ॥२॥\n\nआ यस्य॑ ते महि॒मानं॒ शत॑मूते॒ शत॑क्रतो । गी॒र्भिर्गृ॒णन्ति॑ का॒रव॑: ॥३॥\n\nसु॒नी॒थो घा॒ स मर्त्यो॒ यं म॒रुतो॒ यम॑र्य॒मा । मि॒त्रः पान्त्य॒द्रुह॑: ॥४॥\n\nदधा॑नो॒ गोम॒दश्व॑वत्सु॒वीर्य॑मादि॒त्यजू॑त एधते । सदा॑ रा॒या पु॑रु॒स्पृहा॑ ॥५॥\n\nतमिन्द्रं॒ दान॑मीमहे शवसा॒नमभी॑र्वम् । ईशा॑नं रा॒य ई॑महे ॥६॥\n\nतस्मि॒न्हि सन्त्यू॒तयो॒ विश्वा॒ अभी॑रव॒: सचा॑ । तमा व॑हन्तु॒ सप्त॑यः पुरू॒वसुं॒ मदा॑य॒ हर॑यः सु॒तम् ॥७॥\n\nयस्ते॒ मदो॒ वरे॑ण्यो॒ य इ॑न्द्र वृत्र॒हन्त॑मः । य आ॑द॒दिः स्व१र्नृभि॒र्यः पृत॑नासु दु॒ष्टर॑: ॥८॥\n\nयो दु॒ष्टरो॑ विश्ववार श्र॒वाय्यो॒ वाजे॒ष्वस्ति॑ तरु॒ता । स न॑: शविष्ठ॒ सव॒ना व॑सो गहि ग॒मेम॒ गोम॑ति व्र॒जे ॥९॥\n\nग॒व्यो षु णो॒ यथा॑ पु॒राऽश्व॒योत र॑थ॒या । व॒रि॒व॒स्य म॑हामह ॥१०॥\n\nन॒हि ते॑ शूर॒ राध॒सोऽन्तं॑ वि॒न्दामि॑ स॒त्रा । द॒श॒स्या नो॑ मघव॒न्नू चि॑दद्रिवो॒ धियो॒ वाजे॑भिराविथ ॥११॥\n\nय ऋ॒ष्वः श्रा॑व॒यत्स॑खा॒ विश्वेत्स वे॑द॒ जनि॑मा पुरुष्टु॒तः । तं विश्वे॒ मानु॑षा यु॒गेन्द्रं॑ हवन्ते तवि॒षं य॒तस्रु॑चः ॥१२॥\n\nस नो॒ वाजे॑ष्ववि॒ता पु॑रू॒वसु॑: पुरस्था॒ता म॒घवा॑ वृत्र॒हा भु॑वत् ॥१३॥\n\nअ॒भि वो॑ वी॒रमन्ध॑सो॒ मदे॑षु गाय गि॒रा म॒हा विचे॑तसम् । इन्द्रं॒ नाम॒ श्रुत्यं॑ शा॒किनं॒ वचो॒ यथा॑ ॥१४॥\n\nद॒दी रेक्ण॑स्त॒न्वे॑ द॒दिर्वसु॑ द॒दिर्वाजे॑षु पुरुहूत वा॒जिन॑म् । नू॒नमथ॑ ॥१५॥\n\nविश्वे॑षामिर॒ज्यन्तं॒ वसू॑नां सास॒ह्वांसं॑ चिद॒स्य वर्प॑सः । कृ॒प॒य॒तो नू॒नमत्यथ॑ ॥१६॥\n\nम॒हः सु वो॒ अर॑मिषे॒ स्तवा॑महे मी॒ळ्हुषे॑ अरंग॒माय॒ जग्म॑ये ।\n\nय॒ज्ञेभि॑र्गी॒र्भिर्वि॒श्वम॑नुषां म॒रुता॑मियक्षसि॒ गाये॑ त्वा॒ नम॑सा गि॒रा ॥१७॥\n\nये पा॒तय॑न्ते॒ अज्म॑भिर्गिरी॒णां स्नुभि॑रेषाम् । य॒ज्ञं म॑हि॒ष्वणी॑नां सु॒म्नं तु॑वि॒ष्वणी॑नां॒ प्राध्व॒रे ॥१८॥\n\nप्र॒भ॒ङ्गं दु॑र्मती॒नामिन्द्र॑ शवि॒ष्ठा भ॑र । र॒यिम॒स्मभ्यं॒ युज्यं॑ चोदयन्मते॒ ज्येष्ठं॑ चोदयन्मते ॥१९॥\n\nसनि॑त॒: सुस॑नित॒रुग्र॒ चित्र॒ चेति॑ष्ठ॒ सूनृ॑त । प्रा॒सहा॑ सम्रा॒ट् सहु॑रिं॒ सह॑न्तं भु॒ज्युं वाजे॑षु॒ पूर्व्य॑म् ॥२०॥\n\nआ स ए॑तु॒ य ईव॒दाँ अदे॑वः पू॒र्तमा॑द॒दे । यथा॑ चि॒द्वशो॑ अ॒श्व्यः पृ॑थु॒श्रव॑सि कानी॒ते॒३ऽस्या व्युष्या॑द॒दे ॥२१॥\n\nष॒ष्टिं स॒हस्राश्व्य॑स्या॒युता॑सन॒मुष्ट्रा॑नां विंश॒तिं श॒ता ।\n\nदश॒ श्यावी॑नां श॒ता दश॒ त्र्य॑रुषीणां॒ दश॒ गवां॑ स॒हस्रा॑ ॥२२॥\n\nदश॑ श्या॒वा ऋ॒धद्र॑यो वी॒तवा॑रास आ॒शव॑: । म॒थ्रा ने॒मिं नि वा॑वृतुः ॥२३॥\n\nदाना॑सः पृथु॒श्रव॑सः कानी॒तस्य॑ सु॒राध॑सः । रथं॑ हिर॒ण्ययं॒ दद॒न्मंहि॑ष्ठः सू॒रिर॑भू॒द्वर्षि॑ष्ठमकृत॒ श्रव॑: ॥२४॥\n\nआ नो॑ वायो म॒हे तने॑ या॒हि म॒खाय॒ पाज॑से । व॒यं हि ते॑ चकृ॒मा भूरि॑ दा॒वने॑ स॒द्यश्चि॒न्महि॑ दा॒वने॑ ॥२५॥\n\nयो अश्वे॑भि॒र्वह॑ते॒ वस्त॑ उ॒स्रास्त्रिः स॒प्त स॑प्तती॒नाम् ।\n\nए॒भिः सोमे॑भिः सोम॒सुद्भि॑: सोमपा दा॒नाय॑ शुक्रपूतपाः ॥२६॥\n\nयो म॑ इ॒मं चि॑दु॒ त्मनाम॑न्दच्चि॒त्रं दा॒वने॑ । अ॒र॒ट्वे अक्षे॒ नहु॑षे सु॒कृत्व॑नि सु॒कृत्त॑राय सु॒क्रतु॑: ॥२७॥\n\nउ॒च॒थ्ये॒३ वपु॑षि॒ यः स्व॒राळु॒त वा॑यो घृत॒स्नाः । अश्वे॑षितं॒ रजे॑षितं॒ शुने॑षितं॒ प्राज्म॒ तदि॒दं नु तत् ॥२८॥\n\nअध॑ प्रि॒यमि॑षि॒राय॑ ष॒ष्टिं स॒हस्रा॑सनम् । अश्वा॑ना॒मिन्न वृष्णा॑म् ॥२९॥\n\nगावो॒ न यू॒थमुप॑ यन्ति॒ वध्र॑य॒ उप॒ मा य॑न्ति॒ वध्र॑यः ॥३०॥\n\nअध॒ यच्चार॑थे ग॒णे श॒तमुष्ट्राँ॒ अचि॑क्रदत् । अध॒ श्वित्ने॑षु विंश॒तिं श॒ता ॥३१॥\n\nश॒तं दा॒से ब॑ल्बू॒थे विप्र॒स्तरु॑क्ष॒ आ द॑दे । ते ते॑ वायवि॒मे जना॒ मद॒न्तीन्द्र॑गोपा॒ मद॑न्ति दे॒वगो॑पाः ॥३२॥\n\nअध॒ स्या योष॑णा म॒ही प्र॑ती॒ची वश॑म॒श्व्यम् । अधि॑रुक्मा॒ वि नी॑यते ॥३३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 47, + "text": "१८ त्रित आप्त्य: । आदित्या: , १४ -१८ आदित्योषस: ( दु:स्वप्नघ्नं ) । महापंक्ति: ।\n\nमहि॑ वो मह॒तामवो॒ वरु॑ण॒ मित्र॑ दा॒शुषे॑ ।\n\nयमा॑दित्या अ॒भि द्रु॒हो रक्ष॑था॒ नेम॒घं न॑शदने॒हसो॑ व ऊ॒तय॑: सु॒ऊतयो॑ व ऊ॒तय॑: ॥१॥\n\nवि॒दा दे॑वा अ॒घाना॒मादि॑त्यासो अ॒पाकृ॑तिम् ।\n\nप॒क्षा वयो॒ यथो॒परि॒ व्य१स्मे शर्म॑ यच्छताने॒हसो॑ व ऊ॒तय॑: सु॒ऊतयो॑ व ऊ॒तय॑: ॥२॥\n\nव्य१स्मे अधि॒ शर्म॒ तत्प॒क्षा वयो॒ न य॑न्तन ।\n\n विश्वा॑नि विश्ववेदसो वरू॒थ्या॑ मनामहेऽने॒हसो॑ व ऊ॒तय॑: सु॒ऊतयो॑ व ऊ॒तय॑: ॥३॥\n\nयस्मा॒ अरा॑सत॒ क्षयं॑ जी॒वातुं॑ च॒ प्रचे॑तसः ।\n\nमनो॒र्विश्व॑स्य॒ घेदि॒म आ॑दि॒त्या रा॒य ई॑शतेऽने॒हसो॑ व ऊ॒तय॑: सु॒ऊतयो॑ व ऊ॒तय॑: ॥४॥\n\nपरि॑ णो वृणजन्न॒घा दु॒र्गाणि॑ र॒थ्यो॑ यथा ।\n\nस्यामेदिन्द्र॑स्य॒ शर्म॑ण्यादि॒त्याना॑मु॒ताव॑स्यने॒हसो॑ व ऊ॒तय॑: सु॒ऊतयो॑ व ऊ॒तय॑: ॥५॥\n\nप॒रि॒ह्वृ॒तेद॒ना जनो॑ यु॒ष्माद॑त्तस्य वायति ।\n\nदेवा॒ अद॑भ्रमाश वो॒ यमा॑दित्या॒ अहे॑तनाने॒हसो॑ व ऊ॒तय॑: सु॒ऊतयो॑ व ऊ॒तय॑: ॥६॥\n\nन तं ति॒ग्मं च॒न त्यजो॒ न द्रा॑सद॒भि तं गु॒रु ।\n\nयस्मा॑ उ॒ शर्म॑ स॒प्रथ॒ आदि॑त्यासो॒ अरा॑ध्वमने॒हसो॑ व ऊ॒तय॑: सु॒ऊतयो॑ व ऊ॒तय॑: ॥७॥\n\nयु॒ष्मे दे॑वा॒ अपि॑ ष्मसि॒ युध्य॑न्त इव॒ वर्म॑सु ।\n\nयू॒यं म॒हो न॒ एन॑सो यू॒यमर्भा॑दुरुष्यताने॒हसो॑ व ऊ॒तय॑: सु॒ऊतयो॑ व ऊ॒तय॑: ॥८॥\n\nअदि॑तिर्न उरुष्य॒त्वदि॑ति॒: शर्म॑ यच्छतु ।\n\nमा॒ता मि॒त्रस्य॑ रे॒वतो॑ऽर्य॒म्णो वरु॑णस्य चाने॒हसो॑ व ऊ॒तय॑: सु॒ऊतयो॑ व ऊ॒तय॑: ॥९॥\n\nयद्दे॑वा॒: शर्म॑ शर॒णं यद्भ॒द्रं यद॑नातु॒रम् ।\n\nत्रि॒धातु॒ यद्व॑रू॒थ्यं१ तद॒स्मासु॒ वि य॑न्तनाने॒हसो॑ व ऊ॒तय॑: सु॒ऊतयो॑ व ऊ॒तय॑: ॥१०॥\n\nआदि॑त्या॒ अव॒ हि ख्यताधि॒ कूला॑दिव॒ स्पश॑: ।\n\nसु॒ती॒र्थमर्व॑तो य॒थानु॑ नो नेषथा सु॒गम॑ने॒हसो॑ व ऊ॒तय॑: सु॒तयो॑ व ऊ॒तय॑: ॥११॥\n\nनेह भ॒द्रं र॑क्ष॒स्विने॒ नाव॒यै नोप॒या उ॒त ।\n\nगवे॑ च भ॒द्रं धे॒नवे॑ वी॒राय॑ च श्रवस्य॒ते॑ऽने॒हसो॑ व ऊ॒तय॑: सु॒ऊतयो॑ व ऊ॒तय॑: ॥१२॥\n\nयदा॒विर्यद॑पी॒च्यं१ देवा॑सो॒ अस्ति॑ दुष्कृ॒तम् ।\n\nत्रि॒ते तद्विश्व॑मा॒प्त्य आ॒रे अ॒स्मद्द॑धातनाने॒हसो॑ व ऊ॒तय॑: सु॒ऊतयो॑ व ऊ॒तय॑: ॥१३॥\n\nयच्च॒ गोषु॑ दु॒ष्ष्वप्न्यं॒ यच्चा॒स्मे दु॑हितर्दिवः ।\n\nत्रि॒ताय॒ तद्वि॑भावर्या॒प्त्याय॒ परा॑ वहाने॒हसो॑ व ऊ॒तय॑: सु॒ऊतयो॑ व ऊ॒तय॑: ॥१४॥\n\nनि॒ष्कं वा॑ घा कृ॒णव॑ते॒ स्रजं॑ वा दुहितर्दिवः ।\n\nत्रि॒ते दु॒ष्ष्वप्न्यं॒ सर्व॑मा॒प्त्ये परि॑ दद्मस्यने॒हसो॑ व ऊ॒तय॑: सु॒ऊतयो॑ व ऊ॒तय॑: ॥१५॥\n\nतद॑न्नाय॒ तद॑पसे॒ तं भा॒गमु॑पसे॒दुषे॑ ।\n\nत्रि॒ताय॑ च द्वि॒ताय॒ चोषो॑ दु॒ष्ष्वप्न्यं॑ वहाने॒हसो॑ व ऊ॒तय॑: सु॒ऊतयो॑ व ऊ॒तय॑: ॥१६॥\n\nयथा॑ क॒लां यथा॑ श॒फं यथ॑ ऋ॒णं सं॒नया॑मसि ।\n\nए॒वा दु॒ष्ष्वप्न्यं॒ सर्व॑मा॒प्त्ये सं न॑यामस्यने॒हसो॑ व ऊ॒तय॑: सु॒ऊतयो॑ व ऊ॒तय॑: ॥१७॥\n\nअजै॑ष्मा॒द्यास॑नाम॒ चाभू॒माना॑गसो व॒यम् ।\n\nउषो॒ यस्मा॑द्दु॒ष्ष्वप्न्या॒दभै॒ष्माप॒ तदु॑च्छत्वने॒हसो॑ व ऊ॒तय॑: सु॒ऊतयो॑ व ऊ॒तय॑: ॥१८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 48, + "text": "१५ प्रगाथो घौर: काण्व:। सोम: । त्रिष्टुप् , ५ जगती ।\n\nस्वा॒दोर॑भक्षि॒ वय॑सः सुमे॒धाः स्वा॒ध्यो॑ वरिवो॒वित्त॑रस्य ।\n\nविश्वे॒ यं दे॒वा उ॒त मर्त्या॑सो॒ मधु॑ ब्रु॒वन्तो॑ अ॒भि सं॒चर॑न्ति ॥१॥\n\nअ॒न्तश्च॒ प्रागा॒ अदि॑तिर्भवास्यवया॒ता हर॑सो॒ दैव्य॑स्य ।\n\nइन्द॒विन्द्र॑स्य स॒ख्यं जु॑षा॒णः श्रौष्टी॑व॒ धुर॒मनु॑ रा॒य ऋ॑ध्याः ॥२॥\n\nअपा॑म॒ सोम॑म॒मृता॑ अभू॒माग॑न्म॒ ज्योति॒रवि॑दाम दे॒वान् ।\n\nकिं नू॒नम॒स्मान्कृ॑णव॒दरा॑ति॒: किमु॑ धू॒र्तिर॑मृत॒ मर्त्य॑स्य ॥३॥\n\nशं नो॑ भव हृ॒द आ पी॒त इ॑न्दो पि॒तेव॑ सोम सू॒नवे॑ सु॒शेव॑: ।\n\nसखे॑व॒ सख्य॑ उरुशंस॒ धीर॒: प्र ण॒ आयु॑र्जी॒वसे॑ सोम तारीः ॥४॥\n\nइ॒मे मा॑ पी॒ता य॒शस॑ उरु॒ष्यवो॒ रथं॒ न गाव॒: सम॑नाह॒ पर्व॑सु ।\n\nते मा॑ रक्षन्तु वि॒स्रस॑श्च॒रित्रा॑दु॒त मा॒ स्रामा॑द्यवय॒न्त्विन्द॑वः ॥५॥\n\nअ॒ग्निं न मा॑ मथि॒तं सं दि॑दीप॒: प्र च॑क्षय कृणु॒हि वस्य॑सो नः ।\n\nअथा॒ हि ते॒ मद॒ आ सो॑म॒ मन्ये॑ रे॒वाँ इ॑व॒ प्र च॑रा पु॒ष्टिमच्छ॑ ॥६॥\n\nइ॒षि॒रेण॑ ते॒ मन॑सा सु॒तस्य॑ भक्षी॒महि॒ पित्र्य॑स्येव रा॒यः ।\n\nसोम॑ राज॒न्प्र ण॒ आयूं॑षि तारी॒रहा॑नीव॒ सूर्यो॑ वास॒राणि॑ ॥७॥\n\nसोम॑ राजन्मृ॒ळया॑ नः स्व॒स्ति तव॑ स्मसि व्र॒त्या॒३स्तस्य॑ विद्धि ।\n\nअल॑र्ति॒ दक्ष॑ उ॒त म॒न्युरि॑न्दो॒ मा नो॑ अ॒र्यो अ॑नुका॒मं परा॑ दाः ॥८॥\n\nत्वं हि न॑स्त॒न्व॑: सोम गो॒पा गात्रे॑गात्रे निष॒सत्था॑ नृ॒चक्षा॑: ।\n\nयत्ते॑ व॒यं प्र॑मि॒नाम॑ व्र॒तानि॒ स नो॑ मृळ सुष॒खा दे॑व॒ वस्य॑: ॥९॥\n\nऋ॒दू॒दरे॑ण॒ सख्या॑ सचेय॒ यो मा॒ न रिष्ये॑द्धर्यश्व पी॒तः ।\n\nअ॒यं यः सोमो॒ न्यधा॑य्य॒स्मे तस्मा॒ इन्द्रं॑ प्र॒तिर॑मे॒म्यायु॑: ॥१०॥\n\nअप॒ त्या अ॑स्थु॒रनि॑रा॒ अमी॑वा॒ निर॑त्रस॒न्तमि॑षीची॒रभै॑षुः ।\n\nआ सोमो॑ अ॒स्माँ अ॑रुह॒द्विहा॑या॒ अग॑न्म॒ यत्र॑ प्रति॒रन्त॒ आयु॑: ॥११॥\n\nयो न॒ इन्दु॑: पितरो हृ॒त्सु पी॒तोऽम॑र्त्यो॒ मर्त्याँ॑ आवि॒वेश॑ ।\n\nतस्मै॒ सोमा॑य ह॒विषा॑ विधेम मृळी॒के अ॑स्य सुम॒तौ स्या॑म ॥१२॥\n\nत्वं सो॑म पि॒तृभि॑: संविदा॒नोऽनु॒ द्यावा॑पृथि॒वी आ त॑तन्थ ।\n\nतस्मै॑ त इन्दो ह॒विषा॑ विधेम व॒यं स्या॑म॒ पत॑यो रयी॒णाम् ॥१३॥\n\nत्राता॑रो देवा॒ अधि॑ वोचता नो॒ मा नो॑ नि॒द्रा ई॑शत॒ मोत\n\nजल्पि॑: । व॒यं सोम॑स्य वि॒श्वह॑ प्रि॒यास॑: सु॒वीरा॑सो वि॒दथ॒मा व॑देम ॥१४॥\n\nत्वं न॑: सोम वि॒श्वतो॑ वयो॒धास्त्वं स्व॒र्विदा वि॑शा नृ॒चक्षा॑: ।\n\n त्वं न॑ इन्द ऊ॒तिभि॑: स॒जोषा॑: पा॒हि प॒श्चाता॑दु॒त वा॑ पु॒रस्ता॑त् ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 49, + "text": "१० प्रस्कण्व: काण्व:। इन्द्र: । प्रगाथ:= ( विषमा बृहती, समा सतोबृहती ) ।\n\n अ॒भि प्र व॑: सु॒राध॑स॒मिन्द्र॑मर्च॒ यथा॑ वि॒दे । यो ज॑रि॒तृभ्यो॑ म॒घवा॑ पुरू॒वसु॑: स॒हस्रे॑णेव॒ शिक्ष॑ति ॥१॥\n\n श॒तानी॑केव॒ प्र जि॑गाति धृष्णु॒या हन्ति॑ वृ॒त्राणि॑ दा॒शुषे॑ ।\n\n गि॒रेरि॑व॒ प्र रसा॑ अस्य पिन्विरे॒ दत्रा॑णि पुरु॒भोज॑सः ॥२॥\n\n आ त्वा॑ सु॒तास॒ इन्द॑वो॒ मदा॒ य इ॑न्द्र गिर्वणः । आपो॒ न व॑ज्रि॒न्नन्वो॒क्यं१ सर॑: पृ॒णन्ति॑ शूर॒ राध॑से ॥३॥\n\n अ॒ने॒हसं॑ प्र॒तर॑णं वि॒वक्ष॑णं॒ मध्व॒: स्वादि॑ष्ठमीं पिब । आ यथा॑ मन्दसा॒नः कि॒रासि॑ न॒: प्र क्षु॒द्रेव॒ त्मना॑ धृ॒षत् ॥४॥\n\n आ न॒: स्तोम॒मुप॑ द्र॒वद्धि॑या॒नो अश्वो॒ न सोतृ॑भिः । यं ते॑ स्वधावन्त्स्व॒दय॑न्ति धे॒नव॒ इन्द्र॒ कण्वे॑षु रा॒तय॑: ॥५॥\n\n उ॒ग्रं न वी॒रं नम॒सोप॑ सेदिम॒ विभू॑ति॒मक्षि॑तावसुम् । उ॒द्रीव॑ वज्रिन्नव॒तो न सि॑ञ्च॒ते क्षर॑न्तीन्द्र धी॒तय॑: ॥६॥\n\n यद्ध॑ नू॒नं यद्वा॑ य॒ज्ञे यद्वा॑ पृथि॒व्यामधि॑ । अतो॑ नो य॒ज्ञमा॒शुभि॑र्महेमत उ॒ग्र उ॒ग्रेभि॒रा ग॑हि ॥७॥\n\n अ॒जि॒रासो॒ हर॑यो॒ ये त॑ आ॒शवो॒ वाता॑ इव प्रस॒क्षिण॑: । येभि॒रप॑त्यं॒ मनु॑षः प॒रीय॑से॒ येभि॒र्विश्वं॒ स्व॑र्दृ॒शे ॥८॥\n\n ए॒ताव॑तस्त ईमह॒ इन्द्र॑ सु॒म्नस्य॒ गोम॑तः । यथा॒ प्रावो॑ मघव॒न्मेध्या॑तिथिं॒ यथा॒ नीपा॑तिथिं॒ धने॑ ॥९॥\n\n यथा॒ कण्वे॑ मघवन्त्र॒सद॑स्यवि॒ यथा॑ प॒क्थे दश॑व्रजे । यथा॒ गोश॑र्ये॒ अस॑नोॠ॒जिश्व॒नीन्द्र॒ गोम॒द्धिर॑ण्यवत् ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 50, + "text": "१० पुष्टिगु: काण्व:। इन्द्र: । प्रगाथ:= ( विषमा बृहती, समा सतोबृहती ) ।\n\n प्र सु श्रु॒तं सु॒राध॑स॒मर्चा॑ श॒क्रम॒भिष्ट॑ये । यः सु॑न्व॒ते स्तु॑व॒ते काम्यं॒ वसु॑ स॒हस्रे॑णेव॒ मंह॑ते ॥१॥\n\n श॒तानी॑का हे॒तयो॑ अस्य दु॒ष्टरा॒ इन्द्र॑स्य स॒मिषो॑ म॒हीः ।\n\n गि॒रिर्न भु॒ज्मा म॒घव॑त्सु पिन्वते॒ यदीं॑ सु॒ता अम॑न्दिषुः ॥२॥\n\n यदीं॑ सु॒तास॒ इन्द॑वो॒ऽभि प्रि॒यमम॑न्दिषुः । आपो॒ न धा॑यि॒ सव॑नं म॒ आ व॑सो॒ दुघा॑ इ॒वोप॑ दा॒शुषे॑ ॥३॥\n\n अ॒ने॒हसं॑ वो॒ हव॑मानमू॒तये॒ मध्व॑: क्षरन्ति धी॒तय॑: । आ त्वा॑ वसो॒ हव॑मानास॒ इन्द॑व॒ उप॑ स्तो॒त्रेषु॑ दधिरे ॥४॥\n\n आ न॒: सोमे॑ स्वध्व॒र इ॑या॒नो अत्यो॒ न तो॑शते । यं ते॑ स्वदाव॒न्त्स्वद॑न्ति गू॒र्तय॑: पौ॒रे छ॑न्दयसे॒ हव॑म् ॥५॥\n\n प्र वी॒रमु॒ग्रं विवि॑चिं धन॒स्पृतं॒ विभू॑तिं॒ राध॑सो म॒हः । उ॒द्रीव॑ वज्रिन्नव॒तो व॑सुत्व॒ना सदा॑ पीपेथ दा॒शुषे॑ ॥६॥\n\n यद्ध॑ नू॒नं प॑रा॒वति॒ यद्वा॑ पृथि॒व्यां दि॒वि । यु॒जा॒न इ॑न्द्र॒ हरि॑भिर्महेमत ऋ॒ष्व ऋ॒ष्वेभि॒रा ग॑हि ॥७॥\n\n र॒थि॒रासो॒ हर॑यो॒ ये ते॑ अ॒स्रिध॒ ओजो॒ वात॑स्य॒ पिप्र॑ति । येभि॒र्नि दस्युं॒ मनु॑षो नि॒घोष॑यो॒ येभि॒: स्व॑: प॒रीय॑से ॥८॥\n\n ए॒ताव॑तस्ते वसो वि॒द्याम॑ शूर॒ नव्य॑सः । यथा॒ प्राव॒ एत॑शं॒ कृत्व्ये॒ धने॒ यथा॒ वशं॒ दश॑व्रजे ॥९॥\n\n यथा॒ कण्वे॑ मघव॒न्मेधे॑ अध्व॒रे दी॒र्घनी॑थे॒ दमू॑नसि ।\n\n यथा॒ गोश॑र्ये॒ असि॑षासो अद्रिवो॒ मयि॑ गो॒त्रं ह॑रि॒श्रिय॑म् ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 51, + "text": "१० श्रुष्टिगु: काण्व:। इन्द्र: । प्रगाथ:= ( विषमा बृहती, समा सतोबृहती ) ।\n\n यथा॒ मनौ॒ सांव॑रणौ॒ सोम॑मि॒न्द्रापि॑बः सु॒तम् । नीपा॑तिथौ मघव॒न्मेध्या॑तिथौ॒ पुष्टि॑गौ॒ श्रुष्टि॑गौ॒ सचा॑ ॥१॥\n\n पा॒र्ष॒द्वा॒णः प्रस्क॑ण्वं॒ सम॑सादय॒च्छया॑नं॒ जिव्रि॒मुद्धि॑तम् । स॒हस्रा॑ण्यसिषास॒द्गवा॒मृषि॒स्त्वोतो॒ दस्य॑वे॒ वृक॑: ॥२॥\n\n य उ॒क्थेभि॒र्न वि॒न्धते॑ चि॒किद्य ऋ॑षि॒चोद॑नः । इन्द्रं॒ तमच्छा॑ वद॒ नव्य॑स्या म॒त्यरि॑ष्यन्तं॒ न भोज॑से ॥३॥\n\n यस्मा॑ अ॒र्कं स॒प्तशी॑र्षाणमानृ॒चुस्त्रि॒धातु॑मुत्त॒मे प॒दे । स त्वि१मा विश्वा॒ भुव॑नानि चिक्रद॒दादिज्ज॑निष्ट॒ पौंस्य॑म् ॥४॥\n\n यो नो॑ दा॒ता वसू॑ना॒मिन्द्रं॒ तं हू॑महे व॒यम् । वि॒द्मा ह्य॑स्य सुम॒तिं नवी॑यसीं ग॒मेम॒ गोम॑ति व्र॒जे ॥५॥\n\n यस्मै॒ त्वं व॑सो दा॒नाय॒ शिक्ष॑सि॒ स रा॒यस्पोष॑मश्नुते । तं त्वा॑ व॒यं म॑घवन्निन्द्र गिर्वणः सु॒ताव॑न्तो हवामहे ॥६॥\n\n क॒दा च॒न स्त॒रीर॑सि॒ नेन्द्र॑ सश्चसि दा॒शुषे॑ । उपो॒पेन्नु म॑घव॒न्भूय॒ इन्नु ते॒ दानं॑ दे॒वस्य॑ पृच्यते ॥७॥\n\n प्र यो न॑न॒क्षे अ॒भ्योज॑सा॒ क्रिविं॑ व॒धैः शुष्णं॑ निघो॒षय॑न् । य॒देदस्त॑म्भीत्प्र॒थय॑न्न॒मूं दिव॒मादिज्ज॑निष्ट॒ पार्थि॑वः ॥८॥\n\n यस्या॒यं विश्व॒ आर्यो॒ दास॑: शेवधि॒पा अ॒रिः । ति॒रश्चि॑द॒र्ये रुश॑मे॒ परी॑रवि॒ तुभ्येत्सो अ॑ज्यते र॒यिः ॥९॥\n\n तु॒र॒ण्यवो॒ मधु॑मन्तं घृत॒श्चुतं॒ विप्रा॑सो अ॒र्कमा॑नृचुः ।\n\n अ॒स्मे र॒यिः प॑प्रथे॒ वृष्ण्यं॒ शवो॒ऽस्मे सु॑वा॒नास॒ इन्द॑वः ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 52, + "text": "१० आयु: काण्व:। इन्द्र: । प्रगाथ:= ( विषमा बृहती, समा सतोबृहती ) ।\n\n यथा॒ मनौ॒ विव॑स्वति॒ सोमं॑ श॒क्रापि॑बः सु॒तम् । यथा॑ त्रि॒ते छन्द॑ इन्द्र॒ जुजो॑षस्या॒यौ मा॑दयसे॒ सचा॑ ॥१॥\n\n पृष॑ध्रे॒ मेध्ये॑ मात॒रिश्व॒नीन्द्र॑ सुवा॒ने अम॑न्दथाः । यथा॒ सोमं॒ दश॑शिप्रे॒ दशो॑ण्ये॒ स्यूम॑रश्मा॒वृजू॑नसि ॥२॥\n\n य उ॒क्था केव॑ला द॒धे यः सोमं॑ धृषि॒तापि॑बत् । यस्मै॒ विष्णु॒स्त्रीणि॑ प॒दा वि॑चक्र॒म उप॑ मि॒त्रस्य॒ धर्म॑भिः ॥३॥\n\n यस्य॒ त्वमि॑न्द्र॒ स्तोमे॑षु चा॒कनो॒ वाजे॑ वाजिञ्छतक्रतो ।\n\n तं त्वा॑ व॒यं सु॒दुघा॑मिव गो॒दुहो॑ जुहू॒मसि॑ श्रव॒स्यव॑: ॥४॥\n\n यो नो॑ दा॒ता स न॑: पि॒ता म॒हाँ उ॒ग्र ई॑शान॒कृत् । अया॑मन्नु॒ग्रो म॒घवा॑ पुरू॒वसु॒र्गोरश्व॑स्य॒ प्र दा॑तु नः ॥५॥\n\n यस्मै॒ त्वं व॑सो दा॒नाय॒ मंह॑से॒ स रा॒यस्पोष॑मिन्वति । व॒सू॒यवो॒ वसु॑पतिं श॒तक्र॑तुं॒ स्तोमै॒रिन्द्रं॑ हवामहे ॥६॥\n\n क॒दा च॒न प्र यु॑च्छस्यु॒भे नि पा॑सि॒ जन्म॑नी । तुरी॑यादित्य॒ हव॑नं त इन्द्रि॒यमा त॑स्थाव॒मृतं॑ दि॒वि ॥७॥\n\n यस्मै॒ त्वं म॑घवन्निन्द्र गिर्वण॒: शिक्षो॒ शिक्ष॑सि दा॒शुषे॑ ।\n\n अ॒स्माकं॒ गिर॑ उ॒त सु॑ष्टु॒तिं व॑सो कण्व॒वच्छृ॑णुधी॒ हव॑म् ॥८॥\n\n अस्ता॑वि॒ मन्म॑ पू॒र्व्यं ब्रह्मेन्द्रा॑य वोचत । पू॒र्वीॠ॒तस्य॑ बृह॒तीर॑नूषत स्तो॒तुर्मे॒धा अ॑सृक्षत ॥९॥\n\n समिन्द्रो॒ रायो॑ बृह॒तीर॑धूनुत॒ सं क्षो॒णी समु॒ सूर्य॑म् ।\n\n सं शु॒क्रास॒: शुच॑य॒: सं गवा॑शिर॒: सोमा॒ इन्द्र॑ममन्दिषुः ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 53, + "text": "८ मध्य: काण्व:। इन्द्र: । प्रगाथ:= ( विषमा बृहती, समा सतोबृहती ) ।\n\n उ॒प॒मं त्वा॑ म॒घोनां॒ ज्येष्ठं॑ च वृष॒भाणा॑म् । पू॒र्भित्त॑मं मघवन्निन्द्र गो॒विद॒मीशा॑नं रा॒य ई॑महे ॥१॥\n\n य आ॒युं कुत्स॑मतिथि॒ग्वमर्द॑यो वावृधा॒नो दि॒वेदि॑वे । तं त्वा॑ व॒यं हर्य॑श्वं श॒तक्र॑तुं वाज॒यन्तो॑ हवामहे ॥२॥\n\n आ नो॒ विश्वे॑षां॒ रसं॒ मध्व॑: सिञ्च॒न्त्वद्र॑यः । ये प॑रा॒वति॑ सुन्वि॒रे जने॒ष्वा ये अ॑र्वा॒वतीन्द॑वः ॥३॥\n\n विश्वा॒ द्वेषां॑सि ज॒हि चाव॒ चा कृ॑धि॒ विश्वे॑ सन्व॒न्त्वा वसु॑ ।\n\n शीष्टे॑षु चित्ते मदि॒रासो॑ अं॒शवो॒ यत्रा॒ सोम॑स्य तृ॒म्पसि॑ ॥४॥\n\n इन्द्र॒ नेदी॑य॒ एदि॑हि मि॒तमे॑धाभिरू॒तिभि॑: । आ शं॑तम॒ शंत॑माभिर॒भिष्टि॑भि॒रा स्वा॑पे स्वा॒पिभि॑: ॥५॥\n\n आ॒जि॒तुरं॒ सत्प॑तिं वि॒श्वच॑र्षणिं कृ॒धि प्र॒जास्वाभ॑गम् ।\n\n प्र सू ति॑रा॒ शची॑भि॒र्ये त॑ उ॒क्थिन॒: क्रतुं॑ पुन॒त आ॑नु॒षक् ॥६॥\n\n यस्ते॒ साधि॒ष्ठोऽव॑से॒ ते स्या॑म॒ भरे॑षु ते । व॒यं होत्रा॑भिरु॒त दे॒वहू॑तिभिः सस॒वांसो॑ मनामहे ॥७॥\n\n अ॒हं हि ते॑ हरिवो॒ ब्रह्म॑ वाज॒युरा॒जिं यामि॒ सदो॒तिभि॑: । त्वामिदे॒व तममे॒ सम॑श्व॒युर्ग॒व्युरग्र॑॑ मथी॒नाम् ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 54, + "text": "८ मातरिश्वा काण्व:। इन्द्र:, ३-४ विश्वे देवा : । प्रगाथ:= ( विषमा बृहती, समा सतोबृहती ) ।\n\n ए॒तत्त॑ इन्द्र वी॒र्यं॑ गी॒र्भिर्गृ॒णन्ति॑ का॒रव॑: । ते स्तोभ॑न्त॒ ऊर्ज॑मावन्घृत॒श्चुतं॑ पौ॒रासो॑ नक्षन्धी॒तिभि॑: ॥१॥\n\n नक्ष॑न्त॒ इन्द्र॒मव॑से सुकृ॒त्यया॒ येषां॑ सु॒तेषु॒ मन्द॑से । यथा॑ संव॒र्ते अम॑दो॒ यथा॑ कृ॒श ए॒वास्मे इ॑न्द्र मत्स्व ॥२॥\n\n आ नो॒ विश्वे॑ स॒जोष॑सो॒ देवा॑सो॒ गन्त॒नोप॑ नः । वस॑वो रु॒द्रा अव॑से न॒ आ ग॑मञ्छृ॒ण्वन्तु॑ म॒रुतो॒ हव॑म् ॥३॥\n\n पू॒षा विष्णु॒र्हव॑नं मे॒ सर॑स्व॒त्यव॑न्तु स॒प्त सिन्ध॑वः । आपो॒ वात॒: पर्व॑तासो॒ वन॒स्पति॑: शृ॒णोतु॑ पृथि॒वी हव॑म्॥४॥\n\n यदि॑न्द्र॒ राधो॒ अस्ति॑ ते॒ माघो॑नं मघवत्तम । तेन॑ नो बोधि सध॒माद्यो॑ वृ॒धे भगो॑ दा॒नाय॑ वृत्रहन् ॥५॥\n\n आजि॑पते नृपते॒ त्वमिद्धि नो॒ वाज॒ आ व॑क्षि सुक्रतो । वी॒ती होत्रा॑भिरु॒त दे॒ववी॑तिभिः सस॒वांसो॒ वि शृ॑ण्विरे ॥६॥\n\n सन्ति॒ ह्य१र्य आ॒शिष॒ इन्द्र॒ आयु॒र्जना॑नाम् । अ॒स्मान्न॑क्षस्व मघव॒न्नुपाव॑से धु॒क्षस्व॑ पि॒प्युषी॒मिष॑म् ॥७॥\n\n व॒यं त॑ इन्द्र॒ स्तोमे॑भिर्विधेम॒ त्वम॒स्माकं॑ शतक्रतो । महि॑ स्थू॒रं श॑श॒यं राधो॒ अह्र॑यं॒ प्रस्क॑ण्वाय॒ नि तो॑शय॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 55, + "text": "५ कृश: काण्व:। इन्द्र:, प्रस्कण्वश्च । गायत्री , ३, ५ अनुष्टुप् ।\n\n भूरीदिन्द्र॑स्य वी॒र्यं१ व्यख्य॑म॒भ्याय॑ति । राध॑स्ते दस्यवे वृक ॥१॥\n\n श॒तं श्वे॒तास॑ उ॒क्षणो॑ दि॒वि तारो॒ न रो॑चन्ते । म॒ह्ना दिवं॒ न त॑स्तभुः ॥२॥\n\n श॒तं वे॒णूञ्छ॒तं शुन॑: श॒तं चर्मा॑णि म्ला॒तानि॑ । श॒तं मे॑ बल्बजस्तु॒का अरु॑षीणां॒ चतु॑:शतम् ॥३॥\n\n सु॒दे॒वाः स्थ॑ काण्वायना॒ वयो॑वयो विच॒रन्त॑: । अश्वा॑सो॒ न च॑ङ्क्रमत ॥४॥\n\n आदित्सा॒प्तस्य॑ चर्किर॒न्नानू॑नस्य॒ महि॒ श्रव॑: । श्यावी॑रतिध्व॒सन्प॒थश्चक्षु॑षा च॒न सं॒नशे॑ ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 56, + "text": "५ पृषध्र: काण्व:। इन्द्र:, प्रस्कण्वश्च ५ अग्निसूर्यौ । गायत्री , ५ पंक्ति:।\n\n प्रति॑ ते दस्यवे वृक॒ राधो॑ अद॒र्श्यह्र॑यम् । द्यौर्न प्र॑थि॒ना शव॑: ॥१॥\n\n दश॒ मह्यं॑ पौतक्र॒तः स॒हस्रा॒ दस्य॑वे॒ वृक॑: । नित्या॑द्रा॒यो अ॑मंहत ॥२॥\n\n श॒तं मे॑ गर्द॒भानां॑ श॒तमूर्णा॑वतीनाम् । श॒तं दा॒साँ अति॒ स्रज॑: ॥३॥\n\n तत्रो॒ अपि॒ प्राणी॑यत पू॒तक्र॑तायै॒ व्य॑क्ता । अश्वा॑ना॒मिन्न यू॒थ्या॑म् ॥४॥\n\n अचे॑त्य॒ग्निश्चि॑कि॒तुर्ह॑व्य॒वाट् स सु॒मद्र॑थः । अ॒ग्निः शु॒क्रेण॑ शो॒चिषा॑ बृ॒हत्सूरो॑ अरोचत दि॒वि सूर्यो॑ अरोचत ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 57, + "text": "४ मेध्य: काण्व:। अश्विनौ । त्रिष्टुप् ।\n\n यु॒वं दे॑वा॒ क्रतु॑ना पू॒र्व्येण॑ यु॒क्ता रथे॑न तवि॒षं य॑जत्रा ।\n\n आग॑च्छतं नासत्या॒ शची॑भिरि॒दं तृ॒तीयं॒ सव॑नं पिबाथः ॥१॥\n\n यु॒वां दे॒वास्त्रय॑ एकाद॒शास॑: स॒त्याः स॒त्यस्य॑ ददृशे पु॒रस्ता॑त् ।\n\n अ॒स्माकं॑ य॒ज्ञं सव॑नं जुषा॒णा पा॒तं सोम॑मश्विना॒ दीद्य॑ग्नी ॥२॥\n\n प॒नाय्यं॒ तद॑श्विना कृ॒तं वां॑ वृष॒भो दि॒वो रज॑सः पृथि॒व्याः ।\n\n स॒हस्रं॒ शंसा॑ उ॒त ये गवि॑ष्टौ॒ सर्वाँ॒ इत्ताँ उप॑ याता॒ पिब॑ध्यै ॥३॥\n\n अ॒यं वां॑ भा॒गो निहि॑तो यजत्रे॒मा गिरो॑ नास॒त्योप॑ यातम् ।\n\n पिब॑तं॒ सोमं॒ मधु॑मन्तम॒स्मे प्र दा॒श्वांस॑मवतं॒ शची॑भिः ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 58, + "text": "३ मेध्य: काण्व:। विश्वे देवा:, १ ऋत्विजो वा । त्रिष्टुप् ।\n\n यमृ॒त्विजो॑ बहु॒धा क॒ल्पय॑न्त॒: सचे॑तसो य॒ज्ञमि॒मं वह॑न्ति ।\n\n यो अ॑नूचा॒नो ब्रा॑ह्म॒णो यु॒क्त आ॑सी॒त्का स्वि॒त्तत्र॒ यज॑मानस्य सं॒वित् ॥१॥\n\n एक॑ ए॒वाग्निर्ब॑हु॒धा समि॑द्ध॒ एक॒: सूर्यो॒ विश्व॒मनु॒ प्रभू॑तः ।\n\n एकै॒वोषाः सर्व॑मि॒दं वि भा॒त्येकं॒ वा इ॒दं वि ब॑भूव॒ सर्व॑म् ॥२॥\n\n ज्योति॑ष्मन्तं केतु॒मन्तं॑ त्रिच॒क्रं सु॒खं रथं॑ सु॒षदं॒ भूरि॑वारम् ।\n\n चि॒त्राम॑घा॒ यस्य॒ योगे॑ऽधिजज्ञे॒ तं वां॑ हु॒वे अति॑ रिक्तं॒ पिब॑ध्यै ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 59, + "text": "७ सुपर्ण: काण्व:। इन्द्रावरुणौ ।जगती ।\n\n इ॒मानि॑ वां भाग॒धेया॑नि सिस्रत॒ इन्द्रा॑वरुणा॒ प्र म॒हे सु॒तेषु॑ वाम् ।\n\n य॒ज्ञेय॑ज्ञे ह॒ सव॑ना भुर॒ण्यथो॒ यत्सु॑न्व॒ते यज॑मानाय॒ शिक्ष॑थः ॥१॥\n\n नि॒ष्षिध्व॑री॒रोष॑धी॒राप॑ आस्ता॒मिन्द्रा॑वरुणा महि॒मान॒माश॑त ।\n\n या सिस्र॑तू॒ रज॑सः पा॒रे अध्व॑नो॒ ययो॒: शत्रु॒र्नकि॒रादे॑व॒ ओह॑ते ॥२॥\n\n स॒त्यं तदि॑न्द्रावरुणा कृ॒शस्य॑ वां॒ मध्व॑ ऊ॒र्मिं दु॑हते स॒प्त वाणी॑: ।\n\n ताभि॑र्दा॒श्वांस॑मवतं शुभस्पती॒ यो वा॒मद॑ब्धो अ॒भि पाति॒ चित्ति॑भिः ॥३॥\n\n घृ॒त॒प्रुष॒: सौम्या॑ जी॒रदा॑नवः स॒प्त स्वसा॑र॒: सद॑न ऋ॒तस्य॑ ।\n\n या ह॑ वामिन्द्रावरुणा घृत॒श्चुत॒स्ताभि॑र्धत्तं॒ यज॑मानाय शिक्षतम् ॥४॥\n\n अवो॑चाम मह॒ते सौभ॑गाय स॒त्यं त्वे॒षाभ्यां॑ महि॒मान॑मिन्द्रि॒यम् ।\n\n अ॒स्मान्त्स्वि॑न्द्रावरुणा घृत॒श्चुत॒स्त्रिभि॑: सा॒प्तेभि॑रवतं शुभस्पती ॥५॥\n\n इन्द्रा॑वरुणा॒ यदृ॒षिभ्यो॑ मनी॒षां वा॒चो म॒तिं श्रु॒तम॑दत्त॒मग्रे॑ ।\n\n यानि॒ स्थाना॑न्यसृजन्त॒ धीरा॑ य॒ज्ञं त॑न्वा॒नास्तप॑सा॒भ्य॑पश्यम् ॥६॥\n\n इन्द्रा॑वरुणा सौमन॒समदृ॑प्तं रा॒यस्पोषं॒ यज॑मानेषु धत्तम् ।\n\n प्र॒जां पु॒ष्टिं भू॑तिम॒स्मासु॑ धत्तं दीर्घायु॒त्वाय॒ प्र ति॑रतं न॒ आयु॑: ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 60, + "text": "२० भर्ग: प्रागाथ: । अग्नि: । प्रगाथ:= ( विषमा बृहती, समा सतोबृहती ) ।\n\nअग्न॒ आ या॑ह्य॒ग्निभि॒र्होता॑रं त्वा वृणीमहे । आ त्वाम॑नक्तु॒ प्रय॑ता ह॒विष्म॑ती॒ यजि॑ष्ठं ब॒र्हिरा॒सदे॑ ॥१॥\n\nअच्छा॒ हि त्वा॑ सहसः सूनो अङ्गिर॒: स्रुच॒श्चर॑न्त्यध्व॒रे । ऊ॒र्जो नपा॑तं घृ॒तके॑शमीमहे॒ऽग्निं य॒ज्ञेषु॑ पू॒र्व्यम् ॥२॥\n\nअग्ने॑ क॒विर्वे॒धा अ॑सि॒ होता॑ पावक॒ यक्ष्य॑: । म॒न्द्रो यजि॑ष्ठो अध्व॒रेष्वीड्यो॒ विप्रे॑भिः शुक्र॒ मन्म॑भिः ॥३॥\n\nअद्रो॑घ॒मा व॑होश॒तो य॑विष्ठ्य दे॒वाँ अ॑जस्र वी॒तये॑ । अ॒भि प्रयां॑सि॒ सुधि॒ता व॑सो गहि॒ मन्द॑स्व धी॒तिभि॑र्हि॒तः ॥४॥\n\nत्वमित्स॒प्रथा॑ अ॒स्यग्ने॑ त्रातॠ॒तस्क॒विः । त्वां विप्रा॑सः समिधान दीदिव॒ आ वि॑वासन्ति वे॒धस॑: ॥५॥\n\nशोचा॑ शोचिष्ठ दीदि॒हि वि॒शे मयो॒ रास्व॑ स्तो॒त्रे म॒हाँ अ॑सि ।\n\nदे॒वानां॒ शर्म॒न्मम॑ सन्तु सू॒रय॑: शत्रू॒षाह॑: स्व॒ग्नय॑: ॥६॥\n\nयथा॑ चिद्वृ॒द्धम॑त॒समग्ने॑ सं॒जूर्व॑सि॒ क्षमि॑ । ए॒वा द॑ह मित्रमहो॒ यो अ॑स्म॒ध्रुग्दु॒र्मन्मा॒ कश्च॒ वेन॑ति ॥७॥\n\nमा नो॒ मर्ता॑य रि॒पवे॑ रक्ष॒स्विने॒ माघशं॑साय रीरधः । अस्रे॑धद्भिस्त॒रणि॑भिर्यविष्ठ्य शि॒वेभि॑: पाहि पा॒युभि॑: ॥८॥\n\nपा॒हि नो॑ अग्न॒ एक॑या पा॒ह्यु१त द्वि॒तीय॑या । पा॒हि गी॒र्भिस्ति॒सृभि॑रूर्जां पते पा॒हि च॑त॒सृभि॑र्वसो ॥९॥\n\nपा॒हि विश्व॑स्माद्र॒क्षसो॒ अरा॑व्ण॒: प्र स्म॒ वाजे॑षु नोऽव । त्वामिद्धि नेदि॑ष्ठं दे॒वता॑तय आ॒पिं नक्षा॑महे वृ॒धे ॥१०॥\n\nआ नो॑ अग्ने वयो॒वृधं॑ र॒यिं पा॑वक॒ शंस्य॑म् । रास्वा॑ च न उपमाते पुरु॒स्पृहं॒ सुनी॑ती॒ स्वय॑शस्तरम् ॥११॥\n\nयेन॒ वंसा॑म॒ पृत॑नासु॒ शर्ध॑त॒स्तर॑न्तो अ॒र्य आ॒दिश॑: ।\n\nस त्वं नो॑ वर्ध॒ प्रय॑सा शचीवसो॒ जिन्वा॒ धियो॑ वसु॒विद॑: ॥१२॥\n\nशिशा॑नो वृष॒भो य॑था॒ग्निः शृङ्गे॒ दवि॑ध्वत् । ति॒ग्मा अ॑स्य॒ हन॑वो॒ न प्र॑ति॒धृषे॑ सु॒जम्भ॒: सह॑सो य॒हुः ॥१३॥\n\nन॒हि ते॑ अग्ने वृषभ प्रति॒धृषे॒ जम्भा॑सो॒ यद्वि॒तिष्ठ॑से । स त्वं नो॑ होत॒: सुहु॑तं ह॒विष्कृ॑धि॒ वंस्वा॑ नो॒ वार्या॑ पु॒रु ॥१४॥\n\nशेषे॒ वने॑षु मा॒त्रोः सं त्वा॒ मर्ता॑स इन्धते । अत॑न्द्रो ह॒व्या व॑हसि हवि॒ष्कृत॒ आदिद्दे॒वेषु॑ राजसि ॥१५॥\n\nस॒प्त होता॑र॒स्तमिदी॑ळते॒ त्वाऽग्ने॑ सु॒त्यज॒मह्र॑यम् । भि॒नत्स्यद्रिं॒ तप॑सा॒ वि शो॒चिषा॒ प्राग्ने॑ तिष्ठ॒ जनाँ॒ अति॑ ॥१६॥\n\nअ॒ग्निम॑ग्निं वो॒ अध्रि॑गुं हु॒वेम॑ वृ॒क्तब॑र्हिषः । अ॒ग्निं हि॒तप्र॑यसः शश्व॒तीष्वा ऽऽहोता॑रं चर्षणी॒नाम् ॥१७॥\n\nकेते॑न॒ शर्म॑न्त्सचते सुषा॒मण्यग्ने॒ तुभ्यं॑ चिकि॒त्वना॑ । इ॒ष॒ण्यया॑ नः पुरु॒रूप॒मा भ॑र॒ वाजं॒ नेदि॑ष्ठमू॒तये॑ ॥१८॥\n\nअग्ने॒ जरि॑तर्वि॒श्पति॑स्तेपा॒नो दे॑व र॒क्षस॑: । अप्रो॑षिवान्गृ॒हप॑तिर्म॒हाँ अ॑सि दि॒वस्पा॒युर्दु॑रोण॒युः ॥१९॥\n\nमा नो॒ रक्ष॒ आ वे॑शीदाघृणीवसो॒ मा या॒तुर्या॑तु॒माव॑ताम् । प॒रो॒ग॒व्यू॒त्यनि॑रा॒मप॒ क्षुध॒मग्ने॒ सेध॑ रक्ष॒स्विन॑: ॥२०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 61, + "text": "१८ भर्ग: प्रागाथ: । इन्द्र: । प्रगाथ:= ( विषमा बृहती, समा सतोबृहती, ) १७ शंकुमती ।\n\nउ॒भयं॑ शृ॒णव॑च्च न॒ इन्द्रो॑ अ॒र्वागि॒दं वच॑: । स॒त्राच्या॑ म॒घवा॒ सोम॑पीतये धि॒या शवि॑ष्ठ॒ आ ग॑मत् ॥१॥\n\nतं हि स्व॒राजं॑ वृष॒भं तमोज॑से धि॒षणे॑ निष्टत॒क्षतु॑: । उ॒तोप॒मानां॑ प्रथ॒मो नि षी॑दसि॒ सोम॑कामं॒ हि ते॒ मन॑: ॥२॥\n\nआ वृ॑षस्व पुरूवसो सु॒तस्ये॒न्द्रान्ध॑सः । वि॒द्मा हि त्वा॑ हरिवः पृ॒त्सु सा॑स॒हिमधृ॑ष्टं चिद्दधृ॒ष्वणि॑म् ॥३॥\n\nअप्रा॑मिसत्य मघव॒न्तथेद॑स॒दिन्द्र॒ क्रत्वा॒ यथा॒ वश॑: । स॒नेम॒ वाजं॒ तव॑ शिप्रि॒न्नव॑सा म॒क्षू चि॒द्यन्तो॑ अद्रिवः ॥४॥\n\nश॒ग्ध्यू॒३ षु श॑चीपत॒ इन्द्र॒ विश्वा॑भिरू॒तिभि॑: । भगं॒ न हि त्वा॑ य॒शसं॑ वसु॒विद॒मनु॑ शूर॒ चरा॑मसि ॥५॥\n\nपौ॒रो अश्व॑स्य पुरु॒कृद्गवा॑म॒स्युत्सो॑ देव हिर॒ण्यय॑: । नकि॒र्हि दानं॑ परि॒मर्धि॑ष॒त्त्वे यद्य॒द्यामि॒ तदा भ॑र ॥६॥\n\nत्वं ह्येहि॒ चेर॑वे वि॒दा भगं॒ वसु॑त्तये । उद्वा॑वृषस्व मघव॒न्गवि॑ष्टय॒ उदि॒न्द्राश्व॑मिष्टये ॥७॥\n\nत्वं पु॒रू स॒हस्रा॑णि श॒तानि॑ च यू॒था दा॒नाय॑ मंहसे । आ पु॑रंद॒रं च॑कृम॒ विप्र॑वचस॒ इन्द्रं॒ गाय॒न्तोऽव॑से ॥८॥\n\nअ॒वि॒प्रो वा॒ यदवि॑ध॒द्विप्रो॑ वेन्द्र ते॒ वच॑: । स प्र म॑मन्दत्त्वा॒या श॑तक्रतो॒ प्राचा॑मन्यो॒ अहं॑सन ॥९॥\n\nउ॒ग्रबा॑हुर्म्रक्ष॒कृत्वा॑ पुरंद॒रो यदि॑ मे शृ॒णव॒द्धव॑म् । व॒सू॒यवो॒ वसु॑पतिं श॒तक्र॑तुं॒ स्तोमै॒रिन्द्रं॑ हवामहे ॥१०॥\n\nन पा॒पासो॑ मनामहे॒ नारा॑यासो॒ न जळ्ह॑वः । यदिन्न्विन्द्रं॒ वृष॑णं॒ सचा॑ सु॒ते सखा॑यं कृ॒णवा॑महै ॥११॥\n\nउ॒ग्रं यु॑युज्म॒ पृत॑नासु सास॒हिमृ॒णका॑ति॒मदा॑भ्यम् । वेदा॑ भृ॒मं चि॒त्सनि॑ता र॒थीत॑मो वा॒जिनं॒ यमिदू॒ नश॑त् ॥१२॥\n\nयत॑ इन्द्र॒ भया॑महे॒ ततो॑ नो॒ अभ॑यं कृधि । मघ॑वञ्छ॒ग्धि तव॒ तन्न॑ ऊ॒तिभि॒र्वि द्विषो॒ वि मृधो॑ जहि ॥१३॥\n\nत्वं हि रा॑धस्पते॒ राध॑सो म॒हः क्षय॒स्यासि॑ विध॒तः । तं त्वा॑ व॒यं म॑घवन्निन्द्र गिर्वणः सु॒ताव॑न्तो हवामहे ॥१४॥\n\nइन्द्र॒: स्पळु॒त वृ॑त्र॒हा प॑र॒स्पा नो॒ वरे॑ण्यः । स नो॑ रक्षिषच्चर॒मं स म॑ध्य॒मं स प॒श्चात्पा॑तु नः पु॒रः ॥१५॥\n\nत्वं न॑: प॒श्चाद॑ध॒रादु॑त्त॒रात्पु॒र इन्द्र॒ नि पा॑हि वि॒श्वत॑: । आ॒रे अ॒स्मत्कृ॑णुहि॒ दैव्यं॑ भ॒यमा॒रे हे॒तीरदे॑वीः ॥१६॥\n\nअ॒द्याद्या॒ श्वःश्व॒ इन्द्र॒ त्रास्व॑ प॒रे च॑ नः । विश्वा॑ च नो जरि॒तॄन्त्स॑त्पते॒ अहा॒ दिवा॒ नक्तं॑ च रक्षिषः ॥१७॥\n\nप्र॒भ॒ङ्गी शूरो॑ म॒घवा॑ तु॒वीम॑घ॒: सम्मि॑श्लो वि॒र्या॑य॒ कम् ।\n\nउ॒भा ते॑ बा॒हू वृष॑णा शतक्रतो॒ नि या वज्रं॑ मिमि॒क्षतु॑: ॥१८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 62, + "text": "१२ प्रगाथो घौर: काण्व:। इन्द्र: । पंक्ति: , ७-९ बृहती ।\n\nप्रो अ॑स्मा॒ उप॑स्तुतिं॒ भर॑ता॒ यज्जुजो॑षति ।\n\nउ॒क्थैरिन्द्र॑स्य॒ माहि॑नं॒ वयो॑ वर्धन्ति सो॒मिनो॑ भ॒द्रा इन्द्र॑स्य रा॒तय॑: ॥१॥\n\nअ॒यु॒जो अस॑मो॒ नृभि॒रेक॑: कृ॒ष्टीर॒यास्य॑: । पू॒र्वीरति॒ प्र वा॑वृधे॒ विश्वा॑ जा॒तान्योज॑सा भ॒द्रा इन्द्र॑स्य रा॒तय॑: ॥२॥\n\nअहि॑तेन चि॒दर्व॑ता जी॒रदा॑नुः सिषासति । प्र॒वाच्य॑मिन्द्र॒ तत्तव॑ वी॒र्या॑णि करिष्य॒तो भ॒द्रा इन्द्र॑स्य रा॒तय॑: ॥३॥\n\nआ या॑हि कृ॒णवा॑म त॒ इन्द्र॒ ब्रह्मा॑णि॒ वर्ध॑ना ।\n\nयेभि॑: शविष्ठ चा॒कनो॑ भ॒द्रमि॒ह श्र॑वस्य॒ते भ॒द्रा इन्द्र॑स्य रा॒तय॑: ॥४॥\n\nधृ॒ष॒तश्चि॑द्धृ॒षन्मन॑: कृ॒णोषी॑न्द्र॒ यत्त्वम् । ती॒व्रैः सोमै॑: सपर्य॒तो नमो॑भिः प्रति॒भूष॑तो भ॒द्रा इन्द्र॑स्य रा॒तय॑: ॥५॥\n\nअव॑ चष्ट॒ ऋची॑षमोऽव॒ताँ इ॑व॒ मानु॑षः । जु॒ष्ट्वी दक्ष॑स्य सो॒मिन॒: सखा॑यं कृणुते॒ युजं॑ भ॒द्रा इन्द्र॑स्य रा॒तय॑: ॥६॥\n\nविश्वे॑ त इन्द्र वी॒र्यं॑ दे॒वा अनु॒ क्रतुं॑ ददुः । भुवो॒ विश्व॑स्य॒ गोप॑तिः पुरुष्टुत भ॒द्रा इन्द्र॑स्य रा॒तय॑: ॥७॥\n\nगृ॒णे तदि॑न्द्र ते॒ शव॑ उप॒मं दे॒वता॑तये । यद्धंसि॑ वृ॒त्रमोज॑सा शचीपते भ॒द्रा इन्द्र॑स्य रा॒तय॑: ॥८॥\n\nसम॑नेव वपुष्य॒तः कृ॒णव॒न्मानु॑षा यु॒गा । वि॒दे तदिन्द्र॒श्चेत॑न॒मध॑ श्रु॒तो भ॒द्रा इन्द्र॑स्य रा॒तय॑: ॥९॥\n\nउज्जा॒तमि॑न्द्र ते॒ शव॒ उत्त्वामुत्तव॒ क्रतु॑म् । भूरि॑गो॒ भूरि॑ वावृधु॒र्मघ॑व॒न्तव॒ शर्म॑णि भ॒द्रा इन्द्र॑स्य रा॒तय॑: ॥१०॥\n\nअ॒हं च॒ त्वं च॑ वृत्रह॒न्त्सं यु॑ज्याव स॒निभ्य॒ आ ।\n\nअ॒रा॒ती॒वा चि॑दद्रि॒वोऽनु॑ नौ शूर मंसते भ॒द्रा इन्द्र॑स्य रा॒तय॑: ॥११\n\nस॒त्यमिद्वा उ॒ तं व॒यमिन्द्रं॑ स्तवाम॒ नानृ॑तम् ।\n\nम॒हाँ असु॑न्वतो व॒धो भूरि॒ ज्योतीं॑षि सुन्व॒तो भ॒द्रा इन्द्र॑स्य रा॒तय॑: ॥१२" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 63, + "text": "१२ प्रगाथ: काण्व:। इन्द्र:, १२ देवा: । गायत्री ; १,४-५,७ अनुष्टुप् ; १२ त्रिष्टुप् ।\n\nस पू॒र्व्यो म॒हानां॑ वे॒नः क्रतु॑भिरानजे । यस्य॒ द्वारा॒ मनु॑ष्पि॒ता दे॒वेषु॒ धिय॑ आन॒जे ॥१॥\n\nदि॒वो मानं॒ नोत्स॑द॒न्त्सोम॑पृष्ठासो॒ अद्र॑यः । उ॒क्था ब्रह्म॑ च॒ शंस्या॑ ॥२॥\n\nस वि॒द्वाँ अङ्गि॑रोभ्य॒ इन्द्रो॒ गा अ॑वृणो॒दप॑ । स्तु॒षे तद॑स्य॒ पौंस्य॑म् ॥३॥\n\nस प्र॒त्नथा॑ कविवृ॒ध इन्द्रो॑ वा॒कस्य॑ व॒क्षणि॑: । शि॒वो अ॒र्कस्य॒ होम॑न्यस्म॒त्रा ग॒न्त्वव॑से ॥४॥\n\nआदू॒ नु ते॒ अनु॒ क्रतुं॒ स्वाहा॒ वर॑स्य॒ यज्य॑वः । श्वा॒त्रम॒र्का अ॑नूष॒तेन्द्र॑ गो॒त्रस्य॑ दा॒वने॑ ॥५॥\n\nइन्द्रे॒ विश्वा॑नि वी॒र्या॑ कृ॒तानि॒ कर्त्वा॑नि च । यम॒र्का अ॑ध्व॒रं वि॒दुः ॥६॥\n\nयत्पाञ्च॑जन्यया वि॒शेन्द्रे॒ घोषा॒ असृ॑क्षत । अस्तृ॑णाद्ब॒र्हणा॑ वि॒पो॒३ऽर्यो मान॑स्य॒ स क्षय॑: ॥७॥\n\nइ॒यमु॑ ते॒ अनु॑ष्टुतिश्चकृ॒षे तानि॒ पौंस्या॑ । प्राव॑श्च॒क्रस्य॑ वर्त॒निम् ॥८॥\n\nअ॒स्य वृष्णो॒ व्योद॑न उ॒रु क्र॑मिष्ट जी॒वसे॑ । यवं॒ न प॒श्व आ द॑दे ॥९॥\n\nतद्दधा॑ना अव॒स्यवो॑ यु॒ष्माभि॒र्दक्ष॑पितरः । स्याम॑ म॒रुत्व॑तो वृ॒धे ॥१०॥\n\nबळृ॒त्विया॑य॒ धाम्न॒ ऋक्व॑भिः शूर नोनुमः । जेषा॑मेन्द्र॒ त्वया॑ यु॒जा ॥११॥\n\nअ॒स्मे रु॒द्रा मे॒हना॒ पर्व॑तासो वृत्र॒हत्ये॒ भर॑हूतौ स॒जोषा॑: ।\n\nयः शंस॑ते स्तुव॒ते धायि॑ प॒ज्र इन्द्र॑ज्येष्ठा अ॒स्माँ अ॑वन्तु दे॒वाः ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 64, + "text": "१२ प्रगाथ: काण्व:। इन्द्र: । गायत्री ।\n\nउत्त्वा॑ मन्दन्तु॒ स्तोमा॑: कृणु॒ष्व राधो॑ अद्रिवः । अव॑ ब्रह्म॒द्विषो॑ जहि ॥१॥\n\nप॒दा प॒णीँर॑रा॒धसो॒ नि बा॑धस्व म॒हाँ अ॑सि । न॒हि त्वा॒ कश्च॒न प्रति॑ ॥२॥\n\nत्वमी॑शिषे सु॒ताना॒मिन्द्र॒ त्वमसु॑तानाम् । त्वं राजा॒ जना॑नाम् ॥३॥\n\nएहि॒ प्रेहि॒ क्षयो॑ दि॒व्या॒३घोष॑ञ्चर्षणी॒नाम् । ओभे पृ॑णासि॒ रोद॑सी ॥४॥\n\nत्यं चि॒त्पर्व॑तं गि॒रिं श॒तव॑न्तं सह॒स्रिण॑म् । वि स्तो॒तृभ्यो॑ रुरोजिथ ॥५॥\n\nव॒यमु॑ त्वा॒ दिवा॑ सु॒ते व॒यं नक्तं॑ हवामहे । अ॒स्माकं॒ काम॒मा पृ॑ण ॥६॥\n\nक्व१ स्य वृ॑ष॒भो युवा॑ तुवि॒ग्रीवो॒ अना॑नतः । ब्र॒ह्मा कस्तं स॑पर्यति ॥७॥\n\nकस्य॑ स्वि॒त्सव॑नं॒ वृषा॑ जुजु॒ष्वाँ अव॑ गच्छति । इन्द्रं॒ क उ॑ स्वि॒दा च॑के ॥८॥\n\nकं ते॑ दा॒ना अ॑सक्षत॒ वृत्र॑ह॒न्कं सु॒वीर्या॑ । उ॒क्थे क उ॑ स्वि॒दन्त॑मः ॥९॥\n\nअ॒यं ते॒ मानु॑षे॒ जने॒ सोम॑: पू॒रुषु॑ सूयते । तस्येहि॒ प्र द्र॑वा॒ पिब॑ ॥१०॥\n\nअ॒यं ते॑ शर्य॒णाव॑ति सु॒षोमा॑या॒मधि॑ प्रि॒यः । आ॒र्जी॒कीये॑ म॒दिन्त॑मः ॥११॥\n\nतम॒द्य राध॑से म॒हे चारुं॒ मदा॑य॒ घृष्व॑ये । एही॑मिन्द्र॒ द्रवा॒ पिब॑ ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 65, + "text": "1-12\n\n१२ प्रगाथ: काण्व:। इन्द्र: । गायत्री ।\n\nयदि॑न्द्र॒ प्रागपा॒गुद॒ङ्न्य॑ग्वा हू॒यसे॒ नृभि॑: । आ या॑हि॒ तूय॑मा॒शुभि॑: ॥१॥\n\nयद्वा॑ प्र॒स्रव॑णे दि॒वो मा॒दया॑से॒ स्व॑र्णरे । यद्वा॑ समु॒द्रे अन्ध॑सः ॥२॥\n\nआ त्वा॑ गी॒र्भिर्म॒हामु॒रुं हु॒वे गामि॑व॒ भोज॑से । इन्द्र॒ सोम॑स्य पी॒तये॑ ॥३॥\n\nआ त॑ इन्द्र महि॒मानं॒ हर॑यो देव ते॒ मह॑: । रथे॑ वहन्तु॒ बिभ्र॑तः ॥४॥\n\nइन्द्र॑ गृणी॒ष उ॑ स्तु॒षे म॒हाँ उ॒ग्र ई॑शान॒कृत् । एहि॑ नः सु॒तं पिब॑ ॥५॥\n\nसु॒ताव॑न्तस्त्वा व॒यं प्रय॑स्वन्तो हवामहे । इ॒दं नो॑ ब॒र्हिरा॒सदे॑ ॥६॥\n\nयच्चि॒द्धि शश्व॑ता॒मसीन्द्र॒ साधा॑रण॒स्त्वम् । तं त्वा॑ व॒यं ह॑वामहे ॥७॥\n\nइ॒दं ते॑ सो॒म्यं मध्वधु॑क्ष॒न्नद्रि॑भि॒र्नर॑: । जु॒षा॒ण इ॑न्द्र॒ तत्पि॑ब ॥८॥\n\nविश्वाँ॑ अ॒र्यो वि॑प॒श्चितोऽति॑ ख्य॒स्तूय॒मा ग॑हि । अ॒स्मे धे॑हि॒ श्रवो॑ बृ॒हत् ॥९॥\n\nदा॒ता मे॒ पृष॑तीनां॒ राजा॑ हिरण्य॒वीना॑म् । मा दे॑वा म॒घवा॑ रिषत् ॥१०॥\n\nस॒हस्रे॒ पृष॑तीना॒मधि॑ श्च॒न्द्रं बृ॒हत्पृ॒थु । शु॒क्रं हिर॑ण्य॒मा द॑दे ॥११॥\n\nनपा॑तो दु॒र्गह॑स्य मे स॒हस्रे॑ण सु॒राध॑सः । श्रवो॑ दे॒वेष्व॑क्रत ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 67, + "text": "१५ कलि: प्रागाथ: । इन्द्र: । प्रगाथ:= ( विषमा बृहती, समा सतोबृहती ), १५ अनुष्टुप् ।\n\nतरो॑भिर्वो वि॒दद्व॑सु॒मिन्द्रं॑ स॒बाध॑ ऊ॒तये॑ । बृ॒हद्गाय॑न्तः सु॒तसो॑मे अध्व॒रे हु॒वे भरं॒ न का॒रिण॑म् ॥१॥\n\nन यं दु॒ध्रा वर॑न्ते॒ न स्थि॒रा मुरो॒ मदे॑ सुशि॒प्रमन्ध॑सः ।\n\nय आ॒दृत्या॑ शशमा॒नाय॑ सुन्व॒ते दाता॑ जरि॒त्र उ॒क्थ्य॑म् ॥२॥\n\nयः श॒क्रो मृ॒क्षो अश्व्यो॒ यो वा॒ कीजो॑ हिर॒ण्यय॑: । स ऊ॒र्वस्य॑ रेजय॒त्यपा॑वृति॒मिन्द्रो॒ गव्य॑स्य वृत्र॒हा ॥३॥\n\nनिखा॑तं चि॒द्यः पु॑रुसम्भृ॒तं वसूदिद्वप॑ति दा॒शुषे॑ । व॒ज्री सु॑शि॒प्रो हर्य॑श्व॒ इत्क॑र॒दिन्द्र॒: क्रत्वा॒ यथा॒ वश॑त् ॥४॥\n\nयद्वा॒वन्थ॑ पुरुष्टुत पु॒रा चि॑च्छूर नृ॒णाम् । व॒यं तत्त॑ इन्द्र॒ सं भ॑रामसि य॒ज्ञमु॒क्थं तु॒रं वच॑: ॥५॥\n\nसचा॒ सोमे॑षु पुरुहूत वज्रिवो॒ मदा॑य द्युक्ष सोमपाः । त्वमिद्धि ब्र॑ह्म॒कृते॒ काम्यं॒ वसु॒ देष्ठ॑: सुन्व॒ते भुव॑: ॥६॥\n\nव॒यमे॑नमि॒दा ह्योऽपी॑पेमे॒ह व॒ज्रिण॑म् । तस्मा॑ उ अ॒द्य स॑म॒ना सु॒तं भ॒रा ऽऽनू॒नं भू॑षत श्रु॒ते ॥७॥\n\nवृक॑श्चिदस्य वार॒ण उ॑रा॒मथि॒रा व॒युने॑षु भूषति । सेमं न॒: स्तोमं॑ जुजुषा॒ण आ ग॒हीन्द्र॒ प्र चि॒त्रया॑ धि॒या ॥८॥\n\nकदू॒ न्व१स्याकृ॑त॒मिन्द्र॑स्यास्ति॒ पौंस्य॑म् । केनो॒ नु कं॒ श्रोम॑तेन॒ न शु॑श्रुवे ज॒नुष॒: परि॑ वृत्र॒हा ॥९॥\n\nकदू॑ म॒हीरधृ॑ष्टा अस्य॒ तवि॑षी॒: कदु॑ वृत्र॒घ्नो अस्तृ॑तम् ।\n\nइन्द्रो॒ विश्वा॑न्बेक॒नाटाँ॑ अह॒र्दृश॑ उ॒त क्रत्वा॑ प॒णीँर॒भि ॥१०॥\n\nव॒यं घा॑ ते॒ अपू॒र्व्येन्द्र॒ ब्रह्मा॑णि वृत्रहन् । पु॒रू॒तमा॑सः पुरुहूत वज्रिवो भृ॒तिं न प्र भ॑रामसि ॥११॥\n\nपू॒र्वीश्चि॒द्धि त्वे तु॑विकूर्मिन्ना॒शसो॒ हव॑न्त इन्द्रो॒तय॑: । ति॒रश्चि॑द॒र्यः सव॒ना व॑सो गहि॒ शवि॑ष्ठ श्रु॒धि मे॒ हव॑म् ॥१२॥\n\nव॒यं घा॑ ते॒ त्वे इद्विन्द्र॒ विप्रा॒ अपि॑ ष्मसि । न॒हि त्वद॒न्यः पु॑रुहूत॒ कश्च॒न मघ॑व॒न्नस्ति॑ मर्डि॒ता ॥१३॥\n\nत्वं नो॑ अ॒स्या अम॑तेरु॒त क्षु॒धो॒३ऽभिश॑स्ते॒रव॑ स्पृधि ।\n\nत्वं न॑ ऊ॒ती तव॑ चि॒त्रया॑ धि॒या शिक्षा॑ शचिष्ठ गातु॒वित् ॥१४॥\n\nसोम॒ इद्व॑: सु॒तो अ॑स्तु॒ कल॑यो॒ मा बि॑भीतन । अपेदे॒ष ध्व॒स्माय॑ति स्व॒यं घै॒षो अपा॑यति ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 68, + "text": "१९ प्रियमेध आङ्गिरस: । इन्द्र:; १४-१९ ऋक्षाश्वमेधौ । गायत्री , अनुष्टुम्मुख: प्रगाथ:= ( अनुष्टुप् + गायत्र्यौ ) १,४,७,१० अनुष्टुप् , १६ शंकुमती ।\n\nआ त्वा॒ रथं॒ यथो॒तये॑ सु॒म्नाय॑ वर्तयामसि । तु॒वि॒कू॒र्मिमृ॑ती॒षह॒मिन्द्र॒ शवि॑ष्ठ॒ सत्प॑ते ॥१॥\n\nतुवि॑शुष्म॒ तुवि॑क्रतो॒ शची॑वो॒ विश्व॑या मते । आ प॑प्राथ महित्व॒ना ॥२॥\n\nयस्य॑ ते महि॒ना म॒हः परि॑ ज्मा॒यन्त॑मी॒यतु॑: । हस्ता॒ वज्रं॑ हिर॒ण्यय॑म् ॥३॥\n\nवि॒श्वान॑रस्य व॒स्पति॒मना॑नतस्य॒ शव॑सः । एवै॑श्च चर्षणी॒नामू॒ती हु॑वे॒ रथा॑नाम् ॥४॥\n\nअ॒भिष्ट॑ये स॒दावृ॑धं॒ स्व॑र्मीळ्हेषु॒ यं नर॑: । नाना॒ हव॑न्त ऊ॒तये॑ ॥५॥\n\nप॒रोमा॑त्र॒मृची॑षम॒मिन्द्र॑मु॒ग्रं सु॒राध॑सम् । ईशा॑नं चि॒द्वसू॑नाम् ॥६॥\n\nतंत॒मिद्राध॑से म॒ह इन्द्रं॑ चोदामि पी॒तये॑ । यः पू॒र्व्यामनु॑ष्टुति॒मीशे॑ कृष्टी॒नां नृ॒तुः ॥७॥\n\nन यस्य॑ ते शवसान स॒ख्यमा॒नंश॒ मर्त्य॑: । नकि॒: शवां॑सि ते नशत् ॥८॥\n\nत्वोता॑स॒स्त्वा यु॒जाऽप्सु सूर्ये॑ म॒हद्धन॑म् । जये॑म पृ॒त्सु व॑ज्रिवः ॥९॥\n\nतं त्वा॑ य॒ज्ञेभि॑रीमहे॒ तं गी॒र्भिर्गि॑र्वणस्तम । इन्द्र॒ यथा॑ चि॒दावि॑थ॒ वाजे॑षु पुरु॒माय्य॑म् ॥१०॥\n\nयस्य॑ ते स्वा॒दु स॒ख्यं स्वा॒द्वी प्रणी॑तिरद्रिवः । य॒ज्ञो वि॑तन्त॒साय्य॑: ॥११॥\n\nउ॒रु ण॑स्त॒न्वे॒३ तन॑ उ॒रु क्षया॑य नस्कृधि । उ॒रु णो॑ यन्धि जी॒वसे॑ ॥१२॥\n\nउ॒रुं नृभ्य॑ उ॒रुं गव॑ उ॒रुं रथा॑य॒ पन्था॑म् । दे॒ववी॑तिं मनामहे ॥१३॥\n\nउप॑ मा॒ षड्द्वाद्वा॒ नर॒: सोम॑स्य॒ हर्ष्या॑ । तिष्ठ॑न्ति स्वादुरा॒तय॑: ॥१४॥\n\nऋ॒ज्रावि॑न्द्रो॒त आ द॑दे॒ हरी॒ ऋक्ष॑स्य सू॒नवि॑ । आ॒श्व॒मे॒धस्य॒ रोहि॑ता ॥१५॥\n\nसु॒रथाँ॑ आतिथि॒ग्वे स्व॑भी॒शूँरा॒र्क्षे । आ॒श्व॒मे॒धे सु॒पेश॑सः ॥१६॥\n\nषळश्वाँ॑ आतिथि॒ग्व इ॑न्द्रो॒ते व॒धूम॑तः । सचा॑ पू॒तक्र॑तौ सनम् ॥१७॥\n\nऐषु॑ चेत॒द्वृष॑ण्वत्य॒न्तॠ॒ज्रेष्वरु॑षी । स्व॒भी॒शुः कशा॑वती ॥१८॥\n\nन यु॒ष्मे वा॑जबन्धवो निनि॒त्सुश्च॒न मर्त्य॑: । अ॒व॒द्यमधि॑ दीधरत् ॥१९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 69, + "text": "१८ प्रियमेध आङ्गिरस: । इन्द्र:, ११ ( अर्धर्चस्य ) विश्वे देवा :, ११\n\n( उत्तरार्धस्य ) – १२ वरुण: । अनुष्टुप् , २ उष्णिक् ,४-६ गायत्री , ११,१६ पंक्ति:, १७- १८ बृहती ।\n\nप्रप्र॑ वस्त्रि॒ष्टुभ॒मिषं॑ म॒न्दद्वी॑रा॒येन्द॑वे । धि॒या वो॑ मे॒धसा॑तये॒ पुरं॒ध्या वि॑वासति ॥१॥\n\nन॒दं व॒ ओद॑तीनां न॒दं योयु॑वतीनाम् । पतिं॑ वो॒ अघ्न्या॑नां धेनू॒नामि॑षुध्यसि ॥२॥\n\nता अ॑स्य॒ सूद॑दोहस॒: सोमं॑ श्रीणन्ति॒ पृश्न॑यः । जन्म॑न्दे॒वानां॒ विश॑स्त्रि॒ष्वा रो॑च॒ने दि॒वः ॥३॥\n\nअ॒भि प्र गोप॑तिं गि॒रेन्द्र॑मर्च॒ यथा॑ वि॒दे । सू॒नुं स॒त्यस्य॒ सत्प॑तिम् ॥४॥\n\nआ हर॑यः ससृज्रि॒रेऽरु॑षी॒रधि॑ ब॒र्हिषि॑ । यत्रा॒भि सं॒नवा॑महे ॥५॥\n\nइन्द्रा॑य॒ गाव॑ आ॒शिरं॑ दुदु॒ह्रे व॒ज्रिणे॒ मधु॑ । यत्सी॑मुपह्व॒रे वि॒दत् ॥६॥\n\nउद्यद्ब्र॒ध्नस्य॑ वि॒ष्टपं॑ गृ॒हमिन्द्र॑श्च॒ गन्व॑हि । मध्व॑: पी॒त्वा स॑चेवहि॒ त्रिः स॒प्त सख्यु॑: प॒दे ॥७॥\n\nअर्च॑त॒ प्रार्च॑त॒ प्रिय॑मेधासो॒ अर्च॑त । अर्च॑न्तु पुत्र॒का उ॒त पुरं॒ न धृ॒ष्ण्व॑र्चत ॥८॥\n\nअव॑ स्वराति॒ गर्ग॑रो गो॒धा परि॑ सनिष्वणत् । पिङ्गा॒ परि॑ चनिष्कद॒दिन्द्रा॑य॒ ब्रह्मोद्य॑तम् ॥९॥\n\nआ यत्पत॑न्त्ये॒न्य॑: सु॒दुघा॒ अन॑पस्फुरः । अ॒प॒स्फुरं॑ गृभायत॒ सोम॒मिन्द्रा॑य॒ पात॑वे ॥१०॥\n\nअपा॒दिन्द्रो॒ अपा॑द॒ग्निर्विश्वे॑ दे॒वा अ॑मत्सत । वरु॑ण॒ इदि॒ह क्ष॑य॒त्तमापो॑ अ॒भ्य॑नूषत व॒त्सं सं॒शिश्व॑रीरिव ॥११॥\n\nसु॒दे॒वो अ॑सि वरुण॒ यस्य॑ ते स॒प्त सिन्ध॑वः । अ॒नु॒क्षर॑न्ति का॒कुदं॑ सू॒र्म्यं॑ सुषि॒रामि॑व ॥१२॥\n\nयो व्यतीँ॒रफा॑णय॒त्सुयु॑क्ताँ॒ उप॑ दा॒शुषे॑ । त॒क्वो ने॒ता तदिद्वपु॑रुप॒मा यो अमु॑च्यत ॥१३॥\n\nअतीदु॑ श॒क्र ओ॑हत॒ इन्द्रो॒ विश्वा॒ अति॒ द्विष॑: । भि॒नत्क॒नीन॑ ओद॒नं प॒च्यमा॑नं प॒रो गि॒रा ॥१४॥\n\nअ॒र्भ॒को न कु॑मार॒कोऽधि॑ तिष्ठ॒न्नवं॒ रथ॑म् । स प॑क्षन्महि॒षं मृ॒गं पि॒त्रे मा॒त्रे वि॑भु॒क्रतु॑म् ॥१५॥\n\nआ तू सु॑शिप्र दम्पते॒ रथं॑ तिष्ठा हिर॒ण्यय॑म् । अध॑ द्यु॒क्षं स॑चेवहि स॒हस्र॑पादमरु॒षं स्व॑स्ति॒गाम॑ने॒हस॑म् ॥१६॥\n\nतं घे॑मि॒त्था न॑म॒स्विन॒ उप॑ स्व॒राज॑मासते । अर्थं॑ चिदस्य॒ सुधि॑तं॒ यदेत॑व आव॒र्तय॑न्ति दा॒वने॑ ॥१७॥\n\nअनु॑ प्र॒त्नस्यौक॑सः प्रि॒यमे॑धास एषाम् । पूर्वा॒मनु॒ प्रय॑तिं वृ॒क्तब॑र्हिषो हि॒तप्र॑यस आशत ॥१८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 70, + "text": "१५ पुरुहन्मा आङ्गिरस: । इन्द्र: । बृहती ; १-६ प्रगाथ: = ( विषमा बृहती, समा सतोबृहती ) १२ शंकुमती, १३ उष्णिक् , १४ अनुष्टुप् , १५ पुरउष्णिक् ।\n\nयो राजा॑ चर्षणी॒नां याता॒ रथे॑भि॒रध्रि॑गुः । विश्वा॑सां तरु॒ता पृत॑नानां॒ ज्येष्ठो॒ यो वृ॑त्र॒हा गृ॒णे ॥१॥\n\nइन्द्रं॒ तं शु॑म्भ पुरुहन्म॒न्नव॑से॒ यस्य॑ द्वि॒ता वि॑ध॒र्तरि॑ । हस्ता॑य॒ वज्र॒: प्रति॑ धायि दर्श॒तो म॒हो दि॒वे न सूर्य॑: ॥२॥\n\nनकि॒ष्टं कर्म॑णा नश॒द्यश्च॒कार॑ स॒दावृ॑धम् । इन्द्रं॒ न य॒ज्ञैर्वि॒श्वगू॑र्त॒मृभ्व॑स॒मधृ॑ष्टं धृ॒ष्ण्वो॑जसम् ॥३॥\n\nअषा॑ळ्हमु॒ग्रं पृत॑नासु सास॒हिं यस्मि॑न्म॒हीरु॑रु॒ज्रय॑: । सं धे॒नवो॒ जाय॑माने अनोनवु॒र्द्याव॒: क्षामो॑ अनोनवुः ॥४॥\n\nयद्द्याव॑ इन्द्र ते श॒तं श॒तं भूमी॑रु॒त स्युः । न त्वा॑ वज्रिन्त्स॒हस्रं॒ सूर्या॒ अनु॒ न जा॒तम॑ष्ट॒ रोद॑सी ॥५॥\n\nआ प॑प्राथ महि॒ना वृष्ण्या॑ वृष॒न्विश्वा॑ शविष्ठ॒ शव॑सा । अ॒स्माँ अ॑व मघव॒न्गोम॑ति व्र॒जे वज्रि॑ञ्चि॒त्राभि॑रू॒तिभि॑: ॥६॥\n\nन सी॒मदे॑व आप॒दिषं॑ दीर्घायो॒ मर्त्य॑: । एत॑ग्वा चि॒द्य एत॑शा यु॒योज॑ते॒ हरी॒ इन्द्रो॑ यु॒योज॑ते ॥७॥\n\nतं वो॑ म॒हो म॒हाय्य॒मिन्द्रं॑ दा॒नाय॑ स॒क्षणि॑म् । यो गा॒धेषु॒ य आर॑णेषु॒ हव्यो॒ वाजे॒ष्वस्ति॒ हव्य॑: ॥८॥\n\nउदू॒ षु णो॑ वसो म॒हे मृ॒शस्व॑ शूर॒ राध॑से । उदू॒ षु म॒ह्यै म॑घवन्म॒घत्त॑य॒ उदि॑न्द्र॒ श्रव॑से म॒हे ॥९॥\n\nत्वं न॑ इन्द्र ऋत॒युस्त्वा॒निदो॒ नि तृ॑म्पसि । मध्ये॑ वसिष्व तुविनृम्णो॒र्वोर्नि दा॒सं शि॑श्नथो॒ हथै॑: ॥१०॥\n\nअ॒न्यव्र॑त॒ममा॑नुष॒मय॑ज्वान॒मदे॑वयुम् । अव॒ स्वः सखा॑ दुधुवीत॒ पर्व॑तः सु॒घ्नाय॒ दस्युं॒ पर्व॑तः ॥११॥\n\nत्वं न॑ इन्द्रासां॒ हस्ते॑ शविष्ठ दा॒वने॑ । धा॒नानां॒ न सं गृ॑भायास्म॒युर्द्विः सं गृ॑भायास्म॒युः ॥१२॥\n\nसखा॑य॒: क्रतु॑मिच्छत क॒था रा॑धाम श॒रस्य॑ । उप॑स्तुतिं भो॒जः सू॒रिर्यो अह्र॑यः ॥१३॥\n\nभूरि॑भिः समह॒ ऋषि॑भिर्ब॒र्हिष्म॑द्भिः स्तविष्यसे । यदि॒त्थमेक॑मेक॒मिच्छर॑ व॒त्सान्प॑रा॒दद॑: ॥१४॥\n\nक॒र्ण॒गृह्या॑ म॒घवा॑ शौरदे॒व्यो व॒त्सं न॑स्त्रि॒भ्य आन॑यत् । अ॒जां सू॒रिर्न धात॑वे ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 71, + "text": "१५ सुदीति- पुरुमीळहावाङ्गिरसौ, तयोर्वान्यतर: । अग्नि: । गायत्री, १०-१५ प्रगाथ: = ( विषमा बृहती, समा सतोबृहती ) ।\n\nत्वं नो॑ अग्ने॒ महो॑भिः पा॒हि विश्व॑स्या॒ अरा॑तेः । उ॒त द्वि॒षो मर्त्य॑स्य ॥१॥\n\nन॒हि म॒न्युः पौरु॑षेय॒ ईशे॒ हि व॑: प्रियजात । त्वमिद॑सि॒ क्षपा॑वान् ॥२॥\n\nस नो॒ विश्वे॑भिर्दे॒वेभि॒रूर्जो॑ नपा॒द्भद्र॑शोचे । र॒यिं दे॑हि वि॒श्ववा॑रम् ॥३॥\n\nन तम॑ग्ने॒ अरा॑तयो॒ मर्तं॑ युवन्त रा॒यः । यं त्राय॑से दा॒श्वांस॑म् ॥४॥\n\nयं त्वं वि॑प्र मे॒धसा॑ता॒वग्ने॑ हि॒नोषि॒ धना॑य । स तवो॒ती गोषु॒ गन्ता॑ ॥५॥\n\nत्वं र॒यिं पु॑रु॒वीर॒मग्ने॑ दा॒शुषे॒ मर्ता॑य । प्र णो॑ नय॒ वस्यो॒ अच्छ॑ ॥६॥\n\nउ॒रु॒ष्या णो॒ मा परा॑ दा अघाय॒ते जा॑तवेदः । दु॒रा॒ध्ये॒३ मर्ता॑य ॥७॥\n\nअग्ने॒ माकि॑ष्टे दे॒वस्य॑ रा॒तिमदे॑वो युयोत । त्वमी॑शिषे॒ वसू॑नाम् ॥८॥\n\nस नो॒ वस्व॒ उप॑ मा॒स्यूर्जो॑ नपा॒न्माहि॑नस्य । सखे॑ वसो जरि॒तृभ्य॑: ॥९॥\n\nअच्छा॑ नः शी॒रशो॑चिषं॒ गिरो॑ यन्तु दर्श॒तम् । अच्छा॑ य॒ज्ञासो॒ नम॑सा पुरू॒वसुं॑ पुरुप्रश॒स्तमू॒तये॑ ॥१०॥\n\nअ॒ग्निं सू॒नुं सह॑सो जा॒तवे॑दसं दा॒नाय॒ वार्या॑णाम् । द्वि॒ता यो भूद॒मृतो॒ मर्त्ये॒ष्वा होता॑ म॒न्द्रत॑मो वि॒शि ॥११॥\n\nअ॒ग्निं वो॑ देवय॒ज्यया॒ऽग्निं प्र॑य॒त्य॑ध्व॒रे । अ॒ग्निं धी॒षु प्र॑थ॒मम॒ग्निमर्व॑त्य॒ग्निं क्षैत्रा॑य॒ साध॑से ॥१२॥\n\nअ॒ग्निरि॒षां स॒ख्ये द॑दातु न॒ ईशे॒ यो वार्या॑णाम् । अ॒ग्निं तो॒के तन॑ये॒ शश्व॑दीमहे॒ वसुं॒ सन्तं॑ तनू॒पाम् ॥१३॥\n\nअ॒ग्निमी॑ळि॒ष्वाव॑से॒ गाथा॑भिः शी॒रशो॑चिषम् । अ॒ग्निं रा॒ये पु॑रुमीळ्ह श्रु॒तं नरो॒ऽग्निं सु॑दी॒तये॑ छ॒र्दिः ॥१४॥\n\nअ॒ग्निं द्वेषो॒ योत॒वै नो॑ गृणीमस्य॒ग्निं शं योश्च॒ दात॑वे । विश्वा॑सु वि॒क्ष्व॑वि॒तेव॒ हव्यो॒ भुव॒द्वस्तु॑ॠषू॒णाम् ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 72, + "text": "१८ हर्यत: प्रागाथ: । अग्नि: हवींषि वा । गायत्री ।\n\nह॒विष्कृ॑णुध्व॒मा ग॑मदध्व॒र्युर्व॑नते॒ पुन॑: । वि॒द्वाँ अ॑स्य प्र॒शास॑नम् ॥१॥\n\nनि ति॒ग्मम॒भ्यं१शुं सीद॒द्धोता॑ म॒नावधि॑ । जु॒षा॒णो अ॑स्य स॒ख्यम् ॥२॥\n\nअ॒न्तरि॑च्छन्ति॒ तं जने॑ रु॒द्रं प॒रो म॑नी॒षया॑ । गृ॒भ्णन्ति॑ जि॒ह्वया॑ स॒सम् ॥३॥\n\nजा॒म्य॑तीतपे॒ धनु॑र्वयो॒धा अ॑रुह॒द्वन॑म् । दृ॒षदं॑ जि॒ह्वयाव॑धीत् ॥४॥\n\nचर॑न्व॒त्सो रुश॑न्नि॒ह नि॑दा॒तारं॒ न वि॑न्दते । वेति॒ स्तोत॑व अ॒म्ब्य॑म् ॥५॥\n\nउ॒तो न्व॑स्य॒ यन्म॒हदश्वा॑व॒द्योज॑नं बृ॒हद् । दा॒मा रथ॑स्य॒ ददृ॑शे ॥६॥\n\nदु॒हन्ति॑ स॒प्तैका॒मुप॒ द्वा पञ्च॑ सृजतः । ती॒र्थे सिन्धो॒रधि॑ स्व॒रे ॥७॥\n\nआ द॒शभि॑र्वि॒वस्व॑त॒ इन्द्र॒: कोश॑मचुच्यवीत् । खेद॑या त्रि॒वृता॑ दि॒वः ॥८॥\n\nपरि॑ त्रि॒धातु॑रध्व॒रं जू॒र्णिरे॑ति॒ नवी॑यसी । मध्वा॒ होता॑रो अञ्जते ॥९॥\n\nसि॒ञ्चन्ति॒ नम॑साव॒तमु॒च्चाच॑क्रं॒ परि॑ज्मानम् । नी॒चीन॑बार॒मक्षि॑तम् ॥१०॥\n\nअ॒भ्यार॒मिदद्र॑यो॒ निषि॑क्तं॒ पुष्क॑रे॒ मधु॑ । अ॒व॒तस्य॑ वि॒सर्ज॑ने ॥११॥\n\nगाव॒ उपा॑वताव॒तं म॒ही य॒ज्ञस्य॑ र॒प्सुदा॑ । उ॒भा कर्णा॑ हिर॒ण्यया॑ ॥१२॥\n\nआ सु॒ते सि॑ञ्चत॒ श्रियं॒ रोद॑स्योरभि॒श्रिय॑म् । र॒सा द॑धीत वृष॒भम् ॥१३॥\n\nते जा॑नत॒ स्वमो॒क्यं१ सं व॒त्सासो॒ न मा॒तृभि॑: । मि॒थो न॑सन्त जा॒मिभि॑: ॥१४॥\n\nउप॒ स्रक्वे॑षु॒ बप्स॑तः कृण्व॒ते ध॒रुणं॑ दि॒वि । इन्द्रे॑ अ॒ग्ना नम॒: स्व॑: ॥१५॥\n\nअधु॑क्षत्पि॒प्युषी॒मिष॒मूर्जं॑ स॒प्तप॑दीम॒रिः । सूर्य॑स्य स॒प्त र॒श्मिभि॑: ॥१६॥\n\nसोम॑स्य मित्रावरु॒णोदि॑ता॒ सूर॒ आ द॑दे । तदातु॑रस्य भेष॒जम् ॥१७॥\n\nउ॒तो न्व॑स्य॒ यत्प॒दं ह॑र्य॒तस्य॑ निधा॒न्य॑म् । परि॒ द्यां जि॒ह्वया॑तनत् ॥१८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 73, + "text": "१८ गोपवन आत्रेय: सप्तवध्रिर्वा । अश्विनौ ।गायत्री ।\n\nउदी॑राथामृताय॒ते यु॒ञ्जाथा॑मश्विना॒ रथ॑म् । अन्ति॒ षद्भू॑तु वा॒मव॑: ॥१॥\n\nनि॒मिष॑श्चि॒ज्जवी॑यसा॒ रथे॒ना या॑तमश्विना । अन्ति॒ षद्भू॑तु वा॒मव॑: ॥२॥\n\nउप॑ स्तृणीत॒मत्र॑ये हि॒मेन॑ घ॒र्मम॑श्विना । अन्ति॒ षद्भू॑तु वा॒मव॑: ॥३॥\n\nकुह॑ स्थ॒: कुह॑ जग्मथु॒: कुह॑ श्ये॒नेव॑ पेतथुः । अन्ति॒ षद्भू॑तु वा॒मव॑: ॥४॥\n\nयद॒द्य कर्हि॒ कर्हि॑ चिच्छुश्रू॒यात॑मि॒मं हव॑म् । अन्ति॒ षद्भू॑तु वा॒मव॑: ॥५॥\n\nअ॒श्विना॑ याम॒हूत॑मा॒ नेदि॑ष्ठं या॒म्याप्य॑म् । अन्ति॒ षद्भू॑तु वा॒मव॑: ॥६॥\n\nअव॑न्त॒मत्र॑ये गृ॒हं कृ॑णु॒तं यु॒वम॑श्विना । अन्ति॒ षद्भू॑तु वा॒मव॑: ॥७॥\n\nवरे॑थे अ॒ग्निमा॒तपो॒ वद॑ते व॒ल्ग्वत्र॑ये । अन्ति॒ षद्भू॑तु वा॒मव॑: ॥८॥\n\nप्र स॒प्तव॑ध्रिरा॒शसा॒ धारा॑म॒ग्नेर॑शायत । अन्ति॒ षद्भू॑तु वा॒मव॑: ॥९॥\n\nइ॒हा ग॑तं वृषण्वसू शृणु॒तं म॑ इ॒मं हव॑म् । अन्ति॒ षद्भू॑तु वा॒मव॑: ॥१०॥\n\nकिमि॒दं वां॑ पुराण॒वज्जर॑तोरिव शस्यते । अन्ति॒ षद्भू॑तु वा॒मव॑: ॥११॥\n\nस॒मा॒नं वां॑ सजा॒त्यं॑ समा॒नो बन्धु॑रश्विना । अन्ति॒ षद्भू॑तु वा॒मव॑: ॥१२॥\n\nयो वां॒ रजां॑स्यश्विना॒ रथो॑ वि॒याति॒ रोद॑सी । अन्ति॒ षद्भू॑तु वा॒मव॑: ॥१३॥\n\nआ नो॒ गव्ये॑भि॒रश्व्यै॑: स॒हस्रै॒रुप॑ गच्छतम् । अन्ति॒ षद्भू॑तु वा॒मव॑: ॥१४॥\n\nमा नो॒ गव्ये॑भि॒रश्व्यै॑: स॒हस्रे॑भि॒रति॑ ख्यतम् । अन्ति॒ षद्भू॑तु वा॒मव॑: ॥१५॥\n\nअ॒रु॒णप्सु॑रु॒षा अ॑भू॒दक॒र्ज्योति॑ॠ॒ताव॑री । अन्ति॒ षद्भू॑तु वा॒मव॑: ॥१६॥\n\nअ॒श्विना॒ सु वि॒चाक॑शद्वृ॒क्षं प॑रशु॒माँ इ॑व । अन्ति॒ षद्भू॑तु वा॒मव॑: ॥१७॥\n\nपुरं॒ न धृ॑ष्ण॒वा रु॑ज कृ॒ष्णया॑ बाधि॒तो वि॒शा । अन्ति॒ षद्भू॑तु वा॒मव॑: ॥१८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 74, + "text": "१५ गोपवन आत्रेय: ।अग्नि:, १३-१५ आर्क्ष: श्रुतर्वा ।१-१२ अनुष्टुम्मुख: प्रगाथ:= ( अनुष्टुप् + गायत्र्यौ ) १३-१५ अनुष्टुप् ।\n\nवि॒शोवि॑शो वो॒ अति॑थिं वाज॒यन्त॑: पुरुप्रि॒यम् । अ॒ग्निं वो॒ दुर्यं॒ वच॑: स्तु॒षे शू॒षस्य॒ मन्म॑भिः ॥१॥\n\nयं जना॑सो ह॒विष्म॑न्तो मि॒त्रं न स॒र्पिरा॑सुतिम् । प्र॒शंस॑न्ति॒ प्रश॑स्तिभिः ॥२॥\n\nपन्यां॑सं जा॒तवे॑दसं॒ यो दे॒वता॒त्युद्य॑ता । ह॒व्यान्यैर॑यद्दि॒वि ॥३॥\n\nआग॑न्म वृत्र॒हन्त॑मं॒ ज्येष्ठ॑म॒ग्निमान॑वम् । यस्य॑ श्रु॒तर्वा॑ बृ॒हन्ना॒र्क्षो अनी॑क॒ एध॑ते ॥४॥\n\nअ॒मृतं॑ जा॒तवे॑दसं ति॒रस्तमां॑सि दर्श॒तम् । घृ॒ताह॑वन॒मीड्य॑म् ॥५॥\n\nस॒बाधो॒ यं जना॑ इ॒मे॒३ऽग्निं ह॒व्येभि॒रीळ॑ते । जुह्वा॑नासो य॒तस्रु॑चः ॥६॥\n\nइ॒यं ते॒ नव्य॑सी म॒तिरग्ने॒ अधा॑य्य॒स्मदा । मन्द्र॒ सुजा॑त॒ सुक्र॒तोऽमू॑र॒ दस्माति॑थे ॥७॥\n\nसा ते॑ अग्ने॒ शंत॑मा॒ चनि॑ष्ठा भवतु प्रि॒या । तया॑ वर्धस्व॒ सुष्टु॑तः ॥८॥\n\nसा द्यु॒म्नैर्द्यु॒म्निनी॑ बृ॒हदुपो॑प॒ श्रव॑सि॒ श्रव॑: । दधी॑त वृत्र॒तूर्ये॑ ॥९॥\n\nअश्व॒मिद्गां र॑थ॒प्रां त्वे॒षमिन्द्रं॒ न सत्प॑तिम् । यस्य॒ श्रवां॑सि॒ तूर्व॑थ॒ पन्य॑म्पन्यं च कृ॒ष्टय॑: ॥१०॥\n\nयं त्वा॑ गो॒पव॑नो गि॒रा चनि॑ष्ठदग्ने अङ्गिरः । स पा॑वक श्रुधी॒ हव॑म् ॥११॥\n\nयं त्वा॒ जना॑स॒ ईळ॑ते स॒बाधो॒ वाज॑सातये । स बो॑धि वृत्र॒तूर्ये॑ ॥१२॥\n\nअ॒हं हु॑वा॒न आ॒र्क्षे श्रु॒तर्व॑णि मद॒च्युति॑ । शर्धां॑सीव स्तुका॒विनां॑ मृ॒क्षा शी॒र्षा च॑तु॒र्णाम् ॥१३॥\n\nमां च॒त्वार॑ आ॒शव॒: शवि॑ष्ठस्य द्रवि॒त्नव॑: । सु॒रथा॑सो अ॒भि प्रयो॒ वक्ष॒न्वयो॒ न तुग्र्य॑म् ॥१४॥\n\nस॒त्यमित्त्वा॑ महेनदि॒ परु॒ष्ण्यव॑ देदिशम् । नेमा॑पो अश्व॒दात॑र॒: शवि॑ष्ठादस्ति॒ मर्त्य॑: ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 75, + "text": "१६ विरूप आङ्गिरस: ।अग्नि: । गायत्री ।\n\nयु॒क्ष्वा हि दे॑व॒हूत॑माँ॒ अश्वाँ॑ अग्ने र॒थीरि॑व । नि होता॑ पू॒र्व्यः स॑दः ॥१॥\n\nउ॒त नो॑ देव दे॒वाँ अच्छा॑ वोचो वि॒दुष्ट॑रः । श्रद्विश्वा॒ वार्या॑ कृधि ॥२॥\n\nत्वं ह॒ यद्य॑विष्ठ्य॒ सह॑सः सूनवाहुत । ऋ॒तावा॑ य॒ज्ञियो॒ भुव॑: ॥३॥\n\nअ॒यम॒ग्निः स॑ह॒स्रिणो॒ वाज॑स्य श॒तिन॒स्पति॑: । मू॒र्धा क॒वी र॑यी॒णाम् ॥४॥\n\nतं ने॒मिमृ॒भवो॑ य॒था ऽऽन॑मस्व॒ सहू॑तिभिः । नेदी॑यो य॒ज्ञम॑ङ्गिरः ॥५॥\n\nतस्मै॑ नू॒नम॒भिद्य॑वे वा॒चा वि॑रूप॒ नित्य॑या । वृष्णे॑ चोदस्व सुष्टु॒तिम् ॥६॥\n\nकमु॑ ष्विदस्य॒ सेन॑या॒ग्नेरपा॑कचक्षसः । प॒णिं गोषु॑ स्तरामहे ॥७॥\n\nमा नो॑ दे॒वानां॒ विश॑: प्रस्ना॒तीरि॑वो॒स्राः । कृ॒शं न हा॑सु॒रघ्न्या॑: ॥८॥\n\nमा न॑: समस्य दू॒ढ्य१: परि॑द्वेषसो अंह॒तिः । ऊ॒र्मिर्न नाव॒मा व॑धीत् ॥९॥\n\nनम॑स्ते अग्न॒ ओज॑से गृ॒णन्ति॑ देव कृ॒ष्टय॑: । अमै॑र॒मित्र॑मर्दय ॥१०॥\n\nकु॒वित्सु नो॒ गवि॑ष्ट॒येऽग्ने॑ सं॒वेषि॑षो र॒यिम् । उरु॑कृदु॒रु ण॑स्कृधि ॥११॥\n\nमा नो॑ अ॒स्मिन्म॑हाध॒ने परा॑ वर्ग्भार॒भृद्य॑था । सं॒वर्गं॒ सं र॒यिं ज॑य ॥१२॥\n\nअ॒न्यम॒स्मद्भि॒या इ॒यमग्ने॒ सिष॑क्तु दु॒च्छुना॑ । वर्धा॑ नो॒ अम॑व॒च्छव॑: ॥१३॥\n\nयस्याजु॑षन्नम॒स्विन॒: शमी॒मदु॑र्मखस्य वा । तं घेद॒ग्निर्वृ॒धाव॑ति ॥१४॥\n\nपर॑स्या॒ अधि॑ सं॒वतोऽव॑राँ अ॒भ्या त॑र । यत्रा॒हमस्मि॒ ताँ अ॑व ॥१५॥\n\nवि॒द्मा हि ते॑ पु॒रा व॒यमग्ने॑ पि॒तुर्यथाव॑सः । अधा॑ ते सु॒म्नमी॑महे ॥१६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 76, + "text": "१२ कुरुसुति: काण्व:। इन्द्र: ।गायत्री ।\n\nइ॒मं नु मा॒यिनं॑ हुव॒ इन्द्र॒मीशा॑न॒मोज॑सा । म॒रुत्व॑न्तं॒ न वृ॒ञ्जसे॑ ॥१॥\n\nअ॒यमिन्द्रो॑ म॒रुत्स॑खा॒ वि वृ॒त्रस्या॑भिन॒च्छिर॑: । वज्रे॑ण श॒तप॑र्वणा ॥२॥\n\nवा॒वृ॒धा॒नो म॒रुत्स॒खेन्द्रो॒ वि वृ॒त्रमै॑रयत् । सृ॒जन्त्स॑मु॒द्रिया॑ अ॒पः ॥३॥\n\nअ॒यं ह॒ येन॒ वा इ॒दं स्व॑र्म॒रुत्व॑ता जि॒तम् । इन्द्रे॑ण॒ सोम॑पीतये ॥४॥\n\nम॒रुत्व॑न्तमृजी॒षिण॒मोज॑स्वन्तं विर॒प्शिन॑म् । इन्द्रं॑ गी॒र्भिर्ह॑वामहे ॥५॥\n\nइन्द्रं॑ प्र॒त्नेन॒ मन्म॑ना म॒रुत्व॑न्तं हवामहे । अ॒स्य सोम॑स्य पी॒तये॑ ॥६॥\n\nम॒रुत्वाँ॑ इन्द्र मीढ्व॒: पिबा॒ सोमं॑ शतक्रतो । अ॒स्मिन्य॒ज्ञे पु॑रुष्टुत ॥७॥\n\nतुभ्येदि॑न्द्र म॒रुत्व॑ते सु॒ताः सोमा॑सो अद्रिवः । हृ॒दा हू॑यन्त उ॒क्थिन॑: ॥८॥\n\nपिबेदि॑न्द्र म॒रुत्स॑खा सु॒तं सोमं॒ दिवि॑ष्टिषु । वज्रं॒ शिशा॑न॒ ओज॑सा ॥९॥\n\nउ॒त्तिष्ठ॒न्नोज॑सा स॒ह पी॒त्वी शिप्रे॑ अवेपयः । सोम॑मिन्द्र च॒मू सु॒तम् ॥१०॥\n\nअनु॑ त्वा॒ रोद॑सी उ॒भे क्रक्ष॑माणमकृपेताम् । इन्द्र॒ यद्द॑स्यु॒हाभ॑वः ॥११॥\n\nवाच॑म॒ष्टाप॑दीम॒हं नव॑स्रक्तिमृत॒स्पृश॑म् । इन्द्रा॒त्परि॑ त॒न्वं॑ ममे ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 77, + "text": "११ कुरुसुति: काण्व:। इन्द्र: ।गायत्री, १० -११ प्रगाथ:= ( बृहती, सतोबृहती) ।\n\nज॒ज्ञा॒नो नु श॒तक्र॑तु॒र्वि पृ॑च्छ॒दिति॑ मा॒तर॑म् । क उ॒ग्राः के ह॑ शृण्विरे ॥१॥\n\nआदीं॑ शव॒स्य॑ब्रवीदौर्णवा॒भम॑ही॒शुव॑म् । ते पु॑त्र सन्तु नि॒ष्टुर॑: ॥२॥\n\nसमित्तान्वृ॑त्र॒हाखि॑द॒त्खे अ॒राँ इ॑व॒ खेद॑या । प्रवृ॑द्धो दस्यु॒हाभ॑वत् ॥३॥\n\nएक॑या प्रति॒धापि॑बत्सा॒कं सरां॑सि त्रिं॒शत॑म् । इन्द्र॒: सोम॑स्य काणु॒का ॥४॥\n\nअ॒भि ग॑न्ध॒र्वम॑तृणदबु॒ध्नेषु॒ रज॒स्स्वा । इन्द्रो॑ ब्र॒ह्मभ्य॒ इद्वृ॒धे ॥५॥\n\nनिरा॑विध्यद्गि॒रिभ्य॒ आ धा॒रय॑त्प॒क्वमो॑द॒नम् । इन्द्रो॑ बु॒न्दं स्वा॑ततम् ॥६॥\n\nश॒तब्र॑ध्न॒ इषु॒स्तव॑ स॒हस्र॑पर्ण॒ एक॒ इत् । यमि॑न्द्र चकृ॒षे युज॑म् ॥७॥\n\nतेन॑ स्तो॒तृभ्य॒ आ भ॑र॒ नृभ्यो॒ नारि॑भ्यो॒ अत्त॑वे । स॒द्यो जा॒त ऋ॑भुष्ठिर ॥८॥\n\nए॒ता च्यौ॒त्नानि॑ ते कृ॒ता वर्षि॑ष्ठानि॒ परी॑णसा । हृ॒दा वी॒ड्व॑धारयः ॥९॥\n\nविश्वेत्ता विष्णु॒राभ॑रदुरुक्र॒मस्त्वेषि॑तः । श॒तं म॑हि॒षान्क्षी॑रपा॒कमो॑द॒नं व॑रा॒हमिन्द्र॑ एमु॒षम् ॥१०॥\n\nतु॒वि॒क्षं ते॒ सुकृ॑तं सू॒मयं॒ धनु॑: सा॒धुर्बु॒न्दो हि॑र॒ण्यय॑: । उ॒भा ते॑ बा॒हू रण्या॒ सुसं॑स्कृत ऋदू॒पे चि॑दृदू॒वृधा॑ ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 78, + "text": "१० कुरुसुति: काण्व:। इन्द्र: ।गायत्री, १० बृहती ।\n\nपु॒रो॒ळाशं॑ नो॒ अन्ध॑स॒ इन्द्र॑ स॒हस्र॒मा भ॑र । श॒ता च॑ शूर॒ गोना॑म् ॥१॥\n\nआ नो॑ भर॒ व्यञ्ज॑नं॒ गामश्व॑म॒भ्यञ्ज॑नम् । सचा॑ म॒ना हि॑र॒ण्यया॑ ॥२॥\n\nउ॒त न॑: कर्ण॒शोभ॑ना पु॒रूणि॑ धृष्ण॒वा भ॑र । त्वं हि शृ॑ण्वि॒षे व॑सो ॥३॥\n\nनकीं॑ वृधी॒क इ॑न्द्र ते॒ न सु॒षा न सु॒दा उ॒त । नान्यस्त्वच्छू॑र वा॒घत॑: ॥४॥\n\nनकी॒मिन्द्रो॒ निक॑र्तवे॒ न श॒क्रः परि॑शक्तवे । विश्वं॑ शृणोति॒ पश्य॑ति ॥५॥\n\nस म॒न्युं मर्त्या॑ना॒मद॑ब्धो॒ नि चि॑कीषते । पु॒रा नि॒दश्चि॑कीषते ॥६॥\n\nक्रत्व॒ इत्पू॒र्णमु॒दरं॑ तु॒रस्या॑स्ति विध॒तः । वृ॒त्र॒घ्नः सो॑म॒पाव्न॑: ॥७॥\n\nत्वे वसू॑नि॒ संग॑ता॒ विश्वा॑ च सोम॒ सौभ॑गा । सु॒दात्वप॑रिह्वृता ॥८॥\n\nत्वामिद्य॑व॒युर्मम॒ कामो॑ ग॒व्युर्हि॑रण्य॒युः । त्वाम॑श्व॒युरेष॑ते ॥९॥\n\nतवेदि॑न्द्रा॒हमा॒शसा॒ हस्ते॒ दात्रं॑ च॒ना द॑दे । दि॒नस्य॑ वा मघव॒न्त्सम्भृ॑तस्य वा पू॒र्धि यव॑स्य का॒शिना॑ ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 79, + "text": "९ कृत्नुर्भार्गव: । सोम: ।गायत्री , ९ अनुष्टुप् ।\n\nअ॒यं कृ॒त्नुरगृ॑भीतो विश्व॒जिदु॒द्भिदित्सोम॑: । ऋषि॒र्विप्र॒: काव्ये॑न ॥१॥\n\nअ॒भ्यू॑र्णोति॒ यन्न॒ग्नं भि॒षक्ति॒ विश्वं॒ यत्तु॒रम् । प्रेम॒न्धः ख्य॒न्निः श्रो॒णो भू॑त् ॥२॥\n\nत्वं सो॑म तनू॒कृद्भ्यो॒ द्वेषो॑भ्यो॒ऽन्यकृ॑तेभ्यः । उ॒रु य॒न्तासि॒ वरू॑थम् ॥३॥\n\nत्वं चि॒त्ती तव॒ दक्षै॑र्दि॒व आ पृ॑थि॒व्या ऋ॑जीषिन् । यावी॑र॒घस्य॑ चि॒द्द्वेष॑: ॥४॥\n\nअ॒र्थिनो॒ यन्ति॒ चेदर्थं॒ गच्छा॒निद्द॒दुषो॑ रा॒तिम् । व॒वृ॒ज्युस्तृष्य॑त॒: काम॑म् ॥५॥\n\nवि॒दद्यत्पू॒र्व्यं न॒ष्टमुदी॑मृता॒युमी॑रयत् । प्रेमायु॑स्तारी॒दती॑र्णम् ॥६॥\n\nसु॒शेवो॑ नो मृळ॒याकु॒रदृ॑प्तक्रतुरवा॒तः । भवा॑ नः सोम॒ शं हृ॒दे ॥७॥\n\nमा न॑: सोम॒ सं वी॑विजो॒ मा वि बी॑भिषथा राजन् । मा नो॒ हार्दि॑ त्वि॒षा व॑धीः ॥८॥\n\nअव॒ यत्स्वे स॒धस्थे॑ दे॒वानां॑ दुर्म॒तीरीक्षे॑ । राज॒न्नप॒ द्विष॑: सेध॒ मीढ्वो॒ अप॒ स्रिध॑: सेध ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 80, + "text": "१० एकद्यूर्नौधस: । इन्द्र:, १० देवा: । गायत्री, १० त्रिष्टुप् ।\n\nन॒ह्य१न्यं ब॒ळाक॑रं मर्डि॒तारं॑ शतक्रतो । त्वं न॑ इन्द्र मृळय ॥१॥\n\nयो न॒: शश्व॑त्पु॒रावि॒थाऽमृ॑ध्रो॒ वाज॑सातये । स त्वं न॑ इन्द्र मृळय ॥२॥\n\nकिम॒ङ्ग र॑ध्र॒चोद॑नः सुन्वा॒नस्या॑वि॒तेद॑सि । कु॒वित्स्वि॑न्द्र ण॒: शक॑: ॥३॥\n\nइन्द्र॒ प्र णो॒ रथ॑मव प॒श्चाच्चि॒त्सन्त॑मद्रिवः । पु॒रस्ता॑देनं मे कृधि ॥४॥\n\nहन्तो॒ नु किमा॑ससे प्रथ॒मं नो॒ रथं॑ कृधि । उ॒प॒मं वा॑ज॒यु श्रव॑: ॥५॥\n\nअवा॑ नो वाज॒युं रथं॑ सु॒करं॑ ते॒ किमित्परि॑ । अ॒स्मान्त्सु जि॒ग्युष॑स्कृधि ॥६॥\n\nइन्द्र॒ दृह्य॑स्व॒ पूर॑सि भ॒द्रा त॑ एति निष्कृ॒तम् । इ॒यं धीॠ॒त्विया॑वती ॥७॥\n\nमा सी॑मव॒द्य आ भा॑गु॒र्वी काष्ठा॑ हि॒तं धन॑म् । अ॒पावृ॑क्ता अर॒त्नय॑: ॥८॥\n\nतु॒रीयं॒ नाम॑ य॒ज्ञियं॑ य॒दा कर॒स्तदु॑श्मसि । आदित्पति॑र्न ओहसे ॥९॥\n\nअवी॑वृधद्वो अमृता॒ अम॑न्दीदेक॒द्यूर्दे॑वा उ॒त याश्च॑ देवीः ।\n\nतस्मा॑ उ॒ राध॑: कृणुत प्रश॒स्तं प्रा॒तर्म॒क्षू धि॒याव॑सुर्जगम्यात् ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 81, + "text": "९ कुसीदी काण्व:। इन्द्र: । गायत्री ।\n\nआ तू न॑ इन्द्र क्षु॒मन्तं॑ चि॒त्रं ग्रा॒भं सं गृ॑भाय । म॒हा॒ह॒स्ती दक्षि॑णेन ॥१॥\n\nवि॒द्मा हि त्वा॑ तुविकू॒र्मिं तु॒विदे॑ष्णं तु॒वीम॑घम् । तु॒वि॒मा॒त्रमवो॑भिः ॥२॥\n\nन॒हि त्वा॑ शूर दे॒वा न मर्ता॑सो॒ दित्स॑न्तम् । भी॒मं न गां वा॒रय॑न्ते ॥३॥\n\nएतो॒ न्विन्द्रं॒ स्तवा॒मेशा॑नं॒ वस्व॑: स्व॒राज॑म् । न राध॑सा मर्धिषन्नः ॥४॥\n\nप्र स्तो॑ष॒दुप॑ गासिष॒च्छ्रव॒त्साम॑ गी॒यमा॑नम् । अ॒भि राध॑सा जुगुरत् ॥५॥\n\nआ नो॑ भर॒ दक्षि॑णेना॒ऽभि स॒व्येन॒ प्र मृ॑श । इन्द्र॒ मा नो॒ वसो॒र्निर्भा॑क् ॥६॥\n\nउप॑ क्रम॒स्वा भ॑र धृष॒ता धृ॑ष्णो॒ जना॑नाम् । अदा॑शूष्टरस्य॒ वेद॑: ॥७॥\n\nइन्द्र॒ य उ॒ नु ते॒ अस्ति॒ वाजो॒ विप्रे॑भि॒: सनि॑त्वः । अ॒स्माभि॒: सु तं स॑नुहि ॥८॥\n\nस॒द्यो॒जुव॑स्ते॒ वाजा॑ अ॒स्मभ्यं॑ वि॒श्वश्च॑न्द्राः । वशै॑श्च म॒क्षू ज॑रन्ते ॥१३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 82, + "text": "९ कुसीदी काण्व:। इन्द्र: । गायत्री ।\n\n आ प्र द्र॑व परा॒वतो॑ऽर्वा॒वत॑श्च वृत्रहन् । मध्व॒: प्रति॒ प्रभ॑र्मणि ॥१॥\n\n ती॒व्राः सोमा॑स॒ आ ग॑हि सु॒तासो॑ मादयि॒ष्णव॑: । पिबा॑ द॒धृग्यथो॑चि॒षे ॥२॥\n\n इ॒षा म॑न्द॒स्वादु॒ तेऽरं॒ वरा॑य म॒न्यवे॑ । भुव॑त्त इन्द्र॒ शं हृ॒दे ॥३॥\n\n आ त्व॑शत्र॒वा ग॑हि॒ न्यु१क्थानि॑ च हूयसे । उ॒प॒मे रो॑च॒ने दि॒वः ॥४॥\n\n तुभ्या॒यमद्रि॑भिः सु॒तो गोभि॑: श्री॒तो मदा॑य॒ कम् । प्र सोम॑ इन्द्र हूयते ॥५॥\n\n इन्द्र॑ श्रु॒धि सु मे॒ हव॑म॒स्मे सु॒तस्य॒ गोम॑तः । वि पी॒तिं तृ॒प्तिम॑श्नुहि ॥६॥\n\n य इ॑न्द्र चम॒सेष्वा सोम॑श्च॒मूषु॑ ते सु॒तः । पिबेद॑स्य॒ त्वमी॑शिषे ॥७॥\n\n यो अ॒प्सु च॒न्द्रमा॑ इव॒ सोम॑श्च॒मूषु॒ ददृ॑शे । पिबेद॑स्य॒ त्वमी॑शिषे ॥८॥\n\n यं ते॑ श्ये॒नः प॒दाभ॑रत्ति॒रो रजां॒स्यस्पृ॑तम् । पिबेद॑स्य॒ त्वमी॑शिषे ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 83, + "text": "९ कुसीदी काण्व:। विश्वे देवा: । गायत्री ।\n\nदे॒वाना॒मिदवो॑ म॒हत्तदा वृ॑णीमहे व॒यम् । वृष्णा॑म॒स्मभ्य॑मू॒तये॑ ॥१॥\n\nते न॑: सन्तु॒ युज॒: सदा॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॑र्य॒मा । वृ॒धास॑श्च॒ प्रचे॑तसः ॥२॥\n\nअति॑ नो विष्पि॒ता पु॒रु नौ॒भिर॒पो न प॑र्षथ । यू॒यमृ॒तस्य॑ रथ्यः ॥३॥\n\nवा॒मं नो॑ अस्त्वर्यमन्वा॒मं व॑रुण॒ शंस्य॑म् । वा॒मं ह्या॑वृणी॒महे॑ ॥४॥\n\nवा॒मस्य॒ हि प्र॑चेतस॒ ईशा॑नाशो रिशादसः । नेमा॑दित्या अ॒घस्य॒ यत् ॥५॥\n\nव॒यमिद्व॑: सुदानवः क्षि॒यन्तो॒ यान्तो॒ अध्व॒न्ना । देवा॑ वृ॒धाय॑ हूमहे ॥६॥\n\nअधि॑ न इन्द्रैषां॒ विष्णो॑ सजा॒त्या॑नाम् । इ॒ता मरु॑तो॒ अश्वि॑ना ॥७॥\n\nप्र भ्रा॑तृ॒त्वं सु॑दान॒वोऽध॑ द्वि॒ता स॑मा॒न्या । मा॒तुर्गर्भे॑ भरामहे ॥८॥\n\nयू॒यं हि ष्ठा सु॑दानव॒ इन्द्र॑ज्येष्ठा अ॒भिद्य॑वः । अधा॑ चिद्व उ॒त ब्रु॑वे ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 84, + "text": "९ उशना काव्य: । अग्नि: ।गायत्री ।\n\nप्रेष्ठं॑ वो॒ अति॑थिं स्तु॒षे मि॒त्रमि॑व प्रि॒यम् । अ॒ग्निं रथं॒ न वेद्य॑म् ॥१॥\n\nक॒विमि॑व॒ प्रचे॑तसं॒ यं दे॒वासो॒ अध॑ द्वि॒ता । नि मर्त्ये॑ष्वाद॒धुः ॥२॥\n\nत्वं य॑विष्ठ दा॒शुषो॒ नॄँ: पा॑हि शृणु॒धी गिर॑: । रक्षा॑ तो॒कमु॒त त्मना॑ ॥३॥\n\nकया॑ ते अग्ने अङ्गिर॒ ऊर्जो॑ नपा॒दुप॑स्तुतिम् । वरा॑य देव म॒न्यवे॑ ॥४॥\n\nदाशे॑म॒ कस्य॒ मन॑सा य॒ज्ञस्य॑ सहसो यहो । कदु॑ वोच इ॒दं नम॑: ॥५॥\n\nअधा॒ त्वं हि न॒स्करो॒ विश्वा॑ अ॒स्मभ्यं॑ सुक्षि॒तीः । वाज॑द्रविणसो॒ गिर॑: ॥६॥\n\nकस्य॑ नू॒नं परी॑णसो॒ धियो॑ जिन्वसि दम्पते । गोषा॑ता॒ यस्य॑ ते॒ गिर॑: ॥७॥\n\nतं म॑र्जयन्त सु॒क्रतुं॑ पुरो॒यावा॑नमा॒जिषु॑ । स्वेषु॒ क्षये॑षु वा॒जिन॑म् ॥८॥\n\nक्षेति॒ क्षेमे॑भिः सा॒धुभि॒र्नकि॒र्यं घ्नन्ति॒ हन्ति॒ यः । अग्ने॑ सु॒वीर॑ एधते ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 85, + "text": "९ कृष्ण आङ्गिरस: । अश्विनौ ।गायत्री ।\n\nआ मे॒ हवं॑ नास॒त्याऽश्वि॑ना॒ गच्छ॑तं यु॒वम् । मध्व॒: सोम॑स्य पी॒तये॑ ॥१॥\n\nइ॒मं मे॒ स्तोम॑मश्विने॒मं मे॑ शृणुतं॒ हव॑म् । मध्व॒: सोम॑स्य पी॒तये॑ ॥२॥\n\nअ॒यं वां॒ कृष्णो॑ अश्विना॒ हव॑ते वाजिनीवसू । मध्व॒: सोम॑स्य पी॒तये॑ ॥३॥\n\nशृ॒णु॒तं ज॑रि॒तुर्हवं॒ कृष्ण॑स्य स्तुव॒तो न॑रा । मध्व॒: सोम॑स्य पी॒तये॑ ॥४॥\n\nछ॒र्दिर्य॑न्त॒मदा॑भ्यं॒ विप्रा॑य स्तुव॒ते न॑रा । मध्व॒: सोम॑स्य पी॒तये॑ ॥५॥\n\nगच्छ॑तं दा॒शुषो॑ गृ॒हमि॒त्था स्तु॑व॒तो अ॑श्विना । मध्व॒: सोम॑स्य पी॒तये॑ ॥६॥\n\nयु॒ञ्जाथां॒ रास॑भं॒ रथे॑ वी॒ड्व॑ङ्गे वृषण्वसू । मध्व॒: सोम॑स्य पी॒तये॑ ॥७॥\n\nत्रि॒व॒न्धु॒रेण॑ त्रि॒वृता॒ रथे॒ना या॑तमश्विना । मध्व॒: सोम॑स्य पी॒तये॑ ॥८॥\n\nनू मे॒ गिरो॑ नास॒त्याऽश्वि॑ना॒ प्राव॑तं यु॒वम् । मध्व॒: सोम॑स्य पी॒तये॑ ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 86, + "text": "५ कृष्ण आङ्गिरस:, विश्वको वा कार्षि्ण:। अश्विनौ । जगती ।\n\nउ॒भा हि द॒स्रा भि॒षजा॑ मयो॒भुवो॒भा दक्ष॑स्य॒ वच॑सो बभू॒वथु॑: ।\n\nता वां॒ विश्व॑को हवते तनूकृ॒थे मा नो॒ वि यौ॑ष्टं स॒ख्या मु॒मोच॑तम् ॥१॥\n\nक॒था नू॒नं वां॒ विम॑ना॒ उप॑ स्तवद्यु॒वं धियं॑ ददथु॒र्वस्य॑इष्टये ।\n\nता वां॒ विश्व॑को हवते तनूकृ॒थे मा नो॒ वि यौ॑ष्टं स॒ख्या मु॒मोच॑तम् ॥२॥\n\nयु॒वं हि ष्मा॑ पुरुभुजे॒ममे॑ध॒तुं वि॑ष्णा॒प्वे॑ द॒दथु॒र्वस्य॑इष्टये ।\n\nता वां॒ विश्व॑को हवते तनूकृ॒थे मा नो॒ वि यौ॑ष्टं स॒ख्या मु॒मोच॑तम् ॥३॥\n\nउ॒त त्यं वी॒रं ध॑न॒सामृ॑जी॒षिणं॑ दू॒रे चि॒त्सन्त॒मव॑से हवामहे ।\n\nयस्य॒ स्वादि॑ष्ठा सुम॒तिः पि॒तुर्य॑था॒ मा नो॒ वि यौ॑ष्टं स॒ख्या मु॒मोच॑तम् ॥४॥\n\nऋ॒तेन॑ दे॒वः स॑वि॒ता श॑मायत ऋ॒तस्य॒ शृङ्ग॑मुर्वि॒या वि प॑प्रथे ।\n\nऋ॒तं सा॑साह॒ महि॑ चित्पृतन्य॒तो मा नो॒ वि यौ॑ष्टं स॒ख्या मु॒मोच॑तम् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 87, + "text": "६ कृष्ण आङ्गिरसो, वासिष्ठो वा द्युम्नीक:, प्रियमेध आङ्गिरसो वा।अश्विनौ । प्रगाथ: = ( विषमा बृहती, समा सतोबृहती ) ।\n\nद्यु॒म्नी वां॒ स्तोमो॑ अश्विना॒ क्रिवि॒र्न सेक॒ आ ग॑तम् । मध्व॑: सु॒तस्य॒ स दि॒वि प्रि॒यो न॑रा पा॒तं गौ॒रावि॒वेरि॑णे ॥१॥\n\nपिब॑तं घ॒र्मं मधु॑मन्तमश्वि॒ना ऽऽब॒र्हिः सी॑दतं नरा । ता म॑न्दसा॒ना मनु॑षो दुरो॒ण आ नि पा॑तं॒ वेद॑सा॒ वय॑: ॥२॥\n\nआ वां॒ विश्वा॑भिरू॒तिभि॑: प्रि॒यमे॑धा अहूषत । ता व॒र्तिर्या॑त॒मुप॑ वृ॒क्तब॑र्हिषो॒ जुष्टं॑ य॒ज्ञं दिवि॑ष्टिषु ॥३॥\n\nपिब॑तं॒ सोमं॒ मधु॑मन्तमश्वि॒ना ऽऽब॒र्हिः सी॑दतं सु॒मत् ।\n\nता वा॑वृधा॒ना उप॑ सुष्टु॒तिं दि॒वो ग॒न्तं गौ॒रावि॒वेरि॑णम् ॥४॥\n\nआ नू॒नं या॑तमश्वि॒नाऽश्वे॑भिः प्रुषि॒तप्सु॑भिः । दस्रा॒ हिर॑ण्यवर्तनी शुभस्पती पा॒तं सोम॑मृतावृधा ॥५॥\n\nव॒यं हि वां॒ हवा॑महे विप॒न्यवो॒ विप्रा॑सो॒ वाज॑सातये । ता व॒ल्गू द॒स्रा पु॑रु॒दंस॑सा धि॒याऽश्वि॑ना श्रु॒ष्ट्या ग॑तम् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 88, + "text": "६ नोधा गौतम: । इन्द्र: । प्रगाथ: = ( विषमा बृहती, समा सतोबृहती ) ।\n\nतं वो॑ द॒स्ममृ॑ती॒षहं॒ वसो॑र्मन्दा॒नमन्ध॑सः । अ॒भि व॒त्सं न स्वस॑रेषु धे॒नव॒ इन्द्रं॑ गी॒र्भिर्न॑वामहे ॥१॥\n\nद्यु॒क्षं सु॒दानुं॒ तवि॑षीभि॒रावृ॑तं गि॒रिं न पु॑रु॒भोज॑सम् । क्षु॒मन्तं॒ वाजं॑ श॒तिनं॑ सह॒स्रिणं॑ म॒क्षू गोम॑न्तमीमहे ॥२॥\n\nन त्वा॑ बृ॒हन्तो॒ अद्र॑यो॒ वर॑न्त इन्द्र वी॒ळव॑: । यद्दित्स॑सि स्तुव॒ते माव॑ते॒ वसु॒ नकि॒ष्टदा मि॑नाति ते ॥३॥\n\nयोद्धा॑सि॒ क्रत्वा॒ शव॑सो॒त दं॒सना॒ विश्वा॑ जा॒ताभि म॒ज्मना॑ ।\n\nआ त्वा॒यम॒र्क ऊ॒तये॑ ववर्तति॒ यं गोत॑मा॒ अजी॑जनन् ॥४॥\n\nप्र हि रि॑रि॒क्ष ओज॑सा दि॒वो अन्ते॑भ्य॒स्परि॑ । न त्वा॑ विव्याच॒ रज॑ इन्द्र॒ पार्थि॑व॒मनु॑ स्व॒धां व॑वक्षिथ ॥५॥\n\nनकि॒: परि॑ष्टिर्मघवन्म॒घस्य॑ ते॒ यद्दा॒शुषे॑ दश॒स्यसि॑ । अ॒स्माकं॑ बोध्यु॒चथ॑स्य चोदि॒ता मंहि॑ष्ठो॒ वाज॑सातये ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 89, + "text": "७ नृमेध-पुरुमेधावाङ्गिरसौ । इन्द्र: । १-४ प्रगाथ: = ( विषमा बृहती, समा सतोबृहती ) । ५-६ अनुष्टुप्\n\nबृ॒हदिन्द्रा॑य गायत॒ मरु॑तो वृत्र॒हन्त॑मम् । येन॒ ज्योति॒रज॑नयन्नृता॒वृधो॑ दे॒वं दे॒वाय॒ जागृ॑वि ॥१॥\n\nअपा॑धमद॒भिश॑स्तीरशस्ति॒हाऽथेन्द्रो॑ द्यु॒म्न्याभ॑वत् । दे॒वास्त॑ इन्द्र स॒ख्याय॑ येमिरे॒ बृह॑द्भानो॒ मरु॑द्गण ॥२॥\n\nप्र व॒ इन्द्रा॑य बृह॒ते मरु॑तो॒ ब्रह्मा॑र्चत । वृ॒त्रं ह॑नति वृत्र॒हा श॒तक्र॑तु॒र्वज्रे॑ण श॒तप॑र्वणा ॥३॥\n\nअ॒भि प्र भ॑र धृष॒ता धृ॑षन्मन॒: श्रव॑श्चित्ते असद्बृ॒हत् । अर्ष॒न्त्वापो॒ जव॑सा॒ वि मा॒तरो॒ हनो॑ वृ॒त्रं जया॒ स्व॑: ॥४॥\n\nयज्जाय॑था अपूर्व्य॒ मघ॑वन्वृत्र॒हत्या॑य । तत्पृ॑थि॒वीम॑प्रथय॒स्तद॑स्तभ्ना उ॒त द्याम् ॥५॥\n\nतत्ते॑ य॒ज्ञो अ॑जायत॒ तद॒र्क उ॒त हस्कृ॑तिः । तद्विश्व॑मभि॒भूर॑सि॒ यज्जा॒तं यच्च॒ जन्त्व॑म् ॥६॥\n\nआ॒मासु॑ प॒क्वमैर॑य॒ आ सूर्यं॑ रोहयो दि॒वि । घ॒र्मं न साम॑न्तपता सुवृ॒क्तिभि॒र्जुष्टं॒ गिर्व॑णसे बृ॒हत् ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 90, + "text": "६ नृमेध-पुरुमेधावाङ्गिरसौ । इन्द्र: । १-४ प्रगाथ: = ( विषमा बृहती, समा सतोबृहती ) ।\n\nआ नो॒ विश्वा॑सु॒ हव्य॒ इन्द्र॑: स॒मत्सु॑ भूषतु । उप॒ ब्रह्मा॑णि॒ सव॑नानि वृत्र॒हा प॑रम॒ज्या ऋची॑षमः ॥१॥\n\nत्वं दा॒ता प्र॑थ॒मो राध॑साम॒स्यसि॑ स॒त्य ई॑शान॒कृत् । तु॒वि॒द्यु॒म्नस्य॒ युज्या वृ॑णीमहे पु॒त्रस्य॒ शव॑सो म॒हः ॥२॥\n\nब्रह्मा॑ त इन्द्र गिर्वणः क्रि॒यन्ते॒ अन॑तिद्भुता । इ॒मा जु॑षस्व हर्यश्व॒ योज॒नेन्द्र॒ या ते॒ अम॑न्महि ॥३॥\n\nत्वं हि स॒त्यो म॑घव॒न्नना॑नतो वृ॒त्रा भूरि॑ न्यृ॒ञ्जसे॑ । स त्वं श॑विष्ठ वज्रहस्त दा॒शुषे॒ऽर्वाञ्चं॑ र॒यिमा कृ॑धि ॥४॥\n\nत्वमि॑न्द्र य॒शा अ॑स्यृजी॒षी श॑वसस्पते । त्वं वृ॒त्राणि॑ हंस्यप्र॒तीन्येक॒ इदनु॑त्ता चर्षणी॒धृता॑ ॥५॥\n\nतमु॑ त्वा नू॒नम॑सुर॒ प्रचे॑तसं॒ राधो॑ भा॒गमि॑वेमहे । म॒हीव॒ कृत्ति॑: शर॒णा त॑ इन्द्र॒ प्र ते॑ सु॒म्ना नो॑ अश्नवन् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 91, + "text": "७ आत्रेयी अपाला । इन्द्र: । अनुष्टुप् , १-२ पंक्ति: ।\n\nक॒न्या॒३ वार॑वाय॒ती सोम॒मपि॑ स्रु॒तावि॑दत् । अस्तं॒ भर॑न्त्यब्रवी॒दिन्द्रा॑य सुनवै त्वा श॒क्राय॑ सुनवै त्वा ॥१॥\n\nअ॒सौ य एषि॑ वीर॒को गृ॒हंगृ॑हं वि॒चाक॑शद् । इ॒मं जम्भ॑सुतं पिब धा॒नाव॑न्तं कर॒म्भिण॑मपू॒पव॑न्तमु॒क्थिन॑म् ॥२॥\n\nआ च॒न त्वा॑ चिकित्सा॒मोऽधि॑ च॒न त्वा॒ नेम॑सि । शनै॑रिव शन॒कैरि॒वेन्द्रा॑येन्दो॒ परि॑ स्रव ॥३॥\n\nकु॒विच्छक॑त्कु॒वित्कर॑त्कु॒विन्नो॒ वस्य॑स॒स्कर॑त् । कु॒वित्प॑ति॒द्विषो॑ य॒तीरिन्द्रे॑ण सं॒गमा॑महै ॥४॥\n\nइ॒मानि॒ त्रीणि॑ वि॒ष्टपा॒ तानी॑न्द्र॒ वि रो॑हय । शिर॑स्त॒तस्यो॒र्वरा॒मादि॒दं म॒ उपो॒दरे॑ ॥५॥\n\nअ॒सौ च॒ या न॑ उ॒र्वरादि॒मां त॒न्वं१ मम॑ । अथो॑ त॒तस्य॒ यच्छिर॒: सर्वा॒ ता रो॑म॒शा कृ॑धि ॥६॥\n\nखे रथ॑स्य॒ खेऽन॑स॒: खे यु॒गस्य॑ शतक्रतो । अ॒पा॒लामि॑न्द्र॒ त्रिष्पू॒त्व्यकृ॑णो॒: सूर्य॑त्वचम् ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 92, + "text": "३३ श्रुतकक्ष: सुकक्षो वा आङ्गिरस: ।इन्द्र: । गायत्री , १ अनुष्टुप् ।\n\nपान्त॒मा वो॒ अन्ध॑स॒ इन्द्र॑म॒भि प्र गा॑यत । वि॒श्वा॒साहं॑ श॒तक्र॑तुं॒ मंहि॑ष्ठं चर्षणी॒नाम् ॥१॥\n\nपु॒रु॒हू॒तं पु॑रुष्टु॒तं गा॑था॒न्यं१ सन॑श्रुतम् । इन्द्र॒ इति॑ ब्रवीतन ॥२॥\n\nइन्द्र॒ इन्नो॑ म॒हानां॑ दा॒ता वाजा॑नां नृ॒तुः । म॒हाँ अ॑भि॒ज्ञ्वा य॑मत् ॥३॥\n\nअपा॑दु शि॒प्र्यन्ध॑सः सु॒दक्ष॑स्य प्रहो॒षिण॑: । इन्दो॒रिन्द्रो॒ यवा॑शिरः ॥४॥\n\nतम्व॒भि प्रार्च॒तेन्द्रं॒ सोम॑स्य पी॒तये॑ । तदिद्ध्य॑स्य॒ वर्ध॑नम् ॥५॥\n\nअ॒स्य पी॒त्वा मदा॑नां दे॒वो दे॒वस्यौज॑सा । विश्वा॒भि भुव॑ना भुवत् ॥६॥\n\nत्यमु॑ वः सत्रा॒साहं॒ विश्वा॑सु गी॒र्ष्वाय॑तम् । आ च्या॑वयस्यू॒तये॑ ॥७॥\n\nयु॒ध्मं सन्त॑मन॒र्वाणं॑ सोम॒पामन॑पच्युतम् । नर॑मवा॒र्यक्र॑तुम् ॥८॥\n\nशिक्षा॑ ण इन्द्र रा॒य आ पु॒रु वि॒द्वाँ ऋ॑चीषम । अवा॑ न॒: पार्ये॒ धने॑ ॥९॥\n\nअत॑श्चिदिन्द्र ण॒ उपा ऽऽया॑हि श॒तवा॑जया । इ॒षा स॒हस्र॑वाजया ॥१०॥\n\nअया॑म॒ धीव॑तो॒ धियोऽर्व॑द्भिः शक्र गोदरे । जये॑म पृ॒त्सु व॑ज्रिवः ॥११॥\n\nव॒यमु॑ त्वा शतक्रतो॒ गावो॒ न यव॑से॒ष्वा । उ॒क्थेषु॑ रणयामसि ॥१२॥\n\nविश्वा॒ हि म॑र्त्यत्व॒नाऽनु॑का॒मा श॑तक्रतो । अग॑न्म वज्रिन्ना॒शस॑: ॥१३॥\n\nत्वे सु पु॑त्र शव॒सोऽवृ॑त्र॒न्काम॑कातयः । न त्वामि॒न्द्राति॑ रिच्यते ॥१४॥\n\nस नो॑ वृष॒न्त्सनि॑ष्ठया॒ सं घो॒रया॑ द्रवि॒त्न्वा । धि॒यावि॑ड्ढि॒ पुरं॑ध्या ॥१५॥\n\nयस्ते॑ नू॒नं श॑तक्रत॒विन्द्र॑ द्यु॒म्नित॑मो॒ मद॑: । तेन॑ नू॒नं मदे॑ मदेः ॥१६॥\n\nयस्ते॑ चि॒त्रश्र॑वस्तमो॒ य इ॑न्द्र वृत्र॒हन्त॑मः । य ओ॑जो॒दात॑मो॒ मद॑: ॥१७॥\n\nवि॒द्मा हि यस्ते॑ अद्रिव॒स्त्वाद॑त्तः सत्य सोमपाः । विश्वा॑सु दस्म कृ॒ष्टिषु॑ ॥१८॥\n\nइन्द्रा॑य॒ मद्व॑ने सु॒तं परि॑ ष्टोभन्तु नो॒ गिर॑: । अ॒र्कम॑र्चन्तु का॒रव॑: ॥१९॥\n\nयस्मि॒न्विश्वा॒ अधि॒ श्रियो॒ रण॑न्ति स॒प्त सं॒सद॑: । इन्द्रं॑ सु॒ते ह॑वामहे ॥२०॥\n\nत्रिक॑द्रुकेषु॒ चेत॑नं दे॒वासो॑ य॒ज्ञम॑त्नत । तमिद्व॑र्धन्तु नो॒ गिर॑: ॥२१॥\n\nआ त्वा॑ विश॒न्त्विन्द॑वः समु॒द्रमि॑व॒ सिन्ध॑वः । न त्वामि॒न्द्राति॑ रिच्यते ॥२२॥\n\nवि॒व्यक्थ॑ महि॒ना वृ॑षन्भ॒क्षं सोम॑स्य जागृवे । य इ॑न्द्र ज॒ठरे॑षु ते ॥२३॥\n\nअरं॑ त इन्द्र कु॒क्षये॒ सोमो॑ भवतु वृत्रहन् । अरं॒ धाम॑भ्य॒ इन्द॑वः ॥२४॥\n\nअर॒मश्वा॑य गायति श्रु॒तक॑क्षो॒ अरं॒ गवे॑ । अर॒मिन्द्र॑स्य॒ धाम्ने॑ ॥२५॥\n\nअरं॒ हि ष्म॑ सु॒तेषु॑ ण॒: सोमे॑ष्विन्द्र॒ भूष॑सि । अरं॑ ते शक्र दा॒वने॑ ॥२६॥\n\nप॒रा॒कात्ता॑च्चिदद्रिव॒स्त्वां न॑क्षन्त नो॒ गिर॑: । अरं॑ गमाम ते व॒यम् ॥२७॥\n\nए॒वा ह्यसि॑ वीर॒युरे॒वा शूर॑ उ॒त स्थि॒रः । ए॒वा ते॒ राध्यं॒ मन॑: ॥२८॥\n\nए॒वा रा॒तिस्तु॑वीमघ॒ विश्वे॑भिर्धायि धा॒तृभि॑: । अधा॑ चिदिन्द्र मे॒ सचा॑ ॥२९॥\n\nमो षु ब्र॒ह्मेव॑ तन्द्र॒युर्भुवो॑ वाजानां पते । मत्स्वा॑ सु॒तस्य॒ गोम॑तः ॥३०॥\n\nमा न॑ इन्द्रा॒भ्या॒३दिश॒: सूरो॑ अ॒क्तुष्वा य॑मन् । त्वा यु॒जा व॑नेम॒ तत् ॥३१॥\n\nत्वयेदि॑न्द्र यु॒जा व॒यं प्रति॑ ब्रुवीमहि॒ स्पृध॑: । त्वम॒स्माकं॒ तव॑ स्मसि ॥३२॥\n\nत्वामिद्धि त्वा॒यवो॑ऽनु॒नोनु॑वत॒श्चरा॑न् । सखा॑य इन्द्र का॒रव॑: ॥३३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 93, + "text": "३४ सुकक्ष आङ्गिरस: । इन्द्र:, ३४ इन्द्र-ऋभवश्च । गायत्री ।\n\nउद्घेद॒भि श्रु॒ताम॑घं वृष॒भं नर्या॑पसम् । अस्ता॑रमेषि सूर्य ॥१॥\n\nनव॒ यो न॑व॒तिं पुरो॑ बि॒भेद॑ बा॒ह्वो॑जसा । अहिं॑ च वृत्र॒हाव॑धीत् ॥२॥\n\nस न॒ इन्द्र॑: शि॒वः सखाऽश्वा॑व॒द्गोम॒द्यव॑मत् । उ॒रुधा॑रेव दोहते ॥३॥\n\nयद॒द्य कच्च॑ वृत्रहन्नु॒दगा॑ अ॒भि सू॑र्य । सर्वं॒ तदि॑न्द्र ते॒ वशे॑ ॥४॥\n\nयद्वा॑ प्रवृद्ध सत्पते॒ न म॑रा॒ इति॒ मन्य॑से । उ॒तो तत्स॒त्यमित्तव॑ ॥५॥\n\nये सोमा॑सः परा॒वति॒ ये अ॑र्वा॒वति॑ सुन्वि॒रे । सर्वाँ॒स्ताँ इ॑न्द्र गच्छसि ॥६॥\n\nतमिन्द्रं॑ वाजयामसि म॒हे वृ॒त्राय॒ हन्त॑वे । स वृषा॑ वृष॒भो भु॑वत् ॥७॥\n\nइन्द्र॒: स दाम॑ने कृ॒त ओजि॑ष्ठ॒: स मदे॑ हि॒तः । द्यु॒म्नी श्लो॒की स सो॒म्यः ॥८॥\n\nगि॒रा वज्रो॒ न सम्भृ॑त॒: सब॑लो॒ अन॑पच्युतः । व॒व॒क्ष ऋ॒ष्वो अस्तृ॑तः ॥९॥\n\nदु॒र्गे चि॑न्नः सु॒गं कृ॑धि गृणा॒न इ॑न्द्र गिर्वणः । त्वं च॑ मघव॒न्वश॑: ॥१०॥\n\nयस्य॑ ते॒ नू चि॑दा॒दिशं॒ न मि॒नन्ति॑ स्व॒राज्य॑म् । न दे॒वो नाध्रि॑गु॒र्जन॑: ॥११॥\n\nअधा॑ ते॒ अप्र॑तिष्कुतं दे॒वी शुष्मं॑ सपर्यतः । उ॒भे सु॑शिप्र॒ रोद॑सी ॥१२॥\n\nत्वमे॒तद॑धारयः कृ॒ष्णासु॒ रोहि॑णीषु च । परु॑ष्णीषु॒ रुश॒त्पय॑: ॥१३॥\n\nवि यदहे॒रध॑ त्वि॒षो विश्वे॑ दे॒वासो॒ अक्र॑मुः । वि॒दन्मृ॒गस्य॒ ताँ अम॑: ॥१४॥\n\nआदु॑ मे निव॒रो भु॑वद्वृत्र॒हादि॑ष्ट॒ पौंस्य॑म् । अजा॑तशत्रु॒रस्तृ॑तः ॥१५॥\n\nश्रु॒तं वो॑ वृत्र॒हन्त॑मं॒ प्र शर्धं॑ चर्षणी॒नाम् । आ शु॑षे॒ राध॑से म॒हे ॥१६॥\n\nअ॒या धि॒या च॑ गव्य॒या पुरु॑णाम॒न्पुरु॑ष्टुत । यत्सोमे॑सोम॒ आभ॑वः ॥१७॥\n\nबो॒धिन्म॑ना॒ इद॑स्तु नो वृत्र॒हा भूर्या॑सुतिः । शृ॒णोतु॑ श॒क्र आ॒शिष॑म् ॥१८॥\n\nकया॒ त्वं न॑ ऊ॒त्याऽभि प्र म॑न्दसे वृषन् । कया॑ स्तो॒तृभ्य॒ आ भ॑र ॥१९॥\n\nकस्य॒ वृषा॑ सु॒ते सचा॑ नि॒युत्वा॑न्वृष॒भो र॑णत् । वृ॒त्र॒हा सोम॑पीतये ॥२०॥\n\nअ॒भी षु ण॒स्त्वं र॒यिं म॑न्दसा॒नः स॑ह॒स्रिण॑म् । प्र॒य॒न्ता बो॑धि दा॒शुषे॑ ॥२१॥\n\nपत्नी॑वन्तः सु॒ता इ॒म उ॒शन्तो॑ यन्ति वी॒तये॑ । अ॒पां जग्मि॑र्निचुम्पु॒णः ॥२२॥\n\nइ॒ष्टा होत्रा॑ असृक्ष॒तेन्द्रं॑ वृ॒धासो॑ अध्व॒रे । अच्छा॑वभृ॒थमोज॑सा ॥२३॥\n\nइ॒ह त्या स॑ध॒माद्या॒ हरी॒ हिर॑ण्यकेश्या । वो॒ळ्हाम॒भि प्रयो॑ हि॒तम् ॥२४॥\n\nतुभ्यं॒ सोमा॑: सु॒ता इ॒मे स्ती॒र्णं ब॒र्हिर्वि॑भावसो । स्तो॒तृभ्य॒ इन्द्र॒मा व॑ह ॥२५॥\n\nआ ते॒ दक्षं॒ वि रो॑च॒ना दध॒द्रत्ना॒ वि दा॒शुषे॑ । स्तो॒तृभ्य॒ इन्द्र॑मर्चत ॥२६॥\n\nआ ते॑ दधामीन्द्रि॒यमु॒क्था विश्वा॑ शतक्रतो । स्तो॒तृभ्य॑ इन्द्र मृळय ॥२७॥\n\nभ॒द्रम्भ॑द्रं न॒ आ भ॒रेष॒मूर्जं॑ शतक्रतो । यदि॑न्द्र मृ॒ळया॑सि नः ॥२८॥\n\nस नो॒ विश्वा॒न्या भ॑र सुवि॒तानि॑ शतक्रतो । यदि॑न्द्र मृ॒ळया॑सि नः ॥२९॥\n\nत्वामिद्वृ॑त्रहन्तम सु॒ताव॑न्तो हवामहे । यदि॑न्द्र मृ॒ळया॑सि नः ॥३०॥\n\nउप॑ नो॒ हरि॑भिः सु॒तं या॒हि म॑दानां पते । उप॑ नो॒ हरि॑भिः सु॒तम् ॥३१॥\n\nद्वि॒ता यो वृ॑त्र॒हन्त॑मो वि॒द इन्द्र॑: श॒तक्र॑तुः । उप॑ नो॒ हरि॑भिः सु॒तम् ॥३२॥\n\nत्वं हि वृ॑त्रहन्नेषां पा॒ता सोमा॑ना॒मसि॑ । उप॑ नो॒ हरि॑भिः सु॒तम् ॥३३॥\n\nइन्द्र॑ इ॒षे द॑दातु न ऋभु॒क्षण॑मृ॒भुं र॒यिम् । वा॒जी द॑दातु वा॒जिन॑म् ॥३४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 94, + "text": "१२ बिन्दु: पूतदक्षो वा आङ्गिरस: । मरुत: । गायत्री ।\n\nगौर्ध॑यति म॒रुतां॑ श्रव॒स्युर्मा॒ता म॒घोना॑म् । यु॒क्ता वह्नी॒ रथा॑नाम् ॥१\n\nयस्या॑ दे॒वा उ॒पस्थे॑ व्र॒ता विश्वे॑ धा॒रय॑न्ते । सूर्या॒मासा॑ दृ॒शे कम् ॥२\n\nतत्सु नो॒ विश्वे॑ अ॒र्य आ सदा॑ गृणन्ति का॒रव॑: । म॒रुत॒: सोम॑पीतये ॥३\n\nअस्ति॒ सोमो॑ अ॒यं सु॒तः पिब॑न्त्यस्य म॒रुत॑: । उ॒त स्व॒राजो॑ अ॒श्विना॑ ॥४\n\nपिब॑न्ति मि॒त्रो अ॑र्य॒मा तना॑ पू॒तस्य॒ वरु॑णः । त्रि॒ष॒ध॒स्थस्य॒ जाव॑तः ॥५\n\nउ॒तो न्व॑स्य॒ जोष॒माँ इन्द्र॑: सु॒तस्य॒ गोम॑तः । प्रा॒तर्होते॑व मत्सति ॥६\n\nकद॑त्विषन्त सू॒रय॑स्ति॒र आप॑ इव॒ स्रिध॑: । अर्ष॑न्ति पू॒तद॑क्षसः ॥७\n\nकद्वो॑ अ॒द्य म॒हानां॑ दे॒वाना॒मवो॑ वृणे । त्मना॑ च द॒स्मव॑र्चसाम् ॥८\n\nआ ये विश्वा॒ पार्थि॑वानि प॒प्रथ॑न्रोच॒ना दि॒वः । म॒रुत॒: सोम॑पीतये ॥९\n\nत्यान्नु पू॒तद॑क्षसो दि॒वो वो॑ मरुतो हुवे । अ॒स्य सोम॑स्य पी॒तये॑ ॥१०\n\nत्यान्नु ये वि रोद॑सी तस्त॒भुर्म॒रुतो॑ हुवे । अ॒स्य सोम॑स्य पी॒तये॑ ॥११\n\nत्यं नु मारु॑तं ग॒णं गि॑रि॒ष्ठां वृष॑णं हुवे । अ॒स्य सोम॑स्य पी॒तये॑ ॥१२" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 95, + "text": "९ तिरश्चीराङ्गिरस: । इन्द्र: । अनुष्टुप् ।\n\nआ त्वा॒ गिरो॑ र॒थीरि॒वाऽस्थु॑: सु॒तेषु॑ गिर्वणः । अ॒भि त्वा॒ सम॑नूष॒तेन्द्र॑ व॒त्सं न मा॒तर॑: ॥१॥\n\nआ त्वा॑ शु॒क्रा अ॑चुच्यवुः सु॒तास॑ इन्द्र गिर्वणः । पिबा॒ त्व१स्यान्ध॑स॒ इन्द्र॒ विश्वा॑सु ते हि॒तम् ॥२॥\n\nपिबा॒ सोमं॒ मदा॑य॒ कमिन्द्र॑ श्ये॒नाभृ॑तं सु॒तम् । त्वं हि शश्व॑तीनां॒ पती॒ राजा॑ वि॒शामसि॑ ॥३॥\n\nश्रु॒धी हवं॑ तिर॒श्च्या इन्द्र॒ यस्त्वा॑ सप॒र्यति॑ । सु॒वीर्य॑स्य॒ गोम॑तो रा॒यस्पू॑र्धि म॒हाँ अ॑सि ॥४॥\n\nइन्द्र॒ यस्ते॒ नवी॑यसीं॒ गिरं॑ म॒न्द्रामजी॑जनत् । चि॒कि॒त्विन्म॑नसं॒ धियं॑ प्र॒त्नामृ॒तस्य॑ पि॒प्युषी॑म् ॥५॥\n\nतमु॑ ष्टवाम॒ यं गिर॒ इन्द्र॑मु॒क्थानि॑ वावृ॒धुः । पु॒रूण्य॑स्य॒ पौंस्या॒ सिषा॑सन्तो वनामहे ॥६॥\n\nएतो॒ न्विन्द्रं॒ स्तवा॑म शु॒द्धं शु॒द्धेन॒ साम्ना॑ । शु॒द्धैरु॒क्थैर्वा॑वृ॒ध्वांसं॑ शु॒द्ध आ॒शीर्वा॑न्ममत्तु ॥७॥\n\nइन्द्र॑ शु॒द्धो न॒ आ ग॑हि शु॒द्धः शु॒द्धाभि॑रू॒तिभि॑: । शु॒द्धो र॒यिं नि धा॑रय शु॒द्धो म॑मद्धि सो॒म्यः ॥८॥\n\nइन्द्र॑ शु॒द्धो हि नो॑ र॒यिं शु॒द्धो रत्ना॑नि दा॒शुषे॑ । शु॒द्धो वृ॒त्राणि॑ जिघ्नसे शु॒द्धो वाजं॑ सिषाससि ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 96, + "text": "२१ तिरश्चीराङ्गिरसो, द्युतानो वा मारुत: । इन्द्र:, १४ इन्द्रामरुत: १५ इन्द्राबृहस्पती । त्रिष्टुप् , ४ विराट् , २१ पुरस्ताज्ज्योति: ।\n\nअ॒स्मा उ॒षास॒ आति॑रन्त॒ याम॒मिन्द्रा॑य॒ नक्त॒मूर्म्या॑: सु॒वाच॑: ।\n\nअ॒स्मा आपो॑ मा॒तर॑: स॒प्त त॑स्थु॒र्नृभ्य॒स्तरा॑य॒ सिन्ध॑वः सुपा॒राः ॥१॥\n\nअति॑विद्धा विथु॒रेणा॑ चि॒दस्त्रा॒ त्रिः स॒प्त सानु॒ संहि॑ता गिरी॒णाम् ।\n\nन तद्दे॒वो न मर्त्य॑स्तुतुर्या॒द्यानि॒ प्रवृ॑द्धो वृष॒भश्च॒कार॑ ॥२॥\n\nइन्द्र॑स्य॒ वज्र॑ आय॒सो निमि॑श्ल॒ इन्द्र॑स्य बा॒ह्वोर्भूयि॑ष्ठ॒मोज॑: ।\n\nशी॒र्षन्निन्द्र॑स्य॒ क्रत॑वो निरे॒क आ॒सन्नेष॑न्त॒ श्रुत्या॑ उपा॒के ॥३॥\n\nमन्ये॑ त्वा य॒ज्ञियं॑ य॒ज्ञिया॑नां॒ मन्ये॑ त्वा॒ च्यव॑न॒मच्यु॑तानाम् ।\n\nमन्ये॑ त्वा॒ सत्व॑नामिन्द्र के॒तुं मन्ये॑ त्वा वृष॒भं च॑र्षणी॒नाम् ॥४॥\n\nआ यद्वज्रं॑ बा॒ह्वोरि॑न्द्र॒ धत्से॑ मद॒च्युत॒मह॑ये॒ हन्त॒वा उ॑ ।\n\n प्र पर्व॑ता॒ अन॑वन्त॒ प्र गाव॒: प्र ब्र॒ह्माणो॑ अभि॒नक्ष॑न्त॒ इन्द्र॑म् ॥५॥\n\nतमु॑ ष्टवाम॒ य इ॒मा ज॒जान॒ विश्वा॑ जा॒तान्यव॑राण्यस्मात् ।\n\nइन्द्रे॑ण मि॒त्रं दि॑धिषेम गी॒र्भिरुपो॒ नमो॑भिर्वृष॒भं वि॑शेम ॥६॥\n\nवृ॒त्रस्य॑ त्वा श्व॒सथा॒दीष॑माणा॒ विश्वे॑ दे॒वा अ॑जहु॒र्ये सखा॑यः ।\n\nम॒रुद्भि॑रिन्द्र स॒ख्यं ते॑ अ॒स्त्वथे॒मा विश्वा॒: पृत॑ना जयासि ॥७॥\n\nत्रिः ष॒ष्टिस्त्वा॑ म॒रुतो॑ वावृधा॒ना उ॒स्रा इ॑व रा॒शयो॑ य॒ज्ञिया॑सः ।\n\nउप॒ त्वेम॑: कृ॒धि नो॑ भाग॒धेयं॒ शुष्मं॑ त ए॒ना ह॒विषा॑ विधेम ॥८॥\n\nति॒ग्ममायु॑धं म॒रुता॒मनी॑कं॒ कस्त॑ इन्द्र॒ प्रति॒ वज्रं॑ दधर्ष ।\n\nअ॒ना॒यु॒धासो॒ असु॑रा अदे॒वाश्च॒क्रेण॒ ताँ अप॑ वप ऋजीषिन् ॥९॥\n\nम॒ह उ॒ग्राय॑ त॒वसे॑ सुवृ॒क्तिं प्रेर॑य शि॒वत॑माय प॒श्वः ।\n\nगिर्वा॑हसे॒ गिर॒ इन्द्रा॑य पू॒र्वीर्धे॒हि त॒न्वे॑ कु॒विद॒ङ्ग वेद॑त् ॥१०॥\n\nउ॒क्थवा॑हसे वि॒भ्वे॑ मनी॒षां द्रुणा॒ न पा॒रमी॑रया न॒दीना॑म् ।\n\n नि स्पृ॑श धि॒या त॒न्वि॑ श्रु॒तस्य॒ जुष्ट॑तरस्य कु॒विद॒ङ्ग वेद॑त् ॥११॥\n\nतद्वि॑विड्ढि॒ यत्त॒ इन्द्रो॒ जुजो॑षत्स्तु॒हि सु॑ष्टु॒तिं नम॒सा वि॑वास ।\n\nउप॑ भूष जरित॒र्मा रु॑वण्यः श्रा॒वया॒ वाचं॑ कु॒विद॒ङ्ग वेद॑त् ॥१२॥\n\nअव॑ द्र॒प्सो अं॑शु॒मती॑मतिष्ठदिया॒नः कृ॒ष्णो द॒शभि॑: स॒हस्रै॑: ।\n\nआव॒त्तमिन्द्र॒: शच्या॒ धम॑न्त॒मप॒ स्नेहि॑तीर्नृ॒मणा॑ अधत्त ॥१३॥\n\nद्र॒प्सम॑पश्यं॒ विषु॑णे॒ चर॑न्तमुपह्व॒रे न॒द्यो॑ अंशु॒मत्या॑: ।\n\nनभो॒ न कृ॒ष्णम॑वतस्थि॒वांस॒मिष्या॑मि वो वृषणो॒ युध्य॑ता॒जौ ॥१४॥\n\nअध॑ द्र॒प्सो अं॑शु॒मत्या॑ उ॒पस्थेऽधा॑रयत्त॒न्वं॑ तित्विषा॒णः ।\n\nविशो॒ अदे॑वीर॒भ्या॒३चर॑न्ती॒र्बृह॒स्पति॑ना यु॒जेन्द्र॑: ससाहे ॥१५॥\n\nत्वं ह॒ त्यत्स॒प्तभ्यो॒ जाय॑मानोऽश॒त्रुभ्यो॑ अभव॒: शत्रु॑रिन्द्र ।\n\nगू॒ळ्हे द्यावा॑पृथि॒वी अन्व॑विन्दो विभु॒मद्भ्यो॒ भुव॑नेभ्यो॒ रणं॑ धाः ॥१६॥\n\nत्वं ह॒ त्यद॑प्रतिमा॒नमोजो॒ वज्रे॑ण वज्रिन्धृषि॒तो ज॑घन्थ ।\n\nत्वं शुष्ण॒स्यावा॑तिरो॒ वध॑त्रै॒स्त्वं गा इ॑न्द्र॒ शच्येद॑विन्दः ॥१७॥\n\nत्वं ह॒ त्यद्वृ॑षभ चर्षणी॒नां घ॒नो वृ॒त्राणां॑ तवि॒षो ब॑भूथ ।\n\nत्वं सिन्धूँ॑रसृजस्तस्तभा॒नान्त्वम॒पो अ॑जयो दा॒सप॑त्नीः ॥१८॥\n\nस सु॒क्रतू॒ रणि॑ता॒ यः सु॒तेष्वनु॑त्तमन्यु॒र्यो अहे॑व रे॒वान् ।\n\nय एक॒ इन्नर्यपां॑सि॒ कर्ता॒ स वृ॑त्र॒हा प्रतीद॒न्यमा॑हुः ॥१९॥\n\nस वृ॑त्र॒हेन्द्र॑श्चर्षणी॒धृत्तं सु॑ष्टु॒त्या हव्यं॑ हुवेम ।\n\nस प्रा॑वि॒ता म॒घवा॑ नोऽधिव॒क्ता स वाज॑स्य श्रव॒स्य॑स्य दा॒ता ॥२०॥\n\nस वृ॑त्र॒हेन्द्र॑ ऋभु॒क्षाः स॒द्यो ज॑ज्ञा॒नो हव्यो॑ बभूव ।\n\nकृ॒ण्वन्नपां॑सि॒ नर्या॑ पु॒रूणि॒ सोमो॒ न पी॒तो हव्य॒: सखि॑भ्यः ॥२१॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 97, + "text": "१५ रेभ: काश्यप: । इन्द्र: । बृहती , १०, १३ अतिजगती, ११-१२ उपरिष्टाद्बृहती, १४ त्रिष्टुप् , १५ जगती ।\n\nया इ॑न्द्र॒ भुज॒ आभ॑र॒: स्व॑र्वाँ॒ असु॑रेभ्यः । स्तो॒तार॒मिन्म॑घवन्नस्य वर्धय॒ ये च॒ त्वे वृ॒क्तब॑र्हिषः ॥१॥\n\nयमि॑न्द्र दधि॒षे त्वमश्वं॒ गां भा॒गमव्य॑यम् । यज॑माने सुन्व॒ति दक्षि॑णावति॒ तस्मि॒न्तं धे॑हि॒ मा प॒णौ ॥२॥\n\nय इ॑न्द्र॒ सस्त्य॑व्र॒तो॑ऽनु॒ष्वाप॒मदे॑वयुः । स्वैः ष एवै॑र्मुमुर॒त्पोष्यं॑ र॒यिं स॑नु॒तर्धे॑हि॒ तं तत॑: ॥३॥\n\nयच्छ॒क्रासि॑ परा॒वति॒ यद॑र्वा॒वति॑ वृत्रहन् । अत॑स्त्वा गी॒र्भिर्द्यु॒गदि॑न्द्र के॒शिभि॑: सु॒तावाँ॒ आ वि॑वासति ॥४॥\n\nयद्वासि॑ रोच॒ने दि॒वः स॑मु॒द्रस्याधि॑ वि॒ष्टपि॑ । यत्पार्थि॑वे॒ सद॑ने वृत्रहन्तम॒ यद॒न्तरि॑क्ष॒ आ ग॑हि ॥५॥\n\nस न॒: सोमे॑षु सोमपाः सु॒तेषु॑ शवसस्पते । मा॒दय॑स्व॒ राध॑सा सू॒नृता॑व॒तेन्द्र॑ रा॒या परी॑णसा ॥६॥\n\nमा न॑ इन्द्र॒ परा॑ वृण॒ग्भवा॑ नः सध॒माद्य॑: । त्वं न॑ ऊ॒ती त्वमिन्न॒ आप्यं॒ मा न॑ इन्द्र॒ परा॑ वृणक् ॥७॥\n\nअ॒स्मे इ॑न्द्र॒ सचा॑ सु॒ते नि ष॑दा पी॒तये॒ मधु॑ । कृ॒धी ज॑रि॒त्रे म॑घव॒न्नवो॑ म॒हद॒स्मे इ॑न्द्र॒ सचा॑ सु॒ते ॥८॥\n\nन त्वा॑ दे॒वास॑ आशत॒ न मर्त्या॑सो अद्रिवः । विश्वा॑ जा॒तानि॒ शव॑साभि॒भूर॑सि॒ न त्वा॑ दे॒वास॑ आशत ॥९॥\n\nविश्वा॒: पृत॑ना अभि॒भूत॑रं॒ नरं॑ स॒जूस्त॑तक्षु॒रिन्द्रं॑ जज॒नुश्च॑ रा॒जसे॑ ।\n\nक्रत्वा॒ वरि॑ष्ठं॒ वर॑ आ॒मुरि॑मु॒तोग्रमोजि॑ष्ठं त॒वसं॑ तर॒स्विन॑म् ॥१०॥\n\nसमीं॑ रे॒भासो॑ अस्वर॒न्निन्द्रं॒ सोम॑स्य पी॒तये॑ । स्व॑र्पतिं॒ यदीं॑ वृ॒धे धृ॒तव्र॑तो॒ ह्योज॑सा॒ समू॒तिभि॑: ॥११॥\n\nने॒मिं न॑मन्ति॒ चक्ष॑सा मे॒षं विप्रा॑ अभि॒स्वरा॑ । सु॒दी॒तयो॑ वो अ॒द्रुहोऽपि॒ कर्णे॑ तर॒स्विन॒: समृक्व॑भिः ॥१२॥\n\nतमिन्द्रं॑ जोहवीमि म॒घवा॑नमु॒ग्रं स॒त्रा दधा॑न॒मप्र॑तिष्कुतं॒ शवां॑सि ।\n\nमंहि॑ष्ठो गी॒र्भिरा च॑ य॒ज्ञियो॑ व॒वर्त॑द्रा॒ये नो॒ विश्वा॑ सु॒पथा॑ कृणोतु व॒ज्री ॥१३॥\n\nत्वं पुर॑ इन्द्र चि॒किदे॑ना॒ व्योज॑सा शविष्ठ शक्र नाश॒यध्यै॑ ।\n\nत्वद्विश्वा॑नि॒ भुव॑नानि वज्रि॒न्द्यावा॑ रेजेते पृथि॒वी च॑ भी॒षा ॥१४॥\n\nतन्म॑ ऋ॒तमि॑न्द्र शूर चित्र पात्व॒पो न व॑ज्रिन्दुरि॒ताति॑ पर्षि॒ भूरि॑ ।\n\nक॒दा न॑ इन्द्र रा॒य आ द॑शस्येर्वि॒श्वप्स्न्य॑स्य स्पृह॒याय्य॑स्य राजन् ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 98, + "text": "१२ नृमेध आङ्गिरस: । इन्द्र: । उष्णिक् ; ७, १०-११ ककुप् ; ९,१२ पुरउष्णिक् ।\n\nइन्द्रा॑य॒ साम॑ गायत॒ विप्रा॑य बृह॒ते बृ॒हत् । ध॒र्म॒कृते॑ विप॒श्चिते॑ पन॒स्यवे॑ ॥१॥\n\nत्वमि॑न्द्राभि॒भूर॑सि॒ त्वं सूर्य॑मरोचयः । वि॒श्वक॑र्मा वि॒श्वदे॑वो म॒हाँ अ॑सि ॥२॥\n\nवि॒भ्राज॒ञ्ज्योति॑षा॒ स्व१रग॑च्छो रोच॒नं दि॒वः । दे॒वास्त॑ इन्द्र स॒ख्याय॑ येमिरे ॥३॥\n\nएन्द्र॑ नो गधि प्रि॒यः स॑त्रा॒जिदगो॑ह्यः । गि॒रिर्न वि॒श्वत॑स्पृ॒थुः पति॑र्दि॒वः ॥४॥\n\nअ॒भि हि स॑त्य सोमपा उ॒भे ब॒भूथ॒ रोद॑सी । इन्द्रासि॑ सुन्व॒तो वृ॒धः पति॑र्दि॒वः ॥५॥\n\nत्वं हि शश्व॑तीना॒मिन्द्र॑ द॒र्ता पु॒रामसि॑ । ह॒न्ता दस्यो॒र्मनो॑र्वृ॒धः पति॑र्दि॒वः ॥६॥\n\nअधा॒ ही॑न्द्र गिर्वण॒ उप॑ त्वा॒ कामा॑न्म॒हः स॑सृ॒ज्महे॑ । उ॒देव॒ यन्त॑ उ॒दभि॑: ॥७॥\n\nवार्ण त्वा॑ य॒व्याभि॒र्वर्ध॑न्ति शूर॒ ब्रह्मा॑णि । वा॒वृ॒ध्वांसं॑ चिदद्रिवो दि॒वेदि॑वे ॥८॥\n\nयु॒ञ्जन्ति॒ हरी॑ इषि॒रस्य॒ गाथ॑यो॒रौ रथ॑ उ॒रुयु॑गे । इ॒न्द्र॒वाहा॑ वचो॒युजा॑ ॥९॥\n\nत्वं न॑ इ॒न्द्रा भ॑रँ॒ ओजो॑ नृ॒म्णं श॑तक्रतो विचर्षणे । आ वी॒रं पृ॑तना॒षह॑म् ॥१०॥\n\nत्वं हि न॑: पि॒ता व॑सो॒ त्वं मा॒ता श॑तक्रतो ब॒भूवि॑थ । अधा॑ ते सु॒म्नमी॑महे ॥११॥\n\nत्वां शु॑ष्मिन्पुरुहूत वाज॒यन्त॒मुप॑ ब्रुवे शतक्रतो । स नो॑ रास्व सु॒वीर्य॑म् ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 99, + "text": "८ नृमेध आङ्गिरस: । इन्द्र: । प्रगाथ: = ( विषमा बृहती, समा सतोबृहती ) ।\n\nत्वामि॒दा ह्यो नरोऽपी॑प्यन्वज्रि॒न्भूर्ण॑यः । स इ॑न्द्र॒ स्तोम॑वाहसामि॒ह श्रु॒ध्युप॒ स्वस॑र॒मा ग॑हि ॥१॥\n\nमत्स्वा॑ सुशिप्र हरिव॒स्तदी॑महे॒ त्वे आ भू॑षन्ति वे॒धस॑: । तव॒ श्रवां॑स्युप॒मान्यु॒क्थ्या॑ सु॒तेष्वि॑न्द्र गिर्वणः ॥२॥\n\nश्राय॑न्त इव॒ सूर्यं॒ विश्वेदिन्द्र॑स्य भक्षत । वसू॑नि जा॒ते जन॑मान॒ ओज॑सा॒ प्रति॑ भा॒गं न दी॑धिम ॥३॥\n\nअन॑र्शरातिं वसु॒दामुप॑ स्तुहि भ॒द्रा इन्द्र॑स्य रा॒तय॑: ।\n\nसो अ॑स्य॒ कामं॑ विध॒तो न रो॑षति॒ मनो॑ दा॒नाय॑ चो॒दय॑न् ॥४॥\n\nत्वमि॑न्द्र॒ प्रतू॑र्तिष्व॒भि विश्वा॑ असि॒ स्पृध॑: । अ॒श॒स्ति॒हा ज॑नि॒ता वि॑श्व॒तूर॑सि॒ त्वं तू॑र्य तरुष्य॒तः ॥५॥\n\nअनु॑ ते॒ शुष्मं॑ तु॒रय॑न्तमीयतुः क्षो॒णी शिशुं॒ न मा॒तरा॑ ।\n\nविश्वा॑स्ते॒ स्पृध॑: श्नथयन्त म॒न्यवे॑ वृ॒त्रं यदि॑न्द्र॒ तूर्व॑सि ॥६॥\n\nइ॒त ऊ॒ती वो॑ अ॒जरं॑ प्रहे॒तार॒मप्र॑हितम् । आ॒शुं जेता॑रं॒ हेता॑रं र॒थीत॑म॒मतू॑र्तं तुग्र्या॒वृध॑म् ॥७॥\n\nइ॒ष्क॒र्तार॒मनि॑ष्कृतं॒ सह॑स्कृतं श॒तमू॑तिं श॒तक्र॑तुम् । स॒मा॒नमिन्द्र॒मव॑से हवामहे॒ वस॑वानं वसू॒जुव॑म् ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 100, + "text": "(१२) १-३, ६-१२ नेमो भार्गव:, ४-५ इन्द्र: । इन्द्र:, ८ सुपर्ण:, ९ वज्रो वा, १०-११ वाक् । त्रिष्टुप् , ६ जगती , ७-९ अनुष्टुप् ।\n\nअ॒यं त॑ एमि त॒न्वा॑ पु॒रस्ता॒द्विश्वे॑ दे॒वा अ॒भि मा॑ यन्ति प॒श्चात् ।\n\nय॒दा मह्यं॒ दीध॑रो भा॒गमि॒न्द्राऽऽदिन्मया॑ कृणवो वी॒र्या॑णि ॥१॥\n\nदधा॑मि ते॒ मधु॑नो भ॒क्षमग्रे॑ हि॒तस्ते॑ भा॒गः सु॒तो अ॑स्तु॒ सोम॑: ।\n\nअस॑श्च॒ त्वं द॑क्षिण॒तः सखा॒ मेऽधा॑ वृ॒त्राणि॑ जङ्घनाव॒ भूरि॑ ॥२॥\n\nप्र सु स्तोमं॑ भरत वाज॒यन्त॒ इन्द्रा॑य स॒त्यं यदि॑ स॒त्यमस्ति॑ ।\n\nनेन्द्रो॑ अ॒स्तीति॒ नेम॑ उ त्व आह॒ क ईं॑ ददर्श॒ कम॒भि ष्ट॑वाम ॥३॥\n\nअ॒यम॑स्मि जरित॒: पश्य॑ मे॒ह विश्वा॑ जा॒तान्य॒भ्य॑स्मि म॒ह्ना ।\n\nऋ॒तस्य॑ मा प्र॒दिशो॑ वर्धयन्त्यादर्दि॒रो भुव॑ना दर्दरीमि ॥४॥\n\nआ यन्मा॑ वे॒ना अरु॑हन्नृ॒तस्यँ॒ एक॒मासी॑नं हर्य॒तस्य॑ पृ॒ष्ठे ।\n\nमन॑श्चिन्मे हृ॒द आ प्रत्य॑वोच॒दचि॑क्रद॒ञ्छिशु॑मन्त॒: सखा॑यः ॥५॥\n\nविश्वेत्ता ते॒ सव॑नेषु प्र॒वाच्या॒ या च॒कर्थ॑ मघवन्निन्द्र सुन्व॒ते ।\n\nपारा॑वतं॒ यत्पु॑रुसम्भृ॒तं वस्व॒पावृ॑णोः शर॒भाय॒ ऋषि॑बन्धवे ॥६॥\n\nप्र नू॒नं धा॑वता॒ पृथ॒ङ्नेह यो वो॒ अवा॑वरीत् । नि षीं॑ वृ॒त्रस्य॒ मर्म॑णि॒ वज्र॒मिन्द्रो॑ अपीपतत् ॥७॥\n\nमनो॑जवा॒ अय॑मान आय॒सीम॑तर॒त्पुर॑म् । दिवं॑ सुप॒र्णो ग॒त्वाय॒ सोमं॑ व॒ज्रिण॒ आभ॑रत् ॥८॥\n\nस॒मु॒द्रे अ॒न्तः श॑यत उ॒द्ना वज्रो॑ अ॒भीवृ॑तः । भर॑न्त्यस्मै सं॒यत॑: पु॒रःप्र॑स्रवणा ब॒लिम् ॥९॥\n\nयद्वाग्वद॑न्त्यविचेत॒नानि॒ राष्ट्री॑ दे॒वानां॑ निष॒साद॑ म॒न्द्रा ।\n\nचत॑स्र॒ ऊर्जं॑ दुदुहे॒ पयां॑सि॒ क्व॑ स्विदस्याः पर॒मं ज॑गाम ॥१०॥\n\nदे॒वीं वाच॑मजनयन्त दे॒वास्तां वि॒श्वरू॑पाः प॒शवो॑ वदन्ति ।\n\nसा नो॑ म॒न्द्रेष॒मूर्जं॒ दुहा॑ना धे॒नुर्वाग॒स्मानुप॒ सुष्टु॒तैतु॑ ॥११॥\n\nसखे॑ विष्णो वित॒रं वि क्र॑मस्व॒ द्यौर्दे॒हि लो॒कं वज्रा॑य वि॒ष्कभे॑ ।\n\nहना॑व वृ॒त्रं रि॒णचा॑व॒ सिन्धू॒निन्द्र॑स्य यन्तु प्रस॒वे विसृ॑ष्टाः ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 101, + "text": "१६ जमदग्निर्भार्गव: । मित्रावरुणौ , ५ मित्रावरुणादित्या:, ६आदित्या:, ७-८ अश्विनौ, ९-१० वायु:, ११-१२ सूर्य:, १३ उषा: सूर्यप्रभा वा, १४ पवमानः, १५-१६ गौ: । १-२ प्रगाथ: = ( बृहती, सतोबृहती ), ३ गायत्री , ४ सतोबृहती , ५-१३ प्रगाथ: = ( विषमा बृहती, समा सतोबृहती, ) १४-१६ त्रिष्टुप् ।\n\nऋध॑गि॒त्था स मर्त्य॑: शश॒मे दे॒वता॑तये । यो नू॒नं मि॒त्रावरु॑णाव॒भिष्ट॑य आच॒क्रे ह॒व्यदा॑तये ॥१॥\n\nवर्षि॑ष्ठक्षत्रा उरु॒चक्ष॑सा॒ नरा॒ राजा॑ना दीर्घ॒श्रुत्त॑मा । ता बा॒हुता॒ न दं॒सना॑ रथर्यतः सा॒कं सूर्य॑स्य र॒श्मिभि॑: ॥२॥\n\nप्र यो वां॑ मित्रावरुणाऽजि॒रो दू॒तो अद्र॑वत् । अय॑:शीर्षा॒ मदे॑रघुः ॥३॥\n\nन यः स॒म्पृच्छे॒ न पुन॒र्हवी॑तवे॒ न सं॑वा॒दाय॒ रम॑ते । तस्मा॑न्नो अ॒द्य समृ॑तेरुरुष्यतं बा॒हुभ्यां॑ न उरुष्यतम् ॥४॥\n\nप्र मि॒त्राय॒ प्रार्य॒म्णे स॑च॒थ्य॑मृतावसो । व॒रू॒थ्यं१ वरु॑णे॒ छन्द्यं॒ वच॑: स्तो॒त्रं राज॑सु गायत ॥५॥\n\nते हि॑न्विरे अरु॒णं जेन्यं॒ वस्वेकं॑ पु॒त्रं ति॑सॄ॒णाम् । ते धामा॑न्य॒मृता॒ मर्त्या॑ना॒मद॑ब्धा अ॒भि च॑क्षते ॥६॥\n\nआ मे॒ वचां॒स्युद्य॑ता द्यु॒मत्त॑मानि॒ कर्त्वा॑ । उ॒भा या॑तं नासत्या स॒जोष॑सा॒ प्रति॑ ह॒व्यानि॑ वी॒तये॑ ॥७॥\n\nरा॒तिं यद्वा॑मर॒क्षसं॒ हवा॑महे यु॒वाभ्यां॑ वाजिनीवसू । प्राचीं॒ होत्रां॑ प्रति॒रन्ता॑वितं नरा गृणा॒ना ज॒मद॑ग्निना ॥८॥\n\nआ नो॑ य॒ज्ञं दि॑वि॒स्पृशं॒ वायो॑ या॒हि सु॒मन्म॑भिः । अ॒न्तः प॒वित्र॑ उ॒परि॑ श्रीणा॒नो॒३ऽयं शु॒क्रो अ॑यामि ते ॥९॥\n\nवेत्य॑ध्व॒र्युः प॒थिभी॒ रजि॑ष्ठै॒: प्रति॑ ह॒व्यानि॑ वी॒तये॑ ।\n\nअधा॑ नियुत्व उ॒भय॑स्य नः पिब॒ शुचिं॒ सोमं॒ गवा॑शिरम् ॥१०॥\n\nबण्म॒हाँ अ॑सि सूर्य॒ बळा॑दित्य म॒हाँ अ॑सि । म॒हस्ते॑ स॒तो म॑हि॒मा प॑नस्यते॒ऽद्धा दे॑व म॒हाँ अ॑सि ॥११॥\n\nबट् सू॑र्य॒ श्रव॑सा म॒हाँ अ॑सि स॒त्रा दे॑व म॒हाँ अ॑सि । म॒ह्ना दे॒वाना॑मसु॒र्य॑: पु॒रोहि॑तो वि॒भु ज्योति॒रदा॑भ्यम् ॥१२॥\n\nइ॒यं या नीच्य॒र्किणी॑ रू॒पा रोहि॑ण्या कृ॒ता । चि॒त्रेव॒ प्रत्य॑दर्श्याय॒त्य१न्तर्द॒शसु॑ बा॒हुषु॑ ॥१३॥\n\nप्र॒जा ह॑ ति॒स्रो अ॒त्याय॑मीयु॒र्न्य१न्या अ॒र्कम॒भितो॑ विविश्रे ।\n\nबृ॒हद्ध॑ तस्थौ॒ भुव॑नेष्व॒न्तः पव॑मानो ह॒रित॒ आ वि॑वेश ॥१४॥\n\nमा॒ता रु॒द्राणां॑ दुहि॒ता वसू॑नां॒ स्वसा॑दि॒त्याना॑म॒मृत॑स्य॒ नाभि॑: ।\n\nप्र नु वो॑चं चिकि॒तुषे॒ जना॑य॒ मा गामना॑गा॒मदि॑तिं वधिष्ट ॥१५॥\n\nव॒चो॒विदं॒ वाच॑मुदी॒रय॑न्तीं॒ विश्वा॑भिर्धी॒भिरु॑प॒तिष्ठ॑मानाम् ।\n\nदे॒वीं दे॒वेभ्य॒: पर्ये॒युषीं॒ गामा मा॑वृक्त॒ मर्त्यो॑ द॒भ्रचे॑ताः ॥१६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 102, + "text": "२२ भार्गव: प्रयोग:, अग्निर्बार्हस्पत्य:, पावको वा, सहस: पुत्रौ गृहपति-यविष्ठौ तयोर्वान्यतर: । अग्नि: । गायत्री ।\n\nत्वम॑ग्ने बृ॒हद्वयो॒ दधा॑सि देव दा॒शुषे॑ । क॒विर्गृ॒हप॑ति॒र्युवा॑ ॥१॥\n\nस न॒ ईळा॑नया स॒ह दे॒वाँ अ॑ग्ने दुव॒स्युवा॑ । चि॒किद्वि॑भान॒वा व॑ह ॥२॥\n\nत्वया॑ ह स्विद्यु॒जा व॒यं चोदि॑ष्ठेन यविष्ठ्य । अ॒भि ष्मो॒ वाज॑सातये ॥३॥\n\nऔ॒र्व॒भृ॒गु॒वच्छुचि॑मप्नवान॒वदा हु॑वे । अ॒ग्निं स॑मु॒द्रवा॑ससम् ॥४॥\n\nहु॒वे वात॑स्वनं क॒विं प॒र्जन्य॑क्रन्द्यं॒ सह॑: । अ॒ग्निं स॑मु॒द्रवा॑ससम् ॥५॥\n\nआ स॒वं स॑वि॒तुर्य॑था॒ भग॑स्येव भु॒जिं हु॑वे । अ॒ग्निं स॑मु॒द्रवा॑ससम् ॥६॥\n\nअ॒ग्निं वो॑ वृ॒धन्त॑मध्व॒राणां॑ पुरू॒तम॑म् । अच्छा॒ नप्त्रे॒ सह॑स्वते ॥७॥\n\nअ॒यं यथा॑ न आ॒भुव॒त्त्वष्टा॑ रू॒पेव॒ तक्ष्या॑ । अ॒स्य क्रत्वा॒ यश॑स्वतः ॥८॥\n\nअ॒यं विश्वा॑ अ॒भि श्रियो॒ऽग्निर्दे॒वेषु॑ पत्यते । आ वाजै॒रुप॑ नो गमत् ॥९॥\n\nविश्वे॑षामि॒ह स्तु॑हि॒ होतॄ॑णां य॒शस्त॑मम् । अ॒ग्निं य॒ज्ञेषु॑ पू॒र्व्यम् ॥१०॥\n\nशी॒रं पा॑व॒कशो॑चिषं॒ ज्येष्ठो॒ यो दमे॒ष्वा । दी॒दाय॑ दीर्घ॒श्रुत्त॑मः ॥११॥\n\nतमर्व॑न्तं॒ न सा॑न॒सिं गृ॑णी॒हि वि॑प्र शु॒ष्मिण॑म् । मि॒त्रं न या॑त॒यज्ज॑नम् ॥१२॥\n\nउप॑ त्वा जा॒मयो॒ गिरो॒ देदि॑शतीर्हवि॒ष्कृत॑: । वा॒योरनी॑के अस्थिरन् ॥१३॥\n\nयस्य॑ त्रि॒धात्ववृ॑तं ब॒र्हिस्त॒स्थावसं॑दिनम् । आप॑श्चि॒न्नि द॑धा प॒दम् ॥१४॥\n\nप॒दं दे॒वस्य॑ मी॒ळ्हुषोऽना॑धृष्टाभिरू॒तिभि॑: । भ॒द्रा सूर्य॑ इवोप॒दृक् ॥१५॥\n\nअग्ने॑ घृ॒तस्य॑ धी॒तिभि॑स्तेपा॒नो दे॑व शो॒चिषा॑ । आ दे॒वान्व॑क्षि॒ यक्षि॑ च ॥१६॥\n\nतं त्वा॑जनन्त मा॒तर॑: क॒विं दे॒वासो॑ अङ्गिरः । ह॒व्य॒वाह॒मम॑र्त्यम् ॥१७॥\n\nप्रचे॑तसं त्वा क॒वेऽग्ने॑ दू॒तं वरे॑ण्यम् । ह॒व्य॒वाहं॒ नि षे॑दिरे ॥१८॥\n\nन॒हि मे॒ अस्त्यघ्न्या॒ न स्वधि॑ति॒र्वन॑न्वति । अथै॑ता॒दृग्भ॑रामि ते ॥१९॥\n\nयद॑ग्ने॒ कानि॒ कानि॑ चि॒दा ते॒ दारू॑णि द॒ध्मसि॑ । ता जु॑षस्व यविष्ठ्य ॥२०॥\n\nयदत्त्यु॑प॒जिह्वि॑का॒ यद्व॒म्रो अ॑ति॒सर्प॑ति । सर्वं॒ तद॑स्तु ते घृ॒तम् ॥२१॥\n\nअ॒ग्निमिन्धा॑नो॒ मन॑सा॒ धियं॑ सचेत॒ मर्त्य॑: । अ॒ग्निमी॑धे वि॒वस्व॑भिः ॥२२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 8, + "sukta": 103, + "text": "१४ सौभरि: काण्व: ।अग्नि:; १४ अग्नामरुत: । बृहती; ५ विराड्रूपा; ७,९,११,१३ सतोबृहती ; ८,१२ ककुप् ; १० ह्रसीयसी; १४ अनुष्टुप् ।\n\nअद॑र्शि गातु॒वित्त॑मो॒ यस्मि॑न्व्र॒तान्या॑द॒धुः । उपो॒ षु जा॒तमार्य॑स्य॒ वर्ध॑नम॒ग्निं न॑क्षन्त नो॒ गिर॑: ॥१॥\n\nप्र दैवो॑दासो अ॒ग्निर्दे॒वाँ अच्छा॒ न म॒ज्मना॑ । अनु॑ मा॒तरं॑ पृथि॒वीं वि वा॑वृते त॒स्थौ नाक॑स्य॒ सान॑वि ॥२॥\n\nयस्मा॒द्रेज॑न्त कृ॒ष्टय॑श्च॒र्कृत्या॑नि कृण्व॒तः । स॒ह॒स्र॒सां मे॒धसा॑ताविव॒ त्मना॒ऽग्निं धी॒भिः स॑पर्यत ॥३॥\n\nप्र यं रा॒ये निनी॑षसि॒ मर्तो॒ यस्ते॑ वसो॒ दाश॑त् । स वी॒रं ध॑त्ते अग्न उक्थशं॒सिनं॒ त्मना॑ सहस्रपो॒षिण॑म् ॥४॥\n\nस दृ॒ळ्हे चि॑द॒भि तृ॑णत्ति॒ वाज॒मर्व॑ता॒ स ध॑त्ते॒ अक्षि॑ति॒ श्रव॑: ।\n\nत्वे दे॑व॒त्रा सदा॑ पुरूवसो॒ विश्वा॑ वा॒मानि॑ धीमहि ॥५॥\n\nयो विश्वा॒ दय॑ते॒ वसु॒ होता॑ म॒न्द्रो जना॑नाम् । मधो॒र्न पात्रा॑ प्रथ॒मान्य॑स्मै॒ प्र स्तोमा॑ यन्त्य॒ग्नये॑ ॥६॥\n\nअश्वं॒ न गी॒र्भी र॒थ्यं॑ सु॒दान॑वो मर्मृ॒ज्यन्ते॑ देव॒यव॑: । उ॒भे तो॒के तन॑ये दस्म विश्पते॒ पर्षि॒ राधो॑ म॒घोना॑म् ॥७॥\n\nप्र मंहि॑ष्ठाय गायत ऋ॒ताव्ने॑ बृह॒ते शु॒क्रशो॑चिषे । उप॑स्तुतासो अ॒ग्नये॑ ॥८॥\n\nआ वं॑सते म॒घवा॑ वी॒रव॒द्यश॒: समि॑द्धो द्यु॒म्न्याहु॑तः । कु॒विन्नो॑ अस्य सुम॒तिर्नवी॑य॒स्यच्छा॒ वाजे॑भिरा॒गम॑त् ॥९॥\n\nप्रेष्ठ॑मु प्रि॒याणां॑ स्तु॒ह्या॑सा॒वाति॑थिम् । अ॒ग्निं रथा॑नां॒ यम॑म् ॥१०॥\n\nउदि॑ता॒ यो निदि॑ता॒ वेदि॑ता॒ वस्वा य॒ज्ञियो॑ व॒वर्त॑ति । दु॒ष्टरा॒ यस्य॑ प्रव॒णे नोर्मयो॑ धि॒या वाज॒ सिषा॑सतः ॥११॥\n\nमा नो॑ हृणीता॒मति॑थि॒र्वसु॑र॒ग्निः पु॑रुप्रश॒स्त ए॒षः । यः सु॒होता॑ स्वध्व॒रः ॥१२॥\n\nमो ते रि॑ष॒न्ये अच्छो॑क्तिभिर्व॒सोऽग्ने॒ केभि॑श्चि॒देवै॑: । की॒रिश्चि॒द्धि त्वामीट्टे॑ दू॒त्या॑य रा॒तह॑व्यः स्वध्व॒रः ॥१३॥\n\nआग्ने॑ याहि म॒रुत्स॑खा रु॒द्रेभि॒: सोम॑पीतये । सोभ॑र्या॒ उप॑ सुष्टु॒तिं मा॒दय॑स्व॒ स्व॑र्णरे ॥१४॥" + } +] \ No newline at end of file diff --git a/texts/rigveda/rigveda_mandala_09.json b/texts/rigveda/rigveda_mandala_09.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..9f993f737536012bcea7327dec051be9f4cb524c --- /dev/null +++ b/texts/rigveda/rigveda_mandala_09.json @@ -0,0 +1,686 @@ +[ + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 1, + "text": "१० मधुच्छन्दा वैश्वामित्र:। पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nस्वादि॑ष्ठया॒ मदि॑ष्ठया॒ पव॑स्व सोम॒ धार॑या । इन्द्रा॑य॒ पात॑वे सु॒तः ॥१॥\n\nर॒क्षो॒हा वि॒श्वच॑र्षणिर॒भि योनि॒मयो॑हतम् । द्रुणा॑ स॒धस्थ॒मास॑दत् ॥२॥\n\nव॒रि॒वो॒धात॑मो भव॒ मंहि॑ष्ठो वृत्र॒हन्त॑मः । पर्षि॒ राधो॑ म॒घोना॑म् ॥३॥\n\nअ॒भ्य॑र्ष म॒हानां॑ दे॒वानां॑ वी॒तिमन्ध॑सा । अ॒भि वाज॑मु॒त श्रव॑: ॥४॥\n\nत्वामच्छा॑ चरामसि॒ तदिदर्थं॑ दि॒वेदि॑वे । इन्दो॒ त्वे न॑ आ॒शस॑: ॥५॥\n\nपु॒नाति॑ ते परि॒स्रुतं॒ सोमं॒ सूर्य॑स्य दुहि॒ता । वारे॑ण॒ शश्व॑ता॒ तना॑ ॥६॥\n\nतमी॒मण्वी॑: सम॒र्य आ गृ॒भ्णन्ति॒ योष॑णो॒ दश॑ । स्वसा॑र॒: पार्ये॑ दि॒वि ॥७॥\n\nतमीं॑ हिन्वन्त्य॒ग्रुवो॒ धम॑न्ति बाकु॒रं दृति॑म् । त्रि॒धातु॑ वार॒णं मधु॑ ॥८॥\n\nअ॒भी॒३ममघ्न्या॑ उ॒त श्री॒णन्ति॑ धे॒नव॒: शिशु॑म् । सोम॒मिन्द्रा॑य॒ पात॑वे ॥९॥\n\nअ॒स्येदिन्द्रो॒ मदे॒ष्वा विश्वा॑ वृ॒त्राणि॑ जिघ्नते । शूरो॑ म॒घा च॑ मंहते ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 2, + "text": "१० मेधातिथि: काण्व: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nपव॑स्व देव॒वीरति॑ प॒वित्रं॑ सोम॒ रंह्या॑ । इन्द्र॑मिन्दो॒ वृषा वि॑श ॥१॥\n\nआ व॑च्यस्व॒ महि॒ प्सरो॒ वृषे॑न्दो द्यु॒म्नव॑त्तमः । आ योनिं॑ धर्ण॒सिः स॑दः ॥२॥\n\nअधु॑क्षत प्रि॒यं मधु॒ धारा॑ सु॒तस्य॑ वे॒धस॑: । अ॒पो व॑सिष्ट सु॒क्रतु॑: ॥३॥\n\nम॒हान्तं॑ त्वा म॒हीरन्वापो॑ अर्षन्ति॒ सिन्ध॑वः । यद्गोभि॑र्वासयि॒ष्यसे॑ ॥४॥\n\nस॒मु॒द्रो अ॒प्सु मा॑मृजे विष्ट॒म्भो ध॒रुणो॑ दि॒वः । सोम॑: प॒वित्रे॑ अस्म॒युः ॥५॥\n\nअचि॑क्रद॒द्वृषा॒ हरि॑र्म॒हान्मि॒त्रो न द॑र्श॒तः । सं सूर्ये॑ण रोचते ॥६॥\n\nगिर॑स्त इन्द॒ ओज॑सा मर्मृ॒ज्यन्ते॑ अप॒स्युव॑: । याभि॒र्मदा॑य॒ शुम्भ॑से ॥७॥\n\nतं त्वा॒ मदा॑य॒ घृष्व॑य उ लोककृ॒त्नुमी॑महे । तव॒ प्रश॑स्तयो म॒हीः ॥८॥\n\nअ॒स्मभ्य॑मिन्दविन्द्र॒युर्मध्व॑: पवस्व॒ धार॑या । प॒र्जन्यो॑ वृष्टि॒माँ इ॑व ॥९॥\n\nगो॒षा इ॑न्दो नृ॒षा अ॑स्यश्व॒सा वा॑ज॒सा उ॒त । आ॒त्मा य॒ज्ञस्य॑ पू॒र्व्यः ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 3, + "text": "१० आजीगर्ति: शुन: शेप :, कृत्रिमो वैश्वामित्रो देवरात: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nए॒ष दे॒वो अम॑र्त्यः पर्ण॒वीरि॑व दीयति । अ॒भि द्रोणा॑न्या॒सद॑म् ॥१॥\n\nए॒ष दे॒वो वि॒पा कृ॒तोऽति॒ ह्वरां॑सि धावति । पव॑मानो॒ अदा॑भ्यः ॥२॥\n\nए॒ष दे॒वो वि॑प॒न्युभि॒: पव॑मान ऋता॒युभि॑: । हरि॒र्वाजा॑य मृज्यते ॥३॥\n\nए॒ष विश्वा॑नि॒ वार्या॒ शूरो॒ यन्नि॑व॒ सत्व॑भिः । पव॑मानः सिषासति ॥४॥\n\nए॒ष दे॒वो र॑थर्यति॒ पव॑मानो दशस्यति । आ॒विष्कृ॑णोति वग्व॒नुम् ॥५॥\n\nए॒ष विप्रै॑र॒भिष्टु॑तो॒ऽपो दे॒वो वि गा॑हते । दध॒द्रत्ना॑नि दा॒शुषे॑ ॥६॥\n\nए॒ष दिवं॒ वि धा॑वति ति॒रो रजां॑सि॒ धार॑या । पव॑मान॒: कनि॑क्रदत् ॥७॥\n\nए॒ष दिवं॒ व्यास॑रत्ति॒रो रजां॒स्यस्पृ॑तः । पव॑मानः स्वध्व॒रः ॥८॥\n\nए॒ष प्र॒त्नेन॒ जन्म॑ना दे॒वो दे॒वेभ्य॑: सु॒तः । हरि॑: प॒वित्रे॑ अर्षति ॥९॥\n\nए॒ष उ॒ स्य पु॑रुव्र॒तो ज॑ज्ञा॒नो ज॒नय॒न्निष॑: । धार॑या पवते सु॒तः ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 4, + "text": "१० हिरण्यस्तूप आङ्गिरस: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nसना॑ च सोम॒ जेषि॑ च॒ पव॑मान॒ महि॒ श्रव॑: । अथा॑ नो॒ वस्य॑सस्कृधि ॥१॥\n\nसना॒ ज्योति॒: सना॒ स्व१र्विश्वा॑ च सोम॒ सौभ॑गा । अथा॑ नो॒ वस्य॑सस्कृधि ॥२॥\n\nसना॒ दक्ष॑मु॒त क्रतु॒मप॑ सोम॒ मृधो॑ जहि । अथा॑ नो॒ वस्य॑सस्कृधि ॥३॥\n\nपवी॑तारः पुनी॒तन॒ सोम॒मिन्द्रा॑य॒ पात॑वे । अथा॑ नो॒ वस्य॑सस्कृधि ॥४॥\n\nत्वं सूर्ये॑ न॒ आ भ॑ज॒ तव॒ क्रत्वा॒ तवो॒तिभि॑: । अथा॑ नो॒ वस्य॑सस्कृधि ॥५॥\n\nतव॒ क्रत्वा॒ तवो॒तिभि॒र्ज्योक्प॑श्येम॒ सूर्य॑म् । अथा॑ नो॒ वस्य॑सस्कृधि ॥६॥\n\nअ॒भ्य॑र्ष स्वायुध॒ सोम॑ द्वि॒बर्ह॑सं र॒यिम् । अथा॑ नो॒ वस्य॑सस्कृधि ॥७॥\n\nअ॒भ्य१र्षान॑पच्युतो र॒यिं स॒मत्सु॑ सास॒हिः । अथा॑ नो॒ वस्य॑सस्कृधि ॥८॥\n\nत्वां य॒ज्ञैर॑वीवृध॒न्पव॑मान॒ विध॑र्मणि । अथा॑ नो॒ वस्य॑सस्कृधि ॥९॥\n\nर॒यिं न॑श्चि॒त्रम॒श्विन॒मिन्दो॑ वि॒श्वायु॒मा भ॑र । अथा॑ नो॒ वस्य॑सस्कृधि ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 5, + "text": "११ काश्यपोऽसितो देवलो वा । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nसमि॑द्धो वि॒श्वत॒स्पति॒: पव॑मानो॒ वि रा॑जति । प्री॒णन्वृषा॒ कनि॑क्रदत् ॥१॥\n\nतनू॒नपा॒त्पव॑मान॒: शृङ्गे॒ शिशा॑नो अर्षति । अ॒न्तरि॑क्षेण॒ रार॑जत् ॥२॥\n\nई॒ळेन्य॒: पव॑मानो र॒यिर्वि रा॑जति द्यु॒मान् । मधो॒र्धारा॑भि॒रोज॑सा ॥३॥\n\nब॒र्हिः प्रा॒चीन॒मोज॑सा॒ पव॑मानः स्तृ॒णन्हरि॑: । दे॒वेषु॑ दे॒व ई॑यते ॥४॥\n\nउदातै॑र्जिहते बृ॒हद्द्वारो॑ दे॒वीर्हि॑र॒ण्ययी॑: । पव॑मानेन॒ सुष्टु॑ताः ॥५॥\n\nसु॒शि॒ल्पे बृ॑ह॒ती म॒ही पव॑मानो वृषण्यति । नक्तो॒षासा॒ न द॑र्श॒ते ॥६॥\n\nउ॒भा दे॒वा नृ॒चक्ष॑सा॒ होता॑रा॒ दैव्या॑ हुवे । पव॑मान॒ इन्द्रो॒ वृषा॑ ॥७॥\n\nभार॑ती॒ पव॑मानस्य॒ सर॑स्व॒तीळा॑ म॒ही । इ॒मं नो॑ य॒ज्ञमा ग॑मन्ति॒स्रो दे॒वीः सु॒पेश॑सः ॥८॥\n\nत्वष्टा॑रमग्र॒जां गो॒पां पु॑रो॒यावा॑न॒मा हु॑वे । इन्दु॒रिन्द्रो॒ वृषा॒ हरि॒: पव॑मानः प्र॒जाप॑तिः ॥९॥\n\nवन॒स्पतिं॑ पवमान॒ मध्वा॒ सम॑ङ्ग्धि॒ धार॑या । स॒हस्र॑वल्शं॒ हरि॑तं॒ भ्राज॑मानं हिर॒ण्यय॑म् ॥१०॥\n\nविश्वे॑ देवा॒: स्वाहा॑कृतिं॒ पव॑मान॒स्या ग॑त । वा॒युर्बृह॒स्पति॒: सूर्यो॒ऽग्निरिन्द्र॑: स॒जोष॑सः ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 6, + "text": "९ काश्यपोऽसितो देवलो वा । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nम॒न्द्रया॑ सोम॒ धार॑या॒ वृषा॑ पवस्व देव॒युः । अव्यो॒ वारे॑ष्वस्म॒युः ॥१॥\n\nअ॒भि त्यं मद्यं॒ मद॒मिन्द॒विन्द्र॒ इति॑ क्षर । अ॒भि वा॒जिनो॒ अर्व॑तः ॥२॥\n\nअ॒भि त्यं पू॒र्व्यं मदं॑ सुवा॒नो अ॑र्ष प॒वित्र॒ आ । अ॒भि वाज॑मु॒त श्रव॑: ॥३॥\n\nअनु॑ द्र॒प्सास॒ इन्द॑व॒ आपो॒ न प्र॒वता॑सरन् । पु॒ना॒ना इन्द्र॑माशत ॥४॥\n\nयमत्य॑मिव वा॒जिनं॑ मृ॒जन्ति॒ योष॑णो॒ दश॑ । वने॒ क्रीळ॑न्त॒मत्य॑विम् ॥५॥\n\nतं गोभि॒र्वृष॑णं॒ रसं॒ मदा॑य दे॒ववी॑तये । सु॒तं भरा॑य॒ सं सृ॑ज ॥६॥\n\nदे॒वो दे॒वाय॒ धार॒येन्द्रा॑य पवते सु॒तः । पयो॒ यद॑स्य पी॒पय॑त् ॥७॥\n\nआ॒त्मा य॒ज्ञस्य॒ रंह्या॑ सुष्वा॒णः प॑वते सु॒तः । प्र॒त्नं नि पा॑ति॒ काव्य॑म् ॥८॥\n\nए॒वा पु॑ना॒न इ॑न्द्र॒युर्मदं॑ मदिष्ठ वी॒तये॑ । गुहा॑ चिद्दधिषे॒ गिर॑: ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 7, + "text": "९ काश्यपोऽसितो देवलो वा । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nअसृ॑ग्र॒मिन्द॑वः प॒था धर्म॑न्नृ॒तस्य॑ सु॒श्रिय॑: । वि॒दा॒ना अ॑स्य॒ योज॑नम् ॥१॥\n\nप्र धारा॒ मध्वो॑ अग्रि॒यो म॒हीर॒पो वि गा॑हते । ह॒विर्ह॒विष्षु॒ वन्द्य॑: ॥२॥\n\nप्र यु॒जो वा॒चो अ॑ग्रि॒यो वृषाव॑ चक्रद॒द्वने॑ । सद्मा॒भि स॒त्यो अ॑ध्व॒रः ॥३॥\n\nपरि॒ यत्काव्या॑ क॒विर्नृ॒म्णा वसा॑नो॒ अर्ष॑ति । स्व॑र्वा॒जी सि॑षासति ॥४॥\n\nपव॑मानो अ॒भि स्पृधो॒ विशो॒ राजे॑व सीदति । यदी॑मृ॒ण्वन्ति॑ वे॒धस॑: ॥५॥\n\nअव्यो॒ वारे॒ परि॑ प्रि॒यो हरि॒र्वने॑षु सीदति । रे॒भो व॑नुष्यते म॒ती ॥६॥\n\nस वा॒युमिन्द्र॑म॒श्विना॑ सा॒कं मदे॑न गच्छति । रणा॒ यो अ॑स्य॒ धर्म॑भिः ॥७॥\n\nआ मि॒त्रावरु॑णा॒ भगं॒ मध्व॑: पवन्त ऊ॒र्मय॑: । वि॒दा॒ना अ॑स्य॒ शक्म॑भिः ॥८॥\n\nअ॒स्मभ्यं॑ रोदसी र॒यिं मध्वो॒ वाज॑स्य सा॒तये॑ । श्रवो॒ वसू॑नि॒ सं जि॑तम् ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 8, + "text": "९ काश्यपोऽसितो देवलो वा । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nए॒ते सोमा॑ अ॒भि प्रि॒यमिन्द्र॑स्य॒ काम॑मक्षरन् । वर्ध॑न्तो अस्य वी॒र्य॑म् ॥१॥\n\nपु॒ना॒नास॑श्चमू॒षदो॒ गच्छ॑न्तो वा॒युम॒श्विना॑ । ते नो॑ धान्तु सु॒वीर्य॑म् ॥२॥\n\nइन्द्र॑स्य सोम॒ राध॑से पुना॒नो हार्दि॑ चोदय । ऋ॒तस्य॒ योनि॑मा॒सद॑म् ॥३॥\n\nमृ॒जन्ति॑ त्वा॒ दश॒ क्षिपो॑ हि॒न्वन्ति॑ स॒प्त धी॒तय॑: । अनु॒ विप्रा॑ अमादिषुः ॥४॥\n\nदे॒वेभ्य॑स्त्वा॒ मदा॑य॒ कं सृ॑जा॒नमति॑ मे॒ष्य॑: । सं गोभि॑र्वासयामसि ॥५॥\n\nपु॒ना॒नः क॒लशे॒ष्वा वस्त्रा॑ण्यरु॒षो हरि॑: । परि॒ गव्या॑न्यव्यत ॥६॥\n\nम॒घोन॒ आ प॑वस्व नो ज॒हि विश्वा॒ अप॒ द्विष॑: । इन्दो॒ सखा॑य॒मा वि॑श ॥७॥\n\nवृ॒ष्टिं दि॒वः परि॑ स्रव द्यु॒म्नं पृ॑थि॒व्या अधि॑ । सहो॑ नः सोम पृ॒त्सु धा॑: ॥८॥\n\nनृ॒चक्ष॑सं त्वा व॒यमिन्द्र॑पीतं स्व॒र्विद॑म् । भ॒क्षी॒महि॑ प्र॒जामिष॑म् ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 9, + "text": "९ काश्यपोऽसितो देवलो वा । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nपरि॑ प्रि॒या दि॒वः क॒विर्वयां॑सि न॒प्त्यो॑र्हि॒तः । सु॒वा॒नो या॑ति क॒विक्र॑तुः ॥१॥\n\nप्रप्र॒ क्षया॑य॒ पन्य॑से॒ जना॑य॒ जुष्टो॑ अ॒द्रुहे॑ । वी॒त्य॑र्ष॒ चनि॑ष्ठया ॥२॥\n\nस सू॒नुर्मा॒तरा॒ शुचि॑र्जा॒तो जा॒ते अ॑रोचयत् । म॒हान्म॒ही ऋ॑ता॒वृधा॑ ॥३॥\n\nस स॒प्त धी॒तिभि॑र्हि॒तो न॒द्यो॑ अजिन्वद॒द्रुह॑: । या एक॒मक्षि॑ वावृ॒धुः ॥४॥\n\nता अ॒भि सन्त॒मस्तृ॑तं म॒हे युवा॑न॒मा द॑धुः । इन्दु॑मिन्द्र॒ तव॑ व्र॒ते ॥५॥\n\nअ॒भि वह्नि॒रम॑र्त्यः स॒प्त प॑श्यति॒ वाव॑हिः । क्रिवि॑र्दे॒वीर॑तर्पयत् ॥६॥\n\nअवा॒ कल्पे॑षु नः पुम॒स्तमां॑सि सोम॒ योध्या॑ । तानि॑ पुनान जङ्घनः ॥७॥\n\nनू नव्य॑से॒ नवी॑यसे सू॒क्ताय॑ साधया प॒थः । प्र॒त्न॒वद्रो॑चया॒ रुच॑: ॥८॥\n\nपव॑मान॒ महि॒ श्रवो॒ गामश्वं॑ रासि वी॒रव॑त् । सना॑ मे॒धां सना॒ स्व॑: ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 10, + "text": "९ काश्यपोऽसितो देवलो वा । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nप्र स्वा॒नासो॒ रथा॑ इ॒वाऽर्व॑न्तो॒ न श्र॑व॒स्यव॑: । सोमा॑सो रा॒ये अ॑क्रमुः ॥१॥\n\nहि॒न्वा॒नासो॒ रथा॑ इव दधन्वि॒रे गभ॑स्त्योः । भरा॑सः का॒रिणा॑मिव ॥२॥\n\nराजा॑नो॒ न प्रश॑स्तिभि॒: सोमा॑सो॒ गोभि॑रञ्जते । य॒ज्ञो न स॒प्त धा॒तृभि॑: ॥३॥\n\nपरि॑ सुवा॒नास॒ इन्द॑वो॒ मदा॑य ब॒र्हणा॑ गि॒रा । सु॒ता अ॑र्षन्ति॒ धार॑या ॥४॥\n\nआ॒पा॒नासो॑ वि॒वस्व॑तो॒ जन॑न्त उ॒षसो॒ भग॑म् । सूरा॒ अण्वं॒ वि त॑न्वते ॥५॥\n\nअप॒ द्वारा॑ मती॒नां प्र॒त्ना ऋ॑ण्वन्ति का॒रव॑: । वृष्णो॒ हर॑स आ॒यव॑: ॥६॥\n\nस॒मी॒ची॒नास॑ आसते॒ होता॑रः स॒प्तजा॑मयः । प॒दमेक॑स्य॒ पिप्र॑तः ॥७॥\n\nनाभा॒ नाभिं॑ न॒ आ द॑दे॒ चक्षु॑श्चि॒त्सूर्ये॒ सचा॑ । क॒वेरप॑त्य॒मा दु॑हे ॥८॥\n\nअ॒भि प्रि॒या दि॒वस्प॒दम॑ध्व॒र्युभि॒र्गुहा॑ हि॒तम् । सूर॑: पश्यति॒ चक्ष॑सा ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 11, + "text": "९ काश्यपोऽसितो देवलो वा । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nउपा॑स्मै गायता नर॒: पव॑माना॒येन्द॑वे । अ॒भि दे॒वाँ इय॑क्षते ॥१॥\n\nअ॒भि ते॒ मधु॑ना॒ पयोऽथ॑र्वाणो अशिश्रयुः । दे॒वं दे॒वाय॑ देव॒यु ॥२॥\n\nस न॑: पवस्व॒ शं गवे॒ शं जना॑य॒ शमर्व॑ते । शं रा॑ज॒न्नोष॑धीभ्यः ॥३॥\n\nब॒भ्रवे॒ नु स्वत॑वसेऽरु॒णाय॑ दिवि॒स्पृशे॑ । सोमा॑य गा॒थम॑र्चत ॥४॥\n\nहस्त॑च्युतेभि॒रद्रि॑भिः सु॒तं सोमं॑ पुनीतन । मधा॒वा धा॑वता॒ मधु॑ ॥५॥\n\nनम॒सेदुप॑ सीदत द॒ध्नेद॒भि श्री॑णीतन । इन्दु॒मिन्द्रे॑ दधातन ॥६॥\n\nअ॒मि॒त्र॒हा विच॑र्षणि॒: पव॑स्व सोम॒ शं गवे॑ । दे॒वेभ्यो॑ अनुकाम॒कृत् ॥७॥\n\nइन्द्रा॑य सोम॒ पात॑वे॒ मदा॑य॒ परि॑ षिच्यसे । म॒न॒श्चिन्मन॑स॒स्पति॑: ॥८॥\n\nपव॑मान सु॒वीर्यं॑ र॒यिं सो॑म रिरीहि नः । इन्द॒विन्द्रे॑ण नो यु॒जा ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 12, + "text": "९ काश्यपोऽसितो देवलो वा । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nसोमा॑ असृग्र॒मिन्द॑वः सु॒ता ऋ॒तस्य॒ साद॑ने । इन्द्रा॑य॒ मधु॑मत्तमाः ॥१॥\n\nअ॒भि विप्रा॑ अनूषत॒ गावो॑ व॒त्सं न मा॒तर॑: । इन्द्रं॒ सोम॑स्य पी॒तये॑ ॥२॥\n\nम॒द॒च्युत्क्षे॑ति॒ साद॑ने॒ सिन्धो॑रू॒र्मा वि॑प॒श्चित् । सोमो॑ गौ॒री अधि॑ श्रि॒तः ॥३॥\n\nदि॒वो नाभा॑ विचक्ष॒णोऽव्यो॒ वारे॑ महीयते । सोमो॒ यः सु॒क्रतु॑: क॒विः ॥४॥\n\nयः सोम॑: क॒लशे॒ष्वाँ अ॒न्तः प॒वित्र॒ आहि॑तः । तमिन्दु॒: परि॑ षस्वजे ॥५॥\n\nप्र वाच॒मिन्दु॑रिष्यति समु॒द्रस्याधि॑ वि॒ष्टपि॑ । जिन्व॒न्कोशं॑ मधु॒श्चुत॑म् ॥६॥\n\nनित्य॑स्तोत्रो॒ वन॒स्पति॑र्धी॒नाम॒न्तः स॑ब॒र्दुघ॑: । हि॒न्वा॒नो मानु॑षा यु॒गा ॥७॥\n\nअ॒भि प्रि॒या दि॒वस्प॒दा सोमो॑ हिन्वा॒नो अ॑र्षति । विप्र॑स्य॒ धार॑या क॒विः ॥८॥\n\nआ प॑वमान धारय र॒यिं स॒हस्र॑वर्चसम् । अ॒स्मे इ॑न्दो स्वा॒भुव॑म् ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 13, + "text": "९ काश्यपोऽसितो देवलो वा । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nसोम॑: पुना॒नो अ॑र्षति स॒हस्र॑धारो॒ अत्य॑विः । वा॒योरिन्द्र॑स्य निष्कृ॒तम् ॥१॥\n\nपव॑मानमवस्यवो॒ विप्र॑म॒भि प्र गा॑यत । सु॒ष्वा॒णं दे॒ववी॑तये ॥२॥\n\nपव॑न्ते॒ वाज॑सातये॒ सोमा॑: स॒हस्र॑पाजसः । गृ॒णा॒ना दे॒ववी॑तये ॥३॥\n\nउ॒त नो॒ वाज॑सातये॒ पव॑स्व बृह॒तीरिष॑: । द्यु॒मदि॑न्दो सु॒वीर्य॑म् ॥४॥\n\nते न॑: सह॒स्रिणं॑ र॒यिं पव॑न्ता॒मा सु॒वीर्य॑म् । सु॒वा॒ना दे॒वास॒ इन्द॑वः ॥५॥\n\nअत्या॑ हिया॒ना न हे॒तृभि॒रसृ॑ग्रं॒ वाज॑सातये । वि वार॒मव्य॑मा॒शव॑: ॥६॥\n\nवा॒श्रा अ॑र्ष॒न्तीन्द॑वो॒ऽभि व॒त्सं न धे॒नव॑: । द॒ध॒न्वि॒रे गभ॑स्त्योः ॥७॥\n\nजुष्ट॒ इन्द्रा॑य मत्स॒रः पव॑मान॒ कनि॑क्रदत् । विश्वा॒ अप॒ द्विषो॑ जहि ॥८॥\n\nअ॒प॒घ्नन्तो॒ अरा॑व्ण॒: पव॑मानाः स्व॒र्दृश॑: । योना॑वृ॒तस्य॑ सीदत ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 14, + "text": "८ काश्यपोऽसितो देवलो वा । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nपरि॒ प्रासि॑ष्यदत्क॒विः सिन्धो॑रू॒र्मावधि॑ श्रि॒तः । का॒रं बिभ्र॑त्पुरु॒स्पृह॑म् ॥१॥\n\nगि॒रा यदी॒ सब॑न्धव॒: पञ्च॒ व्राता॑ अप॒स्यव॑: । प॒रि॒ष्कृ॒ण्वन्ति॑ धर्ण॒सिम् ॥२॥\n\nआद॑स्य शु॒ष्मिणो॒ रसे॒ विश्वे॑ दे॒वा अ॑मत्सत । यदी॒ गोभि॑र्वसा॒यते॑ ॥३॥\n\nनि॒रि॒णा॒नो वि धा॑वति॒ जह॒च्छर्या॑णि॒ तान्वा॑ । अत्रा॒ सं जि॑घ्नते यु॒जा ॥४॥\n\nन॒प्तीभि॒र्यो वि॒वस्व॑तः शु॒भ्रो न मा॑मृ॒जे युवा॑ । गाः कृ॑ण्वा॒नो न नि॒र्णिज॑म् ॥५॥\n\nअति॑ श्रि॒ती ति॑र॒श्चता॑ ग॒व्या जि॑गा॒त्यण्व्या॑ । व॒ग्नुमि॑यर्ति॒ यं वि॒दे ॥६॥\n\nअ॒भि क्षिप॒: सम॑ग्मत म॒र्जय॑न्तीरि॒षस्पति॑म् । पृ॒ष्ठा गृ॑भ्णत वा॒जिन॑: ॥७॥\n\nपरि॑ दि॒व्यानि॒ मर्मृ॑श॒द्विश्वा॑नि सोम॒ पार्थि॑वा । वसू॑नि याह्यस्म॒युः ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 15, + "text": "८ काश्यपोऽसितो देवलो वा । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nए॒ष धि॒या या॒त्यण्व्या॒ शूरो॒ रथे॑भिरा॒शुभि॑: । गच्छ॒न्निन्द्र॑स्य निष्कृ॒तम् ॥१ ॥\n\nए॒ष पु॒रू धि॑यायते बृह॒ते दे॒वता॑तये । यत्रा॒मृता॑स॒ आस॑ते ॥२॥\n\nए॒ष हि॒तो वि नी॑यते॒ऽन्तः शु॒भ्राव॑ता प॒था । यदी॑ तु॒ञ्जन्ति॒ भूर्ण॑यः ॥३॥\n\nए॒ष शृङ्गा॑णि॒ दोधु॑व॒च्छिशी॑ते यू॒थ्यो॒३ वृषा॑ । नृ॒म्णा दधा॑न॒ ओज॑सा ॥४॥\n\nए॒ष रु॒क्मिभि॑रीयते वा॒जी शु॒भ्रेभि॑रं॒शुभि॑: । पति॒: सिन्धू॑नां॒ भव॑न् ॥५॥\n\nए॒ष वसू॑नि पिब्द॒ना परु॑षा ययि॒वाँ अति॑ । अव॒ शादे॑षु गच्छति ॥६॥\n\nए॒तं मृ॑जन्ति॒ मर्ज्य॒मुप॒ द्रोणे॑ष्वा॒यव॑: । प्र॒च॒क्रा॒णं म॒हीरिष॑: ॥७॥\n\nए॒तमु॒ त्यं दश॒ क्षिपो॑ मृ॒जन्ति॑ स॒प्त धी॒तय॑: । स्वा॒यु॒धं म॒दिन्त॑मम् ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 16, + "text": "८ काश्यपोऽसितो देवलो वा । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nप्र ते॑ सो॒तार॑ ओ॒ण्यो॒३ रसं॒ मदा॑य॒ घृष्व॑ये । सर्गो॒ न त॒क्त्येत॑शः ॥१॥\n\nक्रत्वा॒ दक्ष॑स्य र॒थ्य॑म॒पो वसा॑न॒मन्ध॑सा । गो॒षामण्वे॑षु सश्चिम ॥२॥\n\nअन॑प्तम॒प्सु दु॒ष्टरं॒ सोमं॑ प॒वित्र॒ आ सृ॑ज । पु॒नी॒हीन्द्रा॑य॒ पात॑वे ॥३॥\n\nप्र पु॑ना॒नस्य॒ चेत॑सा॒ सोम॑: प॒वित्रे॑ अर्षति । क्रत्वा॑ स॒धस्थ॒मास॑दत् ॥४॥\n\nप्र त्वा॒ नमो॑भि॒रिन्द॑व॒ इन्द्र॒ सोमा॑ असृक्षत । म॒हे भरा॑य का॒रिण॑: ॥५॥\n\nपु॒ना॒नो रू॒पे अ॒व्यये॒ विश्वा॒ अर्ष॑न्न॒भि श्रिय॑: । शूरो॒ न गोषु॑ तिष्ठति ॥६॥\n\nदि॒वो न सानु॑ पि॒प्युषी॒ धारा॑ सु॒तस्य॑ वे॒धस॑: । वृथा॑ प॒वित्रे॑ अर्षति ॥७॥\n\nत्वं सो॑म विप॒श्चितं॒ तना॑ पुना॒न आ॒युषु॑ । अव्यो॒ वारं॒ वि धा॑वसि ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 17, + "text": "८ काश्यपोऽसितो देवलो वा । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nप्र नि॒म्नेने॑व॒ सिन्ध॑वो॒ घ्नन्तो॑ वृ॒त्राणि॒ भूर्ण॑यः । सोमा॑ असृग्रमा॒शव॑: ॥१॥\n\nअ॒भि सु॑वा॒नास॒ इन्द॑वो वृ॒ष्टय॑: पृथि॒वीमि॑व । इन्द्रं॒ सोमा॑सो अक्षरन् ॥२॥\n\nअत्यू॑र्मिर्मत्स॒रो मद॒: सोम॑: प॒वित्रे॑ अर्षति । वि॒घ्नन्रक्षां॑सि देव॒युः ॥३॥\n\nआ क॒लशे॑षु धावति प॒वित्रे॒ परि॑ षिच्यते । उ॒क्थैर्य॒ज्ञेषु॑ वर्धते ॥४॥\n\nअति॒ त्री सो॑म रोच॒ना रोह॒न्न भ्रा॑जसे॒ दिव॑म् । इ॒ष्णन्त्सूर्यं॒ न चो॑दयः ॥५॥\n\nअ॒भि विप्रा॑ अनूषत मू॒र्धन्य॒ज्ञस्य॑ का॒रव॑: । दधा॑ना॒श्चक्ष॑सि प्रि॒यम् ॥६॥\n\nतमु॑ त्वा वा॒जिनं॒ नरो॑ धी॒भिर्विप्रा॑ अव॒स्यव॑: । मृ॒जन्ति॑ दे॒वता॑तये ॥७॥\n\nमधो॒र्धारा॒मनु॑ क्षर ती॒व्रः स॒धस्थ॒मास॑दः । चारु॑ॠ॒ताय॑ पी॒तये॑ ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 18, + "text": "७ काश्यपोऽसितो देवलो वा । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nपरि॑ सुवा॒नो गि॑रि॒ष्ठाः प॒वित्रे॒ सोमो॑ अक्षाः । मदे॑षु सर्व॒धा अ॑सि ॥१॥\n\nत्वं विप्र॒स्त्वं क॒विर्मधु॒ प्र जा॒तमन्ध॑सः । मदे॑षु सर्व॒धा अ॑सि ॥२॥\n\nतव॒ विश्वे॑ स॒जोष॑सो दे॒वास॑: पी॒तिमा॑शत । मदे॑षु सर्व॒धा अ॑सि ॥३॥\n\nआ यो विश्वा॑नि॒ वार्या॒ वसू॑नि॒ हस्त॑योर्द॒धे । मदे॑षु सर्व॒धा अ॑सि ॥४॥\n\nय इ॒मे रोद॑सी म॒ही सं मा॒तरे॑व॒ दोह॑ते । मदे॑षु सर्व॒धा अ॑सि ॥५॥\n\nपरि॒ यो रोद॑सी उ॒भे स॒द्यो वाजे॑भि॒रर्ष॑ति । मदे॑षु सर्व॒धा अ॑सि ॥६॥\n\nस शु॒ष्मी क॒लशे॒ष्वा पु॑ना॒नो अ॑चिक्रदत् । मदे॑षु सर्व॒धा अ॑सि ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 19, + "text": "७ काश्यपोऽसितो देवलो वा । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nयत्सो॑म चि॒त्रमु॒क्थ्यं॑ दि॒व्यं पार्थि॑वं॒ वसु॑ । तन्न॑: पुना॒न आ भ॑र ॥१॥\n\nयु॒वं हि स्थः स्व॑र्पती॒ इन्द्र॑श्च सोम॒ गोप॑ती । ई॒शा॒ना पि॑प्यतं॒ धिय॑: ॥२॥\n\nवृषा॑ पुना॒न आ॒युषु॑ स्त॒नय॒न्नधि॑ ब॒र्हिषि॑ । हरि॒: सन्योनि॒मास॑दत् ॥३॥\n\nअवा॑वशन्त धी॒तयो॑ वृष॒भस्याधि॒ रेत॑सि । सू॒नोर्व॒त्सस्य॑ मा॒तर॑: ॥४॥\n\nकु॒विद्वृ॑ष॒ण्यन्ती॑भ्यः पुना॒नो गर्भ॑मा॒दध॑त् । याः शु॒क्रं दु॑ह॒ते पय॑: ॥५॥\n\nउप॑ शिक्षापत॒स्थुषो॑ भि॒यस॒मा धे॑हि॒ शत्रु॑षु । पव॑मान वि॒दा र॒यिम् ॥६॥\n\nनि शत्रो॑: सोम॒ वृष्ण्यं॒ नि शुष्मं॒ नि वय॑स्तिर । दू॒रे वा॑ स॒तो अन्ति॑ वा ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 20, + "text": "७ काश्यपोऽसितो देवलो वा । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nप्र क॒विर्दे॒ववी॑त॒येऽव्यो॒ वारे॑भिरर्षति । सा॒ह्वान्विश्वा॑ अ॒भि स्पृध॑: ॥१॥\n\nस हि ष्मा॑ जरि॒तृभ्य॒ आ वाजं॒ गोम॑न्त॒मिन्व॑ति । पव॑मानः सह॒स्रिण॑म् ॥२॥\n\nपरि॒ विश्वा॑नि॒ चेत॑सा मृ॒शसे॒ पव॑से म॒ती । स न॑: सोम॒ श्रवो॑ विदः ॥३॥\n\nअ॒भ्य॑र्ष बृ॒हद्यशो॑ म॒घव॑द्भ्यो ध्रु॒वं र॒यिम् । इषं॑ स्तो॒तृभ्य॒ आ भ॑र ॥४॥\n\nत्वं राजे॑व सुव्र॒तो गिर॑: सो॒मा वि॑वेशिथ । पु॒ना॒नो व॑ह्ने अद्भुत ॥५॥\n\nस वह्नि॑र॒प्सु दु॒ष्टरो॑ मृ॒ज्यमा॑नो॒ गभ॑स्त्योः । सोम॑श्च॒मूषु॑ सीदति ॥६॥\n\nक्री॒ळुर्म॒खो न मं॑ह॒युः प॒वित्रं॑ सोम गच्छसि । दध॑त्स्तो॒त्रे सु॒वीर्य॑म् ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 21, + "text": "७ काश्यपोऽसितो देवलो वा । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nए॒ते धा॑व॒न्तीन्द॑व॒: सोमा॒ इन्द्रा॑य॒ घृष्व॑यः । म॒त्स॒रास॑: स्व॒र्विद॑: ॥१॥\n\nप्र॒वृ॒ण्वन्तो॑ अभि॒युज॒: सुष्व॑ये वरिवो॒विद॑: । स्व॒यं स्तो॒त्रे व॑य॒स्कृत॑: ॥२॥\n\nवृथा॒ क्रीळ॑न्त॒ इन्द॑वः स॒धस्थ॑म॒भ्येक॒मित् । सिन्धो॑रू॒र्मा व्य॑क्षरन् ॥३॥\n\nए॒ते विश्वा॑नि॒ वार्या॒ पव॑मानास आशत । हि॒ता न सप्त॑यो॒ रथे॑ ॥४॥\n\nआस्मि॑न्पि॒शङ्ग॑मिन्दवो॒ दधा॑ता वे॒नमा॒दिशे॑ । यो अ॒स्मभ्य॒मरा॑वा ॥५॥\n\nऋ॒भुर्न रथ्यं॒ नवं॒ दधा॑ता॒ केत॑मा॒दिशे॑ । शु॒क्राः प॑वध्व॒मर्ण॑सा ॥६॥\n\nए॒त उ॒ त्ये अ॑वीवश॒न्काष्ठां॑ वा॒जिनो॑ अक्रत । स॒तः प्रासा॑विषुर्म॒तिम् ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 22, + "text": "७ काश्यपोऽसितो देवलो वा । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nए॒ते सोमा॑स आ॒शवो॒ रथा॑ इव॒ प्र वा॒जिन॑: । सर्गा॑: सृ॒ष्टा अ॑हेषत ॥१॥\n\nए॒ते वाता॑ इवो॒रव॑: प॒र्जन्य॑स्येव वृ॒ष्टय॑: । अ॒ग्नेरि॑व भ्र॒मा वृथा॑ ॥२॥\n\nए॒ते पू॒ता वि॑प॒श्चित॒: सोमा॑सो॒ दध्या॑शिरः । वि॒पा व्या॑नशु॒र्धिय॑: ॥३॥\n\nए॒ते मृ॒ष्टा अम॑र्त्याः ससृ॒वांसो॒ न श॑श्रमुः । इय॑क्षन्तः प॒थो रज॑: ॥४॥\n\nए॒ते पृ॒ष्ठानि॒ रोद॑सोर्विप्र॒यन्तो॒ व्या॑नशुः । उ॒तेदमु॑त्त॒मं रज॑: ॥५॥\n\nतन्तुं॑ तन्वा॒नमु॑त्त॒ममनु॑ प्र॒वत॑ आशत । उ॒तेदमु॑त्त॒माय्य॑म् ॥६॥\n\nत्वं सो॑म प॒णिभ्य॒ आ वसु॒ गव्या॑नि धारयः । त॒तं तन्तु॑मचिक्रदः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 23, + "text": "७ काश्यपोऽसितो देवलो वा । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nसोमा॑ असृग्रमा॒शवो॒ मधो॒र्मद॑स्य॒ धार॑या । अ॒भि विश्वा॑नि॒ काव्या॑ ॥१॥\n\nअनु॑ प्र॒त्नास॑ आ॒यव॑: प॒दं नवी॑यो अक्रमुः । रु॒चे ज॑नन्त॒ सूर्य॑म् ॥२॥\n\nआ प॑वमान नो भरा॒ऽर्यो अदा॑शुषो॒ गय॑म् । कृ॒धि प्र॒जाव॑ती॒रिष॑: ॥३॥\n\nअ॒भि सोमा॑स आ॒यव॒: पव॑न्ते॒ मद्यं॒ मद॑म् । अ॒भि कोशं॑ मधु॒श्चुत॑म् ॥४॥\n\nसोमो॑ अर्षति धर्ण॒सिर्दधा॑न इन्द्रि॒यं रस॑म् । सु॒वीरो॑ अभिशस्ति॒पाः ॥५॥\n\nइन्द्रा॑य सोम पवसे दे॒वेभ्य॑: सध॒माद्य॑: । इन्दो॒ वाजं॑ सिषाससि ॥६॥\n\nअ॒स्य पी॒त्वा मदा॑ना॒मिन्द्रो॑ वृ॒त्राण्य॑प्र॒ति । ज॒घान॑ ज॒घन॑च्च॒ नु ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 24, + "text": "७ काश्यपोऽसितो देवलो वा । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nप्र सोमा॑सो अधन्विषु॒: पव॑मानास॒ इन्द॑वः । श्री॒णा॒ना अ॒प्सु मृ॑ञ्जत ॥१\n\nअ॒भि गावो॑ अधन्विषु॒रापो॒ न प्र॒वता॑ य॒तीः । पु॒ना॒ना इन्द्र॑माशत ॥२॥\n\nप्र प॑वमान धन्वसि॒ सोमेन्द्रा॑य॒ पात॑वे । नृभि॑र्य॒तो वि नी॑यसे ॥३॥\n\nत्वं सो॑म नृ॒माद॑न॒: पव॑स्व चर्षणी॒सहे॑ । सस्नि॒र्यो अ॑नु॒माद्य॑: ॥४॥\n\nइन्दो॒ यदद्रि॑भिः सु॒तः प॒वित्रं॑ परि॒धाव॑सि । अर॒मिन्द्र॑स्य॒ धाम्ने॑ ॥५॥\n\nपव॑स्व वृत्रहन्तमो॒क्थेभि॑रनु॒माद्य॑: । शुचि॑: पाव॒को अद्भु॑तः ॥६॥\n\nशुचि॑: पाव॒क उ॑च्यते॒ सोम॑: सु॒तस्य॒ मध्व॑: । दे॒वा॒वीर॑घशंस॒हा ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 25, + "text": "६ दृळहच्युत आगस्त्य: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nपव॑स्व दक्ष॒साध॑नो दे॒वेभ्य॑: पी॒तये॑ हरे । म॒रुद्भ्यो॑ वा॒यवे॒ मद॑: ॥१॥\n\nपव॑मान धि॒या हि॒तो॒३ऽभि योनिं॒ कनि॑क्रदत् । धर्म॑णा वा॒युमा वि॑श ॥२॥\n\nसं दे॒वैः शो॑भते॒ वृषा॑ क॒विर्योना॒वधि॑ प्रि॒यः । वृ॒त्र॒हा दे॑व॒वीत॑मः ॥३॥\n\nविश्वा॑ रू॒पाण्या॑वि॒शन्पु॑ना॒नो या॑ति हर्य॒तः । यत्रा॒मृता॑स॒ आस॑ते ॥४॥\n\nअ॒रु॒षो ज॒नय॒न्गिर॒: सोम॑: पवत आयु॒षक् । इन्द्रं॒ गच्छ॑न्क॒विक्र॑तुः ॥५॥\n\nआ प॑वस्व मदिन्तम प॒वित्रं॒ धार॑या कवे । अ॒र्कस्य॒ योनि॑मा॒सद॑म् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 26, + "text": "६ इध्मवाहो दार्ढच्युत: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nतम॑मृक्षन्त वा॒जिन॑मु॒पस्थे॒ अदि॑ते॒रधि॑ । विप्रा॑सो॒ अण्व्या॑ धि॒या ॥१॥\n\nतं गावो॑ अ॒भ्य॑नूषत स॒हस्र॑धार॒मक्षि॑तम् । इन्दुं॑ ध॒र्तार॒मा दि॒वः ॥२॥\n\nतं वे॒धां मे॒धया॑ह्य॒न्पव॑मान॒मधि॒ द्यवि॑ । ध॒र्ण॒सिं भूरि॑धायसम् ॥३॥\n\nतम॑ह्यन्भु॒रिजो॑र्धि॒या सं॒वसा॑नं वि॒वस्व॑तः । पतिं॑ वा॒चो अदा॑भ्यम् ॥४॥\n\nतं साना॒वधि॑ जा॒मयो॒ हरिं॑ हिन्व॒न्त्यद्रि॑भिः । ह॒र्य॒तं भूरि॑चक्षसम् ॥५॥\n\nतं त्वा॑ हिन्वन्ति वे॒धस॒: पव॑मान गिरा॒वृध॑म् । इन्द॒विन्द्रा॑य मत्स॒रम् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 27, + "text": "६ नृमेध आङ्गिरस: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nए॒ष क॒विर॒भिष्टु॑तः प॒वित्रे॒ अधि॑ तोशते । पु॒ना॒नो घ्नन्नप॒ स्रिध॑: ॥१॥\n\nए॒ष इन्द्रा॑य वा॒यवे॑ स्व॒र्जित्परि॑ षिच्यते । प॒वित्रे॑ दक्ष॒साध॑नः ॥२॥\n\nए॒ष नृभि॒र्वि नी॑यते दि॒वो मू॒र्धा वृषा॑ सु॒तः । सोमो॒ वने॑षु विश्व॒वित् ॥३॥\n\nए॒ष ग॒व्युर॑चिक्रद॒त्पव॑मानो हिरण्य॒युः । इन्दु॑: सत्रा॒जिदस्तृ॑तः ॥४॥\n\nए॒ष सूर्ये॑ण हासते॒ पव॑मानो॒ अधि॒ द्यवि॑ । प॒वित्रे॑ मत्स॒रो मद॑: ॥५॥\n\nए॒ष शु॒ष्म्य॑सिष्यदद॒न्तरि॑क्षे॒ वृषा॒ हरि॑: । पु॒ना॒न इन्दु॒रिन्द्र॒मा ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 28, + "text": "६ प्रियमेध आङ्गिरस: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nए॒ष वा॒जी हि॒तो नृभि॑र्विश्व॒विन्मन॑स॒स्पति॑: । अव्यो॒ वारं॒ वि धा॑वति ॥१॥\n\nए॒ष प॒वित्रे॑ अक्षर॒त्सोमो॑ दे॒वेभ्य॑: सु॒तः । विश्वा॒ धामा॑न्यावि॒शन् ॥२॥\n\nए॒ष दे॒वः शु॑भाय॒तेऽधि॒ योना॒वम॑र्त्यः । वृ॒त्र॒हा दे॑व॒वीत॑मः ॥३॥\n\nए॒ष वृषा॒ कनि॑क्रदद्द॒शभि॑र्जा॒मिभि॑र्य॒तः । अ॒भि द्रोणा॑नि धावति ॥४॥\n\nए॒ष सूर्य॑मरोचय॒त्पव॑मानो॒ विच॑र्षणिः । विश्वा॒ धामा॑नि विश्व॒वित् ॥५॥\n\nए॒ष शु॒ष्म्यदा॑भ्य॒: सोम॑: पुना॒नो अ॑र्षति । दे॒वा॒वीर॑घशंस॒हा ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 29, + "text": "६ नृमेध आङ्गिरस: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nप्रास्य॒ धारा॑ अक्षर॒न्वृष्ण॑: सु॒तस्यौज॑सा । दे॒वाँ अनु॑ प्र॒भूष॑तः ॥१॥\n\nसप्तिं॑ मृजन्ति वे॒धसो॑ गृ॒णन्त॑: का॒रवो॑ गि॒रा । ज्योति॑र्जज्ञा॒नमु॒क्थ्य॑म् ॥२॥\n\nसु॒षहा॑ सोम॒ तानि॑ ते पुना॒नाय॑ प्रभूवसो । वर्धा॑ समु॒द्रमु॒क्थ्य॑म् ॥३॥\n\nविश्वा॒ वसू॑नि सं॒जय॒न्पव॑स्व सोम॒ धार॑या । इ॒नु द्वेषां॑सि स॒ध्र्य॑क् ॥४॥\n\nरक्षा॒ सु नो॒ अर॑रुषः स्व॒नात्स॑मस्य॒ कस्य॑ चित् । नि॒दो यत्र॑ मुमु॒च्महे॑ ॥५॥\n\nएन्दो॒ पार्थि॑वं र॒यिं दि॒व्यं प॑वस्व॒ धार॑या । द्यु॒मन्तं॒ शुष्म॒मा भ॑र ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 30, + "text": "६ बिन्दुराङ्गिरस: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nप्र धारा॑ अस्य शु॒ष्मिणो॒ वृथा॑ प॒वित्रे॑ अक्षरन् । पु॒ना॒नो वाच॑मिष्यति ॥१॥\n\nइन्दु॑र्हिया॒नः सो॒तृभि॑र्मृ॒ज्यमा॑न॒: कनि॑क्रदत् । इय॑र्ति व॒ग्नुमि॑न्द्रि॒यम् ॥२॥\n\nआ न॒: शुष्मं॑ नृ॒षाह्यं॑ वी॒रव॑न्तं पुरु॒स्पृह॑म् । पव॑स्व सोम॒ धार॑या ॥३॥\n\nप्र सोमो॒ अति॒ धार॑या॒ पव॑मानो असिष्यदत् । अ॒भि द्रोणा॑न्या॒सद॑म् ॥४॥\n\nअ॒प्सु त्वा॒ मधु॑मत्तमं॒ हरिं॑ हिन्व॒न्त्यद्रि॑भिः । इन्द॒विन्द्रा॑य पी॒तये॑ ॥५॥\n\nसु॒नोता॒ मधु॑मत्तमं॒ सोम॒मिन्द्रा॑य व॒ज्रिणे॑ । चारुं॒ शर्धा॑य मत्स॒रम् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 31, + "text": "६ गोतमो राहूगण:। पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nप्र सोमा॑सः स्वा॒ध्य१: पव॑मानासो अक्रमुः । र॒यिं कृ॑ण्वन्ति॒ चेत॑नम् ॥१॥\n\nदि॒वस्पृ॑थि॒व्या अधि॒ भवे॑न्दो द्युम्न॒वर्ध॑नः । भवा॒ वाजा॑नां॒ पति॑: ॥२॥\n\nतुभ्यं॒ वाता॑ अभि॒प्रिय॒स्तुभ्य॑मर्षन्ति॒ सिन्ध॑वः । सोम॒ वर्ध॑न्ति ते॒ मह॑: ॥३॥\n\nआ प्या॑यस्व॒ समे॑तु ते वि॒श्वत॑: सोम॒ वृष्ण्य॑म् । भवा॒ वाज॑स्य संग॒थे ॥४॥\n\nतुभ्यं॒ गावो॑ घृ॒तं पयो॒ बभ्रो॑ दुदु॒ह्रे अक्षि॑तम् । वर्षि॑ष्ठे॒ अधि॒ सान॑वि ॥५॥\n\nस्वा॒यु॒धस्य॑ ते स॒तो भुव॑नस्य पते व॒यम् । इन्दो॑ सखि॒त्वमु॑श्मसि ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 32, + "text": "६ श्यावाश्व आत्रेय: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nप्र सोमा॑सो मद॒च्युत॒: श्रव॑से नो म॒घोन॑: । सु॒ता वि॒दथे॑ अक्रमुः ॥१॥\n\nआदीं॑ त्रि॒तस्य॒ योष॑णो॒ हरिं॑ हिन्व॒न्त्यद्रि॑भिः । इन्दु॒मिन्द्रा॑य पी॒तये॑ ॥२॥\n\nआदीं॑ हं॒सो यथा॑ ग॒णं विश्व॑स्यावीवशन्म॒तिम् । अत्यो॒ न गोभि॑रज्यते ॥३॥\n\nउ॒भे सो॑माव॒चाक॑शन्मृ॒गो न त॒क्तो अ॑र्षसि । सीद॑न्नृ॒तस्य॒ योनि॒मा ॥४॥\n\nअ॒भि गावो॑ अनूषत॒ योषा॑ जा॒रमि॑व प्रि॒यम् । अग॑न्ना॒जिं यथा॑ हि॒तम् ॥५॥\n\nअ॒स्मे धे॑हि द्यु॒मद्यशो॑ म॒घव॑द्भ्यश्च॒ मह्यं॑ च । स॒निं मे॒धामु॒त श्रव॑: ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 33, + "text": "६ त्रित आप्त्य: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nप्र सोमा॑सो विप॒श्चितो॒ऽपां न य॑न्त्यू॒र्मय॑: । वना॑नि महि॒षा इ॑व ॥१॥\n\nअ॒भि द्रोणा॑नि ब॒भ्रव॑: शु॒क्रा ऋ॒तस्य॒ धार॑या । वाजं॒ गोम॑न्तमक्षरन् ॥२॥\n\nसु॒ता इन्द्रा॑य वा॒यवे॒ वरु॑णाय म॒रुद्भ्य॑: । सोमा॑ अर्षन्ति॒ विष्ण॑वे ॥३॥\n\nति॒स्रो वाच॒ उदी॑रते॒ गावो॑ मिमन्ति धे॒नव॑: । हरि॑रेति॒ कनि॑क्रदत् ॥४॥\n\nअ॒भि ब्रह्मी॑रनूषत य॒ह्वीॠ॒तस्य॑ मा॒तर॑: । म॒र्मृ॒ज्यन्ते॑ दि॒वः शिशु॑म् ॥५॥\n\nरा॒यः स॑मु॒द्राँश्च॒तुरो॒ऽस्मभ्यं॑ सोम वि॒श्वत॑: । आ प॑वस्व सह॒स्रिण॑: ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 34, + "text": "६ त्रित आप्त्य: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nप्र सु॑वा॒नो धार॑या॒ तनेन्दु॑र्हिन्वा॒नो अ॑र्षति । रु॒जद्दृ॒ळ्हा व्योज॑सा ॥१॥\n\nसु॒त इन्द्रा॑य वा॒यवे॒ वरु॑णाय म॒रुद्भ्य॑: । सोमो॑ अर्षति॒ विष्ण॑वे ॥२॥\n\nवृषा॑णं॒ वृष॑भिर्य॒तं सु॒न्वन्ति॒ सोम॒मद्रि॑भिः । दु॒हन्ति॒ शक्म॑ना॒ पय॑: ॥३॥\n\nभुव॑त्त्रि॒तस्य॒ मर्ज्यो॒ भुव॒दिन्द्रा॑य मत्स॒रः । सं रू॒पैर॑ज्यते॒ हरि॑: ॥४॥\n\nअ॒भीमृ॒तस्य॑ वि॒ष्टपं॑ दुह॒ते पृश्नि॑मातरः । चारु॑ प्रि॒यत॑मं ह॒विः ॥५॥\n\nसमे॑न॒मह्रु॑ता इ॒मा गिरो॑ अर्षन्ति स॒स्रुत॑: । धे॒नूर्वा॒श्रो अ॑वीवशत् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 35, + "text": "६ प्रभूवसुराङ्गिरस: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nआ न॑: पवस्व॒ धार॑या॒ पव॑मान र॒यिं पृ॒थुम् । यया॒ ज्योति॑र्वि॒दासि॑ नः ॥१॥\n\nइन्दो॑ समुद्रमीङ्खय॒ पव॑स्व विश्वमेजय । रा॒यो ध॒र्ता न॒ ओज॑सा ॥२॥\n\nत्वया॑ वी॒रेण॑ वीरवो॒ऽभि ष्या॑म पृतन्य॒तः । क्षरा॑ णो अ॒भि वार्य॑म् ॥३॥\n\nप्र वाज॒मिन्दु॑रिष्यति॒ सिषा॑सन्वाज॒सा ऋषि॑: । व्र॒ता वि॑दा॒न आयु॑धा ॥४॥\n\nतं गी॒र्भिर्वा॑चमीङ्ख॒यं पु॑ना॒नं वा॑सयामसि । सोम॒ जन॑स्य॒ गोप॑तिम् ॥५॥\n\nविश्वो॒ यस्य॑ व्र॒ते जनो॑ दा॒धार॒ धर्म॑ण॒स्पते॑: । पु॒ना॒नस्य॑ प्र॒भूव॑सोः ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 36, + "text": "६ प्रभूवसुराङ्गिरस: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nअस॑र्जि॒ रथ्यो॑ यथा प॒वित्रे॑ च॒म्वो॑: सु॒तः । कार्ष्म॑न्वा॒जी न्य॑क्रमीत् ॥१॥\n\nस वह्नि॑: सोम॒ जागृ॑वि॒: पव॑स्व देव॒वीरति॑ । अ॒भि कोशं॑ मधु॒श्चुत॑म् ॥२॥\n\nस नो॒ ज्योतीं॑षि पूर्व्य॒ पव॑मान॒ वि रो॑चय । क्रत्वे॒ दक्षा॑य नो हिनु ॥३॥\n\nशु॒म्भमा॑न ऋता॒युभि॑र्मृ॒ज्यमा॑नो॒ गभ॑स्त्योः । पव॑ते॒ वारे॑ अ॒व्यये॑ ॥४॥\n\nस विश्वा॑ दा॒शुषे॒ वसु॒ सोमो॑ दि॒व्यानि॒ पार्थि॑वा । पव॑ता॒मान्तरि॑क्ष्या ॥५॥\n\nआ दि॒वस्पृ॒ष्ठम॑श्व॒युर्ग॑व्य॒युः सो॑म रोहसि । वी॒र॒युः श॑वसस्पते ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 37, + "text": "६ रहूगण आङ्गिरस: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nस सु॒तः पी॒तये॒ वृषा॒ सोम॑: प॒वित्रे॑ अर्षति । वि॒घ्नन्रक्षां॑सि देव॒युः ॥१॥\n\nस प॒वित्रे॑ विचक्ष॒णो हरि॑रर्षति धर्ण॒सिः । अ॒भि योनिं॒ कनि॑क्रदत् ॥२॥\n\nस वा॒जी रो॑च॒ना दि॒वः पव॑मानो॒ वि धा॑वति । र॒क्षो॒हा वार॑म॒व्यय॑म् ॥३॥\n\nस त्रि॒तस्याधि॒ सान॑वि॒ पव॑मानो अरोचयत् । जा॒मिभि॒: सूर्यं॑ स॒ह ॥४॥\n\nस वृ॑त्र॒हा वृषा॑ सु॒तो व॑रिवो॒विददा॑भ्यः । सोमो॒ वाज॑मिवासरत् ॥५॥\n\nस दे॒वः क॒विने॑षि॒तो॒३ऽभि द्रोणा॑नि धावति । इन्दु॒रिन्द्रा॑य मं॒हना॑ ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 38, + "text": "६ रहूगण आङ्गिरस: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nए॒ष उ॒ स्य वृषा॒ रथोऽव्यो॒ वारे॑भिरर्षति । गच्छ॒न्वाजं॑ सह॒स्रिण॑म् ॥१॥\n\nए॒तं त्रि॒तस्य॒ योष॑णो॒ हरिं॑ हिन्व॒न्त्यद्रि॑भिः । इन्दु॒मिन्द्रा॑य पी॒तये॑ ॥२॥\n\nए॒तं त्यं ह॒रितो॒ दश॑ मर्मृ॒ज्यन्ते॑ अप॒स्युव॑: । याभि॒र्मदा॑य॒ शुम्भ॑ते ॥३॥\n\nए॒ष स्य मानु॑षी॒ष्वा श्ये॒नो न वि॒क्षु सी॑दति । गच्छ॑ञ्जा॒रो न यो॒षित॑म् ॥४॥\n\nए॒ष स्य मद्यो॒ रसोऽव॑ चष्टे दि॒वः शिशु॑: । य इन्दु॒र्वार॒मावि॑शत् ॥५॥\n\nए॒ष स्य पी॒तये॑ सु॒तो हरि॑रर्षति धर्ण॒सिः । क्रन्द॒न्योनि॑म॒भि प्रि॒यम् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 39, + "text": "६ बृहन्मतिराङ्गिरस: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nआ॒शुर॑र्ष बृहन्मते॒ परि॑ प्रि॒येण॒ धाम्ना॑ । यत्र॑ दे॒वा इति॒ ब्रव॑न् ॥१॥\n\nप॒रि॒ष्कृ॒ण्वन्ननि॑ष्कृतं॒ जना॑य या॒तय॒न्निष॑: । वृ॒ष्टिं दि॒वः परि॑ स्रव ॥२॥\n\nसु॒त ए॑ति प॒वित्र॒ आ त्विषिं॒ दधा॑न॒ ओज॑सा । वि॒चक्षा॑णो विरो॒चय॑न् ॥३॥\n\nअ॒यं स यो दि॒वस्परि॑ रघु॒यामा॑ प॒वित्र॒ आ । सिन्धो॑रू॒र्मा व्यक्ष॑रत् ॥४॥\n\nआ॒विवा॑सन्परा॒वतो॒ अथो॑ अर्वा॒वत॑: सु॒तः । इन्द्रा॑य सिच्यते॒ मधु॑ ॥५॥\n\nस॒मी॒ची॒ना अ॑नूषत॒ हरिं॑ हिन्व॒न्त्यद्रि॑भिः । योना॑वृ॒तस्य॑ सीदत ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 40, + "text": "६ बृहन्मतिराङ्गिरस: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nपु॒ना॒नो अ॑क्रमीद॒भि विश्वा॒ मृधो॒ विच॑र्षणिः । शु॒म्भन्ति॒ विप्रं॑ धी॒तिभि॑: ॥१॥\n\nआ योनि॑मरु॒णो रु॑ह॒द्गम॒दिन्द्रं॒ वृषा॑ सु॒तः । ध्रु॒वे सद॑सि सीदति ॥२॥\n\nनू नो॑ र॒यिं म॒हामि॑न्दो॒ऽस्मभ्यं॑ सोम वि॒श्वत॑: । आ प॑वस्व सह॒स्रिण॑म् ॥३॥\n\nविश्वा॑ सोम पवमान द्यु॒म्नानी॑न्द॒वा भ॑र । वि॒दाः स॑ह॒स्रिणी॒रिष॑: ॥४॥\n\nस न॑: पुना॒न आ भ॑र र॒यिं स्तो॒त्रे सु॒वीर्य॑म् । ज॒रि॒तुर्व॑र्धया॒ गिर॑: ॥५॥\n\nपु॒ना॒न इ॑न्द॒वा भ॑र॒ सोम॑ द्वि॒बर्ह॑सं र॒यिम् । वृष॑न्निन्दो न उ॒क्थ्य॑म् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 41, + "text": "६ मेध्यातिथि: काण्व: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nप्र ये गावो॒ न भूर्ण॑यस्त्वे॒षा अ॒यासो॒ अक्र॑मुः । घ्नन्त॑: कृ॒ष्णामप॒ त्वच॑म् ॥१॥\n\nसु॒वि॒तस्य॑ मनाम॒हेऽति॒ सेतुं॑ दुरा॒व्य॑म् । सा॒ह्वांसो॒ दस्यु॑मव्र॒तम् ॥२॥\n\nशृ॒ण्वे वृ॒ष्टेरि॑व स्व॒नः पव॑मानस्य शु॒ष्मिण॑: । चर॑न्ति वि॒द्युतो॑ दि॒वि ॥३॥\n\nआ प॑वस्व म॒हीमिषं॒ गोम॑दिन्दो॒ हिर॑ण्यवत् । अश्वा॑व॒द्वाज॑वत्सु॒तः ॥४॥\n\nस प॑वस्व विचर्षण॒ आ म॒ही रोद॑सी पृण । उ॒षाः सूर्यो॒ न र॒श्मिभि॑: ॥५॥\n\nपरि॑ णः शर्म॒यन्त्या॒ धार॑या सोम वि॒श्वत॑: । सरा॑ र॒सेव॑ वि॒ष्टप॑म् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 42, + "text": "६ मेध्यातिथि: काण्व: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nज॒नय॑न्रोच॒ना दि॒वो ज॒नय॑न्न॒प्सु सूर्य॑म् । वसा॑नो॒ गा अ॒पो हरि॑: ॥१॥\n\nए॒ष प्र॒त्नेन॒ मन्म॑ना दे॒वो दे॒वेभ्य॒स्परि॑ । धार॑या पवते सु॒तः ॥२॥\n\nवा॒वृ॒धा॒नाय॒ तूर्व॑ये॒ पव॑न्ते॒ वाज॑सातये । सोमा॑: स॒हस्र॑पाजसः ॥३॥\n\nदु॒हा॒नः प्र॒त्नमित्पय॑: प॒वित्रे॒ परि॑ षिच्यते । क्रन्द॑न्दे॒वाँ अ॑जीजनत् ॥४॥\n\nअ॒भि विश्वा॑नि॒ वार्या॒भि दे॒वाँ ऋ॑ता॒वृध॑: । सोम॑: पुना॒नो अ॑र्षति ॥५॥\n\nगोम॑न्नः सोम वी॒रव॒दश्वा॑व॒द्वाज॑वत्सु॒तः । पव॑स्व बृह॒तीरिष॑: ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 43, + "text": "६ मेध्यातिथि: काण्व: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nयो अत्य॑ इव मृ॒ज्यते॒ गोभि॒र्मदा॑य हर्य॒तः । तं गी॒र्भिर्वा॑सयामसि ॥१॥\n\nतं नो॒ विश्वा॑ अव॒स्युवो॒ गिर॑: शुम्भन्ति पू॒र्वथा॑ । इन्दु॒मिन्द्रा॑य पी॒तये॑ ॥२॥\n\nपु॒ना॒नो या॑ति हर्य॒तः सोमो॑ गी॒र्भिः परि॑ष्कृतः । विप्र॑स्य॒ मेध्या॑तिथेः ॥३॥\n\nपव॑मान वि॒दा र॒यिम॒स्मभ्यं॑ सोम सु॒श्रिय॑म् । इन्दो॑ स॒हस्र॑वर्चसम् ॥४॥\n\nइन्दु॒रत्यो॒ न वा॑ज॒सृत्कनि॑क्रन्ति प॒वित्र॒ आ । यदक्षा॒रति॑ देव॒युः ॥५॥\n\nपव॑स्व॒ वाज॑सातये॒ विप्र॑स्य गृण॒तो वृ॒धे । सोम॒ रास्व॑ सु॒वीर्य॑म् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 44, + "text": "६ अयास्य आङ्गिरस: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nप्र ण॑ इन्दो म॒हे तन॑ ऊ॒र्मिं न बिभ्र॑दर्षसि । अ॒भि दे॒वाँ अ॒यास्य॑: ॥१॥\n\nम॒ती जु॒ष्टो धि॒या हि॒तः सोमो॑ हिन्वे परा॒वति॑ । विप्र॑स्य॒ धार॑या क॒विः ॥२॥\n\nअ॒यं दे॒वेषु॒ जागृ॑विः सु॒त ए॑ति प॒वित्र॒ आ । सोमो॑ याति॒ विच॑र्षणिः ॥३॥\n\nस न॑: पवस्व वाज॒युश्च॑क्रा॒णश्चारु॑मध्व॒रम् । ब॒र्हिष्माँ॒ आ वि॑वासति ॥४॥\n\nस नो॒ भगा॑य वा॒यवे॒ विप्र॑वीरः स॒दावृ॑धः । सोमो॑ दे॒वेष्वा य॑मत् ॥५॥\n\nस नो॑ अ॒द्य वसु॑त्तये क्रतु॒विद्गा॑तु॒वित्त॑मः । वाजं॑ जेषि॒ श्रवो॑ बृ॒हत् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 45, + "text": "६ अयास्य आङ्गिरस: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nस प॑वस्व॒ मदा॑य॒ कं नृ॒चक्षा॑ दे॒ववी॑तये । इन्द॒विन्द्रा॑य पी॒तये॑ ॥१॥\n\nस नो॑ अर्षा॒भि दू॒त्यं१ त्वमिन्द्रा॑य तोशसे । दे॒वान्त्सखि॑भ्य॒ आ वर॑म् ॥२॥\n\nउ॒त त्वाम॑रु॒णं व॒यं गोभि॑रञ्ज्मो॒ मदा॑य॒ कम् । वि नो॑ रा॒ये दुरो॑ वृधि ॥३॥\n\nअत्यू॑ प॒वित्र॑मक्रमीद्वा॒जी धुरं॒ न याम॑नि । इन्दु॑र्दे॒वेषु॑ पत्यते ॥४॥\n\nसमी॒ सखा॑यो अस्वर॒न्वने॒ क्रीळ॑न्त॒मत्य॑विम् । इन्दुं॑ ना॒वा अ॑नूषत ॥५॥\n\nतया॑ पवस्व॒ धार॑या॒ यया॑ पी॒तो वि॒चक्ष॑से । इन्दो॑ स्तो॒त्रे सु॒वीर्य॑म् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 46, + "text": "६ अयास्य आङ्गिरस: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nअसृ॑ग्रन्दे॒ववी॑त॒येऽत्या॑स॒: कृत्व्या॑ इव । क्षर॑न्तः पर्वता॒वृध॑: ॥१॥\n\nपरि॑ष्कृतास॒ इन्द॑वो॒ योषे॑व॒ पित्र्या॑वती । वा॒युं सोमा॑ असृक्षत ॥२॥\n\nए॒ते सोमा॑स॒ इन्द॑व॒: प्रय॑स्वन्तश्च॒मू सु॒ताः । इन्द्रं॑ वर्धन्ति॒ कर्म॑भिः ॥३॥\n\nआ धा॑वता सुहस्त्यः शु॒क्रा गृ॑भ्णीत म॒न्थिना॑ । गोभि॑: श्रीणीत मत्स॒रम् ॥४॥\n\nस प॑वस्व धनंजय प्रय॒न्ता राध॑सो म॒हः । अ॒स्मभ्यं॑ सोम गातु॒वित् ॥५॥\n\nए॒तं मृ॑जन्ति॒ मर्ज्यं॒ पव॑मानं॒ दश॒ क्षिप॑: । इन्द्रा॑य मत्स॒रं मद॑म् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 47, + "text": "५ कविर्भार्गव: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nअ॒या सोम॑: सुकृ॒त्यया॑ म॒हश्चि॑द॒भ्य॑वर्धत । म॒न्दा॒न उद्वृ॑षायते ॥१॥\n\nकृ॒तानीद॑स्य॒ कर्त्वा॒ चेत॑न्ते दस्यु॒तर्ह॑णा । ऋ॒णा च॑ धृ॒ष्णुश्च॑यते ॥२॥\n\nआत्सोम॑ इन्द्रि॒यो रसो॒ वज्र॑: सहस्र॒सा भु॑वत् । उ॒क्थं यद॑स्य॒ जाय॑ते ॥३॥\n\nस्व॒यं क॒विर्वि॑ध॒र्तरि॒ विप्रा॑य॒ रत्न॑मिच्छति । यदी॑ मर्मृ॒ज्यते॒ धिय॑: ॥४॥\n\nसि॒षा॒सतू॑ रयी॒णां वाजे॒ष्वर्व॑तामिव । भरे॑षु जि॒ग्युषा॑मसि ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 48, + "text": "५ कविर्भार्गव: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nतं त्वा॑ नृ॒म्णानि॒ बिभ्र॑तं स॒धस्थे॑षु म॒हो दि॒वः । चारुं॑ सुकृ॒त्यये॑महे ॥१॥\n\nसंवृ॑क्तधृष्णुमु॒क्थ्यं॑ म॒हाम॑हिव्रतं॒ मद॑म् । श॒तं पुरो॑ रुरु॒क्षणि॑म् ॥२॥\n\nअत॑स्त्वा र॒यिम॒भि राजा॑नं सुक्रतो दि॒वः । सु॒प॒र्णो अ॑व्य॒थिर्भ॑रत् ॥३॥\n\nविश्व॑स्मा॒ इत्स्व॑र्दृ॒शे साधा॑रणं रज॒स्तुर॑म् । गो॒पामृ॒तस्य॒ विर्भ॑रत् ॥४॥\n\nअधा॑ हिन्वा॒न इ॑न्द्रि॒यं ज्यायो॑ महि॒त्वमा॑नशे । अ॒भि॒ष्टि॒कृद्विच॑र्षणिः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 49, + "text": "५ कविर्भार्गव: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nपव॑स्व वृ॒ष्टिमा सु नो॒ऽपामू॒र्मिं दि॒वस्परि॑ । अ॒य॒क्ष्मा बृ॑ह॒तीरिष॑: ॥१॥\n\nतया॑ पवस्व॒ धार॑या॒ यया॒ गाव॑ इ॒हागम॑न् । जन्या॑स॒ उप॑ नो गृ॒हम् ॥२॥\n\nघृ॒तं प॑वस्व॒ धार॑या य॒ज्ञेषु॑ देव॒वीत॑मः । अ॒स्मभ्यं॑ वृ॒ष्टिमा प॑व ॥३॥\n\nस न॑ ऊ॒र्जे व्य१व्ययं॑ प॒वित्रं॑ धाव॒ धार॑या । दे॒वास॑: शृ॒णव॒न्हि क॑म् ॥४॥\n\nपव॑मानो असिष्यद॒द्रक्षां॑स्यप॒जङ्घ॑नत् । प्र॒त्न॒वद्रो॒चय॒न्रुच॑: ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 50, + "text": "५ उचथ्य आङ्गिरस: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nउत्ते॒ शुष्मा॑स ईरते॒ सिन्धो॑रू॒र्मेरि॑व स्व॒नः । वा॒णस्य॑ चोदया प॒विम् ॥१॥\n\nप्र॒स॒वे त॒ उदी॑रते ति॒स्रो वाचो॑ मख॒स्युव॑: । यदव्य॒ एषि॒ सान॑वि ॥२॥\n\nअव्यो॒ वारे॒ परि॑ प्रि॒यं हरिं॑ हिन्व॒न्त्यद्रि॑भिः । पव॑मानं मधु॒श्चुत॑म् ॥३॥\n\nआ प॑वस्व मदिन्तम प॒वित्रं॒ धार॑या कवे । अ॒र्कस्य॒ योनि॑मा॒सद॑म् ॥४॥\n\nस प॑वस्व मदिन्तम॒ गोभि॑रञ्जा॒नो अ॒क्तुभि॑: । इन्द॒विन्द्रा॑य पी॒तये॑ ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 51, + "text": "५ उचथ्य आङ्गिरस: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nअध्व॑र्यो॒ अद्रि॑भिः सु॒तं सोमं॑ प॒वित्र॒ आ सृ॑ज । पु॒नी॒हीन्द्रा॑य॒ पात॑वे ॥१॥\n\nदि॒वः पी॒यूष॑मुत्त॒मं सोम॒मिन्द्रा॑य व॒ज्रिणे॑ । सु॒नोता॒ मधु॑मत्तमम् ॥२॥\n\nतव॒ त्य इ॑न्दो॒ अन्ध॑सो दे॒वा मधो॒र्व्य॑श्नते । पव॑मानस्य म॒रुत॑: ॥३॥\n\nत्वं हि सो॑म व॒र्धय॑न्त्सु॒तो मदा॑य॒ भूर्ण॑ये । वृष॑न्त्स्तो॒तार॑मू॒तये॑ ॥४॥\n\nअ॒भ्य॑र्ष विचक्षण प॒वित्रं॒ धार॑या सु॒तः । अ॒भि वाज॑मु॒त श्रव॑: ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 52, + "text": "५ उचथ्य आङ्गिरस: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nपरि॑ द्यु॒क्षः स॒नद्र॑यि॒र्भर॒द्वाजं॑ नो॒ अन्ध॑सा । सु॒वा॒नो अ॑र्ष प॒वित्र॒ आ ॥१॥\n\nतव॑ प्र॒त्नेभि॒रध्व॑भि॒रव्यो॒ वारे॒ परि॑ प्रि॒यः । स॒हस्र॑धारो या॒त्तना॑ ॥२॥\n\nच॒रुर्न यस्तमी॑ङ्ख॒येन्दो॒ न दान॑मीङ्खय । व॒धैर्व॑धस्नवीङ्खय ॥३॥\n\nनि शुष्म॑मिन्दवेषां॒ पुरु॑हूत॒ जना॑नाम् । यो अ॒स्माँ आ॒दिदे॑शति ॥४॥\n\nश॒तं न॑ इन्द ऊ॒तिभि॑: स॒हस्रं॑ वा॒ शुची॑नाम् । पव॑स्व मंह॒यद्र॑यिः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 53, + "text": "४ अवत्सार: काश्यपः । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nउत्ते॒ शुष्मा॑सो अस्थू॒ रक्षो॑ भि॒न्दन्तो॑ अद्रिवः । नु॒दस्व॒ याः प॑रि॒स्पृध॑: ॥१॥\n\nअ॒या नि॑ज॒घ्निरोज॑सा रथसं॒गे धने॑ हि॒ते । स्तवा॒ अबि॑भ्युषा हृ॒दा ॥२॥\n\nअस्य॑ व्र॒तानि॒ नाधृषे॒ पव॑मानस्य दू॒ढ्या॑ । रु॒ज यस्त्वा॑ पृत॒न्यति॑ ॥३॥\n\nतं हि॑न्वन्ति मद॒च्युतं॒ हरिं॑ न॒दीषु॑ वा॒जिन॑म् । इन्दु॒मिन्द्रा॑य मत्स॒रम् ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 54, + "text": "४ अवत्सार: काश्यपः । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nअ॒स्य प्र॒त्नामनु॒ द्युतं॑ शु॒क्रं दु॑दुह्रे॒ अह्र॑यः । पय॑: सहस्र॒सामृषि॑म् ॥१॥\n\nअ॒यं सूर्य॑ इवोप॒दृग॒यं सरां॑सि धावति । स॒प्त प्र॒वत॒ आ दिव॑म् ॥२॥\n\nअ॒यं विश्वा॑नि तिष्ठति पुना॒नो भुव॑नो॒परि॑ । सोमो॑ दे॒वो न सूर्य॑: ॥३॥\n\nपरि॑ णो दे॒ववी॑तये॒ वाजाँ॑ अर्षसि॒ गोम॑तः । पु॒ना॒न इ॑न्दविन्द्र॒युः ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 55, + "text": "४ अवत्सार: काश्यपः । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nयवं॑यवं नो॒ अन्ध॑सा पु॒ष्टम्पु॑ष्टं॒ परि॑ स्रव । सोम॒ विश्वा॑ च॒ सौभ॑गा ॥१॥\n\nइन्दो॒ यथा॒ तव॒ स्तवो॒ यथा॑ ते जा॒तमन्ध॑सः । नि ब॒र्हिषि॑ प्रि॒ये स॑दः ॥२॥\n\nउ॒त नो॑ गो॒विद॑श्व॒वित्पव॑स्व सो॒मान्ध॑सा । म॒क्षूत॑मेभि॒रह॑भिः ॥३॥\n\nयो जि॒नाति॒ न जीय॑ते॒ हन्ति॒ शत्रु॑म॒भीत्य॑ । स प॑वस्व सहस्रजित् ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 56, + "text": "४ अवत्सार: काश्यपः । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nपरि॒ सोम॑ ऋ॒तं बृ॒हदा॒शुः प॒वित्रे॑ अर्षति । वि॒घ्नन्रक्षां॑सि देव॒युः ॥१॥\n\nयत्सोमो॒ वाज॒मर्ष॑ति श॒तं धारा॑ अप॒स्युव॑: । इन्द्र॑स्य स॒ख्यमा॑वि॒शन् ॥२॥\n\nअ॒भि त्वा॒ योष॑णो॒ दश॑ जा॒रं न क॒न्या॑नूषत । मृ॒ज्यसे॑ सोम सा॒तये॑ ॥३॥\n\nत्वमिन्द्रा॑य॒ विष्ण॑वे स्वा॒दुरि॑न्दो॒ परि॑ स्रव । नॄन्त्स्तो॒तॄन्पा॒ह्यंह॑सः ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 57, + "text": "४ अवत्सार: काश्यपः । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nप्र ते॒ धारा॑ अस॒श्चतो॑ दि॒वो न य॑न्ति वृ॒ष्टय॑: । अच्छा॒ वाजं॑ सह॒स्रिण॑म् ॥१॥\n\nअ॒भि प्रि॒याणि॒ काव्या॒ विश्वा॒ चक्षा॑णो अर्षति । हरि॑स्तुञ्जा॒न आयु॑धा ॥२॥\n\nस म॑र्मृजा॒न आ॒युभि॒रिभो॒ राजे॑व सुव्र॒तः । श्ये॒नो न वंसु॑ षीदति ॥३॥\n\nस नो॒ विश्वा॑ दि॒वो वसू॒तो पृ॑थि॒व्या अधि॑ । पु॒ना॒न इ॑न्द॒वा भ॑र ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 58, + "text": "४ अवत्सार: काश्यपः । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nतर॒त्स म॒न्दी धा॑वति॒ धारा॑ सु॒तस्यान्ध॑सः । तर॒त्स म॒न्दी धा॑वति ॥१॥\n\nउ॒स्रा वे॑द॒ वसू॑नां॒ मर्त॑स्य दे॒व्यव॑सः । तर॒त्स म॒न्दी धा॑वति ॥२॥\n\nध्व॒स्रयो॑: पुरु॒षन्त्यो॒रा स॒हस्रा॑णि दद्महे । तर॒त्स म॒न्दी धा॑वति ॥३॥\n\nआ ययो॑स्त्रिं॒शतं॒ तना॑ स॒हस्रा॑णि च॒ दद्म॑हे । तर॒त्स म॒न्दी धा॑वति ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 59, + "text": "४ अवत्सार: काश्यपः । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nपव॑स्व गो॒जिद॑श्व॒जिद्वि॑श्व॒जित्सो॑म रण्य॒जित् । प्र॒जाव॒द्रत्न॒मा भ॑र ॥१ ॥\n\nपव॑स्वा॒द्भ्यो अदा॑भ्य॒: पव॒स्वौष॑धीभ्यः । पव॑स्व धि॒षणा॑भ्यः ॥२॥\n\nत्वं सो॑म॒ पव॑मानो॒ विश्वा॑नि दुरि॒ता त॑र । क॒विः सी॑द॒ नि ब॒र्हिषि॑ ॥३॥\n\nपव॑मान॒ स्व॑र्विदो॒ जाय॑मानोऽभवो म॒हान् । इन्दो॒ विश्वाँ॑ अ॒भीद॑सि ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 60, + "text": "४ अवत्सार: काश्यपः । पवमान: सोम: । गायत्री ।३ पुरउष्णिक ।\n\nप्र गा॑य॒त्रेण॑ गायत॒ पव॑मानं॒ विच॑र्षणिम् । इन्दुं॑ स॒हस्र॑चक्षसम् ॥१॥\n\nतं त्वा॑ स॒हस्र॑चक्षस॒मथो॑ स॒हस्र॑भर्णसम् । अति॒ वार॑मपाविषुः ॥२॥\n\nअति॒ वारा॒न्पव॑मानो असिष्यदत्क॒लशाँ॑ अ॒भि धा॑वति । इन्द्र॑स्य॒ हार्द्या॑वि॒शन् ॥३॥\n\nइन्द्र॑स्य सोम॒ राध॑से॒ शं प॑वस्व विचर्षणे । प्र॒जाव॒द्रेत॒ आ भ॑र ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 61, + "text": "३० अमहीयुराङ्गिरस: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nअ॒या वी॒ती परि॑ स्रव॒ यस्त॑ इन्दो॒ मदे॒ष्वा । अ॒वाह॑न्नव॒तीर्नव॑ ॥१॥\n\nपुर॑: स॒द्य इ॒त्थाधि॑ये॒ दिवो॑दासाय॒ शम्ब॑रम् । अध॒ त्यं तु॒र्वशं॒ यदु॑म् ॥२॥\n\nपरि॑ णो॒ अश्व॑मश्व॒विद्गोम॑दिन्दो॒ हिर॑ण्यवत् । क्षरा॑ सह॒स्रिणी॒रिष॑: ॥३॥\n\nपव॑मानस्य ते व॒यं प॒वित्र॑मभ्युन्द॒तः । स॒खि॒त्वमा वृ॑णीमहे ॥४॥\n\nये ते॑ प॒वित्र॑मू॒र्मयो॑ऽभि॒क्षर॑न्ति॒ धार॑या । तेभि॑र्नः सोम मृळय ॥५॥\n\nस न॑: पुना॒न आ भ॑र र॒यिं वी॒रव॑ती॒मिष॑म् । ईशा॑नः सोम वि॒श्वत॑: ॥६॥\n\nए॒तमु॒ त्यं दश॒ क्षिपो॑ मृ॒जन्ति॒ सिन्धु॑मातरम् । समा॑दि॒त्येभि॑रख्यत ॥७॥\n\nसमिन्द्रे॑णो॒त वा॒युना॑ सु॒त ए॑ति प॒वित्र॒ आ । सं सूर्य॑स्य र॒श्मिभि॑: ॥८॥\n\nस नो॒ भगा॑य वा॒यवे॑ पू॒ष्णे प॑वस्व॒ मधु॑मान् । चारु॑र्मि॒त्रे वरु॑णे च ॥९॥\n\nउ॒च्चा ते॑ जा॒तमन्ध॑सो दि॒वि षद्भूम्या द॑दे । उ॒ग्रं शर्म॒ महि॒ श्रव॑: ॥१०॥\n\nए॒ना विश्वा॑न्य॒र्य आ द्यु॒म्नानि॒ मानु॑षाणाम् । सिषा॑सन्तो वनामहे ॥११॥\n\nस न॒ इन्द्रा॑य॒ यज्य॑वे॒ वरु॑णाय म॒रुद्भ्य॑: । व॒रि॒वो॒वित्परि॑ स्रव ॥१२॥\n\nउपो॒ षु जा॒तम॒प्तुरं॒ गोभि॑र्भ॒ङ्गं परि॑ष्कृतम् । इन्दुं॑ दे॒वा अ॑यासिषुः ॥१३॥\n\nतमिद्व॑र्धन्तु नो॒ गिरो॑ व॒त्सं सं॒शिश्व॑रीरिव । य इन्द्र॑स्य हृदं॒सनि॑: ॥१४॥\n\nअर्षा॑ णः सोम॒ शं गवे॑ धु॒क्षस्व॑ पि॒प्युषी॒मिष॑म् । वर्धा॑ समु॒द्रमु॒क्थ्य॑म् ॥१५॥\n\nपव॑मानो अजीजनद्दि॒वश्चि॒त्रं न त॑न्य॒तुम् । ज्योति॑र्वैश्वान॒रं बृ॒हत् ॥१६॥\n\nपव॑मानस्य ते॒ रसो॒ मदो॑ राजन्नदुच्छु॒नः । वि वार॒मव्य॑मर्षति ॥१७॥\n\nपव॑मान॒ रस॒स्तव॒ दक्षो॒ वि रा॑जति द्यु॒मान् । ज्योति॒र्विश्वं॒ स्व॑र्दृ॒शे ॥१८॥\n\nयस्ते॒ मदो॒ वरे॑ण्य॒स्तेना॑ पव॒स्वान्ध॑सा । दे॒वा॒वीर॑घशंस॒हा ॥१९॥\n\nजघ्नि॑र्वृ॒त्रम॑मि॒त्रियं॒ सस्नि॒र्वाजं॑ दि॒वेदि॑वे । गो॒षा उ॑ अश्व॒सा अ॑सि ॥२०॥\n\nसम्मि॑श्लो अरु॒षो भ॑व सूप॒स्थाभि॒र्न धे॒नुभि॑: । सीद॑ञ्छ्ये॒नो न योनि॒मा ॥२१॥\n\nस प॑वस्व॒ य आवि॒थेन्द्रं॑ वृ॒त्राय॒ हन्त॑वे । व॒व्रि॒वांसं॑ म॒हीर॒पः ॥२२॥\n\nसु॒वीरा॑सो व॒यं धना॒ जये॑म सोम मीढ्वः । पु॒ना॒नो व॑र्ध नो॒ गिर॑: ॥२३॥\n\nत्वोता॑स॒स्तवाव॑सा॒ स्याम॑ व॒न्वन्त॑ आ॒मुर॑: । सोम॑ व्र॒तेषु॑ जागृहि ॥२४॥\n\nअ॒प॒घ्नन्प॑वते॒ मृधोऽप॒ सोमो॒ अरा॑व्णः । गच्छ॒न्निन्द्र॑स्य निष्कृ॒तम् ॥२५॥\n\nम॒हो नो॑ रा॒य आ भ॑र॒ पव॑मान ज॒ही मृध॑: । रास्वे॑न्दो वी॒रव॒द्यश॑: ॥२६॥\n\nन त्वा॑ श॒तं च॒न ह्रुतो॒ राधो॒ दित्स॑न्त॒मा मि॑नन् । यत्पु॑ना॒नो म॑ख॒स्यसे॑ ॥२७॥\n\nपव॑स्वेन्दो॒ वृषा॑ सु॒तः कृ॒धी नो॑ य॒शसो॒ जने॑ । विश्वा॒ अप॒ द्विषो॑ जहि ॥२८॥\n\nअस्य॑ ते स॒ख्ये व॒यं तवे॑न्दो द्यु॒म्न उ॑त्त॒मे । सा॒स॒ह्याम॑ पृतन्य॒तः ॥२९॥\n\nया ते॑ भी॒मान्यायु॑धा ति॒ग्मानि॒ सन्ति॒ धूर्व॑णे । रक्षा॑ समस्य नो नि॒दः ॥३०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 62, + "text": "३० जमदग्निर्भार्गव: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nए॒ते अ॑सृग्र॒मिन्द॑वस्ति॒रः प॒वित्र॑मा॒शव॑: । विश्वा॑न्य॒भि सौभ॑गा ॥१॥\n\nवि॒घ्नन्तो॑ दुरि॒ता पु॒रु सु॒गा तो॒काय॑ वा॒जिन॑: । तना॑ कृ॒ण्वन्तो॒ अर्व॑ते ॥२॥\n\nकृ॒ण्वन्तो॒ वरि॑वो॒ गवे॒ऽभ्य॑र्षन्ति सुष्टु॒तिम् । इळा॑म॒स्मभ्यं॑ सं॒यत॑म् ॥३॥\n\nअसा॑व्यं॒शुर्मदा॑या॒ऽप्सु दक्षो॑ गिरि॒ष्ठाः । श्ये॒नो न योनि॒मास॑दत् ॥४॥\n\nशु॒भ्रमन्धो॑ दे॒ववा॑तम॒प्सु धू॒तो नृभि॑: सु॒तः । स्वद॑न्ति॒ गाव॒: पयो॑भिः ॥५॥\n\nआदी॒मश्वं॒ न हेता॒रोऽशू॑शुभन्न॒मृता॑य । मध्वो॒ रसं॑ सध॒मादे॑ ॥६॥\n\nयास्ते॒ धारा॑ मधु॒श्चुतोऽसृ॑ग्रमिन्द ऊ॒तये॑ । ताभि॑: प॒वित्र॒मास॑दः ॥७॥\n\nसो अ॒र्षेन्द्रा॑य पी॒तये॑ ति॒रो रोमा॑ण्य॒व्यया॑ । सीद॒न्योना॒ वने॒ष्वा ॥८॥\n\nत्वमि॑न्दो॒ परि॑ स्रव॒ स्वादि॑ष्ठो॒ अङ्गि॑रोभ्यः । व॒रि॒वो॒विद्घृ॒तं पय॑: ॥९॥\n\nअ॒यं विच॑र्षणिर्हि॒तः पव॑मान॒: स चे॑तति । हि॒न्वा॒न आप्यं॑ बृ॒हत् ॥१०॥\n\nए॒ष वृषा॒ वृष॑व्रत॒: पव॑मानो अशस्ति॒हा । कर॒द्वसू॑नि दा॒शुषे॑ ॥११॥\n\nआ प॑वस्व सह॒स्रिणं॑ र॒यिं गोम॑न्तम॒श्विन॑म् । पु॒रु॒श्च॒न्द्रं पु॑रु॒स्पृह॑म् ॥१२॥\n\nए॒ष स्य परि॑ षिच्यते मर्मृ॒ज्यमा॑न आ॒युभि॑: । उ॒रु॒गा॒यः क॒विक्र॑तुः ॥१३॥\n\nस॒हस्रो॑तिः श॒ताम॑घो वि॒मानो॒ रज॑सः क॒विः । इन्द्रा॑य पवते॒ मद॑: ॥१४॥\n\nगि॒रा जा॒त इ॒ह स्तु॒त इन्दु॒रिन्द्रा॑य धीयते । विर्योना॑ वस॒तावि॑व ॥१५॥\n\nपव॑मानः सु॒तो नृभि॒: सोमो॒ वाज॑मिवासरत् । च॒मूषु॒ शक्म॑ना॒सद॑म् ॥१६॥\n\nतं त्रि॑पृ॒ष्ठे त्रि॑वन्धु॒रे रथे॑ युञ्जन्ति॒ यात॑वे । ऋषी॑णां स॒प्त धी॒तिभि॑: ॥१७॥\n\nतं सो॑तारो धन॒स्पृत॑मा॒शुं वाजा॑य॒ यात॑वे । हरिं॑ हिनोत वा॒जिन॑म् ॥१८॥\n\nआ॒वि॒शन्क॒लशं॑ सु॒तो विश्वा॒ अर्ष॑न्न॒भि श्रिय॑: । शूरो॒ न गोषु॑ तिष्ठति ॥१९॥\n\nआ त॑ इन्दो॒ मदा॑य॒ कं पयो॑ दुहन्त्या॒यव॑: । दे॒वा दे॒वेभ्यो॒ मधु॑ ॥२०॥\n\nआ न॒: सोमं॑ प॒वित्र॒ आ सृ॒जता॒ मधु॑मत्तमम् । दे॒वेभ्यो॑ देव॒श्रुत्त॑मम् ॥२१॥\n\nए॒ते सोमा॑ असृक्षत गृणा॒नाः श्रव॑से म॒हे । म॒दिन्त॑मस्य॒ धार॑या ॥२२॥\n\nअ॒भि गव्या॑नि वी॒तये॑ नृ॒म्णा पु॑ना॒नो अ॑र्षसि । स॒नद्वा॑ज॒: परि॑ स्रव ॥२३॥\n\nउ॒त नो॒ गोम॑ती॒रिषो॒ विश्वा॑ अर्ष परि॒ष्टुभ॑: । गृ॒णा॒नो ज॒मद॑ग्निना ॥२४॥\n\nपव॑स्व वा॒चो अ॑ग्रि॒यः सोम॑ चि॒त्राभि॑रू॒तिभि॑: । अ॒भि विश्वा॑नि॒ काव्या॑ ॥२५॥\n\nत्वं स॑मु॒द्रिया॑ अ॒पो॑ऽग्रि॒यो वाच॑ ई॒रय॑न् । पव॑स्व विश्वमेजय ॥२६॥\n\nतुभ्ये॒मा भुव॑ना कवे महि॒म्ने सो॑म तस्थिरे । तुभ्य॑मर्षन्ति॒ सिन्ध॑वः ॥२७॥\n\nप्र ते॑ दि॒वो न वृ॒ष्टयो॒ धारा॑ यन्त्यस॒श्चत॑: । अ॒भि शु॒क्रामु॑प॒स्तिर॑म् ॥२८॥\n\nइन्द्रा॒येन्दुं॑ पुनीतनो॒ग्रं दक्षा॑य॒ साध॑नम् । ई॒शा॒नं वी॒तिरा॑धसम् ॥२९॥\n\nपव॑मान ऋ॒तः क॒विः सोम॑: प॒वित्र॒मास॑दत् । दध॑त्स्तो॒त्रे सु॒वीर्य॑म् ॥३०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 63, + "text": "३०निध्रुवि: काश्यपः । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nआ प॑वस्व सह॒स्रिणं॑ र॒यिं सो॑म सु॒वीर्य॑म् । अ॒स्मे श्रवां॑सि धारय ॥१॥\n\nइष॒मूर्जं॑ च पिन्वस॒ इन्द्रा॑य मत्स॒रिन्त॑मः । च॒मूष्वा नि षी॑दसि ॥२॥\n\nसु॒त इन्द्रा॑य॒ विष्ण॑वे॒ सोम॑: क॒लशे॑ अक्षरत् । मधु॑माँ अस्तु वा॒यवे॑ ॥३॥\n\nए॒ते अ॑सृग्रमा॒शवोऽति॒ ह्वरां॑सि ब॒भ्रव॑: । सोमा॑ ऋ॒तस्य॒ धार॑या ॥४॥\n\nइन्द्रं॒ वर्ध॑न्तो अ॒प्तुर॑: कृ॒ण्वन्तो॒ विश्व॒मार्य॑म् । अ॒प॒घ्नन्तो॒ अरा॑व्णः ॥५॥\n\nसु॒ता अनु॒ स्वमा रजो॒ऽभ्य॑र्षन्ति ब॒भ्रव॑: । इन्द्रं॒ गच्छ॑न्त॒ इन्द॑वः ॥६॥\n\nअ॒या प॑वस्व॒ धार॑या॒ यया॒ सूर्य॒मरो॑चयः । हि॒न्वा॒नो मानु॑षीर॒पः ॥७॥\n\nअयु॑क्त॒ सूर॒ एत॑शं॒ पव॑मानो म॒नावधि॑ । अ॒न्तरि॑क्षेण॒ यात॑वे ॥८॥\n\nउ॒त त्या ह॒रितो॒ दश॒ सूरो॑ अयुक्त॒ यात॑वे । इन्दु॒रिन्द्र॒ इति॑ ब्रु॒वन् ॥९॥\n\nपरी॒तो वा॒यवे॑ सु॒तं गिर॒ इन्द्रा॑य मत्स॒रम् । अव्यो॒ वारे॑षु सिञ्चत ॥१०॥\n\nपव॑मान वि॒दा र॒यिम॒स्मभ्यं॑ सोम दु॒ष्टर॑म् । यो दू॒णाशो॑ वनुष्य॒ता ॥११॥\n\nअ॒भ्य॑र्ष सह॒स्रिणं॑ र॒यिं गोम॑न्तम॒श्विन॑म् । अ॒भि वाज॑मु॒त श्रव॑: ॥१२॥\n\nसोमो॑ दे॒वो न सूर्योऽद्रि॑भिः पवते सु॒तः । दधा॑नः क॒लशे॒ रस॑म् ॥१३॥\n\nए॒ते धामा॒न्यार्या॑ शु॒क्रा ऋ॒तस्य॒ धार॑या । वाजं॒ गोम॑न्तमक्षरन् ॥१४॥\n\nसु॒ता इन्द्रा॑य व॒ज्रिणे॒ सोमा॑सो॒ दध्या॑शिरः । प॒वित्र॒मत्य॑क्षरन् ॥१५॥\n\nप्र सो॑म॒ मधु॑मत्तमो रा॒ये अ॑र्ष प॒वित्र॒ आ । मदो॒ यो दे॑व॒वीत॑मः ॥१६॥\n\nतमी॑ मृजन्त्या॒यवो॒ हरिं॑ न॒दीषु॑ वा॒जिन॑म् । इन्दु॒मिन्द्रा॑य मत्स॒रम् ॥१७॥\n\nआ प॑वस्व॒ हिर॑ण्यव॒दश्वा॑वत्सोम वी॒रव॑त् । वाजं॒ गोम॑न्त॒मा भ॑र ॥१८॥\n\nपरि॒ वाजे॒ न वा॑ज॒युमव्यो॒ वारे॑षु सिञ्चत । इन्द्रा॑य॒ मधु॑मत्तमम् ॥१९॥\n\nक॒विं मृ॑जन्ति॒ मर्ज्यं॑ धी॒भिर्विप्रा॑ अव॒स्यव॑: । वृषा॒ कनि॑क्रदर्षति ॥२०॥\n\nवृष॑णं धी॒भिर॒प्तुरं॒ सोम॑मृ॒तस्य॒ धार॑या । म॒ती विप्रा॒: सम॑स्वरन् ॥२१॥\n\nपव॑स्व देवायु॒षगिन्द्रं॑ गच्छतु ते॒ मद॑: । वा॒युमा रो॑ह॒ धर्म॑णा ॥२२॥\n\nपव॑मान॒ नि तो॑शसे र॒यिं सो॑म श्र॒वाय्य॑म् । प्रि॒यः स॑मु॒द्रमा वि॑श ॥२३॥\n\nअ॒प॒घ्नन्प॑वसे॒ मृध॑: क्रतु॒वित्सो॑म मत्स॒रः । नु॒दस्वादे॑वयुं॒ जन॑म् ॥२४॥\n\nपव॑माना असृक्षत॒ सोमा॑: शु॒क्रास॒ इन्द॑वः । अ॒भि विश्वा॑नि॒ काव्या॑ ॥२५॥\n\nपव॑मानास आ॒शव॑: शु॒भ्रा अ॑सृग्र॒मिन्द॑वः । घ्नन्तो॒ विश्वा॒ अप॒ द्विष॑: ॥२६॥\n\nपव॑माना दि॒वस्पर्य॒न्तरि॑क्षादसृक्षत । पृ॒थि॒व्या अधि॒ सान॑वि ॥२७॥\n\nपु॒ना॒नः सो॑म॒ धार॒येन्दो॒ विश्वा॒ अप॒ स्रिध॑: । ज॒हि रक्षां॑सि सुक्रतो ॥२८॥\n\nअ॒प॒घ्नन्त्सो॑म र॒क्षसो॒ऽभ्य॑र्ष॒ कनि॑क्रदत् । द्यु॒मन्तं॒ शुष्म॑मुत्त॒मम् ॥२९॥\n\nअ॒स्मे वसू॑नि धारय॒ सोम॑ दि॒व्यानि॒ पार्थि॑वा । इन्दो॒ विश्वा॑नि॒ वार्या॑ ॥३०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 64, + "text": "३० कश्यपो मारीच: । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nवृषा॑ सोम द्यु॒माँ अ॑सि॒ वृषा॑ देव॒ वृष॑व्रतः । वृषा॒ धर्मा॑णि दधिषे ॥१॥\n\nवृष्ण॑स्ते॒ वृष्ण्यं॒ शवो॒ वृषा॒ वनं॒ वृषा॒ मद॑: । स॒त्यं वृ॑ष॒न्वृषेद॑सि ॥२॥\n\nअश्वो॒ न च॑क्रदो॒ वृषा॒ सं गा इ॑न्दो॒ समर्व॑तः । वि नो॑ रा॒ये दुरो॑ वृधि ॥३॥\n\nअसृ॑क्षत॒ प्र वा॒जिनो॑ ग॒व्या सोमा॑सो अश्व॒या । शु॒क्रासो॑ वीर॒याशव॑: ॥४॥\n\nशु॒म्भमा॑ना ऋता॒युभि॑र्मृ॒ज्यमा॑ना॒ गभ॑स्त्योः । पव॑न्ते॒ वारे॑ अ॒व्यये॑ ॥५॥\n\nते विश्वा॑ दा॒शुषे॒ वसु॒ सोमा॑ दि॒व्यानि॒ पार्थि॑वा । पव॑न्ता॒मान्तरि॑क्ष्या ॥६॥\n\nपव॑मानस्य विश्ववि॒त्प्र ते॒ सर्गा॑ असृक्षत । सूर्य॑स्येव॒ न र॒श्मय॑: ॥७॥\n\nके॒तुं कृ॒ण्वन्दि॒वस्परि॒ विश्वा॑ रू॒पाभ्य॑र्षसि । स॒मु॒द्रः सो॑म पिन्वसे ॥८॥\n\nहि॒न्वा॒नो वाच॑मिष्यसि॒ पव॑मान॒ विध॑र्मणि । अक्रा॑न्दे॒वो न सूर्य॑: ॥९॥\n\nइन्दु॑: पविष्ट॒ चेत॑नः प्रि॒यः क॑वी॒नां म॒ती । सृ॒जदश्वं॑ र॒थीरि॑व ॥१०॥\n\nऊ॒र्मिर्यस्ते॑ प॒वित्र॒ आ दे॑वा॒वीः प॒र्यक्ष॑रत् । सीद॑न्नृ॒तस्य॒ योनि॒मा ॥११॥\n\nस नो॑ अर्ष प॒वित्र॒ आ मदो॒ यो दे॑व॒वीत॑मः । इन्द॒विन्द्रा॑य पी॒तये॑ ॥१२॥\n\nइ॒षे प॑वस्व॒ धार॑या मृ॒ज्यमा॑नो मनी॒षिभि॑: । इन्दो॑ रु॒चाभि गा इ॑हि ॥१३॥\n\nपु॒ना॒नो वरि॑वस्कृ॒ध्यूर्जं॒ जना॑य गिर्वणः । हरे॑ सृजा॒न आ॒शिर॑म् ॥१४॥\n\nपु॒ना॒नो दे॒ववी॑तय॒ इन्द्र॑स्य याहि निष्कृ॒तम् । द्यु॒ता॒नो वा॒जिभि॑र्य॒तः ॥१५॥\n\nप्र हि॑न्वा॒नास॒ इन्द॒वोऽच्छा॑ समु॒द्रमा॒शव॑: । धि॒या जू॒ता अ॑सृक्षत ॥१६॥\n\nम॒र्मृ॒जा॒नास॑ आ॒यवो॒ वृथा॑ समु॒द्रमिन्द॑वः । अग्म॑न्नृ॒तस्य॒ योनि॒मा ॥१७॥\n\nपरि॑ णो याह्यस्म॒युर्विश्वा॒ वसू॒न्योज॑सा । पा॒हि न॒: शर्म॑ वी॒रव॑त् ॥१८॥\n\nमिमा॑ति॒ वह्नि॒रेत॑शः प॒दं यु॑जा॒न ऋक्व॑भिः । प्र यत्स॑मु॒द्र आहि॑तः ॥१९॥\n\nआ यद्योनिं॑ हिर॒ण्यय॑मा॒शुॠ॒तस्य॒ सीद॑ति । जहा॒त्यप्र॑चेतसः ॥२०॥\n\nअ॒भि वे॒ना अ॑नूष॒तेय॑क्षन्ति॒ प्रचे॑तसः । मज्ज॒न्त्यवि॑चेतसः ॥२१॥\n\nइन्द्रा॑येन्दो म॒रुत्व॑ते॒ पव॑स्व॒ मधु॑मत्तमः । ऋ॒तस्य॒ योनि॑मा॒सद॑म् ॥२२॥\n\nतं त्वा॒ विप्रा॑ वचो॒विद॒: परि॑ ष्कृण्वन्ति वे॒धस॑: । सं त्वा॑ मृजन्त्या॒यव॑: ॥२३॥\n\nरसं॑ ते मि॒त्रो अ॑र्य॒मा पिब॑न्ति॒ वरु॑णः कवे । पव॑मानस्य म॒रुत॑: ॥२४॥\n\nत्वं सो॑म विप॒श्चितं॑ पुना॒नो वाच॑मिष्यसि । इन्दो॑ स॒हस्र॑भर्णसम् ॥२५॥\n\nउ॒तो स॒हस्र॑भर्णसं॒ वाचं॑ सोम मख॒स्युव॑म् । पु॒ना॒न इ॑न्द॒वा भ॑र ॥२६॥\n\nपु॒ना॒न इ॑न्दवेषां॒ पुरु॑हूत॒ जना॑नाम् । प्रि॒यः स॑मु॒द्रमा वि॑श ॥२७॥\n\nदवि॑द्युतत्या रु॒चा प॑रि॒ष्टोभ॑न्त्या कृ॒पा । सोमा॑: शु॒क्रा गवा॑शिरः ॥२८॥\n\nहि॒न्वा॒नो हे॒तृभि॑र्य॒त आ वाजं॑ वा॒ज्य॑क्रमीत् । सीद॑न्तो व॒नुषो॑ यथा ॥२९॥\n\nऋ॒धक्सो॑म स्व॒स्तये॑ संजग्मा॒नो दि॒वः क॒विः । पव॑स्व॒ सूर्यो॑ दृ॒शे ॥३०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 65, + "text": "३० भृगुर्वारुणिजमदग्निर्भार्गवो वा । पवमान: सोम: । गायत्री ।\n\nहि॒न्वन्ति॒ सूर॒मुस्र॑य॒: स्वसा॑रो जा॒मय॒स्पति॑म् । म॒हामिन्दुं॑ मही॒युव॑: ॥१॥\n\nपव॑मान रु॒चारु॑चा दे॒वो दे॒वेभ्य॒स्परि॑ । विश्वा॒ वसू॒न्या वि॑श ॥२॥\n\nआ प॑वमान सुष्टु॒तिं वृ॒ष्टिं दे॒वेभ्यो॒ दुव॑: । इ॒षे प॑वस्व सं॒यत॑म् ॥३॥\n\nवृषा॒ ह्यसि॑ भा॒नुना॑ द्यु॒मन्तं॑ त्वा हवामहे । पव॑मान स्वा॒ध्य॑: ॥४॥\n\nआ प॑वस्व सु॒वीर्यं॒ मन्द॑मानः स्वायुध । इ॒हो ष्वि॑न्द॒वा ग॑हि ॥५॥\n\nयद॒द्भिः प॑रिषि॒च्यसे॑ मृ॒ज्यमा॑नो॒ गभ॑स्त्योः । द्रुणा॑ स॒धस्थ॑मश्नुषे ॥६॥\n\nप्र सोमा॑य व्यश्व॒वत्पव॑मानाय गायत । म॒हे स॒हस्र॑चक्षसे ॥७॥\n\nयस्य॒ वर्णं॑ मधु॒श्चुतं॒ हरिं॑ हि॒न्वन्त्यद्रि॑भिः । इन्दु॒मिन्द्रा॑य पी॒तये॑ ॥८॥\n\nतस्य॑ ते वा॒जिनो॑ व॒यं विश्वा॒ धना॑नि जि॒ग्युष॑: । स॒खि॒त्वमा वृ॑णीमहे ॥९॥\n\nवृषा॑ पवस्व॒ धार॑या म॒रुत्व॑ते च मत्स॒रः । विश्वा॒ दधा॑न॒ ओज॑सा ॥१०॥\n\nतं त्वा॑ ध॒र्तार॑मो॒ण्यो॒३: पव॑मान स्व॒र्दृश॑म् । हि॒न्वे वाजे॑षु वा॒जिन॑म् ॥११॥\n\nअ॒या चि॒त्तो वि॒पानया॒ हरि॑: पवस्व॒ धार॑या । युजं॒ वाजे॑षु चोदय ॥१२॥\n\nआ न॑ इन्दो म॒हीमिषं॒ पव॑स्व वि॒श्वद॑र्शतः । अ॒स्मभ्यं॑ सोम गातु॒वित् ॥१३॥\n\nआ क॒लशा॑ अनूष॒तेन्दो॒ धारा॑भि॒रोज॑सा । एन्द्र॑स्य पी॒तये॑ विश ॥१४॥\n\nयस्य॑ ते॒ मद्यं॒ रसं॑ ती॒व्रं दु॒हन्त्यद्रि॑भिः । स प॑वस्वाभिमाति॒हा ॥१५॥\n\nराजा॑ मे॒धाभि॑रीयते॒ पव॑मानो म॒नावधि॑ । अ॒न्तरि॑क्षेण॒ यात॑वे ॥१६॥\n\nआ न॑ इन्दो शत॒ग्विनं॒ गवां॒ पोषं॒ स्वश्व्य॑म् । वहा॒ भग॑त्तिमू॒तये॑ ॥१७॥\n\nआ न॑: सोम॒ सहो॒ जुवो॑ रू॒पं न वर्च॑से भर । सु॒ष्वा॒णो दे॒ववी॑तये ॥१८॥\n\nअर्षा॑ सोम द्यु॒मत्त॑मो॒ऽभि द्रोणा॑नि॒ रोरु॑वत् । सीद॑ञ्छ्ये॒नो न योनि॒मा ॥१९॥\n\nअ॒प्सा इन्द्रा॑य वा॒यवे॒ वरु॑णाय म॒रुद्भ्य॑: । सोमो॑ अर्षति॒ विष्ण॑वे ॥२०॥\n\nइषं॑ तो॒काय॑ नो॒ दध॑द॒स्मभ्यं॑ सोम वि॒श्वत॑: । आ प॑वस्व सह॒स्रिण॑म् ॥२१॥\n\nये सोमा॑सः परा॒वति॒ ये अ॑र्वा॒वति॑ सुन्वि॒रे । ये वा॒दः श॑र्य॒णाव॑ति ॥२२॥\n\nय आ॑र्जी॒केषु॒ कृत्व॑सु॒ ये मध्ये॑ प॒स्त्या॑नाम् । ये वा॒ जने॑षु प॒ञ्चसु॑ ॥२३॥\n\nते नो॑ वृ॒ष्टिं दि॒वस्परि॒ पव॑न्ता॒मा सु॒वीर्य॑म् । सु॒वा॒ना दे॒वास॒ इन्द॑वः ॥२४॥\n\nपव॑ते हर्य॒तो हरि॑र्गृणा॒नो ज॒मद॑ग्निना । हि॒न्वा॒नो गोरधि॑ त्व॒चि ॥२५॥\n\nप्र शु॒क्रासो॑ वयो॒जुवो॑ हिन्वा॒नासो॒ न सप्त॑यः । श्री॒णा॒ना अ॒प्सु मृ॑ञ्जत ॥२६॥\n\nतं त्वा॑ सु॒तेष्वा॒भुवो॑ हिन्वि॒रे दे॒वता॑तये । स प॑वस्वा॒नया॑ रु॒चा ॥२७॥\n\nआ ते॒ दक्षं॑ मयो॒भुवं॒ वह्नि॑म॒द्या वृ॑णीमहे । पान्त॒मा पु॑रु॒स्पृह॑म् ॥२८॥\n\nआ म॒न्द्रमा वरे॑ण्य॒मा विप्र॒मा म॑नी॒षिण॑म् । पान्त॒मा पु॑रु॒स्पृह॑म् ॥२९॥\n\nआ र॒यिमा सु॑चे॒तुन॒मा सु॑क्रतो त॒नूष्वा । पान्त॒मा पु॑रु॒स्पृह॑म् ॥३०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 66, + "text": "३० शतं वैखानसा: । पवमान: सोम:, १९-२१ अग्नि: पवमान: । गायत्री,१८ अनुष्टुप् ।\n\nपव॑स्व विश्वचर्षणे॒ऽभि विश्वा॑नि॒ काव्या॑ । सखा॒ सखि॑भ्य॒ ईड्य॑: ॥१॥\n\nताभ्यां॒ विश्व॑स्य राजसि॒ ये प॑वमान॒ धाम॑नी । प्र॒ती॒ची सो॑म त॒स्थतु॑: ॥२॥\n\nपरि॒ धामा॑नि॒ यानि॑ ते॒ त्वं सो॑मासि वि॒श्वत॑: । पव॑मान ऋ॒तुभि॑: कवे ॥३॥\n\nपव॑स्व ज॒नय॒न्निषो॒ऽभि विश्वा॑नि॒ वार्या॑ । सखा॒ सखि॑भ्य ऊ॒तये॑ ॥४॥\n\nतव॑ शु॒क्रासो॑ अ॒र्चयो॑ दि॒वस्पृ॒ष्ठे वि त॑न्वते । प॒वित्रं॑ सोम॒ धाम॑भिः ॥५॥\n\nतवे॒मे स॒प्त सिन्ध॑वः प्र॒शिषं॑ सोम सिस्रते । तुभ्यं॑ धावन्ति धे॒नव॑: ॥६॥\n\nप्र सो॑म याहि॒ धार॑या सु॒त इन्द्रा॑य मत्स॒रः । दधा॑नो॒ अक्षि॑ति॒ श्रव॑: ॥७॥\n\nसमु॑ त्वा धी॒भिर॑स्वरन्हिन्व॒तीः स॒प्त जा॒मय॑: । विप्र॑मा॒जा वि॒वस्व॑तः ॥८॥\n\nमृ॒जन्ति॑ त्वा॒ सम॒ग्रुवोऽव्ये॑ जी॒रावधि॒ ष्वणि॑ । रे॒भो यद॒ज्यसे॒ वने॑ ॥९॥\n\nपव॑मानस्य ते कवे॒ वाजि॒न्त्सर्गा॑ असृक्षत । अर्व॑न्तो॒ न श्र॑व॒स्यव॑: ॥१०॥\n\nअच्छा॒ कोशं॑ मधु॒श्चुत॒मसृ॑ग्रं॒ वारे॑ अ॒व्यये॑ । अवा॑वशन्त धी॒तय॑: ॥११॥\n\nअच्छा॑ समु॒द्रमिन्द॒वोऽस्तं॒ गावो॒ न धे॒नव॑: । अग्म॑न्नृ॒तस्य॒ योनि॒मा ॥१२॥\n\nप्र ण॑ इन्दो म॒हे रण॒ आपो॑ अर्षन्ति॒ सिन्ध॑वः । यद्गोभि॑र्वासयि॒ष्यसे॑ ॥१३॥\n\nअस्य॑ ते स॒ख्ये व॒यमिय॑क्षन्त॒स्त्वोत॑यः । इन्दो॑ सखि॒त्वमु॑श्मसि ॥१४॥\n\nआ प॑वस्व॒ गवि॑ष्टये म॒हे सो॑म नृ॒चक्ष॑से । एन्द्र॑स्य ज॒ठरे॑ विश ॥१५॥\n\nम॒हाँ अ॑सि सोम॒ ज्येष्ठ॑ उ॒ग्राणा॑मिन्द॒ ओजि॑ष्ठः । युध्वा॒ सञ्छश्व॑ज्जिगेथ ॥१६॥\n\nय उ॒ग्रेभ्य॑श्चि॒दोजी॑या॒ञ्छूरे॑भ्यश्चि॒च्छूर॑तरः । भू॒रि॒दाभ्य॑श्चि॒न्मंही॑यान् ॥१७॥\n\nत्वं सो॑म॒ सूर॒ एष॑स्तो॒कस्य॑ सा॒ता त॒नूना॑म् । वृ॒णी॒महे॑ स॒ख्याय॑ वृणी॒महे॒ युज्या॑य ॥१८॥\n\nअग्न॒ आयूं॑षि पवस॒ आ सु॒वोर्ज॒मिषं॑ च नः । आ॒रे बा॑धस्व दु॒च्छुना॑म् ॥१९॥\n\nअ॒ग्निॠषि॒: पव॑मान॒: पाञ्च॑जन्यः पु॒रोहि॑तः । तमी॑महे महाग॒यम् ॥२०॥\n\nअग्ने॒ पव॑स्व॒ स्वपा॑ अ॒स्मे वर्च॑: सु॒वीर्य॑म् । दध॑द्र॒यिं मयि॒ पोष॑म् ॥२१॥\n\nपव॑मानो॒ अति॒ स्रिधो॒ऽभ्य॑र्षति सुष्टु॒तिम् । सूरो॒ न वि॒श्वद॑र्शतः ॥२२॥\n\nस म॑र्मृजा॒न आ॒युभि॒: प्रय॑स्वा॒न्प्रय॑से हि॒तः । इन्दु॒रत्यो॑ विचक्ष॒णः ॥२३॥\n\nपव॑मान ऋ॒तं बृ॒हच्छु॒क्रं ज्योति॑रजीजनत् । कृ॒ष्णा तमां॑सि॒ जङ्घ॑नत् ॥२४॥\n\nपव॑मानस्य॒ जङ्घ्न॑तो॒ हरे॑श्च॒न्द्रा अ॑सृक्षत । जी॒रा अ॑जि॒रशो॑चिषः ॥२५॥\n\nपव॑मानो र॒थीत॑मः शु॒भ्रेभि॑: शु॒भ्रश॑स्तमः । हरि॑श्चन्द्रो म॒रुद्ग॑णः ॥२६॥\n\nपव॑मानो॒ व्य॑श्नवद्र॒श्मिभि॑र्वाज॒सात॑मः । दध॑त्स्तो॒त्रे सु॒वीर्य॑म् ॥२७॥\n\nप्र सु॑वा॒न इन्दु॑रक्षाः प॒वित्र॒मत्य॒व्यय॑म् । पु॒ना॒न इन्दु॒रिन्द्र॒मा ॥२८॥\n\nए॒ष सोमो॒ अधि॑ त्व॒चि गवां॑ क्रीळ॒त्यद्रि॑भिः । इन्द्रं॒ मदा॑य॒ जोहु॑वत् ॥२९॥\n\nयस्य॑ ते द्यु॒म्नव॒त्पय॒: पव॑मा॒नाभृ॑तं दि॒वः । तेन॑ नो मृळ जी॒वसे॑ ॥३०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 67, + "text": "(१-३२) १-३ भरद्वाजो बार्हस्पत्य:, ४-६ कश्यपो मारीच:, ७-९ गोतमो राहूगण:, १०-१२ अत्रिर्भौम:, १३-१५ विश्वामित्रो गाथिन:, १६-१८ जमदग्निर्भार्गव:, १९-२१ वसिष्ठो मैत्रावरुणि:,२२-३२ पवित्र आङ्गिरसो वा वसिष्ठो वा उभौ वा । पवमानः सोम:, १०-१२ पवमानः पूषा वा, २३-२७ पवमानोऽग्नि:, २५ पवमानः सविता वा, २६ पवमानाग्निसवितार:, २७ विश्वे देवा वा , ३१-३२ पवमान्यध्येता ।गायत्री, १६ -१८ नित्यद्विपदा गायत्री , ३० पुरउष्णिक्; २७ ,३१ ,३२, अनुष्टुप् ।\n\nत्वं सो॑मासि धार॒युर्म॒न्द्र ओजि॑ष्ठो अध्व॒रे । पव॑स्व मंह॒यद्र॑यिः ॥१॥\n\nत्वं सु॒तो नृ॒माद॑नो दध॒न्वान्म॑त्स॒रिन्त॑मः । इन्द्रा॑य सू॒रिरन्ध॑सा ॥२॥\n\nत्वं सु॑ष्वा॒णो अद्रि॑भिर॒भ्य॑र्ष॒ कनि॑क्रदत् । द्यु॒मन्तं॒ शुष्म॑मुत्त॒मम् ॥३॥\n\nइन्दु॑र्हिन्वा॒नो अ॑र्षति ति॒रो वारा॑ण्य॒व्यया॑ । हरि॒र्वाज॑मचिक्रदत् ॥४॥\n\nइन्दो॒ व्यव्य॑मर्षसि॒ वि श्रवां॑सि॒ वि सौभ॑गा । वि वाजा॑न्त्सोम॒ गोम॑तः ॥५॥\n\nआ न॑ इन्दो शत॒ग्विनं॑ र॒यिं गोम॑न्तम॒श्विन॑म् । भरा॑ सोम सह॒स्रिण॑म् ॥६॥\n\nपव॑मानास॒ इन्द॑वस्ति॒रः प॒वित्र॑मा॒शव॑: । इन्द्रं॒ यामे॑भिराशत ॥७॥\n\nक॒कु॒हः सो॒म्यो रस॒ इन्दु॒रिन्द्रा॑य पू॒र्व्यः । आ॒युः प॑वत आ॒यवे॑ ॥८॥\n\nहि॒न्वन्ति॒ सूर॒मुस्र॑य॒: पव॑मानं मधु॒श्चुत॑म् । अ॒भि गि॒रा सम॑स्वरन् ॥९॥\n\nअ॒वि॒ता नो॑ अ॒जाश्व॑: पू॒षा याम॑नियामनि । आ भ॑क्षत्क॒न्या॑सु नः ॥१०॥\n\nअ॒यं सोम॑: कप॒र्दिने॑ घृ॒तं न प॑वते॒ मधु॑ । आ भ॑क्षत्क॒न्या॑सु नः ॥११॥\n\nअ॒यं त॑ आघृणे सु॒तो घृ॒तं न प॑वते॒ शुचि॑ । आ भ॑क्षत्क॒न्या॑सु नः ॥१२॥\n\nवा॒चो ज॒न्तुः क॑वी॒नां पव॑स्व सोम॒ धार॑या । दे॒वेषु॑ रत्न॒धा अ॑सि ॥१३॥\n\nआ क॒लशे॑षु धावति श्ये॒नो वर्म॒ वि गा॑हते । अ॒भि द्रोणा॒ कनि॑क्रदत् ॥१४॥\n\nपरि॒ प्र सो॑म ते॒ रसोऽस॑र्जि क॒लशे॑ सु॒तः । श्ये॒नो न त॒क्तो अ॑र्षति ॥१५॥\n\nपव॑स्व सोम म॒न्दय॒न्निन्द्रा॑य॒ मधु॑मत्तमः ॥१६॥\n\nअसृ॑ग्रन्दे॒ववी॑तये वाज॒यन्तो॒ रथा॑ इव ॥१७॥\n\nते सु॒तासो॑ म॒दिन्त॑माः शु॒क्रा वा॒युम॑सृक्षत ॥१८॥\n\nग्राव्णा॑ तु॒न्नो अ॒भिष्टु॑तः प॒वित्रं॑ सोम गच्छसि । दध॑त्स्तो॒त्रे सु॒वीर्य॑म् ॥१९॥\n\nए॒ष तु॒न्नो अ॒भिष्टु॑तः प॒वित्र॒मति॑ गाहते । र॒क्षो॒हा वार॑म॒व्यय॑म् ॥२०॥\n\nयदन्ति॒ यच्च॑ दूर॒के भ॒यं वि॒न्दति॒ मामि॒ह । पव॑मान॒ वि तज्ज॑हि ॥२१॥\n\nपव॑मान॒: सो अ॒द्य न॑: प॒वित्रे॑ण॒ विच॑र्षणिः । यः पो॒ता स पु॑नातु नः ॥२२॥\n\nयत्ते॑ प॒वित्र॑म॒र्चिष्यग्ने॒ वित॑तम॒न्तरा । ब्रह्म॒ तेन॑ पुनीहि नः ॥२३॥\n\nयत्ते॑ प॒वित्र॑मर्चि॒वदग्ने॒ तेन॑ पुनीहि नः । ब्र॒ह्म॒स॒वैः पु॑नीहि नः ॥२४॥\n\nउ॒भाभ्यां॑ देव सवितः प॒वित्रे॑ण स॒वेन॑ च । मां पु॑नीहि वि॒श्वत॑: ॥२५॥\n\nत्रि॒भिष्ट्वं दे॑व सवित॒र्वर्षि॑ष्ठैः सोम॒ धाम॑भिः । अग्ने॒ दक्षै॑: पुनीहि नः ॥२६॥\n\nपु॒नन्तु॒ मां दे॑वज॒नाः पु॒नन्तु॒ वस॑वो धि॒या । विश्वे॑ देवाः पुनी॒त मा॒ जात॑वेदः पुनी॒हि मा॑ ॥२७॥\n\nप्र प्या॑यस्व॒ प्र स्य॑न्दस्व॒ सोम॒ विश्वे॑भिरं॒शुभि॑: । दे॒वेभ्य॑ उत्त॒मं ह॒विः ॥२८॥\n\nउप॑ प्रि॒यं पनि॑प्नतं॒ युवा॑नमाहुती॒वृध॑म् । अग॑न्म॒ बिभ्र॑तो॒ नम॑: ॥२९॥\n\nअ॒लाय्य॑स्य पर॒शुर्न॑नाश॒ तमा प॑वस्व देव सोम । आ॒खुं चि॑दे॒व दे॑व सोम ॥३०॥\n\nयः पा॑वमा॒नीर॒ध्येत्यृषि॑भि॒: सम्भृ॑तं॒ रस॑म् । सर्वं॒ स पू॒तम॑श्नाति स्वदि॒तं मा॑त॒रिश्व॑ना ॥३१॥\n\nपा॒व॒मा॒नीर्यो अ॒ध्येत्यृषि॑भि॒: सम्भृ॑तं॒ रस॑म् । तस्मै॒ सर॑स्वती दुहे क्षी॒रं स॒र्पिर्मधू॑द॒कम् ॥३२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 68, + "text": "१०वत्सप्रिर्भालन्दन: । पवमान: सोम: ।जगती ,१० त्रिष्टुप् ।\n\nप्र दे॒वमच्छा॒ मधु॑मन्त॒ इन्द॒वोऽसि॑ष्यदन्त॒ गाव॒ आ न धे॒नव॑: ।\n\nब॒र्हि॒षदो॑ वच॒नाव॑न्त॒ ऊध॑भिः परि॒स्रुत॑मु॒स्रिया॑ नि॒र्णिजं॑ धिरे ॥१॥\n\nस रोरु॑वद॒भि पूर्वा॑ अचिक्रददुपा॒रुह॑: श्र॒थय॑न्त्स्वादते॒ हरि॑: ।\n\nति॒रः प॒वित्रं॑ परि॒यन्नु॒रु ज्रयो॒ नि शर्या॑णि दधते दे॒व आ वर॑म् ॥२॥\n\nवि यो म॒मे य॒म्या॑ संय॒ती मद॑: साकं॒वृधा॒ पय॑सा पिन्व॒दक्षि॑ता ।\n\nम॒ही अ॑पा॒रे रज॑सी वि॒वेवि॑ददभि॒व्रज॒न्नक्षि॑तं॒ पाज॒ आ द॑दे ॥३॥\n\nस मा॒तरा॑ वि॒चर॑न्वा॒जय॑न्न॒पः प्र मेधि॑रः स्व॒धया॑ पिन्वते प॒दम् ।\n\nअं॒शुर्यवे॑न पिपिशे य॒तो नृभि॒: सं जा॒मिभि॒र्नस॑ते॒ रक्ष॑ते॒ शिर॑: ॥४॥\n\nसं दक्षे॑ण॒ मन॑सा जायते क॒विॠ॒तस्य॒ गर्भो॒ निहि॑तो य॒मा प॒रः ।\n\nयूना॑ ह॒ सन्ता॑ प्रथ॒मं वि ज॑ज्ञतु॒र्गुहा॑ हि॒तं जनि॑म॒ नेम॒मुद्य॑तम् ॥५॥\n\nम॒न्द्रस्य॑ रू॒पं वि॑विदुर्मनी॒षिण॑: श्ये॒नो यदन्धो॒ अभ॑रत्परा॒वत॑: ।\n\nतं म॑र्जयन्त सु॒वृधं॑ न॒दीष्वाँ उ॒शन्त॑मं॒शुं प॑रि॒यन्त॑मृ॒ग्मिय॑म् ॥६॥\n\nत्वां मृ॑जन्ति॒ दश॒ योष॑णः सु॒तं सोम॒ ऋषि॑भिर्म॒तिभि॑र्धी॒तिभि॑र्हि॒तम् ।\n\nअव्यो॒ वारे॑भिरु॒त दे॒वहू॑तिभि॒र्नृभि॑र्य॒तो वाज॒मा द॑र्षि सा॒तये॑ ॥७॥\n\nप॒रि॒प्र॒यन्तं॑ व॒य्यं॑ सुषं॒सदं॒ सोमं॑ मनी॒षा अ॒भ्य॑नूषत॒ स्तुभ॑: ।\n\nयो धार॑या॒ मधु॑माँ ऊ॒र्मिणा॑ दि॒व इय॑र्ति॒ वाचं॑ रयि॒षाळम॑र्त्यः ॥८॥\n\nअ॒यं दि॒व इ॑यर्ति॒ विश्व॒मा रज॒: सोम॑: पुना॒नः क॒लशे॑षु सीदति ।\n\nअ॒द्भिर्गोभि॑र्मृज्यते॒ अद्रि॑भिः सु॒तः पु॑ना॒न इन्दु॒र्वरि॑वो विदत्प्रि॒यम् ॥९॥\n\nए॒वा न॑: सोम परिषि॒च्यमा॑नो॒ वयो॒ दध॑च्चि॒त्रत॑मं पवस्व ।\n\nअ॒द्वे॒षे द्यावा॑पृथि॒वी हु॑वेम॒ देवा॑ ध॒त्त र॒यिम॒स्मे सु॒वीर॑म् ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 69, + "text": "१० हिरण्यस्तूप आङ्गिरस: । पवमान: सोम: ।जगती ,९-१० त्रिष्टुप् ।\n\nइषु॒र्न धन्व॒न्प्रति॑ धीयते म॒तिर्व॒त्सो न मा॒तुरुप॑ स॒र्ज्यूध॑नि ।\n\nउ॒रुधा॑रेव दुहे॒ अग्र॑ आय॒त्यस्य॑ व्र॒तेष्वपि॒ सोम॑ इष्यते ॥१॥\n\nउपो॑ म॒तिः पृ॒च्यते॑ सि॒च्यते॒ मधु॑ म॒न्द्राज॑नी चोदते अ॒न्तरा॒सनि॑ ।\n\nपव॑मानः संत॒निः प्र॑घ्न॒तामि॑व॒ मधु॑मान्द्र॒प्सः परि॒ वार॑मर्षति ॥२॥\n\nअव्ये॑ वधू॒युः प॑वते॒ परि॑ त्व॒चि श्र॑थ्नी॒ते न॒प्तीरदि॑तेॠ॒तं य॒ते ।\n\nहरि॑रक्रान्यज॒तः सं॑य॒तो मदो॑ नृ॒म्णा शिशा॑नो महि॒षो न शो॑भते ॥३॥\n\nउ॒क्षा मि॑माति॒ प्रति॑ यन्ति धे॒नवो॑ दे॒वस्य॑ दे॒वीरुप॑ यन्ति निष्कृ॒तम् ।\n\nअत्य॑क्रमी॒दर्जु॑नं॒ वार॑म॒व्यय॒मत्कं॒ न नि॒क्तं परि॒ सोमो॑ अव्यत ॥४॥\n\nअमृ॑क्तेन॒ रुश॑ता॒ वास॑सा॒ हरि॒रम॑र्त्यो निर्णिजा॒नः परि॑ व्यत ।\n\nदि॒वस्पृ॒ष्ठं ब॒र्हणा॑ नि॒र्णिजे॑ कृतोप॒स्तर॑णं च॒म्वो॑र्नभ॒स्मय॑म् ॥५॥\n\nसूर्य॑स्येव र॒श्मयो॑ द्रावयि॒त्नवो॑ मत्स॒रास॑: प्र॒सुप॑: सा॒कमी॑रते ।\n\nतन्तुं॑ त॒तं परि॒ सर्गा॑स आ॒शवो॒ नेन्द्रा॑दृ॒ते प॑वते॒ धाम॒ किं च॒न ॥६॥\n\nसिन्धो॑रिव प्रव॒णे नि॒म्न आ॒शवो॒ वृष॑च्युता॒ मदा॑सो गा॒तुमा॑शत ।\n\nशं नो॑ निवे॒शे द्वि॒पदे॒ चतु॑ष्पदे॒ऽस्मे वाजा॑: सोम तिष्ठन्तु कृ॒ष्टय॑: ॥७॥\n\nआ न॑: पवस्व॒ वसु॑म॒द्धिर॑ण्यव॒दश्वा॑व॒द्गोम॒द्यव॑मत्सु॒वीर्य॑म् ।\n\nयू॒यं हि सो॑म पि॒तरो॒ मम॒ स्थन॑ दि॒वो मू॒र्धान॒: प्रस्थि॑ता वय॒स्कृत॑: ॥८॥\n\nए॒ते सोमा॒: पव॑मानास॒ इन्द्रं॒ रथा॑ इव॒ प्र य॑युः सा॒तिमच्छ॑ ।\n\nसु॒ताः प॒वित्र॒मति॑ य॒न्त्यव्यं॑ हि॒त्वी व॒व्रिं ह॒रितो॑ वृ॒ष्टिमच्छ॑ ॥९॥\n\nइन्द॒विन्द्रा॑य बृह॒ते प॑वस्व सुमृळी॒को अ॑नव॒द्यो रि॒शादा॑: ।\n\nभरा॑ च॒न्द्राणि॑ गृण॒ते वसू॑नि दे॒वैर्द्या॑वापृथिवी॒ प्राव॑तं नः ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 70, + "text": "रेणुर्वैश्वामित्र: । पवमान: सोम: ।जगती ,१० त्रिष्टुप् ।\n\nत्रिर॑स्मै स॒प्त धे॒नवो॑ दुदुह्रे स॒त्यामा॒शिरं॑ पू॒र्व्ये व्यो॑मनि ।\n\nच॒त्वार्य॒न्या भुव॑नानि नि॒र्णिजे॒ चारू॑णि चक्रे॒ यदृ॒तैरव॑र्धत ॥१॥\n\nस भिक्ष॑माणो अ॒मृत॑स्य॒ चारु॑ण उ॒भे द्यावा॒ काव्ये॑ना॒ वि श॑श्रथे ।\n\nतेजि॑ष्ठा अ॒पो मं॒हना॒ परि॑ व्यत॒ यदी॑ दे॒वस्य॒ श्रव॑सा॒ सदो॑ वि॒दुः ॥२॥\n\nते अ॑स्य सन्तु के॒तवोऽमृ॑त्य॒वोऽदा॑भ्यासो ज॒नुषी॑ उ॒भे अनु॑ ।\n\nयेभि॑र्नृ॒म्णा च॑ दे॒व्या॑ च पुन॒त आदिद्राजा॑नं म॒नना॑ अगृभ्णत ॥३॥\n\nस मृ॒ज्यमा॑नो द॒शभि॑: सु॒कर्म॑भि॒: प्र म॑ध्य॒मासु॑ मा॒तृषु॑ प्र॒मे सचा॑ ।\n\nव्र॒तानि॑ पा॒नो अ॒मृत॑स्य॒ चारु॑ण उ॒भे नृ॒चक्षा॒ अनु॑ पश्यते॒ विशौ॑ ॥४॥\n\nस म॑र्मृजा॒न इ॑न्द्रि॒याय॒ धाय॑स॒ ओभे अ॒न्ता रोद॑सी हर्षते हि॒तः ।\n\nवृषा॒ शुष्मे॑ण बाधते॒ वि दु॑र्म॒तीरा॒देदि॑शानः शर्य॒हेव॑ शु॒रुध॑: ॥५॥\n\nस मा॒तरा॒ न ददृ॑शान उ॒स्रियो॒ नान॑ददेति म॒रुता॑मिव स्व॒नः ।\n\nजा॒नन्नृ॒तं प्र॑थ॒मं यत्स्व॑र्णरं॒ प्रश॑स्तये॒ कम॑वृणीत सु॒क्रतु॑: ॥६॥\n\nरु॒वति॑ भी॒मो वृ॑ष॒भस्त॑वि॒ष्यया॒ शृङ्गे॒ शिशा॑नो॒ हरि॑णी विचक्ष॒णः ।\n\nआ योनिं॒ सोम॒: सुकृ॑तं॒ नि षी॑दति ग॒व्ययी॒ त्वग्भ॑वति नि॒र्णिग॒व्ययी॑ ॥७॥\n\nशुचि॑: पुना॒नस्त॒न्व॑मरे॒पस॒मव्ये॒ हरि॒र्न्य॑धाविष्ट॒ सान॑वि ।\n\nजुष्टो॑ मि॒त्राय॒ वरु॑णाय वा॒यवे॑ त्रि॒धातु॒ मधु॑ क्रियते सु॒कर्म॑भिः ॥८॥\n\nपव॑स्व सोम दे॒ववी॑तये॒ वृषेन्द्र॑स्य॒ हार्दि॑ सोम॒धान॒मा वि॑श ।\n\nपु॒रा नो॑ बा॒धाद्दु॑रि॒ताति॑ पारय क्षेत्र॒विद्धि दिश॒ आहा॑ विपृच्छ॒ते ॥९॥\n\nहि॒तो न सप्ति॑र॒भि वाज॑म॒र्षेन्द्र॑स्येन्दो ज॒ठर॒मा प॑वस्व ।\n\nना॒वा न सिन्धु॒मति॑ पर्षि वि॒द्वाञ्छूरो॒ न युध्य॒न्नव॑ नो नि॒दः स्प॑: ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 71, + "text": "९ ऋषभो वैश्वामित्र: । पवमान: सोम: ।जगती ,९ त्रिष्टुप् ।\n\nआ दक्षि॑णा सृज्यते शु॒ष्म्या॒३सदं॒ वेति॑ द्रु॒हो र॒क्षस॑: पाति॒ जागृ॑विः ।\n\nहरि॑रोप॒शं कृ॑णुते॒ नभ॒स्पय॑ उप॒स्तिरे॑ च॒म्वो॒३र्ब्रह्म॑ नि॒र्णिजे॑ ॥१॥\n\nप्र कृ॑ष्टि॒हेव॑ शू॒ष ए॑ति॒ रोरु॑वदसु॒र्यं१ वर्णं॒ नि रि॑णीते अस्य॒ तम् ।\n\nजहा॑ति व॒व्रिं पि॒तुरे॑ति निष्कृ॒तमु॑प॒प्रुतं॑ कृणुते नि॒र्णिजं॒ तना॑ ॥२॥\n\nअद्रि॑भिः सु॒तः प॑वते॒ गभ॑स्त्योर्वृषा॒यते॒ नभ॑सा॒ वेप॑ते म॒ती ।\n\nस मो॑दते॒ नस॑ते॒ साध॑ते गि॒रा ने॑नि॒क्ते अ॒प्सु यज॑ते॒ परी॑मणि ॥३॥\n\nपरि॑ द्यु॒क्षं सह॑सः पर्वता॒वृधं॒ मध्व॑: सिञ्चन्ति ह॒र्म्यस्य॑ स॒क्षणि॑म् ।\n\nआ यस्मि॒न्गाव॑: सुहु॒ताद॒ ऊध॑नि मू॒र्धञ्छ्री॒णन्त्य॑ग्रि॒यं वरी॑मभिः ॥४॥\n\nसमी॒ रथं॒ न भु॒रिजो॑रहेषत॒ दश॒ स्वसा॑रो॒ अदि॑तेरु॒पस्थ॒ आ ।\n\nजिगा॒दुप॑ ज्रयति॒ गोर॑पी॒च्यं॑ प॒दं यद॑स्य म॒तुथा॒ अजी॑जनन् ॥५॥\n\nश्ये॒नो न योनिं॒ सद॑नं धि॒या कृ॒तं हि॑र॒ण्यय॑मा॒सदं॑ दे॒व एष॑ति ।\n\nए रि॑णन्ति ब॒र्हिषि॑ प्रि॒यं गि॒राऽश्वो॒ न दे॒वाँ अप्ये॑ति य॒ज्ञिय॑: ॥६॥\n\nपरा॒ व्य॑क्तो अरु॒षो दि॒वः क॒विर्वृषा॑ त्रिपृ॒ष्ठो अ॑नविष्ट॒ गा अ॒भि ।\n\nस॒हस्र॑णीति॒र्यति॑: परा॒यती॑ रे॒भो न पू॒र्वीरु॒षसो॒ वि रा॑जति ॥७॥\n\nत्वे॒षं रू॒पं कृ॑णुते॒ वर्णो॑ अस्य॒ स यत्राश॑य॒त्समृ॑ता॒ सेध॑ति स्रि॒धः ।\n\nअ॒प्सा या॑ति स्व॒धया॒ दैव्यं॒ जनं॒ सं सु॑ष्टु॒ती नस॑ते॒ सं गोअ॑ग्रया ॥८॥\n\nउ॒क्षेव॑ यू॒था प॑रि॒यन्न॑रावी॒दधि॒ त्विषी॑रधित॒ सूर्य॑स्य ।\n\nदि॒व्यः सु॑प॒र्णोऽव॑ चक्षत॒ क्षां सोम॒: परि॒ क्रतु॑ना पश्यते॒ जाः ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 72, + "text": "९ हरिमन्त आङ्गिरस: । पवमान: सोम: ।जगती ।\n\nहरिं॑ मृजन्त्यरु॒षो न यु॑ज्यते॒ सं धे॒नुभि॑: क॒लशे॒ सोमो॑ अज्यते ।\n\nउद्वाच॑मी॒रय॑ति हि॒न्वते॑ म॒ती पु॑रुष्टु॒तस्य॒ कति॑ चित्परि॒प्रिय॑: ॥१॥\n\nसा॒कं व॑दन्ति ब॒हवो॑ मनी॒षिण॒ इन्द्र॑स्य॒ सोमं॑ ज॒ठरे॒ यदा॑दु॒हुः ।\n\nयदी॑ मृ॒जन्ति॒ सुग॑भस्तयो॒ नर॒: सनी॑ळाभिर्द॒शभि॒: काम्यं॒ मधु॑ ॥२॥\n\nअर॑ममाणो॒ अत्ये॑ति॒ गा अ॒भि सूर्य॑स्य प्रि॒यं दु॑हि॒तुस्ति॒रो रव॑म् ।\n\nअन्व॑स्मै॒ जोष॑मभरद्विनंगृ॒सः सं द्व॒यीभि॒: स्वसृ॑भिः क्षेति जा॒मिभि॑: ॥३॥\n\nनृधू॑तो॒ अद्रि॑षुतो ब॒र्हिषि॑ प्रि॒यः पति॒र्गवां॑ प्र॒दिव॒ इन्दु॑ॠ॒त्विय॑: ।\n\nपुरं॑धिवा॒न्मनु॑षो यज्ञ॒साध॑न॒: शुचि॑र्धि॒या प॑वते॒ सोम॑ इन्द्र ते ॥४॥\n\nनृबा॒हुभ्यां॑ चोदि॒तो धार॑या सु॒तो॑ऽनुष्व॒धं प॑वते॒ सोम॑ इन्द्र ते ।\n\nआप्रा॒: क्रतू॒न्त्सम॑जैरध्व॒रे म॒तीर्वेर्न द्रु॒षच्च॒म्वो॒३रास॑द॒द्धरि॑: ॥५॥\n\nअं॒शुं दु॑हन्ति स्त॒नय॑न्त॒मक्षि॑तं क॒विं क॒वयो॒ऽपसो॑ मनी॒षिण॑: ।\n\nसमी॒ गावो॑ म॒तयो॑ यन्ति सं॒यत॑ ऋ॒तस्य॒ योना॒ सद॑ने पुन॒र्भुव॑: ॥६॥\n\nनाभा॑ पृथि॒व्या ध॒रुणो॑ म॒हो दि॒वो॒३ऽपामू॒र्मौ सिन्धु॑ष्व॒न्तरु॑क्षि॒तः ।\n\nइन्द्र॑स्य॒ वज्रो॑ वृष॒भो वि॒भूव॑सु॒: सोमो॑ हृ॒दे प॑वते॒ चारु॑ मत्स॒रः ॥७॥\n\nस तू प॑वस्व॒ परि॒ पार्थि॑वं॒ रज॑: स्तो॒त्रे शिक्ष॑न्नाधून्व॒ते च॑ सुक्रतो ।\n\nमा नो॒ निर्भा॒ग्वसु॑नः सादन॒स्पृशो॑ र॒यिं पि॒शङ्गं॑ बहु॒लं व॑सीमहि ॥८॥\n\nआ तू न॑ इन्दो श॒तदा॒त्वश्व्यं॑ स॒हस्र॑दातु पशु॒मद्धिर॑ण्यवत् ।\n\nउप॑ मास्व बृह॒ती रे॒वती॒रिषोऽधि॑ स्तो॒त्रस्य॑ पवमान नो गहि ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 73, + "text": "९ पवित्र आङ्गिरस: । पवमान: सोम: ।जगती ।\n\nस्रक्वे॑ द्र॒प्सस्य॒ धम॑त॒: सम॑स्वरन्नृ॒तस्य॒ योना॒ सम॑रन्त॒ नाभ॑यः ।\n\nत्रीन्त्स मू॒र्ध्नो असु॑रश्चक्र आ॒रभे॑ स॒त्यस्य॒ नाव॑: सु॒कृत॑मपीपरन् ॥१॥\n\nस॒म्यक्स॒म्यञ्चो॑ महि॒षा अ॑हेषत॒ सिन्धो॑रू॒र्मावधि॑ वे॒ना अ॑वीविपन् ।\n\nमधो॒र्धारा॑भिर्ज॒नय॑न्तो अ॒र्कमित्प्रि॒यामिन्द्र॑स्य त॒न्व॑मवीवृधन् ॥२॥\n\nप॒वित्र॑वन्त॒: परि॒ वाच॑मासते पि॒तैषां॑ प्र॒त्नो अ॒भि र॑क्षति व्र॒तम् ।\n\nम॒हः स॑मु॒द्रं वरु॑णस्ति॒रो द॑धे॒ धीरा॒ इच्छे॑कुर्ध॒रुणे॑ष्वा॒रभ॑म् ॥३॥\n\nस॒हस्र॑धा॒रेऽव॒ ते सम॑स्वरन्दि॒वो नाके॒ मधु॑जिह्वा अस॒श्चत॑: ।\n\nअस्य॒ स्पशो॒ न नि मि॑षन्ति॒ भूर्ण॑यः प॒देप॑दे पा॒शिन॑: सन्ति॒ सेत॑वः ॥४॥\n\nपि॒तुर्मा॒तुरध्या ये स॒मस्व॑रन्नृ॒चा शोच॑न्तः सं॒दह॑न्तो अव्र॒तान् ।\n\nइन्द्र॑द्विष्टा॒मप॑ धमन्ति मा॒यया॒ त्वच॒मसि॑क्नीं॒ भूम॑नो दि॒वस्परि॑ ॥५॥\n\nप्र॒त्नान्माना॒दध्या ये स॒मस्व॑र॒ञ्छ्लोक॑यन्त्रासो रभ॒सस्य॒ मन्त॑वः ।\n\nअपा॑न॒क्षासो॑ बधि॒रा अ॑हासत ऋ॒तस्य॒ पन्थां॒ न त॑रन्ति दु॒ष्कृत॑: ॥६॥\n\nस॒हस्र॑धारे॒ वित॑ते प॒वित्र॒ आ वाचं॑ पुनन्ति क॒वयो॑ मनी॒षिण॑: ।\n\nरु॒द्रास॑ एषामिषि॒रासो॑ अ॒द्रुह॒: स्पश॒: स्वञ्च॑: सु॒दृशो॑ नृ॒चक्ष॑सः ॥७॥\n\nऋ॒तस्य॑ गो॒पा न दभा॑य सु॒क्रतु॒स्त्री ष प॒वित्रा॑ हृ॒द्य१न्तरा द॑धे ।\n\nवि॒द्वान्त्स विश्वा॒ भुव॑ना॒भि प॑श्य॒त्यवाजु॑ष्टान्विध्यति क॒र्ते अ॑व्र॒तान् ॥८॥\n\nऋ॒तस्य॒ तन्तु॒र्वित॑तः प॒वित्र॒ आ जि॒ह्वाया॒ अग्रे॒ वरु॑णस्य मा॒यया॑ ।\n\nधीरा॑श्चि॒त्तत्स॒मिन॑क्षन्त आश॒ताऽत्रा॑ क॒र्तमव॑ पदा॒त्यप्र॑भुः ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 74, + "text": "९ कक्षीवान् दैर्घतमस: । पवमान: सोम: ।जगती , ८ त्रिष्टुप् ।\n\nशिशु॒र्न जा॒तोऽव॑ चक्रद॒द्वने॒ स्व१र्यद्वा॒ज्य॑रु॒षः सिषा॑सति ।\n\nदि॒वो रेत॑सा सचते पयो॒वृधा॒ तमी॑महे सुम॒ती शर्म॑ स॒प्रथ॑: ॥१॥\n\nदि॒वो यः स्क॒म्भो ध॒रुण॒: स्वा॑तत॒ आपू॑र्णो अं॒शुः प॒र्येति॑ वि॒श्वत॑: ।\n\nसेमे म॒ही रोद॑सी यक्षदा॒वृता॑ समीची॒ने दा॑धार॒ समिष॑: क॒विः ॥२॥\n\nमहि॒ प्सर॒: सुकृ॑तं सो॒म्यं मधू॒र्वी गव्यू॑ति॒रदि॑तेॠ॒तं य॒ते ।\n\nईशे॒ यो वृ॒ष्टेरि॒त उ॒स्रियो॒ वृषा॒ऽपां ने॒ता य इ॒तऊ॑तिॠ॒ग्मिय॑: ॥३॥\n\nआ॒त्म॒न्वन्नभो॑ दुह्यते घृ॒तं पय॑ ऋ॒तस्य॒ नाभि॑र॒मृतं॒ वि जा॑यते ।\n\nस॒मी॒ची॒नाः सु॒दान॑वः प्रीणन्ति॒ तं नरो॑ हि॒तमव॑ मेहन्ति॒ पेर॑वः ॥४॥\n\nअरा॑वीदं॒शुः सच॑मान ऊ॒र्मिणा॑ देवा॒व्यं१ मनु॑षे पिन्वति॒ त्वच॑म् ।\n\nदधा॑ति॒ गर्भ॒मदि॑तेरु॒पस्थ॒ आ येन॑ तो॒कं च॒ तन॑यं च॒ धाम॑हे ॥५॥\n\nस॒हस्र॑धा॒रेऽव॒ ता अ॑स॒श्चत॑स्तृ॒तीये॑ सन्तु॒ रज॑सि प्र॒जाव॑तीः ।\n\nचत॑स्रो॒ नाभो॒ निहि॑ता अ॒वो दि॒वो ह॒विर्भ॑रन्त्य॒मृतं॑ घृत॒श्चुत॑: ॥६॥\n\nश्वे॒तं रू॒पं कृ॑णुते॒ यत्सिषा॑सति॒ सोमो॑ मी॒ढ्वाँ असु॑रो वेद॒ भूम॑नः ।\n\nधि॒या शमी॑ सचते॒ सेम॒भि प्र॒वद्दि॒वस्कव॑न्ध॒मव॑ दर्षदु॒द्रिण॑म् ॥७॥\n\nअध॑ श्वे॒तं क॒लशं॒ गोभि॑र॒क्तं कार्ष्म॒न्ना वा॒ज्य॑क्रमीत्सस॒वान् ।\n\nआ हि॑न्विरे॒ मन॑सा देव॒यन्त॑: क॒क्षीव॑ते श॒तहि॑माय॒ गोना॑म् ॥८॥\n\nअ॒द्भिः सो॑म पपृचा॒नस्य॑ ते॒ रसोऽव्यो॒ वारं॒ वि प॑वमान धावति ।\n\nस मृ॒ज्यमा॑नः क॒विभि॑र्मदिन्तम॒ स्वद॒स्वेन्द्रा॑य पवमान पी॒तये॑ ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 75, + "text": "५ कविर्भार्गव: । पवमान: सोम: ।जगती ।\n\nअ॒भि प्रि॒याणि॑ पवते॒ चनो॑हितो॒ नामा॑नि य॒ह्वो अधि॒ येषु॒ वर्ध॑ते ।\n\nआ सूर्य॑स्य बृह॒तो बृ॒हन्नधि॒ रथं॒ विष्व॑ञ्चमरुहद्विचक्ष॒णः ॥१॥\n\nऋ॒तस्य॑ जि॒ह्वा प॑वते॒ मधु॑ प्रि॒यं व॒क्ता पति॑र्धि॒यो अ॒स्या अदा॑भ्यः ।\n\nदधा॑ति पु॒त्रः पि॒त्रोर॑पी॒च्यं१ नाम॑ तृ॒तीय॒मधि॑ रोच॒ने दि॒वः ॥२॥\n\nअव॑ द्युता॒नः क॒लशाँ॑ अचिक्रद॒न्नृभि॑र्येमा॒नः कोश॒ आ हि॑र॒ण्यये॑ ।\n\nअ॒भीमृ॒तस्य॑ दो॒हना॑ अनूष॒ताऽधि॑ त्रिपृ॒ष्ठ उ॒षसो॒ वि रा॑जति ॥३॥\n\nअद्रि॑भिः सु॒तो म॒तिभि॒श्चनो॑हितः प्ररो॒चय॒न्रोद॑सी मा॒तरा॒ शुचि॑: ।\n\nरोमा॒ण्यव्या॑ स॒मया॒ वि धा॑वति॒ मधो॒र्धारा॒ पिन्व॑माना दि॒वेदि॑वे ॥४॥\n\nपरि॑ सोम॒ प्र ध॑न्वा स्व॒स्तये॒ नृभि॑: पुना॒नो अ॒भि वा॑सया॒शिर॑म् ।\n\nये ते॒ मदा॑ आह॒नसो॒ विहा॑यस॒स्तेभि॒रिन्द्रं॑ चोदय॒ दात॑वे म॒घम् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 76, + "text": "५ कविर्भार्गव: । पवमान: सोम: ।जगती ।\n\nध॒र्ता दि॒वः प॑वते॒ कृत्व्यो॒ रसो॒ दक्षो॑ दे॒वाना॑मनु॒माद्यो॒ नृभि॑: ।\n\nहरि॑: सृजा॒नो अत्यो॒ न सत्व॑भि॒र्वृथा॒ पाजां॑सि कृणुते न॒दीष्वा ॥१\n\nशूरो॒ न ध॑त्त॒ आयु॑धा॒ गभ॑स्त्यो॒: स्व१: सिषा॑सन्रथि॒रो गवि॑ष्टिषु ।\n\nइन्द्र॑स्य॒ शुष्म॑मी॒रय॑न्नप॒स्युभि॒रिन्दु॑र्हिन्वा॒नो अ॑ज्यते मनी॒षिभि॑: ॥२॥\n\nइन्द्र॑स्य सोम॒ पव॑मान ऊ॒र्मिणा॑ तवि॒ष्यमा॑णो ज॒ठरे॒ष्वा वि॑श ।\n\n प्र ण॑: पिन्व वि॒द्युद॒भ्रेव॒ रोद॑सी धि॒या न वाजाँ॒ उप॑ मासि॒ शश्व॑तः ॥३॥\n\nविश्व॑स्य॒ राजा॑ पवते स्व॒र्दृश॑ ऋ॒तस्य॑ धी॒तिमृ॑षि॒षाळ॑वीवशत् ।\n\nयः सूर्य॒स्यासि॑रेण मृ॒ज्यते॑ पि॒ता म॑ती॒नामस॑मष्टकाव्यः ॥४॥\n\nवृषे॑व यू॒था परि॒ कोश॑मर्षस्य॒पामु॒पस्थे॑ वृष॒भः कनि॑क्रदत् ।\n\nस इन्द्रा॑य पवसे मत्स॒रिन्त॑मो॒ यथा॒ जेषा॑म समि॒थे त्वोत॑यः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 77, + "text": "५ कविर्भार्गव: । पवमान: सोम: ।जगती ।\n\nए॒ष प्र कोशे॒ मधु॑माँ अचिक्रद॒दिन्द्र॑स्य॒ वज्रो॒ वपु॑षो॒ वपु॑ष्टरः ।\n\nअ॒भीमृ॒तस्य॑ सु॒दुघा॑ घृत॒श्चुतो॑ वा॒श्रा अ॑र्षन्ति॒ पय॑सेव धे॒नव॑: ॥१॥\n\nस पू॒र्व्यः प॑वते॒ यं दि॒वस्परि॑ श्ये॒नो म॑था॒यदि॑षि॒तस्ति॒रो रज॑: ।\n\nस मध्व॒ आ यु॑वते॒ वेवि॑जान॒ इत्कृ॒शानो॒रस्तु॒र्मन॒साह॑ बि॒भ्युषा॑ ॥२॥\n\nते न॒: पूर्वा॑स॒ उप॑रास॒ इन्द॑वो म॒हे वाजा॑य धन्वन्तु॒ गोम॑ते ।\n\nई॒क्षे॒ण्या॑सो अ॒ह्यो॒३ न चार॑वो॒ ब्रह्म॑ब्रह्म॒ ये जु॑जु॒षुर्ह॒विर्ह॑विः ॥३॥\n\nअ॒यं नो॑ वि॒द्वान्व॑नवद्वनुष्य॒त इन्दु॑: स॒त्राचा॒ मन॑सा पुरुष्टु॒तः ।\n\nइ॒नस्य॒ यः सद॑ने॒ गर्भ॑माद॒धे गवा॑मुरु॒ब्जम॒भ्यर्ष॑ति व्र॒जम् ॥४॥\n\nचक्रि॑र्दि॒वः प॑वते॒ कृत्व्यो॒ रसो॑ म॒हाँ अद॑ब्धो॒ वरु॑णो हु॒रुग्य॒ते ।\n\nअसा॑वि मि॒त्रो वृ॒जने॑षु य॒ज्ञियोऽत्यो॒ न यू॒थे वृ॑ष॒युः कनि॑क्रदत् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 78, + "text": "५ कविर्भार्गव: । पवमान: सोम: ।जगती ।\n\nप्र राजा॒ वाचं॑ ज॒नय॑न्नसिष्यदद॒पो वसा॑नो अ॒भि गा इ॑यक्षति ।\n\nगृ॒भ्णाति॑ रि॒प्रमवि॑रस्य॒ तान्वा॑ शु॒द्धो दे॒वाना॒मुप॑ याति निष्कृ॒तम् ॥१\n\nइन्द्रा॑य सोम॒ परि॑ षिच्यसे॒ नृभि॑र्नृ॒चक्षा॑ ऊ॒र्मिः क॒विर॑ज्यसे॒ वने॑ ।\n\nपू॒र्वीर्हि ते॑ स्रु॒तय॒: सन्ति॒ यात॑वे स॒हस्र॒मश्वा॒ हर॑यश्चमू॒षद॑: ॥२॥\n\nस॒मु॒द्रिया॑ अप्स॒रसो॑ मनी॒षिण॒मासी॑ना अ॒न्तर॒भि सोम॑मक्षरन् ।\n\nता ईं॑ हिन्वन्ति ह॒र्म्यस्य॑ स॒क्षणिं॒ याच॑न्ते सु॒म्नं पव॑मान॒मक्षि॑तम् ॥३॥\n\nगो॒जिन्न॒: सोमो॑ रथ॒जिद्धि॑रण्य॒जित्स्व॒र्जिद॒ब्जित्प॑वते सहस्र॒जित् ।\n\nयं दे॒वास॑श्चक्रि॒रे पी॒तये॒ मदं॒ स्वादि॑ष्ठं द्र॒प्सम॑रु॒णं म॑यो॒भुव॑म् ॥४॥\n\nए॒तानि॑ सोम॒ पव॑मानो अस्म॒युः स॒त्यानि॑ कृ॒ण्वन्द्रवि॑णान्यर्षसि ।\n\nज॒हि शत्रु॑मन्ति॒के दू॑र॒के च॒ य उ॒र्वीं गव्यू॑ति॒मभ॑यं च नस्कृधि ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 79, + "text": "५ कविर्भार्गव: । पवमान: सोम: ।जगती ।\n\nअ॒चो॒दसो॑ नो धन्व॒न्त्विन्द॑व॒: प्र सु॑वा॒नासो॑ बृ॒हद्दि॑वेषु॒ हर॑यः ।\n\nवि च॒ नश॑न्न इ॒षो अरा॑तयो॒ऽर्यो न॑शन्त॒ सनि॑षन्त नो॒ धिय॑: ॥१॥\n\nप्र णो॑ धन्व॒न्त्विन्द॑वो मद॒च्युतो॒ धना॑ वा॒ येभि॒रर्व॑तो जुनी॒मसि॑ ।\n\n ति॒रो मर्त॑स्य॒ कस्य॑ चि॒त्परि॑ह्वृतिं व॒यं धना॑नि वि॒श्वधा॑ भरेमहि ॥२॥\n\nउ॒त स्वस्या॒ अरा॑त्या अ॒रिर्हि ष उ॒तान्यस्या॒ अरा॑त्या॒ वृको॒ हि षः ।\n\nधन्व॒न्न तृष्णा॒ सम॑रीत॒ ताँ अ॒भि सोम॑ ज॒हि प॑वमान दुरा॒ध्य॑: ॥३॥\n\nदि॒वि ते॒ नाभा॑ पर॒मो य आ॑द॒दे पृ॑थि॒व्यास्ते॑ रुरुहु॒: सान॑वि॒ क्षिप॑: ।\n\nअद्र॑यस्त्वा बप्सति॒ गोरधि॑ त्व॒च्य१प्सु त्वा॒ हस्तै॑र्दुदुहुर्मनी॒षिण॑: ॥४॥\n\nए॒वा त॑ इन्दो सु॒भ्वं॑ सु॒पेश॑सं॒ रसं॑ तुञ्जन्ति प्रथ॒मा अ॑भि॒श्रिय॑: ।\n\n निदं॑निदं पवमान॒ नि ता॑रिष आ॒विस्ते॒ शुष्मो॑ भवतु प्रि॒यो मद॑: ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 80, + "text": "५ वसुर्भारद्वाज: । पवमान: सोम: ।जगती ।\n\nसोम॑स्य॒ धारा॑ पवते नृ॒चक्ष॑स ऋ॒तेन॑ दे॒वान्ह॑वते दि॒वस्परि॑ ।\n\nबृह॒स्पते॑ र॒वथे॑ना॒ वि दि॑द्युते समु॒द्रासो॒ न सव॑नानि विव्यचुः ॥१॥\n\nयं त्वा॑ वाजिन्न॒घ्न्या अ॒भ्यनू॑ष॒ताऽयो॑हतं॒ योनि॒मा रो॑हसि द्यु॒मान् ।\n\nम॒घोना॒मायु॑: प्रति॒रन्महि॒ श्रव॒ इन्द्रा॑य सोम पवसे॒ वृषा॒ मद॑: ॥२॥\n\nएन्द्र॑स्य कु॒क्षा प॑वते म॒दिन्त॑म॒ ऊर्जं॒ वसा॑न॒: श्रव॑से सुम॒ङ्गल॑: ।\n\nप्र॒त्यङ्स विश्वा॒ भुव॑ना॒भि प॑प्रथे॒ क्रीळ॒न्हरि॒रत्य॑: स्यन्दते॒ वृषा॑ ॥३॥\n\nतं त्वा॑ दे॒वेभ्यो॒ मधु॑मत्तमं॒ नर॑: स॒हस्र॑धारं दुहते॒ दश॒ क्षिप॑: ।\n\nनृभि॑: सोम॒ प्रच्यु॑तो॒ ग्राव॑भिः सु॒तो विश्वा॑न्दे॒वाँ आ प॑वस्वा सहस्रजित् ॥४॥\n\nतं त्वा॑ ह॒स्तिनो॒ मधु॑मन्त॒मद्रि॑भिर्दु॒हन्त्य॒प्सु वृ॑ष॒भं दश॒ क्षिप॑: ।\n\nइन्द्रं॑ सोम मा॒दय॒न्दैव्यं॒ जनं॒ सिन्धो॑रिवो॒र्मिः पव॑मानो अर्षसि ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 81, + "text": "५ वसुर्भारद्वाज: । पवमान: सोम: ।जगती, ५ त्रिष्टुप् ।\n\nप्र सोम॑स्य॒ पव॑मानस्यो॒र्मय॒ इन्द्र॑स्य यन्ति ज॒ठरं॑ सु॒पेश॑सः ।\n\nद॒ध्ना यदी॒मुन्नी॑ता य॒शसा॒ गवां॑ दा॒नाय॒ शूर॑मु॒दम॑न्दिषुः सु॒ताः ॥१॥\n\nअच्छा॒ हि सोम॑: क॒लशाँ॒ असि॑ष्यद॒दत्यो॒ न वोळ्हा॑ र॒घुव॑र्तनि॒र्वृषा॑ ।\n\nअथा॑ दे॒वाना॑मु॒भय॑स्य॒ जन्म॑नो वि॒द्वाँ अ॑श्नोत्य॒मुत॑ इ॒तश्च॒ यत् ॥२॥\n\nआ न॑: सोम॒ पव॑मानः किरा॒ वस्विन्दो॒ भव॑ म॒घवा॒ राध॑सो म॒हः ।\n\nशिक्षा॑ वयोधो॒ वस॑वे॒ सु चे॒तुना॒ मा नो॒ गय॑मा॒रे अ॒स्मत्परा॑ सिचः ॥३॥\n\nआ न॑: पू॒षा पव॑मानः सुरा॒तयो॑ मि॒त्रो ग॑च्छन्तु॒ वरु॑णः स॒जोष॑सः ।\n\nबृह॒स्पति॑र्म॒रुतो॑ वा॒युर॒श्विना॒ त्वष्टा॑ सवि॒ता सु॒यमा॒ सर॑स्वती ॥४॥\n\nउ॒भे द्यावा॑पृथि॒वी वि॑श्वमि॒न्वे अ॑र्य॒मा दे॒वो अदि॑तिर्विधा॒ता ।\n\nभगो॒ नृशंस॑ उ॒र्व१न्तरि॑क्षं॒ विश्वे॑ दे॒वाः पव॑मानं जुषन्त ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 82, + "text": "५ वसुर्भारद्वाज: । पवमान: सोम: ।जगती , ५ त्रिष्टुप् ।\n\nअसा॑वि॒ सोमो॑ अरु॒षो वृषा॒ हरी॒ राजे॑व द॒स्मो अ॒भि गा अ॑चिक्रदत् ।\n\nपु॒ना॒नो वारं॒ पर्ये॑त्य॒व्ययं॑ श्ये॒नो न योनिं॑ घृ॒तव॑न्तमा॒सद॑म् ॥१॥\n\nक॒विर्वे॑ध॒स्या पर्ये॑षि॒ माहि॑न॒मत्यो॒ न मृ॒ष्टो अ॒भि वाज॑मर्षसि ।\n\nअ॒प॒सेध॑न्दुरि॒ता सो॑म मृळय घृ॒तं वसा॑न॒: परि॑ यासि नि॒र्णिज॑म् ॥२॥\n\nप॒र्जन्य॑: पि॒ता म॑हि॒षस्य॑ प॒र्णिनो॒ नाभा॑ पृथि॒व्या गि॒रिषु॒ क्षयं॑ दधे ।\n\nस्वसा॑र॒ आपो॑ अ॒भि गा उ॒तास॑र॒न्त्सं ग्राव॑भिर्नसते वी॒ते अ॑ध्व॒रे ॥३॥\n\nजा॒येव॒ पत्या॒वधि॒ शेव॑ मंहसे॒ पज्रा॑या गर्भ शृणु॒हि ब्रवी॑मि ते ।\n\nअ॒न्तर्वाणी॑षु॒ प्र च॑रा॒ सु जी॒वसे॑ऽनि॒न्द्यो वृ॒जने॑ सोम जागृहि ॥४॥\n\nयथा॒ पूर्वे॑भ्यः शत॒सा अमृ॑ध्रः सहस्र॒साः प॒र्यया॒ वाज॑मिन्दो ।\n\nए॒वा प॑वस्व सुवि॒ताय॒ नव्य॑से॒ तव॑ व्र॒तमन्वाप॑: सचन्ते ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 83, + "text": "५ पवित्र आङ्गिरस: । पवमान: सोम: ।जगती ।\n\nप॒वित्रं॑ ते॒ वित॑तं ब्रह्मणस्पते प्र॒भुर्गात्रा॑णि॒ पर्ये॑षि वि॒श्वत॑: ।\n\nअत॑प्ततनू॒र्न तदा॒मो अ॑श्नुते शृ॒तास॒ इद्वह॑न्त॒स्तत्समा॑शत ॥१॥\n\nतपो॑ष्प॒वित्रं॒ वित॑तं दि॒वस्प॒दे शोच॑न्तो अस्य॒ तन्त॑वो॒ व्य॑स्थिरन् ।\n\nअव॑न्त्यस्य पवी॒तार॑मा॒शवो॑ दि॒वस्पृ॒ष्ठमधि॑ तिष्ठन्ति॒ चेत॑सा ॥२॥\n\nअरू॑रुचदु॒षस॒: पृश्नि॑रग्रि॒य उ॒क्षा बि॑भर्ति॒ भुव॑नानि वाज॒युः ।\n\nमा॒या॒विनो॑ ममिरे अस्य मा॒यया॑ नृ॒चक्ष॑सः पि॒तरो॒ गर्भ॒मा द॑धुः ॥३॥\n\nग॒न्ध॒र्व इ॒त्था प॒दम॑स्य रक्षति॒ पाति॑ दे॒वानां॒ जनि॑मा॒न्यद्भु॑तः ।\n\nगृ॒भ्णाति॑ रि॒पुं नि॒धया॑ नि॒धाप॑तिः सु॒कृत्त॑मा॒ मधु॑नो भ॒क्षमा॑शत ॥४॥\n\nह॒विर्ह॑विष्मो॒ महि॒ सद्म॒ दैव्यं॒ नभो॒ वसा॑न॒: परि॑ यास्यध्व॒रम् ।\n\nराजा॑ प॒वित्र॑रथो॒ वाज॒मारु॑हः स॒हस्र॑भृष्टिर्जयसि॒ श्रवो॑ बृ॒हत् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 84, + "text": "५ वाच्य: प्रजापति: । पवमान: सोम: ।जगती ।\n\nपव॑स्व देव॒माद॑नो॒ विच॑र्षणिर॒प्सा इन्द्रा॑य॒ वरु॑णाय वा॒यवे॑ ।\n\nकृ॒धी नो॑ अ॒द्य वरि॑वः स्वस्ति॒मदु॑रुक्षि॒तौ गृ॑णीहि॒ दैव्यं॒ जन॑म् ॥१॥\n\nआ यस्त॒स्थौ भुव॑ना॒न्यम॑र्त्यो॒ विश्वा॑नि॒ सोम॒: परि॒ तान्य॑र्षति ।\n\nकृ॒ण्वन्त्सं॒चृतं॑ वि॒चृत॑म॒भिष्ट॑य॒ इन्दु॑: सिषक्त्यु॒षसं॒ न सूर्य॑: ॥२॥\n\nआ यो गोभि॑: सृ॒ज्यत॒ ओष॑धी॒ष्वा दे॒वानां॑ सु॒म्न इ॒षय॒न्नुपा॑वसुः ।\n\nआ वि॒द्युता॑ पवते॒ धार॑या सु॒त इन्द्रं॒ सोमो॑ मा॒दय॒न्दैव्यं॒ जन॑म् ॥३॥\n\nए॒ष स्य सोम॑: पवते सहस्र॒जिद्धि॑न्वा॒नो वाच॑मिषि॒रामु॑ष॒र्बुध॑म् ।\n\nइन्दु॑: समु॒द्रमुदि॑यर्ति वा॒युभि॒रेन्द्र॑स्य॒ हार्दि॑ क॒लशे॑षु सीदति ॥४॥\n\nअ॒भि त्यं गाव॒: पय॑सा पयो॒वृधं॒ सोमं॑ श्रीणन्ति म॒तिभि॑: स्व॒र्विद॑म् ।\n\nध॒नं॒ज॒यः प॑वते॒ कृत्व्यो॒ रसो॒ विप्र॑: क॒विः काव्ये॑ना॒ स्व॑र्चनाः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 85, + "text": "१२ वेनो भार्गव: । पवमान: सोम: ।जगती , ११-१२ त्रिष्टुप् ।\n\nइन्द्रा॑य सोम॒ सुषु॑त॒: परि॑ स्र॒वाऽपामी॑वा भवतु॒ रक्ष॑सा स॒ह ।\n\nमा ते॒ रस॑स्य मत्सत द्वया॒विनो॒ द्रवि॑णस्वन्त इ॒ह स॒न्त्विन्द॑वः ॥१॥\n\nअ॒स्मान्त्स॑म॒र्ये प॑वमान चोदय॒ दक्षो॑ दे॒वाना॒मसि॒ हि प्रि॒यो मद॑: ।\n\nज॒हि शत्रूँ॑र॒भ्या भ॑न्दनाय॒तः पिबे॑न्द्र॒ सोम॒मव॑ नो॒ मृधो॑ जहि ॥२॥\n\nअद॑ब्ध इन्दो पवसे म॒दिन्त॑म आ॒त्मेन्द्र॑स्य भवसि धा॒सिरु॑त्त॒मः ।\n\nअ॒भि स्व॑रन्ति ब॒हवो॑ मनी॒षिणो॒ राजा॑नम॒स्य भुव॑नस्य निंसते ॥३॥\n\nस॒हस्र॑णीथः श॒तधा॑रो॒ अद्भु॑त॒ इन्द्रा॒येन्दु॑: पवते॒ काम्यं॒ मधु॑ ।\n\nजय॒न्क्षेत्र॑म॒भ्य॑र्षा॒ जय॑न्न॒प उ॒रुं नो॑ गा॒तुं कृ॑णु सोम मीढ्वः ॥४॥\n\nकनि॑क्रदत्क॒लशे॒ गोभि॑रज्यसे॒ व्य१व्ययं॑ स॒मया॒ वार॑मर्षसि ।\n\nम॒र्मृ॒ज्यमा॑नो॒ अत्यो॒ न सा॑न॒सिरिन्द्र॑स्य सोम ज॒ठरे॒ सम॑क्षरः ॥५॥\n\nस्वा॒दुः प॑वस्व दि॒व्याय॒ जन्म॑ने स्वा॒दुरिन्द्रा॑य सु॒हवी॑तुनाम्ने ।\n\nस्वा॒दुर्मि॒त्राय॒ वरु॑णाय वा॒यवे॒ बृह॒स्पत॑ये॒ मधु॑माँ॒ अदा॑भ्यः ॥६॥\n\nअत्यं॑ मृजन्ति क॒लशे॒ दश॒ क्षिप॒: प्र विप्रा॑णां म॒तयो॒ वाच॑ ईरते ।\n\nपव॑माना अ॒भ्य॑र्षन्ति सुष्टु॒तिमेन्द्रं॑ विशन्ति मदि॒रास॒ इन्द॑वः ॥७॥\n\nपव॑मानो अ॒भ्य॑र्षा सु॒वीर्य॑मु॒र्वीं गव्यू॑तिं॒ महि॒ शर्म॑ स॒प्रथ॑: ।\n\nमाकि॑र्नो अ॒स्य परि॑षूतिरीश॒तेन्दो॒ जये॑म॒ त्वया॒ धनं॑धनम् ॥८॥\n\nअधि॒ द्याम॑स्थाद्वृष॒भो वि॑चक्ष॒णोऽरू॑रुच॒द्वि दि॒वो रो॑च॒ना क॒विः ।\n\nराजा॑ प॒वित्र॒मत्ये॑ति॒ रोरु॑वद्दि॒वः पी॒यूषं॑ दुहते नृ॒चक्ष॑सः ॥९॥\n\nदि॒वो नाके॒ मधु॑जिह्वा अस॒श्चतो॑ वे॒ना दु॑हन्त्यु॒क्षणं॑ गिरि॒ष्ठाम् ।\n\nअ॒प्सु द्र॒प्सं वा॑वृधा॒नं स॑मु॒द्र आ सिन्धो॑रू॒र्मा मधु॑मन्तं प॒वित्र॒ आ ॥१०॥\n\nनाके॑ सुप॒र्णमु॑पपप्ति॒वांसं॒ गिरो॑ वे॒नाना॑मकृपन्त पू॒र्वीः ।\n\nशिशुं॑ रिहन्ति म॒तय॒: पनि॑प्नतं हिर॒ण्ययं॑ शकु॒नं क्षाम॑णि॒ स्थाम् ॥११॥\n\nऊ॒र्ध्वो ग॑न्ध॒र्वो अधि॒ नाके॑ अस्था॒द्विश्वा॑ रू॒पा प्र॑ति॒चक्षा॑णो अस्य ।\n\nभा॒नुः शु॒क्रेण॑ शो॒चिषा॒ व्य॑द्यौ॒त्प्रारू॑रुच॒द्रोद॑सी मा॒तरा॒ शुचि॑: ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 86, + "text": "(१-४८ ) १-१० अकृष्टा माषा:, ११-२० सिकता निवावरी, २१-३० पृश्नियोऽजा:, ३१-४० अकृष्टमाषादयस्त्रय:,४१-४५ भौमोऽत्रि:, ४६-४८ गृत्समद: शौनक: । पवमान: सोम: ।जगती ।\n\nप्र त॑ आ॒शव॑: पवमान धी॒जवो॒ मदा॑ अर्षन्ति रघु॒जा इ॑व॒ त्मना॑ ।\n\nदि॒व्याः सु॑प॒र्णा मधु॑मन्त॒ इन्द॑वो म॒दिन्त॑मास॒: परि॒ कोश॑मासते ॥१॥\n\nप्र ते॒ मदा॑सो मदि॒रास॑ आ॒शवोऽसृ॑क्षत॒ रथ्या॑सो॒ यथा॒ पृथ॑क् ।\n\nधे॒नुर्न व॒त्सं पय॑सा॒भि व॒ज्रिण॒मिन्द्र॒मिन्द॑वो॒ मधु॑मन्त ऊ॒र्मय॑: ॥२॥\n\nअत्यो॒ न हि॑या॒नो अ॒भि वाज॑मर्ष स्व॒र्वित्कोशं॑ दि॒वो अद्रि॑मातरम् ।\n\nवृषा॑ प॒वित्रे॒ अधि॒ सानो॑ अ॒व्यये॒ सोम॑: पुना॒न इ॑न्द्रि॒याय॒ धाय॑से ॥३॥\n\nप्र त॒ आश्वि॑नीः पवमान धी॒जुवो॑ दि॒व्या अ॑सृग्र॒न्पय॑सा॒ धरी॑मणि ।\n\nप्रान्तॠष॑य॒: स्थावि॑रीरसृक्षत॒ ये त्वा॑ मृ॒जन्त्यृ॑षिषाण वे॒धस॑: ॥४॥\n\nविश्वा॒ धामा॑नि विश्वचक्ष॒ ऋभ्व॑सः प्र॒भोस्ते॑ स॒तः परि॑ यन्ति के॒तव॑: ।\n\nव्या॒न॒शिः प॑वसे सोम॒ धर्म॑भि॒: पति॒र्विश्व॑स्य॒ भुव॑नस्य राजसि ॥५॥\n\nउ॒भ॒यत॒: पव॑मानस्य र॒श्मयो॑ ध्रु॒वस्य॑ स॒तः परि॑ यन्ति के॒तव॑: ।\n\nयदी॑ प॒वित्रे॒ अधि॑ मृ॒ज्यते॒ हरि॒: सत्ता॒ नि योना॑ क॒लशे॑षु सीदति ॥६॥\n\nय॒ज्ञस्य॑ के॒तुः प॑वते स्वध्व॒रः सोमो॑ दे॒वाना॒मुप॑ याति निष्कृ॒तम् ।\n\nस॒हस्र॑धार॒: परि॒ कोश॑मर्षति॒ वृषा॑ प॒वित्र॒मत्ये॑ति॒ रोरु॑वत् ॥७॥\n\nराजा॑ समु॒द्रं न॒द्यो॒३ वि गा॑हते॒ऽपामू॒र्मिं स॑चते॒ सिन्धु॑षु श्रि॒तः ।\n\nअध्य॑स्था॒त्सानु॒ पव॑मानो अ॒व्ययं॒ नाभा॑ पृथि॒व्या ध॒रुणो॑ म॒हो दि॒वः ॥८॥\n\nदि॒वो न सानु॑ स्त॒नय॑न्नचिक्रद॒द्द्यौश्च॒ यस्य॑ पृथि॒वी च॒ धर्म॑भिः ।\n\nइन्द्र॑स्य स॒ख्यं प॑वते वि॒वेवि॑द॒त्सोम॑: पुना॒नः क॒लशे॑षु सीदति ॥९॥\n\nज्योति॑र्य॒ज्ञस्य॑ पवते॒ मधु॑ प्रि॒यं पि॒ता दे॒वानां॑ जनि॒ता वि॒भूव॑सुः ।\n\nदधा॑ति॒ रत्नं॑ स्व॒धयो॑रपी॒च्यं॑ म॒दिन्त॑मो मत्स॒र इ॑न्द्रि॒यो रस॑: ॥१०॥\n\nअ॒भि॒क्रन्द॑न्क॒लशं॑ वा॒ज्य॑र्षति॒ पति॑र्दि॒वः श॒तधा॑रो विचक्ष॒णः ।\n\nहरि॑र्मि॒त्रस्य॒ सद॑नेषु सीदति मर्मृजा॒नोऽवि॑भि॒: सिन्धु॑भि॒र्वृषा॑ ॥११॥\n\nअग्रे॒ सिन्धू॑नां॒ पव॑मानो अर्ष॒त्यग्रे॑ वा॒चो अ॑ग्रि॒यो गोषु॑ गच्छति ।\n\nअग्रे॒ वाज॑स्य भजते महाध॒नं स्वा॑यु॒धः सो॒तृभि॑: पूयते॒ वृषा॑ ॥१२॥\n\nअ॒यं म॒तवा॑ञ्छकु॒नो यथा॑ हि॒तोऽव्ये॑ ससार॒ पव॑मान ऊ॒र्मिणा॑ ।\n\nतव॒ क्रत्वा॒ रोद॑सी अन्त॒रा क॑वे॒ शुचि॑र्धि॒या प॑वते॒ सोम॑ इन्द्र ते ॥१३॥\n\nद्रा॒पिं वसा॑नो यज॒तो दि॑वि॒स्पृश॑मन्तरिक्ष॒प्रा भुव॑ने॒ष्वर्पि॑तः ।\n\n स्व॑र्जज्ञा॒नो नभ॑सा॒भ्य॑क्रमीत्प्र॒त्नम॑स्य पि॒तर॒मा वि॑वासति ॥१४॥\n\nसो अ॑स्य वि॒शे महि॒ शर्म॑ यच्छति॒ यो अ॑स्य॒ धाम॑ प्रथ॒मं व्या॑न॒शे ।\n\nप॒दं यद॑स्य पर॒मे व्यो॑म॒न्यतो॒ विश्वा॑ अ॒भि सं या॑ति सं॒यत॑: ॥१५॥\n\nप्रो अ॑यासी॒दिन्दु॒रिन्द्र॑स्य निष्कृ॒तं सखा॒ सख्यु॒र्न प्र मि॑नाति सं॒गिर॑म् ।\n\nमर्य॑ इव युव॒तिभि॒: सम॑र्षति॒ सोम॑: क॒लशे॑ श॒तया॑म्ना प॒था ॥१६॥\n\nप्र वो॒ धियो॑ मन्द्र॒युवो॑ विप॒न्युव॑: पन॒स्युव॑: सं॒वस॑नेष्वक्रमुः ।\n\nसोमं॑ मनी॒षा अ॒भ्य॑नूषत॒ स्तुभो॒ऽभि धे॒नव॒: पय॑सेमशिश्रयुः ॥१७॥\n\nआ न॑: सोम सं॒यतं॑ पि॒प्युषी॒मिष॒मिन्दो॒ पव॑स्व॒ पव॑मानो अ॒स्रिध॑म् ।\n\nया नो॒ दोह॑ते॒ त्रिरह॒न्नस॑श्चुषी क्षु॒मद्वाज॑व॒न्मधु॑मत्सु॒वीर्य॑म् ॥१८॥\n\nवृषा॑ मती॒नां प॑वते विचक्ष॒णः सोमो॒ अह्न॑: प्रतरी॒तोषसो॑ दि॒वः ।\n\nक्रा॒णा सिन्धू॑नां क॒लशाँ॑ अवीवश॒दिन्द्र॑स्य॒ हार्द्या॑वि॒शन्म॑नी॒षिभि॑: ॥१९॥\n\nम॒नी॒षिभि॑: पवते पू॒र्व्यः क॒विर्नृभि॑र्य॒तः परि॒ कोशाँ॑ अचिक्रदत् ।\n\nत्रि॒तस्य॒ नाम॑ ज॒नय॒न्मधु॑ क्षर॒दिन्द्र॑स्य वा॒योः स॒ख्याय॒ कर्त॑वे ॥२०॥\n\nअ॒यं पु॑ना॒न उ॒षसो॒ वि रो॑चयद॒यं सिन्धु॑भ्यो अभवदु लोक॒कृत् ।\n\n अ॒यं त्रिः स॒प्त दु॑दुहा॒न आ॒शिरं॒ सोमो॑ हृ॒दे प॑वते॒ चारु॑ मत्स॒रः ॥२१॥\n\nपव॑स्व सोम दि॒व्येषु॒ धाम॑सु सृजा॒न इ॑न्दो क॒लशे॑ प॒वित्र॒ आ ।\n\nसीद॒न्निन्द्र॑स्य ज॒ठरे॒ कनि॑क्रद॒न्नृभि॑र्य॒तः सूर्य॒मारो॑हयो दि॒वि ॥२२॥\n\nअद्रि॑भिः सु॒तः प॑वसे प॒वित्र॒ आँ इन्द॒विन्द्र॑स्य ज॒ठरे॑ष्वावि॒शन् ।\n\nत्वं नृ॒चक्षा॑ अभवो विचक्षण॒ सोम॑ गो॒त्रमङ्गि॑रोभ्योऽवृणो॒रप॑ ॥२३॥\n\nत्वां सो॑म॒ पव॑मानं स्वा॒ध्योऽनु॒ विप्रा॑सो अमदन्नव॒स्यव॑: ।\n\nत्वां सु॑प॒र्ण आभ॑रद्दि॒वस्परीन्दो॒ विश्वा॑भिर्म॒तिभि॒: परि॑ष्कृतम् ॥२४॥\n\nअव्ये॑ पुना॒नं परि॒ वार॑ ऊ॒र्मिणा॒ हरिं॑ नवन्ते अ॒भि स॒प्त धे॒नव॑: ।\n\nअ॒पामु॒पस्थे॒ अध्या॒यव॑: क॒विमृ॒तस्य॒ योना॑ महि॒षा अ॑हेषत ॥२५॥\n\nइन्दु॑: पुना॒नो अति॑ गाहते॒ मृधो॒ विश्वा॑नि कृ॒ण्वन्त्सु॒पथा॑नि॒ यज्य॑वे ।\n\nगाः कृ॑ण्वा॒नो नि॒र्णिजं॑ हर्य॒तः क॒विरत्यो॒ न क्रीळ॒न्परि॒ वार॑मर्षति ॥२६॥\n\nअ॒स॒श्चत॑: श॒तधा॑रा अभि॒श्रियो॒ हरिं॑ नव॒न्तेऽव॒ ता उ॑द॒न्युव॑: ।\n\nक्षिपो॑ मृजन्ति॒ परि॒ गोभि॒रावृ॑तं तृ॒तीये॑ पृ॒ष्ठे अधि॑ रोच॒ने दि॒वः ॥२७॥\n\nतवे॒माः प्र॒जा दि॒व्यस्य॒ रेत॑स॒स्त्वं विश्व॑स्य॒ भुव॑नस्य राजसि ।\n\nअथे॒दं विश्वं॑ पवमान ते॒ वशे॒ त्वमि॑न्दो प्रथ॒मो धा॑म॒धा अ॑सि ॥२८॥\n\nत्वं स॑मु॒द्रो अ॑सि विश्व॒वित्क॑वे॒ तवे॒माः पञ्च॑ प्र॒दिशो॒ विध॑र्मणि ।\n\nत्वं द्यां च॑ पृथि॒वीं चाति॑ जभ्रिषे॒ तव॒ ज्योतीं॑षि पवमान॒ सूर्य॑: ॥२९॥\n\nत्वं प॒वित्रे॒ रज॑सो॒ विध॑र्मणि दे॒वेभ्य॑: सोम पवमान पूयसे ।\n\nत्वामु॒शिज॑: प्रथ॒मा अ॑गृभ्णत॒ तुभ्ये॒मा विश्वा॒ भुव॑नानि येमिरे ॥३०॥\n\nप्र रे॒भ ए॒त्यति॒ वार॑म॒व्ययं॒ वृषा॒ वने॒ष्वव॑ चक्रद॒द्धरि॑: ।\n\nसं धी॒तयो॑ वावशा॒ना अ॑नूषत॒ शिशुं॑ रिहन्ति म॒तय॒: पनि॑प्नतम् ॥३१॥\n\nस सूर्य॑स्य र॒श्मिभि॒: परि॑ व्यत॒ तन्तुं॑ तन्वा॒नस्त्रि॒वृतं॒ यथा॑ वि॒दे ।\n\nनय॑न्नृ॒तस्य॑ प्र॒शिषो॒ नवी॑यसी॒: पति॒र्जनी॑ना॒मुप॑ याति निष्कृ॒तम् ॥३२॥\n\nराजा॒ सिन्धू॑नां पवते॒ पति॑र्दि॒व ऋ॒तस्य॑ याति प॒थिभि॒: कनि॑क्रदत् ।\n\nस॒हस्र॑धार॒: परि॑ षिच्यते॒ हरि॑: पुना॒नो वाचं॑ ज॒नय॒न्नुपा॑वसुः ॥३३॥\n\nपव॑मान॒ मह्यर्णो॒ वि धा॑वसि॒ सूरो॒ न चि॒त्रो अव्य॑यानि॒ पव्य॑या ।\n\nगभ॑स्तिपूतो॒ नृभि॒रद्रि॑भिः सु॒तो म॒हे वाजा॑य॒ धन्या॑य धन्वसि ॥३४॥\n\nइष॒मूर्जं॑ पवमाना॒भ्य॑र्षसि श्ये॒नो न वंसु॑ क॒लशे॑षु सीदसि ।\n\nइन्द्रा॑य॒ मद्वा॒ मद्यो॒ मद॑: सु॒तो दि॒वो वि॑ष्ट॒म्भ उ॑प॒मो वि॑चक्ष॒णः ॥३५॥\n\nस॒प्त स्वसा॑रो अ॒भि मा॒तर॒: शिशुं॒ नवं॑ जज्ञा॒नं जेन्यं॑ विप॒श्चित॑म् ।\n\nअ॒पां ग॑न्ध॒र्वं दि॒व्यं नृ॒चक्ष॑सं॒ सोमं॒ विश्व॑स्य॒ भुव॑नस्य रा॒जसे॑ ॥३६॥\n\nई॒शा॒न इ॒मा भुव॑नानि॒ वीय॑से युजा॒न इ॑न्दो ह॒रित॑: सुप॒र्ण्य॑: ।\n\nतास्ते॑ क्षरन्तु॒ मधु॑मद्घृ॒तं पय॒स्तव॑ व्र॒ते सो॑म तिष्ठन्तु कृ॒ष्टय॑: ॥३७॥\n\nत्वं नृ॒चक्षा॑ असि सोम वि॒श्वत॒: पव॑मान वृषभ॒ ता वि धा॑वसि ।\n\nस न॑: पवस्व॒ वसु॑म॒द्धिर॑ण्यवद्व॒यं स्या॑म॒ भुव॑नेषु जी॒वसे॑ ॥३८॥\n\nगो॒वित्प॑वस्व वसु॒विद्धि॑रण्य॒विद्रे॑तो॒धा इ॑न्दो॒ भुव॑ने॒ष्वर्पि॑तः ।\n\nत्वं सु॒वीरो॑ असि सोम विश्व॒वित्तं त्वा॒ विप्रा॒ उप॑ गि॒रेम आ॑सते ॥३९॥\n\nउन्मध्व॑ ऊ॒र्मिर्व॒नना॑ अतिष्ठिपद॒पो वसा॑नो महि॒षो वि गा॑हते ।\n\nराजा॑ प॒वित्र॑रथो॒ वाज॒मारु॑हत्स॒हस्र॑भृष्टिर्जयति॒ श्रवो॑ बृ॒हत् ॥४०॥\n\nस भ॒न्दना॒ उदि॑यर्ति प्र॒जाव॑तीर्वि॒श्वायु॒र्विश्वा॑: सु॒भरा॒ अह॑र्दिवि ।\n\nब्रह्म॑ प्र॒जाव॑द्र॒यिमश्व॑पस्त्यं पी॒त इ॑न्द॒विन्द्र॑म॒स्मभ्यं॑ याचतात् ॥४१॥\n\nसो अग्रे॒ अह्नां॒ हरि॑र्हर्य॒तो मद॒: प्र चेत॑सा चेतयत॒त अनु॒ द्युभि॑: ।\n\nद्वा जना॑ या॒तय॑न्न॒न्तरी॑यते॒ नरा॑ च॒ शंसं॒ दैव्यं॑ च ध॒र्तरि॑ ॥४२॥\n\nअ॒ञ्जते॒ व्य॑ञ्जते॒ सम॑ञ्जते॒ क्रतुं॑ रिहन्ति॒ मधु॑ना॒भ्य॑ञ्जते ।\n\nसिन्धो॑रुच्छ्वा॒से प॒तय॑न्तमु॒क्षणं॑ हिरण्यपा॒वाः प॒शुमा॑सु गृभ्णते ॥४३॥\n\nवि॒प॒श्चिते॒ पव॑मानाय गायत म॒ही न धारात्यन्धो॑ अर्षति ।\n\nअहि॒र्न जू॒र्णामति॑ सर्पति॒ त्वच॒मत्यो॒ न क्रीळ॑न्नसर॒द्वृषा॒ हरि॑: ॥४४॥\n\nअ॒ग्रे॒गो राजाप्य॑स्तविष्यते वि॒मानो॒ अह्नां॒ भुव॑ने॒ष्वर्पि॑तः ।\n\nहरि॑र्घृ॒तस्नु॑: सु॒दृशी॑को अर्ण॒वो ज्यो॒तीर॑थः पवते रा॒य ओ॒क्य॑: ॥४५॥\n\nअस॑र्जि स्क॒म्भो दि॒व उद्य॑तो॒ मद॒: परि॑ त्रि॒धातु॒र्भुव॑नान्यर्षति ।\n\n अं॒शुं रि॑हन्ति म॒तय॒: पनि॑प्नतं गि॒रा यदि॑ नि॒र्णिज॑मृ॒ग्मिणो॑ य॒युः ॥४६॥\n\nप्र ते॒ धारा॒ अत्यण्वा॑नि मे॒ष्य॑: पुना॒नस्य॑ सं॒यतो॑ यन्ति॒ रंह॑यः ।\n\nयद्गोभि॑रिन्दो च॒म्वो॑: सम॒ज्यस॒ आ सु॑वा॒नः सो॑म क॒लशे॑षु सीदसि ॥४७॥\n\nपव॑स्व सोम क्रतु॒विन्न॑ उ॒क्थ्योऽव्यो॒ वारे॒ परि॑ धाव॒ मधु॑ प्रि॒यम् ।\n\nज॒हि विश्वा॑न्र॒क्षस॑ इन्दो अ॒त्रिणो॑ बृ॒हद्व॑देम वि॒दथे॑ सु॒वीरा॑: ॥४८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 87, + "text": "९ उशना काव्य: । पवमान: सोम: । त्रिष्टुप् ।\n\nप्र तु द्र॑व॒ परि॒ कोशं॒ नि षी॑द॒ नृभि॑: पुना॒नो अ॒भि वाज॑मर्ष ।\n\nअश्वं॒ न त्वा॑ वा॒जिनं॑ म॒र्जय॒न्तोऽच्छा॑ ब॒र्ही र॑श॒नाभि॑र्नयन्ति ॥१॥\n\nस्वा॒यु॒धः प॑वते दे॒व इन्दु॑रशस्ति॒हा वृ॒जनं॒ रक्ष॑माणः ।\n\nपि॒ता दे॒वानां॑ जनि॒ता सु॒दक्षो॑ विष्ट॒म्भो दि॒वो ध॒रुण॑: पृथि॒व्याः ॥२॥\n\nऋषि॒र्विप्र॑: पुरए॒ता जना॑नामृ॒भुर्धीर॑ उ॒शना॒ काव्ये॑न ।\n\nस चि॑द्विवेद॒ निहि॑तं॒ यदा॑सामपी॒च्यं१ गुह्यं॒ नाम॒ गोना॑म् ॥३॥\n\nए॒ष स्य ते॒ मधु॑माँ इन्द्र॒ सोमो॒ वृषा॒ वृष्णे॒ परि॑ प॒वित्रे॑ अक्षाः ।\n\nस॒ह॒स्र॒साः श॑त॒सा भू॑रि॒दावा॑ शश्वत्त॒मं ब॒र्हिरा वा॒ज्य॑स्थात् ॥४॥\n\nए॒ते सोमा॑ अ॒भि ग॒व्या स॒हस्रा॑ म॒हे वाजा॑या॒मृता॑य॒ श्रवां॑सि ।\n\nप॒वित्रे॑भि॒: पव॑माना असृग्रञ्छ्रव॒स्यवो॒ न पृ॑त॒नाजो॒ अत्या॑: ॥५॥\n\nपरि॒ हि ष्मा॑ पुरुहू॒तो जना॑नां॒ विश्वास॑र॒द्भोज॑ना पू॒यमा॑नः ।\n\nअथा भ॑र श्येनभृत॒ प्रयां॑सि र॒यिं तुञ्जा॑नो अ॒भि वाज॑मर्ष ॥६॥\n\nए॒ष सु॑वा॒नः परि॒ सोम॑: प॒वित्रे॒ सर्गो॒ न सृ॒ष्टो अ॑दधाव॒दर्वा॑ ।\n\nति॒ग्मे शिशा॑नो महि॒षो न शृङ्गे॒ गा ग॒व्यन्न॒भि शूरो॒ न सत्वा॑ ॥७॥\n\nए॒षा य॑यौ पर॒माद॒न्तरद्रे॒: कूचि॑त्स॒तीरू॒र्वे गा वि॑वेद ।\n\nदि॒वो न वि॒द्युत्स्त॒नय॑न्त्य॒भ्रैः सोम॑स्य ते पवत इन्द्र॒ धारा॑ ॥८॥\n\nउ॒त स्म॑ रा॒शिं परि॑ यासि॒ गोना॒मिन्द्रे॑ण सोम स॒रथं॑ पुना॒नः ।\n\nपू॒र्वीरिषो॑ बृह॒तीर्जी॑रदानो॒ शिक्षा॑ शचीव॒स्तव॒ ता उ॑प॒ष्टुत् ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 88, + "text": "८ उशना काव्य: । पवमान: सोम: । त्रिष्टुप् ।\n\nअ॒यं सोम॑ इन्द्र॒ तुभ्यं॑ सुन्वे॒ तुभ्यं॑ पवते॒ त्वम॑स्य पाहि ।\n\nत्वं ह॒ यं च॑कृ॒षे त्वं व॑वृ॒ष इन्दुं॒ मदा॑य॒ युज्या॑य॒ सोम॑म् ॥१॥\n\nस ईं॒ रथो॒ न भु॑रि॒षाळ॑योजि म॒हः पु॒रूणि॑ सा॒तये॒ वसू॑नि ।\n\nआदीं॒ विश्वा॑ नहु॒ष्या॑णि जा॒ता स्व॑र्षाता॒ वन॑ ऊ॒र्ध्वा न॑वन्त ॥२॥\n\nवा॒युर्न यो नि॒युत्वाँ॑ इ॒ष्टया॑मा॒ नास॑त्येव॒ हव॒ आ शम्भ॑विष्ठः ।\n\nवि॒श्ववा॑रो द्रविणो॒दा इ॑व॒ त्मन्पू॒षेव॑ धी॒जव॑नोऽसि सोम ॥३॥\n\nइन्द्रो॒ न यो म॒हा कर्मा॑णि॒ चक्रि॑र्ह॒न्ता वृ॒त्राणा॑मसि सोम पू॒र्भित् ।\n\nपै॒द्वो न हि त्वमहि॑नाम्नां ह॒न्ता विश्व॑स्यासि सोम॒ दस्यो॑: ॥४॥\n\nअ॒ग्निर्न यो वन॒ आ सृ॒ज्यमा॑नो॒ वृथा॒ पाजां॑सि कृणुते न॒दीषु॑ ।\n\nजनो॒ न युध्वा॑ मह॒त उ॑प॒ब्दिरिय॑र्ति॒ सोम॒: पव॑मान ऊ॒र्मिम् ॥५॥\n\nए॒ते सोमा॒ अति॒ वारा॒ण्यव्या॑ दि॒व्या न कोशा॑सो अ॒भ्रव॑र्षाः ।\n\nवृथा॑ समु॒द्रं सिन्ध॑वो॒ न नीची॑: सु॒तासो॑ अ॒भि क॒लशाँ॑ असृग्रन् ॥६॥\n\nशु॒ष्मी शर्धो॒ न मारु॑तं पव॒स्वान॑भिशस्ता दि॒व्या यथा॒ विट् ।\n\nआपो॒ न म॒क्षू सु॑म॒तिर्भ॑वा नः स॒हस्रा॑प्साः पृतना॒षाण्न य॒ज्ञः ॥७॥\n\nराज्ञो॒ नु ते॒ वरु॑णस्य व्र॒तानि॑ बृ॒हद्ग॑भी॒रं तव॑ सोम॒ धाम॑ ।\n\nशुचि॒ष्ट्वम॑सि प्रि॒यो न मि॒त्रो द॒क्षाय्यो॑ अर्य॒मेवा॑सि सोम ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 89, + "text": "७ उशना काव्य: । पवमान: सोम: । त्रिष्टुप् ।\n\nप्रो स्य वह्नि॑: प॒थ्या॑भिरस्यान्दि॒वो न वृ॒ष्टिः पव॑मानो अक्षाः ।\n\nस॒हस्र॑धारो असद॒न्न्य१स्मे मा॒तुरु॒पस्थे॒ वन॒ आ च॒ सोम॑: ॥१॥\n\nराजा॒ सिन्धू॑नामवसिष्ट॒ वास॑ ऋ॒तस्य॒ नाव॒मारु॑ह॒द्रजि॑ष्ठाम् ।\n\nअ॒प्सु द्र॒प्सो वा॑वृधे श्ये॒नजू॑तो दु॒ह ईं॑ पि॒ता दु॒ह ईं॑ पि॒तुर्जाम् ॥२॥\n\nसिं॒हं न॑सन्त॒ मध्वो॑ अ॒यासं॒ हरि॑मरु॒षं दि॒वो अ॒स्य पति॑म् ।\n\nशूरो॑ यु॒त्सु प्र॑थ॒मः पृ॑च्छते॒ गा अस्य॒ चक्ष॑सा॒ परि॑ पात्यु॒क्षा ॥३॥\n\nमधु॑पृष्ठं घो॒रम॒यास॒मश्वं॒ रथे॑ युञ्जन्त्युरुच॒क्र ऋ॒ष्वम् ।\n\nस्वसा॑र ईं जा॒मयो॑ मर्जयन्ति॒ सना॑भयो वा॒जिन॑मूर्जयन्ति ॥४॥\n\nचत॑स्र ईं घृत॒दुह॑: सचन्ते समा॒ने अ॒न्तर्ध॒रुणे॒ निष॑त्ताः ।\n\nता ई॑मर्षन्ति॒ नम॑सा पुना॒नास्ता ईं॑ वि॒श्वत॒: परि॑ षन्ति पू॒र्वीः ॥५॥\n\nवि॒ष्ट॒म्भो दि॒वो ध॒रुण॑: पृथि॒व्या विश्वा॑ उ॒त क्षि॒तयो॒ हस्ते॑ अस्य ।\n\nअस॑त्त॒ उत्सो॑ गृण॒ते नि॒युत्वा॒न्मध्वो॑ अं॒शुः प॑वत इन्द्रि॒याय॑ ॥६॥\n\nव॒न्वन्नवा॑तो अ॒भि दे॒ववी॑ति॒मिन्द्रा॑य सोम वृत्र॒हा प॑वस्व ।\n\nश॒ग्धि म॒हः पु॑रुश्च॒न्द्रस्य॑ रा॒यः सु॒वीर्य॑स्य॒ पत॑यः स्याम ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 90, + "text": "६ वसिष्ठो मैत्रावरुणि: । पवमान: सोम: । त्रिष्टुप् ।\n\nप्र हि॑न्वा॒नो ज॑नि॒ता रोद॑स्यो॒ रथो॒ न वाजं॑ सनि॒ष्यन्न॑यासीत् ।\n\nइन्द्रं॒ गच्छ॒न्नायु॑धा सं॒शिशा॑नो॒ विश्वा॒ वसु॒ हस्त॑योरा॒दधा॑नः ॥१॥\n\nअ॒भि त्रि॑पृ॒ष्ठं वृष॑णं वयो॒धामा॑ङ्गू॒षाणा॑मवावशन्त॒ वाणी॑: ।\n\nवना॒ वसा॑नो॒ वरु॑णो॒ न सिन्धू॒न्वि र॑त्न॒धा द॑यते॒ वार्या॑णि ॥२॥\n\nशूर॑ग्राम॒: सर्व॑वीर॒: सहा॑वा॒ञ्जेता॑ पवस्व॒ सनि॑ता॒ धना॑नि ।\n\nति॒ग्मायु॑धः क्षि॒प्रध॑न्वा स॒मत्स्वषा॑ळ्हः सा॒ह्वान्पृत॑नासु॒ शत्रू॑न् ॥३॥\n\nउ॒रुग॑व्यूति॒रभ॑यानि कृ॒ण्वन्त्स॑मीची॒ने आ प॑वस्वा॒ पुरं॑धी ।\n\nअ॒पः सिषा॑सन्नु॒षस॒: स्व१र्गाः सं चि॑क्रदो म॒हो अ॒स्मभ्यं॒ वाजा॑न् ॥४॥\n\nमत्सि॑ सोम॒ वरु॑णं॒ मत्सि॑ मि॒त्रं मत्सीन्द्र॑मिन्दो पवमान॒ विष्णु॑म् ।\n\nमत्सि॒ शर्धो॒ मारु॑तं॒ मत्सि॑ दे॒वान्मत्सि॑ म॒हामिन्द्र॑मिन्दो॒ मदा॑य ॥५॥\n\nए॒वा राजे॑व॒ क्रतु॑माँ॒ अमे॑न॒ विश्वा॒ घनि॑घ्नद्दुरि॒ता प॑वस्व ।\n\nइन्दो॑ सू॒क्ताय॒ वच॑से॒ वयो॑ धा यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 91, + "text": "६ कश्यपो मारीच: । पवमान: सोम: । त्रिष्टुप् ।\n\nअस॑र्जि॒ वक्वा॒ रथ्ये॒ यथा॒जौ धि॒या म॒नोता॑ प्रथ॒मो म॑नी॒षी ।\n\nदश॒ स्वसा॑रो॒ अधि॒ सानो॒ अव्येऽज॑न्ति॒ वह्निं॒ सद॑ना॒न्यच्छ॑ ॥१॥\n\nवी॒ती जन॑स्य दि॒व्यस्य॑ क॒व्यैरधि॑ सुवा॒नो न॑हु॒ष्ये॑भि॒रिन्दु॑: ।\n\nप्र यो नृभि॑र॒मृतो॒ मर्त्ये॑भिर्मर्मृजा॒नोऽवि॑भि॒र्गोभि॑र॒द्भिः ॥२॥\n\nवृषा॒ वृष्णे॒ रोरु॑वदं॒शुर॑स्मै॒ पव॑मानो॒ रुश॑दीर्ते॒ पयो॒ गोः ।\n\nस॒हस्र॒मृक्वा॑ प॒थिभि॑र्वचो॒विद॑ध्व॒स्मभि॒: सूरो॒ अण्वं॒ वि या॑ति ॥३॥\n\nरु॒जा दृ॒ळ्हा चि॑द्र॒क्षस॒: सदां॑सि पुना॒न इ॑न्द ऊर्णुहि॒ वि वाजा॑न् ।\n\nवृ॒श्चोपरि॑ष्टात्तुज॒ता व॒धेन॒ ये अन्ति॑ दू॒रादु॑पना॒यमे॑षाम् ॥४॥\n\nस प्र॑त्न॒वन्नव्य॑से विश्ववार सू॒क्ताय॑ प॒थः कृ॑णुहि॒ प्राच॑: ।\n\nये दु॒:षहा॑सो व॒नुषा॑ बृ॒हन्त॒स्ताँस्ते॑ अश्याम पुरुकृत्पुरुक्षो ॥५॥\n\nए॒वा पु॑ना॒नो अ॒पः स्व१र्गा अ॒स्मभ्यं॑ तो॒का तन॑यानि॒ भूरि॑ ।\n\nशं न॒: क्षेत्र॑मु॒रु ज्योतीं॑षि सोम॒ ज्योङ्न॒: सूर्यं॑ दृ॒शये॑ रिरीहि ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 92, + "text": "६ कश्यपो मारीच: । पवमान: सोम: । त्रिष्टुप् ।\n\nपरि॑ सुवा॒नो हरि॑रं॒शुः प॒वित्रे॒ रथो॒ न स॑र्जि स॒नये॑ हिया॒नः ।\n\nआप॒च्छ्लोक॑मिन्द्रि॒यं पू॒यमा॑न॒: प्रति॑ दे॒वाँ अ॑जुषत॒ प्रयो॑भिः ॥१॥\n\nअच्छा॑ नृ॒चक्षा॑ असरत्प॒वित्रे॒ नाम॒ दधा॑नः क॒विर॑स्य॒ योनौ॑ ।\n\nसीद॒न्होते॑व॒ सद॑ने च॒मूषूपे॑मग्म॒न्नृष॑यः स॒प्त विप्रा॑: ॥२॥\n\nप्र सु॑मे॒धा गा॑तु॒विद्वि॒श्वदे॑व॒: सोम॑: पुना॒नः सद॑ एति॒ नित्य॑म् ।\n\nभुव॒द्विश्वे॑षु॒ काव्ये॑षु॒ रन्ताऽनु॒ जना॑न्यतते॒ पञ्च॒ धीर॑: ॥३॥\n\nतव॒ त्ये सो॑म पवमान नि॒ण्ये विश्वे॑ दे॒वास्त्रय॑ एकाद॒शास॑: ।\n\nदश॑ स्व॒धाभि॒रधि॒ सानो॒ अव्ये॑ मृ॒जन्ति॑ त्वा न॒द्य॑: स॒प्त य॒ह्वीः ॥४॥\n\nतन्नु स॒त्यं पव॑मानस्यास्तु॒ यत्र॒ विश्वे॑ का॒रव॑: सं॒नस॑न्त ।\n\nज्योति॒र्यदह्ने॒ अकृ॑णोदु लो॒कं प्राव॒न्मनुं॒ दस्य॑वे कर॒भीक॑म् ॥५॥\n\nपरि॒ सद्मे॑व पशु॒मान्ति॒ होता॒ राजा॒ न स॒त्यः समि॑तीरिया॒नः ।\n\nसोम॑: पुना॒नः क॒लशाँ॑ अयासी॒त्सीद॑न्मृ॒गो न म॑हि॒षो वने॑षु ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 93, + "text": "५ नोधा गौतम: । पवमान: सोम: । त्रिष्टुप् ।\n\nसा॒क॒मुक्षो॑ मर्जयन्त॒ स्वसा॑रो॒ दश॒ धीर॑स्य धी॒तयो॒ धनु॑त्रीः ।\n\n हरि॒: पर्य॑द्रव॒ज्जाः सूर्य॑स्य॒ द्रोणं॑ ननक्षे॒ अत्यो॒ न वा॒जी ॥१॥\n\nसं मा॒तृभि॒र्न शिशु॑र्वावशा॒नो वृषा॑ दधन्वे पुरु॒वारो॑ अ॒द्भिः ।\n\nमर्यो॒ न योषा॑म॒भि नि॑ष्कृ॒तं यन्त्सं ग॑च्छते क॒लश॑ उ॒स्रिया॑भिः ॥२॥\n\nउ॒त प्र पि॑प्य॒ ऊध॒रघ्न्या॑या॒ इन्दु॒र्धारा॑भिः सचते सुमे॒धाः ।\n\nमू॒र्धानं॒ गाव॒: पय॑सा च॒मूष्व॒भि श्री॑णन्ति॒ वसु॑भि॒र्न नि॒क्तैः ॥३॥\n\nस नो॑ दे॒वेभि॑: पवमान र॒देन्दो॑ र॒यिम॒श्विनं॑ वावशा॒नः ।\n\nर॒थि॒रा॒यता॑मुश॒ती पुरं॑धिरस्म॒द्र्य१गा दा॒वने॒ वसू॑नाम् ॥४॥\n\nनू नो॑ र॒यिमुप॑ मास्व नृ॒वन्तं॑ पुना॒नो वा॒ताप्यं॑ वि॒श्वश्च॑न्द्रम् ।\n\nप्र व॑न्दि॒तुरि॑न्दो ता॒र्यायु॑: प्रा॒तर्म॒क्षू धि॒याव॑सुर्जगम्यात् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 94, + "text": "५ कण्वो घौर: । पवमान: सोम: । त्रिष्टुप् ।\n\nअधि॒ यद॑स्मिन्वा॒जिनी॑व॒ शुभ॒: स्पर्ध॑न्ते॒ धिय॒: सूर्ये॒ न विश॑: ।\n\nअ॒पो वृ॑णा॒नः प॑वते कवी॒यन्व्र॒जं न प॑शु॒वर्ध॑नाय॒ मन्म॑ ॥१॥\n\nद्वि॒ता व्यू॒र्ण्वन्न॒मृत॑स्य॒ धाम॑ स्व॒र्विदे॒ भुव॑नानि प्रथन्त ।\n\nधिय॑: पिन्वा॒नाः स्वस॑रे॒ न गाव॑ ऋता॒यन्ती॑र॒भि वा॑वश्र॒ इन्दु॑म् ॥२॥\n\nपरि॒ यत्क॒विः काव्या॒ भर॑ते॒ शूरो॒ न रथो॒ भुव॑नानि॒ विश्वा॑ ।\n\nदे॒वेषु॒ यशो॒ मर्ता॑य॒ भूष॒न्दक्षा॑य रा॒यः पु॑रु॒भूषु॒ नव्य॑: ॥३॥\n\nश्रि॒ये जा॒तः श्रि॒य आ निरि॑याय॒ श्रियं॒ वयो॑ जरि॒तृभ्यो॑ दधाति ।\n\nश्रियं॒ वसा॑ना अमृत॒त्वमा॑य॒न्भव॑न्ति स॒त्या स॑मि॒था मि॒तद्रौ॑ ॥४॥\n\nइष॒मूर्ज॑म॒भ्य१र्षाश्वं॒ गामु॒रु ज्योति॑: कृणुहि॒ मत्सि॑ दे॒वान् ।\n\nविश्वा॑नि॒ हि सु॒षहा॒ तानि॒ तुभ्यं॒ पव॑मान॒ बाध॑से सोम॒ शत्रू॑न् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 95, + "text": "५ प्रस्कण्व: काण्व: । पवमान: सोम: । त्रिष्टुप् ।\n\nकनि॑क्रन्ति॒ हरि॒रा सृ॒ज्यमा॑न॒: सीद॒न्वन॑स्य ज॒ठरे॑ पुना॒नः ।\n\nनृभि॑र्य॒तः कृ॑णुते नि॒र्णिजं॒ गा अतो॑ म॒तीर्ज॑नयत स्व॒धाभि॑: ॥१॥\n\nहरि॑: सृजा॒नः प॒थ्या॑मृ॒तस्येय॑र्ति॒ वाच॑मरि॒तेव॒ नाव॑म् ।\n\nदे॒वो दे॒वानां॒ गुह्या॑नि॒ नामा॒ऽऽविष्कृ॑णोति ब॒र्हिषि॑ प्र॒वाचे॑ ॥२॥\n\nअ॒पामि॒वेदू॒र्मय॒स्तर्तु॑राणा॒: प्र म॑नी॒षा ई॑रते॒ सोम॒मच्छ॑ ।\n\nन॒म॒स्यन्ती॒रुप॑ च॒ यन्ति॒ सं चा ऽऽच॑ विशन्त्युश॒तीरु॒शन्त॑म् ॥३॥\n\nतं म॑र्मृजा॒नं म॑हि॒षं न साना॑वं॒शुं दु॑हन्त्यु॒क्षणं॑ गिरि॒ष्ठाम् ।\n\nतं वा॑वशा॒नं म॒तय॑: सचन्ते त्रि॒तो बि॑भर्ति॒ वरु॑णं समु॒द्रे ॥४॥\n\nइष्य॒न्वाच॑मुपव॒क्तेव॒ होतु॑: पुना॒न इ॑न्दो॒ वि ष्या॑ मनी॒षाम् ।\n\nइन्द्र॑श्च॒ यत्क्षय॑थ॒: सौभ॑गाय सु॒वीर्य॑स्य॒ पत॑यः स्याम ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 96, + "text": "२४ दैवोदासि: प्रतर्दन: । पवमान: सोम: । त्रिष्टुप् ।\n\nप्र से॑ना॒नीः शूरो॒ अग्रे॒ रथा॑नां ग॒व्यन्ने॑ति॒ हर्ष॑ते अस्य॒ सेना॑ ।\n\nभ॒द्रान्कृ॒ण्वन्नि॑न्द्रह॒वान्त्सखि॑भ्य॒ आ सोमो॒ वस्त्रा॑ रभ॒सानि॑ दत्ते ॥१॥\n\nसम॑स्य॒ हरिं॒ हर॑यो मृजन्त्यश्वह॒यैरनि॑शितं॒ नमो॑भिः ।\n\nआ ति॑ष्ठति॒ रथ॒मिन्द्र॑स्य॒ सखा॑ वि॒द्वाँ ए॑ना सुम॒तिं या॒त्यच्छ॑ ॥२॥\n\nस नो॑ देव दे॒वता॑ते पवस्व म॒हे सो॑म॒ प्सर॑स इन्द्र॒पान॑: ।\n\nकृ॒ण्वन्न॒पो व॒र्षय॒न्द्यामु॒तेमामु॒रोरा नो॑ वरिवस्या पुना॒नः ॥३॥\n\nअजी॑त॒येऽह॑तये पवस्व स्व॒स्तये॑ स॒र्वता॑तये बृह॒ते ।\n\nतदु॑शन्ति॒ विश्व॑ इ॒मे सखा॑य॒स्तद॒हं व॑श्मि पवमान सोम ॥४॥\n\nसोम॑: पवते जनि॒ता म॑ती॒नां ज॑नि॒ता दि॒वो ज॑नि॒ता पृ॑थि॒व्याः ।\n\nज॒नि॒ताग्नेर्ज॑नि॒ता सूर्य॑स्य जनि॒तेन्द्र॑स्य जनि॒तोत विष्णो॑: ॥५॥\n\nब्र॒ह्मा दे॒वानां॑ पद॒वीः क॑वी॒नामृषि॒र्विप्रा॑णां महि॒षो मृ॒गाणा॑म् ।\n\nश्ये॒नो गृध्रा॑णां॒ स्वधि॑ति॒र्वना॑नां॒ सोम॑: प॒वित्र॒मत्ये॑ति॒ रेभ॑न् ॥६॥\n\nप्रावी॑विपद्वा॒च ऊ॒र्मिं न सिन्धु॒र्गिर॒: सोम॒: पव॑मानो मनी॒षाः ।\n\nअ॒न्तः पश्य॑न्वृ॒जने॒माव॑रा॒ण्या ति॑ष्ठति वृष॒भो गोषु॑ जा॒नन् ॥७॥\n\nस म॑त्स॒रः पृ॒त्सु व॒न्वन्नवा॑तः स॒हस्र॑रेता अ॒भि वाज॑मर्ष ।\n\nइन्द्रा॑येन्दो॒ पव॑मानो मनी॒ष्यं१शोरू॒र्मिमी॑रय॒ गा इ॑ष॒ण्यन् ॥८॥\n\nपरि॑ प्रि॒यः क॒लशे॑ दे॒ववा॑त॒ इन्द्रा॑य॒ सोमो॒ रण्यो॒ मदा॑य ।\n\nस॒हस्र॑धारः श॒तवा॑ज॒ इन्दु॑र्वा॒जी न सप्ति॒: सम॑ना जिगाति ॥९॥\n\nस पू॒र्व्यो व॑सु॒विज्जाय॑मानो मृजा॒नो अ॒प्सु दु॑दुहा॒नो अद्रौ॑ ।\n\nअ॒भि॒श॒स्ति॒पा भुव॑नस्य॒ राजा॑ वि॒दद्गा॒तुं ब्रह्म॑णे पू॒यमा॑नः ॥१०॥\n\nत्वया॒ हि न॑: पि॒तर॑: सोम॒ पूर्वे॒ कर्मा॑णि च॒क्रुः प॑वमान॒ धीरा॑: ।\n\nव॒न्वन्नवा॑तः परि॒धीँरपो॑र्णु वी॒रेभि॒रश्वै॑र्म॒घवा॑ भवा नः ॥११॥\n\nयथाप॑वथा॒ मन॑वे वयो॒धा अ॑मित्र॒हा व॑रिवो॒विद्ध॒विष्मा॑न् ।\n\nए॒वा प॑वस्व॒ द्रवि॑णं॒ दधा॑न॒ इन्द्रे॒ सं ति॑ष्ठ ज॒नयायु॑धानि ॥१२॥\n\nपव॑स्व सोम॒ मधु॑माँ ऋ॒तावा॒ऽपो वसा॑नो॒ अधि॒ सानो॒ अव्ये॑ ।\n\nअव॒ द्रोणा॑नि घृ॒तवा॑न्ति सीद म॒दिन्त॑मो मत्स॒र इ॑न्द्र॒पान॑: ॥१३॥\n\nवृ॒ष्टिं दि॒वः श॒तधा॑रः पवस्व सहस्र॒सा वा॑ज॒युर्दे॒ववी॑तौ ।\n\nसं सिन्धु॑भिः क॒लशे॑ वावशा॒नः समु॒स्रिया॑भिः प्रति॒रन्न॒ आयु॑: ॥१४॥\n\nए॒ष स्य सोमो॑ म॒तिभि॑: पुना॒नोऽत्यो॒ न वा॒जी तर॒तीदरा॑तीः ।\n\nपयो॒ न दु॒ग्धमदि॑तेरिषि॒रमु॒र्वि॑व गा॒तुः सु॒यमो॒ न वोळ्हा॑ ॥१५॥\n\nस्वा॒यु॒धः सो॒तृभि॑: पू॒यमा॑नो॒ऽभ्य॑र्ष॒ गुह्यं॒ चारु॒ नाम॑ ।\n\nअ॒भि वाजं॒ सप्ति॑रिव श्रव॒स्याऽभि वा॒युम॒भि गा दे॑व सोम ॥१६॥\n\nशिशुं॑ जज्ञा॒नं ह॑र्य॒तं मृ॑जन्ति शु॒म्भन्ति॒ वह्निं॑ म॒रुतो॑ ग॒णेन॑ ।\n\nक॒विर्गी॒र्भिः काव्ये॑ना क॒विः सन्त्सोम॑: प॒वित्र॒मत्ये॑ति॒ रेभ॑न् ॥१७॥\n\nऋषि॑मना॒ य ऋ॑षि॒कृत्स्व॒र्षाः स॒हस्र॑णीथः पद॒वीः क॑वी॒नाम् ।\n\nतृ॒तीयं॒ धाम॑ महि॒षः सिषा॑स॒न्त्सोमो॑ वि॒राज॒मनु॑ राजति॒ ष्टुप् ॥१८॥\n\nच॒मू॒षच्छ्ये॒नः श॑कु॒नो वि॒भृत्वा॑ गोवि॒न्दुर्द्र॒प्स आयु॑धानि॒ बिभ्र॑त् ।\n\n अ॒पामू॒र्मिं सच॑मानः समु॒द्रं तु॒रीयं॒ धाम॑ महि॒षो वि॑वक्ति ॥१९॥\n\nमर्यो॒ न शु॒भ्रस्त॒न्वं॑ मृजा॒नोऽत्यो॒ न सृत्वा॑ स॒नये॒ धना॑नाम् ।\n\nवृषे॑व यू॒था परि॒ कोश॒मर्ष॒न्कनि॑क्रदच्च॒म्वो॒३रा वि॑वेश ॥२०॥\n\nपव॑स्वेन्दो॒ पव॑मानो॒ महो॑भि॒: कनि॑क्रद॒त्परि॒ वारा॑ण्यर्ष ।\n\nक्रीळ॑ञ्च॒म्वो॒३रा वि॑श पू॒यमा॑न॒ इन्द्रं॑ ते॒ रसो॑ मदि॒रो म॑मत्तु ॥२१॥\n\nप्रास्य॒ धारा॑ बृह॒तीर॑सृग्रन्न॒क्तो गोभि॑: क॒लशाँ॒ आ\n\nवि॑वेश । साम॑ कृ॒ण्वन्त्सा॑म॒न्यो॑ विप॒श्चित्क्रन्द॑न्नेत्य॒भि सख्यु॒र्न जा॒मिम् ॥२२॥\n\nअ॒प॒घ्नन्ने॑षि पवमान॒ शत्रू॑न्प्रि॒यां न जा॒रो अ॒भिगी॑त॒ इन्दु॑: ।\n\nसीद॒न्वने॑षु शकु॒नो न पत्वा॒ सोम॑: पुना॒नः क॒लशे॑षु॒ सत्ता॑ ॥२३॥\n\nआ ते॒ रुच॒: पव॑मानस्य सोम॒ योषे॑व यन्ति सु॒दुघा॑: सुधा॒राः ।\n\nहरि॒रानी॑तः पुरु॒वारो॑ अ॒प्स्वचि॑क्रदत्क॒लशे॑ देवयू॒नाम् ॥२४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 97, + "text": "(५८) १-३ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ:, ४-६ वासिष्ठ इन्द्रप्रमति:,७-९ वासिष्ठो वृषगण:,१० -१२ वासिष्ठो मन्यु :, १३-१५ वासिष्ठ उपमन्यु:, १६-१८ वासिष्ठो व्याघ्रपाद् , १९ -२१ वासिष्ठः शक्ति:, २२-२४ वासिष्ठः कर्णश्रुद् ,२५ -२७ वासिष्ठो मृळीक:, २८-३० वासिष्ठो वसुक्र:, ३१-४४ पराशर: शाक्त्य:, ४५-५८ कुत्स आङ्गिरस: । पवमान: सोम: ।त्रिष्टुप् ।\n\nअ॒स्य प्रे॒षा हे॒मना॑ पू॒यमा॑नो दे॒वो दे॒वेभि॒: सम॑पृक्त॒ रस॑म् ।\n\nसु॒तः प॒वित्रं॒ पर्ये॑ति॒ रेभ॑न्मि॒तेव॒ सद्म॑ पशु॒मान्ति॒ होता॑ ॥१॥\n\nभ॒द्रा वस्त्रा॑ सम॒न्या॒३ वसा॑नो म॒हान्क॒विर्नि॒वच॑नानि॒ शंस॑न् ।\n\nआ व॑च्यस्व च॒म्वो॑: पू॒यमा॑नो विचक्ष॒णो जागृ॑विर्दे॒ववी॑तौ ॥२॥\n\nसमु॑ प्रि॒यो मृ॑ज्यते॒ सानो॒ अव्ये॑ य॒शस्त॑रो य॒शसां॒ क्षैतो॑ अ॒स्मे ।\n\n अ॒भि स्व॑र॒ धन्वा॑ पू॒यमा॑नो यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥३॥\n\nप्र गा॑यता॒भ्य॑र्चाम दे॒वान्त्सोमं॑ हिनोत मह॒ते धना॑य ।\n\nस्वा॒दुः प॑वाते॒ अति॒ वार॒मव्य॒मा सी॑दाति क॒लशं॑ देव॒युर्न॑: ॥४॥\n\nइन्दु॑र्दे॒वाना॒मुप॑ स॒ख्यमा॒यन्त्स॒हस्र॑धारः पवते॒ मदा॑य ।\n\nनृभि॒: स्तवा॑नो॒ अनु॒ धाम॒ पूर्व॒मग॒न्निन्द्रं॑ मह॒ते सौभ॑गाय ॥५॥\n\nस्तो॒त्रे रा॒ये हरि॑रर्षा पुना॒न इन्द्रं॒ मदो॑ गच्छतु ते॒ भरा॑य ।\n\nदे॒वैर्या॑हि स॒रथं॒ राधो॒ अच्छा॑ यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥६॥\n\nप्र काव्य॑मु॒शने॑व ब्रुवा॒णो दे॒वो दे॒वानां॒ जनि॑मा विवक्ति ।\n\nमहि॑व्रत॒: शुचि॑बन्धुः पाव॒कः प॒दा व॑रा॒हो अ॒भ्ये॑ति॒ रेभ॑न् ॥७॥\n\nप्र हं॒सास॑स्तृ॒पलं॑ म॒न्युमच्छा॒मादस्तं॒ वृष॑गणा अयासुः ।\n\nआ॒ङ्गू॒ष्यं१ पव॑मानं॒ सखा॑यो दु॒र्मर्षं॑ सा॒कं प्र व॑दन्ति वा॒णम् ॥८॥\n\nस रं॑हत उरुगा॒यस्य॑ जू॒तिं वृथा॒ क्रीळ॑न्तं मिमते॒ न गाव॑: ।\n\nप॒री॒ण॒सं कृ॑णुते ति॒ग्मशृ॑ङ्गो॒ दिवा॒ हरि॒र्ददृ॑शे॒ नक्त॑मृ॒ज्रः ॥९॥\n\nइन्दु॑र्वा॒जी प॑वते॒ गोन्यो॑घा॒ इन्द्रे॒ सोम॒: सह॒ इन्व॒न्मदा॑य ।\n\nहन्ति॒ रक्षो॒ बाध॑ते॒ पर्यरा॑ती॒र्वरि॑वः कृ॒ण्वन्वृ॒जन॑स्य॒ राजा॑ ॥१०॥\n\nअध॒ धार॑या॒ मध्वा॑ पृचा॒नस्ति॒रो रोम॑ पवते॒ अद्रि॑दुग्धः ।\n\nइन्दु॒रिन्द्र॑स्य स॒ख्यं जु॑षा॒णो दे॒वो दे॒वस्य॑ मत्स॒रो मदा॑य ॥११॥\n\nअ॒भि प्रि॒याणि॑ पवते पुना॒नो दे॒वो दे॒वान्त्स्वेन॒ रसे॑न पृ॒ञ्चन् ।\n\nइन्दु॒र्धर्मा॑ण्यृतु॒था वसा॑नो॒ दश॒ क्षिपो॑ अव्यत॒ सानो॒ अव्ये॑ ॥१२॥\n\nवृषा॒ शोणो॑ अभि॒कनि॑क्रद॒द्गा न॒दय॑न्नेति पृथि॒वीमु॒त द्याम् ।\n\nइन्द्र॑स्येव व॒ग्नुरा शृ॑ण्व आ॒जौ प्र॑चे॒तय॑न्नर्षति॒ वाच॒मेमाम् ॥१३॥\n\nर॒साय्य॒: पय॑सा॒ पिन्व॑मान ई॒रय॑न्नेषि॒ मधु॑मन्तमं॒शुम् ।\n\nपव॑मानः संत॒निमे॑षि कृ॒ण्वन्निन्द्रा॑य सोम परिषि॒च्यमा॑नः ॥१४॥\n\nए॒वा प॑वस्व मदि॒रो मदा॑योदग्रा॒भस्य॑ न॒मय॑न्वध॒स्नैः ।\n\nपरि॒ वर्णं॒ भर॑माणो॒ रुश॑न्तं ग॒व्युर्नो॑ अर्ष॒ परि॑ सोम सि॒क्तः ॥१५॥\n\nजु॒ष्ट्वी न॑ इन्दो सु॒पथा॑ सु॒गान्यु॒रौ प॑वस्व॒ वरि॑वांसि कृ॒ण्वन् ।\n\nघ॒नेव॒ विष्व॑ग्दुरि॒तानि॑ वि॒घ्नन्नधि॒ ष्णुना॑ धन्व॒ सानो॒ अव्ये॑ ॥१६॥\n\nवृ॒ष्टिं नो॑ अर्ष दि॒व्यां जि॑ग॒त्नुमिळा॑वतीं शं॒गयीं॑ जी॒रदा॑नुम् ।\n\nस्तुके॑व वी॒ता ध॑न्वा विचि॒न्वन्बन्धूँ॑रि॒माँ अव॑राँ इन्दो वा॒यून् ॥१७॥\n\nग्र॒न्थिं न वि ष्य॑ ग्रथि॒तं पु॑ना॒न ऋ॒जुं च॑ गा॒तुं वृ॑जि॒नं च॑ सोम ।\n\nअत्यो॒ न क्र॑दो॒ हरि॒रा सृ॑जा॒नो मर्यो॑ देव धन्व प॒स्त्या॑वान् ॥१८॥\n\nजुष्टो॒ मदा॑य दे॒वता॑त इन्दो॒ परि॒ ष्णुना॑ धन्व॒ सानो॒ अव्ये॑ ।\n\nस॒हस्र॑धारः सुर॒भिरद॑ब्ध॒: परि॑ स्रव॒ वाज॑सातौ नृ॒षह्ये॑ ॥१९॥\n\nअ॒र॒श्मानो॒ ये॑ऽर॒था अयु॑क्ता॒ अत्या॑सो॒ न स॑सृजा॒नास॑ आ॒जौ ।\n\nए॒ते शु॒क्रासो॑ धन्वन्ति॒ सोमा॒ देवा॑स॒स्ताँ उप॑ याता॒ पिब॑ध्यै ॥२०॥\n\nए॒वा न॑ इन्दो अ॒भि दे॒ववी॑तिं॒ परि॑ स्रव॒ नभो॒ अर्ण॑श्च॒मूषु॑ ।\n\nसोमो॑ अ॒स्मभ्यं॒ काम्यं॑ बृ॒हन्तं॑ र॒यिं द॑दातु वी॒रव॑न्तमु॒ग्रम् ॥२१॥\n\nतक्ष॒द्यदी॒ मन॑सो॒ वेन॑तो॒ वाग्ज्येष्ठ॑स्य वा॒ धर्म॑णि॒ क्षोरनी॑के ।\n\nआदी॑माय॒न्वर॒मा वा॑वशा॒ना जुष्टं॒ पतिं॑ क॒लशे॒ गाव॒ इन्दु॑म् ॥२२॥\n\nप्र दा॑नु॒दो दि॒व्यो दा॑नुपि॒न्व ऋ॒तमृ॒ताय॑ पवते सुमे॒धाः ।\n\nध॒र्मा भु॑वद्वृज॒न्य॑स्य॒ राजा॒ प्र र॒श्मिभि॑र्द॒शभि॑र्भारि॒ भूम॑ ॥२३॥\n\nप॒वित्रे॑भि॒: पव॑मानो नृ॒चक्षा॒ राजा॑ दे॒वाना॑मु॒त मर्त्या॑नाम् ।\n\nद्वि॒ता भु॑वद्रयि॒पती॑ रयी॒णामृ॒तं भ॑र॒त्सुभृ॑तं॒ चार्विन्दु॑: ॥२४॥\n\nअर्वाँ॑ इव॒ श्रव॑से सा॒तिमच्छेन्द्र॑स्य वा॒योर॒भि वी॒तिम॑र्ष ।\n\nस न॑: स॒हस्रा॑ बृह॒तीरिषो॑ दा॒ भवा॑ सोम द्रविणो॒वित्पु॑ना॒नः ॥२५॥\n\nदे॒वा॒व्यो॑ नः परिषि॒च्यमा॑ना॒: क्षयं॑ सु॒वीरं॑ धन्वन्त॒ सोमा॑: ।\n\nआ॒य॒ज्यव॑: सुम॒तिं वि॒श्ववा॑रा॒ होता॑रो॒ न दि॑वि॒यजो॑ म॒न्द्रत॑माः ॥२६॥\n\nए॒वा दे॑व दे॒वता॑ते पवस्व म॒हे सो॑म॒ प्सर॑से देव॒पान॑: ।\n\nम॒हश्चि॒द्धि ष्मसि॑ हि॒ताः स॑म॒र्ये कृ॒धि सु॑ष्ठा॒ने रोद॑सी पुना॒नः ॥२७॥\n\nअश्वो॒ नो क्र॑दो॒ वृष॑भिर्युजा॒नः सिं॒हो न भी॒मो मन॑सो॒ जवी॑यान् ।\n\nअ॒र्वा॒चीनै॑: प॒थिभि॒र्ये रजि॑ष्ठा॒ आ प॑वस्व सौमन॒सं न॑ इन्दो ॥२८॥\n\nश॒तं धारा॑ दे॒वजा॑ता असृग्रन्त्स॒हस्र॑मेनाः क॒वयो॑ मृजन्ति ।\n\nइन्दो॑ स॒नित्रं॑ दि॒व आ प॑वस्व पुरए॒तासि॑ मह॒तो धन॑स्य ॥२९॥\n\nदि॒वो न सर्गा॑ अससृग्र॒मह्नां॒ राजा॒ न मि॒त्रं प्र मि॑नाति॒ धीर॑: ।\n\nपि॒तुर्न पु॒त्रः क्रतु॑भिर्यता॒न आ प॑वस्व वि॒शे अ॒स्या अजी॑तिम् ॥३०॥\n\nप्र ते॒ धारा॒ मधु॑मतीरसृग्र॒न्वारा॒न्यत्पू॒तो अ॒त्येष्यव्या॑न् ।\n\nपव॑मान॒ पव॑से॒ धाम॒ गोनां॑ जज्ञा॒नः सूर्य॑मपिन्वो अ॒र्कैः ॥३१॥\n\nकनि॑क्रद॒दनु॒ पन्था॑मृ॒तस्य॑ शु॒क्रो वि भा॑स्य॒मृत॑स्य॒ धाम॑ ।\n\nस इन्द्रा॑य पवसे मत्स॒रवा॑न्हिन्वा॒नो वाचं॑ म॒तिभि॑: कवी॒नाम् ॥३२॥\n\nदि॒व्यः सु॑प॒र्णोऽव॑ चक्षि सोम॒ पिन्व॒न्धारा॒: कर्म॑णा दे॒ववी॑तौ ।\n\nएन्दो॑ विश क॒लशं॑ सोम॒धानं॒ क्रन्द॑न्निहि॒ सूर्य॒स्योप॑ र॒श्मिम् ॥३३॥\n\nति॒स्रो वाच॑ ईरयति॒ प्र वह्नि॑ॠ॒तस्य॑ धी॒तिं ब्रह्म॑णो मनी॒षाम् ।\n\nगावो॑ यन्ति॒ गोप॑तिं पृ॒च्छमा॑ना॒: सोमं॑ यन्ति म॒तयो॑ वावशा॒नाः ॥३४॥\n\nसोमं॒ गावो॑ धे॒नवो॑ वावशा॒नाः सोमं॒ विप्रा॑ म॒तिभि॑: पृ॒च्छमा॑नाः ।\n\nसोम॑: सु॒तः पू॑यते अ॒ज्यमा॑न॒: सोमे॑ अ॒र्कास्त्रि॒ष्टुभ॒: सं न॑वन्ते ॥३५॥\n\nए॒वा न॑: सोम परिषि॒च्यमा॑न॒ आ प॑वस्व पू॒यमा॑नः स्व॒स्ति ।\n\nइन्द्र॒मा वि॑श बृह॒ता रवे॑ण व॒र्धया॒ वाचं॑ ज॒नया॒ पुरं॑धिम् ॥३६॥\n\nआ जागृ॑वि॒र्विप्र॑ ऋ॒ता म॑ती॒नां सोम॑: पुना॒नो अ॑सदच्च॒मूषु॑ ।\n\nसप॑न्ति॒ यं मि॑थु॒नासो॒ निका॑मा अध्व॒र्यवो॑ रथि॒रास॑: सु॒हस्ता॑: ॥३७॥\n\nस पु॑ना॒न उप॒ सूरे॒ न धातोभे अ॑प्रा॒ रोद॑सी॒ वि ष आ॑वः ।\n\nप्रि॒या चि॒द्यस्य॑ प्रिय॒सास॑ ऊ॒ती स तू धनं॑ का॒रिणे॒ न प्र यं॑सत् ॥३८॥\n\nस व॑र्धि॒ता वर्ध॑नः पू॒यमा॑न॒: सोमो॑ मी॒ढ्वाँ अ॒भि नो॒ ज्योति॑षावीत् ।\n\nयेना॑ न॒: पूर्वे॑ पि॒तर॑: पद॒ज्ञाः स्व॒र्विदो॑ अ॒भि गा अद्रि॑मु॒ष्णन् ॥३९॥\n\nअक्रा॑न्त्समु॒द्रः प्र॑थ॒मे विध॑र्मञ्ज॒नय॑न्प्र॒जा भुव॑नस्य॒ राजा॑ ।\n\nवृषा॑ प॒वित्रे॒ अधि॒ सानो॒ अव्ये॑ बृ॒हत्सोमो॑ वावृधे सुवा॒न इन्दु॑: ॥४०॥\n\nम॒हत्तत्सोमो॑ महि॒षश्च॑कारा॒ऽपां यद्गर्भोऽवृ॑णीत दे॒वान् ।\n\nअद॑धा॒दिन्द्रे॒ पव॑मान॒ ओजोऽज॑नय॒त्सूर्ये॒ ज्योति॒रिन्दु॑: ॥४१॥\n\nमत्सि॑ वा॒युमि॒ष्टये॒ राध॑से च॒ मत्सि॑ मि॒त्रावरु॑णा पू॒यमा॑नः ।\n\nमत्सि॒ शर्धो॒ मारु॑तं॒ मत्सि॑ दे॒वान्मत्सि॒ द्यावा॑पृथि॒वी दे॑व सोम ॥४२॥\n\nऋ॒जुः प॑वस्व वृजि॒नस्य॑ ह॒न्ताऽपामी॑वां॒ बाध॑मानो॒ मृध॑श्च ।\n\nअ॒भि॒श्री॒णन्पय॒: पय॑सा॒भि गोना॒मिन्द्र॑स्य॒ त्वं तव॑ व॒यं सखा॑यः ॥४३॥\n\nमध्व॒: सूदं॑ पवस्व॒ वस्व॒ उत्सं॑ वी॒रं च॑ न॒ आ प॑वस्वा॒ भगं॑ च ।\n\nस्वद॒स्वेन्द्रा॑य॒ पव॑मान इन्दो र॒यिं च॑ न॒ आ प॑वस्वा समु॒द्रात् ॥४४॥\n\nसोम॑: सु॒तो धार॒यात्यो॒ न हित्वा॒ सिन्धु॒र्न नि॒म्नम॒भि वा॒ज्य॑क्षाः ।\n\nआ योनिं॒ वन्य॑मसदत्पुना॒नः समिन्दु॒र्गोभि॑रसर॒त्सम॒द्भिः ॥४५॥\n\nए॒ष स्य ते॑ पवत इन्द्र॒ सोम॑श्च॒मूषु॒ धीर॑ उश॒ते तव॑स्वान् ।\n\nस्व॑र्चक्षा रथि॒रः स॒त्यशु॑ष्म॒: कामो॒ न यो दे॑वय॒तामस॑र्जि ॥४६॥\n\nए॒ष प्र॒त्नेन॒ वय॑सा पुना॒नस्ति॒रो वर्पां॑सि दुहि॒तुर्दधा॑नः ।\n\nवसा॑न॒: शर्म॑ त्रि॒वरू॑थम॒प्सु होते॑व याति॒ सम॑नेषु॒ रेभ॑न् ॥४७॥\n\nनू न॒स्त्वं र॑थि॒रो दे॑व सोम॒ परि॑ स्रव च॒म्वो॑: पू॒यमा॑नः ।\n\nअ॒प्सु स्वादि॑ष्ठो॒ मधु॑माँ ऋ॒तावा॑ दे॒वो न यः स॑वि॒ता स॒त्यम॑न्मा ॥४८॥\n\nअ॒भि वा॒युं वी॒त्य॑र्षा गृणा॒नो॒३ऽभि मि॒त्रावरु॑णा पू॒यमा॑नः ।\n\nअ॒भी नरं॑ धी॒जव॑नं रथे॒ष्ठाम॒भीन्द्रं॒ वृष॑णं॒ वज्र॑बाहुम् ॥४९॥\n\nअ॒भि वस्त्रा॑ सुवस॒नान्य॑र्षा॒ऽभि धे॒नूः सु॒दुघा॑: पू॒यमा॑नः ।\n\nअ॒भि च॒न्द्रा भर्त॑वे नो॒ हिर॑ण्या॒ऽभ्यश्वा॑न्र॒थिनो॑ देव सोम ॥५०॥\n\nअ॒भी नो॑ अर्ष दि॒व्या वसू॑न्य॒भि विश्वा॒ पार्थि॑वा पू॒यमा॑नः ।\n\nअ॒भि येन॒ द्रवि॑णम॒श्नवा॑मा॒ऽभ्या॑र्षे॒यं ज॑मदग्नि॒वन्न॑: ॥५१॥\n\nअ॒या प॒वा प॑वस्वै॒ना वसू॑नि माँश्च॒त्व इ॑न्दो॒ सर॑सि॒ प्र ध॑न्व ।\n\nब्र॒ध्नश्चि॒दत्र॒ वातो॒ न जू॒तः पु॑रु॒मेध॑श्चि॒त्तक॑वे॒ नरं॑ दात् ॥५२॥\n\nउ॒त न॑ ए॒ना प॑व॒या प॑व॒स्वाऽधि॑ श्रु॒ते श्र॒वाय्य॑स्य ती॒र्थे ।\n\nष॒ष्टिं स॒हस्रा॑ नैगु॒तो वसू॑नि वृ॒क्षं न प॒क्वं धू॑नव॒द्रणा॑य ॥५३॥\n\nमही॒मे अ॑स्य॒ वृष॒नाम॑ शू॒षे माँश्च॑त्वे वा॒ पृश॑ने वा॒ वध॑त्रे ।\n\nअस्वा॑पयन्नि॒गुत॑: स्ने॒हय॒च्चाऽपा॒मित्राँ॒ अपा॒चितो॑ अचे॒तः ॥५४॥\n\nसं त्री प॒वित्रा॒ वित॑तान्ये॒ष्यन्वेकं॑ धावसि पू॒यमा॑नः ।\n\nअसि॒ भगो॒ असि॑ दा॒त्रस्य॑ दा॒ताऽसि॑ म॒घवा॑ म॒घव॑द्भ्य इन्दो ॥५५॥\n\nए॒ष वि॑श्व॒वित्प॑वते मनी॒षी सोमो॒ विश्व॑स्य॒ भुव॑नस्य॒ राजा॑ ।\n\nद्र॒प्साँ ई॒रय॑न्वि॒दथे॒ष्विन्दु॒र्वि वार॒मव्यं॑ स॒मयाति॑ याति ॥५६॥\n\nइन्दुं॑ रिहन्ति महि॒षा अद॑ब्धाः प॒दे रे॑भन्ति क॒वयो॒ न गृध्रा॑: ।\n\nहि॒न्वन्ति॒ धीरा॑ द॒शभि॒: क्षिपा॑भि॒: सम॑ञ्जते रू॒पम॒पां रसे॑न ॥५७॥\n\nत्वया॑ व॒यं पव॑मानेन सोम॒ भरे॑ कृ॒तं वि चि॑नुयाम॒ शश्व॑त् ।\n\nतन्नो॑ मि॒त्रो वरु॑णो मामहन्ता॒मदि॑ति॒: सिन्धु॑: पृथि॒वी उ॒त द्यौः ॥५८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 98, + "text": "१२ अम्बरीषो वार्षागिर:, ऋजिश्वा भारद्वाजश्च । पवमान: सोम: ।अनुष्टुप् , ११ बृहती ।\n\nअ॒भि नो॑ वाज॒सात॑मं र॒यिम॑र्ष पुरु॒स्पृह॑म् । इन्दो॑ स॒हस्र॑भर्णसं तुविद्यु॒म्नं वि॑भ्वा॒सह॑म् ॥१॥\n\nपरि॒ ष्य सु॑वा॒नो अ॒व्ययं॒ रथे॒ न वर्मा॑व्यत । इन्दु॑र॒भि द्रुणा॑ हि॒तो हि॑या॒नो धारा॑भिरक्षाः ॥२॥\n\nपरि॒ ष्य सु॑वा॒नो अ॑क्षा॒ इन्दु॒रव्ये॒ मद॑च्युतः । धारा॒ य ऊ॒र्ध्वो अ॑ध्व॒रे भ्रा॒जा नैति॑ गव्य॒युः ॥३॥\n\nस हि त्वं दे॑व॒ शश्व॑ते॒ वसु॒ मर्ता॑य दा॒शुषे॑ । इन्दो॑ सह॒स्रिणं॑ र॒यिं श॒तात्मा॑नं विवाससि ॥४॥\n\nव॒यं ते॑ अ॒स्य वृ॑त्रह॒न्वसो॒ वस्व॑: पुरु॒स्पृह॑: । नि नेदि॑ष्ठतमा इ॒षः स्याम॑ सु॒म्नस्या॑ध्रिगो ॥५॥\n\nद्विर्यं पञ्च॒ स्वय॑शसं॒ स्वसा॑रो॒ अद्रि॑संहतम् । प्रि॒यमिन्द्र॑स्य॒ काम्यं॑ प्रस्ना॒पय॑न्त्यू॒र्मिण॑म् ॥६॥\n\nपरि॒ त्यं ह॑र्य॒तं हरिं॑ ब॒भ्रुं पु॑नन्ति॒ वारे॑ण । यो दे॒वान्विश्वाँ॒ इत्परि॒ मदे॑न स॒ह गच्छ॑ति ॥७॥\n\nअ॒स्य वो॒ ह्यव॑सा॒ पान्तो॑ दक्ष॒साध॑नम् । यः सू॒रिषु॒ श्रवो॑ बृ॒हद्द॒धे स्व१र्ण ह॑र्य॒तः ॥८॥\n\nस वां॑ य॒ज्ञेषु॑ मानवी॒ इन्दु॑र्जनिष्ट रोदसी । दे॒वो दे॑वी गिरि॒ष्ठा अस्रे॑ध॒न्तं तु॑वि॒ष्वणि॑ ॥९॥\n\nइन्द्रा॑य सोम॒ पात॑वे वृत्र॒घ्ने परि॑ षिच्यसे । नरे॑ च॒ दक्षि॑णावते दे॒वाय॑ सदना॒सदे॑ ॥१०॥\n\nते प्र॒त्नासो॒ व्यु॑ष्टिषु॒ सोमा॑: प॒वित्रे॑ अक्षरन् ।\n\nअ॒प॒प्रोथ॑न्तः सनु॒तर्हु॑र॒श्चित॑: प्रा॒तस्ताँ अप्र॑चेतसः ॥११॥\n\nतं स॑खायः पुरो॒रुचं॑ यू॒यं व॒यं च॑ सू॒रय॑: । अ॒श्याम॒ वाज॑गन्ध्यं स॒नेम॒ वाज॑पस्त्यम् ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 99, + "text": "८ रेभसूनू काश्यपौ । पवमान: सोम: ।अनुष्टुप् ,१ बृहती।\n\nआ ह॑र्य॒ताय॑ धृ॒ष्णवे॒ धनु॑स्तन्वन्ति॒ पौंस्य॑म् ।\n\nशु॒क्रां व॑य॒न्त्यसु॑राय नि॒र्णिजं॑ वि॒पामग्रे॑ मही॒युव॑: ॥१॥\n\nअध॑ क्ष॒पा परि॑ष्कृतो॒ वाजाँ॑ अ॒भि प्र गा॑हते । यदी॑ वि॒वस्व॑तो॒ धियो॒ हरिं॑ हि॒न्वन्ति॒ यात॑वे ॥२॥\n\nतम॑स्य मर्जयामसि॒ मदो॒ य इ॑न्द्र॒पात॑मः । यं गाव॑ आ॒सभि॑र्द॒धुः पु॒रा नू॒नं च॑ सू॒रय॑: ॥३॥\n\nतं गाथ॑या पुरा॒ण्या पु॑ना॒नम॒भ्य॑नूषत । उ॒तो कृ॑पन्त धी॒तयो॑ दे॒वानां॒ नाम॒ बिभ्र॑तीः ॥४॥\n\nतमु॒क्षमा॑णम॒व्यये॒ वारे॑ पुनन्ति धर्ण॒सिम् । दू॒तं न पू॒र्वचि॑त्तय॒ आ शा॑सते मनी॒षिण॑: ॥५॥\n\nस पु॑ना॒नो म॒दिन्त॑म॒: सोम॑श्च॒मूषु॑ सीदति । प॒शौ न रेत॑ आ॒दध॒त्पति॑र्वचस्यते धि॒यः ॥६॥\n\nस मृ॑ज्यते सु॒कर्म॑भिर्दे॒वो दे॒वेभ्य॑: सु॒तः । वि॒दे यदा॑सु संद॒दिर्म॒हीर॒पो वि गा॑हते ॥७॥\n\nसु॒त इ॑न्दो प॒वित्र॒ आ नृभि॑र्य॒तो वि नी॑यसे । इन्द्रा॑य मत्स॒रिन्त॑मश्च॒मूष्वा नि षी॑दसि ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 100, + "text": "९ रेभसूनू काश्यपौ । पवमान: सोम: । अनुष्टुप् ।\n\nअ॒भी न॑वन्ते अ॒द्रुह॑: प्रि॒यमिन्द्र॑स्य॒ काम्य॑म् । व॒त्सं न पूर्व॒ आयु॑नि जा॒तं रि॑हन्ति मा॒तर॑: ॥१॥\n\nपु॒ना॒न इ॑न्द॒वा भ॑र॒ सोम॑ द्वि॒बर्ह॑सं र॒यिम् । त्वं वसू॑नि पुष्यसि॒ विश्वा॑नि दा॒शुषो॑ गृ॒हे ॥२॥\n\nत्वं धियं॑ मनो॒युजं॑ सृ॒जा वृ॒ष्टिं न त॑न्य॒तुः । त्वं वसू॑नि॒ पार्थि॑वा दि॒व्या च॑ सोम पुष्यसि ॥३॥\n\nपरि॑ ते जि॒ग्युषो॑ यथा॒ धारा॑ सु॒तस्य॑ धावति । रंह॑माणा॒ व्य१व्ययं॒ वारं॑ वा॒जीव॑ सान॒सिः ॥४॥\n\nक्रत्वे॒ दक्षा॑य नः कवे॒ पव॑स्व सोम॒ धार॑या । इन्द्रा॑य॒ पात॑वे सु॒तो मि॒त्राय॒ वरु॑णाय च ॥५॥\n\nपव॑स्व वाज॒सात॑मः प॒वित्रे॒ धार॑या सु॒तः । इन्द्रा॑य सोम॒ विष्ण॑वे दे॒वेभ्यो॒ मधु॑मत्तमः ॥६॥\n\nत्वां रि॑हन्ति मा॒तरो॒ हरिं॑ प॒वित्रे॑ अ॒द्रुह॑: । व॒त्सं जा॒तं न धे॒नव॒: पव॑मान॒ विध॑र्मणि ॥७॥\n\nपव॑मान॒ महि॒ श्रव॑श्चि॒त्रेभि॑र्यासि र॒श्मिभि॑: । शर्ध॒न्तमां॑सि जिघ्नसे॒ विश्वा॑नि दा॒शुषो॑ गृ॒हे ॥८॥\n\nत्वं द्यां च॑ महिव्रत पृथि॒वीं चाति॑ जभ्रिषे । प्रति॑ द्रा॒पिम॑मुञ्चथा॒: पव॑मान महित्व॒ना ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 101, + "text": "(१६) १-३अन्धीगु: श्यावाश्वि:,४-६ यायातिर्नाहुष:,७-९ नहुषो मानव:,१०-१२ मनु: सांवरण:, १३-१६ वैश्वामित्रो वाच्यो वा प्रजापति: । पवमान: सोम: । अनुष्टुप् , २-३ गायत्री ।\n\nपु॒रोजि॑ती वो॒ अन्ध॑सः सु॒ताय॑ मादयि॒त्नवे॑ । अप॒ श्वानं॑ श्नथिष्टन॒ सखा॑यो दीर्घजि॒ह्व्य॑म् ॥१॥\n\nयो धार॑या पाव॒कया॑ परिप्र॒स्यन्द॑ते सु॒तः । इन्दु॒रश्वो॒ न कृत्व्य॑: ॥२॥\n\nतं दु॒रोष॑म॒भी नर॒: सोमं॑ वि॒श्वाच्या॑ धि॒या । य॒ज्ञं हि॑न्व॒न्त्यद्रि॑भिः ॥३॥\n\nसु॒तासो॒ मधु॑मत्तमा॒: सोमा॒ इन्द्रा॑य म॒न्दिन॑: । प॒वित्र॑वन्तो अक्षरन्दे॒वान्ग॑च्छन्तु वो॒ मदा॑: ॥४॥\n\nइन्दु॒रिन्द्रा॑य पवत॒ इति॑ दे॒वासो॑ अब्रुवन् । वा॒चस्पति॑र्मखस्यते॒ विश्व॒स्येशा॑न॒ ओज॑सा ॥५॥\n\nस॒हस्र॑धारः पवते समु॒द्रो वा॑चमीङ्ख॒यः । सोम॒: पती॑ रयी॒णां सखेन्द्र॑स्य दि॒वेदि॑वे ॥६॥\n\nअ॒यं पू॒षा र॒यिर्भग॒: सोम॑: पुना॒नो अ॑र्षति । पति॒र्विश्व॑स्य॒ भूम॑नो॒ व्य॑ख्य॒द्रोद॑सी उ॒भे ॥७॥\n\nसमु॑ प्रि॒या अ॑नूषत॒ गावो॒ मदा॑य॒ घृष्व॑यः । सोमा॑सः कृण्वते प॒थः पव॑मानास॒ इन्द॑वः ॥८॥\n\nय ओजि॑ष्ठ॒स्तमा भ॑र॒ पव॑मान श्र॒वाय्य॑म् । यः पञ्च॑ चर्ष॒णीर॒भि र॒यिं येन॒ वना॑महै ॥९॥\n\nसोमा॑: पवन्त॒ इन्द॑वो॒ऽस्मभ्यं॑ गातु॒वित्त॑माः । मि॒त्राः सु॑वा॒ना अ॑रे॒पस॑: स्वा॒ध्य॑: स्व॒र्विद॑: ॥१०॥\n\nसु॒ष्वा॒णासो॒ व्यद्रि॑भि॒श्चिता॑ना॒ गोरधि॑ त्व॒चि । इष॑म॒स्मभ्य॑म॒भित॒: सम॑स्वरन्वसु॒विद॑: ॥११॥\n\nए॒ते पू॒ता वि॑प॒श्चित॒: सोमा॑सो॒ दध्या॑शिरः । सूर्या॑सो॒ न द॑र्श॒तासो॑ जिग॒त्नवो॑ ध्रु॒वा घृ॒ते ॥१२॥\n\nप्र सु॑न्वा॒नस्यान्ध॑सो॒ मर्तो॒ न वृ॑त॒ तद्वच॑: । अप॒ श्वान॑मरा॒धसं॑ ह॒ता म॒खं न भृग॑वः ॥१३॥\n\nआ जा॒मिरत्के॑ अव्यत भु॒जे न पु॒त्र ओ॒ण्यो॑: । सर॑ज्जा॒रो न योष॑णां व॒रो न योनि॑मा॒सद॑म् ॥१४॥\n\nस वी॒रो द॑क्ष॒साध॑नो॒ वि यस्त॒स्तम्भ॒ रोद॑सी । हरि॑: प॒वित्रे॑ अव्यत वे॒धा न योनि॑मा॒सद॑म् ॥१५॥\n\nअव्यो॒ वारे॑भिः पवते॒ सोमो॒ गव्ये॒ अधि॑ त्व॒चि । कनि॑क्रद॒द्वृषा॒ हरि॒रिन्द्र॑स्या॒भ्ये॑ति निष्कृ॒तम् ॥१६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 102, + "text": "८ त्रित आप्त्य: । पवमान: सोम: । उष्णिक् ।\n\nक्रा॒णा शिशु॑र्म॒हीनां॑ हि॒न्वन्नृ॒तस्य॒ दीधि॑तिम् । विश्वा॒ परि॑ प्रि॒या भु॑व॒दध॑ द्वि॒ता ॥१॥\n\nउप॑ त्रि॒तस्य॑ पा॒ष्यो॒३रभ॑क्त॒ यद्गुहा॑ प॒दम् । य॒ज्ञस्य॑ स॒प्त धाम॑भि॒रध॑ प्रि॒यम् ॥२॥\n\nत्रीणि॑ त्रि॒तस्य॒ धार॑या पृ॒ष्ठेष्वेर॑या र॒यिम् । मिमी॑ते अस्य॒ योज॑ना॒ वि सु॒क्रतु॑: ॥३॥\n\nज॒ज्ञा॒नं स॒प्त मा॒तरो॑ वे॒धाम॑शासत श्रि॒ये । अ॒यं ध्रु॒वो र॑यी॒णां चिके॑त॒ यत् ॥४॥\n\nअ॒स्य व्र॒ते स॒जोष॑सो॒ विश्वे॑ दे॒वासो॑ अ॒द्रुह॑: । स्पा॒र्हा भ॑वन्ति॒ रन्त॑यो जु॒षन्त॒ यत् ॥५॥\n\nयमी॒ गर्भ॑मृता॒वृधो॑ दृ॒शे चारु॒मजी॑जनन् । क॒विं मंहि॑ष्ठमध्व॒रे पु॑रु॒स्पृह॑म् ॥६॥\n\nस॒मी॒ची॒ने अ॒भि त्मना॑ य॒ह्वी ऋ॒तस्य॑ मा॒तरा॑ । त॒न्वा॒ना य॒ज्ञमा॑नु॒षग्यद॑ञ्ज॒ते ॥७॥\n\nक्रत्वा॑ शु॒क्रेभि॑र॒क्षभि॑ॠ॒णोरप॑ व्र॒जं दि॒वः । हि॒न्वन्नृ॒तस्य॒ दीधि॑तिं॒ प्राध्व॒रे ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 103, + "text": "६ द्वित आप्त्य: । पवमान: सोम: । उष्णिक् ।\n\nप्र पु॑ना॒नाय॑ वे॒धसे॒ सोमा॑य॒ वच॒ उद्य॑तम् । भृ॒तिं न भ॑रा म॒तिभि॒र्जुजो॑षते ॥१॥\n\nपरि॒ वारा॑ण्य॒व्यया॒ गोभि॑रञ्जा॒नो अ॑र्षति । त्री ष॒धस्था॑ पुना॒नः कृ॑णुते॒ हरि॑: ॥२॥\n\nपरि॒ कोशं॑ मधु॒श्चुत॑म॒व्यये॒ वारे॑ अर्षति । अ॒भि वाणी॒ॠषी॑णां स॒प्त नू॑षत ॥३॥\n\nपरि॑ णे॒ता म॑ती॒नां वि॒श्वदे॑वो॒ अदा॑भ्यः । सोम॑: पुना॒नश्च॒म्वो॑र्विश॒द्धरि॑: ॥४॥\n\nपरि॒ दैवी॒रनु॑ स्व॒धा इन्द्रे॑ण याहि स॒रथ॑म् । पु॒ना॒नो वा॒घद्वा॒घद्भि॒रम॑र्त्यः ॥५॥\n\nपरि॒ सप्ति॒र्न वा॑ज॒युर्दे॒वो दे॒वेभ्य॑: सु॒तः । व्या॒न॒शिः पव॑मानो॒ वि धा॑वति ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 104, + "text": "६ पर्वतनारदौ काण्वौ, काश्यप्यौ शिखण्डिन्यावप्सरसौ वा । पवमान: सोम: । उष्णिक् ।\n\nसखा॑य॒ आ नि षी॑दत पुना॒नाय॒ प्र गा॑यत । शिशुं॒ न य॒ज्ञैः परि॑ भूषत श्रि॒ये ॥१॥\n\nसमी॑ व॒त्सं न मा॒तृभि॑: सृ॒जता॑ गय॒साध॑नम् । दे॒वा॒व्यं१ मद॑म॒भि द्विश॑वसम् ॥२॥\n\nपु॒नाता॑ दक्ष॒साध॑नं॒ यथा॒ शर्धा॑य वी॒तये॑ । यथा॑ मि॒त्राय॒ वरु॑णाय॒ शंत॑मः ॥३॥\n\nअ॒स्मभ्यं॑ त्वा वसु॒विद॑म॒भि वाणी॑रनूषत । गोभि॑ष्टे॒ वर्ण॑म॒भि वा॑सयामसि ॥४॥\n\nस नो॑ मदानां पत॒ इन्दो॑ दे॒वप्स॑रा असि । सखे॑व॒ सख्ये॑ गातु॒वित्त॑मो भव ॥५॥\n\nसने॑मि कृ॒ध्य१स्मदा र॒क्षसं॒ कं चि॑द॒त्रिण॑म् । अपादे॑वं द्व॒युमंहो॑ युयोधि नः ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 105, + "text": "६ पर्वतनारदौ काण्वौ । पवमान: सोम: । उष्णिक् ।\n\nतं व॑: सखायो॒ मदा॑य पुना॒नम॒भि गा॑यत । शिशुं॒ न य॒ज्ञैः स्व॑दयन्त गू॒र्तिभि॑: ॥१॥\n\nसं व॒त्स इ॑व मा॒तृभि॒रिन्दु॑र्हिन्वा॒नो अ॑ज्यते । दे॒वा॒वीर्मदो॑ म॒तिभि॒: परि॑ष्कृतः ॥२॥\n\nअ॒यं दक्षा॑य॒ साध॑नो॒ऽयं शर्धा॑य वी॒तये॑ । अ॒यं दे॒वेभ्यो॒ मधु॑मत्तमः सु॒तः ॥३॥\n\nगोम॑न्न इन्दो॒ अश्व॑वत्सु॒तः सु॑दक्ष धन्व । शुचिं॑ ते॒ वर्ण॒मधि॒ गोषु॑ दीधरम् ॥४॥\n\nस नो॑ हरीणां पत॒ इन्दो॑ दे॒वप्स॑रस्तमः । सखे॑व॒ सख्ये॒ नर्यो॑ रु॒चे भ॑व ॥५॥\n\nसने॑मि॒ त्वम॒स्मदाँ अदे॑वं॒ कं चि॑द॒त्रिण॑म् । सा॒ह्वाँ इ॑न्दो॒ परि॒ बाधो॒ अप॑ द्व॒युम् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 106, + "text": "((१४) १-३, १०-१४ अग्निश्चाक्षुष:, ४-६ चक्षुर्मानव:, ७-९ मनुराप्सव: । पवमान: सोम: । उष्णिक् ।\n\nइन्द्र॒मच्छ॑ सु॒ता इ॒मे वृष॑णं यन्तु॒ हर॑यः । श्रु॒ष्टी जा॒तास॒ इन्द॑वः स्व॒र्विद॑: ॥१॥\n\nअ॒यं भरा॑य सान॒सिरिन्द्रा॑य पवते सु॒तः । सोमो॒ जैत्र॑स्य चेतति॒ यथा॑ वि॒दे ॥२॥\n\nअ॒स्येदिन्द्रो॒ मदे॒ष्वा ग्रा॒भं गृ॑भ्णीत सान॒सिम् । वज्रं॑ च॒ वृष॑णं भर॒त्सम॑प्सु॒जित् ॥३॥\n\nप्र ध॑न्वा सोम॒ जागृ॑वि॒रिन्द्रा॑येन्दो॒ परि॑ स्रव । द्यु॒मन्तं॒ शुष्म॒मा भ॑रा स्व॒र्विद॑म् ॥४॥\n\nइन्द्रा॑य॒ वृष॑णं॒ मदं॒ पव॑स्व वि॒श्वद॑र्शतः । स॒हस्र॑यामा पथि॒कृद्वि॑चक्ष॒णः ॥५॥\n\nअ॒स्मभ्यं॑ गातु॒वित्त॑मो दे॒वेभ्यो॒ मधु॑मत्तमः । स॒हस्रं॑ याहि प॒थिभि॒: कनि॑क्रदत् ॥६॥\n\nपव॑स्व दे॒ववी॑तय॒ इन्दो॒ धारा॑भि॒रोज॑सा । आ क॒लशं॒ मधु॑मान्त्सोम नः सदः ॥७॥\n\nतव॑ द्र॒प्सा उ॑द॒प्रुत॒ इन्द्रं॒ मदा॑य वावृधुः । त्वां दे॒वासो॑ अ॒मृता॑य॒ कं प॑पुः ॥८॥\n\nआ न॑: सुतास इन्दवः पुना॒ना धा॑वता र॒यिम् । वृ॒ष्टिद्या॑वो रीत्यापः स्व॒र्विद॑: ॥९॥\n\nसोम॑: पुना॒न ऊ॒र्मिणाऽव्यो॒ वारं॒ वि धा॑वति । अग्रे॑ वा॒चः पव॑मान॒: कनि॑क्रदत् ॥१०॥\n\nधी॒भिर्हि॑न्वन्ति वा॒जिनं॒ वने॒ क्रीळ॑न्त॒मत्य॑विम् । अ॒भि त्रि॑पृ॒ष्ठं म॒तय॒: सम॑स्वरन् ॥११॥\n\nअस॑र्जि क॒लशाँ॑ अ॒भि मी॒ळ्हे सप्ति॒र्न वा॑ज॒युः । पु॒ना॒नो वाचं॑ ज॒नय॑न्नसिष्यदत् ॥१२॥\n\nपव॑ते हर्य॒तो हरि॒रति॒ ह्वरां॑सि॒ रंह्या॑ । अ॒भ्यर्ष॑न्त्स्तो॒तृभ्यो॑ वी॒रव॒द्यश॑: ॥१३॥\n\nअ॒या प॑वस्व देव॒युर्मधो॒र्धारा॑ असृक्षत । रेभ॑न्प॒वित्रं॒ पर्ये॑षि वि॒श्वत॑: ॥१४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 107, + "text": "२६ सप्तर्षय: ( १ भरद्वाजो बार्हस्पत्य: , २ कश्यपो मारीच:, ३ गोतमो राहूगण:, ४ भौमोऽत्रि:, ५ विश्वामित्रो गाथिन:, ६ जमदग्निर्भार्गव:, ७ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठ: ) ।पवमान: सोम: । प्रगाथ:= (१,४,६,८,९,१०,१२,१४,१७ बृहती; २,५,७,११,१३,१५,१८ सतोबृहती, ) ३,१६ द्विपदा विराट् ; १९-२६ प्रगाथ:= ( विषमा बृहती, समा सतोबृहती ) ।\n\nपरी॒तो षि॑ञ्चता सु॒तं सोमो॒ य उ॑त्त॒मं ह॒विः ।\n\nद॒ध॒न्वाँ यो नर्यो॑ अ॒प्स्व१न्तरा सु॒षाव॒ सोम॒मद्रि॑भिः ॥१॥\n\nनू॒नं पु॑ना॒नोऽवि॑भि॒: परि॑ स्र॒वाऽद॑ब्धः सुर॒भिन्त॑रः ।\n\nसु॒ते चि॑त्त्वा॒प्सु म॑दामो॒ अन्ध॑सा श्री॒णन्तो॒ गोभि॒रुत्त॑रम् ॥२॥\n\nपरि॑ सुवा॒नश्चक्ष॑से देव॒माद॑न॒: क्रतु॒रिन्दु॑र्विचक्ष॒णः ॥३॥\n\nपु॒ना॒नः सो॑म॒ धार॑या॒ऽपो वसा॑नो अर्षसि ।\n\nआ र॑त्न॒धा योनि॑मृ॒तस्य॑ सीद॒स्युत्सो॑ देव हिर॒ण्यय॑: ॥४॥\n\nदु॒हा॒न ऊध॑र्दि॒व्यं मधु॑ प्रि॒यं प्र॒त्नं स॒धस्थ॒मास॑दत् ।\n\nआ॒पृच्छ्यं॑ ध॒रुणं॑ वा॒ज्य॑र्षति॒ नृभि॑र्धू॒तो वि॑चक्ष॒णः ॥५॥\n\nपु॒ना॒नः सो॑म॒ जागृ॑वि॒रव्यो॒ वारे॒ परि॑ प्रि॒यः ।\n\nत्वं विप्रो॑ अभ॒वोऽङ्गि॑रस्तमो॒ मध्वा॑ य॒ज्ञं मि॑मिक्ष नः ॥६॥\n\nसोमो॑ मी॒ढ्वान्प॑वते गातु॒वित्त॑म॒ ऋषि॒र्विप्रो॑ विचक्ष॒णः ।\n\nत्वं क॒विर॑भवो देव॒वीत॑म॒ आ सूर्यं॑ रोहयो दि॒वि ॥७॥\n\nसोम॑ उ षुवा॒णः सो॒तृभि॒रधि॒ ष्णुभि॒रवी॑नाम् ।\n\nअश्व॑येव ह॒रिता॑ याति॒ धार॑या म॒न्द्रया॑ याति॒ धार॑या ॥८॥\n\nअ॒नू॒पे गोमा॒न्गोभि॑रक्षा॒: सोमो॑ दु॒ग्धाभि॑रक्षाः ।\n\nस॒मु॒द्रं न सं॒वर॑णान्यग्मन्म॒न्दी मदा॑य तोशते ॥९॥\n\nआ सो॑म सुवा॒नो अद्रि॑भिस्ति॒रो वारा॑ण्य॒व्यया॑ ।\n\nजनो॒ न पु॒रि च॒म्वो॑र्विश॒द्धरि॒: सदो॒ वने॑षु दधिषे ॥१०॥\n\nस मा॑मृजे ति॒रो अण्वा॑नि मे॒ष्यो॑ मी॒ळ्हे सप्ति॒र्न वा॑ज॒युः ।\n\nअ॒नु॒माद्य॒: पव॑मानो मनी॒षिभि॒: सोमो॒ विप्रे॑भि॒ॠक्व॑भिः ॥११॥\n\nप्र सो॑म दे॒ववी॑तये॒ सिन्धु॒र्न पि॑प्ये॒ अर्ण॑सा ।\n\nअं॒शोः पय॑सा मदि॒रो न जागृ॑वि॒रच्छा॒ कोशं॑ मधु॒श्चुत॑म् ॥१२॥\n\nआ ह॑र्य॒तो अर्जु॑ने॒ अत्के॑ अव्यत प्रि॒यः सू॒नुर्न मर्ज्य॑: ।\n\nतमीं॑ हिन्वन्त्य॒पसो॒ यथा॒ रथं॑ न॒दीष्वा गभ॑स्त्योः ॥१३॥\n\nअ॒भि सोमा॑स आ॒यव॒: पव॑न्ते॒ मद्यं॒ मद॑म् ।\n\n स॒मु॒द्रस्याधि॑ वि॒ष्टपि॑ मनी॒षिणो॑ मत्स॒रास॑: स्व॒र्विद॑: ॥१४॥\n\nतर॑त्समु॒द्रं पव॑मान ऊ॒र्मिणा॒ राजा॑ दे॒व ऋ॒तं बृ॒हत् ।\n\nअर्ष॑न्मि॒त्रस्य॒ वरु॑णस्य॒ धर्म॑णा॒ प्र हि॑न्वा॒न ऋ॒तं बृ॒हत् ॥१५॥\n\nनृभि॑र्येमा॒नो ह॑र्य॒तो वि॑चक्ष॒णो राजा॑ दे॒वः स॑मु॒द्रिय॑: ॥१६॥\n\nइन्द्रा॑य पवते॒ मद॒: सोमो॑ म॒रुत्व॑ते सु॒तः । स॒हस्र॑धारो॒ अत्यव्य॑मर्षति॒ तमी॑ मृजन्त्या॒यव॑: ॥१७॥\n\nपु॒ना॒नश्च॒मू ज॒नय॑न्म॒तिं क॒विः सोमो॑ दे॒वेषु॑ रण्यति ।\n\nअ॒पो वसा॑न॒: परि॒ गोभि॒रुत्त॑र॒: सीद॒न्वने॑ष्वव्यत ॥१८॥\n\nतवा॒हं सो॑म रारण स॒ख्य इ॑न्दो दि॒वेदि॑वे ।\n\nपु॒रूणि॑ बभ्रो॒ नि च॑रन्ति॒ मामव॑ परि॒धीँरति॒ ताँ इ॑हि ॥१९॥\n\nउ॒ताहं नक्त॑मु॒त सो॑म ते॒ दिवा॑ स॒ख्याय॑ बभ्र॒ ऊध॑नि ।\n\nघृ॒णा तप॑न्त॒मति॒ सूर्यं॑ प॒रः श॑कु॒ना इ॑व पप्तिम ॥२०॥\n\nमृ॒ज्यमा॑नः सुहस्त्य समु॒द्रे वाच॑मिन्वसि ।\n\n र॒यिं पि॒शङ्गं॑ बहु॒लं पु॑रु॒स्पृहं॒ पव॑माना॒भ्य॑र्षसि ॥२१॥\n\nमृ॒जा॒नो वारे॒ पव॑मानो अ॒व्यये॒ वृषाव॑ चक्रदो॒ वने॑ ।\n\nदे॒वानां॑ सोम पवमान निष्कृ॒तं गोभि॑रञ्जा॒नो अ॑र्षसि ॥२२॥\n\nपव॑स्व॒ वाज॑सातये॒ऽभि विश्वा॑नि॒ काव्या॑ ।\n\nत्वं स॑मु॒द्रं प्र॑थ॒मो वि धा॑रयो दे॒वेभ्य॑: सोम मत्स॒रः ॥२३॥\n\nस तू प॑वस्व॒ परि॒ पार्थि॑वं॒ रजो॑ दि॒व्या च॑ सोम॒ धर्म॑भिः ।\n\nत्वां विप्रा॑सो म॒तिभि॑र्विचक्षण शु॒भ्रं हि॑न्वन्ति धी॒तिभि॑: ॥२४॥\n\nपव॑माना असृक्षत प॒वित्र॒मति॒ धार॑या ।\n\nम॒रुत्व॑न्तो मत्स॒रा इ॑न्द्रि॒या हया॑ मे॒धाम॒भि प्रयां॑सि च ॥२५॥\n\nअ॒पो वसा॑न॒: परि॒ कोश॑मर्ष॒तीन्दु॑र्हिया॒नः सो॒तृभि॑: ।\n\nज॒नय॒ञ्ज्योति॑र्म॒न्दना॑ अवीवश॒द्गाः कृ॑ण्वा॒नो न नि॒र्णिज॑म् ॥२६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 108, + "text": "(१-१६ ) १-२ गौरिवीति: शाक्त्य:; ३,१४-१६ शक्तिर्वासिष्ठ:,४-५ ऊरूराङ्गिरस:,६-७ ऋजिश्वा भारद्वाज:, ८-९ ऊर्ध्वसद्मा आङ्गिरस:, १०-११ कृतयशा आङ्गिरस:,१२-१३ ऋणचयो राजर्षि: । पवमान: सोम: । काकुभ: प्रगाथ:=( विषमा ककुप् , समा सतोबृहती ) , १३ यवमध्या गायत्री ।\n\nपव॑स्व॒ मधु॑मत्तम॒ इन्द्रा॑य सोम क्रतु॒वित्त॑मो॒ मद॑: । महि॑ द्यु॒क्षत॑मो॒ मद॑: ॥१॥\n\nयस्य॑ ते पी॒त्वा वृ॑ष॒भो वृ॑षा॒यते॒ऽस्य पी॒ता स्व॒र्विद॑: ।\n\nस सु॒प्रके॑तो अ॒भ्य॑क्रमी॒दिषोऽच्छा॒ वाजं॒ नैत॑शः ॥२॥\n\nत्वं ह्य१ङ्ग दैव्या॒ पव॑मान॒ जनि॑मानि द्यु॒मत्त॑मः । अ॒मृ॒त॒त्वाय॑ घो॒षय॑: ॥३॥\n\nयेना॒ नव॑ग्वो द॒ध्यङ्ङ॑पोर्णु॒ते येन॒ विप्रा॑स आपि॒रे ।\n\nदे॒वानां॑ सु॒म्ने अ॒मृत॑स्य॒ चारु॑णो॒ येन॒ श्रवां॑स्यान॒शुः ॥४॥\n\nए॒ष स्य धार॑या सु॒तोऽव्यो॒ वारे॑भिः पवते म॒दिन्त॑मः । क्रीळ॑न्नू॒र्मिर॒पामि॑व ॥५॥\n\nय उ॒स्रिया॒ अप्या॑ अ॒न्तरश्म॑नो॒ निर्गा अकृ॑न्त॒दोज॑सा ।\n\nअ॒भि व्र॒जं त॑त्निषे॒ गव्य॒मश्व्यं॑ व॒र्मीव॑ धृष्ण॒वा रु॑ज ॥६॥\n\nआ सो॑ता॒ परि॑ षिञ्च॒ताऽश्वं॒ न स्तोम॑म॒प्तुरं॑ रज॒स्तुर॑म् । व॒न॒क्र॒क्षमु॑द॒प्रुत॑म् ॥७॥\n\nस॒हस्र॑धारं वृष॒भं प॑यो॒वृधं॑ प्रि॒यं दे॒वाय॒ जन्म॑ने ।\n\nऋ॒तेन॒ य ऋ॒तजा॑तो विवावृ॒धे राजा॑ दे॒व ऋ॒तं बृ॒हत् ॥८॥\n\nअ॒भि द्यु॒म्नं बृ॒हद्यश॒ इष॑स्पते दिदी॒हि दे॑व देव॒युः । वि कोशं॑ मध्य॒मं यु॑व ॥९॥\n\nआ व॑च्यस्व सुदक्ष च॒म्वो॑: सु॒तो वि॒शां वह्नि॒र्न वि॒श्पति॑: ।\n\nवृ॒ष्टिं दि॒वः प॑वस्व री॒तिम॒पां जिन्वा॒ गवि॑ष्टये॒ धिय॑: ॥१०॥\n\nए॒तमु॒ त्यं म॑द॒च्युतं॑ स॒हस्र॑धारं वृष॒भं दिवो॑ दुहुः । विश्वा॒ वसू॑नि॒ बिभ्र॑तम् ॥११॥\n\nवृषा॒ वि ज॑ज्ञे ज॒नय॒न्नम॑र्त्यः प्र॒तप॒ञ्ज्योति॑षा॒ तम॑: ।\n\nस सुष्टु॑तः क॒विभि॑र्नि॒र्णिजं॑ दधे त्रि॒धात्व॑स्य॒ दंस॑सा ॥१२॥\n\nस सु॑न्वे॒ यो वसू॑नां॒ यो रा॒यामा॑ने॒ता य इळा॑नाम् । सोमो॒ यः सु॑क्षिती॒नाम् ॥१३॥\n\nयस्य॑ न॒ इन्द्र॒: पिबा॒द्यस्य॑ म॒रुतो॒ यस्य॑ वार्य॒मणा॒ भग॑: ।\n\nआ येन॑ मि॒त्रावरु॑णा॒ करा॑मह॒ एन्द्र॒मव॑से म॒हे ॥१४॥\n\nइन्द्रा॑य सोम॒ पात॑वे॒ नृभि॑र्य॒तः स्वा॑यु॒धो म॒दिन्त॑मः । पव॑स्व॒ मधु॑मत्तमः ॥१५॥\n\nइन्द्र॑स्य॒ हार्दि॑ सोम॒धान॒मा वि॑श समु॒द्रमि॑व॒ सिन्ध॑वः ।\n\nजुष्टो॑ मि॒त्राय॒ वरु॑णाय वा॒यवे॑ दि॒वो वि॑ष्ट॒म्भ उ॑त्त॒मः ॥१६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 109, + "text": "२२ अग्नयो धिष्ण्या ऐश्वरय: । पवमान: सोम: ।द्विपदा विराट् ।\n\nपरि॒ प्र ध॒न्वेन्द्रा॑य सोम स्वा॒दुर्मि॒त्राय॑ पू॒ष्णे भगा॑य। १\n\nइन्द्र॑स्ते सोम सु॒तस्य॑ पेया॒: क्रत्वे॒ दक्षा॑य॒ विश्वे॑ च दे॒वाः ॥१॥ २\n\nए॒वामृता॑य म॒हे क्षया॑य॒ स शु॒क्रो अ॑र्ष दि॒व्यः पी॒यूष॑:। ३\n\nपव॑स्व सोम म॒हान्त्स॑मु॒द्रः पि॒ता दे॒वानां॒ विश्वा॒भि धाम॑ ॥२॥ ४\n\nशु॒क्रः प॑वस्व दे॒वेभ्य॑: सोम दि॒वे पृ॑थि॒व्यै शं च॑ प्र॒जायै॑। ५\n\nदि॒वो ध॒र्तासि॑ शु॒क्रः पी॒यूष॑: स॒त्ये विध॑र्मन्वा॒जी प॑वस्व ॥३॥ ६\n\nपव॑स्व सोम द्यु॒म्नी सु॑धा॒रो म॒हामवी॑ना॒मनु॑ पू॒र्व्यः। ७\n\nनृभि॑र्येमा॒नो ज॑ज्ञा॒नः पू॒तः क्षर॒द्विश्वा॑नि म॒न्द्रः स्व॒र्वित् ॥४॥ ८\n\nइन्दु॑: पुना॒नः प्र॒जामु॑रा॒णः कर॒द्विश्वा॑नि॒ द्रवि॑णानि नः। ९\n\nपव॑स्व सोम॒ क्रत्वे॒ दक्षा॒याऽश्वो॒ न नि॒क्तो वा॒जी धना॑य ॥५॥ १०\n\nतं ते॑ सो॒तारो॒ रसं॒ मदा॑य पु॒नन्ति॒ सोमं॑ म॒हे द्यु॒म्नाय॑ । ११\n\nशिशुं॑ जज्ञा॒नं हरिं॑ मृजन्ति प॒वित्रे॒ सोमं॑ दे॒वेभ्य॒ इन्दु॑म् ॥६॥ १२\n\nइन्दु॑: पविष्ट॒ चारु॒र्मदा॑या॒ऽपामु॒पस्थे॑ क॒विर्भगा॑य १३\n\nबिभ॑र्ति॒ चार्विन्द्र॑स्य॒ नाम॒ येन॒ विश्वा॑नि वृ॒त्रा ज॒घान॑ ॥७॥ १४\n\nपिब॑न्त्यस्य॒ विश्वे॑ दे॒वासो॒ गोभि॑: श्री॒तस्य॒ नृभि॑: सु॒तस्य॑ । १५\n\nप्र सु॑वा॒नो अ॑क्षाः स॒हस्र॑धारस्ति॒रः प॒वित्रं॒ वि वार॒मव्य॑म् ॥८॥ १६\n\nस वा॒ज्य॑क्षाः स॒हस्र॑रेता अ॒द्भिर्मृ॑जा॒नो गोभि॑: श्रीणा॒नः । १७\n\nप्र सो॑म या॒हीन्द्र॑स्य कु॒क्षा नृभि॑र्येमा॒नो अद्रि॑भिः सु॒तः ॥९॥ १८\n\nअस॑र्जि वा॒जी ति॒रः प॒वित्र॒मिन्द्रा॑य॒ सोम॑: स॒हस्र॑धारः । १९\n\nअ॒ञ्जन्त्ये॑नं॒ मध्वो॒ रसे॒नेन्द्रा॑य॒ वृष्ण॒ इन्दुं॒ मदा॑य ॥१०॥ २०\n\nदे॒वेभ्य॑स्त्वा॒ वृथा॒ पाज॑से॒ऽपो वसा॑नं॒ हरिं॑ मृजन्ति । २१\n\nइन्दु॒रिन्द्रा॑य तोशते॒ नि तो॑शते श्री॒णन्नु॒ग्रो रि॒णन्न॒पः ॥११॥ २२" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 110, + "text": "१२ त्र्यरुणस्त्रैवृष्ण:,त्रसदस्यु: पौरुकुत्स्य: । पवमान: सोम: ।१-३ पिपीलिकमध्या अनुष्टुप् , ४-९ ऊर्ध्वबृहती,१०-१२ विराट् ।\n\nपर्यू॒ षु प्र ध॑न्व॒ वाज॑सातये॒ परि॑ वृ॒त्राणि॑ स॒क्षणि॑: । द्वि॒षस्त॒रध्या॑ ऋण॒या न॑ ईयसे ॥१॥\n\nअनु॒ हि त्वा॑ सु॒तं सो॑म॒ मदा॑मसि म॒हे स॑मर्य॒राज्ये॑ । वाजाँ॑ अ॒भि प॑वमान॒ प्र गा॑हसे ॥२॥\n\nअजी॑जनो॒ हि प॑वमान॒ सूर्यं॑ वि॒धारे॒ शक्म॑ना॒ पय॑: । गोजी॑रया॒ रंह॑माण॒: पुरं॑ध्या ॥३॥\n\nअजी॑जनो अमृत॒ मर्त्ये॒ष्वाँ ऋ॒तस्य॒ धर्म॑न्न॒मृत॑स्य॒ चारु॑णः । सदा॑सरो॒ वाज॒मच्छा॒ सनि॑ष्यदत् ॥४॥\n\nअ॒भ्य॑भि॒ हि श्रव॑सा त॒तर्दि॒थोत्सं॒ न कं चि॑ज्जन॒पान॒मक्षि॑तम् । शर्या॑भि॒र्न भर॑माणो॒ गभ॑स्त्योः ॥५॥\n\nआदीं॒ के चि॒त्पश्य॑मानास॒ आप्यं॑ वसु॒रुचो॑ दि॒व्या अ॒भ्य॑नूषत । वारं॒ न दे॒वः स॑वि॒ता व्यू॑र्णुते ॥६॥\n\nत्वे सो॑म प्रथ॒मा वृ॒क्तब॑र्हिषो म॒हे वाजा॑य॒ श्रव॑से॒ धियं॑ दधुः । स त्वं नो॑ वीर वी॒र्या॑य चोदय ॥७॥\n\nदि॒वः पी॒यूषं॑ पू॒र्व्यं यदु॒क्थ्यं॑ म॒हो गा॒हाद्दि॒व आ निर॑धुक्षत । इन्द्र॑म॒भि जाय॑मानं॒ सम॑स्वरन् ॥८॥\n\nअध॒ यदि॒मे प॑वमान॒ रोद॑सी इ॒मा च॒ विश्वा॒ भुव॑ना॒भि म॒ज्मना॑ ।\n\nयू॒थे न नि॒:ष्ठा वृ॑ष॒भो वि ति॑ष्ठसे ॥९॥\n\nसोम॑: पुना॒नो अ॒व्यये॒ वारे॒ शिशु॒र्न क्रीळ॒न्पव॑मानो अक्षाः । स॒हस्र॑धारः श॒तवा॑ज॒ इन्दु॑: ॥१०॥\n\nए॒ष पु॑ना॒नो मधु॑माँ ऋ॒तावेन्द्रा॒येन्दु॑: पवते स्वा॒दुरू॒र्मिः । वा॒ज॒सनि॑र्वरिवो॒विद्व॑यो॒धाः ॥११॥\n\nस प॑वस्व॒ सह॑मानः पृत॒न्यून्त्सेध॒न्रक्षां॒स्यप॑ दु॒र्गहा॑णि । स्वा॒यु॒धः सा॑स॒ह्वान्त्सो॑म॒ शत्रू॑न् ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 111, + "text": "३ अनानत: पारुच्छेपि: । पवमान: सोम: ।अत्यष्टि: ।\n\nअ॒या रु॒चा हरि॑ण्या पुना॒नो विश्वा॒ द्वेषां॑सि तरति स्व॒युग्व॑भि॒: सूरो॒ न स्व॒युग्व॑भिः ।\n\nधारा॑ सु॒तस्य॑ रोचते पुना॒नो अ॑रु॒षो हरि॑: । विश्वा॒ यद्रू॒पा प॑रि॒यात्यृक्व॑भिः स॒प्तास्ये॑भि॒ॠक्व॑भिः ॥१॥\n\nत्वं त्यत्प॑णी॒नां वि॑दो॒ वसु॒ सं मा॒तृभि॑र्मर्जयसि॒ स्व आ दम॑ ऋ॒तस्य॑ धी॒तिभि॒र्दमे॑ ।\n\nप॒रा॒वतो॒ न साम॒ तद्यत्रा॒ रण॑न्ति धी॒तय॑: । त्रि॒धातु॑भि॒ररु॑षीभि॒र्वयो॑ दधे॒ रोच॑मानो॒ वयो॑ दधे ॥२॥\n\nपूर्वा॒मनु॑ प्र॒दिशं॑ याति॒ चेकि॑त॒त्सं र॒श्मिभि॑र्यतते दर्श॒तो रथो॒ दैव्यो॑ दर्श॒तो रथ॑: ।\n\n अग्म॑न्नु॒क्थानि॒ पौंस्येन्द्रं॒ जैत्रा॑य हर्षयन् । वज्र॑श्च॒ यद्भव॑थो॒ अन॑पच्युता स॒मत्स्वन॑पच्युता ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 112, + "text": "४ शिशुराङ्गिरस: । पवमान: सोम: ।पङ्क्ति: ।\n\nना॒ना॒नं वा उ॑ नो॒ धियो॒ वि व्र॒तानि॒ जना॑नाम् ।\n\nतक्षा॑ रि॒ष्टं रु॒तं भि॒षग्ब्र॒ह्मा सु॒न्वन्त॑मिच्छ॒तीन्द्रा॑येन्दो॒ परि॑ स्रव ॥१॥\n\nजर॑तीभि॒रोष॑धीभिः प॒र्णेभि॑: शकु॒नाना॑म् ।\n\nका॒र्मा॒रो अश्म॑भि॒र्द्युभि॒र्हिर॑ण्यवन्तमिच्छ॒तीन्द्रा॑येन्दो॒ परि॑ स्रव ॥२॥\n\nका॒रुर॒हं त॒तो भि॒षगु॑पलप्र॒क्षिणी॑ न॒ना ।\n\nनाना॑धियो वसू॒यवोऽनु॒ गा इ॑व तस्थि॒मेन्द्रा॑येन्दो॒ परि॑ स्रव ॥३॥\n\nअश्वो॒ वोळ्हा॑ सु॒खं रथं॑ हस॒नामु॑पम॒न्त्रिण॑: ।\n\n शेपो॒ रोम॑ण्वन्तौ भे॒दौ वारिन्म॒ण्डूक॑ इच्छ॒तीन्द्रा॑येन्दो॒ परि॑ स्रव ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 113, + "text": "११ कश्यपो मारीच: । पवमान: सोम: । पङ्क्ति: ।\n\nश॒र्य॒णाव॑ति॒ सोम॒मिन्द्र॑: पिबतु वृत्र॒हा ।\n\nबलं॒ दधा॑न आ॒त्मनि॑ करि॒ष्यन्वी॒र्यं॑ म॒हदिन्द्रा॑येन्दो॒ परि॑ स्रव ॥१॥\n\nआ प॑वस्व दिशां पत आर्जी॒कात्सो॑म मीढ्वः ।\n\nऋ॒त॒वा॒केन॑ स॒त्येन॑ श्र॒द्धया॒ तप॑सा सु॒त इन्द्रा॑येन्दो॒ परि॑ स्रव ॥२॥\n\nप॒र्जन्य॑वृद्धं महि॒षं तं सूर्य॑स्य दुहि॒ताभ॑रत् ।\n\nतं ग॑न्ध॒र्वाः प्रत्य॑गृभ्ण॒न्तं सोमे॒ रस॒माद॑धु॒रिन्द्रा॑येन्दो॒ परि॑ स्रव ॥३॥\n\nऋ॒तं वद॑न्नृतद्युम्न स॒त्यं वद॑न्त्सत्यकर्मन् ।\n\nश्र॒द्धां वद॑न्त्सोम राजन्धा॒त्रा सो॑म॒ परि॑ष्कृत॒ इन्द्रा॑येन्दो॒ परि॑ स्रव ॥४॥\n\nस॒त्यमु॑ग्रस्य बृह॒तः सं स्र॑वन्ति संस्र॒वाः ।\n\nसं य॑न्ति र॒सिनो॒ रसा॑: पुना॒नो ब्रह्म॑णा हर॒ इन्द्रा॑येन्दो॒ परि॑ स्रव ॥५॥\n\nयत्र॑ ब्र॒ह्मा प॑वमान छन्द॒स्यां॒३ वाचं॒ वद॑न् ।\n\nग्राव्णा॒ सोमे॑ मही॒यते॒ सोमे॑नान॒न्दं ज॒नय॒न्निन्द्रा॑येन्दो॒ परि॑ स्रव ॥६॥\n\nयत्र॒ ज्योति॒रज॑स्रं॒ यस्मिँ॑ल्लो॒के स्व॑र्हि॒तम् ।\n\nतस्मि॒न्मां धे॑हि पवमाना॒ऽमृते॑ लो॒के अक्षि॑त॒ इन्द्रा॑येन्दो॒ परि॑ स्रव ॥७॥\n\nयत्र॒ राजा॑ वैवस्व॒तो यत्रा॑व॒रोध॑नं दि॒वः ।\n\nयत्रा॒मूर्य॒ह्वती॒राप॒स्तत्र॒ माम॒मृतं॑ कृ॒धीन्द्रा॑येन्दो॒ परि॑ स्रव ॥८॥\n\nयत्रा॑नुका॒मं चर॑णं त्रिना॒के त्रि॑दि॒वे दि॒वः ।\n\nलो॒का यत्र॒ ज्योति॑ष्मन्त॒स्तत्र॒ माम॒मृतं॑ कृ॒धीन्द्रा॑येन्दो॒ परि॑ स्रव ॥९॥\n\nयत्र॒ कामा॑ निका॒माश्च॒ यत्र॑ ब्र॒ध्नस्य॑ वि॒ष्टप॑म् ।\n\nस्व॒धा च॒ यत्र॒ तृप्ति॑श्च॒ तत्र॒ माम॒मृतं॑ कृ॒धीन्द्रा॑येन्दो॒ परि॑ स्रव ॥१०॥\n\nयत्रा॑न॒न्दाश्च॒ मोदा॑श्च॒ मुद॑: प्र॒मुद॒ आस॑ते ।\n\nकाम॑स्य॒ यत्रा॒प्ताः कामा॒स्तत्र॒ माम॒मृतं॑ कृ॒धीन्द्रा॑येन्दो॒ परि॑ स्रव ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 9, + "sukta": 114, + "text": "४ कश्यपो मारीच: । पवमान: सोम: । पङ्क्ति: ।\n\nय इन्दो॒: पव॑मान॒स्याऽनु॒ धामा॒न्यक्र॑मीत् ।\n\nतमा॑हुः सुप्र॒जा इति॒ यस्ते॑ सो॒मावि॑ध॒न्मन॒ इन्द्रा॑येन्दो॒ परि॑ स्रव ॥१॥\n\nऋषे॑ मन्त्र॒कृतां॒ स्तोमै॒: कश्य॑पोद्व॒र्धय॒न्गिर॑: ।\n\nसोमं॑ नमस्य॒ राजा॑नं॒ यो ज॒ज्ञे वी॒रुधां॒ पति॒रिन्द्रा॑येन्दो॒ परि॑ स्रव ॥२॥\n\nस॒प्त दिशो॒ नाना॑सूर्याः स॒प्त होता॑र ऋ॒त्विज॑: ।\n\nदे॒वा आ॑दि॒त्या ये स॒प्त तेभि॑: सोमा॒भि र॑क्ष न॒ इन्द्रा॑येन्दो॒ परि॑ स्रव ॥३॥\n\nयत्ते॑ राजञ्छृ॒तं ह॒विस्तेन॑ सोमा॒भि र॑क्ष नः ।\n\nअ॒रा॒ती॒वा मा न॑स्तारी॒न्मो च॑ न॒: किं च॒नाम॑म॒दिन्द्रा॑येन्दो॒ परि॑ स्रव ॥४॥" + } +] \ No newline at end of file diff --git a/texts/rigveda/rigveda_mandala_10.json b/texts/rigveda/rigveda_mandala_10.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..51b894ed0754854582121e38eef63a2181c3b479 --- /dev/null +++ b/texts/rigveda/rigveda_mandala_10.json @@ -0,0 +1,1148 @@ +[ + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 1, + "text": "७ त्रित आप्त्यः अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nअग्रे॑ बृ॒हन्नु॒षसा॑मू॒र्ध्वो अ॑स्थान्निर्जग॒न्वान्तम॑सो॒ ज्योति॒षागा॑त् ।\n\nअ॒ग्निर्भा॒नुना॒ रुश॑ता॒ स्वङ्ग॒ आ जा॒तो विश्वा॒ सद्मा॑न्यप्राः ॥१॥\n\nस जा॒तो गर्भो॑ असि॒ रोद॑स्यो॒रग्ने॒ चारु॒र्विभृ॑त॒ ओष॑धीषु ।\n\nचि॒त्रः शिशु॒: परि॒ तमां॑स्य॒क्तून्प्र मा॒तृभ्यो॒ अधि॒ कनि॑क्रदद्गाः ॥२॥\n\nविष्णु॑रि॒त्था प॑र॒मम॑स्य वि॒द्वाञ्जा॒तो बृ॒हन्न॒भि पा॑ति तृ॒तीय॑म् ।\n\nआ॒सा यद॑स्य॒ पयो॒ अक्र॑त॒ स्वं सचे॑तसो अ॒भ्य॑र्च॒न्त्यत्र॑ ॥३॥\n\nअत॑ उ त्वा पितु॒भृतो॒ जनि॑त्रीरन्ना॒वृधं॒ प्रति॑ चर॒न्त्यन्नै॑: ।\n\nता ईं॒ प्रत्ये॑षि॒ पुन॑र॒न्यरू॑पा॒ असि॒ त्वं वि॒क्षु मानु॑षीषु॒ होता॑ ॥४॥\n\nहोता॑रं चि॒त्रर॑थमध्व॒रस्य॑ य॒ज्ञस्य॑यज्ञस्य के॒तुं रुश॑न्तम् ।\n\n प्रत्य॑र्धिं दे॒वस्य॑देवस्य म॒ह्ना श्रि॒या त्व१ग्निमति॑थिं॒ जना॑नाम् ॥५॥\n\nस तु वस्त्रा॒ण्यध॒ पेश॑नानि॒ वसा॑नो अ॒ग्निर्नाभा॑ पृथि॒व्याः ।\n\nअ॒रु॒षो जा॒तः प॒द इळा॑याः पु॒रोहि॑तो राजन्यक्षी॒ह दे॒वान् ॥६॥\n\nआ हि द्यावा॑पृथि॒वी अ॑ग्न उ॒भे सदा॑ पु॒त्रो न मा॒तरा॑ त॒तन्थ॑ ।\n\nप्र या॒ह्यच्छो॑श॒तो य॑वि॒ष्ठाऽथा व॑ह सहस्ये॒ह दे॒वान् ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 2, + "text": "७ त्रित आप्त्यः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nपि॒प्री॒हि दे॒वाँ उ॑श॒तो य॑विष्ठ वि॒द्वाँ ऋ॒तूँॠ॑तुपते यजे॒ह ।\n\n ये दैव्या॑ ऋ॒त्विज॒स्तेभि॑रग्ने॒ त्वं होतॄ॑णाम॒स्याय॑जिष्ठः ॥१॥\n\nवेषि॑ हो॒त्रमु॒त पो॒त्रं जना॑नां मन्धा॒तासि॑ द्रविणो॒दा ऋ॒तावा॑ ।\n\nस्वाहा॑ व॒यं कृ॒णवा॑मा ह॒वींषि॑ दे॒वो दे॒वान्य॑जत्व॒ग्निरर्ह॑न् ॥२॥\n\nआ दे॒वाना॒मपि॒ पन्था॑मगन्म॒ यच्छ॒क्नवा॑म॒ तदनु॒ प्रवो॑ळ्हुम् ।\n\nअ॒ग्निर्वि॒द्वान्त्स य॑जा॒त्सेदु॒ होता॒ सो अ॑ध्व॒रान्त्स ऋ॒तून्क॑ल्पयाति ॥३॥\n\nयद्वो॑ व॒यं प्र॑मि॒नाम॑ व्र॒तानि॑ वि॒दुषां॑ देवा॒ अवि॑दुष्टरासः ।\n\nअ॒ग्निष्टद्विश्व॒मा पृ॑णाति वि॒द्वान्येभि॑र्दे॒वाँ ऋ॒तुभि॑: क॒ल्पया॑ति ॥४॥\n\nयत्पा॑क॒त्रा मन॑सा दी॒नद॑क्षा॒ न य॒ज्ञस्य॑ मन्व॒ते मर्त्या॑सः ।\n\nअ॒ग्निष्टद्धोता॑ क्रतु॒विद्वि॑जा॒नन्यजि॑ष्ठो दे॒वाँ ऋ॑तु॒शो य॑जाति ॥५॥\n\nविश्वे॑षां॒ ह्य॑ध्व॒राणा॒मनी॑कं चि॒त्रं के॒तुं जनि॑ता त्वा ज॒जान॑ ।\n\n स आ य॑जस्व नृ॒वती॒रनु॒ क्षा: स्पा॒र्हा इष॑: क्षु॒मती॑र्वि॒श्वज॑न्याः ॥६॥\n\nयं त्वा॒ द्यावा॑पृथि॒वी यं त्वाप॒स्त्वष्टा॒ यं त्वा॑ सु॒जनि॑मा ज॒जान॑ ।\n\nपन्था॒मनु॑ प्रवि॒द्वान्पि॑तृ॒याणं॑ द्यु॒मद॑ग्ने समिधा॒नो वि भा॑हि ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 3, + "text": "७ त्रित आप्त्यः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nइ॒नो रा॑जन्नर॒तिः समि॑द्धो॒ रौद्रो॒ दक्षा॑य सुषु॒माँ अ॑दर्शि ।\n\n चि॒किद्वि भा॑ति भा॒सा बृ॑ह॒ताऽसि॑क्नीमेति॒ रुश॑तीम॒पाज॑न् ॥१॥\n\nकृ॒ष्णां यदेनी॑म॒भि वर्प॑सा॒ भूज्ज॒नय॒न्योषां॑ बृह॒तः पि॒तुर्जाम् ।\n\nऊ॒र्ध्वं भा॒नुं सूर्य॑स्य स्तभा॒यन्दि॒वो वसु॑भिरर॒तिर्वि भा॑ति ॥२॥\n\nभ॒द्रो भ॒द्रया॒ सच॑मान॒ आगा॒त्स्वसा॑रं जा॒रो अ॒भ्ये॑ति प॒श्चात् ।\n\n सु॒प्र॒के॒तैर्द्युभि॑र॒ग्निर्वि॒तिष्ठ॒न्रुश॑द्भि॒र्वर्णै॑र॒भि रा॒मम॑स्थात् ॥३॥\n\nअ॒स्य यामा॑सो बृह॒तो न व॒ग्नूनिन्धा॑ना अ॒ग्नेः सख्यु॑: शि॒वस्य॑ ।\n\n ईड्य॑स्य॒ वृष्णो॑ बृह॒तः स्वासो॒ भामा॑सो॒ याम॑न्न॒क्तव॑श्चिकित्रे ॥४॥\n\nस्व॒ना न यस्य॒ भामा॑स॒: पव॑न्ते॒ रोच॑मानस्य बृह॒तः सु॒दिव॑: ।\n\n ज्येष्ठे॑भि॒र्यस्तेजि॑ष्ठैः क्रीळु॒मद्भि॒र्वर्षि॑ष्ठेभिर्भा॒नुभि॒र्नक्ष॑ति॒ द्याम् ॥५॥\n\nअ॒स्य शुष्मा॑सो ददृशा॒नप॑वे॒र्जेह॑मानस्य स्वनयन्नि॒युद्भि॑: ।\n\nप्र॒त्नेभि॒र्यो रुश॑द्भिर्दे॒वत॑मो॒ वि रेभ॑द्भिरर॒तिर्भाति॒ विभ्वा॑ ॥६॥\n\nस आ व॑क्षि॒ महि॑ न॒ आ च॑ सत्सि दि॒वस्पृ॑थि॒व्योर॑र॒तिर्यु॑व॒त्योः ।\n\nअ॒ग्निः सु॒तुक॑: सु॒तुके॑भि॒रश्वै॒ रभ॑स्वद्भी॒ रभ॑स्वाँ॒ एह ग॑म्याः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 4, + "text": "७ त्रित आप्त्यः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nप्र ते॑ यक्षि॒ प्र त॑ इयर्मि॒ मन्म॒ भुवो॒ यथा॒ वन्द्यो॑ नो॒ हवे॑षु ।\n\nधन्व॑न्निव प्र॒पा अ॑सि॒ त्वम॑ग्न इय॒क्षवे॑ पू॒रवे॑ प्रत्न राजन् ॥१॥\n\nयं त्वा॒ जना॑सो अ॒भि सं॒चर॑न्ति॒ गाव॑ उ॒ष्णमि॑व व्र॒जं य॑विष्ठ ।\n\nदू॒तो दे॒वाना॑मसि॒ मर्त्या॑नाम॒न्तर्म॒हाँश्च॑रसि रोच॒नेन॑ ॥२॥\n\nशिशुं॒ न त्वा॒ जेन्यं॑ व॒र्धय॑न्ती मा॒ता बि॑भर्ति सचन॒स्यमा॑ना ।\n\nधनो॒रधि॑ प्र॒वता॑ यासि॒ हर्य॒ञ्जिगी॑षसे प॒शुरि॒वाव॑सृष्टः ॥३॥\n\nमू॒रा अ॑मूर॒ न व॒यं चि॑कित्वो महि॒त्वम॑ग्ने॒ त्वम॒ङ्ग वि॑त्से ।\n\nशये॑ व॒व्रिश्चर॑ति जि॒ह्वया॒दन्रे॑रि॒ह्यते॑ युव॒तिं वि॒श्पति॒: सन् ॥४॥\n\nकूचि॑ज्जायते॒ सन॑यासु॒ नव्यो॒ वने॑ तस्थौ पलि॒तो धू॒मके॑तुः ।\n\n अ॒स्ना॒तापो॑ वृष॒भो न प्र वे॑ति॒ सचे॑तसो॒ यं प्र॒णय॑न्त॒ मर्ता॑: ॥५॥\n\nत॒नू॒त्यजे॑व॒ तस्क॑रा वन॒र्गू र॑श॒नाभि॑र्द॒शभि॑र॒भ्य॑धीताम् ।\n\nइ॒यं ते॑ अग्ने॒ नव्य॑सी मनी॒षा यु॒क्ष्वा रथं॒ न शु॒चय॑द्भि॒रङ्गै॑: ॥६॥\n\nब्रह्म॑ च ते जातवेदो॒ नम॑श्चे॒यं च॒ गीः सद॒मिद्वर्ध॑नी भूत् ।\n\nरक्षा॑ णो अग्ने॒ तन॑यानि तो॒का रक्षो॒त न॑स्त॒न्वो॒३ अप्र॑युच्छन् ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 5, + "text": "७ त्रित आप्त्यः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nएक॑: समु॒द्रो ध॒रुणो॑ रयी॒णाम॒स्मद्धृ॒दो भूरि॑जन्मा॒ वि च॑ष्टे ।\n\nसिष॒क्त्यूध॑र्नि॒ण्योरु॒पस्थ॒ उत्स॑स्य॒ मध्ये॒ निहि॑तं प॒दं वेः ॥१॥\n\nस॒मा॒नं नी॒ळं वृष॑णो॒ वसा॑ना॒: सं ज॑ग्मिरे महि॒षा अर्व॑तीभिः ।\n\nऋ॒तस्य॑ प॒दं क॒वयो॒ नि पा॑न्ति॒ गुहा॒ नामा॑नि दधिरे॒ परा॑णि ॥२॥\n\nऋ॒ता॒यिनी॑ मा॒यिनी॒ सं द॑धाते मि॒त्वा शिशुं॑ जज्ञतुर्व॒र्धय॑न्ती ।\n\nविश्व॑स्य॒ नाभिं॒ चर॑तो ध्रु॒वस्य॑ क॒वेश्चि॒त्तन्तुं॒ मन॑सा वि॒यन्त॑: ॥३॥\n\nऋ॒तस्य॒ हि व॑र्त॒नय॒: सुजा॑त॒मिषो॒ वाजा॑य प्र॒दिव॒: सच॑न्ते ।\n\nअ॒धी॒वा॒सं रोद॑सी वावसा॒ने घृ॒तैरन्नै॑र्वावृधाते॒ मधू॑नाम् ॥४॥\n\nस॒प्त स्वसॄ॒ररु॑षीर्वावशा॒नो वि॒द्वान्मध्व॒ उज्ज॑भारा दृ॒शे कम् ।\n\nअ॒न्तर्ये॑मे अ॒न्तरि॑क्षे पुरा॒जा इ॒च्छन्व॒व्रिम॑विदत्पूष॒णस्य॑ ॥५॥\n\nस॒प्त म॒र्यादा॑: क॒वय॑स्ततक्षु॒स्तासा॒मेका॒मिद॒भ्यं॑हु॒रो गा॑त् ।\n\nआ॒योर्ह॑ स्क॒म्भ उ॑प॒मस्य॑ नी॒ळे प॒थां वि॑स॒र्गे ध॒रुणे॑षु तस्थौ ॥६॥\n\nअस॑च्च॒ सच्च॑ पर॒मे व्यो॑म॒न्दक्ष॑स्य॒ जन्म॒न्नदि॑तेरु॒पस्थे॑ ।\n\nअ॒ग्निर्ह॑ नः प्रथम॒जा ऋ॒तस्य॒ पूर्व॒ आयु॑नि वृष॒भश्च॑ धे॒नुः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 6, + "text": "७ त्रित आप्त्यः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nअ॒यं स यस्य॒ शर्म॒न्नवो॑भिर॒ग्नेरेध॑ते जरि॒ताभिष्टौ॑ ।\n\nज्येष्ठे॑भि॒र्यो भा॒नुभि॑ॠषू॒णां प॒र्येति॒ परि॑वीतो वि॒भावा॑ ॥१\n\nयो भा॒नुभि॑र्वि॒भावा॑ वि॒भात्य॒ग्निर्दे॒वेभि॑ॠ॒तावाज॑स्रः ।\n\nआ यो वि॒वाय॑ स॒ख्या सखि॒भ्योऽप॑रिह्वृतो॒ अत्यो॒ न सप्ति॑: ॥२॥\n\nईशे॒ यो विश्व॑स्या दे॒ववी॑ते॒रीशे॑ वि॒श्वायु॑रु॒षसो॒ व्यु॑ष्टौ । आ यस्मि॑न्म॒ना ह॒वींष्य॒ग्नावरि॑ष्टरथः स्क॒भ्नाति॑ शू॒षैः ॥३॥\n\nशू॒षेभि॑र्वृ॒धो जु॑षा॒णो अ॒र्कैर्दे॒वाँ अच्छा॑ रघु॒पत्वा॑ जिगाति ।\n\nम॒न्द्रो होता॒ स जु॒ह्वा॒३ यजि॑ष्ठ॒: सम्मि॑श्लो अ॒ग्निरा जि॑घर्ति दे॒वान् ॥४॥\n\nतमु॒स्रामिन्द्रं॒ न रेज॑मानम॒ग्निं गी॒र्भिर्नमो॑भि॒रा कृ॑णुध्वम् ।\n\nआ यं विप्रा॑सो म॒तिभि॑र्गृ॒णन्ति॑ जा॒तवे॑दसं जु॒ह्वं॑ स॒हाना॑म् ॥५॥\n\nसं यस्मि॒न्विश्वा॒ वसू॑नि ज॒ग्मुर्वाजे॒ नाश्वा॒: सप्ती॑वन्त॒ एवै॑: ।\n\nअ॒स्मे ऊ॒तीरिन्द्र॑वाततमा अर्वाची॒ना अ॑ग्न॒ आ कृ॑णुष्व ॥६॥\n\nअधा॒ ह्य॑ग्ने म॒ह्ना नि॒षद्या॑ स॒द्यो ज॑ज्ञा॒नो हव्यो॑ ब॒भूथ॑ ।\n\nतं ते॑ दे॒वासो॒ अनु॒ केत॑माय॒न्नधा॑वर्धन्त प्रथ॒मास॒ ऊमा॑: ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 7, + "text": "७ त्रित आप्त्यः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nस्व॒स्ति नो॑ दि॒वो अ॑ग्ने पृथि॒व्या वि॒श्वायु॑र्धेहि य॒जथा॑य देव ।\n\nसचे॑महि॒ तव॑ दस्म प्रके॒तैरु॑रु॒ष्या ण॑ उ॒रुभि॑र्देव॒ शंसै॑: ॥१॥\n\nइ॒मा अ॑ग्ने म॒तय॒स्तुभ्यं॑ जा॒ता गोभि॒रश्वै॑र॒भि गृ॑णन्ति॒ राध॑: ।\n\nय॒दा ते॒ मर्तो॒ अनु॒ भोग॒मान॒ड्वसो॒ दधा॑नो म॒तिभि॑: सुजात ॥२॥\n\nअ॒ग्निं म॑न्ये पि॒तर॑म॒ग्निमा॒पिम॒ग्निं भ्रात॑रं॒ सद॒मित्सखा॑यम् ।\n\nअ॒ग्नेरनी॑कं बृह॒तः स॑पर्यं दि॒वि शु॒क्रं य॑ज॒तं सूर्य॑स्य ॥३॥\n\nसि॒ध्रा अ॑ग्ने॒ धियो॑ अ॒स्मे सनु॑त्री॒र्यं त्राय॑से॒ दम॒ आ नित्य॑होता ।\n\nऋ॒तावा॒ स रो॒हिद॑श्वः पुरु॒क्षुर्द्युभि॑रस्मा॒ अह॑भिर्वा॒मम॑स्तु ॥४॥\n\nद्युभि॑र्हि॒तं मि॒त्रमि॑व प्र॒योगं॑ प्र॒त्नमृ॒त्विज॑मध्व॒रस्य॑ जा॒रम् ।\n\nबा॒हुभ्या॑म॒ग्निमा॒यवो॑ऽजनन्त वि॒क्षु होता॑रं॒ न्य॑सादयन्त ॥५॥\n\nस्व॒यं य॑जस्व दि॒वि दे॑व दे॒वान्किं ते॒ पाक॑: कृणव॒दप्र॑चेताः ।\n\nयथाय॑ज ऋ॒तुभि॑र्देव दे॒वाने॒वा य॑जस्व त॒न्वं॑ सुजात ॥६॥\n\nभवा॑ नो अग्नेऽवि॒तोत गो॒पा भवा॑ वय॒स्कृदु॒त नो॑ वयो॒धाः ।\n\nरास्वा॑ च नः सुमहो ह॒व्यदा॑तिं॒ त्रास्वो॒त न॑स्त॒न्वो॒३ अप्र॑युच्छन् ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 8, + "text": "९ त्रिशिरास्त्वाष्ट्रः। अग्निः,७-९ इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nप्र के॒तुना॑ बृह॒ता या॑त्य॒ग्निरा रोद॑सी वृष॒भो रो॑रवीति ।\n\nदि॒वश्चि॒दन्ताँ॑ उप॒माँ उदा॑नळ॒पामु॒पस्थे॑ महि॒षो व॑वर्ध ॥१॥\n\nमु॒मोद॒ गर्भो॑ वृष॒भः क॒कुद्मा॑नस्रे॒मा व॒त्सः शिमी॑वाँ अरावीत् ।\n\nस दे॒वता॒त्युद्य॑तानि कृ॒ण्वन्त्स्वेषु॒ क्षये॑षु प्रथ॒मो जि॑गाति ॥२॥\n\nआ यो मू॒र्धानं॑ पि॒त्रोरर॑ब्ध॒ न्य॑ध्व॒रे द॑धिरे॒ सूरो॒ अर्ण॑: ।\n\nअस्य॒ पत्म॒न्नरु॑षी॒रश्व॑बुध्ना ऋ॒तस्य॒ योनौ॑ त॒न्वो॑ जुषन्त ॥३॥\n\nउ॒षउ॑षो॒ हि व॑सो॒ अग्र॒मेषि॒ त्वं य॒मयो॑रभवो वि॒भावा॑ ।\n\nऋ॒ताय॑ स॒प्त द॑धिषे प॒दानि॑ ज॒नय॑न्मि॒त्रं त॒न्वे॒३ स्वायै॑ ॥४॥\n\nभुव॒श्चक्षु॑र्म॒ह ऋ॒तस्य॑ गो॒पा भुवो॒ वरु॑णो॒ यदृ॒ताय॒ वेषि॑ ।\n\nभुवो॑ अ॒पां नपा॑ज्जातवेदो॒ भुवो॑ दू॒तो यस्य॑ ह॒व्यं जुजो॑षः ॥५॥\n\nभुवो॑ य॒ज्ञस्य॒ रज॑सश्च ने॒ता यत्रा॑ नि॒युद्भि॒: सच॑से शि॒वाभि॑: ।\n\nदि॒वि मू॒र्धानं॑ दधिषे स्व॒र्षां जि॒ह्वाम॑ग्ने चकृषे हव्य॒वाह॑म् ॥६॥\n\nअ॒स्य त्रि॒तः क्रतु॑ना व॒व्रे अ॒न्तरि॒च्छन्धी॒तिं पि॒तुरेवै॒: पर॑स्य ।\n\nस॒च॒स्यमा॑नः पि॒त्रोरु॒पस्थे॑ जा॒मि ब्रु॑वा॒ण आयु॑धानि वेति ॥७॥\n\nस पित्र्या॒ण्यायु॑धानि वि॒द्वानिन्द्रे॑षित आ॒प्त्यो अ॒भ्य॑युध्यत् ।\n\nत्रि॒शी॒र्षाणं॑ स॒प्तर॑श्मिं जघ॒न्वान्त्वा॒ष्ट्रस्य॑ चि॒न्निः स॑सृजे त्रि॒तो गाः ॥८॥\n\nभूरीदिन्द्र॑ उ॒दिन॑क्षन्त॒मोजोऽवा॑भिन॒त्सत्प॑ति॒र्मन्य॑मानम् ।\n\nत्वा॒ष्ट्रस्य॑ चिद्वि॒श्वरू॑पस्य॒ गोना॑माचक्रा॒णस्त्रीणि॑ शी॒र्षा परा॑ वर्क् ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 9, + "text": "९ त्रिशिरास्त्वाष्ट्रः,सिन्धुद्वीप आम्बरीषो वा। आपः। गायत्री,५ वर्धमाना गायत्री, ७ प्रतिष्ठा गायत्री, ८ -९ अनुष्टुप्।\n\nआपो॒ हि ष्ठा म॑यो॒भुव॒स्ता न॑ ऊ॒र्जे द॑धातन । म॒हे रणा॑य॒ चक्ष॑से ॥१॥\n\nयो व॑: शि॒वत॑मो॒ रस॒स्तस्य॑ भाजयते॒ह न॑: । उ॒श॒तीरि॑व मा॒तर॑: ॥२॥\n\nतस्मा॒ अरं॑ गमाम वो॒ यस्य॒ क्षया॑य॒ जिन्व॑थ । आपो॑ ज॒नय॑था च नः ॥३॥\n\nशं नो॑ दे॒वीर॒भिष्ट॑य॒ आपो॑ भवन्तु पी॒तये॑ । शं योर॒भि स्र॑वन्तु नः ॥४॥\n\nईशा॑ना॒ वार्या॑णां॒ क्षय॑न्तीश्चर्षणी॒नाम् । अ॒पो या॑चामि भेष॒जम् ॥५॥\n\nअ॒प्सु मे॒ सोमो॑ अब्रवीद॒न्तर्विश्वा॑नि भेष॒जा । अ॒ग्निं च॑ वि॒श्वश॑म्भुवम् ॥६॥\n\nआप॑: पृणी॒त भे॑ष॒जं वरू॑थं त॒न्वे॒३ मम॑ । ज्योक्च॒ सूर्यं॑ दृ॒शे ॥७॥\n\nइ॒दमा॑प॒: प्र व॑हत॒ यत्किं च॑ दुरि॒तं मयि॑ । यद्वा॒हम॑भिदु॒द्रोह॒ यद्वा॑ शे॒प उ॒तानृ॑तम् ॥८॥\n\nआपो॑ अ॒द्यान्व॑चारिषं॒ रसे॑न॒ सम॑गस्महि । पय॑स्वानग्न॒ आ ग॑हि॒ तं मा॒ सं सृ॑ज॒ वर्च॑सा ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 10, + "text": "१४ नवमीवर्ज्यानामयुजां षष्ठ्याश्च वैवस्वती यमी ऋषिका। यमः। षष्ठीवर्ज्यानां युजां नवम्याश्च वैवस्वतो यमः ऋषिः। यमी। त्रिष्टुप्, १३विराट्स्थाना।\n\nओ चि॒त्सखा॑यं स॒ख्या व॑वृत्यां ति॒रः पु॒रू चि॑दर्ण॒वं ज॑ग॒न्वान् ।\n\nपि॒तुर्नपा॑त॒मा द॑धीत वे॒धा अधि॒ क्षमि॑ प्रत॒रं दीध्या॑नः ॥१॥\n\nन ते॒ सखा॑ स॒ख्यं व॑ष्ट्ये॒तत्सल॑क्ष्मा॒ यद्विषु॑रूपा॒ भवा॑ति ।\n\nम॒हस्पु॒त्रासो॒ असु॑रस्य वी॒रा दि॒वो ध॒र्तार॑ उर्वि॒या परि॑ ख्यन् ॥२॥\n\nउ॒शन्ति॑ घा॒ ते अ॒मृता॑स ए॒तदेक॑स्य चित्त्य॒जसं॒ मर्त्य॑स्य ।\n\n नि ते॒ मनो॒ मन॑सि धाय्य॒स्मे जन्यु॒: पति॑स्त॒न्व१मा वि॑विश्याः ॥३॥\n\nन यत्पु॒रा च॑कृ॒मा कद्ध॑ नू॒नमृ॒ता वद॑न्तो॒ अनृ॑तं रपेम ।\n\n ग॒न्ध॒र्वो अ॒प्स्वप्या॑ च॒ योषा॒ सा नो॒ नाभि॑: पर॒मं जा॒मि तन्नौ॑ ॥४॥\n\nगर्भे॒ नु नौ॑ जनि॒ता दम्प॑ती कर्दे॒वस्त्वष्टा॑ सवि॒ता वि॒श्वरू॑पः ।\n\n नकि॑रस्य॒ प्र मि॑नन्ति व्र॒तानि॒ वेद॑ नाव॒स्य पृ॑थि॒वी उ॒त द्यौः ॥५॥\n\nको अ॒स्य वे॑द प्रथ॒मस्याह्न॒: क ईं॑ ददर्श॒ क इ॒ह प्र वो॑चत् ।\n\nबृ॒हन्मि॒त्रस्य॒ वरु॑णस्य॒ धाम॒ कदु॑ ब्रव आहनो॒ वीच्या॒ नॄन् ॥६॥\n\nय॒मस्य॑ मा य॒म्यं१ काम॒ आग॑न्त्समा॒ने योनौ॑ सह॒शेय्या॑य ।\n\nजा॒येव॒ पत्ये॑ त॒न्वं॑ रिरिच्यां॒ वि चि॑द्वृहेव॒ रथ्ये॑व च॒क्रा ॥७॥\n\nन ति॑ष्ठन्ति॒ न नि मि॑षन्त्ये॒ते दे॒वानां॒ स्पश॑ इ॒ह ये चर॑न्ति ।\n\nअ॒न्येन॒ मदा॑हनो याहि॒ तूयं॒ तेन॒ वि वृ॑ह॒ रथ्ये॑व च॒क्रा ॥८॥\n\nरात्री॑भिरस्मा॒ अह॑भिर्दशस्ये॒त्सूर्य॑स्य॒ चक्षु॒र्मुहु॒रुन्मि॑मीयात् ।\n\nदि॒वा पृ॑थि॒व्या मि॑थु॒ना सब॑न्धू य॒मीर्य॒मस्य॑ बिभृया॒दजा॑मि ॥९॥\n\nआ घा॒ ता ग॑च्छा॒नुत्त॑रा यु॒गानि॒ यत्र॑ जा॒मय॑: कृ॒णव॒न्नजा॑मि ।\n\nउप॑ बर्बृहि वृष॒भाय॑ बा॒हुम॒न्यमि॑च्छस्व सुभगे॒ पतिं॒ मत् ॥१०॥\n\nकिं भ्राता॑स॒द्यद॑ना॒थं भवा॑ति॒ किमु॒ स्वसा॒ यन्निॠ॑तिर्नि॒गच्छा॑त् ।\n\nकाम॑मूता ब॒ह्वे॒३तद्र॑पामि त॒न्वा॑ मे त॒न्वं१ सं पि॑पृग्धि ॥११॥\n\nन वा उ॑ ते त॒न्वा॑ त॒न्वं१ सं प॑पृच्यां पा॒पमा॑हु॒र्यः स्वसा॑रं नि॒गच्छा॑त् ।\n\nअ॒न्येन॒ मत्प्र॒मुद॑: कल्पयस्व॒ न ते॒ भ्राता॑ सुभगे वष्ट्ये॒तत् ॥१२॥\n\nब॒तो ब॑तासि यम॒ नैव ते॒ मनो॒ हृद॑यं चाविदाम ।\n\nअ॒न्या किल॒ त्वां क॒क्ष्ये॑व यु॒क्तं परि॑ ष्वजाते॒ लिबु॑जेव वृ॒क्षम् ॥१३॥\n\nअ॒न्यमू॒ षु त्वं य॑म्य॒न्य उ॒ त्वां परि॑ ष्वजाते॒ लिबु॑जेव वृ॒क्षम् ।\n\nतस्य॑ वा॒ त्वं मन॑ इ॒च्छा स वा॒ तवाऽधा॑ कृणुष्व सं॒विदं॒ सुभ॑द्राम् ॥१४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 11, + "text": "९ आङ्गिर्हविर्धानः। अग्निः। जगती, ७-९ त्रिष्टुप्।\n\nवृषा॒ वृष्णे॑ दुदुहे॒ दोह॑सा दि॒वः पयां॑सि य॒ह्वो अदि॑ते॒रदा॑भ्यः ।\n\nविश्वं॒ स वे॑द॒ वरु॑णो॒ यथा॑ धि॒या स य॒ज्ञियो॑ यजतु य॒ज्ञियाँ॑ ऋ॒तून् ॥१॥\n\nरप॑द्गन्ध॒र्वीरप्या॑ च॒ योष॑णा न॒दस्य॑ ना॒दे परि॑ पातु मे॒ मन॑: ।\n\nइ॒ष्टस्य॒ मध्ये॒ अदि॑ति॒र्नि धा॑तु नो॒ भ्राता॑ नो ज्ये॒ष्ठः प्र॑थ॒मो वि वो॑चति ॥२॥\n\nसो चि॒न्नु भ॒द्रा क्षु॒मती॒ यश॑स्वत्यु॒षा उ॑वास॒ मन॑वे॒ स्व॑र्वती ।\n\nयदी॑मु॒शन्त॑मुश॒तामनु॒ क्रतु॑म॒ग्निं होता॑रं वि॒दथा॑य॒ जीज॑नन् ॥३॥\n\nअध॒ त्यं द्र॒प्सं वि॒भ्वं॑ विचक्ष॒णं विराभ॑रदिषि॒तः श्ये॒नो अ॑ध्व॒रे ।\n\nयदी॒ विशो॑ वृ॒णते॑ द॒स्ममार्या॑ अ॒ग्निं होता॑र॒मध॒ धीर॑जायत ॥४॥\n\nसदा॑सि र॒ण्वो यव॑सेव॒ पुष्य॑ते॒ होत्रा॑भिरग्ने॒ मनु॑षः स्वध्व॒रः ।\n\nविप्र॑स्य वा॒ यच्छ॑शमा॒न उ॒क्थ्यं१ वाजं॑ सस॒वाँ उ॑प॒यासि॒ भूरि॑भिः ॥५॥\n\nउदी॑रय पि॒तरा॑ जा॒र आ भग॒मिय॑क्षति हर्य॒तो हृ॒त्त इ॑ष्यति ।\n\nविव॑क्ति॒ वह्नि॑: स्वप॒स्यते॑ म॒खस्त॑वि॒ष्यते॒ असु॑रो॒ वेप॑ते म॒ती ॥६॥\n\nयस्ते॑ अग्ने सुम॒तिं मर्तो॒ अक्ष॒त्सह॑सः सूनो॒ अति॒ स प्र शृ॑ण्वे ।\n\nइषं॒ दधा॑नो॒ वह॑मानो॒ अश्वै॒रा स द्यु॒माँ अम॑वान्भूषति॒ द्यून् ॥७॥\n\nयद॑ग्न ए॒षा समि॑ति॒र्भवा॑ति दे॒वी दे॒वेषु॑ यज॒ता य॑जत्र ।\n\nरत्ना॑ च॒ यद्वि॒भजा॑सि स्वधावो भा॒गं नो॒ अत्र॒ वसु॑मन्तं वीतात् ॥८॥\n\nश्रु॒धी नो॑ अग्ने॒ सद॑ने स॒धस्थे॑ यु॒क्ष्वा रथ॑म॒मृत॑स्य द्रवि॒त्नुम् ।\n\nआ नो॑ वह॒ रोद॑सी दे॒वपु॑त्रे॒ माकि॑र्दे॒वाना॒मप॑ भूरि॒ह स्या॑: ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 12, + "text": "९ आङ्गिर्हविर्धानः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nद्यावा॑ ह॒ क्षामा॑ प्रथ॒मे ऋ॒तेना॑ऽभिश्रा॒वे भ॑वतः सत्य॒वाचा॑ ।\n\nदे॒वो यन्मर्ता॑न्य॒जथा॑य कृ॒ण्वन्त्सीद॒द्धोता॑ प्र॒त्यङ्स्वमसुं॒ यन् ॥१॥\n\nदे॒वो दे॒वान्प॑रि॒भूॠ॒तेन॒ वहा॑ नो ह॒व्यं प्र॑थ॒मश्चि॑कि॒त्वान् ।\n\n धू॒मके॑तुः स॒मिधा॒ भाऋ॑जीको म॒न्द्रो होता॒ नित्यो॑ वा॒चा यजी॑यान् ॥२॥\n\nस्वावृ॑ग्दे॒वस्या॒मृतं॒ यदी॒ गोरतो॑ जा॒तासो॑ धारयन्त उ॒र्वी ।\n\nविश्वे॑ दे॒वा अनु॒ तत्ते॒ यजु॑र्गुर्दु॒हे यदेनी॑ दि॒व्यं घृ॒तं वाः ॥३॥\n\nअर्चा॑मि वां॒ वर्धा॒यापो॑ घृतस्नू॒ द्यावा॑भूमी शृणु॒तं रो॑दसी मे ।\n\nअहा॒ यद्द्यावोऽसु॑नीति॒मय॒न्मध्वा॑ नो॒ अत्र॑ पि॒तरा॑ शिशीताम् ॥४॥\n\nकिं स्वि॑न्नो॒ राजा॑ जगृहे॒ कद॒स्याऽति॑ व्र॒तं च॑कृमा॒ को वि वे॑द ।\n\nमि॒त्रश्चि॒द्धि ष्मा॑ जुहुरा॒णो दे॒वाञ्छ्लोको॒ न या॒तामपि॒ वाजो॒ अस्ति॑ ॥५॥\n\nदु॒र्मन्त्वत्रा॒मृत॑स्य॒ नाम॒ सल॑क्ष्मा॒ यद्विषु॑रूपा॒ भवा॑ति ।\n\n य॒मस्य॒ यो म॒नव॑ते सु॒मन्त्वग्ने॒ तमृ॑ष्व पा॒ह्यप्र॑युच्छन् ॥६॥\n\nयस्मि॑न्दे॒वा वि॒दथे॑ मा॒दय॑न्ते वि॒वस्व॑त॒: सद॑ने धा॒रय॑न्ते ।\n\nसूर्ये॒ ज्योति॒रद॑धुर्मा॒स्य१क्तून्परि॑ द्योत॒निं च॑रतो॒ अज॑स्रा ॥७॥\n\nयस्मि॑न्दे॒वा मन्म॑नि सं॒चर॑न्त्यपी॒च्ये॒३ न व॒यम॑स्य विद्म ।\n\n मि॒त्रो नो॒ अत्रादि॑ति॒रना॑गान्त्सवि॒ता दे॒वो वरु॑णाय वोचत् ॥८॥\n\nश्रु॒धी नो॑ अग्ने॒ सद॑ने स॒धस्थे॑ यु॒क्ष्वा रथ॑म॒मृत॑स्य द्रवि॒त्नुम् ।\n\nआ नो॑ वह॒ रोद॑सी दे॒वपु॑त्रे॒ माकि॑र्दे॒वाना॒मप॑ भूरि॒ह स्या॑: ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 13, + "text": "५ आङ्गिर्हविर्धानः। विवस्वानादित्यो वा। हविर्धाने। त्रिष्टुप्, ५ जगती।\n\nयु॒जे वां॒ ब्रह्म॑ पू॒र्व्यं नमो॑भि॒र्वि श्लोक॑ एतु प॒थ्ये॑व सू॒रेः ।\n\nशृ॒ण्वन्तु॒ विश्वे॑ अ॒मृत॑स्य पु॒त्रा आ ये धामा॑नि दि॒व्यानि॑ त॒स्थुः ॥१॥\n\nय॒मे इ॑व॒ यत॑माने॒ यदैतं॒ प्र वां॑ भर॒न्मानु॑षा देव॒यन्त॑: ।\n\nआ सी॑दतं॒ स्वमु॑ लो॒कं विदा॑ने स्वास॒स्थे भ॑वत॒मिन्द॑वे नः ॥२॥\n\nपञ्च॑ प॒दानि॑ रु॒पो अन्व॑रोहं॒ चतु॑ष्पदी॒मन्वे॑मि व्र॒तेन॑ ।\n\nअ॒क्षरे॑ण॒ प्रति॑ मिम ए॒तामृ॒तस्य॒ नाभा॒वधि॒ सं पु॑नामि ॥३॥\n\nदे॒वेभ्य॒: कम॑वृणीत मृ॒त्युं प्र॒जायै॒ कम॒मृतं॒ नावृ॑णीत ।\n\nबृह॒स्पतिं॑ य॒ज्ञम॑कृण्वत॒ ऋषिं॑ प्रि॒यां य॒मस्त॒न्वं१ प्रारि॑रेचीत् ॥४॥\n\nस॒प्त क्ष॑रन्ति॒ शिश॑वे म॒रुत्व॑ते पि॒त्रे पु॒त्रासो॒ अप्य॑वीवतन्नृ॒तम् ।\n\n उ॒भे इद॑स्यो॒भय॑स्य राजत उ॒भे य॑तेते उ॒भय॑स्य पुष्यतः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 14, + "text": "१६ वैवस्वतो यमः। यमः,६ अङ्गिरःपित्रथर्वभृगुसोमाः,७-९ लिङ्गोक्तदेवताः पितरो वा,१०-१२ श्वानौ। त्रिष्टुप्,१३,१४,१६, अनुष्टुप्,१५बृहती।\n\nप॒रे॒यि॒वांसं॑ प्र॒वतो॑ म॒हीरनु॑ ब॒हुभ्य॒: पन्था॑मनुपस्पशा॒नम् ।\n\nवै॒व॒स्व॒तं सं॒गम॑नं॒ जना॑नां य॒मं राजा॑नं ह॒विषा॑ दुवस्य ॥१॥\n\nय॒मो नो॑ गा॒तुं प्र॑थ॒मो वि॑वेद॒ नैषा गव्यू॑ति॒रप॑भर्त॒वा उ॑ ।\n\nयत्रा॑ न॒: पूर्वे॑ पि॒तर॑: परे॒युरे॒ना ज॑ज्ञा॒नाः प॒थ्या॒३ अनु॒ स्वाः ॥२॥\n\nमात॑ली क॒व्यैर्य॒मो अङ्गि॑रोभि॒र्बृह॒स्पति॒ॠक्व॑भिर्वावृधा॒नः ।\n\nयाँश्च॑ दे॒वा वा॑वृ॒धुर्ये च॑ दे॒वान्त्स्वाहा॒न्ये स्व॒धया॒न्ये म॑दन्ति ॥३॥\n\nइ॒मं य॑म प्रस्त॒रमा हि सीदाऽङ्गि॑रोभिः पि॒तृभि॑: संविदा॒नः ।\n\nआ त्वा॒ मन्त्रा॑: कविश॒स्ता व॑हन्त्वे॒ना रा॑जन्ह॒विषा॑ मादयस्व ॥४॥\n\nअङ्गि॑रोभि॒रा ग॑हि य॒ज्ञिये॑भि॒र्यम॑ वैरू॒पैरि॒ह मा॑दयस्व ।\n\nविव॑स्वन्तं हुवे॒ यः पि॒ता ते॒ऽस्मिन्य॒ज्ञे ब॒र्हिष्या नि॒षद्य॑ ॥५॥\n\nअङ्गि॑रसो नः पि॒तरो॒ नव॑ग्वा॒ अथ॑र्वाणो॒ भृग॑वः सो॒म्यास॑: ।\n\nतेषां॑ व॒यं सु॑म॒तौ य॒ज्ञिया॑ना॒मपि॑ भ॒द्रे सौ॑मन॒से स्या॑म ॥६॥\n\nप्रेहि॒ प्रेहि॑ प॒थिभि॑: पू॒र्व्येभि॒र्यत्रा॑ न॒: पूर्वे॑ पि॒तर॑: परे॒युः ।\n\nउ॒भा राजा॑ना स्व॒धया॒ मद॑न्ता य॒मं प॑श्यासि॒ वरु॑णं च दे॒वम् ॥७॥\n\nसं ग॑च्छस्व पि॒तृभि॒: सं य॒मेने॑ष्टापू॒र्तेन॑ पर॒मे व्यो॑मन् ।\n\nहि॒त्वाया॑व॒द्यं पुन॒रस्त॒मेहि॒ सं ग॑च्छस्व त॒न्वा॑ सु॒वर्चा॑: ॥८॥\n\nअपे॑त॒ वी॑त॒ वि च॑ सर्प॒तातो॒ऽस्मा ए॒तं पि॒तरो॑ लो॒कम॑क्रन् ।\n\nअहो॑भिर॒द्भिर॒क्तुभि॒र्व्य॑क्तं य॒मो द॑दात्यव॒सान॑मस्मै ॥९॥\n\nअति॑ द्रव सारमे॒यौ श्वानौ॑ चतुर॒क्षौ श॒बलौ॑ सा॒धुना॑ प॒था ।\n\nअथा॑ पि॒तॄन्त्सु॑वि॒दत्राँ॒ उपे॑हि य॒मेन॒ ये स॑ध॒मादं॒ मद॑न्ति ॥१०॥\n\nयौ ते॒ श्वानौ॑ यम रक्षि॒तारौ॑ चतुर॒क्षौ प॑थि॒रक्षी॑ नृ॒चक्ष॑सौ ।\n\nताभ्या॑मेनं॒ परि॑ देहि राजन्त्स्व॒स्ति चा॑स्मा अनमी॒वं च॑ धेहि ॥११॥\n\nउ॒रू॒ण॒साव॑सु॒तृपा॑ उदुम्ब॒लौ य॒मस्य॑ दू॒तौ च॑रतो॒ जनाँ॒ अनु॑ ।\n\nताव॒स्मभ्यं॑ दृ॒शये॒ सूर्या॑य॒ पुन॑र्दाता॒मसु॑म॒द्येह भ॒द्रम् ॥१२॥\n\nय॒माय॒ सोमं॑ सुनुत य॒माय॑ जुहुता ह॒विः । य॒मं ह॑ य॒ज्ञो ग॑च्छत्य॒ग्निदू॑तो॒ अरं॑कृतः ॥१३॥\n\nय॒माय॑ घृ॒तव॑द्ध॒विर्जु॒होत॒ प्र च॑ तिष्ठत । स नो॑ दे॒वेष्वा य॑मद्दी॒र्घमायु॒: प्र जी॒वसे॑ ॥१४॥\n\nय॒माय॒ मधु॑मत्तमं॒ राज्ञे॑ ह॒व्यं जु॑होतन । इ॒दं नम॒ ऋषि॑भ्यः पूर्व॒जेभ्य॒: पूर्वे॑भ्यः पथि॒कृद्भ्य॑: ॥१५॥\n\nत्रिक॑द्रुकेभिः पतति॒ षळु॒र्वीरेक॒मिद्बृ॒हत् । त्रि॒ष्टुब्गा॑य॒त्री छन्दां॑सि॒ सर्वा॒ ता य॒म आहि॑ता ॥१६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 15, + "text": "१४ शङ्खो यामायनः।पितरः। त्रिष्टुप् ,११ जगती।\n\nउदी॑रता॒मव॑र॒ उत्परा॑स॒ उन्म॑ध्य॒माः पि॒तर॑: सो॒म्यास॑: ।\n\nअसुं॒ य ई॒युर॑वृ॒का ऋ॑त॒ज्ञास्ते नो॑ऽवन्तु पि॒तरो॒ हवे॑षु ॥१॥\n\nइ॒दं पि॒तृभ्यो॒ नमो॑ अस्त्व॒द्य ये पूर्वा॑सो॒ य उप॑रास ई॒युः ।\n\nये पार्थि॑वे॒ रज॒स्या निष॑त्ता॒ ये वा॑ नू॒नं सु॑वृ॒जना॑सु वि॒क्षु ॥२॥\n\nआहं पि॒तॄन्त्सु॑वि॒दत्राँ॑ अवित्सि॒ नपा॑तं च वि॒क्रम॑णं च॒ विष्णो॑: ।\n\nब॒र्हि॒षदो॒ ये स्व॒धया॑ सु॒तस्य॒ भज॑न्त पि॒त्वस्त इ॒हाग॑मिष्ठाः ॥३॥\n\nबर्हि॑षदः पितर ऊ॒त्य१र्वागि॒मा वो॑ ह॒व्या च॑कृमा जु॒षध्व॑म् ।\n\nत आ ग॒ताव॑सा॒ शंत॑मे॒नाऽथा॑ न॒: शं योर॑र॒पो द॑धात ॥४॥\n\nउप॑हूताः पि॒तर॑: सो॒म्यासो॑ बर्हि॒ष्ये॑षु नि॒धिषु॑ प्रि॒येषु॑ ।\n\nत आ ग॑मन्तु॒ त इ॒ह श्रु॑व॒न्त्वधि॑ ब्रुवन्तु॒ ते॑ऽवन्त्व॒स्मान् ॥५॥\n\nआच्या॒ जानु॑ दक्षिण॒तो नि॒षद्ये॒मं य॒ज्ञम॒भि गृ॑णीत॒ विश्वे॑ ।\n\nमा हिं॑सिष्ट पितर॒: केन॑ चिन्नो॒ यद्व॒ आग॑: पुरु॒षता॒ करा॑म ॥६॥\n\nआसी॑नासो अरु॒णीना॑मु॒पस्थे॑ र॒यिं ध॑त्त दा॒शुषे॒ मर्त्या॑य ।\n\n पु॒त्रेभ्य॑: पितर॒स्तस्य॒ वस्व॒: प्र य॑च्छत॒ त इ॒होर्जं॑ दधात ॥७॥\n\nये न॒: पूर्वे॑ पि॒तर॑: सो॒म्यासो॑ऽनूहि॒रे सो॑मपी॒थं वसि॑ष्ठाः ।\n\nतेभि॑र्य॒मः सं॑ररा॒णो ह॒वींष्यु॒शन्नु॒शद्भि॑: प्रतिका॒मम॑त्तु ॥८॥\n\nये ता॑तृ॒षुर्दे॑व॒त्रा जेह॑माना होत्रा॒विद॒: स्तोम॑तष्टासो अ॒र्कैः ।\n\nआग्ने॑ याहि सुवि॒दत्रे॑भिर॒र्वाङ्स॒त्यैः क॒व्यैः पि॒तृभि॑र्घर्म॒सद्भि॑: ॥९॥\n\nये स॒त्यासो॑ हवि॒रदो॑ हवि॒ष्पा इन्द्रे॑ण दे॒वैः स॒रथं॒ दधा॑नाः ।\n\nआग्ने॑ याहि स॒हस्रं॑ देवव॒न्दैः परै॒: पूर्वै॑: पि॒तृभि॑र्घर्म॒सद्भि॑: ॥१०॥\n\nअग्नि॑ष्वात्ताः पितर॒ एह ग॑च्छत॒ सद॑:सदः सदत सुप्रणीतयः ।\n\nअ॒त्ता ह॒वींषि॒ प्रय॑तानि ब॒र्हिष्यथा॑ र॒यिं सर्व॑वीरं दधातन ॥११॥\n\nत्वम॑ग्न ईळि॒तो जा॑तवे॒दोऽवा॑ड्ढ॒व्यानि॑ सुर॒भीणि॑ कृ॒त्वी ।\n\nप्रादा॑: पि॒तृभ्य॑: स्व॒धया॒ ते अ॑क्षन्न॒द्धि त्वं दे॑व॒ प्रय॑ता ह॒वींषि॑ ॥१२॥\n\nये चे॒ह पि॒तरो॒ ये च॒ नेह याँश्च॑ वि॒द्म याँ उ॑ च॒ न प्र॑वि॒द्म ।\n\nत्वं वे॑त्थ॒ यति॒ ते जा॑तवेदः स्व॒धाभि॑र्य॒ज्ञं सुकृ॑तं जुषस्व ॥१३॥\n\nये अ॑ग्निद॒ग्धा ये अन॑ग्निदग्धा॒ मध्ये॑ दि॒वः स्व॒धया॑ मा॒दय॑न्ते ।\n\nतेभि॑: स्व॒राळसु॑नीतिमे॒तां य॑थाव॒शं त॒न्वं॑ कल्पयस्व ॥१४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 16, + "text": "१४ दमनो यामायनः। अग्निः। त्रिष्टुप्,११-१४ अनुष्टुप्।\n\nमैन॑मग्ने॒ वि द॑हो॒ माभि शो॑चो॒ मास्य॒ त्वचं॑ चिक्षिपो॒ मा शरी॑रम् ।\n\nय॒दा शृ॒तं कृ॒णवो॑ जातवे॒दोऽथे॑मेनं॒ प्र हि॑णुतात्पि॒तृभ्य॑: ॥१॥\n\nशृ॒तं य॒दा कर॑सि जातवे॒दोऽथे॑मेनं॒ परि॑ दत्तात्पि॒तृभ्य॑: ।\n\nय॒दा गच्छा॒त्यसु॑नीतिमे॒तामथा॑ दे॒वानां॑ वश॒नीर्भ॑वाति ॥२॥\n\nसूर्यं॒ चक्षु॑र्गच्छतु॒ वात॑मा॒त्मा द्यां च॑ गच्छ पृथि॒वीं च॒ धर्म॑णा ।\n\n अ॒पो वा॑ गच्छ॒ यदि॒ तत्र॑ ते हि॒तमोष॑धीषु॒ प्रति॑ तिष्ठा॒ शरी॑रैः ॥३॥\n\nअ॒जो भा॒गस्तप॑सा॒ तं त॑पस्व॒ तं ते॑ शो॒चिस्त॑पतु॒ तं ते॑ अ॒र्चिः ।\n\nयास्ते॑ शि॒वास्त॒न्वो॑ जातवेद॒स्ताभि॑र्वहैनं सु॒कृता॑मु लो॒कम् ॥४॥\n\nअव॑ सृज॒ पुन॑रग्ने पि॒तृभ्यो॒ यस्त॒ आहु॑त॒श्चर॑ति स्व॒धाभि॑: ।\n\nआयु॒र्वसा॑न॒ उप॑ वेतु॒ शेष॒: सं ग॑च्छतां त॒न्वा॑ जातवेदः ॥५॥\n\nयत्ते॑ कृ॒ष्णः श॑कु॒न आ॑तु॒तोद॑ पिपी॒लः स॒र्प उ॒त वा॒ श्वाप॑दः ।\n\nअ॒ग्निष्टद्वि॒श्वाद॑ग॒दं कृ॑णोतु॒ सोम॑श्च॒ यो ब्रा॑ह्म॒णाँ आ॑वि॒वेश॑ ॥६॥\n\nअ॒ग्नेर्वर्म॒ परि॒ गोभि॑र्व्ययस्व॒ सं प्रोर्णु॑ष्व॒ पीव॑सा॒ मेद॑सा च ।\n\n नेत्त्वा॑ धृ॒ष्णुर्हर॑सा॒ जर्हृ॑षाणो द॒धृग्वि॑ध॒क्ष्यन्प॑र्य॒ङ्खया॑ते ॥७॥\n\nइ॒मम॑ग्ने चम॒सं मा वि जि॑ह्वरः प्रि॒यो दे॒वाना॑मु॒त सो॒म्याना॑म् ।\n\nए॒ष यश्च॑म॒सो दे॑व॒पान॒स्तस्मि॑न्दे॒वा अ॒मृता॑ मादयन्ते ॥८॥\n\nक्र॒व्याद॑म॒ग्निं प्र हि॑णोमि दू॒रं य॒मरा॑ज्ञो गच्छतु रिप्रवा॒हः ।\n\nइ॒हैवायमित॑रो जा॒तवे॑दा दे॒वेभ्यो॑ ह॒व्यं व॑हतु प्रजा॒नन् ॥९॥\n\nयो अ॒ग्निः क्र॒व्यात्प्र॑वि॒वेश॑ वो गृ॒हमि॒मं पश्य॒न्नित॑रं जा॒तवे॑दसम् ।\n\nतं ह॑रामि पितृय॒ज्ञाय॑ दे॒वं स घ॒र्ममि॑न्वात्पर॒मे स॒धस्थे॑ ॥१०॥\n\nयो अ॒ग्निः क्र॑व्य॒वाह॑नः पि॒तॄन्यक्ष॑दृता॒वृध॑: । प्रेदु॑ ह॒व्यानि॑ वोचति दे॒वेभ्य॑श्च पि॒तृभ्य॒ आ ॥११॥\n\nउ॒शन्त॑स्त्वा॒ नि धी॑मह्यु॒शन्त॒: समि॑धीमहि । उ॒शन्नु॑श॒त आ व॑ह पि॒तॄन्ह॒विषे॒ अत्त॑वे ॥१२॥\n\nयं त्वम॑ग्ने स॒मद॑ह॒स्तमु॒ निर्वा॑पया॒ पुन॑: । कि॒याम्ब्वत्र॑ रोहतु पाकदू॒र्वा व्य॑ल्कशा ॥१३॥\n\nशीति॑के॒ शीति॑कावति॒ ह्लादि॑के॒ ह्लादि॑कावति । म॒ण्डू॒क्या॒३ सु सं ग॑म इ॒मं स्व१ग्निं ह॑र्षय ॥१४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 17, + "text": "१४ देवश्रवा यामायनः। १-२ सरण्यूः,३-६ पूषा, ७-९ सरस्वती,१०-१४ आपः, ११-१३ सोमो वा। त्रिष्टुप् ,१३-१४ अनुष्टुप्, १३ पुरस्ताद्बृहती वा।\n\nत्वष्टा॑ दुहि॒त्रे व॑ह॒तुं कृ॑णो॒तीती॒दं विश्वं॒ भुव॑नं॒ समे॑ति ।\n\nय॒मस्य॑ मा॒ता प॑र्यु॒ह्यमा॑ना म॒हो जा॒या विव॑स्वतो ननाश ॥१॥\n\nअपा॑गूहन्न॒मृतां॒ मर्त्ये॑भ्यः कृ॒त्वी सव॑र्णामददु॒र्विव॑स्वते ।\n\nउ॒ताश्विना॑वभर॒द्यत्तदासी॒दज॑हादु॒ द्वा मि॑थु॒ना स॑र॒ण्यूः ॥२॥\n\nपू॒षा त्वे॒तश्च्या॑वयतु॒ प्र वि॒द्वानन॑ष्टपशु॒र्भुव॑नस्य गो॒पाः ।\n\nस त्वै॒तेभ्य॒: परि॑ ददत्पि॒तृभ्यो॒ऽग्निर्दे॒वेभ्य॑: सुविद॒त्रिये॑भ्यः ॥३॥\n\nआयु॑र्वि॒श्वायु॒: परि॑ पासति त्वा पू॒षा त्वा॑ पातु॒ प्रप॑थे पु॒रस्ता॑त् ।\n\nयत्रास॑ते सु॒कृतो॒ यत्र॒ ते य॒युस्तत्र॑ त्वा दे॒वः स॑वि॒ता द॑धातु ॥४॥\n\nपू॒षेमा आशा॒ अनु॑ वेद॒ सर्वा॒: सो अ॒स्माँ अभ॑यतमेन नेषत् ।\n\nस्व॒स्ति॒दा आघृ॑णि॒: सर्व॑वी॒रोऽप्र॑युच्छन्पु॒र ए॑तु प्रजा॒नन् ॥५॥\n\nप्रप॑थे प॒थाम॑जनिष्ट पू॒षा प्रप॑थे दि॒वः प्रप॑थे पृथि॒व्याः ।\n\nउ॒भे अ॒भि प्रि॒यत॑मे स॒धस्थे॒ आ च॒ परा॑ च चरति प्रजा॒नन् ॥६॥\n\nसर॑स्वतीं देव॒यन्तो॑ हवन्ते॒ सर॑स्वतीमध्व॒रे ता॒यमा॑ने ।\n\nसर॑स्वतीं सु॒कृतो॑ अह्वयन्त॒ सर॑स्वती दा॒शुषे॒ वार्यं॑ दात् ॥७॥\n\nसर॑स्वति॒ या स॒रथं॑ य॒याथ॑ स्व॒धाभि॑र्देवि पि॒तृभि॒र्मद॑न्ती ।\n\nआ॒सद्या॒स्मिन्ब॒र्हिषि॑ मादयस्वाऽनमी॒वा इष॒ आ धे॑ह्य॒स्मे ॥८॥\n\nसर॑स्वतीं॒ यां पि॒तरो॒ हव॑न्ते दक्षि॒णा य॒ज्ञम॑भि॒नक्ष॑माणाः ।\n\nस॒ह॒स्रा॒र्घमि॒ळो अत्र॑ भा॒गं रा॒यस्पोषं॒ यज॑मानेषु धेहि ॥९॥\n\nआपो॑ अ॒स्मान्मा॒तर॑: शुन्धयन्तु घृ॒तेन॑ नो घृत॒प्व॑: पुनन्तु ।\n\nविश्वं॒ हि रि॒प्रं प्र॒वह॑न्ति दे॒वीरुदिदा॑भ्य॒: शुचि॒रा पू॒त ए॑मि ॥१०॥\n\nद्र॒प्सश्च॑स्कन्द प्रथ॒माँ अनु॒ द्यूनि॒मं च॒ योनि॒मनु॒ यश्च॒ पूर्व॑: ।\n\nस॒मा॒नं योनि॒मनु॑ सं॒चर॑न्तं द्र॒प्सं जु॑हो॒म्यनु॑ स॒प्त होत्रा॑: ॥११॥\n\nयस्ते॑ द्र॒प्सः स्कन्द॑ति॒ यस्ते॑ अं॒शुर्बा॒हुच्यु॑तो धि॒षणा॑या उ॒पस्था॑त् ।\n\nअ॒ध्व॒र्योर्वा॒ परि॑ वा॒ यः प॒वित्रा॒त्तं ते॑ जुहोमि॒ मन॑सा॒ वष॑ट्कृतम् ॥१२॥\n\nयस्ते॑ द्र॒प्सः स्क॒न्नो यस्ते॑ अं॒शुर॒वश्च॒ यः प॒रः स्रु॒चा । अ॒यं दे॒वो बृह॒स्पति॒: सं तं सि॑ञ्चतु॒ राध॑से ॥१३॥\n\nपय॑स्वती॒रोष॑धय॒: पय॑स्वन्माम॒कं वच॑: । अ॒पां पय॑स्व॒दित्पय॒स्तेन॑ मा स॒ह शु॑न्धत ॥१४" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 18, + "text": "१४ संकुसुको यामायनः। १-४ मृत्युः,५ धाता, ६ त्वष्टा,७-१४ पितृमेधः,१४ प्रजापतिर्वा। त्रिष्टुप् , ११ प्रस्तारपंक्तिः, १३ जगती १४ अनुष्टुप्।\n\nपरं॑ मृत्यो॒ अनु॒ परे॑हि॒ पन्थां॒ यस्ते॒ स्व इत॑रो देव॒याना॑त् ।\n\nचक्षु॑ष्मते शृण्व॒ते ते॑ ब्रवीमि॒ मा न॑: प्र॒जां री॑रिषो॒ मोत वी॒रान् ॥१॥\n\nमृ॒त्योः प॒दं यो॒पय॑न्तो॒ यदैत॒ द्राघी॑य॒ आयु॑: प्रत॒रं दधा॑नाः ।\n\nआ॒प्याय॑मानाः प्र॒जया॒ धने॑न शु॒द्धाः पू॒ता भ॑वत यज्ञियासः ॥२॥\n\nइ॒मे जी॒वा वि मृ॒तैराव॑वृत्र॒न्नभू॑द्भ॒द्रा दे॒वहू॑तिर्नो अ॒द्य ।\n\nप्राञ्चो॑ अगाम नृ॒तये॒ हसा॑य॒ द्राघी॑य॒ आयु॑: प्रत॒रं दधा॑नाः ॥३॥\n\nइ॒मं जी॒वेभ्य॑: परि॒धिं द॑धामि॒ मैषां॒ नु गा॒दप॑रो॒ अर्थ॑मे॒तम् ।\n\nश॒तं जी॑वन्तु श॒रद॑: पुरू॒चीर॒न्तर्मृ॒त्युं द॑धतां॒ पर्व॑तेन ॥४॥\n\nयथाहा॑न्यनुपू॒र्वं भव॑न्ति॒ यथ॑ ऋ॒तव॑ ऋ॒तुभि॒र्यन्ति॑ सा॒धु ।\n\nयथा॒ न पूर्व॒मप॑रो॒ जहा॑त्ये॒वा धा॑त॒रायूं॑षि कल्पयैषाम् ॥५॥\n\nआ रो॑ह॒तायु॑र्ज॒रसं॑ वृणा॒ना अ॑नुपू॒र्वं यत॑माना॒ यति॒ ष्ठ ।\n\nइ॒ह त्वष्टा॑ सु॒जनि॑मा स॒जोषा॑ दी॒र्घमायु॑: करति जी॒वसे॑ वः ॥६॥\n\nइ॒मा नारी॑रविध॒वाः सु॒पत्नी॒राञ्ज॑नेन स॒र्पिषा॒ सं वि॑शन्तु ।\n\nअ॒न॒श्रवो॑ऽनमी॒वाः सु॒रत्ना॒ आ रो॑हन्तु॒ जन॑यो॒ योनि॒मग्रे॑ ॥७॥\n\nउदी॑र्ष्व नार्य॒भि जी॑वलो॒कं ग॒तासु॑मे॒तमुप॑ शेष॒ एहि॑ ।\n\nह॒स्त॒ग्रा॒भस्य॑ दिधि॒षोस्तवे॒दं पत्यु॑र्जनि॒त्वम॒भि सं ब॑भूथ ॥८॥\n\nधनु॒र्हस्ता॑दा॒ददा॑नो मृ॒तस्या॒ऽस्मे क्ष॒त्राय॒ वर्च॑से॒ बला॑य ।\n\nअत्रै॒व त्वमि॒ह व॒यं सु॒वीरा॒ विश्वा॒: स्पृधो॑ अ॒भिमा॑तीर्जयेम ॥९॥\n\nउप॑ सर्प मा॒तरं॒ भूमि॑मे॒तामु॑रु॒व्यच॑सं पृथि॒वीं सु॒शेवा॑म् ।\n\nऊर्ण॑म्रदा युव॒तिर्दक्षि॑णावत ए॒षा त्वा॑ पातु॒ निॠ॑तेरु॒पस्था॑त् ॥१०॥\n\nउच्छ्व॑ञ्चस्व पृथिवि॒ मा नि बा॑धथाः सूपाय॒नास्मै॑ भव सूपवञ्च॒ना ।\n\nमा॒ता पु॒त्रं यथा॑ सि॒चाऽभ्ये॑नं भूम ऊर्णुहि ॥११॥\n\nउ॒च्छ्वञ्च॑माना पृथि॒वी सु ति॑ष्ठतु स॒हस्रं॒ मित॒ उप॒ हि श्रय॑न्ताम् ।\n\nते गृ॒हासो॑ घृत॒श्चुतो॑ भवन्तु वि॒श्वाहा॑स्मै शर॒णाः स॒न्त्वत्र॑ ॥१२॥\n\nउत्ते॑ स्तभ्नामि पृथि॒वीं त्वत्परी॒मं लो॒गं नि॒दध॒न्मो अ॒हं रि॑षम् ।\n\nए॒तां स्थूणां॑ पि॒तरो॑ धारयन्तु॒ तेऽत्रा॑ य॒मः साद॑ना ते मिनोतु ॥१३॥\n\nप्र॒ती॒चीने॒ मामह॒नीष्वा॑: प॒र्णमि॒वा द॑धुः । प्र॒तीचीं॑ जग्रभा॒ वाच॒मश्वं॑ रश॒नया॑ यथा ॥१४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 19, + "text": "८ मथितो यामायनः भृगुर्वारुणिर्वा, भार्गवश्च्यवनो वा। आपः गावो वा, १ उत्तरार्धर्चस्य अग्नीषोमौ। अनुष्टुप्, ६ गायत्री ।\n\nनि व॑र्तध्वं॒ मानु॑ गाता॒ऽस्मान्त्सि॑षक्त रेवतीः । अग्नी॑षोमा पुनर्वसू अ॒स्मे धा॑रयतं र॒यिम् ॥१॥\n\nपुन॑रेना॒ नि व॑र्तय॒ पुन॑रेना॒ न्या कु॑रु । इन्द्र॑ एणा॒ नि य॑च्छत्व॒ग्निरे॑ना उ॒पाज॑तु ॥२॥\n\nपुन॑रे॒ता नि व॑र्तन्ताम॒स्मिन्पु॑ष्यन्तु॒ गोप॑तौ । इ॒हैवाग्ने॒ नि धा॑रये॒ह ति॑ष्ठतु॒ या र॒यिः ॥३॥\n\nयन्नि॒यानं॒ न्यय॑नं सं॒ज्ञानं॒ यत्प॒राय॑णम् । आ॒वर्त॑नं नि॒वर्त॑नं॒ यो गो॒पा अपि॒ तं हु॑वे ॥४॥\n\nय उ॒दान॒ड्व्यय॑नं॒ य उ॒दान॑ट् प॒राय॑णम् । आ॒वर्त॑नं नि॒वर्त॑न॒मपि॑ गो॒पा नि व॑र्तताम् ॥५॥\n\nआ नि॑वर्त॒ नि व॑र्तय॒ पुन॑र्न इन्द्र॒ गा दे॑हि । जी॒वाभि॑र्भुनजामहै ॥६॥\n\nपरि॑ वो वि॒श्वतो॑ दध ऊ॒र्जा घृ॒तेन॒ पय॑सा । ये दे॒वाः के च॑ य॒ज्ञिया॒स्ते र॒य्या सं सृ॑जन्तु नः ॥७॥\n\nआ नि॑वर्तन वर्तय॒ नि नि॑वर्तन वर्तय । भूम्या॒श्चत॑स्रः प्र॒दिश॒स्ताभ्य॑ एना॒ नि व॑र्तय ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 20, + "text": "१० ऐन्द्रो विमदः प्राजापत्यो वा, वासुक्रो वसुकृद्वा। अग्निः। गायत्री, १ एकपदा विराट् (एष मन्त्र: शान्त्यर्थः) २अनुष्टुप्,९ विराट् १० त्रिष्टुप्।\n\nभ॒द्रं नो॒ अपि॑ वातय॒ मन॑: ॥१॥\n\nअ॒ग्निमी॑ळे भु॒जां यवि॑ष्ठं शा॒सा मि॒त्रं दु॒र्धरी॑तुम् । यस्य॒ धर्म॒न्त्स्व१रेनी॑: सप॒र्यन्ति॑ मा॒तुरूध॑: ॥२॥\n\nयमा॒सा कृ॒पनी॑ळं भा॒साके॑तुं व॒र्धय॑न्ति । भ्राज॑ते॒ श्रेणि॑दन् ॥३॥\n\nअ॒र्यो वि॒शां गा॒तुरे॑ति॒ प्र यदान॑ड्दि॒वो अन्ता॑न् । क॒विर॒भ्रं दीद्या॑नः ॥४॥\n\nजु॒षद्ध॒व्या मानु॑षस्यो॒र्ध्वस्त॑स्था॒वृभ्वा॑ य॒ज्ञे । मि॒न्वन्त्सद्म॑ पु॒र ए॑ति ॥५॥\n\nस हि क्षेमो॑ ह॒विर्य॒ज्ञः श्रु॒ष्टीद॑स्य गा॒तुरे॑ति । अ॒ग्निं दे॒वा वाशी॑मन्तम् ॥६॥\n\nय॒ज्ञा॒साहं॒ दुव॑ इषे॒ऽग्निं पूर्व॑स्य॒ शेव॑स्य । अद्रे॑: सू॒नुमा॒युमा॑हुः ॥७॥\n\nनरो॒ ये के चा॒स्मदा विश्वेत्ते वा॒म आ स्यु॑: । अ॒ग्निं ह॒विषा॒ वर्ध॑न्तः ॥८॥\n\nकृ॒ष्णः श्वे॒तो॑ऽरु॒षो यामो॑ अस्य ब्र॒ध्न ऋ॒ज्र उ॒त शोणो॒ यश॑स्वान् । हिर॑ण्यरूपं॒ जनि॑ता जजान ॥९॥\n\nए॒वा ते॑ अग्ने विम॒दो म॑नी॒षामूर्जो॑ नपाद॒मृते॑भिः स॒जोषा॑: ।\n\n गिर॒ आ व॑क्षत्सुम॒तीरि॑या॒न इष॒मूर्जं॑ सुक्षि॒तिं विश्व॒माभा॑: ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 21, + "text": "८ ऐन्द्रो विमदः, प्राजापत्यो वा, वासुक्रो वसुकृद्वा। अग्निः। आस्तारपंक्तिः।\n\nआग्निं न स्ववृ॑क्तिभि॒र्होता॑रं त्वा वृणीमहे ।\n\nय॒ज्ञाय॑ स्ती॒र्णब॑र्हिषे॒ वि वो॒ मदे॑ शी॒रं पा॑व॒कशो॑चिषं॒ विव॑क्षसे ॥१॥\n\nत्वामु॒ ते स्वा॒भुव॑: शु॒म्भन्त्यश्व॑राधसः ।\n\nवेति॒ त्वामु॑प॒सेच॑नी॒ वि वो॒ मद॒ ऋजी॑तिरग्न॒ आहु॑ति॒र्विव॑क्षसे ॥२॥\n\nत्वे ध॒र्माण॑ आसते जु॒हूभि॑: सिञ्च॒तीरि॑व ।\n\nकृ॒ष्णा रू॒पाण्यर्जु॑ना॒ वि वो॒ मदे॒ विश्वा॒ अधि॒ श्रियो॑ धिषे॒ विव॑क्षसे ॥३॥\n\nयम॑ग्ने॒ मन्य॑से र॒यिं सह॑सावन्नमर्त्य ।\n\nतमा नो॒ वाज॑सातये॒ वि वो॒ मदे॑ य॒ज्ञेषु॑ चि॒त्रमा भ॑रा॒ विव॑क्षसे ॥४॥\n\nअ॒ग्निर्जा॒तो अथ॑र्वणा वि॒दद्विश्वा॑नि॒ काव्या॑ ।\n\nभुव॑द्दू॒तो वि॒वस्व॑तो॒ वि वो॒ मदे॑ प्रि॒यो य॒मस्य॒ काम्यो॒ विव॑क्षसे ॥५॥\n\nत्वां य॒ज्ञेष्वी॑ळ॒तेऽग्ने॑ प्रय॒त्य॑ध्व॒रे ।\n\nत्वं वसू॑नि॒ काम्या॒ वि वो॒ मदे॒ विश्वा॑ दधासि दा॒शुषे॒ विव॑क्षसे ॥६॥\n\nत्वां य॒ज्ञेष्वृ॒त्विजं॒ चारु॑मग्ने॒ नि षे॑दिरे ।\n\nघृ॒तप्र॑तीकं॒ मनु॑षो॒ वि वो॒ मदे॑ शु॒क्रं चेति॑ष्ठम॒क्षभि॒र्विव॑क्षसे ॥७॥\n\nअग्ने॑ शु॒क्रेण॑ शो॒चिषो॒रु प्र॑थयसे बृ॒हत् ।\n\nअ॒भि॒क्रन्द॑न्वृषायसे॒ वि वो॒ मदे॒ गर्भं॑ दधासि जा॒मिषु॒ विव॑क्षसे ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 22, + "text": "१५ ऐन्द्रो विमदः प्राजापत्यो वा, वासुक्रो वसुकृद्वा। इन्द्रः। पुरस्ताद्बृहती ५,७,९ अनुष्टुप्, १५ त्रिष्टुप् ।\n\nकुह॑ श्रु॒त इन्द्र॒: कस्मि॑न्न॒द्य जने॑ मि॒त्रो न श्रू॑यते । ऋषी॑णां वा॒ यः क्षये॒ गुहा॑ वा॒ चर्कृ॑षे गि॒रा ॥१॥\n\nइ॒ह श्रु॒त इन्द्रो॑ अ॒स्मे अ॒द्य स्तवे॑ व॒ज्र्यृची॑षमः । मि॒त्रो न यो जने॒ष्वा यश॑श्च॒क्रे असा॒म्या ॥२॥\n\nम॒हो यस्पति॒: शव॑सो॒ असा॒म्या म॒हो नृ॒म्णस्य॑ तूतु॒जिः । भ॒र्ता वज्र॑स्य धृ॒ष्णोः पि॒ता पु॒त्रमि॑व प्रि॒यम् ॥३॥\n\nयु॒जा॒नो अश्वा॒ वात॑स्य॒ धुनी॑ दे॒वो दे॒वस्य॑ वज्रिवः । स्यन्ता॑ प॒था वि॒रुक्म॑ता सृजा॒नः स्तो॒ष्यध्व॑नः ॥४॥\n\nत्वं त्या चि॒द्वात॒स्याश्वागा॑ ऋ॒ज्रा त्मना॒ वह॑ध्यै । ययो॑र्दे॒वो न मर्त्यो॑ य॒न्ता नकि॑र्वि॒दाय्य॑: ॥५॥\n\nअध॒ ग्मन्तो॒शना॑ पृच्छते वां॒ कद॑र्था न॒ आ गृ॒हम् । आ ज॑ग्मथुः परा॒काद्दि॒वश्च॒ ग्मश्च॒ मर्त्य॑म् ॥६॥\n\nआ न॑ इन्द्र पृक्षसे॒ऽस्माकं॒ ब्रह्मोद्य॑तम् । तत्त्वा॑ याचाम॒हेऽव॒: शुष्णं॒ यद्धन्नमा॑नुषम् ॥७॥\n\nअ॒क॒र्मा दस्यु॑र॒भि नो॑ अम॒न्तुर॒न्यव्र॑तो॒ अमा॑नुषः । त्वं तस्या॑मित्रह॒न्वध॑र्दा॒सस्य॑ दम्भय ॥८॥\n\nत्वं न॑ इन्द्र शूर॒ शूरै॑रु॒त त्वोता॑सो ब॒र्हणा॑ । पु॒रु॒त्रा ते॒ वि पू॒र्तयो॒ नव॑न्त क्षो॒णयो॑ यथा ॥९॥\n\nत्वं तान्वृ॑त्र॒हत्ये॑ चोदयो॒ नॄन्का॑र्पा॒णे शू॑र वज्रिवः । गुहा॒ यदी॑ कवी॒नां वि॒शां नक्ष॑त्रशवसाम् ॥१०॥\n\nम॒क्षू ता त॑ इन्द्र दा॒नाप्न॑स आक्षा॒णे शू॑र वज्रिवः । यद्ध॒ शुष्ण॑स्य द॒म्भयो॑ जा॒तं विश्वं॑ स॒याव॑भिः ॥११॥\n\nमाकु॒ध्र्य॑गिन्द्र शूर॒ वस्वी॑र॒स्मे भू॑वन्न॒भिष्ट॑यः । व॒यंव॑यं त आसां सु॒म्ने स्या॑म वज्रिवः ॥१२॥\n\nअ॒स्मे ता त॑ इन्द्र सन्तु स॒त्याऽहिं॑सन्तीरुप॒स्पृश॑: । वि॒द्याम॒ यासां॒ भुजो॑ धेनू॒नां न व॑ज्रिवः ॥१३॥\n\nअ॒ह॒स्ता यद॒पदी॒ वर्ध॑त॒ क्षाः शची॑भिर्वे॒द्याना॑म् । शुष्णं॒ परि॑ प्रदक्षि॒णिद्वि॒श्वाय॑वे॒ नि शि॑श्नथः ॥१४॥\n\nपिबा॑पि॒बेदि॑न्द्र शूर॒ सोमं॒ मा रि॑षण्यो वसवान॒ वसु॒: सन् ।\n\nउ॒त त्रा॑यस्व गृण॒तो म॒घोनो॑ म॒हश्च॑ रा॒यो रे॒वत॑स्कृधी नः ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 23, + "text": "७ ऐन्द्रो विमदः प्राजापत्यो वा, वासुक्रो वसुकृद्वा।इन्द्रः। जगतीः १,७ त्रिष्टुप् ,५ अभिसारिणी।\n\nयजा॑मह॒ इन्द्रं॒ वज्र॑दक्षिणं॒ हरी॑णां र॒थ्यं१ विव्र॑तानाम् ।\n\nप्र श्मश्रु॒ दोधु॑वदू॒र्ध्वथा॑ भू॒द्वि सेना॑भि॒र्दय॑मानो॒ वि राध॑सा ॥१॥\n\nहरी॒ न्व॑स्य॒ या वने॑ वि॒दे वस्विन्द्रो॑ म॒घैर्म॒घवा॑ वृत्र॒हा भु॑वत् ।\n\nऋ॒भुर्वाज॑ ऋभु॒क्षाः प॑त्यते॒ शवोऽव॑ क्ष्णौमि॒ दास॑स्य॒ नाम॑ चित् ॥२॥\n\nय॒दा वज्रं॒ हिर॑ण्य॒मिदथा॒ रथं॒ हरी॒ यम॑स्य॒ वह॑तो॒ वि सू॒रिभि॑: ।\n\nआ ति॑ष्ठति म॒घवा॒ सन॑श्रुत॒ इन्द्रो॒ वाज॑स्य दी॒र्घश्र॑वस॒स्पति॑: ॥३॥\n\nसो चि॒न्नु वृ॒ष्टिर्यू॒थ्या॒३ स्वा सचाँ॒ इन्द्र॒: श्मश्रू॑णि॒ हरि॑ता॒भि प्रु॑ष्णुते ।\n\nअव॑ वेति सु॒क्षयं॑ सु॒ते मधूदिद्धू॑नोति॒ वातो॒ यथा॒ वन॑म् ॥४॥\n\nयो वा॒चा विवा॑चो मृ॒ध्रवा॑चः पु॒रू स॒हस्राशि॑वा ज॒घान॑ ।\n\nतत्त॒दिद॑स्य॒ पौंस्यं॑ गृणीमसि पि॒तेव॒ यस्तवि॑षीं वावृ॒धे शव॑: ॥५॥\n\nस्तोमं॑ त इन्द्र विम॒दा अ॑जीजन॒न्नपू॑र्व्यं पुरु॒तमं॑ सु॒दान॑वे ।\n\nवि॒द्मा ह्य॑स्य॒ भोज॑नमि॒नस्य॒ यदा प॒शुं न गो॒पाः क॑रामहे ॥६॥\n\nमाकि॑र्न ए॒ना स॒ख्या वि यौ॑षु॒स्तव॑ चेन्द्र विम॒दस्य॑ च॒ ऋषे॑: ।\n\n वि॒द्मा हि ते॒ प्रम॑तिं देव जामि॒वद॒स्मे ते॑ सन्तु स॒ख्या शि॒वानि॑ ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 24, + "text": "६ ऐन्द्रो विमदः, प्राजापत्यो वा, वासुक्रो वसुकृद्वा। इन्द्रः। ४-६ अश्विनौ। आस्तारपंक्तिः, ४-६ अनुष्टुप्।\n\nइन्द्र॒ सोम॑मि॒मं पि॑ब॒ मधु॑मन्तं च॒मू सु॒तम् । अ॒स्मे र॒यिं नि धा॑रय॒ वि वो॒ मदे॑ सह॒स्रिणं॑ पुरूवसो॒ विव॑क्षसे ॥१॥\n\nत्वां य॒ज्ञेभि॑रु॒क्थैरुप॑ ह॒व्येभि॑रीमहे । शची॑पते शचीनां॒ वि वो॒ मदे॒ श्रेष्ठं॑ नो धेहि॒ वार्यं॒ विव॑क्षसे ॥२॥\n\nयस्पति॒र्वार्या॑णा॒मसि॑ र॒ध्रस्य॑ चोदि॒ता । इन्द्र॑ स्तोतॄ॒णाम॑वि॒ता वि वो॒ मदे॑ द्वि॒षो न॑: पा॒ह्यंह॑सो॒ विव॑क्षसे ॥३॥\n\nयु॒वं श॑क्रा माया॒विना॑ समी॒ची निर॑मन्थतम् । वि॒म॒देन॒ यदी॑ळि॒ता नास॑त्या नि॒रम॑न्थतम् ॥४॥\n\nविश्वे॑ दे॒वा अ॑कृपन्त समी॒च्योर्नि॒ष्पत॑न्त्योः । नास॑त्यावब्रुवन्दे॒वाः पुन॒रा व॑हता॒दिति॑ ॥५॥\n\nमधु॑मन्मे प॒राय॑णं॒ मधु॑म॒त्पुन॒राय॑नम् । ता नो॑ देवा दे॒वत॑या यु॒वं मधु॑मतस्कृतम् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 25, + "text": "११ ऐन्द्रो विमदः प्राजापत्यो वा, वासुक्रो वसुकृद्वा। सोमः। आस्तारपंक्तिः।\n\nभ॒द्रं नो॒ अपि॑ वातय॒ मनो॒ दक्ष॑मु॒त क्रतु॑म् ।\n\nअधा॑ ते स॒ख्ये अन्ध॑सो॒ वि वो॒ मदे॒ रण॒न्गावो॒ न यव॑से॒ विव॑क्षसे ॥१॥\n\nहृ॒दि॒स्पृश॑स्त आसते॒ विश्वे॑षु सोम॒ धाम॑सु ।\n\nअधा॒ कामा॑ इ॒मे मम॒ वि वो॒ मदे॒ वि ति॑ष्ठन्ते वसू॒यवो॒ विव॑क्षसे ॥२॥\n\nउ॒त व्र॒तानि॑ सोम ते॒ प्राहं मि॑नामि पा॒क्या॑ ।\n\n अधा॑ पि॒तेव॑ सू॒नवे॒ वि वो॒ मदे॑ मृ॒ळा नो॑ अ॒भि चि॑द्व॒धाद्विव॑क्षसे ॥३॥\n\nसमु॒ प्र य॑न्ति धी॒तय॒: सर्गा॑सोऽव॒ताँ इ॑व ।\n\nक्रतुं॑ नः सोम जी॒वसे॒ वि वो॒ मदे॑ धा॒रया॑ चम॒साँ इ॑व॒ विव॑क्षसे ॥४॥\n\nतव॒ त्ये सो॑म॒ शक्ति॑भि॒र्निका॑मासो॒ व्यृ॑ण्विरे ।\n\nगृत्स॑स्य॒ धीरा॑स्त॒वसो॒ वि वो॒ मदे॑ व्र॒जं गोम॑न्तम॒श्विनं॒ विव॑क्षसे ॥५॥\n\nप॒शुं न॑: सोम रक्षसि पुरु॒त्रा विष्ठि॑तं॒ जग॑त् ।\n\nस॒माकृ॑णोषि जी॒वसे॒ वि वो॒ मदे॒ विश्वा॑ स॒म्पश्य॒न्भुव॑ना॒ विव॑क्षसे ॥६॥\n\nत्वं न॑: सोम वि॒श्वतो॑ गो॒पा अदा॑भ्यो भव । सेध॑ राज॒न्नप॒ स्रिधो॒ वि वो॒ मदे॒ मा नो॑ दु॒:शंस॑ ईशता॒ विव॑क्षसे ॥७॥\n\nत्वं न॑: सोम सु॒क्रतु॑र्वयो॒धेया॑य जागृहि । क्षे॒त्र॒वित्त॑रो॒ मनु॑षो॒ वि वो॒ मदे॑ द्रु॒हो न॑: पा॒ह्यंह॑सो॒ विव॑क्षसे ॥८॥\n\nत्वं नो॑ वृत्रहन्त॒मेन्द्र॑स्येन्दो शि॒वः सखा॑ । यत्सीं॒ हव॑न्ते समि॒थे वि वो॒ मदे॒ युध्य॑मानास्तो॒कसा॑तौ॒ विव॑क्षसे ॥९॥\n\nअ॒यं घ॒ स तु॒रो मद॒ इन्द्र॑स्य वर्धत प्रि॒यः । अ॒यं क॒क्षीव॑तो म॒हो वि वो॒ मदे॑ म॒तिं विप्र॑स्य वर्धय॒द्विव॑क्षसे ॥१०॥\n\nअ॒यं विप्रा॑य दा॒शुषे॒ वाजाँ॑ इयर्ति॒ गोम॑तः । अ॒यं स॒प्तभ्य॒ आ वरं॒ वि वो॒ मदे॒ प्रान्धं श्रो॒णं च॑ तारिष॒द्विव॑क्षसे ॥११" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 26, + "text": "९ ऐन्द्रो विमदः, प्राजापत्यो वा, वासुक्रो वसुकृद्वा।पूषा। अनुष्टुप् ,१,४ उष्णिक्।\n\nप्र ह्यच्छा॑ मनी॒षा स्पा॒र्हा यन्ति॑ नि॒युत॑: । प्र द॒स्रा नि॒युद्र॑थः पू॒षा अ॑विष्टु॒ माहि॑नः ॥१॥\n\nयस्य॒ त्यन्म॑हि॒त्वं वा॒ताप्य॑म॒यं जन॑: । विप्र॒ आ वं॑सद्धी॒तिभि॒श्चिके॑त सुष्टुती॒नाम् ॥२॥\n\nस वे॑द सुष्टुती॒नामिन्दु॒र्न पू॒षा वृषा॑ । अ॒भि प्सुर॑: प्रुषायति व्र॒जं न॒ आ प्रु॑षायति ॥३॥\n\nमं॒सी॒महि॑ त्वा व॒यम॒स्माकं॑ देव पूषन् । म॒ती॒नां च॒ साध॑नं॒ विप्रा॑णां चाध॒वम् ॥४॥\n\nप्रत्य॑र्धिर्य॒ज्ञाना॑मश्वह॒यो रथा॑नाम् । ऋषि॒: स यो मनु॑र्हितो॒ विप्र॑स्य यावयत्स॒खः ॥५॥\n\nआ॒धीष॑माणाया॒: पति॑: शु॒चाया॑श्च शु॒चस्य॑ च । वा॒सो॒वा॒योऽवी॑ना॒मा वासां॑सि॒ मर्मृ॑जत् ॥६॥\n\nइ॒नो वाजा॑नां॒ पति॑रि॒नः पु॑ष्टी॒नां सखा॑ । प्र श्मश्रु॑ हर्य॒तो दू॑धो॒द्वि वृथा॒ यो अदा॑भ्यः ॥७॥\n\nआ ते॒ रथ॑स्य पूषन्न॒जा धुरं॑ ववृत्युः । विश्व॑स्या॒र्थिन॒: सखा॑ सनो॒जा अन॑पच्युतः ॥८॥\n\nअ॒स्माक॑मू॒र्जा रथं॑ पू॒षा अ॑विष्टु॒ माहि॑नः । भुव॒द्वाजा॑नां वृ॒ध इ॒मं न॑: शृणव॒द्धव॑म् ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 27, + "text": "२४ ऐन्द्रो वसुक्र:। इन्द्रः।त्रिष्टुप्।\n\nअस॒त्सु मे॑ जरित॒: साभि॑वे॒गो यत्सु॑न्व॒ते यज॑मानाय॒ शिक्ष॑म् ।\n\nअना॑शीर्दाम॒हम॑स्मि प्रह॒न्ता स॑त्य॒ध्वृतं॑ वृजिना॒यन्त॑मा॒भुम् ॥१॥\n\nयदीद॒हं यु॒धये॑ सं॒नया॒न्यदे॑वयून्त॒न्वा॒३ शूशु॑जानान् ।\n\nअ॒मा ते॒ तुम्रं॑ वृष॒भं प॑चानि ती॒व्रं सु॒तं प॑ञ्चद॒शं नि षि॑ञ्चम् ॥२॥\n\nनाहं तं वे॑द॒ य इति॒ ब्रवी॒त्यदे॑वयून्त्स॒मर॑णे जघ॒न्वान् ।\n\nय॒दावाख्य॑त्स॒मर॑ण॒मृघा॑व॒दादिद्ध॑ मे वृष॒भा प्र ब्रु॑वन्ति ॥३॥\n\nयदज्ञा॑तेषु वृ॒जने॒ष्वासं॒ विश्वे॑ स॒तो म॒घवा॑नो म आसन् ।\n\nजि॒नामि॒ वेत्क्षेम॒ आ सन्त॑मा॒भुं प्र तं क्षि॑णां॒ पर्व॑ते पाद॒गृह्य॑ ॥४॥\n\nन वा उ॒ मां वृ॒जने॑ वारयन्ते॒ न पर्व॑तासो॒ यद॒हं म॑न॒स्ये ।\n\nमम॑ स्व॒नात्कृ॑धु॒कर्णो॑ भयात ए॒वेदनु॒ द्यून्कि॒रण॒: समे॑जात् ॥५॥\n\nदर्श॒न्न्वत्र॑ शृत॒पाँ अ॑नि॒न्द्रान्बा॑हु॒क्षद॒: शर॑वे॒ पत्य॑मानान् ।\n\nघृषुं॑ वा॒ ये नि॑नि॒दुः सखा॑य॒मध्यू॒ न्वे॑षु प॒वयो॑ ववृत्युः ॥६॥\n\nअभू॒र्वौक्षी॒र्व्यु१ आयु॑रान॒ड्दर्ष॒न्नु पूर्वो॒ अप॑रो॒ नु द॑र्षत् ।\n\nद्वे प॒वस्ते॒ परि॒ तं न भू॑तो॒ यो अ॒स्य पा॒रे रज॑सो वि॒वेष॑ ॥७॥\n\nगावो॒ यवं॒ प्रयु॑ता अ॒र्यो अ॑क्ष॒न्ता अ॑पश्यं स॒हगो॑पा॒श्चर॑न्तीः ।\n\nहवा॒ इद॒र्यो अ॒भित॒: समा॑य॒न्किय॑दासु॒ स्वप॑तिश्छन्दयाते ॥८॥\n\nसं यद्वयं॑ यव॒सादो॒ जना॑नाम॒हं य॒वाद॑ उ॒र्वज्रे॑ अ॒न्तः ।\n\nअत्रा॑ यु॒क्तो॑ऽवसा॒तार॑मिच्छा॒दथो॒ अयु॑क्तं युनजद्वव॒न्वान् ॥९॥\n\nअत्रेदु॑ मे मंससे स॒त्यमु॒क्तं द्वि॒पाच्च॒ यच्चतु॑ष्पात्संसृ॒जानि॑ ।\n\nस्त्री॒भिर्यो अत्र॒ वृष॑णं पृत॒न्यादयु॑द्धो अस्य॒ वि भ॑जानि॒ वेद॑: ॥१०॥\n\nयस्या॑न॒क्षा दु॑हि॒ता जात्वास॒ कस्तां वि॒द्वाँ अ॒भि म॑न्याते अ॒न्धाम् ।\n\nक॒त॒रो मे॒निं प्रति॒ तं मु॑चाते॒ य ईं॒ वहा॑ते॒ य ईं॑ वा वरे॒यात् ॥११॥\n\nकिय॑ती॒ योषा॑ मर्य॒तो व॑धू॒योः परि॑प्रीता॒ पन्य॑सा॒ वार्ये॑ण ।\n\nभ॒द्रा व॒धूर्भ॑वति॒ यत्सु॒पेशा॑: स्व॒यं सा मि॒त्रं व॑नुते॒ जने॑ चित् ॥१२॥\n\nप॒त्तो ज॑गार प्र॒त्यञ्च॑मत्ति शी॒र्ष्णा शिर॒: प्रति॑ दधौ॒ वरू॑थम् ।\n\nआसी॑न ऊ॒र्ध्वामु॒पसि॑ क्षिणाति॒ न्य॑ङ्ङुत्ता॒नामन्वे॑ति॒ भूमि॑म् ॥१३॥\n\nबृ॒हन्न॑च्छा॒यो अ॑पला॒शो अर्वा॑ त॒स्थौ मा॒ता विषि॑तो अत्ति॒ गर्भ॑: ।\n\nअ॒न्यस्या॑ व॒त्सं रि॑ह॒ती मि॑माय॒ कया॑ भु॒वा नि द॑धे धे॒नुरूध॑: ॥१४॥\n\nस॒प्त वी॒रासो॑ अध॒रादुदा॑यन्न॒ष्टोत्त॒रात्ता॒त्सम॑जग्मिर॒न्ते ।\n\nनव॑ प॒श्चाता॑त्स्थिवि॒मन्त॑ आय॒न्दश॒ प्राक्सानु॒ वि ति॑र॒न्त्यश्न॑: ॥१५॥\n\nद॒शा॒नामेकं॑ कपि॒लं स॑मा॒नं तं हि॑न्वन्ति॒ क्रत॑वे॒ पार्या॑य ।\n\nगर्भं॑ मा॒ता सुधि॑तं व॒क्षणा॒स्ववे॑नन्तं तु॒षय॑न्ती बिभर्ति ॥१६॥\n\nपीवा॑नं मे॒षम॑पचन्त वी॒रा न्यु॑प्ता अ॒क्षा अनु॑ दी॒व आ॑सन् ।\n\nद्वा धनुं॑ बृह॒तीम॒प्स्व१न्तः प॒वित्र॑वन्ता चरतः पु॒नन्ता॑ ॥१७॥\n\nवि क्रो॑श॒नासो॒ विष्व॑ञ्च आय॒न्पचा॑ति॒ नेमो॑ न॒हि पक्ष॑द॒र्धः ।\n\nअ॒यं मे॑ दे॒वः स॑वि॒ता तदा॑ह॒ द्र्व॑न्न॒ इद्व॑नवत्स॒र्पिर॑न्नः ॥१८॥\n\nअप॑श्यं॒ ग्रामं॒ वह॑मानमा॒राद॑च॒क्रया॑ स्व॒धया॒ वर्त॑मानम् ।\n\nसिष॑क्त्य॒र्यः प्र यु॒गा जना॑नां स॒द्यः शि॒श्ना प्र॑मिना॒नो नवी॑यान् ॥१९॥\n\nए॒तौ मे॒ गावौ॑ प्रम॒रस्य॑ यु॒क्तौ मो षु प्र से॑धी॒र्मुहु॒रिन्म॑मन्धि ।\n\nआप॑श्चिदस्य॒ वि न॑श॒न्त्यर्थं॒ सूर॑श्च म॒र्क उप॑रो बभू॒वान् ॥२०॥\n\nअ॒यं यो वज्र॑: पुरु॒धा विवृ॑त्तो॒ऽवः सूर्य॑स्य बृह॒तः पुरी॑षात् ।\n\nश्रव॒ इदे॒ना प॒रो अ॒न्यद॑स्ति॒ तद॑व्य॒थी ज॑रि॒माण॑स्तरन्ति ॥२१॥\n\nवृ॒क्षेवृ॑क्षे॒ निय॑ता मीमय॒द्गौस्ततो॒ वय॒: प्र प॑तान्पूरु॒षाद॑: ।\n\nअथे॒दं विश्वं॒ भुव॑नं भयात॒ इन्द्रा॑य सु॒न्वदृष॑ये च॒ शिक्ष॑त् ॥२२॥\n\nदे॒वानां॒ माने॑ प्रथ॒मा अ॑तिष्ठन्कृ॒न्तत्रा॑देषा॒मुप॑रा॒ उदा॑यन् ।\n\nत्रय॑स्तपन्ति पृथि॒वीम॑नू॒पा द्वा बृबू॑कं वहत॒: पुरी॑षम् ॥२३॥\n\nसा ते॑ जी॒वातु॑रु॒त तस्य॑ विद्धि॒ मा स्मै॑ता॒दृगप॑ गूहः सम॒र्ये ।\n\nआ॒विः स्व॑: कृणु॒ते गूह॑ते बु॒सं स पा॒दुर॑स्य नि॒र्णिजो॒ न मु॑च्यते ॥२४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 28, + "text": "(१२) १ इन्द्रस्नुषा वसुक्रपत्नी ऋषिका, २,६,८,१०,१२ इन्द्र ऋषिः, ३,४,५,७,९,११ ऐन्द्रो वसुक्र: ऋषिः। २,६,८,१०,१२ ऐन्द्रो वसुक्रो देवता, १,३,४,५,७,९,११ इन्द्रो देवता। त्रिष्टुप्।\n\nविश्वो॒ ह्य१न्यो अ॒रिरा॑ज॒गाम॒ ममेदह॒ श्वशु॑रो॒ ना ज॑गाम ।\n\nज॒क्षी॒याद्धा॒ना उ॒त सोमं॑ पपीया॒त्स्वा॑शित॒: पुन॒रस्तं॑ जगायात् ॥१॥\n\nस रोरु॑वद्वृष॒भस्ति॒ग्मशृ॑ङ्गो॒ वर्ष्म॑न्तस्थौ॒ वरि॑म॒न्ना पृ॑थि॒व्याः ।\n\nविश्वे॑ष्वेनं वृ॒जने॑षु पामि॒ यो मे॑ कु॒क्षी सु॒तसो॑मः पृ॒णाति॑ ॥२॥\n\nअद्रि॑णा ते म॒न्दिन॑ इन्द्र॒ तूया॑न्त्सु॒न्वन्ति॒ सोमा॒न्पिब॑सि॒ त्वमे॑षाम् ।\n\nपच॑न्ति ते वृष॒भाँ अत्सि॒ तेषां॑ पृ॒क्षेण॒ यन्म॑घवन्हू॒यमा॑नः ॥३॥\n\nइ॒दं सु मे॑ जरित॒रा चि॑किद्धि प्रती॒पं शापं॑ न॒द्यो॑ वहन्ति ।\n\nलो॒पा॒शः सिं॒हं प्र॒त्यञ्च॑मत्साः क्रो॒ष्टा व॑रा॒हं निर॑तक्त॒ कक्षा॑त् ॥४॥\n\nक॒था त॑ ए॒तद॒हमा चि॑केतं॒ गृत्स॑स्य॒ पाक॑स्त॒वसो॑ मनी॒षाम् ।\n\nत्वं नो॑ वि॒द्वाँ ऋ॑तु॒था वि वो॑चो॒ यमर्धं॑ ते मघवन्क्षे॒म्या धूः ॥५॥\n\nए॒वा हि मां त॒वसं॑ व॒र्धय॑न्ति दि॒वश्चि॑न्मे बृह॒त उत्त॑रा॒ धूः ।\n\nपु॒रू स॒हस्रा॒ नि शि॑शामि सा॒कम॑श॒त्रुं हि मा॒ जनि॑ता ज॒जान॑ ॥६॥\n\nए॒वा हि मां त॒वसं॑ ज॒ज्ञुरु॒ग्रं कर्म॑न्कर्म॒न्वृष॑णमिन्द्र दे॒वाः ।\n\nवधीं॑ वृ॒त्रं वज्रे॑ण मन्दसा॒नोऽप॑ व्र॒जं म॑हि॒ना दा॒शुषे॑ वम् ॥७॥\n\nदे॒वास॑ आयन्पर॒शूँर॑बिभ्र॒न्वना॑ वृ॒श्चन्तो॑ अ॒भि वि॒ड्भिरा॑यन् ।\n\nनि सु॒द्र्वं१ दध॑तो व॒क्षणा॑सु॒ यत्रा॒ कृपी॑ट॒मनु॒ तद्द॑हन्ति ॥८॥\n\nश॒शः क्षु॒रं प्र॒त्यञ्चं॑ जगा॒राऽद्रिं॑ लो॒गेन॒ व्य॑भेदमा॒रात् ।\n\nबृ॒हन्तं॑ चिदृह॒ते र॑न्धयानि॒ वय॑द्व॒त्सो वृ॑ष॒भं शूशु॑वानः ॥९॥\n\nसु॒प॒र्ण इ॒त्था न॒खमा सि॑षा॒याव॑रुद्धः परि॒पदं॒ न सिं॒हः ।\n\nनि॒रु॒द्धश्चि॑न्महि॒षस्त॒र्ष्यावा॑न्गो॒धा तस्मा॑ अ॒यथं॑ कर्षदे॒तत् ॥१०॥\n\nतेभ्यो॑ गो॒धा अ॒यथं॑ कर्षदे॒तद्ये ब्र॒ह्मण॑: प्रति॒पीय॒न्त्यन्नै॑: ।\n\nसि॒म उ॒क्ष्णो॑ऽवसृ॒ष्टाँ अ॑दन्ति स्व॒यं बला॑नि त॒न्व॑: शृणा॒नाः ॥११॥\n\nए॒ते शमी॑भिः सु॒शमी॑ अभूव॒न्ये हि॑न्वि॒रे त॒न्व१: सोम॑ उ॒क्थैः ।\n\nनृ॒वद्वद॒न्नुप॑ नो माहि॒ वाजा॑न्दि॒वि श्रवो॑ दधिषे॒ नाम॑ वी॒रः ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 29, + "text": "८ ऐन्द्रो वसुक्र:। इन्द्रः।त्रिष्टुप्।\n\nवने॒ न वा॒ यो न्य॑धायि चा॒कञ्छुचि॑र्वां॒ स्तोमो॑ भुरणावजीगः ।\n\nयस्येदिन्द्र॑: पुरु॒दिने॑षु॒ होता॑ नृ॒णां नर्यो॒ नृत॑मः क्ष॒पावा॑न् ॥१॥\n\nप्र ते॑ अ॒स्या उ॒षस॒: प्राप॑रस्या नृ॒तौ स्या॑म॒ नृत॑मस्य नृ॒णाम् ।\n\nअनु॑ त्रि॒शोक॑: श॒तमाव॑ह॒न्नॄन्कुत्से॑न॒ रथो॒ यो अस॑त्सस॒वान् ॥२॥\n\nकस्ते॒ मद॑ इन्द्र॒ रन्त्यो॑ भू॒द्दुरो॒ गिरो॑ अ॒भ्यु१ग्रो वि धा॑व ।\n\nकद्वाहो॑ अ॒र्वागुप॑ मा मनी॒षा आ त्वा॑ शक्यामुप॒मं राधो॒ अन्नै॑: ॥३॥\n\nकदु॑ द्यु॒म्नमि॑न्द्र॒ त्वाव॑तो॒ नॄन्कया॑ धि॒या क॑रस॒य कन्न॒ आग॑न् ।\n\nमि॒त्रो न स॒त्य उ॑रुगाय भृ॒त्या अन्ने॑ समस्य॒ यदस॑न्मनी॒षाः ॥४॥\n\nप्रेर॑य॒ सूरो॒ अर्थं॒ न पा॒रं ये अ॑स्य॒ कामं॑ जनि॒धा इ॑व॒ ग्मन् ।\n\nगिर॑श्च॒ ये ते॑ तुविजात पू॒र्वीर्नर॑ इन्द्र प्रति॒शिक्ष॒न्त्यन्नै॑: ॥५॥\n\nमात्रे॒ नु ते॒ सुमि॑ते इन्द्र पू॒र्वी द्यौर्म॒ज्मना॑ पृथि॒वी काव्ये॑न ।\n\nवरा॑य ते घृ॒तव॑न्तः सु॒तास॒: स्वाद्म॑न्भवन्तु पी॒तये॒ मधू॑नि ॥६॥\n\nआ मध्वो॑ अस्मा असिच॒न्नम॑त्र॒मिन्द्रा॑य पू॒र्णं स हि स॒त्यरा॑धाः ।\n\nस वा॑वृधे॒ वरि॑म॒न्ना पृ॑थि॒व्या अ॒भि क्रत्वा॒ नर्य॒: पौंस्यै॑श्च ॥७॥\n\nव्या॑न॒ळिन्द्र॒: पृत॑ना॒: स्वोजा॒ आस्मै॑ यतन्ते स॒ख्याय॑ पू॒र्वीः ।\n\nआ स्मा॒ रथं॒ न पृत॑नासु तिष्ठ॒ यं भ॒द्रया॑ सुम॒त्या चो॒दया॑से ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 30, + "text": "१५ कवष ऐलूषः।आपः, अपां न पात् वा। त्रिष्टुप्।\n\nप्र दे॑व॒त्रा ब्रह्म॑णे गा॒तुरे॑त्व॒पो अच्छा॒ मन॑सो॒ न प्रयु॑क्ति ।\n\nम॒हीं मि॒त्रस्य॒ वरु॑णस्य धा॒सिं पृ॑थु॒ज्रय॑से रीरधा सुवृ॒क्तिम् ॥१॥\n\nअध्व॑र्यवो ह॒विष्म॑न्तो॒ हि भू॒ताऽच्छा॒प इ॑तोश॒तीरु॑शन्तः ।\n\nअव॒ याश्चष्टे॑ अरु॒णः सु॑प॒र्णस्तमास्य॑ध्वमू॒र्मिम॒द्या सु॑हस्ताः ॥२॥\n\nअध्व॑र्यवो॒ऽप इ॑ता समु॒द्रम॒पां नपा॑तं ह॒विषा॑ यजध्वम् ।\n\nस वो॑ दददू॒र्मिम॒द्या सुपू॑तं॒ तस्मै॒ सोमं॒ मधु॑मन्तं सुनोत ॥३॥\n\nयो अ॑नि॒ध्मो दीद॑यद॒प्स्व१न्तर्यं विप्रा॑स॒ ईळ॑ते अध्व॒रेषु॑ ।\n\nअपां॑ नपा॒न्मधु॑मतीर॒पो दा॒ याभि॒रिन्द्रो॑ वावृ॒धे वी॒र्या॑य ॥४॥\n\nयाभि॒: सोमो॒ मोद॑ते॒ हर्ष॑ते च कल्या॒णीभि॑र्युव॒तिभि॒र्न मर्य॑: ।\n\nता अ॑ध्वर्यो अ॒पो अच्छा॒ परे॑हि॒ यदा॑सि॒ञ्चा ओष॑धीभिः पुनीतात् ॥५॥\n\nए॒वेद्यूने॑ युव॒तयो॑ नमन्त॒ यदी॑मु॒शन्नु॑श॒तीरेत्यच्छ॑ ।\n\nसं जा॑नते॒ मन॑सा॒ सं चि॑कित्रेऽध्व॒र्यवो॑ धि॒षणाप॑श्च दे॒वीः ॥६॥\n\nयो वो॑ वृ॒ताभ्यो॒ अकृ॑णोदु लो॒कं यो वो॑ म॒ह्या अ॒भिश॑स्ते॒रमु॑ञ्चत् ।\n\nतस्मा॒ इन्द्रा॑य॒ मधु॑मन्तमू॒र्मिं दे॑व॒माद॑नं॒ प्र हि॑णोतनापः ॥७॥\n\nप्रास्मै॑ हिनोत॒ मधु॑मन्तमू॒र्मिं गर्भो॒ यो व॑: सिन्धवो॒ मध्व॒ उत्स॑: ।\n\nघृ॒तपृ॑ष्ठ॒मीड्य॑मध्व॒रेष्वाऽऽपो॑ रेवतीः शृणु॒ता हवं॑ मे ॥८॥\n\nतं सि॑न्धवो मत्स॒रमि॑न्द्र॒पान॑मू॒र्मिं प्र हे॑त॒ य उ॒भे इय॑र्ति ।\n\nम॒द॒च्युत॑मौशा॒नं न॑भो॒जां परि॑ त्रि॒तन्तुं॑ वि॒चर॑न्त॒मुत्स॑म् ॥९॥\n\nआ॒वर्वृ॑तती॒रध॒ नु द्वि॒धारा॑ गोषु॒युधो॒ न नि॑य॒वं चर॑न्तीः ।\n\nऋषे॒ जनि॑त्री॒र्भुव॑नस्य॒ पत्नी॑र॒पो व॑न्दस्व स॒वृध॒: सयो॑नीः ॥१०॥\n\nहि॒नोता॑ नो अध्व॒रं दे॑वय॒ज्या हि॒नोत॒ ब्रह्म॑ स॒नये॒ धना॑नाम् ।\n\nऋ॒तस्य॒ योगे॒ वि ष्य॑ध्व॒मूध॑: श्रुष्टी॒वरी॑र्भूतना॒स्मभ्य॑मापः ॥११॥\n\nआपो॑ रेवती॒: क्षय॑था॒ हि वस्व॒: क्रतुं॑ च भ॒द्रं बि॑भृ॒थामृतं॑ च ।\n\nरा॒यश्च॒ स्थ स्व॑प॒त्यस्य॒ पत्नी॒: सर॑स्वती॒ तद्गृ॑ण॒ते वयो॑ धात् ॥१२॥\n\nप्रति॒ यदापो॒ अदृ॑श्रमाय॒तीर्घृ॒तं पयां॑सि॒ बिभ्र॑ती॒र्मधू॑नि ।\n\nअ॒ध्व॒र्युभि॒र्मन॑सा संविदा॒ना इन्द्रा॑य॒ सोमं॒ सुषु॑तं॒ भर॑न्तीः ॥१३॥\n\nएमा अ॑ग्मन्रे॒वती॑र्जी॒वध॑न्या॒ अध्व॑र्यवः सा॒दय॑ता सखायः ।\n\nनि ब॒र्हिषि॑ धत्तन सोम्यासो॒ऽपां नप्त्रा॑ संविदा॒नास॑ एनाः ॥१४॥\n\nआग्म॒न्नाप॑ उश॒तीर्ब॒र्हिरेदं न्य॑ध्व॒रे अ॑सदन्देव॒यन्ती॑: ।\n\nअध्व॑र्यवः सुनु॒तेन्द्रा॑य॒ सोम॒मभू॑दु वः सु॒शका॑ देवय॒ज्या ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 31, + "text": "११ कवष ऐलूषः।विश्वे देवाः। त्रिष्टुप्।\n\nआ नो॑ दे॒वाना॒मुप॑ वेतु॒ शंसो॒ विश्वे॑भिस्तु॒रैरव॑से॒ यज॑त्रः ।\n\nतेभि॑र्व॒यं सु॑ष॒खायो॑ भवेम॒ तर॑न्तो॒ विश्वा॑ दुरि॒ता स्या॑म ॥१॥\n\nपरि॑ चि॒न्मर्तो॒ द्रवि॑णं ममन्यादृ॒तस्य॑ प॒था नम॒सा वि॑वासेत् ।\n\nउ॒त स्वेन॒ क्रतु॑ना॒ सं व॑देत॒ श्रेयां॑सं॒ दक्षं॒ मन॑सा जगृभ्यात् ॥२॥\n\nअधा॑यि धी॒तिरस॑सृग्र॒मंशा॑स्ती॒र्थे न द॒स्ममुप॑ य॒न्त्यूमा॑: ।\n\nअ॒भ्या॑नश्म सुवि॒तस्य॑ शू॒षं नवे॑दसो अ॒मृता॑नामभूम ॥३॥\n\nनित्य॑श्चाकन्या॒त्स्वप॑ति॒र्दमू॑ना॒ यस्मा॑ उ दे॒वः स॑वि॒ता ज॒जान॑ ।\n\nभगो॑ वा॒ गोभि॑रर्य॒मेम॑नज्या॒त्सो अ॑स्मै॒ चारु॑श्छदयदु॒त स्या॑त् ॥४॥\n\nइ॒यं सा भू॑या उ॒षसा॑मिव॒ क्षा यद्ध॑ क्षु॒मन्त॒: शव॑सा स॒माय॑न् ।\n\nअ॒स्य स्तु॒तिं ज॑रि॒तुर्भिक्ष॑माणा॒ आ न॑: श॒ग्मास॒ उप॑ यन्तु॒ वाजा॑: ॥५॥\n\nअ॒स्येदे॒षा सु॑म॒तिः प॑प्रथा॒नाऽभ॑वत्पू॒र्व्या भूम॑ना॒ गौः ।\n\nअ॒स्य सनी॑ळा॒ असु॑रस्य॒ योनौ॑ समा॒न आ भर॑णे॒ बिभ्र॑माणाः ॥६॥\n\nकिं स्वि॒द्वनं॒ क उ॒ स वृ॒क्ष आ॑स॒ यतो॒ द्यावा॑पृथि॒वी नि॑ष्टत॒क्षुः ।\n\nसं॒त॒स्था॒ने अ॒जरे॑ इ॒तऊ॑ती॒ अहा॑नि पू॒र्वीरु॒षसो॑ जरन्त ॥७॥\n\nनैताव॑दे॒ना प॒रो अ॒न्यद॑स्त्यु॒क्षा स द्यावा॑पृथि॒वी बि॑भर्ति ।\n\nत्वचं॑ प॒वित्रं॑ कृणुत स्व॒धावा॒न्यदीं॒ सूर्यं॒ न ह॒रितो॒ वह॑न्ति ॥८॥\n\nस्ते॒गो न क्षामत्ये॑ति पृ॒थ्वीं मिहं॒ न वातो॒ वि ह॑ वाति॒ भूम॑ ।\n\nमि॒त्रो यत्र॒ वरु॑णो अ॒ज्यमा॑नो॒ऽग्निर्वने॒ न व्यसृ॑ष्ट॒ शोक॑म् ॥९॥\n\nस्त॒रीर्यत्सूत॑ स॒द्यो अ॒ज्यमा॑ना॒ व्यथि॑रव्य॒थीः कृ॑णुत॒ स्वगो॑पा ।\n\nपु॒त्रो यत्पूर्व॑: पि॒त्रोर्जनि॑ष्ट श॒म्यां गौर्ज॑गार॒ यद्ध॑ पृ॒च्छान् ॥१०॥\n\nउ॒त कण्वं॑ नृ॒षद॑: पु॒त्रमा॑हुरु॒त श्या॒वो धन॒माद॑त्त वा॒जी ।\n\n प्र कृ॒ष्णाय॒ रुश॑दपिन्व॒तोध॑ॠ॒तमत्र॒ नकि॑रस्मा अपीपेत् ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 32, + "text": "९ कवष ऐलूषः। इन्द्रः। जगती, ६-९ त्रिष्टुप् ।\n\nप्र सु ग्मन्ता॑ धियसा॒नस्य॑ स॒क्षणि॑ व॒रेभि॑र्व॒राँ अ॒भि षु प्र॒सीद॑तः ।\n\nअ॒स्माक॒मिन्द्र॑ उ॒भयं॑ जुजोषति॒ यत्सो॒म्यस्यान्ध॑सो॒ बुबो॑धति ॥१॥\n\nवी॑न्द्र यासि दि॒व्यानि॑ रोच॒ना वि पार्थि॑वानि॒ रज॑सा पुरुष्टुत ।\n\nये त्वा॒ वह॑न्ति॒ मुहु॑रध्व॒राँ उप॒ ते सु व॑न्वन्तु वग्व॒नाँ अ॑रा॒धस॑: ॥२॥\n\nतदिन्मे॑ छन्त्स॒द्वपु॑षो॒ वपु॑ष्टरं पु॒त्रो यज्जानं॑ पि॒त्रोर॒धीय॑ति ।\n\nजा॒या पतिं॑ वहति व॒ग्नुना॑ सु॒मत्पुं॒स इद्भ॒द्रो व॑ह॒तुः परि॑ष्कृतः ॥३॥\n\nतदित्स॒धस्थ॑म॒भि चारु॑ दीधय॒ गावो॒ यच्छास॑न्वह॒तुं न धे॒नव॑: ।\n\nमा॒ता यन्मन्तु॑र्यू॒थस्य॑ पू॒र्व्याऽभि वा॒णस्य॑ स॒प्तधा॑तु॒रिज्जन॑: ॥४॥\n\nप्र वोऽच्छा॑ रिरिचे देव॒युष्प॒दमेको॑ रु॒द्रेभि॑र्याति तु॒र्वणि॑: ।\n\nज॒रा वा॒ येष्व॒मृते॑षु दा॒वने॒ परि॑ व॒ ऊमे॑भ्यः सिञ्चता॒ मधु॑ ॥५॥\n\nनि॒धी॒यमा॑न॒मप॑गूळ्हम॒प्सु प्र मे॑ दे॒वानां॑ व्रत॒पा उ॑वाच ।\n\nइन्द्रो॑ वि॒द्वाँ अनु॒ हि त्वा॑ च॒चक्ष॒ तेना॒हम॑ग्ने॒ अनु॑शिष्ट॒ आगा॑म् ॥६॥\n\nअक्षे॑त्रवित्क्षेत्र॒विदं॒ ह्यप्रा॒ट् स प्रैति॑ क्षेत्र॒विदानु॑शिष्टः ।\n\nए॒तद्वै भ॒द्रम॑नु॒शास॑नस्यो॒त स्रु॒तिं वि॑न्दत्यञ्ज॒सीना॑म् ॥७॥\n\nअ॒द्येदु॒ प्राणी॒दम॑मन्नि॒माहाऽपी॑वृतो अधयन्मा॒तुरूध॑: ।\n\nएमे॑नमाप जरि॒मा युवा॑न॒महे॑ळ॒न्वसु॑: सु॒मना॑ बभूव ॥८॥\n\nए॒तानि॑ भ॒द्रा क॑लश क्रियाम॒ कुरु॑श्रवण॒ दद॑तो म॒घानि॑ ।\n\nदा॒न इद्वो॑ मघवान॒: सो अ॑स्त्व॒यं च॒ सोमो॑ हृ॒दि यं बिभ॑र्मि ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 33, + "text": "९कवष ऐलूषः। १ विश्वेदेवाः, २-३ इन्द्रः, ४-५ कुरुश्रवणस्त्रासदस्यवः, ६-९ उपमश्रवा मैत्रातिथिः। १ त्रिष्टुप् , प्रगाथः = ( २ बृहती, ३ सतोबृहती ),४-९ गायत्री ।\n\nप्र मा॑ युयुज्रे प्र॒युजो॒ जना॑नां॒ वहा॑मि स्म पू॒षण॒मन्त॑रेण ।\n\nविश्वे॑ दे॒वासो॒ अध॒ माम॑रक्षन्दु॒:शासु॒रागा॒दिति॒ घोष॑ आसीत् ॥१॥\n\nसं मा॑ तपन्त्य॒भित॑: स॒पत्नी॑रिव॒ पर्श॑वः । नि बा॑धते॒ अम॑तिर्न॒ग्नता॒ जसु॒र्वेर्न वे॑वीयते म॒तिः ॥२॥\n\nमूषो॒ न शि॒श्ना व्य॑दन्ति मा॒ध्य॑ स्तो॒तारं॑ ते शतक्रतो । स॒कृत्सु नो॑ मघवन्निन्द्र मृळ॒याऽधा॑ पि॒तेव॑ नो भव ॥३॥\n\nकु॒रु॒श्रव॑णमावृणि॒ राजा॑नं॒ त्रास॑दस्यवम् । मंहि॑ष्ठं वा॒घता॒मृषि॑: ॥४॥\n\nयस्य॑ मा ह॒रितो॒ रथे॑ ति॒स्रो वह॑न्ति साधु॒या । स्तवै॑ स॒हस्र॑दक्षिणे ॥५॥\n\nयस्य॒ प्रस्वा॑दसो॒ गिर॑ उप॒मश्र॑वसः पि॒तुः । क्षेत्रं॒ न र॒ण्वमू॒चुषे॑ ॥६॥\n\nअधि॑ पुत्रोपमश्रवो॒ नपा॑न्मित्रातिथेरिहि । पि॒तुष्टे॑ अस्मि वन्दि॒ता ॥७॥\n\nयदीशी॑या॒मृता॑नामु॒त वा॒ मर्त्या॑नाम् । जीवे॒दिन्म॒घवा॒ मम॑ ॥८॥\n\nन दे॒वाना॒मति॑ व्र॒तं श॒तात्मा॑ च॒न जी॑वति । तथा॑ यु॒जा वि वा॑वृते ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 34, + "text": "१४ कवष ऐलूषः, अक्षो मौजवान् वा। १,७,९,१२ अक्षाः, १३ ऋषिः, २-६,८, १०,११,१४ अक्ष-कितव-निन्दा। त्रिष्टुप् , ७ जगती ।\n\nप्रा॒वे॒पा मा॑ बृह॒तो मा॑दयन्ति प्रवाते॒जा इरि॑णे॒ वर्वृ॑तानाः ।\n\nसोम॑स्येव मौजव॒तस्य॑ भ॒क्षो वि॒भीद॑को॒ जागृ॑वि॒र्मह्य॑मच्छान् ॥१॥\n\nन मा॑ मिमेथ॒ न जि॑हीळ ए॒षा शि॒वा सखि॑भ्य उ॒त मह्य॑मासीत् ।\n\nअ॒क्षस्या॒हमे॑कप॒रस्य॑ हे॒तोरनु॑व्रता॒मप॑ जा॒याम॑रोधम् ॥२॥\n\nद्वेष्टि॑ श्व॒श्रूरप॑ जा॒या रु॑णद्धि॒ न ना॑थि॒तो वि॑न्दते मर्डि॒तार॑म् ।\n\nअश्व॑स्येव॒ जर॑तो॒ वस्न्य॑स्य॒ नाहं वि॑न्दामि कित॒वस्य॒ भोग॑म् ॥३॥\n\nअ॒न्ये जा॒यां परि॑ मृशन्त्यस्य॒ यस्यागृ॑ध॒द्वेद॑ने वा॒ज्य१क्षः ।\n\nपि॒ता मा॒ता भ्रात॑र एनमाहु॒र्न जा॑नीमो॒ नय॑ता ब॒द्धमे॒तम् ॥४॥\n\nयदा॒दीध्ये॒ न द॑विषाण्येभिः परा॒यद्भ्योऽव॑ हीये॒ सखि॑भ्यः ।\n\nन्यु॑प्ताश्च ब॒भ्रवो॒ वाच॒मक्र॑तँ॒ एमीदे॑षां निष्कृ॒तं जा॒रिणी॑व ॥५॥\n\nस॒भामे॑ति कित॒वः पृ॒च्छमा॑नो जे॒ष्यामीति॑ त॒न्वा॒३ शूशु॑जानः ।\n\nअ॒क्षासो॑ अस्य॒ वि ति॑रन्ति॒ कामं॑ प्रति॒दीव्ने॒ दध॑त॒ आ कृ॒तानि॑ ॥६॥\n\nअ॒क्षास॒ इद॑ङ्कु॒शिनो॑ नितो॒दिनो॑ नि॒कृत्वा॑न॒स्तप॑नास्तापयि॒ष्णव॑: ।\n\nकु॒मा॒रदे॑ष्णा॒ जय॑तः पुन॒र्हणो॒ मध्वा॒ सम्पृ॑क्ताः कित॒वस्य॑ ब॒र्हणा॑ ॥७॥\n\nत्रि॒प॒ञ्चा॒शः क्री॑ळति॒ व्रात॑ एषां दे॒व इ॑व सवि॒ता स॒त्यध॑र्मा ।\n\nउ॒ग्रस्य॑ चिन्म॒न्यवे॒ ना न॑मन्ते॒ राजा॑ चिदेभ्यो॒ नम॒ इत्कृ॑णोति ॥८॥\n\nनी॒चा व॑र्तन्त उ॒परि॑ स्फुरन्त्यह॒स्तासो॒ हस्त॑वन्तं सहन्ते ।\n\nदि॒व्या अङ्गा॑रा॒ इरि॑णे॒ न्यु॑प्ताः शी॒ताः सन्तो॒ हृद॑यं॒ निर्द॑हन्ति ॥९॥\n\nजा॒या त॑प्यते कित॒वस्य॑ ही॒ना मा॒ता पु॒त्रस्य॒ चर॑त॒: क्व॑ स्वित् ।\n\nऋ॒णा॒वा बिभ्य॒द्धन॑मि॒च्छमा॑नो॒ऽन्येषा॒मस्त॒मुप॒ नक्त॑मेति ॥१०॥\n\nस्त्रियं॑ दृ॒ष्ट्वाय॑ कित॒वं त॑तापा॒ऽन्येषां॑ जा॒यां सुकृ॑तं च॒ योनि॑म् ।\n\nपू॒र्वा॒ह्णे अश्वा॑न्युयु॒जे हि ब॒भ्रून्त्सो अ॒ग्नेरन्ते॑ वृष॒लः प॑पाद ॥११॥\n\nयो व॑: सेना॒नीर्म॑ह॒तो ग॒णस्य॒ राजा॒ व्रात॑स्य प्रथ॒मो ब॒भूव॑ ।\n\nतस्मै॑ कृणोमि॒ न धना॑ रुणध्मि॒ दशा॒हं प्राची॒स्तदृ॒तं व॑दामि ॥१२॥\n\nअ॒क्षैर्मा दी॑व्यः कृ॒षिमित्कृ॑षस्व वि॒त्ते र॑मस्व ब॒हु मन्य॑मानः ।\n\nतत्र॒ गाव॑: कितव॒ तत्र॑ जा॒या तन्मे॒ वि च॑ष्टे सवि॒तायम॒र्यः ॥१३॥\n\nमि॒त्रं कृ॑णुध्वं॒ खलु॑ मृ॒ळता॑ नो॒ मा नो॑ घो॒रेण॑ चरता॒भि धृ॒ष्णु ।\n\nनि वो॒ नु म॒न्युर्वि॑शता॒मरा॑तिर॒न्यो ब॑भ्रू॒णां प्रसि॑तौ॒ न्व॑स्तु ॥१४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 35, + "text": "१४ लुशो धानाकः। विश्वेदेवाः । जगती,१३-१४ त्रिष्टुप्।\n\nअबु॑ध्रमु॒ त्य इन्द्र॑वन्तो अ॒ग्नयो॒ ज्योति॒र्भर॑न्त उ॒षसो॒ व्यु॑ष्टिषु ।\n\nम॒ही द्यावा॑पृथि॒वी चे॑तता॒मपो॒ऽद्या दे॒वाना॒मव॒ आ वृ॑णीमहे ॥१॥\n\nदि॒वस्पृ॑थि॒व्योरव॒ आ वृ॑णीमहे मा॒तॄन्त्सिन्धू॒न्पर्व॑ताञ्छर्य॒णाव॑तः ।\n\nअ॒ना॒गा॒स्त्वं सूर्य॑मु॒षास॑मीमहे भ॒द्रं सोम॑: सुवा॒नो अ॒द्या कृ॑णोतु नः ॥२॥\n\nद्यावा॑ नो अ॒द्य पृ॑थि॒वी अना॑गसो म॒ही त्रा॑येतां सुवि॒ताय॑ मा॒तरा॑ ।\n\nउ॒षा उ॒च्छन्त्यप॑ बाधताम॒घं स्व॒स्त्य१ग्निं स॑मिधा॒नमी॑महे ॥३॥\n\nइ॒यं न॑ उ॒स्रा प्र॑थ॒मा सु॑दे॒व्यं॑ रे॒वत्स॒निभ्यो॑ रे॒वती॒ व्यु॑च्छतु ।\n\nआ॒रे म॒न्युं दु॑र्वि॒दत्र॑स्य धीमहि स्व॒स्त्य१ग्निं स॑मिधा॒नमी॑महे ॥४॥\n\nप्र याः सिस्र॑ते॒ सूर्य॑स्य र॒श्मिभि॒र्ज्योति॒र्भर॑न्तीरु॒षसो॒ व्यु॑ष्टिषु ।\n\nभ॒द्रा नो॑ अ॒द्य श्रव॑से॒ व्यु॑च्छत स्व॒स्त्य१ग्निं स॑मिधा॒नमी॑महे ॥५॥\n\nअ॒न॒मी॒वा उ॒षस॒ आ च॑रन्तु न॒ उद॒ग्नयो॑ जिहतां॒ ज्योति॑षा बृ॒हत् ।\n\nआयु॑क्षाताम॒श्विना॒ तूतु॑जिं॒ रथं॑ स्व॒स्त्य१ग्निं स॑मिधा॒नमी॑महे ॥६॥\n\nश्रेष्ठं॑ नो अ॒द्य स॑वित॒र्वरे॑ण्यं भा॒गमा सु॑व॒ स हि र॑त्न॒धा असि॑ ।\n\nरा॒यो जनि॑त्रीं धि॒षणा॒मुप॑ ब्रुवे स्व॒स्त्य१ग्निं स॑मिधा॒नमी॑महे ॥७॥\n\nपिप॑र्तु मा॒ तदृ॒तस्य॑ प्र॒वाच॑नं दे॒वानां॒ यन्म॑नु॒ष्या॒३ अम॑न्महि ।\n\nविश्वा॒ इदु॒स्राः स्पळुदे॑ति॒ सूर्य॑: स्व॒स्त्य१ग्निं स॑मिधा॒नमी॑महे ॥८॥\n\nअ॒द्वे॒षो अ॒द्य ब॒र्हिष॒: स्तरी॑मणि॒ ग्राव्णां॒ योगे॒ मन्म॑न॒: साध॑ ईमहे ।\n\nआ॒दि॒त्यानां॒ शर्म॑णि॒ स्था भु॑रण्यसि स्व॒स्त्य१ग्निं स॑मिधा॒नमी॑महे ॥९॥\n\nआ नो॑ ब॒र्हिः स॑ध॒मादे॑ बृ॒हद्दि॒वि दे॒वाँ ई॑ळे सा॒दया॑ स॒प्त होतॄ॑न् ।\n\nइन्द्रं॑ मि॒त्रं वरु॑णं सा॒तये॒ भगं॑ स्व॒स्त्य१ग्निं स॑मिधा॒नमी॑महे ॥१०॥\n\nत आ॑दित्या॒ आ ग॑ता स॒र्वता॑तये वृ॒धे नो॑ य॒ज्ञम॑वता सजोषसः ।\n\nबृह॒स्पतिं॑ पू॒षण॑म॒श्विना॒ भगं॑ स्व॒स्त्य१ग्निं स॑मिधा॒नमी॑महे ॥११॥\n\nतन्नो॑ देवा यच्छत सुप्रवाच॒नं छ॒र्दिरा॑दित्याः सु॒भरं॑ नृ॒पाय्य॑म् ।\n\nपश्वे॑ तो॒काय॒ तन॑याय जी॒वसे॑ स्व॒स्त्य१ग्निं स॑मिधा॒नमी॑महे ॥१२॥\n\nविश्वे॑ अ॒द्य म॒रुतो॒ विश्व॑ ऊ॒ती विश्वे॑ भवन्त्व॒ग्नय॒: समि॑द्धाः ।\n\nविश्वे॑ नो दे॒वा अव॒सा ग॑मन्तु॒ विश्व॑मस्तु॒ द्रवि॑णं॒ वाजो॑ अ॒स्मे ॥१३॥\n\nयं दे॑वा॒सोऽव॑थ॒ वाज॑सातौ॒ यं त्राय॑ध्वे॒ यं पि॑पृ॒थात्यंह॑: ।\n\nयो वो॑ गोपी॒थे न भ॒यस्य॒ वेद॒ ते स्या॑म दे॒ववी॑तये तुरासः ॥१४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 36, + "text": "१४ लुशो धानाकः। विश्वेदेवाः । जगती,१३-१४ त्रिष्टुप्।\n\nउ॒षासा॒नक्ता॑ बृह॒ती सु॒पेश॑सा॒ द्यावा॒क्षामा॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॑र्य॒मा ।\n\nइन्द्रं॑ हुवे म॒रुत॒: पर्व॑ताँ अ॒प आ॑दि॒त्यान्द्यावा॑पृथि॒वी अ॒पः स्व॑: ॥१॥\n\nद्यौश्च॑ नः पृथि॒वी च॒ प्रचे॑तस ऋ॒ताव॑री रक्षता॒मंह॑सो रि॒षः ।\n\nमा दु॑र्वि॒दत्रा॒ निॠ॑तिर्न ईशत॒ तद्दे॒वाना॒मवो॑ अ॒द्या वृ॑णीमहे ॥२॥\n\nविश्व॑स्मान्नो॒ अदि॑तिः पा॒त्वंह॑सो मा॒ता मि॒त्रस्य॒ वरु॑णस्य रे॒वत॑: ।\n\nस्व॑र्व॒ज्ज्योति॑रवृ॒कं न॑शीमहि॒ तद्दे॒वाना॒मवो॑ अ॒द्या वृ॑णीमहे ॥३॥\n\nग्रावा॒ वद॒न्नप॒ रक्षां॑सि सेधतु दु॒ष्ष्वप्न्यं॒ निॠ॑तिं॒ विश्व॑म॒त्रिण॑म् ।\n\nआ॒दि॒त्यं शर्म॑ म॒रुता॑मशीमहि॒ तद्दे॒वाना॒मवो॑ अ॒द्या वृ॑णीमहे ॥४॥\n\nएन्द्रो॑ ब॒र्हिः सीद॑तु॒ पिन्व॑ता॒मिळा॒ बृह॒स्पति॒: साम॑भिॠ॒क्वो अ॑र्चतु ।\n\nसु॒प्र॒के॒तं जी॒वसे॒ मन्म॑ धीमहि॒ तद्दे॒वाना॒मवो॑ अ॒द्या वृ॑णीमहे ॥५॥\n\nदि॒वि॒स्पृशं॑ य॒ज्ञम॒स्माक॑मश्विना जी॒राध्व॑रं कृणुतं सु॒म्नमि॒ष्टये॑ ।\n\nप्रा॒चीन॑रश्मि॒माहु॑तं घृ॒तेन॒ तद्दे॒वाना॒मवो॑ अ॒द्या वृ॑णीमहे ॥६॥\n\nउप॑ ह्वये सु॒हवं॒ मारु॑तं ग॒णं पा॑व॒कमृ॒ष्वं स॒ख्याय॑ श॒म्भुव॑म् ।\n\nरा॒यस्पोषं॑ सौश्रव॒साय॑ धीमहि॒ तद्दे॒वाना॒मवो॑ अ॒द्या वृ॑णीमहे ॥७॥\n\nअ॒पां पेरुं॑ जी॒वध॑न्यं भरामहे देवा॒व्यं॑ सु॒हव॑मध्वर॒श्रिय॑म् ।\n\nसु॒र॒श्मिं सोम॑मिन्द्रि॒यं य॑मीमहि॒ तद्दे॒वाना॒मवो॑ अ॒द्या वृ॑णीमहे ॥८॥\n\nस॒नेम॒ तत्सु॑स॒निता॑ स॒नित्व॑भिर्व॒यं जी॒वा जी॒वपु॑त्रा॒ अना॑गसः ।\n\nब्र॒ह्म॒द्विषो॒ विष्व॒गेनो॑ भरेरत॒ तद्दे॒वाना॒मवो॑ अ॒द्या वृ॑णीमहे ॥९॥\n\nये स्था मनो॑र्य॒ज्ञिया॒स्ते शृ॑णोतन॒ यद्वो॑ देवा॒ ईम॑हे॒ तद्द॑दातन ।\n\nजैत्रं॒ क्रतुं॑ रयि॒मद्वी॒रव॒द्यश॒स्तद्दे॒वाना॒मवो॑ अ॒द्या वृ॑णीमहे ॥१०॥\n\nम॒हद॒द्य म॑ह॒तामा वृ॑णीम॒हेऽवो॑ दे॒वानां॑ बृह॒ताम॑न॒र्वणा॑म् ।\n\nयथा॒ वसु॑ वी॒रजा॑तं॒ नशा॑महै॒ तद्दे॒वाना॒मवो॑ अ॒द्या वृ॑णीमहे ॥११॥\n\nम॒हो अ॒ग्नेः स॑मिधा॒नस्य॒ शर्म॒ण्यना॑गा मि॒त्रे वरु॑णे स्व॒स्तये॑ ।\n\nश्रेष्ठे॑ स्याम सवि॒तुः सवी॑मनि॒ तद्दे॒वाना॒मवो॑ अ॒द्या वृ॑णीमहे ॥१२॥\n\nये स॑वि॒तुः स॒त्यस॑वस्य॒ विश्वे॑ मि॒त्रस्य॑ व्र॒ते वरु॑णस्य दे॒वाः ।\n\nते सौभ॑गं वी॒रव॒द्गोम॒दप्नो॒ दधा॑तन॒ द्रवि॑णं चि॒त्रम॒स्मे ॥१३॥\n\nस॒वि॒ता प॒श्चाता॑त्सवि॒ता पु॒रस्ता॑त्सवि॒तोत्त॒रात्ता॑त्सवि॒ताध॒रात्ता॑त् ।\n\nस॒वि॒ता न॑: सुवतु स॒र्वता॑तिं सवि॒ता नो॑ रासतां दी॒र्घमायु॑: ॥१४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 37, + "text": "१२ सौर्योऽभितपाः। सूर्यः। जगती, १० त्रिष्टुप्।\n\nनमो॑ मि॒त्रस्य॒ वरु॑णस्य॒ चक्ष॑से म॒हो दे॒वाय॒ तदृ॒तं स॑पर्यत ।\n\nदू॒रे॒दृशे॑ दे॒वजा॑ताय के॒तवे॑ दि॒वस्पु॒त्राय॒ सूर्या॑य शंसत ॥१॥\n\nसा मा॑ स॒त्योक्ति॒: परि॑ पातु वि॒श्वतो॒ द्यावा॑ च॒ यत्र॑ त॒तन॒न्नहा॑नि च ।\n\nविश्व॑म॒न्यन्नि वि॑शते॒ यदेज॑ति वि॒श्वाहापो॑ वि॒श्वाहोदे॑ति॒ सूर्य॑: ॥२॥\n\nन ते॒ अदे॑वः प्र॒दिवो॒ नि वा॑सते॒ यदे॑त॒शेभि॑: पत॒रै र॑थ॒र्यसि॑ ।\n\nप्रा॒चीन॑म॒न्यदनु॑ वर्तते॒ रज॒ उद॒न्येन॒ ज्योति॑षा यासि सूर्य ॥३॥\n\nयेन॑ सूर्य॒ ज्योति॑षा॒ बाध॑से॒ तमो॒ जग॑च्च॒ विश्व॑मुदि॒यर्षि॑ भा॒नुना॑ ।\n\nतेना॒स्मद्विश्वा॒मनि॑रा॒मना॑हुति॒मपामी॑वा॒मप॑ दु॒ष्ष्वप्न्यं॑ सुव ॥४॥\n\nविश्व॑स्य॒ हि प्रेषि॑तो॒ रक्ष॑सि व्र॒तमहे॑ळयन्नु॒च्चर॑सि स्व॒धा अनु॑ ।\n\nयद॒द्य त्वा॑ सूर्योप॒ब्रवा॑महै॒ तं नो॑ दे॒वा अनु॑ मंसीरत॒ क्रतु॑म् ॥५॥\n\nतं नो॒ द्यावा॑पृथि॒वी तन्न॒ आप॒ इन्द्र॑: शृण्वन्तु म॒रुतो॒ हवं॒ वच॑: ।\n\nमा शूने॑ भूम॒ सूर्य॑स्य सं॒दृशि॑ भ॒द्रं जीव॑न्तो जर॒णाम॑शीमहि ॥६॥\n\nवि॒श्वाहा॑ त्वा सु॒मन॑सः सु॒चक्ष॑सः प्र॒जाव॑न्तो अनमी॒वा अना॑गसः ।\n\nउ॒द्यन्तं॑ त्वा मित्रमहो दि॒वेदि॑वे॒ ज्योग्जी॒वाः प्रति॑ पश्येम सूर्य ॥७॥\n\nमहि॒ ज्योति॒र्बिभ्र॑तं त्वा विचक्षण॒ भास्व॑न्तं॒ चक्षु॑षेचक्षुषे॒ मय॑: ।\n\nआ॒रोह॑न्तं बृह॒तः पाज॑स॒स्परि॑ व॒यं जी॒वाः प्रति॑ पश्येम सूर्य ॥८॥\n\nयस्य॑ ते॒ विश्वा॒ भुव॑नानि के॒तुना॒ प्र चेर॑ते॒ नि च॑ वि॒शन्ते॑ अ॒क्तुभि॑: ।\n\nअ॒ना॒गा॒स्त्वेन॑ हरिकेश सू॒र्याऽह्ना॑ह्ना नो॒ वस्य॑सावस्य॒सोदि॑हि ॥९॥\n\nशं नो॑ भव॒ चक्ष॑सा॒ शं नो॒ अह्ना॒ शं भा॒नुना॒ शं हि॒मा शं घृ॒णेन॑ ।\n\nयथा॒ शमध्व॒ञ्छमस॑द्दुरो॒णे तत्सू॑र्य॒ द्रवि॑णं धेहि चि॒त्रम् ॥१०॥\n\nअ॒स्माकं॑ देवा उ॒भया॑य॒ जन्म॑ने॒ शर्म॑ यच्छत द्वि॒पदे॒ चतु॑ष्पदे ।\n\nअ॒दत्पिब॑दू॒र्जय॑मान॒माशि॑तं॒ तद॒स्मे शं योर॑र॒पो द॑धातन ॥११॥\n\nयद्वो॑ देवाश्चकृ॒म जि॒ह्वया॑ गु॒रु मन॑सो वा॒ प्रयु॑ती देव॒हेळ॑नम् ।\n\nअरा॑वा॒ यो नो॑ अ॒भि दु॑च्छुना॒यते॒ तस्मि॒न्तदेनो॑ वसवो॒ नि धे॑तन ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 38, + "text": "५ मुष्कवानिन्द्रः। इन्द्रः। जगती।\n\nअ॒स्मिन्न॑ इन्द्र पृत्सु॒तौ यश॑स्वति॒ शिमी॑वति॒ क्रन्द॑सि॒ प्राव॑ सा॒तये॑ ।\n\nयत्र॒ गोषा॑ता धृषि॒तेषु॑ खा॒दिषु॒ विष्व॒क्पत॑न्ति दि॒द्यवो॑ नृ॒षाह्ये॑ ॥१॥\n\nस न॑: क्षु॒मन्तं॒ सद॑ने॒ व्यू॑र्णुहि॒ गोअ॑र्णसं र॒यिमि॑न्द्र श्र॒वाय्य॑म् ।\n\nस्याम॑ ते॒ जय॑तः शक्र मे॒दिनो॒ यथा॑ व॒यमु॒श्मसि॒ तद्व॑सो कृधि ॥२॥\n\nयो नो॒ दास॒ आर्यो॑ वा पुरुष्टु॒ताऽदे॑व इन्द्र यु॒धये॒ चिके॑तति ।\n\nअ॒स्माभि॑ष्टे सु॒षहा॑: सन्तु॒ शत्र॑व॒स्त्वया॑ व॒यं तान्व॑नुयाम संग॒मे ॥३॥\n\nयो द॒भ्रेभि॒र्हव्यो॒ यश्च॒ भूरि॑भि॒र्यो अ॒भीके॑ वरिवो॒विन्नृ॒षाह्ये॑ ।\n\nतं वि॑खा॒दे सस्नि॑म॒द्य श्रु॒तं नर॑म॒र्वाञ्च॒मिन्द्र॒मव॑से करामहे ॥४॥\n\nस्व॒वृजं॒ हि त्वाम॒हमि॑न्द्र शु॒श्रवा॑नानु॒दं वृ॑षभ रध्र॒चोद॑नम् ।\n\n प्र मु॑ञ्चस्व॒ परि॒ कुत्सा॑दि॒हा ग॑हि॒ किमु॒ त्वावा॑न्मु॒ष्कयो॑र्ब॒द्ध आ॑सते ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 39, + "text": "१४ काक्षीवती घोषा। अश्विनौ। जगती, १४ त्रिष्टुप्।\n\nयो वां॒ परि॑ज्मा सु॒वृद॑श्विना॒ रथो॑ दो॒षामु॒षासो॒ हव्यो॑ ह॒विष्म॑ता ।\n\nश॒श्व॒त्त॒मास॒स्तमु॑ वामि॒दं व॒यं पि॒तुर्न नाम॑ सु॒हवं॑ हवामहे ॥१॥\n\nचो॒दय॑तं सू॒नृता॒: पिन्व॑तं॒ धिय॒ उत्पुरं॑धीरीरयतं॒ तदु॑श्मसि ।\n\nय॒शसं॑ भा॒गं कृ॑णुतं नो अश्विना॒ सोमं॒ न चारुं॑ म॒घव॑त्सु नस्कृतम् ॥२॥\n\nअ॒मा॒जुर॑श्चिद्भवथो यु॒वं भगो॑ऽना॒शोश्चि॑दवि॒तारा॑प॒मस्य॑ चित् ।\n\nअ॒न्धस्य॑ चिन्नासत्या कृ॒शस्य॑ चिद्यु॒वामिदा॑हुर्भि॒षजा॑ रु॒तस्य॑ चित् ॥३॥\n\nयु॒वं च्यवा॑नं स॒नयं॒ यथा॒ रथं॒ पुन॒र्युवा॑नं च॒रथा॑य तक्षथुः ।\n\nनिष्टौ॒ग्र्यमू॑हथुर॒द्भ्यस्परि॒ विश्वेत्ता वां॒ सव॑नेषु प्र॒वाच्या॑ ॥४॥\n\nपु॒रा॒णा वां॑ वी॒र्या॒३ प्र ब्र॑वा॒ जनेऽथो॑ हासथुर्भि॒षजा॑ मयो॒भुवा॑ ।\n\nता वां॒ नु नव्या॒वव॑से करामहे॒ऽयं ना॑सत्या॒ श्रद॒रिर्यथा॒ दध॑त् ॥५॥\n\nइ॒यं वा॑मह्वे शृणु॒तं मे॑ अश्विना पु॒त्राये॑व पि॒तरा॒ मह्यं॑ शिक्षतम् ।\n\nअना॑पि॒रज्ञा॑ असजा॒त्याम॑तिः पु॒रा तस्या॑ अ॒भिश॑स्ते॒रव॑ स्पृतम् ॥६॥\n\nयु॒वं रथे॑न विम॒दाय॑ शु॒न्ध्युवं॒ न्यू॑हथुः पुरुमि॒त्रस्य॒ योष॑णाम् ।\n\nयु॒वं हवं॑ वध्रिम॒त्या अ॑गच्छतं यु॒वं सुषु॑तिं चक्रथु॒: पुरं॑धये ॥७॥\n\nयु॒वं विप्र॑स्य जर॒णामु॑पे॒युष॒: पुन॑: क॒लेर॑कृणुतं॒ युव॒द्वय॑: ।\n\nयु॒वं वन्द॑नमृश्य॒दादुदू॑पथुर्यु॒वं स॒द्यो वि॒श्पला॒मेत॑वे कृथः ॥८॥\n\nयु॒वं ह॑ रे॒भं वृ॑षणा॒ गुहा॑ हि॒तमुदै॑रयतं ममृ॒वांस॑मश्विना ।\n\nयु॒वमृ॒बीस॑मु॒त त॒प्तमत्र॑य॒ ओम॑न्वन्तं चक्रथुः स॒प्तव॑ध्रये ॥९॥\n\nयु॒वं श्वे॒तं पे॒दवे॑ऽश्वि॒नाश्वं॑ न॒वभि॒र्वाजै॑र्नव॒ती च॑ वा॒जिन॑म् ।\n\nच॒र्कृत्यं॑ ददथुर्द्राव॒यत्स॑खं॒ भगं॒ न नृभ्यो॒ हव्यं॑ मयो॒भुव॑म् ॥१०॥\n\nन तं रा॑जानावदिते॒ कुत॑श्च॒न नांहो॑ अश्नोति दुरि॒तं नकि॑र्भ॒यम् ।\n\nयम॑श्विना सुहवा रुद्रवर्तनी पुरोर॒थं कृ॑णु॒थः पत्न्या॑ स॒ह ॥११॥\n\nआ तेन॑ यातं॒ मन॑सो॒ जवी॑यसा॒ रथं॒ यं वा॑मृ॒भव॑श्च॒क्रुर॑श्विना ।\n\nयस्य॒ योगे॑ दुहि॒ता जाय॑ते दि॒व उ॒भे अह॑नी सु॒दिने॑ वि॒वस्व॑तः ॥१२॥\n\nता व॒र्तिर्या॑तं ज॒युषा॒ वि पर्व॑त॒मपि॑न्वतं श॒यवे॑ धे॒नुम॑श्विना ।\n\nवृक॑स्य चि॒द्वर्ति॑काम॒न्तरा॒स्या॑द्यु॒वं शची॑भिर्ग्रसि॒ताम॑मुञ्चतम् ॥१३॥\n\nए॒तं वां॒ स्तोम॑मश्विनावक॒र्मात॑क्षाम॒ भृग॑वो॒ न रथ॑म् ।\n\nन्य॑मृक्षाम॒ योष॑णां॒ न मर्ये॒ नित्यं॒ न सू॒नुं तन॑यं॒ दधा॑नाः ॥१४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 40, + "text": "१४ काक्षीवती घोषा। अश्विनौ। जगती।\n\nरथं॒ यान्तं॒ कुह॒ को ह॑ वां नरा॒ प्रति॑ द्यु॒मन्तं॑ सुवि॒ताय॑ भूषति ।\n\nप्रा॒त॒र्यावा॑णं वि॒भ्वं॑ वि॒शेवि॑शे॒ वस्तो॑र्वस्तो॒र्वह॑मानं धि॒या शमि॑ ॥१॥\n\nकुह॑ स्विद्दो॒षा कुह॒ वस्तो॑र॒श्विना॒ कुहा॑भिपि॒त्वं क॑रत॒: कुहो॑षतुः ।\n\nको वां॑ शयु॒त्रा वि॒धवे॑व दे॒वरं॒ मर्यं॒ न योषा॑ कृणुते स॒धस्थ॒ आ ॥२॥\n\nप्रा॒तर्ज॑रेथे जर॒णेव॒ काप॑या॒ वस्तो॑र्वस्तोर्यज॒ता ग॑च्छथो गृ॒हम् ।\n\nकस्य॑ ध्व॒स्रा भ॑वथ॒: कस्य॑ वा नरा राजपु॒त्रेव॒ सव॒नाव॑ गच्छथः ॥३॥\n\nयु॒वां मृ॒गेव॑ वार॒णा मृ॑ग॒ण्यवो॑ दो॒षा वस्तो॑र्ह॒विषा॒ नि ह्व॑यामहे ।\n\n यु॒वं होत्रा॑मृतु॒था जुह्व॑ते न॒रेषं॒ जना॑य वहथः शुभस्पती ॥४॥\n\nयु॒वां ह॒ घोषा॒ पर्य॑श्विना य॒ती राज्ञ॑ ऊचे दुहि॒ता पृ॒च्छे वां॑ नरा ।\n\nभू॒तं मे॒ अह्न॑ उ॒त भू॑तम॒क्तवेऽश्वा॑वते र॒थिने॑ शक्त॒मर्व॑ते ॥५॥\n\nयु॒वं क॒वी ष्ठ॒: पर्य॑श्विना॒ रथं॒ विशो॒ न कुत्सो॑ जरि॒तुर्न॑शायथः ।\n\nयु॒वोर्ह॒ मक्षा॒ पर्य॑श्विना॒ मध्वा॒सा भ॑रत निष्कृ॒तं न योष॑णा ॥६॥\n\nयु॒वं ह॑ भु॒ज्युं यु॒वम॑श्विना॒ वशं॑ यु॒वं शि॒ञ्जार॑मु॒शना॒मुपा॑रथुः ।\n\nयु॒वो ररा॑वा॒ परि॑ स॒ख्यमा॑सते यु॒वोर॒हमव॑सा सु॒म्नमा च॑के ॥७॥\n\nयु॒वं ह॑ कृ॒शं यु॒वम॑श्विना श॒युं यु॒वं वि॒धन्तं॑ वि॒धवा॑मुरुष्यथः ।\n\nयु॒वं स॒निभ्य॑: स्त॒नय॑न्तमश्वि॒नाऽप॑ व्र॒जमू॑र्णुथः स॒प्तास्य॑म् ॥८॥\n\nजनि॑ष्ट॒ योषा॑ प॒तय॑त्कनीन॒को वि चारु॑हन्वी॒रुधो॑ दं॒सना॒ अनु॑ ।\n\nआस्मै॑ रीयन्ते निव॒नेव॒ सिन्ध॑वो॒ऽस्मा अह्ने॑ भवति॒ तत्प॑तित्व॒नम् ॥९॥\n\nजी॒वं रु॑दन्ति॒ वि म॑यन्ते अध्व॒रे दी॒र्घामनु॒ प्रसि॑तिं दीधियु॒र्नर॑: ।\n\nवा॒मं पि॒तृभ्यो॒ य इ॒दं स॑मेरि॒रे मय॒: पति॑भ्यो॒ जन॑यः परि॒ष्वजे॑ ॥१०॥\n\nन तस्य॑ विद्म॒ तदु॒ षु प्र वो॑चत॒ युवा॑ ह॒ यद्यु॑व॒त्याः क्षेति॒ योनि॑षु ।\n\nप्रि॒योस्रि॑यस्य वृष॒भस्य॑ रे॒तिनो॑ गृ॒हं ग॑मेमाश्विना॒ तदु॑श्मसि ॥११॥\n\nआ वा॑मगन्त्सुम॒तिर्वा॑जिनीवसू॒ न्य॑श्विना हृ॒त्सु कामा॑ अयंसत ।\n\nअभू॑तं गो॒पा मि॑थु॒ना शु॑भस्पती प्रि॒या अ॑र्य॒म्णो दुर्याँ॑ अशीमहि ॥१२॥\n\nता म॑न्दसा॒ना मनु॑षो दुरो॒ण आ ध॒त्तं र॒यिं स॒हवी॑रं वच॒स्यवे॑ ।\n\nकृ॒तं ती॒र्थं सु॑प्रपा॒णं शु॑भस्पती स्था॒णुं प॑थे॒ष्ठामप॑ दुर्म॒तिं ह॑तम् ॥१३॥\n\nक्व॑ स्विद॒द्य क॑त॒मास्व॒श्विना॑ वि॒क्षु द॒स्रा मा॑दयेते शु॒भस्पती॑ ।\n\nक ईं॒ नि ये॑मे कत॒मस्य॑ जग्मतु॒र्विप्र॑स्य वा॒ यज॑मानस्य वा गृ॒हम् ॥१४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 41, + "text": "३ सुहस्त्यो घौषेयः। अश्विनौ। जगती।\n\nस॒मा॒नमु॒ त्यं पु॑रुहू॒तमु॒क्थ्यं१ रथं॑ त्रिच॒क्रं सव॑ना॒ गनि॑ग्मतम् ।\n\nपरि॑ज्मानं विद॒थ्यं॑ सुवृ॒क्तिभि॑र्व॒यं व्यु॑ष्टा उ॒षसो॑ हवामहे ॥१॥\n\nप्रा॒त॒र्युजं॑ नास॒त्याधि॑ तिष्ठथः प्रात॒र्यावा॑णं मधु॒वाह॑नं॒ रथ॑म् ।\n\nविशो॒ येन॒ गच्छ॑थो॒ यज्व॑रीर्नरा की॒रेश्चि॑द्य॒ज्ञं होतृ॑मन्तमश्विना ॥२॥\n\nअ॒ध्व॒र्युं वा॒ मधु॑पाणिं सु॒हस्त्य॑म॒ग्निधं॑ वा धृ॒तद॑क्षं॒ दमू॑नसम् ।\n\nविप्र॑स्य वा॒ यत्सव॑नानि॒ गच्छ॒थोऽत॒ आ या॑तं मधु॒पेय॑मश्विना ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 42, + "text": "११ कृष्ण आङ्गिरसः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nअस्ते॑व॒ सु प्र॑त॒रं लाय॒मस्य॒न्भूष॑न्निव॒ प्र भ॑रा॒ स्तोम॑मस्मै ।\n\nवा॒चा वि॑प्रास्तरत॒ वाच॑म॒र्यो नि रा॑मय जरित॒: सोम॒ इन्द्र॑म् ॥१॥\n\nदोहे॑न॒ गामुप॑ शिक्षा॒ सखा॑यं॒ प्र बो॑धय जरितर्जा॒रमिन्द्र॑म् ।\n\nकोशं॒ न पू॒र्णं वसु॑ना॒ न्यृ॑ष्ट॒मा च्या॑वय मघ॒देया॑य॒ शूर॑म् ॥२॥\n\nकिम॒ङ्ग त्वा॑ मघवन्भो॒जमा॑हुः शिशी॒हि मा॑ शिश॒यं त्वा॑ शृणोमि ।\n\nअप्न॑स्वती॒ मम॒ धीर॑स्तु शक्र वसु॒विदं॒ भग॑मि॒न्द्रा भ॑रा नः ॥३॥\n\nत्वां जना॑ ममस॒त्येष्वि॑न्द्र संतस्था॒ना वि ह्व॑यन्ते समी॒के ।\n\nअत्रा॒ युजं॑ कृणुते॒ यो ह॒विष्मा॒न्नासु॑न्वता स॒ख्यं व॑ष्टि॒ शूर॑: ॥४॥\n\nधनं॒ न स्य॒न्द्रं ब॑हु॒लं यो अ॑स्मै ती॒व्रान्त्सोमाँ॑ आसु॒नोति॒ प्रय॑स्वान् ।\n\nतस्मै॒ शत्रू॑न्त्सु॒तुका॑न्प्रा॒तरह्नो॒ नि स्वष्ट्रा॑न्यु॒वति॒ हन्ति॑ वृ॒त्रम् ॥५॥\n\nयस्मि॑न्व॒यं द॑धि॒मा शंस॒मिन्द्रे॒ यः शि॒श्राय॑ म॒घवा॒ काम॑म॒स्मे ।\n\nआ॒राच्चि॒त्सन्भ॑यतामस्य॒ शत्रु॒र्न्य॑स्मै द्यु॒म्ना जन्या॑ नमन्ताम् ॥६॥\n\nआ॒राच्छत्रु॒मप॑ बाधस्व दू॒रमु॒ग्रो यः शम्ब॑: पुरुहूत॒ तेन॑ ।\n\nअ॒स्मे धे॑हि॒ यव॑म॒द्गोम॑दिन्द्र कृ॒धी धियं॑ जरि॒त्रे वाज॑रत्नाम् ॥७॥\n\nप्र यम॒न्तर्वृ॑षस॒वासो॒ अग्म॑न्ती॒व्राः सोमा॑ बहु॒लान्ता॑स॒ इन्द्र॑म् ।\n\nनाह॑ दा॒मानं॑ म॒घवा॒ नि यं॑स॒न्नि सु॑न्व॒ते व॑हति॒ भूरि॑ वा॒मम् ॥८॥\n\nउ॒त प्र॒हाम॑ति॒दीव्या॑ जयाति कृ॒तं यच्छ्व॒घ्नी वि॑चि॒नोति॑ का॒ले ।\n\nयो दे॒वका॑मो॒ न धना॑ रुणद्धि॒ समित्तं रा॒या सृ॑जति स्व॒धावा॑न् ॥९॥\n\nगोभि॑ष्टरे॒माम॑तिं दु॒रेवां॒ यवे॑न॒ क्षुधं॑ पुरुहूत॒ विश्वा॑म् ।\n\nव॒यं राज॑भिः प्रथ॒मा धना॑न्य॒स्माके॑न वृ॒जने॑ना जयेम ॥१०॥\n\nबृह॒स्पति॑र्न॒: परि॑ पातु प॒श्चादु॒तोत्त॑रस्मा॒दध॑रादघा॒योः ।\n\nइन्द्र॑: पु॒रस्ता॑दु॒त म॑ध्य॒तो न॒: सखा॒ सखि॑भ्यो॒ वरि॑वः कृणोतु ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 43, + "text": "११ कृष्ण आङ्गिरसः। इन्द्रः। जगती,१०-११ त्रिष्टुप्।\n\nअच्छा॑ म॒ इन्द्रं॑ म॒तय॑: स्व॒र्विद॑: स॒ध्रीची॒र्विश्वा॑ उश॒तीर॑नूषत ।\n\nपरि॑ ष्वजन्ते॒ जन॑यो॒ यथा॒ पतिं॒ मर्यं॒ न शु॒न्ध्युं म॒घवा॑नमू॒तये॑ ॥१॥\n\nन घा॑ त्व॒द्रिगप॑ वेति मे॒ मन॒स्त्वे इत्कामं॑ पुरुहूत शिश्रय ।\n\nराजे॑व दस्म॒ नि ष॒दोऽधि॑ ब॒र्हिष्य॒स्मिन्त्सु सोमे॑ऽव॒पान॑मस्तु ते ॥२॥\n\nवि॒षू॒वृदिन्द्रो॒ अम॑तेरु॒त क्षु॒धः स इद्रा॒यो म॒घवा॒ वस्व॑ ईशते ।\n\nतस्येदि॒मे प्र॑व॒णे स॒प्त सिन्ध॑वो॒ वयो॑ वर्धन्ति वृष॒भस्य॑ शु॒ष्मिण॑: ॥३॥\n\nवयो॒ न वृ॒क्षं सु॑पला॒शमास॑द॒न्त्सोमा॑स॒ इन्द्रं॑ म॒न्दिन॑श्चमू॒षद॑: ।\n\nप्रैषा॒मनी॑कं॒ शव॑सा॒ दवि॑द्युतद्वि॒दत्स्व१र्मन॑वे॒ ज्योति॒रार्य॑म् ॥४॥\n\nकृ॒तं न श्व॒घ्नी वि चि॑नोति॒ देव॑ने सं॒वर्गं॒ यन्म॒घवा॒ सूर्यं॒ जय॑त् ।\n\n न तत्ते॑ अ॒न्यो अनु॑ वी॒र्यं॑ शक॒न्न पु॑रा॒णो म॑घव॒न्नोत नूत॑नः ॥५॥\n\nविशं॑विशं म॒घवा॒ पर्य॑शायत॒ जना॑नां॒ धेना॑ अव॒चाक॑श॒द्वृषा॑ ।\n\nयस्याह॑ श॒क्रः सव॑नेषु॒ रण्य॑ति॒ स ती॒व्रैः सोमै॑: सहते पृतन्य॒तः ॥६॥\n\nआपो॒ न सिन्धु॑म॒भि यत्स॒मक्ष॑र॒न्त्सोमा॑स॒ इन्द्रं॑ कु॒ल्या इ॑व ह्र॒दम् ।\n\nवर्ध॑न्ति॒ विप्रा॒ महो॑ अस्य॒ साद॑ने॒ यवं॒ न वृ॒ष्टिर्दि॒व्येन॒ दानु॑ना ॥७॥\n\nवृषा॒ न क्रु॒द्धः प॑तय॒द्रज॒:स्वा यो अ॒र्यप॑त्नी॒रकृ॑णोदि॒मा अ॒पः ।\n\nस सु॑न्व॒ते म॒घवा॑ जी॒रदा॑न॒वेऽवि॑न्द॒ज्ज्योति॒र्मन॑वे ह॒विष्म॑ते ॥८॥\n\nउज्जा॑यतां पर॒शुर्ज्योति॑षा स॒ह भू॒या ऋ॒तस्य॑ सु॒दुघा॑ पुराण॒वत् ।\n\nवि रो॑चतामरु॒षो भा॒नुना॒ शुचि॒: स्व१र्ण शु॒क्रं शु॑शुचीत॒ सत्प॑तिः ॥९॥\n\nगोभि॑ष्टरे॒माम॑तिं दु॒रेवां॒ यवे॑न॒ क्षुधं॑ पुरुहूत॒ विश्वा॑म् ।\n\nव॒यं राज॑भिः प्रथ॒मा धना॑न्य॒स्माके॑न वृ॒जने॑ना जयेम ॥१०॥\n\nबृह॒स्पति॑र्न॒: परि॑ पातु प॒श्चादु॒तोत्त॑रस्मा॒दध॑रादघा॒योः ।\n\nइन्द्र॑: पु॒रस्ता॑दु॒त म॑ध्य॒तो न॒: सखा॒ सखि॑भ्यो॒ वरि॑वः कृणोतु ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 44, + "text": "११ कृष्ण आङ्गिरसः। इन्द्रः। जगती,१-३,१०-११ त्रिष्टुप्।\n\nआ या॒त्विन्द्र॒: स्वप॑ति॒र्मदा॑य॒ यो धर्म॑णा तूतुजा॒नस्तुवि॑ष्मान् ।\n\nप्र॒त्व॒क्षा॒णो अति॒ विश्वा॒ सहां॑स्यपा॒रेण॑ मह॒ता वृष्ण्ये॑न ॥१॥\n\nसु॒ष्ठामा॒ रथ॑: सु॒यमा॒ हरी॑ ते मि॒म्यक्ष॒ वज्रो॑ नृपते॒ गभ॑स्तौ ।\n\nशीभं॑ राजन्त्सु॒पथा या॑ह्य॒र्वाङ्वर्धा॑म ते प॒पुषो॒ वृष्ण्या॑नि ॥२॥\n\nएन्द्र॒वाहो॑ नृ॒पतिं॒ वज्र॑बाहुमु॒ग्रमु॒ग्रास॑स्तवि॒षास॑ एनम् ।\n\nप्रत्व॑क्षसं वृष॒भं स॒त्यशु॑ष्म॒मेम॑स्म॒त्रा स॑ध॒मादो॑ वहन्तु ॥३॥\n\nए॒वा पतिं॑ द्रोण॒साचं॒ सचे॑तसमू॒र्जः स्क॒म्भं ध॒रुण॒ आ वृ॑षायसे ।\n\nओज॑: कृष्व॒ सं गृ॑भाय॒ त्वे अप्यसो॒ यथा॑ केनि॒पाना॑मि॒नो वृ॒धे ॥४॥\n\nगम॑न्न॒स्मे वसू॒न्या हि शंसि॑षं स्वा॒शिषं॒ भर॒मा या॑हि सो॒मिन॑: ।\n\nत्वमी॑शिषे॒ सास्मिन्ना स॑त्सि ब॒र्हिष्य॑नाधृ॒ष्या तव॒ पात्रा॑णि॒ धर्म॑णा ॥५॥\n\nपृथ॒क्प्राय॑न्प्रथ॒मा दे॒वहू॑त॒योऽकृ॑ण्वत श्रव॒स्या॑नि दु॒ष्टरा॑ ।\n\nन ये शे॒कुर्य॒ज्ञियां॒ नाव॑मा॒रुह॑मी॒र्मैव ते न्य॑विशन्त॒ केप॑यः ॥६॥\n\nए॒वैवापा॒गप॑रे सन्तु दू॒ढ्योऽश्वा॒ येषां॑ दु॒र्युज॑ आयुयु॒ज्रे ।\n\nइ॒त्था ये प्रागुप॑रे॒ सन्ति॑ दा॒वने॑ पु॒रूणि॒ यत्र॑ व॒युना॑नि॒ भोज॑ना ॥७॥\n\nगि॒रीँरज्रा॒न्रेज॑मानाँ अधारय॒द्द्यौः क्र॑न्दद॒न्तरि॑क्षाणि कोपयत् ।\n\nस॒मी॒ची॒ने धि॒षणे॒ वि ष्क॑भायति॒ वृष्ण॑: पी॒त्वा मद॑ उ॒क्थानि॑ शंसति ॥८॥\n\nइ॒मं बि॑भर्मि॒ सुकृ॑तं ते अङ्कु॒शं येना॑रु॒जासि॑ मघवञ्छफा॒रुज॑: ।\n\nअ॒स्मिन्त्सु ते॒ सव॑ने अस्त्वो॒क्यं॑ सु॒त इ॒ष्टौ म॑घवन्बो॒ध्याभ॑गः ॥९॥\n\nगोभि॑ष्टरे॒माम॑तिं दु॒रेवां॒ यवे॑न॒ क्षुधं॑ पुरुहूत॒ विश्वा॑म् ।\n\nव॒यं राज॑भिः प्रथ॒मा धना॑न्य॒स्माके॑न वृ॒जने॑ना जयेम ॥१०॥\n\nबृह॒स्पति॑र्न॒: परि॑ पातु प॒श्चादु॒तोत्त॑रस्मा॒दध॑रादघा॒योः ।\n\nइन्द्र॑: पु॒रस्ता॑दु॒त म॑ध्य॒तो न॒: सखा॒ सखि॑भ्यो॒ वरि॑वः कृणोतु ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 45, + "text": "१२ वत्सप्रिर्भालन्दनः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nदि॒वस्परि॑ प्रथ॒मं ज॑ज्ञे अ॒ग्निर॒स्मद्द्वि॒तीयं॒ परि॑ जा॒तवे॑दाः ।\n\nतृ॒तीय॑म॒प्सु नृ॒मणा॒ अज॑स्र॒मिन्धा॑न एनं जरते स्वा॒धीः ॥१॥\n\nवि॒द्मा ते॑ अग्ने त्रे॒धा त्र॒याणि॑ वि॒द्मा ते॒ धाम॒ विभृ॑ता पुरु॒त्रा ।\n\nवि॒द्मा ते॒ नाम॑ पर॒मं गुहा॒ यद्वि॒द्मा तमुत्सं॒ यत॑ आज॒गन्थ॑ ॥२॥\n\nस॒मु॒द्रे त्वा॑ नृ॒मणा॑ अ॒प्स्व१न्तर्नृ॒चक्षा॑ ईधे दि॒वो अ॑ग्न॒ ऊध॑न् ।\n\nतृ॒तीये॑ त्वा॒ रज॑सि तस्थि॒वांस॑म॒पामु॒पस्थे॑ महि॒षा अ॑वर्धन् ॥३॥\n\nअक्र॑न्दद॒ग्निः स्त॒नय॑न्निव॒ द्यौः क्षामा॒ रेरि॑हद्वी॒रुध॑: सम॒ञ्जन् ।\n\nस॒द्यो ज॑ज्ञा॒नो वि हीमि॒द्धो अख्य॒दा रोद॑सी भा॒नुना॑ भात्य॒न्तः ॥४॥\n\nश्री॒णामु॑दा॒रो ध॒रुणो॑ रयी॒णां म॑नी॒षाणां॒ प्रार्प॑ण॒: सोम॑गोपाः ।\n\nवसु॑: सू॒नुः सह॑सो अ॒प्सु राजा॒ वि भा॒त्यग्र॑ उ॒षसा॑मिधा॒नः ॥५॥\n\nविश्व॑स्य के॒तुर्भुव॑नस्य॒ गर्भ॒ आ रोद॑सी अपृणा॒ज्जाय॑मानः ।\n\nवी॒ळुं चि॒दद्रि॑मभिनत्परा॒यञ्जना॒ यद॒ग्निमय॑जन्त॒ पञ्च॑ ॥६॥\n\nउ॒शिक्पा॑व॒को अ॑र॒तिः सु॑मे॒धा मर्ते॑ष्व॒ग्निर॒मृतो॒ नि धा॑यि ।\n\nइय॑र्ति धू॒मम॑रु॒षं भरि॑भ्र॒दुच्छु॒क्रेण॑ शो॒चिषा॒ द्यामिन॑क्षन् ॥७॥\n\nदृ॒शा॒नो रु॒क्म उ॑र्वि॒या व्य॑द्यौद्दु॒र्मर्ष॒मायु॑: श्रि॒ये रु॑चा॒नः ।\n\nअ॒ग्निर॒मृतो॑ अभव॒द्वयो॑भि॒र्यदे॑नं॒ द्यौर्ज॒नय॑त्सु॒रेता॑: ॥८॥\n\nयस्ते॑ अ॒द्य कृ॒णव॑द्भद्रशोचेऽपू॒पं दे॑व घृ॒तव॑न्तमग्ने ।\n\nप्र तं न॑य प्रत॒रं वस्यो॒ अच्छा॒ऽभि सु॒म्नं दे॒वभ॑क्तं यविष्ठ ॥९॥\n\nआ तं भ॑ज सौश्रव॒सेष्व॑ग्न उ॒क्थउ॑क्थ॒ आ भ॑ज श॒स्यमा॑ने ।\n\nप्रि॒यः सूर्ये॑ प्रि॒यो अ॒ग्ना भ॑वा॒त्युज्जा॒तेन॑ भि॒नद॒दुज्जनि॑त्वैः ॥१०॥\n\nत्वाम॑ग्ने॒ यज॑माना॒ अनु॒ द्यून्विश्वा॒ वसु॑ दधिरे॒ वार्या॑णि ।\n\nत्वया॑ स॒ह द्रवि॑णमि॒च्छमा॑ना व्र॒जं गोम॑न्तमु॒शिजो॒ वि व॑व्रुः ॥११॥\n\nअस्ता॑व्य॒ग्निर्न॒रां सु॒शेवो॑ वैश्वान॒र ऋषि॑भि॒: सोम॑गोपाः ।\n\nअ॒द्वे॒षे द्यावा॑पृथि॒वी हु॑वेम॒ देवा॑ ध॒त्त र॒यिम॒स्मे सु॒वीर॑म् ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 46, + "text": "१० वत्सप्रिर्भालन्दनः। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nप्र होता॑ जा॒तो म॒हान्न॑भो॒विन्नृ॒षद्वा॑ सीदद॒पामु॒पस्थे॑ ।\n\nदधि॒र्यो धायि॒ स ते॒ वयां॑सि य॒न्ता वसू॑नि विध॒ते त॑नू॒पाः ॥१॥\n\nइ॒मं वि॒धन्तो॑ अ॒पां स॒धस्थे॑ प॒शुं न न॒ष्टं प॒दैरनु॑ ग्मन् ।\n\nगुहा॒ चत॑न्तमु॒शिजो॒ नमो॑भिरि॒च्छन्तो॒ धीरा॒ भृग॑वोऽविन्दन् ॥२॥\n\nइ॒मं त्रि॒तो भूर्य॑विन्ददि॒च्छन्वै॑भूव॒सो मू॒र्धन्यघ्न्या॑याः ।\n\nस शेवृ॑धो जा॒त आ ह॒र्म्येषु॒ नाभि॒र्युवा॑ भवति रोच॒नस्य॑ ॥३॥\n\nम॒न्द्रं होता॑रमु॒शिजो॒ नमो॑भि॒: प्राञ्चं॑ य॒ज्ञं ने॒तार॑मध्व॒राणा॑म् ।\n\nवि॒शाम॑कृण्वन्नर॒तिं पा॑व॒कं ह॑व्य॒वाहं॒ दध॑तो॒ मानु॑षेषु ॥४॥\n\nप्र भू॒र्जय॑न्तं म॒हां वि॑पो॒धां मू॒रा अमू॑रं पु॒रां द॒र्माण॑म् ।\n\nनय॑न्तो॒ गर्भं॑ व॒नां धियं॑ धु॒र्हिरि॑श्मश्रुं॒ नार्वा॑णं॒ धन॑र्चम् ॥५॥\n\nनि प॒स्त्या॑सु त्रि॒तः स्त॑भू॒यन्परि॑वीतो॒ योनौ॑ सीदद॒न्तः ।\n\nअत॑: सं॒गृभ्या॑ वि॒शां दमू॑ना॒ विध॑र्मणाय॒न्त्रैरी॑यते॒ नॄन् ॥६॥\n\nअ॒स्याजरा॑सो द॒माम॒रित्रा॑ अ॒र्चद्धू॑मासो अ॒ग्नय॑: पाव॒काः ।\n\nश्वि॒ती॒चय॑: श्वा॒त्रासो॑ भुर॒ण्यवो॑ वन॒र्षदो॑ वा॒यवो॒ न सोमा॑: ॥७॥\n\nप्र जि॒ह्वया॑ भरते॒ वेपो॑ अ॒ग्निः प्र व॒युना॑नि॒ चेत॑सा पृथि॒व्याः ।\n\nतमा॒यव॑: शु॒चय॑न्तं पाव॒कं म॒न्द्रं होता॑रं दधिरे॒ यजि॑ष्ठम् ॥८॥\n\nद्यावा॒ यम॒ग्निं पृ॑थि॒वी जनि॑ष्टा॒माप॒स्त्वष्टा॒ भृग॑वो॒ यं सहो॑भिः ।\n\nई॒ळेन्यं॑ प्रथ॒मं मा॑त॒रिश्वा॑ दे॒वास्त॑तक्षु॒र्मन॑वे॒ यज॑त्रम् ॥९॥\n\nयं त्वा॑ दे॒वा द॑धि॒रे ह॑व्य॒वाहं॑ पुरु॒स्पृहो॒ मानु॑षासो॒ यज॑त्रम् ।\n\nस याम॑न्नग्ने स्तुव॒ते वयो॑ धा॒: प्र दे॑व॒यन्य॒शस॒: सं हि पू॒र्वीः ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 47, + "text": "८ सप्तगुरांगिरसः। वैकुण्ठ इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nज॒गृ॒भ्मा ते॒ दक्षि॑णमिन्द्र॒ हस्तं॑ वसू॒यवो॑ वसुपते॒ वसू॑नाम् ।\n\nवि॒द्मा हि त्वा॒ गोप॑तिं शूर॒ गोना॑म॒स्मभ्यं॑ चि॒त्रं वृष॑णं र॒यिं दा॑: ॥१॥\n\nस्वा॒यु॒धं स्वव॑सं सुनी॒थं चतु॑:समुद्रं ध॒रुणं॑ रयी॒णाम् ।\n\nच॒र्कृत्यं॒ शंस्यं॒ भूरि॑वारम॒स्मभ्यं॑ चि॒त्रं वृष॑णं र॒यिं दा॑: ॥२॥\n\nसु॒ब्रह्मा॑णं दे॒वव॑न्तं बृ॒हन्त॑मु॒रुं ग॑भी॒रं पृ॒थुबु॑ध्नमिन्द्र ।\n\nश्रु॒तऋ॑षिमु॒ग्रम॑भिमाति॒षाह॑म॒स्मभ्यं॑ चि॒त्रं वृष॑णं र॒यिं दा॑: ॥३॥\n\nस॒नद्वा॑जं॒ विप्र॑वीरं॒ तरु॑त्रं धन॒स्पृतं॑ शूशु॒वांसं॑ सु॒दक्ष॑म् ।\n\nद॒स्यु॒हनं॑ पू॒र्भिद॑मिन्द्र स॒त्यम॒स्मभ्यं॑ चि॒त्रं वृष॑णं र॒यिं दा॑: ॥४॥\n\nअश्वा॑वन्तं र॒थिनं॑ वी॒रव॑न्तं सह॒स्रिणं॑ श॒तिनं॒ वाज॑मिन्द्र ।\n\nभ॒द्रव्रा॑तं॒ विप्र॑वीरं स्व॒र्षाम॒स्मभ्यं॑ चि॒त्रं वृष॑णं र॒यिं दा॑: ॥५॥\n\nप्र स॒प्तगु॑मृ॒तधी॑तिं सुमे॒धां बृह॒स्पतिं॑ म॒तिरच्छा॑ जिगाति ।\n\nय आ॑ङ्गिर॒सो नम॑सोप॒सद्यो॒ऽस्मभ्यं॑ चि॒त्रं वृष॑णं र॒यिं दा॑: ॥६॥\n\nवनी॑वानो॒ मम॑ दू॒तास॒ इन्द्रं॒ स्तोमा॑श्चरन्ति सुम॒तीरि॑या॒नाः ।\n\nहृ॒दि॒स्पृशो॒ मन॑सा व॒च्यमा॑ना अ॒स्मभ्यं॑ चि॒त्रं वृष॑णं र॒यिं दा॑: ॥७॥\n\nयत्त्वा॒ यामि॑ द॒द्धि तन्न॑ इन्द्र बृ॒हन्तं॒ क्षय॒मस॑मं॒ जना॑नाम् ।\n\nअ॒भि तद्द्यावा॑पृथि॒वी गृ॑णीताम॒स्मभ्यं॑ चि॒त्रं वृष॑णं र॒यिं दा॑: ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 48, + "text": "वैकुण्ठ इन्द्रः। इन्द्रः। जगतीः, ७, १०-११ त्रिष्टुप्।\n\nअ॒हं भु॑वं॒ वसु॑नः पू॒र्व्यस्पति॑र॒हं धना॑नि॒ सं ज॑यामि॒ शश्व॑तः ।\n\nमां ह॑वन्ते पि॒तरं॒ न ज॒न्तवो॒ऽहं दा॒शुषे॒ वि भ॑जामि॒ भोज॑नम् ॥१॥\n\nअ॒हमिन्द्रो॒ रोधो॒ वक्षो॒ अथ॑र्वणस्त्रि॒ताय॒ गा अ॑जनय॒महे॒रधि॑ ।\n\nअ॒हं दस्यु॑भ्य॒: परि॑ नृ॒म्णमा द॑दे गो॒त्रा शिक्ष॑न्दधी॒चे मा॑त॒रिश्व॑ने ॥२॥\n\nमह्यं॒ त्वष्टा॒ वज्र॑मतक्षदाय॒सं मयि॑ दे॒वासो॑ऽवृज॒न्नपि॒ क्रतु॑म् ।\n\nममानी॑कं॒ सूर्य॑स्येव दु॒ष्टरं॒ मामार्य॑न्ति कृ॒तेन॒ कर्त्वे॑न च ॥३॥\n\nअ॒हमे॒तं ग॒व्यय॒मश्व्यं॑ प॒शुं पु॑री॒षिणं॒ साय॑केना हिर॒ण्यय॑म् ।\n\nपु॒रू स॒हस्रा॒ नि शि॑शामि दा॒शुषे॒ यन्मा॒ सोमा॑स उ॒क्थिनो॒ अम॑न्दिषुः ॥४॥\n\nअ॒हमिन्द्रो॒ न परा॑ जिग्य॒ इद्धनं॒ न मृ॒त्यवेऽव॑ तस्थे॒ कदा॑ च॒न ।\n\n सोम॒मिन्मा॑ सु॒न्वन्तो॑ याचता॒ वसु॒ न मे॑ पूरवः स॒ख्ये रि॑षाथन ॥५॥\n\nअ॒हमे॒ताञ्छाश्व॑सतो॒ द्वाद्वेन्द्रं॒ ये वज्रं॑ यु॒धयेऽकृ॑ण्वत ।\n\nआ॒ह्वय॑मानाँ॒ अव॒ हन्म॑नाहनं दृ॒ळ्हा वद॒न्नन॑मस्युर्नम॒स्विन॑: ॥६॥\n\nअ॒भी॒३दमेक॒मेको॑ अस्मि नि॒ष्षाळ॒भी द्वा किमु॒ त्रय॑: करन्ति ।\n\nखले॒ न प॒र्षान्प्रति॑ हन्मि॒ भूरि॒ किं मा॑ निन्दन्ति॒ शत्र॑वोऽनि॒न्द्राः ॥७॥\n\nअ॒हं गु॒ङ्गुभ्यो॑ अतिथि॒ग्वमिष्क॑र॒मिषं॒ न वृ॑त्र॒तुरं॑ वि॒क्षु धा॑रयम् ।\n\nयत्प॑र्णय॒घ्न उ॒त वा॑ करञ्ज॒हे प्राहं म॒हे वृ॑त्र॒हत्ये॒ अशु॑श्रवि ॥८॥\n\nप्र मे॒ नमी॑ सा॒प्य इ॒षे भु॒जे भू॒द्गवा॒मेषे॑ स॒ख्या कृ॑णुत द्वि॒ता ।\n\nदि॒द्युं यद॑स्य समि॒थेषु॑ मं॒हय॒मादिदे॑नं॒ शंस्य॑मु॒क्थ्यं॑ करम् ॥९॥\n\nप्र नेम॑स्मिन्ददृशे॒ सोमो॑ अ॒न्तर्गो॒पा नेम॑मा॒विर॒स्था कृ॑णोति ।\n\nस ति॒ग्मशृ॑ङ्गं वृष॒भं युयु॑त्सन्द्रु॒हस्त॑स्थौ बहु॒ले ब॒द्धो अ॒न्तः ॥१०॥\n\nआ॒दि॒त्यानां॒ वसू॑नां रु॒द्रिया॑णां दे॒वो दे॒वानां॒ न मि॑नामि॒ धाम॑ ।\n\nते मा॑ भ॒द्राय॒ शव॑से ततक्षु॒रप॑राजित॒मस्तृ॑त॒मषा॑ळ्हम् ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 49, + "text": "११ वैकुण्ठ इन्द्रः। इन्द्रः। जगतीः, २-११ त्रिष्टुप्।\n\nअ॒हं दां॑ गृण॒ते पूर्व्यं॒ वस्व॒हं ब्रह्म॑ कृणवं॒ मह्यं॒ वर्ध॑नम् ।\n\nअ॒हं भु॑वं॒ यज॑मानस्य चोदि॒ताय॑ज्वनः साक्षि॒ विश्व॑स्मि॒न्भरे॑ ॥१॥\n\nमां धु॒रिन्द्रं॒ नाम॑ दे॒वता॑ दि॒वश्च॒ ग्मश्चा॒पां च॑ ज॒न्तव॑: ।\n\nअ॒हं हरी॒ वृष॑णा॒ विव्र॑ता र॒घू अ॒हं वज्रं॒ शव॑से धृ॒ष्ण्वा द॑दे ॥२॥\n\nअ॒हमत्कं॑ क॒वये॑ शिश्नथं॒ हथै॑र॒हं कुत्स॑मावमा॒भिरू॒तिभि॑: ।\n\nअ॒हं शुष्ण॑स्य॒ श्नथि॑ता॒ वध॑र्यमं॒ न यो र॒र आर्यं॒ नाम॒ दस्य॑वे ॥३॥\n\nअ॒हं पि॒तेव॑ वेत॒सूँर॒भिष्ट॑ये॒ तुग्रं॒ कुत्सा॑य॒ स्मदि॑भं च रन्धयम् ।\n\nअ॒हं भु॑वं॒ यज॑मानस्य रा॒जनि॒ प्र यद्भरे॒ तुज॑ये॒ न प्रि॒याधृषे॑ ॥४॥\n\nअ॒हं र॑न्धयं॒ मृग॑यं श्रु॒तर्व॑णे॒ यन्माजि॑हीत व॒युना॑ च॒नानु॒षक् ।\n\nअ॒हं वे॒शं न॒म्रमा॒यवे॑ऽकरम॒हं सव्या॑य॒ पड्गृ॑भिमरन्धयम् ॥५॥\n\nअ॒हं स यो नव॑वास्त्वं बृ॒हद्र॑थं॒ सं वृ॒त्रेव॒ दासं॑ वृत्र॒हारु॑जम् ।\n\nयद्व॒र्धय॑न्तं प्र॒थय॑न्तमानु॒षग्दू॒रे पा॒रे रज॑सो रोच॒नाक॑रम् ॥६॥\n\nअ॒हं सूर्य॑स्य॒ परि॑ याम्या॒शुभि॒: प्रैत॒शेभि॒र्वह॑मान॒ ओज॑सा ।\n\nयन्मा॑ सा॒वो मनु॑ष॒ आह॑ नि॒र्णिज॒ ऋध॑क्कृषे॒ दासं॒ कृत्व्यं॒ हथै॑: ॥७॥\n\nअ॒हं स॑प्त॒हा नहु॑षो॒ नहु॑ष्टर॒: प्राश्रा॑वयं॒ शव॑सा तु॒र्वशं॒ यदु॑म् ।\n\nअ॒हं न्य१न्यं सह॑सा॒ सह॑स्करं॒ नव॒ व्राध॑तो नव॒तिं च॑ वक्षयम् ॥८॥\n\nअ॒हं स॒प्त स्र॒वतो॑ धारयं॒ वृषा॑ द्रवि॒त्न्व॑: पृथि॒व्यां सी॒रा अधि॑ ।\n\nअ॒हमर्णां॑सि॒ वि ति॑रामि सु॒क्रतु॑र्यु॒धा वि॑दं॒ मन॑वे गा॒तुमि॒ष्टये॑ ॥९॥\n\nअ॒हं तदा॑सु धारयं॒ यदा॑सु॒ न दे॒वश्च॒न त्वष्टाधा॑रय॒द्रुश॑त् ।\n\nस्पा॒र्हं गवा॒मूध॑स्सु व॒क्षणा॒स्वा मधो॒र्मधु॒ श्वात्र्यं॒ सोम॑मा॒शिर॑म् ॥१०॥\n\nए॒वा दे॒वाँ इन्द्रो॑ विव्ये॒ नॄन्प्र च्यौ॒त्नेन॑ म॒घवा॑ स॒त्यरा॑धाः ।\n\nविश्वेत्ता ते॑ हरिवः शचीवो॒ऽभि तु॒रास॑: स्वयशो गृणन्ति ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 50, + "text": "७ वैकुण्ठ इन्द्रः। इन्द्रः। जगतीः, ३,४ अभिसारिणी, ५ त्रिष्टुप्।\n\nप्र वो॑ म॒हे मन्द॑माना॒यान्ध॒सोऽर्चा॑ वि॒श्वान॑राय विश्वा॒भुवे॑ ।\n\nइन्द्र॑स्य॒ यस्य॒ सुम॑खं॒ सहो॒ महि॒ श्रवो॑ नृ॒म्णं च॒ रोद॑सी सप॒र्यत॑: ॥१॥\n\nसो चि॒न्नु सख्या॒ नर्य॑ इ॒नः स्तु॒तश्च॒र्कृत्य॒ इन्द्रो॒ माव॑ते॒ नरे॑ ।\n\nविश्वा॑सु धू॒र्षु वा॑ज॒कृत्ये॑षु सत्पते वृ॒त्रे वा॒प्स्व१भि शू॑र मन्दसे ॥२॥\n\nके ते नर॑ इन्द्र॒ ये त॑ इ॒षे ये ते॑ सु॒म्नं स॑ध॒न्य१मिय॑क्षान् ।\n\n के ते॒ वाजा॑यासु॒र्या॑य हिन्विरे॒ के अ॒प्सु स्वासू॒र्वरा॑सु॒ पौंस्ये॑ ॥३॥\n\nभुव॒स्त्वमि॑न्द्र॒ ब्रह्म॑णा म॒हान्भुवो॒ विश्वे॑षु॒ सव॑नेषु य॒ज्ञिय॑: ।\n\nभुवो॒ नॄँश्च्यौ॒त्नो विश्व॑स्मि॒न्भरे॒ ज्येष्ठ॑श्च॒ मन्त्रो॑ विश्वचर्षणे ॥४॥\n\nअवा॒ नु कं॒ ज्याया॑न्य॒ज्ञव॑नसो म॒हीं त॒ ओमा॑त्रां कृ॒ष्टयो॑ विदुः ।\n\nअसो॒ नु क॑म॒जरो॒ वर्धा॑श्च॒ विश्वेदे॒ता सव॑ना तूतु॒मा कृ॑षे ॥५॥\n\nए॒ता विश्वा॒ सव॑ना तूतु॒मा कृ॑षे स्व॒यं सू॑नो सहसो॒ यानि॑ दधि॒षे ।\n\nवरा॑य ते॒ पात्रं॒ धर्म॑णे॒ तना॑ य॒ज्ञो मन्त्रो॒ ब्रह्मोद्य॑तं॒ वच॑: ॥६॥\n\nये ते॑ विप्र ब्रह्म॒कृत॑: सु॒ते सचा॒ वसू॑नां च॒ वसु॑नश्च दा॒वने॑ ।\n\nप्र ते सु॒म्नस्य॒ मन॑सा प॒था भु॑व॒न्मदे॑ सु॒तस्य॑ सो॒म्यस्यान्ध॑सः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 51, + "text": "(९) १,३,५,७,९देवाः, २,४,६,८, सौचीकोऽग्निः। २,,४,६,८ देवाः १,३,५,७,९, अग्निः।त्रिष्टुप्।\n\nम॒हत्तदुल्बं॒ स्थवि॑रं॒ तदा॑सी॒द्येनावि॑ष्टितः प्रवि॒वेशि॑था॒पः ।\n\nविश्वा॑ अपश्यद्बहु॒धा ते॑ अग्ने॒ जात॑वेदस्त॒न्वो॑ दे॒व एक॑: ॥१॥\n\nको मा॑ ददर्श कत॒मः स दे॒वो यो मे॑ त॒न्वो॑ बहु॒धा प॒र्यप॑श्यत् ।\n\nक्वाह॑ मित्रावरुणा क्षियन्त्य॒ग्नेर्विश्वा॑: स॒मिधो॑ देव॒यानी॑: ॥२॥\n\nऐच्छा॑म त्वा बहु॒धा जा॑तवेद॒: प्रवि॑ष्टमग्ने अ॒प्स्वोष॑धीषु ।\n\nतं त्वा॑ य॒मो अ॑चिकेच्चित्रभानो दशान्तरु॒ष्याद॑ति॒रोच॑मानम् ॥३॥\n\nहो॒त्राद॒हं व॑रुण॒ बिभ्य॑दायं॒ नेदे॒व मा॑ यु॒नज॒न्नत्र॑ दे॒वाः ।\n\nतस्य॑ मे त॒न्वो॑ बहु॒धा निवि॑ष्टा ए॒तमर्थं॒ न चि॑केता॒हम॒ग्निः ॥४॥\n\nएहि॒ मनु॑र्देव॒युर्य॒ज्ञका॑मोऽरं॒कृत्या॒ तम॑सि क्षेष्यग्ने ।\n\nसु॒गान्प॒थः कृ॑णुहि देव॒याना॒न्वह॑ ह॒व्यानि॑ सुमन॒स्यमा॑नः ॥५॥\n\nअ॒ग्नेः पूर्वे॒ भ्रात॑रो॒ अर्थ॑मे॒तं र॒थीवाध्वा॑न॒मन्वाव॑रीवुः ।\n\nतस्मा॑द्भि॒या व॑रुण दू॒रमा॑यं गौ॒रो न क्षे॒प्नोर॑विजे॒ ज्याया॑: ॥६॥\n\nकु॒र्मस्त॒ आयु॑र॒जरं॒ यद॑ग्ने॒ यथा॑ यु॒क्तो जा॑तवेदो॒ न रिष्या॑: ।\n\nअथा॑ वहासि सुमन॒स्यमा॑नो भा॒गं दे॒वेभ्यो॑ ह॒विष॑: सुजात ॥७॥\n\nप्र॒या॒जान्मे॑ अनुया॒जाँश्च॒ केव॑ला॒नूर्ज॑स्वन्तं ह॒विषो॑ दत्त भा॒गम् ।\n\nघृ॒तं चा॒पां पुरु॑षं॒ चौष॑धीनाम॒ग्नेश्च॑ दी॒र्घमायु॑रस्तु देवाः ॥८॥\n\nतव॑ प्रया॒जा अ॑नुया॒जाश्च॒ केव॑ल॒ ऊर्ज॑स्वन्तो ह॒विष॑: सन्तु भा॒गाः ।\n\n तवा॑ग्ने य॒ज्ञो॒३ऽयम॑स्तु॒ सर्व॒स्तुभ्यं॑ नमन्तां प्र॒दिश॒श्चत॑स्रः ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 52, + "text": "६ सौचीकोऽग्निः। विश्वेदेवाः। त्रिष्टुप्।\n\nविश्वे॑ देवाः शा॒स्तन॑ मा॒ यथे॒ह होता॑ वृ॒तो म॒नवै॒ यन्नि॒षद्य॑ ।\n\nप्र मे॑ ब्रूत भाग॒धेयं॒ यथा॑ वो॒ येन॑ प॒था ह॒व्यमा वो॒ वहा॑नि ॥१॥\n\nअ॒हं होता॒ न्य॑सीदं॒ यजी॑या॒न्विश्वे॑ दे॒वा म॒रुतो॑ मा जुनन्ति ।\n\nअह॑रहरश्वि॒नाध्व॑र्यवं वां ब्र॒ह्मा स॒मिद्भ॑वति॒ साहु॑तिर्वाम् ॥२॥\n\nअ॒यं यो होता॒ किरु॒ स य॒मस्य॒ कमप्यू॑हे॒ यत्स॑म॒ञ्जन्ति॑ दे॒वाः ।\n\nअह॑रहर्जायते मा॒सिमा॒स्यथा॑ दे॒वा द॑धिरे हव्य॒वाह॑म् ॥३॥\n\nमां दे॒वा द॑धिरे हव्य॒वाह॒मप॑म्लुक्तं ब॒हु कृ॒च्छ्रा चर॑न्तम् ।\n\nअ॒ग्निर्वि॒द्वान्य॒ज्ञं न॑: कल्पयाति॒ पञ्च॑यामं त्रि॒वृतं॑ स॒प्तत॑न्तुम् ॥४॥\n\nआ वो॑ यक्ष्यमृत॒त्वं सु॒वीरं॒ यथा॑ वो देवा॒ वरि॑व॒: करा॑णि ।\n\nआ बा॒ह्वोर्वज्र॒मिन्द्र॑स्य धेया॒मथे॒मा विश्वा॒: पृत॑ना जयाति ॥५॥\n\nत्रीणि॑ श॒ता त्री स॒हस्रा॑ण्य॒ग्निं त्रिं॒शच्च॑ दे॒वा नव॑ चासपर्यन् ।\n\nऔक्ष॑न्घृ॒तैरस्तृ॑णन्ब॒र्हिर॑स्मा॒ आदिद्धोता॑रं॒ न्य॑सादयन्त ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 53, + "text": "११ देवाः,४-५ सौचीकोऽग्निः। अग्निः,४-५ देवाः। १-५ ,८त्रिष्टुप् , ६-७,९-११ जगती।\n\nयमैच्छा॑म॒ मन॑सा॒ सो॒३ऽयमागा॑द्य॒ज्ञस्य॑ वि॒द्वान्परु॑षश्चिकि॒त्वान् ।\n\nस नो॑ यक्षद्दे॒वता॑ता॒ यजी॑या॒न्नि हि षत्स॒दन्त॑र॒: पूर्वो॑ अ॒स्मत् ॥१॥\n\nअरा॑धि॒ होता॑ नि॒षदा॒ यजी॑यान॒भि प्रयां॑सि॒ सुधि॑तानि॒ हि ख्यत् ।\n\nयजा॑महै य॒ज्ञिया॒न्हन्त॑ दे॒वाँ ईळा॑महा॒ ईड्याँ॒ आज्ये॑न ॥२॥\n\nसा॒ध्वीम॑कर्दे॒ववी॑तिं नो अ॒द्य य॒ज्ञस्य॑ जि॒ह्वाम॑विदाम॒ गुह्या॑म् ।\n\nस आयु॒रागा॑त्सुर॒भिर्वसा॑नो भ॒द्राम॑कर्दे॒वहू॑तिं नो अ॒द्य ॥३॥\n\nतद॒द्य वा॒चः प्र॑थ॒मं म॑सीय॒ येनासु॑राँ अ॒भि दे॒वा असा॑म ।\n\nऊर्जा॑द उ॒त य॑ज्ञियास॒: पञ्च॑ जना॒ मम॑ हो॒त्रं जु॑षध्वम् ॥४॥\n\nपञ्च॒ जना॒ मम॑ हो॒त्रं जु॑षन्तां॒ गोजा॑ता उ॒त ये य॒ज्ञिया॑सः ।\n\nपृ॒थि॒वी न॒: पार्थि॑वात्पा॒त्वंह॑सो॒ऽन्तरि॑क्षं दि॒व्यात्पा॑त्व॒स्मान् ॥५॥\n\nतन्तुं॑ त॒न्वन्रज॑सो भा॒नुमन्वि॑हि॒ ज्योति॑ष्मतः प॒थो र॑क्ष धि॒या कृ॒तान् ।\n\nअ॒नु॒ल्ब॒णं व॑यत॒ जोगु॑वा॒मपो॒ मनु॑र्भव ज॒नया॒ दैव्यं॒ जन॑म् ॥६॥\n\nअ॒क्षा॒नहो॑ नह्यतनो॒त सो॑म्या॒ इष्कृ॑णुध्वं रश॒ना ओत पिं॑शत ।\n\nअ॒ष्टाव॑न्धुरं वहता॒भितो॒ रथं॒ येन॑ दे॒वासो॒ अन॑यन्न॒भि प्रि॒यम् ॥७॥\n\nअश्म॑न्वती रीयते॒ सं र॑भध्व॒मुत्ति॑ष्ठत॒ प्र त॑रता सखायः ।\n\nअत्रा॑ जहाम॒ ये अस॒न्नशे॑वाः शि॒वान्व॒यमुत्त॑रेमा॒भि वाजा॑न् ॥८॥\n\nत्वष्टा॑ मा॒या वे॑द॒पसा॑म॒पस्त॑मो॒ बिभ्र॒त्पात्रा॑ देव॒पाना॑नि॒ शंत॑मा ।\n\nशिशी॑ते नू॒नं प॑र॒शुं स्वा॑य॒सं येन॑ वृ॒श्चादेत॑शो॒ ब्रह्म॑ण॒स्पति॑: ॥९॥\n\nस॒तो नू॒नं क॑वय॒: सं शि॑शीत॒ वाशी॑भि॒र्याभि॑र॒मृता॑य॒ तक्ष॑थ ।\n\nवि॒द्वांस॑: प॒दा गुह्या॑नि कर्तन॒ येन॑ दे॒वासो॑ अमृत॒त्वमा॑न॒शुः ॥१०\n\nगर्भे॒ योषा॒मद॑धुर्व॒त्समा॒सन्य॑पी॒च्ये॑न॒ मन॑सो॒त जि॒ह्वया॑ ।\n\nस वि॒श्वाहा॑ सु॒मना॑ यो॒ग्या अ॒भि सि॑षा॒सनि॑र्वनते का॒र इज्जिति॑म् ॥११" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 54, + "text": "६ बृहदुक्थो वामदेव्यः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nतां सु ते॑ की॒र्तिं म॑घवन्महि॒त्वा यत्त्वा॑ भी॒ते रोद॑सी॒ अह्व॑येताम् ।\n\nप्रावो॑ दे॒वाँ आति॑रो॒ दास॒मोज॑: प्र॒जायै॑ त्वस्यै॒ यदशि॑क्ष इन्द्र ॥१॥\n\nयदच॑रस्त॒न्वा॑ वावृधा॒नो बला॑नीन्द्र प्रब्रुवा॒णो जने॑षु ।\n\nमा॒येत्सा ते॒ यानि॑ यु॒द्धान्या॒हुर्नाद्य शत्रुं॑ न॒नु पु॒रा वि॑वित्से ॥२॥\n\nक उ॒ नु ते॑ महि॒मन॑: समस्या॒ऽस्मत्पूर्व॒ ऋष॒योऽन्त॑मापुः ।\n\nयन्मा॒तरं॑ च पि॒तरं॑ च सा॒कमज॑नयथास्त॒न्व१: स्वाया॑: ॥३॥\n\nच॒त्वारि॑ ते असु॒र्या॑णि॒ नामाऽदा॑भ्यानि महि॒षस्य॑ सन्ति ।\n\nत्वम॒ङ्ग तानि॒ विश्वा॑नि वित्से॒ येभि॒: कर्मा॑णि मघवञ्च॒कर्थ॑ ॥४॥\n\nत्वं विश्वा॑ दधिषे॒ केव॑लानि॒ यान्या॒विर्या च॒ गुहा॒ वसू॑नि ।\n\nकाम॒मिन्मे॑ मघव॒न्मा वि ता॑री॒स्त्वमा॑ज्ञा॒ता त्वमि॑न्द्रासि दा॒ता ॥५॥\n\nयो अद॑धा॒ज्ज्योति॑षि॒ ज्योति॑र॒न्तर्यो असृ॑ज॒न्मधु॑ना॒ सं मधू॑नि ।\n\nअध॑ प्रि॒यं शू॒षमिन्द्रा॑य॒ मन्म॑ ब्रह्म॒कृतो॑ बृ॒हदु॑क्थादवाचि ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 55, + "text": "८ बृहदुक्थो वामदेव्यः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nदू॒रे तन्नाम॒ गुह्यं॑ परा॒चैर्यत्त्वा॑ भी॒ते अह्व॑येतां वयो॒धै ।\n\nउद॑स्तभ्नाः पृथि॒वीं द्याम॒भीके॒ भ्रातु॑: पु॒त्रान्म॑घवन्तित्विषा॒णः ॥१॥\n\nम॒हत्तन्नाम॒ गुह्यं॑ पुरु॒स्पृग्येन॑ भू॒तं ज॒नयो॒ येन॒ भव्य॑म् ।\n\nप्र॒त्नं जा॒तं ज्योति॒र्यद॑स्य प्रि॒यं प्रि॒याः सम॑विशन्त॒ पञ्च॑ ॥२॥\n\nआ रोद॑सी अपृणा॒दोत मध्यं॒ पञ्च॑ दे॒वाँ ऋ॑तु॒शः स॒प्तस॑प्त ।\n\nचतु॑स्त्रिंशता पुरु॒धा वि च॑ष्टे॒ सरू॑पेण॒ ज्योति॑षा॒ विव्र॑तेन ॥३॥\n\nयदु॑ष॒ औच्छ॑: प्रथ॒मा वि॒भाना॒मज॑नयो॒ येन॑ पु॒ष्टस्य॑ पु॒ष्टम् ।\n\nयत्ते॑ जामि॒त्वमव॑रं॒ पर॑स्या म॒हन्म॑ह॒त्या अ॑सुर॒त्वमेक॑म् ॥४॥\n\nवि॒धुं द॑द्रा॒णं सम॑ने बहू॒नां युवा॑नं॒ सन्तं॑ पलि॒तो ज॑गार ।\n\nदे॒वस्य॑ पश्य॒ काव्यं॑ महि॒त्वाऽद्या म॒मार॒ स ह्यः समा॑न ॥५॥\n\nशाक्म॑ना शा॒को अ॑रु॒णः सु॑प॒र्ण आ यो म॒हः शूर॑: स॒नादनी॑ळः ।\n\nयच्चि॒केत॑ स॒त्यमित्तन्न मोघं॒ वसु॑ स्पा॒र्हमु॒त जेतो॒त दाता॑ ॥६॥\n\nऐभि॑र्ददे॒ वृष्ण्या॒ पौंस्या॑नि॒ येभि॒रौक्ष॑द्वृत्र॒हत्या॑य व॒ज्री ।\n\n ये कर्म॑णः क्रि॒यमा॑णस्य म॒ह्न ऋ॑तेक॒र्ममु॒दजा॑यन्त दे॒वाः ॥७॥\n\nयु॒जा कर्मा॑णि ज॒नय॑न्वि॒श्वौजा॑ अशस्ति॒हा वि॒श्वम॑नास्तुरा॒षाट् ।\n\nपी॒त्वी सोम॑स्य दि॒व आ वृ॑धा॒नः शूरो॒ निर्यु॒धाध॑म॒द्दस्यू॑न् ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 56, + "text": "७ बृहदुक्थो वामदेव्यः। विश्वेदेवाः। त्रिष्टुप्। ४-६ जगती।\n\nइ॒दं त॒ एकं॑ प॒र ऊ॑ त॒ एकं॑ तृ॒तीये॑न॒ ज्योति॑षा॒ सं वि॑शस्व ।\n\nसं॒वेश॑ने त॒न्व१श्चारु॑रेधि प्रि॒यो दे॒वानां॑ पर॒मे ज॒नित्रे॑ ॥१॥\n\nत॒नूष्टे॑ वाजिन्त॒न्वं१ नय॑न्ती वा॒मम॒स्मभ्यं॒ धातु॒ शर्म॒ तुभ्य॑म् ।\n\nअह्रु॑तो म॒हो ध॒रुणा॑य दे॒वान्दि॒वी॑व॒ ज्योति॒: स्वमा मि॑मीयाः ॥२॥\n\nवा॒ज्य॑सि॒ वाजि॑नेना सुवे॒नीः सु॑वि॒तः स्तोमं॑ सुवि॒तो दिवं॑ गाः ।\n\nसु॒वि॒तो धर्म॑ प्रथ॒मानु॑ स॒त्या सु॑वि॒तो दे॒वान्त्सु॑वि॒तोऽनु॒ पत्म॑ ॥३॥\n\nम॒हि॒म्न ए॑षां पि॒तर॑श्च॒नेशि॑रे दे॒वा दे॒वेष्व॑दधु॒रपि॒ क्रतु॑म् ।\n\nसम॑विव्यचुरु॒त यान्यत्वि॑षु॒रैषां॑ त॒नूषु॒ नि वि॑विशु॒: पुन॑: ॥४॥\n\nसहो॑भि॒र्विश्वं॒ परि॑ चक्रमू॒ रज॒: पूर्वा॒ धामा॒न्यमि॑ता॒ मिमा॑नाः ।\n\nत॒नूषु॒ विश्वा॒ भुव॑ना॒ नि ये॑मिरे॒ प्रासा॑रयन्त पुरु॒ध प्र॒जा अनु॑ ॥५॥\n\nद्विधा॑ सू॒नवोऽसु॑रं स्व॒र्विद॒मास्था॑पयन्त तृ॒तीये॑न॒ कर्म॑णा ।\n\nस्वां प्र॒जां पि॒तर॒: पित्र्यं॒ सह॒ आव॑रेष्वदधु॒स्तन्तु॒मात॑तम् ॥६॥\n\nना॒वा न क्षोद॑: प्र॒दिश॑: पृथि॒व्याः स्व॒स्तिभि॒रति॑ दु॒र्गाणि॒ विश्वा॑ ।\n\nस्वां प्र॒जां बृ॒हदु॑क्थो महि॒त्वाऽऽव॑रेष्वदधा॒दा परे॑षु ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 57, + "text": "६ बन्धु: श्रुतबन्धुर्विप्रबन्धुर्गौपायनाः।विश्वेदेवाः। गायत्री।\n\nमा प्र गा॑म प॒थो व॒यं मा य॒ज्ञादि॑न्द्र सो॒मिन॑: । मान्त स्थु॑र्नो॒ अरा॑तयः ॥१॥\n\nयो य॒ज्ञस्य॑ प्र॒साध॑न॒स्तन्तु॑र्दे॒वेष्वात॑तः । तमाहु॑तं नशीमहि ॥२॥\n\nमनो॒ न्वा हु॑वामहे नाराशं॒सेन॒ सोमे॑न । पि॒तॄ॒णां च॒ मन्म॑भिः ॥३॥\n\nआ त॑ एतु॒ मन॒: पुन॒: क्रत्वे॒ दक्षा॑य जी॒वसे॑ । ज्योक्च॒ सूर्यं॑ दृ॒शे ॥४॥\n\nपुन॑र्नः पितरो॒ मनो॒ ददा॑तु॒ दैव्यो॒ जन॑: । जी॒वं व्रातं॑ सचेमहि ॥५॥\n\nव॒यं सो॑म व्र॒ते तव॒ मन॑स्त॒नूषु॒ बिभ्र॑तः । प्र॒जाव॑न्तः सचेमहि ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 58, + "text": "१२ बन्धु: श्रुतबन्धुर्विप्रबन्धुर्गौपायनाः।मन आवर्तनम्। अनुष्टुप्।\n\nयत्ते॑ य॒मं वै॑वस्व॒तं मनो॑ ज॒गाम॑ दूर॒कम् । तत्त॒ आ व॑र्तयामसी॒ह क्षया॑य जी॒वसे॑ ॥१॥\n\nयत्ते॒ दिवं॒ यत्पृ॑थि॒वीं मनो॑ ज॒गाम॑ दूर॒कम् । तत्त॒ आ व॑र्तयामसी॒ह क्षया॑य जी॒वसे॑ ॥२॥\n\nयत्ते॒ भूमिं॒ चतु॑र्भृष्टिं॒ मनो॑ ज॒गाम॑ दूर॒कम् । तत्त॒ आ व॑र्तयामसी॒ह क्षया॑य जी॒वसे॑ ॥३॥\n\nयत्ते॒ चत॑स्रः प्र॒दिशो॒ मनो॑ ज॒गाम॑ दूर॒कम् । तत्त॒ आ व॑र्तयामसी॒ह क्षया॑य जी॒वसे॑ ॥४॥\n\nयत्ते॑ समु॒द्रम॑र्ण॒वं मनो॑ ज॒गाम॑ दूर॒कम् । तत्त॒ आ व॑र्तयामसी॒ह क्षया॑य जी॒वसे॑ ॥५॥\n\nयत्ते॒ मरी॑चीः प्र॒वतो॒ मनो॑ ज॒गाम॑ दूर॒कम् । तत्त॒ आ व॑र्तयामसी॒ह क्षया॑य जी॒वसे॑ ॥६॥\n\nयत्ते॑ अ॒पो यदोष॑धी॒र्मनो॑ ज॒गाम॑ दूर॒कम् । तत्त॒ आ व॑र्तयामसी॒ह क्षया॑य जी॒वसे॑ ॥७॥\n\nयत्ते॒ सूर्यं॒ यदु॒षसं॒ मनो॑ ज॒गाम॑ दूर॒कम् । तत्त॒ आ व॑र्तयामसी॒ह क्षया॑य जी॒वसे॑ ॥८॥\n\nयत्ते॒ पर्व॑तान्बृह॒तो मनो॑ ज॒गाम॑ दूर॒कम् । तत्त॒ आ व॑र्तयामसी॒ह क्षया॑य जी॒वसे॑ ॥९॥\n\nयत्ते॒ विश्व॑मि॒दं जग॒न्मनो॑ ज॒गाम॑ दूर॒कम् । तत्त॒ आ व॑र्तयामसी॒ह क्षया॑य जी॒वसे॑ ॥१०॥\n\nयत्ते॒ परा॑: परा॒वतो॒ मनो॑ ज॒गाम॑ दूर॒कम् । तत्त॒ आ व॑र्तयामसी॒ह क्षया॑य जी॒वसे॑ ॥११॥\n\nयत्ते॑ भू॒तं च॒ भव्यं॑ च॒ मनो॑ ज॒गाम॑ दूर॒कम् । तत्त॒ आ व॑र्तयामसी॒ह क्षया॑य जी॒वसे॑ ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 59, + "text": "१० बन्धु श्रुतबन्धुर्विप्रबन्धुर्गौपायनाः।१-३ निर्ऋतिः,४ निर्ऋतिः सोमश्च, ५-६असुनीतिः, ७ पृथिवी-द्वयन्तरिक्ष-सोम-पूष-पथ्या-स्वस्तयः,८-१० द्यावापृथिवी, १० (पूर्वार्धस्य) इन्द्र- द्यावापृथिव्यः। त्रिष्टुप् , ८ पंक्तिः,९ महापंक्तिः, १० पंक्त्युत्तरा।\n\nप्र ता॒र्यायु॑: प्रत॒रं नवी॑य॒: स्थाता॑रेव॒ क्रतु॑मता॒ रथ॑स्य ।\n\nअध॒ च्यवा॑न॒ उत्त॑वी॒त्यर्थं॑ परात॒रं सु निॠ॑तिर्जिहीताम् ॥१॥\n\nसाम॒न्नु रा॒ये नि॑धि॒मन्न्वन्नं॒ करा॑महे॒ सु पु॑रु॒ध श्रवां॑सि ।\n\nता नो॒ विश्वा॑नि जरि॒ता म॑मत्तु परात॒रं सु निॠ॑तिर्जिहीताम् ॥२॥\n\nअ॒भी ष्व१र्यः पौंस्यै॑र्भवेम॒ द्यौर्न भूमिं॑ गि॒रयो॒ नाज्रा॑न् ।\n\nता नो॒ विश्वा॑नि जरि॒ता चि॑केत परात॒रं सु निॠ॑तिर्जिहीताम् ॥३॥\n\nमो षु ण॑: सोम मृ॒त्यवे॒ परा॑ दा॒: पश्ये॑म॒ नु सूर्य॑मु॒च्चर॑न्तम् ।\n\nद्युभि॑र्हि॒तो ज॑रि॒मा सू नो॑ अस्तु परात॒रं सु निॠ॑तिर्जिहीताम् ॥४॥\n\nअसु॑नीते॒ मनो॑ अ॒स्मासु॑ धारय जी॒वात॑वे॒ सु प्र ति॑रा न॒ आयु॑: ।\n\nरा॒र॒न्धि न॒: सूर्य॑स्य सं॒दृशि॑ घृ॒तेन॒ त्वं त॒न्वं॑ वर्धयस्व ॥५॥\n\nअसु॑नीते॒ पुन॑र॒स्मासु॒ चक्षु॒: पुन॑: प्रा॒णमि॒ह नो॑ धेहि॒ भोग॑म् ।\n\nज्योक्प॑श्येम॒ सूर्य॑मु॒च्चर॑न्त॒मनु॑मते मृ॒ळया॑ नः स्व॒स्ति ॥६॥\n\nपुन॑र्नो॒ असुं॑ पृथि॒वी द॑दातु॒ पुन॒र्द्यौर्दे॒वी पुन॑र॒न्तरि॑क्षम् ।\n\nपुन॑र्न॒: सोम॑स्त॒न्वं॑ ददातु॒ पुन॑: पू॒षा प॒थ्यां॒३ या स्व॒स्तिः ॥७॥\n\nशं रोद॑सी सु॒बन्ध॑वे य॒ह्वी ऋ॒तस्य॑ मा॒तरा॑ ।\n\nभर॑ता॒मप॒ यद्रपो॒ द्यौः पृ॑थिवि क्ष॒मा रपो॒ मो षु ते॒ किं च॒नाम॑मत् ॥८॥\n\nअव॑ द्व॒के अव॑ त्रि॒का दि॒वश्च॑रन्ति भेष॒जा ।\n\nक्ष॒मा च॑रि॒ष्ण्वे॑क॒कं भर॑ता॒मप॒ यद्रपो॒ द्यौः पृ॑थिवि क्ष॒मा रपो॒ मो षु ते॒ किं च॒नाम॑मत् ॥९॥\n\nसमि॑न्द्रेरय॒ गाम॑न॒ड्वाहं॒ य आव॑हदुशी॒नरा॑ण्या॒ अन॑: ।\n\n भर॑ता॒मप॒ यद्रपो॒ द्यौः पृ॑थिवि क्ष॒मा रपो॒ मो षु ते॒ किं च॒नाम॑मत् ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 60, + "text": "१२ बन्धु: श्रुतबन्धुर्विप्रबन्धुर्गौपायनाः,६ अगस्त्यस्वसा एषां माता ऋषिका। १-४,६ असमातिः, ५ इन्द्रः,७-११ जीवः,१२ हस्तः।अनुष्टुप्,१-५ गायत्री, ८-९ पंक्तिः।\n\nआ जनं॑ त्वे॒षसं॑दृशं॒ माही॑नाना॒मुप॑स्तुतम् । अग॑न्म॒ बिभ्र॑तो॒ नम॑: ॥१॥\n\nअस॑मातिं नि॒तोश॑नं त्वे॒षं नि॑य॒यिनं॒ रथ॑म् । भ॒जेर॑थस्य॒ सत्प॑तिम् ॥२॥\n\nयो जना॑न्महि॒षाँ इ॑वाऽतित॒स्थौ पवी॑रवान् । उ॒ताप॑वीरवान्यु॒धा ॥३॥\n\nयस्ये॑क्ष्वा॒कुरुप॑ व्र॒ते रे॒वान्म॑रा॒य्येध॑ते । दि॒वी॑व॒ पञ्च॑ कृ॒ष्टय॑: ॥४॥\n\nइन्द्र॑ क्ष॒त्रास॑मातिषु॒ रथ॑प्रोष्ठेषु धारय । दि॒वी॑व॒ सूर्यं॑ दृ॒शे ॥५॥\n\nअ॒गस्त्य॑स्य॒ नद्भ्य॒: सप्ती॑ युनक्षि॒ रोहि॑ता । प॒णीन्न्य॑क्रमीर॒भि विश्वा॑न्राजन्नरा॒धस॑: ॥६॥\n\nअ॒यं मा॒तायं पि॒ताऽयं जी॒वातु॒राग॑मत् । इ॒दं तव॑ प्र॒सर्प॑णं॒ सुब॑न्ध॒वेहि॒ निरि॑हि ॥७॥\n\nयथा॑ यु॒गं व॑र॒त्रया॒ नह्य॑न्ति ध॒रुणा॑य॒ कम् । ए॒वा दा॑धार ते॒ मनो॑ जी॒वात॑वे॒ न मृ॒त्यवेऽथो॑ अरि॒ष्टता॑तये ॥८॥\n\nयथे॒यं पृ॑थि॒वी म॒ही दा॒धारे॒मान्वन॒स्पती॑न् । ए॒वा दा॑धार ते॒ मनो॑ जी॒वात॑वे॒ न मृ॒त्यवेऽथो॑ अरि॒ष्टता॑तये ॥९॥\n\nय॒माद॒हं वै॑वस्व॒तात्सु॒बन्धो॒र्मन॒ आभ॑रम् । जी॒वात॑वे॒ न मृ॒त्यवेऽथो॑ अरि॒ष्टता॑तये ॥१०॥\n\nन्य१ग्वातोऽव॑ वाति॒ न्य॑क्तपति॒ सूर्य॑: । नी॒चीन॑म॒घ्न्या दु॑हे॒ न्य॑ग्भवतु ते॒ रप॑: ॥११॥\n\nअ॒यं मे॒ हस्तो॒ भग॑वान॒यं मे॒ भग॑वत्तरः । अ॒यं मे॑ वि॒श्वभे॑षजो॒ऽयं शि॒वाभि॑मर्शनः ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 61, + "text": "२७ नाभानेदिष्ठो मानवः। विश्वे देवाः। त्रिष्टुप्।\n\nइ॒दमि॒त्था रौद्रं॑ गू॒र्तव॑चा॒ ब्रह्म॒ क्रत्वा॒ शच्या॑म॒न्तरा॒जौ ।\n\nक्रा॒णा यद॑स्य पि॒तरा॑ मंहने॒ष्ठाः पर्ष॑त्प॒क्थे अह॒न्ना स॒प्त होतॄ॑न् ॥१॥\n\nस इद्दा॒नाय॒ दभ्या॑य व॒न्वञ्च्यवा॑न॒: सूदै॑रमिमीत॒ वेदि॑म् ।\n\nतूर्व॑याणो गू॒र्तव॑चस्तम॒: क्षोदो॒ न रेत॑ इ॒तऊ॑ति सिञ्चत् ॥२॥\n\nमनो॒ न येषु॒ हव॑नेषु ति॒ग्मं विप॒: शच्या॑ वनु॒थो द्रव॑न्ता ।\n\nआ यः शर्या॑भिस्तुविनृ॒म्णो अ॒स्याऽश्री॑णीता॒दिशं॒ गभ॑स्तौ ॥३॥\n\nकृ॒ष्णा यद्गोष्व॑रु॒णीषु॒ सीद॑द्दि॒वो नपा॑ताश्विना हुवे वाम् ।\n\nवी॒तं मे॑ य॒ज्ञमा ग॑तं मे॒ अन्नं॑ वव॒न्वांसा॒ नेष॒मस्मृ॑तध्रू ॥४॥\n\nप्रथि॑ष्ट॒ यस्य॑ वी॒रक॑र्ममि॒ष्णदनु॑ष्ठितं॒ नु नर्यो॒ अपौ॑हत् ।\n\nपुन॒स्तदा वृ॑हति॒ यत्क॒नाया॑ दुहि॒तुरा अनु॑भृतमन॒र्वा ॥५॥\n\nम॒ध्या यत्कर्त्व॒मभ॑वद॒भीके॒ कामं॑ कृण्वा॒ने पि॒तरि॑ युव॒त्याम् ।\n\nम॒ना॒नग्रेतो॑ जहतुर्वि॒यन्ता॒ सानौ॒ निषि॑क्तं सुकृ॒तस्य॒ योनौ॑ ॥६॥\n\nपि॒ता यत्स्वां दु॑हि॒तर॑मधि॒ष्कन्क्ष्म॒या रेत॑: संजग्मा॒नो नि षि॑ञ्चत् ।\n\nस्वा॒ध्यो॑ऽजनय॒न्ब्रह्म॑ दे॒वा वास्तो॒ष्पतिं॑ व्रत॒पां निर॑तक्षन् ॥७॥\n\nस ईं॒ वृषा॒ न फेन॑मस्यदा॒जौ स्मदा परै॒दप॑ द॒भ्रचे॑ताः ।\n\nसर॑त्प॒दा न दक्षि॑णा परा॒वृङ्न ता नु मे॑ पृश॒न्यो॑ जगृभ्रे ॥८॥\n\nम॒क्षू न वह्नि॑: प्र॒जाया॑ उप॒ब्दिर॒ग्निं न न॒ग्न उप॑ सीद॒दूध॑: ।\n\nसनि॑ते॒ध्मं सनि॑तो॒त वाजं॒ स ध॒र्ता ज॑ज्ञे॒ सह॑सा यवी॒युत् ॥९॥\n\nम॒क्षू क॒नाया॑: स॒ख्यं नव॑ग्वा ऋ॒तं वद॑न्त ऋ॒तयु॑क्तिमग्मन् ।\n\nद्वि॒बर्ह॑सो॒ य उप॑ गो॒पमागु॑रदक्षि॒णासो॒ अच्यु॑ता दुदुक्षन् ॥१०॥\n\nम॒क्षू क॒नाया॑: स॒ख्यं नवी॑यो॒ राधो॒ न रेत॑ ऋ॒तमित्तु॑रण्यन् ।\n\nशुचि॒ यत्ते॒ रेक्ण॒ आय॑जन्त सब॒र्दुघा॑या॒: पय॑ उ॒स्रिया॑याः ॥११॥\n\nप॒श्वा यत्प॒श्चा वियु॑ता बु॒धन्तेति॑ ब्रवीति व॒क्तरी॒ ररा॑णः ।\n\nवसो॑र्वसु॒त्वा का॒रवो॑ऽने॒हा विश्वं॑ विवेष्टि॒ द्रवि॑ण॒मुप॒ क्षु ॥१२॥\n\nतदिन्न्व॑स्य परि॒षद्वा॑नो अग्मन्पु॒रू सद॑न्तो नार्ष॒दं बि॑भित्सन् ।\n\nवि शुष्ण॑स्य॒ संग्र॑थितमन॒र्वा वि॒दत्पु॑रुप्रजा॒तस्य॒ गुहा॒ यत् ॥१३॥\n\nभर्गो॑ ह॒ नामो॒त यस्य॑ दे॒वाः स्व१र्ण ये त्रि॑षध॒स्थे नि॑षे॒दुः ।\n\nअ॒ग्निर्ह॒ नामो॒त जा॒तवे॑दाः श्रु॒धी नो॑ होतॠ॒तस्य॒ होता॒ध्रुक् ॥१४॥\n\nउ॒त त्या मे॒ रौद्रा॑वर्चि॒मन्ता॒ नास॑त्याविन्द्र गू॒र्तये॒ यज॑ध्यै ।\n\nम॒नु॒ष्वद्वृ॒क्तब॑र्हिषे॒ ररा॑णा म॒न्दू हि॒तप्र॑यसा वि॒क्षु यज्यू॑ ॥१५॥\n\nअ॒यं स्तु॒तो राजा॑ वन्दि वे॒धा अ॒पश्च॒ विप्र॑स्तरति॒ स्वसे॑तुः ।\n\nस क॒क्षीव॑न्तं रेजय॒त्सो अ॒ग्निं ने॒मिं न च॒क्रमर्व॑तो रघु॒द्रु ॥१६॥\n\nस द्वि॒बन्धु॑र्वैतर॒णो यष्टा॑ सब॒र्धुं धे॒नुम॒स्वं॑ दु॒हध्यै॑ ।\n\nसं यन्मि॒त्रावरु॑णा वृ॒ञ्ज उ॒क्थैर्ज्येष्ठे॑भिरर्य॒मणं॒ वरू॑थैः ॥१७॥\n\nतद्ब॑न्धुः सू॒रिर्दि॒वि ते॑ धियं॒धा नाभा॒नेदि॑ष्ठो रपति॒ प्र वेन॑न् ।\n\nसा नो॒ नाभि॑: पर॒मास्य वा॑ घा॒ऽहं तत्प॒श्चा क॑ति॒थश्चि॑दास ॥१८॥\n\nइ॒यं मे॒ नाभि॑रि॒ह मे॑ स॒धस्थ॑मि॒मे मे॑ दे॒वा अ॒यम॑स्मि॒ सर्व॑: ।\n\nद्वि॒जा अह॑ प्रथम॒जा ऋ॒तस्ये॒दं धे॒नुर॑दुह॒ज्जाय॑माना ॥१९॥\n\nअधा॑सु म॒न्द्रो अ॑र॒तिर्वि॒भावाऽव॑ स्यति द्विवर्त॒निर्व॑ने॒षाट् ।\n\nऊ॒र्ध्वा यच्छ्रेणि॒र्न शिशु॒र्दन्म॒क्षू स्थि॒रं शे॑वृ॒धं सू॑त मा॒ता ॥२०॥\n\nअधा॒ गाव॒ उप॑मातिं क॒नाया॒ अनु॑ श्वा॒न्तस्य॒ कस्य॑ चि॒त्परे॑युः ।\n\nश्रु॒धि त्वं सु॑द्रविणो न॒स्त्वं या॑ळाश्व॒घ्नस्य॑ वावृधे सू॒नृता॑भिः ॥२१॥\n\nअध॒ त्वमि॑न्द्र वि॒द्ध्य१स्मान्म॒हो रा॒ये नृ॑पते॒ वज्र॑बाहुः ।\n\n रक्षा॑ च नो म॒घोन॑: पा॒हि सू॒रीन॑ने॒हस॑स्ते हरिवो अ॒भिष्टौ॑ ॥२२॥\n\nअध॒ यद्रा॑जाना॒ गवि॑ष्टौ॒ सर॑त्सर॒ण्युः का॒रवे॑ जर॒ण्युः ।\n\nविप्र॒: प्रेष्ठ॒: स ह्ये॑षां ब॒भूव॒ परा॑ च॒ वक्ष॑दु॒त प॑र्षदेनान् ॥२३॥\n\nअधा॒ न्व॑स्य॒ जेन्य॑स्य पु॒ष्टौ वृथा॒ रेभ॑न्त ईमहे॒ तदू॒ नु ।\n\nस॒र॒ण्युर॑स्य सू॒नुरश्वो॒ विप्र॑श्चासि॒ श्रव॑सश्च सा॒तौ ॥२४॥\n\nयु॒वोर्यदि॑ स॒ख्याया॒स्मे शर्धा॑य॒ स्तोमं॑ जुजु॒षे नम॑स्वान् ।\n\nवि॒श्वत्र॒ यस्मि॒न्ना गिर॑: समी॒चीः पू॒र्वीव॑ गा॒तुर्दाश॑त्सू॒नृता॑यै ॥२५॥\n\nस गृ॑णा॒नो अ॒द्भिर्दे॒ववा॒निति॑ सु॒बन्धु॒र्नम॑सा सू॒क्तैः ।\n\nवर्ध॑दु॒क्थैर्वचो॑भि॒रा हि नू॒नं व्यध्वै॑ति॒ पय॑स उ॒स्रिया॑याः ॥२६॥\n\nत ऊ॒ षु णो॑ म॒हो य॑जत्रा भू॒त दे॑वास ऊ॒तये॑ स॒जोषा॑: ।\n\nये वाजाँ॒ अन॑यता वि॒यन्तो॒ ये स्था नि॑चे॒तारो॒ अमू॑राः ॥२७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 62, + "text": "११ नाभानेदिष्ठो मानवः। विश्वे देवाः, १-६ अंगिरसो वा, ८-११ सावर्णेदानम्। जगती, ५,८,९ अनुष्टुप् प्रगाथ: =(६ बृहती, ७ सतोबृहती ) १० गायत्री, ११ त्रिष्टुप्।\n\nये य॒ज्ञेन॒ दक्षि॑णया॒ सम॑क्ता॒ इन्द्र॑स्य स॒ख्यम॑मृत॒त्वमा॑न॒श ।\n\nतेभ्यो॑ भ॒द्रम॑ङ्गिरसो वो अस्तु॒ प्रति॑ गृभ्णीत मान॒वं सु॑मेधसः ॥१॥\n\nय उ॒दाज॑न्पि॒तरो॑ गो॒मयं॒ वस्वृ॒तेनाभि॑न्दन्परिवत्स॒रे व॒लम् ।\n\nदी॒र्घा॒यु॒त्वम॑ङ्गिरसो वो अस्तु॒ प्रति॑ गृभ्णीत मान॒वं सु॑मेधसः ॥२॥\n\nय ऋ॒तेन॒ सूर्य॒मारो॑हयन्दि॒व्यप्र॑थयन्पृथि॒वीं मा॒तरं॒ वि ।\n\nसु॒प्र॒जा॒स्त्वम॑ङ्गिरसो वो अस्तु॒ प्रति॑ गृभ्णीत मान॒वं सु॑मेधसः ॥३॥\n\nअ॒यं नाभा॑ वदति व॒ल्गु वो॑ गृ॒हे देव॑पुत्रा ऋषय॒स्तच्छृ॑णोतन ।\n\nसु॒ब्र॒ह्म॒ण्यम॑ङ्गिरसो वो अस्तु॒ प्रति॑ गृभ्णीत मान॒वं सु॑मेधसः ॥४॥\n\nविरू॑पास॒ इदृष॑य॒स्त इद्ग॑म्भी॒रवे॑पसः । ते अङ्गि॑रसः सू॒नव॒स्ते अ॒ग्नेः परि॑ जज्ञिरे ॥५॥\n\nये अ॒ग्नेः परि॑ जज्ञि॒रे विरू॑पासो दि॒वस्परि॑ । नव॑ग्वो॒ नु दश॑ग्वो॒ अङ्गि॑रस्तमो॒ सचा॑ दे॒वेषु॑ मंहते ॥६॥\n\nइन्द्रे॑ण यु॒जा निः सृ॑जन्त वा॒घतो॑ व्र॒जं गोम॑न्तम॒श्विन॑म् । स॒हस्रं॑ मे॒ दद॑तो अष्टक॒र्ण्य१: श्रवो॑ दे॒वेष्व॑क्रत ॥७॥\n\nप्र नू॒नं जा॑यताम॒यं मनु॒स्तोक्मे॑व रोहतु । यः स॒हस्रं॑ श॒ताश्वं॑ स॒द्यो दा॒नाय॒ मंह॑ते ॥८॥\n\nन तम॑श्नोति॒ कश्च॒न दि॒व इ॑व॒ सान्वा॒रभ॑म् । सा॒व॒र्ण्यस्य॒ दक्षि॑णा॒ वि सिन्धु॑रिव पप्रथे ॥९॥\n\nउ॒त दा॒सा प॑रि॒विषे॒ स्मद्दि॑ष्टी॒ गोप॑रीणसा । यदु॑स्तु॒र्वश्च॑ मामहे ॥१०॥\n\nस॒ह॒स्र॒दा ग्रा॑म॒णीर्मा रि॑ष॒न्मनु॒: सूर्ये॑णास्य॒ यत॑मानैतु॒ दक्षि॑णा ।\n\nसाव॑र्णेर्दे॒वाः प्र ति॑र॒न्त्वायु॒र्यस्मि॒न्नश्रा॑न्ता॒ अस॑नाम॒ वाज॑म् ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 63, + "text": "१७ गयः प्लातः। विश्वे देवाः, १५-१६ पथ्या स्वस्तिः। जगती, १५ त्रिष्टुब्वा; १६-१७ त्रिष्टुप्।\n\nप॒रा॒वतो॒ ये दिधि॑षन्त॒ आप्यं॒ मनु॑प्रीतासो॒ जनि॑मा वि॒वस्व॑तः ।\n\n य॒याते॒र्ये न॑हु॒ष्य॑स्य ब॒र्हिषि॑ दे॒वा आस॑ते॒ ते अधि॑ ब्रुवन्तु नः ॥१॥\n\nविश्वा॒ हि वो॑ नम॒स्या॑नि॒ वन्द्या॒ नामा॑नि देवा उ॒त य॒ज्ञिया॑नि वः ।\n\nये स्थ जा॒ता अदि॑तेर॒द्भ्यस्परि॒ ये पृ॑थि॒व्यास्ते म॑ इ॒ह श्रु॑ता॒ हव॑म् ॥२॥\n\nयेभ्यो॑ मा॒ता मधु॑म॒त्पिन्व॑ते॒ पय॑: पी॒यूषं॒ द्यौरदि॑ति॒रद्रि॑बर्हाः ।\n\nउ॒क्थशु॑ष्मान्वृषभ॒रान्त्स्वप्न॑स॒स्ताँ आ॑दि॒त्याँ अनु॑ मदा स्व॒स्तये॑ ॥३॥\n\nनृ॒चक्ष॑सो॒ अनि॑मिषन्तो अ॒र्हणा॑ बृ॒हद्दे॒वासो॑ अमृत॒त्वमा॑नशुः ।\n\nज्यो॒तीर॑था॒ अहि॑माया॒ अना॑गसो दि॒वो व॒र्ष्माणं॑ वसते स्व॒स्तये॑ ॥४॥\n\nस॒म्राजो॒ ये सु॒वृधो॑ य॒ज्ञमा॑य॒युरप॑रिह्वृता दधि॒रे दि॒वि क्षय॑म् ।\n\nताँ आ वि॑वास॒ नम॑सा सुवृ॒क्तिभि॑र्म॒हो आ॑दि॒त्याँ अदि॑तिं स्व॒स्तये॑ ॥५॥\n\nको व॒: स्तोमं॑ राधति॒ यं जुजो॑षथ॒ विश्वे॑ देवासो मनुषो॒ यति॒ ष्ठन॑ ।\n\nको वो॑ऽध्व॒रं तु॑विजाता॒ अरं॑ कर॒द्यो न॒: पर्ष॒दत्यंह॑: स्व॒स्तये॑ ॥६॥\n\nयेभ्यो॒ होत्रां॑ प्रथ॒मामा॑ये॒जे मनु॒: समि॑द्धाग्नि॒र्मन॑सा स॒प्त होतृ॑भिः ।\n\nत आ॑दित्या॒ अभ॑यं॒ शर्म॑ यच्छत सु॒गा न॑: कर्त सु॒पथा॑ स्व॒स्तये॑ ॥७॥\n\nय ईशि॑रे॒ भुव॑नस्य॒ प्रचे॑तसो॒ विश्व॑स्य स्था॒तुर्जग॑तश्च॒ मन्त॑वः ।\n\nते न॑: कृ॒तादकृ॑ता॒देन॑स॒स्पर्य॒द्या दे॑वासः पिपृता स्व॒स्तये॑ ॥८॥\n\nभरे॒ष्विन्द्रं॑ सु॒हवं॑ हवामहेंऽहो॒मुचं॑ सु॒कृतं॒ दैव्यं॒ जन॑म् ।\n\nअ॒ग्निं मि॒त्रं वरु॑णं सा॒तये॒ भगं॒ द्यावा॑पृथि॒वी म॒रुत॑: स्व॒स्तये॑ ॥९॥\n\nसु॒त्रामा॑णं पृथि॒वीं द्याम॑ने॒हसं॑ सु॒शर्मा॑ण॒मदि॑तिं सु॒प्रणी॑तिम् ।\n\nदैवीं॒ नावं॑ स्वरि॒त्रामना॑गस॒मस्र॑वन्ती॒मा रु॑हेमा स्व॒स्तये॑ ॥१०॥\n\nविश्वे॑ यजत्रा॒ अधि॑ वोचतो॒तये॒ त्राय॑ध्वं नो दु॒रेवा॑या अभि॒ह्रुत॑: ।\n\nस॒त्यया॑ वो दे॒वहू॑त्या हुवेम शृण्व॒तो दे॑वा॒ अव॑से स्व॒स्तये॑ ॥११॥\n\nअपामी॑वा॒मप॒ विश्वा॒मना॑हुति॒मपारा॑तिं दुर्वि॒दत्रा॑मघाय॒तः ।\n\nआ॒रे दे॑वा॒ द्वेषो॑ अ॒स्मद्यु॑योतनो॒रु ण॒: शर्म॑ यच्छता स्व॒स्तये॑ ॥१२॥\n\nअरि॑ष्ट॒: स मर्तो॒ विश्व॑ एधते॒ प्र प्र॒जाभि॑र्जायते॒ धर्म॑ण॒स्परि॑ ।\n\nयमा॑दित्यासो॒ नय॑था सुनी॒तिभि॒रति॒ विश्वा॑नि दुरि॒ता स्व॒स्तये॑ ॥१३॥\n\nयं दे॑वा॒सोऽव॑थ॒ वाज॑सातौ॒ यं शूर॑साता मरुतो हि॒ते धने॑ ।\n\nप्रा॒त॒र्यावा॑णं॒ रथ॑मिन्द्र सान॒सिमरि॑ष्यन्त॒मा रु॑हेमा स्व॒स्तये॑ ॥१४॥\n\nस्व॒स्ति न॑: प॒थ्या॑सु॒ धन्व॑सु स्व॒स्त्य१प्सु वृ॒जने॒ स्व॑र्वति ।\n\nस्व॒स्ति न॑: पुत्रकृ॒थेषु॒ योनि॑षु स्व॒स्ति रा॒ये म॑रुतो दधातन ॥१५॥\n\nस्व॒स्तिरिद्धि प्रप॑थे॒ श्रेष्ठा॒ रेक्ण॑स्वत्य॒भि या वा॒ममेति॑ ।\n\nसा नो॑ अ॒मा सो अर॑णे॒ नि पा॑तु स्वावे॒शा भ॑वतु दे॒वगो॑पा ॥१६॥\n\nए॒वा प्ल॒तेः सू॒नुर॑वीवृधद्वो॒ विश्व॑ आदित्या अदिते मनी॒षी ।\n\nई॒शा॒नासो॒ नरो॒ अम॑र्त्ये॒नाऽस्ता॑वि॒ जनो॑ दि॒व्यो गये॑न ॥१७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 64, + "text": "१७ गयः प्लातः। विश्वे देवाः।जगती, १२,१६,१७ त्रिष्टुप्।\n\nक॒था दे॒वानां॑ कत॒मस्य॒ याम॑नि सु॒मन्तु॒ नाम॑ शृण्व॒तां म॑नामहे ।\n\nको मृ॑ळाति कत॒मो नो॒ मय॑स्करत्कत॒म ऊ॒ती अ॒भ्या व॑वर्तति ॥१॥\n\nक्र॒तू॒यन्ति॒ क्रत॑वो हृ॒त्सु धी॒तयो॒ वेन॑न्ति वे॒नाः प॒तय॒न्त्या दिश॑: ।\n\nन म॑र्डि॒ता वि॑द्यते अ॒न्य ए॑भ्यो दे॒वेषु॑ मे॒ अधि॒ कामा॑ अयंसत ॥२॥\n\nनरा॑ वा॒ शंसं॑ पू॒षण॒मगो॑ह्यम॒ग्निं दे॒वेद्ध॑म॒भ्य॑र्चसे गि॒रा ।\n\nसूर्या॒मासा॑ च॒न्द्रम॑सा य॒मं दि॒वि त्रि॒तं वात॑मु॒षस॑म॒क्तुम॒श्विना॑ ॥३॥\n\nक॒था क॒विस्तु॑वी॒रवा॒न्कया॑ गि॒रा बृह॒स्पति॑र्वावृधते सुवृ॒क्तिभि॑: ।\n\nअ॒ज एक॑पात्सु॒हवे॑भि॒ॠक्व॑भि॒रहि॑: शृणोतु बु॒ध्न्यो॒३ हवी॑मनि ॥४॥\n\nदक्ष॑स्य वादिते॒ जन्म॑नि व्र॒ते राजा॑ना मि॒त्रावरु॒णा वि॑वाससि ।\n\nअतू॑र्तपन्थाः पुरु॒रथो॑ अर्य॒मा स॒प्तहो॑ता॒ विषु॑रूपेषु॒ जन्म॑सु ॥५॥\n\nते नो॒ अर्व॑न्तो हवन॒श्रुतो॒ हवं॒ विश्वे॑ शृण्वन्तु वा॒जिनो॑ मि॒तद्र॑वः ।\n\nस॒ह॒स्र॒सा मे॒धसा॑ताविव॒ त्मना॑ म॒हो ये धनं॑ समि॒थेषु॑ जभ्रि॒रे ॥६॥\n\nप्र वो॑ वा॒युं र॑थ॒युजं॒ पुरं॑धिं॒ स्तोमै॑: कृणुध्वं स॒ख्याय॑ पू॒षण॑म् ।\n\nते हि दे॒वस्य॑ सवि॒तुः सवी॑मनि॒ क्रतुं॒ सच॑न्ते स॒चित॒: सचे॑तसः ॥७॥\n\nत्रिः स॒प्त स॒स्रा न॒द्यो॑ म॒हीर॒पो वन॒स्पती॒न्पर्व॑ताँ अ॒ग्निमू॒तये॑ ।\n\nकृ॒शानु॒मस्तॄ॑न्ति॒ष्यं॑ स॒धस्थ॒ आ रु॒द्रं रु॒द्रेषु॑ रु॒द्रियं॑ हवामहे ॥८॥\n\nसर॑स्वती स॒रयु॒: सिन्धु॑रू॒र्मिभि॑र्म॒हो म॒हीरव॒सा य॑न्तु॒ वक्ष॑णीः ।\n\nदे॒वीरापो॑ मा॒तर॑: सूदयि॒त्न्वो॑ घृ॒तव॒त्पयो॒ मधु॑मन्नो अर्चत ॥९॥\n\nउ॒त मा॒ता बृ॑हद्दि॒वा शृ॑णोतु न॒स्त्वष्टा॑ दे॒वेभि॒र्जनि॑भिः पि॒ता वच॑: ।\n\nऋ॒भु॒क्षा वाजो॒ रथ॒स्पति॒र्भगो॑ र॒ण्वः शंस॑: शशमा॒नस्य॑ पातु नः ॥१०॥\n\nर॒ण्वः संदृ॑ष्टौ पितु॒माँ इ॑व॒ क्षयो॑ भ॒द्रा रु॒द्राणां॑ म॒रुता॒मुप॑स्तुतिः ।\n\nगोभि॑: ष्याम य॒शसो॒ जने॒ष्वा सदा॑ देवास॒ इळ॑या सचेमहि ॥११॥\n\nयां मे॒ धियं॒ मरु॑त॒ इन्द्र॒ देवा॒ अद॑दात वरुण मित्र यू॒यम् ।\n\nतां पी॑पयत॒ पय॑सेव धे॒नुं कु॒विद्गिरो॒ अधि॒ रथे॒ वहा॑थ ॥१२॥\n\nकु॒विद॒ङ्ग प्रति॒ यथा॑ चिद॒स्य न॑: सजा॒त्य॑स्य मरुतो॒ बुबो॑धथ ।\n\nनाभा॒ यत्र॑ प्रथ॒मं सं॒नसा॑महे॒ तत्र॑ जामि॒त्वमदि॑तिर्दधातु नः ॥१३॥\n\nते हि द्यावा॑पृथि॒वी मा॒तरा॑ म॒ही दे॒वी दे॒वाञ्जन्म॑ना य॒ज्ञिये॑ इ॒तः ।\n\nउ॒भे बि॑भृत उ॒भयं॒ भरी॑मभिः पु॒रू रेतां॑सि पि॒तृभि॑श्च सिञ्चतः ॥१४॥\n\nवि षा होत्रा॒ विश्व॑मश्नोति॒ वार्यं॒ बृह॒स्पति॑र॒रम॑ति॒: पनी॑यसी ।\n\nग्रावा॒ यत्र॑ मधु॒षुदु॒च्यते॑ बृ॒हदवी॑वशन्त म॒तिभि॑र्मनी॒षिण॑: ॥१५॥\n\nए॒वा क॒विस्तु॑वी॒रवाँ॑ ऋत॒ज्ञा द्र॑विण॒स्युर्द्रवि॑णसश्चका॒नः ।\n\nउ॒क्थेभि॒रत्र॑ म॒तिभि॑श्च॒ विप्रोऽपी॑पय॒द्गयो॑ दि॒व्यानि॒ जन्म॑ ॥१६॥\n\nए॒वा प्ल॒तेः सू॒नुर॑वीवृधद्वो॒ विश्व॑ आदित्या अदिते मनी॒षी ।\n\nई॒शा॒नासो॒ नरो॒ अम॑र्त्ये॒नास्ता॑वि॒ जनो॑ दि॒व्यो गये॑न ॥१७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 65, + "text": "१५ वसुकर्णो वासुक्र:। विश्वेदेवाः। जगती, १५ त्रिष्टुप्।\n\nअ॒ग्निरिन्द्रो॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॑र्य॒मा वा॒युः पू॒षा सर॑स्वती स॒जोष॑सः ।\n\nआ॒दि॒त्या विष्णु॑र्म॒रुत॒: स्व॑र्बृ॒हत्सोमो॑ रु॒द्रो अदि॑ति॒र्ब्रह्म॑ण॒स्पति॑: ॥१॥\n\nइ॒न्द्रा॒ग्नी वृ॑त्र॒हत्ये॑षु॒ सत्प॑ती मि॒थो हि॑न्वा॒ना त॒न्वा॒३ समो॑कसा ।\n\nअ॒न्तरि॑क्षं॒ मह्या प॑प्रु॒रोज॑सा॒ सोमो॑ घृत॒श्रीर्म॑हि॒मान॑मी॒रय॑न् ॥२॥\n\nतेषां॒ हि म॒ह्ना म॑ह॒ताम॑न॒र्वणां॒ स्तोमाँ॒ इय॑र्म्यृत॒ज्ञा ऋ॑ता॒वृधा॑म् ।\n\nये अ॑प्स॒वम॑र्ण॒वं चि॒त्ररा॑धस॒स्ते नो॑ रासन्तां म॒हये॑ सुमि॒त्र्याः ॥३॥\n\nस्व॑र्णरम॒न्तरि॑क्षाणि रोच॒ना द्यावा॒भूमी॑ पृथि॒वीं स्क॑म्भु॒रोज॑सा ।\n\nपृ॒क्षा इ॑व म॒हय॑न्तः सुरा॒तयो॑ दे॒वाः स्त॑वन्ते॒ मनु॑षाय सू॒रय॑: ॥४॥\n\nमि॒त्राय॑ शिक्ष॒ वरु॑णाय दा॒शुषे॒ या स॒म्राजा॒ मन॑सा॒ न प्र॒युच्छ॑तः ।\n\nययो॒र्धाम॒ धर्म॑णा॒ रोच॑ते बृ॒हद्ययो॑रु॒भे रोद॑सी॒ नाध॑सी॒ वृतौ॑ ॥५॥\n\nया गौर्व॑र्त॒निं प॒र्येति॑ निष्कृ॒तं पयो॒ दुहा॑ना व्रत॒नीर॑वा॒रत॑: ।\n\nसा प्र॑ब्रुवा॒णा वरु॑णाय दा॒शुषे॑ दे॒वेभ्यो॑ दाशद्ध॒विषा॑ वि॒वस्व॑ते ॥६॥\n\nदि॒वक्ष॑सो अग्निजि॒ह्वा ऋ॑ता॒वृध॑ ऋ॒तस्य॒ योनिं॑ विमृ॒शन्त॑ आसते ।\n\nद्यां स्क॑भि॒त्व्य१प आ च॑क्रु॒रोज॑सा य॒ज्ञं ज॑नि॒त्वी त॒न्वी॒३ नि मा॑मृजुः ॥७॥\n\nप॒रि॒क्षिता॑ पि॒तरा॑ पूर्व॒जाव॑री ऋ॒तस्य॒ योना॑ क्षयत॒: समो॑कसा ।\n\nद्यावा॑पृथि॒वी वरु॑णाय॒ सव्र॑ते घृ॒तव॒त्पयो॑ महि॒षाय॑ पिन्वतः ॥८॥\n\nप॒र्जन्या॒वाता॑ वृष॒भा पु॑री॒षिणे॑न्द्रवा॒यू वरु॑णो मि॒त्रो अ॑र्य॒मा ।\n\nदे॒वाँ आ॑दि॒त्याँ अदि॑तिं हवामहे॒ ये पार्थि॑वासो दि॒व्यासो॑ अ॒प्सु ये ॥९॥\n\nत्वष्टा॑रं वा॒युमृ॑भवो॒ य ओह॑ते॒ दैव्या॒ होता॑रा उ॒षसं॑ स्व॒स्तये॑ ।\n\nबृह॒स्पतिं॑ वृत्रखा॒दं सु॑मे॒धस॑मिन्द्रि॒यं सोमं॑ धन॒सा उ॑ ईमहे ॥१०॥\n\nब्रह्म॒ गामश्वं॑ ज॒नय॑न्त॒ ओष॑धी॒र्वन॒स्पती॑न्पृथि॒वीं पर्व॑ताँ अ॒पः ।\n\nसूर्यं॑ दि॒वि रो॒हय॑न्तः सु॒दान॑व॒ आर्या॑ व्र॒ता वि॑सृ॒जन्तो॒ अधि॒ क्षमि॑ ॥११॥\n\nभु॒ज्युमंह॑सः पिपृथो॒ निर॑श्विना॒ श्यावं॑ पु॒त्रं व॑ध्रिम॒त्या अ॑जिन्वतम् ।\n\nक॒म॒द्युवं॑ विम॒दायो॑हथुर्यु॒वं वि॑ष्णा॒प्वं१ विश्व॑का॒याव॑ सृजथः ॥१२॥\n\nपावी॑रवी तन्य॒तुरेक॑पाद॒जो दि॒वो ध॒र्ता सिन्धु॒राप॑: समु॒द्रिय॑: ।\n\nविश्वे॑ दे॒वास॑: शृणव॒न्वचां॑सि मे॒ सर॑स्वती स॒ह धी॒भिः पुरं॑ध्या ॥१३॥\n\nविश्वे॑ दे॒वाः स॒ह धी॒भिः पुरं॑ध्या॒ मनो॒र्यज॑त्रा अ॒मृता॑ ऋत॒ज्ञाः ।\n\nरा॒ति॒षाचो॑ अभि॒षाच॑: स्व॒र्विद॒: स्व१र्गिरो॒ ब्रह्म॑ सू॒क्तं जु॑षेरत ॥१४॥\n\nदे॒वान्वसि॑ष्ठो अ॒मृता॑न्ववन्दे॒ ये विश्वा॒ भुव॑ना॒भि प्र॑त॒स्थुः ।\n\nते नो॑ रासन्तामुरुगा॒यम॒द्य यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 66, + "text": "१५ वसुकर्णो वासुक्र:। विश्वेदेवाः। जगती, १५ त्रिष्टुप्।\n\nदे॒वान्हु॑वे बृ॒हच्छ्र॑वसः स्व॒स्तये॑ ज्योति॒ष्कृतो॑ अध्व॒रस्य॒ प्रचे॑तसः ।\n\nये वा॑वृ॒धुः प्र॑त॒रं वि॒श्ववे॑दस॒ इन्द्र॑ज्येष्ठासो अ॒मृता॑ ऋता॒वृध॑: ॥१॥\n\nइन्द्र॑प्रसूता॒ वरु॑णप्रशिष्टा॒ ये सूर्य॑स्य॒ ज्योति॑षो भा॒गमा॑न॒शुः ।\n\nम॒रुद्ग॑णे वृ॒जने॒ मन्म॑ धीमहि॒ माघो॑ने य॒ज्ञं ज॑नयन्त सू॒रय॑: ॥२॥\n\nइन्द्रो॒ वसु॑भि॒: परि॑ पातु नो॒ गय॑मादि॒त्यैर्नो॒ अदि॑ति॒: शर्म॑ यच्छतु ।\n\nरु॒द्रो रु॒द्रेभि॑र्दे॒वो मृ॑ळयाति न॒स्त्वष्टा॑ नो॒ ग्नाभि॑: सुवि॒ताय॑ जिन्वतु ॥३॥\n\nअदि॑ति॒र्द्यावा॑पृथि॒वी ऋ॒तं म॒हदिन्द्रा॒विष्णू॑ म॒रुत॒: स्व॑र्बृ॒हत् ।\n\nदे॒वाँ आ॑दि॒त्याँ अव॑से हवामहे॒ वसू॑न्रु॒द्रान्त्स॑वि॒तारं॑ सु॒दंस॑सम् ॥४॥\n\nसर॑स्वान्धी॒भिर्वरु॑णो धृ॒तव्र॑तः पू॒षा विष्णु॑र्महि॒मा वा॒युर॒श्विना॑ ।\n\nब्र॒ह्म॒कृतो॑ अ॒मृता॑ वि॒श्ववे॑दस॒: शर्म॑ नो यंसन्त्रि॒वरू॑थ॒मंह॑सः ॥५॥\n\nवृषा॑ य॒ज्ञो वृष॑णः सन्तु य॒ज्ञिया॒ वृष॑णो दे॒वा वृष॑णो हवि॒ष्कृत॑: ।\n\nवृष॑णा॒ द्यावा॑पृथि॒वी ऋ॒ताव॑री॒ वृषा॑ प॒र्जन्यो॒ वृष॑णो वृष॒स्तुभ॑: ॥६॥\n\nअ॒ग्नीषोमा॒ वृष॑णा॒ वाज॑सातये पुरुप्रश॒स्ता वृष॑णा॒ उप॑ ब्रुवे ।\n\nयावी॑जि॒रे वृष॑णो देवय॒ज्यया॒ ता न॒: शर्म॑ त्रि॒वरू॑थं॒ वि यं॑सतः ॥७॥\n\nधृ॒तव्र॑ताः क्ष॒त्रिया॑ यज्ञनि॒ष्कृतो॑ बृहद्दि॒वा अ॑ध्व॒राणा॑मभि॒श्रिय॑: ।\n\nअ॒ग्निहो॑तार ऋत॒सापो॑ अ॒द्रुहो॒ऽपो अ॑सृज॒न्ननु॑ वृत्र॒तूर्ये॑ ॥८॥\n\nद्यावा॑पृथि॒वी ज॑नयन्न॒भि व्र॒ताऽऽप॒ ओष॑धीर्व॒निना॑नि य॒ज्ञिया॑ ।\n\nअ॒न्तरि॑क्षं॒ स्व१रा प॑प्रुरू॒तये॒ वशं॑ दे॒वास॑स्त॒न्वी॒३ नि मा॑मृजुः ॥९॥\n\nध॒र्तारो॑ दि॒व ऋ॒भव॑: सु॒हस्ता॑ वातापर्ज॒न्या म॑हि॒षस्य॑ तन्य॒तोः ।\n\nआप॒ ओष॑धी॒: प्र ति॑रन्तु नो॒ गिरो॒ भगो॑ रा॒तिर्वा॒जिनो॑ यन्तु मे॒ हव॑म् ॥१०॥\n\nस॒मु॒द्रः सिन्धू॒ रजो॑ अ॒न्तरि॑क्षम॒ज एक॑पात्तनयि॒त्नुर॑र्ण॒वः ।\n\nअहि॑र्बु॒ध्न्य॑: शृणव॒द्वचां॑सि मे॒ विश्वे॑ दे॒वास॑ उ॒त सू॒रयो॒ मम॑ ॥११॥\n\nस्याम॑ वो॒ मन॑वो दे॒ववी॑तये॒ प्राञ्चं॑ नो य॒ज्ञं प्र ण॑यत साधु॒या ।\n\nआदि॑त्या॒ रुद्रा॒ वस॑व॒: सुदा॑नव इ॒मा ब्रह्म॑ श॒स्यमा॑नानि जिन्वत ॥१२॥\n\nदैव्या॒ होता॑रा प्रथ॒मा पु॒रोहि॑त ऋ॒तस्य॒ पन्था॒मन्वे॑मि साधु॒या ।\n\nक्षेत्र॑स्य॒ पतिं॒ प्रति॑वेशमीमहे॒ विश्वा॑न्दे॒वाँ अ॒मृताँ॒ अप्र॑युच्छतः ॥१३॥\n\nवसि॑ष्ठासः पितृ॒वद्वाच॑मक्रत दे॒वाँ ईळा॑ना ऋषि॒वत्स्व॒स्तये॑ ।\n\nप्री॒ता इ॑व ज्ञा॒तय॒: काम॒मेत्या॒ऽस्मे दे॑वा॒सोऽव॑ धूनुता॒ वसु॑ ॥१४॥\n\nदे॒वान्वसि॑ष्ठो अ॒मृता॑न्ववन्दे॒ ये विश्वा॒ भुव॑ना॒भि प्र॑त॒स्थुः ।\n\nते नो॑ रासन्तामुरुगा॒यम॒द्य यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 67, + "text": "१२ अयास्य आंगिरसः। बृहस्पति:। त्रिष्टुप्।\n\nइ॒मां धियं॑ स॒प्तशी॑र्ष्णीं पि॒ता न॑ ऋ॒तप्र॑जातां बृह॒तीम॑विन्दत् ।\n\nतु॒रीयं॑ स्विज्जनयद्वि॒श्वज॑न्यो॒ऽयास्य॑ उ॒क्थमिन्द्रा॑य॒ शंस॑न् ॥१॥\n\nऋ॒तं शंस॑न्त ऋ॒जु दीध्या॑ना दि॒वस्पु॒त्रासो॒ असु॑रस्य वी॒राः ।\n\nविप्रं॑ प॒दमङ्गि॑रसो॒ दधा॑ना य॒ज्ञस्य॒ धाम॑ प्रथ॒मं म॑नन्त ॥२॥\n\nहं॒सैरि॑व॒ सखि॑भि॒र्वाव॑दद्भिरश्म॒न्मया॑नि॒ नह॑ना॒ व्यस्य॑न् ।\n\nबृह॒स्पति॑रभि॒कनि॑क्रद॒द्गा उ॒त प्रास्तौ॒दुच्च॑ वि॒द्वाँ अ॑गायत् ॥३॥\n\nअ॒वो द्वाभ्यां॑ प॒र एक॑या॒ गा गुहा॒ तिष्ठ॑न्ती॒रनृ॑तस्य॒ सेतौ॑ ।\n\nबृह॒स्पति॒स्तम॑सि॒ ज्योति॑रि॒च्छन्नुदु॒स्रा आक॒र्वि हि ति॒स्र आव॑: ॥४॥\n\nवि॒भिद्या॒ पुरं॑ श॒यथे॒मपा॑चीं॒ निस्त्रीणि॑ सा॒कमु॑द॒धेर॑कृन्तत् ।\n\nबृह॒स्पति॑रु॒षसं॒ सूर्यं॒ गाम॒र्कं वि॑वेद स्त॒नय॑न्निव॒ द्यौः ॥५॥\n\nइन्द्रो॑ व॒लं र॑क्षि॒तारं॒ दुघा॑नां क॒रेणे॑व॒ वि च॑कर्ता॒ रवे॑ण ।\n\nस्वेदा॑ञ्जिभिरा॒शिर॑मि॒च्छमा॒नोऽरो॑दयत्प॒णिमा गा अ॑मुष्णात् ॥६॥\n\nस ईं॑ स॒त्येभि॒: सखि॑भिः शु॒चद्भि॒र्गोधा॑यसं॒ वि ध॑न॒सैर॑दर्दः ।\n\nब्रह्म॑ण॒स्पति॒र्वृष॑भिर्व॒राहै॑र्घ॒र्मस्वे॑देभि॒र्द्रवि॑णं॒ व्या॑नट् ॥७॥\n\nते स॒त्येन॒ मन॑सा॒ गोप॑तिं॒ गा इ॑या॒नास॑ इषणयन्त धी॒भिः ।\n\nबृह॒स्पति॑र्मि॒थोअ॑वद्यपेभि॒रुदु॒स्रिया॑ असृजत स्व॒युग्भि॑: ॥८॥\n\nतं व॒र्धय॑न्तो म॒तिभि॑: शि॒वाभि॑: सिं॒हमि॑व॒ नान॑दतं स॒धस्थे॑ ।\n\nबृह॒स्पतिं॒ वृष॑णं॒ शूर॑सातौ॒ भरे॑भरे॒ अनु॑ मदेम जि॒ष्णुम् ॥९॥\n\nय॒दा वाज॒मस॑नद्वि॒श्वरू॑प॒मा द्यामरु॑क्ष॒दुत्त॑राणि॒ सद्म॑ ।\n\nबृह॒स्पतिं॒ वृष॑णं व॒र्धय॑न्तो॒ नाना॒ सन्तो॒ बिभ्र॑तो॒ ज्योति॑रा॒सा ॥१०॥\n\nस॒त्यामा॒शिषं॑ कृणुता वयो॒धै की॒रिं चि॒द्ध्यव॑थ॒ स्वेभि॒रेवै॑: ।\n\nप॒श्चा मृधो॒ अप॑ भवन्तु॒ विश्वा॒स्तद्रो॑दसी शृणुतं विश्वमि॒न्वे ॥११॥\n\nइन्द्रो॑ म॒ह्ना म॑ह॒तो अ॑र्ण॒वस्य॒ वि मू॒र्धान॑मभिनदर्बु॒दस्य॑ ।\n\nअह॒न्नहि॒मरि॑णात्स॒प्त सिन्धू॑न्दे॒वैर्द्या॑वापृथिवी॒ प्राव॑तं नः ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 68, + "text": "१२ अयास्य आंगिरसः। बृहस्पति:। त्रिष्टुप्।\n\nउ॒द॒प्रुतो॒ न वयो॒ रक्ष॑माणा॒ वाव॑दतो अ॒भ्रिय॑स्येव॒ घोषा॑: ।\n\nगि॒रि॒भ्रजो॒ नोर्मयो॒ मद॑न्तो॒ बृह॒स्पति॑म॒भ्य१र्का अ॑नावन् ॥१॥\n\nसं गोभि॑राङ्गिर॒सो नक्ष॑माणो॒ भग॑ इ॒वेद॑र्य॒मणं॑ निनाय ।\n\nजने॑ मि॒त्रो न दम्प॑ती अनक्ति॒ बृह॑स्पते वा॒जया॒शूँरि॑वा॒जौ ॥२॥\n\nसा॒ध्व॒र्या अ॑ति॒थिनी॑रिषि॒रा: स्पा॒र्हाः सु॒वर्णा॑ अनव॒द्यरू॑पाः ।\n\nबृह॒स्पति॒: पर्व॑तेभ्यो वि॒तूर्या॒ निर्गा ऊ॑पे॒ यव॑मिव स्थि॒विभ्य॑: ॥३॥\n\nआ॒प्रु॒षा॒यन्मधु॑न ऋ॒तस्य॒ योनि॑मवक्षि॒पन्न॒र्क उ॒ल्कामि॑व॒ द्योः ।\n\nबृह॒स्पति॑रु॒द्धर॒न्नश्म॑नो॒ गा भूम्या॑ उ॒द्नेव॒ वि त्वचं॑ बिभेद ॥४॥\n\nअप॒ ज्योति॑षा॒ तमो॑ अ॒न्तरि॑क्षादु॒द्नः शीपा॑लमिव॒ वात॑ आजत् ।\n\nबृह॒स्पति॑रनु॒मृश्या॑ व॒लस्या॒ऽभ्रमि॑व॒ वात॒ आ च॑क्र॒ आ गाः ॥५॥\n\nय॒दा व॒लस्य॒ पीय॑तो॒ जसुं॒ भेद्बृह॒स्पति॑रग्नि॒तपो॑भिर॒र्कैः ।\n\nद॒द्भिर्न जि॒ह्वा परि॑विष्ट॒माद॑दा॒विर्नि॒धीँर॑कृणोदु॒स्रिया॑णाम् ॥६॥\n\nबृह॒स्पति॒रम॑त॒ हि त्यदा॑सां॒ नाम॑ स्व॒रीणां॒ सद॑ने॒ गुहा॒ यत् ।\n\nआ॒ण्डेव॑ भि॒त्त्वा श॑कु॒नस्य॒ गर्भ॒मुदु॒स्रिया॒: पर्व॑तस्य॒ त्मना॑जत् ॥७॥\n\nअश्नापि॑नद्धं॒ मधु॒ पर्य॑पश्य॒न्मत्स्यं॒ न दी॒न उ॒दनि॑ क्षि॒यन्त॑म् ।\n\nनिष्टज्ज॑भार चम॒सं न वृ॒क्षाद्बृह॒स्पति॑र्विर॒वेणा॑ वि॒कृत्य॑ ॥८॥\n\nसोषाम॑विन्द॒त्स स्व१: सो अ॒ग्निं सो अ॒र्केण॒ वि ब॑बाधे॒ तमां॑सि ।\n\nबृह॒स्पति॒र्गोव॑पुषो व॒लस्य॒ निर्म॒ज्जानं॒ न पर्व॑णो जभार ॥९॥\n\nहि॒मेव॑ प॒र्णा मु॑षि॒ता वना॑नि॒ बृह॒स्पति॑नाकृपयद्व॒लो गाः ।\n\nअ॒ना॒नु॒कृ॒त्यम॑पु॒नश्च॑कार॒ यात्सूर्या॒मासा॑ मि॒थ उ॒च्चरा॑तः ॥१०॥\n\nअ॒भि श्या॒वं न कृश॑नेभि॒रश्वं॒ नक्ष॑त्रेभिः पि॒तरो॒ द्याम॑पिंशन् ।\n\nरात्र्यां॒ तमो॒ अद॑धु॒र्ज्योति॒रह॒न्बृह॒स्पति॑र्भि॒नदद्रिं॑ वि॒दद्गाः ॥११॥\n\nइ॒दम॑कर्म॒ नमो॑ अभ्रि॒याय॒ यः पू॒र्वीरन्वा॒नोन॑वीति ।\n\nबृह॒स्पति॒: स हि गोभि॒: सो अश्वै॒: स वी॒रेभि॒: स नृभि॑र्नो॒ वयो॑ धात् ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 69, + "text": "१२ सुमित्रो वाध्र्यश्वः। अग्निः। त्रिष्टुप्, १-२ जगती।\n\nभ॒द्रा अ॒ग्नेर्व॑ध्र्य॒श्वस्य॑ सं॒दृशो॑ वा॒मी प्रणी॑तिः सु॒रणा॒ उपे॑तयः ।\n\nयदीं॑ सुमि॒त्रा विशो॒ अग्र॑ इ॒न्धते॑ घृ॒तेनाहु॑तो जरते॒ दवि॑द्युतत् ॥१॥\n\nघृ॒तम॒ग्नेर्व॑ध्र्य॒श्वस्य॒ वर्ध॑नं घृ॒तमन्नं॑ घृ॒तम्व॑स्य॒ मेद॑नम् ।\n\nघृ॒तेनाहु॑त उर्वि॒या वि प॑प्रथे॒ सूर्य॑ इव रोचते स॒र्पिरा॑सुतिः ॥२॥\n\nयत्ते॒ मनु॒र्यदनी॑कं सुमि॒त्रः स॑मी॒धे अ॑ग्ने॒ तदि॒दं नवी॑यः ।\n\nस रे॒वच्छो॑च॒ स गिरो॑ जुषस्व॒ स वाजं॑ दर्षि॒ स इ॒ह श्रवो॑ धाः ॥३॥\n\nयं त्वा॒ पूर्व॑मीळि॒तो व॑ध्र्य॒श्वः स॑मी॒धे अ॑ग्ने॒ स इ॒दं जु॑षस्व ।\n\nस न॑: स्ति॒पा उ॒त भ॑वा तनू॒पा दा॒त्रं र॑क्षस्व॒ यदि॒दं ते॑ अ॒स्मे ॥४॥\n\nभवा॑ द्यु॒म्नी वा॑ध्र्यश्वो॒त गो॒पा मा त्वा॑ तारीद॒भिमा॑ति॒र्जना॑नाम् ।\n\nशूर॑ इव धृ॒ष्णुश्च्यव॑नः सुमि॒त्रः प्र नु वो॑चं॒ वाध्र्य॑श्वस्य॒ नाम॑ ॥५॥\n\nसम॒ज्र्या॑ पर्व॒त्या॒३ वसू॑नि॒ दासा॑ वृ॒त्राण्यार्या॑ जिगेथ ।\n\nशूर॑ इव धृ॒ष्णुश्च्यव॑नो॒ जना॑नां॒ त्वम॑ग्ने पृतना॒यूँर॒भि ष्या॑: ॥६॥\n\nदी॒र्घत॑न्तुर्बृ॒हदु॑क्षा॒यम॒ग्निः स॒हस्र॑स्तरीः श॒तनी॑थ॒ ऋभ्वा॑ ।\n\nद्यु॒मान्द्यु॒मत्सु॒ नृभि॑र्मृ॒ज्यमा॑नः सुमि॒त्रेषु॑ दीदयो देव॒यत्सु॑ ॥७॥\n\nत्वे धे॒नुः सु॒दुघा॑ जातवेदोऽस॒श्चते॑व सम॒ना स॑ब॒र्धुक् ।\n\nत्वं नृभि॒र्दक्षि॑णावद्भिरग्ने सुमि॒त्रेभि॑रिध्यसे देव॒यद्भि॑: ॥८॥\n\nदे॒वाश्चि॑त्ते अ॒मृता॑ जातवेदो महि॒मानं॑ वाध्र्यश्व॒ प्र वो॑चन् ।\n\nयत्स॒म्पृच्छं॒ मानु॑षी॒र्विश॒ आय॒न्त्वं नृभि॑रजय॒स्त्वावृ॑धेभिः ॥९॥\n\nपि॒तेव॑ पु॒त्रम॑बिभरु॒पस्थे॒ त्वाम॑ग्ने वध्र्य॒श्वः स॑प॒र्यन् ।\n\nजु॒षा॒णो अ॑स्य स॒मिधं॑ यविष्ठो॒त पूर्वाँ॑ अवनो॒र्व्राध॑तश्चित् ॥१०॥\n\nशश्व॑द॒ग्निर्व॑ध्र्य॒श्वस्य॒ शत्रू॒न्नृभि॑र्जिगाय सु॒तसो॑मवद्भिः ।\n\nसम॑नं चिददहश्चित्रभा॒नोऽव॒ व्राध॑न्तमभिनद्वृ॒धश्चि॑त् ॥११॥\n\nअ॒यम॒ग्निर्व॑ध्र्य॒श्वस्य॑ वृत्र॒हा स॑न॒कात्प्रेद्धो॒ नम॑सोपवा॒क्य॑: ।\n\nस नो॒ अजा॑मीँरु॒त वा॒ विजा॑मीन॒भि ति॑ष्ठ॒ शर्ध॑तो वाध्र्यश्व ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 70, + "text": "११सुमित्रो वाध्र्यश्वः। आप्रीसूक्तं = (१ इध्मः समिद्धोऽग्निर्वा, २ नराशंसः, ३ इळ:, ४ बर्हिः, ५ देवीर्द्वारः, ६ उषासानक्ता, ७ दैव्यौ होतारौ प्रचेतसौ, ८ त्रिस्रो देव्यः सरस्वतीळाभारत्यः, ९ त्वष्टा, १० वनस्पतिः, ११ स्वाहाकृतयः) । त्रिष्टुप्।\n\nइ॒मां मे॑ अग्ने स॒मिधं॑ जुषस्वे॒ळस्प॒दे प्रति॑ हर्या घृ॒ताची॑म् ।\n\nवर्ष्म॑न्पृथि॒व्याः सु॑दिन॒त्वे अह्ना॑मू॒र्ध्वो भ॑व सुक्रतो देवय॒ज्या ॥१॥\n\nआ दे॒वाना॑मग्र॒यावे॒ह या॑तु॒ नरा॒शंसो॑ वि॒श्वरू॑पेभि॒रश्वै॑: ।\n\nऋ॒तस्य॑ प॒था नम॑सा मि॒येधो॑ दे॒वेभ्यो॑ दे॒वत॑मः सुषूदत् ॥२॥\n\nश॒श्व॒त्त॒ममी॑ळते दू॒त्या॑य ह॒विष्म॑न्तो मनु॒ष्या॑सो अ॒ग्निम् ।\n\nवहि॑ष्ठै॒रश्वै॑: सु॒वृता॒ रथे॒ना ऽऽदे॒वान्व॑क्षि॒ नि ष॑दे॒ह होता॑ ॥३॥\n\nवि प्र॑थतां दे॒वजु॑ष्टं तिर॒श्चा दी॒र्घं द्रा॒घ्मा सु॑र॒भि भू॑त्व॒स्मे ।\n\nअहे॑ळता॒ मन॑सा देव बर्हि॒रिन्द्र॑ज्येष्ठाँ उश॒तो य॑क्षि दे॒वान् ॥४॥\n\nदि॒वो वा॒ सानु॑ स्पृ॒शता॒ वरी॑यः पृथि॒व्या वा॒ मात्र॑या॒ वि श्र॑यध्वम् ।\n\nउ॒श॒तीर्द्वा॑रो महि॒ना म॒हद्भि॑र्दे॒वं रथं॑ रथ॒युर्धा॑रयध्वम् ॥५॥\n\nदे॒वी दि॒वो दु॑हि॒तरा॑ सुशि॒ल्पे उ॒षासा॒नक्ता॑ सदतां॒ नि योनौ॑ ।\n\nआ वां॑ दे॒वास॑ उशती उ॒शन्त॑ उ॒रौ सी॑दन्तु सुभगे उ॒पस्थे॑ ॥६॥\n\nऊ॒र्ध्वो ग्रावा॑ बृ॒हद॒ग्निः समि॑द्धः प्रि॒या धामा॒न्यदि॑तेरु॒पस्थे॑ ।\n\nपु॒रोहि॑तावृत्विजा य॒ज्ञे अ॒स्मिन्वि॒दुष्ट॑रा॒ द्रवि॑ण॒मा य॑जेथाम् ॥७॥\n\nतिस्रो॑ देवीर्ब॒र्हिरि॒दं वरी॑य॒ आ सी॑दत चकृ॒मा व॑: स्यो॒नम् ।\n\nम॒नु॒ष्वद्य॒ज्ञं सुधि॑ता ह॒वींषीळा॑ दे॒वी घृ॒तप॑दी जुषन्त ॥८॥\n\nदेव॑ त्वष्ट॒र्यद्ध॑ चारु॒त्वमान॒ड्यदङ्गि॑रसा॒मभ॑वः सचा॒भूः ।\n\nस दे॒वानां॒ पाथ॒ उप॒ प्र वि॒द्वाँ उ॒शन्य॑क्षि द्रविणोदः सु॒रत्न॑: ॥९॥\n\nवन॑स्पते रश॒नया॑ नि॒यूया॑ दे॒वानां॒ पाथ॒ उप॑ वक्षि वि॒द्वान् ।\n\nस्वदा॑ति दे॒वः कृ॒णव॑द्ध॒वींष्यव॑तां॒ द्यावा॑पृथि॒वी हवं॑ मे ॥१०॥\n\nआग्ने॑ वह॒ वरु॑णमि॒ष्टये॑ न॒ इन्द्रं॑ दि॒वो म॒रुतो॑ अ॒न्तरि॑क्षात् ।\n\nसीद॑न्तु ब॒र्हिर्विश्व॒ आ यज॑त्रा॒: स्वाहा॑ दे॒वा अ॒मृता॑ मादयन्ताम् ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 71, + "text": "११ बृहस्पतिरांगिरसः। ज्ञानम्। त्रिष्टुप् ,९ जगती।\n\nबृह॑स्पते प्रथ॒मं वा॒चो अग्रं॒ यत्प्रैर॑त नाम॒धेयं॒ दधा॑नाः ।\n\nयदे॑षां॒ श्रेष्ठं॒ यद॑रि॒प्रमासी॑त्प्रे॒णा तदे॑षां॒ निहि॑तं॒ गुहा॒विः ॥१॥\n\nसक्तु॑मिव॒ तित॑उना पु॒नन्तो॒ यत्र॒ धीरा॒ मन॑सा॒ वाच॒मक्र॑त ।\n\nअत्रा॒ सखा॑यः स॒ख्यानि॑ जानते भ॒द्रैषां॑ ल॒क्ष्मीर्निहि॒ताधि॑ वा॒चि ॥२॥\n\nय॒ज्ञेन॑ वा॒चः प॑द॒वीय॑माय॒न्तामन्व॑विन्द॒न्नृषि॑षु॒ प्रवि॑ष्टाम् ।\n\n तामा॒भृत्या॒ व्य॑दधुः पुरु॒त्रा तां स॒प्त रे॒भा अ॒भि सं न॑वन्ते ॥३॥\n\nउ॒त त्व॒: पश्य॒न्न द॑दर्श॒ वाच॑मु॒त त्व॑: शृ॒ण्वन्न शृ॑णोत्येनाम् ।\n\nउ॒तो त्व॑स्मै त॒न्वं१ वि स॑स्रे जा॒येव॒ पत्य॑ उश॒ती सु॒वासा॑: ॥४॥\n\nउ॒त त्वं॑ स॒ख्ये स्थि॒रपी॑तमाहु॒र्नैनं॑ हिन्व॒न्त्यपि॒ वाजि॑नेषु ।\n\nअधे॑न्वा चरति मा॒ययै॒ष वाचं॑ शुश्रु॒वाँ अ॑फ॒लाम॑पु॒ष्पाम् ॥५॥\n\nयस्ति॒त्याज॑ सचि॒विदं॒ सखा॑यं॒ न तस्य॑ वा॒च्यपि॑ भा॒गो अ॑स्ति ।\n\nयदीं॑ शृ॒णोत्यल॑कं शृणोति न॒हि प्र॒वेद॑ सुकृ॒तस्य॒ पन्था॑म् ॥६॥\n\nअ॒क्ष॒ण्वन्त॒: कर्ण॑वन्त॒: सखा॑यो मनोज॒वेष्वस॑मा बभूवुः ।\n\nआ॒द॒घ्नास॑ उपक॒क्षास॑ उ त्वे ह्र॒दा इ॑व॒ स्नात्वा॑ उ त्वे ददृश्रे ॥७॥\n\nहृ॒दा त॒ष्टेषु॒ मन॑सो ज॒वेषु॒ यद्ब्रा॑ह्म॒णाः सं॒यज॑न्ते॒ सखा॑यः ।\n\nअत्राह॑ त्वं॒ वि ज॑हुर्वे॒द्याभि॒रोह॑ब्रह्माणो॒ वि च॑रन्त्यु त्वे ॥८॥\n\nइ॒मे ये नार्वाङ्न प॒रश्चर॑न्ति॒ न ब्रा॑ह्म॒णासो॒ न सु॒तेक॑रासः ।\n\nत ए॒ते वाच॑मभि॒पद्य॑ पा॒पया॑ सि॒रीस्तन्त्रं॑ तन्वते॒ अप्र॑जज्ञयः ॥९॥\n\nसर्वे॑ नन्दन्ति य॒शसाग॑तेन सभासा॒हेन॒ सख्या॒ सखा॑यः ।\n\n कि॒ल्बि॒ष॒स्पृत्पि॑तु॒षणि॒र्ह्ये॑षा॒मरं॑ हि॒तो भव॑ति॒ वाजि॑नाय ॥१०॥\n\nऋ॒चां त्व॒: पोष॑मास्ते पुपु॒ष्वान्गा॑य॒त्रं त्वो॑ गायति॒ शक्व॑रीषु ।\n\nब्र॒ह्मा त्वो॒ वद॑ति जातवि॒द्यां य॒ज्ञस्य॒ मात्रां॒ वि मि॑मीत उ त्वः ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 72, + "text": "९ लौक्यो बृहस्पतिः, बृहस्पतिरांगिरसो वा, दाक्षायणी अदितिर्वा। देवाः। अनुष्टुप्।\n\nदे॒वानां॒ नु व॒यं जाना॒ प्र वो॑चाम विप॒न्यया॑ । उ॒क्थेषु॑ श॒स्यमा॑नेषु॒ यः पश्या॒दुत्त॑रे यु॒गे ॥१॥\n\nब्रह्म॑ण॒स्पति॑रे॒ता सं क॒र्मार॑ इवाधमत् । दे॒वानां॑ पू॒र्व्ये यु॒गेऽस॑त॒: सद॑जायत ॥२॥\n\nदे॒वानां॑ यु॒गे प्र॑थ॒मेऽस॑त॒: सद॑जायत । तदाशा॒ अन्व॑जायन्त॒ तदु॑त्ता॒नप॑द॒स्परि॑ ॥३॥\n\nभूर्ज॑ज्ञ उत्ता॒नप॑दो भु॒व आशा॑ अजायन्त । अदि॑ते॒र्दक्षो॑ अजायत॒ दक्षा॒द्वदि॑ति॒: परि॑ ॥४॥\n\nअदि॑ति॒र्ह्यज॑निष्ट॒ दक्ष॒ या दु॑हि॒ता तव॑ । तां दे॒वा अन्व॑जायन्त भ॒द्रा अ॒मृत॑बन्धवः ॥५॥\n\nयद्दे॑वा अ॒दः स॑लि॒ले सुसं॑रब्धा॒ अति॑ष्ठत । अत्रा॑ वो॒ नृत्य॑तामिव ती॒व्रो रे॒णुरपा॑यत ॥६॥\n\nयद्दे॑वा॒ यत॑यो यथा॒ भुव॑ना॒न्यपि॑न्वत । अत्रा॑ समु॒द्र आ गू॒ळ्हमा सूर्य॑मजभर्तन ॥७॥\n\nअ॒ष्टौ पु॒त्रासो॒ अदि॑ते॒र्ये जा॒तास्त॒न्व१स्परि॑ । दे॒वाँ उप॒ प्रैत्स॒प्तभि॒: परा॑ मार्ता॒ण्डमा॑स्यत् ॥८॥\n\nस॒प्तभि॑: पु॒त्रैरदि॑ति॒रुप॒ प्रैत्पू॒र्व्यं यु॒गम् । प्र॒जायै॑ मृ॒त्यवे॑ त्व॒त्पुन॑र्मार्ता॒ण्डमाभ॑रत् ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 73, + "text": "११ गौरिवीतिःशाक्त्यः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nजनि॑ष्ठा उ॒ग्रः सह॑से तु॒राय॑ म॒न्द्र ओजि॑ष्ठो बहु॒लाभि॑मानः ।\n\nअव॑र्ध॒न्निन्द्रं॑ म॒रुत॑श्चि॒दत्र॑ मा॒ता यद्वी॒रं द॒धन॒द्धनि॑ष्ठा ॥१॥\n\nद्रु॒हो निष॑त्ता पृश॒नी चि॒देवै॑: पु॒रू शंसे॑न वावृधु॒ष्ट इन्द्र॑म् ।\n\nअ॒भीवृ॑तेव॒ ता म॑हाप॒देन॑ ध्वा॒न्तात्प्र॑पि॒त्वादुद॑रन्त॒ गर्भा॑: ॥२॥\n\nऋ॒ष्वा ते॒ पादा॒ प्र यज्जिगा॒स्यव॑र्ध॒न्वाजा॑ उ॒त ये चि॒दत्र॑ ।\n\nत्वमि॑न्द्र सालावृ॒कान्त्स॒हस्र॑मा॒सन्द॑धिषे अ॒श्विना व॑वृत्याः ॥३॥\n\nस॒म॒ना तूर्णि॒रुप॑ यासि य॒ज्ञमा नास॑त्या स॒ख्याय॑ वक्षि ।\n\nव॒साव्या॑मिन्द्र धारयः स॒हस्रा॒ऽश्विना॑ शूर ददतुर्म॒घानि॑ ॥४॥\n\nमन्द॑मान ऋ॒तादधि॑ प्र॒जायै॒ सखि॑भि॒रिन्द्र॑ इषि॒रेभि॒रर्थ॑म् ।\n\nआभि॒र्हि मा॒या उप॒ दस्यु॒मागा॒न्मिह॒: प्र त॒म्रा अ॑वप॒त्तमां॑सि ॥५॥\n\nसना॑माना चिद्ध्वसयो॒ न्य॑स्मा॒ अवा॑ह॒न्निन्द्र॑ उ॒षसो॒ यथान॑: ।\n\nऋ॒ष्वैर॑गच्छ॒: सखि॑भि॒र्निका॑मैः सा॒कं प्र॑ति॒ष्ठा हृद्या॑ जघन्थ ॥६॥\n\nत्वं ज॑घन्थ॒ नमु॑चिं मख॒स्युं दासं॑ कृण्वा॒न ऋष॑ये॒ विमा॑यम् ।\n\nत्वं च॑कर्थ॒ मन॑वे स्यो॒नान्प॒थो दे॑व॒त्राञ्ज॑सेव॒ याना॑न् ॥७॥\n\nत्वमे॒तानि॑ पप्रिषे॒ वि नामेशा॑न इन्द्र दधिषे॒ गभ॑स्तौ ।\n\nअनु॑ त्वा दे॒वाः शव॑सा मदन्त्यु॒परि॑बुध्नान्व॒निन॑श्चकर्थ ॥८॥\n\nच॒क्रं यद॑स्या॒प्स्वा निष॑त्तमु॒तो तद॑स्मै॒ मध्विच्च॑च्छद्यात् ।\n\nपृ॒थि॒व्यामति॑षितं॒ यदूध॒: पयो॒ गोष्वद॑धा॒ ओष॑धीषु ॥९॥\n\nअश्वा॑दिया॒येति॒ यद्वद॒न्त्योज॑सो जा॒तमु॒त म॑न्य एनम् ।\n\nम॒न्योरि॑याय ह॒र्म्येषु॑ तस्थौ॒ यत॑: प्रज॒ज्ञ इन्द्रो॑ अस्य वेद ॥१०॥\n\nवय॑: सुप॒र्णा उप॑ सेदु॒रिन्द्रं॑ प्रि॒यमे॑धा॒ ऋष॑यो॒ नाध॑मानाः ।\n\nअप॑ ध्वा॒न्तमू॑र्णु॒हि पू॒र्धि चक्षु॑र्मुमु॒ग्ध्य१स्मान्नि॒धये॑व ब॒द्धान् ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 74, + "text": "६ गौरिवीतिःशाक्त्यः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nवसू॑नां वा चर्कृष॒ इय॑क्षन्धि॒या वा॑ य॒ज्ञैर्वा॒ रोद॑स्योः ।\n\nअर्व॑न्तो वा॒ ये र॑यि॒मन्त॑: सा॒तौ व॒नंअ वा॒ ये सु॒श्रुणं॑ सु॒श्रुतो॒ धुः ॥१॥\n\nहव॑ एषा॒मसु॑रो नक्षत॒ द्यां श्र॑वस्य॒ता मन॑सा निंसत॒ क्षाम् ।\n\nचक्षा॑णा॒ यत्र॑ सुवि॒ताय॑ दे॒वा द्यौर्न वारे॑भिः कृ॒णव॑न्त॒ स्वैः ॥२॥\n\nइ॒यमे॑षाम॒मृता॑नां॒ गीः स॒र्वता॑ता॒ ये कृ॒पण॑न्त॒ रत्न॑म् ।\n\nधियं॑ च य॒ज्ञं च॒ साध॑न्त॒स्ते नो॑ धान्तु वस॒व्य१मसा॑मि ॥३॥\n\nआ तत्त॑ इन्द्रा॒यव॑: पनन्ता॒ऽभि य ऊ॒र्वं गोम॑न्तं॒ तितृ॑त्सान् ।\n\nस॒कृ॒त्स्वं१ ये पु॑रुपु॒त्रां म॒हीं स॒हस्र॑धारां बृह॒तीं दुदु॑क्षन् ॥४॥\n\nशची॑व॒ इन्द्र॒मव॑से कृणुध्व॒मना॑नतं द॒मय॑न्तं पृत॒न्यून् ।\n\nऋ॒भु॒क्षणं॑ म॒घवा॑नं सुवृ॒क्तिं भर्ता॒ यो वज्रं॒ नर्यं॑ पुरु॒क्षुः ॥५॥\n\nयद्वा॒वान॑ पुरु॒तमं॑ पुरा॒षाळा वृ॑त्र॒हेन्द्रो॒ नामा॑न्यप्राः ।\n\nअचे॑ति प्रा॒सह॒स्पति॒स्तुवि॑ष्मा॒न्यदी॑मु॒श्मसि॒ कर्त॑वे॒ कर॒त्तत् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 75, + "text": "९ सिन्धुक्षित् प्रैयमेधः। नद्यः। जगती।\n\nप्र सु व॑ आपो महि॒मान॑मुत्त॒मं का॒रुर्वो॑चाति॒ सद॑ने वि॒वस्व॑तः ।\n\nप्र स॒प्तस॑प्त त्रे॒धा हि च॑क्र॒मुः प्र सृत्व॑रीणा॒मति॒ सिन्धु॒रोज॑सा ॥१॥\n\nप्र ते॑ऽरद॒द्वरु॑णो॒ यात॑वे प॒थः सिन्धो॒ यद्वाजाँ॑ अ॒भ्यद्र॑व॒स्त्वम् ।\n\nभूम्या॒ अधि॑ प्र॒वता॑ यासि॒ सानु॑ना॒ यदे॑षा॒मग्रं॒ जग॑तामिर॒ज्यसि॑ ॥२॥\n\nदि॒वि स्व॒नो य॑तते॒ भूम्यो॒पर्य॑न॒न्तं शुष्म॒मुदि॑यर्ति भा॒नुना॑ ।\n\nअ॒भ्रादि॑व॒ प्र स्त॑नयन्ति वृ॒ष्टय॒: सिन्धु॒र्यदेति॑ वृष॒भो न रोरु॑वत् ॥३॥\n\nअ॒भि त्वा॑ सिन्धो॒ शिशु॒मिन्न मा॒तरो॑ वा॒श्रा अ॑र्षन्ति॒ पय॑सेव धे॒नव॑: ।\n\nराजे॑व॒ युध्वा॑ नयसि॒ त्वमित्सिचौ॒ यदा॑सा॒मग्रं॑ प्र॒वता॒मिन॑क्षसि ॥४॥\n\nइ॒मं मे॑ गङ्गे यमुने सरस्वति॒ शुतु॑द्रि॒ स्तोमं॑ सचता॒ परु॒ष्ण्या ।\n\nअ॒सि॒क्न्या म॑रुद्वृधे वि॒तस्त॒याऽऽर्जी॑कीये शृणु॒ह्या सु॒षोम॑या ॥५॥\n\nतृ॒ष्टाम॑या प्रथ॒मं यात॑वे स॒जूः सु॒सर्त्वा॑ र॒सया॑ श्वे॒त्या त्या ।\n\nत्वं सि॑न्धो॒ कुभ॑या गोम॒तीं क्रुमुं॑ मेह॒त्न्वा स॒रथं॒ याभि॒रीय॑से ॥६॥\n\nऋजी॒त्येनी॒ रुश॑ती महि॒त्वा परि॒ ज्रयां॑सि भरते॒ रजां॑सि ।\n\nअद॑ब्धा॒ सिन्धु॑र॒पसा॑म॒पस्त॒माऽश्वा॒ न चि॒त्रा वपु॑षीव दर्श॒ता ॥७॥\n\nस्वश्वा॒ सिन्धु॑: सु॒रथा॑ सु॒वासा॑ हिर॒ण्ययी॒ सुकृ॑ता वा॒जिनी॑वती ।\n\nऊर्णा॑वती युव॒तिः सी॒लमा॑वत्यु॒ताधि॑ वस्ते सु॒भगा॑ मधु॒वृध॑म् ॥८॥\n\nसु॒खं रथं॑ युयुजे॒ सिन्धु॑र॒श्विनं॒ तेन॒ वाजं॑ सनिषद॒स्मिन्ना॒जौ ।\n\nम॒हान्ह्य॑स्य महि॒मा प॑न॒स्यतेऽद॑ब्धस्य॒ स्वय॑शसो विर॒प्शिन॑: ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 76, + "text": "८ सर्प ऐरावतो जरत्कर्णः। ग्रावाणः। जगती।\n\nआ व॑ ऋञ्जस ऊ॒र्जां व्यु॑ष्टि॒ष्विन्द्रं॑ म॒रुतो॒ रोद॑सी अनक्तन ।\n\nउ॒भे यथा॑ नो॒ अह॑नी सचा॒भुवा॒ सद॑:सदो वरिव॒स्यात॑ उ॒द्भिदा॑ ॥१॥\n\nतदु॒ श्रेष्ठं॒ सव॑नं सुनोत॒नाऽत्यो॒ न हस्त॑यतो॒ अद्रि॑: सो॒तरि॑ ।\n\nवि॒दद्ध्य१र्यो अ॒भिभू॑ति॒ पौंस्यं॑ म॒हो रा॒ये चि॑त्तरुते॒ यदर्व॑तः ॥२॥\n\nतदिद्ध्य॑स्य॒ सव॑नं वि॒वेर॒पो यथा॑ पु॒रा मन॑वे गा॒तुमश्रे॑त् ।\n\nगोअ॑र्णसि त्वा॒ष्ट्रे अश्व॑निर्णिजि॒ प्रेम॑ध्व॒रेष्व॑ध्व॒राँ अ॑शिश्रयुः ॥३॥\n\nअप॑ हत र॒क्षसो॑ भङ्गु॒राव॑त स्कभा॒यत॒ निॠ॑तिं॒ सेध॒ताम॑तिम् ।\n\nआ नो॑ र॒यिं सर्व॑वीरं सुनोतन देवा॒व्यं॑ भरत॒ श्लोक॑मद्रयः ॥४॥\n\nदि॒वश्चि॒दा वोऽम॑वत्तरेभ्यो वि॒भ्वना॑ चिदा॒श्व॑पस्तरेभ्यः ।\n\nवा॒योश्चि॒दा सोम॑रभस्तरेभ्यो॒ऽग्नेश्चि॑दर्च पितु॒कृत्त॑रेभ्यः ॥५॥\n\nभु॒रन्तु॑ नो य॒शस॒: सोत्वन्ध॑सो॒ ग्रावा॑णो वा॒चा दि॒विता॑ दि॒वित्म॑ता ।\n\nनरो॒ यत्र॑ दुह॒ते काम्यं॒ मध्वा॑घो॒षय॑न्तो अ॒भितो॑ मिथ॒स्तुर॑: ॥६॥\n\nसु॒न्वन्ति॒ सोमं॑ रथि॒रासो॒ अद्र॑यो॒ निर॑स्य॒ रसं॑ ग॒विषो॑ दुहन्ति॒ ते ।\n\nदु॒हन्त्यूध॑रुप॒सेच॑नाय॒ कं नरो॑ ह॒व्या न म॑र्जयन्त आ॒सभि॑: ॥७॥\n\nए॒ते न॑र॒: स्वप॑सो अभूतन॒ य इन्द्रा॑य सुनु॒थ सोम॑मद्रयः ।\n\nवा॒मंवा॑मं वो दि॒व्याय॒ धाम्ने॒ वसु॑वसु व॒: पार्थि॑वाय सुन्व॒ते ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 77, + "text": "८ स्यूमरश्मिर्भार्गवः। मरुतः। त्रिष्टुप् , ५ जगती।\n\nअ॒भ्र॒प्रुषो॒ न वा॒चा प्रु॑षा॒ वसु॑ ह॒विष्म॑न्तो॒ न य॒ज्ञा वि॑जा॒नुष॑: ।\n\nसु॒मारु॑तं॒ न ब्र॒ह्माण॑म॒र्हसे॑ ग॒णम॑स्तोष्येषां॒ न शो॒भसे॑ ॥१॥\n\nश्रि॒ये मर्या॑सो अ॒ञ्जीँर॑कृण्वत सु॒मारु॑तं॒ न पू॒र्वीरति॒ क्षप॑: ।\n\nदि॒वस्पु॒त्रास॒ एता॒ न ये॑तिर आदि॒त्यास॒स्ते अ॒क्रा न वा॑वृधुः ॥२॥\n\nप्र ये दि॒वः पृ॑थि॒व्या न ब॒र्हणा॒ त्मना॑ रिरि॒च्रे अ॒भ्रान्न सूर्य॑: ।\n\nपाज॑स्वन्तो॒ न वी॒राः प॑न॒स्यवो॑ रि॒शाद॑सो॒ न मर्या॑ अ॒भिद्य॑वः ॥३॥\n\nयु॒ष्माकं॑ बु॒ध्ने अ॒पां न याम॑नि विथु॒र्यति॒ न म॒ही श्र॑थ॒र्यति॑ ।\n\nवि॒श्वप्सु॑र्य॒ज्ञो अ॒र्वाग॒यं सु व॒: प्रय॑स्वन्तो॒ न स॒त्राच॒ आ ग॑त ॥४॥\n\nयू॒यं धू॒र्षु प्र॒युजो॒ न र॒श्मिभि॒र्ज्योति॑ष्मन्तो॒ न भा॒सा व्यु॑ष्टिषु ।\n\nश्ये॒नासो॒ न स्वय॑शसो रि॒शाद॑सः प्र॒वासो॒ न प्रसि॑तासः परि॒प्रुष॑: ॥५॥\n\nप्र यद्वह॑ध्वे मरुतः परा॒काद्यू॒यं म॒हः सं॒वर॑णस्य॒ वस्व॑: ।\n\nवि॒दा॒नासो॑ वसवो॒ राध्य॑स्या॒ऽऽराच्चि॒द्द्वेष॑: सनु॒तर्यु॑योत ॥६॥\n\nय उ॒दृचि॑ य॒ज्ञे अ॑ध्वरे॒ष्ठा म॒रुद्भ्यो॒ न मानु॑षो॒ ददा॑शत् ।\n\nरे॒वत्स वयो॑ दधते सु॒वीरं॒ स दे॒वाना॒मपि॑ गोपी॒थे अ॑स्तु ॥७॥\n\nते हि य॒ज्ञेषु॑ य॒ज्ञिया॑स॒ ऊमा॑ आदि॒त्येन॒ नाम्ना॒ शम्भ॑विष्ठाः ।\n\nते नो॑ऽवन्तु रथ॒तूर्म॑नी॒षां म॒हश्च॒ याम॑न्नध्व॒रे च॑का॒नाः ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 78, + "text": "८ स्यूमरश्मिर्भार्गवः। मरुतः। त्रिष्टुप् , २,५-७ जगती।\n\nविप्रा॑सो॒ न मन्म॑भिः स्वा॒ध्यो॑ देवा॒व्यो॒३ न य॒ज्ञैः स्वप्न॑सः ।\n\nराजा॑नो॒ न चि॒त्राः सु॑सं॒दृश॑: क्षिती॒नां न मर्या॑ अरे॒पस॑: ॥१॥\n\nअ॒ग्निर्न ये भ्राज॑सा रु॒क्मव॑क्षसो॒ वाता॑सो॒ न स्व॒युज॑: स॒द्यऊ॑तयः ।\n\nप्र॒ज्ञा॒तारो॒ न ज्येष्ठा॑: सुनी॒तय॑: सु॒शर्मा॑णो॒ न सोमा॑ ऋ॒तं य॒ते ॥२॥\n\nवाता॑सो॒ न ये धुन॑यो जिग॒त्नवो॑ऽग्नी॒नां न जि॒ह्वा वि॑रो॒किण॑: ।\n\nवर्म॑ण्वन्तो॒ न यो॒धाः शिमी॑वन्तः पितॄ॒णां न शंसा॑: सुरा॒तय॑: ॥३॥\n\nरथा॑नां॒ न ये॒१राः सना॑भयो जिगी॒वांसो॒ न शूरा॑ अ॒भिद्य॑वः ।\n\nव॒रे॒यवो॒ न मर्या॑ घृत॒प्रुषो॑ऽभिस्व॒र्तारो॑ अ॒र्कं न सु॒ष्टुभ॑: ॥४॥\n\nअश्वा॑सो॒ न ये ज्येष्ठा॑स आ॒शवो॑ दिधि॒षवो॒ न र॒थ्य॑: सु॒दान॑वः ।\n\nआपो॒ न नि॒म्नैरु॒दभि॑र्जिग॒त्नवो॑ वि॒श्वरू॑पा॒ अङ्गि॑रसो॒ न साम॑भिः ॥५॥\n\nग्रावा॑णो॒ न सू॒रय॒: सिन्धु॑मातर आदर्दि॒रासो॒ अद्र॑यो॒ न वि॒श्वहा॑ ।\n\nशि॒शूला॒ न क्री॒ळय॑: सुमा॒तरो॑ महाग्रा॒मो न याम॑न्नु॒त त्वि॒षा ॥६॥\n\nउ॒षसां॒ न के॒तवो॑ऽध्वर॒श्रिय॑: शुभं॒यवो॒ नाञ्जिभि॒र्व्य॑श्वितन् ।\n\n सिन्ध॑वो॒ न य॒यियो॒ भ्राज॑दृष्टयः परा॒वतो॒ न योज॑नानि ममिरे ॥७॥\n\nसु॒भा॒गान्नो॑ देवाः कृणुता सु॒रत्ना॑न॒स्मान्त्स्तो॒तॄन्म॑रुतो वावृधा॒नाः ।\n\nअधि॑ स्तो॒त्रस्य॑ स॒ख्यस्य॑ गात स॒नाद्धि वो॑ रत्न॒धेया॑नि॒ सन्ति॑ ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 79, + "text": "७ सौचीकोऽग्निर्वैश्वानरो वा, सप्तिर्वाजंभरो वा। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nअप॑श्यमस्य मह॒तो म॑हि॒त्वमम॑र्त्यस्य॒ मर्त्या॑सु वि॒क्षु ।\n\nनाना॒ हनू॒ विभृ॑ते॒ सं भ॑रेते॒ असि॑न्वती॒ बप्स॑ती॒ भूर्य॑त्तः ॥१॥\n\nगुहा॒ शिरो॒ निहि॑त॒मृध॑ग॒क्षी असि॑न्वन्नत्ति जि॒ह्वया॒ वना॑नि ।\n\nअत्रा॑ण्यस्मै प॒ड्भिः सं भ॑रन्त्युत्ता॒नह॑स्ता॒ नम॒साधि॑ वि॒क्षु ॥२॥\n\nप्र मा॒तुः प्र॑त॒रं गुह्य॑मि॒च्छन्कु॑मा॒रो न वी॒रुध॑: सर्पदु॒र्वीः ।\n\nस॒सं न प॒क्वम॑विदच्छु॒चन्तं॑ रिरि॒ह्वांसं॑ रि॒प उ॒पस्थे॑ अ॒न्तः ॥३॥\n\nतद्वा॑मृ॒तं रो॑दसी॒ प्र ब्र॑वीमि॒ जाय॑मानो मा॒तरा॒ गर्भो॑ अत्ति ।\n\nनाहं दे॒वस्य॒ मर्त्य॑श्चिकेता॒ऽग्निर॒ङ्ग विचे॑ता॒: स प्रचे॑ताः ॥४॥\n\nयो अ॑स्मा॒ अन्नं॑ तृ॒ष्वा॒३दधा॒त्याज्यै॑र्घृ॒तैर्जु॒होति॒ पुष्य॑ति ।\n\nतस्मै॑ स॒हस्र॑म॒क्षभि॒र्वि च॒क्षेऽग्ने॑ वि॒श्वत॑: प्र॒त्यङ्ङ॑सि॒ त्वम् ॥५॥\n\nकिं दे॒वेषु॒ त्यज॒ एन॑श्चक॒र्थाऽग्ने॑ पृ॒च्छामि॒ नु त्वामवि॑द्वान् ।\n\nअक्री॑ळ॒न्क्रीळ॒न्हरि॒रत्त॑वे॒ऽदन्वि प॑र्व॒शश्च॑कर्त॒ गामि॑वा॒सिः ॥६॥\n\nविषू॑चो॒ अश्वा॑न्युयुजे वने॒जा ऋजी॑तिभी रश॒नाभि॑र्गृभी॒तान् ।\n\nच॒क्ष॒दे मि॒त्रो वसु॑भि॒: सुजा॑त॒: समा॑नृधे॒ पर्व॑भिर्वावृधा॒नः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 80, + "text": "७ सौचीकोऽग्निर्वैश्वानरो वा, सप्तिर्वाजंभरो वा। अग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nअ॒ग्निः सप्तिं॑ वाजम्भ॒रं द॑दात्य॒ग्निर्वी॒रं श्रुत्यं॑ कर्मनि॒ष्ठाम् ।\n\nअ॒ग्नी रोद॑सी॒ वि च॑रत्सम॒ञ्जन्न॒ग्निर्नारीं॑ वी॒रकु॑क्षिं॒ पुरं॑धिम् ॥१॥\n\nअ॒ग्नेरप्न॑सः स॒मिद॑स्तु भ॒द्राऽग्निर्म॒ही रोद॑सी॒ आ वि॑वेश ।\n\nअ॒ग्निरेकं॑ चोदयत्स॒मत्स्व॒ग्निर्वृ॒त्राणि॑ दयते पु॒रूणि॑ ॥२॥\n\nअ॒ग्निर्ह॒ त्यं जर॑त॒: कर्ण॑मावा॒ऽग्निर॒द्भ्यो निर॑दह॒ज्जरू॑थम् ।\n\nअ॒ग्निरत्रिं॑ घ॒र्म उ॑रुष्यद॒न्तर॒ग्निर्नृ॒मेधं॑ प्र॒जया॑सृज॒त्सम् ॥३॥\n\nअ॒ग्निर्दा॒द्द्रवि॑णं वी॒रपे॑शा अ॒ग्निॠषिं॒ यः स॒हस्रा॑ स॒नोति॑ ।\n\nअ॒ग्निर्दि॒वि ह॒व्यमा त॑ताना॒ऽग्नेर्धामा॑नि॒ विभृ॑ता पुरु॒त्रा ॥४॥\n\nअ॒ग्निमु॒क्थैॠष॑यो॒ वि ह्व॑यन्ते॒ऽग्निं नरो॒ याम॑नि बाधि॒तास॑: ।\n\nअ॒ग्निं वयो॑ अ॒न्तरि॑क्षे॒ पत॑न्तो॒ऽग्निः स॒हस्रा॒ परि॑ याति॒ गोना॑म् ॥५॥\n\nअ॒ग्निं विश॑ ईळते॒ मानु॑षी॒र्या अ॒ग्निं मनु॑षो॒ नहु॑षो॒ वि जा॒ताः ।\n\nअ॒ग्निर्गान्ध॑र्वीं प॒थ्या॑मृ॒तस्या॒ऽग्नेर्गव्यू॑तिर्घृ॒त आ निष॑त्ता ॥६॥\n\nअ॒ग्नये॒ ब्रह्म॑ ऋ॒भव॑स्ततक्षुर॒ग्निं म॒हाम॑वोचामा सुवृ॒क्तिम् ।\n\nअग्ने॒ प्राव॑ जरि॒तारं॑ यवि॒ष्ठाऽग्ने॒ महि॒ द्रवि॑ण॒मा य॑जस्व ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 81, + "text": "७ विश्वकर्मा भौवनः। विश्वकर्मा । त्रिष्टुप् , २ विराड्रूपा।\n\nय इ॒मा विश्वा॒ भुव॑नानि॒ जुह्व॒दृषि॒र्होता॒ न्यसी॑दत्पि॒ता न॑: ।\n\nस आ॒शिषा॒ द्रवि॑णमि॒च्छमा॑नः प्रथम॒च्छदव॑राँ॒ आ वि॑वेश ॥१॥\n\nकिं स्वि॑दासीदधि॒ष्ठान॑मा॒रम्भ॑णं कत॒मत्स्वि॑त्क॒थासी॑त् ।\n\nयतो॒ भूमिं॑ ज॒नय॑न्वि॒श्वक॑र्मा॒ वि द्यामौर्णो॑न्महि॒ना वि॒श्वच॑क्षाः ॥२॥\n\nवि॒श्वत॑श्चक्षुरु॒त वि॒श्वतो॑मुखो वि॒श्वतो॑बाहुरु॒त वि॒श्वत॑स्पात् ।\n\nसं बा॒हुभ्यां॒ धम॑ति॒ सं पत॑त्रै॒र्द्यावा॒भूमी॑ ज॒नय॑न्दे॒व एक॑: ॥३॥\n\nकिं स्वि॒द्वनं॒ क उ॒ स वृ॒क्ष आ॑स॒ यतो॒ द्यावा॑पृथि॒वी नि॑ष्टत॒क्षुः ।\n\nमनी॑षिणो॒ मन॑सा पृ॒च्छतेदु॒ तद्यद॒ध्यति॑ष्ठ॒द्भुव॑नानि धा॒रय॑न् ॥४॥\n\nया ते॒ धामा॑नि पर॒माणि॒ याव॒मा या म॑ध्य॒मा वि॑श्वकर्मन्नु॒तेमा ।\n\nशिक्षा॒ सखि॑भ्यो ह॒विषि॑ स्वधावः स्व॒यं य॑जस्व त॒न्वं॑ वृधा॒नः ॥५॥\n\nविश्व॑कर्मन्ह॒विषा॑ वावृधा॒नः स्व॒यं य॑जस्व पृथि॒वीमु॒त द्याम् ।\n\nमुह्य॑न्त्व॒न्ये अ॒भितो॒ जना॑स इ॒हास्माकं॑ म॒घवा॑ सू॒रिर॑स्तु ॥६॥\n\nवा॒चस्पतिं॑ वि॒श्वक॑र्माणमू॒तये॑ मनो॒जुवं॒ वाजे॑ अ॒द्या हु॑वेम ।\n\nस नो॒ विश्वा॑नि॒ हव॑नानि जोषद्वि॒श्वश॑म्भू॒रव॑से सा॒धुक॑र्मा ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 82, + "text": "७ विश्वकर्मा भौवनः। विश्वकर्मा। त्रिष्टुप् ।\n\nचक्षु॑षः पि॒ता मन॑सा॒ हि धीरो॑ घृ॒तमे॑ने अजन॒न्नन्न॑माने ।\n\nय॒देदन्ता॒ अद॑दृहन्त॒ पूर्व॒ आदिद्द्यावा॑पृथि॒वी अ॑प्रथेताम् ॥१॥\n\nवि॒श्वक॑र्मा॒ विम॑ना॒ आद्विहा॑या धा॒ता वि॑धा॒ता प॑र॒मोत सं॒दृक् ।\n\nतेषा॑मि॒ष्टानि॒ समि॒षा म॑दन्ति॒ यत्रा॑ सप्तऋ॒षीन्प॒र एक॑मा॒हुः ॥२॥\n\nयो न॑: पि॒ता ज॑नि॒ता यो वि॑धा॒ता धामा॑नि॒ वेद॒ भुव॑नानि॒ विश्वा॑ ।\n\nयो दे॒वानां॑ नाम॒धा एक॑ ए॒व तं स॑म्प्र॒श्नं भुव॑ना यन्त्य॒न्या ॥३॥\n\nत आय॑जन्त॒ द्रवि॑णं॒ सम॑स्मा॒ ऋष॑य॒: पूर्वे॑ जरि॒तारो॒ न भू॒ना ।\n\nअ॒सूर्ते॒ सूर्ते॒ रज॑सि निष॒त्ते ये भू॒तानि॑ स॒मकृ॑ण्वन्नि॒मानि॑ ॥४॥\n\nप॒रो दि॒वा प॒र ए॒ना पृ॑थि॒व्या प॒रो दे॒वेभि॒रसु॑रै॒र्यदस्ति॑ ।\n\nकं स्वि॒द्गर्भं॑ प्रथ॒मं द॑ध्र॒ आपो॒ यत्र॑ दे॒वाः स॒मप॑श्यन्त॒ विश्वे॑ ॥५॥\n\nतमिद्गर्भं॑ प्रथ॒मं द॑ध्र॒ आपो॒ यत्र॑ दे॒वाः स॒मग॑च्छन्त॒ विश्वे॑ ।\n\nअ॒जस्य॒ नाभा॒वध्येक॒मर्पि॑तं॒ यस्मि॒न्विश्वा॑नि॒ भुव॑नानि त॒स्थुः ॥६॥\n\nन तं वि॑दाथ॒ य इ॒मा ज॒जाना॒ऽन्यद्यु॒ष्माक॒मन्त॑रं बभूव ।\n\nनी॒हा॒रेण॒ प्रावृ॑ता॒ जल्प्या॑ चाऽसु॒तृप॑ उक्थ॒शास॑श्चरन्ति ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 83, + "text": "७ मन्युस्तापसः। मन्युः। त्रिष्टुप् , १ जगती।\n\nयस्ते॑ म॒न्योऽवि॑धद्वज्र सायक॒ सह॒ ओज॑: पुष्यति॒ विश्व॑मानु॒षक् ।\n\nसा॒ह्याम॒ दास॒मार्यं॒ त्वया॑ यु॒जा सह॑स्कृतेन॒ सह॑सा॒ सह॑स्वता ॥१\n\nम॒न्युरिन्द्रो॑ म॒न्युरे॒वास॑ दे॒वो म॒न्युर्होता॒ वरु॑णो जा॒तवे॑दाः ।\n\nम॒न्युं विश॑ ईळते॒ मानु॑षी॒र्याः पा॒हि नो॑ मन्यो॒ तप॑सा स॒जोषा॑: ॥२॥\n\nअ॒भी॑हि मन्यो त॒वस॒स्तवी॑या॒न्तप॑सा यु॒जा वि ज॑हि॒ शत्रू॑न् ।\n\nअ॒मि॒त्र॒हा वृ॑त्र॒हा द॑स्यु॒हा च॒ विश्वा॒ वसू॒न्या भ॑रा॒ त्वं न॑: ॥३॥\n\nत्वं हि म॑न्यो अ॒भिभू॑त्योजाः स्वय॒म्भूर्भामो॑ अभिमातिषा॒हः ।\n\nवि॒श्वच॑र्षणि॒: सहु॑रि॒: सहा॑वान॒स्मास्वोज॒: पृत॑नासु धेहि ॥४॥\n\nअ॒भा॒गः सन्नप॒ परे॑तो अस्मि॒ तव॒ क्रत्वा॑ तवि॒षस्य॑ प्रचेतः ।\n\nतं त्वा॑ मन्यो अक्र॒तुर्जि॑हीळा॒हं स्वा त॒नूर्ब॑ल॒देया॑य॒ मेहि॑ ॥५॥\n\nअ॒यं ते॑ अ॒स्म्युप॒ मेह्य॒र्वाङ्प्र॑तीची॒नः स॑हुरे विश्वधायः ।\n\nमन्यो॑ वज्रिन्न॒भि मामा व॑वृत्स्व॒ हना॑व॒ दस्यूँ॑रु॒त बो॑ध्या॒पेः ॥६॥\n\nअ॒भि प्रेहि॑ दक्षिण॒तो भ॑वा॒ मेऽधा॑ वृ॒त्राणि॑ जङ्घनाव॒ भूरि॑ ।\n\nजु॒होमि॑ ते ध॒रुणं॒ मध्वो॒ अग्र॑मु॒भा उ॑पां॒शु प्र॑थ॒मा पि॑बाव ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 84, + "text": "७ मन्युस्तापसः। मन्युः। जगती,१-३ त्रिष्टुप्।\n\nत्वया॑ मन्यो स॒रथ॑मारु॒जन्तो॒ हर्ष॑माणासो धृषि॒ता म॑रुत्वः ।\n\nति॒ग्मेष॑व॒ आयु॑धा सं॒शिशा॑ना अ॒भि प्र य॑न्तु॒ नरो॑ अ॒ग्निरू॑पाः ॥१॥\n\nअ॒ग्निरि॑व मन्यो त्विषि॒तः स॑हस्व सेना॒नीर्न॑: सहुरे हू॒त ए॑धि ।\n\nह॒त्वाय॒ शत्रू॒न्वि भ॑जस्व॒ वेद॒ ओजो॒ मिमा॑नो॒ वि मृधो॑ नुदस्व ॥२॥\n\nसह॑स्व मन्यो अ॒भिमा॑तिम॒स्मे रु॒जन्मृ॒णन्प्र॑मृ॒णन्प्रेहि॒ शत्रू॑न् ।\n\nउ॒ग्रं ते॒ पाजो॑ न॒न्वा रु॑रुध्रे व॒शी वशं॑ नयस एकज॒ त्वम् ॥३॥\n\nएको॑ बहू॒नाम॑सि मन्यवीळि॒तो विशं॑विशं यु॒धये॒ सं शि॑शाधि ।\n\nअकृ॑त्तरु॒क्त्वया॑ यु॒जा व॒यं द्यु॒मन्तं॒ घोषं॑ विज॒याय॑ कृण्महे ॥४॥\n\nवि॒जे॒ष॒कृदिन्द्र॑ इवानवब्र॒वो॒३ऽस्माकं॑ मन्यो अधि॒पा भ॑वे॒ह ।\n\nप्रि॒यं ते॒ नाम॑ सहुरे गृणीमसि वि॒द्मा तमुत्सं॒ यत॑ आब॒भूथ॑ ॥५॥\n\nआभू॑त्या सह॒जा व॑ज्र सायक॒ सहो॑ बिभर्ष्यभिभूत॒ उत्त॑रम् ।\n\nक्रत्वा॑ नो मन्यो स॒ह मे॒द्ये॑धि महाध॒नस्य॑ पुरुहूत सं॒सृजि॑ ॥६॥\n\nसंसृ॑ष्टं॒ धन॑मु॒भयं॑ स॒माकृ॑तम॒स्मभ्यं॑ दत्तां॒ वरु॑णश्च म॒न्युः ।\n\nभियं॒ दधा॑ना॒ हृद॑येषु॒ शत्र॑व॒: परा॑जितासो॒ अप॒ नि ल॑यन्ताम् ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 85, + "text": "४७ सावित्री सूर्या ऋषिका। १-५ सोमः, ६-१६ सूर्याविवाहः, १७ देवाः, १८ सोमार्कौ, १९ चन्द्रमाः, २०-२८ नृणां विवाहमन्त्रा आशी:प्रायाः, २९-३० वधूवासः संस्पर्शनिन्दा, ३१ दम्पत्योर्यक्ष्मनाशनं, ३२-४७ सूर्या सावित्री। अनुष्टुप् , १४,१९-२१,२३-२४,२६,३६-३७,४४ त्रिष्टुप्, १८,२७,४३ जगती, ३४ उरोबृहती।\n\nस॒त्येनोत्त॑भिता॒ भूमि॒: सूर्ये॒णोत्त॑भिता॒ द्यौः । ऋ॒तेना॑दि॒त्यास्ति॑ष्ठन्ति दि॒वि सोमो॒ अधि॑ श्रि॒तः ॥१॥\n\nसोमे॑नादि॒त्या ब॒लिन॒: सोमे॑न पृथि॒वी म॒ही । अथो॒ नक्ष॑त्राणामे॒षामु॒पस्थे॒ सोम॒ आहि॑तः ॥२॥\n\nसोमं॑ मन्यते पपि॒वान्यत्स॑म्पिं॒षन्त्योष॑धिम् । सोमं॒ यं ब्र॒ह्माणो॑ वि॒दुर्न तस्या॑श्नाति॒ कश्च॒न ॥३॥\n\nआ॒च्छद्वि॑धानैर्गुपि॒तो बार्ह॑तैः सोम रक्षि॒तः । ग्राव्णा॒मिच्छृ॒ण्वन्ति॑ष्ठसि॒ न ते॑ अश्नाति॒ पार्थि॑वः ॥४॥\n\nयत्त्वा॑ देव प्र॒पिब॑न्ति॒ तत॒ आ प्या॑यसे॒ पुन॑: । वा॒युः सोम॑स्य रक्षि॒ता समा॑नां॒ मास॒ आकृ॑तिः ॥५॥\n\nरैभ्या॑सीदनु॒देयी॑ नाराशं॒सी न्योच॑नी । सू॒र्याया॑ भ॒द्रमिद्वासो॒ गाथ॑यैति॒ परि॑ष्कृतम् ॥६॥\n\nचित्ति॑रा उप॒बर्ह॑णं॒ चक्षु॑रा अ॒भ्यञ्ज॑नम् । द्यौर्भूमि॒: कोश॑ आसी॒द्यदया॑त्सू॒र्या पति॑म् ॥७॥\n\nस्तोमा॑ आसन्प्रति॒धय॑: कु॒रीरं॒ छन्द॑ ओप॒शः । सू॒र्याया॑ अ॒श्विना॑ व॒राऽग्निरा॑सीत्पुरोग॒वः ॥८॥\n\nसोमो॑ वधू॒युर॑भवद॒श्विना॑स्तामु॒भा व॒रा । सू॒र्यां यत्पत्ये॒ शंस॑न्तीं॒ मन॑सा सवि॒ताद॑दात् ॥९॥\n\nमनो॑ अस्या॒ अन॑ आसी॒द्द्यौरा॑सीदु॒त च्छ॒दिः । शु॒क्राव॑न॒ड्वाहा॑वास्तां॒ यदया॑त्सू॒र्या गृ॒हम् ॥१०॥\n\nऋ॒क्सा॒माभ्या॑म॒भिहि॑तौ॒ गावौ॑ ते साम॒नावि॑तः । श्रोत्रं॑ ते च॒क्रे आ॑स्तां दि॒वि पन्था॑श्चराचा॒रः ॥११॥\n\nशुची॑ ते च॒क्रे या॒त्या व्या॒नो अक्ष॒ आह॑तः । अनो॑ मन॒स्मयं॑ सू॒र्याऽऽरो॑हत्प्रय॒ती पति॑म् ॥१२॥\n\nसू॒र्याया॑ वह॒तुः प्रागा॑त्सवि॒ता यम॒वासृ॑जत् । अ॒घासु॑ हन्यन्ते॒ गावोऽर्जु॑न्यो॒: पर्यु॑ह्यते ॥१३॥\n\nयद॑श्विना पृ॒च्छमा॑ना॒वया॑तं त्रिच॒क्रेण॑ वह॒तुं सू॒र्याया॑: ।\n\n विश्वे॑ दे॒वा अनु॒ तद्वा॑मजानन्पु॒त्रः पि॒तरा॑ववृणीत पू॒षा ॥१४॥\n\nयदया॑तं शुभस्पती वरे॒यं सू॒र्यामुप॑ । क्वैकं॑ च॒क्रं वा॑मासी॒त्क्व॑ दे॒ष्ट्राय॑ तस्थथुः ॥१५॥\n\nद्वे ते॑ च॒क्रे सू॑र्ये ब्र॒ह्माण॑ ऋतु॒था वि॑दुः । अथैकं॑ च॒क्रं यद्गुहा॒ तद॑द्धा॒तय॒ इद्वि॑दुः ॥१६॥\n\nसू॒र्यायै॑ दे॒वेभ्यो॑ मि॒त्राय॒ वरु॑णाय च । ये भू॒तस्य॒ प्रचे॑तस इ॒दं तेभ्यो॑ऽकरं॒ नम॑: ॥१७॥\n\nपू॒र्वा॒प॒रं च॑रतो मा॒ययै॒तौ शिशू॒ क्रीळ॑न्तौ॒ परि॑ यातो अध्व॒रम् ।\n\nविश्वा॑न्य॒न्यो भुव॑नाभि॒चष्ट॑ ऋ॒तूँर॒न्यो वि॒दध॑ज्जायते॒ पुन॑: ॥१८॥\n\nनवो॑नवो भवति॒ जाय॑मा॒नोऽह्नां॑ के॒तुरु॒षसा॑मे॒त्यग्र॑म् ।\n\nभा॒गं दे॒वेभ्यो॒ वि द॑धात्या॒यन्प्र च॒न्द्रमा॑स्तिरते दी॒र्घमायु॑: ॥१९॥\n\nसु॒किं॒शु॒कं श॑ल्म॒लिं वि॒श्वरू॑पं॒ हिर॑ण्यवर्णं सु॒वृतं॑ सुच॒क्रम् ।\n\nआ रो॑ह सूर्ये अ॒मृत॑स्य लो॒कं स्यो॒नं पत्ये॑ वह॒तुं कृ॑णुष्व ॥२०॥\n\nउदी॒र्ष्वात॒: पति॑वती॒ ह्ये॒३षा वि॒श्वाव॑सुं॒ नम॑सा गी॒र्भिरी॑ळे ।\n\nअ॒न्यामि॑च्छ पितृ॒षदं॒ व्य॑क्तां॒ स ते॑ भा॒गो ज॒नुषा॒ तस्य॑ विद्धि ॥२१॥\n\nउदी॒र्ष्वातो॑ विश्वावसो॒ नम॑सेळा महे त्वा । अ॒न्यामि॑च्छ प्रफ॒र्व्यं१ सं जा॒यां पत्या॑ सृज ॥२२॥\n\nअ॒नृ॒क्ष॒रा ऋ॒जव॑: सन्तु॒ पन्था॒ येभि॒: सखा॑यो॒ यन्ति॑ नो वरे॒यम् ।\n\nसम॑र्य॒मा सं भगो॑ नो निनीया॒त्सं जा॑स्प॒त्यं सु॒यम॑मस्तु देवाः ॥२३॥\n\nप्र त्वा॑ मुञ्चामि॒ वरु॑णस्य॒ पाशा॒द्येन॒ त्वाब॑ध्नात्सवि॒ता सु॒शेव॑: ।\n\n ऋ॒तस्य॒ योनौ॑ सुकृ॒तस्य॑ लो॒केऽरि॑ष्टां त्वा स॒ह पत्या॑ दधामि ॥२४॥\n\nप्रेतो मु॒ञ्चामि॒ नामुत॑: सुब॒द्धाम॒मुत॑स्करम् । यथे॒यमि॑न्द्र मीढ्वः सुपु॒त्रा सु॒भगास॑ति ॥२५॥\n\nपू॒षा त्वे॒तो न॑यतु हस्त॒गृह्या॒ऽश्विना॑ त्वा॒ प्र व॑हतां॒ रथे॑न ।\n\nगृ॒हान्ग॑च्छ गृ॒हप॑त्नी॒ यथासो॑ व॒शिनी॒ त्वं वि॒दथ॒मा व॑दासि ॥२६॥\n\nइ॒ह प्रि॒यं प्र॒जया॑ ते॒ समृ॑ध्यताम॒स्मिन्गृ॒हे गार्ह॑पत्याय जागृहि ।\n\nए॒ना पत्या॑ त॒न्वं१ सं सृ॑ज॒स्वाधा॒ जिव्री॑ वि॒दथ॒मा व॑दाथः ॥२७॥\n\nनी॒ल॒लो॒हि॒तं भ॑वति कृ॒त्यास॒क्तिर्व्य॑ज्यते । एध॑न्ते अस्या ज्ञा॒तय॒: पति॑र्ब॒न्धेषु॑ बध्यते ॥२८॥\n\nपरा॑ देहि शामु॒ल्यं॑ ब्र॒ह्मभ्यो॒ वि भ॑जा॒ वसु॑ । कृ॒त्यैषा प॒द्वती॑ भू॒त्व्या जा॒या वि॑शते॒ पति॑म् ॥२९॥\n\nअ॒श्री॒रा त॒नूर्भ॑वति॒ रुश॑ती पा॒पया॑मु॒या । पति॒र्यद्व॒ध्वो॒३ वास॑सा॒ स्वमङ्ग॑मभि॒धित्स॑ते ॥३०॥\n\nये व॒ध्व॑श्च॒न्द्रं व॑ह॒तुं यक्ष्मा॒ यन्ति॒ जना॒दनु॑ । पुन॒स्तान्य॒ज्ञिया॑ दे॒वा नय॑न्तु॒ यत॒ आग॑ताः ॥३॥१\n\nमा वि॑दन्परिप॒न्थिनो॒ य आ॒सीद॑न्ति॒ दम्प॑ती । सु॒गेभि॑र्दु॒र्गमती॑ता॒मप॑ द्रा॒न्त्वरा॑तयः ॥३२॥\n\nसु॒म॒ङ्ग॒लीरि॒यं व॒धूरि॒मां स॒मेत॒ पश्य॑त । सौभा॑ग्यमस्यै द॒त्त्वायाऽथास्तं॒ वि परे॑तन ॥३३॥\n\nतृ॒ष्टमे॒तत्कटु॑कमे॒तद॑पा॒ष्ठव॑द्वि॒षव॒न्नैतदत्त॑वे । सू॒र्यां यो ब्र॒ह्मा वि॒द्यात्स इद्वाधू॑यमर्हति ॥३४॥\n\nआ॒शस॑नं वि॒शस॑न॒मथो॑ अधिवि॒कर्त॑नम् । सू॒र्याया॑: पश्य रू॒पाणि॒ तानि॑ ब्र॒ह्मा तु शु॑न्धति ॥३५॥\n\nगृ॒भ्णामि॑ ते सौभग॒त्वाय॒ हस्तं॒ मया॒ पत्या॑ ज॒रद॑ष्टि॒र्यथास॑: ।\n\n भगो॑ अर्य॒मा स॑वि॒ता पुरं॑धि॒र्मह्यं॑ त्वादु॒र्गार्ह॑पत्याय दे॒वाः ॥३६॥\n\nतां पू॑षञ्छि॒वत॑मा॒मेर॑यस्व॒ यस्यां॒ बीजं॑ मनु॒ष्या॒३ वप॑न्ति ।\n\nया न॑ ऊ॒रू उ॑श॒ती वि॒श्रया॑ते॒ यस्या॑मु॒शन्त॑: प्र॒हरा॑म॒ शेप॑म् ॥३७॥\n\nतुभ्य॒मग्रे॒ पर्य॑वहन्त्सू॒र्यां व॑ह॒तुना॑ स॒ह । पुन॒: पति॑भ्यो जा॒यां दा अ॑ग्ने प्र॒जया॑ स॒ह ॥३८॥\n\nपुन॒: पत्नी॑म॒ग्निर॑दा॒दायु॑षा स॒ह वर्च॑सा । दी॒र्घायु॑रस्या॒ यः पति॒र्जीवा॑ति श॒रद॑: श॒तम् ॥३९॥\n\nसोम॑: प्रथ॒मो वि॑विदे गन्ध॒र्वो वि॑विद॒ उत्त॑रः । तृ॒तीयो॑ अ॒ग्निष्टे॒ पति॑स्तु॒रीय॑स्ते मनुष्य॒जाः ॥४०॥\n\nसोमो॑ ददद्गन्ध॒र्वाय॑ गन्ध॒र्वो द॑दद॒ग्नये॑ । र॒यिं च॑ पु॒त्राँश्चा॑दाद॒ग्निर्मह्य॒मथो॑ इ॒माम् ॥४१॥\n\nइ॒हैव स्तं॒ मा वि यौ॑ष्टं॒ विश्व॒मायु॒र्व्य॑श्नुतम् । क्रीळ॑न्तौ पु॒त्रैर्नप्तृ॑भि॒र्मोद॑मानौ॒ स्वे गृ॒हे ॥४२॥\n\nआ न॑: प्र॒जां ज॑नयतु प्र॒जाप॑तिराजर॒साय॒ सम॑नक्त्वर्य॒मा ।\n\nअदु॑र्मङ्गलीः पतिलो॒कमा वि॑श॒ शं नो॑ भव द्वि॒पदे॒ शं चतु॑ष्पदे ॥४३॥\n\nअघो॑रचक्षु॒रप॑तिघ्न्येधि शि॒वा प॒शुभ्य॑: सु॒मना॑: सु॒वर्चा॑: ।\n\nवी॒र॒सूर्दे॒वका॑मा स्यो॒ना शं नो॑ भव द्वि॒पदे॒ शं चतु॑ष्पदे ॥४४॥\n\nइ॒मां त्वमि॑न्द्र मीढ्वः सुपु॒त्रां सु॒भगां॑ कृणु । दशा॑स्यां पु॒त्राना धे॑हि॒ पति॑मेकाद॒शं कृ॑धि ॥४५॥\n\nस॒म्राज्ञी॒ श्वशु॑रे भव स॒म्राज्ञी॑ श्व॒श्र्वां भ॑व । नना॑न्दरि स॒म्राज्ञी॑ भव स॒म्राज्ञी॒ अधि॑ दे॒वृषु॑ ॥४६॥\n\nसम॑ञ्जन्तु॒ विश्वे॑ दे॒वाः समापो॒ हृद॑यानि नौ । सं मा॑त॒रिश्वा॒ सं धा॒ता समु॒ देष्ट्री॑ दधातु नौ ॥४७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 86, + "text": "(२३) इन्द्रः, ७,१३,२३ ऐन्द्रो वृषाकपिः, २-६,९-१०,१५-१८ इन्द्राणी। इन्द्रः। पंक्तिः।\n\nवि हि सोतो॒रसृ॑क्षत॒ नेन्द्रं॑ दे॒वम॑मंसत ।\n\nयत्राम॑दद्वृ॒षाक॑पिर॒र्यः पु॒ष्टेषु॒ मत्स॑खा॒ विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒ उत्त॑रः ॥१॥\n\nपरा॒ ही॑न्द्र॒ धाव॑सि वृ॒षाक॑पे॒रति॒ व्यथि॑: ।\n\nनो अह॒ प्र वि॑न्दस्य॒न्यत्र॒ सोम॑पीतये॒ विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒ उत्त॑रः ॥२॥\n\nकिम॒यं त्वां वृ॒षाक॑पिश्च॒कार॒ हरि॑तो मृ॒गः ।\n\nयस्मा॑ इर॒स्यसीदु॒ न्व१र्यो वा॑ पुष्टि॒मद्वसु॒ विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒ उत्त॑रः ॥३॥\n\nयमि॒मं त्वं वृ॒षाक॑पिं प्रि॒यमि॑न्द्राभि॒रक्ष॑सि ।\n\nश्वा न्व॑स्य जम्भिष॒दपि॒ कर्णे॑ वराह॒युर्विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒ उत्त॑रः ॥४॥\n\nप्रि॒या त॒ष्टानि॑ मे क॒पिर्व्य॑क्ता॒ व्य॑दूदुषत् ।\n\nशिरो॒ न्व॑स्य राविषं॒ न सु॒गं दु॒ष्कृते॑ भुवं॒ विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒ उत्त॑रः ॥५॥\n\nन मत्स्त्री सु॑भ॒सत्त॑रा॒ न सु॒याशु॑तरा भुवत् ।\n\nन मत्प्रति॑च्यवीयसी॒ न सक्थ्युद्य॑मीयसी॒ विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒ उत्त॑रः ॥६॥\n\nउ॒वे अ॑म्ब सुलाभिके॒ यथे॑वा॒ङ्ग भ॑वि॒ष्यति॑ ।\n\nभ॒सन्मे॑ अम्ब॒ सक्थि॑ मे॒ शिरो॑ मे॒ वी॑व हृष्यति॒ विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒ उत्त॑रः ॥७॥\n\nकिं सु॑बाहो स्वङ्गुरे॒ पृथु॑ष्टो॒ पृथु॑जाघने ।\n\nकिं शू॑रपत्नि न॒स्त्वम॒भ्य॑मीषि वृ॒षाक॑पिं॒ विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒ उत्त॑रः ॥८॥\n\nअ॒वीरा॑मिव॒ माम॒यं श॒रारु॑र॒भि म॑न्यते ।\n\nउ॒ताहम॑स्मि वी॒रिणीन्द्र॑पत्नी म॒रुत्स॑खा॒ विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒ उत्त॑रः ॥९॥\n\nसं॒हो॒त्रं स्म॑ पु॒रा नारी॒ सम॑नं॒ वाव॑ गच्छति ।\n\nवे॒धा ऋ॒तस्य॑ वी॒रिणीन्द्र॑पत्नी महीयते॒ विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒ उत्त॑रः ॥१०॥\n\nइ॒न्द्रा॒णीमा॒सु नारि॑षु सु॒भगा॑म॒हम॑श्रवम् ।\n\nन॒ह्य॑स्या अप॒रं च॒न ज॒रसा॒ मर॑ते॒ पति॒र्विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒ उत्त॑रः ॥११॥\n\nनाहमि॑न्द्राणि रारण॒ सख्यु॑र्वृ॒षाक॑पेॠ॒ते ।\n\nयस्ये॒दमप्यं॑ ह॒विः प्रि॒यं दे॒वेषु॒ गच्छ॑ति॒ विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒ उत्त॑रः ॥१२॥\n\nवृषा॑कपायि॒ रेव॑ति॒ सुपु॑त्र॒ आदु॒ सुस्नु॑षे ।\n\nघस॑त्त॒ इन्द्र॑ उ॒क्षण॑: प्रि॒यं का॑चित्क॒रं ह॒विर्विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒ उत्त॑रः ॥१३॥\n\nउ॒क्ष्णो हि मे॒ पञ्च॑दश सा॒कं पच॑न्ति विंश॒तिम् ।\n\nउ॒ताहम॑द्मि॒ पीव॒ इदु॒भा कु॒क्षी पृ॑णन्ति मे॒ विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒ उत्त॑रः ॥१४॥\n\nवृ॒ष॒भो न ति॒ग्मशृ॑ङ्गो॒ऽन्तर्यू॒थेषु॒ रोरु॑वत् ।\n\nम॒न्थस्त॑ इन्द्र॒ शं हृ॒दे यं ते॑ सु॒नोति॑ भाव॒युर्विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒ उत्त॑रः ॥१५॥\n\nन सेशे॒ यस्य॒ रम्ब॑तेऽन्त॒रा स॒क्थ्या॒३ कपृ॑त् ।\n\nसेदी॑शे॒ यस्य॑ रोम॒शं नि॑षे॒दुषो॑ वि॒जृम्भ॑ते॒ विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒ उत्त॑रः ॥१६॥\n\nन सेशे॒ यस्य॑ रोम॒शं नि॑षे॒दुषो॑ वि॒जृम्भ॑ते ।\n\nसेदी॑शे॒ यस्य॒ रम्ब॑तेऽन्त॒रा स॒क्थ्या॒३ कपृ॒द्विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒ उत्त॑रः ॥१७॥\n\nअ॒यमि॑न्द्र वृ॒षाक॑पि॒: पर॑स्वन्तं ह॒तं वि॑दत् ।\n\nअ॒सिं सू॒नां नवं॑ च॒रुमादेध॒स्यान॒ आचि॑तं॒ विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒ उत्त॑रः ॥१८॥\n\nअ॒यमे॑मि वि॒चाक॑शद्विचि॒न्वन्दास॒मार्य॑म् ।\n\nपिबा॑मि पाक॒सुत्व॑नो॒ऽभि धीर॑मचाकशं॒ विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒ उत्त॑रः ॥१९॥\n\nधन्व॑ च॒ यत्कृ॒न्तत्रं॑ च॒ कति॑ स्वि॒त्ता वि योज॑ना ।\n\nनेदी॑यसो वृषाक॒पेऽस्त॒मेहि॑ गृ॒हाँ उप॒ विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒ उत्त॑रः ॥२०॥\n\nपुन॒रेहि॑ वृषाकपे सुवि॒ता क॑ल्पयावहै ।\n\nय ए॒ष स्व॑प्न॒नंश॒नोऽस्त॒मेषि॑ प॒था पुन॒र्विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒ उत्त॑रः ॥२१॥\n\nयदुद॑ञ्चो वृषाकपे गृ॒हमि॒न्द्राज॑गन्तन ।\n\nक्व१ स्य पु॑ल्व॒घो मृ॒गः कम॑गञ्जन॒योप॑नो॒ विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒ उत्त॑रः ॥२२॥\n\nपर्शु॑र्ह॒ नाम॑ मान॒वी सा॒कं स॑सूव विंश॒तिम् ।\n\nभ॒द्रं भ॑ल॒ त्यस्या॑ अभू॒द्यस्या॑ उ॒दर॒माम॑य॒द्विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒ उत्त॑रः ॥२३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 87, + "text": "२५ पायुर्भारद्वाजः।रक्षोहाग्निः।त्रिष्टुप् , २२-२५ अनुष्टुप्।\n\nर॒क्षो॒हणं॑ वा॒जिन॒मा जि॑घर्मि मि॒त्रं प्रथि॑ष्ठ॒मुप॑ यामि॒ शर्म॑ ।\n\nशिशा॑नो अ॒ग्निः क्रतु॑भि॒: समि॑द्ध॒: स नो॒ दिवा॒ स रि॒षः पा॑तु॒ नक्त॑म् ॥१॥\n\nअयो॑दंष्ट्रो अ॒र्चिषा॑ यातु॒धाना॒नुप॑ स्पृश जातवेद॒: समि॑द्धः ।\n\nआ जि॒ह्वया॒ मूर॑देवान्रभस्व क्र॒व्यादो॑ वृ॒क्त्व्यपि॑ धत्स्वा॒सन् ॥२॥\n\nउ॒भोभ॑यावि॒न्नुप॑ धेहि॒ दंष्ट्रा॑ हिं॒स्रः शिशा॒नोऽव॑रं॒ परं॑ च ।\n\nउ॒तान्तरि॑क्षे॒ परि॑ याहि राज॒ञ्जम्भै॒: सं धे॑ह्य॒भि या॑तु॒धाना॑न् ॥३॥\n\nय॒ज्ञैरिषू॑: सं॒नम॑मानो अग्ने वा॒चा श॒ल्याँ अ॒शनि॑भिर्दिहा॒नः ।\n\nताभि॑र्विध्य॒ हृद॑ये यातु॒धाना॑न्प्रती॒चो बा॒हून्प्रति॑ भङ्ध्येषाम् ॥४॥\n\nअग्ने॒ त्वचं॑ यातु॒धान॑स्य भिन्धि हिं॒स्राशनि॒र्हर॑सा हन्त्वेनम् ।\n\n प्र पर्वा॑णि जातवेदः शृणीहि क्र॒व्यात्क्र॑वि॒ष्णुर्वि चि॑नोतु वृ॒क्णम् ॥५॥\n\nयत्रे॒दानीं॒ पश्य॑सि जातवेद॒स्तिष्ठ॑न्तमग्न उ॒त वा॒ चर॑न्तम् ।\n\nयद्वा॒न्तरि॑क्षे प॒थिभि॒: पत॑न्तं॒ तमस्ता॑ विध्य॒ शर्वा॒ शिशा॑नः ॥६॥\n\nउ॒ताल॑ब्धं स्पृणुहि जातवेद आलेभा॒नादृ॒ष्टिभि॑र्यातु॒धाना॑त् ।\n\nअग्ने॒ पूर्वो॒ नि ज॑हि॒ शोशु॑चान आ॒माद॒: क्ष्विङ्का॒स्तम॑द॒न्त्वेनी॑: ॥७॥\n\nइ॒ह प्र ब्रू॑हि यत॒मः सो अ॑ग्ने॒ यो या॑तु॒धानो॒ य इ॒दं कृ॒णोति॑ ।\n\nतमा र॑भस्व स॒मिधा॑ यविष्ठ नृ॒चक्ष॑स॒श्चक्षु॑षे रन्धयैनम् ॥८॥\n\nती॒क्ष्णेना॑ग्ने॒ चक्षु॑षा रक्ष य॒ज्ञं प्राञ्चं॒ वसु॑भ्य॒: प्र ण॑य प्रचेतः ।\n\nहिं॒स्रं रक्षां॑स्य॒भि शोशु॑चानं॒ मा त्वा॑ दभन्यातु॒धाना॑ नृचक्षः ॥९॥\n\nनृ॒चक्षा॒ रक्ष॒: परि॑ पश्य वि॒क्षु तस्य॒ त्रीणि॒ प्रति॑ शृणी॒ह्यग्रा॑ ।\n\nतस्या॑ग्ने पृ॒ष्टीर्हर॑सा शृणीहि त्रे॒धा मूलं॑ यातु॒धान॑स्य वृश्च ॥१०॥\n\nत्रिर्या॑तु॒धान॒: प्रसि॑तिं त एत्वृ॒तं यो अ॑ग्ने॒ अनृ॑तेन॒ हन्ति॑ ।\n\n तम॒र्चिषा॑ स्फू॒र्जय॑ञ्जातवेदः सम॒क्षमे॑नं गृण॒ते नि वृ॑ङ्धि ॥११॥\n\nतद॑ग्ने॒ चक्षु॒: प्रति॑ धेहि रे॒भे श॑फा॒रुजं॒ येन॒ पश्य॑सि यातु॒धान॑म् ।\n\nअ॒थ॒र्व॒वज्ज्योति॑षा॒ दैव्ये॑न स॒त्यं धूर्व॑न्तम॒चितं॒ न्यो॑ष ॥१२॥\n\nयद॑ग्ने अ॒द्य मि॑थु॒ना शपा॑तो॒ यद्वा॒चस्तृ॒ष्टं ज॒नय॑न्त रे॒भाः ।\n\nम॒न्योर्मन॑सः शर॒व्या॒३ जाय॑ते॒ या तया॑ विध्य॒ हृद॑ये यातु॒धाना॑न् ॥१३॥\n\nपरा॑ शृणीहि॒ तप॑सा यातु॒धाना॒न्परा॑ग्ने॒ रक्षो॒ हर॑सा शृणीहि ।\n\nपरा॒र्चिषा॒ मूर॑देवाञ्छृणीहि॒ परा॑सु॒तृपो॑ अ॒भि शोशु॑चानः ॥१४॥\n\nपरा॒द्य दे॒वा वृ॑जि॒नं शृ॑णन्तु प्र॒त्यगे॑नं श॒पथा॑ यन्तु तृ॒ष्टाः ।\n\nवा॒चास्ते॑नं॒ शर॑व ऋच्छन्तु॒ मर्म॒न्विश्व॑स्यैतु॒ प्रसि॑तिं यातु॒धान॑: ॥१५॥\n\nयः पौरु॑षेयेण क्र॒विषा॑ सम॒ङ्क्ते यो अश्व्ये॑न प॒शुना॑ यातु॒धान॑: ।\n\nयो अ॒घ्न्याया॒ भर॑ति क्षी॒रम॑ग्ने॒ तेषां॑ शी॒र्षाणि॒ हर॒सापि॑ वृश्च ॥१६॥\n\nसं॒व॒त्स॒रीणं॒ पय॑ उ॒स्रिया॑या॒स्तस्य॒ माशी॑द्यातु॒धानो॑ नृचक्षः ।\n\nपी॒यूष॑मग्ने यत॒मस्तितृ॑प्सा॒त्तं प्र॒त्यञ्च॑म॒र्चिषा॑ विध्य॒ मर्म॑न् ॥१७॥\n\nवि॒षं गवां॑ यातु॒धाना॑: पिब॒न्त्वा वृ॑श्च्यन्ता॒मदि॑तये दु॒रेवा॑: ।\n\nपरै॑नान्दे॒वः स॑वि॒ता द॑दातु॒ परा॑ भा॒गमोष॑धीनां जयन्ताम् ॥१८॥\n\nस॒नाद॑ग्ने मृणसि यातु॒धाना॒न्न त्वा॒ रक्षां॑सि॒ पृत॑नासु जिग्युः ।\n\nअनु॑ दह स॒हमू॑रान्क्र॒व्यादो॒ मा ते॑ हे॒त्या मु॑क्षत॒ दैव्या॑याः ॥१९॥\n\nत्वं नो॑ अग्ने अध॒रादुद॑क्ता॒त्त्वं प॒श्चादु॒त र॑क्षा पु॒रस्ता॑त् ।\n\nप्रति॒ ते ते॑ अ॒जरा॑स॒स्तपि॑ष्ठा अ॒घशं॑सं॒ शोशु॑चतो दहन्तु ॥२०॥\n\nप॒श्चात्पु॒रस्ता॑दध॒रादुद॑क्तात्क॒विः काव्ये॑न॒ परि॑ पाहि राजन् ।\n\nसखे॒ सखा॑यम॒जरो॑ जरि॒म्णेऽग्ने॒ मर्ताँ॒ अम॑र्त्य॒स्त्वं न॑: ॥२१॥\n\nपरि॑ त्वाग्ने॒ पुरं॑ व॒यं विप्रं॑ सहस्य धीमहि । धृ॒षद्व॑र्णं दि॒वेदि॑वे ह॒न्तारं॑ भङ्गु॒राव॑ताम् ॥२२॥\n\nवि॒षेण॑ भङ्गु॒राव॑त॒: प्रति॑ ष्म र॒क्षसो॑ दह । अग्ने॑ ति॒ग्मेन॑ शो॒चिषा॒ तपु॑रग्राभिॠ॒ष्टिभि॑: ॥२३॥\n\nप्रत्य॑ग्ने मिथु॒ना द॑ह यातु॒धाना॑ किमी॒दिना॑ । सं त्वा॑ शिशामि जागृ॒ह्यद॑ब्धं विप्र॒ मन्म॑भिः ॥२४॥\n\nप्रत्य॑ग्ने॒ हर॑सा॒ हर॑: शृणी॒हि वि॒श्वत॒: प्रति॑ । या॒तु॒धान॑स्य र॒क्षसो॒ बलं॒ वि रु॑ज वी॒र्य॑म् ॥२५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 88, + "text": "१९ आंगिरसो मूर्धन्वान् , वामदेव्यो वा। सूर्य-वैश्वानरोऽग्निः। त्रिष्टुप्।\n\nह॒विष्पान्त॑म॒जरं॑ स्व॒र्विदि॑ दिवि॒स्पृश्याहु॑तं॒ जुष्ट॑म॒ग्नौ ।\n\nतस्य॒ भर्म॑णे॒ भुव॑नाय दे॒वा धर्म॑णे॒ कं स्व॒धया॑ पप्रथन्त ॥१॥\n\nगी॒र्णं भुव॑नं॒ तम॒साप॑गूळ्हमा॒विः स्व॑रभवज्जा॒ते अ॒ग्नौ ।\n\nतस्य॑ दे॒वाः पृ॑थि॒वी द्यौरु॒तापोऽर॑णय॒न्नोष॑धीः स॒ख्ये अ॑स्य ॥२॥\n\nदे॒वेभि॒र्न्वि॑षि॒तो य॒ज्ञिये॑भिर॒ग्निं स्तो॑षाण्य॒जरं॑ बृ॒हन्त॑म् ।\n\nयो भा॒नुना॑ पृथि॒वीं द्यामु॒तेमामा॑त॒तान॒ रोद॑सी अ॒न्तरि॑क्षम् ॥३॥\n\nयो होतासी॑त्प्रथ॒मो दे॒वजु॑ष्टो॒ यं स॒माञ्ज॒न्नाज्ये॑ना वृणा॒नाः ।\n\nस प॑त॒त्री॑त्व॒रं स्था जग॒द्यच्छ्वा॒त्रम॒ग्निर॑कृणोज्जा॒तवे॑दाः ॥४॥\n\nयज्जा॑तवेदो॒ भुव॑नस्य मू॒र्धन्नति॑ष्ठो अग्ने स॒ह रो॑च॒नेन॑ ।\n\nतं त्वा॑हेम म॒तिभि॑र्गी॒र्भिरु॒क्थैः स य॒ज्ञियो॑ अभवो रोदसि॒प्राः ॥५॥\n\nमू॒र्धा भु॒वो भ॑वति॒ नक्त॑म॒ग्निस्तत॒: सूर्यो॑ जायते प्रा॒तरु॒द्यन् ।\n\nमा॒यामू॒ तु य॒ज्ञिया॑नामे॒तामपो॒ यत्तूर्णि॒श्चर॑ति प्रजा॒नन् ॥६॥\n\nदृ॒शेन्यो॒ यो म॑हि॒ना समि॒द्धोऽरो॑चत दि॒वियो॑निर्वि॒भावा॑ ।\n\nतस्मि॑न्न॒ग्नौ सू॑क्तवा॒केन॑ दे॒वा ह॒विर्विश्व॒ आजु॑हवुस्तनू॒पाः ॥७॥\n\nसू॒क्त॒वा॒कं प्र॑थ॒ममादिद॒ग्निमादिद्ध॒विर॑जनयन्त दे॒वाः ।\n\n स ए॑षां य॒ज्ञो अ॑भवत्तनू॒पास्तं द्यौर्वे॑द॒ तं पृ॑थि॒वी तमाप॑: ॥८॥\n\nयं दे॒वासोऽज॑नयन्ता॒ग्निं यस्मि॒न्नाजु॑हवु॒र्भुव॑नानि॒ विश्वा॑ ।\n\nसो अ॒र्चिषा॑ पृथि॒वीं द्यामु॒तेमामृ॑जू॒यमा॑नो अतपन्महि॒त्वा ॥९॥\n\nस्तोमे॑न॒ हि दि॒वि दे॒वासो॑ अ॒ग्निमजी॑जन॒ञ्छक्ति॑भी रोदसि॒प्राम् ।\n\nतमू॑ अकृण्वन्त्रे॒धा भु॒वे कं स ओष॑धीः पचति वि॒श्वरू॑पाः ॥१०॥\n\nय॒देदे॑न॒मद॑धुर्य॒ज्ञिया॑सो दि॒वि दे॒वाः सूर्य॑मादिते॒यम् ।\n\nय॒दा च॑रि॒ष्णू मि॑थु॒नावभू॑ता॒मादित्प्राप॑श्य॒न्भुव॑नानि॒ विश्वा॑ ॥११॥\n\nविश्व॑स्मा अ॒ग्निं भुव॑नाय दे॒वा वै॑श्वान॒रं के॒तुमह्ना॑मकृण्वन् ।\n\nआ यस्त॒तानो॒षसो॑ विभा॒तीरपो॑ ऊर्णोति॒ तमो॑ अ॒र्चिषा॒ यन् ॥१२॥\n\nवै॒श्वा॒न॒रं क॒वयो॑ य॒ज्ञिया॑सो॒ऽग्निं दे॒वा अ॑जनयन्नजु॒र्यम् ।\n\nनक्ष॑त्रं प्र॒त्नममि॑नच्चरि॒ष्णु य॒क्षस्याध्य॑क्षं तवि॒षं बृ॒हन्त॑म् ॥१३॥\n\nवै॒श्वा॒न॒रं वि॒श्वहा॑ दीदि॒वांसं॒ मन्त्रै॑र॒ग्निं क॒विमच्छा॑ वदामः ।\n\nयो म॑हि॒म्ना प॑रिब॒भूवो॒र्वी उ॒तावस्ता॑दु॒त दे॒वः प॒रस्ता॑त् ॥१४॥\n\nद्वे स्रु॒ती अ॑शृणवं पितॄ॒णाम॒हं दे॒वाना॑मु॒त मर्त्या॑नाम् ।\n\nताभ्या॑मि॒दं विश्व॒मेज॒त्समे॑ति॒ यद॑न्त॒रा पि॒तरं॑ मा॒तरं॑ च ॥१५॥\n\nद्वे स॑मी॒ची बि॑भृत॒श्चर॑न्तं शीर्ष॒तो जा॒तं मन॑सा॒ विमृ॑ष्टम् ।\n\nस प्र॒त्यङ्विश्वा॒ भुव॑नानि तस्था॒वप्र॑युच्छन्त॒रणि॒र्भ्राज॑मानः ॥१६॥\n\nयत्रा॒ वदे॑ते॒ अव॑र॒: पर॑श्च यज्ञ॒न्यो॑: कत॒रो नौ॒ वि वे॑द ।\n\nआ शे॑कु॒रित्स॑ध॒मादं॒ सखा॑यो॒ नक्ष॑न्त य॒ज्ञं क इ॒दं वि वो॑चत् ॥१७॥\n\nकत्य॒ग्नय॒: कति॒ सूर्या॑स॒: कत्यु॒षास॒: कत्यु॑ स्वि॒दाप॑: ।\n\nनोप॒स्पिजं॑ वः पितरो वदामि पृ॒च्छामि॑ वः कवयो वि॒द्मने॒ कम् ॥१८॥\n\nया॒व॒न्मा॒त्रमु॒षसो॒ न प्रती॑कं सुप॒र्ण्यो॒३ वस॑ते मातरिश्वः ।\n\nताव॑द्दधा॒त्युप॑ य॒ज्ञमा॒यन्ब्रा॑ह्म॒णो होतु॒रव॑रो नि॒षीद॑न् ॥१९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 89, + "text": "१८ रेणुर्वैश्वामित्रः। इन्द्रः, ५ इन्द्रासोमौ। त्रिष्टुप्।\n\nइन्द्रं॑ स्तवा॒ नृत॑मं॒ यस्य॑ म॒ह्ना वि॑बबा॒धे रो॑च॒ना वि ज्मो अन्ता॑न् ।\n\nआ यः प॒प्रौ च॑र्षणी॒धृद्वरो॑भि॒: प्र सिन्धु॑भ्यो रिरिचा॒नो म॑हि॒त्वा ॥१॥\n\nस सूर्य॒: पर्यु॒रू वरां॒स्येन्द्रो॑ ववृत्या॒द्रथ्ये॑व च॒क्रा ।\n\nअति॑ष्ठन्तमप॒स्यं१ न सर्गं॑ कृ॒ष्णा तमां॑सि॒ त्विष्या॑ जघान ॥२॥\n\nस॒मा॒नम॑स्मा॒ अन॑पावृदर्च क्ष्म॒या दि॒वो अस॑मं॒ ब्रह्म॒ नव्य॑म् ।\n\nवि यः पृ॒ष्ठेव॒ जनि॑मान्य॒र्य इन्द्र॑श्चि॒काय॒ न सखा॑यमी॒षे ॥३॥\n\nइन्द्रा॑य॒ गिरो॒ अनि॑शितसर्गा अ॒पः प्रेर॑यं॒ सग॑रस्य बु॒ध्नात् ।\n\nयो अक्षे॑णेव च॒क्रिया॒ शची॑भि॒र्विष्व॑क्त॒स्तम्भ॑ पृथि॒वीमु॒त द्याम् ॥४॥\n\nआपा॑न्तमन्युस्तृ॒पल॑प्रभर्मा॒ धुनि॒: शिमी॑वा॒ञ्छरु॑माँ ऋजी॒षी ।\n\nसोमो॒ विश्वा॑न्यत॒सा वना॑नि॒ नार्वागिन्द्रं॑ प्रति॒माना॑नि देभुः ॥५॥\n\nन यस्य॒ द्यावा॑पृथि॒वी न धन्व॒ नान्तरि॑क्षं॒ नाद्र॑य॒: सोमो॑ अक्षाः ।\n\nयद॑स्य म॒न्युर॑धिनी॒यमा॑नः शृ॒णाति॑ वी॒ळु रु॒जति॑ स्थि॒राणि॑ ॥६॥\n\nज॒घान॑ वृ॒त्रं स्वधि॑ति॒र्वने॑व रु॒रोज॒ पुरो॒ अर॑द॒न्न सिन्धू॑न् ।\n\nबि॒भेद॑ गि॒रिं नव॒मिन्न कु॒म्भमा गा इन्द्रो॑ अकृणुत स्व॒युग्भि॑: ॥७॥\n\nत्वं ह॒ त्यदृ॑ण॒या इ॑न्द्र॒ धीरो॒ऽसिर्न पर्व॑ वृजि॒ना शृ॑णासि ।\n\nप्र ये मि॒त्रस्य॒ वरु॑णस्य॒ धाम॒ युजं॒ न जना॑ मि॒नन्ति॑ मि॒त्रम् ॥८॥\n\nप्र ये मि॒त्रं प्रार्य॒मणं॑ दु॒रेवा॒: प्र सं॒गिर॒: प्र वरु॑णं मि॒नन्ति॑ ।\n\n न्य१मित्रे॑षु व॒धमि॑न्द्र॒ तुम्रं॒ वृष॒न्वृषा॑णमरु॒षं शि॑शीहि ॥९॥\n\nइन्द्रो॑ दि॒व इन्द्र॑ ईशे पृथि॒व्या इन्द्रो॑ अ॒पामिन्द्र॒ इत्पर्व॑तानाम् ।\n\nइन्द्रो॑ वृ॒धामिन्द्र॒ इन्मेधि॑राणा॒मिन्द्र॒: क्षेमे॒ योगे॒ हव्य॒ इन्द्र॑: ॥१०॥\n\nप्राक्तुभ्य॒ इन्द्र॒: प्र वृ॒धो अह॑भ्य॒: प्रान्तरि॑क्षा॒त्प्र स॑मु॒द्रस्य॑ धा॒सेः ।\n\n प्र वात॑स्य॒ प्रथ॑स॒: प्र ज्मो अन्ता॒त्प्र सिन्धु॑भ्यो रिरिचे॒ प्र क्षि॒तिभ्य॑: ॥११॥\n\nप्र शोशु॑चत्या उ॒षसो॒ न के॒तुर॑सि॒न्वा ते॑ वर्ततामिन्द्र हे॒तिः ।\n\nअश्मे॑व विध्य दि॒व आ सृ॑जा॒नस्तपि॑ष्ठेन॒ हेष॑सा॒ द्रोघ॑मित्रान् ॥१२॥\n\nअन्वह॒ मासा॒ अन्विद्वना॒न्यन्वोष॑धी॒रनु॒ पर्व॑तासः ।\n\nअन्विन्द्रं॒ रोद॑सी वावशा॒ने अन्वापो॑ अजिहत॒ जाय॑मानम् ॥१३॥\n\nकर्हि॑ स्वि॒त्सा त॑ इन्द्र चे॒त्यास॑द॒घस्य॒ यद्भि॒नदो॒ रक्ष॒ एष॑त् ।\n\nमि॒त्र॒क्रुवो॒ यच्छस॑ने॒ न गाव॑: पृथि॒व्या आ॒पृग॑मु॒या शय॑न्ते ॥१४॥\n\nश॒त्रू॒यन्तो॑ अ॒भि ये न॑स्तत॒स्रे महि॒ व्राध॑न्त ओग॒णास॑ इन्द्र ।\n\nअ॒न्धेना॒मित्रा॒स्तम॑सा सचन्तां सुज्यो॒तिषो॑ अ॒क्तव॒स्ताँ अ॒भि ष्यु॑: ॥१५॥\n\nपु॒रूणि॒ हि त्वा॒ सव॑ना॒ जना॑नां॒ ब्रह्मा॑णि॒ मन्द॑न्गृण॒तामृषी॑णाम् ।\n\nइ॒मामा॒घोष॒न्नव॑सा॒ सहू॑तिं ति॒रो विश्वाँ॒ अर्च॑तो याह्य॒र्वाङ् ॥१६॥\n\nए॒वा ते॑ व॒यमि॑न्द्र भुञ्जती॒नां वि॒द्याम॑ सुमती॒नां नवा॑नाम् ।\n\nवि॒द्याम॒ वस्तो॒रव॑सा गृ॒णन्तो॑ वि॒श्वामि॑त्रा उ॒त त॑ इन्द्र नू॒नम् ॥१७॥\n\nशु॒नं हु॑वेम म॒घवा॑न॒मिन्द्र॑म॒स्मिन्भरे॒ नृत॑मं॒ वाज॑सातौ ।\n\n शृ॒ण्वन्त॑मु॒ग्रमू॒तये॑ स॒मत्सु॒ घ्नन्तं॑ वृ॒त्राणि॑ सं॒जितं॒ धना॑नाम् ॥१८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 90, + "text": "१६ नारायणः। पुरुषः। अनुष्टुप् , १६ त्रिष्टुप्।\n\nस॒हस्र॑शीर्षा॒ पुरु॑षः सहस्रा॒क्षः स॒हस्र॑पात् । स भूमिं॑ वि॒श्वतो॑ वृ॒त्वाऽत्य॑तिष्ठद्दशाङ्गु॒लम् ॥१॥\n\nपुरु॑ष ए॒वेदं सर्वं॒ यद्भू॒तं यच्च॒ भव्य॑म् । उ॒तामृ॑त॒त्वस्येशा॑नो॒ यदन्ने॑नाति॒रोह॑ति ॥२॥\n\nए॒तावा॑नस्य महि॒माऽतो॒ ज्यायाँ॑श्च॒ पूरु॑षः । पादो॑ऽस्य॒ विश्वा॑ भू॒तानि॑ त्रि॒पाद॑स्या॒मृतं॑ दि॒वि ॥३॥\n\nत्रि॒पादू॒र्ध्व उदै॒त्पुरु॑ष॒: पादो॑ऽस्ये॒हाभ॑व॒त्पुन॑: । ततो॒ विष्व॒ङ्व्य॑क्रामत्साशनानश॒ने अ॒भि ॥४॥\n\nतस्मा॑द्वि॒राळ॑जायत वि॒राजो॒ अधि॒ पूरु॑षः । स जा॒तो अत्य॑रिच्यत प॒श्चाद्भूमि॒मथो॑ पु॒रः ॥५॥\n\nयत्पुरु॑षेण ह॒विषा॑ दे॒वा य॒ज्ञमत॑न्वत । व॒स॒न्तो अ॑स्यासी॒दाज्यं॑ ग्री॒ष्म इ॒ध्मः श॒रद्ध॒विः ॥६॥\n\nतं य॒ज्ञं ब॒र्हिषि॒ प्रौक्ष॒न्पुरु॑षं जा॒तम॑ग्र॒तः । तेन॑ दे॒वा अ॑यजन्त सा॒ध्या ऋष॑यश्च॒ ये ॥७॥\n\nतस्मा॑द्य॒ज्ञात्स॑र्व॒हुत॒: सम्भृ॑तं पृषदा॒ज्यम् । प॒शून्ताँश्च॑क्रे वाय॒व्या॑नार॒ण्यान्ग्रा॒म्याश्च॒ ये ॥८॥\n\nतस्मा॑द्य॒ज्ञात्स॑र्व॒हुत॒ ऋच॒: सामा॑नि जज्ञिरे । छन्दां॑सि जज्ञिरे॒ तस्मा॒द्यजु॒स्तस्मा॑दजायत ॥९॥\n\nतस्मा॒दश्वा॑ अजायन्त॒ ये के चो॑भ॒याद॑तः । गावो॑ ह जज्ञिरे॒ तस्मा॒त्तस्मा॑ज्जा॒ता अ॑जा॒वय॑: ॥१०॥\n\nयत्पुरु॑षं॒ व्यद॑धुः कति॒धा व्य॑कल्पयन् । मुखं॒ किम॑स्य॒ कौ बा॒हू का ऊ॒रू पादा॑ उच्येते ॥११॥\n\nब्रा॒ह्म॒णो॑ऽस्य॒ मुख॑मासीद्बा॒हू रा॑ज॒न्य॑: कृ॒तः । ऊ॒रू तद॑स्य॒ यद्वैश्य॑: प॒द्भ्यां शू॒द्रो अ॑जायत ॥१२॥\n\nच॒न्द्रमा॒ मन॑सो जा॒तश्चक्षो॒: सूर्यो॑ अजायत । मुखा॒दिन्द्र॑श्चा॒ग्निश्च॑ प्रा॒णाद्वा॒युर॑जायत ॥१३॥\n\nनाभ्या॑ आसीद॒न्तरि॑क्षं शी॒र्ष्णो द्यौः सम॑वर्तत । प॒द्भ्यां भूमि॒र्दिश॒: श्रोत्रा॒त्तथा॑ लो॒काँ अ॑कल्पयन् ॥१४॥\n\nस॒प्तास्या॑सन्परि॒धय॒स्त्रिः स॒प्त स॒मिध॑: कृ॒ताः । दे॒वा यद्य॒ज्ञं त॑न्वा॒ना अब॑ध्न॒न्पुरु॑षं प॒शुम् ॥१५॥\n\nय॒ज्ञेन॑ य॒ज्ञम॑यजन्त दे॒वास्तानि॒ धर्मा॑णि प्रथ॒मान्या॑सन् ।\n\nते ह॒ नाकं॑ महि॒मान॑: सचन्त॒ यत्र॒ पूर्वे॑ सा॒ध्याः सन्ति॑ दे॒वाः ॥१६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 91, + "text": "१५ अरुणो वैतहव्यः। अग्निः। जगती, १५ त्रिष्टुप्।\n\nसं जा॑गृ॒वद्भि॒र्जर॑माण इध्यते॒ दमे॒ दमू॑ना इ॒षय॑न्नि॒ळस्प॒दे ।\n\n विश्व॑स्य॒ होता॑ ह॒विषो॒ वरे॑ण्यो वि॒भुर्वि॒भावा॑ सु॒षखा॑ सखीय॒ते ॥१॥\n\nस द॑र्शत॒श्रीरति॑थिर्गृ॒हेगृ॑हे॒ वने॑वने शिश्रिये तक्व॒वीरि॑व ।\n\nजनं॑जनं॒ जन्यो॒ नाति॑ मन्यते॒ विश॒ आ क्षे॑ति वि॒श्यो॒३ विशं॑विशम् ॥२॥\n\nसु॒दक्षो॒ दक्षै॒: क्रतु॑नासि सु॒क्रतु॒रग्ने॑ क॒विः काव्ये॑नासि विश्व॒वित् ।\n\nवसु॒र्वसू॑नां क्षयसि॒ त्वमेक॒ इद्द्यावा॑ च॒ यानि॑ पृथि॒वी च॒ पुष्य॑तः ॥३॥\n\nप्र॒जा॒नन्न॑ग्ने॒ तव॒ योनि॑मृ॒त्विय॒मिळा॑यास्प॒दे घृ॒तव॑न्त॒मास॑दः ।\n\nआ ते॑ चिकित्र उ॒षसा॑मि॒वेत॑योऽरे॒पस॒: सूर्य॑स्येव र॒श्मय॑: ॥४॥\n\nतव॒ श्रियो॑ व॒र्ष्य॑स्येव वि॒द्युत॑श्चि॒त्राश्चि॑कित्र उ॒षसां॒ न के॒तव॑: ।\n\nयदोष॑धीर॒भिसृ॑ष्टो॒ वना॑नि च॒ परि॑ स्व॒यं चि॑नु॒षे अन्न॑मा॒स्ये॑ ॥५॥\n\nतमोष॑धीर्दधिरे॒ गर्भ॑मृ॒त्वियं॒ तमापो॑ अ॒ग्निं ज॑नयन्त मा॒तर॑: ।\n\nतमित्स॑मा॒नं व॒निन॑श्च वी॒रुधो॒ऽन्तर्व॑तीश्च॒ सुव॑ते च वि॒श्वहा॑ ॥६॥\n\nवातो॑पधूत इषि॒तो वशाँ॒ अनु॑ तृ॒षु यदन्ना॒ वेवि॑षद्वि॒तिष्ठ॑से ।\n\nआ ते॑ यतन्ते र॒थ्यो॒३ यथा॒ पृथ॒क्छर्धां॑स्यग्ने अ॒जरा॑णि॒ धक्ष॑तः ॥७॥\n\nमे॒धा॒का॒रं वि॒दथ॑स्य प्र॒साध॑नम॒ग्निं होता॑रं परि॒भूत॑मं म॒तिम् ।\n\nतमिदर्भे॑ ह॒विष्या स॑मा॒नमित्तमिन्म॒हे वृ॑णते॒ नान्यं त्वत् ॥८॥\n\nत्वामिदत्र॑ वृणते त्वा॒यवो॒ होता॑रमग्ने वि॒दथे॑षु वे॒धस॑: ।\n\nयद्दे॑व॒यन्तो॒ दध॑ति॒ प्रयां॑सि ते ह॒विष्म॑न्तो॒ मन॑वो वृ॒क्तब॑र्हिषः ॥९॥\n\nतवा॑ग्ने हो॒त्रं तव॑ पो॒त्रमृ॒त्वियं॒ तव॑ ने॒ष्ट्रं त्वम॒ग्निदृ॑ताय॒तः ।\n\nतव॑ प्रशा॒स्त्रं त्वम॑ध्वरीयसि ब्र॒ह्मा चासि॑ गृ॒हप॑तिश्च नो॒ दमे॑ ॥१०॥\n\nयस्तुभ्य॑मग्ने अ॒मृता॑य॒ मर्त्य॑: स॒मिधा॒ दाश॑दु॒त वा॑ ह॒विष्कृ॑ति ।\n\nतस्य॒ होता॑ भवसि॒ यासि॑ दू॒त्य१मुप॑ ब्रूषे॒ यज॑स्यध्वरी॒यसि॑ ॥११॥\n\nइ॒मा अ॑स्मै म॒तयो॒ वाचो॑ अ॒स्मदाँ ऋचो॒ गिर॑: सुष्टु॒तय॒: सम॑ग्मत ।\n\nव॒सू॒यवो॒ वस॑वे जा॒तवे॑दसे वृ॒द्धासु॑ चि॒द्वर्ध॑नो॒ यासु॑ चा॒कन॑त् ॥१२॥\n\nइ॒मां प्र॒त्नाय॑ सुष्टु॒तिं नवी॑यसीं वो॒चेय॑मस्मा उश॒ते शृ॒णोतु॑ नः ।\n\n भू॒या अन्त॑रा हृ॒द्य॑स्य नि॒स्पृशे॑ जा॒येव॒ पत्य॑ उश॒ती सु॒वासा॑: ॥१३॥\n\nयस्मि॒न्नश्वा॑स ऋष॒भास॑ उ॒क्षणो॑ व॒शा मे॒षा अ॑वसृ॒ष्टास॒ आहु॑ताः ।\n\nकी॒ला॒ल॒पे सोम॑पृष्ठाय वे॒धसे॑ हृ॒दा म॒तिं ज॑नये॒ चारु॑म॒ग्नये॑ ॥१४॥\n\nअहा॑व्यग्ने ह॒विरा॒स्ये॑ ते स्रु॒ची॑व घृ॒तं च॒म्वी॑व॒ सोम॑: ।\n\nवा॒ज॒सनिं॑ र॒यिम॒स्मे सु॒वीरं॑ प्रश॒स्तं धे॑हि य॒शसं॑ बृ॒हन्त॑म् ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 92, + "text": "१५ शार्यातो मानवः। विश्वेदेवाः। जगती।\n\nय॒ज्ञस्य॑ वो र॒थ्यं॑ वि॒श्पतिं॑ वि॒शां होता॑रम॒क्तोरति॑थिं वि॒भाव॑सुम् ।\n\nशोच॒ञ्छुष्का॑सु॒ हरि॑णीषु॒ जर्भु॑र॒द्वृषा॑ के॒तुर्य॑ज॒तो द्याम॑शायत ॥१॥\n\nइ॒मम॑ञ्ज॒स्पामु॒भये॑ अकृण्वत ध॒र्माण॑म॒ग्निं वि॒दथ॑स्य॒ साध॑नम् ।\n\nअ॒क्तुं न य॒ह्वमु॒षस॑: पु॒रोहि॑तं॒ तनू॒नपा॑तमरु॒षस्य॑ निंसते ॥२॥\n\nबळ॑स्य नी॒था वि प॒णेश्च॑ मन्महे व॒या अ॑स्य॒ प्रहु॑ता आसु॒रत्त॑वे ।\n\nय॒दा घो॒रासो॑ अमृत॒त्वमाश॒तादिज्जन॑स्य॒ दैव्य॑स्य चर्किरन् ॥३॥\n\nऋ॒तस्य॒ हि प्रसि॑ति॒र्द्यौरु॒रु व्यचो॒ नमो॑ म॒ह्य१रम॑ति॒: पनी॑यसी ।\n\nइन्द्रो॑ मि॒त्रो वरु॑ण॒: सं चि॑कित्रि॒रेऽथो॒ भग॑: सवि॒ता पू॒तद॑क्षसः ॥४॥\n\nप्र रु॒द्रेण॑ य॒यिना॑ यन्ति॒ सिन्ध॑वस्ति॒रो म॒हीम॒रम॑तिं दधन्विरे ।\n\nयेभि॒: परि॑ज्मा परि॒यन्नु॒रु ज्रयो॒ वि रोरु॑वज्ज॒ठरे॒ विश्व॑मु॒क्षते॑ ॥५॥\n\nक्रा॒णा रु॒द्रा म॒रुतो॑ वि॒श्वकृ॑ष्टयो दि॒वः श्ये॒नासो॒ असु॑रस्य नी॒ळय॑: ।\n\nतेभि॑श्चष्टे॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॑र्य॒मेन्द्रो॑ दे॒वेभि॑रर्व॒शेभि॒रर्व॑शः ॥६॥\n\nइन्द्रे॒ भुजं॑ शशमा॒नास॑ आशत॒ सूरो॒ दृशी॑के॒ वृष॑णश्च॒ पौंस्ये॑ ।\n\nप्र ये न्व॑स्या॒र्हणा॑ ततक्षि॒रे युजं॒ वज्रं॑ नृ॒षद॑नेषु का॒रव॑: ॥७॥\n\nसूर॑श्चि॒दा ह॒रितो॑ अस्य रीरम॒दिन्द्रा॒दा कश्चि॑द्भयत॒ज तवी॑यसः ।\n\nभी॒मस्य॒ वृष्णो॑ ज॒ठरा॑दभि॒श्वसो॑ दि॒वेदि॑वे॒ सहु॑रिः स्त॒न्नबा॑धितः ॥८॥\n\nस्तोमं॑ वो अ॒द्य रु॒द्राय॒ शिक्व॑से क्ष॒यद्वी॑राय॒ नम॑सा दिदिष्टन ।\n\nयेभि॑: शि॒वः स्ववाँ॑ एव॒याव॑भिर्दि॒वः सिष॑क्ति॒ स्वय॑शा॒ निका॑मभिः ॥९॥\n\nते हि प्र॒जाया॒ अभ॑रन्त॒ वि श्रवो॒ बृह॒स्पति॑र्वृष॒भः सोम॑जामयः ।\n\nय॒ज्ञैरथ॑र्वा प्रथ॒मो वि धा॑रयद्दे॒वा दक्षै॒र्भृग॑व॒: सं चि॑कित्रिरे ॥१०॥\n\nते हि द्यावा॑पृथि॒वी भूरि॑रेतसा॒ नरा॒शंस॒श्चतु॑रङ्गो य॒मोऽदि॑तिः ।\n\nदे॒वस्त्वष्टा॑ द्रविणो॒दा ऋ॑भु॒क्षण॒: प्र रो॑द॒सी म॒रुतो॒ विष्णु॑रर्हिरे ॥११॥\n\nउ॒त स्य न॑ उ॒शिजा॑मुर्वि॒या क॒विरहि॑: शृणोतु बु॒ध्न्यो॒३ हवी॑मनि ।\n\nसूर्या॒मासा॑ वि॒चर॑न्ता दिवि॒क्षिता॑ धि॒या श॑मीनहुषी अ॒स्य बो॑धतम् ॥१२॥\n\nप्र न॑: पू॒षा च॒रथं॑ वि॒श्वदे॑व्यो॒ऽपां नपा॑दवतु वा॒युरि॒ष्टये॑ ।\n\nआ॒त्मानं॒ वस्यो॑ अ॒भि वात॑मर्चत॒ तद॑श्विना सुहवा॒ याम॑नि श्रुतम् ॥१३॥\n\nवि॒शामा॒सामभ॑यानामधि॒क्षितं॑ गी॒र्भिरु॒ स्वय॑शसं गृणीमसि ।\n\nग्नाभि॒र्विश्वा॑भि॒रदि॑तिमन॒र्वण॑म॒क्तोर्युवा॑नं नृ॒मणा॒ अधा॒ पति॑म् ॥१४॥\n\nरेभ॒दत्र॑ ज॒नुषा॒ पूर्वो॒ अङ्गि॑रा॒ ग्रावा॑ण ऊ॒र्ध्वा अ॒भि च॑क्षुरध्व॒रम् ।\n\nयेभि॒र्विहा॑या॒ अभ॑वद्विचक्ष॒णः पाथ॑: सु॒मेकं॒ स्वधि॑ति॒र्वन॑न्वति ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 93, + "text": "१५ तान्वः पार्थ्यः। विश्वेदेवाः। प्रस्तारपंक्तिः २,३,१३ अनुष्टुप् , ९ अक्षरैः पंक्तिः, ११ न्यङ्कुसारिणी, १५ पुरस्ताद्बृहती ।\n\nमहि॑ द्यावापृथिवी भूतमु॒र्वी नारी॑ य॒ह्वी न रोद॑सी॒ सदं॑ नः । तेभि॑र्नः पातं॒ सह्य॑स ए॒भिर्न॑: पातं शू॒षणि॑ ॥१॥\n\nय॒ज्ञेय॑ज्ञे॒ स मर्त्यो॑ दे॒वान्त्स॑पर्यति । यः सु॒म्नैर्दी॑र्घ॒श्रुत्त॑म आ॒विवा॑सत्येनान् ॥२॥\n\nविश्वे॑षामिरज्यवो दे॒वानां॒ वार्म॒हः । विश्वे॒ हि वि॒श्वम॑हसो॒ विश्वे॑ य॒ज्ञेषु॑ य॒ज्ञिया॑: ॥३॥\n\nते घा॒ राजा॑नो अ॒मृत॑स्य म॒न्द्रा अ॑र्य॒मा मि॒त्रो वरु॑ण॒: परि॑ज्मा । कद्रु॒द्रो नृ॒णां स्तु॒तो म॒रुत॑: पू॒षणो॒ भग॑: ॥४॥\n\nउ॒त नो॒ नक्त॑म॒पां वृ॑षण्वसू॒ सूर्या॒मासा॒ सद॑नाय सध॒न्या॑ । सचा॒ यत्साद्ये॑षा॒महि॑र्बु॒ध्नेषु॑ बु॒ध्न्य॑: ॥५॥\n\nउ॒त नो॑ दे॒वाव॒श्विना॑ शु॒भस्पती॒ धाम॑भिर्मि॒त्रावरु॑णा उरुष्यताम् । म॒हः स रा॒य एष॒तेऽति॒ धन्वे॑व दुरि॒ता ॥६॥\n\nउ॒त नो॑ रु॒द्रा चि॑न्मृळताम॒श्विना॒ विश्वे॑ दे॒वासो॒ रथ॒स्पति॒र्भग॑: । ऋ॒भुर्वाज॑ ऋभुक्षण॒: परि॑ज्मा विश्ववेदसः ॥७॥\n\nऋ॒भुॠ॑भु॒क्षा ऋ॒भुर्वि॑ध॒तो मद॒ आ ते॒ हरी॑ जूजुवा॒नस्य॑ वा॒जिना॑ । दु॒ष्टरं॒ यस्य॒ साम॑ चि॒दृध॑ग्य॒ज्ञो न मानु॑षः ॥८॥\n\nकृ॒धी नो॒ अह्र॑यो देव सवित॒: स च॑ स्तुषे म॒घोना॑म् ।\n\nस॒हो न॒ इन्द्रो॒ वह्नि॑भि॒र्न्ये॑षां चर्षणी॒नां च॒क्रं र॒श्मिं न यो॑युवे ॥९॥\n\nऐषु॑ द्यावापृथिवी धातं म॒हद॒स्मे वी॒रेषु॑ वि॒श्वच॑र्षणि॒ श्रव॑: । पृ॒क्षं वाज॑स्य सा॒तये॑ पृ॒क्षं रा॒योत तु॒र्वणे॑ ॥१०॥\n\nए॒तं शंस॑मिन्द्रास्म॒युष्ट्वं कूचि॒त्सन्तं॑ सहसावन्न॒भिष्ट॑ये । सदा॑ पाह्य॒भिष्ट॑ये मे॒दतां॑ वे॒दता॑ वसो ॥११॥\n\nए॒तं मे॒ स्तोमं॑ त॒ना न सूर्ये॑ द्यु॒तद्या॑मानं वावृधन्त नृ॒णाम् । सं॒वन॑नं॒ नाश्व्यं॒ तष्टे॒वान॑पच्युतम् ॥१२॥\n\nवा॒वर्त॒ येषां॑ रा॒या यु॒क्तैषां॑ हिर॒ण्ययी॑ । ने॒मधि॑ता॒ न पौंस्या॒ वृथे॑व वि॒ष्टान्ता॑ ॥१३॥\n\nप्र तद्दु॒:शीमे॒ पृथ॑वाने वे॒ने प्र रा॒मे वो॑च॒मसु॑रे म॒घव॑त्सु । ये यु॒क्त्वाय॒ पञ्च॑ श॒तास्म॒यु प॒था वि॒श्राव्ये॑षाम् ॥१४॥\n\nअधीन्न्वत्र॑ सप्त॒तिं च॑ स॒प्त च॑ । स॒द्यो दि॑दिष्ट॒ तान्व॑: स॒द्यो दि॑दिष्ट पा॒र्थ्यः स॒द्यो दि॑दिष्ट माय॒वः ॥१५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 94, + "text": "१४ अर्बुदः काद्रवेयः सर्पः। ग्रावाणः। जगती, ५, ७, १४ त्रिष्टुप्।\n\nप्रैते व॑दन्तु॒ प्र व॒यं व॑दाम॒ ग्राव॑भ्यो॒ वाचं॑ वदता॒ वद॑द्भ्यः ।\n\nयद॑द्रयः पर्वताः सा॒कमा॒शव॒: श्लोकं॒ घोषं॒ भर॒थेन्द्रा॑य सो॒मिन॑: ॥१॥\n\nए॒ते व॑दन्ति श॒तव॑त्स॒हस्र॑वद॒भि क्र॑न्दन्ति॒ हरि॑तेभिरा॒सभि॑: ।\n\nवि॒ष्ट्वी ग्रावा॑णः सु॒कृत॑: सुकृ॒त्यया॒ होतु॑श्चि॒त्पूर्वे॑ हवि॒रद्य॑माशत ॥२॥\n\nए॒ते व॑द॒न्त्यवि॑दन्न॒ना मधु॒ न्यू॑ङ्खयन्ते॒ अधि॑ प॒क्व आमि॑षि ।\n\nवृ॒क्षस्य॒ शाखा॑मरु॒णस्य॒ बप्स॑त॒स्ते सूभ॑र्वा वृष॒भाः प्रेम॑राविषुः ॥३॥\n\nबृ॒हद्व॑दन्ति मदि॒रेण॑ म॒न्दिनेन्द्रं॒ क्रोश॑न्तोऽविदन्न॒ना मधु॑ ।\n\nसं॒रभ्या॒ धीरा॒: स्वसृ॑भिरनर्तिषुराघो॒षय॑न्तः पृथि॒वीमु॑प॒ब्दिभि॑: ॥४॥\n\nसु॒प॒र्णा वाच॑मक्र॒तोप॒ द्यव्या॑ख॒रे कृष्णा॑ इषि॒रा अ॑नर्तिषुः ।\n\nन्य१ङ्नि य॒न्त्युप॑रस्य निष्कृ॒तं पु॒रू रेतो॑ दधिरे सूर्य॒श्वित॑: ॥५॥\n\nउ॒ग्रा इ॑व प्र॒वह॑न्तः स॒माय॑मुः सा॒कं यु॒क्ता वृष॑णो॒ बिभ्र॑तो॒ धुर॑: ।\n\n यच्छ्व॒सन्तो॑ जग्रसा॒ना अरा॑विषुः शृ॒ण्व ए॑षां प्रो॒थथो॒ अर्व॑तामिव ॥६॥\n\nदशा॑वनिभ्यो॒ दश॑कक्ष्येभ्यो॒ दश॑योक्त्रेभ्यो॒ दश॑योजनेभ्यः ।\n\nदशा॑भीशुभ्यो अर्चता॒जरे॑भ्यो॒ दश॒ धुरो॒ दश॑ यु॒क्ता वह॑द्भ्यः ॥७॥\n\nते अद्र॑यो॒ दश॑यन्त्रास आ॒शव॒स्तेषा॑मा॒धानं॒ पर्ये॑ति हर्य॒तम् ।\n\nत ऊ॑ सु॒तस्य॑ सो॒म्यस्यान्ध॑सों॒ऽशोः पी॒यूषं॑ प्रथ॒मस्य॑ भेजिरे ॥८॥\n\nते सो॒मादो॒ हरी॒ इन्द्र॑स्य निंसतें॒ऽशुं दु॒हन्तो॒ अध्या॑सते॒ गवि॑ ।\n\n तेभि॑र्दु॒ग्धं प॑पि॒वान्त्सो॒म्यं मध्विन्द्रो॑ वर्धते॒ प्रथ॑ते वृषा॒यते॑ ॥९॥\n\nवृषा॑ वो अं॒शुर्न किला॑ रिषाथ॒नेळा॑वन्त॒: सद॒मित्स्थ॒नाशि॑ताः ।\n\nरै॒व॒त्येव॒ मह॑सा॒ चार॑वः स्थन॒ यस्य॑ ग्रावाणो॒ अजु॑षध्वमध्व॒रम् ॥१०॥\n\nतृ॒दि॒ला अतृ॑दिलासो॒ अद्र॑योऽश्रम॒णा अशृ॑थिता॒ अमृ॑त्यवः ।\n\n अ॒ना॒तु॒रा अ॒जरा॒: स्थाम॑विष्णवः सुपी॒वसो॒ अतृ॑षिता॒ अतृ॑ष्णजः ॥११॥\n\nध्रु॒वा ए॒व व॑: पि॒तरो॑ यु॒गेयु॑गे॒ क्षेम॑कामास॒: सद॑सो॒ न यु॑ञ्जते ।\n\nअ॒जु॒र्यासो॑ हरि॒षाचो॑ ह॒रिद्र॑व॒ आ द्यां रवे॑ण पृथि॒वीम॑शुश्रवुः ॥१२॥\n\nतदिद्व॑द॒न्त्यद्र॑यो वि॒मोच॑ने॒ याम॑न्नञ्ज॒स्पा इ॑व॒ घेदु॑प॒ब्दिभि॑: ।\n\nवप॑न्तो॒ बीज॑मिव धान्या॒कृत॑: पृ॒ञ्चन्ति॒ सोमं॒ न मि॑नन्ति॒ बप्स॑तः ॥१३॥\n\nसु॒ते अ॑ध्व॒रे अधि॒ वाच॑मक्र॒ता ऽऽक्री॒ळयो॒ न मा॒तरं॑ तु॒दन्त॑: ।\n\nवि षू मु॑ञ्चा सुषु॒वुषो॑ मनी॒षां वि व॑र्तन्ता॒मद्र॑य॒श्चाय॑मानाः ॥१४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 95, + "text": "१८ ऐलः पुरूरवाः। उर्वशी देवता। २,४-५,७, ११, १३, १५-१६,१८, उर्वशी ऋषिका। पुरूरवा देवता। त्रिष्टुप्।\n\nह॒ये जाये॒ मन॑सा॒ तिष्ठ॑ घोरे॒ वचां॑सि मि॒श्रा कृ॑णवावहै॒ नु ।\n\nन नौ॒ मन्त्रा॒ अनु॑दितास ए॒ते मय॑स्कर॒न्पर॑तरे च॒नाह॑न् ॥१॥\n\nकिमे॒ता वा॒चा कृ॑णवा॒ तवा॒हं प्राक्र॑मिषमु॒षसा॑मग्रि॒येव॑ ।\n\nपुरू॑रव॒: पुन॒रस्तं॒ परे॑हि दुराप॒ना वात॑ इवा॒हम॑स्मि ॥२॥\n\nइषु॒र्न श्रि॒य इ॑षु॒धेर॑स॒ना गो॒षाः श॑त॒सा न रंहि॑: ।\n\nअ॒वीरे॒ क्रतौ॒ वि द॑विद्युत॒न्नोरा॒ न मा॒युं चि॑तयन्त॒ धुन॑यः ॥३॥\n\nसा वसु॒ दध॑ती॒ श्वशु॑राय॒ वय॒ उषो॒ यदि॒ वष्ट्यन्ति॑गृहात् ।\n\nअस्तं॑ ननक्षे॒ यस्मि॑ञ्चा॒कन्दिवा॒ नक्तं॑ श्नथि॒ता वै॑त॒सेन॑ ॥४॥\n\nत्रिः स्म॒ माह्न॑: श्नथयो वैत॒सेनो॒त स्म॒ मेऽव्य॑त्यै पृणासि ।\n\nपुरू॑र॒वोऽनु॑ ते॒ केत॑मायं॒ राजा॑ मे वीर त॒न्व१स्तदा॑सीः ॥५॥\n\nया सु॑जू॒र्णिः श्रेणि॑: सु॒म्नआ॑पिर्ह्र॒देच॑क्षु॒र्न ग्र॒न्थिनी॑ चर॒ण्युः ।\n\nता अ॒ञ्जयो॑ऽरु॒णयो॒ न स॑स्रुः श्रि॒ये गावो॒ न धे॒नवो॑ऽनवन्त ॥६॥\n\nसम॑स्मि॒ञ्जाय॑मान आसत॒ ग्ना उ॒तेम॑वर्धन्न॒द्य१: स्वगू॑र्ताः ।\n\nम॒हे यत्त्वा॑ पुरूरवो॒ रणा॒याऽव॑र्धयन्दस्यु॒हत्या॑य दे॒वाः ॥७॥\n\nसचा॒ यदा॑सु॒ जह॑ती॒ष्वत्क॒ममा॑नुषीषु॒ मानु॑षो नि॒षेवे॑ । अप॑ स्म॒ मत्त॒रस॑न्ती॒ न भु॒ज्युस्ता अ॑त्रसन्रथ॒स्पृशो॒ नाश्वा॑: ॥८॥\n\nयदा॑सु॒ मर्तो॑ अ॒मृता॑सु नि॒स्पृक्सं क्षो॒णीभि॒: क्रतु॑भि॒र्न पृ॒ङ्क्ते ।\n\nता आ॒तयो॒ न त॒न्व॑: शुम्भत॒ स्वा अश्वा॑सो॒ न क्री॒ळयो॒ दन्द॑शानाः ॥९॥\n\nवि॒द्युन्न या पत॑न्ती॒ दवि॑द्यो॒द्भर॑न्ती मे॒ अप्या॒ काम्या॑नि ।\n\nजनि॑ष्टो अ॒पो नर्य॒: सुजा॑त॒: प्रोर्वशी॑ तिरत दी॒र्घमायु॑: ॥१०॥\n\nज॒ज्ञि॒ष इ॒त्था गो॒पीथ्या॑य॒ हि द॒धाथ॒ तत्पु॑रूरवो म॒ ओज॑: ।\n\nअशा॑सं त्वा वि॒दुषी॒ सस्मि॒न्नह॒न्न म॒ आशृ॑णो॒: किम॒भुग्व॑दासि ॥११॥\n\nक॒दा सू॒नुः पि॒तरं॑ जा॒त इ॑च्छाच्च॒क्रन्नाश्रु॑ वर्तयद्विजा॒नन् ।\n\nको दम्प॑ती॒ सम॑नसा॒ वि यू॑यो॒दध॒ यद॒ग्निः श्वशु॑रेषु॒ दीद॑यत् ॥१२॥\n\nप्रति॑ ब्रवाणि व॒र्तय॑ते॒ अश्रु॑ च॒क्रन्न क्र॑न्ददा॒ध्ये॑ शि॒वायै॑ ।\n\nप्र तत्ते॑ हिनवा॒ यत्ते॑ अ॒स्मे परे॒ह्यस्तं॑ न॒हि मू॑र॒ माप॑: ॥१३॥\n\nसु॒दे॒वो अ॒द्य प्र॒पते॒दना॑वृत्परा॒वतं॑ पर॒मां गन्त॒वा उ॑ ।\n\nअधा॒ शयी॑त॒ निॠ॑तेरु॒पस्थेऽधै॑नं॒ वृका॑ रभ॒सासो॑ अ॒द्युः ॥१४॥\n\nपुरू॑रवो॒ मा मृ॑था॒ मा प्र प॑प्तो॒ मा त्वा॒ वृका॑सो॒ अशि॑वास उ क्षन् ।\n\nन वै स्त्रैणा॑नि स॒ख्यानि॑ सन्ति सालावृ॒काणां॒ हृद॑यान्ये॒ता ॥१५॥\n\nयद्विरू॒पाच॑रं॒ मर्त्ये॒ष्वव॑सं॒ रात्री॑: श॒रद॒श्चत॑स्रः ।\n\nघृ॒तस्य॑ स्तो॒कं स॒कृदह्न॑ आश्नां॒ तादे॒वेदं ता॑तृपा॒णा च॑रामि ॥१६॥\n\nअ॒न्त॒रि॒क्ष॒प्रां रज॑सो वि॒मानी॒मुप॑ शिक्षाम्यु॒र्वशीं॒ वसि॑ष्ठः ।\n\nउप॑ त्वा रा॒तिः सु॑कृ॒तस्य॒ तिष्ठा॒न्नि व॑र्तस्व॒ हृद॑यं तप्यते मे ॥१७॥\n\nइति॑ त्वा दे॒वा इ॒म आ॑हुरैळ॒ यथे॑मे॒तद्भव॑सि मृ॒त्युब॑न्धुः ।\n\nप्र॒जा ते॑ दे॒वान्ह॒विषा॑ यजाति स्व॒र्ग उ॒ त्वमपि॑ मादयासे ॥१८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 96, + "text": "१३ बरुरांगिरसः, सर्वहरिर्वा ऐन्द्रः। हरिः। जगती, १२-१३ त्रिष्टुप्।\n\nप्र ते॑ म॒हे वि॒दथे॑ शंसिषं॒ हरी॒ प्र ते॑ वन्वे व॒नुषो॑ हर्य॒तं मद॑म् ।\n\nघृ॒तं न यो हरि॑भि॒श्चारु॒ सेच॑त॒ आ त्वा॑ विशन्तु॒ हरि॑वर्पसं॒ गिर॑: ॥१॥\n\nहरिं॒ हि योनि॑म॒भि ये स॒मस्व॑रन्हि॒न्वन्तो॒ हरी॑ दि॒व्यं यथा॒ सद॑: ।\n\nआ यं पृ॒णन्ति॒ हरि॑भि॒र्न धे॒नव॒ इन्द्रा॑य शू॒षं हरि॑वन्तमर्चत ॥२॥\n\nसो अ॑स्य॒ वज्रो॒ हरि॑तो॒ य आ॑य॒सो हरि॒र्निका॑मो॒ हरि॒रा गभ॑स्त्योः ।\n\nद्यु॒म्नी सु॑शि॒प्रो हरि॑मन्युसायक॒ इन्द्रे॒ नि रू॒पा हरि॑ता मिमिक्षिरे ॥३॥\n\nदि॒वि न के॒तुरधि॑ धायि हर्य॒तो वि॒व्यच॒द्वज्रो॒ हरि॑तो॒ न रंह्या॑ ।\n\nतु॒ददहिं॒ हरि॑शिप्रो॒ य आ॑य॒सः स॒हस्र॑शोका अभवद्धरिम्भ॒रः ॥४॥\n\nत्वंत्व॑महर्यथा॒ उप॑स्तुत॒: पूर्वे॑भिरिन्द्र हरिकेश॒ यज्व॑भिः ।\n\nत्वं ह॑र्यसि॒ तव॒ विश्व॑मु॒क्थ्य१मसा॑मि॒ राधो॑ हरिजात हर्य॒तम् ॥५॥\n\nता व॒ज्रिणं॑ म॒न्दिनं॒ स्तोम्यं॒ मद॒ इन्द्रं॒ रथे॑ वहतो हर्य॒ता हरी॑ ।\n\nपु॒रूण्य॑स्मै॒ सव॑नानि॒ हर्य॑त॒ इन्द्रा॑य॒ सोमा॒ हर॑यो दधन्विरे ॥६॥\n\nअरं॒ कामा॑य॒ हर॑यो दधन्विरे स्थि॒राय॑ हिन्व॒न्हर॑यो॒ हरी॑ तु॒रा ।\n\nअर्व॑द्भि॒र्यो हरि॑भि॒र्जोष॒मीय॑ते॒ सो अ॑स्य॒ कामं॒ हरि॑वन्तमानशे ॥७॥\n\nहरि॑श्मशारु॒र्हरि॑केश आय॒सस्तु॑र॒स्पेये॒ यो ह॑रि॒पा अव॑र्धत ।\n\nअर्व॑द्भि॒र्यो हरि॑भिर्वा॒जिनी॑वसु॒रति॒ विश्वा॑ दुरि॒ता पारि॑ष॒द्धरी॑ ॥८॥\n\nस्रुवे॑व॒ यस्य॒ हरि॑णी विपे॒ततु॒: शिप्रे॒ वाजा॑य॒ हरि॑णी॒ दवि॑ध्वतः ।\n\nप्र यत्कृ॒ते च॑म॒से मर्मृ॑ज॒द्धरी॑ पी॒त्वा मद॑स्य हर्य॒तस्यान्ध॑सः ॥९॥\n\nउ॒त स्म॒ सद्म॑ हर्य॒तस्य॑ प॒स्त्यो॒३रत्यो॒ न वाजं॒ हरि॑वाँ अचिक्रदत् ।\n\nम॒ही चि॒द्धि धि॒षणाह॑र्य॒दोज॑सा बृ॒हद्वयो॑ दधिषे हर्य॒तश्चि॒दा ॥१०॥\n\nआ रोद॑सी॒ हर्य॑माणो महि॒त्वा नव्यं॑नव्यं हर्यसि॒ मन्म॒ नु प्रि॒यम् ।\n\n प्र प॒स्त्य॑मसुर हर्य॒तं गोरा॒विष्कृ॑धि॒ हर॑ये॒ सूर्या॑य ॥११॥\n\nआ त्वा॑ ह॒र्यन्तं॑ प्र॒युजो॒ जना॑नां॒ रथे॑ वहन्तु॒ हरि॑शिप्रमिन्द्र ।\n\n पिबा॒ यथा॒ प्रति॑भृतस्य॒ मध्वो॒ हर्य॑न्य॒ज्ञं स॑ध॒मादे॒ दशो॑णिम् ॥१२॥\n\nअपा॒: पूर्वे॑षां हरिवः सु॒ताना॒मथो॑ इ॒दं सव॑नं॒ केव॑लं ते ।\n\nम॒म॒द्धि सोमं॒ मधु॑मन्तमिन्द्र स॒त्रा वृ॑षञ्ज॒ठर॒ आ वृ॑षस्व ॥१३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 97, + "text": "२३ आथर्वणो भिषग्। ओषधयः। अनुष्टुप्।\n\nया ओष॑धी॒: पूर्वा॑ जा॒ता दे॒वेभ्य॑स्त्रियु॒गं पु॒रा । मनै॒ नु ब॒भ्रूणा॑म॒हं श॒तं धामा॑नि स॒प्त च॑ ॥१॥\n\nश॒तं वो॑ अम्ब॒ धामा॑नि स॒हस्र॑मु॒त वो॒ रुह॑: । अधा॑ शतक्रत्वो यू॒यमि॒मं मे॑ अग॒दं कृ॑त ॥२॥\n\nओष॑धी॒: प्रति॑ मोदध्वं॒ पुष्प॑वतीः प्र॒सूव॑रीः । अश्वा॑ इव स॒जित्व॑रीर्वी॒रुध॑: पारयि॒ष्ण्व॑: ॥३॥\n\nओष॑धी॒रिति॑ मातर॒स्तद्वो॑ देवी॒रुप॑ ब्रुवे । स॒नेय॒मश्वं॒ गां वास॑ आ॒त्मानं॒ तव॑ पूरुष ॥४॥\n\nअ॒श्व॒त्थे वो॑ नि॒षद॑नं प॒र्णे वो॑ वस॒तिष्कृ॒ता । गो॒भाज॒ इत्किला॑सथ॒ यत्स॒नव॑थ॒ पूरु॑षम् ॥५॥\n\nयत्रौष॑धीः स॒मग्म॑त॒ राजा॑न॒: समि॑ताविव । विप्र॒: स उ॑च्यते भि॒षग्र॑क्षो॒हामी॑व॒चात॑नः ॥६॥\n\nअ॒श्वा॒व॒तीं सो॑माव॒तीमू॒र्जय॑न्ती॒मुदो॑जसम् । आवि॑त्सि॒ सर्वा॒ ओष॑धीर॒स्मा अ॑रि॒ष्टता॑तये ॥७॥\n\nउच्छुष्मा॒ ओष॑धीनां॒ गावो॑ गो॒ष्ठादि॑वेरते । धनं॑ सनि॒ष्यन्ती॑नामा॒त्मानं॒ तव॑ पूरुष ॥८॥\n\nइष्कृ॑ति॒र्नाम॑ वो मा॒ताऽथो॑ यू॒यं स्थ॒ निष्कृ॑तीः । सी॒राः प॑त॒त्रिणी॑: स्थन॒ यदा॒मय॑ति॒ निष्कृ॑थ ॥९॥\n\nअति॒ विश्वा॑: परि॒ष्ठा स्ते॒न इ॑व व्र॒जम॑क्रमुः । ओष॑धी॒: प्राचु॑च्यवु॒र्यत्किं च॑ त॒न्वो॒३ रप॑: ॥१०॥\n\nयदि॒मा वा॒जय॑न्न॒हमोष॑धी॒र्हस्त॑ आद॒धे । आ॒त्मा यक्ष्म॑स्य नश्यति पु॒रा जी॑व॒गृभो॑ यथा ॥११॥\n\nयस्यौ॑षधीः प्र॒सर्प॒थाङ्ग॑मङ्गं॒ परु॑ष्परुः । ततो॒ यक्ष्मं॒ वि बा॑धध्व उ॒ग्रो म॑ध्यम॒शीरि॑व ॥१२॥\n\nसा॒कं य॑क्ष्म॒ प्र प॑त॒ चाषे॑ण किकिदी॒विना॑ । सा॒कं वात॑स्य॒ ध्राज्या॑ सा॒कं न॑श्य नि॒हाक॑या ॥१३॥\n\nअ॒न्या वो॑ अ॒न्याम॑वत्व॒न्यान्यस्या॒ उपा॑वत । ताः सर्वा॑: संविदा॒ना इ॒दं मे॒ प्राव॑ता॒ वच॑: ॥१४॥\n\nयाः फ॒लिनी॒र्या अ॑फ॒ला अ॑पु॒ष्पा याश्च॑ पु॒ष्पिणी॑: । बृह॒स्पति॑प्रसूता॒स्ता नो॑ मुञ्च॒न्त्वंह॑सः ॥१५॥\n\nमु॒ञ्चन्तु॑ मा शप॒थ्या॒३दथो॑ वरु॒ण्या॑दु॒त । अथो॑ य॒मस्य॒ पड्बी॑शा॒त्सर्व॑स्माद्देवकिल्बि॒षात् ॥१६॥\n\nअ॒व॒पत॑न्तीरवदन्दि॒व ओष॑धय॒स्परि॑ । यं जी॒वम॒श्नवा॑महै॒ न स रि॑ष्याति॒ पूरु॑षः ॥१७॥\n\nया ओष॑धी॒: सोम॑राज्ञीर्ब॒ह्वीः श॒तवि॑चक्षणाः । तासां॒ त्वम॑स्युत्त॒मारं॒ कामा॑य॒ शं हृ॒दे ॥१८॥\n\nया ओष॑धी॒: सोम॑राज्ञी॒र्विष्ठि॑ताः पृथि॒वीमनु॑ । बृह॒स्पति॑प्रसूता अ॒स्यै सं द॑त्त वी॒र्य॑म् ॥१९॥\n\nमा वो॑ रिषत्खनि॒ता यस्मै॑ चा॒हं खना॑मि वः । द्वि॒पच्चतु॑ष्पद॒स्माकं॒ सर्व॑मस्त्वनातु॒रम् ॥२०॥\n\nयाश्चे॒दमु॑पशृ॒ण्वन्ति॒ याश्च॑ दू॒रं परा॑गताः । सर्वा॑: सं॒गत्य॑ वीरुधो॒ऽस्यै सं द॑त्त वी॒र्य॑म् ॥२१॥\n\nओष॑धय॒: सं व॑दन्ते॒ सोमे॑न स॒ह राज्ञा॑ । यस्मै॑ कृ॒णोति॑ ब्राह्म॒णस्तं रा॑जन्पारयामसि ॥२२॥\n\nत्वमु॑त्त॒मास्यो॑षधे॒ तव॑ वृ॒क्षा उप॑स्तयः । उप॑स्तिरस्तु॒ सो॒३ऽस्माकं॒ यो अ॒स्माँ अ॑भि॒दास॑ति ॥२३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 98, + "text": "१२ आर्ष्टिषेणो देवापिः (वृष्टिकामः) । देवाः। त्रिष्टुप्।\n\nबृह॑स्पते॒ प्रति॑ मे दे॒वता॑मिहि मि॒त्रो वा॒ यद्वरु॑णो॒ वासि॑ पू॒षा ।\n\nआ॒दि॒त्यैर्वा॒ यद्वसु॑भिर्म॒रुत्वा॒न्त्स प॒र्जन्यं॒ शंत॑नवे वृषाय ॥१॥\n\nआ दे॒वो दू॒तो अ॑जि॒रश्चि॑कि॒त्वान्त्वद्दे॑वापे अ॒भि माम॑गच्छत् ।\n\nप्र॒ती॒ची॒नः प्रति॒ मामा व॑वृत्स्व॒ दधा॑मि ते द्यु॒मतीं॒ वाच॑मा॒सन् ॥२॥\n\nअ॒स्मे धे॑हि द्यु॒मतीं॒ वाच॑मा॒सन्बृह॑स्पते अनमी॒वामि॑षि॒राम् ।\n\nयया॑ वृ॒ष्टिं शंत॑नवे॒ वना॑व दि॒वो द्र॒प्सो मधु॑माँ॒ आ वि॑वेश ॥३॥\n\nआ नो॑ द्र॒प्सा मधु॑मन्तो विश॒न्त्विन्द्र॑ दे॒ह्यधि॑रथं स॒हस्र॑म् ।\n\nनि षी॑द हो॒त्रमृ॑तु॒था य॑जस्व दे॒वान्दे॑वापे ह॒विषा॑ सपर्य ॥४॥\n\nआ॒र्ष्टि॒षे॒णो हो॒त्रमृषि॑र्नि॒षीद॑न्दे॒वापि॑र्देवसुम॒तिं चि॑कि॒त्वान् ।\n\nस उत्त॑रस्मा॒दध॑रं समु॒द्रम॒पो दि॒व्या अ॑सृजद्व॒र्ष्या॑ अ॒भि ॥५॥\n\nअ॒स्मिन्त्स॑मु॒द्रे अध्युत्त॑रस्मि॒न्नापो॑ दे॒वेभि॒र्निवृ॑ता अतिष्ठन् ।\n\nता अ॑द्रवन्नार्ष्टिषे॒णेन॑ सृ॒ष्टा दे॒वापि॑ना॒ प्रेषि॑ता मृ॒क्षिणी॑षु ॥६॥\n\nयद्दे॒वापि॒: शंत॑नवे पु॒रोहि॑तो हो॒त्राय॑ वृ॒तः कृ॒पय॒न्नदी॑धेत् ।\n\nदे॒व॒श्रुतं॑ वृष्टि॒वनिं॒ ररा॑णो॒ बृह॒स्पति॒र्वाच॑मस्मा अयच्छत् ॥७॥\n\nयं त्वा॑ दे॒वापि॑: शुशुचा॒नो अ॑ग्न आर्ष्टिषे॒णो म॑नु॒ष्य॑: समी॒धे ।\n\nविश्वे॑भिर्दे॒वैर॑नुम॒द्यमा॑न॒: प्र प॒र्जन्य॑मीरया वृष्टि॒मन्त॑म् ॥८॥\n\nत्वां पूर्व॒ ऋष॑यो गी॒र्भिरा॑य॒न्त्वाम॑ध्व॒रेषु॑ पुरुहूत॒ विश्वे॑ ।\n\nस॒हस्रा॒ण्यधि॑रथान्य॒स्मे आ नो॑ य॒ज्ञं रो॑हिद॒श्वोप॑ याहि ॥९॥\n\nए॒तान्य॑ग्ने नव॒तिर्नव॒ त्वे आहु॑ता॒न्यधि॑रथा स॒हस्रा॑ ।\n\nतेभि॑र्वर्धस्व त॒न्व॑: शूर पू॒र्वीर्दि॒वो नो॑ वृ॒ष्टिमि॑षि॒तो रि॑रीहि ॥१०॥\n\nए॒तान्य॑ग्ने नव॒तिं स॒हस्रा॒ सं प्र य॑च्छ॒ वृष्ण॒ इन्द्रा॑य भा॒गम् ।\n\nवि॒द्वान्प॒थ ऋ॑तु॒शो दे॑व॒याना॒नप्यौ॑ला॒नं दि॒वि दे॒वेषु॑ धेहि ॥११॥\n\nअग्ने॒ बाध॑स्व॒ वि मृधो॒ वि दु॒र्गहाऽपामी॑वा॒मप॒ रक्षां॑सि सेध ।\n\nअ॒स्मात्स॑मु॒द्राद्बृ॑ह॒तो दि॒वो नो॒ऽपां भू॒मान॒मुप॑ नः सृजे॒ह ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 99, + "text": "१२ वम्रो वैखानसः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nकं न॑श्चि॒त्रमि॑षण्यसि चिकि॒त्वान्पृ॑थु॒ग्मानं॑ वा॒श्रं वा॑वृ॒धध्यै॑ ।\n\nकत्तस्य॒ दातु॒ शव॑सो॒ व्यु॑ष्टौ॒ तक्ष॒द्वज्रं॑ वृत्र॒तुर॒मपि॑न्वत् ॥१॥\n\nस हि द्यु॒ता वि॒द्युता॒ वेति॒ साम॑ पृ॒थुं योनि॑मसुर॒त्वा स॑साद ।\n\nस सनी॑ळेभिः प्रसहा॒नो अ॑स्य॒ भ्रातु॒र्न ऋ॒ते स॒प्तथ॑स्य मा॒याः ॥२॥\n\nस वाजं॒ याताप॑दुष्पदा॒ यन्त्स्व॑र्षाता॒ परि॑ षदत्सनि॒ष्यन् ।\n\nअ॒न॒र्वा यच्छ॒तदु॑रस्य॒ वेदो॒ घ्नञ्छि॒श्नदे॑वाँ अ॒भि वर्प॑सा॒ भूत् ॥३॥\n\nस य॒ह्व्यो॒३ऽवनी॒र्गोष्वर्वा ऽऽजु॑होति प्रध॒न्या॑सु॒ सस्रि॑: ।\n\nअ॒पादो॒ यत्र॒ युज्या॑सोऽर॒था द्रो॒ण्य॑श्वास॒ ईर॑ते घृ॒तं वाः ॥४॥\n\nस रु॒द्रेभि॒रश॑स्तवार॒ ऋभ्वा॑ हि॒त्वी गय॑मा॒रेअ॑वद्य॒ आगा॑त् ।\n\nव॒म्रस्य॑ मन्ये मिथु॒ना विव॑व्री॒ अन्न॑म॒भीत्या॑रोदयन्मुषा॒यन् ॥५॥\n\nस इद्दासं॑ तुवी॒रवं॒ पति॒र्दन्ष॑ळ॒क्षं त्रि॑शी॒र्षाणं॑ दमन्यत् ।\n\nअ॒स्य त्रि॒तो न्वोज॑सा वृधा॒नो वि॒पा व॑रा॒हमयो॑अग्रया हन् ॥६॥\n\nस द्रुह्व॑णे॒ मनु॑ष ऊर्ध्वसा॒न आ सा॑विषदर्शसा॒नाय॒ शरु॑म् ।\n\nस नृत॑मो॒ नहु॑षो॒ऽस्मत्सुजा॑त॒: पुरो॑ऽभिन॒दर्ह॑न्दस्यु॒हत्ये॑ ॥७॥\n\nसो अ॒भ्रियो॒ न यव॑स उद॒न्यन्क्षया॑य गा॒तुं वि॒दन्नो॑ अ॒स्मे ।\n\nउप॒ यत्सीद॒दिन्दुं॒ शरी॑रैः श्ये॒नोऽयो॑पाष्टिर्हन्ति॒ दस्यू॑न् ॥८॥\n\nस व्राध॑तः शवसा॒नेभि॑रस्य॒ कुत्सा॑य॒ शुष्णं॑ कृ॒पणे॒ परा॑दात् ।\n\nअ॒यं क॒विम॑नयच्छ॒स्यमा॑न॒मत्कं॒ यो अ॑स्य॒ सनि॑तो॒त नृ॒णाम् ॥९॥\n\nअ॒यं द॑श॒स्यन्नर्ये॑भिरस्य द॒स्मो दे॒वेभि॒र्वरु॑णो॒ न मा॒यी ।\n\nअ॒यं क॒नीन॑ ऋतु॒पा अ॑वे॒द्यमि॑मीता॒ररुं॒ यश्चतु॑ष्पात् ॥१०॥\n\nअ॒स्य स्तोमे॑भिरौशि॒ज ऋ॒जिश्वा॑ व्र॒जं द॑रयद्वृष॒भेण॒ पिप्रो॑: ।\n\nसुत्वा॒ यद्य॑ज॒तो दी॒दय॒द्गीः पुर॑ इया॒नो अ॒भि वर्प॑सा॒ भूत् ॥११॥\n\nए॒वा म॒हो अ॑सुर व॒क्षथा॑य वम्र॒कः प॒ड्भिरुप॑ सर्प॒दिन्द्र॑म् ।\n\nस इ॑या॒नः क॑रति स्व॒स्तिम॑स्मा॒ इष॒मूर्जं॑ सुक्षि॒तिं विश्व॒माभा॑: ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 100, + "text": "१२ दुवस्युर्वान्दनः। विश्वेदेवाः। जगती, १२ त्रिष्टुप्।\n\nइन्द्र॒ दृह्य॑ मघव॒न्त्वाव॒दिद्भु॒ज इ॒ह स्तु॒तः सु॑त॒पा बो॑धि नो वृ॒धे ।\n\nदे॒वेभि॑र्नः सवि॒ता प्राव॑तु श्रु॒तमा स॒र्वता॑ति॒मदि॑तिं वृणीमहे ॥१॥\n\nभरा॑य॒ सु भ॑रत भा॒गमृ॒त्वियं॒ प्र वा॒यवे॑ शुचि॒पे क्र॒न्ददि॑ष्टये ।\n\nगौ॒रस्य॒ यः पय॑सः पी॒तिमा॑न॒श आ स॒र्वता॑ति॒मदि॑तिं वृणीमहे ॥२॥\n\nआ नो॑ दे॒वः स॑वि॒ता सा॑विष॒द्वय॑ ऋजूय॒ते यज॑मानाय सुन्व॒ते ।\n\nयथा॑ दे॒वान्प्र॑ति॒भूषे॑म पाक॒वदा स॒र्वता॑ति॒मदि॑तिं वृणीमहे ॥३॥\n\nइन्द्रो॑ अ॒स्मे सु॒मना॑ अस्तु वि॒श्वहा॒ राजा॒ सोम॑: सुवि॒तस्याध्ये॑तु नः ।\n\nयथा॑यथा मि॒त्रधि॑तानि संद॒धुरा स॒र्वता॑ति॒मदि॑तिं वृणीमहे ॥४॥\n\nइन्द्र॑ उ॒क्थेन॒ शव॑सा॒ परु॑र्दधे॒ बृह॑स्पते प्रतरी॒तास्यायु॑षः ।\n\nय॒ज्ञो मनु॒: प्रम॑तिर्नः पि॒ता हि क॒मा स॒र्वता॑ति॒मदि॑तिं वृणीमहे ॥५॥\n\nइन्द्र॑स्य॒ नु सुकृ॑तं॒ दैव्यं॒ सहो॒ऽग्निर्गृ॒हे ज॑रि॒ता मेधि॑रः क॒विः ।\n\nय॒ज्ञश्च॑ भूद्वि॒दथे॒ चारु॒रन्त॑म॒ आ स॒र्वता॑ति॒मदि॑तिं वृणीमहे ॥६॥\n\nन वो॒ गुहा॑ चकृम॒ भूरि॑ दुष्कृ॒तं नाविष्ट्यं॑ वसवो देव॒हेळ॑नम् ।\n\nमाकि॑र्नो देवा॒ अनृ॑तस्य॒ वर्प॑स॒ आ स॒र्वता॑ति॒मदि॑तिं वृणीमहे ॥७॥\n\nअपामी॑वां सवि॒ता सा॑विष॒न्न्य१ग्वरी॑य॒ इदप॑ सेध॒न्त्वद्र॑यः ।\n\n ग्रावा॒ यत्र॑ मधु॒षुदु॒च्यते॑ बृ॒हदा स॒र्वता॑ति॒मदि॑तिं वृणीमहे ॥८॥\n\nऊ॒र्ध्वो ग्रावा॑ वसवोऽस्तु सो॒तरि॒ विश्वा॒ द्वेषां॑सि सनु॒तर्यु॑योत ।\n\nस नो॑ दे॒वः स॑वि॒ता पा॒युरीड्य॒ आ स॒र्वता॑ति॒मदि॑तिं वृणीमहे ॥९॥\n\nऊर्जं॑ गावो॒ यव॑से॒ पीवो॑ अत्तन ऋ॒तस्य॒ याः सद॑ने॒ कोशे॑ अ॒ङ्ग्ध्वे ।\n\nत॒नूरे॒व त॒न्वो॑ अस्तु भेष॒जमा स॒र्वता॑ति॒मदि॑तिं वृणीमहे ॥१०॥\n\nक्र॒तु॒प्रावा॑ जरि॒ता शश्व॑ता॒मव॒ इन्द्र॒ इद्भ॒द्रा प्रम॑तिः सु॒ताव॑ताम् ।\n\nपू॒र्णमूध॑र्दि॒व्यं यस्य॑ सि॒क्तय॒ आ स॒र्वता॑ति॒मदि॑तिं वृणीमहे ॥११॥\n\nचि॒त्रस्ते॑ भा॒नुः क्र॑तु॒प्रा अ॑भि॒ष्टिः सन्ति॒ स्पृधो॑ जरणि॒प्रा अधृ॑ष्टाः ।\n\nरजि॑ष्ठया॒ रज्या॑ प॒श्व आ गोस्तूतू॑र्षति॒ पर्यग्रं॑ दुव॒स्युः ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 101, + "text": "१२ बुधः सौम्यः। विश्वे देवा, ऋत्विजो वा । त्रिष्टुप् ४, ६ गायत्री, ५ बृहती, ९,१२ जगती।\n\nउद्बु॑ध्यध्वं॒ सम॑नसः सखाय॒: सम॒ग्निमि॑न्ध्वं ब॒हव॒: सनी॑ळाः ।\n\nद॒धि॒क्राम॒ग्निमु॒षसं॑ च दे॒वीमिन्द्रा॑व॒तोऽव॑से॒ नि ह्व॑ये वः ॥१॥\n\nम॒न्द्रा कृ॑णुध्वं॒ धिय॒ आ त॑नुध्वं॒ नाव॑मरित्र॒पर॑णीं कृणुध्वम् ।\n\nइष्कृ॑णुध्व॒मायु॒धारं॑ कृणुध्वं॒ प्राञ्चं॑ य॒ज्ञं प्र ण॑यता सखायः ॥२॥\n\nयु॒नक्त॒ सीरा॒ वि यु॒गा त॑नुध्वं कृ॒ते योनौ॑ वपते॒ह बीज॑म् ।\n\n गि॒रा च॑ श्रु॒ष्टिः सभ॑रा॒ अस॑न्नो॒ नेदी॑य॒ इत्सृ॒ण्य॑: प॒क्वमेया॑त् ॥३॥\n\nसीरा॑ युञ्जन्ति क॒वयो॑ यु॒गा वि त॑न्वते॒ पृथ॑क् । धीरा॑ दे॒वेषु॑ सुम्न॒या ॥४॥\n\nनिरा॑हा॒वान्कृ॑णोतन॒ सं व॑र॒त्रा द॑धातन । सि॒ञ्चाम॑हा अव॒तमु॒द्रिणं॑ व॒यं सु॒षेक॒मनु॑पक्षितम् ॥५॥\n\nइष्कृ॑ताहावमव॒तं सु॑वर॒त्रं सु॑षेच॒नम् । उ॒द्रिणं॑ सिञ्चे॒ अक्षि॑तम् ॥६॥\n\nप्री॒णी॒ताश्वा॑न्हि॒तं ज॑याथ स्वस्ति॒वाहं॒ रथ॒मित्कृ॑णुध्वम् ।\n\nद्रोणा॑हावमव॒तमश्म॑चक्र॒मंस॑त्रकोशं सिञ्चता नृ॒पाण॑म् ॥७॥\n\nव्र॒जं कृ॑णुध्वं॒ स हि वो॑ नृ॒पाणो॒ वर्म॑ सीव्यध्वं बहु॒ला पृ॒थूनि॑ ।\n\nपुर॑: कृणुध्व॒माय॑सी॒रधृ॑ष्टा॒ मा व॑: सुस्रोच्चम॒सो दृंह॑ता॒ तम् ॥८॥\n\nआ वो॒ धियं॑ य॒ज्ञियां॑ वर्त ऊ॒तये॒ देवा॑ दे॒वीं य॑ज॒तां य॒ज्ञिया॑मि॒ह ।\n\nसा नो॑ दुहीय॒द्यव॑सेव ग॒त्वी स॒हस्र॑धारा॒ पय॑सा म॒ही गौः ॥९॥\n\nआ तू षि॑ञ्च॒ हरि॑मीं॒ द्रोरु॒पस्थे॒ वाशी॑भिस्तक्षताश्म॒न्मयी॑भिः ।\n\nपरि॑ ष्वजध्वं॒ दश॑ क॒क्ष्या॑भिरु॒भे धुरौ॒ प्रति॒ वह्निं॑ युनक्त ॥१०॥\n\nउ॒भे धुरौ॒ वह्नि॑रा॒पिब्द॑मानो॒ऽन्तर्योने॑व चरति द्वि॒जानि॑: ।\n\nवन॒स्पतिं॒ वन॒ आस्था॑पयध्वं॒ नि षू द॑धिध्व॒मख॑नन्त॒ उत्स॑म् ॥११॥\n\nकपृ॑न्नरः कपृ॒थमुद्द॑धातन चो॒दय॑त खु॒दत॒ वाज॑सातये ।\n\nनि॒ष्टि॒ग्र्य॑: पु॒त्रमा च्या॑वयो॒तय॒ इन्द्रं॑ स॒बाध॑ इ॒ह सोम॑पीतये ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 102, + "text": "१२ मुद्गलो भार्म्यश्वः। द्रुघणः, इन्द्रो वा। त्रिष्टुप्, १,३, १२ बृहती।\n\nप्र ते॒ रथं॑ मिथू॒कृत॒मिन्द्रो॑ऽवतु धृष्णु॒या ।\n\nअ॒स्मिन्ना॒जौ पु॑रुहूत श्र॒वाय्ये॑ धनभ॒क्षेषु॑ नोऽव ॥१॥\n\nउत्स्म॒ वातो॑ वहति॒ वासो॑ऽस्या॒ अधि॑रथं॒ यदज॑यत्स॒हस्र॑म् ।\n\n र॒थीर॑भून्मुद्ग॒लानी॒ गवि॑ष्टौ॒ भरे॑ कृ॒तं व्य॑चेदिन्द्रसे॒ना ॥२॥\n\nअ॒न्तर्य॑च्छ॒ जिघां॑सतो॒ वज्र॑मिन्द्राभि॒दास॑तः ।\n\nदास॑स्य वा मघव॒न्नार्य॑स्य वा सनु॒तर्य॑वया व॒धम् ॥३॥\n\nउ॒द्नो ह्र॒दम॑पिब॒ज्जर्हृ॑षाण॒: कूटं॑ स्म तृं॒हद॒भिमा॑तिमेति ।\n\nप्र मु॒ष्कभा॑र॒: श्रव॑ इ॒च्छमा॑नोऽजि॒रं बा॒हू अ॑भर॒त्सिषा॑सन् ॥४॥\n\nन्य॑क्रन्दयन्नुप॒यन्त॑ एन॒ममे॑हयन्वृष॒भं मध्य॑ आ॒जेः ।\n\nतेन॒ सूभ॑र्वं श॒तव॑त्स॒हस्रं॒ गवां॒ मुद्ग॑लः प्र॒धने॑ जिगाय ॥५॥\n\nक॒कर्द॑वे वृष॒भो यु॒क्त आ॑सी॒दवा॑वची॒त्सार॑थिरस्य के॒शी ।\n\nदुधे॑र्यु॒क्तस्य॒ द्रव॑तः स॒हान॑स ऋ॒च्छन्ति॑ ष्मा नि॒ष्पदो॑ मुद्ग॒लानी॑म् ॥६॥\n\nउ॒त प्र॒धिमुद॑हन्नस्य वि॒द्वानुपा॑युन॒ग्वंस॑ग॒मत्र॒ शिक्ष॑न् ।\n\nइन्द्र॒ उदा॑व॒त्पति॒मघ्न्या॑ना॒मरं॑हत॒ पद्या॑भिः क॒कुद्मा॑न् ॥७॥\n\nशु॒नम॑ष्ट्रा॒व्य॑चरत्कप॒र्दी व॑र॒त्रायां॒ दार्वा॒नह्य॑मानः ।\n\nनृ॒म्णानि॑ कृ॒ण्वन्ब॒हवे॒ जना॑य॒ गाः प॑स्पशा॒नस्तवि॑षीरधत्त ॥८॥\n\nइ॒मं तं प॑श्य वृष॒भस्य॒ युञ्जं॒ काष्ठा॑या॒ मध्ये॑ द्रुघ॒णं शया॑नम् ।\n\nयेन॑ जि॒गाय॑ श॒तव॑त्स॒हस्रं॒ गवां॒ मुद्ग॑लः पृत॒नाज्ये॑षु ॥९॥\n\nआ॒रे अ॒घा को न्वि१त्था द॑दर्श॒ यं यु॒ञ्जन्ति॒ तम्वा स्था॑पयन्ति ।\n\n नास्मै॒ तृणं॒ नोद॒कमा भ॑र॒न्त्युत्त॑रो धु॒रो व॑हति प्र॒देदि॑शत् ॥१०॥\n\nप॒रि॒वृ॒क्तेव॑ पति॒विद्य॑मान॒ट् पीप्या॑ना॒ कूच॑क्रेणेव सि॒ञ्चन् ।\n\nए॒षै॒ष्या॑ चिद्र॒थ्या॑ जयेम सुम॒ङ्गलं॒ सिन॑वदस्तु सा॒तम् ॥११॥\n\nत्वं विश्व॑स्य॒ जग॑त॒श्चक्षु॑रिन्द्रासि॒ चक्षु॑षः । वृषा॒ यदा॒जिं वृष॑णा॒ सिषा॑ससि चो॒दय॒न्वध्रि॑णा यु॒जा ॥१२॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 103, + "text": "१३ ऐन्द्रोऽप्रतिरथः। इन्द्रः, ४ बृहस्पति:, १२ अप्वा देवी, १३ मरुतो वा। त्रिष्टुप् , १३ अनुष्टुप्।\n\nआ॒शुः शिशा॑नो वृष॒भो न भी॒मो घ॑नाघ॒नः क्षोभ॑णश्चर्षणी॒नाम् ।\n\nसं॒क्रन्द॑नोऽनिमि॒ष ए॑कवी॒रः श॒तं सेना॑ अजयत्सा॒कमिन्द्र॑: ॥१॥\n\nसं॒क्रन्द॑नेनानिमि॒षेण॑ जि॒ष्णुना॑ युत्का॒रेण॑ दुश्च्यव॒नेन॑ धृ॒ष्णुना॑ ।\n\nतदिन्द्रे॑ण जयत॒ तत्स॑हध्वं॒ युधो॑ नर॒ इषु॑हस्तेन॒ वृष्णा॑ ॥२॥\n\nस इषु॑हस्तै॒: स नि॑ष॒ङ्गिभि॑र्व॒शी संस्र॑ष्टा॒ स युध॒ इन्द्रो॑ ग॒णेन॑ ।\n\nसं॒सृ॒ष्ट॒जित्सो॑म॒पा बा॑हुश॒र्ध्यु१ग्रध॑न्वा॒ प्रति॑हिताभि॒रस्ता॑ ॥३॥\n\nबृह॑स्पते॒ परि॑ दीया॒ रथे॑न रक्षो॒हामित्राँ॑ अप॒बाध॑मानः ।\n\nप्र॒भ॒ञ्जन्त्सेना॑: प्रमृ॒णो यु॒धा जय॑न्न॒स्माक॑मेध्यवि॒ता रथा॑नाम् ॥४॥\n\nब॒ल॒वि॒ज्ञा॒यः स्थवि॑र॒: प्रवी॑र॒: सह॑स्वान्वा॒जी सह॑मान उ॒ग्रः ।\n\nअ॒भिवी॑रो अ॒भिस॑त्वा सहो॒जा जैत्र॑मिन्द्र॒ रथ॒मा ति॑ष्ठ गो॒वित् ॥५॥\n\nगो॒त्र॒भिदं॑ गो॒विदं॒ वज्र॑बाहुं॒ जय॑न्त॒मज्म॑ प्रमृ॒णन्त॒मोज॑सा ।\n\nइ॒मं स॑जाता॒ अनु॑ वीरयध्व॒मिन्द्रं॑ सखायो॒ अनु॒ सं र॑भध्वम् ॥६॥\n\nअ॒भि गो॒त्राणि॒ सह॑सा॒ गाह॑मानोऽद॒यो वी॒रः श॒तम॑न्यु॒रिन्द्र॑: ।\n\nदु॒श्च्य॒व॒नः पृ॑तना॒षाळ॑यु॒ध्यो॒३ऽस्माकं॒ सेना॑ अवतु॒ प्र यु॒त्सु ॥७॥\n\nइन्द्र॑ आसां ने॒ता बृह॒स्पति॒र्दक्षि॑णा य॒ज्ञः पु॒र ए॑तु॒ सोम॑: ।\n\nदे॒व॒से॒नाना॑मभिभञ्जती॒नां जय॑न्तीनां म॒रुतो॑ य॒न्त्वग्र॑म् ॥८॥\n\nइन्द्र॑स्य॒ वृष्णो॒ वरु॑णस्य॒ राज्ञ॑ आदि॒त्यानां॑ म॒रुतां॒ शर्ध॑ उ॒ग्रम् ।\n\nम॒हाम॑नसां भुवनच्य॒वानां॒ घोषो॑ दे॒वानां॒ जय॑ता॒मुद॑स्थात् ॥९॥\n\nउद्ध॑र्षय मघव॒न्नायु॑धा॒न्युत्सत्व॑नां माम॒कानां॒ मनां॑सि ।\n\nउद्वृ॑त्रहन्वा॒जिनां॒ वाजि॑ना॒न्युद्रथा॑नां॒ जय॑तां यन्तु॒ घोषा॑: ॥१०॥\n\nअ॒स्माक॒मिन्द्र॒: समृ॑तेषु ध्व॒जेष्व॒स्माकं॒ या इष॑व॒स्ता ज॑यन्तु ।\n\nअ॒स्माकं॑ वी॒रा उत्त॑रे भवन्त्व॒स्माँ उ॑ देवा अवता॒ हवे॑षु ॥११॥\n\nअ॒मीषां॑ चि॒त्तं प्र॑तिलो॒भय॑न्ती गृहा॒णाङ्गा॑न्यप्वे॒ परे॑हि ।\n\nअ॒भि प्रेहि॒ निर्द॑ह हृ॒त्सु शोकै॑र॒न्धेना॒मित्रा॒स्तम॑सा सचन्ताम् ॥१२॥\n\nप्रेता॒ जय॑ता नर॒ इन्द्रो॑ व॒: शर्म॑ यच्छतु । उ॒ग्रा व॑: सन्तु बा॒हवो॑ऽनाधृ॒ष्या यथास॑थ ॥१३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 104, + "text": "११ अष्टको वैश्वामित्रः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nअसा॑वि॒ सोम॑: पुरुहूत॒ तुभ्यं॒ हरि॑भ्यां य॒ज्ञमुप॑ याहि॒ तूय॑म् ।\n\nतुभ्यं॒ गिरो॒ विप्र॑वीरा इया॒ना द॑धन्वि॒र इ॑न्द्र॒ पिबा॑ सु॒तस्य॑ ॥१॥\n\nअ॒प्सु धू॒तस्य॑ हरिव॒: पिबे॒ह नृभि॑: सु॒तस्य॑ ज॒ठरं॑ पृणस्व ।\n\nमि॒मि॒क्षुर्यमद्र॑य इन्द्र॒ तुभ्यं॒ तेभि॑र्वर्धस्व॒ मद॑मुक्थवाहः ॥२॥\n\nप्रोग्रां पी॒तिं वृष्ण॑ इयर्मि स॒त्यां प्र॒यै सु॒तस्य॑ हर्यश्व॒ तुभ्य॑म् ।\n\nइन्द्र॒ धेना॑भिरि॒ह मा॑दयस्व धी॒भिर्विश्वा॑भि॒: शच्या॑ गृणा॒नः ॥३॥\n\nऊ॒ती श॑चीव॒स्तव॑ वी॒र्ये॑ण॒ वयो॒ दधा॑ना उ॒शिज॑ ऋत॒ज्ञाः ।\n\nप्र॒जाव॑दिन्द्र॒ मनु॑षो दुरो॒णे त॒स्थुर्गृ॒णन्त॑: सध॒माद्या॑सः ॥४॥\n\nप्रणी॑तिभिष्टे हर्यश्व सु॒ष्टोः सु॑षु॒म्नस्य॑ पुरु॒रुचो॒ जना॑सः ।\n\nमंहि॑ष्ठामू॒तिं वि॒तिरे॒ दधा॑ना स्तो॒तार॑ इन्द्र॒ तव॑ सू॒नृता॑भिः ॥५॥\n\nउप॒ ब्रह्मा॑णि हरिवो॒ हरि॑भ्यां॒ सोम॑स्य याहि पी॒तये॑ सु॒तस्य॑ ।\n\nइन्द्र॑ त्वा य॒ज्ञः क्षम॑माणमानड्दा॒श्वाँ अ॑स्यध्व॒रस्य॑ प्रके॒तः ॥६॥\n\nस॒हस्र॑वाजमभिमाति॒षाहं॑ सु॒तेर॑णं म॒घवा॑नं सुवृ॒क्तिम् ।\n\nउप॑ भूषन्ति॒ गिरो॒ अप्र॑तीत॒मिन्द्रं॑ नम॒स्या ज॑रि॒तुः प॑नन्त ॥७॥\n\nस॒प्तापो॑ दे॒वीः सु॒रणा॒ अमृ॑क्ता॒ याभि॒: सिन्धु॒मत॑र इन्द्र पू॒र्भित् ।\n\nन॒व॒तिं स्रो॒त्या नव॑ च॒ स्रव॑न्तीर्दे॒वेभ्यो॑ गा॒तुं मनु॑षे च विन्दः ॥८॥\n\nअ॒पो म॒हीर॒भिश॑स्तेरमु॒ञ्चोऽजा॑गरा॒स्वधि॑ दे॒व एक॑: ।\n\nइन्द्र॒ यास्त्वं वृ॑त्र॒तूर्ये॑ च॒कर्थ॒ ताभि॑र्वि॒श्वायु॑स्त॒न्वं॑ पुपुष्याः ॥९॥\n\nवी॒रेण्य॒: क्रतु॒रिन्द्र॑: सुश॒स्तिरु॒तापि॒ धेना॑ पुरुहू॒तमी॑ट्टे ।\n\nआर्द॑यद्वृ॒त्रमकृ॑णोदु लो॒कं स॑सा॒हे श॒क्रः पृत॑ना अभि॒ष्टिः ॥१०॥\n\nशु॒नं हु॑वेम म॒घवा॑न॒मिन्द्र॑म॒स्मिन्भरे॒ नृत॑मं॒ वाज॑सातौ ।\n\nशृ॒ण्वन्त॑मु॒ग्रमू॒तये॑ स॒मत्सु॒ घ्नन्तं॑ वृ॒त्राणि॑ सं॒जितं॒ धना॑नाम् ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 105, + "text": "११ कौत्सो दुर्मित्रः सुमित्रो वा। इन्द्रः। उष्णिक्, १ गायत्री वा २,७ पिपीलिकमध्या, ११ त्रिष्टुप् ।\n\nक॒दा व॑सो स्तो॒त्रं हर्य॑त॒ आव॑ श्म॒शा रु॑ध॒द्वाः । दी॒र्घं सु॒तं वा॒ताप्या॑य ॥१॥\n\nहरी॒ यस्य॑ सु॒युजा॒ विव्र॑ता॒ वेरर्व॒न्तानु॒ शेपा॑ । उ॒भा र॒जी न के॒शिना॒ पति॒र्दन् ॥२॥\n\nअप॒ योरिन्द्र॒: पाप॑ज॒ आ मर्तो॒ न श॑श्रमा॒णो बि॑भी॒वान् । शु॒भे यद्यु॑यु॒जे तवि॑षीवान् ॥३॥\n\nसचा॒योरिन्द्र॒श्चर्कृ॑ष॒ आँ उ॑पान॒सः स॑प॒र्यन् । न॒दयो॒र्विव्र॑तयो॒: शूर॒ इन्द्र॑: ॥४॥\n\nअधि॒ यस्त॒स्थौ केश॑वन्ता॒ व्यच॑स्वन्ता॒ न पु॒ष्ट्यै । व॒नोति॒ शिप्रा॑भ्यां शि॒प्रिणी॑वान् ॥५॥\n\nप्रास्तौ॑दृ॒ष्वौजा॑ ऋ॒ष्वेभि॑स्त॒तक्ष॒ शूर॒: शव॑सा । ऋ॒भुर्न क्रतु॑भिर्मात॒रिश्वा॑ ॥६॥\n\nवज्रं॒ यश्च॒क्रे सु॒हना॑य॒ दस्य॑वे हिरीम॒शो हिरी॑मान् । अरु॑तहनु॒रद्भु॑तं॒ न रज॑: ॥७॥\n\nअव॑ नो वृजि॒ना शि॑शीह्यृ॒चा व॑नेमा॒नृच॑: । नाब्र॑ह्मा य॒ज्ञ ऋध॒ग्जोष॑ति॒ त्वे ॥८॥\n\nऊ॒र्ध्वा यत्ते॑ त्रे॒तिनी॒ भूद्य॒ज्ञस्य॑ धू॒र्षु सद्म॑न् । स॒जूर्नावं॒ स्वय॑शसं॒ सचा॒योः ॥९॥\n\nश्रि॒ये ते॒ पृश्नि॑रुप॒सेच॑नी भूच्छ्रि॒ये दर्वि॑ररे॒पाः । यया॒ स्वे पात्रे॑ सि॒ञ्चस॒ उत् ॥१०॥\n\nश॒तं वा॒ यद॑सुर्य॒ प्रति॑ त्वा सुमि॒त्र इ॒त्थास्तौ॑द्दुर्मि॒त्र इ॒त्थास्तौ॑त् ।\n\nआवो॒ यद्द॑स्यु॒हत्ये॑ कुत्सपु॒त्रं प्रावो॒ यद्द॑स्यु॒हत्ये॑ कुत्सव॒त्सम् ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 106, + "text": "११ भूतांशः काश्यपः। अश्विनौ। त्रिष्टुप्।\n\nउ॒भा उ॑ नू॒नं तदिद॑र्थयेथे॒ वि त॑न्वाथे॒ धियो॒ वस्त्रा॒पसे॑व ।\n\nस॒ध्री॒ची॒ना यात॑वे॒ प्रेम॑जीगः सु॒दिने॑व॒ पृक्ष॒ आ तं॑सयेथे ॥१॥\n\nउ॒ष्टारे॑व॒ फर्व॑रेषु श्रयेथे प्रायो॒गेव॒ श्वात्र्या॒ शासु॒रेथ॑: ।\n\nदू॒तेव॒ हि ष्ठो य॒शसा॒ जने॑षु॒ माप॑ स्थातं महि॒षेवा॑व॒पाना॑त् ॥२॥\n\nसा॒कं॒युजा॑ शकु॒नस्ये॑व प॒क्षा प॒श्वेव॑ चि॒त्रा यजु॒रा ग॑मिष्टम् ।\n\nअ॒ग्निरि॑व देव॒योर्दी॑दि॒वांसा॒ परि॑ज्मानेव यजथः पुरु॒त्रा ॥३॥\n\nआ॒पी वो॑ अ॒स्मे पि॒तरे॑व पु॒त्रोग्रेव॑ रु॒चा नृ॒पती॑व तु॒र्यै ।\n\nइर्ये॑व पु॒ष्ट्यै कि॒रणे॑व भु॒ज्यै श्रु॑ष्टी॒वाने॑व॒ हव॒मा ग॑मिष्टम् ॥४॥\n\nवंस॑गेव पूष॒र्या॑ शि॒म्बाता॑ मि॒त्रेव॑ ऋ॒ता श॒तरा॒ शात॑पन्ता ।\n\nवाजे॑वो॒च्चा वय॑सा घर्म्ये॒ष्ठा मेषे॑वे॒षा स॑प॒र्या॒३ पुरी॑षा ॥५॥\n\nसृ॒ण्ये॑व ज॒र्भरी॑ तु॒र्फरी॑तू नैतो॒शेव॑ तु॒र्फरी॑ पर्फ॒रीका॑ ।\n\nउ॒द॒न्य॒जेव॒ जेम॑ना मदे॒रू ता मे॑ ज॒राय्व॒जरं॑ म॒रायु॑ ॥६॥\n\nप॒ज्रेव॒ चर्च॑रं॒ जारं॑ म॒रायु॒ क्षद्मे॒वार्थे॑षु तर्तरीथ उग्रा ।\n\nऋ॒भू नाप॑त्खरम॒ज्रा ख॒रज्रु॑र्वा॒युर्न प॑र्फरत्क्षयद्रयी॒णाम् ॥७॥\n\nघ॒र्मेव॒ मधु॑ ज॒ठरे॑ स॒नेरू॒ भगे॑विता तु॒र्फरी॒ फारि॒वार॑म् ।\n\nप॒त॒रेव॑ चच॒रा च॒न्द्रनि॑र्णि॒ङ्मन॑ऋङ्गा मन॒न्या॒३ न जग्मी॑ ॥८॥\n\nबृ॒हन्ते॑व ग॒म्भरे॑षु प्रति॒ष्ठां पादे॑व गा॒धं तर॑ते विदाथः ।\n\nकर्णे॑व॒ शासु॒रनु॒ हि स्मरा॒थोंऽशे॑व नो भजतं चि॒त्रमप्न॑: ॥९॥\n\nआ॒र॒ङ्ग॒रेव॒ मध्वेर॑येथे सार॒घेव॒ गवि॑ नी॒चीन॑बारे ।\n\nकी॒नारे॑व॒ स्वेद॑मासिष्विदा॒ना क्षामे॑वो॒र्जा सू॑यव॒सात्स॑चेथे ॥१०॥\n\nऋ॒ध्याम॒ स्तोमं॑ सनु॒याम॒ वाज॒मा नो॒ मन्त्रं॑ स॒रथे॒होप॑ यातम् ।\n\nयशो॒ न प॒क्वं मधु॒ गोष्व॒न्तरा भू॒तांशो॑ अ॒श्विनो॒: काम॑मप्राः ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 107, + "text": "११ दिव्य आंगिरसः, दक्षिणा वा प्राजापत्या। दक्षिना, दक्षिणादातारो वा। त्रिष्टुप् , ४ जगती।\n\nआ॒विर॑भू॒न्महि॒ माघो॑नमेषां॒ विश्वं॑ जी॒वं तम॑सो॒ निर॑मोचि ।\n\nमहि॒ ज्योति॑: पि॒तृभि॑र्द॒त्तमागा॑दु॒रुः पन्था॒ दक्षि॑णाया अदर्शि ॥१॥\n\nउ॒च्चा दि॒वि दक्षि॑णावन्तो अस्थु॒र्ये अ॑श्व॒दाः स॒ह ते सूर्ये॑ण ।\n\nहि॒र॒ण्य॒दा अ॑मृत॒त्वं भ॑जन्ते वासो॒दाः सो॑म॒ प्र ति॑रन्त॒ आयु॑: ॥२॥\n\nदैवी॑ पू॒र्तिर्दक्षि॑णा देवय॒ज्या न क॑वा॒रिभ्यो॑ न॒हि ते पृ॒णन्ति॑ ।\n\nअथा॒ नर॒: प्रय॑तदक्षिणासोऽवद्यभि॒या ब॒हव॑: पृणन्ति ॥३॥\n\nश॒तधा॑रं वा॒युम॒र्कं स्व॒र्विदं॑ नृ॒चक्ष॑स॒स्ते अ॒भि च॑क्षते ह॒विः ।\n\nये पृ॒णन्ति॒ प्र च॒ यच्छ॑न्ति संग॒मे ते दक्षि॑णां दुहते स॒प्तमा॑तरम् ॥४॥\n\nदक्षि॑णावान्प्रथ॒मो हू॒त ए॑ति॒ दक्षि॑णावान्ग्राम॒णीरग्र॑मेति ।\n\nतमे॒व म॑न्ये नृ॒पतिं॒ जना॑नां॒ यः प्र॑थ॒मो दक्षि॑णामावि॒वाय॑ ॥५॥\n\nतमे॒व ऋषिं॒ तमु॑ ब्र॒ह्माण॑माहुर्यज्ञ॒न्यं॑ साम॒गामु॑क्थ॒शास॑म् ।\n\nस शु॒क्रस्य॑ त॒न्वो॑ वेद ति॒स्रो यः प्र॑थ॒मो दक्षि॑णया र॒राध॑ ॥६॥\n\nदक्षि॒णाश्वं॒ दक्षि॑णा॒ गां द॑दाति॒ दक्षि॑णा च॒न्द्रमु॒त यद्धिर॑ण्यम् ।\n\nदक्षि॒णान्नं॑ वनुते॒ यो न॑ आ॒त्मा दक्षि॑णां॒ वर्म॑ कृणुते विजा॒नन् ॥७॥\n\nन भो॒जा म॑म्रु॒र्न न्य॒र्थमी॑यु॒र्न रि॑ष्यन्ति॒ न व्य॑थन्ते ह भो॒जाः ।\n\nइ॒दं यद्विश्वं॒ भुव॑नं॒ स्व॑श्चै॒तत्सर्वं॒ दक्षि॑णैभ्यो ददाति ॥८॥\n\nभो॒जा जि॑ग्युः सुर॒भिं योनि॒मग्रे॑ भो॒जा जि॑ग्युर्व॒ध्वं१ या सु॒वासा॑: ।\n\nभो॒जा जि॑ग्युरन्त॒:पेयं॒ सुरा॑या भो॒जा जि॑ग्यु॒र्ये अहू॑ताः प्र॒यन्ति॑ ॥९॥\n\nभो॒जायाश्वं॒ सं मृ॑जन्त्या॒शुं भो॒जाया॑स्ते क॒न्या॒३ शुम्भ॑माना ।\n\nभो॒जस्ये॒दं पु॑ष्क॒रिणी॑व॒ वेश्म॒ परि॑ष्कृतं देवमा॒नेव॑ चि॒त्रम् ॥१०॥\n\nभो॒जमश्वा॑: सुष्ठु॒वाहो॑ वहन्ति सु॒वृद्रथो॑ वर्तते॒ दक्षि॑णायाः ।\n\nभो॒जं दे॑वासोऽवता॒ भरे॑षु भो॒जः शत्रू॑न्त्समनी॒केषु॒ जेता॑ ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 108, + "text": "११ पणयोऽसुराः। सरमा देवता। २,४,६,८,१०-११ सरमा देवशुनी ऋषिका। पणयो देवता। त्रिष्टुप्।\n\nकिमि॒च्छन्ती॑ स॒रमा॒ प्रेदमा॑नड्दू॒रे ह्यध्वा॒ जगु॑रिः परा॒चैः ।\n\nकास्मेहि॑ति॒: का परि॑तक्म्यासीत्क॒थं र॒साया॑ अतर॒: पयां॑सि ॥१॥\n\nइन्द्र॑स्य दू॒तीरि॑षि॒ता च॑रामि म॒ह इ॒च्छन्ती॑ पणयो नि॒धीन्व॑: ।\n\nअ॒ति॒ष्कदो॑ भि॒यसा॒ तन्न॑ आव॒त्तथा॑ र॒साया॑ अतरं॒ पयां॑सि ॥२॥\n\nकी॒दृङ्ङिन्द्र॑: सरमे॒ का दृ॑शी॒का यस्ये॒दं दू॒तीरस॑रः परा॒कात् ।\n\nआ च॒ गच्छा॑न्मि॒त्रमे॑ना दधा॒माऽथा॒ गवां॒ गोप॑तिर्नो भवाति ॥३॥\n\nनाहं तं वे॑द॒ दभ्यं॒ दभ॒त्स यस्ये॒दं दू॒तीरस॑रं परा॒कात् ।\n\nन तं गू॑हन्ति स्र॒वतो॑ गभी॒रा ह॒ता इन्द्रे॑ण पणयः शयध्वे ॥४॥\n\nइ॒मा गाव॑: सरमे॒ या ऐच्छ॒: परि॑ दि॒वो अन्ता॑न्त्सुभगे॒ पत॑न्ती ।\n\nकस्त॑ एना॒ अव॑ सृजा॒दयु॑ध्व्यु॒तास्माक॒मायु॑धा सन्ति ति॒ग्मा ॥५॥\n\nअ॒से॒न्या व॑: पणयो॒ वचां॑स्यनिष॒व्यास्त॒न्व॑: सन्तु पा॒पीः ।\n\nअधृ॑ष्टो व॒ एत॒वा अ॑स्तु॒ पन्था॒ बृह॒स्पति॑र्व उभ॒या न मृ॑ळात् ॥६॥\n\nअ॒यं नि॒धिः स॑रमे॒ अद्रि॑बुध्नो॒ गोभि॒रश्वे॑भि॒र्वसु॑भि॒र्न्यृ॑ष्टः ।\n\nरक्ष॑न्ति॒ तं प॒णयो॒ ये सु॑गो॒पा रेकु॑ प॒दमल॑क॒मा ज॑गन्थ ॥७॥\n\nएह ग॑म॒न्नृष॑य॒: सोम॑शिता अ॒यास्यो॒ अङ्गि॑रसो॒ नव॑ग्वाः ।\n\nत ए॒तमू॒र्वं वि भ॑जन्त॒ गोना॒मथै॒तद्वच॑: प॒णयो॒ वम॒न्नित् ॥८॥\n\nए॒वा च॒ त्वं स॑रम आज॒गन्थ॒ प्रबा॑धिता॒ सह॑सा॒ दैव्ये॑न ।\n\nस्वसा॑रं त्वा कृणवै॒ मा पुन॑र्गा॒ अप॑ ते॒ गवां॑ सुभगे भजाम ॥९॥\n\nनाहं वे॑द भ्रातृ॒त्वं नो स्व॑सृ॒त्वमिन्द्रो॑ विदु॒रङ्गि॑रसश्च घो॒राः ।\n\nगोका॑मा मे अच्छदय॒न्यदाय॒मपात॑ इत पणयो॒ वरी॑यः ॥१०॥\n\nदू॒रमि॑त पणयो॒ वरी॑य॒ उद्गावो॑ यन्तु मिन॒तीॠ॒तेन॑ ।\n\nबृह॒स्पति॒र्या अवि॑न्द॒न्निगू॑ळ्हा॒: सोमो॒ ग्रावा॑ण॒ ऋष॑यश्च॒ विप्रा॑: ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 109, + "text": "७ जुहूर्ब्रह्मजाया, ब्राह्मः ऊर्ध्वनाभा वा।विश्वेदेवाः। त्रिष्टुप् , ६-७ अनुष्टुप्।\n\nते॑ऽवदन्प्रथ॒मा ब्र॑ह्मकिल्बि॒षेऽकू॑पारः सलि॒लो मा॑त॒रिश्वा॑ ।\n\nवी॒ळुह॑रा॒स्तप॑ उ॒ग्रो म॑यो॒भूरापो॑ दे॒वीः प्र॑थम॒जा ऋ॒तेन॑ ॥१॥\n\nसोमो॒ राजा॑ प्रथ॒मो ब्र॑ह्मजा॒यां पुन॒: प्राय॑च्छ॒दहृ॑णीयमानः ।\n\nअ॒न्व॒र्ति॒ता वरु॑णो मि॒त्र आ॑सीद॒ग्निर्होता॑ हस्त॒गृह्या नि॑नाय ॥२॥\n\nहस्ते॑नै॒व ग्रा॒ह्य॑ आ॒धिर॑स्या ब्रह्मजा॒येयमिति॒ चेदवो॑चन् ।\n\nन दू॒ताय॑ प्र॒ह्ये॑ तस्थ ए॒षा तथा॑ रा॒ष्ट्रं गु॑पि॒तं क्ष॒त्रिय॑स्य ॥३॥\n\nदे॒वा ए॒तस्या॑मवदन्त॒ पूर्वे॑ सप्तऋ॒षय॒स्तप॑से॒ ये नि॑षे॒दुः ।\n\nभी॒मा जा॒या ब्रा॑ह्म॒णस्योप॑नीता दु॒र्धां द॑धाति पर॒मे व्यो॑मन् ॥४॥\n\nब्र॒ह्म॒चा॒री च॑रति॒ वेवि॑ष॒द्विष॒: स दे॒वानां॑ भव॒त्येक॒मङ्ग॑म् ।\n\nतेन॑ जा॒यामन्व॑विन्द॒द्बृह॒स्पति॒: सोमे॑न नी॒तां जु॒ह्वं१ न दे॑वाः ॥५॥\n\nपुन॒र्वै दे॒वा अ॑ददु॒: पुन॑र्मनु॒ष्या॑ उ॒त । राजा॑नः स॒त्यं कृ॑ण्वा॒ना ब्र॑ह्मजा॒यां पुन॑र्ददुः ॥६॥\n\nपु॒न॒र्दाय॑ ब्रह्मजा॒यां कृ॒त्वी दे॒वैर्नि॑किल्बि॒षम् । ऊर्जं॑ पृथि॒व्या भ॒क्त्वायो॑रुगा॒यमुपा॑सते ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 110, + "text": "११ जमदग्निर्भार्गवः, जामदग्न्यो रामो वा। आप्रीसूक्तं = (१ इध्मः समिद्धोऽग्निर्वा, २ तनूनपात् , ३ इळ:, ४ बर्हिः, ५ देवीर्द्वारः, ६ उषासानक्ता, ७ दैव्यौ होतारौ प्रचेतसौ, ८ त्रिस्रो देव्यः सरस्वतीळाभारत्यः, ९ त्वष्टा, १० वनस्पतिः, ११ स्वाहाकृतयः) । त्रिष्टुप्।\n\nसमि॑द्धो अ॒द्य मनु॑षो दुरो॒णे दे॒वो दे॒वान्य॑जसि जातवेदः ।\n\nआ च॒ वह॑ मित्रमहश्चिकि॒त्वान्त्वं दू॒तः क॒विर॑सि॒ प्रचे॑ताः ॥१॥\n\nतनू॑नपात्प॒थ ऋ॒तस्य॒ याना॒न्मध्वा॑ सम॒ञ्जन्त्स्व॑दया सुजिह्व ।\n\nमन्मा॑नि धी॒भिरु॒त य॒ज्ञमृ॒न्धन्दे॑व॒त्रा च॑ कृणुह्यध्व॒रं न॑: ॥२॥\n\nआ॒जुह्वा॑न॒ ईड्यो॒ वन्द्य॒श्चा ऽऽया॑ह्यग्ने॒ वसु॑भिः स॒जोषा॑: ।\n\nत्वं दे॒वाना॑मसि यह्व॒ होता॒ स ए॑नान्यक्षीषि॒तो यजी॑यान् ॥३॥\n\nप्रा॒चीनं॑ ब॒र्हिः प्र॒दिशा॑ पृथि॒व्या वस्तो॑र॒स्या वृ॑ज्यत॒र अग्रे॒ अह्ना॑म् ।\n\nव्यु॑ प्रथते वित॒रं वरी॑यो दे॒वेभ्यो॒ अदि॑तये स्यो॒नम् ॥४॥\n\nव्यच॑स्वतीरुर्वि॒या वि श्र॑यन्तां॒ पति॑भ्यो॒ न जन॑य॒: शुम्भ॑मानाः ।\n\nदेवी॑र्द्वारो बृहतीर्विश्वमिन्वा दे॒वेभ्यो॑ भवत सुप्राय॒णाः ॥५॥\n\nआ सु॒ष्वय॑न्ती यज॒ते उपा॑के उ॒षासा॒नक्ता॑ सदतां॒ नि योनौ॑ ।\n\nदि॒व्ये योष॑णे बृह॒ती सु॑रु॒क्मे अधि॒ श्रियं॑ शुक्र॒पिशं॒ दधा॑ने ॥६॥\n\nदैव्या॒ होता॑रा प्रथ॒मा सु॒वाचा॒ मिमा॑ना य॒ज्ञं मनु॑षो॒ यज॑ध्यै ।\n\nप्र॒चो॒दय॑न्ता वि॒दथे॑षु का॒रू प्रा॒चीनं॒ ज्योति॑: प्र॒दिशा॑ दि॒शन्ता॑ ॥७॥\n\nआ नो॑ य॒ज्ञं भार॑ती॒ तूय॑मे॒त्विळा॑ मनु॒ष्वदि॒ह चे॒तय॑न्ती ।\n\nति॒स्रो दे॒वीर्ब॒र्हिरेदं स्यो॒नं सर॑स्वती॒ स्वप॑सः सदन्तु ॥८॥\n\nय इ॒मे द्यावा॑पृथि॒वी जनि॑त्री रू॒पैरपिं॑श॒द्भुव॑नानि॒ विश्वा॑ ।\n\nतम॒द्य हो॑तरिषि॒तो यजी॑यान्दे॒वं त्वष्टा॑रमि॒ह य॑क्षि वि॒द्वान् ॥९॥\n\nउ॒पाव॑सृज॒ त्मन्या॑ सम॒ञ्जन्दे॒वानां॒ पाथ॑ ऋतु॒था ह॒वींषि॑ ।\n\nवन॒स्पति॑: शमि॒ता दे॒वो अ॒ग्निः स्वद॑न्तु ह॒व्यं मधु॑ना घृ॒तेन॑ ॥१०॥\n\nस॒द्यो जा॒तो व्य॑मिमीत य॒ज्ञम॒ग्निर्दे॒वाना॑मभवत्पुरो॒गाः ।\n\nअ॒स्य होतु॑: प्र॒दिश्यृ॒तस्य॑ वा॒चि स्वाहा॑कृतं ह॒विर॑दन्तु दे॒वाः ॥११॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 111, + "text": "१० वैरूपोऽष्टादंष्ट्रः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nमनी॑षिण॒: प्र भ॑रध्वं मनी॒षां यथा॑यथा म॒तय॒: सन्ति॑ नृ॒णाम् ।\n\nइन्द्रं॑ स॒त्यैरेर॑यामा कृ॒तेभि॒: स हि वी॒रो गि॑र्वण॒स्युर्विदा॑नः ॥१॥\n\nऋ॒तस्य॒ हि सद॑सो धी॒तिरद्यौ॒त्सं गा॑र्ष्टे॒यो वृ॑ष॒भो गोभि॑रानट् ।\n\nउद॑तिष्ठत्तवि॒षेणा॒ रवे॑ण म॒हान्ति॑ चि॒त्सं वि॑व्याचा॒ रजां॑सि ॥२॥\n\nइन्द्र॒: किल॒ श्रुत्या॑ अ॒स्य वे॑द॒ स हि जि॒ष्णुः प॑थि॒कृत्सूर्या॑य ।\n\nआन्मेनां॑ कृ॒ण्वन्नच्यु॑तो॒ भुव॒द्गोः पति॑र्दि॒वः स॑न॒जा अप्र॑तीतः ॥३॥\n\nइन्द्रो॑ म॒ह्ना म॑ह॒तो अ॑र्ण॒वस्य॑ व्र॒तामि॑ना॒दङ्गि॑रोभिर्गृणा॒नः ।\n\nपु॒रूणि॑ चि॒न्नि त॑ताना॒ रजां॑सि दा॒धार॒ यो ध॒रुणं॑ स॒त्यता॑ता ॥४॥\n\nइन्द्रो॑ दि॒वः प्र॑ति॒मानं॑ पृथि॒व्या विश्वा॑ वेद॒ सव॑ना॒ हन्ति॒ शुष्ण॑म् ।\n\nम॒हीं चि॒द्द्यामात॑नो॒त्सूर्ये॑ण चा॒स्कम्भ॑ चि॒त्कम्भ॑नेन॒ स्कभी॑यान् ॥५॥\n\nवज्रे॑ण॒ हि वृ॑त्र॒हा वृ॒त्रमस्त॒रदे॑वस्य॒ शूशु॑वानस्य मा॒याः ।\n\nवि धृ॑ष्णो॒ अत्र॑ धृष॒ता ज॑घ॒न्थाऽथा॑भवो मघवन्बा॒ह्वो॑जाः ॥६॥\n\nसच॑न्त॒ यदु॒षस॒: सूर्ये॑ण चि॒त्राम॑स्य के॒तवो॒ राम॑विन्दन् ।\n\nआ यन्नक्ष॑त्रं॒ ददृ॑शे दि॒वो न पुन॑र्य॒तो नकि॑र॒द्धा नु वे॑द ॥७॥\n\nदू॒रं किल॑ प्रथ॒मा ज॑ग्मुरासा॒मिन्द्र॑स्य॒ याः प्र॑स॒वे स॒स्रुराप॑: ।\n\nक्व॑ स्वि॒दग्रं॒ क्व॑ बु॒ध्न आ॑सा॒मापो॒ मध्यं॒ क्व॑ वो नू॒नमन्त॑: ॥८॥\n\nसृ॒जः सिन्धूँ॒रहि॑ना जग्रसा॒नाँ आदिदे॒ताः प्र वि॑विज्रे ज॒वेन॑ ।\n\nमुमु॑क्षमाणा उ॒त या मु॑मु॒च्रेऽधेदे॒ता न र॑मन्ते॒ निति॑क्ताः ॥९॥\n\nस॒ध्रीची॒: सिन्धु॑मुश॒तीरि॑वायन्त्स॒नाज्जा॒र आ॑रि॒तः पू॒र्भिदा॑साम् ।\n\nअस्त॒मा ते॒ पार्थि॑वा॒ वसू॑न्य॒स्मे ज॑ग्मुः सू॒नृता॑ इन्द्र पू॒र्वीः ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 112, + "text": "१० वैरूपो नभः प्रभेदनः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nइन्द्र॒ पिब॑ प्रतिका॒मं सु॒तस्य॑ प्रातःसा॒वस्तव॒ हि पू॒र्वपी॑तिः ।\n\nहर्ष॑स्व॒ हन्त॑वे शूर॒ शत्रू॑नु॒क्थेभि॑ष्टे वी॒र्या॒३ प्र ब्र॑वाम ॥१\n\nयस्ते॒ रथो॒ मन॑सो॒ जवी॑या॒नेन्द्र॒ तेन॑ सोम॒पेया॑य याहि ।\n\nतूय॒मा ते॒ हर॑य॒: प्र द्र॑वन्तु॒ येभि॒र्यासि॒ वृष॑भि॒र्मन्द॑मानः ॥२॥\n\nहरि॑त्वता॒ वर्च॑सा॒ सूर्य॑स्य॒ श्रेष्ठै॑ रू॒पैस्त॒न्वं॑ स्पर्शयस्व ।\n\nअ॒स्माभि॑रिन्द्र॒ सखि॑भिर्हुवा॒नः स॑ध्रीची॒नो मा॑दयस्वा नि॒षद्य॑ ॥३॥\n\nयस्य॒ त्यत्ते॑ महि॒मानं॒ मदे॑ष्वि॒मे म॒ही रोद॑सी॒ नावि॑विक्ताम् ।\n\nतदोक॒ आ हरि॑भिरिन्द्र यु॒क्तैः प्रि॒येभि॑र्याहि प्रि॒यमन्न॒मच्छ॑ ॥४॥\n\nयस्य॒ शश्व॑त्पपि॒वाँ इ॑न्द्र॒ शत्रू॑ननानुकृ॒त्या रण्या॑ च॒कर्थ॑ ।\n\nस ते॒ पुरं॑धिं॒ तवि॑षीमियर्ति॒ स ते॒ मदा॑य सु॒त इ॑न्द्र॒ सोम॑: ॥५॥\n\nइ॒दं ते॒ पात्रं॒ सन॑वित्तमिन्द्र॒ पिबा॒ सोम॑मे॒ना श॑तक्रतो ।\n\nपू॒र्ण आ॑हा॒वो म॑दि॒रस्य॒ मध्वो॒ यं विश्व॒ इद॑भि॒हर्य॑न्ति दे॒वाः ॥६॥\n\nवि हि त्वामि॑न्द्र पुरु॒धा जना॑सो हि॒तप्र॑यसो वृषभ॒ ह्वय॑न्ते ।\n\nअ॒स्माकं॑ ते॒ मधु॑मत्तमानी॒मा भु॑व॒न्त्सव॑ना॒ तेषु॑ हर्य ॥७॥\n\nप्र त॑ इन्द्र पू॒र्व्याणि॒ प्र नू॒नं वी॒र्या॑ वोचं प्रथ॒मा कृ॒तानि॑ ।\n\nस॒ती॒नम॑न्युरश्रथायो॒ अद्रिं॑ सुवेद॒नाम॑कृणो॒र्ब्रह्म॑णे॒ गाम् ॥८॥\n\nनि षु सी॑द गणपते ग॒णेषु॒ त्वामा॑हु॒र्विप्र॑तमं कवी॒नाम् ।\n\nन ऋ॒ते त्वत्क्रि॑यते॒ किं च॒नारे म॒हाम॒र्कं म॑घवञ्चि॒त्रम॑र्च ॥९॥\n\nअ॒भि॒ख्या नो॑ मघव॒न्नाध॑माना॒न्त्सखे॑ बो॒धि व॑सुपते॒ सखी॑नाम् ।\n\nरणं॑ कृधि रणकृत्सत्यशु॒ष्माऽभ॑क्ते चि॒दा भ॑जा रा॒ये अ॒स्मान् ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 113, + "text": "१० वैरूपः शतप्रभेदनः। इन्द्रः। जगती, १० त्रिष्टुप्।\n\nतम॑स्य॒ द्यावा॑पृथि॒वी सचे॑तसा॒ विश्वे॑भिर्दे॒वैरनु॒ शुष्म॑मावताम् ।\n\nयदैत्कृ॑ण्वा॒नो म॑हि॒मान॑मिन्द्रि॒यं पी॒त्वी सोम॑स्य॒ क्रतु॑माँ अवर्धत ॥१॥\n\nतम॑स्य॒ विष्णु॑र्महि॒मान॒मोज॑सां॒ऽशुं द॑ध॒न्वान्मधु॑नो॒ वि र॑प्शते ।\n\nदे॒वेभि॒रिन्द्रो॑ म॒घवा॑ स॒याव॑भिर्वृ॒त्रं ज॑घ॒न्वाँ अ॑भव॒द्वरे॑ण्यः ॥२॥\n\nवृ॒त्रेण॒ यदहि॑ना॒ बिभ्र॒दायु॑धा स॒मस्थि॑था यु॒धये॒ शंस॑मा॒विदे॑ ।\n\nविश्वे॑ ते॒ अत्र॑ म॒रुत॑: स॒ह त्मनाऽव॑र्धन्नुग्र महि॒मान॑मिन्द्रि॒यम् ॥३॥\n\nज॒ज्ञा॒न ए॒व व्य॑बाधत॒ स्पृध॒: प्राप॑श्यद्वी॒रो अ॒भि पौंस्यं॒ रण॑म् ।\n\nअवृ॑श्च॒दद्रि॒मव॑ स॒स्यद॑: सृज॒दस्त॑भ्ना॒न्नाकं॑ स्वप॒स्यया॑ पृ॒थुम् ॥४॥\n\nआदिन्द्र॑: स॒त्रा तवि॑षीरपत्यत॒ वरी॑यो॒ द्यावा॑पृथि॒वी अ॑बाधत ।\n\nअवा॑भरद्धृषि॒तो वज्र॑माय॒सं शेवं॑ मि॒त्राय॒ वरु॑णाय दा॒शुषे॑ ॥५॥\n\nइन्द्र॒स्यात्र॒ तवि॑षीभ्यो विर॒प्शिन॑ ऋघाय॒तो अ॑रंहयन्त म॒न्यवे॑ ।\n\nवृ॒त्रं यदु॒ग्रो व्यवृ॑श्च॒दोज॑सा॒ऽपो बिभ्र॑तं॒ तम॑सा॒ परी॑वृतम् ॥६॥\n\nया वी॒र्या॑णि प्रथ॒मानि॒ कर्त्वा॑ महि॒त्वेभि॒र्यत॑मानौ समी॒यतु॑: ।\n\nध्वा॒न्तं तमोऽव॑ दध्वसे ह॒त इन्द्रो॑ म॒ह्ना पू॒र्वहू॑तावपत्यत ॥७॥\n\nविश्वे॑ दे॒वासो॒ अध॒ वृष्ण्या॑नि॒ तेऽव॑र्धय॒न्त्सोम॑वत्या वच॒स्यया॑ ।\n\nर॒द्धं वृ॒त्रमहि॒मिन्द्र॑स्य॒ हन्म॑ना॒ऽग्निर्न जम्भै॑स्तृ॒ष्वन्न॑मावयत् ॥८॥\n\nभूरि॒ दक्षे॑भिर्वच॒नेभि॒ॠक्व॑भिः स॒ख्येभि॑: स॒ख्यानि॒ प्र वो॑चत ।\n\n इन्द्रो॒ धुनिं॑ च॒ चुमु॑रिं च द॒म्भय॑ञ्छ्रद्धामन॒स्या शृ॑णुते द॒भीत॑ये ॥९॥\n\nत्वं पु॒रूण्या भ॑रा॒ स्वश्व्या॒ येभि॒र्मंसै॑ नि॒वच॑नानि॒ शंस॑न् ।\n\nसु॒गेभि॒र्विश्वा॑ दुरि॒ता त॑रेम वि॒दो षु ण॑ उर्वि॒या गा॒धम॒द्य ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 114, + "text": "१० वैरूपः सध्रिः, तापसो धर्मो वा। विश्वे देवाः।त्रिष्टुप्, ४ जगती।\n\nघ॒र्मा सम॑न्ता त्रि॒वृतं॒ व्या॑पतु॒स्तयो॒र्जुष्टिं॑ मात॒रिश्वा॑ जगाम ।\n\nदि॒वस्पयो॒ दिधि॑षाणा अवेषन्वि॒दुर्दे॒वाः स॒हसा॑मानम॒र्कम् ॥१॥\n\nति॒स्रो दे॒ष्ट्राय॒ निॠ॑ती॒रुपा॑सते दीर्घ॒श्रुतो॒ वि हि जा॒नन्ति॒ वह्न॑यः ।\n\nतासां॒ नि चि॑क्युः क॒वयो॑ नि॒दानं॒ परे॑षु॒ या गुह्ये॑षु व्र॒तेषु॑ ॥२॥\n\nचतु॑ष्कपर्दा युव॒तिः सु॒पेशा॑ घृ॒तप्र॑तीका व॒युना॑नि वस्ते ।\n\nतस्यां॑ सुप॒र्णा वृष॑णा॒ नि षे॑दतु॒र्यत्र॑ दे॒वा द॑धि॒रे भा॑ग॒धेय॑म् ॥३॥\n\nएक॑: सुप॒र्णः स स॑मु॒द्रमा वि॑वेश॒ स इ॒दं विश्वं॒ भुव॑नं॒ वि च॑ष्टे ।\n\nतं पाके॑न॒ मन॑सापश्य॒मन्ति॑त॒स्तं मा॒ता रे॑ळ्हि॒ स उ॑ रेळ्हि मा॒तर॑म् ॥४॥\n\nसु॒प॒र्णं विप्रा॑: क॒वयो॒ वचो॑भि॒रेकं॒ सन्तं॑ बहु॒धा क॑ल्पयन्ति ।\n\nछन्दां॑सि च॒ दध॑तो अध्व॒रेषु॒ ग्रहा॒न्त्सोम॑स्य मिमते॒ द्वाद॑श ॥५॥\n\nष॒ट्त्रिं॒शाँश्च॑ च॒तुर॑: क॒ल्पय॑न्त॒श्छन्दां॑सि च॒ दध॑त आद्वाद॒शम् ।\n\nय॒ज्ञं वि॒माय॑ क॒वयो॑ मनी॒ष ऋ॑क्सा॒माभ्यां॒ प्र रथं॑ वर्तयन्ति ॥६॥\n\nचतु॑र्दशा॒न्ये म॑हि॒मानो॑ अस्य॒ तं धीरा॑ वा॒चा प्र ण॑यन्ति स॒प्त ।\n\nआप्ना॑नं ती॒र्थं क इ॒ह प्र वो॑च॒द्येन॑ प॒था प्र॒पिब॑न्ते सु॒तस्य॑ ॥७॥\n\nस॒ह॒स्र॒धा प॑ञ्चद॒शान्यु॒क्था याव॒द्द्यावा॑पृथि॒वी ताव॒दित्तत् ।\n\nस॒ह॒स्र॒धा म॑हि॒मान॑: स॒हस्रं॒ याव॒द्ब्रह्म॒ विष्ठि॑तं॒ ताव॑ती॒ वाक् ॥८॥\n\nकश्छन्द॑सां॒ योग॒मा वे॑द॒ धीर॒: को धिष्ण्यां॒ प्रति॒ वाचं॑ पपाद ।\n\nकमृ॒त्विजा॑मष्ट॒मं शूर॑माहु॒र्हरी॒ इन्द्र॑स्य॒ नि चि॑काय॒ कः स्वि॑त् ॥९॥\n\nभूम्या॒ अन्तं॒ पर्येके॑ चरन्ति॒ रथ॑स्य धू॒र्षु यु॒क्तासो॑ अस्थुः ।\n\nश्रम॑स्य दा॒यं वि भ॑जन्त्येभ्यो य॒दा य॒मो भव॑ति ह॒र्म्ये हि॒तः ॥१०॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 115, + "text": "९ वार्ष्टिहव्य उपस्तुतः। अग्निः।जगती, ८ त्रिष्टुप्, ९ शक्करी।\n\nचि॒त्र इच्छिशो॒स्तरु॑णस्य व॒क्षथो॒ न यो मा॒तरा॑व॒प्येति॒ धात॑वे ।\n\nअ॒नू॒धा यदि॒ जीज॑न॒दधा॑ च॒ नु व॒वक्ष॑ स॒द्यो महि॑ दू॒त्यं१ चर॑न् ॥१॥\n\nअ॒ग्निर्ह॒ नाम॑ धायि॒ दन्न॒पस्त॑म॒: सं यो वना॑ यु॒वते॒ भस्म॑ना द॒ता ।\n\nअ॒भि॒प्र॒मुरा॑ जु॒ह्वा॑ स्वध्व॒र इ॒नो न प्रोथ॑मानो॒ यव॑से॒ वृषा॑ ॥२॥\n\nतं वो॒ विं न द्रु॒षदं॑ दे॒वमन्ध॑स॒ इन्दुं॒ प्रोथ॑न्तं प्र॒वप॑न्तमर्ण॒वम् ।\n\nआ॒सा वह्निं॒ न शो॒चिषा॑ विर॒प्शिनं॒ महि॑व्रतं॒ न स॒रज॑न्त॒मध्व॑नः ॥३॥\n\nवि यस्य॑ ते ज्रयसा॒नस्या॑जर॒ धक्षो॒र्न वाता॒: परि॒ सन्त्यच्यु॑ताः ।\n\nआ र॒ण्वासो॒ युयु॑धयो॒ न स॑त्व॒नं त्रि॒तं न॑शन्त॒ प्र शि॒षन्त॑ इ॒ष्टये॑ ॥४॥\n\nस इद॒ग्निः कण्व॑तम॒: कण्व॑सखा॒ऽर्यः पर॒स्यान्त॑रस्य॒ तरु॑षः ।\n\nअ॒ग्निः पा॑तु गृण॒तो अ॒ग्निः सू॒रीन॒ग्निर्द॑दातु॒ तेषा॒मवो॑ नः ॥५॥\n\nवा॒जिन्त॑माय॒ सह्य॑से सुपित्र्य तृ॒षु च्यवा॑नो॒ अनु॑ जा॒तवे॑दसे ।\n\nअ॒नु॒द्रे चि॒द्यो धृ॑ष॒ता वरं॑ स॒ते म॒हिन्त॑माय॒ धन्व॒नेद॑विष्य॒ते ॥६॥\n\nए॒वाग्निर्मर्तै॑: स॒ह सू॒रिभि॒र्वसु॑: ष्टवे॒ सह॑सः सू॒नरो॒ नृभि॑: ।\n\nमि॒त्रासो॒ न ये सुधि॑ता ऋता॒यवो॒ द्यावो॒ न द्यु॒म्नैर॒भि सन्ति॒ मानु॑षान् ॥७॥\n\nऊर्जो॑ नपात्सहसाव॒न्निति॑ त्वोपस्तु॒तस्य॑ वन्दते॒ वृषा॒ वाक् ।\n\nत्वां स्तो॑षाम॒ त्वया॑ सु॒वीरा॒ द्राघी॑य॒ आयु॑: प्रत॒रं दधा॑नाः ॥८॥\n\nइति॑ त्वाग्ने वृष्टि॒हव्य॑स्य पु॒त्रा उ॑पस्तु॒तास॒ ऋष॑योऽवोचन् ।\n\nताँश्च॑ पा॒हि गृ॑ण॒तश्च॑ सू॒रीन्वष॒ड्वष॒ळित्यू॒र्ध्वासो॑ अनक्ष॒न्नमो॒ नम॒ इत्यू॒र्ध्वासो॑ अनक्षन् ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 116, + "text": "९ स्थौरोऽग्नियुतः स्थौरोऽग्नियूपो वा।इन्द्रः त्रिष्टुप्।\n\nपिबा॒ सोमं॑ मह॒त इ॑न्द्रि॒याय॒ पिबा॑ वृ॒त्राय॒ हन्त॑वे शविष्ठ ।\n\nपिब॑ रा॒ये शव॑से हू॒यमा॑न॒: पिब॒ मध्व॑स्तृ॒पदि॒न्द्रा वृ॑षस्व ॥१॥\n\nअ॒स्य पि॑ब क्षु॒मत॒: प्रस्थि॑त॒स्येन्द्र॒ सोम॑स्य॒ वर॒मा सु॒तस्य॑ ।\n\nस्व॒स्ति॒दा मन॑सा मादयस्वाऽर्वाची॒नो रे॒वते॒ सौभ॑गाय ॥२॥\n\nम॒मत्तु॑ त्वा दि॒व्यः सोम॑ इन्द्र म॒मत्तु॒ यः सू॒यते॒ पार्थि॑वेषु ।\n\nम॒मत्तु॒ येन॒ वरि॑वश्च॒कर्थ॑ म॒मत्तु॒ येन॑ निरि॒णासि॒ शत्रू॑न् ॥३॥\n\nआ द्वि॒बर्हा॑ अमि॒नो या॒त्विन्द्रो॒ वृषा॒ हरि॑भ्यां॒ परि॑षिक्त॒मन्ध॑: ।\n\nगव्या सु॒तस्य॒ प्रभृ॑तस्य॒ मध्व॑: स॒त्रा खेदा॑मरुश॒हा वृ॑षस्व ॥४॥\n\nनि ति॒ग्मानि॑ भ्रा॒शय॒न्भ्राश्या॒न्यव॑ स्थि॒रा त॑नुहि यातु॒जूना॑म् ।\n\nउ॒ग्राय॑ ते॒ सहो॒ बलं॑ ददामि प्र॒तीत्या॒ शत्रू॑न्विग॒देषु॑ वृश्च ॥५॥\n\nव्य१र्य इ॑न्द्र तनुहि॒ श्रवां॒स्योज॑: स्थि॒रेव॒ धन्व॑नो॒ऽभिमा॑तीः ।\n\nअ॒स्म॒द्र्य॑ग्वावृधा॒नः सहो॑भि॒रनि॑भृष्टस्त॒न्वं॑ वावृधस्व ॥६॥\n\nइ॒दं ह॒विर्म॑घव॒न्तुभ्यं॑ रा॒तं प्रति॑ सम्रा॒ळहृ॑णानो गृभाय ।\n\nतुभ्यं॑ सु॒तो म॑घव॒न्तुभ्यं॑ प॒क्वो॒३ऽद्धी॑न्द्र॒ पिब॑ च॒ प्रस्थि॑तस्य ॥७॥\n\nअ॒द्धीदि॑न्द्र॒ प्रस्थि॑ते॒मा ह॒वींषि॒ चनो॑ दधिष्व पच॒तोत सोम॑म् ।\n\nप्रय॑स्वन्त॒: प्रति॑ हर्यामसि त्वा स॒त्याः स॑न्तु॒ यज॑मानस्य॒ कामा॑: ॥८॥\n\nप्रेन्द्रा॒ग्निभ्यां॑ सुवच॒स्यामि॑यर्मि॒ सिन्धा॑विव॒ प्रेर॑यं॒ नाव॑म॒र्कैः ।\n\nअया॑ इव॒ परि॑ चरन्ति दे॒वा ये अ॒स्मभ्यं॑ धन॒दा उ॒द्भिद॑श्च ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 117, + "text": "९ भिक्षुरांगिरसः। धनान्नदानं। त्रिष्टुप् , १-२ जगती।\n\nन वा उ॑ दे॒वाः क्षुध॒मिद्व॒धं द॑दुरु॒ताशि॑त॒मुप॑ गच्छन्ति मृ॒त्यव॑: ।\n\nउ॒तो र॒यिः पृ॑ण॒तो नोप॑ दस्यत्यु॒तापृ॑णन्मर्डि॒तारं॒ न वि॑न्दते ॥१॥\n\nय आ॒ध्राय॑ चकमा॒नाय॑ पि॒त्वोऽन्न॑वा॒न्त्सन्र॑फि॒तायो॑पज॒ग्मुषे॑ ।\n\nस्थि॒रं मन॑: कृणु॒ते सेव॑ते पु॒रोतो चि॒त्स म॑र्डि॒तारं॒ न वि॑न्दते ॥२॥\n\nस इद्भो॒जो यो गृ॒हवे॒ ददा॒त्यन्न॑कामाय॒ चर॑ते कृ॒शाय॑ ।\n\nअर॑मस्मै भवति॒ याम॑हूता उ॒ताप॒रीषु॑ कृणुते॒ सखा॑यम् ॥३॥\n\nन स सखा॒ यो न ददा॑ति॒ सख्ये॑ सचा॒भुवे॒ सच॑मानाय पि॒त्वः ।\n\nअपा॑स्मा॒त्प्रेया॒न्न तदोको॑ अस्ति पृ॒णन्त॑म॒न्यमर॑णं चिदिच्छेत् ॥४॥\n\nपृ॒णी॒यादिन्नाध॑मानाय॒ तव्या॒न्द्राघी॑यांस॒मनु॑ पश्येत॒ पन्था॑म् ।\n\nओ हि वर्त॑न्ते॒ रथ्ये॑व च॒क्राऽन्यम॑न्य॒मुप॑ तिष्ठन्त॒ राय॑: ॥५॥\n\nमोघ॒मन्नं॑ विन्दते॒ अप्र॑चेताः स॒त्यं ब्र॑वीमि व॒ध इत्स तस्य॑ ।\n\nनार्य॒मणं॒ पुष्य॑ति॒ नो सखा॑यं॒ केव॑लाघो भवति केवला॒दी ॥६॥\n\nकृ॒षन्नित्फाल॒ आशि॑तं कृणोति॒ यन्नध्वा॑न॒मप॑ वृङ्क्ते च॒रित्रै॑: ।\n\nवद॑न्ब्र॒ह्माव॑दतो॒ वनी॑यान्पृ॒णन्ना॒पिरपृ॑णन्तम॒भि ष्या॑त् ॥७॥\n\nएक॑पा॒द्भूयो॑ द्वि॒पदो॒ वि च॑क्रमे द्वि॒पात्त्रि॒पाद॑म॒भ्ये॑ति प॒श्चात् ।\n\nचतु॑ष्पादेति द्वि॒पदा॑मभिस्व॒रे स॒म्पश्य॑न्प॒ङ्क्तीरु॑प॒तिष्ठ॑मानः ॥८॥\n\nस॒मौ चि॒द्धस्तौ॒ न स॒मं वि॑विष्टः सम्मा॒तरा॑ चि॒न्न स॒मं दु॑हाते ।\n\nय॒मयो॑श्चि॒न्न स॒मा वी॒र्या॑णि ज्ञा॒ती चि॒त्सन्तौ॒ न स॒मं पृ॑णीतः ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 118, + "text": "९ उरुक्षय आमहीयवः। रक्षोहाऽग्निः। गायत्री।\n\nअग्ने॒ हंसि॒ न्य१त्रिणं॒ दीद्य॒न्मर्त्ये॒ष्वा । स्वे क्षये॑ शुचिव्रत ॥१॥\n\nउत्ति॑ष्ठसि॒ स्वा॑हुतो घृ॒तानि॒ प्रति॑ मोदसे । यत्त्वा॒ स्रुच॑: स॒मस्थि॑रन् ॥२॥\n\nस आहु॑तो॒ वि रो॑चते॒ऽग्निरी॒ळेन्यो॑ गि॒रा । स्रु॒चा प्रती॑कमज्यते ॥३॥\n\nघृ॒तेना॒ग्निः सम॑ज्यते॒ मधु॑प्रतीक॒ आहु॑तः । रोच॑मानो वि॒भाव॑सुः ॥४॥\n\nजर॑माण॒: समि॑ध्यसे दे॒वेभ्यो॑ हव्यवाहन । तं त्वा॑ हवन्त॒ मर्त्या॑: ॥५॥\n\nतं म॑र्ता॒ अम॑र्त्यं घृ॒तेना॒ग्निं स॑पर्यत । अदा॑भ्यं गृ॒हप॑तिम् ॥६॥\n\nअदा॑भ्येन शो॒चिषाऽग्ने॒ रक्ष॒स्त्वं द॑ह । गो॒पा ऋ॒तस्य॑ दीदिहि ॥७॥\n\nस त्वम॑ग्ने॒ प्रती॑केन॒ प्रत्यो॑ष यातुधा॒न्य॑: । उ॒रु॒क्षये॑षु॒ दीद्य॑त् ॥८॥\n\nतं त्वा॑ गी॒र्भिरु॑रु॒क्षया॑ हव्य॒वाहं॒ समी॑धिरे । यजि॑ष्ठं॒ मानु॑षे॒ जने॑ ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 119, + "text": "१३ ऐन्द्रो लब:।आत्मा (इन्द्रः) । गायत्री।\n\nइति॒ वा इति॑ मे॒ मनो॒ गामश्वं॑ सनुया॒मिति॑ । कु॒वित्सोम॒स्यापा॒मिति॑ ॥१॥\n\nप्र वाता॑ इव॒ दोध॑त॒ उन्मा॑ पी॒ता अ॑यंसत । कु॒वित्सोम॒स्यापा॒मिति॑ ॥२॥\n\nउन्मा॑ पी॒ता अ॑यंसत॒ रथ॒मश्वा॑ इवा॒शव॑: । कु॒वित्सोम॒स्यापा॒मिति॑ ॥३॥\n\nउप॑ मा म॒तिर॑स्थित वा॒श्रा पु॒त्रमि॑व प्रि॒यम् । कु॒वित्सोम॒स्यापा॒मिति॑ ॥४॥\n\nअ॒हं तष्टे॑व व॒न्धुरं॒ पर्य॑चामि हृ॒दा म॒तिम् । कु॒वित्सोम॒स्यापा॒मिति॑ ॥५॥\n\nन॒हि मे॑ अक्षि॒पच्च॒नाऽच्छा॑न्त्सु॒: पञ्च॑ कृ॒ष्टय॑: । कु॒वित्सोम॒स्यापा॒मिति॑ ॥६॥\n\nन॒हि मे॒ रोद॑सी उ॒भे अ॒न्यं प॒क्षं च॒न प्रति॑ । कु॒वित्सोम॒स्यापा॒मिति॑ ॥७॥\n\nअ॒भि द्यां म॑हि॒ना भु॑वम॒भी॒३मां पृ॑थि॒वीं म॒हीम् । कु॒वित्सोम॒स्यापा॒मिति॑ ॥८॥\n\nहन्ता॒हं पृ॑थि॒वीमि॒मां नि द॑धानी॒ह वे॒ह वा॑ । कु॒वित्सोम॒स्यापा॒मिति॑ ॥९॥\n\nओ॒षमित्पृ॑थि॒वीम॒हं ज॒ङ्घना॑नी॒ह वे॒ह वा॑ । कु॒वित्सोम॒स्यापा॒मिति॑ ॥१०॥\n\nदि॒वि मे॑ अ॒न्यः प॒क्षो॒३ऽधो अ॒न्यम॑चीकृषम् । कु॒वित्सोम॒स्यापा॒मिति॑ ॥११॥\n\nअ॒हम॑स्मि महाम॒हो॑ऽभिन॒भ्यमुदी॑षितः । कु॒वित्सोम॒स्यापा॒मिति॑ ॥१२॥\n\nगृ॒हो या॒म्यरं॑कृतो दे॒वेभ्यो॑ हव्य॒वाह॑नः । कु॒वित्सोम॒स्यापा॒मिति॑ ॥१३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 120, + "text": "९ आथर्वणो बृहहिवः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nतदिदा॑स॒ भुव॑नेषु॒ ज्येष्ठं॒ यतो॑ ज॒ज्ञ उ॒ग्रस्त्वे॒षनृ॑म्णः ।\n\nस॒द्यो ज॑ज्ञा॒नो नि रि॑णाति॒ शत्रू॒ननु॒ यं विश्वे॒ मद॒न्त्यूमा॑: ॥१॥\n\nवा॒वृ॒धा॒नः शव॑सा॒ भूर्यो॑जा॒: शत्रु॑र्दा॒साय॑ भि॒यसं॑ दधाति ।\n\nअव्य॑नच्च व्य॒नच्च॒ सस्नि॒ सं ते॑ नवन्त॒ प्रभृ॑ता॒ मदे॑षु ॥२॥\n\nत्वे क्रतु॒मपि॑ वृञ्जन्ति॒ विश्वे॒ द्विर्यदे॒ते त्रिर्भव॒न्त्यूमा॑: ।\n\nस्वा॒दोः स्वादी॑यः स्वा॒दुना॑ सृजा॒ सम॒दः सु मधु॒ मधु॑ना॒भि यो॑धीः ॥३॥\n\nइति॑ चि॒द्धि त्वा॒ धना॒ जय॑न्तं॒ मदे॑मदे अनु॒मद॑न्ति॒ विप्रा॑: ।\n\nओजी॑यो धृष्णो स्थि॒रमा त॑नुष्व॒ मा त्वा॑ दभन्यातु॒धाना॑ दु॒रेवा॑: ॥४॥\n\nत्वया॑ व॒यं शा॑शद्महे॒ रणे॑षु प्र॒पश्य॑न्तो यु॒धेन्या॑नि॒ भूरि॑ ।\n\nचो॒दया॑मि त॒ आयु॑धा॒ वचो॑भि॒: सं ते॑ शिशामि॒ ब्रह्म॑णा॒ वयां॑सि ॥५॥\n\nस्तु॒षेय्यं॑ पुरु॒वर्प॑स॒मृभ्व॑मि॒नत॑ममा॒प्त्यमा॒प्त्याना॑म् ।\n\nआ द॑र्षते॒ शव॑सा स॒प्त दानू॒न्प्र सा॑क्षते प्रति॒माना॑नि॒ भूरि॑ ॥६॥\n\nनि तद्द॑धि॒षेऽव॑रं॒ परं॑ च॒ यस्मि॒न्नावि॒थाव॑सा दुरो॒णे ।\n\nआ मा॒तरा॑ स्थापयसे जिग॒त्नू अत॑ इनोषि॒ कर्व॑रा पु॒रूणि॑ ॥७॥\n\nइ॒मा ब्रह्म॑ बृ॒हद्दि॑वो विव॒क्तीन्द्रा॑य शू॒षम॑ग्रि॒यः स्व॒र्षाः ।\n\nम॒हो गो॒त्रस्य॑ क्षयति स्व॒राजो॒ दुर॑श्च॒ विश्वा॑ अवृणो॒दप॒ स्वाः ॥८॥\n\nए॒वा म॒हान्बृ॒हद्दि॑वो॒ अथ॒र्वाऽवो॑च॒त्स्वां त॒न्व१मिन्द्र॑मे॒व ।\n\nस्वसा॑रो मात॒रिभ्व॑रीररि॒प्रा हि॒न्वन्ति॑ च॒ शव॑सा व॒र्धय॑न्ति च ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 121, + "text": "१० हिरण्यगर्भः प्राजापत्य:। कः(प्रजापतिः)। त्रिष्टुप्।\n\nहि॒र॒ण्य॒ग॒र्भः सम॑वर्त॒ताग्रे॑ भू॒तस्य॑ जा॒तः पति॒रेक॑ आसीत् ।\n\nस दा॑धार पृथि॒वीं द्यामु॒तेमां कस्मै॑ दे॒वाय॑ ह॒विषा॑ विधेम ॥१॥\n\nय आ॑त्म॒दा ब॑ल॒दा यस्य॒ विश्व॑ उ॒पास॑ते प्र॒शिषं॒ यस्य॑ दे॒वाः ।\n\nयस्य॑ छा॒यामृतं॒ यस्य॑ मृ॒त्युः कस्मै॑ दे॒वाय॑ ह॒विषा॑ विधेम ॥२॥\n\nयः प्रा॑ण॒तो नि॑मिष॒तो म॑हि॒त्वैक॒ इद्राजा॒ जग॑तो ब॒भूव॑ ।\n\nय ईशे॑ अ॒स्य द्वि॒पद॒श्चतु॑ष्पद॒: कस्मै॑ दे॒वाय॑ ह॒विषा॑ विधेम ॥३॥\n\nयस्ये॒मे हि॒मव॑न्तो महि॒त्वा यस्य॑ समु॒द्रं र॒सया॑ स॒हाहुः ।\n\nयस्ये॒माः प्र॒दिशो॒ यस्य॑ बा॒हू कस्मै॑ दे॒वाय॑ ह॒विषा॑ विधेम ॥४॥\n\nयेन॒ द्यौरु॒ग्रा पृ॑थि॒वी च॑ दृ॒ळ्हा येन॒ स्व॑ स्तभि॒तं येन॒ नाक॑: ।\n\nयो अ॒न्तरि॑क्षे॒ रज॑सो वि॒मान॒: कस्मै॑ दे॒वाय॑ ह॒विषा॑ विधेम ॥५॥\n\nयं क्रन्द॑सी॒ अव॑सा तस्तभा॒ने अ॒भ्यैक्षे॑तां॒ मन॑सा॒ रेज॑माने ।\n\nयत्राधि॒ सूर॒ उदि॑तो वि॒भाति॒ कस्मै॑ दे॒वाय॑ ह॒विषा॑ विधेम ॥६॥\n\nआपो॑ ह॒ यद्बृ॑ह॒तीर्विश्व॒माय॒न्गर्भं॒ दधा॑ना ज॒नय॑न्तीर॒ग्निम् ।\n\nततो॑ दे॒वानां॒ सम॑वर्त॒तासु॒रेक॒: कस्मै॑ दे॒वाय॑ ह॒विषा॑ विधेम ॥७॥\n\nयश्चि॒दापो॑ महि॒ना प॒र्यप॑श्य॒द्दक्षं॒ दधा॑ना ज॒नय॑न्तीर्य॒ज्ञम् ।\n\nयो दे॒वेष्वधि॑ दे॒व एक॒ आसी॒त्कस्मै॑ दे॒वाय॑ ह॒विषा॑ विधेम ॥८॥\n\nमा नो॑ हिंसीज्जनि॒ता यः पृ॑थि॒व्या यो वा॒ दिवं॑ स॒त्यध॑र्मा ज॒जान॑ ।\n\nयश्चा॒पश्च॒न्द्रा बृ॑ह॒तीर्ज॒जान॒ कस्मै॑ दे॒वाय॑ ह॒विषा॑ विधेम ॥९॥\n\nप्रजा॑पते॒ न त्वदे॒तान्य॒न्यो विश्वा॑ जा॒तानि॒ परि॒ ता ब॑भूव ।\n\nयत्का॑मास्ते जुहु॒मस्तन्नो॑ अस्तु व॒यं स्या॑म॒ पत॑यो रयी॒णाम् ॥१०" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 122, + "text": "८ चित्रमहा वासिष्ठः । अग्निः। जगतीः १,५ त्रिष्टुप्।\n\nवसुं॒ न चि॒त्रम॑हसं गृणीषे वा॒मं शेव॒मति॑थिमद्विषे॒ण्यम् ।\n\nस रा॑सते शु॒रुधो॑ वि॒श्वधा॑यसो॒ऽग्निर्होता॑ गृ॒हप॑तिः सु॒वीर्य॑म् ॥१\n\nजु॒षा॒णो अ॑ग्ने॒ प्रति॑ हर्य मे॒ वचो॒ विश्वा॑नि वि॒द्वान्व॒युना॑नि सुक्रतो ।\n\nघृत॑निर्णि॒ग्ब्रह्म॑णे गा॒तुमेर॑य॒ तव॑ दे॒वा अ॑जनय॒न्ननु॑ व्र॒तम् ॥२॥\n\nस॒प्त धामा॑नि परि॒यन्नम॑र्त्यो॒ दाश॑द्दा॒शुषे॑ सु॒कृते॑ मामहस्व ।\n\nसु॒वीरे॑ण र॒यिणा॑ग्ने स्वा॒भुवा॒ यस्त॒ आन॑ट् स॒मिधा॒ तं जु॑षस्व ॥३॥\n\nय॒ज्ञस्य॑ के॒तुं प्र॑थ॒मं पु॒रोहि॑तं ह॒विष्म॑न्त ईळते स॒प्त वा॒जिन॑म् ।\n\nशृ॒ण्वन्त॑म॒ग्निं घृ॒तपृ॑ष्ठमु॒क्षणं॑ पृ॒णन्तं॑ दे॒वं पृ॑ण॒ते सु॒वीर्य॑म् ॥४॥\n\nत्वं दू॒तः प्र॑थ॒मो वरे॑ण्य॒: स हू॒यमा॑नो अ॒मृता॑य मत्स्व ।\n\nत्वां म॑र्जयन्म॒रुतो॑ दा॒शुषो॑ गृ॒हे त्वां स्तोमे॑भि॒र्भृग॑वो॒ वि रु॑रुचुः ॥५॥\n\nइषं॑ दु॒हन्त्सु॒दुघां॑ वि॒श्वधा॑यसं यज्ञ॒प्रिये॒ यज॑मानाय सुक्रतो ।\n\nअग्ने॑ घृ॒तस्नु॒स्त्रिॠ॒तानि॒ दीद्य॑द्व॒र्तिर्य॒ज्ञं प॑रि॒यन्त्सु॑क्रतूयसे ॥६॥\n\nत्वामिद॒स्या उ॒षसो॒ व्यु॑ष्टिषु दू॒तं कृ॑ण्वा॒ना अ॑यजन्त॒ मानु॑षाः ।\n\nत्वां दे॒वा म॑ह॒याय्या॑य वावृधु॒राज्य॑मग्ने निमृ॒जन्तो॑ अध्व॒रे ॥७॥\n\nनि त्वा॒ वसि॑ष्ठा अह्वन्त वा॒जिनं॑ गृ॒णन्तो॑ अग्ने वि॒दथे॑षु वे॒धस॑: ।\n\nरा॒यस्पोषं॒ यज॑मानेषु धारय यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 123, + "text": "८ वेनो भार्गवः। वेनः। त्रिष्टुप्।\n\nअ॒यं वे॒नश्चो॑दय॒त्पृश्नि॑गर्भा॒ ज्योति॑र्जरायू॒ रज॑सो वि॒माने॑ ।\n\nइ॒मम॒पां सं॑ग॒मे सूर्य॑स्य॒ शिशुं॒ न विप्रा॑ म॒तिभी॑ रिहन्ति ॥१\n\nस॒मु॒द्रादू॒र्मिमुदि॑यर्ति वे॒नो न॑भो॒जाः पृ॒ष्ठं ह॑र्य॒तस्य॑ दर्शि ।\n\nऋ॒तस्य॒ साना॒वधि॑ वि॒ष्टपि॒ भ्राट् स॑मा॒नं योनि॑म॒भ्य॑नूषत॒ व्राः ॥२॥\n\nस॒मा॒नं पू॒र्वीर॒भि वा॑वशा॒नास्तिष्ठ॑न्व॒त्सस्य॑ मा॒तर॒: सनी॑ळाः ।\n\nऋ॒तस्य॒ साना॒वधि॑ चक्रमा॒णा रि॒हन्ति॒ मध्वो॑ अ॒मृत॑स्य॒ वाणी॑: ॥३॥\n\nजा॒नन्तो॑ रू॒पम॑कृपन्त॒ विप्रा॑ मृ॒गस्य॒ घोषं॑ महि॒षस्य॒ हि ग्मन् ।\n\nऋ॒तेन॒ यन्तो॒ अधि॒ सिन्धु॑मस्थुर्वि॒दद्ग॑न्ध॒र्वो अ॒मृता॑नि॒ नाम॑ ॥४॥\n\nअ॒प्स॒रा जा॒रमु॑पसिष्मिया॒णा योषा॑ बिभर्ति पर॒मे व्यो॑मन् ।\n\nचर॑त्प्रि॒यस्य॒ योनि॑षु प्रि॒यः सन्त्सीद॑त्प॒क्षे हि॑र॒ण्यये॒ स वे॒नः ॥५॥\n\nनाके॑ सुप॒र्णमुप॒ यत्पत॑न्तं हृ॒दा वेन॑न्तो अ॒भ्यच॑क्षत त्वा ।\n\nहिर॑ण्यपक्षं॒ वरु॑णस्य दू॒तं य॒मस्य॒ योनौ॑ शकु॒नं भु॑र॒ण्युम् ॥६॥\n\nऊ॒र्ध्वो ग॑न्ध॒र्वो अधि॒ नाके॑ अस्थात्प्र॒त्यङ्चि॒त्रा बिभ्र॑द॒स्यायु॑धानि ।\n\nवसा॑नो॒ अत्कं॑ सुर॒भिं दृ॒शे कं स्व१र्ण नाम॑ जनत प्रि॒याणि॑ ॥७॥\n\nद्र॒प्सः स॑मु॒द्रम॒भि यज्जिगा॑ति॒ पश्य॒न्गृध्र॑स्य॒ चक्ष॑सा॒ विध॑र्मन् ।\n\nभा॒नुः शु॒क्रेण॑ शो॒चिषा॑ चका॒नस्तृ॒तीये॑ चक्रे॒ रज॑सि प्रि॒याणि॑ ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 124, + "text": "९ अग्नि:, १,५-९ अग्नि-वरुण-सोमाः। १अग्निः,२-४ अग्नेरात्माः, ५,७-८ वरुण:, ६ सोमः, ९ इन्द्रः। त्रिष्टुप् ७ जगती।\n\nइ॒मं नो॑ अग्न॒ उप॑ य॒ज्ञमेहि॒ पञ्च॑यामं त्रि॒वृतं॑ स॒प्तत॑न्तुम् ।\n\nअसो॑ हव्य॒वाळु॒त न॑: पुरो॒गा ज्योगे॒व दी॒र्घं तम॒ आश॑यिष्ठाः ॥१॥\n\nअदे॑वाद्दे॒वः प्र॒चता॒ गुहा॒ यन्प्र॒पश्य॑मानो अमृत॒त्वमे॑मि ।\n\nशि॒वं यत्सन्त॒मशि॑वो॒ जहा॑मि॒ स्वात्स॒ख्यादर॑णीं॒ नाभि॑मेमि ॥२॥\n\nपश्य॑न्न॒न्यस्या॒ अति॑थिं व॒याया॑ ऋ॒तस्य॒ धाम॒ वि मि॑मे पु॒रूणि॑ ।\n\nशंसा॑मि पि॒त्रे असु॑राय॒ शेव॑मयज्ञि॒याद्य॒ज्ञियं॑ भा॒गमे॑मि ॥३॥\n\nब॒ह्वीः समा॑ अकरम॒न्तर॑स्मि॒न्निन्द्रं॑ वृणा॒नः पि॒तरं॑ जहामि ।\n\nअ॒ग्निः सोमो॒ वरु॑ण॒स्ते च्य॑वन्ते प॒र्याव॑र्द्रा॒ष्ट्रं तद॑वाम्या॒यन् ॥४॥\n\nनिर्मा॑या उ॒ त्ये असु॑रा अभूव॒न्त्वं च॑ मा वरुण का॒मया॑से ।\n\n ऋ॒तेन॑ राज॒न्ननृ॑तं विवि॒ञ्चन्मम॑ रा॒ष्ट्रस्याधि॑पत्य॒मेहि॑ ॥५॥\n\nइ॒दं स्व॑रि॒दमिदा॑स वा॒मम॒यं प्र॑का॒श उ॒र्व१न्तरि॑क्षम् ।\n\nहना॑व वृ॒त्रं नि॒रेहि॑ सोम ह॒विष्ट्वा॒ सन्तं॑ ह॒विषा॑ यजाम ॥६॥\n\nक॒विः क॑वि॒त्वा दि॒वि रू॒पमास॑ज॒दप्र॑भूती॒ वरु॑णो॒ निर॒पः सृ॑जत् ।\n\nक्षेमं॑ कृण्वा॒ना जन॑यो॒ न सिन्ध॑व॒स्ता अ॑स्य॒ वर्णं॒ शुच॑यो भरिभ्रति ॥७॥\n\nता अ॑स्य॒ ज्येष्ठ॑मिन्द्रि॒यं स॑चन्ते॒ ता ई॒मा क्षे॑ति स्व॒धया॒ मद॑न्तीः ।\n\nता ईं॒ विशो॒ न राजा॑नं वृणा॒ना बी॑भ॒त्सुवो॒ अप॑ वृ॒त्राद॑तिष्ठन् ॥८॥\n\nबी॒भ॒त्सूनां॑ स॒युजं॑ हं॒समा॑हुर॒पां दि॒व्यानां॑ स॒ख्ये चर॑न्तम् ।\n\nअ॒नु॒ष्टुभ॒मनु॑ चर्चू॒र्यमा॑ण॒मिन्द्रं॒ नि चि॑क्युः क॒वयो॑ मनी॒षा ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 125, + "text": "८ वागाम्भृणी। आत्मा। त्रिष्टुप् , २ जगती।\n\nअ॒हं रु॒द्रेभि॒र्वसु॑भिश्चराम्य॒हमा॑दि॒त्यैरु॒त वि॒श्वदे॑वैः ।\n\nअ॒हं मि॒त्रावरु॑णो॒भा बि॑भर्म्य॒हमि॑न्द्रा॒ग्नी अ॒हम॒श्विनो॒भा ॥१॥\n\nअ॒हं सोम॑माह॒नसं॑ बिभर्म्य॒हं त्वष्टा॑रमु॒त पू॒षणं॒ भग॑म् ।\n\nअ॒हं द॑धामि॒ द्रवि॑णं ह॒विष्म॑ते सुप्रा॒व्ये॒३ यज॑मानाय सुन्व॒ते ॥२॥\n\nअ॒हं राष्ट्री॑ सं॒गम॑नी॒ वसू॑नां चिकि॒तुषी॑ प्रथ॒मा य॒ज्ञिया॑नाम् ।\n\nतां मा॑ दे॒वा व्य॑दधुः पुरु॒त्रा भूरि॑स्थात्रां॒ भूर्या॑वे॒शय॑न्तीम् ॥३॥\n\nमया॒ सो अन्न॑मत्ति॒ यो वि॒पश्य॑ति॒ यः प्राणि॑ति॒ य ईं॑ शृ॒णोत्यु॒क्तम् ।\n\nअ॒म॒न्तवो॒ मां त उप॑ क्षियन्ति श्रु॒धि श्रु॑त श्रद्धि॒वं ते॑ वदामि ॥४॥\n\nअ॒हमे॒व स्व॒यमि॒दं व॑दामि॒ जुष्टं॑ दे॒वेभि॑रु॒त मानु॑षेभिः ।\n\nयं का॒मये॒ तंत॑मु॒ग्रं कृ॑णोमि॒ तं ब्र॒ह्माणं॒ तमृषिं॒ तं सु॑मे॒धाम् ॥५॥\n\nअ॒हं रु॒द्राय॒ धनु॒रा त॑नोमि ब्रह्म॒द्विषे॒ शर॑वे॒ हन्त॒वा उ॑ ।\n\nअ॒हं जना॑य स॒मदं॑ कृणोम्य॒हं द्यावा॑पृथि॒वी आ वि॑वेश ॥६॥\n\nअ॒हं सु॑वे पि॒तर॑मस्य मू॒र्धन्मम॒ योनि॑र॒प्स्व१न्तः स॑मु॒द्रे ।\n\nततो॒ वि ति॑ष्ठे॒ भुव॒नानु॒ विश्वो॒तामूं द्यां व॒र्ष्मणोप॑ स्पृशामि ॥७॥\n\nअ॒हमे॒व वात॑ इव॒ प्र वा॑म्या॒रभ॑माणा॒ भुव॑नानि॒ विश्वा॑ ।\n\nप॒रो दि॒वा प॒र ए॒ना पृ॑थि॒व्यैताव॑ती महि॒ना सं ब॑भूव ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 126, + "text": "८ शैलूषिः कुल्मलबर्हिषो, वामदेव्योऽहोमुग्वा। विश्वेदेवाः। उपरिष्टाद्बृहती,८ त्रिष्टुप्।\n\nन तमंहो॒ न दु॑रि॒तं देवा॑सो अष्ट॒ मर्त्य॑म् । स॒जोष॑सो॒ यम॑र्य॒मा मि॒त्रो नय॑न्ति॒ वरु॑णो॒ अति॒ द्विष॑: ॥१॥\n\nतद्धि व॒यं वृ॑णी॒महे॒ वरु॑ण॒ मित्रार्य॑मन् । येना॒ निरंह॑सो यू॒यं पा॒थ ने॒था च॒ मर्त्य॒मति॒ द्विष॑: ॥२॥\n\nते नू॒नं नो॒ऽयमू॒तये॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॑र्य॒मा । नयि॑ष्ठा उ नो ने॒षणि॒ पर्षि॑ष्ठा उ नः प॒र्षण्यति॒ द्विष॑: ॥३॥\n\nयू॒यं विश्वं॒ परि॑ पाथ॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॑र्य॒मा । यु॒ष्माकं॒ शर्म॑णि प्रि॒ये स्याम॑ सुप्रणीत॒योऽति॒ द्विष॑: ॥४॥\n\nआ॒दि॒त्यासो॒ अति॒ स्रिधो॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॑र्य॒मा । उ॒ग्रं म॒रुद्भी॑ रु॒द्रं हु॑वे॒मेन्द्र॑म॒ग्निं स्व॒स्तयेऽति॒ द्विष॑: ॥५॥\n\nनेता॑र ऊ॒ षु ण॑स्ति॒रो वरु॑णो मि॒त्रो अ॑र्य॒मा । अति॒ विश्वा॑नि दुरि॒ता राजा॑नश्चर्षणी॒नामति॒ द्विष॑: ॥६॥\n\nशु॒नम॒स्मभ्य॑मू॒तये॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॑र्य॒मा । शर्म॑ यच्छन्तु स॒प्रथ॑ आदि॒त्यासो॒ यदीम॑हे॒ अति॒ द्विष॑: ॥७॥\n\nयथा॑ ह॒ त्यद्व॑सवो गौ॒र्यं॑ चित्प॒दि षि॒ताममु॑ञ्चता यजत्राः ।\n\nए॒वो ष्व१स्मन्मु॑ञ्चता॒ व्यंह॒: प्र ता॑र्यग्ने प्रत॒रं न॒ आयु॑: ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 127, + "text": "८ कुशिकः सौभरः, रात्रिर्वा भारद्वाजी। रात्रिः। गायत्री।\n\nरात्री॒ व्य॑ख्यदाय॒ती पु॑रु॒त्रा दे॒व्य१क्षभि॑: । विश्वा॒ अधि॒ श्रियो॑ऽधित ॥१॥\n\nओर्व॑प्रा॒ अम॑र्त्या नि॒वतो॑ दे॒व्यु१द्वत॑: । ज्योति॑षा बाधते॒ तम॑: ॥२॥\n\nनिरु॒ स्वसा॑रमस्कृतो॒षसं॑ दे॒व्या॑य॒ती । अपेदु॑ हासते॒ तम॑: ॥३॥\n\nसा नो॑ अ॒द्य यस्या॑ व॒यं नि ते॒ याम॒न्नवि॑क्ष्महि । वृ॒क्षे न व॑स॒तिं वय॑: ॥४॥\n\nनि ग्रामा॑सो अविक्षत॒ नि प॒द्वन्तो॒ नि प॒क्षिण॑: । नि श्ये॒नास॑श्चिद॒र्थिन॑: ॥५॥\n\nया॒वया॑ वृ॒क्यं१ वृकं॑ य॒वय॑ स्ते॒नमू॑र्म्ये । अथा॑ नः सु॒तरा॑ भव ॥६॥\n\nउप॑ मा॒ पेपि॑श॒त्तम॑: कृ॒ष्णं व्य॑क्तमस्थित । उष॑ ऋ॒णेव॑ यातय ॥७॥\n\nउप॑ ते॒ गा इ॒वाक॑रं वृणी॒ष्व दु॑हितर्दिवः । रात्रि॒ स्तोमं॒ न जि॒ग्युषे॑ ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 128, + "text": "९ विहव्य आंगिरसः। विश्वेदेवाः। त्रिष्टुप् , ९ जगती।\n\nममा॑ग्ने॒ वर्चो॑ विह॒वेष्व॑स्तु व॒यं त्वेन्धा॑नास्त॒न्वं॑ पुषेम ।\n\nमह्यं॑ नमन्तां प्र॒दिश॒श्चत॑स्र॒स्त्वयाध्य॑क्षेण॒ पृत॑ना जयेम ॥१॥\n\nमम॑ दे॒वा वि॑ह॒वे स॑न्तु॒ सर्व॒ इन्द्र॑वन्तो म॒रुतो॒ विष्णु॑र॒ग्निः ।\n\nममा॒न्तरि॑क्षमु॒रुलो॑कमस्तु॒ मह्यं॒ वात॑: पवतां॒ कामे॑ अ॒स्मिन् ॥२॥\n\nमयि॑ दे॒वा द्रवि॑ण॒मा य॑जन्तां॒ मय्या॒शीर॑स्तु॒ मयि॑ दे॒वहू॑तिः ।\n\nदैव्या॒ होता॑रो वनुषन्त॒ पूर्वेऽरि॑ष्टाः स्याम त॒न्वा॑ सु॒वीरा॑: ॥३॥\n\nमह्यं॑ यजन्तु॒ मम॒ यानि॑ ह॒व्याऽऽकू॑तिः स॒त्या मन॑सो मे अस्तु ।\n\nएनो॒ मा नि गां॑ कत॒मच्च॒नाहं विश्वे॑ देवासो॒ अधि॑ वोचता नः ॥४॥\n\nदेवी॑: षळुर्वीरु॒रु न॑: कृणोत॒ विश्वे॑ देवास इ॒ह वी॑रयध्वम् ।\n\nमा हा॑स्महि प्र॒जया॒ मा त॒नूभि॒र्मा र॑धाम द्विष॒ते सो॑म राजन् ॥५॥\n\nअग्ने॑ म॒न्युं प्र॑तिनु॒दन्परे॑षा॒मद॑ब्धो गो॒पाः परि॑ पाहि न॒स्त्वम् ।\n\nप्र॒त्यञ्चो॑ यन्तु नि॒गुत॒: पुन॒स्ते॒३ऽमैषां॑ चि॒त्तं प्र॒बुधां॒ वि ने॑शत् ॥६॥\n\nधा॒ता धा॑तॄ॒णां भुव॑नस्य॒ यस्पति॑र्दे॒वं त्रा॒तार॑मभिमातिषा॒हम् ।\n\nइ॒मं य॒ज्ञम॒श्विनो॒भा बृह॒स्पति॑र्दे॒वाः पा॑न्तु॒ यज॑मानं न्य॒र्थात् ॥७॥\n\nउ॒रु॒व्यचा॑ नो महि॒षः शर्म॑ यंसद॒स्मिन्हवे॑ पुरुहू॒तः पु॑रु॒क्षुः ।\n\nस न॑: प्र॒जायै॑ हर्यश्व मृळ॒येन्द्र॒ मा नो॑ रीरिषो॒ मा परा॑ दाः ॥८॥\n\nये न॑: स॒पत्ना॒ अप॒ ते भ॑वन्त्विन्द्रा॒ग्निभ्या॒मव॑ बाधामहे॒ तान् ।\n\nवस॑वो रु॒द्रा आ॑दि॒त्या उ॑परि॒स्पृशं॑ मो॒ग्रं चेत्ता॑रमधिरा॒जम॑क्रन् ॥९॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 129, + "text": "७ प्रजापतिः परमेष्ठी। भाववृत्तम्। त्रिष्टुप्।\n\nनास॑दासी॒न्नो सदा॑सीत्त॒दानीं॒ नासी॒द्रजो॒ नो व्यो॑मा प॒रो यत् ।\n\nकिमाव॑रीव॒: कुह॒ कस्य॒ शर्म॒न्नम्भ॒: किमा॑सी॒द्गह॑नं गभी॒रम् ॥१॥\n\nन मृ॒त्युरा॑सीद॒मृतं॒ न तर्हि॒ न रात्र्या॒ अह्न॑ आसीत्प्रके॒तः ।\n\nआनी॑दवा॒तं स्व॒धया॒ तदेकं॒ तस्मा॑द्धा॒न्यन्न प॒रः किं च॒नास॑ ॥२॥\n\nतम॑ आसी॒त्तम॑सा गू॒ळ्हमग्रे॑ऽप्रके॒तं स॑लि॒लं सर्व॑मा इ॒दम् ।\n\nतु॒च्छ्येना॒भ्वपि॑हितं॒ यदासी॒त्तप॑स॒स्तन्म॑हि॒नाजा॑य॒तैक॑म् ॥३॥\n\nकाम॒स्तदग्रे॒ सम॑वर्त॒ताधि॒ मन॑सो॒ रेत॑: प्रथ॒मं यदासी॑त् ।\n\nस॒तो बन्धु॒मस॑ति॒ निर॑विन्दन्हृ॒दि प्र॒तीष्या॑ क॒वयो॑ मनी॒षा ॥४॥\n\nति॒र॒श्चीनो॒ वित॑तो र॒श्मिरे॑षाम॒धः स्वि॑दा॒सी३दु॒परि॑ स्विदासी३त् ।\n\nरे॒तो॒धा आ॑सन्महि॒मान॑ आसन्त्स्व॒धा अ॒वस्ता॒त्प्रय॑तिः प॒रस्ता॑त् ॥५॥\n\nको अ॒द्धा वे॑द॒ क इ॒ह प्र वो॑च॒त्कुत॒ आजा॑ता॒ कुत॑ इ॒यं विसृ॑ष्टिः ।\n\nअ॒र्वाग्दे॒वा अ॒स्य वि॒सर्ज॑ने॒नाऽथा॒ को वे॑द॒ यत॑ आब॒भूव॑ ॥६॥\n\nइ॒यं विसृ॑ष्टि॒र्यत॑ आब॒भूव॒ यदि॑ वा द॒धे यदि॑ वा॒ न ।\n\nयो अ॒स्याध्य॑क्षः पर॒मे व्यो॑म॒न्त्सो अ॒ङ्ग वे॑द॒ यदि॑ वा॒ न वेद॑ ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 130, + "text": "७ यज्ञः प्राजापत्यः। भाववृत्तम्। त्रिष्टुप् , १ जगती।\n\nयो य॒ज्ञो वि॒श्वत॒स्तन्तु॑भिस्त॒त एक॑शतं देवक॒र्मेभि॒राय॑तः ।\n\nइ॒मे व॑यन्ति पि॒तरो॒ य आ॑य॒युः प्र व॒याप॑ व॒येत्या॑सते त॒ते ॥१॥\n\nपुमाँ॑ एनं तनुत॒ उत्कृ॑णत्ति॒ पुमा॒न्वि त॑त्ने॒ अधि॒ नाके॑ अ॒स्मिन् ।\n\nइ॒मे म॒यूखा॒ उप॑ सेदुरू॒ सद॒: सामा॑नि चक्रु॒स्तस॑रा॒ण्योत॑वे ॥२॥\n\nकासी॑त्प्र॒मा प्र॑ति॒मा किं नि॒दान॒माज्यं॒ किमा॑सीत्परि॒धिः क आ॑सीत् ।\n\nछन्द॒: किमा॑सी॒त्प्रउ॑गं॒ किमु॒क्थं यद्दे॒वा दे॒वमय॑जन्त॒ विश्वे॑ ॥३॥\n\nअ॒ग्नेर्गा॑य॒त्र्य॑भवत्स॒युग्वो॒ष्णिह॑या सवि॒ता सं ब॑भूव ।\n\nअ॒नु॒ष्टुभा॒ सोम॑ उ॒क्थैर्मह॑स्वा॒न्बृह॒स्पते॑र्बृह॒ती वाच॑मावत् ॥४॥\n\nवि॒राण्मि॒त्रावरु॑णयोरभि॒श्रीरिन्द्र॑स्य त्रि॒ष्टुबि॒ह भा॒गो अह्न॑: ।\n\nविश्वा॑न्दे॒वाञ्जग॒त्या वि॑वेश॒ तेन॑ चाकॢप्र॒ ऋष॑यो मनु॒ष्या॑: ॥५॥\n\nचा॒कॢ॒प्रे तेन॒ ऋष॑यो मनु॒ष्या॑ य॒ज्ञे जा॒ते पि॒तरो॑ नः पुरा॒णे ।\n\nपश्य॑न्मन्ये॒ मन॑सा॒ चक्ष॑सा॒ तान्य इ॒मं य॒ज्ञमय॑जन्त॒ पूर्वे॑ ॥६॥\n\nस॒हस्तो॑माः स॒हछ॑न्दस आ॒वृत॑: स॒हप्र॑मा॒ ऋष॑यः स॒प्त दैव्या॑: ।\n\nपूर्वे॑षां॒ पन्था॑मनु॒दृश्य॒ धीरा॑ अ॒न्वाले॑भिरे र॒थ्यो॒३ न र॒श्मीन् ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 131, + "text": "७ सुकीर्तिः काक्षीवत्। इन्द्रः,४-५ अश्विनौ। त्रिष्टुप् , ४ अनुष्टुप्।\n\nअप॒ प्राच॑ इन्द्र॒ विश्वाँ॑ अ॒मित्रा॒नपापा॑चो अभिभूते नुदस्व ।\n\nअपोदी॑चो॒ अप॑ शूराध॒राच॑ उ॒रौ यथा॒ तव॒ शर्म॒न्मदे॑म ॥१॥\n\nकु॒विद॒ङ्ग यव॑मन्तो॒ यवं॑ चि॒द्यथा॒ दान्त्य॑नुपू॒र्वं वि॒यूय॑ ।\n\nइ॒हेहै॑षां कृणुहि॒ भोज॑नानि॒ ये ब॒र्हिषो॒ नमो॑वृक्तिं॒ न ज॒ग्मुः ॥२॥\n\nन॒हि स्थूर्यृ॑तु॒था या॒तमस्ति॒ नोत श्रवो॑ विविदे संग॒मेषु॑ ।\n\nग॒व्यन्त॒ इन्द्रं॑ स॒ख्याय॒ विप्रा॑ अश्वा॒यन्तो॒ वृष॑णं वा॒जय॑न्तः ॥३॥\n\nयु॒वं सु॒राम॑मश्विना॒ नमु॑चावासु॒रे सचा॑ । वि॒पि॒पा॒ना शु॑भस्पती॒ इन्द्रं॒ कर्म॑स्वावतम् ॥४॥\n\nपु॒त्रमि॑व पि॒तरा॑व॒श्विनो॒भेन्द्रा॒वथु॒: काव्यै॑र्दं॒सना॑भिः ।\n\nयत्सु॒रामं॒ व्यपि॑ब॒: शची॑भि॒: सर॑स्वती त्वा मघवन्नभिष्णक् ॥५॥\n\nइन्द्र॑: सु॒त्रामा॒ स्ववाँ॒ अवो॑भिः सुमृळी॒को भ॑वतु वि॒श्ववे॑दाः ।\n\nबाध॑तां॒ द्वेषो॒ अभ॑यं कृणोतु सु॒वीर्य॑स्य॒ पत॑यः स्याम ॥६॥\n\nतस्य॑ व॒यं सु॑म॒तौ य॒ज्ञिय॒स्याऽपि॑ भ॒द्रे सौ॑मन॒से स्या॑म ।\n\nस सु॒त्रामा॒ स्ववाँ॒ इन्द्रो॑ अ॒स्मे आ॒राच्चि॒द्द्वेष॑: सनु॒तर्यु॑योतु ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 132, + "text": "७ शकपूतो नार्मेधः। मित्रावरुणौ, १ द्युभूम्यश्विनः। विराड्रूपा, १ न्यङ्कुसारिणी, २,६ प्रस्तारपंक्तिः, ७ महासतोबृहती।\n\nई॒जा॒नमिद्द्यौर्गू॒र्ताव॑सुरीजा॒नं भूमि॑र॒भि प्र॑भू॒षणि॑ ।\n\nई॒जा॒नं दे॒वाव॒श्विना॑व॒भि सु॒म्नैर॑वर्धताम् ॥१॥\n\nता वां॑ मित्रावरुणा धार॒यत्क्षि॑ती सुषु॒म्नेषि॑त॒त्वता॑ यजामसि ।\n\nयु॒वोः क्रा॒णाय॑ स॒ख्यैर॒भि ष्या॑म र॒क्षस॑: ॥२॥\n\nअधा॑ चि॒न्नु यद्दिधि॑षामहे वाम॒भि प्रि॒यं रेक्ण॒: पत्य॑मानाः ।\n\nद॒द्वाँ वा॒ यत्पुष्य॑ति॒ रेक्ण॒: सम्वा॑र॒न्नकि॑रस्य म॒घानि॑ ॥३॥\n\nअ॒साव॒न्यो अ॑सुर सूयत॒ द्यौस्त्वं विश्वे॑षां वरुणासि॒ राजा॑ ।\n\nमू॒र्धा रथ॑स्य चाक॒न्नैताव॒तैन॑सान्तक॒ध्रुक् ॥४॥\n\nअ॒स्मिन्त्स्वे॒३तच्छक॑पूत॒ एनो॑ हि॒ते मि॒त्रे निग॑तान्हन्ति वी॒रान् ।\n\nअ॒वोर्वा॒ यद्धात्त॒नूष्वव॑: प्रि॒यासु॑ य॒ज्ञिया॒स्वर्वा॑ ॥५॥\n\nयु॒वोर्हि मा॒तादि॑तिर्विचेतसा॒ द्यौर्न भूमि॒: पय॑सा पुपू॒तनि॑ ।\n\nअव॑ प्रि॒या दि॑दिष्टन॒ सूरो॑ निनिक्त र॒श्मिभि॑: ॥६॥\n\nयु॒वं ह्य॑प्न॒राजा॒वसी॑दतं॒ तिष्ठ॒द्रथं॒ न धू॒र्षदं॑ वन॒र्षद॑म् ।\n\nता न॑: कणूक॒यन्ती॑र्नृ॒मेध॑स्तत्रे॒ अंह॑सः सु॒मेध॑स्तत्रे॒ अंह॑सः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 133, + "text": "७ सुदाः पैजवनः। इन्द्रः।शक्करी, ४-६ महापंक्तिः, ७ त्रिष्टुप्।\n\nप्रो ष्व॑स्मै पुरोर॒थमिन्द्रा॑य शू॒षम॑र्चत ।\n\nअ॒भीके॑ चिदु लोक॒कृत्सं॒गे स॒मत्सु॑ वृत्र॒हाऽस्माकं॑ बोधि चोदि॒ता नभ॑न्तामन्य॒केषां॑ ज्या॒का अधि॒ धन्व॑सु ॥१॥\n\nत्वं सिन्धूँ॒रवा॑सृजोऽध॒राचो॒ अह॒न्नहि॑म् ।\n\nअ॒श॒त्रुरि॑न्द्र जज्ञिषे॒ विश्वं॑ पुष्यसि॒ वार्यं॒ तं त्वा॒ परि॑ ष्वजामहे॒ नभ॑न्तामन्य॒केषां॑ ज्या॒का अधि॒ धन्व॑सु ॥२॥\n\nवि षु विश्वा॒ अरा॑तयो॒ऽर्यो न॑शन्त नो॒ धिय॑: ।\n\nअस्ता॑सि॒ शत्र॑वे व॒धं यो न॑ इन्द्र॒ जिघां॑सति॒ या ते॑ रा॒तिर्द॒दिर्वसु॒ नभ॑न्तामन्य॒केषां॑ ज्या॒का अधि॒ धन्व॑सु ॥३॥\n\nयो न॑ इन्द्रा॒भितो॒ जनो॑ वृका॒युरा॒दिदे॑शति ।\n\nअ॒ध॒स्प॒दं तमीं॑ कृधि विबा॒धो अ॑सि सास॒हिर्नभ॑न्तामन्य॒केषां॑ ज्या॒का अधि॒ धन्व॑सु ॥४॥\n\nयो न॑ इन्द्राभि॒दास॑ति॒ सना॑भि॒र्यश्च॒ निष्ट्य॑: ।\n\nअव॒ तस्य॒ बलं॑ तिर म॒हीव॒ द्यौरध॒ त्मना॒ नभ॑न्तामन्य॒केषां॑ ज्या॒का अधि॒ धन्व॑सु ॥५॥\n\nव॒यमि॑न्द्र त्वा॒यव॑: सखि॒त्वमा र॑भामहे ।\n\nऋ॒तस्य॑ नः प॒था न॒याऽति॒ विश्वा॑नि दुरि॒ता नभ॑न्तामन्य॒केषां॑ ज्या॒का अधि॒ धन्व॑सु ॥६॥\n\nअ॒स्मभ्यं॒ सु त्वमि॑न्द्र॒ तां शि॑क्ष॒ या दोह॑ते॒ प्रति॒ वरं॑ जरि॒त्रे ।\n\nअच्छि॑द्रोध्नी पी॒पय॒द्यथा॑ नः स॒हस्र॑धारा॒ पय॑सा म॒ही गौः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 134, + "text": "७,१-६ (पूर्वार्धस्य) मान्धाता यौवनाश्वः,६ (उत्तरार्धस्य) ७ गोधा ऋषिका। इन्द्रः। महापंक्तिः, ७ पंक्तिः।\n\nउ॒भे यदि॑न्द्र॒ रोद॑सी आप॒प्राथो॒षा इ॑व ।\n\nम॒हान्तं॑ त्वा म॒हीनां॑ स॒म्राजं॑ चर्षणी॒नां दे॒वी जनि॑त्र्यजीजनद्भ॒द्रा जनि॑त्र्यजीजनत् ॥१॥\n\nअव॑ स्म दुर्हणाय॒तो मर्त॑स्य तनुहि स्थि॒रम् ।\n\nअ॒ध॒स्प॒दं तमीं॑ कृधि॒ यो अ॒स्माँ आ॒दिदे॑शति दे॒वी जनि॑त्र्यजीजनद्भ॒द्रा जनि॑त्र्यजीजनत् ॥२॥\n\nअव॒ त्या बृ॑ह॒तीरिषो॑ वि॒श्वश्च॑न्द्रा अमित्रहन् ।\n\nशची॑भिः शक्र धूनु॒हीन्द्र॒ विश्वा॑भिरू॒तिभि॑र्दे॒वी जनि॑त्र्यजीजनद्भ॒द्रा जनि॑त्र्यजीजनत् ॥४॥\n\nअव॒ यत्त्वं श॑तक्रत॒विन्द्र॒ विश्वा॑नि धूनु॒षे ।\n\nर॒यिं न सु॑न्व॒ते सचा॑ सह॒स्रिणी॑भिरू॒तिभि॑र्दे॒वी जनि॑त्र्यजीजनद्भ॒द्रा जनि॑त्र्यजीजनत् ॥४॥\n\nअव॒ स्वेदा॑ इवा॒भितो॒ विष्व॑क्पतन्तु दि॒द्यव॑: ।\n\n दूर्वा॑या इव॒ तन्त॑वो॒ व्य१स्मदे॑तु दुर्म॒तिर्दे॒वी जनि॑त्र्यजीजनद्भ॒द्रा जनि॑त्र्यजीजनत् ॥५॥\n\nदी॒र्घं ह्य॑ङ्कु॒शं य॑था॒ शक्तिं॒ बिभ॑र्षि मन्तुमः ।\n\nपूर्वे॑ण मघवन्प॒दाऽजो व॒यां यथा॑ यमो दे॒वी जनि॑त्र्यजीजनद्भ॒द्रा जनि॑त्र्यजीजनत् ॥६॥\n\nनकि॑र्देवा मिनीमसि॒ नकि॒रा यो॑पयामसि मन्त्र॒श्रुत्यं॑ चरामसि ।\n\nप॒क्षेभि॑रपिक॒क्षेभि॒रत्रा॒भि सं र॑भामहे ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 135, + "text": "७ कुमारो यामायनः। यमः। अनुष्टुप्।\n\nयस्मि॑न्वृ॒क्षे सु॑पला॒शे दे॒वैः स॒म्पिब॑ते य॒मः । अत्रा॑ नो वि॒श्पति॑: पि॒ता पु॑रा॒णाँ अनु॑ वेनति ॥१॥\n\nपु॒रा॒णाँ अ॑नु॒वेन॑न्तं॒ चर॑न्तं पा॒पया॑मु॒या । अ॒सू॒यन्न॒भ्य॑चाकशं॒ तस्मा॑ अस्पृहयं॒ पुन॑: ॥२॥\n\nयं कु॑मार॒ नवं॒ रथ॑मच॒क्रं मन॒साकृ॑णोः । एके॑षं वि॒श्वत॒: प्राञ्च॒मप॑श्य॒न्नधि॑ तिष्ठसि ॥३॥\n\nयं कु॑मार॒ प्राव॑र्तयो॒ रथं॒ विप्रे॑भ्य॒स्परि॑ । तं सामानु॒ प्राव॑र्तत॒ समि॒तो ना॒व्याहि॑तम् ॥४॥\n\nकः कु॑मा॒रम॑जनय॒द्रथं॒ को निर॑वर्तयत् । कः स्वि॒त्तद॒द्य नो॑ ब्रूयादनु॒देयी॒ यथाभ॑वत् ॥५॥\n\nयथाभ॑वदनु॒देयी॒ ततो॒ अग्र॑मजायत । पु॒रस्ता॑द्बु॒ध्न आत॑तः प॒श्चान्नि॒रय॑णं कृ॒तम् ॥६॥\n\nइ॒दं य॒मस्य॒ साद॑नं देवमा॒नं यदु॒च्यते॑ । इ॒यम॑स्य धम्यते ना॒ळीर॒यं गी॒र्भिः परि॑ष्कृतः ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 136, + "text": "१ जूतिः, २ वातजूतिः, ३ विप्रजूतिः, ४ वृषाणकः, ५ करिक्रतः, ६ एतशः ७ ऋष्यश्रृंगः (एते वातरशना मुनयः)। केशिनः = अग्नि-सूर्य-वायवः। अनुष्टुप्।\n\nके॒श्य१ग्निं के॒शी वि॒षं के॒शी बि॑भर्ति॒ रोद॑सी । के॒शी विश्वं॒ स्व॑र्दृ॒शे के॒शीदं ज्योति॑रुच्यते ॥१॥\n\nमुन॑यो॒ वात॑रशनाः पि॒शङ्गा॑ वसते॒ मला॑ । वात॒स्यानु॒ ध्राजिं॑ यन्ति॒ यद्दे॒वासो॒ अवि॑क्षत ॥२॥\n\nउन्म॑दिता॒ मौने॑येन॒ वाताँ॒ आ त॑स्थिमा व॒यम् । शरी॒रेद॒स्माकं॑ यू॒यं मर्ता॑सो अ॒भि प॑श्यथ ॥३॥\n\nअ॒न्तरि॑क्षेण पतति॒ विश्वा॑ रू॒पाव॒चाक॑शत् । मुनि॑र्दे॒वस्य॑देवस्य॒ सौकृ॑त्याय॒ सखा॑ हि॒तः ॥४॥\n\nवात॒स्याश्वो॑ वा॒योः सखाथो॑ दे॒वेषि॑तो॒ मुनि॑: । उ॒भौ स॑मु॒द्रावा क्षे॑ति॒ यश्च॒ पूर्व॑ उ॒ताप॑रः ॥५॥\n\nअ॒प्स॒रसां॑ गन्ध॒र्वाणां॑ मृ॒गाणां॒ चर॑णे॒ चर॑न् । के॒शी केत॑स्य वि॒द्वान्त्सखा॑ स्वा॒दुर्म॒दिन्त॑मः ॥६॥\n\nवा॒युर॑स्मा॒ उपा॑मन्थत्पि॒नष्टि॑ स्मा कुनन्न॒मा । के॒शी वि॒षस्य॒ पात्रे॑ण॒ यद्रु॒द्रेणापि॑बत्स॒ह ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 137, + "text": "७,१ भरद्वाज:, २ कश्यपः, ३ गौतमः, ४ अत्रिः, ५ विश्वामित्रः, ६ जमदग्निः, ७ वसिष्ठः। विश्वेदेवाः। अनुष्टुप्।\n\nउ॒त दे॑वा॒ अव॑हितं॒ देवा॒ उन्न॑यथा॒ पुन॑: । उ॒ताग॑श्च॒क्रुषं॑ देवा॒ देवा॑ जी॒वय॑था॒ पुन॑: ॥१॥\n\nद्वावि॒मौ वातौ॑ वात॒ आ सिन्धो॒रा प॑रा॒वत॑: । दक्षं॑ ते अ॒न्य आ वा॑तु॒ परा॒न्यो वा॑तु॒ यद्रप॑: ॥२॥\n\nआ वा॑त वाहि भेष॒जं वि वा॑त वाहि॒ यद्रप॑: । त्वं हि वि॒श्वभे॑षजो दे॒वानां॑ दू॒त ईय॑से ॥३॥\n\nआ त्वा॑गमं॒ शंता॑तिभि॒रथो॑ अरि॒ष्टता॑तिभिः । दक्षं॑ ते भ॒द्रमाभा॑र्षं॒ परा॒ यक्ष्मं॑ सुवामि ते ॥४॥\n\nत्राय॑न्तामि॒ह दे॒वास्त्राय॑तां म॒रुतां॑ ग॒णः । त्राय॑न्तां॒ विश्वा॑ भू॒तानि॒ यथा॒यम॑र॒पा अस॑त् ॥५॥\n\nआप॒ इद्वा उ॑ भेष॒जीरापो॑ अमीव॒चात॑नीः । आप॒: सर्व॑स्य भेष॒जीस्तास्ते॑ कृण्वन्तु भेष॒जम् ॥६॥\n\nहस्ता॑भ्यां॒ दश॑शाखाभ्यां जि॒ह्वा वा॒चः पु॑रोग॒वी । अ॒ना॒म॒यि॒त्नुभ्यां॑ त्वा॒ ताभ्यां॒ त्वोप॑ स्पृशामसि ॥७॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 138, + "text": "६ अंग औरवः।इन्द्रः। जगती।\n\nतव॒ त्य इ॑न्द्र स॒ख्येषु॒ वह्न॑य ऋ॒तं म॑न्वा॒ना व्य॑दर्दिरुर्व॒लम् ।\n\nयत्रा॑ दश॒स्यन्नु॒षसो॑ रि॒णन्न॒पः कुत्सा॑य॒ मन्म॑न्न॒ह्य॑श्च दं॒सय॑: ॥१॥\n\nअवा॑सृजः प्र॒स्व॑: श्व॒ञ्चयो॑ गि॒रीनुदा॑ज उ॒स्रा अपि॑बो॒ मधु॑ प्रि॒यम् ।\n\nअव॑र्धयो व॒निनो॑ अस्य॒ दंस॑सा शु॒शोच॒ सूर्य॑ ऋ॒तजा॑तया गि॒रा ॥२॥\n\nवि सूर्यो॒ मध्ये॑ अमुच॒द्रथं॑ दि॒वो वि॒दद्दा॒साय॑ प्रति॒मान॒मार्य॑: ।\n\nदृ॒ळ्हानि॒ पिप्रो॒रसु॑रस्य मा॒यिन॒ इन्द्रो॒ व्या॑स्यच्चकृ॒वाँ ऋ॒जिश्व॑ना ॥३॥\n\nअना॑धृष्टानि धृषि॒तो व्या॑स्यन्नि॒धीँरदे॑वाँ अमृणद॒यास्य॑: ।\n\nमा॒सेव॒ सूर्यो॒ वसु॒ पुर्य॒मा द॑दे गृणा॒नः शत्रूँ॑रशृणाद्वि॒रुक्म॑ता ॥४॥\n\nअयु॑द्धसेनो वि॒भ्वा॑ विभिन्द॒ता दाश॑द्वृत्र॒हा तुज्या॑नि तेजते ।\n\nइन्द्र॑स्य॒ वज्रा॑दबिभेदभि॒श्नथ॒: प्राक्रा॑मच्छु॒न्ध्यूरज॑हादु॒षा अन॑: ॥५॥\n\nए॒ता त्या ते॒ श्रुत्या॑नि॒ केव॑ला॒ यदेक॒ एक॒मकृ॑णोरय॒ज्ञम् ।\n\nमा॒सां वि॒धान॑मदधा॒ अधि॒ द्यवि॒ त्वया॒ विभि॑न्नं भरति प्र॒धिं पि॒ता ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 139, + "text": "६ देवगन्धर्वो विश्वावसुः। सविता, ४-६ आत्मा। त्रिष्टुप्।\n\nसूर्य॑रश्मि॒र्हरि॑केशः पु॒रस्ता॑त्सवि॒ता ज्योति॒रुद॑याँ॒ अज॑स्रम् ।\n\nतस्य॑ पू॒षा प्र॑स॒वे या॑ति वि॒द्वान्त्स॒म्पश्य॒न्विश्वा॒ भुव॑नानि गो॒पाः ॥१॥\n\nनृ॒चक्षा॑ ए॒ष दि॒वो मध्य॑ आस्त आपप्रि॒वान्रोद॑सी अ॒न्तरि॑क्षम् ।\n\nस वि॒श्वाची॑र॒भि च॑ष्टे घृ॒ताची॑रन्त॒रा पूर्व॒मप॑रं च के॒तुम् ॥२॥\n\nरा॒यो बु॒ध्नः सं॒गम॑नो॒ वसू॑नां॒ विश्वा॑ रू॒पाभि च॑ष्टे॒ शची॑भिः ।\n\nदे॒व इ॑व सवि॒ता स॒त्यध॒र्मेन्द्रो॒ न त॑स्थौ सम॒रे धना॑नाम् ॥३॥\n\nवि॒श्वाव॑सुं सोम गन्ध॒र्वमापो॑ ददृ॒शुषी॒स्तदृ॒तेना॒ व्या॑यन् ।\n\nतद॒न्ववै॒दिन्द्रो॑ रारहा॒ण आ॑सां॒ परि॒ सूर्य॑स्य परि॒धीँर॑पश्यत् ॥४॥\n\nवि॒श्वाव॑सुर॒भि तन्नो॑ गृणातु दि॒व्यो ग॑न्ध॒र्वो रज॑सो वि॒मान॑: ।\n\nयद्वा॑ घा स॒त्यमु॒त यन्न वि॒द्म धियो॑ हिन्वा॒नो धिय॒ इन्नो॑ अव्याः ॥५॥\n\nसस्नि॑मविन्द॒च्चर॑णे न॒दीना॒मपा॑वृणो॒द्दुरो॒ अश्म॑व्रजानाम् ।\n\nप्रासां॑ गन्ध॒र्वो अ॒मृता॑नि वोच॒दिन्द्रो॒ दक्षं॒ परि॑ जानाद॒हीना॑म् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 140, + "text": "६ अग्निः पावकः। अग्निः। सतोबृहती, १-२ विष्टारपंक्तिः, ६ उपरिष्टाज्ज्योतिः।\n\nअग्ने॒ तव॒ श्रवो॒ वयो॒ महि॑ भ्राजन्ते अ॒र्चयो॑ विभावसो ।\n\nबृह॑द्भानो॒ शव॑सा॒ वाज॑मु॒क्थ्यं१ दधा॑सि दा॒शुषे॑ कवे ॥१॥\n\nपा॒व॒कव॑र्चाः शु॒क्रव॑र्चा॒ अनू॑नवर्चा॒ उदि॑यर्षि भा॒नुना॑ ।\n\nपु॒त्रो मा॒तरा॑ वि॒चर॒न्नुपा॑वसि पृ॒णक्षि॒ रोद॑सी उ॒भे ॥२॥\n\nऊर्जो॑ नपाज्जातवेदः सुश॒स्तिभि॒र्मन्द॑स्व धी॒तिभि॑र्हि॒तः ।\n\nत्वे इष॒: सं द॑धु॒र्भूरि॑वर्पसश्चि॒त्रोत॑यो वा॒मजा॑ताः ॥३॥\n\nइ॒र॒ज्यन्न॑ग्ने प्रथयस्व ज॒न्तुभि॑र॒स्मे रायो॑ अमर्त्य ।\n\nस द॑र्श॒तस्य॒ वपु॑षो॒ वि रा॑जसि पृ॒णक्षि॑ सान॒सिं क्रतु॑म् ॥४॥\n\nइ॒ष्क॒र्तार॑मध्व॒रस्य॒ प्रचे॑तसं॒ क्षय॑न्तं॒ राध॑सो म॒हः ।\n\nरा॒तिं वा॒मस्य॑ सु॒भगां॑ म॒हीमिषं॒ दधा॑सि सान॒सिं र॒यिम् ॥५॥\n\nऋ॒तावा॑नं महि॒षं वि॒श्वद॑र्शतम॒ग्निं सु॒म्नाय॑ दधिरे पु॒रो जना॑: ।\n\nश्रुत्क॑र्णं स॒प्रथ॑स्तमं त्वा गि॒रा दैव्यं॒ मानु॑षा यु॒गा ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 141, + "text": "६ अग्निस्तापसः। विश्वेदेवाः। अनुष्टुप्।\n\nअग्ने॒ अच्छा॑ वदे॒ह न॑: प्र॒त्यङ्न॑: सु॒मना॑ भव । प्र नो॑ यच्छ विशस्पते धन॒दा अ॑सि न॒स्त्वम् ॥१॥\n\nप्र नो॑ यच्छत्वर्य॒मा प्र भग॒: प्र बृह॒स्पति॑: । प्र दे॒वाः प्रोत सू॒नृता॑ रा॒यो दे॒वी द॑दातु नः ॥२॥\n\nसोमं॒ राजा॑न॒मव॑से॒ऽग्निं गी॒र्भिर्ह॑वामहे । आ॒दि॒त्यान्विष्णुं॒ सूर्यं॑ ब्र॒ह्माणं॑ च॒ बृह॒स्पति॑म् ॥३॥\n\nइ॒न्द्र॒वा॒यू बृह॒स्पतिं॑ सु॒हवे॒ह ह॑वामहे । यथा॑ न॒: सर्व॒ इज्जन॒: संग॑त्यां सु॒मना॒ अस॑त् ॥४॥\n\nअ॒र्य॒मणं॒ बृह॒स्पति॒मिन्द्रं॒ दाना॑य चोदय । वातं॒ विष्णुं॒ सर॑स्वतीं सवि॒तारं॑ च वा॒जिन॑म् ॥५॥\n\nत्वं नो॑ अग्ने अ॒ग्निभि॒र्ब्रह्म॑ य॒ज्ञं च॑ वर्धय । त्वं नो॑ दे॒वता॑तये रा॒यो दाना॑य चोदय ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 142, + "text": "८ शार्गां: १-२ जरिता, ३-४ द्रोणः, ५-६ सारिसृक्व:, ७-८ स्तम्बमित्रः। अग्निः। त्रिष्टुप् , १-२ जगती, ७-८ अनुष्टुप्।\n\nअ॒यम॑ग्ने जरि॒ता त्वे अ॑भू॒दपि॒ सह॑सः सूनो न॒ह्य१न्यदस्त्याप्य॑म् ।\n\nभ॒द्रं हि शर्म॑ त्रि॒वरू॑थ॒मस्ति॑ त आ॒रे हिंसा॑ना॒मप॑ दि॒द्युमा कृ॑धि ॥१॥\n\nप्र॒वत्ते॑ अग्ने॒ जनि॑मा पितूय॒तः सा॒चीव॒ विश्वा॒ भुव॑ना॒ न्यृ॑ञ्जसे ।\n\nप्र सप्त॑य॒: प्र स॑निषन्त नो॒ धिय॑: पु॒रश्च॑रन्ति पशु॒पा इ॑व॒ त्मना॑ ॥२॥\n\nउ॒त वा उ॒ परि॑ वृणक्षि॒ बप्स॑द्ब॒होर॑ग्न॒ उल॑पस्य स्वधावः ।\n\nउ॒त खि॒ल्या उ॒र्वरा॑णां भवन्ति॒ मा ते॑ हे॒तिं तवि॑षीं चुक्रुधाम ॥३॥\n\nयदु॒द्वतो॑ नि॒वतो॒ यासि॒ बप्स॒त्पृथ॑गेषि प्रग॒र्धिनी॑व॒ सेना॑ ।\n\nय॒दा ते॒ वातो॑ अनु॒वाति॑ शो॒चिर्वप्ते॑व॒ श्मश्रु॑ वपसि॒ प्र भूम॑ ॥४॥\n\nप्रत्य॑स्य॒ श्रेण॑यो ददृश्र॒ एकं॑ नि॒यानं॑ ब॒हवो॒ रथा॑सः ।\n\nबा॒हू यद॑ग्ने अनु॒मर्मृ॑जानो॒ न्य॑ङ्ङुत्ता॒नाम॒न्वेषि॒ भूमि॑म् ॥५॥\n\nउत्ते॒ शुष्मा॑ जिहता॒मुत्ते॑ अ॒र्चिरुत्ते॑ अग्ने शशमा॒नस्य॒ वाजा॑: ।\n\nउच्छ्व॑ञ्चस्व॒ नि न॑म॒ वर्ध॑मान॒ आ त्वा॒द्य विश्वे॒ वस॑वः सदन्तु ॥६॥\n\nअ॒पामि॒दं न्यय॑नं समु॒द्रस्य॑ नि॒वेश॑नम् । अ॒न्यं कृ॑णुष्वे॒तः पन्थां॒ तेन॑ याहि॒ वशाँ॒ अनु॑ ॥७॥\n\nआय॑ने ते प॒राय॑णे॒ दूर्वा॑ रोहन्तु पु॒ष्पिणी॑: । ह्र॒दाश्च॑ पु॒ण्डरी॑काणि समु॒द्रस्य॑ गृ॒हा इ॒मे ॥८॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 143, + "text": "६ अत्रिः सांख्यः। अश्विनौ। अनुष्टुप्।\n\nत्यं चि॒दत्रि॑मृत॒जुर॒मर्थ॒मश्वं॒ न यात॑वे । क॒क्षीव॑न्तं॒ यदी॒ पुना॒ रथं॒ न कृ॑णु॒थो नव॑म् ॥१॥\n\nत्यं चि॒दश्वं॒ न वा॒जिन॑मरे॒णवो॒ यमत्न॑त । दृ॒ळ्हं ग्र॒न्थिं न वि ष्य॑त॒मत्रिं॒ यवि॑ष्ठ॒मा रज॑: ॥२॥\n\nनरा॒ दंसि॑ष्ठा॒वत्र॑ये॒ शुभ्रा॒ सिषा॑सतं॒ धिय॑: । अथा॒ हि वां॑ दि॒वो न॑रा॒ पुन॒ स्तोमो॒ न वि॒शसे॑ ॥३॥\n\nचि॒ते तद्वां॑ सुराधसा रा॒तिः सु॑म॒तिर॑श्विना । आ यन्न॒: सद॑ने पृ॒थौ सम॑ने॒ पर्ष॑थो नरा ॥४॥\n\nयु॒वं भु॒ज्युं स॑मु॒द्र आ रज॑सः पा॒र ई॑ङ्खि॒तम् । या॒तमच्छा॑ पत॒त्रिभि॒र्नास॑त्या सा॒तये॑ कृतम् ॥५॥\n\nआ वां॑ सु॒म्नैः शं॒यू इ॑व॒ मंहि॑ष्ठा॒ विश्व॑वेदसा । सम॒स्मे भू॑षतं न॒रोत्सं॒ न पि॒प्युषी॒रिष॑: ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 144, + "text": "६ तार्क्ष्र्यः सुपर्णः, यामायन ऊर्ध्वकृशनो वा। इन्द्रः। गायत्री, २ बृहती, ५ सतोबृहती, ६ विष्टारपंक्तिः।\n\nअ॒यं हि ते॒ अम॑र्त्य॒ इन्दु॒रत्यो॒ न पत्य॑ते । दक्षो॑ वि॒श्वायु॑र्वे॒धसे॑ ॥१॥\n\nअ॒यम॒स्मासु॒ काव्य॑ ऋ॒भुर्वज्रो॒ दास्व॑ते । अ॒यं बि॑भर्त्यू॒र्ध्वकृ॑शनं॒ मद॑मृ॒भुर्न कृत्व्यं॒ मद॑म् ॥२॥\n\nघृषु॑: श्ये॒नाय॒ कृत्व॑न आ॒सु स्वासु॒ वंस॑गः । अव॑ दीधेदही॒शुव॑: ॥३॥\n\nयं सु॑प॒र्णः प॑रा॒वत॑: श्ये॒नस्य॑ पु॒त्र आभ॑रत् । श॒तच॑क्रं॒ यो॒३ऽह्यो॑ वर्त॒निः ॥४॥\n\nयं ते॑ श्ये॒नश्चारु॑मवृ॒कं प॒दाभ॑रदरु॒णं मा॒नमन्ध॑सः ।\n\nए॒ना वयो॒ वि ता॒र्यायु॑र्जी॒वस॑ ए॒ना जा॑गार ब॒न्धुता॑ ॥५॥\n\nए॒वा तदिन्द्र॒ इन्दु॑ना दे॒वेषु॑ चिद्धारयाते॒ महि॒ त्यज॑: ।\n\nक्रत्वा॒ वयो॒ वि ता॒र्यायु॑: सुक्रतो॒ क्रत्वा॒यम॒स्मदा सु॒तः ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 145, + "text": "६ इन्द्राणी।सपत्नीबाधनम् (उपनिषत्) । अनुष्टुप् , ६ पंक्तिः।\n\nइ॒मां ख॑ना॒म्योष॑धिं वी॒रुधं॒ बल॑वत्तमाम् । यया॑ स॒पत्नीं॒ बाध॑ते॒ यया॑ संवि॒न्दते॒ पति॑म् ॥१॥\n\nउत्ता॑नपर्णे॒ सुभ॑गे॒ देव॑जूते॒ सह॑स्वति । स॒पत्नीं॑ मे॒ परा॑ धम॒ पतिं॑ मे॒ केव॑लं कुरु ॥२॥\n\nउत्त॑रा॒हमु॑त्तर॒ उत्त॒रेदुत्त॑राभ्यः । अथा॑ स॒पत्नी॒ या ममाऽध॑रा॒ साध॑राभ्यः ॥३॥\n\nन॒ह्य॑स्या॒ नाम॑ गृ॒भ्णामि॒ नो अ॒स्मिन्र॑मते॒ जने॑ । परा॑मे॒व प॑रा॒वतं॑ स॒पत्नीं॑ गमयामसि ॥४॥\n\nअ॒हम॑स्मि॒ सह॑मा॒नाऽथ॒ त्वम॑सि सास॒हिः । उ॒भे सह॑स्वती भू॒त्वी स॒पत्नीं॑ मे सहावहै ॥५॥\n\nउप॑ तेऽधां॒ सह॑मानाम॒भि त्वा॑धां॒ सही॑यसा ।\n\nमामनु॒ प्र ते॒ मनो॑ व॒त्सं गौरि॑व धावतु प॒था वारि॑व धावतु ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 146, + "text": "६ ऐरम्मदो देवमुनि:। अरण्यानी।अनुष्टुप्।\n\nअर॑ण्या॒न्यर॑ण्यान्य॒सौ या प्रेव॒ नश्य॑सि । क॒था ग्रामं॒ न पृ॑च्छसि॒ न त्वा॒ भीरि॑व विन्दती३ ॥१॥\n\nवृ॒षा॒र॒वाय॒ वद॑ते॒ यदु॒पाव॑ति चिच्चि॒कः । आ॒घा॒टिभि॑रिव धा॒वय॑न्नरण्या॒निर्म॑हीयते ॥२॥\n\nउ॒त गाव॑ इवादन्त्यु॒त वेश्मे॑व दृश्यते । उ॒तो अ॑रण्या॒निः सा॒यं श॑क॒टीरि॑व सर्जति ॥३॥\n\nगाम॒ङ्गैष आ ह्व॑यति॒ दार्व॒ङ्गैषो अपा॑वधीत् । वस॑न्नरण्या॒न्यां सा॒यमक्रु॑क्ष॒दिति॑ मन्यते ॥४॥\n\nन वा अ॑रण्या॒निर्ह॑न्त्य॒न्यश्चेन्नाभि॒गच्छ॑ति । स्वा॒दोः फल॑स्य ज॒ग्ध्वाय॑ यथा॒कामं॒ नि प॑द्यते ॥५॥\n\nआञ्ज॑नगन्धिं सुर॒भिं ब॑ह्व॒न्नामकृ॑षीवलाम् । प्राहं मृ॒गाणां॑ मा॒तर॑मरण्या॒निम॑शंसिषम् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 147, + "text": "५ सुवेदाः शैरीषिः। इन्द्रः। जगती, ५ त्रिष्टुप्।\n\nश्रत्ते॑ दधामि प्रथ॒माय॑ म॒न्यवेऽह॒न्यद्वृ॒त्रं नर्यं॑ वि॒वेर॒पः ।\n\nउ॒भे यत्त्वा॒ भव॑तो॒ रोद॑सी॒ अनु॒ रेज॑ते॒ शुष्मा॑त्पृथि॒वी चि॑दद्रिवः ॥१॥\n\nत्वं मा॒याभि॑रनवद्य मा॒यिनं॑ श्रवस्य॒ता मन॑सा वृ॒त्रम॑र्दयः ।\n\nत्वामिन्नरो॑ वृणते॒ गवि॑ष्टिषु॒ त्वां विश्वा॑सु॒ हव्या॒स्विष्टि॑षु ॥२॥\n\nऐषु॑ चाकन्धि पुरुहूत सू॒रिषु॑ वृ॒धासो॒ ये म॑घवन्नान॒शुर्म॒घम् ।\n\nअर्च॑न्ति तो॒के तन॑ये॒ परि॑ष्टिषु मे॒धसा॑ता वा॒जिन॒मह्र॑ये॒ धने॑ ॥३॥\n\nस इन्नु रा॒यः सुभृ॑तस्य चाकन॒न्मदं॒ यो अ॑स्य॒ रंह्यं॒ चिके॑तति ।\n\nत्वावृ॑धो मघवन्दा॒श्व॑ध्वरो म॒क्षू स वाजं॑ भरते॒ धना॒ नृभि॑: ॥४॥\n\nत्वं शर्धा॑य महि॒ना गृ॑णा॒न उ॒रु कृ॑धि मघवञ्छ॒ग्धि रा॒यः ।\n\nत्वं नो॑ मि॒त्रो वरु॑णो॒ न मा॒यी पि॒त्वो न द॑स्म दयसे विभ॒क्ता ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 148, + "text": "५ पृथुर्वैन्यः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nसु॒ष्वा॒णास॑ इन्द्र स्तु॒मसि॑ त्वा सस॒वांस॑श्च तुविनृम्ण॒ वाज॑म् ।\n\nआ नो॑ भर सुवि॒तं यस्य॑ चा॒कन्त्मना॒ तना॑ सनुयाम॒ त्वोता॑: ॥१॥\n\nऋ॒ष्वस्त्वमि॑न्द्र शूर जा॒तो दासी॒र्विश॒: सूर्ये॑ण सह्याः ।\n\nगुहा॑ हि॒तं गुह्यं॑ गू॒ळ्हम॒प्सु बि॑भृ॒मसि॑ प्र॒स्रव॑णे॒ न सोम॑म् ॥२॥\n\nअ॒र्यो वा॒ गिरो॑ अ॒भ्य॑र्च वि॒द्वानृषी॑णां॒ विप्र॑: सुम॒तिं च॑का॒नः ।\n\nते स्या॑म॒ ये र॒णय॑न्त॒ सोमै॑रे॒नोत तुभ्यं॑ रथोळ्ह भ॒क्षैः ॥३॥\n\nइ॒मा ब्रह्मे॑न्द्र॒ तुभ्यं॑ शंसि॒ दा नृभ्यो॑ नृ॒णां शू॑र॒ शव॑: ।\n\nतेभि॑र्भव॒ सक्र॑तु॒र्येषु॑ चा॒कन्नु॒त त्रा॑यस्व गृण॒त उ॒त स्तीन् ॥४॥\n\nश्रु॒धी हव॑मिन्द्र शूर॒ पृथ्या॑ उ॒त स्त॑वसे वे॒न्यस्या॒र्कैः ।\n\nआ यस्ते॒ योनिं॑ घृ॒तव॑न्त॒मस्वा॑रू॒र्मिर्न निम्नैर्द्र॑वयन्त॒ वक्वा॑: ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 149, + "text": "५ अर्चन् हैरण्यस्तूपः। सविता। त्रिष्टुप्।\n\nस॒वि॒ता य॒न्त्रैः पृ॑थि॒वीम॑रम्णादस्कम्भ॒ने स॑वि॒ता द्याम॑दृंहत् ।\n\nअश्व॑मिवाधुक्ष॒द्धुनि॑म॒न्तरि॑क्षम॒तूर्ते॑ ब॒द्धं स॑वि॒ता स॑मु॒द्रम् ॥१॥\n\nयत्रा॑ समु॒द्रः स्क॑भि॒तो व्यौन॒दपां॑ नपात्सवि॒ता तस्य॑ वेद ।\n\nअतो॒ भूरत॑ आ॒ उत्थि॑तं॒ रजोऽतो॒ द्यावा॑पृथि॒वी अ॑प्रथेताम् ॥२॥\n\nप॒श्चेदम॒न्यद॑भव॒द्यज॑त्र॒मम॑र्त्यस्य॒ भुव॑नस्य भू॒ना ।\n\nसु॒प॒र्णो अ॒ङ्ग स॑वि॒तुर्ग॒रुत्मा॒न्पूर्वो॑ जा॒तः स उ॑ अ॒स्यानु॒ धर्म॑ ॥३॥\n\nगाव॑ इव॒ ग्रामं॒ यूयु॑धिरि॒वाश्वा॑न्वा॒श्रेव॑ व॒त्सं सु॒मना॒ दुहा॑ना ।\n\nपति॑रिव जा॒याम॒भि नो॒ न्ये॑तु ध॒र्ता दि॒वः स॑वि॒ता वि॒श्ववा॑रः ॥४॥\n\nहिर॑ण्यस्तूपः सवित॒र्यथा॑ त्वाऽऽङ्गिर॒सो जु॒ह्वे वाजे॑ अ॒स्मिन् ।\n\nए॒वा त्वार्च॒न्नव॑से॒ वन्द॑मान॒: सोम॑स्येवां॒शुं प्रति॑ जागरा॒हम् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 150, + "text": "५ मृळीको वासिष्ठः। अग्निः। बृहती, ४-५ उपरिष्टाज्ज्योतिः, ४ जगती वा।\n\nसमि॑द्धश्चि॒त्समि॑ध्यसे दे॒वेभ्यो॑ हव्यवाहन । आ॒दि॒त्यै रु॒द्रैर्वसु॑भिर्न॒ आ ग॑हि मृळी॒काय॑ न॒ आ ग॑हि ॥१॥\n\nइ॒मं य॒ज्ञमि॒दं वचो॑ जुजुषा॒ण उ॒पाग॑हि । मर्ता॑सस्त्वा समिधान हवामहे मृळी॒काय॑ हवामहे ॥२॥\n\nत्वामु॑ जा॒तवे॑दसं वि॒श्ववा॑रं गृणे धि॒या । अग्ने॑ दे॒वाँ आ व॑ह नः प्रि॒यव्र॑तान्मृळी॒काय॑ प्रि॒यव्र॑तान् ॥३॥\n\nअ॒ग्निर्दे॒वो दे॒वाना॑मभवत्पु॒रोहि॑तो॒ऽग्निं म॑नु॒ष्या॒३ ऋष॑य॒: समी॑धिरे ।\n\nअ॒ग्निं म॒हो धन॑साताव॒हं हु॑वे मृळी॒कं धन॑सातये ॥४॥\n\nअ॒ग्निरत्रिं॑ भ॒रद्वा॑जं॒ गवि॑ष्ठिरं॒ प्राव॑न्न॒: कण्वं॑ त्र॒सद॑स्युमाह॒वे ।\n\nअ॒ग्निं वसि॑ष्ठो हवते पु॒रोहि॑तो मृळी॒काय॑ पु॒रोहि॑तः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 151, + "text": "श्रद्धा सूक्त\n\n५ श्रद्धा कामायनी।श्रधा । अनुष्टुप्।\n\nश्र॒द्धया॒ग्निः समि॑ध्यते श्र॒द्धया॑ हूयते ह॒विः । श्र॒द्धां भग॑स्य मू॒र्धनि॒ वच॒सा वे॑दयामसि ॥१\n\nप्रि॒यं श्र॑द्धे॒ दद॑तः प्रि॒यं श्र॑द्धे॒ दिदा॑सतः । प्रि॒यं भो॒जेषु॒ यज्व॑स्वि॒दं म॑ उदि॒तं कृ॑धि ॥२\n\nयथा॑ दे॒वा असु॑रेषु श्र॒द्धामु॒ग्रेषु॑ चक्रि॒रे । ए॒वं भो॒जेषु॒ यज्व॑स्व॒स्माक॑मुदि॒तं कृ॑धि ॥३\n\nश्र॒द्धां दे॒वा यज॑माना वा॒युगो॑पा॒ उपा॑सते । श्र॒द्धां हृ॑द॒य्य१याकू॑त्या श्र॒द्धया॑ विन्दते॒ वसु॑ ॥४\n\nश्र॒द्धां प्रा॒तर्ह॑वामहे श्र॒द्धां म॒ध्यंदि॑नं॒ परि॑ । श्र॒द्धां सूर्य॑स्य नि॒म्रुचि॒ श्रद्धे॒ श्रद्धा॑पये॒ह न॑: ॥५" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 152, + "text": "५ शासो भारद्वाजः। इन्द्रः। अनुष्टुप्।\n\nशा॒स इ॒त्था म॒हाँ अ॑स्यमित्रखा॒दो अद्भु॑तः । न यस्य॑ ह॒न्यते॒ सखा॒ न जीय॑ते॒ कदा॑ च॒न ॥१\n\nस्व॒स्ति॒दा वि॒शस्पति॑र्वृत्र॒हा वि॑मृ॒धो व॒शी । वृषेन्द्र॑: पु॒र ए॑तु नः सोम॒पा अ॑भयंक॒रः ॥२\n\nवि रक्षो॒ वि मृधो॑ जहि॒ वि वृ॒त्रस्य॒ हनू॑ रुज । वि म॒न्युमि॑न्द्र वृत्रहन्न॒मित्र॑स्याभि॒दास॑तः ॥३\n\nवि न॑ इन्द्र॒ मृधो॑ जहि नी॒चा य॑च्छ पृतन्य॒तः । यो अ॒स्माँ अ॑भि॒दास॒त्यध॑रं गमया॒ तम॑: ॥४\n\nअपे॑न्द्र द्विष॒तो मनोऽप॒ जिज्या॑सतो व॒धम् । वि म॒न्योः शर्म॑ यच्छ॒ वरी॑यो यवया व॒धम् ॥५" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 153, + "text": "५ देवजामय इन्द्रमातरः। इन्द्रः। गायत्री।\n\nई॒ङ्खय॑न्तीरप॒स्युव॒ इन्द्रं॑ जा॒तमुपा॑सते । भे॒जा॒नास॑: सु॒वीर्य॑म् ॥१॥\n\nत्वमि॑न्द्र॒ बला॒दधि॒ सह॑सो जा॒त ओज॑सः । त्वं वृ॑ष॒न्वृषेद॑सि ॥२॥\n\nत्वमि॑न्द्रासि वृत्र॒हा व्य१न्तरि॑क्षमतिरः । उद्द्याम॑स्तभ्ना॒ ओज॑सा ॥३॥\n\nत्वमि॑न्द्र स॒जोष॑सम॒र्कं बि॑भर्षि बा॒ह्वोः । वज्रं॒ शिशा॑न॒ ओज॑सा ॥४॥\n\nत्वमि॑न्द्राभि॒भूर॑सि॒ विश्वा॑ जा॒तान्योज॑सा । स विश्वा॒ भुव॒ आभ॑वः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 154, + "text": "५ यमी वैवस्वती। भाववृत्तम्। अनुष्टुप्।\n\nसोम॒ एके॑भ्यः पवते घृ॒तमेक॒ उपा॑सते । येभ्यो॒ मधु॑ प्र॒धाव॑ति॒ ताँश्चि॑दे॒वापि॑ गच्छतात् ॥१॥\n\nतप॑सा॒ ये अ॑नाधृ॒ष्यास्तप॑सा॒ ये स्व॑र्य॒युः । तपो॒ ये च॑क्रि॒रे मह॒स्ताँश्चि॑दे॒वापि॑ गच्छतात् ॥२॥\n\nये युध्य॑न्ते प्र॒धने॑षु॒ शूरा॑सो॒ ये त॑नू॒त्यज॑: । ये वा॑ स॒हस्र॑दक्षिणा॒स्ताँश्चि॑दे॒वापि॑ गच्छतात् ॥३॥\n\nये चि॒त्पूर्व॑ ऋत॒साप॑ ऋ॒तावा॑न ऋता॒वृध॑: । पि॒तॄन्तप॑स्वतो यम॒ ताँश्चि॑दे॒वापि॑ गच्छतात् ॥४॥\n\nस॒हस्र॑णीथाः क॒वयो॒ ये गो॑पा॒यन्ति॒ सूर्य॑म् । ऋषी॒न्तप॑स्वतो यम तपो॒जाँ अपि॑ गच्छतात् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 155, + "text": "५ शिरिम्बिठो भारद्वाजः। अलक्ष्मीघ्नम् , २-३ ब्रह्मणस्पतिः, ५ विश्वेदेवाः। अनुष्टुप्।\n\nअरा॑यि॒ काणे॒ विक॑टे गि॒रिं ग॑च्छ सदान्वे । शि॒रिम्बि॑ठस्य॒ सत्व॑भि॒स्तेभि॑ष्ट्वा चातयामसि ॥१॥\n\nच॒त्तो इ॒तश्च॒त्तामुत॒: सर्वा॑ भ्रू॒णान्या॒रुषी॑ । अ॒रा॒य्यं॑ ब्रह्मणस्पते॒ तीक्ष्ण॑शृण्गोदृ॒षन्नि॑हि ॥२॥\n\nअ॒दो यद्दारु॒ प्लव॑ते॒ सिन्धो॑: पा॒रे अ॑पूरु॒षम् । तदा र॑भस्व दुर्हणो॒ तेन॑ गच्छ परस्त॒रम् ॥३॥\n\nयद्ध॒ प्राची॒रज॑ग॒न्तोरो॑ मण्डूरधाणिकीः । ह॒ता इन्द्र॑स्य॒ शत्र॑व॒: सर्वे॑ बुद्बु॒दया॑शवः ॥४॥\n\nपरी॒मे गाम॑नेषत॒ पर्य॒ग्निम॑हृषत । दे॒वेष्व॑क्रत॒ श्रव॒: क इ॒माँ आ द॑धर्षति ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 156, + "text": "५ केतुराग्नेयः। अग्निः। गायत्री।\n\nअ॒ग्निं हि॑न्वन्तु नो॒ धिय॒: सप्ति॑मा॒शुमि॑वा॒जिषु॑ । तेन॑ जेष्म॒ धनं॑धनम् ॥१॥\n\nयया॒ गा आ॒करा॑महे॒ सेन॑याग्ने॒ तवो॒त्या । तां नो॑ हिन्व म॒घत्त॑ये ॥२॥\n\nआग्ने॑ स्थू॒रं र॒यिं भ॑र पृ॒थुं गोम॑न्तम॒श्विन॑म् । अ॒ङ्धि खं व॒र्तया॑ प॒णिम् ॥३॥\n\nअग्ने॒ नक्ष॑त्रम॒जर॒मा सूर्यं॑ रोहयो दि॒वि । दध॒ज्ज्योति॒र्जने॑भ्यः ॥४॥\n\nअग्ने॑ के॒तुर्वि॒शाम॑सि॒ प्रेष्ठ॒: श्रेष्ठ॑ उपस्थ॒सत् । बोधा॑ स्तो॒त्रे वयो॒ दध॑त् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 157, + "text": "५ भुवन आप्त्यः, साधनो वा भौवनः।विश्वेदेवाः। द्विपदा त्रिष्टुप्।\n\nइ॒मा नु कं॒ भुव॑ना सीषधा॒मेन्द्र॑श्च॒ विश्वे॑ च दे॒वाः ॥१\n\nय॒ज्ञं च॑ नस्त॒न्वं॑ च प्र॒जां चा॑ऽऽदि॒त्यैरिन्द्र॑: स॒ह ची॑कॢपाति ॥१॥ २\n\nआ॒दि॒त्यैरिन्द्र॒: सग॑णो म॒रुद्भि॑र॒स्माकं॑ भूत्ववि॒ता त॒नूना॑म् ॥३\n\nह॒त्वाय॑ दे॒वा असु॑रा॒न्यदाय॑न्दे॒वा दे॑व॒त्वम॑भि॒रक्ष॑माणाः ॥२॥ ४\n\nप्र॒त्यञ्च॑म॒र्कम॑नय॒ञ्छची॑भि॒रादित्स्व॒धामि॑षि॒रां पर्य॑पश्यन् ॥३॥ ५" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 158, + "text": "५ चक्षुः सौर्यः। सूर्यः। गायत्री, २ स्वराट्।\n\nसूर्यो॑ नो दि॒वस्पा॑तु॒ वातो॑ अ॒न्तरि॑क्षात् । अ॒ग्निर्न॒: पार्थि॑वेभ्यः ॥१॥\n\nजोषा॑ सवित॒र्यस्य॑ ते॒ हर॑: श॒तं स॒वाँ अर्ह॑ति । पा॒हि नो॑ दि॒द्युत॒: पत॑न्त्याः ॥२॥\n\nचक्षु॑र्नो दे॒वः स॑वि॒ता चक्षु॑र्न उ॒त पर्व॑तः । चक्षु॑र्धा॒ता द॑धातु नः ॥३॥\n\nचक्षु॑र्नो धेहि॒ चक्षु॑षे॒ चक्षु॑र्वि॒ख्यै त॒नूभ्य॑: । सं चे॒दं वि च॑ पश्येम ॥४॥\n\nसु॒सं॒दृशं॑ त्वा व॒यं प्रति॑ पश्येम सूर्य । वि प॑श्येम नृ॒चक्ष॑सः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 159, + "text": "६ पौलोमी शची। शची (आत्मानं तुष्टाव)। अनुष्टुप्।\n\nउद॒सौ सूर्यो॑ अगा॒दुद॒यं मा॑म॒को भग॑: । अ॒हं तद्वि॑द्व॒ला पति॑म॒भ्य॑साक्षि विषास॒हिः ॥१॥\n\nअ॒हं के॒तुर॒हं मू॒र्धाऽहमु॒ग्रा वि॒वाच॑नी । ममेदनु॒ क्रतुं॒ पति॑: सेहा॒नाया॑ उ॒पाच॑रेत् ॥२॥\n\nमम॑ पु॒त्राः श॑त्रु॒हणोऽथो॑ मे दुहि॒ता वि॒राट् । उ॒ताहम॑स्मि संज॒या पत्यौ॑ मे॒ श्लोक॑ उत्त॒मः ॥३॥\n\nयेनेन्द्रो॑ ह॒विषा॑ कृ॒त्व्यभ॑वद्द्यु॒म्न्यु॑त्त॒मः । इ॒दं तद॑क्रि देवा असप॒त्ना किला॑भुवम् ॥४॥\n\nअ॒स॒प॒त्ना स॑पत्न॒घ्नी जय॑न्त्यभि॒भूव॑री । आवृ॑क्षम॒न्यासां॒ वर्चो॒ राधो॒ अस्थे॑यसामिव ॥५॥\n\nसम॑जैषमि॒मा अ॒हं स॒पत्नी॑रभि॒भूव॑री । यथा॒हम॒स्य वी॒रस्य॑ वि॒राजा॑नि॒ जन॑स्य च ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 160, + "text": "५ पूरणो वैश्वामित्रः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nती॒व्रस्या॒भिव॑यसो अ॒स्य पा॑हि सर्वर॒था वि हरी॑ इ॒ह मु॑ञ्च ।\n\n इन्द्र॒ मा त्वा॒ यज॑मानासो अ॒न्ये नि री॑रम॒न्तुभ्य॑मि॒मे सु॒तास॑: ॥१॥\n\nतुभ्यं॑ सु॒तास्तुभ्य॑मु॒ सोत्वा॑स॒स्त्वां गिर॒: श्वात्र्या॒ आ ह्व॑यन्ति ।\n\n इन्द्रे॒दम॒द्य सव॑नं जुषा॒णो विश्व॑स्य वि॒द्वाँ इ॒ह पा॑हि॒ सोम॑म् ॥२॥\n\nय उ॑श॒ता मन॑सा॒ सोम॑मस्मै सर्वहृ॒दा दे॒वका॑मः सु॒नोति॑ ।\n\nन गा इन्द्र॒स्तस्य॒ परा॑ ददाति प्रश॒स्तमिच्चारु॑मस्मै कृणोति ॥३॥\n\nअनु॑स्पष्टो भवत्ये॒षो अ॑स्य॒ यो अ॑स्मै रे॒वान्न सु॒नोति॒ सोम॑म् ।\n\nनिर॑र॒त्नौ म॒घवा॒ तं द॑धाति ब्रह्म॒द्विषो॑ ह॒न्त्यना॑नुदिष्टः ॥४॥\n\nअ॒श्वा॒यन्तो॑ ग॒व्यन्तो॑ वा॒जय॑न्तो॒ हवा॑महे॒ त्वोप॑गन्त॒वा उ॑ ।\n\nआ॒भूष॑न्तस्ते सुम॒तौ नवा॑यां व॒यमि॑न्द्र त्वा शु॒नं हु॑वेम ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 161, + "text": "५ प्राजापत्यो यक्ष्मनाशनः।इन्द्राग्नी, राजयक्ष्मघ्नं वा। त्रिष्टुप् , ५ अनुष्टुप्।\n\nमु॒ञ्चामि॑ त्वा ह॒विषा॒ जीव॑नाय॒ कम॑ज्ञातय॒क्ष्मादु॒त रा॑जय॒क्ष्मात् ।\n\nग्राहि॑र्ज॒ग्राह॒ यदि॑ वै॒तदे॑नं॒ तस्या॑ इन्द्राग्नी॒ प्र मु॑मुक्तमेनम् ॥१॥\n\nयदि॑ क्षि॒तायु॒र्यदि॑ वा॒ परे॑तो॒ यदि॑ मृ॒त्योर॑न्ति॒कं नी॑त ए॒व ।\n\nतमा ह॑रामि॒ निॠ॑तेरु॒पस्था॒दस्पा॑र्षमेनं श॒तशा॑रदाय ॥२॥\n\nस॒ह॒स्रा॒क्षेण॑ श॒तशा॑रदेन श॒तायु॑षा ह॒विषाहा॑र्षमेनम् ।\n\nश॒तं यथे॒मं श॒रदो॒ नया॒तीन्द्रो॒ विश्व॑स्य दुरि॒तस्य॑ पा॒रम् ॥३॥\n\nश॒तं जी॑व श॒रदो॒ वर्ध॑मानः श॒तं हे॑म॒न्ताञ्छ॒तमु॑ वस॒न्तान् ।\n\nश॒तमि॑न्द्रा॒ग्नी स॑वि॒ता बृह॒स्पति॑: श॒तायु॑षा ह॒विषे॒मं पुन॑र्दुः ॥४॥\n\nआहा॑र्षं॒ त्वावि॑दं त्वा॒ पुन॒रागा॑: पुनर्नव । सर्वा॑ङ्ग॒ सर्वं॑ ते॒ चक्षु॒: सर्व॒मायु॑श्च तेऽविदम् ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 162, + "text": "६ ब्राह्मो रक्षोहा। रक्षोहा। अनुष्टुप्।\n\nब्रह्म॑णा॒ग्निः सं॑विदा॒नो र॑क्षो॒हा बा॑धतामि॒तः । अमी॑वा॒ यस्ते॒ गर्भं॑ दु॒र्णामा॒ योनि॑मा॒शये॑ ॥१॥\n\nयस्ते॒ गर्भ॒ममी॑वा दु॒र्णामा॒ योनि॑मा॒शये॑ । अ॒ग्निष्टं ब्रह्म॑णा स॒ह निष्क्र॒व्याद॑मनीनशत् ॥२॥\n\nयस्ते॒ हन्ति॑ प॒तय॑न्तं निष॒त्स्नुं यः स॑रीसृ॒पम् । जा॒तं यस्ते॒ जिघां॑सति॒ तमि॒तो ना॑शयामसि ॥३॥\n\nयस्त॑ ऊ॒रू वि॒हर॑त्यन्त॒रा दम्प॑ती॒ शये॑ । योनिं॒ यो अ॒न्तरा॒रेळ्हि॒ तमि॒तो ना॑शयामसि ॥४॥\n\nयस्त्वा॒ भ्राता॒ पति॑र्भू॒त्वा जा॒रो भू॒त्वा नि॒पद्य॑ते । प्र॒जां यस्ते॒ जिघां॑सति॒ तमि॒तो ना॑शयामसि ॥५॥\n\nयस्त्वा॒ स्वप्ने॑न॒ तम॑सा मोहयि॒त्वा नि॒पद्य॑ते । प्र॒जां यस्ते॒ जिघां॑सति॒ तमि॒तो ना॑शयामसि ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 163, + "text": "६ विवृहा काश्यपः। यक्ष्मनाशनम्। अनुष्टुप्।\n\nअ॒क्षीभ्यां॑ ते॒ नासि॑काभ्यां॒ कर्णा॑भ्यां॒ छुबु॑का॒दधि॑ । यक्ष्मं॑ शीर्ष॒ण्यं॑ म॒स्तिष्का॑ज्जि॒ह्वाया॒ वि वृ॑हामि ते ॥१॥\n\nग्री॒वाभ्य॑स्त उ॒ष्णिहा॑भ्य॒: कीक॑साभ्यो अनू॒क्या॑त् । यक्ष्मं॑ दोष॒ण्य१मंसा॑भ्यां बा॒हुभ्यां॒ वि वृ॑हामि ते ॥२॥\n\nआ॒न्त्रेभ्य॑स्ते॒ गुदा॑भ्यो वनि॒ष्ठोर्हृद॑या॒दधि॑ । यक्ष्मं॒ मत॑स्नाभ्यां य॒क्नः प्ला॒शिभ्यो॒ वि वृ॑हामि ते ॥३॥\n\nऊ॒रुभ्यां॑ ते अष्ठी॒वद्भ्यां॒ पार्ष्णि॑भ्यां॒ प्रप॑दाभ्याम् । यक्ष्मं॒ श्रोणि॑भ्यां॒ भास॑दा॒द्भंस॑सो॒ वि वृ॑हामि ते ॥४॥\n\nमेह॑नाद्वनं॒कर॑णा॒ल्लोम॑भ्यस्ते न॒खेभ्य॑: । यक्ष्मं॒ सर्व॑स्मादा॒त्मन॒स्तमि॒दं वि वृ॑हामि ते ॥५॥\n\nअङ्गा॑दङ्गा॒ल्लोम्नो॑लोम्नो जा॒तं पर्व॑णिपर्वणि । यक्ष्मं॒ सर्व॑स्मादा॒त्मन॒स्तमि॒दं वि वृ॑हामि ते ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 164, + "text": "५ प्रचेता आंगिरसः। दु:स्वप्ननाशनम्। अनुष्टुप् , ३ त्रिष्टुप्, ५ पंक्तिः।\n\nअपे॑हि मनसस्प॒तेऽप॑ क्राम प॒रश्च॑र । प॒रो निॠ॑त्या॒ आ च॑क्ष्व बहु॒धा जीव॑तो॒ मन॑: ॥१॥\n\nभ॒द्रं वै वरं॑ वृणते भ॒द्रं यु॑ञ्जन्ति॒ दक्षि॑णम् । भ॒द्रं वै॑वस्व॒ते चक्षु॑र्बहु॒त्रा जीव॑तो॒ मन॑: ॥२॥\n\nयदा॒शसा॑ नि॒:शसा॑भि॒शसो॑पारि॒म जाग्र॑तो॒ यत्स्व॒पन्त॑: ।\n\nअ॒ग्निर्विश्वा॒न्यप॑ दुष्कृ॒तान्यजु॑ष्टान्या॒रे अ॒स्मद्द॑धातु ॥३॥\n\nयदि॑न्द्र ब्रह्मणस्पतेऽभिद्रो॒हं चरा॑मसि । प्रचे॑ता न आङ्गिर॒सो द्वि॑ष॒तां पा॒त्वंह॑सः ॥४॥\n\nअजै॑ष्मा॒द्यास॑नाम॒ चाभू॒माना॑गसो व॒यम् ।\n\nजा॒ग्र॒त्स्व॒प्नः सं॑क॒ल्पः पा॒पो यं द्वि॒ष्मस्तं स ऋ॑च्छतु॒ यो नो॒ द्वेष्टि॒ तमृ॑च्छतु ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 165, + "text": "५ नैऋर्तः कपोतः।विश्वेदेवाः। त्रिष्टुप्।\n\nदेवा॑: क॒पोत॑ इषि॒तो यदि॒च्छन्दू॒तो निॠ॑त्या इ॒दमा॑ज॒गाम॑ ।\n\nतस्मा॑ अर्चाम कृ॒णवा॑म॒ निष्कृ॑तिं॒ शं नो॑ अस्तु द्वि॒पदे॒ शं चतु॑ष्पदे ॥१॥\n\nशि॒वः क॒पोत॑ इषि॒तो नो॑ अस्त्वना॒गा दे॑वाः शकु॒नो गृ॒हेषु॑ ।\n\nअ॒ग्निर्हि विप्रो॑ जु॒षतां॑ ह॒विर्न॒: परि॑ हे॒तिः प॒क्षिणी॑ नो वृणक्तु ॥२॥\n\nहे॒तिः प॒क्षिणी॒ न द॑भात्य॒स्माना॒ष्ट्र्यां प॒दं कृ॑णुते अग्नि॒धाने॑ ।\n\nशं नो॒ गोभ्य॑श्च॒ पुरु॑षेभ्यश्चास्तु॒ मा नो॑ हिंसीदि॒ह दे॑वाः क॒पोत॑: ॥३॥\n\nयदुलू॑को॒ वद॑ति मो॒घमे॒तद्यत्क॒पोत॑: प॒दम॒ग्नौ कृ॒णोति॑ ।\n\nयस्य॑ दू॒तः प्रहि॑त ए॒ष ए॒तत्तस्मै॑ य॒माय॒ नमो॑ अस्तु मृ॒त्यवे॑ ॥४॥\n\nऋ॒चा क॒पोतं॑ नुदत प्र॒णोद॒मिषं॒ मद॑न्त॒: परि॒ गां न॑यध्वम् ।\n\nसं॒यो॒पय॑न्तो दुरि॒तानि॒ विश्वा॑ हि॒त्वा न॒ ऊर्जं॒ प्र प॑ता॒त्पति॑ष्ठः ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 166, + "text": "५ ऋषभो वैराजः, ऋषभः शाक्वरो वा। सपत्न्घ्नम्। अनुष्टुप् , ५ महापंक्तिः।\n\nऋ॒ष॒भं मा॑ समा॒नानां॑ स॒पत्ना॑नां विषास॒हिम् । ह॒न्तारं॒ शत्रू॑णां कृधि वि॒राजं॒ गोप॑तिं॒ गवा॑म् ॥१॥\n\nअ॒हम॑स्मि सपत्न॒हेन्द्र॑ इ॒वारि॑ष्टो॒ अक्ष॑तः । अ॒धः स॒पत्ना॑ मे प॒दोरि॒मे सर्वे॑ अ॒भिष्ठि॑ताः ॥२॥\n\nअत्रै॒व वोऽपि॑ नह्याम्यु॒भे आर्त्नी॑ इव॒ ज्यया॑ । वाच॑स्पते॒ नि षे॑धे॒मान्यथा॒ मदध॑रं॒ वदा॑न् ॥३॥\n\nअ॒भि॒भूर॒हमाग॑मं वि॒श्वक॑र्मेण॒ धाम्ना॑ । आ व॑श्चि॒त्तमा वो॑ व्र॒तमा वो॒ऽहं समि॑तिं ददे ॥४॥\n\nयो॒ग॒क्षे॒मं व॑ आ॒दाया॒ऽहं भू॑यासमुत्त॒म आ वो॑ मू॒र्धान॑मक्रमीम् ।\n\nअ॒ध॒स्प॒दान्म॒ उद्व॑दत म॒ण्डूका॑ इवोद॒कान्म॒ण्डूका॑ उद॒कादि॑व ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 167, + "text": "४ विश्वामित्र-जमदग्नी। इन्द्रः, ३ सोम-वरुण-बृहस्पति-अनुमति-मघवत्-धातृ-विधातारः। जगती ।\n\nतुभ्ये॒दमि॑न्द्र॒ परि॑ षिच्यते॒ मधु॒ त्वं सु॒तस्य॑ क॒लश॑स्य राजसि ।\n\nत्वं र॒यिं पु॑रु॒वीरा॑मु नस्कृधि॒ त्वं तप॑: परि॒तप्या॑जय॒: स्व॑: ॥१॥\n\nस्व॒र्जितं॒ महि॑ मन्दा॒नमन्ध॑सो॒ हवा॑महे॒ परि॑ श॒क्रं सु॒ताँ उप॑ ।\n\nइ॒मं नो॑ य॒ज्ञमि॒ह बो॒ध्या ग॑हि॒ स्पृधो॒ जय॑न्तं म॒घवा॑नमीमहे ॥२॥\n\nसोम॑स्य॒ राज्ञो॒ वरु॑णस्य॒ धर्म॑णि॒ बृह॒स्पते॒रनु॑मत्या उ॒ शर्म॑णि ।\n\nतवा॒हम॒द्य म॑घव॒न्नुप॑स्तुतौ॒ धात॒र्विधा॑तः क॒लशाँ॑ अभक्षयम् ॥३॥\n\nप्रसू॑तो भ॒क्षम॑करं च॒रावपि॒ स्तोमं॑ चे॒मं प्र॑थ॒मः सू॒रिरुन्मृ॑जे ।\n\nसु॒ते सा॒तेन॒ यद्याग॑मं वां॒ प्रति॑ विश्वामित्रजमदग्नी॒ दमे॑ ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 168, + "text": "४ अनिलो वातायनः। वायुः। त्रिष्टुप्।\n\nवात॑स्य॒ नु म॑हि॒मानं॒ रथ॑स्य रु॒जन्ने॑ति स्त॒नय॑न्नस्य॒ घोष॑: ।\n\nदि॒वि॒स्पृग्या॑त्यरु॒णानि॑ कृ॒ण्वन्नु॒तो ए॑ति पृथि॒व्या रे॒णुमस्य॑न् ॥१॥\n\nसं प्रेर॑ते॒ अनु॒ वात॑स्य वि॒ष्ठा ऐनं॑ गच्छन्ति॒ सम॑नं॒ न योषा॑: ।\n\nताभि॑: स॒युक्स॒रथं॑ दे॒व ई॑यते॒ऽस्य विश्व॑स्य॒ भुव॑नस्य॒ राजा॑ ॥२॥\n\nअ॒न्तरि॑क्षे प॒थिभि॒रीय॑मानो॒ न नि वि॑शते कत॒मच्च॒नाह॑: ।\n\nअ॒पां सखा॑ प्रथम॒जा ऋ॒तावा॒ क्व॑ स्विज्जा॒तः कुत॒ आ ब॑भूव ॥३॥\n\nआ॒त्मा दे॒वानां॒ भुव॑नस्य॒ गर्भो॑ यथाव॒शं च॑रति दे॒व ए॒षः ।\n\nघोषा॒ इद॑स्य शृण्विरे॒ न रू॒पं तस्मै॒ वाता॑य ह॒विषा॑ विधेम ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 169, + "text": "४ शबरः काक्षीवतः।गावः। त्रिष्टुप्।\n\nम॒यो॒भूर्वातो॑ अ॒भि वा॑तू॒स्रा ऊर्ज॑स्वती॒रोष॑धी॒रा रि॑शन्ताम् ।\n\nपीव॑स्वतीर्जी॒वध॑न्याः पिबन्त्वव॒साय॑ प॒द्वते॑ रुद्र मृळ ॥१॥\n\nयाः सरू॑पा॒ विरू॑पा॒ एक॑रूपा॒ यासा॑म॒ग्निरिष्ट्या॒ नामा॑नि॒ वेद॑ ।\n\nया अङ्गि॑रस॒स्तप॑से॒ह च॒क्रुस्ताभ्य॑: पर्जन्य॒ महि॒ शर्म॑ यच्छ ॥२॥\n\nया दे॒वेषु॑ त॒न्व१मैर॑यन्त॒ यासां॒ सोमो॒ विश्वा॑ रू॒पाणि॒ वेद॑ ।\n\nता अ॒स्मभ्यं॒ पय॑सा॒ पिन्व॑मानाः प्र॒जाव॑तीरिन्द्र गो॒ष्ठे रि॑रीहि ॥३॥\n\nप्र॒जाप॑ति॒र्मह्य॑मे॒ता ररा॑णो॒ विश्वै॑र्दे॒वैः पि॒तृभि॑: संविदा॒नः ।\n\nशि॒वाः स॒तीरुप॑ नो गो॒ष्ठमाक॒स्तासां॑ व॒यं प्र॒जया॒ सं स॑देम ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 170, + "text": "४ विभ्राट् सौर्यः। सूर्यः। जगती, ४ आस्तारपंक्तिः।\n\nवि॒भ्राड्बृ॒हत्पि॑बतु सो॒म्यं मध्वायु॒र्दध॑द्य॒ज्ञप॑ता॒ववि॑ह्रुतम् ।\n\nवात॑जूतो॒ यो अ॑भि॒रक्ष॑ति॒ त्मना॑ प्र॒जाः पु॑पोष पुरु॒धा वि रा॑जति ॥१॥\n\nवि॒भ्राड्बृ॒हत्सुभृ॑तं वाज॒सात॑मं॒ धर्म॑न्दि॒वो ध॒रुणे॑ स॒त्यमर्पि॑तम् ।\n\nअ॒मि॒त्र॒हा वृ॑त्र॒हा द॑स्यु॒हन्त॑मं॒ ज्योति॑र्जज्ञे असुर॒हा स॑पत्न॒हा ॥२॥\n\nइ॒दं श्रेष्ठं॒ ज्योति॑षां॒ ज्योति॑रुत्त॒मं वि॑श्व॒जिद्ध॑न॒जिदु॑च्यते बृ॒हत् ।\n\nवि॒श्व॒भ्राड्भ्रा॒जो महि॒ सूर्यो॑ दृ॒श उ॒रु प॑प्रथे॒ सह॒ ओजो॒ अच्यु॑तम् ॥३॥\n\nवि॒भ्राज॒ञ्ज्योति॑षा॒ स्व१रग॑च्छो रोच॒नं दि॒वः ।\n\nयेने॒मा विश्वा॒ भुव॑ना॒न्याभृ॑ता वि॒श्वक॑र्मणा वि॒श्वदे॑व्यावता ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 171, + "text": "४ इटो भार्गवः। इन्द्रः। गायत्री।\n\nत्वं त्यमि॒टतो॒ रथ॒मिन्द्र॒ प्राव॑: सु॒ताव॑तः । अशृ॑णोः सो॒मिनो॒ हव॑म् ॥१॥\n\nत्वं म॒खस्य॒ दोध॑त॒: शिरोऽव॑ त्व॒चो भ॑रः । अग॑च्छः सो॒मिनो॑ गृ॒हम् ॥२॥\n\nत्वं त्यमि॑न्द्र॒ मर्त्य॑मास्त्रबु॒ध्नाय॑ वे॒न्यम् । मुहु॑: श्रथ्ना मन॒स्यवे॑ ॥३॥\n\nत्वं त्यमि॑न्द्र॒ सूर्यं॑ प॒श्चा सन्तं॑ पु॒रस्कृ॑धि । दे॒वानां॑ चित्ति॒रो वश॑म् ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 172, + "text": "४ संवर्त आंगिरसः। उषाः। द्विपदा विराट्।\n\nआ या॑हि॒ वन॑सा स॒ह गाव॑: सचन्त वर्त॒निं यदूध॑भिः।१\n\nआ या॑हि॒ वस्व्या॑ धि॒या मंहि॑ष्ठो जार॒यन्म॑खः सु॒दानु॑भिः ॥१॥२\n\nपि॒तु॒भृतो॒ न तन्तु॒मित्सु॒दान॑व॒: प्रति॑ दध्मो॒ यजा॑मसि।३\n\nउ॒षा अप॒ स्वसु॒स्तम॒: सं व॑र्तयति वर्त॒निं सु॑जा॒तता॑ ॥२॥४" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 173, + "text": "६ ध्रुव आंगिरसः। राजा। अनुष्टुप्।\n\nआ त्वा॑हार्षम॒न्तरे॑धि ध्रु॒वस्ति॒ष्ठावि॑चाचलिः । विश॑स्त्वा॒ सर्वा॑ वाञ्छन्तु॒ मा त्वद्रा॒ष्ट्रमधि॑ भ्रशत् ॥१॥\n\nइ॒हैवैधि॒ माप॑ च्योष्ठा॒: पर्व॑त इ॒वावि॑चाचलिः । इन्द्र॑ इवे॒ह ध्रु॒वस्ति॑ष्ठे॒ह रा॒ष्ट्रमु॑ धारय ॥२॥\n\nइ॒ममिन्द्रो॑ अदीधरद्ध्रु॒वं ध्रु॒वेण॑ ह॒विषा॑ । तस्मै॒ सोमो॒ अधि॑ ब्रव॒त्तस्मा॑ उ॒ ब्रह्म॑ण॒स्पति॑: ॥३॥\n\nध्रु॒वा द्यौर्ध्रु॒वा पृ॑थि॒वी ध्रु॒वास॒: पर्व॑ता इ॒मे । ध्रु॒वं विश्व॑मि॒दं जग॑द्ध्रु॒वो राजा॑ वि॒शाम॒यम् ॥४॥\n\nध्रु॒वं ते॒ राजा॒ वरु॑णो ध्रु॒वं दे॒वो बृह॒स्पति॑: । ध्रु॒वं त॒ इन्द्र॑श्चा॒ग्निश्च॑ रा॒ष्ट्रं धा॑रयतां ध्रु॒वम् ॥५॥\n\nध्रु॒वं ध्रु॒वेण॑ ह॒विषा॒ऽभि सोमं॑ मृशामसि । अथो॑ त॒ इन्द्र॒: केव॑ली॒र्विशो॑ बलि॒हृत॑स्करत् ॥६॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 174, + "text": "५ अभीवर्त आंगिरसः। राजा। अनुष्टुप्।\n\nअ॒भी॒व॒र्तेन॑ ह॒विषा॒ येनेन्द्रो॑ अभिवावृ॒ते । तेना॒स्मान्ब्र॑ह्मणस्पते॒ऽभि रा॒ष्ट्राय॑ वर्तय ॥१॥\n\nअ॒भि॒वृत्य॑ स॒पत्ना॑न॒भि या नो॒ अरा॑तयः । अ॒भि पृ॑त॒न्यन्तं॑ तिष्ठा॒ऽभि यो न॑ इर॒स्यति॑ ॥२॥\n\nअ॒भि त्वा॑ दे॒वः स॑वि॒ताऽभि सोमो॑ अवीवृतत् । अ॒भि त्वा॒ विश्वा॑ भू॒तान्य॑भीव॒र्तो यथास॑सि ॥३॥\n\nयेनेन्द्रो॑ ह॒विषा॑ कृ॒त्व्यभ॑वद्द्यु॒म्न्यु॑त्त॒मः । इ॒दं तद॑क्रि देवा असप॒त्नः किला॑भुवम् ॥४॥\n\nअ॒स॒प॒त्नः स॑पत्न॒हाऽभिरा॑ष्ट्रो विषास॒हिः । यथा॒हमे॑षां भू॒तानां॑ वि॒राजा॑नि॒ जन॑स्य च ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 175, + "text": "४ ऊर्ध्वग्रावा सर्प आर्बुदिः। ग्रावाणः। गायत्री।\n\nप्र वो॑ ग्रावाणः सवि॒ता दे॒वः सु॑वतु॒ धर्म॑णा । धू॒र्षु यु॑ज्यध्वं सुनु॒त ॥१॥\n\nग्रावा॑णो॒ अप॑ दु॒च्छुना॒मप॑ सेधत दुर्म॒तिम् । उ॒स्राः क॑र्तन भेष॒जम् ॥२॥\n\nग्रावा॑ण॒ उप॑रे॒ष्वा म॑ही॒यन्ते॑ स॒जोष॑सः । वृष्णे॒ दध॑तो॒ वृष्ण्य॑म् ॥३॥\n\nग्रावा॑णः सवि॒ता नु वो॑ दे॒वः सु॑वतु॒ धर्म॑णा । यज॑मानाय सुन्व॒ते ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 176, + "text": "४ सूनुरार्भवः। १ ऋभवः, २-४ अग्निः। अनुष्टुप् , २ गायत्री।\n\nप्र सू॒नव॑ ऋभू॒णां बृ॒हन्न॑वन्त वृ॒जना॑ । क्षामा॒ ये वि॒श्वधा॑य॒सोऽश्न॑न्धे॒नुं न मा॒तर॑म् ॥१॥\n\nप्र दे॒वं दे॒व्या धि॒या भर॑ता जा॒तवे॑दसम् । ह॒व्या नो॑ वक्षदानु॒षक् ॥२॥\n\nअ॒यमु॒ ष्य प्र दे॑व॒युर्होता॑ य॒ज्ञाय॑ नीयते । रथो॒ न योर॒भीवृ॑तो॒ घृणी॑वाञ्चेतति॒ त्मना॑ ॥३॥\n\nअ॒यम॒ग्निरु॑रुष्यत्य॒मृता॑दिव॒ जन्म॑नः । सह॑सश्चि॒त्सही॑यान्दे॒वो जी॒वात॑वे कृ॒तः ॥४॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 177, + "text": "३ पतंगः प्राजापत्यः। मायाभेदः। त्रिष्टुप्। १ जगती।\n\nप॒तं॒गम॒क्तमसु॑रस्य मा॒यया॑ हृ॒दा प॑श्यन्ति॒ मन॑सा विप॒श्चित॑: ।\n\nस॒मु॒द्रे अ॒न्तः क॒वयो॒ वि च॑क्षते॒ मरी॑चीनां प॒दमि॑च्छन्ति वे॒धस॑: ॥१॥\n\nप॒तं॒गो वाचं॒ मन॑सा बिभर्ति॒ तां ग॑न्ध॒र्वो॑ऽवद॒द्गर्भे॑ अ॒न्तः ।\n\n तां द्योत॑मानां स्व॒र्यं॑ मनी॒षामृ॒तस्य॑ प॒दे क॒वयो॒ नि पा॑न्ति ॥२॥\n\nअप॑श्यं गो॒पामनि॑पद्यमान॒मा च॒ परा॑ च प॒थिभि॒श्चर॑न्तम् ।\n\nस स॒ध्रीची॒: स विषू॑ची॒र्वसा॑न॒ आ व॑रीवर्ति॒ भुव॑नेष्व॒न्तः ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 178, + "text": "३ अरिष्टनेमिस्तार्क्ष्यः। तार्क्ष्यः। त्रिष्टुप्।\n\nत्यमू॒ षु वा॒जिनं॑ दे॒वजू॑तं स॒हावा॑नं तरु॒तारं॒ रथा॑नाम् ।\n\nअरि॑ष्टनेमिं पृत॒नाज॑मा॒शुं स्व॒स्तये॒ तार्क्ष्य॑मि॒हा हु॑वेम ॥१॥\n\nइन्द्र॑स्येव रा॒तिमा॒जोहु॑वानाः स्व॒स्तये॒ नाव॑मि॒वा रु॑हेम ।\n\nउर्वी॒ न पृथ्वी॒ बहु॑ले॒ गभी॑रे॒ मा वा॒मेतौ॒ मा परे॑तौ रिषाम ॥२॥\n\nस॒द्यश्चि॒द्यः शव॑सा॒ पञ्च॑ कृ॒ष्टीः सूर्य॑ इव॒ ज्योति॑षा॒पस्त॒तान॑ ।\n\nस॒ह॒स्र॒साः श॑त॒सा अ॑स्य॒ रंहि॒र्न स्मा॑ वरन्ते युव॒तिं न शर्या॑म् ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 179, + "text": "३ क्रमेण- शिविरौशीनरः, काशिराजः प्रतर्दनः, रौहिदश्वो वसुमनाः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्,१ अनुष्टुप्।\n\nउत्ति॑ष्ठ॒ताव॑ पश्य॒तेन्द्र॑स्य भा॒गमृ॒त्विय॑म् ।\n\nयदि॑ श्रा॒तो जु॒होत॑न॒ यद्यश्रा॑तो मम॒त्तन॑ ॥१॥\n\nश्रा॒तं ह॒विरो ष्वि॑न्द्र॒ प्र या॑हि ज॒गाम॒ सूरो॒ अध्व॑नो॒ विम॑ध्यम् ।\n\nपरि॑ त्वासते नि॒धिभि॒: सखा॑यः कुल॒पा न व्रा॒जप॑तिं॒ चर॑न्तम् ॥२॥\n\nश्रा॒तं म॑न्य॒ ऊध॑नि श्रा॒तम॒ग्नौ सुश्रा॑तं मन्ये॒ तदृ॒तं नवी॑यः ।\n\nमाध्यं॑दिनस्य॒ सव॑नस्य द॒ध्नः पिबे॑न्द्र वज्रिन्पुरुकृज्जुषा॒णः ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 180, + "text": "३ जय ऐन्द्रः। इन्द्रः। त्रिष्टुप्।\n\nप्र स॑साहिषे पुरुहूत॒ शत्रू॒ञ्ज्येष्ठ॑स्ते॒ शुष्म॑ इ॒ह रा॒तिर॑स्तु ।\n\nइन्द्रा भ॑र॒ दक्षि॑णेना॒ वसू॑नि॒ पति॒: सिन्धू॑नामसि रे॒वती॑नाम् ॥१॥\n\nमृ॒गो न भी॒मः कु॑च॒रो गि॑रि॒ष्ठाः प॑रा॒वत॒ आ ज॑गन्था॒ पर॑स्याः ।\n\nसृ॒कं सं॒शाय॑ प॒विमि॑न्द्र ति॒ग्मं वि शत्रू॑न्ताळ्हि॒ वि मृधो॑ नुदस्व ॥२॥\n\nइन्द्र॑ क्ष॒त्रम॒भि वा॒ममोजोऽजा॑यथा वृषभ चर्षणी॒नाम् ।\n\nअपा॑नुदो॒ जन॑ममित्र॒यन्त॑मु॒रुं दे॒वेभ्यो॑ अकृणोरु लो॒कम् ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 181, + "text": "३ क्रमेण- प्रथो वासिष्ठः, सप्रथो भारद्वाजः, धर्मः सौर्यः। विश्वेदेवाः। त्रिष्टुप्।\n\nप्रथ॑श्च॒ यस्य॑ स॒प्रथ॑श्च॒ नामाऽऽनु॑ष्टुभस्य ह॒विषो॑ ह॒विर्यत् ।\n\nधा॒तुर्द्युता॑नात्सवि॒तुश्च॒ विष्णो॑ रथंत॒रमा ज॑भारा॒ वसि॑ष्ठः ॥१॥\n\nअवि॑न्द॒न्ते अति॑हितं॒ यदासी॑द्य॒ज्ञस्य॒ धाम॑ पर॒मं गुहा॒ यत् ।\n\nधा॒तुर्द्युता॑नात्सवि॒तुश्च॒ विष्णो॑र्भ॒रद्वा॑जो बृ॒हदा च॑क्रे अ॒ग्नेः ॥२॥\n\nते॑ऽविन्द॒न्मन॑सा॒ दीध्या॑ना॒ यजु॑: ष्क॒न्नं प्र॑थ॒मं दे॑व॒यान॑म् ।\n\nधा॒तुर्द्युता॑नात्सवि॒तुश्च॒ विष्णो॒रा सूर्या॑दभरन्घ॒र्ममे॒ते ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 182, + "text": "३ तपुर्मूर्धा बार्हस्पत्यः। बृहस्पतिः। त्रिष्टुप्।\n\nबृह॒स्पति॑र्नयतु दु॒र्गहा॑ ति॒रः पुन॑र्नेषद॒घशं॑साय॒ मन्म॑ ।\n\nक्षि॒पदश॑स्ति॒मप॑ दुर्म॒तिं ह॒न्नथा॑ कर॒द्यज॑मानाय॒ शं योः ॥१॥\n\nनरा॒शंसो॑ नोऽवतु प्रया॒जे शं नो॑ अस्त्वनुया॒जो हवे॑षु ।\n\nक्षि॒पदश॑स्ति॒मप॑ दुर्म॒तिं ह॒न्नथा॑ कर॒द्यज॑मानाय॒ शं योः ॥२॥\n\nतपु॑र्मूर्धा तपतु र॒क्षसो॒ ये ब्र॑ह्म॒द्विष॒: शर॑वे॒ हन्त॒वा उ॑ ।\n\nक्षि॒पदश॑स्ति॒मप॑ दुर्म॒तिं ह॒न्नथा॑ कर॒द्यज॑मानाय॒ शं योः ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 183, + "text": "३ प्रजावान् प्राजापत्यः। १ यजमानः, २ यजमानपत्नी, ३ होत्राशिवः। त्रिष्टुप्।\n\nअप॑श्यं त्वा॒ मन॑सा॒ चेकि॑तानं॒ तप॑सो जा॒तं तप॑सो॒ विभू॑तम् ।\n\nइ॒ह प्र॒जामि॒ह र॒यिं ररा॑ण॒: प्र जा॑यस्व प्र॒जया॑ पुत्रकाम ॥१॥\n\nअप॑श्यं त्वा॒ मन॑सा॒ दीध्या॑नां॒ स्वायां॑ त॒नू ऋत्व्ये॒ नाध॑मानाम् ।\n\nउप॒ मामु॒च्चा यु॑व॒तिर्ब॑भूया॒: प्र जा॑यस्व प्र॒जया॑ पुत्रकामे ॥२॥\n\nअ॒हं गर्भ॑मदधा॒मोष॑धीष्व॒हं विश्वे॑षु॒ भुव॑नेष्व॒न्तः ।\n\nअ॒हं प्र॒जा अ॑जनयं पृथि॒व्याम॒हं जनि॑भ्यो अप॒रीषु॑ पु॒त्रान् ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 184, + "text": "३ त्वष्टा गर्भकर्ता, विष्णुर्वाप्राजापत्यः। १ विष्णु-त्वष्ट्ट-प्रजापति-धातारः, २ सिनीवाली- सरस्वत्यश्विनः, ३ अश्विनौ। अनुष्टुप्।\n\nविष्णु॒र्योनिं॑ कल्पयतु॒ त्वष्टा॑ रू॒पाणि॑ पिंशतु । आ सि॑ञ्चतु प्र॒जाप॑तिर्धा॒ता गर्भं॑ दधातु ते ॥१॥\n\nगर्भं॑ धेहि सिनीवालि॒ गर्भं॑ धेहि सरस्वति । गर्भं॑ ते अ॒श्विनौ॑ दे॒वावा ध॑त्तां॒ पुष्क॑रस्रजा ॥२॥\n\nहि॒र॒ण्ययी॑ अ॒रणी॒ यं नि॒र्मन्थ॑तो अ॒श्विना॑ । तं त॒त गर्भं॑ हवामहे दश॒मे मा॒सि सूत॑वे ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 185, + "text": "३ सत्यधृतिर्वारुणिः। आदित्यः (स्वस्त्ययनम्)। गायत्री।\n\nमहि॑ त्री॒णामवो॑ऽस्तु द्यु॒क्षं मि॒त्रस्या॑र्य॒म्णः । दु॒रा॒धर्षं॒ वरु॑णस्य ॥१॥\n\nन॒हि तेषा॑म॒मा च॒न नाध्व॑सु वार॒णेषु॑ । ईशे॑ रि॒पुर॒घशं॑सः ॥२॥\n\nयस्मै॑ पु॒त्रासो॒ अदि॑ते॒: प्र जी॒वसे॒ मर्त्या॑य । ज्योति॒र्यच्छ॒न्त्यज॑स्रम् ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 186, + "text": "३ वातायन उलः। वायुः। गायत्री।\n\nवात॒ आ वा॑तु भेष॒जं श॒म्भु म॑यो॒भु नो॑ हृ॒दे । प्र ण॒ आयूं॑षि तारिषत् ॥१॥\n\nउ॒त वा॑त पि॒तासि॑ न उ॒त भ्रातो॒त न॒: सखा॑ । स नो॑ जी॒वात॑वे कृधि ॥२॥\n\nयद॒दो वा॑त ते गृ॒हे॒३ऽमृत॑स्य नि॒धिर्हि॒तः । ततो॑ नो देहि जी॒वसे॑ ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 187, + "text": "५ आग्नेयो वत्सः। अग्निः। गायत्री।\n\nप्राग्नये॒ वाच॑मीरय वृष॒भाय॑ क्षिती॒नाम् । स न॑: पर्ष॒दति॒ द्विष॑: ॥१॥\n\nयः पर॑स्याः परा॒वत॑स्ति॒रो धन्वा॑ति॒रोच॑ते । स न॑: पर्ष॒दति॒ द्विष॑: ॥२॥\n\nयो रक्षां॑सि नि॒जूर्व॑ति॒ वृषा॑ शु॒क्रेण॑ शो॒चिषा॑ । स न॑: पर्ष॒दति॒ द्विष॑: ॥३॥\n\nयो विश्वा॒भि वि॒पश्य॑ति॒ भुव॑ना॒ सं च॒ पश्य॑ति । स न॑: पर्ष॒दति॒ द्विष॑: ॥४॥\n\nयो अ॒स्य पा॒रे रज॑सः शु॒क्रो अ॒ग्निरजा॑यत । स न॑: पर्ष॒दति॒ द्विष॑: ॥५॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 188, + "text": "३ आग्नेयः श्येनः। जातवेदा अग्निः। गायत्री।\n\nप्र नू॒नं जा॒तवे॑दस॒मश्वं॑ हिनोत वा॒जिन॑म् । इ॒दं नो॑ ब॒र्हिरा॒सदे॑ ॥१॥\n\nअ॒स्य प्र जा॒तवे॑दसो॒ विप्र॑वीरस्य मी॒ळ्हुष॑: । म॒हीमि॑यर्मि सुष्टु॒तिम् ॥२॥\n\nया रुचो॑ जा॒तवे॑दसो देव॒त्रा ह॑व्य॒वाह॑नीः । ताभि॑र्नो य॒ज्ञमि॑न्वतु ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 189, + "text": "३ सार्पराज्ञी। आत्मा,सूर्यो वा। गायत्री।\n\nआयं गौः पृश्नि॑रक्रमी॒दस॑दन्मा॒तरं॑ पु॒रः । पि॒तरं॑ च प्र॒यन्त्स्व॑: ॥१॥\n\nअ॒न्तश्च॑रति रोच॒नाऽस्य प्रा॒णाद॑पान॒ती । व्य॑ख्यन्महि॒षो दिव॑म् ॥२॥\n\nत्रिं॒शद्धाम॒ वि रा॑जति॒ वाक्प॑तं॒गाय॑ धीयते । प्रति॒ वस्तो॒रह॒ द्युभि॑: ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 190, + "text": "३ माधुच्छन्दसोऽघमर्षणः। भाववृत्तम्। अनुष्टुप्।\n\nऋ॒तं च॑ स॒त्यं चा॒भी॑द्धा॒त्तप॒सोऽध्य॑जायत । ततो॒ रात्र्य॑जायत॒ तत॑: समु॒द्रो अ॑र्ण॒वः ॥१॥\n\nस॒मु॒द्राद॑र्ण॒वादधि॑ संवत्स॒रो अ॑जायत । अ॒हो॒रा॒त्राणि॑ वि॒दध॒द्विश्व॑स्य मिष॒तो व॒शी ॥२॥\n\nसू॒र्या॒च॒न्द्र॒मसौ॑ धा॒ता य॑थापू॒र्वम॑कल्पयत् । दिवं॑ च पृथि॒वीं चा॒ऽन्तरि॑क्ष॒मथो॒ स्व॑: ॥३॥" + }, + { + "veda": "rigveda", + "mandala": 10, + "sukta": 191, + "text": "४ संवनन आङ्गिरसः। १ अग्निः,२-४ संज्ञानम्। अनुष्टुप् , ३ त्रिष्टुप्।\n\nसंस॒मिद्यु॑वसे वृष॒न्नग्ने॒ विश्वा॑न्य॒र्य आ । इ॒ळस्प॒दे समि॑ध्यसे॒ स नो॒ वसू॒न्या भ॑र ॥१॥\n\nसं ग॑च्छध्वं॒ सं व॑दध्वं॒ सं वो॒ मनां॑सि जानताम् । दे॒वा भा॒गं यथा॒ पूर्वे॑ संजाना॒ना उ॒पास॑ते ॥२॥\n\nस॒मा॒नो मन्त्र॒: समि॑तिः समा॒नी स॑मा॒नं मन॑: स॒ह चि॒त्तमे॑षाम् ।\n\nस॒मा॒नं मन्त्र॑म॒भि म॑न्त्रये वः समा॒नेन॑ वो ह॒विषा॑ जुहोमि ॥३॥\n\nस॒मा॒नी व॒ आकू॑तिः समा॒ना हृद॑यानि वः । स॒मा॒नम॑स्तु वो॒ मनो॒ यथा॑ व॒: सुस॒हास॑ति ॥४॥" + } +] \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/00.json b/texts/torah/00.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..811f93696c9fa365efe29936af8128b264955f26 --- /dev/null +++ b/texts/torah/00.json @@ -0,0 +1,6 @@ +{ + "title": "Hebrew Alphabet", + "text": [ + ["א", "ב", "ג", "ד", "ה", "ו", "ז", "ח", "ט", "י", "כ", "ל", "מ", "נ", "ס", "ע", "פ", "צ", "ק", "ר", "ש", "ת"] + ] +} diff --git a/texts/torah/01.json b/texts/torah/01.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..54446adc99e4a00ca447a418ba270e6fe15034b6 --- /dev/null +++ b/texts/torah/01.json @@ -0,0 +1,1654 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Genesis", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "בראשית ברא אלהים את השמים ואת הארץ", + "והארץ היתה תהו ובהו וחשך על־פני תהום ורוח אלהים מרחפת על־פני המים", + "ויאמר אלהים יהי אור ויהי־אור", + "וירא אלהים את־האור כי־טוב ויבדל אלהים בין האור ובין החשך", + "ויקרא אלהים לאור יום ולחשך קרא לילה ויהי־ערב ויהי־בקר יום אחד", + "ויאמר אלהים יהי רקיע בתוך המים ויהי מבדיל בין מים למים", + "ויעש אלהים את־הרקיע ויבדל בין המים אשר מתחת לרקיע ובין המים אשר מעל לרקיע ויהי־כן", + "ויקרא אלהים לרקיע שמים ויהי־ערב ויהי־בקר יום שני", + "ויאמר אלהים יקוו המים מתחת השמים אל־מקום אחד ותראה היבשה ויהי־כן", + "ויקרא אלהים ליבשה ארץ ולמקוה המים קרא ימים וירא אלהים כי־טוב", + "ויאמר אלהים תדשא הארץ דשא עשב מזריע זרע עץ פרי עשה פרי למינו אשר זרעו־בו על־הארץ ויהי־כן", + "ותוצא הארץ דשא עשב מזריע זרע למינהו ועץ עשה־פרי אשר זרעו־בו למינהו וירא אלהים כי־טוב", + "ויהי־ערב ויהי־בקר יום שלישי", + "ויאמר אלהים יהי מארת ברקיע השמים להבדיל בין היום ובין הלילה והיו לאתת ולמועדים ולימים ושנים", + "והיו למאורת ברקיע השמים להאיר על־הארץ ויהי־כן", + "ויעש אלהים את־שני המארת הגדלים את־המאור הגדל לממשלת היום ואת־המאור הקטן לממשלת הלילה ואת הכוכבים", + "ויתן אתם אלהים ברקיע השמים להאיר על־הארץ", + "ולמשל ביום ובלילה ולהבדיל בין האור ובין החשך וירא אלהים כי־טוב", + "ויהי־ערב ויהי־בקר יום רביעי", + "ויאמר אלהים ישרצו המים שרץ נפש חיה ועוף יעופף על־הארץ על־פני רקיע השמים", + "ויברא אלהים את־התנינם הגדלים ואת כל־נפש החיה הרמשת אשר שרצו המים למינהם ואת כל־עוף כנף למינהו וירא אלהים כי־טוב", + "ויברך אתם אלהים לאמר פרו ורבו ומלאו את־המים בימים והעוף ירב בארץ", + "ויהי־ערב ויהי־בקר יום חמישי", + "ויאמר אלהים תוצא הארץ נפש חיה למינה בהמה ורמש וחיתו־ארץ למינה ויהי־כן", + "ויעש אלהים את־חית הארץ למינה ואת־הבהמה למינה ואת כל־רמש האדמה למינהו וירא אלהים כי־טוב", + "ויאמר אלהים נעשה אדם בצלמנו כדמותנו וירדו בדגת הים ובעוף השמים ובבהמה ובכל־הארץ ובכל־הרמש הרמש על־הארץ", + "ויברא אלהים את־האדם בצלמו בצלם אלהים ברא אתו זכר ונקבה ברא אתם", + "ויברך אתם אלהים ויאמר להם אלהים פרו ורבו ומלאו את־הארץ וכבשה ורדו בדגת הים ובעוף השמים ובכל־חיה הרמשת על־הארץ", + "ויאמר אלהים הנה נתתי לכם את־כל־עשב זרע זרע אשר על־פני כל־הארץ ואת־כל־העץ אשר־בו פרי־עץ זרע זרע לכם יהיה לאכלה", + "ולכל־חית הארץ ולכל־עוף השמים ולכל רומש על־הארץ אשר־בו נפש חיה את־כל־ירק עשב לאכלה ויהי־כן", + "וירא אלהים את־כל־אשר עשה והנה־טוב מאד ויהי־ערב ויהי־בקר יום הששי" + ], + [ + "ויכלו השמים והארץ וכל־צבאם", + "ויכל אלהים ביום השביעי מלאכתו אשר עשה וישבת ביום השביעי מכל־מלאכתו אשר עשה", + "ויברך אלהים את־יום השביעי ויקדש אתו כי בו שבת מכל־מלאכתו אשר־ברא אלהים לעשות", + "אלה תולדות השמים והארץ בהבראם ביום עשות יהוה אלהים ארץ ושמים", + "וכל שיח השדה טרם יהיה בארץ וכל־עשב השדה טרם יצמח כי לא המטיר יהוה אלהים על־הארץ ואדם אין לעבד את־האדמה", + "ואד יעלה מן־הארץ והשקה את־כל־פני־האדמה", + "וייצר יהוה אלהים את־האדם עפר מן־האדמה ויפח באפיו נשמת חיים ויהי האדם לנפש חיה", + "ויטע יהוה אלהים גן־בעדן מקדם וישם שם את־האדם אשר יצר", + "ויצמח יהוה אלהים מן־האדמה כל־עץ נחמד למראה וטוב למאכל ועץ החיים בתוך הגן ועץ הדעת טוב ורע", + "ונהר יצא מעדן להשקות את־הגן ומשם יפרד והיה לארבעה ראשים", + "שם האחד פישון הוא הסבב את כל־ארץ החוילה אשר־שם הזהב", + "וזהב הארץ ההוא טוב שם הבדלח ואבן השהם", + "ושם־הנהר השני גיחון הוא הסובב את כל־ארץ כוש", + "ושם הנהר השלישי חדקל הוא ההלך קדמת אשור והנהר הרביעי הוא פרת", + "ויקח יהוה אלהים את־האדם וינחהו בגן־עדן לעבדה ולשמרה", + "ויצו יהוה אלהים על־האדם לאמר מכל עץ־הגן אכל תאכל", + "ומעץ הדעת טוב ורע לא תאכל ממנו כי ביום אכלך ממנו מות תמות", + "ויאמר יהוה אלהים לא־טוב היות האדם לבדו אעשה־לו עזר כנגדו", + "ויצר יהוה אלהים מן־האדמה כל־חית השדה ואת כל־עוף השמים ויבא אל־האדם לראות מה־יקרא־לו וכל אשר יקרא־לו האדם נפש חיה הוא שמו", + "ויקרא האדם שמות לכל־הבהמה ולעוף השמים ולכל חית השדה ולאדם לא־מצא עזר כנגדו", + "ויפל יהוה אלהים תרדמה על־האדם ויישן ויקח אחת מצלעתיו ויסגר בשר תחתנה", + "ויבן יהוה אלהים את־הצלע אשר־לקח מן־האדם לאשה ויבאה אל־האדם", + "ויאמר האדם זאת הפעם עצם מעצמי ובשר מבשרי לזאת יקרא אשה כי מאיש לקחה־זאת", + "על־כן יעזב־איש את־אביו ואת־אמו ודבק באשתו והיו לבשר אחד", + "ויהיו שניהם ערומים האדם ואשתו ולא יתבששו" + ], + [ + "והנחש היה ערום מכל חית השדה אשר עשה יהוה אלהים ויאמר אל־האשה אף כי־אמר אלהים לא תאכלו מכל עץ הגן", + "ותאמר האשה אל־הנחש מפרי עץ־הגן נאכל", + "ומפרי העץ אשר בתוך־הגן אמר אלהים לא תאכלו ממנו ולא תגעו בו פן־תמתון", + "ויאמר הנחש אל־האשה לא־מות תמתון", + "כי ידע אלהים כי ביום אכלכם ממנו ונפקחו עיניכם והייתם כאלהים ידעי טוב ורע", + "ותרא האשה כי טוב העץ למאכל וכי תאוה־הוא לעינים ונחמד העץ להשכיל ותקח מפריו ותאכל ותתן גם־לאישה עמה ויאכל", + "ותפקחנה עיני שניהם וידעו כי עירמם הם ויתפרו עלה תאנה ויעשו להם חגרת", + "וישמעו את־קול יהוה אלהים מתהלך בגן לרוח היום ויתחבא האדם ואשתו מפני יהוה אלהים בתוך עץ הגן", + "ויקרא יהוה אלהים אל־האדם ויאמר לו איכה", + "ויאמר את־קלך שמעתי בגן ואירא כי־עירם אנכי ואחבא", + "ויאמר מי הגיד לך כי עירם אתה המן־העץ אשר צויתיך לבלתי אכל־ממנו אכלת", + "ויאמר האדם האשה אשר נתתה עמדי הוא נתנה־לי מן־העץ ואכל", + "ויאמר יהוה אלהים לאשה מה־זאת עשית ותאמר האשה הנחש השיאני ואכל", + "ויאמר יהוה אלהים אל־הנחש כי עשית זאת ארור אתה מכל־הבהמה ומכל חית השדה על־גחנך תלך ועפר תאכל כל־ימי חייך", + "ואיבה אשית בינך ובין האשה ובין זרעך ובין זרעה הוא ישופך ראש ואתה תשופנו עקב", + "אל־האשה אמר הרבה ארבה עצבונך והרנך בעצב תלדי בנים ואל־אישך תשוקתך והוא ימשל־בך", + "ולאדם אמר כי־שמעת לקול אשתך ותאכל מן־העץ אשר צויתיך לאמר לא תאכל ממנו ארורה האדמה בעבורך בעצבון תאכלנה כל ימי חייך", + "וקוץ ודרדר תצמיח לך ואכלת את־עשב השדה", + "בזעת אפיך תאכל לחם עד שובך אל־האדמה כי ממנה לקחת כי־עפר אתה ואל־עפר תשוב", + "ויקרא האדם שם אשתו חוה כי הוא היתה אם כל־חי", + "ויעש יהוה אלהים לאדם ולאשתו כתנות עור וילבשם", + "ויאמר יהוה אלהים הן האדם היה כאחד ממנו לדעת טוב ורע ועתה פן־ישלח ידו ולקח גם מעץ החיים ואכל וחי לעלם", + "וישלחהו יהוה אלהים מגן־עדן לעבד את־האדמה אשר לקח משם", + "ויגרש את־האדם וישכן מקדם לגן־עדן את־הכרבים ואת להט החרב המתהפכת לשמר את־דרך עץ החיים" + ], + [ + "והאדם ידע את־חוה אשתו ותהר ותלד את־קין ותאמר קניתי איש את־יהוה", + "ותסף ללדת את־אחיו את־הבל ויהי־הבל רעה צאן וקין היה עבד אדמה", + "ויהי מקץ ימים ויבא קין מפרי האדמה מנחה ליהוה", + "והבל הביא גם־הוא מבכרות צאנו ומחלבהן וישע יהוה אל־הבל ואל־מנחתו", + "ואל־קין ואל־מנחתו לא שעה ויחר לקין מאד ויפלו פניו", + "ויאמר יהוה אל־קין למה חרה לך ולמה נפלו פניך", + "הלוא אם־תיטיב שאת ואם לא תיטיב לפתח חטאת רבץ ואליך תשוקתו ואתה תמשל־בו", + "ויאמר קין אל־הבל אחיו ויהי בהיותם בשדה ויקם קין אל־הבל אחיו ויהרגהו", + "ויאמר יהוה אל־קין אי הבל אחיך ויאמר לא ידעתי השמר אחי אנכי", + "ויאמר מה עשית קול דמי אחיך צעקים אלי מן־האדמה", + "ועתה ארור אתה מן־האדמה אשר פצתה את־פיה לקחת את־דמי אחיך מידך", + "כי תעבד את־האדמה לא־תסף תת־כחה לך נע ונד תהיה בארץ", + "ויאמר קין אל־יהוה גדול עוני מנשא", + "הן גרשת אתי היום מעל פני האדמה ומפניך אסתר והייתי נע ונד בארץ והיה כל־מצאי יהרגני", + "ויאמר לו יהוה לכן כל־הרג קין שבעתים יקם וישם יהוה לקין אות לבלתי הכות־אתו כל־מצאו", + "ויצא קין מלפני יהוה וישב בארץ־נוד קדמת־עדן", + "וידע קין את־אשתו ותהר ותלד את־חנוך ויהי בנה עיר ויקרא שם העיר כשם בנו חנוך", + "ויולד לחנוך את־עירד ועירד ילד את־מחויאל ומחייאל ילד את־מתושאל ומתושאל ילד את־למך", + "ויקח־לו למך שתי נשים שם האחת עדה ושם השנית צלה", + "ותלד עדה את־יבל הוא היה אבי ישב אהל ומקנה", + "ושם אחיו יובל הוא היה אבי כל־תפש כנור ועוגב", + "וצלה גם־הוא ילדה את־תובל קין לטש כל־חרש נחשת וברזל ואחות תובל־קין נעמה", + "ויאמר למך לנשיו עדה וצלה שמען קולי נשי למך האזנה אמרתי כי איש הרגתי לפצעי וילד לחברתי", + "כי שבעתים יקם־קין ולמך שבעים ושבעה", + "וידע אדם עוד את־אשתו ותלד בן ותקרא את־שמו שת כי שת־לי אלהים זרע אחר תחת הבל כי הרגו קין", + "ולשת גם־הוא ילד־בן ויקרא את־שמו אנוש אז הוחל לקרא בשם יהוה" + ], + [ + "זה ספר תולדת אדם ביום ברא אלהים אדם בדמות אלהים עשה אתו", + "זכר ונקבה בראם ויברך אתם ויקרא את־שמם אדם ביום הבראם", + "ויחי אדם שלשים ומאת שנה ויולד בדמותו כצלמו ויקרא את־שמו שת", + "ויהיו ימי־אדם אחרי הולידו את־שת שמנה מאת שנה ויולד בנים ובנות", + "ויהיו כל־ימי אדם אשר־חי תשע מאות שנה ושלשים שנה וימת", + "ויחי־שת חמש שנים ומאת שנה ויולד את־אנוש", + "ויחי־שת אחרי הולידו את־אנוש שבע שנים ושמנה מאות שנה ויולד בנים ובנות", + "ויהיו כל־ימי־שת שתים עשרה שנה ותשע מאות שנה וימת", + "ויחי אנוש תשעים שנה ויולד את־קינן", + "ויחי אנוש אחרי הולידו את־קינן חמש עשרה שנה ושמנה מאות שנה ויולד בנים ובנות", + "ויהיו כל־ימי אנוש חמש שנים ותשע מאות שנה וימת", + "ויחי קינן שבעים שנה ויולד את־מהללאל", + "ויחי קינן אחרי הולידו את־מהללאל ארבעים שנה ושמנה מאות שנה ויולד בנים ובנות", + "ויהיו כל־ימי קינן עשר שנים ותשע מאות שנה וימת", + "ויחי מהללאל חמש שנים וששים שנה ויולד את־ירד", + "ויחי מהללאל אחרי הולידו את־ירד שלשים שנה ושמנה מאות שנה ויולד בנים ובנות", + "ויהיו כל־ימי מהללאל חמש ותשעים שנה ושמנה מאות שנה וימת", + "ויחי־ירד שתים וששים שנה ומאת שנה ויולד את־חנוך", + "ויחי־ירד אחרי הולידו את־חנוך שמנה מאות שנה ויולד בנים ובנות", + "ויהיו כל־ימי־ירד שתים וששים שנה ותשע מאות שנה וימת", + "ויחי חנוך חמש וששים שנה ויולד את־מתושלח", + "ויתהלך חנוך את־האלהים אחרי הולידו את־מתושלח שלש מאות שנה ויולד בנים ובנות", + "ויהי כל־ימי חנוך חמש וששים שנה ושלש מאות שנה", + "ויתהלך חנוך את־האלהים ואיננו כי־לקח אתו אלהים", + "ויחי מתושלח שבע ושמנים שנה ומאת שנה ויולד את־למך", + "ויחי מתושלח אחרי הולידו את־למך שתים ושמונים שנה ושבע מאות שנה ויולד בנים ובנות", + "ויהיו כל־ימי מתושלח תשע וששים שנה ותשע מאות שנה וימת", + "ויחי־למך שתים ושמנים שנה ומאת שנה ויולד בן", + "ויקרא את־שמו נח לאמר זה ינחמנו ממעשנו ומעצבון ידינו מן־האדמה אשר אררה יהוה", + "ויחי־למך אחרי הולידו את־נח חמש ותשעים שנה וחמש מאת שנה ויולד בנים ובנות", + "ויהי כל־ימי־למך שבע ושבעים שנה ושבע מאות שנה וימת", + "ויהי־נח בן־חמש מאות שנה ויולד נח את־שם את־חם ואת־יפת" + ], + [ + "ויהי כי־החל האדם לרב על־פני האדמה ובנות ילדו להם", + "ויראו בני־האלהים את־בנות האדם כי טבת הנה ויקחו להם נשים מכל אשר בחרו", + "ויאמר יהוה לא־ידון רוחי באדם לעלם בשגם הוא בשר והיו ימיו מאה ועשרים שנה", + "הנפלים היו בארץ בימים ההם וגם אחרי־כן אשר יבאו בני האלהים אל־בנות האדם וילדו להם המה הגברים אשר מעולם אנשי השם", + "וירא יהוה כי רבה רעת האדם בארץ וכל־יצר מחשבת לבו רק רע כל־היום", + "וינחם יהוה כי־עשה את־האדם בארץ ויתעצב אל־לבו", + "ויאמר יהוה אמחה את־האדם אשר־בראתי מעל פני האדמה מאדם עד־בהמה עד־רמש ועד־עוף השמים כי נחמתי כי עשיתם", + "ונח מצא חן בעיני יהוה", + "אלה תולדת נח נח איש צדיק תמים היה בדרתיו את־האלהים התהלך־נח", + "ויולד נח שלשה בנים את־שם את־חם ואת־יפת", + "ותשחת הארץ לפני האלהים ותמלא הארץ חמס", + "וירא אלהים את־הארץ והנה נשחתה כי־השחית כל־בשר את־דרכו על־הארץ", + "ויאמר אלהים לנח קץ כל־בשר בא לפני כי־מלאה הארץ חמס מפניהם והנני משחיתם את־הארץ", + "עשה לך תבת עצי־גפר קנים תעשה את־התבה וכפרת אתה מבית ומחוץ בכפר", + "וזה אשר תעשה אתה שלש מאות אמה ארך התבה חמשים אמה רחבה ושלשים אמה קומתה", + "צהר תעשה לתבה ואל־אמה תכלנה מלמעלה ופתח התבה בצדה תשים תחתים שנים ושלשים תעשה", + "ואני הנני מביא את־המבול מים על־הארץ לשחת כל־בשר אשר־בו רוח חיים מתחת השמים כל אשר־בארץ יגוע", + "והקמתי את־בריתי אתך ובאת אל־התבה אתה ובניך ואשתך ונשי־בניך אתך", + "ומכל־החי מכל־בשר שנים מכל תביא אל־התבה להחית אתך זכר ונקבה יהיו", + "מהעוף למינהו ומן־הבהמה למינה מכל רמש האדמה למינהו שנים מכל יבאו אליך להחיות", + "ואתה קח־לך מכל־מאכל אשר יאכל ואספת אליך והיה לך ולהם לאכלה", + "ויעש נח ככל אשר צוה אתו אלהים כן עשה" + ], + [ + "ויאמר יהוה לנח בא־אתה וכל־ביתך אל־התבה כי־אתך ראיתי צדיק לפני בדור הזה", + "מכל הבהמה הטהורה תקח־לך שבעה שבעה איש ואשתו ומן־הבהמה אשר לא טהרה הוא שנים איש ואשתו", + "גם מעוף השמים שבעה שבעה זכר ונקבה לחיות זרע על־פני כל־הארץ", + "כי לימים עוד שבעה אנכי ממטיר על־הארץ ארבעים יום וארבעים לילה ומחיתי את־כל־היקום אשר עשיתי מעל פני האדמה", + "ויעש נח ככל אשר־צוהו יהוה", + "ונח בן־שש מאות שנה והמבול היה מים על־הארץ", + "ויבא נח ובניו ואשתו ונשי־בניו אתו אל־התבה מפני מי המבול", + "מן־הבהמה הטהורה ומן־הבהמה אשר איננה טהרה ומן־העוף וכל אשר־רמש על־האדמה", + "שנים שנים באו אל־נח אל־התבה זכר ונקבה כאשר צוה אלהים את־נח", + "ויהי לשבעת הימים ומי המבול היו על־הארץ", + "בשנת שש־מאות שנה לחיי־נח בחדש השני בשבעה־עשר יום לחדש ביום הזה נבקעו כל־מעינת תהום רבה וארבת השמים נפתחו", + "ויהי הגשם על־הארץ ארבעים יום וארבעים לילה", + "בעצם היום הזה בא נח ושם־וחם ויפת בני־נח ואשת נח ושלשת נשי־בניו אתם אל־התבה", + "המה וכל־החיה למינה וכל־הבהמה למינה וכל־הרמש הרמש על־הארץ למינהו וכל־העוף למינהו כל צפור כל־כנף", + "ויבאו אל־נח אל־התבה שנים שנים מכל־הבשר אשר־בו רוח חיים", + "והבאים זכר ונקבה מכל־בשר באו כאשר צוה אתו אלהים ויסגר יהוה בעדו", + "ויהי המבול ארבעים יום על־הארץ וירבו המים וישאו את־התבה ותרם מעל הארץ", + "ויגברו המים וירבו מאד על־הארץ ותלך התבה על־פני המים", + "והמים גברו מאד מאד על־הארץ ויכסו כל־ההרים הגבהים אשר־תחת כל־השמים", + "חמש עשרה אמה מלמעלה גברו המים ויכסו ההרים", + "ויגוע כל־בשר הרמש על־הארץ בעוף ובבהמה ובחיה ובכל־השרץ השרץ על־הארץ וכל האדם", + "כל אשר נשמת־רוח חיים באפיו מכל אשר בחרבה מתו", + "וימח את־כל־היקום אשר על־פני האדמה מאדם עד־בהמה עד־רמש ועד־עוף השמים וימחו מן־הארץ וישאר אך־נח ואשר אתו בתבה", + "ויגברו המים על־הארץ חמשים ומאת יום" + ], + [ + "ויזכר אלהים את־נח ואת כל־החיה ואת־כל־הבהמה אשר אתו בתבה ויעבר אלהים רוח על־הארץ וישכו המים", + "ויסכרו מעינת תהום וארבת השמים ויכלא הגשם מן־השמים", + "וישבו המים מעל הארץ הלוך ושוב ויחסרו המים מקצה חמשים ומאת יום", + "ותנח התבה בחדש השביעי בשבעה־עשר יום לחדש על הרי אררט", + "והמים היו הלוך וחסור עד החדש העשירי בעשירי באחד לחדש נראו ראשי ההרים", + "ויהי מקץ ארבעים יום ויפתח נח את־חלון התבה אשר עשה", + "וישלח את־הערב ויצא יצוא ושוב עד־יבשת המים מעל הארץ", + "וישלח את־היונה מאתו לראות הקלו המים מעל פני האדמה", + "ולא־מצאה היונה מנוח לכף־רגלה ותשב אליו אל־התבה כי־מים על־פני כל־הארץ וישלח ידו ויקחה ויבא אתה אליו אל־התבה", + "ויחל עוד שבעת ימים אחרים ויסף שלח את־היונה מן־התבה", + "ותבא אליו היונה לעת ערב והנה עלה־זית טרף בפיה וידע נח כי־קלו המים מעל הארץ", + "וייחל עוד שבעת ימים אחרים וישלח את־היונה ולא־יספה שוב־אליו עוד", + "ויהי באחת ושש־מאות שנה בראשון באחד לחדש חרבו המים מעל הארץ ויסר נח את־מכסה התבה וירא והנה חרבו פני האדמה", + "ובחדש השני בשבעה ועשרים יום לחדש יבשה הארץ", + "וידבר אלהים אל־נח לאמר", + "צא מן־התבה אתה ואשתך ובניך ונשי־בניך אתך", + "כל־החיה אשר־אתך מכל־בשר בעוף ובבהמה ובכל־הרמש הרמש על־הארץ הוצא [היצא] אתך ושרצו בארץ ופרו ורבו על־הארץ", + "ויצא־נח ובניו ואשתו ונשי־בניו אתו", + "כל־החיה כל־הרמש וכל־העוף כל רומש על־הארץ למשפחתיהם יצאו מן־התבה", + "ויבן נח מזבח ליהוה ויקח מכל הבהמה הטהורה ומכל העוף הטהר ויעל עלת במזבח", + "וירח יהוה את־ריח הניחח ויאמר יהוה אל־לבו לא־אסף לקלל עוד את־האדמה בעבור האדם כי יצר לב האדם רע מנעריו ולא־אסף עוד להכות את־כל־חי כאשר עשיתי", + "עד כל־ימי הארץ זרע וקציר וקר וחם וקיץ וחרף ויום ולילה לא ישבתו" + ], + [ + "ויברך אלהים את־נח ואת־בניו ויאמר להם פרו ורבו ומלאו את־הארץ", + "ומוראכם וחתכם יהיה על כל־חית הארץ ועל כל־עוף השמים בכל אשר תרמש האדמה ובכל־דגי הים בידכם נתנו", + "כל־רמש אשר הוא־חי לכם יהיה לאכלה כירק עשב נתתי לכם את־כל", + "אך־בשר בנפשו דמו לא תאכלו", + "ואך את־דמכם לנפשתיכם אדרש מיד כל־חיה אדרשנו ומיד האדם מיד איש אחיו אדרש את־נפש האדם", + "שפך דם האדם באדם דמו ישפך כי בצלם אלהים עשה את־האדם", + "ואתם פרו ורבו שרצו בארץ ורבו־בה", + "ויאמר אלהים אל־נח ואל־בניו אתו לאמר", + "ואני הנני מקים את־בריתי אתכם ואת־זרעכם אחריכם", + "ואת כל־נפש החיה אשר אתכם בעוף בבהמה ובכל־חית הארץ אתכם מכל יצאי התבה לכל חית הארץ", + "והקמתי את־בריתי אתכם ולא־יכרת כל־בשר עוד ממי המבול ולא־יהיה עוד מבול לשחת הארץ", + "ויאמר אלהים זאת אות־הברית אשר־אני נתן ביני וביניכם ובין כל־נפש חיה אשר אתכם לדרת עולם", + "את־קשתי נתתי בענן והיתה לאות ברית ביני ובין הארץ", + "והיה בענני ענן על־הארץ ונראתה הקשת בענן", + "וזכרתי את־בריתי אשר ביני וביניכם ובין כל־נפש חיה בכל־בשר ולא־יהיה עוד המים למבול לשחת כל־בשר", + "והיתה הקשת בענן וראיתיה לזכר ברית עולם בין אלהים ובין כל־נפש חיה בכל־בשר אשר על־הארץ", + "ויאמר אלהים אל־נח זאת אות־הברית אשר הקמתי ביני ובין כל־בשר אשר על־הארץ", + "ויהיו בני־נח היצאים מן־התבה שם וחם ויפת וחם הוא אבי כנען", + "שלשה אלה בני־נח ומאלה נפצה כל־הארץ", + "ויחל נח איש האדמה ויטע כרם", + "וישת מן־היין וישכר ויתגל בתוך אהלה", + "וירא חם אבי כנען את ערות אביו ויגד לשני־אחיו בחוץ", + "ויקח שם ויפת את־השמלה וישימו על־שכם שניהם וילכו אחרנית ויכסו את ערות אביהם ופניהם אחרנית וערות אביהם לא ראו", + "וייקץ נח מיינו וידע את אשר־עשה־לו בנו הקטן", + "ויאמר ארור כנען עבד עבדים יהיה לאחיו", + "ויאמר ברוך יהוה אלהי שם ויהי כנען עבד למו", + "יפת אלהים ליפת וישכן באהלי־שם ויהי כנען עבד למו", + "ויחי־נח אחר המבול שלש מאות שנה וחמשים שנה", + "ויהיו כל־ימי־נח תשע מאות שנה וחמשים שנה וימת" + ], + [ + "ואלה תולדת בני־נח שם חם ויפת ויולדו להם בנים אחר המבול", + "בני יפת גמר ומגוג ומדי ויון ותבל ומשך ותירס", + "ובני גמר אשכנז וריפת ותגרמה", + "ובני יון אלישה ותרשיש כתים ודדנים", + "מאלה נפרדו איי הגוים בארצתם איש ללשנו למשפחתם בגויהם", + "ובני חם כוש ומצרים ופוט וכנען", + "ובני כוש סבא וחוילה וסבתה ורעמה וסבתכא ובני רעמה שבא ודדן", + "וכוש ילד את־נמרד הוא החל להיות גבר בארץ", + "הוא־היה גבר־ציד לפני יהוה על־כן יאמר כנמרד גבור ציד לפני יהוה", + "ותהי ראשית ממלכתו בבל וארך ואכד וכלנה בארץ שנער", + "מן־הארץ ההוא יצא אשור ויבן את־נינוה ואת־רחבת עיר ואת־כלח", + "ואת־רסן בין נינוה ובין כלח הוא העיר הגדלה", + "ומצרים ילד את־לודים ואת־ענמים ואת־להבים ואת־נפתחים", + "ואת־פתרסים ואת־כסלחים אשר יצאו משם פלשתים ואת־כפתרים", + "וכנען ילד את־צידן בכרו ואת־חת", + "ואת־היבוסי ואת־האמרי ואת הגרגשי", + "ואת־החוי ואת־הערקי ואת־הסיני", + "ואת־הארודי ואת־הצמרי ואת־החמתי ואחר נפצו משפחות הכנעני", + "ויהי גבול הכנעני מצידן באכה גררה עד־עזה באכה סדמה ועמרה ואדמה וצבים עד־לשע", + "אלה בני־חם למשפחתם ללשנתם בארצתם בגויהם", + "ולשם ילד גם־הוא אבי כל־בני־עבר אחי יפת הגדול", + "בני שם עילם ואשור וארפכשד ולוד וארם", + "ובני ארם עוץ וחול וגתר ומש", + "וארפכשד ילד את־שלח ושלח ילד את־עבר", + "ולעבר ילד שני בנים שם האחד פלג כי בימיו נפלגה הארץ ושם אחיו יקטן", + "ויקטן ילד את־אלמודד ואת־שלף ואת־חצרמות ואת־ירח", + "ואת־הדורם ואת־אוזל ואת־דקלה", + "ואת־עובל ואת־אבימאל ואת־שבא", + "ואת־אופר ואת־חוילה ואת־יובב כל־אלה בני יקטן", + "ויהי מושבם ממשא באכה ספרה הר הקדם", + "אלה בני־שם למשפחתם ללשנתם בארצתם לגויהם", + "אלה משפחת בני־נח לתולדתם בגויהם ומאלה נפרדו הגוים בארץ אחר המבול" + ], + [ + "ויהי כל־הארץ שפה אחת ודברים אחדים", + "ויהי בנסעם מקדם וימצאו בקעה בארץ שנער וישבו שם", + "ויאמרו איש אל־רעהו הבה נלבנה לבנים ונשרפה לשרפה ותהי להם הלבנה לאבן והחמר היה להם לחמר", + "ויאמרו הבה נבנה־לנו עיר ומגדל וראשו בשמים ונעשה־לנו שם פן־נפוץ על־פני כל־הארץ", + "וירד יהוה לראת את־העיר ואת־המגדל אשר בנו בני האדם", + "ויאמר יהוה הן עם אחד ושפה אחת לכלם וזה החלם לעשות ועתה לא־יבצר מהם כל אשר יזמו לעשות", + "הבה נרדה ונבלה שם שפתם אשר לא ישמעו איש שפת רעהו", + "ויפץ יהוה אתם משם על־פני כל־הארץ ויחדלו לבנת העיר", + "על־כן קרא שמה בבל כי־שם בלל יהוה שפת כל־הארץ ומשם הפיצם יהוה על־פני כל־הארץ", + "אלה תולדת שם שם בן־מאת שנה ויולד את־ארפכשד שנתים אחר המבול", + "ויחי־שם אחרי הולידו את־ארפכשד חמש מאות שנה ויולד בנים ובנות", + "וארפכשד חי חמש ושלשים שנה ויולד את־שלח", + "ויחי ארפכשד אחרי הולידו את־שלח שלש שנים וארבע מאות שנה ויולד בנים ובנות", + "ושלח חי שלשים שנה ויולד את־עבר", + "ויחי־שלח אחרי הולידו את־עבר שלש שנים וארבע מאות שנה ויולד בנים ובנות", + "ויחי־עבר ארבע ושלשים שנה ויולד את־פלג", + "ויחי־עבר אחרי הולידו את־פלג שלשים שנה וארבע מאות שנה ויולד בנים ובנות", + "ויחי־פלג שלשים שנה ויולד את־רעו", + "ויחי־פלג אחרי הולידו את־רעו תשע שנים ומאתים שנה ויולד בנים ובנות", + "ויחי רעו שתים ושלשים שנה ויולד את־שרוג", + "ויחי רעו אחרי הולידו את־שרוג שבע שנים ומאתים שנה ויולד בנים ובנות", + "ויחי שרוג שלשים שנה ויולד את־נחור", + "ויחי שרוג אחרי הולידו את־נחור מאתים שנה ויולד בנים ובנות", + "ויחי נחור תשע ועשרים שנה ויולד את־תרח", + "ויחי נחור אחרי הולידו את־תרח תשע־עשרה שנה ומאת שנה ויולד בנים ובנות", + "ויחי־תרח שבעים שנה ויולד את־אברם את־נחור ואת־הרן", + "ואלה תולדת תרח תרח הוליד את־אברם את־נחור ואת־הרן והרן הוליד את־לוט", + "וימת הרן על־פני תרח אביו בארץ מולדתו באור כשדים", + "ויקח אברם ונחור להם נשים שם אשת־אברם שרי ושם אשת־נחור מלכה בת־הרן אבי־מלכה ואבי יסכה", + "ותהי שרי עקרה אין לה ולד", + "ויקח תרח את־אברם בנו ואת־לוט בן־הרן בן־בנו ואת שרי כלתו אשת אברם בנו ויצאו אתם מאור כשדים ללכת ארצה כנען ויבאו עד־חרן וישבו שם", + "ויהיו ימי־תרח חמש שנים ומאתים שנה וימת תרח בחרן" + ], + [ + "ויאמר יהוה אל־אברם לך־לך מארצך וממולדתך ומבית אביך אל־הארץ אשר אראך", + "ואעשך לגוי גדול ואברכך ואגדלה שמך והיה ברכה", + "ואברכה מברכיך ומקללך אאר ונברכו בך כל משפחת האדמה", + "וילך אברם כאשר דבר אליו יהוה וילך אתו לוט ואברם בן־חמש שנים ושבעים שנה בצאתו מחרן", + "ויקח אברם את־שרי אשתו ואת־לוט בן־אחיו ואת־כל־רכושם אשר רכשו ואת־הנפש אשר־עשו בחרן ויצאו ללכת ארצה כנען ויבאו ארצה כנען", + "ויעבר אברם בארץ עד מקום שכם עד אלון מורה והכנעני אז בארץ", + "וירא יהוה אל־אברם ויאמר לזרעך אתן את־הארץ הזאת ויבן שם מזבח ליהוה הנראה אליו", + "ויעתק משם ההרה מקדם לבית־אל ויט אהלה בית־אל מים והעי מקדם ויבן־שם מזבח ליהוה ויקרא בשם יהוה", + "ויסע אברם הלוך ונסוע הנגבה", + "ויהי רעב בארץ וירד אברם מצרימה לגור שם כי־כבד הרעב בארץ", + "ויהי כאשר הקריב לבוא מצרימה ויאמר אל־שרי אשתו הנה־נא ידעתי כי אשה יפת־מראה את", + "והיה כי־יראו אתך המצרים ואמרו אשתו זאת והרגו אתי ואתך יחיו", + "אמרי־נא אחתי את למען ייטב־לי בעבורך וחיתה נפשי בגללך", + "ויהי כבוא אברם מצרימה ויראו המצרים את־האשה כי־יפה הוא מאד", + "ויראו אתה שרי פרעה ויהללו אתה אל־פרעה ותקח האשה בית פרעה", + "ולאברם היטיב בעבורה ויהי־לו צאן־ובקר וחמרים ועבדים ושפחת ואתנת וגמלים", + "וינגע יהוה את־פרעה נגעים גדלים ואת־ביתו על־דבר שרי אשת אברם", + "ויקרא פרעה לאברם ויאמר מה־זאת עשית לי למה לא־הגדת לי כי אשתך הוא", + "למה אמרת אחתי הוא ואקח אתה לי לאשה ועתה הנה אשתך קח ולך", + "ויצו עליו פרעה אנשים וישלחו אתו ואת־אשתו ואת־כל־אשר־לו" + ], + [ + "ויעל אברם ממצרים הוא ואשתו וכל־אשר־לו ולוט עמו הנגבה", + "ואברם כבד מאד במקנה בכסף ובזהב", + "וילך למסעיו מנגב ועד־בית־אל עד־המקום אשר־היה שם אהלה [אהלו] בתחלה בין בית־אל ובין העי", + "אל־מקום המזבח אשר־עשה שם בראשנה ויקרא שם אברם בשם יהוה", + "וגם־ללוט ההלך את־אברם היה צאן־ובקר ואהלים", + "ולא־נשא אתם הארץ לשבת יחדו כי־היה רכושם רב ולא יכלו לשבת יחדו", + "ויהי־ריב בין רעי מקנה־אברם ובין רעי מקנה־לוט והכנעני והפרזי אז ישב בארץ", + "ויאמר אברם אל־לוט אל־נא תהי מריבה ביני וביניך ובין רעי ובין רעיך כי־אנשים אחים אנחנו", + "הלא כל־הארץ לפניך הפרד נא מעלי אם־השמאל ואימנה ואם־הימין ואשמאילה", + "וישא־לוט את־עיניו וירא את־כל־ככר הירדן כי כלה משקה לפני שחת יהוה את־סדם ואת־עמרה כגן־יהוה כארץ מצרים באכה צער", + "ויבחר־לו לוט את כל־ככר הירדן ויסע לוט מקדם ויפרדו איש מעל אחיו", + "אברם ישב בארץ־כנען ולוט ישב בערי הככר ויאהל עד־סדם", + "ואנשי סדם רעים וחטאים ליהוה מאד", + "ויהוה אמר אל־אברם אחרי הפרד־לוט מעמו שא נא עיניך וראה מן־המקום אשר־אתה שם צפנה ונגבה וקדמה וימה", + "כי את־כל־הארץ אשר־אתה ראה לך אתננה ולזרעך עד־עולם", + "ושמתי את־זרעך כעפר הארץ אשר אם־יוכל איש למנות את־עפר הארץ גם־זרעך ימנה", + "קום התהלך בארץ לארכה ולרחבה כי לך אתננה", + "ויאהל אברם ויבא וישב באלני ממרא אשר בחברון ויבן־שם מזבח ליהוה" + ], + [ + "ויהי בימי אמרפל מלך־שנער אריוך מלך אלסר כדרלעמר מלך עילם ותדעל מלך גוים", + "עשו מלחמה את־ברע מלך סדם ואת־ברשע מלך עמרה שנאב מלך אדמה ושמאבר מלך צביים [צבויים] ומלך בלע היא־צער", + "כל־אלה חברו אל־עמק השדים הוא ים המלח", + "שתים עשרה שנה עבדו את־כדרלעמר ושלש־עשרה שנה מרדו", + "ובארבע עשרה שנה בא כדרלעמר והמלכים אשר אתו ויכו את־רפאים בעשתרת קרנים ואת־הזוזים בהם ואת האימים בשוה קריתים", + "ואת־החרי בהררם שעיר עד איל פארן אשר על־המדבר", + "וישבו ויבאו אל־עין משפט הוא קדש ויכו את־כל־שדה העמלקי וגם את־האמרי הישב בחצצן תמר", + "ויצא מלך־סדם ומלך עמרה ומלך אדמה ומלך צביים [צבוים] ומלך בלע הוא־צער ויערכו אתם מלחמה בעמק השדים", + "את כדרלעמר מלך עילם ותדעל מלך גוים ואמרפל מלך שנער ואריוך מלך אלסר ארבעה מלכים את־החמשה", + "ועמק השדים בארת בארת חמר וינסו מלך־סדם ועמרה ויפלו־שמה והנשארים הרה נסו", + "ויקחו את־כל־רכש סדם ועמרה ואת־כל־אכלם וילכו", + "ויקחו את־לוט ואת־רכשו בן־אחי אברם וילכו והוא ישב בסדם", + "ויבא הפליט ויגד לאברם העברי והוא שכן באלני ממרא האמרי אחי אשכל ואחי ענר והם בעלי ברית־אברם", + "וישמע אברם כי נשבה אחיו וירק את־חניכיו ילידי ביתו שמנה עשר ושלש מאות וירדף עד־דן", + "ויחלק עליהם לילה הוא ועבדיו ויכם וירדפם עד־חובה אשר משמאל לדמשק", + "וישב את כל־הרכש וגם את־לוט אחיו ורכשו השיב וגם את־הנשים ואת־העם", + "ויצא מלך־סדם לקראתו אחרי שובו מהכות את־כדרלעמר ואת־המלכים אשר אתו אל־עמק שוה הוא עמק המלך", + "ומלכי־צדק מלך שלם הוציא לחם ויין והוא כהן לאל עליון", + "ויברכהו ויאמר ברוך אברם לאל עליון קנה שמים וארץ", + "וברוך אל עליון אשר־מגן צריך בידך ויתן־לו מעשר מכל", + "ויאמר מלך־סדם אל־אברם תן־לי הנפש והרכש קח־לך", + "ויאמר אברם אל־מלך סדם הרימתי ידי אל־יהוה אל עליון קנה שמים וארץ", + "אם־מחוט ועד שרוך־נעל ואם־אקח מכל־אשר־לך ולא תאמר אני העשרתי את־אברם", + "בלעדי רק אשר אכלו הנערים וחלק האנשים אשר הלכו אתי ענר אשכל וממרא הם יקחו חלקם" + ], + [ + "אחר הדברים האלה היה דבר־יהוה אל־אברם במחזה לאמר אל־תירא אברם אנכי מגן לך שכרך הרבה מאד", + "ויאמר אברם אדני יהוה מה־תתן־לי ואנכי הולך ערירי ובן־משק ביתי הוא דמשק אליעזר", + "ויאמר אברם הן לי לא נתתה זרע והנה בן־ביתי יורש אתי", + "והנה דבר־יהוה אליו לאמר לא יירשך זה כי־אם אשר יצא ממעיך הוא יירשך", + "ויוצא אתו החוצה ויאמר הבט־נא השמימה וספר הכוכבים אם־תוכל לספר אתם ויאמר לו כה יהיה זרעך", + "והאמן ביהוה ויחשבה לו צדקה", + "ויאמר אליו אני יהוה אשר הוצאתיך מאור כשדים לתת לך את־הארץ הזאת לרשתה", + "ויאמר אדני יהוה במה אדע כי אירשנה", + "ויאמר אליו קחה לי עגלה משלשת ועז משלשת ואיל משלש ותר וגוזל", + "ויקח־לו את־כל־אלה ויבתר אתם בתוך ויתן איש־בתרו לקראת רעהו ואת־הצפר לא בתר", + "וירד העיט על־הפגרים וישב אתם אברם", + "ויהי השמש לבוא ותרדמה נפלה על־אברם והנה אימה חשכה גדלה נפלת עליו", + "ויאמר לאברם ידע תדע כי־גר יהיה זרעך בארץ לא להם ועבדום וענו אתם ארבע מאות שנה", + "וגם את־הגוי אשר יעבדו דן אנכי ואחרי־כן יצאו ברכש גדול", + "ואתה תבוא אל־אבתיך בשלום תקבר בשיבה טובה", + "ודור רביעי ישובו הנה כי לא־שלם עון האמרי עד־הנה", + "ויהי השמש באה ועלטה היה והנה תנור עשן ולפיד אש אשר עבר בין הגזרים האלה", + "ביום ההוא כרת יהוה את־אברם ברית לאמר לזרעך נתתי את־הארץ הזאת מנהר מצרים עד־הנהר הגדל נהר־פרת", + "את־הקיני ואת־הקנזי ואת הקדמני", + "ואת־החתי ואת־הפרזי ואת־הרפאים", + "ואת־האמרי ואת־הכנעני ואת־הגרגשי ואת־היבוסי" + ], + [ + "ושרי אשת אברם לא ילדה לו ולה שפחה מצרית ושמה הגר", + "ותאמר שרי אל־אברם הנה־נא עצרני יהוה מלדת בא־נא אל־שפחתי אולי אבנה ממנה וישמע אברם לקול שרי", + "ותקח שרי אשת־אברם את־הגר המצרית שפחתה מקץ עשר שנים לשבת אברם בארץ כנען ותתן אתה לאברם אישה לו לאשה", + "ויבא אל־הגר ותהר ותרא כי הרתה ותקל גברתה בעיניה", + "ותאמר שרי אל־אברם חמסי עליך אנכי נתתי שפחתי בחיקך ותרא כי הרתה ואקל בעיניה ישפט יהוה ביני וביניך", + "ויאמר אברם אל־שרי הנה שפחתך בידך עשי־לה הטוב בעיניך ותענה שרי ותברח מפניה", + "וימצאה מלאך יהוה על־עין המים במדבר על־העין בדרך שור", + "ויאמר הגר שפחת שרי אי־מזה באת ואנה תלכי ותאמר מפני שרי גברתי אנכי ברחת", + "ויאמר לה מלאך יהוה שובי אל־גברתך והתעני תחת ידיה", + "ויאמר לה מלאך יהוה הרבה ארבה את־זרעך ולא יספר מרב", + "ויאמר לה מלאך יהוה הנך הרה וילדת בן וקראת שמו ישמעאל כי־שמע יהוה אל־עניך", + "והוא יהיה פרא אדם ידו בכל ויד כל בו ועל־פני כל־אחיו ישכן", + "ותקרא שם־יהוה הדבר אליה אתה אל ראי כי אמרה הגם הלם ראיתי אחרי ראי", + "על־כן קרא לבאר באר לחי ראי הנה בין־קדש ובין ברד", + "ותלד הגר לאברם בן ויקרא אברם שם־בנו אשר־ילדה הגר ישמעאל", + "ואברם בן־שמנים שנה ושש שנים בלדת־הגר את־ישמעאל לאברם" + ], + [ + "ויהי אברם בן־תשעים שנה ותשע שנים וירא יהוה אל־אברם ויאמר אליו אני־אל שדי התהלך לפני והיה תמים", + "ואתנה בריתי ביני ובינך וארבה אותך במאד מאד", + "ויפל אברם על־פניו וידבר אתו אלהים לאמר", + "אני הנה בריתי אתך והיית לאב המון גוים", + "ולא־יקרא עוד את־שמך אברם והיה שמך אברהם כי אב־המון גוים נתתיך", + "והפרתי אתך במאד מאד ונתתיך לגוים ומלכים ממך יצאו", + "והקמתי את־בריתי ביני ובינך ובין זרעך אחריך לדרתם לברית עולם להיות לך לאלהים ולזרעך אחריך", + "ונתתי לך ולזרעך אחריך את ארץ מגריך את כל־ארץ כנען לאחזת עולם והייתי להם לאלהים", + "ויאמר אלהים אל־אברהם ואתה את־בריתי תשמר אתה וזרעך אחריך לדרתם", + "זאת בריתי אשר תשמרו ביני וביניכם ובין זרעך אחריך המול לכם כל־זכר", + "ונמלתם את בשר ערלתכם והיה לאות ברית ביני וביניכם", + "ובן־שמנת ימים ימול לכם כל־זכר לדרתיכם יליד בית ומקנת־כסף מכל בן־נכר אשר לא מזרעך הוא", + "המול ימול יליד ביתך ומקנת כספך והיתה בריתי בבשרכם לברית עולם", + "וערל זכר אשר לא־ימול את־בשר ערלתו ונכרתה הנפש ההוא מעמיה את־בריתי הפר", + "ויאמר אלהים אל־אברהם שרי אשתך לא־תקרא את־שמה שרי כי שרה שמה", + "וברכתי אתה וגם נתתי ממנה לך בן וברכתיה והיתה לגוים מלכי עמים ממנה יהיו", + "ויפל אברהם על־פניו ויצחק ויאמר בלבו הלבן מאה־שנה יולד ואם־שרה הבת־תשעים שנה תלד", + "ויאמר אברהם אל־האלהים לו ישמעאל יחיה לפניך", + "ויאמר אלהים אבל שרה אשתך ילדת לך בן וקראת את־שמו יצחק והקמתי את־בריתי אתו לברית עולם לזרעו אחריו", + "ולישמעאל שמעתיך הנה ברכתי אתו והפריתי אתו והרביתי אתו במאד מאד שנים־עשר נשיאם יוליד ונתתיו לגוי גדול", + "ואת־בריתי אקים את־יצחק אשר תלד לך שרה למועד הזה בשנה האחרת", + "ויכל לדבר אתו ויעל אלהים מעל אברהם", + "ויקח אברהם את־ישמעאל בנו ואת כל־ילידי ביתו ואת כל־מקנת כספו כל־זכר באנשי בית אברהם וימל את־בשר ערלתם בעצם היום הזה כאשר דבר אתו אלהים", + "ואברהם בן־תשעים ותשע שנה בהמלו בשר ערלתו", + "וישמעאל בנו בן־שלש עשרה שנה בהמלו את בשר ערלתו", + "בעצם היום הזה נמול אברהם וישמעאל בנו", + "וכל־אנשי ביתו יליד בית ומקנת־כסף מאת בן־נכר נמלו אתו" + ], + [ + "וירא אליו יהוה באלני ממרא והוא ישב פתח־האהל כחם היום", + "וישא עיניו וירא והנה שלשה אנשים נצבים עליו וירא וירץ לקראתם מפתח האהל וישתחו ארצה", + "ויאמר אדני אם־נא מצאתי חן בעיניך אל־נא תעבר מעל עבדך", + "יקח־נא מעט־מים ורחצו רגליכם והשענו תחת העץ", + "ואקחה פת־לחם וסעדו לבכם אחר תעברו כי־על־כן עברתם על־עבדכם ויאמרו כן תעשה כאשר דברת", + "וימהר אברהם האהלה אל־שרה ויאמר מהרי שלש סאים קמח סלת לושי ועשי עגות", + "ואל־הבקר רץ אברהם ויקח בן־בקר רך וטוב ויתן אל־הנער וימהר לעשות אתו", + "ויקח חמאה וחלב ובן־הבקר אשר עשה ויתן לפניהם והוא־עמד עליהם תחת העץ ויאכלו", + "ויאמרו אליו איה שרה אשתך ויאמר הנה באהל", + "ויאמר שוב אשוב אליך כעת חיה והנה־בן לשרה אשתך ושרה שמעת פתח האהל והוא אחריו", + "ואברהם ושרה זקנים באים בימים חדל להיות לשרה ארח כנשים", + "ותצחק שרה בקרבה לאמר אחרי בלתי היתה־לי עדנה ואדני זקן", + "ויאמר יהוה אל־אברהם למה זה צחקה שרה לאמר האף אמנם אלד ואני זקנתי", + "היפלא מיהוה דבר למועד אשוב אליך כעת חיה ולשרה בן", + "ותכחש שרה לאמר לא צחקתי כי יראה ויאמר לא כי צחקת", + "ויקמו משם האנשים וישקפו על־פני סדם ואברהם הלך עמם לשלחם", + "ויהוה אמר המכסה אני מאברהם אשר אני עשה", + "ואברהם היו יהיה לגוי גדול ועצום ונברכו בו כל גויי הארץ", + "כי ידעתיו למען אשר יצוה את־בניו ואת־ביתו אחריו ושמרו דרך יהוה לעשות צדקה ומשפט למען הביא יהוה על־אברהם את אשר־דבר עליו", + "ויאמר יהוה זעקת סדם ועמרה כי־רבה וחטאתם כי כבדה מאד", + "ארדה־נא ואראה הכצעקתה הבאה אלי עשו כלה ואם־לא אדעה", + "ויפנו משם האנשים וילכו סדמה ואברהם עודנו עמד לפני יהוה", + "ויגש אברהם ויאמר האף תספה צדיק עם־רשע", + "אולי יש חמשים צדיקם בתוך העיר האף תספה ולא־תשא למקום למען חמשים הצדיקם אשר בקרבה", + "חללה לך מעשת כדבר הזה להמית צדיק עם־רשע והיה כצדיק כרשע חללה לך השפט כל־הארץ לא יעשה משפט", + "ויאמר יהוה אם־אמצא בסדם חמשים צדיקם בתוך העיר ונשאתי לכל־המקום בעבורם", + "ויען אברהם ויאמר הנה־נא הואלתי לדבר אל־אדני ואנכי עפר ואפר", + "אולי יחסרון חמשים הצדיקם חמשה התשחית בחמשה את־כל־העיר ויאמר לא אשחית אם־אמצא שם ארבעים וחמשה", + "ויסף עוד לדבר אליו ויאמר אולי ימצאון שם ארבעים ויאמר לא אעשה בעבור הארבעים", + "ויאמר אל־נא יחר לאדני ואדברה אולי ימצאון שם שלשים ויאמר לא אעשה אם־אמצא שם שלשים", + "ויאמר הנה־נא הואלתי לדבר אל־אדני אולי ימצאון שם עשרים ויאמר לא אשחית בעבור העשרים", + "ויאמר אל־נא יחר לאדני ואדברה אך־הפעם אולי ימצאון שם עשרה ויאמר לא אשחית בעבור העשרה", + "וילך יהוה כאשר כלה לדבר אל־אברהם ואברהם שב למקמו" + ], + [ + "ויבאו שני המלאכים סדמה בערב ולוט ישב בשער־סדם וירא־לוט ויקם לקראתם וישתחו אפים ארצה", + "ויאמר הנה נא־אדני סורו נא אל־בית עבדכם ולינו ורחצו רגליכם והשכמתם והלכתם לדרככם ויאמרו לא כי ברחוב נלין", + "ויפצר־בם מאד ויסרו אליו ויבאו אל־ביתו ויעש להם משתה ומצות אפה ויאכלו", + "טרם ישכבו ואנשי העיר אנשי סדם נסבו על־הבית מנער ועד־זקן כל־העם מקצה", + "ויקראו אל־לוט ויאמרו לו איה האנשים אשר־באו אליך הלילה הוציאם אלינו ונדעה אתם", + "ויצא אלהם לוט הפתחה והדלת סגר אחריו", + "ויאמר אל־נא אחי תרעו", + "הנה־נא לי שתי בנות אשר לא־ידעו איש אוציאה־נא אתהן אליכם ועשו להן כטוב בעיניכם רק לאנשים האל אל־תעשו דבר כי־על־כן באו בצל קרתי", + "ויאמרו גש־הלאה ויאמרו האחד בא־לגור וישפט שפוט עתה נרע לך מהם ויפצרו באיש בלוט מאד ויגשו לשבר הדלת", + "וישלחו האנשים את־ידם ויביאו את־לוט אליהם הביתה ואת־הדלת סגרו", + "ואת־האנשים אשר־פתח הבית הכו בסנורים מקטן ועד־גדול וילאו למצא הפתח", + "ויאמרו האנשים אל־לוט עד מי־לך פה חתן ובניך ובנתיך וכל אשר־לך בעיר הוצא מן־המקום", + "כי־משחתים אנחנו את־המקום הזה כי־גדלה צעקתם את־פני יהוה וישלחנו יהוה לשחתה", + "ויצא לוט וידבר אל־חתניו לקחי בנתיו ויאמר קומו צאו מן־המקום הזה כי־משחית יהוה את־העיר ויהי כמצחק בעיני חתניו", + "וכמו השחר עלה ויאיצו המלאכים בלוט לאמר קום קח את־אשתך ואת־שתי בנתיך הנמצאת פן־תספה בעון העיר", + "ויתמהמה ויחזקו האנשים בידו וביד־אשתו וביד שתי בנתיו בחמלת יהוה עליו ויצאהו וינחהו מחוץ לעיר", + "ויהי כהוציאם אתם החוצה ויאמר המלט על־נפשך אל־תביט אחריך ואל־תעמד בכל־הככר ההרה המלט פן־תספה", + "ויאמר לוט אלהם אל־נא אדני", + "הנה־נא מצא עבדך חן בעיניך ותגדל חסדך אשר עשית עמדי להחיות את־נפשי ואנכי לא אוכל להמלט ההרה פן־תדבקני הרעה ומתי", + "הנה־נא העיר הזאת קרבה לנוס שמה והיא מצער אמלטה נא שמה הלא מצער הוא ותחי נפשי", + "ויאמר אליו הנה נשאתי פניך גם לדבר הזה לבלתי הפכי את־העיר אשר דברת", + "מהר המלט שמה כי לא אוכל לעשות דבר עד־באך שמה על־כן קרא שם־העיר צוער", + "השמש יצא על־הארץ ולוט בא צערה", + "ויהוה המטיר על־סדם ועל־עמרה גפרית ואש מאת יהוה מן־השמים", + "ויהפך את־הערים האל ואת כל־הככר ואת כל־ישבי הערים וצמח האדמה", + "ותבט אשתו מאחריו ותהי נציב מלח", + "וישכם אברהם בבקר אל־המקום אשר־עמד שם את־פני יהוה", + "וישקף על־פני סדם ועמרה ועל־כל־פני ארץ הככר וירא והנה עלה קיטר הארץ כקיטר הכבשן", + "ויהי בשחת אלהים את־ערי הככר ויזכר אלהים את־אברהם וישלח את־לוט מתוך ההפכה בהפך את־הערים אשר־ישב בהן לוט", + "ויעל לוט מצוער וישב בהר ושתי בנתיו עמו כי ירא לשבת בצוער וישב במערה הוא ושתי בנתיו", + "ותאמר הבכירה אל־הצעירה אבינו זקן ואיש אין בארץ לבוא עלינו כדרך כל־הארץ", + "לכה נשקה את־אבינו יין ונשכבה עמו ונחיה מאבינו זרע", + "ותשקין את־אביהן יין בלילה הוא ותבא הבכירה ותשכב את־אביה ולא־ידע בשכבה ובקומה", + "ויהי ממחרת ותאמר הבכירה אל־הצעירה הן־שכבתי אמש את־אבי נשקנו יין גם־הלילה ובאי שכבי עמו ונחיה מאבינו זרע", + "ותשקין גם בלילה ההוא את־אביהן יין ותקם הצעירה ותשכב עמו ולא־ידע בשכבה ובקמה", + "ותהרין שתי בנות־לוט מאביהן", + "ותלד הבכירה בן ותקרא שמו מואב הוא אבי־מואב עד־היום", + "והצעירה גם־הוא ילדה בן ותקרא שמו בן־עמי הוא אבי בני־עמון עד־היום" + ], + [ + "ויסע משם אברהם ארצה הנגב וישב בין־קדש ובין שור ויגר בגרר", + "ויאמר אברהם אל־שרה אשתו אחתי הוא וישלח אבימלך מלך גרר ויקח את־שרה", + "ויבא אלהים אל־אבימלך בחלום הלילה ויאמר לו הנך מת על־האשה אשר־לקחת והוא בעלת בעל", + "ואבימלך לא קרב אליה ויאמר אדני הגוי גם־צדיק תהרג", + "הלא הוא אמר־לי אחתי הוא והיא־גם־הוא אמרה אחי הוא בתם־לבבי ובנקין כפי עשיתי זאת", + "ויאמר אליו האלהים בחלם גם אנכי ידעתי כי בתם־לבבך עשית זאת ואחשך גם־אנכי אותך מחטו־לי על־כן לא־נתתיך לנגע אליה", + "ועתה השב אשת־האיש כי־נביא הוא ויתפלל בעדך וחיה ואם־אינך משיב דע כי־מות תמות אתה וכל־אשר־לך", + "וישכם אבימלך בבקר ויקרא לכל־עבדיו וידבר את־כל־הדברים האלה באזניהם וייראו האנשים מאד", + "ויקרא אבימלך לאברהם ויאמר לו מה־עשית לנו ומה־חטאתי לך כי־הבאת עלי ועל־ממלכתי חטאה גדלה מעשים אשר לא־יעשו עשית עמדי", + "ויאמר אבימלך אל־אברהם מה ראית כי עשית את־הדבר הזה", + "ויאמר אברהם כי אמרתי רק אין־יראת אלהים במקום הזה והרגוני על־דבר אשתי", + "וגם־אמנה אחתי בת־אבי הוא אך לא בת־אמי ותהי־לי לאשה", + "ויהי כאשר התעו אתי אלהים מבית אבי ואמר לה זה חסדך אשר תעשי עמדי אל כל־המקום אשר נבוא שמה אמרי־לי אחי הוא", + "ויקח אבימלך צאן ובקר ועבדים ושפחת ויתן לאברהם וישב לו את שרה אשתו", + "ויאמר אבימלך הנה ארצי לפניך בטוב בעיניך שב", + "ולשרה אמר הנה נתתי אלף כסף לאחיך הנה הוא־לך כסות עינים לכל אשר אתך ואת כל ונכחת", + "ויתפלל אברהם אל־האלהים וירפא אלהים את־אבימלך ואת־אשתו ואמהתיו וילדו", + "כי־עצר עצר יהוה בעד כל־רחם לבית אבימלך על־דבר שרה אשת אברהם" + ], + [ + "ויהוה פקד את־שרה כאשר אמר ויעש יהוה לשרה כאשר דבר", + "ותהר ותלד שרה לאברהם בן לזקניו למועד אשר־דבר אתו אלהים", + "ויקרא אברהם את־שם־בנו הנולד־לו אשר־ילדה־לו שרה יצחק", + "וימל אברהם את־יצחק בנו בן־שמנת ימים כאשר צוה אתו אלהים", + "ואברהם בן־מאת שנה בהולד לו את יצחק בנו", + "ותאמר שרה צחק עשה לי אלהים כל־השמע יצחק־לי", + "ותאמר מי מלל לאברהם היניקה בנים שרה כי־ילדתי בן לזקניו", + "ויגדל הילד ויגמל ויעש אברהם משתה גדול ביום הגמל את־יצחק", + "ותרא שרה את־בן־הגר המצרית אשר־ילדה לאברהם מצחק", + "ותאמר לאברהם גרש האמה הזאת ואת־בנה כי לא יירש בן־האמה הזאת עם־בני עם־יצחק", + "וירע הדבר מאד בעיני אברהם על אודת בנו", + "ויאמר אלהים אל־אברהם אל־ירע בעיניך על־הנער ועל־אמתך כל אשר תאמר אליך שרה שמע בקלה כי ביצחק יקרא לך זרע", + "וגם את־בן־האמה לגוי אשימנו כי זרעך הוא", + "וישכם אברהם בבקר ויקח־לחם וחמת מים ויתן אל־הגר שם על־שכמה ואת־הילד וישלחה ותלך ותתע במדבר באר שבע", + "ויכלו המים מן־החמת ותשלך את־הילד תחת אחד השיחם", + "ותלך ותשב לה מנגד הרחק כמטחוי קשת כי אמרה אל־אראה במות הילד ותשב מנגד ותשא את־קלה ותבך", + "וישמע אלהים את־קול הנער ויקרא מלאך אלהים אל־הגר מן־השמים ויאמר לה מה־לך הגר אל־תיראי כי־שמע אלהים אל־קול הנער באשר הוא־שם", + "קומי שאי את־הנער והחזיקי את־ידך בו כי־לגוי גדול אשימנו", + "ויפקח אלהים את־עיניה ותרא באר מים ותלך ותמלא את־החמת מים ותשק את־הנער", + "ויהי אלהים את־הנער ויגדל וישב במדבר ויהי רבה קשת", + "וישב במדבר פארן ותקח־לו אמו אשה מארץ מצרים", + "ויהי בעת ההוא ויאמר אבימלך ופיכל שר־צבאו אל־אברהם לאמר אלהים עמך בכל אשר־אתה עשה", + "ועתה השבעה לי באלהים הנה אם־תשקר לי ולניני ולנכדי כחסד אשר־עשיתי עמך תעשה עמדי ועם־הארץ אשר־גרתה בה", + "ויאמר אברהם אנכי אשבע", + "והוכח אברהם את־אבימלך על־אדות באר המים אשר גזלו עבדי אבימלך", + "ויאמר אבימלך לא ידעתי מי עשה את־הדבר הזה וגם־אתה לא־הגדת לי וגם אנכי לא שמעתי בלתי היום", + "ויקח אברהם צאן ובקר ויתן לאבימלך ויכרתו שניהם ברית", + "ויצב אברהם את־שבע כבשת הצאן לבדהן", + "ויאמר אבימלך אל־אברהם מה הנה שבע כבשת האלה אשר הצבת לבדנה", + "ויאמר כי את־שבע כבשת תקח מידי בעבור תהיה־לי לעדה כי חפרתי את־הבאר הזאת", + "על־כן קרא למקום ההוא באר שבע כי שם נשבעו שניהם", + "ויכרתו ברית בבאר שבע ויקם אבימלך ופיכל שר־צבאו וישבו אל־ארץ פלשתים", + "ויטע אשל בבאר שבע ויקרא־שם בשם יהוה אל עולם", + "ויגר אברהם בארץ פלשתים ימים רבים" + ], + [ + "ויהי אחר הדברים האלה והאלהים נסה את־אברהם ויאמר אליו אברהם ויאמר הנני", + "ויאמר קח־נא את־בנך את־יחידך אשר־אהבת את־יצחק ולך־לך אל־ארץ המריה והעלהו שם לעלה על אחד ההרים אשר אמר אליך", + "וישכם אברהם בבקר ויחבש את־חמרו ויקח את־שני נעריו אתו ואת יצחק בנו ויבקע עצי עלה ויקם וילך אל־המקום אשר־אמר־לו האלהים", + "ביום השלישי וישא אברהם את־עיניו וירא את־המקום מרחק", + "ויאמר אברהם אל־נעריו שבו־לכם פה עם־החמור ואני והנער נלכה עד־כה ונשתחוה ונשובה אליכם", + "ויקח אברהם את־עצי העלה וישם על־יצחק בנו ויקח בידו את־האש ואת־המאכלת וילכו שניהם יחדו", + "ויאמר יצחק אל־אברהם אביו ויאמר אבי ויאמר הנני בני ויאמר הנה האש והעצים ואיה השה לעלה", + "ויאמר אברהם אלהים יראה־לו השה לעלה בני וילכו שניהם יחדו", + "ויבאו אל־המקום אשר אמר־לו האלהים ויבן שם אברהם את־המזבח ויערך את־העצים ויעקד את־יצחק בנו וישם אתו על־המזבח ממעל לעצים", + "וישלח אברהם את־ידו ויקח את־המאכלת לשחט את־בנו", + "ויקרא אליו מלאך יהוה מן־השמים ויאמר אברהם אברהם ויאמר הנני", + "ויאמר אל־תשלח ידך אל־הנער ואל־תעש לו מאומה כי עתה ידעתי כי־ירא אלהים אתה ולא חשכת את־בנך את־יחידך ממני", + "וישא אברהם את־עיניו וירא והנה־איל אחר נאחז בסבך בקרניו וילך אברהם ויקח את־האיל ויעלהו לעלה תחת בנו", + "ויקרא אברהם שם־המקום ההוא יהוה יראה אשר יאמר היום בהר יהוה יראה", + "ויקרא מלאך יהוה אל־אברהם שנית מן־השמים", + "ויאמר בי נשבעתי נאם־יהוה כי יען אשר עשית את־הדבר הזה ולא חשכת את־בנך את־יחידך", + "כי־ברך אברכך והרבה ארבה את־זרעך ככוכבי השמים וכחול אשר על־שפת הים וירש זרעך את שער איביו", + "והתברכו בזרעך כל גויי הארץ עקב אשר שמעת בקלי", + "וישב אברהם אל־נעריו ויקמו וילכו יחדו אל־באר שבע וישב אברהם בבאר שבע", + "ויהי אחרי הדברים האלה ויגד לאברהם לאמר הנה ילדה מלכה גם־הוא בנים לנחור אחיך", + "את־עוץ בכרו ואת־בוז אחיו ואת־קמואל אבי ארם", + "ואת־כשד ואת־חזו ואת־פלדש ואת־ידלף ואת בתואל", + "ובתואל ילד את־רבקה שמנה אלה ילדה מלכה לנחור אחי אברהם", + "ופילגשו ושמה ראומה ותלד גם־הוא את־טבח ואת־גחם ואת־תחש ואת־מעכה" + ], + [ + "ויהיו חיי שרה מאה שנה ועשרים שנה ושבע שנים שני חיי שרה", + "ותמת שרה בקרית ארבע הוא חברון בארץ כנען ויבא אברהם לספד לשרה ולבכתה", + "ויקם אברהם מעל פני מתו וידבר אל־בני־חת לאמר", + "גר־ותושב אנכי עמכם תנו לי אחזת־קבר עמכם ואקברה מתי מלפני", + "ויענו בני־חת את־אברהם לאמר לו", + "שמענו אדני נשיא אלהים אתה בתוכנו במבחר קברינו קבר את־מתך איש ממנו את־קברו לא־יכלה ממך מקבר מתך", + "ויקם אברהם וישתחו לעם־הארץ לבני־חת", + "וידבר אתם לאמר אם־יש את־נפשכם לקבר את־מתי מלפני שמעוני ופגעו־לי בעפרון בן־צחר", + "ויתן־לי את־מערת המכפלה אשר־לו אשר בקצה שדהו בכסף מלא יתננה לי בתוככם לאחזת־קבר", + "ועפרון ישב בתוך בני־חת ויען עפרון החתי את־אברהם באזני בני־חת לכל באי שער־עירו לאמר", + "לא־אדני שמעני השדה נתתי לך והמערה אשר־בו לך נתתיה לעיני בני־עמי נתתיה לך קבר מתך", + "וישתחו אברהם לפני עם הארץ", + "וידבר אל־עפרון באזני עם־הארץ לאמר אך אם־אתה לו שמעני נתתי כסף השדה קח ממני ואקברה את־מתי שמה", + "ויען עפרון את־אברהם לאמר לו", + "אדני שמעני ארץ ארבע מאת שקל־כסף ביני ובינך מה־הוא ואת־מתך קבר", + "וישמע אברהם אל־עפרון וישקל אברהם לעפרן את־הכסף אשר דבר באזני בני־חת ארבע מאות שקל כסף עבר לסחר", + "ויקם שדה עפרון אשר במכפלה אשר לפני ממרא השדה והמערה אשר־בו וכל־העץ אשר בשדה אשר בכל־גבלו סביב", + "לאברהם למקנה לעיני בני־חת בכל באי שער־עירו", + "ואחרי־כן קבר אברהם את־שרה אשתו אל־מערת שדה המכפלה על־פני ממרא הוא חברון בארץ כנען", + "ויקם השדה והמערה אשר־בו לאברהם לאחזת־קבר מאת בני־חת" + ], + [ + "ואברהם זקן בא בימים ויהוה ברך את־אברהם בכל", + "ויאמר אברהם אל־עבדו זקן ביתו המשל בכל־אשר־לו שים־נא ידך תחת ירכי", + "ואשביעך ביהוה אלהי השמים ואלהי הארץ אשר לא־תקח אשה לבני מבנות הכנעני אשר אנכי יושב בקרבו", + "כי אל־ארצי ואל־מולדתי תלך ולקחת אשה לבני ליצחק", + "ויאמר אליו העבד אולי לא־תאבה האשה ללכת אחרי אל־הארץ הזאת ההשב אשיב את־בנך אל־הארץ אשר־יצאת משם", + "ויאמר אליו אברהם השמר לך פן־תשיב את־בני שמה", + "יהוה אלהי השמים אשר לקחני מבית אבי ומארץ מולדתי ואשר דבר־לי ואשר נשבע־לי לאמר לזרעך אתן את־הארץ הזאת הוא ישלח מלאכו לפניך ולקחת אשה לבני משם", + "ואם־לא תאבה האשה ללכת אחריך ונקית משבעתי זאת רק את־בני לא תשב שמה", + "וישם העבד את־ידו תחת ירך אברהם אדניו וישבע לו על־הדבר הזה", + "ויקח העבד עשרה גמלים מגמלי אדניו וילך וכל־טוב אדניו בידו ויקם וילך אל־ארם נהרים אל־עיר נחור", + "ויברך הגמלים מחוץ לעיר אל־באר המים לעת ערב לעת צאת השאבת", + "ויאמר יהוה אלהי אדני אברהם הקרה־נא לפני היום ועשה־חסד עם אדני אברהם", + "הנה אנכי נצב על־עין המים ובנות אנשי העיר יצאת לשאב מים", + "והיה הנער אשר אמר אליה הטי־נא כדך ואשתה ואמרה שתה וגם־גמליך אשקה אתה הכחת לעבדך ליצחק ובה אדע כי־עשית חסד עם־אדני", + "ויהי־הוא טרם כלה לדבר והנה רבקה יצאת אשר ילדה לבתואל בן־מלכה אשת נחור אחי אברהם וכדה על־שכמה", + "והנער טבת מראה מאד בתולה ואיש לא ידעה ותרד העינה ותמלא כדה ותעל", + "וירץ העבד לקראתה ויאמר הגמיאיני נא מעט־מים מכדך", + "ותאמר שתה אדני ותמהר ותרד כדה על־ידה ותשקהו", + "ותכל להשקתו ותאמר גם לגמליך אשאב עד אם־כלו לשתת", + "ותמהר ותער כדה אל־השקת ותרץ עוד אל־הבאר לשאב ותשאב לכל־גמליו", + "והאיש משתאה לה מחריש לדעת ההצליח יהוה דרכו אם־לא", + "ויהי כאשר כלו הגמלים לשתות ויקח האיש נזם זהב בקע משקלו ושני צמידים על־ידיה עשרה זהב משקלם", + "ויאמר בת־מי את הגידי נא לי היש בית־אביך מקום לנו ללין", + "ותאמר אליו בת־בתואל אנכי בן־מלכה אשר ילדה לנחור", + "ותאמר אליו גם־תבן גם־מספוא רב עמנו גם־מקום ללון", + "ויקד האיש וישתחו ליהוה", + "ויאמר ברוך יהוה אלהי אדני אברהם אשר לא־עזב חסדו ואמתו מעם אדני אנכי בדרך נחני יהוה בית אחי אדני", + "ותרץ הנער ותגד לבית אמה כדברים האלה", + "ולרבקה אח ושמו לבן וירץ לבן אל־האיש החוצה אל־העין", + "ויהי כראת את־הנזם ואת־הצמדים על־ידי אחתו וכשמעו את־דברי רבקה אחתו לאמר כה־דבר אלי האיש ויבא אל־האיש והנה עמד על־הגמלים על־העין", + "ויאמר בוא ברוך יהוה למה תעמד בחוץ ואנכי פניתי הבית ומקום לגמלים", + "ויבא האיש הביתה ויפתח הגמלים ויתן תבן ומספוא לגמלים ומים לרחץ רגליו ורגלי האנשים אשר אתו", + "ויישם [ויושם] לפניו לאכל ויאמר לא אכל עד אם־דברתי דברי ויאמר דבר", + "ויאמר עבד אברהם אנכי", + "ויהוה ברך את־אדני מאד ויגדל ויתן־לו צאן ובקר וכסף וזהב ועבדם ושפחת וגמלים וחמרים", + "ותלד שרה אשת אדני בן לאדני אחרי זקנתה ויתן־לו את־כל־אשר־לו", + "וישבעני אדני לאמר לא־תקח אשה לבני מבנות הכנעני אשר אנכי ישב בארצו", + "אם־לא אל־בית־אבי תלך ואל־משפחתי ולקחת אשה לבני", + "ואמר אל־אדני אלי לא־תלך האשה אחרי", + "ויאמר אלי יהוה אשר־התהלכתי לפניו ישלח מלאכו אתך והצליח דרכך ולקחת אשה לבני ממשפחתי ומבית אבי", + "אז תנקה מאלתי כי תבוא אל־משפחתי ואם־לא יתנו לך והיית נקי מאלתי", + "ואבא היום אל־העין ואמר יהוה אלהי אדני אברהם אם־ישך־נא מצליח דרכי אשר אנכי הלך עליה", + "הנה אנכי נצב על־עין המים והיה העלמה היצאת לשאב ואמרתי אליה השקיני־נא מעט־מים מכדך", + "ואמרה אלי גם־אתה שתה וגם לגמליך אשאב הוא האשה אשר־הכיח יהוה לבן־אדני", + "אני טרם אכלה לדבר אל־לבי והנה רבקה יצאת וכדה על־שכמה ותרד העינה ותשאב ואמר אליה השקיני נא", + "ותמהר ותורד כדה מעליה ותאמר שתה וגם־גמליך אשקה ואשת וגם הגמלים השקתה", + "ואשאל אתה ואמר בת־מי את ותאמר בת־בתואל בן־נחור אשר ילדה־לו מלכה ואשם הנזם על־אפה והצמידים על־ידיה", + "ואקד ואשתחוה ליהוה ואברך את־יהוה אלהי אדני אברהם אשר הנחני בדרך אמת לקחת את־בת־אחי אדני לבנו", + "ועתה אם־ישכם עשים חסד ואמת את־אדני הגידו לי ואם־לא הגידו לי ואפנה על־ימין או על־שמאל", + "ויען לבן ובתואל ויאמרו מיהוה יצא הדבר לא נוכל דבר אליך רע או־טוב", + "הנה־רבקה לפניך קח ולך ותהי אשה לבן־אדניך כאשר דבר יהוה", + "ויהי כאשר שמע עבד אברהם את־דבריהם וישתחו ארצה ליהוה", + "ויוצא העבד כלי־כסף וכלי זהב ובגדים ויתן לרבקה ומגדנת נתן לאחיה ולאמה", + "ויאכלו וישתו הוא והאנשים אשר־עמו וילינו ויקומו בבקר ויאמר שלחני לאדני", + "ויאמר אחיה ואמה תשב הנער אתנו ימים או עשור אחר תלך", + "ויאמר אלהם אל־תאחרו אתי ויהוה הצליח דרכי שלחוני ואלכה לאדני", + "ויאמרו נקרא לנער ונשאלה את־פיה", + "ויקראו לרבקה ויאמרו אליה התלכי עם־האיש הזה ותאמר אלך", + "וישלחו את־רבקה אחתם ואת־מנקתה ואת־עבד אברהם ואת־אנשיו", + "ויברכו את־רבקה ויאמרו לה אחתנו את היי לאלפי רבבה ויירש זרעך את שער שנאיו", + "ותקם רבקה ונערתיה ותרכבנה על־הגמלים ותלכנה אחרי האיש ויקח העבד את־רבקה וילך", + "ויצחק בא מבוא באר לחי ראי והוא יושב בארץ הנגב", + "ויצא יצחק לשוח בשדה לפנות ערב וישא עיניו וירא והנה גמלים באים", + "ותשא רבקה את־עיניה ותרא את־יצחק ותפל מעל הגמל", + "ותאמר אל־העבד מי־האיש הלזה ההלך בשדה לקראתנו ויאמר העבד הוא אדני ותקח הצעיף ותתכס", + "ויספר העבד ליצחק את כל־הדברים אשר עשה", + "ויבאה יצחק האהלה שרה אמו ויקח את־רבקה ותהי־לו לאשה ויאהבה וינחם יצחק אחרי אמו" + ], + [ + "ויסף אברהם ויקח אשה ושמה קטורה", + "ותלד לו את־זמרן ואת־יקשן ואת־מדן ואת־מדין ואת־ישבק ואת־שוח", + "ויקשן ילד את־שבא ואת־דדן ובני דדן היו אשורם ולטושים ולאמים", + "ובני מדין עיפה ועפר וחנך ואבידע ואלדעה כל־אלה בני קטורה", + "ויתן אברהם את־כל־אשר־לו ליצחק", + "ולבני הפילגשים אשר לאברהם נתן אברהם מתנת וישלחם מעל יצחק בנו בעודנו חי קדמה אל־ארץ קדם", + "ואלה ימי שני־חיי אברהם אשר־חי מאת שנה ושבעים שנה וחמש שנים", + "ויגוע וימת אברהם בשיבה טובה זקן ושבע ויאסף אל־עמיו", + "ויקברו אתו יצחק וישמעאל בניו אל־מערת המכפלה אל־שדה עפרן בן־צחר החתי אשר על־פני ממרא", + "השדה אשר־קנה אברהם מאת בני־חת שמה קבר אברהם ושרה אשתו", + "ויהי אחרי מות אברהם ויברך אלהים את־יצחק בנו וישב יצחק עם־באר לחי ראי", + "ואלה תלדת ישמעאל בן־אברהם אשר ילדה הגר המצרית שפחת שרה לאברהם", + "ואלה שמות בני ישמעאל בשמתם לתולדתם בכר ישמעאל נבית וקדר ואדבאל ומבשם", + "ומשמע ודומה ומשא", + "חדד ותימא יטור נפיש וקדמה", + "אלה הם בני ישמעאל ואלה שמתם בחצריהם ובטירתם שנים־עשר נשיאם לאמתם", + "ואלה שני חיי ישמעאל מאת שנה ושלשים שנה ושבע שנים ויגוע וימת ויאסף אל־עמיו", + "וישכנו מחוילה עד־שור אשר על־פני מצרים באכה אשורה על־פני כל־אחיו נפל", + "ואלה תולדת יצחק בן־אברהם אברהם הוליד את־יצחק", + "ויהי יצחק בן־ארבעים שנה בקחתו את־רבקה בת־בתואל הארמי מפדן ארם אחות לבן הארמי לו לאשה", + "ויעתר יצחק ליהוה לנכח אשתו כי עקרה הוא ויעתר לו יהוה ותהר רבקה אשתו", + "ויתרצצו הבנים בקרבה ותאמר אם־כן למה זה אנכי ותלך לדרש את־יהוה", + "ויאמר יהוה לה שני גיים [גוים] בבטנך ושני לאמים ממעיך יפרדו ולאם מלאם יאמץ ורב יעבד צעיר", + "וימלאו ימיה ללדת והנה תומם בבטנה", + "ויצא הראשון אדמוני כלו כאדרת שער ויקראו שמו עשו", + "ואחרי־כן יצא אחיו וידו אחזת בעקב עשו ויקרא שמו יעקב ויצחק בן־ששים שנה בלדת אתם", + "ויגדלו הנערים ויהי עשו איש ידע ציד איש שדה ויעקב איש תם ישב אהלים", + "ויאהב יצחק את־עשו כי־ציד בפיו ורבקה אהבת את־יעקב", + "ויזד יעקב נזיד ויבא עשו מן־השדה והוא עיף", + "ויאמר עשו אל־יעקב הלעיטני נא מן־האדם האדם הזה כי עיף אנכי על־כן קרא־שמו אדום", + "ויאמר יעקב מכרה כיום את־בכרתך לי", + "ויאמר עשו הנה אנכי הולך למות ולמה־זה לי בכרה", + "ויאמר יעקב השבעה לי כיום וישבע לו וימכר את־בכרתו ליעקב", + "ויעקב נתן לעשו לחם ונזיד עדשים ויאכל וישת ויקם וילך ויבז עשו את־הבכרה" + ], + [ + "ויהי רעב בארץ מלבד הרעב הראשון אשר היה בימי אברהם וילך יצחק אל־אבימלך מלך־פלשתים גררה", + "וירא אליו יהוה ויאמר אל־תרד מצרימה שכן בארץ אשר אמר אליך", + "גור בארץ הזאת ואהיה עמך ואברכך כי־לך ולזרעך אתן את־כל־הארצת האל והקמתי את־השבעה אשר נשבעתי לאברהם אביך", + "והרביתי את־זרעך ככוכבי השמים ונתתי לזרעך את כל־הארצת האל והתברכו בזרעך כל גויי הארץ", + "עקב אשר־שמע אברהם בקלי וישמר משמרתי מצותי חקותי ותורתי", + "וישב יצחק בגרר", + "וישאלו אנשי המקום לאשתו ויאמר אחתי הוא כי ירא לאמר אשתי פן־יהרגני אנשי המקום על־רבקה כי־טובת מראה היא", + "ויהי כי ארכו־לו שם הימים וישקף אבימלך מלך פלשתים בעד החלון וירא והנה יצחק מצחק את רבקה אשתו", + "ויקרא אבימלך ליצחק ויאמר אך הנה אשתך הוא ואיך אמרת אחתי הוא ויאמר אליו יצחק כי אמרתי פן־אמות עליה", + "ויאמר אבימלך מה־זאת עשית לנו כמעט שכב אחד העם את־אשתך והבאת עלינו אשם", + "ויצו אבימלך את־כל־העם לאמר הנגע באיש הזה ובאשתו מות יומת", + "ויזרע יצחק בארץ ההוא וימצא בשנה ההוא מאה שערים ויברכהו יהוה", + "ויגדל האיש וילך הלוך וגדל עד כי־גדל מאד", + "ויהי־לו מקנה־צאן ומקנה בקר ועבדה רבה ויקנאו אתו פלשתים", + "וכל־הבארת אשר חפרו עבדי אביו בימי אברהם אביו סתמום פלשתים וימלאום עפר", + "ויאמר אבימלך אל־יצחק לך מעמנו כי־עצמת־ממנו מאד", + "וילך משם יצחק ויחן בנחל־גרר וישב שם", + "וישב יצחק ויחפר את־בארת המים אשר חפרו בימי אברהם אביו ויסתמום פלשתים אחרי מות אברהם ויקרא להן שמות כשמת אשר־קרא להן אביו", + "ויחפרו עבדי־יצחק בנחל וימצאו־שם באר מים חיים", + "ויריבו רעי גרר עם־רעי יצחק לאמר לנו המים ויקרא שם־הבאר עשק כי התעשקו עמו", + "ויחפרו באר אחרת ויריבו גם־עליה ויקרא שמה שטנה", + "ויעתק משם ויחפר באר אחרת ולא רבו עליה ויקרא שמה רחבות ויאמר כי־עתה הרחיב יהוה לנו ופרינו בארץ", + "ויעל משם באר שבע", + "וירא אליו יהוה בלילה ההוא ויאמר אנכי אלהי אברהם אביך אל־תירא כי־אתך אנכי וברכתיך והרביתי את־זרעך בעבור אברהם עבדי", + "ויבן שם מזבח ויקרא בשם יהוה ויט־שם אהלו ויכרו־שם עבדי־יצחק באר", + "ואבימלך הלך אליו מגרר ואחזת מרעהו ופיכל שר־צבאו", + "ויאמר אלהם יצחק מדוע באתם אלי ואתם שנאתם אתי ותשלחוני מאתכם", + "ויאמרו ראו ראינו כי־היה יהוה עמך ונאמר תהי נא אלה בינותינו בינינו ובינך ונכרתה ברית עמך", + "אם־תעשה עמנו רעה כאשר לא נגענוך וכאשר עשינו עמך רק־טוב ונשלחך בשלום אתה עתה ברוך יהוה", + "ויעש להם משתה ויאכלו וישתו", + "וישכימו בבקר וישבעו איש לאחיו וישלחם יצחק וילכו מאתו בשלום", + "ויהי ביום ההוא ויבאו עבדי יצחק ויגדו לו על־אדות הבאר אשר חפרו ויאמרו לו מצאנו מים", + "ויקרא אתה שבעה על־כן שם־העיר באר שבע עד היום הזה", + "ויהי עשו בן־ארבעים שנה ויקח אשה את־יהודית בת־בארי החתי ואת־בשמת בת־אילן החתי", + "ותהיין מרת רוח ליצחק ולרבקה" + ], + [ + "ויהי כי־זקן יצחק ותכהין עיניו מראת ויקרא את־עשו בנו הגדל ויאמר אליו בני ויאמר אליו הנני", + "ויאמר הנה־נא זקנתי לא ידעתי יום מותי", + "ועתה שא־נא כליך תליך וקשתך וצא השדה וצודה לי צידה [ציד]", + "ועשה־לי מטעמים כאשר אהבתי והביאה לי ואכלה בעבור תברכך נפשי בטרם אמות", + "ורבקה שמעת בדבר יצחק אל־עשו בנו וילך עשו השדה לצוד ציד להביא", + "ורבקה אמרה אל־יעקב בנה לאמר הנה שמעתי את־אביך מדבר אל־עשו אחיך לאמר", + "הביאה לי ציד ועשה־לי מטעמים ואכלה ואברככה לפני יהוה לפני מותי", + "ועתה בני שמע בקלי לאשר אני מצוה אתך", + "לך־נא אל־הצאן וקח־לי משם שני גדיי עזים טבים ואעשה אתם מטעמים לאביך כאשר אהב", + "והבאת לאביך ואכל בעבר אשר יברכך לפני מותו", + "ויאמר יעקב אל־רבקה אמו הן עשו אחי איש שער ואנכי איש חלק", + "אולי ימשני אבי והייתי בעיניו כמתעתע והבאתי עלי קללה ולא ברכה", + "ותאמר לו אמו עלי קללתך בני אך שמע בקלי ולך קח־לי", + "וילך ויקח ויבא לאמו ותעש אמו מטעמים כאשר אהב אביו", + "ותקח רבקה את־בגדי עשו בנה הגדל החמדת אשר אתה בבית ותלבש את־יעקב בנה הקטן", + "ואת ערת גדיי העזים הלבישה על־ידיו ועל חלקת צואריו", + "ותתן את־המטעמים ואת־הלחם אשר עשתה ביד יעקב בנה", + "ויבא אל־אביו ויאמר אבי ויאמר הנני מי אתה בני", + "ויאמר יעקב אל־אביו אנכי עשו בכרך עשיתי כאשר דברת אלי קום־נא שבה ואכלה מצידי בעבור תברכני נפשך", + "ויאמר יצחק אל־בנו מה־זה מהרת למצא בני ויאמר כי הקרה יהוה אלהיך לפני", + "ויאמר יצחק אל־יעקב גשה־נא ואמשך בני האתה זה בני עשו אם־לא", + "ויגש יעקב אל־יצחק אביו וימשהו ויאמר הקל קול יעקב והידים ידי עשו", + "ולא הכירו כי־היו ידיו כידי עשו אחיו שערת ויברכהו", + "ויאמר אתה זה בני עשו ויאמר אני", + "ויאמר הגשה לי ואכלה מציד בני למען תברכך נפשי ויגש־לו ויאכל ויבא לו יין וישת", + "ויאמר אליו יצחק אביו גשה־נא ושקה־לי בני", + "ויגש וישק־לו וירח את־ריח בגדיו ויברכהו ויאמר ראה ריח בני כריח שדה אשר ברכו יהוה", + "ויתן־לך האלהים מטל השמים ומשמני הארץ ורב דגן ותירש", + "יעבדוך עמים וישתחו [וישתחוו] לך לאמים הוה גביר לאחיך וישתחוו לך בני אמך ארריך ארור ומברכיך ברוך", + "ויהי כאשר כלה יצחק לברך את־יעקב ויהי אך יצא יצא יעקב מאת פני יצחק אביו ועשו אחיו בא מצידו", + "ויעש גם־הוא מטעמים ויבא לאביו ויאמר לאביו יקם אבי ויאכל מציד בנו בעבור תברכני נפשך", + "ויאמר לו יצחק אביו מי־אתה ויאמר אני בנך בכרך עשו", + "ויחרד יצחק חרדה גדלה עד־מאד ויאמר מי־אפוא הוא הצד־ציד ויבא לי ואכל מכל בטרם תבוא ואברכהו גם־ברוך יהיה", + "כשמע עשו את־דברי אביו ויצעק צעקה גדלה ומרה עד־מאד ויאמר לאביו ברכני גם־אני אבי", + "ויאמר בא אחיך במרמה ויקח ברכתך", + "ויאמר הכי קרא שמו יעקב ויעקבני זה פעמים את־בכרתי לקח והנה עתה לקח ברכתי ויאמר הלא־אצלת לי ברכה", + "ויען יצחק ויאמר לעשו הן גביר שמתיו לך ואת־כל־אחיו נתתי לו לעבדים ודגן ותירש סמכתיו ולכה אפוא מה אעשה בני", + "ויאמר עשו אל־אביו הברכה אחת הוא־לך אבי ברכני גם־אני אבי וישא עשו קלו ויבך", + "ויען יצחק אביו ויאמר אליו הנה משמני הארץ יהיה מושבך ומטל השמים מעל", + "ועל־חרבך תחיה ואת־אחיך תעבד והיה כאשר תריד ופרקת עלו מעל צוארך", + "וישטם עשו את־יעקב על־הברכה אשר ברכו אביו ויאמר עשו בלבו יקרבו ימי אבל אבי ואהרגה את־יעקב אחי", + "ויגד לרבקה את־דברי עשו בנה הגדל ותשלח ותקרא ליעקב בנה הקטן ותאמר אליו הנה עשו אחיך מתנחם לך להרגך", + "ועתה בני שמע בקלי וקום ברח־לך אל־לבן אחי חרנה", + "וישבת עמו ימים אחדים עד אשר־תשוב חמת אחיך", + "עד־שוב אף־אחיך ממך ושכח את אשר־עשית לו ושלחתי ולקחתיך משם למה אשכל גם־שניכם יום אחד", + "ותאמר רבקה אל־יצחק קצתי בחיי מפני בנות חת אם־לקח יעקב אשה מבנות־חת כאלה מבנות הארץ למה לי חיים" + ], + [ + "ויקרא יצחק אל־יעקב ויברך אתו ויצוהו ויאמר לו לא־תקח אשה מבנות כנען", + "קום לך פדנה ארם ביתה בתואל אבי אמך וקח־לך משם אשה מבנות לבן אחי אמך", + "ואל שדי יברך אתך ויפרך וירבך והיית לקהל עמים", + "ויתן־לך את־ברכת אברהם לך ולזרעך אתך לרשתך את־ארץ מגריך אשר־נתן אלהים לאברהם", + "וישלח יצחק את־יעקב וילך פדנה ארם אל־לבן בן־בתואל הארמי אחי רבקה אם יעקב ועשו", + "וירא עשו כי־ברך יצחק את־יעקב ושלח אתו פדנה ארם לקחת־לו משם אשה בברכו אתו ויצו עליו לאמר לא־תקח אשה מבנות כנען", + "וישמע יעקב אל־אביו ואל־אמו וילך פדנה ארם", + "וירא עשו כי רעות בנות כנען בעיני יצחק אביו", + "וילך עשו אל־ישמעאל ויקח את־מחלת בת־ישמעאל בן־אברהם אחות נביות על־נשיו לו לאשה", + "ויצא יעקב מבאר שבע וילך חרנה", + "ויפגע במקום וילן שם כי־בא השמש ויקח מאבני המקום וישם מראשתיו וישכב במקום ההוא", + "ויחלם והנה סלם מצב ארצה וראשו מגיע השמימה והנה מלאכי אלהים עלים וירדים בו", + "והנה יהוה נצב עליו ויאמר אני יהוה אלהי אברהם אביך ואלהי יצחק הארץ אשר אתה שכב עליה לך אתננה ולזרעך", + "והיה זרעך כעפר הארץ ופרצת ימה וקדמה וצפנה ונגבה ונברכו בך כל־משפחת האדמה ובזרעך", + "והנה אנכי עמך ושמרתיך בכל אשר־תלך והשבתיך אל־האדמה הזאת כי לא אעזבך עד אשר אם־עשיתי את אשר־דברתי לך", + "וייקץ יעקב משנתו ויאמר אכן יש יהוה במקום הזה ואנכי לא ידעתי", + "ויירא ויאמר מה־נורא המקום הזה אין זה כי אם־בית אלהים וזה שער השמים", + "וישכם יעקב בבקר ויקח את־האבן אשר־שם מראשתיו וישם אתה מצבה ויצק שמן על־ראשה", + "ויקרא את־שם־המקום ההוא בית־אל ואולם לוז שם־העיר לראשנה", + "וידר יעקב נדר לאמר אם־יהיה אלהים עמדי ושמרני בדרך הזה אשר אנכי הולך ונתן־לי לחם לאכל ובגד ללבש", + "ושבתי בשלום אל־בית אבי והיה יהוה לי לאלהים", + "והאבן הזאת אשר־שמתי מצבה יהיה בית אלהים וכל אשר תתן־לי עשר אעשרנו לך" + ], + [ + "וישא יעקב רגליו וילך ארצה בני־קדם", + "וירא והנה באר בשדה והנה־שם שלשה עדרי־צאן רבצים עליה כי מן־הבאר ההוא ישקו העדרים והאבן גדלה על־פי הבאר", + "ונאספו־שמה כל־העדרים וגללו את־האבן מעל פי הבאר והשקו את־הצאן והשיבו את־האבן על־פי הבאר למקמה", + "ויאמר להם יעקב אחי מאין אתם ויאמרו מחרן אנחנו", + "ויאמר להם הידעתם את־לבן בן־נחור ויאמרו ידענו", + "ויאמר להם השלום לו ויאמרו שלום והנה רחל בתו באה עם־הצאן", + "ויאמר הן עוד היום גדול לא־עת האסף המקנה השקו הצאן ולכו רעו", + "ויאמרו לא נוכל עד אשר יאספו כל־העדרים וגללו את־האבן מעל פי הבאר והשקינו הצאן", + "עודנו מדבר עמם ורחל באה עם־הצאן אשר לאביה כי רעה הוא", + "ויהי כאשר ראה יעקב את־רחל בת־לבן אחי אמו ואת־צאן לבן אחי אמו ויגש יעקב ויגל את־האבן מעל פי הבאר וישק את־צאן לבן אחי אמו", + "וישק יעקב לרחל וישא את־קלו ויבך", + "ויגד יעקב לרחל כי אחי אביה הוא וכי בן־רבקה הוא ותרץ ותגד לאביה", + "ויהי כשמע לבן את־שמע יעקב בן־אחתו וירץ לקראתו ויחבק־לו וינשק־לו ויביאהו אל־ביתו ויספר ללבן את כל־הדברים האלה", + "ויאמר לו לבן אך עצמי ובשרי אתה וישב עמו חדש ימים", + "ויאמר לבן ליעקב הכי־אחי אתה ועבדתני חנם הגידה לי מה־משכרתך", + "וללבן שתי בנות שם הגדלה לאה ושם הקטנה רחל", + "ועיני לאה רכות ורחל היתה יפת־תאר ויפת מראה", + "ויאהב יעקב את־רחל ויאמר אעבדך שבע שנים ברחל בתך הקטנה", + "ויאמר לבן טוב תתי אתה לך מתתי אתה לאיש אחר שבה עמדי", + "ויעבד יעקב ברחל שבע שנים ויהיו בעיניו כימים אחדים באהבתו אתה", + "ויאמר יעקב אל־לבן הבה את־אשתי כי מלאו ימי ואבואה אליה", + "ויאסף לבן את־כל־אנשי המקום ויעש משתה", + "ויהי בערב ויקח את־לאה בתו ויבא אתה אליו ויבא אליה", + "ויתן לבן לה את־זלפה שפחתו ללאה בתו שפחה", + "ויהי בבקר והנה־הוא לאה ויאמר אל־לבן מה־זאת עשית לי הלא ברחל עבדתי עמך ולמה רמיתני", + "ויאמר לבן לא־יעשה כן במקומנו לתת הצעירה לפני הבכירה", + "מלא שבע זאת ונתנה לך גם־את־זאת בעבדה אשר תעבד עמדי עוד שבע־שנים אחרות", + "ויעש יעקב כן וימלא שבע זאת ויתן־לו את־רחל בתו לו לאשה", + "ויתן לבן לרחל בתו את־בלהה שפחתו לה לשפחה", + "ויבא גם אל־רחל ויאהב גם־את־רחל מלאה ויעבד עמו עוד שבע־שנים אחרות", + "וירא יהוה כי־שנואה לאה ויפתח את־רחמה ורחל עקרה", + "ותהר לאה ותלד בן ותקרא שמו ראובן כי אמרה כי־ראה יהוה בעניי כי עתה יאהבני אישי", + "ותהר עוד ותלד בן ותאמר כי־שמע יהוה כי־שנואה אנכי ויתן־לי גם־את־זה ותקרא שמו שמעון", + "ותהר עוד ותלד בן ותאמר עתה הפעם ילוה אישי אלי כי־ילדתי לו שלשה בנים על־כן קרא־שמו לוי", + "ותהר עוד ותלד בן ותאמר הפעם אודה את־יהוה על־כן קראה שמו יהודה ותעמד מלדת" + ], + [ + "ותרא רחל כי לא ילדה ליעקב ותקנא רחל באחתה ותאמר אל־יעקב הבה־לי בנים ואם־אין מתה אנכי", + "ויחר־אף יעקב ברחל ויאמר התחת אלהים אנכי אשר־מנע ממך פרי־בטן", + "ותאמר הנה אמתי בלהה בא אליה ותלד על־ברכי ואבנה גם־אנכי ממנה", + "ותתן־לו את־בלהה שפחתה לאשה ויבא אליה יעקב", + "ותהר בלהה ותלד ליעקב בן", + "ותאמר רחל דנני אלהים וגם שמע בקלי ויתן־לי בן על־כן קראה שמו דן", + "ותהר עוד ותלד בלהה שפחת רחל בן שני ליעקב", + "ותאמר רחל נפתולי אלהים נפתלתי עם־אחתי גם־יכלתי ותקרא שמו נפתלי", + "ותרא לאה כי עמדה מלדת ותקח את־זלפה שפחתה ותתן אתה ליעקב לאשה", + "ותלד זלפה שפחת לאה ליעקב בן", + "ותאמר לאה בגד [בא] [גד] ותקרא את־שמו גד", + "ותלד זלפה שפחת לאה בן שני ליעקב", + "ותאמר לאה באשרי כי אשרוני בנות ותקרא את־שמו אשר", + "וילך ראובן בימי קציר־חטים וימצא דודאים בשדה ויבא אתם אל־לאה אמו ותאמר רחל אל־לאה תני־נא לי מדודאי בנך", + "ותאמר לה המעט קחתך את־אישי ולקחת גם את־דודאי בני ותאמר רחל לכן ישכב עמך הלילה תחת דודאי בנך", + "ויבא יעקב מן־השדה בערב ותצא לאה לקראתו ותאמר אלי תבוא כי שכר שכרתיך בדודאי בני וישכב עמה בלילה הוא", + "וישמע אלהים אל־לאה ותהר ותלד ליעקב בן חמישי", + "ותאמר לאה נתן אלהים שכרי אשר־נתתי שפחתי לאישי ותקרא שמו יששכר", + "ותהר עוד לאה ותלד בן־ששי ליעקב", + "ותאמר לאה זבדני אלהים אתי זבד טוב הפעם יזבלני אישי כי־ילדתי לו ששה בנים ותקרא את־שמו זבלון", + "ואחר ילדה בת ותקרא את־שמה דינה", + "ויזכר אלהים את־רחל וישמע אליה אלהים ויפתח את־רחמה", + "ותהר ותלד בן ותאמר אסף אלהים את־חרפתי", + "ותקרא את־שמו יוסף לאמר יסף יהוה לי בן אחר", + "ויהי כאשר ילדה רחל את־יוסף ויאמר יעקב אל־לבן שלחני ואלכה אל־מקומי ולארצי", + "תנה את־נשי ואת־ילדי אשר עבדתי אתך בהן ואלכה כי אתה ידעת את־עבדתי אשר עבדתיך", + "ויאמר אליו לבן אם־נא מצאתי חן בעיניך נחשתי ויברכני יהוה בגללך", + "ויאמר נקבה שכרך עלי ואתנה", + "ויאמר אליו אתה ידעת את אשר עבדתיך ואת אשר־היה מקנך אתי", + "כי מעט אשר־היה לך לפני ויפרץ לרב ויברך יהוה אתך לרגלי ועתה מתי אעשה גם־אנכי לביתי", + "ויאמר מה אתן־לך ויאמר יעקב לא־תתן־לי מאומה אם־תעשה־לי הדבר הזה אשובה ארעה צאנך אשמר", + "אעבר בכל־צאנך היום הסר משם כל־שה נקד וטלוא וכל־שה־חום בכשבים וטלוא ונקד בעזים והיה שכרי", + "וענתה־בי צדקתי ביום מחר כי־תבוא על־שכרי לפניך כל אשר־איננו נקד וטלוא בעזים וחום בכשבים גנוב הוא אתי", + "ויאמר לבן הן לו יהי כדברך", + "ויסר ביום ההוא את־התישים העקדים והטלאים ואת כל־העזים הנקדות והטלאת כל אשר־לבן בו וכל־חום בכשבים ויתן ביד־בניו", + "וישם דרך שלשת ימים בינו ובין יעקב ויעקב רעה את־צאן לבן הנותרת", + "ויקח־לו יעקב מקל לבנה לח ולוז וערמון ויפצל בהן פצלות לבנות מחשף הלבן אשר על־המקלות", + "ויצג את־המקלות אשר פצל ברהטים בשקתות המים אשר תבאן הצאן לשתות לנכח הצאן ויחמנה בבאן לשתות", + "ויחמו הצאן אל־המקלות ותלדן הצאן עקדים נקדים וטלאים", + "והכשבים הפריד יעקב ויתן פני הצאן אל־עקד וכל־חום בצאן לבן וישת־לו עדרים לבדו ולא שתם על־צאן לבן", + "והיה בכל־יחם הצאן המקשרות ושם יעקב את־המקלות לעיני הצאן ברהטים ליחמנה במקלות", + "ובהעטיף הצאן לא ישים והיה העטפים ללבן והקשרים ליעקב", + "ויפרץ האיש מאד מאד ויהי־לו צאן רבות ושפחות ועבדים וגמלים וחמרים" + ], + [ + "וישמע את־דברי בני־לבן לאמר לקח יעקב את כל־אשר לאבינו ומאשר לאבינו עשה את כל־הכבד הזה", + "וירא יעקב את־פני לבן והנה איננו עמו כתמול שלשום", + "ויאמר יהוה אל־יעקב שוב אל־ארץ אבותיך ולמולדתך ואהיה עמך", + "וישלח יעקב ויקרא לרחל וללאה השדה אל־צאנו", + "ויאמר להן ראה אנכי את־פני אביכן כי־איננו אלי כתמל שלשם ואלהי אבי היה עמדי", + "ואתנה ידעתן כי בכל־כחי עבדתי את־אביכן", + "ואביכן התל בי והחלף את־משכרתי עשרת מנים ולא־נתנו אלהים להרע עמדי", + "אם־כה יאמר נקדים יהיה שכרך וילדו כל־הצאן נקדים ואם־כה יאמר עקדים יהיה שכרך וילדו כל־הצאן עקדים", + "ויצל אלהים את־מקנה אביכם ויתן־לי", + "ויהי בעת יחם הצאן ואשא עיני וארא בחלום והנה העתדים העלים על־הצאן עקדים נקדים וברדים", + "ויאמר אלי מלאך האלהים בחלום יעקב ואמר הנני", + "ויאמר שא־נא עיניך וראה כל־העתדים העלים על־הצאן עקדים נקדים וברדים כי ראיתי את כל־אשר לבן עשה לך", + "אנכי האל בית־אל אשר משחת שם מצבה אשר נדרת לי שם נדר עתה קום צא מן־הארץ הזאת ושוב אל־ארץ מולדתך", + "ותען רחל ולאה ותאמרנה לו העוד לנו חלק ונחלה בבית אבינו", + "הלוא נכריות נחשבנו לו כי מכרנו ויאכל גם־אכול את־כספנו", + "כי כל־העשר אשר הציל אלהים מאבינו לנו הוא ולבנינו ועתה כל אשר אמר אלהים אליך עשה", + "ויקם יעקב וישא את־בניו ואת־נשיו על־הגמלים", + "וינהג את־כל־מקנהו ואת־כל־רכשו אשר רכש מקנה קנינו אשר רכש בפדן ארם לבוא אל־יצחק אביו ארצה כנען", + "ולבן הלך לגזז את־צאנו ותגנב רחל את־התרפים אשר לאביה", + "ויגנב יעקב את־לב לבן הארמי על־בלי הגיד לו כי ברח הוא", + "ויברח הוא וכל־אשר־לו ויקם ויעבר את־הנהר וישם את־פניו הר הגלעד", + "ויגד ללבן ביום השלישי כי ברח יעקב", + "ויקח את־אחיו עמו וירדף אחריו דרך שבעת ימים וידבק אתו בהר הגלעד", + "ויבא אלהים אל־לבן הארמי בחלם הלילה ויאמר לו השמר לך פן־תדבר עם־יעקב מטוב עד־רע", + "וישג לבן את־יעקב ויעקב תקע את־אהלו בהר ולבן תקע את־אחיו בהר הגלעד", + "ויאמר לבן ליעקב מה עשית ותגנב את־לבבי ותנהג את־בנתי כשביות חרב", + "למה נחבאת לברח ותגנב אתי ולא־הגדת לי ואשלחך בשמחה ובשרים בתף ובכנור", + "ולא נטשתני לנשק לבני ולבנתי עתה הסכלת עשו", + "יש־לאל ידי לעשות עמכם רע ואלהי אביכם אמש אמר אלי לאמר השמר לך מדבר עם־יעקב מטוב עד־רע", + "ועתה הלך הלכת כי־נכסף נכספתה לבית אביך למה גנבת את־אלהי", + "ויען יעקב ויאמר ללבן כי יראתי כי אמרתי פן־תגזל את־בנותיך מעמי", + "עם אשר תמצא את־אלהיך לא יחיה נגד אחינו הכר־לך מה עמדי וקח־לך ולא־ידע יעקב כי רחל גנבתם", + "ויבא לבן באהל יעקב ובאהל לאה ובאהל שתי האמהת ולא מצא ויצא מאהל לאה ויבא באהל רחל", + "ורחל לקחה את־התרפים ותשמם בכר הגמל ותשב עליהם וימשש לבן את־כל־האהל ולא מצא", + "ותאמר אל־אביה אל־יחר בעיני אדני כי לוא אוכל לקום מפניך כי־דרך נשים לי ויחפש ולא מצא את־התרפים", + "ויחר ליעקב וירב בלבן ויען יעקב ויאמר ללבן מה־פשעי מה חטאתי כי דלקת אחרי", + "כי־מששת את־כל־כלי מה־מצאת מכל כלי־ביתך שים כה נגד אחי ואחיך ויוכיחו בין שנינו", + "זה עשרים שנה אנכי עמך רחליך ועזיך לא שכלו ואילי צאנך לא אכלתי", + "טרפה לא־הבאתי אליך אנכי אחטנה מידי תבקשנה גנבתי יום וגנבתי לילה", + "הייתי ביום אכלני חרב וקרח בלילה ותדד שנתי מעיני", + "זה־לי עשרים שנה בביתך עבדתיך ארבע־עשרה שנה בשתי בנתיך ושש שנים בצאנך ותחלף את־משכרתי עשרת מנים", + "לולי אלהי אבי אלהי אברהם ופחד יצחק היה לי כי עתה ריקם שלחתני את־עניי ואת־יגיע כפי ראה אלהים ויוכח אמש", + "ויען לבן ויאמר אל־יעקב הבנות בנתי והבנים בני והצאן צאני וכל אשר־אתה ראה לי־הוא ולבנתי מה־אעשה לאלה היום או לבניהן אשר ילדו", + "ועתה לכה נכרתה ברית אני ואתה והיה לעד ביני ובינך", + "ויקח יעקב אבן וירימה מצבה", + "ויאמר יעקב לאחיו לקטו אבנים ויקחו אבנים ויעשו־גל ויאכלו שם על־הגל", + "ויקרא־לו לבן יגר שהדותא ויעקב קרא לו גלעד", + "ויאמר לבן הגל הזה עד ביני ובינך היום על־כן קרא־שמו גלעד", + "והמצפה אשר אמר יצף יהוה ביני ובינך כי נסתר איש מרעהו", + "אם־תענה את־בנתי ואם־תקח נשים על־בנתי אין איש עמנו ראה אלהים עד ביני ובינך", + "ויאמר לבן ליעקב הנה הגל הזה והנה המצבה אשר יריתי ביני ובינך", + "עד הגל הזה ועדה המצבה אם־אני לא־אעבר אליך את־הגל הזה ואם־אתה לא־תעבר אלי את־הגל הזה ואת־המצבה הזאת לרעה", + "אלהי אברהם ואלהי נחור ישפטו בינינו אלהי אביהם וישבע יעקב בפחד אביו יצחק", + "ויזבח יעקב זבח בהר ויקרא לאחיו לאכל־לחם ויאכלו לחם וילינו בהר" + ], + [ + "וישכם לבן בבקר וינשק לבניו ולבנותיו ויברך אתהם וילך וישב לבן למקמו", + "ויעקב הלך לדרכו ויפגעו־בו מלאכי אלהים", + "ויאמר יעקב כאשר ראם מחנה אלהים זה ויקרא שם־המקום ההוא מחנים", + "וישלח יעקב מלאכים לפניו אל־עשו אחיו ארצה שעיר שדה אדום", + "ויצו אתם לאמר כה תאמרון לאדני לעשו כה אמר עבדך יעקב עם־לבן גרתי ואחר עד־עתה", + "ויהי־לי שור וחמור צאן ועבד ושפחה ואשלחה להגיד לאדני למצא־חן בעיניך", + "וישבו המלאכים אל־יעקב לאמר באנו אל־אחיך אל־עשו וגם הלך לקראתך וארבע־מאות איש עמו", + "ויירא יעקב מאד ויצר לו ויחץ את־העם אשר־אתו ואת־הצאן ואת־הבקר והגמלים לשני מחנות", + "ויאמר אם־יבוא עשו אל־המחנה האחת והכהו והיה המחנה הנשאר לפליטה", + "ויאמר יעקב אלהי אבי אברהם ואלהי אבי יצחק יהוה האמר אלי שוב לארצך ולמולדתך ואיטיבה עמך", + "קטנתי מכל החסדים ומכל־האמת אשר עשית את־עבדך כי במקלי עברתי את־הירדן הזה ועתה הייתי לשני מחנות", + "הצילני נא מיד אחי מיד עשו כי־ירא אנכי אתו פן־יבוא והכני אם על־בנים", + "ואתה אמרת היטב איטיב עמך ושמתי את־זרעך כחול הים אשר לא־יספר מרב", + "וילן שם בלילה ההוא ויקח מן־הבא בידו מנחה לעשו אחיו", + "עזים מאתים ותישים עשרים רחלים מאתים ואילים עשרים", + "גמלים מיניקות ובניהם שלשים פרות ארבעים ופרים עשרה אתנת עשרים ועירם עשרה", + "ויתן ביד־עבדיו עדר עדר לבדו ויאמר אל־עבדיו עברו לפני ורוח תשימו בין עדר ובין עדר", + "ויצו את־הראשון לאמר כי יפגשך עשו אחי ושאלך לאמר למי־אתה ואנה תלך ולמי אלה לפניך", + "ואמרת לעבדך ליעקב מנחה הוא שלוחה לאדני לעשו והנה גם־הוא אחרינו", + "ויצו גם את־השני גם את־השלישי גם את־כל־ההלכים אחרי העדרים לאמר כדבר הזה תדברון אל־עשו במצאכם אתו", + "ואמרתם גם הנה עבדך יעקב אחרינו כי־אמר אכפרה פניו במנחה ההלכת לפני ואחרי־כן אראה פניו אולי ישא פני", + "ותעבר המנחה על־פניו והוא לן בלילה־ההוא במחנה", + "ויקם בלילה הוא ויקח את־שתי נשיו ואת־שתי שפחתיו ואת־אחד עשר ילדיו ויעבר את מעבר יבק", + "ויקחם ויעברם את־הנחל ויעבר את־אשר־לו", + "ויותר יעקב לבדו ויאבק איש עמו עד עלות השחר", + "וירא כי לא יכל לו ויגע בכף־ירכו ותקע כף־ירך יעקב בהאבקו עמו", + "ויאמר שלחני כי עלה השחר ויאמר לא אשלחך כי אם־ברכתני", + "ויאמר אליו מה־שמך ויאמר יעקב", + "ויאמר לא יעקב יאמר עוד שמך כי אם־ישראל כי־שרית עם־אלהים ועם־אנשים ותוכל", + "וישאל יעקב ויאמר הגידה־נא שמך ויאמר למה זה תשאל לשמי ויברך אתו שם", + "ויקרא יעקב שם המקום פניאל כי־ראיתי אלהים פנים אל־פנים ותנצל נפשי", + "ויזרח־לו השמש כאשר עבר את־פנואל והוא צלע על־ירכו", + "על־כן לא־יאכלו בני־ישראל את־גיד הנשה אשר על־כף הירך עד היום הזה כי נגע בכף־ירך יעקב בגיד הנשה" + ], + [ + "וישא יעקב עיניו וירא והנה עשו בא ועמו ארבע מאות איש ויחץ את־הילדים על־לאה ועל־רחל ועל שתי השפחות", + "וישם את־השפחות ואת־ילדיהן ראשנה ואת־לאה וילדיה אחרנים ואת־רחל ואת־יוסף אחרנים", + "והוא עבר לפניהם וישתחו ארצה שבע פעמים עד־גשתו עד־אחיו", + "וירץ עשו לקראתו ויחבקהו ויפל על־צוארו וישקהו ויבכו", + "וישא את־עיניו וירא את־הנשים ואת־הילדים ויאמר מי־אלה לך ויאמר הילדים אשר־חנן אלהים את־עבדך", + "ותגשן השפחות הנה וילדיהן ותשתחוין", + "ותגש גם־לאה וילדיה וישתחוו ואחר נגש יוסף ורחל וישתחוו", + "ויאמר מי לך כל־המחנה הזה אשר פגשתי ויאמר למצא־חן בעיני אדני", + "ויאמר עשו יש־לי רב אחי יהי לך אשר־לך", + "ויאמר יעקב אל־נא אם־נא מצאתי חן בעיניך ולקחת מנחתי מידי כי על־כן ראיתי פניך כראת פני אלהים ותרצני", + "קח־נא את־ברכתי אשר הבאת לך כי־חנני אלהים וכי יש־לי־כל ויפצר־בו ויקח", + "ויאמר נסעה ונלכה ואלכה לנגדך", + "ויאמר אליו אדני ידע כי־הילדים רכים והצאן והבקר עלות עלי ודפקום יום אחד ומתו כל־הצאן", + "יעבר־נא אדני לפני עבדו ואני אתנהלה לאטי לרגל המלאכה אשר־לפני ולרגל הילדים עד אשר־אבא אל־אדני שעירה", + "ויאמר עשו אציגה־נא עמך מן־העם אשר אתי ויאמר למה זה אמצא־חן בעיני אדני", + "וישב ביום ההוא עשו לדרכו שעירה", + "ויעקב נסע סכתה ויבן לו בית ולמקנהו עשה סכת על־כן קרא שם־המקום סכות", + "ויבא יעקב שלם עיר שכם אשר בארץ כנען בבאו מפדן ארם ויחן את־פני העיר", + "ויקן את־חלקת השדה אשר נטה־שם אהלו מיד בני־חמור אבי שכם במאה קשיטה", + "ויצב־שם מזבח ויקרא־לו אל אלהי ישראל" + ], + [ + "ותצא דינה בת־לאה אשר ילדה ליעקב לראות בבנות הארץ", + "וירא אתה שכם בן־חמור החוי נשיא הארץ ויקח אתה וישכב אתה ויענה", + "ותדבק נפשו בדינה בת־יעקב ויאהב את־הנער וידבר על־לב הנער", + "ויאמר שכם אל־חמור אביו לאמר קח־לי את־הילדה הזאת לאשה", + "ויעקב שמע כי טמא את־דינה בתו ובניו היו את־מקנהו בשדה והחרש יעקב עד־באם", + "ויצא חמור אבי־שכם אל־יעקב לדבר אתו", + "ובני יעקב באו מן־השדה כשמעם ויתעצבו האנשים ויחר להם מאד כי־נבלה עשה בישראל לשכב את־בת־יעקב וכן לא יעשה", + "וידבר חמור אתם לאמר שכם בני חשקה נפשו בבתכם תנו נא אתה לו לאשה", + "והתחתנו אתנו בנתיכם תתנו־לנו ואת־בנתינו תקחו לכם", + "ואתנו תשבו והארץ תהיה לפניכם שבו וסחרוה והאחזו בה", + "ויאמר שכם אל־אביה ואל־אחיה אמצא־חן בעיניכם ואשר תאמרו אלי אתן", + "הרבו עלי מאד מהר ומתן ואתנה כאשר תאמרו אלי ותנו־לי את־הנער לאשה", + "ויענו בני־יעקב את־שכם ואת־חמור אביו במרמה וידברו אשר טמא את דינה אחתם", + "ויאמרו אליהם לא נוכל לעשות הדבר הזה לתת את־אחתנו לאיש אשר־לו ערלה כי־חרפה הוא לנו", + "אך־בזאת נאות לכם אם תהיו כמנו להמל לכם כל־זכר", + "ונתנו את־בנתינו לכם ואת־בנתיכם נקח־לנו וישבנו אתכם והיינו לעם אחד", + "ואם־לא תשמעו אלינו להמול ולקחנו את־בתנו והלכנו", + "וייטבו דבריהם בעיני חמור ובעיני שכם בן־חמור", + "ולא־אחר הנער לעשות הדבר כי חפץ בבת־יעקב והוא נכבד מכל בית אביו", + "ויבא חמור ושכם בנו אל־שער עירם וידברו אל־אנשי עירם לאמר", + "האנשים האלה שלמים הם אתנו וישבו בארץ ויסחרו אתה והארץ הנה רחבת־ידים לפניהם את־בנתם נקח־לנו לנשים ואת־בנתינו נתן להם", + "אך־בזאת יאתו לנו האנשים לשבת אתנו להיות לעם אחד בהמול לנו כל־זכר כאשר הם נמלים", + "מקנהם וקנינם וכל־בהמתם הלוא לנו הם אך נאותה להם וישבו אתנו", + "וישמעו אל־חמור ואל־שכם בנו כל־יצאי שער עירו וימלו כל־זכר כל־יצאי שער עירו", + "ויהי ביום השלישי בהיותם כאבים ויקחו שני־בני־יעקב שמעון ולוי אחי דינה איש חרבו ויבאו על־העיר בטח ויהרגו כל־זכר", + "ואת־חמור ואת־שכם בנו הרגו לפי־חרב ויקחו את־דינה מבית שכם ויצאו", + "בני יעקב באו על־החללים ויבזו העיר אשר טמאו אחותם", + "את־צאנם ואת־בקרם ואת־חמריהם ואת אשר־בעיר ואת־אשר בשדה לקחו", + "ואת־כל־חילם ואת־כל־טפם ואת־נשיהם שבו ויבזו ואת כל־אשר בבית", + "ויאמר יעקב אל־שמעון ואל־לוי עכרתם אתי להבאישני בישב הארץ בכנעני ובפרזי ואני מתי מספר ונאספו עלי והכוני ונשמדתי אני וביתי", + "ויאמרו הכזונה יעשה את־אחותנו" + ], + [ + "ויאמר אלהים אל־יעקב קום עלה בית־אל ושב־שם ועשה־שם מזבח לאל הנראה אליך בברחך מפני עשו אחיך", + "ויאמר יעקב אל־ביתו ואל כל־אשר עמו הסרו את־אלהי הנכר אשר בתככם והטהרו והחליפו שמלתיכם", + "ונקומה ונעלה בית־אל ואעשה־שם מזבח לאל הענה אתי ביום צרתי ויהי עמדי בדרך אשר הלכתי", + "ויתנו אל־יעקב את כל־אלהי הנכר אשר בידם ואת־הנזמים אשר באזניהם ויטמן אתם יעקב תחת האלה אשר עם־שכם", + "ויסעו ויהי חתת אלהים על־הערים אשר סביבתיהם ולא רדפו אחרי בני יעקב", + "ויבא יעקב לוזה אשר בארץ כנען הוא בית־אל הוא וכל־העם אשר־עמו", + "ויבן שם מזבח ויקרא למקום אל בית־אל כי שם נגלו אליו האלהים בברחו מפני אחיו", + "ותמת דברה מינקת רבקה ותקבר מתחת לבית־אל תחת האלון ויקרא שמו אלון בכות", + "וירא אלהים אל־יעקב עוד בבאו מפדן ארם ויברך אתו", + "ויאמר־לו אלהים שמך יעקב לא־יקרא שמך עוד יעקב כי אם־ישראל יהיה שמך ויקרא את־שמו ישראל", + "ויאמר לו אלהים אני אל שדי פרה ורבה גוי וקהל גוים יהיה ממך ומלכים מחלציך יצאו", + "ואת־הארץ אשר נתתי לאברהם וליצחק לך אתננה ולזרעך אחריך אתן את־הארץ", + "ויעל מעליו אלהים במקום אשר־דבר אתו", + "ויצב יעקב מצבה במקום אשר־דבר אתו מצבת אבן ויסך עליה נסך ויצק עליה שמן", + "ויקרא יעקב את־שם המקום אשר דבר אתו שם אלהים בית־אל", + "ויסעו מבית אל ויהי־עוד כברת־הארץ לבוא אפרתה ותלד רחל ותקש בלדתה", + "ויהי בהקשתה בלדתה ותאמר לה המילדת אל־תיראי כי־גם־זה לך בן", + "ויהי בצאת נפשה כי מתה ותקרא שמו בן־אוני ואביו קרא־לו בנימין", + "ותמת רחל ותקבר בדרך אפרתה הוא בית לחם", + "ויצב יעקב מצבה על־קברתה הוא מצבת קברת־רחל עד־היום", + "ויסע ישראל ויט אהלה מהלאה למגדל־עדר", + "ויהי בשכן ישראל בארץ ההוא וילך ראובן וישכב את־בלהה פילגש אביו וישמע ישראל ויהיו בני־יעקב שנים עשר", + "בני לאה בכור יעקב ראובן ושמעון ולוי ויהודה ויששכר וזבולן", + "בני רחל יוסף ובנימן", + "ובני בלהה שפחת רחל דן ונפתלי", + "ובני זלפה שפחת לאה גד ואשר אלה בני יעקב אשר ילד־לו בפדן ארם", + "ויבא יעקב אל־יצחק אביו ממרא קרית הארבע הוא חברון אשר־גר־שם אברהם ויצחק", + "ויהיו ימי יצחק מאת שנה ושמנים שנה", + "ויגוע יצחק וימת ויאסף אל־עמיו זקן ושבע ימים ויקברו אתו עשו ויעקב בניו" + ], + [ + "ואלה תלדות עשו הוא אדום", + "עשו לקח את־נשיו מבנות כנען את־עדה בת־אילון החתי ואת־אהליבמה בת־ענה בת־צבעון החוי", + "ואת־בשמת בת־ישמעאל אחות נביות", + "ותלד עדה לעשו את־אליפז ובשמת ילדה את־רעואל", + "ואהליבמה ילדה את־יעיש [יעוש] ואת־יעלם ואת־קרח אלה בני עשו אשר ילדו־לו בארץ כנען", + "ויקח עשו את־נשיו ואת־בניו ואת־בנתיו ואת־כל־נפשות ביתו ואת־מקנהו ואת־כל־בהמתו ואת כל־קנינו אשר רכש בארץ כנען וילך אל־ארץ מפני יעקב אחיו", + "כי־היה רכושם רב משבת יחדו ולא יכלה ארץ מגוריהם לשאת אתם מפני מקניהם", + "וישב עשו בהר שעיר עשו הוא אדום", + "ואלה תלדות עשו אבי אדום בהר שעיר", + "אלה שמות בני־עשו אליפז בן־עדה אשת עשו רעואל בן־בשמת אשת עשו", + "ויהיו בני אליפז תימן אומר צפו וגעתם וקנז", + "ותמנע היתה פילגש לאליפז בן־עשו ותלד לאליפז את־עמלק אלה בני עדה אשת עשו", + "ואלה בני רעואל נחת וזרח שמה ומזה אלה היו בני בשמת אשת עשו", + "ואלה היו בני אהליבמה בת־ענה בת־צבעון אשת עשו ותלד לעשו את־יעיש [יעוש] ואת־יעלם ואת־קרח", + "אלה אלופי בני־עשו בני אליפז בכור עשו אלוף תימן אלוף אומר אלוף צפו אלוף קנז", + "אלוף־קרח אלוף געתם אלוף עמלק אלה אלופי אליפז בארץ אדום אלה בני עדה", + "ואלה בני רעואל בן־עשו אלוף נחת אלוף זרח אלוף שמה אלוף מזה אלה אלופי רעואל בארץ אדום אלה בני בשמת אשת עשו", + "ואלה בני אהליבמה אשת עשו אלוף יעוש אלוף יעלם אלוף קרח אלה אלופי אהליבמה בת־ענה אשת עשו", + "אלה בני־עשו ואלה אלופיהם הוא אדום", + "אלה בני־שעיר החרי ישבי הארץ לוטן ושובל וצבעון וענה", + "ודשון ואצר ודישן אלה אלופי החרי בני שעיר בארץ אדום", + "ויהיו בני־לוטן חרי והימם ואחות לוטן תמנע", + "ואלה בני שובל עלון ומנחת ועיבל שפו ואונם", + "ואלה בני־צבעון ואיה וענה הוא ענה אשר מצא את־הימם במדבר ברעתו את־החמרים לצבעון אביו", + "ואלה בני־ענה דשן ואהליבמה בת־ענה", + "ואלה בני דישן חמדן ואשבן ויתרן וכרן", + "אלה בני־אצר בלהן וזעון ועקן", + "אלה בני־דישן עוץ וארן", + "אלה אלופי החרי אלוף לוטן אלוף שובל אלוף צבעון אלוף ענה", + "אלוף דשן אלוף אצר אלוף דישן אלה אלופי החרי לאלפיהם בארץ שעיר", + "ואלה המלכים אשר מלכו בארץ אדום לפני מלך־מלך לבני ישראל", + "וימלך באדום בלע בן־בעור ושם עירו דנהבה", + "וימת בלע וימלך תחתיו יובב בן־זרח מבצרה", + "וימת יובב וימלך תחתיו חשם מארץ התימני", + "וימת חשם וימלך תחתיו הדד בן־בדד המכה את־מדין בשדה מואב ושם עירו עוית", + "וימת הדד וימלך תחתיו שמלה ממשרקה", + "וימת שמלה וימלך תחתיו שאול מרחבות הנהר", + "וימת שאול וימלך תחתיו בעל חנן בן־עכבור", + "וימת בעל חנן בן־עכבור וימלך תחתיו הדר ושם עירו פעו ושם אשתו מהיטבאל בת־מטרד בת מי זהב", + "ואלה שמות אלופי עשו למשפחתם למקמתם בשמתם אלוף תמנע אלוף עלוה אלוף יתת", + "אלוף אהליבמה אלוף אלה אלוף פינן", + "אלוף קנז אלוף תימן אלוף מבצר", + "אלוף מגדיאל אלוף עירם אלה אלופי אדום למשבתם בארץ אחזתם הוא עשו אבי אדום" + ], + [ + "וישב יעקב בארץ מגורי אביו בארץ כנען", + "אלה תלדות יעקב יוסף בן־שבע־עשרה שנה היה רעה את־אחיו בצאן והוא נער את־בני בלהה ואת־בני זלפה נשי אביו ויבא יוסף את־דבתם רעה אל־אביהם", + "וישראל אהב את־יוסף מכל־בניו כי־בן־זקנים הוא לו ועשה לו כתנת פסים", + "ויראו אחיו כי־אתו אהב אביהם מכל־אחיו וישנאו אתו ולא יכלו דברו לשלם", + "ויחלם יוסף חלום ויגד לאחיו ויוספו עוד שנא אתו", + "ויאמר אליהם שמעו־נא החלום הזה אשר חלמתי", + "והנה אנחנו מאלמים אלמים בתוך השדה והנה קמה אלמתי וגם־נצבה והנה תסבינה אלמתיכם ותשתחוין לאלמתי", + "ויאמרו לו אחיו המלך תמלך עלינו אם־משול תמשל בנו ויוספו עוד שנא אתו על־חלמתיו ועל־דבריו", + "ויחלם עוד חלום אחר ויספר אתו לאחיו ויאמר הנה חלמתי חלום עוד והנה השמש והירח ואחד עשר כוכבים משתחוים לי", + "ויספר אל־אביו ואל־אחיו ויגער־בו אביו ויאמר לו מה החלום הזה אשר חלמת הבוא נבוא אני ואמך ואחיך להשתחות לך ארצה", + "ויקנאו־בו אחיו ואביו שמר את־הדבר", + "וילכו אחיו לרעות את־צאן אביהם בשכם", + "ויאמר ישראל אל־יוסף הלוא אחיך רעים בשכם לכה ואשלחך אליהם ויאמר לו הנני", + "ויאמר לו לך־נא ראה את־שלום אחיך ואת־שלום הצאן והשבני דבר וישלחהו מעמק חברון ויבא שכמה", + "וימצאהו איש והנה תעה בשדה וישאלהו האיש לאמר מה־תבקש", + "ויאמר את־אחי אנכי מבקש הגידה־נא לי איפה הם רעים", + "ויאמר האיש נסעו מזה כי שמעתי אמרים נלכה דתינה וילך יוסף אחר אחיו וימצאם בדתן", + "ויראו אתו מרחק ובטרם יקרב אליהם ויתנכלו אתו להמיתו", + "ויאמרו איש אל־אחיו הנה בעל החלמות הלזה בא", + "ועתה לכו ונהרגהו ונשלכהו באחד הברות ואמרנו חיה רעה אכלתהו ונראה מה־יהיו חלמתיו", + "וישמע ראובן ויצלהו מידם ויאמר לא נכנו נפש", + "ויאמר אלהם ראובן אל־תשפכו־דם השליכו אתו אל־הבור הזה אשר במדבר ויד אל־תשלחו־בו למען הציל אתו מידם להשיבו אל־אביו", + "ויהי כאשר־בא יוסף אל־אחיו ויפשיטו את־יוסף את־כתנתו את־כתנת הפסים אשר עליו", + "ויקחהו וישלכו אתו הברה והבור רק אין בו מים", + "וישבו לאכל־לחם וישאו עיניהם ויראו והנה ארחת ישמעאלים באה מגלעד וגמליהם נשאים נכאת וצרי ולט הולכים להוריד מצרימה", + "ויאמר יהודה אל־אחיו מה־בצע כי נהרג את־אחינו וכסינו את־דמו", + "לכו ונמכרנו לישמעאלים וידנו אל־תהי־בו כי־אחינו בשרנו הוא וישמעו אחיו", + "ויעברו אנשים מדינים סחרים וימשכו ויעלו את־יוסף מן־הבור וימכרו את־יוסף לישמעאלים בעשרים כסף ויביאו את־יוסף מצרימה", + "וישב ראובן אל־הבור והנה אין־יוסף בבור ויקרע את־בגדיו", + "וישב אל־אחיו ויאמר הילד איננו ואני אנה אני־בא", + "ויקחו את־כתנת יוסף וישחטו שעיר עזים ויטבלו את־הכתנת בדם", + "וישלחו את־כתנת הפסים ויביאו אל־אביהם ויאמרו זאת מצאנו הכר־נא הכתנת בנך הוא אם־לא", + "ויכירה ויאמר כתנת בני חיה רעה אכלתהו טרף טרף יוסף", + "ויקרע יעקב שמלתיו וישם שק במתניו ויתאבל על־בנו ימים רבים", + "ויקמו כל־בניו וכל־בנתיו לנחמו וימאן להתנחם ויאמר כי־ארד אל־בני אבל שאלה ויבך אתו אביו", + "והמדנים מכרו אתו אל־מצרים לפוטיפר סריס פרעה שר הטבחים" + ], + [ + "ויהי בעת ההוא וירד יהודה מאת אחיו ויט עד־איש עדלמי ושמו חירה", + "וירא־שם יהודה בת־איש כנעני ושמו שוע ויקחה ויבא אליה", + "ותהר ותלד בן ויקרא את־שמו ער", + "ותהר עוד ותלד בן ותקרא את־שמו אונן", + "ותסף עוד ותלד בן ותקרא את־שמו שלה והיה בכזיב בלדתה אתו", + "ויקח יהודה אשה לער בכורו ושמה תמר", + "ויהי ער בכור יהודה רע בעיני יהוה וימתהו יהוה", + "ויאמר יהודה לאונן בא אל־אשת אחיך ויבם אתה והקם זרע לאחיך", + "וידע אונן כי לא לו יהיה הזרע והיה אם־בא אל־אשת אחיו ושחת ארצה לבלתי נתן־זרע לאחיו", + "וירע בעיני יהוה אשר עשה וימת גם־אתו", + "ויאמר יהודה לתמר כלתו שבי אלמנה בית־אביך עד־יגדל שלה בני כי אמר פן־ימות גם־הוא כאחיו ותלך תמר ותשב בית אביה", + "וירבו הימים ותמת בת־שוע אשת־יהודה וינחם יהודה ויעל על־גזזי צאנו הוא וחירה רעהו העדלמי תמנתה", + "ויגד לתמר לאמר הנה חמיך עלה תמנתה לגז צאנו", + "ותסר בגדי אלמנותה מעליה ותכס בצעיף ותתעלף ותשב בפתח עינים אשר על־דרך תמנתה כי ראתה כי־גדל שלה והוא לא־נתנה לו לאשה", + "ויראה יהודה ויחשבה לזונה כי כסתה פניה", + "ויט אליה אל־הדרך ויאמר הבה־נא אבוא אליך כי לא ידע כי כלתו הוא ותאמר מה־תתן־לי כי תבוא אלי", + "ויאמר אנכי אשלח גדי־עזים מן־הצאן ותאמר אם־תתן ערבון עד שלחך", + "ויאמר מה הערבון אשר אתן־לך ותאמר חתמך ופתילך ומטך אשר בידך ויתן־לה ויבא אליה ותהר לו", + "ותקם ותלך ותסר צעיפה מעליה ותלבש בגדי אלמנותה", + "וישלח יהודה את־גדי העזים ביד רעהו העדלמי לקחת הערבון מיד האשה ולא מצאה", + "וישאל את־אנשי מקמה לאמר איה הקדשה הוא בעינים על־הדרך ויאמרו לא־היתה בזה קדשה", + "וישב אל־יהודה ויאמר לא מצאתיה וגם אנשי המקום אמרו לא־היתה בזה קדשה", + "ויאמר יהודה תקח־לה פן נהיה לבוז הנה שלחתי הגדי הזה ואתה לא מצאתה", + "ויהי כמשלש חדשים ויגד ליהודה לאמר זנתה תמר כלתך וגם הנה הרה לזנונים ויאמר יהודה הוציאוה ותשרף", + "הוא מוצאת והיא שלחה אל־חמיה לאמר לאיש אשר־אלה לו אנכי הרה ותאמר הכר־נא למי החתמת והפתילים והמטה האלה", + "ויכר יהודה ויאמר צדקה ממני כי־על־כן לא־נתתיה לשלה בני ולא־יסף עוד לדעתה", + "ויהי בעת לדתה והנה תאומים בבטנה", + "ויהי בלדתה ויתן־יד ותקח המילדת ותקשר על־ידו שני לאמר זה יצא ראשנה", + "ויהי כמשיב ידו והנה יצא אחיו ותאמר מה־פרצת עליך פרץ ויקרא שמו פרץ", + "ואחר יצא אחיו אשר על־ידו השני ויקרא שמו זרח" + ], + [ + "ויוסף הורד מצרימה ויקנהו פוטיפר סריס פרעה שר הטבחים איש מצרי מיד הישמעאלים אשר הורדהו שמה", + "ויהי יהוה את־יוסף ויהי איש מצליח ויהי בבית אדניו המצרי", + "וירא אדניו כי יהוה אתו וכל אשר־הוא עשה יהוה מצליח בידו", + "וימצא יוסף חן בעיניו וישרת אתו ויפקדהו על־ביתו וכל־יש־לו נתן בידו", + "ויהי מאז הפקיד אתו בביתו ועל כל־אשר יש־לו ויברך יהוה את־בית המצרי בגלל יוסף ויהי ברכת יהוה בכל־אשר יש־לו בבית ובשדה", + "ויעזב כל־אשר־לו ביד־יוסף ולא־ידע אתו מאומה כי אם־הלחם אשר־הוא אוכל ויהי יוסף יפה־תאר ויפה מראה", + "ויהי אחר הדברים האלה ותשא אשת־אדניו את־עיניה אל־יוסף ותאמר שכבה עמי", + "וימאן ויאמר אל־אשת אדניו הן אדני לא־ידע אתי מה־בבית וכל אשר־יש־לו נתן בידי", + "איננו גדול בבית הזה ממני ולא־חשך ממני מאומה כי אם־אותך באשר את־אשתו ואיך אעשה הרעה הגדלה הזאת וחטאתי לאלהים", + "ויהי כדברה אל־יוסף יום יום ולא־שמע אליה לשכב אצלה להיות עמה", + "ויהי כהיום הזה ויבא הביתה לעשות מלאכתו ואין איש מאנשי הבית שם בבית", + "ותתפשהו בבגדו לאמר שכבה עמי ויעזב בגדו בידה וינס ויצא החוצה", + "ויהי כראותה כי־עזב בגדו בידה וינס החוצה", + "ותקרא לאנשי ביתה ותאמר להם לאמר ראו הביא לנו איש עברי לצחק בנו בא אלי לשכב עמי ואקרא בקול גדול", + "ויהי כשמעו כי־הרימתי קולי ואקרא ויעזב בגדו אצלי וינס ויצא החוצה", + "ותנח בגדו אצלה עד־בוא אדניו אל־ביתו", + "ותדבר אליו כדברים האלה לאמר בא־אלי העבד העברי אשר־הבאת לנו לצחק בי", + "ויהי כהרימי קולי ואקרא ויעזב בגדו אצלי וינס החוצה", + "ויהי כשמע אדניו את־דברי אשתו אשר דברה אליו לאמר כדברים האלה עשה לי עבדך ויחר אפו", + "ויקח אדני יוסף אתו ויתנהו אל־בית הסהר מקום אשר־אסורי [אסירי] המלך אסורים ויהי־שם בבית הסהר", + "ויהי יהוה את־יוסף ויט אליו חסד ויתן חנו בעיני שר בית־הסהר", + "ויתן שר בית־הסהר ביד־יוסף את כל־האסירם אשר בבית הסהר ואת כל־אשר עשים שם הוא היה עשה", + "אין שר בית־הסהר ראה את־כל־מאומה בידו באשר יהוה אתו ואשר־הוא עשה יהוה מצליח" + ], + [ + "ויהי אחר הדברים האלה חטאו משקה מלך־מצרים והאפה לאדניהם למלך מצרים", + "ויקצף פרעה על שני סריסיו על שר המשקים ועל שר האופים", + "ויתן אתם במשמר בית שר הטבחים אל־בית הסהר מקום אשר יוסף אסור שם", + "ויפקד שר הטבחים את־יוסף אתם וישרת אתם ויהיו ימים במשמר", + "ויחלמו חלום שניהם איש חלמו בלילה אחד איש כפתרון חלמו המשקה והאפה אשר למלך מצרים אשר אסורים בבית הסהר", + "ויבא אליהם יוסף בבקר וירא אתם והנם זעפים", + "וישאל את־סריסי פרעה אשר אתו במשמר בית אדניו לאמר מדוע פניכם רעים היום", + "ויאמרו אליו חלום חלמנו ופתר אין אתו ויאמר אלהם יוסף הלוא לאלהים פתרנים ספרו־נא לי", + "ויספר שר־המשקים את־חלמו ליוסף ויאמר לו בחלומי והנה־גפן לפני", + "ובגפן שלשה שריגם והיא כפרחת עלתה נצה הבשילו אשכלתיה ענבים", + "וכוס פרעה בידי ואקח את־הענבים ואשחט אתם אל־כוס פרעה ואתן את־הכוס על־כף פרעה", + "ויאמר לו יוסף זה פתרנו שלשת השרגים שלשת ימים הם", + "בעוד שלשת ימים ישא פרעה את־ראשך והשיבך על־כנך ונתת כוס־פרעה בידו כמשפט הראשון אשר היית משקהו", + "כי אם־זכרתני אתך כאשר ייטב לך ועשית־נא עמדי חסד והזכרתני אל־פרעה והוצאתני מן־הבית הזה", + "כי־גנב גנבתי מארץ העברים וגם־פה לא־עשיתי מאומה כי־שמו אתי בבור", + "וירא שר־האפים כי טוב פתר ויאמר אל־יוסף אף־אני בחלומי והנה שלשה סלי חרי על־ראשי", + "ובסל העליון מכל מאכל פרעה מעשה אפה והעוף אכל אתם מן־הסל מעל ראשי", + "ויען יוסף ויאמר זה פתרנו שלשת הסלים שלשת ימים הם", + "בעוד שלשת ימים ישא פרעה את־ראשך מעליך ותלה אותך על־עץ ואכל העוף את־בשרך מעליך", + "ויהי ביום השלישי יום הלדת את־פרעה ויעש משתה לכל־עבדיו וישא את־ראש שר המשקים ואת־ראש שר האפים בתוך עבדיו", + "וישב את־שר המשקים על־משקהו ויתן הכוס על־כף פרעה", + "ואת שר האפים תלה כאשר פתר להם יוסף", + "ולא־זכר שר־המשקים את־יוסף וישכחהו" + ], + [ + "ויהי מקץ שנתים ימים ופרעה חלם והנה עמד על־היאר", + "והנה מן־היאר עלת שבע פרות יפות מראה ובריאת בשר ותרעינה באחו", + "והנה שבע פרות אחרות עלות אחריהן מן־היאר רעות מראה ודקות בשר ותעמדנה אצל הפרות על־שפת היאר", + "ותאכלנה הפרות רעות המראה ודקת הבשר את שבע הפרות יפת המראה והבריאת וייקץ פרעה", + "ויישן ויחלם שנית והנה שבע שבלים עלות בקנה אחד בריאות וטבות", + "והנה שבע שבלים דקות ושדופת קדים צמחות אחריהן", + "ותבלענה השבלים הדקות את שבע השבלים הבריאות והמלאות וייקץ פרעה והנה חלום", + "ויהי בבקר ותפעם רוחו וישלח ויקרא את־כל־חרטמי מצרים ואת־כל־חכמיה ויספר פרעה להם את־חלמו ואין־פותר אותם לפרעה", + "וידבר שר המשקים את־פרעה לאמר את־חטאי אני מזכיר היום", + "פרעה קצף על־עבדיו ויתן אתי במשמר בית שר הטבחים אתי ואת שר האפים", + "ונחלמה חלום בלילה אחד אני והוא איש כפתרון חלמו חלמנו", + "ושם אתנו נער עברי עבד לשר הטבחים ונספר־לו ויפתר־לנו את־חלמתינו איש כחלמו פתר", + "ויהי כאשר פתר־לנו כן היה אתי השיב על־כני ואתו תלה", + "וישלח פרעה ויקרא את־יוסף ויריצהו מן־הבור ויגלח ויחלף שמלתיו ויבא אל־פרעה", + "ויאמר פרעה אל־יוסף חלום חלמתי ופתר אין אתו ואני שמעתי עליך לאמר תשמע חלום לפתר אתו", + "ויען יוסף את־פרעה לאמר בלעדי אלהים יענה את־שלום פרעה", + "וידבר פרעה אל־יוסף בחלמי הנני עמד על־שפת היאר", + "והנה מן־היאר עלת שבע פרות בריאות בשר ויפת תאר ותרעינה באחו", + "והנה שבע־פרות אחרות עלות אחריהן דלות ורעות תאר מאד ורקות בשר לא־ראיתי כהנה בכל־ארץ מצרים לרע", + "ותאכלנה הפרות הרקות והרעות את שבע הפרות הראשנות הבריאת", + "ותבאנה אל־קרבנה ולא נודע כי־באו אל־קרבנה ומראיהן רע כאשר בתחלה ואיקץ", + "וארא בחלמי והנה שבע שבלים עלת בקנה אחד מלאת וטבות", + "והנה שבע שבלים צנמות דקות שדפות קדים צמחות אחריהם", + "ותבלען השבלים הדקת את שבע השבלים הטבות ואמר אל־החרטמים ואין מגיד לי", + "ויאמר יוסף אל־פרעה חלום פרעה אחד הוא את אשר האלהים עשה הגיד לפרעה", + "שבע פרת הטבת שבע שנים הנה ושבע השבלים הטבת שבע שנים הנה חלום אחד הוא", + "ושבע הפרות הרקות והרעת העלת אחריהן שבע שנים הנה ושבע השבלים הרקות שדפות הקדים יהיו שבע שני רעב", + "הוא הדבר אשר דברתי אל־פרעה אשר האלהים עשה הראה את־פרעה", + "הנה שבע שנים באות שבע גדול בכל־ארץ מצרים", + "וקמו שבע שני רעב אחריהן ונשכח כל־השבע בארץ מצרים וכלה הרעב את־הארץ", + "ולא־יודע השבע בארץ מפני הרעב ההוא אחרי־כן כי־כבד הוא מאד", + "ועל השנות החלום אל־פרעה פעמים כי־נכון הדבר מעם האלהים וממהר האלהים לעשתו", + "ועתה ירא פרעה איש נבון וחכם וישיתהו על־ארץ מצרים", + "יעשה פרעה ויפקד פקדים על־הארץ וחמש את־ארץ מצרים בשבע שני השבע", + "ויקבצו את־כל־אכל השנים הטבת הבאת האלה ויצברו־בר תחת יד־פרעה אכל בערים ושמרו", + "והיה האכל לפקדון לארץ לשבע שני הרעב אשר תהיין בארץ מצרים ולא־תכרת הארץ ברעב", + "וייטב הדבר בעיני פרעה ובעיני כל־עבדיו", + "ויאמר פרעה אל־עבדיו הנמצא כזה איש אשר רוח אלהים בו", + "ויאמר פרעה אל־יוסף אחרי הודיע אלהים אותך את־כל־זאת אין־נבון וחכם כמוך", + "אתה תהיה על־ביתי ועל־פיך ישק כל־עמי רק הכסא אגדל ממך", + "ויאמר פרעה אל־יוסף ראה נתתי אתך על כל־ארץ מצרים", + "ויסר פרעה את־טבעתו מעל ידו ויתן אתה על־יד יוסף וילבש אתו בגדי־שש וישם רבד הזהב על־צוארו", + "וירכב אתו במרכבת המשנה אשר־לו ויקראו לפניו אברך ונתון אתו על כל־ארץ מצרים", + "ויאמר פרעה אל־יוסף אני פרעה ובלעדיך לא־ירים איש את־ידו ואת־רגלו בכל־ארץ מצרים", + "ויקרא פרעה שם־יוסף צפנת פענח ויתן־לו את־אסנת בת־פוטי פרע כהן אן לאשה ויצא יוסף על־ארץ מצרים", + "ויוסף בן־שלשים שנה בעמדו לפני פרעה מלך־מצרים ויצא יוסף מלפני פרעה ויעבר בכל־ארץ מצרים", + "ותעש הארץ בשבע שני השבע לקמצים", + "ויקבץ את־כל־אכל שבע שנים אשר היו בארץ מצרים ויתן־אכל בערים אכל שדה־העיר אשר סביבתיה נתן בתוכה", + "ויצבר יוסף בר כחול הים הרבה מאד עד כי־חדל לספר כי־אין מספר", + "וליוסף ילד שני בנים בטרם תבוא שנת הרעב אשר ילדה־לו אסנת בת־פוטי פרע כהן און", + "ויקרא יוסף את־שם הבכור מנשה כי־נשני אלהים את־כל־עמלי ואת כל־בית אבי", + "ואת שם השני קרא אפרים כי־הפרני אלהים בארץ עניי", + "ותכלינה שבע שני השבע אשר היה בארץ מצרים", + "ותחלינה שבע שני הרעב לבוא כאשר אמר יוסף ויהי רעב בכל־הארצות ובכל־ארץ מצרים היה לחם", + "ותרעב כל־ארץ מצרים ויצעק העם אל־פרעה ללחם ויאמר פרעה לכל־מצרים לכו אל־יוסף אשר־יאמר לכם תעשו", + "והרעב היה על כל־פני הארץ ויפתח יוסף את־כל־אשר בהם וישבר למצרים ויחזק הרעב בארץ מצרים", + "וכל־הארץ באו מצרימה לשבר אל־יוסף כי־חזק הרעב בכל־הארץ" + ], + [ + "וירא יעקב כי יש־שבר במצרים ויאמר יעקב לבניו למה תתראו", + "ויאמר הנה שמעתי כי יש־שבר במצרים רדו־שמה ושברו־לנו משם ונחיה ולא נמות", + "וירדו אחי־יוסף עשרה לשבר בר ממצרים", + "ואת־בנימין אחי יוסף לא־שלח יעקב את־אחיו כי אמר פן־יקראנו אסון", + "ויבאו בני ישראל לשבר בתוך הבאים כי־היה הרעב בארץ כנען", + "ויוסף הוא השליט על־הארץ הוא המשביר לכל־עם הארץ ויבאו אחי יוסף וישתחוו־לו אפים ארצה", + "וירא יוסף את־אחיו ויכרם ויתנכר אליהם וידבר אתם קשות ויאמר אלהם מאין באתם ויאמרו מארץ כנען לשבר־אכל", + "ויכר יוסף את־אחיו והם לא הכרהו", + "ויזכר יוסף את החלמות אשר חלם להם ויאמר אלהם מרגלים אתם לראות את־ערות הארץ באתם", + "ויאמרו אליו לא אדני ועבדיך באו לשבר־אכל", + "כלנו בני איש־אחד נחנו כנים אנחנו לא־היו עבדיך מרגלים", + "ויאמר אלהם לא כי־ערות הארץ באתם לראות", + "ויאמרו שנים עשר עבדיך אחים אנחנו בני איש־אחד בארץ כנען והנה הקטן את־אבינו היום והאחד איננו", + "ויאמר אלהם יוסף הוא אשר דברתי אלכם לאמר מרגלים אתם", + "בזאת תבחנו חי פרעה אם־תצאו מזה כי אם־בבוא אחיכם הקטן הנה", + "שלחו מכם אחד ויקח את־אחיכם ואתם האסרו ויבחנו דבריכם האמת אתכם ואם־לא חי פרעה כי מרגלים אתם", + "ויאסף אתם אל־משמר שלשת ימים", + "ויאמר אלהם יוסף ביום השלישי זאת עשו וחיו את־האלהים אני ירא", + "אם־כנים אתם אחיכם אחד יאסר בבית משמרכם ואתם לכו הביאו שבר רעבון בתיכם", + "ואת־אחיכם הקטן תביאו אלי ויאמנו דבריכם ולא תמותו ויעשו־כן", + "ויאמרו איש אל־אחיו אבל אשמים אנחנו על־אחינו אשר ראינו צרת נפשו בהתחננו אלינו ולא שמענו על־כן באה אלינו הצרה הזאת", + "ויען ראובן אתם לאמר הלוא אמרתי אליכם לאמר אל־תחטאו בילד ולא שמעתם וגם־דמו הנה נדרש", + "והם לא ידעו כי שמע יוסף כי המליץ בינתם", + "ויסב מעליהם ויבך וישב אלהם וידבר אלהם ויקח מאתם את־שמעון ויאסר אתו לעיניהם", + "ויצו יוסף וימלאו את־כליהם בר ולהשיב כספיהם איש אל־שקו ולתת להם צדה לדרך ויעש להם כן", + "וישאו את־שברם על־חמריהם וילכו משם", + "ויפתח האחד את־שקו לתת מספוא לחמרו במלון וירא את־כספו והנה־הוא בפי אמתחתו", + "ויאמר אל־אחיו הושב כספי וגם הנה באמתחתי ויצא לבם ויחרדו איש אל־אחיו לאמר מה־זאת עשה אלהים לנו", + "ויבאו אל־יעקב אביהם ארצה כנען ויגידו לו את כל־הקרת אתם לאמר", + "דבר האיש אדני הארץ אתנו קשות ויתן אתנו כמרגלים את־הארץ", + "ונאמר אליו כנים אנחנו לא היינו מרגלים", + "שנים־עשר אנחנו אחים בני אבינו האחד איננו והקטן היום את־אבינו בארץ כנען", + "ויאמר אלינו האיש אדני הארץ בזאת אדע כי כנים אתם אחיכם האחד הניחו אתי ואת־רעבון בתיכם קחו ולכו", + "והביאו את־אחיכם הקטן אלי ואדעה כי לא מרגלים אתם כי כנים אתם את־אחיכם אתן לכם ואת־הארץ תסחרו", + "ויהי הם מריקים שקיהם והנה־איש צרור־כספו בשקו ויראו את־צררות כספיהם המה ואביהם וייראו", + "ויאמר אלהם יעקב אביהם אתי שכלתם יוסף איננו ושמעון איננו ואת־בנימן תקחו עלי היו כלנה", + "ויאמר ראובן אל־אביו לאמר את־שני בני תמית אם־לא אביאנו אליך תנה אתו על־ידי ואני אשיבנו אליך", + "ויאמר לא־ירד בני עמכם כי־אחיו מת והוא לבדו נשאר וקראהו אסון בדרך אשר תלכו־בה והורדתם את־שיבתי ביגון שאולה" + ], + [ + "והרעב כבד בארץ", + "ויהי כאשר כלו לאכל את־השבר אשר הביאו ממצרים ויאמר אליהם אביהם שבו שברו־לנו מעט־אכל", + "ויאמר אליו יהודה לאמר העד העד בנו האיש לאמר לא־תראו פני בלתי אחיכם אתכם", + "אם־ישך משלח את־אחינו אתנו נרדה ונשברה לך אכל", + "ואם־אינך משלח לא נרד כי־האיש אמר אלינו לא־תראו פני בלתי אחיכם אתכם", + "ויאמר ישראל למה הרעתם לי להגיד לאיש העוד לכם אח", + "ויאמרו שאול שאל־האיש לנו ולמולדתנו לאמר העוד אביכם חי היש לכם אח ונגד־לו על־פי הדברים האלה הידוע נדע כי יאמר הורידו את־אחיכם", + "ויאמר יהודה אל־ישראל אביו שלחה הנער אתי ונקומה ונלכה ונחיה ולא נמות גם־אנחנו גם־אתה גם־טפנו", + "אנכי אערבנו מידי תבקשנו אם־לא הביאתיו אליך והצגתיו לפניך וחטאתי לך כל־הימים", + "כי לולא התמהמהנו כי־עתה שבנו זה פעמים", + "ויאמר אלהם ישראל אביהם אם־כן אפוא זאת עשו קחו מזמרת הארץ בכליכם והורידו לאיש מנחה מעט צרי ומעט דבש נכאת ולט בטנים ושקדים", + "וכסף משנה קחו בידכם ואת־הכסף המושב בפי אמתחתיכם תשיבו בידכם אולי משגה הוא", + "ואת־אחיכם קחו וקומו שובו אל־האיש", + "ואל שדי יתן לכם רחמים לפני האיש ושלח לכם את־אחיכם אחר ואת־בנימין ואני כאשר שכלתי שכלתי", + "ויקחו האנשים את־המנחה הזאת ומשנה־כסף לקחו בידם ואת־בנימן ויקמו וירדו מצרים ויעמדו לפני יוסף", + "וירא יוסף אתם את־בנימין ויאמר לאשר על־ביתו הבא את־האנשים הביתה וטבח טבח והכן כי אתי יאכלו האנשים בצהרים", + "ויעש האיש כאשר אמר יוסף ויבא האיש את־האנשים ביתה יוסף", + "וייראו האנשים כי הובאו בית יוסף ויאמרו על־דבר הכסף השב באמתחתינו בתחלה אנחנו מובאים להתגלל עלינו ולהתנפל עלינו ולקחת אתנו לעבדים ואת־חמרינו", + "ויגשו אל־האיש אשר על־בית יוסף וידברו אליו פתח הבית", + "ויאמרו בי אדני ירד ירדנו בתחלה לשבר־אכל", + "ויהי כי־באנו אל־המלון ונפתחה את־אמתחתינו והנה כסף־איש בפי אמתחתו כספנו במשקלו ונשב אתו בידנו", + "וכסף אחר הורדנו בידנו לשבר־אכל לא ידענו מי־שם כספנו באמתחתינו", + "ויאמר שלום לכם אל־תיראו אלהיכם ואלהי אביכם נתן לכם מטמון באמתחתיכם כספכם בא אלי ויוצא אלהם את־שמעון", + "ויבא האיש את־האנשים ביתה יוסף ויתן־מים וירחצו רגליהם ויתן מספוא לחמריהם", + "ויכינו את־המנחה עד־בוא יוסף בצהרים כי שמעו כי־שם יאכלו לחם", + "ויבא יוסף הביתה ויביאו לו את־המנחה אשר־בידם הביתה וישתחוו־לו ארצה", + "וישאל להם לשלום ויאמר השלום אביכם הזקן אשר אמרתם העודנו חי", + "ויאמרו שלום לעבדך לאבינו עודנו חי ויקדו וישתחו [וישתחוו]", + "וישא עיניו וירא את־בנימין אחיו בן־אמו ויאמר הזה אחיכם הקטן אשר אמרתם אלי ויאמר אלהים יחנך בני", + "וימהר יוסף כי־נכמרו רחמיו אל־אחיו ויבקש לבכות ויבא החדרה ויבך שמה", + "וירחץ פניו ויצא ויתאפק ויאמר שימו לחם", + "וישימו לו לבדו ולהם לבדם ולמצרים האכלים אתו לבדם כי לא יוכלון המצרים לאכל את־העברים לחם כי־תועבה הוא למצרים", + "וישבו לפניו הבכר כבכרתו והצעיר כצערתו ויתמהו האנשים איש אל־רעהו", + "וישא משאת מאת פניו אלהם ותרב משאת בנימן ממשאת כלם חמש ידות וישתו וישכרו עמו" + ], + [ + "ויצו את־אשר על־ביתו לאמר מלא את־אמתחת האנשים אכל כאשר יוכלון שאת ושים כסף־איש בפי אמתחתו", + "ואת־גביעי גביע הכסף תשים בפי אמתחת הקטן ואת כסף שברו ויעש כדבר יוסף אשר דבר", + "הבקר אור והאנשים שלחו המה וחמריהם", + "הם יצאו את־העיר לא הרחיקו ויוסף אמר לאשר על־ביתו קום רדף אחרי האנשים והשגתם ואמרת אלהם למה שלמתם רעה תחת טובה", + "הלוא זה אשר ישתה אדני בו והוא נחש ינחש בו הרעתם אשר עשיתם", + "וישגם וידבר אלהם את־הדברים האלה", + "ויאמרו אליו למה ידבר אדני כדברים האלה חלילה לעבדיך מעשות כדבר הזה", + "הן כסף אשר מצאנו בפי אמתחתינו השיבנו אליך מארץ כנען ואיך נגנב מבית אדניך כסף או זהב", + "אשר ימצא אתו מעבדיך ומת וגם־אנחנו נהיה לאדני לעבדים", + "ויאמר גם־עתה כדבריכם כן־הוא אשר ימצא אתו יהיה־לי עבד ואתם תהיו נקים", + "וימהרו ויורדו איש את־אמתחתו ארצה ויפתחו איש אמתחתו", + "ויחפש בגדול החל ובקטן כלה וימצא הגביע באמתחת בנימן", + "ויקרעו שמלתם ויעמס איש על־חמרו וישבו העירה", + "ויבא יהודה ואחיו ביתה יוסף והוא עודנו שם ויפלו לפניו ארצה", + "ויאמר להם יוסף מה־המעשה הזה אשר עשיתם הלוא ידעתם כי־נחש ינחש איש אשר כמני", + "ויאמר יהודה מה־נאמר לאדני מה־נדבר ומה־נצטדק האלהים מצא את־עון עבדיך הננו עבדים לאדני גם־אנחנו גם אשר־נמצא הגביע בידו", + "ויאמר חלילה לי מעשות זאת האיש אשר נמצא הגביע בידו הוא יהיה־לי עבד ואתם עלו לשלום אל־אביכם", + "ויגש אליו יהודה ויאמר בי אדני ידבר־נא עבדך דבר באזני אדני ואל־יחר אפך בעבדך כי כמוך כפרעה", + "אדני שאל את־עבדיו לאמר היש־לכם אב או־אח", + "ונאמר אל־אדני יש־לנו אב זקן וילד זקנים קטן ואחיו מת ויותר הוא לבדו לאמו ואביו אהבו", + "ותאמר אל־עבדיך הורדהו אלי ואשימה עיני עליו", + "ונאמר אל־אדני לא־יוכל הנער לעזב את־אביו ועזב את־אביו ומת", + "ותאמר אל־עבדיך אם־לא ירד אחיכם הקטן אתכם לא תספון לראות פני", + "ויהי כי עלינו אל־עבדך אבי ונגד־לו את דברי אדני", + "ויאמר אבינו שבו שברו־לנו מעט־אכל", + "ונאמר לא נוכל לרדת אם־יש אחינו הקטן אתנו וירדנו כי־לא נוכל לראות פני האיש ואחינו הקטן איננו אתנו", + "ויאמר עבדך אבי אלינו אתם ידעתם כי שנים ילדה־לי אשתי", + "ויצא האחד מאתי ואמר אך טרף טרף ולא ראיתיו עד־הנה", + "ולקחתם גם־את־זה מעם פני וקרהו אסון והורדתם את־שיבתי ברעה שאלה", + "ועתה כבאי אל־עבדך אבי והנער איננו אתנו ונפשו קשורה בנפשו", + "והיה כראותו כי־אין הנער ומת והורידו עבדיך את־שיבת עבדך אבינו ביגון שאלה", + "כי עבדך ערב את־הנער מעם אבי לאמר אם־לא אביאנו אליך וחטאתי לאבי כל־הימים", + "ועתה ישב־נא עבדך תחת הנער עבד לאדני והנער יעל עם־אחיו", + "כי־איך אעלה אל־אבי והנער איננו אתי פן אראה ברע אשר ימצא את־אבי" + ], + [ + "ולא־יכל יוסף להתאפק לכל הנצבים עליו ויקרא הוציאו כל־איש מעלי ולא־עמד איש אתו בהתודע יוסף אל־אחיו", + "ויתן את־קלו בבכי וישמעו מצרים וישמע בית פרעה", + "ויאמר יוסף אל־אחיו אני יוסף העוד אבי חי ולא־יכלו אחיו לענות אתו כי נבהלו מפניו", + "ויאמר יוסף אל־אחיו גשו־נא אלי ויגשו ויאמר אני יוסף אחיכם אשר־מכרתם אתי מצרימה", + "ועתה אל־תעצבו ואל־יחר בעיניכם כי־מכרתם אתי הנה כי למחיה שלחני אלהים לפניכם", + "כי־זה שנתים הרעב בקרב הארץ ועוד חמש שנים אשר אין־חריש וקציר", + "וישלחני אלהים לפניכם לשום לכם שארית בארץ ולהחיות לכם לפליטה גדלה", + "ועתה לא־אתם שלחתם אתי הנה כי האלהים וישימני לאב לפרעה ולאדון לכל־ביתו ומשל בכל־ארץ מצרים", + "מהרו ועלו אל־אבי ואמרתם אליו כה אמר בנך יוסף שמני אלהים לאדון לכל־מצרים רדה אלי אל־תעמד", + "וישבת בארץ־גשן והיית קרוב אלי אתה ובניך ובני בניך וצאנך ובקרך וכל־אשר־לך", + "וכלכלתי אתך שם כי־עוד חמש שנים רעב פן־תורש אתה וביתך וכל־אשר־לך", + "והנה עיניכם ראות ועיני אחי בנימין כי־פי המדבר אליכם", + "והגדתם לאבי את־כל־כבודי במצרים ואת כל־אשר ראיתם ומהרתם והורדתם את־אבי הנה", + "ויפל על־צוארי בנימן־אחיו ויבך ובנימן בכה על־צואריו", + "וינשק לכל־אחיו ויבך עליהם ואחרי כן דברו אחיו אתו", + "והקל נשמע בית פרעה לאמר באו אחי יוסף וייטב בעיני פרעה ובעיני עבדיו", + "ויאמר פרעה אל־יוסף אמר אל־אחיך זאת עשו טענו את־בעירכם ולכו־באו ארצה כנען", + "וקחו את־אביכם ואת־בתיכם ובאו אלי ואתנה לכם את־טוב ארץ מצרים ואכלו את־חלב הארץ", + "ואתה צויתה זאת עשו קחו־לכם מארץ מצרים עגלות לטפכם ולנשיכם ונשאתם את־אביכם ובאתם", + "ועינכם אל־תחס על־כליכם כי־טוב כל־ארץ מצרים לכם הוא", + "ויעשו־כן בני ישראל ויתן להם יוסף עגלות על־פי פרעה ויתן להם צדה לדרך", + "לכלם נתן לאיש חלפות שמלת ולבנימן נתן שלש מאות כסף וחמש חלפת שמלת", + "ולאביו שלח כזאת עשרה חמרים נשאים מטוב מצרים ועשר אתנת נשאת בר ולחם ומזון לאביו לדרך", + "וישלח את־אחיו וילכו ויאמר אלהם אל־תרגזו בדרך", + "ויעלו ממצרים ויבאו ארץ כנען אל־יעקב אביהם", + "ויגדו לו לאמר עוד יוסף חי וכי־הוא משל בכל־ארץ מצרים ויפג לבו כי לא־האמין להם", + "וידברו אליו את כל־דברי יוסף אשר דבר אלהם וירא את־העגלות אשר־שלח יוסף לשאת אתו ותחי רוח יעקב אביהם", + "ויאמר ישראל רב עוד־יוסף בני חי אלכה ואראנו בטרם אמות" + ], + [ + "ויסע ישראל וכל־אשר־לו ויבא בארה שבע ויזבח זבחים לאלהי אביו יצחק", + "ויאמר אלהים לישראל במראת הלילה ויאמר יעקב יעקב ויאמר הנני", + "ויאמר אנכי האל אלהי אביך אל־תירא מרדה מצרימה כי־לגוי גדול אשימך שם", + "אנכי ארד עמך מצרימה ואנכי אעלך גם־עלה ויוסף ישית ידו על־עיניך", + "ויקם יעקב מבאר שבע וישאו בני־ישראל את־יעקב אביהם ואת־טפם ואת־נשיהם בעגלות אשר־שלח פרעה לשאת אתו", + "ויקחו את־מקניהם ואת־רכושם אשר רכשו בארץ כנען ויבאו מצרימה יעקב וכל־זרעו אתו", + "בניו ובני בניו אתו בנתיו ובנות בניו וכל־זרעו הביא אתו מצרימה", + "ואלה שמות בני־ישראל הבאים מצרימה יעקב ובניו בכר יעקב ראובן", + "ובני ראובן חנוך ופלוא וחצרון וכרמי", + "ובני שמעון ימואל וימין ואהד ויכין וצחר ושאול בן־הכנענית", + "ובני לוי גרשון קהת ומררי", + "ובני יהודה ער ואונן ושלה ופרץ וזרח וימת ער ואונן בארץ כנען ויהיו בני־פרץ חצרון וחמול", + "ובני יששכר תולע ופוה ויוב ושמרון", + "ובני זבולן סרד ואלון ויחלאל", + "אלה בני לאה אשר ילדה ליעקב בפדן ארם ואת דינה בתו כל־נפש בניו ובנותיו שלשים ושלש", + "ובני גד צפיון וחגי שוני ואצבן ערי וארודי ואראלי", + "ובני אשר ימנה וישוה וישוי ובריעה ושרח אחתם ובני בריעה חבר ומלכיאל", + "אלה בני זלפה אשר־נתן לבן ללאה בתו ותלד את־אלה ליעקב שש עשרה נפש", + "בני רחל אשת יעקב יוסף ובנימן", + "ויולד ליוסף בארץ מצרים אשר ילדה־לו אסנת בת־פוטי פרע כהן אן את־מנשה ואת־אפרים", + "ובני בנימן בלע ובכר ואשבל גרא ונעמן אחי וראש מפים וחפים וארד", + "אלה בני רחל אשר ילד ליעקב כל־נפש ארבעה עשר", + "ובני־דן חשים", + "ובני נפתלי יחצאל וגוני ויצר ושלם", + "אלה בני בלהה אשר־נתן לבן לרחל בתו ותלד את־אלה ליעקב כל־נפש שבעה", + "כל־הנפש הבאה ליעקב מצרימה יצאי ירכו מלבד נשי בני־יעקב כל־נפש ששים ושש", + "ובני יוסף אשר־ילד־לו במצרים נפש שנים כל־הנפש לבית־יעקב הבאה מצרימה שבעים", + "ואת־יהודה שלח לפניו אל־יוסף להורת לפניו גשנה ויבאו ארצה גשן", + "ויאסר יוסף מרכבתו ויעל לקראת־ישראל אביו גשנה וירא אליו ויפל על־צואריו ויבך על־צואריו עוד", + "ויאמר ישראל אל־יוסף אמותה הפעם אחרי ראותי את־פניך כי עודך חי", + "ויאמר יוסף אל־אחיו ואל־בית אביו אעלה ואגידה לפרעה ואמרה אליו אחי ובית־אבי אשר בארץ־כנען באו אלי", + "והאנשים רעי צאן כי־אנשי מקנה היו וצאנם ובקרם וכל־אשר להם הביאו", + "והיה כי־יקרא לכם פרעה ואמר מה־מעשיכם", + "ואמרתם אנשי מקנה היו עבדיך מנעורינו ועד־עתה גם־אנחנו גם־אבתינו בעבור תשבו בארץ גשן כי־תועבת מצרים כל־רעה צאן" + ], + [ + "ויבא יוסף ויגד לפרעה ויאמר אבי ואחי וצאנם ובקרם וכל־אשר להם באו מארץ כנען והנם בארץ גשן", + "ומקצה אחיו לקח חמשה אנשים ויצגם לפני פרעה", + "ויאמר פרעה אל־אחיו מה־מעשיכם ויאמרו אל־פרעה רעה צאן עבדיך גם־אנחנו גם־אבותינו", + "ויאמרו אל־פרעה לגור בארץ באנו כי־אין מרעה לצאן אשר לעבדיך כי־כבד הרעב בארץ כנען ועתה ישבו־נא עבדיך בארץ גשן", + "ויאמר פרעה אל־יוסף לאמר אביך ואחיך באו אליך", + "ארץ מצרים לפניך הוא במיטב הארץ הושב את־אביך ואת־אחיך ישבו בארץ גשן ואם־ידעת ויש־בם אנשי־חיל ושמתם שרי מקנה על־אשר־לי", + "ויבא יוסף את־יעקב אביו ויעמדהו לפני פרעה ויברך יעקב את־פרעה", + "ויאמר פרעה אל־יעקב כמה ימי שני חייך", + "ויאמר יעקב אל־פרעה ימי שני מגורי שלשים ומאת שנה מעט ורעים היו ימי שני חיי ולא השיגו את־ימי שני חיי אבתי בימי מגוריהם", + "ויברך יעקב את־פרעה ויצא מלפני פרעה", + "ויושב יוסף את־אביו ואת־אחיו ויתן להם אחזה בארץ מצרים במיטב הארץ בארץ רעמסס כאשר צוה פרעה", + "ויכלכל יוסף את־אביו ואת־אחיו ואת כל־בית אביו לחם לפי הטף", + "ולחם אין בכל־הארץ כי־כבד הרעב מאד ותלה ארץ מצרים וארץ כנען מפני הרעב", + "וילקט יוסף את־כל־הכסף הנמצא בארץ־מצרים ובארץ כנען בשבר אשר־הם שברים ויבא יוסף את־הכסף ביתה פרעה", + "ויתם הכסף מארץ מצרים ומארץ כנען ויבאו כל־מצרים אל־יוסף לאמר הבה־לנו לחם ולמה נמות נגדך כי אפס כסף", + "ויאמר יוסף הבו מקניכם ואתנה לכם במקניכם אם־אפס כסף", + "ויביאו את־מקניהם אל־יוסף ויתן להם יוסף לחם בסוסים ובמקנה הצאן ובמקנה הבקר ובחמרים וינהלם בלחם בכל־מקנהם בשנה ההוא", + "ותתם השנה ההוא ויבאו אליו בשנה השנית ויאמרו לו לא־נכחד מאדני כי אם־תם הכסף ומקנה הבהמה אל־אדני לא נשאר לפני אדני בלתי אם־גויתנו ואדמתנו", + "למה נמות לעיניך גם־אנחנו גם אדמתנו קנה־אתנו ואת־אדמתנו בלחם ונהיה אנחנו ואדמתנו עבדים לפרעה ותן־זרע ונחיה ולא נמות והאדמה לא תשם", + "ויקן יוסף את־כל־אדמת מצרים לפרעה כי־מכרו מצרים איש שדהו כי־חזק עלהם הרעב ותהי הארץ לפרעה", + "ואת־העם העביר אתו לערים מקצה גבול־מצרים ועד־קצהו", + "רק אדמת הכהנים לא קנה כי חק לכהנים מאת פרעה ואכלו את־חקם אשר נתן להם פרעה על־כן לא מכרו את־אדמתם", + "ויאמר יוסף אל־העם הן קניתי אתכם היום ואת־אדמתכם לפרעה הא־לכם זרע וזרעתם את־האדמה", + "והיה בתבואת ונתתם חמישית לפרעה וארבע הידת יהיה לכם לזרע השדה ולאכלכם ולאשר בבתיכם ולאכל לטפכם", + "ויאמרו החיתנו נמצא־חן בעיני אדני והיינו עבדים לפרעה", + "וישם אתה יוסף לחק עד־היום הזה על־אדמת מצרים לפרעה לחמש רק אדמת הכהנים לבדם לא היתה לפרעה", + "וישב ישראל בארץ מצרים בארץ גשן ויאחזו בה ויפרו וירבו מאד", + "ויחי יעקב בארץ מצרים שבע עשרה שנה ויהי ימי־יעקב שני חייו שבע שנים וארבעים ומאת שנה", + "ויקרבו ימי־ישראל למות ויקרא לבנו ליוסף ויאמר לו אם־נא מצאתי חן בעיניך שים־נא ידך תחת ירכי ועשית עמדי חסד ואמת אל־נא תקברני במצרים", + "ושכבתי עם־אבתי ונשאתני ממצרים וקברתני בקברתם ויאמר אנכי אעשה כדברך", + "ויאמר השבעה לי וישבע לו וישתחו ישראל על־ראש המטה" + ], + [ + "ויהי אחרי הדברים האלה ויאמר ליוסף הנה אביך חלה ויקח את־שני בניו עמו את־מנשה ואת־אפרים", + "ויגד ליעקב ויאמר הנה בנך יוסף בא אליך ויתחזק ישראל וישב על־המטה", + "ויאמר יעקב אל־יוסף אל שדי נראה־אלי בלוז בארץ כנען ויברך אתי", + "ויאמר אלי הנני מפרך והרביתך ונתתיך לקהל עמים ונתתי את־הארץ הזאת לזרעך אחריך אחזת עולם", + "ועתה שני־בניך הנולדים לך בארץ מצרים עד־באי אליך מצרימה לי־הם אפרים ומנשה כראובן ושמעון יהיו־לי", + "ומולדתך אשר־הולדת אחריהם לך יהיו על שם אחיהם יקראו בנחלתם", + "ואני בבאי מפדן מתה עלי רחל בארץ כנען בדרך בעוד כברת־ארץ לבא אפרתה ואקברה שם בדרך אפרת הוא בית לחם", + "וירא ישראל את־בני יוסף ויאמר מי־אלה", + "ויאמר יוסף אל־אביו בני הם אשר־נתן־לי אלהים בזה ויאמר קחם־נא אלי ואברכם", + "ועיני ישראל כבדו מזקן לא יוכל לראות ויגש אתם אליו וישק להם ויחבק להם", + "ויאמר ישראל אל־יוסף ראה פניך לא פללתי והנה הראה אתי אלהים גם את־זרעך", + "ויוצא יוסף אתם מעם ברכיו וישתחו לאפיו ארצה", + "ויקח יוסף את־שניהם את־אפרים בימינו משמאל ישראל ואת־מנשה בשמאלו מימין ישראל ויגש אליו", + "וישלח ישראל את־ימינו וישת על־ראש אפרים והוא הצעיר ואת־שמאלו על־ראש מנשה שכל את־ידיו כי מנשה הבכור", + "ויברך את־יוסף ויאמר האלהים אשר התהלכו אבתי לפניו אברהם ויצחק האלהים הרעה אתי מעודי עד־היום הזה", + "המלאך הגאל אתי מכל־רע יברך את־הנערים ויקרא בהם שמי ושם אבתי אברהם ויצחק וידגו לרב בקרב הארץ", + "וירא יוסף כי־ישית אביו יד־ימינו על־ראש אפרים וירע בעיניו ויתמך יד־אביו להסיר אתה מעל ראש־אפרים על־ראש מנשה", + "ויאמר יוסף אל־אביו לא־כן אבי כי־זה הבכר שים ימינך על־ראשו", + "וימאן אביו ויאמר ידעתי בני ידעתי גם־הוא יהיה־לעם וגם־הוא יגדל ואולם אחיו הקטן יגדל ממנו וזרעו יהיה מלא־הגוים", + "ויברכם ביום ההוא לאמור בך יברך ישראל לאמר ישמך אלהים כאפרים וכמנשה וישם את־אפרים לפני מנשה", + "ויאמר ישראל אל־יוסף הנה אנכי מת והיה אלהים עמכם והשיב אתכם אל־ארץ אבתיכם", + "ואני נתתי לך שכם אחד על־אחיך אשר לקחתי מיד האמרי בחרבי ובקשתי" + ], + [ + "ויקרא יעקב אל־בניו ויאמר האספו ואגידה לכם את אשר־יקרא אתכם באחרית הימים", + "הקבצו ושמעו בני יעקב ושמעו אל־ישראל אביכם", + "ראובן בכרי אתה כחי וראשית אוני יתר שאת ויתר עז", + "פחז כמים אל־תותר כי עלית משכבי אביך אז חללת יצועי עלה", + "שמעון ולוי אחים כלי חמס מכרתיהם", + "בסדם אל־תבא נפשי בקהלם אל־תחד כבדי כי באפם הרגו איש וברצנם עקרו־שור", + "ארור אפם כי עז ועברתם כי קשתה אחלקם ביעקב ואפיצם בישראל", + "יהודה אתה יודוך אחיך ידך בערף איביך ישתחוו לך בני אביך", + "גור אריה יהודה מטרף בני עלית כרע רבץ כאריה וכלביא מי יקימנו", + "לא־יסור שבט מיהודה ומחקק מבין רגליו עד כי־יבא שילה [שילו] ולו יקהת עמים", + "אסרי לגפן עירה [עירו] ולשרקה בני אתנו כבס ביין לבשו ובדם־ענבים סותה [סותו]", + "חכלילי עינים מיין ולבן־שנים מחלב", + "זבולן לחוף ימים ישכן והוא לחוף אניות וירכתו על־צידן", + "יששכר חמר גרם רבץ בין המשפתים", + "וירא מנחה כי טוב ואת־הארץ כי נעמה ויט שכמו לסבל ויהי למס־עבד", + "דן ידין עמו כאחד שבטי ישראל", + "יהי־דן נחש עלי־דרך שפיפן עלי־ארח הנשך עקבי־סוס ויפל רכבו אחור", + "לישועתך קויתי יהוה", + "גד גדוד יגודנו והוא יגד עקב", + "מאשר שמנה לחמו והוא יתן מעדני־מלך", + "נפתלי אילה שלחה הנתן אמרי־שפר", + "בן פרת יוסף בן פרת עלי־עין בנות צעדה עלי־שור", + "וימררהו ורבו וישטמהו בעלי חצים", + "ותשב באיתן קשתו ויפזו זרעי ידיו מידי אביר יעקב משם רעה אבן ישראל", + "מאל אביך ויעזרך ואת שדי ויברכך ברכת שמים מעל ברכת תהום רבצת תחת ברכת שדים ורחם", + "ברכת אביך גברו על־ברכת הורי עד־תאות גבעת עולם תהיין לראש יוסף ולקדקד נזיר אחיו", + "בנימין זאב יטרף בבקר יאכל עד ולערב יחלק שלל", + "כל־אלה שבטי ישראל שנים עשר וזאת אשר־דבר להם אביהם ויברך אותם איש אשר כברכתו ברך אתם", + "ויצו אותם ויאמר אלהם אני נאסף אל־עמי קברו אתי אל־אבתי אל־המערה אשר בשדה עפרון החתי", + "במערה אשר בשדה המכפלה אשר על־פני־ממרא בארץ כנען אשר קנה אברהם את־השדה מאת עפרן החתי לאחזת־קבר", + "שמה קברו את־אברהם ואת שרה אשתו שמה קברו את־יצחק ואת רבקה אשתו ושמה קברתי את־לאה", + "מקנה השדה והמערה אשר־בו מאת בני־חת", + "ויכל יעקב לצות את־בניו ויאסף רגליו אל־המטה ויגוע ויאסף אל־עמיו" + ], + [ + "ויפל יוסף על־פני אביו ויבך עליו וישק־לו", + "ויצו יוסף את־עבדיו את־הרפאים לחנט את־אביו ויחנטו הרפאים את־ישראל", + "וימלאו־לו ארבעים יום כי כן ימלאו ימי החנטים ויבכו אתו מצרים שבעים יום", + "ויעברו ימי בכיתו וידבר יוסף אל־בית פרעה לאמר אם־נא מצאתי חן בעיניכם דברו־נא באזני פרעה לאמר", + "אבי השביעני לאמר הנה אנכי מת בקברי אשר כריתי לי בארץ כנען שמה תקברני ועתה אעלה־נא ואקברה את־אבי ואשובה", + "ויאמר פרעה עלה וקבר את־אביך כאשר השביעך", + "ויעל יוסף לקבר את־אביו ויעלו אתו כל־עבדי פרעה זקני ביתו וכל זקני ארץ־מצרים", + "וכל בית יוסף ואחיו ובית אביו רק טפם וצאנם ובקרם עזבו בארץ גשן", + "ויעל עמו גם־רכב גם־פרשים ויהי המחנה כבד מאד", + "ויבאו עד־גרן האטד אשר בעבר הירדן ויספדו־שם מספד גדול וכבד מאד ויעש לאביו אבל שבעת ימים", + "וירא יושב הארץ הכנעני את־האבל בגרן האטד ויאמרו אבל־כבד זה למצרים על־כן קרא שמה אבל מצרים אשר בעבר הירדן", + "ויעשו בניו לו כן כאשר צום", + "וישאו אתו בניו ארצה כנען ויקברו אתו במערת שדה המכפלה אשר קנה אברהם את־השדה לאחזת־קבר מאת עפרן החתי על־פני ממרא", + "וישב יוסף מצרימה הוא ואחיו וכל־העלים אתו לקבר את־אביו אחרי קברו את־אביו", + "ויראו אחי־יוסף כי־מת אביהם ויאמרו לו ישטמנו יוסף והשב ישיב לנו את כל־הרעה אשר גמלנו אתו", + "ויצוו אל־יוסף לאמר אביך צוה לפני מותו לאמר", + "כה־תאמרו ליוסף אנא שא נא פשע אחיך וחטאתם כי־רעה גמלוך ועתה שא נא לפשע עבדי אלהי אביך ויבך יוסף בדברם אליו", + "וילכו גם־אחיו ויפלו לפניו ויאמרו הננו לך לעבדים", + "ויאמר אלהם יוסף אל־תיראו כי התחת אלהים אני", + "ואתם חשבתם עלי רעה אלהים חשבה לטבה למען עשה כיום הזה להחית עם־רב", + "ועתה אל־תיראו אנכי אכלכל אתכם ואת־טפכם וינחם אותם וידבר על־לבם", + "וישב יוסף במצרים הוא ובית אביו ויחי יוסף מאה ועשר שנים", + "וירא יוסף לאפרים בני שלשים גם בני מכיר בן־מנשה ילדו על־ברכי יוסף", + "ויאמר יוסף אל־אחיו אנכי מת ואלהים פקד יפקד אתכם והעלה אתכם מן־הארץ הזאת אל־הארץ אשר נשבע לאברהם ליצחק וליעקב", + "וישבע יוסף את־בני ישראל לאמר פקד יפקד אלהים אתכם והעלתם את־עצמתי מזה", + "וימת יוסף בן־מאה ועשר שנים ויחנטו אתו ויישם בארון במצרים" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "בראשית", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Torah" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/02.json b/texts/torah/02.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..e718ca076aa4681e8436991154b26e697106a40c --- /dev/null +++ b/texts/torah/02.json @@ -0,0 +1,1311 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Exodus", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "ואלה שמות בני ישראל הבאים מצרימה את יעקב איש וביתו באו", + "ראובן שמעון לוי ויהודה", + "יששכר זבולן ובנימן", + "דן ונפתלי גד ואשר", + "ויהי כל־נפש יצאי ירך־יעקב שבעים נפש ויוסף היה במצרים", + "וימת יוסף וכל־אחיו וכל הדור ההוא", + "ובני ישראל פרו וישרצו וירבו ויעצמו במאד מאד ותמלא הארץ אתם", + "ויקם מלך־חדש על־מצרים אשר לא־ידע את־יוסף", + "ויאמר אל־עמו הנה עם בני ישראל רב ועצום ממנו", + "הבה נתחכמה לו פן־ירבה והיה כי־תקראנה מלחמה ונוסף גם־הוא על־שנאינו ונלחם־בנו ועלה מן־הארץ", + "וישימו עליו שרי מסים למען ענתו בסבלתם ויבן ערי מסכנות לפרעה את־פתם ואת־רעמסס", + "וכאשר יענו אתו כן ירבה וכן יפרץ ויקצו מפני בני ישראל", + "ויעבדו מצרים את־בני ישראל בפרך", + "וימררו את־חייהם בעבדה קשה בחמר ובלבנים ובכל־עבדה בשדה את כל־עבדתם אשר־עבדו בהם בפרך", + "ויאמר מלך מצרים למילדת העברית אשר שם האחת שפרה ושם השנית פועה", + "ויאמר בילדכן את־העבריות וראיתן על־האבנים אם־בן הוא והמתן אתו ואם־בת היא וחיה", + "ותיראן המילדת את־האלהים ולא עשו כאשר דבר אליהן מלך מצרים ותחיין את־הילדים", + "ויקרא מלך־מצרים למילדת ויאמר להן מדוע עשיתן הדבר הזה ותחיין את־הילדים", + "ותאמרן המילדת אל־פרעה כי לא כנשים המצרית העברית כי־חיות הנה בטרם תבוא אלהן המילדת וילדו", + "וייטב אלהים למילדת וירב העם ויעצמו מאד", + "ויהי כי־יראו המילדת את־האלהים ויעש להם בתים", + "ויצו פרעה לכל־עמו לאמר כל־הבן הילוד היארה תשליכהו וכל־הבת תחיון" + ], + [ + "וילך איש מבית לוי ויקח את־בת־לוי", + "ותהר האשה ותלד בן ותרא אתו כי־טוב הוא ותצפנהו שלשה ירחים", + "ולא־יכלה עוד הצפינו ותקח־לו תבת גמא ותחמרה בחמר ובזפת ותשם בה את־הילד ותשם בסוף על־שפת היאר", + "ותתצב אחתו מרחק לדעה מה־יעשה לו", + "ותרד בת־פרעה לרחץ על־היאר ונערתיה הלכת על־יד היאר ותרא את־התבה בתוך הסוף ותשלח את־אמתה ותקחה", + "ותפתח ותראהו את־הילד והנה־נער בכה ותחמל עליו ותאמר מילדי העברים זה", + "ותאמר אחתו אל־בת־פרעה האלך וקראתי לך אשה מינקת מן העברית ותינק לך את־הילד", + "ותאמר־לה בת־פרעה לכי ותלך העלמה ותקרא את־אם הילד", + "ותאמר לה בת־פרעה היליכי את־הילד הזה והינקהו לי ואני אתן את־שכרך ותקח האשה הילד ותניקהו", + "ויגדל הילד ותבאהו לבת־פרעה ויהי־לה לבן ותקרא שמו משה ותאמר כי מן־המים משיתהו", + "ויהי בימים ההם ויגדל משה ויצא אל־אחיו וירא בסבלתם וירא איש מצרי מכה איש־עברי מאחיו", + "ויפן כה וכה וירא כי אין איש ויך את־המצרי ויטמנהו בחול", + "ויצא ביום השני והנה שני־אנשים עברים נצים ויאמר לרשע למה תכה רעך", + "ויאמר מי שמך לאיש שר ושפט עלינו הלהרגני אתה אמר כאשר הרגת את־המצרי ויירא משה ויאמר אכן נודע הדבר", + "וישמע פרעה את־הדבר הזה ויבקש להרג את־משה ויברח משה מפני פרעה וישב בארץ־מדין וישב על־הבאר", + "ולכהן מדין שבע בנות ותבאנה ותדלנה ותמלאנה את־הרהטים להשקות צאן אביהן", + "ויבאו הרעים ויגרשום ויקם משה ויושען וישק את־צאנם", + "ותבאנה אל־רעואל אביהן ויאמר מדוע מהרתן בא היום", + "ותאמרן איש מצרי הצילנו מיד הרעים וגם־דלה דלה לנו וישק את־הצאן", + "ויאמר אל־בנתיו ואיו למה זה עזבתן את־האיש קראן לו ויאכל לחם", + "ויואל משה לשבת את־האיש ויתן את־צפרה בתו למשה", + "ותלד בן ויקרא את־שמו גרשם כי אמר גר הייתי בארץ נכריה", + "ויהי בימים הרבים ההם וימת מלך מצרים ויאנחו בני־ישראל מן־העבדה ויזעקו ותעל שועתם אל־האלהים מן־העבדה", + "וישמע אלהים את־נאקתם ויזכר אלהים את־בריתו את־אברהם את־יצחק ואת־יעקב", + "וירא אלהים את־בני ישראל וידע אלהים" + ], + [ + "ומשה היה רעה את־צאן יתרו חתנו כהן מדין וינהג את־הצאן אחר המדבר ויבא אל־הר האלהים חרבה", + "וירא מלאך יהוה אליו בלבת־אש מתוך הסנה וירא והנה הסנה בער באש והסנה איננו אכל", + "ויאמר משה אסרה־נא ואראה את־המראה הגדל הזה מדוע לא־יבער הסנה", + "וירא יהוה כי סר לראות ויקרא אליו אלהים מתוך הסנה ויאמר משה משה ויאמר הנני", + "ויאמר אל־תקרב הלם של־נעליך מעל רגליך כי המקום אשר אתה עומד עליו אדמת־קדש הוא", + "ויאמר אנכי אלהי אביך אלהי אברהם אלהי יצחק ואלהי יעקב ויסתר משה פניו כי ירא מהביט אל־האלהים", + "ויאמר יהוה ראה ראיתי את־עני עמי אשר במצרים ואת־צעקתם שמעתי מפני נגשיו כי ידעתי את־מכאביו", + "וארד להצילו מיד מצרים ולהעלתו מן־הארץ ההוא אל־ארץ טובה ורחבה אל־ארץ זבת חלב ודבש אל־מקום הכנעני והחתי והאמרי והפרזי והחוי והיבוסי", + "ועתה הנה צעקת בני־ישראל באה אלי וגם־ראיתי את־הלחץ אשר מצרים לחצים אתם", + "ועתה לכה ואשלחך אל־פרעה והוצא את־עמי בני־ישראל ממצרים", + "ויאמר משה אל־האלהים מי אנכי כי אלך אל־פרעה וכי אוציא את־בני ישראל ממצרים", + "ויאמר כי־אהיה עמך וזה־לך האות כי אנכי שלחתיך בהוציאך את־העם ממצרים תעבדון את־האלהים על ההר הזה", + "ויאמר משה אל־האלהים הנה אנכי בא אל־בני ישראל ואמרתי להם אלהי אבותיכם שלחני אליכם ואמרו־לי מה־שמו מה אמר אלהם", + "ויאמר אלהים אל־משה אהיה אשר אהיה ויאמר כה תאמר לבני ישראל אהיה שלחני אליכם", + "ויאמר עוד אלהים אל־משה כה־תאמר אל־בני ישראל יהוה אלהי אבתיכם אלהי אברהם אלהי יצחק ואלהי יעקב שלחני אליכם זה־שמי לעלם וזה זכרי לדר דר", + "לך ואספת את־זקני ישראל ואמרת אלהם יהוה אלהי אבתיכם נראה אלי אלהי אברהם יצחק ויעקב לאמר פקד פקדתי אתכם ואת־העשוי לכם במצרים", + "ואמר אעלה אתכם מעני מצרים אל־ארץ הכנעני והחתי והאמרי והפרזי והחוי והיבוסי אל־ארץ זבת חלב ודבש", + "ושמעו לקלך ובאת אתה וזקני ישראל אל־מלך מצרים ואמרתם אליו יהוה אלהי העבריים נקרה עלינו ועתה נלכה־נא דרך שלשת ימים במדבר ונזבחה ליהוה אלהינו", + "ואני ידעתי כי לא־יתן אתכם מלך מצרים להלך ולא ביד חזקה", + "ושלחתי את־ידי והכיתי את־מצרים בכל נפלאתי אשר אעשה בקרבו ואחרי־כן ישלח אתכם", + "ונתתי את־חן העם־הזה בעיני מצרים והיה כי תלכון לא תלכו ריקם", + "ושאלה אשה משכנתה ומגרת ביתה כלי־כסף וכלי זהב ושמלת ושמתם על־בניכם ועל־בנתיכם ונצלתם את־מצרים" + ], + [ + "ויען משה ויאמר והן לא־יאמינו לי ולא ישמעו בקלי כי יאמרו לא־נראה אליך יהוה", + "ויאמר אליו יהוה מזה [מה־] [זה] בידך ויאמר מטה", + "ויאמר השליכהו ארצה וישליכהו ארצה ויהי לנחש וינס משה מפניו", + "ויאמר יהוה אל־משה שלח ידך ואחז בזנבו וישלח ידו ויחזק בו ויהי למטה בכפו", + "למען יאמינו כי־נראה אליך יהוה אלהי אבתם אלהי אברהם אלהי יצחק ואלהי יעקב", + "ויאמר יהוה לו עוד הבא־נא ידך בחיקך ויבא ידו בחיקו ויוצאה והנה ידו מצרעת כשלג", + "ויאמר השב ידך אל־חיקך וישב ידו אל־חיקו ויוצאה מחיקו והנה־שבה כבשרו", + "והיה אם־לא יאמינו לך ולא ישמעו לקל האת הראשון והאמינו לקל האת האחרון", + "והיה אם־לא יאמינו גם לשני האתות האלה ולא ישמעון לקלך ולקחת ממימי היאר ושפכת היבשה והיו המים אשר תקח מן־היאר והיו לדם ביבשת", + "ויאמר משה אל־יהוה בי אדני לא איש דברים אנכי גם מתמול גם משלשם גם מאז דברך אל־עבדך כי כבד־פה וכבד לשון אנכי", + "ויאמר יהוה אליו מי שם פה לאדם או מי־ישום אלם או חרש או פקח או עור הלא אנכי יהוה", + "ועתה לך ואנכי אהיה עם־פיך והוריתיך אשר תדבר", + "ויאמר בי אדני שלח־נא ביד־תשלח", + "ויחר־אף יהוה במשה ויאמר הלא אהרן אחיך הלוי ידעתי כי־דבר ידבר הוא וגם הנה־הוא יצא לקראתך וראך ושמח בלבו", + "ודברת אליו ושמת את־הדברים בפיו ואנכי אהיה עם־פיך ועם־פיהו והוריתי אתכם את אשר תעשון", + "ודבר־הוא לך אל־העם והיה הוא יהיה־לך לפה ואתה תהיה־לו לאלהים", + "ואת־המטה הזה תקח בידך אשר תעשה־בו את־האתת", + "וילך משה וישב אל־יתר חתנו ויאמר לו אלכה נא ואשובה אל־אחי אשר־במצרים ואראה העודם חיים ויאמר יתרו למשה לך לשלום", + "ויאמר יהוה אל־משה במדין לך שב מצרים כי־מתו כל־האנשים המבקשים את־נפשך", + "ויקח משה את־אשתו ואת־בניו וירכבם על־החמר וישב ארצה מצרים ויקח משה את־מטה האלהים בידו", + "ויאמר יהוה אל־משה בלכתך לשוב מצרימה ראה כל־המפתים אשר־שמתי בידך ועשיתם לפני פרעה ואני אחזק את־לבו ולא ישלח את־העם", + "ואמרת אל־פרעה כה אמר יהוה בני בכרי ישראל", + "ואמר אליך שלח את־בני ויעבדני ותמאן לשלחו הנה אנכי הרג את־בנך בכרך", + "ויהי בדרך במלון ויפגשהו יהוה ויבקש המיתו", + "ותקח צפרה צר ותכרת את־ערלת בנה ותגע לרגליו ותאמר כי חתן־דמים אתה לי", + "וירף ממנו אז אמרה חתן דמים למולת", + "ויאמר יהוה אל־אהרן לך לקראת משה המדברה וילך ויפגשהו בהר האלהים וישק־לו", + "ויגד משה לאהרן את כל־דברי יהוה אשר שלחו ואת כל־האתת אשר צוהו", + "וילך משה ואהרן ויאספו את־כל־זקני בני ישראל", + "וידבר אהרן את כל־הדברים אשר־דבר יהוה אל־משה ויעש האתת לעיני העם", + "ויאמן העם וישמעו כי־פקד יהוה את־בני ישראל וכי ראה את־ענים ויקדו וישתחוו" + ], + [ + "ואחר באו משה ואהרן ויאמרו אל־פרעה כה־אמר יהוה אלהי ישראל שלח את־עמי ויחגו לי במדבר", + "ויאמר פרעה מי יהוה אשר אשמע בקלו לשלח את־ישראל לא ידעתי את־יהוה וגם את־ישראל לא אשלח", + "ויאמרו אלהי העברים נקרא עלינו נלכה נא דרך שלשת ימים במדבר ונזבחה ליהוה אלהינו פן־יפגענו בדבר או בחרב", + "ויאמר אלהם מלך מצרים למה משה ואהרן תפריעו את־העם ממעשיו לכו לסבלתיכם", + "ויאמר פרעה הן־רבים עתה עם הארץ והשבתם אתם מסבלתם", + "ויצו פרעה ביום ההוא את־הנגשים בעם ואת־שטריו לאמר", + "לא תאספון לתת תבן לעם ללבן הלבנים כתמול שלשם הם ילכו וקששו להם תבן", + "ואת־מתכנת הלבנים אשר הם עשים תמול שלשם תשימו עליהם לא תגרעו ממנו כי־נרפים הם על־כן הם צעקים לאמר נלכה נזבחה לאלהינו", + "תכבד העבדה על־האנשים ויעשו־בה ואל־ישעו בדברי־שקר", + "ויצאו נגשי העם ושטריו ויאמרו אל־העם לאמר כה אמר פרעה אינני נתן לכם תבן", + "אתם לכו קחו לכם תבן מאשר תמצאו כי אין נגרע מעבדתכם דבר", + "ויפץ העם בכל־ארץ מצרים לקשש קש לתבן", + "והנגשים אצים לאמר כלו מעשיכם דבר־יום ביומו כאשר בהיות התבן", + "ויכו שטרי בני ישראל אשר־שמו עלהם נגשי פרעה לאמר מדוע לא כליתם חקכם ללבן כתמול שלשם גם־תמול גם־היום", + "ויבאו שטרי בני ישראל ויצעקו אל־פרעה לאמר למה תעשה כה לעבדיך", + "תבן אין נתן לעבדיך ולבנים אמרים לנו עשו והנה עבדיך מכים וחטאת עמך", + "ויאמר נרפים אתם נרפים על־כן אתם אמרים נלכה נזבחה ליהוה", + "ועתה לכו עבדו ותבן לא־ינתן לכם ותכן לבנים תתנו", + "ויראו שטרי בני־ישראל אתם ברע לאמר לא־תגרעו מלבניכם דבר־יום ביומו", + "ויפגעו את־משה ואת־אהרן נצבים לקראתם בצאתם מאת פרעה", + "ויאמרו אלהם ירא יהוה עליכם וישפט אשר הבאשתם את־ריחנו בעיני פרעה ובעיני עבדיו לתת־חרב בידם להרגנו", + "וישב משה אל־יהוה ויאמר אדני למה הרעתה לעם הזה למה זה שלחתני", + "ומאז באתי אל־פרעה לדבר בשמך הרע לעם הזה והצל לא־הצלת את־עמך" + ], + [ + "ויאמר יהוה אל־משה עתה תראה אשר אעשה לפרעה כי ביד חזקה ישלחם וביד חזקה יגרשם מארצו", + "וידבר אלהים אל־משה ויאמר אליו אני יהוה", + "וארא אל־אברהם אל־יצחק ואל־יעקב באל שדי ושמי יהוה לא נודעתי להם", + "וגם הקמתי את־בריתי אתם לתת להם את־ארץ כנען את ארץ מגריהם אשר־גרו בה", + "וגם אני שמעתי את־נאקת בני ישראל אשר מצרים מעבדים אתם ואזכר את־בריתי", + "לכן אמר לבני־ישראל אני יהוה והוצאתי אתכם מתחת סבלת מצרים והצלתי אתכם מעבדתם וגאלתי אתכם בזרוע נטויה ובשפטים גדלים", + "ולקחתי אתכם לי לעם והייתי לכם לאלהים וידעתם כי אני יהוה אלהיכם המוציא אתכם מתחת סבלות מצרים", + "והבאתי אתכם אל־הארץ אשר נשאתי את־ידי לתת אתה לאברהם ליצחק וליעקב ונתתי אתה לכם מורשה אני יהוה", + "וידבר משה כן אל־בני ישראל ולא שמעו אל־משה מקצר רוח ומעבדה קשה", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "בא דבר אל־פרעה מלך מצרים וישלח את־בני־ישראל מארצו", + "וידבר משה לפני יהוה לאמר הן בני־ישראל לא־שמעו אלי ואיך ישמעני פרעה ואני ערל שפתים", + "וידבר יהוה אל־משה ואל־אהרן ויצום אל־בני ישראל ואל־פרעה מלך מצרים להוציא את־בני־ישראל מארץ מצרים", + "אלה ראשי בית־אבתם בני ראובן בכר ישראל חנוך ופלוא חצרון וכרמי אלה משפחת ראובן", + "ובני שמעון ימואל וימין ואהד ויכין וצחר ושאול בן־הכנענית אלה משפחת שמעון", + "ואלה שמות בני־לוי לתלדתם גרשון וקהת ומררי ושני חיי לוי שבע ושלשים ומאת שנה", + "בני גרשון לבני ושמעי למשפחתם", + "ובני קהת עמרם ויצהר וחברון ועזיאל ושני חיי קהת שלש ושלשים ומאת שנה", + "ובני מררי מחלי ומושי אלה משפחת הלוי לתלדתם", + "ויקח עמרם את־יוכבד דדתו לו לאשה ותלד לו את־אהרן ואת־משה ושני חיי עמרם שבע ושלשים ומאת שנה", + "ובני יצהר קרח ונפג וזכרי", + "ובני עזיאל מישאל ואלצפן וסתרי", + "ויקח אהרן את־אלישבע בת־עמינדב אחות נחשון לו לאשה ותלד לו את־נדב ואת־אביהוא את־אלעזר ואת־איתמר", + "ובני קרח אסיר ואלקנה ואביאסף אלה משפחת הקרחי", + "ואלעזר בן־אהרן לקח־לו מבנות פוטיאל לו לאשה ותלד לו את־פינחס אלה ראשי אבות הלוים למשפחתם", + "הוא אהרן ומשה אשר אמר יהוה להם הוציאו את־בני ישראל מארץ מצרים על־צבאתם", + "הם המדברים אל־פרעה מלך־מצרים להוציא את־בני־ישראל ממצרים הוא משה ואהרן", + "ויהי ביום דבר יהוה אל־משה בארץ מצרים", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר אני יהוה דבר אל־פרעה מלך מצרים את כל־אשר אני דבר אליך", + "ויאמר משה לפני יהוה הן אני ערל שפתים ואיך ישמע אלי פרעה" + ], + [ + "ויאמר יהוה אל־משה ראה נתתיך אלהים לפרעה ואהרן אחיך יהיה נביאך", + "אתה תדבר את כל־אשר אצוך ואהרן אחיך ידבר אל־פרעה ושלח את־בני־ישראל מארצו", + "ואני אקשה את־לב פרעה והרביתי את־אתתי ואת־מופתי בארץ מצרים", + "ולא־ישמע אלכם פרעה ונתתי את־ידי במצרים והוצאתי את־צבאתי את־עמי בני־ישראל מארץ מצרים בשפטים גדלים", + "וידעו מצרים כי־אני יהוה בנטתי את־ידי על־מצרים והוצאתי את־בני־ישראל מתוכם", + "ויעש משה ואהרן כאשר צוה יהוה אתם כן עשו", + "ומשה בן־שמנים שנה ואהרן בן־שלש ושמנים שנה בדברם אל־פרעה", + "ויאמר יהוה אל־משה ואל־אהרן לאמר", + "כי ידבר אלכם פרעה לאמר תנו לכם מופת ואמרת אל־אהרן קח את־מטך והשלך לפני־פרעה יהי לתנין", + "ויבא משה ואהרן אל־פרעה ויעשו כן כאשר צוה יהוה וישלך אהרן את־מטהו לפני פרעה ולפני עבדיו ויהי לתנין", + "ויקרא גם־פרעה לחכמים ולמכשפים ויעשו גם־הם חרטמי מצרים בלהטיהם כן", + "וישליכו איש מטהו ויהיו לתנינם ויבלע מטה־אהרן את־מטתם", + "ויחזק לב פרעה ולא שמע אלהם כאשר דבר יהוה", + "ויאמר יהוה אל־משה כבד לב פרעה מאן לשלח העם", + "לך אל־פרעה בבקר הנה יצא המימה ונצבת לקראתו על־שפת היאר והמטה אשר־נהפך לנחש תקח בידך", + "ואמרת אליו יהוה אלהי העברים שלחני אליך לאמר שלח את־עמי ויעבדני במדבר והנה לא־שמעת עד־כה", + "כה אמר יהוה בזאת תדע כי אני יהוה הנה אנכי מכה במטה אשר־בידי על־המים אשר ביאר ונהפכו לדם", + "והדגה אשר־ביאר תמות ובאש היאר ונלאו מצרים לשתות מים מן־היאר", + "ויאמר יהוה אל־משה אמר אל־אהרן קח מטך ונטה־ידך על־מימי מצרים על־נהרתם על־יאריהם ועל־אגמיהם ועל כל־מקוה מימיהם ויהיו־דם והיה דם בכל־ארץ מצרים ובעצים ובאבנים", + "ויעשו־כן משה ואהרן כאשר צוה יהוה וירם במטה ויך את־המים אשר ביאר לעיני פרעה ולעיני עבדיו ויהפכו כל־המים אשר־ביאר לדם", + "והדגה אשר־ביאר מתה ויבאש היאר ולא־יכלו מצרים לשתות מים מן־היאר ויהי הדם בכל־ארץ מצרים", + "ויעשו־כן חרטמי מצרים בלטיהם ויחזק לב־פרעה ולא־שמע אלהם כאשר דבר יהוה", + "ויפן פרעה ויבא אל־ביתו ולא־שת לבו גם־לזאת", + "ויחפרו כל־מצרים סביבת היאר מים לשתות כי לא יכלו לשתת ממימי היאר", + "וימלא שבעת ימים אחרי הכות־יהוה את־היאר", + "ויאמר יהוה אל־משה בא אל־פרעה ואמרת אליו כה אמר יהוה שלח את־עמי ויעבדני", + "ואם־מאן אתה לשלח הנה אנכי נגף את־כל־גבולך בצפרדעים", + "ושרץ היאר צפרדעים ועלו ובאו בביתך ובחדר משכבך ועל־מטתך ובבית עבדיך ובעמך ובתנוריך ובמשארותיך", + "ובכה ובעמך ובכל־עבדיך יעלו הצפרדעים" + ], + [ + "ויאמר יהוה אל־משה אמר אל־אהרן נטה את־ידך במטך על־הנהרת על־היארים ועל־האגמים והעל את־הצפרדעים על־ארץ מצרים", + "ויט אהרן את־ידו על מימי מצרים ותעל הצפרדע ותכס את־ארץ מצרים", + "ויעשו־כן החרטמים בלטיהם ויעלו את־הצפרדעים על־ארץ מצרים", + "ויקרא פרעה למשה ולאהרן ויאמר העתירו אל־יהוה ויסר הצפרדעים ממני ומעמי ואשלחה את־העם ויזבחו ליהוה", + "ויאמר משה לפרעה התפאר עלי למתי אעתיר לך ולעבדיך ולעמך להכרית הצפרדעים ממך ומבתיך רק ביאר תשארנה", + "ויאמר למחר ויאמר כדברך למען תדע כי־אין כיהוה אלהינו", + "וסרו הצפרדעים ממך ומבתיך ומעבדיך ומעמך רק ביאר תשארנה", + "ויצא משה ואהרן מעם פרעה ויצעק משה אל־יהוה על־דבר הצפרדעים אשר־שם לפרעה", + "ויעש יהוה כדבר משה וימתו הצפרדעים מן־הבתים מן־החצרת ומן־השדת", + "ויצברו אתם חמרם חמרם ותבאש הארץ", + "וירא פרעה כי היתה הרוחה והכבד את־לבו ולא שמע אלהם כאשר דבר יהוה", + "ויאמר יהוה אל־משה אמר אל־אהרן נטה את־מטך והך את־עפר הארץ והיה לכנם בכל־ארץ מצרים", + "ויעשו־כן ויט אהרן את־ידו במטהו ויך את־עפר הארץ ותהי הכנם באדם ובבהמה כל־עפר הארץ היה כנים בכל־ארץ מצרים", + "ויעשו־כן החרטמים בלטיהם להוציא את־הכנים ולא יכלו ותהי הכנם באדם ובבהמה", + "ויאמרו החרטמים אל־פרעה אצבע אלהים הוא ויחזק לב־פרעה ולא־שמע אלהם כאשר דבר יהוה", + "ויאמר יהוה אל־משה השכם בבקר והתיצב לפני פרעה הנה יוצא המימה ואמרת אליו כה אמר יהוה שלח עמי ויעבדני", + "כי אם־אינך משלח את־עמי הנני משליח בך ובעבדיך ובעמך ובבתיך את־הערב ומלאו בתי מצרים את־הערב וגם האדמה אשר־הם עליה", + "והפליתי ביום ההוא את־ארץ גשן אשר עמי עמד עליה לבלתי היות־שם ערב למען תדע כי אני יהוה בקרב הארץ", + "ושמתי פדת בין עמי ובין עמך למחר יהיה האת הזה", + "ויעש יהוה כן ויבא ערב כבד ביתה פרעה ובית עבדיו ובכל־ארץ מצרים תשחת הארץ מפני הערב", + "ויקרא פרעה אל־משה ולאהרן ויאמר לכו זבחו לאלהיכם בארץ", + "ויאמר משה לא נכון לעשות כן כי תועבת מצרים נזבח ליהוה אלהינו הן נזבח את־תועבת מצרים לעיניהם ולא יסקלנו", + "דרך שלשת ימים נלך במדבר וזבחנו ליהוה אלהינו כאשר יאמר אלינו", + "ויאמר פרעה אנכי אשלח אתכם וזבחתם ליהוה אלהיכם במדבר רק הרחק לא־תרחיקו ללכת העתירו בעדי", + "ויאמר משה הנה אנכי יוצא מעמך והעתרתי אל־יהוה וסר הערב מפרעה מעבדיו ומעמו מחר רק אל־יסף פרעה התל לבלתי שלח את־העם לזבח ליהוה", + "ויצא משה מעם פרעה ויעתר אל־יהוה", + "ויעש יהוה כדבר משה ויסר הערב מפרעה מעבדיו ומעמו לא נשאר אחד", + "ויכבד פרעה את־לבו גם בפעם הזאת ולא שלח את־העם" + ], + [ + "ויאמר יהוה אל־משה בא אל־פרעה ודברת אליו כה־אמר יהוה אלהי העברים שלח את־עמי ויעבדני", + "כי אם־מאן אתה לשלח ועודך מחזיק בם", + "הנה יד־יהוה הויה במקנך אשר בשדה בסוסים בחמרים בגמלים בבקר ובצאן דבר כבד מאד", + "והפלה יהוה בין מקנה ישראל ובין מקנה מצרים ולא ימות מכל־לבני ישראל דבר", + "וישם יהוה מועד לאמר מחר יעשה יהוה הדבר הזה בארץ", + "ויעש יהוה את־הדבר הזה ממחרת וימת כל מקנה מצרים וממקנה בני־ישראל לא־מת אחד", + "וישלח פרעה והנה לא־מת ממקנה ישראל עד־אחד ויכבד לב פרעה ולא שלח את־העם", + "ויאמר יהוה אל־משה ואל־אהרן קחו לכם מלא חפניכם פיח כבשן וזרקו משה השמימה לעיני פרעה", + "והיה לאבק על כל־ארץ מצרים והיה על־האדם ועל־הבהמה לשחין פרח אבעבעת בכל־ארץ מצרים", + "ויקחו את־פיח הכבשן ויעמדו לפני פרעה ויזרק אתו משה השמימה ויהי שחין אבעבעת פרח באדם ובבהמה", + "ולא־יכלו החרטמים לעמד לפני משה מפני השחין כי־היה השחין בחרטמם ובכל־מצרים", + "ויחזק יהוה את־לב פרעה ולא שמע אלהם כאשר דבר יהוה אל־משה", + "ויאמר יהוה אל־משה השכם בבקר והתיצב לפני פרעה ואמרת אליו כה־אמר יהוה אלהי העברים שלח את־עמי ויעבדני", + "כי בפעם הזאת אני שלח את־כל־מגפתי אל־לבך ובעבדיך ובעמך בעבור תדע כי אין כמני בכל־הארץ", + "כי עתה שלחתי את־ידי ואך אותך ואת־עמך בדבר ותכחד מן־הארץ", + "ואולם בעבור זאת העמדתיך בעבור הראתך את־כחי ולמען ספר שמי בכל־הארץ", + "עודך מסתולל בעמי לבלתי שלחם", + "הנני ממטיר כעת מחר ברד כבד מאד אשר לא־היה כמהו במצרים למן־היום הוסדה ועד־עתה", + "ועתה שלח העז את־מקנך ואת כל־אשר לך בשדה כל־האדם והבהמה אשר־ימצא בשדה ולא יאסף הביתה וירד עלהם הברד ומתו", + "הירא את־דבר יהוה מעבדי פרעה הניס את־עבדיו ואת־מקנהו אל־הבתים", + "ואשר לא־שם לבו אל־דבר יהוה ויעזב את־עבדיו ואת־מקנהו בשדה", + "ויאמר יהוה אל־משה נטה את־ידך על־השמים ויהי ברד בכל־ארץ מצרים על־האדם ועל־הבהמה ועל כל־עשב השדה בארץ מצרים", + "ויט משה את־מטהו על־השמים ויהוה נתן קלת וברד ותהלך אש ארצה וימטר יהוה ברד על־ארץ מצרים", + "ויהי ברד ואש מתלקחת בתוך הברד כבד מאד אשר לא־היה כמהו בכל־ארץ מצרים מאז היתה לגוי", + "ויך הברד בכל־ארץ מצרים את כל־אשר בשדה מאדם ועד־בהמה ואת כל־עשב השדה הכה הברד ואת־כל־עץ השדה שבר", + "רק בארץ גשן אשר־שם בני ישראל לא היה ברד", + "וישלח פרעה ויקרא למשה ולאהרן ויאמר אלהם חטאתי הפעם יהוה הצדיק ואני ועמי הרשעים", + "העתירו אל־יהוה ורב מהית קלת אלהים וברד ואשלחה אתכם ולא תספון לעמד", + "ויאמר אליו משה כצאתי את־העיר אפרש את־כפי אל־יהוה הקלות יחדלון והברד לא יהיה־עוד למען תדע כי ליהוה הארץ", + "ואתה ועבדיך ידעתי כי טרם תיראון מפני יהוה אלהים", + "והפשתה והשערה נכתה כי השערה אביב והפשתה גבעל", + "והחטה והכסמת לא נכו כי אפילת הנה", + "ויצא משה מעם פרעה את־העיר ויפרש כפיו אל־יהוה ויחדלו הקלות והברד ומטר לא־נתך ארצה", + "וירא פרעה כי־חדל המטר והברד והקלת ויסף לחטא ויכבד לבו הוא ועבדיו", + "ויחזק לב פרעה ולא שלח את־בני ישראל כאשר דבר יהוה ביד־משה" + ], + [ + "ויאמר יהוה אל־משה בא אל־פרעה כי־אני הכבדתי את־לבו ואת־לב עבדיו למען שתי אתתי אלה בקרבו", + "ולמען תספר באזני בנך ובן־בנך את אשר התעללתי במצרים ואת־אתתי אשר־שמתי בם וידעתם כי־אני יהוה", + "ויבא משה ואהרן אל־פרעה ויאמרו אליו כה־אמר יהוה אלהי העברים עד־מתי מאנת לענת מפני שלח עמי ויעבדני", + "כי אם־מאן אתה לשלח את־עמי הנני מביא מחר ארבה בגבלך", + "וכסה את־עין הארץ ולא יוכל לראת את־הארץ ואכל את־יתר הפלטה הנשארת לכם מן־הברד ואכל את־כל־העץ הצמח לכם מן־השדה", + "ומלאו בתיך ובתי כל־עבדיך ובתי כל־מצרים אשר לא־ראו אבתיך ואבות אבתיך מיום היותם על־האדמה עד היום הזה ויפן ויצא מעם פרעה", + "ויאמרו עבדי פרעה אליו עד־מתי יהיה זה לנו למוקש שלח את־האנשים ויעבדו את־יהוה אלהיהם הטרם תדע כי אבדה מצרים", + "ויושב את־משה ואת־אהרן אל־פרעה ויאמר אלהם לכו עבדו את־יהוה אלהיכם מי ומי ההלכים", + "ויאמר משה בנערינו ובזקנינו נלך בבנינו ובבנותנו בצאננו ובבקרנו נלך כי חג־יהוה לנו", + "ויאמר אלהם יהי כן יהוה עמכם כאשר אשלח אתכם ואת־טפכם ראו כי רעה נגד פניכם", + "לא כן לכו־נא הגברים ועבדו את־יהוה כי אתה אתם מבקשים ויגרש אתם מאת פני פרעה", + "ויאמר יהוה אל־משה נטה ידך על־ארץ מצרים בארבה ויעל על־ארץ מצרים ויאכל את־כל־עשב הארץ את כל־אשר השאיר הברד", + "ויט משה את־מטהו על־ארץ מצרים ויהוה נהג רוח קדים בארץ כל־היום ההוא וכל־הלילה הבקר היה ורוח הקדים נשא את־הארבה", + "ויעל הארבה על כל־ארץ מצרים וינח בכל גבול מצרים כבד מאד לפניו לא־היה כן ארבה כמהו ואחריו לא יהיה־כן", + "ויכס את־עין כל־הארץ ותחשך הארץ ויאכל את־כל־עשב הארץ ואת כל־פרי העץ אשר הותיר הברד ולא־נותר כל־ירק בעץ ובעשב השדה בכל־ארץ מצרים", + "וימהר פרעה לקרא למשה ולאהרן ויאמר חטאתי ליהוה אלהיכם ולכם", + "ועתה שא נא חטאתי אך הפעם והעתירו ליהוה אלהיכם ויסר מעלי רק את־המות הזה", + "ויצא מעם פרעה ויעתר אל־יהוה", + "ויהפך יהוה רוח־ים חזק מאד וישא את־הארבה ויתקעהו ימה סוף לא נשאר ארבה אחד בכל גבול מצרים", + "ויחזק יהוה את־לב פרעה ולא שלח את־בני ישראל", + "ויאמר יהוה אל־משה נטה ידך על־השמים ויהי חשך על־ארץ מצרים וימש חשך", + "ויט משה את־ידו על־השמים ויהי חשך־אפלה בכל־ארץ מצרים שלשת ימים", + "לא־ראו איש את־אחיו ולא־קמו איש מתחתיו שלשת ימים ולכל־בני ישראל היה אור במושבתם", + "ויקרא פרעה אל־משה ויאמר לכו עבדו את־יהוה רק צאנכם ובקרכם יצג גם־טפכם ילך עמכם", + "ויאמר משה גם־אתה תתן בידנו זבחים ועלות ועשינו ליהוה אלהינו", + "וגם־מקננו ילך עמנו לא תשאר פרסה כי ממנו נקח לעבד את־יהוה אלהינו ואנחנו לא־נדע מה־נעבד את־יהוה עד־באנו שמה", + "ויחזק יהוה את־לב פרעה ולא אבה לשלחם", + "ויאמר־לו פרעה לך מעלי השמר לך אל־תסף ראות פני כי ביום ראתך פני תמות", + "ויאמר משה כן דברת לא־אסף עוד ראות פניך" + ], + [ + "ויאמר יהוה אל־משה עוד נגע אחד אביא על־פרעה ועל־מצרים אחרי־כן ישלח אתכם מזה כשלחו כלה גרש יגרש אתכם מזה", + "דבר־נא באזני העם וישאלו איש מאת רעהו ואשה מאת רעותה כלי־כסף וכלי זהב", + "ויתן יהוה את־חן העם בעיני מצרים גם האיש משה גדול מאד בארץ מצרים בעיני עבדי־פרעה ובעיני העם", + "ויאמר משה כה אמר יהוה כחצת הלילה אני יוצא בתוך מצרים", + "ומת כל־בכור בארץ מצרים מבכור פרעה הישב על־כסאו עד בכור השפחה אשר אחר הרחים וכל בכור בהמה", + "והיתה צעקה גדלה בכל־ארץ מצרים אשר כמהו לא נהיתה וכמהו לא תסף", + "ולכל בני ישראל לא יחרץ־כלב לשנו למאיש ועד־בהמה למען תדעון אשר יפלה יהוה בין מצרים ובין ישראל", + "וירדו כל־עבדיך אלה אלי והשתחוו־לי לאמר צא אתה וכל־העם אשר־ברגליך ואחרי־כן אצא ויצא מעם־פרעה בחרי־אף", + "ויאמר יהוה אל־משה לא־ישמע אליכם פרעה למען רבות מופתי בארץ מצרים", + "ומשה ואהרן עשו את־כל־המפתים האלה לפני פרעה ויחזק יהוה את־לב פרעה ולא־שלח את־בני־ישראל מארצו" + ], + [ + "ויאמר יהוה אל־משה ואל־אהרן בארץ מצרים לאמר", + "החדש הזה לכם ראש חדשים ראשון הוא לכם לחדשי השנה", + "דברו אל־כל־עדת ישראל לאמר בעשר לחדש הזה ויקחו להם איש שה לבית־אבת שה לבית", + "ואם־ימעט הבית מהית משה ולקח הוא ושכנו הקרב אל־ביתו במכסת נפשת איש לפי אכלו תכסו על־השה", + "שה תמים זכר בן־שנה יהיה לכם מן־הכבשים ומן־העזים תקחו", + "והיה לכם למשמרת עד ארבעה עשר יום לחדש הזה ושחטו אתו כל קהל עדת־ישראל בין הערבים", + "ולקחו מן־הדם ונתנו על־שתי המזוזת ועל־המשקוף על הבתים אשר־יאכלו אתו בהם", + "ואכלו את־הבשר בלילה הזה צלי־אש ומצות על־מררים יאכלהו", + "אל־תאכלו ממנו נא ובשל מבשל במים כי אם־צלי־אש ראשו על־כרעיו ועל־קרבו", + "ולא־תותירו ממנו עד־בקר והנתר ממנו עד־בקר באש תשרפו", + "וככה תאכלו אתו מתניכם חגרים נעליכם ברגליכם ומקלכם בידכם ואכלתם אתו בחפזון פסח הוא ליהוה", + "ועברתי בארץ־מצרים בלילה הזה והכיתי כל־בכור בארץ מצרים מאדם ועד־בהמה ובכל־אלהי מצרים אעשה שפטים אני יהוה", + "והיה הדם לכם לאת על הבתים אשר אתם שם וראיתי את־הדם ופסחתי עלכם ולא־יהיה בכם נגף למשחית בהכתי בארץ מצרים", + "והיה היום הזה לכם לזכרון וחגתם אתו חג ליהוה לדרתיכם חקת עולם תחגהו", + "שבעת ימים מצות תאכלו אך ביום הראשון תשביתו שאר מבתיכם כי כל־אכל חמץ ונכרתה הנפש ההוא מישראל מיום הראשן עד־יום השבעי", + "וביום הראשון מקרא־קדש וביום השביעי מקרא־קדש יהיה לכם כל־מלאכה לא־יעשה בהם אך אשר יאכל לכל־נפש הוא לבדו יעשה לכם", + "ושמרתם את־המצות כי בעצם היום הזה הוצאתי את־צבאותיכם מארץ מצרים ושמרתם את־היום הזה לדרתיכם חקת עולם", + "בראשן בארבעה עשר יום לחדש בערב תאכלו מצת עד יום האחד ועשרים לחדש בערב", + "שבעת ימים שאר לא ימצא בבתיכם כי כל־אכל מחמצת ונכרתה הנפש ההוא מעדת ישראל בגר ובאזרח הארץ", + "כל־מחמצת לא תאכלו בכל מושבתיכם תאכלו מצות", + "ויקרא משה לכל־זקני ישראל ויאמר אלהם משכו וקחו לכם צאן למשפחתיכם ושחטו הפסח", + "ולקחתם אגדת אזוב וטבלתם בדם אשר־בסף והגעתם אל־המשקוף ואל־שתי המזוזת מן־הדם אשר בסף ואתם לא תצאו איש מפתח־ביתו עד־בקר", + "ועבר יהוה לנגף את־מצרים וראה את־הדם על־המשקוף ועל שתי המזוזת ופסח יהוה על־הפתח ולא יתן המשחית לבא אל־בתיכם לנגף", + "ושמרתם את־הדבר הזה לחק־לך ולבניך עד־עולם", + "והיה כי־תבאו אל־הארץ אשר יתן יהוה לכם כאשר דבר ושמרתם את־העבדה הזאת", + "והיה כי־יאמרו אליכם בניכם מה העבדה הזאת לכם", + "ואמרתם זבח־פסח הוא ליהוה אשר פסח על־בתי בני־ישראל במצרים בנגפו את־מצרים ואת־בתינו הציל ויקד העם וישתחוו", + "וילכו ויעשו בני ישראל כאשר צוה יהוה את־משה ואהרן כן עשו", + "ויהי בחצי הלילה ויהוה הכה כל־בכור בארץ מצרים מבכר פרעה הישב על־כסאו עד בכור השבי אשר בבית הבור וכל בכור בהמה", + "ויקם פרעה לילה הוא וכל־עבדיו וכל־מצרים ותהי צעקה גדלה במצרים כי־אין בית אשר אין־שם מת", + "ויקרא למשה ולאהרן לילה ויאמר קומו צאו מתוך עמי גם־אתם גם־בני ישראל ולכו עבדו את־יהוה כדברכם", + "גם־צאנכם גם־בקרכם קחו כאשר דברתם ולכו וברכתם גם־אתי", + "ותחזק מצרים על־העם למהר לשלחם מן־הארץ כי אמרו כלנו מתים", + "וישא העם את־בצקו טרם יחמץ משארתם צררת בשמלתם על־שכמם", + "ובני־ישראל עשו כדבר משה וישאלו ממצרים כלי־כסף וכלי זהב ושמלת", + "ויהוה נתן את־חן העם בעיני מצרים וישאלום וינצלו את־מצרים", + "ויסעו בני־ישראל מרעמסס סכתה כשש־מאות אלף רגלי הגברים לבד מטף", + "וגם־ערב רב עלה אתם וצאן ובקר מקנה כבד מאד", + "ויאפו את־הבצק אשר הוציאו ממצרים עגת מצות כי לא חמץ כי־גרשו ממצרים ולא יכלו להתמהמה וגם־צדה לא־עשו להם", + "ומושב בני ישראל אשר ישבו במצרים שלשים שנה וארבע מאות שנה", + "ויהי מקץ שלשים שנה וארבע מאות שנה ויהי בעצם היום הזה יצאו כל־צבאות יהוה מארץ מצרים", + "ליל שמרים הוא ליהוה להוציאם מארץ מצרים הוא־הלילה הזה ליהוה שמרים לכל־בני ישראל לדרתם", + "ויאמר יהוה אל־משה ואהרן זאת חקת הפסח כל־בן־נכר לא־יאכל בו", + "וכל־עבד איש מקנת־כסף ומלתה אתו אז יאכל בו", + "תושב ושכיר לא־יאכל־בו", + "בבית אחד יאכל לא־תוציא מן־הבית מן־הבשר חוצה ועצם לא תשברו־בו", + "כל־עדת ישראל יעשו אתו", + "וכי־יגור אתך גר ועשה פסח ליהוה המול לו כל־זכר ואז יקרב לעשתו והיה כאזרח הארץ וכל־ערל לא־יאכל בו", + "תורה אחת יהיה לאזרח ולגר הגר בתוככם", + "ויעשו כל־בני ישראל כאשר צוה יהוה את־משה ואת־אהרן כן עשו", + "ויהי בעצם היום הזה הוציא יהוה את־בני ישראל מארץ מצרים על־צבאתם" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "קדש־לי כל־בכור פטר כל־רחם בבני ישראל באדם ובבהמה לי הוא", + "ויאמר משה אל־העם זכור את־היום הזה אשר יצאתם ממצרים מבית עבדים כי בחזק יד הוציא יהוה אתכם מזה ולא יאכל חמץ", + "היום אתם יצאים בחדש האביב", + "והיה כי־יביאך יהוה אל־ארץ הכנעני והחתי והאמרי והחוי והיבוסי אשר נשבע לאבתיך לתת לך ארץ זבת חלב ודבש ועבדת את־העבדה הזאת בחדש הזה", + "שבעת ימים תאכל מצת וביום השביעי חג ליהוה", + "מצות יאכל את שבעת הימים ולא־יראה לך חמץ ולא־יראה לך שאר בכל־גבלך", + "והגדת לבנך ביום ההוא לאמר בעבור זה עשה יהוה לי בצאתי ממצרים", + "והיה לך לאות על־ידך ולזכרון בין עיניך למען תהיה תורת יהוה בפיך כי ביד חזקה הוצאך יהוה ממצרים", + "ושמרת את־החקה הזאת למועדה מימים ימימה", + "והיה כי־יבאך יהוה אל־ארץ הכנעני כאשר נשבע לך ולאבתיך ונתנה לך", + "והעברת כל־פטר־רחם ליהוה וכל־פטר שגר בהמה אשר יהיה לך הזכרים ליהוה", + "וכל־פטר חמר תפדה בשה ואם־לא תפדה וערפתו וכל בכור אדם בבניך תפדה", + "והיה כי־ישאלך בנך מחר לאמר מה־זאת ואמרת אליו בחזק יד הוציאנו יהוה ממצרים מבית עבדים", + "ויהי כי־הקשה פרעה לשלחנו ויהרג יהוה כל־בכור בארץ מצרים מבכר אדם ועד־בכור בהמה על־כן אני זבח ליהוה כל־פטר רחם הזכרים וכל־בכור בני אפדה", + "והיה לאות על־ידכה ולטוטפת בין עיניך כי בחזק יד הוציאנו יהוה ממצרים", + "ויהי בשלח פרעה את־העם ולא־נחם אלהים דרך ארץ פלשתים כי קרוב הוא כי אמר אלהים פן־ינחם העם בראתם מלחמה ושבו מצרימה", + "ויסב אלהים את־העם דרך המדבר ים־סוף וחמשים עלו בני־ישראל מארץ מצרים", + "ויקח משה את־עצמות יוסף עמו כי השבע השביע את־בני ישראל לאמר פקד יפקד אלהים אתכם והעליתם את־עצמתי מזה אתכם", + "ויסעו מסכת ויחנו באתם בקצה המדבר", + "ויהוה הלך לפניהם יומם בעמוד ענן לנחתם הדרך ולילה בעמוד אש להאיר להם ללכת יומם ולילה", + "לא־ימיש עמוד הענן יומם ועמוד האש לילה לפני העם" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־בני ישראל וישבו ויחנו לפני פי החירת בין מגדל ובין הים לפני בעל צפן נכחו תחנו על־הים", + "ואמר פרעה לבני ישראל נבכים הם בארץ סגר עליהם המדבר", + "וחזקתי את־לב־פרעה ורדף אחריהם ואכבדה בפרעה ובכל־חילו וידעו מצרים כי־אני יהוה ויעשו־כן", + "ויגד למלך מצרים כי ברח העם ויהפך לבב פרעה ועבדיו אל־העם ויאמרו מה־זאת עשינו כי־שלחנו את־ישראל מעבדנו", + "ויאסר את־רכבו ואת־עמו לקח עמו", + "ויקח שש־מאות רכב בחור וכל רכב מצרים ושלשם על־כלו", + "ויחזק יהוה את־לב פרעה מלך מצרים וירדף אחרי בני ישראל ובני ישראל יצאים ביד רמה", + "וירדפו מצרים אחריהם וישיגו אותם חנים על־הים כל־סוס רכב פרעה ופרשיו וחילו על־פי החירת לפני בעל צפן", + "ופרעה הקריב וישאו בני־ישראל את־עיניהם והנה מצרים נסע אחריהם וייראו מאד ויצעקו בני־ישראל אל־יהוה", + "ויאמרו אל־משה המבלי אין־קברים במצרים לקחתנו למות במדבר מה־זאת עשית לנו להוציאנו ממצרים", + "הלא־זה הדבר אשר דברנו אליך במצרים לאמר חדל ממנו ונעבדה את־מצרים כי טוב לנו עבד את־מצרים ממתנו במדבר", + "ויאמר משה אל־העם אל־תיראו התיצבו וראו את־ישועת יהוה אשר־יעשה לכם היום כי אשר ראיתם את־מצרים היום לא תסיפו לראתם עוד עד־עולם", + "יהוה ילחם לכם ואתם תחרישון", + "ויאמר יהוה אל־משה מה־תצעק אלי דבר אל־בני־ישראל ויסעו", + "ואתה הרם את־מטך ונטה את־ידך על־הים ובקעהו ויבאו בני־ישראל בתוך הים ביבשה", + "ואני הנני מחזק את־לב מצרים ויבאו אחריהם ואכבדה בפרעה ובכל־חילו ברכבו ובפרשיו", + "וידעו מצרים כי־אני יהוה בהכבדי בפרעה ברכבו ובפרשיו", + "ויסע מלאך האלהים ההלך לפני מחנה ישראל וילך מאחריהם ויסע עמוד הענן מפניהם ויעמד מאחריהם", + "ויבא בין מחנה מצרים ובין מחנה ישראל ויהי הענן והחשך ויאר את־הלילה ולא־קרב זה אל־זה כל־הלילה", + "ויט משה את־ידו על־הים ויולך יהוה את־הים ברוח קדים עזה כל־הלילה וישם את־הים לחרבה ויבקעו המים", + "ויבאו בני־ישראל בתוך הים ביבשה והמים להם חמה מימינם ומשמאלם", + "וירדפו מצרים ויבאו אחריהם כל סוס פרעה רכבו ופרשיו אל־תוך הים", + "ויהי באשמרת הבקר וישקף יהוה אל־מחנה מצרים בעמוד אש וענן ויהם את מחנה מצרים", + "ויסר את אפן מרכבתיו וינהגהו בכבדת ויאמר מצרים אנוסה מפני ישראל כי יהוה נלחם להם במצרים", + "ויאמר יהוה אל־משה נטה את־ידך על־הים וישבו המים על־מצרים על־רכבו ועל־פרשיו", + "ויט משה את־ידו על־הים וישב הים לפנות בקר לאיתנו ומצרים נסים לקראתו וינער יהוה את־מצרים בתוך הים", + "וישבו המים ויכסו את־הרכב ואת־הפרשים לכל חיל פרעה הבאים אחריהם בים לא־נשאר בהם עד־אחד", + "ובני ישראל הלכו ביבשה בתוך הים והמים להם חמה מימינם ומשמאלם", + "ויושע יהוה ביום ההוא את־ישראל מיד מצרים וירא ישראל את־מצרים מת על־שפת הים", + "וירא ישראל את־היד הגדלה אשר עשה יהוה במצרים וייראו העם את־יהוה ויאמינו ביהוה ובמשה עבדו" + ], + [ + "אז ישיר־משה ובני ישראל את־השירה הזאת ליהוה ויאמרו לאמר אשירה ליהוה כי־גאה גאה סוס ורכבו רמה בים", + "עזי וזמרת יה ויהי־לי לישועה זה אלי ואנוהו אלהי אבי וארממנהו", + "יהוה איש מלחמה יהוה שמו", + "מרכבת פרעה וחילו ירה בים ומבחר שלשיו טבעו בים־סוף", + "תהמת יכסימו ירדו במצולת כמו־אבן", + "ימינך יהוה נאדרי בכח ימינך יהוה תרעץ אויב", + "וברב גאונך תהרס קמיך תשלח חרנך יאכלמו כקש", + "וברוח אפיך נערמו מים נצבו כמו־נד נזלים קפאו תהמת בלב־ים", + "אמר אויב ארדף אשיג אחלק שלל תמלאמו נפשי אריק חרבי תורישמו ידי", + "נשפת ברוחך כסמו ים צללו כעופרת במים אדירים", + "מי־כמכה באלם יהוה מי כמכה נאדר בקדש נורא תהלת עשה פלא", + "נטית ימינך תבלעמו ארץ", + "נחית בחסדך עם־זו גאלת נהלת בעזך אל־נוה קדשך", + "שמעו עמים ירגזון חיל אחז ישבי פלשת", + "אז נבהלו אלופי אדום אילי מואב יאחזמו רעד נמגו כל ישבי כנען", + "תפל עליהם אימתה ופחד בגדל זרועך ידמו כאבן עד־יעבר עמך יהוה עד־יעבר עם־זו קנית", + "תבאמו ותטעמו בהר נחלתך מכון לשבתך פעלת יהוה מקדש אדני כוננו ידיך", + "יהוה ימלך לעלם ועד", + "כי בא סוס פרעה ברכבו ובפרשיו בים וישב יהוה עלהם את־מי הים ובני ישראל הלכו ביבשה בתוך הים", + "ותקח מרים הנביאה אחות אהרן את־התף בידה ותצאן כל־הנשים אחריה בתפים ובמחלת", + "ותען להם מרים שירו ליהוה כי־גאה גאה סוס ורכבו רמה בים", + "ויסע משה את־ישראל מים־סוף ויצאו אל־מדבר־שור וילכו שלשת־ימים במדבר ולא־מצאו מים", + "ויבאו מרתה ולא יכלו לשתת מים ממרה כי מרים הם על־כן קרא־שמה מרה", + "וילנו העם על־משה לאמר מה־נשתה", + "ויצעק אל־יהוה ויורהו יהוה עץ וישלך אל־המים וימתקו המים שם שם לו חק ומשפט ושם נסהו", + "ויאמר אם־שמוע תשמע לקול יהוה אלהיך והישר בעיניו תעשה והאזנת למצותיו ושמרת כל־חקיו כל־המחלה אשר־שמתי במצרים לא־אשים עליך כי אני יהוה רפאך", + "ויבאו אילמה ושם שתים עשרה עינת מים ושבעים תמרים ויחנו־שם על־המים" + ], + [ + "ויסעו מאילם ויבאו כל־עדת בני־ישראל אל־מדבר־סין אשר בין־אילם ובין סיני בחמשה עשר יום לחדש השני לצאתם מארץ מצרים", + "וילינו [וילונו] כל־עדת בני־ישראל על־משה ועל־אהרן במדבר", + "ויאמרו אלהם בני ישראל מי־יתן מותנו ביד־יהוה בארץ מצרים בשבתנו על־סיר הבשר באכלנו לחם לשבע כי־הוצאתם אתנו אל־המדבר הזה להמית את־כל־הקהל הזה ברעב", + "ויאמר יהוה אל־משה הנני ממטיר לכם לחם מן־השמים ויצא העם ולקטו דבר־יום ביומו למען אנסנו הילך בתורתי אם־לא", + "והיה ביום הששי והכינו את אשר־יביאו והיה משנה על אשר־ילקטו יום יום", + "ויאמר משה ואהרן אל־כל־בני ישראל ערב וידעתם כי יהוה הוציא אתכם מארץ מצרים", + "ובקר וראיתם את־כבוד יהוה בשמעו את־תלנתיכם על־יהוה ונחנו מה כי תלונו [תלינו] עלינו", + "ויאמר משה בתת יהוה לכם בערב בשר לאכל ולחם בבקר לשבע בשמע יהוה את־תלנתיכם אשר־אתם מלינם עליו ונחנו מה לא־עלינו תלנתיכם כי על־יהוה", + "ויאמר משה אל־אהרן אמר אל־כל־עדת בני ישראל קרבו לפני יהוה כי שמע את תלנתיכם", + "ויהי כדבר אהרן אל־כל־עדת בני־ישראל ויפנו אל־המדבר והנה כבוד יהוה נראה בענן", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "שמעתי את־תלונת בני ישראל דבר אלהם לאמר בין הערבים תאכלו בשר ובבקר תשבעו־לחם וידעתם כי אני יהוה אלהיכם", + "ויהי בערב ותעל השלו ותכס את־המחנה ובבקר היתה שכבת הטל סביב למחנה", + "ותעל שכבת הטל והנה על־פני המדבר דק מחספס דק ככפר על־הארץ", + "ויראו בני־ישראל ויאמרו איש אל־אחיו מן הוא כי לא ידעו מה־הוא ויאמר משה אלהם הוא הלחם אשר נתן יהוה לכם לאכלה", + "זה הדבר אשר צוה יהוה לקטו ממנו איש לפי אכלו עמר לגלגלת מספר נפשתיכם איש לאשר באהלו תקחו", + "ויעשו־כן בני ישראל וילקטו המרבה והממעיט", + "וימדו בעמר ולא העדיף המרבה והממעיט לא החסיר איש לפי־אכלו לקטו", + "ויאמר משה אלהם איש אל־יותר ממנו עד־בקר", + "ולא־שמעו אל־משה ויותרו אנשים ממנו עד־בקר וירם תולעים ויבאש ויקצף עלהם משה", + "וילקטו אתו בבקר בבקר איש כפי אכלו וחם השמש ונמס", + "ויהי ביום הששי לקטו לחם משנה שני העמר לאחד ויבאו כל־נשיאי העדה ויגידו למשה", + "ויאמר אלהם הוא אשר דבר יהוה שבתון שבת־קדש ליהוה מחר את אשר־תאפו אפו ואת אשר־תבשלו בשלו ואת כל־העדף הניחו לכם למשמרת עד־הבקר", + "ויניחו אתו עד־הבקר כאשר צוה משה ולא הבאיש ורמה לא־היתה בו", + "ויאמר משה אכלהו היום כי־שבת היום ליהוה היום לא תמצאהו בשדה", + "ששת ימים תלקטהו וביום השביעי שבת לא יהיה־בו", + "ויהי ביום השביעי יצאו מן־העם ללקט ולא מצאו", + "ויאמר יהוה אל־משה עד־אנה מאנתם לשמר מצותי ותורתי", + "ראו כי־יהוה נתן לכם השבת על־כן הוא נתן לכם ביום הששי לחם יומים שבו איש תחתיו אל־יצא איש ממקמו ביום השביעי", + "וישבתו העם ביום השבעי", + "ויקראו בית־ישראל את־שמו מן והוא כזרע גד לבן וטעמו כצפיחת בדבש", + "ויאמר משה זה הדבר אשר צוה יהוה מלא העמר ממנו למשמרת לדרתיכם למען יראו את־הלחם אשר האכלתי אתכם במדבר בהוציאי אתכם מארץ מצרים", + "ויאמר משה אל־אהרן קח צנצנת אחת ותן־שמה מלא־העמר מן והנח אתו לפני יהוה למשמרת לדרתיכם", + "כאשר צוה יהוה אל־משה ויניחהו אהרן לפני העדת למשמרת", + "ובני ישראל אכלו את־המן ארבעים שנה עד־באם אל־ארץ נושבת את־המן אכלו עד־באם אל־קצה ארץ כנען", + "והעמר עשרית האיפה הוא" + ], + [ + "ויסעו כל־עדת בני־ישראל ממדבר־סין למסעיהם על־פי יהוה ויחנו ברפידים ואין מים לשתת העם", + "וירב העם עם־משה ויאמרו תנו־לנו מים ונשתה ויאמר להם משה מה־תריבון עמדי מה־תנסון את־יהוה", + "ויצמא שם העם למים וילן העם על־משה ויאמר למה זה העליתנו ממצרים להמית אתי ואת־בני ואת־מקני בצמא", + "ויצעק משה אל־יהוה לאמר מה אעשה לעם הזה עוד מעט וסקלני", + "ויאמר יהוה אל־משה עבר לפני העם וקח אתך מזקני ישראל ומטך אשר הכית בו את־היאר קח בידך והלכת", + "הנני עמד לפניך שם על־הצור בחרב והכית בצור ויצאו ממנו מים ושתה העם ויעש כן משה לעיני זקני ישראל", + "ויקרא שם המקום מסה ומריבה על־ריב בני ישראל ועל נסתם את־יהוה לאמר היש יהוה בקרבנו אם־אין", + "ויבא עמלק וילחם עם־ישראל ברפידם", + "ויאמר משה אל־יהושע בחר־לנו אנשים וצא הלחם בעמלק מחר אנכי נצב על־ראש הגבעה ומטה האלהים בידי", + "ויעש יהושע כאשר אמר־לו משה להלחם בעמלק ומשה אהרן וחור עלו ראש הגבעה", + "והיה כאשר ירים משה ידו וגבר ישראל וכאשר יניח ידו וגבר עמלק", + "וידי משה כבדים ויקחו־אבן וישימו תחתיו וישב עליה ואהרן וחור תמכו בידיו מזה אחד ומזה אחד ויהי ידיו אמונה עד־בא השמש", + "ויחלש יהושע את־עמלק ואת־עמו לפי־חרב", + "ויאמר יהוה אל־משה כתב זאת זכרון בספר ושים באזני יהושע כי־מחה אמחה את־זכר עמלק מתחת השמים", + "ויבן משה מזבח ויקרא שמו יהוה נסי", + "ויאמר כי־יד על־כס יה מלחמה ליהוה בעמלק מדר דר" + ], + [ + "וישמע יתרו כהן מדין חתן משה את כל־אשר עשה אלהים למשה ולישראל עמו כי־הוציא יהוה את־ישראל ממצרים", + "ויקח יתרו חתן משה את־צפרה אשת משה אחר שלוחיה", + "ואת שני בניה אשר שם האחד גרשם כי אמר גר הייתי בארץ נכריה", + "ושם האחד אליעזר כי־אלהי אבי בעזרי ויצלני מחרב פרעה", + "ויבא יתרו חתן משה ובניו ואשתו אל־משה אל־המדבר אשר־הוא חנה שם הר האלהים", + "ויאמר אל־משה אני חתנך יתרו בא אליך ואשתך ושני בניה עמה", + "ויצא משה לקראת חתנו וישתחו וישק־לו וישאלו איש־לרעהו לשלום ויבאו האהלה", + "ויספר משה לחתנו את כל־אשר עשה יהוה לפרעה ולמצרים על אודת ישראל את כל־התלאה אשר מצאתם בדרך ויצלם יהוה", + "ויחד יתרו על כל־הטובה אשר־עשה יהוה לישראל אשר הצילו מיד מצרים", + "ויאמר יתרו ברוך יהוה אשר הציל אתכם מיד מצרים ומיד פרעה אשר הציל את־העם מתחת יד־מצרים", + "עתה ידעתי כי־גדול יהוה מכל־האלהים כי בדבר אשר זדו עליהם", + "ויקח יתרו חתן משה עלה וזבחים לאלהים ויבא אהרן וכל זקני ישראל לאכל־לחם עם־חתן משה לפני האלהים", + "ויהי ממחרת וישב משה לשפט את־העם ויעמד העם על־משה מן־הבקר עד־הערב", + "וירא חתן משה את כל־אשר־הוא עשה לעם ויאמר מה־הדבר הזה אשר אתה עשה לעם מדוע אתה יושב לבדך וכל־העם נצב עליך מן־בקר עד־ערב", + "ויאמר משה לחתנו כי־יבא אלי העם לדרש אלהים", + "כי־יהיה להם דבר בא אלי ושפטתי בין איש ובין רעהו והודעתי את־חקי האלהים ואת־תורתיו", + "ויאמר חתן משה אליו לא־טוב הדבר אשר אתה עשה", + "נבל תבל גם־אתה גם־העם הזה אשר עמך כי־כבד ממך הדבר לא־תוכל עשהו לבדך", + "עתה שמע בקלי איעצך ויהי אלהים עמך היה אתה לעם מול האלהים והבאת אתה את־הדברים אל־האלהים", + "והזהרתה אתהם את־החקים ואת־התורת והודעת להם את־הדרך ילכו בה ואת־המעשה אשר יעשון", + "ואתה תחזה מכל־העם אנשי־חיל יראי אלהים אנשי אמת שנאי בצע ושמת עלהם שרי אלפים שרי מאות שרי חמשים ושרי עשרת", + "ושפטו את־העם בכל־עת והיה כל־הדבר הגדל יביאו אליך וכל־הדבר הקטן ישפטו־הם והקל מעליך ונשאו אתך", + "אם את־הדבר הזה תעשה וצוך אלהים ויכלת עמד וגם כל־העם הזה על־מקמו יבא בשלום", + "וישמע משה לקול חתנו ויעש כל אשר אמר", + "ויבחר משה אנשי־חיל מכל־ישראל ויתן אתם ראשים על־העם שרי אלפים שרי מאות שרי חמשים ושרי עשרת", + "ושפטו את־העם בכל־עת את־הדבר הקשה יביאון אל־משה וכל־הדבר הקטן ישפוטו הם", + "וישלח משה את־חתנו וילך לו אל־ארצו" + ], + [ + "בחדש השלישי לצאת בני־ישראל מארץ מצרים ביום הזה באו מדבר סיני", + "ויסעו מרפידים ויבאו מדבר סיני ויחנו במדבר ויחן־שם ישראל נגד ההר", + "ומשה עלה אל־האלהים ויקרא אליו יהוה מן־ההר לאמר כה תאמר לבית יעקב ותגיד לבני ישראל", + "אתם ראיתם אשר עשיתי למצרים ואשא אתכם על־כנפי נשרים ואבא אתכם אלי", + "ועתה אם־שמוע תשמעו בקלי ושמרתם את־בריתי והייתם לי סגלה מכל־העמים כי־לי כל־הארץ", + "ואתם תהיו־לי ממלכת כהנים וגוי קדוש אלה הדברים אשר תדבר אל־בני ישראל", + "ויבא משה ויקרא לזקני העם וישם לפניהם את כל־הדברים האלה אשר צוהו יהוה", + "ויענו כל־העם יחדו ויאמרו כל אשר־דבר יהוה נעשה וישב משה את־דברי העם אל־יהוה", + "ויאמר יהוה אל־משה הנה אנכי בא אליך בעב הענן בעבור ישמע העם בדברי עמך וגם־בך יאמינו לעולם ויגד משה את־דברי העם אל־יהוה", + "ויאמר יהוה אל־משה לך אל־העם וקדשתם היום ומחר וכבסו שמלתם", + "והיו נכנים ליום השלישי כי ביום השלישי ירד יהוה לעיני כל־העם על־הר סיני", + "והגבלת את־העם סביב לאמר השמרו לכם עלות בהר ונגע בקצהו כל־הנגע בהר מות יומת", + "לא־תגע בו יד כי־סקול יסקל או־ירה יירה אם־בהמה אם־איש לא יחיה במשך היבל המה יעלו בהר", + "וירד משה מן־ההר אל־העם ויקדש את־העם ויכבסו שמלתם", + "ויאמר אל־העם היו נכנים לשלשת ימים אל־תגשו אל־אשה", + "ויהי ביום השלישי בהית הבקר ויהי קלת וברקים וענן כבד על־ההר וקל שפר חזק מאד ויחרד כל־העם אשר במחנה", + "ויוצא משה את־העם לקראת האלהים מן־המחנה ויתיצבו בתחתית ההר", + "והר סיני עשן כלו מפני אשר ירד עליו יהוה באש ויעל עשנו כעשן הכבשן ויחרד כל־ההר מאד", + "ויהי קול השופר הולך וחזק מאד משה ידבר והאלהים יעננו בקול", + "וירד יהוה על־הר סיני אל־ראש ההר ויקרא יהוה למשה אל־ראש ההר ויעל משה", + "ויאמר יהוה אל־משה רד העד בעם פן־יהרסו אל־יהוה לראות ונפל ממנו רב", + "וגם הכהנים הנגשים אל־יהוה יתקדשו פן־יפרץ בהם יהוה", + "ויאמר משה אל־יהוה לא־יוכל העם לעלת אל־הר סיני כי־אתה העדתה בנו לאמר הגבל את־ההר וקדשתו", + "ויאמר אליו יהוה לך־רד ועלית אתה ואהרן עמך והכהנים והעם אל־יהרסו לעלת אל־יהוה פן־יפרץ־בם", + "וירד משה אל־העם ויאמר אלהם" + ], + [ + "וידבר אלהים את כל־הדברים האלה לאמר", + "אנכי יהוה אלהיך אשר הוצאתיך מארץ מצרים מבית עבדים", + "לא יהיה־לך אלהים אחרים על־פני", + "לא תעשה־לך פסל וכל־תמונה אשר בשמים ממעל ואשר בארץ מתחת ואשר במים מתחת לארץ", + "לא־תשתחוה להם ולא תעבדם כי אנכי יהוה אלהיך אל קנא פקד עון אבת על־בנים על־שלשים ועל־רבעים לשנאי", + "ועשה חסד לאלפים לאהבי ולשמרי מצותי", + "לא תשא את־שם־יהוה אלהיך לשוא כי לא ינקה יהוה את אשר־ישא את־שמו לשוא", + "זכור את־יום השבת לקדשו", + "ששת ימים תעבד ועשית כל־מלאכתך", + "ויום השביעי שבת ליהוה אלהיך לא־תעשה כל־מלאכה אתה ובנך־ובתך עבדך ואמתך ובהמתך וגרך אשר בשעריך", + "כי ששת־ימים עשה יהוה את־השמים ואת־הארץ את־הים ואת־כל־אשר־בם וינח ביום השביעי על־כן ברך יהוה את־יום השבת ויקדשהו", + "כבד את־אביך ואת־אמך למען יארכון ימיך על האדמה אשר־יהוה אלהיך נתן לך", + "לא תרצח לא תנאף לא תגנב לא־תענה ברעך עד שקר", + "לא תחמד בית רעך לא־תחמד אשת רעך ועבדו ואמתו ושורו וחמרו וכל אשר לרעך", + "וכל־העם ראים את־הקולת ואת־הלפידם ואת קול השפר ואת־ההר עשן וירא העם וינעו ויעמדו מרחק", + "ויאמרו אל־משה דבר־אתה עמנו ונשמעה ואל־ידבר עמנו אלהים פן־נמות", + "ויאמר משה אל־העם אל־תיראו כי לבעבור נסות אתכם בא האלהים ובעבור תהיה יראתו על־פניכם לבלתי תחטאו", + "ויעמד העם מרחק ומשה נגש אל־הערפל אשר־שם האלהים", + "ויאמר יהוה אל־משה כה תאמר אל־בני ישראל אתם ראיתם כי מן־השמים דברתי עמכם", + "לא תעשון אתי אלהי כסף ואלהי זהב לא תעשו לכם", + "מזבח אדמה תעשה־לי וזבחת עליו את־עלתיך ואת־שלמיך את־צאנך ואת־בקרך בכל־המקום אשר אזכיר את־שמי אבוא אליך וברכתיך", + "ואם־מזבח אבנים תעשה־לי לא־תבנה אתהן גזית כי חרבך הנפת עליה ותחללה", + "ולא־תעלה במעלת על־מזבחי אשר לא־תגלה ערותך עליו" + ], + [ + "ואלה המשפטים אשר תשים לפניהם", + "כי תקנה עבד עברי שש שנים יעבד ובשבעת יצא לחפשי חנם", + "אם־בגפו יבא בגפו יצא אם־בעל אשה הוא ויצאה אשתו עמו", + "אם־אדניו יתן־לו אשה וילדה־לו בנים או בנות האשה וילדיה תהיה לאדניה והוא יצא בגפו", + "ואם־אמר יאמר העבד אהבתי את־אדני את־אשתי ואת־בני לא אצא חפשי", + "והגישו אדניו אל־האלהים והגישו אל־הדלת או אל־המזוזה ורצע אדניו את־אזנו במרצע ועבדו לעלם", + "וכי־ימכר איש את־בתו לאמה לא תצא כצאת העבדים", + "אם־רעה בעיני אדניה אשר־לא [לו] יעדה והפדה לעם נכרי לא־ימשל למכרה בבגדו־בה", + "ואם־לבנו ייעדנה כמשפט הבנות יעשה־לה", + "אם־אחרת יקח־לו שארה כסותה וענתה לא יגרע", + "ואם־שלש־אלה לא יעשה לה ויצאה חנם אין כסף", + "מכה איש ומת מות יומת", + "ואשר לא צדה והאלהים אנה לידו ושמתי לך מקום אשר ינוס שמה", + "וכי־יזד איש על־רעהו להרגו בערמה מעם מזבחי תקחנו למות", + "ומכה אביו ואמו מות יומת", + "וגנב איש ומכרו ונמצא בידו מות יומת", + "ומקלל אביו ואמו מות יומת", + "וכי־יריבן אנשים והכה־איש את־רעהו באבן או באגרף ולא ימות ונפל למשכב", + "אם־יקום והתהלך בחוץ על־משענתו ונקה המכה רק שבתו יתן ורפא ירפא", + "וכי־יכה איש את־עבדו או את־אמתו בשבט ומת תחת ידו נקם ינקם", + "אך אם־יום או יומים יעמד לא יקם כי כספו הוא", + "וכי־ינצו אנשים ונגפו אשה הרה ויצאו ילדיה ולא יהיה אסון ענוש יענש כאשר ישית עליו בעל האשה ונתן בפללים", + "ואם־אסון יהיה ונתתה נפש תחת נפש", + "עין תחת עין שן תחת שן יד תחת יד רגל תחת רגל", + "כויה תחת כויה פצע תחת פצע חבורה תחת חבורה", + "וכי־יכה איש את־עין עבדו או־את־עין אמתו ושחתה לחפשי ישלחנו תחת עינו", + "ואם־שן עבדו או־שן אמתו יפיל לחפשי ישלחנו תחת שנו", + "וכי־יגח שור את־איש או את־אשה ומת סקול יסקל השור ולא יאכל את־בשרו ובעל השור נקי", + "ואם שור נגח הוא מתמל שלשם והועד בבעליו ולא ישמרנו והמית איש או אשה השור יסקל וגם־בעליו יומת", + "אם־כפר יושת עליו ונתן פדין נפשו ככל אשר־יושת עליו", + "או־בן יגח או־בת יגח כמשפט הזה יעשה לו", + "אם־עבד יגח השור או אמה כסף שלשים שקלים יתן לאדניו והשור יסקל", + "וכי־יפתח איש בור או כי־יכרה איש בר ולא יכסנו ונפל־שמה שור או חמור", + "בעל הבור ישלם כסף ישיב לבעליו והמת יהיה־לו", + "וכי־יגף שור־איש את־שור רעהו ומת ומכרו את־השור החי וחצו את־כספו וגם את־המת יחצון", + "או נודע כי שור נגח הוא מתמול שלשם ולא ישמרנו בעליו שלם ישלם שור תחת השור והמת יהיה־לו", + "כי יגנב־איש שור או־שה וטבחו או מכרו חמשה בקר ישלם תחת השור וארבע־צאן תחת השה" + ], + [ + "אם־במחתרת ימצא הגנב והכה ומת אין לו דמים", + "אם־זרחה השמש עליו דמים לו שלם ישלם אם־אין לו ונמכר בגנבתו", + "אם־המצא תמצא בידו הגנבה משור עד־חמור עד־שה חיים שנים ישלם", + "כי יבער־איש שדה או־כרם ושלח את־בעירה [בעירו] ובער בשדה אחר מיטב שדהו ומיטב כרמו ישלם", + "כי־תצא אש ומצאה קצים ונאכל גדיש או הקמה או השדה שלם ישלם המבער את־הבערה", + "כי־יתן איש אל־רעהו כסף או־כלים לשמר וגנב מבית האיש אם־ימצא הגנב ישלם שנים", + "אם־לא ימצא הגנב ונקרב בעל־הבית אל־האלהים אם־לא שלח ידו במלאכת רעהו", + "על־כל־דבר־פשע על־שור על־חמור על־שה על־שלמה על־כל־אבדה אשר יאמר כי־הוא זה עד האלהים יבא דבר־שניהם אשר ירשיען אלהים ישלם שנים לרעהו", + "כי־יתן איש אל־רעהו חמור או־שור או־שה וכל־בהמה לשמר ומת או־נשבר או־נשבה אין ראה", + "שבעת יהוה תהיה בין שניהם אם־לא שלח ידו במלאכת רעהו ולקח בעליו ולא ישלם", + "ואם־גנב יגנב מעמו ישלם לבעליו", + "אם־טרף יטרף יבאהו עד הטרפה לא ישלם", + "וכי־ישאל איש מעם רעהו ונשבר או־מת בעליו אין־עמו שלם ישלם", + "אם־בעליו עמו לא ישלם אם־שכיר הוא בא בשכרו", + "וכי־יפתה איש בתולה אשר לא־ארשה ושכב עמה מהר ימהרנה לו לאשה", + "אם־מאן ימאן אביה לתתה לו כסף ישקל כמהר הבתולת", + "מכשפה לא תחיה", + "כל־שכב עם־בהמה מות יומת", + "זבח לאלהים יחרם בלתי ליהוה לבדו", + "וגר לא־תונה ולא תלחצנו כי־גרים הייתם בארץ מצרים", + "כל־אלמנה ויתום לא תענון", + "אם־ענה תענה אתו כי אם־צעק יצעק אלי שמע אשמע צעקתו", + "וחרה אפי והרגתי אתכם בחרב והיו נשיכם אלמנות ובניכם יתמים", + "אם־כסף תלוה את־עמי את־העני עמך לא־תהיה לו כנשה לא־תשימון עליו נשך", + "אם־חבל תחבל שלמת רעך עד־בא השמש תשיבנו לו", + "כי הוא כסותה [כסותו] לבדה הוא שמלתו לערו במה ישכב והיה כי־יצעק אלי ושמעתי כי־חנון אני", + "אלהים לא תקלל ונשיא בעמך לא תאר", + "מלאתך ודמעך לא תאחר בכור בניך תתן־לי", + "כן־תעשה לשרך לצאנך שבעת ימים יהיה עם־אמו ביום השמיני תתנו־לי", + "ואנשי־קדש תהיון לי ובשר בשדה טרפה לא תאכלו לכלב תשלכון אתו" + ], + [ + "לא תשא שמע שוא אל־תשת ידך עם־רשע להית עד חמס", + "לא־תהיה אחרי־רבים לרעת ולא־תענה על־רב לנטת אחרי רבים להטת", + "ודל לא תהדר בריבו", + "כי תפגע שור איבך או חמרו תעה השב תשיבנו לו", + "כי־תראה חמור שנאך רבץ תחת משאו וחדלת מעזב לו עזב תעזב עמו", + "לא תטה משפט אבינך בריבו", + "מדבר־שקר תרחק ונקי וצדיק אל־תהרג כי לא־אצדיק רשע", + "ושחד לא תקח כי השחד יעור פקחים ויסלף דברי צדיקים", + "וגר לא תלחץ ואתם ידעתם את־נפש הגר כי־גרים הייתם בארץ מצרים", + "ושש שנים תזרע את־ארצך ואספת את־תבואתה", + "והשביעת תשמטנה ונטשתה ואכלו אביני עמך ויתרם תאכל חית השדה כן־תעשה לכרמך לזיתך", + "ששת ימים תעשה מעשיך וביום השביעי תשבת למען ינוח שורך וחמרך וינפש בן־אמתך והגר", + "ובכל אשר־אמרתי אליכם תשמרו ושם אלהים אחרים לא תזכירו לא ישמע על־פיך", + "שלש רגלים תחג לי בשנה", + "את־חג המצות תשמר שבעת ימים תאכל מצות כאשר צויתך למועד חדש האביב כי־בו יצאת ממצרים ולא־יראו פני ריקם", + "וחג הקציר בכורי מעשיך אשר תזרע בשדה וחג האסף בצאת השנה באספך את־מעשיך מן־השדה", + "שלש פעמים בשנה יראה כל־זכורך אל־פני האדן יהוה", + "לא־תזבח על־חמץ דם־זבחי ולא־ילין חלב־חגי עד־בקר", + "ראשית בכורי אדמתך תביא בית יהוה אלהיך לא־תבשל גדי בחלב אמו", + "הנה אנכי שלח מלאך לפניך לשמרך בדרך ולהביאך אל־המקום אשר הכנתי", + "השמר מפניו ושמע בקלו אל־תמר בו כי לא ישא לפשעכם כי שמי בקרבו", + "כי אם־שמע תשמע בקלו ועשית כל אשר אדבר ואיבתי את־איביך וצרתי את־צרריך", + "כי־ילך מלאכי לפניך והביאך אל־האמרי והחתי והפרזי והכנעני החוי והיבוסי והכחדתיו", + "לא־תשתחוה לאלהיהם ולא תעבדם ולא תעשה כמעשיהם כי הרס תהרסם ושבר תשבר מצבתיהם", + "ועבדתם את יהוה אלהיכם וברך את־לחמך ואת־מימיך והסרתי מחלה מקרבך", + "לא תהיה משכלה ועקרה בארצך את־מספר ימיך אמלא", + "את־אימתי אשלח לפניך והמתי את־כל־העם אשר תבא בהם ונתתי את־כל־איביך אליך ערף", + "ושלחתי את־הצרעה לפניך וגרשה את־החוי את־הכנעני ואת־החתי מלפניך", + "לא אגרשנו מפניך בשנה אחת פן־תהיה הארץ שממה ורבה עליך חית השדה", + "מעט מעט אגרשנו מפניך עד אשר תפרה ונחלת את־הארץ", + "ושתי את־גבלך מים־סוף ועד־ים פלשתים וממדבר עד־הנהר כי אתן בידכם את ישבי הארץ וגרשתמו מפניך", + "לא־תכרת להם ולאלהיהם ברית", + "לא ישבו בארצך פן־יחטיאו אתך לי כי תעבד את־אלהיהם כי־יהיה לך למוקש" + ], + [ + "ואל־משה אמר עלה אל־יהוה אתה ואהרן נדב ואביהוא ושבעים מזקני ישראל והשתחויתם מרחק", + "ונגש משה לבדו אל־יהוה והם לא יגשו והעם לא יעלו עמו", + "ויבא משה ויספר לעם את כל־דברי יהוה ואת כל־המשפטים ויען כל־העם קול אחד ויאמרו כל־הדברים אשר־דבר יהוה נעשה", + "ויכתב משה את כל־דברי יהוה וישכם בבקר ויבן מזבח תחת ההר ושתים עשרה מצבה לשנים עשר שבטי ישראל", + "וישלח את־נערי בני ישראל ויעלו עלת ויזבחו זבחים שלמים ליהוה פרים", + "ויקח משה חצי הדם וישם באגנת וחצי הדם זרק על־המזבח", + "ויקח ספר הברית ויקרא באזני העם ויאמרו כל אשר־דבר יהוה נעשה ונשמע", + "ויקח משה את־הדם ויזרק על־העם ויאמר הנה דם־הברית אשר כרת יהוה עמכם על כל־הדברים האלה", + "ויעל משה ואהרן נדב ואביהוא ושבעים מזקני ישראל", + "ויראו את אלהי ישראל ותחת רגליו כמעשה לבנת הספיר וכעצם השמים לטהר", + "ואל־אצילי בני ישראל לא שלח ידו ויחזו את־האלהים ויאכלו וישתו", + "ויאמר יהוה אל־משה עלה אלי ההרה והיה־שם ואתנה לך את־לחת האבן והתורה והמצוה אשר כתבתי להורתם", + "ויקם משה ויהושע משרתו ויעל משה אל־הר האלהים", + "ואל־הזקנים אמר שבו־לנו בזה עד אשר־נשוב אליכם והנה אהרן וחור עמכם מי־בעל דברים יגש אלהם", + "ויעל משה אל־ההר ויכס הענן את־ההר", + "וישכן כבוד־יהוה על־הר סיני ויכסהו הענן ששת ימים ויקרא אל־משה ביום השביעי מתוך הענן", + "ומראה כבוד יהוה כאש אכלת בראש ההר לעיני בני ישראל", + "ויבא משה בתוך הענן ויעל אל־ההר ויהי משה בהר ארבעים יום וארבעים לילה" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־בני ישראל ויקחו־לי תרומה מאת כל־איש אשר ידבנו לבו תקחו את־תרומתי", + "וזאת התרומה אשר תקחו מאתם זהב וכסף ונחשת", + "ותכלת וארגמן ותולעת שני ושש ועזים", + "וערת אילם מאדמים וערת תחשים ועצי שטים", + "שמן למאר בשמים לשמן המשחה ולקטרת הסמים", + "אבני־שהם ואבני מלאים לאפד ולחשן", + "ועשו לי מקדש ושכנתי בתוכם", + "ככל אשר אני מראה אותך את תבנית המשכן ואת תבנית כל־כליו וכן תעשו", + "ועשו ארון עצי שטים אמתים וחצי ארכו ואמה וחצי רחבו ואמה וחצי קמתו", + "וצפית אתו זהב טהור מבית ומחוץ תצפנו ועשית עליו זר זהב סביב", + "ויצקת לו ארבע טבעת זהב ונתתה על ארבע פעמתיו ושתי טבעת על־צלעו האחת ושתי טבעת על־צלעו השנית", + "ועשית בדי עצי שטים וצפית אתם זהב", + "והבאת את־הבדים בטבעת על צלעת הארן לשאת את־הארן בהם", + "בטבעת הארן יהיו הבדים לא יסרו ממנו", + "ונתת אל־הארן את העדת אשר אתן אליך", + "ועשית כפרת זהב טהור אמתים וחצי ארכה ואמה וחצי רחבה", + "ועשית שנים כרבים זהב מקשה תעשה אתם משני קצות הכפרת", + "ועשה כרוב אחד מקצה מזה וכרוב־אחד מקצה מזה מן־הכפרת תעשו את־הכרבים על־שני קצותיו", + "והיו הכרבים פרשי כנפים למעלה סככים בכנפיהם על־הכפרת ופניהם איש אל־אחיו אל־הכפרת יהיו פני הכרבים", + "ונתת את־הכפרת על־הארן מלמעלה ואל־הארן תתן את־העדת אשר אתן אליך", + "ונועדתי לך שם ודברתי אתך מעל הכפרת מבין שני הכרבים אשר על־ארן העדת את כל־אשר אצוה אותך אל־בני ישראל", + "ועשית שלחן עצי שטים אמתים ארכו ואמה רחבו ואמה וחצי קמתו", + "וצפית אתו זהב טהור ועשית לו זר זהב סביב", + "ועשית לו מסגרת טפח סביב ועשית זר־זהב למסגרתו סביב", + "ועשית לו ארבע טבעת זהב ונתת את־הטבעת על ארבע הפאת אשר לארבע רגליו", + "לעמת המסגרת תהיין הטבעת לבתים לבדים לשאת את־השלחן", + "ועשית את־הבדים עצי שטים וצפית אתם זהב ונשא־בם את־השלחן", + "ועשית קערתיו וכפתיו וקשותיו ומנקיתיו אשר יסך בהן זהב טהור תעשה אתם", + "ונתת על־השלחן לחם פנים לפני תמיד", + "ועשית מנרת זהב טהור מקשה תעשה המנורה ירכה וקנה גביעיה כפתריה ופרחיה ממנה יהיו", + "וששה קנים יצאים מצדיה שלשה קני מנרה מצדה האחד ושלשה קני מנרה מצדה השני", + "שלשה גבעים משקדים בקנה האחד כפתר ופרח ושלשה גבעים משקדים בקנה האחד כפתר ופרח כן לששת הקנים היצאים מן־המנרה", + "ובמנרה ארבעה גבעים משקדים כפתריה ופרחיה", + "וכפתר תחת שני הקנים ממנה וכפתר תחת שני הקנים ממנה וכפתר תחת־שני הקנים ממנה לששת הקנים היצאים מן־המנרה", + "כפתריהם וקנתם ממנה יהיו כלה מקשה אחת זהב טהור", + "ועשית את־נרתיה שבעה והעלה את־נרתיה והאיר על־עבר פניה", + "ומלקחיה ומחתתיה זהב טהור", + "ככר זהב טהור יעשה אתה את כל־הכלים האלה", + "וראה ועשה בתבניתם אשר־אתה מראה בהר" + ], + [ + "ואת־המשכן תעשה עשר יריעת שש משזר ותכלת וארגמן ותלעת שני כרבים מעשה חשב תעשה אתם", + "ארך היריעה האחת שמנה ועשרים באמה ורחב ארבע באמה היריעה האחת מדה אחת לכל־היריעת", + "חמש היריעת תהיין חברת אשה אל־אחתה וחמש יריעת חברת אשה אל־אחתה", + "ועשית ללאת תכלת על שפת היריעה האחת מקצה בחברת וכן תעשה בשפת היריעה הקיצונה במחברת השנית", + "חמשים ללאת תעשה ביריעה האחת וחמשים ללאת תעשה בקצה היריעה אשר במחברת השנית מקבילת הללאת אשה אל־אחתה", + "ועשית חמשים קרסי זהב וחברת את־היריעת אשה אל־אחתה בקרסים והיה המשכן אחד", + "ועשית יריעת עזים לאהל על־המשכן עשתי־עשרה יריעת תעשה אתם", + "ארך היריעה האחת שלשים באמה ורחב ארבע באמה היריעה האחת מדה אחת לעשתי עשרה יריעת", + "וחברת את־חמש היריעת לבד ואת־שש היריעת לבד וכפלת את־היריעה הששית אל־מול פני האהל", + "ועשית חמשים ללאת על שפת היריעה האחת הקיצנה בחברת וחמשים ללאת על שפת היריעה החברת השנית", + "ועשית קרסי נחשת חמשים והבאת את־הקרסים בללאת וחברת את־האהל והיה אחד", + "וסרח העדף ביריעת האהל חצי היריעה העדפת תסרח על אחרי המשכן", + "והאמה מזה והאמה מזה בעדף בארך יריעת האהל יהיה סרוח על־צדי המשכן מזה ומזה לכסתו", + "ועשית מכסה לאהל ערת אילם מאדמים ומכסה ערת תחשים מלמעלה", + "ועשית את־הקרשים למשכן עצי שטים עמדים", + "עשר אמות ארך הקרש ואמה וחצי האמה רחב הקרש האחד", + "שתי ידות לקרש האחד משלבת אשה אל־אחתה כן תעשה לכל קרשי המשכן", + "ועשית את־הקרשים למשכן עשרים קרש לפאת נגבה תימנה", + "וארבעים אדני־כסף תעשה תחת עשרים הקרש שני אדנים תחת־הקרש האחד לשתי ידתיו ושני אדנים תחת־הקרש האחד לשתי ידתיו", + "ולצלע המשכן השנית לפאת צפון עשרים קרש", + "וארבעים אדניהם כסף שני אדנים תחת הקרש האחד ושני אדנים תחת הקרש האחד", + "ולירכתי המשכן ימה תעשה ששה קרשים", + "ושני קרשים תעשה למקצעת המשכן בירכתים", + "ויהיו תאמים מלמטה ויחדו יהיו תמים על־ראשו אל־הטבעת האחת כן יהיה לשניהם לשני המקצעת יהיו", + "והיו שמנה קרשים ואדניהם כסף ששה עשר אדנים שני אדנים תחת הקרש האחד ושני אדנים תחת הקרש האחד", + "ועשית בריחם עצי שטים חמשה לקרשי צלע־המשכן האחד", + "וחמשה בריחם לקרשי צלע־המשכן השנית וחמשה בריחם לקרשי צלע המשכן לירכתים ימה", + "והבריח התיכן בתוך הקרשים מברח מן־הקצה אל־הקצה", + "ואת־הקרשים תצפה זהב ואת־טבעתיהם תעשה זהב בתים לבריחם וצפית את־הבריחם זהב", + "והקמת את־המשכן כמשפטו אשר הראית בהר", + "ועשית פרכת תכלת וארגמן ותולעת שני ושש משזר מעשה חשב יעשה אתה כרבים", + "ונתתה אתה על־ארבעה עמודי שטים מצפים זהב וויהם זהב על־ארבעה אדני־כסף", + "ונתתה את־הפרכת תחת הקרסים והבאת שמה מבית לפרכת את ארון העדות והבדילה הפרכת לכם בין הקדש ובין קדש הקדשים", + "ונתת את־הכפרת על ארון העדת בקדש הקדשים", + "ושמת את־השלחן מחוץ לפרכת ואת־המנרה נכח השלחן על צלע המשכן תימנה והשלחן תתן על־צלע צפון", + "ועשית מסך לפתח האהל תכלת וארגמן ותולעת שני ושש משזר מעשה רקם", + "ועשית למסך חמשה עמודי שטים וצפית אתם זהב וויהם זהב ויצקת להם חמשה אדני נחשת" + ], + [ + "ועשית את־המזבח עצי שטים חמש אמות ארך וחמש אמות רחב רבוע יהיה המזבח ושלש אמות קמתו", + "ועשית קרנתיו על ארבע פנתיו ממנו תהיין קרנתיו וצפית אתו נחשת", + "ועשית סירתיו לדשנו ויעיו ומזרקתיו ומזלגתיו ומחתתיו לכל־כליו תעשה נחשת", + "ועשית לו מכבר מעשה רשת נחשת ועשית על־הרשת ארבע טבעת נחשת על ארבע קצותיו", + "ונתתה אתה תחת כרכב המזבח מלמטה והיתה הרשת עד חצי המזבח", + "ועשית בדים למזבח בדי עצי שטים וצפית אתם נחשת", + "והובא את־בדיו בטבעת והיו הבדים על־שתי צלעת המזבח בשאת אתו", + "נבוב לחת תעשה אתו כאשר הראה אתך בהר כן יעשו", + "ועשית את חצר המשכן לפאת נגב־תימנה קלעים לחצר שש משזר מאה באמה ארך לפאה האחת", + "ועמדיו עשרים ואדניהם עשרים נחשת ווי העמדים וחשקיהם כסף", + "וכן לפאת צפון בארך קלעים מאה ארך ועמדו [ועמודיו] עשרים ואדניהם עשרים נחשת ווי העמדים וחשקיהם כסף", + "ורחב החצר לפאת־ים קלעים חמשים אמה עמדיהם עשרה ואדניהם עשרה", + "ורחב החצר לפאת קדמה מזרחה חמשים אמה", + "וחמש עשרה אמה קלעים לכתף עמדיהם שלשה ואדניהם שלשה", + "ולכתף השנית חמש עשרה קלעים עמדיהם שלשה ואדניהם שלשה", + "ולשער החצר מסך עשרים אמה תכלת וארגמן ותולעת שני ושש משזר מעשה רקם עמדיהם ארבעה ואדניהם ארבעה", + "כל־עמודי החצר סביב מחשקים כסף וויהם כסף ואדניהם נחשת", + "ארך החצר מאה באמה ורחב חמשים בחמשים וקמה חמש אמות שש משזר ואדניהם נחשת", + "לכל כלי המשכן בכל עבדתו וכל־יתדתיו וכל־יתדת החצר נחשת", + "ואתה תצוה את־בני ישראל ויקחו אליך שמן זית זך כתית למאור להעלת נר תמיד", + "באהל מועד מחוץ לפרכת אשר על־העדת יערך אתו אהרן ובניו מערב עד־בקר לפני יהוה חקת עולם לדרתם מאת בני ישראל" + ], + [ + "ואתה הקרב אליך את־אהרן אחיך ואת־בניו אתו מתוך בני ישראל לכהנו־לי אהרן נדב ואביהוא אלעזר ואיתמר בני אהרן", + "ועשית בגדי־קדש לאהרן אחיך לכבוד ולתפארת", + "ואתה תדבר אל־כל־חכמי־לב אשר מלאתיו רוח חכמה ועשו את־בגדי אהרן לקדשו לכהנו־לי", + "ואלה הבגדים אשר יעשו חשן ואפוד ומעיל וכתנת תשבץ מצנפת ואבנט ועשו בגדי־קדש לאהרן אחיך ולבניו לכהנו־לי", + "והם יקחו את־הזהב ואת־התכלת ואת־הארגמן ואת־תולעת השני ואת־השש", + "ועשו את־האפד זהב תכלת וארגמן תולעת שני ושש משזר מעשה חשב", + "שתי כתפת חברת יהיה־לו אל־שני קצותיו וחבר", + "וחשב אפדתו אשר עליו כמעשהו ממנו יהיה זהב תכלת וארגמן ותולעת שני ושש משזר", + "ולקחת את־שתי אבני־שהם ופתחת עליהם שמות בני ישראל", + "ששה משמתם על האבן האחת ואת־שמות הששה הנותרים על־האבן השנית כתולדתם", + "מעשה חרש אבן פתוחי חתם תפתח את־שתי האבנים על־שמת בני ישראל מסבת משבצות זהב תעשה אתם", + "ושמת את־שתי האבנים על כתפת האפד אבני זכרן לבני ישראל ונשא אהרן את־שמותם לפני יהוה על־שתי כתפיו לזכרן", + "ועשית משבצת זהב", + "ושתי שרשרת זהב טהור מגבלת תעשה אתם מעשה עבת ונתתה את־שרשרת העבתת על־המשבצת", + "ועשית חשן משפט מעשה חשב כמעשה אפד תעשנו זהב תכלת וארגמן ותולעת שני ושש משזר תעשה אתו", + "רבוע יהיה כפול זרת ארכו וזרת רחבו", + "ומלאת בו מלאת אבן ארבעה טורים אבן טור אדם פטדה וברקת הטור האחד", + "והטור השני נפך ספיר ויהלם", + "והטור השלישי לשם שבו ואחלמה", + "והטור הרביעי תרשיש ושהם וישפה משבצים זהב יהיו במלואתם", + "והאבנים תהיין על־שמת בני־ישראל שתים עשרה על־שמתם פתוחי חותם איש על־שמו תהיין לשני עשר שבט", + "ועשית על־החשן שרשת גבלת מעשה עבת זהב טהור", + "ועשית על־החשן שתי טבעות זהב ונתת את־שתי הטבעות על־שני קצות החשן", + "ונתתה את־שתי עבתת הזהב על־שתי הטבעת אל־קצות החשן", + "ואת שתי קצות שתי העבתת תתן על־שתי המשבצות ונתתה על־כתפות האפד אל־מול פניו", + "ועשית שתי טבעות זהב ושמת אתם על־שני קצות החשן על־שפתו אשר אל־עבר האפד ביתה", + "ועשית שתי טבעות זהב ונתתה אתם על־שתי כתפות האפוד מלמטה ממול פניו לעמת מחברתו ממעל לחשב האפוד", + "וירכסו את־החשן מטבעתו [מטבעתיו] אל־טבעת האפד בפתיל תכלת להיות על־חשב האפוד ולא־יזח החשן מעל האפוד", + "ונשא אהרן את־שמות בני־ישראל בחשן המשפט על־לבו בבאו אל־הקדש לזכרן לפני־יהוה תמיד", + "ונתת אל־חשן המשפט את־האורים ואת־התמים והיו על־לב אהרן בבאו לפני יהוה ונשא אהרן את־משפט בני־ישראל על־לבו לפני יהוה תמיד", + "ועשית את־מעיל האפוד כליל תכלת", + "והיה פי־ראשו בתוכו שפה יהיה לפיו סביב מעשה ארג כפי תחרא יהיה־לו לא יקרע", + "ועשית על־שוליו רמני תכלת וארגמן ותולעת שני על־שוליו סביב ופעמני זהב בתוכם סביב", + "פעמן זהב ורמון פעמן זהב ורמון על־שולי המעיל סביב", + "והיה על־אהרן לשרת ונשמע קולו בבאו אל־הקדש לפני יהוה ובצאתו ולא ימות", + "ועשית ציץ זהב טהור ופתחת עליו פתוחי חתם קדש ליהוה", + "ושמת אתו על־פתיל תכלת והיה על־המצנפת אל־מול פני־המצנפת יהיה", + "והיה על־מצח אהרן ונשא אהרן את־עון הקדשים אשר יקדישו בני ישראל לכל־מתנת קדשיהם והיה על־מצחו תמיד לרצון להם לפני יהוה", + "ושבצת הכתנת שש ועשית מצנפת שש ואבנט תעשה מעשה רקם", + "ולבני אהרן תעשה כתנת ועשית להם אבנטים ומגבעות תעשה להם לכבוד ולתפארת", + "והלבשת אתם את־אהרן אחיך ואת־בניו אתו ומשחת אתם ומלאת את־ידם וקדשת אתם וכהנו לי", + "ועשה להם מכנסי־בד לכסות בשר ערוה ממתנים ועד־ירכים יהיו", + "והיו על־אהרן ועל־בניו בבאם אל־אהל מועד או בגשתם אל־המזבח לשרת בקדש ולא־ישאו עון ומתו חקת עולם לו ולזרעו אחריו" + ], + [ + "וזה הדבר אשר־תעשה להם לקדש אתם לכהן לי לקח פר אחד בן־בקר ואילם שנים תמימם", + "ולחם מצות וחלת מצת בלולת בשמן ורקיקי מצות משחים בשמן סלת חטים תעשה אתם", + "ונתת אותם על־סל אחד והקרבת אתם בסל ואת־הפר ואת שני האילם", + "ואת־אהרן ואת־בניו תקריב אל־פתח אהל מועד ורחצת אתם במים", + "ולקחת את־הבגדים והלבשת את־אהרן את־הכתנת ואת מעיל האפד ואת־האפד ואת־החשן ואפדת לו בחשב האפד", + "ושמת המצנפת על־ראשו ונתת את־נזר הקדש על־המצנפת", + "ולקחת את־שמן המשחה ויצקת על־ראשו ומשחת אתו", + "ואת־בניו תקריב והלבשתם כתנת", + "וחגרת אתם אבנט אהרן ובניו וחבשת להם מגבעת והיתה להם כהנה לחקת עולם ומלאת יד־אהרן ויד־בניו", + "והקרבת את־הפר לפני אהל מועד וסמך אהרן ובניו את־ידיהם על־ראש הפר", + "ושחטת את־הפר לפני יהוה פתח אהל מועד", + "ולקחת מדם הפר ונתתה על־קרנת המזבח באצבעך ואת־כל־הדם תשפך אל־יסוד המזבח", + "ולקחת את־כל־החלב המכסה את־הקרב ואת היתרת על־הכבד ואת שתי הכלית ואת־החלב אשר עליהן והקטרת המזבחה", + "ואת־בשר הפר ואת־ערו ואת־פרשו תשרף באש מחוץ למחנה חטאת הוא", + "ואת־האיל האחד תקח וסמכו אהרן ובניו את־ידיהם על־ראש האיל", + "ושחטת את־האיל ולקחת את־דמו וזרקת על־המזבח סביב", + "ואת־האיל תנתח לנתחיו ורחצת קרבו וכרעיו ונתת על־נתחיו ועל־ראשו", + "והקטרת את־כל־האיל המזבחה עלה הוא ליהוה ריח ניחוח אשה ליהוה הוא", + "ולקחת את האיל השני וסמך אהרן ובניו את־ידיהם על־ראש האיל", + "ושחטת את־האיל ולקחת מדמו ונתתה על־תנוך אזן אהרן ועל־תנוך אזן בניו הימנית ועל־בהן ידם הימנית ועל־בהן רגלם הימנית וזרקת את־הדם על־המזבח סביב", + "ולקחת מן־הדם אשר על־המזבח ומשמן המשחה והזית על־אהרן ועל־בגדיו ועל־בניו ועל־בגדי בניו אתו וקדש הוא ובגדיו ובניו ובגדי בניו אתו", + "ולקחת מן־האיל החלב והאליה ואת־החלב המכסה את־הקרב ואת יתרת הכבד ואת שתי הכלית ואת־החלב אשר עלהן ואת שוק הימין כי איל מלאים הוא", + "וככר לחם אחת וחלת לחם שמן אחת ורקיק אחד מסל המצות אשר לפני יהוה", + "ושמת הכל על כפי אהרן ועל כפי בניו והנפת אתם תנופה לפני יהוה", + "ולקחת אתם מידם והקטרת המזבחה על־העלה לריח ניחוח לפני יהוה אשה הוא ליהוה", + "ולקחת את־החזה מאיל המלאים אשר לאהרן והנפת אתו תנופה לפני יהוה והיה לך למנה", + "וקדשת את חזה התנופה ואת שוק התרומה אשר הונף ואשר הורם מאיל המלאים מאשר לאהרן ומאשר לבניו", + "והיה לאהרן ולבניו לחק־עולם מאת בני ישראל כי תרומה הוא ותרומה יהיה מאת בני־ישראל מזבחי שלמיהם תרומתם ליהוה", + "ובגדי הקדש אשר לאהרן יהיו לבניו אחריו למשחה בהם ולמלא־בם את־ידם", + "שבעת ימים ילבשם הכהן תחתיו מבניו אשר יבא אל־אהל מועד לשרת בקדש", + "ואת איל המלאים תקח ובשלת את־בשרו במקם קדש", + "ואכל אהרן ובניו את־בשר האיל ואת־הלחם אשר בסל פתח אהל מועד", + "ואכלו אתם אשר כפר בהם למלא את־ידם לקדש אתם וזר לא־יאכל כי־קדש הם", + "ואם־יותר מבשר המלאים ומן־הלחם עד־הבקר ושרפת את־הנותר באש לא יאכל כי־קדש הוא", + "ועשית לאהרן ולבניו ככה ככל אשר־צויתי אתכה שבעת ימים תמלא ידם", + "ופר חטאת תעשה ליום על־הכפרים וחטאת על־המזבח בכפרך עליו ומשחת אתו לקדשו", + "שבעת ימים תכפר על־המזבח וקדשת אתו והיה המזבח קדש קדשים כל־הנגע במזבח יקדש", + "וזה אשר תעשה על־המזבח כבשים בני־שנה שנים ליום תמיד", + "את־הכבש האחד תעשה בבקר ואת הכבש השני תעשה בין הערבים", + "ועשרן סלת בלול בשמן כתית רבע ההין ונסך רבעית ההין יין לכבש האחד", + "ואת הכבש השני תעשה בין הערבים כמנחת הבקר וכנסכה תעשה־לה לריח ניחח אשה ליהוה", + "עלת תמיד לדרתיכם פתח אהל־מועד לפני יהוה אשר אועד לכם שמה לדבר אליך שם", + "ונעדתי שמה לבני ישראל ונקדש בכבדי", + "וקדשתי את־אהל מועד ואת־המזבח ואת־אהרן ואת־בניו אקדש לכהן לי", + "ושכנתי בתוך בני ישראל והייתי להם לאלהים", + "וידעו כי אני יהוה אלהיהם אשר הוצאתי אתם מארץ מצרים לשכני בתוכם אני יהוה אלהיהם" + ], + [ + "ועשית מזבח מקטר קטרת עצי שטים תעשה אתו", + "אמה ארכו ואמה רחבו רבוע יהיה ואמתים קמתו ממנו קרנתיו", + "וצפית אתו זהב טהור את־גגו ואת־קירתיו סביב ואת־קרנתיו ועשית לו זר זהב סביב", + "ושתי טבעת זהב תעשה־לו מתחת לזרו על שתי צלעתיו תעשה על־שני צדיו והיה לבתים לבדים לשאת אתו בהמה", + "ועשית את־הבדים עצי שטים וצפית אתם זהב", + "ונתתה אתו לפני הפרכת אשר על־ארן העדת לפני הכפרת אשר על־העדת אשר אועד לך שמה", + "והקטיר עליו אהרן קטרת סמים בבקר בבקר בהיטיבו את־הנרת יקטירנה", + "ובהעלת אהרן את־הנרת בין הערבים יקטירנה קטרת תמיד לפני יהוה לדרתיכם", + "לא־תעלו עליו קטרת זרה ועלה ומנחה ונסך לא תסכו עליו", + "וכפר אהרן על־קרנתיו אחת בשנה מדם חטאת הכפרים אחת בשנה יכפר עליו לדרתיכם קדש־קדשים הוא ליהוה", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "כי תשא את־ראש בני־ישראל לפקדיהם ונתנו איש כפר נפשו ליהוה בפקד אתם ולא־יהיה בהם נגף בפקד אתם", + "זה יתנו כל־העבר על־הפקדים מחצית השקל בשקל הקדש עשרים גרה השקל מחצית השקל תרומה ליהוה", + "כל העבר על־הפקדים מבן עשרים שנה ומעלה יתן תרומת יהוה", + "העשיר לא־ירבה והדל לא ימעיט ממחצית השקל לתת את־תרומת יהוה לכפר על־נפשתיכם", + "ולקחת את־כסף הכפרים מאת בני ישראל ונתת אתו על־עבדת אהל מועד והיה לבני ישראל לזכרון לפני יהוה לכפר על־נפשתיכם", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "ועשית כיור נחשת וכנו נחשת לרחצה ונתת אתו בין־אהל מועד ובין המזבח ונתת שמה מים", + "ורחצו אהרן ובניו ממנו את־ידיהם ואת־רגליהם", + "בבאם אל־אהל מועד ירחצו־מים ולא ימתו או בגשתם אל־המזבח לשרת להקטיר אשה ליהוה", + "ורחצו ידיהם ורגליהם ולא ימתו והיתה להם חק־עולם לו ולזרעו לדרתם", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "ואתה קח־לך בשמים ראש מר־דרור חמש מאות וקנמן־בשם מחציתו חמשים ומאתים וקנה־בשם חמשים ומאתים", + "וקדה חמש מאות בשקל הקדש ושמן זית הין", + "ועשית אתו שמן משחת־קדש רקח מרקחת מעשה רקח שמן משחת־קדש יהיה", + "ומשחת בו את־אהל מועד ואת ארון העדת", + "ואת־השלחן ואת־כל־כליו ואת־המנרה ואת־כליה ואת מזבח הקטרת", + "ואת־מזבח העלה ואת־כל־כליו ואת־הכיר ואת־כנו", + "וקדשת אתם והיו קדש קדשים כל־הנגע בהם יקדש", + "ואת־אהרן ואת־בניו תמשח וקדשת אתם לכהן לי", + "ואל־בני ישראל תדבר לאמר שמן משחת־קדש יהיה זה לי לדרתיכם", + "על־בשר אדם לא ייסך ובמתכנתו לא תעשו כמהו קדש הוא קדש יהיה לכם", + "איש אשר ירקח כמהו ואשר יתן ממנו על־זר ונכרת מעמיו", + "ויאמר יהוה אל־משה קח־לך סמים נטף ושחלת וחלבנה סמים ולבנה זכה בד בבד יהיה", + "ועשית אתה קטרת רקח מעשה רוקח ממלח טהור קדש", + "ושחקת ממנה הדק ונתתה ממנה לפני העדת באהל מועד אשר אועד לך שמה קדש קדשים תהיה לכם", + "והקטרת אשר תעשה במתכנתה לא תעשו לכם קדש תהיה לך ליהוה", + "איש אשר־יעשה כמוה להריח בה ונכרת מעמיו" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "ראה קראתי בשם בצלאל בן־אורי בן־חור למטה יהודה", + "ואמלא אתו רוח אלהים בחכמה ובתבונה ובדעת ובכל־מלאכה", + "לחשב מחשבת לעשות בזהב ובכסף ובנחשת", + "ובחרשת אבן למלאת ובחרשת עץ לעשות בכל־מלאכה", + "ואני הנה נתתי אתו את אהליאב בן־אחיסמך למטה־דן ובלב כל־חכם־לב נתתי חכמה ועשו את כל־אשר צויתך", + "את אהל מועד ואת־הארן לעדת ואת־הכפרת אשר עליו ואת כל־כלי האהל", + "ואת־השלחן ואת־כליו ואת־המנרה הטהרה ואת־כל־כליה ואת מזבח הקטרת", + "ואת־מזבח העלה ואת־כל־כליו ואת־הכיור ואת־כנו", + "ואת בגדי השרד ואת־בגדי הקדש לאהרן הכהן ואת־בגדי בניו לכהן", + "ואת שמן המשחה ואת־קטרת הסמים לקדש ככל אשר־צויתך יעשו", + "ויאמר יהוה אל־משה לאמר", + "ואתה דבר אל־בני ישראל לאמר אך את־שבתתי תשמרו כי אות הוא ביני וביניכם לדרתיכם לדעת כי אני יהוה מקדשכם", + "ושמרתם את־השבת כי קדש הוא לכם מחלליה מות יומת כי כל־העשה בה מלאכה ונכרתה הנפש ההוא מקרב עמיה", + "ששת ימים יעשה מלאכה וביום השביעי שבת שבתון קדש ליהוה כל־העשה מלאכה ביום השבת מות יומת", + "ושמרו בני־ישראל את־השבת לעשות את־השבת לדרתם ברית עולם", + "ביני ובין בני ישראל אות הוא לעלם כי־ששת ימים עשה יהוה את־השמים ואת־הארץ וביום השביעי שבת וינפש", + "ויתן אל־משה ככלתו לדבר אתו בהר סיני שני לחת העדת לחת אבן כתבים באצבע אלהים" + ], + [ + "וירא העם כי־בשש משה לרדת מן־ההר ויקהל העם על־אהרן ויאמרו אליו קום עשה־לנו אלהים אשר ילכו לפנינו כי־זה משה האיש אשר העלנו מארץ מצרים לא ידענו מה־היה לו", + "ויאמר אלהם אהרן פרקו נזמי הזהב אשר באזני נשיכם בניכם ובנתיכם והביאו אלי", + "ויתפרקו כל־העם את־נזמי הזהב אשר באזניהם ויביאו אל־אהרן", + "ויקח מידם ויצר אתו בחרט ויעשהו עגל מסכה ויאמרו אלה אלהיך ישראל אשר העלוך מארץ מצרים", + "וירא אהרן ויבן מזבח לפניו ויקרא אהרן ויאמר חג ליהוה מחר", + "וישכימו ממחרת ויעלו עלת ויגשו שלמים וישב העם לאכל ושתו ויקמו לצחק", + "וידבר יהוה אל־משה לך־רד כי שחת עמך אשר העלית מארץ מצרים", + "סרו מהר מן־הדרך אשר צויתם עשו להם עגל מסכה וישתחוו־לו ויזבחו־לו ויאמרו אלה אלהיך ישראל אשר העלוך מארץ מצרים", + "ויאמר יהוה אל־משה ראיתי את־העם הזה והנה עם־קשה־ערף הוא", + "ועתה הניחה לי ויחר־אפי בהם ואכלם ואעשה אותך לגוי גדול", + "ויחל משה את־פני יהוה אלהיו ויאמר למה יהוה יחרה אפך בעמך אשר הוצאת מארץ מצרים בכח גדול וביד חזקה", + "למה יאמרו מצרים לאמר ברעה הוציאם להרג אתם בהרים ולכלתם מעל פני האדמה שוב מחרון אפך והנחם על־הרעה לעמך", + "זכר לאברהם ליצחק ולישראל עבדיך אשר נשבעת להם בך ותדבר אלהם ארבה את־זרעכם ככוכבי השמים וכל־הארץ הזאת אשר אמרתי אתן לזרעכם ונחלו לעלם", + "וינחם יהוה על־הרעה אשר דבר לעשות לעמו", + "ויפן וירד משה מן־ההר ושני לחת העדת בידו לחת כתבים משני עבריהם מזה ומזה הם כתבים", + "והלחת מעשה אלהים המה והמכתב מכתב אלהים הוא חרות על־הלחת", + "וישמע יהושע את־קול העם ברעה ויאמר אל־משה קול מלחמה במחנה", + "ויאמר אין קול ענות גבורה ואין קול ענות חלושה קול ענות אנכי שמע", + "ויהי כאשר קרב אל־המחנה וירא את־העגל ומחלת ויחר־אף משה וישלך מידו [מידיו] את־הלחת וישבר אתם תחת ההר", + "ויקח את־העגל אשר עשו וישרף באש ויטחן עד אשר־דק ויזר על־פני המים וישק את־בני ישראל", + "ויאמר משה אל־אהרן מה־עשה לך העם הזה כי־הבאת עליו חטאה גדלה", + "ויאמר אהרן אל־יחר אף אדני אתה ידעת את־העם כי ברע הוא", + "ויאמרו לי עשה־לנו אלהים אשר ילכו לפנינו כי־זה משה האיש אשר העלנו מארץ מצרים לא ידענו מה־היה לו", + "ואמר להם למי זהב התפרקו ויתנו־לי ואשלכהו באש ויצא העגל הזה", + "וירא משה את־העם כי פרע הוא כי־פרעה אהרן לשמצה בקמיהם", + "ויעמד משה בשער המחנה ויאמר מי ליהוה אלי ויאספו אליו כל־בני לוי", + "ויאמר להם כה־אמר יהוה אלהי ישראל שימו איש־חרבו על־ירכו עברו ושובו משער לשער במחנה והרגו איש־את־אחיו ואיש את־רעהו ואיש את־קרבו", + "ויעשו בני־לוי כדבר משה ויפל מן־העם ביום ההוא כשלשת אלפי איש", + "ויאמר משה מלאו ידכם היום ליהוה כי איש בבנו ובאחיו ולתת עליכם היום ברכה", + "ויהי ממחרת ויאמר משה אל־העם אתם חטאתם חטאה גדלה ועתה אעלה אל־יהוה אולי אכפרה בעד חטאתכם", + "וישב משה אל־יהוה ויאמר אנא חטא העם הזה חטאה גדלה ויעשו להם אלהי זהב", + "ועתה אם־תשא חטאתם ואם־אין מחני נא מספרך אשר כתבת", + "ויאמר יהוה אל־משה מי אשר חטא־לי אמחנו מספרי", + "ועתה לך נחה את־העם אל אשר־דברתי לך הנה מלאכי ילך לפניך וביום פקדי ופקדתי עליהם חטאתם", + "ויגף יהוה את־העם על אשר עשו את־העגל אשר עשה אהרן" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לך עלה מזה אתה והעם אשר העלית מארץ מצרים אל־הארץ אשר נשבעתי לאברהם ליצחק וליעקב לאמר לזרעך אתננה", + "ושלחתי לפניך מלאך וגרשתי את־הכנעני האמרי והחתי והפרזי החוי והיבוסי", + "אל־ארץ זבת חלב ודבש כי לא אעלה בקרבך כי עם־קשה־ערף אתה פן־אכלך בדרך", + "וישמע העם את־הדבר הרע הזה ויתאבלו ולא־שתו איש עדיו עליו", + "ויאמר יהוה אל־משה אמר אל־בני־ישראל אתם עם־קשה־ערף רגע אחד אעלה בקרבך וכליתיך ועתה הורד עדיך מעליך ואדעה מה אעשה־לך", + "ויתנצלו בני־ישראל את־עדים מהר חורב", + "ומשה יקח את־האהל ונטה־לו מחוץ למחנה הרחק מן־המחנה וקרא לו אהל מועד והיה כל־מבקש יהוה יצא אל־אהל מועד אשר מחוץ למחנה", + "והיה כצאת משה אל־האהל יקומו כל־העם ונצבו איש פתח אהלו והביטו אחרי משה עד־באו האהלה", + "והיה כבא משה האהלה ירד עמוד הענן ועמד פתח האהל ודבר עם־משה", + "וראה כל־העם את־עמוד הענן עמד פתח האהל וקם כל־העם והשתחוו איש פתח אהלו", + "ודבר יהוה אל־משה פנים אל־פנים כאשר ידבר איש אל־רעהו ושב אל־המחנה ומשרתו יהושע בן־נון נער לא ימיש מתוך האהל", + "ויאמר משה אל־יהוה ראה אתה אמר אלי העל את־העם הזה ואתה לא הודעתני את אשר־תשלח עמי ואתה אמרת ידעתיך בשם וגם־מצאת חן בעיני", + "ועתה אם־נא מצאתי חן בעיניך הודעני נא את־דרכך ואדעך למען אמצא־חן בעיניך וראה כי עמך הגוי הזה", + "ויאמר פני ילכו והנחתי לך", + "ויאמר אליו אם־אין פניך הלכים אל־תעלנו מזה", + "ובמה יודע אפוא כי־מצאתי חן בעיניך אני ועמך הלוא בלכתך עמנו ונפלינו אני ועמך מכל־העם אשר על־פני האדמה", + "ויאמר יהוה אל־משה גם את־הדבר הזה אשר דברת אעשה כי־מצאת חן בעיני ואדעך בשם", + "ויאמר הראני נא את־כבדך", + "ויאמר אני אעביר כל־טובי על־פניך וקראתי בשם יהוה לפניך וחנתי את־אשר אחן ורחמתי את־אשר ארחם", + "ויאמר לא תוכל לראת את־פני כי לא־יראני האדם וחי", + "ויאמר יהוה הנה מקום אתי ונצבת על־הצור", + "והיה בעבר כבדי ושמתיך בנקרת הצור ושכתי כפי עליך עד־עברי", + "והסרתי את־כפי וראית את־אחרי ופני לא יראו" + ], + [ + "ויאמר יהוה אל־משה פסל־לך שני־לחת אבנים כראשנים וכתבתי על־הלחת את־הדברים אשר היו על־הלחת הראשנים אשר שברת", + "והיה נכון לבקר ועלית בבקר אל־הר סיני ונצבת לי שם על־ראש ההר", + "ואיש לא־יעלה עמך וגם־איש אל־ירא בכל־ההר גם־הצאן והבקר אל־ירעו אל־מול ההר ההוא", + "ויפסל שני־לחת אבנים כראשנים וישכם משה בבקר ויעל אל־הר סיני כאשר צוה יהוה אתו ויקח בידו שני לחת אבנים", + "וירד יהוה בענן ויתיצב עמו שם ויקרא בשם יהוה", + "ויעבר יהוה על־פניו ויקרא יהוה יהוה אל רחום וחנון ארך אפים ורב־חסד ואמת", + "נצר חסד לאלפים נשא עון ופשע וחטאה ונקה לא ינקה פקד עון אבות על־בנים ועל־בני בנים על־שלשים ועל־רבעים", + "וימהר משה ויקד ארצה וישתחו", + "ויאמר אם־נא מצאתי חן בעיניך אדני ילך־נא אדני בקרבנו כי עם־קשה־ערף הוא וסלחת לעוננו ולחטאתנו ונחלתנו", + "ויאמר הנה אנכי כרת ברית נגד כל־עמך אעשה נפלאת אשר לא־נבראו בכל־הארץ ובכל־הגוים וראה כל־העם אשר־אתה בקרבו את־מעשה יהוה כי־נורא הוא אשר אני עשה עמך", + "שמר־לך את אשר אנכי מצוך היום הנני גרש מפניך את־האמרי והכנעני והחתי והפרזי והחוי והיבוסי", + "השמר לך פן־תכרת ברית ליושב הארץ אשר אתה בא עליה פן־יהיה למוקש בקרבך", + "כי את־מזבחתם תתצון ואת־מצבתם תשברון ואת־אשריו תכרתון", + "כי לא תשתחוה לאל אחר כי יהוה קנא שמו אל קנא הוא", + "פן־תכרת ברית ליושב הארץ וזנו אחרי אלהיהם וזבחו לאלהיהם וקרא לך ואכלת מזבחו", + "ולקחת מבנתיו לבניך וזנו בנתיו אחרי אלהיהן והזנו את־בניך אחרי אלהיהן", + "אלהי מסכה לא תעשה־לך", + "את־חג המצות תשמר שבעת ימים תאכל מצות אשר צויתך למועד חדש האביב כי בחדש האביב יצאת ממצרים", + "כל־פטר רחם לי וכל־מקנך תזכר פטר שור ושה", + "ופטר חמור תפדה בשה ואם־לא תפדה וערפתו כל בכור בניך תפדה ולא־יראו פני ריקם", + "ששת ימים תעבד וביום השביעי תשבת בחריש ובקציר תשבת", + "וחג שבעת תעשה לך בכורי קציר חטים וחג האסיף תקופת השנה", + "שלש פעמים בשנה יראה כל־זכורך את־פני האדן יהוה אלהי ישראל", + "כי־אוריש גוים מפניך והרחבתי את־גבולך ולא־יחמד איש את־ארצך בעלתך לראות את־פני יהוה אלהיך שלש פעמים בשנה", + "לא־תשחט על־חמץ דם־זבחי ולא־ילין לבקר זבח חג הפסח", + "ראשית בכורי אדמתך תביא בית יהוה אלהיך לא־תבשל גדי בחלב אמו", + "ויאמר יהוה אל־משה כתב־לך את־הדברים האלה כי על־פי הדברים האלה כרתי אתך ברית ואת־ישראל", + "ויהי־שם עם־יהוה ארבעים יום וארבעים לילה לחם לא אכל ומים לא שתה ויכתב על־הלחת את דברי הברית עשרת הדברים", + "ויהי ברדת משה מהר סיני ושני לחת העדת ביד־משה ברדתו מן־ההר ומשה לא־ידע כי קרן עור פניו בדברו אתו", + "וירא אהרן וכל־בני ישראל את־משה והנה קרן עור פניו וייראו מגשת אליו", + "ויקרא אלהם משה וישבו אליו אהרן וכל־הנשאים בעדה וידבר משה אלהם", + "ואחרי־כן נגשו כל־בני ישראל ויצום את כל־אשר דבר יהוה אתו בהר סיני", + "ויכל משה מדבר אתם ויתן על־פניו מסוה", + "ובבא משה לפני יהוה לדבר אתו יסיר את־המסוה עד־צאתו ויצא ודבר אל־בני ישראל את אשר יצוה", + "וראו בני־ישראל את־פני משה כי קרן עור פני משה והשיב משה את־המסוה על־פניו עד־באו לדבר אתו" + ], + [ + "ויקהל משה את־כל־עדת בני ישראל ויאמר אלהם אלה הדברים אשר־צוה יהוה לעשת אתם", + "ששת ימים תעשה מלאכה וביום השביעי יהיה לכם קדש שבת שבתון ליהוה כל־העשה בו מלאכה יומת", + "לא־תבערו אש בכל משבתיכם ביום השבת", + "ויאמר משה אל־כל־עדת בני־ישראל לאמר זה הדבר אשר־צוה יהוה לאמר", + "קחו מאתכם תרומה ליהוה כל נדיב לבו יביאה את תרומת יהוה זהב וכסף ונחשת", + "ותכלת וארגמן ותולעת שני ושש ועזים", + "וערת אילם מאדמים וערת תחשים ועצי שטים", + "ושמן למאור ובשמים לשמן המשחה ולקטרת הסמים", + "ואבני־שהם ואבני מלאים לאפוד ולחשן", + "וכל־חכם־לב בכם יבאו ויעשו את כל־אשר צוה יהוה", + "את־המשכן את־אהלו ואת־מכסהו את־קרסיו ואת־קרשיו את־בריחו את־עמדיו ואת־אדניו", + "את־הארן ואת־בדיו את־הכפרת ואת פרכת המסך", + "את־השלחן ואת־בדיו ואת־כל־כליו ואת לחם הפנים", + "ואת־מנרת המאור ואת־כליה ואת־נרתיה ואת שמן המאור", + "ואת־מזבח הקטרת ואת־בדיו ואת שמן המשחה ואת קטרת הסמים ואת־מסך הפתח לפתח המשכן", + "את מזבח העלה ואת־מכבר הנחשת אשר־לו את־בדיו ואת־כל־כליו את־הכיר ואת־כנו", + "את קלעי החצר את־עמדיו ואת־אדניה ואת מסך שער החצר", + "את־יתדת המשכן ואת־יתדת החצר ואת־מיתריהם", + "את־בגדי השרד לשרת בקדש את־בגדי הקדש לאהרן הכהן ואת־בגדי בניו לכהן", + "ויצאו כל־עדת בני־ישראל מלפני משה", + "ויבאו כל־איש אשר־נשאו לבו וכל אשר נדבה רוחו אתו הביאו את־תרומת יהוה למלאכת אהל מועד ולכל־עבדתו ולבגדי הקדש", + "ויבאו האנשים על־הנשים כל נדיב לב הביאו חח ונזם וטבעת וכומז כל־כלי זהב וכל־איש אשר הניף תנופת זהב ליהוה", + "וכל־איש אשר־נמצא אתו תכלת וארגמן ותולעת שני ושש ועזים וערת אילם מאדמים וערת תחשים הביאו", + "כל־מרים תרומת כסף ונחשת הביאו את תרומת יהוה וכל אשר נמצא אתו עצי שטים לכל־מלאכת העבדה הביאו", + "וכל־אשה חכמת־לב בידיה טוו ויביאו מטוה את־התכלת ואת־הארגמן את־תולעת השני ואת־השש", + "וכל־הנשים אשר נשא לבן אתנה בחכמה טוו את־העזים", + "והנשאם הביאו את אבני השהם ואת אבני המלאים לאפוד ולחשן", + "ואת־הבשם ואת־השמן למאור ולשמן המשחה ולקטרת הסמים", + "כל־איש ואשה אשר נדב לבם אתם להביא לכל־המלאכה אשר צוה יהוה לעשות ביד־משה הביאו בני־ישראל נדבה ליהוה", + "ויאמר משה אל־בני ישראל ראו קרא יהוה בשם בצלאל בן־אורי בן־חור למטה יהודה", + "וימלא אתו רוח אלהים בחכמה בתבונה ובדעת ובכל־מלאכה", + "ולחשב מחשבת לעשת בזהב ובכסף ובנחשת", + "ובחרשת אבן למלאת ובחרשת עץ לעשות בכל־מלאכת מחשבת", + "ולהורת נתן בלבו הוא ואהליאב בן־אחיסמך למטה־דן", + "מלא אתם חכמת־לב לעשות כל־מלאכת חרש וחשב ורקם בתכלת ובארגמן בתולעת השני ובשש וארג עשי כל־מלאכה וחשבי מחשבת" + ], + [ + "ועשה בצלאל ואהליאב וכל איש חכם־לב אשר נתן יהוה חכמה ותבונה בהמה לדעת לעשת את־כל־מלאכת עבדת הקדש לכל אשר־צוה יהוה", + "ויקרא משה אל־בצלאל ואל־אהליאב ואל כל־איש חכם־לב אשר נתן יהוה חכמה בלבו כל אשר נשאו לבו לקרבה אל־המלאכה לעשת אתה", + "ויקחו מלפני משה את כל־התרומה אשר הביאו בני ישראל למלאכת עבדת הקדש לעשת אתה והם הביאו אליו עוד נדבה בבקר בבקר", + "ויבאו כל־החכמים העשים את כל־מלאכת הקדש איש־איש ממלאכתו אשר־המה עשים", + "ויאמרו אל־משה לאמר מרבים העם להביא מדי העבדה למלאכה אשר־צוה יהוה לעשת אתה", + "ויצו משה ויעבירו קול במחנה לאמר איש ואשה אל־יעשו־עוד מלאכה לתרומת הקדש ויכלא העם מהביא", + "והמלאכה היתה דים לכל־המלאכה לעשות אתה והותר", + "ויעשו כל־חכם־לב בעשי המלאכה את־המשכן עשר יריעת שש משזר ותכלת וארגמן ותולעת שני כרבים מעשה חשב עשה אתם", + "ארך היריעה האחת שמנה ועשרים באמה ורחב ארבע באמה היריעה האחת מדה אחת לכל־היריעת", + "ויחבר את־חמש היריעת אחת אל־אחת וחמש יריעת חבר אחת אל־אחת", + "ויעש ללאת תכלת על שפת היריעה האחת מקצה במחברת כן עשה בשפת היריעה הקיצונה במחברת השנית", + "חמשים ללאת עשה ביריעה האחת וחמשים ללאת עשה בקצה היריעה אשר במחברת השנית מקבילת הללאת אחת אל־אחת", + "ויעש חמשים קרסי זהב ויחבר את־הירעת אחת אל־אחת בקרסים ויהי המשכן אחד", + "ויעש יריעת עזים לאהל על־המשכן עשתי־עשרה יריעת עשה אתם", + "ארך היריעה האחת שלשים באמה וארבע אמות רחב היריעה האחת מדה אחת לעשתי עשרה יריעת", + "ויחבר את־חמש היריעת לבד ואת־שש היריעת לבד", + "ויעש ללאת חמשים על שפת היריעה הקיצנה במחברת וחמשים ללאת עשה על־שפת היריעה החברת השנית", + "ויעש קרסי נחשת חמשים לחבר את־האהל להית אחד", + "ויעש מכסה לאהל ערת אלים מאדמים ומכסה ערת תחשים מלמעלה", + "ויעש את־הקרשים למשכן עצי שטים עמדים", + "עשר אמת ארך הקרש ואמה וחצי האמה רחב הקרש האחד", + "שתי ידת לקרש האחד משלבת אחת אל־אחת כן עשה לכל קרשי המשכן", + "ויעש את־הקרשים למשכן עשרים קרשים לפאת נגב תימנה", + "וארבעים אדני־כסף עשה תחת עשרים הקרשים שני אדנים תחת־הקרש האחד לשתי ידתיו ושני אדנים תחת־הקרש האחד לשתי ידתיו", + "ולצלע המשכן השנית לפאת צפון עשה עשרים קרשים", + "וארבעים אדניהם כסף שני אדנים תחת הקרש האחד ושני אדנים תחת הקרש האחד", + "ולירכתי המשכן ימה עשה ששה קרשים", + "ושני קרשים עשה למקצעת המשכן בירכתים", + "והיו תואמם מלמטה ויחדו יהיו תמים אל־ראשו אל־הטבעת האחת כן עשה לשניהם לשני המקצעת", + "והיו שמנה קרשים ואדניהם כסף ששה עשר אדנים שני אדנים שני אדנים תחת הקרש האחד", + "ויעש בריחי עצי שטים חמשה לקרשי צלע־המשכן האחת", + "וחמשה בריחם לקרשי צלע־המשכן השנית וחמשה בריחם לקרשי המשכן לירכתים ימה", + "ויעש את־הבריח התיכן לברח בתוך הקרשים מן־הקצה אל־הקצה", + "ואת־הקרשים צפה זהב ואת־טבעתם עשה זהב בתים לבריחם ויצף את־הבריחם זהב", + "ויעש את־הפרכת תכלת וארגמן ותולעת שני ושש משזר מעשה חשב עשה אתה כרבים", + "ויעש לה ארבעה עמודי שטים ויצפם זהב וויהם זהב ויצק להם ארבעה אדני־כסף", + "ויעש מסך לפתח האהל תכלת וארגמן ותולעת שני ושש משזר מעשה רקם", + "ואת־עמודיו חמשה ואת־וויהם וצפה ראשיהם וחשקיהם זהב ואדניהם חמשה נחשת" + ], + [ + "ויעש בצלאל את־הארן עצי שטים אמתים וחצי ארכו ואמה וחצי רחבו ואמה וחצי קמתו", + "ויצפהו זהב טהור מבית ומחוץ ויעש לו זר זהב סביב", + "ויצק לו ארבע טבעת זהב על ארבע פעמתיו ושתי טבעת על־צלעו האחת ושתי טבעות על־צלעו השנית", + "ויעש בדי עצי שטים ויצף אתם זהב", + "ויבא את־הבדים בטבעת על צלעת הארן לשאת את־הארן", + "ויעש כפרת זהב טהור אמתים וחצי ארכה ואמה וחצי רחבה", + "ויעש שני כרבים זהב מקשה עשה אתם משני קצות הכפרת", + "כרוב־אחד מקצה מזה וכרוב־אחד מקצה מזה מן־הכפרת עשה את־הכרבים משני קצוותו [קצותיו]", + "ויהיו הכרבים פרשי כנפים למעלה סככים בכנפיהם על־הכפרת ופניהם איש אל־אחיו אל־הכפרת היו פני הכרבים", + "ויעש את־השלחן עצי שטים אמתים ארכו ואמה רחבו ואמה וחצי קמתו", + "ויצף אתו זהב טהור ויעש לו זר זהב סביב", + "ויעש לו מסגרת טפח סביב ויעש זר־זהב למסגרתו סביב", + "ויצק לו ארבע טבעת זהב ויתן את־הטבעת על ארבע הפאת אשר לארבע רגליו", + "לעמת המסגרת היו הטבעת בתים לבדים לשאת את־השלחן", + "ויעש את־הבדים עצי שטים ויצף אתם זהב לשאת את־השלחן", + "ויעש את־הכלים אשר על־השלחן את־קערתיו ואת־כפתיו ואת מנקיתיו ואת־הקשות אשר יסך בהן זהב טהור", + "ויעש את־המנרה זהב טהור מקשה עשה את־המנרה ירכה וקנה גביעיה כפתריה ופרחיה ממנה היו", + "וששה קנים יצאים מצדיה שלשה קני מנרה מצדה האחד ושלשה קני מנרה מצדה השני", + "שלשה גבעים משקדים בקנה האחד כפתר ופרח ושלשה גבעים משקדים בקנה אחד כפתר ופרח כן לששת הקנים היצאים מן־המנרה", + "ובמנרה ארבעה גבעים משקדים כפתריה ופרחיה", + "וכפתר תחת שני הקנים ממנה וכפתר תחת שני הקנים ממנה וכפתר תחת־שני הקנים ממנה לששת הקנים היצאים ממנה", + "כפתריהם וקנתם ממנה היו כלה מקשה אחת זהב טהור", + "ויעש את־נרתיה שבעה ומלקחיה ומחתתיה זהב טהור", + "ככר זהב טהור עשה אתה ואת כל־כליה", + "ויעש את־מזבח הקטרת עצי שטים אמה ארכו ואמה רחבו רבוע ואמתים קמתו ממנו היו קרנתיו", + "ויצף אתו זהב טהור את־גגו ואת־קירתיו סביב ואת־קרנתיו ויעש לו זר זהב סביב", + "ושתי טבעת זהב עשה־לו מתחת לזרו על שתי צלעתיו על שני צדיו לבתים לבדים לשאת אתו בהם", + "ויעש את־הבדים עצי שטים ויצף אתם זהב", + "ויעש את־שמן המשחה קדש ואת־קטרת הסמים טהור מעשה רקח" + ], + [ + "ויעש את־מזבח העלה עצי שטים חמש אמות ארכו וחמש־אמות רחבו רבוע ושלש אמות קמתו", + "ויעש קרנתיו על ארבע פנתיו ממנו היו קרנתיו ויצף אתו נחשת", + "ויעש את־כל־כלי המזבח את־הסירת ואת־היעים ואת־המזרקת את־המזלגת ואת־המחתת כל־כליו עשה נחשת", + "ויעש למזבח מכבר מעשה רשת נחשת תחת כרכבו מלמטה עד־חציו", + "ויצק ארבע טבעת בארבע הקצות למכבר הנחשת בתים לבדים", + "ויעש את־הבדים עצי שטים ויצף אתם נחשת", + "ויבא את־הבדים בטבעת על צלעת המזבח לשאת אתו בהם נבוב לחת עשה אתו", + "ויעש את הכיור נחשת ואת כנו נחשת במראת הצבאת אשר צבאו פתח אהל מועד", + "ויעש את־החצר לפאת נגב תימנה קלעי החצר שש משזר מאה באמה", + "עמודיהם עשרים ואדניהם עשרים נחשת ווי העמדים וחשקיהם כסף", + "ולפאת צפון מאה באמה עמודיהם עשרים ואדניהם עשרים נחשת ווי העמודים וחשקיהם כסף", + "ולפאת־ים קלעים חמשים באמה עמודיהם עשרה ואדניהם עשרה ווי העמדים וחשוקיהם כסף", + "ולפאת קדמה מזרחה חמשים אמה", + "קלעים חמש־עשרה אמה אל־הכתף עמודיהם שלשה ואדניהם שלשה", + "ולכתף השנית מזה ומזה לשער החצר קלעים חמש עשרה אמה עמדיהם שלשה ואדניהם שלשה", + "כל־קלעי החצר סביב שש משזר", + "והאדנים לעמדים נחשת ווי העמודים וחשוקיהם כסף וצפוי ראשיהם כסף והם מחשקים כסף כל עמדי החצר", + "ומסך שער החצר מעשה רקם תכלת וארגמן ותולעת שני ושש משזר ועשרים אמה ארך וקומה ברחב חמש אמות לעמת קלעי החצר", + "ועמדיהם ארבעה ואדניהם ארבעה נחשת וויהם כסף וצפוי ראשיהם וחשקיהם כסף", + "וכל־היתדת למשכן ולחצר סביב נחשת", + "אלה פקודי המשכן משכן העדת אשר פקד על־פי משה עבדת הלוים ביד איתמר בן־אהרן הכהן", + "ובצלאל בן־אורי בן־חור למטה יהודה עשה את כל־אשר־צוה יהוה את־משה", + "ואתו אהליאב בן־אחיסמך למטה־דן חרש וחשב ורקם בתכלת ובארגמן ובתולעת השני ובשש", + "כל־הזהב העשוי למלאכה בכל מלאכת הקדש ויהי זהב התנופה תשע ועשרים ככר ושבע מאות ושלשים שקל בשקל הקדש", + "וכסף פקודי העדה מאת ככר ואלף ושבע מאות וחמשה ושבעים שקל בשקל הקדש", + "בקע לגלגלת מחצית השקל בשקל הקדש לכל העבר על־הפקדים מבן עשרים שנה ומעלה לשש־מאות אלף ושלשת אלפים וחמש מאות וחמשים", + "ויהי מאת ככר הכסף לצקת את אדני הקדש ואת אדני הפרכת מאת אדנים למאת הככר ככר לאדן", + "ואת־האלף ושבע המאות וחמשה ושבעים עשה ווים לעמודים וצפה ראשיהם וחשק אתם", + "ונחשת התנופה שבעים ככר ואלפים וארבע־מאות שקל", + "ויעש בה את־אדני פתח אהל מועד ואת מזבח הנחשת ואת־מכבר הנחשת אשר־לו ואת כל־כלי המזבח", + "ואת־אדני החצר סביב ואת־אדני שער החצר ואת כל־יתדת המשכן ואת־כל־יתדת החצר סביב" + ], + [ + "ומן־התכלת והארגמן ותולעת השני עשו בגדי־שרד לשרת בקדש ויעשו את־בגדי הקדש אשר לאהרן כאשר צוה יהוה את־משה", + "ויעש את־האפד זהב תכלת וארגמן ותולעת שני ושש משזר", + "וירקעו את־פחי הזהב וקצץ פתילם לעשות בתוך התכלת ובתוך הארגמן ובתוך תולעת השני ובתוך השש מעשה חשב", + "כתפת עשו־לו חברת על־שני קצוותו [קצותיו] חבר", + "וחשב אפדתו אשר עליו ממנו הוא כמעשהו זהב תכלת וארגמן ותולעת שני ושש משזר כאשר צוה יהוה את־משה", + "ויעשו את־אבני השהם מסבת משבצת זהב מפתחת פתוחי חותם על־שמות בני ישראל", + "וישם אתם על כתפת האפד אבני זכרון לבני ישראל כאשר צוה יהוה את־משה", + "ויעש את־החשן מעשה חשב כמעשה אפד זהב תכלת וארגמן ותולעת שני ושש משזר", + "רבוע היה כפול עשו את־החשן זרת ארכו וזרת רחבו כפול", + "וימלאו־בו ארבעה טורי אבן טור אדם פטדה וברקת הטור האחד", + "והטור השני נפך ספיר ויהלם", + "והטור השלישי לשם שבו ואחלמה", + "והטור הרביעי תרשיש שהם וישפה מוסבת משבצות זהב במלאתם", + "והאבנים על־שמת בני־ישראל הנה שתים עשרה על־שמתם פתוחי חתם איש על־שמו לשנים עשר שבט", + "ויעשו על־החשן שרשרת גבלת מעשה עבת זהב טהור", + "ויעשו שתי משבצת זהב ושתי טבעת זהב ויתנו את־שתי הטבעת על־שני קצות החשן", + "ויתנו שתי העבתת הזהב על־שתי הטבעת על־קצות החשן", + "ואת שתי קצות שתי העבתת נתנו על־שתי המשבצת ויתנם על־כתפת האפד אל־מול פניו", + "ויעשו שתי טבעת זהב וישימו על־שני קצות החשן על־שפתו אשר אל־עבר האפד ביתה", + "ויעשו שתי טבעת זהב ויתנם על־שתי כתפת האפד מלמטה ממול פניו לעמת מחברתו ממעל לחשב האפד", + "וירכסו את־החשן מטבעתיו אל־טבעת האפד בפתיל תכלת להית על־חשב האפד ולא־יזח החשן מעל האפד כאשר צוה יהוה את־משה", + "ויעש את־מעיל האפד מעשה ארג כליל תכלת", + "ופי־המעיל בתוכו כפי תחרא שפה לפיו סביב לא יקרע", + "ויעשו על־שולי המעיל רמוני תכלת וארגמן ותולעת שני משזר", + "ויעשו פעמני זהב טהור ויתנו את־הפעמנים בתוך הרמנים על־שולי המעיל סביב בתוך הרמנים", + "פעמן ורמן פעמן ורמן על־שולי המעיל סביב לשרת כאשר צוה יהוה את־משה", + "ויעשו את־הכתנת שש מעשה ארג לאהרן ולבניו", + "ואת המצנפת שש ואת־פארי המגבעת שש ואת־מכנסי הבד שש משזר", + "ואת־האבנט שש משזר ותכלת וארגמן ותולעת שני מעשה רקם כאשר צוה יהוה את־משה", + "ויעשו את־ציץ נזר־הקדש זהב טהור ויכתבו עליו מכתב פתוחי חותם קדש ליהוה", + "ויתנו עליו פתיל תכלת לתת על־המצנפת מלמעלה כאשר צוה יהוה את־משה", + "ותכל כל־עבדת משכן אהל מועד ויעשו בני ישראל ככל אשר צוה יהוה את־משה כן עשו", + "ויביאו את־המשכן אל־משה את־האהל ואת־כל־כליו קרסיו קרשיו בריחו [בריחיו] ועמדיו ואדניו", + "ואת־מכסה עורת האילם המאדמים ואת־מכסה ערת התחשים ואת פרכת המסך", + "את־ארן העדת ואת־בדיו ואת הכפרת", + "את־השלחן את־כל־כליו ואת לחם הפנים", + "את־המנרה הטהרה את־נרתיה נרת המערכה ואת־כל־כליה ואת שמן המאור", + "ואת מזבח הזהב ואת שמן המשחה ואת קטרת הסמים ואת מסך פתח האהל", + "את מזבח הנחשת ואת־מכבר הנחשת אשר־לו את־בדיו ואת־כל־כליו את־הכיר ואת־כנו", + "את קלעי החצר את־עמדיה ואת־אדניה ואת־המסך לשער החצר את־מיתריו ויתדתיה ואת כל־כלי עבדת המשכן לאהל מועד", + "את־בגדי השרד לשרת בקדש את־בגדי הקדש לאהרן הכהן ואת־בגדי בניו לכהן", + "ככל אשר־צוה יהוה את־משה כן עשו בני ישראל את כל־העבדה", + "וירא משה את־כל־המלאכה והנה עשו אתה כאשר צוה יהוה כן עשו ויברך אתם משה" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "ביום־החדש הראשון באחד לחדש תקים את־משכן אהל מועד", + "ושמת שם את ארון העדות וסכת על־הארן את־הפרכת", + "והבאת את־השלחן וערכת את־ערכו והבאת את־המנרה והעלית את־נרתיה", + "ונתתה את־מזבח הזהב לקטרת לפני ארון העדת ושמת את־מסך הפתח למשכן", + "ונתתה את מזבח העלה לפני פתח משכן אהל־מועד", + "ונתת את־הכיר בין־אהל מועד ובין המזבח ונתת שם מים", + "ושמת את־החצר סביב ונתת את־מסך שער החצר", + "ולקחת את־שמן המשחה ומשחת את־המשכן ואת־כל־אשר־בו וקדשת אתו ואת־כל־כליו והיה קדש", + "ומשחת את־מזבח העלה ואת־כל־כליו וקדשת את־המזבח והיה המזבח קדש קדשים", + "ומשחת את־הכיר ואת־כנו וקדשת אתו", + "והקרבת את־אהרן ואת־בניו אל־פתח אהל מועד ורחצת אתם במים", + "והלבשת את־אהרן את בגדי הקדש ומשחת אתו וקדשת אתו וכהן לי", + "ואת־בניו תקריב והלבשת אתם כתנת", + "ומשחת אתם כאשר משחת את־אביהם וכהנו לי והיתה להית להם משחתם לכהנת עולם לדרתם", + "ויעש משה ככל אשר צוה יהוה אתו כן עשה", + "ויהי בחדש הראשון בשנה השנית באחד לחדש הוקם המשכן", + "ויקם משה את־המשכן ויתן את־אדניו וישם את־קרשיו ויתן את־בריחיו ויקם את־עמודיו", + "ויפרש את־האהל על־המשכן וישם את־מכסה האהל עליו מלמעלה כאשר צוה יהוה את־משה", + "ויקח ויתן את־העדת אל־הארן וישם את־הבדים על־הארן ויתן את־הכפרת על־הארן מלמעלה", + "ויבא את־הארן אל־המשכן וישם את פרכת המסך ויסך על ארון העדות כאשר צוה יהוה את־משה", + "ויתן את־השלחן באהל מועד על ירך המשכן צפנה מחוץ לפרכת", + "ויערך עליו ערך לחם לפני יהוה כאשר צוה יהוה את־משה", + "וישם את־המנרה באהל מועד נכח השלחן על ירך המשכן נגבה", + "ויעל הנרת לפני יהוה כאשר צוה יהוה את־משה", + "וישם את־מזבח הזהב באהל מועד לפני הפרכת", + "ויקטר עליו קטרת סמים כאשר צוה יהוה את־משה", + "וישם את־מסך הפתח למשכן", + "ואת מזבח העלה שם פתח משכן אהל־מועד ויעל עליו את־העלה ואת־המנחה כאשר צוה יהוה את־משה", + "וישם את־הכיר בין־אהל מועד ובין המזבח ויתן שמה מים לרחצה", + "ורחצו ממנו משה ואהרן ובניו את־ידיהם ואת־רגליהם", + "בבאם אל־אהל מועד ובקרבתם אל־המזבח ירחצו כאשר צוה יהוה את־משה", + "ויקם את־החצר סביב למשכן ולמזבח ויתן את־מסך שער החצר ויכל משה את־המלאכה", + "ויכס הענן את־אהל מועד וכבוד יהוה מלא את־המשכן", + "ולא־יכל משה לבוא אל־אהל מועד כי־שכן עליו הענן וכבוד יהוה מלא את־המשכן", + "ובהעלות הענן מעל המשכן יסעו בני ישראל בכל מסעיהם", + "ואם־לא יעלה הענן ולא יסעו עד־יום העלתו", + "כי ענן יהוה על־המשכן יומם ואש תהיה לילה בו לעיני כל־בית־ישראל בכל־מסעיהם" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "שמות", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Torah" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/03.json b/texts/torah/03.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..bd04016d283861856fb3d963017231d6d14f2357 --- /dev/null +++ b/texts/torah/03.json @@ -0,0 +1,934 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Leviticus", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "ויקרא אל־משה וידבר יהוה אליו מאהל מועד לאמר", + "דבר אל־בני ישראל ואמרת אלהם אדם כי־יקריב מכם קרבן ליהוה מן־הבהמה מן־הבקר ומן־הצאן תקריבו את־קרבנכם", + "אם־עלה קרבנו מן־הבקר זכר תמים יקריבנו אל־פתח אהל מועד יקריב אתו לרצנו לפני יהוה", + "וסמך ידו על ראש העלה ונרצה לו לכפר עליו", + "ושחט את־בן הבקר לפני יהוה והקריבו בני אהרן הכהנים את־הדם וזרקו את־הדם על־המזבח סביב אשר־פתח אהל מועד", + "והפשיט את־העלה ונתח אתה לנתחיה", + "ונתנו בני אהרן הכהן אש על־המזבח וערכו עצים על־האש", + "וערכו בני אהרן הכהנים את הנתחים את־הראש ואת־הפדר על־העצים אשר על־האש אשר על־המזבח", + "וקרבו וכרעיו ירחץ במים והקטיר הכהן את־הכל המזבחה עלה אשה ריח־ניחוח ליהוה", + "ואם־מן־הצאן קרבנו מן־הכשבים או מן־העזים לעלה זכר תמים יקריבנו", + "ושחט אתו על ירך המזבח צפנה לפני יהוה וזרקו בני אהרן הכהנים את־דמו על־המזבח סביב", + "ונתח אתו לנתחיו ואת־ראשו ואת־פדרו וערך הכהן אתם על־העצים אשר על־האש אשר על־המזבח", + "והקרב והכרעים ירחץ במים והקריב הכהן את־הכל והקטיר המזבחה עלה הוא אשה ריח ניחח ליהוה", + "ואם מן־העוף עלה קרבנו ליהוה והקריב מן־התרים או מן־בני היונה את־קרבנו", + "והקריבו הכהן אל־המזבח ומלק את־ראשו והקטיר המזבחה ונמצה דמו על קיר המזבח", + "והסיר את־מראתו בנצתה והשליך אתה אצל המזבח קדמה אל־מקום הדשן", + "ושסע אתו בכנפיו לא יבדיל והקטיר אתו הכהן המזבחה על־העצים אשר על־האש עלה הוא אשה ריח ניחח ליהוה" + ], + [ + "ונפש כי־תקריב קרבן מנחה ליהוה סלת יהיה קרבנו ויצק עליה שמן ונתן עליה לבנה", + "והביאה אל־בני אהרן הכהנים וקמץ משם מלא קמצו מסלתה ומשמנה על כל־לבנתה והקטיר הכהן את־אזכרתה המזבחה אשה ריח ניחח ליהוה", + "והנותרת מן־המנחה לאהרן ולבניו קדש קדשים מאשי יהוה", + "וכי תקרב קרבן מנחה מאפה תנור סלת חלות מצת בלולת בשמן ורקיקי מצות משחים בשמן", + "ואם־מנחה על־המחבת קרבנך סלת בלולה בשמן מצה תהיה", + "פתות אתה פתים ויצקת עליה שמן מנחה הוא", + "ואם־מנחת מרחשת קרבנך סלת בשמן תעשה", + "והבאת את־המנחה אשר יעשה מאלה ליהוה והקריבה אל־הכהן והגישה אל־המזבח", + "והרים הכהן מן־המנחה את־אזכרתה והקטיר המזבחה אשה ריח ניחח ליהוה", + "והנותרת מן־המנחה לאהרן ולבניו קדש קדשים מאשי יהוה", + "כל־המנחה אשר תקריבו ליהוה לא תעשה חמץ כי כל־שאר וכל־דבש לא־תקטירו ממנו אשה ליהוה", + "קרבן ראשית תקריבו אתם ליהוה ואל־המזבח לא־יעלו לריח ניחח", + "וכל־קרבן מנחתך במלח תמלח ולא תשבית מלח ברית אלהיך מעל מנחתך על כל־קרבנך תקריב מלח", + "ואם־תקריב מנחת בכורים ליהוה אביב קלוי באש גרש כרמל תקריב את מנחת בכוריך", + "ונתת עליה שמן ושמת עליה לבנה מנחה הוא", + "והקטיר הכהן את־אזכרתה מגרשה ומשמנה על כל־לבנתה אשה ליהוה" + ], + [ + "ואם־זבח שלמים קרבנו אם מן־הבקר הוא מקריב אם־זכר אם־נקבה תמים יקריבנו לפני יהוה", + "וסמך ידו על־ראש קרבנו ושחטו פתח אהל מועד וזרקו בני אהרן הכהנים את־הדם על־המזבח סביב", + "והקריב מזבח השלמים אשה ליהוה את־החלב המכסה את־הקרב ואת כל־החלב אשר על־הקרב", + "ואת שתי הכלית ואת־החלב אשר עלהן אשר על־הכסלים ואת־היתרת על־הכבד על־הכליות יסירנה", + "והקטירו אתו בני־אהרן המזבחה על־העלה אשר על־העצים אשר על־האש אשה ריח ניחח ליהוה", + "ואם־מן־הצאן קרבנו לזבח שלמים ליהוה זכר או נקבה תמים יקריבנו", + "אם־כשב הוא־מקריב את־קרבנו והקריב אתו לפני יהוה", + "וסמך את־ידו על־ראש קרבנו ושחט אתו לפני אהל מועד וזרקו בני אהרן את־דמו על־המזבח סביב", + "והקריב מזבח השלמים אשה ליהוה חלבו האליה תמימה לעמת העצה יסירנה ואת־החלב המכסה את־הקרב ואת כל־החלב אשר על־הקרב", + "ואת שתי הכלית ואת־החלב אשר עלהן אשר על־הכסלים ואת־היתרת על־הכבד על־הכלית יסירנה", + "והקטירו הכהן המזבחה לחם אשה ליהוה", + "ואם עז קרבנו והקריבו לפני יהוה", + "וסמך את־ידו על־ראשו ושחט אתו לפני אהל מועד וזרקו בני אהרן את־דמו על־המזבח סביב", + "והקריב ממנו קרבנו אשה ליהוה את־החלב המכסה את־הקרב ואת כל־החלב אשר על־הקרב", + "ואת שתי הכלית ואת־החלב אשר עלהן אשר על־הכסלים ואת־היתרת על־הכבד על־הכלית יסירנה", + "והקטירם הכהן המזבחה לחם אשה לריח ניחח כל־חלב ליהוה", + "חקת עולם לדרתיכם בכל מושבתיכם כל־חלב וכל־דם לא תאכלו" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־בני ישראל לאמר נפש כי־תחטא בשגגה מכל מצות יהוה אשר לא תעשינה ועשה מאחת מהנה", + "אם הכהן המשיח יחטא לאשמת העם והקריב על חטאתו אשר חטא פר בן־בקר תמים ליהוה לחטאת", + "והביא את־הפר אל־פתח אהל מועד לפני יהוה וסמך את־ידו על־ראש הפר ושחט את־הפר לפני יהוה", + "ולקח הכהן המשיח מדם הפר והביא אתו אל־אהל מועד", + "וטבל הכהן את־אצבעו בדם והזה מן־הדם שבע פעמים לפני יהוה את־פני פרכת הקדש", + "ונתן הכהן מן־הדם על־קרנות מזבח קטרת הסמים לפני יהוה אשר באהל מועד ואת כל־דם הפר ישפך אל־יסוד מזבח העלה אשר־פתח אהל מועד", + "ואת־כל־חלב פר החטאת ירים ממנו את־החלב המכסה על־הקרב ואת כל־החלב אשר על־הקרב", + "ואת שתי הכלית ואת־החלב אשר עליהן אשר על־הכסלים ואת־היתרת על־הכבד על־הכליות יסירנה", + "כאשר יורם משור זבח השלמים והקטירם הכהן על מזבח העלה", + "ואת־עור הפר ואת־כל־בשרו על־ראשו ועל־כרעיו וקרבו ופרשו", + "והוציא את־כל־הפר אל־מחוץ למחנה אל־מקום טהור אל־שפך הדשן ושרף אתו על־עצים באש על־שפך הדשן ישרף", + "ואם כל־עדת ישראל ישגו ונעלם דבר מעיני הקהל ועשו אחת מכל־מצות יהוה אשר לא־תעשינה ואשמו", + "ונודעה החטאת אשר חטאו עליה והקריבו הקהל פר בן־בקר לחטאת והביאו אתו לפני אהל מועד", + "וסמכו זקני העדה את־ידיהם על־ראש הפר לפני יהוה ושחט את־הפר לפני יהוה", + "והביא הכהן המשיח מדם הפר אל־אהל מועד", + "וטבל הכהן אצבעו מן־הדם והזה שבע פעמים לפני יהוה את פני הפרכת", + "ומן־הדם יתן על־קרנת המזבח אשר לפני יהוה אשר באהל מועד ואת כל־הדם ישפך אל־יסוד מזבח העלה אשר־פתח אהל מועד", + "ואת כל־חלבו ירים ממנו והקטיר המזבחה", + "ועשה לפר כאשר עשה לפר החטאת כן יעשה־לו וכפר עלהם הכהן ונסלח להם", + "והוציא את־הפר אל־מחוץ למחנה ושרף אתו כאשר שרף את הפר הראשון חטאת הקהל הוא", + "אשר נשיא יחטא ועשה אחת מכל־מצות יהוה אלהיו אשר לא־תעשינה בשגגה ואשם", + "או־הודע אליו חטאתו אשר חטא בה והביא את־קרבנו שעיר עזים זכר תמים", + "וסמך ידו על־ראש השעיר ושחט אתו במקום אשר־ישחט את־העלה לפני יהוה חטאת הוא", + "ולקח הכהן מדם החטאת באצבעו ונתן על־קרנת מזבח העלה ואת־דמו ישפך אל־יסוד מזבח העלה", + "ואת־כל־חלבו יקטיר המזבחה כחלב זבח השלמים וכפר עליו הכהן מחטאתו ונסלח לו", + "ואם־נפש אחת תחטא בשגגה מעם הארץ בעשתה אחת ממצות יהוה אשר לא־תעשינה ואשם", + "או הודע אליו חטאתו אשר חטא והביא קרבנו שעירת עזים תמימה נקבה על־חטאתו אשר חטא", + "וסמך את־ידו על ראש החטאת ושחט את־החטאת במקום העלה", + "ולקח הכהן מדמה באצבעו ונתן על־קרנת מזבח העלה ואת־כל־דמה ישפך אל־יסוד המזבח", + "ואת־כל־חלבה יסיר כאשר הוסר חלב מעל זבח השלמים והקטיר הכהן המזבחה לריח ניחח ליהוה וכפר עליו הכהן ונסלח לו", + "ואם־כבש יביא קרבנו לחטאת נקבה תמימה יביאנה", + "וסמך את־ידו על ראש החטאת ושחט אתה לחטאת במקום אשר ישחט את־העלה", + "ולקח הכהן מדם החטאת באצבעו ונתן על־קרנת מזבח העלה ואת־כל־דמה ישפך אל־יסוד המזבח", + "ואת־כל־חלבה יסיר כאשר יוסר חלב־הכשב מזבח השלמים והקטיר הכהן אתם המזבחה על אשי יהוה וכפר עליו הכהן על־חטאתו אשר־חטא ונסלח לו" + ], + [ + "ונפש כי־תחטא ושמעה קול אלה והוא עד או ראה או ידע אם־לוא יגיד ונשא עונו", + "או נפש אשר תגע בכל־דבר טמא או בנבלת חיה טמאה או בנבלת בהמה טמאה או בנבלת שרץ טמא ונעלם ממנו והוא טמא ואשם", + "או כי יגע בטמאת אדם לכל טמאתו אשר יטמא בה ונעלם ממנו והוא ידע ואשם", + "או נפש כי תשבע לבטא בשפתים להרע או להיטיב לכל אשר יבטא האדם בשבעה ונעלם ממנו והוא־ידע ואשם לאחת מאלה", + "והיה כי־יאשם לאחת מאלה והתודה אשר חטא עליה", + "והביא את־אשמו ליהוה על חטאתו אשר חטא נקבה מן־הצאן כשבה או־שעירת עזים לחטאת וכפר עליו הכהן מחטאתו", + "ואם־לא תגיע ידו די שה והביא את־אשמו אשר חטא שתי תרים או־שני בני־יונה ליהוה אחד לחטאת ואחד לעלה", + "והביא אתם אל־הכהן והקריב את־אשר לחטאת ראשונה ומלק את־ראשו ממול ערפו ולא יבדיל", + "והזה מדם החטאת על־קיר המזבח והנשאר בדם ימצה אל־יסוד המזבח חטאת הוא", + "ואת־השני יעשה עלה כמשפט וכפר עליו הכהן מחטאתו אשר־חטא ונסלח לו", + "ואם־לא תשיג ידו לשתי תרים או לשני בני־יונה והביא את־קרבנו אשר חטא עשירת האפה סלת לחטאת לא־ישים עליה שמן ולא־יתן עליה לבנה כי חטאת היא", + "והביאה אל־הכהן וקמץ הכהן ממנה מלוא קמצו את־אזכרתה והקטיר המזבחה על אשי יהוה חטאת הוא", + "וכפר עליו הכהן על־חטאתו אשר־חטא מאחת מאלה ונסלח לו והיתה לכהן כמנחה", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "נפש כי־תמעל מעל וחטאה בשגגה מקדשי יהוה והביא את־אשמו ליהוה איל תמים מן־הצאן בערכך כסף־שקלים בשקל־הקדש לאשם", + "ואת אשר חטא מן־הקדש ישלם ואת־חמישתו יוסף עליו ונתן אתו לכהן והכהן יכפר עליו באיל האשם ונסלח לו", + "ואם־נפש כי תחטא ועשתה אחת מכל־מצות יהוה אשר לא תעשינה ולא־ידע ואשם ונשא עונו", + "והביא איל תמים מן־הצאן בערכך לאשם אל־הכהן וכפר עליו הכהן על שגגתו אשר־שגג והוא לא־ידע ונסלח לו", + "אשם הוא אשם אשם ליהוה", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "נפש כי תחטא ומעלה מעל ביהוה וכחש בעמיתו בפקדון או־בתשומת יד או בגזל או עשק את־עמיתו", + "או־מצא אבדה וכחש בה ונשבע על־שקר על־אחת מכל אשר־יעשה האדם לחטא בהנה", + "והיה כי־יחטא ואשם והשיב את־הגזלה אשר גזל או את־העשק אשר עשק או את־הפקדון אשר הפקד אתו או את־האבדה אשר מצא", + "או מכל אשר־ישבע עליו לשקר ושלם אתו בראשו וחמשתיו יסף עליו לאשר הוא לו יתננו ביום אשמתו", + "ואת־אשמו יביא ליהוה איל תמים מן־הצאן בערכך לאשם אל־הכהן", + "וכפר עליו הכהן לפני יהוה ונסלח לו על־אחת מכל אשר־יעשה לאשמה בה" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "צו את־אהרן ואת־בניו לאמר זאת תורת העלה הוא העלה על מוקדה על־המזבח כל־הלילה עד־הבקר ואש המזבח תוקד בו", + "ולבש הכהן מדו בד ומכנסי־בד ילבש על־בשרו והרים את־הדשן אשר תאכל האש את־העלה על־המזבח ושמו אצל המזבח", + "ופשט את־בגדיו ולבש בגדים אחרים והוציא את־הדשן אל־מחוץ למחנה אל־מקום טהור", + "והאש על־המזבח תוקד־בו לא תכבה ובער עליה הכהן עצים בבקר בבקר וערך עליה העלה והקטיר עליה חלבי השלמים", + "אש תמיד תוקד על־המזבח לא תכבה", + "וזאת תורת המנחה הקרב אתה בני־אהרן לפני יהוה אל־פני המזבח", + "והרים ממנו בקמצו מסלת המנחה ומשמנה ואת כל־הלבנה אשר על־המנחה והקטיר המזבח ריח ניחח אזכרתה ליהוה", + "והנותרת ממנה יאכלו אהרן ובניו מצות תאכל במקום קדש בחצר אהל־מועד יאכלוה", + "לא תאפה חמץ חלקם נתתי אתה מאשי קדש קדשים הוא כחטאת וכאשם", + "כל־זכר בבני אהרן יאכלנה חק־עולם לדרתיכם מאשי יהוה כל אשר־יגע בהם יקדש", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "זה קרבן אהרן ובניו אשר־יקריבו ליהוה ביום המשח אתו עשירת האפה סלת מנחה תמיד מחציתה בבקר ומחציתה בערב", + "על־מחבת בשמן תעשה מרבכת תביאנה תפיני מנחת פתים תקריב ריח־ניחח ליהוה", + "והכהן המשיח תחתיו מבניו יעשה אתה חק־עולם ליהוה כליל תקטר", + "וכל־מנחת כהן כליל תהיה לא תאכל", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־אהרן ואל־בניו לאמר זאת תורת החטאת במקום אשר תשחט העלה תשחט החטאת לפני יהוה קדש קדשים הוא", + "הכהן המחטא אתה יאכלנה במקום קדש תאכל בחצר אהל מועד", + "כל אשר־יגע בבשרה יקדש ואשר יזה מדמה על־הבגד אשר יזה עליה תכבס במקום קדש", + "וכלי־חרש אשר תבשל־בו ישבר ואם־בכלי נחשת בשלה ומרק ושטף במים", + "כל־זכר בכהנים יאכל אתה קדש קדשים הוא", + "וכל־חטאת אשר יובא מדמה אל־אהל מועד לכפר בקדש לא תאכל באש תשרף" + ], + [ + "וזאת תורת האשם קדש קדשים הוא", + "במקום אשר ישחטו את־העלה ישחטו את־האשם ואת־דמו יזרק על־המזבח סביב", + "ואת כל־חלבו יקריב ממנו את האליה ואת־החלב המכסה את־הקרב", + "ואת שתי הכלית ואת־החלב אשר עליהן אשר על־הכסלים ואת־היתרת על־הכבד על־הכלית יסירנה", + "והקטיר אתם הכהן המזבחה אשה ליהוה אשם הוא", + "כל־זכר בכהנים יאכלנו במקום קדוש יאכל קדש קדשים הוא", + "כחטאת כאשם תורה אחת להם הכהן אשר יכפר־בו לו יהיה", + "והכהן המקריב את־עלת איש עור העלה אשר הקריב לכהן לו יהיה", + "וכל־מנחה אשר תאפה בתנור וכל־נעשה במרחשת ועל־מחבת לכהן המקריב אתה לו תהיה", + "וכל־מנחה בלולה־בשמן וחרבה לכל־בני אהרן תהיה איש כאחיו", + "וזאת תורת זבח השלמים אשר יקריב ליהוה", + "אם על־תודה יקריבנו והקריב על־זבח התודה חלות מצות בלולת בשמן ורקיקי מצות משחים בשמן וסלת מרבכת חלת בלולת בשמן", + "על־חלת לחם חמץ יקריב קרבנו על־זבח תודת שלמיו", + "והקריב ממנו אחד מכל־קרבן תרומה ליהוה לכהן הזרק את־דם השלמים לו יהיה", + "ובשר זבח תודת שלמיו ביום קרבנו יאכל לא־יניח ממנו עד־בקר", + "ואם־נדר או נדבה זבח קרבנו ביום הקריבו את־זבחו יאכל וממחרת והנותר ממנו יאכל", + "והנותר מבשר הזבח ביום השלישי באש ישרף", + "ואם האכל יאכל מבשר־זבח שלמיו ביום השלישי לא ירצה המקריב אתו לא יחשב לו פגול יהיה והנפש האכלת ממנו עונה תשא", + "והבשר אשר־יגע בכל־טמא לא יאכל באש ישרף והבשר כל־טהור יאכל בשר", + "והנפש אשר־תאכל בשר מזבח השלמים אשר ליהוה וטמאתו עליו ונכרתה הנפש ההוא מעמיה", + "ונפש כי־תגע בכל־טמא בטמאת אדם או בבהמה טמאה או בכל־שקץ טמא ואכל מבשר־זבח השלמים אשר ליהוה ונכרתה הנפש ההוא מעמיה", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־בני ישראל לאמר כל־חלב שור וכשב ועז לא תאכלו", + "וחלב נבלה וחלב טרפה יעשה לכל־מלאכה ואכל לא תאכלהו", + "כי כל־אכל חלב מן־הבהמה אשר יקריב ממנה אשה ליהוה ונכרתה הנפש האכלת מעמיה", + "וכל־דם לא תאכלו בכל מושבתיכם לעוף ולבהמה", + "כל־נפש אשר־תאכל כל־דם ונכרתה הנפש ההוא מעמיה", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־בני ישראל לאמר המקריב את־זבח שלמיו ליהוה יביא את־קרבנו ליהוה מזבח שלמיו", + "ידיו תביאינה את אשי יהוה את־החלב על־החזה יביאנו את החזה להניף אתו תנופה לפני יהוה", + "והקטיר הכהן את־החלב המזבחה והיה החזה לאהרן ולבניו", + "ואת שוק הימין תתנו תרומה לכהן מזבחי שלמיכם", + "המקריב את־דם השלמים ואת־החלב מבני אהרן לו תהיה שוק הימין למנה", + "כי את־חזה התנופה ואת שוק התרומה לקחתי מאת בני־ישראל מזבחי שלמיהם ואתן אתם לאהרן הכהן ולבניו לחק־עולם מאת בני ישראל", + "זאת משחת אהרן ומשחת בניו מאשי יהוה ביום הקריב אתם לכהן ליהוה", + "אשר צוה יהוה לתת להם ביום משחו אתם מאת בני ישראל חקת עולם לדרתם", + "זאת התורה לעלה למנחה ולחטאת ולאשם ולמלואים ולזבח השלמים", + "אשר צוה יהוה את־משה בהר סיני ביום צותו את־בני ישראל להקריב את־קרבניהם ליהוה במדבר סיני" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "קח את־אהרן ואת־בניו אתו ואת הבגדים ואת שמן המשחה ואת פר החטאת ואת שני האילים ואת סל המצות", + "ואת כל־העדה הקהל אל־פתח אהל מועד", + "ויעש משה כאשר צוה יהוה אתו ותקהל העדה אל־פתח אהל מועד", + "ויאמר משה אל־העדה זה הדבר אשר־צוה יהוה לעשות", + "ויקרב משה את־אהרן ואת־בניו וירחץ אתם במים", + "ויתן עליו את־הכתנת ויחגר אתו באבנט וילבש אתו את־המעיל ויתן עליו את־האפד ויחגר אתו בחשב האפד ויאפד לו בו", + "וישם עליו את־החשן ויתן אל־החשן את־האורים ואת־התמים", + "וישם את־המצנפת על־ראשו וישם על־המצנפת אל־מול פניו את ציץ הזהב נזר הקדש כאשר צוה יהוה את־משה", + "ויקח משה את־שמן המשחה וימשח את־המשכן ואת־כל־אשר־בו ויקדש אתם", + "ויז ממנו על־המזבח שבע פעמים וימשח את־המזבח ואת־כל־כליו ואת־הכיר ואת־כנו לקדשם", + "ויצק משמן המשחה על ראש אהרן וימשח אתו לקדשו", + "ויקרב משה את־בני אהרן וילבשם כתנת ויחגר אתם אבנט ויחבש להם מגבעות כאשר צוה יהוה את־משה", + "ויגש את פר החטאת ויסמך אהרן ובניו את־ידיהם על־ראש פר החטאת", + "וישחט ויקח משה את־הדם ויתן על־קרנות המזבח סביב באצבעו ויחטא את־המזבח ואת־הדם יצק אל־יסוד המזבח ויקדשהו לכפר עליו", + "ויקח את־כל־החלב אשר על־הקרב ואת יתרת הכבד ואת־שתי הכלית ואת־חלבהן ויקטר משה המזבחה", + "ואת־הפר ואת־ערו ואת־בשרו ואת־פרשו שרף באש מחוץ למחנה כאשר צוה יהוה את־משה", + "ויקרב את איל העלה ויסמכו אהרן ובניו את־ידיהם על־ראש האיל", + "וישחט ויזרק משה את־הדם על־המזבח סביב", + "ואת־האיל נתח לנתחיו ויקטר משה את־הראש ואת־הנתחים ואת־הפדר", + "ואת־הקרב ואת־הכרעים רחץ במים ויקטר משה את־כל־האיל המזבחה עלה הוא לריח־ניחח אשה הוא ליהוה כאשר צוה יהוה את־משה", + "ויקרב את־האיל השני איל המלאים ויסמכו אהרן ובניו את־ידיהם על־ראש האיל", + "וישחט ויקח משה מדמו ויתן על־תנוך אזן־אהרן הימנית ועל־בהן ידו הימנית ועל־בהן רגלו הימנית", + "ויקרב את־בני אהרן ויתן משה מן־הדם על־תנוך אזנם הימנית ועל־בהן ידם הימנית ועל־בהן רגלם הימנית ויזרק משה את־הדם על־המזבח סביב", + "ויקח את־החלב ואת־האליה ואת־כל־החלב אשר על־הקרב ואת יתרת הכבד ואת־שתי הכלית ואת־חלבהן ואת שוק הימין", + "ומסל המצות אשר לפני יהוה לקח חלת מצה אחת וחלת לחם שמן אחת ורקיק אחד וישם על־החלבים ועל שוק הימין", + "ויתן את־הכל על כפי אהרן ועל כפי בניו וינף אתם תנופה לפני יהוה", + "ויקח משה אתם מעל כפיהם ויקטר המזבחה על־העלה מלאים הם לריח ניחח אשה הוא ליהוה", + "ויקח משה את־החזה ויניפהו תנופה לפני יהוה מאיל המלאים למשה היה למנה כאשר צוה יהוה את־משה", + "ויקח משה משמן המשחה ומן־הדם אשר על־המזבח ויז על־אהרן על־בגדיו ועל־בניו ועל־בגדי בניו אתו ויקדש את־אהרן את־בגדיו ואת־בניו ואת־בגדי בניו אתו", + "ויאמר משה אל־אהרן ואל־בניו בשלו את־הבשר פתח אהל מועד ושם תאכלו אתו ואת־הלחם אשר בסל המלאים כאשר צויתי לאמר אהרן ובניו יאכלהו", + "והנותר בבשר ובלחם באש תשרפו", + "ומפתח אהל מועד לא תצאו שבעת ימים עד יום מלאת ימי מלאיכם כי שבעת ימים ימלא את־ידכם", + "כאשר עשה ביום הזה צוה יהוה לעשת לכפר עליכם", + "ופתח אהל מועד תשבו יומם ולילה שבעת ימים ושמרתם את־משמרת יהוה ולא תמותו כי־כן צויתי", + "ויעש אהרן ובניו את כל־הדברים אשר־צוה יהוה ביד־משה" + ], + [ + "ויהי ביום השמיני קרא משה לאהרן ולבניו ולזקני ישראל", + "ויאמר אל־אהרן קח־לך עגל בן־בקר לחטאת ואיל לעלה תמימם והקרב לפני יהוה", + "ואל־בני ישראל תדבר לאמר קחו שעיר־עזים לחטאת ועגל וכבש בני־שנה תמימם לעלה", + "ושור ואיל לשלמים לזבח לפני יהוה ומנחה בלולה בשמן כי היום יהוה נראה אליכם", + "ויקחו את אשר צוה משה אל־פני אהל מועד ויקרבו כל־העדה ויעמדו לפני יהוה", + "ויאמר משה זה הדבר אשר־צוה יהוה תעשו וירא אליכם כבוד יהוה", + "ויאמר משה אל־אהרן קרב אל־המזבח ועשה את־חטאתך ואת־עלתך וכפר בעדך ובעד העם ועשה את־קרבן העם וכפר בעדם כאשר צוה יהוה", + "ויקרב אהרן אל־המזבח וישחט את־עגל החטאת אשר־לו", + "ויקרבו בני אהרן את־הדם אליו ויטבל אצבעו בדם ויתן על־קרנות המזבח ואת־הדם יצק אל־יסוד המזבח", + "ואת־החלב ואת־הכלית ואת־היתרת מן־הכבד מן־החטאת הקטיר המזבחה כאשר צוה יהוה את־משה", + "ואת־הבשר ואת־העור שרף באש מחוץ למחנה", + "וישחט את־העלה וימצאו בני אהרן אליו את־הדם ויזרקהו על־המזבח סביב", + "ואת־העלה המציאו אליו לנתחיה ואת־הראש ויקטר על־המזבח", + "וירחץ את־הקרב ואת־הכרעים ויקטר על־העלה המזבחה", + "ויקרב את קרבן העם ויקח את־שעיר החטאת אשר לעם וישחטהו ויחטאהו כראשון", + "ויקרב את־העלה ויעשה כמשפט", + "ויקרב את־המנחה וימלא כפו ממנה ויקטר על־המזבח מלבד עלת הבקר", + "וישחט את־השור ואת־האיל זבח השלמים אשר לעם וימצאו בני אהרן את־הדם אליו ויזרקהו על־המזבח סביב", + "ואת־החלבים מן־השור ומן־האיל האליה והמכסה והכלית ויתרת הכבד", + "וישימו את־החלבים על־החזות ויקטר החלבים המזבחה", + "ואת החזות ואת שוק הימין הניף אהרן תנופה לפני יהוה כאשר צוה משה", + "וישא אהרן את־ידו [ידיו] אל־העם ויברכם וירד מעשת החטאת והעלה והשלמים", + "ויבא משה ואהרן אל־אהל מועד ויצאו ויברכו את־העם וירא כבוד־יהוה אל־כל־העם", + "ותצא אש מלפני יהוה ותאכל על־המזבח את־העלה ואת־החלבים וירא כל־העם וירנו ויפלו על־פניהם" + ], + [ + "ויקחו בני־אהרן נדב ואביהוא איש מחתתו ויתנו בהן אש וישימו עליה קטרת ויקרבו לפני יהוה אש זרה אשר לא צוה אתם", + "ותצא אש מלפני יהוה ותאכל אותם וימתו לפני יהוה", + "ויאמר משה אל־אהרן הוא אשר־דבר יהוה לאמר בקרבי אקדש ועל־פני כל־העם אכבד וידם אהרן", + "ויקרא משה אל־מישאל ואל אלצפן בני עזיאל דד אהרן ויאמר אלהם קרבו שאו את־אחיכם מאת פני־הקדש אל־מחוץ למחנה", + "ויקרבו וישאם בכתנתם אל־מחוץ למחנה כאשר דבר משה", + "ויאמר משה אל־אהרן ולאלעזר ולאיתמר בניו ראשיכם אל־תפרעו ובגדיכם לא־תפרמו ולא תמתו ועל כל־העדה יקצף ואחיכם כל־בית ישראל יבכו את־השרפה אשר שרף יהוה", + "ומפתח אהל מועד לא תצאו פן־תמתו כי־שמן משחת יהוה עליכם ויעשו כדבר משה", + "וידבר יהוה אל־אהרן לאמר", + "יין ושכר אל־תשת אתה ובניך אתך בבאכם אל־אהל מועד ולא תמתו חקת עולם לדרתיכם", + "ולהבדיל בין הקדש ובין החל ובין הטמא ובין הטהור", + "ולהורת את־בני ישראל את כל־החקים אשר דבר יהוה אליהם ביד־משה", + "וידבר משה אל־אהרן ואל אלעזר ואל־איתמר בניו הנותרים קחו את־המנחה הנותרת מאשי יהוה ואכלוה מצות אצל המזבח כי קדש קדשים הוא", + "ואכלתם אתה במקום קדש כי חקך וחק־בניך הוא מאשי יהוה כי־כן צויתי", + "ואת חזה התנופה ואת שוק התרומה תאכלו במקום טהור אתה ובניך ובנתיך אתך כי־חקך וחק־בניך נתנו מזבחי שלמי בני ישראל", + "שוק התרומה וחזה התנופה על אשי החלבים יביאו להניף תנופה לפני יהוה והיה לך ולבניך אתך לחק־עולם כאשר צוה יהוה", + "ואת שעיר החטאת דרש דרש משה והנה שרף ויקצף על־אלעזר ועל־איתמר בני אהרן הנותרם לאמר", + "מדוע לא־אכלתם את־החטאת במקום הקדש כי קדש קדשים הוא ואתה נתן לכם לשאת את־עון העדה לכפר עליהם לפני יהוה", + "הן לא־הובא את־דמה אל־הקדש פנימה אכול תאכלו אתה בקדש כאשר צויתי", + "וידבר אהרן אל־משה הן היום הקריבו את־חטאתם ואת־עלתם לפני יהוה ותקראנה אתי כאלה ואכלתי חטאת היום הייטב בעיני יהוה", + "וישמע משה וייטב בעיניו" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה ואל־אהרן לאמר אלהם", + "דברו אל־בני ישראל לאמר זאת החיה אשר תאכלו מכל־הבהמה אשר על־הארץ", + "כל מפרסת פרסה ושסעת שסע פרסת מעלת גרה בבהמה אתה תאכלו", + "אך את־זה לא תאכלו ממעלי הגרה וממפריסי הפרסה את־הגמל כי־מעלה גרה הוא ופרסה איננו מפריס טמא הוא לכם", + "ואת־השפן כי־מעלה גרה הוא ופרסה לא יפריס טמא הוא לכם", + "ואת־הארנבת כי־מעלת גרה הוא ופרסה לא הפריסה טמאה הוא לכם", + "ואת־החזיר כי־מפריס פרסה הוא ושסע שסע פרסה והוא גרה לא־יגר טמא הוא לכם", + "מבשרם לא תאכלו ובנבלתם לא תגעו טמאים הם לכם", + "את־זה תאכלו מכל אשר במים כל אשר־לו סנפיר וקשקשת במים בימים ובנחלים אתם תאכלו", + "וכל אשר אין־לו סנפיר וקשקשת בימים ובנחלים מכל שרץ המים ומכל נפש החיה אשר במים שקץ הם לכם", + "ושקץ יהיו לכם מבשרם לא תאכלו ואת־נבלתם תשקצו", + "כל אשר אין־לו סנפיר וקשקשת במים שקץ הוא לכם", + "ואת־אלה תשקצו מן־העוף לא יאכלו שקץ הם את־הנשר ואת־הפרס ואת העזניה", + "ואת־הדאה ואת־האיה למינה", + "את כל־ערב למינו", + "ואת בת היענה ואת־התחמס ואת־השחף ואת־הנץ למינהו", + "ואת־הכוס ואת־השלך ואת־הינשוף", + "ואת־התנשמת ואת־הקאת ואת־הרחם", + "ואת החסידה האנפה למינה ואת־הדוכיפת ואת־העטלף", + "כל שרץ העוף ההלך על־ארבע שקץ הוא לכם", + "אך את־זה תאכלו מכל שרץ העוף ההלך על־ארבע אשר־לא [לו] כרעים ממעל לרגליו לנתר בהן על־הארץ", + "את־אלה מהם תאכלו את־הארבה למינו ואת־הסלעם למינהו ואת־החרגל למינהו ואת־החגב למינהו", + "וכל שרץ העוף אשר־לו ארבע רגלים שקץ הוא לכם", + "ולאלה תטמאו כל־הנגע בנבלתם יטמא עד־הערב", + "וכל־הנשא מנבלתם יכבס בגדיו וטמא עד־הערב", + "לכל־הבהמה אשר הוא מפרסת פרסה ושסע איננה שסעת וגרה איננה מעלה טמאים הם לכם כל־הנגע בהם יטמא", + "וכל הולך על־כפיו בכל־החיה ההלכת על־ארבע טמאים הם לכם כל־הנגע בנבלתם יטמא עד־הערב", + "והנשא את־נבלתם יכבס בגדיו וטמא עד־הערב טמאים המה לכם", + "וזה לכם הטמא בשרץ השרץ על־הארץ החלד והעכבר והצב למינהו", + "והאנקה והכח והלטאה והחמט והתנשמת", + "אלה הטמאים לכם בכל־השרץ כל־הנגע בהם במתם יטמא עד־הערב", + "וכל אשר־יפל־עליו מהם במתם יטמא מכל־כלי־עץ או בגד או־עור או שק כל־כלי אשר־יעשה מלאכה בהם במים יובא וטמא עד־הערב וטהר", + "וכל־כלי־חרש אשר־יפל מהם אל־תוכו כל אשר בתוכו יטמא ואתו תשברו", + "מכל־האכל אשר יאכל אשר יבוא עליו מים יטמא וכל־משקה אשר ישתה בכל־כלי יטמא", + "וכל אשר־יפל מנבלתם עליו יטמא תנור וכירים יתץ טמאים הם וטמאים יהיו לכם", + "אך מעין ובור מקוה־מים יהיה טהור ונגע בנבלתם יטמא", + "וכי יפל מנבלתם על־כל־זרע זרוע אשר יזרע טהור הוא", + "וכי יתן־מים על־זרע ונפל מנבלתם עליו טמא הוא לכם", + "וכי ימות מן־הבהמה אשר־היא לכם לאכלה הנגע בנבלתה יטמא עד־הערב", + "והאכל מנבלתה יכבס בגדיו וטמא עד־הערב והנשא את־נבלתה יכבס בגדיו וטמא עד־הערב", + "וכל־השרץ השרץ על־הארץ שקץ הוא לא יאכל", + "כל הולך על־גחון וכל הולך על־ארבע עד כל־מרבה רגלים לכל־השרץ השרץ על־הארץ לא תאכלום כי־שקץ הם", + "אל־תשקצו את־נפשתיכם בכל־השרץ השרץ ולא תטמאו בהם ונטמתם בם", + "כי אני יהוה אלהיכם והתקדשתם והייתם קדשים כי קדוש אני ולא תטמאו את־נפשתיכם בכל־השרץ הרמש על־הארץ", + "כי אני יהוה המעלה אתכם מארץ מצרים להית לכם לאלהים והייתם קדשים כי קדוש אני", + "זאת תורת הבהמה והעוף וכל נפש החיה הרמשת במים ולכל־נפש השרצת על־הארץ", + "להבדיל בין הטמא ובין הטהר ובין החיה הנאכלת ובין החיה אשר לא תאכל" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־בני ישראל לאמר אשה כי תזריע וילדה זכר וטמאה שבעת ימים כימי נדת דותה תטמא", + "וביום השמיני ימול בשר ערלתו", + "ושלשים יום ושלשת ימים תשב בדמי טהרה בכל־קדש לא־תגע ואל־המקדש לא תבא עד־מלאת ימי טהרה", + "ואם־נקבה תלד וטמאה שבעים כנדתה וששים יום וששת ימים תשב על־דמי טהרה", + "ובמלאת ימי טהרה לבן או לבת תביא כבש בן־שנתו לעלה ובן־יונה או־תר לחטאת אל־פתח אהל־מועד אל־הכהן", + "והקריבו לפני יהוה וכפר עליה וטהרה ממקר דמיה זאת תורת הילדת לזכר או לנקבה", + "ואם־לא תמצא ידה די שה ולקחה שתי־תרים או שני בני יונה אחד לעלה ואחד לחטאת וכפר עליה הכהן וטהרה" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה ואל־אהרן לאמר", + "אדם כי־יהיה בעור־בשרו שאת או־ספחת או בהרת והיה בעור־בשרו לנגע צרעת והובא אל־אהרן הכהן או אל־אחד מבניו הכהנים", + "וראה הכהן את־הנגע בעור־הבשר ושער בנגע הפך לבן ומראה הנגע עמק מעור בשרו נגע צרעת הוא וראהו הכהן וטמא אתו", + "ואם־בהרת לבנה הוא בעור בשרו ועמק אין־מראה מן־העור ושערה לא־הפך לבן והסגיר הכהן את־הנגע שבעת ימים", + "וראהו הכהן ביום השביעי והנה הנגע עמד בעיניו לא־פשה הנגע בעור והסגירו הכהן שבעת ימים שנית", + "וראה הכהן אתו ביום השביעי שנית והנה כהה הנגע ולא־פשה הנגע בעור וטהרו הכהן מספחת היא וכבס בגדיו וטהר", + "ואם־פשה תפשה המספחת בעור אחרי הראתו אל־הכהן לטהרתו ונראה שנית אל־הכהן", + "וראה הכהן והנה פשתה המספחת בעור וטמאו הכהן צרעת הוא", + "נגע צרעת כי תהיה באדם והובא אל־הכהן", + "וראה הכהן והנה שאת־לבנה בעור והיא הפכה שער לבן ומחית בשר חי בשאת", + "צרעת נושנת הוא בעור בשרו וטמאו הכהן לא יסגרנו כי טמא הוא", + "ואם־פרוח תפרח הצרעת בעור וכסתה הצרעת את כל־עור הנגע מראשו ועד־רגליו לכל־מראה עיני הכהן", + "וראה הכהן והנה כסתה הצרעת את־כל־בשרו וטהר את־הנגע כלו הפך לבן טהור הוא", + "וביום הראות בו בשר חי יטמא", + "וראה הכהן את־הבשר החי וטמאו הבשר החי טמא הוא צרעת הוא", + "או כי ישוב הבשר החי ונהפך ללבן ובא אל־הכהן", + "וראהו הכהן והנה נהפך הנגע ללבן וטהר הכהן את־הנגע טהור הוא", + "ובשר כי־יהיה בו־בערו שחין ונרפא", + "והיה במקום השחין שאת לבנה או בהרת לבנה אדמדמת ונראה אל־הכהן", + "וראה הכהן והנה מראה שפל מן־העור ושערה הפך לבן וטמאו הכהן נגע־צרעת הוא בשחין פרחה", + "ואם יראנה הכהן והנה אין־בה שער לבן ושפלה איננה מן־העור והיא כהה והסגירו הכהן שבעת ימים", + "ואם־פשה תפשה בעור וטמא הכהן אתו נגע הוא", + "ואם־תחתיה תעמד הבהרת לא פשתה צרבת השחין הוא וטהרו הכהן", + "או בשר כי־יהיה בערו מכות־אש והיתה מחית המכוה בהרת לבנה אדמדמת או לבנה", + "וראה אתה הכהן והנה נהפך שער לבן בבהרת ומראה עמק מן־העור צרעת הוא במכוה פרחה וטמא אתו הכהן נגע צרעת הוא", + "ואם יראנה הכהן והנה אין־בבהרת שער לבן ושפלה איננה מן־העור והוא כהה והסגירו הכהן שבעת ימים", + "וראהו הכהן ביום השביעי אם־פשה תפשה בעור וטמא הכהן אתו נגע צרעת הוא", + "ואם־תחתיה תעמד הבהרת לא־פשתה בעור והוא כהה שאת המכוה הוא וטהרו הכהן כי־צרבת המכוה הוא", + "ואיש או אשה כי־יהיה בו נגע בראש או בזקן", + "וראה הכהן את־הנגע והנה מראהו עמק מן־העור ובו שער צהב דק וטמא אתו הכהן נתק הוא צרעת הראש או הזקן הוא", + "וכי־יראה הכהן את־נגע הנתק והנה אין־מראהו עמק מן־העור ושער שחר אין בו והסגיר הכהן את־נגע הנתק שבעת ימים", + "וראה הכהן את־הנגע ביום השביעי והנה לא־פשה הנתק ולא־היה בו שער צהב ומראה הנתק אין עמק מן־העור", + "והתגלח ואת־הנתק לא יגלח והסגיר הכהן את־הנתק שבעת ימים שנית", + "וראה הכהן את־הנתק ביום השביעי והנה לא־פשה הנתק בעור ומראהו איננו עמק מן־העור וטהר אתו הכהן וכבס בגדיו וטהר", + "ואם־פשה יפשה הנתק בעור אחרי טהרתו", + "וראהו הכהן והנה פשה הנתק בעור לא־יבקר הכהן לשער הצהב טמא הוא", + "ואם־בעיניו עמד הנתק ושער שחר צמח־בו נרפא הנתק טהור הוא וטהרו הכהן", + "ואיש או־אשה כי־יהיה בעור־בשרם בהרת בהרת לבנת", + "וראה הכהן והנה בעור־בשרם בהרת כהות לבנת בהק הוא פרח בעור טהור הוא", + "ואיש כי ימרט ראשו קרח הוא טהור הוא", + "ואם מפאת פניו ימרט ראשו גבח הוא טהור הוא", + "וכי־יהיה בקרחת או בגבחת נגע לבן אדמדם צרעת פרחת הוא בקרחתו או בגבחתו", + "וראה אתו הכהן והנה שאת־הנגע לבנה אדמדמת בקרחתו או בגבחתו כמראה צרעת עור בשר", + "איש־צרוע הוא טמא הוא טמא יטמאנו הכהן בראשו נגעו", + "והצרוע אשר־בו הנגע בגדיו יהיו פרמים וראשו יהיה פרוע ועל־שפם יעטה וטמא טמא יקרא", + "כל־ימי אשר הנגע בו יטמא טמא הוא בדד ישב מחוץ למחנה מושבו", + "והבגד כי־יהיה בו נגע צרעת בבגד צמר או בבגד פשתים", + "או בשתי או בערב לפשתים ולצמר או בעור או בכל־מלאכת עור", + "והיה הנגע ירקרק או אדמדם בבגד או בעור או־בשתי או־בערב או בכל־כלי־עור נגע צרעת הוא והראה את־הכהן", + "וראה הכהן את־הנגע והסגיר את־הנגע שבעת ימים", + "וראה את־הנגע ביום השביעי כי־פשה הנגע בבגד או־בשתי או־בערב או בעור לכל אשר־יעשה העור למלאכה צרעת ממארת הנגע טמא הוא", + "ושרף את־הבגד או את־השתי או את־הערב בצמר או בפשתים או את־כל־כלי העור אשר־יהיה בו הנגע כי־צרעת ממארת הוא באש תשרף", + "ואם יראה הכהן והנה לא־פשה הנגע בבגד או בשתי או בערב או בכל־כלי־עור", + "וצוה הכהן וכבסו את אשר־בו הנגע והסגירו שבעת־ימים שנית", + "וראה הכהן אחרי הכבס את־הנגע והנה לא־הפך הנגע את־עינו והנגע לא־פשה טמא הוא באש תשרפנו פחתת הוא בקרחתו או בגבחתו", + "ואם ראה הכהן והנה כהה הנגע אחרי הכבס אתו וקרע אתו מן־הבגד או מן־העור או מן־השתי או מן־הערב", + "ואם־תראה עוד בבגד או־בשתי או־בערב או בכל־כלי־עור פרחת הוא באש תשרפנו את אשר־בו הנגע", + "והבגד או־השתי או־הערב או־כל־כלי העור אשר תכבס וסר מהם הנגע וכבס שנית וטהר", + "זאת תורת נגע־צרעת בגד הצמר או הפשתים או השתי או הערב או כל־כלי־עור לטהרו או לטמאו" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "זאת תהיה תורת המצרע ביום טהרתו והובא אל־הכהן", + "ויצא הכהן אל־מחוץ למחנה וראה הכהן והנה נרפא נגע־הצרעת מן־הצרוע", + "וצוה הכהן ולקח למטהר שתי־צפרים חיות טהרות ועץ ארז ושני תולעת ואזב", + "וצוה הכהן ושחט את־הצפור האחת אל־כלי־חרש על־מים חיים", + "את־הצפר החיה יקח אתה ואת־עץ הארז ואת־שני התולעת ואת־האזב וטבל אותם ואת הצפר החיה בדם הצפר השחטה על המים החיים", + "והזה על המטהר מן־הצרעת שבע פעמים וטהרו ושלח את־הצפר החיה על־פני השדה", + "וכבס המטהר את־בגדיו וגלח את־כל־שערו ורחץ במים וטהר ואחר יבוא אל־המחנה וישב מחוץ לאהלו שבעת ימים", + "והיה ביום השביעי יגלח את־כל־שערו את־ראשו ואת־זקנו ואת גבת עיניו ואת־כל־שערו יגלח וכבס את־בגדיו ורחץ את־בשרו במים וטהר", + "וביום השמיני יקח שני־כבשים תמימים וכבשה אחת בת־שנתה תמימה ושלשה עשרנים סלת מנחה בלולה בשמן ולג אחד שמן", + "והעמיד הכהן המטהר את האיש המטהר ואתם לפני יהוה פתח אהל מועד", + "ולקח הכהן את־הכבש האחד והקריב אתו לאשם ואת־לג השמן והניף אתם תנופה לפני יהוה", + "ושחט את־הכבש במקום אשר ישחט את־החטאת ואת־העלה במקום הקדש כי כחטאת האשם הוא לכהן קדש קדשים הוא", + "ולקח הכהן מדם האשם ונתן הכהן על־תנוך אזן המטהר הימנית ועל־בהן ידו הימנית ועל־בהן רגלו הימנית", + "ולקח הכהן מלג השמן ויצק על־כף הכהן השמאלית", + "וטבל הכהן את־אצבעו הימנית מן־השמן אשר על־כפו השמאלית והזה מן־השמן באצבעו שבע פעמים לפני יהוה", + "ומיתר השמן אשר על־כפו יתן הכהן על־תנוך אזן המטהר הימנית ועל־בהן ידו הימנית ועל־בהן רגלו הימנית על דם האשם", + "והנותר בשמן אשר על־כף הכהן יתן על־ראש המטהר וכפר עליו הכהן לפני יהוה", + "ועשה הכהן את־החטאת וכפר על־המטהר מטמאתו ואחר ישחט את־העלה", + "והעלה הכהן את־העלה ואת־המנחה המזבחה וכפר עליו הכהן וטהר", + "ואם־דל הוא ואין ידו משגת ולקח כבש אחד אשם לתנופה לכפר עליו ועשרון סלת אחד בלול בשמן למנחה ולג שמן", + "ושתי תרים או שני בני יונה אשר תשיג ידו והיה אחד חטאת והאחד עלה", + "והביא אתם ביום השמיני לטהרתו אל־הכהן אל־פתח אהל־מועד לפני יהוה", + "ולקח הכהן את־כבש האשם ואת־לג השמן והניף אתם הכהן תנופה לפני יהוה", + "ושחט את־כבש האשם ולקח הכהן מדם האשם ונתן על־תנוך אזן־המטהר הימנית ועל־בהן ידו הימנית ועל־בהן רגלו הימנית", + "ומן־השמן יצק הכהן על־כף הכהן השמאלית", + "והזה הכהן באצבעו הימנית מן־השמן אשר על־כפו השמאלית שבע פעמים לפני יהוה", + "ונתן הכהן מן־השמן אשר על־כפו על־תנוך אזן המטהר הימנית ועל־בהן ידו הימנית ועל־בהן רגלו הימנית על־מקום דם האשם", + "והנותר מן־השמן אשר על־כף הכהן יתן על־ראש המטהר לכפר עליו לפני יהוה", + "ועשה את־האחד מן־התרים או מן־בני היונה מאשר תשיג ידו", + "את אשר־תשיג ידו את־האחד חטאת ואת־האחד עלה על־המנחה וכפר הכהן על המטהר לפני יהוה", + "זאת תורת אשר־בו נגע צרעת אשר לא־תשיג ידו בטהרתו", + "וידבר יהוה אל־משה ואל־אהרן לאמר", + "כי תבאו אל־ארץ כנען אשר אני נתן לכם לאחזה ונתתי נגע צרעת בבית ארץ אחזתכם", + "ובא אשר־לו הבית והגיד לכהן לאמר כנגע נראה לי בבית", + "וצוה הכהן ופנו את־הבית בטרם יבא הכהן לראות את־הנגע ולא יטמא כל־אשר בבית ואחר כן יבא הכהן לראות את־הבית", + "וראה את־הנגע והנה הנגע בקירת הבית שקערורת ירקרקת או אדמדמת ומראיהן שפל מן־הקיר", + "ויצא הכהן מן־הבית אל־פתח הבית והסגיר את־הבית שבעת ימים", + "ושב הכהן ביום השביעי וראה והנה פשה הנגע בקירת הבית", + "וצוה הכהן וחלצו את־האבנים אשר בהן הנגע והשליכו אתהן אל־מחוץ לעיר אל־מקום טמא", + "ואת־הבית יקצע מבית סביב ושפכו את־העפר אשר הקצו אל־מחוץ לעיר אל־מקום טמא", + "ולקחו אבנים אחרות והביאו אל־תחת האבנים ועפר אחר יקח וטח את־הבית", + "ואם־ישוב הנגע ופרח בבית אחר חלץ את־האבנים ואחרי הקצות את־הבית ואחרי הטוח", + "ובא הכהן וראה והנה פשה הנגע בבית צרעת ממארת הוא בבית טמא הוא", + "ונתץ את־הבית את־אבניו ואת־עציו ואת כל־עפר הבית והוציא אל־מחוץ לעיר אל־מקום טמא", + "והבא אל־הבית כל־ימי הסגיר אתו יטמא עד־הערב", + "והשכב בבית יכבס את־בגדיו והאכל בבית יכבס את־בגדיו", + "ואם־בא יבא הכהן וראה והנה לא־פשה הנגע בבית אחרי הטח את־הבית וטהר הכהן את־הבית כי נרפא הנגע", + "ולקח לחטא את־הבית שתי צפרים ועץ ארז ושני תולעת ואזב", + "ושחט את־הצפר האחת אל־כלי־חרש על־מים חיים", + "ולקח את־עץ־הארז ואת־האזב ואת שני התולעת ואת הצפר החיה וטבל אתם בדם הצפר השחוטה ובמים החיים והזה אל־הבית שבע פעמים", + "וחטא את־הבית בדם הצפור ובמים החיים ובצפר החיה ובעץ הארז ובאזב ובשני התולעת", + "ושלח את־הצפר החיה אל־מחוץ לעיר אל־פני השדה וכפר על־הבית וטהר", + "זאת התורה לכל־נגע הצרעת ולנתק", + "ולצרעת הבגד ולבית", + "ולשאת ולספחת ולבהרת", + "להורת ביום הטמא וביום הטהר זאת תורת הצרעת" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה ואל־אהרן לאמר", + "דברו אל־בני ישראל ואמרתם אלהם איש איש כי יהיה זב מבשרו זובו טמא הוא", + "וזאת תהיה טמאתו בזובו רר בשרו את־זובו או־החתים בשרו מזובו טמאתו הוא", + "כל־המשכב אשר ישכב עליו הזב יטמא וכל־הכלי אשר־ישב עליו יטמא", + "ואיש אשר יגע במשכבו יכבס בגדיו ורחץ במים וטמא עד־הערב", + "והישב על־הכלי אשר־ישב עליו הזב יכבס בגדיו ורחץ במים וטמא עד־הערב", + "והנגע בבשר הזב יכבס בגדיו ורחץ במים וטמא עד־הערב", + "וכי־ירק הזב בטהור וכבס בגדיו ורחץ במים וטמא עד־הערב", + "וכל־המרכב אשר ירכב עליו הזב יטמא", + "וכל־הנגע בכל אשר יהיה תחתיו יטמא עד־הערב והנושא אותם יכבס בגדיו ורחץ במים וטמא עד־הערב", + "וכל אשר יגע־בו הזב וידיו לא־שטף במים וכבס בגדיו ורחץ במים וטמא עד־הערב", + "וכלי־חרש אשר־יגע־בו הזב ישבר וכל־כלי־עץ ישטף במים", + "וכי־יטהר הזב מזובו וספר לו שבעת ימים לטהרתו וכבס בגדיו ורחץ בשרו במים חיים וטהר", + "וביום השמיני יקח־לו שתי תרים או שני בני יונה ובא לפני יהוה אל־פתח אהל מועד ונתנם אל־הכהן", + "ועשה אתם הכהן אחד חטאת והאחד עלה וכפר עליו הכהן לפני יהוה מזובו", + "ואיש כי־תצא ממנו שכבת־זרע ורחץ במים את־כל־בשרו וטמא עד־הערב", + "וכל־בגד וכל־עור אשר־יהיה עליו שכבת־זרע וכבס במים וטמא עד־הערב", + "ואשה אשר ישכב איש אתה שכבת־זרע ורחצו במים וטמאו עד־הערב", + "ואשה כי־תהיה זבה דם יהיה זבה בבשרה שבעת ימים תהיה בנדתה וכל־הנגע בה יטמא עד־הערב", + "וכל אשר תשכב עליו בנדתה יטמא וכל אשר־תשב עליו יטמא", + "וכל־הנגע במשכבה יכבס בגדיו ורחץ במים וטמא עד־הערב", + "וכל־הנגע בכל־כלי אשר־תשב עליו יכבס בגדיו ורחץ במים וטמא עד־הערב", + "ואם על־המשכב הוא או על־הכלי אשר־הוא ישבת־עליו בנגעו־בו יטמא עד־הערב", + "ואם שכב ישכב איש אתה ותהי נדתה עליו וטמא שבעת ימים וכל־המשכב אשר־ישכב עליו יטמא", + "ואשה כי־יזוב זוב דמה ימים רבים בלא עת־נדתה או כי־תזוב על־נדתה כל־ימי זוב טמאתה כימי נדתה תהיה טמאה הוא", + "כל־המשכב אשר־תשכב עליו כל־ימי זובה כמשכב נדתה יהיה־לה וכל־הכלי אשר תשב עליו טמא יהיה כטמאת נדתה", + "וכל־הנוגע בם יטמא וכבס בגדיו ורחץ במים וטמא עד־הערב", + "ואם־טהרה מזובה וספרה לה שבעת ימים ואחר תטהר", + "וביום השמיני תקח־לה שתי תרים או שני בני יונה והביאה אותם אל־הכהן אל־פתח אהל מועד", + "ועשה הכהן את־האחד חטאת ואת־האחד עלה וכפר עליה הכהן לפני יהוה מזוב טמאתה", + "והזרתם את־בני־ישראל מטמאתם ולא ימתו בטמאתם בטמאם את־משכני אשר בתוכם", + "זאת תורת הזב ואשר תצא ממנו שכבת־זרע לטמאה־בה", + "והדוה בנדתה והזב את־זובו לזכר ולנקבה ולאיש אשר ישכב עם־טמאה" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה אחרי מות שני בני אהרן בקרבתם לפני־יהוה וימתו", + "ויאמר יהוה אל־משה דבר אל־אהרן אחיך ואל־יבא בכל־עת אל־הקדש מבית לפרכת אל־פני הכפרת אשר על־הארן ולא ימות כי בענן אראה על־הכפרת", + "בזאת יבא אהרן אל־הקדש בפר בן־בקר לחטאת ואיל לעלה", + "כתנת־בד קדש ילבש ומכנסי־בד יהיו על־בשרו ובאבנט בד יחגר ובמצנפת בד יצנף בגדי־קדש הם ורחץ במים את־בשרו ולבשם", + "ומאת עדת בני ישראל יקח שני־שעירי עזים לחטאת ואיל אחד לעלה", + "והקריב אהרן את־פר החטאת אשר־לו וכפר בעדו ובעד ביתו", + "ולקח את־שני השעירם והעמיד אתם לפני יהוה פתח אהל מועד", + "ונתן אהרן על־שני השעירם גורלות גורל אחד ליהוה וגורל אחד לעזאזל", + "והקריב אהרן את־השעיר אשר עלה עליו הגורל ליהוה ועשהו חטאת", + "והשעיר אשר עלה עליו הגורל לעזאזל יעמד־חי לפני יהוה לכפר עליו לשלח אתו לעזאזל המדברה", + "והקריב אהרן את־פר החטאת אשר־לו וכפר בעדו ובעד ביתו ושחט את־פר החטאת אשר־לו", + "ולקח מלא־המחתה גחלי־אש מעל המזבח מלפני יהוה ומלא חפניו קטרת סמים דקה והביא מבית לפרכת", + "ונתן את־הקטרת על־האש לפני יהוה וכסה ענן הקטרת את־הכפרת אשר על־העדות ולא ימות", + "ולקח מדם הפר והזה באצבעו על־פני הכפרת קדמה ולפני הכפרת יזה שבע־פעמים מן־הדם באצבעו", + "ושחט את־שעיר החטאת אשר לעם והביא את־דמו אל־מבית לפרכת ועשה את־דמו כאשר עשה לדם הפר והזה אתו על־הכפרת ולפני הכפרת", + "וכפר על־הקדש מטמאת בני ישראל ומפשעיהם לכל־חטאתם וכן יעשה לאהל מועד השכן אתם בתוך טמאתם", + "וכל־אדם לא־יהיה באהל מועד בבאו לכפר בקדש עד־צאתו וכפר בעדו ובעד ביתו ובעד כל־קהל ישראל", + "ויצא אל־המזבח אשר לפני־יהוה וכפר עליו ולקח מדם הפר ומדם השעיר ונתן על־קרנות המזבח סביב", + "והזה עליו מן־הדם באצבעו שבע פעמים וטהרו וקדשו מטמאת בני ישראל", + "וכלה מכפר את־הקדש ואת־אהל מועד ואת־המזבח והקריב את־השעיר החי", + "וסמך אהרן את־שתי ידו [ידיו] על ראש השעיר החי והתודה עליו את־כל־עונת בני ישראל ואת־כל־פשעיהם לכל־חטאתם ונתן אתם על־ראש השעיר ושלח ביד־איש עתי המדברה", + "ונשא השעיר עליו את־כל־עונתם אל־ארץ גזרה ושלח את־השעיר במדבר", + "ובא אהרן אל־אהל מועד ופשט את־בגדי הבד אשר לבש בבאו אל־הקדש והניחם שם", + "ורחץ את־בשרו במים במקום קדוש ולבש את־בגדיו ויצא ועשה את־עלתו ואת־עלת העם וכפר בעדו ובעד העם", + "ואת חלב החטאת יקטיר המזבחה", + "והמשלח את־השעיר לעזאזל יכבס בגדיו ורחץ את־בשרו במים ואחרי־כן יבוא אל־המחנה", + "ואת פר החטאת ואת שעיר החטאת אשר הובא את־דמם לכפר בקדש יוציא אל־מחוץ למחנה ושרפו באש את־ערתם ואת־בשרם ואת־פרשם", + "והשרף אתם יכבס בגדיו ורחץ את־בשרו במים ואחרי־כן יבוא אל־המחנה", + "והיתה לכם לחקת עולם בחדש השביעי בעשור לחדש תענו את־נפשתיכם וכל־מלאכה לא תעשו האזרח והגר הגר בתוככם", + "כי־ביום הזה יכפר עליכם לטהר אתכם מכל חטאתיכם לפני יהוה תטהרו", + "שבת שבתון היא לכם ועניתם את־נפשתיכם חקת עולם", + "וכפר הכהן אשר־ימשח אתו ואשר ימלא את־ידו לכהן תחת אביו ולבש את־בגדי הבד בגדי הקדש", + "וכפר את־מקדש הקדש ואת־אהל מועד ואת־המזבח יכפר ועל הכהנים ועל־כל־עם הקהל יכפר", + "והיתה־זאת לכם לחקת עולם לכפר על־בני ישראל מכל־חטאתם אחת בשנה ויעש כאשר צוה יהוה את־משה" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־אהרן ואל־בניו ואל כל־בני ישראל ואמרת אליהם זה הדבר אשר־צוה יהוה לאמר", + "איש איש מבית ישראל אשר ישחט שור או־כשב או־עז במחנה או אשר ישחט מחוץ למחנה", + "ואל־פתח אהל מועד לא הביאו להקריב קרבן ליהוה לפני משכן יהוה דם יחשב לאיש ההוא דם שפך ונכרת האיש ההוא מקרב עמו", + "למען אשר יביאו בני ישראל את־זבחיהם אשר הם זבחים על־פני השדה והביאם ליהוה אל־פתח אהל מועד אל־הכהן וזבחו זבחי שלמים ליהוה אותם", + "וזרק הכהן את־הדם על־מזבח יהוה פתח אהל מועד והקטיר החלב לריח ניחח ליהוה", + "ולא־יזבחו עוד את־זבחיהם לשעירם אשר הם זנים אחריהם חקת עולם תהיה־זאת להם לדרתם", + "ואלהם תאמר איש איש מבית ישראל ומן־הגר אשר־יגור בתוכם אשר־יעלה עלה או־זבח", + "ואל־פתח אהל מועד לא יביאנו לעשות אתו ליהוה ונכרת האיש ההוא מעמיו", + "ואיש איש מבית ישראל ומן־הגר הגר בתוכם אשר יאכל כל־דם ונתתי פני בנפש האכלת את־הדם והכרתי אתה מקרב עמה", + "כי נפש הבשר בדם הוא ואני נתתיו לכם על־המזבח לכפר על־נפשתיכם כי־הדם הוא בנפש יכפר", + "על־כן אמרתי לבני ישראל כל־נפש מכם לא־תאכל דם והגר הגר בתוככם לא־יאכל דם", + "ואיש איש מבני ישראל ומן־הגר הגר בתוכם אשר יצוד ציד חיה או־עוף אשר יאכל ושפך את־דמו וכסהו בעפר", + "כי־נפש כל־בשר דמו בנפשו הוא ואמר לבני ישראל דם כל־בשר לא תאכלו כי נפש כל־בשר דמו הוא כל־אכליו יכרת", + "וכל־נפש אשר תאכל נבלה וטרפה באזרח ובגר וכבס בגדיו ורחץ במים וטמא עד־הערב וטהר", + "ואם לא יכבס ובשרו לא ירחץ ונשא עונו" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־בני ישראל ואמרת אלהם אני יהוה אלהיכם", + "כמעשה ארץ־מצרים אשר ישבתם־בה לא תעשו וכמעשה ארץ־כנען אשר אני מביא אתכם שמה לא תעשו ובחקתיהם לא תלכו", + "את־משפטי תעשו ואת־חקתי תשמרו ללכת בהם אני יהוה אלהיכם", + "ושמרתם את־חקתי ואת־משפטי אשר יעשה אתם האדם וחי בהם אני יהוה", + "איש איש אל־כל־שאר בשרו לא תקרבו לגלות ערוה אני יהוה", + "ערות אביך וערות אמך לא תגלה אמך הוא לא תגלה ערותה", + "ערות אשת־אביך לא תגלה ערות אביך הוא", + "ערות אחותך בת־אביך או בת־אמך מולדת בית או מולדת חוץ לא תגלה ערותן", + "ערות בת־בנך או בת־בתך לא תגלה ערותן כי ערותך הנה", + "ערות בת־אשת אביך מולדת אביך אחותך הוא לא תגלה ערותה", + "ערות אחות־אביך לא תגלה שאר אביך הוא", + "ערות אחות־אמך לא תגלה כי־שאר אמך הוא", + "ערות אחי־אביך לא תגלה אל־אשתו לא תקרב דדתך הוא", + "ערות כלתך לא תגלה אשת בנך הוא לא תגלה ערותה", + "ערות אשת־אחיך לא תגלה ערות אחיך הוא", + "ערות אשה ובתה לא תגלה את־בת־בנה ואת־בת־בתה לא תקח לגלות ערותה שארה הנה זמה הוא", + "ואשה אל־אחתה לא תקח לצרר לגלות ערותה עליה בחייה", + "ואל־אשה בנדת טמאתה לא תקרב לגלות ערותה", + "ואל־אשת עמיתך לא־תתן שכבתך לזרע לטמאה־בה", + "ומזרעך לא־תתן להעביר למלך ולא תחלל את־שם אלהיך אני יהוה", + "ואת־זכר לא תשכב משכבי אשה תועבה הוא", + "ובכל־בהמה לא־תתן שכבתך לטמאה־בה ואשה לא־תעמד לפני בהמה לרבעה תבל הוא", + "אל־תטמאו בכל־אלה כי בכל־אלה נטמאו הגוים אשר־אני משלח מפניכם", + "ותטמא הארץ ואפקד עונה עליה ותקא הארץ את־ישביה", + "ושמרתם אתם את־חקתי ואת־משפטי ולא תעשו מכל התועבת האלה האזרח והגר הגר בתוככם", + "כי את־כל־התועבת האל עשו אנשי־הארץ אשר לפניכם ותטמא הארץ", + "ולא־תקיא הארץ אתכם בטמאכם אתה כאשר קאה את־הגוי אשר לפניכם", + "כי כל־אשר יעשה מכל התועבות האלה ונכרתו הנפשות העשת מקרב עמם", + "ושמרתם את־משמרתי לבלתי עשות מחקות התועבת אשר נעשו לפניכם ולא תטמאו בהם אני יהוה אלהיכם" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־כל־עדת בני־ישראל ואמרת אלהם קדשים תהיו כי קדוש אני יהוה אלהיכם", + "איש אמו ואביו תיראו ואת־שבתתי תשמרו אני יהוה אלהיכם", + "אל־תפנו אל־האלילים ואלהי מסכה לא תעשו לכם אני יהוה אלהיכם", + "וכי תזבחו זבח שלמים ליהוה לרצנכם תזבחהו", + "ביום זבחכם יאכל וממחרת והנותר עד־יום השלישי באש ישרף", + "ואם האכל יאכל ביום השלישי פגול הוא לא ירצה", + "ואכליו עונו ישא כי־את־קדש יהוה חלל ונכרתה הנפש ההוא מעמיה", + "ובקצרכם את־קציר ארצכם לא תכלה פאת שדך לקצר ולקט קצירך לא תלקט", + "וכרמך לא תעולל ופרט כרמך לא תלקט לעני ולגר תעזב אתם אני יהוה אלהיכם", + "לא תגנבו ולא־תכחשו ולא־תשקרו איש בעמיתו", + "ולא־תשבעו בשמי לשקר וחללת את־שם אלהיך אני יהוה", + "לא־תעשק את־רעך ולא תגזל לא־תלין פעלת שכיר אתך עד־בקר", + "לא־תקלל חרש ולפני עור לא תתן מכשל ויראת מאלהיך אני יהוה", + "לא־תעשו עול במשפט לא־תשא פני־דל ולא תהדר פני גדול בצדק תשפט עמיתך", + "לא־תלך רכיל בעמיך לא תעמד על־דם רעך אני יהוה", + "לא־תשנא את־אחיך בלבבך הוכח תוכיח את־עמיתך ולא־תשא עליו חטא", + "לא־תקם ולא־תטר את־בני עמך ואהבת לרעך כמוך אני יהוה", + "את־חקתי תשמרו בהמתך לא־תרביע כלאים שדך לא־תזרע כלאים ובגד כלאים שעטנז לא יעלה עליך", + "ואיש כי־ישכב את־אשה שכבת־זרע והוא שפחה נחרפת לאיש והפדה לא נפדתה או חפשה לא נתן־לה בקרת תהיה לא יומתו כי־לא חפשה", + "והביא את־אשמו ליהוה אל־פתח אהל מועד איל אשם", + "וכפר עליו הכהן באיל האשם לפני יהוה על־חטאתו אשר חטא ונסלח לו מחטאתו אשר חטא", + "וכי־תבאו אל־הארץ ונטעתם כל־עץ מאכל וערלתם ערלתו את־פריו שלש שנים יהיה לכם ערלים לא יאכל", + "ובשנה הרביעת יהיה כל־פריו קדש הלולים ליהוה", + "ובשנה החמישת תאכלו את־פריו להוסיף לכם תבואתו אני יהוה אלהיכם", + "לא תאכלו על־הדם לא תנחשו ולא תעוננו", + "לא תקפו פאת ראשכם ולא תשחית את פאת זקנך", + "ושרט לנפש לא תתנו בבשרכם וכתבת קעקע לא תתנו בכם אני יהוה", + "אל־תחלל את־בתך להזנותה ולא־תזנה הארץ ומלאה הארץ זמה", + "את־שבתתי תשמרו ומקדשי תיראו אני יהוה", + "אל־תפנו אל־האבת ואל־הידענים אל־תבקשו לטמאה בהם אני יהוה אלהיכם", + "מפני שיבה תקום והדרת פני זקן ויראת מאלהיך אני יהוה", + "וכי־יגור אתך גר בארצכם לא תונו אתו", + "כאזרח מכם יהיה לכם הגר הגר אתכם ואהבת לו כמוך כי־גרים הייתם בארץ מצרים אני יהוה אלהיכם", + "לא־תעשו עול במשפט במדה במשקל ובמשורה", + "מאזני צדק אבני־צדק איפת צדק והין צדק יהיה לכם אני יהוה אלהיכם אשר־הוצאתי אתכם מארץ מצרים", + "ושמרתם את־כל־חקתי ואת־כל־משפטי ועשיתם אתם אני יהוה" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "ואל־בני ישראל תאמר איש איש מבני ישראל ומן־הגר הגר בישראל אשר יתן מזרעו למלך מות יומת עם הארץ ירגמהו באבן", + "ואני אתן את־פני באיש ההוא והכרתי אתו מקרב עמו כי מזרעו נתן למלך למען טמא את־מקדשי ולחלל את־שם קדשי", + "ואם העלם יעלימו עם הארץ את־עיניהם מן־האיש ההוא בתתו מזרעו למלך לבלתי המית אתו", + "ושמתי אני את־פני באיש ההוא ובמשפחתו והכרתי אתו ואת כל־הזנים אחריו לזנות אחרי המלך מקרב עמם", + "והנפש אשר תפנה אל־האבת ואל־הידענים לזנות אחריהם ונתתי את־פני בנפש ההוא והכרתי אתו מקרב עמו", + "והתקדשתם והייתם קדשים כי אני יהוה אלהיכם", + "ושמרתם את־חקתי ועשיתם אתם אני יהוה מקדשכם", + "כי־איש איש אשר יקלל את־אביו ואת־אמו מות יומת אביו ואמו קלל דמיו בו", + "ואיש אשר ינאף את־אשת איש אשר ינאף את־אשת רעהו מות־יומת הנאף והנאפת", + "ואיש אשר ישכב את־אשת אביו ערות אביו גלה מות־יומתו שניהם דמיהם בם", + "ואיש אשר ישכב את־כלתו מות יומתו שניהם תבל עשו דמיהם בם", + "ואיש אשר ישכב את־זכר משכבי אשה תועבה עשו שניהם מות יומתו דמיהם בם", + "ואיש אשר יקח את־אשה ואת־אמה זמה הוא באש ישרפו אתו ואתהן ולא־תהיה זמה בתוככם", + "ואיש אשר יתן שכבתו בבהמה מות יומת ואת־הבהמה תהרגו", + "ואשה אשר תקרב אל־כל־בהמה לרבעה אתה והרגת את־האשה ואת־הבהמה מות יומתו דמיהם בם", + "ואיש אשר־יקח את־אחתו בת־אביו או בת־אמו וראה את־ערותה והיא־תראה את־ערותו חסד הוא ונכרתו לעיני בני עמם ערות אחתו גלה עונו ישא", + "ואיש אשר־ישכב את־אשה דוה וגלה את־ערותה את־מקרה הערה והיא גלתה את־מקור דמיה ונכרתו שניהם מקרב עמם", + "וערות אחות אמך ואחות אביך לא תגלה כי את־שארו הערה עונם ישאו", + "ואיש אשר ישכב את־דדתו ערות דדו גלה חטאם ישאו ערירים ימתו", + "ואיש אשר יקח את־אשת אחיו נדה הוא ערות אחיו גלה ערירים יהיו", + "ושמרתם את־כל־חקתי ואת־כל־משפטי ועשיתם אתם ולא־תקיא אתכם הארץ אשר אני מביא אתכם שמה לשבת בה", + "ולא תלכו בחקת הגוי אשר־אני משלח מפניכם כי את־כל־אלה עשו ואקץ בם", + "ואמר לכם אתם תירשו את־אדמתם ואני אתננה לכם לרשת אתה ארץ זבת חלב ודבש אני יהוה אלהיכם אשר־הבדלתי אתכם מן־העמים", + "והבדלתם בין־הבהמה הטהרה לטמאה ובין־העוף הטמא לטהר ולא־תשקצו את־נפשתיכם בבהמה ובעוף ובכל אשר תרמש האדמה אשר־הבדלתי לכם לטמא", + "והייתם לי קדשים כי קדוש אני יהוה ואבדל אתכם מן־העמים להיות לי", + "ואיש או־אשה כי־יהיה בהם אוב או ידעני מות יומתו באבן ירגמו אתם דמיהם בם" + ], + [ + "ויאמר יהוה אל־משה אמר אל־הכהנים בני אהרן ואמרת אלהם לנפש לא־יטמא בעמיו", + "כי אם־לשארו הקרב אליו לאמו ולאביו ולבנו ולבתו ולאחיו", + "ולאחתו הבתולה הקרובה אליו אשר לא־היתה לאיש לה יטמא", + "לא יטמא בעל בעמיו להחלו", + "לא־יקרחה [יקרחו] קרחה בראשם ופאת זקנם לא יגלחו ובבשרם לא ישרטו שרטת", + "קדשים יהיו לאלהיהם ולא יחללו שם אלהיהם כי את־אשי יהוה לחם אלהיהם הם מקריבם והיו קדש", + "אשה זנה וחללה לא יקחו ואשה גרושה מאישה לא יקחו כי־קדש הוא לאלהיו", + "וקדשתו כי־את־לחם אלהיך הוא מקריב קדש יהיה־לך כי קדוש אני יהוה מקדשכם", + "ובת איש כהן כי תחל לזנות את־אביה היא מחללת באש תשרף", + "והכהן הגדול מאחיו א‍שר־יוצק על־ראשו שמן המשחה ומלא את־ידו ללבש את־הבגדים את־ראשו לא יפרע ובגדיו לא יפרם", + "ועל כל־נפשת מת לא יבא לאביו ולאמו לא יטמא", + "ומן־המקדש לא יצא ולא יחלל את מקדש אלהיו כי נזר שמן משחת אלהיו עליו אני יהוה", + "והוא אשה בבתוליה יקח", + "אלמנה וגרושה וחללה זנה את־אלה לא יקח כי אם־בתולה מעמיו יקח אשה", + "ולא־יחלל זרעו בעמיו כי אני יהוה מקדשו", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־אהרן לאמר איש מזרעך לדרתם אשר יהיה בו מום לא יקרב להקריב לחם אלהיו", + "כי כל־איש אשר־בו מום לא יקרב איש עור או פסח או חרם או שרוע", + "או איש אשר־יהיה בו שבר רגל או שבר יד", + "או־גבן או־דק או תבלל בעינו או גרב או ילפת או מרוח אשך", + "כל־איש אשר־בו מום מזרע אהרן הכהן לא יגש להקריב את־אשי יהוה מום בו את לחם אלהיו לא יגש להקריב", + "לחם אלהיו מקדשי הקדשים ומן־הקדשים יאכל", + "אך אל־הפרכת לא יבא ואל־המזבח לא יגש כי־מום בו ולא יחלל את־מקדשי כי אני יהוה מקדשם", + "וידבר משה אל־אהרן ואל־בניו ואל־כל־בני ישראל" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־אהרן ואל־בניו וינזרו מקדשי בני־ישראל ולא יחללו את־שם קדשי אשר הם מקדשים לי אני יהוה", + "אמר אלהם לדרתיכם כל־איש אשר־יקרב מכל־זרעכם אל־הקדשים אשר יקדישו בני־ישראל ליהוה וטמאתו עליו ונכרתה הנפש ההוא מלפני אני יהוה", + "איש איש מזרע אהרן והוא צרוע או זב בקדשים לא יאכל עד אשר יטהר והנגע בכל־טמא־נפש או איש אשר־תצא ממנו שכבת־זרע", + "או־איש אשר יגע בכל־שרץ אשר יטמא־לו או באדם אשר יטמא־לו לכל טמאתו", + "נפש אשר תגע־בו וטמאה עד־הערב ולא יאכל מן־הקדשים כי אם־רחץ בשרו במים", + "ובא השמש וטהר ואחר יאכל מן־הקדשים כי לחמו הוא", + "נבלה וטרפה לא יאכל לטמאה־בה אני יהוה", + "ושמרו את־משמרתי ולא־ישאו עליו חטא ומתו בו כי יחללהו אני יהוה מקדשם", + "וכל־זר לא־יאכל קדש תושב כהן ושכיר לא־יאכל קדש", + "וכהן כי־יקנה נפש קנין כספו הוא יאכל בו ויליד ביתו הם יאכלו בלחמו", + "ובת־כהן כי תהיה לאיש זר הוא בתרומת הקדשים לא תאכל", + "ובת־כהן כי תהיה אלמנה וגרושה וזרע אין לה ושבה אל־בית אביה כנעוריה מלחם אביה תאכל וכל־זר לא־יאכל בו", + "ואיש כי־יאכל קדש בשגגה ויסף חמשיתו עליו ונתן לכהן את־הקדש", + "ולא יחללו את־קדשי בני ישראל את אשר־ירימו ליהוה", + "והשיאו אותם עון אשמה באכלם את־קדשיהם כי אני יהוה מקדשם", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־אהרן ואל־בניו ואל כל־בני ישראל ואמרת אלהם איש איש מבית ישראל ומן־הגר בישראל אשר יקריב קרבנו לכל־נדריהם ולכל־נדבותם אשר־יקריבו ליהוה לעלה", + "לרצנכם תמים זכר בבקר בכשבים ובעזים", + "כל אשר־בו מום לא תקריבו כי־לא לרצון יהיה לכם", + "ואיש כי־יקריב זבח־שלמים ליהוה לפלא־נדר או לנדבה בבקר או בצאן תמים יהיה לרצון כל־מום לא יהיה־בו", + "עורת או שבור או־חרוץ או־יבלת או גרב או ילפת לא־תקריבו אלה ליהוה ואשה לא־תתנו מהם על־המזבח ליהוה", + "ושור ושה שרוע וקלוט נדבה תעשה אתו ולנדר לא ירצה", + "ומעוך וכתות ונתוק וכרות לא תקריבו ליהוה ובארצכם לא תעשו", + "ומיד בן־נכר לא תקריבו את־לחם אלהיכם מכל־אלה כי משחתם בהם מום בם לא ירצו לכם", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "שור או־כשב או־עז כי יולד והיה שבעת ימים תחת אמו ומיום השמיני והלאה ירצה לקרבן אשה ליהוה", + "ושור או־שה אתו ואת־בנו לא תשחטו ביום אחד", + "וכי־תזבחו זבח־תודה ליהוה לרצנכם תזבחו", + "ביום ההוא יאכל לא־תותירו ממנו עד־בקר אני יהוה", + "ושמרתם מצותי ועשיתם אתם אני יהוה", + "ולא תחללו את־שם קדשי ונקדשתי בתוך בני ישראל אני יהוה מקדשכם", + "המוציא אתכם מארץ מצרים להיות לכם לאלהים אני יהוה" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־בני ישראל ואמרת אלהם מועדי יהוה אשר־תקראו אתם מקראי קדש אלה הם מועדי", + "ששת ימים תעשה מלאכה וביום השביעי שבת שבתון מקרא־קדש כל־מלאכה לא תעשו שבת הוא ליהוה בכל מושבתיכם", + "אלה מועדי יהוה מקראי קדש אשר־תקראו אתם במועדם", + "בחדש הראשון בארבעה עשר לחדש בין הערבים פסח ליהוה", + "ובחמשה עשר יום לחדש הזה חג המצות ליהוה שבעת ימים מצות תאכלו", + "ביום הראשון מקרא־קדש יהיה לכם כל־מלאכת עבדה לא תעשו", + "והקרבתם אשה ליהוה שבעת ימים ביום השביעי מקרא־קדש כל־מלאכת עבדה לא תעשו", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־בני ישראל ואמרת אלהם כי־תבאו אל־הארץ אשר אני נתן לכם וקצרתם את־קצירה והבאתם את־עמר ראשית קצירכם אל־הכהן", + "והניף את־העמר לפני יהוה לרצנכם ממחרת השבת יניפנו הכהן", + "ועשיתם ביום הניפכם את־העמר כבש תמים בן־שנתו לעלה ליהוה", + "ומנחתו שני עשרנים סלת בלולה בשמן אשה ליהוה ריח ניחח ונסכה יין רביעת ההין", + "ולחם וקלי וכרמל לא תאכלו עד־עצם היום הזה עד הביאכם את־קרבן אלהיכם חקת עולם לדרתיכם בכל משבתיכם", + "וספרתם לכם ממחרת השבת מיום הביאכם את־עמר התנופה שבע שבתות תמימת תהיינה", + "עד ממחרת השבת השביעת תספרו חמשים יום והקרבתם מנחה חדשה ליהוה", + "ממושבתיכם תביאו לחם תנופה שתים שני עשרנים סלת תהיינה חמץ תאפינה בכורים ליהוה", + "והקרבתם על־הלחם שבעת כבשים תמימם בני שנה ופר בן־בקר אחד ואילם שנים יהיו עלה ליהוה ומנחתם ונסכיהם אשה ריח־ניחח ליהוה", + "ועשיתם שעיר־עזים אחד לחטאת ושני כבשים בני שנה לזבח שלמים", + "והניף הכהן אתם על לחם הבכורים תנופה לפני יהוה על־שני כבשים קדש יהיו ליהוה לכהן", + "וקראתם בעצם היום הזה מקרא־קדש יהיה לכם כל־מלאכת עבדה לא תעשו חקת עולם בכל־מושבתיכם לדרתיכם", + "ובקצרכם את־קציר ארצכם לא־תכלה פאת שדך בקצרך ולקט קצירך לא תלקט לעני ולגר תעזב אתם אני יהוה אלהיכם", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־בני ישראל לאמר בחדש השביעי באחד לחדש יהיה לכם שבתון זכרון תרועה מקרא־קדש", + "כל־מלאכת עבדה לא תעשו והקרבתם אשה ליהוה", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "אך בעשור לחדש השביעי הזה יום הכפרים הוא מקרא־קדש יהיה לכם ועניתם את־נפשתיכם והקרבתם אשה ליהוה", + "וכל־מלאכה לא תעשו בעצם היום הזה כי יום כפרים הוא לכפר עליכם לפני יהוה אלהיכם", + "כי כל־הנפש אשר לא־תענה בעצם היום הזה ונכרתה מעמיה", + "וכל־הנפש אשר תעשה כל־מלאכה בעצם היום הזה והאבדתי את־הנפש ההוא מקרב עמה", + "כל־מלאכה לא תעשו חקת עולם לדרתיכם בכל משבתיכם", + "שבת שבתון הוא לכם ועניתם את־נפשתיכם בתשעה לחדש בערב מערב עד־ערב תשבתו שבתכם", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־בני ישראל לאמר בחמשה עשר יום לחדש השביעי הזה חג הסכות שבעת ימים ליהוה", + "ביום הראשון מקרא־קדש כל־מלאכת עבדה לא תעשו", + "שבעת ימים תקריבו אשה ליהוה ביום השמיני מקרא־קדש יהיה לכם והקרבתם אשה ליהוה עצרת הוא כל־מלאכת עבדה לא תעשו", + "אלה מועדי יהוה אשר־תקראו אתם מקראי קדש להקריב אשה ליהוה עלה ומנחה זבח ונסכים דבר־יום ביומו", + "מלבד שבתת יהוה ומלבד מתנותיכם ומלבד כל־נדריכם ומלבד כל־נדבותיכם אשר תתנו ליהוה", + "אך בחמשה עשר יום לחדש השביעי באספכם את־תבואת הארץ תחגו את־חג־יהוה שבעת ימים ביום הראשון שבתון וביום השמיני שבתון", + "ולקחתם לכם ביום הראשון פרי עץ הדר כפת תמרים וענף עץ־עבת וערבי־נחל ושמחתם לפני יהוה אלהיכם שבעת ימים", + "וחגתם אתו חג ליהוה שבעת ימים בשנה חקת עולם לדרתיכם בחדש השביעי תחגו אתו", + "בסכת תשבו שבעת ימים כל־האזרח בישראל ישבו בסכת", + "למען ידעו דרתיכם כי בסכות הושבתי את־בני ישראל בהוציאי אותם מארץ מצרים אני יהוה אלהיכם", + "וידבר משה את־מעדי יהוה אל־בני ישראל" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "צו את־בני ישראל ויקחו אליך שמן זית זך כתית למאור להעלת נר תמיד", + "מחוץ לפרכת העדת באהל מועד יערך אתו אהרן מערב עד־בקר לפני יהוה תמיד חקת עולם לדרתיכם", + "על המנרה הטהרה יערך את־הנרות לפני יהוה תמיד", + "ולקחת סלת ואפית אתה שתים עשרה חלות שני עשרנים יהיה החלה האחת", + "ושמת אותם שתים מערכות שש המערכת על השלחן הטהר לפני יהוה", + "ונתת על־המערכת לבנה זכה והיתה ללחם לאזכרה אשה ליהוה", + "ביום השבת ביום השבת יערכנו לפני יהוה תמיד מאת בני־ישראל ברית עולם", + "והיתה לאהרן ולבניו ואכלהו במקום קדש כי קדש קדשים הוא לו מאשי יהוה חק־עולם", + "ויצא בן־אשה ישראלית והוא בן־איש מצרי בתוך בני ישראל וינצו במחנה בן הישראלית ואיש הישראלי", + "ויקב בן־האשה הישראלית את־השם ויקלל ויביאו אתו אל־משה ושם אמו שלמית בת־דברי למטה־דן", + "ויניחהו במשמר לפרש להם על־פי יהוה", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "הוצא את־המקלל אל־מחוץ למחנה וסמכו כל־השמעים את־ידיהם על־ראשו ורגמו אתו כל־העדה", + "ואל־בני ישראל תדבר לאמר איש איש כי־יקלל אלהיו ונשא חטאו", + "ונקב שם־יהוה מות יומת רגום ירגמו־בו כל־העדה כגר כאזרח בנקבו־שם יומת", + "ואיש כי יכה כל־נפש אדם מות יומת", + "ומכה נפש־בהמה ישלמנה נפש תחת נפש", + "ואיש כי־יתן מום בעמיתו כאשר עשה כן יעשה לו", + "שבר תחת שבר עין תחת עין שן תחת שן כאשר יתן מום באדם כן ינתן בו", + "ומכה בהמה ישלמנה ומכה אדם יומת", + "משפט אחד יהיה לכם כגר כאזרח יהיה כי אני יהוה אלהיכם", + "וידבר משה אל־בני ישראל ויוציאו את־המקלל אל־מחוץ למחנה וירגמו אתו אבן ובני־ישראל עשו כאשר צוה יהוה את־משה" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה בהר סיני לאמר", + "דבר אל־בני ישראל ואמרת אלהם כי תבאו אל־הארץ אשר אני נתן לכם ושבתה הארץ שבת ליהוה", + "שש שנים תזרע שדך ושש שנים תזמר כרמך ואספת את־תבואתה", + "ובשנה השביעת שבת שבתון יהיה לארץ שבת ליהוה שדך לא תזרע וכרמך לא תזמר", + "את ספיח קצירך לא תקצור ואת־ענבי נזירך לא תבצר שנת שבתון יהיה לארץ", + "והיתה שבת הארץ לכם לאכלה לך ולעבדך ולאמתך ולשכירך ולתושבך הגרים עמך", + "ולבהמתך ולחיה אשר בארצך תהיה כל־תבואתה לאכל", + "וספרת לך שבע שבתת שנים שבע שנים שבע פעמים והיו לך ימי שבע שבתת השנים תשע וארבעים שנה", + "והעברת שופר תרועה בחדש השבעי בעשור לחדש ביום הכפרים תעבירו שופר בכל־ארצכם", + "וקדשתם את שנת החמשים שנה וקראתם דרור בארץ לכל־ישביה יובל הוא תהיה לכם ושבתם איש אל־אחזתו ואיש אל־משפחתו תשבו", + "יובל הוא שנת החמשים שנה תהיה לכם לא תזרעו ולא תקצרו את־ספיחיה ולא תבצרו את־נזריה", + "כי יובל הוא קדש תהיה לכם מן־השדה תאכלו את־תבואתה", + "בשנת היובל הזאת תשבו איש אל־אחזתו", + "וכי־תמכרו ממכר לעמיתך או קנה מיד עמיתך אל־תונו איש את־אחיו", + "במספר שנים אחר היובל תקנה מאת עמיתך במספר שני־תבואת ימכר־לך", + "לפי רב השנים תרבה מקנתו ולפי מעט השנים תמעיט מקנתו כי מספר תבואת הוא מכר לך", + "ולא תונו איש את־עמיתו ויראת מאלהיך כי אני יהוה אלהיכם", + "ועשיתם את־חקתי ואת־משפטי תשמרו ועשיתם אתם וישבתם על־הארץ לבטח", + "ונתנה הארץ פריה ואכלתם לשבע וישבתם לבטח עליה", + "וכי תאמרו מה־נאכל בשנה השביעת הן לא נזרע ולא נאסף את־תבואתנו", + "וצויתי את־ברכתי לכם בשנה הששית ועשת את־התבואה לשלש השנים", + "וזרעתם את השנה השמינת ואכלתם מן־התבואה ישן עד השנה התשיעת עד־בוא תבואתה תאכלו ישן", + "והארץ לא תמכר לצמתת כי־לי הארץ כי־גרים ותושבים אתם עמדי", + "ובכל ארץ אחזתכם גאלה תתנו לארץ", + "כי־ימוך אחיך ומכר מאחזתו ובא גאלו הקרב אליו וגאל את ממכר אחיו", + "ואיש כי לא יהיה־לו גאל והשיגה ידו ומצא כדי גאלתו", + "וחשב את־שני ממכרו והשיב את־העדף לאיש אשר מכר־לו ושב לאחזתו", + "ואם לא־מצאה ידו די השיב לו והיה ממכרו ביד הקנה אתו עד שנת היובל ויצא ביבל ושב לאחזתו", + "ואיש כי־ימכר בית־מושב עיר חומה והיתה גאלתו עד־תם שנת ממכרו ימים תהיה גאלתו", + "ואם לא־יגאל עד־מלאת לו שנה תמימה וקם הבית אשר־בעיר אשר־לא [לו] חמה לצמיתת לקנה אתו לדרתיו לא יצא ביבל", + "ובתי החצרים אשר אין־להם חמה סביב על־שדה הארץ יחשב גאלה תהיה־לו וביבל יצא", + "וערי הלוים בתי ערי אחזתם גאלת עולם תהיה ללוים", + "ואשר יגאל מן־הלוים ויצא ממכר־בית ועיר אחזתו ביבל כי בתי ערי הלוים הוא אחזתם בתוך בני ישראל", + "ושדה מגרש עריהם לא ימכר כי־אחזת עולם הוא להם", + "וכי־ימוך אחיך ומטה ידו עמך והחזקת בו גר ותושב וחי עמך", + "אל־תקח מאתו נשך ותרבית ויראת מאלהיך וחי אחיך עמך", + "את־כספך לא־תתן לו בנשך ובמרבית לא־תתן אכלך", + "אני יהוה אלהיכם אשר־הוצאתי אתכם מארץ מצרים לתת לכם את־ארץ כנען להיות לכם לאלהים", + "וכי־ימוך אחיך עמך ונמכר־לך לא־תעבד בו עבדת עבד", + "כשכיר כתושב יהיה עמך עד־שנת היבל יעבד עמך", + "ויצא מעמך הוא ובניו עמו ושב אל־משפחתו ואל־אחזת אבתיו ישוב", + "כי־עבדי הם אשר־הוצאתי אתם מארץ מצרים לא ימכרו ממכרת עבד", + "לא־תרדה בו בפרך ויראת מאלהיך", + "ועבדך ואמתך אשר יהיו־לך מאת הגוים אשר סביבתיכם מהם תקנו עבד ואמה", + "וגם מבני התושבים הגרים עמכם מהם תקנו וממשפחתם אשר עמכם אשר הולידו בארצכם והיו לכם לאחזה", + "והתנחלתם אתם לבניכם אחריכם לרשת אחזה לעלם בהם תעבדו ובאחיכם בני־ישראל איש באחיו לא־תרדה בו בפרך", + "וכי תשיג יד גר ותושב עמך ומך אחיך עמו ונמכר לגר תושב עמך או לעקר משפחת גר", + "אחרי נמכר גאלה תהיה־לו אחד מאחיו יגאלנו", + "או־דדו או בן־דדו יגאלנו או־משאר בשרו ממשפחתו יגאלנו או־השיגה ידו ונגאל", + "וחשב עם־קנהו משנת המכרו לו עד שנת היבל והיה כסף ממכרו במספר שנים כימי שכיר יהיה עמו", + "אם־עוד רבות בשנים לפיהן ישיב גאלתו מכסף מקנתו", + "ואם־מעט נשאר בשנים עד־שנת היבל וחשב־לו כפי שניו ישיב את־גאלתו", + "כשכיר שנה בשנה יהיה עמו לא־ירדנו בפרך לעיניך", + "ואם־לא יגאל באלה ויצא בשנת היבל הוא ובניו עמו", + "כי־לי בני־ישראל עבדים עבדי הם אשר־הוצאתי אותם מארץ מצרים אני יהוה אלהיכם" + ], + [ + "לא־תעשו לכם אלילם ופסל ומצבה לא־תקימו לכם ואבן משכית לא תתנו בארצכם להשתחות עליה כי אני יהוה אלהיכם", + "את־שבתתי תשמרו ומקדשי תיראו אני יהוה", + "אם־בחקתי תלכו ואת־מצותי תשמרו ועשיתם אתם", + "ונתתי גשמיכם בעתם ונתנה הארץ יבולה ועץ השדה יתן פריו", + "והשיג לכם דיש את־בציר ובציר ישיג את־זרע ואכלתם לחמכם לשבע וישבתם לבטח בארצכם", + "ונתתי שלום בארץ ושכבתם ואין מחריד והשבתי חיה רעה מן־הארץ וחרב לא־תעבר בארצכם", + "ורדפתם את־איביכם ונפלו לפניכם לחרב", + "ורדפו מכם חמשה מאה ומאה מכם רבבה ירדפו ונפלו איביכם לפניכם לחרב", + "ופניתי אליכם והפריתי אתכם והרביתי אתכם והקימתי את־בריתי אתכם", + "ואכלתם ישן נושן וישן מפני חדש תוציאו", + "ונתתי משכני בתוככם ולא־תגעל נפשי אתכם", + "והתהלכתי בתוככם והייתי לכם לאלהים ואתם תהיו־לי לעם", + "אני יהוה אלהיכם אשר הוצאתי אתכם מארץ מצרים מהית להם עבדים ואשבר מטת עלכם ואולך אתכם קוממיות", + "ואם־לא תשמעו לי ולא תעשו את כל־המצות האלה", + "ואם־בחקתי תמאסו ואם את־משפטי תגעל נפשכם לבלתי עשות את־כל־מצותי להפרכם את־בריתי", + "אף־אני אעשה־זאת לכם והפקדתי עליכם בהלה את־השחפת ואת־הקדחת מכלות עינים ומדיבת נפש וזרעתם לריק זרעכם ואכלהו איביכם", + "ונתתי פני בכם ונגפתם לפני איביכם ורדו בכם שנאיכם ונסתם ואין־רדף אתכם", + "ואם־עד־אלה לא תשמעו לי ויספתי ליסרה אתכם שבע על־חטאתיכם", + "ושברתי את־גאון עזכם ונתתי את־שמיכם כברזל ואת־ארצכם כנחשה", + "ותם לריק כחכם ולא־תתן ארצכם את־יבולה ועץ הארץ לא יתן פריו", + "ואם־תלכו עמי קרי ולא תאבו לשמע לי ויספתי עליכם מכה שבע כחטאתיכם", + "והשלחתי בכם את־חית השדה ושכלה אתכם והכריתה את־בהמתכם והמעיטה אתכם ונשמו דרכיכם", + "ואם־באלה לא תוסרו לי והלכתם עמי קרי", + "והלכתי אף־אני עמכם בקרי והכיתי אתכם גם־אני שבע על־חטאתיכם", + "והבאתי עליכם חרב נקמת נקם־ברית ונאספתם אל־עריכם ושלחתי דבר בתוככם ונתתם ביד־אויב", + "בשברי לכם מטה־לחם ואפו עשר נשים לחמכם בתנור אחד והשיבו לחמכם במשקל ואכלתם ולא תשבעו", + "ואם־בזאת לא תשמעו לי והלכתם עמי בקרי", + "והלכתי עמכם בחמת־קרי ויסרתי אתכם אף־אני שבע על־חטאתיכם", + "ואכלתם בשר בניכם ובשר בנתיכם תאכלו", + "והשמדתי את־במתיכם והכרתי את־חמניכם ונתתי את־פגריכם על־פגרי גלוליכם וגעלה נפשי אתכם", + "ונתתי את־עריכם חרבה והשמותי את־מקדשיכם ולא אריח בריח ניחחכם", + "והשמתי אני את־הארץ ושממו עליה איביכם הישבים בה", + "ואתכם אזרה בגוים והריקתי אחריכם חרב והיתה ארצכם שממה ועריכם יהיו חרבה", + "אז תרצה הארץ את־שבתתיה כל ימי השמה ואתם בארץ איביכם אז תשבת הארץ והרצת את־שבתתיה", + "כל־ימי השמה תשבת את אשר לא־שבתה בשבתתיכם בשבתכם עליה", + "והנשארים בכם והבאתי מרך בלבבם בארצת איביהם ורדף אתם קול עלה נדף ונסו מנסת־חרב ונפלו ואין רדף", + "וכשלו איש־באחיו כמפני־חרב ורדף אין ולא־תהיה לכם תקומה לפני איביכם", + "ואבדתם בגוים ואכלה אתכם ארץ איביכם", + "והנשארים בכם ימקו בעונם בארצת איביכם ואף בעונת אבתם אתם ימקו", + "והתודו את־עונם ואת־עון אבתם במעלם אשר מעלו־בי ואף אשר־הלכו עמי בקרי", + "אף־אני אלך עמם בקרי והבאתי אתם בארץ איביהם או־אז יכנע לבבם הערל ואז ירצו את־עונם", + "וזכרתי את־בריתי יעקוב ואף את־בריתי יצחק ואף את־בריתי אברהם אזכר והארץ אזכר", + "והארץ תעזב מהם ותרץ את־שבתתיה בהשמה מהם והם ירצו את־עונם יען וביען במשפטי מאסו ואת־חקתי געלה נפשם", + "ואף־גם־זאת בהיותם בארץ איביהם לא־מאסתים ולא־געלתים לכלתם להפר בריתי אתם כי אני יהוה אלהיהם", + "וזכרתי להם ברית ראשנים אשר הוצאתי־אתם מארץ מצרים לעיני הגוים להית להם לאלהים אני יהוה", + "אלה החקים והמשפטים והתורת אשר נתן יהוה בינו ובין בני ישראל בהר סיני ביד־משה" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־בני ישראל ואמרת אלהם איש כי יפלא נדר בערכך נפשת ליהוה", + "והיה ערכך הזכר מבן עשרים שנה ועד בן־ששים שנה והיה ערכך חמשים שקל כסף בשקל הקדש", + "ואם־נקבה הוא והיה ערכך שלשים שקל", + "ואם מבן־חמש שנים ועד בן־עשרים שנה והיה ערכך הזכר עשרים שקלים ולנקבה עשרת שקלים", + "ואם מבן־חדש ועד בן־חמש שנים והיה ערכך הזכר חמשה שקלים כסף ולנקבה ערכך שלשת שקלים כסף", + "ואם מבן־ששים שנה ומעלה אם־זכר והיה ערכך חמשה עשר שקל ולנקבה עשרה שקלים", + "ואם־מך הוא מערכך והעמידו לפני הכהן והעריך אתו הכהן על־פי אשר תשיג יד הנדר יעריכנו הכהן", + "ואם־בהמה אשר יקריבו ממנה קרבן ליהוה כל אשר יתן ממנו ליהוה יהיה־קדש", + "לא יחליפנו ולא־ימיר אתו טוב ברע או־רע בטוב ואם־המר ימיר בהמה בבהמה והיה־הוא ותמורתו יהיה־קדש", + "ואם כל־בהמה טמאה אשר לא־יקריבו ממנה קרבן ליהוה והעמיד את־הבהמה לפני הכהן", + "והעריך הכהן אתה בין טוב ובין רע כערכך הכהן כן יהיה", + "ואם־גאל יגאלנה ויסף חמישתו על־ערכך", + "ואיש כי־יקדש את־ביתו קדש ליהוה והעריכו הכהן בין טוב ובין רע כאשר יעריך אתו הכהן כן יקום", + "ואם־המקדיש יגאל את־ביתו ויסף חמישית כסף־ערכך עליו והיה לו", + "ואם משדה אחזתו יקדיש איש ליהוה והיה ערכך לפי זרעו זרע חמר שערים בחמשים שקל כסף", + "אם־משנת היבל יקדיש שדהו כערכך יקום", + "ואם־אחר היבל יקדיש שדהו וחשב־לו הכהן את־הכסף על־פי השנים הנותרת עד שנת היבל ונגרע מערכך", + "ואם־גאל יגאל את־השדה המקדיש אתו ויסף חמשית כסף־ערכך עליו וקם לו", + "ואם־לא יגאל את־השדה ואם־מכר את־השדה לאיש אחר לא יגאל עוד", + "והיה השדה בצאתו ביבל קדש ליהוה כשדה החרם לכהן תהיה אחזתו", + "ואם את־שדה מקנתו אשר לא משדה אחזתו יקדיש ליהוה", + "וחשב־לו הכהן את מכסת הערכך עד שנת היבל ונתן את־הערכך ביום ההוא קדש ליהוה", + "בשנת היובל ישוב השדה לאשר קנהו מאתו לאשר־לו אחזת הארץ", + "וכל־ערכך יהיה בשקל הקדש עשרים גרה יהיה השקל", + "אך־בכור אשר־יבכר ליהוה בבהמה לא־יקדיש איש אתו אם־שור אם־שה ליהוה הוא", + "ואם בבהמה הטמאה ופדה בערכך ויסף חמשתו עליו ואם־לא יגאל ונמכר בערכך", + "אך־כל־חרם אשר יחרם איש ליהוה מכל־אשר־לו מאדם ובהמה ומשדה אחזתו לא ימכר ולא יגאל כל־חרם קדש־קדשים הוא ליהוה", + "כל־חרם אשר יחרם מן־האדם לא יפדה מות יומת", + "וכל־מעשר הארץ מזרע הארץ מפרי העץ ליהוה הוא קדש ליהוה", + "ואם־גאל יגאל איש ממעשרו חמשיתו יסף עליו", + "וכל־מעשר בקר וצאן כל אשר־יעבר תחת השבט העשירי יהיה־קדש ליהוה", + "לא יבקר בין־טוב לרע ולא ימירנו ואם־המר ימירנו והיה־הוא ותמורתו יהיה־קדש לא יגאל", + "אלה המצות אשר צוה יהוה את־משה אל־בני ישראל בהר סיני" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "ויקרא", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Torah" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/04.json b/texts/torah/04.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..f5d90e3d3dd8677c8baf799a6e856897285ba95f --- /dev/null +++ b/texts/torah/04.json @@ -0,0 +1,1381 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Numbers", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "וידבר יהוה אל־משה במדבר סיני באהל מועד באחד לחדש השני בשנה השנית לצאתם מארץ מצרים לאמר", + "שאו את־ראש כל־עדת בני־ישראל למשפחתם לבית אבתם במספר שמות כל־זכר לגלגלתם", + "מבן עשרים שנה ומעלה כל־יצא צבא בישראל תפקדו אתם לצבאתם אתה ואהרן", + "ואתכם יהיו איש איש למטה איש ראש לבית־אבתיו הוא", + "ואלה שמות האנשים אשר יעמדו אתכם לראובן אליצור בן־שדיאור", + "לשמעון שלמיאל בן־צורישדי", + "ליהודה נחשון בן־עמינדב", + "ליששכר נתנאל בן־צוער", + "לזבולן אליאב בן־חלן", + "לבני יוסף לאפרים אלישמע בן־עמיהוד למנשה גמליאל בן־פדהצור", + "לבנימן אבידן בן־גדעני", + "לדן אחיעזר בן־עמישדי", + "לאשר פגעיאל בן־עכרן", + "לגד אליסף בן־דעואל", + "לנפתלי אחירע בן־עינן", + "אלה קריאי [קרואי] העדה נשיאי מטות אבותם ראשי אלפי ישראל הם", + "ויקח משה ואהרן את האנשים האלה אשר נקבו בשמות", + "ואת כל־העדה הקהילו באחד לחדש השני ויתילדו על־משפחתם לבית אבתם במספר שמות מבן עשרים שנה ומעלה לגלגלתם", + "כאשר צוה יהוה את־משה ויפקדם במדבר סיני", + "ויהיו בני־ראובן בכר ישראל תולדתם למשפחתם לבית אבתם במספר שמות לגלגלתם כל־זכר מבן עשרים שנה ומעלה כל יצא צבא", + "פקדיהם למטה ראובן ששה וארבעים אלף וחמש מאות", + "לבני שמעון תולדתם למשפחתם לבית אבתם פקדיו במספר שמות לגלגלתם כל־זכר מבן עשרים שנה ומעלה כל יצא צבא", + "פקדיהם למטה שמעון תשעה וחמשים אלף ושלש מאות", + "לבני גד תולדתם למשפחתם לבית אבתם במספר שמות מבן עשרים שנה ומעלה כל יצא צבא", + "פקדיהם למטה גד חמשה וארבעים אלף ושש מאות וחמשים", + "לבני יהודה תולדתם למשפחתם לבית אבתם במספר שמת מבן עשרים שנה ומעלה כל יצא צבא", + "פקדיהם למטה יהודה ארבעה ושבעים אלף ושש מאות", + "לבני יששכר תולדתם למשפחתם לבית אבתם במספר שמת מבן עשרים שנה ומעלה כל יצא צבא", + "פקדיהם למטה יששכר ארבעה וחמשים אלף וארבע מאות", + "לבני זבולן תולדתם למשפחתם לבית אבתם במספר שמת מבן עשרים שנה ומעלה כל יצא צבא", + "פקדיהם למטה זבולן שבעה וחמשים אלף וארבע מאות", + "לבני יוסף לבני אפרים תולדתם למשפחתם לבית אבתם במספר שמת מבן עשרים שנה ומעלה כל יצא צבא", + "פקדיהם למטה אפרים ארבעים אלף וחמש מאות", + "לבני מנשה תולדתם למשפחתם לבית אבתם במספר שמות מבן עשרים שנה ומעלה כל יצא צבא", + "פקדיהם למטה מנשה שנים ושלשים אלף ומאתים", + "לבני בנימן תולדתם למשפחתם לבית אבתם במספר שמת מבן עשרים שנה ומעלה כל יצא צבא", + "פקדיהם למטה בנימן חמשה ושלשים אלף וארבע מאות", + "לבני דן תולדתם למשפחתם לבית אבתם במספר שמת מבן עשרים שנה ומעלה כל יצא צבא", + "פקדיהם למטה דן שנים וששים אלף ושבע מאות", + "לבני אשר תולדתם למשפחתם לבית אבתם במספר שמת מבן עשרים שנה ומעלה כל יצא צבא", + "פקדיהם למטה אשר אחד וארבעים אלף וחמש מאות", + "בני נפתלי תולדתם למשפחתם לבית אבתם במספר שמת מבן עשרים שנה ומעלה כל יצא צבא", + "פקדיהם למטה נפתלי שלשה וחמשים אלף וארבע מאות", + "אלה הפקדים אשר פקד משה ואהרן ונשיאי ישראל שנים עשר איש איש־אחד לבית־אבתיו היו", + "ויהיו כל־פקודי בני־ישראל לבית אבתם מבן עשרים שנה ומעלה כל־יצא צבא בישראל", + "ויהיו כל־הפקדים שש־מאות אלף ושלשת אלפים וחמש מאות וחמשים", + "והלוים למטה אבתם לא התפקדו בתוכם", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "אך את־מטה לוי לא תפקד ואת־ראשם לא תשא בתוך בני ישראל", + "ואתה הפקד את־הלוים על־משכן העדת ועל כל־כליו ועל כל־אשר־לו המה ישאו את־המשכן ואת־כל־כליו והם ישרתהו וסביב למשכן יחנו", + "ובנסע המשכן יורידו אתו הלוים ובחנת המשכן יקימו אתו הלוים והזר הקרב יומת", + "וחנו בני ישראל איש על־מחנהו ואיש על־דגלו לצבאתם", + "והלוים יחנו סביב למשכן העדת ולא־יהיה קצף על־עדת בני ישראל ושמרו הלוים את־משמרת משכן העדות", + "ויעשו בני ישראל ככל אשר צוה יהוה את־משה כן עשו" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה ואל־אהרן לאמר", + "איש על־דגלו באתת לבית אבתם יחנו בני ישראל מנגד סביב לאהל־מועד יחנו", + "והחנים קדמה מזרחה דגל מחנה יהודה לצבאתם ונשיא לבני יהודה נחשון בן־עמינדב", + "וצבאו ופקדיהם ארבעה ושבעים אלף ושש מאות", + "והחנים עליו מטה יששכר ונשיא לבני יששכר נתנאל בן־צוער", + "וצבאו ופקדיו ארבעה וחמשים אלף וארבע מאות", + "מטה זבולן ונשיא לבני זבולן אליאב בן־חלן", + "וצבאו ופקדיו שבעה וחמשים אלף וארבע מאות", + "כל־הפקדים למחנה יהודה מאת אלף ושמנים אלף וששת־אלפים וארבע־מאות לצבאתם ראשנה יסעו", + "דגל מחנה ראובן תימנה לצבאתם ונשיא לבני ראובן אליצור בן־שדיאור", + "וצבאו ופקדיו ששה וארבעים אלף וחמש מאות", + "והחונם עליו מטה שמעון ונשיא לבני שמעון שלמיאל בן־צורי־שדי", + "וצבאו ופקדיהם תשעה וחמשים אלף ושלש מאות", + "ומטה גד ונשיא לבני גד אליסף בן־רעואל", + "וצבאו ופקדיהם חמשה וארבעים אלף ושש מאות וחמשים", + "כל־הפקדים למחנה ראובן מאת אלף ואחד וחמשים אלף וארבע־מאות וחמשים לצבאתם ושנים יסעו", + "ונסע אהל־מועד מחנה הלוים בתוך המחנת כאשר יחנו כן יסעו איש על־ידו לדגליהם", + "דגל מחנה אפרים לצבאתם ימה ונשיא לבני אפרים אלישמע בן־עמיהוד", + "וצבאו ופקדיהם ארבעים אלף וחמש מאות", + "ועליו מטה מנשה ונשיא לבני מנשה גמליאל בן־פדהצור", + "וצבאו ופקדיהם שנים ושלשים אלף ומאתים", + "ומטה בנימן ונשיא לבני בנימן אבידן בן־גדעני", + "וצבאו ופקדיהם חמשה ושלשים אלף וארבע מאות", + "כל־הפקדים למחנה אפרים מאת אלף ושמנת־אלפים ומאה לצבאתם ושלשים יסעו", + "דגל מחנה דן צפנה לצבאתם ונשיא לבני דן אחיעזר בן־עמישדי", + "וצבאו ופקדיהם שנים וששים אלף ושבע מאות", + "והחנים עליו מטה אשר ונשיא לבני אשר פגעיאל בן־עכרן", + "וצבאו ופקדיהם אחד וארבעים אלף וחמש מאות", + "ומטה נפתלי ונשיא לבני נפתלי אחירע בן־עינן", + "וצבאו ופקדיהם שלשה וחמשים אלף וארבע מאות", + "כל־הפקדים למחנה דן מאת אלף ושבעה וחמשים אלף ושש מאות לאחרנה יסעו לדגליהם", + "אלה פקודי בני־ישראל לבית אבתם כל־פקודי המחנת לצבאתם שש־מאות אלף ושלשת אלפים וחמש מאות וחמשים", + "והלוים לא התפקדו בתוך בני ישראל כאשר צוה יהוה את־משה", + "ויעשו בני ישראל ככל אשר־צוה יהוה את־משה כן־חנו לדגליהם וכן נסעו איש למשפחתיו על־בית אבתיו" + ], + [ + "ואלה תולדת אהרן ומשה ביום דבר יהוה את־משה בהר סיני", + "ואלה שמות בני־אהרן הבכור נדב ואביהוא אלעזר ואיתמר", + "אלה שמות בני אהרן הכהנים המשחים אשר־מלא ידם לכהן", + "וימת נדב ואביהוא לפני יהוה בהקרבם אש זרה לפני יהוה במדבר סיני ובנים לא־היו להם ויכהן אלעזר ואיתמר על־פני אהרן אביהם", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "הקרב את־מטה לוי והעמדת אתו לפני אהרן הכהן ושרתו אתו", + "ושמרו את־משמרתו ואת־משמרת כל־העדה לפני אהל מועד לעבד את־עבדת המשכן", + "ושמרו את־כל־כלי אהל מועד ואת־משמרת בני ישראל לעבד את־עבדת המשכן", + "ונתתה את־הלוים לאהרן ולבניו נתונם נתונם המה לו מאת בני ישראל", + "ואת־אהרן ואת־בניו תפקד ושמרו את־כהנתם והזר הקרב יומת", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "ואני הנה לקחתי את־הלוים מתוך בני ישראל תחת כל־בכור פטר רחם מבני ישראל והיו לי הלוים", + "כי לי כל־בכור ביום הכתי כל־בכור בארץ מצרים הקדשתי לי כל־בכור בישראל מאדם עד־בהמה לי יהיו אני יהוה", + "וידבר יהוה אל־משה במדבר סיני לאמר", + "פקד את־בני לוי לבית אבתם למשפחתם כל־זכר מבן־חדש ומעלה תפקדם", + "ויפקד אתם משה על־פי יהוה כאשר צוה", + "ויהיו־אלה בני־לוי בשמתם גרשון וקהת ומררי", + "ואלה שמות בני־גרשון למשפחתם לבני ושמעי", + "ובני קהת למשפחתם עמרם ויצהר חברון ועזיאל", + "ובני מררי למשפחתם מחלי ומושי אלה הם משפחת הלוי לבית אבתם", + "לגרשון משפחת הלבני ומשפחת השמעי אלה הם משפחת הגרשני", + "פקדיהם במספר כל־זכר מבן־חדש ומעלה פקדיהם שבעת אלפים וחמש מאות", + "משפחת הגרשני אחרי המשכן יחנו ימה", + "ונשיא בית־אב לגרשני אליסף בן־לאל", + "ומשמרת בני־גרשון באהל מועד המשכן והאהל מכסהו ומסך פתח אהל מועד", + "וקלעי החצר ואת־מסך פתח החצר אשר על־המשכן ועל־המזבח סביב ואת מיתריו לכל עבדתו", + "ולקהת משפחת העמרמי ומשפחת היצהרי ומשפחת החברני ומשפחת העזיאלי אלה הם משפחת הקהתי", + "במספר כל־זכר מבן־חדש ומעלה שמנת אלפים ושש מאות שמרי משמרת הקדש", + "משפחת בני־קהת יחנו על ירך המשכן תימנה", + "ונשיא בית־אב למשפחת הקהתי אליצפן בן־עזיאל", + "ומשמרתם הארן והשלחן והמנרה והמזבחת וכלי הקדש אשר ישרתו בהם והמסך וכל עבדתו", + "ונשיא נשיאי הלוי אלעזר בן־אהרן הכהן פקדת שמרי משמרת הקדש", + "למררי משפחת המחלי ומשפחת המושי אלה הם משפחת מררי", + "ופקדיהם במספר כל־זכר מבן־חדש ומעלה ששת אלפים ומאתים", + "ונשיא בית־אב למשפחת מררי צוריאל בן־אביחיל על ירך המשכן יחנו צפנה", + "ופקדת משמרת בני מררי קרשי המשכן ובריחיו ועמדיו ואדניו וכל־כליו וכל עבדתו", + "ועמדי החצר סביב ואדניהם ויתדתם ומיתריהם", + "והחנים לפני המשכן קדמה לפני אהל־מועד מזרחה משה ואהרן ובניו שמרים משמרת המקדש למשמרת בני ישראל והזר הקרב יומת", + "כל־פקודי הלוים אשר פקד משה ואהרן על־פי יהוה למשפחתם כל־זכר מבן־חדש ומעלה שנים ועשרים אלף", + "ויאמר יהוה אל־משה פקד כל־בכר זכר לבני ישראל מבן־חדש ומעלה ושא את מספר שמתם", + "ולקחת את־הלוים לי אני יהוה תחת כל־בכר בבני ישראל ואת בהמת הלוים תחת כל־בכור בבהמת בני ישראל", + "ויפקד משה כאשר צוה יהוה אתו את־כל־בכר בבני ישראל", + "ויהי כל־בכור זכר במספר שמות מבן־חדש ומעלה לפקדיהם שנים ועשרים אלף שלשה ושבעים ומאתים", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "קח את־הלוים תחת כל־בכור בבני ישראל ואת־בהמת הלוים תחת בהמתם והיו־לי הלוים אני יהוה", + "ואת פדויי השלשה והשבעים והמאתים העדפים על־הלוים מבכור בני ישראל", + "ולקחת חמשת חמשת שקלים לגלגלת בשקל הקדש תקח עשרים גרה השקל", + "ונתתה הכסף לאהרן ולבניו פדויי העדפים בהם", + "ויקח משה את כסף הפדיום מאת העדפים על פדויי הלוים", + "מאת בכור בני ישראל לקח את־הכסף חמשה וששים ושלש מאות ואלף בשקל הקדש", + "ויתן משה את־כסף הפדים לאהרן ולבניו על־פי יהוה כאשר צוה יהוה את־משה" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה ואל־אהרן לאמר", + "נשא את־ראש בני קהת מתוך בני לוי למשפחתם לבית אבתם", + "מבן שלשים שנה ומעלה ועד בן־חמשים שנה כל־בא לצבא לעשות מלאכה באהל מועד", + "זאת עבדת בני־קהת באהל מועד קדש הקדשים", + "ובא אהרן ובניו בנסע המחנה והורדו את פרכת המסך וכסו־בה את ארן העדת", + "ונתנו עליו כסוי עור תחש ופרשו בגד־כליל תכלת מלמעלה ושמו בדיו", + "ועל שלחן הפנים יפרשו בגד תכלת ונתנו עליו את־הקערת ואת־הכפת ואת־המנקית ואת קשות הנסך ולחם התמיד עליו יהיה", + "ופרשו עליהם בגד תולעת שני וכסו אתו במכסה עור תחש ושמו את־בדיו", + "ולקחו בגד תכלת וכסו את־מנרת המאור ואת־נרתיה ואת־מלקחיה ואת־מחתתיה ואת כל־כלי שמנה אשר ישרתו־לה בהם", + "ונתנו אתה ואת־כל־כליה אל־מכסה עור תחש ונתנו על־המוט", + "ועל מזבח הזהב יפרשו בגד תכלת וכסו אתו במכסה עור תחש ושמו את־בדיו", + "ולקחו את־כל־כלי השרת אשר ישרתו־בם בקדש ונתנו אל־בגד תכלת וכסו אותם במכסה עור תחש ונתנו על־המוט", + "ודשנו את־המזבח ופרשו עליו בגד ארגמן", + "ונתנו עליו את־כל־כליו אשר ישרתו עליו בהם את־המחתת את־המזלגת ואת־היעים ואת־המזרקת כל כלי המזבח ופרשו עליו כסוי עור תחש ושמו בדיו", + "וכלה אהרן־ובניו לכסת את־הקדש ואת־כל־כלי הקדש בנסע המחנה ואחרי־כן יבאו בני־קהת לשאת ולא־יגעו אל־הקדש ומתו אלה משא בני־קהת באהל מועד", + "ופקדת אלעזר בן־אהרן הכהן שמן המאור וקטרת הסמים ומנחת התמיד ושמן המשחה פקדת כל־המשכן וכל־אשר־בו בקדש ובכליו", + "וידבר יהוה אל־משה ואל־אהרן לאמר", + "אל־תכריתו את־שבט משפחת הקהתי מתוך הלוים", + "וזאת עשו להם וחיו ולא ימתו בגשתם את־קדש הקדשים אהרן ובניו יבאו ושמו אותם איש איש על־עבדתו ואל־משאו", + "ולא־יבאו לראות כבלע את־הקדש ומתו", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "נשא את־ראש בני גרשון גם־הם לבית אבתם למשפחתם", + "מבן שלשים שנה ומעלה עד בן־חמשים שנה תפקד אותם כל־הבא לצבא צבא לעבד עבדה באהל מועד", + "זאת עבדת משפחת הגרשני לעבד ולמשא", + "ונשאו את־יריעת המשכן ואת־אהל מועד מכסהו ומכסה התחש אשר־עליו מלמעלה ואת־מסך פתח אהל מועד", + "ואת קלעי החצר ואת־מסך פתח שער החצר אשר על־המשכן ועל־המזבח סביב ואת מיתריהם ואת־כל־כלי עבדתם ואת כל־אשר יעשה להם ועבדו", + "על־פי אהרן ובניו תהיה כל־עבדת בני הגרשני לכל־משאם ולכל עבדתם ופקדתם עלהם במשמרת את כל־משאם", + "זאת עבדת משפחת בני הגרשני באהל מועד ומשמרתם ביד איתמר בן־אהרן הכהן", + "בני מררי למשפחתם לבית־אבתם תפקד אתם", + "מבן שלשים שנה ומעלה ועד בן־חמשים שנה תפקדם כל־הבא לצבא לעבד את־עבדת אהל מועד", + "וזאת משמרת משאם לכל־עבדתם באהל מועד קרשי המשכן ובריחיו ועמודיו ואדניו", + "ועמודי החצר סביב ואדניהם ויתדתם ומיתריהם לכל־כליהם ולכל עבדתם ובשמת תפקדו את־כלי משמרת משאם", + "זאת עבדת משפחת בני מררי לכל־עבדתם באהל מועד ביד איתמר בן־אהרן הכהן", + "ויפקד משה ואהרן ונשיאי העדה את־בני הקהתי למשפחתם ולבית אבתם", + "מבן שלשים שנה ומעלה ועד בן־חמשים שנה כל־הבא לצבא לעבדה באהל מועד", + "ויהיו פקדיהם למשפחתם אלפים שבע מאות וחמשים", + "אלה פקודי משפחת הקהתי כל־העבד באהל מועד אשר פקד משה ואהרן על־פי יהוה ביד־משה", + "ופקודי בני גרשון למשפחותם ולבית אבתם", + "מבן שלשים שנה ומעלה ועד בן־חמשים שנה כל־הבא לצבא לעבדה באהל מועד", + "ויהיו פקדיהם למשפחתם לבית אבתם אלפים ושש מאות ושלשים", + "אלה פקודי משפחת בני גרשון כל־העבד באהל מועד אשר פקד משה ואהרן על־פי יהוה", + "ופקודי משפחת בני מררי למשפחתם לבית אבתם", + "מבן שלשים שנה ומעלה ועד בן־חמשים שנה כל־הבא לצבא לעבדה באהל מועד", + "ויהיו פקדיהם למשפחתם שלשת אלפים ומאתים", + "אלה פקודי משפחת בני מררי אשר פקד משה ואהרן על־פי יהוה ביד־משה", + "כל־הפקדים אשר פקד משה ואהרן ונשיאי ישראל את־הלוים למשפחתם ולבית אבתם", + "מבן שלשים שנה ומעלה ועד בן־חמשים שנה כל־הבא לעבד עבדת עבדה ועבדת משא באהל מועד", + "ויהיו פקדיהם שמנת אלפים וחמש מאות ושמנים", + "על־פי יהוה פקד אותם ביד־משה איש איש על־עבדתו ועל־משאו ופקדיו אשר־צוה יהוה את־משה" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "צו את־בני ישראל וישלחו מן־המחנה כל־צרוע וכל־זב וכל טמא לנפש", + "מזכר עד־נקבה תשלחו אל־מחוץ למחנה תשלחום ולא יטמאו את־מחניהם אשר אני שכן בתוכם", + "ויעשו־כן בני ישראל וישלחו אותם אל־מחוץ למחנה כאשר דבר יהוה אל־משה כן עשו בני ישראל", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־בני ישראל איש או־אשה כי יעשו מכל־חטאת האדם למעל מעל ביהוה ואשמה הנפש ההוא", + "והתודו את־חטאתם אשר עשו והשיב את־אשמו בראשו וחמישתו יסף עליו ונתן לאשר אשם לו", + "ואם־אין לאיש גאל להשיב האשם אליו האשם המושב ליהוה לכהן מלבד איל הכפרים אשר יכפר־בו עליו", + "וכל־תרומה לכל־קדשי בני־ישראל אשר־יקריבו לכהן לו יהיה", + "ואיש את־קדשיו לו יהיו איש אשר־יתן לכהן לו יהיה", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־בני ישראל ואמרת אלהם איש איש כי־תשטה אשתו ומעלה בו מעל", + "ושכב איש אתה שכבת־זרע ונעלם מעיני אישה ונסתרה והיא נטמאה ועד אין בה והוא לא נתפשה", + "ועבר עליו רוח־קנאה וקנא את־אשתו והוא נטמאה או־עבר עליו רוח־קנאה וקנא את־אשתו והיא לא נטמאה", + "והביא האיש את־אשתו אל־הכהן והביא את־קרבנה עליה עשירת האיפה קמח שערים לא־יצק עליו שמן ולא־יתן עליו לבנה כי־מנחת קנאת הוא מנחת זכרון מזכרת עון", + "והקריב אתה הכהן והעמדה לפני יהוה", + "ולקח הכהן מים קדשים בכלי־חרש ומן־העפר אשר יהיה בקרקע המשכן יקח הכהן ונתן אל־המים", + "והעמיד הכהן את־האשה לפני יהוה ופרע את־ראש האשה ונתן על־כפיה את מנחת הזכרון מנחת קנאת הוא וביד הכהן יהיו מי המרים המאררים", + "והשביע אתה הכהן ואמר אל־האשה אם־לא שכב איש אתך ואם־לא שטית טמאה תחת אישך הנקי ממי המרים המאררים האלה", + "ואת כי שטית תחת אישך וכי נטמאת ויתן איש בך את־שכבתו מבלעדי אישך", + "והשביע הכהן את־האשה בשבעת האלה ואמר הכהן לאשה יתן יהוה אותך לאלה ולשבעה בתוך עמך בתת יהוה את־ירכך נפלת ואת־בטנך צבה", + "ובאו המים המאררים האלה במעיך לצבות בטן ולנפל ירך ואמרה האשה אמן אמן", + "וכתב את־האלת האלה הכהן בספר ומחה אל־מי המרים", + "והשקה את־האשה את־מי המרים המאררים ובאו בה המים המאררים למרים", + "ולקח הכהן מיד האשה את מנחת הקנאת והניף את־המנחה לפני יהוה והקריב אתה אל־המזבח", + "וקמץ הכהן מן־המנחה את־אזכרתה והקטיר המזבחה ואחר ישקה את־האשה את־המים", + "והשקה את־המים והיתה אם־נטמאה ותמעל מעל באישה ובאו בה המים המאררים למרים וצבתה בטנה ונפלה ירכה והיתה האשה לאלה בקרב עמה", + "ואם־לא נטמאה האשה וטהרה הוא ונקתה ונזרעה זרע", + "זאת תורת הקנאת אשר תשטה אשה תחת אישה ונטמאה", + "או איש אשר תעבר עליו רוח קנאה וקנא את־אשתו והעמיד את־האשה לפני יהוה ועשה לה הכהן את כל־התורה הזאת", + "ונקה האיש מעון והאשה ההוא תשא את־עונה" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־בני ישראל ואמרת אלהם איש או־אשה כי יפלא לנדר נדר נזיר להזיר ליהוה", + "מיין ושכר יזיר חמץ יין וחמץ שכר לא ישתה וכל־משרת ענבים לא ישתה וענבים לחים ויבשים לא יאכל", + "כל ימי נזרו מכל אשר יעשה מגפן היין מחרצנים ועד־זג לא יאכל", + "כל־ימי נדר נזרו תער לא־יעבר על־ראשו עד־מלאת הימם אשר־יזיר ליהוה קדש יהיה גדל פרע שער ראשו", + "כל־ימי הזירו ליהוה על־נפש מת לא יבא", + "לאביו ולאמו לאחיו ולאחתו לא־יטמא להם במתם כי נזר אלהיו על־ראשו", + "כל ימי נזרו קדש הוא ליהוה", + "וכי־ימות מת עליו בפתע פתאם וטמא ראש נזרו וגלח ראשו ביום טהרתו ביום השביעי יגלחנו", + "וביום השמיני יבא שתי תרים או שני בני יונה אל־הכהן אל־פתח אהל מועד", + "ועשה הכהן אחד לחטאת ואחד לעלה וכפר עליו מאשר חטא על־הנפש וקדש את־ראשו ביום ההוא", + "והזיר ליהוה את־ימי נזרו והביא כבש בן־שנתו לאשם והימים הראשנים יפלו כי טמא נזרו", + "וזאת תורת הנזיר ביום מלאת ימי נזרו יביא אתו אל־פתח אהל מועד", + "והקריב את־קרבנו ליהוה כבש בן־שנתו תמים אחד לעלה וכבשה אחת בת־שנתה תמימה לחטאת ואיל־אחד תמים לשלמים", + "וסל מצות סלת חלת בלולת בשמן ורקיקי מצות משחים בשמן ומנחתם ונסכיהם", + "והקריב הכהן לפני יהוה ועשה את־חטאתו ואת־עלתו", + "ואת־האיל יעשה זבח שלמים ליהוה על סל המצות ועשה הכהן את־מנחתו ואת־נסכו", + "וגלח הנזיר פתח אהל מועד את־ראש נזרו ולקח את־שער ראש נזרו ונתן על־האש אשר־תחת זבח השלמים", + "ולקח הכהן את־הזרע בשלה מן־האיל וחלת מצה אחת מן־הסל ורקיק מצה אחד ונתן על־כפי הנזיר אחר התגלחו את־נזרו", + "והניף אותם הכהן תנופה לפני יהוה קדש הוא לכהן על חזה התנופה ועל שוק התרומה ואחר ישתה הנזיר יין", + "זאת תורת הנזיר אשר ידר קרבנו ליהוה על־נזרו מלבד אשר־תשיג ידו כפי נדרו אשר ידר כן יעשה על תורת נזרו", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־אהרן ואל־בניו לאמר כה תברכו את־בני ישראל אמור להם", + "יברכך יהוה וישמרך", + "יאר יהוה פניו אליך ויחנך", + "ישא יהוה פניו אליך וישם לך שלום", + "ושמו את־שמי על־בני ישראל ואני אברכם" + ], + [ + "ויהי ביום כלות משה להקים את־המשכן וימשח אתו ויקדש אתו ואת־כל־כליו ואת־המזבח ואת־כל־כליו וימשחם ויקדש אתם", + "ויקריבו נשיאי ישראל ראשי בית אבתם הם נשיאי המטת הם העמדים על־הפקדים", + "ויביאו את־קרבנם לפני יהוה שש־עגלת צב ושני עשר בקר עגלה על־שני הנשאים ושור לאחד ויקריבו אותם לפני המשכן", + "ויאמר יהוה אל־משה לאמר", + "קח מאתם והיו לעבד את־עבדת אהל מועד ונתתה אותם אל־הלוים איש כפי עבדתו", + "ויקח משה את־העגלת ואת־הבקר ויתן אותם אל־הלוים", + "את שתי העגלת ואת ארבעת הבקר נתן לבני גרשון כפי עבדתם", + "ואת ארבע העגלת ואת שמנת הבקר נתן לבני מררי כפי עבדתם ביד איתמר בן־אהרן הכהן", + "ולבני קהת לא נתן כי־עבדת הקדש עלהם בכתף ישאו", + "ויקריבו הנשאים את חנכת המזבח ביום המשח אתו ויקריבו הנשיאם את־קרבנם לפני המזבח", + "ויאמר יהוה אל־משה נשיא אחד ליום נשיא אחד ליום יקריבו את־קרבנם לחנכת המזבח", + "ויהי המקריב ביום הראשון את־קרבנו נחשון בן־עמינדב למטה יהודה", + "וקרבנו קערת־כסף אחת שלשים ומאה משקלה מזרק אחד כסף שבעים שקל בשקל הקדש שניהם מלאים סלת בלולה בשמן למנחה", + "כף אחת עשרה זהב מלאה קטרת", + "פר אחד בן־בקר איל אחד כבש־אחד בן־שנתו לעלה", + "שעיר־עזים אחד לחטאת", + "ולזבח השלמים בקר שנים אילם חמשה עתודים חמשה כבשים בני־שנה חמשה זה קרבן נחשון בן־עמינדב", + "ביום השני הקריב נתנאל בן־צוער נשיא יששכר", + "הקרב את־קרבנו קערת־כסף אחת שלשים ומאה משקלה מזרק אחד כסף שבעים שקל בשקל הקדש שניהם מלאים סלת בלולה בשמן למנחה", + "כף אחת עשרה זהב מלאה קטרת", + "פר אחד בן־בקר איל אחד כבש־אחד בן־שנתו לעלה", + "שעיר־עזים אחד לחטאת", + "ולזבח השלמים בקר שנים אילם חמשה עתודים חמשה כבשים בני־שנה חמשה זה קרבן נתנאל בן־צוער", + "ביום השלישי נשיא לבני זבולן אליאב בן־חלן", + "קרבנו קערת־כסף אחת שלשים ומאה משקלה מזרק אחד כסף שבעים שקל בשקל הקדש שניהם מלאים סלת בלולה בשמן למנחה", + "כף אחת עשרה זהב מלאה קטרת", + "פר אחד בן־בקר איל אחד כבש־אחד בן־שנתו לעלה", + "שעיר־עזים אחד לחטאת", + "ולזבח השלמים בקר שנים אילם חמשה עתדים חמשה כבשים בני־שנה חמשה זה קרבן אליאב בן־חלן", + "ביום הרביעי נשיא לבני ראובן אליצור בן־שדיאור", + "קרבנו קערת־כסף אחת שלשים ומאה משקלה מזרק אחד כסף שבעים שקל בשקל הקדש שניהם מלאים סלת בלולה בשמן למנחה", + "כף אחת עשרה זהב מלאה קטרת", + "פר אחד בן־בקר איל אחד כבש־אחד בן־שנתו לעלה", + "שעיר־עזים אחד לחטאת", + "ולזבח השלמים בקר שנים אילם חמשה עתדים חמשה כבשים בני־שנה חמשה זה קרבן אליצור בן־שדיאור", + "ביום החמישי נשיא לבני שמעון שלמיאל בן־צורישדי", + "קרבנו קערת־כסף אחת שלשים ומאה משקלה מזרק אחד כסף שבעים שקל בשקל הקדש שניהם מלאים סלת בלולה בשמן למנחה", + "כף אחת עשרה זהב מלאה קטרת", + "פר אחד בן־בקר איל אחד כבש־אחד בן־שנתו לעלה", + "שעיר־עזים אחד לחטאת", + "ולזבח השלמים בקר שנים אילם חמשה עתדים חמשה כבשים בני־שנה חמשה זה קרבן שלמיאל בן־צורישדי", + "ביום הששי נשיא לבני גד אליסף בן־דעואל", + "קרבנו קערת־כסף אחת שלשים ומאה משקלה מזרק אחד כסף שבעים שקל בשקל הקדש שניהם מלאים סלת בלולה בשמן למנחה", + "כף אחת עשרה זהב מלאה קטרת", + "פר אחד בן־בקר איל אחד כבש־אחד בן־שנתו לעלה", + "שעיר־עזים אחד לחטאת", + "ולזבח השלמים בקר שנים אילם חמשה עתדים חמשה כבשים בני־שנה חמשה זה קרבן אליסף בן־דעואל", + "ביום השביעי נשיא לבני אפרים אלישמע בן־עמיהוד", + "קרבנו קערת־כסף אחת שלשים ומאה משקלה מזרק אחד כסף שבעים שקל בשקל הקדש שניהם מלאים סלת בלולה בשמן למנחה", + "כף אחת עשרה זהב מלאה קטרת", + "פר אחד בן־בקר איל אחד כבש־אחד בן־שנתו לעלה", + "שעיר־עזים אחד לחטאת", + "ולזבח השלמים בקר שנים אילם חמשה עתדים חמשה כבשים בני־שנה חמשה זה קרבן אלישמע בן־עמיהוד", + "ביום השמיני נשיא לבני מנשה גמליאל בן־פדה־צור", + "קרבנו קערת־כסף אחת שלשים ומאה משקלה מזרק אחד כסף שבעים שקל בשקל הקדש שניהם מלאים סלת בלולה בשמן למנחה", + "כף אחת עשרה זהב מלאה קטרת", + "פר אחד בן־בקר איל אחד כבש־אחד בן־שנתו לעלה", + "שעיר־עזים אחד לחטאת", + "ולזבח השלמים בקר שנים אילם חמשה עתדים חמשה כבשים בני־שנה חמשה זה קרבן גמליאל בן־פדה צור", + "ביום התשיעי נשיא לבני בנימן אבידן בן־גדעני", + "קרבנו קערת־כסף אחת שלשים ומאה משקלה מזרק אחד כסף שבעים שקל בשקל הקדש שניהם מלאים סלת בלולה בשמן למנחה", + "כף אחת עשרה זהב מלאה קטרת", + "פר אחד בן־בקר איל אחד כבש־אחד בן־שנתו לעלה", + "שעיר־עזים אחד לחטאת", + "ולזבח השלמים בקר שנים אילם חמשה עתדים חמשה כבשים בני־שנה חמשה זה קרבן אבידן בן־גדעני", + "ביום העשירי נשיא לבני דן אחיעזר בן־עמישדי", + "קרבנו קערת־כסף אחת שלשים ומאה משקלה מזרק אחד כסף שבעים שקל בשקל הקדש שניהם מלאים סלת בלולה בשמן למנחה", + "כף אחת עשרה זהב מלאה קטרת", + "פר אחד בן־בקר איל אחד כבש־אחד בן־שנתו לעלה", + "שעיר־עזים אחד לחטאת", + "ולזבח השלמים בקר שנים אילם חמשה עתדים חמשה כבשים בני־שנה חמשה זה קרבן אחיעזר בן־עמישדי", + "ביום עשתי עשר יום נשיא לבני אשר פגעיאל בן־עכרן", + "קרבנו קערת־כסף אחת שלשים ומאה משקלה מזרק אחד כסף שבעים שקל בשקל הקדש שניהם מלאים סלת בלולה בשמן למנחה", + "כף אחת עשרה זהב מלאה קטרת", + "פר אחד בן־בקר איל אחד כבש־אחד בן־שנתו לעלה", + "שעיר־עזים אחד לחטאת", + "ולזבח השלמים בקר שנים אילם חמשה עתדים חמשה כבשים בני־שנה חמשה זה קרבן פגעיאל בן־עכרן", + "ביום שנים עשר יום נשיא לבני נפתלי אחירע בן־עינן", + "קרבנו קערת־כסף אחת שלשים ומאה משקלה מזרק אחד כסף שבעים שקל בשקל הקדש שניהם מלאים סלת בלולה בשמן למנחה", + "כף אחת עשרה זהב מלאה קטרת", + "פר אחד בן־בקר איל אחד כבש־אחד בן־שנתו לעלה", + "שעיר־עזים אחד לחטאת", + "ולזבח השלמים בקר שנים אילם חמשה עתדים חמשה כבשים בני־שנה חמשה זה קרבן אחירע בן־עינן", + "זאת חנכת המזבח ביום המשח אתו מאת נשיאי ישראל קערת כסף שתים עשרה מזרקי־כסף שנים עשר כפות זהב שתים עשרה", + "שלשים ומאה הקערה האחת כסף ושבעים המזרק האחד כל כסף הכלים אלפים וארבע־מאות בשקל הקדש", + "כפות זהב שתים־עשרה מלאת קטרת עשרה עשרה הכף בשקל הקדש כל־זהב הכפות עשרים ומאה", + "כל־הבקר לעלה שנים עשר פרים אילם שנים־עשר כבשים בני־שנה שנים עשר ומנחתם ושעירי עזים שנים עשר לחטאת", + "וכל בקר זבח השלמים עשרים וארבעה פרים אילם ששים עתדים ששים כבשים בני־שנה ששים זאת חנכת המזבח אחרי המשח אתו", + "ובבא משה אל־אהל מועד לדבר אתו וישמע את־הקול מדבר אליו מעל הכפרת אשר על־ארן העדת מבין שני הכרבים וידבר אליו" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־אהרן ואמרת אליו בהעלתך את־הנרת אל־מול פני המנורה יאירו שבעת הנרות", + "ויעש כן אהרן אל־מול פני המנורה העלה נרתיה כאשר צוה יהוה את־משה", + "וזה מעשה המנרה מקשה זהב עד־ירכה עד־פרחה מקשה הוא כמראה אשר הראה יהוה את־משה כן עשה את־המנרה", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "קח את־הלוים מתוך בני ישראל וטהרת אתם", + "וכה־תעשה להם לטהרם הזה עליהם מי חטאת והעבירו תער על־כל־בשרם וכבסו בגדיהם והטהרו", + "ולקחו פר בן־בקר ומנחתו סלת בלולה בשמן ופר־שני בן־בקר תקח לחטאת", + "והקרבת את־הלוים לפני אהל מועד והקהלת את־כל־עדת בני ישראל", + "והקרבת את־הלוים לפני יהוה וסמכו בני־ישראל את־ידיהם על־הלוים", + "והניף אהרן את־הלוים תנופה לפני יהוה מאת בני ישראל והיו לעבד את־עבדת יהוה", + "והלוים יסמכו את־ידיהם על ראש הפרים ועשה את־האחד חטאת ואת־האחד עלה ליהוה לכפר על־הלוים", + "והעמדת את־הלוים לפני אהרן ולפני בניו והנפת אתם תנופה ליהוה", + "והבדלת את־הלוים מתוך בני ישראל והיו לי הלוים", + "ואחרי־כן יבאו הלוים לעבד את־אהל מועד וטהרת אתם והנפת אתם תנופה", + "כי נתנים נתנים המה לי מתוך בני ישראל תחת פטרת כל־רחם בכור כל מבני ישראל לקחתי אתם לי", + "כי לי כל־בכור בבני ישראל באדם ובבהמה ביום הכתי כל־בכור בארץ מצרים הקדשתי אתם לי", + "ואקח את־הלוים תחת כל־בכור בבני ישראל", + "ואתנה את־הלוים נתנים לאהרן ולבניו מתוך בני ישראל לעבד את־עבדת בני־ישראל באהל מועד ולכפר על־בני ישראל ולא יהיה בבני ישראל נגף בגשת בני־ישראל אל־הקדש", + "ויעש משה ואהרן וכל־עדת בני־ישראל ללוים ככל אשר־צוה יהוה את־משה ללוים כן־עשו להם בני ישראל", + "ויתחטאו הלוים ויכבסו בגדיהם וינף אהרן אתם תנופה לפני יהוה ויכפר עליהם אהרן לטהרם", + "ואחרי־כן באו הלוים לעבד את־עבדתם באהל מועד לפני אהרן ולפני בניו כאשר צוה יהוה את־משה על־הלוים כן עשו להם", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "זאת אשר ללוים מבן חמש ועשרים שנה ומעלה יבוא לצבא צבא בעבדת אהל מועד", + "ומבן חמשים שנה ישוב מצבא העבדה ולא יעבד עוד", + "ושרת את־אחיו באהל מועד לשמר משמרת ועבדה לא יעבד ככה תעשה ללוים במשמרתם" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה במדבר־סיני בשנה השנית לצאתם מארץ מצרים בחדש הראשון לאמר", + "ויעשו בני־ישראל את־הפסח במועדו", + "בארבעה עשר־יום בחדש הזה בין הערבים תעשו אתו במועדו ככל־חקתיו וככל־משפטיו תעשו אתו", + "וידבר משה אל־בני ישראל לעשת הפסח", + "ויעשו את־הפסח בראשון בארבעה עשר יום לחדש בין הערבים במדבר סיני ככל אשר צוה יהוה את־משה כן עשו בני ישראל", + "ויהי אנשים אשר היו טמאים לנפש אדם ולא־יכלו לעשת־הפסח ביום ההוא ויקרבו לפני משה ולפני אהרן ביום ההוא", + "ויאמרו האנשים ההמה אליו אנחנו טמאים לנפש אדם למה נגרע לבלתי הקרב את־קרבן יהוה במעדו בתוך בני ישראל", + "ויאמר אלהם משה עמדו ואשמעה מה־יצוה יהוה לכם", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־בני ישראל לאמר איש איש כי־יהיה־טמא לנפש או בדרך רחקה לכם או לדרתיכם ועשה פסח ליהוה", + "בחדש השני בארבעה עשר יום בין הערבים יעשו אתו על־מצות ומררים יאכלהו", + "לא־ישאירו ממנו עד־בקר ועצם לא ישברו־בו ככל־חקת הפסח יעשו אתו", + "והאיש אשר־הוא טהור ובדרך לא־היה וחדל לעשות הפסח ונכרתה הנפש ההוא מעמיה כי קרבן יהוה לא הקריב במעדו חטאו ישא האיש ההוא", + "וכי־יגור אתכם גר ועשה פסח ליהוה כחקת הפסח וכמשפטו כן יעשה חקה אחת יהיה לכם ולגר ולאזרח הארץ", + "וביום הקים את־המשכן כסה הענן את־המשכן לאהל העדת ובערב יהיה על־המשכן כמראה־אש עד־בקר", + "כן יהיה תמיד הענן יכסנו ומראה־אש לילה", + "ולפי העלת הענן מעל האהל ואחרי־כן יסעו בני ישראל ובמקום אשר ישכן־שם הענן שם יחנו בני ישראל", + "על־פי יהוה יסעו בני ישראל ועל־פי יהוה יחנו כל־ימי אשר ישכן הענן על־המשכן יחנו", + "ובהאריך הענן על־המשכן ימים רבים ושמרו בני־ישראל את־משמרת יהוה ולא יסעו", + "ויש אשר יהיה הענן ימים מספר על־המשכן על־פי יהוה יחנו ועל־פי יהוה יסעו", + "ויש אשר־יהיה הענן מערב עד־בקר ונעלה הענן בבקר ונסעו או יומם ולילה ונעלה הענן ונסעו", + "או־ימים או־חדש או־ימים בהאריך הענן על־המשכן לשכן עליו יחנו בני־ישראל ולא יסעו ובהעלתו יסעו", + "על־פי יהוה יחנו ועל־פי יהוה יסעו את־משמרת יהוה שמרו על־פי יהוה ביד־משה" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "עשה לך שתי חצוצרת כסף מקשה תעשה אתם והיו לך למקרא העדה ולמסע את־המחנות", + "ותקעו בהן ונועדו אליך כל־העדה אל־פתח אהל מועד", + "ואם־באחת יתקעו ונועדו אליך הנשיאים ראשי אלפי ישראל", + "ותקעתם תרועה ונסעו המחנות החנים קדמה", + "ותקעתם תרועה שנית ונסעו המחנות החנים תימנה תרועה יתקעו למסעיהם", + "ובהקהיל את־הקהל תתקעו ולא תריעו", + "ובני אהרן הכהנים יתקעו בחצצרות והיו לכם לחקת עולם לדרתיכם", + "וכי־תבאו מלחמה בארצכם על־הצר הצרר אתכם והרעתם בחצצרות ונזכרתם לפני יהוה אלהיכם ונושעתם מאיביכם", + "וביום שמחתכם ובמועדיכם ובראשי חדשיכם ותקעתם בחצצרת על עלתיכם ועל זבחי שלמיכם והיו לכם לזכרון לפני אלהיכם אני יהוה אלהיכם", + "ויהי בשנה השנית בחדש השני בעשרים בחדש נעלה הענן מעל משכן העדת", + "ויסעו בני־ישראל למסעיהם ממדבר סיני וישכן הענן במדבר פארן", + "ויסעו בראשנה על־פי יהוה ביד־משה", + "ויסע דגל מחנה בני־יהודה בראשנה לצבאתם ועל־צבאו נחשון בן־עמינדב", + "ועל־צבא מטה בני יששכר נתנאל בן־צוער", + "ועל־צבא מטה בני זבולן אליאב בן־חלון", + "והורד המשכן ונסעו בני־גרשון ובני מררי נשאי המשכן", + "ונסע דגל מחנה ראובן לצבאתם ועל־צבאו אליצור בן־שדיאור", + "ועל־צבא מטה בני שמעון שלמיאל בן־צורי שדי", + "ועל־צבא מטה בני־גד אליסף בן־דעואל", + "ונסעו הקהתים נשאי המקדש והקימו את־המשכן עד־באם", + "ונסע דגל מחנה בני־אפרים לצבאתם ועל־צבאו אלישמע בן־עמיהוד", + "ועל־צבא מטה בני מנשה גמליאל בן־פדה־צור", + "ועל־צבא מטה בני בנימן אבידן בן־גדעוני", + "ונסע דגל מחנה בני־דן מאסף לכל־המחנת לצבאתם ועל־צבאו אחיעזר בן־עמישדי", + "ועל־צבא מטה בני אשר פגעיאל בן־עכרן", + "ועל־צבא מטה בני נפתלי אחירע בן־עינן", + "אלה מסעי בני־ישראל לצבאתם ויסעו", + "ויאמר משה לחבב בן־רעואל המדיני חתן משה נסעים אנחנו אל־המקום אשר אמר יהוה אתו אתן לכם לכה אתנו והטבנו לך כי־יהוה דבר־טוב על־ישראל", + "ויאמר אליו לא אלך כי אם־אל־ארצי ואל־מולדתי אלך", + "ויאמר אל־נא תעזב אתנו כי על־כן ידעת חנתנו במדבר והיית לנו לעינים", + "והיה כי־תלך עמנו והיה הטוב ההוא אשר ייטיב יהוה עמנו והטבנו לך", + "ויסעו מהר יהוה דרך שלשת ימים וארון ברית־יהוה נסע לפניהם דרך שלשת ימים לתור להם מנוחה", + "וענן יהוה עליהם יומם בנסעם מן־המחנה", + "ויהי בנסע הארן ויאמר משה קומה יהוה ויפצו איביך וינסו משנאיך מפניך", + "ובנחה יאמר שובה יהוה רבבות אלפי ישראל" + ], + [ + "ויהי העם כמתאננים רע באזני יהוה וישמע יהוה ויחר אפו ותבער־בם אש יהוה ותאכל בקצה המחנה", + "ויצעק העם אל־משה ויתפלל משה אל־יהוה ותשקע האש", + "ויקרא שם־המקום ההוא תבערה כי־בערה בם אש יהוה", + "והאספסף אשר בקרבו התאוו תאוה וישבו ויבכו גם בני ישראל ויאמרו מי יאכלנו בשר", + "זכרנו את־הדגה אשר־נאכל במצרים חנם את הקשאים ואת האבטחים ואת־החציר ואת־הבצלים ואת־השומים", + "ועתה נפשנו יבשה אין כל בלתי אל־המן עינינו", + "והמן כזרע־גד הוא ועינו כעין הבדלח", + "שטו העם ולקטו וטחנו ברחים או דכו במדכה ובשלו בפרור ועשו אתו עגות והיה טעמו כטעם לשד השמן", + "וברדת הטל על־המחנה לילה ירד המן עליו", + "וישמע משה את־העם בכה למשפחתיו איש לפתח אהלו ויחר־אף יהוה מאד ובעיני משה רע", + "ויאמר משה אל־יהוה למה הרעת לעבדך ולמה לא־מצתי חן בעיניך לשום את־משא כל־העם הזה עלי", + "האנכי הריתי את כל־העם הזה אם־אנכי ילדתיהו כי־תאמר אלי שאהו בחיקך כאשר ישא האמן את־הינק על האדמה אשר נשבעת לאבתיו", + "מאין לי בשר לתת לכל־העם הזה כי־יבכו עלי לאמר תנה־לנו בשר ונאכלה", + "לא־אוכל אנכי לבדי לשאת את־כל־העם הזה כי כבד ממני", + "ואם־ככה את־עשה לי הרגני נא הרג אם־מצאתי חן בעיניך ואל־אראה ברעתי", + "ויאמר יהוה אל־משה אספה־לי שבעים איש מזקני ישראל אשר ידעת כי־הם זקני העם ושטריו ולקחת אתם אל־אהל מועד והתיצבו שם עמך", + "וירדתי ודברתי עמך שם ואצלתי מן־הרוח אשר עליך ושמתי עליהם ונשאו אתך במשא העם ולא־תשא אתה לבדך", + "ואל־העם תאמר התקדשו למחר ואכלתם בשר כי בכיתם באזני יהוה לאמר מי יאכלנו בשר כי־טוב לנו במצרים ונתן יהוה לכם בשר ואכלתם", + "לא יום אחד תאכלון ולא יומים ולא חמשה ימים ולא עשרה ימים ולא עשרים יום", + "עד חדש ימים עד אשר־יצא מאפכם והיה לכם לזרא יען כי־מאסתם את־יהוה אשר בקרבכם ותבכו לפניו לאמר למה זה יצאנו ממצרים", + "ויאמר משה שש־מאות אלף רגלי העם אשר אנכי בקרבו ואתה אמרת בשר אתן להם ואכלו חדש ימים", + "הצאן ובקר ישחט להם ומצא להם אם את־כל־דגי הים יאסף להם ומצא להם", + "ויאמר יהוה אל־משה היד יהוה תקצר עתה תראה היקרך דברי אם־לא", + "ויצא משה וידבר אל־העם את דברי יהוה ויאסף שבעים איש מזקני העם ויעמד אתם סביבת האהל", + "וירד יהוה בענן וידבר אליו ויאצל מן־הרוח אשר עליו ויתן על־שבעים איש הזקנים ויהי כנוח עליהם הרוח ויתנבאו ולא יספו", + "וישארו שני־אנשים במחנה שם האחד אלדד ושם השני מידד ותנח עליהם הרוח והמה בכתבים ולא יצאו האהלה ויתנבאו במחנה", + "וירץ הנער ויגד למשה ויאמר אלדד ומידד מתנבאים במחנה", + "ויען יהושע בן־נון משרת משה מבחריו ויאמר אדני משה כלאם", + "ויאמר לו משה המקנא אתה לי ומי יתן כל־עם יהוה נביאים כי־יתן יהוה את־רוחו עליהם", + "ויאסף משה אל־המחנה הוא וזקני ישראל", + "ורוח נסע מאת יהוה ויגז שלוים מן־הים ויטש על־המחנה כדרך יום כה וכדרך יום כה סביבות המחנה וכאמתים על־פני הארץ", + "ויקם העם כל־היום ההוא וכל־הלילה וכל יום המחרת ויאספו את־השלו הממעיט אסף עשרה חמרים וישטחו להם שטוח סביבות המחנה", + "הבשר עודנו בין שניהם טרם יכרת ואף יהוה חרה בעם ויך יהוה בעם מכה רבה מאד", + "ויקרא את־שם־המקום ההוא קברות התאוה כי־שם קברו את־העם המתאוים", + "מקברות התאוה נסעו העם חצרות ויהיו בחצרות" + ], + [ + "ותדבר מרים ואהרן במשה על־אדות האשה הכשית אשר לקח כי־אשה כשית לקח", + "ויאמרו הרק אך־במשה דבר יהוה הלא גם־בנו דבר וישמע יהוה", + "והאיש משה ענו [עניו] מאד מכל האדם אשר על־פני האדמה", + "ויאמר יהוה פתאם אל־משה ואל־אהרן ואל־מרים צאו שלשתכם אל־אהל מועד ויצאו שלשתם", + "וירד יהוה בעמוד ענן ויעמד פתח האהל ויקרא אהרן ומרים ויצאו שניהם", + "ויאמר שמעו־נא דברי אם־יהיה נביאכם יהוה במראה אליו אתודע בחלום אדבר־בו", + "לא־כן עבדי משה בכל־ביתי נאמן הוא", + "פה אל־פה אדבר־בו ומראה ולא בחידת ותמנת יהוה יביט ומדוע לא יראתם לדבר בעבדי במשה", + "ויחר אף יהוה בם וילך", + "והענן סר מעל האהל והנה מרים מצרעת כשלג ויפן אהרן אל־מרים והנה מצרעת", + "ויאמר אהרן אל־משה בי אדני אל־נא תשת עלינו חטאת אשר נואלנו ואשר חטאנו", + "אל־נא תהי כמת אשר בצאתו מרחם אמו ויאכל חצי בשרו", + "ויצעק משה אל־יהוה לאמר אל נא רפא נא לה", + "ויאמר יהוה אל־משה ואביה ירק ירק בפניה הלא תכלם שבעת ימים תסגר שבעת ימים מחוץ למחנה ואחר תאסף", + "ותסגר מרים מחוץ למחנה שבעת ימים והעם לא נסע עד־האסף מרים", + "ואחר נסעו העם מחצרות ויחנו במדבר פארן" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "שלח־לך אנשים ויתרו את־ארץ כנען אשר־אני נתן לבני ישראל איש אחד איש אחד למטה אבתיו תשלחו כל נשיא בהם", + "וישלח אתם משה ממדבר פארן על־פי יהוה כלם אנשים ראשי בני־ישראל המה", + "ואלה שמותם למטה ראובן שמוע בן־זכור", + "למטה שמעון שפט בן־חורי", + "למטה יהודה כלב בן־יפנה", + "למטה יששכר יגאל בן־יוסף", + "למטה אפרים הושע בן־נון", + "למטה בנימן פלטי בן־רפוא", + "למטה זבולן גדיאל בן־סודי", + "למטה יוסף למטה מנשה גדי בן־סוסי", + "למטה דן עמיאל בן־גמלי", + "למטה אשר סתור בן־מיכאל", + "למטה נפתלי נחבי בן־ופסי", + "למטה גד גאואל בן־מכי", + "אלה שמות האנשים אשר־שלח משה לתור את־הארץ ויקרא משה להושע בן־נון יהושע", + "וישלח אתם משה לתור את־ארץ כנען ויאמר אלהם עלו זה בנגב ועליתם את־ההר", + "וראיתם את־הארץ מה־הוא ואת־העם הישב עליה החזק הוא הרפה המעט הוא אם־רב", + "ומה הארץ אשר־הוא ישב בה הטובה הוא אם־רעה ומה הערים אשר־הוא יושב בהנה הבמחנים אם במבצרים", + "ומה הארץ השמנה הוא אם־רזה היש־בה עץ אם־אין והתחזקתם ולקחתם מפרי הארץ והימים ימי בכורי ענבים", + "ויעלו ויתרו את־הארץ ממדבר־צן עד־רחב לבא חמת", + "ויעלו בנגב ויבא עד־חברון ושם אחימן ששי ותלמי ילידי הענק וחברון שבע שנים נבנתה לפני צען מצרים", + "ויבאו עד־נחל אשכל ויכרתו משם זמורה ואשכול ענבים אחד וישאהו במוט בשנים ומן־הרמנים ומן־התאנים", + "למקום ההוא קרא נחל אשכול על אדות האשכול אשר־כרתו משם בני ישראל", + "וישבו מתור הארץ מקץ ארבעים יום", + "וילכו ויבאו אל־משה ואל־אהרן ואל־כל־עדת בני־ישראל אל־מדבר פארן קדשה וישיבו אותם דבר ואת־כל־העדה ויראום את־פרי הארץ", + "ויספרו־לו ויאמרו באנו אל־הארץ אשר שלחתנו וגם זבת חלב ודבש הוא וזה־פריה", + "אפס כי־עז העם הישב בארץ והערים בצרות גדלת מאד וגם־ילדי הענק ראינו שם", + "עמלק יושב בארץ הנגב והחתי והיבוסי והאמרי יושב בהר והכנעני ישב על־הים ועל יד הירדן", + "ויהס כלב את־העם אל־משה ויאמר עלה נעלה וירשנו אתה כי־יכול נוכל לה", + "והאנשים אשר־עלו עמו אמרו לא נוכל לעלות אל־העם כי־חזק הוא ממנו", + "ויוציאו דבת הארץ אשר תרו אתה אל־בני ישראל לאמר הארץ אשר עברנו בה לתור אתה ארץ אכלת יושביה הוא וכל־העם אשר־ראינו בתוכה אנשי מדות", + "ושם ראינו את־הנפילים בני ענק מן־הנפלים ונהי בעינינו כחגבים וכן היינו בעיניהם" + ], + [ + "ותשא כל־העדה ויתנו את־קולם ויבכו העם בלילה ההוא", + "וילנו על־משה ועל־אהרן כל בני ישראל ויאמרו אלהם כל־העדה לו־מתנו בארץ מצרים או במדבר הזה לו־מתנו", + "ולמה יהוה מביא אתנו אל־הארץ הזאת לנפל בחרב נשינו וטפנו יהיו לבז הלוא טוב לנו שוב מצרימה", + "ויאמרו איש אל־אחיו נתנה ראש ונשובה מצרימה", + "ויפל משה ואהרן על־פניהם לפני כל־קהל עדת בני ישראל", + "ויהושע בן־נון וכלב בן־יפנה מן־התרים את־הארץ קרעו בגדיהם", + "ויאמרו אל־כל־עדת בני־ישראל לאמר הארץ אשר עברנו בה לתור אתה טובה הארץ מאד מאד", + "אם־חפץ בנו יהוה והביא אתנו אל־הארץ הזאת ונתנה לנו ארץ אשר־הוא זבת חלב ודבש", + "אך ביהוה אל־תמרדו ואתם אל־תיראו את־עם הארץ כי לחמנו הם סר צלם מעליהם ויהוה אתנו אל־תיראם", + "ויאמרו כל־העדה לרגום אתם באבנים וכבוד יהוה נראה באהל מועד אל־כל־בני ישראל", + "ויאמר יהוה אל־משה עד־אנה ינאצני העם הזה ועד־אנה לא־יאמינו בי בכל האתות אשר עשיתי בקרבו", + "אכנו בדבר ואורשנו ואעשה אתך לגוי־גדול ועצום ממנו", + "ויאמר משה אל־יהוה ושמעו מצרים כי־העלית בכחך את־העם הזה מקרבו", + "ואמרו אל־יושב הארץ הזאת שמעו כי־אתה יהוה בקרב העם הזה אשר־עין בעין נראה אתה יהוה ועננך עמד עלהם ובעמד ענן אתה הלך לפניהם יומם ובעמוד אש לילה", + "והמתה את־העם הזה כאיש אחד ואמרו הגוים אשר־שמעו את־שמעך לאמר", + "מבלתי יכלת יהוה להביא את־העם הזה אל־הארץ אשר־נשבע להם וישחטם במדבר", + "ועתה יגדל־נא כח אדני כאשר דברת לאמר", + "יהוה ארך אפים ורב־חסד נשא עון ופשע ונקה לא ינקה פקד עון אבות על־בנים על־שלשים ועל־רבעים", + "סלח־נא לעון העם הזה כגדל חסדך וכאשר נשאתה לעם הזה ממצרים ועד־הנה", + "ויאמר יהוה סלחתי כדברך", + "ואולם חי־אני וימלא כבוד־יהוה את־כל־הארץ", + "כי כל־האנשים הראים את־כבדי ואת־אתתי אשר־עשיתי במצרים ובמדבר וינסו אתי זה עשר פעמים ולא שמעו בקולי", + "אם־יראו את־הארץ אשר נשבעתי לאבתם וכל־מנאצי לא יראוה", + "ועבדי כלב עקב היתה רוח אחרת עמו וימלא אחרי והביאתיו אל־הארץ אשר־בא שמה וזרעו יורשנה", + "והעמלקי והכנעני יושב בעמק מחר פנו וסעו לכם המדבר דרך ים־סוף", + "וידבר יהוה אל־משה ואל־אהרן לאמר", + "עד־מתי לעדה הרעה הזאת אשר המה מלינים עלי את־תלנות בני ישראל אשר המה מלינים עלי שמעתי", + "אמר אלהם חי־אני נאם־יהוה אם־לא כאשר דברתם באזני כן אעשה לכם", + "במדבר הזה יפלו פגריכם וכל־פקדיכם לכל־מספרכם מבן עשרים שנה ומעלה אשר הלינתם עלי", + "אם־אתם תבאו אל־הארץ אשר נשאתי את־ידי לשכן אתכם בה כי אם־כלב בן־יפנה ויהושע בן־נון", + "וטפכם אשר אמרתם לבז יהיה והביאתי אתם וידעו את־הארץ אשר מאסתם בה", + "ופגריכם אתם יפלו במדבר הזה", + "ובניכם יהיו רעים במדבר ארבעים שנה ונשאו את־זנותיכם עד־תם פגריכם במדבר", + "במספר הימים אשר־תרתם את־הארץ ארבעים יום יום לשנה יום לשנה תשאו את־עונתיכם ארבעים שנה וידעתם את־תנואתי", + "אני יהוה דברתי אם־לא זאת אעשה לכל־העדה הרעה הזאת הנועדים עלי במדבר הזה יתמו ושם ימתו", + "והאנשים אשר־שלח משה לתור את־הארץ וישבו וילונו [וילינו] עליו את־כל־העדה להוציא דבה על־הארץ", + "וימתו האנשים מוצאי דבת־הארץ רעה במגפה לפני יהוה", + "ויהושע בן־נון וכלב בן־יפנה חיו מן־האנשים ההם ההלכים לתור את־הארץ", + "וידבר משה את־הדברים האלה אל־כל־בני ישראל ויתאבלו העם מאד", + "וישכמו בבקר ויעלו אל־ראש־ההר לאמר הננו ועלינו אל־המקום אשר־אמר יהוה כי חטאנו", + "ויאמר משה למה זה אתם עברים את־פי יהוה והוא לא תצלח", + "אל־תעלו כי אין יהוה בקרבכם ולא תנגפו לפני איביכם", + "כי העמלקי והכנעני שם לפניכם ונפלתם בחרב כי־על־כן שבתם מאחרי יהוה ולא־יהיה יהוה עמכם", + "ויעפלו לעלות אל־ראש ההר וארון ברית־יהוה ומשה לא־משו מקרב המחנה", + "וירד העמלקי והכנעני הישב בהר ההוא ויכום ויכתום עד־החרמה" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־בני ישראל ואמרת אלהם כי תבאו אל־ארץ מושבתיכם אשר אני נתן לכם", + "ועשיתם אשה ליהוה עלה או־זבח לפלא־נדר או בנדבה או במעדיכם לעשות ריח ניחח ליהוה מן־הבקר או מן־הצאן", + "והקריב המקריב קרבנו ליהוה מנחה סלת עשרון בלול ברבעית ההין שמן", + "ויין לנסך רביעית ההין תעשה על־העלה או לזבח לכבש האחד", + "או לאיל תעשה מנחה סלת שני עשרנים בלולה בשמן שלשית ההין", + "ויין לנסך שלשית ההין תקריב ריח־ניחח ליהוה", + "וכי־תעשה בן־בקר עלה או־זבח לפלא־נדר או־שלמים ליהוה", + "והקריב על־בן־הבקר מנחה סלת שלשה עשרנים בלול בשמן חצי ההין", + "ויין תקריב לנסך חצי ההין אשה ריח־ניחח ליהוה", + "ככה יעשה לשור האחד או לאיל האחד או־לשה בכבשים או בעזים", + "כמספר אשר תעשו ככה תעשו לאחד כמספרם", + "כל־האזרח יעשה־ככה את־אלה להקריב אשה ריח־ניחח ליהוה", + "וכי־יגור אתכם גר או אשר־בתוככם לדרתיכם ועשה אשה ריח־ניחח ליהוה כאשר תעשו כן יעשה", + "הקהל חקה אחת לכם ולגר הגר חקת עולם לדרתיכם ככם כגר יהיה לפני יהוה", + "תורה אחת ומשפט אחד יהיה לכם ולגר הגר אתכם", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־בני ישראל ואמרת אלהם בבאכם אל־הארץ אשר אני מביא אתכם שמה", + "והיה באכלכם מלחם הארץ תרימו תרומה ליהוה", + "ראשית ערסתכם חלה תרימו תרומה כתרומת גרן כן תרימו אתה", + "מראשית ערסתיכם תתנו ליהוה תרומה לדרתיכם", + "וכי תשגו ולא תעשו את כל־המצות האלה אשר־דבר יהוה אל־משה", + "את כל־אשר צוה יהוה אליכם ביד־משה מן־היום אשר צוה יהוה והלאה לדרתיכם", + "והיה אם מעיני העדה נעשתה לשגגה ועשו כל־העדה פר בן־בקר אחד לעלה לריח ניחח ליהוה ומנחתו ונסכו כמשפט ושעיר־עזים אחד לחטת", + "וכפר הכהן על־כל־עדת בני ישראל ונסלח להם כי־שגגה הוא והם הביאו את־קרבנם אשה ליהוה וחטאתם לפני יהוה על־שגגתם", + "ונסלח לכל־עדת בני ישראל ולגר הגר בתוכם כי לכל־העם בשגגה", + "ואם־נפש אחת תחטא בשגגה והקריבה עז בת־שנתה לחטאת", + "וכפר הכהן על־הנפש השגגת בחטאה בשגגה לפני יהוה לכפר עליו ונסלח לו", + "האזרח בבני ישראל ולגר הגר בתוכם תורה אחת יהיה לכם לעשה בשגגה", + "והנפש אשר־תעשה ביד רמה מן־האזרח ומן־הגר את־יהוה הוא מגדף ונכרתה הנפש ההוא מקרב עמה", + "כי דבר־יהוה בזה ואת־מצותו הפר הכרת תכרת הנפש ההוא עונה בה", + "ויהיו בני־ישראל במדבר וימצאו איש מקשש עצים ביום השבת", + "ויקריבו אתו המצאים אתו מקשש עצים אל־משה ואל־אהרן ואל כל־העדה", + "ויניחו אתו במשמר כי לא פרש מה־יעשה לו", + "ויאמר יהוה אל־משה מות יומת האיש רגום אתו באבנים כל־העדה מחוץ למחנה", + "ויציאו אתו כל־העדה אל־מחוץ למחנה וירגמו אתו באבנים וימת כאשר צוה יהוה את־משה", + "ויאמר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־בני ישראל ואמרת אלהם ועשו להם ציצת על־כנפי בגדיהם לדרתם ונתנו על־ציצת הכנף פתיל תכלת", + "והיה לכם לציצת וראיתם אתו וזכרתם את־כל־מצות יהוה ועשיתם אתם ולא־תתרו אחרי לבבכם ואחרי עיניכם אשר־אתם זנים אחריהם", + "למען תזכרו ועשיתם את־כל־מצותי והייתם קדשים לאלהיכם", + "אני יהוה אלהיכם אשר הוצאתי אתכם מארץ מצרים להיות לכם לאלהים אני יהוה אלהיכם" + ], + [ + "ויקח קרח בן־יצהר בן־קהת בן־לוי ודתן ואבירם בני אליאב ואון בן־פלת בני ראובן", + "ויקמו לפני משה ואנשים מבני־ישראל חמשים ומאתים נשיאי עדה קראי מועד אנשי־שם", + "ויקהלו על־משה ועל־אהרן ויאמרו אלהם רב־לכם כי כל־העדה כלם קדשים ובתוכם יהוה ומדוע תתנשאו על־קהל יהוה", + "וישמע משה ויפל על־פניו", + "וידבר אל־קרח ואל־כל־עדתו לאמר בקר וידע יהוה את־אשר־לו ואת־הקדוש והקריב אליו ואת אשר יבחר־בו יקריב אליו", + "זאת עשו קחו־לכם מחתות קרח וכל־עדתו", + "ותנו בהן אש ושימו עליהן קטרת לפני יהוה מחר והיה האיש אשר־יבחר יהוה הוא הקדוש רב־לכם בני לוי", + "ויאמר משה אל־קרח שמעו־נא בני לוי", + "המעט מכם כי־הבדיל אלהי ישראל אתכם מעדת ישראל להקריב אתכם אליו לעבד את־עבדת משכן יהוה ולעמד לפני העדה לשרתם", + "ויקרב אתך ואת־כל־אחיך בני־לוי אתך ובקשתם גם־כהנה", + "לכן אתה וכל־עדתך הנעדים על־יהוה ואהרן מה־הוא כי תלונו [תלינו] עליו", + "וישלח משה לקרא לדתן ולאבירם בני אליאב ויאמרו לא נעלה", + "המעט כי העליתנו מארץ זבת חלב ודבש להמיתנו במדבר כי־תשתרר עלינו גם־השתרר", + "אף לא אל־ארץ זבת חלב ודבש הביאתנו ותתן־לנו נחלת שדה וכרם העיני האנשים ההם תנקר לא נעלה", + "ויחר למשה מאד ויאמר אל־יהוה אל־תפן אל־מנחתם לא חמור אחד מהם נשאתי ולא הרעתי את־אחד מהם", + "ויאמר משה אל־קרח אתה וכל־עדתך היו לפני יהוה אתה והם ואהרן מחר", + "וקחו איש מחתתו ונתתם עליהם קטרת והקרבתם לפני יהוה איש מחתתו חמשים ומאתים מחתת ואתה ואהרן איש מחתתו", + "ויקחו איש מחתתו ויתנו עליהם אש וישימו עליהם קטרת ויעמדו פתח אהל מועד ומשה ואהרן", + "ויקהל עליהם קרח את־כל־העדה אל־פתח אהל מועד וירא כבוד־יהוה אל־כל־העדה", + "וידבר יהוה אל־משה ואל־אהרן לאמר", + "הבדלו מתוך העדה הזאת ואכלה אתם כרגע", + "ויפלו על־פניהם ויאמרו אל אלהי הרוחת לכל־בשר האיש אחד יחטא ועל כל־העדה תקצף", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־העדה לאמר העלו מסביב למשכן־קרח דתן ואבירם", + "ויקם משה וילך אל־דתן ואבירם וילכו אחריו זקני ישראל", + "וידבר אל־העדה לאמר סורו נא מעל אהלי האנשים הרשעים האלה ואל־תגעו בכל־אשר להם פן־תספו בכל־חטאתם", + "ויעלו מעל משכן־קרח דתן ואבירם מסביב ודתן ואבירם יצאו נצבים פתח אהליהם ונשיהם ובניהם וטפם", + "ויאמר משה בזאת תדעון כי־יהוה שלחני לעשות את כל־המעשים האלה כי־לא מלבי", + "אם־כמות כל־האדם ימתון אלה ופקדת כל־האדם יפקד עליהם לא יהוה שלחני", + "ואם־בריאה יברא יהוה ופצתה האדמה את־פיה ובלעה אתם ואת־כל־אשר להם וירדו חיים שאלה וידעתם כי נאצו האנשים האלה את־יהוה", + "ויהי ככלתו לדבר את כל־הדברים האלה ותבקע האדמה אשר תחתיהם", + "ותפתח הארץ את־פיה ותבלע אתם ואת־בתיהם ואת כל־האדם אשר לקרח ואת כל־הרכוש", + "וירדו הם וכל־אשר להם חיים שאלה ותכס עליהם הארץ ויאבדו מתוך הקהל", + "וכל־ישראל אשר סביבתיהם נסו לקלם כי אמרו פן־תבלענו הארץ", + "ואש יצאה מאת יהוה ותאכל את החמשים ומאתים איש מקריבי הקטרת" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "אמר אל־אלעזר בן־אהרן הכהן וירם את־המחתת מבין השרפה ואת־האש זרה־הלאה כי קדשו", + "את מחתות החטאים האלה בנפשתם ועשו אתם רקעי פחים צפוי למזבח כי־הקריבם לפני־יהוה ויקדשו ויהיו לאות לבני ישראל", + "ויקח אלעזר הכהן את מחתות הנחשת אשר הקריבו השרפים וירקעום צפוי למזבח", + "זכרון לבני ישראל למען אשר לא־יקרב איש זר אשר לא מזרע אהרן הוא להקטיר קטרת לפני יהוה ולא־יהיה כקרח וכעדתו כאשר דבר יהוה ביד־משה לו", + "וילנו כל־עדת בני־ישראל ממחרת על־משה ועל־אהרן לאמר אתם המתם את־עם יהוה", + "ויהי בהקהל העדה על־משה ועל־אהרן ויפנו אל־אהל מועד והנה כסהו הענן וירא כבוד יהוה", + "ויבא משה ואהרן אל־פני אהל מועד", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "הרמו מתוך העדה הזאת ואכלה אתם כרגע ויפלו על־פניהם", + "ויאמר משה אל־אהרן קח את־המחתה ותן־עליה אש מעל המזבח ושים קטרת והולך מהרה אל־העדה וכפר עליהם כי־יצא הקצף מלפני יהוה החל הנגף", + "ויקח אהרן כאשר דבר משה וירץ אל־תוך הקהל והנה החל הנגף בעם ויתן את־הקטרת ויכפר על־העם", + "ויעמד בין־המתים ובין החיים ותעצר המגפה", + "ויהיו המתים במגפה ארבעה עשר אלף ושבע מאות מלבד המתים על־דבר־קרח", + "וישב אהרן אל־משה אל־פתח אהל מועד והמגפה נעצרה", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־בני ישראל וקח מאתם מטה מטה לבית אב מאת כל־נשיאהם לבית אבתם שנים עשר מטות איש את־שמו תכתב על־מטהו", + "ואת שם אהרן תכתב על־מטה לוי כי מטה אחד לראש בית אבותם", + "והנחתם באהל מועד לפני העדות אשר אועד לכם שמה", + "והיה האיש אשר אבחר־בו מטהו יפרח והשכתי מעלי את־תלנות בני ישראל אשר הם מלינם עליכם", + "וידבר משה אל־בני ישראל ויתנו אליו כל־נשיאיהם מטה לנשיא אחד מטה לנשיא אחד לבית אבתם שנים עשר מטות ומטה אהרן בתוך מטותם", + "וינח משה את־המטת לפני יהוה באהל העדת", + "ויהי ממחרת ויבא משה אל־אהל העדות והנה פרח מטה־אהרן לבית לוי ויצא פרח ויצץ ציץ ויגמל שקדים", + "ויצא משה את־כל־המטת מלפני יהוה אל־כל־בני ישראל ויראו ויקחו איש מטהו", + "ויאמר יהוה אל־משה השב את־מטה אהרן לפני העדות למשמרת לאות לבני־מרי ותכל תלונתם מעלי ולא ימתו", + "ויעש משה כאשר צוה יהוה אתו כן עשה", + "ויאמרו בני ישראל אל־משה לאמר הן גוענו אבדנו כלנו אבדנו", + "כל הקרב הקרב אל־משכן יהוה ימות האם תמנו לגוע" + ], + [ + "ויאמר יהוה אל־אהרן אתה ובניך ובית־אביך אתך תשאו את־עון המקדש ואתה ובניך אתך תשאו את־עון כהנתכם", + "וגם את־אחיך מטה לוי שבט אביך הקרב אתך וילוו עליך וישרתוך ואתה ובניך אתך לפני אהל העדת", + "ושמרו משמרתך ומשמרת כל־האהל אך אל־כלי הקדש ואל־המזבח לא יקרבו ולא־ימתו גם־הם גם־אתם", + "ונלוו עליך ושמרו את־משמרת אהל מועד לכל עבדת האהל וזר לא־יקרב אליכם", + "ושמרתם את משמרת הקדש ואת משמרת המזבח ולא־יהיה עוד קצף על־בני ישראל", + "ואני הנה לקחתי את־אחיכם הלוים מתוך בני ישראל לכם מתנה נתנים ליהוה לעבד את־עבדת אהל מועד", + "ואתה ובניך אתך תשמרו את־כהנתכם לכל־דבר המזבח ולמבית לפרכת ועבדתם עבדת מתנה אתן את־כהנתכם והזר הקרב יומת", + "וידבר יהוה אל־אהרן ואני הנה נתתי לך את־משמרת תרומתי לכל־קדשי בני־ישראל לך נתתים למשחה ולבניך לחק־עולם", + "זה־יהיה לך מקדש הקדשים מן־האש כל־קרבנם לכל־מנחתם ולכל־חטאתם ולכל־אשמם אשר ישיבו לי קדש קדשים לך הוא ולבניך", + "בקדש הקדשים תאכלנו כל־זכר יאכל אתו קדש יהיה־לך", + "וזה־לך תרומת מתנם לכל־תנופת בני ישראל לך נתתים ולבניך ולבנתיך אתך לחק־עולם כל־טהור בביתך יאכל אתו", + "כל חלב יצהר וכל־חלב תירוש ודגן ראשיתם אשר־יתנו ליהוה לך נתתים", + "בכורי כל־אשר בארצם אשר־יביאו ליהוה לך יהיה כל־טהור בביתך יאכלנו", + "כל־חרם בישראל לך יהיה", + "כל־פטר רחם לכל־בשר אשר־יקריבו ליהוה באדם ובבהמה יהיה־לך אך פדה תפדה את בכור האדם ואת בכור־הבהמה הטמאה תפדה", + "ופדויו מבן־חדש תפדה בערכך כסף חמשת שקלים בשקל הקדש עשרים גרה הוא", + "אך בכור־שור או־בכור כשב או־בכור עז לא תפדה קדש הם את־דמם תזרק על־המזבח ואת־חלבם תקטיר אשה לריח ניחח ליהוה", + "ובשרם יהיה־לך כחזה התנופה וכשוק הימין לך יהיה", + "כל תרומת הקדשים אשר ירימו בני־ישראל ליהוה נתתי לך ולבניך ולבנתיך אתך לחק־עולם ברית מלח עולם הוא לפני יהוה לך ולזרעך אתך", + "ויאמר יהוה אל־אהרן בארצם לא תנחל וחלק לא־יהיה לך בתוכם אני חלקך ונחלתך בתוך בני ישראל", + "ולבני לוי הנה נתתי כל־מעשר בישראל לנחלה חלף עבדתם אשר־הם עבדים את־עבדת אהל מועד", + "ולא־יקרבו עוד בני ישראל אל־אהל מועד לשאת חטא למות", + "ועבד הלוי הוא את־עבדת אהל מועד והם ישאו עונם חקת עולם לדרתיכם ובתוך בני ישראל לא ינחלו נחלה", + "כי את־מעשר בני־ישראל אשר ירימו ליהוה תרומה נתתי ללוים לנחלה על־כן אמרתי להם בתוך בני ישראל לא ינחלו נחלה", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "ואל־הלוים תדבר ואמרת אלהם כי־תקחו מאת בני־ישראל את־המעשר אשר נתתי לכם מאתם בנחלתכם והרמתם ממנו תרומת יהוה מעשר מן־המעשר", + "ונחשב לכם תרומתכם כדגן מן־הגרן וכמלאה מן־היקב", + "כן תרימו גם־אתם תרומת יהוה מכל מעשרתיכם אשר תקחו מאת בני ישראל ונתתם ממנו את־תרומת יהוה לאהרן הכהן", + "מכל מתנתיכם תרימו את כל־תרומת יהוה מכל־חלבו את־מקדשו ממנו", + "ואמרת אלהם בהרימכם את־חלבו ממנו ונחשב ללוים כתבואת גרן וכתבואת יקב", + "ואכלתם אתו בכל־מקום אתם וביתכם כי־שכר הוא לכם חלף עבדתכם באהל מועד", + "ולא־תשאו עליו חטא בהרימכם את־חלבו ממנו ואת־קדשי בני־ישראל לא תחללו ולא תמותו" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה ואל־אהרן לאמר", + "זאת חקת התורה אשר־צוה יהוה לאמר דבר אל־בני ישראל ויקחו אליך פרה אדמה תמימה אשר אין־בה מום אשר לא־עלה עליה על", + "ונתתם אתה אל־אלעזר הכהן והוציא אתה אל־מחוץ למחנה ושחט אתה לפניו", + "ולקח אלעזר הכהן מדמה באצבעו והזה אל־נכח פני אהל־מועד מדמה שבע פעמים", + "ושרף את־הפרה לעיניו את־ערה ואת־בשרה ואת־דמה על־פרשה ישרף", + "ולקח הכהן עץ ארז ואזוב ושני תולעת והשליך אל־תוך שרפת הפרה", + "וכבס בגדיו הכהן ורחץ בשרו במים ואחר יבוא אל־המחנה וטמא הכהן עד־הערב", + "והשרף אתה יכבס בגדיו במים ורחץ בשרו במים וטמא עד־הערב", + "ואסף איש טהור את אפר הפרה והניח מחוץ למחנה במקום טהור והיתה לעדת בני־ישראל למשמרת למי נדה חטאת הוא", + "וכבס האסף את־אפר הפרה את־בגדיו וטמא עד־הערב והיתה לבני ישראל ולגר הגר בתוכם לחקת עולם", + "הנגע במת לכל־נפש אדם וטמא שבעת ימים", + "הוא יתחטא־בו ביום השלישי וביום השביעי יטהר ואם־לא יתחטא ביום השלישי וביום השביעי לא יטהר", + "כל־הנגע במת בנפש האדם אשר־ימות ולא יתחטא את־משכן יהוה טמא ונכרתה הנפש ההוא מישראל כי מי נדה לא־זרק עליו טמא יהיה עוד טמאתו בו", + "זאת התורה אדם כי־ימות באהל כל־הבא אל־האהל וכל־אשר באהל יטמא שבעת ימים", + "וכל כלי פתוח אשר אין־צמיד פתיל עליו טמא הוא", + "וכל אשר־יגע על־פני השדה בחלל־חרב או במת או־בעצם אדם או בקבר יטמא שבעת ימים", + "ולקחו לטמא מעפר שרפת החטאת ונתן עליו מים חיים אל־כלי", + "ולקח אזוב וטבל במים איש טהור והזה על־האהל ועל־כל־הכלים ועל־הנפשות אשר היו־שם ועל־הנגע בעצם או בחלל או במת או בקבר", + "והזה הטהר על־הטמא ביום השלישי וביום השביעי וחטאו ביום השביעי וכבס בגדיו ורחץ במים וטהר בערב", + "ואיש אשר־יטמא ולא יתחטא ונכרתה הנפש ההוא מתוך הקהל כי את־מקדש יהוה טמא מי נדה לא־זרק עליו טמא הוא", + "והיתה להם לחקת עולם ומזה מי־הנדה יכבס בגדיו והנגע במי הנדה יטמא עד־הערב", + "וכל אשר־יגע־בו הטמא יטמא והנפש הנגעת תטמא עד־הערב" + ], + [ + "ויבאו בני־ישראל כל־העדה מדבר־צן בחדש הראשון וישב העם בקדש ותמת שם מרים ותקבר שם", + "ולא־היה מים לעדה ויקהלו על־משה ועל־אהרן", + "וירב העם עם־משה ויאמרו לאמר ולו גוענו בגוע אחינו לפני יהוה", + "ולמה הבאתם את־קהל יהוה אל־המדבר הזה למות שם אנחנו ובעירנו", + "ולמה העליתנו ממצרים להביא אתנו אל־המקום הרע הזה לא מקום זרע ותאנה וגפן ורמון ומים אין לשתות", + "ויבא משה ואהרן מפני הקהל אל־פתח אהל מועד ויפלו על־פניהם וירא כבוד־יהוה אליהם", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "קח את־המטה והקהל את־העדה אתה ואהרן אחיך ודברתם אל־הסלע לעיניהם ונתן מימיו והוצאת להם מים מן־הסלע והשקית את־העדה ואת־בעירם", + "ויקח משה את־המטה מלפני יהוה כאשר צוהו", + "ויקהלו משה ואהרן את־הקהל אל־פני הסלע ויאמר להם שמעו־נא המרים המן־הסלע הזה נוציא לכם מים", + "וירם משה את־ידו ויך את־הסלע במטהו פעמים ויצאו מים רבים ותשת העדה ובעירם", + "ויאמר יהוה אל־משה ואל־אהרן יען לא־האמנתם בי להקדישני לעיני בני ישראל לכן לא תביאו את־הקהל הזה אל־הארץ אשר־נתתי להם", + "המה מי מריבה אשר־רבו בני־ישראל את־יהוה ויקדש בם", + "וישלח משה מלאכים מקדש אל־מלך אדום כה אמר אחיך ישראל אתה ידעת את כל־התלאה אשר מצאתנו", + "וירדו אבתינו מצרימה ונשב במצרים ימים רבים וירעו לנו מצרים ולאבתינו", + "ונצעק אל־יהוה וישמע קלנו וישלח מלאך ויצאנו ממצרים והנה אנחנו בקדש עיר קצה גבולך", + "נעברה־נא בארצך לא נעבר בשדה ובכרם ולא נשתה מי באר דרך המלך נלך לא נטה ימין ושמאול עד אשר־נעבר גבולך", + "ויאמר אליו אדום לא תעבר בי פן־בחרב אצא לקראתך", + "ויאמרו אליו בני־ישראל במסלה נעלה ואם־מימיך נשתה אני ומקני ונתתי מכרם רק אין־דבר ברגלי אעברה", + "ויאמר לא תעבר ויצא אדום לקראתו בעם כבד וביד חזקה", + "וימאן אדום נתן את־ישראל עבר בגבלו ויט ישראל מעליו", + "ויסעו מקדש ויבאו בני־ישראל כל־העדה הר ההר", + "ויאמר יהוה אל־משה ואל־אהרן בהר ההר על־גבול ארץ־אדום לאמר", + "יאסף אהרן אל־עמיו כי לא יבא אל־הארץ אשר נתתי לבני ישראל על אשר־מריתם את־פי למי מריבה", + "קח את־אהרן ואת־אלעזר בנו והעל אתם הר ההר", + "והפשט את־אהרן את־בגדיו והלבשתם את־אלעזר בנו ואהרן יאסף ומת שם", + "ויעש משה כאשר צוה יהוה ויעלו אל־הר ההר לעיני כל־העדה", + "ויפשט משה את־אהרן את־בגדיו וילבש אתם את־אלעזר בנו וימת אהרן שם בראש ההר וירד משה ואלעזר מן־ההר", + "ויראו כל־העדה כי גוע אהרן ויבכו את־אהרן שלשים יום כל בית ישראל" + ], + [ + "וישמע הכנעני מלך־ערד ישב הנגב כי בא ישראל דרך האתרים וילחם בישראל וישב ממנו שבי", + "וידר ישראל נדר ליהוה ויאמר אם־נתן תתן את־העם הזה בידי והחרמתי את־עריהם", + "וישמע יהוה בקול ישראל ויתן את־הכנעני ויחרם אתהם ואת־עריהם ויקרא שם־המקום חרמה", + "ויסעו מהר ההר דרך ים־סוף לסבב את־ארץ אדום ותקצר נפש־העם בדרך", + "וידבר העם באלהים ובמשה למה העליתנו ממצרים למות במדבר כי אין לחם ואין מים ונפשנו קצה בלחם הקלקל", + "וישלח יהוה בעם את הנחשים השרפים וינשכו את־העם וימת עם־רב מישראל", + "ויבא העם אל־משה ויאמרו חטאנו כי־דברנו ביהוה ובך התפלל אל־יהוה ויסר מעלינו את־הנחש ויתפלל משה בעד העם", + "ויאמר יהוה אל־משה עשה לך שרף ושים אתו על־נס והיה כל־הנשוך וראה אתו וחי", + "ויעש משה נחש נחשת וישמהו על־הנס והיה אם־נשך הנחש את־איש והביט אל־נחש הנחשת וחי", + "ויסעו בני ישראל ויחנו באבת", + "ויסעו מאבת ויחנו בעיי העברים במדבר אשר על־פני מואב ממזרח השמש", + "משם נסעו ויחנו בנחל זרד", + "משם נסעו ויחנו מעבר ארנון אשר במדבר היצא מגבול האמרי כי ארנון גבול מואב בין מואב ובין האמרי", + "על־כן יאמר בספר מלחמת יהוה את־והב בסופה ואת־הנחלים ארנון", + "ואשד הנחלים אשר נטה לשבת ער ונשען לגבול מואב", + "ומשם בארה הוא הבאר אשר אמר יהוה למשה אסף את־העם ואתנה להם מים", + "אז ישיר ישראל את־השירה הזאת עלי באר ענו־לה", + "באר חפרוה שרים כרוה נדיבי העם במחקק במשענתם וממדבר מתנה", + "וממתנה נחליאל ומנחליאל במות", + "ומבמות הגיא אשר בשדה מואב ראש הפסגה ונשקפה על־פני הישימן", + "וישלח ישראל מלאכים אל־סיחן מלך־האמרי לאמר", + "אעברה בארצך לא נטה בשדה ובכרם לא נשתה מי באר בדרך המלך נלך עד אשר־נעבר גבלך", + "ולא־נתן סיחן את־ישראל עבר בגבלו ויאסף סיחן את־כל־עמו ויצא לקראת ישראל המדברה ויבא יהצה וילחם בישראל", + "ויכהו ישראל לפי־חרב ויירש את־ארצו מארנן עד־יבק עד־בני עמון כי עז גבול בני עמון", + "ויקח ישראל את כל־הערים האלה וישב ישראל בכל־ערי האמרי בחשבון ובכל־בנתיה", + "כי חשבון עיר סיחן מלך האמרי הוא והוא נלחם במלך מואב הראשון ויקח את־כל־ארצו מידו עד־ארנן", + "על־כן יאמרו המשלים באו חשבון תבנה ותכונן עיר סיחון", + "כי־אש יצאה מחשבון להבה מקרית סיחן אכלה ער מואב בעלי במות ארנן", + "אוי־לך מואב אבדת עם־כמוש נתן בניו פליטם ובנתיו בשבית למלך אמרי סיחון", + "ונירם אבד חשבון עד־דיבון ונשים עד־נפח אשר עד־מידבא", + "וישב ישראל בארץ האמרי", + "וישלח משה לרגל את־יעזר וילכדו בנתיה ויירש [ויורש] את־האמרי אשר־שם", + "ויפנו ויעלו דרך הבשן ויצא עוג מלך־הבשן לקראתם הוא וכל־עמו למלחמה אדרעי", + "ויאמר יהוה אל־משה אל־תירא אתו כי בידך נתתי אתו ואת־כל־עמו ואת־ארצו ועשית לו כאשר עשית לסיחן מלך האמרי אשר יושב בחשבון", + "ויכו אתו ואת־בניו ואת־כל־עמו עד־בלתי השאיר־לו שריד ויירשו את־ארצו" + ], + [ + "ויסעו בני ישראל ויחנו בערבות מואב מעבר לירדן ירחו", + "וירא בלק בן־צפור את כל־אשר־עשה ישראל לאמרי", + "ויגר מואב מפני העם מאד כי רב־הוא ויקץ מואב מפני בני ישראל", + "ויאמר מואב אל־זקני מדין עתה ילחכו הקהל את־כל־סביבתינו כלחך השור את ירק השדה ובלק בן־צפור מלך למואב בעת ההוא", + "וישלח מלאכים אל־בלעם בן־בעור פתורה אשר על־הנהר ארץ בני־עמו לקרא־לו לאמר הנה עם יצא ממצרים הנה כסה את־עין הארץ והוא ישב ממלי", + "ועתה לכה־נא ארה־לי את־העם הזה כי־עצום הוא ממני אולי אוכל נכה־בו ואגרשנו מן־הארץ כי ידעתי את אשר־תברך מברך ואשר תאר יואר", + "וילכו זקני מואב וזקני מדין וקסמים בידם ויבאו אל־בלעם וידברו אליו דברי בלק", + "ויאמר אליהם לינו פה הלילה והשבתי אתכם דבר כאשר ידבר יהוה אלי וישבו שרי־מואב עם־בלעם", + "ויבא אלהים אל־בלעם ויאמר מי האנשים האלה עמך", + "ויאמר בלעם אל־האלהים בלק בן־צפר מלך מואב שלח אלי", + "הנה העם היצא ממצרים ויכס את־עין הארץ עתה לכה קבה־לי אתו אולי אוכל להלחם בו וגרשתיו", + "ויאמר אלהים אל־בלעם לא תלך עמהם לא תאר את־העם כי ברוך הוא", + "ויקם בלעם בבקר ויאמר אל־שרי בלק לכו אל־ארצכם כי מאן יהוה לתתי להלך עמכם", + "ויקומו שרי מואב ויבאו אל־בלק ויאמרו מאן בלעם הלך עמנו", + "ויסף עוד בלק שלח שרים רבים ונכבדים מאלה", + "ויבאו אל־בלעם ויאמרו לו כה אמר בלק בן־צפור אל־נא תמנע מהלך אלי", + "כי־כבד אכבדך מאד וכל אשר־תאמר אלי אעשה ולכה־נא קבה־לי את העם הזה", + "ויען בלעם ויאמר אל־עבדי בלק אם־יתן־לי בלק מלא ביתו כסף וזהב לא אוכל לעבר את־פי יהוה אלהי לעשות קטנה או גדולה", + "ועתה שבו נא בזה גם־אתם הלילה ואדעה מה־יסף יהוה דבר עמי", + "ויבא אלהים אל־בלעם לילה ויאמר לו אם־לקרא לך באו האנשים קום לך אתם ואך את־הדבר אשר־אדבר אליך אתו תעשה", + "ויקם בלעם בבקר ויחבש את־אתנו וילך עם־שרי מואב", + "ויחר־אף אלהים כי־הולך הוא ויתיצב מלאך יהוה בדרך לשטן לו והוא רכב על־אתנו ושני נעריו עמו", + "ותרא האתון את־מלאך יהוה נצב בדרך וחרבו שלופה בידו ותט האתון מן־הדרך ותלך בשדה ויך בלעם את־האתון להטתה הדרך", + "ויעמד מלאך יהוה במשעול הכרמים גדר מזה וגדר מזה", + "ותרא האתון את־מלאך יהוה ותלחץ אל־הקיר ותלחץ את־רגל בלעם אל־הקיר ויסף להכתה", + "ויוסף מלאך־יהוה עבור ויעמד במקום צר אשר אין־דרך לנטות ימין ושמאול", + "ותרא האתון את־מלאך יהוה ותרבץ תחת בלעם ויחר־אף בלעם ויך את־האתון במקל", + "ויפתח יהוה את־פי האתון ותאמר לבלעם מה־עשיתי לך כי הכיתני זה שלש רגלים", + "ויאמר בלעם לאתון כי התעללת בי לו יש־חרב בידי כי עתה הרגתיך", + "ותאמר האתון אל־בלעם הלוא אנכי אתנך אשר־רכבת עלי מעודך עד־היום הזה ההסכן הסכנתי לעשות לך כה ויאמר לא", + "ויגל יהוה את־עיני בלעם וירא את־מלאך יהוה נצב בדרך וחרבו שלפה בידו ויקד וישתחו לאפיו", + "ויאמר אליו מלאך יהוה על־מה הכית את־אתנך זה שלוש רגלים הנה אנכי יצאתי לשטן כי־ירט הדרך לנגדי", + "ותראני האתון ותט לפני זה שלש רגלים אולי נטתה מפני כי עתה גם־אתכה הרגתי ואותה החייתי", + "ויאמר בלעם אל־מלאך יהוה חטאתי כי לא ידעתי כי אתה נצב לקראתי בדרך ועתה אם־רע בעיניך אשובה לי", + "ויאמר מלאך יהוה אל־בלעם לך עם־האנשים ואפס את־הדבר אשר־אדבר אליך אתו תדבר וילך בלעם עם־שרי בלק", + "וישמע בלק כי בא בלעם ויצא לקראתו אל־עיר מואב אשר על־גבול ארנן אשר בקצה הגבול", + "ויאמר בלק אל־בלעם הלא שלח שלחתי אליך לקרא־לך למה לא־הלכת אלי האמנם לא אוכל כבדך", + "ויאמר בלעם אל־בלק הנה־באתי אליך עתה היכול אוכל דבר מאומה הדבר אשר ישים אלהים בפי אתו אדבר", + "וילך בלעם עם־בלק ויבאו קרית חצות", + "ויזבח בלק בקר וצאן וישלח לבלעם ולשרים אשר אתו", + "ויהי בבקר ויקח בלק את־בלעם ויעלהו במות בעל וירא משם קצה העם" + ], + [ + "ויאמר בלעם אל־בלק בנה־לי בזה שבעה מזבחת והכן לי בזה שבעה פרים ושבעה אילים", + "ויעש בלק כאשר דבר בלעם ויעל בלק ובלעם פר ואיל במזבח", + "ויאמר בלעם לבלק התיצב על־עלתך ואלכה אולי יקרה יהוה לקראתי ודבר מה־יראני והגדתי לך וילך שפי", + "ויקר אלהים אל־בלעם ויאמר אליו את־שבעת המזבחת ערכתי ואעל פר ואיל במזבח", + "וישם יהוה דבר בפי בלעם ויאמר שוב אל־בלק וכה תדבר", + "וישב אליו והנה נצב על־עלתו הוא וכל־שרי מואב", + "וישא משלו ויאמר מן־ארם ינחני בלק מלך־מואב מהררי־קדם לכה ארה־לי יעקב ולכה זעמה ישראל", + "מה אקב לא קבה אל ומה אזעם לא זעם יהוה", + "כי־מראש צרים אראנו ומגבעות אשורנו הן־עם לבדד ישכן ובגוים לא יתחשב", + "מי מנה עפר יעקב ומספר את־רבע ישראל תמת נפשי מות ישרים ותהי אחריתי כמהו", + "ויאמר בלק אל־בלעם מה עשית לי לקב איבי לקחתיך והנה ברכת ברך", + "ויען ויאמר הלא את אשר ישים יהוה בפי אתו אשמר לדבר", + "ויאמר אליו בלק לך־[לכה־] נא אתי אל־מקום אחר אשר תראנו משם אפס קצהו תראה וכלו לא תראה וקבנו־לי משם", + "ויקחהו שדה צפים אל־ראש הפסגה ויבן שבעה מזבחת ויעל פר ואיל במזבח", + "ויאמר אל־בלק התיצב כה על־עלתך ואנכי אקרה כה", + "ויקר יהוה אל־בלעם וישם דבר בפיו ויאמר שוב אל־בלק וכה תדבר", + "ויבא אליו והנו נצב על־עלתו ושרי מואב אתו ויאמר לו בלק מה־דבר יהוה", + "וישא משלו ויאמר קום בלק ושמע האזינה עדי בנו צפר", + "לא איש אל ויכזב ובן־אדם ויתנחם ההוא אמר ולא יעשה ודבר ולא יקימנה", + "הנה ברך לקחתי וברך ולא אשיבנה", + "לא־הביט און ביעקב ולא־ראה עמל בישראל יהוה אלהיו עמו ותרועת מלך בו", + "אל מוציאם ממצרים כתועפת ראם לו", + "כי לא־נחש ביעקב ולא־קסם בישראל כעת יאמר ליעקב ולישראל מה־פעל אל", + "הן־עם כלביא יקום וכארי יתנשא לא ישכב עד־יאכל טרף ודם־חללים ישתה", + "ויאמר בלק אל־בלעם גם־קב לא תקבנו גם־ברך לא תברכנו", + "ויען בלעם ויאמר אל־בלק הלא דברתי אליך לאמר כל אשר־ידבר יהוה אתו אעשה", + "ויאמר בלק אל־בלעם לכה־נא אקחך אל־מקום אחר אולי יישר בעיני האלהים וקבתו לי משם", + "ויקח בלק את־בלעם ראש הפעור הנשקף על־פני הישימן", + "ויאמר בלעם אל־בלק בנה־לי בזה שבעה מזבחת והכן לי בזה שבעה פרים ושבעה אילים", + "ויעש בלק כאשר אמר בלעם ויעל פר ואיל במזבח" + ], + [ + "וירא בלעם כי טוב בעיני יהוה לברך את־ישראל ולא־הלך כפעם־בפעם לקראת נחשים וישת אל־המדבר פניו", + "וישא בלעם את־עיניו וירא את־ישראל שכן לשבטיו ותהי עליו רוח אלהים", + "וישא משלו ויאמר נאם בלעם בנו בער ונאם הגבר שתם העין", + "נאם שמע אמרי־אל אשר מחזה שדי יחזה נפל וגלוי עינים", + "מה־טבו אהליך יעקב משכנתיך ישראל", + "כנחלים נטיו כגנת עלי נהר כאהלים נטע יהוה כארזים עלי־מים", + "יזל־מים מדליו וזרעו במים רבים וירם מאגג מלכו ותנשא מלכתו", + "אל מוציאו ממצרים כתועפת ראם לו יאכל גוים צריו ועצמתיהם יגרם וחציו ימחץ", + "כרע שכב כארי וכלביא מי יקימנו מברכיך ברוך וארריך ארור", + "ויחר־אף בלק אל־בלעם ויספק את־כפיו ויאמר בלק אל־בלעם לקב איבי קראתיך והנה ברכת ברך זה שלש פעמים", + "ועתה ברח־לך אל־מקומך אמרתי כבד אכבדך והנה מנעך יהוה מכבוד", + "ויאמר בלעם אל־בלק הלא גם אל־מלאכיך אשר־שלחת אלי דברתי לאמר", + "אם־יתן־לי בלק מלא ביתו כסף וזהב לא אוכל לעבר את־פי יהוה לעשות טובה או רעה מלבי אשר־ידבר יהוה אתו אדבר", + "ועתה הנני הולך לעמי לכה איעצך אשר יעשה העם הזה לעמך באחרית הימים", + "וישא משלו ויאמר נאם בלעם בנו בער ונאם הגבר שתם העין", + "נאם שמע אמרי־אל וידע דעת עליון מחזה שדי יחזה נפל וגלוי עינים", + "אראנו ולא עתה אשורנו ולא קרוב דרך כוכב מיעקב וקם שבט מישראל ומחץ פאתי מואב וקרקר כל־בני־שת", + "והיה אדום ירשה והיה ירשה שעיר איביו וישראל עשה חיל", + "וירד מיעקב והאביד שריד מעיר", + "וירא את־עמלק וישא משלו ויאמר ראשית גוים עמלק ואחריתו עדי אבד", + "וירא את־הקיני וישא משלו ויאמר איתן מושבך ושים בסלע קנך", + "כי אם־יהיה לבער קין עד־מה אשור תשבך", + "וישא משלו ויאמר אוי מי יחיה משמו אל", + "וצים מיד כתים וענו אשור וענו־עבר וגם־הוא עדי אבד", + "ויקם בלעם וילך וישב למקמו וגם־בלק הלך לדרכו" + ], + [ + "וישב ישראל בשטים ויחל העם לזנות אל־בנות מואב", + "ותקראן לעם לזבחי אלהיהן ויאכל העם וישתחוו לאלהיהן", + "ויצמד ישראל לבעל פעור ויחר־אף יהוה בישראל", + "ויאמר יהוה אל־משה קח את־כל־ראשי העם והוקע אותם ליהוה נגד השמש וישב חרון אף־יהוה מישראל", + "ויאמר משה אל־שפטי ישראל הרגו איש אנשיו הנצמדים לבעל פעור", + "והנה איש מבני ישראל בא ויקרב אל־אחיו את־המדינית לעיני משה ולעיני כל־עדת בני־ישראל והמה בכים פתח אהל מועד", + "וירא פינחס בן־אלעזר בן־אהרן הכהן ויקם מתוך העדה ויקח רמח בידו", + "ויבא אחר איש־ישראל אל־הקבה וידקר את־שניהם את איש ישראל ואת־האשה אל־קבתה ותעצר המגפה מעל בני ישראל", + "ויהיו המתים במגפה ארבעה ועשרים אלף", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "פינחס בן־אלעזר בן־אהרן הכהן השיב את־חמתי מעל בני־ישראל בקנאו את־קנאתי בתוכם ולא־כליתי את־בני־ישראל בקנאתי", + "לכן אמר הנני נתן לו את־בריתי שלום", + "והיתה לו ולזרעו אחריו ברית כהנת עולם תחת אשר קנא לאלהיו ויכפר על־בני ישראל", + "ושם איש ישראל המכה אשר הכה את־המדינית זמרי בן־סלוא נשיא בית־אב לשמעני", + "ושם האשה המכה המדינית כזבי בת־צור ראש אמות בית־אב במדין הוא", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "צרור את־המדינים והכיתם אותם", + "כי צררים הם לכם בנכליהם אשר־נכלו לכם על־דבר־פעור ועל־דבר כזבי בת־נשיא מדין אחתם המכה ביום־המגפה על־דבר־פעור" + ], + [ + "ויהי אחרי המגפה ויאמר יהוה אל־משה ואל אלעזר בן־אהרן הכהן לאמר", + "שאו את־ראש כל־עדת בני־ישראל מבן עשרים שנה ומעלה לבית אבתם כל־יצא צבא בישראל", + "וידבר משה ואלעזר הכהן אתם בערבת מואב על־ירדן ירחו לאמר", + "מבן עשרים שנה ומעלה כאשר צוה יהוה את־משה ובני ישראל היצאים מארץ מצרים", + "ראובן בכור ישראל בני ראובן חנוך משפחת החנכי לפלוא משפחת הפלאי", + "לחצרן משפחת החצרוני לכרמי משפחת הכרמי", + "אלה משפחת הראובני ויהיו פקדיהם שלשה וארבעים אלף ושבע מאות ושלשים", + "ובני פלוא אליאב", + "ובני אליאב נמואל ודתן ואבירם הוא־דתן ואבירם קרואי [קריאי] העדה אשר הצו על־משה ועל־אהרן בעדת־קרח בהצתם על־יהוה", + "ותפתח הארץ את־פיה ותבלע אתם ואת־קרח במות העדה באכל האש את חמשים ומאתים איש ויהיו לנס", + "ובני־קרח לא־מתו", + "בני שמעון למשפחתם לנמואל משפחת הנמואלי לימין משפחת הימיני ליכין משפחת היכיני", + "לזרח משפחת הזרחי לשאול משפחת השאולי", + "אלה משפחת השמעני שנים ועשרים אלף ומאתים", + "בני גד למשפחתם לצפון משפחת הצפוני לחגי משפחת החגי לשוני משפחת השוני", + "לאזני משפחת האזני לערי משפחת הערי", + "לארוד משפחת הארודי לאראלי משפחת האראלי", + "אלה משפחת בני־גד לפקדיהם ארבעים אלף וחמש מאות", + "בני יהודה ער ואונן וימת ער ואונן בארץ כנען", + "ויהיו בני־יהודה למשפחתם לשלה משפחת השלני לפרץ משפחת הפרצי לזרח משפחת הזרחי", + "ויהיו בני־פרץ לחצרן משפחת החצרני לחמול משפחת החמולי", + "אלה משפחת יהודה לפקדיהם ששה ושבעים אלף וחמש מאות", + "בני יששכר למשפחתם תולע משפחת התולעי לפוה משפחת הפוני", + "לישוב משפחת הישובי לשמרן משפחת השמרני", + "אלה משפחת יששכר לפקדיהם ארבעה וששים אלף ושלש מאות", + "בני זבולן למשפחתם לסרד משפחת הסרדי לאלון משפחת האלני ליחלאל משפחת היחלאלי", + "אלה משפחת הזבולני לפקדיהם ששים אלף וחמש מאות", + "בני יוסף למשפחתם מנשה ואפרים", + "בני מנשה למכיר משפחת המכירי ומכיר הוליד את־גלעד לגלעד משפחת הגלעדי", + "אלה בני גלעד איעזר משפחת האיעזרי לחלק משפחת החלקי", + "ואשריאל משפחת האשראלי ושכם משפחת השכמי", + "ושמידע משפחת השמידעי וחפר משפחת החפרי", + "וצלפחד בן־חפר לא־היו לו בנים כי אם־בנות ושם בנות צלפחד מחלה ונעה חגלה מלכה ותרצה", + "אלה משפחת מנשה ופקדיהם שנים וחמשים אלף ושבע מאות", + "אלה בני־אפרים למשפחתם לשותלח משפחת השתלחי לבכר משפחת הבכרי לתחן משפחת התחני", + "ואלה בני שותלח לערן משפחת הערני", + "אלה משפחת בני־אפרים לפקדיהם שנים ושלשים אלף וחמש מאות אלה בני־יוסף למשפחתם", + "בני בנימן למשפחתם לבלע משפחת הבלעי לאשבל משפחת האשבלי לאחירם משפחת האחירמי", + "לשפופם משפחת השופמי לחופם משפחת החופמי", + "ויהיו בני־בלע ארד ונעמן משפחת הארדי לנעמן משפחת הנעמי", + "אלה בני־בנימן למשפחתם ופקדיהם חמשה וארבעים אלף ושש מאות", + "אלה בני־דן למשפחתם לשוחם משפחת השוחמי אלה משפחת דן למשפחתם", + "כל־משפחת השוחמי לפקדיהם ארבעה וששים אלף וארבע מאות", + "בני אשר למשפחתם לימנה משפחת הימנה לישוי משפחת הישוי לבריעה משפחת הבריעי", + "לבני בריעה לחבר משפחת החברי למלכיאל משפחת המלכיאלי", + "ושם בת־אשר שרח", + "אלה משפחת בני־אשר לפקדיהם שלשה וחמשים אלף וארבע מאות", + "בני נפתלי למשפחתם ליחצאל משפחת היחצאלי לגוני משפחת הגוני", + "ליצר משפחת היצרי לשלם משפחת השלמי", + "אלה משפחת נפתלי למשפחתם ופקדיהם חמשה וארבעים אלף וארבע מאות", + "אלה פקודי בני ישראל שש־מאות אלף ואלף שבע מאות ושלשים", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "לאלה תחלק הארץ בנחלה במספר שמות", + "לרב תרבה נחלתו ולמעט תמעיט נחלתו איש לפי פקדיו יתן נחלתו", + "אך־בגורל יחלק את־הארץ לשמות מטות־אבתם ינחלו", + "על־פי הגורל תחלק נחלתו בין רב למעט", + "ואלה פקודי הלוי למשפחתם לגרשון משפחת הגרשני לקהת משפחת הקהתי למררי משפחת המררי", + "אלה משפחת לוי משפחת הלבני משפחת החברני משפחת המחלי משפחת המושי משפחת הקרחי וקהת הולד את־עמרם", + "ושם אשת עמרם יוכבד בת־לוי אשר ילדה אתה ללוי במצרים ותלד לעמרם את־אהרן ואת־משה ואת מרים אחתם", + "ויולד לאהרן את־נדב ואת־אביהוא את־אלעזר ואת־איתמר", + "וימת נדב ואביהוא בהקריבם אש־זרה לפני יהוה", + "ויהיו פקדיהם שלשה ועשרים אלף כל־זכר מבן־חדש ומעלה כי לא התפקדו בתוך בני ישראל כי לא־נתן להם נחלה בתוך בני ישראל", + "אלה פקודי משה ואלעזר הכהן אשר פקדו את־בני ישראל בערבת מואב על ירדן ירחו", + "ובאלה לא־היה איש מפקודי משה ואהרן הכהן אשר פקדו את־בני ישראל במדבר סיני", + "כי־אמר יהוה להם מות ימתו במדבר ולא־נותר מהם איש כי אם־כלב בן־יפנה ויהושע בן־נון" + ], + [ + "ותקרבנה בנות צלפחד בן־חפר בן־גלעד בן־מכיר בן־מנשה למשפחת מנשה בן־יוסף ואלה שמות בנתיו מחלה נעה וחגלה ומלכה ותרצה", + "ותעמדנה לפני משה ולפני אלעזר הכהן ולפני הנשיאם וכל־העדה פתח אהל־מועד לאמר", + "אבינו מת במדבר והוא לא־היה בתוך העדה הנועדים על־יהוה בעדת־קרח כי־בחטאו מת ובנים לא־היו לו", + "למה יגרע שם־אבינו מתוך משפחתו כי אין לו בן תנה־לנו אחזה בתוך אחי אבינו", + "ויקרב משה את־משפטן לפני יהוה", + "ויאמר יהוה אל־משה לאמר", + "כן בנות צלפחד דברת נתן תתן להם אחזת נחלה בתוך אחי אביהם והעברת את־נחלת אביהן להן", + "ואל־בני ישראל תדבר לאמר איש כי־ימות ובן אין לו והעברתם את־נחלתו לבתו", + "ואם־אין לו בת ונתתם את־נחלתו לאחיו", + "ואם־אין לו אחים ונתתם את־נחלתו לאחי אביו", + "ואם־אין אחים לאביו ונתתם את־נחלתו לשארו הקרב אליו ממשפחתו וירש אתה והיתה לבני ישראל לחקת משפט כאשר צוה יהוה את־משה", + "ויאמר יהוה אל־משה עלה אל־הר העברים הזה וראה את־הארץ אשר נתתי לבני ישראל", + "וראיתה אתה ונאספת אל־עמיך גם־אתה כאשר נאסף אהרן אחיך", + "כאשר מריתם פי במדבר־צן במריבת העדה להקדישני במים לעיניהם הם מי־מריבת קדש מדבר־צן", + "וידבר משה אל־יהוה לאמר", + "יפקד יהוה אלהי הרוחת לכל־בשר איש על־העדה", + "אשר־יצא לפניהם ואשר יבא לפניהם ואשר יוציאם ואשר יביאם ולא תהיה עדת יהוה כצאן אשר אין־להם רעה", + "ויאמר יהוה אל־משה קח־לך את־יהושע בן־נון איש אשר־רוח בו וסמכת את־ידך עליו", + "והעמדת אתו לפני אלעזר הכהן ולפני כל־העדה וצויתה אתו לעיניהם", + "ונתתה מהודך עליו למען ישמעו כל־עדת בני ישראל", + "ולפני אלעזר הכהן יעמד ושאל לו במשפט האורים לפני יהוה על־פיו יצאו ועל־פיו יבאו הוא וכל־בני־ישראל אתו וכל־העדה", + "ויעש משה כאשר צוה יהוה אתו ויקח את־יהושע ויעמדהו לפני אלעזר הכהן ולפני כל־העדה", + "ויסמך את־ידיו עליו ויצוהו כאשר דבר יהוה ביד־משה" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "צו את־בני ישראל ואמרת אלהם את־קרבני לחמי לאשי ריח ניחחי תשמרו להקריב לי במועדו", + "ואמרת להם זה האשה אשר תקריבו ליהוה כבשים בני־שנה תמימם שנים ליום עלה תמיד", + "את־הכבש אחד תעשה בבקר ואת הכבש השני תעשה בין הערבים", + "ועשירית האיפה סלת למנחה בלולה בשמן כתית רביעת ההין", + "עלת תמיד העשיה בהר סיני לריח ניחח אשה ליהוה", + "ונסכו רביעת ההין לכבש האחד בקדש הסך נסך שכר ליהוה", + "ואת הכבש השני תעשה בין הערבים כמנחת הבקר וכנסכו תעשה אשה ריח ניחח ליהוה", + "וביום השבת שני־כבשים בני־שנה תמימם ושני עשרנים סלת מנחה בלולה בשמן ונסכו", + "עלת שבת בשבתו על־עלת התמיד ונסכה", + "ובראשי חדשיכם תקריבו עלה ליהוה פרים בני־בקר שנים ואיל אחד כבשים בני־שנה שבעה תמימם", + "ושלשה עשרנים סלת מנחה בלולה בשמן לפר האחד ושני עשרנים סלת מנחה בלולה בשמן לאיל האחד", + "ועשרן עשרון סלת מנחה בלולה בשמן לכבש האחד עלה ריח ניחח אשה ליהוה", + "ונסכיהם חצי ההין יהיה לפר ושלישת ההין לאיל ורביעת ההין לכבש יין זאת עלת חדש בחדשו לחדשי השנה", + "ושעיר עזים אחד לחטאת ליהוה על־עלת התמיד יעשה ונסכו", + "ובחדש הראשון בארבעה עשר יום לחדש פסח ליהוה", + "ובחמשה עשר יום לחדש הזה חג שבעת ימים מצות יאכל", + "ביום הראשון מקרא־קדש כל־מלאכת עבדה לא תעשו", + "והקרבתם אשה עלה ליהוה פרים בני־בקר שנים ואיל אחד ושבעה כבשים בני שנה תמימם יהיו לכם", + "ומנחתם סלת בלולה בשמן שלשה עשרנים לפר ושני עשרנים לאיל תעשו", + "עשרון עשרון תעשה לכבש האחד לשבעת הכבשים", + "ושעיר חטאת אחד לכפר עליכם", + "מלבד עלת הבקר אשר לעלת התמיד תעשו את־אלה", + "כאלה תעשו ליום שבעת ימים לחם אשה ריח־ניחח ליהוה על־עולת התמיד יעשה ונסכו", + "וביום השביעי מקרא־קדש יהיה לכם כל־מלאכת עבדה לא תעשו", + "וביום הבכורים בהקריבכם מנחה חדשה ליהוה בשבעתיכם מקרא־קדש יהיה לכם כל־מלאכת עבדה לא תעשו", + "והקרבתם עולה לריח ניחח ליהוה פרים בני־בקר שנים איל אחד שבעה כבשים בני שנה", + "ומנחתם סלת בלולה בשמן שלשה עשרנים לפר האחד שני עשרנים לאיל האחד", + "עשרון עשרון לכבש האחד לשבעת הכבשים", + "שעיר עזים אחד לכפר עליכם", + "מלבד עלת התמיד ומנחתו תעשו תמימם יהיו־לכם ונסכיהם" + ], + [ + "ובחדש השביעי באחד לחדש מקרא־קדש יהיה לכם כל־מלאכת עבדה לא תעשו יום תרועה יהיה לכם", + "ועשיתם עלה לריח ניחח ליהוה פר בן־בקר אחד איל אחד כבשים בני־שנה שבעה תמימם", + "ומנחתם סלת בלולה בשמן שלשה עשרנים לפר שני עשרנים לאיל", + "ועשרון אחד לכבש האחד לשבעת הכבשים", + "ושעיר־עזים אחד חטאת לכפר עליכם", + "מלבד עלת החדש ומנחתה ועלת התמיד ומנחתה ונסכיהם כמשפטם לריח ניחח אשה ליהוה", + "ובעשור לחדש השביעי הזה מקרא־קדש יהיה לכם ועניתם את־נפשתיכם כל־מלאכה לא תעשו", + "והקרבתם עלה ליהוה ריח ניחח פר בן־בקר אחד איל אחד כבשים בני־שנה שבעה תמימם יהיו לכם", + "ומנחתם סלת בלולה בשמן שלשה עשרנים לפר שני עשרנים לאיל האחד", + "עשרון עשרון לכבש האחד לשבעת הכבשים", + "שעיר־עזים אחד חטאת מלבד חטאת הכפרים ועלת התמיד ומנחתה ונסכיהם", + "ובחמשה עשר יום לחדש השביעי מקרא־קדש יהיה לכם כל־מלאכת עבדה לא תעשו וחגתם חג ליהוה שבעת ימים", + "והקרבתם עלה אשה ריח ניחח ליהוה פרים בני־בקר שלשה עשר אילם שנים כבשים בני־שנה ארבעה עשר תמימם יהיו", + "ומנחתם סלת בלולה בשמן שלשה עשרנים לפר האחד לשלשה עשר פרים שני עשרנים לאיל האחד לשני האילם", + "ועשרון עשרון לכבש האחד לארבעה עשר כבשים", + "ושעיר־עזים אחד חטאת מלבד עלת התמיד מנחתה ונסכה", + "וביום השני פרים בני־בקר שנים עשר אילם שנים כבשים בני־שנה ארבעה עשר תמימם", + "ומנחתם ונסכיהם לפרים לאילם ולכבשים במספרם כמשפט", + "ושעיר־עזים אחד חטאת מלבד עלת התמיד ומנחתה ונסכיהם", + "וביום השלישי פרים עשתי־עשר אילם שנים כבשים בני־שנה ארבעה עשר תמימם", + "ומנחתם ונסכיהם לפרים לאילם ולכבשים במספרם כמשפט", + "ושעיר חטאת אחד מלבד עלת התמיד ומנחתה ונסכה", + "וביום הרביעי פרים עשרה אילם שנים כבשים בני־שנה ארבעה עשר תמימם", + "מנחתם ונסכיהם לפרים לאילם ולכבשים במספרם כמשפט", + "ושעיר־עזים אחד חטאת מלבד עלת התמיד מנחתה ונסכה", + "וביום החמישי פרים תשעה אילם שנים כבשים בני־שנה ארבעה עשר תמימם", + "ומנחתם ונסכיהם לפרים לאילם ולכבשים במספרם כמשפט", + "ושעיר חטאת אחד מלבד עלת התמיד ומנחתה ונסכה", + "וביום הששי פרים שמנה אילם שנים כבשים בני־שנה ארבעה עשר תמימם", + "ומנחתם ונסכיהם לפרים לאילם ולכבשים במספרם כמשפט", + "ושעיר חטאת אחד מלבד עלת התמיד מנחתה ונסכיה", + "וביום השביעי פרים שבעה אילם שנים כבשים בני־שנה ארבעה עשר תמימם", + "ומנחתם ונסכהם לפרים לאילם ולכבשים במספרם כמשפטם", + "ושעיר חטאת אחד מלבד עלת התמיד מנחתה ונסכה", + "ביום השמיני עצרת תהיה לכם כל־מלאכת עבדה לא תעשו", + "והקרבתם עלה אשה ריח ניחח ליהוה פר אחד איל אחד כבשים בני־שנה שבעה תמימם", + "מנחתם ונסכיהם לפר לאיל ולכבשים במספרם כמשפט", + "ושעיר חטאת אחד מלבד עלת התמיד ומנחתה ונסכה", + "אלה תעשו ליהוה במועדיכם לבד מנדריכם ונדבתיכם לעלתיכם ולמנחתיכם ולנסכיכם ולשלמיכם" + ], + [ + "ויאמר משה אל־בני ישראל ככל אשר־צוה יהוה את־משה", + "וידבר משה אל־ראשי המטות לבני ישראל לאמר זה הדבר אשר צוה יהוה", + "איש כי־ידר נדר ליהוה או־השבע שבעה לאסר אסר על־נפשו לא יחל דברו ככל־היצא מפיו יעשה", + "ואשה כי־תדר נדר ליהוה ואסרה אסר בבית אביה בנעריה", + "ושמע אביה את־נדרה ואסרה אשר אסרה על־נפשה והחריש לה אביה וקמו כל־נדריה וכל־אסר אשר־אסרה על־נפשה יקום", + "ואם־הניא אביה אתה ביום שמעו כל־נדריה ואסריה אשר־אסרה על־נפשה לא יקום ויהוה יסלח־לה כי־הניא אביה אתה", + "ואם־היו תהיה לאיש ונדריה עליה או מבטא שפתיה אשר אסרה על־נפשה", + "ושמע אישה ביום שמעו והחריש לה וקמו נדריה ואסרה אשר־אסרה על־נפשה יקמו", + "ואם ביום שמע אישה יניא אותה והפר את־נדרה אשר עליה ואת מבטא שפתיה אשר אסרה על־נפשה ויהוה יסלח־לה", + "ונדר אלמנה וגרושה כל אשר־אסרה על־נפשה יקום עליה", + "ואם־בית אישה נדרה או־אסרה אסר על־נפשה בשבעה", + "ושמע אישה והחרש לה לא הניא אתה וקמו כל־נדריה וכל־אסר אשר־אסרה על־נפשה יקום", + "ואם־הפר יפר אתם אישה ביום שמעו כל־מוצא שפתיה לנדריה ולאסר נפשה לא יקום אישה הפרם ויהוה יסלח־לה", + "כל־נדר וכל־שבעת אסר לענת נפש אישה יקימנו ואישה יפרנו", + "ואם־החרש יחריש לה אישה מיום אל־יום והקים את־כל־נדריה או את־כל־אסריה אשר עליה הקים אתם כי־החרש לה ביום שמעו", + "ואם־הפר יפר אתם אחרי שמעו ונשא את־עונה", + "אלה החקים אשר צוה יהוה את־משה בין איש לאשתו בין־אב לבתו בנעריה בית אביה" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "נקם נקמת בני ישראל מאת המדינים אחר תאסף אל־עמיך", + "וידבר משה אל־העם לאמר החלצו מאתכם אנשים לצבא ויהיו על־מדין לתת נקמת־יהוה במדין", + "אלף למטה אלף למטה לכל מטות ישראל תשלחו לצבא", + "וימסרו מאלפי ישראל אלף למטה שנים־עשר אלף חלוצי צבא", + "וישלח אתם משה אלף למטה לצבא אתם ואת־פינחס בן־אלעזר הכהן לצבא וכלי הקדש וחצצרות התרועה בידו", + "ויצבאו על־מדין כאשר צוה יהוה את־משה ויהרגו כל־זכר", + "ואת־מלכי מדין הרגו על־חלליהם את־אוי ואת־רקם ואת־צור ואת־חור ואת־רבע חמשת מלכי מדין ואת בלעם בן־בעור הרגו בחרב", + "וישבו בני־ישראל את־נשי מדין ואת־טפם ואת כל־בהמתם ואת־כל־מקנהם ואת־כל־חילם בזזו", + "ואת כל־עריהם במושבתם ואת כל־טירתם שרפו באש", + "ויקחו את־כל־השלל ואת כל־המלקוח באדם ובבהמה", + "ויבאו אל־משה ואל־אלעזר הכהן ואל־עדת בני־ישראל את־השבי ואת־המלקוח ואת־השלל אל־המחנה אל־ערבת מואב אשר על־ירדן ירחו", + "ויצאו משה ואלעזר הכהן וכל־נשיאי העדה לקראתם אל־מחוץ למחנה", + "ויקצף משה על פקודי החיל שרי האלפים ושרי המאות הבאים מצבא המלחמה", + "ויאמר אליהם משה החייתם כל־נקבה", + "הן הנה היו לבני ישראל בדבר בלעם למסר־מעל ביהוה על־דבר־פעור ותהי המגפה בעדת יהוה", + "ועתה הרגו כל־זכר בטף וכל־אשה ידעת איש למשכב זכר הרגו", + "וכל הטף בנשים אשר לא־ידעו משכב זכר החיו לכם", + "ואתם חנו מחוץ למחנה שבעת ימים כל הרג נפש וכל נגע בחלל תתחטאו ביום השלישי וביום השביעי אתם ושביכם", + "וכל־בגד וכל־כלי־עור וכל־מעשה עזים וכל־כלי־עץ תתחטאו", + "ויאמר אלעזר הכהן אל־אנשי הצבא הבאים למלחמה זאת חקת התורה אשר־צוה יהוה את־משה", + "אך את־הזהב ואת־הכסף את־הנחשת את־הברזל את־הבדיל ואת־העפרת", + "כל־דבר אשר־יבא באש תעבירו באש וטהר אך במי נדה יתחטא וכל אשר לא־יבא באש תעבירו במים", + "וכבסתם בגדיכם ביום השביעי וטהרתם ואחר תבאו אל־המחנה", + "ויאמר יהוה אל־משה לאמר", + "שא את ראש מלקוח השבי באדם ובבהמה אתה ואלעזר הכהן וראשי אבות העדה", + "וחצית את־המלקוח בין תפשי המלחמה היצאים לצבא ובין כל־העדה", + "והרמת מכס ליהוה מאת אנשי המלחמה היצאים לצבא אחד נפש מחמש המאות מן־האדם ומן־הבקר ומן־החמרים ומן־הצאן", + "ממחציתם תקחו ונתתה לאלעזר הכהן תרומת יהוה", + "וממחצת בני־ישראל תקח אחד אחז מן־החמשים מן־האדם מן־הבקר מן־החמרים ומן־הצאן מכל־הבהמה ונתתה אתם ללוים שמרי משמרת משכן יהוה", + "ויעש משה ואלעזר הכהן כאשר צוה יהוה את־משה", + "ויהי המלקוח יתר הבז אשר בזזו עם הצבא צאן שש־מאות אלף ושבעים אלף וחמשת־אלפים", + "ובקר שנים ושבעים אלף", + "וחמרים אחד וששים אלף", + "ונפש אדם מן־הנשים אשר לא־ידעו משכב זכר כל־נפש שנים ושלשים אלף", + "ותהי המחצה חלק היצאים בצבא מספר הצאן שלש־מאות אלף ושלשים אלף ושבעת אלפים וחמש מאות", + "ויהי המכס ליהוה מן־הצאן שש מאות חמש ושבעים", + "והבקר ששה ושלשים אלף ומכסם ליהוה שנים ושבעים", + "וחמרים שלשים אלף וחמש מאות ומכסם ליהוה אחד וששים", + "ונפש אדם ששה עשר אלף ומכסם ליהוה שנים ושלשים נפש", + "ויתן משה את־מכס תרומת יהוה לאלעזר הכהן כאשר צוה יהוה את־משה", + "וממחצית בני ישראל אשר חצה משה מן־האנשים הצבאים", + "ותהי מחצת העדה מן־הצאן שלש־מאות אלף ושלשים אלף שבעת אלפים וחמש מאות", + "ובקר ששה ושלשים אלף", + "וחמרים שלשים אלף וחמש מאות", + "ונפש אדם ששה עשר אלף", + "ויקח משה ממחצת בני־ישראל את־האחז אחד מן־החמשים מן־האדם ומן־הבהמה ויתן אתם ללוים שמרי משמרת משכן יהוה כאשר צוה יהוה את־משה", + "ויקרבו אל־משה הפקדים אשר לאלפי הצבא שרי האלפים ושרי המאות", + "ויאמרו אל־משה עבדיך נשאו את־ראש אנשי המלחמה אשר בידנו ולא־נפקד ממנו איש", + "ונקרב את־קרבן יהוה איש אשר מצא כלי־זהב אצעדה וצמיד טבעת עגיל וכומז לכפר על־נפשתינו לפני יהוה", + "ויקח משה ואלעזר הכהן את־הזהב מאתם כל כלי מעשה", + "ויהי כל־זהב התרומה אשר הרימו ליהוה ששה עשר אלף שבע־מאות וחמשים שקל מאת שרי האלפים ומאת שרי המאות", + "אנשי הצבא בזזו איש לו", + "ויקח משה ואלעזר הכהן את־הזהב מאת שרי האלפים והמאות ויבאו אתו אל־אהל מועד זכרון לבני־ישראל לפני יהוה" + ], + [ + "ומקנה רב היה לבני ראובן ולבני־גד עצום מאד ויראו את־ארץ יעזר ואת־ארץ גלעד והנה המקום מקום מקנה", + "ויבאו בני־גד ובני ראובן ויאמרו אל־משה ואל־אלעזר הכהן ואל־נשיאי העדה לאמר", + "עטרות ודיבן ויעזר ונמרה וחשבון ואלעלה ושבם ונבו ובען", + "הארץ אשר הכה יהוה לפני עדת ישראל ארץ מקנה הוא ולעבדיך מקנה", + "ויאמרו אם־מצאנו חן בעיניך יתן את־הארץ הזאת לעבדיך לאחזה אל־תעברנו את־הירדן", + "ויאמר משה לבני־גד ולבני ראובן האחיכם יבאו למלחמה ואתם תשבו פה", + "ולמה תנואון [תניאון] את־לב בני ישראל מעבר אל־הארץ אשר־נתן להם יהוה", + "כה עשו אבתיכם בשלחי אתם מקדש ברנע לראות את־הארץ", + "ויעלו עד־נחל אשכול ויראו את־הארץ ויניאו את־לב בני ישראל לבלתי־בא אל־הארץ אשר־נתן להם יהוה", + "ויחר־אף יהוה ביום ההוא וישבע לאמר", + "אם־יראו האנשים העלים ממצרים מבן עשרים שנה ומעלה את האדמה אשר נשבעתי לאברהם ליצחק וליעקב כי לא־מלאו אחרי", + "בלתי כלב בן־יפנה הקנזי ויהושע בן־נון כי מלאו אחרי יהוה", + "ויחר־אף יהוה בישראל וינעם במדבר ארבעים שנה עד־תם כל־הדור העשה הרע בעיני יהוה", + "והנה קמתם תחת אבתיכם תרבות אנשים חטאים לספות עוד על חרון אף־יהוה אל־ישראל", + "כי תשובן מאחריו ויסף עוד להניחו במדבר ושחתם לכל־העם הזה", + "ויגשו אליו ויאמרו גדרת צאן נבנה למקננו פה וערים לטפנו", + "ואנחנו נחלץ חשים לפני בני ישראל עד אשר אם־הביאנם אל־מקומם וישב טפנו בערי המבצר מפני ישבי הארץ", + "לא נשוב אל־בתינו עד התנחל בני ישראל איש נחלתו", + "כי לא ננחל אתם מעבר לירדן והלאה כי באה נחלתנו אלינו מעבר הירדן מזרחה", + "ויאמר אליהם משה אם־תעשון את־הדבר הזה אם־תחלצו לפני יהוה למלחמה", + "ועבר לכם כל־חלוץ את־הירדן לפני יהוה עד הורישו את־איביו מפניו", + "ונכבשה הארץ לפני יהוה ואחר תשבו והייתם נקיים מיהוה ומישראל והיתה הארץ הזאת לכם לאחזה לפני יהוה", + "ואם־לא תעשון כן הנה חטאתם ליהוה ודעו חטאתכם אשר תמצא אתכם", + "בנו־לכם ערים לטפכם וגדרת לצנאכם והיצא מפיכם תעשו", + "ויאמר בני־גד ובני ראובן אל־משה לאמר עבדיך יעשו כאשר אדני מצוה", + "טפנו נשינו מקננו וכל־בהמתנו יהיו־שם בערי הגלעד", + "ועבדיך יעברו כל־חלוץ צבא לפני יהוה למלחמה כאשר אדני דבר", + "ויצו להם משה את אלעזר הכהן ואת יהושע בן־נון ואת־ראשי אבות המטות לבני ישראל", + "ויאמר משה אלהם אם־יעברו בני־גד ובני־ראובן אתכם את־הירדן כל־חלוץ למלחמה לפני יהוה ונכבשה הארץ לפניכם ונתתם להם את־ארץ הגלעד לאחזה", + "ואם־לא יעברו חלוצים אתכם ונאחזו בתככם בארץ כנען", + "ויענו בני־גד ובני ראובן לאמר את אשר דבר יהוה אל־עבדיך כן נעשה", + "נחנו נעבר חלוצים לפני יהוה ארץ כנען ואתנו אחזת נחלתנו מעבר לירדן", + "ויתן להם משה לבני־גד ולבני ראובן ולחצי שבט מנשה בן־יוסף את־ממלכת סיחן מלך האמרי ואת־ממלכת עוג מלך הבשן הארץ לעריה בגבלת ערי הארץ סביב", + "ויבנו בני־גד את־דיבן ואת־עטרת ואת ערער", + "ואת־עטרת שופן ואת־יעזר ויגבהה", + "ואת־בית נמרה ואת־בית הרן ערי מבצר וגדרת צאן", + "ובני ראובן בנו את־חשבון ואת־אלעלא ואת קריתים", + "ואת־נבו ואת־בעל מעון מוסבת שם ואת־שבמה ויקראו בשמת את־שמות הערים אשר בנו", + "וילכו בני מכיר בן־מנשה גלעדה וילכדה ויורש את־האמרי אשר־בה", + "ויתן משה את־הגלעד למכיר בן־מנשה וישב בה", + "ויאיר בן־מנשה הלך וילכד את־חותיהם ויקרא אתהן חות יאיר", + "ונבח הלך וילכד את־קנת ואת־בנתיה ויקרא לה נבח בשמו" + ], + [ + "אלה מסעי בני־ישראל אשר יצאו מארץ מצרים לצבאתם ביד־משה ואהרן", + "ויכתב משה את־מוצאיהם למסעיהם על־פי יהוה ואלה מסעיהם למוצאיהם", + "ויסעו מרעמסס בחדש הראשון בחמשה עשר יום לחדש הראשון ממחרת הפסח יצאו בני־ישראל ביד רמה לעיני כל־מצרים", + "ומצרים מקברים את אשר הכה יהוה בהם כל־בכור ובאלהיהם עשה יהוה שפטים", + "ויסעו בני־ישראל מרעמסס ויחנו בסכת", + "ויסעו מסכת ויחנו באתם אשר בקצה המדבר", + "ויסעו מאתם וישב על־פי החירת אשר על־פני בעל צפון ויחנו לפני מגדל", + "ויסעו מפני החירת ויעברו בתוך־הים המדברה וילכו דרך שלשת ימים במדבר אתם ויחנו במרה", + "ויסעו ממרה ויבאו אילמה ובאילם שתים עשרה עינת מים ושבעים תמרים ויחנו־שם", + "ויסעו מאילם ויחנו על־ים־סוף", + "ויסעו מים־סוף ויחנו במדבר־סין", + "ויסעו ממדבר־סין ויחנו בדפקה", + "ויסעו מדפקה ויחנו באלוש", + "ויסעו מאלוש ויחנו ברפידם ולא־היה שם מים לעם לשתות", + "ויסעו מרפידם ויחנו במדבר סיני", + "ויסעו ממדבר סיני ויחנו בקברת התאוה", + "ויסעו מקברת התאוה ויחנו בחצרת", + "ויסעו מחצרת ויחנו ברתמה", + "ויסעו מרתמה ויחנו ברמן פרץ", + "ויסעו מרמן פרץ ויחנו בלבנה", + "ויסעו מלבנה ויחנו ברסה", + "ויסעו מרסה ויחנו בקהלתה", + "ויסעו מקהלתה ויחנו בהר־שפר", + "ויסעו מהר־שפר ויחנו בחרדה", + "ויסעו מחרדה ויחנו במקהלת", + "ויסעו ממקהלת ויחנו בתחת", + "ויסעו מתחת ויחנו בתרח", + "ויסעו מתרח ויחנו במתקה", + "ויסעו ממתקה ויחנו בחשמנה", + "ויסעו מחשמנה ויחנו במסרות", + "ויסעו ממסרות ויחנו בבני יעקן", + "ויסעו מבני יעקן ויחנו בחר הגדגד", + "ויסעו מחר הגדגד ויחנו ביטבתה", + "ויסעו מיטבתה ויחנו בעברנה", + "ויסעו מעברנה ויחנו בעציון גבר", + "ויסעו מעציון גבר ויחנו במדבר־צן הוא קדש", + "ויסעו מקדש ויחנו בהר ההר בקצה ארץ אדום", + "ויעל אהרן הכהן אל־הר ההר על־פי יהוה וימת שם בשנת הארבעים לצאת בני־ישראל מארץ מצרים בחדש החמישי באחד לחדש", + "ואהרן בן־שלש ועשרים ומאת שנה במתו בהר ההר", + "וישמע הכנעני מלך ערד והוא־ישב בנגב בארץ כנען בבא בני ישראל", + "ויסעו מהר ההר ויחנו בצלמנה", + "ויסעו מצלמנה ויחנו בפונן", + "ויסעו מפונן ויחנו באבת", + "ויסעו מאבת ויחנו בעיי העברים בגבול מואב", + "ויסעו מעיים ויחנו בדיבן גד", + "ויסעו מדיבן גד ויחנו בעלמן דבלתימה", + "ויסעו מעלמן דבלתימה ויחנו בהרי העברים לפני נבו", + "ויסעו מהרי העברים ויחנו בערבת מואב על ירדן ירחו", + "ויחנו על־הירדן מבית הישמת עד אבל השטים בערבת מואב", + "וידבר יהוה אל־משה בערבת מואב על־ירדן ירחו לאמר", + "דבר אל־בני ישראל ואמרת אלהם כי אתם עברים את־הירדן אל־ארץ כנען", + "והורשתם את־כל־ישבי הארץ מפניכם ואבדתם את כל־משכיתם ואת כל־צלמי מסכתם תאבדו ואת כל־במתם תשמידו", + "והורשתם את־הארץ וישבתם־בה כי לכם נתתי את־הארץ לרשת אתה", + "והתנחלתם את־הארץ בגורל למשפחתיכם לרב תרבו את־נחלתו ולמעט תמעיט את־נחלתו אל אשר־יצא לו שמה הגורל לו יהיה למטות אבתיכם תתנחלו", + "ואם־לא תורישו את־ישבי הארץ מפניכם והיה אשר תותירו מהם לשכים בעיניכם ולצנינם בצדיכם וצררו אתכם על־הארץ אשר אתם ישבים בה", + "והיה כאשר דמיתי לעשות להם אעשה לכם" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "צו את־בני ישראל ואמרת אלהם כי־אתם באים אל־הארץ כנען זאת הארץ אשר תפל לכם בנחלה ארץ כנען לגבלתיה", + "והיה לכם פאת־נגב ממדבר־צן על־ידי אדום והיה לכם גבול נגב מקצה ים־המלח קדמה", + "ונסב לכם הגבול מנגב למעלה עקרבים ועבר צנה והיה [והיו] תוצאתיו מנגב לקדש ברנע ויצא חצר־אדר ועבר עצמנה", + "ונסב הגבול מעצמון נחלה מצרים והיו תוצאתיו הימה", + "וגבול ים והיה לכם הים הגדול וגבול זה־יהיה לכם גבול ים", + "וזה־יהיה לכם גבול צפון מן־הים הגדל תתאו לכם הר ההר", + "מהר ההר תתאו לבא חמת והיו תוצאת הגבל צדדה", + "ויצא הגבל זפרנה והיו תוצאתיו חצר עינן זה־יהיה לכם גבול צפון", + "והתאויתם לכם לגבול קדמה מחצר עינן שפמה", + "וירד הגבל משפם הרבלה מקדם לעין וירד הגבול ומחה על־כתף ים־כנרת קדמה", + "וירד הגבול הירדנה והיו תוצאתיו ים המלח זאת תהיה לכם הארץ לגבלתיה סביב", + "ויצו משה את־בני ישראל לאמר זאת הארץ אשר תתנחלו אתה בגורל אשר צוה יהוה לתת לתשעת המטות וחצי המטה", + "כי לקחו מטה בני הראובני לבית אבתם ומטה בני־הגדי לבית אבתם וחצי מטה מנשה לקחו נחלתם", + "שני המטות וחצי המטה לקחו נחלתם מעבר לירדן ירחו קדמה מזרחה", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "אלה שמות האנשים אשר־ינחלו לכם את־הארץ אלעזר הכהן ויהושע בן־נון", + "ונשיא אחד נשיא אחד ממטה תקחו לנחל את־הארץ", + "ואלה שמות האנשים למטה יהודה כלב בן־יפנה", + "ולמטה בני שמעון שמואל בן־עמיהוד", + "למטה בנימן אלידד בן־כסלון", + "ולמטה בני־דן נשיא בקי בן־יגלי", + "לבני יוסף למטה בני־מנשה נשיא חניאל בן־אפד", + "ולמטה בני־אפרים נשיא קמואל בן־שפטן", + "ולמטה בני־זבולן נשיא אליצפן בן־פרנך", + "ולמטה בני־יששכר נשיא פלטיאל בן־עזן", + "ולמטה בני־אשר נשיא אחיהוד בן־שלמי", + "ולמטה בני־נפתלי נשיא פדהאל בן־עמיהוד", + "אלה אשר צוה יהוה לנחל את־בני־ישראל בארץ כנען" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־משה בערבת מואב על־ירדן ירחו לאמר", + "צו את־בני ישראל ונתנו ללוים מנחלת אחזתם ערים לשבת ומגרש לערים סביבתיהם תתנו ללוים", + "והיו הערים להם לשבת ומגרשיהם יהיו לבהמתם ולרכשם ולכל חיתם", + "ומגרשי הערים אשר תתנו ללוים מקיר העיר וחוצה אלף אמה סביב", + "ומדתם מחוץ לעיר את־פאת־קדמה אלפים באמה ואת־פאת־נגב אלפים באמה ואת־פאת־ים אלפים באמה ואת פאת צפון אלפים באמה והעיר בתוך זה יהיה להם מגרשי הערים", + "ואת הערים אשר תתנו ללוים את שש־ערי המקלט אשר תתנו לנס שמה הרצח ועליהם תתנו ארבעים ושתים עיר", + "כל־הערים אשר תתנו ללוים ארבעים ושמנה עיר אתהן ואת־מגרשיהן", + "והערים אשר תתנו מאחזת בני־ישראל מאת הרב תרבו ומאת המעט תמעיטו איש כפי נחלתו אשר ינחלו יתן מעריו ללוים", + "וידבר יהוה אל־משה לאמר", + "דבר אל־בני ישראל ואמרת אלהם כי אתם עברים את־הירדן ארצה כנען", + "והקריתם לכם ערים ערי מקלט תהיינה לכם ונס שמה רצח מכה־נפש בשגגה", + "והיו לכם הערים למקלט מגאל ולא ימות הרצח עד־עמדו לפני העדה למשפט", + "והערים אשר תתנו שש־ערי מקלט תהיינה לכם", + "את שלש הערים תתנו מעבר לירדן ואת שלש הערים תתנו בארץ כנען ערי מקלט תהיינה", + "לבני ישראל ולגר ולתושב בתוכם תהיינה שש־הערים האלה למקלט לנוס שמה כל־מכה־נפש בשגגה", + "ואם־בכלי ברזל הכהו וימת רצח הוא מות יומת הרצח", + "ואם באבן יד אשר־ימות בה הכהו וימת רצח הוא מות יומת הרצח", + "או בכלי עץ־יד אשר־ימות בו הכהו וימת רצח הוא מות יומת הרצח", + "גאל הדם הוא ימית את־הרצח בפגעו־בו הוא ימיתנו", + "ואם־בשנאה יהדפנו או־השליך עליו בצדיה וימת", + "או באיבה הכהו בידו וימת מות־יומת המכה רצח הוא גאל הדם ימית את־הרצח בפגעו־בו", + "ואם־בפתע בלא־איבה הדפו או־השליך עליו כל־כלי בלא צדיה", + "או בכל־אבן אשר־ימות בה בלא ראות ויפל עליו וימת והוא לא־אויב לו ולא מבקש רעתו", + "ושפטו העדה בין המכה ובין גאל הדם על המשפטים האלה", + "והצילו העדה את־הרצח מיד גאל הדם והשיבו אתו העדה אל־עיר מקלטו אשר־נס שמה וישב בה עד־מות הכהן הגדל אשר־משח אתו בשמן הקדש", + "ואם־יצא יצא הרצח את־גבול עיר מקלטו אשר ינוס שמה", + "ומצא אתו גאל הדם מחוץ לגבול עיר מקלטו ורצח גאל הדם את־הרצח אין לו דם", + "כי בעיר מקלטו ישב עד־מות הכהן הגדל ואחרי מות הכהן הגדל ישוב הרצח אל־ארץ אחזתו", + "והיו אלה לכם לחקת משפט לדרתיכם בכל מושבתיכם", + "כל־מכה־נפש לפי עדים ירצח את־הרצח ועד אחד לא־יענה בנפש למות", + "ולא־תקחו כפר לנפש רצח אשר־הוא רשע למות כי־מות יומת", + "ולא־תקחו כפר לנוס אל־עיר מקלטו לשוב לשבת בארץ עד־מות הכהן", + "ולא־תחניפו את־הארץ אשר אתם בה כי הדם הוא יחניף את־הארץ ולארץ לא־יכפר לדם אשר שפך־בה כי־אם בדם שפכו", + "ולא תטמא את־הארץ אשר אתם ישבים בה אשר אני שכן בתוכה כי אני יהוה שכן בתוך בני ישראל" + ], + [ + "ויקרבו ראשי האבות למשפחת בני־גלעד בן־מכיר בן־מנשה ממשפחת בני יוסף וידברו לפני משה ולפני הנשאים ראשי אבות לבני ישראל", + "ויאמרו את־אדני צוה יהוה לתת את־הארץ בנחלה בגורל לבני ישראל ואדני צוה ביהוה לתת את־נחלת צלפחד אחינו לבנתיו", + "והיו לאחד מבני שבטי בני־ישראל לנשים ונגרעה נחלתן מנחלת אבתינו ונוסף על נחלת המטה אשר תהיינה להם ומגרל נחלתנו יגרע", + "ואם־יהיה היבל לבני ישראל ונוספה נחלתן על נחלת המטה אשר תהיינה להם ומנחלת מטה אבתינו יגרע נחלתן", + "ויצו משה את־בני ישראל על־פי יהוה לאמר כן מטה בני־יוסף דברים", + "זה הדבר אשר־צוה יהוה לבנות צלפחד לאמר לטוב בעיניהם תהיינה לנשים אך למשפחת מטה אביהם תהיינה לנשים", + "ולא־תסב נחלה לבני ישראל ממטה אל־מטה כי איש בנחלת מטה אבתיו ידבקו בני ישראל", + "וכל־בת ירשת נחלה ממטות בני ישראל לאחד ממשפחת מטה אביה תהיה לאשה למען יירשו בני ישראל איש נחלת אבתיו", + "ולא־תסב נחלה ממטה למטה אחר כי־איש בנחלתו ידבקו מטות בני ישראל", + "כאשר צוה יהוה את־משה כן עשו בנות צלפחד", + "ותהיינה מחלה תרצה וחגלה ומלכה ונעה בנות צלפחד לבני דדיהן לנשים", + "ממשפחת בני־מנשה בן־יוסף היו לנשים ותהי נחלתן על־מטה משפחת אביהן", + "אלה המצות והמשפטים אשר צוה יהוה ביד־משה אל־בני ישראל בערבת מואב על ירדן ירחו" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "במדבר", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Torah" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/05.json b/texts/torah/05.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..c5f0935bd93ab0d04a920c3e5877cfc992ec87d1 --- /dev/null +++ b/texts/torah/05.json @@ -0,0 +1,1045 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Deuteronomy", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "אלה הדברים אשר דבר משה אל־כל־ישראל בעבר הירדן במדבר בערבה מול סוף בין־פארן ובין־תפל ולבן וחצרת ודי זהב", + "אחד עשר יום מחרב דרך הר־שעיר עד קדש ברנע", + "ויהי בארבעים שנה בעשתי־עשר חדש באחד לחדש דבר משה אל־בני ישראל ככל אשר צוה יהוה אתו אלהם", + "אחרי הכתו את סיחן מלך האמרי אשר יושב בחשבון ואת עוג מלך הבשן אשר־יושב בעשתרת באדרעי", + "בעבר הירדן בארץ מואב הואיל משה באר את־התורה הזאת לאמר", + "יהוה אלהינו דבר אלינו בחרב לאמר רב־לכם שבת בהר הזה", + "פנו וסעו לכם ובאו הר האמרי ואל־כל־שכניו בערבה בהר ובשפלה ובנגב ובחוף הים ארץ הכנעני והלבנון עד־הנהר הגדל נהר־פרת", + "ראה נתתי לפניכם את־הארץ באו ורשו את־הארץ אשר נשבע יהוה לאבתיכם לאברהם ליצחק וליעקב לתת להם ולזרעם אחריהם", + "ואמר אלכם בעת ההוא לאמר לא־אוכל לבדי שאת אתכם", + "יהוה אלהיכם הרבה אתכם והנכם היום ככוכבי השמים לרב", + "יהוה אלהי אבותכם יסף עליכם ככם אלף פעמים ויברך אתכם כאשר דבר לכם", + "איכה אשא לבדי טרחכם ומשאכם וריבכם", + "הבו לכם אנשים חכמים ונבנים וידעים לשבטיכם ואשימם בראשיכם", + "ותענו אתי ותאמרו טוב־הדבר אשר־דברת לעשות", + "ואקח את־ראשי שבטיכם אנשים חכמים וידעים ואתן אתם ראשים עליכם שרי אלפים ושרי מאות ושרי חמשים ושרי עשרת ושטרים לשבטיכם", + "ואצוה את־שפטיכם בעת ההוא לאמר שמע בין־אחיכם ושפטתם צדק בין־איש ובין־אחיו ובין גרו", + "לא־תכירו פנים במשפט כקטן כגדל תשמעון לא תגורו מפני־איש כי המשפט לאלהים הוא והדבר אשר יקשה מכם תקרבון אלי ושמעתיו", + "ואצוה אתכם בעת ההוא את כל־הדברים אשר תעשון", + "ונסע מחרב ונלך את כל־המדבר הגדול והנורא ההוא אשר ראיתם דרך הר האמרי כאשר צוה יהוה אלהינו אתנו ונבא עד קדש ברנע", + "ואמר אלכם באתם עד־הר האמרי אשר־יהוה אלהינו נתן לנו", + "ראה נתן יהוה אלהיך לפניך את־הארץ עלה רש כאשר דבר יהוה אלהי אבתיך לך אל־תירא ואל־תחת", + "ותקרבון אלי כלכם ותאמרו נשלחה אנשים לפנינו ויחפרו־לנו את־הארץ וישבו אתנו דבר את־הדרך אשר נעלה־בה ואת הערים אשר נבא אליהן", + "וייטב בעיני הדבר ואקח מכם שנים עשר אנשים איש אחד לשבט", + "ויפנו ויעלו ההרה ויבאו עד־נחל אשכל וירגלו אתה", + "ויקחו בידם מפרי הארץ ויורדו אלינו וישבו אתנו דבר ויאמרו טובה הארץ אשר־יהוה אלהינו נתן לנו", + "ולא אביתם לעלת ותמרו את־פי יהוה אלהיכם", + "ותרגנו באהליכם ותאמרו בשנאת יהוה אתנו הוציאנו מארץ מצרים לתת אתנו ביד האמרי להשמידנו", + "אנה אנחנו עלים אחינו המסו את־לבבנו לאמר עם גדול ורם ממנו ערים גדלת ובצורת בשמים וגם־בני ענקים ראינו שם", + "ואמר אלכם לא־תערצון ולא־תיראון מהם", + "יהוה אלהיכם ההלך לפניכם הוא ילחם לכם ככל אשר עשה אתכם במצרים לעיניכם", + "ובמדבר אשר ראית אשר נשאך יהוה אלהיך כאשר ישא־איש את־בנו בכל־הדרך אשר הלכתם עד־באכם עד־המקום הזה", + "ובדבר הזה אינכם מאמינם ביהוה אלהיכם", + "ההלך לפניכם בדרך לתור לכם מקום לחנתכם באש לילה לראתכם בדרך אשר תלכו־בה ובענן יומם", + "וישמע יהוה את־קול דבריכם ויקצף וישבע לאמר", + "אם־יראה איש באנשים האלה הדור הרע הזה את הארץ הטובה אשר נשבעתי לתת לאבתיכם", + "זולתי כלב בן־יפנה הוא יראנה ולו־אתן את־הארץ אשר דרך־בה ולבניו יען אשר מלא אחרי יהוה", + "גם־בי התאנף יהוה בגללכם לאמר גם־אתה לא־תבא שם", + "יהושע בן נון העמד לפניך הוא יבא שמה אתו חזק כי־הוא ינחלנה את־ישראל", + "וטפכם אשר אמרתם לבז יהיה ובניכם אשר לא־ידעו היום טוב ורע המה יבאו שמה ולהם אתננה והם יירשוה", + "ואתם פנו לכם וסעו המדברה דרך ים־סוף", + "ותענו ותאמרו אלי חטאנו ליהוה אנחנו נעלה ונלחמנו ככל אשר־צונו יהוה אלהינו ותחגרו איש את־כלי מלחמתו ותהינו לעלת ההרה", + "ויאמר יהוה אלי אמר להם לא תעלו ולא־תלחמו כי אינני בקרבכם ולא תנגפו לפני איביכם", + "ואדבר אליכם ולא שמעתם ותמרו את־פי יהוה ותזדו ותעלו ההרה", + "ויצא האמרי הישב בהר ההוא לקראתכם וירדפו אתכם כאשר תעשינה הדברים ויכתו אתכם בשעיר עד־חרמה", + "ותשבו ותבכו לפני יהוה ולא־שמע יהוה בקלכם ולא האזין אליכם", + "ותשבו בקדש ימים רבים כימים אשר ישבתם" + ], + [ + "ונפן ונסע המדברה דרך ים־סוף כאשר דבר יהוה אלי ונסב את־הר־שעיר ימים רבים", + "ויאמר יהוה אלי לאמר", + "רב־לכם סב את־ההר הזה פנו לכם צפנה", + "ואת־העם צו לאמר אתם עברים בגבול אחיכם בני־עשו הישבים בשעיר וייראו מכם ונשמרתם מאד", + "אל־תתגרו בם כי לא־אתן לכם מארצם עד מדרך כף־רגל כי־ירשה לעשו נתתי את־הר שעיר", + "אכל תשברו מאתם בכסף ואכלתם וגם־מים תכרו מאתם בכסף ושתיתם", + "כי יהוה אלהיך ברכך בכל מעשה ידך ידע לכתך את־המדבר הגדל הזה זה ארבעים שנה יהוה אלהיך עמך לא חסרת דבר", + "ונעבר מאת אחינו בני־עשו הישבים בשעיר מדרך הערבה מאילת ומעצין גבר ונפן ונעבר דרך מדבר מואב", + "ויאמר יהוה אלי אל־תצר את־מואב ואל־תתגר בם מלחמה כי לא־אתן לך מארצו ירשה כי לבני־לוט נתתי את־ער ירשה", + "האמים לפנים ישבו בה עם גדול ורב ורם כענקים", + "רפאים יחשבו אף־הם כענקים והמאבים יקראו להם אמים", + "ובשעיר ישבו החרים לפנים ובני עשו יירשום וישמידום מפניהם וישבו תחתם כאשר עשה ישראל לארץ ירשתו אשר־נתן יהוה להם", + "עתה קמו ועברו לכם את־נחל זרד ונעבר את־נחל זרד", + "והימים אשר־הלכנו מקדש ברנע עד אשר־עברנו את־נחל זרד שלשים ושמנה שנה עד־תם כל־הדור אנשי המלחמה מקרב המחנה כאשר נשבע יהוה להם", + "וגם יד־יהוה היתה בם להמם מקרב המחנה עד תמם", + "ויהי כאשר־תמו כל־אנשי המלחמה למות מקרב העם", + "וידבר יהוה אלי לאמר", + "אתה עבר היום את־גבול מואב את־ער", + "וקרבת מול בני עמון אל־תצרם ואל־תתגר בם כי לא־אתן מארץ בני־עמון לך ירשה כי לבני־לוט נתתיה ירשה", + "ארץ־רפאים תחשב אף־הוא רפאים ישבו־בה לפנים והעמנים יקראו להם זמזמים", + "עם גדול ורב ורם כענקים וישמידם יהוה מפניהם ויירשם וישבו תחתם", + "כאשר עשה לבני עשו הישבים בשעיר אשר השמיד את־החרי מפניהם ויירשם וישבו תחתם עד היום הזה", + "והעוים הישבים בחצרים עד־עזה כפתרים היצאים מכפתור השמידם וישבו תחתם", + "קומו סעו ועברו את־נחל ארנן ראה נתתי בידך את־סיחן מלך־חשבון האמרי ואת־ארצו החל רש והתגר בו מלחמה", + "היום הזה אחל תת פחדך ויראתך על־פני העמים תחת כל־השמים אשר ישמעון שמעך ורגזו וחלו מפניך", + "ואשלח מלאכים ממדבר קדמות אל־סיחון מלך חשבון דברי שלום לאמר", + "אעברה בארצך בדרך בדרך אלך לא אסור ימין ושמאול", + "אכל בכסף תשברני ואכלתי ומים בכסף תתן־לי ושתיתי רק אעברה ברגלי", + "כאשר עשו־לי בני עשו הישבים בשעיר והמואבים הישבים בער עד אשר־אעבר את־הירדן אל־הארץ אשר־יהוה אלהינו נתן לנו", + "ולא אבה סיחן מלך חשבון העברנו בו כי־הקשה יהוה אלהיך את־רוחו ואמץ את־לבבו למען תתו בידך כיום הזה", + "ויאמר יהוה אלי ראה החלתי תת לפניך את־סיחן ואת־ארצו החל רש לרשת את־ארצו", + "ויצא סיחן לקראתנו הוא וכל־עמו למלחמה יהצה", + "ויתנהו יהוה אלהינו לפנינו ונך אתו ואת־בנו [בניו] ואת־כל־עמו", + "ונלכד את־כל־עריו בעת ההוא ונחרם את־כל־עיר מתם והנשים והטף לא השארנו שריד", + "רק הבהמה בזזנו לנו ושלל הערים אשר לכדנו", + "מערער אשר על־שפת־נחל ארנן והעיר אשר בנחל ועד־הגלעד לא היתה קריה אשר שגבה ממנו את־הכל נתן יהוה אלהינו לפנינו", + "רק אל־ארץ בני־עמון לא קרבת כל־יד נחל יבק וערי ההר וכל אשר־צוה יהוה אלהינו" + ], + [ + "ונפן ונעל דרך הבשן ויצא עוג מלך־הבשן לקראתנו הוא וכל־עמו למלחמה אדרעי", + "ויאמר יהוה אלי אל־תירא אתו כי בידך נתתי אתו ואת־כל־עמו ואת־ארצו ועשית לו כאשר עשית לסיחן מלך האמרי אשר יושב בחשבון", + "ויתן יהוה אלהינו בידנו גם את־עוג מלך־הבשן ואת־כל־עמו ונכהו עד־בלתי השאיר־לו שריד", + "ונלכד את־כל־עריו בעת ההוא לא היתה קריה אשר לא־לקחנו מאתם ששים עיר כל־חבל ארגב ממלכת עוג בבשן", + "כל־אלה ערים בצרות חומה גבהה דלתים ובריח לבד מערי הפרזי הרבה מאד", + "ונחרם אותם כאשר עשינו לסיחן מלך חשבון החרם כל־עיר מתם הנשים והטף", + "וכל־הבהמה ושלל הערים בזונו לנו", + "ונקח בעת ההוא את־הארץ מיד שני מלכי האמרי אשר בעבר הירדן מנחל ארנן עד־הר חרמון", + "צידנים יקראו לחרמון שרין והאמרי יקראו־לו שניר", + "כל ערי המישר וכל־הגלעד וכל־הבשן עד־סלכה ואדרעי ערי ממלכת עוג בבשן", + "כי רק־עוג מלך הבשן נשאר מיתר הרפאים הנה ערשו ערש ברזל הלה הוא ברבת בני עמון תשע אמות ארכה וארבע אמות רחבה באמת־איש", + "ואת־הארץ הזאת ירשנו בעת ההוא מערער אשר־על־נחל ארנן וחצי הר־הגלעד ועריו נתתי לראובני ולגדי", + "ויתר הגלעד וכל־הבשן ממלכת עוג נתתי לחצי שבט המנשה כל חבל הארגב לכל־הבשן ההוא יקרא ארץ רפאים", + "יאיר בן־מנשה לקח את־כל־חבל ארגב עד־גבול הגשורי והמעכתי ויקרא אתם על־שמו את־הבשן חות יאיר עד היום הזה", + "ולמכיר נתתי את־הגלעד", + "ולראובני ולגדי נתתי מן־הגלעד ועד־נחל ארנן תוך הנחל וגבל ועד יבק הנחל גבול בני עמון", + "והערבה והירדן וגבל מכנרת ועד ים הערבה ים המלח תחת אשדת הפסגה מזרחה", + "ואצו אתכם בעת ההוא לאמר יהוה אלהיכם נתן לכם את־הארץ הזאת לרשתה חלוצים תעברו לפני אחיכם בני־ישראל כל־בני־חיל", + "רק נשיכם וטפכם ומקנכם ידעתי כי־מקנה רב לכם ישבו בעריכם אשר נתתי לכם", + "עד אשר־יניח יהוה לאחיכם ככם וירשו גם־הם את־הארץ אשר יהוה אלהיכם נתן להם בעבר הירדן ושבתם איש לירשתו אשר נתתי לכם", + "ואת־יהושוע צויתי בעת ההוא לאמר עיניך הראת את כל־אשר עשה יהוה אלהיכם לשני המלכים האלה כן־יעשה יהוה לכל־הממלכות אשר אתה עבר שמה", + "לא תיראום כי יהוה אלהיכם הוא הנלחם לכם", + "ואתחנן אל־יהוה בעת ההוא לאמר", + "אדני יהוה אתה החלות להראות את־עבדך את־גדלך ואת־ידך החזקה אשר מי־אל בשמים ובארץ אשר־יעשה כמעשיך וכגבורתך", + "אעברה־נא ואראה את־הארץ הטובה אשר בעבר הירדן ההר הטוב הזה והלבנון", + "ויתעבר יהוה בי למענכם ולא שמע אלי ויאמר יהוה אלי רב־לך אל־תוסף דבר אלי עוד בדבר הזה", + "עלה ראש הפסגה ושא עיניך ימה וצפנה ותימנה ומזרחה וראה בעיניך כי־לא תעבר את־הירדן הזה", + "וצו את־יהושע וחזקהו ואמצהו כי־הוא יעבר לפני העם הזה והוא ינחיל אותם את־הארץ אשר תראה", + "ונשב בגיא מול בית פעור" + ], + [ + "ועתה ישראל שמע אל־החקים ואל־המשפטים אשר אנכי מלמד אתכם לעשות למען תחיו ובאתם וירשתם את־הארץ אשר יהוה אלהי אבתיכם נתן לכם", + "לא תספו על־הדבר אשר אנכי מצוה אתכם ולא תגרעו ממנו לשמר את־מצות יהוה אלהיכם אשר אנכי מצוה אתכם", + "עיניכם הראת את אשר־עשה יהוה בבעל פעור כי כל־האיש אשר הלך אחרי בעל־פעור השמידו יהוה אלהיך מקרבך", + "ואתם הדבקים ביהוה אלהיכם חיים כלכם היום", + "ראה למדתי אתכם חקים ומשפטים כאשר צוני יהוה אלהי לעשות כן בקרב הארץ אשר אתם באים שמה לרשתה", + "ושמרתם ועשיתם כי הוא חכמתכם ובינתכם לעיני העמים אשר ישמעון את כל־החקים האלה ואמרו רק עם־חכם ונבון הגוי הגדול הזה", + "כי מי־גוי גדול אשר־לו אלהים קרבים אליו כיהוה אלהינו בכל־קראנו אליו", + "ומי גוי גדול אשר־לו חקים ומשפטים צדיקם ככל התורה הזאת אשר אנכי נתן לפניכם היום", + "רק השמר לך ושמר נפשך מאד פן־תשכח את־הדברים אשר־ראו עיניך ופן־יסורו מלבבך כל ימי חייך והודעתם לבניך ולבני בניך", + "יום אשר עמדת לפני יהוה אלהיך בחרב באמר יהוה אלי הקהל־לי את־העם ואשמעם את־דברי אשר ילמדון ליראה אתי כל־הימים אשר הם חיים על־האדמה ואת־בניהם ילמדון", + "ותקרבון ותעמדון תחת ההר וההר בער באש עד־לב השמים חשך ענן וערפל", + "וידבר יהוה אליכם מתוך האש קול דברים אתם שמעים ותמונה אינכם ראים זולתי קול", + "ויגד לכם את־בריתו אשר צוה אתכם לעשות עשרת הדברים ויכתבם על־שני לחות אבנים", + "ואתי צוה יהוה בעת ההוא ללמד אתכם חקים ומשפטים לעשתכם אתם בארץ אשר אתם עברים שמה לרשתה", + "ונשמרתם מאד לנפשתיכם כי לא ראיתם כל־תמונה ביום דבר יהוה אליכם בחרב מתוך האש", + "פן־תשחתון ועשיתם לכם פסל תמונת כל־סמל תבנית זכר או נקבה", + "תבנית כל־בהמה אשר בארץ תבנית כל־צפור כנף אשר תעוף בשמים", + "תבנית כל־רמש באדמה תבנית כל־דגה אשר־במים מתחת לארץ", + "ופן־תשא עיניך השמימה וראית את־השמש ואת־הירח ואת־הכוכבים כל צבא השמים ונדחת והשתחוית להם ועבדתם אשר חלק יהוה אלהיך אתם לכל העמים תחת כל־השמים", + "ואתכם לקח יהוה ויוצא אתכם מכור הברזל ממצרים להיות לו לעם נחלה כיום הזה", + "ויהוה התאנף־בי על־דבריכם וישבע לבלתי עברי את־הירדן ולבלתי־בא אל־הארץ הטובה אשר יהוה אלהיך נתן לך נחלה", + "כי אנכי מת בארץ הזאת אינני עבר את־הירדן ואתם עברים וירשתם את־הארץ הטובה הזאת", + "השמרו לכם פן־תשכחו את־ברית יהוה אלהיכם אשר כרת עמכם ועשיתם לכם פסל תמונת כל אשר צוך יהוה אלהיך", + "כי יהוה אלהיך אש אכלה הוא אל קנא", + "כי־תוליד בנים ובני בנים ונושנתם בארץ והשחתם ועשיתם פסל תמונת כל ועשיתם הרע בעיני יהוה־אלהיך להכעיסו", + "העידתי בכם היום את־השמים ואת־הארץ כי־אבד תאבדון מהר מעל הארץ אשר אתם עברים את־הירדן שמה לרשתה לא־תאריכן ימים עליה כי השמד תשמדון", + "והפיץ יהוה אתכם בעמים ונשארתם מתי מספר בגוים אשר ינהג יהוה אתכם שמה", + "ועבדתם־שם אלהים מעשה ידי אדם עץ ואבן אשר לא־יראון ולא ישמעון ולא יאכלון ולא יריחן", + "ובקשתם משם את־יהוה אלהיך ומצאת כי תדרשנו בכל־לבבך ובכל־נפשך", + "בצר לך ומצאוך כל הדברים האלה באחרית הימים ושבת עד־יהוה אלהיך ושמעת בקלו", + "כי אל רחום יהוה אלהיך לא ירפך ולא ישחיתך ולא ישכח את־ברית אבתיך אשר נשבע להם", + "כי שאל־נא לימים ראשנים אשר־היו לפניך למן־היום אשר ברא אלהים אדם על־הארץ ולמקצה השמים ועד־קצה השמים הנהיה כדבר הגדול הזה או הנשמע כמהו", + "השמע עם קול אלהים מדבר מתוך־האש כאשר־שמעת אתה ויחי", + "או הנסה אלהים לבוא לקחת לו גוי מקרב גוי במסת באתת ובמופתים ובמלחמה וביד חזקה ובזרוע נטויה ובמוראים גדלים ככל אשר־עשה לכם יהוה אלהיכם במצרים לעיניך", + "אתה הראת לדעת כי יהוה הוא האלהים אין עוד מלבדו", + "מן־השמים השמיעך את־קלו ליסרך ועל־הארץ הראך את־אשו הגדולה ודבריו שמעת מתוך האש", + "ותחת כי אהב את־אבתיך ויבחר בזרעו אחריו ויוצאך בפניו בכחו הגדל ממצרים", + "להוריש גוים גדלים ועצמים ממך מפניך להביאך לתת־לך את־ארצם נחלה כיום הזה", + "וידעת היום והשבת אל־לבבך כי יהוה הוא האלהים בשמים ממעל ועל־הארץ מתחת אין עוד", + "ושמרת את־חקיו ואת־מצותיו אשר אנכי מצוך היום אשר ייטב לך ולבניך אחריך ולמען תאריך ימים על־האדמה אשר יהוה אלהיך נתן לך כל־הימים", + "אז יבדיל משה שלש ערים בעבר הירדן מזרחה שמש", + "לנס שמה רוצח אשר ירצח את־רעהו בבלי־דעת והוא לא־שנא לו מתמול שלשום ונס אל־אחת מן־הערים האל וחי", + "את־בצר במדבר בארץ המישר לראובני ואת־ראמת בגלעד לגדי ואת־גולן בבשן למנשי", + "וזאת התורה אשר־שם משה לפני בני ישראל", + "אלה העדת והחקים והמשפטים אשר דבר משה אל־בני ישראל בצאתם ממצרים", + "בעבר הירדן בגיא מול בית פעור בארץ סיחן מלך האמרי אשר יושב בחשבון אשר הכה משה ובני ישראל בצאתם ממצרים", + "ויירשו את־ארצו ואת־ארץ עוג מלך־הבשן שני מלכי האמרי אשר בעבר הירדן מזרח שמש", + "מערער אשר על־שפת־נחל ארנן ועד־הר שיאן הוא חרמון", + "וכל־הערבה עבר הירדן מזרחה ועד ים הערבה תחת אשדת הפסגה" + ], + [ + "ויקרא משה אל־כל־ישראל ויאמר אלהם שמע ישראל את־החקים ואת־המשפטים אשר אנכי דבר באזניכם היום ולמדתם אתם ושמרתם לעשתם", + "יהוה אלהינו כרת עמנו ברית בחרב", + "לא את־אבתינו כרת יהוה את־הברית הזאת כי אתנו אנחנו אלה פה היום כלנו חיים", + "פנים בפנים דבר יהוה עמכם בהר מתוך האש", + "אנכי עמד בין־יהוה וביניכם בעת ההוא להגיד לכם את־דבר יהוה כי יראתם מפני האש ולא־עליתם בהר לאמר", + "אנכי יהוה אלהיך אשר הוצאתיך מארץ מצרים מבית עבדים", + "לא יהיה־לך אלהים אחרים על־פני", + "לא־תעשה־לך פסל כל־תמונה אשר בשמים ממעל ואשר בארץ מתחת ואשר במים מתחת לארץ", + "לא־תשתחוה להם ולא תעבדם כי אנכי יהוה אלהיך אל קנא פקד עון אבות על־בנים ועל־שלשים ועל־רבעים לשנאי", + "ועשה חסד לאלפים לאהבי ולשמרי מצותו [מצותי]", + "לא תשא את־שם־יהוה אלהיך לשוא כי לא ינקה יהוה את אשר־ישא את־שמו לשוא", + "שמור את־יום השבת לקדשו כאשר צוך יהוה אלהיך", + "ששת ימים תעבד ועשית כל־מלאכתך", + "ויום השביעי שבת ליהוה אלהיך לא תעשה כל־מלאכה אתה ובנך־ובתך ועבדך־ואמתך ושורך וחמרך וכל־בהמתך וגרך אשר בשעריך למען ינוח עבדך ואמתך כמוך", + "וזכרת כי־עבד היית בארץ מצרים ויצאך יהוה אלהיך משם ביד חזקה ובזרע נטויה על־כן צוך יהוה אלהיך לעשות את־יום השבת", + "כבד את־אביך ואת־אמך כאשר צוך יהוה אלהיך למען יאריכן ימיך ולמען ייטב לך על האדמה אשר־יהוה אלהיך נתן לך", + "לא תרצח ולא תנאף ולא תגנב ולא־תענה ברעך עד שוא", + "ולא תחמד אשת רעך ולא תתאוה בית רעך שדהו ועבדו ואמתו שורו וחמרו וכל אשר לרעך", + "את־הדברים האלה דבר יהוה אל־כל־קהלכם בהר מתוך האש הענן והערפל קול גדול ולא יסף ויכתבם על־שני לחת אבנים ויתנם אלי", + "ויהי כשמעכם את־הקול מתוך החשך וההר בער באש ותקרבון אלי כל־ראשי שבטיכם וזקניכם", + "ותאמרו הן הראנו יהוה אלהינו את־כבדו ואת־גדלו ואת־קלו שמענו מתוך האש היום הזה ראינו כי־ידבר אלהים את־האדם וחי", + "ועתה למה נמות כי תאכלנו האש הגדלה הזאת אם־יספים אנחנו לשמע את־קול יהוה אלהינו עוד ומתנו", + "כי מי כל־בשר אשר שמע קול אלהים חיים מדבר מתוך־האש כמנו ויחי", + "קרב אתה ושמע את כל־אשר יאמר יהוה אלהינו ואת תדבר אלינו את כל־אשר ידבר יהוה אלהינו אליך ושמענו ועשינו", + "וישמע יהוה את־קול דבריכם בדברכם אלי ויאמר יהוה אלי שמעתי את־קול דברי העם הזה אשר דברו אליך היטיבו כל־אשר דברו", + "מי־יתן והיה לבבם זה להם ליראה אתי ולשמר את־כל־מצותי כל־הימים למען ייטב להם ולבניהם לעלם", + "לך אמר להם שובו לכם לאהליכם", + "ואתה פה עמד עמדי ואדברה אליך את כל־המצוה והחקים והמשפטים אשר תלמדם ועשו בארץ אשר אנכי נתן להם לרשתה", + "ושמרתם לעשות כאשר צוה יהוה אלהיכם אתכם לא תסרו ימין ושמאל", + "בכל־הדרך אשר צוה יהוה אלהיכם אתכם תלכו למען תחיון וטוב לכם והארכתם ימים בארץ אשר תירשון" + ], + [ + "וזאת המצוה החקים והמשפטים אשר צוה יהוה אלהיכם ללמד אתכם לעשות בארץ אשר אתם עברים שמה לרשתה", + "למען תירא את־יהוה אלהיך לשמר את־כל־חקתיו ומצותיו אשר אנכי מצוך אתה ובנך ובן־בנך כל ימי חייך ולמען יארכן ימיך", + "ושמעת ישראל ושמרת לעשות אשר ייטב לך ואשר תרבון מאד כאשר דבר יהוה אלהי אבתיך לך ארץ זבת חלב ודבש", + "שמע ישראל יהוה אלהינו יהוה אחד", + "ואהבת את יהוה אלהיך בכל־לבבך ובכל־נפשך ובכל־מאדך", + "והיו הדברים האלה אשר אנכי מצוך היום על־לבבך", + "ושננתם לבניך ודברת בם בשבתך בביתך ובלכתך בדרך ובשכבך ובקומך", + "וקשרתם לאות על־ידך והיו לטטפת בין עיניך", + "וכתבתם על־מזוזת ביתך ובשעריך", + "והיה כי יביאך יהוה אלהיך אל־הארץ אשר נשבע לאבתיך לאברהם ליצחק וליעקב לתת לך ערים גדלת וטבת אשר לא־בנית", + "ובתים מלאים כל־טוב אשר לא־מלאת וברת חצובים אשר לא־חצבת כרמים וזיתים אשר לא־נטעת ואכלת ושבעת", + "השמר לך פן־תשכח את־יהוה אשר הוציאך מארץ מצרים מבית עבדים", + "את־יהוה אלהיך תירא ואתו תעבד ובשמו תשבע", + "לא תלכון אחרי אלהים אחרים מאלהי העמים אשר סביבותיכם", + "כי אל קנא יהוה אלהיך בקרבך פן־יחרה אף־יהוה אלהיך בך והשמידך מעל פני האדמה", + "לא תנסו את־יהוה אלהיכם כאשר נסיתם במסה", + "שמור תשמרון את־מצות יהוה אלהיכם ועדתיו וחקיו אשר צוך", + "ועשית הישר והטוב בעיני יהוה למען ייטב לך ובאת וירשת את־הארץ הטבה אשר־נשבע יהוה לאבתיך", + "להדף את־כל־איביך מפניך כאשר דבר יהוה", + "כי־ישאלך בנך מחר לאמר מה העדת והחקים והמשפטים אשר צוה יהוה אלהינו אתכם", + "ואמרת לבנך עבדים היינו לפרעה במצרים ויוציאנו יהוה ממצרים ביד חזקה", + "ויתן יהוה אותת ומפתים גדלים ורעים במצרים בפרעה ובכל־ביתו לעינינו", + "ואותנו הוציא משם למען הביא אתנו לתת לנו את־הארץ אשר נשבע לאבתינו", + "ויצונו יהוה לעשות את־כל־החקים האלה ליראה את־יהוה אלהינו לטוב לנו כל־הימים לחיתנו כהיום הזה", + "וצדקה תהיה־לנו כי־נשמר לעשות את־כל־המצוה הזאת לפני יהוה אלהינו כאשר צונו" + ], + [ + "כי יביאך יהוה אלהיך אל־הארץ אשר־אתה בא־שמה לרשתה ונשל גוים־רבים מפניך החתי והגרגשי והאמרי והכנעני והפרזי והחוי והיבוסי שבעה גוים רבים ועצומים ממך", + "ונתנם יהוה אלהיך לפניך והכיתם החרם תחרים אתם לא־תכרת להם ברית ולא תחנם", + "ולא תתחתן בם בתך לא־תתן לבנו ובתו לא־תקח לבנך", + "כי־יסיר את־בנך מאחרי ועבדו אלהים אחרים וחרה אף־יהוה בכם והשמידך מהר", + "כי־אם־כה תעשו להם מזבחתיהם תתצו ומצבתם תשברו ואשירהם תגדעון ופסיליהם תשרפון באש", + "כי עם קדוש אתה ליהוה אלהיך בך בחר יהוה אלהיך להיות לו לעם סגלה מכל העמים אשר על־פני האדמה", + "לא מרבכם מכל־העמים חשק יהוה בכם ויבחר בכם כי־אתם המעט מכל־העמים", + "כי מאהבת יהוה אתכם ומשמרו את־השבעה אשר נשבע לאבתיכם הוציא יהוה אתכם ביד חזקה ויפדך מבית עבדים מיד פרעה מלך־מצרים", + "וידעת כי־יהוה אלהיך הוא האלהים האל הנאמן שמר הברית והחסד לאהביו ולשמרי מצותו [מצותיו] לאלף דור", + "ומשלם לשנאיו אל־פניו להאבידו לא יאחר לשנאו אל־פניו ישלם־לו", + "ושמרת את־המצוה ואת־החקים ואת־המשפטים אשר אנכי מצוך היום לעשותם", + "והיה עקב תשמעון את המשפטים האלה ושמרתם ועשיתם אתם ושמר יהוה אלהיך לך את־הברית ואת־החסד אשר נשבע לאבתיך", + "ואהבך וברכך והרבך וברך פרי־בטנך ופרי־אדמתך דגנך ותירשך ויצהרך שגר־אלפיך ועשתרת צאנך על האדמה אשר־נשבע לאבתיך לתת לך", + "ברוך תהיה מכל־העמים לא־יהיה בך עקר ועקרה ובבהמתך", + "והסיר יהוה ממך כל־חלי וכל־מדוי מצרים הרעים אשר ידעת לא ישימם בך ונתנם בכל־שנאיך", + "ואכלת את־כל־העמים אשר יהוה אלהיך נתן לך לא־תחס עינך עליהם ולא תעבד את־אלהיהם כי־מוקש הוא לך", + "כי תאמר בלבבך רבים הגוים האלה ממני איכה אוכל להורישם", + "לא תירא מהם זכר תזכר את אשר־עשה יהוה אלהיך לפרעה ולכל־מצרים", + "המסת הגדלת אשר־ראו עיניך והאתת והמפתים והיד החזקה והזרע הנטויה אשר הוצאך יהוה אלהיך כן־יעשה יהוה אלהיך לכל־העמים אשר־אתה ירא מפניהם", + "וגם את־הצרעה ישלח יהוה אלהיך בם עד־אבד הנשארים והנסתרים מפניך", + "לא תערץ מפניהם כי־יהוה אלהיך בקרבך אל גדול ונורא", + "ונשל יהוה אלהיך את־הגוים האל מפניך מעט מעט לא תוכל כלתם מהר פן־תרבה עליך חית השדה", + "ונתנם יהוה אלהיך לפניך והמם מהומה גדלה עד השמדם", + "ונתן מלכיהם בידך והאבדת את־שמם מתחת השמים לא־יתיצב איש בפניך עד השמדך אתם", + "פסילי אלהיהם תשרפון באש לא־תחמד כסף וזהב עליהם ולקחת לך פן תוקש בו כי תועבת יהוה אלהיך הוא", + "ולא־תביא תועבה אל־ביתך והיית חרם כמהו שקץ תשקצנו ותעב תתעבנו כי־חרם הוא" + ], + [ + "כל־המצוה אשר אנכי מצוך היום תשמרון לעשות למען תחיון ורביתם ובאתם וירשתם את־הארץ אשר־נשבע יהוה לאבתיכם", + "וזכרת את־כל־הדרך אשר הליכך יהוה אלהיך זה ארבעים שנה במדבר למען ענתך לנסתך לדעת את־אשר בלבבך התשמר מצותו [מצותיו] אם־לא", + "ויענך וירעבך ויאכלך את המן אשר לא־ידעת ולא ידעון אבתיך למען הודעך כי לא על־הלחם לבדו יחיה האדם כי על־כל־מוצא פי־יהוה יחיה האדם", + "שמלתך לא בלתה מעליך ורגלך לא בצקה זה ארבעים שנה", + "וידעת עם־לבבך כי כאשר ייסר איש את־בנו יהוה אלהיך מיסרך", + "ושמרת את־מצות יהוה אלהיך ללכת בדרכיו וליראה אתו", + "כי יהוה אלהיך מביאך אל־ארץ טובה ארץ נחלי מים עינת ותהמת יצאים בבקעה ובהר", + "ארץ חטה ושערה וגפן ותאנה ורמון ארץ־זית שמן ודבש", + "ארץ אשר לא במסכנת תאכל־בה לחם לא־תחסר כל בה ארץ אשר אבניה ברזל ומהרריה תחצב נחשת", + "ואכלת ושבעת וברכת את־יהוה אלהיך על־הארץ הטבה אשר נתן־לך", + "השמר לך פן־תשכח את־יהוה אלהיך לבלתי שמר מצותיו ומשפטיו וחקתיו אשר אנכי מצוך היום", + "פן־תאכל ושבעת ובתים טובים תבנה וישבת", + "ובקרך וצאנך ירבין וכסף וזהב ירבה־לך וכל אשר־לך ירבה", + "ורם לבבך ושכחת את־יהוה אלהיך המוציאך מארץ מצרים מבית עבדים", + "המוליכך במדבר הגדל והנורא נחש שרף ועקרב וצמאון אשר אין־מים המוציא לך מים מצור החלמיש", + "המאכלך מן במדבר אשר לא־ידעון אבתיך למען ענתך ולמען נסתך להיטבך באחריתך", + "ואמרת בלבבך כחי ועצם ידי עשה לי את־החיל הזה", + "וזכרת את־יהוה אלהיך כי הוא הנתן לך כח לעשות חיל למען הקים את־בריתו אשר־נשבע לאבתיך כיום הזה", + "והיה אם־שכח תשכח את־יהוה אלהיך והלכת אחרי אלהים אחרים ועבדתם והשתחוית להם העדתי בכם היום כי אבד תאבדון", + "כגוים אשר יהוה מאביד מפניכם כן תאבדון עקב לא תשמעון בקול יהוה אלהיכם" + ], + [ + "שמע ישראל אתה עבר היום את־הירדן לבא לרשת גוים גדלים ועצמים ממך ערים גדלת ובצרת בשמים", + "עם־גדול ורם בני ענקים אשר אתה ידעת ואתה שמעת מי יתיצב לפני בני ענק", + "וידעת היום כי יהוה אלהיך הוא־העבר לפניך אש אכלה הוא ישמידם והוא יכניעם לפניך והורשתם והאבדתם מהר כאשר דבר יהוה לך", + "אל־תאמר בלבבך בהדף יהוה אלהיך אתם מלפניך לאמר בצדקתי הביאני יהוה לרשת את־הארץ הזאת וברשעת הגוים האלה יהוה מורישם מפניך", + "לא בצדקתך ובישר לבבך אתה בא לרשת את־ארצם כי ברשעת הגוים האלה יהוה אלהיך מורישם מפניך ולמען הקים את־הדבר אשר נשבע יהוה לאבתיך לאברהם ליצחק וליעקב", + "וידעת כי לא בצדקתך יהוה אלהיך נתן לך את־הארץ הטובה הזאת לרשתה כי עם־קשה־ערף אתה", + "זכר אל־תשכח את אשר־הקצפת את־יהוה אלהיך במדבר למן־היום אשר־יצאת מארץ מצרים עד־באכם עד־המקום הזה ממרים הייתם עם־יהוה", + "ובחרב הקצפתם את־יהוה ויתאנף יהוה בכם להשמיד אתכם", + "בעלתי ההרה לקחת לוחת האבנים לוחת הברית אשר־כרת יהוה עמכם ואשב בהר ארבעים יום וארבעים לילה לחם לא אכלתי ומים לא שתיתי", + "ויתן יהוה אלי את־שני לוחת האבנים כתבים באצבע אלהים ועליהם ככל־הדברים אשר דבר יהוה עמכם בהר מתוך האש ביום הקהל", + "ויהי מקץ ארבעים יום וארבעים לילה נתן יהוה אלי את־שני לחת האבנים לחות הברית", + "ויאמר יהוה אלי קום רד מהר מזה כי שחת עמך אשר הוצאת ממצרים סרו מהר מן־הדרך אשר צויתם עשו להם מסכה", + "ויאמר יהוה אלי לאמר ראיתי את־העם הזה והנה עם־קשה־ערף הוא", + "הרף ממני ואשמידם ואמחה את־שמם מתחת השמים ואעשה אותך לגוי־עצום ורב ממנו", + "ואפן וארד מן־ההר וההר בער באש ושני לחת הברית על שתי ידי", + "וארא והנה חטאתם ליהוה אלהיכם עשיתם לכם עגל מסכה סרתם מהר מן־הדרך אשר־צוה יהוה אתכם", + "ואתפש בשני הלחת ואשלכם מעל שתי ידי ואשברם לעיניכם", + "ואתנפל לפני יהוה כראשנה ארבעים יום וארבעים לילה לחם לא אכלתי ומים לא שתיתי על כל־חטאתכם אשר חטאתם לעשות הרע בעיני יהוה להכעיסו", + "כי יגרתי מפני האף והחמה אשר קצף יהוה עליכם להשמיד אתכם וישמע יהוה אלי גם בפעם ההוא", + "ובאהרן התאנף יהוה מאד להשמידו ואתפלל גם־בעד אהרן בעת ההוא", + "ואת־חטאתכם אשר־עשיתם את־העגל לקחתי ואשרף אתו באש ואכת אתו טחון היטב עד אשר־דק לעפר ואשלך את־עפרו אל־הנחל הירד מן־ההר", + "ובתבערה ובמסה ובקברת התאוה מקצפים הייתם את־יהוה", + "ובשלח יהוה אתכם מקדש ברנע לאמר עלו ורשו את־הארץ אשר נתתי לכם ותמרו את־פי יהוה אלהיכם ולא האמנתם לו ולא שמעתם בקלו", + "ממרים הייתם עם־יהוה מיום דעתי אתכם", + "ואתנפל לפני יהוה את ארבעים היום ואת־ארבעים הלילה אשר התנפלתי כי־אמר יהוה להשמיד אתכם", + "ואתפלל אל־יהוה ואמר אדני יהוה אל־תשחת עמך ונחלתך אשר פדית בגדלך אשר־הוצאת ממצרים ביד חזקה", + "זכר לעבדיך לאברהם ליצחק וליעקב אל־תפן אל־קשי העם הזה ואל־רשעו ואל־חטאתו", + "פן־יאמרו הארץ אשר הוצאתנו משם מבלי יכלת יהוה להביאם אל־הארץ אשר־דבר להם ומשנאתו אותם הוציאם להמתם במדבר", + "והם עמך ונחלתך אשר הוצאת בכחך הגדל ובזרעך הנטויה" + ], + [ + "בעת ההוא אמר יהוה אלי פסל־לך שני־לוחת אבנים כראשנים ועלה אלי ההרה ועשית לך ארון עץ", + "ואכתב על־הלחת את־הדברים אשר היו על־הלחת הראשנים אשר שברת ושמתם בארון", + "ואעש ארון עצי שטים ואפסל שני־לחת אבנים כראשנים ואעל ההרה ושני הלחת בידי", + "ויכתב על־הלחת כמכתב הראשון את עשרת הדברים אשר דבר יהוה אליכם בהר מתוך האש ביום הקהל ויתנם יהוה אלי", + "ואפן וארד מן־ההר ואשם את־הלחת בארון אשר עשיתי ויהיו שם כאשר צוני יהוה", + "ובני ישראל נסעו מבארת בני־יעקן מוסרה שם מת אהרן ויקבר שם ויכהן אלעזר בנו תחתיו", + "משם נסעו הגדגדה ומן־הגדגדה יטבתה ארץ נחלי מים", + "בעת ההוא הבדיל יהוה את־שבט הלוי לשאת את־ארון ברית־יהוה לעמד לפני יהוה לשרתו ולברך בשמו עד היום הזה", + "על־כן לא־היה ללוי חלק ונחלה עם־אחיו יהוה הוא נחלתו כאשר דבר יהוה אלהיך לו", + "ואנכי עמדתי בהר כימים הראשנים ארבעים יום וארבעים לילה וישמע יהוה אלי גם בפעם ההוא לא־אבה יהוה השחיתך", + "ויאמר יהוה אלי קום לך למסע לפני העם ויבאו וירשו את־הארץ אשר־נשבעתי לאבתם לתת להם", + "ועתה ישראל מה יהוה אלהיך שאל מעמך כי אם־ליראה את־יהוה אלהיך ללכת בכל־דרכיו ולאהבה אתו ולעבד את־יהוה אלהיך בכל־לבבך ובכל־נפשך", + "לשמר את־מצות יהוה ואת־חקתיו אשר אנכי מצוך היום לטוב לך", + "הן ליהוה אלהיך השמים ושמי השמים הארץ וכל־אשר־בה", + "רק באבתיך חשק יהוה לאהבה אותם ויבחר בזרעם אחריהם בכם מכל־העמים כיום הזה", + "ומלתם את ערלת לבבכם וערפכם לא תקשו עוד", + "כי יהוה אלהיכם הוא אלהי האלהים ואדני האדנים האל הגדל הגבר והנורא אשר לא־ישא פנים ולא יקח שחד", + "עשה משפט יתום ואלמנה ואהב גר לתת לו לחם ושמלה", + "ואהבתם את־הגר כי־גרים הייתם בארץ מצרים", + "את־יהוה אלהיך תירא אתו תעבד ובו תדבק ובשמו תשבע", + "הוא תהלתך והוא אלהיך אשר־עשה אתך את־הגדלת ואת־הנוראת האלה אשר ראו עיניך", + "בשבעים נפש ירדו אבתיך מצרימה ועתה שמך יהוה אלהיך ככוכבי השמים לרב" + ], + [ + "ואהבת את יהוה אלהיך ושמרת משמרתו וחקתיו ומשפטיו ומצותיו כל־הימים", + "וידעתם היום כי לא את־בניכם אשר לא־ידעו ואשר לא־ראו את־מוסר יהוה אלהיכם את־גדלו את־ידו החזקה וזרעו הנטויה", + "ואת־אתתיו ואת־מעשיו אשר עשה בתוך מצרים לפרעה מלך־מצרים ולכל־ארצו", + "ואשר עשה לחיל מצרים לסוסיו ולרכבו אשר הציף את־מי ים־סוף על־פניהם ברדפם אחריכם ויאבדם יהוה עד היום הזה", + "ואשר עשה לכם במדבר עד־באכם עד־המקום הזה", + "ואשר עשה לדתן ולאבירם בני אליאב בן־ראובן אשר פצתה הארץ את־פיה ותבלעם ואת־בתיהם ואת־אהליהם ואת כל־היקום אשר ברגליהם בקרב כל־ישראל", + "כי עיניכם הראת את־כל־מעשה יהוה הגדל אשר עשה", + "ושמרתם את־כל־המצוה אשר אנכי מצוך היום למען תחזקו ובאתם וירשתם את־הארץ אשר אתם עברים שמה לרשתה", + "ולמען תאריכו ימים על־האדמה אשר נשבע יהוה לאבתיכם לתת להם ולזרעם ארץ זבת חלב ודבש", + "כי הארץ אשר אתה בא־שמה לרשתה לא כארץ מצרים הוא אשר יצאתם משם אשר תזרע את־זרעך והשקית ברגלך כגן הירק", + "והארץ אשר אתם עברים שמה לרשתה ארץ הרים ובקעת למטר השמים תשתה־מים", + "ארץ אשר־יהוה אלהיך דרש אתה תמיד עיני יהוה אלהיך בה מרשית השנה ועד אחרית שנה", + "והיה אם־שמע תשמעו אל־מצותי אשר אנכי מצוה אתכם היום לאהבה את־יהוה אלהיכם ולעבדו בכל־לבבכם ובכל־נפשכם", + "ונתתי מטר־ארצכם בעתו יורה ומלקוש ואספת דגנך ותירשך ויצהרך", + "ונתתי עשב בשדך לבהמתך ואכלת ושבעת", + "השמרו לכם פן יפתה לבבכם וסרתם ועבדתם אלהים אחרים והשתחויתם להם", + "וחרה אף־יהוה בכם ועצר את־השמים ולא־יהיה מטר והאדמה לא תתן את־יבולה ואבדתם מהרה מעל הארץ הטבה אשר יהוה נתן לכם", + "ושמתם את־דברי אלה על־לבבכם ועל־נפשכם וקשרתם אתם לאות על־ידכם והיו לטוטפת בין עיניכם", + "ולמדתם אתם את־בניכם לדבר בם בשבתך בביתך ובלכתך בדרך ובשכבך ובקומך", + "וכתבתם על־מזוזות ביתך ובשעריך", + "למען ירבו ימיכם וימי בניכם על האדמה אשר נשבע יהוה לאבתיכם לתת להם כימי השמים על־הארץ", + "כי אם־שמר תשמרון את־כל־המצוה הזאת אשר אנכי מצוה אתכם לעשתה לאהבה את־יהוה אלהיכם ללכת בכל־דרכיו ולדבקה־בו", + "והוריש יהוה את־כל־הגוים האלה מלפניכם וירשתם גוים גדלים ועצמים מכם", + "כל־המקום אשר תדרך כף־רגלכם בו לכם יהיה מן־המדבר והלבנון מן־הנהר נהר־פרת ועד הים האחרון יהיה גבלכם", + "לא־יתיצב איש בפניכם פחדכם ומוראכם יתן יהוה אלהיכם על־פני כל־הארץ אשר תדרכו־בה כאשר דבר לכם", + "ראה אנכי נתן לפניכם היום ברכה וקללה", + "את־הברכה אשר תשמעו אל־מצות יהוה אלהיכם אשר אנכי מצוה אתכם היום", + "והקללה אם־לא תשמעו אל־מצות יהוה אלהיכם וסרתם מן־הדרך אשר אנכי מצוה אתכם היום ללכת אחרי אלהים אחרים אשר לא־ידעתם", + "והיה כי יביאך יהוה אלהיך אל־הארץ אשר־אתה בא־שמה לרשתה ונתתה את־הברכה על־הר גרזים ואת־הקללה על־הר עיבל", + "הלא־המה בעבר הירדן אחרי דרך מבוא השמש בארץ הכנעני הישב בערבה מול הגלגל אצל אלוני מרה", + "כי אתם עברים את־הירדן לבא לרשת את־הארץ אשר־יהוה אלהיכם נתן לכם וירשתם אתה וישבתם־בה", + "ושמרתם לעשות את כל־החקים ואת־המשפטים אשר אנכי נתן לפניכם היום" + ], + [ + "אלה החקים והמשפטים אשר תשמרון לעשות בארץ אשר נתן יהוה אלהי אבתיך לך לרשתה כל־הימים אשר־אתם חיים על־האדמה", + "אבד תאבדון את־כל־המקמות אשר עבדו־שם הגוים אשר אתם ירשים אתם את־אלהיהם על־ההרים הרמים ועל־הגבעות ותחת כל־עץ רענן", + "ונתצתם את־מזבחתם ושברתם את־מצבתם ואשריהם תשרפון באש ופסילי אלהיהם תגדעון ואבדתם את־שמם מן־המקום ההוא", + "לא־תעשון כן ליהוה אלהיכם", + "כי אם־אל־המקום אשר־יבחר יהוה אלהיכם מכל־שבטיכם לשום את־שמו שם לשכנו תדרשו ובאת שמה", + "והבאתם שמה עלתיכם וזבחיכם ואת מעשרתיכם ואת תרומת ידכם ונדריכם ונדבתיכם ובכרת בקרכם וצאנכם", + "ואכלתם־שם לפני יהוה אלהיכם ושמחתם בכל משלח ידכם אתם ובתיכם אשר ברכך יהוה אלהיך", + "לא תעשון ככל אשר אנחנו עשים פה היום איש כל־הישר בעיניו", + "כי לא־באתם עד־עתה אל־המנוחה ואל־הנחלה אשר־יהוה אלהיך נתן לך", + "ועברתם את־הירדן וישבתם בארץ אשר־יהוה אלהיכם מנחיל אתכם והניח לכם מכל־איביכם מסביב וישבתם־בטח", + "והיה המקום אשר־יבחר יהוה אלהיכם בו לשכן שמו שם שמה תביאו את כל־אשר אנכי מצוה אתכם עולתיכם וזבחיכם מעשרתיכם ותרמת ידכם וכל מבחר נדריכם אשר תדרו ליהוה", + "ושמחתם לפני יהוה אלהיכם אתם ובניכם ובנתיכם ועבדיכם ואמהתיכם והלוי אשר בשעריכם כי אין לו חלק ונחלה אתכם", + "השמר לך פן־תעלה עלתיך בכל־מקום אשר תראה", + "כי אם־במקום אשר־יבחר יהוה באחד שבטיך שם תעלה עלתיך ושם תעשה כל אשר אנכי מצוך", + "רק בכל־אות נפשך תזבח ואכלת בשר כברכת יהוה אלהיך אשר נתן־לך בכל־שעריך הטמא והטהור יאכלנו כצבי וכאיל", + "רק הדם לא תאכלו על־הארץ תשפכנו כמים", + "לא־תוכל לאכל בשעריך מעשר דגנך ותירשך ויצהרך ובכרת בקרך וצאנך וכל־נדריך אשר תדר ונדבתיך ותרומת ידך", + "כי אם־לפני יהוה אלהיך תאכלנו במקום אשר יבחר יהוה אלהיך בו אתה ובנך ובתך ועבדך ואמתך והלוי אשר בשעריך ושמחת לפני יהוה אלהיך בכל משלח ידך", + "השמר לך פן־תעזב את־הלוי כל־ימיך על־אדמתך", + "כי־ירחיב יהוה אלהיך את־גבולך כאשר דבר־לך ואמרת אכלה בשר כי־תאוה נפשך לאכל בשר בכל־אות נפשך תאכל בשר", + "כי־ירחק ממך המקום אשר יבחר יהוה אלהיך לשום שמו שם וזבחת מבקרך ומצאנך אשר נתן יהוה לך כאשר צויתך ואכלת בשעריך בכל אות נפשך", + "אך כאשר יאכל את־הצבי ואת־האיל כן תאכלנו הטמא והטהור יחדו יאכלנו", + "רק חזק לבלתי אכל הדם כי הדם הוא הנפש ולא־תאכל הנפש עם־הבשר", + "לא תאכלנו על־הארץ תשפכנו כמים", + "לא תאכלנו למען ייטב לך ולבניך אחריך כי־תעשה הישר בעיני יהוה", + "רק קדשיך אשר־יהיו לך ונדריך תשא ובאת אל־המקום אשר־יבחר יהוה", + "ועשית עלתיך הבשר והדם על־מזבח יהוה אלהיך ודם־זבחיך ישפך על־מזבח יהוה אלהיך והבשר תאכל", + "שמר ושמעת את כל־הדברים האלה אשר אנכי מצוך למען ייטב לך ולבניך אחריך עד־עולם כי תעשה הטוב והישר בעיני יהוה אלהיך", + "כי־יכרית יהוה אלהיך את־הגוים אשר אתה בא־שמה לרשת אותם מפניך וירשת אתם וישבת בארצם", + "השמר לך פן־תנקש אחריהם אחרי השמדם מפניך ופן־תדרש לאלהיהם לאמר איכה יעבדו הגוים האלה את־אלהיהם ואעשה־כן גם־אני", + "לא־תעשה כן ליהוה אלהיך כי כל־תועבת יהוה אשר שנא עשו לאלהיהם כי גם את־בניהם ואת־בנתיהם ישרפו באש לאלהיהם" + ], + [ + "את כל־הדבר אשר אנכי מצוה אתכם אתו תשמרו לעשות לא־תסף עליו ולא תגרע ממנו", + "כי־יקום בקרבך נביא או חלם חלום ונתן אליך אות או מופת", + "ובא האות והמופת אשר־דבר אליך לאמר נלכה אחרי אלהים אחרים אשר לא־ידעתם ונעבדם", + "לא תשמע אל־דברי הנביא ההוא או אל־חולם החלום ההוא כי מנסה יהוה אלהיכם אתכם לדעת הישכם אהבים את־יהוה אלהיכם בכל־לבבכם ובכל־נפשכם", + "אחרי יהוה אלהיכם תלכו ואתו תיראו ואת־מצותיו תשמרו ובקלו תשמעו ואתו תעבדו ובו תדבקון", + "והנביא ההוא או חלם החלום ההוא יומת כי דבר־סרה על־יהוה אלהיכם המוציא אתכם מארץ מצרים והפדך מבית עבדים להדיחך מן־הדרך אשר צוך יהוה אלהיך ללכת בה ובערת הרע מקרבך", + "כי יסיתך אחיך בן־אמך או־בנך או־בתך או אשת חיקך או רעך אשר כנפשך בסתר לאמר נלכה ונעבדה אלהים אחרים אשר לא ידעת אתה ואבתיך", + "מאלהי העמים אשר סביבתיכם הקרבים אליך או הרחקים ממך מקצה הארץ ועד־קצה הארץ", + "לא־תאבה לו ולא תשמע אליו ולא־תחוס עינך עליו ולא־תחמל ולא־תכסה עליו", + "כי הרג תהרגנו ידך תהיה־בו בראשונה להמיתו ויד כל־העם באחרנה", + "וסקלתו באבנים ומת כי בקש להדיחך מעל יהוה אלהיך המוציאך מארץ מצרים מבית עבדים", + "וכל־ישראל ישמעו ויראון ולא־יוספו לעשות כדבר הרע הזה בקרבך", + "כי־תשמע באחת עריך אשר יהוה אלהיך נתן לך לשבת שם לאמר", + "יצאו אנשים בני־בליעל מקרבך וידיחו את־ישבי עירם לאמר נלכה ונעבדה אלהים אחרים אשר לא־ידעתם", + "ודרשת וחקרת ושאלת היטב והנה אמת נכון הדבר נעשתה התועבה הזאת בקרבך", + "הכה תכה את־ישבי העיר ההוא [ההיא] לפי־חרב החרם אתה ואת־כל־אשר־בה ואת־בהמתה לפי־חרב", + "ואת־כל־שללה תקבץ אל־תוך רחבה ושרפת באש את־העיר ואת־כל־שללה כליל ליהוה אלהיך והיתה תל עולם לא תבנה עוד", + "ולא־ידבק בידך מאומה מן־החרם למען ישוב יהוה מחרון אפו ונתן־לך רחמים ורחמך והרבך כאשר נשבע לאבתיך", + "כי תשמע בקול יהוה אלהיך לשמר את־כל־מצותיו אשר אנכי מצוך היום לעשות הישר בעיני יהוה אלהיך" + ], + [ + "בנים אתם ליהוה אלהיכם לא תתגדדו ולא־תשימו קרחה בין עיניכם למת", + "כי עם קדוש אתה ליהוה אלהיך ובך בחר יהוה להיות לו לעם סגלה מכל העמים אשר על־פני האדמה", + "לא תאכל כל־תועבה", + "זאת הבהמה אשר תאכלו שור שה כשבים ושה עזים", + "איל וצבי ויחמור ואקו ודישן ותאו וזמר", + "וכל־בהמה מפרסת פרסה ושסעת שסע שתי פרסות מעלת גרה בבהמה אתה תאכלו", + "אך את־זה לא תאכלו ממעלי הגרה וממפריסי הפרסה השסועה את־הגמל ואת־הארנבת ואת־השפן כי־מעלה גרה המה ופרסה לא הפריסו טמאים הם לכם", + "ואת־החזיר כי־מפריס פרסה הוא ולא גרה טמא הוא לכם מבשרם לא תאכלו ובנבלתם לא תגעו", + "את־זה תאכלו מכל אשר במים כל אשר־לו סנפיר וקשקשת תאכלו", + "וכל אשר אין־לו סנפיר וקשקשת לא תאכלו טמא הוא לכם", + "כל־צפור טהרה תאכלו", + "וזה אשר לא־תאכלו מהם הנשר והפרס והעזניה", + "והראה ואת־האיה והדיה למינה", + "ואת כל־ערב למינו", + "ואת בת היענה ואת־התחמס ואת־השחף ואת־הנץ למינהו", + "את־הכוס ואת־הינשוף והתנשמת", + "והקאת ואת־הרחמה ואת־השלך", + "והחסידה והאנפה למינה והדוכיפת והעטלף", + "וכל שרץ העוף טמא הוא לכם לא יאכלו", + "כל־עוף טהור תאכלו", + "לא תאכלו כל־נבלה לגר אשר־בשעריך תתננה ואכלה או מכר לנכרי כי עם קדוש אתה ליהוה אלהיך לא־תבשל גדי בחלב אמו", + "עשר תעשר את כל־תבואת זרעך היצא השדה שנה שנה", + "ואכלת לפני יהוה אלהיך במקום אשר־יבחר לשכן שמו שם מעשר דגנך תירשך ויצהרך ובכרת בקרך וצאנך למען תלמד ליראה את־יהוה אלהיך כל־הימים", + "וכי־ירבה ממך הדרך כי לא תוכל שאתו כי־ירחק ממך המקום אשר יבחר יהוה אלהיך לשום שמו שם כי יברכך יהוה אלהיך", + "ונתתה בכסף וצרת הכסף בידך והלכת אל־המקום אשר יבחר יהוה אלהיך בו", + "ונתתה הכסף בכל אשר־תאוה נפשך בבקר ובצאן וביין ובשכר ובכל אשר תשאלך נפשך ואכלת שם לפני יהוה אלהיך ושמחת אתה וביתך", + "והלוי אשר־בשעריך לא תעזבנו כי אין לו חלק ונחלה עמך", + "מקצה שלש שנים תוציא את־כל־מעשר תבואתך בשנה ההוא והנחת בשעריך", + "ובא הלוי כי אין־לו חלק ונחלה עמך והגר והיתום והאלמנה אשר בשעריך ואכלו ושבעו למען יברכך יהוה אלהיך בכל־מעשה ידך אשר תעשה" + ], + [ + "מקץ שבע־שנים תעשה שמטה", + "וזה דבר השמטה שמוט כל־בעל משה ידו אשר ישה ברעהו לא־יגש את־רעהו ואת־אחיו כי־קרא שמטה ליהוה", + "את־הנכרי תגש ואשר יהיה לך את־אחיך תשמט ידך", + "אפס כי לא יהיה־בך אביון כי־ברך יברכך יהוה בארץ אשר יהוה אלהיך נתן־לך נחלה לרשתה", + "רק אם־שמוע תשמע בקול יהוה אלהיך לשמר לעשות את־כל־המצוה הזאת אשר אנכי מצוך היום", + "כי־יהוה אלהיך ברכך כאשר דבר־לך והעבטת גוים רבים ואתה לא תעבט ומשלת בגוים רבים ובך לא ימשלו", + "כי־יהיה בך אביון מאחד אחיך באחד שעריך בארצך אשר־יהוה אלהיך נתן לך לא תאמץ את־לבבך ולא תקפץ את־ידך מאחיך האביון", + "כי־פתח תפתח את־ידך לו והעבט תעביטנו די מחסרו אשר יחסר לו", + "השמר לך פן־יהיה דבר עם־לבבך בליעל לאמר קרבה שנת־השבע שנת השמטה ורעה עינך באחיך האביון ולא תתן לו וקרא עליך אל־יהוה והיה בך חטא", + "נתון תתן לו ולא־ירע לבבך בתתך לו כי בגלל הדבר הזה יברכך יהוה אלהיך בכל־מעשך ובכל משלח ידך", + "כי לא־יחדל אביון מקרב הארץ על־כן אנכי מצוך לאמר פתח תפתח את־ידך לאחיך לעניך ולאבינך בארצך", + "כי־ימכר לך אחיך העברי או העבריה ועבדך שש שנים ובשנה השביעת תשלחנו חפשי מעמך", + "וכי־תשלחנו חפשי מעמך לא תשלחנו ריקם", + "העניק תעניק לו מצאנך ומגרנך ומיקבך אשר ברכך יהוה אלהיך תתן־לו", + "וזכרת כי עבד היית בארץ מצרים ויפדך יהוה אלהיך על־כן אנכי מצוך את־הדבר הזה היום", + "והיה כי־יאמר אליך לא אצא מעמך כי אהבך ואת־ביתך כי־טוב לו עמך", + "ולקחת את־המרצע ונתתה באזנו ובדלת והיה לך עבד עולם ואף לאמתך תעשה־כן", + "לא־יקשה בעינך בשלחך אתו חפשי מעמך כי משנה שכר שכיר עבדך שש שנים וברכך יהוה אלהיך בכל אשר תעשה", + "כל־הבכור אשר יולד בבקרך ובצאנך הזכר תקדיש ליהוה אלהיך לא תעבד בבכר שורך ולא תגז בכור צאנך", + "לפני יהוה אלהיך תאכלנו שנה בשנה במקום אשר־יבחר יהוה אתה וביתך", + "וכי־יהיה בו מום פסח או עור כל מום רע לא תזבחנו ליהוה אלהיך", + "בשעריך תאכלנו הטמא והטהור יחדו כצבי וכאיל", + "רק את־דמו לא תאכל על־הארץ תשפכנו כמים" + ], + [ + "שמור את־חדש האביב ועשית פסח ליהוה אלהיך כי בחדש האביב הוציאך יהוה אלהיך ממצרים לילה", + "וזבחת פסח ליהוה אלהיך צאן ובקר במקום אשר־יבחר יהוה לשכן שמו שם", + "לא־תאכל עליו חמץ שבעת ימים תאכל־עליו מצות לחם עני כי בחפזון יצאת מארץ מצרים למען תזכר את־יום צאתך מארץ מצרים כל ימי חייך", + "ולא־יראה לך שאר בכל־גבלך שבעת ימים ולא־ילין מן־הבשר אשר תזבח בערב ביום הראשון לבקר", + "לא תוכל לזבח את־הפסח באחד שעריך אשר־יהוה אלהיך נתן לך", + "כי אם־אל־המקום אשר־יבחר יהוה אלהיך לשכן שמו שם תזבח את־הפסח בערב כבוא השמש מועד צאתך ממצרים", + "ובשלת ואכלת במקום אשר יבחר יהוה אלהיך בו ופנית בבקר והלכת לאהליך", + "ששת ימים תאכל מצות וביום השביעי עצרת ליהוה אלהיך לא תעשה מלאכה", + "שבעה שבעת תספר־לך מהחל חרמש בקמה תחל לספר שבעה שבעות", + "ועשית חג שבעות ליהוה אלהיך מסת נדבת ידך אשר תתן כאשר יברכך יהוה אלהיך", + "ושמחת לפני יהוה אלהיך אתה ובנך ובתך ועבדך ואמתך והלוי אשר בשעריך והגר והיתום והאלמנה אשר בקרבך במקום אשר יבחר יהוה אלהיך לשכן שמו שם", + "וזכרת כי־עבד היית במצרים ושמרת ועשית את־החקים האלה", + "חג הסכת תעשה לך שבעת ימים באספך מגרנך ומיקבך", + "ושמחת בחגך אתה ובנך ובתך ועבדך ואמתך והלוי והגר והיתום והאלמנה אשר בשעריך", + "שבעת ימים תחג ליהוה אלהיך במקום אשר־יבחר יהוה כי יברכך יהוה אלהיך בכל תבואתך ובכל מעשה ידיך והיית אך שמח", + "שלוש פעמים בשנה יראה כל־זכורך את־פני יהוה אלהיך במקום אשר יבחר בחג המצות ובחג השבעות ובחג הסכות ולא יראה את־פני יהוה ריקם", + "איש כמתנת ידו כברכת יהוה אלהיך אשר נתן־לך", + "שפטים ושטרים תתן־לך בכל־שעריך אשר יהוה אלהיך נתן לך לשבטיך ושפטו את־העם משפט־צדק", + "לא־תטה משפט לא תכיר פנים ולא־תקח שחד כי השחד יעור עיני חכמים ויסלף דברי צדיקם", + "צדק צדק תרדף למען תחיה וירשת את־הארץ אשר־יהוה אלהיך נתן לך", + "לא־תטע לך אשרה כל־עץ אצל מזבח יהוה אלהיך אשר תעשה־לך", + "ולא־תקים לך מצבה אשר שנא יהוה אלהיך" + ], + [ + "לא־תזבח ליהוה אלהיך שור ושה אשר יהיה בו מום כל דבר רע כי תועבת יהוה אלהיך הוא", + "כי־ימצא בקרבך באחד שעריך אשר־יהוה אלהיך נתן לך איש או־אשה אשר יעשה את־הרע בעיני יהוה־אלהיך לעבר בריתו", + "וילך ויעבד אלהים אחרים וישתחו להם ולשמש או לירח או לכל־צבא השמים אשר לא־צויתי", + "והגד־לך ושמעת ודרשת היטב והנה אמת נכון הדבר נעשתה התועבה הזאת בישראל", + "והוצאת את־האיש ההוא או את־האשה ההוא אשר עשו את־הדבר הרע הזה אל־שעריך את־האיש או את־האשה וסקלתם באבנים ומתו", + "על־פי שנים עדים או שלשה עדים יומת המת לא יומת על־פי עד אחד", + "יד העדים תהיה־בו בראשנה להמיתו ויד כל־העם באחרנה ובערת הרע מקרבך", + "כי יפלא ממך דבר למשפט בין־דם לדם בין־דין לדין ובין נגע לנגע דברי ריבת בשעריך וקמת ועלית אל־המקום אשר יבחר יהוה אלהיך בו", + "ובאת אל־הכהנים הלוים ואל־השפט אשר יהיה בימים ההם ודרשת והגידו לך את דבר המשפט", + "ועשית על־פי הדבר אשר יגידו לך מן־המקום ההוא אשר יבחר יהוה ושמרת לעשות ככל אשר יורוך", + "על־פי התורה אשר יורוך ועל־המשפט אשר־יאמרו לך תעשה לא תסור מן־הדבר אשר־יגידו לך ימין ושמאל", + "והאיש אשר־יעשה בזדון לבלתי שמע אל־הכהן העמד לשרת שם את־יהוה אלהיך או אל־השפט ומת האיש ההוא ובערת הרע מישראל", + "וכל־העם ישמעו ויראו ולא יזידון עוד", + "כי־תבא אל־הארץ אשר יהוה אלהיך נתן לך וירשתה וישבתה בה ואמרת אשימה עלי מלך ככל־הגוים אשר סביבתי", + "שום תשים עליך מלך אשר יבחר יהוה אלהיך בו מקרב אחיך תשים עליך מלך לא תוכל לתת עליך איש נכרי אשר לא־אחיך הוא", + "רק לא־ירבה־לו סוסים ולא־ישיב את־העם מצרימה למען הרבות סוס ויהוה אמר לכם לא תספון לשוב בדרך הזה עוד", + "ולא ירבה־לו נשים ולא יסור לבבו וכסף וזהב לא ירבה־לו מאד", + "והיה כשבתו על כסא ממלכתו וכתב לו את־משנה התורה הזאת על־ספר מלפני הכהנים הלוים", + "והיתה עמו וקרא בו כל־ימי חייו למען ילמד ליראה את־יהוה אלהיו לשמר את־כל־דברי התורה הזאת ואת־החקים האלה לעשתם", + "לבלתי רום־לבבו מאחיו ולבלתי סור מן־המצוה ימין ושמאול למען יאריך ימים על־ממלכתו הוא ובניו בקרב ישראל" + ], + [ + "לא־יהיה לכהנים הלוים כל־שבט לוי חלק ונחלה עם־ישראל אשי יהוה ונחלתו יאכלון", + "ונחלה לא־יהיה־לו בקרב אחיו יהוה הוא נחלתו כאשר דבר־לו", + "וזה יהיה משפט הכהנים מאת העם מאת זבחי הזבח אם־שור אם־שה ונתן לכהן הזרע והלחיים והקבה", + "ראשית דגנך תירשך ויצהרך וראשית גז צאנך תתן־לו", + "כי בו בחר יהוה אלהיך מכל־שבטיך לעמד לשרת בשם־יהוה הוא ובניו כל־הימים", + "וכי־יבא הלוי מאחד שעריך מכל־ישראל אשר־הוא גר שם ובא בכל־אות נפשו אל־המקום אשר־יבחר יהוה", + "ושרת בשם יהוה אלהיו ככל־אחיו הלוים העמדים שם לפני יהוה", + "חלק כחלק יאכלו לבד ממכריו על־האבות", + "כי אתה בא אל־הארץ אשר־יהוה אלהיך נתן לך לא־תלמד לעשות כתועבת הגוים ההם", + "לא־ימצא בך מעביר בנו־ובתו באש קסם קסמים מעונן ומנחש ומכשף", + "וחבר חבר ושאל אוב וידעני ודרש אל־המתים", + "כי־תועבת יהוה כל־עשה אלה ובגלל התועבת האלה יהוה אלהיך מוריש אותם מפניך", + "תמים תהיה עם יהוה אלהיך", + "כי הגוים האלה אשר אתה יורש אותם אל־מעננים ואל־קסמים ישמעו ואתה לא כן נתן לך יהוה אלהיך", + "נביא מקרבך מאחיך כמני יקים לך יהוה אלהיך אליו תשמעון", + "ככל אשר־שאלת מעם יהוה אלהיך בחרב ביום הקהל לאמר לא אסף לשמע את־קול יהוה אלהי ואת־האש הגדלה הזאת לא־אראה עוד ולא אמות", + "ויאמר יהוה אלי היטיבו אשר דברו", + "נביא אקים להם מקרב אחיהם כמוך ונתתי דברי בפיו ודבר אליהם את כל־אשר אצונו", + "והיה האיש אשר לא־ישמע אל־דברי אשר ידבר בשמי אנכי אדרש מעמו", + "אך הנביא אשר יזיד לדבר דבר בשמי את אשר לא־צויתיו לדבר ואשר ידבר בשם אלהים אחרים ומת הנביא ההוא", + "וכי תאמר בלבבך איכה נדע את־הדבר אשר לא־דברו יהוה", + "אשר ידבר הנביא בשם יהוה ולא־יהיה הדבר ולא יבוא הוא הדבר אשר לא־דברו יהוה בזדון דברו הנביא לא תגור ממנו" + ], + [ + "כי־יכרית יהוה אלהיך את־הגוים אשר יהוה אלהיך נתן לך את־ארצם וירשתם וישבת בעריהם ובבתיהם", + "שלוש ערים תבדיל לך בתוך ארצך אשר יהוה אלהיך נתן לך לרשתה", + "תכין לך הדרך ושלשת את־גבול ארצך אשר ינחילך יהוה אלהיך והיה לנוס שמה כל־רצח", + "וזה דבר הרצח אשר־ינוס שמה וחי אשר יכה את־רעהו בבלי־דעת והוא לא־שנא לו מתמל שלשם", + "ואשר יבא את־רעהו ביער לחטב עצים ונדחה ידו בגרזן לכרת העץ ונשל הברזל מן־העץ ומצא את־רעהו ומת הוא ינוס אל־אחת הערים־האלה וחי", + "פן־ירדף גאל הדם אחרי הרצח כי־יחם לבבו והשיגו כי־ירבה הדרך והכהו נפש ולו אין משפט־מות כי לא שנא הוא לו מתמול שלשום", + "על־כן אנכי מצוך לאמר שלש ערים תבדיל לך", + "ואם־ירחיב יהוה אלהיך את־גבלך כאשר נשבע לאבתיך ונתן לך את־כל־הארץ אשר דבר לתת לאבתיך", + "כי־תשמר את־כל־המצוה הזאת לעשתה אשר אנכי מצוך היום לאהבה את־יהוה אלהיך וללכת בדרכיו כל־הימים ויספת לך עוד שלש ערים על השלש האלה", + "ולא ישפך דם נקי בקרב ארצך אשר יהוה אלהיך נתן לך נחלה והיה עליך דמים", + "וכי־יהיה איש שנא לרעהו וארב לו וקם עליו והכהו נפש ומת ונס אל־אחת הערים האל", + "ושלחו זקני עירו ולקחו אתו משם ונתנו אתו ביד גאל הדם ומת", + "לא־תחוס עינך עליו ובערת דם־הנקי מישראל וטוב לך", + "לא תסיג גבול רעך אשר גבלו ראשנים בנחלתך אשר תנחל בארץ אשר יהוה אלהיך נתן לך לרשתה", + "לא־יקום עד אחד באיש לכל־עון ולכל־חטאת בכל־חטא אשר יחטא על־פי שני עדים או על־פי שלשה־עדים יקום דבר", + "כי־יקום עד־חמס באיש לענות בו סרה", + "ועמדו שני־האנשים אשר־להם הריב לפני יהוה לפני הכהנים והשפטים אשר יהיו בימים ההם", + "ודרשו השפטים היטב והנה עד־שקר העד שקר ענה באחיו", + "ועשיתם לו כאשר זמם לעשות לאחיו ובערת הרע מקרבך", + "והנשארים ישמעו ויראו ולא־יספו לעשות עוד כדבר הרע הזה בקרבך", + "ולא תחוס עינך נפש בנפש עין בעין שן בשן יד ביד רגל ברגל" + ], + [ + "כי־תצא למלחמה על־איביך וראית סוס ורכב עם רב ממך לא תירא מהם כי־יהוה אלהיך עמך המעלך מארץ מצרים", + "והיה כקרבכם אל־המלחמה ונגש הכהן ודבר אל־העם", + "ואמר אלהם שמע ישראל אתם קרבים היום למלחמה על־איביכם אל־ירך לבבכם אל־תיראו ואל־תחפזו ואל־תערצו מפניהם", + "כי יהוה אלהיכם ההלך עמכם להלחם לכם עם־איביכם להושיע אתכם", + "ודברו השטרים אל־העם לאמר מי־האיש אשר בנה בית־חדש ולא חנכו ילך וישב לביתו פן־ימות במלחמה ואיש אחר יחנכנו", + "ומי־האיש אשר־נטע כרם ולא חללו ילך וישב לביתו פן־ימות במלחמה ואיש אחר יחללנו", + "ומי־האיש אשר־ארש אשה ולא לקחה ילך וישב לביתו פן־ימות במלחמה ואיש אחר יקחנה", + "ויספו השטרים לדבר אל־העם ואמרו מי־האיש הירא ורך הלבב ילך וישב לביתו ולא ימס את־לבב אחיו כלבבו", + "והיה ככלת השטרים לדבר אל־העם ופקדו שרי צבאות בראש העם", + "כי־תקרב אל־עיר להלחם עליה וקראת אליה לשלום", + "והיה אם־שלום תענך ופתחה לך והיה כל־העם הנמצא־בה יהיו לך למס ועבדוך", + "ואם־לא תשלים עמך ועשתה עמך מלחמה וצרת עליה", + "ונתנה יהוה אלהיך בידך והכית את־כל־זכורה לפי־חרב", + "רק הנשים והטף והבהמה וכל אשר יהיה בעיר כל־שללה תבז לך ואכלת את־שלל איביך אשר נתן יהוה אלהיך לך", + "כן תעשה לכל־הערים הרחקת ממך מאד אשר לא־מערי הגוים־האלה הנה", + "רק מערי העמים האלה אשר יהוה אלהיך נתן לך נחלה לא תחיה כל־נשמה", + "כי־החרם תחרימם החתי והאמרי הכנעני והפרזי החוי והיבוסי כאשר צוך יהוה אלהיך", + "למען אשר לא־ילמדו אתכם לעשות ככל תועבתם אשר עשו לאלהיהם וחטאתם ליהוה אלהיכם", + "כי־תצור אל־עיר ימים רבים להלחם עליה לתפשה לא־תשחית את־עצה לנדח עליו גרזן כי ממנו תאכל ואתו לא תכרת כי האדם עץ השדה לבא מפניך במצור", + "רק עץ אשר־תדע כי־לא־עץ מאכל הוא אתו תשחית וכרת ובנית מצור על־העיר אשר־הוא עשה עמך מלחמה עד רדתה" + ], + [ + "כי־ימצא חלל באדמה אשר יהוה אלהיך נתן לך לרשתה נפל בשדה לא נודע מי הכהו", + "ויצאו זקניך ושפטיך ומדדו אל־הערים אשר סביבת החלל", + "והיה העיר הקרבה אל־החלל ולקחו זקני העיר ההוא עגלת בקר אשר לא־עבד בה אשר לא־משכה בעל", + "והורדו זקני העיר ההוא את־העגלה אל־נחל איתן אשר לא־יעבד בו ולא יזרע וערפו־שם את־העגלה בנחל", + "ונגשו הכהנים בני לוי כי בם בחר יהוה אלהיך לשרתו ולברך בשם יהוה ועל־פיהם יהיה כל־ריב וכל־נגע", + "וכל זקני העיר ההוא הקרבים אל־החלל ירחצו את־ידיהם על־העגלה הערופה בנחל", + "וענו ואמרו ידינו לא שפכה [שפכו] את־הדם הזה ועינינו לא ראו", + "כפר לעמך ישראל אשר־פדית יהוה ואל־תתן דם נקי בקרב עמך ישראל ונכפר להם הדם", + "ואתה תבער הדם הנקי מקרבך כי־תעשה הישר בעיני יהוה", + "כי־תצא למלחמה על־איביך ונתנו יהוה אלהיך בידך ושבית שביו", + "וראית בשביה אשת יפת־תאר וחשקת בה ולקחת לך לאשה", + "והבאתה אל־תוך ביתך וגלחה את־ראשה ועשתה את־צפרניה", + "והסירה את־שמלת שביה מעליה וישבה בביתך ובכתה את־אביה ואת־אמה ירח ימים ואחר כן תבוא אליה ובעלתה והיתה לך לאשה", + "והיה אם־לא חפצת בה ושלחתה לנפשה ומכר לא־תמכרנה בכסף לא־תתעמר בה תחת אשר עניתה", + "כי־תהיין לאיש שתי נשים האחת אהובה והאחת שנואה וילדו־לו בנים האהובה והשנואה והיה הבן הבכור לשניאה", + "והיה ביום הנחילו את־בניו את אשר־יהיה לו לא יוכל לבכר את־בן־האהובה על־פני בן־השנואה הבכר", + "כי את־הבכר בן־השנואה יכיר לתת לו פי שנים בכל אשר־ימצא לו כי־הוא ראשית אנו לו משפט הבכרה", + "כי־יהיה לאיש בן סורר ומורה איננו שמע בקול אביו ובקול אמו ויסרו אתו ולא ישמע אליהם", + "ותפשו בו אביו ואמו והוציאו אתו אל־זקני עירו ואל־שער מקמו", + "ואמרו אל־זקני עירו בננו זה סורר ומרה איננו שמע בקלנו זולל וסבא", + "ורגמהו כל־אנשי עירו באבנים ומת ובערת הרע מקרבך וכל־ישראל ישמעו ויראו", + "וכי־יהיה באיש חטא משפט־מות והומת ותלית אתו על־עץ", + "לא־תלין נבלתו על־העץ כי־קבור תקברנו ביום ההוא כי־קללת אלהים תלוי ולא תטמא את־אדמתך אשר יהוה אלהיך נתן לך נחלה" + ], + [ + "לא־תראה את־שור אחיך או את־שיו נדחים והתעלמת מהם השב תשיבם לאחיך", + "ואם־לא קרוב אחיך אליך ולא ידעתו ואספתו אל־תוך ביתך והיה עמך עד דרש אחיך אתו והשבתו לו", + "וכן תעשה לחמרו וכן תעשה לשמלתו וכן תעשה לכל־אבדת אחיך אשר־תאבד ממנו ומצאתה לא תוכל להתעלם", + "לא־תראה את־חמור אחיך או שורו נפלים בדרך והתעלמת מהם הקם תקים עמו", + "לא־יהיה כלי־גבר על־אשה ולא־ילבש גבר שמלת אשה כי תועבת יהוה אלהיך כל־עשה אלה", + "כי יקרא קן־צפור לפניך בדרך בכל־עץ או על־הארץ אפרחים או ביצים והאם רבצת על־האפרחים או על־הביצים לא־תקח האם על־הבנים", + "שלח תשלח את־האם ואת־הבנים תקח־לך למען ייטב לך והארכת ימים", + "כי תבנה בית חדש ועשית מעקה לגגך ולא־תשים דמים בביתך כי־יפל הנפל ממנו", + "לא־תזרע כרמך כלאים פן־תקדש המלאה הזרע אשר תזרע ותבואת הכרם", + "לא־תחרש בשור־ובחמר יחדו", + "לא תלבש שעטנז צמר ופשתים יחדו", + "גדלים תעשה־לך על־ארבע כנפות כסותך אשר תכסה־בה", + "כי־יקח איש אשה ובא אליה ושנאה", + "ושם לה עלילת דברים והוציא עליה שם רע ואמר את־האשה הזאת לקחתי ואקרב אליה ולא־מצאתי לה בתולים", + "ולקח אבי הנער [הנערה] ואמה והוציאו את־בתולי הנער [הנערה] אל־זקני העיר השערה", + "ואמר אבי הנער [הנערה] אל־הזקנים את־בתי נתתי לאיש הזה לאשה וישנאה", + "והנה־הוא שם עלילת דברים לאמר לא־מצאתי לבתך בתולים ואלה בתולי בתי ופרשו השמלה לפני זקני העיר", + "ולקחו זקני העיר־ההוא את־האיש ויסרו אתו", + "וענשו אתו מאה כסף ונתנו לאבי הנערה כי הוציא שם רע על בתולת ישראל ולו־תהיה לאשה לא־יוכל לשלחה כל־ימיו", + "ואם־אמת היה הדבר הזה לא־נמצאו בתולים לנער [לנערה]", + "והוציאו את־הנער [הנערה] אל־פתח בית־אביה וסקלוה אנשי עירה באבנים ומתה כי־עשתה נבלה בישראל לזנות בית אביה ובערת הרע מקרבך", + "כי־ימצא איש שכב עם־אשה בעלת־בעל ומתו גם־שניהם האיש השכב עם־האשה והאשה ובערת הרע מישראל", + "כי יהיה נער [נערה] בתולה מארשה לאיש ומצאה איש בעיר ושכב עמה", + "והוצאתם את־שניהם אל־שער העיר ההוא וסקלתם אתם באבנים ומתו את־הנער [הנערה] על־דבר אשר לא־צעקה בעיר ואת־האיש על־דבר אשר־ענה את־אשת רעהו ובערת הרע מקרבך", + "ואם־בשדה ימצא האיש את־הנער [הנערה] המארשה והחזיק־בה האיש ושכב עמה ומת האיש אשר־שכב עמה לבדו", + "ולנער [ולנערה] לא־תעשה דבר אין לנער [לנערה] חטא מות כי כאשר יקום איש על־רעהו ורצחו נפש כן הדבר הזה", + "כי בשדה מצאה צעקה הנער [הנערה] המארשה ואין מושיע לה", + "כי־ימצא איש נער [נערה] בתולה אשר לא־ארשה ותפשה ושכב עמה ונמצאו", + "ונתן האיש השכב עמה לאבי הנער [הנערה] חמשים כסף ולו־תהיה לאשה תחת אשר ענה לא־יוכל שלחה כל־ימיו" + ], + [ + "לא־יקח איש את־אשת אביו ולא יגלה כנף אביו", + "לא־יבא פצוע־דכא וכרות שפכה בקהל יהוה", + "לא־יבא ממזר בקהל יהוה גם דור עשירי לא־יבא לו בקהל יהוה", + "לא־יבא עמוני ומואבי בקהל יהוה גם דור עשירי לא־יבא להם בקהל יהוה עד־עולם", + "על־דבר אשר לא־קדמו אתכם בלחם ובמים בדרך בצאתכם ממצרים ואשר שכר עליך את־בלעם בן־בעור מפתור ארם נהרים לקללך", + "ולא־אבה יהוה אלהיך לשמע אל־בלעם ויהפך יהוה אלהיך לך את־הקללה לברכה כי אהבך יהוה אלהיך", + "לא־תדרש שלמם וטבתם כל־ימיך לעולם", + "לא־תתעב אדמי כי אחיך הוא לא־תתעב מצרי כי־גר היית בארצו", + "בנים אשר־יולדו להם דור שלישי יבא להם בקהל יהוה", + "כי־תצא מחנה על־איביך ונשמרת מכל דבר רע", + "כי־יהיה בך איש אשר לא־יהיה טהור מקרה־לילה ויצא אל־מחוץ למחנה לא יבא אל־תוך המחנה", + "והיה לפנות־ערב ירחץ במים וכבא השמש יבא אל־תוך המחנה", + "ויד תהיה לך מחוץ למחנה ויצאת שמה חוץ", + "ויתד תהיה לך על־אזנך והיה בשבתך חוץ וחפרתה בה ושבת וכסית את־צאתך", + "כי יהוה אלהיך מתהלך בקרב מחנך להצילך ולתת איביך לפניך והיה מחניך קדוש ולא־יראה בך ערות דבר ושב מאחריך", + "לא־תסגיר עבד אל־אדניו אשר־ינצל אליך מעם אדניו", + "עמך ישב בקרבך במקום אשר־יבחר באחד שעריך בטוב לו לא תוננו", + "לא־תהיה קדשה מבנות ישראל ולא־יהיה קדש מבני ישראל", + "לא־תביא אתנן זונה ומחיר כלב בית יהוה אלהיך לכל־נדר כי תועבת יהוה אלהיך גם־שניהם", + "לא־תשיך לאחיך נשך כסף נשך אכל נשך כל־דבר אשר ישך", + "לנכרי תשיך ולאחיך לא תשיך למען יברכך יהוה אלהיך בכל משלח ידך על־הארץ אשר־אתה בא־שמה לרשתה", + "כי־תדר נדר ליהוה אלהיך לא תאחר לשלמו כי־דרש ידרשנו יהוה אלהיך מעמך והיה בך חטא", + "וכי תחדל לנדר לא־יהיה בך חטא", + "מוצא שפתיך תשמר ועשית כאשר נדרת ליהוה אלהיך נדבה אשר דברת בפיך", + "כי תבא בכרם רעך ואכלת ענבים כנפשך שבעך ואל־כליך לא תתן", + "כי תבא בקמת רעך וקטפת מלילת בידך וחרמש לא תניף על קמת רעך" + ], + [ + "כי־יקח איש אשה ובעלה והיה אם־לא תמצא־חן בעיניו כי־מצא בה ערות דבר וכתב לה ספר כריתת ונתן בידה ושלחה מביתו", + "ויצאה מביתו והלכה והיתה לאיש־אחר", + "ושנאה האיש האחרון וכתב לה ספר כריתת ונתן בידה ושלחה מביתו או כי ימות האיש האחרון אשר־לקחה לו לאשה", + "לא־יוכל בעלה הראשון אשר־שלחה לשוב לקחתה להיות לו לאשה אחרי אשר הטמאה כי־תועבה הוא לפני יהוה ולא תחטיא את־הארץ אשר יהוה אלהיך נתן לך נחלה", + "כי־יקח איש אשה חדשה לא יצא בצבא ולא־יעבר עליו לכל־דבר נקי יהיה לביתו שנה אחת ושמח את־אשתו אשר־לקח", + "לא־יחבל רחים ורכב כי־נפש הוא חבל", + "כי־ימצא איש גנב נפש מאחיו מבני ישראל והתעמר־בו ומכרו ומת הגנב ההוא ובערת הרע מקרבך", + "השמר בנגע־הצרעת לשמר מאד ולעשות ככל אשר־יורו אתכם הכהנים הלוים כאשר צויתם תשמרו לעשות", + "זכור את אשר־עשה יהוה אלהיך למרים בדרך בצאתכם ממצרים", + "כי־תשה ברעך משאת מאומה לא־תבא אל־ביתו לעבט עבטו", + "בחוץ תעמד והאיש אשר אתה נשה בו יוציא אליך את־העבוט החוצה", + "ואם־איש עני הוא לא תשכב בעבטו", + "השב תשיב לו את־העבוט כבא השמש ושכב בשלמתו וברכך ולך תהיה צדקה לפני יהוה אלהיך", + "לא־תעשק שכיר עני ואביון מאחיך או מגרך אשר בארצך בשעריך", + "ביומו תתן שכרו ולא־תבוא עליו השמש כי עני הוא ואליו הוא נשא את־נפשו ולא־יקרא עליך אל־יהוה והיה בך חטא", + "לא־יומתו אבות על־בנים ובנים לא־יומתו על־אבות איש בחטאו יומתו", + "לא תטה משפט גר יתום ולא תחבל בגד אלמנה", + "וזכרת כי עבד היית במצרים ויפדך יהוה אלהיך משם על־כן אנכי מצוך לעשות את־הדבר הזה", + "כי תקצר קצירך בשדך ושכחת עמר בשדה לא תשוב לקחתו לגר ליתום ולאלמנה יהיה למען יברכך יהוה אלהיך בכל מעשה ידיך", + "כי תחבט זיתך לא תפאר אחריך לגר ליתום ולאלמנה יהיה", + "כי תבצר כרמך לא תעולל אחריך לגר ליתום ולאלמנה יהיה", + "וזכרת כי־עבד היית בארץ מצרים על־כן אנכי מצוך לעשות את־הדבר הזה" + ], + [ + "כי־יהיה ריב בין אנשים ונגשו אל־המשפט ושפטום והצדיקו את־הצדיק והרשיעו את־הרשע", + "והיה אם־בן הכות הרשע והפילו השפט והכהו לפניו כדי רשעתו במספר", + "ארבעים יכנו לא יסיף פן־יסיף להכתו על־אלה מכה רבה ונקלה אחיך לעיניך", + "לא־תחסם שור בדישו", + "כי־ישבו אחים יחדו ומת אחד מהם ובן אין־לו לא־תהיה אשת־המת החוצה לאיש זר יבמה יבא עליה ולקחה לו לאשה ויבמה", + "והיה הבכור אשר תלד יקום על־שם אחיו המת ולא־ימחה שמו מישראל", + "ואם־לא יחפץ האיש לקחת את־יבמתו ועלתה יבמתו השערה אל־הזקנים ואמרה מאין יבמי להקים לאחיו שם בישראל לא אבה יבמי", + "וקראו־לו זקני־עירו ודברו אליו ועמד ואמר לא חפצתי לקחתה", + "ונגשה יבמתו אליו לעיני הזקנים וחלצה נעלו מעל רגלו וירקה בפניו וענתה ואמרה ככה יעשה לאיש אשר לא־יבנה את־בית אחיו", + "ונקרא שמו בישראל בית חלוץ הנעל", + "כי־ינצו אנשים יחדו איש ואחיו וקרבה אשת האחד להציל את־אישה מיד מכהו ושלחה ידה והחזיקה במבשיו", + "וקצתה את־כפה לא תחוס עינך", + "לא־יהיה לך בכיסך אבן ואבן גדולה וקטנה", + "לא־יהיה לך בביתך איפה ואיפה גדולה וקטנה", + "אבן שלמה וצדק יהיה־לך איפה שלמה וצדק יהיה־לך למען יאריכו ימיך על האדמה אשר־יהוה אלהיך נתן לך", + "כי תועבת יהוה אלהיך כל־עשה אלה כל עשה עול", + "זכור את אשר־עשה לך עמלק בדרך בצאתכם ממצרים", + "אשר קרך בדרך ויזנב בך כל־הנחשלים אחריך ואתה עיף ויגע ולא ירא אלהים", + "והיה בהניח יהוה אלהיך לך מכל־איביך מסביב בארץ אשר יהוה־אלהיך נתן לך נחלה לרשתה תמחה את־זכר עמלק מתחת השמים לא תשכח" + ], + [ + "והיה כי־תבוא אל־הארץ אשר יהוה אלהיך נתן לך נחלה וירשתה וישבת בה", + "ולקחת מראשית כל־פרי האדמה אשר תביא מארצך אשר יהוה אלהיך נתן לך ושמת בטנא והלכת אל־המקום אשר יבחר יהוה אלהיך לשכן שמו שם", + "ובאת אל־הכהן אשר יהיה בימים ההם ואמרת אליו הגדתי היום ליהוה אלהיך כי־באתי אל־הארץ אשר נשבע יהוה לאבתינו לתת לנו", + "ולקח הכהן הטנא מידך והניחו לפני מזבח יהוה אלהיך", + "וענית ואמרת לפני יהוה אלהיך ארמי אבד אבי וירד מצרימה ויגר שם במתי מעט ויהי־שם לגוי גדול עצום ורב", + "וירעו אתנו המצרים ויענונו ויתנו עלינו עבדה קשה", + "ונצעק אל־יהוה אלהי אבתינו וישמע יהוה את־קלנו וירא את־ענינו ואת־עמלנו ואת־לחצנו", + "ויוצאנו יהוה ממצרים ביד חזקה ובזרע נטויה ובמרא גדל ובאתות ובמפתים", + "ויבאנו אל־המקום הזה ויתן־לנו את־הארץ הזאת ארץ זבת חלב ודבש", + "ועתה הנה הבאתי את־ראשית פרי האדמה אשר־נתתה לי יהוה והנחתו לפני יהוה אלהיך והשתחוית לפני יהוה אלהיך", + "ושמחת בכל־הטוב אשר נתן־לך יהוה אלהיך ולביתך אתה והלוי והגר אשר בקרבך", + "כי תכלה לעשר את־כל־מעשר תבואתך בשנה השלישת שנת המעשר ונתתה ללוי לגר ליתום ולאלמנה ואכלו בשעריך ושבעו", + "ואמרת לפני יהוה אלהיך בערתי הקדש מן־הבית וגם נתתיו ללוי ולגר ליתום ולאלמנה ככל־מצותך אשר צויתני לא־עברתי ממצותיך ולא שכחתי", + "לא־אכלתי באני ממנו ולא־בערתי ממנו בטמא ולא־נתתי ממנו למת שמעתי בקול יהוה אלהי עשיתי ככל אשר צויתני", + "השקיפה ממעון קדשך מן־השמים וברך את־עמך את־ישראל ואת האדמה אשר נתתה לנו כאשר נשבעת לאבתינו ארץ זבת חלב ודבש", + "היום הזה יהוה אלהיך מצוך לעשות את־החקים האלה ואת־המשפטים ושמרת ועשית אותם בכל־לבבך ובכל־נפשך", + "את־יהוה האמרת היום להיות לך לאלהים וללכת בדרכיו ולשמר חקיו ומצותיו ומשפטיו ולשמע בקלו", + "ויהוה האמירך היום להיות לו לעם סגלה כאשר דבר־לך ולשמר כל־מצותיו", + "ולתתך עליון על כל־הגוים אשר עשה לתהלה ולשם ולתפארת ולהיתך עם־קדש ליהוה אלהיך כאשר דבר" + ], + [ + "ויצו משה וזקני ישראל את־העם לאמר שמר את־כל־המצוה אשר אנכי מצוה אתכם היום", + "והיה ביום אשר תעברו את־הירדן אל־הארץ אשר־יהוה אלהיך נתן לך והקמת לך אבנים גדלות ושדת אתם בשיד", + "וכתבת עליהן את־כל־דברי התורה הזאת בעברך למען אשר תבא אל־הארץ א‍שר־יהוה אלהיך נתן לך ארץ זבת חלב ודבש כאשר דבר יהוה אלהי־אבתיך לך", + "והיה בעברכם את־הירדן תקימו את־האבנים האלה אשר אנכי מצוה אתכם היום בהר עיבל ושדת אותם בשיד", + "ובנית שם מזבח ליהוה אלהיך מזבח אבנים לא־תניף עליהם ברזל", + "אבנים שלמות תבנה את־מזבח יהוה אלהיך והעלית עליו עולת ליהוה אלהיך", + "וזבחת שלמים ואכלת שם ושמחת לפני יהוה אלהיך", + "וכתבת על־האבנים את־כל־דברי התורה הזאת באר היטב", + "וידבר משה והכהנים הלוים אל כל־ישראל לאמר הסכת ושמע ישראל היום הזה נהיית לעם ליהוה אלהיך", + "ושמעת בקול יהוה אלהיך ועשית את־מצותו ואת־חקיו אשר אנכי מצוך היום", + "ויצו משה את־העם ביום ההוא לאמר", + "אלה יעמדו לברך את־העם על־הר גרזים בעברכם את־הירדן שמעון ולוי ויהודה ויששכר ויוסף ובנימן", + "ואלה יעמדו על־הקללה בהר עיבל ראובן גד ואשר וזבולן דן ונפתלי", + "וענו הלוים ואמרו אל־כל־איש ישראל קול רם", + "ארור האיש אשר יעשה פסל ומסכה תועבת יהוה מעשה ידי חרש ושם בסתר וענו כל־העם ואמרו אמן", + "ארור מקלה אביו ואמו ואמר כל־העם אמן", + "ארור מסיג גבול רעהו ואמר כל־העם אמן", + "ארור משגה עור בדרך ואמר כל־העם אמן", + "ארור מטה משפט גר־יתום ואלמנה ואמר כל־העם אמן", + "ארור שכב עם־אשת אביו כי גלה כנף אביו ואמר כל־העם אמן", + "ארור שכב עם־כל־בהמה ואמר כל־העם אמן", + "ארור שכב עם־אחתו בת־אביו או בת־אמו ואמר כל־העם אמן", + "ארור שכב עם־חתנתו ואמר כל־העם אמן", + "ארור מכה רעהו בסתר ואמר כל־העם אמן", + "ארור לקח שחד להכות נפש דם נקי ואמר כל־העם אמן", + "ארור אשר לא־יקים את־דברי התורה־הזאת לעשות אותם ואמר כל־העם אמן" + ], + [ + "והיה אם־שמוע תשמע בקול יהוה אלהיך לשמר לעשות את־כל־מצותיו אשר אנכי מצוך היום ונתנך יהוה אלהיך עליון על כל־גויי הארץ", + "ובאו עליך כל־הברכות האלה והשיגך כי תשמע בקול יהוה אלהיך", + "ברוך אתה בעיר וברוך אתה בשדה", + "ברוך פרי־בטנך ופרי אדמתך ופרי בהמתך שגר אלפיך ועשתרות צאנך", + "ברוך טנאך ומשארתך", + "ברוך אתה בבאך וברוך אתה בצאתך", + "יתן יהוה את־איביך הקמים עליך נגפים לפניך בדרך אחד יצאו אליך ובשבעה דרכים ינוסו לפניך", + "יצו יהוה אתך את־הברכה באסמיך ובכל משלח ידך וברכך בארץ אשר־יהוה אלהיך נתן לך", + "יקימך יהוה לו לעם קדוש כאשר נשבע־לך כי תשמר את־מצות יהוה אלהיך והלכת בדרכיו", + "וראו כל־עמי הארץ כי שם יהוה נקרא עליך ויראו ממך", + "והותרך יהוה לטובה בפרי בטנך ובפרי בהמתך ובפרי אדמתך על האדמה אשר נשבע יהוה לאבתיך לתת לך", + "יפתח יהוה לך את־אוצרו הטוב את־השמים לתת מטר־ארצך בעתו ולברך את כל־מעשה ידך והלוית גוים רבים ואתה לא תלוה", + "ונתנך יהוה לראש ולא לזנב והיית רק למעלה ולא תהיה למטה כי־תשמע אל־מצות יהוה אלהיך אשר אנכי מצוך היום לשמר ולעשות", + "ולא תסור מכל־הדברים אשר אנכי מצוה אתכם היום ימין ושמאול ללכת אחרי אלהים אחרים לעבדם", + "והיה אם־לא תשמע בקול יהוה אלהיך לשמר לעשות את־כל־מצותיו וחקתיו אשר אנכי מצוך היום ובאו עליך כל־הקללות האלה והשיגוך", + "ארור אתה בעיר וארור אתה בשדה", + "ארור טנאך ומשארתך", + "ארור פרי־בטנך ופרי אדמתך שגר אלפיך ועשתרות צאנך", + "ארור אתה בבאך וארור אתה בצאתך", + "ישלח יהוה בך את־המארה את־המהומה ואת־המגערת בכל־משלח ידך אשר תעשה עד השמדך ועד־אבדך מהר מפני רע מעלליך אשר עזבתני", + "ידבק יהוה בך את־הדבר עד כלתו אתך מעל האדמה אשר־אתה בא־שמה לרשתה", + "יככה יהוה בשחפת ובקדחת ובדלקת ובחרחר ובחרב ובשדפון ובירקון ורדפוך עד אבדך", + "והיו שמיך אשר על־ראשך נחשת והארץ אשר־תחתיך ברזל", + "יתן יהוה את־מטר ארצך אבק ועפר מן־השמים ירד עליך עד השמדך", + "יתנך יהוה נגף לפני איביך בדרך אחד תצא אליו ובשבעה דרכים תנוס לפניו והיית לזעוה לכל ממלכות הארץ", + "והיתה נבלתך למאכל לכל־עוף השמים ולבהמת הארץ ואין מחריד", + "יככה יהוה בשחין מצרים ובעפלים [ובטחרים] ובגרב ובחרס אשר לא־תוכל להרפא", + "יככה יהוה בשגעון ובעורון ובתמהון לבב", + "והיית ממשש בצהרים כאשר ימשש העור באפלה ולא תצליח את־דרכיך והיית אך עשוק וגזול כל־הימים ואין מושיע", + "אשה תארש ואיש אחר ישגלנה [ישכבנה] בית תבנה ולא־תשב בו כרם תטע ולא תחללנו", + "שורך טבוח לעיניך ולא תאכל ממנו חמרך גזול מלפניך ולא ישוב לך צאנך נתנות לאיביך ואין לך מושיע", + "בניך ובנתיך נתנים לעם אחר ועיניך ראות וכלות אליהם כל־היום ואין לאל ידך", + "פרי אדמתך וכל־יגיעך יאכל עם אשר לא־ידעת והיית רק עשוק ורצוץ כל־הימים", + "והיית משגע ממראה עיניך אשר תראה", + "יככה יהוה בשחין רע על־הברכים ועל־השקים אשר לא־תוכל להרפא מכף רגלך ועד קדקדך", + "יולך יהוה אתך ואת־מלכך אשר תקים עליך אל־גוי אשר לא־ידעת אתה ואבתיך ועבדת שם אלהים אחרים עץ ואבן", + "והיית לשמה למשל ולשנינה בכל העמים אשר־ינהגך יהוה שמה", + "זרע רב תוציא השדה ומעט תאסף כי יחסלנו הארבה", + "כרמים תטע ועבדת ויין לא־תשתה ולא תאגר כי תאכלנו התלעת", + "זיתים יהיו לך בכל־גבולך ושמן לא תסוך כי ישל זיתך", + "בנים ובנות תוליד ולא־יהיו לך כי ילכו בשבי", + "כל־עצך ופרי אדמתך יירש הצלצל", + "הגר אשר בקרבך יעלה עליך מעלה מעלה ואתה תרד מטה מטה", + "הוא ילוך ואתה לא תלונו הוא יהיה לראש ואתה תהיה לזנב", + "ובאו עליך כל־הקללות האלה ורדפוך והשיגוך עד השמדך כי־לא שמעת בקול יהוה אלהיך לשמר מצותיו וחקתיו אשר צוך", + "והיו בך לאות ולמופת ובזרעך עד־עולם", + "תחת אשר לא־עבדת את־יהוה אלהיך בשמחה ובטוב לבב מרב כל", + "ועבדת את־איביך אשר ישלחנו יהוה בך ברעב ובצמא ובעירם ובחסר כל ונתן על ברזל על־צוארך עד השמידו אתך", + "ישא יהוה עליך גוי מרחוק מקצה הארץ כאשר ידאה הנשר גוי אשר לא־תשמע לשנו", + "גוי עז פנים אשר לא־ישא פנים לזקן ונער לא יחן", + "ואכל פרי בהמתך ופרי־אדמתך עד השמדך אשר לא־ישאיר לך דגן תירוש ויצהר שגר אלפיך ועשתרת צאנך עד האבידו אתך", + "והצר לך בכל־שעריך עד רדת חמתיך הגבהות והבצרות אשר אתה בטח בהן בכל־ארצך והצר לך בכל־שעריך בכל־ארצך אשר נתן יהוה אלהיך לך", + "ואכלת פרי־בטנך בשר בניך ובנתיך אשר נתן־לך יהוה אלהיך במצור ובמצוק אשר־יציק לך איבך", + "האיש הרך בך והענג מאד תרע עינו באחיו ובאשת חיקו וביתר בניו אשר יותיר", + "מתת לאחד מהם מבשר בניו אשר יאכל מבלי השאיר־לו כל במצור ובמצוק אשר יציק לך איבך בכל־שעריך", + "הרכה בך והענגה אשר לא־נסתה כף־רגלה הצג על־הארץ מהתענג ומרך תרע עינה באיש חיקה ובבנה ובבתה", + "ובשליתה היוצת מבין רגליה ובבניה אשר תלד כי־תאכלם בחסר־כל בסתר במצור ובמצוק אשר יציק לך איבך בשעריך", + "אם־לא תשמר לעשות את־כל־דברי התורה הזאת הכתובים בספר הזה ליראה את־השם הנכבד והנורא הזה את יהוה אלהיך", + "והפלא יהוה את־מכתך ואת מכות זרעך מכות גדלות ונאמנות וחלים רעים ונאמנים", + "והשיב בך את כל־מדוה מצרים אשר יגרת מפניהם ודבקו בך", + "גם כל־חלי וכל־מכה אשר לא כתוב בספר התורה הזאת יעלם יהוה עליך עד השמדך", + "ונשארתם במתי מעט תחת אשר הייתם ככוכבי השמים לרב כי־לא שמעת בקול יהוה אלהיך", + "והיה כאשר־שש יהוה עליכם להיטיב אתכם ולהרבות אתכם כן ישיש יהוה עליכם להאביד אתכם ולהשמיד אתכם ונסחתם מעל האדמה אשר־אתה בא־שמה לרשתה", + "והפיצך יהוה בכל־העמים מקצה הארץ ועד־קצה הארץ ועבדת שם אלהים אחרים אשר לא־ידעת אתה ואבתיך עץ ואבן", + "ובגוים ההם לא תרגיע ולא־יהיה מנוח לכף־רגלך ונתן יהוה לך שם לב רגז וכליון עינים ודאבון נפש", + "והיו חייך תלאים לך מנגד ופחדת לילה ויומם ולא תאמין בחייך", + "בבקר תאמר מי־יתן ערב ובערב תאמר מי־יתן בקר מפחד לבבך אשר תפחד וממראה עיניך אשר תראה", + "והשיבך יהוה מצרים באניות בדרך אשר אמרתי לך לא־תסיף עוד לראתה והתמכרתם שם לאיביך לעבדים ולשפחות ואין קנה", + "אלה דברי הברית א‍שר־צוה יהוה את־משה לכרת את־בני ישראל בארץ מואב מלבד הברית אשר־כרת אתם בחרב" + ], + [ + "ויקרא משה אל־כל־ישראל ויאמר אלהם אתם ראיתם את כל־אשר עשה יהוה לעיניכם בארץ מצרים לפרעה ולכל־עבדיו ולכל־ארצו", + "המסות הגדלת אשר ראו עיניך האתת והמפתים הגדלים ההם", + "ולא־נתן יהוה לכם לב לדעת ועינים לראות ואזנים לשמע עד היום הזה", + "ואולך אתכם ארבעים שנה במדבר לא־בלו שלמתיכם מעליכם ונעלך לא־בלתה מעל רגלך", + "לחם לא אכלתם ויין ושכר לא שתיתם למען תדעו כי אני יהוה אלהיכם", + "ותבאו אל־המקום הזה ויצא סיחן מלך־חשבון ועוג מלך־הבשן לקראתנו למלחמה ונכם", + "ונקח את־ארצם ונתנה לנחלה לראובני ולגדי ולחצי שבט המנשי", + "ושמרתם את־דברי הברית הזאת ועשיתם אתם למען תשכילו את כל־אשר תעשון", + "אתם נצבים היום כלכם לפני יהוה אלהיכם ראשיכם שבטיכם זקניכם ושטריכם כל איש ישראל", + "טפכם נשיכם וגרך אשר בקרב מחניך מחטב עציך עד שאב מימיך", + "לעברך בברית יהוה אלהיך ובאלתו אשר יהוה אלהיך כרת עמך היום", + "למען הקים־אתך היום לו לעם והוא יהיה־לך לאלהים כאשר דבר־לך וכאשר נשבע לאבתיך לאברהם ליצחק וליעקב", + "ולא אתכם לבדכם אנכי כרת את־הברית הזאת ואת־האלה הזאת", + "כי את־אשר ישנו פה עמנו עמד היום לפני יהוה אלהינו ואת אשר איננו פה עמנו היום", + "כי־אתם ידעתם את אשר־ישבנו בארץ מצרים ואת אשר־עברנו בקרב הגוים אשר עברתם", + "ותראו את־שקוציהם ואת גלליהם עץ ואבן כסף וזהב אשר עמהם", + "פן־יש בכם איש או־אשה או משפחה או־שבט אשר לבבו פנה היום מעם יהוה אלהינו ללכת לעבד את־אלהי הגוים ההם פן־יש בכם שרש פרה ראש ולענה", + "והיה בשמעו את־דברי האלה הזאת והתברך בלבבו לאמר שלום יהיה־לי כי בשררות לבי אלך למען ספות הרוה את־הצמאה", + "לא־יאבה יהוה סלח לו כי אז יעשן אף־יהוה וקנאתו באיש ההוא ורבצה בו כל־האלה הכתובה בספר הזה ומחה יהוה את־שמו מתחת השמים", + "והבדילו יהוה לרעה מכל שבטי ישראל ככל אלות הברית הכתובה בספר התורה הזה", + "ואמר הדור האחרון בניכם אשר יקומו מאחריכם והנכרי אשר יבא מארץ רחוקה וראו את־מכות הארץ ההוא ואת־תחלאיה אשר־חלה יהוה בה", + "גפרית ומלח שרפה כל־ארצה לא תזרע ולא תצמח ולא־יעלה בה כל־עשב כמהפכת סדם ועמרה אדמה וצביים [וצבוים] אשר הפך יהוה באפו ובחמתו", + "ואמרו כל־הגוים על־מה עשה יהוה ככה לארץ הזאת מה חרי האף הגדול הזה", + "ואמרו על אשר עזבו את־ברית יהוה אלהי אבתם אשר כרת עמם בהוציאו אתם מארץ מצרים", + "וילכו ויעבדו אלהים אחרים וישתחוו להם אלהים אשר לא־ידעום ולא חלק להם", + "ויחר־אף יהוה בארץ ההוא להביא עליה את־כל־הקללה הכתובה בספר הזה", + "ויתשם יהוה מעל אדמתם באף ובחמה ובקצף גדול וישלכם אל־ארץ אחרת כיום הזה", + "הנסתרת ליהוה אלהינו והנגלת לנו ולבנינו עד־עולם לעשות את־כל־דברי התורה הזאת" + ], + [ + "והיה כי־יבאו עליך כל־הדברים האלה הברכה והקללה אשר נתתי לפניך והשבת אל־לבבך בכל־הגוים אשר הדיחך יהוה אלהיך שמה", + "ושבת עד־יהוה אלהיך ושמעת בקלו ככל אשר־אנכי מצוך היום אתה ובניך בכל־לבבך ובכל־נפשך", + "ושב יהוה אלהיך את־שבותך ורחמך ושב וקבצך מכל־העמים אשר הפיצך יהוה אלהיך שמה", + "אם־יהיה נדחך בקצה השמים משם יקבצך יהוה אלהיך ומשם יקחך", + "והביאך יהוה אלהיך אל־הארץ אשר־ירשו אבתיך וירשתה והיטבך והרבך מאבתיך", + "ומל יהוה אלהיך את־לבבך ואת־לבב זרעך לאהבה את־יהוה אלהיך בכל־לבבך ובכל־נפשך למען חייך", + "ונתן יהוה אלהיך את כל־האלות האלה על־איביך ועל־שנאיך אשר רדפוך", + "ואתה תשוב ושמעת בקול יהוה ועשית את־כל־מצותיו אשר אנכי מצוך היום", + "והותירך יהוה אלהיך בכל מעשה ידך בפרי בטנך ובפרי בהמתך ובפרי אדמתך לטובה כי ישוב יהוה לשוש עליך לטוב כאשר־שש על־אבתיך", + "כי תשמע בקול יהוה אלהיך לשמר מצותיו וחקתיו הכתובה בספר התורה הזה כי תשוב אל־יהוה אלהיך בכל־לבבך ובכל־נפשך", + "כי המצוה הזאת אשר אנכי מצוך היום לא־נפלאת הוא ממך ולא רחקה הוא", + "לא בשמים הוא לאמר מי יעלה־לנו השמימה ויקחה לנו וישמענו אתה ונעשנה", + "ולא־מעבר לים הוא לאמר מי יעבר־לנו אל־עבר הים ויקחה לנו וישמענו אתה ונעשנה", + "כי־קרוב אליך הדבר מאד בפיך ובלבבך לעשתו", + "ראה נתתי לפניך היום את־החיים ואת־הטוב ואת־המות ואת־הרע", + "אשר אנכי מצוך היום לאהבה את־יהוה אלהיך ללכת בדרכיו ולשמר מצותיו וחקתיו ומשפטיו וחיית ורבית וברכך יהוה אלהיך בארץ אשר־אתה בא־שמה לרשתה", + "ואם־יפנה לבבך ולא תשמע ונדחת והשתחוית לאלהים אחרים ועבדתם", + "הגדתי לכם היום כי אבד תאבדון לא־תאריכן ימים על־האדמה אשר אתה עבר את־הירדן לבא שמה לרשתה", + "העידתי בכם היום את־השמים ואת־הארץ החיים והמות נתתי לפניך הברכה והקללה ובחרת בחיים למען תחיה אתה וזרעך", + "לאהבה את־יהוה אלהיך לשמע בקלו ולדבקה־בו כי הוא חייך וארך ימיך לשבת על־האדמה אשר נשבע יהוה לאבתיך לאברהם ליצחק וליעקב לתת להם" + ], + [ + "וילך משה וידבר את־הדברים האלה אל־כל־ישראל", + "ויאמר אלהם בן־מאה ועשרים שנה אנכי היום לא־אוכל עוד לצאת ולבוא ויהוה אמר אלי לא תעבר את־הירדן הזה", + "יהוה אלהיך הוא עבר לפניך הוא־ישמיד את־הגוים האלה מלפניך וירשתם יהושע הוא עבר לפניך כאשר דבר יהוה", + "ועשה יהוה להם כאשר עשה לסיחון ולעוג מלכי האמרי ולארצם אשר השמיד אתם", + "ונתנם יהוה לפניכם ועשיתם להם ככל־המצוה אשר צויתי אתכם", + "חזקו ואמצו אל־תיראו ואל־תערצו מפניהם כי יהוה אלהיך הוא ההלך עמך לא ירפך ולא יעזבך", + "ויקרא משה ליהושע ויאמר אליו לעיני כל־ישראל חזק ואמץ כי אתה תבוא את־העם הזה אל־הארץ אשר נשבע יהוה לאבתם לתת להם ואתה תנחילנה אותם", + "ויהוה הוא ההלך לפניך הוא יהיה עמך לא ירפך ולא יעזבך לא תירא ולא תחת", + "ויכתב משה את־התורה הזאת ויתנה אל־הכהנים בני לוי הנשאים את־ארון ברית יהוה ואל־כל־זקני ישראל", + "ויצו משה אותם לאמר מקץ שבע שנים במעד שנת השמטה בחג הסכות", + "בבוא כל־ישראל לראות את־פני יהוה אלהיך במקום אשר יבחר תקרא את־התורה הזאת נגד כל־ישראל באזניהם", + "הקהל את־העם האנשים והנשים והטף וגרך אשר בשעריך למען ישמעו ולמען ילמדו ויראו את־יהוה אלהיכם ושמרו לעשות את־כל־דברי התורה הזאת", + "ובניהם אשר לא־ידעו ישמעו ולמדו ליראה את־יהוה אלהיכם כל־הימים אשר אתם חיים על־האדמה אשר אתם עברים את־הירדן שמה לרשתה", + "ויאמר יהוה אל־משה הן קרבו ימיך למות קרא את־יהושע והתיצבו באהל מועד ואצונו וילך משה ויהושע ויתיצבו באהל מועד", + "וירא יהוה באהל בעמוד ענן ויעמד עמוד הענן על־פתח האהל", + "ויאמר יהוה אל־משה הנך שכב עם־אבתיך וקם העם הזה וזנה אחרי אלהי נכר־הארץ אשר הוא בא־שמה בקרבו ועזבני והפר את־בריתי אשר כרתי אתו", + "וחרה אפי בו ביום־ההוא ועזבתים והסתרתי פני מהם והיה לאכל ומצאהו רעות רבות וצרות ואמר ביום ההוא הלא על כי־אין אלהי בקרבי מצאוני הרעות האלה", + "ואנכי הסתר אסתיר פני ביום ההוא על כל־הרעה אשר עשה כי פנה אל־אלהים אחרים", + "ועתה כתבו לכם את־השירה הזאת ולמדה את־בני־ישראל שימה בפיהם למען תהיה־לי השירה הזאת לעד בבני ישראל", + "כי־אביאנו אל־האדמה אשר־נשבעתי לאבתיו זבת חלב ודבש ואכל ושבע ודשן ופנה אל־אלהים אחרים ועבדום ונאצוני והפר את־בריתי", + "והיה כי־תמצאן אתו רעות רבות וצרות וענתה השירה הזאת לפניו לעד כי לא תשכח מפי זרעו כי ידעתי את־יצרו אשר הוא עשה היום בטרם אביאנו אל־הארץ אשר נשבעתי", + "ויכתב משה את־השירה הזאת ביום ההוא וילמדה את־בני ישראל", + "ויצו את־יהושע בן־נון ויאמר חזק ואמץ כי אתה תביא את־בני ישראל אל־הארץ אשר־נשבעתי להם ואנכי אהיה עמך", + "ויהי ככלות משה לכתב את־דברי התורה־הזאת על־ספר עד תמם", + "ויצו משה את־הלוים נשאי ארון ברית־יהוה לאמר", + "לקח את ספר התורה הזה ושמתם אתו מצד ארון ברית־יהוה אלהיכם והיה־שם בך לעד", + "כי אנכי ידעתי את־מריך ואת־ערפך הקשה הן בעודני חי עמכם היום ממרים היתם עם־יהוה ואף כי־אחרי מותי", + "הקהילו אלי את־כל־זקני שבטיכם ושטריכם ואדברה באזניהם את הדברים האלה ואעידה בם את־השמים ואת־הארץ", + "כי ידעתי אחרי מותי כי־השחת תשחתון וסרתם מן־הדרך אשר צויתי אתכם וקראת אתכם הרעה באחרית הימים כי־תעשו את־הרע בעיני יהוה להכעיסו במעשה ידיכם", + "וידבר משה באזני כל־קהל ישראל את־דברי השירה הזאת עד תמם" + ], + [ + "האזינו השמים ואדברה ותשמע הארץ אמרי־פי", + "יערף כמטר לקחי תזל כטל אמרתי כשעירם עלי־דשא וכרביבים עלי־עשב", + "כי שם יהוה אקרא הבו גדל לאלהינו", + "הצור תמים פעלו כי כל־דרכיו משפט אל אמונה ואין עול צדיק וישר הוא", + "שחת לו לא בניו מומם דור עקש ופתלתל", + "ה־ליהוה תגמלו־זאת עם נבל ולא חכם הלוא־הוא אביך קנך הוא עשך ויכננך", + "זכר ימות עולם בינו שנות דור־ודור שאל אביך ויגדך זקניך ויאמרו לך", + "בהנחל עליון גוים בהפרידו בני אדם יצב גבלת עמים למספר בני ישראל", + "כי חלק יהוה עמו יעקב חבל נחלתו", + "ימצאהו בארץ מדבר ובתהו ילל ישמן יסבבנהו יבוננהו יצרנהו כאישון עינו", + "כנשר יעיר קנו על־גוזליו ירחף יפרש כנפיו יקחהו ישאהו על־אברתו", + "יהוה בדד ינחנו ואין עמו אל נכר", + "ירכבהו על־במותי [במתי] ארץ ויאכל תנובת שדי וינקהו דבש מסלע ושמן מחלמיש צור", + "חמאת בקר וחלב צאן עם־חלב כרים ואילים בני־בשן ועתודים עם־חלב כליות חטה ודם־ענב תשתה־חמר", + "וישמן ישרון ויבעט שמנת עבית כשית ויטש אלוה עשהו וינבל צור ישעתו", + "יקנאהו בזרים בתועבת יכעיסהו", + "יזבחו לשדים לא אלה אלהים לא ידעום חדשים מקרב באו לא שערום אבתיכם", + "צור ילדך תשי ותשכח אל מחללך", + "וירא יהוה וינאץ מכעס בניו ובנתיו", + "ויאמר אסתירה פני מהם אראה מה אחריתם כי דור תהפכת המה בנים לא־אמן בם", + "הם קנאוני בלא־אל כעסוני בהבליהם ואני אקניאם בלא־עם בגוי נבל אכעיסם", + "כי־אש קדחה באפי ותיקד עד־שאול תחתית ותאכל ארץ ויבלה ותלהט מוסדי הרים", + "אספה עלימו רעות חצי אכלה־בם", + "מזי רעב ולחמי רשף וקטב מרירי ושן־בהמות אשלח־בם עם־חמת זחלי עפר", + "מחוץ תשכל־חרב ומחדרים אימה גם־בחור גם־בתולה יונק עם־איש שיבה", + "אמרתי אפאיהם אשביתה מאנוש זכרם", + "לולי כעס אויב אגור פן־ינכרו צרימו פן־יאמרו ידינו רמה ולא יהוה פעל כל־זאת", + "כי־גוי אבד עצות המה ואין בהם תבונה", + "לו חכמו ישכילו זאת יבינו לאחריתם", + "איכה ירדף אחד אלף ושנים יניסו רבבה אם־לא כי־צורם מכרם ויהוה הסגירם", + "כי לא כצורנו צורם ואיבינו פלילים", + "כי־מגפן סדם גפנם ומשדמת עמרה ענבמו ענבי־רוש אשכלת מררת למו", + "חמת תנינם יינם וראש פתנים אכזר", + "הלא־הוא כמס עמדי חתם באוצרתי", + "לי נקם ושלם לעת תמוט רגלם כי קרוב יום אידם וחש עתדת למו", + "כי־ידין יהוה עמו ועל־עבדיו יתנחם כי יראה כי־אזלת יד ואפס עצור ועזוב", + "ואמר אי אלהימו צור חסיו בו", + "אשר חלב זבחימו יאכלו ישתו יין נסיכם יקומו ויעזרכם יהי עליכם סתרה", + "ראו עתה כי אני אני הוא ואין אלהים עמדי אני אמית ואחיה מחצתי ואני ארפא ואין מידי מציל", + "כי־אשא אל־שמים ידי ואמרתי חי אנכי לעלם", + "אם־שנותי ברק חרבי ותאחז במשפט ידי אשיב נקם לצרי ולמשנאי אשלם", + "אשכיר חצי מדם וחרבי תאכל בשר מדם חלל ושביה מראש פרעות אויב", + "הרנינו גוים עמו כי דם־עבדיו יקום ונקם ישיב לצריו וכפר אדמתו עמו", + "ויבא משה וידבר את־כל־דברי השירה־הזאת באזני העם הוא והושע בן־נון", + "ויכל משה לדבר את־כל־הדברים האלה אל־כל־ישראל", + "ויאמר אלהם שימו לבבכם לכל־הדברים אשר אנכי מעיד בכם היום אשר תצום את־בניכם לשמר לעשות את־כל־דברי התורה הזאת", + "כי לא־דבר רק הוא מכם כי־הוא חייכם ובדבר הזה תאריכו ימים על־האדמה אשר אתם עברים את־הירדן שמה לרשתה", + "וידבר יהוה אל־משה בעצם היום הזה לאמר", + "עלה אל־הר העברים הזה הר־נבו אשר בארץ מואב אשר על־פני ירחו וראה את־ארץ כנען אשר אני נתן לבני ישראל לאחזה", + "ומת בהר אשר אתה עלה שמה והאסף אל־עמיך כאשר־מת אהרן אחיך בהר ההר ויאסף אל־עמיו", + "על אשר מעלתם בי בתוך בני ישראל במי־מריבת קדש מדבר־צן על אשר לא־קדשתם אותי בתוך בני ישראל", + "כי מנגד תראה את־הארץ ושמה לא תבוא אל־הארץ אשר־אני נתן לבני ישראל" + ], + [ + "וזאת הברכה אשר ברך משה איש האלהים את־בני ישראל לפני מותו", + "ויאמר יהוה מסיני בא וזרח משעיר למו הופיע מהר פארן ואתה מרבבת קדש מימינו אשדת [אש] [דת] למו", + "אף חבב עמים כל־קדשיו בידך והם תכו לרגלך ישא מדברתיך", + "תורה צוה־לנו משה מורשה קהלת יעקב", + "ויהי בישרון מלך בהתאסף ראשי עם יחד שבטי ישראל", + "יחי ראובן ואל־ימת ויהי מתיו מספר", + "וזאת ליהודה ויאמר שמע יהוה קול יהודה ואל־עמו תביאנו ידיו רב לו ועזר מצריו תהיה", + "וללוי אמר תמיך ואוריך לאיש חסידך אשר נסיתו במסה תריבהו על־מי מריבה", + "האמר לאביו ולאמו לא ראיתיו ואת־אחיו לא הכיר ואת־בנו [בניו] לא ידע כי שמרו אמרתך ובריתך ינצרו", + "יורו משפטיך ליעקב ותורתך לישראל ישימו קטורה באפך וכליל על־מזבחך", + "ברך יהוה חילו ופעל ידיו תרצה מחץ מתנים קמיו ומשנאיו מן־יקומון", + "לבנימן אמר ידיד יהוה ישכן לבטח עליו חפף עליו כל־היום ובין כתיפיו שכן", + "וליוסף אמר מברכת יהוה ארצו ממגד שמים מטל ומתהום רבצת תחת", + "וממגד תבואת שמש וממגד גרש ירחים", + "ומראש הררי־קדם וממגד גבעות עולם", + "וממגד ארץ ומלאה ורצון שכני סנה תבואתה לראש יוסף ולקדקד נזיר אחיו", + "בכור שורו הדר לו וקרני ראם קרניו בהם עמים ינגח יחדו אפסי־ארץ והם רבבות אפרים והם אלפי מנשה", + "ולזבולן אמר שמח זבולן בצאתך ויששכר באהליך", + "עמים הר־יקראו שם יזבחו זבחי־צדק כי שפע ימים יינקו ושפוני טמוני חול", + "ולגד אמר ברוך מרחיב גד כלביא שכן וטרף זרוע אף־קדקד", + "וירא ראשית לו כי־שם חלקת מחקק ספון ויתא ראשי עם צדקת יהוה עשה ומשפטיו עם־ישראל", + "ולדן אמר דן גור אריה יזנק מן־הבשן", + "ולנפתלי אמר נפתלי שבע רצון ומלא ברכת יהוה ים ודרום ירשה", + "ולאשר אמר ברוך מבנים אשר יהי רצוי אחיו וטבל בשמן רגלו", + "ברזל ונחשת מנעליך וכימיך דבאך", + "אין כאל ישרון רכב שמים בעזרך ובגאותו שחקים", + "מענה אלהי קדם ומתחת זרעת עולם ויגרש מפניך אויב ויאמר השמד", + "וישכן ישראל בטח בדד עין יעקב אל־ארץ דגן ותירוש אף־שמיו יערפו טל", + "אשריך ישראל מי כמוך עם נושע ביהוה מגן עזרך ואשר־חרב גאותך ויכחשו איביך לך ואתה על־במותימו תדרך" + ], + [ + "ויעל משה מערבת מואב אל־הר נבו ראש הפסגה אשר על־פני ירחו ויראהו יהוה את־כל־הארץ את־הגלעד עד־דן", + "ואת כל־נפתלי ואת־ארץ אפרים ומנשה ואת כל־ארץ יהודה עד הים האחרון", + "ואת־הנגב ואת־הככר בקעת ירחו עיר התמרים עד־צער", + "ויאמר יהוה אליו זאת הארץ אשר נשבעתי לאברהם ליצחק וליעקב לאמר לזרעך אתננה הראיתיך בעיניך ושמה לא תעבר", + "וימת שם משה עבד־יהוה בארץ מואב על־פי יהוה", + "ויקבר אתו בגי בארץ מואב מול בית פעור ולא־ידע איש את־קברתו עד היום הזה", + "ומשה בן־מאה ועשרים שנה במתו לא־כהתה עינו ולא־נס לחה", + "ויבכו בני ישראל את־משה בערבת מואב שלשים יום ויתמו ימי בכי אבל משה", + "ויהושע בן־נון מלא רוח חכמה כי־סמך משה את־ידיו עליו וישמעו אליו בני־ישראל ויעשו כאשר צוה יהוה את־משה", + "ולא־קם נביא עוד בישראל כמשה אשר ידעו יהוה פנים אל־פנים", + "לכל־האתות והמופתים אשר שלחו יהוה לעשות בארץ מצרים לפרעה ולכל־עבדיו ולכל־ארצו", + "ולכל היד החזקה ולכל המורא הגדול אשר עשה משה לעיני כל־ישראל" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "דברים", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Torah" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/06.json b/texts/torah/06.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..7c45faad85dc314c125200c4ac1e98859ee5cb08 --- /dev/null +++ b/texts/torah/06.json @@ -0,0 +1,727 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Joshua", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "ויהי אחרי מות משה עבד יהוה ויאמר יהוה אל־יהושע בן־נון משרת משה לאמר", + "משה עבדי מת ועתה קום עבר את־הירדן הזה אתה וכל־העם הזה אל־הארץ אשר אנכי נתן להם לבני ישראל", + "כל־מקום אשר תדרך כף־רגלכם בו לכם נתתיו כאשר דברתי אל־משה", + "מהמדבר והלבנון הזה ועד־הנהר הגדול נהר־פרת כל ארץ החתים ועד־הים הגדול מבוא השמש יהיה גבולכם", + "לא־יתיצב איש לפניך כל ימי חייך כאשר הייתי עם־משה אהיה עמך לא ארפך ולא אעזבך", + "חזק ואמץ כי אתה תנחיל את־העם הזה את־הארץ אשר־נשבעתי לאבותם לתת להם", + "רק חזק ואמץ מאד לשמר לעשות ככל־התורה אשר צוך משה עבדי אל־תסור ממנו ימין ושמאול למען תשכיל בכל אשר תלך", + "לא־ימוש ספר התורה הזה מפיך והגית בו יומם ולילה למען תשמר לעשות ככל־הכתוב בו כי־אז תצליח את־דרכך ואז תשכיל", + "הלוא צויתיך חזק ואמץ אל־תערץ ואל־תחת כי עמך יהוה אלהיך בכל אשר תלך", + "ויצו יהושע את־שטרי העם לאמר", + "עברו בקרב המחנה וצוו את־העם לאמר הכינו לכם צידה כי בעוד שלשת ימים אתם עברים את־הירדן הזה לבוא לרשת את־הארץ אשר יהוה אלהיכם נתן לכם לרשתה", + "ולראובני ולגדי ולחצי שבט המנשה אמר יהושע לאמר", + "זכור את־הדבר אשר צוה אתכם משה עבד־יהוה לאמר יהוה אלהיכם מניח לכם ונתן לכם את־הארץ הזאת", + "נשיכם טפכם ומקניכם ישבו בארץ אשר נתן לכם משה בעבר הירדן ואתם תעברו חמשים לפני אחיכם כל גבורי החיל ועזרתם אותם", + "עד אשר־יניח יהוה לאחיכם ככם וירשו גם־המה את־הארץ אשר־יהוה אלהיכם נתן להם ושבתם לארץ ירשתכם וירשתם אותה אשר נתן לכם משה עבד יהוה בעבר הירדן מזרח השמש", + "ויענו את־יהושע לאמר כל אשר־צויתנו נעשה ואל־כל־אשר תשלחנו נלך", + "ככל אשר־שמענו אל־משה כן נשמע אליך רק יהיה יהוה אלהיך עמך כאשר היה עם־משה", + "כל־איש אשר־ימרה את־פיך ולא־ישמע את־דבריך לכל אשר־תצונו יומת רק חזק ואמץ" + ], + [ + "וישלח יהושע־בן־נון מן־השטים שנים־אנשים מרגלים חרש לאמר לכו ראו את־הארץ ואת־יריחו וילכו ויבאו בית־אשה זונה ושמה רחב וישכבו־שמה", + "ויאמר למלך יריחו לאמר הנה אנשים באו הנה הלילה מבני ישראל לחפר את־הארץ", + "וישלח מלך יריחו אל־רחב לאמר הוציאי האנשים הבאים אליך אשר־באו לביתך כי לחפר את־כל־הארץ באו", + "ותקח האשה את־שני האנשים ותצפנו ותאמר כן באו אלי האנשים ולא ידעתי מאין המה", + "ויהי השער לסגור בחשך והאנשים יצאו לא ידעתי אנה הלכו האנשים רדפו מהר אחריהם כי תשיגום", + "והיא העלתם הגגה ותטמנם בפשתי העץ הערכות לה על־הגג", + "והאנשים רדפו אחריהם דרך הירדן על המעברות והשער סגרו אחרי כאשר יצאו הרדפים אחריהם", + "והמה טרם ישכבון והיא עלתה עליהם על־הגג", + "ותאמר אל־האנשים ידעתי כי־נתן יהוה לכם את־הארץ וכי־נפלה אימתכם עלינו וכי נמגו כל־ישבי הארץ מפניכם", + "כי שמענו את אשר־הוביש יהוה את־מי ים־סוף מפניכם בצאתכם ממצרים ואשר עשיתם לשני מלכי האמרי אשר בעבר הירדן לסיחן ולעוג אשר החרמתם אותם", + "ונשמע וימס לבבנו ולא־קמה עוד רוח באיש מפניכם כי יהוה אלהיכם הוא אלהים בשמים ממעל ועל־הארץ מתחת", + "ועתה השבעו־נא לי ביהוה כי־עשיתי עמכם חסד ועשיתם גם־אתם עם־בית אבי חסד ונתתם לי אות אמת", + "והחיתם את־אבי ואת־אמי ואת־אחי ואת־אחותי [אחיותי] ואת כל־אשר להם והצלתם את־נפשתינו ממות", + "ויאמרו לה האנשים נפשנו תחתיכם למות אם לא תגידו את־דברנו זה והיה בתת־יהוה לנו את־הארץ ועשינו עמך חסד ואמת", + "ותורדם בחבל בעד החלון כי ביתה בקיר החומה ובחומה היא יושבת", + "ותאמר להם ההרה לכו פן־יפגעו בכם הרדפים ונחבתם שמה שלשת ימים עד שוב הרדפים ואחר תלכו לדרככם", + "ויאמרו אליה האנשים נקים אנחנו משבעתך הזה אשר השבעתנו", + "הנה אנחנו באים בארץ את־תקות חוט השני הזה תקשרי בחלון אשר הורדתנו בו ואת־אביך ואת־אמך ואת־אחיך ואת כל־בית אביך תאספי אליך הביתה", + "והיה כל אשר־יצא מדלתי ביתך החוצה דמו בראשו ואנחנו נקים וכל אשר יהיה אתך בבית דמו בראשנו אם־יד תהיה־בו", + "ואם־תגידי את־דברנו זה והיינו נקים משבעתך אשר השבעתנו", + "ותאמר כדבריכם כן־הוא ותשלחם וילכו ותקשר את־תקות השני בחלון", + "וילכו ויבאו ההרה וישבו שם שלשת ימים עד־שבו הרדפים ויבקשו הרדפים בכל־הדרך ולא מצאו", + "וישבו שני האנשים וירדו מההר ויעברו ויבאו אל־יהושע בן־נון ויספרו־לו את כל־המצאות אותם", + "ויאמרו אל־יהושע כי־נתן יהוה בידנו את־כל־הארץ וגם־נמגו כל־ישבי הארץ מפנינו" + ], + [ + "וישכם יהושע בבקר ויסעו מהשטים ויבאו עד־הירדן הוא וכל־בני ישראל וילנו שם טרם יעברו", + "ויהי מקצה שלשת ימים ויעברו השטרים בקרב המחנה", + "ויצוו את־העם לאמר כראותכם את ארון ברית־יהוה אלהיכם והכהנים הלוים נשאים אתו ואתם תסעו ממקומכם והלכתם אחריו", + "אך רחוק יהיה ביניכם ובינו [וביניו] כאלפים אמה במדה אל־תקרבו אליו למען אשר־תדעו את־הדרך אשר תלכו־בה כי לא עברתם בדרך מתמול שלשום", + "ויאמר יהושע אל־העם התקדשו כי מחר יעשה יהוה בקרבכם נפלאות", + "ויאמר יהושע אל־הכהנים לאמר שאו את־ארון הברית ועברו לפני העם וישאו את־ארון הברית וילכו לפני העם", + "ויאמר יהוה אל־יהושע היום הזה אחל גדלך בעיני כל־ישראל אשר ידעון כי כאשר הייתי עם־משה אהיה עמך", + "ואתה תצוה את־הכהנים נשאי ארון־הברית לאמר כבאכם עד־קצה מי הירדן בירדן תעמדו", + "ויאמר יהושע אל־בני ישראל גשו הנה ושמעו את־דברי יהוה אלהיכם", + "ויאמר יהושע בזאת תדעון כי אל חי בקרבכם והורש יוריש מפניכם את־הכנעני ואת־החתי ואת־החוי ואת־הפרזי ואת־הגרגשי והאמרי והיבוסי", + "הנה ארון הברית אדון כל־הארץ עבר לפניכם בירדן", + "ועתה קחו לכם שני עשר איש משבטי ישראל איש־אחד איש־אחד לשבט", + "והיה כנוח כפות רגלי הכהנים נשאי ארון יהוה אדון כל־הארץ במי הירדן מי הירדן יכרתון המים הירדים מלמעלה ויעמדו נד אחד", + "ויהי בנסע העם מאהליהם לעבר את־הירדן והכהנים נשאי הארון הברית לפני העם", + "וכבוא נשאי הארון עד־הירדן ורגלי הכהנים נשאי הארון נטבלו בקצה המים והירדן מלא על־כל־גדותיו כל ימי קציר", + "ויעמדו המים הירדים מלמעלה קמו נד־אחד הרחק מאד באדם [מאדם] העיר אשר מצד צרתן והירדים על ים הערבה ים־המלח תמו נכרתו והעם עברו נגד יריחו", + "ויעמדו הכהנים נשאי הארון ברית־יהוה בחרבה בתוך הירדן הכן וכל־ישראל עברים בחרבה עד אשר־תמו כל־הגוי לעבר את־הירדן" + ], + [ + "ויהי כאשר־תמו כל־הגוי לעבור את־הירדן ויאמר יהוה אל־יהושע לאמר", + "קחו לכם מן־העם שנים עשר אנשים איש־אחד איש־אחד משבט", + "וצוו אותם לאמר שאו־לכם מזה מתוך הירדן ממצב רגלי הכהנים הכין שתים־עשרה אבנים והעברתם אותם עמכם והנחתם אותם במלון אשר־תלינו בו הלילה", + "ויקרא יהושע אל־שנים העשר איש אשר הכין מבני ישראל איש־אחד איש־אחד משבט", + "ויאמר להם יהושע עברו לפני ארון יהוה אלהיכם אל־תוך הירדן והרימו לכם איש אבן אחת על־שכמו למספר שבטי בני־ישראל", + "למען תהיה זאת אות בקרבכם כי־ישאלון בניכם מחר לאמר מה האבנים האלה לכם", + "ואמרתם להם אשר נכרתו מימי הירדן מפני ארון ברית־יהוה בעברו בירדן נכרתו מי הירדן והיו האבנים האלה לזכרון לבני ישראל עד־עולם", + "ויעשו־כן בני־ישראל כאשר צוה יהושע וישאו שתי־עשרה אבנים מתוך הירדן כאשר דבר יהוה אל־יהושע למספר שבטי בני־ישראל ויעברום עמם אל־המלון וינחום שם", + "ושתים עשרה אבנים הקים יהושע בתוך הירדן תחת מצב רגלי הכהנים נשאי ארון הברית ויהיו שם עד היום הזה", + "והכהנים נשאי הארון עמדים בתוך הירדן עד תם כל־הדבר אשר־צוה יהוה את־יהושע לדבר אל־העם ככל אשר־צוה משה את־יהושע וימהרו העם ויעברו", + "ויהי כאשר־תם כל־העם לעבור ויעבר ארון־יהוה והכהנים לפני העם", + "ויעברו בני־ראובן ובני־גד וחצי שבט המנשה חמשים לפני בני ישראל כאשר דבר אליהם משה", + "כארבעים אלף חלוצי הצבא עברו לפני יהוה למלחמה אל ערבות יריחו", + "ביום ההוא גדל יהוה את־יהושע בעיני כל־ישראל ויראו אתו כאשר יראו את־משה כל־ימי חייו", + "ויאמר יהוה אל־יהושע לאמר", + "צוה את־הכהנים נשאי ארון העדות ויעלו מן־הירדן", + "ויצו יהושע את־הכהנים לאמר עלו מן־הירדן", + "ויהי בעלות [כעלות] הכהנים נשאי ארון ברית־יהוה מתוך הירדן נתקו כפות רגלי הכהנים אל החרבה וישבו מי־הירדן למקומם וילכו כתמול־שלשום על־כל־גדותיו", + "והעם עלו מן־הירדן בעשור לחדש הראשון ויחנו בגלגל בקצה מזרח יריחו", + "ואת שתים עשרה האבנים האלה אשר לקחו מן־הירדן הקים יהושע בגלגל", + "ויאמר אל־בני ישראל לאמר אשר ישאלון בניכם מחר את־אבותם לאמר מה האבנים האלה", + "והודעתם את־בניכם לאמר ביבשה עבר ישראל את־הירדן הזה", + "אשר־הוביש יהוה אלהיכם את־מי הירדן מפניכם עד־עברכם כאשר עשה יהוה אלהיכם לים־סוף אשר־הוביש מפנינו עד־עברנו", + "למען דעת כל־עמי הארץ את־יד יהוה כי חזקה היא למען יראתם את־יהוה אלהיכם כל־הימים" + ], + [ + "ויהי כשמע כל־מלכי האמרי אשר בעבר הירדן ימה וכל־מלכי הכנעני אשר על־הים את אשר־הוביש יהוה את־מי הירדן מפני בני־ישראל עד־עברנו [עברם] וימס לבבם ולא־היה בם עוד רוח מפני בני־ישראל", + "בעת ההיא אמר יהוה אל־יהושע עשה לך חרבות צרים ושוב מל את־בני־ישראל שנית", + "ויעש־לו יהושע חרבות צרים וימל את־בני ישראל אל־גבעת הערלות", + "וזה הדבר אשר־מל יהושע כל־העם היצא ממצרים הזכרים כל אנשי המלחמה מתו במדבר בדרך בצאתם ממצרים", + "כי־מלים היו כל־העם היצאים וכל־העם הילדים במדבר בדרך בצאתם ממצרים לא־מלו", + "כי ארבעים שנה הלכו בני־ישראל במדבר עד־תם כל־הגוי אנשי המלחמה היצאים ממצרים אשר לא־שמעו בקול יהוה אשר נשבע יהוה להם לבלתי הראותם את־הארץ אשר נשבע יהוה לאבותם לתת לנו ארץ זבת חלב ודבש", + "ואת־בניהם הקים תחתם אתם מל יהושע כי־ערלים היו כי לא־מלו אותם בדרך", + "ויהי כאשר־תמו כל־הגוי להמול וישבו תחתם במחנה עד חיותם", + "ויאמר יהוה אל־יהושע היום גלותי את־חרפת מצרים מעליכם ויקרא שם המקום ההוא גלגל עד היום הזה", + "ויחנו בני־ישראל בגלגל ויעשו את־הפסח בארבעה עשר יום לחדש בערב בערבות יריחו", + "ויאכלו מעבור הארץ ממחרת הפסח מצות וקלוי בעצם היום הזה", + "וישבת המן ממחרת באכלם מעבור הארץ ולא־היה עוד לבני ישראל מן ויאכלו מתבואת ארץ כנען בשנה ההיא", + "ויהי בהיות יהושע ביריחו וישא עיניו וירא והנה־איש עמד לנגדו וחרבו שלופה בידו וילך יהושע אליו ויאמר לו הלנו אתה אם־לצרינו", + "ויאמר לא כי אני שר־צבא־יהוה עתה באתי ויפל יהושע אל־פניו ארצה וישתחו ויאמר לו מה אדני מדבר אל־עבדו", + "ויאמר שר־צבא יהוה אל־יהושע של־נעלך מעל רגלך כי המקום אשר אתה עמד עליו קדש הוא ויעש יהושע כן" + ], + [ + "ויריחו סגרת ומסגרת מפני בני ישראל אין יוצא ואין בא", + "ויאמר יהוה אל־יהושע ראה נתתי בידך את־יריחו ואת־מלכה גבורי החיל", + "וסבתם את־העיר כל אנשי המלחמה הקיף את־העיר פעם אחת כה תעשה ששת ימים", + "ושבעה כהנים ישאו שבעה שופרות היובלים לפני הארון וביום השביעי תסבו את־העיר שבע פעמים והכהנים יתקעו בשופרות", + "והיה במשך בקרן היובל בשמעכם [כשמעכם] את־קול השופר יריעו כל־העם תרועה גדולה ונפלה חומת העיר תחתיה ועלו העם איש נגדו", + "ויקרא יהושע בן־נון אל־הכהנים ויאמר אלהם שאו את־ארון הברית ושבעה כהנים ישאו שבעה שופרות יובלים לפני ארון יהוה", + "ויאמרו [ויאמר] אל־העם עברו וסבו את־העיר והחלוץ יעבר לפני ארון יהוה", + "ויהי כאמר יהושע אל־העם ושבעה הכהנים נשאים שבעה שופרות היובלים לפני יהוה עברו ותקעו בשופרות וארון ברית יהוה הלך אחריהם", + "והחלוץ הלך לפני הכהנים תקעו [תקעי] השופרות והמאסף הלך אחרי הארון הלוך ותקוע בשופרות", + "ואת־העם צוה יהושע לאמר לא תריעו ולא־תשמיעו את־קולכם ולא־יצא מפיכם דבר עד יום אמרי אליכם הריעו והריעתם", + "ויסב ארון־יהוה את־העיר הקף פעם אחת ויבאו המחנה וילינו במחנה", + "וישכם יהושע בבקר וישאו הכהנים את־ארון יהוה", + "ושבעה הכהנים נשאים שבעה שופרות היבלים לפני ארון יהוה הלכים הלוך ותקעו בשופרות והחלוץ הלך לפניהם והמאסף הלך אחרי ארון יהוה הולך [הלוך] ותקוע בשופרות", + "ויסבו את־העיר ביום השני פעם אחת וישבו המחנה כה עשו ששת ימים", + "ויהי ביום השביעי וישכמו כעלות השחר ויסבו את־העיר כמשפט הזה שבע פעמים רק ביום ההוא סבבו את־העיר שבע פעמים", + "ויהי בפעם השביעית תקעו הכהנים בשופרות ויאמר יהושע אל־העם הריעו כי־נתן יהוה לכם את־העיר", + "והיתה העיר חרם היא וכל־אשר־בה ליהוה רק רחב הזונה תחיה היא וכל־אשר אתה בבית כי החבאתה את־המלאכים אשר שלחנו", + "ורק־אתם שמרו מן־החרם פן־תחרימו ולקחתם מן־החרם ושמתם את־מחנה ישראל לחרם ועכרתם אותו", + "וכל כסף וזהב וכלי נחשת וברזל קדש הוא ליהוה אוצר יהוה יבוא", + "וירע העם ויתקעו בשפרות ויהי כשמע העם את־קול השופר ויריעו העם תרועה גדולה ותפל החומה תחתיה ויעל העם העירה איש נגדו וילכדו את־העיר", + "ויחרימו את־כל־אשר בעיר מאיש ועד־אשה מנער ועד־זקן ועד שור ושה וחמור לפי־חרב", + "ולשנים האנשים המרגלים את־הארץ אמר יהושע באו בית־האשה הזונה והוציאו משם את־האשה ואת־כל־אשר־לה כאשר נשבעתם לה", + "ויבאו הנערים המרגלים ויציאו את־רחב ואת־אביה ואת־אמה ואת־אחיה ואת־כל־אשר־לה ואת כל־משפחותיה הוציאו ויניחום מחוץ למחנה ישראל", + "והעיר שרפו באש וכל־אשר־בה רק הכסף והזהב וכלי הנחשת והברזל נתנו אוצר בית־יהוה", + "ואת־רחב הזונה ואת־בית אביה ואת־כל־אשר־לה החיה יהושע ותשב בקרב ישראל עד היום הזה כי החביאה את־המלאכים אשר־שלח יהושע לרגל את־יריחו", + "וישבע יהושע בעת ההיא לאמר ארור האיש לפני יהוה אשר יקום ובנה את־העיר הזאת את־יריחו בבכרו ייסדנה ובצעירו יציב דלתיה", + "ויהי יהוה את־יהושע ויהי שמעו בכל־הארץ" + ], + [ + "וימעלו בני־ישראל מעל בחרם ויקח עכן בן־כרמי בן־זבדי בן־זרח למטה יהודה מן־החרם ויחר־אף יהוה בבני ישראל", + "וישלח יהושע אנשים מיריחו העי אשר עם־בית און מקדם לבית־אל ויאמר אליהם לאמר עלו ורגלו את־הארץ ויעלו האנשים וירגלו את־העי", + "וישבו אל־יהושע ויאמרו אליו אל־יעל כל־העם כאלפים איש או כשלשת אלפים איש יעלו ויכו את־העי אל־תיגע־שמה את־כל־העם כי מעט המה", + "ויעלו מן־העם שמה כשלשת אלפים איש וינסו לפני אנשי העי", + "ויכו מהם אנשי העי כשלשים וששה איש וירדפום לפני השער עד־השברים ויכום במורד וימס לבב־העם ויהי למים", + "ויקרע יהושע שמלתיו ויפל על־פניו ארצה לפני ארון יהוה עד־הערב הוא וזקני ישראל ויעלו עפר על־ראשם", + "ויאמר יהושע אהה אדני יהוה למה העברת העביר את־העם הזה את־הירדן לתת אתנו ביד האמרי להאבידנו ולו הואלנו ונשב בעבר הירדן", + "בי אדני מה אמר אחרי אשר הפך ישראל ערף לפני איביו", + "וישמעו הכנעני וכל ישבי הארץ ונסבו עלינו והכריתו את־שמנו מן־הארץ ומה־תעשה לשמך הגדול", + "ויאמר יהוה אל־יהושע קם לך למה זה אתה נפל על־פניך", + "חטא ישראל וגם עברו את־בריתי אשר צויתי אותם וגם לקחו מן־החרם וגם גנבו וגם כחשו וגם שמו בכליהם", + "ולא יכלו בני ישראל לקום לפני איביהם ערף יפנו לפני איביהם כי היו לחרם לא אוסיף להיות עמכם אם־לא תשמידו החרם מקרבכם", + "קם קדש את־העם ואמרת התקדשו למחר כי כה אמר יהוה אלהי ישראל חרם בקרבך ישראל לא תוכל לקום לפני איביך עד־הסירכם החרם מקרבכם", + "ונקרבתם בבקר לשבטיכם והיה השבט אשר־ילכדנו יהוה יקרב למשפחות והמשפחה אשר־ילכדנה יהוה תקרב לבתים והבית אשר ילכדנו יהוה יקרב לגברים", + "והיה הנלכד בחרם ישרף באש אתו ואת־כל־אשר־לו כי עבר את־ברית יהוה וכי־עשה נבלה בישראל", + "וישכם יהושע בבקר ויקרב את־ישראל לשבטיו וילכד שבט יהודה", + "ויקרב את־משפחת יהודה וילכד את משפחת הזרחי ויקרב את־משפחת הזרחי לגברים וילכד זבדי", + "ויקרב את־ביתו לגברים וילכד עכן בן־כרמי בן־זבדי בן־זרח למטה יהודה", + "ויאמר יהושע אל־עכן בני שים־נא כבוד ליהוה אלהי ישראל ותן־לו תודה והגד־נא לי מה עשית אל־תכחד ממני", + "ויען עכן את־יהושע ויאמר אמנה אנכי חטאתי ליהוה אלהי ישראל וכזאת וכזאת עשיתי", + "ואראה [וארא] בשלל אדרת שנער אחת טובה ומאתים שקלים כסף ולשון זהב אחד חמשים שקלים משקלו ואחמדם ואקחם והנם טמונים בארץ בתוך האהלי והכסף תחתיה", + "וישלח יהושע מלאכים וירצו האהלה והנה טמונה באהלו והכסף תחתיה", + "ויקחום מתוך האהל ויבאום אל־יהושע ואל כל־בני ישראל ויצקם לפני יהוה", + "ויקח יהושע את־עכן בן־זרח ואת־הכסף ואת־האדרת ואת־לשון הזהב ואת־בניו ואת־בנתיו ואת־שורו ואת־חמרו ואת־צאנו ואת־אהלו ואת־כל־אשר־לו וכל־ישראל עמו ויעלו אתם עמק עכור", + "ויאמר יהושע מה עכרתנו יעכרך יהוה ביום הזה וירגמו אתו כל־ישראל אבן וישרפו אתם באש ויסקלו אתם באבנים", + "ויקימו עליו גל־אבנים גדול עד היום הזה וישב יהוה מחרון אפו על־כן קרא שם המקום ההוא עמק עכור עד היום הזה" + ], + [ + "ויאמר יהוה אל־יהושע אל־תירא ואל־תחת קח עמך את כל־עם המלחמה וקום עלה העי ראה נתתי בידך את־מלך העי ואת־עמו ואת־עירו ואת־ארצו", + "ועשית לעי ולמלכה כאשר עשית ליריחו ולמלכה רק־שללה ובהמתה תבזו לכם שים־לך ארב לעיר מאחריה", + "ויקם יהושע וכל־עם המלחמה לעלות העי ויבחר יהושע שלשים אלף איש גבורי החיל וישלחם לילה", + "ויצו אתם לאמר ראו אתם ארבים לעיר מאחרי העיר אל־תרחיקו מן־העיר מאד והייתם כלכם נכנים", + "ואני וכל־העם אשר אתי נקרב אל־העיר והיה כי־יצאו לקראתנו כאשר בראשנה ונסנו לפניהם", + "ויצאו אחרינו עד התיקנו אותם מן־העיר כי יאמרו נסים לפנינו כאשר בראשנה ונסנו לפניהם", + "ואתם תקמו מהאורב והורשתם את־העיר ונתנה יהוה אלהיכם בידכם", + "והיה כתפשכם את־העיר תציתו את־העיר באש כדבר יהוה תעשו ראו צויתי אתכם", + "וישלחם יהושע וילכו אל־המארב וישבו בין בית־אל ובין העי מים לעי וילן יהושע בלילה ההוא בתוך העם", + "וישכם יהושע בבקר ויפקד את־העם ויעל הוא וזקני ישראל לפני העם העי", + "וכל־העם המלחמה אשר אתו עלו ויגשו ויבאו נגד העיר ויחנו מצפון לעי והגי בינו [ביניו] ובין־העי", + "ויקח כחמשת אלפים איש וישם אותם ארב בין בית־אל ובין העי מים לעיר", + "וישימו העם את־כל־המחנה אשר מצפון לעיר ואת־עקבו מים לעיר וילך יהושע בלילה ההוא בתוך העמק", + "ויהי כראות מלך־העי וימהרו וישכימו ויצאו אנשי־העיר לקראת־ישראל למלחמה הוא וכל־עמו למועד לפני הערבה והוא לא ידע כי־ארב לו מאחרי העיר", + "וינגעו יהושע וכל־ישראל לפניהם וינסו דרך המדבר", + "ויזעקו כל־העם אשר בעיר [בעי] לרדף אחריהם וירדפו אחרי יהושע וינתקו מן־העיר", + "ולא־נשאר איש בעי ובית אל אשר לא־יצאו אחרי ישראל ויעזבו את־העיר פתוחה וירדפו אחרי ישראל", + "ויאמר יהוה אל־יהושע נטה בכידון אשר־בידך אל־העי כי בידך אתננה ויט יהושע בכידון אשר־בידו אל־העיר", + "והאורב קם מהרה ממקומו וירוצו כנטות ידו ויבאו העיר וילכדוה וימהרו ויציתו את־העיר באש", + "ויפנו אנשי העי אחריהם ויראו והנה עלה עשן העיר השמימה ולא־היה בהם ידים לנוס הנה והנה והעם הנס המדבר נהפך אל־הרודף", + "ויהושע וכל־ישראל ראו כי־לכד הארב את־העיר וכי עלה עשן העיר וישבו ויכו את־אנשי העי", + "ואלה יצאו מן־העיר לקראתם ויהיו לישראל בתוך אלה מזה ואלה מזה ויכו אותם עד־בלתי השאיר־לו שריד ופליט", + "ואת־מלך העי תפשו חי ויקרבו אתו אל־יהושע", + "ויהי ככלות ישראל להרג את־כל־ישבי העי בשדה במדבר אשר רדפום בו ויפלו כלם לפי־חרב עד־תמם וישבו כל־ישראל העי ויכו אתה לפי־חרב", + "ויהי כל־הנפלים ביום ההוא מאיש ועד־אשה שנים עשר אלף כל אנשי העי", + "ויהושע לא־השיב ידו אשר נטה בכידון עד אשר החרים את כל־ישבי העי", + "רק הבהמה ושלל העיר ההיא בזזו להם ישראל כדבר יהוה אשר צוה את־יהושע", + "וישרף יהושע את־העי וישימה תל־עולם שממה עד היום הזה", + "ואת־מלך העי תלה על־העץ עד־עת הערב וכבוא השמש צוה יהושע וירידו את־נבלתו מן־העץ וישליכו אותה אל־פתח שער העיר ויקימו עליו גל־אבנים גדול עד היום הזה", + "אז יבנה יהושע מזבח ליהוה אלהי ישראל בהר עיבל", + "כאשר צוה משה עבד־יהוה את־בני ישראל ככתוב בספר תורת משה מזבח אבנים שלמות אשר לא־הניף עליהן ברזל ויעלו עליו עלות ליהוה ויזבחו שלמים", + "ויכתב־שם על־האבנים את משנה תורת משה אשר כתב לפני בני ישראל", + "וכל־ישראל וזקניו ושטרים ושפטיו עמדים מזה ומזה לארון נגד הכהנים הלוים נשאי ארון ברית־יהוה כגר כאזרח חציו אל־מול הר־גרזים והחציו אל־מול הר־עיבל כאשר צוה משה עבד־יהוה לברך את־העם ישראל בראשנה", + "ואחרי־כן קרא את־כל־דברי התורה הברכה והקללה ככל־הכתוב בספר התורה", + "לא־היה דבר מכל אשר־צוה משה אשר לא־קרא יהושע נגד כל־קהל ישראל והנשים והטף והגר ההלך בקרבם" + ], + [ + "ויהי כשמע כל־המלכים אשר בעבר הירדן בהר ובשפלה ובכל חוף הים הגדול אל־מול הלבנון החתי והאמרי הכנעני הפרזי החוי והיבוסי", + "ויתקבצו יחדו להלחם עם־יהושע ועם־ישראל פה אחד", + "וישבי גבעון שמעו את אשר עשה יהושע ליריחו ולעי", + "ויעשו גם־המה בערמה וילכו ויצטירו ויקחו שקים בלים לחמוריהם ונאדות יין בלים ומבקעים ומצררים", + "ונעלות בלות ומטלאות ברגליהם ושלמות בלות עליהם וכל לחם צידם יבש היה נקדים", + "וילכו אל־יהושע אל־המחנה הגלגל ויאמרו אליו ואל־איש ישראל מארץ רחוקה באנו ועתה כרתו־לנו ברית", + "ויאמרו [ויאמר] איש־ישראל אל־החוי אולי בקרבי אתה יושב ואיך אכרות־[אכרת־] לך ברית", + "ויאמרו אל־יהושע עבדיך אנחנו ויאמר אלהם יהושע מי אתם ומאין תבאו", + "ויאמרו אליו מארץ רחוקה מאד באו עבדיך לשם יהוה אלהיך כי־שמענו שמעו ואת כל־אשר עשה במצרים", + "ואת כל־אשר עשה לשני מלכי האמרי אשר בעבר הירדן לסיחון מלך חשבון ולעוג מלך־הבשן אשר בעשתרות", + "ויאמרו אלינו זקינינו וכל־ישבי ארצנו לאמר קחו בידכם צידה לדרך ולכו לקראתם ואמרתם אליהם עבדיכם אנחנו ועתה כרתו־לנו ברית", + "זה לחמנו חם הצטידנו אתו מבתינו ביום צאתנו ללכת אליכם ועתה הנה יבש והיה נקדים", + "ואלה נאדות היין אשר מלאנו חדשים והנה התבקעו ואלה שלמותינו ונעלינו בלו מרב הדרך מאד", + "ויקחו האנשים מצידם ואת־פי יהוה לא שאלו", + "ויעש להם יהושע שלום ויכרת להם ברית לחיותם וישבעו להם נשיאי העדה", + "ויהי מקצה שלשת ימים אחרי אשר־כרתו להם ברית וישמעו כי־קרבים הם אליו ובקרבו הם ישבים", + "ויסעו בני־ישראל ויבאו אל־עריהם ביום השלישי ועריהם גבעון והכפירה ובארות וקרית יערים", + "ולא הכום בני ישראל כי־נשבעו להם נשיאי העדה ביהוה אלהי ישראל וילנו כל־העדה על־הנשיאים", + "ויאמרו כל־הנשיאים אל־כל־העדה אנחנו נשבענו להם ביהוה אלהי ישראל ועתה לא נוכל לנגע בהם", + "זאת נעשה להם והחיה אותם ולא־יהיה עלינו קצף על־השבועה אשר־נשבענו להם", + "ויאמרו אליהם הנשיאים יחיו ויהיו חטבי עצים ושאבי־מים לכל־העדה כאשר דברו להם הנשיאים", + "ויקרא להם יהושע וידבר אליהם לאמר למה רמיתם אתנו לאמר רחוקים אנחנו מכם מאד ואתם בקרבנו ישבים", + "ועתה ארורים אתם ולא־יכרת מכם עבד וחטבי עצים ושאבי־מים לבית אלהי", + "ויענו את־יהושע ויאמרו כי הגד הגד לעבדיך את אשר צוה יהוה אלהיך את־משה עבדו לתת לכם את־כל־הארץ ולהשמיד את־כל־ישבי הארץ מפניכם ונירא מאד לנפשתינו מפניכם ונעשה את־הדבר הזה", + "ועתה הננו בידך כטוב וכישר בעיניך לעשות לנו עשה", + "ויעש להם כן ויצל אותם מיד בני־ישראל ולא הרגום", + "ויתנם יהושע ביום ההוא חטבי עצים ושאבי מים לעדה ולמזבח יהוה עד־היום הזה אל־המקום אשר יבחר" + ], + [ + "ויהי כשמע אדני־צדק מלך ירושלם כי־לכד יהושע את־העי ויחרימה כאשר עשה ליריחו ולמלכה כן־עשה לעי ולמלכה וכי השלימו ישבי גבעון את־ישראל ויהיו בקרבם", + "וייראו מאד כי עיר גדולה גבעון כאחת ערי הממלכה וכי היא גדולה מן־העי וכל־אנשיה גברים", + "וישלח אדני־צדק מלך ירושלם אל־הוהם מלך־חברון ואל־פראם מלך־ירמות ואל־יפיע מלך־לכיש ואל־דביר מלך־עגלון לאמר", + "עלו־אלי ועזרני ונכה את־גבעון כי־השלימה את־יהושע ואת־בני ישראל", + "ויאספו ויעלו חמשת מלכי האמרי מלך ירושלם מלך־חברון מלך־ירמות מלך־לכיש מלך־עגלון הם וכל־מחניהם ויחנו על־גבעון וילחמו עליה", + "וישלחו אנשי גבעון אל־יהושע אל־המחנה הגלגלה לאמר אל־תרף ידיך מעבדיך עלה אלינו מהרה והושיעה לנו ועזרנו כי נקבצו אלינו כל־מלכי האמרי ישבי ההר", + "ויעל יהושע מן־הגלגל הוא וכל־עם המלחמה עמו וכל גבורי החיל", + "ויאמר יהוה אל־יהושע אל־תירא מהם כי בידך נתתים לא־יעמד איש מהם בפניך", + "ויבא אליהם יהושע פתאם כל־הלילה עלה מן־הגלגל", + "ויהמם יהוה לפני ישראל ויכם מכה־גדולה בגבעון וירדפם דרך מעלה בית־חורן ויכם עד־עזקה ועד־מקדה", + "ויהי בנסם מפני ישראל הם במורד בית־חורן ויהוה השליך עליהם אבנים גדלות מן־השמים עד־עזקה וימתו רבים אשר־מתו באבני הברד מאשר הרגו בני ישראל בחרב", + "אז ידבר יהושע ליהוה ביום תת יהוה את־האמרי לפני בני ישראל ויאמר לעיני ישראל שמש בגבעון דום וירח בעמק אילון", + "וידם השמש וירח עמד עד־יקם גוי איביו הלא־היא כתובה על־ספר הישר ויעמד השמש בחצי השמים ולא־אץ לבוא כיום תמים", + "ולא היה כיום ההוא לפניו ואחריו לשמע יהוה בקול איש כי יהוה נלחם לישראל", + "וישב יהושע וכל־ישראל עמו אל־המחנה הגלגלה", + "וינסו חמשת המלכים האלה ויחבאו במערה במקדה", + "ויגד ליהושע לאמר נמצאו חמשת המלכים נחבאים במערה במקדה", + "ויאמר יהושע גלו אבנים גדלות אל־פי המערה והפקידו עליה אנשים לשמרם", + "ואתם אל־תעמדו רדפו אחרי איביכם וזנבתם אותם אל־תתנום לבוא אל־עריהם כי נתנם יהוה אלהיכם בידכם", + "ויהי ככלות יהושע ובני ישראל להכותם מכה גדולה־מאד עד־תמם והשרידים שרדו מהם ויבאו אל־ערי המבצר", + "וישבו כל־העם אל־המחנה אל־יהושע מקדה בשלום לא־חרץ לבני ישראל לאיש את־לשנו", + "ויאמר יהושע פתחו את־פי המערה והוציאו אלי את־חמשת המלכים האלה מן־המערה", + "ויעשו כן ויציאו אליו את־חמשת המלכים האלה מן־המערה את מלך ירושלם את־מלך חברון את־מלך ירמות את־מלך לכיש את־מלך עגלון", + "ויהי כהוציאם את־המלכים האלה אל־יהושע ויקרא יהושע אל־כל־איש ישראל ויאמר אל־קציני אנשי המלחמה ההלכוא אתו קרבו שימו את־רגליכם על־צוארי המלכים האלה ויקרבו וישימו את־רגליהם על־צואריהם", + "ויאמר אליהם יהושע אל־תיראו ואל־תחתו חזקו ואמצו כי ככה יעשה יהוה לכל־איביכם אשר אתם נלחמים אותם", + "ויכם יהושע אחרי־כן וימיתם ויתלם על חמשה עצים ויהיו תלוים על־העצים עד־הערב", + "ויהי לעת בוא השמש צוה יהושע וירידום מעל העצים וישלכם אל־המערה אשר נחבאו־שם וישמו אבנים גדלות על־פי המערה עד־עצם היום הזה", + "ואת־מקדה לכד יהושע ביום ההוא ויכה לפי־חרב ואת־מלכה החרם אותם ואת־כל־הנפש אשר־בה לא השאיר שריד ויעש למלך מקדה כאשר עשה למלך יריחו", + "ויעבר יהושע וכל־ישראל עמו ממקדה לבנה וילחם עם־לבנה", + "ויתן יהוה גם־אותה ביד ישראל ואת־מלכה ויכה לפי־חרב ואת־כל־הנפש אשר־בה לא־השאיר בה שריד ויעש למלכה כאשר עשה למלך יריחו", + "ויעבר יהושע וכל־ישראל עמו מלבנה לכישה ויחן עליה וילחם בה", + "ויתן יהוה את־לכיש ביד ישראל וילכדה ביום השני ויכה לפי־חרב ואת־כל־הנפש אשר־בה ככל אשר־עשה ללבנה", + "אז עלה הרם מלך גזר לעזר את־לכיש ויכהו יהושע ואת־עמו עד־בלתי השאיר־לו שריד", + "ויעבר יהושע וכל־ישראל עמו מלכיש עגלנה ויחנו עליה וילחמו עליה", + "וילכדוה ביום ההוא ויכוה לפי־חרב ואת כל־הנפש אשר־בה ביום ההוא החרים ככל אשר־עשה ללכיש", + "ויעל יהושע וכל־ישראל עמו מעגלונה חברונה וילחמו עליה", + "וילכדוה ויכוה־לפי־חרב ואת־מלכה ואת־כל־עריה ואת־כל־הנפש אשר־בה לא־השאיר שריד ככל אשר־עשה לעגלון ויחרם אותה ואת־כל־הנפש אשר־בה", + "וישב יהושע וכל־ישראל עמו דברה וילחם עליה", + "וילכדה ואת־מלכה ואת־כל־עריה ויכום לפי־חרב ויחרימו את־כל־נפש אשר־בה לא השאיר שריד כאשר עשה לחברון כן־עשה לדברה ולמלכה וכאשר עשה ללבנה ולמלכה", + "ויכה יהושע את־כל־הארץ ההר והנגב והשפלה והאשדות ואת כל־מלכיהם לא השאיר שריד ואת כל־הנשמה החרים כאשר צוה יהוה אלהי ישראל", + "ויכם יהושע מקדש ברנע ועד־עזה ואת כל־ארץ גשן ועד־גבעון", + "ואת כל־המלכים האלה ואת־ארצם לכד יהושע פעם אחת כי יהוה אלהי ישראל נלחם לישראל", + "וישב יהושע וכל־ישראל עמו אל־המחנה הגלגלה" + ], + [ + "ויהי כשמע יבין מלך־חצור וישלח אל־יובב מלך מדון ואל־מלך שמרון ואל־מלך אכשף", + "ואל־המלכים אשר מצפון בהר ובערבה נגב כנרות ובשפלה ובנפות דור מים", + "הכנעני ממזרח ומים והאמרי והחתי והפרזי והיבוסי בהר והחוי תחת חרמון בארץ המצפה", + "ויצאו הם וכל־מחניהם עמם עם־רב כחול אשר על־שפת־הים לרב וסוס ורכב רב־מאד", + "ויועדו כל המלכים האלה ויבאו ויחנו יחדו אל־מי מרום להלחם עם־ישראל", + "ויאמר יהוה אל־יהושע אל־תירא מפניהם כי־מחר כעת הזאת אנכי נתן את־כלם חללים לפני ישראל את־סוסיהם תעקר ואת־מרכבתיהם תשרף באש", + "ויבא יהושע וכל־עם המלחמה עמו עליהם על־מי מרום פתאם ויפלו בהם", + "ויתנם יהוה ביד־ישראל ויכום וירדפום עד־צידון רבה ועד משרפות מים ועד־בקעת מצפה מזרחה ויכם עד־בלתי השאיר־להם שריד", + "ויעש להם יהושע כאשר אמר־לו יהוה את־סוסיהם עקר ואת־מרכבתיהם שרף באש", + "וישב יהושע בעת ההיא וילכד את־חצור ואת־מלכה הכה בחרב כי־חצור לפנים היא ראש כל־הממלכות האלה", + "ויכו את־כל־הנפש אשר־בה לפי־חרב החרם לא נותר כל־נשמה ואת־חצור שרף באש", + "ואת־כל־ערי המלכים־האלה ואת־כל־מלכיהם לכד יהושע ויכם לפי־חרב החרים אותם כאשר צוה משה עבד יהוה", + "רק כל־הערים העמדות על־תלם לא שרפם ישראל זולתי את־חצור לבדה שרף יהושע", + "וכל שלל הערים האלה והבהמה בזזו להם בני ישראל רק את־כל־האדם הכו לפי־חרב עד־השמדם אותם לא השאירו כל־נשמה", + "כאשר צוה יהוה את־משה עבדו כן־צוה משה את־יהושע וכן עשה יהושע לא־הסיר דבר מכל אשר־צוה יהוה את־משה", + "ויקח יהושע את־כל־הארץ הזאת ההר ואת־כל־הנגב ואת כל־ארץ הגשן ואת־השפלה ואת־הערבה ואת־הר ישראל ושפלתה", + "מן־ההר החלק העולה שעיר ועד־בעל גד בבקעת הלבנון תחת הר־חרמון ואת כל־מלכיהם לכד ויכם וימיתם", + "ימים רבים עשה יהושע את־כל־המלכים האלה מלחמה", + "לא־היתה עיר אשר השלימה אל־בני ישראל בלתי החוי ישבי גבעון את־הכל לקחו במלחמה", + "כי מאת יהוה היתה לחזק את־לבם לקראת המלחמה את־ישראל למען החרימם לבלתי היות־להם תחנה כי למען השמידם כאשר צוה יהוה את־משה", + "ויבא יהושע בעת ההיא ויכרת את־הענקים מן־ההר מן־חברון מן־דבר מן־ענב ומכל הר יהודה ומכל הר ישראל עם־עריהם החרימם יהושע", + "לא־נותר ענקים בארץ בני ישראל רק בעזה בגת ובאשדוד נשארו", + "ויקח יהושע את־כל־הארץ ככל אשר דבר יהוה אל־משה ויתנה יהושע לנחלה לישראל כמחלקתם לשבטיהם והארץ שקטה ממלחמה" + ], + [ + "ואלה מלכי הארץ אשר הכו בני־ישראל וירשו את־ארצם בעבר הירדן מזרחה השמש מנחל ארנון עד־הר חרמון וכל־הערבה מזרחה", + "סיחון מלך האמרי היושב בחשבון משל מערוער אשר על־שפת־נחל ארנון ותוך הנחל וחצי הגלעד ועד יבק הנחל גבול בני עמון", + "והערבה עד־ים כנרות מזרחה ועד ים הערבה ים־המלח מזרחה דרך בית הישמות ומתימן תחת אשדות הפסגה", + "וגבול עוג מלך הבשן מיתר הרפאים היושב בעשתרות ובאדרעי", + "ומשל בהר חרמון ובסלכה ובכל־הבשן עד־גבול הגשורי והמעכתי וחצי הגלעד גבול סיחון מלך־חשבון", + "משה עבד־יהוה ובני ישראל הכום ויתנה משה עבד־יהוה ירשה לראובני ולגדי ולחצי שבט המנשה", + "ואלה מלכי הארץ אשר הכה יהושע ובני ישראל בעבר הירדן ימה מבעל גד בבקעת הלבנון ועד־ההר החלק העלה שעירה ויתנה יהושע לשבטי ישראל ירשה כמחלקתם", + "בהר ובשפלה ובערבה ובאשדות ובמדבר ובנגב החתי האמרי והכנעני הפרזי החוי והיבוסי", + "מלך יריחו אחד מלך העי אשר־מצד בית־אל אחד", + "מלך ירושלם אחד מלך חברון אחד", + "מלך ירמות אחד מלך לכיש אחד", + "מלך עגלון אחד מלך גזר אחד", + "מלך דבר אחד מלך גדר אחד", + "מלך חרמה אחד מלך ערד אחד", + "מלך לבנה אחד מלך עדלם אחד", + "מלך מקדה אחד מלך בית־אל אחד", + "מלך תפוח אחד מלך חפר אחד", + "מלך אפק אחד מלך לשרון אחד", + "מלך מדון אחד מלך חצור אחד", + "מלך שמרון מראון אחד מלך אכשף אחד", + "מלך תענך אחד מלך מגדו אחד", + "מלך קדש אחד מלך־יקנעם לכרמל אחד", + "מלך דור לנפת דור אחד מלך־גוים לגלגל אחד", + "מלך תרצה אחד כל־מלכים שלשים ואחד" + ], + [ + "ויהושע זקן בא בימים ויאמר יהוה אליו אתה זקנתה באת בימים והארץ נשארה הרבה־מאד לרשתה", + "זאת הארץ הנשארת כל־גלילות הפלשתים וכל־הגשורי", + "מן־השיחור אשר על־פני מצרים ועד גבול עקרון צפונה לכנעני תחשב חמשת סרני פלשתים העזתי והאשדודי האשקלוני הגתי והעקרוני והעוים", + "מתימן כל־ארץ הכנעני ומערה אשר לצידנים עד־אפקה עד גבול האמרי", + "והארץ הגבלי וכל־הלבנון מזרח השמש מבעל גד תחת הר־חרמון עד לבוא חמת", + "כל־ישבי ההר מן־הלבנון עד־משרפת מים כל־צידנים אנכי אורישם מפני בני ישראל רק הפלה לישראל בנחלה כאשר צויתיך", + "ועתה חלק את־הארץ הזאת בנחלה לתשעת השבטים וחצי השבט המנשה", + "עמו הראובני והגדי לקחו נחלתם אשר נתן להם משה בעבר הירדן מזרחה כאשר נתן להם משה עבד יהוה", + "מערוער אשר על־שפת־נחל ארנון והעיר אשר בתוך־הנחל וכל־המישר מידבא עד־דיבון", + "וכל ערי סיחון מלך האמרי אשר מלך בחשבון עד־גבול בני עמון", + "והגלעד וגבול הגשורי והמעכתי וכל הר חרמון וכל־הבשן עד־סלכה", + "כל־ממלכות עוג בבשן אשר־מלך בעשתרות ובאדרעי הוא נשאר מיתר הרפאים ויכם משה וירשם", + "ולא הורישו בני ישראל את־הגשורי ואת־המעכתי וישב גשור ומעכת בקרב ישראל עד היום הזה", + "רק לשבט הלוי לא נתן נחלה אשי יהוה אלהי ישראל הוא נחלתו כאשר דבר־לו", + "ויתן משה למטה בני־ראובן למשפחתם", + "ויהי להם הגבול מערוער אשר על־שפת־נחל ארנון והעיר אשר בתוך־הנחל וכל־המישר על־מידבא", + "חשבון וכל־עריה אשר במישר דיבון ובמות בעל ובית בעל מעון", + "ויהצה וקדמת ומפעת", + "וקריתים ושבמה וצרת השחר בהר העמק", + "ובית פעור ואשדות הפסגה ובית הישמות", + "וכל ערי המישר וכל־ממלכות סיחון מלך האמרי אשר מלך בחשבון אשר הכה משה אתו ואת־נשיאי מדין את־אוי ואת־רקם ואת־צור ואת־חור ואת־רבע נסיכי סיחון ישבי הארץ", + "ואת־בלעם בן־בעור הקוסם הרגו בני־ישראל בחרב אל־חלליהם", + "ויהי גבול בני ראובן הירדן וגבול זאת נחלת בני־ראובן למשפחתם הערים וחצריהן", + "ויתן משה למטה־גד לבני־גד למשפחתם", + "ויהי להם הגבול יעזר וכל־ערי הגלעד וחצי ארץ בני עמון עד־ערוער אשר על־פני רבה", + "ומחשבון עד־רמת המצפה ובטנים וממחנים עד־גבול לדבר", + "ובעמק בית הרם ובית נמרה וסכות וצפון יתר ממלכות סיחון מלך חשבון הירדן וגבל עד־קצה ים־כנרת עבר הירדן מזרחה", + "זאת נחלת בני־גד למשפחתם הערים וחצריהם", + "ויתן משה לחצי שבט מנשה ויהי לחצי מטה בני־מנשה למשפחותם", + "ויהי גבולם ממחנים כל־הבשן כל־ממלכות עוג מלך־הבשן וכל־חות יאיר אשר בבשן ששים עיר", + "וחצי הגלעד ועשתרות ואדרעי ערי ממלכות עוג בבשן לבני מכיר בן־מנשה לחצי בני־מכיר למשפחותם", + "אלה אשר־נחל משה בערבות מואב מעבר לירדן יריחו מזרחה", + "ולשבט הלוי לא־נתן משה נחלה יהוה אלהי ישראל הוא נחלתם כאשר דבר להם" + ], + [ + "ואלה אשר־נחלו בני־ישראל בארץ כנען אשר נחלו אותם אלעזר הכהן ויהושע בן־נון וראשי אבות המטות לבני ישראל", + "בגורל נחלתם כאשר צוה יהוה ביד־משה לתשעת המטות וחצי המטה", + "כי־נתן משה נחלת שני המטות וחצי המטה מעבר לירדן וללוים לא־נתן נחלה בתוכם", + "כי־היו בני־יוסף שני מטות מנשה ואפרים ולא־נתנו חלק ללוים בארץ כי אם־ערים לשבת ומגרשיהם למקניהם ולקנינם", + "כאשר צוה יהוה את־משה כן עשו בני ישראל ויחלקו את־הארץ", + "ויגשו בני־יהודה אל־יהושע בגלגל ויאמר אליו כלב בן־יפנה הקנזי אתה ידעת את־הדבר אשר־דבר יהוה אל־משה איש־האלהים על אדותי ועל אדותיך בקדש ברנע", + "בן־ארבעים שנה אנכי בשלח משה עבד־יהוה אתי מקדש ברנע לרגל את־הארץ ואשב אתו דבר כאשר עם־לבבי", + "ואחי אשר עלו עמי המסיו את־לב העם ואנכי מלאתי אחרי יהוה אלהי", + "וישבע משה ביום ההוא לאמר אם־לא הארץ אשר דרכה רגלך בה לך תהיה לנחלה ולבניך עד־עולם כי מלאת אחרי יהוה אלהי", + "ועתה הנה החיה יהוה אותי כאשר דבר זה ארבעים וחמש שנה מאז דבר יהוה את־הדבר הזה אל־משה אשר־הלך ישראל במדבר ועתה הנה אנכי היום בן־חמש ושמונים שנה", + "עודני היום חזק כאשר ביום שלח אותי משה ככחי אז וככחי עתה למלחמה ולצאת ולבוא", + "ועתה תנה־לי את־ההר הזה אשר־דבר יהוה ביום ההוא כי אתה־שמעת ביום ההוא כי־ענקים שם וערים גדלות בצרות אולי יהוה אותי והורשתים כאשר דבר יהוה", + "ויברכהו יהושע ויתן את־חברון לכלב בן־יפנה לנחלה", + "על־כן היתה־חברון לכלב בן־יפנה הקנזי לנחלה עד היום הזה יען אשר מלא אחרי יהוה אלהי ישראל", + "ושם חברון לפנים קרית ארבע האדם הגדול בענקים הוא והארץ שקטה ממלחמה" + ], + [ + "ויהי הגורל למטה בני יהודה למשפחתם אל־גבול אדום מדבר־צן נגבה מקצה תימן", + "ויהי להם גבול נגב מקצה ים המלח מן־הלשן הפנה נגבה", + "ויצא אל־מנגב למעלה עקרבים ועבר צנה ועלה מנגב לקדש ברנע ועבר חצרון ועלה אדרה ונסב הקרקעה", + "ועבר עצמונה ויצא נחל מצרים והיה [והיו] תצאות הגבול ימה זה־יהיה לכם גבול נגב", + "וגבול קדמה ים המלח עד־קצה הירדן וגבול לפאת צפונה מלשון הים מקצה הירדן", + "ועלה הגבול בית חגלה ועבר מצפון לבית הערבה ועלה הגבול אבן בהן בן־ראובן", + "ועלה הגבול דברה מעמק עכור וצפונה פנה אל־הגלגל אשר־נכח למעלה אדמים אשר מנגב לנחל ועבר הגבול אל־מי־עין שמש והיו תצאתיו אל־עין רגל", + "ועלה הגבול גי בן־הנם אל־כתף היבוסי מנגב היא ירושלם ועלה הגבול אל־ראש ההר אשר על־פני גי־הנם ימה אשר בקצה עמק־רפאים צפנה", + "ותאר הגבול מראש ההר אל־מעין מי נפתוח ויצא אל־ערי הר־עפרון ותאר הגבול בעלה היא קרית יערים", + "ונסב הגבול מבעלה ימה אל־הר שעיר ועבר אל־כתף הר־יערים מצפונה היא כסלון וירד בית־שמש ועבר תמנה", + "ויצא הגבול אל־כתף עקרון צפונה ותאר הגבול שכרונה ועבר הר־הבעלה ויצא יבנאל והיו תצאות הגבול ימה", + "וגבול ים הימה הגדול וגבול זה גבול בני־יהודה סביב למשפחתם", + "ולכלב בן־יפנה נתן חלק בתוך בני־יהודה אל־פי יהוה ליהושע את־קרית ארבע אבי הענק היא חברון", + "וירש משם כלב את־שלושה בני הענק את־ששי ואת־אחימן ואת־תלמי ילידי הענק", + "ויעל משם אל־ישבי דבר ושם־דבר לפנים קרית־ספר", + "ויאמר כלב אשר־יכה את־קרית־ספר ולכדה ונתתי לו את־עכסה בתי לאשה", + "וילכדה עתניאל בן־קנז אחי כלב ויתן־לו את־עכסה בתו לאשה", + "ויהי בבואה ותסיתהו לשאול מאת־אביה שדה ותצנח מעל החמור ויאמר־לה כלב מה־לך", + "ותאמר תנה־לי ברכה כי ארץ הנגב נתתני ונתתה לי גלת מים ויתן־לה את גלת עליות ואת גלת תחתיות", + "זאת נחלת מטה בני־יהודה למשפחתם", + "ויהיו הערים מקצה למטה בני־יהודה אל־גבול אדום בנגבה קבצאל ועדר ויגור", + "וקינה ודימונה ועדעדה", + "וקדש וחצור ויתנן", + "זיף וטלם ובעלות", + "וחצור חדתה וקריות חצרון היא חצור", + "אמם ושמע ומולדה", + "וחצר גדה וחשמון ובית פלט", + "וחצר שועל ובאר שבע ובזיותיה", + "בעלה ועיים ועצם", + "ואלתולד וכסיל וחרמה", + "וצקלג ומדמנה וסנסנה", + "ולבאות ושלחים ועין ורמון כל־ערים עשרים ותשע וחצריהן", + "בשפלה אשתאול וצרעה ואשנה", + "וזנוח ועין גנים תפוח והעינם", + "ירמות ועדלם שוכה ועזקה", + "ושערים ועדיתים והגדרה וגדרתים ערים ארבע־עשרה וחצריהן", + "צנן וחדשה ומגדל־גד", + "ודלען והמצפה ויקתאל", + "לכיש ובצקת ועגלון", + "וכבון ולחמס וכתליש", + "וגדרות בית־דגון ונעמה ומקדה ערים שש־עשרה וחצריהן", + "לבנה ועתר ועשן", + "ויפתח ואשנה ונציב", + "וקעילה ואכזיב ומראשה ערים תשע וחצריהן", + "עקרון ובנתיה וחצריה", + "מעקרון וימה כל אשר־על־יד אשדוד וחצריהן", + "אשדוד בנותיה וחצריה עזה בנותיה וחצריה עד־נחל מצרים והים הגבול [הגדול] וגבול", + "ובהר שמיר ויתיר ושוכה", + "ודנה וקרית־סנה היא דבר", + "וענב ואשתמה וענים", + "וגשן וחלן וגלה ערים אחת־עשרה וחצריהן", + "ארב ורומה ואשען", + "וינים [וינום] ובית־תפוח ואפקה", + "וחמטה וקרית ארבע היא חברון וציער ערים תשע וחצריהן", + "מעון כרמל וזיף ויוטה", + "ויזרעאל ויקדעם וזנוח", + "הקין גבעה ותמנה ערים עשר וחצריהן", + "חלחול בית־צור וגדור", + "ומערת ובית־ענות ואלתקן ערים שש וחצריהן", + "קרית־בעל היא קרית יערים והרבה ערים שתים וחצריהן", + "במדבר בית הערבה מדין וסככה", + "והנבשן ועיר־המלח ועין גדי ערים שש וחצריהן", + "ואת־היבוסי יושבי ירושלם לא־יוכלו [יכלו] בני־יהודה להורישם וישב היבוסי את־בני יהודה בירושלם עד היום הזה" + ], + [ + "ויצא הגורל לבני יוסף מירדן יריחו למי יריחו מזרחה המדבר עלה מיריחו בהר בית־אל", + "ויצא מבית־אל לוזה ועבר אל־גבול הארכי עטרות", + "וירד־ימה אל־גבול היפלטי עד גבול בית־חורן תחתון ועד־גזר והיו תצאתו [תצאתיו] ימה", + "וינחלו בני־יוסף מנשה ואפרים", + "ויהי גבול בני־אפרים למשפחתם ויהי גבול נחלתם מזרחה עטרות אדר עד־בית חורן עליון", + "ויצא הגבול הימה המכמתת מצפון ונסב הגבול מזרחה תאנת שלה ועבר אותו ממזרח ינוחה", + "וירד מינוחה עטרות ונערתה ופגע ביריחו ויצא הירדן", + "מתפוח ילך הגבול ימה נחל קנה והיו תצאתיו הימה זאת נחלת מטה בני־אפרים למשפחתם", + "והערים המבדלות לבני אפרים בתוך נחלת בני־מנשה כל־הערים וחצריהן", + "ולא הורישו את־הכנעני היושב בגזר וישב הכנעני בקרב אפרים עד־היום הזה ויהי למס־עבד" + ], + [ + "ויהי הגורל למטה מנשה כי־הוא בכור יוסף למכיר בכור מנשה אבי הגלעד כי הוא היה איש מלחמה ויהי־לו הגלעד והבשן", + "ויהי לבני מנשה הנותרים למשפחתם לבני אביעזר ולבני־חלק ולבני אשריאל ולבני־שכם ולבני־חפר ולבני שמידע אלה בני מנשה בן־יוסף הזכרים למשפחתם", + "ולצלפחד בן־חפר בן־גלעד בן־מכיר בן־מנשה לא־היו לו בנים כי אם־בנות ואלה שמות בנתיו מחלה ונעה חגלה מלכה ותרצה", + "ותקרבנה לפני אלעזר הכהן ולפני יהושע בן־נון ולפני הנשיאים לאמר יהוה צוה את־משה לתת־לנו נחלה בתוך אחינו ויתן להם אל־פי יהוה נחלה בתוך אחי אביהן", + "ויפלו חבלי־מנשה עשרה לבד מארץ הגלעד והבשן אשר מעבר לירדן", + "כי בנות מנשה נחלו נחלה בתוך בניו וארץ הגלעד היתה לבני־מנשה הנותרים", + "ויהי גבול־מנשה מאשר המכמתת אשר על־פני שכם והלך הגבול אל־הימין אל־ישבי עין תפוח", + "למנשה היתה ארץ תפוח ותפוח אל־גבול מנשה לבני אפרים", + "וירד הגבול נחל קנה נגבה לנחל ערים האלה לאפרים בתוך ערי מנשה וגבול מנשה מצפון לנחל ויהי תצאתיו הימה", + "נגבה לאפרים וצפונה למנשה ויהי הים גבולו ובאשר יפגעון מצפון וביששכר ממזרח", + "ויהי למנשה ביששכר ובאשר בית־שאן ובנותיה ויבלעם ובנותיה ואת־ישבי דאר ובנותיה וישבי עין־דר ובנתיה וישבי תענך ובנתיה וישבי מגדו ובנותיה שלשת הנפת", + "ולא יכלו בני מנשה להוריש את־הערים האלה ויואל הכנעני לשבת בארץ הזאת", + "ויהי כי חזקו בני ישראל ויתנו את־הכנעני למס והורש לא הורישו", + "וידברו בני יוסף את־יהושע לאמר מדוע נתתה לי נחלה גורל אחד וחבל אחד ואני עם־רב עד אשר־עד־כה ברכני יהוה", + "ויאמר אליהם יהושע אם־עם־רב אתה עלה לך היערה ובראת לך שם בארץ הפרזי והרפאים כי־אץ לך הר־אפרים", + "ויאמרו בני יוסף לא־ימצא לנו ההר ורכב ברזל בכל־הכנעני הישב בארץ־העמק לאשר בבית־שאן ובנותיה ולאשר בעמק יזרעאל", + "ויאמר יהושע אל־בית יוסף לאפרים ולמנשה לאמר עם־רב אתה וכח גדול לך לא־יהיה לך גורל אחד", + "כי הר יהיה־לך כי־יער הוא ובראתו והיה לך תצאתיו כי־תוריש את־הכנעני כי רכב ברזל לו כי חזק הוא" + ], + [ + "ויקהלו כל־עדת בני־ישראל שלה וישכינו שם את־אהל מועד והארץ נכבשה לפניהם", + "ויותרו בבני ישראל אשר לא־חלקו את־נחלתם שבעה שבטים", + "ויאמר יהושע אל־בני ישראל עד־אנה אתם מתרפים לבוא לרשת את־הארץ אשר נתן לכם יהוה אלהי אבותיכם", + "הבו לכם שלשה אנשים לשבט ואשלחם ויקמו ויתהלכו בארץ ויכתבו אותה לפי נחלתם ויבאו אלי", + "והתחלקו אתה לשבעה חלקים יהודה יעמד על־גבולו מנגב ובית יוסף יעמדו על־גבולם מצפון", + "ואתם תכתבו את־הארץ שבעה חלקים והבאתם אלי הנה ויריתי לכם גורל פה לפני יהוה אלהינו", + "כי אין־חלק ללוים בקרבכם כי־כהנת יהוה נחלתו וגד וראובן וחצי שבט המנשה לקחו נחלתם מעבר לירדן מזרחה אשר נתן להם משה עבד יהוה", + "ויקמו האנשים וילכו ויצו יהושע את־ההלכים לכתב את־הארץ לאמר לכו והתהלכו בארץ וכתבו אותה ושובו אלי ופה אשליך לכם גורל לפני יהוה בשלה", + "וילכו האנשים ויעברו בארץ ויכתבוה לערים לשבעה חלקים על־ספר ויבאו אל־יהושע אל־המחנה שלה", + "וישלך להם יהושע גורל בשלה לפני יהוה ויחלק־שם יהושע את־הארץ לבני ישראל כמחלקתם", + "ויעל גורל מטה בני־בנימן למשפחתם ויצא גבול גורלם בין בני יהודה ובין בני יוסף", + "ויהי להם הגבול לפאת צפונה מן־הירדן ועלה הגבול אל־כתף יריחו מצפון ועלה בהר ימה והיה [והיו] תצאתיו מדברה בית און", + "ועבר משם הגבול לוזה אל־כתף לוזה נגבה היא בית־אל וירד הגבול עטרות אדר על־ההר אשר מנגב לבית־חרון תחתון", + "ותאר הגבול ונסב לפאת־ים נגבה מן־ההר אשר על־פני בית־חרון נגבה והיה [והיו] תצאתיו אל־קרית־בעל היא קרית יערים עיר בני יהודה זאת פאת־ים", + "ופאת־נגבה מקצה קרית יערים ויצא הגבול ימה ויצא אל־מעין מי נפתוח", + "וירד הגבול אל־קצה ההר אשר על־פני גי בן־הנם אשר בעמק רפאים צפונה וירד גי הנם אל־כתף היבוסי נגבה וירד עין רגל", + "ותאר מצפון ויצא עין שמש ויצא אל־גלילות אשר־נכח מעלה אדמים וירד אבן בהן בן־ראובן", + "ועבר אל־כתף מול־הערבה צפונה וירד הערבתה", + "ועבר הגבול אל־כתף בית־חגלה צפונה והיה [והיו ] תצאותיו [תצאות] הגבול אל־לשון ים־המלח צפונה אל־קצה הירדן נגבה זה גבול נגב", + "והירדן יגבל־אתו לפאת־קדמה זאת נחלת בני בנימן לגבולתיה סביב למשפחתם", + "והיו הערים למטה בני בנימן למשפחותיהם יריחו ובית־חגלה ועמק קציץ", + "ובית הערבה וצמרים ובית־אל", + "והעוים והפרה ועפרה", + "וכפר העמני [העמנה] והעפני וגבע ערים שתים־עשרה וחצריהן", + "גבעון והרמה ובארות", + "והמצפה והכפירה והמצה", + "ורקם וירפאל ותראלה", + "וצלע האלף והיבוסי היא ירושלם גבעת קרית ערים ארבע־עשרה וחצריהן זאת נחלת בני־בנימן למשפחתם" + ], + [ + "ויצא הגורל השני לשמעון למטה בני־שמעון למשפחותם ויהי נחלתם בתוך נחלת בני־יהודה", + "ויהי להם בנחלתם באר־שבע ושבע ומולדה", + "וחצר שועל ובלה ועצם", + "ואלתולד ובתול וחרמה", + "וצקלג ובית־המרכבות וחצר סוסה", + "ובית לבאות ושרוחן ערים שלש־עשרה וחצריהן", + "עין רמון ועתר ועשן ערים ארבע וחצריהן", + "וכל־החצרים אשר סביבות הערים האלה עד־בעלת באר ראמת נגב זאת נחלת מטה בני־שמעון למשפחתם", + "מחבל בני יהודה נחלת בני שמעון כי־היה חלק בני־יהודה רב מהם וינחלו בני־שמעון בתוך נחלתם", + "ויעל הגורל השלישי לבני זבולן למשפחתם ויהי גבול נחלתם עד־שריד", + "ועלה גבולם לימה ומרעלה ופגע בדבשת ופגע אל־הנחל אשר על־פני יקנעם", + "ושב משריד קדמה מזרח השמש על־גבול כסלת תבר ויצא אל־הדברת ועלה יפיע", + "ומשם עבר קדמה מזרחה גתה חפר עתה קצין ויצא רמון המתאר הנעה", + "ונסב אתו הגבול מצפון חנתן והיו תצאתיו גי יפתח־אל", + "וקטת ונהלל ושמרון וידאלה ובית לחם ערים שתים־עשרה וחצריהן", + "זאת נחלת בני־זבולן למשפחותם הערים האלה וחצריהן", + "ליששכר יצא הגורל הרביעי לבני יששכר למשפחותם", + "ויהי גבולם יזרעאלה והכסולת ושונם", + "וחפרים ושיאן ואנחרת", + "והרבית וקשיון ואבץ", + "ורמת ועין־גנים ועין חדה ובית פצץ", + "ופגע הגבול בתבור ושחצומה [ושחצימה] ובית שמש והיו תצאות גבולם הירדן ערים שש־עשרה וחצריהן", + "זאת נחלת מטה בני־יששכר למשפחתם הערים וחצריהן", + "ויצא הגורל החמישי למטה בני־אשר למשפחותם", + "ויהי גבולם חלקת וחלי ובטן ואכשף", + "ואלמלך ועמעד ומשאל ופגע בכרמל הימה ובשיחור לבנת", + "ושב מזרח השמש בית דגן ופגע בזבלון ובגי יפתח־אל צפונה בית העמק ונעיאל ויצא אל־כבול משמאל", + "ועברן ורחב וחמון וקנה עד צידון רבה", + "ושב הגבול הרמה ועד־עיר מבצר־צר ושב הגבול חסה ויהיו [והיו] תצאתיו הימה מחבל אכזיבה", + "ועמה ואפק ורחב ערים עשרים ושתים וחצריהן", + "זאת נחלת מטה בני־אשר למשפחתם הערים האלה וחצריהן", + "לבני נפתלי יצא הגורל הששי לבני נפתלי למשפחתם", + "ויהי גבולם מחלף מאלון בצעננים ואדמי הנקב ויבנאל עד־לקום ויהי תצאתיו הירדן", + "ושב הגבול ימה אזנות תבור ויצא משם חוקקה ופגע בזבלון מנגב ובאשר פגע מים וביהודה הירדן מזרח השמש", + "וערי מבצר הצדים צר וחמת רקת וכנרת", + "ואדמה והרמה וחצור", + "וקדש ואדרעי ועין חצור", + "ויראון ומגדל־אל חרם ובית־ענת ובית שמש ערים תשע־עשרה וחצריהן", + "זאת נחלת מטה בני־נפתלי למשפחתם הערים וחצריהן", + "למטה בני־דן למשפחתם יצא הגורל השביעי", + "ויהי גבול נחלתם צרעה ואשתאול ועיר שמש", + "ושעלבין ואילון ויתלה", + "ואילון ותמנתה ועקרון", + "ואלתקה וגבתון ובעלת", + "ויהד ובני־ברק וגת־רמון", + "ומי הירקון והרקון עם־הגבול מול יפו", + "ויצא גבול־בני־דן מהם ויעלו בני־דן וילחמו עם־לשם וילכדו אותה ויכו אותה לפי־חרב וירשו אותה וישבו בה ויקראו ללשם דן כשם דן אביהם", + "זאת נחלת מטה בני־דן למשפחתם הערים האלה וחצריהן", + "ויכלו לנחל־את־הארץ לגבולתיה ויתנו בני־ישראל נחלה ליהושע בן־נון בתוכם", + "על־פי יהוה נתנו לו את־העיר אשר שאל את־תמנת־סרח בהר אפרים ויבנה את־העיר וישב בה", + "אלה הנחלת אשר נחלו אלעזר הכהן ויהושע בן־נון וראשי האבות למטות בני־ישראל בגורל בשלה לפני יהוה פתח אהל מועד ויכלו מחלק את־הארץ" + ], + [ + "וידבר יהוה אל־יהושע לאמר", + "דבר אל־בני ישראל לאמר תנו לכם את־ערי המקלט אשר־דברתי אליכם ביד־משה", + "לנוס שמה רוצח מכה־נפש בשגגה בבלי־דעת והיו לכם למקלט מגאל הדם", + "ונס אל־אחת מהערים האלה ועמד פתח שער העיר ודבר באזני זקני־העיר ההיא את־דבריו ואספו אתו העירה אליהם ונתנו־לו מקום וישב עמם", + "וכי ירדף גאל הדם אחריו ולא־יסגרו את־הרצח בידו כי בבלי־דעת הכה את־רעהו ולא־שנא הוא לו מתמול שלשום", + "וישב בעיר ההיא עד־עמדו לפני העדה למשפט עד־מות הכהן הגדול אשר יהיה בימים ההם אז ישוב הרוצח ובא אל־עירו ואל־ביתו אל־העיר אשר־נס משם", + "ויקדשו את־קדש בגליל בהר נפתלי ואת־שכם בהר אפרים ואת־קרית ארבע היא חברון בהר יהודה", + "ומעבר לירדן יריחו מזרחה נתנו את־בצר במדבר במישר ממטה ראובן ואת־ראמת בגלעד ממטה־גד ואת־גלון [גולן] בבשן ממטה מנשה", + "אלה היו ערי המועדה לכל בני ישראל ולגר הגר בתוכם לנוס שמה כל־מכה־נפש בשגגה ולא ימות ביד גאל הדם עד־עמדו לפני העדה" + ], + [ + "ויגשו ראשי אבות הלוים אל־אלעזר הכהן ואל־יהושע בן־נון ואל־ראשי אבות המטות לבני ישראל", + "וידברו אליהם בשלה בארץ כנען לאמר יהוה צוה ביד־משה לתת־לנו ערים לשבת ומגרשיהן לבהמתנו", + "ויתנו בני־ישראל ללוים מנחלתם אל־פי יהוה את־הערים האלה ואת־מגרשיהן", + "ויצא הגורל למשפחת הקהתי ויהי לבני אהרן הכהן מן־הלוים ממטה יהודה וממטה השמעני וממטה בנימן בגורל ערים שלש עשרה", + "ולבני קהת הנותרים ממשפחת מטה־אפרים וממטה־דן ומחצי מטה מנשה בגורל ערים עשר", + "ולבני גרשון ממשפחות מטה־יששכר וממטה־אשר וממטה נפתלי ומחצי מטה מנשה בבשן בגורל ערים שלש עשרה", + "לבני מררי למשפחתם ממטה ראובן וממטה־גד וממטה זבולן ערים שתים עשרה", + "ויתנו בני־ישראל ללוים את־הערים האלה ואת־מגרשיהן כאשר צוה יהוה ביד־משה בגורל", + "ויתנו ממטה בני יהודה וממטה בני שמעון את הערים האלה אשר־יקרא אתהן בשם", + "ויהי לבני אהרן ממשפחות הקהתי מבני לוי כי להם היה הגורל ריאשנה", + "ויתנו להם את־קרית ארבע אבי הענוק היא חברון בהר יהודה ואת־מגרשה סביבתיה", + "ואת־שדה העיר ואת־חצריה נתנו לכלב בן־יפנה באחזתו", + "ולבני אהרן הכהן נתנו את־עיר מקלט הרצח את־חברון ואת־מגרשה ואת־לבנה ואת־מגרשה", + "ואת־יתר ואת־מגרשה ואת־אשתמע ואת־מגרשה", + "ואת־חלן ואת־מגרשה ואת־דבר ואת־מגרשה", + "ואת־עין ואת־מגרשה ואת־יטה ואת־מגרשה את־בית שמש ואת־מגרשה ערים תשע מאת שני השבטים האלה", + "וממטה בנימן את־גבעון ואת־מגרשה את־גבע ואת־מגרשה", + "את־ענתות ואת־מגרשה ואת־עלמון ואת־מגרשה ערים ארבע", + "כל־ערי בני־אהרן הכהנים שלש־עשרה ערים ומגרשיהן", + "ולמשפחות בני־קהת הלוים הנותרים מבני קהת ויהי ערי גורלם ממטה אפרים", + "ויתנו להם את־עיר מקלט הרצח את־שכם ואת־מגרשה בהר אפרים ואת־גזר ואת־מגרשה", + "ואת־קבצים ואת־מגרשה ואת־בית חורן ואת־מגרשה ערים ארבע", + "וממטה־דן את־אלתקא ואת־מגרשה את־גבתון ואת־מגרשה", + "את־אילון ואת־מגרשה את־גת־רמון ואת־מגרשה ערים ארבע", + "וממחצית מטה מנשה את־תענך ואת־מגרשה ואת־גת־רמון ואת־מגרשה ערים שתים", + "כל־ערים עשר ומגרשיהן למשפחות בני־קהת הנותרים", + "ולבני גרשון ממשפחת הלוים מחצי מטה מנשה את־עיר מקלט הרצח את־גלון [גולן] בבשן ואת־מגרשה ואת־בעשתרה ואת־מגרשה ערים שתים", + "וממטה יששכר את־קשיון ואת־מגרשה את־דברת ואת־מגרשה", + "את־ירמות ואת־מגרשה את־עין גנים ואת־מגרשה ערים ארבע", + "וממטה אשר את־משאל ואת־מגרשה את־עבדון ואת־מגרשה", + "את־חלקת ואת־מגרשה ואת־רחב ואת־מגרשה ערים ארבע", + "וממטה נפתלי את־עיר מקלט הרצח את־קדש בגליל ואת־מגרשה ואת־חמת דאר ואת־מגרשה ואת־קרתן ואת־מגרשה ערים שלש", + "כל־ערי הגרשני למשפחתם שלש־עשרה עיר ומגרשיהן", + "ולמשפחות בני־מררי הלוים הנותרים מאת מטה זבולן את־יקנעם ואת־מגרשה את־קרתה ואת־מגרשה", + "את־דמנה ואת־מגרשה את־נהלל ואת־מגרשה ערים ארבע", + "וממטה ראובן את־בצר ואת־מגרשה ואת־יהצה ואת־מגרשה", + "את־קדמות ואת־מגרשה ואת־מיפעת ואת־מגרשה ערים ארבע", + "וממטה־גד את־עיר מקלט הרצח את־רמת בגלעד ואת־מגרשה ואת־מחנים ואת־מגרשה", + "את־חשבון ואת־מגרשה את־יעזר ואת־מגרשה כל־ערים ארבע", + "כל־הערים לבני מררי למשפחתם הנותרים ממשפחות הלוים ויהי גורלם ערים שתים עשרה", + "כל ערי הלוים בתוך אחזת בני־ישראל ערים ארבעים ושמנה ומגרשיהן", + "תהיינה הערים האלה עיר עיר ומגרשיה סביבתיה כן לכל־הערים האלה", + "ויתן יהוה לישראל את־כל־הארץ אשר נשבע לתת לאבותם וירשוה וישבו בה", + "וינח יהוה להם מסביב ככל אשר־נשבע לאבותם ולא־עמד איש בפניהם מכל־איביהם את כל־איביהם נתן יהוה בידם", + "לא־נפל דבר מכל הדבר הטוב אשר־דבר יהוה אל־בית ישראל הכל בא" + ], + [ + "אז יקרא יהושע לראובני ולגדי ולחצי מטה מנשה", + "ויאמר אליהם אתם שמרתם את כל־אשר צוה אתכם משה עבד יהוה ותשמעו בקולי לכל אשר־צויתי אתכם", + "לא־עזבתם את־אחיכם זה ימים רבים עד היום הזה ושמרתם את־משמרת מצות יהוה אלהיכם", + "ועתה הניח יהוה אלהיכם לאחיכם כאשר דבר להם ועתה פנו ולכו לכם לאהליכם אל־ארץ אחזתכם אשר נתן לכם משה עבד יהוה בעבר הירדן", + "רק שמרו מאד לעשות את־המצוה ואת־התורה אשר צוה אתכם משה עבד־יהוה לאהבה את־יהוה אלהיכם וללכת בכל־דרכיו ולשמר מצותיו ולדבקה־בו ולעבדו בכל־לבבכם ובכל־נפשכם", + "ויברכם יהושע וישלחם וילכו אל־אהליהם", + "ולחצי שבט המנשה נתן משה בבשן ולחציו נתן יהושע עם־אחיהם מעבר [בעבר] הירדן ימה וגם כי שלחם יהושע אל־אהליהם ויברכם", + "ויאמר אליהם לאמר בנכסים רבים שובו אל־אהליכם ובמקנה רב־מאד בכסף ובזהב ובנחשת ובברזל ובשלמות הרבה מאד חלקו שלל־איביכם עם־אחיכם", + "וישבו וילכו בני־ראובן ובני־גד וחצי שבט המנשה מאת בני ישראל משלה אשר בארץ־כנען ללכת אל־ארץ הגלעד אל־ארץ אחזתם אשר נאחזו־בה על־פי יהוה ביד־משה", + "ויבאו אל־גלילות הירדן אשר בארץ כנען ויבנו בני־ראובן ובני־גד וחצי שבט המנשה שם מזבח על־הירדן מזבח גדול למראה", + "וישמעו בני־ישראל לאמר הנה בנו בני־ראובן ובני־גד וחצי שבט המנשה את־המזבח אל־מול ארץ כנען אל־גלילות הירדן אל־עבר בני ישראל", + "וישמעו בני ישראל ויקהלו כל־עדת בני־ישראל שלה לעלות עליהם לצבא", + "וישלחו בני־ישראל אל־בני־ראובן ואל־בני־גד ואל־חצי שבט־מנשה אל־ארץ הגלעד את־פינחס בן־אלעזר הכהן", + "ועשרה נשאים עמו נשיא אחד נשיא אחד לבית אב לכל מטות ישראל ואיש ראש בית־אבותם המה לאלפי ישראל", + "ויבאו אל־בני־ראובן ואל־בני־גד ואל־חצי שבט־מנשה אל־ארץ הגלעד וידברו אתם לאמר", + "כה אמרו כל עדת יהוה מה־המעל הזה אשר מעלתם באלהי ישראל לשוב היום מאחרי יהוה בבנותכם לכם מזבח למרדכם היום ביהוה", + "המעט־לנו את־עון פעור אשר לא־הטהרנו ממנו עד היום הזה ויהי הנגף בעדת יהוה", + "ואתם תשבו היום מאחרי יהוה והיה אתם תמרדו היום ביהוה ומחר אל־כל־עדת ישראל יקצף", + "ואך אם־טמאה ארץ אחזתכם עברו לכם אל־ארץ אחזת יהוה אשר שכן־שם משכן יהוה והאחזו בתוכנו וביהוה אל־תמרדו ואתנו אל־תמרדו בבנתכם לכם מזבח מבלעדי מזבח יהוה אלהינו", + "הלוא עכן בן־זרח מעל מעל בחרם ועל־כל־עדת ישראל היה קצף והוא איש אחד לא גוע בעונו", + "ויענו בני־ראובן ובני־גד וחצי שבט המנשה וידברו את־ראשי אלפי ישראל", + "אל אלהים יהוה אל אלהים יהוה הוא ידע וישראל הוא ידע אם־במרד ואם־במעל ביהוה אל־תושיענו היום הזה", + "לבנות לנו מזבח לשוב מאחרי יהוה ואם־להעלות עליו עולה ומנחה ואם־לעשות עליו זבחי שלמים יהוה הוא יבקש", + "ואם־לא מדאגה מדבר עשינו את־זאת לאמר מחר יאמרו בניכם לבנינו לאמר מה־לכם וליהוה אלהי ישראל", + "וגבול נתן־יהוה ביננו וביניכם בני־ראובן ובני־גד את־הירדן אין־לכם חלק ביהוה והשביתו בניכם את־בנינו לבלתי ירא את־יהוה", + "ונאמר נעשה־נא לנו לבנות את־המזבח לא לעולה ולא לזבח", + "כי עד הוא בינינו וביניכם ובין דרותינו אחרינו לעבד את־עבדת יהוה לפניו בעלותינו ובזבחינו ובשלמינו ולא־יאמרו בניכם מחר לבנינו אין־לכם חלק ביהוה", + "ונאמר והיה כי־יאמרו אלינו ואל־דרתינו מחר ואמרנו ראו את־תבנית מזבח יהוה אשר־עשו אבותינו לא לעולה ולא לזבח כי־עד הוא בינינו וביניכם", + "חלילה לנו ממנו למרד ביהוה ולשוב היום מאחרי יהוה לבנות מזבח לעלה למנחה ולזבח מלבד מזבח יהוה אלהינו אשר לפני משכנו", + "וישמע פינחס הכהן ונשיאי העדה וראשי אלפי ישראל אשר אתו את־הדברים אשר דברו בני־ראובן ובני־גד ובני מנשה וייטב בעיניהם", + "ויאמר פינחס בן־אלעזר הכהן אל־בני־ראובן ואל־בני־גד ואל־בני מנשה היום ידענו כי־בתוכנו יהוה אשר לא־מעלתם ביהוה המעל הזה אז הצלתם את־בני ישראל מיד יהוה", + "וישב פינחס בן־אלעזר הכהן והנשיאים מאת בני־ראובן ומאת בני־גד מארץ הגלעד אל־ארץ כנען אל־בני ישראל וישבו אותם דבר", + "וייטב הדבר בעיני בני ישראל ויברכו אלהים בני ישראל ולא אמרו לעלות עליהם לצבא לשחת את־הארץ אשר בני־ראובן ובני־גד ישבים בה", + "ויקראו בני־ראובן ובני־גד למזבח כי עד הוא בינתינו כי יהוה האלהים" + ], + [ + "ויהי מימים רבים אחרי אשר־הניח יהוה לישראל מכל־איביהם מסביב ויהושע זקן בא בימים", + "ויקרא יהושע לכל־ישראל לזקניו ולראשיו ולשפטיו ולשטריו ויאמר אלהם אני זקנתי באתי בימים", + "ואתם ראיתם את כל־אשר עשה יהוה אלהיכם לכל־הגוים האלה מפניכם כי יהוה אלהיכם הוא הנלחם לכם", + "ראו הפלתי לכם את־הגוים הנשארים האלה בנחלה לשבטיכם מן־הירדן וכל־הגוים אשר הכרתי והים הגדול מבוא השמש", + "ויהוה אלהיכם הוא יהדפם מפניכם והוריש אתם מלפניכם וירשתם את־ארצם כאשר דבר יהוה אלהיכם לכם", + "וחזקתם מאד לשמר ולעשות את כל־הכתוב בספר תורת משה לבלתי סור־ממנו ימין ושמאול", + "לבלתי־בוא בגוים האלה הנשארים האלה אתכם ובשם אלהיהם לא־תזכירו ולא תשביעו ולא תעבדום ולא תשתחוו להם", + "כי אם־ביהוה אלהיכם תדבקו כאשר עשיתם עד היום הזה", + "ויורש יהוה מפניכם גוים גדלים ועצומים ואתם לא־עמד איש בפניכם עד היום הזה", + "איש־אחד מכם ירדף־אלף כי יהוה אלהיכם הוא הנלחם לכם כאשר דבר לכם", + "ונשמרתם מאד לנפשתיכם לאהבה את־יהוה אלהיכם", + "כי אם־שוב תשובו ודבקתם ביתר הגוים האלה הנשארים האלה אתכם והתחתנתם בהם ובאתם בהם והם בכם", + "ידוע תדעו כי לא יוסיף יהוה אלהיכם להוריש את־הגוים האלה מלפניכם והיו לכם לפח ולמוקש ולשטט בצדיכם ולצננים בעיניכם עד־אבדכם מעל האדמה הטובה הזאת אשר נתן לכם יהוה אלהיכם", + "והנה אנכי הולך היום בדרך כל־הארץ וידעתם בכל־לבבכם ובכל־נפשכם כי לא־נפל דבר אחד מכל הדברים הטובים אשר דבר יהוה אלהיכם עליכם הכל באו לכם לא־נפל ממנו דבר אחד", + "והיה כאשר־בא עליכם כל־הדבר הטוב אשר דבר יהוה אלהיכם אליכם כן יביא יהוה עליכם את כל־הדבר הרע עד־השמידו אותכם מעל האדמה הטובה הזאת אשר נתן לכם יהוה אלהיכם", + "בעברכם את־ברית יהוה אלהיכם אשר צוה אתכם והלכתם ועבדתם אלהים אחרים והשתחויתם להם וחרה אף־יהוה בכם ואבדתם מהרה מעל הארץ הטובה אשר נתן לכם" + ], + [ + "ויאסף יהושע את־כל־שבטי ישראל שכמה ויקרא לזקני ישראל ולראשיו ולשפטיו ולשטריו ויתיצבו לפני האלהים", + "ויאמר יהושע אל־כל־העם כה־אמר יהוה אלהי ישראל בעבר הנהר ישבו אבותיכם מעולם תרח אבי אברהם ואבי נחור ויעבדו אלהים אחרים", + "ואקח את־אביכם את־אברהם מעבר הנהר ואולך אותו בכל־ארץ כנען וארב [וארבה] את־זרעו ואתן־לו את־יצחק", + "ואתן ליצחק את־יעקב ואת־עשו ואתן לעשו את־הר שעיר לרשת אותו ויעקב ובניו ירדו מצרים", + "ואשלח את־משה ואת־אהרן ואגף את־מצרים כאשר עשיתי בקרבו ואחר הוצאתי אתכם", + "ואוציא את־אבותיכם ממצרים ותבאו הימה וירדפו מצרים אחרי אבותיכם ברכב ובפרשים ים־סוף", + "ויצעקו אל־יהוה וישם מאפל ביניכם ובין המצרים ויבא עליו את־הים ויכסהו ותראינה עיניכם את אשר־עשיתי במצרים ותשבו במדבר ימים רבים", + "ואבאה [ואביא] אתכם אל־ארץ האמרי היושב בעבר הירדן וילחמו אתכם ואתן אותם בידכם ותירשו את־ארצם ואשמידם מפניכם", + "ויקם בלק בן־צפור מלך מואב וילחם בישראל וישלח ויקרא לבלעם בן־בעור לקלל אתכם", + "ולא אביתי לשמע לבלעם ויברך ברוך אתכם ואצל אתכם מידו", + "ותעברו את־הירדן ותבאו אל־יריחו וילחמו בכם בעלי־יריחו האמרי והפרזי והכנעני והחתי והגרגשי החוי והיבוסי ואתן אותם בידכם", + "ואשלח לפניכם את־הצרעה ותגרש אותם מפניכם שני מלכי האמרי לא בחרבך ולא בקשתך", + "ואתן לכם ארץ אשר לא־יגעת בה וערים אשר לא־בניתם ותשבו בהם כרמים וזיתים אשר לא־נטעתם אתם אכלים", + "ועתה יראו את־יהוה ועבדו אתו בתמים ובאמת והסירו את־אלהים אשר עבדו אבותיכם בעבר הנהר ובמצרים ועבדו את־יהוה", + "ואם רע בעיניכם לעבד את־יהוה בחרו לכם היום את־מי תעבדון אם את־אלהים אשר־עבדו אבותיכם אשר בעבר [מעבר] הנהר ואם את־אלהי האמרי אשר אתם ישבים בארצם ואנכי וביתי נעבד את־יהוה", + "ויען העם ויאמר חלילה לנו מעזב את־יהוה לעבד אלהים אחרים", + "כי יהוה אלהינו הוא המעלה אתנו ואת־אבותינו מארץ מצרים מבית עבדים ואשר עשה לעינינו את־האתות הגדלות האלה וישמרנו בכל־הדרך אשר הלכנו בה ובכל העמים אשר עברנו בקרבם", + "ויגרש יהוה את־כל־העמים ואת־האמרי ישב הארץ מפנינו גם־אנחנו נעבד את־יהוה כי־הוא אלהינו", + "ויאמר יהושע אל־העם לא תוכלו לעבד את־יהוה כי־אלהים קדשים הוא אל־קנוא הוא לא־ישא לפשעכם ולחטאותיכם", + "כי תעזבו את־יהוה ועבדתם אלהי נכר ושב והרע לכם וכלה אתכם אחרי אשר־היטיב לכם", + "ויאמר העם אל־יהושע לא כי את־יהוה נעבד", + "ויאמר יהושע אל־העם עדים אתם בכם כי־אתם בחרתם לכם את־יהוה לעבד אותו ויאמרו עדים", + "ועתה הסירו את־אלהי הנכר אשר בקרבכם והטו את־לבבכם אל־יהוה אלהי ישראל", + "ויאמרו העם אל־יהושע את־יהוה אלהינו נעבד ובקולו נשמע", + "ויכרת יהושע ברית לעם ביום ההוא וישם לו חק ומשפט בשכם", + "ויכתב יהושע את־הדברים האלה בספר תורת אלהים ויקח אבן גדולה ויקימה שם תחת האלה אשר במקדש יהוה", + "ויאמר יהושע אל־כל־העם הנה האבן הזאת תהיה־בנו לעדה כי־היא שמעה את כל־אמרי יהוה אשר דבר עמנו והיתה בכם לעדה פן־תכחשון באלהיכם", + "וישלח יהושע את־העם איש לנחלתו", + "ויהי אחרי הדברים האלה וימת יהושע בן־נון עבד יהוה בן־מאה ועשר שנים", + "ויקברו אתו בגבול נחלתו בתמנת־סרח אשר בהר־אפרים מצפון להר־געש", + "ויעבד ישראל את־יהוה כל ימי יהושע וכל ימי הזקנים אשר האריכו ימים אחרי יהושע ואשר ידעו את כל־מעשה יהוה אשר עשה לישראל", + "ואת־עצמות יוסף אשר־העלו בני־ישראל ממצרים קברו בשכם בחלקת השדה אשר קנה יעקב מאת בני־חמור אבי־שכם במאה קשיטה ויהיו לבני־יוסף לנחלה", + "ואלעזר בן־אהרן מת ויקברו אתו בגבעת פינחס בנו אשר נתן־לו בהר אפרים" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "יהושע", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Prophets" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/07.json b/texts/torah/07.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..7a789963afb7ac537656c4a5bccceb35c1b27fcf --- /dev/null +++ b/texts/torah/07.json @@ -0,0 +1,681 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Judges", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "ויהי אחרי מות יהושע וישאלו בני ישראל ביהוה לאמר מי יעלה־לנו אל־הכנעני בתחלה להלחם בו", + "ויאמר יהוה יהודה יעלה הנה נתתי את־הארץ בידו", + "ויאמר יהודה לשמעון אחיו עלה אתי בגורלי ונלחמה בכנעני והלכתי גם־אני אתך בגורלך וילך אתו שמעון", + "ויעל יהודה ויתן יהוה את־הכנעני והפרזי בידם ויכום בבזק עשרת אלפים איש", + "וימצאו את־אדני בזק בבזק וילחמו בו ויכו את־הכנעני ואת־הפרזי", + "וינס אדני בזק וירדפו אחריו ויאחזו אתו ויקצצו את־בהנות ידיו ורגליו", + "ויאמר אדני־בזק שבעים מלכים בהנות ידיהם ורגליהם מקצצים היו מלקטים תחת שלחני כאשר עשיתי כן שלם־לי אלהים ויביאהו ירושלם וימת שם", + "וילחמו בני־יהודה בירושלם וילכדו אותה ויכוה לפי־חרב ואת־העיר שלחו באש", + "ואחר ירדו בני יהודה להלחם בכנעני יושב ההר והנגב והשפלה", + "וילך יהודה אל־הכנעני היושב בחברון ושם־חברון לפנים קרית ארבע ויכו את־ששי ואת־אחימן ואת־תלמי", + "וילך משם אל־יושבי דביר ושם־דביר לפנים קרית־ספר", + "ויאמר כלב אשר־יכה את־קרית־ספר ולכדה ונתתי לו את־עכסה בתי לאשה", + "וילכדה עתניאל בן־קנז אחי כלב הקטן ממנו ויתן־לו את־עכסה בתו לאשה", + "ויהי בבואה ותסיתהו לשאול מאת־אביה השדה ותצנח מעל החמור ויאמר־לה כלב מה־לך", + "ותאמר לו הבה־לי ברכה כי ארץ הנגב נתתני ונתתה לי גלת מים ויתן־לה כלב את גלת עלית ואת גלת תחתית", + "ובני קיני חתן משה עלו מעיר התמרים את־בני יהודה מדבר יהודה אשר בנגב ערד וילך וישב את־העם", + "וילך יהודה את־שמעון אחיו ויכו את־הכנעני יושב צפת ויחרימו אותה ויקרא את־שם־העיר חרמה", + "וילכד יהודה את־עזה ואת־גבולה ואת־אשקלון ואת־גבולה ואת־עקרון ואת־גבולה", + "ויהי יהוה את־יהודה וירש את־ההר כי לא להוריש את־ישבי העמק כי־רכב ברזל להם", + "ויתנו לכלב את־חברון כאשר דבר משה ויורש משם את־שלשה בני הענק", + "ואת־היבוסי ישב ירושלם לא הורישו בני בנימן וישב היבוסי את־בני בנימן בירושלם עד היום הזה", + "ויעלו בית־יוסף גם־הם בית־אל ויהוה עמם", + "ויתירו בית־יוסף בבית־אל ושם־העיר לפנים לוז", + "ויראו השמרים איש יוצא מן־העיר ויאמרו לו הראנו נא את־מבוא העיר ועשינו עמך חסד", + "ויראם את־מבוא העיר ויכו את־העיר לפי־חרב ואת־האיש ואת־כל־משפחתו שלחו", + "וילך האיש ארץ החתים ויבן עיר ויקרא שמה לוז הוא שמה עד היום הזה", + "ולא־הוריש מנשה את־בית־שאן ואת־בנותיה ואת־תענך ואת־בנתיה ואת־ישב [ישבי] דור ואת־בנותיה ואת־יושבי יבלעם ואת־בנתיה ואת־יושבי מגדו ואת־בנותיה ויואל הכנעני לשבת בארץ הזאת", + "ויהי כי־חזק ישראל וישם את־הכנעני למס והוריש לא הורישו", + "ואפרים לא הוריש את־הכנעני היושב בגזר וישב הכנעני בקרבו בגזר", + "זבולן לא הוריש את־יושבי קטרון ואת־יושבי נהלל וישב הכנעני בקרבו ויהיו למס", + "אשר לא הוריש את־ישבי עכו ואת־יושבי צידון ואת־אחלב ואת־אכזיב ואת־חלבה ואת־אפיק ואת־רחב", + "וישב האשרי בקרב הכנעני ישבי הארץ כי לא הורישו", + "נפתלי לא־הוריש את־ישבי בית־שמש ואת־ישבי בית־ענת וישב בקרב הכנעני ישבי הארץ וישבי בית־שמש ובית ענת היו להם למס", + "וילחצו האמרי את־בני־דן ההרה כי־לא נתנו לרדת לעמק", + "ויואל האמרי לשבת בהר־חרס באילון ובשעלבים ותכבד יד בית־יוסף ויהיו למס", + "וגבול האמרי ממעלה עקרבים מהסלע ומעלה" + ], + [ + "ויעל מלאך־יהוה מן־הגלגל אל־הבכים ויאמר אעלה אתכם ממצרים ואביא אתכם אל־הארץ אשר נשבעתי לאבתיכם ואמר לא־אפר בריתי אתכם לעולם", + "ואתם לא־תכרתו ברית ליושבי הארץ הזאת מזבחותיהם תתצון ולא־שמעתם בקלי מה־זאת עשיתם", + "וגם אמרתי לא־אגרש אותם מפניכם והיו לכם לצדים ואלהיהם יהיו לכם למוקש", + "ויהי כדבר מלאך יהוה את־הדברים האלה אל־כל־בני ישראל וישאו העם את־קולם ויבכו", + "ויקראו שם־המקום ההוא בכים ויזבחו־שם ליהוה", + "וישלח יהושע את־העם וילכו בני־ישראל איש לנחלתו לרשת את־הארץ", + "ויעבדו העם את־יהוה כל ימי יהושע וכל ימי הזקנים אשר האריכו ימים אחרי יהושוע אשר ראו את כל־מעשה יהוה הגדול אשר עשה לישראל", + "וימת יהושע בן־נון עבד יהוה בן־מאה ועשר שנים", + "ויקברו אותו בגבול נחלתו בתמנת־חרס בהר אפרים מצפון להר־געש", + "וגם כל־הדור ההוא נאספו אל־אבותיו ויקם דור אחר אחריהם אשר לא־ידעו את־יהוה וגם את־המעשה אשר עשה לישראל", + "ויעשו בני־ישראל את־הרע בעיני יהוה ויעבדו את־הבעלים", + "ויעזבו את־יהוה אלהי אבותם המוציא אותם מארץ מצרים וילכו אחרי אלהים אחרים מאלהי העמים אשר סביבותיהם וישתחוו להם ויכעסו את־יהוה", + "ויעזבו את־יהוה ויעבדו לבעל ולעשתרות", + "ויחר־אף יהוה בישראל ויתנם ביד־שסים וישסו אותם וימכרם ביד אויביהם מסביב ולא־יכלו עוד לעמד לפני אויביהם", + "בכל אשר יצאו יד־יהוה היתה־בם לרעה כאשר דבר יהוה וכאשר נשבע יהוה להם ויצר להם מאד", + "ויקם יהוה שפטים ויושיעום מיד שסיהם", + "וגם אל־שפטיהם לא שמעו כי זנו אחרי אלהים אחרים וישתחוו להם סרו מהר מן־הדרך אשר הלכו אבותם לשמע מצות־יהוה לא־עשו כן", + "וכי־הקים יהוה להם שפטים והיה יהוה עם־השפט והושיעם מיד איביהם כל ימי השופט כי־ינחם יהוה מנאקתם מפני לחציהם ודחקיהם", + "והיה במות השופט ישבו והשחיתו מאבותם ללכת אחרי אלהים אחרים לעבדם ולהשתחות להם לא הפילו ממעלליהם ומדרכם הקשה", + "ויחר־אף יהוה בישראל ויאמר יען אשר עברו הגוי הזה את־בריתי אשר צויתי את־אבותם ולא שמעו לקולי", + "גם־אני לא אוסיף להוריש איש מפניהם מן־הגוים אשר־עזב יהושע וימת", + "למען נסות בם את־ישראל השמרים הם את־דרך יהוה ללכת בם כאשר שמרו אבותם אם־לא", + "וינח יהוה את־הגוים האלה לבלתי הורישם מהר ולא נתנם ביד־יהושע" + ], + [ + "ואלה הגוים אשר הניח יהוה לנסות בם את־ישראל את כל־אשר לא־ידעו את כל־מלחמות כנען", + "רק למען דעת דרות בני־ישראל ללמדם מלחמה רק אשר־לפנים לא ידעום", + "חמשת סרני פלשתים וכל־הכנעני והצידני והחוי ישב הר הלבנון מהר בעל חרמון עד לבוא חמת", + "ויהיו לנסות בם את־ישראל לדעת הישמעו את־מצות יהוה אשר־צוה את־אבותם ביד־משה", + "ובני ישראל ישבו בקרב הכנעני החתי והאמרי והפרזי והחוי והיבוסי", + "ויקחו את־בנותיהם להם לנשים ואת־בנותיהם נתנו לבניהם ויעבדו את־אלהיהם", + "ויעשו בני־ישראל את־הרע בעיני יהוה וישכחו את־יהוה אלהיהם ויעבדו את־הבעלים ואת־האשרות", + "ויחר־אף יהוה בישראל וימכרם ביד כושן רשעתים מלך ארם נהרים ויעבדו בני־ישראל את־כושן רשעתים שמנה שנים", + "ויזעקו בני־ישראל אל־יהוה ויקם יהוה מושיע לבני ישראל ויושיעם את עתניאל בן־קנז אחי כלב הקטן ממנו", + "ותהי עליו רוח־יהוה וישפט את־ישראל ויצא למלחמה ויתן יהוה בידו את־כושן רשעתים מלך ארם ותעז ידו על כושן רשעתים", + "ותשקט הארץ ארבעים שנה וימת עתניאל בן־קנז", + "ויספו בני ישראל לעשות הרע בעיני יהוה ויחזק יהוה את־עגלון מלך־מואב על־ישראל על כי־עשו את־הרע בעיני יהוה", + "ויאסף אליו את־בני עמון ועמלק וילך ויך את־ישראל ויירשו את־עיר התמרים", + "ויעבדו בני־ישראל את־עגלון מלך־מואב שמונה עשרה שנה", + "ויזעקו בני־ישראל אל־יהוה ויקם יהוה להם מושיע את־אהוד בן־גרא בן־הימיני איש אטר יד־ימינו וישלחו בני־ישראל בידו מנחה לעגלון מלך מואב", + "ויעש לו אהוד חרב ולה שני פיות גמד ארכה ויחגר אותה מתחת למדיו על ירך ימינו", + "ויקרב את־המנחה לעגלון מלך מואב ועגלון איש בריא מאד", + "ויהי כאשר כלה להקריב את־המנחה וישלח את־העם נשאי המנחה", + "והוא שב מן־הפסילים אשר את־הגלגל ויאמר דבר־סתר לי אליך המלך ויאמר הס ויצאו מעליו כל־העמדים עליו", + "ואהוד בא אליו והוא־ישב בעלית המקרה אשר־לו לבדו ויאמר אהוד דבר־אלהים לי אליך ויקם מעל הכסא", + "וישלח אהוד את־יד שמאלו ויקח את־החרב מעל ירך ימינו ויתקעה בבטנו", + "ויבא גם־הנצב אחר הלהב ויסגר החלב בעד הלהב כי לא שלף החרב מבטנו ויצא הפרשדנה", + "ויצא אהוד המסדרונה ויסגר דלתות העליה בעדו ונעל", + "והוא יצא ועבדיו באו ויראו והנה דלתות העליה נעלות ויאמרו אך מסיך הוא את־רגליו בחדר המקרה", + "ויחילו עד־בוש והנה איננו פתח דלתות העליה ויקחו את־המפתח ויפתחו והנה אדניהם נפל ארצה מת", + "ואהוד נמלט עד התמהמהם והוא עבר את־הפסילים וימלט השעירתה", + "ויהי בבואו ויתקע בשופר בהר אפרים וירדו עמו בני־ישראל מן־ההר והוא לפניהם", + "ויאמר אלהם רדפו אחרי כי־נתן יהוה את־איביכם את־מואב בידכם וירדו אחריו וילכדו את־מעברות הירדן למואב ולא־נתנו איש לעבר", + "ויכו את־מואב בעת ההיא כעשרת אלפים איש כל־שמן וכל־איש חיל ולא נמלט איש", + "ותכנע מואב ביום ההוא תחת יד ישראל ותשקט הארץ שמונים שנה", + "ואחריו היה שמגר בן־ענת ויך את־פלשתים שש־מאות איש במלמד הבקר וישע גם־הוא את־ישראל" + ], + [ + "ויספו בני ישראל לעשות הרע בעיני יהוה ואהוד מת", + "וימכרם יהוה ביד יבין מלך־כנען אשר מלך בחצור ושר־צבאו סיסרא והוא יושב בחרשת הגוים", + "ויצעקו בני־ישראל אל־יהוה כי תשע מאות רכב־ברזל לו והוא לחץ את־בני ישראל בחזקה עשרים שנה", + "ודבורה אשה נביאה אשת לפידות היא שפטה את־ישראל בעת ההיא", + "והיא יושבת תחת־תמר דבורה בין הרמה ובין בית־אל בהר אפרים ויעלו אליה בני ישראל למשפט", + "ותשלח ותקרא לברק בן־אבינעם מקדש נפתלי ותאמר אליו הלא צוה יהוה אלהי־ישראל לך ומשכת בהר תבור ולקחת עמך עשרת אלפים איש מבני נפתלי ומבני זבלון", + "ומשכתי אליך אל־נחל קישון את־סיסרא שר־צבא יבין ואת־רכבו ואת־המונו ונתתיהו בידך", + "ויאמר אליה ברק אם־תלכי עמי והלכתי ואם־לא תלכי עמי לא אלך", + "ותאמר הלך אלך עמך אפס כי לא תהיה תפארתך על־הדרך אשר אתה הולך כי ביד־אשה ימכר יהוה את־סיסרא ותקם דבורה ותלך עם־ברק קדשה", + "ויזעק ברק את־זבולן ואת־נפתלי קדשה ויעל ברגליו עשרת אלפי איש ותעל עמו דבורה", + "וחבר הקיני נפרד מקין מבני חבב חתן משה ויט אהלו עד־אלון בצענים [בצעננים] אשר את־קדש", + "ויגדו לסיסרא כי עלה ברק בן־אבינעם הר־תבור", + "ויזעק סיסרא את־כל־רכבו תשע מאות רכב ברזל ואת־כל־העם אשר אתו מחרשת הגוים אל־נחל קישון", + "ותאמר דברה אל־ברק קום כי זה היום אשר נתן יהוה את־סיסרא בידך הלא יהוה יצא לפניך וירד ברק מהר תבור ועשרת אלפים איש אחריו", + "ויהם יהוה את־סיסרא ואת־כל־הרכב ואת־כל־המחנה לפי־חרב לפני ברק וירד סיסרא מעל המרכבה וינס ברגליו", + "וברק רדף אחרי הרכב ואחרי המחנה עד חרשת הגוים ויפל כל־מחנה סיסרא לפי־חרב לא נשאר עד־אחד", + "וסיסרא נס ברגליו אל־אהל יעל אשת חבר הקיני כי שלום בין יבין מלך־חצור ובין בית חבר הקיני", + "ותצא יעל לקראת סיסרא ותאמר אליו סורה אדני סורה אלי אל־תירא ויסר אליה האהלה ותכסהו בשמיכה", + "ויאמר אליה השקיני־נא מעט־מים כי צמאתי ותפתח את־נאוד החלב ותשקהו ותכסהו", + "ויאמר אליה עמד פתח האהל והיה אם־איש יבוא ושאלך ואמר היש־פה איש ואמרת אין", + "ותקח יעל אשת־חבר את־יתד האהל ותשם את־המקבת בידה ותבוא אליו בלאט ותתקע את־היתד ברקתו ותצנח בארץ והוא־נרדם ויעף וימת", + "והנה ברק רדף את־סיסרא ותצא יעל לקראתו ותאמר לו לך ואראך את־האיש אשר־אתה מבקש ויבא אליה והנה סיסרא נפל מת והיתד ברקתו", + "ויכנע אלהים ביום ההוא את יבין מלך־כנען לפני בני ישראל", + "ותלך יד בני־ישראל הלוך וקשה על יבין מלך־כנען עד אשר הכריתו את יבין מלך־כנען" + ], + [ + "ותשר דבורה וברק בן־אבינעם ביום ההוא לאמר", + "בפרע פרעות בישראל בהתנדב עם ברכו יהוה", + "שמעו מלכים האזינו רזנים אנכי ליהוה אנכי אשירה אזמר ליהוה אלהי ישראל", + "יהוה בצאתך משעיר בצעדך משדה אדום ארץ רעשה גם־שמים נטפו גם־עבים נטפו מים", + "הרים נזלו מפני יהוה זה סיני מפני יהוה אלהי ישראל", + "בימי שמגר בן־ענת בימי יעל חדלו ארחות והלכי נתיבות ילכו ארחות עקלקלות", + "חדלו פרזון בישראל חדלו עד שקמתי דבורה שקמתי אם בישראל", + "יבחר אלהים חדשים אז לחם שערים מגן אם־יראה ורמח בארבעים אלף בישראל", + "לבי לחוקקי ישראל המתנדבים בעם ברכו יהוה", + "רכבי אתנות צחרות ישבי על־מדין והלכי על־דרך שיחו", + "מקול מחצצים בין משאבים שם יתנו צדקות יהוה צדקת פרזנו בישראל אז ירדו לשערים עם־יהוה", + "עורי עורי דבורה עורי עורי דברי־שיר קום ברק ושבה שביך בן־אבינעם", + "אז ירד שריד לאדירים עם יהוה ירד־לי בגבורים", + "מני אפרים שרשם בעמלק אחריך בנימין בעממיך מני מכיר ירדו מחקקים ומזבולן משכים בשבט ספר", + "ושרי ביששכר עם־דברה ויששכר כן ברק בעמק שלח ברגליו בפלגות ראובן גדלים חקקי־לב", + "למה ישבת בין המשפתים לשמע שרקות עדרים לפלגות ראובן גדולים חקרי־לב", + "גלעד בעבר הירדן שכן ודן למה יגור אניות אשר ישב לחוף ימים ועל מפרציו ישכון", + "זבלון עם חרף נפשו למות ונפתלי על מרומי שדה", + "באו מלכים נלחמו אז נלחמו מלכי כנען בתענך על־מי מגדו בצע כסף לא לקחו", + "מן־שמים נלחמו הכוכבים ממסלותם נלחמו עם־סיסרא", + "נחל קישון גרפם נחל קדומים נחל קישון תדרכי נפשי עז", + "אז הלמו עקבי־סוס מדהרות דהרות אביריו", + "אורו מרוז אמר מלאך יהוה ארו ארור ישביה כי לא־באו לעזרת יהוה לעזרת יהוה בגבורים", + "תברך מנשים יעל אשת חבר הקיני מנשים באהל תברך", + "מים שאל חלב נתנה בספל אדירים הקריבה חמאה", + "ידה ליתד תשלחנה וימינה להלמות עמלים והלמה סיסרא מחקה ראשו ומחצה וחלפה רקתו", + "בין רגליה כרע נפל שכב בין רגליה כרע נפל באשר כרע שם נפל שדוד", + "בעד החלון נשקפה ותיבב אם סיסרא בעד האשנב מדוע בשש רכבו לבוא מדוע אחרו פעמי מרכבותיו", + "חכמות שרותיה תענינה אף־היא תשיב אמריה לה", + "הלא ימצאו יחלקו שלל רחם רחמתים לראש גבר שלל צבעים לסיסרא שלל צבעים רקמה צבע רקמתים לצוארי שלל", + "כן יאבדו כל־אויביך יהוה ואהביו כצאת השמש בגברתו ותשקט הארץ ארבעים שנה" + ], + [ + "ויעשו בני־ישראל הרע בעיני יהוה ויתנם יהוה ביד־מדין שבע שנים", + "ותעז יד־מדין על־ישראל מפני מדין עשו להם בני ישראל את־המנהרות אשר בהרים ואת־המערות ואת־המצדות", + "והיה אם־זרע ישראל ועלה מדין ועמלק ובני־קדם ועלו עליו", + "ויחנו עליהם וישחיתו את־יבול הארץ עד־בואך עזה ולא־ישאירו מחיה בישראל ושה ושור וחמור", + "כי הם ומקניהם יעלו ואהליהם יבאו [ובאו] כדי־ארבה לרב ולהם ולגמליהם אין מספר ויבאו בארץ לשחתה", + "וידל ישראל מאד מפני מדין ויזעקו בני־ישראל אל־יהוה", + "ויהי כי־זעקו בני־ישראל אל־יהוה על אדות מדין", + "וישלח יהוה איש נביא אל־בני ישראל ויאמר להם כה־אמר יהוה אלהי ישראל אנכי העליתי אתכם ממצרים ואציא אתכם מבית עבדים", + "ואצל אתכם מיד מצרים ומיד כל־לחציכם ואגרש אותם מפניכם ואתנה לכם את־ארצם", + "ואמרה לכם אני יהוה אלהיכם לא תיראו את־אלהי האמרי אשר אתם יושבים בארצם ולא שמעתם בקולי", + "ויבא מלאך יהוה וישב תחת האלה אשר בעפרה אשר ליואש אבי העזרי וגדעון בנו חבט חטים בגת להניס מפני מדין", + "וירא אליו מלאך יהוה ויאמר אליו יהוה עמך גבור החיל", + "ויאמר אליו גדעון בי אדני ויש יהוה עמנו ולמה מצאתנו כל־זאת ואיה כל־נפלאתיו אשר ספרו־לנו אבותינו לאמר הלא ממצרים העלנו יהוה ועתה נטשנו יהוה ויתננו בכף־מדין", + "ויפן אליו יהוה ויאמר לך בכחך זה והושעת את־ישראל מכף מדין הלא שלחתיך", + "ויאמר אליו בי אדני במה אושיע את־ישראל הנה אלפי הדל במנשה ואנכי הצעיר בבית אבי", + "ויאמר אליו יהוה כי אהיה עמך והכית את־מדין כאיש אחד", + "ויאמר אליו אם־נא מצאתי חן בעיניך ועשית לי אות שאתה מדבר עמי", + "אל־נא תמש מזה עד־באי אליך והצאתי את־מנחתי והנחתי לפניך ויאמר אנכי אשב עד שובך", + "וגדעון בא ויעש גדי־עזים ואיפת־קמח מצות הבשר שם בסל והמרק שם בפרור ויוצא אליו אל־תחת האלה ויגש", + "ויאמר אליו מלאך האלהים קח את־הבשר ואת־המצות והנח אל־הסלע הלז ואת־המרק שפוך ויעש כן", + "וישלח מלאך יהוה את־קצה המשענת אשר בידו ויגע בבשר ובמצות ותעל האש מן־הצור ותאכל את־הבשר ואת־המצות ומלאך יהוה הלך מעיניו", + "וירא גדעון כי־מלאך יהוה הוא ויאמר גדעון אהה אדני יהוה כי־על־כן ראיתי מלאך יהוה פנים אל־פנים", + "ויאמר לו יהוה שלום לך אל־תירא לא תמות", + "ויבן שם גדעון מזבח ליהוה ויקרא־לו יהוה שלום עד היום הזה עודנו בעפרת אבי העזרי", + "ויהי בלילה ההוא ויאמר לו יהוה קח את־פר־השור אשר לאביך ופר השני שבע שנים והרסת את־מזבח הבעל אשר לאביך ואת־האשרה אשר־עליו תכרת", + "ובנית מזבח ליהוה אלהיך על ראש המעוז הזה במערכה ולקחת את־הפר השני והעלית עולה בעצי האשרה אשר תכרת", + "ויקח גדעון עשרה אנשים מעבדיו ויעש כאשר דבר אליו יהוה ויהי כאשר ירא את־בית אביו ואת־אנשי העיר מעשות יומם ויעש לילה", + "וישכימו אנשי העיר בבקר והנה נתץ מזבח הבעל והאשרה אשר־עליו כרתה ואת הפר השני העלה על־המזבח הבנוי", + "ויאמרו איש אל־רעהו מי עשה הדבר הזה וידרשו ויבקשו ויאמרו גדעון בן־יואש עשה הדבר הזה", + "ויאמרו אנשי העיר אל־יואש הוצא את־בנך וימת כי נתץ את־מזבח הבעל וכי כרת האשרה אשר־עליו", + "ויאמר יואש לכל אשר־עמדו עליו האתם תריבון לבעל אם־אתם תושיעון אותו אשר יריב לו יומת עד־הבקר אם־אלהים הוא ירב לו כי נתץ את־מזבחו", + "ויקרא־לו ביום־ההוא ירבעל לאמר ירב בו הבעל כי נתץ את־מזבחו", + "וכל־מדין ועמלק ובני־קדם נאספו יחדו ויעברו ויחנו בעמק יזרעאל", + "ורוח יהוה לבשה את־גדעון ויתקע בשופר ויזעק אביעזר אחריו", + "ומלאכים שלח בכל־מנשה ויזעק גם־הוא אחריו ומלאכים שלח באשר ובזבלון ובנפתלי ויעלו לקראתם", + "ויאמר גדעון אל־האלהים אם־ישך מושיע בידי את־ישראל כאשר דברת", + "הנה אנכי מציג את־גזת הצמר בגרן אם טל יהיה על־הגזה לבדה ועל־כל־הארץ חרב וידעתי כי־תושיע בידי את־ישראל כאשר דברת", + "ויהי־כן וישכם ממחרת ויזר את־הגזה וימץ טל מן־הגזה מלוא הספל מים", + "ויאמר גדעון אל־האלהים אל־יחר אפך בי ואדברה אך הפעם אנסה נא־רק־הפעם בגזה יהי־נא חרב אל־הגזה לבדה ועל־כל־הארץ יהיה־טל", + "ויעש אלהים כן בלילה ההוא ויהי־חרב אל־הגזה לבדה ועל־כל־הארץ היה טל" + ], + [ + "וישכם ירבעל הוא גדעון וכל־העם אשר אתו ויחנו על־עין חרד ומחנה מדין היה־לו מצפון מגבעת המורה בעמק", + "ויאמר יהוה אל־גדעון רב העם אשר אתך מתתי את־מדין בידם פן־יתפאר עלי ישראל לאמר ידי הושיעה לי", + "ועתה קרא נא באזני העם לאמר מי־ירא וחרד ישב ויצפר מהר הגלעד וישב מן־העם עשרים ושנים אלף ועשרת אלפים נשארו", + "ויאמר יהוה אל־גדעון עוד העם רב הורד אותם אל־המים ואצרפנו לך שם והיה אשר אמר אליך זה ילך אתך הוא ילך אתך וכל אשר־אמר אליך זה לא־ילך עמך הוא לא ילך", + "ויורד את־העם אל־המים ויאמר יהוה אל־גדעון כל אשר־ילק בלשונו מן־המים כאשר ילק הכלב תציג אותו לבד וכל אשר־יכרע על־ברכיו לשתות", + "ויהי מספר המלקקים בידם אל־פיהם שלש מאות איש וכל יתר העם כרעו על־ברכיהם לשתות מים", + "ויאמר יהוה אל־גדעון בשלש מאות האיש המלקקים אושיע אתכם ונתתי את־מדין בידך וכל־העם ילכו איש למקמו", + "ויקחו את־צדה העם בידם ואת שופרתיהם ואת כל־איש ישראל שלח איש לאהליו ובשלש־מאות האיש החזיק ומחנה מדין היה לו מתחת בעמק", + "ויהי בלילה ההוא ויאמר אליו יהוה קום רד במחנה כי נתתיו בידך", + "ואם־ירא אתה לרדת רד אתה ופרה נערך אל־המחנה", + "ושמעת מה־ידברו ואחר תחזקנה ידיך וירדת במחנה וירד הוא ופרה נערו אל־קצה החמשים אשר במחנה", + "ומדין ועמלק וכל־בני־קדם נפלים בעמק כארבה לרב ולגמליהם אין מספר כחול שעל־שפת הים לרב", + "ויבא גדעון והנה־איש מספר לרעהו חלום ויאמר הנה חלום חלמתי והנה צלול [צליל] לחם שערים מתהפך במחנה מדין ויבא עד־האהל ויכהו ויפל ויהפכהו למעלה ונפל האהל", + "ויען רעהו ויאמר אין זאת בלתי אם־חרב גדעון בן־יואש איש ישראל נתן האלהים בידו את־מדין ואת־כל־המחנה", + "ויהי כשמע גדעון את־מספר החלום ואת־שברו וישתחו וישב אל־מחנה ישראל ויאמר קומו כי־נתן יהוה בידכם את־מחנה מדין", + "ויחץ את־שלש־מאות האיש שלשה ראשים ויתן שופרות ביד־כלם וכדים רקים ולפדים בתוך הכדים", + "ויאמר אליהם ממני תראו וכן תעשו והנה אנכי בא בקצה המחנה והיה כאשר־אעשה כן תעשון", + "ותקעתי בשופר אנכי וכל־אשר אתי ותקעתם בשופרות גם־אתם סביבות כל־המחנה ואמרתם ליהוה ולגדעון", + "ויבא גדעון ומאה־איש אשר־אתו בקצה המחנה ראש האשמרת התיכונה אך הקם הקימו את־השמרים ויתקעו בשופרות ונפוץ הכדים אשר בידם", + "ויתקעו שלשת הראשים בשופרות וישברו הכדים ויחזיקו ביד־שמאולם בלפדים וביד־ימינם השופרות לתקוע ויקראו חרב ליהוה ולגדעון", + "ויעמדו איש תחתיו סביב למחנה וירץ כל־המחנה ויריעו ויניסו [וינוסו]", + "ויתקעו שלש־מאות השופרות וישם יהוה את חרב איש ברעהו ובכל־המחנה וינס המחנה עד־בית השטה צררתה עד שפת־אבל מחולה על־טבת", + "ויצעק איש־ישראל מנפתלי ומן־אשר ומן־כל־מנשה וירדפו אחרי מדין", + "ומלאכים שלח גדעון בכל־הר אפרים לאמר רדו לקראת מדין ולכדו להם את־המים עד בית ברה ואת־הירדן ויצעק כל־איש אפרים וילכדו את־המים עד בית ברה ואת־הירדן", + "וילכדו שני־שרי מדין את־ערב ואת־זאב ויהרגו את־עורב בצור־עורב ואת־זאב הרגו ביקב־זאב וירדפו אל־מדין וראש־ערב וזאב הביאו אל־גדעון מעבר לירדן" + ], + [ + "ויאמרו אליו איש אפרים מה־הדבר הזה עשית לנו לבלתי קראות לנו כי הלכת להלחם במדין ויריבון אתו בחזקה", + "ויאמר אליהם מה־עשיתי עתה ככם הלוא טוב עללות אפרים מבציר אביעזר", + "בידכם נתן אלהים את־שרי מדין את־ערב ואת־זאב ומה־יכלתי עשות ככם אז רפתה רוחם מעליו בדברו הדבר הזה", + "ויבא גדעון הירדנה עבר הוא ושלש־מאות האיש אשר אתו עיפים ורדפים", + "ויאמר לאנשי סכות תנו־נא ככרות לחם לעם אשר ברגלי כי־עיפים הם ואנכי רדף אחרי זבח וצלמנע מלכי מדין", + "ויאמר שרי סכות הכף זבח וצלמנע עתה בידך כי־נתן לצבאך לחם", + "ויאמר גדעון לכן בתת יהוה את־זבח ואת־צלמנע בידי ודשתי את־בשרכם את־קוצי המדבר ואת־הברקנים", + "ויעל משם פנואל וידבר אליהם כזאת ויענו אותו אנשי פנואל כאשר ענו אנשי סכות", + "ויאמר גם־לאנשי פנואל לאמר בשובי בשלום אתץ את־המגדל הזה", + "וזבח וצלמנע בקרקר ומחניהם עמם כחמשת עשר אלף כל הנותרים מכל מחנה בני־קדם והנפלים מאה ועשרים אלף איש שלף חרב", + "ויעל גדעון דרך השכוני באהלים מקדם לנבח ויגבהה ויך את־המחנה והמחנה היה בטח", + "וינוסו זבח וצלמנע וירדף אחריהם וילכד את־שני מלכי מדין את־זבח ואת־צלמנע וכל־המחנה החריד", + "וישב גדעון בן־יואש מן־המלחמה מלמעלה החרס", + "וילכד־נער מאנשי סכות וישאלהו ויכתב אליו את־שרי סכות ואת־זקניה שבעים ושבעה איש", + "ויבא אל־אנשי סכות ויאמר הנה זבח וצלמנע אשר חרפתם אותי לאמר הכף זבח וצלמנע עתה בידך כי נתן לאנשיך היעפים לחם", + "ויקח את־זקני העיר ואת־קוצי המדבר ואת־הברקנים וידע בהם את אנשי סכות", + "ואת־מגדל פנואל נתץ ויהרג את־אנשי העיר", + "ויאמר אל־זבח ואל־צלמנע איפה האנשים אשר הרגתם בתבור ויאמרו כמוך כמוהם אחד כתאר בני המלך", + "ויאמר אחי בני־אמי הם חי־יהוה לו החיתם אותם לא הרגתי אתכם", + "ויאמר ליתר בכורו קום הרג אותם ולא־שלף הנער חרבו כי ירא כי עודנו נער", + "ויאמר זבח וצלמנע קום אתה ופגע־בנו כי כאיש גבורתו ויקם גדעון ויהרג את־זבח ואת־צלמנע ויקח את־השהרנים אשר בצוארי גמליהם", + "ויאמרו איש־ישראל אל־גדעון משל־בנו גם־אתה גם־בנך גם בן־בנך כי הושעתנו מיד מדין", + "ויאמר אלהם גדעון לא־אמשל אני בכם ולא־ימשל בני בכם יהוה ימשל בכם", + "ויאמר אלהם גדעון אשאלה מכם שאלה ותנו־לי איש נזם שללו כי־נזמי זהב להם כי ישמעאלים הם", + "ויאמרו נתון נתן ויפרשו את־השמלה וישליכו שמה איש נזם שללו", + "ויהי משקל נזמי הזהב אשר שאל אלף ושבע־מאות זהב לבד מן־השהרנים והנטפות ובגדי הארגמן שעל מלכי מדין ולבד מן־הענקות אשר בצוארי גמליהם", + "ויעש אותו גדעון לאפוד ויצג אותו בעירו בעפרה ויזנו כל־ישראל אחריו שם ויהי לגדעון ולביתו למוקש", + "ויכנע מדין לפני בני ישראל ולא יספו לשאת ראשם ותשקט הארץ ארבעים שנה בימי גדעון", + "וילך ירבעל בן־יואש וישב בביתו", + "ולגדעון היו שבעים בנים יצאי ירכו כי־נשים רבות היו לו", + "ופילגשו אשר בשכם ילדה־לו גם־היא בן וישם את־שמו אבימלך", + "וימת גדעון בן־יואש בשיבה טובה ויקבר בקבר יואש אביו בעפרה אבי העזרי", + "ויהי כאשר מת גדעון וישובו בני ישראל ויזנו אחרי הבעלים וישימו להם בעל ברית לאלהים", + "ולא זכרו בני ישראל את־יהוה אלהיהם המציל אותם מיד כל־איביהם מסביב", + "ולא־עשו חסד עם־בית ירבעל גדעון ככל־הטובה אשר עשה עם־ישראל" + ], + [ + "וילך אבימלך בן־ירבעל שכמה אל־אחי אמו וידבר אליהם ואל־כל־משפחת בית־אבי אמו לאמר", + "דברו־נא באזני כל־בעלי שכם מה־טוב לכם המשל בכם שבעים איש כל בני ירבעל אם־משל בכם איש אחד וזכרתם כי־עצמכם ובשרכם אני", + "וידברו אחי־אמו עליו באזני כל־בעלי שכם את כל־הדברים האלה ויט לבם אחרי אבימלך כי אמרו אחינו הוא", + "ויתנו־לו שבעים כסף מבית בעל ברית וישכר בהם אבימלך אנשים ריקים ופחזים וילכו אחריו", + "ויבא בית־אביו עפרתה ויהרג את־אחיו בני־ירבעל שבעים איש על־אבן אחת ויותר יותם בן־ירבעל הקטן כי נחבא", + "ויאספו כל־בעלי שכם וכל־בית מלוא וילכו וימליכו את־אבימלך למלך עם־אלון מצב אשר בשכם", + "ויגדו ליותם וילך ויעמד בראש הר־גרזים וישא קולו ויקרא ויאמר להם שמעו אלי בעלי שכם וישמע אליכם אלהים", + "הלוך הלכו העצים למשח עליהם מלך ויאמרו לזית מלוכה [מלכה] עלינו", + "ויאמר להם הזית החדלתי את־דשני אשר־בי יכבדו אלהים ואנשים והלכתי לנוע על־העצים", + "ויאמרו העצים לתאנה לכי־את מלכי עלינו", + "ותאמר להם התאנה החדלתי את־מתקי ואת־תנובתי הטובה והלכתי לנוע על־העצים", + "ויאמרו העצים לגפן לכי־את מלוכי [מלכי] עלינו", + "ותאמר להם הגפן החדלתי את־תירושי המשמח אלהים ואנשים והלכתי לנוע על־העצים", + "ויאמרו כל־העצים אל־האטד לך אתה מלך־עלינו", + "ויאמר האטד אל־העצים אם באמת אתם משחים אתי למלך עליכם באו חסו בצלי ואם־אין תצא אש מן־האטד ותאכל את־ארזי הלבנון", + "ועתה אם־באמת ובתמים עשיתם ותמליכו את־אבימלך ואם־טובה עשיתם עם־ירבעל ועם־ביתו ואם־כגמול ידיו עשיתם לו", + "אשר־נלחם אבי עליכם וישלך את־נפשו מנגד ויצל אתכם מיד מדין", + "ואתם קמתם על־בית אבי היום ותהרגו את־בניו שבעים איש על־אבן אחת ותמליכו את־אבימלך בן־אמתו על־בעלי שכם כי אחיכם הוא", + "ואם־באמת ובתמים עשיתם עם־ירבעל ועם־ביתו היום הזה שמחו באבימלך וישמח גם־הוא בכם", + "ואם־אין תצא אש מאבימלך ותאכל את־בעלי שכם ואת־בית מלוא ותצא אש מבעלי שכם ומבית מלוא ותאכל את־אבימלך", + "וינס יותם ויברח וילך בארה וישב שם מפני אבימלך אחיו", + "וישר אבימלך על־ישראל שלש שנים", + "וישלח אלהים רוח רעה בין אבימלך ובין בעלי שכם ויבגדו בעלי־שכם באבימלך", + "לבוא חמס שבעים בני־ירבעל ודמם לשום על־אבימלך אחיהם אשר הרג אותם ועל בעלי שכם אשר־חזקו את־ידיו להרג את־אחיו", + "וישימו לו בעלי שכם מארבים על ראשי ההרים ויגזלו את כל־אשר־יעבר עליהם בדרך ויגד לאבימלך", + "ויבא געל בן־עבד ואחיו ויעברו בשכם ויבטחו־בו בעלי שכם", + "ויצאו השדה ויבצרו את־כרמיהם וידרכו ויעשו הלולים ויבאו בית א‍להיהם ויאכלו וישתו ויקללו את־אבימלך", + "ויאמר געל בן־עבד מי־אבימלך ומי־שכם כי נעבדנו הלא בן־ירבעל וזבל פקידו עבדו את־אנשי חמור אבי שכם ומדוע נעבדנו אנחנו", + "ומי יתן את־העם הזה בידי ואסירה את־אבימלך ויאמר לאבימלך רבה צבאך וצאה", + "וישמע זבל שר־העיר את־דברי געל בן־עבד ויחר אפו", + "וישלח מלאכים אל־אבימלך בתרמה לאמר הנה געל בן־עבד ואחיו באים שכמה והנם צרים את־העיר עליך", + "ועתה קום לילה אתה והעם אשר־אתך וארב בשדה", + "והיה בבקר כזרח השמש תשכים ופשטת על־העיר והנה־הוא והעם אשר־אתו יצאים אליך ועשית לו כאשר תמצא ידך", + "ויקם אבימלך וכל־העם אשר־עמו לילה ויארבו על־שכם ארבעה ראשים", + "ויצא געל בן־עבד ויעמד פתח שער העיר ויקם אבימלך והעם אשר־אתו מן־המארב", + "וירא־געל את־העם ויאמר אל־זבל הנה־עם יורד מראשי ההרים ויאמר אליו זבל את צל ההרים אתה ראה כאנשים", + "ויסף עוד געל לדבר ויאמר הנה־עם יורדים מעם טבור הארץ וראש־אחד בא מדרך אלון מעוננים", + "ויאמר אליו זבל איה אפוא פיך אשר תאמר מי אבימלך כי נעבדנו הלא זה העם אשר מאסתה בו צא־נא עתה והלחם בו", + "ויצא געל לפני בעלי שכם וילחם באבימלך", + "וירדפהו אבימלך וינס מפניו ויפלו חללים רבים עד־פתח השער", + "וישב אבימלך בארומה ויגרש זבל את־געל ואת־אחיו משבת בשכם", + "ויהי ממחרת ויצא העם השדה ויגדו לאבימלך", + "ויקח את־העם ויחצם לשלשה ראשים ויארב בשדה וירא והנה העם יצא מן־העיר ויקם עליהם ויכם", + "ואבימלך והראשים אשר עמו פשטו ויעמדו פתח שער העיר ושני הראשים פשטו על־כל־אשר בשדה ויכום", + "ואבימלך נלחם בעיר כל היום ההוא וילכד את־העיר ואת־העם אשר־בה הרג ויתץ את־העיר ויזרעה מלח", + "וישמעו כל־בעלי מגדל־שכם ויבאו אל־צריח בית אל ברית", + "ויגד לאבימלך כי התקבצו כל־בעלי מגדל־שכם", + "ויעל אבימלך הר־צלמון הוא וכל־העם אשר־אתו ויקח אבימלך את־הקרדמות בידו ויכרת שוכת עצים וישאה וישם על־שכמו ויאמר אל־העם אשר־עמו מה ראיתם עשיתי מהרו עשו כמוני", + "ויכרתו גם־כל־העם איש שוכה וילכו אחרי אבימלך וישימו על־הצריח ויציתו עליהם את־הצריח באש וימתו גם כל־אנשי מגדל־שכם כאלף איש ואשה", + "וילך אבימלך אל־תבץ ויחן בתבץ וילכדה", + "ומגדל־עז היה בתוך־העיר וינסו שמה כל־האנשים והנשים וכל בעלי העיר ויסגרו בעדם ויעלו על־גג המגדל", + "ויבא אבימלך עד־המגדל וילחם בו ויגש עד־פתח המגדל לשרפו באש", + "ותשלך אשה אחת פלח רכב על־ראש אבימלך ותרץ את־גלגלתו", + "ויקרא מהרה אל־הנער נשא כליו ויאמר לו שלף חרבך ומותתני פן־יאמרו לי אשה הרגתהו וידקרהו נערו וימת", + "ויראו איש־ישראל כי מת אבימלך וילכו איש למקמו", + "וישב אלהים את רעת אבימלך אשר עשה לאביו להרג את־שבעים אחיו", + "ואת כל־רעת אנשי שכם השיב אלהים בראשם ותבא אליהם קללת יותם בן־ירבעל" + ], + [ + "ויקם אחרי אבימלך להושיע את־ישראל תולע בן־פואה בן־דודו איש יששכר והוא־ישב בשמיר בהר אפרים", + "וישפט את־ישראל עשרים ושלש שנה וימת ויקבר בשמיר", + "ויקם אחריו יאיר הגלעדי וישפט את־ישראל עשרים ושתים שנה", + "ויהי־לו שלשים בנים רכבים על־שלשים עירים ושלשים עירים להם להם יקראו חות יאיר עד היום הזה אשר בארץ הגלעד", + "וימת יאיר ויקבר בקמון", + "ויספו בני ישראל לעשות הרע בעיני יהוה ויעבדו את־הבעלים ואת־העשתרות ואת־אלהי ארם ואת־אלהי צידון ואת אלהי מואב ואת אלהי בני־עמון ואת אלהי פלשתים ויעזבו את־יהוה ולא עבדוהו", + "ויחר־אף יהוה בישראל וימכרם ביד־פלשתים וביד בני עמון", + "וירעצו וירצצו את־בני ישראל בשנה ההיא שמנה עשרה שנה את־כל־בני ישראל אשר בעבר הירדן בארץ האמרי אשר בגלעד", + "ויעברו בני־עמון את־הירדן להלחם גם־ביהודה ובבנימין ובבית אפרים ותצר לישראל מאד", + "ויזעקו בני ישראל אל־יהוה לאמר חטאנו לך וכי עזבנו את־אלהינו ונעבד את־הבעלים", + "ויאמר יהוה אל־בני ישראל הלא ממצרים ומן־האמרי ומן־בני עמון ומן־פלשתים", + "וצידונים ועמלק ומעון לחצו אתכם ותצעקו אלי ואושיעה אתכם מידם", + "ואתם עזבתם אותי ותעבדו אלהים אחרים לכן לא־אוסיף להושיע אתכם", + "לכו וזעקו אל־האלהים אשר בחרתם בם המה יושיעו לכם בעת צרתכם", + "ויאמרו בני־ישראל אל־יהוה חטאנו עשה־אתה לנו ככל־הטוב בעיניך אך הצילנו נא היום הזה", + "ויסירו את־אלהי הנכר מקרבם ויעבדו את־יהוה ותקצר נפשו בעמל ישראל", + "ויצעקו בני עמון ויחנו בגלעד ויאספו בני ישראל ויחנו במצפה", + "ויאמרו העם שרי גלעד איש אל־רעהו מי האיש אשר יחל להלחם בבני עמון יהיה לראש לכל ישבי גלעד" + ], + [ + "ויפתח הגלעדי היה גבור חיל והוא בן־אשה זונה ויולד גלעד את־יפתח", + "ותלד אשת־גלעד לו בנים ויגדלו בני־האשה ויגרשו את־יפתח ויאמרו לו לא־תנחל בבית־אבינו כי בן־אשה אחרת אתה", + "ויברח יפתח מפני אחיו וישב בארץ טוב ויתלקטו אל־יפתח אנשים ריקים ויצאו עמו", + "ויהי מימים וילחמו בני־עמון עם־ישראל", + "ויהי כאשר־נלחמו בני־עמון עם־ישראל וילכו זקני גלעד לקחת את־יפתח מארץ טוב", + "ויאמרו ליפתח לכה והייתה לנו לקצין ונלחמה בבני עמון", + "ויאמר יפתח לזקני גלעד הלא אתם שנאתם אותי ותגרשוני מבית אבי ומדוע באתם אלי עתה כאשר צר לכם", + "ויאמרו זקני גלעד אל־יפתח לכן עתה שבנו אליך והלכת עמנו ונלחמת בבני עמון והיית לנו לראש לכל ישבי גלעד", + "ויאמר יפתח אל־זקני גלעד אם־משיבים אתם אותי להלחם בבני עמון ונתן יהוה אותם לפני אנכי אהיה לכם לראש", + "ויאמרו זקני־גלעד אל־יפתח יהוה יהיה שמע בינותינו אם־לא כדברך כן נעשה", + "וילך יפתח עם־זקני גלעד וישימו העם אותו עליהם לראש ולקצין וידבר יפתח את־כל־דבריו לפני יהוה במצפה", + "וישלח יפתח מלאכים אל־מלך בני־עמון לאמר מה־לי ולך כי־באת אלי להלחם בארצי", + "ויאמר מלך בני־עמון אל־מלאכי יפתח כי־לקח ישראל את־ארצי בעלותו ממצרים מארנון ועד־היבק ועד־הירדן ועתה השיבה אתהן בשלום", + "ויוסף עוד יפתח וישלח מלאכים אל־מלך בני עמון", + "ויאמר לו כה אמר יפתח לא־לקח ישראל את־ארץ מואב ואת־ארץ בני עמון", + "כי בעלותם ממצרים וילך ישראל במדבר עד־ים־סוף ויבא קדשה", + "וישלח ישראל מלאכים אל־מלך אדום לאמר אעברה־נא בארצך ולא שמע מלך אדום וגם אל־מלך מואב שלח ולא אבה וישב ישראל בקדש", + "וילך במדבר ויסב את־ארץ אדום ואת־ארץ מואב ויבא ממזרח־שמש לארץ מואב ויחנון בעבר ארנון ולא־באו בגבול מואב כי ארנון גבול מואב", + "וישלח ישראל מלאכים אל־סיחון מלך־האמרי מלך חשבון ויאמר לו ישראל נעברה־נא בארצך עד־מקומי", + "ולא־האמין סיחון את־ישראל עבר בגבלו ויאסף סיחון את־כל־עמו ויחנו ביהצה וילחם עם־ישראל", + "ויתן יהוה אלהי־ישראל את־סיחון ואת־כל־עמו ביד ישראל ויכום ויירש ישראל את כל־ארץ האמרי יושב הארץ ההיא", + "ויירשו את כל־גבול האמרי מארנון ועד־היבק ומן־המדבר ועד־הירדן", + "ועתה יהוה אלהי ישראל הוריש את־האמרי מפני עמו ישראל ואתה תירשנו", + "הלא את אשר יורישך כמוש אלהיך אותו תירש ואת כל־אשר הוריש יהוה אלהינו מפנינו אותו נירש", + "ועתה הטוב טוב אתה מבלק בן־צפור מלך מואב הרוב רב עם־ישראל אם־נלחם נלחם בם", + "בשבת ישראל בחשבון ובבנותיה ובערעור ובבנותיה ובכל־הערים אשר על־ידי ארנון שלש מאות שנה ומדוע לא־הצלתם בעת ההיא", + "ואנכי לא־חטאתי לך ואתה עשה אתי רעה להלחם בי ישפט יהוה השפט היום בין בני ישראל ובין בני עמון", + "ולא שמע מלך בני עמון אל־דברי יפתח אשר שלח אליו", + "ותהי על־יפתח רוח יהוה ויעבר את־הגלעד ואת־מנשה ויעבר את־מצפה גלעד וממצפה גלעד עבר בני עמון", + "וידר יפתח נדר ליהוה ויאמר אם־נתון תתן את־בני עמון בידי", + "והיה היוצא אשר יצא מדלתי ביתי לקראתי בשובי בשלום מבני עמון והיה ליהוה והעליתהו עולה", + "ויעבר יפתח אל־בני עמון להלחם בם ויתנם יהוה בידו", + "ויכם מערוער ועד־בואך מנית עשרים עיר ועד אבל כרמים מכה גדולה מאד ויכנעו בני עמון מפני בני ישראל", + "ויבא יפתח המצפה אל־ביתו והנה בתו יצאת לקראתו בתפים ובמחלות ורק היא יחידה אין־לו ממנו בן או־בת", + "ויהי כראותו אותה ויקרע את־בגדיו ויאמר אהה בתי הכרע הכרעתני ואת היית בעכרי ואנכי פציתי־פי אל־יהוה ולא אוכל לשוב", + "ותאמר אליו אבי פציתה את־פיך אל־יהוה עשה לי כאשר יצא מפיך אחרי אשר עשה לך יהוה נקמות מאיביך מבני עמון", + "ותאמר אל־אביה יעשה לי הדבר הזה הרפה ממני שנים חדשים ואלכה וירדתי על־ההרים ואבכה על־בתולי אנכי ורעיתי [ורעותי]", + "ויאמר לכי וישלח אותה שני חדשים ותלך היא ורעותיה ותבך על־בתוליה על־ההרים", + "ויהי מקץ שנים חדשים ותשב אל־אביה ויעש לה את־נדרו אשר נדר והיא לא־ידעה איש ותהי־חק בישראל", + "מימים ימימה תלכנה בנות ישראל לתנות לבת־יפתח הגלעדי ארבעת ימים בשנה" + ], + [ + "ויצעק איש אפרים ויעבר צפונה ויאמרו ליפתח מדוע עברת להלחם בבני־עמון ולנו לא קראת ללכת עמך ביתך נשרף עליך באש", + "ויאמר יפתח אליהם איש ריב הייתי אני ועמי ובני־עמון מאד ואזעק אתכם ולא־הושעתם אותי מידם", + "ואראה כי־אינך מושיע ואשימה נפשי בכפי ואעברה אל־בני עמון ויתנם יהוה בידי ולמה עליתם אלי היום הזה להלחם בי", + "ויקבץ יפתח את־כל־אנשי גלעד וילחם את־אפרים ויכו אנשי גלעד את־אפרים כי אמרו פליטי אפרים אתם גלעד בתוך אפרים בתוך מנשה", + "וילכד גלעד את־מעברות הירדן לאפרים והיה כי יאמרו פליטי אפרים אעברה ויאמרו לו אנשי־גלעד האפרתי אתה ויאמר לא", + "ויאמרו לו אמר־נא שבלת ויאמר סבלת ולא יכין לדבר כן ויאחזו אותו וישחטוהו אל־מעברות הירדן ויפל בעת ההיא מאפרים ארבעים ושנים אלף", + "וישפט יפתח את־ישראל שש שנים וימת יפתח הגלעדי ויקבר בערי גלעד", + "וישפט אחריו את־ישראל אבצן מבית לחם", + "ויהי־לו שלשים בנים ושלשים בנות שלח החוצה ושלשים בנות הביא לבניו מן־החוץ וישפט את־ישראל שבע שנים", + "וימת אבצן ויקבר בבית לחם", + "וישפט אחריו את־ישראל אילון הזבולני וישפט את־ישראל עשר שנים", + "וימת אלון הזבולני ויקבר באילון בארץ זבולן", + "וישפט אחריו את־ישראל עבדון בן־הלל הפרעתוני", + "ויהי־לו ארבעים בנים ושלשים בני בנים רכבים על־שבעים עירם וישפט את־ישראל שמנה שנים", + "וימת עבדון בן־הלל הפרעתוני ויקבר בפרעתון בארץ אפרים בהר העמלקי" + ], + [ + "ויספו בני ישראל לעשות הרע בעיני יהוה ויתנם יהוה ביד־פלשתים ארבעים שנה", + "ויהי איש אחד מצרעה ממשפחת הדני ושמו מנוח ואשתו עקרה ולא ילדה", + "וירא מלאך־יהוה אל־האשה ויאמר אליה הנה־נא את־עקרה ולא ילדת והרית וילדת בן", + "ועתה השמרי נא ואל־תשתי יין ושכר ואל־תאכלי כל־טמא", + "כי הנך הרה וילדת בן ומורה לא־יעלה על־ראשו כי־נזיר אלהים יהיה הנער מן־הבטן והוא יחל להושיע את־ישראל מיד פלשתים", + "ותבא האשה ותאמר לאישה לאמר איש האלהים בא אלי ומראהו כמראה מלאך האלהים נורא מאד ולא שאלתיהו אי־מזה הוא ואת־שמו לא־הגיד לי", + "ויאמר לי הנך הרה וילדת בן ועתה אל־תשתי יין ושכר ואל־תאכלי כל־טמאה כי־נזיר אלהים יהיה הנער מן־הבטן עד־יום מותו", + "ויעתר מנוח אל־יהוה ויאמר בי אדוני איש האלהים אשר שלחת יבוא־נא עוד אלינו ויורנו מה־נעשה לנער היולד", + "וישמע האלהים בקול מנוח ויבא מלאך האלהים עוד אל־האשה והיא יושבת בשדה ומנוח אישה אין עמה", + "ותמהר האשה ותרץ ותגד לאישה ותאמר אליו הנה נראה אלי האיש אשר־בא ביום אלי", + "ויקם וילך מנוח אחרי אשתו ויבא אל־האיש ויאמר לו האתה האיש אשר־דברת אל־האשה ויאמר אני", + "ויאמר מנוח עתה יבא דבריך מה־יהיה משפט־הנער ומעשהו", + "ויאמר מלאך יהוה אל־מנוח מכל אשר־אמרתי אל־האשה תשמר", + "מכל אשר־יצא מגפן היין לא תאכל ויין ושכר אל־תשת וכל־טמאה אל־תאכל כל אשר־צויתיה תשמר", + "ויאמר מנוח אל־מלאך יהוה נעצרה־נא אותך ונעשה לפניך גדי עזים", + "ויאמר מלאך יהוה אל־מנוח אם־תעצרני לא־אכל בלחמך ואם־תעשה עלה ליהוה תעלנה כי לא־ידע מנוח כי־מלאך יהוה הוא", + "ויאמר מנוח אל־מלאך יהוה מי שמך כי־יבא דבריך [דברך] וכבדנוך", + "ויאמר לו מלאך יהוה למה זה תשאל לשמי והוא־פלאי", + "ויקח מנוח את־גדי העזים ואת־המנחה ויעל על־הצור ליהוה ומפלא לעשות ומנוח ואשתו ראים", + "ויהי בעלות הלהב מעל המזבח השמימה ויעל מלאך־יהוה בלהב המזבח ומנוח ואשתו ראים ויפלו על־פניהם ארצה", + "ולא־יסף עוד מלאך יהוה להראה אל־מנוח ואל־אשתו אז ידע מנוח כי־מלאך יהוה הוא", + "ויאמר מנוח אל־אשתו מות נמות כי אלהים ראינו", + "ותאמר לו אשתו לו חפץ יהוה להמיתנו לא־לקח מידנו עלה ומנחה ולא הראנו את־כל־אלה וכעת לא השמיענו כזאת", + "ותלד האשה בן ותקרא את־שמו שמשון ויגדל הנער ויברכהו יהוה", + "ותחל רוח יהוה לפעמו במחנה־דן בין צרעה ובין אשתאל" + ], + [ + "וירד שמשון תמנתה וירא אשה בתמנתה מבנות פלשתים", + "ויעל ויגד לאביו ולאמו ויאמר אשה ראיתי בתמנתה מבנות פלשתים ועתה קחו־אותה לי לאשה", + "ויאמר לו אביו ואמו האין בבנות אחיך ובכל־עמי אשה כי־אתה הולך לקחת אשה מפלשתים הערלים ויאמר שמשון אל־אביו אותה קח־לי כי־היא ישרה בעיני", + "ואביו ואמו לא ידעו כי מיהוה היא כי־תאנה הוא־מבקש מפלשתים ובעת ההיא פלשתים משלים בישראל", + "וירד שמשון ואביו ואמו תמנתה ויבאו עד־כרמי תמנתה והנה כפיר אריות שאג לקראתו", + "ותצלח עליו רוח יהוה וישסעהו כשסע הגדי ומאומה אין בידו ולא הגיד לאביו ולאמו את אשר עשה", + "וירד וידבר לאשה ותישר בעיני שמשון", + "וישב מימים לקחתה ויסר לראות את מפלת האריה והנה עדת דבורים בגוית האריה ודבש", + "וירדהו אל־כפיו וילך הלוך ואכל וילך אל־אביו ואל־אמו ויתן להם ויאכלו ולא־הגיד להם כי מגוית האריה רדה הדבש", + "וירד אביהו אל־האשה ויעש שם שמשון משתה כי כן יעשו הבחורים", + "ויהי כראותם אותו ויקחו שלשים מרעים ויהיו אתו", + "ויאמר להם שמשון אחודה־נא לכם חידה אם־הגד תגידו אותה לי שבעת ימי המשתה ומצאתם ונתתי לכם שלשים סדינים ושלשים חלפת בגדים", + "ואם־לא תוכלו להגיד לי ונתתם אתם לי שלשים סדינים ושלשים חליפות בגדים ויאמרו לו חודה חידתך ונשמענה", + "ויאמר להם מהאכל יצא מאכל ומעז יצא מתוק ולא יכלו להגיד החידה שלשת ימים", + "ויהי ביום השביעי ויאמרו לאשת־שמשון פתי את־אישך ויגד־לנו את־החידה פן־נשרף אותך ואת־בית אביך באש הלירשנו קראתם לנו הלא", + "ותבך אשת שמשון עליו ותאמר רק־שנאתני ולא אהבתני החידה חדת לבני עמי ולי לא הגדתה ויאמר לה הנה לאבי ולאמי לא הגדתי ולך אגיד", + "ותבך עליו שבעת הימים אשר־היה להם המשתה ויהי ביום השביעי ויגד־לה כי הציקתהו ותגד החידה לבני עמה", + "ויאמרו לו אנשי העיר ביום השביעי בטרם יבא החרסה מה־מתוק מדבש ומה עז מארי ויאמר להם לולא חרשתם בעגלתי לא מצאתם חידתי", + "ותצלח עליו רוח יהוה וירד אשקלון ויך מהם שלשים איש ויקח את־חליצותם ויתן החליפות למגידי החידה ויחר אפו ויעל בית אביהו", + "ותהי אשת שמשון למרעהו אשר רעה לו" + ], + [ + "ויהי מימים בימי קציר־חטים ויפקד שמשון את־אשתו בגדי עזים ויאמר אבאה אל־אשתי החדרה ולא־נתנו אביה לבוא", + "ויאמר אביה אמר אמרתי כי־שנא שנאתה ואתננה למרעך הלא אחתה הקטנה טובה ממנה תהי־נא לך תחתיה", + "ויאמר להם שמשון נקיתי הפעם מפלשתים כי־עשה אני עמם רעה", + "וילך שמשון וילכד שלש־מאות שועלים ויקח לפדים ויפן זנב אל־זנב וישם לפיד אחד בין־שני הזנבות בתוך", + "ויבער־אש בלפידים וישלח בקמות פלשתים ויבער מגדיש ועד־קמה ועד־כרם זית", + "ויאמרו פלשתים מי עשה זאת ויאמרו שמשון חתן התמני כי לקח את־אשתו ויתנה למרעהו ויעלו פלשתים וישרפו אותה ואת־אביה באש", + "ויאמר להם שמשון אם־תעשון כזאת כי אם־נקמתי בכם ואחר אחדל", + "ויך אותם שוק על־ירך מכה גדולה וירד וישב בסעיף סלע עיטם", + "ויעלו פלשתים ויחנו ביהודה וינטשו בלחי", + "ויאמרו איש יהודה למה עליתם עלינו ויאמרו לאסור את־שמשון עלינו לעשות לו כאשר עשה לנו", + "וירדו שלשת אלפים איש מיהודה אל־סעיף סלע עיטם ויאמרו לשמשון הלא ידעת כי־משלים בנו פלשתים ומה־זאת עשית לנו ויאמר להם כאשר עשו לי כן עשיתי להם", + "ויאמרו לו לאסרך ירדנו לתתך ביד־פלשתים ויאמר להם שמשון השבעו לי פן־תפגעון בי אתם", + "ויאמרו לו לאמר לא כי־אסר נאסרך ונתנוך בידם והמת לא נמיתך ויאסרהו בשנים עבתים חדשים ויעלוהו מן־הסלע", + "הוא־בא עד־לחי ופלשתים הריעו לקראתו ותצלח עליו רוח יהוה ותהיינה העבתים אשר על־זרועותיו כפשתים אשר בערו באש וימסו אסוריו מעל ידיו", + "וימצא לחי־חמור טריה וישלח ידו ויקחה ויך־בה אלף איש", + "ויאמר שמשון בלחי החמור חמור חמרתים בלחי החמור הכיתי אלף איש", + "ויהי ככלתו לדבר וישלך הלחי מידו ויקרא למקום ההוא רמת לחי", + "ויצמא מאד ויקרא אל־יהוה ויאמר אתה נתת ביד־עבדך את־התשועה הגדלה הזאת ועתה אמות בצמא ונפלתי ביד הערלים", + "ויבקע אלהים את־המכתש אשר־בלחי ויצאו ממנו מים וישת ותשב רוחו ויחי על־כן קרא שמה עין הקורא אשר בלחי עד היום הזה", + "וישפט את־ישראל בימי פלשתים עשרים שנה" + ], + [ + "וילך שמשון עזתה וירא־שם אשה זונה ויבא אליה", + "לעזתים לאמר בא שמשון הנה ויסבו ויארבו־לו כל־הלילה בשער העיר ויתחרשו כל־הלילה לאמר עד־אור הבקר והרגנהו", + "וישכב שמשון עד־חצי הלילה ויקם בחצי הלילה ויאחז בדלתות שער־העיר ובשתי המזוזות ויסעם עם־הבריח וישם על־כתפיו ויעלם אל־ראש ההר אשר על־פני חברון", + "ויהי אחרי־כן ויאהב אשה בנחל שרק ושמה דלילה", + "ויעלו אליה סרני פלשתים ויאמרו לה פתי אותו וראי במה כחו גדול ובמה נוכל לו ואסרנהו לענתו ואנחנו נתן־לך איש אלף ומאה כסף", + "ותאמר דלילה אל־שמשון הגידה־נא לי במה כחך גדול ובמה תאסר לענותך", + "ויאמר אליה שמשון אם־יאסרני בשבעה יתרים לחים אשר לא־חרבו וחליתי והייתי כאחד האדם", + "ויעלו־לה סרני פלשתים שבעה יתרים לחים אשר לא־חרבו ותאסרהו בהם", + "והארב ישב לה בחדר ותאמר אליו פלשתים עליך שמשון וינתק את־היתרים כאשר ינתק פתיל־הנערת בהריחו אש ולא נודע כחו", + "ותאמר דלילה אל־שמשון הנה התלת בי ותדבר אלי כזבים עתה הגידה־נא לי במה תאסר", + "ויאמר אליה אם־אסור יאסרוני בעבתים חדשים אשר לא־נעשה בהם מלאכה וחליתי והייתי כאחד האדם", + "ותקח דלילה עבתים חדשים ותאסרהו בהם ותאמר אליו פלשתים עליך שמשון והארב ישב בחדר וינתקם מעל זרעתיו כחוט", + "ותאמר דלילה אל־שמשון עד־הנה התלת בי ותדבר אלי כזבים הגידה לי במה תאסר ויאמר אליה אם־תארגי את־שבע מחלפות ראשי עם־המסכת", + "ותתקע ביתד ותאמר אליו פלשתים עליך שמשון וייקץ משנתו ויסע את־היתד הארג ואת־המסכת", + "ותאמר אליו איך תאמר אהבתיך ולבך אין אתי זה שלש פעמים התלת בי ולא־הגדת לי במה כחך גדול", + "ויהי כי־הציקה לו בדבריה כל־הימים ותאלצהו ותקצר נפשו למות", + "ויגד־לה את־כל־לבו ויאמר לה מורה לא־עלה על־ראשי כי־נזיר אלהים אני מבטן אמי אם־גלחתי וסר ממני כחי וחליתי והייתי ככל־האדם", + "ותרא דלילה כי־הגיד לה את־כל־לבו ותשלח ותקרא לסרני פלשתים לאמר עלו הפעם כי־הגיד לה [לי] את־כל־לבו ועלו אליה סרני פלשתים ויעלו הכסף בידם", + "ותישנהו על־ברכיה ותקרא לאיש ותגלח את־שבע מחלפות ראשו ותחל לענותו ויסר כחו מעליו", + "ותאמר פלשתים עליך שמשון ויקץ משנתו ויאמר אצא כפעם בפעם ואנער והוא לא ידע כי יהוה סר מעליו", + "ויאחזוהו פלשתים וינקרו את־עיניו ויורידו אותו עזתה ויאסרוהו בנחשתים ויהי טוחן בבית האסירים [האסורים]", + "ויחל שער־ראשו לצמח כאשר גלח", + "וסרני פלשתים נאספו לזבח זבח־גדול לדגון אלהיהם ולשמחה ויאמרו נתן אלהינו בידנו את שמשון אויבינו", + "ויראו אתו העם ויהללו את־אלהיהם כי אמרו נתן אלהינו בידנו את־אויבנו ואת מחריב ארצנו ואשר הרבה את־חללינו", + "ויהי כי טוב [כטוב] לבם ויאמרו קראו לשמשון וישחק־לנו ויקראו לשמשון מבית האסירים [האסורים] ויצחק לפניהם ויעמידו אותו בין העמודים", + "ויאמר שמשון אל־הנער המחזיק בידו הניחה אותי והימשני [והמשני] את־העמדים אשר הבית נכון עליהם ואשען עליהם", + "והבית מלא האנשים והנשים ושמה כל סרני פלשתים ועל־הגג כשלשת אלפים איש ואשה הראים בשחוק שמשון", + "ויקרא שמשון אל־יהוה ויאמר אדני יהוה זכרני נא וחזקני נא אך הפעם הזה האלהים ואנקמה נקם־אחת משתי עיני מפלשתים", + "וילפת שמשון את־שני עמודי התוך אשר הבית נכון עליהם ויסמך עליהם אחד בימינו ואחד בשמאלו", + "ויאמר שמשון תמות נפשי עם־פלשתים ויט בכח ויפל הבית על־הסרנים ועל־כל־העם אשר־בו ויהיו המתים אשר המית במותו רבים מאשר המית בחייו", + "וירדו אחיו וכל־בית אביהו וישאו אתו ויעלו ויקברו אותו בין צרעה ובין אשתאל בקבר מנוח אביו והוא שפט את־ישראל עשרים שנה" + ], + [ + "ויהי־איש מהר־אפרים ושמו מיכיהו", + "ויאמר לאמו אלף ומאה הכסף אשר לקח־לך ואתי [ואת] אלית וגם אמרת באזני הנה־הכסף אתי אני לקחתיו ותאמר אמו ברוך בני ליהוה", + "וישב את־אלף־ומאה הכסף לאמו ותאמר אמו הקדש הקדשתי את־הכסף ליהוה מידי לבני לעשות פסל ומסכה ועתה אשיבנו לך", + "וישב את־הכסף לאמו ותקח אמו מאתים כסף ותתנהו לצורף ויעשהו פסל ומסכה ויהי בבית מיכיהו", + "והאיש מיכה לו בית אלהים ויעש אפוד ותרפים וימלא את־יד אחד מבניו ויהי־לו לכהן", + "בימים ההם אין מלך בישראל איש הישר בעיניו יעשה", + "ויהי־נער מבית לחם יהודה ממשפחת יהודה והוא לוי והוא גר־שם", + "וילך האיש מהעיר מבית לחם יהודה לגור באשר ימצא ויבא הר־אפרים עד־בית מיכה לעשות דרכו", + "ויאמר־לו מיכה מאין תבוא ויאמר אליו לוי אנכי מבית לחם יהודה ואנכי הלך לגור באשר אמצא", + "ויאמר לו מיכה שבה עמדי והיה־לי לאב ולכהן ואנכי אתן־לך עשרת כסף לימים וערך בגדים ומחיתך וילך הלוי", + "ויואל הלוי לשבת את־האיש ויהי הנער לו כאחד מבניו", + "וימלא מיכה את־יד הלוי ויהי־לו הנער לכהן ויהי בבית מיכה", + "ויאמר מיכה עתה ידעתי כי־ייטיב יהוה לי כי היה־לי הלוי לכהן" + ], + [ + "בימים ההם אין מלך בישראל ובימים ההם שבט הדני מבקש־לו נחלה לשבת כי לא־נפלה לו עד־היום ההוא בתוך־שבטי ישראל בנחלה", + "וישלחו בני־דן ממשפחתם חמשה אנשים מקצותם אנשים בני־חיל מצרעה ומאשתאל לרגל את־הארץ ולחקרה ויאמרו אלהם לכו חקרו את־הארץ ויבאו הר־אפרים עד־בית מיכה וילינו שם", + "המה עם־בית מיכה והמה הכירו את־קול הנער הלוי ויסורו שם ויאמרו לו מי־הביאך הלם ומה־אתה עשה בזה ומה־לך פה", + "ויאמר אלהם כזה וכזה עשה לי מיכה וישכרני ואהי־לו לכהן", + "ויאמרו לו שאל־נא באלהים ונדעה התצליח דרכנו אשר אנחנו הלכים עליה", + "ויאמר להם הכהן לכו לשלום נכח יהוה דרככם אשר תלכו־בה", + "וילכו חמשת האנשים ויבאו לישה ויראו את־העם אשר־בקרבה יושבת־לבטח כמשפט צדנים שקט ובטח ואין־מכלים דבר בארץ יורש עצר ורחקים המה מצדנים ודבר אין־להם עם־אדם", + "ויבאו אל־אחיהם צרעה ואשתאל ויאמרו להם אחיהם מה אתם", + "ויאמרו קומה ונעלה עליהם כי ראינו את־הארץ והנה טובה מאד ואתם מחשים אל־תעצלו ללכת לבא לרשת את־הארץ", + "כבאכם תבאו אל־עם בטח והארץ רחבת ידים כי־נתנה אלהים בידכם מקום אשר אין־שם מחסור כל־דבר אשר בארץ", + "ויסעו משם ממשפחת הדני מצרעה ומאשתאל שש־מאות איש חגור כלי מלחמה", + "ויעלו ויחנו בקרית יערים ביהודה על־כן קראו למקום ההוא מחנה־דן עד היום הזה הנה אחרי קרית יערים", + "ויעברו משם הר־אפרים ויבאו עד־בית מיכה", + "ויענו חמשת האנשים ההלכים לרגל את־הארץ ליש ויאמרו אל־אחיהם הידעתם כי יש בבתים האלה אפוד ותרפים ופסל ומסכה ועתה דעו מה־תעשו", + "ויסורו שמה ויבאו אל־בית־הנער הלוי בית מיכה וישאלו־לו לשלום", + "ושש־מאות איש חגורים כלי מלחמתם נצבים פתח השער אשר מבני־דן", + "ויעלו חמשת האנשים ההלכים לרגל את־הארץ באו שמה לקחו את־הפסל ואת־האפוד ואת־התרפים ואת־המסכה והכהן נצב פתח השער ושש־מאות האיש החגור כלי המלחמה", + "ואלה באו בית מיכה ויקחו את־פסל האפוד ואת־התרפים ואת־המסכה ויאמר אליהם הכהן מה אתם עשים", + "ויאמרו לו החרש שים־ידך על־פיך ולך עמנו והיה־לנו לאב ולכהן הטוב היותך כהן לבית איש אחד או היותך כהן לשבט ולמשפחה בישראל", + "וייטב לב הכהן ויקח את־האפוד ואת־התרפים ואת־הפסל ויבא בקרב העם", + "ויפנו וילכו וישימו את־הטף ואת־המקנה ואת־הכבודה לפניהם", + "המה הרחיקו מבית מיכה והאנשים אשר בבתים אשר עם־בית מיכה נזעקו וידביקו את־בני־דן", + "ויקראו אל־בני־דן ויסבו פניהם ויאמרו למיכה מה־לך כי נזעקת", + "ויאמר את־אלהי אשר־עשיתי לקחתם ואת־הכהן ותלכו ומה־לי עוד ומה־זה תאמרו אלי מה־לך", + "ויאמרו אליו בני־דן אל־תשמע קולך עמנו פן־יפגעו בכם אנשים מרי נפש ואספתה נפשך ונפש ביתך", + "וילכו בני־דן לדרכם וירא מיכה כי־חזקים המה ממנו ויפן וישב אל־ביתו", + "והמה לקחו את אשר־עשה מיכה ואת־הכהן אשר היה־לו ויבאו על־ליש על־עם שקט ובטח ויכו אותם לפי־חרב ואת־העיר שרפו באש", + "ואין מציל כי רחוקה־היא מצידון ודבר אין־להם עם־אדם והיא בעמק אשר לבית־רחוב ויבנו את־העיר וישבו בה", + "ויקראו שם־העיר דן בשם דן אביהם אשר יולד לישראל ואולם ליש שם־העיר לראשנה", + "ויקימו להם בני־דן את־הפסל ויהונתן בן־גרשם בן־מנשה הוא ובניו היו כהנים לשבט הדני עד־יום גלות הארץ", + "וישימו להם את־פסל מיכה אשר עשה כל־ימי היות בית־האלהים בשלה" + ], + [ + "ויהי בימים ההם ומלך אין בישראל ויהי איש לוי גר בירכתי הר־אפרים ויקח־לו אשה פילגש מבית לחם יהודה", + "ותזנה עליו פילגשו ותלך מאתו אל־בית אביה אל־בית לחם יהודה ותהי־שם ימים ארבעה חדשים", + "ויקם אישה וילך אחריה לדבר על־לבה להשיבו [להשיבה] ונערו עמו וצמד חמרים ותביאהו בית אביה ויראהו אבי הנערה וישמח לקראתו", + "ויחזק־בו חתנו אבי הנערה וישב אתו שלשת ימים ויאכלו וישתו וילינו שם", + "ויהי ביום הרביעי וישכימו בבקר ויקם ללכת ויאמר אבי הנערה אל־חתנו סעד לבך פת־לחם ואחר תלכו", + "וישבו ויאכלו שניהם יחדו וישתו ויאמר אבי הנערה אל־האיש הואל־נא ולין ויטב לבך", + "ויקם האיש ללכת ויפצר־בו חתנו וישב וילן שם", + "וישכם בבקר ביום החמישי ללכת ויאמר אבי הנערה סעד־נא לבבך והתמהמהו עד־נטות היום ויאכלו שניהם", + "ויקם האיש ללכת הוא ופילגשו ונערו ויאמר לו חתנו אבי הנערה הנה נא רפה היום לערב לינו־נא הנה חנות היום לין פה וייטב לבבך והשכמתם מחר לדרככם והלכת לאהלך", + "ולא־אבה האיש ללון ויקם וילך ויבא עד־נכח יבוס היא ירושלם ועמו צמד חמורים חבושים ופילגשו עמו", + "הם עם־יבוס והיום רד מאד ויאמר הנער אל־אדניו לכה־נא ונסורה אל־עיר־היבוסי הזאת ונלין בה", + "ויאמר אליו אדניו לא נסור אל־עיר נכרי אשר לא־מבני ישראל הנה ועברנו עד־גבעה", + "ויאמר לנערו לך ונקרבה באחד המקמות ולנו בגבעה או ברמה", + "ויעברו וילכו ותבא להם השמש אצל הגבעה אשר לבנימן", + "ויסרו שם לבוא ללון בגבעה ויבא וישב ברחוב העיר ואין איש מאסף־אותם הביתה ללון", + "והנה איש זקן בא מן־מעשהו מן־השדה בערב והאיש מהר אפרים והוא־גר בגבעה ואנשי המקום בני ימיני", + "וישא עיניו וירא את־האיש הארח ברחב העיר ויאמר האיש הזקן אנה תלך ומאין תבוא", + "ויאמר אליו עברים אנחנו מבית־לחם יהודה עד־ירכתי הר־אפרים משם אנכי ואלך עד־בית לחם יהודה ואת־בית יהוה אני הלך ואין איש מאסף אותי הביתה", + "וגם־תבן גם־מספוא יש לחמורינו וגם לחם ויין יש־לי ולאמתך ולנער עם־עבדיך אין מחסור כל־דבר", + "ויאמר האיש הזקן שלום לך רק כל־מחסורך עלי רק ברחוב אל־תלן", + "ויביאהו לביתו ויבול לחמורים וירחצו רגליהם ויאכלו וישתו", + "המה מיטיבים את־לבם והנה אנשי העיר אנשי בני־בליעל נסבו את־הבית מתדפקים על־הדלת ויאמרו אל־האיש בעל הבית הזקן לאמר הוצא את־האיש אשר־בא אל־ביתך ונדענו", + "ויצא אליהם האיש בעל הבית ויאמר אלהם אל־אחי אל־תרעו נא אחרי אשר־בא האיש הזה אל־ביתי אל־תעשו את־הנבלה הזאת", + "הנה בתי הבתולה ופילגשהו אוציאה־נא אותם וענו אותם ועשו להם הטוב בעיניכם ולאיש הזה לא תעשו דבר הנבלה הזאת", + "ולא־אבו האנשים לשמע לו ויחזק האיש בפילגשו ויצא אליהם החוץ וידעו אותה ויתעללו־בה כל־הלילה עד־הבקר וישלחוה בעלות [כעלות] השחר", + "ותבא האשה לפנות הבקר ותפל פתח בית־האיש אשר־אדוניה שם עד־האור", + "ויקם אדניה בבקר ויפתח דלתות הבית ויצא ללכת לדרכו והנה האשה פילגשו נפלת פתח הבית וידיה על־הסף", + "ויאמר אליה קומי ונלכה ואין ענה ויקחה על־החמור ויקם האיש וילך למקמו", + "ויבא אל־ביתו ויקח את־המאכלת ויחזק בפילגשו וינתחה לעצמיה לשנים עשר נתחים וישלחה בכל גבול ישראל", + "והיה כל־הראה ואמר לא־נהיתה ולא־נראתה כזאת למיום עלות בני־ישראל מארץ מצרים עד היום הזה שימו־לכם עליה עצו ודברו" + ], + [ + "ויצאו כל־בני ישראל ותקהל העדה כאיש אחד למדן ועד־באר שבע וארץ הגלעד אל־יהוה המצפה", + "ויתיצבו פנות כל־העם כל שבטי ישראל בקהל עם האלהים ארבע מאות אלף איש רגלי שלף חרב", + "וישמעו בני בנימן כי־עלו בני־ישראל המצפה ויאמרו בני ישראל דברו איכה נהיתה הרעה הזאת", + "ויען האיש הלוי איש האשה הנרצחה ויאמר הגבעתה אשר לבנימן באתי אני ופילגשי ללון", + "ויקמו עלי בעלי הגבעה ויסבו עלי את־הבית לילה אותי דמו להרג ואת־פילגשי ענו ותמת", + "ואחז בפילגשי ואנתחה ואשלחה בכל־שדה נחלת ישראל כי עשו זמה ונבלה בישראל", + "הנה כלכם בני ישראל הבו לכם דבר ועצה הלם", + "ויקם כל־העם כאיש אחד לאמר לא נלך איש לאהלו ולא נסור איש לביתו", + "ועתה זה הדבר אשר נעשה לגבעה עליה בגורל", + "ולקחנו עשרה אנשים למאה לכל שבטי ישראל ומאה לאלף ואלף לרבבה לקחת צדה לעם לעשות לבואם לגבע בנימן ככל־הנבלה אשר עשה בישראל", + "ויאסף כל־איש ישראל אל־העיר כאיש אחד חברים", + "וישלחו שבטי ישראל אנשים בכל־שבטי בנימן לאמר מה הרעה הזאת אשר נהיתה בכם", + "ועתה תנו את־האנשים בני־בליעל אשר בגבעה ונמיתם ונבערה רעה מישראל ולא אבו [בני] בנימן לשמע בקול אחיהם בני־ישראל", + "ויאספו בני־בנימן מן־הערים הגבעתה לצאת למלחמה עם־בני ישראל", + "ויתפקדו בני בנימן ביום ההוא מהערים עשרים וששה אלף איש שלף חרב לבד מישבי הגבעה התפקדו שבע מאות איש בחור", + "מכל העם הזה שבע מאות איש בחור אטר יד־ימינו כל־זה קלע באבן אל־השערה ולא יחטא", + "ואיש ישראל התפקדו לבד מבנימן ארבע מאות אלף איש שלף חרב כל־זה איש מלחמה", + "ויקמו ויעלו בית־אל וישאלו באלהים ויאמרו בני ישראל מי יעלה־לנו בתחלה למלחמה עם־בני בנימן ויאמר יהוה יהודה בתחלה", + "ויקומו בני־ישראל בבקר ויחנו על־הגבעה", + "ויצא איש ישראל למלחמה עם־בנימן ויערכו אתם איש־ישראל מלחמה אל־הגבעה", + "ויצאו בני־בנימן מן־הגבעה וישחיתו בישראל ביום ההוא שנים ועשרים אלף איש ארצה", + "ויתחזק העם איש ישראל ויספו לערך מלחמה במקום אשר־ערכו שם ביום הראשון", + "ויעלו בני־ישראל ויבכו לפני־יהוה עד־הערב וישאלו ביהוה לאמר האוסיף לגשת למלחמה עם־בני בנימן אחי ויאמר יהוה עלו אליו", + "ויקרבו בני־ישראל אל־בני בנימן ביום השני", + "ויצא בנימן לקראתם מן־הגבעה ביום השני וישחיתו בבני ישראל עוד שמנת עשר אלף איש ארצה כל־אלה שלפי חרב", + "ויעלו כל־בני ישראל וכל־העם ויבאו בית־אל ויבכו וישבו שם לפני יהוה ויצומו ביום־ההוא עד־הערב ויעלו עלות ושלמים לפני יהוה", + "וישאלו בני־ישראל ביהוה ושם ארון ברית האלהים בימים ההם", + "ופינחס בן־אלעזר בן־אהרן עמד לפניו בימים ההם לאמר האוסף עוד לצאת למלחמה עם־בני־בנימן אחי אם־אחדל ויאמר יהוה עלו כי מחר אתננו בידך", + "וישם ישראל ארבים אל־הגבעה סביב", + "ויעלו בני־ישראל אל־בני בנימן ביום השלישי ויערכו אל־הגבעה כפעם בפעם", + "ויצאו בני־בנימן לקראת העם הנתקו מן־העיר ויחלו להכות מהעם חללים כפעם בפעם במסלות אשר אחת עלה בית־אל ואחת גבעתה בשדה כשלשים איש בישראל", + "ויאמרו בני בנימן נגפים הם לפנינו כבראשנה ובני ישראל אמרו ננוסה ונתקנהו מן־העיר אל־המסלות", + "וכל איש ישראל קמו ממקומו ויערכו בבעל תמר וארב ישראל מגיח ממקמו ממערה־גבע", + "ויבאו מנגד לגבעה עשרת אלפים איש בחור מכל־ישראל והמלחמה כבדה והם לא ידעו כי־נגעת עליהם הרעה", + "ויגף יהוה את־בנימן לפני ישראל וישחיתו בני ישראל בבנימן ביום ההוא עשרים וחמשה אלף ומאה איש כל־אלה שלף חרב", + "ויראו בני־בנימן כי נגפו ויתנו איש־ישראל מקום לבנימן כי בטחו אל־הארב אשר שמו אל־הגבעה", + "והארב החישו ויפשטו אל־הגבעה וימשך הארב ויך את־כל־העיר לפי־חרב", + "והמועד היה לאיש ישראל עם־הארב הרב להעלותם משאת העשן מן־העיר", + "ויהפך איש־ישראל במלחמה ובנימן החל להכות חללים באיש־ישראל כשלשים איש כי אמרו אך נגוף נגף הוא לפנינו כמלחמה הראשנה", + "והמשאת החלה לעלות מן־העיר עמוד עשן ויפן בנימן אחריו והנה עלה כליל־העיר השמימה", + "ואיש ישראל הפך ויבהל איש בנימן כי ראה כי־נגעה עליו הרעה", + "ויפנו לפני איש ישראל אל־דרך המדבר והמלחמה הדביקתהו ואשר מהערים משחיתים אותו בתוכו", + "כתרו את־בנימן הרדיפהו מנוחה הדריכהו עד נכח הגבעה ממזרח־שמש", + "ויפלו מבנימן שמנה־עשר אלף איש את־כל־אלה אנשי־חיל", + "ויפנו וינסו המדברה אל־סלע הרמון ויעללהו במסלות חמשת אלפים איש וידביקו אחריו עד־גדעם ויכו ממנו אלפים איש", + "ויהי כל־הנפלים מבנימן עשרים וחמשה אלף איש שלף חרב ביום ההוא את־כל־אלה אנשי־חיל", + "ויפנו וינסו המדברה אל־סלע הרמון שש מאות איש וישבו בסלע רמון ארבעה חדשים", + "ואיש ישראל שבו אל־בני בנימן ויכום לפי־חרב מעיר מתם עד־בהמה עד כל־הנמצא גם כל־הערים הנמצאות שלחו באש" + ], + [ + "ואיש ישראל נשבע במצפה לאמר איש ממנו לא־יתן בתו לבנימן לאשה", + "ויבא העם בית־אל וישבו שם עד־הערב לפני האלהים וישאו קולם ויבכו בכי גדול", + "ויאמרו למה יהוה אלהי ישראל היתה זאת בישראל להפקד היום מישראל שבט אחד", + "ויהי ממחרת וישכימו העם ויבנו־שם מזבח ויעלו עלות ושלמים", + "ויאמרו בני ישראל מי אשר לא־עלה בקהל מכל־שבטי ישראל אל־יהוה כי השבועה הגדולה היתה לאשר לא־עלה אל־יהוה המצפה לאמר מות יומת", + "וינחמו בני ישראל אל־בנימן אחיו ויאמרו נגדע היום שבט אחד מישראל", + "מה־נעשה להם לנותרים לנשים ואנחנו נשבענו ביהוה לבלתי תת־להם מבנותינו לנשים", + "ויאמרו מי אחד משבטי ישראל אשר לא־עלה אל־יהוה המצפה והנה לא בא־איש אל־המחנה מיביש גלעד אל־הקהל", + "ויתפקד העם והנה אין־שם איש מיושבי יבש גלעד", + "וישלחו־שם העדה שנים־עשר אלף איש מבני החיל ויצוו אותם לאמר לכו והכיתם את־יושבי יבש גלעד לפי־חרב והנשים והטף", + "וזה הדבר אשר תעשו כל־זכר וכל־אשה ידעת משכב־זכר תחרימו", + "וימצאו מיושבי יביש גלעד ארבע מאות נערה בתולה אשר לא־ידעה איש למשכב זכר ויביאו אותם אל־המחנה שלה אשר בארץ כנען", + "וישלחו כל־העדה וידברו אל־בני בנימן אשר בסלע רמון ויקראו להם שלום", + "וישב בנימן בעת ההיא ויתנו להם הנשים אשר חיו מנשי יבש גלעד ולא־מצאו להם כן", + "והעם נחם לבנימן כי־עשה יהוה פרץ בשבטי ישראל", + "ויאמרו זקני העדה מה־נעשה לנותרים לנשים כי־נשמדה מבנימן אשה", + "ויאמרו ירשת פליטה לבנימן ולא־ימחה שבט מישראל", + "ואנחנו לא נוכל לתת־להם נשים מבנותינו כי־נשבעו בני־ישראל לאמר ארור נתן אשה לבנימן", + "ויאמרו הנה חג־יהוה בשלו מימים ימימה אשר מצפונה לבית־אל מזרחה השמש למסלה העלה מבית־אל שכמה ומנגב ללבונה", + "ויצו [ויצוו] את־בני בנימן לאמר לכו וארבתם בכרמים", + "וראיתם והנה אם־יצאו בנות־שילו לחול במחלות ויצאתם מן־הכרמים וחטפתם לכם איש אשתו מבנות שילו והלכתם ארץ בנימן", + "והיה כי־יבאו אבותם או אחיהם לרוב [לריב ] אלינו ואמרנו אליהם חנונו אותם כי לא לקחנו איש אשתו במלחמה כי לא אתם נתתם להם כעת תאשמו", + "ויעשו־כן בני בנימן וישאו נשים למספרם מן־המחללות אשר גזלו וילכו וישובו אל־נחלתם ויבנו את־הערים וישבו בהם", + "ויתהלכו משם בני־ישראל בעת ההיא איש לשבטו ולמשפחתו ויצאו משם איש לנחלתו", + "בימים ההם אין מלך בישראל איש הישר בעיניו יעשה" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "שופטים", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Prophets" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/08.json b/texts/torah/08.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..a297c090b0007f5b2966e9c85c559017c9877e8e --- /dev/null +++ b/texts/torah/08.json @@ -0,0 +1,894 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "ISamuel", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "ויהי איש אחד מן־הרמתים צופים מהר אפרים ושמו אלקנה בן־ירחם בן־אליהוא בן־תחו בן־צוף אפרתי", + "ולו שתי נשים שם אחת חנה ושם השנית פננה ויהי לפננה ילדים ולחנה אין ילדים", + "ועלה האיש ההוא מעירו מימים ימימה להשתחות ולזבח ליהוה צבאות בשלה ושם שני בני־עלי חפני ופנחס כהנים ליהוה", + "ויהי היום ויזבח אלקנה ונתן לפננה אשתו ולכל־בניה ובנותיה מנות", + "ולחנה יתן מנה אחת אפים כי את־חנה אהב ויהוה סגר רחמה", + "וכעסתה צרתה גם־כעס בעבור הרעמה כי־סגר יהוה בעד רחמה", + "וכן יעשה שנה בשנה מדי עלתה בבית יהוה כן תכעסנה ותבכה ולא תאכל", + "ויאמר לה אלקנה אישה חנה למה תבכי ולמה לא תאכלי ולמה ירע לבבך הלוא אנכי טוב לך מעשרה בנים", + "ותקם חנה אחרי אכלה בשלה ואחרי שתה ועלי הכהן ישב על־הכסא על־מזוזת היכל יהוה", + "והיא מרת נפש ותתפלל על־יהוה ובכה תבכה", + "ותדר נדר ותאמר יהוה צבאות אם־ראה תראה בעני אמתך וזכרתני ולא־תשכח את־אמתך ונתתה לאמתך זרע אנשים ונתתיו ליהוה כל־ימי חייו ומורה לא־יעלה על־ראשו", + "והיה כי הרבתה להתפלל לפני יהוה ועלי שמר את־פיה", + "וחנה היא מדברת על־לבה רק שפתיה נעות וקולה לא ישמע ויחשבה עלי לשכרה", + "ויאמר אליה עלי עד־מתי תשתכרין הסירי את־יינך מעליך", + "ותען חנה ותאמר לא אדני אשה קשת־רוח אנכי ויין ושכר לא שתיתי ואשפך את־נפשי לפני יהוה", + "אל־תתן את־אמתך לפני בת־בליעל כי־מרב שיחי וכעסי דברתי עד־הנה", + "ויען עלי ויאמר לכי לשלום ואלהי ישראל יתן את־שלתך אשר שאלת מעמו", + "ותאמר תמצא שפחתך חן בעיניך ותלך האשה לדרכה ותאכל ופניה לא־היו־לה עוד", + "וישכמו בבקר וישתחוו לפני יהוה וישבו ויבאו אל־ביתם הרמתה וידע אלקנה את־חנה אשתו ויזכרה יהוה", + "ויהי לתקפות הימים ותהר חנה ותלד בן ותקרא את־שמו שמואל כי מיהוה שאלתיו", + "ויעל האיש אלקנה וכל־ביתו לזבח ליהוה את־זבח הימים ואת־נדרו", + "וחנה לא עלתה כי־אמרה לאישה עד יגמל הנער והבאתיו ונראה את־פני יהוה וישב שם עד־עולם", + "ויאמר לה אלקנה אישה עשי הטוב בעיניך שבי עד־גמלך אתו אך יקם יהוה את־דברו ותשב האשה ותינק את־בנה עד־גמלה אתו", + "ותעלהו עמה כאשר גמלתו בפרים שלשה ואיפה אחת קמח ונבל יין ותבאהו בית־יהוה שלו והנער נער", + "וישחטו את־הפר ויביאו את־הנער אל־עלי", + "ותאמר בי אדני חי נפשך אדני אני האשה הנצבת עמכה בזה להתפלל אל־יהוה", + "אל־הנער הזה התפללתי ויתן יהוה לי את־שאלתי אשר שאלתי מעמו", + "וגם אנכי השאלתהו ליהוה כל־הימים אשר היה הוא שאול ליהוה וישתחו שם ליהוה" + ], + [ + "ותתפלל חנה ותאמר עלץ לבי ביהוה רמה קרני ביהוה רחב פי על־אויבי כי שמחתי בישועתך", + "אין־קדוש כיהוה כי אין בלתך ואין צור כאלהינו", + "אל־תרבו תדברו גבהה גבהה יצא עתק מפיכם כי אל דעות יהוה ולא [ולו] נתכנו עללות", + "קשת גברים חתים ונכשלים אזרו חיל", + "שבעים בלחם נשכרו ורעבים חדלו עד־עקרה ילדה שבעה ורבת בנים אמללה", + "יהוה ממית ומחיה מוריד שאול ויעל", + "יהוה מוריש ומעשיר משפיל אף־מרומם", + "מקים מעפר דל מאשפת ירים אביון להושיב עם־נדיבים וכסא כבוד ינחלם כי ליהוה מצקי ארץ וישת עליהם תבל", + "רגלי חסידו [חסידיו] ישמר ורשעים בחשך ידמו כי־לא בכח יגבר־איש", + "יהוה יחתו מריבו [מריביו] עלו [עליו] בשמים ירעם יהוה ידין אפסי־ארץ ויתן־עז למלכו וירם קרן משיחו", + "וילך אלקנה הרמתה על־ביתו והנער היה משרת את־יהוה את־פני עלי הכהן", + "ובני עלי בני בליעל לא ידעו את־יהוה", + "ומשפט הכהנים את־העם כל־איש זבח זבח ובא נער הכהן כבשל הבשר והמזלג שלש־השנים בידו", + "והכה בכיור או בדוד או בקלחת או בפרור כל אשר יעלה המזלג יקח הכהן בו ככה יעשו לכל־ישראל הבאים שם בשלה", + "גם בטרם יקטרון את־החלב ובא נער הכהן ואמר לאיש הזבח תנה בשר לצלות לכהן ולא־יקח ממך בשר מבשל כי אם־חי", + "ויאמר אליו האיש קטר יקטירון כיום החלב וקח־לך כאשר תאוה נפשך ואמר לו [לא] כי עתה תתן ואם־לא לקחתי בחזקה", + "ותהי חטאת הנערים גדולה מאד את־פני יהוה כי נאצו האנשים את מנחת יהוה", + "ושמואל משרת את־פני יהוה נער חגור אפוד בד", + "ומעיל קטן תעשה־לו אמו והעלתה לו מימים ימימה בעלותה את־אישה לזבח את־זבח הימים", + "וברך עלי את־אלקנה ואת־אשתו ואמר ישם יהוה לך זרע מן־האשה הזאת תחת השאלה אשר שאל ליהוה והלכו למקמו", + "כי־פקד יהוה את־חנה ותהר ותלד שלשה־בנים ושתי בנות ויגדל הנער שמואל עם־יהוה", + "ועלי זקן מאד ושמע את כל־אשר יעשון בניו לכל־ישראל ואת אשר־ישכבון את־הנשים הצבאות פתח אהל מועד", + "ויאמר להם למה תעשון כדברים האלה אשר אנכי שמע את־דבריכם רעים מאת כל־העם אלה", + "אל בני כי לוא־טובה השמעה אשר אנכי שמע מעברים עם־יהוה", + "אם־יחטא איש לאיש ופללו אלהים ואם ליהוה יחטא־איש מי יתפלל־לו ולא ישמעו לקול אביהם כי־חפץ יהוה להמיתם", + "והנער שמואל הלך וגדל וטוב גם עם־יהוה וגם עם־אנשים", + "ויבא איש־אלהים אל־עלי ויאמר אליו כה אמר יהוה הנגלה נגליתי אל־בית אביך בהיותם במצרים לבית פרעה", + "ובחר אתו מכל־שבטי ישראל לי לכהן לעלות על־מזבחי להקטיר קטרת לשאת אפוד לפני ואתנה לבית אביך את־כל־אשי בני ישראל", + "למה תבעטו בזבחי ובמנחתי אשר צויתי מעון ותכבד את־בניך ממני להבריאכם מראשית כל־מנחת ישראל לעמי", + "לכן נאם־יהוה אלהי ישראל אמור אמרתי ביתך ובית אביך יתהלכו לפני עד־עולם ועתה נאם־יהוה חלילה לי כי־מכבדי אכבד ובזי יקלו", + "הנה ימים באים וגדעתי את־זרעך ואת־זרע בית אביך מהיות זקן בביתך", + "והבטת צר מעון בכל אשר־ייטיב את־ישראל ולא־יהיה זקן בביתך כל־הימים", + "ואיש לא־אכרית לך מעם מזבחי לכלות את־עיניך ולאדיב את־נפשך וכל־מרבית ביתך ימותו אנשים", + "וזה־לך האות אשר יבא אל־שני בניך אל־חפני ופינחס ביום אחד ימותו שניהם", + "והקימתי לי כהן נאמן כאשר בלבבי ובנפשי יעשה ובניתי לו בית נאמן והתהלך לפני־משיחי כל־הימים", + "והיה כל־הנותר בביתך יבוא להשתחות לו לאגורת כסף וככר־לחם ואמר ספחני נא אל־אחת הכהנות לאכל פת־לחם" + ], + [ + "והנער שמואל משרת את־יהוה לפני עלי ודבר־יהוה היה יקר בימים ההם אין חזון נפרץ", + "ויהי ביום ההוא ועלי שכב במקמו ועינו [ועיניו] החלו כהות לא יוכל לראות", + "ונר אלהים טרם יכבה ושמואל שכב בהיכל יהוה אשר־שם ארון אלהים", + "ויקרא יהוה אל־שמואל ויאמר הנני", + "וירץ אל־עלי ויאמר הנני כי־קראת לי ויאמר לא־קראתי שוב שכב וילך וישכב", + "ויסף יהוה קרא עוד שמואל ויקם שמואל וילך אל־עלי ויאמר הנני כי קראת לי ויאמר לא־קראתי בני שוב שכב", + "ושמואל טרם ידע את־יהוה וטרם יגלה אליו דבר־יהוה", + "ויסף יהוה קרא־שמואל בשלשית ויקם וילך אל־עלי ויאמר הנני כי קראת לי ויבן עלי כי יהוה קרא לנער", + "ויאמר עלי לשמואל לך שכב והיה אם־יקרא אליך ואמרת דבר יהוה כי שמע עבדך וילך שמואל וישכב במקומו", + "ויבא יהוה ויתיצב ויקרא כפעם־בפעם שמואל שמואל ויאמר שמואל דבר כי שמע עבדך", + "ויאמר יהוה אל־שמואל הנה אנכי עשה דבר בישראל אשר כל־שמעו תצלינה שתי אזניו", + "ביום ההוא אקים אל־עלי את כל־אשר דברתי אל־ביתו החל וכלה", + "והגדתי לו כי־שפט אני את־ביתו עד־עולם בעון אשר־ידע כי־מקללים להם בניו ולא כהה בם", + "ולכן נשבעתי לבית עלי אם־יתכפר עון בית־עלי בזבח ובמנחה עד־עולם", + "וישכב שמואל עד־הבקר ויפתח את־דלתות בית־יהוה ושמואל ירא מהגיד את־המראה אל־עלי", + "ויקרא עלי את־שמואל ויאמר שמואל בני ויאמר הנני", + "ויאמר מה הדבר אשר דבר אליך אל־נא תכחד ממני כה יעשה־לך אלהים וכה יוסיף אם־תכחד ממני דבר מכל־הדבר אשר־דבר אליך", + "ויגד־לו שמואל את־כל־הדברים ולא כחד ממנו ויאמר יהוה הוא הטוב בעינו יעשה", + "ויגדל שמואל ויהוה היה עמו ולא־הפיל מכל־דבריו ארצה", + "וידע כל־ישראל מדן ועד־באר שבע כי נאמן שמואל לנביא ליהוה", + "ויסף יהוה להראה בשלה כי־נגלה יהוה אל־שמואל בשלו בדבר יהוה" + ], + [ + "ויהי דבר־שמואל לכל־ישראל ויצא ישראל לקראת פלשתים למלחמה ויחנו על־האבן העזר ופלשתים חנו באפק", + "ויערכו פלשתים לקראת ישראל ותטש המלחמה וינגף ישראל לפני פלשתים ויכו במערכה בשדה כארבעת אלפים איש", + "ויבא העם אל־המחנה ויאמרו זקני ישראל למה נגפנו יהוה היום לפני פלשתים נקחה אלינו משלה את־ארון ברית יהוה ויבא בקרבנו וישענו מכף איבינו", + "וישלח העם שלה וישאו משם את ארון ברית־יהוה צבאות ישב הכרבים ושם שני בני־עלי עם־ארון ברית האלהים חפני ופינחס", + "ויהי כבוא ארון ברית־יהוה אל־המחנה וירעו כל־ישראל תרועה גדולה ותהם הארץ", + "וישמעו פלשתים את־קול התרועה ויאמרו מה קול התרועה הגדולה הזאת במחנה העברים וידעו כי ארון יהוה בא אל־המחנה", + "ויראו הפלשתים כי אמרו בא אלהים אל־המחנה ויאמרו אוי לנו כי לא היתה כזאת אתמול שלשם", + "אוי לנו מי יצילנו מיד האלהים האדירים האלה אלה הם האלהים המכים את־מצרים בכל־מכה במדבר", + "התחזקו והיו לאנשים פלשתים פן תעבדו לעברים כאשר עבדו לכם והייתם לאנשים ונלחמתם", + "וילחמו פלשתים וינגף ישראל וינסו איש לאהליו ותהי המכה גדולה מאד ויפל מישראל שלשים אלף רגלי", + "וארון אלהים נלקח ושני בני־עלי מתו חפני ופינחס", + "וירץ איש־בנימן מהמערכה ויבא שלה ביום ההוא ומדיו קרעים ואדמה על־ראשו", + "ויבוא והנה עלי ישב על־הכסא יך [יד] דרך מצפה כי־היה לבו חרד על ארון האלהים והאיש בא להגיד בעיר ותזעק כל־העיר", + "וישמע עלי את־קול הצעקה ויאמר מה קול ההמון הזה והאיש מהר ויבא ויגד לעלי", + "ועלי בן־תשעים ושמנה שנה ועיניו קמה ולא יכול לראות", + "ויאמר האיש אל־עלי אנכי הבא מן־המערכה ואני מן־המערכה נסתי היום ויאמר מה־היה הדבר בני", + "ויען המבשר ויאמר נס ישראל לפני פלשתים וגם מגפה גדולה היתה בעם וגם־שני בניך מתו חפני ופינחס וארון האלהים נלקחה", + "ויהי כהזכירו את־ארון האלהים ויפל מעל־הכסא אחרנית בעד יד השער ותשבר מפרקתו וימת כי־זקן האיש וכבד והוא שפט את־ישראל ארבעים שנה", + "וכלתו אשת־פינחס הרה ללת ותשמע את־השמעה אל־הלקח ארון האלהים ומת חמיה ואישה ותכרע ותלד כי־נהפכו עליה צריה", + "וכעת מותה ותדברנה הנצבות עליה אל־תיראי כי בן ילדת ולא ענתה ולא־שתה לבה", + "ותקרא לנער אי־כבוד לאמר גלה כבוד מישראל אל־הלקח ארון האלהים ואל־חמיה ואישה", + "ותאמר גלה כבוד מישראל כי נלקח ארון האלהים" + ], + [ + "ופלשתים לקחו את ארון האלהים ויבאהו מאבן העזר אשדודה", + "ויקחו פלשתים את־ארון האלהים ויביאו אתו בית דגון ויציגו אתו אצל דגון", + "וישכמו אשדודים ממחרת והנה דגון נפל לפניו ארצה לפני ארון יהוה ויקחו את־דגון וישבו אתו למקומו", + "וישכמו בבקר ממחרת והנה דגון נפל לפניו ארצה לפני ארון יהוה וראש דגון ושתי כפות ידיו כרתות אל־המפתן רק דגון נשאר עליו", + "על־כן לא־ידרכו כהני דגון וכל־הבאים בית־דגון על־מפתן דגון באשדוד עד היום הזה", + "ותכבד יד־יהוה אל־האשדודים וישמם ויך אתם בעפלים [בטחרים] את־אשדוד ואת־גבוליה", + "ויראו אנשי־אשדוד כי־כן ואמרו לא־ישב ארון אלהי ישראל עמנו כי־קשתה ידו עלינו ועל דגון אלהינו", + "וישלחו ויאספו את־כל־סרני פלשתים אליהם ויאמרו מה־נעשה לארון אלהי ישראל ויאמרו גת יסב ארון אלהי ישראל ויסבו את־ארון אלהי ישראל", + "ויהי אחרי הסבו אתו ותהי יד־יהוה בעיר מהומה גדולה מאד ויך את־אנשי העיר מקטן ועד־גדול וישתרו להם עפלים [טחרים]", + "וישלחו את־ארון האלהים עקרון ויהי כבוא ארון האלהים עקרון ויזעקו העקרנים לאמר הסבו אלי את־ארון אלהי ישראל להמיתני ואת־עמי", + "וישלחו ויאספו את־כל־סרני פלשתים ויאמרו שלחו את־ארון אלהי ישראל וישב למקמו ולא־ימית אתי ואת־עמי כי־היתה מהומת־מות בכל־העיר כבדה מאד יד האלהים שם", + "והאנשים אשר לא־מתו הכו בעפלים [בטחרים] ותעל שועת העיר השמים" + ], + [ + "ויהי ארון־יהוה בשדה פלשתים שבעה חדשים", + "ויקראו פלשתים לכהנים ולקסמים לאמר מה־נעשה לארון יהוה הודענו במה נשלחנו למקומו", + "ויאמרו אם־משלחים את־ארון אלהי ישראל אל־תשלחו אתו ריקם כי־השב תשיבו לו אשם אז תרפאו ונודע לכם למה לא־תסור ידו מכם", + "ויאמרו מה האשם אשר נשיב לו ויאמרו מספר סרני פלשתים חמשה עפלי [טחרי] זהב וחמשה עכברי זהב כי־מגפה אחת לכלם ולסרניכם", + "ועשיתם צלמי עפליכם [טחריכם] וצלמי עכבריכם המשחיתם את־הארץ ונתתם לאלהי ישראל כבוד אולי יקל את־ידו מעליכם ומעל אלהיכם ומעל ארצכם", + "ולמה תכבדו את־לבבכם כאשר כבדו מצרים ופרעה את־לבם הלוא כאשר התעלל בהם וישלחום וילכו", + "ועתה קחו ועשו עגלה חדשה אחת ושתי פרות עלות אשר לא־עלה עליהם על ואסרתם את־הפרות בעגלה והשיבתם בניהם מאחריהם הביתה", + "ולקחתם את־ארון יהוה ונתתם אתו אל־העגלה ואת כלי הזהב אשר השבתם לו אשם תשימו בארגז מצדו ושלחתם אתו והלך", + "וראיתם אם־דרך גבולו יעלה בית שמש הוא עשה לנו את־הרעה הגדולה הזאת ואם־לא וידענו כי לא ידו נגעה בנו מקרה הוא היה לנו", + "ויעשו האנשים כן ויקחו שתי פרות עלות ויאסרום בעגלה ואת־בניהם כלו בבית", + "וישמו את־ארון יהוה אל־העגלה ואת הארגז ואת עכברי הזהב ואת צלמי טחריהם", + "וישרנה הפרות בדרך על־דרך בית שמש במסלה אחת הלכו הלך וגעו ולא־סרו ימין ושמאול וסרני פלשתים הלכים אחריהם עד־גבול בית שמש", + "ובית שמש קצרים קציר־חטים בעמק וישאו את־עיניהם ויראו את־הארון וישמחו לראות", + "והעגלה באה אל־שדה יהושע בית־השמשי ותעמד שם ושם אבן גדולה ויבקעו את־עצי העגלה ואת־הפרות העלו עלה ליהוה", + "והלוים הורידו את־ארון יהוה ואת־הארגז אשר־אתו אשר־בו כלי־זהב וישמו אל־האבן הגדולה ואנשי בית־שמש העלו עלות ויזבחו זבחים ביום ההוא ליהוה", + "וחמשה סרני־פלשתים ראו וישבו עקרון ביום ההוא", + "ואלה טחרי הזהב אשר השיבו פלשתים אשם ליהוה לאשדוד אחד לעזה אחד לאשקלון אחד לגת אחד לעקרון אחד", + "ועכברי הזהב מספר כל־ערי פלשתים לחמשת הסרנים מעיר מבצר ועד כפר הפרזי ועד אבל הגדולה אשר הניחו עליה את ארון יהוה עד היום הזה בשדה יהושע בית־השמשי", + "ויך באנשי בית־שמש כי ראו בארון יהוה ויך בעם שבעים איש חמשים אלף איש ויתאבלו העם כי־הכה יהוה בעם מכה גדולה", + "ויאמרו אנשי בית־שמש מי יוכל לעמד לפני יהוה האלהים הקדוש הזה ואל־מי יעלה מעלינו", + "וישלחו מלאכים אל־יושבי קרית־יערים לאמר השבו פלשתים את־ארון יהוה רדו העלו אתו אליכם" + ], + [ + "ויבאו אנשי קרית יערים ויעלו את־ארון יהוה ויבאו אתו אל־בית אבינדב בגבעה ואת־אלעזר בנו קדשו לשמר את־ארון יהוה", + "ויהי מיום שבת הארון בקרית יערים וירבו הימים ויהיו עשרים שנה וינהו כל־בית ישראל אחרי יהוה", + "ויאמר שמואל אל־כל־בית ישראל לאמר אם־בכל־לבבכם אתם שבים אל־יהוה הסירו את־אלהי הנכר מתוככם והעשתרות והכינו לבבכם אל־יהוה ועבדהו לבדו ויצל אתכם מיד פלשתים", + "ויסירו בני ישראל את־הבעלים ואת־העשתרת ויעבדו את־יהוה לבדו", + "ויאמר שמואל קבצו את־כל־ישראל המצפתה ואתפלל בעדכם אל־יהוה", + "ויקבצו המצפתה וישאבו־מים וישפכו לפני יהוה ויצומו ביום ההוא ויאמרו שם חטאנו ליהוה וישפט שמואל את־בני ישראל במצפה", + "וישמעו פלשתים כי־התקבצו בני־ישראל המצפתה ויעלו סרני־פלשתים אל־ישראל וישמעו בני ישראל ויראו מפני פלשתים", + "ויאמרו בני־ישראל אל־שמואל אל־תחרש ממנו מזעק אל־יהוה אלהינו וישענו מיד פלשתים", + "ויקח שמואל טלה חלב אחד ויעלה [ויעלהו] עולה כליל ליהוה ויזעק שמואל אל־יהוה בעד ישראל ויענהו יהוה", + "ויהי שמואל מעלה העולה ופלשתים נגשו למלחמה בישראל וירעם יהוה בקול־גדול ביום ההוא על־פלשתים ויהמם וינגפו לפני ישראל", + "ויצאו אנשי ישראל מן־המצפה וירדפו את־פלשתים ויכום עד־מתחת לבית כר", + "ויקח שמואל אבן אחת וישם בין־המצפה ובין השן ויקרא את־שמה אבן העזר ויאמר עד־הנה עזרנו יהוה", + "ויכנעו הפלשתים ולא־יספו עוד לבוא בגבול ישראל ותהי יד־יהוה בפלשתים כל ימי שמואל", + "ותשבנה הערים אשר לקחו־פלשתים מאת ישראל לישראל מעקרון ועד־גת ואת־גבולן הציל ישראל מיד פלשתים ויהי שלום בין ישראל ובין האמרי", + "וישפט שמואל את־ישראל כל ימי חייו", + "והלך מדי שנה בשנה וסבב בית־אל והגלגל והמצפה ושפט את־ישראל את כל־המקומות האלה", + "ותשבתו הרמתה כי־שם ביתו ושם שפט את־ישראל ויבן־שם מזבח ליהוה" + ], + [ + "ויהי כאשר זקן שמואל וישם את־בניו שפטים לישראל", + "ויהי שם־בנו הבכור יואל ושם משנהו אביה שפטים בבאר שבע", + "ולא־הלכו בניו בדרכו [בדרכיו] ויטו אחרי הבצע ויקחו־שחד ויטו משפט", + "ויתקבצו כל זקני ישראל ויבאו אל־שמואל הרמתה", + "ויאמרו אליו הנה אתה זקנת ובניך לא הלכו בדרכיך עתה שימה־לנו מלך לשפטנו ככל־הגוים", + "וירע הדבר בעיני שמואל כאשר אמרו תנה־לנו מלך לשפטנו ויתפלל שמואל אל־יהוה", + "ויאמר יהוה אל־שמואל שמע בקול העם לכל אשר־יאמרו אליך כי לא אתך מאסו כי־אתי מאסו ממלך עליהם", + "ככל־המעשים אשר־עשו מיום העלתי אתם ממצרים ועד־היום הזה ויעזבני ויעבדו אלהים אחרים כן המה עשים גם־לך", + "ועתה שמע בקולם אך כי־העד תעיד בהם והגדת להם משפט המלך אשר ימלך עליהם", + "ויאמר שמואל את כל־דברי יהוה אל־העם השאלים מאתו מלך", + "ויאמר זה יהיה משפט המלך אשר ימלך עליכם את־בניכם יקח ושם לו במרכבתו ובפרשיו ורצו לפני מרכבתו", + "ולשום לו שרי אלפים ושרי חמשים ולחרש חרישו ולקצר קצירו ולעשות כלי־מלחמתו וכלי רכבו", + "ואת־בנותיכם יקח לרקחות ולטבחות ולאפות", + "ואת־שדותיכם ואת־כרמיכם וזיתיכם הטובים יקח ונתן לעבדיו", + "וזרעיכם וכרמיכם יעשר ונתן לסריסיו ולעבדיו", + "ואת־עבדיכם ואת־שפחותיכם ואת־בחוריכם הטובים ואת־חמוריכם יקח ועשה למלאכתו", + "צאנכם יעשר ואתם תהיו־לו לעבדים", + "וזעקתם ביום ההוא מלפני מלככם אשר בחרתם לכם ולא־יענה יהוה אתכם ביום ההוא", + "וימאנו העם לשמע בקול שמואל ויאמרו לא כי אם־מלך יהיה עלינו", + "והיינו גם־אנחנו ככל־הגוים ושפטנו מלכנו ויצא לפנינו ונלחם את־מלחמתנו", + "וישמע שמואל את כל־דברי העם וידברם באזני יהוה", + "ויאמר יהוה אל־שמואל שמע בקולם והמלכת להם מלך ויאמר שמואל אל־אנשי ישראל לכו איש לעירו" + ], + [ + "ויהי־איש מבן־ימין [מבנימין] ושמו קיש בן־אביאל בן־צרור בן־בכורת בן־אפיח בן־איש ימיני גבור חיל", + "ולו־היה בן ושמו שאול בחור וטוב ואין איש מבני ישראל טוב ממנו משכמו ומעלה גבה מכל־העם", + "ותאבדנה האתנות לקיש אבי שאול ויאמר קיש אל־שאול בנו קח־נא אתך את־אחד מהנערים וקום לך בקש את־האתנת", + "ויעבר בהר־אפרים ויעבר בארץ־שלשה ולא מצאו ויעברו בארץ־שעלים ואין ויעבר בארץ־ימיני ולא מצאו", + "המה באו בארץ צוף ושאול אמר לנערו אשר־עמו לכה ונשובה פן־יחדל אבי מן־האתנות ודאג לנו", + "ויאמר לו הנה־נא איש־אלהים בעיר הזאת והאיש נכבד כל אשר־ידבר בוא יבוא עתה נלכה שם אולי יגיד לנו את־דרכנו אשר־הלכנו עליה", + "ויאמר שאול לנערו והנה נלך ומה־נביא לאיש כי הלחם אזל מכלינו ותשורה אין־להביא לאיש האלהים מה אתנו", + "ויסף הנער לענות את־שאול ויאמר הנה נמצא בידי רבע שקל כסף ונתתי לאיש האלהים והגיד לנו את־דרכנו", + "לפנים בישראל כה־אמר האיש בלכתו לדרוש אלהים לכו ונלכה עד־הראה כי לנביא היום יקרא לפנים הראה", + "ויאמר שאול לנערו טוב דברך לכה נלכה וילכו אל־העיר אשר־שם איש האלהים", + "המה עלים במעלה העיר והמה מצאו נערות יצאות לשאב מים ויאמרו להן היש בזה הראה", + "ותענינה אותם ותאמרנה יש הנה לפניך מהר עתה כי היום בא לעיר כי זבח היום לעם בבמה", + "כבאכם העיר כן תמצאון אתו בטרם יעלה הבמתה לאכל כי לא־יאכל העם עד־באו כי־הוא יברך הזבח אחרי־כן יאכלו הקראים ועתה עלו כי־אתו כהיום תמצאון אתו", + "ויעלו העיר המה באים בתוך העיר והנה שמואל יצא לקראתם לעלות הבמה", + "ויהוה גלה את־אזן שמואל יום אחד לפני בוא־שאול לאמר", + "כעת מחר אשלח אליך איש מארץ בנימן ומשחתו לנגיד על־עמי ישראל והושיע את־עמי מיד פלשתים כי ראיתי את־עמי כי באה צעקתו אלי", + "ושמואל ראה את־שאול ויהוה ענהו הנה האיש אשר אמרתי אליך זה יעצר בעמי", + "ויגש שאול את־שמואל בתוך השער ויאמר הגידה־נא לי אי־זה בית הראה", + "ויען שמואל את־שאול ויאמר אנכי הראה עלה לפני הבמה ואכלתם עמי היום ושלחתיך בבקר וכל אשר בלבבך אגיד לך", + "ולאתנות האבדות לך היום שלשת הימים אל־תשם את־לבך להם כי נמצאו ולמי כל־חמדת ישראל הלוא לך ולכל בית אביך", + "ויען שאול ויאמר הלוא בן־ימיני אנכי מקטני שבטי ישראל ומשפחתי הצערה מכל־משפחות שבטי בנימן ולמה דברת אלי כדבר הזה", + "ויקח שמואל את־שאול ואת־נערו ויביאם לשכתה ויתן להם מקום בראש הקרואים והמה כשלשים איש", + "ויאמר שמואל לטבח תנה את־המנה אשר נתתי לך אשר אמרתי אליך שים אתה עמך", + "וירם הטבח את־השוק והעליה וישם לפני שאול ויאמר הנה הנשאר שים־לפניך אכל כי למועד שמור־לך לאמר העם קראתי ויאכל שאול עם־שמואל ביום ההוא", + "וירדו מהבמה העיר וידבר עם־שאול על־הגג", + "וישכמו ויהי כעלות השחר ויקרא שמואל אל־שאול הגג [הגגה] לאמר קומה ואשלחך ויקם שאול ויצאו שניהם הוא ושמואל החוצה", + "המה יורדים בקצה העיר ושמואל אמר אל־שאול אמר לנער ויעבר לפנינו ויעבר ואתה עמד כיום ואשמיעך את־דבר אלהים" + ], + [ + "ויקח שמואל את־פך השמן ויצק על־ראשו וישקהו ויאמר הלוא כי־משחך יהוה על־נחלתו לנגיד", + "בלכתך היום מעמדי ומצאת שני אנשים עם־קברת רחל בגבול בנימן בצלצח ואמרו אליך נמצאו האתנות אשר הלכת לבקש והנה נטש אביך את־דברי האתנות ודאג לכם לאמר מה אעשה לבני", + "וחלפת משם והלאה ובאת עד־אלון תבור ומצאוך שם שלשה אנשים עלים אל־האלהים בית־אל אחד נשא שלשה גדיים ואחד נשא שלשת ככרות לחם ואחד נשא נבל־יין", + "ושאלו לך לשלום ונתנו לך שתי־לחם ולקחת מידם", + "אחר כן תבוא גבעת האלהים אשר־שם נצבי פלשתים ויהי כבאך שם העיר ופגעת חבל נביאים ירדים מהבמה ולפניהם נבל ותף וחליל וכנור והמה מתנבאים", + "וצלחה עליך רוח יהוה והתנבית עמם ונהפכת לאיש אחר", + "והיה כי תבאינה [תבאנה] האתות האלה לך עשה לך אשר תמצא ידך כי האלהים עמך", + "וירדת לפני הגלגל והנה אנכי ירד אליך להעלות עלות לזבח זבחי שלמים שבעת ימים תוחל עד־בואי אליך והודעתי לך את אשר תעשה", + "והיה כהפנתו שכמו ללכת מעם שמואל ויהפך־לו אלהים לב אחר ויבאו כל־האתות האלה ביום ההוא", + "ויבאו שם הגבעתה והנה חבל־נבאים לקראתו ותצלח עליו רוח אלהים ויתנבא בתוכם", + "ויהי כל־יודעו מאתמול שלשום ויראו והנה עם־נבאים נבא ויאמר העם איש אל־רעהו מה־זה היה לבן־קיש הגם שאול בנביאים", + "ויען איש משם ויאמר ומי אביהם על־כן היתה למשל הגם שאול בנבאים", + "ויכל מהתנבות ויבא הבמה", + "ויאמר דוד שאול אליו ואל־נערו אן הלכתם ויאמר לבקש את־האתנות ונראה כי־אין ונבוא אל־שמואל", + "ויאמר דוד שאול הגידה־נא לי מה־אמר לכם שמואל", + "ויאמר שאול אל־דודו הגד הגיד לנו כי נמצאו האתנות ואת־דבר המלוכה לא־הגיד לו אשר אמר שמואל", + "ויצעק שמואל את־העם אל־יהוה המצפה", + "ויאמר אל־בני ישראל כה־אמר יהוה אלהי ישראל אנכי העליתי את־ישראל ממצרים ואציל אתכם מיד מצרים ומיד כל־הממלכות הלחצים אתכם", + "ואתם היום מאסתם את־אלהיכם אשר־הוא מושיע לכם מכל־רעותיכם וצרתיכם ותאמרו לו כי־מלך תשים עלינו ועתה התיצבו לפני יהוה לשבטיכם ולאלפיכם", + "ויקרב שמואל את כל־שבטי ישראל וילכד שבט בנימן", + "ויקרב את־שבט בנימן למשפחתו [למשפחתיו] ותלכד משפחת המטרי וילכד שאול בן־קיש ויבקשהו ולא נמצא", + "וישאלו־עוד ביהוה הבא עוד הלם איש ויאמר יהוה הנה־הוא נחבא אל־הכלים", + "וירצו ויקחהו משם ויתיצב בתוך העם ויגבה מכל־העם משכמו ומעלה", + "ויאמר שמואל אל־כל־העם הראיתם אשר בחר־בו יהוה כי אין כמהו בכל־העם וירעו כל־העם ויאמרו יחי המלך", + "וידבר שמואל אל־העם את משפט המלכה ויכתב בספר וינח לפני יהוה וישלח שמואל את־כל־העם איש לביתו", + "וגם־שאול הלך לביתו גבעתה וילכו עמו החיל אשר־נגע אלהים בלבם", + "ובני בליעל אמרו מה־ישענו זה ויבזהו ולא־הביאו לו מנחה ויהי כמחריש" + ], + [ + "ויעל נחש העמוני ויחן על־יבש גלעד ויאמרו כל־אנשי יביש אל־נחש כרת־לנו ברית ונעבדך", + "ויאמר אליהם נחש העמוני בזאת אכרת לכם בנקור לכם כל־עין ימין ושמתיה חרפה על־כל־ישראל", + "ויאמרו אליו זקני יביש הרף לנו שבעת ימים ונשלחה מלאכים בכל גבול ישראל ואם־אין מושיע אתנו ויצאנו אליך", + "ויבאו המלאכים גבעת שאול וידברו הדברים באזני העם וישאו כל־העם את־קולם ויבכו", + "והנה שאול בא אחרי הבקר מן־השדה ויאמר שאול מה־לעם כי יבכו ויספרו־לו את־דברי אנשי יביש", + "ותצלח רוח־אלהים על־שאול בשמעו [כשמעו] את־הדברים האלה ויחר אפו מאד", + "ויקח צמד בקר וינתחהו וישלח בכל־גבול ישראל ביד המלאכים לאמר אשר איננו יצא אחרי שאול ואחר שמואל כה יעשה לבקרו ויפל פחד־יהוה על־העם ויצאו כאיש אחד", + "ויפקדם בבזק ויהיו בני־ישראל שלש מאות אלף ואיש יהודה שלשים אלף", + "ויאמרו למלאכים הבאים כה תאמרון לאיש יביש גלעד מחר תהיה־לכם תשועה בחם [כחם] השמש ויבאו המלאכים ויגידו לאנשי יביש וישמחו", + "ויאמרו אנשי יביש מחר נצא אליכם ועשיתם לנו ככל־הטוב בעיניכם", + "ויהי ממחרת וישם שאול את־העם שלשה ראשים ויבאו בתוך־המחנה באשמרת הבקר ויכו את־עמון עד־חם היום ויהי הנשארים ויפצו ולא נשארו־בם שנים יחד", + "ויאמר העם אל־שמואל מי האמר שאול ימלך עלינו תנו האנשים ונמיתם", + "ויאמר שאול לא־יומת איש ביום הזה כי היום עשה־יהוה תשועה בישראל", + "ויאמר שמואל אל־העם לכו ונלכה הגלגל ונחדש שם המלוכה", + "וילכו כל־העם הגלגל וימלכו שם את־שאול לפני יהוה בגלגל ויזבחו־שם זבחים שלמים לפני יהוה וישמח שם שאול וכל־אנשי ישראל עד־מאד" + ], + [ + "ויאמר שמואל אל־כל־ישראל הנה שמעתי בקלכם לכל אשר־אמרתם לי ואמליך עליכם מלך", + "ועתה הנה המלך מתהלך לפניכם ואני זקנתי ושבתי ובני הנם אתכם ואני התהלכתי לפניכם מנערי עד־היום הזה", + "הנני ענו בי נגד יהוה ונגד משיחו את־שור מי לקחתי וחמור מי לקחתי ואת־מי עשקתי את־מי רצותי ומיד־מי לקחתי כפר ואעלים עיני בו ואשיב לכם", + "ויאמרו לא עשקתנו ולא רצותנו ולא־לקחת מיד־איש מאומה", + "ויאמר אליהם עד יהוה בכם ועד משיחו היום הזה כי לא מצאתם בידי מאומה ויאמר עד", + "ויאמר שמואל אל־העם יהוה אשר עשה את־משה ואת־אהרן ואשר העלה את־אבתיכם מארץ מצרים", + "ועתה התיצבו ואשפטה אתכם לפני יהוה את כל־צדקות יהוה אשר־עשה אתכם ואת־אבותיכם", + "כאשר־בא יעקב מצרים ויזעקו אבותיכם אל־יהוה וישלח יהוה את־משה ואת־אהרן ויוציאו את־אבתיכם ממצרים וישבום במקום הזה", + "וישכחו את־יהוה אלהיהם וימכר אתם ביד סיסרא שר־צבא חצור וביד־פלשתים וביד מלך מואב וילחמו בם", + "ויזעקו אל־יהוה ויאמר [ויאמרו] חטאנו כי עזבנו את־יהוה ונעבד את־הבעלים ואת־העשתרות ועתה הצילנו מיד איבינו ונעבדך", + "וישלח יהוה את־ירבעל ואת־בדן ואת־יפתח ואת־שמואל ויצל אתכם מיד איביכם מסביב ותשבו בטח", + "ותראו כי־נחש מלך בני־עמון בא עליכם ותאמרו לי לא כי־מלך ימלך עלינו ויהוה אלהיכם מלככם", + "ועתה הנה המלך אשר בחרתם אשר שאלתם והנה נתן יהוה עליכם מלך", + "אם־תיראו את־יהוה ועבדתם אתו ושמעתם בקלו ולא תמרו את־פי יהוה והיתם גם־אתם וגם־המלך אשר מלך עליכם אחר יהוה אלהיכם", + "ואם־לא תשמעו בקול יהוה ומריתם את־פי יהוה והיתה יד־יהוה בכם ובאבתיכם", + "גם־עתה התיצבו וראו את־הדבר הגדול הזה אשר יהוה עשה לעיניכם", + "הלוא קציר־חטים היום אקרא אל־יהוה ויתן קלות ומטר ודעו וראו כי־רעתכם רבה אשר עשיתם בעיני יהוה לשאול לכם מלך", + "ויקרא שמואל אל־יהוה ויתן יהוה קלת ומטר ביום ההוא ויירא כל־העם מאד את־יהוה ואת־שמואל", + "ויאמרו כל־העם אל־שמואל התפלל בעד־עבדיך אל־יהוה אלהיך ואל־נמות כי־יספנו על־כל־חטאתינו רעה לשאל לנו מלך", + "ויאמר שמואל אל־העם אל־תיראו אתם עשיתם את כל־הרעה הזאת אך אל־תסורו מאחרי יהוה ועבדתם את־יהוה בכל־לבבכם", + "ולא תסורו כי אחרי התהו אשר לא־יועילו ולא יצילו כי־תהו המה", + "כי לא־יטש יהוה את־עמו בעבור שמו הגדול כי הואיל יהוה לעשות אתכם לו לעם", + "גם אנכי חלילה לי מחטא ליהוה מחדל להתפלל בעדכם והוריתי אתכם בדרך הטובה והישרה", + "אך יראו את־יהוה ועבדתם אתו באמת בכל־לבבכם כי ראו את אשר־הגדל עמכם", + "ואם־הרע תרעו גם־אתם גם־מלככם תספו" + ], + [ + "בן־שנה שאול במלכו ושתי שנים מלך על־ישראל", + "ויבחר־לו שאול שלשת אלפים מישראל ויהיו עם־שאול אלפים במכמש ובהר בית־אל ואלף היו עם־יונתן בגבעת בנימין ויתר העם שלח איש לאהליו", + "ויך יונתן את נציב פלשתים אשר בגבע וישמעו פלשתים ושאול תקע בשופר בכל־הארץ לאמר ישמעו העברים", + "וכל־ישראל שמעו לאמר הכה שאול את־נציב פלשתים וגם־נבאש ישראל בפלשתים ויצעקו העם אחרי שאול הגלגל", + "ופלשתים נאספו להלחם עם־ישראל שלשים אלף רכב וששת אלפים פרשים ועם כחול אשר על־שפת־הים לרב ויעלו ויחנו במכמש קדמת בית און", + "ואיש ישראל ראו כי צר־לו כי נגש העם ויתחבאו העם במערות ובחוחים ובסלעים ובצרחים ובברות", + "ועברים עברו את־הירדן ארץ גד וגלעד ושאול עודנו בגלגל וכל־העם חרדו אחריו", + "וייחל [ויוחל ] שבעת ימים למועד אשר שמואל ולא־בא שמואל הגלגל ויפץ העם מעליו", + "ויאמר שאול הגשו אלי העלה והשלמים ויעל העלה", + "ויהי ככלתו להעלות העלה והנה שמואל בא ויצא שאול לקראתו לברכו", + "ויאמר שמואל מה עשית ויאמר שאול כי־ראיתי כי־נפץ העם מעלי ואתה לא־באת למועד הימים ופלשתים נאספים מכמש", + "ואמר עתה ירדו פלשתים אלי הגלגל ופני יהוה לא חליתי ואתאפק ואעלה העלה", + "ויאמר שמואל אל־שאול נסכלת לא שמרת את־מצות יהוה אלהיך אשר צוך כי עתה הכין יהוה את־ממלכתך אל־ישראל עד־עולם", + "ועתה ממלכתך לא־תקום בקש יהוה לו איש כלבבו ויצוהו יהוה לנגיד על־עמו כי לא שמרת את אשר־צוך יהוה", + "ויקם שמואל ויעל מן־הגלגל גבעת בנימן ויפקד שאול את־העם הנמצאים עמו כשש מאות איש", + "ושאול ויונתן בנו והעם הנמצא עמם ישבים בגבע בנימן ופלשתים חנו במכמש", + "ויצא המשחית ממחנה פלשתים שלשה ראשים הראש אחד יפנה אל־דרך עפרה אל־ארץ שועל", + "והראש אחד יפנה דרך בית חרון והראש אחד יפנה דרך הגבול הנשקף על־גי הצבעים המדברה", + "וחרש לא ימצא בכל ארץ ישראל כי־אמר [אמרו] פלשתים פן יעשו העברים חרב או חנית", + "וירדו כל־ישראל הפלשתים ללטוש איש את־מחרשתו ואת־אתו ואת־קרדמו ואת מחרשתו", + "והיתה הפצירה פים למחרשת ולאתים ולשלש קלשון ולהקרדמים ולהציב הדרבן", + "והיה ביום מלחמת ולא נמצא חרב וחנית ביד כל־העם אשר את־שאול ואת־יונתן ותמצא לשאול וליונתן בנו", + "ויצא מצב פלשתים אל־מעבר מכמש" + ], + [ + "ויהי היום ויאמר יונתן בן־שאול אל־הנער נשא כליו לכה ונעברה אל־מצב פלשתים אשר מעבר הלז ולאביו לא הגיד", + "ושאול יושב בקצה הגבעה תחת הרמון אשר במגרון והעם אשר עמו כשש מאות איש", + "ואחיה בן־אחטוב אחי איכבוד בן־פינחס בן־עלי כהן יהוה בשלו נשא אפוד והעם לא ידע כי הלך יונתן", + "ובין המעברות אשר בקש יונתן לעבר על־מצב פלשתים שן־הסלע מהעבר מזה ושן־הסלע מהעבר מזה ושם האחד בוצץ ושם האחד סנה", + "השן האחד מצוק מצפון מול מכמש והאחד מנגב מול גבע", + "ויאמר יהונתן אל־הנער נשא כליו לכה ונעברה אל־מצב הערלים האלה אולי יעשה יהוה לנו כי אין ליהוה מעצור להושיע ברב או במעט", + "ויאמר לו נשא כליו עשה כל־אשר בלבבך נטה לך הנני עמך כלבבך", + "ויאמר יהונתן הנה אנחנו עברים אל־האנשים ונגלינו אליהם", + "אם־כה יאמרו אלינו דמו עד־הגיענו אליכם ועמדנו תחתינו ולא נעלה אליהם", + "ואם־כה יאמרו עלו עלינו ועלינו כי־נתנם יהוה בידנו וזה־לנו האות", + "ויגלו שניהם אל־מצב פלשתים ויאמרו פלשתים הנה עברים יצאים מן־החרים אשר התחבאו־שם", + "ויענו אנשי המצבה את־יונתן ואת־נשא כליו ויאמרו עלו אלינו ונודיעה אתכם דבר ויאמר יונתן אל־נשא כליו עלה אחרי כי־נתנם יהוה ביד ישראל", + "ויעל יונתן על־ידיו ועל־רגליו ונשא כליו אחריו ויפלו לפני יונתן ונשא כליו ממותת אחריו", + "ותהי המכה הראשנה אשר הכה יונתן ונשא כליו כעשרים איש כבחצי מענה צמד שדה", + "ותהי חרדה במחנה בשדה ובכל־העם המצב והמשחית חרדו גם־המה ותרגז הארץ ותהי לחרדת אלהים", + "ויראו הצפים לשאול בגבעת בנימן והנה ההמון נמוג וילך והלם", + "ויאמר שאול לעם אשר אתו פקדו־נא וראו מי הלך מעמנו ויפקדו והנה אין יונתן ונשא כליו", + "ויאמר שאול לאחיה הגישה ארון האלהים כי־היה ארון האלהים ביום ההוא ובני ישראל", + "ויהי עד דבר שאול אל־הכהן וההמון אשר במחנה פלשתים וילך הלוך ורב ויאמר שאול אל־הכהן אסף ידך", + "ויזעק שאול וכל־העם אשר אתו ויבאו עד־המלחמה והנה היתה חרב איש ברעהו מהומה גדולה מאד", + "והעברים היו לפלשתים כאתמול שלשום אשר עלו עמם במחנה סביב וגם־המה להיות עם־ישראל אשר עם־שאול ויונתן", + "וכל איש ישראל המתחבאים בהר־אפרים שמעו כי־נסו פלשתים וידבקו גם־המה אחריהם במלחמה", + "ויושע יהוה ביום ההוא את־ישראל והמלחמה עברה את־בית און", + "ואיש־ישראל נגש ביום ההוא ויאל שאול את־העם לאמר ארור האיש אשר־יאכל לחם עד־הערב ונקמתי מאיבי ולא טעם כל־העם לחם", + "וכל־הארץ באו ביער ויהי דבש על־פני השדה", + "ויבא העם אל־היער והנה הלך דבש ואין־משיג ידו אל־פיו כי־ירא העם את־השבעה", + "ויונתן לא־שמע בהשביע אביו את־העם וישלח את־קצה המטה אשר בידו ויטבל אותה ביערת הדבש וישב ידו אל־פיו ותראנה [ותארנה] עיניו", + "ויען איש מהעם ויאמר השבע השביע אביך את־העם לאמר ארור האיש אשר־יאכל לחם היום ויעף העם", + "ויאמר יונתן עכר אבי את־הארץ ראו־נא כי־ארו עיני כי טעמתי מעט דבש הזה", + "אף כי לוא אכל אכל היום העם משלל איביו אשר מצא כי עתה לא־רבתה מכה בפלשתים", + "ויכו ביום ההוא בפלשתים ממכמש אילנה ויעף העם מאד", + "ויעש [ויעט] העם אל־שלל [השלל] ויקחו צאן ובקר ובני בקר וישחטו־ארצה ויאכל העם על־הדם", + "ויגידו לשאול לאמר הנה העם חטאים ליהוה לאכל על־הדם ויאמר בגדתם גלו־אלי היום אבן גדולה", + "ויאמר שאול פצו בעם ואמרתם להם הגישו אלי איש שורו ואיש שיהו ושחטתם בזה ואכלתם ולא־תחטאו ליהוה לאכל אל־הדם ויגשו כל־העם איש שורו בידו הלילה וישחטו־שם", + "ויבן שאול מזבח ליהוה אתו החל לבנות מזבח ליהוה", + "ויאמר שאול נרדה אחרי פלשתים לילה ונבזה בהם עד־אור הבקר ולא־נשאר בהם איש ויאמרו כל־הטוב בעיניך עשה ויאמר הכהן נקרבה הלם אל־האלהים", + "וישאל שאול באלהים הארד אחרי פלשתים התתנם ביד ישראל ולא ענהו ביום ההוא", + "ויאמר שאול גשו הלם כל פנות העם ודעו וראו במה היתה החטאת הזאת היום", + "כי חי־יהוה המושיע את־ישראל כי אם־ישנו ביונתן בני כי מות ימות ואין ענהו מכל־העם", + "ויאמר אל־כל־ישראל אתם תהיו לעבר אחד ואני ויונתן בני נהיה לעבר אחד ויאמרו העם אל־שאול הטוב בעיניך עשה", + "ויאמר שאול אל־יהוה אלהי ישראל הבה תמים וילכד יונתן ושאול והעם יצאו", + "ויאמר שאול הפילו ביני ובין יונתן בני וילכד יונתן", + "ויאמר שאול אל־יונתן הגידה לי מה עשיתה ויגד־לו יונתן ויאמר טעם טעמתי בקצה המטה אשר־בידי מעט דבש הנני אמות", + "ויאמר שאול כה־יעשה אלהים וכה יוסף כי־מות תמות יונתן", + "ויאמר העם אל־שאול ה‍יונתן ימות אשר עשה הישועה הגדולה הזאת בישראל חלילה חי־יהוה אם־יפל משערת ראשו ארצה כי־עם־אלהים עשה היום הזה ויפדו העם את־יונתן ולא־מת", + "ויעל שאול מאחרי פלשתים ופלשתים הלכו למקומם", + "ושאול לכד המלוכה על־ישראל וילחם סביב בכל־איביו במואב ובבני־עמון ובאדום ובמלכי צובה ובפלשתים ובכל אשר־יפנה ירשיע", + "ויעש חיל ויך את־עמלק ויצל את־ישראל מיד שסהו", + "ויהיו בני שאול יונתן וישוי ומלכי־שוע ושם שתי בנתיו שם הבכירה מרב ושם הקטנה מיכל", + "ושם אשת שאול אחינעם בת־אחימעץ ושם שר־צבאו אבינר בן־נר דוד שאול", + "וקיש אבי־שאול ונר אבי־אבנר בן־אביאל", + "ותהי המלחמה חזקה על־פלשתים כל ימי שאול וראה שאול כל־איש גבור וכל־בן־חיל ויאספהו אליו" + ], + [ + "ויאמר שמואל אל־שאול אתי שלח יהוה למשחך למלך על־עמו על־ישראל ועתה שמע לקול דברי יהוה", + "כה אמר יהוה צבאות פקדתי את אשר־עשה עמלק לישראל אשר־שם לו בדרך בעלתו ממצרים", + "עתה לך והכיתה את־עמלק והחרמתם את־כל־אשר־לו ולא תחמל עליו והמתה מאיש עד־אשה מעלל ועד־יונק משור ועד־שה מגמל ועד־חמור", + "וישמע שאול את־העם ויפקדם בטלאים מאתים אלף רגלי ועשרת אלפים את־איש יהודה", + "ויבא שאול עד־עיר עמלק וירב בנחל", + "ויאמר שאול אל־הקיני לכו סרו רדו מתוך עמלקי פן־אספך עמו ואתה עשיתה חסד עם־כל־בני ישראל בעלותם ממצרים ויסר קיני מתוך עמלק", + "ויך שאול את־עמלק מחוילה בואך שור אשר על־פני מצרים", + "ויתפש את־אגג מלך־עמלק חי ואת־כל־העם החרים לפי־חרב", + "ויחמל שאול והעם על־אגג ועל־מיטב הצאן והבקר והמשנים ועל־הכרים ועל־כל־הטוב ולא אבו החרימם וכל־המלאכה נמבזה ונמס אתה החרימו", + "ויהי דבר־יהוה אל־שמואל לאמר", + "נחמתי כי־המלכתי את־שאול למלך כי־שב מאחרי ואת־דברי לא הקים ויחר לשמואל ויזעק אל־יהוה כל־הלילה", + "וישכם שמואל לקראת שאול בבקר ויגד לשמואל לאמר בא־שאול הכרמלה והנה מציב לו יד ויסב ויעבר וירד הגלגל", + "ויבא שמואל אל־שאול ויאמר לו שאול ברוך אתה ליהוה הקימתי את־דבר יהוה", + "ויאמר שמואל ומה קול־הצאן הזה באזני וקול הבקר אשר אנכי שמע", + "ויאמר שאול מעמלקי הביאום אשר חמל העם על־מיטב הצאן והבקר למען זבח ליהוה אלהיך ואת־היותר החרמנו", + "ויאמר שמואל אל־שאול הרף ואגידה לך את אשר דבר יהוה אלי הלילה ויאמרו [ויאמר] לו דבר", + "ויאמר שמואל הלוא אם־קטן אתה בעיניך ראש שבטי ישראל אתה וימשחך יהוה למלך על־ישראל", + "וישלחך יהוה בדרך ויאמר לך והחרמתה את־החטאים את־עמלק ונלחמת בו עד כלותם אתם", + "ולמה לא־שמעת בקול יהוה ותעט אל־השלל ותעש הרע בעיני יהוה", + "ויאמר שאול אל־שמואל אשר שמעתי בקול יהוה ואלך בדרך אשר־שלחני יהוה ואביא את־אגג מלך עמלק ואת־עמלק החרמתי", + "ויקח העם מהשלל צאן ובקר ראשית החרם לזבח ליהוה אלהיך בגלגל", + "ויאמר שמואל החפץ ליהוה בעלות וזבחים כשמע בקול יהוה הנה שמע מזבח טוב להקשיב מחלב אילים", + "כי חטאת־קסם מרי ואון ותרפים הפצר יען מאסת את־דבר יהוה וימאסך ממלך", + "ויאמר שאול אל־שמואל חטאתי כי־עברתי את־פי־יהוה ואת־דבריך כי יראתי את־העם ואשמע בקולם", + "ועתה שא נא את־חטאתי ושוב עמי ואשתחוה ליהוה", + "ויאמר שמואל אל־שאול לא אשוב עמך כי מאסתה את־דבר יהוה וימאסך יהוה מהיות מלך על־ישראל", + "ויסב שמואל ללכת ויחזק בכנף־מעילו ויקרע", + "ויאמר אליו שמואל קרע יהוה את־ממלכות ישראל מעליך היום ונתנה לרעך הטוב ממך", + "וגם נצח ישראל לא ישקר ולא ינחם כי לא אדם הוא להנחם", + "ויאמר חטאתי עתה כבדני נא נגד זקני־עמי ונגד ישראל ושוב עמי והשתחויתי ליהוה אלהיך", + "וישב שמואל אחרי שאול וישתחו שאול ליהוה", + "ויאמר שמואל הגישו אלי את־אגג מלך עמלק וילך אליו אגג מעדנת ויאמר אגג אכן סר מר־המות", + "ויאמר שמואל כאשר שכלה נשים חרבך כן־תשכל מנשים אמך וישסף שמואל את־אגג לפני יהוה בגלגל", + "וילך שמואל הרמתה ושאול עלה אל־ביתו גבעת שאול", + "ולא־יסף שמואל לראות את־שאול עד־יום מותו כי־התאבל שמואל אל־שאול ויהוה נחם כי־המליך את־שאול על־ישראל" + ], + [ + "ויאמר יהוה אל־שמואל עד־מתי אתה מתאבל אל־שאול ואני מאסתיו ממלך על־ישראל מלא קרנך שמן ולך אשלחך אל־ישי בית־הלחמי כי־ראיתי בבניו לי מלך", + "ויאמר שמואל איך אלך ושמע שאול והרגני ויאמר יהוה עגלת בקר תקח בידך ואמרת לזבח ליהוה באתי", + "וקראת לישי בזבח ואנכי אודיעך את אשר־תעשה ומשחת לי את אשר־אמר אליך", + "ויעש שמואל את אשר דבר יהוה ויבא בית לחם ויחרדו זקני העיר לקראתו ויאמר שלם בואך", + "ויאמר שלום לזבח ליהוה באתי התקדשו ובאתם אתי בזבח ויקדש את־ישי ואת־בניו ויקרא להם לזבח", + "ויהי בבואם וירא את־אליאב ויאמר אך נגד יהוה משיחו", + "ויאמר יהוה אל־שמואל אל־תבט אל־מראהו ואל־גבה קומתו כי מאסתיהו כי לא אשר יראה האדם כי האדם יראה לעינים ויהוה יראה ללבב", + "ויקרא ישי אל־אבינדב ויעברהו לפני שמואל ויאמר גם־בזה לא־בחר יהוה", + "ויעבר ישי שמה ויאמר גם־בזה לא־בחר יהוה", + "ויעבר ישי שבעת בניו לפני שמואל ויאמר שמואל אל־ישי לא־בחר יהוה באלה", + "ויאמר שמואל אל־ישי התמו הנערים ויאמר עוד שאר הקטן והנה רעה בצאן ויאמר שמואל אל־ישי שלחה וקחנו כי לא־נסב עד־באו פה", + "וישלח ויביאהו והוא אדמוני עם־יפה עינים וטוב ראי ויאמר יהוה קום משחהו כי־זה הוא", + "ויקח שמואל את־קרן השמן וימשח אתו בקרב אחיו ותצלח רוח־יהוה אל־דוד מהיום ההוא ומעלה ויקם שמואל וילך הרמתה", + "ורוח יהוה סרה מעם שאול ובעתתו רוח־רעה מאת יהוה", + "ויאמרו עבדי־שאול אליו הנה־נא רוח־אלהים רעה מבעתך", + "יאמר־נא אדננו עבדיך לפניך יבקשו איש ידע מנגן בכנור והיה בהיות עליך רוח־אלהים רעה ונגן בידו וטוב לך", + "ויאמר שאול אל־עבדיו ראו־נא לי איש מיטיב לנגן והביאותם אלי", + "ויען אחד מהנערים ויאמר הנה ראיתי בן לישי בית הלחמי ידע נגן וגבור חיל ואיש מלחמה ונבון דבר ואיש תאר ויהוה עמו", + "וישלח שאול מלאכים אל־ישי ויאמר שלחה אלי את־דוד בנך אשר בצאן", + "ויקח ישי חמור לחם ונאד יין וגדי עזים אחד וישלח ביד־דוד בנו אל־שאול", + "ויבא דוד אל־שאול ויעמד לפניו ויאהבהו מאד ויהי־לו נשא כלים", + "וישלח שאול אל־ישי לאמר יעמד־נא דוד לפני כי־מצא חן בעיני", + "והיה בהיות רוח־אלהים אל־שאול ולקח דוד את־הכנור ונגן בידו ורוח לשאול וטוב לו וסרה מעליו רוח הרעה" + ], + [ + "ויאספו פלשתים את־מחניהם למלחמה ויאספו שכה אשר ליהודה ויחנו בין־שוכה ובין־עזקה באפס דמים", + "ושאול ואיש־ישראל נאספו ויחנו בעמק האלה ויערכו מלחמה לקראת פלשתים", + "ופלשתים עמדים אל־ההר מזה וישראל עמדים אל־ההר מזה והגיא ביניהם", + "ויצא איש־הבנים ממחנות פלשתים גלית שמו מגת גבהו שש אמות וזרת", + "וכובע נחשת על־ראשו ושריון קשקשים הוא לבוש ומשקל השריון חמשת־אלפים שקלים נחשת", + "ומצחת נחשת על־רגליו וכידון נחשת בין כתפיו", + "וחץ [ועץ] חניתו כמנור ארגים ולהבת חניתו שש־מאות שקלים ברזל ונשא הצנה הלך לפניו", + "ויעמד ויקרא אל־מערכת ישראל ויאמר להם למה תצאו לערך מלחמה הלוא אנכי הפלשתי ואתם עבדים לשאול ברו־לכם איש וירד אלי", + "אם־יוכל להלחם אתי והכני והיינו לכם לעבדים ואם־אני אוכל־לו והכיתיו והייתם לנו לעבדים ועבדתם אתנו", + "ויאמר הפלשתי אני חרפתי את־מערכות ישראל היום הזה תנו־לי איש ונלחמה יחד", + "וישמע שאול וכל־ישראל את־דברי הפלשתי האלה ויחתו ויראו מאד", + "ודוד בן־איש אפרתי הזה מבית לחם יהודה ושמו ישי ולו שמנה בנים והאיש בימי שאול זקן בא באנשים", + "וילכו שלשת בני־ישי הגדלים הלכו אחרי־שאול למלחמה ושם שלשת בניו אשר הלכו במלחמה אליאב הבכור ומשנהו אבינדב והשלשי שמה", + "ודוד הוא הקטן ושלשה הגדלים הלכו אחרי שאול", + "ודוד הלך ושב מעל שאול לרעות את־צאן אביו בית־לחם", + "ויגש הפלשתי השכם והערב ויתיצב ארבעים יום", + "ויאמר ישי לדוד בנו קח־נא לאחיך איפת הקליא הזה ועשרה לחם הזה והרץ המחנה לאחיך", + "ואת עשרת חרצי החלב האלה תביא לשר־האלף ואת־אחיך תפקד לשלום ואת־ערבתם תקח", + "ושאול והמה וכל־איש ישראל בעמק האלה נלחמים עם־פלשתים", + "וישכם דוד בבקר ויטש את־הצאן על־שמר וישא וילך כאשר צוהו ישי ויבא המעגלה והחיל היצא אל־המערכה והרעו במלחמה", + "ותערך ישראל ופלשתים מערכה לקראת מערכה", + "ויטש דוד את־הכלים מעליו על־יד שומר הכלים וירץ המערכה ויבא וישאל לאחיו לשלום", + "והוא מדבר עמם והנה איש הבנים עולה גלית הפלשתי שמו מגת ממערות [ממערכות] פלשתים וידבר כדברים האלה וישמע דוד", + "וכל איש ישראל בראותם את־האיש וינסו מפניו וייראו מאד", + "ויאמר איש ישראל הראיתם האיש העלה הזה כי לחרף את־ישראל עלה והיה האיש אשר־יכנו יעשרנו המלך עשר גדול ואת־בתו יתן־לו ואת בית אביו יעשה חפשי בישראל", + "ויאמר דוד אל־האנשים העמדים עמו לאמר מה־יעשה לאיש אשר יכה את־הפלשתי הלז והסיר חרפה מעל ישראל כי מי הפלשתי הערל הזה כי חרף מערכות אלהים חיים", + "ויאמר לו העם כדבר הזה לאמר כה יעשה לאיש אשר יכנו", + "וישמע אליאב אחיו הגדול בדברו אל־האנשים ויחר־אף אליאב בדוד ויאמר למה־זה ירדת ועל־מי נטשת מעט הצאן ההנה במדבר אני ידעתי את־זדנך ואת רע לבבך כי למען ראות המלחמה ירדת", + "ויאמר דוד מה עשיתי עתה הלוא דבר הוא", + "ויסב מאצלו אל־מול אחר ויאמר כדבר הזה וישבהו העם דבר כדבר הראשון", + "וישמעו הדברים אשר דבר דוד ויגדו לפני־שאול ויקחהו", + "ויאמר דוד אל־שאול אל־יפל לב־אדם עליו עבדך ילך ונלחם עם־הפלשתי הזה", + "ויאמר שאול אל־דוד לא תוכל ללכת אל־הפלשתי הזה להלחם עמו כי־נער אתה והוא איש מלחמה מנעריו", + "ויאמר דוד אל־שאול רעה היה עבדך לאביו בצאן ובא הארי ואת־הדוב ונשא שה מהעדר", + "ויצאתי אחריו והכתיו והצלתי מפיו ויקם עלי והחזקתי בזקנו והכתיו והמיתיו", + "גם את־הארי גם־הדוב הכה עבדך והיה הפלשתי הערל הזה כאחד מהם כי חרף מערכת אלהים חיים", + "ויאמר דוד יהוה אשר הצלני מיד הארי ומיד הדב הוא יצילני מיד הפלשתי הזה ויאמר שאול אל־דוד לך ויהוה יהיה עמך", + "וילבש שאול את־דוד מדיו ונתן קובע נחשת על־ראשו וילבש אתו שריון", + "ויחגר דוד את־חרבו מעל למדיו ויאל ללכת כי לא־נסה ויאמר דוד אל־שאול לא אוכל ללכת באלה כי לא נסיתי ויסרם דוד מעליו", + "ויקח מקלו בידו ויבחר־לו חמשה חלקי־אבנים מן־הנחל וישם אתם בכלי הרעים אשר־לו ובילקוט וקלעו בידו ויגש אל־הפלשתי", + "וילך הפלשתי הלך וקרב אל־דוד והאיש נשא הצנה לפניו", + "ויבט הפלשתי ויראה את־דוד ויבזהו כי־היה נער ואדמני עם־יפה מראה", + "ויאמר הפלשתי אל־דוד הכלב אנכי כי־אתה בא־אלי במקלות ויקלל הפלשתי את־דוד באלהיו", + "ויאמר הפלשתי אל־דוד לכה אלי ואתנה את־בשרך לעוף השמים ולבהמת השדה", + "ויאמר דוד אל־הפלשתי אתה בא אלי בחרב ובחנית ובכידון ואנכי בא־אליך בשם יהוה צבאות אלהי מערכות ישראל אשר חרפת", + "היום הזה יסגרך יהוה בידי והכיתך והסרתי את־ראשך מעליך ונתתי פגר מחנה פלשתים היום הזה לעוף השמים ולחית הארץ וידעו כל־הארץ כי יש אלהים לישראל", + "וידעו כל־הקהל הזה כי־לא בחרב ובחנית יהושיע יהוה כי ליהוה המלחמה ונתן אתכם בידנו", + "והיה כי־קם הפלשתי וילך ויקרב לקראת דוד וימהר דוד וירץ המערכה לקראת הפלשתי", + "וישלח דוד את־ידו אל־הכלי ויקח משם אבן ויקלע ויך את־הפלשתי אל־מצחו ותטבע האבן במצחו ויפל על־פניו ארצה", + "ויחזק דוד מן־הפלשתי בקלע ובאבן ויך את־הפלשתי וימיתהו וחרב אין ביד־דוד", + "וירץ דוד ויעמד אל־הפלשתי ויקח את־חרבו וישלפה מתערה וימתתהו ויכרת־בה את־ראשו ויראו הפלשתים כי־מת גבורם וינסו", + "ויקמו אנשי ישראל ויהודה וירעו וירדפו את־הפלשתים עד־בואך גיא ועד שערי עקרון ויפלו חללי פלשתים בדרך שערים ועד־גת ועד־עקרון", + "וישבו בני ישראל מדלק אחרי פלשתים וישסו את־מחניהם", + "ויקח דוד את־ראש הפלשתי ויבאהו ירושלם ואת־כליו שם באהלו", + "וכראות שאול את־דוד יצא לקראת הפלשתי אמר אל־אבנר שר הצבא בן־מי־זה הנער אבנר ויאמר אבנר חי־נפשך המלך אם־ידעתי", + "ויאמר המלך שאל אתה בן־מי־זה העלם", + "וכשוב דוד מהכות את־הפלשתי ויקח אתו אבנר ויבאהו לפני שאול וראש הפלשתי בידו", + "ויאמר אליו שאול בן־מי אתה הנער ויאמר דוד בן־עבדך ישי בית הלחמי" + ], + [ + "ויהי ככלתו לדבר אל־שאול ונפש יהונתן נקשרה בנפש דוד ויאהבו [ויאהבהו] יהונתן כנפשו", + "ויקחהו שאול ביום ההוא ולא נתנו לשוב בית אביו", + "ויכרת יהונתן ודוד ברית באהבתו אתו כנפשו", + "ויתפשט יהונתן את־המעיל אשר עליו ויתנהו לדוד ומדיו ועד־חרבו ועד־קשתו ועד־חגרו", + "ויצא דוד בכל אשר ישלחנו שאול ישכיל וישמהו שאול על אנשי המלחמה וייטב בעיני כל־העם וגם בעיני עבדי שאול", + "ויהי בבואם בשוב דוד מהכות את־הפלשתי ותצאנה הנשים מכל־ערי ישראל לשור [לשיר] והמחלות לקראת שאול המלך בתפים בשמחה ובשלשים", + "ותענינה הנשים המשחקות ותאמרן הכה שאול באלפו [באלפיו] ודוד ברבבתיו", + "ויחר לשאול מאד וירע בעיניו הדבר הזה ויאמר נתנו לדוד רבבות ולי נתנו האלפים ועוד לו אך המלוכה", + "ויהי שאול עון [עוין] את־דוד מהיום ההוא והלאה", + "ויהי ממחרת ותצלח רוח אלהים רעה אל־שאול ויתנבא בתוך־הבית ודוד מנגן בידו כיום ביום והחנית ביד־שאול", + "ויטל שאול את־החנית ויאמר אכה בדוד ובקיר ויסב דוד מפניו פעמים", + "וירא שאול מלפני דוד כי־היה יהוה עמו ומעם שאול סר", + "ויסרהו שאול מעמו וישמהו לו שר־אלף ויצא ויבא לפני העם", + "ויהי דוד לכל־דרכו משכיל ויהוה עמו", + "וירא שאול אשר־הוא משכיל מאד ויגר מפניו", + "וכל־ישראל ויהודה אהב את־דוד כי־הוא יוצא ובא לפניהם", + "ויאמר שאול אל־דוד הנה בתי הגדולה מרב אתה אתן־לך לאשה אך היה־לי לבן־חיל והלחם מלחמות יהוה ושאול אמר אל־תהי ידי בו ותהי־בו יד־פלשתים", + "ויאמר דוד אל־שאול מי אנכי ומי חיי משפחת אבי בישראל כי־אהיה חתן למלך", + "ויהי בעת תת את־מרב בת־שאול לדוד והיא נתנה לעדריאל המחלתי לאשה", + "ותאהב מיכל בת־שאול את־דוד ויגדו לשאול וישר הדבר בעיניו", + "ויאמר שאול אתננה לו ותהי־לו למוקש ותהי־בו יד־פלשתים ויאמר שאול אל־דוד בשתים תתחתן בי היום", + "ויצו שאול את־עבדו דברו אל־דוד בלט לאמר הנה חפץ בך המלך וכל־עבדיו אהבוך ועתה התחתן במלך", + "וידברו עבדי שאול באזני דוד את־הדברים האלה ויאמר דוד הנקלה בעיניכם התחתן במלך ואנכי איש־רש ונקלה", + "ויגדו עבדי שאול לו לאמר כדברים האלה דבר דוד", + "ויאמר שאול כה־תאמרו לדוד אין־חפץ למלך במהר כי במאה ערלות פלשתים להנקם באיבי המלך ושאול חשב להפיל את־דוד ביד־פלשתים", + "ויגדו עבדיו לדוד את־הדברים האלה וישר הדבר בעיני דוד להתחתן במלך ולא מלאו הימים", + "ויקם דוד וילך הוא ואנשיו ויך בפלשתים מאתים איש ויבא דוד את־ערלתיהם וימלאום למלך להתחתן במלך ויתן־לו שאול את־מיכל בתו לאשה", + "וירא שאול וידע כי יהוה עם־דוד ומיכל בת־שאול אהבתהו", + "ויאסף שאול לרא מפני דוד עוד ויהי שאול איב את־דוד כל־הימים", + "ויצאו שרי פלשתים ויהי מדי צאתם שכל דוד מכל עבדי שאול וייקר שמו מאד" + ], + [ + "וידבר שאול אל־יונתן בנו ואל־כל־עבדיו להמית את־דוד ויהונתן בן־שאול חפץ בדוד מאד", + "ויגד יהונתן לדוד לאמר מבקש שאול אבי להמיתך ועתה השמר־נא בבקר וישבת בסתר ונחבאת", + "ואני אצא ועמדתי ליד־אבי בשדה אשר אתה שם ואני אדבר בך אל־אבי וראיתי מה והגדתי לך", + "וידבר יהונתן בדוד טוב אל־שאול אביו ויאמר אליו אל־יחטא המלך בעבדו בדוד כי לוא חטא לך וכי מעשיו טוב־לך מאד", + "וישם את־נפשו בכפו ויך את־הפלשתי ויעש יהוה תשועה גדולה לכל־ישראל ראית ותשמח ולמה תחטא בדם נקי להמית את־דוד חנם", + "וישמע שאול בקול יהונתן וישבע שאול חי־יהוה אם־יומת", + "ויקרא יהונתן לדוד ויגד־לו יהונתן את כל־הדברים האלה ויבא יהונתן את־דוד אל־שאול ויהי לפניו כאתמול שלשום", + "ותוסף המלחמה להיות ויצא דוד וילחם בפלשתים ויך בהם מכה גדולה וינסו מפניו", + "ותהי רוח יהוה רעה אל־שאול והוא בביתו יושב וחניתו בידו ודוד מנגן ביד", + "ויבקש שאול להכות בחנית בדוד ובקיר ויפטר מפני שאול ויך את־החנית בקיר ודוד נס וימלט בלילה הוא", + "וישלח שאול מלאכים אל־בית דוד לשמרו ולהמיתו בבקר ותגד לדוד מיכל אשתו לאמר אם־אינך ממלט את־נפשך הלילה מחר אתה מומת", + "ותרד מיכל את־דוד בעד החלון וילך ויברח וימלט", + "ותקח מיכל את־התרפים ותשם אל־המטה ואת כביר העזים שמה מראשתיו ותכס בבגד", + "וישלח שאול מלאכים לקחת את־דוד ותאמר חלה הוא", + "וישלח שאול את־המלאכים לראות את־דוד לאמר העלו אתו במטה אלי להמתו", + "ויבאו המלאכים והנה התרפים אל־המטה וכביר העזים מראשתיו", + "ויאמר שאול אל־מיכל למה ככה רמיתני ותשלחי את־איבי וימלט ותאמר מיכל אל־שאול הוא־אמר אלי שלחני למה אמיתך", + "ודוד ברח וימלט ויבא אל־שמואל הרמתה ויגד־לו את כל־אשר עשה־לו שאול וילך הוא ושמואל וישבו בנוית [בניות]", + "ויגד לשאול לאמר הנה דוד בנוית [בניות] ברמה", + "וישלח שאול מלאכים לקחת את־דוד וירא את־להקת הנביאים נבאים ושמואל עמד נצב עליהם ותהי על־מלאכי שאול רוח אלהים ויתנבאו גם־המה", + "ויגדו לשאול וישלח מלאכים אחרים ויתנבאו גם־המה ויסף שאול וישלח מלאכים שלשים ויתנבאו גם־המה", + "וילך גם־הוא הרמתה ויבא עד־בור הגדול אשר בשכו וישאל ויאמר איפה שמואל ודוד ויאמר הנה בנוית [בניות] ברמה", + "וילך שם אל־נוית [ניות] ברמה ותהי עליו גם־הוא רוח אלהים וילך הלוך ויתנבא עד־באו בנוית [בניות] ברמה", + "ויפשט גם־הוא בגדיו ויתנבא גם־הוא לפני שמואל ויפל ערם כל־היום ההוא וכל־הלילה על־כן יאמרו הגם שאול בנביאם" + ], + [ + "ויברח דוד מנוות [מניות] ברמה ויבא ויאמר לפני יהונתן מה עשיתי מה־עוני ומה־חטאתי לפני אביך כי מבקש את־נפשי", + "ויאמר לו חלילה לא תמות הנה לו־עשה [לא־] [יעשה] אבי דבר גדול או דבר קטן ולא יגלה את־אזני ומדוע יסתיר אבי ממני את־הדבר הזה אין זאת", + "וישבע עוד דוד ויאמר ידע ידע אביך כי־מצאתי חן בעיניך ויאמר אל־ידע־זאת יהונתן פן־יעצב ואולם חי־יהוה וחי נפשך כי כפשע ביני ובין המות", + "ויאמר יהונתן אל־דוד מה־תאמר נפשך ואעשה־לך", + "ויאמר דוד אל־יהונתן הנה־חדש מחר ואנכי ישב־אשב עם־המלך לאכול ושלחתני ונסתרתי בשדה עד הערב השלשית", + "אם־פקד יפקדני אביך ואמרת נשאל נשאל ממני דוד לרוץ בית־לחם עירו כי זבח הימים שם לכל־המשפחה", + "אם־כה יאמר טוב שלום לעבדך ואם־חרה יחרה לו דע כי־כלתה הרעה מעמו", + "ועשית חסד על־עבדך כי בברית יהוה הבאת את־עבדך עמך ואם־יש־בי עון המיתני אתה ועד־אביך למה־זה תביאני", + "ויאמר יהונתן חלילה לך כי אם־ידע אדע כי־כלתה הרעה מעם אבי לבוא עליך ולא אתה אגיד לך", + "ויאמר דוד אל־יהונתן מי יגיד לי או מה־יענך אביך קשה", + "ויאמר יהונתן אל־דוד לכה ונצא השדה ויצאו שניהם השדה", + "ויאמר יהונתן אל־דוד יהוה אלהי ישראל כי־אחקר את־אבי כעת מחר השלשית והנה־טוב אל־דוד ולא־אז אשלח אליך וגליתי את־אזנך", + "כה־יעשה יהוה ליהונתן וכה יסיף כי־ייטב אל־אבי את־הרעה עליך וגליתי את־אזנך ושלחתיך והלכת לשלום ויהי יהוה עמך כאשר היה עם־אבי", + "ולא אם־עודני חי ולא־תעשה עמדי חסד יהוה ולא אמות", + "ולא־תכרת את־חסדך מעם ביתי עד־עולם ולא בהכרת יהוה את־איבי דוד איש מעל פני האדמה", + "ויכרת יהונתן עם־בית דוד ובקש יהוה מיד איבי דוד", + "ויוסף יהונתן להשביע את־דוד באהבתו אתו כי־אהבת נפשו אהבו", + "ויאמר־לו יהונתן מחר חדש ונפקדת כי יפקד מושבך", + "ושלשת תרד מאד ובאת אל־המקום אשר־נסתרת שם ביום המעשה וישבת אצל האבן האזל", + "ואני שלשת החצים צדה אורה לשלח־לי למטרה", + "והנה אשלח את־הנער לך מצא את־החצים אם־אמר אמר לנער הנה החצים ממך והנה קחנו ובאה כי־שלום לך ואין דבר חי־יהוה", + "ואם־כה אמר לעלם הנה החצים ממך והלאה לך כי שלחך יהוה", + "והדבר אשר דברנו אני ואתה הנה יהוה ביני ובינך עד־עולם", + "ויסתר דוד בשדה ויהי החדש וישב המלך על־[אל־] הלחם לאכול", + "וישב המלך על־מושבו כפעם בפעם אל־מושב הקיר ויקם יהונתן וישב אבנר מצד שאול ויפקד מקום דוד", + "ולא־דבר שאול מאומה ביום ההוא כי אמר מקרה הוא בלתי טהור הוא כי־לא טהור", + "ויהי ממחרת החדש השני ויפקד מקום דוד ויאמר שאול אל־יהונתן בנו מדוע לא־בא בן־ישי גם־תמול גם־היום אל־הלחם", + "ויען יהונתן את־שאול נשאל נשאל דוד מעמדי עד־בית לחם", + "ויאמר שלחני נא כי זבח משפחה לנו בעיר והוא צוה־לי אחי ועתה אם־מצאתי חן בעיניך אמלטה נא ואראה את־אחי על־כן לא־בא אל־שלחן המלך", + "ויחר־אף שאול ביהונתן ויאמר לו בן־נעות המרדות הלוא ידעתי כי־בחר אתה לבן־ישי לבשתך ולבשת ערות אמך", + "כי כל־הימים אשר בן־ישי חי על־האדמה לא תכון אתה ומלכותך ועתה שלח וקח אתו אלי כי בן־מות הוא", + "ויען יהונתן את־שאול אביו ויאמר אליו למה יומת מה עשה", + "ויטל שאול את־החנית עליו להכתו וידע יהונתן כי־כלה היא מעם אביו להמית את־דוד", + "ויקם יהונתן מעם השלחן בחרי־אף ולא־אכל ביום־החדש השני לחם כי נעצב אל־דוד כי הכלמו אביו", + "ויהי בבקר ויצא יהונתן השדה למועד דוד ונער קטן עמו", + "ויאמר לנערו רץ מצא נא את־החצים אשר אנכי מורה הנער רץ והוא־ירה החצי להעברו", + "ויבא הנער עד־מקום החצי אשר ירה יהונתן ויקרא יהונתן אחרי הנער ויאמר הלוא החצי ממך והלאה", + "ויקרא יהונתן אחרי הנער מהרה חושה אל־תעמד וילקט נער יהונתן את־החצי [החצים] ויבא אל־אדניו", + "והנער לא־ידע מאומה אך יהונתן ודוד ידעו את־הדבר", + "ויתן יהונתן את־כליו אל־הנער אשר־לו ויאמר לו לך הביא העיר", + "הנער בא ודוד קם מאצל הנגב ויפל לאפיו ארצה וישתחו שלש פעמים וישקו איש את־רעהו ויבכו איש את־רעהו עד־דוד הגדיל", + "ויאמר יהונתן לדוד לך לשלום אשר נשבענו שנינו אנחנו בשם יהוה לאמר יהוה יהיה ביני ובינך ובין זרעי ובין זרעך עד־עולם" + ], + [ + "ויקם וילך ויהונתן בא העיר", + "ויבא דוד נבה אל־אחימלך הכהן ויחרד אחימלך לקראת דוד ויאמר לו מדוע אתה לבדך ואיש אין אתך", + "ויאמר דוד לאחימלך הכהן המלך צוני דבר ויאמר אלי איש אל־ידע מאומה את־הדבר אשר־אנכי שלחך ואשר צויתך ואת־הנערים יודעתי אל־מקום פלני אלמוני", + "ועתה מה־יש תחת־ידך חמשה־לחם תנה בידי או הנמצא", + "ויען הכהן את־דוד ויאמר אין־לחם חל אל־תחת ידי כי־אם־לחם קדש יש אם־נשמרו הנערים אך מאשה", + "ויען דוד את־הכהן ויאמר לו כי אם־אשה עצרה־לנו כתמול שלשם בצאתי ויהיו כלי־הנערים קדש והוא דרך חל ואף כי היום יקדש בכלי", + "ויתן־לו הכהן קדש כי לא־היה שם לחם כי־אם־לחם הפנים המוסרים מלפני יהוה לשום לחם חם ביום הלקחו", + "ושם איש מעבדי שאול ביום ההוא נעצר לפני יהוה ושמו דאג האדמי אביר הרעים אשר לשאול", + "ויאמר דוד לאחימלך ואין יש־פה תחת־ידך חנית או־חרב כי גם־חרבי וגם־כלי לא־לקחתי בידי כי־היה דבר־המלך נחוץ", + "ויאמר הכהן חרב גלית הפלשתי אשר־הכית בעמק האלה הנה־היא לוטה בשמלה אחרי האפוד אם־אתה תקח־לך קח כי אין אחרת זולתה בזה ויאמר דוד אין כמוה תננה לי", + "ויקם דוד ויברח ביום־ההוא מפני שאול ויבא אל־אכיש מלך גת", + "ויאמרו עבדי אכיש אליו הלוא־זה דוד מלך הארץ הלוא לזה יענו במחלות לאמר הכה שאול באלפו [באלפיו] ודוד ברבבתו [ברבבתיו]", + "וישם דוד את־הדברים האלה בלבבו וירא מאד מפני אכיש מלך־גת", + "וישנו את־טעמו בעיניהם ויתהלל בידם ויתו [ויתיו] על־דלתות השער ויורד רירו אל־זקנו", + "ויאמר אכיש אל־עבדיו הנה תראו איש משתגע למה תביאו אתו אלי", + "חסר משגעים אני כי־הבאתם את־זה להשתגע עלי הזה יבוא אל־ביתי" + ], + [ + "וילך דוד משם וימלט אל־מערת עדלם וישמעו אחיו וכל־בית אביו וירדו אליו שמה", + "ויתקבצו אליו כל־איש מצוק וכל־איש אשר־לו נשא וכל־איש מר־נפש ויהי עליהם לשר ויהיו עמו כארבע מאות איש", + "וילך דוד משם מצפה מואב ויאמר אל־מלך מואב יצא־נא אבי ואמי אתכם עד אשר אדע מה־יעשה־לי אלהים", + "וינחם את־פני מלך מואב וישבו עמו כל־ימי היות־דוד במצודה", + "ויאמר גד הנביא אל־דוד לא תשב במצודה לך ובאת־לך ארץ יהודה וילך דוד ויבא יער חרת", + "וישמע שאול כי נודע דוד ואנשים אשר אתו ושאול יושב בגבעה תחת־האשל ברמה וחניתו בידו וכל־עבדיו נצבים עליו", + "ויאמר שאול לעבדיו הנצבים עליו שמעו־נא בני ימיני גם־לכלכם יתן בן־ישי שדות וכרמים לכלכם ישים שרי אלפים ושרי מאות", + "כי קשרתם כלכם עלי ואין־גלה את־אזני בכרת־בני עם־בן־ישי ואין־חלה מכם עלי וגלה את־אזני כי הקים בני את־עבדי עלי לארב כיום הזה", + "ויען דאג האדמי והוא נצב על־עבדי־שאול ויאמר ראיתי את־בן־ישי בא נבה אל־אחימלך בן־אחטוב", + "וישאל־לו ביהוה וצידה נתן לו ואת חרב גלית הפלשתי נתן לו", + "וישלח המלך לקרא את־אחימלך בן־אחיטוב הכהן ואת כל־בית אביו הכהנים אשר בנב ויבאו כלם אל־המלך", + "ויאמר שאול שמע־נא בן־אחיטוב ויאמר הנני אדני", + "ויאמר אלו [אליו] שאול למה קשרתם עלי אתה ובן־ישי בתתך לו לחם וחרב ושאול לו באלהים לקום אלי לארב כיום הזה", + "ויען אחימלך את־המלך ויאמר ומי בכל־עבדיך כדוד נאמן וחתן המלך וסר אל־משמעתך ונכבד בביתך", + "היום החלתי לשאול־[לשאל־] לו באלהים חלילה לי אל־ישם המלך בעבדו דבר בכל־בית אבי כי לא־ידע עבדך בכל־זאת דבר קטן או גדול", + "ויאמר המלך מות תמות אחימלך אתה וכל־בית אביך", + "ויאמר המלך לרצים הנצבים עליו סבו והמיתו כהני יהוה כי גם־ידם עם־דוד וכי ידעו כי־ברח הוא ולא גלו את־אזנו [אזני] ולא־אבו עבדי המלך לשלח את־ידם לפגע בכהני יהוה", + "ויאמר המלך לדויג [לדואג] סב אתה ופגע בכהנים ויסב דויג [דואג] האדמי ויפגע־הוא בכהנים וימת ביום ההוא שמנים וחמשה איש נשא אפוד בד", + "ואת נב עיר־הכהנים הכה לפי־חרב מאיש ועד־אשה מעולל ועד־יונק ושור וחמור ושה לפי־חרב", + "וימלט בן־אחד לאחימלך בן־אחטוב ושמו אביתר ויברח אחרי דוד", + "ויגד אביתר לדוד כי הרג שאול את כהני יהוה", + "ויאמר דוד לאביתר ידעתי ביום ההוא כי־שם דויג [דואג] האדמי כי־הגד יגיד לשאול אנכי סבתי בכל־נפש בית אביך", + "שבה אתי אל־תירא כי אשר־יבקש את־נפשי יבקש את־נפשך כי־משמרת אתה עמדי" + ], + [ + "ויגדו לדוד לאמר הנה פלשתים נלחמים בקעילה והמה שסים את־הגרנות", + "וישאל דוד ביהוה לאמר האלך והכיתי בפלשתים האלה ויאמר יהוה אל־דוד לך והכית בפלשתים והושעת את־קעילה", + "ויאמרו אנשי דוד אליו הנה אנחנו פה ביהודה יראים ואף כי־נלך קעלה אל־מערכות פלשתים", + "ויוסף עוד דוד לשאל ביהוה ויענהו יהוה ויאמר קום רד קעילה כי־אני נתן את־פלשתים בידך", + "וילך דוד ואנשו [ואנשיו] קעילה וילחם בפלשתים וינהג את־מקניהם ויך בהם מכה גדולה וישע דוד את ישבי קעילה", + "ויהי בברח אביתר בן־אחימלך אל־דוד קעילה אפוד ירד בידו", + "ויגד לשאול כי־בא דוד קעילה ויאמר שאול נכר אתו אלהים בידי כי נסגר לבוא בעיר דלתים ובריח", + "וישמע שאול את־כל־העם למלחמה לרדת קעילה לצור אל־דוד ואל־אנשיו", + "וידע דוד כי עליו שאול מחריש הרעה ויאמר אל־אביתר הכהן הגישה האפוד", + "ויאמר דוד יהוה אלהי ישראל שמע שמע עבדך כי־מבקש שאול לבוא אל־קעילה לשחת לעיר בעבורי", + "היסגרני בעלי קעילה בידו הירד שאול כאשר שמע עבדך יהוה אלהי ישראל הגד־נא לעבדך ויאמר יהוה ירד", + "ויאמר דוד היסגרו בעלי קעילה אתי ואת־אנשי ביד־שאול ויאמר יהוה יסגירו", + "ויקם דוד ואנשיו כשש־מאות איש ויצאו מקעלה ויתהלכו באשר יתהלכו ולשאול הגד כי־נמלט דוד מקעילה ויחדל לצאת", + "וישב דוד במדבר במצדות וישב בהר במדבר־זיף ויבקשהו שאול כל־הימים ולא־נתנו אלהים בידו", + "וירא דוד כי־יצא שאול לבקש את־נפשו ודוד במדבר־זיף בחרשה", + "ויקם יהונתן בן־שאול וילך אל־דוד חרשה ויחזק את־ידו באלהים", + "ויאמר אליו אל־תירא כי לא תמצאך יד שאול אבי ואתה תמלך על־ישראל ואנכי אהיה־לך למשנה וגם־שאול אבי ידע כן", + "ויכרתו שניהם ברית לפני יהוה וישב דוד בחרשה ויהונתן הלך לביתו", + "ויעלו זפים אל־שאול הגבעתה לאמר הלוא דוד מסתתר עמנו במצדות בחרשה בגבעת החכילה אשר מימין הישימון", + "ועתה לכל־אות נפשך המלך לרדת רד ולנו הסגירו ביד המלך", + "ויאמר שאול ברוכים אתם ליהוה כי חמלתם עלי", + "לכו־נא הכינו עוד ודעו וראו את־מקומו אשר תהיה רגלו מי ראהו שם כי אמר אלי ערום יערם הוא", + "וראו ודעו מכל המחבאים אשר יתחבא שם ושבתם אלי אל־נכון והלכתי אתכם והיה אם־ישנו בארץ וחפשתי אתו בכל אלפי יהודה", + "ויקומו וילכו זיפה לפני שאול ודוד ואנשיו במדבר מעון בערבה אל ימין הישימון", + "וילך שאול ואנשיו לבקש ויגדו לדוד וירד הסלע וישב במדבר מעון וישמע שאול וירדף אחרי־דוד מדבר מעון", + "וילך שאול מצד ההר מזה ודוד ואנשיו מצד ההר מזה ויהי דוד נחפז ללכת מפני שאול ושאול ואנשיו עטרים אל־דוד ואל־אנשיו לתפשם", + "ומלאך בא אל־שאול לאמר מהרה ולכה כי־פשטו פלשתים על־הארץ", + "וישב שאול מרדף אחרי דוד וילך לקראת פלשתים על־כן קראו למקום ההוא סלע המחלקות" + ], + [ + "ויעל דוד משם וישב במצדות עין־גדי", + "ויהי כאשר שב שאול מאחרי פלשתים ויגדו לו לאמר הנה דוד במדבר עין גדי", + "ויקח שאול שלשת אלפים איש בחור מכל־ישראל וילך לבקש את־דוד ואנשיו על־פני צורי היעלים", + "ויבא אל־גדרות הצאן על־הדרך ושם מערה ויבא שאול להסך את־רגליו ודוד ואנשיו בירכתי המערה ישבים", + "ויאמרו אנשי דוד אליו הנה היום א‍שר־אמר יהוה אליך הנה אנכי נתן את־איביך [איבך] בידך ועשית לו כאשר יטב בעיניך ויקם דוד ויכרת את־כנף־המעיל אשר־לשאול בלט", + "ויהי אחרי־כן ויך לב־דוד אתו על אשר כרת את־כנף אשר לשאול", + "ויאמר לאנשיו חלילה לי מיהוה אם־אעשה את־הדבר הזה לאדני למשיח יהוה לשלח ידי בו כי־משיח יהוה הוא", + "וישסע דוד את־אנשיו בדברים ולא נתנם לקום אל־שאול ושאול קם מהמערה וילך בדרך", + "ויקם דוד אחרי־כן ויצא מן־המערה [מהמערה] ויקרא אחרי־שאול לאמר אדני המלך ויבט שאול אחריו ויקד דוד אפים ארצה וישתחו", + "ויאמר דוד לשאול למה תשמע את־דברי אדם לאמר הנה דוד מבקש רעתך", + "הנה היום הזה ראו עיניך את אשר־נתנך יהוה היום בידי במערה ואמר להרגך ותחס עליך ואמר לא־אשלח ידי באדני כי־משיח יהוה הוא", + "ואבי ראה גם ראה את־כנף מעילך בידי כי בכרתי את־כנף מעילך ולא הרגתיך דע וראה כי אין בידי רעה ופשע ולא־חטאתי לך ואתה צדה את־נפשי לקחתה", + "ישפט יהוה ביני ובינך ונקמני יהוה ממך וידי לא תהיה־בך", + "כאשר יאמר משל הקדמני מרשעים יצא רשע וידי לא תהיה־בך", + "אחרי מי יצא מלך ישראל אחרי מי אתה רדף אחרי כלב מת אחרי פרעש אחד", + "והיה יהוה לדין ושפט ביני ובינך וירא וירב את־ריבי וישפטני מידך", + "ויהי ככלות דוד לדבר את־הדברים האלה אל־שאול ויאמר שאול הקלך זה בני דוד וישא שאול קלו ויבך", + "ויאמר אל־דוד צדיק אתה ממני כי אתה גמלתני הטובה ואני גמלתיך הרעה", + "ואת [ואתה] הגדת היום את אשר־עשיתה אתי טובה את אשר סגרני יהוה בידך ולא הרגתני", + "וכי־ימצא איש את־איבו ושלחו בדרך טובה ויהוה ישלמך טובה תחת היום הזה אשר עשיתה לי", + "ועתה הנה ידעתי כי מלך תמלוך וקמה בידך ממלכת ישראל", + "ועתה השבעה לי ביהוה אם־תכרית את־זרעי אחרי ואם־תשמיד את־שמי מבית אבי", + "וישבע דוד לשאול וילך שאול אל־ביתו ודוד ואנשיו עלו על־המצודה" + ], + [ + "וימת שמואל ויקבצו כל־ישראל ויספדו־לו ויקברהו בביתו ברמה ויקם דוד וירד אל־מדבר פארן", + "ואיש במעון ומעשהו בכרמל והאיש גדול מאד ולו צאן שלשת־אלפים ואלף עזים ויהי בגזז את־צאנו בכרמל", + "ושם האיש נבל ושם אשתו אבגיל והאשה טובת־שכל ויפת תאר והאיש קשה ורע מעללים והוא כלבו [כלבי]", + "וישמע דוד במדבר כי־גזז נבל את־צאנו", + "וישלח דוד עשרה נערים ויאמר דוד לנערים עלו כרמלה ובאתם אל־נבל ושאלתם־לו בשמי לשלום", + "ואמרתם כה לחי ואתה שלום וביתך שלום וכל אשר־לך שלום", + "ועתה שמעתי כי גזזים לך עתה הרעים אשר־לך היו עמנו לא הכלמנום ולא־נפקד להם מאומה כל־ימי היותם בכרמל", + "שאל את־נעריך ויגידו לך וימצאו הנערים חן בעיניך כי־על־יום טוב בנו תנה־נא את אשר תמצא ידך לעבדיך ולבנך לדוד", + "ויבאו נערי דוד וידברו אל־נבל ככל־הדברים האלה בשם דוד וינוחו", + "ויען נבל את־עבדי דוד ויאמר מי דוד ומי בן־ישי היום רבו עבדים המתפרצים איש מפני אדניו", + "ולקחתי את־לחמי ואת־מימי ואת טבחתי אשר טבחתי לגזזי ונתתי לאנשים אשר לא ידעתי אי מזה המה", + "ויהפכו נערי־דוד לדרכם וישבו ויבאו ויגדו לו ככל הדברים האלה", + "ויאמר דוד לאנשיו חגרו איש את־חרבו ויחגרו איש את־חרבו ויחגר גם־דוד את־חרבו ויעלו אחרי דוד כארבע מאות איש ומאתים ישבו על־הכלים", + "ולאביגיל אשת נבל הגיד נער־אחד מהנערים לאמר הנה שלח דוד מלאכים מהמדבר לברך את־אדנינו ויעט בהם", + "והאנשים טבים לנו מאד ולא הכלמנו ולא־פקדנו מאומה כל־ימי התהלכנו אתם בהיותנו בשדה", + "חומה היו עלינו גם־לילה גם־יומם כל־ימי היותנו עמם רעים הצאן", + "ועתה דעי וראי מה־תעשי כי־כלתה הרעה אל־אדנינו ועל כל־ביתו והוא בן־בליעל מדבר אליו", + "ותמהר אבוגיל [אביגיל] ותקח מאתים לחם ושנים נבלי־יין וחמש צאן עשוות [עשוית] וחמש סאים קלי ומאה צמקים ומאתים דבלים ותשם על־החמרים", + "ותאמר לנעריה עברו לפני הנני אחריכם באה ולאישה נבל לא הגידה", + "והיה היא רכבת על־החמור וירדת בסתר ההר והנה דוד ואנשיו ירדים לקראתה ותפגש אתם", + "ודוד אמר אך לשקר שמרתי את־כל־אשר לזה במדבר ולא־נפקד מכל־אשר־לו מאומה וישב־לי רעה תחת טובה", + "כה־יעשה אלהים לאיבי דוד וכה יסיף אם־אשאיר מכל־אשר־לו עד־הבקר משתין בקיר", + "ותרא אביגיל את־דוד ותמהר ותרד מעל החמור ותפל לאפי דוד על־פניה ותשתחו ארץ", + "ותפל על־רגליו ותאמר בי־אני אדני העון ותדבר־נא אמתך באזניך ושמע את דברי אמתך", + "אל־נא ישים אדני את־לבו אל־איש הבליעל הזה על־נבל כי כשמו כן־הוא נבל שמו ונבלה עמו ואני אמתך לא ראיתי את־נערי אדני אשר שלחת", + "ועתה אדני חי־יהוה וחי־נפשך אשר מנעך יהוה מבוא בדמים והושע ידך לך ועתה יהיו כנבל איביך והמבקשים אל־אדני רעה", + "ועתה הברכה הזאת אשר־הביא שפחתך לאדני ונתנה לנערים המתהלכים ברגלי אדני", + "שא נא לפשע אמתך כי עשה־יעשה יהוה לאדני בית נאמן כי־מלחמות יהוה אדני נלחם ורעה לא־תמצא בך מימיך", + "ויקם אדם לרדפך ולבקש את־נפשך והיתה נפש אדני צרורה בצרור החיים את יהוה אלהיך ואת נפש איביך יקלענה בתוך כף הקלע", + "והיה כי־יעשה יהוה לאדני ככל אשר־דבר את־הטובה עליך וצוך לנגיד על־ישראל", + "ולא תהיה זאת לך לפוקה ולמכשול לב לאדני ולשפך־דם חנם ולהושיע אדני לו והיטב יהוה לאדני וזכרת את־אמתך", + "ויאמר דוד לאביגל ברוך יהוה אלהי ישראל אשר שלחך היום הזה לקראתי", + "וברוך טעמך וברוכה את אשר כלתני היום הזה מבוא בדמים והשע ידי לי", + "ואולם חי־יהוה אלהי ישראל אשר מנעני מהרע אתך כי לולי מהרת ותבאתי [ותבאת] לקראתי כי אם־נותר לנבל עד־אור הבקר משתין בקיר", + "ויקח דוד מידה את אשר־הביאה לו ולה אמר עלי לשלום לביתך ראי שמעתי בקולך ואשא פניך", + "ותבא אביגיל אל־נבל והנה־לו משתה בביתו כמשתה המלך ולב נבל טוב עליו והוא שכר עד־מאד ולא־הגידה לו דבר קטן וגדול עד־אור הבקר", + "ויהי בבקר בצאת היין מנבל ותגד־לו אשתו את־הדברים האלה וימת לבו בקרבו והוא היה לאבן", + "ויהי כעשרת הימים ויגף יהוה את־נבל וימת", + "וישמע דוד כי מת נבל ויאמר ברוך יהוה אשר רב את־ריב חרפתי מיד נבל ואת־עבדו חשך מרעה ואת רעת נבל השיב יהוה בראשו וישלח דוד וידבר באביגיל לקחתה לו לאשה", + "ויבאו עבדי דוד אל־אביגיל הכרמלה וידברו אליה לאמר דוד שלחנו אליך לקחתך לו לאשה", + "ותקם ותשתחו אפים ארצה ותאמר הנה אמתך לשפחה לרחץ רגלי עבדי אדני", + "ותמהר ותקם אביגיל ותרכב על־החמור וחמש נערתיה ההלכות לרגלה ותלך אחרי מלאכי דוד ותהי־לו לאשה", + "ואת־אחינעם לקח דוד מיזרעאל ותהיין גם־שתיהן לו לנשים", + "ושאול נתן את־מיכל בתו אשת דוד לפלטי בן־ליש אשר מגלים" + ], + [ + "ויבאו הזפים אל־שאול הגבעתה לאמר הלוא דוד מסתתר בגבעת החכילה על פני הישימן", + "ויקם שאול וירד אל־מדבר־זיף ואתו שלשת־אלפים איש בחורי ישראל לבקש את־דוד במדבר־זיף", + "ויחן שאול בגבעת החכילה אשר על־פני הישימן על־הדרך ודוד ישב במדבר וירא כי בא שאול אחריו המדברה", + "וישלח דוד מרגלים וידע כי־בא שאול אל־נכון", + "ויקם דוד ויבא אל־המקום אשר חנה־שם שאול וירא דוד את־המקום אשר שכב־שם שאול ואבנר בן־נר שר־צבאו ושאול שכב במעגל והעם חנים סביבתו [סביבתיו]", + "ויען דוד ויאמר אל־אחימלך החתי ואל־אבישי בן־צרויה אחי יואב לאמר מי־ירד אתי אל־שאול אל־המחנה ויאמר אבישי אני ארד עמך", + "ויבא דוד ואבישי אל־העם לילה והנה שאול שכב ישן במעגל וחניתו מעוכה־בארץ מראשתו [מראשתיו] ואבנר והעם שכבים סביבתו [סביבתיו]", + "ויאמר אבישי אל־דוד סגר אלהים היום את־אויבך בידך ועתה אכנו נא בחנית ובארץ פעם אחת ולא אשנה לו", + "ויאמר דוד אל־אבישי אל־תשחיתהו כי מי שלח ידו במשיח יהוה ונקה", + "ויאמר דוד חי־יהוה כי אם־יהוה יגפנו או־יומו יבוא ומת או במלחמה ירד ונספה", + "חלילה לי מיהוה משלח ידי במשיח יהוה ועתה קח־נא את־החנית אשר מראשתו [מראשתיו] ואת־צפחת המים ונלכה לנו", + "ויקח דוד את־החנית ואת־צפחת המים מראשתי שאול וילכו להם ואין ראה ואין יודע ואין מקיץ כי כלם ישנים כי תרדמת יהוה נפלה עליהם", + "ויעבר דוד העבר ויעמד על־ראש־ההר מרחק רב המקום ביניהם", + "ויקרא דוד אל־העם ואל־אבנר בן־נר לאמר הלוא תענה אבנר ויען אבנר ויאמר מי אתה קראת אל־המלך", + "ויאמר דוד אל־אבנר הלוא־איש אתה ומי כמוך בישראל ולמה לא שמרת אל־אדניך המלך כי־בא אחד העם להשחית את־המלך אדניך", + "לא־טוב הדבר הזה אשר עשית חי־יהוה כי בני־מות אתם אשר לא־שמרתם על־אדניכם על־משיח יהוה ועתה ראה אי־חנית המלך ואת־צפחת המים אשר מראשתו [מראשתיו]", + "ויכר שאול את־קול דוד ויאמר הקולך זה בני דוד ויאמר דוד קולי אדני המלך", + "ויאמר למה זה אדני רדף אחרי עבדו כי מה עשיתי ומה־בידי רעה", + "ועתה ישמע־נא אדני המלך את דברי עבדו אם־יהוה הסיתך בי ירח מנחה ואם בני האדם ארורים הם לפני יהוה כי־גרשוני היום מהסתפח בנחלת יהוה לאמר לך עבד אלהים אחרים", + "ועתה אל־יפל דמי ארצה מנגד פני יהוה כי־יצא מלך ישראל לבקש את־פרעש אחד כאשר ירדף הקרא בהרים", + "ויאמר שאול חטאתי שוב בני־דוד כי לא־ארע לך עוד תחת אשר יקרה נפשי בעיניך היום הזה הנה הסכלתי ואשגה הרבה מאד", + "ויען דוד ויאמר הנה החנית [חנית] המלך ויעבר אחד מהנערים ויקחה", + "ויהוה ישיב לאיש את־צדקתו ואת־אמנתו אשר נתנך יהוה היום ביד ולא אביתי לשלח ידי במשיח יהוה", + "והנה כאשר גדלה נפשך היום הזה בעיני כן תגדל נפשי בעיני יהוה ויצלני מכל־צרה", + "ויאמר שאול אל־דוד ברוך אתה בני דוד גם עשה תעשה וגם יכל תוכל וילך דוד לדרכו ושאול שב למקומו" + ], + [ + "ויאמר דוד אל־לבו עתה אספה יום־אחד ביד־שאול אין־לי טוב כי המלט אמלט אל־ארץ פלשתים ונואש ממני שאול לבקשני עוד בכל־גבול ישראל ונמלטתי מידו", + "ויקם דוד ויעבר הוא ושש־מאות איש אשר עמו אל־אכיש בן־מעוך מלך גת", + "וישב דוד עם־אכיש בגת הוא ואנשיו איש וביתו דוד ושתי נשיו אחינעם היזרעאלית ואביגיל אשת־נבל הכרמלית", + "ויגד לשאול כי־ברח דוד גת ולא־יוסף [יסף] עוד לבקשו", + "ויאמר דוד אל־אכיש אם־נא מצאתי חן בעיניך יתנו־לי מקום באחת ערי השדה ואשבה שם ולמה ישב עבדך בעיר הממלכה עמך", + "ויתן־לו אכיש ביום ההוא את־צקלג לכן היתה צקלג למלכי יהודה עד היום הזה", + "ויהי מספר הימים אשר־ישב דוד בשדה פלשתים ימים וארבעה חדשים", + "ויעל דוד ואנשיו ויפשטו אל־הגשורי והגרזי [והגזרי] והעמלקי כי הנה ישבות הארץ אשר מעולם בואך שורה ועד־ארץ מצרים", + "והכה דוד את־הארץ ולא יחיה איש ואשה ולקח צאן ובקר וחמרים וגמלים ובגדים וישב ויבא אל־אכיש", + "ויאמר אכיש אל־פשטתם היום ויאמר דוד על־נגב יהודה ועל־נגב הירחמאלי ואל־נגב הקיני", + "ואיש ואשה לא־יחיה דוד להביא גת לאמר פן־יגדו עלינו לאמר כה־עשה דוד וכה משפטו כל־הימים אשר ישב בשדה פלשתים", + "ויאמן אכיש בדוד לאמר הבאש הבאיש בעמו בישראל והיה לי לעבד עולם" + ], + [ + "ויהי בימים ההם ויקבצו פלשתים את־מחניהם לצבא להלחם בישראל ויאמר אכיש אל־דוד ידע תדע כי אתי תצא במחנה אתה ואנשיך", + "ויאמר דוד אל־אכיש לכן אתה תדע את אשר־יעשה עבדך ויאמר אכיש אל־דוד לכן שמר לראשי אשימך כל־הימים", + "ושמואל מת ויספדו־לו כל־ישראל ויקברהו ברמה ובעירו ושאול הסיר האבות ואת־הידענים מהארץ", + "ויקבצו פלשתים ויבאו ויחנו בשונם ויקבץ שאול את־כל־ישראל ויחנו בגלבע", + "וירא שאול את־מחנה פלשתים וירא ויחרד לבו מאד", + "וישאל שאול ביהוה ולא ענהו יהוה גם בחלמות גם באורים גם בנביאם", + "ויאמר שאול לעבדיו בקשו־לי אשת בעלת־אוב ואלכה אליה ואדרשה־בה ויאמרו עבדיו אליו הנה אשת בעלת־אוב בעין דור", + "ויתחפש שאול וילבש בגדים אחרים וילך הוא ושני אנשים עמו ויבאו אל־האשה לילה ויאמר קסומי־[קסמי־] נא לי באוב והעלי לי את אשר־אמר אליך", + "ותאמר האשה אליו הנה אתה ידעת את אשר־עשה שאול אשר הכרית את־האבות ואת־הידעני מן־הארץ ולמה אתה מתנקש בנפשי להמיתני", + "וישבע לה שאול ביהוה לאמר חי־יהוה אם־יקרך עון בדבר הזה", + "ותאמר האשה את־מי אעלה־לך ויאמר את־שמואל העלי־לי", + "ותרא האשה את־שמואל ותזעק בקול גדול ותאמר האשה אל־שאול לאמר למה רמיתני ואתה שאול", + "ויאמר לה המלך אל־תיראי כי מה ראית ותאמר האשה אל־שאול אלהים ראיתי עלים מן־הארץ", + "ויאמר לה מה־תארו ותאמר איש זקן עלה והוא עטה מעיל וידע שאול כי־שמואל הוא ויקד אפים ארצה וישתחו", + "ויאמר שמואל אל־שאול למה הרגזתני להעלות אתי ויאמר שאול צר־לי מאד ופלשתים נלחמים בי ואלהים סר מעלי ולא־ענני עוד גם ביד־הנביאם גם־בחלמות ואקראה לך להודיעני מה אעשה", + "ויאמר שמואל ולמה תשאלני ויהוה סר מעליך ויהי ערך", + "ויעש יהוה לו כאשר דבר בידי ויקרע יהוה את־הממלכה מידך ויתנה לרעך לדוד", + "כאשר לא־שמעת בקול יהוה ולא־עשית חרון־אפו בעמלק על־כן הדבר הזה עשה־לך יהוה היום הזה", + "ויתן יהוה גם את־ישראל עמך ביד־פלשתים ומחר אתה ובניך עמי גם את־מחנה ישראל יתן יהוה ביד־פלשתים", + "וימהר שאול ויפל מלא־קומתו ארצה וירא מאד מדברי שמואל גם־כח לא־היה בו כי לא אכל לחם כל־היום וכל־הלילה", + "ותבוא האשה אל־שאול ותרא כי־נבהל מאד ותאמר אליו הנה שמעה שפחתך בקולך ואשים נפשי בכפי ואשמע את־דבריך אשר דברת אלי", + "ועתה שמע־נא גם־אתה בקול שפחתך ואשמה לפניך פת־לחם ואכול ויהי בך כח כי תלך בדרך", + "וימאן ויאמר לא אכל ויפרצו־בו עבדיו וגם־האשה וישמע לקלם ויקם מהארץ וישב אל־המטה", + "ולאשה עגל־מרבק בבית ותמהר ותזבחהו ותקח־קמח ותלש ותפהו מצות", + "ותגש לפני־שאול ולפני עבדיו ויאכלו ויקמו וילכו בלילה ההוא" + ], + [ + "ויקבצו פלשתים את־כל־מחניהם אפקה וישראל חנים בעין אשר ביזרעאל", + "וסרני פלשתים עברים למאות ולאלפים ודוד ואנשיו עברים באחרנה עם־אכיש", + "ויאמרו שרי פלשתים מה העברים האלה ויאמר אכיש אל־שרי פלשתים הלוא־זה דוד עבד שאול מלך־ישראל אשר היה אתי זה ימים או־זה שנים ולא־מצאתי בו מאומה מיום נפלו עד־היום הזה", + "ויקצפו עליו שרי פלשתים ויאמרו לו שרי פלשתים השב את־האיש וישב אל־מקומו אשר הפקדתו שם ולא־ירד עמנו במלחמה ולא־יהיה־לנו לשטן במלחמה ובמה יתרצה זה אל־אדניו הלוא בראשי האנשים ההם", + "הלוא־זה דוד אשר יענו־לו במחלות לאמר הכה שאול באלפיו ודוד ברבבתו [ברבבתיו]", + "ויקרא אכיש אל־דוד ויאמר אליו חי־יהוה כי־ישר אתה וטוב בעיני צאתך ובאך אתי במחנה כי לא־מצאתי בך רעה מיום באך אלי עד־היום הזה ובעיני הסרנים לא־טוב אתה", + "ועתה שוב ולך בשלום ולא־תעשה רע בעיני סרני פלשתים", + "ויאמר דוד אל־אכיש כי מה עשיתי ומה־מצאת בעבדך מיום אשר הייתי לפניך עד היום הזה כי לא אבוא ונלחמתי באיבי אדני המלך", + "ויען אכיש ויאמר אל־דוד ידעתי כי טוב אתה בעיני כמלאך אלהים אך שרי פלשתים אמרו לא־יעלה עמנו במלחמה", + "ועתה השכם בבקר ועבדי אדניך אשר־באו אתך והשכמתם בבקר ואור לכם ולכו", + "וישכם דוד הוא ואנשיו ללכת בבקר לשוב אל־ארץ פלשתים ופלשתים עלו יזרעאל" + ], + [ + "ויהי בבא דוד ואנשיו צקלג ביום השלישי ועמלקי פשטו אל־נגב ואל־צקלג ויכו את־צקלג וישרפו אתה באש", + "וישבו את־הנשים אשר־בה מקטן ועד־גדול לא המיתו איש וינהגו וילכו לדרכם", + "ויבא דוד ואנשיו אל־העיר והנה שרופה באש ונשיהם ובניהם ובנתיהם נשבו", + "וישא דוד והעם אשר־אתו את־קולם ויבכו עד אשר אין־בהם כח לבכות", + "ושתי נשי־דוד נשבו אחינעם היזרעלית ואביגיל אשת נבל הכרמלי", + "ותצר לדוד מאד כי־אמרו העם לסקלו כי־מרה נפש כל־העם איש על־בנו [בניו] ועל־בנתיו ויתחזק דוד ביהוה אלהיו", + "ויאמר דוד אל־אביתר הכהן בן־אחימלך הגישה־נא לי האפד ויגש אביתר את־האפד אל־דוד", + "וישאל דוד ביהוה לאמר ארדף אחרי הגדוד־הזה האשגנו ויאמר לו רדף כי־השג תשיג והצל תציל", + "וילך דוד הוא ושש־מאות איש אשר אתו ויבאו עד־נחל הבשור והנותרים עמדו", + "וירדף דוד הוא וארבע־מאות איש ויעמדו מאתים איש אשר פגרו מעבר את־נחל הבשור", + "וימצאו איש־מצרי בשדה ויקחו אתו אל־דוד ויתנו־לו לחם ויאכל וישקהו מים", + "ויתנו־לו פלח דבלה ושני צמקים ויאכל ותשב רוחו אליו כי לא־אכל לחם ולא־שתה מים שלשה ימים ושלשה לילות", + "ויאמר לו דוד למי־אתה ואי מזה אתה ויאמר נער מצרי אנכי עבד לאיש עמלקי ויעזבני אדני כי חליתי היום שלשה", + "אנחנו פשטנו נגב הכרתי ועל־אשר ליהודה ועל־נגב כלב ואת־צקלג שרפנו באש", + "ויאמר אליו דוד התורדני אל־הגדוד הזה ויאמר השבעה לי באלהים אם־תמיתני ואם־תסגרני ביד־אדני ואורדך אל־הגדוד הזה", + "וירדהו והנה נטשים על־פני כל־הארץ אכלים ושתים וחגגים בכל השלל הגדול אשר לקחו מארץ פלשתים ומארץ יהודה", + "ויכם דוד מהנשף ועד־הערב למחרתם ולא־נמלט מהם איש כי אם־ארבע מאות איש־נער אשר־רכבו על־הגמלים וינסו", + "ויצל דוד את כל־אשר לקחו עמלק ואת־שתי נשיו הציל דוד", + "ולא נעדר־להם מן־הקטן ועד־הגדול ועד־בנים ובנות ומשלל ועד כל־אשר לקחו להם הכל השיב דוד", + "ויקח דוד את־כל־הצאן והבקר נהגו לפני המקנה ההוא ויאמרו זה שלל דוד", + "ויבא דוד אל־מאתים האנשים אשר־פגרו מלכת אחרי דוד וישיבם בנחל הבשור ויצאו לקראת דוד ולקראת העם אשר־אתו ויגש דוד את־העם וישאל להם לשלום", + "ויען כל־איש־רע ובליעל מהאנשים אשר הלכו עם־דוד ויאמרו יען אשר לא־הלכו עמי לא־נתן להם מהשלל אשר הצלנו כי־אם־איש את־אשתו ואת־בניו וינהגו וילכו", + "ויאמר דוד לא־תעשו כן אחי את אשר־נתן יהוה לנו וישמר אתנו ויתן את־הגדוד הבא עלינו בידנו", + "ומי ישמע לכם לדבר הזה כי כחלק הירד במלחמה וכחלק הישב על־הכלים יחדו יחלקו", + "ויהי מהיום ההוא ומעלה וישמה לחק ולמשפט לישראל עד היום הזה", + "ויבא דוד אל־צקלג וישלח מהשלל לזקני יהודה לרעהו לאמר הנה לכם ברכה משלל איבי יהוה", + "לאשר בבית־אל ולאשר ברמות־נגב ולאשר ביתר", + "ולאשר בערער ולאשר בשפמות ולאשר באשתמע", + "ולאשר ברכל ולאשר בערי הירחמאלי ולאשר בערי הקיני", + "ולאשר בחרמה ולאשר בבור־עשן ולאשר בעתך", + "ולאשר בחברון ולכל־המקמות אשר־התהלך־שם דוד הוא ואנשיו" + ], + [ + "ופלשתים נלחמים בישראל וינסו אנשי ישראל מפני פלשתים ויפלו חללים בהר הגלבע", + "וידבקו פלשתים את־שאול ואת־בניו ויכו פלשתים את־יהונתן ואת־אבינדב ואת־מלכי־שוע בני שאול", + "ותכבד המלחמה אל־שאול וימצאהו המורים אנשים בקשת ויחל מאד מהמורים", + "ויאמר שאול לנשא כליו שלף חרבך ודקרני בה פן־יבואו הערלים האלה ודקרני והתעללו־בי ולא אבה נשא כליו כי ירא מאד ויקח שאול את־החרב ויפל עליה", + "וירא נשא־כליו כי מת שאול ויפל גם־הוא על־חרבו וימת עמו", + "וימת שאול ושלשת בניו ונשא כליו גם כל־אנשיו ביום ההוא יחדו", + "ויראו אנשי־ישראל אשר־בעבר העמק ואשר בעבר הירדן כי־נסו אנשי ישראל וכי־מתו שאול ובניו ויעזבו את־הערים וינסו ויבאו פלשתים וישבו בהן", + "ויהי ממחרת ויבאו פלשתים לפשט את־החללים וימצאו את־שאול ואת־שלשת בניו נפלים בהר הגלבע", + "ויכרתו את־ראשו ויפשיטו את־כליו וישלחו בארץ־פלשתים סביב לבשר בית עצביהם ואת־העם", + "וישמו את־כליו בית עשתרות ואת־גויתו תקעו בחומת בית שן", + "וישמעו אליו ישבי יביש גלעד את אשר־עשו פלשתים לשאול", + "ויקומו כל־איש חיל וילכו כל־הלילה ויקחו את־גוית שאול ואת גוית בניו מחומת בית שן ויבאו יבשה וישרפו אתם שם", + "ויקחו את־עצמתיהם ויקברו תחת־האשל ביבשה ויצמו שבעת ימים" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "שמואל א", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Prophets" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/09.json b/texts/torah/09.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..dcdf28fa42fb625c55f730dc5c0200fdcf34787b --- /dev/null +++ b/texts/torah/09.json @@ -0,0 +1,764 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "IISamuel", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "ויהי אחרי מות שאול ודוד שב מהכות את־העמלק וישב דוד בצקלג ימים שנים", + "ויהי ביום השלישי והנה איש בא מן־המחנה מעם שאול ובגדיו קרעים ואדמה על־ראשו ויהי בבאו אל־דוד ויפל ארצה וישתחו", + "ויאמר לו דוד אי מזה תבוא ויאמר אליו ממחנה ישראל נמלטתי", + "ויאמר אליו דוד מה־היה הדבר הגד־נא לי ויאמר אשר־נס העם מן־המלחמה וגם־הרבה נפל מן־העם וימתו וגם שאול ויהונתן בנו מתו", + "ויאמר דוד אל־הנער המגיד לו איך ידעת כי־מת שאול ויהונתן בנו", + "ויאמר הנער המגיד לו נקרא נקריתי בהר הגלבע והנה שאול נשען על־חניתו והנה הרכב ובעלי הפרשים הדבקהו", + "ויפן אחריו ויראני ויקרא אלי ואמר הנני", + "ויאמר לי מי־אתה ויאמר [ואמר] אליו עמלקי אנכי", + "ויאמר אלי עמד־נא עלי ומתתני כי אחזני השבץ כי־כל־עוד נפשי בי", + "ואעמד עליו ואמתתהו כי ידעתי כי לא יחיה אחרי נפלו ואקח הנזר אשר על־ראשו ואצעדה אשר על־זרעו ואביאם אל־אדני הנה", + "ויחזק דוד בבגדו [בבגדיו] ויקרעם וגם כל־האנשים אשר אתו", + "ויספדו ויבכו ויצמו עד־הערב על־שאול ועל־יהונתן בנו ועל־עם יהוה ועל־בית ישראל כי נפלו בחרב", + "ויאמר דוד אל־הנער המגיד לו אי מזה אתה ויאמר בן־איש גר עמלקי אנכי", + "ויאמר אליו דוד איך לא יראת לשלח ידך לשחת את־משיח יהוה", + "ויקרא דוד לאחד מהנערים ויאמר גש פגע־בו ויכהו וימת", + "ויאמר אליו דוד דמיך [דמך] על־ראשך כי פיך ענה בך לאמר אנכי מתתי את־משיח יהוה", + "ויקנן דוד את־הקינה הזאת על־שאול ועל־יהונתן בנו", + "ויאמר ללמד בני־יהודה קשת הנה כתובה על־ספר הישר", + "הצבי ישראל על־במותיך חלל איך נפלו גבורים", + "אל־תגידו בגת אל־תבשרו בחוצת אשקלון פן־תשמחנה בנות פלשתים פן־תעלזנה בנות הערלים", + "הרי בגלבע אל־טל ואל־מטר עליכם ושדי תרומת כי שם נגעל מגן גבורים מגן שאול בלי משיח בשמן", + "מדם חללים מחלב גבורים קשת יהונתן לא נשוג אחור וחרב שאול לא תשוב ריקם", + "שאול ויהונתן הנאהבים והנעימם בחייהם ובמותם לא נפרדו מנשרים קלו מאריות גברו", + "בנות ישראל אל־שאול בכינה המלבשכם שני עם־עדנים המעלה עדי זהב על לבושכן", + "איך נפלו גברים בתוך המלחמה יהונתן על־במותיך חלל", + "צר־לי עליך אחי יהונתן נעמת לי מאד נפלאתה אהבתך לי מאהבת נשים", + "איך נפלו גבורים ויאבדו כלי מלחמה" + ], + [ + "ויהי אחרי־כן וישאל דוד ביהוה לאמר האעלה באחת ערי יהודה ויאמר יהוה אליו עלה ויאמר דוד אנה אעלה ויאמר חברנה", + "ויעל שם דוד וגם שתי נשיו אחינעם היזרעלית ואביגיל אשת נבל הכרמלי", + "ואנשיו אשר־עמו העלה דוד איש וביתו וישבו בערי חברון", + "ויבאו אנשי יהודה וימשחו־שם את־דוד למלך על־בית יהודה ויגדו לדוד לאמר אנשי יביש גלעד אשר קברו את־שאול", + "וישלח דוד מלאכים אל־אנשי יביש גלעד ויאמר אליהם ברכים אתם ליהוה אשר עשיתם החסד הזה עם־אדניכם עם־שאול ותקברו אתו", + "ועתה יעש־יהוה עמכם חסד ואמת וגם אנכי אעשה אתכם הטובה הזאת אשר עשיתם הדבר הזה", + "ועתה תחזקנה ידיכם והיו לבני־חיל כי־מת אדניכם שאול וגם־אתי משחו בית־יהודה למלך עליהם", + "ואבנר בן־נר שר־צבא אשר לשאול לקח את־איש בשת בן־שאול ויעברהו מחנים", + "וימלכהו אל־הגלעד ואל־האשורי ואל־יזרעאל ועל־אפרים ועל־בנימן ועל־ישראל כלה", + "בן־ארבעים שנה איש־בשת בן־שאול במלכו על־ישראל ושתים שנים מלך אך בית יהודה היו אחרי דוד", + "ויהי מספר הימים אשר היה דוד מלך בחברון על־בית יהודה שבע שנים וששה חדשים", + "ויצא אבנר בן־נר ועבדי איש־בשת בן־שאול ממחנים גבעונה", + "ויואב בן־צרויה ועבדי דוד יצאו ויפגשום על־ברכת גבעון יחדו וישבו אלה על־הברכה מזה ואלה על־הברכה מזה", + "ויאמר אבנר אל־יואב יקומו נא הנערים וישחקו לפנינו ויאמר יואב יקמו", + "ויקמו ויעברו במספר שנים עשר לבנימן ולאיש בשת בן־שאול ושנים עשר מעבדי דוד", + "ויחזקו איש בראש רעהו וחרבו בצד רעהו ויפלו יחדו ויקרא למקום ההוא חלקת הצרים אשר בגבעון", + "ותהי המלחמה קשה עד־מאד ביום ההוא וינגף אבנר ואנשי ישראל לפני עבדי דוד", + "ויהיו־שם שלשה בני צרויה יואב ואבישי ועשהאל ועשהאל קל ברגליו כאחד הצבים אשר בשדה", + "וירדף עשהאל אחרי אבנר ולא־נטה ללכת על־הימין ועל־השמאול מאחרי אבנר", + "ויפן אבנר אחריו ויאמר האתה זה עשהאל ויאמר אנכי", + "ויאמר לו אבנר נטה לך על־ימינך או על־שמאלך ואחז לך אחד מהנערים וקח־לך את־חלצתו ולא־אבה עשהאל לסור מאחריו", + "ויסף עוד אבנר לאמר אל־עשהאל סור לך מאחרי למה אככה ארצה ואיך אשא פני אל־יואב אחיך", + "וימאן לסור ויכהו אבנר באחרי החנית אל־החמש ותצא החנית מאחריו ויפל־שם וימת תחתו [תחתיו] ויהי כל־הבא אל־המקום אשר־נפל שם עשהאל וימת ויעמדו", + "וירדפו יואב ואבישי אחרי אבנר והשמש באה והמה באו עד־גבעת אמה אשר על־פני־גיח דרך מדבר גבעון", + "ויתקבצו בני־בנימן אחרי אבנר ויהיו לאגדה אחת ויעמדו על ראש־גבעה אחת", + "ויקרא אבנר אל־יואב ויאמר הלנצח תאכל חרב הלוא ידעתה כי־מרה תהיה באחרונה ועד־מתי לא־תאמר לעם לשוב מאחרי אחיהם", + "ויאמר יואב חי האלהים כי לולא דברת כי אז מהבקר נעלה העם איש מאחרי אחיו", + "ויתקע יואב בשופר ויעמדו כל־העם ולא־ירדפו עוד אחרי ישראל ולא־יספו עוד להלחם", + "ואבנר ואנשיו הלכו בערבה כל הלילה ההוא ויעברו את־הירדן וילכו כל־הבתרון ויבאו מחנים", + "ויואב שב מאחרי אבנר ויקבץ את־כל־העם ויפקדו מעבדי דוד תשעה־עשר איש ועשה־אל", + "ועבדי דוד הכו מבנימן ובאנשי אבנר שלש־מאות וששים איש מתו", + "וישאו את־עשהאל ויקברהו בקבר אביו אשר בית לחם וילכו כל־הלילה יואב ואנשיו ויאר להם בחברון" + ], + [ + "ותהי המלחמה ארכה בין בית שאול ובין בית דוד ודוד הלך וחזק ובית שאול הלכים ודלים", + "וילדו [ויולדו] לדוד בנים בחברון ויהי בכורו אמנון לאחינעם היזרעאלת", + "ומשנהו כלאב לאביגל [לא‍ביגיל] אשת נבל הכרמלי והשלשי אבשלום בן־מעכה בת־תלמי מלך גשור", + "והרביעי אדניה בן־חגית והחמישי שפטיה בן־אביטל", + "והששי יתרעם לעגלה אשת דוד אלה ילדו לדוד בחברון", + "ויהי בהיות המלחמה בין בית שאול ובין בית דוד ואבנר היה מתחזק בבית שאול", + "ולשאול פלגש ושמה רצפה בת־איה ויאמר אל־אבנר מדוע באתה אל־פילגש אבי", + "ויחר לאבנר מאד על־דברי איש־בשת ויאמר הראש כלב אנכי אשר ליהודה היום אעשה־חסד עם־בית שאול אביך אל־אחיו ואל־מרעהו ולא המציתך ביד־דוד ותפקד עלי עון האשה היום", + "כה־יעשה אלהים לאבנר וכה יסיף לו כי כאשר נשבע יהוה לדוד כי־כן אעשה־לו", + "להעביר הממלכה מבית שאול ולהקים את־כסא דוד על־ישראל ועל־יהודה מדן ועד־באר שבע", + "ולא־יכל עוד להשיב את־אבנר דבר מיראתו אתו", + "וישלח אבנר מלאכים אל־דוד תחתו [תחתיו] לאמר למי־ארץ לאמר כרתה בריתך אתי והנה ידי עמך להסב אליך את־כל־ישראל", + "ויאמר טוב אני אכרת אתך ברית אך דבר אחד אנכי שאל מאתך לאמר לא־תראה את־פני כי אם־לפני הביאך את מיכל בת־שאול בבאך לראות את־פני", + "וישלח דוד מלאכים אל־איש־בשת בן־שאול לאמר תנה את־אשתי את־מיכל אשר ארשתי לי במאה ערלות פלשתים", + "וישלח איש בשת ויקחה מעם איש מעם פלטיאל בן־לוש [ליש]", + "וילך אתה אישה הלוך ובכה אחריה עד־בחרים ויאמר אליו אבנר לך שוב וישב", + "ודבר־אבנר היה עם־זקני ישראל לאמר גם־תמול גם־שלשם הייתם מבקשים את־דוד למלך עליכם", + "ועתה עשו כי יהוה אמר אל־דוד לאמר ביד דוד עבדי הושיע את־עמי ישראל מיד פלשתים ומיד כל־איביהם", + "וידבר גם־אבנר באזני בנימין וילך גם־אבנר לדבר באזני דוד בחברון את כל־אשר־טוב בעיני ישראל ובעיני כל־בית בנימן", + "ויבא אבנר אל־דוד חברון ואתו עשרים אנשים ויעש דוד לאבנר ולאנשים אשר־אתו משתה", + "ויאמר אבנר אל־דוד אקומה ואלכה ואקבצה אל־אדני המלך את־כל־ישראל ויכרתו אתך ברית ומלכת בכל אשר־תאוה נפשך וישלח דוד את־אבנר וילך בשלום", + "והנה עבדי דוד ויואב בא מהגדוד ושלל רב עמם הביאו ואבנר איננו עם־דוד בחברון כי שלחו וילך בשלום", + "ויואב וכל־הצבא אשר־אתו באו ויגדו ליואב לאמר בא־אבנר בן־נר אל־המלך וישלחהו וילך בשלום", + "ויבא יואב אל־המלך ויאמר מה עשיתה הנה־בא אבנר אליך למה־זה שלחתו וילך הלוך", + "ידעת את־אבנר בן־נר כי לפתתך בא ולדעת את־מוצאך ואת־מבואך [מובאך] ולדעת את כל־אשר אתה עשה", + "ויצא יואב מעם דוד וישלח מלאכים אחרי אבנר וישבו אתו מבור הסרה ודוד לא ידע", + "וישב אבנר חברון ויטהו יואב אל־תוך השער לדבר אתו בשלי ויכהו שם החמש וימת בדם עשה־אל אחיו", + "וישמע דוד מאחרי כן ויאמר נקי אנכי וממלכתי מעם יהוה עד־עולם מדמי אבנר בן־נר", + "יחלו על־ראש יואב ואל כל־בית אביו ואל־יכרת מבית יואב זב ומצרע ומחזיק בפלך ונפל בחרב וחסר־לחם", + "ויואב ואבישי אחיו הרגו לאבנר על אשר המית את־עשהאל אחיהם בגבעון במלחמה", + "ויאמר דוד אל־יואב ואל־כל־העם אשר־אתו קרעו בגדיכם וחגרו שקים וספדו לפני אבנר והמלך דוד הלך אחרי המטה", + "ויקברו את־אבנר בחברון וישא המלך את־קולו ויבך אל־קבר אבנר ויבכו כל־העם", + "ויקנן המלך אל־אבנר ויאמר הכמות נבל ימות אבנר", + "ידך לא־אסרות ורגליך לא־לנחשתים הגשו כנפול לפני בני־עולה נפלת ויספו כל־העם לבכות עליו", + "ויבא כל־העם להברות את־דוד לחם בעוד היום וישבע דוד לאמר כה יעשה־לי אלהים וכה יסיף כי אם־לפני בוא־השמש אטעם־לחם או כל־מאומה", + "וכל־העם הכירו וייטב בעיניהם ככל אשר עשה המלך בעיני כל־העם טוב", + "וידעו כל־העם וכל־ישראל ביום ההוא כי לא היתה מהמלך להמית את־אבנר בן־נר", + "ויאמר המלך אל־עבדיו הלוא תדעו כי־שר וגדול נפל היום הזה בישראל", + "ואנכי היום רך ומשוח מלך והאנשים האלה בני צרויה קשים ממני ישלם יהוה לעשה הרעה כרעתו" + ], + [ + "וישמע בן־שאול כי מת אבנר בחברון וירפו ידיו וכל־ישראל נבהלו", + "ושני אנשים שרי־גדודים היו בן־שאול שם האחד בענה ושם השני רכב בני רמון הבארתי מבני בנימן כי גם־בארות תחשב על־בנימן", + "ויברחו הבארתים גתימה ויהיו־שם גרים עד היום הזה", + "וליהונתן בן־שאול בן נכה רגלים בן־חמש שנים היה בבא שמעת שאול ויהונתן מיזרעאל ותשאהו אמנתו ותנס ויהי בחפזה לנוס ויפל ויפסח ושמו מפיבשת", + "וילכו בני־רמון הבארתי רכב ובענה ויבאו כחם היום אל־בית איש בשת והוא שכב את משכב הצהרים", + "והנה באו עד־תוך הבית לקחי חטים ויכהו אל־החמש ורכב ובענה אחיו נמלטו", + "ויבאו הבית והוא־שכב על־מטתו בחדר משכבו ויכהו וימתהו ויסירו את־ראשו ויקחו את־ראשו וילכו דרך הערבה כל־הלילה", + "ויבאו את־ראש איש־בשת אל־דוד חברון ויאמרו אל־המלך הנה־ראש איש־בשת בן־שאול איבך אשר בקש את־נפשך ויתן יהוה לאדני המלך נקמות היום הזה משאול ומזרעו", + "ויען דוד את־רכב ואת־בענה אחיו בני רמון הבארתי ויאמר להם חי־יהוה אשר־פדה את־נפשי מכל־צרה", + "כי המגיד לי לאמר הנה־מת שאול והוא־היה כמבשר בעיניו ואחזה בו ואהרגהו בצקלג אשר לתתי־לו בשרה", + "אף כי־אנשים רשעים הרגו את־איש־צדיק בביתו על־משכבו ועתה הלוא אבקש את־דמו מידכם ובערתי אתכם מן־הארץ", + "ויצו דוד את־הנערים ויהרגום ויקצצו את־ידיהם ואת־רגליהם ויתלו על־הברכה בחברון ואת ראש איש־בשת לקחו ויקברו בקבר־אבנר בחברון" + ], + [ + "ויבאו כל־שבטי ישראל אל־דוד חברונה ויאמרו לאמר הננו עצמך ובשרך אנחנו", + "גם־אתמול גם־שלשום בהיות שאול מלך עלינו אתה הייתה [היית] מוציא [המוציא] והמבי [והמביא] את־ישראל ויאמר יהוה לך אתה תרעה את־עמי את־ישראל ואתה תהיה לנגיד על־ישראל", + "ויבאו כל־זקני ישראל אל־המלך חברונה ויכרת להם המלך דוד ברית בחברון לפני יהוה וימשחו את־דוד למלך על־ישראל", + "בן־שלשים שנה דוד במלכו ארבעים שנה מלך", + "בחברון מלך על־יהודה שבע שנים וששה חדשים ובירושלם מלך שלשים ושלש שנה על כל־ישראל ויהודה", + "וילך המלך ואנשיו ירושלם אל־היבסי יושב הארץ ויאמר לדוד לאמר לא־תבוא הנה כי אם־הסירך העורים והפסחים לאמר לא־יבוא דוד הנה", + "וילכד דוד את מצדת ציון היא עיר דוד", + "ויאמר דוד ביום ההוא כל־מכה יבסי ויגע בצנור ואת־הפסחים ואת־העורים שנאו [שנאי] נפש דוד על־כן יאמרו עור ופסח לא יבוא אל־הבית", + "וישב דוד במצדה ויקרא־לה עיר דוד ויבן דוד סביב מן־המלוא וביתה", + "וילך דוד הלוך וגדול ויהוה אלהי צבאות עמו", + "וישלח חירם מלך־צר מלאכים אל־דוד ועצי ארזים וחרשי עץ וחרשי אבן קיר ויבנו־בית לדוד", + "וידע דוד כי־הכינו יהוה למלך על־ישראל וכי נשא ממלכתו בעבור עמו ישראל", + "ויקח דוד עוד פלגשים ונשים מירושלם אחרי באו מחברון ויולדו עוד לדוד בנים ובנות", + "ואלה שמות הילדים לו בירושלם שמוע ושובב ונתן ושלמה", + "ויבחר ואלישוע ונפג ויפיע", + "ואלישמע ואלידע ואליפלט", + "וישמעו פלשתים כי־משחו את־דוד למלך על־ישראל ויעלו כל־פלשתים לבקש את־דוד וישמע דוד וירד אל־המצודה", + "ופלשתים באו וינטשו בעמק רפאים", + "וישאל דוד ביהוה לאמר האעלה אל־פלשתים התתנם בידי ויאמר יהוה אל־דוד עלה כי־נתן אתן את־הפלשתים בידך", + "ויבא דוד בבעל־פרצים ויכם שם דוד ויאמר פרץ יהוה את־איבי לפני כפרץ מים על־כן קרא שם־המקום ההוא בעל פרצים", + "ויעזבו־שם את־עצביהם וישאם דוד ואנשיו", + "ויספו עוד פלשתים לעלות וינטשו בעמק רפאים", + "וישאל דוד ביהוה ויאמר לא תעלה הסב אל־אחריהם ובאת להם ממול בכאים", + "ויהי בשמעך [כשמעך] את־קול צעדה בראשי הבכאים אז תחרץ כי אז יצא יהוה לפניך להכות במחנה פלשתים", + "ויעש דוד כן כאשר צוהו יהוה ויך את־פלשתים מגבע עד־באך גזר" + ], + [ + "ויסף עוד דוד את־כל־בחור בישראל שלשים אלף", + "ויקם וילך דוד וכל־העם אשר אתו מבעלי יהודה להעלות משם את ארון האלהים אשר־נקרא שם שם יהוה צבאות ישב הכרבים עליו", + "וירכבו את־ארון האלהים אל־עגלה חדשה וישאהו מבית אבינדב אשר בגבעה ועזא ואחיו בני אבינדב נהגים את־העגלה חדשה", + "וישאהו מבית אבינדב אשר בגבעה עם ארון האלהים ואחיו הלך לפני הארון", + "ודוד וכל־בית ישראל משחקים לפני יהוה בכל עצי ברושים ובכנרות ובנבלים ובתפים ובמנענעים ובצלצלים", + "ויבאו עד־גרן נכון וישלח עזא אל־ארון האלהים ויאחז בו כי שמטו הבקר", + "ויחר־אף יהוה בעזה ויכהו שם האלהים על־השל וימת שם עם ארון האלהים", + "ויחר לדוד על אשר פרץ יהוה פרץ בעזה ויקרא למקום ההוא פרץ עזה עד היום הזה", + "וירא דוד את־יהוה ביום ההוא ויאמר איך יבוא אלי ארון יהוה", + "ולא־אבה דוד להסיר אליו את־ארון יהוה על־עיר דוד ויטהו דוד בית עבד־אדום הגתי", + "וישב ארון יהוה בית עבד אדם הגתי שלשה חדשים ויברך יהוה את־עבד אדם ואת־כל־ביתו", + "ויגד למלך דוד לאמר ברך יהוה את־בית עבד אדם ואת־כל־אשר־לו בעבור ארון האלהים וילך דוד ויעל את־ארון האלהים מבית עבד אדם עיר דוד בשמחה", + "ויהי כי צעדו נשאי ארון־יהוה ששה צעדים ויזבח שור ומריא", + "ודוד מכרכר בכל־עז לפני יהוה ודוד חגור אפוד בד", + "ודוד וכל־בית ישראל מעלים את־ארון יהוה בתרועה ובקול שופר", + "והיה ארון יהוה בא עיר דוד ומיכל בת־שאול נשקפה בעד החלון ותרא את־המלך דוד מפזז ומכרכר לפני יהוה ותבז לו בלבה", + "ויבאו את־ארון יהוה ויצגו אתו במקומו בתוך האהל אשר נטה־לו דוד ויעל דוד עלות לפני יהוה ושלמים", + "ויכל דוד מהעלות העולה והשלמים ויברך את־העם בשם יהוה צבאות", + "ויחלק לכל־העם לכל־המון ישראל למאיש ועד־אשה לאיש חלת לחם אחת ואשפר אחד ואשישה אחת וילך כל־העם איש לביתו", + "וישב דוד לברך את־ביתו ותצא מיכל בת־שאול לקראת דוד ותאמר מה־נכבד היום מלך ישראל אשר נגלה היום לעיני אמהות עבדיו כהגלות נגלות אחד הרקים", + "ויאמר דוד אל־מיכל לפני יהוה אשר בחר־בי מאביך ומכל־ביתו לצות אתי נגיד על־עם יהוה על־ישראל ושחקתי לפני יהוה", + "ונקלתי עוד מזאת והייתי שפל בעיני ועם־האמהות אשר אמרת עמם אכבדה", + "ולמיכל בת־שאול לא־היה לה ילד עד יום מותה" + ], + [ + "ויהי כי־ישב המלך בביתו ויהוה הניח־לו מסביב מכל־איביו", + "ויאמר המלך אל־נתן הנביא ראה נא אנכי יושב בבית ארזים וארון האלהים ישב בתוך היריעה", + "ויאמר נתן אל־המלך כל אשר בלבבך לך עשה כי יהוה עמך", + "ויהי בלילה ההוא ויהי דבר־יהוה אל־נתן לאמר", + "לך ואמרת אל־עבדי אל־דוד כה אמר יהוה האתה תבנה־לי בית לשבתי", + "כי לא ישבתי בבית למיום העלתי את־בני ישראל ממצרים ועד היום הזה ואהיה מתהלך באהל ובמשכן", + "בכל אשר־התהלכתי בכל־בני ישראל הדבר דברתי את־אחד שבטי ישראל אשר צויתי לרעות את־עמי את־ישראל לאמר למה לא־בניתם לי בית ארזים", + "ועתה כה־תאמר לעבדי לדוד כה אמר יהוה צבאות אני לקחתיך מן־הנוה מאחר הצאן להיות נגיד על־עמי על־ישראל", + "ואהיה עמך בכל אשר הלכת ואכרתה את־כל־איביך מפניך ועשתי לך שם גדול כשם הגדלים אשר בארץ", + "ושמתי מקום לעמי לישראל ונטעתיו ושכן תחתיו ולא ירגז עוד ולא־יסיפו בני־עולה לענותו כאשר בראשונה", + "ולמן־היום אשר צויתי שפטים על־עמי ישראל והניחתי לך מכל־איביך והגיד לך יהוה כי־בית יעשה־לך יהוה", + "כי ימלאו ימיך ושכבת את־אבתיך והקימתי את־זרעך אחריך אשר יצא ממעיך והכינתי את־ממלכתו", + "הוא יבנה־בית לשמי וכננתי את־כסא ממלכתו עד־עולם", + "אני אהיה־לו לאב והוא יהיה־לי לבן אשר בהעותו והכחתיו בשבט אנשים ובנגעי בני אדם", + "וחסדי לא־יסור ממנו כאשר הסרתי מעם שאול אשר הסרתי מלפניך", + "ונאמן ביתך וממלכתך עד־עולם לפניך כסאך יהיה נכון עד־עולם", + "ככל הדברים האלה וככל החזיון הזה כן דבר נתן אל־דוד", + "ויבא המלך דוד וישב לפני יהוה ויאמר מי אנכי אדני יהוה ומי ביתי כי הביאתני עד־הלם", + "ותקטן עוד זאת בעיניך אדני יהוה ותדבר גם אל־בית־עבדך למרחוק וזאת תורת האדם אדני יהוה", + "ומה־יוסיף דוד עוד לדבר אליך ואתה ידעת את־עבדך אדני יהוה", + "בעבור דברך וכלבך עשית את כל־הגדולה הזאת להודיע את־עבדך", + "על־כן גדלת אדני יהוה כי־אין כמוך ואין אלהים זולתך בכל אשר־שמענו באזנינו", + "ומי כעמך כישראל גוי אחד בארץ אשר הלכו־אלהים לפדות־לו לעם ולשום לו שם ולעשות לכם הגדולה ונראות לארצך מפני עמך אשר פדית לך ממצרים גוים ואלהיו", + "ותכונן לך את־עמך ישראל לך לעם עד־עולם ואתה יהוה היית להם לאלהים", + "ועתה יהוה אלהים הדבר אשר דברת על־עבדך ועל־ביתו הקם עד־עולם ועשה כאשר דברת", + "ויגדל שמך עד־עולם לאמר יהוה צבאות אלהים על־ישראל ובית עבדך דוד יהיה נכון לפניך", + "כי־אתה יהוה צבאות אלהי ישראל גליתה את־אזן עבדך לאמר בית אבנה־לך על־כן מצא עבדך את־לבו להתפלל אליך את־התפלה הזאת", + "ועתה אדני יהוה אתה־הוא האלהים ודבריך יהיו אמת ותדבר אל־עבדך את־הטובה הזאת", + "ועתה הואל וברך את־בית עבדך להיות לעולם לפניך כי־אתה אדני יהוה דברת ומברכתך יברך בית־עבדך לעולם" + ], + [ + "ויהי אחרי־כן ויך דוד את־פלשתים ויכניעם ויקח דוד את־מתג האמה מיד פלשתים", + "ויך את־מואב וימדדם בחבל השכב אותם ארצה וימדד שני־חבלים להמית ומלא החבל להחיות ותהי מואב לדוד לעבדים נשאי מנחה", + "ויך דוד את־הדדעזר בן־רחב מלך צובה בלכתו להשיב ידו בנהר־[פרת]", + "וילכד דוד ממנו אלף ושבע־מאות פרשים ועשרים אלף איש רגלי ויעקר דוד את־כל־הרכב ויותר ממנו מאה רכב", + "ותבא ארם דמשק לעזר להדדעזר מלך צובה ויך דוד בארם עשרים־ושנים אלף איש", + "וישם דוד נצבים בארם דמשק ותהי ארם לדוד לעבדים נושאי מנחה וישע יהוה את־דוד בכל אשר הלך", + "ויקח דוד את שלטי הזהב אשר היו אל עבדי הדדעזר ויביאם ירושלם", + "ומבטח ומברתי ערי הדדעזר לקח המלך דוד נחשת הרבה מאד", + "וישמע תעי מלך חמת כי הכה דוד את כל־חיל הדדעזר", + "וישלח תעי את־יורם־בנו אל־המלך־דוד לשאל־לו לשלום ולברכו על אשר נלחם בהדדעזר ויכהו כי־איש מלחמות תעי היה הדדעזר ובידו היו כלי־כסף וכלי־זהב וכלי נחשת", + "גם־אתם הקדיש המלך דוד ליהוה עם־הכסף והזהב אשר הקדיש מכל־הגוים אשר כבש", + "מארם וממואב ומבני עמון ומפלשתים ומעמלק ומשלל הדדעזר בן־רחב מלך צובה", + "ויעש דוד שם בשבו מהכותו את־ארם בגיא־מלח שמונה עשר אלף", + "וישם באדום נצבים בכל־אדום שם נצבים ויהי כל־אדום עבדים לדוד ויושע יהוה את־דוד בכל אשר הלך", + "וימלך דוד על־כל־ישראל ויהי דוד עשה משפט וצדקה לכל־עמו", + "ויואב בן־צרויה על־הצבא ויהושפט בן־אחילוד מזכיר", + "וצדוק בן־אחיטוב ואחימלך בן־אביתר כהנים ושריה סופר", + "ובניהו בן־יהוידע והכרתי והפלתי ובני דוד כהנים היו" + ], + [ + "ויאמר דוד הכי יש־עוד אשר נותר לבית שאול ואעשה עמו חסד בעבור יהונתן", + "ולבית שאול עבד ושמו ציבא ויקראו־לו אל־דוד ויאמר המלך אליו האתה ציבא ויאמר עבדך", + "ויאמר המלך האפס עוד איש לבית שאול ואעשה עמו חסד אלהים ויאמר ציבא אל־המלך עוד בן ליהונתן נכה רגלים", + "ויאמר־לו המלך איפה הוא ויאמר ציבא אל־המלך הנה־הוא בית מכיר בן־עמיאל בלו דבר", + "וישלח המלך דוד ויקחהו מבית מכיר בן־עמיאל מלו דבר", + "ויבא מפיבשת בן־יהונתן בן־שאול אל־דוד ויפל על־פניו וישתחו ויאמר דוד מפיבשת ויאמר הנה עבדך", + "ויאמר לו דוד אל־תירא כי עשה אעשה עמך חסד בעבור יהונתן אביך והשבתי לך את־כל־שדה שאול אביך ואתה תאכל לחם על־שלחני תמיד", + "וישתחו ויאמר מה עבדך כי פנית אל־הכלב המת אשר כמוני", + "ויקרא המלך אל־ציבא נער שאול ויאמר אליו כל אשר היה לשאול ולכל־ביתו נתתי לבן־אדניך", + "ועבדת לו את־האדמה אתה ובניך ועבדיך והבאת והיה לבן־אדניך לחם ואכלו ומפיבשת בן־אדניך יאכל תמיד לחם על־שלחני ולציבא חמשה עשר בנים ועשרים עבדים", + "ויאמר ציבא אל־המלך ככל אשר יצוה אדני המלך את־עבדו כן יעשה עבדך ומפיבשת אכל על־שלחני כאחד מבני המלך", + "ולמפיבשת בן־קטן ושמו מיכא וכל מושב בית־ציבא עבדים למפיבשת", + "ומפיבשת ישב בירושלם כי על־שלחן המלך תמיד הוא אכל והוא פסח שתי רגליו" + ], + [ + "ויהי אחרי־כן וימת מלך בני עמון וימלך חנון בנו תחתיו", + "ויאמר דוד אעשה־חסד עם־חנון בן־נחש כאשר עשה אביו עמדי חסד וישלח דוד לנחמו ביד־עבדיו אל־אביו ויבאו עבדי דוד ארץ בני עמון", + "ויאמרו שרי בני־עמון אל־חנון אדניהם המכבד דוד את־אביך בעיניך כי־שלח לך מנחמים הלוא בעבור חקור את־העיר ולרגלה ולהפכה שלח דוד את־עבדיו אליך", + "ויקח חנון את־עבדי דוד ויגלח את־חצי זקנם ויכרת את־מדויהם בחצי עד שתותיהם וישלחם", + "ויגדו לדוד וישלח לקראתם כי־היו האנשים נכלמים מאד ויאמר המלך שבו בירחו עד־יצמח זקנכם ושבתם", + "ויראו בני עמון כי נבאשו בדוד וישלחו בני־עמון וישכרו את־ארם בית־רחוב ואת־ארם צובא עשרים אלף רגלי ואת־מלך מעכה אלף איש ואיש טוב שנים־עשר אלף איש", + "וישמע דוד וישלח את־יואב ואת כל־הצבא הגברים", + "ויצאו בני עמון ויערכו מלחמה פתח השער וארם צובא ורחוב ואיש־טוב ומעכה לבדם בשדה", + "וירא יואב כי־היתה אליו פני המלחמה מפנים ומאחור ויבחר מכל בחורי בישראל [ישראל] ויערך לקראת ארם", + "ואת יתר העם נתן ביד אבשי אחיו ויערך לקראת בני עמון", + "ויאמר אם־תחזק ארם ממני והיתה לי לישועה ואם־בני עמון יחזקו ממך והלכתי להושיע לך", + "חזק ונתחזק בעד־עמנו ובעד ערי אלהינו ויהוה יעשה הטוב בעיניו", + "ויגש יואב והעם אשר עמו למלחמה בארם וינסו מפניו", + "ובני עמון ראו כי־נס ארם וינסו מפני אבישי ויבאו העיר וישב יואב מעל בני עמון ויבא ירושלם", + "וירא ארם כי נגף לפני ישראל ויאספו יחד", + "וישלח הדדעזר ויצא את־ארם אשר מעבר הנהר ויבאו חילם ושובך שר־צבא הדדעזר לפניהם", + "ויגד לדוד ויאסף את־כל־ישראל ויעבר את־הירדן ויבא חלאמה ויערכו ארם לקראת דוד וילחמו עמו", + "וינס ארם מפני ישראל ויהרג דוד מארם שבע מאות רכב וארבעים אלף פרשים ואת שובך שר־צבאו הכה וימת שם", + "ויראו כל־המלכים עבדי הדדעזר כי נגפו לפני ישראל וישלמו את־ישראל ויעבדום ויראו ארם להושיע עוד את־בני עמון" + ], + [ + "ויהי לתשובת השנה לעת צאת המלאכים וישלח דוד את־יואב ואת־עבדיו עמו ואת־כל־ישראל וישחתו את־בני עמון ויצרו על־רבה ודוד יושב בירושלם", + "ויהי לעת הערב ויקם דוד מעל משכבו ויתהלך על־גג בית־המלך וירא אשה רחצת מעל הגג והאשה טובת מראה מאד", + "וישלח דוד וידרש לאשה ויאמר הלוא־זאת בת־שבע בת־אליעם אשת אוריה החתי", + "וישלח דוד מלאכים ויקחה ותבוא אליו וישכב עמה והיא מתקדשת מטמאתה ותשב אל־ביתה", + "ותהר האשה ותשלח ותגד לדוד ותאמר הרה אנכי", + "וישלח דוד אל־יואב שלח אלי את־אוריה החתי וישלח יואב את־אוריה אל־דוד", + "ויבא אוריה אליו וישאל דוד לשלום יואב ולשלום העם ולשלום המלחמה", + "ויאמר דוד לאוריה רד לביתך ורחץ רגליך ויצא אוריה מבית המלך ותצא אחריו משאת המלך", + "וישכב אוריה פתח בית המלך את כל־עבדי אדניו ולא ירד אל־ביתו", + "ויגדו לדוד לאמר לא־ירד אוריה אל־ביתו ויאמר דוד אל־אוריה הלוא מדרך אתה בא מדוע לא־ירדת אל־ביתך", + "ויאמר אוריה אל־דוד הארון וישראל ויהודה ישבים בסכות ואדני יואב ועבדי אדני על־פני השדה חנים ואני אבוא אל־ביתי לאכל ולשתות ולשכב עם־אשתי חיך וחי נפשך אם־אעשה את־הדבר הזה", + "ויאמר דוד אל־אוריה שב בזה גם־היום ומחר אשלחך וישב אוריה בירושלם ביום ההוא וממחרת", + "ויקרא־לו דוד ויאכל לפניו וישת וישכרהו ויצא בערב לשכב במשכבו עם־עבדי אדניו ואל־ביתו לא ירד", + "ויהי בבקר ויכתב דוד ספר אל־יואב וישלח ביד אוריה", + "ויכתב בספר לאמר הבו את־אוריה אל־מול פני המלחמה החזקה ושבתם מאחריו ונכה ומת", + "ויהי בשמור יואב אל־העיר ויתן את־אוריה אל־המקום אשר ידע כי אנשי־חיל שם", + "ויצאו אנשי העיר וילחמו את־יואב ויפל מן־העם מעבדי דוד וימת גם אוריה החתי", + "וישלח יואב ויגד לדוד את־כל־דברי המלחמה", + "ויצו את־המלאך לאמר ככלותך את כל־דברי המלחמה לדבר אל־המלך", + "והיה אם־תעלה חמת המלך ואמר לך מדוע נגשתם אל־העיר להלחם הלוא ידעתם את אשר־ירו מעל החומה", + "מי־הכה את־אבימלך בן־ירבשת הלוא־אשה השליכה עליו פלח רכב מעל החומה וימת בתבץ למה נגשתם אל־החומה ואמרת גם עבדך אוריה החתי מת", + "וילך המלאך ויבא ויגד לדוד את כל־אשר שלחו יואב", + "ויאמר המלאך אל־דוד כי־גברו עלינו האנשים ויצאו אלינו השדה ונהיה עליהם עד־פתח השער", + "ויראו [וירו] המוראים [המורים] אל־עבדך מעל החומה וימותו מעבדי המלך וגם עבדך אוריה החתי מת", + "ויאמר דוד אל־המלאך כה־תאמר אל־יואב אל־ירע בעיניך את־הדבר הזה כי־כזה וכזה תאכל החרב החזק מלחמתך אל־העיר והרסה וחזקהו", + "ותשמע אשת אוריה כי־מת אוריה אישה ותספד על־בעלה", + "ויעבר האבל וישלח דוד ויאספה אל־ביתו ותהי־לו לאשה ותלד לו בן וירע הדבר אשר־עשה דוד בעיני יהוה" + ], + [ + "וישלח יהוה את־נתן אל־דוד ויבא אליו ויאמר לו שני אנשים היו בעיר אחת אחד עשיר ואחד ראש", + "לעשיר היה צאן ובקר הרבה מאד", + "ולרש אין־כל כי אם־כבשה אחת קטנה אשר קנה ויחיה ותגדל עמו ועם־בניו יחדו מפתו תאכל ומכסו תשתה ובחיקו תשכב ותהי־לו כבת", + "ויבא הלך לאיש העשיר ויחמל לקחת מצאנו ומבקרו לעשות לארח הבא־לו ויקח את־כבשת האיש הראש ויעשה לאיש הבא אליו", + "ויחר־אף דוד באיש מאד ויאמר אל־נתן חי־יהוה כי בן־מות האיש העשה זאת", + "ואת־הכבשה ישלם ארבעתים עקב אשר עשה את־הדבר הזה ועל אשר לא־חמל", + "ויאמר נתן אל־דוד אתה האיש כה־אמר יהוה אלהי ישראל אנכי משחתיך למלך על־ישראל ואנכי הצלתיך מיד שאול", + "ואתנה לך את־בית אדניך ואת־נשי אדניך בחיקך ואתנה לך את־בית ישראל ויהודה ואם־מעט ואספה לך כהנה וכהנה", + "מדוע בזית את־דבר יהוה לעשות הרע בעינו [בעיני] את אוריה החתי הכית בחרב ואת־אשתו לקחת לך לאשה ואתו הרגת בחרב בני עמון", + "ועתה לא־תסור חרב מביתך עד־עולם עקב כי בזתני ותקח את־אשת אוריה החתי להיות לך לאשה", + "כה אמר יהוה הנני מקים עליך רעה מביתך ולקחתי את־נשיך לעיניך ונתתי לרעיך ושכב עם־נשיך לעיני השמש הזאת", + "כי אתה עשית בסתר ואני אעשה את־הדבר הזה נגד כל־ישראל ונגד השמש", + "ויאמר דוד אל־נתן חטאתי ליהוה ויאמר נתן אל־דוד גם־יהוה העביר חטאתך לא תמות", + "אפס כי־נאץ נאצת את־איבי יהוה בדבר הזה גם הבן הילוד לך מות ימות", + "וילך נתן אל־ביתו ויגף יהוה את־הילד אשר ילדה אשת־אוריה לדוד ויאנש", + "ויבקש דוד את־האלהים בעד הנער ויצם דוד צום ובא ולן ושכב ארצה", + "ויקמו זקני ביתו עליו להקימו מן־הארץ ולא אבה ולא־ברא אתם לחם", + "ויהי ביום השביעי וימת הילד ויראו עבדי דוד להגיד לו כי־מת הילד כי אמרו הנה בהיות הילד חי דברנו אליו ולא־שמע בקולנו ואיך נאמר אליו מת הילד ועשה רעה", + "וירא דוד כי עבדיו מתלחשים ויבן דוד כי מת הילד ויאמר דוד אל־עבדיו המת הילד ויאמרו מת", + "ויקם דוד מהארץ וירחץ ויסך ויחלף שמלתו [שמלתיו] ויבא בית־יהוה וישתחו ויבא אל־ביתו וישאל וישימו לו לחם ויאכל", + "ויאמרו עבדיו אליו מה־הדבר הזה אשר עשיתה בעבור הילד חי צמת ותבך וכאשר מת הילד קמת ותאכל לחם", + "ויאמר בעוד הילד חי צמתי ואבכה כי אמרתי מי יודע יחנני [וחנני] יהוה וחי הילד", + "ועתה מת למה זה אני צם האוכל להשיבו עוד אני הלך אליו והוא לא־ישוב אלי", + "וינחם דוד את בת־שבע אשתו ויבא אליה וישכב עמה ותלד בן ויקרא [ותקרא] את־שמו שלמה ויהוה אהבו", + "וישלח ביד נתן הנביא ויקרא את־שמו ידידיה בעבור יהוה", + "וילחם יואב ברבת בני עמון וילכד את־עיר המלוכה", + "וישלח יואב מלאכים אל־דוד ויאמר נלחמתי ברבה גם־לכדתי את־עיר המים", + "ועתה אסף את־יתר העם וחנה על־העיר ולכדה פן־אלכד אני את־העיר ונקרא שמי עליה", + "ויאסף דוד את־כל־העם וילך רבתה וילחם בה וילכדה", + "ויקח את־עטרת־מלכם מעל ראשו ומשקלה ככר זהב ואבן יקרה ותהי על־ראש דוד ושלל העיר הוציא הרבה מאד", + "ואת־העם אשר־בה הוציא וישם במגרה ובחרצי הברזל ובמגזרת הברזל והעביר אותם במלכן [במלבן] וכן יעשה לכל ערי בני־עמון וישב דוד וכל־העם ירושלם" + ], + [ + "ויהי אחרי־כן ולאבשלום בן־דוד אחות יפה ושמה תמר ויאהבה אמנון בן־דוד", + "ויצר לאמנון להתחלות בעבור תמר אחתו כי בתולה היא ויפלא בעיני אמנון לעשות לה מאומה", + "ולאמנון רע ושמו יונדב בן־שמעה אחי דוד ויונדב איש חכם מאד", + "ויאמר לו מדוע אתה ככה דל בן־המלך בבקר בבקר הלוא תגיד לי ויאמר לו אמנון את־תמר אחות אבשלם אחי אני אהב", + "ויאמר לו יהונדב שכב על־משכבך והתחל ובא אביך לראותך ואמרת אליו תבא נא תמר אחותי ותברני לחם ועשתה לעיני את־הבריה למען אשר אראה ואכלתי מידה", + "וישכב אמנון ויתחל ויבא המלך לראתו ויאמר אמנון אל־המלך תבוא־נא תמר אחתי ותלבב לעיני שתי לבבות ואברה מידה", + "וישלח דוד אל־תמר הביתה לאמר לכי נא בית אמנון אחיך ועשי־לו הבריה", + "ותלך תמר בית אמנון אחיה והוא שכב ותקח את־הבצק ותלוש [ותלש] ותלבב לעיניו ותבשל את־הלבבות", + "ותקח את־המשרת ותצק לפניו וימאן לאכול ויאמר אמנון הוציאו כל־איש מעלי ויצאו כל־איש מעליו", + "ויאמר אמנון אל־תמר הביאי הבריה החדר ואברה מידך ותקח תמר את־הלבבות אשר עשתה ותבא לאמנון אחיה החדרה", + "ותגש אליו לאכל ויחזק־בה ויאמר לה בואי שכבי עמי אחותי", + "ותאמר לו אל־אחי אל־תענני כי לא־יעשה כן בישראל אל־תעשה את־הנבלה הזאת", + "ואני אנה אוליך את־חרפתי ואתה תהיה כאחד הנבלים בישראל ועתה דבר־נא אל־המלך כי לא ימנעני ממך", + "ולא אבה לשמע בקולה ויחזק ממנה ויענה וישכב אתה", + "וישנאה אמנון שנאה גדולה מאד כי גדולה השנאה אשר שנאה מאהבה אשר אהבה ויאמר־לה אמנון קומי לכי", + "ותאמר לו אל־אודת הרעה הגדולה הזאת מאחרת אשר־עשית עמי לשלחני ולא אבה לשמע לה", + "ויקרא את־נערו משרתו ויאמר שלחו־נא את־זאת מעלי החוצה ונעל הדלת אחריה", + "ועליה כתנת פסים כי כן תלבשן בנות־המלך הבתולת מעילים ויצא אותה משרתו החוץ ונעל הדלת אחריה", + "ותקח תמר אפר על־ראשה וכתנת הפסים אשר עליה קרעה ותשם ידה על־ראשה ותלך הלוך וזעקה", + "ויאמר אליה אבשלום אחיה האמינון אחיך היה עמך ועתה אחותי החרישי אחיך הוא אל־תשיתי את־לבך לדבר הזה ותשב תמר ושממה בית אבשלום אחיה", + "והמלך דוד שמע את כל־הדברים האלה ויחר לו מאד", + "ולא־דבר אבשלום עם־אמנון למרע ועד־טוב כי־שנא אבשלום את־אמנון על־דבר אשר ענה את תמר אחתו", + "ויהי לשנתים ימים ויהיו גזזים לאבשלום בבעל חצור אשר עם־אפרים ויקרא אבשלום לכל־בני המלך", + "ויבא אבשלום אל־המלך ויאמר הנה־נא גזזים לעבדך ילך־נא המלך ועבדיו עם־עבדך", + "ויאמר המלך אל־אבשלום אל־בני אל־נא נלך כלנו ולא נכבד עליך ויפרץ־בו ולא־אבה ללכת ויברכהו", + "ויאמר אבשלום ולא ילך־נא אתנו אמנון אחי ויאמר לו המלך למה ילך עמך", + "ויפרץ־בו אבשלום וישלח אתו את־אמנון ואת כל־בני המלך", + "ויצו אבשלום את־נעריו לאמר ראו נא כטוב לב־אמנון ביין ואמרתי אליכם הכו את־אמנון והמתם אתו אל־תיראו הלוא כי אנכי צויתי אתכם חזקו והיו לבני־חיל", + "ויעשו נערי אבשלום לאמנון כאשר צוה אבשלום ויקמו כל־בני המלך וירכבו איש על־פרדו וינסו", + "ויהי המה בדרך והשמעה באה אל־דוד לאמר הכה אבשלום את־כל־בני המלך ולא־נותר מהם אחד", + "ויקם המלך ויקרע את־בגדיו וישכב ארצה וכל־עבדיו נצבים קרעי בגדים", + "ויען יונדב בן־שמעה אחי־דוד ויאמר אל־יאמר אדני את כל־הנערים בני־המלך המיתו כי־אמנון לבדו מת כי־על־פי אבשלום היתה שומה מיום ענתו את תמר אחתו", + "ועתה אל־ישם אדני המלך אל־לבו דבר לאמר כל־בני המלך מתו כי־אם־אמנון לבדו מת", + "ויברח אבשלום וישא הנער הצפה את־עינו [עיניו] וירא והנה עם־רב הלכים מדרך אחריו מצד ההר", + "ויאמר יונדב אל־המלך הנה בני־המלך באו כדבר עבדך כן היה", + "ויהי ככלתו לדבר והנה בני־המלך באו וישאו קולם ויבכו וגם־המלך וכל־עבדיו בכו בכי גדול מאד", + "ואבשלום ברח וילך אל־תלמי בן־עמיחור [עמיהוד] מלך גשור ויתאבל על־בנו כל־הימים", + "ואבשלום ברח וילך גשור ויהי־שם שלש שנים", + "ותכל דוד המלך לצאת אל־אבשלום כי־נחם על־אמנון כי־מת" + ], + [ + "וידע יואב בן־צריה כי־לב המלך על־אבשלום", + "וישלח יואב תקועה ויקח משם אשה חכמה ויאמר אליה התאבלי־נא ולבשי־נא בגדי־אבל ואל־תסוכי שמן והיית כאשה זה ימים רבים מתאבלת על־מת", + "ובאת אל־המלך ודברת אליו כדבר הזה וישם יואב את־הדברים בפיה", + "ותאמר האשה התקעית אל־המלך ותפל על־אפיה ארצה ותשתחו ותאמר הושעה המלך", + "ויאמר־לה המלך מה־לך ותאמר אבל אשה־אלמנה אני וימת אישי", + "ולשפחתך שני בנים וינצו שניהם בשדה ואין מציל ביניהם ויכו האחד את־האחד וימת אתו", + "והנה קמה כל־המשפחה על־שפחתך ויאמרו תני את־מכה אחיו ונמתהו בנפש אחיו אשר הרג ונשמידה גם את־היורש וכבו את־גחלתי אשר נשארה לבלתי שום־[שים־] לאישי שם ושארית על־פני האדמה", + "ויאמר המלך אל־האשה לכי לביתך ואני אצוה עליך", + "ותאמר האשה התקועית אל־המלך עלי אדני המלך העון ועל־בית אבי והמלך וכסאו נקי", + "ויאמר המלך המדבר אליך והבאתו אלי ולא־יסיף עוד לגעת בך", + "ותאמר יזכר־נא המלך את־יהוה אלהיך מהרבית [מהרבת] גאל הדם לשחת ולא ישמידו את־בני ויאמר חי־יהוה אם־יפל משערת בנך ארצה", + "ותאמר האשה תדבר־נא שפחתך אל־אדני המלך דבר ויאמר דברי", + "ותאמר האשה ולמה חשבתה כזאת על־עם אלהים ומדבר המלך הדבר הזה כאשם לבלתי השיב המלך את־נדחו", + "כי־מות נמות וכמים הנגרים ארצה אשר לא יאספו ולא־ישא אלהים נפש וחשב מחשבות לבלתי ידח ממנו נדח", + "ועתה אשר־באתי לדבר אל־המלך אדני את־הדבר הזה כי יראני העם ותאמר שפחתך אדברה־נא אל־המלך אולי יעשה המלך את־דבר אמתו", + "כי ישמע המלך להציל את־אמתו מכף האיש להשמיד אתי ואת־בני יחד מנחלת אלהים", + "ותאמר שפחתך יהיה־נא דבר־אדני המלך למנוחה כי כמלאך האלהים כן אדני המלך לשמע הטוב והרע ויהוה אלהיך יהי עמך", + "ויען המלך ויאמר אל־האשה אל־נא תכחדי ממני דבר אשר אנכי שאל אתך ותאמר האשה ידבר־נא אדני המלך", + "ויאמר המלך היד יואב אתך בכל־זאת ותען האשה ותאמר חי־נפשך אדני המלך אם־אש להמין ולהשמיל מכל אשר־דבר אדני המלך כי־עבדך יואב הוא צוני והוא שם בפי שפחתך את כל־הדברים האלה", + "לבעבור סבב את־פני הדבר עשה עבדך יואב את־הדבר הזה ואדני חכם כחכמת מלאך האלהים לדעת את־כל־אשר בארץ", + "ויאמר המלך אל־יואב הנה־נא עשיתי את־הדבר הזה ולך השב את־הנער את־אבשלום", + "ויפל יואב אל־פניו ארצה וישתחו ויברך את־המלך ויאמר יואב היום ידע עבדך כי־מצאתי חן בעיניך אדני המלך אשר־עשה המלך את־דבר עבדו [עבדך]", + "ויקם יואב וילך גשורה ויבא את־אבשלום ירושלם", + "ויאמר המלך יסב אל־ביתו ופני לא יראה ויסב אבשלום אל־ביתו ופני המלך לא ראה", + "וכאבשלום לא־היה איש־יפה בכל־ישראל להלל מאד מכף רגלו ועד קדקדו לא־היה בו מום", + "ובגלחו את־ראשו והיה מקץ ימים לימים אשר יגלח כי־כבד עליו וגלחו ושקל את־שער ראשו מאתים שקלים באבן המלך", + "ויולדו לאבשלום שלושה בנים ובת אחת ושמה תמר היא היתה אשה יפת מראה", + "וישב אבשלום בירושלם שנתים ימים ופני המלך לא ראה", + "וישלח אבשלום אל־יואב לשלח אתו אל־המלך ולא אבה לבוא אליו וישלח עוד שנית ולא אבה לבוא", + "ויאמר אל־עבדיו ראו חלקת יואב אל־ידי ולו־שם שערים לכו והוצתיה [והציתוה] באש ויצתו עבדי אבשלום את־החלקה באש", + "ויקם יואב ויבא אל־אבשלום הביתה ויאמר אליו למה הציתו עבדך את־החלקה אשר־לי באש", + "ויאמר אבשלום אל־יואב הנה שלחתי אליך לאמר בא הנה ואשלחה אתך אל־המלך לאמר למה באתי מגשור טוב לי עד אני־שם ועתה אראה פני המלך ואם־יש־בי עון והמתני", + "ויבא יואב אל־המלך ויגד־לו ויקרא אל־אבשלום ויבא אל־המלך וישתחו לו על־אפיו ארצה לפני המלך וישק המלך לאבשלום" + ], + [ + "ויהי מאחרי כן ויעש לו אבשלום מרכבה וססים וחמשים איש רצים לפניו", + "והשכים אבשלום ועמד על־יד דרך השער ויהי כל־האיש אשר־יהיה־לו־ריב לבוא אל־המלך למשפט ויקרא אבשלום אליו ויאמר אי־מזה עיר אתה ויאמר מאחד שבטי־ישראל עבדך", + "ויאמר אליו אבשלום ראה דברך טובים ונכחים ושמע אין־לך מאת המלך", + "ויאמר אבשלום מי־ישמני שפט בארץ ועלי יבוא כל־איש אשר־יהיה־לו־ריב ומשפט והצדקתיו", + "והיה בקרב־איש להשתחות לו ושלח את־ידו והחזיק לו ונשק לו", + "ויעש אבשלום כדבר הזה לכל־ישראל אשר־יבאו למשפט אל־המלך ויגנב אבשלום את־לב אנשי ישראל", + "ויהי מקץ ארבעים שנה ויאמר אבשלום אל־המלך אלכה נא ואשלם את־נדרי אשר־נדרתי ליהוה בחברון", + "כי־נדר נדר עבדך בשבתי בגשור בארם לאמר אם־ישיב [ישוב] ישיבני יהוה ירושלם ועבדתי את־יהוה", + "ויאמר־לו המלך לך בשלום ויקם וילך חברונה", + "וישלח אבשלום מרגלים בכל־שבטי ישראל לאמר כשמעכם את־קול השפר ואמרתם מלך אבשלום בחברון", + "ואת־אבשלום הלכו מאתים איש מירושלם קראים והלכים לתמם ולא ידעו כל־דבר", + "וישלח אבשלום את־אחיתפל הגילני יועץ דוד מעירו מגלה בזבחו את־הזבחים ויהי הקשר אמץ והעם הולך ורב את־אבשלום", + "ויבא המגיד אל־דוד לאמר היה לב־איש ישראל אחרי אבשלום", + "ויאמר דוד לכל־עבדיו אשר־אתו בירושלם קומו ונברחה כי לא־תהיה־לנו פליטה מפני אבשלום מהרו ללכת פן־ימהר והשגנו והדיח עלינו את־הרעה והכה העיר לפי־חרב", + "ויאמרו עבדי־המלך אל־המלך ככל אשר־יבחר אדני המלך הנה עבדיך", + "ויצא המלך וכל־ביתו ברגליו ויעזב המלך את עשר נשים פלגשים לשמר הבית", + "ויצא המלך וכל־העם ברגליו ויעמדו בית המרחק", + "וכל־עבדיו עברים על־ידו וכל־הכרתי וכל־הפלתי וכל־הגתים שש־מאות איש אשר־באו ברגלו מגת עברים על־פני המלך", + "ויאמר המלך אל־אתי הגתי למה תלך גם־אתה אתנו שוב ושב עם־המלך כי־נכרי אתה וגם־גלה אתה למקומך", + "תמול בואך והיום אנועך [אניעך] עמנו ללכת ואני הולך על אשר־אני הולך שוב והשב את־אחיך עמך חסד ואמת", + "ויען אתי את־המלך ויאמר חי־יהוה וחי אדני המלך כי אם־במקום אשר יהיה־שם אדני המלך אם־למות אם־לחיים כי־שם יהיה עבדך", + "ויאמר דוד אל־אתי לך ועבר ויעבר אתי הגתי וכל־אנשיו וכל־הטף אשר אתו", + "וכל־הארץ בוכים קול גדול וכל־העם עברים והמלך עבר בנחל קדרון וכל־העם עברים על־פני־דרך את־המדבר", + "והנה גם־צדוק וכל־הלוים אתו נשאים את־ארון ברית האלהים ויצקו את־ארון האלהים ויעל אביתר עד־תם כל־העם לעבור מן־העיר", + "ויאמר המלך לצדוק השב את־ארון האלהים העיר אם־אמצא חן בעיני יהוה והשבני והראני אתו ואת־נוהו", + "ואם כה יאמר לא חפצתי בך הנני יעשה־לי כאשר טוב בעיניו", + "ויאמר המלך אל־צדוק הכהן הרואה אתה שבה העיר בשלום ואחימעץ בנך ויהונתן בן־אביתר שני בניכם אתכם", + "ראו אנכי מתמהמה בעברות [בערבות] המדבר עד בוא דבר מעמכם להגיד לי", + "וישב צדוק ואביתר את־ארון האלהים ירושלם וישבו שם", + "ודוד עלה במעלה הזיתים עלה ובוכה וראש לו חפוי והוא הלך יחף וכל־העם אשר־אתו חפו איש ראשו ועלו עלה ובכה", + "ודוד הגיד לאמר אחיתפל בקשרים עם־אבשלום ויאמר דוד סכל־נא את־עצת אחיתפל יהוה", + "ויהי דוד בא עד־הראש אשר־ישתחוה שם לאלהים והנה לקראתו חושי הארכי קרוע כתנתו ואדמה על־ראשו", + "ויאמר לו דוד אם עברת אתי והית עלי למשא", + "ואם־העיר תשוב ואמרת לאבשלום עבדך אני המלך אהיה עבד אביך ואני מאז ועתה ואני עבדך והפרתה לי את עצת אחיתפל", + "והלוא עמך שם צדוק ואביתר הכהנים והיה כל־הדבר אשר תשמע מבית המלך תגיד לצדוק ולאביתר הכהנים", + "הנה־שם עמם שני בניהם אחימעץ לצדוק ויהונתן לאביתר ושלחתם בידם אלי כל־דבר אשר תשמעו", + "ויבא חושי רעה דוד העיר ואבשלם יבא ירושלם" + ], + [ + "ודוד עבר מעט מהראש והנה ציבא נער מפי־בשת לקראתו וצמד חמרים חבשים ועליהם מאתים לחם ומאה צמוקים ומאה קיץ ונבל יין", + "ויאמר המלך אל־ציבא מה־אלה לך ויאמר ציבא החמורים לבית־המלך לרכב ולהלחם [והלחם] והקיץ לאכול הנערים והיין לשתות היעף במדבר", + "ויאמר המלך ואיה בן־אדניך ויאמר ציבא אל־המלך הנה יושב בירושלם כי אמר היום ישיבו לי בית ישראל את ממלכות אבי", + "ויאמר המלך לצבא הנה לך כל אשר למפי־בשת ויאמר ציבא השתחויתי אמצא־חן בעיניך אדני המלך", + "ובא המלך דוד עד־בחורים והנה משם איש יוצא ממשפחת בית־שאול ושמו שמעי בן־גרא יצא יצוא ומקלל", + "ויסקל באבנים את־דוד ואת־כל־עבדי המלך דוד וכל־העם וכל־הגברים מימינו ומשמאלו", + "וכה־אמר שמעי בקללו צא צא איש הדמים ואיש הבליעל", + "השיב עליך יהוה כל דמי בית־שאול אשר מלכת תחתו [תחתיו] ויתן יהוה את־המלוכה ביד אבשלום בנך והנך ברעתך כי איש דמים אתה", + "ויאמר אבישי בן־צרויה אל־המלך למה יקלל הכלב המת הזה את־אדני המלך אעברה־נא ואסירה את־ראשו", + "ויאמר המלך מה־לי ולכם בני צריה כי [כה] יקלל וכי [כי] יהוה אמר לו קלל את־דוד ומי יאמר מדוע עשיתה כן", + "ויאמר דוד אל־אבישי ואל־כל־עבדיו הנה בני אשר־יצא ממעי מבקש את־נפשי ואף כי־עתה בן־הימיני הנחו לו ויקלל כי אמר־לו יהוה", + "אולי יראה יהוה בעוני [בעיני] והשיב יהוה לי טובה תחת קללתו היום הזה", + "וילך דוד ואנשיו בדרך ושמעי הלך בצלע ההר לעמתו הלוך ויקלל ויסקל באבנים לעמתו ועפר בעפר", + "ויבא המלך וכל־העם אשר־אתו עיפים וינפש שם", + "ואבשלום וכל־העם איש ישראל באו ירושלם ואחיתפל אתו", + "ויהי כאשר־בא חושי הארכי רעה דוד אל־אבשלום ויאמר חושי אל־אבשלם יחי המלך יחי המלך", + "ויאמר אבשלום אל־חושי זה חסדך את־רעך למה לא־הלכת את־רעך", + "ויאמר חושי אל־אבשלם לא כי אשר בחר יהוה והעם הזה וכל־איש ישראל לא [לו] אהיה ואתו אשב", + "והשנית למי אני אעבד הלוא לפני בנו כאשר עבדתי לפני אביך כן אהיה לפניך", + "ויאמר אבשלום אל־אחיתפל הבו לכם עצה מה־נעשה", + "ויאמר אחיתפל אל־אבשלם בוא אל־פלגשי אביך אשר הניח לשמור הבית ושמע כל־ישראל כי־נבאשת את־אביך וחזקו ידי כל־אשר אתך", + "ויטו לאבשלום האהל על־הגג ויבא אבשלום אל־פלגשי אביו לעיני כל־ישראל", + "ועצת אחיתפל אשר יעץ בימים ההם כאשר ישאל־[איש] בדבר האלהים כן כל־עצת אחיתפל גם־לדוד גם לאבשלם" + ], + [ + "ויאמר אחיתפל אל־אבשלם אבחרה נא שנים־עשר אלף איש ואקומה וארדפה אחרי־דוד הלילה", + "ואבוא עליו והוא יגע ורפה ידים והחרדתי אתו ונס כל־העם אשר־אתו והכיתי את־המלך לבדו", + "ואשיבה כל־העם אליך כשוב הכל האיש אשר אתה מבקש כל־העם יהיה שלום", + "ויישר הדבר בעיני אבשלם ובעיני כל־זקני ישראל", + "ויאמר אבשלום קרא נא גם לחושי הארכי ונשמעה מה־בפיו גם־הוא", + "ויבא חושי אל־אבשלום ויאמר אבשלום אליו לאמר כדבר הזה דבר אחיתפל הנעשה את־דברו אם־אין אתה דבר", + "ויאמר חושי אל־אבשלום לא־טובה העצה אשר־יעץ אחיתפל בפעם הזאת", + "ויאמר חושי אתה ידעת את־אביך ואת־אנשיו כי גברים המה ומרי נפש המה כדב שכול בשדה ואביך איש מלחמה ולא ילין את־העם", + "הנה עתה הוא־נחבא באחת הפחתים או באחד המקומת והיה כנפל בהם בתחלה ושמע השמע ואמר היתה מגפה בעם אשר אחרי אבשלם", + "והוא גם־בן־חיל אשר לבו כלב האריה המס ימס כי־ידע כל־ישראל כי־גבור אביך ובני־חיל אשר אתו", + "כי יעצתי האסף יאסף עליך כל־ישראל מדן ועד־באר שבע כחול אשר־על־הים לרב ופניך הלכים בקרב", + "ובאנו אליו באחת [באחד] המקומת אשר נמצא שם ונחנו עליו כאשר יפל הטל על־האדמה ולא־נותר בו ובכל־האנשים אשר־אתו גם־אחד", + "ואם־אל־עיר יאסף והשיאו כל־ישראל אל־העיר ההיא חבלים וסחבנו אתו עד־הנחל עד אשר־לא־נמצא שם גם־צרור", + "ויאמר אבשלום וכל־איש ישראל טובה עצת חושי הארכי מעצת אחיתפל ויהוה צוה להפר את־עצת אחיתפל הטובה לבעבור הביא יהוה אל־אבשלום את־הרעה", + "ויאמר חושי אל־צדוק ואל־אביתר הכהנים כזאת וכזאת יעץ אחיתפל את־אבשלם ואת זקני ישראל וכזאת וכזאת יעצתי אני", + "ועתה שלחו מהרה והגידו לדוד לאמר אל־תלן הלילה בערבות המדבר וגם עבור תעבור פן יבלע למלך ולכל־העם אשר אתו", + "ויהונתן ואחימעץ עמדים בעין־רגל והלכה השפחה והגידה להם והם ילכו והגידו למלך דוד כי לא יוכלו להראות לבוא העירה", + "וירא אתם נער ויגד לאבשלם וילכו שניהם מהרה ויבאו אל־בית־איש בבחורים ולו באר בחצרו וירדו שם", + "ותקח האשה ותפרש את־המסך על־פני הבאר ותשטח עליו הרפות ולא נודע דבר", + "ויבאו עבדי אבשלום אל־האשה הביתה ויאמרו איה אחימעץ ויהונתן ותאמר להם האשה עברו מיכל המים ויבקשו ולא מצאו וישבו ירושלם", + "ויהי אחרי לכתם ויעלו מהבאר וילכו ויגדו למלך דוד ויאמרו אל־דוד קומו ועברו מהרה את־המים כי־ככה יעץ עליכם אחיתפל", + "ויקם דוד וכל־העם אשר אתו ויעברו את־הירדן עד־אור הבקר עד־אחד לא נעדר אשר לא־עבר את־הירדן", + "ואחיתפל ראה כי לא נעשתה עצתו ויחבש את־החמור ויקם וילך אל־ביתו אל־עירו ויצו אל־ביתו ויחנק וימת ויקבר בקבר אביו", + "ודוד בא מחנימה ואבשלם עבר את־הירדן הוא וכל־איש ישראל עמו", + "ואת־עמשא שם אבשלם תחת יואב על־הצבא ועמשא בן־איש ושמו יתרא הישראלי אשר־בא אל־אביגל בת־נחש אחות צרויה אם יואב", + "ויחן ישראל ואבשלם ארץ הגלעד", + "ויהי כבוא דוד מחנימה ושבי בן־נחש מרבת בני־עמון ומכיר בן־עמיאל מלא דבר וברזלי הגלעדי מרגלים", + "משכב וספות וכלי יוצר וחטים ושערים וקמח וקלי ופול ועדשים וקלי", + "ודבש וחמאה וצאן ושפות בקר הגישו לדוד ולעם אשר־אתו לאכול כי אמרו העם רעב ועיף וצמא במדבר" + ], + [ + "ויפקד דוד את־העם אשר אתו וישם עליהם שרי אלפים ושרי מאות", + "וישלח דוד את־העם השלשית ביד־יואב והשלשית ביד אבישי בן־צרויה אחי יואב והשלשת ביד אתי הגתי ויאמר המלך אל־העם יצא אצא גם־אני עמכם", + "ויאמר העם לא תצא כי אם־נס ננוס לא־ישימו אלינו לב ואם־ימתו חצינו לא־ישימו אלינו לב כי־עתה כמנו עשרה אלפים ועתה טוב כי־תהיה־לנו מעיר לעזיר [לעזור]", + "ויאמר אליהם המלך אשר־ייטב בעיניכם אעשה ויעמד המלך אל־יד השער וכל־העם יצאו למאות ולאלפים", + "ויצו המלך את־יואב ואת־אבישי ואת־אתי לאמר לאט־לי לנער לאבשלום וכל־העם שמעו בצות המלך את־כל־השרים על־דבר אבשלום", + "ויצא העם השדה לקראת ישראל ותהי המלחמה ביער אפרים", + "וינגפו שם עם ישראל לפני עבדי דוד ותהי־שם המגפה גדולה ביום ההוא עשרים אלף", + "ותהי־שם המלחמה נפצית [נפצת] על־פני כל־הארץ וירב היער לאכל בעם מאשר אכלה החרב ביום ההוא", + "ויקרא אבשלום לפני עבדי דוד ואבשלום רכב על־הפרד ויבא הפרד תחת שובך האלה הגדולה ויחזק ראשו באלה ויתן בין השמים ובין הארץ והפרד אשר־תחתיו עבר", + "וירא איש אחד ויגד ליואב ויאמר הנה ראיתי את־אבשלם תלוי באלה", + "ויאמר יואב לאיש המגיד לו והנה ראית ומדוע לא־הכיתו שם ארצה ועלי לתת לך עשרה כסף וחגרה אחת", + "ויאמר האיש אל־יואב ולא [ולוא] אנכי שקל על־כפי אלף כסף לא־אשלח ידי אל־בן־המלך כי באזנינו צוה המלך אתך ואת־אבישי ואת־אתי לאמר שמרו־מי בנער באבשלום", + "או־עשיתי בנפשו [בנפשי] שקר וכל־דבר לא־יכחד מן־המלך ואתה תתיצב מנגד", + "ויאמר יואב לא־כן אחילה לפניך ויקח שלשה שבטים בכפו ויתקעם בלב אבשלום עודנו חי בלב האלה", + "ויסבו עשרה נערים נשאי כלי יואב ויכו את־אבשלום וימיתהו", + "ויתקע יואב בשפר וישב העם מרדף אחרי ישראל כי־חשך יואב את־העם", + "ויקחו את־אבשלום וישליכו אתו ביער אל־הפחת הגדול ויצבו עליו גל־אבנים גדול מאד וכל־ישראל נסו איש לאהלו [לאהליו]", + "ואבשלם לקח ויצב־לו בחיו [בחייו] את־מצבת אשר בעמק־המלך כי אמר אין־לי בן בעבור הזכיר שמי ויקרא למצבת על־שמו ויקרא לה יד אבשלם עד היום הזה", + "ואחימעץ בן־צדוק אמר ארוצה נא ואבשרה את־המלך כי־שפטו יהוה מיד איביו", + "ויאמר לו יואב לא איש בשרה אתה היום הזה ובשרת ביום אחר והיום הזה לא תבשר כי־על [על־] [כן] בן־המלך מת", + "ויאמר יואב לכושי לך הגד למלך אשר ראיתה וישתחו כושי ליואב וירץ", + "ויסף עוד אחימעץ בן־צדוק ויאמר אל־יואב ויהי מה ארצה־נא גם־אני אחרי הכושי ויאמר יואב למה־זה אתה רץ בני ולכה אין־בשורה מצאת", + "ויהי־מה ארוץ ויאמר לו רוץ וירץ אחימעץ דרך הככר ויעבר את־הכושי", + "ודוד יושב בין־שני השערים וילך הצפה אל־גג השער אל־החומה וישא את־עיניו וירא והנה־איש רץ לבדו", + "ויקרא הצפה ויגד למלך ויאמר המלך אם־לבדו בשורה בפיו וילך הלוך וקרב", + "וירא הצפה איש־אחר רץ ויקרא הצפה אל־השער ויאמר הנה־איש רץ לבדו ויאמר המלך גם־זה מבשר", + "ויאמר הצפה אני ראה את־מרוצת הראשון כמרצת אחימעץ בן־צדוק ויאמר המלך איש־טוב זה ואל־בשורה טובה יבוא", + "ויקרא אחימעץ ויאמר אל־המלך שלום וישתחו למלך לאפיו ארצה ויאמר ברוך יהוה אלהיך אשר סגר את־האנשים אשר־נשאו את־ידם באדני המלך", + "ויאמר המלך שלום לנער לאבשלום ויאמר אחימעץ ראיתי ההמון הגדול לשלח את־עבד המלך יואב ואת־עבדך ולא ידעתי מה", + "ויאמר המלך סב התיצב כה ויסב ויעמד", + "והנה הכושי בא ויאמר הכושי יתבשר אדני המלך כי־שפטך יהוה היום מיד כל־הקמים עליך", + "ויאמר המלך אל־הכושי השלום לנער לאבשלום ויאמר הכושי יהיו כנער איבי אדני המלך וכל אשר־קמו עליך לרעה" + ], + [ + "וירגז המלך ויעל על־עלית השער ויבך וכה אמר בלכתו בני אבשלום בני בני אבשלום מי־יתן מותי אני תחתיך אבשלום בני בני", + "ויגד ליואב הנה המלך בכה ויתאבל על־אבשלם", + "ותהי התשעה ביום ההוא לאבל לכל־העם כי־שמע העם ביום ההוא לאמר נעצב המלך על־בנו", + "ויתגנב העם ביום ההוא לבוא העיר כאשר יתגנב העם הנכלמים בנוסם במלחמה", + "והמלך לאט את־פניו ויזעק המלך קול גדול בני אבשלום אבשלום בני בני", + "ויבא יואב אל־המלך הבית ויאמר הבשת היום את־פני כל־עבדיך הממלטים את־נפשך היום ואת נפש בניך ובנתיך ונפש נשיך ונפש פלגשיך", + "לאהבה את־שנאיך ולשנא את־אהביך כי הגדת היום כי אין לך שרים ועבדים כי ידעתי היום כי לא [לו] אבשלום חי וכלנו היום מתים כי־אז ישר בעיניך", + "ועתה קום צא ודבר על־לב עבדיך כי ביהוה נשבעתי כי־אינך יוצא אם־ילין איש אתך הלילה ורעה לך זאת מכל־הרעה אשר־באה עליך מנעריך עד־עתה", + "ויקם המלך וישב בשער ולכל־העם הגידו לאמר הנה המלך יושב בשער ויבא כל־העם לפני המלך וישראל נס איש לאהליו", + "ויהי כל־העם נדון בכל־שבטי ישראל לאמר המלך הצילנו מכף איבינו והוא מלטנו מכף פלשתים ועתה ברח מן־הארץ מעל אבשלום", + "ואבשלום אשר משחנו עלינו מת במלחמה ועתה למה אתם מחרשים להשיב את־המלך", + "והמלך דוד שלח אל־צדוק ואל־אביתר הכהנים לאמר דברו אל־זקני יהודה לאמר למה תהיו אחרנים להשיב את־המלך אל־ביתו ודבר כל־ישראל בא אל־המלך אל־ביתו", + "אחי אתם עצמי ובשרי אתם ולמה תהיו אחרנים להשיב את־המלך", + "ולעמשא תמרו הלוא עצמי ובשרי אתה כה יעשה־לי אלהים וכה יוסיף אם־לא שר־צבא תהיה לפני כל־הימים תחת יואב", + "ויט את־לבב כל־איש־יהודה כאיש אחד וישלחו אל־המלך שוב אתה וכל־עבדיך", + "וישב המלך ויבא עד־הירדן ויהודה בא הגלגלה ללכת לקראת המלך להעביר את־המלך את־הירדן", + "וימהר שמעי בן־גרא בן־הימיני אשר מבחורים וירד עם־איש יהודה לקראת המלך דוד", + "ואלף איש עמו מבנימן וציבא נער בית שאול וחמשת עשר בניו ועשרים עבדיו אתו וצלחו הירדן לפני המלך", + "ועברה העברה לעביר את־בית המלך ולעשות הטוב בעינו [בעיניו] ושמעי בן־גרא נפל לפני המלך בעברו בירדן", + "ויאמר אל־המלך אל־יחשב־לי אדני עון ואל־תזכר את אשר העוה עבדך ביום אשר־יצא אדני־המלך מירושלם לשום המלך אל־לבו", + "כי ידע עבדך כי אני חטאתי והנה־באתי היום ראשון לכל־בית יוסף לרדת לקראת אדני המלך", + "ויען אבישי בן־צרויה ויאמר התחת זאת לא יומת שמעי כי קלל את־משיח יהוה", + "ויאמר דוד מה־לי ולכם בני צרויה כי־תהיו־לי היום לשטן היום יומת איש בישראל כי הלוא ידעתי כי היום אני־מלך על־ישראל", + "ויאמר המלך אל־שמעי לא תמות וישבע לו המלך", + "ומפבשת בן־שאול ירד לקראת המלך ולא־עשה רגליו ולא־עשה שפמו ואת־בגדיו לא כבס למן־היום לכת המלך עד־היום אשר־בא בשלום", + "ויהי כי־בא ירושלם לקראת המלך ויאמר לו המלך למה לא־הלכת עמי מפיבשת", + "ויאמר אדני המלך עבדי רמני כי־אמר עבדך אחבשה־לי החמור וארכב עליה ואלך את־המלך כי פסח עבדך", + "וירגל בעבדך אל־אדני המלך ואדני המלך כמלאך האלהים ועשה הטוב בעיניך", + "כי לא היה כל־בית אבי כי אם־אנשי־מות לאדני המלך ותשת את־עבדך באכלי שלחנך ומה־יש־לי עוד צדקה ולזעק עוד אל־המלך", + "ויאמר לו המלך למה תדבר עוד דבריך אמרתי אתה וציבא תחלקו את־השדה", + "ויאמר מפיבשת אל־המלך גם את־הכל יקח אחרי אשר־בא אדני המלך בשלום אל־ביתו", + "וברזלי הגלעדי ירד מרגלים ויעבר את־המלך הירדן לשלחו את־בירדן [הירדן]", + "וברזלי זקן מאד בן־שמנים שנה והוא־כלכל את־המלך בשיבתו במחנים כי־איש גדול הוא מאד", + "ויאמר המלך אל־ברזלי אתה עבר אתי וכלכלתי אתך עמדי בירושלם", + "ויאמר ברזלי אל־המלך כמה ימי שני חיי כי־אעלה את־המלך ירושלם", + "בן־שמנים שנה אנכי היום האדע בין־טוב לרע אם־יטעם עבדך את־אשר אכל ואת־אשר אשתה אם־אשמע עוד בקול שרים ושרות ולמה יהיה עבדך עוד למשא אל־אדני המלך", + "כמעט יעבר עבדך את־הירדן את־המלך ולמה יגמלני המלך הגמולה הזאת", + "ישב־נא עבדך ואמת בעירי עם קבר אבי ואמי והנה עבדך כמהם יעבר עם־אדני המלך ועשה־לו את אשר־טוב בעיניך", + "ויאמר המלך אתי יעבר כמהם ואני אעשה־לו את־הטוב בעיניך וכל אשר־תבחר עלי אעשה־לך", + "ויעבר כל־העם את־הירדן והמלך עבר וישק המלך לברזלי ויברכהו וישב למקמו", + "ויעבר המלך הגלגלה וכמהן עבר עמו וכל־עם יהודה ויעברו [העבירו] את־המלך וגם חצי עם ישראל", + "והנה כל־איש ישראל באים אל־המלך ויאמרו אל־המלך מדוע גנבוך אחינו איש יהודה ויעברו את־המלך ואת־ביתו את־הירדן וכל־אנשי דוד עמו", + "ויען כל־איש יהודה על־איש ישראל כי־קרוב המלך אלי ולמה זה חרה לך על־הדבר הזה האכול אכלנו מן־המלך אם־נשאת נשא לנו", + "ויען איש־ישראל את־איש יהודה ויאמר עשר־ידות לי במלך וגם־בדוד אני ממך ומדוע הקלתני ולא־היה דברי ראשון לי להשיב את־מלכי ויקש דבר־איש יהודה מדבר איש ישראל" + ], + [ + "ושם נקרא איש בליעל ושמו שבע בן־בכרי איש ימיני ויתקע בשפר ויאמר אין־לנו חלק בדוד ולא נחלה־לנו בבן־ישי איש לאהליו ישראל", + "ויעל כל־איש ישראל מאחרי דוד אחרי שבע בן־בכרי ואיש יהודה דבקו במלכם מן־הירדן ועד־ירושלם", + "ויבא דוד אל־ביתו ירושלם ויקח המלך את עשר־נשים פלגשים אשר הניח לשמר הבית ויתנם בית־משמרת ויכלכלם ואליהם לא־בא ותהיינה צררות עד־יום מתן אלמנות חיות", + "ויאמר המלך אל־עמשא הזעק־לי את־איש־יהודה שלשת ימים ואתה פה עמד", + "וילך עמשא להזעיק את־יהודה וייחר [ויוחר] מן־המועד אשר יעדו", + "ויאמר דוד אל־אבישי עתה ירע לנו שבע בן־בכרי מן־אבשלום אתה קח את־עבדי אדניך ורדף אחריו פן־מצא לו ערים בצרות והציל עיננו", + "ויצאו אחריו אנשי יואב והכרתי והפלתי וכל־הגברים ויצאו מירושלם לרדף אחרי שבע בן־בכרי", + "הם עם־האבן הגדולה אשר בגבעון ועמשא בא לפניהם ויואב חגור מדו לבשו ועלו [ועליו] חגור חרב מצמדת על־מתניו בתערה והוא יצא ותפל", + "ויאמר יואב לעמשא השלום אתה אחי ותחז יד־ימין יואב בזקן עמשא לנשק־לו", + "ועמשא לא־נשמר בחרב אשר ביד־יואב ויכהו בה אל־החמש וישפך מעיו ארצה ולא־שנה לו וימת ויואב ואבישי אחיו רדף אחרי שבע בן־בכרי", + "ואיש עמד עליו מנערי יואב ויאמר מי אשר חפץ ביואב ומי אשר־לדוד אחרי יואב", + "ועמשא מתגלל בדם בתוך המסלה וירא האיש כי־עמד כל־העם ויסב את־עמשא מן־המסלה השדה וישלך עליו בגד כאשר ראה כל־הבא עליו ועמד", + "כאשר הגה מן־המסלה עבר כל־איש אחרי יואב לרדף אחרי שבע בן־בכרי", + "ויעבר בכל־שבטי ישראל אבלה ובית מעכה וכל־הברים ויקלהו [ויקהלו] ויבאו אף־אחריו", + "ויבאו ויצרו עליו באבלה בית המעכה וישפכו סללה אל־העיר ותעמד בחל וכל־העם אשר את־יואב משחיתם להפיל החומה", + "ותקרא אשה חכמה מן־העיר שמעו שמעו אמרו־נא אל־יואב קרב עד־הנה ואדברה אליך", + "ויקרב אליה ותאמר האשה האתה יואב ויאמר אני ותאמר לו שמע דברי אמתך ויאמר שמע אנכי", + "ותאמר לאמר דבר ידברו בראשנה לאמר שאל ישאלו באבל וכן התמו", + "אנכי שלמי אמוני ישראל אתה מבקש להמית עיר ואם בישראל למה תבלע נחלת יהוה", + "ויען יואב ויאמר חלילה חלילה לי אם־אבלע ואם־אשחית", + "לא־כן הדבר כי איש מהר אפרים שבע בן־בכרי שמו נשא ידו במלך בדוד תנו־אתו לבדו ואלכה מעל העיר ותאמר האשה אל־יואב הנה ראשו משלך אליך בעד החומה", + "ותבוא האשה אל־כל־העם בחכמתה ויכרתו את־ראש שבע בן־בכרי וישלכו אל־יואב ויתקע בשופר ויפצו מעל־העיר איש לאהליו ויואב שב ירושלם אל־המלך", + "ויואב אל כל־הצבא ישראל ובניה בן־יהוידע על־הכרי [הכרתי] ועל־הפלתי", + "ואדרם על־המס ויהושפט בן־אחילוד המזכיר", + "ושיא [ושוא] ספר וצדוק ואביתר כהנים", + "וגם עירא היארי היה כהן לדוד" + ], + [ + "ויהי רעב בימי דוד שלש שנים שנה אחרי שנה ויבקש דוד את־פני יהוה ויאמר יהוה אל־שאול ואל־בית הדמים על־אשר־המית את־הגבענים", + "ויקרא המלך לגבענים ויאמר אליהם והגבענים לא מבני ישראל המה כי אם־מיתר האמרי ובני ישראל נשבעו להם ויבקש שאול להכתם בקנאתו לבני־ישראל ויהודה", + "ויאמר דוד אל־הגבענים מה אעשה לכם ובמה אכפר וברכו את־נחלת יהוה", + "ויאמרו לו הגבענים אין־לי [לנו] כסף וזהב עם־שאול ועם־ביתו ואין־לנו איש להמית בישראל ויאמר מה־אתם אמרים אעשה לכם", + "ויאמרו אל־המלך האיש אשר כלנו ואשר דמה־לנו נשמדנו מהתיצב בכל־גבל ישראל", + "ינתן־[יתן־] לנו שבעה אנשים מבניו והוקענום ליהוה בגבעת שאול בחיר יהוה ויאמר המלך אני אתן", + "ויחמל המלך על־מפי־בשת בן־יהונתן בן־שאול על־שבעת יהוה אשר בינתם בין דוד ובין יהונתן בן־שאול", + "ויקח המלך את־שני בני רצפה בת־איה אשר ילדה לשאול את־ארמני ואת־מפבשת ואת־חמשת בני מיכל בת־שאול אשר ילדה לעדריאל בן־ברזלי המחלתי", + "ויתנם ביד הגבענים ויקיעם בהר לפני יהוה ויפלו שבעתים [שבעתם] יחד והם [והמה] המתו בימי קציר בראשנים תחלת [בתחלת] קציר שערים", + "ותקח רצפה בת־איה את־השק ותטהו לה אל־הצור מתחלת קציר עד נתך־מים עליהם מן־השמים ולא־נתנה עוף השמים לנוח עליהם יומם ואת־חית השדה לילה", + "ויגד לדוד את אשר־עשתה רצפה בת־איה פלגש שאול", + "וילך דוד ויקח את־עצמות שאול ואת־עצמות יהונתן בנו מאת בעלי יביש גלעד אשר גנבו אתם מרחב בית־שן אשר תלום [תלאום] שם הפלשתים [שמה] [פלשתים] ביום הכות פלשתים את־שאול בגלבע", + "ויעל משם את־עצמות שאול ואת־עצמות יהונתן בנו ויאספו את־עצמות המוקעים", + "ויקברו את־עצמות־שאול ויהונתן־בנו בארץ בנימן בצלע בקבר קיש אביו ויעשו כל אשר־צוה המלך ויעתר אלהים לארץ אחרי־כן", + "ותהי־עוד מלחמה לפלשתים את־ישראל וירד דוד ועבדיו עמו וילחמו את־פלשתים ויעף דוד", + "וישבו [וישבי] בנב אשר בילידי הרפה ומשקל קינו שלש מאות משקל נחשת והוא חגור חדשה ויאמר להכות את־דוד", + "ויעזר־לו אבישי בן־צרויה ויך את־הפלשתי וימיתהו אז נשבעו אנשי־דוד לו לאמר לא־תצא עוד אתנו למלחמה ולא תכבה את־נר ישראל", + "ויהי אחרי־כן ותהי־עוד המלחמה בגוב עם־פלשתים אז הכה סבכי החשתי את־סף אשר בילדי הרפה", + "ותהי־עוד המלחמה בגוב עם־פלשתים ויך אלחנן בן־יערי ארגים בית הלחמי את גלית הגתי ועץ חניתו כמנור ארגים", + "ותהי־עוד מלחמה בגת ויהי איש מדין [מדון] ואצבעת ידיו ואצבעת רגליו שש ושש עשרים וארבע מספר וגם־הוא ילד להרפה", + "ויחרף את־ישראל ויכהו יהונתן בן־שמעי [שמעה] אחי דוד", + "את־ארבעת אלה ילדו להרפה בגת ויפלו ביד־דוד וביד עבדיו" + ], + [ + "וידבר דוד ליהוה את־דברי השירה הזאת ביום הציל יהוה אתו מכף כל־איביו ומכף שאול", + "ויאמר יהוה סלעי ומצדתי ומפלטי־לי", + "אלהי צורי אחסה־בו מגני וקרן ישעי משגבי ומנוסי משעי מחמס תשעני", + "מהלל אקרא יהוה ומאיבי אושע", + "כי אפפני משברי־מות נחלי בליעל יבעתני", + "חבלי שאול סבני קדמני מקשי־מות", + "בצר־לי אקרא יהוה ואל־אלהי אקרא וישמע מהיכלו קולי ושועתי באזניו", + "ותגעש [ויתגעש] ותרעש הארץ מוסדות השמים ירגזו ויתגעשו כי־חרה לו", + "עלה עשן באפו ואש מפיו תאכל גחלים בערו ממנו", + "ויט שמים וירד וערפל תחת רגליו", + "וירכב על־כרוב ויעף וירא על־כנפי־רוח", + "וישת חשך סביבתיו סכות חשרת־מים עבי שחקים", + "מנגה נגדו בערו גחלי־אש", + "ירעם מן־שמים יהוה ועליון יתן קולו", + "וישלח חצים ויפיצם ברק ויהמם [ויהם]", + "ויראו אפקי ים יגלו מסדות תבל בגערת יהוה מנשמת רוח אפו", + "ישלח ממרום יקחני ימשני ממים רבים", + "יצילני מאיבי עז משנאי כי אמצו ממני", + "יקדמני ביום אידי ויהי יהוה משען לי", + "ויצא למרחב אתי יחלצני כי־חפץ בי", + "יגמלני יהוה כצדקתי כבר ידי ישיב לי", + "כי שמרתי דרכי יהוה ולא רשעתי מאלהי", + "כי כל־משפטו [משפטיו] לנגדי וחקתיו לא־אסור ממנה", + "ואהיה תמים לו ואשתמרה מעוני", + "וישב יהוה לי כצדקתי כברי לנגד עיניו", + "עם־חסיד תתחסד עם־גבור תמים תתמם", + "עם־נבר תתבר ועם־עקש תתפל", + "ואת־עם עני תושיע ועיניך על־רמים תשפיל", + "כי־אתה נירי יהוה ויהוה יגיה חשכי", + "כי בכה ארוץ גדוד באלהי אדלג־שור", + "האל תמים דרכו אמרת יהוה צרופה מגן הוא לכל החסים בו", + "כי מי־אל מבלעדי יהוה ומי צור מבלעדי אלהינו", + "האל מעוזי חיל ויתר תמים דרכו [דרכי]", + "משוה רגליו [רגלי] כאילות ועל במותי יעמדני", + "מלמד ידי למלחמה ונחת קשת־נחושה זרעתי", + "ותתן־לי מגן ישעך וענתך תרבני", + "תרחיב צעדי תחתני ולא מעדו קרסלי", + "ארדפה איבי ואשמידם ולא אשוב עד־כלותם", + "ואכלם ואמחצם ולא יקומון ויפלו תחת רגלי", + "ותזרני חיל למלחמה תכריע קמי תחתני", + "ואיבי תתה לי ערף משנאי ואצמיתם", + "ישעו ואין משיע אל־יהוה ולא ענם", + "ואשחקם כעפר־ארץ כטיט־חוצות אדקם ארקעם", + "ותפלטני מריבי עמי תשמרני לראש גוים עם לא־ידעתי יעבדני", + "בני נכר יתכחשו־לי לשמוע אזן ישמעו לי", + "בני נכר יבלו ויחגרו ממסגרותם", + "חי־יהוה וברוך צורי וירם אלהי צור ישעי", + "האל הנתן נקמת לי ומוריד עמים תחתני", + "ומוציאי מאיבי ומקמי תרוממני מאיש חמסים תצילני", + "על־כן אודך יהוה בגוים ולשמך אזמר", + "מגדיל [מגדול] ישועות מלכו ועשה־חסד למשיחו לדוד ולזרעו עד־עולם" + ], + [ + "ואלה דברי דוד האחרנים נאם דוד בן־ישי ונאם הגבר הקם על משיח אלהי יעקב ונעים זמרות ישראל", + "רוח יהוה דבר־בי ומלתו על־לשוני", + "אמר אלהי ישראל לי דבר צור ישראל מושל באדם צדיק מושל יראת אלהים", + "וכאור בקר יזרח־שמש בקר לא עבות מנגה ממטר דשא מארץ", + "כי־לא־כן ביתי עם־אל כי ברית עולם שם לי ערוכה בכל ושמרה כי־כל־ישעי וכל־חפץ כי־לא יצמיח", + "ובליעל כקוץ מנד כלהם כי־לא ביד יקחו", + "ואיש יגע בהם ימלא ברזל ועץ חנית ובאש שרוף ישרפו בשבת", + "אלה שמות הגברים אשר לדוד ישב בשבת תחכמני ראש השלשי הוא עדינו העצנו [העצני] על־שמנה מאות חלל בפעם אחד [אחת]", + "ואחרו [ואחריו] אלעזר בן־דדי [דדו] בן־אחחי בשלשה גברים [הגברים] עם־דוד בחרפם בפלשתים נאספו־שם למלחמה ויעלו איש ישראל", + "הוא קם ויך בפלשתים עד כי־יגעה ידו ותדבק ידו אל־החרב ויעש יהוה תשועה גדולה ביום ההוא והעם ישבו אחריו אך־לפשט", + "ואחריו שמא בן־אגא הררי ויאספו פלשתים לחיה ותהי־שם חלקת השדה מלאה עדשים והעם נס מפני פלשתים", + "ויתיצב בתוך־החלקה ויצילה ויך את־פלשתים ויעש יהוה תשועה גדולה", + "וירדו שלשים [שלשה] מהשלשים ראש ויבאו אל־קציר אל־דוד אל־מערת עדלם וחית פלשתים חנה בעמק רפאים", + "ודוד אז במצודה ומצב פלשתים אז בית לחם", + "ויתאוה דוד ויאמר מי ישקני מים מבאר בית־לחם אשר בשער", + "ויבקעו שלשת הגברים במחנה פלשתים וישאבו־מים מבאר בית־לחם אשר בשער וישאו ויבאו אל־דוד ולא אבה לשתותם ויסך אתם ליהוה", + "ויאמר חלילה לי יהוה מעשתי זאת הדם האנשים ההלכים בנפשותם ולא אבה לשתותם אלה עשו שלשת הגברים", + "ואבישי אחי יואב בן־צרויה הוא ראש השלשי [השלשה] והוא עורר את־חניתו על־שלש מאות חלל ולו־שם בשלשה", + "מן־השלשה הכי נכבד ויהי להם לשר ועד־השלשה לא־בא", + "ובניהו בן־יהוידע בן־איש־חי [חיל] רב־פעלים מקבצאל הוא הכה את שני אראל מואב והוא ירד והכה את־האריה [הארי] בתוך הבאר ביום השלג", + "והוא־הכה את־איש מצרי אשר [איש] מראה וביד המצרי חנית וירד אליו בשבט ויגזל את־החנית מיד המצרי ויהרגהו בחניתו", + "אלה עשה בניהו בן־יהוידע ולו־שם בשלשה הגברים", + "מן־השלשים נכבד ואל־השלשה לא־בא וישמהו דוד אל־משמעתו", + "עשה־אל אחי־יואב בשלשים אלחנן בן־דדו בית לחם", + "שמה החרדי אליקא החרדי", + "חלץ הפלטי עירא בן־עקש התקועי", + "אביעזר הענתתי מבני החשתי", + "צלמון האחחי מהרי הנטפתי", + "חלב בן־בענה הנטפתי אתי בן־ריבי מגבעת בני בנימן", + "בניהו פרעתני הדי מנחלי געש", + "אבי־עלבון הערבתי עזמות הברחמי", + "אליחבא השעלבני בני ישן יהונתן", + "שמה ההררי אחיאם בן־שרר האררי", + "אליפלט בן־אחסבי בן־המעכתי אליעם בן־אחיתפל הגלני", + "חצרו [חצרי] הכרמלי פערי הארבי", + "יגאל בן־נתן מצבה בני הגדי", + "צלק העמני נחרי הבארתי נשאי [נשא] כלי יואב בן־צריה", + "עירא היתרי גרב היתרי", + "אוריה החתי כל שלשים ושבעה" + ], + [ + "ויסף אף־יהוה לחרות בישראל ויסת את־דוד בהם לאמר לך מנה את־ישראל ואת־יהודה", + "ויאמר המלך אל־יואב שר־החיל אשר־אתו שוט־נא בכל־שבטי ישראל מדן ועד־באר שבע ופקדו את־העם וידעתי את מספר העם", + "ויאמר יואב אל־המלך ויוסף יהוה אלהיך אל־העם כהם וכהם מאה פעמים ועיני אדני־המלך ראות ואדני המלך למה חפץ בדבר הזה", + "ויחזק דבר־המלך אל־יואב ועל שרי החיל ויצא יואב ושרי החיל לפני המלך לפקד את־העם את־ישראל", + "ויעברו את־הירדן ויחנו בערוער ימין העיר אשר בתוך־הנחל הגד ואל־יעזר", + "ויבאו הגלעדה ואל־ארץ תחתים חדשי ויבאו דנה יען וסביב אל־צידון", + "ויבאו מבצר־צר וכל־ערי החוי והכנעני ויצאו אל־נגב יהודה באר שבע", + "וישטו בכל־הארץ ויבאו מקצה תשעה חדשים ועשרים יום ירושלם", + "ויתן יואב את־מספר מפקד־העם אל־המלך ותהי ישראל שמנה מאות אלף איש־חיל שלף חרב ואיש יהודה חמש־מאות אלף איש", + "ויך לב־דוד אתו אחרי־כן ספר את־העם ויאמר דוד אל־יהוה חטאתי מאד אשר עשיתי ועתה יהוה העבר־נא את־עון עבדך כי נסכלתי מאד", + "ויקם דוד בבקר ודבר־יהוה היה אל־גד הנביא חזה דוד לאמר", + "הלוך ודברת אל־דוד כה אמר יהוה שלש אנכי נוטל עליך בחר־לך אחת־מהם ואעשה־לך", + "ויבא־גד אל־דוד ויגד־לו ויאמר לו התבוא לך שבע שנים רעב בארצך אם־שלשה חדשים נסך לפני־צריך והוא רדפך ואם־היות שלשת ימים דבר בארצך עתה דע וראה מה־אשיב שלחי דבר", + "ויאמר דוד אל־גד צר־לי מאד נפלה־נא ביד־יהוה כי־רבים רחמו [רחמיו] וביד־אדם אל־אפלה", + "ויתן יהוה דבר בישראל מהבקר ועד־עת מועד וימת מן־העם מדן ועד־באר שבע שבעים אלף איש", + "וישלח ידו המלאך ירושלם לשחתה וינחם יהוה אל־הרעה ויאמר למלאך המשחית בעם רב עתה הרף ידך ומלאך יהוה היה עם־גרן האורנה [הארונה] היבסי", + "ויאמר דוד אל־יהוה בראתו את־המלאך המכה בעם ויאמר הנה אנכי חטאתי ואנכי העויתי ואלה הצאן מה עשו תהי נא ידך בי ובבית אבי", + "ויבא־גד אל־דוד ביום ההוא ויאמר לו עלה הקם ליהוה מזבח בגרן ארניה [ארונה] היבסי", + "ויעל דוד כדבר־גד כאשר צוה יהוה", + "וישקף ארונה וירא את־המלך ואת־עבדיו עברים עליו ויצא ארונה וישתחו למלך אפיו ארצה", + "ויאמר ארונה מדוע בא אדני־המלך אל־עבדו ויאמר דוד לקנות מעמך את־הגרן לבנות מזבח ליהוה ותעצר המגפה מעל העם", + "ויאמר ארונה אל־דוד יקח ויעל אדני המלך הטוב בעינו [בעיניו] ראה הבקר לעלה והמרגים וכלי הבקר לעצים", + "הכל נתן ארונה המלך למלך ויאמר ארונה אל־המלך יהוה אלהיך ירצך", + "ויאמר המלך אל־ארונה לא כי־קנו אקנה מאותך במחיר ולא אעלה ליהוה אלהי עלות חנם ויקן דוד את־הגרן ואת־הבקר בכסף שקלים חמשים", + "ויבן שם דוד מזבח ליהוה ויעל עלות ושלמים ויעתר יהוה לארץ ותעצר המגפה מעל ישראל" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "שמואל ב", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Prophets" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/10.json b/texts/torah/10.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..40a1dc435f6d8609d8810a9e25adcf093099b67e --- /dev/null +++ b/texts/torah/10.json @@ -0,0 +1,882 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "IKings", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "והמלך דוד זקן בא בימים ויכסהו בבגדים ולא יחם לו", + "ויאמרו לו עבדיו יבקשו לאדני המלך נערה בתולה ועמדה לפני המלך ותהי־לו סכנת ושכבה בחיקך וחם לאדני המלך", + "ויבקשו נערה יפה בכל גבול ישראל וימצאו את־אבישג השונמית ויבאו אתה למלך", + "והנערה יפה עד־מאד ותהי למלך סכנת ותשרתהו והמלך לא ידעה", + "ואדניה בן־חגית מתנשא לאמר אני אמלך ויעש לו רכב ופרשים וחמשים איש רצים לפניו", + "ולא־עצבו אביו מימיו לאמר מדוע ככה עשית וגם־הוא טוב־תאר מאד ואתו ילדה אחרי אבשלום", + "ויהיו דבריו עם יואב בן־צרויה ועם אביתר הכהן ויעזרו אחרי אדניה", + "וצדוק הכהן ובניהו בן־יהוידע ונתן הנביא ושמעי ורעי והגבורים אשר לדוד לא היו עם־אדניהו", + "ויזבח אדניהו צאן ובקר ומריא עם אבן הזחלת אשר־אצל עין רגל ויקרא את־כל־אחיו בני המלך ולכל־אנשי יהודה עבדי המלך", + "ואת־נתן הנביא ובניהו ואת־הגבורים ואת־שלמה אחיו לא קרא", + "ויאמר נתן אל־בת־שבע אם־שלמה לאמר הלוא שמעת כי מלך אדניהו בן־חגית ואדנינו דוד לא ידע", + "ועתה לכי איעצך נא עצה ומלטי את־נפשך ואת־נפש בנך שלמה", + "לכי ובאי אל־המלך דוד ואמרת אליו הלא־אתה אדני המלך נשבעת לאמתך לאמר כי־שלמה בנך ימלך אחרי והוא ישב על־כסאי ומדוע מלך אדניהו", + "הנה עודך מדברת שם עם־המלך ואני אבוא אחריך ומלאתי את־דבריך", + "ותבא בת־שבע אל־המלך החדרה והמלך זקן מאד ואבישג השונמית משרת את־המלך", + "ותקד בת־שבע ותשתחו למלך ויאמר המלך מה־לך", + "ותאמר לו אדני אתה נשבעת ביהוה אלהיך לאמתך כי־שלמה בנך ימלך אחרי והוא ישב על־כסאי", + "ועתה הנה אדניה מלך ועתה אדני המלך לא ידעת", + "ויזבח שור ומריא־וצאן לרב ויקרא לכל־בני המלך ולאביתר הכהן וליאב שר הצבא ולשלמה עבדך לא קרא", + "ואתה אדני המלך עיני כל־ישראל עליך להגיד להם מי ישב על־כסא אדני־המלך אחריו", + "והיה כשכב אדני־המלך עם־אבתיו והייתי אני ובני שלמה חטאים", + "והנה עודנה מדברת עם־המלך ונתן הנביא בא", + "ויגידו למלך לאמר הנה נתן הנביא ויבא לפני המלך וישתחו למלך על־אפיו ארצה", + "ויאמר נתן אדני המלך אתה אמרת אדניהו ימלך אחרי והוא ישב על־כסאי", + "כי ירד היום ויזבח שור ומריא־וצאן לרב ויקרא לכל־בני המלך ולשרי הצבא ולאביתר הכהן והנם אכלים ושתים לפניו ויאמרו יחי המלך אדניהו", + "ולי אני־עבדך ולצדק הכהן ולבניהו בן־יהוידע ולשלמה עבדך לא קרא", + "אם מאת אדני המלך נהיה הדבר הזה ולא הודעת את־עבדיך [עבדך] מי ישב על־כסא אדני־המלך אחריו", + "ויען המלך דוד ויאמר קראו־לי לבת־שבע ותבא לפני המלך ותעמד לפני המלך", + "וישבע המלך ויאמר חי־יהוה אשר־פדה את־נפשי מכל־צרה", + "כי כאשר נשבעתי לך ביהוה אלהי ישראל לאמר כי־שלמה בנך ימלך אחרי והוא ישב על־כסאי תחתי כי כן אעשה היום הזה", + "ותקד בת־שבע אפים ארץ ותשתחו למלך ותאמר יחי אדני המלך דוד לעלם", + "ויאמר המלך דוד קראו־לי לצדוק הכהן ולנתן הנביא ולבניהו בן־יהוידע ויבאו לפני המלך", + "ויאמר המלך להם קחו עמכם את־עבדי אדניכם והרכבתם את־שלמה בני על־הפרדה אשר־לי והורדתם אתו אל־גחון", + "ומשח אתו שם צדוק הכהן ונתן הנביא למלך על־ישראל ותקעתם בשופר ואמרתם יחי המלך שלמה", + "ועליתם אחריו ובא וישב על־כסאי והוא ימלך תחתי ואתו צויתי להיות נגיד על־ישראל ועל־יהודה", + "ויען בניהו בן־יהוידע את־המלך ויאמר אמן כן יאמר יהוה אלהי אדני המלך", + "כאשר היה יהוה עם־אדני המלך כן יהי [יהיה] עם־שלמה ויגדל את־כסאו מכסא אדני המלך דוד", + "וירד צדוק הכהן ונתן הנביא ובניהו בן־יהוידע והכרתי והפלתי וירכבו את־שלמה על־פרדת המלך דוד וילכו אתו על־גחון", + "ויקח צדוק הכהן את־קרן השמן מן־האהל וימשח את־שלמה ויתקעו בשופר ויאמרו כל־העם יחי המלך שלמה", + "ויעלו כל־העם אחריו והעם מחללים בחללים ושמחים שמחה גדולה ותבקע הארץ בקולם", + "וישמע אדניהו וכל־הקראים אשר אתו והם כלו לאכל וישמע יואב את־קול השופר ויאמר מדוע קול־הקריה הומה", + "עודנו מדבר והנה יונתן בן־אביתר הכהן בא ויאמר אדניהו בא כי איש חיל אתה וטוב תבשר", + "ויען יונתן ויאמר לאדניהו אבל אדנינו המלך־דוד המליך את־שלמה", + "וישלח אתו־המלך את־צדוק הכהן ואת־נתן הנביא ובניהו בן־יהוידע והכרתי והפלתי וירכבו אתו על פרדת המלך", + "וימשחו אתו צדוק הכהן ונתן הנביא למלך בגחון ויעלו משם שמחים ותהם הקריה הוא הקול אשר שמעתם", + "וגם ישב שלמה על כסא המלוכה", + "וגם־באו עבדי המלך לברך את־אדנינו המלך דוד לאמר ייטב אלהיך [אלהים] את־שם שלמה משמך ויגדל את־כסאו מכסאך וישתחו המלך על־המשכב", + "וגם־ככה אמר המלך ברוך יהוה אלהי ישראל אשר נתן היום ישב על־כסאי ועיני ראות", + "ויחרדו ויקמו כל־הקראים אשר לאדניהו וילכו איש לדרכו", + "ואדניהו ירא מפני שלמה ויקם וילך ויחזק בקרנות המזבח", + "ויגד לשלמה לאמר הנה אדניהו ירא את־המלך שלמה והנה אחז בקרנות המזבח לאמר ישבע־לי כיום המלך שלמה אם־ימית את־עבדו בחרב", + "ויאמר שלמה אם יהיה לבן־חיל לא־יפל משערתו ארצה ואם־רעה תמצא־בו ומת", + "וישלח המלך שלמה וירדהו מעל המזבח ויבא וישתחו למלך שלמה ויאמר־לו שלמה לך לביתך" + ], + [ + "ויקרבו ימי־דוד למות ויצו את־שלמה בנו לאמר", + "אנכי הלך בדרך כל־הארץ וחזקת והיית לאיש", + "ושמרת את־משמרת יהוה אלהיך ללכת בדרכיו לשמר חקתיו מצותיו ומשפטיו ועדותיו ככתוב בתורת משה למען תשכיל את כל־אשר תעשה ואת כל־אשר תפנה שם", + "למען יקים יהוה את־דברו אשר דבר עלי לאמר אם־ישמרו בניך את־דרכם ללכת לפני באמת בכל־לבבם ובכל־נפשם לאמר לא־יכרת לך איש מעל כסא ישראל", + "וגם אתה ידעת את אשר־עשה לי יואב בן־צרויה אשר עשה לשני־שרי צבאות ישראל לאבנר בן־נר ולעמשא בן־יתר ויהרגם וישם דמי־מלחמה בשלם ויתן דמי מלחמה בחגרתו אשר במתניו ובנעלו אשר ברגליו", + "ועשית כחכמתך ולא־תורד שיבתו בשלם שאל", + "ולבני ברזלי הגלעדי תעשה־חסד והיו באכלי שלחנך כי־כן קרבו אלי בברחי מפני אבשלום אחיך", + "והנה עמך שמעי בן־גרא בן־הימיני מבחרים והוא קללני קללה נמרצת ביום לכתי מחנים והוא־ירד לקראתי הירדן ואשבע לו ביהוה לאמר אם־אמיתך בחרב", + "ועתה אל־תנקהו כי איש חכם אתה וידעת את אשר תעשה־לו והורדת את־שיבתו בדם שאול", + "וישכב דוד עם־אבתיו ויקבר בעיר דוד", + "והימים אשר מלך דוד על־ישראל ארבעים שנה בחברון מלך שבע שנים ובירושלם מלך שלשים ושלש שנים", + "ושלמה ישב על־כסא דוד אביו ותכן מלכתו מאד", + "ויבא אדניהו בן־חגית אל־בת־שבע אם־שלמה ותאמר השלום באך ויאמר שלום", + "ויאמר דבר לי אליך ותאמר דבר", + "ויאמר את ידעת כי־לי היתה המלוכה ועלי שמו כל־ישראל פניהם למלך ותסב המלוכה ותהי לאחי כי מיהוה היתה לו", + "ועתה שאלה אחת אנכי שאל מאתך אל־תשבי את־פני ותאמר אליו דבר", + "ויאמר אמרי־נא לשלמה המלך כי לא־ישיב את־פניך ויתן־לי את־אבישג השונמית לאשה", + "ותאמר בת־שבע טוב אנכי אדבר עליך אל־המלך", + "ותבא בת־שבע אל־המלך שלמה לדבר־לו על־אדניהו ויקם המלך לקראתה וישתחו לה וישב על־כסאו וישם כסא לאם המלך ותשב לימינו", + "ותאמר שאלה אחת קטנה אנכי שאלת מאתך אל־תשב את־פני ויאמר־לה המלך שאלי אמי כי לא־אשיב את־פניך", + "ותאמר יתן את־אבישג השנמית לאדניהו אחיך לאשה", + "ויען המלך שלמה ויאמר לאמו ולמה את שאלת את־אבישג השנמית לאדניהו ושאלי־לו את־המלוכה כי הוא אחי הגדול ממני ולו ולאביתר הכהן וליואב בן־צרויה", + "וישבע המלך שלמה ביהוה לאמר כה יעשה־לי אלהים וכה יוסיף כי בנפשו דבר אדניהו את־הדבר הזה", + "ועתה חי־יהוה אשר הכינני ויושיביני [ויושיבני] על־כסא דוד אבי ואשר עשה־לי בית כאשר דבר כי היום יומת אדניהו", + "וישלח המלך שלמה ביד בניהו בן־יהוידע ויפגע־בו וימת", + "ולאביתר הכהן אמר המלך ענתת לך על־שדיך כי איש מות אתה וביום הזה לא אמיתך כי־נשאת את־ארון אדני יהוה לפני דוד אבי וכי התענית בכל אשר־התענה אבי", + "ויגרש שלמה את־אביתר מהיות כהן ליהוה למלא את־דבר יהוה אשר דבר על־בית עלי בשלה", + "והשמעה באה עד־יואב כי יואב נטה אחרי אדניה ואחרי אבשלום לא נטה וינס יואב אל־אהל יהוה ויחזק בקרנות המזבח", + "ויגד למלך שלמה כי נס יואב אל־אהל יהוה והנה אצל המזבח וישלח שלמה את־בניהו בן־יהוידע לאמר לך פגע־בו", + "ויבא בניהו אל־אהל יהוה ויאמר אליו כה־אמר המלך צא ויאמר לא כי פה אמות וישב בניהו את־המלך דבר לאמר כה־דבר יואב וכה ענני", + "ויאמר לו המלך עשה כאשר דבר ופגע־בו וקברתו והסירת דמי חנם אשר שפך יואב מעלי ומעל בית אבי", + "והשיב יהוה את־דמו על־ראשו אשר פגע בשני־אנשים צדקים וטבים ממנו ויהרגם בחרב ואבי דוד לא ידע את־אבנר בן־נר שר־צבא ישראל ואת־עמשא בן־יתר שר־צבא יהודה", + "ושבו דמיהם בראש יואב ובראש זרעו לעלם ולדוד ולזרעו ולביתו ולכסאו יהיה שלום עד־עולם מעם יהוה", + "ויעל בניהו בן־יהוידע ויפגע־בו וימתהו ויקבר בביתו במדבר", + "ויתן המלך את־בניהו בן־יהוידע תחתיו על־הצבא ואת־צדוק הכהן נתן המלך תחת אביתר", + "וישלח המלך ויקרא לשמעי ויאמר לו בנה־לך בית בירושלם וישבת שם ולא־תצא משם אנה ואנה", + "והיה ביום צאתך ועברת את־נחל קדרון ידע תדע כי מות תמות דמך יהיה בראשך", + "ויאמר שמעי למלך טוב הדבר כאשר דבר אדני המלך כן יעשה עבדך וישב שמעי בירושלם ימים רבים", + "ויהי מקץ שלש שנים ויברחו שני־עבדים לשמעי אל־אכיש בן־מעכה מלך גת ויגידו לשמעי לאמר הנה עבדיך בגת", + "ויקם שמעי ויחבש את־חמרו וילך גתה אל־אכיש לבקש את־עבדיו וילך שמעי ויבא את־עבדיו מגת", + "ויגד לשלמה כי־הלך שמעי מירושלם גת וישב", + "וישלח המלך ויקרא לשמעי ויאמר אליו הלוא השבעתיך ביהוה ואעד בך לאמר ביום צאתך והלכת אנה ואנה ידע תדע כי מות תמות ותאמר אלי טוב הדבר שמעתי", + "ומדוע לא שמרת את שבעת יהוה ואת־המצוה אשר־צויתי עליך", + "ויאמר המלך אל־שמעי אתה ידעת את כל־הרעה אשר ידע לבבך אשר עשית לדוד אבי והשיב יהוה את־רעתך בראשך", + "והמלך שלמה ברוך וכסא דוד יהיה נכון לפני יהוה עד־עולם", + "ויצו המלך את־בניהו בן־יהוידע ויצא ויפגע־בו וימת והממלכה נכונה ביד־שלמה" + ], + [ + "ויתחתן שלמה את־פרעה מלך מצרים ויקח את־בת־פרעה ויביאה אל־עיר דוד עד כלתו לבנות את־ביתו ואת־בית יהוה ואת־חומת ירושלם סביב", + "רק העם מזבחים בבמות כי לא־נבנה בית לשם יהוה עד הימים ההם", + "ויאהב שלמה את־יהוה ללכת בחקות דוד אביו רק בבמות הוא מזבח ומקטיר", + "וילך המלך גבענה לזבח שם כי היא הבמה הגדולה אלף עלות יעלה שלמה על המזבח ההוא", + "בגבעון נראה יהוה אל־שלמה בחלום הלילה ויאמר אלהים שאל מה אתן־לך", + "ויאמר שלמה אתה עשית עם־עבדך דוד אבי חסד גדול כאשר הלך לפניך באמת ובצדקה ובישרת לבב עמך ותשמר־לו את־החסד הגדול הזה ותתן־לו בן ישב על־כסאו כיום הזה", + "ועתה יהוה אלהי אתה המלכת את־עבדך תחת דוד אבי ואנכי נער קטן לא אדע צאת ובא", + "ועבדך בתוך עמך אשר בחרת עם־רב אשר לא־ימנה ולא יספר מרב", + "ונתת לעבדך לב שמע לשפט את־עמך להבין בין־טוב לרע כי מי יוכל לשפט את־עמך הכבד הזה", + "וייטב הדבר בעיני אדני כי שאל שלמה את־הדבר הזה", + "ויאמר אלהים אליו יען אשר שאלת את־הדבר הזה ולא־שאלת לך ימים רבים ולא־שאלת לך עשר ולא שאלת נפש איביך ושאלת לך הבין לשמע משפט", + "הנה עשיתי כדבריך הנה נתתי לך לב חכם ונבון אשר כמוך לא־היה לפניך ואחריך לא־יקום כמוך", + "וגם אשר לא־שאלת נתתי לך גם־עשר גם־כבוד אשר לא־היה כמוך איש במלכים כל־ימיך", + "ואם תלך בדרכי לשמר חקי ומצותי כאשר הלך דויד אביך והארכתי את־ימיך", + "ויקץ שלמה והנה חלום ויבוא ירושלם ויעמד לפני ארון ברית־אדני ויעל עלות ויעש שלמים ויעש משתה לכל־עבדיו", + "אז תבאנה שתים נשים זנות אל־המלך ותעמדנה לפניו", + "ותאמר האשה האחת בי אדני אני והאשה הזאת ישבת בבית אחד ואלד עמה בבית", + "ויהי ביום השלישי ללדתי ותלד גם־האשה הזאת ואנחנו יחדו אין־זר אתנו בבית זולתי שתים־אנחנו בבית", + "וימת בן־האשה הזאת לילה אשר שכבה עליו", + "ותקם בתוך הלילה ותקח את־בני מאצלי ואמתך ישנה ותשכיבהו בחיקה ואת־בנה המת השכיבה בחיקי", + "ואקם בבקר להיניק את־בני והנה־מת ואתבונן אליו בבקר והנה לא־היה בני אשר ילדתי", + "ותאמר האשה האחרת לא כי בני החי ובנך המת וזאת אמרת לא כי בנך המת ובני החי ותדברנה לפני המלך", + "ויאמר המלך זאת אמרת זה־בני החי ובנך המת וזאת אמרת לא כי בנך המת ובני החי", + "ויאמר המלך קחו לי־חרב ויבאו החרב לפני המלך", + "ויאמר המלך גזרו את־הילד החי לשנים ותנו את־החצי לאחת ואת־החצי לאחת", + "ותאמר האשה אשר־בנה החי אל־המלך כי־נכמרו רחמיה על־בנה ותאמר בי אדני תנו־לה את־הילוד החי והמת אל־תמיתהו וזאת אמרת גם־לי גם־לך לא יהיה גזרו", + "ויען המלך ויאמר תנו־לה את־הילוד החי והמת לא תמיתהו היא אמו", + "וישמעו כל־ישראל את־המשפט אשר שפט המלך ויראו מפני המלך כי ראו כי־חכמת אלהים בקרבו לעשות משפט" + ], + [ + "ויהי המלך שלמה מלך על־כל־ישראל", + "ואלה השרים אשר־לו עזריהו בן־צדוק הכהן", + "אליחרף ואחיה בני שישא ספרים יהושפט בן־אחילוד המזכיר", + "ובניהו בן־יהוידע על־הצבא וצדוק ואביתר כהנים", + "ועזריהו בן־נתן על־הנצבים וזבוד בן־נתן כהן רעה המלך", + "ואחישר על־הבית ואדנירם בן־עבדא על־המס", + "ולשלמה שנים־עשר נצבים על־כל־ישראל וכלכלו את־המלך ואת־ביתו חדש בשנה יהיה על־אחד [האחד] לכלכל", + "ואלה שמותם בן־חור בהר אפרים", + "בן־דקר במקץ ובשעלבים ובית שמש ואילון בית חנן", + "בן־חסד בארבות לו שכה וכל־ארץ חפר", + "בן־אבינדב כל־נפת דאר טפת בת־שלמה היתה לו לאשה", + "בענא בן־אחילוד תענך ומגדו וכל־בית שאן אשר אצל צרתנה מתחת ליזרעאל מבית שאן עד אבל מחולה עד מעבר ליקמעם", + "בן־גבר ברמת גלעד לו חות יאיר בן־מנשה אשר בגלעד לו חבל ארגב אשר בבשן ששים ערים גדלות חומה ובריח נחשת", + "אחינדב בן־עדא מחנימה", + "אחימעץ בנפתלי גם־הוא לקח את־בשמת בת־שלמה לאשה", + "בענא בן־חושי באשר ובעלות", + "יהושפט בן־פרוח ביששכר", + "שמעי בן־אלא בבנימן", + "גבר בן־ארי בארץ גלעד ארץ סיחון מלך האמרי ועג מלך הבשן ונציב אחד אשר בארץ", + "יהודה וישראל רבים כחול אשר־על־הים לרב אכלים ושתים ושמחים" + ], + [ + "ושלמה היה מושל בכל־הממלכות מן־הנהר ארץ פלשתים ועד גבול מצרים מגשים מנחה ועבדים את־שלמה כל־ימי חייו", + "ויהי לחם־שלמה ליום אחד שלשים כר סלת וששים כר קמח", + "עשרה בקר בראים ועשרים בקר רעי ומאה צאן לבד מאיל וצבי ויחמור וברברים אבוסים", + "כי־הוא רדה בכל־עבר הנהר מתפסח ועד־עזה בכל־מלכי עבר הנהר ושלום היה לו מכל־עבריו מסביב", + "וישב יהודה וישראל לבטח איש תחת גפנו ותחת תאנתו מדן ועד־באר שבע כל ימי שלמה", + "ויהי לשלמה ארבעים אלף ארות סוסים למרכבו ושנים־עשר אלף פרשים", + "וכלכלו הנצבים האלה את־המלך שלמה ואת כל־הקרב אל־שלחן המלך־שלמה איש חדשו לא יעדרו דבר", + "והשערים והתבן לסוסים ולרכש יבאו אל־המקום אשר יהיה־שם איש כמשפטו", + "ויתן אלהים חכמה לשלמה ותבונה הרבה מאד ורחב לב כחול אשר על־שפת הים", + "ותרב חכמת שלמה מחכמת כל־בני־קדם ומכל חכמת מצרים", + "ויחכם מכל־האדם מאיתן האזרחי והימן וכלכל ודרדע בני מחול ויהי־שמו בכל־הגוים סביב", + "וידבר שלשת אלפים משל ויהי שירו חמשה ואלף", + "וידבר על־העצים מן־הארז אשר בלבנון ועד האזוב אשר יצא בקיר וידבר על־הבהמה ועל־העוף ועל־הרמש ועל־הדגים", + "ויבאו מכל־העמים לשמע את חכמת שלמה מאת כל־מלכי הארץ אשר שמעו את־חכמתו", + "וישלח חירם מלך־צור את־עבדיו אל־שלמה כי שמע כי אתו משחו למלך תחת אביהו כי אהב היה חירם לדוד כל־הימים", + "וישלח שלמה אל־חירם לאמר", + "אתה ידעת את־דוד אבי כי לא יכל לבנות בית לשם יהוה אלהיו מפני המלחמה אשר סבבהו עד תת־יהוה אתם תחת כפות רגלו [רגלי]", + "ועתה הניח יהוה אלהי לי מסביב אין שטן ואין פגע רע", + "והנני אמר לבנות בית לשם יהוה אלהי כאשר דבר יהוה אל־דוד אבי לאמר בנך אשר אתן תחתיך על־כסאך הוא־יבנה הבית לשמי", + "ועתה צוה ויכרתו־לי ארזים מן־הלבנון ועבדי יהיו עם־עבדיך ושכר עבדיך אתן לך ככל אשר תאמר כי אתה ידעת כי אין בנו איש ידע לכרת־עצים כצדנים", + "ויהי כשמע חירם את־דברי שלמה וישמח מאד ויאמר ברוך יהוה היום אשר נתן לדוד בן חכם על־העם הרב הזה", + "וישלח חירם אל־שלמה לאמר שמעתי את אשר־שלחת אלי אני אעשה את־כל־חפצך בעצי ארזים ובעצי ברושים", + "עבדי ירדו מן־הלבנון ימה ואני אשימם דברות בים עד־המקום אשר־תשלח אלי ונפצתים שם ואתה תשא ואתה תעשה את־חפצי לתת לחם ביתי", + "ויהי חירום נתן לשלמה עצי ארזים ועצי ברושים כל־חפצו", + "ושלמה נתן לחירם עשרים אלף כר חטים מכלת לביתו ועשרים כר שמן כתית כה־יתן שלמה לחירם שנה בשנה", + "ויהוה נתן חכמה לשלמה כאשר דבר־לו ויהי שלם בין חירם ובין שלמה ויכרתו ברית שניהם", + "ויעל המלך שלמה מס מכל־ישראל ויהי המס שלשים אלף איש", + "וישלחם לבנונה עשרת אלפים בחדש חליפות חדש יהיו בלבנון שנים חדשים בביתו ואדנירם על־המס", + "ויהי לשלמה שבעים אלף נשא סבל ושמנים אלף חצב בהר", + "לבד משרי הנצבים לשלמה אשר על־המלאכה שלשת אלפים ושלש מאות הרדים בעם העשים במלאכה", + "ויצו המלך ויסעו אבנים גדלות אבנים יקרות ליסד הבית אבני גזית", + "ויפסלו בני שלמה ובני חירום והגבלים ויכינו העצים והאבנים לבנות הבית" + ], + [ + "ויהי בשמונים שנה וארבע מאות שנה לצאת בני־ישראל מארץ־מצרים בשנה הרביעית בחדש זו הוא החדש השני למלך שלמה על־ישראל ויבן הבית ליהוה", + "והבית אשר בנה המלך שלמה ליהוה ששים־אמה ארכו ועשרים רחבו ושלשים אמה קומתו", + "והאולם על־פני היכל הבית עשרים אמה ארכו על־פני רחב הבית עשר באמה רחבו על־פני הבית", + "ויעש לבית חלוני שקפים אטמים", + "ויבן על־קיר הבית יצוע [יציע] סביב את־קירות הבית סביב להיכל ולדביר ויעש צלעות סביב", + "היצוע [היציע] התחתנה חמש באמה רחבה והתיכנה שש באמה רחבה והשלישית שבע באמה רחבה כי מגרעות נתן לבית סביב חוצה לבלתי אחז בקירות־הבית", + "והבית בהבנתו אבן־שלמה מסע נבנה ומקבות והגרזן כל־כלי ברזל לא־נשמע בבית בהבנתו", + "פתח הצלע התיכנה אל־כתף הבית הימנית ובלולים יעלו על־התיכנה ומן־התיכנה אל־השלשים", + "ויבן את־הבית ויכלהו ויספן את־הבית גבים ושדרת בארזים", + "ויבן את־היצוע [היציע] על־כל־הבית חמש אמות קומתו ויאחז את־הבית בעצי ארזים", + "ויהי דבר־יהוה אל־שלמה לאמר", + "הבית הזה אשר־אתה בנה אם־תלך בחקתי ואת־משפטי תעשה ושמרת את־כל־מצותי ללכת בהם והקמתי את־דברי אתך אשר דברתי אל־דוד אביך", + "ושכנתי בתוך בני ישראל ולא אעזב את־עמי ישראל", + "ויבן שלמה את־הבית ויכלהו", + "ויבן את־קירות הבית מביתה בצלעות ארזים מקרקע הבית עד־קירות הספן צפה עץ מבית ויצף את־קרקע הבית בצלעות ברושים", + "ויבן את־עשרים אמה מירכותי [מירכתי] הבית בצלעות ארזים מן־הקרקע עד־הקירות ויבן לו מבית לדביר לקדש הקדשים", + "וארבעים באמה היה הבית הוא ההיכל לפני", + "וארז אל־הבית פנימה מקלעת פקעים ופטורי צצים הכל ארז אין אבן נראה", + "ודביר בתוך־הבית מפנימה הכין לתתן שם את־ארון ברית יהוה", + "ולפני הדביר עשרים אמה ארך ועשרים אמה רחב ועשרים אמה קומתו ויצפהו זהב סגור ויצף מזבח ארז", + "ויצף שלמה את־הבית מפנימה זהב סגור ויעבר ברתיקות [ברתוקות] זהב לפני הדביר ויצפהו זהב", + "ואת־כל־הבית צפה זהב עד־תם כל־הבית וכל־המזבח א‍שר־לדביר צפה זהב", + "ויעש בדביר שני כרובים עצי־שמן עשר אמות קומתו", + "וחמש אמות כנף הכרוב האחת וחמש אמות כנף הכרוב השנית עשר אמות מקצות כנפיו ועד־קצות כנפיו", + "ועשר באמה הכרוב השני מדה אחת וקצב אחד לשני הכרבים", + "קומת הכרוב האחד עשר באמה וכן הכרוב השני", + "ויתן את־הכרובים בתוך הבית הפנימי ויפרשו את־כנפי הכרבים ותגע כנף־האחד בקיר וכנף הכרוב השני נגעת בקיר השני וכנפיהם אל־תוך הבית נגעת כנף אל־כנף", + "ויצף את־הכרובים זהב", + "ואת כל־קירות הבית מסב קלע פתוחי מקלעות כרובים ותמרת ופטורי צצים מלפנים ולחיצון", + "ואת־קרקע הבית צפה זהב לפנימה ולחיצון", + "ואת פתח הדביר עשה דלתות עצי־שמן האיל מזוזות חמשית", + "ושתי דלתות עצי־שמן וקלע עליהם מקלעות כרובים ותמרות ופטורי צצים וצפה זהב וירד על־הכרובים ועל־התמרות את־הזהב", + "וכן עשה לפתח ההיכל מזוזות עצי־שמן מאת רבעית", + "ושתי דלתות עצי ברושים שני צלעים הדלת האחת גלילים ושני קלעים הדלת השנית גלילים", + "וקלע כרובים ותמרות ופטרי צצים וצפה זהב מישר על־המחקה", + "ויבן את־החצר הפנימית שלשה טורי גזית וטור כרתת ארזים", + "בשנה הרביעית יסד בית יהוה בירח זו", + "ובשנה האחת עשרה בירח בול הוא החדש השמיני כלה הבית לכל־דבריו ולכל־משפטו [משפטיו] ויבנהו שבע שנים" + ], + [ + "ואת־ביתו בנה שלמה שלש עשרה שנה ויכל את־כל־ביתו", + "ויבן את־בית יער הלבנון מאה אמה ארכו וחמשים אמה רחבו ושלשים אמה קומתו על ארבעה טורי עמודי ארזים וכרתות ארזים על־העמודים", + "וספן בארז ממעל על־הצלעת אשר על־העמודים ארבעים וחמשה חמשה עשר הטור", + "ושקפים שלשה טורים ומחזה אל־מחזה שלש פעמים", + "וכל־הפתחים והמזוזות רבעים שקף ומול מחזה אל־מחזה שלש פעמים", + "ואת אולם העמודים עשה חמשים אמה ארכו ושלשים אמה רחבו ואולם על־פניהם ועמדים ועב על־פניהם", + "ואולם הכסא אשר ישפט־שם אלם המשפט עשה וספון בארז מהקרקע עד־הקרקע", + "וביתו אשר־ישב שם חצר האחרת מבית לאולם כמעשה הזה היה ובית יעשה לבת־פרעה אשר לקח שלמה כאולם הזה", + "כל־אלה אבנים יקרת כמדת גזית מגררות במגרה מבית ומחוץ וממסד עד־הטפחות ומחוץ עד־החצר הגדולה", + "ומיסד אבנים יקרות אבנים גדלות אבני עשר אמות ואבני שמנה אמות", + "ומלמעלה אבנים יקרות כמדות גזית וארז", + "וחצר הגדולה סביב שלשה טורים גזית וטור כרתת ארזים ולחצר בית־יהוה הפנימית ולאלם הבית", + "וישלח המלך שלמה ויקח את־חירם מצר", + "בן־אשה אלמנה הוא ממטה נפתלי ואביו איש־צרי חרש נחשת וימלא את־החכמה ואת־התבונה ואת־הדעת לעשות כל־מלאכה בנחשת ויבוא אל־המלך שלמה ויעש את־כל־מלאכתו", + "ויצר את־שני העמודים נחשת שמנה עשרה אמה קומת העמוד האחד וחוט שתים־עשרה אמה יסב את־העמוד השני", + "ושתי כתרת עשה לתת על־ראשי העמודים מצק נחשת חמש אמות קומת הכתרת האחת וחמש אמות קומת הכתרת השנית", + "שבכים מעשה שבכה גדלים מעשה שרשרות לכתרת אשר על־ראש העמודים שבעה לכתרת האחת ושבעה לכתרת השנית", + "ויעש את־העמודים ושני טורים סביב על־השבכה האחת לכסות את־הכתרת אשר על־ראש הרמנים וכן עשה לכתרת השנית", + "וכתרת אשר על־ראש העמודים מעשה שושן באולם ארבע אמות", + "וכתרת על־שני העמודים גם־ממעל מלעמת הבטן אשר לעבר שבכה [השבכה] והרמונים מאתים טרים סביב על הכתרת השנית", + "ויקם את־העמדים לאלם ההיכל ויקם את־העמוד הימני ויקרא את־שמו יכין ויקם את־העמוד השמאלי ויקרא את־שמו בעז", + "ועל ראש העמודים מעשה שושן ותתם מלאכת העמודים", + "ויעש את־הים מוצק עשר באמה משפתו עד־שפתו עגל סביב וחמש באמה קומתו וקוה [וקו] שלשים באמה יסב אתו סביב", + "ופקעים מתחת לשפתו סביב סבבים אתו עשר באמה מקפים את־הים סביב שני טורים הפקעים יצקים ביצקתו", + "עמד על־שני עשר בקר שלשה פנים צפונה ושלשה פנים ימה ושלשה פנים נגבה ושלשה פנים מזרחה והים עליהם מלמעלה וכל־אחריהם ביתה", + "ועביו טפח ושפתו כמעשה שפת־כוס פרח שושן אלפים בת יכיל", + "ויעש את־המכנות עשר נחשת ארבע באמה ארך המכונה האחת וארבע באמה רחבה ושלש באמה קומתה", + "וזה מעשה המכונה מסגרת להם ומסגרת בין השלבים", + "ועל־המסגרות אשר בין השלבים אריות בקר וכרובים ועל־השלבים כן ממעל ומתחת לאריות ולבקר ליות מעשה מורד", + "וארבעה אופני נחשת למכונה האחת וסרני נחשת וארבעה פעמתיו כתפת להם מתחת לכיר הכתפת יצקות מעבר איש ליות", + "ופיהו מבית לכתרת ומעלה באמה ופיה עגל מעשה־כן אמה וחצי האמה וגם־על־פיה מקלעות ומסגרתיהם מרבעות לא עגלות", + "וארבעת האופנים למתחת למסגרות וידות האופנים במכונה וקומת האופן האחד אמה וחצי האמה", + "ומעשה האופנים כמעשה אופן המרכבה ידותם וגביהם וחשקיהם וחשריהם הכל מוצק", + "וארבע כתפות אל ארבע פנות המכנה האחת מן־המכנה כתפיה", + "ובראש המכונה חצי האמה קומה עגל סביב ועל ראש המכנה ידתיה ומסגרתיה ממנה", + "ויפתח על־הלחת ידתיה ועל ומסגרתיה [מסגרתיה] כרובים אריות ותמרת כמער־איש וליות סביב", + "כזאת עשה את עשר המכנות מוצק אחד מדה אחת קצב אחד לכלהנה", + "ויעש עשרה כירות נחשת ארבעים בת יכיל הכיור האחד ארבע באמה הכיור האחד כיור אחד על־המכונה האחת לעשר המכנות", + "ויתן את־המכנות חמש על־כתף הבית מימין וחמש על־כתף הבית משמאלו ואת־הים נתן מכתף הבית הימנית קדמה ממול נגב", + "ויעש חירום את־הכירות ואת־היעים ואת־המזרקות ויכל חירם לעשות את־כל־המלאכה אשר עשה למלך שלמה בית יהוה", + "עמדים שנים וגלת הכתרת אשר־על־ראש העמדים שתים והשבכות שתים לכסות את־שתי גלת הכתרת אשר על־ראש העמודים", + "ואת־הרמנים ארבע מאות לשתי השבכות שני־טורים רמנים לשבכה האחת לכסות את־שתי גלת הכתרת אשר על־פני העמודים", + "ואת־המכנות עשר ואת־הכירת עשרה על־המכנות", + "ואת־הים האחד ואת־הבקר שנים־עשר תחת הים", + "ואת־הסירות ואת־היעים ואת־המזרקות ואת כל־הכלים האהל [האלה] אשר עשה חירם למלך שלמה בית יהוה נחשת ממרט", + "בככר הירדן יצקם המלך במעבה האדמה בין סכות ובין צרתן", + "וינח שלמה את־כל־הכלים מרב מאד מאד לא נחקר משקל הנחשת", + "ויעש שלמה את כל־הכלים אשר בית יהוה את מזבח הזהב ואת־השלחן אשר עליו לחם הפנים זהב", + "ואת־המנרות חמש מימין וחמש משמאול לפני הדביר זהב סגור והפרח והנרת והמלקחים זהב", + "והספות והמזמרות והמזרקות והכפות והמחתות זהב סגור והפתות לדלתות הבית הפנימי לקדש הקדשים לדלתי הבית להיכל זהב", + "ותשלם כל־המלאכה אשר עשה המלך שלמה בית יהוה ויבא שלמה את־קדשי דוד אביו את־הכסף ואת־הזהב ואת־הכלים נתן באצרות בית יהוה" + ], + [ + "אז יקהל שלמה את־זקני ישראל את־כל־ראשי המטות נשיאי האבות לבני ישראל אל־המלך שלמה ירושלם להעלות את־ארון ברית־יהוה מעיר דוד היא ציון", + "ויקהלו אל־המלך שלמה כל־איש ישראל בירח האתנים בחג הוא החדש השביעי", + "ויבאו כל זקני ישראל וישאו הכהנים את־הארון", + "ויעלו את־ארון יהוה ואת־אהל מועד ואת־כל־כלי הקדש אשר באהל ויעלו אתם הכהנים והלוים", + "והמלך שלמה וכל־עדת ישראל הנועדים עליו אתו לפני הארון מזבחים צאן ובקר אשר לא־יספרו ולא ימנו מרב", + "ויבאו הכהנים את־ארון ברית־יהוה אל־מקומו אל־דביר הבית אל־קדש הקדשים אל־תחת כנפי הכרובים", + "כי הכרובים פרשים כנפים אל־מקום הארון ויסכו הכרבים על־הארון ועל־בדיו מלמעלה", + "ויארכו הבדים ויראו ראשי הבדים מן־הקדש על־פני הדביר ולא יראו החוצה ויהיו שם עד היום הזה", + "אין בארון רק שני לחות האבנים אשר הנח שם משה בחרב אשר כרת יהוה עם־בני ישראל בצאתם מארץ מצרים", + "ויהי בצאת הכהנים מן־הקדש והענן מלא את־בית יהוה", + "ולא־יכלו הכהנים לעמד לשרת מפני הענן כי־מלא כבוד־יהוה את־בית יהוה", + "אז אמר שלמה יהוה אמר לשכן בערפל", + "בנה בניתי בית זבל לך מכון לשבתך עולמים", + "ויסב המלך את־פניו ויברך את כל־קהל ישראל וכל־קהל ישראל עמד", + "ויאמר ברוך יהוה אלהי ישראל אשר דבר בפיו את דוד אבי ובידו מלא לאמר", + "מן־היום אשר הוצאתי את־עמי את־ישראל ממצרים לא־בחרתי בעיר מכל שבטי ישראל לבנות בית להיות שמי שם ואבחר בדוד להיות על־עמי ישראל", + "ויהי עם־לבב דוד אבי לבנות בית לשם יהוה אלהי ישראל", + "ויאמר יהוה אל־דוד אבי יען אשר היה עם־לבבך לבנות בית לשמי הטיבת כי היה עם־לבבך", + "רק אתה לא תבנה הבית כי אם־בנך היצא מחלציך הוא־יבנה הבית לשמי", + "ויקם יהוה את־דברו אשר דבר ואקם תחת דוד אבי ואשב על־כסא ישראל כאשר דבר יהוה ואבנה הבית לשם יהוה אלהי ישראל", + "ואשם שם מקום לארון אשר־שם ברית יהוה אשר כרת עם־אבתינו בהוציאו אתם מארץ מצרים", + "ויעמד שלמה לפני מזבח יהוה נגד כל־קהל ישראל ויפרש כפיו השמים", + "ויאמר יהוה אלהי ישראל אין־כמוך אלהים בשמים ממעל ועל־הארץ מתחת שמר הברית והחסד לעבדיך ההלכים לפניך בכל־לבם", + "אשר שמרת לעבדך דוד אבי את אשר־דברת לו ותדבר בפיך ובידך מלאת כיום הזה", + "ועתה יהוה אלהי ישראל שמר לעבדך דוד אבי את אשר דברת לו לאמר לא־יכרת לך איש מלפני ישב על־כסא ישראל רק אם־ישמרו בניך את־דרכם ללכת לפני כאשר הלכת לפני", + "ועתה אלהי ישראל יאמן נא דבריך [דברך] אשר דברת לעבדך דוד אבי", + "כי האמנם ישב אלהים על־הארץ הנה השמים ושמי השמים לא יכלכלוך אף כי־הבית הזה אשר בניתי", + "ופנית אל־תפלת עבדך ואל־תחנתו יהוה אלהי לשמע אל־הרנה ואל־התפלה אשר עבדך מתפלל לפניך היום", + "להיות עינך פתחות אל־הבית הזה לילה ויום אל־המקום אשר אמרת יהיה שמי שם לשמע אל־התפלה אשר יתפלל עבדך אל־המקום הזה", + "ושמעת אל־תחנת עבדך ועמך ישראל אשר יתפללו אל־המקום הזה ואתה תשמע אל־מקום שבתך אל־השמים ושמעת וסלחת", + "את אשר יחטא איש לרעהו ונשא־בו אלה להאלתו ובא אלה לפני מזבחך בבית הזה", + "ואתה תשמע השמים ועשית ושפטת את־עבדיך להרשיע רשע לתת דרכו בראשו ולהצדיק צדיק לתת לו כצדקתו", + "בהנגף עמך ישראל לפני אויב אשר יחטאו־לך ושבו אליך והודו את־שמך והתפללו והתחננו אליך בבית הזה", + "ואתה תשמע השמים וסלחת לחטאת עמך ישראל והשבתם אל־האדמה אשר נתת לאבותם", + "בהעצר שמים ולא־יהיה מטר כי יחטאו־לך והתפללו אל־המקום הזה והודו את־שמך ומחטאתם ישובון כי תענם", + "ואתה תשמע השמים וסלחת לחטאת עבדיך ועמך ישראל כי תורם את־הדרך הטובה אשר ילכו־בה ונתתה מטר על־ארצך אשר־נתתה לעמך לנחלה", + "רעב כי־יהיה בארץ דבר כי־יהיה שדפון ירקון ארבה חסיל כי יהיה כי יצר־לו איבו בארץ שעריו כל־נגע כל־מחלה", + "כל־תפלה כל־תחנה אשר תהיה לכל־האדם לכל עמך ישראל אשר ידעון איש נגע לבבו ופרש כפיו אל־הבית הזה", + "ואתה תשמע השמים מכון שבתך וסלחת ועשית ונתת לאיש ככל־דרכיו אשר תדע את־לבבו כי־אתה ידעת לבדך את־לבב כל־בני האדם", + "למען יראוך כל־הימים אשר־הם חיים על־פני האדמה אשר נתתה לאבתינו", + "וגם אל־הנכרי אשר לא־מעמך ישראל הוא ובא מארץ רחוקה למען שמך", + "כי ישמעון את־שמך הגדול ואת־ידך החזקה וזרעך הנטויה ובא והתפלל אל־הבית הזה", + "אתה תשמע השמים מכון שבתך ועשית ככל אשר־יקרא אליך הנכרי למען ידעון כל־עמי הארץ את־שמך ליראה אתך כעמך ישראל ולדעת כי־שמך נקרא על־הבית הזה אשר בניתי", + "כי־יצא עמך למלחמה על־איבו בדרך אשר תשלחם והתפללו אל־יהוה דרך העיר אשר בחרת בה והבית אשר־בנתי לשמך", + "ושמעת השמים את־תפלתם ואת־תחנתם ועשית משפטם", + "כי יחטאו־לך כי אין אדם אשר לא־יחטא ואנפת בם ונתתם לפני אויב ושבום שביהם אל־ארץ האויב רחוקה או קרובה", + "והשיבו אל־לבם בארץ אשר נשבו־שם ושבו והתחננו אליך בארץ שביהם לאמר חטאנו והעוינו רשענו", + "ושבו אליך בכל־לבבם ובכל־נפשם בארץ איביהם אשר־שבו אתם והתפללו אליך דרך ארצם אשר נתתה לאבותם העיר אשר בחרת והבית אשר־בנית [בניתי] לשמך", + "ושמעת השמים מכון שבתך את־תפלתם ואת־תחנתם ועשית משפטם", + "וסלחת לעמך אשר חטאו־לך ולכל־פשעיהם אשר פשעו־בך ונתתם לרחמים לפני שביהם ורחמום", + "כי־עמך ונחלתך הם אשר הוצאת ממצרים מתוך כור הברזל", + "להיות עיניך פתחות אל־תחנת עבדך ואל־תחנת עמך ישראל לשמע אליהם בכל קראם אליך", + "כי־אתה הבדלתם לך לנחלה מכל עמי הארץ כאשר דברת ביד משה עבדך בהוציאך את־אבתינו ממצרים אדני יהוה", + "ויהי ככלות שלמה להתפלל אל־יהוה את כל־התפלה והתחנה הזאת קם מלפני מזבח יהוה מכרע על־ברכיו וכפיו פרשות השמים", + "ויעמד ויברך את כל־קהל ישראל קול גדול לאמר", + "ברוך יהוה אשר נתן מנוחה לעמו ישראל ככל אשר דבר לא־נפל דבר אחד מכל דברו הטוב אשר דבר ביד משה עבדו", + "יהי יהוה אלהינו עמנו כאשר היה עם־אבתינו אל־יעזבנו ואל־יטשנו", + "להטות לבבנו אליו ללכת בכל־דרכיו ולשמר מצותיו וחקיו ומשפטיו אשר צוה את־אבתינו", + "ויהיו דברי אלה אשר התחננתי לפני יהוה קרבים אל־יהוה אלהינו יומם ולילה לעשות משפט עבדו ומשפט עמו ישראל דבר־יום ביומו", + "למען דעת כל־עמי הארץ כי יהוה הוא האלהים אין עוד", + "והיה לבבכם שלם עם יהוה אלהינו ללכת בחקיו ולשמר מצותיו כיום הזה", + "והמלך וכל־ישראל עמו זבחים זבח לפני יהוה", + "ויזבח שלמה את זבח השלמים אשר זבח ליהוה בקר עשרים ושנים אלף וצאן מאה ועשרים אלף ויחנכו את־בית יהוה המלך וכל־בני ישראל", + "ביום ההוא קדש המלך את־תוך החצר אשר לפני בית־יהוה כי־עשה שם את־העלה ואת־המנחה ואת חלבי השלמים כי־מזבח הנחשת אשר לפני יהוה קטן מהכיל את־העלה ואת־המנחה ואת חלבי השלמים", + "ויעש שלמה בעת־ההיא את־החג וכל־ישראל עמו קהל גדול מלבוא חמת עד־נחל מצרים לפני יהוה אלהינו שבעת ימים ושבעת ימים ארבעה עשר יום", + "ביום השמיני שלח את־העם ויברכו את־המלך וילכו לאהליהם שמחים וטובי לב על כל־הטובה אשר עשה יהוה לדוד עבדו ולישראל עמו" + ], + [ + "ויהי ככלות שלמה לבנות את־בית־יהוה ואת־בית המלך ואת כל־חשק שלמה אשר חפץ לעשות", + "וירא יהוה אל־שלמה שנית כאשר נראה אליו בגבעון", + "ויאמר יהוה אליו שמעתי את־תפלתך ואת־תחנתך אשר התחננתה לפני הקדשתי את־הבית הזה אשר בנתה לשום־שמי שם עד־עולם והיו עיני ולבי שם כל־הימים", + "ואתה אם־תלך לפני כאשר הלך דוד אביך בתם־לבב ובישר לעשות ככל אשר צויתיך חקי ומשפטי תשמר", + "והקמתי את־כסא ממלכתך על־ישראל לעלם כאשר דברתי על־דוד אביך לאמר לא־יכרת לך איש מעל כסא ישראל", + "אם־שוב תשבון אתם ובניכם מאחרי ולא תשמרו מצותי חקתי אשר נתתי לפניכם והלכתם ועבדתם אלהים אחרים והשתחויתם להם", + "והכרתי את־ישראל מעל פני האדמה אשר נתתי להם ואת־הבית אשר הקדשתי לשמי אשלח מעל פני והיה ישראל למשל ולשנינה בכל־העמים", + "והבית הזה יהיה עליון כל־עבר עליו ישם ושרק ואמרו על־מה עשה יהוה ככה לארץ הזאת ולבית הזה", + "ואמרו על אשר עזבו את־יהוה אלהיהם אשר הוציא את־אבתם מארץ מצרים ויחזקו באלהים אחרים וישתחו [וישתחוו] להם ויעבדם על־כן הביא יהוה עליהם את כל־הרעה הזאת", + "ויהי מקצה עשרים שנה אשר־בנה שלמה את־שני הבתים את־בית יהוה ואת־בית המלך", + "חירם מלך־צר נשא את־שלמה בעצי ארזים ובעצי ברושים ובזהב לכל־חפצו אז יתן המלך שלמה לחירם עשרים עיר בארץ הגליל", + "ויצא חירם מצר לראות את־הערים אשר נתן־לו שלמה ולא ישרו בעיניו", + "ויאמר מה הערים האלה אשר־נתתה לי אחי ויקרא להם ארץ כבול עד היום הזה", + "וישלח חירם למלך מאה ועשרים ככר זהב", + "וזה דבר־המס אשר־העלה המלך שלמה לבנות את־בית יהוה ואת־ביתו ואת־המלוא ואת חומת ירושלם ואת־חצר ואת־מגדו ואת־גזר", + "פרעה מלך־מצרים עלה וילכד את־גזר וישרפה באש ואת־הכנעני הישב בעיר הרג ויתנה שלחים לבתו אשת שלמה", + "ויבן שלמה את־גזר ואת־בית חרן תחתון", + "ואת־בעלת ואת־תמר [תדמר] במדבר בארץ", + "ואת כל־ערי המסכנות אשר היו לשלמה ואת ערי הרכב ואת ערי הפרשים ואת חשק שלמה אשר חשק לבנות בירושלם ובלבנון ובכל ארץ ממשלתו", + "כל־העם הנותר מן־האמרי החתי הפרזי החוי והיבוסי אשר לא־מבני ישראל המה", + "בניהם אשר נתרו אחריהם בארץ אשר לא־יכלו בני ישראל להחרימם ויעלם שלמה למס־עבד עד היום הזה", + "ומבני ישראל לא־נתן שלמה עבד כי־הם אנשי המלחמה ועבדיו ושריו ושלשיו ושרי רכבו ופרשיו", + "אלה שרי הנצבים אשר על־המלאכה לשלמה חמשים וחמש מאות הרדים בעם העשים במלאכה", + "אך בת־פרעה עלתה מעיר דוד אל־ביתה אשר בנה־לה אז בנה את־המלוא", + "והעלה שלמה שלש פעמים בשנה עלות ושלמים על־המזבח אשר בנה ליהוה והקטיר אתו אשר לפני יהוה ושלם את־הבית", + "ואני עשה המלך שלמה בעציון־גבר אשר את־אלות על־שפת ים־סוף בארץ אדום", + "וישלח חירם באני את־עבדיו אנשי אניות ידעי הים עם עבדי שלמה", + "ויבאו אופירה ויקחו משם זהב ארבע־מאות ועשרים ככר ויבאו אל־המלך שלמה" + ], + [ + "ומלכת־שבא שמעת את־שמע שלמה לשם יהוה ותבא לנסתו בחידות", + "ותבא ירושלמה בחיל כבד מאד גמלים נשאים בשמים וזהב רב־מאד ואבן יקרה ותבא אל־שלמה ותדבר אליו את כל־אשר היה עם־לבבה", + "ויגד־לה שלמה את־כל־דבריה לא־היה דבר נעלם מן־המלך אשר לא הגיד לה", + "ותרא מלכת־שבא את כל־חכמת שלמה והבית אשר בנה", + "ומאכל שלחנו ומושב עבדיו ומעמד משרתו [משרתיו] ומלבשיהם ומשקיו ועלתו אשר יעלה בית יהוה ולא־היה בה עוד רוח", + "ותאמר אל־המלך אמת היה הדבר אשר שמעתי בארצי על־דבריך ועל־חכמתך", + "ולא־האמנתי לדברים עד אשר־באתי ותראינה עיני והנה לא־הגד־לי החצי הוספת חכמה וטוב אל־השמועה אשר שמעתי", + "אשרי אנשיך אשרי עבדיך אלה העמדים לפניך תמיד השמעים את־חכמתך", + "יהי יהוה אלהיך ברוך אשר חפץ בך לתתך על־כסא ישראל באהבת יהוה את־ישראל לעלם וישימך למלך לעשות משפט וצדקה", + "ותתן למלך מאה ועשרים ככר זהב ובשמים הרבה מאד ואבן יקרה לא־בא כבשם ההוא עוד לרב אשר־נתנה מלכת־שבא למלך שלמה", + "וגם אני חירם אשר־נשא זהב מאופיר הביא מאפיר עצי אלמגים הרבה מאד ואבן יקרה", + "ויעש המלך את־עצי האלמגים מסעד לבית־יהוה ולבית המלך וכנרות ונבלים לשרים לא בא־כן עצי אלמגים ולא נראה עד היום הזה", + "והמלך שלמה נתן למלכת־שבא את־כל־חפצה אשר שאלה מלבד אשר נתן־לה כיד המלך שלמה ותפן ותלך לארצה היא ועבדיה", + "ויהי משקל הזהב אשר־בא לשלמה בשנה אחת שש מאות ששים ושש ככר זהב", + "לבד מאנשי התרים ומסחר הרכלים וכל־מלכי הערב ופחות הארץ", + "ויעש המלך שלמה מאתים צנה זהב שחוט שש־מאות זהב יעלה על־הצנה האחת", + "ושלש־מאות מגנים זהב שחוט שלשת מנים זהב יעלה על־המגן האחת ויתנם המלך בית יער הלבנון", + "ויעש המלך כסא־שן גדול ויצפהו זהב מופז", + "שש מעלות לכסה וראש־עגל לכסה מאחריו וידת מזה ומזה אל־מקום השבת ושנים אריות עמדים אצל הידות", + "ושנים עשר אריים עמדים שם על־שש המעלות מזה ומזה לא־נעשה כן לכל־ממלכות", + "וכל כלי משקה המלך שלמה זהב וכל כלי בית־יער הלבנון זהב סגור אין כסף לא נחשב בימי שלמה למאומה", + "כי אני תרשיש למלך בים עם אני חירם אחת לשלש שנים תבוא אני תרשיש נשאת זהב וכסף שנהבים וקפים ותכיים", + "ויגדל המלך שלמה מכל מלכי הארץ לעשר ולחכמה", + "וכל־הארץ מבקשים את־פני שלמה לשמע את־חכמתו אשר־נתן אלהים בלבו", + "והמה מבאים איש מנחתו כלי כסף וכלי זהב ושלמות ונשק ובשמים סוסים ופרדים דבר־שנה בשנה", + "ויאסף שלמה רכב ופרשים ויהי־לו אלף וארבע־מאות רכב ושנים־עשר אלף פרשים וינחם בערי הרכב ועם־המלך בירושלם", + "ויתן המלך את־הכסף בירושלם כאבנים ואת הארזים נתן כשקמים אשר־בשפלה לרב", + "ומוצא הסוסים אשר לשלמה ממצרים ומקוה סחרי המלך יקחו מקוה במחיר", + "ותעלה ותצא מרכבה ממצרים בשש מאות כסף וסוס בחמשים ומאה וכן לכל־מלכי החתים ולמלכי ארם בידם יצאו" + ], + [ + "והמלך שלמה אהב נשים נכריות רבות ואת־בת־פרעה מואביות עמניות אדמית צדנית חתית", + "מן־הגוים אשר אמר־יהוה אל־בני ישראל לא־תבאו בהם והם לא־יבאו בכם אכן יטו את־לבבכם אחרי אלהיהם בהם דבק שלמה לאהבה", + "ויהי־לו נשים שרות שבע מאות ופלגשים שלש מאות ויטו נשיו את־לבו", + "ויהי לעת זקנת שלמה נשיו הטו את־לבבו אחרי אלהים אחרים ולא־היה לבבו שלם עם־יהוה אלהיו כלבב דויד אביו", + "וילך שלמה אחרי עשתרת אלהי צדנים ואחרי מלכם שקץ עמנים", + "ויעש שלמה הרע בעיני יהוה ולא מלא אחרי יהוה כדוד אביו", + "אז יבנה שלמה במה לכמוש שקץ מואב בהר אשר על־פני ירושלם ולמלך שקץ בני עמון", + "וכן עשה לכל־נשיו הנכריות מקטירות ומזבחות לאלהיהן", + "ויתאנף יהוה בשלמה כי־נטה לבבו מעם יהוה אלהי ישראל הנראה אליו פעמים", + "וצוה אליו על־הדבר הזה לבלתי־לכת אחרי אלהים אחרים ולא שמר את אשר־צוה יהוה", + "ויאמר יהוה לשלמה יען אשר היתה־זאת עמך ולא שמרת בריתי וחקתי אשר צויתי עליך קרע אקרע את־הממלכה מעליך ונתתיה לעבדך", + "אך־בימיך לא אעשנה למען דוד אביך מיד בנך אקרענה", + "רק את־כל־הממלכה לא אקרע שבט אחד אתן לבנך למען דוד עבדי ולמען ירושלם אשר בחרתי", + "ויקם יהוה שטן לשלמה את הדד האדמי מזרע המלך הוא באדום", + "ויהי בהיות דוד את־אדום בעלות יואב שר הצבא לקבר את־החללים ויך כל־זכר באדום", + "כי ששת חדשים ישב־שם יואב וכל־ישראל עד־הכרית כל־זכר באדום", + "ויברח אדד הוא ואנשים אדמיים מעבדי אביו אתו לבוא מצרים והדד נער קטן", + "ויקמו ממדין ויבאו פארן ויקחו אנשים עמם מפארן ויבאו מצרים אל־פרעה מלך־מצרים ויתן־לו בית ולחם אמר לו וארץ נתן לו", + "וימצא הדד חן בעיני פרעה מאד ויתן־לו אשה את־אחות אשתו אחות תחפניס הגבירה", + "ותלד לו אחות תחפניס את גנבת בנו ותגמלהו תחפנס בתוך בית פרעה ויהי גנבת בית פרעה בתוך בני פרעה", + "והדד שמע במצרים כי־שכב דוד עם־אבתיו וכי־מת יואב שר־הצבא ויאמר הדד אל־פרעה שלחני ואלך אל־ארצי", + "ויאמר לו פרעה כי מה־אתה חסר עמי והנך מבקש ללכת אל־ארצך ויאמר לא כי שלח תשלחני", + "ויקם אלהים לו שטן את־רזון בן־אלידע אשר ברח מאת הדדעזר מלך־צובה אדניו", + "ויקבץ עליו אנשים ויהי שר־גדוד בהרג דוד אתם וילכו דמשק וישבו בה וימלכו בדמשק", + "ויהי שטן לישראל כל־ימי שלמה ואת־הרעה אשר הדד ויקץ בישראל וימלך על־ארם", + "וירבעם בן־נבט אפרתי מן־הצרדה ושם אמו צרועה אשה אלמנה עבד לשלמה וירם יד במלך", + "וזה הדבר אשר־הרים יד במלך שלמה בנה את־המלוא סגר את־פרץ עיר דוד אביו", + "והאיש ירבעם גבור חיל וירא שלמה את־הנער כי־עשה מלאכה הוא ויפקד אתו לכל־סבל בית יוסף", + "ויהי בעת ההיא וירבעם יצא מירושלם וימצא אתו אחיה השילני הנביא בדרך והוא מתכסה בשלמה חדשה ושניהם לבדם בשדה", + "ויתפש אחיה בשלמה החדשה אשר עליו ויקרעה שנים עשר קרעים", + "ויאמר לירבעם קח־לך עשרה קרעים כי כה אמר יהוה אלהי ישראל הנני קרע את־הממלכה מיד שלמה ונתתי לך את עשרה השבטים", + "והשבט האחד יהיה־לו למען עבדי דוד ולמען ירושלם העיר אשר בחרתי בה מכל שבטי ישראל", + "יען אשר עזבוני וישתחוו לעשתרת אלהי צדנין לכמוש אלהי מואב ולמלכם אלהי בני־עמון ולא־הלכו בדרכי לעשות הישר בעיני וחקתי ומשפטי כדוד אביו", + "ולא־אקח את־כל־הממלכה מידו כי נשיא אשתנו כל ימי חייו למען דוד עבדי אשר בחרתי אתו אשר שמר מצותי וחקתי", + "ולקחתי המלוכה מיד בנו ונתתיה לך את עשרת השבטים", + "ולבנו אתן שבט־אחד למען היות־ניר לדויד־עבדי כל־הימים לפני בירושלם העיר אשר בחרתי לי לשום שמי שם", + "ואתך אקח ומלכת בכל אשר־תאוה נפשך והיית מלך על־ישראל", + "והיה אם־תשמע את־כל־אשר אצוך והלכת בדרכי ועשית הישר בעיני לשמור חקותי ומצותי כאשר עשה דוד עבדי והייתי עמך ובניתי לך בית־נאמן כאשר בניתי לדוד ונתתי לך את־ישראל", + "ואענה את־זרע דוד למען זאת אך לא כל־הימים", + "ויבקש שלמה להמית את־ירבעם ויקם ירבעם ויברח מצרים אל־שישק מלך־מצרים ויהי במצרים עד־מות שלמה", + "ויתר דברי שלמה וכל־אשר עשה וחכמתו הלוא־הם כתבים על־ספר דברי שלמה", + "והימים אשר מלך שלמה בירושלם על־כל־ישראל ארבעים שנה", + "וישכב שלמה עם־אבתיו ויקבר בעיר דוד אביו וימלך רחבעם בנו תחתיו" + ], + [ + "וילך רחבעם שכם כי שכם בא כל־ישראל להמליך אתו", + "ויהי כשמע ירבעם בן־נבט והוא עודנו במצרים אשר ברח מפני המלך שלמה וישב ירבעם במצרים", + "וישלחו ויקראו־לו ויבאו [ויבא] ירבעם וכל־קהל ישראל וידברו אל־רחבעם לאמר", + "אביך הקשה את־עלנו ואתה עתה הקל מעבדת אביך הקשה ומעלו הכבד אשר־נתן עלינו ונעבדך", + "ויאמר אליהם לכו עד שלשה ימים ושובו אלי וילכו העם", + "ויועץ המלך רחבעם את־הזקנים אשר־היו עמדים את־פני שלמה אביו בהיתו חי לאמר איך אתם נועצים להשיב את־העם־הזה דבר", + "וידבר [וידברו] אליו לאמר אם־היום תהיה־עבד לעם הזה ועבדתם ועניתם ודברת אליהם דברים טובים והיו לך עבדים כל־הימים", + "ויעזב את־עצת הזקנים אשר יעצהו ויועץ את־הילדים אשר גדלו אתו אשר העמדים לפניו", + "ויאמר אליהם מה אתם נועצים ונשיב דבר את־העם הזה אשר דברו אלי לאמר הקל מן־העל אשר־נתן אביך עלינו", + "וידברו אליו הילדים אשר גדלו אתו לאמר כה־תאמר לעם הזה אשר דברו אליך לאמר אביך הכביד את־עלנו ואתה הקל מעלינו כה תדבר אליהם קטני עבה ממתני אבי", + "ועתה אבי העמיס עליכם על כבד ואני אוסיף על־עלכם אבי יסר אתכם בשוטים ואני איסר אתכם בעקרבים", + "ויבו [ויבוא] ירבעם וכל־העם אל־רחבעם ביום השלישי כאשר דבר המלך לאמר שובו אלי ביום השלישי", + "ויען המלך את־העם קשה ויעזב את־עצת הזקנים אשר יעצהו", + "וידבר אליהם כעצת הילדים לאמר אבי הכביד את־עלכם ואני אסיף על־עלכם אבי יסר אתכם בשוטים ואני איסר אתכם בעקרבים", + "ולא־שמע המלך אל־העם כי־היתה סבה מעם יהוה למען הקים את־דברו אשר דבר יהוה ביד אחיה השילני אל־ירבעם בן־נבט", + "וירא כל־ישראל כי לא־שמע המלך אליהם וישבו העם את־המלך דבר לאמר מה־לנו חלק בדוד ולא־נחלה בבן־ישי לאהליך ישראל עתה ראה ביתך דוד וילך ישראל לאהליו", + "ובני ישראל הישבים בערי יהודה וימלך עליהם רחבעם", + "וישלח המלך רחבעם את־אדרם אשר על־המס וירגמו כל־ישראל בו אבן וימת והמלך רחבעם התאמץ לעלות במרכבה לנוס ירושלם", + "ויפשעו ישראל בבית דוד עד היום הזה", + "ויהי כשמע כל־ישראל כי־שב ירבעם וישלחו ויקראו אתו אל־העדה וימליכו אתו על־כל־ישראל לא היה אחרי בית־דוד זולתי שבט־יהודה לבדו", + "ויבאו [ויבא] רחבעם ירושלם ויקהל את־כל־בית יהודה ואת־שבט בנימן מאה ושמנים אלף בחור עשה מלחמה להלחם עם־בית ישראל להשיב את־המלוכה לרחבעם בן־שלמה", + "ויהי דבר האלהים אל־שמעיה איש־האלהים לאמר", + "אמר אל־רחבעם בן־שלמה מלך יהודה ואל־כל־בית יהודה ובנימין ויתר העם לאמר", + "כה אמר יהוה לא־תעלו ולא־תלחמון עם־אחיכם בני־ישראל שובו איש לביתו כי מאתי נהיה הדבר הזה וישמעו את־דבר יהוה וישבו ללכת כדבר יהוה", + "ויבן ירבעם את־שכם בהר אפרים וישב בה ויצא משם ויבן את־פנואל", + "ויאמר ירבעם בלבו עתה תשוב הממלכה לבית דוד", + "אם־יעלה העם הזה לעשות זבחים בבית־יהוה בירושלם ושב לב העם הזה אל־אדניהם אל־רחבעם מלך יהודה והרגני ושבו אל־רחבעם מלך־יהודה", + "ויועץ המלך ויעש שני עגלי זהב ויאמר אלהם רב־לכם מעלות ירושלם הנה אלהיך ישראל אשר העלוך מארץ מצרים", + "וישם את־האחד בבית־אל ואת־האחד נתן בדן", + "ויהי הדבר הזה לחטאת וילכו העם לפני האחד עד־דן", + "ויעש את־בית במות ויעש כהנים מקצות העם אשר לא־היו מבני לוי", + "ויעש ירבעם חג בחדש השמיני בחמשה־עשר יום לחדש כחג אשר ביהודה ויעל על־המזבח כן עשה בבית־אל לזבח לעגלים אשר־עשה והעמיד בבית אל את־כהני הבמות אשר עשה", + "ויעל על־המזבח אשר־עשה בבית־אל בחמשה עשר יום בחדש השמיני בחדש אשר־בדא מלבד [מלבו] ויעש חג לבני ישראל ויעל על־המזבח להקטיר" + ], + [ + "והנה איש אלהים בא מיהודה בדבר יהוה אל־בית־אל וירבעם עמד על־המזבח להקטיר", + "ויקרא על־המזבח בדבר יהוה ויאמר מזבח מזבח כה אמר יהוה הנה־בן נולד לבית־דוד יאשיהו שמו וזבח עליך את־כהני הבמות המקטרים עליך ועצמות אדם ישרפו עליך", + "ונתן ביום ההוא מופת לאמר זה המופת אשר דבר יהוה הנה המזבח נקרע ונשפך הדשן אשר־עליו", + "ויהי כשמע המלך את־דבר איש־האלהים אשר קרא על־המזבח בבית־אל וישלח ירבעם את־ידו מעל המזבח לאמר תפשהו ותיבש ידו אשר שלח עליו ולא יכל להשיבה אליו", + "והמזבח נקרע וישפך הדשן מן־המזבח כמופת אשר נתן איש האלהים בדבר יהוה", + "ויען המלך ויאמר אל־איש האלהים חל־נא את־פני יהוה אלהיך והתפלל בעדי ותשב ידי אלי ויחל איש־האלהים את־פני יהוה ותשב יד־המלך אליו ותהי כבראשנה", + "וידבר המלך אל־איש האלהים באה־אתי הביתה וסעדה ואתנה לך מתת", + "ויאמר איש־האלהים אל־המלך אם־תתן־לי את־חצי ביתך לא אבא עמך ולא־אכל לחם ולא אשתה־מים במקום הזה", + "כי־כן צוה אתי בדבר יהוה לאמר לא־תאכל לחם ולא תשתה־מים ולא תשוב בדרך אשר הלכת", + "וילך בדרך אחר ולא־שב בדרך אשר בא בה אל־בית־אל", + "ונביא אחד זקן ישב בבית־אל ויבוא בנו ויספר־לו את־כל־המעשה אשר־עשה איש־האלהים היום בבית־אל את־הדברים אשר דבר אל־המלך ויספרום לאביהם", + "וידבר אלהם אביהם אי־זה הדרך הלך ויראו בניו את־הדרך אשר הלך איש האלהים אשר־בא מיהודה", + "ויאמר אל־בניו חבשו־לי החמור ויחבשו־לו החמור וירכב עליו", + "וילך אחרי איש האלהים וימצאהו ישב תחת האלה ויאמר אליו האתה איש־האלהים אשר־באת מיהודה ויאמר אני", + "ויאמר אליו לך אתי הביתה ואכל לחם", + "ויאמר לא אוכל לשוב אתך ולבוא אתך ולא־אכל לחם ולא־אשתה אתך מים במקום הזה", + "כי־דבר אלי בדבר יהוה לא־תאכל לחם ולא־תשתה שם מים לא־תשוב ללכת בדרך אשר־הלכת בה", + "ויאמר לו גם־אני נביא כמוך ומלאך דבר אלי בדבר יהוה לאמר השבהו אתך אל־ביתך ויאכל לחם וישת מים כחש לו", + "וישב אתו ויאכל לחם בביתו וישת מים", + "ויהי הם ישבים אל־השלחן ויהי דבר־יהוה אל־הנביא אשר השיבו", + "ויקרא אל־איש האלהים אשר־בא מיהודה לאמר כה אמר יהוה יען כי מרית פי יהוה ולא שמרת את־המצוה אשר צוך יהוה אלהיך", + "ותשב ותאכל לחם ותשת מים במקום אשר דבר אליך אל־תאכל לחם ואל־תשת מים לא־תבוא נבלתך אל־קבר אבתיך", + "ויהי אחרי אכלו לחם ואחרי שתותו ויחבש־לו החמור לנביא אשר השיבו", + "וילך וימצאהו אריה בדרך וימיתהו ותהי נבלתו משלכת בדרך והחמור עמד אצלה והאריה עמד אצל הנבלה", + "והנה אנשים עברים ויראו את־הנבלה משלכת בדרך ואת־האריה עמד אצל הנבלה ויבאו וידברו בעיר אשר הנביא הזקן ישב בה", + "וישמע הנביא אשר השיבו מן־הדרך ויאמר איש האלהים הוא אשר מרה את־פי יהוה ויתנהו יהוה לאריה וישברהו וימתהו כדבר יהוה אשר דבר־לו", + "וידבר אל־בניו לאמר חבשו־לי את־החמור ויחבשו", + "וילך וימצא את־נבלתו משלכת בדרך וחמור והאריה עמדים אצל הנבלה לא־אכל האריה את־הנבלה ולא שבר את־החמור", + "וישא הנביא את־נבלת איש־האלהים וינחהו אל־החמור וישיבהו ויבא אל־עיר הנביא הזקן לספד ולקברו", + "וינח את־נבלתו בקברו ויספדו עליו הוי אחי", + "ויהי אחרי קברו אתו ויאמר אל־בניו לאמר במותי וקברתם אתי בקבר אשר איש האלהים קבור בו אצל עצמתיו הניחו את־עצמתי", + "כי היה יהיה הדבר אשר קרא בדבר יהוה על־המזבח אשר בבית־אל ועל כל־בתי הבמות אשר בערי שמרון", + "אחר הדבר הזה לא־שב ירבעם מדרכו הרעה וישב ויעש מקצות העם כהני במות החפץ ימלא את־ידו ויהי כהני במות", + "ויהי בדבר הזה לחטאת בית ירבעם ולהכחיד ולהשמיד מעל פני האדמה" + ], + [ + "בעת ההיא חלה אביה בן־ירבעם", + "ויאמר ירבעם לאשתו קומי נא והשתנית ולא ידעו כי־אתי [את] אשת ירבעם והלכת שלה הנה־שם אחיה הנביא הוא־דבר עלי למלך על־העם הזה", + "ולקחת בידך עשרה לחם ונקדים ובקבק דבש ובאת אליו הוא יגיד לך מה־יהיה לנער", + "ותעש כן אשת ירבעם ותקם ותלך שלה ותבא בית אחיה ואחיהו לא־יכל לראות כי קמו עיניו משיבו", + "ויהוה אמר אל־אחיהו הנה אשת ירבעם באה לדרש דבר מעמך אל־בנה כי־חלה הוא כזה וכזה תדבר אליה ויהי כבאה והיא מתנכרה", + "ויהי כשמע אחיהו את־קול רגליה באה בפתח ויאמר באי אשת ירבעם למה זה את מתנכרה ואנכי שלוח אליך קשה", + "לכי אמרי לירבעם כה־אמר יהוה אלהי ישראל יען אשר הרימתיך מתוך העם ואתנך נגיד על עמי ישראל", + "ואקרע את־הממלכה מבית דוד ואתנה לך ולא־היית כעבדי דוד אשר שמר מצותי ואשר־הלך אחרי בכל־לבבו לעשות רק הישר בעיני", + "ותרע לעשות מכל אשר־היו לפניך ותלך ותעשה־לך אלהים אחרים ומסכות להכעיסני ואתי השלכת אחרי גוך", + "לכן הנני מביא רעה אל־בית ירבעם והכרתי לירבעם משתין בקיר עצור ועזוב בישראל ובערתי אחרי בית־ירבעם כאשר יבער הגלל עד־תמו", + "המת לירבעם בעיר יאכלו הכלבים והמת בשדה יאכלו עוף השמים כי יהוה דבר", + "ואת קומי לכי לביתך בבאה רגליך העירה ומת הילד", + "וספדו־לו כל־ישראל וקברו אתו כי־זה לבדו יבא לירבעם אל־קבר יען נמצא־בו דבר טוב אל־יהוה אלהי ישראל בבית ירבעם", + "והקים יהוה לו מלך על־ישראל אשר יכרית את־בית ירבעם זה היום ומה גם־עתה", + "והכה יהוה את־ישראל כאשר ינוד הקנה במים ונתש את־ישראל מעל האדמה הטובה הזאת אשר נתן לאבותיהם וזרם מעבר לנהר יען אשר עשו את־אשריהם מכעיסים את־יהוה", + "ויתן את־ישראל בגלל חטאות ירבעם אשר חטא ואשר החטיא את־ישראל", + "ותקם אשת ירבעם ותלך ותבא תרצתה היא באה בסף־הבית והנער מת", + "ויקברו אתו ויספדו־לו כל־ישראל כדבר יהוה אשר דבר ביד־עבדו אחיהו הנביא", + "ויתר דברי ירבעם אשר נלחם ואשר מלך הנם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי ישראל", + "והימים אשר מלך ירבעם עשרים ושתים שנה וישכב עם־אבתיו וימלך נדב בנו תחתיו", + "ורחבעם בן־שלמה מלך ביהודה בן־ארבעים ואחת שנה רחבעם במלכו ושבע עשרה שנה מלך בירושלם העיר אשר־בחר יהוה לשום את־שמו שם מכל שבטי ישראל ושם אמו נעמה העמנית", + "ויעש יהודה הרע בעיני יהוה ויקנאו אתו מכל אשר עשו אבתם בחטאתם אשר חטאו", + "ויבנו גם־המה להם במות ומצבות ואשרים על כל־גבעה גבהה ותחת כל־עץ רענן", + "וגם־קדש היה בארץ עשו ככל התועבת הגוים אשר הוריש יהוה מפני בני ישראל", + "ויהי בשנה החמישית למלך רחבעם עלה שושק [שישק] מלך־מצרים על־ירושלם", + "ויקח את־אצרות בית־יהוה ואת־אוצרות בית המלך ואת־הכל לקח ויקח את־כל־מגני הזהב אשר עשה שלמה", + "ויעש המלך רחבעם תחתם מגני נחשת והפקיד על־יד שרי הרצים השמרים פתח בית המלך", + "ויהי מדי־בא המלך בית יהוה ישאום הרצים והשיבום אל־תא הרצים", + "ויתר דברי רחבעם וכל־אשר עשה הלא־המה כתובים על־ספר דברי הימים למלכי יהודה", + "ומלחמה היתה בין־רחבעם ובין ירבעם כל־הימים", + "וישכב רחבעם עם־אבתיו ויקבר עם־אבתיו בעיר דוד ושם אמו נעמה העמנית וימלך אבים בנו תחתיו" + ], + [ + "ובשנת שמנה עשרה למלך ירבעם בן־נבט מלך אבים על־יהודה", + "שלש שנים מלך בירושלם ושם אמו מעכה בת־אבישלום", + "וילך בכל־חטאות אביו אשר־עשה לפניו ולא־היה לבבו שלם עם־יהוה אלהיו כלבב דוד אביו", + "כי למען דוד נתן יהוה אלהיו לו ניר בירושלם להקים את־בנו אחריו ולהעמיד את־ירושלם", + "אשר עשה דוד את־הישר בעיני יהוה ולא־סר מכל אשר־צוהו כל ימי חייו רק בדבר אוריה החתי", + "ומלחמה היתה בין־רחבעם ובין ירבעם כל־ימי חייו", + "ויתר דברי אבים וכל־אשר עשה הלוא־הם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי יהודה ומלחמה היתה בין אבים ובין ירבעם", + "וישכב אבים עם־אבתיו ויקברו אתו בעיר דוד וימלך אסא בנו תחתיו", + "ובשנת עשרים לירבעם מלך ישראל מלך אסא מלך יהודה", + "וארבעים ואחת שנה מלך בירושלם ושם אמו מעכה בת־אבישלום", + "ויעש אסא הישר בעיני יהוה כדוד אביו", + "ויעבר הקדשים מן־הארץ ויסר את־כל־הגללים אשר עשו אבתיו", + "וגם את־מעכה אמו ויסרה מגבירה אשר־עשתה מפלצת לאשרה ויכרת אסא את־מפלצתה וישרף בנחל קדרון", + "והבמות לא־סרו רק לבב־אסא היה שלם עם־יהוה כל־ימיו", + "ויבא את־קדשי אביו וקדשו [וקדשי] בית יהוה כסף וזהב וכלים", + "ומלחמה היתה בין אסא ובין בעשא מלך־ישראל כל־ימיהם", + "ויעל בעשא מלך־ישראל על־יהודה ויבן את־הרמה לבלתי תת יצא ובא לאסא מלך יהודה", + "ויקח אסא את־כל־הכסף והזהב הנותרים באוצרות בית־יהוה ואת־אוצרות בית מלך [המלך] ויתנם ביד־עבדיו וישלחם המלך אסא אל־בן־הדד בן־טברמן בן־חזיון מלך ארם הישב בדמשק לאמר", + "ברית ביני ובינך בין אבי ובין אביך הנה שלחתי לך שחד כסף וזהב לך הפרה את־בריתך את־בעשא מלך־ישראל ויעלה מעלי", + "וישמע בן־הדד אל־המלך אסא וישלח את־שרי החילים אשר־לו על־ערי ישראל ויך את־עיון ואת־דן ואת אבל בית־מעכה ואת כל־כנרות על כל־ארץ נפתלי", + "ויהי כשמע בעשא ויחדל מבנות את־הרמה וישב בתרצה", + "והמלך אסא השמיע את־כל־יהודה אין נקי וישאו את־אבני הרמה ואת־עציה אשר בנה בעשא ויבן בם המלך אסא את־גבע בנימן ואת־המצפה", + "ויתר כל־דברי־אסא וכל־גבורתו וכל־אשר עשה והערים אשר בנה הלא־המה כתובים על־ספר דברי הימים למלכי יהודה רק לעת זקנתו חלה את־רגליו", + "וישכב אסא עם־אבתיו ויקבר עם־אבתיו בעיר דוד אביו וימלך יהושפט בנו תחתיו", + "ונדב בן־ירבעם מלך על־ישראל בשנת שתים לאסא מלך יהודה וימלך על־ישראל שנתים", + "ויעש הרע בעיני יהוה וילך בדרך אביו ובחטאתו אשר החטיא את־ישראל", + "ויקשר עליו בעשא בן־אחיה לבית יששכר ויכהו בעשא בגבתון אשר לפלשתים ונדב וכל־ישראל צרים על־גבתון", + "וימתהו בעשא בשנת שלש לאסא מלך יהודה וימלך תחתיו", + "ויהי כמלכו הכה את־כל־בית ירבעם לא־השאיר כל־נשמה לירבעם עד־השמדו כדבר יהוה אשר דבר ביד־עבדו אחיה השילני", + "על־חטאות ירבעם אשר חטא ואשר החטיא את־ישראל בכעסו אשר הכעיס את־יהוה אלהי ישראל", + "ויתר דברי נדב וכל־אשר עשה הלא־הם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי ישראל", + "ומלחמה היתה בין אסא ובין בעשא מלך־ישראל כל־ימיהם", + "בשנת שלש לאסא מלך יהודה מלך בעשא בן־אחיה על־כל־ישראל בתרצה עשרים וארבע שנה", + "ויעש הרע בעיני יהוה וילך בדרך ירבעם ובחטאתו אשר החטיא את־ישראל" + ], + [ + "ויהי דבר־יהוה אל־יהוא בן־חנני על־בעשא לאמר", + "יען אשר הרימתיך מן־העפר ואתנך נגיד על עמי ישראל ותלך בדרך ירבעם ותחטא את־עמי ישראל להכעיסני בחטאתם", + "הנני מבעיר אחרי בעשא ואחרי ביתו ונתתי את־ביתך כבית ירבעם בן־נבט", + "המת לבעשא בעיר יאכלו הכלבים והמת לו בשדה יאכלו עוף השמים", + "ויתר דברי בעשא ואשר עשה וגבורתו הלא־הם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי ישראל", + "וישכב בעשא עם־אבתיו ויקבר בתרצה וימלך אלה בנו תחתיו", + "וגם ביד־יהוא בן־חנני הנביא דבר־יהוה היה אל־בעשא ואל־ביתו ועל כל־הרעה אשר־עשה בעיני יהוה להכעיסו במעשה ידיו להיות כבית ירבעם ועל אשר־הכה אתו", + "בשנת עשרים ושש שנה לאסא מלך יהודה מלך אלה בן־בעשא על־ישראל בתרצה שנתים", + "ויקשר עליו עבדו זמרי שר מחצית הרכב והוא בתרצה שתה שכור בית ארצא אשר על־הבית בתרצה", + "ויבא זמרי ויכהו וימיתהו בשנת עשרים ושבע לאסא מלך יהודה וימלך תחתיו", + "ויהי במלכו כשבתו על־כסאו הכה את־כל־בית בעשא לא־השאיר לו משתין בקיר וגאליו ורעהו", + "וישמד זמרי את כל־בית בעשא כדבר יהוה אשר דבר אל־בעשא ביד יהוא הנביא", + "אל כל־חטאות בעשא וחטאות אלה בנו אשר חטאו ואשר החטיאו את־ישראל להכעיס את־יהוה אלהי ישראל בהבליהם", + "ויתר דברי אלה וכל־אשר עשה הלוא־הם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי ישראל", + "בשנת עשרים ושבע שנה לאסא מלך יהודה מלך זמרי שבעת ימים בתרצה והעם חנים על־גבתון אשר לפלשתים", + "וישמע העם החנים לאמר קשר זמרי וגם הכה את־המלך וימלכו כל־ישראל את־עמרי שר־צבא על־ישראל ביום ההוא במחנה", + "ויעלה עמרי וכל־ישראל עמו מגבתון ויצרו על־תרצה", + "ויהי כראות זמרי כי־נלכדה העיר ויבא אל־ארמון בית־המלך וישרף עליו את־בית־מלך באש וימת", + "על־חטאתו [חטאתיו] אשר חטא לעשות הרע בעיני יהוה ללכת בדרך ירבעם ובחטאתו אשר עשה להחטיא את־ישראל", + "ויתר דברי זמרי וקשרו אשר קשר הלא־הם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי ישראל", + "אז יחלק העם ישראל לחצי חצי העם היה אחרי תבני בן־גינת להמליכו והחצי אחרי עמרי", + "ויחזק העם אשר אחרי עמרי את־העם אשר אחרי תבני בן־גינת וימת תבני וימלך עמרי", + "בשנת שלשים ואחת שנה לאסא מלך יהודה מלך עמרי על־ישראל שתים עשרה שנה בתרצה מלך שש־שנים", + "ויקן את־ההר שמרון מאת שמר בככרים כסף ויבן את־ההר ויקרא את־שם העיר אשר בנה על שם־שמר אדני ההר שמרון", + "ויעשה עמרי הרע בעיני יהוה וירע מכל אשר לפניו", + "וילך בכל־דרך ירבעם בן־נבט ובחטאתיו [ובחטאתו] אשר החטיא את־ישראל להכעיס את־יהוה אלהי ישראל בהבליהם", + "ויתר דברי עמרי אשר עשה וגבורתו אשר עשה הלא־הם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי ישראל", + "וישכב עמרי עם־אבתיו ויקבר בשמרון וימלך אחאב בנו תחתיו", + "ואחאב בן־עמרי מלך על־ישראל בשנת שלשים ושמנה שנה לאסא מלך יהודה וימלך אחאב בן־עמרי על־ישראל בשמרון עשרים ושתים שנה", + "ויעש אחאב בן־עמרי הרע בעיני יהוה מכל אשר לפניו", + "ויהי הנקל לכתו בחטאות ירבעם בן־נבט ויקח אשה את־איזבל בת־אתבעל מלך צידנים וילך ויעבד את־הבעל וישתחו לו", + "ויקם מזבח לבעל בית הבעל אשר בנה בשמרון", + "ויעש אחאב את־האשרה ויוסף אחאב לעשות להכעיס את־יהוה אלהי ישראל מכל מלכי ישראל אשר היו לפניו", + "בימיו בנה חיאל בית האלי את־יריחה באבירם בכרו יסדה ובשגיב [ובשגוב] צעירו הציב דלתיה כדבר יהוה אשר דבר ביד יהושע בן־נון" + ], + [ + "ויאמר אליהו התשבי מתשבי גלעד אל־אחאב חי־יהוה אלהי ישראל אשר עמדתי לפניו אם־יהיה השנים האלה טל ומטר כי אם־לפי דברי", + "ויהי דבר־יהוה אליו לאמר", + "לך מזה ופנית לך קדמה ונסתרת בנחל כרית אשר על־פני הירדן", + "והיה מהנחל תשתה ואת־הערבים צויתי לכלכלך שם", + "וילך ויעש כדבר יהוה וילך וישב בנחל כרית אשר על־פני הירדן", + "והערבים מביאים לו לחם ובשר בבקר ולחם ובשר בערב ומן־הנחל ישתה", + "ויהי מקץ ימים וייבש הנחל כי לא־היה גשם בארץ", + "ויהי דבר־יהוה אליו לאמר", + "קום לך צרפתה אשר לצידון וישבת שם הנה צויתי שם אשה אלמנה לכלכלך", + "ויקם וילך צרפתה ויבא אל־פתח העיר והנה־שם אשה אלמנה מקששת עצים ויקרא אליה ויאמר קחי־נא לי מעט־מים בכלי ואשתה", + "ותלך לקחת ויקרא אליה ויאמר לקחי־נא לי פת־לחם בידך", + "ותאמר חי־יהוה אלהיך אם־יש־לי מעוג כי אם־מלא כף־קמח בכד ומעט־שמן בצפחת והנני מקששת שנים עצים ובאתי ועשיתיהו לי ולבני ואכלנהו ומתנו", + "ויאמר אליה אליהו אל־תיראי באי עשי כדברך אך עשי־לי משם עגה קטנה בראשנה והוצאת לי ולך ולבנך תעשי באחרנה", + "כי כה אמר יהוה אלהי ישראל כד הקמח לא תכלה וצפחת השמן לא תחסר עד יום תתן־[תת־] יהוה גשם על־פני האדמה", + "ותלך ותעשה כדבר אליהו ותאכל הוא־והיא [היא־] [והוא] וביתה ימים", + "כד הקמח לא כלתה וצפחת השמן לא חסר כדבר יהוה אשר דבר ביד אליהו", + "ויהי אחר הדברים האלה חלה בן־האשה בעלת הבית ויהי חליו חזק מאד עד אשר לא־נותרה־בו נשמה", + "ותאמר אל־אליהו מה־לי ולך איש האלהים באת אלי להזכיר את־עוני ולהמית את־בני", + "ויאמר אליה תני־לי את־בנך ויקחהו מחיקה ויעלהו אל־העליה אשר־הוא ישב שם וישכבהו על־מטתו", + "ויקרא אל־יהוה ויאמר יהוה אלהי הגם על־האלמנה אשר־אני מתגורר עמה הרעות להמית את־בנה", + "ויתמדד על־הילד שלש פעמים ויקרא אל־יהוה ויאמר יהוה אלהי תשב נא נפש־הילד הזה על־קרבו", + "וישמע יהוה בקול אליהו ותשב נפש־הילד על־קרבו ויחי", + "ויקח אליהו את־הילד וירדהו מן־העליה הביתה ויתנהו לאמו ויאמר אליהו ראי חי בנך", + "ותאמר האשה אל־אליהו עתה זה ידעתי כי איש אלהים אתה ודבר־יהוה בפיך אמת" + ], + [ + "ויהי ימים רבים ודבר־יהוה היה אל־אליהו בשנה השלישית לאמר לך הראה אל־אחאב ואתנה מטר על־פני האדמה", + "וילך אליהו להראות אל־אחאב והרעב חזק בשמרון", + "ויקרא אחאב אל־עבדיהו אשר על־הבית ועבדיהו היה ירא את־יהוה מאד", + "ויהי בהכרית איזבל את נביאי יהוה ויקח עבדיהו מאה נבאים ויחביאם חמשים איש במערה וכלכלם לחם ומים", + "ויאמר אחאב אל־עבדיהו לך בארץ אל־כל־מעיני המים ואל כל־הנחלים אולי נמצא חציר ונחיה סוס ופרד ולוא נכרית מהבהמה", + "ויחלקו להם את־הארץ לעבר־בה אחאב הלך בדרך אחד לבדו ועבדיהו הלך בדרך־אחד לבדו", + "ויהי עבדיהו בדרך והנה אליהו לקראתו ויכרהו ויפל על־פניו ויאמר האתה זה אדני אליהו", + "ויאמר לו אני לך אמר לאדניך הנה אליהו", + "ויאמר מה חטאתי כי־אתה נתן את־עבדך ביד־אחאב להמיתני", + "חי יהוה אלהיך אם־יש־גוי וממלכה אשר לא־שלח אדני שם לבקשך ואמרו אין והשביע את־הממלכה ואת־הגוי כי לא ימצאכה", + "ועתה אתה אמר לך אמר לאדניך הנה אליהו", + "והיה אני אלך מאתך ורוח יהוה ישאך על אשר לא־אדע ובאתי להגיד לאחאב ולא ימצאך והרגני ועבדך ירא את־יהוה מנערי", + "הלא־הגד לאדני את אשר־עשיתי בהרג איזבל את נביאי יהוה ואחבא מנביאי יהוה מאה איש חמשים חמשים איש במערה ואכלכלם לחם ומים", + "ועתה אתה אמר לך אמר לאדניך הנה אליהו והרגני", + "ויאמר אליהו חי יהוה צבאות אשר עמדתי לפניו כי היום אראה אליו", + "וילך עבדיהו לקראת אחאב ויגד־לו וילך אחאב לקראת אליהו", + "ויהי כראות אחאב את־אליהו ויאמר אחאב אליו האתה זה עכר ישראל", + "ויאמר לא עכרתי את־ישראל כי אם־אתה ובית אביך בעזבכם את־מצות יהוה ותלך אחרי הבעלים", + "ועתה שלח קבץ אלי את־כל־ישראל אל־הר הכרמל ואת־נביאי הבעל ארבע מאות וחמשים ונביאי האשרה ארבע מאות אכלי שלחן איזבל", + "וישלח אחאב בכל־בני ישראל ויקבץ את־הנביאים אל־הר הכרמל", + "ויגש אליהו אל־כל־העם ויאמר עד־מתי אתם פסחים על־שתי הסעפים אם־יהוה האלהים לכו אחריו ואם־הבעל לכו אחריו ולא־ענו העם אתו דבר", + "ויאמר אליהו אל־העם אני נותרתי נביא ליהוה לבדי ונביאי הבעל ארבע־מאות וחמשים איש", + "ויתנו־לנו שנים פרים ויבחרו להם הפר האחד וינתחהו וישימו על־העצים ואש לא ישימו ואני אעשה את־הפר האחד ונתתי על־העצים ואש לא אשים", + "וקראתם בשם אלהיכם ואני אקרא בשם־יהוה והיה האלהים אשר־יענה באש הוא האלהים ויען כל־העם ויאמרו טוב הדבר", + "ויאמר אליהו לנביאי הבעל בחרו לכם הפר האחד ועשו ראשנה כי אתם הרבים וקראו בשם אלהיכם ואש לא תשימו", + "ויקחו את־הפר אשר־נתן להם ויעשו ויקראו בשם־הבעל מהבקר ועד־הצהרים לאמר הבעל עננו ואין קול ואין ענה ויפסחו על־המזבח אשר עשה", + "ויהי בצהרים ויהתל בהם אליהו ויאמר קראו בקול־גדול כי־אלהים הוא כי שיח וכי־שיג לו וכי־דרך לו אולי ישן הוא ויקץ", + "ויקראו בקול גדול ויתגדדו כמשפטם בחרבות וברמחים עד־שפך־דם עליהם", + "ויהי כעבר הצהרים ויתנבאו עד לעלות המנחה ואין־קול ואין־ענה ואין קשב", + "ויאמר אליהו לכל־העם גשו אלי ויגשו כל־העם אליו וירפא את־מזבח יהוה ההרוס", + "ויקח אליהו שתים עשרה אבנים כמספר שבטי בני־יעקב אשר היה דבר־יהוה אליו לאמר ישראל יהיה שמך", + "ויבנה את־האבנים מזבח בשם יהוה ויעש תעלה כבית סאתים זרע סביב למזבח", + "ויערך את־העצים וינתח את־הפר וישם על־העצים", + "ויאמר מלאו ארבעה כדים מים ויצקו על־העלה ועל־העצים ויאמר שנו וישנו ויאמר שלשו וישלשו", + "וילכו המים סביב למזבח וגם את־התעלה מלא־מים", + "ויהי בעלות המנחה ויגש אליהו הנביא ויאמר יהוה אלהי אברהם יצחק וישראל היום יודע כי־אתה אלהים בישראל ואני עבדך ובדבריך [ובדברך] עשיתי את כל־הדברים האלה", + "ענני יהוה ענני וידעו העם הזה כי־אתה יהוה האלהים ואתה הסבת את־לבם אחרנית", + "ותפל אש־יהוה ותאכל את־העלה ואת־העצים ואת־האבנים ואת־העפר ואת־המים אשר־בתעלה לחכה", + "וירא כל־העם ויפלו על־פניהם ויאמרו יהוה הוא האלהים יהוה הוא האלהים", + "ויאמר אליהו להם תפשו את־נביאי הבעל איש אל־ימלט מהם ויתפשום ויורדם אליהו אל־נחל קישון וישחטם שם", + "ויאמר אליהו לאחאב עלה אכל ושתה כי־קול המון הגשם", + "ויעלה אחאב לאכל ולשתות ואליהו עלה אל־ראש הכרמל ויגהר ארצה וישם פניו בין ברכו [ברכיו]", + "ויאמר אל־נערו עלה־נא הבט דרך־ים ויעל ויבט ויאמר אין מאומה ויאמר שב שבע פעמים", + "ויהי בשבעית ויאמר הנה־עב קטנה ככף־איש עלה מים ויאמר עלה אמר אל־אחאב אסר ורד ולא יעצרכה הגשם", + "ויהי עד־כה ועד־כה והשמים התקדרו עבים ורוח ויהי גשם גדול וירכב אחאב וילך יזרעאלה", + "ויד־יהוה היתה אל־אליהו וישנס מתניו וירץ לפני אחאב עד־באכה יזרעאלה" + ], + [ + "ויגד אחאב לאיזבל את כל־אשר עשה אליהו ואת כל־אשר הרג את־כל־הנביאים בחרב", + "ותשלח איזבל מלאך אל־אליהו לאמר כה־יעשון אלהים וכה יוספון כי־כעת מחר אשים את־נפשך כנפש אחד מהם", + "וירא ויקם וילך אל־נפשו ויבא באר שבע אשר ליהודה וינח את־נערו שם", + "והוא־הלך במדבר דרך יום ויבא וישב תחת רתם אחת [אחד] וישאל את־נפשו למות ויאמר רב עתה יהוה קח נפשי כי־לא־טוב אנכי מאבתי", + "וישכב ויישן תחת רתם אחד והנה־זה מלאך נגע בו ויאמר לו קום אכול", + "ויבט והנה מראשתיו עגת רצפים וצפחת מים ויאכל וישת וישב וישכב", + "וישב מלאך יהוה שנית ויגע־בו ויאמר קום אכל כי רב ממך הדרך", + "ויקם ויאכל וישתה וילך בכח האכילה ההיא ארבעים יום וארבעים לילה עד הר האלהים חרב", + "ויבא־שם אל־המערה וילן שם והנה דבר־יהוה אליו ויאמר לו מה־לך פה אליהו", + "ויאמר קנא קנאתי ליהוה אלהי צבאות כי־עזבו בריתך בני ישראל את־מזבחתיך הרסו ואת־נביאיך הרגו בחרב ואותר אני לבדי ויבקשו את־נפשי לקחתה", + "ויאמר צא ועמדת בהר לפני יהוה והנה יהוה עבר ורוח גדולה וחזק מפרק הרים ומשבר סלעים לפני יהוה לא ברוח יהוה ואחר הרוח רעש לא ברעש יהוה", + "ואחר הרעש אש לא באש יהוה ואחר האש קול דממה דקה", + "ויהי כשמע אליהו וילט פניו באדרתו ויצא ויעמד פתח המערה והנה אליו קול ויאמר מה־לך פה אליהו", + "ויאמר קנא קנאתי ליהוה אלהי צבאות כי־עזבו בריתך בני ישראל את־מזבחתיך הרסו ואת־נביאיך הרגו בחרב ואותר אני לבדי ויבקשו את־נפשי לקחתה", + "ויאמר יהוה אליו לך שוב לדרכך מדברה דמשק ובאת ומשחת את־חזאל למלך על־ארם", + "ואת יהוא בן־נמשי תמשח למלך על־ישראל ואת־אלישע בן־שפט מאבל מחולה תמשח לנביא תחתיך", + "והיה הנמלט מחרב חזאל ימית יהוא והנמלט מחרב יהוא ימית אלישע", + "והשארתי בישראל שבעת אלפים כל־הברכים אשר לא־כרעו לבעל וכל־הפה אשר לא־נשק לו", + "וילך משם וימצא את־אלישע בן־שפט והוא חרש שנים־עשר צמדים לפניו והוא בשנים העשר ויעבר אליהו אליו וישלך אדרתו אליו", + "ויעזב את־הבקר וירץ אחרי אליהו ויאמר אשקה־נא לאבי ולאמי ואלכה אחריך ויאמר לו לך שוב כי מה־עשיתי לך", + "וישב מאחריו ויקח את־צמד הבקר ויזבחהו ובכלי הבקר בשלם הבשר ויתן לעם ויאכלו ויקם וילך אחרי אליהו וישרתהו" + ], + [ + "ובן־הדד מלך־ארם קבץ את־כל־חילו ושלשים ושנים מלך אתו וסוס ורכב ויעל ויצר על־שמרון וילחם בה", + "וישלח מלאכים אל־אחאב מלך־ישראל העירה", + "ויאמר לו כה אמר בן־הדד כספך וזהבך לי־הוא ונשיך ובניך הטובים לי־הם", + "ויען מלך־ישראל ויאמר כדברך אדני המלך לך אני וכל־אשר־לי", + "וישבו המלאכים ויאמרו כה־אמר בן־הדד לאמר כי־שלחתי אליך לאמר כספך וזהבך ונשיך ובניך לי תתן", + "כי אם־כעת מחר אשלח את־עבדי אליך וחפשו את־ביתך ואת בתי עבדיך והיה כל־מחמד עיניך ישימו בידם ולקחו", + "ויקרא מלך־ישראל לכל־זקני הארץ ויאמר דעו־נא וראו כי רעה זה מבקש כי־שלח אלי לנשי ולבני ולכספי ולזהבי ולא מנעתי ממנו", + "ויאמרו אליו כל־הזקנים וכל־העם אל־תשמע ולוא תאבה", + "ויאמר למלאכי בן־הדד אמרו לאדני המלך כל אשר־שלחת אל־עבדך בראשנה אעשה והדבר הזה לא אוכל לעשות וילכו המלאכים וישבהו דבר", + "וישלח אליו בן־הדד ויאמר כה־יעשון לי אלהים וכה יוספו אם־ישפק עפר שמרון לשעלים לכל־העם אשר ברגלי", + "ויען מלך־ישראל ויאמר דברו אל־יתהלל חגר כמפתח", + "ויהי כשמע את־הדבר הזה והוא שתה הוא והמלכים בסכות ויאמר אל־עבדיו שימו וישימו על־העיר", + "והנה נביא אחד נגש אל־אחאב מלך־ישראל ויאמר כה אמר יהוה הראית את כל־ההמון הגדול הזה הנני נתנו בידך היום וידעת כי־אני יהוה", + "ויאמר אחאב במי ויאמר כה־אמר יהוה בנערי שרי המדינות ויאמר מי־יאסר המלחמה ויאמר אתה", + "ויפקד את־נערי שרי המדינות ויהיו מאתים שנים ושלשים ואחריהם פקד את־כל־העם כל־בני ישראל שבעת אלפים", + "ויצאו בצהרים ובן־הדד שתה שכור בסכות הוא והמלכים שלשים־ושנים מלך עזר אתו", + "ויצאו נערי שרי המדינות בראשנה וישלח בן־הדד ויגידו לו לאמר אנשים יצאו משמרון", + "ויאמר אם־לשלום יצאו תפשום חיים ואם למלחמה יצאו חיים תפשום", + "ואלה יצאו מן־העיר נערי שרי המדינות והחיל אשר אחריהם", + "ויכו איש אישו וינסו ארם וירדפם ישראל וימלט בן־הדד מלך ארם על־סוס ופרשים", + "ויצא מלך ישראל ויך את־הסוס ואת־הרכב והכה בארם מכה גדולה", + "ויגש הנביא אל־מלך ישראל ויאמר לו לך התחזק ודע וראה את אשר־תעשה כי לתשובת השנה מלך ארם עלה עליך", + "ועבדי מלך־ארם אמרו אליו אלהי הרים אלהיהם על־כן חזקו ממנו ואולם נלחם אתם במישור אם־לא נחזק מהם", + "ואת־הדבר הזה עשה הסר המלכים איש ממקמו ושים פחות תחתיהם", + "ואתה תמנה־לך חיל כחיל הנפל מאותך וסוס כסוס ורכב כרכב ונלחמה אותם במישור אם־לא נחזק מהם וישמע לקלם ויעש כן", + "ויהי לתשובת השנה ויפקד בן־הדד את־ארם ויעל אפקה למלחמה עם־ישראל", + "ובני ישראל התפקדו וכלכלו וילכו לקראתם ויחנו בני־ישראל נגדם כשני חשפי עזים וארם מלאו את־הארץ", + "ויגש איש האלהים ויאמר אל־מלך ישראל ויאמר כה־אמר יהוה יען אשר אמרו ארם אלהי הרים יהוה ולא־אלהי עמקים הוא ונתתי את־כל־ההמון הגדול הזה בידך וידעתם כי־אני יהוה", + "ויחנו אלה נכח אלה שבעת ימים ויהי ביום השביעי ותקרב המלחמה ויכו בני־ישראל את־ארם מאה־אלף רגלי ביום אחד", + "וינסו הנותרים אפקה אל־העיר ותפל החומה על־עשרים ושבעה אלף איש הנותרים ובן־הדד נס ויבא אל־העיר חדר בחדר", + "ויאמרו אליו עבדיו הנה־נא שמענו כי מלכי בית ישראל כי־מלכי חסד הם נשימה נא שקים במתנינו וחבלים בראשנו ונצא אל־מלך ישראל אולי יחיה את־נפשך", + "ויחגרו שקים במתניהם וחבלים בראשיהם ויבאו אל־מלך ישראל ויאמרו עבדך בן־הדד אמר תחי־נא נפשי ויאמר העודנו חי אחי הוא", + "והאנשים ינחשו וימהרו ויחלטו הממנו ויאמרו אחיך בן־הדד ויאמר באו קחהו ויצא אליו בן־הדד ויעלהו על־המרכבה", + "ויאמר אליו הערים אשר־לקח־אבי מאת אביך אשיב וחוצות תשים לך בדמשק כאשר־שם אבי בשמרון ואני בברית אשלחך ויכרת־לו ברית וישלחהו", + "ואיש אחד מבני הנביאים אמר אל־רעהו בדבר יהוה הכיני נא וימאן האיש להכתו", + "ויאמר לו יען אשר לא־שמעת בקול יהוה הנך הולך מאתי והכך האריה וילך מאצלו וימצאהו האריה ויכהו", + "וימצא איש אחר ויאמר הכיני נא ויכהו האיש הכה ופצע", + "וילך הנביא ויעמד למלך על־הדרך ויתחפש באפר על־עיניו", + "ויהי המלך עבר והוא צעק אל־המלך ויאמר עבדך יצא בקרב־המלחמה והנה־איש סר ויבא אלי איש ויאמר שמר את־האיש הזה אם־הפקד יפקד והיתה נפשך תחת נפשו או ככר־כסף תשקול", + "ויהי עבדך עשה הנה והנה והוא איננו ויאמר אליו מלך־ישראל כן משפטך אתה חרצת", + "וימהר ויסר את־האפר מעל [מעלי] עיניו ויכר אתו מלך ישראל כי מהנבאים הוא", + "ויאמר אליו כה אמר יהוה יען שלחת את־איש־חרמי מיד והיתה נפשך תחת נפשו ועמך תחת עמו", + "וילך מלך־ישראל על־ביתו סר וזעף ויבא שמרונה" + ], + [ + "ויהי אחר הדברים האלה כרם היה לנבות היזרעאלי אשר ביזרעאל אצל היכל אחאב מלך שמרון", + "וידבר אחאב אל־נבות לאמר תנה־לי את־כרמך ויהי־לי לגן־ירק כי הוא קרוב אצל ביתי ואתנה לך תחתיו כרם טוב ממנו אם טוב בעיניך אתנה־לך כסף מחיר זה", + "ויאמר נבות אל־אחאב חלילה לי מיהוה מתתי את־נחלת אבתי לך", + "ויבא אחאב אל־ביתו סר וזעף על־הדבר אשר־דבר אליו נבות היזרעאלי ויאמר לא־אתן לך את־נחלת אבותי וישכב על־מטתו ויסב את־פניו ולא־אכל לחם", + "ותבא אליו איזבל אשתו ותדבר אליו מה־זה רוחך סרה ואינך אכל לחם", + "וידבר אליה כי־אדבר אל־נבות היזרעאלי ואמר לו תנה־לי את־כרמך בכסף או אם־חפץ אתה אתנה־לך כרם תחתיו ויאמר לא־אתן לך את־כרמי", + "ותאמר אליו איזבל אשתו אתה עתה תעשה מלוכה על־ישראל קום אכל־לחם ויטב לבך אני אתן לך את־כרם נבות היזרעאלי", + "ותכתב ספרים בשם אחאב ותחתם בחתמו ותשלח הספרים [ספרים] אל־הזקנים ואל־החרים אשר בעירו הישבים את־נבות", + "ותכתב בספרים לאמר קראו־צום והושיבו את־נבות בראש העם", + "והושיבו שנים אנשים בני־בליעל נגדו ויעדהו לאמר ברכת אלהים ומלך והוציאהו וסקלהו וימת", + "ויעשו אנשי עירו הזקנים והחרים אשר הישבים בעירו כאשר שלחה אליהם איזבל כאשר כתוב בספרים אשר שלחה אליהם", + "קראו צום והשיבו את־נבות בראש העם", + "ויבאו שני האנשים בני־בליעל וישבו נגדו ויעדהו אנשי הבליעל את־נבות נגד העם לאמר ברך נבות אלהים ומלך ויצאהו מחוץ לעיר ויסקלהו באבנים וימת", + "וישלחו אל־איזבל לאמר סקל נבות וימת", + "ויהי כשמע איזבל כי־סקל נבות וימת ותאמר איזבל אל־אחאב קום רש את־כרם נבות היזרעאלי אשר מאן לתת־לך בכסף כי אין נבות חי כי־מת", + "ויהי כשמע אחאב כי מת נבות ויקם אחאב לרדת אל־כרם נבות היזרעאלי לרשתו", + "ויהי דבר־יהוה אל־אליהו התשבי לאמר", + "קום רד לקראת אחאב מלך־ישראל אשר בשמרון הנה בכרם נבות אשר־ירד שם לרשתו", + "ודברת אליו לאמר כה אמר יהוה הרצחת וגם־ירשת ודברת אליו לאמר כה אמר יהוה במקום אשר לקקו הכלבים את־דם נבות ילקו הכלבים את־דמך גם־אתה", + "ויאמר אחאב אל־אליהו המצאתני איבי ויאמר מצאתי יען התמכרך לעשות הרע בעיני יהוה", + "הנני מבי [מביא] אליך רעה ובערתי אחריך והכרתי לאחאב משתין בקיר ועצור ועזוב בישראל", + "ונתתי את־ביתך כבית ירבעם בן־נבט וכבית בעשא בן־אחיה אל־הכעס אשר הכעסת ותחטא את־ישראל", + "וגם־לאיזבל דבר יהוה לאמר הכלבים יאכלו את־איזבל בחל יזרעאל", + "המת לאחאב בעיר יאכלו הכלבים והמת בשדה יאכלו עוף השמים", + "רק לא־היה כאחאב אשר התמכר לעשות הרע בעיני יהוה אשר־הסתה אתו איזבל אשתו", + "ויתעב מאד ללכת אחרי הגללים ככל אשר עשו האמרי אשר הוריש יהוה מפני בני ישראל", + "ויהי כשמע אחאב את־הדברים האלה ויקרע בגדיו וישם־שק על־בשרו ויצום וישכב בשק ויהלך אט", + "ויהי דבר־יהוה אל־אליהו התשבי לאמר", + "ה‍ראית כי־נכנע אחאב מלפני יען כי־נכנע מפני לא־אבי [אביא] הרעה בימיו בימי בנו אביא הרעה על־ביתו" + ], + [ + "וישבו שלש שנים אין מלחמה בין ארם ובין ישראל", + "ויהי בשנה השלישית וירד יהושפט מלך־יהודה אל־מלך ישראל", + "ויאמר מלך־ישראל אל־עבדיו הידעתם כי־לנו רמת גלעד ואנחנו מחשים מקחת אתה מיד מלך ארם", + "ויאמר אל־יהושפט התלך אתי למלחמה רמת גלעד ויאמר יהושפט אל־מלך ישראל כמוני כמוך כעמי כעמך כסוסי כסוסיך", + "ויאמר יהושפט אל־מלך ישראל דרש־נא כיום את־דבר יהוה", + "ויקבץ מלך־ישראל את־הנביאים כארבע מאות איש ויאמר אלהם האלך על־רמת גלעד למלחמה אם־אחדל ויאמרו עלה ויתן אדני ביד המלך", + "ויאמר יהושפט האין פה נביא ליהוה עוד ונדרשה מאותו", + "ויאמר מלך־ישראל אל־יהושפט עוד איש־אחד לדרש את־יהוה מאתו ואני שנאתיו כי לא־יתנבא עלי טוב כי אם־רע מיכיהו בן־ימלה ויאמר יהושפט אל־יאמר המלך כן", + "ויקרא מלך ישראל אל־סריס אחד ויאמר מהרה מיכיהו בן־ימלה", + "ומלך ישראל ויהושפט מלך־יהודה ישבים איש על־כסאו מלבשים בגדים בגרן פתח שער שמרון וכל־הנביאים מתנבאים לפניהם", + "ויעש לו צדקיה בן־כנענה קרני ברזל ויאמר כה־אמר יהוה באלה תנגח את־ארם עד־כלתם", + "וכל־הנבאים נבאים כן לאמר עלה רמת גלעד והצלח ונתן יהוה ביד המלך", + "והמלאך אשר־הלך לקרא מיכיהו דבר אליו לאמר הנה־נא דברי הנביאים פה־אחד טוב אל־המלך יהי־נא דבריך [דברך] כדבר אחד מהם ודברת טוב", + "ויאמר מיכיהו חי־יהוה כי את־אשר יאמר יהוה אלי אתו אדבר", + "ויבוא אל־המלך ויאמר המלך אליו מיכיהו הנלך אל־רמת גלעד למלחמה אם־נחדל ויאמר אליו עלה והצלח ונתן יהוה ביד המלך", + "ויאמר אליו המלך עד־כמה פעמים אני משבעך אשר לא־תדבר אלי רק־אמת בשם יהוה", + "ויאמר ראיתי את־כל־ישראל נפצים אל־ההרים כצאן אשר אין־להם רעה ויאמר יהוה לא־אדנים לאלה ישובו איש־לביתו בשלום", + "ויאמר מלך־ישראל אל־יהושפט הלוא אמרתי אליך לוא־יתנבא עלי טוב כי אם־רע", + "ויאמר לכן שמע דבר־יהוה ראיתי את־יהוה ישב על־כסאו וכל־צבא השמים עמד עליו מימינו ומשמאלו", + "ויאמר יהוה מי יפתה את־אחאב ויעל ויפל ברמת גלעד ויאמר זה בכה וזה אמר בכה", + "ויצא הרוח ויעמד לפני יהוה ויאמר אני אפתנו ויאמר יהוה אליו במה", + "ויאמר אצא והייתי רוח שקר בפי כל־נביאיו ויאמר תפתה וגם־תוכל צא ועשה־כן", + "ועתה הנה נתן יהוה רוח שקר בפי כל־נביאיך אלה ויהוה דבר עליך רעה", + "ויגש צדקיהו בן־כנענה ויכה את־מיכיהו על־הלחי ויאמר אי־זה עבר רוח־יהוה מאתי לדבר אותך", + "ויאמר מיכיהו הנך ראה ביום ההוא אשר תבא חדר בחדר להחבה", + "ויאמר מלך ישראל קח את־מיכיהו והשיבהו אל־אמן שר־העיר ואל־יואש בן־המלך", + "ואמרת כה אמר המלך שימו את־זה בית הכלא והאכילהו לחם לחץ ומים לחץ עד באי בשלום", + "ויאמר מיכיהו אם־שוב תשוב בשלום לא־דבר יהוה בי ויאמר שמעו עמים כלם", + "ויעל מלך־ישראל ויהושפט מלך־יהודה רמת גלעד", + "ויאמר מלך ישראל אל־יהושפט התחפש ובא במלחמה ואתה לבש בגדיך ויתחפש מלך ישראל ויבוא במלחמה", + "ומלך ארם צוה את־שרי הרכב אשר־לו שלשים ושנים לאמר לא תלחמו את־קטן ואת־גדול כי אם־את־מלך ישראל לבדו", + "ויהי כראות שרי הרכב את־יהושפט והמה אמרו אך מלך־ישראל הוא ויסרו עליו להלחם ויזעק יהושפט", + "ויהי כראות שרי הרכב כי־לא־מלך ישראל הוא וישובו מאחריו", + "ואיש משך בקשת לתמו ויכה את־מלך ישראל בין הדבקים ובין השרין ויאמר לרכבו הפך ידך והוציאני מן־המחנה כי החליתי", + "ותעלה המלחמה ביום ההוא והמלך היה מעמד במרכבה נכח ארם וימת בערב ויצק דם־המכה אל־חיק הרכב", + "ויעבר הרנה במחנה כבא השמש לאמר איש אל־עירו ואיש אל־ארצו", + "וימת המלך ויבוא שמרון ויקברו את־המלך בשמרון", + "וישטף את־הרכב על ברכת שמרון וילקו הכלבים את־דמו והזנות רחצו כדבר יהוה אשר דבר", + "ויתר דברי אחאב וכל־אשר עשה ובית השן אשר בנה וכל־הערים אשר בנה הלוא־הם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי ישראל", + "וישכב אחאב עם־אבתיו וימלך אחזיהו בנו תחתיו", + "ויהושפט בן־אסא מלך על־יהודה בשנת ארבע לאחאב מלך ישראל", + "יהושפט בן־שלשים וחמש שנה במלכו ועשרים וחמש שנה מלך בירושלם ושם אמו עזובה בת־שלחי", + "וילך בכל־דרך אסא אביו לא־סר ממנו לעשות הישר בעיני יהוה", + "אך הבמות לא־סרו עוד העם מזבחים ומקטרים בבמות", + "וישלם יהושפט עם־מלך ישראל", + "ויתר דברי יהושפט וגבורתו אשר־עשה ואשר נלחם הלא־הם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי יהודה", + "ויתר הקדש אשר נשאר בימי אסא אביו בער מן־הארץ", + "ומלך אין באדום נצב מלך", + "יהושפט עשר [עשה] אניות תרשיש ללכת אופירה לזהב ולא הלך כי־נשברה [נשברו] אניות בעציון גבר", + "אז אמר אחזיהו בן־אחאב אל־יהושפט ילכו עבדי עם־עבדיך באניות ולא אבה יהושפט", + "וישכב יהושפט עם־אבתיו ויקבר עם־אבתיו בעיר דוד אביו וימלך יהורם בנו תחתיו", + "אחזיהו בן־אחאב מלך על־ישראל בשמרון בשנת שבע עשרה ליהושפט מלך יהודה וימלך על־ישראל שנתים", + "ויעש הרע בעיני יהוה וילך בדרך אביו ובדרך אמו ובדרך ירבעם בן־נבט אשר החטיא את־ישראל", + "ויעבד את־הבעל וישתחוה לו ויכעס את־יהוה אלהי ישראל ככל אשר־עשה אביו" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "מלכים א", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Prophets" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/11.json b/texts/torah/11.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..cd47e93c7e03305fbb5d792b7b6f04f05a45f618 --- /dev/null +++ b/texts/torah/11.json @@ -0,0 +1,790 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "IIKings", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "ויפשע מואב בישראל אחרי מות אחאב", + "ויפל אחזיה בעד השבכה בעליתו אשר בשמרון ויחל וישלח מלאכים ויאמר אלהם לכו דרשו בבעל זבוב אלהי עקרון אם־אחיה מחלי זה", + "ומלאך יהוה דבר אל־אליה התשבי קום עלה לקראת מלאכי מלך־שמרון ודבר אלהם המבלי אין־אלהים בישראל אתם הלכים לדרש בבעל זבוב אלהי עקרון", + "ולכן כה־אמר יהוה המטה אשר־עלית שם לא־תרד ממנה כי מות תמות וילך אליה", + "וישובו המלאכים אליו ויאמר אליהם מה־זה שבתם", + "ויאמרו אליו איש עלה לקראתנו ויאמר אלינו לכו שובו אל־המלך אשר־שלח אתכם ודברתם אליו כה אמר יהוה המבלי אין־אלהים בישראל אתה שלח לדרש בבעל זבוב אלהי עקרון לכן המטה אשר־עלית שם לא־תרד ממנה כי־מות תמות", + "וידבר אלהם מה משפט האיש אשר עלה לקראתכם וידבר אליכם את־הדברים האלה", + "ויאמרו אליו איש בעל שער ואזור עור אזור במתניו ויאמר אליה התשבי הוא", + "וישלח אליו שר־חמשים וחמשיו ויעל אליו והנה ישב על־ראש ההר וידבר אליו איש האלהים המלך דבר רדה", + "ויענה אליהו וידבר אל־שר החמשים ואם־איש אלהים אני תרד אש מן־השמים ותאכל אתך ואת־חמשיך ותרד אש מן־השמים ותאכל אתו ואת־חמשיו", + "וישב וישלח אליו שר־חמשים אחר וחמשיו ויען וידבר אליו איש האלהים כה־אמר המלך מהרה רדה", + "ויען אליה וידבר אליהם אם־איש האלהים אני תרד אש מן־השמים ותאכל אתך ואת־חמשיך ותרד אש־אלהים מן־השמים ותאכל אתו ואת־חמשיו", + "וישב וישלח שר־חמשים שלשים וחמשיו ויעל ויבא שר־החמשים השלישי ויכרע על־ברכיו לנגד אליהו ויתחנן אליו וידבר אליו איש האלהים תיקר־נא נפשי ונפש עבדיך אלה חמשים בעיניך", + "הנה ירדה אש מן־השמים ותאכל את־שני שרי החמשים הראשנים ואת־חמשיהם ועתה תיקר נפשי בעיניך", + "וידבר מלאך יהוה אל־אליהו רד אותו אל־תירא מפניו ויקם וירד אותו אל־המלך", + "וידבר אליו כה־אמר יהוה יען אשר־שלחת מלאכים לדרש בבעל זבוב אלהי עקרון המבלי אין־אלהים בישראל לדרש בדברו לכן המטה אשר־עלית שם לא־תרד ממנה כי־מות תמות", + "וימת כדבר יהוה אשר־דבר אליהו וימלך יהורם תחתיו בשנת שתים ליהורם בן־יהושפט מלך יהודה כי לא־היה לו בן", + "ויתר דברי אחזיהו אשר עשה הלוא־המה כתובים על־ספר דברי הימים למלכי ישראל" + ], + [ + "ויהי בהעלות יהוה את־אליהו בסערה השמים וילך אליהו ואלישע מן־הגלגל", + "ויאמר אליהו אל־אלישע שב־נא פה כי יהוה שלחני עד־בית־אל ויאמר אלישע חי־יהוה וחי־נפשך אם־אעזבך וירדו בית־אל", + "ויצאו בני־הנביאים אשר־בית־אל אל־אלישע ויאמרו אליו הידעת כי היום יהוה לקח את־אדניך מעל ראשך ויאמר גם־אני ידעתי החשו", + "ויאמר לו אליהו אלישע שב־נא פה כי יהוה שלחני יריחו ויאמר חי־יהוה וחי־נפשך אם־אעזבך ויבאו יריחו", + "ויגשו בני־הנביאים אשר־ביריחו אל־אלישע ויאמרו אליו הידעת כי היום יהוה לקח את־אדניך מעל ראשך ויאמר גם־אני ידעתי החשו", + "ויאמר לו אליהו שב־נא פה כי יהוה שלחני הירדנה ויאמר חי־יהוה וחי־נפשך אם־אעזבך וילכו שניהם", + "וחמשים איש מבני הנביאים הלכו ויעמדו מנגד מרחוק ושניהם עמדו על־הירדן", + "ויקח אליהו את־אדרתו ויגלם ויכה את־המים ויחצו הנה והנה ויעברו שניהם בחרבה", + "ויהי כעברם ואליהו אמר אל־אלישע שאל מה אעשה־לך בטרם אלקח מעמך ויאמר אלישע ויהי־נא פי־שנים ברוחך אלי", + "ויאמר הקשית לשאול אם־תראה אתי לקח מאתך יהי־לך כן ואם־אין לא יהיה", + "ויהי המה הלכים הלוך ודבר והנה רכב־אש וסוסי אש ויפרדו בין שניהם ויעל אליהו בסערה השמים", + "ואלישע ראה והוא מצעק אבי אבי רכב ישראל ופרשיו ולא ראהו עוד ויחזק בבגדיו ויקרעם לשנים קרעים", + "וירם את־אדרת אליהו אשר נפלה מעליו וישב ויעמד על־שפת הירדן", + "ויקח את־אדרת אליהו אשר־נפלה מעליו ויכה את־המים ויאמר איה יהוה אלהי אליהו אף־הוא ויכה את־המים ויחצו הנה והנה ויעבר אלישע", + "ויראהו בני־הנביאים אשר־ביריחו מנגד ויאמרו נחה רוח אליהו על־אלישע ויבאו לקראתו וישתחוו־לו ארצה", + "ויאמרו אליו הנה־נא יש־את־עבדיך חמשים אנשים בני־חיל ילכו נא ויבקשו את־אדניך פן־נשאו רוח יהוה וישלכהו באחד ההרים או באחת הגיאות [הגאיות] ויאמר לא תשלחו", + "ויפצרו־בו עד־בש ויאמר שלחו וישלחו חמשים איש ויבקשו שלשה־ימים ולא מצאהו", + "וישבו אליו והוא ישב ביריחו ויאמר אלהם הלוא־אמרתי אליכם אל־תלכו", + "ויאמרו אנשי העיר אל־אלישע הנה־נא מושב העיר טוב כאשר אדני ראה והמים רעים והארץ משכלת", + "ויאמר קחו־לי צלחית חדשה ושימו שם מלח ויקחו אליו", + "ויצא אל־מוצא המים וישלך־שם מלח ויאמר כה־אמר יהוה רפאתי למים האלה לא־יהיה משם עוד מות ומשכלת", + "וירפו המים עד היום הזה כדבר אלישע אשר דבר", + "ויעל משם בית־אל והוא עלה בדרך ונערים קטנים יצאו מן־העיר ויתקלסו־בו ויאמרו לו עלה קרח עלה קרח", + "ויפן אחריו ויראם ויקללם בשם יהוה ותצאנה שתים דבים מן־היער ותבקענה מהם ארבעים ושני ילדים", + "וילך משם אל־הר הכרמל ומשם שב שמרון" + ], + [ + "ויהורם בן־אחאב מלך על־ישראל בשמרון בשנת שמנה עשרה ליהושפט מלך יהודה וימלך שתים־עשרה שנה", + "ויעשה הרע בעיני יהוה רק לא כאביו וכאמו ויסר את־מצבת הבעל אשר עשה אביו", + "רק בחטאות ירבעם בן־נבט אשר־החטיא את־ישראל דבק לא־סר ממנה", + "ומישע מלך־מואב היה נקד והשיב למלך־ישראל מאה־אלף כרים ומאה אלף אילים צמר", + "ויהי כמות אחאב ויפשע מלך־מואב במלך ישראל", + "ויצא המלך יהורם ביום ההוא משמרון ויפקד את־כל־ישראל", + "וילך וישלח אל־יהושפט מלך־יהודה לאמר מלך מואב פשע בי התלך אתי אל־מואב למלחמה ויאמר אעלה כמוני כמוך כעמי כעמך כסוסי כסוסיך", + "ויאמר אי־זה הדרך נעלה ויאמר דרך מדבר אדום", + "וילך מלך ישראל ומלך־יהודה ומלך אדום ויסבו דרך שבעת ימים ולא־היה מים למחנה ולבהמה אשר ברגליהם", + "ויאמר מלך ישראל אהה כי־קרא יהוה לשלשת המלכים האלה לתת אותם ביד־מואב", + "ויאמר יהושפט האין פה נביא ליהוה ונדרשה את־יהוה מאותו ויען אחד מעבדי מלך־ישראל ויאמר פה אלישע בן־שפט אשר־יצק מים על־ידי אליהו", + "ויאמר יהושפט יש אותו דבר־יהוה וירדו אליו מלך ישראל ויהושפט ומלך אדום", + "ויאמר אלישע אל־מלך ישראל מה־לי ולך לך אל־נביאי אביך ואל־נביאי אמך ויאמר לו מלך ישראל אל כי־קרא יהוה לשלשת המלכים האלה לתת אותם ביד־מואב", + "ויאמר אלישע חי־יהוה צבאות אשר עמדתי לפניו כי לולי פני יהושפט מלך־יהודה אני נשא אם־אביט אליך ואם־אראך", + "ועתה קחו־לי מנגן והיה כנגן המנגן ותהי עליו יד־יהוה", + "ויאמר כה אמר יהוה עשה הנחל הזה גבים גבים", + "כי־כה אמר יהוה לא־תראו רוח ולא־תראו גשם והנחל ההוא ימלא מים ושתיתם אתם ומקניכם ובהמתכם", + "ונקל זאת בעיני יהוה ונתן את־מואב בידכם", + "והכיתם כל־עיר מבצר וכל־עיר מבחור וכל־עץ טוב תפילו וכל־מעיני־מים תסתמו וכל החלקה הטובה תכאבו באבנים", + "ויהי בבקר כעלות המנחה והנה־מים באים מדרך אדום ותמלא הארץ את־המים", + "וכל־מואב שמעו כי־עלו המלכים להלחם בם ויצעקו מכל חגר חגרה ומעלה ויעמדו על־הגבול", + "וישכימו בבקר והשמש זרחה על־המים ויראו מואב מנגד את־המים אדמים כדם", + "ויאמרו דם זה החרב נחרבו המלכים ויכו איש את־רעהו ועתה לשלל מואב", + "ויבאו אל־מחנה ישראל ויקמו ישראל ויכו את־מואב וינסו מפניהם ויבו־[ויכו־] בה והכות את־מואב", + "והערים יהרסו וכל־חלקה טובה ישליכו איש־אבנו ומלאוה וכל־מעין־מים יסתמו וכל־עץ־טוב יפילו עד־השאיר אבניה בקיר חרשת ויסבו הקלעים ויכוה", + "וירא מלך מואב כי־חזק ממנו המלחמה ויקח אותו שבע־מאות איש שלף חרב להבקיע אל־מלך אדום ולא יכלו", + "ויקח את־בנו הבכור אשר־ימלך תחתיו ויעלהו עלה על־החמה ויהי קצף־גדול על־ישראל ויסעו מעליו וישבו לארץ" + ], + [ + "ואשה אחת מנשי בני־הנביאים צעקה אל־אלישע לאמר עבדך אישי מת ואתה ידעת כי עבדך היה ירא את־יהוה והנשה בא לקחת את־שני ילדי לו לעבדים", + "ויאמר אליה אלישע מה אעשה־לך הגידי לי מה־יש־לכי [לך] בבית ותאמר אין לשפחתך כל בבית כי אם־אסוך שמן", + "ויאמר לכי שאלי־לך כלים מן־החוץ מאת כל־שכנכי [שכניך] כלים רקים אל־תמעיטי", + "ובאת וסגרת הדלת בעדך ובעד־בניך ויצקת על כל־הכלים האלה והמלא תסיעי", + "ותלך מאתו ותסגר הדלת בעדה ובעד בניה הם מגשים אליה והיא מיצקת [מוצקת]", + "ויהי כמלאת הכלים ותאמר אל־בנה הגישה אלי עוד כלי ויאמר אליה אין עוד כלי ויעמד השמן", + "ותבא ותגד לאיש האלהים ויאמר לכי מכרי את־השמן ושלמי את־נשיכי [נשיך] ואת בניכי [ובניך] תחיי בנותר", + "ויהי היום ויעבר אלישע אל־שונם ושם אשה גדולה ותחזק־בו לאכל־לחם ויהי מדי עברו יסר שמה לאכל־לחם", + "ותאמר אל־אישה הנה־נא ידעתי כי איש אלהים קדוש הוא עבר עלינו תמיד", + "נעשה־נא עלית־קיר קטנה ונשים לו שם מטה ושלחן וכסא ומנורה והיה בבאו אלינו יסור שמה", + "ויהי היום ויבא שמה ויסר אל־העליה וישכב־שמה", + "ויאמר אל־גחזי נערו קרא לשונמית הזאת ויקרא־לה ותעמד לפניו", + "ויאמר לו אמר־נא אליה הנה חרדת אלינו את־כל־החרדה הזאת מה לעשות לך היש לדבר־לך אל־המלך או אל־שר הצבא ותאמר בתוך עמי אנכי ישבת", + "ויאמר ומה לעשות לה ויאמר גיחזי אבל בן אין־לה ואישה זקן", + "ויאמר קרא־לה ויקרא־לה ותעמד בפתח", + "ויאמר למועד הזה כעת חיה אתי [את] חבקת בן ותאמר אל־אדני איש האלהים אל־תכזב בשפחתך", + "ותהר האשה ותלד בן למועד הזה כעת חיה אשר־דבר אליה אלישע", + "ויגדל הילד ויהי היום ויצא אל־אביו אל־הקצרים", + "ויאמר אל־אביו ראשי ראשי ויאמר אל־הנער שאהו אל־אמו", + "וישאהו ויביאהו אל־אמו וישב על־ברכיה עד־הצהרים וימת", + "ותעל ותשכבהו על־מטת איש האלהים ותסגר בעדו ותצא", + "ותקרא אל־אישה ותאמר שלחה נא לי אחד מן־הנערים ואחת האתנות וארוצה עד־איש האלהים ואשובה", + "ויאמר מדוע אתי [את] הלכתי [הלכת] אליו היום לא־חדש ולא שבת ותאמר שלום", + "ותחבש האתון ותאמר אל־נערה נהג ולך אל־תעצר־לי לרכב כי אם־אמרתי לך", + "ותלך ותבוא אל־איש האלהים אל־הר הכרמל ויהי כראות איש־האלהים אתה מנגד ויאמר אל־גיחזי נערו הנה השונמית הלז", + "עתה רוץ־נא לקראתה ואמר־לה השלום לך השלום לאישך השלום לילד ותאמר שלום", + "ותבא אל־איש האלהים אל־ההר ותחזק ברגליו ויגש גיחזי להדפה ויאמר איש האלהים הרפה־לה כי־נפשה מרה־לה ויהוה העלים ממני ולא הגיד לי", + "ותאמר השאלתי בן מאת אדני הלא אמרתי לא תשלה אתי", + "ויאמר לגיחזי חגר מתניך וקח משענתי בידך ולך כי־תמצא איש לא תברכנו וכי־יברכך איש לא תעננו ושמת משענתי על־פני הנער", + "ותאמר אם הנער חי־יהוה וחי־נפשך אם־אעזבך ויקם וילך אחריה", + "וגחזי עבר לפניהם וישם את־המשענת על־פני הנער ואין קול ואין קשב וישב לקראתו ויגד־לו לאמר לא הקיץ הנער", + "ויבא אלישע הביתה והנה הנער מת משכב על־מטתו", + "ויבא ויסגר הדלת בעד שניהם ויתפלל אל־יהוה", + "ויעל וישכב על־הילד וישם פיו על־פיו ועיניו על־עיניו וכפיו על־כפו [כפיו] ויגהר עליו ויחם בשר הילד", + "וישב וילך בבית אחת הנה ואחת הנה ויעל ויגהר עליו ויזורר הנער עד־שבע פעמים ויפקח הנער את־עיניו", + "ויקרא אל־גיחזי ויאמר קרא אל־השנמית הזאת ויקראה ותבוא אליו ויאמר שאי בנך", + "ותבא ותפל על־רגליו ותשתחו ארצה ותשא את־בנה ותצא", + "ואלישע שב הגלגלה והרעב בארץ ובני הנביאים ישבים לפניו ויאמר לנערו שפת הסיר הגדולה ובשל נזיד לבני הנביאים", + "ויצא אחד אל־השדה ללקט ארת וימצא גפן שדה וילקט ממנו פקעת שדה מלא בגדו ויבא ויפלח אל־סיר הנזיד כי־לא ידעו", + "ויצקו לאנשים לאכול ויהי כאכלם מהנזיד והמה צעקו ויאמרו מות בסיר איש האלהים ולא יכלו לאכל", + "ויאמר וקחו־קמח וישלך אל־הסיר ויאמר צק לעם ויאכלו ולא היה דבר רע בסיר", + "ואיש בא מבעל שלשה ויבא לאיש האלהים לחם בכורים עשרים־לחם שערים וכרמל בצקלנו ויאמר תן לעם ויאכלו", + "ויאמר משרתו מה אתן זה לפני מאה איש ויאמר תן לעם ויאכלו כי כה אמר יהוה אכל והותר", + "ויתן לפניהם ויאכלו ויותרו כדבר יהוה" + ], + [ + "ונעמן שר־צבא מלך־ארם היה איש גדול לפני אדניו ונשא פנים כי־בו נתן־יהוה תשועה לארם והאיש היה גבור חיל מצרע", + "וארם יצאו גדודים וישבו מארץ ישראל נערה קטנה ותהי לפני אשת נעמן", + "ותאמר אל־גברתה אחלי אדני לפני הנביא אשר בשמרון אז יאסף אתו מצרעתו", + "ויבא ויגד לאדניו לאמר כזאת וכזאת דברה הנערה אשר מארץ ישראל", + "ויאמר מלך־ארם לך־בא ואשלחה ספר אל־מלך ישראל וילך ויקח בידו עשר ככרי־כסף וששת אלפים זהב ועשר חליפות בגדים", + "ויבא הספר אל־מלך ישראל לאמר ועתה כבוא הספר הזה אליך הנה שלחתי אליך את־נעמן עבדי ואספתו מצרעתו", + "ויהי כקרא מלך־ישראל את־הספר ויקרע בגדיו ויאמר האלהים אני להמית ולהחיות כי־זה שלח אלי לאסף איש מצרעתו כי אך־דעו־נא וראו כי־מתאנה הוא לי", + "ויהי כשמע אלישע איש־האלהים כי־קרע מלך־ישראל את־בגדיו וישלח אל־המלך לאמר למה קרעת בגדיך יבא־נא אלי וידע כי יש נביא בישראל", + "ויבא נעמן בסוסו [בסוסיו] וברכבו ויעמד פתח־הבית לאלישע", + "וישלח אליו אלישע מלאך לאמר הלוך ורחצת שבע־פעמים בירדן וישב בשרך לך וטהר", + "ויקצף נעמן וילך ויאמר הנה אמרתי אלי יצא יצוא ועמד וקרא בשם־יהוה אלהיו והניף ידו אל־המקום ואסף המצרע", + "הלא טוב אבנה [אמנה] ופרפר נהרות דמשק מכל מימי ישראל הלא־ארחץ בהם וטהרתי ויפן וילך בחמה", + "ויגשו עבדיו וידברו אליו ויאמרו אבי דבר גדול הנביא דבר אליך הלוא תעשה ואף כי־אמר אליך רחץ וטהר", + "וירד ויטבל בירדן שבע פעמים כדבר איש האלהים וישב בשרו כבשר נער קטן ויטהר", + "וישב אל־איש האלהים הוא וכל־מחנהו ויבא ויעמד לפניו ויאמר הנה־נא ידעתי כי אין אלהים בכל־הארץ כי אם־בישראל ועתה קח־נא ברכה מאת עבדך", + "ויאמר חי־יהוה אשר־עמדתי לפניו אם־אקח ויפצר־בו לקחת וימאן", + "ויאמר נעמן ולא יתן־נא לעבדך משא צמד־פרדים אדמה כי לוא־יעשה עוד עבדך עלה וזבח לאלהים אחרים כי אם־ליהוה", + "לדבר הזה יסלח יהוה לעבדך בבוא אדני בית־רמון להשתחות שמה והוא נשען על־ידי והשתחויתי בית רמן בהשתחויתי בית רמן יסלח־נא יהוה לעבדך בדבר הזה", + "ויאמר לו לך לשלום וילך מאתו כברת־ארץ", + "ויאמר גיחזי נער אלישע איש־האלהים הנה חשך אדני את־נעמן הארמי הזה מקחת מידו את אשר־הביא חי־יהוה כי־אם־רצתי אחריו ולקחתי מאתו מאומה", + "וירדף גיחזי אחרי נעמן ויראה נעמן רץ אחריו ויפל מעל המרכבה לקראתו ויאמר השלום", + "ויאמר שלום אדני שלחני לאמר הנה עתה זה באו אלי שני־נערים מהר אפרים מבני הנביאים תנה־נא להם ככר־כסף ושתי חלפות בגדים", + "ויאמר נעמן הואל קח ככרים ויפרץ־בו ויצר ככרים כסף בשני חרטים ושתי חלפות בגדים ויתן אל־שני נעריו וישאו לפניו", + "ויבא אל־העפל ויקח מידם ויפקד בבית וישלח את־האנשים וילכו", + "והוא־בא ויעמד אל־אדניו ויאמר אליו אלישע מאן [מאין] גחזי ויאמר לא־הלך עבדך אנה ואנה", + "ויאמר אליו לא־לבי הלך כאשר הפך־איש מעל מרכבתו לקראתך העת לקחת את־הכסף ולקחת בגדים וזיתים וכרמים וצאן ובקר ועבדים ושפחות", + "וצרעת נעמן תדבק־בך ובזרעך לעולם ויצא מלפניו מצרע כשלג" + ], + [ + "ויאמרו בני־הנביאים אל־אלישע הנה־נא המקום אשר אנחנו ישבים שם לפניך צר ממנו", + "נלכה־נא עד־הירדן ונקחה משם איש קורה אחת ונעשה־לנו שם מקום לשבת שם ויאמר לכו", + "ויאמר האחד הואל נא ולך את־עבדיך ויאמר אני אלך", + "וילך אתם ויבאו הירדנה ויגזרו העצים", + "ויהי האחד מפיל הקורה ואת־הברזל נפל אל־המים ויצעק ויאמר אהה אדני והוא שאול", + "ויאמר איש־האלהים אנה נפל ויראהו את־המקום ויקצב־עץ וישלך־שמה ויצף הברזל", + "ויאמר הרם לך וישלח ידו ויקחהו", + "ומלך ארם היה נלחם בישראל ויועץ אל־עבדיו לאמר אל־מקום פלני אלמני תחנתי", + "וישלח איש האלהים אל־מלך ישראל לאמר השמר מעבר המקום הזה כי־שם ארם נחתים", + "וישלח מלך ישראל אל־המקום אשר אמר־לו איש־האלהים והזהירה [והזהירו] ונשמר שם לא אחת ולא שתים", + "ויסער לב מלך־ארם על־הדבר הזה ויקרא אל־עבדיו ויאמר אליהם הלוא תגידו לי מי משלנו אל־מלך ישראל", + "ויאמר אחד מעבדיו לוא אדני המלך כי־אלישע הנביא אשר בישראל יגיד למלך ישראל את־הדברים אשר תדבר בחדר משכבך", + "ויאמר לכו וראו איכה הוא ואשלח ואקחהו ויגד־לו לאמר הנה בדתן", + "וישלח־שמה סוסים ורכב וחיל כבד ויבאו לילה ויקפו על־העיר", + "וישכם משרת איש האלהים לקום ויצא והנה־חיל סובב את־העיר וסוס ורכב ויאמר נערו אליו אהה אדני איכה נעשה", + "ויאמר אל־תירא כי רבים אשר אתנו מאשר אותם", + "ויתפלל אלישע ויאמר יהוה פקח־נא את־עיניו ויראה ויפקח יהוה את־עיני הנער וירא והנה ההר מלא סוסים ורכב אש סביבת אלישע", + "וירדו אליו ויתפלל אלישע אל־יהוה ויאמר הך־נא את־הגוי־הזה בסנורים ויכם בסנורים כדבר אלישע", + "ויאמר אלהם אלישע לא זה הדרך ולא זה העיר לכו אחרי ואוליכה אתכם אל־האיש אשר תבקשון וילך אותם שמרונה", + "ויהי כבאם שמרון ויאמר אלישע יהוה פקח את־עיני־אלה ויראו ויפקח יהוה את־עיניהם ויראו והנה בתוך שמרון", + "ויאמר מלך־ישראל אל־אלישע כראתו אותם האכה אכה אבי", + "ויאמר לא תכה האשר שבית בחרבך ובקשתך אתה מכה שים לחם ומים לפניהם ויאכלו וישתו וילכו אל־אדניהם", + "ויכרה להם כרה גדולה ויאכלו וישתו וישלחם וילכו אל־אדניהם ולא־יספו עוד גדודי ארם לבוא בארץ ישראל", + "ויהי אחרי־כן ויקבץ בן־הדד מלך־ארם את־כל־מחנהו ויעל ויצר על־שמרון", + "ויהי רעב גדול בשמרון והנה צרים עליה עד היות ראש־חמור בשמנים כסף ורבע הקב חרייונים [דביונים] בחמשה־כסף", + "ויהי מלך ישראל עבר על־החמה ואשה צעקה אליו לאמר הושיעה אדני המלך", + "ויאמר אל־יושעך יהוה מאין אושיעך המן־הגרן או מן־היקב", + "ויאמר־לה המלך מה־לך ותאמר האשה הזאת אמרה אלי תני את־בנך ונאכלנו היום ואת־בני נאכל מחר", + "ונבשל את־בני ונאכלהו ואמר אליה ביום האחר תני את־בנך ונאכלנו ותחבא את־בנה", + "ויהי כשמע המלך את־דברי האשה ויקרע את־בגדיו והוא עבר על־החמה וירא העם והנה השק על־בשרו מבית", + "ויאמר כה־יעשה־לי אלהים וכה יוסף אם־יעמד ראש אלישע בן־שפט עליו היום", + "ואלישע ישב בביתו והזקנים ישבים אתו וישלח איש מלפניו בטרם יבא המלאך אליו והוא אמר אל־הזקנים הראיתם כי־שלח בן־המרצח הזה להסיר את־ראשי ראו כבא המלאך סגרו הדלת ולחצתם אתו בדלת הלוא קול רגלי אדניו אחריו", + "עודנו מדבר עמם והנה המלאך ירד אליו ויאמר הנה־זאת הרעה מאת יהוה מה־אוחיל ליהוה עוד" + ], + [ + "ויאמר אלישע שמעו דבר־יהוה כה אמר יהוה כעת מחר סאה־סלת בשקל וסאתים שערים בשקל בשער שמרון", + "ויען השליש אשר־למלך נשען על־ידו את־איש האלהים ויאמר הנה יהוה עשה ארבות בשמים היהיה הדבר הזה ויאמר הנכה ראה בעיניך ומשם לא תאכל", + "וארבעה אנשים היו מצרעים פתח השער ויאמרו איש אל־רעהו מה אנחנו ישבים פה עד־מתנו", + "אם־אמרנו נבוא העיר והרעב בעיר ומתנו שם ואם־ישבנו פה ומתנו ועתה לכו ונפלה אל־מחנה ארם אם־יחינו נחיה ואם־ימיתנו ומתנו", + "ויקומו בנשף לבוא אל־מחנה ארם ויבאו עד־קצה מחנה ארם והנה אין־שם איש", + "ואדני השמיע את־מחנה ארם קול רכב קול סוס קול חיל גדול ויאמרו איש אל־אחיו הנה שכר־עלינו מלך ישראל את־מלכי החתים ואת־מלכי מצרים לבוא עלינו", + "ויקומו וינוסו בנשף ויעזבו את־אהליהם ואת־סוסיהם ואת־חמריהם המחנה כאשר־היא וינסו אל־נפשם", + "ויבאו המצרעים האלה עד־קצה המחנה ויבאו אל־אהל אחד ויאכלו וישתו וישאו משם כסף וזהב ובגדים וילכו ויטמנו וישבו ויבאו אל־אהל אחר וישאו משם וילכו ויטמנו", + "ויאמרו איש אל־רעהו לא־כן אנחנו עשים היום הזה יום־בשרה הוא ואנחנו מחשים וחכינו עד־אור הבקר ומצאנו עוון ועתה לכו ונבאה ונגידה בית המלך", + "ויבאו ויקראו אל־שער העיר ויגידו להם לאמר באנו אל־מחנה ארם והנה אין־שם איש וקול אדם כי אם־הסוס אסור והחמור אסור ואהלים כאשר־המה", + "ויקרא השערים ויגידו בית המלך פנימה", + "ויקם המלך לילה ויאמר אל־עבדיו אגידה־נא לכם את אשר־עשו לנו ארם ידעו כי־רעבים אנחנו ויצאו מן־המחנה להחבה בהשדה [בשדה] לאמר כי־יצאו מן־העיר ונתפשם חיים ואל־העיר נבא", + "ויען אחד מעבדיו ויאמר ויקחו־נא חמשה מן־הסוסים הנשארים אשר נשארו־בה הנם ככל־ההמון [המון] ישראל אשר נשארו־בה הנם ככל־המון ישראל אשר־תמו ונשלחה ונראה", + "ויקחו שני רכב סוסים וישלח המלך אחרי מחנה־ארם לאמר לכו וראו", + "וילכו אחריהם עד־הירדן והנה כל־הדרך מלאה בגדים וכלים אשר־השליכו ארם בהחפזם [בחפזם] וישבו המלאכים ויגדו למלך", + "ויצא העם ויבזו את מחנה ארם ויהי סאה־סלת בשקל וסאתים שערים בשקל כדבר יהוה", + "והמלך הפקיד את־השליש אשר־נשען על־ידו על־השער וירמסהו העם בשער וימת כאשר דבר איש האלהים אשר דבר ברדת המלך אליו", + "ויהי כדבר איש האלהים אל־המלך לאמר סאתים שערים בשקל וסאה־סלת בשקל יהיה כעת מחר בשער שמרון", + "ויען השליש את־איש האלהים ויאמר והנה יהוה עשה ארבות בשמים היהיה כדבר הזה ויאמר הנך ראה בעיניך ומשם לא תאכל", + "ויהי־לו כן וירמסו אתו העם בשער וימת" + ], + [ + "ואלישע דבר אל־האשה אשר־החיה את־בנה לאמר קומי ולכי אתי [את] וביתך וגורי באשר תגורי כי־קרא יהוה לרעב וגם־בא אל־הארץ שבע שנים", + "ותקם האשה ותעש כדבר איש האלהים ותלך היא וביתה ותגר בארץ־פלשתים שבע שנים", + "ויהי מקצה שבע שנים ותשב האשה מארץ פלשתים ותצא לצעק אל־המלך אל־ביתה ואל־שדה", + "והמלך מדבר אל־גחזי נער איש־האלהים לאמר ספרה־נא לי את כל־הגדלות אשר־עשה אלישע", + "ויהי הוא מספר למלך את אשר־החיה את־המת והנה האשה אשר־החיה את־בנה צעקת אל־המלך על־ביתה ועל־שדה ויאמר גחזי אדני המלך זאת האשה וזה־בנה אשר־החיה אלישע", + "וישאל המלך לאשה ותספר־לו ויתן־לה המלך סריס אחד לאמר השיב את־כל־אשר־לה ואת כל־תבואת השדה מיום עזבה את־הארץ ועד־עתה", + "ויבא אלישע דמשק ובן־הדד מלך־ארם חלה ויגד־לו לאמר בא איש האלהים עד־הנה", + "ויאמר המלך אל־חזהאל קח בידך מנחה ולך לקראת איש האלהים ודרשת את־יהוה מאותו לאמר האחיה מחלי זה", + "וילך חזאל לקראתו ויקח מנחה בידו וכל־טוב דמשק משא ארבעים גמל ויבא ויעמד לפניו ויאמר בנך בן־הדד מלך־ארם שלחני אליך לאמר האחיה מחלי זה", + "ויאמר אליו אלישע לך אמר־לא [לו] חיה תחיה והראני יהוה כי־מות ימות", + "ויעמד את־פניו וישם עד־בש ויבך איש האלהים", + "ויאמר חזאל מדוע אדני בכה ויאמר כי־ידעתי את אשר־תעשה לבני ישראל רעה מבצריהם תשלח באש ובחריהם בחרב תהרג ועלליהם תרטש והרתיהם תבקע", + "ויאמר חזהאל כי מה עבדך הכלב כי יעשה הדבר הגדול הזה ויאמר אלישע הראני יהוה אתך מלך על־ארם", + "וילך מאת אלישע ויבא אל־אדניו ויאמר לו מה־אמר לך אלישע ויאמר אמר לי חיה תחיה", + "ויהי ממחרת ויקח המכבר ויטבל במים ויפרש על־פניו וימת וימלך חזהאל תחתיו", + "ובשנת חמש ליורם בן־אחאב מלך ישראל ויהושפט מלך יהודה מלך יהורם בן־יהושפט מלך יהודה", + "בן־שלשים ושתים שנה היה במלכו ושמנה שנה [שנים] מלך בירושלם", + "וילך בדרך מלכי ישראל כאשר עשו בית אחאב כי בת־אחאב היתה־לו לאשה ויעש הרע בעיני יהוה", + "ולא־אבה יהוה להשחית את־יהודה למען דוד עבדו כאשר אמר־לו לתת לו ניר לבניו כל־הימים", + "בימיו פשע אדום מתחת יד־יהודה וימלכו עליהם מלך", + "ויעבר יורם צעירה וכל־הרכב עמו ויהי־הוא קם לילה ויכה את־אדום הסביב אליו ואת שרי הרכב וינס העם לאהליו", + "ויפשע אדום מתחת יד־יהודה עד היום הזה אז תפשע לבנה בעת ההיא", + "ויתר דברי יורם וכל־אשר עשה הלוא־הם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי יהודה", + "וישכב יורם עם־אבתיו ויקבר עם־אבתיו בעיר דוד וימלך אחזיהו בנו תחתיו", + "בשנת שתים־עשרה שנה ליורם בן־אחאב מלך ישראל מלך אחזיהו בן־יהורם מלך יהודה", + "בן־עשרים ושתים שנה אחזיהו במלכו ושנה אחת מלך בירושלם ושם אמו עתליהו בת־עמרי מלך ישראל", + "וילך בדרך בית אחאב ויעש הרע בעיני יהוה כבית אחאב כי חתן בית־אחאב הוא", + "וילך את־יורם בן־אחאב למלחמה עם־חזהאל מלך־ארם ברמת גלעד ויכו ארמים את־יורם", + "וישב יורם המלך להתרפא ביזרעאל מן־המכים אשר יכהו ארמים ברמה בהלחמו את־חזהאל מלך ארם ואחזיהו בן־יהורם מלך יהודה ירד לראות את־יורם בן־אחאב ביזרעאל כי־חלה הוא" + ], + [ + "ואלישע הנביא קרא לאחד מבני הנביאים ויאמר לו חגר מתניך וקח פך השמן הזה בידך ולך רמת גלעד", + "ובאת שמה וראה־שם יהוא בן־יהושפט בן־נמשי ובאת והקמתו מתוך אחיו והביאת אתו חדר בחדר", + "ולקחת פך־השמן ויצקת על־ראשו ואמרת כה־אמר יהוה משחתיך למלך אל־ישראל ופתחת הדלת ונסתה ולא תחכה", + "וילך הנער הנער הנביא רמת גלעד", + "ויבא והנה שרי החיל ישבים ויאמר דבר לי אליך השר ויאמר יהוא אל־מי מכלנו ויאמר אליך השר", + "ויקם ויבא הביתה ויצק השמן אל־ראשו ויאמר לו כה־אמר יהוה אלהי ישראל משחתיך למלך אל־עם יהוה אל־ישראל", + "והכיתה את־בית אחאב אדניך ונקמתי דמי עבדי הנביאים ודמי כל־עבדי יהוה מיד איזבל", + "ואבד כל־בית אחאב והכרתי לאחאב משתין בקיר ועצור ועזוב בישראל", + "ונתתי את־בית אחאב כבית ירבעם בן־נבט וכבית בעשא בן־אחיה", + "ואת־איזבל יאכלו הכלבים בחלק יזרעאל ואין קבר ויפתח הדלת וינס", + "ויהוא יצא אל־עבדי אדניו ויאמר לו השלום מדוע בא־המשגע הזה אליך ויאמר אליהם אתם ידעתם את־האיש ואת־שיחו", + "ויאמרו שקר הגד־נא לנו ויאמר כזאת וכזאת אמר אלי לאמר כה אמר יהוה משחתיך למלך אל־ישראל", + "וימהרו ויקחו איש בגדו וישימו תחתיו אל־גרם המעלות ויתקעו בשופר ויאמרו מלך יהוא", + "ויתקשר יהוא בן־יהושפט בן־נמשי אל־יורם ויורם היה שמר ברמת גלעד הוא וכל־ישראל מפני חזאל מלך־ארם", + "וישב יהורם המלך להתרפא ביזרעאל מן־המכים אשר יכהו ארמים בהלחמו את־חזאל מלך ארם ויאמר יהוא אם־יש נפשכם אל־יצא פליט מן־העיר ללכת לגיד [להגיד] ביזרעאל", + "וירכב יהוא וילך יזרעאלה כי יורם שכב שמה ואחזיה מלך יהודה ירד לראות את־יורם", + "והצפה עמד על־המגדל ביזרעאל וירא את־שפעת יהוא בבאו ויאמר שפעת אני ראה ויאמר יהורם קח רכב ושלח לקראתם ויאמר השלום", + "וילך רכב הסוס לקראתו ויאמר כה־אמר המלך השלום ויאמר יהוא מה־לך ולשלום סב אל־אחרי ויגד הצפה לאמר בא־המלאך עד־הם ולא־שב", + "וישלח רכב סוס שני ויבא אלהם ויאמר כה־אמר המלך שלום ויאמר יהוא מה־לך ולשלום סב אל־אחרי", + "ויגד הצפה לאמר בא עד־אליהם ולא־שב והמנהג כמנהג יהוא בן־נמשי כי בשגעון ינהג", + "ויאמר יהורם אסר ויאסר רכבו ויצא יהורם מלך־ישראל ואחזיהו מלך־יהודה איש ברכבו ויצאו לקראת יהוא וימצאהו בחלקת נבות היזרעאלי", + "ויהי כראות יהורם את־יהוא ויאמר השלום יהוא ויאמר מה השלום עד־זנוני איזבל אמך וכשפיה הרבים", + "ויהפך יהורם ידיו וינס ויאמר אל־אחזיהו מרמה אחזיה", + "ויהוא מלא ידו בקשת ויך את־יהורם בין זרעיו ויצא החצי מלבו ויכרע ברכבו", + "ויאמר אל־בדקר שלשה [שלשו] שא השלכהו בחלקת שדה נבות היזרעאלי כי־זכר אני ואתה את רכבים צמדים אחרי אחאב אביו ויהוה נשא עליו את־המשא הזה", + "אם־לא את־דמי נבות ואת־דמי בניו ראיתי אמש נאם־יהוה ושלמתי לך בחלקה הזאת נאם־יהוה ועתה שא השלכהו בחלקה כדבר יהוה", + "ואחזיה מלך־יהודה ראה וינס דרך בית הגן וירדף אחריו יהוא ויאמר גם־אתו הכהו אל־המרכבה במעלה־גור אשר את־יבלעם וינס מגדו וימת שם", + "וירכבו אתו עבדיו ירושלמה ויקברו אתו בקברתו עם־אבתיו בעיר דוד", + "ובשנת אחת עשרה שנה ליורם בן־אחאב מלך אחזיה על־יהודה", + "ויבוא יהוא יזרעאלה ואיזבל שמעה ותשם בפוך עיניה ותיטב את־ראשה ותשקף בעד החלון", + "ויהוא בא בשער ותאמר השלום זמרי הרג אדניו", + "וישא פניו אל־החלון ויאמר מי אתי מי וישקיפו אליו שנים שלשה סריסים", + "ויאמר שמטהו [שמטוה] וישמטוה ויז מדמה אל־הקיר ואל־הסוסים וירמסנה", + "ויבא ויאכל וישת ויאמר פקדו־נא את־הארורה הזאת וקברוה כי בת־מלך היא", + "וילכו לקברה ולא־מצאו בה כי אם־הגלגלת והרגלים וכפות הידים", + "וישבו ויגידו לו ויאמר דבר־יהוה הוא אשר דבר ביד־עבדו אליהו התשבי לאמר בחלק יזרעאל יאכלו הכלבים את־בשר איזבל", + "והית [והיתה] נבלת איזבל כדמן על־פני השדה בחלק יזרעאל אשר לא־יאמרו זאת איזבל" + ], + [ + "ולאחאב שבעים בנים בשמרון ויכתב יהוא ספרים וישלח שמרון אל־שרי יזרעאל הזקנים ואל־האמנים אחאב לאמר", + "ועתה כבא הספר הזה אליכם ואתכם בני אדניכם ואתכם הרכב והסוסים ועיר מבצר והנשק", + "וראיתם הטוב והישר מבני אדניכם ושמתם על־כסא אביו והלחמו על־בית אדניכם", + "ויראו מאד מאד ויאמרו הנה שני המלכים לא עמדו לפניו ואיך נעמד אנחנו", + "וישלח אשר־על־הבית ואשר על־העיר והזקנים והאמנים אל־יהוא לאמר עבדיך אנחנו וכל אשר־תאמר אלינו נעשה לא־נמליך איש הטוב בעיניך עשה", + "ויכתב אליהם ספר שנית לאמר אם־לי אתם ולקלי אתם שמעים קחו את־ראשי אנשי בני־אדניכם ובאו אלי כעת מחר יזרעאלה ובני המלך שבעים איש את־גדלי העיר מגדלים אותם", + "ויהי כבא הספר אליהם ויקחו את־בני המלך וישחטו שבעים איש וישימו את־ראשיהם בדודים וישלחו אליו יזרעאלה", + "ויבא המלאך ויגד־לו לאמר הביאו ראשי בני־המלך ויאמר שימו אתם שני צברים פתח השער עד־הבקר", + "ויהי בבקר ויצא ויעמד ויאמר אל־כל־העם צדקים אתם הנה אני קשרתי על־אדני ואהרגהו ומי הכה את־כל־אלה", + "דעו אפוא כי לא יפל מדבר יהוה ארצה אשר־דבר יהוה על־בית אחאב ויהוה עשה את אשר דבר ביד עבדו אליהו", + "ויך יהוא את כל־הנשארים לבית־אחאב ביזרעאל וכל־גדליו ומידעיו וכהניו עד־בלתי השאיר־לו שריד", + "ויקם ויבא וילך שמרון הוא בית־עקד הרעים בדרך", + "ויהוא מצא את־אחי אחזיהו מלך־יהודה ויאמר מי אתם ויאמרו אחי אחזיהו אנחנו ונרד לשלום בני־המלך ובני הגבירה", + "ויאמר תפשום חיים ויתפשום חיים וישחטום אל־בור בית־עקד ארבעים ושנים איש ולא־השאיר איש מהם", + "וילך משם וימצא את־יהונדב בן־רכב לקראתו ויברכהו ויאמר אליו היש את־לבבך ישר כאשר לבבי עם־לבבך ויאמר יהונדב יש ויש תנה את־ידך ויתן ידו ויעלהו אליו אל־המרכבה", + "ויאמר לכה אתי וראה בקנאתי ליהוה וירכבו אתו ברכבו", + "ויבא שמרון ויך את־כל־הנשארים לאחאב בשמרון עד־השמידו כדבר יהוה אשר דבר אל־אליהו", + "ויקבץ יהוא את־כל־העם ויאמר אלהם אחאב עבד את־הבעל מעט יהוא יעבדנו הרבה", + "ועתה כל־נביאי הבעל כל־עבדיו וכל־כהניו קראו אלי איש אל־יפקד כי זבח גדול לי לבעל כל אשר־יפקד לא יחיה ויהוא עשה בעקבה למען האביד את־עבדי הבעל", + "ויאמר יהוא קדשו עצרה לבעל ויקראו", + "וישלח יהוא בכל־ישראל ויבאו כל־עבדי הבעל ולא־נשאר איש אשר לא־בא ויבאו בית הבעל וימלא בית־הבעל פה לפה", + "ויאמר לאשר על־המלתחה הוצא לבוש לכל עבדי הבעל ויצא להם המלבוש", + "ויבא יהוא ויהונדב בן־רכב בית הבעל ויאמר לעבדי הבעל חפשו וראו פן־יש־פה עמכם מעבדי יהוה כי אם־עבדי הבעל לבדם", + "ויבאו לעשות זבחים ועלות ויהוא שם־לו בחוץ שמנים איש ויאמר האיש אשר־ימלט מן־האנשים אשר אני מביא על־ידיכם נפשו תחת נפשו", + "ויהי ככלתו לעשות העלה ויאמר יהוא לרצים ולשלשים באו הכום איש אל־יצא ויכום לפי־חרב וישלכו הרצים והשלשים וילכו עד־עיר בית־הבעל", + "ויצאו את־מצבות בית־הבעל וישרפוה", + "ויתצו את מצבת הבעל ויתצו את־בית הבעל וישמהו למחראות [למוצאות] עד־היום", + "וישמד יהוא את־הבעל מישראל", + "רק חטאי ירבעם בן־נבט אשר החטיא את־ישראל לא־סר יהוא מאחריהם עגלי הזהב אשר בית־אל ואשר בדן", + "ויאמר יהוה אל־יהוא יען אשר־הטיבת לעשות הישר בעיני ככל אשר בלבבי עשית לבית אחאב בני רבעים ישבו לך על־כסא ישראל", + "ויהוא לא שמר ללכת בתורת־יהוה אלהי־ישראל בכל־לבבו לא סר מעל חטאות ירבעם אשר החטיא את־ישראל", + "בימים ההם החל יהוה לקצות בישראל ויכם חזאל בכל־גבול ישראל", + "מן־הירדן מזרח השמש את כל־ארץ הגלעד הגדי והראובני והמנשי מערער אשר על־נחל ארנן והגלעד והבשן", + "ויתר דברי יהוא וכל־אשר עשה וכל־גבורתו הלוא־הם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי ישראל", + "וישכב יהוא עם־אבתיו ויקברו אתו בשמרון וימלך יהואחז בנו תחתיו", + "והימים אשר מלך יהוא על־ישראל עשרים ושמנה־שנה בשמרון" + ], + [ + "ועתליה אם אחזיהו וראתה [ראתה] כי מת בנה ותקם ותאבד את כל־זרע הממלכה", + "ותקח יהושבע בת־המלך־יורם אחות אחזיהו את־יואש בן־אחזיה ותגנב אתו מתוך בני־המלך הממותתים [המומתים] אתו ואת־מינקתו בחדר המטות ויסתרו אתו מפני עתליהו ולא הומת", + "ויהי אתה בית יהוה מתחבא שש שנים ועתליה מלכת על־הארץ", + "ובשנה השביעית שלח יהוידע ויקח את־שרי המאיות [המאות] לכרי ולרצים ויבא אתם אליו בית יהוה ויכרת להם ברית וישבע אתם בבית יהוה וירא אתם את־בן־המלך", + "ויצום לאמר זה הדבר אשר תעשון השלשית מכם באי השבת ושמרי משמרת בית המלך", + "והשלשית בשער סור והשלשית בשער אחר הרצים ושמרתם את־משמרת הבית מסח", + "ושתי הידות בכם כל יצאי השבת ושמרו את־משמרת בית־יהוה אל־המלך", + "והקפתם על־המלך סביב איש וכליו בידו והבא אל־השדרות יומת והיו את־המלך בצאתו ובבאו", + "ויעשו שרי המאיות [המאות] ככל אשר־צוה יהוידע הכהן ויקחו איש את־אנשיו באי השבת עם יצאי השבת ויבאו אל־יהוידע הכהן", + "ויתן הכהן לשרי המאיות [המאות] את־החנית ואת־השלטים אשר למלך דוד אשר בבית יהוה", + "ויעמדו הרצים איש וכליו בידו מכתף הבית הימנית עד־כתף הבית השמאלית למזבח ולבית על־המלך סביב", + "ויוצא את־בן־המלך ויתן עליו את־הנזר ואת־העדות וימלכו אתו וימשחהו ויכו־כף ויאמרו יחי המלך", + "ותשמע עתליה את־קול הרצין העם ותבא אל־העם בית יהוה", + "ותרא והנה המלך עמד על־העמוד כמשפט והשרים והחצצרות אל־המלך וכל־עם הארץ שמח ותקע בחצצרות ותקרע עתליה את־בגדיה ותקרא קשר קשר", + "ויצו יהוידע הכהן את־שרי המיאות [המאות ] פקדי החיל ויאמר אליהם הוציאו אתה אל־מבית לשדרת והבא אחריה המת בחרב כי אמר הכהן אל־תומת בית יהוה", + "וישמו לה ידים ותבוא דרך־מבוא הסוסים בית המלך ותומת שם", + "ויכרת יהוידע את־הברית בין יהוה ובין המלך ובין העם להיות לעם ליהוה ובין המלך ובין העם", + "ויבאו כל־עם הארץ בית־הבעל ויתצהו את־מזבחתו [מזבחתיו] ואת־צלמיו שברו היטב ואת מתן כהן הבעל הרגו לפני המזבחות וישם הכהן פקדות על־בית יהוה", + "ויקח את־שרי המאות ואת־הכרי ואת־הרצים ואת כל־עם הארץ וירידו את־המלך מבית יהוה ויבואו דרך־שער הרצים בית המלך וישב על־כסא המלכים", + "וישמח כל־עם־הארץ והעיר שקטה ואת־עתליהו המיתו בחרב בית מלך [המלך]" + ], + [ + "בן־שבע שנים יהואש במלכו", + "בשנת־שבע ליהוא מלך יהואש וארבעים שנה מלך בירושלם ושם אמו צביה מבאר שבע", + "ויעש יהואש הישר בעיני יהוה כל־ימיו אשר הורהו יהוידע הכהן", + "רק הבמות לא־סרו עוד העם מזבחים ומקטרים בבמות", + "ויאמר יהואש אל־הכהנים כל כסף הקדשים אשר־יובא בית־יהוה כסף עובר איש כסף נפשות ערכו כל־כסף אשר יעלה על לב־איש להביא בית יהוה", + "יקחו להם הכהנים איש מאת מכרו והם יחזקו את־בדק הבית לכל אשר־ימצא שם בדק", + "ויהי בשנת עשרים ושלש שנה למלך יהואש לא־חזקו הכהנים את־בדק הבית", + "ויקרא המלך יהואש ליהוידע הכהן ולכהנים ויאמר אלהם מדוע אינכם מחזקים את־בדק הבית ועתה אל־תקחו־כסף מאת מכריכם כי־לבדק הבית תתנהו", + "ויאתו הכהנים לבלתי קחת־כסף מאת העם ולבלתי חזק את־בדק הבית", + "ויקח יהוידע הכהן ארון אחד ויקב חר בדלתו ויתן אתו אצל המזבח בימין [מימין] בבוא־איש בית יהוה ונתנו־שמה הכהנים שמרי הסף את־כל־הכסף המובא בית־יהוה", + "ויהי כראותם כי־רב הכסף בארון ויעל ספר המלך והכהן הגדול ויצרו וימנו את־הכסף הנמצא בית־יהוה", + "ונתנו את־הכסף המתכן על־יד [ידי] עשי המלאכה הפקדים [המפקדים] בית יהוה ויוציאהו לחרשי העץ ולבנים העשים בית יהוה", + "ולגדרים ולחצבי האבן ולקנות עצים ואבני מחצב לחזק את־בדק בית־יהוה ולכל אשר־יצא על־הבית לחזקה", + "אך לא יעשה בית יהוה ספות כסף מזמרות מזרקות חצצרות כל־כלי זהב וכלי־כסף מן־הכסף המובא בית־יהוה", + "כי־לעשי המלאכה יתנהו וחזקו־בו את־בית יהוה", + "ולא יחשבו את־האנשים אשר יתנו את־הכסף על־ידם לתת לעשי המלאכה כי באמנה הם עשים", + "כסף אשם וכסף חטאות לא יובא בית יהוה לכהנים יהיו", + "אז יעלה חזאל מלך ארם וילחם על־גת וילכדה וישם חזאל פניו לעלות על־ירושלם", + "ויקח יהואש מלך־יהודה את כל־הקדשים אשר־הקדישו יהושפט ויהורם ואחזיהו אבתיו מלכי יהודה ואת־קדשיו ואת כל־הזהב הנמצא באצרות בית־יהוה ובית המלך וישלח לחזאל מלך ארם ויעל מעל ירושלם", + "ויתר דברי יואש וכל־אשר עשה הלוא־הם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי יהודה", + "ויקמו עבדיו ויקשרו־קשר ויכו את־יואש בית מלא היורד סלא", + "ויוזבד בן־שמעת ויהוזבד בן־שמר עבדיו הכהו וימת ויקברו אתו עם־אבתיו בעיר דוד וימלך אמציה בנו תחתיו" + ], + [ + "בשנת עשרים ושלש שנה ליואש בן־אחזיהו מלך יהודה מלך יהואחז בן־יהוא על־ישראל בשמרון שבע עשרה שנה", + "ויעש הרע בעיני יהוה וילך אחר חטאת ירבעם בן־נבט אשר־החטיא את־ישראל לא־סר ממנה", + "ויחר־אף יהוה בישראל ויתנם ביד חזאל מלך־ארם וביד בן־הדד בן־חזאל כל־הימים", + "ויחל יהואחז את־פני יהוה וישמע אליו יהוה כי ראה את־לחץ ישראל כי־לחץ אתם מלך ארם", + "ויתן יהוה לישראל מושיע ויצאו מתחת יד־ארם וישבו בני־ישראל באהליהם כתמול שלשום", + "אך לא־סרו מחטאות בית־ירבעם אשר־החטי [החטיא] את־ישראל בה הלך וגם האשרה עמדה בשמרון", + "כי לא השאיר ליהואחז עם כי אם־חמשים פרשים ועשרה רכב ועשרת אלפים רגלי כי אבדם מלך ארם וישמם כעפר לדש", + "ויתר דברי יהואחז וכל־אשר עשה וגבורתו הלוא־הם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי ישראל", + "וישכב יהואחז עם־אבתיו ויקברהו בשמרון וימלך יואש בנו תחתיו", + "בשנת שלשים ושבע שנה ליואש מלך יהודה מלך יהואש בן־יהואחז על־ישראל בשמרון שש עשרה שנה", + "ויעשה הרע בעיני יהוה לא סר מכל־חטאות ירבעם בן־נבט אשר־החטיא את־ישראל בה הלך", + "ויתר דברי יואש וכל־אשר עשה וגבורתו אשר נלחם עם אמציה מלך־יהודה הלוא־הם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי ישראל", + "וישכב יואש עם־אבתיו וירבעם ישב על־כסאו ויקבר יואש בשמרון עם מלכי ישראל", + "ואלישע חלה את־חליו אשר ימות בו וירד אליו יואש מלך־ישראל ויבך על־פניו ויאמר אבי אבי רכב ישראל ופרשיו", + "ויאמר לו אלישע קח קשת וחצים ויקח אליו קשת וחצים", + "ויאמר למלך ישראל הרכב ידך על־הקשת וירכב ידו וישם אלישע ידיו על־ידי המלך", + "ויאמר פתח החלון קדמה ויפתח ויאמר אלישע ירה ויור ויאמר חץ־תשועה ליהוה וחץ תשועה בארם והכית את־ארם באפק עד־כלה", + "ויאמר קח החצים ויקח ויאמר למלך־ישראל הך־ארצה ויך שלש־פעמים ויעמד", + "ויקצף עליו איש האלהים ויאמר להכות חמש או־שש פעמים אז הכית את־ארם עד־כלה ועתה שלש פעמים תכה את־ארם", + "וימת אלישע ויקברהו וגדודי מואב יבאו בארץ בא שנה", + "ויהי הם קברים איש והנה ראו את־הגדוד וישליכו את־האיש בקבר אלישע וילך ויגע האיש בעצמות אלישע ויחי ויקם על־רגליו", + "וחזאל מלך ארם לחץ את־ישראל כל ימי יהואחז", + "ויחן יהוה אתם וירחמם ויפן אליהם למען בריתו את־אברהם יצחק ויעקב ולא אבה השחיתם ולא־השליכם מעל־פניו עד־עתה", + "וימת חזאל מלך־ארם וימלך בן־הדד בנו תחתיו", + "וישב יהואש בן־יהואחז ויקח את־הערים מיד בן־הדד בן־חזאל אשר לקח מיד יהואחז אביו במלחמה שלש פעמים הכהו יואש וישב את־ערי ישראל" + ], + [ + "בשנת שתים ליואש בן־יואחז מלך ישראל מלך אמציהו בן־יואש מלך יהודה", + "בן־עשרים וחמש שנה היה במלכו ועשרים ותשע שנה מלך בירושלם ושם אמו יהועדין [יהועדן] מן־ירושלם", + "ויעש הישר בעיני יהוה רק לא כדוד אביו ככל אשר־עשה יואש אביו עשה", + "רק הבמות לא־סרו עוד העם מזבחים ומקטרים בבמות", + "ויהי כאשר חזקה הממלכה בידו ויך את־עבדיו המכים את־המלך אביו", + "ואת־בני המכים לא המית ככתוב בספר תורת־משה אשר־צוה יהוה לאמר לא־יומתו אבות על־בנים ובנים לא־יומתו על־אבות כי אם־איש בחטאו ימות [יומת]", + "הוא־הכה את־אדום בגיא־המלח [מלח] עשרת אלפים ותפש את־הסלע במלחמה ויקרא את־שמה יקתאל עד היום הזה", + "אז שלח אמציה מלאכים אל־יהואש בן־יהואחז בן־יהוא מלך ישראל לאמר לכה נתראה פנים", + "וישלח יהואש מלך־ישראל אל־אמציהו מלך־יהודה לאמר החוח אשר בלבנון שלח אל־הארז אשר בלבנון לאמר תנה־את־בתך לבני לאשה ותעבר חית השדה אשר בלבנון ותרמס את־החוח", + "הכה הכית את־אדום ונשאך לבך הכבד ושב בביתך ולמה תתגרה ברעה ונפלתה אתה ויהודה עמך", + "ולא־שמע אמציהו ויעל יהואש מלך־ישראל ויתראו פנים הוא ואמציהו מלך־יהודה בבית שמש אשר ליהודה", + "וינגף יהודה לפני ישראל וינסו איש לאהלו [לאהליו]", + "ואת אמציהו מלך־יהודה בן־יהואש בן־אחזיהו תפש יהואש מלך־ישראל בבית שמש ויבאו [ויבא] ירושלם ויפרץ בחומת ירושלם בשער אפרים עד־שער הפנה ארבע מאות אמה", + "ולקח את־כל־הזהב־והכסף ואת כל־הכלים הנמצאים בית־יהוה ובאצרות בית המלך ואת בני התערבות וישב שמרונה", + "ויתר דברי יהואש אשר עשה וגבורתו ואשר נלחם עם אמציהו מלך־יהודה הלא־הם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי ישראל", + "וישכב יהואש עם־אבתיו ויקבר בשמרון עם מלכי ישראל וימלך ירבעם בנו תחתיו", + "ויחי אמציהו בן־יואש מלך יהודה אחרי מות יהואש בן־יהואחז מלך ישראל חמש עשרה שנה", + "ויתר דברי אמציהו הלא־הם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי יהודה", + "ויקשרו עליו קשר בירושלם וינס לכישה וישלחו אחריו לכישה וימתהו שם", + "וישאו אתו על־הסוסים ויקבר בירושלם עם־אבתיו בעיר דוד", + "ויקחו כל־עם יהודה את־עזריה והוא בן־שש עשרה שנה וימלכו אתו תחת אביו אמציהו", + "הוא בנה את־אילת וישבה ליהודה אחרי שכב־המלך עם־אבתיו", + "בשנת חמש־עשרה שנה לאמציהו בן־יואש מלך יהודה מלך ירבעם בן־יואש מלך־ישראל בשמרון ארבעים ואחת שנה", + "ויעש הרע בעיני יהוה לא סר מכל־חטאות ירבעם בן־נבט אשר החטיא את־ישראל", + "הוא השיב את־גבול ישראל מלבוא חמת עד־ים הערבה כדבר יהוה אלהי ישראל אשר דבר ביד־עבדו יונה בן־אמתי הנביא אשר מגת החפר", + "כי־ראה יהוה את־עני ישראל מרה מאד ואפס עצור ואפס עזוב ואין עזר לישראל", + "ולא־דבר יהוה למחות את־שם ישראל מתחת השמים ויושיעם ביד ירבעם בן־יואש", + "ויתר דברי ירבעם וכל־אשר עשה וגבורתו אשר־נלחם ואשר השיב את־דמשק ואת־חמת ליהודה בישראל הלא־הם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי ישראל", + "וישכב ירבעם עם־אבתיו עם מלכי ישראל וימלך זכריה בנו תחתיו" + ], + [ + "בשנת עשרים ושבע שנה לירבעם מלך ישראל מלך עזריה בן־אמציה מלך יהודה", + "בן־שש עשרה שנה היה במלכו וחמשים ושתים שנה מלך בירושלם ושם אמו יכליהו מירושלם", + "ויעש הישר בעיני יהוה ככל אשר־עשה אמציהו אביו", + "רק הבמות לא־סרו עוד העם מזבחים ומקטרים בבמות", + "וינגע יהוה את־המלך ויהי מצרע עד־יום מתו וישב בבית החפשית ויותם בן־המלך על־הבית שפט את־עם הארץ", + "ויתר דברי עזריהו וכל־אשר עשה הלא־הם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי יהודה", + "וישכב עזריה עם־אבתיו ויקברו אתו עם־אבתיו בעיר דוד וימלך יותם בנו תחתיו", + "בשנת שלשים ושמנה שנה לעזריהו מלך יהודה מלך זכריהו בן־ירבעם על־ישראל בשמרון ששה חדשים", + "ויעש הרע בעיני יהוה כאשר עשו אבתיו לא סר מחטאות ירבעם בן־נבט אשר החטיא את־ישראל", + "ויקשר עליו שלם בן־יבש ויכהו קבל־עם וימיתהו וימלך תחתיו", + "ויתר דברי זכריה הנם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי ישראל", + "הוא דבר־יהוה אשר דבר אל־יהוא לאמר בני רביעים ישבו לך על־כסא ישראל ויהי־כן", + "שלום בן־יביש מלך בשנת שלשים ותשע שנה לעזיה מלך יהודה וימלך ירח־ימים בשמרון", + "ויעל מנחם בן־גדי מתרצה ויבא שמרון ויך את־שלום בן־יביש בשמרון וימיתהו וימלך תחתיו", + "ויתר דברי שלום וקשרו אשר קשר הנם כתבים על־ספר דברי הימים למלכי ישראל", + "אז יכה־מנחם את־תפסח ואת־כל־אשר־בה ואת־גבוליה מתרצה כי לא פתח ויך את כל־ההרותיה בקע", + "בשנת שלשים ותשע שנה לעזריה מלך יהודה מלך מנחם בן־גדי על־ישראל עשר שנים בשמרון", + "ויעש הרע בעיני יהוה לא סר מעל חטאות ירבעם בן־נבט אשר־החטיא את־ישראל כל־ימיו", + "בא פול מלך־אשור על־הארץ ויתן מנחם לפול אלף ככר־כסף להיות ידיו אתו להחזיק הממלכה בידו", + "ויצא מנחם את־הכסף על־ישראל על כל־גבורי החיל לתת למלך אשור חמשים שקלים כסף לאיש אחד וישב מלך אשור ולא־עמד שם בארץ", + "ויתר דברי מנחם וכל־אשר עשה הלוא־הם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי ישראל", + "וישכב מנחם עם־אבתיו וימלך פקחיה בנו תחתיו", + "בשנת חמשים שנה לעזריה מלך יהודה מלך פקחיה בן־מנחם על־ישראל בשמרון שנתים", + "ויעש הרע בעיני יהוה לא סר מחטאות ירבעם בן־נבט אשר החטיא את־ישראל", + "ויקשר עליו פקח בן־רמליהו שלישו ויכהו בשמרון בארמון בית־מלך [המלך] את־ארגב ואת־האריה ועמו חמשים איש מבני גלעדים וימיתהו וימלך תחתיו", + "ויתר דברי פקחיה וכל־אשר עשה הנם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי ישראל", + "בשנת חמשים ושתים שנה לעזריה מלך יהודה מלך פקח בן־רמליהו על־ישראל בשמרון עשרים שנה", + "ויעש הרע בעיני יהוה לא סר מן־חטאות ירבעם בן־נבט אשר החטיא את־ישראל", + "בימי פקח מלך־ישראל בא תגלת פלאסר מלך אשור ויקח את־עיון ואת־אבל בית־מעכה ואת־ינוח ואת־קדש ואת־חצור ואת־הגלעד ואת־הגלילה כל ארץ נפתלי ויגלם אשורה", + "ויקשר־קשר הושע בן־אלה על־פקח בן־רמליהו ויכהו וימיתהו וימלך תחתיו בשנת עשרים ליותם בן־עזיה", + "ויתר דברי־פקח וכל־אשר עשה הנם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי ישראל", + "בשנת שתים לפקח בן־רמליהו מלך ישראל מלך יותם בן־עזיהו מלך יהודה", + "בן־עשרים וחמש שנה היה במלכו ושש־עשרה שנה מלך בירושלם ושם אמו ירושא בת־צדוק", + "ויעש הישר בעיני יהוה ככל אשר־עשה עזיהו אביו עשה", + "רק הבמות לא סרו עוד העם מזבחים ומקטרים בבמות הוא בנה את־שער בית־יהוה העליון", + "ויתר דברי יותם אשר עשה הלא־הם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי יהודה", + "בימים ההם החל יהוה להשליח ביהודה רצין מלך ארם ואת פקח בן־רמליהו", + "וישכב יותם עם־אבתיו ויקבר עם־אבתיו בעיר דוד אביו וימלך אחז בנו תחתיו" + ], + [ + "בשנת שבע־עשרה שנה לפקח בן־רמליהו מלך אחז בן־יותם מלך יהודה", + "בן־עשרים שנה אחז במלכו ושש־עשרה שנה מלך בירושלם ולא־עשה הישר בעיני יהוה אלהיו כדוד אביו", + "וילך בדרך מלכי ישראל וגם את־בנו העביר באש כתעבות הגוים אשר הוריש יהוה אתם מפני בני ישראל", + "ויזבח ויקטר בבמות ועל־הגבעות ותחת כל־עץ רענן", + "אז יעלה רצין מלך־ארם ופקח בן־רמליהו מלך־ישראל ירושלם למלחמה ויצרו על־אחז ולא יכלו להלחם", + "בעת ההיא השיב רצין מלך־ארם את־אילת לארם וינשל את־היהודים מאילות וארמים [ואדומים] באו אילת וישבו שם עד היום הזה", + "וישלח אחז מלאכים אל־תגלת פלסר מלך־אשור לאמר עבדך ובנך אני עלה והושעני מכף מלך־ארם ומכף מלך ישראל הקומים עלי", + "ויקח אחז את־הכסף ואת־הזהב הנמצא בית יהוה ובאצרות בית המלך וישלח למלך־אשור שחד", + "וישמע אליו מלך אשור ויעל מלך אשור אל־דמשק ויתפשה ויגלה קירה ואת־רצין המית", + "וילך המלך אחז לקראת תגלת פלאסר מלך־אשור דומשק וירא את־המזבח אשר בדמשק וישלח המלך אחז אל־אוריה הכהן את־דמות המזבח ואת־תבניתו לכל־מעשהו", + "ויבן אוריה הכהן את־המזבח ככל אשר־שלח המלך אחז מדמשק כן עשה אוריה הכהן עד־בוא המלך־אחז מדמשק", + "ויבא המלך מדמשק וירא המלך את־המזבח ויקרב המלך על־המזבח ויעל עליו", + "ויקטר את־עלתו ואת־מנחתו ויסך את־נסכו ויזרק את־דם־השלמים אשר־לו על־המזבח", + "ואת המזבח הנחשת אשר לפני יהוה ויקרב מאת פני הבית מבין המזבח ומבין בית יהוה ויתן אתו על־ירך המזבח צפונה", + "ויצוהו [ויצוה] המלך־אחז את־אוריה הכהן לאמר על המזבח הגדול הקטר את־עלת־הבקר ואת־מנחת הערב ואת־עלת המלך ואת־מנחתו ואת עלת כל־עם הארץ ומנחתם ונסכיהם וכל־דם עלה וכל־דם־זבח עליו תזרק ומזבח הנחשת יהיה־לי לבקר", + "ויעש אוריה הכהן ככל אשר־צוה המלך אחז", + "ויקצץ המלך אחז את־המסגרות המכנות ויסר מעליהם ואת־[את־] הכיר ואת־הים הורד מעל הבקר הנחשת אשר תחתיה ויתן אתו על מרצפת אבנים", + "ואת־מיסך [מוסך] השבת אשר־בנו בבית ואת־מבוא המלך החיצונה הסב בית יהוה מפני מלך אשור", + "ויתר דברי אחז אשר עשה הלא־הם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי יהודה", + "וישכב אחז עם־אבתיו ויקבר עם־אבתיו בעיר דוד וימלך חזקיהו בנו תחתיו" + ], + [ + "בשנת שתים עשרה לאחז מלך יהודה מלך הושע בן־אלה בשמרון על־ישראל תשע שנים", + "ויעש הרע בעיני יהוה רק לא כמלכי ישראל אשר היו לפניו", + "עליו עלה שלמנאסר מלך אשור ויהי־לו הושע עבד וישב לו מנחה", + "וימצא מלך־אשור בהושע קשר אשר שלח מלאכים אל־סוא מלך־מצרים ולא־העלה מנחה למלך אשור כשנה בשנה ויעצרהו מלך אשור ויאסרהו בית כלא", + "ויעל מלך־אשור בכל־הארץ ויעל שמרון ויצר עליה שלש שנים", + "בשנת התשיעית להושע לכד מלך־אשור את־שמרון ויגל את־ישראל אשורה וישב אתם בחלח ובחבור נהר גוזן וערי מדי", + "ויהי כי־חטאו בני־ישראל ליהוה אלהיהם המעלה אתם מארץ מצרים מתחת יד פרעה מלך־מצרים וייראו אלהים אחרים", + "וילכו בחקות הגוים אשר הוריש יהוה מפני בני ישראל ומלכי ישראל אשר עשו", + "ויחפאו בני־ישראל דברים אשר לא־כן על־יהוה אלהיהם ויבנו להם במות בכל־עריהם ממגדל נוצרים עד־עיר מבצר", + "ויצבו להם מצבות ואשרים על כל־גבעה גבהה ותחת כל־עץ רענן", + "ויקטרו־שם בכל־במות כגוים אשר־הגלה יהוה מפניהם ויעשו דברים רעים להכעיס את־יהוה", + "ויעבדו הגללים אשר אמר יהוה להם לא תעשו את־הדבר הזה", + "ויעד יהוה בישראל וביהודה ביד כל־נביאו [נביאי] כל־חזה לאמר שבו מדרכיכם הרעים ושמרו מצותי חקותי ככל־התורה אשר צויתי את־אבתיכם ואשר שלחתי אליכם ביד עבדי הנביאים", + "ולא שמעו ויקשו את־ערפם כערף אבותם אשר לא האמינו ביהוה אלהיהם", + "וימאסו את־חקיו ואת־בריתו אשר כרת את־אבותם ואת עדותיו אשר העיד בם וילכו אחרי ההבל ויהבלו ואחרי הגוים אשר סביבתם אשר צוה יהוה אתם לבלתי עשות כהם", + "ויעזבו את־כל־מצות יהוה אלהיהם ויעשו להם מסכה שנים [שני] עגלים ויעשו אשירה וישתחוו לכל־צבא השמים ויעבדו את־הבעל", + "ויעבירו את־בניהם ואת־בנותיהם באש ויקסמו קסמים וינחשו ויתמכרו לעשות הרע בעיני יהוה להכעיסו", + "ויתאנף יהוה מאד בישראל ויסרם מעל פניו לא נשאר רק שבט יהודה לבדו", + "גם־יהודה לא שמר את־מצות יהוה אלהיהם וילכו בחקות ישראל אשר עשו", + "וימאס יהוה בכל־זרע ישראל ויענם ויתנם ביד־שסים עד אשר השליכם מפניו", + "כי־קרע ישראל מעל בית דוד וימליכו את־ירבעם בן־נבט וידא [וידח] ירבעם את־ישראל מאחרי יהוה והחטיאם חטאה גדולה", + "וילכו בני ישראל בכל־חטאות ירבעם אשר עשה לא־סרו ממנה", + "עד אשר־הסיר יהוה את־ישראל מעל פניו כאשר דבר ביד כל־עבדיו הנביאים ויגל ישראל מעל אדמתו אשורה עד היום הזה", + "ויבא מלך־אשור מבבל ומכותה ומעוא ומחמת וספרוים וישב בערי שמרון תחת בני ישראל וירשו את־שמרון וישבו בעריה", + "ויהי בתחלת שבתם שם לא יראו את־יהוה וישלח יהוה בהם את־האריות ויהיו הרגים בהם", + "ויאמרו למלך אשור לאמר הגוים אשר הגלית ותושב בערי שמרון לא ידעו את־משפט אלהי הארץ וישלח־בם את־האריות והנם ממיתים אותם כאשר אינם ידעים את־משפט אלהי הארץ", + "ויצו מלך־אשור לאמר הליכו שמה אחד מהכהנים אשר הגליתם משם וילכו וישבו שם וירם את־משפט אלהי הארץ", + "ויבא אחד מהכהנים אשר הגלו משמרון וישב בבית־אל ויהי מורה אתם איך ייראו את־יהוה", + "ויהיו עשים גוי גוי אלהיו ויניחו בבית הבמות אשר עשו השמרנים גוי גוי בעריהם אשר הם ישבים שם", + "ואנשי בבל עשו את־סכות בנות ואנשי־כות עשו את־נרגל ואנשי חמת עשו את־אשימא", + "והעוים עשו נבחז ואת־תרתק והספרוים שרפים את־בניהם באש לאדרמלך וענמלך אלה [אלהי] ספרים [ספרוים]", + "ויהיו יראים את־יהוה ויעשו להם מקצותם כהני במות ויהיו עשים להם בבית הבמות", + "את־יהוה היו יראים ואת־אלהיהם היו עבדים כמשפט הגוים אשר־הגלו אתם משם", + "עד היום הזה הם עשים כמשפטים הראשנים אינם יראים את־יהוה ואינם עשים כחקתם וכמשפטם וכתורה וכמצוה אשר צוה יהוה את־בני יעקב אשר־שם שמו ישראל", + "ויכרת יהוה אתם ברית ויצום לאמר לא תיראו אלהים אחרים ולא־תשתחוו להם ולא תעבדום ולא תזבחו להם", + "כי אם־את־יהוה אשר העלה אתכם מארץ מצרים בכח גדול ובזרוע נטויה אתו תיראו ולו תשתחוו ולו תזבחו", + "ואת־החקים ואת־המשפטים והתורה והמצוה אשר כתב לכם תשמרון לעשות כל־הימים ולא תיראו אלהים אחרים", + "והברית אשר־כרתי אתכם לא תשכחו ולא תיראו אלהים אחרים", + "כי אם־את־יהוה אלהיכם תיראו והוא יציל אתכם מיד כל־איביכם", + "ולא שמעו כי אם־כמשפטם הראשון הם עשים", + "ויהיו הגוים האלה יראים את־יהוה ואת־פסיליהם היו עבדים גם־בניהם ובני בניהם כאשר עשו אבתם הם עשים עד היום הזה" + ], + [ + "ויהי בשנת שלש להושע בן־אלה מלך ישראל מלך חזקיה בן־אחז מלך יהודה", + "בן־עשרים וחמש שנה היה במלכו ועשרים ותשע שנה מלך בירושלם ושם אמו אבי בת־זכריה", + "ויעש הישר בעיני יהוה ככל אשר־עשה דוד אביו", + "הוא הסיר את־הבמות ושבר את־המצבת וכרת את־האשרה וכתת נחש הנחשת אשר־עשה משה כי עד־הימים ההמה היו בני־ישראל מקטרים לו ויקרא־לו נחשתן", + "ביהוה אלהי־ישראל בטח ואחריו לא־היה כמהו בכל מלכי יהודה ואשר היו לפניו", + "וידבק ביהוה לא־סר מאחריו וישמר מצותיו אשר־צוה יהוה את־משה", + "והיה יהוה עמו בכל אשר־יצא ישכיל וימרד במלך־אשור ולא עבדו", + "הוא־הכה את־פלשתים עד־עזה ואת־גבוליה ממגדל נוצרים עד־עיר מבצר", + "ויהי בשנה הרביעית למלך חזקיהו היא השנה השביעית להושע בן־אלה מלך ישראל עלה שלמנאסר מלך־אשור על־שמרון ויצר עליה", + "וילכדה מקצה שלש שנים בשנת־שש לחזקיה היא שנת־תשע להושע מלך ישראל נלכדה שמרון", + "ויגל מלך־אשור את־ישראל אשורה וינחם בחלח ובחבור נהר גוזן וערי מדי", + "על אשר לא־שמעו בקול יהוה אלהיהם ויעברו את־בריתו את כל־אשר צוה משה עבד יהוה ולא שמעו ולא עשו", + "ובארבע עשרה שנה למלך חזקיה עלה סנחריב מלך־אשור על כל־ערי יהודה הבצרות ויתפשם", + "וישלח חזקיה מלך־יהודה אל־מלך־אשור לכישה לאמר חטאתי שוב מעלי את אשר־תתן עלי אשא וישם מלך־אשור על־חזקיה מלך־יהודה שלש מאות ככר־כסף ושלשים ככר זהב", + "ויתן חזקיה את־כל־הכסף הנמצא בית־יהוה ובאצרות בית המלך", + "בעת ההיא קצץ חזקיה את־דלתות היכל יהוה ואת־האמנות אשר צפה חזקיה מלך יהודה ויתנם למלך אשור", + "וישלח מלך־אשור את־תרתן ואת־רב־סריס ואת־רב־שקה מן־לכיש אל־המלך חזקיהו בחיל כבד ירושלם ויעלו ויבאו ירושלם ויעלו ויבאו ויעמדו בתעלת הברכה העליונה אשר במסלת שדה כובס", + "ויקראו אל־המלך ויצא אלהם אליקים בן־חלקיהו אשר על־הבית ושבנה הספר ויואח בן־אסף המזכיר", + "ויאמר אלהם רב־שקה אמרו־נא אל־חזקיהו כה־אמר המלך הגדול מלך אשור מה הבטחון הזה אשר בטחת", + "אמרת אך־דבר־שפתים עצה וגבורה למלחמה עתה על־מי בטחת כי מרדת בי", + "עתה הנה בטחת לך על־משענת הקנה הרצוץ הזה על־מצרים אשר יסמך איש עליו ובא בכפו ונקבה כן פרעה מלך־מצרים לכל־הבטחים עליו", + "וכי־תאמרון אלי אל־יהוה אלהינו בטחנו הלוא־הוא אשר הסיר חזקיהו את־במתיו ואת־מזבחתיו ויאמר ליהודה ולירושלם לפני המזבח הזה תשתחוו בירושלם", + "ועתה התערב נא את־אדני את־מלך אשור ואתנה לך אלפים סוסים אם־תוכל לתת לך רכבים עליהם", + "ואיך תשיב את פני פחת אחד עבדי אדני הקטנים ותבטח לך על־מצרים לרכב ולפרשים", + "עתה המבלעדי יהוה עליתי על־המקום הזה להשחתו יהוה אמר אלי עלה על־הארץ הזאת והשחיתה", + "ויאמר אליקים בן־חלקיהו ושבנה ויואח אל־רב־שקה דבר־נא אל־עבדיך ארמית כי שמעים אנחנו ואל־תדבר עמנו יהודית באזני העם אשר על־החמה", + "ויאמר אליהם רב־שקה העל אדניך ואליך שלחני אדני לדבר את־הדברים האלה הלא על־האנשים הישבים על־החמה לאכל את חריהם [צואתם] ולשתות את־שיניהם [מימי] [רגליהם] עמכם", + "ויעמד רב־שקה ויקרא בקול־גדול יהודית וידבר ויאמר שמעו דבר־המלך הגדול מלך אשור", + "כה אמר המלך אל־ישיא לכם חזקיהו כי־לא יוכל להציל אתכם מידו", + "ואל־יבטח אתכם חזקיהו אל־יהוה לאמר הצל יצילנו יהוה ולא תנתן את־העיר הזאת ביד מלך אשור", + "אל־תשמעו אל־חזקיהו כי כה אמר מלך אשור עשו־אתי ברכה וצאו אלי ואכלו איש־גפנו ואיש תאנתו ושתו איש מי־בורו", + "עד־באי ולקחתי אתכם אל־ארץ כארצכם ארץ דגן ותירוש ארץ לחם וכרמים ארץ זית יצהר ודבש וחיו ולא תמתו ואל־תשמעו אל־חזקיהו כי־יסית אתכם לאמר יהוה יצילנו", + "ההצל הצילו אלהי הגוים איש את־ארצו מיד מלך אשור", + "איה אלהי חמת וארפד איה אלהי ספרוים הנע ועוה כי־הצילו את־שמרון מידי", + "מי בכל־אלהי הארצות אשר־הצילו את־ארצם מידי כי־יציל יהוה את־ירושלם מידי", + "והחרישו העם ולא־ענו אתו דבר כי־מצות המלך היא לאמר לא תענהו", + "ויבא אליקים בן־חלקיה אשר־על־הבית ושבנא הספר ויואח בן־אסף המזכיר אל־חזקיהו קרועי בגדים ויגדו לו דברי רב־שקה" + ], + [ + "ויהי כשמע המלך חזקיהו ויקרע את־בגדיו ויתכס בשק ויבא בית יהוה", + "וישלח את־אליקים אשר־על־הבית ושבנא הספר ואת זקני הכהנים מתכסים בשקים אל־ישעיהו הנביא בן־אמוץ", + "ויאמרו אליו כה אמר חזקיהו יום־צרה ותוכחה ונאצה היום הזה כי באו בנים עד־משבר וכח אין ללדה", + "אולי ישמע יהוה אלהיך את כל־דברי רב־שקה אשר שלחו מלך־אשור אדניו לחרף אלהים חי והוכיח בדברים אשר שמע יהוה אלהיך ונשאת תפלה בעד השארית הנמצאה", + "ויבאו עבדי המלך חזקיהו אל־ישעיהו", + "ויאמר להם ישעיהו כה תאמרון אל־אדניכם כה אמר יהוה אל־תירא מפני הדברים אשר שמעת אשר גדפו נערי מלך־אשור אתי", + "הנני נתן בו רוח ושמע שמועה ושב לארצו והפלתיו בחרב בארצו", + "וישב רב־שקה וימצא את־מלך אשור נלחם על־לבנה כי שמע כי נסע מלכיש", + "וישמע אל־תרהקה מלך־כוש לאמר הנה יצא להלחם אתך וישב וישלח מלאכים אל־חזקיהו לאמר", + "כה תאמרון אל־חזקיהו מלך־יהודה לאמר אל־ישאך אלהיך אשר אתה בטח בו לאמר לא תנתן ירושלם ביד מלך אשור", + "הנה אתה שמעת את אשר עשו מלכי אשור לכל־הארצות להחרימם ואתה תנצל", + "ההצילו אתם אלהי הגוים אשר שחתו אבותי את־גוזן ואת־חרן ורצף ובני־עדן אשר בתלאשר", + "איו מלך־חמת ומלך ארפד ומלך לעיר ספרוים הנע ועוה", + "ויקח חזקיהו את־הספרים מיד המלאכים ויקראם ויעל בית יהוה ויפרשהו חזקיהו לפני יהוה", + "ויתפלל חזקיהו לפני יהוה ויאמר יהוה אלהי ישראל ישב הכרבים אתה־הוא האלהים לבדך לכל ממלכות הארץ אתה עשית את־השמים ואת־הארץ", + "הטה יהוה אזנך ושמע פקח יהוה עיניך וראה ושמע את דברי סנחריב אשר שלחו לחרף אלהים חי", + "אמנם יהוה החריבו מלכי אשור את־הגוים ואת־ארצם", + "ונתנו את־אלהיהם באש כי לא אלהים המה כי אם־מעשה ידי־אדם עץ ואבן ויאבדום", + "ועתה יהוה אלהינו הושיענו נא מידו וידעו כל־ממלכות הארץ כי אתה יהוה אלהים לבדך", + "וישלח ישעיהו בן־אמוץ אל־חזקיהו לאמר כה־אמר יהוה אלהי ישראל אשר התפללת אלי אל־סנחרב מלך־אשור שמעתי", + "זה הדבר אשר־דבר יהוה עליו בזה לך לעגה לך בתולת בת־ציון אחריך ראש הניעה בת ירושלם", + "את־מי חרפת וגדפת ועל־מי הרימות קול ותשא מרום עיניך על־קדוש ישראל", + "ביד מלאכיך חרפת אדני ותאמר ברכב [ברב] רכבי אני עליתי מרום הרים ירכתי לבנון ואכרת קומת ארזיו מבחור ברשיו ואבואה מלון קצה יער כרמלו", + "אני קרתי ושתיתי מים זרים ואחרב בכף־פעמי כל יארי מצור", + "הלא־שמעת למרחוק אתה עשיתי למימי קדם ויצרתיה עתה הביאתיה ותהי להשות גלים נצים ערים בצרות", + "וישביהן קצרי־יד חתו ויבשו היו עשב שדה וירק דשא חציר גגות ושדפה לפני קמה", + "ושבתך וצאתך ובאך ידעתי ואת התרגזך אלי", + "יען התרגזך אלי ושאננך עלה באזני ושמתי חחי באפך ומתגי בשפתיך והשבתיך בדרך אשר־באת בה", + "וזה־לך האות אכול השנה ספיח ובשנה השנית סחיש ובשנה השלישית זרעו וקצרו ונטעו כרמים ואכלו פרים", + "ויספה פליטת בית־יהודה הנשארה שרש למטה ועשה פרי למעלה", + "כי מירושלם תצא שארית ופליטה מהר ציון קנאת יהוה [צבאות] תעשה־זאת", + "לכן כה־אמר יהוה אל־מלך אשור לא יבא אל־העיר הזאת ולא־יורה שם חץ ולא־יקדמנה מגן ולא־ישפך עליה סללה", + "בדרך אשר־יבא בה ישוב ואל־העיר הזאת לא יבא נאם־יהוה", + "וגנותי אל־העיר הזאת להושיעה למעני ולמען דוד עבדי", + "ויהי בלילה ההוא ויצא מלאך יהוה ויך במחנה אשור מאה שמונים וחמשה אלף וישכימו בבקר והנה כלם פגרים מתים", + "ויסע וילך וישב סנחריב מלך־אשור וישב בנינוה", + "ויהי הוא משתחוה בית נסרך אלהיו ואדרמלך ושראצר [בניו] הכהו בחרב והמה נמלטו ארץ אררט וימלך אסר־חדן בנו תחתיו" + ], + [ + "בימים ההם חלה חזקיהו למות ויבא אליו ישעיהו בן־אמוץ הנביא ויאמר אליו כה־אמר יהוה צו לביתך כי מת אתה ולא תחיה", + "ויסב את־פניו אל־הקיר ויתפלל אל־יהוה לאמר", + "אנה יהוה זכר־נא את אשר התהלכתי לפניך באמת ובלבב שלם והטוב בעיניך עשיתי ויבך חזקיהו בכי גדול", + "ויהי ישעיהו לא יצא העיר [חצר] התיכנה ודבר־יהוה היה אליו לאמר", + "שוב ואמרת אל־חזקיהו נגיד־עמי כה־אמר יהוה אלהי דוד אביך שמעתי את־תפלתך ראיתי את־דמעתך הנני רפא לך ביום השלישי תעלה בית יהוה", + "והספתי על־ימיך חמש עשרה שנה ומכף מלך־אשור אצילך ואת העיר הזאת וגנותי על־העיר הזאת למעני ולמען דוד עבדי", + "ויאמר ישעיהו קחו דבלת תאנים ויקחו וישימו על־השחין ויחי", + "ויאמר חזקיהו אל־ישעיהו מה אות כי־ירפא יהוה לי ועליתי ביום השלישי בית יהוה", + "ויאמר ישעיהו זה־לך האות מאת יהוה כי יעשה יהוה את־הדבר אשר דבר הלך הצל עשר מעלות אם־ישוב עשר מעלות", + "ויאמר יחזקיהו נקל לצל לנטות עשר מעלות לא כי ישוב הצל אחרנית עשר מעלות", + "ויקרא ישעיהו הנביא אל־יהוה וישב את־הצל במעלות אשר ירדה במעלות אחז אחרנית עשר מעלות", + "בעת ההיא שלח בראדך בלאדן בן־בלאדן מלך־בבל ספרים ומנחה אל־חזקיהו כי שמע כי חלה חזקיהו", + "וישמע עליהם חזקיהו ויראם את־כל־בית נכתה את־הכסף ואת־הזהב ואת־הבשמים ואת שמן הטוב ואת בית כליו ואת כל־אשר נמצא באוצרתיו לא־היה דבר אשר לא־הראם חזקיהו בביתו ובכל־ממשלתו", + "ויבא ישעיהו הנביא אל־המלך חזקיהו ויאמר אליו מה אמרו האנשים האלה ומאין יבאו אליך ויאמר חזקיהו מארץ רחוקה באו מבבל", + "ויאמר מה ראו בביתך ויאמר חזקיהו את כל־אשר בביתי ראו לא־היה דבר אשר לא־הראיתם באצרתי", + "ויאמר ישעיהו אל־חזקיהו שמע דבר־יהוה", + "הנה ימים באים ונשא כל־אשר בביתך ואשר אצרו אבתיך עד־היום הזה בבלה לא־יותר דבר אמר יהוה", + "ומבניך אשר יצאו ממך אשר תוליד יקח [יקחו] והיו סריסים בהיכל מלך בבל", + "ויאמר חזקיהו אל־ישעיהו טוב דבר־יהוה אשר דברת ויאמר הלוא אם־שלום ואמת יהיה בימי", + "ויתר דברי חזקיהו וכל־גבורתו ואשר עשה את־הברכה ואת־התעלה ויבא את־המים העירה הלא־הם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי יהודה", + "וישכב חזקיהו עם־אבתיו וימלך מנשה בנו תחתיו" + ], + [ + "בן־שתים עשרה שנה מנשה במלכו וחמשים וחמש שנה מלך בירושלם ושם אמו חפצי־בה", + "ויעש הרע בעיני יהוה כתועבת הגוים אשר הוריש יהוה מפני בני ישראל", + "וישב ויבן את־הבמות אשר אבד חזקיהו אביו ויקם מזבחת לבעל ויעש אשרה כאשר עשה אחאב מלך ישראל וישתחו לכל־צבא השמים ויעבד אתם", + "ובנה מזבחת בבית יהוה אשר אמר יהוה בירושלם אשים את־שמי", + "ויבן מזבחות לכל־צבא השמים בשתי חצרות בית־יהוה", + "והעביר את־בנו באש ועונן ונחש ועשה אוב וידענים הרבה לעשות הרע בעיני יהוה להכעיס", + "וישם את־פסל האשרה אשר עשה בבית אשר אמר יהוה אל־דוד ואל־שלמה בנו בבית הזה ובירושלם אשר בחרתי מכל שבטי ישראל אשים את־שמי לעולם", + "ולא אסיף להניד רגל ישראל מן־האדמה אשר נתתי לאבותם רק אם־ישמרו לעשות ככל אשר צויתים ולכל־התורה אשר־צוה אתם עבדי משה", + "ולא שמעו ויתעם מנשה לעשות את־הרע מן־הגוים אשר השמיד יהוה מפני בני ישראל", + "וידבר יהוה ביד־עבדיו הנביאים לאמר", + "יען אשר עשה מנשה מלך־יהודה התעבות האלה הרע מכל אשר־עשו האמרי אשר לפניו ויחטא גם־את־יהודה בגלוליו", + "לכן כה־אמר יהוה אלהי ישראל הנני מביא רעה על־ירושלם ויהודה אשר כל־שמעיו [שמעה] תצלנה שתי אזניו", + "ונטיתי על־ירושלם את קו שמרון ואת־משקלת בית אחאב ומחיתי את־ירושלם כאשר־ימחה את־הצלחת מחה והפך על־פניה", + "ונטשתי את שארית נחלתי ונתתים ביד איביהם והיו לבז ולמשסה לכל־איביהם", + "יען אשר עשו את־הרע בעיני ויהיו מכעסים אתי מן־היום אשר יצאו אבותם ממצרים ועד היום הזה", + "וגם דם נקי שפך מנשה הרבה מאד עד אשר־מלא את־ירושלם פה לפה לבד מחטאתו אשר החטיא את־יהודה לעשות הרע בעיני יהוה", + "ויתר דברי מנשה וכל־אשר עשה וחטאתו אשר חטא הלא־הם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי יהודה", + "וישכב מנשה עם־אבתיו ויקבר בגן־ביתו בגן־עזא וימלך אמון בנו תחתיו", + "בן־עשרים ושתים שנה אמון במלכו ושתים שנים מלך בירושלם ושם אמו משלמת בת־חרוץ מן־יטבה", + "ויעש הרע בעיני יהוה כאשר עשה מנשה אביו", + "וילך בכל־הדרך אשר־הלך אביו ויעבד את־הגללים אשר עבד אביו וישתחו להם", + "ויעזב את־יהוה אלהי אבתיו ולא הלך בדרך יהוה", + "ויקשרו עבדי־אמון עליו וימיתו את־המלך בביתו", + "ויך עם־הארץ את כל־הקשרים על־המלך אמון וימליכו עם־הארץ את־יאשיהו בנו תחתיו", + "ויתר דברי אמון אשר עשה הלא־הם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי יהודה", + "ויקבר אתו בקברתו בגן־עזא וימלך יאשיהו בנו תחתיו" + ], + [ + "בן־שמנה שנה יאשיהו במלכו ושלשים ואחת שנה מלך בירושלם ושם אמו ידידה בת־עדיה מבצקת", + "ויעש הישר בעיני יהוה וילך בכל־דרך דוד אביו ולא־סר ימין ושמאול", + "ויהי בשמנה עשרה שנה למלך יאשיהו שלח המלך את־שפן בן־אצליהו בן־משלם הספר בית יהוה לאמר", + "עלה אל־חלקיהו הכהן הגדול ויתם את־הכסף המובא בית יהוה אשר אספו שמרי הסף מאת העם", + "ויתנה [ויתנהו] על־יד עשי המלאכה המפקדים בבית [בית] יהוה ויתנו אתו לעשי המלאכה אשר בבית יהוה לחזק בדק הבית", + "לחרשים ולבנים ולגדרים ולקנות עצים ואבני מחצב לחזק את־הבית", + "אך לא־יחשב אתם הכסף הנתן על־ידם כי באמונה הם עשים", + "ויאמר חלקיהו הכהן הגדול על־שפן הספר ספר התורה מצאתי בבית יהוה ויתן חלקיה את־הספר אל־שפן ויקראהו", + "ויבא שפן הספר אל־המלך וישב את־המלך דבר ויאמר התיכו עבדיך את־הכסף הנמצא בבית ויתנהו על־יד עשי המלאכה המפקדים בית יהוה", + "ויגד שפן הספר למלך לאמר ספר נתן לי חלקיה הכהן ויקראהו שפן לפני המלך", + "ויהי כשמע המלך את־דברי ספר התורה ויקרע את־בגדיו", + "ויצו המלך את־חלקיה הכהן ואת־אחיקם בן־שפן ואת־עכבור בן־מיכיה ואת שפן הספר ואת עשיה עבד־המלך לאמר", + "לכו דרשו את־יהוה בעדי ובעד־העם ובעד כל־יהודה על־דברי הספר הנמצא הזה כי־גדולה חמת יהוה אשר־היא נצתה בנו על אשר לא־שמעו אבתינו על־דברי הספר הזה לעשות ככל־הכתוב עלינו", + "וילך חלקיהו הכהן ואחיקם ועכבור ושפן ועשיה אל־חלדה הנביאה אשת שלם בן־תקוה בן־חרחס שמר הבגדים והיא ישבת בירושלם במשנה וידברו אליה", + "ותאמר אליהם כה־אמר יהוה אלהי ישראל אמרו לאיש אשר־שלח אתכם אלי", + "כה אמר יהוה הנני מביא רעה אל־המקום הזה ועל־ישביו את כל־דברי הספר אשר קרא מלך יהודה", + "תחת אשר עזבוני ויקטרו לאלהים אחרים למען הכעיסני בכל מעשה ידיהם ונצתה חמתי במקום הזה ולא תכבה", + "ואל־מלך יהודה השלח אתכם לדרש את־יהוה כה תאמרו אליו כה־אמר יהוה אלהי ישראל הדברים אשר שמעת", + "יען רך־לבבך ותכנע מפני יהוה בשמעך אשר דברתי על־המקום הזה ועל־ישביו להיות לשמה ולקללה ותקרע את־בגדיך ותבכה לפני וגם אנכי שמעתי נאם־יהוה", + "לכן הנני אספך על־אבתיך ונאספת אל־קברתיך בשלום ולא־תראינה עיניך בכל הרעה אשר־אני מביא על־המקום הזה וישיבו את־המלך דבר" + ], + [ + "וישלח המלך ויאספו אליו כל־זקני יהודה וירושלם", + "ויעל המלך בית־יהוה וכל־איש יהודה וכל־ישבי ירושלם אתו והכהנים והנביאים וכל־העם למקטן ועד־גדול ויקרא באזניהם את־כל־דברי ספר הברית הנמצא בבית יהוה", + "ויעמד המלך על־העמוד ויכרת את־הברית לפני יהוה ללכת אחר יהוה ולשמר מצותיו ואת־עדותיו ואת־חקתיו בכל־לב ובכל־נפש להקים את־דברי הברית הזאת הכתבים על־הספר הזה ויעמד כל־העם בברית", + "ויצו המלך את־חלקיהו הכהן הגדול ואת־כהני המשנה ואת־שמרי הסף להוציא מהיכל יהוה את כל־הכלים העשוים לבעל ולאשרה ולכל צבא השמים וישרפם מחוץ לירושלם בשדמות קדרון ונשא את־עפרם בית־אל", + "והשבית את־הכמרים אשר נתנו מלכי יהודה ויקטר בבמות בערי יהודה ומסבי ירושלם ואת־המקטרים לבעל לשמש ולירח ולמזלות ולכל צבא השמים", + "ויצא את־האשרה מבית יהוה מחוץ לירושלם אל־נחל קדרון וישרף אתה בנחל קדרון וידק לעפר וישלך את־עפרה על־קבר בני העם", + "ויתץ את־בתי הקדשים אשר בבית יהוה אשר הנשים ארגות שם בתים לאשרה", + "ויבא את־כל־הכהנים מערי יהודה ויטמא את־הבמות אשר קטרו־שמה הכהנים מגבע עד־באר שבע ונתץ את־במות השערים אשר־פתח שער יהושע שר־העיר אשר־על־שמאול איש בשער העיר", + "אך לא יעלו כהני הבמות אל־מזבח יהוה בירושלם כי אם־אכלו מצות בתוך אחיהם", + "וטמא את־התפת אשר בגי בני־[בן־] הנם לבלתי להעביר איש את־בנו ואת־בתו באש למלך", + "וישבת את־הסוסים אשר נתנו מלכי יהודה לשמש מבא בית־יהוה אל־לשכת נתן־מלך הסריס אשר בפרורים ואת־מרכבות השמש שרף באש", + "ואת־המזבחות אשר על־הגג עלית אחז אשר־עשו מלכי יהודה ואת־המזבחות אשר־עשה מנשה בשתי חצרות בית־יהוה נתץ המלך וירץ משם והשליך את־עפרם אל־נחל קדרון", + "ואת־הבמות אשר על־פני ירושלם אשר מימין להר־המשחית אשר בנה שלמה מלך־ישראל לעשתרת שקץ צידנים ולכמוש שקץ מואב ולמלכם תועבת בני־עמון טמא המלך", + "ושבר את־המצבות ויכרת את־האשרים וימלא את־מקומם עצמות אדם", + "וגם את־המזבח אשר בבית־אל הבמה אשר עשה ירבעם בן־נבט אשר החטיא את־ישראל גם את־המזבח ההוא ואת־הבמה נתץ וישרף את־הבמה הדק לעפר ושרף אשרה", + "ויפן יאשיהו וירא את־הקברים אשר־שם בהר וישלח ויקח את־העצמות מן־הקברים וישרף על־המזבח ויטמאהו כדבר יהוה אשר קרא איש האלהים אשר קרא את־הדברים האלה", + "ויאמר מה הציון הלז אשר אני ראה ויאמרו אליו אנשי העיר הקבר איש־האלהים אשר־בא מיהודה ויקרא את־הדברים האלה אשר עשית על המזבח בית־אל", + "ויאמר הניחו לו איש אל־ינע עצמתיו וימלטו עצמתיו את עצמות הנביא אשר־בא משמרון", + "וגם את־כל־בתי הבמות אשר בערי שמרון אשר עשו מלכי ישראל להכעיס הסיר יאשיהו ויעש להם ככל־המעשים אשר עשה בבית־אל", + "ויזבח את־כל־כהני הבמות אשר־שם על־המזבחות וישרף את־עצמות אדם עליהם וישב ירושלם", + "ויצו המלך את־כל־העם לאמר עשו פסח ליהוה אלהיכם ככתוב על ספר הברית הזה", + "כי לא נעשה כפסח הזה מימי השפטים אשר שפטו את־ישראל וכל ימי מלכי ישראל ומלכי יהודה", + "כי אם־בשמנה עשרה שנה למלך יאשיהו נעשה הפסח הזה ליהוה בירושלם", + "וגם את־האבות ואת־הידענים ואת־התרפים ואת־הגללים ואת כל־השקצים אשר נראו בארץ יהודה ובירושלם בער יאשיהו למען הקים את־דברי התורה הכתבים על־הספר אשר מצא חלקיהו הכהן בית יהוה", + "וכמהו לא־היה לפניו מלך אשר־שב אל־יהוה בכל־לבבו ובכל־נפשו ובכל־מאדו ככל תורת משה ואחריו לא־קם כמהו", + "אך לא־שב יהוה מחרון אפו הגדול אשר־חרה אפו ביהודה על כל־הכעסים אשר הכעיסו מנשה", + "ויאמר יהוה גם את־יהודה אסיר מעל פני כאשר הסרתי את־ישראל ומאסתי את־העיר הזאת אשר־בחרתי את־ירושלם ואת־הבית אשר אמרתי יהיה שמי שם", + "ויתר דברי יאשיהו וכל־אשר עשה הלא־הם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי יהודה", + "בימיו עלה פרעה נכה מלך־מצרים על־מלך אשור על־נהר־פרת וילך המלך יאשיהו לקראתו וימיתהו במגדו כראתו אתו", + "וירכבהו עבדיו מת ממגדו ויבאהו ירושלם ויקברהו בקברתו ויקח עם־הארץ את־יהואחז בן־יאשיהו וימשחו אתו וימליכו אתו תחת אביו", + "בן־עשרים ושלש שנה יהואחז במלכו ושלשה חדשים מלך בירושלם ושם אמו חמוטל בת־ירמיהו מלבנה", + "ויעש הרע בעיני יהוה ככל אשר־עשו אבתיו", + "ויאסרהו פרעה נכה ברבלה בארץ חמת במלך [ממלך] בירושלם ויתן־ענש על־הארץ מאה ככר־כסף וככר זהב", + "וימלך פרעה נכה את־אליקים בן־יאשיהו תחת יאשיהו אביו ויסב את־שמו יהויקים ואת־יהואחז לקח ויבא מצרים וימת שם", + "והכסף והזהב נתן יהויקים לפרעה אך העריך את־הארץ לתת את־הכסף על־פי פרעה איש כערכו נגש את־הכסף ואת־הזהב את־עם הארץ לתת לפרעה נכה", + "בן־עשרים וחמש שנה יהויקים במלכו ואחת עשרה שנה מלך בירושלם ושם אמו זבידה [זבודה] בת־פדיה מן־רומה", + "ויעש הרע בעיני יהוה ככל אשר־עשו אבתיו" + ], + [ + "בימיו עלה נבכדנאצר מלך בבל ויהי־לו יהויקים עבד שלש שנים וישב וימרד־בו", + "וישלח יהוה בו את־גדודי כשדים ואת־גדודי ארם ואת גדודי מואב ואת גדודי בני־עמון וישלחם ביהודה להאבידו כדבר יהוה אשר דבר ביד עבדיו הנביאים", + "אך על־פי יהוה היתה ביהודה להסיר מעל פניו בחטאת מנשה ככל אשר עשה", + "וגם דם־הנקי אשר שפך וימלא את־ירושלם דם נקי ולא־אבה יהוה לסלח", + "ויתר דברי יהויקים וכל־אשר עשה הלא־הם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי יהודה", + "וישכב יהויקים עם־אבתיו וימלך יהויכין בנו תחתיו", + "ולא־הסיף עוד מלך מצרים לצאת מארצו כי־לקח מלך בבל מנחל מצרים עד־נהר־פרת כל אשר היתה למלך מצרים", + "בן־שמנה עשרה שנה יהויכין במלכו ושלשה חדשים מלך בירושלם ושם אמו נחשתא בת־אלנתן מירושלם", + "ויעש הרע בעיני יהוה ככל אשר־עשה אביו", + "בעת ההיא עלה [עלו] עבדי נבכדנאצר מלך־בבל ירושלם ותבא העיר במצור", + "ויבא נבוכדנאצר מלך־בבל על־העיר ועבדיו צרים עליה", + "ויצא יהויכין מלך־יהודה על־מלך בבל הוא ואמו ועבדיו ושריו וסריסיו ויקח אתו מלך בבל בשנת שמנה למלכו", + "ויוצא משם את־כל־אוצרות בית יהוה ואוצרות בית המלך ויקצץ את־כל־כלי הזהב אשר עשה שלמה מלך־ישראל בהיכל יהוה כאשר דבר יהוה", + "והגלה את־כל־ירושלם ואת־כל־השרים ואת כל־גבורי החיל עשרה [עשרת] אלפים גולה וכל־החרש והמסגר לא נשאר זולת דלת עם־הארץ", + "ויגל את־יהויכין בבלה ואת־אם המלך ואת־נשי המלך ואת־סריסיו ואת אולי [אילי] הארץ הוליך גולה מירושלם בבלה", + "ואת כל־אנשי החיל שבעת אלפים והחרש והמסגר אלף הכל גבורים עשי מלחמה ויביאם מלך־בבל גולה בבלה", + "וימלך מלך־בבל את־מתניה דדו תחתיו ויסב את־שמו צדקיהו", + "בן־עשרים ואחת שנה צדקיהו במלכו ואחת עשרה שנה מלך בירושלם ושם אמו חמיטל [חמוטל] בת־ירמיהו מלבנה", + "ויעש הרע בעיני יהוה ככל אשר־עשה יהויקים", + "כי על־אף יהוה היתה בירושלם וביהודה עד־השלכו אתם מעל פניו וימרד צדקיהו במלך בבל" + ], + [ + "ויהי בשנת התשיעית למלכו בחדש העשירי בעשור לחדש בא נבכדנאצר מלך־בבל הוא וכל־חילו על־ירושלם ויחן עליה ויבנו עליה דיק סביב", + "ותבא העיר במצור עד עשתי עשרה שנה למלך צדקיהו", + "בתשעה לחדש ויחזק הרעב בעיר ולא־היה לחם לעם הארץ", + "ותבקע העיר וכל־אנשי המלחמה הלילה דרך שער בין החמתים אשר על־גן המלך וכשדים על־העיר סביב וילך דרך הערבה", + "וירדפו חיל־כשדים אחר המלך וישגו אתו בערבות ירחו וכל־חילו נפצו מעליו", + "ויתפשו את־המלך ויעלו אתו אל־מלך בבל רבלתה וידברו אתו משפט", + "ואת־בני צדקיהו שחטו לעיניו ואת־עיני צדקיהו עור ויאסרהו בנחשתים ויבאהו בבל", + "ובחדש החמישי בשבעה לחדש היא שנת תשע־עשרה שנה למלך נבכדנאצר מלך־בבל בא נבוזראדן רב־טבחים עבד מלך־בבל ירושלם", + "וישרף את־בית־יהוה ואת־בית המלך ואת כל־בתי ירושלם ואת־כל־בית גדול שרף באש", + "ואת־חומת ירושלם סביב נתצו כל־חיל כשדים אשר רב־טבחים", + "ואת יתר העם הנשארים בעיר ואת־הנפלים אשר נפלו על־המלך בבל ואת יתר ההמון הגלה נבוזראדן רב־טבחים", + "ומדלת הארץ השאיר רב־טבחים לכרמים וליגבים", + "ואת־עמודי הנחשת אשר בית־יהוה ואת־המכנות ואת־ים הנחשת אשר בבית־יהוה שברו כשדים וישאו את־נחשתם בבלה", + "ואת־הסירת ואת־היעים ואת־המזמרות ואת־הכפות ואת כל־כלי הנחשת אשר ישרתו־בם לקחו", + "ואת־המחתות ואת־המזרקות אשר זהב זהב ואשר־כסף כסף לקח רב־טבחים", + "העמודים שנים הים האחד והמכנות אשר־עשה שלמה לבית יהוה לא־היה משקל לנחשת כל־הכלים האלה", + "שמנה עשרה אמה קומת העמוד האחד וכתרת עליו נחשת וקומת הכתרת שלש אמה [אמות] ושבכה ורמנים על־הכתרת סביב הכל נחשת וכאלה לעמוד השני על־השבכה", + "ויקח רב־טבחים את־שריה כהן הראש ואת־צפניהו כהן משנה ואת־שלשת שמרי הסף", + "ומן־העיר לקח סריס אחד א‍שר־הוא פקיד על־אנשי המלחמה וחמשה אנשים מראי פני־המלך אשר נמצאו בעיר ואת הספר שר הצבא המצבא את־עם הארץ וששים איש מעם הארץ הנמצאים בעיר", + "ויקח אתם נבוזראדן רב־טבחים וילך אתם על־מלך בבל רבלתה", + "ויך אתם מלך בבל וימיתם ברבלה בארץ חמת ויגל יהודה מעל אדמתו", + "והעם הנשאר בארץ יהודה אשר השאיר נבוכדנאצר מלך בבל ויפקד עליהם את־גדליהו בן־אחיקם בן־שפן", + "וישמעו כל־שרי החילים המה והאנשים כי־הפקיד מלך־בבל את־גדליהו ויבאו אל־גדליהו המצפה וישמעאל בן־נתניה ויוחנן בן־קרח ושריה בן־תנחמת הנטפתי ויאזניהו בן־המעכתי המה ואנשיהם", + "וישבע להם גדליהו ולאנשיהם ויאמר להם אל־תיראו מעבדי הכשדים שבו בארץ ועבדו את־מלך בבל ויטב לכם", + "ויהי בחדש השביעי בא ישמעאל בן־נתניה בן־אלישמע מזרע המלוכה ועשרה אנשים אתו ויכו את־גדליהו וימת ואת־היהודים ואת־הכשדים אשר־היו אתו במצפה", + "ויקמו כל־העם מקטן ועד־גדול ושרי החילים ויבאו מצרים כי יראו מפני כשדים", + "ויהי בשלשים ושבע שנה לגלות יהויכין מלך־יהודה בשנים עשר חדש בעשרים ושבעה לחדש נשא אויל מרדך מלך בבל בשנת מלכו את־ראש יהויכין מלך־יהודה מבית כלא", + "וידבר אתו טבות ויתן את־כסאו מעל כסא המלכים אשר אתו בבבל", + "ושנא את בגדי כלאו ואכל לחם תמיד לפניו כל־ימי חייו", + "וארחתו ארחת תמיד נתנה־לו מאת המלך דבר־יום ביומו כל ימי חיו" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "מלכים ב", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Prophets" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/12.json b/texts/torah/12.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..c3b78cc93757a437f2c185238682c88c3827b91d --- /dev/null +++ b/texts/torah/12.json @@ -0,0 +1,1444 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Isaiah", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "חזון ישעיהו בן־אמוץ אשר חזה על־יהודה וירושלם בימי עזיהו יותם אחז יחזקיהו מלכי יהודה", + "שמעו שמים והאזיני ארץ כי יהוה דבר בנים גדלתי ורוממתי והם פשעו בי", + "ידע שור קנהו וחמור אבוס בעליו ישראל לא ידע עמי לא התבונן", + "הוי גוי חטא עם כבד עון זרע מרעים בנים משחיתים עזבו את־יהוה נאצו את־קדוש ישראל נזרו אחור", + "על מה תכו עוד תוסיפו סרה כל־ראש לחלי וכל־לבב דוי", + "מכף־רגל ועד־ראש אין־בו מתם פצע וחבורה ומכה טריה לא־זרו ולא חבשו ולא רככה בשמן", + "ארצכם שממה עריכם שרפות אש אדמתכם לנגדכם זרים אכלים אתה ושממה כמהפכת זרים", + "ונותרה בת־ציון כסכה בכרם כמלונה במקשה כעיר נצורה", + "לולי יהוה צבאות הותיר לנו שריד כמעט כסדם היינו לעמרה דמינו", + "שמעו דבר־יהוה קציני סדם האזינו תורת אלהינו עם עמרה", + "למה־לי רב־זבחיכם יאמר יהוה שבעתי עלות אילים וחלב מריאים ודם פרים וכבשים ועתודים לא חפצתי", + "כי תבאו לראות פני מי־בקש זאת מידכם רמס חצרי", + "לא תוסיפו הביא מנחת־שוא קטרת תועבה היא לי חדש ושבת קרא מקרא לא־אוכל און ועצרה", + "חדשיכם ומועדיכם שנאה נפשי היו עלי לטרח נלאיתי נשא", + "ובפרשכם כפיכם אעלים עיני מכם גם כי־תרבו תפלה אינני שמע ידיכם דמים מלאו", + "רחצו הזכו הסירו רע מעלליכם מנגד עיני חדלו הרע", + "למדו היטב דרשו משפט אשרו חמוץ שפטו יתום ריבו אלמנה", + "לכו־נא ונוכחה יאמר יהוה אם־יהיו חטאיכם כשנים כשלג ילבינו אם־יאדימו כתולע כצמר יהיו", + "אם־תאבו ושמעתם טוב הארץ תאכלו", + "ואם־תמאנו ומריתם חרב תאכלו כי פי יהוה דבר", + "איכה היתה לזונה קריה נאמנה מלאתי משפט צדק ילין בה ועתה מרצחים", + "כספך היה לסיגים סבאך מהול במים", + "שריך סוררים וחברי גנבים כלו אהב שחד ורדף שלמנים יתום לא ישפטו וריב אלמנה לא־יבוא אליהם", + "לכן נאם האדון יהוה צבאות אביר ישראל הוי אנחם מצרי ואנקמה מאויבי", + "ואשיבה ידי עליך ואצרף כבר סיגיך ואסירה כל־בדיליך", + "ואשיבה שפטיך כבראשנה ויעציך כבתחלה אחרי־כן יקרא לך עיר הצדק קריה נאמנה", + "ציון במשפט תפדה ושביה בצדקה", + "ושבר פשעים וחטאים יחדו ועזבי יהוה יכלו", + "כי יבשו מאילים אשר חמדתם ותחפרו מהגנות אשר בחרתם", + "כי תהיו כאלה נבלת עלה וכגנה אשר־מים אין לה", + "והיה החסן לנערת ופעלו לניצוץ ובערו שניהם יחדו ואין מכבה" + ], + [ + "הדבר אשר חזה ישעיהו בן־אמוץ על־יהודה וירושלם", + "והיה באחרית הימים נכון יהיה הר בית־יהוה בראש ההרים ונשא מגבעות ונהרו אליו כל־הגוים", + "והלכו עמים רבים ואמרו לכו ונעלה אל־הר־יהוה אל־בית אלהי יעקב וירנו מדרכיו ונלכה בארחתיו כי מציון תצא תורה ודבר־יהוה מירושלם", + "ושפט בין הגוים והוכיח לעמים רבים וכתתו חרבותם לאתים וחניתותיהם למזמרות לא־ישא גוי אל־גוי חרב ולא־ילמדו עוד מלחמה", + "בית יעקב לכו ונלכה באור יהוה", + "כי נטשתה עמך בית יעקב כי מלאו מקדם ועננים כפלשתים ובילדי נכרים ישפיקו", + "ותמלא ארצו כסף וזהב ואין קצה לאצרתיו ותמלא ארצו סוסים ואין קצה למרכבתיו", + "ותמלא ארצו אלילים למעשה ידיו ישתחוו לאשר עשו אצבעתיו", + "וישח אדם וישפל־איש ואל־תשא להם", + "בוא בצור והטמן בעפר מפני פחד יהוה ומהדר גאנו", + "עיני גבהות אדם שפל ושח רום אנשים ונשגב יהוה לבדו ביום ההוא", + "כי יום ליהוה צבאות על כל־גאה ורם ועל כל־נשא ושפל", + "ועל כל־ארזי הלבנון הרמים והנשאים ועל כל־אלוני הבשן", + "ועל כל־ההרים הרמים ועל כל־הגבעות הנשאות", + "ועל כל־מגדל גבה ועל כל־חומה בצורה", + "ועל כל־אניות תרשיש ועל כל־שכיות החמדה", + "ושח גבהות האדם ושפל רום אנשים ונשגב יהוה לבדו ביום ההוא", + "והאלילים כליל יחלף", + "ובאו במערות צרים ובמחלות עפר מפני פחד יהוה ומהדר גאונו בקומו לערץ הארץ", + "ביום ההוא ישליך האדם את אלילי כספו ואת אלילי זהבו אשר עשו־לו להשתחות לחפר פרות ולעטלפים", + "לבוא בנקרות הצרים ובסעפי הסלעים מפני פחד יהוה ומהדר גאונו בקומו לערץ הארץ", + "חדלו לכם מן־האדם אשר נשמה באפו כי־במה נחשב הוא" + ], + [ + "כי הנה האדון יהוה צבאות מסיר מירושלם ומיהודה משען ומשענה כל משען־לחם וכל משען־מים", + "גבור ואיש מלחמה שופט ונביא וקסם וזקן", + "שר־חמשים ונשוא פנים ויועץ וחכם חרשים ונבון לחש", + "ונתתי נערים שריהם ותעלולים ימשלו־בם", + "ונגש העם איש באיש ואיש ברעהו ירהבו הנער בזקן והנקלה בנכבד", + "כי־יתפש איש באחיו בית אביו שמלה לכה קצין תהיה־לנו והמכשלה הזאת תחת ידך", + "ישא ביום ההוא לאמר לא־אהיה חבש ובביתי אין לחם ואין שמלה לא תשימני קצין עם", + "כי כשלה ירושלם ויהודה נפל כי־לשונם ומעלליהם אל־יהוה למרות עני כבודו", + "הכרת פניהם ענתה בם וחטאתם כסדם הגידו לא כחדו אוי לנפשם כי־גמלו להם רעה", + "אמרו צדיק כי־טוב כי־פרי מעלליהם יאכלו", + "אוי לרשע רע כי־גמול ידיו יעשה לו", + "עמי נגשיו מעולל ונשים משלו בו עמי מאשריך מתעים ודרך ארחתיך בלעו", + "נצב לריב יהוה ועמד לדין עמים", + "יהוה במשפט יבוא עם־זקני עמו ושריו ואתם בערתם הכרם גזלת העני בבתיכם", + "מלכם [מה־] [לכם] תדכאו עמי ופני עניים תטחנו נאם־אדני יהוה צבאות", + "ויאמר יהוה יען כי גבהו בנות ציון ותלכנה נטוות [נטויות] גרון ומשקרות עינים הלוך וטפף תלכנה וברגליהם תעכסנה", + "ושפח אדני קדקד בנות ציון ויהוה פתהן יערה", + "ביום ההוא יסיר אדני את תפארת העכסים והשביסים והשהרנים", + "הנטיפות והשירות והרעלות", + "הפארים והצעדות והקשרים ובתי הנפש והלחשים", + "הטבעות ונזמי האף", + "המחלצות והמעטפות והמטפחות והחריטים", + "והגלינים והסדינים והצניפות והרדידים", + "והיה תחת בשם מק יהיה ותחת חגורה נקפה ותחת מעשה מקשה קרחה ותחת פתיגיל מחגרת שק כי־תחת יפי", + "מתיך בחרב יפלו וגבורתך במלחמה", + "ואנו ואבלו פתחיה ונקתה לארץ תשב" + ], + [ + "והחזיקו שבע נשים באיש אחד ביום ההוא לאמר לחמנו נאכל ושמלתנו נלבש רק יקרא שמך עלינו אסף חרפתנו", + "ביום ההוא יהיה צמח יהוה לצבי ולכבוד ופרי הארץ לגאון ולתפארת לפליטת ישראל", + "והיה הנשאר בציון והנותר בירושלם קדוש יאמר לו כל־הכתוב לחיים בירושלם", + "אם רחץ אדני את צאת בנות־ציון ואת־דמי ירושלם ידיח מקרבה ברוח משפט וברוח בער", + "וברא יהוה על כל־מכון הר־ציון ועל־מקראה ענן יומם ועשן ונגה אש להבה לילה כי על־כל־כבוד חפה", + "וסכה תהיה לצל־יומם מחרב ולמחסה ולמסתור מזרם וממטר" + ], + [ + "אשירה נא לידידי שירת דודי לכרמו כרם היה לידידי בקרן בן־שמן", + "ויעזקהו ויסקלהו ויטעהו שרק ויבן מגדל בתוכו וגם־יקב חצב בו ויקו לעשות ענבים ויעש באשים", + "ועתה יושב ירושלם ואיש יהודה שפטו־נא ביני ובין כרמי", + "מה־לעשות עוד לכרמי ולא עשיתי בו מדוע קויתי לעשות ענבים ויעש באשים", + "ועתה אודיעה־נא אתכם את אשר־אני עשה לכרמי הסר משוכתו והיה לבער פרץ גדרו והיה למרמס", + "ואשיתהו בתה לא יזמר ולא יעדר ועלה שמיר ושית ועל העבים אצוה מהמטיר עליו מטר", + "כי כרם יהוה צבאות בית ישראל ואיש יהודה נטע שעשועיו ויקו למשפט והנה משפח לצדקה והנה צעקה", + "הוי מגיעי בית בבית שדה בשדה יקריבו עד אפס מקום והושבתם לבדכם בקרב הארץ", + "באזני יהוה צבאות אם־לא בתים רבים לשמה יהיו גדלים וטובים מאין יושב", + "כי עשרת צמדי־כרם יעשו בת אחת וזרע חמר יעשה איפה", + "הוי משכימי בבקר שכר ירדפו מאחרי בנשף יין ידליקם", + "והיה כנור ונבל תף וחליל ויין משתיהם ואת פעל יהוה לא יביטו ומעשה ידיו לא ראו", + "לכן גלה עמי מבלי־דעת וכבודו מתי רעב והמונו צחה צמא", + "לכן הרחיבה שאול נפשה ופערה פיה לבלי־חק וירד הדרה והמונה ושאונה ועלז בה", + "וישח אדם וישפל־איש ועיני גבהים תשפלנה", + "ויגבה יהוה צבאות במשפט והאל הקדוש נקדש בצדקה", + "ורעו כבשים כדברם וחרבות מחים גרים יאכלו", + "הוי משכי העון בחבלי השוא וכעבות העגלה חטאה", + "האמרים ימהר יחישה מעשהו למען נראה ותקרב ותבואה עצת קדוש ישראל ונדעה", + "הוי האמרים לרע טוב ולטוב רע שמים חשך לאור ואור לחשך שמים מר למתוק ומתוק למר", + "הוי חכמים בעיניהם ונגד פניהם נבנים", + "הוי גבורים לשתות יין ואנשי־חיל למסך שכר", + "מצדיקי רשע עקב שחד וצדקת צדיקים יסירו ממנו", + "לכן כאכל קש לשון אש וחשש להבה ירפה שרשם כמק יהיה ופרחם כאבק יעלה כי מאסו את תורת יהוה צבאות ואת אמרת קדוש־ישראל נאצו", + "על־כן חרה אף־יהוה בעמו ויט ידו עליו ויכהו וירגזו ההרים ותהי נבלתם כסוחה בקרב חוצות בכל־זאת לא־שב אפו ועוד ידו נטויה", + "ונשא־נס לגוים מרחוק ושרק לו מקצה הארץ והנה מהרה קל יבוא", + "אין־עיף ואין־כושל בו לא ינום ולא יישן ולא נפתח אזור חלציו ולא נתק שרוך נעליו", + "אשר חציו שנונים וכל־קשתתיו דרכות פרסות סוסיו כצר נחשבו וגלגליו כסופה", + "שאגה לו כלביא ושאג [ישאג] ככפירים וינהם ויאחז טרף ויפליט ואין מציל", + "וינהם עליו ביום ההוא כנהמת־ים ונבט לארץ והנה־חשך צר ואור חשך בעריפיה" + ], + [ + "בשנת־מות המלך עזיהו ואראה את־אדני ישב על־כסא רם ונשא ושוליו מלאים את־ההיכל", + "שרפים עמדים ממעל לו שש כנפים שש כנפים לאחד בשתים יכסה פניו ובשתים יכסה רגליו ובשתים יעופף", + "וקרא זה אל־זה ואמר קדוש קדוש קדוש יהוה צבאות מלא כל־הארץ כבודו", + "וינעו אמות הספים מקול הקורא והבית ימלא עשן", + "ואמר אוי־לי כי־נדמיתי כי איש טמא־שפתים אנכי ובתוך עם־טמא שפתים אנכי יושב כי את־המלך יהוה צבאות ראו עיני", + "ויעף אלי אחד מן־השרפים ובידו רצפה במלקחים לקח מעל המזבח", + "ויגע על־פי ויאמר הנה נגע זה על־שפתיך וסר עונך וחטאתך תכפר", + "ואשמע את־קול אדני אמר את־מי אשלח ומי ילך־לנו ואמר הנני שלחני", + "ויאמר לך ואמרת לעם הזה שמעו שמוע ואל־תבינו וראו ראו ואל־תדעו", + "השמן לב־העם הזה ואזניו הכבד ועיניו השע פן־יראה בעיניו ובאזניו ישמע ולבבו יבין ושב ורפא לו", + "ואמר עד־מתי אדני ויאמר עד אשר אם־שאו ערים מאין יושב ובתים מאין אדם והאדמה תשאה שממה", + "ורחק יהוה את־האדם ורבה העזובה בקרב הארץ", + "ועוד בה עשריה ושבה והיתה לבער כאלה וכאלון אשר בשלכת מצבת בם זרע קדש מצבתה" + ], + [ + "ויהי בימי אחז בן־יותם בן־עזיהו מלך יהודה עלה רצין מלך־ארם ופקח בן־רמליהו מלך־ישראל ירושלם למלחמה עליה ולא יכל להלחם עליה", + "ויגד לבית דוד לאמר נחה ארם על־אפרים וינע לבבו ולבב עמו כנוע עצי־יער מפני־רוח", + "ויאמר יהוה אל־ישעיהו צא־נא לקראת אחז אתה ושאר ישוב בנך אל־קצה תעלת הברכה העליונה אל־מסלת שדה כובס", + "ואמרת אליו השמר והשקט אל־תירא ולבבך אל־ירך משני זנבות האודים העשנים האלה בחרי־אף רצין וארם ובן־רמליהו", + "יען כי־יעץ עליך ארם רעה אפרים ובן־רמליהו לאמר", + "נעלה ביהודה ונקיצנה ונבקענה אלינו ונמליך מלך בתוכה את בן־טבאל", + "כה אמר אדני יהוה לא תקום ולא תהיה", + "כי ראש ארם דמשק וראש דמשק רצין ובעוד ששים וחמש שנה יחת אפרים מעם", + "וראש אפרים שמרון וראש שמרון בן־רמליהו אם לא תאמינו כי לא תאמנו", + "ויוסף יהוה דבר אל־אחז לאמר", + "שאל־לך אות מעם יהוה אלהיך העמק שאלה או הגבה למעלה", + "ויאמר אחז לא־אשאל ולא־אנסה את־יהוה", + "ויאמר שמעו־נא בית דוד המעט מכם הלאות אנשים כי תלאו גם את־אלהי", + "לכן יתן אדני הוא לכם אות הנה העלמה הרה וילדת בן וקראת שמו עמנו אל", + "חמאה ודבש יאכל לדעתו מאוס ברע ובחור בטוב", + "כי בטרם ידע הנער מאס ברע ובחר בטוב תעזב האדמה אשר אתה קץ מפני שני מלכיה", + "יביא יהוה עליך ועל־עמך ועל־בית אביך ימים אשר לא־באו למיום סור־אפרים מעל יהודה את מלך אשור", + "והיה ביום ההוא ישרק יהוה לזבוב אשר בקצה יארי מצרים ולדבורה אשר בארץ אשור", + "ובאו ונחו כלם בנחלי הבתות ובנקיקי הסלעים ובכל הנעצוצים ובכל הנהללים", + "ביום ההוא יגלח אדני בתער השכירה בעברי נהר במלך אשור את־הראש ושער הרגלים וגם את־הזקן תספה", + "והיה ביום ההוא יחיה־איש עגלת בקר ושתי־צאן", + "והיה מרב עשות חלב יאכל חמאה כי־חמאה ודבש יאכל כל־הנותר בקרב הארץ", + "והיה ביום ההוא יהיה כל־מקום אשר יהיה־שם אלף גפן באלף כסף לשמיר ולשית יהיה", + "בחצים ובקשת יבוא שמה כי־שמיר ושית תהיה כל־הארץ", + "וכל ההרים אשר במעדר יעדרון לא־תבוא שמה יראת שמיר ושית והיה למשלח שור ולמרמס שה" + ], + [ + "ויאמר יהוה אלי קח־לך גליון גדול וכתב עליו בחרט אנוש למהר שלל חש בז", + "ואעידה לי עדים נאמנים את אוריה הכהן ואת־זכריהו בן יברכיהו", + "ואקרב אל־הנביאה ותהר ותלד בן ויאמר יהוה אלי קרא שמו מהר שלל חש בז", + "כי בטרם ידע הנער קרא אבי ואמי ישא את־חיל דמשק ואת שלל שמרון לפני מלך אשור", + "ויסף יהוה דבר אלי עוד לאמר", + "יען כי מאס העם הזה את מי השלח ההלכים לאט ומשוש את־רצין ובן־רמליהו", + "ולכן הנה אדני מעלה עליהם את־מי הנהר העצומים והרבים את־מלך אשור ואת־כל־כבודו ועלה על־כל־אפיקיו והלך על־כל־גדותיו", + "וחלף ביהודה שטף ועבר עד־צואר יגיע והיה מטות כנפיו מלא רחב־ארצך עמנו אל", + "רעו עמים וחתו והאזינו כל מרחקי־ארץ התאזרו וחתו התאזרו וחתו", + "עצו עצה ותפר דברו דבר ולא יקום כי עמנו אל", + "כי כה אמר יהוה אלי כחזקת היד ויסרני מלכת בדרך העם־הזה לאמר", + "לא־תאמרון קשר לכל אשר־יאמר העם הזה קשר ואת־מוראו לא־תיראו ולא תעריצו", + "את־יהוה צבאות אתו תקדישו והוא מוראכם והוא מערצכם", + "והיה למקדש ולאבן נגף ולצור מכשול לשני בתי ישראל לפח ולמוקש ליושב ירושלם", + "וכשלו בם רבים ונפלו ונשברו ונוקשו ונלכדו", + "צור תעודה חתום תורה בלמדי", + "וחכיתי ליהוה המסתיר פניו מבית יעקב וקויתי־לו", + "הנה אנכי והילדים אשר נתן־לי יהוה לאתות ולמופתים בישראל מעם יהוה צבאות השכן בהר ציון", + "וכי־יאמרו אליכם דרשו אל־האבות ואל־הידענים המצפצפים והמהגים הלוא־עם אל־אלהיו ידרש בעד החיים אל־המתים", + "לתורה ולתעודה אם־לא יאמרו כדבר הזה אשר אין־לו שחר", + "ועבר בה נקשה ורעב והיה כי־ירעב והתקצף וקלל במלכו ובאלהיו ופנה למעלה", + "ואל־ארץ יביט והנה צרה וחשכה מעוף צוקה ואפלה מנדח", + "כי לא מועף לאשר מוצק לה כעת הראשון הקל ארצה זבלון וארצה נפתלי והאחרון הכביד דרך הים עבר הירדן גליל הגוים" + ], + [ + "העם ההלכים בחשך ראו אור גדול ישבי בארץ צלמות אור נגה עליהם", + "הרבית הגוי לא [לו] הגדלת השמחה שמחו לפניך כשמחת בקציר כאשר יגילו בחלקם שלל", + "כי את־על סבלו ואת מטה שכמו שבט הנגש בו החתת כיום מדין", + "כי כל־סאון סאן ברעש ושמלה מגוללה בדמים והיתה לשרפה מאכלת אש", + "כי־ילד ילד־לנו בן נתן־לנו ותהי המשרה על־שכמו ויקרא שמו פלא יועץ אל גבור אביעד שר־שלום", + "לםרבה [למרבה] המשרה ולשלום אין־קץ על־כסא דוד ועל־ממלכתו להכין אתה ולסעדה במשפט ובצדקה מעתה ועד־עולם קנאת יהוה צבאות תעשה־זאת", + "דבר שלח אדני ביעקב ונפל בישראל", + "וידעו העם כלו אפרים ויושב שמרון בגאוה ובגדל לבב לאמר", + "לבנים נפלו וגזית נבנה שקמים גדעו וארזים נחליף", + "וישגב יהוה את־צרי רצין עליו ואת־איביו יסכסך", + "ארם מקדם ופלשתים מאחור ויאכלו את־ישראל בכל־פה בכל־זאת לא־שב אפו ועוד ידו נטויה", + "והעם לא־שב עד־המכהו ואת־יהוה צבאות לא דרשו", + "ויכרת יהוה מישראל ראש וזנב כפה ואגמון יום אחד", + "זקן ונשוא־פנים הוא הראש ונביא מורה־שקר הוא הזנב", + "ויהיו מאשרי העם־הזה מתעים ומאשריו מבלעים", + "על־כן על־בחוריו לא־ישמח אדני ואת־יתמיו ואת־אלמנתיו לא ירחם כי כלו חנף ומרע וכל־פה דבר נבלה בכל־זאת לא־שב אפו ועוד ידו נטויה", + "כי־בערה כאש רשעה שמיר ושית תאכל ותצת בסבכי היער ויתאבכו גאות עשן", + "בעברת יהוה צבאות נעתם ארץ ויהי העם כמאכלת אש איש אל־אחיו לא יחמלו", + "ויגזר על־ימין ורעב ויאכל על־שמאול ולא שבעו איש בשר־זרעו יאכלו", + "מנשה את־אפרים ואפרים את־מנשה יחדו המה על־יהודה בכל־זאת לא־שב אפו ועוד ידו נטויה" + ], + [ + "הוי החקקים חקקי־און ומכתבים עמל כתבו", + "להטות מדין דלים ולגזל משפט עניי עמי להיות אלמנות שללם ואת־יתומים יבזו", + "ומה־תעשו ליום פקדה ולשואה ממרחק תבוא על־מי תנוסו לעזרה ואנה תעזבו כבודכם", + "בלתי כרע תחת אסיר ותחת הרוגים יפלו בכל־זאת לא־שב אפו ועוד ידו נטויה", + "הוי אשור שבט אפי ומטה־הוא בידם זעמי", + "בגוי חנף אשלחנו ועל־עם עברתי אצונו לשלל שלל ולבז בז ולשימו [ולשומו] מרמס כחמר חוצות", + "והוא לא־כן ידמה ולבבו לא־כן יחשב כי להשמיד בלבבו ולהכרית גוים לא מעט", + "כי יאמר הלא שרי יחדו מלכים", + "הלא ככרכמיש כלנו אם־לא כארפד חמת אם־לא כדמשק שמרון", + "כאשר מצאה ידי לממלכת האליל ופסיליהם מירושלם ומשמרון", + "הלא כאשר עשיתי לשמרון ולאליליה כן אעשה לירושלם ולעצביה", + "והיה כי־יבצע אדני את־כל־מעשהו בהר ציון ובירושלם אפקד על־פרי־גדל לבב מלך־אשור ועל־תפארת רום עיניו", + "כי אמר בכח ידי עשיתי ובחכמתי כי נבנותי ואסיר גבולת עמים ועתידתיהם [ועתודותיהם] שושתי ואוריד כאביר יושבים", + "ותמצא כקן ידי לחיל העמים וכאסף ביצים עזבות כל־הארץ אני אספתי ולא היה נדד כנף ופצה פה ומצפצף", + "היתפאר הגרזן על החצב בו אם־יתגדל המשור על־מניפו כהניף שבט ואת־מרימיו כהרים מטה לא־עץ", + "לכן ישלח האדון יהוה צבאות במשמניו רזון ותחת כבדו יקד יקד כיקוד אש", + "והיה אור־ישראל לאש וקדושו ללהבה ובערה ואכלה שיתו ושמירו ביום אחד", + "וכבוד יערו וכרמלו מנפש ועד־בשר יכלה והיה כמסס נסס", + "ושאר עץ יערו מספר יהיו ונער יכתבם", + "והיה ביום ההוא לא־יוסיף עוד שאר ישראל ופליטת בית־יעקב להשען על־מכהו ונשען על־יהוה קדוש ישראל באמת", + "שאר ישוב שאר יעקב אל־אל גבור", + "כי אם־יהיה עמך ישראל כחול הים שאר ישוב בו כליון חרוץ שוטף צדקה", + "כי כלה ונחרצה אדני יהוה צבאות עשה בקרב כל־הארץ", + "לכן כה־אמר אדני יהוה צבאות אל־תירא עמי ישב ציון מאשור בשבט יככה ומטהו ישא־עליך בדרך מצרים", + "כי־עוד מעט מזער וכלה זעם ואפי על־תבליתם", + "ועורר עליו יהוה צבאות שוט כמכת מדין בצור עורב ומטהו על־הים ונשאו בדרך מצרים", + "והיה ביום ההוא יסור סבלו מעל שכמך ועלו מעל צוארך וחבל על מפני־שמן", + "בא על־עית עבר במגרון למכמש יפקיד כליו", + "עברו מעברה גבע מלון לנו חרדה הרמה גבעת שאול נסה", + "צהלי קולך בת־גלים הקשיבי לישה עניה ענתות", + "נדדה מדמנה ישבי הגבים העיזו", + "עוד היום בנב לעמד ינפף ידו הר בית־[בת־] ציון גבעת ירושלם", + "הנה האדון יהוה צבאות מסעף פארה במערצה ורמי הקומה גדועים והגבהים ישפלו", + "ונקף סבכי היער בברזל והלבנון באדיר יפול" + ], + [ + "ויצא חטר מגזע ישי ונצר משרשיו יפרה", + "ונחה עליו רוח יהוה רוח חכמה ובינה רוח עצה וגבורה רוח דעת ויראת יהוה", + "והריחו ביראת יהוה ולא־למראה עיניו ישפוט ולא־למשמע אזניו יוכיח", + "ושפט בצדק דלים והוכיח במישור לענוי־ארץ והכה־ארץ בשבט פיו וברוח שפתיו ימית רשע", + "והיה צדק אזור מתניו והאמונה אזור חלציו", + "וגר זאב עם־כבש ונמר עם־גדי ירבץ ועגל וכפיר ומריא יחדו ונער קטן נהג בם", + "ופרה ודב תרעינה יחדו ירבצו ילדיהן ואריה כבקר יאכל־תבן", + "ושעשע יונק על־חר פתן ועל מאורת צפעוני גמול ידו הדה", + "לא־ירעו ולא־ישחיתו בכל־הר קדשי כי־מלאה הארץ דעה את־יהוה כמים לים מכסים", + "והיה ביום ההוא שרש ישי אשר עמד לנס עמים אליו גוים ידרשו והיתה מנחתו כבוד", + "והיה ביום ההוא יוסיף אדני שנית ידו לקנות את־שאר עמו אשר ישאר מאשור וממצרים ומפתרוס ומכוש ומעילם ומשנער ומחמת ומאיי הים", + "ונשא נס לגוים ואסף נדחי ישראל ונפצות יהודה יקבץ מארבע כנפות הארץ", + "וסרה קנאת אפרים וצררי יהודה יכרתו אפרים לא־יקנא את־יהודה ויהודה לא־יצר את־אפרים", + "ועפו בכתף פלשתים ימה יחדו יבזו את־בני־קדם אדום ומואב משלוח ידם ובני עמון משמעתם", + "והחרים יהוה את לשון ים־מצרים והניף ידו על־הנהר בעים רוחו והכהו לשבעה נחלים והדריך בנעלים", + "והיתה מסלה לשאר עמו אשר ישאר מאשור כאשר היתה לישראל ביום עלתו מארץ מצרים" + ], + [ + "ואמרת ביום ההוא אודך יהוה כי אנפת בי ישב אפך ותנחמני", + "הנה אל ישועתי אבטח ולא אפחד כי־עזי וזמרת יה יהוה ויהי־לי לישועה", + "ושאבתם־מים בששון ממעיני הישועה", + "ואמרתם ביום ההוא הודו ליהוה קראו בשמו הודיעו בעמים עלילתיו הזכירו כי נשגב שמו", + "זמרו יהוה כי גאות עשה מידעת [מודעת] זאת בכל־הארץ", + "צהלי ורני יושבת ציון כי־גדול בקרבך קדוש ישראל" + ], + [ + "משא בבל אשר חזה ישעיהו בן־אמוץ", + "על הר־נשפה שאו־נס הרימו קול להם הניפו יד ויבאו פתחי נדיבים", + "אני צויתי למקדשי גם קראתי גבורי לאפי עליזי גאותי", + "קול המון בהרים דמות עם־רב קול שאון ממלכות גוים נאספים יהוה צבאות מפקד צבא מלחמה", + "באים מארץ מרחק מקצה השמים יהוה וכלי זעמו לחבל כל־הארץ", + "הילילו כי קרוב יום יהוה כשד משדי יבוא", + "על־כן כל־ידים תרפינה וכל־לבב אנוש ימס", + "ונבהלו צירים וחבלים יאחזון כיולדה יחילון איש אל־רעהו יתמהו פני להבים פניהם", + "הנה יום־יהוה בא אכזרי ועברה וחרון אף לשום הארץ לשמה וחטאיה ישמיד ממנה", + "כי־כוכבי השמים וכסיליהם לא יהלו אורם חשך השמש בצאתו וירח לא־יגיה אורו", + "ופקדתי על־תבל רעה ועל־רשעים עונם והשבתי גאון זדים וגאות עריצים אשפיל", + "אוקיר אנוש מפז ואדם מכתם אופיר", + "על־כן שמים ארגיז ותרעש הארץ ממקומה בעברת יהוה צבאות וביום חרון אפו", + "והיה כצבי מדח וכצאן ואין מקבץ איש אל־עמו יפנו ואיש אל־ארצו ינוסו", + "כל־הנמצא ידקר וכל־הנספה יפול בחרב", + "ועלליהם ירטשו לעיניהם ישסו בתיהם ונשיהם תשגלנה [תשכבנה]", + "הנני מעיר עליהם את־מדי אשר־כסף לא יחשבו וזהב לא יחפצו־בו", + "וקשתות נערים תרטשנה ופרי־בטן לא ירחמו על־בנים לא־תחוס עינם", + "והיתה בבל צבי ממלכות תפארת גאון כשדים כמהפכת אלהים את־סדם ואת־עמרה", + "לא־תשב לנצח ולא תשכן עד־דור ודור ולא־יהל שם ערבי ורעים לא־ירבצו שם", + "ורבצו־שם ציים ומלאו בתיהם אחים ושכנו שם בנות יענה ושעירים ירקדו־שם", + "וענה איים באלמנותיו ותנים בהיכלי ענג וקרוב לבוא עתה וימיה לא ימשכו" + ], + [ + "כי ירחם יהוה את־יעקב ובחר עוד בישראל והניחם על־אדמתם ונלוה הגר עליהם ונספחו על־בית יעקב", + "ולקחום עמים והביאום אל־מקומם והתנחלום בית־ישראל על אדמת יהוה לעבדים ולשפחות והיו שבים לשביהם ורדו בנגשיהם", + "והיה ביום הניח יהוה לך מעצבך ומרגזך ומן־העבדה הקשה אשר עבד־בך", + "ונשאת המשל הזה על־מלך בבל ואמרת איך שבת נגש שבתה מדהבה", + "שבר יהוה מטה רשעים שבט משלים", + "מכה עמים בעברה מכת בלתי סרה רדה באף גוים מרדף בלי חשך", + "נחה שקטה כל־הארץ פצחו רנה", + "גם־ברושים שמחו לך ארזי לבנון מאז שכבת לא־יעלה הכרת עלינו", + "שאול מתחת רגזה לך לקראת בואך עורר לך רפאים כל־עתודי ארץ הקים מכסאותם כל מלכי גוים", + "כלם יענו ויאמרו אליך גם־אתה חלית כמונו אלינו נמשלת", + "הורד שאול גאונך המית נבליך תחתיך יצע רמה ומכסיך תולעה", + "איך נפלת משמים הילל בן־שחר נגדעת לארץ חולש על־גוים", + "ואתה אמרת בלבבך השמים אעלה ממעל לכוכבי־אל ארים כסאי ואשב בהר־מועד בירכתי צפון", + "אעלה על־במתי עב אדמה לעליון", + "אך אל־שאול תורד אל־ירכתי־בור", + "ראיך אליך ישגיחו אליך יתבוננו הזה האיש מרגיז הארץ מרעיש ממלכות", + "שם תבל כמדבר ועריו הרס אסיריו לא־פתח ביתה", + "כל־מלכי גוים כלם שכבו בכבוד איש בביתו", + "ואתה השלכת מקברך כנצר נתעב לבוש הרגים מטעני חרב יורדי אל־אבני־בור כפגר מובס", + "לא־תחד אתם בקבורה כי־ארצך שחת עמך הרגת לא־יקרא לעולם זרע מרעים", + "הכינו לבניו מטבח בעון אבותם בל־יקמו וירשו ארץ ומלאו פני־תבל ערים", + "וקמתי עליהם נאם יהוה צבאות והכרתי לבבל שם ושאר ונין ונכד נאם־יהוה", + "ושמתיה למורש קפד ואגמי־מים וטאטאתיה במטאטא השמד נאם יהוה צבאות", + "נשבע יהוה צבאות לאמר אם־לא כאשר דמיתי כן היתה וכאשר יעצתי היא תקום", + "לשבר אשור בארצי ועל־הרי אבוסנו וסר מעליהם עלו וסבלו מעל שכמו יסור", + "זאת העצה היעוצה על־כל־הארץ וזאת היד הנטויה על־כל־הגוים", + "כי־יהוה צבאות יעץ ומי יפר וידו הנטויה ומי ישיבנה", + "בשנת־מות המלך אחז היה המשא הזה", + "אל־תשמחי פלשת כלך כי נשבר שבט מכך כי־משרש נחש יצא צפע ופריו שרף מעופף", + "ורעו בכורי דלים ואביונים לבטח ירבצו והמתי ברעב שרשך ושאריתך יהרג", + "הילילי שער זעקי־עיר נמוג פלשת כלך כי מצפון עשן בא ואין בודד במועדיו", + "ומה־יענה מלאכי־גוי כי יהוה יסד ציון ובה יחסו עניי עמו" + ], + [ + "משא מואב כי בליל שדד ער מואב נדמה כי בליל שדד קיר־מואב נדמה", + "עלה הבית ודיבן הבמות לבכי על־נבו ועל מידבא מואב ייליל בכל־ראשיו קרחה כל־זקן גרועה", + "בחוצתיו חגרו שק על גגותיה וברחבתיה כלה ייליל ירד בבכי", + "ותזעק חשבון ואלעלה עד־יהץ נשמע קולם על־כן חלצי מואב יריעו נפשו ירעה לו", + "לבי למואב יזעק בריחה עד־צער עגלת שלשיה כי מעלה הלוחית בבכי יעלה־בו כי דרך חורנים זעקת־שבר יעערו", + "כי־מי נמרים משמות יהיו כי־יבש חציר כלה דשא ירק לא היה", + "על־כן יתרה עשה ופקדתם על נחל הערבים ישאום", + "כי־הקיפה הזעקה את־גבול מואב עד־אגלים יללתה ובאר אילים יללתה", + "כי מי דימון מלאו דם כי־אשית על־דימון נוספות לפליטת מואב אריה ולשארית אדמה" + ], + [ + "שלחו־כר משל־ארץ מסלע מדברה אל־הר בת־ציון", + "והיה כעוף־נודד קן משלח תהיינה בנות מואב מעברת לארנון", + "הביאו [הביאי] עצה עשו פלילה שיתי כליל צלך בתוך צהרים סתרי נדחים נדד אל־תגלי", + "יגורו בך נדחי מואב הוי־סתר למו מפני שודד כי־אפס המץ כלה שד תמו רמס מן־הארץ", + "והוכן בחסד כסא וישב עליו באמת באהל דוד שפט ודרש משפט ומהר צדק", + "שמענו גאון־מואב גא מאד גאותו וגאונו ועברתו לא־כן בדיו", + "לכן ייליל מואב למואב כלה ייליל לאשישי קיר־חרשת תהגו אך־נכאים", + "כי שדמות חשבון אמלל גפן שבמה בעלי גוים הלמו שרוקיה עד־יעזר נגעו תעו מדבר שלחותיה נטשו עברו ים", + "על־כן אבכה בבכי יעזר גפן שבמה אריוך דמעתי חשבון ואלעלה כי על־קיצך ועל־קצירך הידד נפל", + "ונאסף שמחה וגיל מן־הכרמל ובכרמים לא־ירנן לא ירעע יין ביקבים לא־ידרך הדרך הידד השבתי", + "על־כן מעי למואב ככנור יהמו וקרבי לקיר חרש", + "והיה כי־נראה כי־נלאה מואב על־הבמה ובא אל־מקדשו להתפלל ולא יוכל", + "זה הדבר אשר דבר יהוה אל־מואב מאז", + "ועתה דבר יהוה לאמר בשלש שנים כשני שכיר ונקלה כבוד מואב בכל ההמון הרב ושאר מעט מזער לוא כביר" + ], + [ + "משא דמשק הנה דמשק מוסר מעיר והיתה מעי מפלה", + "עזבות ערי ערער לעדרים תהיינה ורבצו ואין מחריד", + "ונשבת מבצר מאפרים וממלכה מדמשק ושאר ארם ככבוד בני־ישראל יהיו נאם יהוה צבאות", + "והיה ביום ההוא ידל כבוד יעקב ומשמן בשרו ירזה", + "והיה כאסף קציר קמה וזרעו שבלים יקצור והיה כמלקט שבלים בעמק רפאים", + "ונשאר־בו עוללת כנקף זית שנים שלשה גרגרים בראש אמיר ארבעה חמשה בסעפיה פריה נאם־יהוה אלהי ישראל", + "ביום ההוא ישעה האדם על־עשהו ועיניו אל־קדוש ישראל תראינה", + "ולא ישעה אל־המזבחות מעשה ידיו ואשר עשו אצבעתיו לא יראה והאשרים והחמנים", + "ביום ההוא יהיו ערי מעזו כעזובת החרש והאמיר אשר עזבו מפני בני ישראל והיתה שממה", + "כי שכחת אלהי ישעך וצור מעזך לא זכרת על־כן תטעי נטעי נעמנים וזמרת זר תזרענו", + "ביום נטעך תשגשגי ובבקר זרעך תפריחי נד קציר ביום נחלה וכאב אנוש", + "הוי המון עמים רבים כהמות ימים יהמיון ושאון לאמים כשאון מים כבירים ישאון", + "לאמים כשאון מים רבים ישאון וגער בו ונס ממרחק ורדף כמץ הרים לפני־רוח וכגלגל לפני סופה", + "לעת ערב והנה בלהה בטרם בקר איננו זה חלק שוסינו וגורל לבזזינו" + ], + [ + "הוי ארץ צלצל כנפים אשר מעבר לנהרי־כוש", + "השלח בים צירים ובכלי־גמא על־פני־מים לכו מלאכים קלים אל־גוי ממשך ומורט אל־עם נורא מן־הוא והלאה גוי קו־קו ומבוסה אשר־בזאו נהרים ארצו", + "כל־ישבי תבל ושכני ארץ כנשא־נס הרים תראו וכתקע שופר תשמעו", + "כי כה אמר יהוה אלי אשקוטה [אשקטה] ואביטה במכוני כחם צח עלי־אור כעב טל בחם קציר", + "כי־לפני קציר כתם־פרח ובסר גמל יהיה נצה וכרת הזלזלים במזמרות ואת־הנטישות הסיר התז", + "יעזבו יחדו לעיט הרים ולבהמת הארץ וקץ עליו העיט וכל־בהמת הארץ עליו תחרף", + "בעת ההיא יובל־שי ליהוה צבאות עם ממשך ומורט ומעם נורא מן־הוא והלאה גוי קו־קו ומבוסה אשר בזאו נהרים ארצו אל־מקום שם־יהוה צבאות הר־ציון" + ], + [ + "משא מצרים הנה יהוה רכב על־עב קל ובא מצרים ונעו אלילי מצרים מפניו ולבב מצרים ימס בקרבו", + "וסכסכתי מצרים במצרים ונלחמו איש־באחיו ואיש ברעהו עיר בעיר ממלכה בממלכה", + "ונבקה רוח־מצרים בקרבו ועצתו אבלע ודרשו אל־האלילים ואל־האטים ואל־האבות ואל־הידענים", + "וסכרתי את־מצרים ביד אדנים קשה ומלך עז ימשל־בם נאם האדון יהוה צבאות", + "ונשתו־מים מהים ונהר יחרב ויבש", + "והאזניחו נהרות דללו וחרבו יארי מצור קנה וסוף קמלו", + "ערות על־יאור על־פי יאור וכל מזרע יאור ייבש נדף ואיננו", + "ואנו הדיגים ואבלו כל־משליכי ביאור חכה ופרשי מכמרת על־פני־מים אמללו", + "ובשו עבדי פשתים שריקות וארגים חורי", + "והיו שתתיה מדכאים כל־עשי שכר אגמי־נפש", + "אך־אולים שרי צען חכמי יעצי פרעה עצה נבערה איך תאמרו אל־פרעה בן־חכמים אני בן־מלכי־קדם", + "אים אפוא חכמיך ויגידו נא לך וידעו מה־יעץ יהוה צבאות על־מצרים", + "נואלו שרי צען נשאו שרי נף התעו את־מצרים פנת שבטיה", + "יהוה מסך בקרבה רוח עועים והתעו את־מצרים בכל־מעשהו כהתעות שכור בקיאו", + "ולא־יהיה למצרים מעשה אשר יעשה ראש וזנב כפה ואגמון", + "ביום ההוא יהיה מצרים כנשים וחרד ופחד מפני תנופת יד־יהוה צבאות אשר־הוא מניף עליו", + "והיתה אדמת יהודה למצרים לחגא כל אשר יזכיר אתה אליו יפחד מפני עצת יהוה צבאות אשר־הוא יועץ עליו", + "ביום ההוא יהיו חמש ערים בארץ מצרים מדברות שפת כנען ונשבעות ליהוה צבאות עיר ההרס יאמר לאחת", + "ביום ההוא יהיה מזבח ליהוה בתוך ארץ מצרים ומצבה אצל־גבולה ליהוה", + "והיה לאות ולעד ליהוה צבאות בארץ מצרים כי־יצעקו אל־יהוה מפני לחצים וישלח להם מושיע ורב והצילם", + "ונודע יהוה למצרים וידעו מצרים את־יהוה ביום ההוא ועבדו זבח ומנחה ונדרו־נדר ליהוה ושלמו", + "ונגף יהוה את־מצרים נגף ורפוא ושבו עד־יהוה ונעתר להם ורפאם", + "ביום ההוא תהיה מסלה ממצרים אשורה ובא־אשור במצרים ומצרים באשור ועבדו מצרים את־אשור", + "ביום ההוא יהיה ישראל שלישיה למצרים ולאשור ברכה בקרב הארץ", + "אשר ברכו יהוה צבאות לאמר ברוך עמי מצרים ומעשה ידי אשור ונחלתי ישראל" + ], + [ + "בשנת בא תרתן אשדודה בשלח אתו סרגון מלך אשור וילחם באשדוד וילכדה", + "בעת ההיא דבר יהוה ביד ישעיהו בן־אמוץ לאמר לך ופתחת השק מעל מתניך ונעלך תחלץ מעל רגליך ויעש כן הלך ערום ויחף", + "ויאמר יהוה כאשר הלך עבדי ישעיהו ערום ויחף שלש שנים אות ומופת על־מצרים ועל־כוש", + "כן ינהג מלך־אשור את־שבי מצרים ואת־גלות כוש נערים וזקנים ערום ויחף וחשופי שת ערות מצרים", + "וחתו ובשו מכוש מבטם ומן־מצרים תפארתם", + "ואמר ישב האי הזה ביום ההוא הנה־כה מבטנו אשר־נסנו שם לעזרה להנצל מפני מלך אשור ואיך נמלט אנחנו" + ], + [ + "משא מדבר־ים כסופות בנגב לחלף ממדבר בא מארץ נוראה", + "חזות קשה הגד־לי הבוגד בוגד והשודד שודד עלי עילם צורי מדי כל־אנחתה השבתי", + "על־כן מלאו מתני חלחלה צירים אחזוני כצירי יולדה נעויתי משמע נבהלתי מראות", + "תעה לבבי פלצות בעתתני את נשף חשקי שם לי לחרדה", + "ערך השלחן צפה הצפית אכול שתה קומו השרים משחו מגן", + "כי כה אמר אלי אדני לך העמד המצפה אשר יראה יגיד", + "וראה רכב צמד פרשים רכב חמור רכב גמל והקשיב קשב רב־קשב", + "ויקרא אריה על־מצפה אדני אנכי עמד תמיד יומם ועל־משמרתי אנכי נצב כל־הלילות", + "והנה־זה בא רכב איש צמד פרשים ויען ויאמר נפלה נפלה בבל וכל־פסילי אלהיה שבר לארץ", + "מדשתי ובן־גרני אשר שמעתי מאת יהוה צבאות אלהי ישראל הגדתי לכם", + "משא דומה אלי קרא משעיר שמר מה־מלילה שמר מה־מליל", + "אמר שמר אתה בקר וגם־לילה אם־תבעיון בעיו שבו אתיו", + "משא בערב ביער בערב תלינו ארחות דדנים", + "לקראת צמא התיו מים ישבי ארץ תימא בלחמו קדמו נדד", + "כי־מפני חרבות נדדו מפני חרב נטושה ומפני קשת דרוכה ומפני כבד מלחמה", + "כי־כה אמר אדני אלי בעוד שנה כשני שכיר וכלה כל־כבוד קדר", + "ושאר מספר־קשת גבורי בני־קדר ימעטו כי יהוה אלהי־ישראל דבר" + ], + [ + "משא גיא חזיון מה־לך אפוא כי־עלית כלך לגגות", + "תשאות מלאה עיר הומיה קריה עליזה חלליך לא חללי־חרב ולא מתי מלחמה", + "כל־קציניך נדדו־יחד מקשת אסרו כל־נמצאיך אסרו יחדו מרחוק ברחו", + "על־כן אמרתי שעו מני אמרר בבכי אל־תאיצו לנחמני על־שד בת־עמי", + "כי יום מהומה ומבוסה ומבוכה לאדני יהוה צבאות בגיא חזיון מקרקר קר ושוע אל־ההר", + "ועילם נשא אשפה ברכב אדם פרשים וקיר ערה מגן", + "ויהי מבחר־עמקיך מלאו רכב והפרשים שת שתו השערה", + "ויגל את מסך יהודה ותבט ביום ההוא אל־נשק בית היער", + "ואת בקיעי עיר־דוד ראיתם כי־רבו ותקבצו את־מי הברכה התחתונה", + "ואת־בתי ירושלם ספרתם ותתצו הבתים לבצר החומה", + "ומקוה עשיתם בין החמתים למי הברכה הישנה ולא הבטתם אל־עשיה ויצרה מרחוק לא ראיתם", + "ויקרא אדני יהוה צבאות ביום ההוא לבכי ולמספד ולקרחה ולחגר שק", + "והנה ששון ושמחה הרג בקר ושחט צאן אכל בשר ושתות יין אכול ושתו כי מחר נמות", + "ונגלה באזני יהוה צבאות אם־יכפר העון הזה לכם עד־תמתון אמר אדני יהוה צבאות", + "כה אמר אדני יהוה צבאות לך־בא אל־הסכן הזה על־שבנא אשר על־הבית", + "מה־לך פה ומי לך פה כי־חצבת לך פה קבר חצבי מרום קברו חקקי בסלע משכן לו", + "הנה יהוה מטלטלך טלטלה גבר ועטך עטה", + "צנוף יצנפך צנפה כדור אל־ארץ רחבת ידים שמה תמות ושמה מרכבות כבודך קלון בית אדניך", + "והדפתיך ממצבך וממעמדך יהרסך", + "והיה ביום ההוא וקראתי לעבדי לאליקים בן־חלקיהו", + "והלבשתיו כתנתך ואבנטך אחזקנו וממשלתך אתן בידו והיה לאב ליושב ירושלם ולבית יהודה", + "ונתתי מפתח בית־דוד על־שכמו ופתח ואין סגר וסגר ואין פתח", + "ותקעתיו יתד במקום נאמן והיה לכסא כבוד לבית אביו", + "ותלו עליו כל כבוד בית־אביו הצאצאים והצפעות כל כלי הקטן מכלי האגנות ועד כל־כלי הנבלים", + "ביום ההוא נאם יהוה צבאות תמוש היתד התקועה במקום נאמן ונגדעה ונפלה ונכרת המשא אשר־עליה כי יהוה דבר" + ], + [ + "משא צר הילילו אניות תרשיש כי־שדד מבית מבוא מארץ כתים נגלה־למו", + "דמו ישבי אי סחר צידון עבר ים מלאוך", + "ובמים רבים זרע שחר קציר יאור תבואתה ותהי סחר גוים", + "בושי צידון כי־אמר ים מעוז הים לאמר לא־חלתי ולא־ילדתי ולא גדלתי בחורים רוממתי בתולות", + "כאשר־שמע למצרים יחילו כשמע צר", + "עברו תרשישה הילילו ישבי אי", + "הזאת לכם עליזה מימי־קדם קדמתה יבלוה רגליה מרחוק לגור", + "מי יעץ זאת על־צר המעטירה אשר סחריה שרים כנעניה נכבדי־ארץ", + "יהוה צבאות יעצה לחלל גאון כל־צבי להקל כל־נכבדי־ארץ", + "עברי ארצך כיאר בת־תרשיש אין מזח עוד", + "ידו נטה על־הים הרגיז ממלכות יהוה צוה אל־כנען לשמד מעזניה", + "ויאמר לא־תוסיפי עוד לעלוז המעשקה בתולת בת־צידון כתיים [כתים] קומי עברי גם־שם לא־ינוח לך", + "הן ארץ כשדים זה העם לא היה אשור יסדה לציים הקימו בחיניו [בחוניו] עררו ארמנותיה שמה למפלה", + "הילילו אניות תרשיש כי שדד מעזכן", + "והיה ביום ההוא ונשכחת צר שבעים שנה כימי מלך אחד מקץ שבעים שנה יהיה לצר כשירת הזונה", + "קחי כנור סבי עיר זונה נשכחה היטיבי נגן הרבי־שיר למען תזכרי", + "והיה מקץ שבעים שנה יפקד יהוה את־צר ושבה לאתננה וזנתה את־כל־ממלכות הארץ על־פני האדמה", + "והיה סחרה ואתננה קדש ליהוה לא יאצר ולא יחסן כי לישבים לפני יהוה יהיה סחרה לאכל לשבעה ולמכסה עתיק" + ], + [ + "הנה יהוה בוקק הארץ ובולקה ועוה פניה והפיץ ישביה", + "והיה כעם ככהן כעבד כאדניו כשפחה כגברתה כקונה כמוכר כמלוה כלוה כנשה כאשר נשא בו", + "הבוק תבוק הארץ והבוז תבוז כי יהוה דבר את־הדבר הזה", + "אבלה נבלה הארץ אמללה נבלה תבל אמללו מרום עם־הארץ", + "והארץ חנפה תחת ישביה כי־עברו תורת חלפו חק הפרו ברית עולם", + "על־כן אלה אכלה ארץ ויאשמו ישבי בה על־כן חרו ישבי ארץ ונשאר אנוש מזער", + "אבל תירוש אמללה־גפן נאנחו כל־שמחי־לב", + "שבת משוש תפים חדל שאון עליזים שבת משוש כנור", + "בשיר לא ישתו־יין ימר שכר לשתיו", + "נשברה קרית־תהו סגר כל־בית מבוא", + "צוחה על־היין בחוצות ערבה כל־שמחה גלה משוש הארץ", + "נשאר בעיר שמה ושאיה יכת־שער", + "כי כה יהיה בקרב הארץ בתוך העמים כנקף זית כעוללת אם־כלה בציר", + "המה ישאו קולם ירנו בגאון יהוה צהלו מים", + "על־כן בארים כבדו יהוה באיי הים שם יהוה אלהי ישראל", + "מכנף הארץ זמרת שמענו צבי לצדיק ואמר רזי־לי רזי־לי אוי לי בגדים בגדו ובגד בוגדים בגדו", + "פחד ופחת ופח עליך יושב הארץ", + "והיה הנס מקול הפחד יפל אל־הפחת והעולה מתוך הפחת ילכד בפח כי־ארבות ממרום נפתחו וירעשו מוסדי ארץ", + "רעה התרעעה הארץ פור התפוררה ארץ מוט התמוטטה ארץ", + "נוע תנוע ארץ כשכור והתנודדה כמלונה וכבד עליה פשעה ונפלה ולא־תסיף קום", + "והיה ביום ההוא יפקד יהוה על־צבא המרום במרום ועל־מלכי האדמה על־האדמה", + "ואספו אספה אסיר על־בור וסגרו על־מסגר ומרב ימים יפקדו", + "וחפרה הלבנה ובושה החמה כי־מלך יהוה צבאות בהר ציון ובירושלם ונגד זקניו כבוד" + ], + [ + "יהוה אלהי אתה ארוממך אודה שמך כי עשית פלא עצות מרחוק אמונה אמן", + "כי שמת מעיר לגל קריה בצורה למפלה ארמון זרים מעיר לעולם לא יבנה", + "על־כן יכבדוך עם־עז קרית גוים עריצים ייראוך", + "כי־היית מעוז לדל מעוז לאביון בצר־לו מחסה מזרם צל מחרב כי רוח עריצים כזרם קיר", + "כחרב בציון שאון זרים תכניע חרב בצל עב זמיר עריצים יענה", + "ועשה יהוה צבאות לכל־העמים בהר הזה משתה שמנים משתה שמרים שמנים ממחים שמרים מזקקים", + "ובלע בהר הזה פני־הלוט הלוט על־כל־העמים והמסכה הנסוכה על־כל־הגוים", + "בלע המות לנצח ומחה אדני יהוה דמעה מעל כל־פנים וחרפת עמו יסיר מעל כל־הארץ כי יהוה דבר", + "ואמר ביום ההוא הנה אלהינו זה קוינו לו ויושיענו זה יהוה קוינו לו נגילה ונשמחה בישועתו", + "כי־תנוח יד־יהוה בהר הזה ונדוש מואב תחתיו כהדוש מתבן במי [במו] מדמנה", + "ופרש ידיו בקרבו כאשר יפרש השחה לשחות והשפיל גאותו עם ארבות ידיו", + "ומבצר משגב חומתיך השח השפיל הגיע לארץ עד־עפר" + ], + [ + "ביום ההוא יושר השיר־הזה בארץ יהודה עיר עז־לנו ישועה ישית חומות וחל", + "פתחו שערים ויבא גוי־צדיק שמר אמנים", + "יצר סמוך תצר שלום שלום כי בך בטוח", + "בטחו ביהוה עדי־עד כי ביה יהוה צור עולמים", + "כי השח ישבי מרום קריה נשגבה ישפילנה ישפילה עד־ארץ יגיענה עד־עפר", + "תרמסנה רגל רגלי עני פעמי דלים", + "ארח לצדיק מישרים ישר מעגל צדיק תפלס", + "אף ארח משפטיך יהוה קוינוך לשמך ולזכרך תאות־נפש", + "נפשי אויתיך בלילה אף־רוחי בקרבי אשחרך כי כאשר משפטיך לארץ צדק למדו ישבי תבל", + "יחן רשע בל־למד צדק בארץ נכחות יעול ובל־יראה גאות יהוה", + "יהוה רמה ידך בל־יחזיון יחזו ויבשו קנאת־עם אף־אש צריך תאכלם", + "יהוה תשפת שלום לנו כי גם כל־מעשינו פעלת לנו", + "יהוה אלהינו בעלונו אדנים זולתך לבד־בך נזכיר שמך", + "מתים בל־יחיו רפאים בל־יקמו לכן פקדת ותשמידם ותאבד כל־זכר למו", + "יספת לגוי יהוה יספת לגוי נכבדת רחקת כל־קצוי־ארץ", + "יהוה בצר פקדוך צקון לחש מוסרך למו", + "כמו הרה תקריב ללדת תחיל תזעק בחבליה כן היינו מפניך יהוה", + "הרינו חלנו כמו ילדנו רוח ישועת בל־נעשה ארץ ובל־יפלו ישבי תבל", + "יחיו מתיך נבלתי יקומון הקיצו ורננו שכני עפר כי טל אורת טלך וארץ רפאים תפיל", + "לך עמי בא בחדריך וסגר דלתיך [דלתך] בעדך חבי כמעט־רגע עד־יעבור־[יעבר־] זעם", + "כי־הנה יהוה יצא ממקומו לפקד עון ישב־הארץ עליו וגלתה הארץ את־דמיה ולא־תכסה עוד על־הרוגיה" + ], + [ + "ביום ההוא יפקד יהוה בחרבו הקשה והגדולה והחזקה על לויתן נחש ברח ועל לויתן נחש עקלתון והרג את־התנין אשר בים", + "ביום ההוא כרם חמד ענו־לה", + "אני יהוה נצרה לרגעים אשקנה פן יפקד עליה לילה ויום אצרנה", + "חמה אין לי מי־יתנני שמיר שית במלחמה אפשעה בה אציתנה יחד", + "או יחזק במעוזי יעשה שלום לי שלום יעשה־לי", + "הבאים ישרש יעקב יציץ ופרח ישראל ומלאו פני־תבל תנובה", + "הכמכת מכהו הכהו אם־כהרג הרגיו הרג", + "בסאסאה בשלחה תריבנה הגה ברוחו הקשה ביום קדים", + "לכן בזאת יכפר עון־יעקב וזה כל־פרי הסר חטאתו בשומו כל־אבני מזבח כאבני־גר מנפצות לא־יקמו אשרים וחמנים", + "כי עיר בצורה בדד נוה משלח ונעזב כמדבר שם ירעה עגל ושם ירבץ וכלה סעפיה", + "ביבש קצירה תשברנה נשים באות מאירות אותה כי לא עם־בינות הוא על־כן לא־ירחמנו עשהו ויצרו לא יחננו", + "והיה ביום ההוא יחבט יהוה משבלת הנהר עד־נחל מצרים ואתם תלקטו לאחד אחד בני ישראל", + "והיה ביום ההוא יתקע בשופר גדול ובאו האבדים בארץ אשור והנדחים בארץ מצרים והשתחוו ליהוה בהר הקדש בירושלם" + ], + [ + "הוי עטרת גאות שכרי אפרים וציץ נבל צבי תפארתו אשר על־ראש גיא־שמנים הלומי יין", + "הנה חזק ואמץ לאדני כזרם ברד שער קטב כזרם מים כבירים שטפים הניח לארץ ביד", + "ברגלים תרמסנה עטרת גאות שכורי אפרים", + "והיתה ציצת נבל צבי תפארתו אשר על־ראש גיא שמנים כבכורה בטרם קיץ אשר יראה הראה אותה בעודה בכפו יבלענה", + "ביום ההוא יהיה יהוה צבאות לעטרת צבי ולצפירת תפארה לשאר עמו", + "ולרוח משפט ליושב על־המשפט ולגבורה משיבי מלחמה שערה", + "וגם־אלה ביין שגו ובשכר תעו כהן ונביא שגו בשכר נבלעו מן־היין תעו מן־השכר שגו בראה פקו פליליה", + "כי כל־שלחנות מלאו קיא צאה בלי מקום", + "את־מי יורה דעה ואת־מי יבין שמועה גמולי מחלב עתיקי משדים", + "כי צו לצו צו לצו קו לקו קו לקו זעיר שם זעיר שם", + "כי בלעגי שפה ובלשון אחרת ידבר אל־העם הזה", + "אשר אמר אליהם זאת המנוחה הניחו לעיף וזאת המרגעה ולא אבוא שמוע", + "והיה להם דבר־יהוה צו לצו צו לצו קו לקו קו לקו זעיר שם זעיר שם למען ילכו וכשלו אחור ונשברו ונוקשו ונלכדו", + "לכן שמעו דבר־יהוה אנשי לצון משלי העם הזה אשר בירושלם", + "כי אמרתם כרתנו ברית את־מות ועם־שאול עשינו חזה שיט [שוט] שוטף כי־עבר [יעבר] לא יבואנו כי שמנו כזב מחסנו ובשקר נסתרנו", + "לכן כה אמר אדני יהוה הנני יסד בציון אבן אבן בחן פנת יקרת מוסד מוסד המאמין לא יחיש", + "ושמתי משפט לקו וצדקה למשקלת ויעה ברד מחסה כזב וסתר מים ישטפו", + "וכפר בריתכם את־מות וחזותכם את־שאול לא תקום שוט שוטף כי יעבר והייתם לו למרמס", + "מדי עברו יקח אתכם כי־בבקר בבקר יעבר ביום ובלילה והיה רק־זועה הבין שמועה", + "כי־קצר המצע מהשתרע והמסכה צרה כהתכנס", + "כי כהר־פרצים יקום יהוה כעמק בגבעון ירגז לעשות מעשהו זר מעשהו ולעבד עבדתו נכריה עבדתו", + "ועתה אל־תתלוצצו פן־יחזקו מוסריכם כי־כלה ונחרצה שמעתי מאת אדני יהוה צבאות על־כל־הארץ", + "האזינו ושמעו קולי הקשיבו ושמעו אמרתי", + "הכל היום יחרש החרש לזרע יפתח וישדד אדמתו", + "הלוא אם־שוה פניה והפיץ קצח וכמן יזרק ושם חטה שורה ושערה נסמן וכסמת גבלתו", + "ויסרו למשפט אלהיו יורנו", + "כי לא בחרוץ יודש קצח ואופן עגלה על־כמן יוסב כי במטה יחבט קצח וכמן בשבט", + "לחם יודק כי לא לנצח אדוש ידושנו והמם גלגל עגלתו ופרשיו לא־ידקנו", + "גם־זאת מעם יהוה צבאות יצאה הפליא עצה הגדיל תושיה" + ], + [ + "הוי אריאל אריאל קרית חנה דוד ספו שנה על־שנה חגים ינקפו", + "והציקותי לאריאל והיתה תאניה ואניה והיתה לי כאריאל", + "וחניתי כדור עליך וצרתי עליך מצב והקימתי עליך מצרת", + "ושפלת מארץ תדברי ומעפר תשח אמרתך והיה כאוב מארץ קולך ומעפר אמרתך תצפצף", + "והיה כאבק דק המון זריך וכמץ עבר המון עריצים והיה לפתע פתאם", + "מעם יהוה צבאות תפקד ברעם וברעש וקול גדול סופה וסערה ולהב אש אוכלה", + "והיה כחלום חזון לילה המון כל־הגוים הצבאים על־אריאל וכל־צביה ומצדתה והמציקים לה", + "והיה כאשר יחלם הרעב והנה אוכל והקיץ וריקה נפשו וכאשר יחלם הצמא והנה שתה והקיץ והנה עיף ונפשו שוקקה כן יהיה המון כל־הגוים הצבאים על־הר ציון", + "התמהמהו ותמהו השתעשעו ושעו שכרו ולא־יין נעו ולא שכר", + "כי־נסך עליכם יהוה רוח תרדמה ויעצם את־עיניכם את־הנביאים ואת־ראשיכם החזים כסה", + "ותהי לכם חזות הכל כדברי הספר החתום אשר־יתנו אתו אל־יודע הספר [ספר] לאמר קרא נא־זה ואמר לא אוכל כי חתום הוא", + "ונתן הספר על אשר לא־ידע ספר לאמר קרא נא־זה ואמר לא ידעתי ספר", + "ויאמר אדני יען כי נגש העם הזה בפיו ובשפתיו כבדוני ולבו רחק ממני ותהי יראתם אתי מצות אנשים מלמדה", + "לכן הנני יוסף להפליא את־העם־הזה הפלא ופלא ואבדה חכמת חכמיו ובינת נבניו תסתתר", + "הוי המעמיקים מיהוה לסתר עצה והיה במחשך מעשיהם ויאמרו מי ראנו ומי יודענו", + "הפככם אם־כחמר היצר יחשב כי־יאמר מעשה לעשהו לא עשני ויצר אמר ליוצרו לא הבין", + "הלוא־עוד מעט מזער ושב לבנון לכרמל והכרמל ליער יחשב", + "ושמעו ביום־ההוא החרשים דברי־ספר ומאפל ומחשך עיני עורים תראינה", + "ויספו ענוים ביהוה שמחה ואביוני אדם בקדוש ישראל יגילו", + "כי־אפס עריץ וכלה לץ ונכרתו כל־שקדי און", + "מחטיאי אדם בדבר ולמוכיח בשער יקשון ויטו בתהו צדיק", + "לכן כה־אמר יהוה אל־בית יעקב אשר פדה את־אברהם לא־עתה יבוש יעקב ולא עתה פניו יחורו", + "כי בראתו ילדיו מעשה ידי בקרבו יקדישו שמי והקדישו את־קדוש יעקב ואת־אלהי ישראל יעריצו", + "וידעו תעי־רוח בינה ורוגנים ילמדו־לקח" + ], + [ + "הוי בנים סוררים נאם־יהוה לעשות עצה ולא מני ולנסך מסכה ולא רוחי למען ספות חטאת על־חטאת", + "ההלכים לרדת מצרים ופי לא שאלו לעוז במעוז פרעה ולחסות בצל מצרים", + "והיה לכם מעוז פרעה לבשת והחסות בצל־מצרים לכלמה", + "כי־היו בצען שריו ומלאכיו חנס יגיעו", + "כל הבאיש [הביש] על־עם לא־יועילו למו לא לעזר ולא להועיל כי לבשת וגם־לחרפה", + "משא בהמות נגב בארץ צרה וצוקה לביא וליש מהם אפעה ושרף מעופף ישאו על־כתף עירים חילהם ועל־דבשת גמלים אוצרתם על־עם לא יועילו", + "ומצרים הבל וריק יעזרו לכן קראתי לזאת רהב הם שבת", + "עתה בוא כתבה על־לוח אתם ועל־ספר חקה ותהי ליום אחרון לעד עד־עולם", + "כי עם מרי הוא בנים כחשים בנים לא־אבו שמוע תורת יהוה", + "אשר אמרו לראים לא תראו ולחזים לא תחזו־לנו נכחות דברו־לנו חלקות חזו מהתלות", + "סורו מני־דרך הטו מני־ארח השביתו מפנינו את־קדוש ישראל", + "לכן כה אמר קדוש ישראל יען מאסכם בדבר הזה ותבטחו בעשק ונלוז ותשענו עליו", + "לכן יהיה לכם העון הזה כפרץ נפל נבעה בחומה נשגבה אשר־פתאם לפתע יבוא שברה", + "ושברה כשבר נבל יוצרים כתות לא יחמל ולא־ימצא במכתתו חרש לחתות אש מיקוד ולחשף מים מגבא", + "כי כה־אמר אדני יהוה קדוש ישראל בשובה ונחת תושעון בהשקט ובבטחה תהיה גבורתכם ולא אביתם", + "ותאמרו לא־כי על־סוס ננוס על־כן תנוסון ועל־קל נרכב על־כן יקלו רדפיכם", + "אלף אחד מפני גערת אחד מפני גערת חמשה תנסו עד אם־נותרתם כתרן על־ראש ההר וכנס על־הגבעה", + "ולכן יחכה יהוה לחננכם ולכן ירום לרחמכם כי־אלהי משפט יהוה אשרי כל־חוכי לו", + "כי־עם בציון ישב בירושלם בכו לא־תבכה חנון יחנך לקול זעקך כשמעתו ענך", + "ונתן לכם אדני לחם צר ומים לחץ ולא־יכנף עוד מוריך והיו עיניך ראות את־מוריך", + "ואזניך תשמענה דבר מאחריך לאמר זה הדרך לכו בו כי תאמינו וכי תשמאילו", + "וטמאתם את־צפוי פסילי כספך ואת־אפדת מסכת זהבך תזרם כמו דוה צא תאמר לו", + "ונתן מטר זרעך אשר־תזרע את־האדמה ולחם תבואת האדמה והיה דשן ושמן ירעה מקניך ביום ההוא כר נרחב", + "והאלפים והעירים עבדי האדמה בליל חמיץ יאכלו אשר־זרה ברחת ובמזרה", + "והיה על־כל־הר גבה ועל כל־גבעה נשאה פלגים יבלי־מים ביום הרג רב בנפל מגדלים", + "והיה אור־הלבנה כאור החמה ואור החמה יהיה שבעתים כאור שבעת הימים ביום חבש יהוה את־שבר עמו ומחץ מכתו ירפא", + "הנה שם־יהוה בא ממרחק בער אפו וכבד משאה שפתיו מלאו זעם ולשונו כאש אכלת", + "ורוחו כנחל שוטף עד־צואר יחצה להנפה גוים בנפת שוא ורסן מתעה על לחיי עמים", + "השיר יהיה לכם כליל התקדש־חג ושמחת לבב כהולך בחליל לבוא בהר־יהוה אל־צור ישראל", + "והשמיע יהוה את־הוד קולו ונחת זרועו יראה בזעף אף ולהב אש אוכלה נפץ וזרם ואבן ברד", + "כי־מקול יהוה יחת אשור בשבט יכה", + "והיה כל מעבר מטה מוסדה אשר יניח יהוה עליו בתפים ובכנרות ובמלחמות תנופה נלחם־בה [בם]", + "כי־ערוך מאתמול תפתה גם־הוא [היא] למלך הוכן העמיק הרחב מדרתה אש ועצים הרבה נשמת יהוה כנחל גפרית בערה בה" + ], + [ + "הוי הירדים מצרים לעזרה על־סוסים ישענו ויבטחו על־רכב כי רב ועל פרשים כי־עצמו מאד ולא שעו על־קדוש ישראל ואת־יהוה לא דרשו", + "וגם־הוא חכם ויבא רע ואת־דבריו לא הסיר וקם על־בית מרעים ועל־עזרת פעלי און", + "ומצרים אדם ולא־אל וסוסיהם בשר ולא־רוח ויהוה יטה ידו וכשל עוזר ונפל עזר ויחדו כלם יכליון", + "כי כה אמר־יהוה אלי כאשר יהגה האריה והכפיר על־טרפו אשר יקרא עליו מלא רעים מקולם לא יחת ומהמונם לא יענה כן ירד יהוה צבאות לצבא על־הר־ציון ועל־גבעתה", + "כצפרים עפות כן יגן יהוה צבאות על־ירושלם גנון והציל פסח והמליט", + "שובו לאשר העמיקו סרה בני ישראל", + "כי ביום ההוא ימאסון איש אלילי כספו ואלילי זהבו אשר עשו לכם ידיכם חטא", + "ונפל אשור בחרב לא־איש וחרב לא־אדם תאכלנו ונס לו מפני־חרב ובחוריו למס יהיו", + "וסלעו ממגור יעבור וחתו מנס שריו נאם־יהוה אשר־אור לו בציון ותנור לו בירושלם" + ], + [ + "הן לצדק ימלך־מלך ולשרים למשפט ישרו", + "והיה־איש כמחבא־רוח וסתר זרם כפלגי־מים בציון כצל סלע־כבד בארץ עיפה", + "ולא תשעינה עיני ראים ואזני שמעים תקשבנה", + "ולבב נמהרים יבין לדעת ולשון עלגים תמהר לדבר צחות", + "לא־יקרא עוד לנבל נדיב ולכילי לא יאמר שוע", + "כי נבל נבלה ידבר ולבו יעשה־און לעשות חנף ולדבר אל־יהוה תועה להריק נפש רעב ומשקה צמא יחסיר", + "וכלי כליו רעים הוא זמות יעץ לחבל ענוים [עניים] באמרי־שקר ובדבר אביון משפט", + "ונדיב נדיבות יעץ והוא על־נדיבות יקום", + "נשים שאננות קמנה שמענה קולי בנות בטחות האזנה אמרתי", + "ימים על־שנה תרגזנה בטחות כי כלה בציר אסף בלי יבוא", + "חרדו שאננות רגזה בטחות פשטה וערה וחגורה על־חלצים", + "על־שדים ספדים על־שדי־חמד על־גפן פריה", + "על אדמת עמי קוץ שמיר תעלה כי על־כל־בתי משוש קריה עליזה", + "כי־ארמון נטש המון עיר עזב עפל ובחן היה בעד מערות עד־עולם משוש פראים מרעה עדרים", + "עד־יערה עלינו רוח ממרום והיה מדבר לכרמל וכרמל [והכרמל] ליער יחשב", + "ושכן במדבר משפט וצדקה בכרמל תשב", + "והיה מעשה הצדקה שלום ועבדת הצדקה השקט ובטח עד־עולם", + "וישב עמי בנוה שלום ובמשכנות מבטחים ובמנוחת שאננות", + "וברד ברדת היער ובשפלה תשפל העיר", + "אשריכם זרעי על־כל־מים משלחי רגל־השור והחמור" + ], + [ + "הוי שודד ואתה לא שדוד ובוגד ולא־בגדו בו כהתמך שודד תושד כנלתך לבגד יבגדו־בך", + "יהוה חננו לך קוינו היה זרעם לבקרים אף־ישועתנו בעת צרה", + "מקול המון נדדו עמים מרוממתך נפצו גוים", + "ואסף שללכם אסף החסיל כמשק גבים שוקק בו", + "נשגב יהוה כי שכן מרום מלא ציון משפט וצדקה", + "והיה אמונת עתיך חסן ישועת חכמת ודעת יראת יהוה היא אוצרו", + "הן אראלם צעקו חצה מלאכי שלום מר יבכיון", + "נשמו מסלות שבת עבר ארח הפר ברית מאס ערים לא חשב אנוש", + "אבל אמללה ארץ החפיר לבנון קמל היה השרון כערבה ונער בשן וכרמל", + "עתה אקום יאמר יהוה עתה ארומם עתה אנשא", + "תהרו חשש תלדו קש רוחכם אש תאכלכם", + "והיו עמים משרפות שיד קוצים כסוחים באש יצתו", + "שמעו רחוקים אשר עשיתי ודעו קרובים גברתי", + "פחדו בציון חטאים אחזה רעדה חנפים מי יגור לנו אש אוכלה מי־יגור לנו מוקדי עולם", + "הלך צדקות ודבר מישרים מאס בבצע מעשקות נער כפיו מתמך בשחד אטם אזנו משמע דמים ועצם עיניו מראות ברע", + "הוא מרומים ישכן מצדות סלעים משגבו לחמו נתן מימיו נאמנים", + "מלך ביפיו תחזינה עיניך תראינה ארץ מרחקים", + "לבך יהגה אימה איה ספר איה שקל איה ספר את־המגדלים", + "את־עם נועז לא תראה עם עמקי שפה משמוע נלעג לשון אין בינה", + "חזה ציון קרית מועדנו עיניך תראינה ירושלם נוה שאנן אהל בל־יצען בל־יסע יתדתיו לנצח וכל־חבליו בל־ינתקו", + "כי אם־שם אדיר יהוה לנו מקום־נהרים יארים רחבי ידים בל־תלך בו אני־שיט וצי אדיר לא יעברנו", + "כי יהוה שפטנו יהוה מחקקנו יהוה מלכנו הוא יושיענו", + "נטשו חבליך בל־יחזקו כן־תרנם בל־פרשו נס אז חלק עד־שלל מרבה פסחים בזזו בז", + "ובל־יאמר שכן חליתי העם הישב בה נשא עון" + ], + [ + "קרבו גוים לשמע ולאמים הקשיבו תשמע הארץ ומלאה תבל וכל־צאצאיה", + "כי קצף ליהוה על־כל־הגוים וחמה על־כל־צבאם החרימם נתנם לטבח", + "וחלליהם ישלכו ופגריהם יעלה באשם ונמסו הרים מדמם", + "ונמקו כל־צבא השמים ונגלו כספר השמים וכל־צבאם יבול כנבל עלה מגפן וכנבלת מתאנה", + "כי־רותה בשמים חרבי הנה על־אדום תרד ועל־עם חרמי למשפט", + "חרב ליהוה מלאה דם הדשנה מחלב מדם כרים ועתודים מחלב כליות אילים כי זבח ליהוה בבצרה וטבח גדול בארץ אדום", + "וירדו ראמים עמם ופרים עם־אבירים ורותה ארצם מדם ועפרם מחלב ידשן", + "כי יום נקם ליהוה שנת שלומים לריב ציון", + "ונהפכו נחליה לזפת ועפרה לגפרית והיתה ארצה לזפת בערה", + "לילה ויומם לא תכבה לעולם יעלה עשנה מדור לדור תחרב לנצח נצחים אין עבר בה", + "וירשוה קאת וקפוד וינשוף וערב ישכנו־בה ונטה עליה קו־תהו ואבני־בהו", + "חריה ואין־שם מלוכה יקראו וכל־שריה יהיו אפס", + "ועלתה ארמנתיה סירים קמוש וחוח במבצריה והיתה נוה תנים חציר לבנות יענה", + "ופגשו ציים את־איים ושעיר על־רעהו יקרא אך־שם הרגיעה לילית ומצאה לה מנוח", + "שמה קננה קפוז ותמלט ובקעה ודגרה בצלה אך־שם נקבצו דיות אשה רעותה", + "דרשו מעל־ספר יהוה וקראו אחת מהנה לא נעדרה אשה רעותה לא פקדו כי־פי הוא צוה ורוחו הוא קבצן", + "והוא־הפיל להן גורל וידו חלקתה להם בקו עד־עולם יירשוה לדור ודור ישכנו־בה" + ], + [ + "יששום מדבר וציה ותגל ערבה ותפרח כחבצלת", + "פרח תפרח ותגל אף גילת ורנן כבוד הלבנון נתן־לה הדר הכרמל והשרון המה יראו כבוד־יהוה הדר אלהינו", + "חזקו ידים רפות וברכים כשלות אמצו", + "אמרו לנמהרי־לב חזקו אל־תיראו הנה אלהיכם נקם יבוא גמול אלהים הוא יבוא וישעכם", + "אז תפקחנה עיני עורים ואזני חרשים תפתחנה", + "אז ידלג כאיל פסח ותרן לשון אלם כי־נבקעו במדבר מים ונחלים בערבה", + "והיה השרב לאגם וצמאון למבועי מים בנוה תנים רבצה חציר לקנה וגמא", + "והיה־שם מסלול ודרך ודרך הקדש יקרא לה לא־יעברנו טמא והוא־למו הלך דרך ואוילים לא יתעו", + "לא־יהיה שם אריה ופריץ חיות בל־יעלנה לא תמצא שם והלכו גאולים", + "ופדויי יהוה ישבון ובאו ציון ברנה ושמחת עולם על־ראשם ששון ושמחה ישיגו ונסו יגון ואנחה" + ], + [ + "ויהי בארבע עשרה שנה למלך חזקיהו עלה סנחריב מלך־אשור על כל־ערי יהודה הבצרות ויתפשם", + "וישלח מלך־אשור את־רב־שקה מלכיש ירושלמה אל־המלך חזקיהו בחיל כבד ויעמד בתעלת הברכה העליונה במסלת שדה כובס", + "ויצא אליו אליקים בן־חלקיהו אשר על־הבית ושבנא הספר ויואח בן־אסף המזכיר", + "ויאמר אליהם רב־שקה אמרו־נא אל־חזקיהו כה־אמר המלך הגדול מלך אשור מה הבטחון הזה אשר בטחת", + "אמרתי אך־דבר־שפתים עצה וגבורה למלחמה עתה על־מי בטחת כי מרדת בי", + "הנה בטחת על־משענת הקנה הרצוץ הזה על־מצרים אשר יסמך איש עליו ובא בכפו ונקבה כן פרעה מלך־מצרים לכל־הבטחים עליו", + "וכי־תאמר אלי אל־יהוה אלהינו בטחנו הלוא־הוא אשר הסיר חזקיהו את־במתיו ואת־מזבחתיו ויאמר ליהודה ולירושלם לפני המזבח הזה תשתחוו", + "ועתה התערב נא את־אדני המלך אשור ואתנה לך אלפים סוסים אם־תוכל לתת לך רכבים עליהם", + "ואיך תשיב את פני פחת אחד עבדי אדני הקטנים ותבטח לך על־מצרים לרכב ולפרשים", + "ועתה המבלעדי יהוה עליתי על־הארץ הזאת להשחיתה יהוה אמר אלי עלה אל־הארץ הזאת והשחיתה", + "ויאמר אליקים ושבנא ויואח אל־רב־שקה דבר־נא אל־עבדיך ארמית כי שמעים אנחנו ואל־תדבר אלינו יהודית באזני העם אשר על־החומה", + "ויאמר רב־שקה האל אדניך ואליך שלחני אדני לדבר את־הדברים האלה הלא על־האנשים הישבים על־החומה לאכל את־חראיהם [צואתם] ולשתות את־שיניהם [מימי] [רגליהם] עמכם", + "ויעמד רב־שקה ויקרא בקול־גדול יהודית ויאמר שמעו את־דברי המלך הגדול מלך אשור", + "כה אמר המלך אל־ישא לכם חזקיהו כי לא־יוכל להציל אתכם", + "ואל־יבטח אתכם חזקיהו אל־יהוה לאמר הצל יצילנו יהוה לא תנתן העיר הזאת ביד מלך אשור", + "אל־תשמעו אל־חזקיהו כי כה אמר המלך אשור עשו־אתי ברכה וצאו אלי ואכלו איש־גפנו ואיש תאנתו ושתו איש מי־בורו", + "עד־באי ולקחתי אתכם אל־ארץ כארצכם ארץ דגן ותירוש ארץ לחם וכרמים", + "פן־יסית אתכם חזקיהו לאמר יהוה יצילנו ההצילו אלהי הגוים איש את־ארצו מיד מלך אשור", + "איה אלהי חמת וארפד איה אלהי ספרוים וכי־הצילו את־שמרון מידי", + "מי בכל־אלהי הארצות האלה אשר־הצילו את־ארצם מידי כי־יציל יהוה את־ירושלם מידי", + "ויחרישו ולא־ענו אתו דבר כי־מצות המלך היא לאמר לא תענהו", + "ויבא אליקים בן־חלקיהו אשר־על־הבית ושבנא הסופר ויואח בן־אסף המזכיר אל־חזקיהו קרועי בגדים ויגידו לו את דברי רב־שקה" + ], + [ + "ויהי כשמע המלך חזקיהו ויקרע את־בגדיו ויתכס בשק ויבא בית יהוה", + "וישלח את־אליקים אשר־על־הבית ואת שבנא הסופר ואת זקני הכהנים מתכסים בשקים אל־ישעיהו בן־אמוץ הנביא", + "ויאמרו אליו כה אמר חזקיהו יום־צרה ותוכחה ונאצה היום הזה כי באו בנים עד־משבר וכח אין ללדה", + "אולי ישמע יהוה אלהיך את דברי רב־שקה אשר שלחו מלך־אשור אדניו לחרף אלהים חי והוכיח בדברים אשר שמע יהוה אלהיך ונשאת תפלה בעד השארית הנמצאה", + "ויבאו עבדי המלך חזקיהו אל־ישעיהו", + "ויאמר אליהם ישעיהו כה תאמרון אל־אדניכם כה אמר יהוה אל־תירא מפני הדברים אשר שמעת אשר גדפו נערי מלך־אשור אותי", + "הנני נותן בו רוח ושמע שמועה ושב אל־ארצו והפלתיו בחרב בארצו", + "וישב רב־שקה וימצא את־מלך אשור נלחם על־לבנה כי שמע כי נסע מלכיש", + "וישמע על־תרהקה מלך־כוש לאמר יצא להלחם אתך וישמע וישלח מלאכים אל־חזקיהו לאמר", + "כה תאמרון אל־חזקיהו מלך־יהודה לאמר אל־ישאך אלהיך אשר אתה בוטח בו לאמר לא תנתן ירושלם ביד מלך אשור", + "הנה אתה שמעת אשר עשו מלכי אשור לכל־הארצות להחרימם ואתה תנצל", + "ההצילו אותם אלהי הגוים אשר השחיתו אבותי את־גוזן ואת־חרן ורצף ובני־עדן אשר בתלשר", + "איה מלך־חמת ומלך ארפד ומלך לעיר ספרוים הנע ועוה", + "ויקח חזקיהו את־הספרים מיד המלאכים ויקראהו ויעל בית יהוה ויפרשהו חזקיהו לפני יהוה", + "ויתפלל חזקיהו אל־יהוה לאמר", + "יהוה צבאות אלהי ישראל ישב הכרבים אתה־הוא האלהים לבדך לכל ממלכות הארץ אתה עשית את־השמים ואת־הארץ", + "הטה יהוה אזנך ושמע פקח יהוה עינך וראה ושמע את כל־דברי סנחריב אשר שלח לחרף אלהים חי", + "אמנם יהוה החריבו מלכי אשור את־כל־הארצות ואת־ארצם", + "ונתן את־אלהיהם באש כי לא אלהים המה כי אם־מעשה ידי־אדם עץ ואבן ויאבדום", + "ועתה יהוה אלהינו הושיענו מידו וידעו כל־ממלכות הארץ כי־אתה יהוה לבדך", + "וישלח ישעיהו בן־אמוץ אל־חזקיהו לאמר כה־אמר יהוה אלהי ישראל אשר התפללת אלי אל־סנחריב מלך אשור", + "זה הדבר אשר־דבר יהוה עליו בזה לך לעגה לך בתולת בת־ציון אחריך ראש הניעה בת ירושלם", + "את־מי חרפת וגדפת ועל־מי הרימותה קול ותשא מרום עיניך אל־קדוש ישראל", + "ביד עבדיך חרפת אדני ותאמר ברב רכבי אני עליתי מרום הרים ירכתי לבנון ואכרת קומת ארזיו מבחר ברשיו ואבוא מרום קצו יער כרמלו", + "אני קרתי ושתיתי מים ואחרב בכף־פעמי כל יארי מצור", + "הלוא־שמעת למרחוק אותה עשיתי מימי קדם ויצרתיה עתה הבאתיה ותהי להשאות גלים נצים ערים בצרות", + "וישביהן קצרי־יד חתו ובשו היו עשב שדה וירק דשא חציר גגות ושדמה לפני קמה", + "ושבתך וצאתך ובואך ידעתי ואת התרגזך אלי", + "יען התרגזך אלי ושאננך עלה באזני ושמתי חחי באפך ומתגי בשפתיך והשיבתיך בדרך אשר־באת בה", + "וזה־לך האות אכול השנה ספיח ובשנה השנית שחיס ובשנה השלישית זרעו וקצרו ונטעו כרמים ואכול [ואכלו] פרים", + "ויספה פליטת בית־יהודה הנשארה שרש למטה ועשה פרי למעלה", + "כי מירושלם תצא שארית ופליטה מהר ציון קנאת יהוה צבאות תעשה־זאת", + "לכן כה־אמר יהוה אל־מלך אשור לא יבוא אל־העיר הזאת ולא־יורה שם חץ ולא־יקדמנה מגן ולא־ישפך עליה סללה", + "בדרך אשר־בא בה ישוב ואל־העיר הזאת לא יבוא נאם־יהוה", + "וגנותי על־העיר הזאת להושיעה למעני ולמען דוד עבדי", + "ויצא מלאך יהוה ויכה במחנה אשור מאה ושמנים וחמשה אלף וישכימו בבקר והנה כלם פגרים מתים", + "ויסע וילך וישב סנחריב מלך־אשור וישב בנינוה", + "ויהי הוא משתחוה בית נסרך אלהיו ואדרמלך ושראצר בניו הכהו בחרב והמה נמלטו ארץ אררט וימלך אסר־חדן בנו תחתיו" + ], + [ + "בימים ההם חלה חזקיהו למות ויבוא אליו ישעיהו בן־אמוץ הנביא ויאמר אליו כה־אמר יהוה צו לביתך כי מת אתה ולא תחיה", + "ויסב חזקיהו פניו אל־הקיר ויתפלל אל־יהוה", + "ויאמר אנה יהוה זכר־נא את אשר התהלכתי לפניך באמת ובלב שלם והטוב בעיניך עשיתי ויבך חזקיהו בכי גדול", + "ויהי דבר־יהוה אל־ישעיהו לאמר", + "הלוך ואמרת אל־חזקיהו כה־אמר יהוה אלהי דוד אביך שמעתי את־תפלתך ראיתי את־דמעתך הנני יוסף על־ימיך חמש עשרה שנה", + "ומכף מלך־אשור אצילך ואת העיר הזאת וגנותי על־העיר הזאת", + "וזה־לך האות מאת יהוה אשר יעשה יהוה את־הדבר הזה אשר דבר", + "הנני משיב את־צל המעלות אשר ירדה במעלות אחז בשמש אחרנית עשר מעלות ותשב השמש עשר מעלות במעלות אשר ירדה", + "מכתב לחזקיהו מלך־יהודה בחלתו ויחי מחליו", + "אני אמרתי בדמי ימי אלכה בשערי שאול פקדתי יתר שנותי", + "אמרתי לא־אראה יה יה בארץ החיים לא־אביט אדם עוד עם־יושבי חדל", + "דורי נסע ונגלה מני כאהל רעי קפדתי כארג חיי מדלה יבצעני מיום עד־לילה תשלימני", + "שויתי עד־בקר כארי כן ישבר כל־עצמותי מיום עד־לילה תשלימני", + "כסוס עגור כן אצפצף אהגה כיונה דלו עיני למרום אדני עשקה־לי ערבני", + "מה־אדבר ואמר־לי והוא עשה אדדה כל־שנותי על־מר נפשי", + "אדני עליהם יחיו ולכל־בהן חיי רוחי ותחלימני והחיני", + "הנה לשלום מר־לי מר ואתה חשקת נפשי משחת בלי כי השלכת אחרי גוך כל־חטאי", + "כי לא שאול תודך מות יהללך לא־ישברו יורדי־בור אל־אמתך", + "חי חי הוא יודך כמוני היום אב לבנים יודיע אל־אמתך", + "יהוה להושיעני ונגנותי ננגן כל־ימי חיינו על־בית יהוה", + "ויאמר ישעיהו ישאו דבלת תאנים וימרחו על־השחין ויחי", + "ויאמר חזקיהו מה אות כי אעלה בית יהוה" + ], + [ + "בעת ההוא שלח מרדך בלאדן בן־בלאדן מלך־בבל ספרים ומנחה אל־חזקיהו וישמע כי חלה ויחזק", + "וישמח עליהם חזקיהו ויראם את־בית נכתה [נכתו] את־הכסף ואת־הזהב ואת־הבשמים ואת השמן הטוב ואת כל־בית כליו ואת כל־אשר נמצא באצרתיו לא־היה דבר אשר לא־הראם חזקיהו בביתו ובכל־ממשלתו", + "ויבא ישעיהו הנביא אל־המלך חזקיהו ויאמר אליו מה אמרו האנשים האלה ומאין יבאו אליך ויאמר חזקיהו מארץ רחוקה באו אלי מבבל", + "ויאמר מה ראו בביתך ויאמר חזקיהו את כל־אשר בביתי ראו לא־היה דבר אשר לא־הראיתים באוצרתי", + "ויאמר ישעיהו אל־חזקיהו שמע דבר־יהוה צבאות", + "הנה ימים באים ונשא כל־אשר בביתך ואשר אצרו אבתיך עד־היום הזה בבל לא־יותר דבר אמר יהוה", + "ומבניך אשר יצאו ממך אשר תוליד יקחו והיו סריסים בהיכל מלך בבל", + "ויאמר חזקיהו אל־ישעיהו טוב דבר־יהוה אשר דברת ויאמר כי יהיה שלום ואמת בימי" + ], + [ + "נחמו נחמו עמי יאמר אלהיכם", + "דברו על־לב ירושלם וקראו אליה כי מלאה צבאה כי נרצה עונה כי לקחה מיד יהוה כפלים בכל־חטאתיה", + "קול קורא במדבר פנו דרך יהוה ישרו בערבה מסלה לאלהינו", + "כל־גיא ינשא וכל־הר וגבעה ישפלו והיה העקב למישור והרכסים לבקעה", + "ונגלה כבוד יהוה וראו כל־בשר יחדו כי פי יהוה דבר", + "קול אמר קרא ואמר מה אקרא כל־הבשר חציר וכל־חסדו כציץ השדה", + "יבש חציר נבל ציץ כי רוח יהוה נשבה בו אכן חציר העם", + "יבש חציר נבל ציץ ודבר־אלהינו יקום לעולם", + "על הר־גבה עלי־לך מבשרת ציון הרימי בכח קולך מבשרת ירושלם הרימי אל־תיראי אמרי לערי יהודה הנה אלהיכם", + "הנה אדני יהוה בחזק יבוא וזרעו משלה לו הנה שכרו אתו ופעלתו לפניו", + "כרעה עדרו ירעה בזרעו יקבץ טלאים ובחיקו ישא עלות ינהל", + "מי־מדד בשעלו מים ושמים בזרת תכן וכל בשלש עפר הארץ ושקל בפלס הרים וגבעות במאזנים", + "מי־תכן את־רוח יהוה ואיש עצתו יודיענו", + "את־מי נועץ ויבינהו וילמדהו בארח משפט וילמדהו דעת ודרך תבונות יודיענו", + "הן גוים כמר מדלי וכשחק מאזנים נחשבו הן איים כדק יטול", + "ולבנון אין די בער וחיתו אין די עולה", + "כל־הגוים כאין נגדו מאפס ותהו נחשבו־לו", + "ואל־מי תדמיון אל ומה־דמות תערכו לו", + "הפסל נסך חרש וצרף בזהב ירקענו ורתקות כסף צורף", + "המסכן תרומה עץ לא־ירקב יבחר חרש חכם יבקש־לו להכין פסל לא ימוט", + "הלוא תדעו הלוא תשמעו הלוא הגד מראש לכם הלוא הבינתם מוסדות הארץ", + "הישב על־חוג הארץ וישביה כחגבים הנוטה כדק שמים וימתחם כאהל לשבת", + "הנותן רוזנים לאין שפטי ארץ כתהו עשה", + "אף בל־נטעו אף בל־זרעו אף בל־שרש בארץ גזעם וגם־נשף בהם ויבשו וסערה כקש תשאם", + "ואל־מי תדמיוני ואשוה יאמר קדוש", + "שאו־מרום עיניכם וראו מי־ברא אלה המוציא במספר צבאם לכלם בשם יקרא מרב אונים ואמיץ כח איש לא נעדר", + "למה תאמר יעקב ותדבר ישראל נסתרה דרכי מיהוה ומאלהי משפטי יעבור", + "הלוא ידעת אם־לא שמעת אלהי עולם יהוה בורא קצות הארץ לא ייעף ולא ייגע אין חקר לתבונתו", + "נתן ליעף כח ולאין אונים עצמה ירבה", + "ויעפו נערים ויגעו ובחורים כשול יכשלו", + "וקוי יהוה יחליפו כח יעלו אבר כנשרים ירוצו ולא ייגעו ילכו ולא ייעפו" + ], + [ + "החרישו אלי איים ולאמים יחליפו כח יגשו אז ידברו יחדו למשפט נקרבה", + "מי העיר ממזרח צדק יקראהו לרגלו יתן לפניו גוים ומלכים ירד יתן כעפר חרבו כקש נדף קשתו", + "ירדפם יעבור שלום ארח ברגליו לא יבוא", + "מי־פעל ועשה קרא הדרות מראש אני יהוה ראשון ואת־אחרנים אני־הוא", + "ראו איים וייראו קצות הארץ יחרדו קרבו ויאתיון", + "איש את־רעהו יעזרו ולאחיו יאמר חזק", + "ויחזק חרש את־צרף מחליק פטיש את־הולם פעם אמר לדבק טוב הוא ויחזקהו במסמרים לא ימוט", + "ואתה ישראל עבדי יעקב אשר בחרתיך זרע אברהם אהבי", + "אשר החזקתיך מקצות הארץ ומאציליה קראתיך ואמר לך עבדי־אתה בחרתיך ולא מאסתיך", + "אל־תירא כי עמך־אני אל־תשתע כי־אני אלהיך אמצתיך אף־עזרתיך אף־תמכתיך בימין צדקי", + "הן יבשו ויכלמו כל הנחרים בך יהיו כאין ויאבדו אנשי ריבך", + "תבקשם ולא תמצאם אנשי מצתך יהיו כאין וכאפס אנשי מלחמתך", + "כי אני יהוה אלהיך מחזיק ימינך האמר לך אל־תירא אני עזרתיך", + "אל־תיראי תולעת יעקב מתי ישראל אני עזרתיך נאם־יהוה וגאלך קדוש ישראל", + "הנה שמתיך למורג חרוץ חדש בעל פיפיות תדוש הרים ותדק וגבעות כמץ תשים", + "תזרם ורוח תשאם וסערה תפיץ אותם ואתה תגיל ביהוה בקדוש ישראל תתהלל", + "העניים והאביונים מבקשים מים ואין לשונם בצמא נשתה אני יהוה אענם אלהי ישראל לא אעזבם", + "אפתח על־שפיים נהרות ובתוך בקעות מעינות אשים מדבר לאגם־מים וארץ ציה למוצאי מים", + "אתן במדבר ארז שטה והדס ועץ שמן אשים בערבה ברוש תדהר ותאשור יחדו", + "למען יראו וידעו וישימו וישכילו יחדו כי יד־יהוה עשתה זאת וקדוש ישראל בראה", + "קרבו ריבכם יאמר יהוה הגישו עצמותיכם יאמר מלך יעקב", + "יגישו ויגידו לנו את אשר תקרינה הראשנות מה הנה הגידו ונשימה לבנו ונדעה אחריתן או הבאות השמיענו", + "הגידו האתיות לאחור ונדעה כי אלהים אתם אף־תיטיבו ותרעו ונשתעה ונרא [ונראה] יחדו", + "הן־אתם מאין ופעלכם מאפע תועבה יבחר בכם", + "העירותי מצפון ויאת ממזרח־שמש יקרא בשמי ויבא סגנים כמו־חמר וכמו יוצר ירמס־טיט", + "מי־הגיד מראש ונדעה ומלפנים ונאמר צדיק אף אין־מגיד אף אין משמיע אף אין־שמע אמריכם", + "ראשון לציון הנה הנם ולירושלם מבשר אתן", + "וארא ואין איש ומאלה ואין יועץ ואשאלם וישיבו דבר", + "הן כלם און אפס מעשיהם רוח ותהו נסכיהם" + ], + [ + "הן עבדי אתמך־בו בחירי רצתה נפשי נתתי רוחי עליו משפט לגוים יוציא", + "לא יצעק ולא ישא ולא־ישמיע בחוץ קולו", + "קנה רצוץ לא ישבור ופשתה כהה לא יכבנה לאמת יוציא משפט", + "לא יכהה ולא ירוץ עד־ישים בארץ משפט ולתורתו איים ייחילו", + "כה־אמר האל יהוה בורא השמים ונוטיהם רקע הארץ וצאצאיה נתן נשמה לעם עליה ורוח להלכים בה", + "אני יהוה קראתיך בצדק ואחזק בידך ואצרך ואתנך לברית עם לאור גוים", + "לפקח עינים עורות להוציא ממסגר אסיר מבית כלא ישבי חשך", + "אני יהוה הוא שמי וכבודי לאחר לא־אתן ותהלתי לפסילים", + "הראשנות הנה־באו וחדשות אני מגיד בטרם תצמחנה אשמיע אתכם", + "שירו ליהוה שיר חדש תהלתו מקצה הארץ יורדי הים ומלאו איים וישביהם", + "ישאו מדבר ועריו חצרים תשב קדר ירנו ישבי סלע מראש הרים יצוחו", + "ישימו ליהוה כבוד ותהלתו באיים יגידו", + "יהוה כגבור יצא כאיש מלחמות יעיר קנאה יריע אף־יצריח על־איביו יתגבר", + "החשיתי מעולם אחריש אתאפק כיולדה אפעה אשם ואשאף יחד", + "אחריב הרים וגבעות וכל־עשבם אוביש ושמתי נהרות לאיים ואגמים אוביש", + "והולכתי עורים בדרך לא ידעו בנתיבות לא־ידעו אדריכם אשים מחשך לפניהם לאור ומעקשים למישור אלה הדברים עשיתם ולא עזבתים", + "נסגו אחור יבשו בשת הבטחים בפסל האמרים למסכה אתם אלהינו", + "החרשים שמעו והעורים הביטו לראות", + "מי עור כי אם־עבדי וחרש כמלאכי אשלח מי עור כמשלם ועור כעבד יהוה", + "ראית [ראות] רבות ולא תשמר פקוח אזנים ולא ישמע", + "יהוה חפץ למען צדקו יגדיל תורה ויאדיר", + "והוא עם־בזוז ושסוי הפח בחורים כלם ובבתי כלאים החבאו היו לבז ואין מציל משסה ואין־אמר השב", + "מי בכם יאזין זאת יקשב וישמע לאחור", + "מי־נתן למשוסה [למשסה] יעקב וישראל לבזזים הלוא יהוה זו חטאנו לו ולא־אבו בדרכיו הלוך ולא שמעו בתורתו", + "וישפך עליו חמה אפו ועזוז מלחמה ותלהטהו מסביב ולא ידע ותבער־בו ולא־ישים על־לב" + ], + [ + "ועתה כה־אמר יהוה בראך יעקב ויצרך ישראל אל־תירא כי גאלתיך קראתי בשמך לי־אתה", + "כי־תעבר במים אתך־אני ובנהרות לא ישטפוך כי־תלך במו־אש לא תכוה ולהבה לא תבער־בך", + "כי אני יהוה אלהיך קדוש ישראל מושיעך נתתי כפרך מצרים כוש וסבא תחתיך", + "מאשר יקרת בעיני נכבדת ואני אהבתיך ואתן אדם תחתיך ולאמים תחת נפשך", + "אל־תירא כי אתך־אני ממזרח אביא זרעך וממערב אקבצך", + "אמר לצפון תני ולתימן אל־תכלאי הביאי בני מרחוק ובנותי מקצה הארץ", + "כל הנקרא בשמי ולכבודי בראתיו יצרתיו אף־עשיתיו", + "הוציא עם־עור ועינים יש וחרשים ואזנים למו", + "כל־הגוים נקבצו יחדו ויאספו לאמים מי בהם יגיד זאת וראשנות ישמיענו יתנו עדיהם ויצדקו וישמעו ויאמרו אמת", + "אתם עדי נאם־יהוה ועבדי אשר בחרתי למען תדעו ותאמינו לי ותבינו כי־אני הוא לפני לא־נוצר אל ואחרי לא יהיה", + "אנכי אנכי יהוה ואין מבלעדי מושיע", + "אנכי הגדתי והושעתי והשמעתי ואין בכם זר ואתם עדי נאם־יהוה ואני־אל", + "גם־מיום אני הוא ואין מידי מציל אפעל ומי ישיבנה", + "כה־אמר יהוה גאלכם קדוש ישראל למענכם שלחתי בבלה והורדתי בריחים כלם וכשדים באניות רנתם", + "אני יהוה קדושכם בורא ישראל מלככם", + "כה אמר יהוה הנותן בים דרך ובמים עזים נתיבה", + "המוציא רכב־וסוס חיל ועזוז יחדו ישכבו בל־יקומו דעכו כפשתה כבו", + "אל־תזכרו ראשנות וקדמניות אל־תתבננו", + "הנני עשה חדשה עתה תצמח הלוא תדעוה אף אשים במדבר דרך בישמון נהרות", + "תכבדני חית השדה תנים ובנות יענה כי־נתתי במדבר מים נהרות בישימן להשקות עמי בחירי", + "עם־זו יצרתי לי תהלתי יספרו", + "ולא־אתי קראת יעקב כי־יגעת בי ישראל", + "לא־הביאת לי שה עלתיך וזבחיך לא כבדתני לא העבדתיך במנחה ולא הוגעתיך בלבונה", + "לא־קנית לי בכסף קנה וחלב זבחיך לא הרויתני אך העבדתני בחטאותיך הוגעתני בעונתיך", + "אנכי אנכי הוא מחה פשעיך למעני וחטאתיך לא אזכר", + "הזכירני נשפטה יחד ספר אתה למען תצדק", + "אביך הראשון חטא ומליציך פשעו בי", + "ואחלל שרי קדש ואתנה לחרם יעקב וישראל לגדופים" + ], + [ + "ועתה שמע יעקב עבדי וישראל בחרתי בו", + "כה־אמר יהוה עשך ויצרך מבטן יעזרך אל־תירא עבדי יעקב וישרון בחרתי בו", + "כי אצק־מים על־צמא ונזלים על־יבשה אצק רוחי על־זרעך וברכתי על־צאצאיך", + "וצמחו בבין חציר כערבים על־יבלי־מים", + "זה יאמר ליהוה אני וזה יקרא בשם־יעקב וזה יכתב ידו ליהוה ובשם ישראל יכנה", + "כה־אמר יהוה מלך־ישראל וגאלו יהוה צבאות אני ראשון ואני אחרון ומבלעדי אין אלהים", + "ומי־כמוני יקרא ויגידה ויערכה לי משומי עם־עולם ואתיות ואשר תבאנה יגידו למו", + "אל־תפחדו ואל־תרהו הלא מאז השמעתיך והגדתי ואתם עדי היש אלוה מבלעדי ואין צור בל־ידעתי", + "יצרי־פסל כלם תהו וחמודיהם בל־יועילו ועדיהם המה בל־יראו ובל־ידעו למען יבשו", + "מי־יצר אל ופסל נסך לבלתי הועיל", + "הן כל־חבריו יבשו וחרשים המה מאדם יתקבצו כלם יעמדו יפחדו יבשו יחד", + "חרש ברזל מעצד ופעל בפחם ובמקבות יצרהו ויפעלהו בזרוע כחו גם־רעב ואין כח לא־שתה מים וייעף", + "חרש עצים נטה קו יתארהו בשרד יעשהו במקצעות ובמחוגה יתארהו ויעשהו כתבנית איש כתפארת אדם לשבת בית", + "לכרת־לו ארזים ויקח תרזה ואלון ויאמץ־לו בעצי־יער נטע ארן וגשם יגדל", + "והיה לאדם לבער ויקח מהם ויחם אף־ישיק ואפה לחם אף־יפעל־אל וישתחו עשהו פסל ויסגד־למו", + "חציו שרף במו־אש על־חציו בשר יאכל יצלה צלי וישבע אף־יחם ויאמר האח חמותי ראיתי אור", + "ושאריתו לאל עשה לפסלו יסגוד־[יסגד־] לו וישתחו ויתפלל אליו ויאמר הצילני כי אלי אתה", + "לא ידעו ולא יבינו כי טח מראות עיניהם מהשכיל לבתם", + "ולא־ישיב אל־לבו ולא דעת ולא־תבונה לאמר חציו שרפתי במו־אש ואף אפיתי על־גחליו לחם אצלה בשר ואכל ויתרו לתועבה אעשה לבול עץ אסגוד", + "רעה אפר לב הותל הטהו ולא־יציל את־נפשו ולא יאמר הלוא שקר בימיני", + "זכר־אלה יעקב וישראל כי עבדי־אתה יצרתיך עבד־לי אתה ישראל לא תנשני", + "מחיתי כעב פשעיך וכענן חטאותיך שובה אלי כי גאלתיך", + "רנו שמים כי־עשה יהוה הריעו תחתיות ארץ פצחו הרים רנה יער וכל־עץ בו כי־גאל יהוה יעקב ובישראל יתפאר", + "כה־אמר יהוה גאלך ויצרך מבטן אנכי יהוה עשה כל נטה שמים לבדי רקע הארץ מי אתי [מאתי]", + "מפר אתות בדים וקסמים יהולל משיב חכמים אחור ודעתם ישכל", + "מקים דבר עבדו ועצת מלאכיו ישלים האמר לירושלם תושב ולערי יהודה תבנינה וחרבותיה אקומם", + "האמר לצולה חרבי ונהרתיך אוביש", + "האמר לכורש רעי וכל־חפצי ישלם ולאמר לירושלם תבנה והיכל תוסד" + ], + [ + "כה־אמר יהוה למשיחו לכורש אשר־החזקתי בימינו לרד־לפניו גוים ומתני מלכים אפתח לפתח לפניו דלתים ושערים לא יסגרו", + "אני לפניך אלך והדורים אושר [אישר] דלתות נחושה אשבר ובריחי ברזל אגדע", + "ונתתי לך אוצרות חשך ומטמני מסתרים למען תדע כי־אני יהוה הקורא בשמך אלהי ישראל", + "למען עבדי יעקב וישראל בחירי ואקרא לך בשמך אכנך ולא ידעתני", + "אני יהוה ואין עוד זולתי אין אלהים אאזרך ולא ידעתני", + "למען ידעו ממזרח־שמש וממערבה כי־אפס בלעדי אני יהוה ואין עוד", + "יוצר אור ובורא חשך עשה שלום ובורא רע אני יהוה עשה כל־אלה", + "הרעיפו שמים ממעל ושחקים יזלו־צדק תפתח־ארץ ויפרו־ישע וצדקה תצמיח יחד אני יהוה בראתיו", + "הוי רב את־יצרו חרש את־חרשי אדמה היאמר חמר ליצרו מה־תעשה ופעלך אין־ידים לו", + "הוי אמר לאב מה־תוליד ולאשה מה־תחילין", + "כה־אמר יהוה קדוש ישראל ויצרו האתיות שאלוני על־בני ועל־פעל ידי תצוני", + "אנכי עשיתי ארץ ואדם עליה בראתי אני ידי נטו שמים וכל־צבאם צויתי", + "אנכי העירתהו בצדק וכל־דרכיו אישר הוא־יבנה עירי וגלותי ישלח לא במחיר ולא בשחד אמר יהוה צבאות", + "כה אמר יהוה יגיע מצרים וסחר־כוש וסבאים אנשי מדה עליך יעברו ולך יהיו אחריך ילכו בזקים יעברו ואליך ישתחוו אליך יתפללו אך בך אל ואין עוד אפס אלהים", + "אכן אתה אל מסתתר אלהי ישראל מושיע", + "בושו וגם־נכלמו כלם יחדו הלכו בכלמה חרשי צירים", + "ישראל נושע ביהוה תשועת עולמים לא־תבשו ולא־תכלמו עד־עולמי עד", + "כי כה אמר־יהוה בורא השמים הוא האלהים יצר הארץ ועשה הוא כוננה לא־תהו בראה לשבת יצרה אני יהוה ואין עוד", + "לא בסתר דברתי במקום ארץ חשך לא אמרתי לזרע יעקב תהו בקשוני אני יהוה דבר צדק מגיד מישרים", + "הקבצו ובאו התנגשו יחדו פליטי הגוים לא ידעו הנשאים את־עץ פסלם ומתפללים אל־אל לא יושיע", + "הגידו והגישו אף יועצו יחדו מי השמיע זאת מקדם מאז הגידה הלוא אני יהוה ואין־עוד אלהים מבלעדי אל־צדיק ומושיע אין זולתי", + "פנו־אלי והושעו כל־אפסי־ארץ כי אני־אל ואין עוד", + "בי נשבעתי יצא מפי צדקה דבר ולא ישוב כי־לי תכרע כל־ברך תשבע כל־לשון", + "אך ביהוה לי אמר צדקות ועז עדיו יבוא ויבשו כל הנחרים בו", + "ביהוה יצדקו ויתהללו כל־זרע ישראל" + ], + [ + "כרע בל קרס נבו היו עצביהם לחיה ולבהמה נשאתיכם עמוסות משא לעיפה", + "קרסו כרעו יחדו לא יכלו מלט משא ונפשם בשבי הלכה", + "שמעו אלי בית יעקב וכל־שארית בית ישראל העמסים מני־בטן הנשאים מני־רחם", + "ועד־זקנה אני הוא ועד־שיבה אני אסבל אני עשיתי ואני אשא ואני אסבל ואמלט", + "למי תדמיוני ותשוו ותמשלוני ונדמה", + "הזלים זהב מכיס וכסף בקנה ישקלו ישכרו צורף ויעשהו אל יסגדו אף־ישתחוו", + "ישאהו על־כתף יסבלהו ויניחהו תחתיו ויעמד ממקומו לא ימיש אף־יצעק אליו ולא יענה מצרתו לא יושיענו", + "זכרו־זאת והתאששו השיבו פושעים על־לב", + "זכרו ראשנות מעולם כי אנכי אל ואין עוד אלהים ואפס כמוני", + "מגיד מראשית אחרית ומקדם אשר לא־נעשו אמר עצתי תקום וכל־חפצי אעשה", + "קרא ממזרח עיט מארץ מרחק איש עצתו [עצתי] אף־דברתי אף־אביאנה יצרתי אף־אעשנה", + "שמעו אלי אבירי לב הרחוקים מצדקה", + "קרבתי צדקתי לא תרחק ותשועתי לא תאחר ונתתי בציון תשועה לישראל תפארתי" + ], + [ + "רדי ושבי על־עפר בתולת בת־בבל שבי־לארץ אין־כסא בת־כשדים כי לא תוסיפי יקראו־לך רכה וענגה", + "קחי רחים וטחני קמח גלי צמתך חשפי־שבל גלי־שוק עברי נהרות", + "תגל ערותך גם תראה חרפתך נקם אקח ולא אפגע אדם", + "גאלנו יהוה צבאות שמו קדוש ישראל", + "שבי דומם ובאי בחשך בת־כשדים כי לא תוסיפי יקראו־לך גברת ממלכות", + "קצפתי על־עמי חללתי נחלתי ואתנם בידך לא־שמת להם רחמים על־זקן הכבדת עלך מאד", + "ותאמרי לעולם אהיה גברת עד לא־שמת אלה על־לבך לא זכרת אחריתה", + "ועתה שמעי־זאת עדינה היושבת לבטח האמרה בלבבה אני ואפסי עוד לא אשב אלמנה ולא אדע שכול", + "ותבאנה לך שתי־אלה רגע ביום אחד שכול ואלמן כתמם באו עליך ברב כשפיך בעצמת חבריך מאד", + "ותבטחי ברעתך אמרת אין ראני חכמתך ודעתך היא שובבתך ותאמרי בלבך אני ואפסי עוד", + "ובא עליך רעה לא תדעי שחרה ותפל עליך הוה לא תוכלי כפרה ותבא עליך פתאם שואה לא תדעי", + "עמדי־נא בחבריך וברב כשפיך באשר יגעת מנעוריך אולי תוכלי הועיל אולי תערוצי", + "נלאית ברב עצתיך יעמדו־נא ויושיעך הברו [הברי] שמים החזים בכוכבים מודיעם לחדשים מאשר יבאו עליך", + "הנה היו כקש אש שרפתם לא־יצילו את־נפשם מיד להבה אין־גחלת לחמם אור לשבת נגדו", + "כן היו־לך אשר יגעת סחריך מנעוריך איש לעברו תעו אין מושיעך" + ], + [ + "שמעו־זאת בית־יעקב הנקראים בשם ישראל וממי יהודה יצאו הנשבעים בשם יהוה ובאלהי ישראל יזכירו לא באמת ולא בצדקה", + "כי־מעיר הקדש נקראו ועל־אלהי ישראל נסמכו יהוה צבאות שמו", + "הראשנות מאז הגדתי ומפי יצאו ואשמיעם פתאם עשיתי ותבאנה", + "מדעתי כי קשה אתה וגיד ברזל ערפך ומצחך נחושה", + "ואגיד לך מאז בטרם תבוא השמעתיך פן־תאמר עצבי עשם ופסלי ונסכי צום", + "שמעת חזה כלה ואתם הלוא תגידו השמעתיך חדשות מעתה ונצרות ולא ידעתם", + "עתה נבראו ולא מאז ולפני־יום ולא שמעתם פן־תאמר הנה ידעתין", + "גם לא־שמעת גם לא ידעת גם מאז לא־פתחה אזנך כי ידעתי בגוד תבגוד ופשע מבטן קרא לך", + "למען שמי אאריך אפי ותהלתי אחטם־לך לבלתי הכריתך", + "הנה צרפתיך ולא בכסף בחרתיך בכור עני", + "למעני למעני אעשה כי איך יחל וכבודי לאחר לא־אתן", + "שמע אלי יעקב וישראל מקראי אני־הוא אני ראשון אף אני אחרון", + "אף־ידי יסדה ארץ וימיני טפחה שמים קרא אני אליהם יעמדו יחדו", + "הקבצו כלכם ושמעו מי בהם הגיד את־אלה יהוה אהבו יעשה חפצו בבבל וזרעו כשדים", + "אני אני דברתי אף־קראתיו הביאתיו והצליח דרכו", + "קרבו אלי שמעו־זאת לא מראש בסתר דברתי מעת היותה שם אני ועתה אדני יהוה שלחני ורוחו", + "כה־אמר יהוה גאלך קדוש ישראל אני יהוה אלהיך מלמדך להועיל מדריכך בדרך תלך", + "לוא הקשבת למצותי ויהי כנהר שלומך וצדקתך כגלי הים", + "ויהי כחול זרעך וצאצאי מעיך כמעתיו לא־יכרת ולא־ישמד שמו מלפני", + "צאו מבבל ברחו מכשדים בקול רנה הגידו השמיעו זאת הוציאוה עד־קצה הארץ אמרו גאל יהוה עבדו יעקב", + "ולא צמאו בחרבות הוליכם מים מצור הזיל למו ויבקע־צור ויזבו מים", + "אין שלום אמר יהוה לרשעים" + ], + [ + "שמעו איים אלי והקשיבו לאמים מרחוק יהוה מבטן קראני ממעי אמי הזכיר שמי", + "וישם פי כחרב חדה בצל ידו החביאני וישימני לחץ ברור באשפתו הסתירני", + "ויאמר לי עבדי־אתה ישראל אשר־בך אתפאר", + "ואני אמרתי לריק יגעתי לתהו והבל כחי כליתי אכן משפטי את־יהוה ופעלתי את־אלהי", + "ועתה אמר יהוה יצרי מבטן לעבד לו לשובב יעקב אליו וישראל לא [לו] יאסף ואכבד בעיני יהוה ואלהי היה עזי", + "ויאמר נקל מהיותך לי עבד להקים את־שבטי יעקב ונצירי [ונצורי] ישראל להשיב ונתתיך לאור גוים להיות ישועתי עד־קצה הארץ", + "כה אמר־יהוה גאל ישראל קדושו לבזה־נפש למתעב גוי לעבד משלים מלכים יראו וקמו שרים וישתחוו למען יהוה אשר נאמן קדש ישראל ויבחרך", + "כה אמר יהוה בעת רצון עניתיך וביום ישועה עזרתיך ואצרך ואתנך לברית עם להקים ארץ להנחיל נחלות שממות", + "לאמר לאסורים צאו לאשר בחשך הגלו על־דרכים ירעו ובכל־שפיים מרעיתם", + "לא ירעבו ולא יצמאו ולא־יכם שרב ושמש כי־מרחמם ינהגם ועל־מבועי מים ינהלם", + "ושמתי כל־הרי לדרך ומסלתי ירמון", + "הנה־אלה מרחוק יבאו והנה־אלה מצפון ומים ואלה מארץ סינים", + "רנו שמים וגילי ארץ יפצחו [ופצחו] הרים רנה כי־נחם יהוה עמו ועניו ירחם", + "ותאמר ציון עזבני יהוה ואדני שכחני", + "התשכח אשה עולה מרחם בן־בטנה גם־אלה תשכחנה ואנכי לא אשכחך", + "הן על־כפים חקתיך חומתיך נגדי תמיד", + "מהרו בניך מהרסיך ומחרביך ממך יצאו", + "שאי־סביב עיניך וראי כלם נקבצו באו־לך חי־אני נאם־יהוה כי כלם כעדי תלבשי ותקשרים ככלה", + "כי חרבתיך ושממתיך וארץ הרסתיך כי עתה תצרי מיושב ורחקו מבלעיך", + "עוד יאמרו באזניך בני שכליך צר־לי המקום גשה־לי ואשבה", + "ואמרת בלבבך מי ילד־לי את־אלה ואני שכולה וגלמודה גלה וסורה ואלה מי גדל הן אני נשארתי לבדי אלה איפה הם", + "כה־אמר אדני יהוה הנה אשא אל־גוים ידי ואל־עמים ארים נסי והביאו בניך בחצן ובנתיך על־כתף תנשאנה", + "והיו מלכים אמניך ושרותיהם מיניקתיך אפים ארץ ישתחוו לך ועפר רגליך ילחכו וידעת כי־אני יהוה אשר לא־יבשו קוי", + "היקח מגבור מלקוח ואם־שבי צדיק ימלט", + "כי־כה אמר יהוה גם־שבי גבור יקח ומלקוח עריץ ימלט ואת־יריבך אנכי אריב ואת־בניך אנכי אושיע", + "והאכלתי את־מוניך את־בשרם וכעסיס דמם ישכרון וידעו כל־בשר כי אני יהוה מושיעך וגאלך אביר יעקב" + ], + [ + "כה אמר יהוה אי זה ספר כריתות אמכם אשר שלחתיה או מי מנושי אשר־מכרתי אתכם לו הן בעונתיכם נמכרתם ובפשעיכם שלחה אמכם", + "מדוע באתי ואין איש קראתי ואין עונה הקצור קצרה ידי מפדות ואם־אין־בי כח להציל הן בגערתי אחריב ים אשים נהרות מדבר תבאש דגתם מאין מים ותמת בצמא", + "אלביש שמים קדרות ושק אשים כסותם", + "אדני יהוה נתן לי לשון למודים לדעת לעות את־יעף דבר יעיר בבקר בבקר יעיר לי אזן לשמע כלמודים", + "אדני יהוה פתח־לי אזן ואנכי לא מריתי אחור לא נסוגתי", + "גוי נתתי למכים ולחיי למרטים פני לא הסתרתי מכלמות ורק", + "ואדני יהוה יעזר־לי על־כן לא נכלמתי על־כן שמתי פני כחלמיש ואדע כי־לא אבוש", + "קרוב מצדיקי מי־יריב אתי נעמדה יחד מי־בעל משפטי יגש אלי", + "הן אדני יהוה יעזר־לי מי־הוא ירשיעני הן כלם כבגד יבלו עש יאכלם", + "מי בכם ירא יהוה שמע בקול עבדו אשר הלך חשכים ואין נגה לו יבטח בשם יהוה וישען באלהיו", + "הן כלכם קדחי אש מאזרי זיקות לכו באור אשכם ובזיקות בערתם מידי היתה־זאת לכם למעצבה תשכבון" + ], + [ + "שמעו אלי רדפי צדק מבקשי יהוה הביטו אל־צור חצבתם ואל־מקבת בור נקרתם", + "הביטו אל־אברהם אביכם ואל־שרה תחוללכם כי־אחד קראתיו ואברכהו וארבהו", + "כי־נחם יהוה ציון נחם כל־חרבתיה וישם מדברה כעדן וערבתה כגן־יהוה ששון ושמחה ימצא בה תודה וקול זמרה", + "הקשיבו אלי עמי ולאומי אלי האזינו כי תורה מאתי תצא ומשפטי לאור עמים ארגיע", + "קרוב צדקי יצא ישעי וזרעי עמים ישפטו אלי איים יקוו ואל־זרעי ייחלון", + "שאו לשמים עיניכם והביטו אל־הארץ מתחת כי־שמים כעשן נמלחו והארץ כבגד תבלה וישביה כמו־כן ימותון וישועתי לעולם תהיה וצדקתי לא תחת", + "שמעו אלי ידעי צדק עם תורתי בלבם אל־תיראו חרפת אנוש ומגדפתם אל־תחתו", + "כי כבגד יאכלם עש וכצמר יאכלם סס וצדקתי לעולם תהיה וישועתי לדור דורים", + "עורי עורי לבשי־עז זרוע יהוה עורי כימי קדם דרות עולמים הלוא את־היא המחצבת רהב מחוללת תנין", + "הלוא את־היא המחרבת ים מי תהום רבה השמה מעמקי־ים דרך לעבר גאולים", + "ופדויי יהוה ישובון ובאו ציון ברנה ושמחת עולם על־ראשם ששון ושמחה ישיגון נסו יגון ואנחה", + "אנכי אנכי הוא מנחמכם מי־את ותיראי מאנוש ימות ומבן־אדם חציר ינתן", + "ותשכח יהוה עשך נוטה שמים ויסד ארץ ותפחד תמיד כל־היום מפני חמת המציק כאשר כונן להשחית ואיה חמת המציק", + "מהר צעה להפתח ולא־ימות לשחת ולא יחסר לחמו", + "ואנכי יהוה אלהיך רגע הים ויהמו גליו יהוה צבאות שמו", + "ואשים דברי בפיך ובצל ידי כסיתיך לנטע שמים וליסד ארץ ולאמר לציון עמי־אתה", + "התעוררי התעוררי קומי ירושלם אשר שתית מיד יהוה את־כוס חמתו את־קבעת כוס התרעלה שתית מצית", + "אין־מנהל לה מכל־בנים ילדה ואין מחזיק בידה מכל־בנים גדלה", + "שתים הנה קראתיך מי ינוד לך השד והשבר והרעב והחרב מי אנחמך", + "בניך עלפו שכבו בראש כל־חוצות כתוא מכמר המלאים חמת־יהוה גערת אלהיך", + "לכן שמעי־נא זאת עניה ושכרת ולא מיין", + "כה־אמר אדניך יהוה ואלהיך יריב עמו הנה לקחתי מידך את־כוס התרעלה את־קבעת כוס חמתי לא־תוסיפי לשתותה עוד", + "ושמתיה ביד־מוגיך אשר־אמרו לנפשך שחי ונעברה ותשימי כארץ גוך וכחוץ לעברים" + ], + [ + "עורי עורי לבשי עזך ציון לבשי בגדי תפארתך ירושלם עיר הקדש כי לא יוסיף יבא־בך עוד ערל וטמא", + "התנערי מעפר קומי שבי ירושלם התפתחו [התפתחי] מוסרי צוארך שביה בת־ציון", + "כי־כה אמר יהוה חנם נמכרתם ולא בכסף תגאלו", + "כי כה אמר אדני יהוה מצרים ירד־עמי בראשנה לגור שם ואשור באפס עשקו", + "ועתה מי־לי־[מה־] [לי־] פה נאם־יהוה כי־לקח עמי חנם משלו [משליו] יהילילו נאם־יהוה ותמיד כל־היום שמי מנאץ", + "לכן ידע עמי שמי לכן ביום ההוא כי־אני־הוא המדבר הנני", + "מה־נאוו על־ההרים רגלי מבשר משמיע שלום מבשר טוב משמיע ישועה אמר לציון מלך אלהיך", + "קול צפיך נשאו קול יחדו ירננו כי עין בעין יראו בשוב יהוה ציון", + "פצחו רננו יחדו חרבות ירושלם כי־נחם יהוה עמו גאל ירושלם", + "חשף יהוה את־זרוע קדשו לעיני כל־הגוים וראו כל־אפסי־ארץ את ישועת אלהינו", + "סורו סורו צאו משם טמא אל־תגעו צאו מתוכה הברו נשאי כלי יהוה", + "כי לא בחפזון תצאו ובמנוסה לא תלכון כי־הלך לפניכם יהוה ומאספכם אלהי ישראל", + "הנה ישכיל עבדי ירום ונשא וגבה מאד", + "כאשר שממו עליך רבים כן־משחת מאיש מראהו ותארו מבני אדם", + "כן יזה גוים רבים עליו יקפצו מלכים פיהם כי אשר לא־ספר להם ראו ואשר לא־שמעו התבוננו" + ], + [ + "מי האמין לשמעתנו וזרוע יהוה על־מי נגלתה", + "ויעל כיונק לפניו וכשרש מארץ ציה לא־תאר לו ולא הדר ונראהו ולא־מראה ונחמדהו", + "נבזה וחדל אישים איש מכאבות וידוע חלי וכמסתר פנים ממנו נבזה ולא חשבנהו", + "אכן חלינו הוא נשא ומכאבינו סבלם ואנחנו חשבנהו נגוע מכה אלהים ומענה", + "והוא מחלל מפשענו מדכא מעונתינו מוסר שלומנו עליו ובחברתו נרפא־לנו", + "כלנו כצאן תעינו איש לדרכו פנינו ויהוה הפגיע בו את עון כלנו", + "נגש והוא נענה ולא יפתח־פיו כשה לטבח יובל וכרחל לפני גזזיה נאלמה ולא יפתח פיו", + "מעצר וממשפט לקח ואת־דורו מי ישוחח כי נגזר מארץ חיים מפשע עמי נגע למו", + "ויתן את־רשעים קברו ואת־עשיר במתיו על לא־חמס עשה ולא מרמה בפיו", + "ויהוה חפץ דכאו החלי אם־תשים אשם נפשו יראה זרע יאריך ימים וחפץ יהוה בידו יצלח", + "מעמל נפשו יראה ישבע בדעתו יצדיק צדיק עבדי לרבים ועונתם הוא יסבל", + "לכן אחלק־לו ברבים ואת־עצומים יחלק שלל תחת אשר הערה למות נפשו ואת־פשעים נמנה והוא חטא־רבים נשא ולפשעים יפגיע" + ], + [ + "רני עקרה לא ילדה פצחי רנה וצהלי לא־חלה כי־רבים בני־שוממה מבני בעולה אמר יהוה", + "הרחיבי מקום אהלך ויריעות משכנותיך יטו אל־תחשכי האריכי מיתריך ויתדתיך חזקי", + "כי־ימין ושמאול תפרצי וזרעך גוים יירש וערים נשמות יושיבו", + "אל־תיראי כי־לא תבושי ואל־תכלמי כי לא תחפירי כי בשת עלומיך תשכחי וחרפת אלמנותיך לא תזכרי־עוד", + "כי בעליך עשיך יהוה צבאות שמו וגאלך קדוש ישראל אלהי כל־הארץ יקרא", + "כי־כאשה עזובה ועצובת רוח קראך יהוה ואשת נעורים כי תמאס אמר אלהיך", + "ברגע קטן עזבתיך וברחמים גדלים אקבצך", + "בשצף קצף הסתרתי פני רגע ממך ובחסד עולם רחמתיך אמר גאלך יהוה", + "כי־מי נח זאת לי אשר נשבעתי מעבר מי־נח עוד על־הארץ כן נשבעתי מקצף עליך ומגער־בך", + "כי ההרים ימושו והגבעות תמוטנה וחסדי מאתך לא־ימוש וברית שלומי לא תמוט אמר מרחמך יהוה", + "עניה סערה לא נחמה הנה אנכי מרביץ בפוך אבניך ויסדתיך בספירים", + "ושמתי כדכד שמשתיך ושעריך לאבני אקדח וכל־גבולך לאבני־חפץ", + "וכל־בניך למודי יהוה ורב שלום בניך", + "בצדקה תכונני רחקי מעשק כי־לא תיראי וממחתה כי לא־תקרב אליך", + "הן גור יגור אפס מאותי מי־גר אתך עליך יפול", + "הן [הנה] אנכי בראתי חרש נפח באש פחם ומוציא כלי למעשהו ואנכי בראתי משחית לחבל", + "כל־כלי יוצר עליך לא יצלח וכל־לשון תקום־אתך למשפט תרשיעי זאת נחלת עבדי יהוה וצדקתם מאתי נאם־יהוה" + ], + [ + "הוי כל־צמא לכו למים ואשר אין־לו כסף לכו שברו ואכלו ולכו שברו בלוא־כסף ובלוא מחיר יין וחלב", + "למה תשקלו־כסף בלוא־לחם ויגיעכם בלוא לשבעה שמעו שמוע אלי ואכלו־טוב ותתענג בדשן נפשכם", + "הטו אזנכם ולכו אלי שמעו ותחי נפשכם ואכרתה לכם ברית עולם חסדי דוד הנאמנים", + "הן עד לאומים נתתיו נגיד ומצוה לאמים", + "הן גוי לא־תדע תקרא וגוי לא־ידעוך אליך ירוצו למען יהוה אלהיך ולקדוש ישראל כי פארך", + "דרשו יהוה בהמצאו קראהו בהיותו קרוב", + "יעזב רשע דרכו ואיש און מחשבתיו וישב אל־יהוה וירחמהו ואל־אלהינו כי־ירבה לסלוח", + "כי לא מחשבותי מחשבותיכם ולא דרכיכם דרכי נאם יהוה", + "כי־גבהו שמים מארץ כן גבהו דרכי מדרכיכם ומחשבתי ממחשבתיכם", + "כי כאשר ירד הגשם והשלג מן־השמים ושמה לא ישוב כי אם־הרוה את־הארץ והולידה והצמיחה ונתן זרע לזרע ולחם לאכל", + "כן יהיה דברי אשר יצא מפי לא־ישוב אלי ריקם כי אם־עשה את־אשר חפצתי והצליח אשר שלחתיו", + "כי־בשמחה תצאו ובשלום תובלון ההרים והגבעות יפצחו לפניכם רנה וכל־עצי השדה ימחאו־כף", + "תחת הנעצוץ יעלה ברוש תחת [ותחת] הסרפד יעלה הדס והיה ליהוה לשם לאות עולם לא יכרת" + ], + [ + "כה אמר יהוה שמרו משפט ועשו צדקה כי־קרובה ישועתי לבוא וצדקתי להגלות", + "אשרי אנוש יעשה־זאת ובן־אדם יחזיק בה שמר שבת מחללו ושמר ידו מעשות כל־רע", + "ואל־יאמר בן־הנכר הנלוה אל־יהוה לאמר הבדל יבדילני יהוה מעל עמו ואל־יאמר הסריס הן אני עץ יבש", + "כי־כה אמר יהוה לסריסים אשר ישמרו את־שבתותי ובחרו באשר חפצתי ומחזיקים בבריתי", + "ונתתי להם בביתי ובחומתי יד ושם טוב מבנים ומבנות שם עולם אתן־לו אשר לא יכרת", + "ובני הנכר הנלוים על־יהוה לשרתו ולאהבה את־שם יהוה להיות לו לעבדים כל־שמר שבת מחללו ומחזיקים בבריתי", + "והביאותים אל־הר קדשי ושמחתים בבית תפלתי עולתיהם וזבחיהם לרצון על־מזבחי כי ביתי בית־תפלה יקרא לכל־העמים", + "נאם אדני יהוה מקבץ נדחי ישראל עוד אקבץ עליו לנקבציו", + "כל חיתו שדי אתיו לאכל כל־חיתו ביער", + "צפו [צפיו] עורים כלם לא ידעו כלם כלבים אלמים לא יוכלו לנבח הזים שכבים אהבי לנום", + "והכלבים עזי־נפש לא ידעו שבעה והמה רעים לא ידעו הבין כלם לדרכם פנו איש לבצעו מקצהו", + "אתיו אקחה־יין ונסבאה שכר והיה כזה יום מחר גדול יתר מאד" + ], + [ + "הצדיק אבד ואין איש שם על־לב ואנשי־חסד נאספים באין מבין כי־מפני הרעה נאסף הצדיק", + "יבוא שלום ינוחו על־משכבותם הלך נכחו", + "ואתם קרבו־הנה בני עננה זרע מנאף ותזנה", + "על־מי תתענגו על־מי תרחיבו פה תאריכו לשון הלוא־אתם ילדי־פשע זרע שקר", + "הנחמים באלים תחת כל־עץ רענן שחטי הילדים בנחלים תחת סעפי הסלעים", + "בחלקי־נחל חלקך הם הם גורלך גם־להם שפכת נסך העלית מנחה העל אלה אנחם", + "על הר־גבה ונשא שמת משכבך גם־שם עלית לזבח זבח", + "ואחר הדלת והמזוזה שמת זכרונך כי מאתי גלית ותעלי הרחבת משכבך ותכרת־לך מהם אהבת משכבם יד חזית", + "ותשרי למלך בשמן ותרבי רקחיך ותשלחי צריך עד־מרחק ותשפילי עד־שאול", + "ברב דרכך יגעת לא אמרת נואש חית ידך מצאת על־כן לא חלית", + "ואת־מי דאגת ותיראי כי תכזבי ואותי לא זכרת לא־שמת על־לבך הלא אני מחשה ומעלם ואותי לא תיראי", + "אני אגיד צדקתך ואת־מעשיך ולא יועילוך", + "בזעקך יצילך קבוציך ואת־כלם ישא־רוח יקח־הבל והחוסה בי ינחל־ארץ ויירש הר־קדשי", + "ואמר סלו־סלו פנו־דרך הרימו מכשול מדרך עמי", + "כי כה אמר רם ונשא שכן עד וקדוש שמו מרום וקדוש אשכון ואת־דכא ושפל־רוח להחיות רוח שפלים ולהחיות לב נדכאים", + "כי לא לעולם אריב ולא לנצח אקצוף כי־רוח מלפני יעטוף ונשמות אני עשיתי", + "בעון בצעו קצפתי ואכהו הסתר ואקצף וילך שובב בדרך לבו", + "דרכיו ראיתי וארפאהו ואנחהו ואשלם נחמים לו ולאבליו", + "בורא נוב [ניב] שפתים שלום שלום לרחוק ולקרוב אמר יהוה ורפאתיו", + "והרשעים כים נגרש כי השקט לא יוכל ויגרשו מימיו רפש וטיט", + "אין שלום אמר אלהי לרשעים" + ], + [ + "קרא בגרון אל־תחשך כשופר הרם קולך והגד לעמי פשעם ולבית יעקב חטאתם", + "ואותי יום יום ידרשון ודעת דרכי יחפצון כגוי אשר־צדקה עשה ומשפט אלהיו לא עזב ישאלוני משפטי־צדק קרבת אלהים יחפצון", + "למה צמנו ולא ראית ענינו נפשנו ולא תדע הן ביום צמכם תמצאו־חפץ וכל־עצביכם תנגשו", + "הן לריב ומצה תצומו ולהכות באגרף רשע לא־תצומו כיום להשמיע במרום קולכם", + "הכזה יהיה צום אבחרהו יום ענות אדם נפשו הלכף כאגמן ראשו ושק ואפר יציע הלזה תקרא־צום ויום רצון ליהוה", + "הלוא זה צום אבחרהו פתח חרצבות רשע התר אגדות מוטה ושלח רצוצים חפשים וכל־מוטה תנתקו", + "הלוא פרס לרעב לחמך ועניים מרודים תביא בית כי־תראה ערם וכסיתו ומבשרך לא תתעלם", + "אז יבקע כשחר אורך וארכתך מהרה תצמח והלך לפניך צדקך כבוד יהוה יאספך", + "אז תקרא ויהוה יענה תשוע ויאמר הנני אם־תסיר מתוכך מוטה שלח אצבע ודבר־און", + "ותפק לרעב נפשך ונפש נענה תשביע וזרח בחשך אורך ואפלתך כצהרים", + "ונחך יהוה תמיד והשביע בצחצחות נפשך ועצמתיך יחליץ והיית כגן רוה וכמוצא מים אשר לא־יכזבו מימיו", + "ובנו ממך חרבות עולם מוסדי דור־ודור תקומם וקרא לך גדר פרץ משבב נתיבות לשבת", + "אם־תשיב משבת רגלך עשות חפציך ביום קדשי וקראת לשבת ענג לקדוש יהוה מכבד וכבדתו מעשות דרכיך ממצוא חפצך ודבר דבר", + "אז תתענג על־יהוה והרכבתיך על־במותי ארץ והאכלתיך נחלת יעקב אביך כי פי יהוה דבר" + ], + [ + "הן לא־קצרה יד־יהוה מהושיע ולא־כבדה אזנו משמוע", + "כי אם־עונתיכם היו מבדלים בינכם לבין אלהיכם וחטאותיכם הסתירו פנים מכם משמוע", + "כי כפיכם נגאלו בדם ואצבעותיכם בעון שפתותיכם דברו־שקר לשונכם עולה תהגה", + "אין־קרא בצדק ואין נשפט באמונה בטוח על־תהו ודבר־שוא הרו עמל והוליד און", + "ביצי צפעוני בקעו וקורי עכביש יארגו האכל מביציהם ימות והזורה תבקע אפעה", + "קוריהם לא־יהיו לבגד ולא יתכסו במעשיהם מעשיהם מעשי־און ופעל חמס בכפיהם", + "רגליהם לרע ירצו וימהרו לשפך דם נקי מחשבותיהם מחשבות און שד ושבר במסלותם", + "דרך שלום לא ידעו ואין משפט במעגלותם נתיבותיהם עקשו להם כל דרך בה לא ידע שלום", + "על־כן רחק משפט ממנו ולא תשיגנו צדקה נקוה לאור והנה־חשך לנגהות באפלות נהלך", + "נגששה כעורים קיר וכאין עינים נגששה כשלנו בצהרים כנשף באשמנים כמתים", + "נהמה כדבים כלנו וכיונים הגה נהגה נקוה למשפט ואין לישועה רחקה ממנו", + "כי־רבו פשעינו נגדך וחטאותינו ענתה בנו כי־פשעינו אתנו ועונתינו ידענום", + "פשע וכחש ביהוה ונסוג מאחר אלהינו דבר־עשק וסרה הרו והגו מלב דברי־שקר", + "והסג אחור משפט וצדקה מרחוק תעמד כי־כשלה ברחוב אמת ונכחה לא־תוכל לבוא", + "ותהי האמת נעדרת וסר מרע משתולל וירא יהוה וירע בעיניו כי־אין משפט", + "וירא כי־אין איש וישתומם כי אין מפגיע ותושע לו זרעו וצדקתו היא סמכתהו", + "וילבש צדקה כשרין וכובע ישועה בראשו וילבש בגדי נקם תלבשת ויעט כמעיל קנאה", + "כעל גמלות כעל ישלם חמה לצריו גמול לאיביו לאיים גמול ישלם", + "וייראו ממערב את־שם יהוה וממזרח־שמש את־כבודו כי־יבוא כנהר צר רוח יהוה נססה בו", + "ובא לציון גואל ולשבי פשע ביעקב נאם יהוה", + "ואני זאת בריתי אותם אמר יהוה רוחי אשר עליך ודברי אשר־שמתי בפיך לא־ימושו מפיך ומפי זרעך ומפי זרע זרעך אמר יהוה מעתה ועד־עולם" + ], + [ + "קומי אורי כי בא אורך וכבוד יהוה עליך זרח", + "כי־הנה החשך יכסה־ארץ וערפל לאמים ועליך יזרח יהוה וכבודו עליך יראה", + "והלכו גוים לאורך ומלכים לנגה זרחך", + "שאי־סביב עיניך וראי כלם נקבצו באו־לך בניך מרחוק יבאו ובנתיך על־צד תאמנה", + "אז תראי ונהרת ופחד ורחב לבבך כי־יהפך עליך המון ים חיל גוים יבאו לך", + "שפעת גמלים תכסך בכרי מדין ועיפה כלם משבא יבאו זהב ולבונה ישאו ותהלת יהוה יבשרו", + "כל־צאן קדר יקבצו לך אילי נביות ישרתונך יעלו על־רצון מזבחי ובית תפארתי אפאר", + "מי־אלה כעב תעופינה וכיונים אל־ארבתיהם", + "כי־לי איים יקוו ואניות תרשיש בראשנה להביא בניך מרחוק כספם וזהבם אתם לשם יהוה אלהיך ולקדוש ישראל כי פארך", + "ובנו בני־נכר חמתיך ומלכיהם ישרתונך כי בקצפי הכיתיך וברצוני רחמתיך", + "ופתחו שעריך תמיד יומם ולילה לא יסגרו להביא אליך חיל גוים ומלכיהם נהוגים", + "כי־הגוי והממלכה אשר לא־יעבדוך יאבדו והגוים חרב יחרבו", + "כבוד הלבנון אליך יבוא ברוש תדהר ותאשור יחדו לפאר מקום מקדשי ומקום רגלי אכבד", + "והלכו אליך שחוח בני מעניך והשתחוו על־כפות רגליך כל־מנאציך וקראו לך עיר יהוה ציון קדוש ישראל", + "תחת היותך עזובה ושנואה ואין עובר ושמתיך לגאון עולם משוש דור ודור", + "וינקת חלב גוים ושד מלכים תינקי וידעת כי אני יהוה מושיעך וגאלך אביר יעקב", + "תחת הנחשת אביא זהב ותחת הברזל אביא כסף ותחת העצים נחשת ותחת האבנים ברזל ושמתי פקדתך שלום ונגשיך צדקה", + "לא־ישמע עוד חמס בארצך שד ושבר בגבוליך וקראת ישועה חומתיך ושעריך תהלה", + "לא־יהיה־לך עוד השמש לאור יומם ולנגה הירח לא־יאיר לך והיה־לך יהוה לאור עולם ואלהיך לתפארתך", + "לא־יבוא עוד שמשך וירחך לא יאסף כי יהוה יהיה־לך לאור עולם ושלמו ימי אבלך", + "ועמך כלם צדיקים לעולם יירשו ארץ נצר מטעו [מטעי] מעשה ידי להתפאר", + "הקטן יהיה לאלף והצעיר לגוי עצום אני יהוה בעתה אחישנה" + ], + [ + "רוח אדני יהוה עלי יען משח יהוה אתי לבשר ענוים שלחני לחבש לנשברי־לב לקרא לשבוים דרור ולאסורים פקח־קוח", + "לקרא שנת־רצון ליהוה ויום נקם לאלהינו לנחם כל־אבלים", + "לשום לאבלי ציון לתת להם פאר תחת אפר שמן ששון תחת אבל מעטה תהלה תחת רוח כהה וקרא להם אילי הצדק מטע יהוה להתפאר", + "ובנו חרבות עולם שממות ראשנים יקוממו וחדשו ערי חרב שממות דור ודור", + "ועמדו זרים ורעו צאנכם ובני נכר אכריכם וכרמיכם", + "ואתם כהני יהוה תקראו משרתי אלהינו יאמר לכם חיל גוים תאכלו ובכבודם תתימרו", + "תחת בשתכם משנה וכלמה ירנו חלקם לכן בארצם משנה יירשו שמחת עולם תהיה להם", + "כי אני יהוה אהב משפט שנא גזל בעולה ונתתי פעלתם באמת וברית עולם אכרות להם", + "ונודע בגוים זרעם וצאצאיהם בתוך העמים כל־ראיהם יכירום כי הם זרע ברך יהוה", + "שוש אשיש ביהוה תגל נפשי באלהי כי הלבישני בגדי־ישע מעיל צדקה יעטני כחתן יכהן פאר וככלה תעדה כליה", + "כי כארץ תוציא צמחה וכגנה זרועיה תצמיח כן אדני יהוה יצמיח צדקה ותהלה נגד כל־הגוים" + ], + [ + "למען ציון לא אחשה ולמען ירושלם לא אשקוט עד־יצא כנגה צדקה וישועתה כלפיד יבער", + "וראו גוים צדקך וכל־מלכים כבודך וקרא לך שם חדש אשר פי יהוה יקבנו", + "והיית עטרת תפארת ביד־יהוה וצנוף [וצניף] מלוכה בכף־אלהיך", + "לא־יאמר לך עוד עזובה ולארצך לא־יאמר עוד שממה כי לך יקרא חפצי־בה ולארצך בעולה כי־חפץ יהוה בך וארצך תבעל", + "כי־יבעל בחור בתולה יבעלוך בניך ומשוש חתן על־כלה ישיש עליך אלהיך", + "על־חומתיך ירושלם הפקדתי שמרים כל־היום וכל־הלילה תמיד לא יחשו המזכרים את־יהוה אל־דמי לכם", + "ואל־תתנו דמי לו עד־יכונן ועד־ישים את־ירושלם תהלה בארץ", + "נשבע יהוה בימינו ובזרוע עזו אם־אתן את־דגנך עוד מאכל לאיביך ואם־ישתו בני־נכר תירושך אשר יגעת בו", + "כי מאספיו יאכלהו והללו את־יהוה ומקבציו ישתהו בחצרות קדשי", + "עברו עברו בשערים פנו דרך העם סלו סלו המסלה סקלו מאבן הרימו נס על־העמים", + "הנה יהוה השמיע אל־קצה הארץ אמרו לבת־ציון הנה ישעך בא הנה שכרו אתו ופעלתו לפניו", + "וקראו להם עם־הקדש גאולי יהוה ולך יקרא דרושה עיר לא נעזבה" + ], + [ + "מי־זה בא מאדום חמוץ בגדים מבצרה זה הדור בלבושו צעה ברב כחו אני מדבר בצדקה רב להושיע", + "מדוע אדם ללבושך ובגדיך כדרך בגת", + "פורה דרכתי לבדי ומעמים אין־איש אתי ואדרכם באפי וארמסם בחמתי ויז נצחם על־בגדי וכל־מלבושי אגאלתי", + "כי יום נקם בלבי ושנת גאולי באה", + "ואביט ואין עזר ואשתומם ואין סומך ותושע לי זרעי וחמתי היא סמכתני", + "ואבוס עמים באפי ואשכרם בחמתי ואוריד לארץ נצחם", + "חסדי יהוה אזכיר תהלת יהוה כעל כל אשר־גמלנו יהוה ורב־טוב לבית ישראל אשר־גמלם כרחמיו וכרב חסדיו", + "ויאמר אך־עמי המה בנים לא ישקרו ויהי להם למושיע", + "בכל־צרתם לא [לו] צר ומלאך פניו הושיעם באהבתו ובחמלתו הוא גאלם וינטלם וינשאם כל־ימי עולם", + "והמה מרו ועצבו את־רוח קדשו ויהפך להם לאויב הוא נלחם־בם", + "ויזכר ימי־עולם משה עמו איה המעלם מים את רעי צאנו איה השם בקרבו את־רוח קדשו", + "מוליך לימין משה זרוע תפארתו בוקע מים מפניהם לעשות לו שם עולם", + "מוליכם בתהמות כסוס במדבר לא יכשלו", + "כבהמה בבקעה תרד רוח יהוה תניחנו כן נהגת עמך לעשות לך שם תפארת", + "הבט משמים וראה מזבל קדשך ותפארתך איה קנאתך וגבורתך המון מעיך ורחמיך אלי התאפקו", + "כי־אתה אבינו כי אברהם לא ידענו וישראל לא יכירנו אתה יהוה אבינו גאלנו מעולם שמך", + "למה תתענו יהוה מדרכיך תקשיח לבנו מיראתך שוב למען עבדיך שבטי נחלתך", + "למצער ירשו עם־קדשך צרינו בוססו מקדשך", + "היינו מעולם לא־משלת בם לא־נקרא שמך עליהם לוא־קרעת שמים ירדת מפניך הרים נזלו" + ], + [ + "כקדח אש המסים מים תבעה־אש להודיע שמך לצריך מפניך גוים ירגזו", + "בעשותך נוראות לא נקוה ירדת מפניך הרים נזלו", + "ומעולם לא־שמעו לא האזינו עין לא־ראתה אלהים זולתך יעשה למחכה־לו", + "פגעת את־שש ועשה צדק בדרכיך יזכרוך הן־אתה קצפת ונחטא בהם עולם ונושע", + "ונהי כטמא כלנו וכבגד עדים כל־צדקתינו ונבל כעלה כלנו ועוננו כרוח ישאנו", + "ואין־קורא בשמך מתעורר להחזיק בך כי־הסתרת פניך ממנו ותמוגנו ביד־עוננו", + "ועתה יהוה אבינו אתה אנחנו החמר ואתה יצרנו ומעשה ידך כלנו", + "אל־תקצף יהוה עד־מאד ואל־לעד תזכר עון הן הבט־נא עמך כלנו", + "ערי קדשך היו מדבר ציון מדבר היתה ירושלם שממה", + "בית קדשנו ותפארתנו אשר הללוך אבתינו היה לשרפת אש וכל־מחמדינו היה לחרבה", + "העל־אלה תתאפק יהוה תחשה ותעננו עד־מאד" + ], + [ + "נדרשתי ללוא שאלו נמצאתי ללא בקשני אמרתי הנני הנני אל־גוי לא־קרא בשמי", + "פרשתי ידי כל־היום אל־עם סורר ההלכים הדרך לא־טוב אחר מחשבתיהם", + "העם המכעיסים אותי על־פני תמיד זבחים בגנות ומקטרים על־הלבנים", + "הישבים בקברים ובנצורים ילינו האכלים בשר החזיר ופרק [ומרק] פגלים כליהם", + "האמרים קרב אליך אל־תגש־בי כי קדשתיך אלה עשן באפי אש יקדת כל־היום", + "הנה כתובה לפני לא אחשה כי אם־שלמתי ושלמתי על־חיקם", + "עונתיכם ועונת אבותיכם יחדו אמר יהוה אשר קטרו על־ההרים ועל־הגבעות חרפוני ומדתי פעלתם ראשנה על־[אל־] חיקם", + "כה אמר יהוה כאשר ימצא התירוש באשכול ואמר אל־תשחיתהו כי ברכה בו כן אעשה למען עבדי לבלתי השחית הכל", + "והוצאתי מיעקב זרע ומיהודה יורש הרי וירשוה בחירי ועבדי ישכנו־שמה", + "והיה השרון לנוה־צאן ועמק עכור לרבץ בקר לעמי אשר דרשוני", + "ואתם עזבי יהוה השכחים את־הר קדשי הערכים לגד שלחן והממלאים למני ממסך", + "ומניתי אתכם לחרב וכלכם לטבח תכרעו יען קראתי ולא עניתם דברתי ולא שמעתם ותעשו הרע בעיני ובאשר לא־חפצתי בחרתם", + "לכן כה־אמר אדני יהוה הנה עבדי יאכלו ואתם תרעבו הנה עבדי ישתו ואתם תצמאו הנה עבדי ישמחו ואתם תבשו", + "הנה עבדי ירנו מטוב לב ואתם תצעקו מכאב לב ומשבר רוח תילילו", + "והנחתם שמכם לשבועה לבחירי והמיתך אדני יהוה ולעבדיו יקרא שם אחר", + "אשר המתברך בארץ יתברך באלהי אמן והנשבע בארץ ישבע באלהי אמן כי נשכחו הצרות הראשנות וכי נסתרו מעיני", + "כי־הנני בורא שמים חדשים וארץ חדשה ולא תזכרנה הראשנות ולא תעלינה על־לב", + "כי־אם־שישו וגילו עדי־עד אשר אני בורא כי הנני בורא את־ירושלם גילה ועמה משוש", + "וגלתי בירושלם וששתי בעמי ולא־ישמע בה עוד קול בכי וקול זעקה", + "לא־יהיה משם עוד עול ימים וזקן אשר לא־ימלא את־ימיו כי הנער בן־מאה שנה ימות והחוטא בן־מאה שנה יקלל", + "ובנו בתים וישבו ונטעו כרמים ואכלו פרים", + "לא יבנו ואחר ישב לא יטעו ואחר יאכל כי־כימי העץ ימי עמי ומעשה ידיהם יבלו בחירי", + "לא ייגעו לריק ולא ילדו לבהלה כי זרע ברוכי יהוה המה וצאצאיהם אתם", + "והיה טרם־יקראו ואני אענה עוד הם מדברים ואני אשמע", + "זאב וטלה ירעו כאחד ואריה כבקר יאכל־תבן ונחש עפר לחמו לא־ירעו ולא־ישחיתו בכל־הר קדשי אמר יהוה" + ], + [ + "כה אמר יהוה השמים כסאי והארץ הדם רגלי אי־זה בית אשר תבנו־לי ואי־זה מקום מנוחתי", + "ואת־כל־אלה ידי עשתה ויהיו כל־אלה נאם־יהוה ואל־זה אביט אל־עני ונכה־רוח וחרד על־דברי", + "שוחט השור מכה־איש זובח השה ערף כלב מעלה מנחה דם־חזיר מזכיר לבנה מברך און גם־המה בחרו בדרכיהם ובשקוציהם נפשם חפצה", + "גם־אני אבחר בתעלליהם ומגורתם אביא להם יען קראתי ואין עונה דברתי ולא שמעו ויעשו הרע בעיני ובאשר לא־חפצתי בחרו", + "שמעו דבר־יהוה החרדים אל־דברו אמרו אחיכם שנאיכם מנדיכם למען שמי יכבד יהוה ונראה בשמחתכם והם יבשו", + "קול שאון מעיר קול מהיכל קול יהוה משלם גמול לאיביו", + "בטרם תחיל ילדה בטרם יבוא חבל לה והמליטה זכר", + "מי־שמע כזאת מי ראה כאלה היוחל ארץ ביום אחד אם־יולד גוי פעם אחת כי־חלה גם־ילדה ציון את־בניה", + "האני אשביר ולא אוליד יאמר יהוה אם־אני המוליד ועצרתי אמר אלהיך", + "שמחו את־ירושלם וגילו בה כל־אהביה שישו אתה משוש כל־המתאבלים עליה", + "למען תינקו ושבעתם משד תנחמיה למען תמצו והתענגתם מזיז כבודה", + "כי־כה אמר יהוה הנני נטה־אליה כנהר שלום וכנחל שוטף כבוד גוים וינקתם על־צד תנשאו ועל־ברכים תשעשעו", + "כאיש אשר אמו תנחמנו כן אנכי אנחמכם ובירושלם תנחמו", + "וראיתם ושש לבכם ועצמותיכם כדשא תפרחנה ונודעה יד־יהוה את־עבדיו וזעם את־איביו", + "כי־הנה יהוה באש יבוא וכסופה מרכבתיו להשיב בחמה אפו וגערתו בלהבי־אש", + "כי באש יהוה נשפט ובחרבו את־כל־בשר ורבו חללי יהוה", + "המתקדשים והמטהרים אל־הגנות אחר אחד [אחת] בתוך אכלי בשר החזיר והשקץ והעכבר יחדו יספו נאם־יהוה", + "ואנכי מעשיהם ומחשבתיהם באה לקבץ את־כל־הגוים והלשנות ובאו וראו את־כבודי", + "ושמתי בהם אות ושלחתי מהם פליטים אל־הגוים תרשיש פול ולוד משכי קשת תבל ויון האיים הרחקים אשר לא־שמעו את־שמעי ולא־ראו את־כבודי והגידו את־כבודי בגוים", + "והביאו את־כל־אחיכם מכל־הגוים מנחה ליהוה בסוסים וברכב ובצבים ובפרדים ובכרכרות על הר קדשי ירושלם אמר יהוה כאשר יביאו בני ישראל את־המנחה בכלי טהור בית יהוה", + "וגם־מהם אקח לכהנים ללוים אמר יהוה", + "כי כאשר השמים החדשים והארץ החדשה אשר אני עשה עמדים לפני נאם־יהוה כן יעמד זרעכם ושמכם", + "והיה מדי־חדש בחדשו ומדי שבת בשבתו יבוא כל־בשר להשתחות לפני אמר יהוה", + "ויצאו וראו בפגרי האנשים הפשעים בי כי תולעתם לא תמות ואשם לא תכבה והיו דראון לכל־בשר" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "ישעיהו", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Prophets" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/13.json b/texts/torah/13.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..64b000e065f734d48114455c12fd026bed6626cd --- /dev/null +++ b/texts/torah/13.json @@ -0,0 +1,1489 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Jeremiah", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "דברי ירמיהו בן־חלקיהו מן־הכהנים אשר בענתות בארץ בנימן", + "אשר היה דבר־יהוה אליו בימי יאשיהו בן־אמון מלך יהודה בשלש־עשרה שנה למלכו", + "ויהי בימי יהויקים בן־יאשיהו מלך יהודה עד־תם עשתי עשרה שנה לצדקיהו בן־יאשיהו מלך יהודה עד־גלות ירושלם בחדש החמישי", + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בטרם אצורך [אצרך] בבטן ידעתיך ובטרם תצא מרחם הקדשתיך נביא לגוים נתתיך", + "ואמר אהה אדני יהוה הנה לא־ידעתי דבר כי־נער אנכי", + "ויאמר יהוה אלי אל־תאמר נער אנכי כי על־כל־אשר אשלחך תלך ואת כל־אשר אצוך תדבר", + "אל־תירא מפניהם כי־אתך אני להצלך נאם־יהוה", + "וישלח יהוה את־ידו ויגע על־פי ויאמר יהוה אלי הנה נתתי דברי בפיך", + "ראה הפקדתיך היום הזה על־הגוים ועל־הממלכות לנתוש ולנתוץ ולהאביד ולהרוס לבנות ולנטוע", + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר מה־אתה ראה ירמיהו ואמר מקל שקד אני ראה", + "ויאמר יהוה אלי היטבת לראות כי־שקד אני על־דברי לעשתו", + "ויהי דבר־יהוה אלי שנית לאמר מה אתה ראה ואמר סיר נפוח אני ראה ופניו מפני צפונה", + "ויאמר יהוה אלי מצפון תפתח הרעה על כל־ישבי הארץ", + "כי הנני קרא לכל־משפחות ממלכות צפונה נאם־יהוה ובאו ונתנו איש כסאו פתח שערי ירושלם ועל כל־חומתיה סביב ועל כל־ערי יהודה", + "ודברתי משפטי אותם על כל־רעתם אשר עזבוני ויקטרו לאלהים אחרים וישתחוו למעשי ידיהם", + "ואתה תאזר מתניך וקמת ודברת אליהם את כל־אשר אנכי אצוך אל־תחת מפניהם פן־אחתך לפניהם", + "ואני הנה נתתיך היום לעיר מבצר ולעמוד ברזל ולחמות נחשת על־כל־הארץ למלכי יהודה לשריה לכהניה ולעם הארץ", + "ונלחמו אליך ולא־יוכלו לך כי־אתך אני נאם־יהוה להצילך" + ], + [ + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "הלך וקראת באזני ירושלם לאמר כה אמר יהוה זכרתי לך חסד נעוריך אהבת כלולתיך לכתך אחרי במדבר בארץ לא זרועה", + "קדש ישראל ליהוה ראשית תבואתה כל־אכליו יאשמו רעה תבא אליהם נאם־יהוה", + "שמעו דבר־יהוה בית יעקב וכל־משפחות בית ישראל", + "כה אמר יהוה מה־מצאו אבותיכם בי עול כי רחקו מעלי וילכו אחרי ההבל ויהבלו", + "ולא אמרו איה יהוה המעלה אתנו מארץ מצרים המוליך אתנו במדבר בארץ ערבה ושוחה בארץ ציה וצלמות בארץ לא־עבר בה איש ולא־ישב אדם שם", + "ואביא אתכם אל־ארץ הכרמל לאכל פריה וטובה ותבאו ותטמאו את־ארצי ונחלתי שמתם לתועבה", + "הכהנים לא אמרו איה יהוה ותפשי התורה לא ידעוני והרעים פשעו בי והנביאים נבאו בבעל ואחרי לא־יועלו הלכו", + "לכן עד אריב אתכם נאם־יהוה ואת־בני בניכם אריב", + "כי עברו איי כתיים וראו וקדר שלחו והתבוננו מאד וראו הן היתה כזאת", + "ההימיר גוי אלהים והמה לא אלהים ועמי המיר כבודו בלוא יועיל", + "שמו שמים על־זאת ושערו חרבו מאד נאם־יהוה", + "כי־שתים רעות עשה עמי אתי עזבו מקור מים חיים לחצב להם בארות בארת נשברים אשר לא־יכלו המים", + "העבד ישראל אם־יליד בית הוא מדוע היה לבז", + "עליו ישאגו כפרים נתנו קולם וישיתו ארצו לשמה עריו נצתה [נצתו] מבלי ישב", + "גם־בני־נף ותחפנס [ותחפנחס] ירעוך קדקד", + "הלוא־זאת תעשה־לך עזבך את־יהוה אלהיך בעת מוליכך בדרך", + "ועתה מה־לך לדרך מצרים לשתות מי שחור ומה־לך לדרך אשור לשתות מי נהר", + "תיסרך רעתך ומשבותיך תוכחך ודעי וראי כי־רע ומר עזבך את־יהוה אלהיך ולא פחדתי אליך נאם־אדני יהוה צבאות", + "כי מעולם שברתי עלך נתקתי מוסרתיך ותאמרי לא אעבד [אעבור] כי על־כל־גבעה גבהה ותחת כל־עץ רענן את צעה זנה", + "ואנכי נטעתיך שרק כלה זרע אמת ואיך נהפכת לי סורי הגפן נכריה", + "כי אם־תכבסי בנתר ותרבי־לך ברית נכתם עונך לפני נאם אדני יהוה", + "איך תאמרי לא נטמאתי אחרי הבעלים לא הלכתי ראי דרכך בגיא דעי מה עשית בכרה קלה משרכת דרכיה", + "פרה למד מדבר באות נפשו [נפשה] שאפה רוח תאנתה מי ישיבנה כל־מבקשיה לא ייעפו בחדשה ימצאונה", + "מנעי רגלך מיחף וגורנך [וגרונך] מצמאה ותאמרי נואש לוא כי־אהבתי זרים ואחריהם אלך", + "כבשת גנב כי ימצא כן הבישו בית ישראל המה מלכיהם שריהם וכהניהם ונביאיהם", + "אמרים לעץ אבי אתה ולאבן את ילדתני [ילדתנו] כי־פנו אלי ערף ולא פנים ובעת רעתם יאמרו קומה והושיענו", + "ואיה אלהיך אשר עשית לך יקומו אם־יושיעוך בעת רעתך כי מספר עריך היו אלהיך יהודה", + "למה תריבו אלי כלכם פשעתם בי נאם־יהוה", + "לשוא הכיתי את־בניכם מוסר לא לקחו אכלה חרבכם נביאיכם כאריה משחית", + "הדור אתם ראו דבר־יהוה המדבר הייתי לישראל אם ארץ מאפליה מדוע אמרו עמי רדנו לוא־נבוא עוד אליך", + "התשכח בתולה עדיה כלה קשריה ועמי שכחוני ימים אין מספר", + "מה־תיטבי דרכך לבקש אהבה לכן גם את־הרעות למדתי [למדת] את־דרכיך", + "גם בכנפיך נמצאו דם נפשות אביונים נקיים לא־במחתרת מצאתים כי על־כל־אלה", + "ותאמרי כי נקיתי אך שב אפו ממני הנני נשפט אותך על־אמרך לא חטאתי", + "מה־תזלי מאד לשנות את־דרכך גם ממצרים תבושי כאשר־בשת מאשור", + "גם מאת זה תצאי וידיך על־ראשך כי־מאס יהוה במבטחיך ולא תצליחי להם" + ], + [ + "לאמר הן ישלח איש את־אשתו והלכה מאתו והיתה לאיש־אחר הישוב אליה עוד הלוא חנוף תחנף הארץ ההיא ואת זנית רעים רבים ושוב אלי נאם־יהוה", + "שאי־עיניך על־שפים וראי איפה לא שגלת [שכבת] על־דרכים ישבת להם כערבי במדבר ותחניפי ארץ בזנותיך וברעתך", + "וימנעו רבבים ומלקוש לוא היה ומצח אשה זונה היה לך מאנת הכלם", + "הלוא מעתה קראתי [קראת] לי אבי אלוף נערי אתה", + "הינטר לעולם אם־ישמר לנצח הנה דברתי [דברת] ותעשי הרעות ותוכל", + "ויאמר יהוה אלי בימי יאשיהו המלך ה‍ראית אשר עשתה משבה ישראל הלכה היא על־כל־הר גבה ואל־תחת כל־עץ רענן ותזני־שם", + "ואמר אחרי עשותה את־כל־אלה אלי תשוב ולא־שבה ותראה [ותרא] בגודה אחותה יהודה", + "וארא כי על־כל־אדות אשר נאפה משבה ישראל שלחתיה ואתן את־ספר כריתתיה אליה ולא יראה בגדה יהודה אחותה ותלך ותזן גם־היא", + "והיה מקל זנותה ותחנף את־הארץ ותנאף את־האבן ואת־העץ", + "וגם־בכל־זאת לא־שבה אלי בגודה אחותה יהודה בכל־לבה כי אם־בשקר נאם־יהוה", + "ויאמר יהוה אלי צדקה נפשה משבה ישראל מבגדה יהודה", + "הלך וקראת את־הדברים האלה צפונה ואמרת שובה משבה ישראל נאם־יהוה לוא־אפיל פני בכם כי־חסיד אני נאם־יהוה לא אטור לעולם", + "אך דעי עונך כי ביהוה אלהיך פשעת ותפזרי את־דרכיך לזרים תחת כל־עץ רענן ובקולי לא־שמעתם נאם־יהוה", + "שובו בנים שובבים נאם־יהוה כי אנכי בעלתי בכם ולקחתי אתכם אחד מעיר ושנים ממשפחה והבאתי אתכם ציון", + "ונתתי לכם רעים כלבי ורעו אתכם דעה והשכיל", + "והיה כי תרבו ופריתם בארץ בימים ההמה נאם־יהוה לא־יאמרו עוד ארון ברית־יהוה ולא יעלה על־לב ולא יזכרו־בו ולא יפקדו ולא יעשה עוד", + "בעת ההיא יקראו לירושלם כסא יהוה ונקוו אליה כל־הגוים לשם יהוה לירושלם ולא־ילכו עוד אחרי שררות לבם הרע", + "בימים ההמה ילכו בית־יהודה על־בית ישראל ויבאו יחדו מארץ צפון על־הארץ אשר הנחלתי את־אבותיכם", + "ואנכי אמרתי איך אשיתך בבנים ואתן־לך ארץ חמדה נחלת צבי צבאות גוים ואמר אבי תקראו־[תקראי־] לי ומאחרי לא תשובו [תשובי]", + "אכן בגדה אשה מרעה כן בגדתם בי בית ישראל נאם־יהוה", + "קול על־שפיים נשמע בכי תחנוני בני ישראל כי העוו את־דרכם שכחו את־יהוה אלהיהם", + "שובו בנים שובבים ארפה משובתיכם הננו אתנו לך כי אתה יהוה אלהינו", + "אכן לשקר מגבעות המון הרים אכן ביהוה אלהינו תשועת ישראל", + "והבשת אכלה את־יגיע אבותינו מנעורינו את־צאנם ואת־בקרם את־בניהם ואת־בנותיהם", + "נשכבה בבשתנו ותכסנו כלמתנו כי ליהוה אלהינו חטאנו אנחנו ואבותינו מנעורינו ועד־היום הזה ולא שמענו בקול יהוה אלהינו" + ], + [ + "אם־תשוב ישראל נאם־יהוה אלי תשוב ואם־תסיר שקוציך מפני ולא תנוד", + "ונשבעת חי־יהוה באמת במשפט ובצדקה והתברכו בו גוים ובו יתהללו", + "כי־כה אמר יהוה לאיש יהודה ולירושלם נירו לכם ניר ואל־תזרעו אל־קוצים", + "המלו ליהוה והסרו ערלות לבבכם איש יהודה וישבי ירושלם פן־תצא כאש חמתי ובערה ואין מכבה מפני רע מעלליכם", + "הגידו ביהודה ובירושלם השמיעו ואמרו ותקעו [תקעו] שופר בארץ קראו מלאו ואמרו האספו ונבואה אל־ערי המבצר", + "שאו־נס ציונה העיזו אל־תעמדו כי רעה אנכי מביא מצפון ושבר גדול", + "עלה אריה מסבכו ומשחית גוים נסע יצא ממקמו לשום ארצך לשמה עריך תצינה מאין יושב", + "על־זאת חגרו שקים ספדו והילילו כי לא־שב חרון אף־יהוה ממנו", + "והיה ביום־ההוא נאם־יהוה יאבד לב־המלך ולב השרים ונשמו הכהנים והנביאים יתמהו", + "ואמר אהה אדני יהוה אכן השא השאת לעם הזה ולירושלם לאמר שלום יהיה לכם ונגעה חרב עד־הנפש", + "בעת ההיא יאמר לעם־הזה ולירושלם רוח צח שפיים במדבר דרך בת־עמי לוא לזרות ולוא להבר", + "רוח מלא מאלה יבוא לי עתה גם־אני אדבר משפטים אותם", + "הנה כעננים יעלה וכסופה מרכבותיו קלו מנשרים סוסיו אוי לנו כי שדדנו", + "כבסי מרעה לבך ירושלם למען תושעי עד־מתי תלין בקרבך מחשבות אונך", + "כי קול מגיד מדן ומשמיע און מהר אפרים", + "הזכירו לגוים הנה השמיעו על־ירושלם נצרים באים מארץ המרחק ויתנו על־ערי יהודה קולם", + "כשמרי שדי היו עליה מסביב כי־אתי מרתה נאם־יהוה", + "דרכך ומעלליך עשו אלה לך זאת רעתך כי מר כי נגע עד־לבך", + "מעי מעי אחולה [אוחילה] קירות לבי המה־לי לבי לא אחריש כי קול שופר שמעתי [שמעת] נפשי תרועת מלחמה", + "שבר על־שבר נקרא כי שדדה כל־הארץ פתאם שדדו אהלי רגע יריעתי", + "עד־מתי אראה־נס אשמעה קול שופר", + "כי אויל עמי אותי לא ידעו בנים סכלים המה ולא נבונים המה חכמים המה להרע ולהיטיב לא ידעו", + "ראיתי את־הארץ והנה־תהו ובהו ואל־השמים ואין אורם", + "ראיתי ההרים והנה רעשים וכל־הגבעות התקלקלו", + "ראיתי והנה אין האדם וכל־עוף השמים נדדו", + "ראיתי והנה הכרמל המדבר וכל־עריו נתצו מפני יהוה מפני חרון אפו", + "כי־כה אמר יהוה שממה תהיה כל־הארץ וכלה לא אעשה", + "על־זאת תאבל הארץ וקדרו השמים ממעל על כי־דברתי זמתי ולא נחמתי ולא־אשוב ממנה", + "מקול פרש ורמה קשת ברחת כל־העיר באו בעבים ובכפים עלו כל־העיר עזובה ואין־יושב בהן איש", + "ואתי [ואת] שדוד מה־תעשי כי־תלבשי שני כי־תעדי עדי־זהב כי־תקרעי בפוך עיניך לשוא תתיפי מאסו־בך עגבים נפשך יבקשו", + "כי קול כחולה שמעתי צרה כמבכירה קול בת־ציון תתיפח תפרש כפיה אוי־נא לי כי־עיפה נפשי להרגים" + ], + [ + "שוטטו בחוצות ירושלם וראו־נא ודעו ובקשו ברחובותיה אם־תמצאו איש אם־יש עשה משפט מבקש אמונה ואסלח לה", + "ואם חי־יהוה יאמרו לכן לשקר ישבעו", + "יהוה עיניך הלוא לאמונה הכיתה אתם ולא־חלו כליתם מאנו קחת מוסר חזקו פניהם מסלע מאנו לשוב", + "ואני אמרתי אך־דלים הם נואלו כי לא ידעו דרך יהוה משפט אלהיהם", + "אלכה־לי אל־הגדלים ואדברה אותם כי המה ידעו דרך יהוה משפט אלהיהם אך המה יחדו שברו על נתקו מוסרות", + "על־כן הכם אריה מיער זאב ערבות ישדדם נמר שקד על־עריהם כל־היוצא מהנה יטרף כי רבו פשעיהם עצמו משבותיהם [משובותיהם]", + "אי לזאת אסלוח־[אסלח־] לך בניך עזבוני וישבעו בלא אלהים ואשבע אותם וינאפו ובית זונה יתגדדו", + "סוסים מיזנים משכים היו איש אל־אשת רעהו יצהלו", + "העל־אלה לוא־אפקד נאם־יהוה ואם בגוי אשר־כזה לא תתנקם נפשי", + "עלו בשרותיה ושחתו וכלה אל־תעשו הסירו נטישותיה כי לוא ליהוה המה", + "כי בגוד בגדו בי בית ישראל ובית יהודה נאם־יהוה", + "כחשו ביהוה ויאמרו לא־הוא ולא־תבוא עלינו רעה וחרב ורעב לוא נראה", + "והנביאים יהיו לרוח והדבר אין בהם כה יעשה להם", + "לכן כה־אמר יהוה אלהי צבאות יען דברכם את־הדבר הזה הנני נתן דברי בפיך לאש והעם הזה עצים ואכלתם", + "הנני מביא עליכם גוי ממרחק בית ישראל נאם־יהוה גוי איתן הוא גוי מעולם הוא גוי לא־תדע לשנו ולא תשמע מה־ידבר", + "אשפתו כקבר פתוח כלם גבורים", + "ואכל קצירך ולחמך יאכלו בניך ובנותיך יאכל צאנך ובקרך יאכל גפנך ותאנתך ירשש ערי מבצריך אשר אתה בוטח בהנה בחרב", + "וגם בימים ההמה נאם־יהוה לא־אעשה אתכם כלה", + "והיה כי תאמרו תחת מה עשה יהוה אלהינו לנו את־כל־אלה ואמרת אליהם כאשר עזבתם אותי ותעבדו אלהי נכר בארצכם כן תעבדו זרים בארץ לא לכם", + "הגידו זאת בבית יעקב והשמיעוה ביהודה לאמר", + "שמעו־נא זאת עם סכל ואין לב עינים להם ולא יראו אזנים להם ולא ישמעו", + "האותי לא־תיראו נאם־יהוה אם מפני לא תחילו אשר־שמתי חול גבול לים חק־עולם ולא יעברנהו ויתגעשו ולא יוכלו והמו גליו ולא יעברנהו", + "ולעם הזה היה לב סורר ומורה סרו וילכו", + "ולא־אמרו בלבבם נירא נא את־יהוה אלהינו הנתן גשם וירה [יורה] ומלקוש בעתו שבעות חקות קציר ישמר־לנו", + "עונותיכם הטו־אלה וחטאותיכם מנעו הטוב מכם", + "כי־נמצאו בעמי רשעים ישור כשך יקושים הציבו משחית אנשים ילכדו", + "ככלוב מלא עוף כן בתיהם מלאים מרמה על־כן גדלו ויעשירו", + "שמנו עשתו גם עברו דברי־רע דין לא־דנו דין יתום ויצליחו ומשפט אביונים לא שפטו", + "העל־אלה לא־אפקד נאם־יהוה אם בגוי אשר־כזה לא תתנקם נפשי", + "שמה ושערורה נהיתה בארץ", + "הנביאים נבאו־בשקר והכהנים ירדו על־ידיהם ועמי אהבו כן ומה־תעשו לאחריתה" + ], + [ + "העזו בני בנימן מקרב ירושלם ובתקוע תקעו שופר ועל־בית הכרם שאו משאת כי רעה נשקפה מצפון ושבר גדול", + "הנוה והמענגה דמיתי בת־ציון", + "אליה יבאו רעים ועדריהם תקעו עליה אהלים סביב רעו איש את־ידו", + "קדשו עליה מלחמה קומו ונעלה בצהרים אוי לנו כי־פנה היום כי ינטו צללי־ערב", + "קומו ונעלה בלילה ונשחיתה ארמנותיה", + "כי כה אמר יהוה צבאות כרתו עצה ושפכו על־ירושלם סללה היא העיר הפקד כלה עשק בקרבה", + "כהקיר בור [ביר] מימיה כן הקרה רעתה חמס ושד ישמע בה על־פני תמיד חלי ומכה", + "הוסרי ירושלם פן־תקע נפשי ממך פן־אשימך שממה ארץ לוא נושבה", + "כה אמר יהוה צבאות עולל יעוללו כגפן שארית ישראל השב ידך כבוצר על־סלסלות", + "על־מי אדברה ואעידה וישמעו הנה ערלה אזנם ולא יוכלו להקשיב הנה דבר־יהוה היה להם לחרפה לא יחפצו־בו", + "ואת חמת יהוה מלאתי נלאיתי הכיל שפך על־עולל בחוץ ועל סוד בחורים יחדו כי־גם־איש עם־אשה ילכדו זקן עם־מלא ימים", + "ונסבו בתיהם לאחרים שדות ונשים יחדו כי־אטה את־ידי על־ישבי הארץ נאם־יהוה", + "כי מקטנם ועד־גדולם כלו בוצע בצע ומנביא ועד־כהן כלו עשה שקר", + "וירפאו את־שבר עמי על־נקלה לאמר שלום שלום ואין שלום", + "הבישו כי תועבה עשו גם־בוש לא־יבושו גם־הכלים לא ידעו לכן יפלו בנפלים בעת־פקדתים יכשלו אמר יהוה", + "כה אמר יהוה עמדו על־דרכים וראו ושאלו לנתבות עולם אי־זה דרך הטוב ולכו־בה ומצאו מרגוע לנפשכם ויאמרו לא נלך", + "והקמתי עליכם צפים הקשיבו לקול שופר ויאמרו לא נקשיב", + "לכן שמעו הגוים ודעי עדה את־אשר־בם", + "שמעי הארץ הנה אנכי מביא רעה אל־העם הזה פרי מחשבותם כי על־דברי לא הקשיבו ותורתי וימאסו־בה", + "למה־זה לי לבונה משבא תבוא וקנה הטוב מארץ מרחק עלותיכם לא לרצון וזבחיכם לא־ערבו לי", + "לכן כה אמר יהוה הנני נתן אל־העם הזה מכשלים וכשלו בם אבות ובנים יחדו שכן ורעו יאבדו [ואבדו]", + "כה אמר יהוה הנה עם בא מארץ צפון וגוי גדול יעור מירכתי־ארץ", + "קשת וכידון יחזיקו אכזרי הוא ולא ירחמו קולם כים יהמה ועל־סוסים ירכבו ערוך כאיש למלחמה עליך בת־ציון", + "שמענו את־שמעו רפו ידינו צרה החזיקתנו חיל כיולדה", + "אל־תצאי [תצאו] השדה ובדרך אל־תלכי [תלכו] כי חרב לאיב מגור מסביב", + "בת־עמי חגרי־שק והתפלשי באפר אבל יחיד עשי לך מספד תמרורים כי פתאם יבא השדד עלינו", + "בחון נתתיך בעמי מבצר ותדע ובחנת את־דרכם", + "כלם סרי סוררים הלכי רכיל נחשת וברזל כלם משחיתים המה", + "נחר מפח מאשתם [מאש] [תם] עפרת לשוא צרף צרוף ורעים לא נתקו", + "כסף נמאס קראו להם כי־מאס יהוה בהם" + ], + [ + "הדבר אשר היה אל־ירמיהו מאת יהוה לאמר", + "עמד בשער בית יהוה וקראת שם את־הדבר הזה ואמרת שמעו דבר־יהוה כל־יהודה הבאים בשערים האלה להשתחות ליהוה", + "כה־אמר יהוה צבאות אלהי ישראל היטיבו דרכיכם ומעלליכם ואשכנה אתכם במקום הזה", + "אל־תבטחו לכם אל־דברי השקר לאמר היכל יהוה היכל יהוה היכל יהוה המה", + "כי אם־היטיב תיטיבו את־דרכיכם ואת־מעלליכם אם־עשו תעשו משפט בין איש ובין רעהו", + "גר יתום ואלמנה לא תעשקו ודם נקי אל־תשפכו במקום הזה ואחרי אלהים אחרים לא תלכו לרע לכם", + "ושכנתי אתכם במקום הזה בארץ אשר נתתי לאבותיכם למן־עולם ועד־עולם", + "הנה אתם בטחים לכם על־דברי השקר לבלתי הועיל", + "הגנב רצח ונאף והשבע לשקר וקטר לבעל והלך אחרי אלהים אחרים אשר לא־ידעתם", + "ובאתם ועמדתם לפני בבית הזה אשר נקרא־שמי עליו ואמרתם נצלנו למען עשות את כל־התועבות האלה", + "המערת פרצים היה הבית הזה אשר־נקרא־שמי עליו בעיניכם גם אנכי הנה ראיתי נאם־יהוה", + "כי לכו־נא אל־מקומי אשר בשילו אשר שכנתי שמי שם בראשונה וראו את אשר־עשיתי לו מפני רעת עמי ישראל", + "ועתה יען עשותכם את־כל־המעשים האלה נאם־יהוה ואדבר אליכם השכם ודבר ולא שמעתם ואקרא אתכם ולא עניתם", + "ועשיתי לבית אשר נקרא־שמי עליו אשר אתם בטחים בו ולמקום אשר־נתתי לכם ולאבותיכם כאשר עשיתי לשלו", + "והשלכתי אתכם מעל פני כאשר השלכתי את־כל־אחיכם את כל־זרע אפרים", + "ואתה אל־תתפלל בעד־העם הזה ואל־תשא בעדם רנה ותפלה ואל־תפגע־בי כי־אינני שמע אתך", + "האינך ראה מה המה עשים בערי יהודה ובחצות ירושלם", + "הבנים מלקטים עצים והאבות מבערים את־האש והנשים לשות בצק לעשות כונים למלכת השמים והסך נסכים לאלהים אחרים למען הכעסני", + "האתי הם מכעסים נאם־יהוה הלוא אתם למען בשת פניהם", + "לכן כה־אמר אדני יהוה הנה אפי וחמתי נתכת אל־המקום הזה על־האדם ועל־הבהמה ועל־עץ השדה ועל־פרי האדמה ובערה ולא תכבה", + "כה אמר יהוה צבאות אלהי ישראל עלותיכם ספו על־זבחיכם ואכלו בשר", + "כי לא־דברתי את־אבותיכם ולא צויתים ביום הוציא [הוציאי] אותם מארץ מצרים על־דברי עולה וזבח", + "כי אם־את־הדבר הזה צויתי אותם לאמר שמעו בקולי והייתי לכם לאלהים ואתם תהיו־לי לעם והלכתם בכל־הדרך אשר אצוה אתכם למען ייטב לכם", + "ולא שמעו ולא־הטו את־אזנם וילכו במעצות בשררות לבם הרע ויהיו לאחור ולא לפנים", + "למן־היום אשר יצאו אבותיכם מארץ מצרים עד היום הזה ואשלח אליכם את־כל־עבדי הנביאים יום השכם ושלח", + "ולוא שמעו אלי ולא הטו את־אזנם ויקשו את־ערפם הרעו מאבותם", + "ודברת אליהם את־כל־הדברים האלה ולא ישמעו אליך וקראת אליהם ולא יענוכה", + "ואמרת אליהם זה הגוי אשר לוא־שמעו בקול יהוה אלהיו ולא לקחו מוסר אבדה האמונה ונכרתה מפיהם", + "גזי נזרך והשליכי ושאי על־שפים קינה כי מאס יהוה ויטש את־דור עברתו", + "כי־עשו בני־יהודה הרע בעיני נאום־יהוה שמו שקוציהם בבית אשר־נקרא־שמי עליו לטמאו", + "ובנו במות התפת אשר בגיא בן־הנם לשרף את־בניהם ואת־בנתיהם באש אשר לא צויתי ולא עלתה על־לבי", + "לכן הנה־ימים באים נאם־יהוה ולא־יאמר עוד התפת וגיא בן־הנם כי אם־גיא ההרגה וקברו בתפת מאין מקום", + "והיתה נבלת העם הזה למאכל לעוף השמים ולבהמת הארץ ואין מחריד", + "והשבתי מערי יהודה ומחצות ירושלם קול ששון וקול שמחה קול חתן וקול כלה כי לחרבה תהיה הארץ" + ], + [ + "בעת ההיא נאם־יהוה ויציאו [יוציאו] את־עצמות מלכי־יהודה ואת־עצמות־שריו ואת־עצמות הכהנים ואת עצמות הנביאים ואת עצמות יושבי־ירושלם מקבריהם", + "ושטחום לשמש ולירח ולכל צבא השמים אשר אהבום ואשר עבדום ואשר הלכו אחריהם ואשר דרשום ואשר השתחוו להם לא יאספו ולא יקברו לדמן על־פני האדמה יהיו", + "ונבחר מות מחיים לכל השארית הנשארים מן־המשפחה הרעה הזאת בכל־המקמות הנשארים אשר הדחתים שם נאם יהוה צבאות", + "ואמרת אליהם כה אמר יהוה היפלו ולא יקומו אם־ישוב ולא ישוב", + "מדוע שובבה העם הזה ירושלם משבה נצחת החזיקו בתרמית מאנו לשוב", + "הקשבתי ואשמע לוא־כן ידברו אין איש נחם על־רעתו לאמר מה עשיתי כלה שב במרצותם [במרוצתם] כסוס שוטף במלחמה", + "גם־חסידה בשמים ידעה מועדיה ותר וסוס [וסיס] ועגור שמרו את־עת באנה ועמי לא ידעו את משפט יהוה", + "איכה תאמרו חכמים אנחנו ותורת יהוה אתנו אכן הנה לשקר עשה עט שקר ספרים", + "הבישו חכמים חתו וילכדו הנה בדבר־יהוה מאסו וחכמת־מה להם", + "לכן אתן את־נשיהם לאחרים שדותיהם ליורשים כי מקטן ועד־גדול כלה בצע בצע מנביא ועד־כהן כלה עשה שקר", + "וירפו את־שבר בת־עמי על־נקלה לאמר שלום שלום ואין שלום", + "הבשו כי תועבה עשו גם־בוש לא־יבשו והכלם לא ידעו לכן יפלו בנפלים בעת פקדתם יכשלו אמר יהוה", + "אסף אסיפם נאם־יהוה אין ענבים בגפן ואין תאנים בתאנה והעלה נבל ואתן להם יעברום", + "על־מה אנחנו ישבים האספו ונבוא אל־ערי המבצר ונדמה־שם כי יהוה אלהינו הדמנו וישקנו מי־ראש כי חטאנו ליהוה", + "קוה לשלום ואין טוב לעת מרפה והנה בעתה", + "מדן נשמע נחרת סוסיו מקול מצהלות אביריו רעשה כל־הארץ ויבואו ויאכלו ארץ ומלואה עיר וישבי בה", + "כי הנני משלח בכם נחשים צפענים אשר אין־להם לחש ונשכו אתכם נאם־יהוה", + "מבליגיתי עלי יגון עלי לבי דוי", + "הנה־קול שועת בת־עמי מארץ מרחקים היהוה אין בציון אם־מלכה אין בה מדוע הכעסוני בפסליהם בהבלי נכר", + "עבר קציר כלה קיץ ואנחנו לוא נושענו", + "על־שבר בת־עמי השברתי קדרתי שמה החזקתני", + "הצרי אין בגלעד אם־רפא אין שם כי מדוע לא עלתה ארכת בת־עמי", + "מי־יתן ראשי מים ועיני מקור דמעה ואבכה יומם ולילה את חללי בת־עמי" + ], + [ + "מי־יתנני במדבר מלון ארחים ואעזבה את־עמי ואלכה מאתם כי כלם מנאפים עצרת בגדים", + "וידרכו את־לשונם קשתם שקר ולא לאמונה גברו בארץ כי מרעה אל־רעה יצאו ואתי לא־ידעו נאם־יהוה", + "איש מרעהו השמרו ועל־כל־אח אל־תבטחו כי כל־אח עקוב יעקב וכל־רע רכיל יהלך", + "ואיש ברעהו יהתלו ואמת לא ידברו למדו לשונם דבר־שקר העוה נלאו", + "שבתך בתוך מרמה במרמה מאנו דעת־אותי נאם־יהוה", + "לכן כה אמר יהוה צבאות הנני צורפם ובחנתים כי־איך אעשה מפני בת־עמי", + "חץ שוחט [שחוט] לשונם מרמה דבר בפיו שלום את־רעהו ידבר ובקרבו ישים ארבו", + "העל־אלה לא־אפקד־בם נאם־יהוה אם בגוי אשר־כזה לא תתנקם נפשי", + "על־ההרים אשא בכי ונהי ועל־נאות מדבר קינה כי נצתו מבלי־איש עבר ולא שמעו קול מקנה מעוף השמים ועד־בהמה נדדו הלכו", + "ונתתי את־ירושלם לגלים מעון תנים ואת־ערי יהודה אתן שממה מבלי יושב", + "מי־האיש החכם ויבן את־זאת ואשר דבר פי־יהוה אליו ויגדה על־מה אבדה הארץ נצתה כמדבר מבלי עבר", + "ויאמר יהוה על־עזבם את־תורתי אשר נתתי לפניהם ולא־שמעו בקולי ולא־הלכו בה", + "וילכו אחרי שררות לבם ואחרי הבעלים אשר למדום אבותם", + "לכן כה־אמר יהוה צבאות אלהי ישראל הנני מאכילם את־העם הזה לענה והשקיתים מי־ראש", + "והפצותים בגוים אשר לא ידעו המה ואבותם ושלחתי אחריהם את־החרב עד כלותי אותם", + "כה אמר יהוה צבאות התבוננו וקראו למקוננות ותבואינה ואל־החכמות שלחו ותבואנה", + "ותמהרנה ותשנה עלינו נהי ותרדנה עינינו דמעה ועפעפינו יזלו־מים", + "כי קול נהי נשמע מציון איך שדדנו בשנו מאד כי־עזבנו ארץ כי השליכו משכנותינו", + "כי־שמענה נשים דבר־יהוה ותקח אזנכם דבר־פיו ולמדנה בנותיכם נהי ואשה רעותה קינה", + "כי־עלה מות בחלונינו בא בארמנותינו להכרית עולל מחוץ בחורים מרחבות", + "דבר כה נאם־יהוה ונפלה נבלת האדם כדמן על־פני השדה וכעמיר מאחרי הקצר ואין מאסף", + "כה אמר יהוה אל־יתהלל חכם בחכמתו ואל־יתהלל הגבור בגבורתו אל־יתהלל עשיר בעשרו", + "כי אם־בזאת יתהלל המתהלל השכל וידע אותי כי אני יהוה עשה חסד משפט וצדקה בארץ כי־באלה חפצתי נאם־יהוה", + "הנה ימים באים נאם־יהוה ופקדתי על־כל־מול בערלה", + "על־מצרים ועל־יהודה ועל־אדום ועל־בני עמון ועל־מואב ועל כל־קצוצי פאה הישבים במדבר כי כל־הגוים ערלים וכל־בית ישראל ערלי־לב" + ], + [ + "שמעו את־הדבר אשר דבר יהוה עליכם בית ישראל", + "כה אמר יהוה אל־דרך הגוים אל־תלמדו ומאתות השמים אל־תחתו כי־יחתו הגוים מהמה", + "כי־חקות העמים הבל הוא כי־עץ מיער כרתו מעשה ידי־חרש במעצד", + "בכסף ובזהב ייפהו במסמרות ובמקבות יחזקום ולוא יפיק", + "כתמר מקשה המה ולא ידברו נשוא ינשוא כי לא יצעדו אל־תיראו מהם כי־לא ירעו וגם־היטיב אין אותם", + "מאין כמוך יהוה גדול אתה וגדול שמך בגבורה", + "מי לא יראך מלך הגוים כי לך יאתה כי בכל־חכמי הגוים ובכל־מלכותם מאין כמוך", + "ובאחת יבערו ויכסלו מוסר הבלים עץ הוא", + "כסף מרקע מתרשיש יובא וזהב מאופז מעשה חרש וידי צורף תכלת וארגמן לבושם מעשה חכמים כלם", + "ויהוה אלהים אמת הוא־אלהים חיים ומלך עולם מקצפו תרעש הארץ ולא־יכלו גוים זעמו", + "כדנה תאמרון להום אלהיא די־שמיא וארקא לא עבדו יאבדו מארעא ומן־תחות שמיא אלה", + "עשה ארץ בכחו מכין תבל בחכמתו ובתבונתו נטה שמים", + "לקול תתו המון מים בשמים ויעלה נשאים מקצה ארץ [הארץ] ברקים למטר עשה ויוצא רוח מאצרתיו", + "נבער כל־אדם מדעת הביש כל־צורף מפסל כי שקר נסכו ולא־רוח בם", + "הבל המה מעשה תעתעים בעת פקדתם יאבדו", + "לא־כאלה חלק יעקב כי־יוצר הכל הוא וישראל שבט נחלתו יהוה צבאות שמו", + "אספי מארץ כנעתך ישבתי [ישבת] במצור", + "כי־כה אמר יהוה הנני קולע את־יושבי הארץ בפעם הזאת והצרותי להם למען ימצאו", + "אוי לי על־שברי נחלה מכתי ואני אמרתי אך זה חלי ואשאנו", + "אהלי שדד וכל־מיתרי נתקו בני יצאני ואינם אין־נטה עוד אהלי ומקים יריעותי", + "כי נבערו הרעים ואת־יהוה לא דרשו על־כן לא השכילו וכל־מרעיתם נפוצה", + "קול שמועה הנה באה ורעש גדול מארץ צפון לשום את־ערי יהודה שממה מעון תנים", + "ידעתי יהוה כי לא לאדם דרכו לא־לאיש הלך והכין את־צעדו", + "יסרני יהוה אך־במשפט אל־באפך פן־תמעטני", + "שפך חמתך על־הגוים אשר לא־ידעוך ועל משפחות אשר בשמך לא קראו כי־אכלו את־יעקב ואכלהו ויכלהו ואת־נוהו השמו" + ], + [ + "הדבר אשר היה אל־ירמיהו מאת יהוה לאמר", + "שמעו את־דברי הברית הזאת ודברתם אל־איש יהודה ועל־ישבי ירושלם", + "ואמרת אליהם כה־אמר יהוה אלהי ישראל ארור האיש אשר לא ישמע את־דברי הברית הזאת", + "אשר צויתי את־אבותיכם ביום הוציאי־אותם מארץ־מצרים מכור הברזל לאמר שמעו בקולי ועשיתם אותם ככל אשר־אצוה אתכם והייתם לי לעם ואנכי אהיה לכם לאלהים", + "למען הקים את־השבועה אשר־נשבעתי לאבותיכם לתת להם ארץ זבת חלב ודבש כיום הזה ואען ואמר אמן יהוה", + "ויאמר יהוה אלי קרא את־כל־הדברים האלה בערי יהודה ובחצות ירושלם לאמר שמעו את־דברי הברית הזאת ועשיתם אותם", + "כי העד העדתי באבותיכם ביום העלותי אותם מארץ מצרים ועד־היום הזה השכם והעד לאמר שמעו בקולי", + "ולא שמעו ולא־הטו את־אזנם וילכו איש בשרירות לבם הרע ואביא עליהם את־כל־דברי הברית־הזאת אשר־צויתי לעשות ולא עשו", + "ויאמר יהוה אלי נמצא־קשר באיש יהודה ובישבי ירושלם", + "שבו על־עונת אבותם הראשנים אשר מאנו לשמוע את־דברי והמה הלכו אחרי אלהים אחרים לעבדם הפרו בית־ישראל ובית יהודה את־בריתי אשר כרתי את־אבותם", + "לכן כה אמר יהוה הנני מביא אליהם רעה אשר לא־יוכלו לצאת ממנה וזעקו אלי ולא אשמע אליהם", + "והלכו ערי יהודה וישבי ירושלם וזעקו אל־האלהים אשר הם מקטרים להם והושע לא־יושיעו להם בעת רעתם", + "כי מספר עריך היו אלהיך יהודה ומספר חצות ירושלם שמתם מזבחות לבשת מזבחות לקטר לבעל", + "ואתה אל־תתפלל בעד־העם הזה ואל־תשא בעדם רנה ותפלה כי אינני שמע בעת קראם אלי בעד רעתם", + "מה לידידי בביתי עשותה המזמתה הרבים ובשר־קדש יעברו מעליך כי רעתכי אז תעלזי", + "זית רענן יפה פרי־תאר קרא יהוה שמך לקול המולה גדלה הצית אש עליה ורעו דליותיו", + "ויהוה צבאות הנוטע אותך דבר עליך רעה בגלל רעת בית־ישראל ובית יהודה אשר עשו להם להכעסני לקטר לבעל", + "ויהוה הודיעני ואדעה אז הראיתני מעלליהם", + "ואני ככבש אלוף יובל לטבוח ולא־ידעתי כי־עלי חשבו מחשבות נשחיתה עץ בלחמו ונכרתנו מארץ חיים ושמו לא־יזכר עוד", + "ויהוה צבאות שפט צדק בחן כליות ולב אראה נקמתך מהם כי אליך גליתי את־ריבי", + "לכן כה־אמר יהוה על־אנשי ענתות המבקשים את־נפשך לאמר לא תנבא בשם יהוה ולא תמות בידנו", + "לכן כה אמר יהוה צבאות הנני פקד עליהם הבחורים ימתו בחרב בניהם ובנותיהם ימתו ברעב", + "ושארית לא תהיה להם כי־אביא רעה אל־אנשי ענתות שנת פקדתם" + ], + [ + "צדיק אתה יהוה כי אריב אליך אך משפטים אדבר אותך מדוע דרך רשעים צלחה שלו כל־בגדי בגד", + "נטעתם גם־שרשו ילכו גם־עשו פרי קרוב אתה בפיהם ורחוק מכליותיהם", + "ואתה יהוה ידעתני תראני ובחנת לבי אתך התקם כצאן לטבחה והקדשם ליום הרגה", + "עד־מתי תאבל הארץ ועשב כל־השדה ייבש מרעת ישבי־בה ספתה בהמות ועוף כי אמרו לא יראה את־אחריתנו", + "כי את־רגלים רצתה וילאוך ואיך תתחרה את־הסוסים ובארץ שלום אתה בוטח ואיך תעשה בגאון הירדן", + "כי גם־אחיך ובית־אביך גם־המה בגדו בך גם־המה קראו אחריך מלא אל־תאמן בם כי־ידברו אליך טובות", + "עזבתי את־ביתי נטשתי את־נחלתי נתתי את־ידדות נפשי בכף איביה", + "היתה־לי נחלתי כאריה ביער נתנה עלי בקולה על־כן שנאתיה", + "העיט צבוע נחלתי לי העיט סביב עליה לכו אספו כל־חית השדה התיו לאכלה", + "רעים רבים שחתו כרמי בססו את־חלקתי נתנו את־חלקת חמדתי למדבר שממה", + "שמה לשממה אבלה עלי שממה נשמה כל־הארץ כי אין איש שם על־לב", + "על־כל־שפים במדבר באו שדדים כי חרב ליהוה אכלה מקצה־ארץ ועד־קצה הארץ אין שלום לכל־בשר", + "זרעו חטים וקצים קצרו נחלו לא יועלו ובשו מתבואתיכם מחרון אף־יהוה", + "כה אמר יהוה על־כל־שכני הרעים הנגעים בנחלה אשר־הנחלתי את־עמי את־ישראל הנני נתשם מעל אדמתם ואת־בית יהודה אתוש מתוכם", + "והיה אחרי נתשי אותם אשוב ורחמתים והשבתים איש לנחלתו ואיש לארצו", + "והיה אם־למד ילמדו את־דרכי עמי להשבע בשמי חי־יהוה כאשר למדו את־עמי להשבע בבעל ונבנו בתוך עמי", + "ואם לא ישמעו ונתשתי את־הגוי ההוא נתוש ואבד נאם־יהוה" + ], + [ + "כה־אמר יהוה אלי הלוך וקנית לך אזור פשתים ושמתו על־מתניך ובמים לא תבאהו", + "ואקנה את־האזור כדבר יהוה ואשם על־מתני", + "ויהי דבר־יהוה אלי שנית לאמר", + "קח את־האזור אשר קנית אשר על־מתניך וקום לך פרתה וטמנהו שם בנקיק הסלע", + "ואלך ואטמנהו בפרת כאשר צוה יהוה אותי", + "ויהי מקץ ימים רבים ויאמר יהוה אלי קום לך פרתה וקח משם את־האזור אשר צויתיך לטמנו־שם", + "ואלך פרתה ואחפר ואקח את־האזור מן־המקום אשר־טמנתיו שמה והנה נשחת האזור לא יצלח לכל", + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "כה אמר יהוה ככה אשחית את־גאון יהודה ואת־גאון ירושלם הרב", + "העם הזה הרע המאנים לשמוע את־דברי ההלכים בשררות לבם וילכו אחרי אלהים אחרים לעבדם ולהשתחות להם ויהי כאזור הזה אשר לא־יצלח לכל", + "כי כאשר ידבק האזור אל־מתני־איש כן הדבקתי אלי את־כל־בית ישראל ואת־כל־בית יהודה נאם־יהוה להיות לי לעם ולשם ולתהלה ולתפארת ולא שמעו", + "ואמרת אליהם את־הדבר הזה כה־אמר יהוה אלהי ישראל כל־נבל ימלא יין ואמרו אליך הידע לא נדע כי כל־נבל ימלא יין", + "ואמרת אליהם כה־אמר יהוה הנני ממלא את־כל־ישבי הארץ הזאת ואת־המלכים הישבים לדוד על־כסאו ואת־הכהנים ואת־הנביאים ואת כל־ישבי ירושלם שכרון", + "ונפצתים איש אל־אחיו והאבות והבנים יחדו נאם־יהוה לא־אחמול ולא־אחוס ולא ארחם מהשחיתם", + "שמעו והאזינו אל־תגבהו כי יהוה דבר", + "תנו ליהוה אלהיכם כבוד בטרם יחשך ובטרם יתנגפו רגליכם על־הרי נשף וקויתם לאור ושמה לצלמות ישית [ושית] לערפל", + "ואם לא תשמעוה במסתרים תבכה־נפשי מפני גוה ודמע תדמע ותרד עיני דמעה כי נשבה עדר יהוה", + "אמר למלך ולגבירה השפילו שבו כי ירד מראשותיכם עטרת תפארתכם", + "ערי הנגב סגרו ואין פתח הגלת יהודה כלה הגלת שלומים", + "שאי [שאו] עיניכם וראי [וראו] הבאים מצפון איה העדר נתן־לך צאן תפארתך", + "מה־תאמרי כי־יפקד עליך ואת למדת אתם עליך אלפים לראש הלוא חבלים יאחזוך כמו אשת לדה", + "וכי תאמרי בלבבך מדוע קראני אלה ברב עונך נגלו שוליך נחמסו עקביך", + "היהפך כושי עורו ונמר חברברתיו גם־אתם תוכלו להיטיב למדי הרע", + "ואפיצם כקש־עובר לרוח מדבר", + "זה גורלך מנת־מדיך מאתי נאם־יהוה אשר שכחת אותי ותבטחי בשקר", + "וגם־אני חשפתי שוליך על־פניך ונראה קלונך", + "נאפיך ומצהלותיך זמת זנותך על־גבעות בשדה ראיתי שקוציך אוי לך ירושלם לא תטהרי אחרי מתי עד" + ], + [ + "אשר היה דבר־יהוה אל־ירמיהו על־דברי הבצרות", + "אבלה יהודה ושעריה אמללו קדרו לארץ וצוחת ירושלם עלתה", + "ואדריהם שלחו צעוריהם [צעיריהם] למים באו על־גבים לא־מצאו מים שבו כליהם ריקם בשו והכלמו וחפו ראשם", + "בעבור האדמה חתה כי לא־היה גשם בארץ בשו אכרים חפו ראשם", + "כי גם־אילת בשדה ילדה ועזוב כי לא־היה דשא", + "ופראים עמדו על־שפים שאפו רוח כתנים כלו עיניהם כי־אין עשב", + "אם־עונינו ענו בנו יהוה עשה למען שמך כי־רבו משובתינו לך חטאנו", + "מקוה ישראל מושיעו בעת צרה למה תהיה כגר בארץ וכארח נטה ללון", + "למה תהיה כאיש נדהם כגבור לא־יוכל להושיע ואתה בקרבנו יהוה ושמך עלינו נקרא אל־תנחנו", + "כה־אמר יהוה לעם הזה כן אהבו לנוע רגליהם לא חשכו ויהוה לא רצם עתה יזכר עונם ויפקד חטאתם", + "ויאמר יהוה אלי אל־תתפלל בעד־העם הזה לטובה", + "כי יצמו אינני שמע אל־רנתם וכי יעלו עלה ומנחה אינני רצם כי בחרב וברעב ובדבר אנכי מכלה אותם", + "ואמר אהה אדני יהוה הנה הנבאים אמרים להם לא־תראו חרב ורעב לא־יהיה לכם כי־שלום אמת אתן לכם במקום הזה", + "ויאמר יהוה אלי שקר הנבאים נבאים בשמי לא שלחתים ולא צויתים ולא דברתי אליהם חזון שקר וקסם ואלול [ואליל] ותרמות [ותרמית] לבם המה מתנבאים לכם", + "לכן כה־אמר יהוה על־הנבאים הנבאים בשמי ואני לא־שלחתים והמה אמרים חרב ורעב לא יהיה בארץ הזאת בחרב וברעב יתמו הנבאים ההמה", + "והעם אשר־המה נבאים להם יהיו משלכים בחצות ירושלם מפני הרעב והחרב ואין מקבר להמה המה נשיהם ובניהם ובנתיהם ושפכתי עליהם את־רעתם", + "ואמרת אליהם את־הדבר הזה תרדנה עיני דמעה לילה ויומם ואל־תדמינה כי שבר גדול נשברה בתולת בת־עמי מכה נחלה מאד", + "אם־יצאתי השדה והנה חללי־חרב ואם באתי העיר והנה תחלואי רעב כי־גם־נביא גם־כהן סחרו אל־ארץ ולא ידעו", + "המאס מאסת את־יהודה אם־בציון געלה נפשך מדוע הכיתנו ואין לנו מרפא קוה לשלום ואין טוב ולעת מרפא והנה בעתה", + "ידענו יהוה רשענו עון אבותינו כי חטאנו לך", + "אל־תנאץ למען שמך אל־תנבל כסא כבודך זכר אל־תפר בריתך אתנו", + "היש בהבלי הגוים מגשמים ואם־השמים יתנו רבבים הלא אתה־הוא יהוה אלהינו ונקוה־לך כי־אתה עשית את־כל־אלה" + ], + [ + "ויאמר יהוה אלי אם־יעמד משה ושמואל לפני אין נפשי אל־העם הזה שלח מעל־פני ויצאו", + "והיה כי־יאמרו אליך אנה נצא ואמרת אליהם כה־אמר יהוה אשר למות למות ואשר לחרב לחרב ואשר לרעב לרעב ואשר לשבי לשבי", + "ופקדתי עליהם ארבע משפחות נאם־יהוה את־החרב להרג ואת־הכלבים לסחב ואת־עוף השמים ואת־בהמת הארץ לאכל ולהשחית", + "ונתתים לזועה [לזעוה] לכל ממלכות הארץ בגלל מנשה בן־יחזקיהו מלך יהודה על אשר־עשה בירושלם", + "כי מי־יחמל עליך ירושלם ומי ינוד לך ומי יסור לשאל לשלם לך", + "את נטשת אתי נאם־יהוה אחור תלכי ואט את־ידי עליך ואשחיתך נלאיתי הנחם", + "ואזרם במזרה בשערי הארץ שכלתי אבדתי את־עמי מדרכיהם לוא־שבו", + "עצמו־לי אלמנתו מחול ימים הבאתי להם על־אם בחור שדד בצהרים הפלתי עליה פתאם עיר ובהלות", + "אמללה ילדת השבעה נפחה נפשה באה [בא] שמשה בעד יומם בושה וחפרה ושאריתם לחרב אתן לפני איביהם נאם־יהוה", + "אוי־לי אמי כי ילדתני איש ריב ואיש מדון לכל־הארץ לא־נשיתי ולא־נשו־בי כלה מקללוני", + "אמר יהוה אם־לא שרותך [שריתיך] לטוב אם־לוא הפגעתי בך בעת־רעה ובעת צרה את־האיב", + "הירע ברזל ברזל מצפון ונחשת", + "חילך ואוצרותיך לבז אתן לא במחיר ובכל־חטאותיך ובכל־גבוליך", + "והעברתי את־איביך בארץ לא ידעת כי־אש קדחה באפי עליכם תוקד", + "אתה ידעת יהוה זכרני ופקדני והנקם לי מרדפי אל־לארך אפך תקחני דע שאתי עליך חרפה", + "נמצאו דבריך ואכלם ויהי דבריך [דברך] לי לששון ולשמחת לבבי כי־נקרא שמך עלי יהוה אלהי צבאות", + "לא־ישבתי בסוד־משחקים ואעלז מפני ידך בדד ישבתי כי־זעם מלאתני", + "למה היה כאבי נצח ומכתי אנושה מאנה הרפא היו תהיה לי כמו אכזב מים לא נאמנו", + "לכן כה־אמר יהוה אם־תשוב ואשיבך לפני תעמד ואם־תוציא יקר מזולל כפי תהיה ישבו המה אליך ואתה לא־תשוב אליהם", + "ונתתיך לעם הזה לחומת נחשת בצורה ונלחמו אליך ולא־יוכלו לך כי־אתך אני להושיעך ולהצילך נאם־יהוה", + "והצלתיך מיד רעים ופדתיך מכף ערצים" + ], + [ + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "לא־תקח לך אשה ולא־יהיו לך בנים ובנות במקום הזה", + "כי־כה אמר יהוה על־הבנים ועל־הבנות הילודים במקום הזה ועל־אמתם הילדות אותם ועל־אבותם המולדים אותם בארץ הזאת", + "ממותי תחלאים ימתו לא יספדו ולא יקברו לדמן על־פני האדמה יהיו ובחרב וברעב יכלו והיתה נבלתם למאכל לעוף השמים ולבהמת הארץ", + "כי־כה אמר יהוה אל־תבוא בית מרזח ואל־תלך לספוד ואל־תנד להם כי־אספתי את־שלומי מאת העם־הזה נאם־יהוה את־החסד ואת־הרחמים", + "ומתו גדלים וקטנים בארץ הזאת לא יקברו ולא־יספדו להם ולא יתגדד ולא יקרח להם", + "ולא־יפרסו להם על־אבל לנחמו על־מת ולא־ישקו אותם כוס תנחומים על־אביו ועל־אמו", + "ובית־משתה לא־תבוא לשבת אותם לאכל ולשתות", + "כי כה אמר יהוה צבאות אלהי ישראל הנני משבית מן־המקום הזה לעיניכם ובימיכם קול ששון וקול שמחה קול חתן וקול כלה", + "והיה כי תגיד לעם הזה את כל־הדברים האלה ואמרו אליך על־מה דבר יהוה עלינו את כל־הרעה הגדולה הזאת ומה עוננו ומה חטאתנו אשר חטאנו ליהוה אלהינו", + "ואמרת אליהם על אשר־עזבו אבותיכם אותי נאם־יהוה וילכו אחרי אלהים אחרים ויעבדום וישתחוו להם ואתי עזבו ואת־תורתי לא שמרו", + "ואתם הרעתם לעשות מאבותיכם והנכם הלכים איש אחרי שררות לבו־הרע לבלתי שמע אלי", + "והטלתי אתכם מעל הארץ הזאת על־הארץ אשר לא ידעתם אתם ואבותיכם ועבדתם־שם את־אלהים אחרים יומם ולילה אשר לא־אתן לכם חנינה", + "לכן הנה־ימים באים נאם־יהוה ולא־יאמר עוד חי־יהוה אשר העלה את־בני ישראל מארץ מצרים", + "כי אם־חי־יהוה אשר העלה את־בני ישראל מארץ צפון ומכל הארצות אשר הדיחם שמה והשבתים על־אדמתם אשר נתתי לאבותם", + "הנני שלח לדוגים [לדיגים] רבים נאם־יהוה ודיגום ואחרי־כן אשלח לרבים צידים וצדום מעל כל־הר ומעל כל־גבעה ומנקיקי הסלעים", + "כי עיני על־כל־דרכיהם לא נסתרו מלפני ולא־נצפן עונם מנגד עיני", + "ושלמתי ראשונה משנה עונם וחטאתם על חללם את־ארצי בנבלת שקוציהם ותועבותיהם מלאו את־נחלתי", + "יהוה עזי ומעזי ומנוסי ביום צרה אליך גוים יבאו מאפסי־ארץ ויאמרו אך־שקר נחלו אבותינו הבל ואין־בם מועיל", + "היעשה־לו אדם אלהים והמה לא אלהים", + "לכן הנני מודיעם בפעם הזאת אודיעם את־ידי ואת־גבורתי וידעו כי־שמי יהוה" + ], + [ + "חטאת יהודה כתובה בעט ברזל בצפרן שמיר חרושה על־לוח לבם ולקרנות מזבחותיכם", + "כזכר בניהם מזבחותם ואשריהם על־עץ רענן על גבעות הגבהות", + "הררי בשדה חילך כל־אוצרותיך לבז אתן במתיך בחטאת בכל־גבוליך", + "ושמטתה ובך מנחלתך אשר נתתי לך והעבדתיך את־איביך בארץ אשר לא־ידעת כי־אש קדחתם באפי עד־עולם תוקד", + "כה אמר יהוה ארור הגבר אשר יבטח באדם ושם בשר זרעו ומן־יהוה יסור לבו", + "והיה כערער בערבה ולא יראה כי־יבוא טוב ושכן חררים במדבר ארץ מלחה ולא תשב", + "ברוך הגבר אשר יבטח ביהוה והיה יהוה מבטחו", + "והיה כעץ שתול על־מים ועל־יובל ישלח שרשיו ולא ירא [יראה] כי־יבא חם והיה עלהו רענן ובשנת בצרת לא ידאג ולא ימיש מעשות פרי", + "עקב הלב מכל ואנש הוא מי ידענו", + "אני יהוה חקר לב בחן כליות ולתת לאיש כדרכו [כדרכיו] כפרי מעלליו", + "קרא דגר ולא ילד עשה עשר ולא במשפט בחצי ימו [ימיו] יעזבנו ובאחריתו יהיה נבל", + "כסא כבוד מרום מראשון מקום מקדשנו", + "מקוה ישראל יהוה כל־עזביך יבשו יסורי [וסורי] בארץ יכתבו כי עזבו מקור מים־חיים את־יהוה", + "רפאני יהוה וארפא הושיעני ואושעה כי תהלתי אתה", + "הנה־המה אמרים אלי איה דבר־יהוה יבוא נא", + "ואני לא־אצתי מרעה אחריך ויום אנוש לא התאויתי אתה ידעת מוצא שפתי נכח פניך היה", + "אל־תהיה־לי למחתה מחסי־אתה ביום רעה", + "יבשו רדפי ואל־אבשה אני יחתו המה ואל־אחתה אני הביא עליהם יום רעה ומשנה שברון שברם", + "כה־אמר יהוה אלי הלך ועמדת בשער בני־עם [העם] אשר יבאו בו מלכי יהודה ואשר יצאו בו ובכל שערי ירושלם", + "ואמרת אליהם שמעו דבר־יהוה מלכי יהודה וכל־יהודה וכל ישבי ירושלם הבאים בשערים האלה", + "כה אמר יהוה השמרו בנפשותיכם ואל־תשאו משא ביום השבת והבאתם בשערי ירושלם", + "ולא־תוציאו משא מבתיכם ביום השבת וכל־מלאכה לא תעשו וקדשתם את־יום השבת כאשר צויתי את־אבותיכם", + "ולא שמעו ולא הטו את־אזנם ויקשו את־ערפם לבלתי שומע [שמוע] ולבלתי קחת מוסר", + "והיה אם־שמע תשמעון אלי נאם־יהוה לבלתי הביא משא בשערי העיר הזאת ביום השבת ולקדש את־יום השבת לבלתי עשות־בה [בו] כל־מלאכה", + "ובאו בשערי העיר הזאת מלכים ושרים ישבים על־כסא דוד רכבים ברכב ובסוסים המה ושריהם איש יהודה וישבי ירושלם וישבה העיר־הזאת לעולם", + "ובאו מערי־יהודה ומסביבות ירושלם ומארץ בנימן ומן־השפלה ומן־ההר ומן־הנגב מבאים עולה וזבח ומנחה ולבונה ומבאי תודה בית יהוה", + "ואם־לא תשמעו אלי לקדש את־יום השבת ולבלתי שאת משא ובא בשערי ירושלם ביום השבת והצתי אש בשעריה ואכלה ארמנות ירושלם ולא תכבה" + ], + [ + "הדבר אשר היה אל־ירמיהו מאת יהוה לאמר", + "קום וירדת בית היוצר ושמה אשמיעך את־דברי", + "וארד בית היוצר והנהו [והנה־] [הוא] עשה מלאכה על־האבנים", + "ונשחת הכלי אשר הוא עשה בחמר ביד היוצר ושב ויעשהו כלי אחר כאשר ישר בעיני היוצר לעשות", + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמור", + "הכיוצר הזה לא־אוכל לעשות לכם בית ישראל נאם־יהוה הנה כחמר ביד היוצר כן־אתם בידי בית ישראל", + "רגע אדבר על־גוי ועל־ממלכה לנתוש ולנתוץ ולהאביד", + "ושב הגוי ההוא מרעתו אשר דברתי עליו ונחמתי על־הרעה אשר חשבתי לעשות לו", + "ורגע אדבר על־גוי ועל־ממלכה לבנת ולנטע", + "ועשה הרעה [הרע] בעיני לבלתי שמע בקולי ונחמתי על־הטובה אשר אמרתי להיטיב אותו", + "ועתה אמר־נא אל־איש־יהודה ועל־יושבי ירושלם לאמר כה אמר יהוה הנה אנכי יוצר עליכם רעה וחשב עליכם מחשבה שובו נא איש מדרכו הרעה והיטיבו דרכיכם ומעלליכם", + "ואמרו נואש כי־אחרי מחשבותינו נלך ואיש שררות לבו־הרע נעשה", + "לכן כה אמר יהוה שאלו־נא בגוים מי שמע כאלה שעררת עשתה מאד בתולת ישראל", + "היעזב מצור שדי שלג לבנון אם־ינתשו מים זרים קרים נוזלים", + "כי־שכחני עמי לשוא יקטרו ויכשלום בדרכיהם שבילי עולם ללכת נתיבות דרך לא סלולה", + "לשום ארצם לשמה שרוקת [שריקות] עולם כל עובר עליה ישם ויניד בראשו", + "כרוח־קדים אפיצם לפני אויב ערף ולא־פנים אראם ביום אידם", + "ויאמרו לכו ונחשבה על־ירמיהו מחשבות כי לא־תאבד תורה מכהן ועצה מחכם ודבר מנביא לכו ונכהו בלשון ואל־נקשיבה אל־כל־דבריו", + "הקשיבה יהוה אלי ושמע לקול יריבי", + "הישלם תחת־טובה רעה כי־כרו שוחה לנפשי זכר עמדי לפניך לדבר עליהם טובה להשיב את־חמתך מהם", + "לכן תן את־בניהם לרעב והגרם על־ידי־חרב ותהינה נשיהם שכלות ואלמנות ואנשיהם יהיו הרגי מות בחוריהם מכי־חרב במלחמה", + "תשמע זעקה מבתיהם כי־תביא עליהם גדוד פתאם כי־כרו שיחה [שוחה] ללכדני ופחים טמנו לרגלי", + "ואתה יהוה ידעת את־כל־עצתם עלי למות אל־תכפר על־עונם וחטאתם מלפניך אל־תמחי והיו [ויהיו] מכשלים לפניך בעת אפך עשה בהם" + ], + [ + "כה אמר יהוה הלוך וקנית בקבק יוצר חרש ומזקני העם ומזקני הכהנים", + "ויצאת אל־גיא בן־הנם אשר פתח שער החרסות [החרסית] וקראת שם את־הדברים אשר־אדבר אליך", + "ואמרת שמעו דבר־יהוה מלכי יהודה וישבי ירושלם כה־אמר יהוה צבאות אלהי ישראל הנני מביא רעה על־המקום הזה אשר כל־שמעה תצלנה אזניו", + "יען אשר עזבני וינכרו את־המקום הזה ויקטרו־בו לאלהים אחרים אשר לא־ידעום המה ואבותיהם ומלכי יהודה ומלאו את־המקום הזה דם נקים", + "ובנו את־במות הבעל לשרף את־בניהם באש עלות לבעל אשר לא־צויתי ולא דברתי ולא עלתה על־לבי", + "לכן הנה־ימים באים נאם־יהוה ולא־יקרא למקום הזה עוד התפת וגיא בן־הנם כי אם־גיא ההרגה", + "ובקתי את־עצת יהודה וירושלם במקום הזה והפלתים בחרב לפני איביהם וביד מבקשי נפשם ונתתי את־נבלתם למאכל לעוף השמים ולבהמת הארץ", + "ושמתי את־העיר הזאת לשמה ולשרקה כל עבר עליה ישם וישרק על־כל־מכתה", + "והאכלתים את־בשר בניהם ואת בשר בנתיהם ואיש בשר־רעהו יאכלו במצור ובמצוק אשר יציקו להם איביהם ומבקשי נפשם", + "ושברת הבקבק לעיני האנשים ההלכים אותך", + "ואמרת אליהם כה־אמר יהוה צבאות ככה אשבר את־העם הזה ואת־העיר הזאת כאשר ישבר את־כלי היוצר אשר לא־יוכל להרפה עוד ובתפת יקברו מאין מקום לקבור", + "כן־אעשה למקום הזה נאם־יהוה וליושביו ולתת את־העיר הזאת כתפת", + "והיו בתי ירושלם ובתי מלכי יהודה כמקום התפת הטמאים לכל הבתים אשר קטרו על־גגתיהם לכל צבא השמים והסך נסכים לאלהים אחרים", + "ויבא ירמיהו מהתפת אשר שלחו יהוה שם להנבא ויעמד בחצר בית־יהוה ויאמר אל־כל־העם", + "כה־אמר יהוה צבאות אלהי ישראל הנני מבי [מביא] אל־העיר הזאת ועל־כל־עריה את כל־הרעה אשר דברתי עליה כי הקשו את־ערפם לבלתי שמוע את־דברי" + ], + [ + "וישמע פשחור בן־אמר הכהן והוא־פקיד נגיד בבית יהוה את־ירמיהו נבא את־הדברים האלה", + "ויכה פשחור את ירמיהו הנביא ויתן אתו על־המהפכת אשר בשער בנימן העליון אשר בבית יהוה", + "ויהי ממחרת ויצא פשחור את־ירמיהו מן־המהפכת ויאמר אליו ירמיהו לא פשחור קרא יהוה שמך כי אם־מגור מסביב", + "כי כה אמר יהוה הנני נתנך למגור לך ולכל־אהביך ונפלו בחרב איביהם ועיניך ראות ואת־כל־יהודה אתן ביד מלך־בבל והגלם בבלה והכם בחרב", + "ונתתי את־כל־חסן העיר הזאת ואת־כל־יגיעה ואת־כל־יקרה ואת כל־אוצרות מלכי יהודה אתן ביד איביהם ובזזום ולקחום והביאום בבלה", + "ואתה פשחור וכל ישבי ביתך תלכו בשבי ובבל תבוא ושם תמות ושם תקבר אתה וכל־אהביך אשר־נבאת להם בשקר", + "פתיתני יהוה ואפת חזקתני ותוכל הייתי לשחוק כל־היום כלה לעג לי", + "כי־מדי אדבר אזעק חמס ושד אקרא כי־היה דבר־יהוה לי לחרפה ולקלס כל־היום", + "ואמרתי לא־אזכרנו ולא־אדבר עוד בשמו והיה בלבי כאש בערת עצר בעצמתי ונלאיתי כלכל ולא אוכל", + "כי שמעתי דבת רבים מגור מסביב הגידו ונגידנו כל אנוש שלומי שמרי צלעי אולי יפתה ונוכלה לו ונקחה נקמתנו ממנו", + "ויהוה אותי כגבור עריץ על־כן רדפי יכשלו ולא יכלו בשו מאד כי־לא השכילו כלמת עולם לא תשכח", + "ויהוה צבאות בחן צדיק ראה כליות ולב אראה נקמתך מהם כי אליך גליתי את־ריבי", + "שירו ליהוה הללו את־יהוה כי הציל את־נפש אביון מיד מרעים", + "ארור היום אשר ילדתי בו יום אשר־ילדתני אמי אל־יהי ברוך", + "ארור האיש אשר בשר את־אבי לאמר ילד־לך בן זכר שמח שמחהו", + "והיה האיש ההוא כערים אשר־הפך יהוה ולא נחם ושמע זעקה בבקר ותרועה בעת צהרים", + "אשר לא־מותתני מרחם ותהי־לי אמי קברי ורחמה הרת עולם", + "למה זה מרחם יצאתי לראות עמל ויגון ויכלו בבשת ימי" + ], + [ + "הדבר אשר־היה אל־ירמיהו מאת יהוה בשלח אליו המלך צדקיהו את־פשחור בן־מלכיה ואת־צפניה בן־מעשיה הכהן לאמר", + "דרש־נא בעדנו את־יהוה כי נבוכדראצר מלך־בבל נלחם עלינו אולי יעשה יהוה אותנו ככל־נפלאתיו ויעלה מעלינו", + "ויאמר ירמיהו אליהם כה תאמרן אל־צדקיהו", + "כה־אמר יהוה אלהי ישראל הנני מסב את־כלי המלחמה אשר בידכם אשר אתם נלחמים בם את־מלך בבל ואת־הכשדים הצרים עליכם מחוץ לחומה ואספתי אותם אל־תוך העיר הזאת", + "ונלחמתי אני אתכם ביד נטויה ובזרוע חזקה ובאף ובחמה ובקצף גדול", + "והכיתי את־יושבי העיר הזאת ואת־האדם ואת־הבהמה בדבר גדול ימתו", + "ואחרי־כן נאם־יהוה אתן את־צדקיהו מלך־יהודה ואת־עבדיו ואת־העם ואת־הנשארים בעיר הזאת מן־הדבר מן־החרב ומן־הרעב ביד נבוכדראצר מלך־בבל וביד איביהם וביד מבקשי נפשם והכם לפי־חרב לא־יחוס עליהם ולא יחמל ולא ירחם", + "ואל־העם הזה תאמר כה אמר יהוה הנני נתן לפניכם את־דרך החיים ואת־דרך המות", + "הישב בעיר הזאת ימות בחרב וברעב ובדבר והיוצא ונפל על־הכשדים הצרים עליכם יחיה [וחיה] והיתה־לו נפשו לשלל", + "כי שמתי פני בעיר הזאת לרעה ולא לטובה נאם־יהוה ביד־מלך בבל תנתן ושרפה באש", + "ולבית מלך יהודה שמעו דבר־יהוה", + "בית דוד כה אמר יהוה דינו לבקר משפט והצילו גזול מיד עושק פן־תצא כאש חמתי ובערה ואין מכבה מפני רע מעלליהם [מעלליכם]", + "הנני אליך ישבת העמק צור המישר נאם־יהוה האמרים מי־יחת עלינו ומי יבוא במעונותינו", + "ופקדתי עליכם כפרי מעלליכם נאם־יהוה והצתי אש ביערה ואכלה כל־סביביה" + ], + [ + "כה אמר יהוה רד בית־מלך יהודה ודברת שם את־הדבר הזה", + "ואמרת שמע דבר־יהוה מלך יהודה הישב על־כסא דוד אתה ועבדיך ועמך הבאים בשערים האלה", + "כה אמר יהוה עשו משפט וצדקה והצילו גזול מיד עשוק וגר יתום ואלמנה אל־תנו אל־תחמסו ודם נקי אל־תשפכו במקום הזה", + "כי אם־עשו תעשו את־הדבר הזה ובאו בשערי הבית הזה מלכים ישבים לדוד על־כסאו רכבים ברכב ובסוסים הוא ועבדו [ועבדיו] ועמו", + "ואם לא תשמעו את־הדברים האלה בי נשבעתי נאם־יהוה כי־לחרבה יהיה הבית הזה", + "כי־כה אמר יהוה על־בית מלך יהודה גלעד אתה לי ראש הלבנון אם־לא אשיתך מדבר ערים לא נושבה [נושבו]", + "וקדשתי עליך משחתים איש וכליו וכרתו מבחר ארזיך והפילו על־האש", + "ועברו גוים רבים על העיר הזאת ואמרו איש אל־רעהו על־מה עשה יהוה ככה לעיר הגדולה הזאת", + "ואמרו על אשר עזבו את־ברית יהוה אלהיהם וישתחוו לאלהים אחרים ויעבדום", + "אל־תבכו למת ואל־תנדו לו בכו בכו להלך כי לא ישוב עוד וראה את־ארץ מולדתו", + "כי כה אמר־יהוה אל־שלם בן־יאשיהו מלך יהודה המלך תחת יאשיהו אביו אשר יצא מן־המקום הזה לא־ישוב שם עוד", + "כי במקום אשר־הגלו אתו שם ימות ואת־הארץ הזאת לא־יראה עוד", + "הוי בנה ביתו בלא־צדק ועליותיו בלא משפט ברעהו יעבד חנם ופעלו לא יתן־לו", + "האמר אבנה־לי בית מדות ועליות מרוחים וקרע לו חלוני וספון בארז ומשוח בששר", + "התמלך כי אתה מתחרה בארז אביך הלוא אכל ושתה ועשה משפט וצדקה אז טוב לו", + "דן דין־עני ואביון אז טוב הלוא־היא הדעת אתי נאם־יהוה", + "כי אין עיניך ולבך כי אם־על־בצעך ועל דם־הנקי לשפוך ועל־העשק ועל־המרוצה לעשות", + "לכן כה־אמר יהוה אל־יהויקים בן־יאשיהו מלך יהודה לא־יספדו לו הוי אחי והוי אחות לא־יספדו לו הוי אדון והוי הדה", + "קבורת חמור יקבר סחוב והשלך מהלאה לשערי ירושלם", + "עלי הלבנון וצעקי ובבשן תני קולך וצעקי מעברים כי נשברו כל־מאהביך", + "דברתי אליך בשלותיך אמרת לא אשמע זה דרכך מנעוריך כי לא־שמעת בקולי", + "כל־רעיך תרעה־רוח ומאהביך בשבי ילכו כי אז תבשי ונכלמת מכל רעתך", + "ישבתי [ישבת] בלבנון מקננתי [מקננת] בארזים מה־נחנת בבא־לך חבלים חיל כילדה", + "חי־אני נאם־יהוה כי אם־יהיה כניהו בן־יהויקים מלך יהודה חותם על־יד ימיני כי משם אתקנך", + "ונתתיך ביד מבקשי נפשך וביד אשר־אתה יגור מפניהם וביד נבוכדראצר מלך־בבל וביד הכשדים", + "והטלתי אתך ואת־אמך אשר ילדתך על הארץ אחרת אשר לא־ילדתם שם ושם תמותו", + "ועל־הארץ אשר־הם מנשאים את־נפשם לשוב שם שמה לא ישובו", + "העצב נבזה נפוץ האיש הזה כניהו אם־כלי אין חפץ בו מדוע הוטלו הוא וזרעו והשלכו על־הארץ אשר לא־ידעו", + "ארץ ארץ ארץ שמעי דבר־יהוה", + "כה אמר יהוה כתבו את־האיש הזה ערירי גבר לא־יצלח בימיו כי לא יצלח מזרעו איש ישב על־כסא דוד ומשל עוד ביהודה" + ], + [ + "הוי רעים מאבדים ומפצים את־צאן מרעיתי נאם־יהוה", + "לכן כה־אמר יהוה אלהי ישראל על־הרעים הרעים את־עמי אתם הפצתם את־צאני ותדחום ולא פקדתם אתם הנני פקד עליכם את־רע מעלליכם נאם־יהוה", + "ואני אקבץ את־שארית צאני מכל הארצות אשר־הדחתי אתם שם והשבתי אתהן על־נוהן ופרו ורבו", + "והקמתי עליהם רעים ורעום ולא־ייראו עוד ולא־יחתו ולא יפקדו נאם־יהוה", + "הנה ימים באים נאם־יהוה והקמתי לדוד צמח צדיק ומלך מלך והשכיל ועשה משפט וצדקה בארץ", + "בימיו תושע יהודה וישראל ישכן לבטח וזה־שמו א‍שר־יקראו יהוה צדקנו", + "לכן הנה־ימים באים נאם־יהוה ולא־יאמרו עוד חי־יהוה אשר העלה את־בני ישראל מארץ מצרים", + "כי אם־חי־יהוה אשר העלה ואשר הביא את־זרע בית ישראל מארץ צפונה ומכל הארצות אשר הדחתים שם וישבו על־אדמתם", + "לנבאים נשבר לבי בקרבי רחפו כל־עצמותי הייתי כאיש שכור וכגבר עברו יין מפני יהוה ומפני דברי קדשו", + "כי מנאפים מלאה הארץ כי־מפני אלה אבלה הארץ יבשו נאות מדבר ותהי מרוצתם רעה וגבורתם לא־כן", + "כי־גם־נביא גם־כהן חנפו גם־בביתי מצאתי רעתם נאם־יהוה", + "לכן יהיה דרכם להם כחלקלקות באפלה ידחו ונפלו בה כי־אביא עליהם רעה שנת פקדתם נאם־יהוה", + "ובנביאי שמרון ראיתי תפלה הנבאו בבעל ויתעו את־עמי את־ישראל", + "ובנבאי ירושלם ראיתי שערורה נאוף והלך בשקר וחזקו ידי מרעים לבלתי־שבו איש מרעתו היו־לי כלם כסדם וישביה כעמרה", + "לכן כה־אמר יהוה צבאות על־הנבאים הנני מאכיל אותם לענה והשקתים מי־ראש כי מאת נביאי ירושלם יצאה חנפה לכל־הארץ", + "כה־אמר יהוה צבאות אל־תשמעו על־דברי הנבאים הנבאים לכם מהבלים המה אתכם חזון לבם ידברו לא מפי יהוה", + "אמרים אמור למנאצי דבר יהוה שלום יהיה לכם וכל הלך בשררות לבו אמרו לא־תבוא עליכם רעה", + "כי מי עמד בסוד יהוה וירא וישמע את־דברו מי־הקשיב דברי [דברו] וישמע", + "הנה סערת יהוה חמה יצאה וסער מתחולל על ראש רשעים יחול", + "לא ישוב אף־יהוה עד־עשתו ועד־הקימו מזמות לבו באחרית הימים תתבוננו בה בינה", + "לא־שלחתי את־הנבאים והם רצו לא־דברתי אליהם והם נבאו", + "ואם־עמדו בסודי וישמעו דברי את־עמי וישבום מדרכם הרע ומרע מעלליהם", + "האלהי מקרב אני נאם־יהוה ולא אלהי מרחק", + "אם־יסתר איש במסתרים ואני לא־אראנו נאם־יהוה הלוא את־השמים ואת־הארץ אני מלא נאם־יהוה", + "שמעתי את אשר־אמרו הנבאים הנבאים בשמי שקר לאמר חלמתי חלמתי", + "עד־מתי היש בלב הנבאים נבאי השקר ונביאי תרמת לבם", + "החשבים להשכיח את־עמי שמי בחלומתם אשר יספרו איש לרעהו כאשר שכחו אבותם את־שמי בבעל", + "הנביא אשר־אתו חלום יספר חלום ואשר דברי אתו ידבר דברי אמת מה־לתבן את־הבר נאם־יהוה", + "הלוא כה דברי כאש נאם־יהוה וכפטיש יפצץ סלע", + "לכן הנני על־הנבאים נאם־יהוה מגנבי דברי איש מאת רעהו", + "הנני על־הנביאם נאם־יהוה הלקחים לשונם וינאמו נאם", + "הנני על־נבאי חלמות שקר נאם־יהוה ויספרום ויתעו את־עמי בשקריהם ובפחזותם ואנכי לא־שלחתים ולא צויתים והועיל לא־יועילו לעם־הזה נאם־יהוה", + "וכי־ישאלך העם הזה או־הנביא או־כהן לאמר מה־משא יהוה ואמרת אליהם את־מה־משא ונטשתי אתכם נאם־יהוה", + "והנביא והכהן והעם אשר יאמר משא יהוה ופקדתי על־האיש ההוא ועל־ביתו", + "כה תאמרו איש על־רעהו ואיש אל־אחיו מה־ענה יהוה ומה־דבר יהוה", + "ומשא יהוה לא תזכרו־עוד כי המשא יהיה לאיש דברו והפכתם את־דברי אלהים חיים יהוה צבאות אלהינו", + "כה תאמר אל־הנביא מה־ענך יהוה ומה־דבר יהוה", + "ואם־משא יהוה תאמרו לכן כה אמר יהוה יען אמרכם את־הדבר הזה משא יהוה ואשלח אליכם לאמר לא תאמרו משא יהוה", + "לכן הנני ונשיתי אתכם נשא ונטשתי אתכם ואת־העיר אשר נתתי לכם ולאבותיכם מעל פני", + "ונתתי עליכם חרפת עולם וכלמות עולם אשר לא תשכח" + ], + [ + "הראני יהוה והנה שני דודאי תאנים מועדים לפני היכל יהוה אחרי הגלות נבוכדראצר מלך־בבל את־יכניהו בן־יהויקים מלך־יהודה ואת־שרי יהודה ואת־החרש ואת־המסגר מירושלם ויבאם בבל", + "הדוד אחד תאנים טבות מאד כתאני הבכרות והדוד אחד תאנים רעות מאד אשר לא־תאכלנה מרע", + "ויאמר יהוה אלי מה־אתה ראה ירמיהו ואמר תאנים התאנים הטבות טבות מאד והרעות רעות מאד אשר לא־תאכלנה מרע", + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "כה־אמר יהוה אלהי ישראל כתאנים הטבות האלה כן־אכיר את־גלות יהודה אשר שלחתי מן־המקום הזה ארץ כשדים לטובה", + "ושמתי עיני עליהם לטובה והשבתים על־הארץ הזאת ובניתים ולא אהרס ונטעתים ולא אתוש", + "ונתתי להם לב לדעת אתי כי אני יהוה והיו־לי לעם ואנכי אהיה להם לאלהים כי־ישבו אלי בכל־לבם", + "וכתאנים הרעות אשר לא־תאכלנה מרע כי־כה אמר יהוה כן אתן את־צדקיהו מלך־יהודה ואת־שריו ואת שארית ירושלם הנשארים בארץ הזאת והישבים בארץ מצרים", + "ונתתים לזועה [לזעוה] לרעה לכל ממלכות הארץ לחרפה ולמשל לשנינה ולקללה בכל־המקמות אשר־אדיחם שם", + "ושלחתי בם את־החרב את־הרעב ואת־הדבר עד־תמם מעל האדמה אשר־נתתי להם ולאבותיהם" + ], + [ + "הדבר אשר־היה על־ירמיהו על־כל־עם יהודה בשנה הרבעית ליהויקים בן־יאשיהו מלך יהודה היא השנה הראשנית לנבוכדראצר מלך בבל", + "אשר דבר ירמיהו הנביא על־כל־עם יהודה ואל כל־ישבי ירושלם לאמר", + "מן־שלש עשרה שנה ליאשיהו בן־אמון מלך יהודה ועד היום הזה זה שלש ועשרים שנה היה דבר־יהוה אלי ואדבר אליכם אשכים ודבר ולא שמעתם", + "ושלח יהוה אליכם את־כל־עבדיו הנבאים השכם ושלח ולא שמעתם ולא־הטיתם את־אזנכם לשמע", + "לאמר שובו־נא איש מדרכו הרעה ומרע מעלליכם ושבו על־האדמה אשר נתן יהוה לכם ולאבותיכם למן־עולם ועד־עולם", + "ואל־תלכו אחרי אלהים אחרים לעבדם ולהשתחות להם ולא־תכעיסו אותי במעשה ידיכם ולא ארע לכם", + "ולא־שמעתם אלי נאם־יהוה למען הכעסוני [הכעיסני] במעשה ידיכם לרע לכם", + "לכן כה אמר יהוה צבאות יען אשר לא־שמעתם את־דברי", + "הנני שלח ולקחתי את־כל־משפחות צפון נאם־יהוה ואל־נבוכדראצר מלך־בבל עבדי והבאתים על־הארץ הזאת ועל־ישביה ועל כל־הגוים האלה סביב והחרמתים ושמתים לשמה ולשרקה ולחרבות עולם", + "והאבדתי מהם קול ששון וקול שמחה קול חתן וקול כלה קול רחים ואור נר", + "והיתה כל־הארץ הזאת לחרבה לשמה ועבדו הגוים האלה את־מלך בבל שבעים שנה", + "והיה כמלאות שבעים שנה אפקד על־מלך־בבל ועל־הגוי ההוא נאם־יהוה את־עונם ועל־ארץ כשדים ושמתי אתו לשממות עולם", + "והבאיתי [והבאתי] על־הארץ ההיא את־כל־דברי אשר־דברתי עליה את כל־הכתוב בספר הזה אשר־נבא ירמיהו על־כל־הגוים", + "כי עבדו־בם גם־המה גוים רבים ומלכים גדולים ושלמתי להם כפעלם וכמעשה ידיהם", + "כי כה אמר יהוה אלהי ישראל אלי קח את־כוס היין החמה הזאת מידי והשקיתה אתו את־כל־הגוים אשר אנכי שלח אותך אליהם", + "ושתו והתגעשו והתהללו מפני החרב אשר אנכי שלח בינתם", + "ואקח את־הכוס מיד יהוה ואשקה את־כל־הגוים אשר־שלחני יהוה אליהם", + "את־ירושלם ואת־ערי יהודה ואת־מלכיה את־שריה לתת אתם לחרבה לשמה לשרקה ולקללה כיום הזה", + "את־פרעה מלך־מצרים ואת־עבדיו ואת־שריו ואת־כל־עמו", + "ואת כל־הערב ואת כל־מלכי ארץ העוץ ואת כל־מלכי ארץ פלשתים ואת־אשקלון ואת־עזה ואת־עקרון ואת שארית אשדוד", + "את־אדום ואת־מואב ואת־בני עמון", + "ואת כל־מלכי־צר ואת כל־מלכי צידון ואת מלכי האי אשר בעבר הים", + "ואת־דדן ואת־תימא ואת־בוז ואת כל־קצוצי פאה", + "ואת כל־מלכי ערב ואת כל־מלכי הערב השכנים במדבר", + "ואת כל־מלכי זמרי ואת כל־מלכי עילם ואת כל־מלכי מדי", + "ואת כל־מלכי הצפון הקרבים והרחקים איש אל־אחיו ואת כל־הממלכות הארץ אשר על־פני האדמה ומלך ששך ישתה אחריהם", + "ואמרת אליהם כה־אמר יהוה צבאות אלהי ישראל שתו ושכרו וקיו ונפלו ולא תקומו מפני החרב אשר אנכי שלח ביניכם", + "והיה כי ימאנו לקחת־הכוס מידך לשתות ואמרת אליהם כה אמר יהוה צבאות שתו תשתו", + "כי הנה בעיר אשר נקרא־שמי עליה אנכי מחל להרע ואתם הנקה תנקו לא תנקו כי חרב אני קרא על־כל־ישבי הארץ נאם יהוה צבאות", + "ואתה תנבא אליהם את כל־הדברים האלה ואמרת אליהם יהוה ממרום ישאג וממעון קדשו יתן קולו שאג ישאג על־נוהו הידד כדרכים יענה אל כל־ישבי הארץ", + "בא שאון עד־קצה הארץ כי ריב ליהוה בגוים נשפט הוא לכל־בשר הרשעים נתנם לחרב נאם־יהוה", + "כה אמר יהוה צבאות הנה רעה יצאת מגוי אל־גוי וסער גדול יעור מירכתי־ארץ", + "והיו חללי יהוה ביום ההוא מקצה הארץ ועד־קצה הארץ לא יספדו ולא יאספו ולא יקברו לדמן על־פני האדמה יהיו", + "הילילו הרעים וזעקו והתפלשו אדירי הצאן כי־מלאו ימיכם לטבוח ותפוצותיכם ונפלתם ככלי חמדה", + "ואבד מנוס מן־הרעים ופליטה מאדירי הצאן", + "קול צעקת הרעים ויללת אדירי הצאן כי־שדד יהוה את־מרעיתם", + "ונדמו נאות השלום מפני חרון אף־יהוה", + "עזב ככפיר סכו כי־היתה ארצם לשמה מפני חרון היונה ומפני חרון אפו" + ], + [ + "בראשית ממלכות יהויקים בן־יאשיהו מלך יהודה היה הדבר הזה מאת יהוה לאמר", + "כה אמר יהוה עמד בחצר בית־יהוה ודברת על־כל־ערי יהודה הבאים להשתחות בית־יהוה את כל־הדברים אשר צויתיך לדבר אליהם אל־תגרע דבר", + "אולי ישמעו וישבו איש מדרכו הרעה ונחמתי אל־הרעה אשר אנכי חשב לעשות להם מפני רע מעלליהם", + "ואמרת אליהם כה אמר יהוה אם־לא תשמעו אלי ללכת בתורתי אשר נתתי לפניכם", + "לשמע על־דברי עבדי הנבאים אשר אנכי שלח אליכם והשכם ושלח ולא שמעתם", + "ונתתי את־הבית הזה כשלה ואת־העיר הזאתה [הזאת] אתן לקללה לכל גויי הארץ", + "וישמעו הכהנים והנבאים וכל־העם את־ירמיהו מדבר את־הדברים האלה בבית יהוה", + "ויהי ככלות ירמיהו לדבר את כל־אשר־צוה יהוה לדבר אל־כל־העם ויתפשו אתו הכהנים והנבאים וכל־העם לאמר מות תמות", + "מדוע נבית בשם־יהוה לאמר כשלו יהיה הבית הזה והעיר הזאת תחרב מאין יושב ויקהל כל־העם אל־ירמיהו בבית יהוה", + "וישמעו שרי יהודה את הדברים האלה ויעלו מבית־המלך בית יהוה וישבו בפתח שער־יהוה החדש", + "ויאמרו הכהנים והנבאים אל־השרים ואל־כל־העם לאמר משפט־מות לאיש הזה כי נבא אל־העיר הזאת כאשר שמעתם באזניכם", + "ויאמר ירמיהו אל־כל־השרים ואל־כל־העם לאמר יהוה שלחני להנבא אל־הבית הזה ואל־העיר הזאת את כל־הדברים אשר שמעתם", + "ועתה היטיבו דרכיכם ומעלליכם ושמעו בקול יהוה אלהיכם וינחם יהוה אל־הרעה אשר דבר עליכם", + "ואני הנני בידכם עשו־לי כטוב וכישר בעיניכם", + "אך ידע תדעו כי אם־ממתים אתם אתי כי־דם נקי אתם נתנים עליכם ואל־העיר הזאת ואל־ישביה כי באמת שלחני יהוה עליכם לדבר באזניכם את כל־הדברים האלה", + "ויאמרו השרים וכל־העם אל־הכהנים ואל־הנביאים אין־לאיש הזה משפט־מות כי בשם יהוה אלהינו דבר אלינו", + "ויקמו אנשים מזקני הארץ ויאמרו אל־כל־קהל העם לאמר", + "מיכיה [מיכה] המורשתי היה נבא בימי חזקיהו מלך־יהודה ויאמר אל־כל־עם יהודה לאמר כה־אמר יהוה צבאות ציון שדה תחרש וירושלים עיים תהיה והר הבית לבמות יער", + "ההמת המתהו חזקיהו מלך־יהודה וכל־יהודה הלא ירא את־יהוה ויחל את־פני יהוה וינחם יהוה אל־הרעה אשר־דבר עליהם ואנחנו עשים רעה גדולה על־נפשותינו", + "וגם־איש היה מתנבא בשם יהוה אוריהו בן־שמעיהו מקרית היערים וינבא על־העיר הזאת ועל־הארץ הזאת ככל דברי ירמיהו", + "וישמע המלך־יהויקים וכל־גבוריו וכל־השרים את־דבריו ויבקש המלך המיתו וישמע אוריהו וירא ויברח ויבא מצרים", + "וישלח המלך יהויקים אנשים מצרים את אלנתן בן־עכבור ואנשים אתו אל־מצרים", + "ויוציאו את־אוריהו ממצרים ויבאהו אל־המלך יהויקים ויכהו בחרב וישלך את־נבלתו אל־קברי בני העם", + "אך יד אחיקם בן־שפן היתה את־ירמיהו לבלתי תת־אתו ביד־העם להמיתו" + ], + [ + "בראשית ממלכת יהויקם בן־יאושיהו מלך יהודה היה הדבר הזה אל־ירמיה מאת יהוה לאמר", + "כה־אמר יהוה אלי עשה לך מוסרות ומטות ונתתם על־צוארך", + "ושלחתם אל־מלך אדום ואל־מלך מואב ואל־מלך בני עמון ואל־מלך צר ואל־מלך צידון ביד מלאכים הבאים ירושלם אל־צדקיהו מלך יהודה", + "וצוית אתם אל־אדניהם לאמר כה־אמר יהוה צבאות אלהי ישראל כה תאמרו אל־אדניכם", + "אנכי עשיתי את־הארץ את־האדם ואת־הבהמה אשר על־פני הארץ בכחי הגדול ובזרועי הנטויה ונתתיה לאשר ישר בעיני", + "ועתה אנכי נתתי את־כל־הארצות האלה ביד נבוכדנאצר מלך־בבל עבדי וגם את־חית השדה נתתי לו לעבדו", + "ועבדו אתו כל־הגוים ואת־בנו ואת־בן־בנו עד בא־עת ארצו גם־הוא ועבדו בו גוים רבים ומלכים גדלים", + "והיה הגוי והממלכה אשר לא־יעבדו אתו את־נבוכדנאצר מלך־בבל ואת אשר לא־יתן את־צוארו בעל מלך בבל בחרב וברעב ובדבר אפקד על־הגוי ההוא נאם־יהוה עד־תמי אתם בידו", + "ואתם אל־תשמעו אל־נביאיכם ואל־קסמיכם ואל חלמתיכם ואל־ענניכם ואל־כשפיכם אשר־הם אמרים אליכם לאמר לא תעבדו את־מלך בבל", + "כי שקר הם נבאים לכם למען הרחיק אתכם מעל אדמתכם והדחתי אתכם ואבדתם", + "והגוי אשר יביא את־צוארו בעל מלך־בבל ועבדו והנחתיו על־אדמתו נאם־יהוה ועבדה וישב בה", + "ואל־צדקיה מלך־יהודה דברתי ככל־הדברים האלה לאמר הביאו את־צואריכם בעל מלך־בבל ועבדו אתו ועמו וחיו", + "למה תמותו אתה ועמך בחרב ברעב ובדבר כאשר דבר יהוה אל־הגוי אשר לא־יעבד את־מלך בבל", + "ואל־תשמעו אל־דברי הנבאים האמרים אליכם לאמר לא תעבדו את־מלך בבל כי שקר הם נבאים לכם", + "כי לא שלחתים נאם־יהוה והם נבאים בשמי לשקר למען הדיחי אתכם ואבדתם אתם והנבאים הנבאים לכם", + "ואל־הכהנים ואל־כל־העם הזה דברתי לאמר כה אמר יהוה אל־תשמעו אל־דברי נביאיכם הנבאים לכם לאמר הנה כלי בית־יהוה מושבים מבבלה עתה מהרה כי שקר המה נבאים לכם", + "אל־תשמעו אליהם עבדו את־מלך־בבל וחיו למה תהיה העיר הזאת חרבה", + "ואם־נבאים הם ואם־יש דבר־יהוה אתם יפגעו־נא ביהוה צבאות לבלתי־באו הכלים הנותרים בבית־יהוה ובית מלך יהודה ובירושלם בבלה", + "כי כה אמר יהוה צבאות אל־העמדים ועל־הים ועל־המכנות ועל יתר הכלים הנותרים בעיר הזאת", + "אשר לא־לקחם נבוכדנאצר מלך בבל בגלותו את־יכוניה בן־יהויקים מלך־יהודה מירושלם בבלה ואת כל־חרי יהודה וירושלם", + "כי כה אמר יהוה צבאות אלהי ישראל על־הכלים הנותרים בית יהוה ובית מלך־יהודה וירושלם", + "בבלה יובאו ושמה יהיו עד יום פקדי אתם נאם־יהוה והעליתים והשיבתים אל־המקום הזה" + ], + [ + "ויהי בשנה ההיא בראשית ממלכת צדקיה מלך־יהודה בשנת [בשנה] הרבעית בחדש החמישי אמר אלי חנניה בן־עזור הנביא אשר מגבעון בבית יהוה לעיני הכהנים וכל־העם לאמר", + "כה־אמר יהוה צבאות אלהי ישראל לאמר שברתי את־על מלך בבל", + "בעוד שנתים ימים אני משיב אל־המקום הזה את־כל־כלי בית יהוה אשר לקח נבוכדנאצר מלך־בבל מן־המקום הזה ויביאם בבל", + "ואת־יכניה בן־יהויקים מלך־יהודה ואת־כל־גלות יהודה הבאים בבלה אני משיב אל־המקום הזה נאם־יהוה כי אשבר את־על מלך בבל", + "ויאמר ירמיה הנביא אל־חנניה הנביא לעיני הכהנים ולעיני כל־העם העמדים בבית יהוה", + "ויאמר ירמיה הנביא אמן כן יעשה יהוה יקם יהוה את־דבריך אשר נבאת להשיב כלי בית־יהוה וכל־הגולה מבבל אל־המקום הזה", + "אך־שמע־נא הדבר הזה אשר אנכי דבר באזניך ובאזני כל־העם", + "הנביאים אשר היו לפני ולפניך מן־העולם וינבאו אל־ארצות רבות ועל־ממלכות גדלות למלחמה ולרעה ולדבר", + "הנביא אשר ינבא לשלום בבא דבר הנביא יודע הנביא אשר־שלחו יהוה באמת", + "ויקח חנניה הנביא את־המוטה מעל צואר ירמיה הנביא וישברהו", + "ויאמר חנניה לעיני כל־העם לאמר כה אמר יהוה ככה אשבר את־על נבכדנאצר מלך־בבל בעוד שנתים ימים מעל צואר כל־הגוים וילך ירמיה הנביא לדרכו", + "ויהי דבר־יהוה אל־ירמיה אחרי שבור חנניה הנביא את־המוטה מעל צואר ירמיה הנביא לאמר", + "הלוך ואמרת אל־חנניה לאמר כה אמר יהוה מוטת עץ שברת ועשית תחתיהן מטות ברזל", + "כי כה־אמר יהוה צבאות אלהי ישראל על ברזל נתתי על־צואר כל־הגוים האלה לעבד את־נבכדנאצר מלך־בבל ועבדהו וגם את־חית השדה נתתי לו", + "ויאמר ירמיה הנביא אל־חנניה הנביא שמע־נא חנניה לא־שלחך יהוה ואתה הבטחת את־העם הזה על־שקר", + "לכן כה אמר יהוה הנני משלחך מעל פני האדמה השנה אתה מת כי־סרה דברת אל־יהוה", + "וימת חנניה הנביא בשנה ההיא בחדש השביעי" + ], + [ + "ואלה דברי הספר אשר שלח ירמיה הנביא מירושלם אל־יתר זקני הגולה ואל־הכהנים ואל־הנביאים ואל־כל־העם אשר הגלה נבוכדנאצר מירושלם בבלה", + "אחרי צאת יכניה־המלך והגבירה והסריסים שרי יהודה וירושלם והחרש והמסגר מירושלם", + "ביד אלעשה בן־שפן וגמריה בן־חלקיה אשר שלח צדקיה מלך־יהודה אל־נבוכדנאצר מלך בבל בבלה לאמר", + "כה אמר יהוה צבאות אלהי ישראל לכל־הגולה אשר־הגליתי מירושלם בבלה", + "בנו בתים ושבו ונטעו גנות ואכלו את־פרין", + "קחו נשים והולידו בנים ובנות וקחו לבניכם נשים ואת־בנותיכם תנו לאנשים ותלדנה בנים ובנות ורבו־שם ואל־תמעטו", + "ודרשו את־שלום העיר אשר הגליתי אתכם שמה והתפללו בעדה אל־יהוה כי בשלומה יהיה לכם שלום", + "כי כה אמר יהוה צבאות אלהי ישראל אל־ישיאו לכם נביאיכם אשר־בקרבכם וקסמיכם ואל־תשמעו אל־חלמתיכם אשר אתם מחלמים", + "כי בשקר הם נבאים לכם בשמי לא שלחתים נאם־יהוה", + "כי־כה אמר יהוה כי לפי מלאת לבבל שבעים שנה אפקד אתכם והקמתי עליכם את־דברי הטוב להשיב אתכם אל־המקום הזה", + "כי אנכי ידעתי את־המחשבת אשר אנכי חשב עליכם נאם־יהוה מחשבות שלום ולא לרעה לתת לכם אחרית ותקוה", + "וקראתם אתי והלכתם והתפללתם אלי ושמעתי אליכם", + "ובקשתם אתי ומצאתם כי תדרשני בכל־לבבכם", + "ונמצאתי לכם נאם־יהוה ושבתי את־שביתכם [שבותכם] וקבצתי אתכם מכל־הגוים ומכל־המקומות אשר הדחתי אתכם שם נאם־יהוה והשבתי אתכם אל־המקום אשר־הגליתי אתכם משם", + "כי אמרתם הקים לנו יהוה נבאים בבלה", + "כי־כה אמר יהוה אל־המלך היושב אל־כסא דוד ואל־כל־העם היושב בעיר הזאת אחיכם אשר לא־יצאו אתכם בגולה", + "כה אמר יהוה צבאות הנני משלח בם את־החרב את־הרעב ואת־הדבר ונתתי אותם כתאנים השערים אשר לא־תאכלנה מרע", + "ורדפתי אחריהם בחרב ברעב ובדבר ונתתים לזועה [לזעוה] לכל ממלכות הארץ לאלה ולשמה ולשרקה ולחרפה בכל־הגוים אשר־הדחתים שם", + "תחת אשר־לא־שמעו אל־דברי נאם־יהוה אשר שלחתי אליהם את־עבדי הנבאים השכם ושלח ולא שמעתם נאם־יהוה", + "ואתם שמעו דבר־יהוה כל־הגולה אשר־שלחתי מירושלם בבלה", + "כה־אמר יהוה צבאות אלהי ישראל אל־אחאב בן־קוליה ואל־צדקיהו בן־מעשיה הנבאים לכם בשמי שקר הנני נתן אתם ביד נבוכדראצר מלך־בבל והכם לעיניכם", + "ולקח מהם קללה לכל גלות יהודה אשר בבבל לאמר ישמך יהוה כצדקיהו וכאחב אשר־קלם מלך־בבל באש", + "יען אשר עשו נבלה בישראל וינאפו את־נשי רעיהם וידברו דבר בשמי שקר אשר לוא צויתם ואנכי הוידע [היודע] ועד נאם־יהוה", + "ואל־שמעיהו הנחלמי תאמר לאמר", + "כה־אמר יהוה צבאות אלהי ישראל לאמר יען אשר אתה שלחת בשמכה ספרים אל־כל־העם אשר בירושלם ואל־צפניה בן־מעשיה הכהן ואל כל־הכהנים לאמר", + "יהוה נתנך כהן תחת יהוידע הכהן להיות פקדים בית יהוה לכל־איש משגע ומתנבא ונתתה אתו אל־המהפכת ואל־הצינק", + "ועתה למה לא גערת בירמיהו הענתתי המתנבא לכם", + "כי על־כן שלח אלינו בבל לאמר ארכה היא בנו בתים ושבו ונטעו גנות ואכלו את־פריהן", + "ויקרא צפניה הכהן את־הספר הזה באזני ירמיהו הנביא", + "ויהי דבר־יהוה אל־ירמיהו לאמר", + "שלח על־כל־הגולה לאמר כה אמר יהוה אל־שמעיה הנחלמי יען אשר נבא לכם שמעיה ואני לא שלחתיו ויבטח אתכם על־שקר", + "לכן כה־אמר יהוה הנני פקד על־שמעיה הנחלמי ועל־זרעו לא־יהיה לו איש יושב בתוך־העם הזה ולא־יראה בטוב אשר־אני עשה־לעמי נאם־יהוה כי־סרה דבר על־יהוה" + ], + [ + "הדבר אשר היה אל־ירמיהו מאת יהוה לאמר", + "כה־אמר יהוה אלהי ישראל לאמר כתב־לך את כל־הדברים אשר־דברתי אליך אל־ספר", + "כי הנה ימים באים נאם־יהוה ושבתי את־שבות עמי ישראל ויהודה אמר יהוה והשבתים אל־הארץ אשר־נתתי לאבותם וירשוה", + "ואלה הדברים אשר דבר יהוה אל־ישראל ואל־יהודה", + "כי־כה אמר יהוה קול חרדה שמענו פחד ואין שלום", + "שאלו־נא וראו אם־ילד זכר מדוע ראיתי כל־גבר ידיו על־חלציו כיולדה ונהפכו כל־פנים לירקון", + "הוי כי גדול היום ההוא מאין כמהו ועת־צרה היא ליעקב וממנה יושע", + "והיה ביום ההוא נאם יהוה צבאות אשבר עלו מעל צוארך ומוסרותיך אנתק ולא־יעבדו־בו עוד זרים", + "ועבדו את יהוה אלהיהם ואת דוד מלכם אשר אקים להם", + "ואתה אל־תירא עבדי יעקב נאם־יהוה ואל־תחת ישראל כי הנני מושיעך מרחוק ואת־זרעך מארץ שבים ושב יעקב ושקט ושאנן ואין מחריד", + "כי־אתך אני נאם־יהוה להושיעך כי אעשה כלה בכל־הגוים אשר הפצותיך שם אך אתך לא־אעשה כלה ויסרתיך למשפט ונקה לא אנקך", + "כי כה אמר יהוה אנוש לשברך נחלה מכתך", + "אין־דן דינך למזור רפאות תעלה אין לך", + "כל־מאהביך שכחוך אותך לא ידרשו כי מכת אויב הכיתיך מוסר אכזרי על רב עונך עצמו חטאתיך", + "מה־תזעק על־שברך אנוש מכאבך על רב עונך עצמו חטאתיך עשיתי אלה לך", + "לכן כל־אכליך יאכלו וכל־צריך כלם בשבי ילכו והיו שאסיך למשסה וכל־בזזיך אתן לבז", + "כי אעלה ארכה לך וממכותיך ארפאך נאם־יהוה כי נדחה קראו לך ציון היא דרש אין לה", + "כה אמר יהוה הנני־שב שבות אהלי יעקוב ומשכנתיו ארחם ונבנתה עיר על־תלה וארמון על־משפטו ישב", + "ויצא מהם תודה וקול משחקים והרבתים ולא ימעטו והכבדתים ולא יצערו", + "והיו בניו כקדם ועדתו לפני תכון ופקדתי על כל־לחציו", + "והיה אדירו ממנו ומשלו מקרבו יצא והקרבתיו ונגש אלי כי מי הוא־זה ערב את־לבו לגשת אלי נאם־יהוה", + "והייתם לי לעם ואנכי אהיה לכם לאלהים", + "הנה סערת יהוה חמה יצאה סער מתגורר על ראש רשעים יחול", + "לא ישוב חרון אף־יהוה עד־עשתו ועד־הקימו מזמות לבו באחרית הימים תתבוננו בה" + ], + [ + "בעת ההיא נאם־יהוה אהיה לאלהים לכל משפחות ישראל והמה יהיו־לי לעם", + "כה אמר יהוה מצא חן במדבר עם שרידי חרב הלוך להרגיעו ישראל", + "מרחוק יהוה נראה לי ואהבת עולם אהבתיך על־כן משכתיך חסד", + "עוד אבנך ונבנית בתולת ישראל עוד תעדי תפיך ויצאת במחול משחקים", + "עוד תטעי כרמים בהרי שמרון נטעו נטעים וחללו", + "כי יש־יום קראו נצרים בהר אפרים קומו ונעלה ציון אל־יהוה אלהינו", + "כי־כה אמר יהוה רנו ליעקב שמחה וצהלו בראש הגוים השמיעו הללו ואמרו הושע יהוה את־עמך את שארית ישראל", + "הנני מביא אותם מארץ צפון וקבצתים מירכתי־ארץ בם עור ופסח הרה וילדת יחדו קהל גדול ישובו הנה", + "בבכי יבאו ובתחנונים אובילם אוליכם אל־נחלי מים בדרך ישר לא יכשלו בה כי־הייתי לישראל לאב ואפרים בכרי הוא", + "שמעו דבר־יהוה גוים והגידו באיים ממרחק ואמרו מזרה ישראל יקבצנו ושמרו כרעה עדרו", + "כי־פדה יהוה את־יעקב וגאלו מיד חזק ממנו", + "ובאו ורננו במרום־ציון ונהרו אל־טוב יהוה על־דגן ועל־תירש ועל־יצהר ועל־בני־צאן ובקר והיתה נפשם כגן רוה ולא־יוסיפו לדאבה עוד", + "אז תשמח בתולה במחול ובחרים וזקנים יחדו והפכתי אבלם לששון ונחמתים ושמחתים מיגונם", + "ורויתי נפש הכהנים דשן ועמי את־טובי ישבעו נאם־יהוה", + "כה אמר יהוה קול ברמה נשמע נהי בכי תמרורים רחל מבכה על־בניה מאנה להנחם על־בניה כי איננו", + "כה אמר יהוה מנעי קולך מבכי ועיניך מדמעה כי יש שכר לפעלתך נאם־יהוה ושבו מארץ אויב", + "ויש־תקוה לאחריתך נאם־יהוה ושבו בנים לגבולם", + "שמוע שמעתי אפרים מתנודד יסרתני ואוסר כעגל לא למד השיבני ואשובה כי אתה יהוה אלהי", + "כי־אחרי שובי נחמתי ואחרי הודעי ספקתי על־ירך בשתי וגם־נכלמתי כי נשאתי חרפת נעורי", + "הבן יקיר לי אפרים אם ילד שעשעים כי־מדי דברי בו זכר אזכרנו עוד על־כן המו מעי לו רחם א‍רחמנו נאם־יהוה", + "הציבי לך צינים שמי לך תמרורים שתי לבך למסלה דרך הלכתי [הלכת] שובי בתולת ישראל שבי אל־עריך אלה", + "עד־מתי תתחמקין הבת השובבה כי־ברא יהוה חדשה בארץ נקבה תסובב גבר", + "כה־אמר יהוה צבאות אלהי ישראל עוד יאמרו את־הדבר הזה בארץ יהודה ובעריו בשובי את־שבותם יברכך יהוה נוה־צדק הר הקדש", + "וישבו בה יהודה וכל־עריו יחדו אכרים ונסעו בעדר", + "כי הרויתי נפש עיפה וכל־נפש דאבה מלאתי", + "על־זאת הקיצתי ואראה ושנתי ערבה לי", + "הנה ימים באים נאם־יהוה וזרעתי את־בית ישראל ואת־בית יהודה זרע אדם וזרע בהמה", + "והיה כאשר שקדתי עליהם לנתוש ולנתוץ ולהרס ולהאביד ולהרע כן אשקד עליהם לבנות ולנטוע נאם־יהוה", + "בימים ההם לא־יאמרו עוד אבות אכלו בסר ושני בנים תקהינה", + "כי אם־איש בעונו ימות כל־האדם האכל הבסר תקהינה שניו", + "הנה ימים באים נאם־יהוה וכרתי את־בית ישראל ואת־בית יהודה ברית חדשה", + "לא כברית אשר כרתי את־אבותם ביום החזיקי בידם להוציאם מארץ מצרים אשר־המה הפרו את־בריתי ואנכי בעלתי בם נאם־יהוה", + "כי זאת הברית אשר אכרת את־בית ישראל אחרי הימים ההם נאם־יהוה נתתי את־תורתי בקרבם ועל־לבם אכתבנה והייתי להם לאלהים והמה יהיו־לי לעם", + "ולא ילמדו עוד איש את־רעהו ואיש את־אחיו לאמר דעו את־יהוה כי־כולם ידעו אותי למקטנם ועד־גדולם נאם־יהוה כי אסלח לעונם ולחטאתם לא אזכר־עוד", + "כה אמר יהוה נתן שמש לאור יומם חקת ירח וכוכבים לאור לילה רגע הים ויהמו גליו יהוה צבאות שמו", + "אם־ימשו החקים האלה מלפני נאם־יהוה גם זרע ישראל ישבתו מהיות גוי לפני כל־הימים", + "כה אמר יהוה אם־ימדו שמים מלמעלה ויחקרו מוסדי־ארץ למטה גם־אני אמאס בכל־זרע ישראל על־כל־אשר עשו נאם־יהוה", + "הנה ימים [באים] נאם־יהוה ונבנתה העיר ליהוה ממגדל חננאל שער הפנה", + "ויצא עוד קוה [קו] המדה נגדו על גבעת גרב ונסב געתה", + "וכל־העמק הפגרים והדשן וכל־השרמות [השדמות] עד־נחל קדרון עד־פנת שער הסוסים מזרחה קדש ליהוה לא־ינתש ולא־יהרס עוד לעולם" + ], + [ + "הדבר אשר־היה אל־ירמיהו מאת יהוה בשנת [בשנה] העשרית לצדקיהו מלך יהודה היא השנה שמנה־עשרה שנה לנבוכדראצר", + "ואז חיל מלך בבל צרים על־ירושלם וירמיהו הנביא היה כלוא בחצר המטרה אשר בית־מלך יהודה", + "אשר כלאו צדקיהו מלך־יהודה לאמר מדוע אתה נבא לאמר כה אמר יהוה הנני נתן את־העיר הזאת ביד מלך־בבל ולכדה", + "וצדקיהו מלך יהודה לא ימלט מיד הכשדים כי הנתן ינתן ביד מלך־בבל ודבר־פיו עם־פיו ועיניו את־עינו [עיניו] תראינה", + "ובבל יולך את־צדקיהו ושם יהיה עד־פקדי אתו נאם־יהוה כי תלחמו את־הכשדים לא תצליחו", + "ויאמר ירמיהו היה דבר־יהוה אלי לאמר", + "הנה חנמאל בן־שלם דדך בא אליך לאמר קנה לך את־שדי אשר בענתות כי לך משפט הגאלה לקנות", + "ויבא אלי חנמאל בן־דדי כדבר יהוה אל־חצר המטרה ויאמר אלי קנה נא את־שדי אשר־בענתות אשר בארץ בנימין כי־לך משפט הירשה ולך הגאלה קנה־לך ואדע כי דבר־יהוה הוא", + "ואקנה את־השדה מאת חנמאל בן־דדי אשר בענתות ואשקלה־לו את־הכסף שבעה שקלים ועשרה הכסף", + "ואכתב בספר ואחתם ואעד עדים ואשקל הכסף במאזנים", + "ואקח את־ספר המקנה את־החתום המצוה והחקים ואת־הגלוי", + "ואתן את־הספר המקנה אל־ברוך בן־נריה בן־מחסיה לעיני חנמאל דדי ולעיני העדים הכתבים בספר המקנה לעיני כל־היהודים הישבים בחצר המטרה", + "ואצוה את ברוך לעיניהם לאמר", + "כה־אמר יהוה צבאות אלהי ישראל לקוח את־הספרים האלה את ספר המקנה הזה ואת החתום ואת ספר הגלוי הזה ונתתם בכלי־חרש למען יעמדו ימים רבים", + "כי כה אמר יהוה צבאות אלהי ישראל עוד יקנו בתים ושדות וכרמים בארץ הזאת", + "ואתפלל אל־יהוה אחרי תתי את־ספר המקנה אל־ברוך בן־נריה לאמר", + "אהה אדני יהוה הנה אתה עשית את־השמים ואת־הארץ בכחך הגדול ובזרעך הנטויה לא־יפלא ממך כל־דבר", + "עשה חסד לאלפים ומשלם עון אבות אל־חיק בניהם אחריהם האל הגדול הגבור יהוה צבאות שמו", + "גדל העצה ורב העליליה אשר־עיניך פקחות על־כל־דרכי בני אדם לתת לאיש כדרכיו וכפרי מעלליו", + "אשר־שמת אתות ומפתים בארץ־מצרים עד־היום הזה ובישראל ובאדם ותעשה־לך שם כיום הזה", + "ותצא את־עמך את־ישראל מארץ מצרים באתות ובמופתים וביד חזקה ובאזרוע נטויה ובמורא גדול", + "ותתן להם את־הארץ הזאת אשר־נשבעת לאבותם לתת להם ארץ זבת חלב ודבש", + "ויבאו וירשו אתה ולא־שמעו בקולך ובתרותך [ובתורתך] לא־הלכו את כל־אשר צויתה להם לעשות לא עשו ותקרא אתם את כל־הרעה הזאת", + "הנה הסללות באו העיר ללכדה והעיר נתנה ביד הכשדים הנלחמים עליה מפני החרב והרעב והדבר ואשר דברת היה והנך ראה", + "ואתה אמרת אלי אדני יהוה קנה־לך השדה בכסף והעד עדים והעיר נתנה ביד הכשדים", + "ויהי דבר־יהוה אל־ירמיהו לאמר", + "הנה אני יהוה אלהי כל־בשר ה‍ממני יפלא כל־דבר", + "לכן כה אמר יהוה הנני נתן את־העיר הזאת ביד הכשדים וביד נבוכדראצר מלך־בבל ולכדה", + "ובאו הכשדים הנלחמים על־העיר הזאת והציתו את־העיר הזאת באש ושרפוה ואת הבתים אשר קטרו על־גגותיהם לבעל והסכו נסכים לאלהים אחרים למען הכעסני", + "כי־היו בני־ישראל ובני יהודה אך עשים הרע בעיני מנערתיהם כי בני־ישראל אך מכעסים אתי במעשה ידיהם נאם־יהוה", + "כי על־אפי ועל־חמתי היתה לי העיר הזאת למן־היום אשר בנו אותה ועד היום הזה להסירה מעל פני", + "על כל־רעת בני־ישראל ובני יהודה אשר עשו להכעסני המה מלכיהם שריהם כהניהם ונביאיהם ואיש יהודה וישבי ירושלם", + "ויפנו אלי ערף ולא פנים ולמד אתם השכם ולמד ואינם שמעים לקחת מוסר", + "וישימו שקוציהם בבית אשר־נקרא־שמי עליו לטמאו", + "ויבנו את־במות הבעל אשר בגיא בן־הנם להעביר את־בניהם ואת־בנותיהם למלך אשר לא־צויתים ולא עלתה על־לבי לעשות התועבה הזאת למען החטי [החטיא] את־יהודה", + "ועתה לכן כה־אמר יהוה אלהי ישראל אל־העיר הזאת אשר אתם אמרים נתנה ביד מלך־בבל בחרב וברעב ובדבר", + "הנני מקבצם מכל־הארצות אשר הדחתים שם באפי ובחמתי ובקצף גדול והשבתים אל־המקום הזה והשבתים לבטח", + "והיו לי לעם ואני אהיה להם לאלהים", + "ונתתי להם לב אחד ודרך אחד ליראה אותי כל־הימים לטוב להם ולבניהם אחריהם", + "וכרתי להם ברית עולם אשר לא־אשוב מאחריהם להיטיבי אותם ואת־יראתי אתן בלבבם לבלתי סור מעלי", + "וששתי עליהם להטיב אותם ונטעתים בארץ הזאת באמת בכל־לבי ובכל־נפשי", + "כי־כה אמר יהוה כאשר הבאתי אל־העם הזה את כל־הרעה הגדולה הזאת כן אנכי מביא עליהם את־כל־הטובה אשר אנכי דבר עליהם", + "ונקנה השדה בארץ הזאת אשר אתם אמרים שממה היא מאין אדם ובהמה נתנה ביד הכשדים", + "שדות בכסף יקנו וכתוב בספר וחתום והעד עדים בארץ בנימן ובסביבי ירושלם ובערי יהודה ובערי ההר ובערי השפלה ובערי הנגב כי־אשיב את־שבותם נאם־יהוה" + ], + [ + "ויהי דבר־יהוה אל־ירמיהו שנית והוא עודנו עצור בחצר המטרה לאמר", + "כה־אמר יהוה עשה יהוה יוצר אותה להכינה יהוה שמו", + "קרא אלי ואענך ואגידה לך גדלות ובצרות לא ידעתם", + "כי כה אמר יהוה אלהי ישראל על־בתי העיר הזאת ועל־בתי מלכי יהודה הנתצים אל־הסללות ואל־החרב", + "באים להלחם את־הכשדים ולמלאם את־פגרי האדם אשר־הכיתי באפי ובחמתי ואשר הסתרתי פני מהעיר הזאת על כל־רעתם", + "הנני מעלה־לה ארכה ומרפא ורפאתים וגליתי להם עתרת שלום ואמת", + "והשבתי את־שבות יהודה ואת שבות ישראל ובנתים כבראשנה", + "וטהרתים מכל־עונם אשר חטאו־לי וסלחתי לכול־[לכל־] עונותיהם אשר חטאו־לי ואשר פשעו בי", + "והיתה לי לשם ששון לתהלה ולתפארת לכל גויי הארץ אשר ישמעו את־כל־הטובה אשר אנכי עשה אתם ופחדו ורגזו על כל־הטובה ועל כל־השלום אשר אנכי עשה לה", + "כה אמר יהוה עוד ישמע במקום־הזה אשר אתם אמרים חרב הוא מאין אדם ומאין בהמה בערי יהודה ובחצות ירושלם הנשמות מאין אדם ומאין יושב ומאין בהמה", + "קול ששון וקול שמחה קול חתן וקול כלה קול אמרים הודו את־יהוה צבאות כי־טוב יהוה כי־לעולם חסדו מבאים תודה בית יהוה כי־אשיב את־שבות־הארץ כבראשנה אמר יהוה", + "כה־אמר יהוה צבאות עוד יהיה במקום הזה החרב מאין־אדם ועד־בהמה ובכל־עריו נוה רעים מרבצים צאן", + "בערי ההר בערי השפלה ובערי הנגב ובארץ בנימן ובסביבי ירושלם ובערי יהודה עד תעברנה הצאן על־ידי מונה אמר יהוה", + "הנה ימים באים נאם־יהוה והקמתי את־הדבר הטוב אשר דברתי אל־בית ישראל ועל־בית יהודה", + "בימים ההם ובעת ההיא אצמיח לדוד צמח צדקה ועשה משפט וצדקה בארץ", + "בימים ההם תושע יהודה וירושלם תשכון לבטח וזה אשר־יקרא־לה יהוה צדקנו", + "כי־כה אמר יהוה לא־יכרת לדוד איש ישב על־כסא בית־ישראל", + "ולכהנים הלוים לא־יכרת איש מלפני מעלה עולה ומקטיר מנחה ועשה־זבח כל־הימים", + "ויהי דבר־יהוה אל־ירמיהו לאמור", + "כה אמר יהוה אם־תפרו את־בריתי היום ואת־בריתי הלילה ולבלתי היות יומם־ולילה בעתם", + "גם־בריתי תפר את־דוד עבדי מהיות־לו בן מלך על־כסאו ואת־הלוים הכהנים משרתי", + "אשר לא־יספר צבא השמים ולא ימד חול הים כן ארבה את־זרע דוד עבדי ואת־הלוים משרתי אתי", + "ויהי דבר־יהוה אל־ירמיהו לאמר", + "הלוא ראית מה־העם הזה דברו לאמר שתי המשפחות אשר בחר יהוה בהם וימאסם ואת־עמי ינאצון מהיות עוד גוי לפניהם", + "כה אמר יהוה אם־לא בריתי יומם ולילה חקות שמים וארץ לא־שמתי", + "גם־זרע יעקוב ודוד עבדי אמאס מקחת מזרעו משלים אל־זרע אברהם ישחק ויעקב כי־אשוב [אשיב] את־שבותם ורחמתים" + ], + [ + "הדבר אשר־היה אל־ירמיהו מאת יהוה ונבוכדראצר מלך־בבל וכל־חילו וכל־ממלכות ארץ ממשלת ידו וכל־העמים נלחמים על־ירושלם ועל־כל־עריה לאמר", + "כה־אמר יהוה אלהי ישראל הלך ואמרת אל־צדקיהו מלך יהודה ואמרת אליו כה אמר יהוה הנני נתן את־העיר הזאת ביד מלך־בבל ושרפה באש", + "ואתה לא תמלט מידו כי תפש תתפש ובידו תנתן ועיניך את־עיני מלך־בבל תראינה ופיהו את־פיך ידבר ובבל תבוא", + "אך שמע דבר־יהוה צדקיהו מלך יהודה כה־אמר יהוה עליך לא תמות בחרב", + "בשלום תמות וכמשרפות אבותיך המלכים הראשנים אשר־היו לפניך כן ישרפו־לך והוי אדון יספדו־לך כי־דבר אני־דברתי נאם־יהוה", + "וידבר ירמיהו הנביא אל־צדקיהו מלך יהודה את כל־הדברים האלה בירושלם", + "וחיל מלך־בבל נלחמים על־ירושלם ועל כל־ערי יהודה הנותרות אל־לכיש ואל־עזקה כי הנה נשארו בערי יהודה ערי מבצר", + "הדבר אשר־היה אל־ירמיהו מאת יהוה אחרי כרת המלך צדקיהו ברית את־כל־העם אשר בירושלם לקרא להם דרור", + "לשלח איש את־עבדו ואיש את־שפחתו העברי והעבריה חפשים לבלתי עבד־בם ביהודי אחיהו איש", + "וישמעו כל־השרים וכל־העם אשר־באו בברית לשלח איש את־עבדו ואיש את־שפחתו חפשים לבלתי עבד־בם עוד וישמעו וישלחו", + "וישובו אחרי־כן וישבו את־העבדים ואת־השפחות אשר שלחו חפשים ויכבישום [ויכבשום] לעבדים ולשפחות", + "ויהי דבר־יהוה אל־ירמיהו מאת יהוה לאמר", + "כה־אמר יהוה אלהי ישראל אנכי כרתי ברית את־אבותיכם ביום הוצאי אותם מארץ מצרים מבית עבדים לאמר", + "מקץ שבע שנים תשלחו איש את־אחיו העברי אשר־ימכר לך ועבדך שש שנים ושלחתו חפשי מעמך ולא־שמעו אבותיכם אלי ולא הטו את־אזנם", + "ותשבו אתם היום ותעשו את־הישר בעיני לקרא דרור איש לרעהו ותכרתו ברית לפני בבית אשר־נקרא שמי עליו", + "ותשבו ותחללו את־שמי ותשבו איש את־עבדו ואיש את־שפחתו אשר־שלחתם חפשים לנפשם ותכבשו אתם להיות לכם לעבדים ולשפחות", + "לכן כה־אמר יהוה אתם לא־שמעתם אלי לקרא דרור איש לאחיו ואיש לרעהו הנני קרא לכם דרור נאם־יהוה אל־החרב אל־הדבר ואל־הרעב ונתתי אתכם לזועה [לזעוה] לכל ממלכות הארץ", + "ונתתי את־האנשים העברים את־ברתי אשר לא־הקימו את־דברי הברית אשר כרתו לפני העגל אשר כרתו לשנים ויעברו בין בתריו", + "שרי יהודה ושרי ירושלם הסרסים והכהנים וכל עם הארץ העברים בין בתרי העגל", + "ונתתי אותם ביד איביהם וביד מבקשי נפשם והיתה נבלתם למאכל לעוף השמים ולבהמת הארץ", + "ואת־צדקיהו מלך־יהודה ואת־שריו אתן ביד איביהם וביד מבקשי נפשם וביד חיל מלך בבל העלים מעליכם", + "הנני מצוה נאם־יהוה והשבתים אל־העיר הזאת ונלחמו עליה ולכדוה ושרפה באש ואת־ערי יהודה אתן שממה מאין ישב" + ], + [ + "הדבר אשר־היה אל־ירמיהו מאת יהוה בימי יהויקים בן־יאשיהו מלך יהודה לאמר", + "הלוך אל־בית הרכבים ודברת אותם והבאותם בית יהוה אל־אחת הלשכות והשקית אותם יין", + "ואקח את־יאזניה בן־ירמיהו בן־חבצניה ואת־אחיו ואת־כל־בניו ואת כל־בית הרכבים", + "ואבא אתם בית יהוה אל־לשכת בני חנן בן־יגדליהו איש האלהים אשר־אצל לשכת השרים אשר ממעל ללשכת מעשיהו בן־שלם שמר הסף", + "ואתן לפני בני בית־הרכבים גבעים מלאים יין וכסות ואמר אליהם שתו־יין", + "ויאמרו לא נשתה־יין כי יונדב בן־רכב אבינו צוה עלינו לאמר לא תשתו־יין אתם ובניכם עד־עולם", + "ובית לא־תבנו וזרע לא־תזרעו וכרם לא־תטעו ולא יהיה לכם כי באהלים תשבו כל־ימיכם למען תחיו ימים רבים על־פני האדמה אשר אתם גרים שם", + "ונשמע בקול יהונדב בן־רכב אבינו לכל אשר צונו לבלתי שתות־יין כל־ימינו אנחנו נשינו בנינו ובנתינו", + "ולבלתי בנות בתים לשבתנו וכרם ושדה וזרע לא יהיה־לנו", + "ונשב באהלים ונשמע ונעש ככל אשר־צונו יונדב אבינו", + "ויהי בעלות נבוכדראצר מלך־בבל אל־הארץ ונאמר באו ונבוא ירושלם מפני חיל הכשדים ומפני חיל ארם ונשב בירושלם", + "ויהי דבר־יהוה אל־ירמיהו לאמר", + "כה־אמר יהוה צבאות אלהי ישראל הלך ואמרת לאיש יהודה וליושבי ירושלם הלוא תקחו מוסר לשמע אל־דברי נאם־יהוה", + "הוקם את־דברי יהונדב בן־רכב אשר־צוה את־בניו לבלתי שתות־יין ולא שתו עד־היום הזה כי שמעו את מצות אביהם ואנכי דברתי אליכם השכם ודבר ולא שמעתם אלי", + "ואשלח אליכם את־כל־עבדי הנבאים השכים ושלח לאמר שבו־נא איש מדרכו הרעה והיטיבו מעלליכם ואל־תלכו אחרי אלהים אחרים לעבדם ושבו אל־האדמה אשר־נתתי לכם ולאבתיכם ולא הטיתם את־אזנכם ולא שמעתם אלי", + "כי הקימו בני יהונדב בן־רכב את־מצות אביהם אשר צום והעם הזה לא שמעו אלי", + "לכן כה־אמר יהוה אלהי צבאות אלהי ישראל הנני מביא אל־יהודה ואל כל־יושבי ירושלם את כל־הרעה אשר דברתי עליהם יען דברתי אליהם ולא שמעו ואקרא להם ולא ענו", + "ולבית הרכבים אמר ירמיהו כה־אמר יהוה צבאות אלהי ישראל יען אשר שמעתם על־מצות יהונדב אביכם ותשמרו את־כל־מצותיו ותעשו ככל אשר־צוה אתכם", + "לכן כה אמר יהוה צבאות אלהי ישראל לא־יכרת איש ליונדב בן־רכב עמד לפני כל־הימים" + ], + [ + "ויהי בשנה הרביעת ליהויקים בן־יאשיהו מלך יהודה היה הדבר הזה אל־ירמיהו מאת יהוה לאמר", + "קח־לך מגלת־ספר וכתבת אליה את כל־הדברים אשר־דברתי אליך על־ישראל ועל־יהודה ועל־כל־הגוים מיום דברתי אליך מימי יאשיהו ועד היום הזה", + "אולי ישמעו בית יהודה את כל־הרעה אשר אנכי חשב לעשות להם למען ישובו איש מדרכו הרעה וסלחתי לעונם ולחטאתם", + "ויקרא ירמיהו את־ברוך בן־נריה ויכתב ברוך מפי ירמיהו את כל־דברי יהוה אשר־דבר אליו על־מגלת־ספר", + "ויצוה ירמיהו את־ברוך לאמר אני עצור לא אוכל לבוא בית יהוה", + "ובאת אתה וקראת במגלה אשר־כתבת־מפי את־דברי יהוה באזני העם בית יהוה ביום צום וגם באזני כל־יהודה הבאים מעריהם תקראם", + "אולי תפל תחנתם לפני יהוה וישבו איש מדרכו הרעה כי־גדול האף והחמה אשר־דבר יהוה אל־העם הזה", + "ויעש ברוך בן־נריה ככל אשר־צוהו ירמיהו הנביא לקרא בספר דברי יהוה בית יהוה", + "ויהי בשנה החמשית ליהויקים בן־יאשיהו מלך־יהודה בחדש התשעי קראו צום לפני יהוה כל־העם בירושלם וכל־העם הבאים מערי יהודה בירושלם", + "ויקרא ברוך בספר את־דברי ירמיהו בית יהוה בלשכת גמריהו בן־שפן הספר בחצר העליון פתח שער בית־יהוה החדש באזני כל־העם", + "וישמע מכיהו בן־גמריהו בן־שפן את־כל־דברי יהוה מעל הספר", + "וירד בית־המלך על־לשכת הספר והנה־שם כל־השרים יושבים אלישמע הספר ודליהו בן־שמעיהו ואלנתן בן־עכבור וגמריהו בן־שפן וצדקיהו בן־חנניהו וכל־השרים", + "ויגד להם מכיהו את כל־הדברים אשר שמע בקרא ברוך בספר באזני העם", + "וישלחו כל־השרים אל־ברוך את־יהודי בן־נתניהו בן־שלמיהו בן־כושי לאמר המגלה אשר קראת בה באזני העם קחנה בידך ולך ויקח ברוך בן־נריהו את־המגלה בידו ויבא אליהם", + "ויאמרו אליו שב נא וקראנה באזנינו ויקרא ברוך באזניהם", + "ויהי כשמעם את־כל־הדברים פחדו איש אל־רעהו ויאמרו אל־ברוך הגיד נגיד למלך את כל־הדברים האלה", + "ואת־ברוך שאלו לאמר הגד־נא לנו איך כתבת את־כל־הדברים האלה מפיו", + "ויאמר להם ברוך מפיו יקרא אלי את כל־הדברים האלה ואני כתב על־הספר בדיו", + "ויאמרו השרים אל־ברוך לך הסתר אתה וירמיהו ואיש אל־ידע איפה אתם", + "ויבאו אל־המלך חצרה ואת־המגלה הפקדו בלשכת אלישמע הספר ויגידו באזני המלך את כל־הדברים", + "וישלח המלך את־יהודי לקחת את־המגלה ויקחה מלשכת אלישמע הספר ויקראה יהודי באזני המלך ובאזני כל־השרים העמדים מעל המלך", + "והמלך יושב בית החרף בחדש התשיעי ואת־האח לפניו מבערת", + "ויהי כקרוא יהודי שלש דלתות וארבעה יקרעה בתער הספר והשלך אל־האש אשר אל־האח עד־תם כל־המגלה על־האש אשר על־האח", + "ולא פחדו ולא קרעו את־בגדיהם המלך וכל־עבדיו השמעים את כל־הדברים האלה", + "וגם אלנתן ודליהו וגמריהו הפגעו במלך לבלתי שרף את־המגלה ולא שמע אליהם", + "ויצוה המלך את־ירחמאל בן־המלך ואת־שריהו בן־עזריאל ואת־שלמיהו בן־עבדאל לקחת את־ברוך הספר ואת ירמיהו הנביא ויסתרם יהוה", + "ויהי דבר־יהוה אל־ירמיהו אחרי שרף המלך את־המגלה ואת־הדברים אשר כתב ברוך מפי ירמיהו לאמר", + "שוב קח־לך מגלה אחרת וכתב עליה את כל־הדברים הראשנים אשר היו על־המגלה הראשנה אשר שרף יהויקים מלך־יהודה", + "ועל־יהויקים מלך־יהודה תאמר כה אמר יהוה אתה שרפת את־המגלה הזאת לאמר מדוע כתבת עליה לאמר בא־יבוא מלך־בבל והשחית את־הארץ הזאת והשבית ממנה אדם ובהמה", + "לכן כה־אמר יהוה על־יהויקים מלך יהודה לא־יהיה־לו יושב על־כסא דוד ונבלתו תהיה משלכת לחרב ביום ולקרח בלילה", + "ופקדתי עליו ועל־זרעו ועל־עבדיו את־עונם והבאתי עליהם ועל־ישבי ירושלם ואל־איש יהודה את כל־הרעה אשר־דברתי אליהם ולא שמעו", + "וירמיהו לקח מגלה אחרת ויתנה אל־ברוך בן־נריהו הספר ויכתב עליה מפי ירמיהו את כל־דברי הספר אשר שרף יהויקים מלך־יהודה באש ועוד נוסף עליהם דברים רבים כהמה" + ], + [ + "וימלך־מלך צדקיהו בן־יאשיהו תחת כניהו בן־יהויקים אשר המליך נבוכדראצר מלך־בבל בארץ יהודה", + "ולא שמע הוא ועבדיו ועם הארץ אל־דברי יהוה אשר דבר ביד ירמיהו הנביא", + "וישלח המלך צדקיהו את־יהוכל בן־שלמיה ואת־צפניהו בן־מעשיה הכהן אל־ירמיהו הנביא לאמר התפלל־נא בעדנו אל־יהוה אלהינו", + "וירמיהו בא ויצא בתוך העם ולא־נתנו אתו בית הכליא [הכלוא]", + "וחיל פרעה יצא ממצרים וישמעו הכשדים הצרים על־ירושלם את־שמעם ויעלו מעל ירושלם", + "ויהי דבר־יהוה אל־ירמיהו הנביא לאמר", + "כה־אמר יהוה אלהי ישראל כה תאמרו אל־מלך יהודה השלח אתכם אלי לדרשני הנה חיל פרעה היצא לכם לעזרה שב לארצו מצרים", + "ושבו הכשדים ונלחמו על־העיר הזאת ולכדה ושרפה באש", + "כה אמר יהוה אל־תשאו נפשתיכם לאמר הלך ילכו מעלינו הכשדים כי־לא ילכו", + "כי אם־הכיתם כל־חיל כשדים הנלחמים אתכם ונשארו בם אנשים מדקרים איש באהלו יקומו ושרפו את־העיר הזאת באש", + "והיה בהעלות חיל הכשדים מעל ירושלם מפני חיל פרעה", + "ויצא ירמיהו מירושלם ללכת ארץ בנימן לחלק משם בתוך העם", + "ויהי־הוא בשער בנימן ושם בעל פקדת ושמו יראייה בן־שלמיה בן־חנניה ויתפש את־ירמיהו הנביא לאמר אל־הכשדים אתה נפל", + "ויאמר ירמיהו שקר אינני נפל על־הכשדים ולא שמע אליו ויתפש יראייה בירמיהו ויבאהו אל־השרים", + "ויקצפו השרים על־ירמיהו והכו אתו ונתנו אותו בית האסור בית יהונתן הספר כי־אתו עשו לבית הכלא", + "כי בא ירמיהו אל־בית הבור ואל־החניות וישב־שם ירמיהו ימים רבים", + "וישלח המלך צדקיהו ויקחהו וישאלהו המלך בביתו בסתר ויאמר היש דבר מאת יהוה ויאמר ירמיהו יש ויאמר ביד מלך־בבל תנתן", + "ויאמר ירמיהו אל־המלך צדקיהו מה חטאתי לך ולעבדיך ולעם הזה כי־נתתם אותי אל־בית הכלא", + "ואיו [ואיה] נביאיכם אשר־נבאו לכם לאמר לא־יבא מלך־בבל עליכם ועל הארץ הזאת", + "ועתה שמע־נא אדני המלך תפל־נא תחנתי לפניך ואל־תשבני בית יהונתן הספר ולא אמות שם", + "ויצוה המלך צדקיהו ויפקדו את־ירמיהו בחצר המטרה ונתן לו ככר־לחם ליום מחוץ האפים עד־תם כל־הלחם מן־העיר וישב ירמיהו בחצר המטרה" + ], + [ + "וישמע שפטיה בן־מתן וגדליהו בן־פשחור ויוכל בן־שלמיהו ופשחור בן־מלכיה את־הדברים אשר ירמיהו מדבר אל־כל־העם לאמר", + "כה אמר יהוה הישב בעיר הזאת ימות בחרב ברעב ובדבר והיצא אל־הכשדים יחיה [וחיה] והיתה־לו נפשו לשלל וחי", + "כה אמר יהוה הנתן תנתן העיר הזאת ביד חיל מלך־בבל ולכדה", + "ויאמרו השרים אל־המלך יומת נא את־האיש הזה כי־על־כן הוא־מרפא את־ידי אנשי המלחמה הנשארים בעיר הזאת ואת ידי כל־העם לדבר אליהם כדברים האלה כי האיש הזה איננו דרש לשלום לעם הזה כי אם־לרעה", + "ויאמר המלך צדקיהו הנה־הוא בידכם כי־אין המלך יוכל אתכם דבר", + "ויקחו את־ירמיהו וישלכו אתו אל־הבור מלכיהו בן־המלך אשר בחצר המטרה וישלחו את־ירמיהו בחבלים ובבור אין־מים כי אם־טיט ויטבע ירמיהו בטיט", + "וישמע עבד־מלך הכושי איש סריס והוא בבית המלך כי־נתנו את־ירמיהו אל־הבור והמלך יושב בשער בנימן", + "ויצא עבד־מלך מבית המלך וידבר אל־המלך לאמר", + "אדני המלך הרעו האנשים האלה את כל־אשר עשו לירמיהו הנביא את אשר־השליכו אל־הבור וימת תחתיו מפני הרעב כי אין הלחם עוד בעיר", + "ויצוה המלך את עבד־מלך הכושי לאמר קח בידך מזה שלשים אנשים והעלית את־ירמיהו הנביא מן־הבור בטרם ימות", + "ויקח עבד־מלך את־האנשים בידו ויבא בית־המלך אל־תחת האוצר ויקח משם בלוי הסחבות [סחבות] ובלוי מלחים וישלחם אל־ירמיהו אל־הבור בחבלים", + "ויאמר עבד־מלך הכושי אל־ירמיהו שים נא בלואי הסחבות והמלחים תחת אצלות ידיך מתחת לחבלים ויעש ירמיהו כן", + "וימשכו את־ירמיהו בחבלים ויעלו אתו מן־הבור וישב ירמיהו בחצר המטרה", + "וישלח המלך צדקיהו ויקח את־ירמיהו הנביא אליו אל־מבוא השלישי אשר בבית יהוה ויאמר המלך אל־ירמיהו שאל אני אתך דבר אל־תכחד ממני דבר", + "ויאמר ירמיהו אל־צדקיהו כי אגיד לך הלוא המת תמיתני וכי איעצך לא תשמע אלי", + "וישבע המלך צדקיהו אל־ירמיהו בסתר לאמר חי־יהוה את אשר עשה־לנו את־הנפש הזאת אם־אמיתך ואם־אתנך ביד האנשים האלה אשר מבקשים את־נפשך", + "ויאמר ירמיהו אל־צדקיהו כה־אמר יהוה אלהי צבאות אלהי ישראל אם־יצא תצא אל־שרי מלך־בבל וחיתה נפשך והעיר הזאת לא תשרף באש וחיתה אתה וביתך", + "ואם לא־תצא אל־שרי מלך בבל ונתנה העיר הזאת ביד הכשדים ושרפוה באש ואתה לא־תמלט מידם", + "ויאמר המלך צדקיהו אל־ירמיהו אני דאג את־היהודים אשר נפלו אל־הכשדים פן־יתנו אתי בידם והתעללו־בי", + "ויאמר ירמיהו לא יתנו שמע־נא בקול יהוה לאשר אני דבר אליך וייטב לך ותחי נפשך", + "ואם־מאן אתה לצאת זה הדבר אשר הראני יהוה", + "והנה כל־הנשים אשר נשארו בבית מלך־יהודה מוצאות אל־שרי מלך בבל והנה אמרות הסיתוך ויכלו לך אנשי שלמך הטבעו בבץ רגלך נסגו אחור", + "ואת־כל־נשיך ואת־בניך מוצאים אל־הכשדים ואתה לא־תמלט מידם כי ביד מלך־בבל תתפש ואת־העיר הזאת תשרף באש", + "ויאמר צדקיהו אל־ירמיהו איש אל־ידע בדברים־האלה ולא תמות", + "וכי־ישמעו השרים כי־דברתי אתך ובאו אליך ואמרו אליך הגידה־נא לנו מה־דברת אל־המלך אל־תכחד ממנו ולא נמיתך ומה־דבר אליך המלך", + "ואמרת אליהם מפיל־אני תחנתי לפני המלך לבלתי השיבני בית יהונתן למות שם", + "ויבאו כל־השרים אל־ירמיהו וישאלו אתו ויגד להם ככל־הדברים האלה אשר צוה המלך ויחרשו ממנו כי לא־נשמע הדבר", + "וישב ירמיהו בחצר המטרה עד־יום אשר־נלכדה ירושלם והיה כאשר נלכדה ירושלם" + ], + [ + "בשנה התשעית לצדקיהו מלך־יהודה בחדש העשרי בא נבוכדראצר מלך־בבל וכל־חילו אל־ירושלם ויצרו עליה", + "בעשתי־עשרה שנה לצדקיהו בחדש הרביעי בתשעה לחדש הבקעה העיר", + "ויבאו כל שרי מלך־בבל וישבו בשער התוך נרגל שר־אצר סמגר־נבו שר־סכים רב־סריס נרגל שר־אצר רב־מג וכל־שארית שרי מלך בבל", + "ויהי כאשר ראם צדקיהו מלך־יהודה וכל אנשי המלחמה ויברחו ויצאו לילה מן־העיר דרך גן המלך בשער בין החמתים ויצא דרך הערבה", + "וירדפו חיל־כשדים אחריהם וישגו את־צדקיהו בערבות ירחו ויקחו אתו ויעלהו אל־נבוכדראצר מלך־בבל רבלתה בארץ חמת וידבר אתו משפטים", + "וישחט מלך בבל את־בני צדקיהו ברבלה לעיניו ואת כל־חרי יהודה שחט מלך בבל", + "ואת־עיני צדקיהו עור ויאסרהו בנחשתים לביא אתו בבלה", + "ואת־בית המלך ואת־בית העם שרפו הכשדים באש ואת־חמות ירושלם נתצו", + "ואת יתר העם הנשארים בעיר ואת־הנפלים אשר נפלו עליו ואת יתר העם הנשארים הגלה נבוזר־אדן רב־טבחים בבל", + "ומן־העם הדלים אשר אין־להם מאומה השאיר נבוזראדן רב־טבחים בארץ יהודה ויתן להם כרמים ויגבים ביום ההוא", + "ויצו נבוכדראצר מלך־בבל על־ירמיהו ביד נבוזראדן רב־טבחים לאמר", + "קחנו ועיניך שים עליו ואל־תעש לו מאומה רע כי אם כאשר ידבר אליך כן עשה עמו", + "וישלח נבוזראדן רב־טבחים ונבושזבן רב־סריס ונרגל שר־אצר רב־מג וכל רבי מלך־בבל", + "וישלחו ויקחו את־ירמיהו מחצר המטרה ויתנו אתו אל־גדליהו בן־אחיקם בן־שפן להוצאהו אל־הבית וישב בתוך העם", + "ואל־ירמיהו היה דבר־יהוה בהיתו עצור בחצר המטרה לאמר", + "הלוך ואמרת לעבד־מלך הכושי לאמר כה־אמר יהוה צבאות אלהי ישראל הנני מבי [מביא] את־דברי אל־העיר הזאת לרעה ולא לטובה והיו לפניך ביום ההוא", + "והצלתיך ביום־ההוא נאם־יהוה ולא תנתן ביד האנשים אשר־אתה יגור מפניהם", + "כי מלט אמלטך ובחרב לא תפל והיתה לך נפשך לשלל כי־בטחת בי נאם־יהוה" + ], + [ + "הדבר אשר־היה אל־ירמיהו מאת יהוה אחר שלח אתו נבוזראדן רב־טבחים מן־הרמה בקחתו אתו והוא־אסור באזקים בתוך כל־גלות ירושלם ויהודה המגלים בבלה", + "ויקח רב־טבחים לירמיהו ויאמר אליו יהוה אלהיך דבר את־הרעה הזאת אל־המקום הזה", + "ויבא ויעש יהוה כאשר דבר כי־חטאתם ליהוה ולא־שמעתם בקולו והיה לכם דבר [הדבר] הזה", + "ועתה הנה פתחתיך היום מן־האזקים אשר על־ידך אם־טוב בעיניך לבוא אתי בבל בא ואשים את־עיני עליך ואם־רע בעיניך לבוא־אתי בבל חדל ראה כל־הארץ לפניך אל־טוב ואל־הישר בעיניך ללכת שמה לך", + "ועודנו לא־ישוב ושבה אל־גדליה בן־אחיקם בן־שפן אשר הפקיד מלך־בבל בערי יהודה ושב אתו בתוך העם או אל־כל־הישר בעיניך ללכת לך ויתן־לו רב־טבחים ארחה ומשאת וישלחהו", + "ויבא ירמיהו אל־גדליה בן־אחיקם המצפתה וישב אתו בתוך העם הנשארים בארץ", + "וישמעו כל־שרי החילים אשר בשדה המה ואנשיהם כי־הפקיד מלך־בבל את־גדליהו בן־אחיקם בארץ וכי הפקיד אתו אנשים ונשים וטף ומדלת הארץ מאשר לא־הגלו בבלה", + "ויבאו אל־גדליה המצפתה וישמעאל בן־נתניהו ויוחנן ויונתן בני־קרח ושריה בן־תנחמת ובני עופי [עיפי] הנטפתי ויזניהו בן־המעכתי המה ואנשיהם", + "וישבע להם גדליהו בן־אחיקם בן־שפן ולאנשיהם לאמר אל־תיראו מעבוד הכשדים שבו בארץ ועבדו את־מלך בבל וייטב לכם", + "ואני הנני ישב במצפה לעמד לפני הכשדים אשר יבאו אלינו ואתם אספו יין וקיץ ושמן ושמו בכליכם ושבו בעריכם אשר־תפשתם", + "וגם כל־היהודים אשר־במואב ובבני־עמון ובאדום ואשר בכל־הארצות שמעו כי־נתן מלך־בבל שארית ליהודה וכי הפקיד עליהם את־גדליהו בן־אחיקם בן־שפן", + "וישבו כל־היהודים מכל־המקמות אשר נדחו־שם ויבאו ארץ־יהודה אל־גדליהו המצפתה ויאספו יין וקיץ הרבה מאד", + "ויוחנן בן־קרח וכל־שרי החילים אשר בשדה באו אל־גדליהו המצפתה", + "ויאמרו אליו הידע תדע כי בעליס מלך בני־עמון שלח את־ישמעאל בן־נתניה להכתך נפש ולא־האמין להם גדליהו בן־אחיקם", + "ויוחנן בן־קרח אמר אל־גדליהו בסתר במצפה לאמר אלכה נא ואכה את־ישמעאל בן־נתניה ואיש לא ידע למה יככה נפש ונפצו כל־יהודה הנקבצים אליך ואבדה שארית יהודה", + "ויאמר גדליהו בן־אחיקם אל־יוחנן בן־קרח אל־תעש [תעשה] את־הדבר הזה כי־שקר אתה דבר אל־ישמעאל" + ], + [ + "ויהי בחדש השביעי בא ישמעאל בן־נתניה בן־אלישמע מזרע המלוכה ורבי המלך ועשרה אנשים אתו אל־גדליהו בן־אחיקם המצפתה ויאכלו שם לחם יחדו במצפה", + "ויקם ישמעאל בן־נתניה ועשרת האנשים אשר־היו אתו ויכו את־גדליהו בן־אחיקם בן־שפן בחרב וימת אתו אשר־הפקיד מלך־בבל בארץ", + "ואת כל־היהודים אשר־היו אתו את־גדליהו במצפה ואת־הכשדים אשר נמצאו־שם את אנשי המלחמה הכה ישמעאל", + "ויהי ביום השני להמית את־גדליהו ואיש לא ידע", + "ויבאו אנשים משכם משלו ומשמרון שמנים איש מגלחי זקן וקרעי בגדים ומתגדדים ומנחה ולבונה בידם להביא בית יהוה", + "ויצא ישמעאל בן־נתניה לקראתם מן־המצפה הלך הלך ובכה ויהי כפגש אתם ויאמר אליהם באו אל־גדליהו בן־אחיקם", + "ויהי כבואם אל־תוך העיר וישחטם ישמעאל בן־נתניה אל־תוך הבור הוא והאנשים אשר־אתו", + "ועשרה אנשים נמצאו־בם ויאמרו אל־ישמעאל אל־תמתנו כי־יש־לנו מטמנים בשדה חטים ושערים ושמן ודבש ויחדל ולא המיתם בתוך אחיהם", + "והבור אשר השליך שם ישמעאל את כל־פגרי האנשים אשר הכה ביד־גדליהו הוא אשר עשה המלך אסא מפני בעשא מלך־ישראל אתו מלא ישמעאל בן־נתניהו חללים", + "וישב ישמעאל את־כל־שארית העם אשר במצפה את־בנות המלך ואת־כל־העם הנשארים במצפה אשר הפקיד נבוזראדן רב־טבחים את־גדליהו בן־אחיקם וישבם ישמעאל בן־נתניה וילך לעבר אל־בני עמון", + "וישמע יוחנן בן־קרח וכל־שרי החילים אשר אתו את כל־הרעה אשר עשה ישמעאל בן־נתניה", + "ויקחו את־כל־האנשים וילכו להלחם עם־ישמעאל בן־נתניה וימצאו אתו אל־מים רבים אשר בגבעון", + "ויהי כראות כל־העם אשר את־ישמעאל את־יוחנן בן־קרח ואת כל־שרי החילים אשר אתו וישמחו", + "ויסבו כל־העם אשר־שבה ישמעאל מן־המצפה וישבו וילכו אל־יוחנן בן־קרח", + "וישמעאל בן־נתניה נמלט בשמנה אנשים מפני יוחנן וילך אל־בני עמון", + "ויקח יוחנן בן־קרח וכל־שרי החילים אשר־אתו את כל־שארית העם אשר השיב מאת ישמעאל בן־נתניה מן־המצפה אחר הכה את־גדליה בן־אחיקם גברים אנשי המלחמה ונשים וטף וסרסים אשר השיב מגבעון", + "וילכו וישבו בגרות כמוהם [כמהם] אשר־אצל בית לחם ללכת לבוא מצרים", + "מפני הכשדים כי יראו מפניהם כי־הכה ישמעאל בן־נתניה את־גדליהו בן־אחיקם אשר־הפקיד מלך־בבל בארץ" + ], + [ + "ויגשו כל־שרי החילים ויוחנן בן־קרח ויזניה בן־הושעיה וכל־העם מקטן ועד־גדול", + "ויאמרו אל־ירמיהו הנביא תפל־נא תחנתנו לפניך והתפלל בעדנו אל־יהוה אלהיך בעד כל־השארית הזאת כי־נשארנו מעט מהרבה כאשר עיניך ראות אתנו", + "ויגד־לנו יהוה אלהיך את־הדרך אשר נלך־בה ואת־הדבר אשר נעשה", + "ויאמר אליהם ירמיהו הנביא שמעתי הנני מתפלל אל־יהוה אלהיכם כדבריכם והיה כל־הדבר אשר־יענה יהוה אתכם אגיד לכם לא־אמנע מכם דבר", + "והמה אמרו אל־ירמיהו יהי יהוה בנו לעד אמת ונאמן אם־לא ככל־הדבר אשר ישלחך יהוה אלהיך אלינו כן נעשה", + "אם־טוב ואם־רע בקול יהוה אלהינו אשר אנו [אנחנו] שלחים אתך אליו נשמע למען אשר ייטב־לנו כי נשמע בקול יהוה אלהינו", + "ויהי מקץ עשרת ימים ויהי דבר־יהוה אל־ירמיהו", + "ויקרא אל־יוחנן בן־קרח ואל כל־שרי החילים אשר אתו ולכל־העם למקטן ועד־גדול", + "ויאמר אליהם כה־אמר יהוה אלהי ישראל אשר שלחתם אתי אליו להפיל תחנתכם לפניו", + "אם־שוב תשבו בארץ הזאת ובניתי אתכם ולא אהרס ונטעתי אתכם ולא אתוש כי נחמתי אל־הרעה אשר עשיתי לכם", + "אל־תיראו מפני מלך בבל אשר־אתם יראים מפניו אל־תיראו ממנו נאם־יהוה כי־אתכם אני להושיע אתכם ולהציל אתכם מידו", + "ואתן לכם רחמים ורחם אתכם והשיב אתכם אל־אדמתכם", + "ואם־אמרים אתם לא נשב בארץ הזאת לבלתי שמע בקול יהוה אלהיכם", + "לאמר לא כי ארץ מצרים נבוא אשר לא־נראה מלחמה וקול שופר לא נשמע וללחם לא־נרעב ושם נשב", + "ועתה לכן שמעו דבר־יהוה שארית יהודה כה־אמר יהוה צבאות אלהי ישראל אם־אתם שום תשמון פניכם לבא מצרים ובאתם לגור שם", + "והיתה החרב אשר אתם יראים ממנה שם תשיג אתכם בארץ מצרים והרעב אשר־אתם דאגים ממנו שם ידבק אחריכם מצרים ושם תמתו", + "ויהיו כל־האנשים אשר־שמו את־פניהם לבוא מצרים לגור שם ימותו בחרב ברעב ובדבר ולא־יהיה להם שריד ופליט מפני הרעה אשר אני מביא עליהם", + "כי כה אמר יהוה צבאות אלהי ישראל כאשר נתך אפי וחמתי על־ישבי ירושלם כן תתך חמתי עליכם בבאכם מצרים והייתם לאלה ולשמה ולקללה ולחרפה ולא־תראו עוד את־המקום הזה", + "דבר יהוה עליכם שארית יהודה אל־תבאו מצרים ידע תדעו כי־העידתי בכם היום", + "כי התעתים [התעיתם] בנפשותיכם כי־אתם שלחתם אתי אל־יהוה אלהיכם לאמר התפלל בעדנו אל־יהוה אלהינו וככל אשר יאמר יהוה אלהינו כן הגד־לנו ועשינו", + "ואגד לכם היום ולא שמעתם בקול יהוה אלהיכם ולכל אשר־שלחני אליכם", + "ועתה ידע תדעו כי בחרב ברעב ובדבר תמותו במקום אשר חפצתם לבוא לגור שם" + ], + [ + "ויהי ככלות ירמיהו לדבר אל־כל־העם את־כל־דברי יהוה אלהיהם אשר שלחו יהוה אלהיהם אליהם את כל־הדברים האלה", + "ויאמר עזריה בן־הושעיה ויוחנן בן־קרח וכל־האנשים הזדים אמרים אל־ירמיהו שקר אתה מדבר לא שלחך יהוה אלהינו לאמר לא־תבאו מצרים לגור שם", + "כי ברוך בן־נריה מסית אתך בנו למען תת אתנו ביד־הכשדים להמית אתנו ולהגלות אתנו בבל", + "ולא־שמע יוחנן בן־קרח וכל־שרי החילים וכל־העם בקול יהוה לשבת בארץ יהודה", + "ויקח יוחנן בן־קרח וכל־שרי החילים את כל־שארית יהודה אשר־שבו מכל־הגוים אשר נדחו־שם לגור בארץ יהודה", + "את־הגברים ואת־הנשים ואת־הטף ואת־בנות המלך ואת כל־הנפש אשר הניח נבוזראדן רב־טבחים את־גדליהו בן־אחיקם בן־שפן ואת ירמיהו הנביא ואת־ברוך בן־נריהו", + "ויבאו ארץ מצרים כי לא שמעו בקול יהוה ויבאו עד־תחפנחס", + "ויהי דבר־יהוה אל־ירמיהו בתחפנחס לאמר", + "קח בידך אבנים גדלות וטמנתם במלט במלבן אשר בפתח בית־פרעה בתחפנחס לעיני אנשים יהודים", + "ואמרת אליהם כה־אמר יהוה צבאות אלהי ישראל הנני שלח ולקחתי את־נבוכדראצר מלך־בבל עבדי ושמתי כסאו ממעל לאבנים האלה אשר טמנתי ונטה את־שפרורו [שפרירו] עליהם", + "ובאה [ובא] והכה את־ארץ מצרים אשר למות למות ואשר לשבי לשבי ואשר לחרב לחרב", + "והצתי אש בבתי אלהי מצרים ושרפם ושבם ועטה את־ארץ מצרים כאשר־יעטה הרעה את־בגדו ויצא משם בשלום", + "ושבר את־מצבות בית שמש אשר בארץ מצרים ואת־בתי אלהי־מצרים ישרף באש" + ], + [ + "הדבר אשר היה אל־ירמיהו אל כל־היהודים הישבים בארץ מצרים הישבים במגדל ובתחפנחס ובנף ובארץ פתרוס לאמר", + "כה־אמר יהוה צבאות אלהי ישראל אתם ראיתם את כל־הרעה אשר הבאתי על־ירושלם ועל כל־ערי יהודה והנם חרבה היום הזה ואין בהם יושב", + "מפני רעתם אשר עשו להכעסני ללכת לקטר לעבד לאלהים אחרים אשר לא ידעום המה אתם ואבתיכם", + "ואשלח אליכם את־כל־עבדי הנביאים השכים ושלח לאמר אל־נא תעשו את דבר־התעבה הזאת אשר שנאתי", + "ולא שמעו ולא־הטו את־אזנם לשוב מרעתם לבלתי קטר לאלהים אחרים", + "ותתך חמתי ואפי ותבער בערי יהודה ובחצות ירושלם ותהיינה לחרבה לשממה כיום הזה", + "ועתה כה־אמר יהוה אלהי צבאות אלהי ישראל למה אתם עשים רעה גדולה אל־נפשתכם להכרית לכם איש־ואשה עולל ויונק מתוך יהודה לבלתי הותיר לכם שארית", + "להכעסני במעשי ידיכם לקטר לאלהים אחרים בארץ מצרים אשר־אתם באים לגור שם למען הכרית לכם ולמען היותכם לקללה ולחרפה בכל גויי הארץ", + "השכחתם את־רעות אבותיכם ואת־רעות מלכי יהודה ואת רעות נשיו ואת רעתכם ואת רעת נשיכם אשר עשו בארץ יהודה ובחצות ירושלם", + "לא דכאו עד היום הזה ולא יראו ולא־הלכו בתורתי ובחקתי אשר־נתתי לפניכם ולפני אבותיכם", + "לכן כה־אמר יהוה צבאות אלהי ישראל הנני שם פני בכם לרעה ולהכרית את־כל־יהודה", + "ולקחתי את־שארית יהודה אשר־שמו פניהם לבוא ארץ־מצרים לגור שם ותמו כל בארץ מצרים יפלו בחרב ברעב יתמו מקטן ועד־גדול בחרב וברעב ימתו והיו לאלה לשמה ולקללה ולחרפה", + "ופקדתי על היושבים בארץ מצרים כאשר פקדתי על־ירושלם בחרב ברעב ובדבר", + "ולא יהיה פליט ושריד לשארית יהודה הבאים לגור־שם בארץ מצרים ולשוב ארץ יהודה אשר־המה מנשאים את־נפשם לשוב לשבת שם כי לא־ישובו כי אם־פלטים", + "ויענו את־ירמיהו כל־האנשים הידעים כי־מקטרות נשיהם לאלהים אחרים וכל־הנשים העמדות קהל גדול וכל־העם הישבים בארץ־מצרים בפתרוס לאמר", + "הדבר אשר־דברת אלינו בשם יהוה איננו שמעים אליך", + "כי עשה נעשה את־כל־הדבר אשר־יצא מפינו לקטר למלכת השמים והסיך־לה נסכים כאשר עשינו אנחנו ואבתינו מלכינו ושרינו בערי יהודה ובחצות ירושלם ונשבע־לחם ונהיה טובים ורעה לא ראינו", + "ומן־אז חדלנו לקטר למלכת השמים והסך־לה נסכים חסרנו כל ובחרב וברעב תמנו", + "וכי־אנחנו מקטרים למלכת השמים ולהסך לה נסכים המבלעדי אנשינו עשינו לה כונים להעצבה והסך לה נסכים", + "ויאמר ירמיהו אל־כל־העם על־הגברים ועל־הנשים ועל־כל־העם הענים אתו דבר לאמר", + "הלוא את־הקטר אשר קטרתם בערי יהודה ובחצות ירושלם אתם ואבותיכם מלכיכם ושריכם ועם הארץ אתם זכר יהוה ותעלה על־לבו", + "ולא־יוכל יהוה עוד לשאת מפני רע מעלליכם מפני התועבת אשר עשיתם ותהי ארצכם לחרבה ולשמה ולקללה מאין יושב כהיום הזה", + "מפני אשר קטרתם ואשר חטאתם ליהוה ולא שמעתם בקול יהוה ובתרתו ובחקתיו ובעדותיו לא הלכתם על־כן קראת אתכם הרעה הזאת כיום הזה", + "ויאמר ירמיהו אל־כל־העם ואל כל־הנשים שמעו דבר־יהוה כל־יהודה אשר בארץ מצרים", + "כה־אמר יהוה־צבאות אלהי ישראל לאמר אתם ונשיכם ותדברנה בפיכם ובידיכם מלאתם לאמר עשה נעשה את־נדרינו אשר נדרנו לקטר למלכת השמים ולהסך לה נסכים הקים תקימנה את־נדריכם ועשה תעשינה את־נדריכם", + "לכן שמעו דבר־יהוה כל־יהודה הישבים בארץ מצרים הנני נשבעתי בשמי הגדול אמר יהוה אם־יהיה עוד שמי נקרא בפי כל־איש יהודה אמר חי־אדני יהוה בכל־ארץ מצרים", + "הנני שקד עליהם לרעה ולא לטובה ותמו כל־איש יהודה אשר בארץ־מצרים בחרב וברעב עד־כלותם", + "ופליטי חרב ישבון מן־ארץ מצרים ארץ יהודה מתי מספר וידעו כל־שארית יהודה הבאים לארץ־מצרים לגור שם דבר־מי יקום ממני ומהם", + "וזאת־לכם האות נאם־יהוה כי־פקד אני עליכם במקום הזה למען תדעו כי קום יקומו דברי עליכם לרעה", + "כה אמר יהוה הנני נתן את־פרעה חפרע מלך־מצרים ביד איביו וביד מבקשי נפשו כאשר נתתי את־צדקיהו מלך־יהודה ביד נבוכדראצר מלך־בבל איבו ומבקש נפשו" + ], + [ + "הדבר אשר דבר ירמיהו הנביא אל־ברוך בן־נריה בכתבו את־הדברים האלה על־ספר מפי ירמיהו בשנה הרבעית ליהויקים בן־יאשיהו מלך יהודה לאמר", + "כה־אמר יהוה אלהי ישראל עליך ברוך", + "אמרת אוי־נא לי כי־יסף יהוה יגון על־מכאבי יגעתי באנחתי ומנוחה לא מצאתי", + "כה תאמר אליו כה אמר יהוה הנה אשר־בניתי אני הרס ואת אשר־נטעתי אני נתש ואת־כל־הארץ היא", + "ואתה תבקש־לך גדלות אל־תבקש כי הנני מביא רעה על־כל־בשר נאם־יהוה ונתתי לך את־נפשך לשלל על כל־המקמות אשר תלך־שם" + ], + [ + "אשר היה דבר־יהוה אל־ירמיהו הנביא על־הגוים", + "למצרים על־חיל פרעה נכו מלך מצרים אשר־היה על־נהר־פרת בכרכמש אשר הכה נבוכדראצר מלך בבל בשנת הרביעית ליהויקים בן־יאשיהו מלך יהודה", + "ערכו מגן וצנה וגשו למלחמה", + "אסרו הסוסים ועלו הפרשים והתיצבו בכובעים מרקו הרמחים לבשו הסרינת", + "מדוע ראיתי המה חתים נסגים אחור וגבוריהם יכתו ומנוס נסו ולא הפנו מגור מסביב נאם־יהוה", + "אל־ינוס הקל ואל־ימלט הגבור צפונה על־יד נהר־פרת כשלו ונפלו", + "מי־זה כיאר יעלה כנהרות יתגעשו מימיו", + "מצרים כיאר יעלה וכנהרות יתגעשו מים ויאמר אעלה אכסה־ארץ אבידה עיר וישבי בה", + "עלו הסוסים והתהללו הרכב ויצאו הגבורים כוש ופוט תפשי מגן ולודים תפשי דרכי קשת", + "והיום ההוא לאדני יהוה צבאות יום נקמה להנקם מצריו ואכלה חרב ושבעה ורותה מדמם כי זבח לאדני יהוה צבאות בארץ צפון אל־נהר־פרת", + "עלי גלעד וקחי צרי בתולת בת־מצרים לשוא הרביתי [הרבית] רפאות תעלה אין לך", + "שמעו גוים קלונך וצוחתך מלאה הארץ כי־גבור בגבור כשלו יחדיו נפלו שניהם", + "הדבר אשר דבר יהוה אל־ירמיהו הנביא לבוא נבוכדראצר מלך בבל להכות את־ארץ מצרים", + "הגידו במצרים והשמיעו במגדול והשמיעו בנף ובתחפנחס אמרו התיצב והכן לך כי־אכלה חרב סביביך", + "מדוע נסחף אביריך לא עמד כי יהוה הדפו", + "הרבה כושל גם־נפל איש אל־רעהו ויאמרו קומה ונשבה אל־עמנו ואל־ארץ מולדתנו מפני חרב היונה", + "קראו שם פרעה מלך־מצרים שאון העביר המועד", + "חי־אני נאם־המלך יהוה צבאות שמו כי כתבור בהרים וככרמל בים יבוא", + "כלי גולה עשי לך יושבת בת־מצרים כי־נף לשמה תהיה ונצתה מאין יושב", + "עגלה יפה־פיה מצרים קרץ מצפון בא בא", + "גם־שכריה בקרבה כעגלי מרבק כי־גם־המה הפנו נסו יחדיו לא עמדו כי יום אידם בא עליהם עת פקדתם", + "קולה כנחש ילך כי־בחיל ילכו ובקרדמות באו לה כחטבי עצים", + "כרתו יערה נאם־יהוה כי לא יחקר כי רבו מארבה ואין להם מספר", + "הבישה בת־מצרים נתנה ביד עם־צפון", + "אמר יהוה צבאות אלהי ישראל הנני פוקד אל־אמון מנא ועל־פרעה ועל־מצרים ועל־אלהיה ועל־מלכיה ועל־פרעה ועל הבטחים בו", + "ונתתים ביד מבקשי נפשם וביד נבוכדראצר מלך־בבל וביד־עבדיו ואחרי־כן תשכן כימי־קדם נאם־יהוה", + "ואתה אל־תירא עבדי יעקב ואל־תחת ישראל כי הנני מושעך מרחוק ואת־זרעך מארץ שבים ושב יעקוב ושקט ושאנן ואין מחריד", + "אתה אל־תירא עבדי יעקב נאם־יהוה כי אתך אני כי אעשה כלה בכל־הגוים אשר הדחתיך שמה ואתך לא־אעשה כלה ויסרתיך למשפט ונקה לא אנקך" + ], + [ + "אשר היה דבר־יהוה אל־ירמיהו הנביא אל־פלשתים בטרם יכה פרעה את־עזה", + "כה אמר יהוה הנה־מים עלים מצפון והיו לנחל שוטף וישטפו ארץ ומלואה עיר וישבי בה וזעקו האדם והילל כל יושב הארץ", + "מקול שעטת פרסות אביריו מרעש לרכבו המון גלגליו לא־הפנו אבות אל־בנים מרפיון ידים", + "על־היום הבא לשדוד את־כל־פלשתים להכרית לצר ולצידון כל שריד עזר כי־שדד יהוה את־פלשתים שארית אי כפתור", + "באה קרחה אל־עזה נדמתה אשקלון שארית עמקם עד־מתי תתגודדי", + "הוי חרב ליהוה עד־אנה לא תשקטי האספי אל־תערך הרגעי ודמי", + "איך תשקטי ויהוה צוה־לה אל־אשקלון ואל־חוף הים שם יעדה" + ], + [ + "למואב כה־אמר יהוה צבאות אלהי ישראל הוי אל־נבו כי שדדה הבישה נלכדה קריתים הבישה המשגב וחתה", + "אין עוד תהלת מואב בחשבון חשבו עליה רעה לכו ונכריתנה מגוי גם־מדמן תדמי אחריך תלך חרב", + "קול צעקה מחרונים שד ושבר גדול", + "נשברה מואב השמיעו זעקה צעוריה [צעיריה]", + "כי מעלה הלחות [הלוחית] בבכי יעלה־בכי כי במורד חורנים צרי צעקת־שבר שמעו", + "נסו מלטו נפשכם ותהיינה כערוער במדבר", + "כי יען בטחך במעשיך ובאוצרותיך גם־את תלכדי ויצא כמיש [כמוש] בגולה כהניו ושריו יחד [יחדיו]", + "ויבא שדד אל־כל־עיר ועיר לא תמלט ואבד העמק ונשמד המישר אשר אמר יהוה", + "תנו־ציץ למואב כי נצא תצא ועריה לשמה תהיינה מאין יושב בהן", + "ארור עשה מלאכת יהוה רמיה וארור מנע חרבו מדם", + "שאנן מואב מנעוריו ושקט הוא אל־שמריו ולא־הורק מכלי אל־כלי ובגולה לא הלך על־כן עמד טעמו בו וריחו לא נמר", + "לכן הנה־ימים באים נאם־יהוה ושלחתי־לו צעים וצעהו וכליו יריקו ונבליהם ינפצו", + "ובש מואב מכמוש כאשר־בשו בית ישראל מבית אל מבטחם", + "איך תאמרו גבורים אנחנו ואנשי־חיל למלחמה", + "שדד מואב ועריה עלה ומבחר בחוריו ירדו לטבח נאם־המלך יהוה צבאות שמו", + "קרוב איד־מואב לבוא ורעתו מהרה מאד", + "נדו לו כל־סביביו וכל ידעי שמו אמרו איכה נשבר מטה־עז מקל תפארה", + "רדי מכבוד ישבי [ושבי] בצמא ישבת בת־דיבון כי־שדד מואב עלה בך שחת מבצריך", + "אל־דרך עמדי וצפי יושבת ערוער שאלי־נס ונמלטה אמרי מה־נהיתה", + "הביש מואב כי־חתה הילילי [הילילו ] וזעקי [וזעקו] הגידו בארנון כי שדד מואב", + "ומשפט בא אל־ארץ המישר אל־חלון ואל־יהצה ועל־מופעת [מיפעת]", + "ועל־דיבון ועל־נבו ועל־בית דבלתים", + "ועל קריתים ועל־בית גמול ועל־בית מעון", + "ועל־קריות ועל־בצרה ועל כל־ערי ארץ מואב הרחקות והקרבות", + "נגדעה קרן מואב וזרעו נשברה נאם יהוה", + "השכירהו כי על־יהוה הגדיל וספק מואב בקיאו והיה לשחק גם־הוא", + "ואם לוא השחק היה לך ישראל אם־בגנבים נמצאה [נמצא] כי־מדי דבריך בו תתנודד", + "עזבו ערים ושכנו בסלע ישבי מואב והיו כיונה תקנן בעברי פי־פחת", + "שמענו גאון־מואב גאה מאד גבהו וגאונו וגאותו ורם לבו", + "אני ידעתי נאם־יהוה עברתו ולא־כן בדיו לא־כן עשו", + "על־כן על־מואב איליל ולמואב כלה אזעק אל־אנשי קיר־חרש יהגה", + "מבכי יעזר אבכה־לך הגפן שבמה נטישתיך עברו ים עד ים יעזר נגעו על־קיצך ועל־בצירך שדד נפל", + "ונאספה שמחה וגיל מכרמל ומארץ מואב ויין מיקבים השבתי לא־ידרך הידד הידד לא הידד", + "מזעקת חשבון עד־אלעלה עד־יהץ נתנו קולם מצער עד־חרנים עגלת שלשיה כי גם־מי נמרים למשמות יהיו", + "והשבתי למואב נאם־יהוה מעלה במה ומקטיר לאלהיו", + "על־כן לבי למואב כחללים יהמה ולבי אל־אנשי קיר־חרש כחלילים יהמה על־כן יתרת עשה אבדו", + "כי כל־ראש קרחה וכל־זקן גרעה על כל־ידים גדדת ועל־מתנים שק", + "על כל־גגות מואב וברחבתיה כלה מספד כי־שברתי את־מואב ככלי אין־חפץ בו נאם־יהוה", + "איך חתה הילילו איך הפנה־ערף מואב בוש והיה מואב לשחק ולמחתה לכל־סביביו", + "כי־כה אמר יהוה הנה כנשר ידאה ופרש כנפיו אל־מואב", + "נלכדה הקריות והמצדות נתפשה והיה לב גבורי מואב ביום ההוא כלב אשה מצרה", + "ונשמד מואב מעם כי על־יהוה הגדיל", + "פחד ופחת ופח עליך יושב מואב נאם־יהוה", + "הניס [הנס] מפני הפחד יפל אל־הפחת והעלה מן־הפחת ילכד בפח כי־אביא אליה אל־מואב שנת פקדתם נאם־יהוה", + "בצל חשבון עמדו מכח נסים כי־אש יצא מחשבון ולהבה מבין סיחון ותאכל פאת מואב וקדקד בני שאון", + "אוי־לך מואב אבד עם־כמוש כי־לקחו בניך בשבי ובנתיך בשביה", + "ושבתי שבות־מואב באחרית הימים נאם־יהוה עד־הנה משפט מואב" + ], + [ + "לבני עמון כה אמר יהוה הבנים אין לישראל אם־יורש אין לו מדוע ירש מלכם את־גד ועמו בעריו ישב", + "לכן הנה ימים באים נאם־יהוה והשמעתי אל־רבת בני־עמון תרועת מלחמה והיתה לתל שממה ובנתיה באש תצתנה וירש ישראל את־ירשיו אמר יהוה", + "הילילי חשבון כי שדדה־עי צעקנה בנות רבה חגרנה שקים ספדנה והתשוטטנה בגדרות כי מלכם בגולה ילך כהניו ושריו יחדיו", + "מה־תתהללי בעמקים זב עמקך הבת השובבה הבטחה באצרתיה מי יבוא אלי", + "הנני מביא עליך פחד נאם־אדני יהוה צבאות מכל־סביביך ונדחתם איש לפניו ואין מקבץ לנדד", + "ואחרי־כן אשיב את־שבות בני־עמון נאם־יהוה", + "לאדום כה אמר יהוה צבאות האין עוד חכמה בתימן אבדה עצה מבנים נסרחה חכמתם", + "נסו הפנו העמיקו לשבת ישבי דדן כי איד עשו הבאתי עליו עת פקדתיו", + "אם־בצרים באו לך לא ישארו עוללות אם־גנבים בלילה השחיתו דים", + "כי־אני חשפתי את־עשו גליתי את־מסתריו ונחבה לא יוכל שדד זרעו ואחיו ושכניו ואיננו", + "עזבה יתמיך אני אחיה ואלמנתיך עלי תבטחו", + "כי־כה אמר יהוה הנה אשר־אין משפטם לשתות הכוס שתו ישתו ואתה הוא נקה תנקה לא תנקה כי שתה תשתה", + "כי בי נשבעתי נאם־יהוה כי־לשמה לחרפה לחרב ולקללה תהיה בצרה וכל־עריה תהיינה לחרבות עולם", + "שמועה שמעתי מאת יהוה וציר בגוים שלוח התקבצו ובאו עליה וקומו למלחמה", + "כי־הנה קטן נתתיך בגוים בזוי באדם", + "תפלצתך השיא אתך זדון לבך שכני בחגוי הסלע תפשי מרום גבעה כי־תגביה כנשר קנך משם אורידך נאם־יהוה", + "והיתה אדום לשמה כל עבר עליה ישם וישרק על־כל־מכותה", + "כמהפכת סדם ועמרה ושכניה אמר יהוה לא־ישב שם איש ולא־יגור בה בן־אדם", + "הנה כאריה יעלה מגאון הירדן אל־נוה איתן כי־ארגיעה אריצנו מעליה ומי בחור אליה אפקד כי מי כמוני ומי יעידני ומי־זה רעה אשר יעמד לפני", + "לכן שמעו עצת־יהוה אשר יעץ אל־אדום ומחשבותיו אשר חשב אל־ישבי תימן אם־לא יסחבום צעירי הצאן אם־לא ישים עליהם נוהם", + "מקול נפלם רעשה הארץ צעקה בים־סוף נשמע קולה", + "הנה כנשר יעלה וידאה ויפרש כנפיו על־בצרה והיה לב גבורי אדום ביום ההוא כלב אשה מצרה", + "לדמשק בושה חמת וארפד כי־שמעה רעה שמעו נמגו בים דאגה השקט לא יוכל", + "רפתה דמשק הפנתה לנוס ורטט החזיקה צרה וחבלים אחזתה כיולדה", + "איך לא־עזבה עיר תהלה [תהלת] קרית משושי", + "לכן יפלו בחוריה ברחבתיה וכל־אנשי המלחמה ידמו ביום ההוא נאם יהוה צבאות", + "והצתי אש בחומת דמשק ואכלה ארמנות בן־הדד", + "לקדר ולממלכות חצור אשר הכה נבוכדראצור [נבוכדראצר] מלך־בבל כה אמר יהוה קומו עלו אל־קדר ושדדו את־בני־קדם", + "אהליהם וצאנם יקחו יריעותיהם וכל־כליהם וגמליהם ישאו להם וקראו עליהם מגור מסביב", + "נסו נדו מאד העמיקו לשבת ישבי חצור נאם־יהוה כי־יעץ עליכם נבוכדראצר מלך־בבל עצה וחשב עליהם [עליכם] מחשבה", + "קומו עלו אל־גוי שליו יושב לבטח נאם־יהוה לא־דלתים ולא־בריח לו בדד ישכנו", + "והיו גמליהם לבז והמון מקניהם לשלל וזרתים לכל־רוח קצוצי פאה ומכל־עבריו אביא את־אידם נאם־יהוה", + "והיתה חצור למעון תנים שממה עד־עולם לא־ישב שם איש ולא־יגור בה בן־אדם", + "אשר היה דבר־יהוה אל־ירמיהו הנביא אל־עילם בראשית מלכות צדקיה מלך־יהודה לאמר", + "כה אמר יהוה צבאות הנני שבר את־קשת עילם ראשית גבורתם", + "והבאתי אל־עילם ארבע רוחות מארבע קצות השמים וזרתים לכל הרחות האלה ולא־יהיה הגוי אשר לא־יבוא שם נדחי עולם [עילם]", + "והחתתי את־עילם לפני איביהם ולפני מבקשי נפשם והבאתי עליהם רעה את־חרון אפי נאם־יהוה ושלחתי אחריהם את־החרב עד כלותי אותם", + "ושמתי כסאי בעילם והאבדתי משם מלך ושרים נאם־יהוה", + "והיה באחרית הימים אשוב [אשיב] את־שבית [שבות] עילם נאם־יהוה" + ], + [ + "הדבר אשר דבר יהוה אל־בבל אל־ארץ כשדים ביד ירמיהו הנביא", + "הגידו בגוים והשמיעו ושאו־נס השמיעו אל־תכחדו אמרו נלכדה בבל הביש בל חת מרדך הבישו עצביה חתו גלוליה", + "כי עלה עליה גוי מצפון הוא־ישית את־ארצה לשמה ולא־יהיה יושב בה מאדם ועד־בהמה נדו הלכו", + "בימים ההמה ובעת ההיא נאם־יהוה יבאו בני־ישראל המה ובני־יהודה יחדו הלוך ובכו ילכו ואת־יהוה אלהיהם יבקשו", + "ציון ישאלו דרך הנה פניהם באו ונלוו אל־יהוה ברית עולם לא תשכח", + "צאן אבדות היה [היו] עמי רעיהם התעום הרים שובבים [שובבום] מהר אל־גבעה הלכו שכחו רבצם", + "כל־מוצאיהם אכלום וצריהם אמרו לא נאשם תחת אשר חטאו ליהוה נוה־צדק ומקוה אבותיהם יהוה", + "נדו מתוך בבל ומארץ כשדים יצאו [צאו] והיו כעתודים לפני־צאן", + "כי הנה אנכי מעיר ומעלה על־בבל קהל־גוים גדלים מארץ צפון וערכו לה משם תלכד חציו כגבור משכיל לא ישוב ריקם", + "והיתה כשדים לשלל כל־שלליה ישבעו נאם־יהוה", + "כי תשמחי [תשמחו] כי תעלזי [תעלזו] שסי נחלתי כי תפושי [תפושו] כעגלה דשה ותצהלי [ותצהלו] כאברים", + "בושה אמכם מאד חפרה יולדתכם הנה אחרית גוים מדבר ציה וערבה", + "מקצף יהוה לא תשב והיתה שממה כלה כל עבר על־בבל ישם וישרק על־כל־מכותיה", + "ערכו על־בבל סביב כל־דרכי קשת ידו אליה אל־תחמלו אל־חץ כי ליהוה חטאה", + "הריעו עליה סביב נתנה ידה נפלו אשויתיה [אשיותיה] נהרסו חומותיה כי נקמת יהוה היא הנקמו בה כאשר עשתה עשו־לה", + "כרתו זורע מבבל ותפש מגל בעת קציר מפני חרב היונה איש אל־עמו יפנו ואיש לארצו ינסו", + "שה פזורה ישראל אריות הדיחו הראשון אכלו מלך אשור וזה האחרון עצמו נבוכדראצר מלך בבל", + "לכן כה־אמר יהוה צבאות אלהי ישראל הנני פקד אל־מלך בבל ואל־ארצו כאשר פקדתי אל־מלך אשור", + "ושבבתי את־ישראל אל־נוהו ורעה הכרמל והבשן ובהר אפרים והגלעד תשבע נפשו", + "בימים ההם ובעת ההיא נאם־יהוה יבקש את־עון ישראל ואיננו ואת־חטאת יהודה ולא תמצאינה כי אסלח לאשר אשאיר", + "על־הארץ מרתים עלה עליה ואל־יושבי פקוד חרב והחרם אחריהם נאם־יהוה ועשה ככל אשר צויתיך", + "קול מלחמה בארץ ושבר גדול", + "איך נגדע וישבר פטיש כל־הארץ איך היתה לשמה בבל בגוים", + "יקשתי לך וגם־נלכדת בבל ואת לא ידעת נמצאת וגם־נתפשת כי ביהוה התגרית", + "פתח יהוה את־אוצרו ויוצא את־כלי זעמו כי־מלאכה היא לאדני יהוה צבאות בארץ כשדים", + "באו־לה מקץ פתחו מאבסיה סלוה כמו־ערמים והחרימוה אל־תהי־לה שארית", + "חרבו כל־פריה ירדו לטבח הוי עליהם כי־בא יומם עת פקדתם", + "קול נסים ופלטים מארץ בבל להגיד בציון את־נקמת יהוה אלהינו נקמת היכלו", + "השמיעו אל־בבל רבים כל־דרכי קשת חנו עליה סביב אל־יהי־[לה] פלטה שלמו־לה כפעלה ככל אשר עשתה עשו־לה כי אל־יהוה זדה אל־קדוש ישראל", + "לכן יפלו בחוריה ברחבתיה וכל־אנשי מלחמתה ידמו ביום ההוא נאם־יהוה", + "הנני אליך זדון נאם־אדני יהוה צבאות כי בא יומך עת פקדתיך", + "וכשל זדון ונפל ואין לו מקים והצתי אש בעריו ואכלה כל־סביבתיו", + "כה אמר יהוה צבאות עשוקים בני־ישראל ובני־יהודה יחדו וכל־שביהם החזיקו בם מאנו שלחם", + "גאלם חזק יהוה צבאות שמו ריב יריב את־ריבם למען הרגיע את־הארץ והרגיז לישבי בבל", + "חרב על־כשדים נאם־יהוה ואל־ישבי בבל ואל־שריה ואל־חכמיה", + "חרב אל־הבדים ונאלו חרב אל־גבוריה וחתו", + "חרב אל־סוסיו ואל־רכבו ואל־כל־הערב אשר בתוכה והיו לנשים חרב אל־אוצרתיה ובזזו", + "חרב אל־מימיה ויבשו כי ארץ פסלים היא ובאימים יתהללו", + "לכן ישבו ציים את־איים וישבו בה בנות יענה ולא־תשב עוד לנצח ולא תשכון עד־דור ודור", + "כמהפכת אלהים את־סדם ואת־עמרה ואת־שכניה נאם־יהוה לא־ישב שם איש ולא־יגור בה בן־אדם", + "הנה עם בא מצפון וגוי גדול ומלכים רבים יערו מירכתי־ארץ", + "קשת וכידן יחזיקו אכזרי המה ולא ירחמו קולם כים יהמה ועל־סוסים ירכבו ערוך כאיש למלחמה עליך בת־בבל", + "שמע מלך־בבל את־שמעם ורפו ידיו צרה החזיקתהו חיל כיולדה", + "הנה כאריה יעלה מגאון הירדן אל־נוה איתן כי־ארגעה ארוצם [אריצם] מעליה ומי בחור אליה אפקד כי מי כמוני ומי יועדני ומי־זה רעה אשר יעמד לפני", + "לכן שמעו עצת־יהוה אשר יעץ אל־בבל ומחשבותיו אשר חשב אל־ארץ כשדים אם־לא יסחבום צעירי הצאן אם־לא ישים עליהם נוה", + "מקול נתפשה בבל נרעשה הארץ וזעקה בגוים נשמע" + ], + [ + "כה אמר יהוה הנני מעיר על־בבל ואל־ישבי לב קמי רוח משחית", + "ושלחתי לבבל זרים וזרוה ויבקקו את־ארצה כי־היו עליה מסביב ביום רעה", + "אל־ידרך ידרך הדרך קשתו ואל־יתעל בסרינו ואל־תחמלו אל־בחריה החרימו כל־צבאה", + "ונפלו חללים בארץ כשדים ומדקרים בחוצותיה", + "כי לא־אלמן ישראל ויהודה מאלהיו מיהוה צבאות כי ארצם מלאה אשם מקדוש ישראל", + "נסו מתוך בבל ומלטו איש נפשו אל־תדמו בעונה כי עת נקמה היא ליהוה גמול הוא משלם לה", + "כוס־זהב בבל ביד־יהוה משכרת כל־הארץ מיינה שתו גוים על־כן יתהללו גוים", + "פתאם נפלה בבל ותשבר הילילו עליה קחו צרי למכאובה אולי תרפא", + "רפאנו [רפינו] את־בבל ולא נרפתה עזבוה ונלך איש לארצו כי־נגע אל־השמים משפטה ונשא עד־שחקים", + "הוציא יהוה את־צדקתינו באו ונספרה בציון את־מעשה יהוה אלהינו", + "הברו החצים מלאו השלטים העיר יהוה את־רוח מלכי מדי כי־על־בבל מזמתו להשחיתה כי־נקמת יהוה היא נקמת היכלו", + "אל־חומת בבל שאו־נס החזיקו המשמר הקימו שמרים הכינו הארבים כי גם־זמם יהוה גם־עשה את אשר־דבר אל־ישבי בבל", + "שכנתי [שכנת] על־מים רבים רבת אוצרת בא קצך אמת בצעך", + "נשבע יהוה צבאות בנפשו כי אם־מלאתיך אדם כילק וענו עליך הידד", + "עשה ארץ בכחו מכין תבל בחכמתו ובתבונתו נטה שמים", + "לקול תתו המון מים בשמים ויעל נשאים מקצה־ארץ ברקים למטר עשה ויצא רוח מאצרתיו", + "נבער כל־אדם מדעת הביש כל־צרף מפסל כי שקר נסכו ולא־רוח בם", + "הבל המה מעשה תעתעים בעת פקדתם יאבדו", + "לא־כאלה חלק יעקוב כי־יוצר הכל הוא ושבט נחלתו יהוה צבאות שמו", + "מפץ־אתה לי כלי מלחמה ונפצתי בך גוים והשחתי בך ממלכות", + "ונפצתי בך סוס ורכבו ונפצתי בך רכב ורכבו", + "ונפצתי בך איש ואשה ונפצתי בך זקן ונער ונפצתי בך בחור ובתולה", + "ונפצתי בך רעה ועדרו ונפצתי בך אכר וצמדו ונפצתי בך פחות וסגנים", + "ושלמתי לבבל ולכל יושבי כשדים את כל־רעתם אשר־עשו בציון לעיניכם נאם יהוה", + "הנני אליך הר המשחית נאם־יהוה המשחית את־כל־הארץ ונטיתי את־ידי עליך וגלגלתיך מן־הסלעים ונתתיך להר שרפה", + "ולא־יקחו ממך אבן לפנה ואבן למוסדות כי־שממות עולם תהיה נאם־יהוה", + "שאו־נס בארץ תקעו שופר בגוים קדשו עליה גוים השמיעו עליה ממלכות אררט מני ואשכנז פקדו עליה טפסר העלו־סוס כילק סמר", + "קדשו עליה גוים את־מלכי מדי את־פחותיה ואת־כל־סגניה ואת כל־ארץ ממשלתו", + "ותרעש הארץ ותחל כי קמה על־בבל מחשבות יהוה לשום את־ארץ בבל לשמה מאין יושב", + "חדלו גבורי בבל להלחם ישבו במצדות נשתה גבורתם היו לנשים הציתו משכנתיה נשברו בריחיה", + "רץ לקראת־רץ ירוץ ומגיד לקראת מגיד להגיד למלך בבל כי־נלכדה עירו מקצה", + "והמעברות נתפשו ואת־האגמים שרפו באש ואנשי המלחמה נבהלו", + "כי כה אמר יהוה צבאות אלהי ישראל בת־בבל כגרן עת הדריכה עוד מעט ובאה עת־הקציר לה", + "אכלנו [אכלני] הממנו [הממני] נבוכדראצר מלך בבל הציגנו [הציגני] כלי ריק בלענו [בלעני] כתנין מלא כרשו מעדני הדיחנו [הדיחני]", + "חמסי ושארי על־בבל תאמר ישבת ציון ודמי אל־ישבי כשדים תאמר ירושלם", + "לכן כה אמר יהוה הנני־רב את־ריבך ונקמתי את־נקמתך והחרבתי את־ימה והבשתי את־מקורה", + "והיתה בבל לגלים מעון־תנים שמה ושרקה מאין יושב", + "יחדו ככפרים ישאגו נערו כגורי אריות", + "בחמם אשית את־משתיהם והשכרתים למען יעלזו וישנו שנת־עולם ולא יקיצו נאם יהוה", + "אורידם ככרים לטבוח כאילים עם־עתודים", + "איך נלכדה ששך ותתפש תהלת כל־הארץ איך היתה לשמה בבל בגוים", + "עלה על־בבל הים בהמון גליו נכסתה", + "היו עריה לשמה ארץ ציה וערבה ארץ לא־ישב בהן כל־איש ולא־יעבר בהן בן־אדם", + "ופקדתי על־בל בבבל והצאתי את־בלעו מפיו ולא־ינהרו אליו עוד גוים גם־חומת בבל נפלה", + "צאו מתוכה עמי ומלטו איש את־נפשו מחרון אף־יהוה", + "ופן־ירך לבבכם ותיראו בשמועה הנשמעת בארץ ובא בשנה השמועה ואחריו בשנה השמועה וחמס בארץ ומשל על־משל", + "לכן הנה ימים באים ופקדתי על־פסילי בבל וכל־ארצה תבוש וכל־חלליה יפלו בתוכה", + "ורננו על־בבל שמים וארץ וכל אשר בהם כי מצפון יבוא־לה השודדים נאם־יהוה", + "גם־בבל לנפל חללי ישראל גם־לבבל נפלו חללי כל־הארץ", + "פלטים מחרב הלכו אל־תעמדו זכרו מרחוק את־יהוה וירושלם תעלה על־לבבכם", + "בשנו כי־שמענו חרפה כסתה כלמה פנינו כי באו זרים על־מקדשי בית יהוה", + "לכן הנה־ימים באים נאם־יהוה ופקדתי על־פסיליה ובכל־ארצה יאנק חלל", + "כי־תעלה בבל השמים וכי תבצר מרום עזה מאתי יבאו שדדים לה נאם־יהוה", + "קול זעקה מבבל ושבר גדול מארץ כשדים", + "כי־שדד יהוה את־בבל ואבד ממנה קול גדול והמו גליהם כמים רבים נתן שאון קולם", + "כי בא עליה על־בבל שודד ונלכדו גבוריה חתתה קשתותם כי אל גמלות יהוה שלם ישלם", + "והשכרתי שריה וחכמיה פחותיה וסגניה וגבוריה וישנו שנת־עולם ולא יקיצו נאם־המלך יהוה צבאות שמו", + "כה־אמר יהוה צבאות חמות בבל הרחבה ערער תתערער ושעריה הגבהים באש יצתו ויגעו עמים בדי־ריק ולאמים בדי־אש ויעפו", + "הדבר אשר־צוה ירמיהו הנביא את־שריה בן־נריה בן־מחסיה בלכתו את־צדקיהו מלך־יהודה בבל בשנת הרבעית למלכו ושריה שר מנוחה", + "ויכתב ירמיהו את כל־הרעה אשר־תבוא אל־בבל אל־ספר אחד את כל־הדברים האלה הכתבים אל־בבל", + "ויאמר ירמיהו אל־שריה כבאך בבל וראית וקראת את כל־הדברים האלה", + "ואמרת יהוה אתה דברת אל־המקום הזה להכריתו לבלתי היות־בו יושב למאדם ועד־בהמה כי־שממות עולם תהיה", + "והיה ככלתך לקרא את־הספר הזה תקשר עליו אבן והשלכתו אל־תוך פרת", + "ואמרת ככה תשקע בבל ולא־תקום מפני הרעה אשר אנכי מביא עליה ויעפו עד־הנה דברי ירמיהו" + ], + [ + "בן־עשרים ואחת שנה צדקיהו במלכו ואחת עשרה שנה מלך בירושלם ושם אמו חמיטל [חמוטל] בת־ירמיהו מלבנה", + "ויעש הרע בעיני יהוה ככל אשר־עשה יהויקים", + "כי על־אף יהוה היתה בירושלם ויהודה עד־השליכו אותם מעל פניו וימרד צדקיהו במלך בבל", + "ויהי בשנה התשעית למלכו בחדש העשירי בעשור לחדש בא נבוכדראצר מלך־בבל הוא וכל־חילו על־ירושלם ויחנו עליה ויבנו עליה דיק סביב", + "ותבא העיר במצור עד עשתי עשרה שנה למלך צדקיהו", + "בחדש הרביעי בתשעה לחדש ויחזק הרעב בעיר ולא־היה לחם לעם הארץ", + "ותבקע העיר וכל־אנשי המלחמה יברחו ויצאו מהעיר לילה דרך שער בין־החמתים אשר על־גן המלך וכשדים על־העיר סביב וילכו דרך הערבה", + "וירדפו חיל־כשדים אחרי המלך וישיגו את־צדקיהו בערבת ירחו וכל־חילו נפצו מעליו", + "ויתפשו את־המלך ויעלו אתו אל־מלך בבל רבלתה בארץ חמת וידבר אתו משפטים", + "וישחט מלך־בבל את־בני צדקיהו לעיניו וגם את־כל־שרי יהודה שחט ברבלתה", + "ואת־עיני צדקיהו עור ויאסרהו בנחשתים ויבאהו מלך־בבל בבלה ויתנהו בבית־[בית־] הפקדת עד־יום מותו", + "ובחדש החמישי בעשור לחדש היא שנת תשע־עשרה שנה למלך נבוכדראצר מלך־בבל בא נבוזראדן רב־טבחים עמד לפני מלך־בבל בירושלם", + "וישרף את־בית־יהוה ואת־בית המלך ואת כל־בתי ירושלם ואת־כל־בית הגדול שרף באש", + "ואת־כל־חמות ירושלם סביב נתצו כל־חיל כשדים אשר את־רב־טבחים", + "ומדלות העם ואת־יתר העם הנשארים בעיר ואת־הנפלים אשר נפלו אל־מלך בבל ואת יתר האמון הגלה נבוזראדן רב־טבחים", + "ומדלות הארץ השאיר נבוזראדן רב־טבחים לכרמים וליגבים", + "ואת־עמודי הנחשת אשר לבית־יהוה ואת־המכנות ואת־ים הנחשת אשר בבית־יהוה שברו כשדים וישאו את־כל־נחשתם בבלה", + "ואת־הסרות ואת־היעים ואת־המזמרות ואת־המזרקת ואת־הכפות ואת כל־כלי הנחשת אשר־ישרתו בהם לקחו", + "ואת־הספים ואת־המחתות ואת־המזרקות ואת־הסירות ואת־המנרות ואת־הכפות ואת־המנקיות אשר זהב זהב ואשר־כסף כסף לקח רב־טבחים", + "העמודים שנים הים אחד והבקר שנים־עשר נחשת אשר־תחת המכנות אשר עשה המלך שלמה לבית יהוה לא־היה משקל לנחשתם כל־הכלים האלה", + "והעמודים שמנה עשרה אמה קומה [קומת] העמד האחד וחוט שתים־עשרה אמה יסבנו ועביו ארבע אצבעות נבוב", + "וכתרת עליו נחשת וקומת הכתרת האחת חמש אמות ושבכה ורמונים על־הכותרת סביב הכל נחשת וכאלה לעמוד השני ורמונים", + "ויהיו הרמנים תשעים וששה רוחה כל־הרמונים מאה על־השבכה סביב", + "ויקח רב־טבחים את־שריה כהן הראש ואת־צפניה כהן המשנה ואת־שלשת שמרי הסף", + "ומן־העיר לקח סריס אחד א‍שר־היה פקיד על־אנשי המלחמה ושבעה אנשים מראי פני־המלך אשר נמצאו בעיר ואת ספר שר הצבא המצבא את־עם הארץ וששים איש מעם הארץ הנמצאים בתוך העיר", + "ויקח אותם נבוזראדן רב־טבחים וילך אותם אל־מלך בבל רבלתה", + "ויכה אותם מלך בבל וימתם ברבלה בארץ חמת ויגל יהודה מעל אדמתו", + "זה העם אשר הגלה נבוכדראצר בשנת־שבע יהודים שלשת אלפים ועשרים ושלשה", + "בשנת שמונה עשרה לנבוכדראצר מירושלם נפש שמנה מאות שלשים ושנים", + "בשנת שלש ועשרים לנבוכדראצר הגלה נבוזראדן רב־טבחים יהודים נפש שבע מאות ארבעים וחמשה כל־נפש ארבעת אלפים ושש מאות", + "ויהי בשלשים ושבע שנה לגלות יהויכן מלך־יהודה בשנים עשר חדש בעשרים וחמשה לחדש נשא אויל מרדך מלך בבל בשנת מלכתו את־ראש יהויכין מלך־יהודה ויצא אותו מבית הכליא [הכלוא]", + "וידבר אתו טבות ויתן את־כסאו ממעל לכסא מלכים [המלכים] אשר אתו בבבל", + "ושנה את בגדי כלאו ואכל לחם לפניו תמיד כל־ימי חיו", + "וארחתו ארחת תמיד נתנה־לו מאת מלך־בבל דבר־יום ביומו עד־יום מותו כל ימי חייו" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "ירמיהו", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Prophets" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/14.json b/texts/torah/14.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..d55c020ddc9e378f61549560a384e8547552d0c2 --- /dev/null +++ b/texts/torah/14.json @@ -0,0 +1,185 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Lamentations", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "איכה ישבה בדד העיר רבתי עם היתה כאלמנה רבתי בגוים שרתי במדינות היתה למס", + "בכו תבכה בלילה ודמעתה על לחיה אין־לה מנחם מכל־אהביה כל־רעיה בגדו בה היו לה לאיבים", + "גלתה יהודה מעני ומרב עבדה היא ישבה בגוים לא מצאה מנוח כל־רדפיה השיגוה בין המצרים", + "דרכי ציון אבלות מבלי באי מועד כל־שעריה שוממין כהניה נאנחים בתולתיה נוגות והיא מר־לה", + "היו צריה לראש איביה שלו כי־יהוה הוגה על רב־פשעיה עולליה הלכו שבי לפני־צר", + "ויצא מן־בת־[מבת־] ציון כל־הדרה היו שריה כאילים לא־מצאו מרעה וילכו בלא־כח לפני רודף", + "זכרה ירושלם ימי עניה ומרודיה כל מחמדיה אשר היו מימי קדם בנפל עמה ביד־צר ואין עוזר לה ראוה צרים שחקו על משבתה", + "חטא חטאה ירושלם על־כן לנידה היתה כל־מכבדיה הזילוה כי־ראו ערותה גם־היא נאנחה ותשב אחור", + "טמאתה בשוליה לא זכרה אחריתה ותרד פלאים אין מנחם לה ראה יהוה את־עניי כי הגדיל אויב", + "ידו פרש צר על כל־מחמדיה כי־ראתה גוים באו מקדשה אשר צויתה לא־יבאו בקהל לך", + "כל־עמה נאנחים מבקשים לחם נתנו מחמודיהם [מחמדיהם] באכל להשיב נפש ראה יהוה והביטה כי הייתי זוללה", + "לוא אליכם כל־עברי דרך הביטו וראו אם־יש מכאוב כמכאבי אשר עולל לי אשר הוגה יהוה ביום חרון אפו", + "ממרום שלח־אש בעצמתי וירדנה פרש רשת לרגלי השיבני אחור נתנני שממה כל־היום דוה", + "נשקד על פשעי בידו ישתרגו עלו על־צוארי הכשיל כחי נתנני אדני בידי לא־אוכל קום", + "סלה כל־אבירי אדני בקרבי קרא עלי מועד לשבר בחורי גת דרך אדני לבתולת בת־יהודה", + "על־אלה אני בוכיה עיני עיני ירדה מים כי־רחק ממני מנחם משיב נפשי היו בני שוממים כי גבר אויב", + "פרשה ציון בידיה אין מנחם לה צוה יהוה ליעקב סביביו צריו היתה ירושלם לנדה ביניהם", + "צדיק הוא יהוה כי פיהו מריתי שמעו־נא כל־עמים [העמים] וראו מכאבי בתולתי ובחורי הלכו בשבי", + "קראתי למאהבי המה רמוני כהני וזקני בעיר גועו כי־בקשו אכל למו וישיבו את־נפשם", + "ראה יהוה כי־צר־לי מעי חמרמרו נהפך לבי בקרבי כי מרו מריתי מחוץ שכלה־חרב בבית כמות", + "שמעו כי נאנחה אני אין מנחם לי כל־איבי שמעו רעתי ששו כי אתה עשית הבאת יום־קראת ויהיו כמוני", + "תבא כל־רעתם לפניך ועולל למו כאשר עוללת לי על כל־פשעי כי־רבות אנחתי ולבי דוי" + ], + [ + "איכה יעיב באפו אדני את־בת־ציון השליך משמים ארץ תפארת ישראל ולא־זכר הדם־רגליו ביום אפו", + "בלע אדני לא [ולא] חמל את כל־נאות יעקב הרס בעברתו מבצרי בת־יהודה הגיע לארץ חלל ממלכה ושריה", + "גדע בחרי אף כל קרן ישראל השיב אחור ימינו מפני אויב ויבער ביעקב כאש להבה אכלה סביב", + "דרך קשתו כאויב נצב ימינו כצר ויהרג כל מחמדי־עין באהל בת־ציון שפך כאש חמתו", + "היה אדני כאויב בלע ישראל בלע כל־ארמנותיה שחת מבצריו וירב בבת־יהודה תאניה ואניה", + "ויחמס כגן שכו שחת מועדו שכח יהוה בציון מועד ושבת וינאץ בזעם־אפו מלך וכהן", + "זנח אדני מזבחו נאר מקדשו הסגיר ביד־אויב חומת ארמנותיה קול נתנו בבית־יהוה כיום מועד", + "חשב יהוה להשחית חומת בת־ציון נטה קו לא־השיב ידו מבלע ויאבל־חל וחומה יחדו אמללו", + "טבעו בארץ שעריה אבד ושבר בריחיה מלכה ושריה בגוים אין תורה גם־נביאיה לא־מצאו חזון מיהוה", + "ישבו לארץ ידמו זקני בת־ציון העלו עפר על־ראשם חגרו שקים הורידו לארץ ראשן בתולת ירושלם", + "כלו בדמעות עיני חמרמרו מעי נשפך לארץ כבדי על־שבר בת־עמי בעטף עולל ויונק ברחבות קריה", + "לאמתם יאמרו איה דגן ויין בהתעטפם כחלל ברחבות עיר בהשתפך נפשם אל־חיק אמתם", + "מה־אעידך מה אדמה־לך הבת ירושלם מה אשוה־לך ואנחמך בתולת בת־ציון כי־גדול כים שברך מי ירפא־לך", + "נביאיך חזו לך שוא ותפל ולא־גלו על־עונך להשיב שביתך [שבותך] ויחזו לך משאות שוא ומדוחים", + "ספקו עליך כפים כל־עברי דרך שרקו וינעו ראשם על־בת ירושלם הזאת העיר שיאמרו כלילת יפי משוש לכל־הארץ", + "פצו עליך פיהם כל־אויביך שרקו ויחרקו־שן אמרו בלענו אך זה היום שקוינהו מצאנו ראינו", + "עשה יהוה אשר זמם בצע אמרתו אשר צוה מימי־קדם הרס ולא חמל וישמח עליך אויב הרים קרן צריך", + "צעק לבם אל־אדני חומת בת־ציון הורידי כנחל דמעה יומם ולילה אל־תתני פוגת לך אל־תדם בת־עינך", + "קומי רני בליל [בלילה] לראש אשמרות שפכי כמים לבך נכח פני אדני שאי אליו כפיך על־נפש עולליך העטופים ברעב בראש כל־חוצות", + "ראה יהוה והביטה למי עוללת כה אם־תאכלנה נשים פרים עללי טפחים אם־יהרג במקדש אדני כהן ונביא", + "שכבו לארץ חוצות נער וזקן בתולתי ובחורי נפלו בחרב הרגת ביום אפך טבחת לא חמלת", + "תקרא כיום מועד מגורי מסביב ולא היה ביום אף־יהוה פליט ושריד אשר־טפחתי ורביתי איבי כלם" + ], + [ + "אני הגבר ראה עני בשבט עברתו", + "אותי נהג וילך חשך ולא־אור", + "אך בי ישב יהפך ידו כל־היום", + "בלה בשרי ועורי שבר עצמותי", + "בנה עלי ויקף ראש ותלאה", + "במחשכים הושיבני כמתי עולם", + "גדר בעדי ולא אצא הכביד נחשתי", + "גם כי אזעק ואשוע שתם תפלתי", + "גדר דרכי בגזית נתיבתי עוה", + "דב ארב הוא לי אריה [ארי] במסתרים", + "דרכי סורר ויפשחני שמני שמם", + "דרך קשתו ויציבני כמטרא לחץ", + "הביא בכליותי בני אשפתו", + "הייתי שחק לכל־עמי נגינתם כל־היום", + "השביעני במרורים הרוני לענה", + "ויגרס בחצץ שני הכפישני באפר", + "ותזנח משלום נפשי נשיתי טובה", + "ואמר אבד נצחי ותוחלתי מיהוה", + "זכר־עניי ומרודי לענה וראש", + "זכור תזכור ותשיח [ותשוח] עלי נפשי", + "זאת אשיב אל־לבי על־כן אוחיל", + "חסדי יהוה כי לא־תמנו כי לא־כלו רחמיו", + "חדשים לבקרים רבה אמונתך", + "חלקי יהוה אמרה נפשי על־כן אוחיל לו", + "טוב יהוה לקוו לנפש תדרשנו", + "טוב ויחיל ודומם לתשועת יהוה", + "טוב לגבר כי־ישא על בנעוריו", + "ישב בדד וידם כי נטל עליו", + "יתן בעפר פיהו אולי יש תקוה", + "יתן למכהו לחי ישבע בחרפה", + "כי לא יזנח לעולם אדני", + "כי אם־הוגה ורחם כרב חסדו [חסדיו]", + "כי לא ענה מלבו ויגה בני־איש", + "לדכא תחת רגליו כל אסירי ארץ", + "להטות משפט־גבר נגד פני עליון", + "לעות אדם בריבו אדני לא ראה", + "מי זה אמר ותהי אדני לא צוה", + "מפי עליון לא תצא הרעות והטוב", + "מה־יתאונן אדם חי גבר על־חטאו [חטאיו]", + "נחפשה דרכינו ונחקרה ונשובה עד־יהוה", + "נשא לבבנו אל־כפים אל־אל בשמים", + "נחנו פשענו ומרינו אתה לא סלחת", + "סכתה באף ותרדפנו הרגת לא חמלת", + "סכותה בענן לך מעבור תפלה", + "סחי ומאוס תשימנו בקרב העמים", + "פצו עלינו פיהם כל־איבינו", + "פחד ופחת היה לנו השאת והשבר", + "פלגי־מים תרד עיני על־שבר בת־עמי", + "עיני נגרה ולא תדמה מאין הפגות", + "עד־ישקיף וירא יהוה משמים", + "עיני עוללה לנפשי מכל בנות עירי", + "צוד צדוני כצפור איבי חנם", + "צמתו בבור חיי וידו־אבן בי", + "צפו־מים על־ראשי אמרתי נגזרתי", + "קראתי שמך יהוה מבור תחתיות", + "קולי שמעת אל־תעלם אזנך לרוחתי לשועתי", + "קרבת ביום אקראך אמרת אל־תירא", + "רבת אדני ריבי נפשי גאלת חיי", + "ראיתה יהוה עותתי שפטה משפטי", + "ראיתה כל־נקמתם כל־מחשבתם לי", + "שמעת חרפתם יהוה כל־מחשבתם עלי", + "שפתי קמי והגיונם עלי כל־היום", + "שבתם וקימתם הביטה אני מנגינתם", + "תשיב להם גמול יהוה כמעשה ידיהם", + "תתן להם מגנת־לב תאלתך להם", + "תרדף באף ותשמידם מתחת שמי יהוה" + ], + [ + "איכה יועם זהב ישנא הכתם הטוב תשתפכנה אבני־קדש בראש כל־חוצות", + "בני ציון היקרים המסלאים בפז איכה נחשבו לנבלי־חרש מעשה ידי יוצר", + "גם־תנין [תנים] חלצו שד היניקו גוריהן בת־עמי לאכזר כי ענים [כיענים] במדבר", + "דבק לשון יונק אל־חכו בצמא עוללים שאלו לחם פרש אין להם", + "האכלים למעדנים נשמו בחוצות האמנים עלי תולע חבקו אשפתות", + "ויגדל עון בת־עמי מחטאת סדם ההפוכה כמו־רגע ולא־חלו בה ידים", + "זכו נזיריה משלג צחו מחלב אדמו עצם מפנינים ספיר גזרתם", + "חשך משחור תארם לא נכרו בחוצות צפד עורם על־עצמם יבש היה כעץ", + "טובים היו חללי־חרב מחללי רעב שהם יזובו מדקרים מתנובת שדי", + "ידי נשים רחמניות בשלו ילדיהן היו לברות למו בשבר בת־עמי", + "כלה יהוה את־חמתו שפך חרון אפו ויצת־אש בציון ותאכל יסודתיה", + "לא האמינו מלכי־ארץ וכל [כל] ישבי תבל כי יבא צר ואויב בשערי ירושלם", + "מחטאת נביאיה עונות כהניה השפכים בקרבה דם צדיקים", + "נעו עורים בחוצות נגאלו בדם בלא יוכלו יגעו בלבשיהם", + "סורו טמא קראו למו סורו סורו אל־תגעו כי נצו גם־נעו אמרו בגוים לא יוסיפו לגור", + "פני יהוה חלקם לא יוסיף להביטם פני כהנים לא נשאו זקנים [וזקנים] לא חננו", + "עודינה [עודינו] תכלינה עינינו אל־עזרתנו הבל בצפיתנו צפינו אל־גוי לא יושע", + "צדו צעדינו מלכת ברחבתינו קרב קצינו מלאו ימינו כי־בא קצינו", + "קלים היו רדפינו מנשרי שמים על־ההרים דלקנו במדבר ארבו לנו", + "רוח אפינו משיח יהוה נלכד בשחיתותם אשר אמרנו בצלו נחיה בגוים", + "שישי ושמחי בת־אדום יושבתי [יושבת] בארץ עוץ גם־עליך תעבר־כוס תשכרי ותתערי", + "תם־עונך בת־ציון לא יוסיף להגלותך פקד עונך בת־אדום גלה על־חטאתיך" + ], + [ + "זכר יהוה מה־היה לנו הביט [הביטה] וראה את־חרפתנו", + "נחלתנו נהפכה לזרים בתינו לנכרים", + "יתומים היינו אין [ואין] אב אמתינו כאלמנות", + "מימינו בכסף שתינו עצינו במחיר יבאו", + "על צוארנו נרדפנו יגענו לא [ולא] הונח לנו", + "מצרים נתנו יד אשור לשבע לחם", + "אבתינו חטאו אינם [ואינם] אנחנו [ואנחנו] עונתיהם סבלנו", + "עבדים משלו בנו פרק אין מידם", + "בנפשנו נביא לחמנו מפני חרב המדבר", + "עורנו כתנור נכמרו מפני זלעפות רעב", + "נשים בציון ענו בתלת בערי יהודה", + "שרים בידם נתלו פני זקנים לא נהדרו", + "בחורים טחון נשאו ונערים בעץ כשלו", + "זקנים משער שבתו בחורים מנגינתם", + "שבת משוש לבנו נהפך לאבל מחלנו", + "נפלה עטרת ראשנו אוי־נא לנו כי חטאנו", + "על־זה היה דוה לבנו על־אלה חשכו עינינו", + "על הר־ציון ששמם שועלים הלכו־בו", + "אתה יהוה לעולם תשב כסאך לדר ודור", + "למה לנצח תשכחנו תעזבנו לארך ימים", + "השיבנו יהוה אליך ונשוב [ונשובה] חדש ימינו כקדם", + "כי אם־מאס מאסתנו קצפת עלינו עד־מאד" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "איכה", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Writings" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/15.json b/texts/torah/15.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..acd9d34ef4509e885c0104fd2717b59d547b1165 --- /dev/null +++ b/texts/torah/15.json @@ -0,0 +1,1390 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Ezekiel", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "ויהי בשלשים שנה ברביעי בחמשה לחדש ואני בתוך־הגולה על־נהר־כבר נפתחו השמים ואראה מראות אלהים", + "בחמשה לחדש היא השנה החמישית לגלות המלך יויכין", + "היה היה דבר־יהוה אל־יחזקאל בן־בוזי הכהן בארץ כשדים על־נהר־כבר ותהי עליו שם יד־יהוה", + "וארא והנה רוח סערה באה מן־הצפון ענן גדול ואש מתלקחת ונגה לו סביב ומתוכה כעין החשמל מתוך האש", + "ומתוכה דמות ארבע חיות וזה מראיהן דמות אדם להנה", + "וארבעה פנים לאחת וארבע כנפים לאחת להם", + "ורגליהם רגל ישרה וכף רגליהם ככף רגל עגל ונצצים כעין נחשת קלל", + "וידו [וידי] אדם מתחת כנפיהם על ארבעת רבעיהם ופניהם וכנפיהם לארבעתם", + "חברת אשה אל־אחותה כנפיהם לא־יסבו בלכתן איש אל־עבר פניו ילכו", + "ודמות פניהם פני אדם ופני אריה אל־הימין לארבעתם ופני־שור מהשמאול לארבעתן ופני־נשר לארבעתן", + "ופניהם וכנפיהם פרדות מלמעלה לאיש שתים חברות איש ושתים מכסות את גויתיהנה", + "ואיש אל־עבר פניו ילכו אל אשר יהיה־שמה הרוח ללכת ילכו לא יסבו בלכתן", + "ודמות החיות מראיהם כגחלי־אש בערות כמראה הלפדים היא מתהלכת בין החיות ונגה לאש ומן־האש יוצא ברק", + "והחיות רצוא ושוב כמראה הבזק", + "וארא החיות והנה אופן אחד בארץ אצל החיות לארבעת פניו", + "מראה האופנים ומעשיהם כעין תרשיש ודמות אחד לארבעתן ומראיהם ומעשיהם כאשר יהיה האופן בתוך האופן", + "על־ארבעת רבעיהן בלכתם ילכו לא יסבו בלכתן", + "וגביהן וגבה להם ויראה להם וגבתם מלאת עינים סביב לארבעתן", + "ובלכת החיות ילכו האופנים אצלם ובהנשא החיות מעל הארץ ינשאו האופנים", + "על אשר יהיה־שם הרוח ללכת ילכו שמה הרוח ללכת והאופנים ינשאו לעמתם כי רוח החיה באופנים", + "בלכתם ילכו ובעמדם יעמדו ובהנשאם מעל הארץ ינשאו האופנים לעמתם כי רוח החיה באופנים", + "ודמות על־ראשי החיה רקיע כעין הקרח הנורא נטוי על־ראשיהם מלמעלה", + "ותחת הרקיע כנפיהם ישרות אשה אל־אחותה לאיש שתים מכסות להנה ולאיש שתים מכסות להנה את גויתיהם", + "ואשמע את־קול כנפיהם כקול מים רבים כקול־שדי בלכתם קול המלה כקול מחנה בעמדם תרפינה כנפיהן", + "ויהי־קול מעל לרקיע אשר על־ראשם בעמדם תרפינה כנפיהן", + "וממעל לרקיע אשר על־ראשם כמראה אבן־ספיר דמות כסא ועל דמות הכסא דמות כמראה אדם עליו מלמעלה", + "וארא כעין חשמל כמראה־אש בית־לה סביב ממראה מתניו ולמעלה וממראה מתניו ולמטה ראיתי כמראה־אש ונגה לו סביב", + "כמראה הקשת אשר יהיה בענן ביום הגשם כן מראה הנגה סביב הוא מראה דמות כבוד־יהוה ואראה ואפל על־פני ואשמע קול מדבר" + ], + [ + "ויאמר אלי בן־אדם עמד על־רגליך ואדבר אתך", + "ותבא בי רוח כאשר דבר אלי ותעמדני על־רגלי ואשמע את מדבר אלי", + "ויאמר אלי בן־אדם שולח אני אותך אל־בני ישראל אל־גוים המורדים אשר מרדו־בי המה ואבותם פשעו בי עד־עצם היום הזה", + "והבנים קשי פנים וחזקי־לב אני שולח אותך אליהם ואמרת אליהם כה אמר אדני יהוה", + "והמה אם־ישמעו ואם־יחדלו כי בית מרי המה וידעו כי נביא היה בתוכם", + "ואתה בן־אדם אל־תירא מהם ומדבריהם אל־תירא כי סרבים וסלונים אותך ואל־עקרבים אתה יושב מדבריהם אל־תירא ומפניהם אל־תחת כי בית מרי המה", + "ודברת את־דברי אליהם אם־ישמעו ואם־יחדלו כי מרי המה", + "ואתה בן־אדם שמע את אשר־אני מדבר אליך אל־תהי־מרי כבית המרי פצה פיך ואכל את אשר־אני נתן אליך", + "ואראה והנה־יד שלוחה אלי והנה־בו מגלת־ספר", + "ויפרש אותה לפני והיא כתובה פנים ואחור וכתוב אליה קנים והגה והי" + ], + [ + "ויאמר אלי בן־אדם את אשר־תמצא אכול אכול את־המגלה הזאת ולך דבר אל־בית ישראל", + "ואפתח את־פי ויאכלני את המגלה הזאת", + "ויאמר אלי בן־אדם בטנך תאכל ומעיך תמלא את המגלה הזאת אשר אני נתן אליך ואכלה ותהי בפי כדבש למתוק", + "ויאמר אלי בן־אדם לך־בא אל־בית ישראל ודברת בדברי אליהם", + "כי לא אל־עם עמקי שפה וכבדי לשון אתה שלוח אל־בית ישראל", + "לא אל־עמים רבים עמקי שפה וכבדי לשון אשר לא־תשמע דבריהם אם־לא אליהם שלחתיך המה ישמעו אליך", + "ובית ישראל לא יאבו לשמע אליך כי־אינם אבים לשמע אלי כי כל־בית ישראל חזקי־מצח וקשי־לב המה", + "הנה נתתי את־פניך חזקים לעמת פניהם ואת־מצחך חזק לעמת מצחם", + "כשמיר חזק מצר נתתי מצחך לא־תירא אותם ולא־תחת מפניהם כי בית־מרי המה", + "ויאמר אלי בן־אדם את־כל־דברי אשר אדבר אליך קח בלבבך ובאזניך שמע", + "ולך בא אל־הגולה אל־בני עמך ודברת אליהם ואמרת אליהם כה אמר אדני יהוה אם־ישמעו ואם־יחדלו", + "ותשאני רוח ואשמע אחרי קול רעש גדול ברוך כבוד־יהוה ממקומו", + "וקול כנפי החיות משיקות אשה אל־אחותה וקול האופנים לעמתם וקול רעש גדול", + "ורוח נשאתני ותקחני ואלך מר בחמת רוחי ויד־יהוה עלי חזקה", + "ואבוא אל־הגולה תל אביב הישבים אל־נהר־כבר ואשר [ואשב] המה יושבים שם ואשב שם שבעת ימים משמים בתוכם", + "ויהי מקצה שבעת ימים ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם צפה נתתיך לבית ישראל ושמעת מפי דבר והזהרת אותם ממני", + "באמרי לרשע מות תמות ולא הזהרתו ולא דברת להזהיר רשע מדרכו הרשעה לחיתו הוא רשע בעונו ימות ודמו מידך אבקש", + "ואתה כי־הזהרת רשע ולא־שב מרשעו ומדרכו הרשעה הוא בעונו ימות ואתה את־נפשך הצלת", + "ובשוב צדיק מצדקו ועשה עול ונתתי מכשול לפניו הוא ימות כי לא הזהרתו בחטאתו ימות ולא תזכרן צדקתו אשר עשה ודמו מידך אבקש", + "ואתה כי הזהרתו צדיק לבלתי חטא צדיק והוא לא־חטא חיו יחיה כי נזהר ואתה את־נפשך הצלת", + "ותהי עלי שם יד־יהוה ויאמר אלי קום צא אל־הבקעה ושם אדבר אותך", + "ואקום ואצא אל־הבקעה והנה־שם כבוד־יהוה עמד ככבוד אשר ראיתי על־נהר־כבר ואפל על־פני", + "ותבא־בי רוח ותעמדני על־רגלי וידבר אתי ויאמר אלי בא הסגר בתוך ביתך", + "ואתה בן־אדם הנה נתנו עליך עבותים ואסרוך בהם ולא תצא בתוכם", + "ולשונך אדביק אל־חכך ונאלמת ולא־תהיה להם לאיש מוכיח כי בית מרי המה", + "ובדברי אותך אפתח את־פיך ואמרת אליהם כה אמר אדני יהוה השמע ישמע והחדל יחדל כי בית מרי המה" + ], + [ + "ואתה בן־אדם קח־לך לבנה ונתתה אותה לפניך וחקות עליה עיר את־ירושלם", + "ונתתה עליה מצור ובנית עליה דיק ושפכת עליה סללה ונתתה עליה מחנות ושים־עליה כרים סביב", + "ואתה קח־לך מחבת ברזל ונתתה אותה קיר ברזל בינך ובין העיר והכינתה את־פניך אליה והיתה במצור וצרת עליה אות היא לבית ישראל", + "ואתה שכב על־צדך השמאלי ושמת את־עון בית־ישראל עליו מספר הימים אשר תשכב עליו תשא את־עונם", + "ואני נתתי לך את־שני עונם למספר ימים שלש־מאות ותשעים יום ונשאת עון בית־ישראל", + "וכלית את־אלה ושכבת על־צדך הימוני [הימני] שנית ונשאת את־עון בית־יהודה ארבעים יום יום לשנה יום לשנה נתתיו לך", + "ואל־מצור ירושלם תכין פניך וזרעך חשופה ונבאת עליה", + "והנה נתתי עליך עבותים ולא־תהפך מצדך אל־צדך עד־כלותך ימי מצורך", + "ואתה קח־לך חטין ושערים ופול ועדשים ודחן וכסמים ונתתה אותם בכלי אחד ועשית אותם לך ללחם מספר הימים אשר־אתה שוכב על־צדך שלש־מאות ותשעים יום תאכלנו", + "ומאכלך אשר תאכלנו במשקול עשרים שקל ליום מעת עד־עת תאכלנו", + "ומים במשורה תשתה ששית ההין מעת עד־עת תשתה", + "ועגת שערים תאכלנה והיא בגללי צאת האדם תעגנה לעיניהם", + "ויאמר יהוה ככה יאכלו בני־ישראל את־לחמם טמא בגוים אשר אדיחם שם", + "ואמר אהה אדני יהוה הנה נפשי לא מטמאה ונבלה וטרפה לא־אכלתי מנעורי ועד־עתה ולא־בא בפי בשר פגול", + "ויאמר אלי ראה נתתי לך את־צפועי [צפיעי] הבקר תחת גללי האדם ועשית את־לחמך עליהם", + "ויאמר אלי בן־אדם הנני שבר מטה־לחם בירושלם ואכלו־לחם במשקל ובדאגה ומים במשורה ובשממון ישתו", + "למען יחסרו לחם ומים ונשמו איש ואחיו ונמקו בעונם" + ], + [ + "ואתה בן־אדם קח־לך חרב חדה תער הגלבים תקחנה לך והעברת על־ראשך ועל־זקנך ולקחת לך מאזני משקל וחלקתם", + "שלשית באור תבעיר בתוך העיר כמלאת ימי המצור ולקחת את־השלשית תכה בחרב סביבותיה והשלשית תזרה לרוח וחרב אריק אחריהם", + "ולקחת משם מעט במספר וצרת אותם בכנפיך", + "ומהם עוד תקח והשלכת אותם אל־תוך האש ושרפת אתם באש ממנו תצא־אש אל־כל־בית ישראל", + "כה אמר אדני יהוה זאת ירושלם בתוך הגוים שמתיה וסביבותיה ארצות", + "ותמר את־משפטי לרשעה מן־הגוים ואת־חקותי מן־הארצות אשר סביבותיה כי במשפטי מאסו וחקותי לא־הלכו בהם", + "לכן כה־אמר אדני יהוה יען המנכם מן־הגוים אשר סביבותיכם בחקותי לא הלכתם ואת־משפטי לא עשיתם וכמשפטי הגוים אשר סביבותיכם לא עשיתם", + "לכן כה אמר אדני יהוה הנני עליך גם־אני ועשיתי בתוכך משפטים לעיני הגוים", + "ועשיתי בך את אשר לא־עשיתי ואת אשר־לא־אעשה כמהו עוד יען כל־תועבתיך", + "לכן אבות יאכלו בנים בתוכך ובנים יאכלו אבותם ועשיתי בך שפטים וזריתי את־כל־שאריתך לכל־רוח", + "לכן חי־אני נאם אדני יהוה אם־לא יען את־מקדשי טמאת בכל־שקוציך ובכל־תועבתיך וגם־אני אגרע ולא־תחוס עיני וגם־אני לא אחמול", + "שלשתיך בדבר ימותו וברעב יכלו בתוכך והשלשית בחרב יפלו סביבותיך והשלישית לכל־רוח אזרה וחרב אריק אחריהם", + "וכלה אפי והנחותי חמתי בם והנחמתי וידעו כי־אני יהוה דברתי בקנאתי בכלותי חמתי בם", + "ואתנך לחרבה ולחרפה בגוים אשר סביבותיך לעיני כל־עובר", + "והיתה חרפה וגדופה מוסר ומשמה לגוים אשר סביבותיך בעשותי בך שפטים באף ובחמה ובתכחות חמה אני יהוה דברתי", + "בשלחי את־חצי הרעב הרעים בהם אשר היו למשחית אשר־אשלח אותם לשחתכם ורעב אסף עליכם ושברתי לכם מטה־לחם", + "ושלחתי עליכם רעב וחיה רעה ושכלך ודבר ודם יעבר־בך וחרב אביא עליך אני יהוה דברתי" + ], + [ + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם שים פניך אל־הרי ישראל והנבא אליהם", + "ואמרת הרי ישראל שמעו דבר־אדני יהוה כה־אמר אדני יהוה להרים ולגבעות לאפיקים ולגאית [ולגאיות] הנני אני מביא עליכם חרב ואבדתי במותיכם", + "ונשמו מזבחותיכם ונשברו חמניכם והפלתי חלליכם לפני גלוליכם", + "ונתתי את־פגרי בני ישראל לפני גלוליהם וזריתי את־עצמותיכם סביבות מזבחותיכם", + "בכל מושבותיכם הערים תחרבנה והבמות תישמנה למען יחרבו ויאשמו מזבחותיכם ונשברו ונשבתו גלוליכם ונגדעו חמניכם ונמחו מעשיכם", + "ונפל חלל בתוככם וידעתם כי־אני יהוה", + "והותרתי בהיות לכם פליטי חרב בגוים בהזרותיכם בארצות", + "וזכרו פליטיכם אותי בגוים אשר נשבו־שם אשר נשברתי את־לבם הזונה אשר־סר מעלי ואת עיניהם הזנות אחרי גלוליהם ונקטו בפניהם אל־הרעות אשר עשו לכל תועבתיהם", + "וידעו כי־אני יהוה לא אל־חנם דברתי לעשות להם הרעה הזאת", + "כה־אמר אדני יהוה הכה בכפך ורקע ברגלך ואמר־אח אל כל־תועבות רעות בית ישראל אשר בחרב ברעב ובדבר יפלו", + "הרחוק בדבר ימות והקרוב בחרב יפול והנשאר והנצור ברעב ימות וכליתי חמתי בם", + "וידעתם כי־אני יהוה בהיות חלליהם בתוך גלוליהם סביבות מזבחותיהם אל כל־גבעה רמה בכל ראשי ההרים ותחת כל־עץ רענן ותחת כל־אלה עבתה מקום אשר נתנו־שם ריח ניחח לכל גלוליהם", + "ונטיתי את־ידי עליהם ונתתי את־הארץ שממה ומשמה ממדבר דבלתה בכל מושבותיהם וידעו כי־אני יהוה" + ], + [ + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "ואתה בן־אדם כה־אמר אדני יהוה לאדמת ישראל קץ בא הקץ על־ארבעת [ארבע] כנפות הארץ", + "עתה הקץ עליך ושלחתי אפי בך ושפטתיך כדרכיך ונתתי עליך את כל־תועבתיך", + "ולא־תחוס עיני עליך ולא אחמול כי דרכיך עליך אתן ותועבותיך בתוכך תהיין וידעתם כי־אני יהוה", + "כה אמר אדני יהוה רעה אחת רעה הנה באה", + "קץ בא בא הקץ הקיץ אליך הנה באה", + "באה הצפירה אליך יושב הארץ בא העת קרוב היום מהומה ולא־הד הרים", + "עתה מקרוב אשפוך חמתי עליך וכליתי אפי בך ושפטתיך כדרכיך ונתתי עליך את כל־תועבותיך", + "ולא־תחוס עיני ולא אחמול כדרכיך עליך אתן ותועבותיך בתוכך תהיין וידעתם כי אני יהוה מכה", + "הנה היום הנה באה יצאה הצפרה צץ המטה פרח הזדון", + "החמס קם למטה־רשע לא־מהם ולא מהמונם ולא מהמהם ולא־נה בהם", + "בא העת הגיע היום הקונה אל־ישמח והמוכר אל־יתאבל כי חרון אל־כל־המונה", + "כי המוכר אל־הממכר לא ישוב ועוד בחיים חיתם כי־חזון אל־כל־המונה לא ישוב ואיש בעונו חיתו לא יתחזקו", + "תקעו בתקוע והכין הכל ואין הלך למלחמה כי חרוני אל־כל־המונה", + "החרב בחוץ והדבר והרעב מבית אשר בשדה בחרב ימות ואשר בעיר רעב ודבר יאכלנו", + "ופלטו פליטיהם והיו אל־ההרים כיוני הגאיות כלם המות איש בעונו", + "כל־הידים תרפינה וכל־ברכים תלכנה מים", + "וחגרו שקים וכסתה אותם פלצות ואל כל־פנים בושה ובכל־ראשיהם קרחה", + "כספם בחוצות ישליכו וזהבם לנדה יהיה כספם וזהבם לא־יוכל להצילם ביום עברת יהוה נפשם לא ישבעו ומעיהם לא ימלאו כי־מכשול עונם היה", + "וצבי עדיו לגאון שמהו וצלמי תועבתם שקוציהם עשו בו על־כן נתתיו להם לנדה", + "ונתתיו ביד־הזרים לבז ולרשעי הארץ לשלל וחללה [וחללוהו]", + "והסבותי פני מהם וחללו את־צפוני ובאו־בה פריצים וחללוה", + "עשה הרתוק כי הארץ מלאה משפט דמים והעיר מלאה חמס", + "והבאתי רעי גוים וירשו את־בתיהם והשבתי גאון עזים ונחלו מקדשיהם", + "קפדה־בא ובקשו שלום ואין", + "הוה על־הוה תבוא ושמעה אל־שמועה תהיה ובקשו חזון מנביא ותורה תאבד מכהן ועצה מזקנים", + "המלך יתאבל ונשיא ילבש שממה וידי עם־הארץ תבהלנה מדרכם אעשה אותם ובמשפטיהם אשפטם וידעו כי־אני יהוה" + ], + [ + "ויהי בשנה הששית בששי בחמשה לחדש אני יושב בביתי וזקני יהודה יושבים לפני ותפל עלי שם יד אדני יהוה", + "ואראה והנה דמות כמראה־אש ממראה מתניו ולמטה אש וממתניו ולמעלה כמראה־זהר כעין החשמלה", + "וישלח תבנית יד ויקחני בציצת ראשי ותשא אתי רוח בין־הארץ ובין השמים ותבא אתי ירושלמה במראות אלהים אל־פתח שער הפנימית הפונה צפונה אשר־שם מושב סמל הקנאה המקנה", + "והנה־שם כבוד אלהי ישראל כמראה אשר ראיתי בבקעה", + "ויאמר אלי בן־אדם שא־נא עיניך דרך צפונה ואשא עיני דרך צפונה והנה מצפון לשער המזבח סמל הקנאה הזה בבאה", + "ויאמר אלי בן־אדם הראה אתה מהם [מה] [הם] עשים תועבות גדלות אשר בית־ישראל עשים פה לרחקה מעל מקדשי ועוד תשוב תראה תועבות גדלות", + "ויבא אתי אל־פתח החצר ואראה והנה חר־אחד בקיר", + "ויאמר אלי בן־אדם חתר־נא בקיר ואחתר בקיר והנה פתח אחד", + "ויאמר אלי בא וראה את־התועבות הרעות אשר הם עשים פה", + "ואבוא ואראה והנה כל־תבנית רמש ובהמה שקץ וכל־גלולי בית ישראל מחקה על־הקיר סביב סביב", + "ושבעים איש מזקני בית־ישראל ויאזניהו בן־שפן עמד בתוכם עמדים לפניהם ואיש מקטרתו בידו ועתר ענן־הקטרת עלה", + "ויאמר אלי הראית בן־אדם אשר זקני בית־ישראל עשים בחשך איש בחדרי משכיתו כי אמרים אין יהוה ראה אתנו עזב יהוה את־הארץ", + "ויאמר אלי עוד תשוב תראה תועבות גדלות אשר־המה עשים", + "ויבא אתי אל־פתח שער בית־יהוה אשר אל־הצפונה והנה־שם הנשים ישבות מבכות את־התמוז", + "ויאמר אלי הראית בן־אדם עוד תשוב תראה תועבות גדלות מאלה", + "ויבא אתי אל־חצר בית־יהוה הפנימית והנה־פתח היכל יהוה בין האולם ובין המזבח כעשרים וחמשה איש אחריהם אל־היכל יהוה ופניהם קדמה והמה משתחויתם קדמה לשמש", + "ויאמר אלי הראית בן־אדם הנקל לבית יהודה מעשות את־התועבות אשר עשו־פה כי־מלאו את־הארץ חמס וישבו להכעיסני והנם שלחים את־הזמורה אל־אפם", + "וגם־אני אעשה בחמה לא־תחוס עיני ולא אחמל וקראו באזני קול גדול ולא אשמע אותם" + ], + [ + "ויקרא באזני קול גדול לאמר קרבו פקדות העיר ואיש כלי משחתו בידו", + "והנה ששה אנשים באים מדרך־שער העליון אשר מפנה צפונה ואיש כלי מפצו בידו ואיש־אחד בתוכם לבש בדים וקסת הספר במתניו ויבאו ויעמדו אצל מזבח הנחשת", + "וכבוד אלהי ישראל נעלה מעל הכרוב אשר היה עליו אל מפתן הבית ויקרא אל־האיש הלבש הבדים אשר קסת הספר במתניו", + "ויאמר יהוה אלו [אליו] עבר בתוך העיר בתוך ירושלם והתוית תו על־מצחות האנשים הנאנחים והנאנקים על כל־התועבות הנעשות בתוכה", + "ולאלה אמר באזני עברו בעיר אחריו והכו על־[אל־] תחס עיניכם [עינכם] ואל־תחמלו", + "זקן בחור ובתולה וטף ונשים תהרגו למשחית ועל־כל־איש אשר־עליו התו אל־תגשו וממקדשי תחלו ויחלו באנשים הזקנים אשר לפני הבית", + "ויאמר אליהם טמאו את־הבית ומלאו את־החצרות חללים צאו ויצאו והכו בעיר", + "ויהי כהכותם ונאשאר אני ואפלה על־פני ואזעק ואמר אהה אדני יהוה המשחית אתה את כל־שארית ישראל בשפכך את־חמתך על־ירושלם", + "ויאמר אלי עון בית־ישראל ויהודה גדול במאד מאד ותמלא הארץ דמים והעיר מלאה מטה כי אמרו עזב יהוה את־הארץ ואין יהוה ראה", + "וגם־אני לא־תחוס עיני ולא אחמל דרכם בראשם נתתי", + "והנה האיש לבש הבדים אשר הקסת במתניו משיב דבר לאמר עשיתי כאשר [ככל] [אשר] צויתני" + ], + [ + "ואראה והנה אל־הרקיע אשר על־ראש הכרבים כאבן ספיר כמראה דמות כסא נראה עליהם", + "ויאמר אל־האיש לבש הבדים ויאמר בא אל־בינות לגלגל אל־תחת לכרוב ומלא חפניך גחלי־אש מבינות לכרבים וזרק על־העיר ויבא לעיני", + "והכרבים עמדים מימין לבית בבאו האיש והענן מלא את־החצר הפנימית", + "וירם כבוד־יהוה מעל הכרוב על מפתן הבית וימלא הבית את־הענן והחצר מלאה את־נגה כבוד יהוה", + "וקול כנפי הכרובים נשמע עד־החצר החיצנה כקול אל־שדי בדברו", + "ויהי בצותו את־האיש לבש־הבדים לאמר קח אש מבינות לגלגל מבינות לכרובים ויבא ויעמד אצל האופן", + "וישלח הכרוב את־ידו מבינות לכרובים אל־האש אשר בינות הכרבים וישא ויתן אל־חפני לבש הבדים ויקח ויצא", + "וירא לכרבים תבנית יד־אדם תחת כנפיהם", + "ואראה והנה ארבעה אופנים אצל הכרובים אופן אחד אצל הכרוב אחד ואופן אחד אצל הכרוב אחד ומראה האופנים כעין אבן תרשיש", + "ומראיהם דמות אחד לארבעתם כאשר יהיה האופן בתוך האופן", + "בלכתם אל־ארבעת רבעיהם ילכו לא יסבו בלכתם כי המקום אשר־יפנה הראש אחריו ילכו לא יסבו בלכתם", + "וכל־בשרם וגבהם וידיהם וכנפיהם והאופנים מלאים עינים סביב לארבעתם אופניהם", + "לאופנים להם קורא הגלגל באזני", + "וארבעה פנים לאחד פני האחד פני הכרוב ופני השני פני אדם והשלישי פני אריה והרביעי פני־נשר", + "וירמו הכרובים היא החיה אשר ראיתי בנהר־כבר", + "ובלכת הכרובים ילכו האופנים אצלם ובשאת הכרובים את־כנפיהם לרום מעל הארץ לא־יסבו האופנים גם־הם מאצלם", + "בעמדם יעמדו וברומם ירומו אותם כי רוח החיה בהם", + "ויצא כבוד יהוה מעל מפתן הבית ויעמד על־הכרובים", + "וישאו הכרובים את־כנפיהם וירומו מן־הארץ לעיני בצאתם והאופנים לעמתם ויעמד פתח שער בית־יהוה הקדמוני וכבוד אלהי־ישראל עליהם מלמעלה", + "היא החיה אשר ראיתי תחת אלהי־ישראל בנהר־כבר ואדע כי כרובים המה", + "ארבעה ארבעה פנים לאחד וארבע כנפים לאחד ודמות ידי אדם תחת כנפיהם", + "ודמות פניהם המה הפנים אשר ראיתי על־נהר־כבר מראיהם ואותם איש אל־עבר פניו ילכו" + ], + [ + "ותשא אתי רוח ותבא אתי אל־שער בית־יהוה הקדמוני הפונה קדימה והנה בפתח השער עשרים וחמשה איש ואראה בתוכם את־יאזניה בן־עזר ואת־פלטיהו בן־בניהו שרי העם", + "ויאמר אלי בן־אדם אלה האנשים החשבים און והיעצים עצת־רע בעיר הזאת", + "האמרים לא בקרוב בנות בתים היא הסיר ואנחנו הבשר", + "לכן הנבא עליהם הנבא בן־אדם", + "ותפל עלי רוח יהוה ויאמר אלי אמר כה־אמר יהוה כן אמרתם בית ישראל ומעלות רוחכם אני ידעתיה", + "הרביתם חלליכם בעיר הזאת ומלאתם חוצתיה חלל", + "לכן כה־אמר אדני יהוה חלליכם אשר שמתם בתוכה המה הבשר והיא הסיר ואתכם הוציא מתוכה", + "חרב יראתם וחרב אביא עליכם נאם אדני יהוה", + "והוצאתי אתכם מתוכה ונתתי אתכם ביד־זרים ועשיתי בכם שפטים", + "בחרב תפלו על־גבול ישראל אשפוט אתכם וידעתם כי־אני יהוה", + "היא לא־תהיה לכם לסיר ואתם תהיו בתוכה לבשר אל־גבול ישראל אשפט אתכם", + "וידעתם כי־אני יהוה אשר בחקי לא הלכתם ומשפטי לא עשיתם וכמשפטי הגוים אשר סביבותיכם עשיתם", + "ויהי כהנבאי ופלטיהו בן־בניה מת ואפל על־פני ואזעק קול־גדול ואמר אהה אדני יהוה כלה אתה עשה את שארית ישראל", + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם אחיך אחיך אנשי גאלתך וכל־בית ישראל כלה אשר אמרו להם ישבי ירושלם רחקו מעל יהוה לנו היא נתנה הארץ למורשה", + "לכן אמר כה־אמר אדני יהוה כי הרחקתים בגוים וכי הפיצותים בארצות ואהי להם למקדש מעט בארצות אשר־באו שם", + "לכן אמר כה־אמר אדני יהוה וקבצתי אתכם מן־העמים ואספתי אתכם מן־הארצות אשר נפצותם בהם ונתתי לכם את־אדמת ישראל", + "ובאו־שמה והסירו את־כל־שקוציה ואת־כל־תועבותיה ממנה", + "ונתתי להם לב אחד ורוח חדשה אתן בקרבכם והסרתי לב האבן מבשרם ונתתי להם לב בשר", + "למען בחקתי ילכו ואת־משפטי ישמרו ועשו אתם והיו־לי לעם ואני אהיה להם לאלהים", + "ואל־לב שקוציהם ותועבותיהם לבם הלך דרכם בראשם נתתי נאם אדני יהוה", + "וישאו הכרובים את־כנפיהם והאופנים לעמתם וכבוד אלהי־ישראל עליהם מלמעלה", + "ויעל כבוד יהוה מעל תוך העיר ויעמד על־ההר אשר מקדם לעיר", + "ורוח נשאתני ותביאני כשדימה אל־הגולה במראה ברוח אלהים ויעל מעלי המראה אשר ראיתי", + "ואדבר אל־הגולה את כל־דברי יהוה אשר הראני" + ], + [ + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם בתוך בית־המרי אתה ישב אשר עינים להם לראות ולא ראו אזנים להם לשמע ולא שמעו כי בית מרי הם", + "ואתה בן־אדם עשה לך כלי גולה וגלה יומם לעיניהם וגלית ממקומך אל־מקום אחר לעיניהם אולי יראו כי בית מרי המה", + "והוצאת כליך ככלי גולה יומם לעיניהם ואתה תצא בערב לעיניהם כמוצאי גולה", + "לעיניהם חתר־לך בקיר והוצאת בו", + "לעיניהם על־כתף תשא בעלטה תוציא פניך תכסה ולא תראה את־הארץ כי־מופת נתתיך לבית ישראל", + "ואעש כן כאשר צויתי כלי הוצאתי ככלי גולה יומם ובערב חתרתי־לי בקיר ביד בעלטה הוצאתי על־כתף נשאתי לעיניהם", + "ויהי דבר־יהוה אלי בבקר לאמר", + "בן־אדם הלא אמרו אליך בית ישראל בית המרי מה אתה עשה", + "אמר אליהם כה אמר אדני יהוה הנשיא המשא הזה בירושלם וכל־בית ישראל אשר־המה בתוכם", + "אמר אני מופתכם כאשר עשיתי כן יעשה להם בגולה בשבי ילכו", + "והנשיא אשר־בתוכם אל־כתף ישא בעלטה ויצא בקיר יחתרו להוציא בו פניו יכסה יען אשר לא־יראה לעין הוא את־הארץ", + "ופרשתי את־רשתי עליו ונתפש במצודתי והבאתי אתו בבלה ארץ כשדים ואותה לא־יראה ושם ימות", + "וכל אשר סביבתיו עזרה [עזרו] וכל־אגפיו אזרה לכל־רוח וחרב אריק אחריהם", + "וידעו כי־אני יהוה בהפיצי אותם בגוים וזריתי אותם בארצות", + "והותרתי מהם אנשי מספר מחרב מרעב ומדבר למען יספרו את־כל־תועבותיהם בגוים אשר־באו שם וידעו כי־אני יהוה", + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם לחמך ברעש תאכל ומימיך ברגזה ובדאגה תשתה", + "ואמרת אל־עם הארץ כה־אמר אדני יהוה ליושבי ירושלם אל־אדמת ישראל לחמם בדאגה יאכלו ומימיהם בשממון ישתו למען תשם ארצה ממלאה מחמס כל־הישבים בה", + "והערים הנושבות תחרבנה והארץ שממה תהיה וידעתם כי־אני יהוה", + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם מה־המשל הזה לכם על־אדמת ישראל לאמר יארכו הימים ואבד כל־חזון", + "לכן אמר אליהם כה־אמר אדני יהוה השבתי את־המשל הזה ולא־ימשלו אתו עוד בישראל כי אם־דבר אליהם קרבו הימים ודבר כל־חזון", + "כי לא יהיה עוד כל־חזון שוא ומקסם חלק בתוך בית ישראל", + "כי אני יהוה אדבר את אשר אדבר דבר ויעשה לא תמשך עוד כי בימיכם בית המרי אדבר דבר ועשיתיו נאם אדני יהוה", + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם הנה בית־ישראל אמרים החזון אשר־הוא חזה לימים רבים ולעתים רחוקות הוא נבא", + "לכן אמר אליהם כה אמר אדני יהוה לא־תמשך עוד כל־דברי אשר אדבר דבר ויעשה נאם אדני יהוה" + ], + [ + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם הנבא אל־נביאי ישראל הנבאים ואמרת לנביאי מלבם שמעו דבר־יהוה", + "כה אמר אדני יהוה הוי על־הנביאים הנבלים אשר הלכים אחר רוחם ולבלתי ראו", + "כשעלים בחרבות נביאיך ישראל היו", + "לא עליתם בפרצות ותגדרו גדר על־בית ישראל לעמד במלחמה ביום יהוה", + "חזו שוא וקסם כזב האמרים נאם־יהוה ויהוה לא שלחם ויחלו לקים דבר", + "הלוא מחזה־שוא חזיתם ומקסם כזב אמרתם ואמרים נאם־יהוה ואני לא דברתי", + "לכן כה אמר אדני יהוה יען דברכם שוא וחזיתם כזב לכן הנני אליכם נאם אדני יהוה", + "והיתה ידי אל־הנביאים החזים שוא והקסמים כזב בסוד עמי לא־יהיו ובכתב בית־ישראל לא יכתבו ואל־אדמת ישראל לא יבאו וידעתם כי אני אדני יהוה", + "יען וביען הטעו את־עמי לאמר שלום ואין שלום והוא בנה חיץ והנם טחים אתו תפל", + "אמר אל־טחי תפל ויפל היה גשם שוטף ואתנה אבני אלגביש תפלנה ורוח סערות תבקע", + "והנה נפל הקיר הלוא יאמר אליכם איה הטיח אשר טחתם", + "לכן כה אמר אדני יהוה ובקעתי רוח־סערות בחמתי וגשם שטף באפי יהיה ואבני אלגביש בחמה לכלה", + "והרסתי את־הקיר אשר־טחתם תפל והגעתיהו אל־הארץ ונגלה יסדו ונפלה וכליתם בתוכה וידעתם כי־אני יהוה", + "וכליתי את־חמתי בקיר ובטחים אתו תפל ואמר לכם אין הקיר ואין הטחים אתו", + "נביאי ישראל הנבאים אל־ירושלם והחזים לה חזון שלם ואין שלם נאם אדני יהוה", + "ואתה בן־אדם שים פניך אל־בנות עמך המתנבאות מלבהן והנבא עליהן", + "ואמרת כה־אמר אדני יהוה הוי למתפרות כסתות על כל־אצילי ידי ועשות המספחות על־ראש כל־קומה לצודד נפשות הנפשות תצודדנה לעמי ונפשות לכנה תחיינה", + "ותחללנה אתי אל־עמי בשעלי שערים ובפתותי לחם להמית נפשות אשר לא־תמותנה ולחיות נפשות אשר לא־תחיינה בכזבכם לעמי שמעי כזב", + "לכן כה־אמר אדני יהוה הנני אל־כסתותיכנה אשר אתנה מצדדות שם את־הנפשות לפרחות וקרעתי אתם מעל זרועתיכם ושלחתי את־הנפשות אשר אתם מצדדות את־נפשים לפרחת", + "וקרעתי את־מספחתיכם והצלתי את־עמי מידכן ולא־יהיו עוד בידכן למצודה וידעתן כי־אני יהוה", + "יען הכאות לב־צדיק שקר ואני לא הכאבתיו ולחזק ידי רשע לבלתי־שוב מדרכו הרע להחיתו", + "לכן שוא לא תחזינה וקסם לא־תקסמנה עוד והצלתי את־עמי מידכן וידעתן כי־אני יהוה" + ], + [ + "ויבוא אלי אנשים מזקני ישראל וישבו לפני", + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם האנשים האלה העלו גלוליהם על־לבם ומכשול עונם נתנו נכח פניהם האדרש אדרש להם", + "לכן דבר־אותם ואמרת אליהם כה־אמר אדני יהוה איש איש מבית ישראל אשר יעלה את־גלוליו אל־לבו ומכשול עונו ישים נכח פניו ובא אל־הנביא אני יהוה נעניתי לו בה [בא] ברב גלוליו", + "למען תפש את־בית־ישראל בלבם אשר נזרו מעלי בגלוליהם כלם", + "לכן אמר אל־בית ישראל כה אמר אדני יהוה שובו והשיבו מעל גלוליכם ומעל כל־תועבתיכם השיבו פניכם", + "כי איש איש מבית ישראל ומהגר אשר־יגור בישראל וינזר מאחרי ויעל גלוליו אל־לבו ומכשול עונו ישים נכח פניו ובא אל־הנביא לדרש־לו בי אני יהוה נענה־לו בי", + "ונתתי פני באיש ההוא והשמתיהו לאות ולמשלים והכרתיו מתוך עמי וידעתם כי־אני יהוה", + "והנביא כי־יפתה ודבר דבר אני יהוה פתיתי את הנביא ההוא ונטיתי את־ידי עליו והשמדתיו מתוך עמי ישראל", + "ונשאו עונם כעון הדרש כעון הנביא יהיה", + "למען לא־יתעו עוד בית־ישראל מאחרי ולא־יטמאו עוד בכל־פשעיהם והיו לי לעם ואני אהיה להם לאלהים נאם אדני יהוה", + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם ארץ כי תחטא־לי למעל־מעל ונטיתי ידי עליה ושברתי לה מטה־לחם והשלחתי־בה רעב והכרתי ממנה אדם ובהמה", + "והיו שלשת האנשים האלה בתוכה נח דנאל [דניאל] ואיוב המה בצדקתם ינצלו נפשם נאם אדני יהוה", + "לו־חיה רעה אעביר בארץ ושכלתה והיתה שממה מבלי עובר מפני החיה", + "שלשת האנשים האלה בתוכה חי־אני נאם אדני יהוה אם־בנים ואם־בנות יצילו המה לבדם ינצלו והארץ תהיה שממה", + "או חרב אביא על־הארץ ההיא ואמרתי חרב תעבר בארץ והכרתי ממנה אדם ובהמה", + "ושלשת האנשים האלה בתוכה חי־אני נאם אדני יהוה לא יצילו בנים ובנות כי הם לבדם ינצלו", + "או דבר אשלח אל־הארץ ההיא ושפכתי חמתי עליה בדם להכרית ממנה אדם ובהמה", + "ונח דנאל [דניאל] ואיוב בתוכה חי־אני נאם אדני יהוה אם־בן אם־בת יצילו המה בצדקתם יצילו נפשם", + "כי כה אמר אדני יהוה אף כי־ארבעת שפטי הרעים חרב ורעב וחיה רעה ודבר שלחתי אל־ירושלם להכרית ממנה אדם ובהמה", + "והנה נותרה־בה פלטה המוצאים בנים ובנות הנם יוצאים אליכם וראיתם את־דרכם ואת־עלילותם ונחמתם על־הרעה אשר הבאתי על־ירושלם את כל־אשר הבאתי עליה", + "ונחמו אתכם כי־תראו את־דרכם ואת־עלילותם וידעתם כי לא חנם עשיתי את כל־אשר־עשיתי בה נאם אדני יהוה" + ], + [ + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם מה־יהיה עץ־הגפן מכל־עץ הזמורה אשר היה בעצי היער", + "היקח ממנו עץ לעשות למלאכה אם־יקחו ממנו יתד לתלות עליו כל־כלי", + "הנה לאש נתן לאכלה את שני קצותיו אכלה האש ותוכו נחר היצלח למלאכה", + "הנה בהיותו תמים לא יעשה למלאכה אף כי־אש אכלתהו ויחר ונעשה עוד למלאכה", + "לכן כה אמר אדני יהוה כאשר עץ־הגפן בעץ היער אשר־נתתיו לאש לאכלה כן נתתי את־ישבי ירושלם", + "ונתתי את־פני בהם מהאש יצאו והאש תאכלם וידעתם כי־אני יהוה בשומי את־פני בהם", + "ונתתי את־הארץ שממה יען מעלו מעל נאם אדני יהוה" + ], + [ + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם הודע את־ירושלם את־תועבתיה", + "ואמרת כה־אמר אדני יהוה לירושלם מכרתיך ומלדתיך מארץ הכנעני אביך האמרי ואמך חתית", + "ומולדותיך ביום הולדת אתך לא־כרת שרך ובמים לא־רחצת למשעי והמלח לא המלחת והחתל לא חתלת", + "לא־חסה עליך עין לעשות לך אחת מאלה לחמלה עליך ותשלכי אל־פני השדה בגעל נפשך ביום הלדת אתך", + "ואעבר עליך ואראך מתבוססת בדמיך ואמר לך בדמיך חיי ואמר לך בדמיך חיי", + "רבבה כצמח השדה נתתיך ותרבי ותגדלי ותבאי בעדי עדיים שדים נכנו ושערך צמח ואת ערם ועריה", + "ואעבר עליך ואראך והנה עתך עת דדים ואפרש כנפי עליך ואכסה ערותך ואשבע לך ואבוא בברית אתך נאם אדני יהוה ותהיי לי", + "וארחצך במים ואשטף דמיך מעליך ואסכך בשמן", + "ואלבישך רקמה ואנעלך תחש ואחבשך בשש ואכסך משי", + "ואעדך עדי ואתנה צמידים על־ידיך ורביד על־גרונך", + "ואתן נזם על־אפך ועגילים על־אזניך ועטרת תפארת בראשך", + "ותעדי זהב וכסף ומלבושך ששי [שש] ומשי ורקמה סלת ודבש ושמן אכלתי [אכלת] ותיפי במאד מאד ותצלחי למלוכה", + "ויצא לך שם בגוים ביפיך כי כליל הוא בהדרי אשר־שמתי עליך נאם אדני יהוה", + "ותבטחי ביפיך ותזני על־שמך ותשפכי את־תזנותיך על־כל־עובר לו־יהי", + "ותקחי מבגדיך ותעשי־לך במות טלאות ותזני עליהם לא באות ולא יהיה", + "ותקחי כלי תפארתך מזהבי ומכספי אשר נתתי לך ותעשי־לך צלמי זכר ותזני־בם", + "ותקחי את־בגדי רקמתך ותכסים ושמני וקטרתי נתתי [נתת] לפניהם", + "ולחמי אשר־נתתי לך סלת ושמן ודבש האכלתיך ונתתיהו לפניהם לריח ניחח ויהי נאם אדני יהוה", + "ותקחי את־בניך ואת־בנותיך אשר ילדת לי ותזבחים להם לאכול המעט מתזנתך [מתזנותיך]", + "ותשחטי את־בני ותתנים בהעביר אותם להם", + "ואת כל־תועבתיך ותזנתיך לא זכרתי [זכרת] את־ימי נעוריך בהיותך ערם ועריה מתבוססת בדמך היית", + "ויהי אחרי כל־רעתך אוי אוי לך נאם אדני יהוה", + "ותבני־לך גב ותעשי־לך רמה בכל־רחוב", + "אל־כל־ראש דרך בנית רמתך ותתעבי את־יפיך ותפשקי את־רגליך לכל־עובר ותרבי את־תזנתך [תזנותיך]", + "ותזני אל־בני־מצרים שכניך גדלי בשר ותרבי את־תזנתך להכעיסני", + "והנה נטיתי ידי עליך ואגרע חקך ואתנך בנפש שנאותיך בנות פלשתים הנכלמות מדרכך זמה", + "ותזני אל־בני אשור מבלתי שבעתך ותזנים וגם לא שבעת", + "ותרבי את־תזנותך אל־ארץ כנען כשדימה וגם־בזאת לא שבעת", + "מה אמלה לבתך נאם אדני יהוה בעשותך את־כל־אלה מעשה אשה־זונה שלטת", + "בבנותיך גבך בראש כל־דרך ורמתך עשיתי [עשית] בכל־רחוב ולא־הייתי [היית] כזונה לקלס אתנן", + "האשה המנאפת תחת אישה תקח את־זרים", + "לכל־זנות יתנו־נדה ואת נתת את־נדניך לכל־מאהביך ותשחדי אותם לבוא אליך מסביב בתזנותיך", + "ויהי־בך הפך מן־הנשים בתזנותיך ואחריך לא זונה ובתתך אתנן ואתנן לא נתן־לך ותהי להפך", + "לכן זונה שמעי דבר־יהוה", + "כה־אמר אדני יהוה יען השפך נחשתך ותגלה ערותך בתזנותיך על־מאהביך ועל כל־גלולי תועבותיך וכדמי בניך אשר נתת להם", + "לכן הנני מקבץ את־כל־מאהביך אשר ערבת עליהם ואת כל־אשר אהבת על כל־אשר שנאת וקבצתי אתם עליך מסביב וגליתי ערותך אלהם וראו את־כל־ערותך", + "ושפטתיך משפטי נאפות ושפכת דם ונתתיך דם חמה וקנאה", + "ונתתי אותך בידם והרסו גבך ונתצו רמתיך והפשיטו אותך בגדיך ולקחו כלי תפארתך והניחוך עירם ועריה", + "והעלו עליך קהל ורגמו אותך באבן ובתקוך בחרבותם", + "ושרפו בתיך באש ועשו־בך שפטים לעיני נשים רבות והשבתיך מזונה וגם־אתנן לא תתני־עוד", + "והנחתי חמתי בך וסרה קנאתי ממך ושקטתי ולא אכעס עוד", + "יען אשר לא־זכרתי [זכרת] את־ימי נעוריך ותרגזי־לי בכל־אלה וגם־אני הא דרכך בראש נתתי נאם אדני יהוה ולא עשיתי [עשית] את־הזמה על כל־תועבתיך", + "הנה כל־המשל עליך ימשל לאמר כאמה בתה", + "בת־אמך את געלת אישה ובניה ואחות אחותך את אשר געלו אנשיהן ובניהן אמכן חתית ואביכן אמרי", + "ואחותך הגדולה שמרון היא ובנותיה היושבת על־שמאולך ואחותך הקטנה ממך היושבת מימינך סדם ובנותיה", + "ולא בדרכיהן הלכת ובתועבותיהן עשיתי [עשית] כמעט קט ותשחתי מהן בכל־דרכיך", + "חי־אני נאם אדני יהוה אם־עשתה סדם אחותך היא ובנותיה כאשר עשית את ובנותיך", + "הנה־זה היה עון סדם אחותך גאון שבעת־לחם ושלות השקט היה לה ולבנותיה ויד־עני ואביון לא החזיקה", + "ותגבהינה ותעשינה תועבה לפני ואסיר אתהן כאשר ראיתי", + "ושמרון כחצי חטאתיך לא חטאה ותרבי את־תועבותיך מהנה ותצדקי את־אחותך [אחותיך] בכל־תועבותיך אשר עשיתי [עשית]", + "גם־את שאי כלמתך אשר פללת לאחותך בחטאתיך אשר־התעבת מהן תצדקנה ממך וגם־את בושי ושאי כלמתך בצדקתך אחיותך", + "ושבתי את־שביתהן את־שבית [שבות] סדם ובנותיה ואת־שבית [שבות] שמרון ובנותיה ושבית [ושבות] שביתיך בתוכהנה", + "למען תשאי כלמתך ונכלמת מכל אשר עשית בנחמך אתן", + "ואחותיך סדם ובנותיה תשבן לקדמתן ושמרון ובנותיה תשבן לקדמתן ואת ובנותיך תשבינה לקדמתכן", + "ולוא היתה סדם אחותך לשמועה בפיך ביום גאוניך", + "בטרם תגלה רעתך כמו עת חרפת בנות־ארם וכל־סביבותיה בנות פלשתים השאטות אותך מסביב", + "את־זמתך ואת־תועבותיך את נשאתים נאם יהוה", + "כי כה אמר אדני יהוה ועשית [ועשיתי] אותך כאשר עשית אשר־בזית אלה להפר ברית", + "וזכרתי אני את־בריתי אותך בימי נעוריך והקמותי לך ברית עולם", + "וזכרת את־דרכיך ונכלמת בקחתך את־אחותיך הגדלות ממך אל־הקטנות ממך ונתתי אתהן לך לבנות ולא מבריתך", + "והקימותי אני את־בריתי אתך וידעת כי־אני יהוה", + "למען תזכרי ובשת ולא יהיה־לך עוד פתחון פה מפני כלמתך בכפרי־לך לכל־אשר עשית נאם אדני יהוה" + ], + [ + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם חוד חידה ומשל משל אל־בית ישראל", + "ואמרת כה־אמר אדני יהוה הנשר הגדול גדול הכנפים ארך האבר מלא הנוצה אשר־לו הרקמה בא אל־הלבנון ויקח את־צמרת הארז", + "את ראש יניקותיו קטף ויביאהו אל־ארץ כנען בעיר רכלים שמו", + "ויקח מזרע הארץ ויתנהו בשדה־זרע קח על־מים רבים צפצפה שמו", + "ויצמח ויהי לגפן סרחת שפלת קומה לפנות דליותיו אליו ושרשיו תחתיו יהיו ותהי לגפן ותעש בדים ותשלח פארות", + "ויהי נשר־אחד גדול גדול כנפים ורב־נוצה והנה הגפן הזאת כפנה שרשיה עליו ודליותיו שלחה־לו להשקות אותה מערגות מטעה", + "אל־שדה טוב אל־מים רבים היא שתולה לעשות ענף ולשאת פרי להיות לגפן אדרת", + "אמר כה אמר אדני יהוה תצלח הלוא את־שרשיה ינתק ואת־פריה יקוסס ויבש כל־טרפי צמחה תיבש ולא־בזרע גדולה ובעם־רב למשאות אותה משרשיה", + "והנה שתולה התצלח הלוא כגעת בה רוח הקדים תיבש יבש על־ערגת צמחה תיבש", + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "אמר־נא לבית המרי הלא ידעתם מה־אלה אמר הנה־בא מלך־בבל ירושלם ויקח את־מלכה ואת־שריה ויבא אותם אליו בבלה", + "ויקח מזרע המלוכה ויכרת אתו ברית ויבא אתו באלה ואת־אילי הארץ לקח", + "להיות ממלכה שפלה לבלתי התנשא לשמר את־בריתו לעמדה", + "וימרד־בו לשלח מלאכיו מצרים לתת־לו סוסים ועם־רב היצלח הימלט העשה אלה והפר ברית ונמלט", + "חי־אני נאם אדני יהוה אם־לא במקום המלך הממליך אתו אשר בזה את־אלתו ואשר הפר את־בריתו אתו בתוך־בבל ימות", + "ולא בחיל גדול ובקהל רב יעשה אותו פרעה במלחמה בשפך סללה ובבנות דיק להכרית נפשות רבות", + "ובזה אלה להפר ברית והנה נתן ידו וכל־אלה עשה לא ימלט", + "לכן כה־אמר אדני יהוה חי־אני אם־לא אלתי אשר בזה ובריתי אשר הפיר ונתתיו בראשו", + "ופרשתי עליו רשתי ונתפש במצודתי והביאותיהו בבלה ונשפטתי אתו שם מעלו אשר מעל־בי", + "ואת כל־מברחו [מברחיו] בכל־אגפיו בחרב יפלו והנשארים לכל־רוח יפרשו וידעתם כי אני יהוה דברתי", + "כה אמר אדני יהוה ולקחתי אני מצמרת הארז הרמה ונתתי מראש ינקותיו רך אקטף ושתלתי אני על הר־גבה ותלול", + "בהר מרום ישראל אשתלנו ונשא ענף ועשה פרי והיה לארז אדיר ושכנו תחתיו כל צפור כל־כנף בצל דליותיו תשכנה", + "וידעו כל־עצי השדה כי אני יהוה השפלתי עץ גבה הגבהתי עץ שפל הובשתי עץ לח והפרחתי עץ יבש אני יהוה דברתי ועשיתי" + ], + [ + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "מה־לכם אתם משלים את־המשל הזה על־אדמת ישראל לאמר אבות יאכלו בסר ושני הבנים תקהינה", + "חי־אני נאם אדני יהוה אם־יהיה לכם עוד משל המשל הזה בישראל", + "הן כל־הנפשות לי הנה כנפש האב וכנפש הבן לי־הנה הנפש החטאת היא תמות", + "ואיש כי־יהיה צדיק ועשה משפט וצדקה", + "אל־ההרים לא אכל ועיניו לא נשא אל־גלולי בית ישראל ואת־אשת רעהו לא טמא ואל־אשה נדה לא יקרב", + "ואיש לא יונה חבלתו חוב ישיב גזלה לא יגזל לחמו לרעב יתן ועירם יכסה־בגד", + "בנשך לא־יתן ותרבית לא יקח מעול ישיב ידו משפט אמת יעשה בין איש לאיש", + "בחקותי יהלך ומשפטי שמר לעשות אמת צדיק הוא חיה יחיה נאם אדני יהוה", + "והוליד בן־פריץ שפך דם ועשה אח מאחד מאלה", + "והוא את־כל־אלה לא עשה כי גם אל־ההרים אכל ואת־אשת רעהו טמא", + "עני ואביון הונה גזלות גזל חבל לא ישיב ואל־הגלולים נשא עיניו תועבה עשה", + "בנשך נתן ותרבית לקח וחי לא יחיה את כל־התועבות האלה עשה מות יומת דמיו בו יהיה", + "והנה הוליד בן וירא את־כל־חטאת אביו אשר עשה ויראה ולא יעשה כהן", + "על־ההרים לא אכל ועיניו לא נשא אל־גלולי בית ישראל את־אשת רעהו לא טמא", + "ואיש לא הונה חבל לא חבל וגזלה לא גזל לחמו לרעב נתן וערום כסה־בגד", + "מעני השיב ידו נשך ותרבית לא לקח משפטי עשה בחקותי הלך הוא לא ימות בעון אביו חיה יחיה", + "אביו כי־עשק עשק גזל גזל אח ואשר לא־טוב עשה בתוך עמיו והנה־מת בעונו", + "ואמרתם מדע לא־נשא הבן בעון האב והבן משפט וצדקה עשה את כל־חקותי שמר ויעשה אתם חיה יחיה", + "הנפש החטאת היא תמות בן לא־ישא בעון האב ואב לא ישא בעון הבן צדקת הצדיק עליו תהיה ורשעת רשע [הרשע] עליו תהיה", + "והרשע כי ישוב מכל־חטאתו [חטאתיו] אשר עשה ושמר את־כל־חקותי ועשה משפט וצדקה חיה יחיה לא ימות", + "כל־פשעיו אשר עשה לא יזכרו לו בצדקתו אשר־עשה יחיה", + "החפץ אחפץ מות רשע נאם אדני יהוה הלוא בשובו מדרכיו וחיה", + "ובשוב צדיק מצדקתו ועשה עול ככל התועבות אשר־עשה הרשע יעשה וחי כל־צדקתו [צדקתיו] אשר־עשה לא תזכרנה במעלו אשר־מעל ובחטאתו אשר־חטא בם ימות", + "ואמרתם לא יתכן דרך אדני שמעו־נא בית ישראל הדרכי לא יתכן הלא דרכיכם לא יתכנו", + "בשוב־צדיק מצדקתו ועשה עול ומת עליהם בעולו אשר־עשה ימות", + "ובשוב רשע מרשעתו אשר עשה ויעש משפט וצדקה הוא את־נפשו יחיה", + "ויראה וישוב [וישב] מכל־פשעיו אשר עשה חיו יחיה לא ימות", + "ואמרו בית ישראל לא יתכן דרך אדני הדרכי לא יתכנו בית ישראל הלא דרכיכם לא יתכן", + "לכן איש כדרכיו אשפט אתכם בית ישראל נאם אדני יהוה שובו והשיבו מכל־פשעיכם ולא־יהיה לכם למכשול עון", + "השליכו מעליכם את־כל־פשעיכם אשר פשעתם בם ועשו לכם לב חדש ורוח חדשה ולמה תמתו בית ישראל", + "כי לא אחפץ במות המת נאם אדני יהוה והשיבו וחיו" + ], + [ + "ואתה שא קינה אל־נשיאי ישראל", + "ואמרת מה אמך לביא בין אריות רבצה בתוך כפרים רבתה גוריה", + "ותעל אחד מגריה כפיר היה וילמד לטרף־טרף אדם אכל", + "וישמעו אליו גוים בשחתם נתפש ויבאהו בחחים אל־ארץ מצרים", + "ותרא כי נוחלה אבדה תקותה ותקח אחד מגריה כפיר שמתהו", + "ויתהלך בתוך־אריות כפיר היה וילמד לטרף־טרף אדם אכל", + "וידע אלמנותיו ועריהם החריב ותשם ארץ ומלאה מקול שאגתו", + "ויתנו עליו גוים סביב ממדינות ויפרשו עליו רשתם בשחתם נתפש", + "ויתנהו בסוגר בחחים ויבאהו אל־מלך בבל יבאהו במצדות למען לא־ישמע קולו עוד אל־הרי ישראל", + "אמך כגפן בדמך על־מים שתולה פריה וענפה היתה ממים רבים", + "ויהיו־לה מטות עז אל־שבטי משלים ותגבה קומתו על־בין עבתים וירא בגבהו ברב דליתיו", + "ותתש בחמה לארץ השלכה ורוח הקדים הוביש פריה התפרקו ויבשו מטה עזה אש אכלתהו", + "ועתה שתולה במדבר בארץ ציה וצמא", + "ותצא אש ממטה בדיה פריה אכלה ולא־היה בה מטה־עז שבט למשול קינה היא ותהי לקינה" + ], + [ + "ויהי בשנה השביעית בחמשי בעשור לחדש באו אנשים מזקני ישראל לדרש את־יהוה וישבו לפני", + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם דבר את־זקני ישראל ואמרת אלהם כה אמר אדני יהוה הלדרש אתי אתם באים חי־אני אם־אדרש לכם נאם אדני יהוה", + "התשפט אתם התשפוט בן־אדם את־תועבת אבותם הודיעם", + "ואמרת אליהם כה־אמר אדני יהוה ביום בחרי בישראל ואשא ידי לזרע בית יעקב ואודע להם בארץ מצרים ואשא ידי להם לאמר אני יהוה אלהיכם", + "ביום ההוא נשאתי ידי להם להוציאם מארץ מצרים אל־ארץ אשר־תרתי להם זבת חלב ודבש צבי היא לכל־הארצות", + "ואמר אלהם איש שקוצי עיניו השליכו ובגלולי מצרים אל־תטמאו אני יהוה אלהיכם", + "וימרו־בי ולא אבו לשמע אלי איש את־שקוצי עיניהם לא השליכו ואת־גלולי מצרים לא עזבו ואמר לשפך חמתי עליהם לכלות אפי בהם בתוך ארץ מצרים", + "ואעש למען שמי לבלתי החל לעיני הגוים אשר־המה בתוכם אשר נודעתי אליהם לעיניהם להוציאם מארץ מצרים", + "ואוציאם מארץ מצרים ואבאם אל־המדבר", + "ואתן להם את־חקותי ואת־משפטי הודעתי אותם אשר יעשה אותם האדם וחי בהם", + "וגם את־שבתותי נתתי להם להיות לאות ביני וביניהם לדעת כי אני יהוה מקדשם", + "וימרו־בי בית־ישראל במדבר בחקותי לא־הלכו ואת־משפטי מאסו אשר יעשה אתם האדם וחי בהם ואת־שבתתי חללו מאד ואמר לשפך חמתי עליהם במדבר לכלותם", + "ואעשה למען שמי לבלתי החל לעיני הגוים אשר הוצאתים לעיניהם", + "וגם־אני נשאתי ידי להם במדבר לבלתי הביא אותם אל־הארץ אשר־נתתי זבת חלב ודבש צבי היא לכל־הארצות", + "יען במשפטי מאסו ואת־חקותי לא־הלכו בהם ואת־שבתותי חללו כי אחרי גלוליהם לבם הלך", + "ותחס עיני עליהם משחתם ולא־עשיתי אותם כלה במדבר", + "ואמר אל־בניהם במדבר בחוקי אבותיכם אל־תלכו ואת־משפטיהם אל־תשמרו ובגלוליהם אל־תטמאו", + "אני יהוה אלהיכם בחקותי לכו ואת־משפטי שמרו ועשו אותם", + "ואת־שבתותי קדשו והיו לאות ביני וביניכם לדעת כי אני יהוה אלהיכם", + "וימרו־בי הבנים בחקותי לא־הלכו ואת־משפטי לא־שמרו לעשות אותם אשר יעשה אותם האדם וחי בהם את־שבתותי חללו ואמר לשפך חמתי עליהם לכלות אפי בם במדבר", + "והשבתי את־ידי ואעש למען שמי לבלתי החל לעיני הגוים אשר־הוצאתי אותם לעיניהם", + "גם־אני נשאתי את־ידי להם במדבר להפיץ אתם בגוים ולזרות אותם בארצות", + "יען משפטי לא־עשו וחקותי מאסו ואת־שבתותי חללו ואחרי גלולי אבותם היו עיניהם", + "וגם־אני נתתי להם חקים לא טובים ומשפטים לא יחיו בהם", + "ואטמא אותם במתנותם בהעביר כל־פטר רחם למען אשמם למען אשר ידעו אשר אני יהוה", + "לכן דבר אל־בית ישראל בן־אדם ואמרת אליהם כה אמר אדני יהוה עוד זאת גדפו אותי אבותיכם במעלם בי מעל", + "ואביאם אל־הארץ אשר נשאתי את־ידי לתת אותה להם ויראו כל־גבעה רמה וכל־עץ עבת ויזבחו־שם את־זבחיהם ויתנו־שם כעס קרבנם וישימו שם ריח ניחוחיהם ויסיכו שם את־נסכיהם", + "ואמר אלהם מה הבמה אשר־אתם הבאים שם ויקרא שמה במה עד היום הזה", + "לכן אמר אל־בית ישראל כה אמר אדני יהוה הבדרך אבותיכם אתם נטמאים ואחרי שקוציהם אתם זנים", + "ובשאת מתנתיכם בהעביר בניכם באש אתם נטמאים לכל־גלוליכם עד־היום ואני אדרש לכם בית ישראל חי־אני נאם אדני יהוה אם־אדרש לכם", + "והעלה על־רוחכם היו לא תהיה אשר אתם אמרים נהיה כגוים כמשפחות הארצות לשרת עץ ואבן", + "חי־אני נאם אדני יהוה אם־לא ביד חזקה ובזרוע נטויה ובחמה שפוכה אמלוך עליכם", + "והוצאתי אתכם מן־העמים וקבצתי אתכם מן־הארצות אשר נפוצתם בם ביד חזקה ובזרוע נטויה ובחמה שפוכה", + "והבאתי אתכם אל־מדבר העמים ונשפטתי אתכם שם פנים אל־פנים", + "כאשר נשפטתי את־אבותיכם במדבר ארץ מצרים כן אשפט אתכם נאם אדני יהוה", + "והעברתי אתכם תחת השבט והבאתי אתכם במסרת הברית", + "וברותי מכם המרדים והפושעים בי מארץ מגוריהם אוציא אותם ואל־אדמת ישראל לא יבוא וידעתם כי־אני יהוה", + "ואתם בית־ישראל כה־אמר אדני יהוה איש גלוליו לכו עבדו ואחר אם־אינכם שמעים אלי ואת־שם קדשי לא תחללו־עוד במתנותיכם ובגלוליכם", + "כי בהר־קדשי בהר מרום ישראל נאם אדני יהוה שם יעבדני כל־בית ישראל כלה בארץ שם ארצם ושם אדרוש את־תרומתיכם ואת־ראשית משאותיכם בכל־קדשיכם", + "בריח ניחח ארצה אתכם בהוציאי אתכם מן־העמים וקבצתי אתכם מן־הארצות אשר נפצתם בם ונקדשתי בכם לעיני הגוים", + "וידעתם כי־אני יהוה בהביאי אתכם אל־אדמת ישראל אל־הארץ אשר נשאתי את־ידי לתת אותה לאבותיכם", + "וזכרתם־שם את־דרכיכם ואת כל־עלילותיכם אשר נטמאתם בם ונקטתם בפניכם בכל־רעותיכם אשר עשיתם", + "וידעתם כי־אני יהוה בעשותי אתכם למען שמי לא כדרכיכם הרעים וכעלילותיכם הנשחתות בית ישראל נאם אדני יהוה" + ], + [ + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם שים פניך דרך תימנה והטף אל־דרום והנבא אל־יער השדה נגב", + "ואמרת ליער הנגב שמע דבר־יהוה כה־אמר אדני יהוה הנני מצית־בך אש ואכלה בך כל־עץ־לח וכל־עץ יבש לא־תכבה להבת שלהבת ונצרבו־בה כל־פנים מנגב צפונה", + "וראו כל־בשר כי אני יהוה בערתיה לא תכבה", + "ואמר אהה אדני יהוה המה אמרים לי הלא ממשל משלים הוא", + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם שים פניך אל־ירושלם והטף אל־מקדשים והנבא אל־אדמת ישראל", + "ואמרת לאדמת ישראל כה אמר יהוה הנני אליך והוצאתי חרבי מתערה והכרתי ממך צדיק ורשע", + "יען אשר־הכרתי ממך צדיק ורשע לכן תצא חרבי מתערה אל־כל־בשר מנגב צפון", + "וידעו כל־בשר כי אני יהוה הוצאתי חרבי מתערה לא תשוב עוד", + "ואתה בן־אדם האנח בשברון מתנים ובמרירות תאנח לעיניהם", + "והיה כי־יאמרו אליך על־מה אתה נאנח ואמרת אל־שמועה כי־באה ונמס כל־לב ורפו כל־ידים וכהתה כל־רוח וכל־ברכים תלכנה מים הנה באה ונהיתה נאם אדני יהוה", + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם הנבא ואמרת כה אמר אדני אמר חרב חרב הוחדה וגם־מרוטה", + "למען טבח טבח הוחדה למען־היה־לה ברק מרטה או נשיש שבט בני מאסת כל־עץ", + "ויתן אתה למרטה לתפש בכף היא־הוחדה חרב והיא מרטה לתת אותה ביד־הורג", + "זעק והילל בן־אדם כי־היא היתה בעמי היא בכל־נשיאי ישראל מגורי אל־חרב היו את־עמי לכן ספק אל־ירך", + "כי בחן ומה אם־גם־שבט מאסת לא יהיה נאם אדני יהוה", + "ואתה בן־אדם הנבא והך כף אל־כף ותכפל חרב שלישתה חרב חללים היא חרב חלל הגדול החדרת להם", + "למען למוג לב והרבה המכשלים על כל־שעריהם נתתי אבחת־חרב אח עשויה לברק מעטה לטבח", + "התאחדי הימני השימי השמילי אנה פניך מעדות", + "וגם־אני אכה כפי אל־כפי והנחתי חמתי אני יהוה דברתי", + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "ואתה בן־אדם שים־לך שנים דרכים לבוא חרב מלך־בבל מארץ אחד יצאו שניהם ויד ברא בראש דרך־עיר ברא", + "דרך תשים לבוא חרב את רבת בני־עמון ואת־יהודה בירושלם בצורה", + "כי־עמד מלך־בבל אל־אם הדרך בראש שני הדרכים לקסם־קסם קלקל בחצים שאל בתרפים ראה בכבד", + "בימינו היה הקסם ירושלם לשום כרים לפתח פה ברצח להרים קול בתרועה לשום כרים על־שערים לשפך סללה לבנות דיק", + "והיה להם כקסום־[כקסם־] שוא בעיניהם שבעי שבעות להם והוא־מזכיר עון להתפש", + "לכן כה־אמר אדני יהוה יען הזכרכם עונכם בהגלות פשעיכם להראות חטאותיכם בכל עלילותיכם יען הזכרכם בכף תתפשו", + "ואתה חלל רשע נשיא ישראל אשר־בא יומו בעת עון קץ", + "כה אמר אדני יהוה הסיר המצנפת והרים העטרה זאת לא־זאת השפלה הגבה והגבה השפיל", + "עוה עוה עוה אשימנה גם־זאת לא היה עד־בא אשר־לו המשפט ונתתיו", + "ואתה בן־אדם הנבא ואמרת כה אמר אדני יהוה אל־בני עמון ואל־חרפתם ואמרת חרב חרב פתוחה לטבח מרוטה להכיל למען ברק", + "בחזות לך שוא בקסם־לך כזב לתת אותך אל־צוארי חללי רשעים אשר־בא יומם בעת עון קץ", + "השב אל־תערה במקום אשר־נבראת בארץ מכרותיך אשפט אתך", + "ושפכתי עליך זעמי באש עברתי אפיח עליך ונתתיך ביד אנשים בערים חרשי משחית", + "לאש תהיה לאכלה דמך יהיה בתוך הארץ לא תזכרי כי אני יהוה דברתי" + ], + [ + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "ואתה בן־אדם התשפט התשפט את־עיר הדמים והודעתה את כל־תועבותיה", + "ואמרת כה אמר אדני יהוה עיר שפכת דם בתוכה לבוא עתה ועשתה גלולים עליה לטמאה", + "בדמך אשר־שפכת אשמת ובגלוליך אשר־עשית טמאת ותקריבי ימיך ותבוא עד־שנותיך על־כן נתתיך חרפה לגוים וקלסה לכל־הארצות", + "הקרבות והרחקות ממך יתקלסו־בך טמאת השם רבת המהומה", + "הנה נשיאי ישראל איש לזרעו היו בך למען שפך־דם", + "אב ואם הקלו בך לגר עשו בעשק בתוכך יתום ואלמנה הונו בך", + "קדשי בזית ואת־שבתתי חללת", + "אנשי רכיל היו בך למען שפך־דם ואל־ההרים אכלו בך זמה עשו בתוכך", + "ערות־אב גלה־בך טמאת הנדה ענו־בך", + "ואיש את־אשת רעהו עשה תועבה ואיש את־כלתו טמא בזמה ואיש את־אחתו בת־אביו ענה־בך", + "שחד לקחו־בך למען שפך־דם נשך ותרבית לקחת ותבצעי רעיך בעשק ואתי שכחת נאם אדני יהוה", + "והנה הכיתי כפי אל־בצעך אשר עשית ועל־דמך אשר היו בתוכך", + "היעמד לבך אם־תחזקנה ידיך לימים אשר אני עשה אותך אני יהוה דברתי ועשיתי", + "והפיצותי אותך בגוים וזריתיך בארצות והתמתי טמאתך ממך", + "ונחלת בך לעיני גוים וידעת כי־אני יהוה", + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם היו־לי בית־ישראל לסוג [לסיג] כלם נחשת ובדיל וברזל ועופרת בתוך כור סגים כסף היו", + "לכן כה אמר אדני יהוה יען היות כלכם לסגים לכן הנני קבץ אתכם אל־תוך ירושלם", + "קבצת כסף ונחשת וברזל ועופרת ובדיל אל־תוך כור לפחת־עליו אש להנתיך כן אקבץ באפי ובחמתי והנחתי והתכתי אתכם", + "וכנסתי אתכם ונפחתי עליכם באש עברתי ונתכתם בתוכה", + "כהתוך כסף בתוך כור כן תתכו בתוכה וידעתם כי־אני יהוה שפכתי חמתי עליכם", + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם אמר־לה את ארץ לא מטהרה היא לא גשמה ביום זעם", + "קשר נביאיה בתוכה כארי שואג טרף טרף נפש אכלו חסן ויקר יקחו אלמנותיה הרבו בתוכה", + "כהניה חמסו תורתי ויחללו קדשי בין־קדש לחל לא הבדילו ובין־הטמא לטהור לא הודיעו ומשבתותי העלימו עיניהם ואחל בתוכם", + "שריה בקרבה כזאבים טרפי טרף לשפך־דם לאבד נפשות למען בצע בצע", + "ונביאיה טחו להם תפל חזים שוא וקסמים להם כזב אמרים כה אמר אדני יהוה ויהוה לא דבר", + "עם הארץ עשקו עשק וגזלו גזל ועני ואביון הונו ואת־הגר עשקו בלא משפט", + "ואבקש מהם איש גדר־גדר ועמד בפרץ לפני בעד הארץ לבלתי שחתה ולא מצאתי", + "ואשפך עליהם זעמי באש עברתי כליתים דרכם בראשם נתתי נאם אדני יהוה" + ], + [ + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם שתים נשים בנות אם־אחת היו", + "ותזנינה במצרים בנעוריהן זנו שמה מעכו שדיהן ושם עשו דדי בתוליהן", + "ושמותן אהלה הגדולה ואהליבה אחותה ותהיינה לי ותלדנה בנים ובנות ושמותן שמרון אהלה וירושלם אהליבה", + "ותזן אהלה תחתי ותעגב על־מאהביה אל־אשור קרובים", + "לבשי תכלת פחות וסגנים בחורי חמד כלם פרשים רכבי סוסים", + "ותתן תזנותיה עליהם מבחר בני־אשור כלם ובכל אשר־עגבה בכל־גלוליהם נטמאה", + "ואת־תזנותיה ממצרים לא עזבה כי אותה שכבו בנעוריה והמה עשו דדי בתוליה וישפכו תזנותם עליה", + "לכן נתתיה ביד־מאהביה ביד בני אשור אשר עגבה עליהם", + "המה גלו ערותה בניה ובנותיה לקחו ואותה בחרב הרגו ותהי־שם לנשים ושפוטים עשו בה", + "ותרא אחותה אהליבה ותשחת עגבתה ממנה ואת־תזנותיה מזנוני אחותה", + "אל־בני אשור עגבה פחות וסגנים קרבים לבשי מכלול פרשים רכבי סוסים בחורי חמד כלם", + "וארא כי נטמאה דרך אחד לשתיהן", + "ותוסף אל־תזנותיה ותרא אנשי מחקה על־הקיר צלמי כשדיים [כשדים] חקקים בששר", + "חגורי אזור במתניהם סרוחי טבולים בראשיהם מראה שלשים כלם דמות בני־בבל כשדים ארץ מולדתם", + "ותעגב [ותעגבה] עליהם למראה עיניה ותשלח מלאכים אליהם כשדימה", + "ויבאו אליה בני־בבל למשכב דדים ויטמאו אותה בתזנותם ותטמא־בם ותקע נפשה מהם", + "ותגל תזנותיה ותגל את־ערותה ותקע נפשי מעליה כאשר נקעה נפשי מעל אחותה", + "ותרבה את־תזנותיה לזכר את־ימי נעוריה אשר זנתה בארץ מצרים", + "ותעגבה על פלגשיהם אשר בשר־חמורים בשרם וזרמת סוסים זרמתם", + "ותפקדי את זמת נעוריך בעשות ממצרים דדיך למען שדי נעוריך", + "לכן אהליבה כה־אמר אדני יהוה הנני מעיר את־מאהביך עליך את אשר־נקעה נפשך מהם והבאתים עליך מסביב", + "בני בבל וכל־כשדים פקוד ושוע וקוע כל־בני אשור אותם בחורי חמד פחות וסגנים כלם שלשים וקרואים רכבי סוסים כלם", + "ובאו עליך הצן רכב וגלגל ובקהל עמים צנה ומגן וקובע ישימו עליך סביב ונתתי לפניהם משפט ושפטוך במשפטיהם", + "ונתתי קנאתי בך ועשו אותך בחמה אפך ואזניך יסירו ואחריתך בחרב תפול המה בניך ובנותיך יקחו ואחריתך תאכל באש", + "והפשיטוך את־בגדיך ולקחו כלי תפארתך", + "והשבתי זמתך ממך ואת־זנותך מארץ מצרים ולא־תשאי עיניך אליהם ומצרים לא תזכרי־עוד", + "כי כה אמר אדני יהוה הנני נתנך ביד אשר שנאת ביד אשר־נקעה נפשך מהם", + "ועשו אותך בשנאה ולקחו כל־יגיעך ועזבוך עירם ועריה ונגלה ערות זנוניך וזמתך ותזנותיך", + "עשה אלה לך בזנותך אחרי גוים על אשר־נטמאת בגלוליהם", + "בדרך אחותך הלכת ונתתי כוסה בידך", + "כה אמר אדני יהוה כוס אחותך תשתי העמקה והרחבה תהיה לצחק וללעג מרבה להכיל", + "שכרון ויגון תמלאי כוס שמה ושממה כוס אחותך שמרון", + "ושתית אותה ומצית ואת־חרשיה תגרמי ושדיך תנתקי כי אני דברתי נאם אדני יהוה", + "לכן כה אמר אדני יהוה יען שכחת אותי ותשליכי אותי אחרי גוך וגם־את שאי זמתך ואת־תזנותיך", + "ויאמר יהוה אלי בן־אדם התשפוט את־אהלה ואת־אהליבה והגד להן את תועבותיהן", + "כי נאפו ודם בידיהן ואת־גלוליהן נאפו וגם את־בניהן אשר ילדו־לי העבירו להם לאכלה", + "עוד זאת עשו לי טמאו את־מקדשי ביום ההוא ואת־שבתותי חללו", + "ובשחטם את־בניהם לגלוליהם ויבאו אל־מקדשי ביום ההוא לחללו והנה־כה עשו בתוך ביתי", + "ואף כי תשלחנה לאנשים באים ממרחק אשר מלאך שלוח אליהם והנה־באו לאשר רחצת כחלת עיניך ועדית עדי", + "וישבת על־מטה כבודה ושלחן ערוך לפניה וקטרתי ושמני שמת עליה", + "וקול המון שלו בה ואל־אנשים מרב אדם מובאים סובאים [סבאים] ממדבר ויתנו צמידים אל־ידיהן ועטרת תפארת על־ראשיהן", + "ואמר לבלה נאופים עת [עתה] יזנה [יזנו] תזנותה והיא", + "ויבוא אליה כבוא אל־אשה זונה כן באו אל־אהלה ואל־אהליבה אשת הזמה", + "ואנשים צדיקם המה ישפטו אותהם משפט נאפות ומשפט שפכות דם כי נאפת הנה ודם בידיהן", + "כי כה אמר אדני יהוה העלה עליהם קהל ונתן אתהן לזעוה ולבז", + "ורגמו עליהן אבן קהל וברא אותהן בחרבותם בניהם ובנותיהם יהרגו ובתיהן באש ישרפו", + "והשבתי זמה מן־הארץ ונוסרו כל־הנשים ולא תעשינה כזמתכנה", + "ונתנו זמתכנה עליכן וחטאי גלוליכן תשאינה וידעתם כי אני אדני יהוה" + ], + [ + "ויהי דבר־יהוה אלי בשנה התשיעית בחדש העשירי בעשור לחדש לאמר", + "בן־אדם כתוב־[כתב־] לך את־שם היום את־עצם היום הזה סמך מלך־בבל אל־ירושלם בעצם היום הזה", + "ומשל אל־בית־המרי משל ואמרת אליהם כה אמר אדני יהוה שפת הסיר שפת וגם־יצק בו מים", + "אסף נתחיה אליה כל־נתח טוב ירך וכתף מבחר עצמים מלא", + "מבחר הצאן לקוח וגם דור העצמים תחתיה רתח רתחיה גם־בשלו עצמיה בתוכה", + "לכן כה־אמר אדני יהוה אוי עיר הדמים סיר אשר חלאתה בה וחלאתה לא יצאה ממנה לנתחיה לנתחיה הוציאה לא־נפל עליה גורל", + "כי דמה בתוכה היה על־צחיח סלע שמתהו לא שפכתהו על־הארץ לכסות עליו עפר", + "להעלות חמה לנקם נקם נתתי את־דמה על־צחיח סלע לבלתי הכסות", + "לכן כה אמר אדני יהוה אוי עיר הדמים גם־אני אגדיל המדורה", + "הרבה העצים הדלק האש התם הבשר והרקח המרקחה והעצמות יחרו", + "והעמידה על־גחליה רקה למען תחם וחרה נחשתה ונתכה בתוכה טמאתה תתם חלאתה", + "תאנים הלאת ולא־תצא ממנה רבת חלאתה באש חלאתה", + "בטמאתך זמה יען טהרתיך ולא טהרת מטמאתך לא תטהרי־עוד עד־הניחי את־חמתי בך", + "אני יהוה דברתי באה ועשיתי לא־אפרע ולא־אחוס ולא אנחם כדרכיך וכעלילותיך שפטוך נאם אדני יהוה", + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם הנני לקח ממך את־מחמד עיניך במגפה ולא תספד ולא תבכה ולוא תבוא דמעתך", + "האנק דם מתים אבל לא־תעשה פארך חבוש עליך ונעליך תשים ברגליך ולא תעטה על־שפם ולחם אנשים לא תאכל", + "ואדבר אל־העם בבקר ותמת אשתי בערב ואעש בבקר כאשר צויתי", + "ויאמרו אלי העם הלא־תגיד לנו מה־אלה לנו כי אתה עשה", + "ואמר אליהם דבר־יהוה היה אלי לאמר", + "אמר לבית ישראל כה־אמר אדני יהוה הנני מחלל את־מקדשי גאון עזכם מחמד עיניכם ומחמל נפשכם ובניכם ובנותיכם אשר עזבתם בחרב יפלו", + "ועשיתם כאשר עשיתי על־שפם לא תעטו ולחם אנשים לא תאכלו", + "ופארכם על־ראשיכם ונעליכם ברגליכם לא תספדו ולא תבכו ונמקתם בעונתיכם ונהמתם איש אל־אחיו", + "והיה יחזקאל לכם למופת ככל אשר־עשה תעשו בבאה וידעתם כי אני אדני יהוה", + "ואתה בן־אדם הלוא ביום קחתי מהם את־מעוזם משוש תפארתם את־מחמד עיניהם ואת־משא נפשם בניהם ובנותיהם", + "ביום ההוא יבוא הפליט אליך להשמעות אזנים", + "ביום ההוא יפתח פיך את־הפליט ותדבר ולא תאלם עוד והיית להם למופת וידעו כי־אני יהוה" + ], + [ + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם שים פניך אל־בני עמון והנבא עליהם", + "ואמרת לבני עמון שמעו דבר־אדני יהוה כה־אמר אדני יהוה יען אמרך האח אל־מקדשי כי־נחל ואל־אדמת ישראל כי נשמה ואל־בית יהודה כי הלכו בגולה", + "לכן הנני נתנך לבני־קדם למורשה וישבו טירותיהם בך ונתנו בך משכניהם המה יאכלו פריך והמה ישתו חלבך", + "ונתתי את־רבה לנוה גמלים ואת־בני עמון למרבץ־צאן וידעתם כי־אני יהוה", + "כי כה אמר אדני יהוה יען מחאך יד ורקעך ברגל ותשמח בכל־שאטך בנפש אל־אדמת ישראל", + "לכן הנני נטיתי את־ידי עליך ונתתיך־לבג [לבז] לגוים והכרתיך מן־העמים והאבדתיך מן־הארצות אשמידך וידעת כי־אני יהוה", + "כה אמר אדני יהוה יען אמר מואב ושעיר הנה ככל־הגוים בית יהודה", + "לכן הנני פתח את־כתף מואב מהערים מעריו מקצהו צבי ארץ בית הישימת בעל מעון וקריתמה [וקריתימה]", + "לבני־קדם על־בני עמון ונתתיה למורשה למען לא־תזכר בני־עמון בגוים", + "ובמואב אעשה שפטים וידעו כי־אני יהוה", + "כה אמר אדני יהוה יען עשות אדום בנקם נקם לבית יהודה ויאשמו אשום ונקמו בהם", + "לכן כה אמר אדני יהוה ונטתי ידי על־אדום והכרתי ממנה אדם ובהמה ונתתיה חרבה מתימן ודדנה בחרב יפלו", + "ונתתי את־נקמתי באדום ביד עמי ישראל ועשו באדום כאפי וכחמתי וידעו את־נקמתי נאם אדני יהוה", + "כה אמר אדני יהוה יען עשות פלשתים בנקמה וינקמו נקם בשאט בנפש למשחית איבת עולם", + "לכן כה אמר אדני יהוה הנני נוטה ידי על־פלשתים והכרתי את־כרתים והאבדתי את־שארית חוף הים", + "ועשיתי בם נקמות גדלות בתוכחות חמה וידעו כי־אני יהוה בתתי את־נקמתי בם" + ], + [ + "ויהי בעשתי־עשרה שנה באחד לחדש היה דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם יען אשר־אמרה צר על־ירושלם האח נשברה דלתות העמים נסבה אלי אמלאה החרבה", + "לכן כה אמר אדני יהוה הנני עליך צר והעליתי עליך גוים רבים כהעלות הים לגליו", + "ושחתו חמות צר והרסו מגדליה וסחיתי עפרה ממנה ונתתי אותה לצחיח סלע", + "משטח חרמים תהיה בתוך הים כי אני דברתי נאם אדני יהוה והיתה לבז לגוים", + "ובנותיה אשר בשדה בחרב תהרגנה וידעו כי־אני יהוה", + "כי כה אמר אדני יהוה הנני מביא אל־צר נבוכדראצר מלך־בבל מצפון מלך מלכים בסוס וברכב ובפרשים וקהל ועם־רב", + "בנותיך בשדה בחרב יהרג ונתן עליך דיק ושפך עליך סללה והקים עליך צנה", + "ומחי קבלו יתן בחמותיך ומגדלתיך יתץ בחרבותיו", + "משפעת סוסיו יכסך אבקם מקול פרש וגלגל ורכב תרעשנה חומותיך בבאו בשעריך כמבואי עיר מבקעה", + "בפרסות סוסיו ירמס את־כל־חוצותיך עמך בחרב יהרג ומצבות עזך לארץ תרד", + "ושללו חילך ובזזו רכלתך והרסו חומותיך ובתי חמדתך יתצו ואבניך ועציך ועפרך בתוך מים ישימו", + "והשבתי המון שיריך וקול כנוריך לא ישמע עוד", + "ונתתיך לצחיח סלע משטח חרמים תהיה לא תבנה עוד כי אני יהוה דברתי נאם אדני יהוה", + "כה אמר אדני יהוה לצור הלא מקול מפלתך באנק חלל בהרג הרג בתוכך ירעשו האיים", + "וירדו מעל כסאותם כל נשיאי הים והסירו את־מעיליהם ואת־בגדי רקמתם יפשטו חרדות ילבשו על־הארץ ישבו וחרדו לרגעים ושממו עליך", + "ונשאו עליך קינה ואמרו לך איך אבדת נושבת מימים העיר ההללה אשר היתה חזקה בים היא וישביה אשר־נתנו חתיתם לכל־יושביה", + "עתה יחרדו האין יום מפלתך ונבהלו האיים אשר־בים מצאתך", + "כי כה אמר אדני יהוה בתתי אתך עיר נחרבת כערים אשר לא־נושבו בהעלות עליך את־תהום וכסוך המים הרבים", + "והורדתיך את־יורדי בור אל־עם עולם והושבתיך בארץ תחתיות כחרבות מעולם את־יורדי בור למען לא תשבי ונתתי צבי בארץ חיים", + "בלהות אתנך ואינך ותבקשי ולא־תמצאי עוד לעולם נאם אדני יהוה" + ], + [ + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "ואתה בן־אדם שא על־צר קינה", + "ואמרת לצור הישבתי [הישבת] על־מבואת ים רכלת העמים אל־איים רבים כה אמר אדני יהוה צור את אמרת אני כלילת יפי", + "בלב ימים גבוליך בניך כללו יפיך", + "ברושים משניר בנו לך את כל־לחתים ארז מלבנון לקחו לעשות תרן עליך", + "אלונים מבשן עשו משוטיך קרשך עשו־שן בת־אשרים מאיי כתים [כתיים]", + "שש־ברקמה ממצרים היה מפרשך להיות לך לנס תכלת וארגמן מאיי אלישה היה מכסך", + "ישבי צידון וארוד היו שטים לך חכמיך צור היו בך המה חבליך", + "זקני גבל וחכמיה היו בך מחזיקי בדקך כל־אניות הים ומלחיהם היו בך לערב מערבך", + "פרס ולוד ופוט היו בחילך אנשי מלחמתך מגן וכובע תלו־בך המה נתנו הדרך", + "בני ארוד וחילך על־חומותיך סביב וגמדים במגדלותיך היו שלטיהם תלו על־חומותיך סביב המה כללו יפיך", + "תרשיש סחרתך מרב כל־הון בכסף ברזל בדיל ועופרת נתנו עזבוניך", + "יון תבל ומשך המה רכליך בנפש אדם וכלי נחשת נתנו מערבך", + "מבית תוגרמה סוסים ופרשים ופרדים נתנו עזבוניך", + "בני דדן רכליך איים רבים סחרת ידך קרנות שן והובנים [והבנים] השיבו אשכרך", + "ארם סחרתך מרב מעשיך בנפך ארגמן ורקמה ובוץ וראמת וכדכד נתנו בעזבוניך", + "יהודה וארץ ישראל המה רכליך בחטי מנית ופנג ודבש ושמן וצרי נתנו מערבך", + "דמשק סחרתך ברב מעשיך מרב כל־הון ביין חלבון וצמר צחר", + "ודן ויון מאוזל בעזבוניך נתנו ברזל עשות קדה וקנה במערבך היה", + "דדן רכלתך בבגדי־חפש לרכבה", + "ערב וכל־נשיאי קדר המה סחרי ידך בכרים ואילים ועתודים בם סחריך", + "רכלי שבא ורעמה המה רכליך בראש כל־בשם ובכל־אבן יקרה וזהב נתנו עזבוניך", + "חרן וכנה ועדן רכלי שבא אשור כלמד רכלתך", + "המה רכליך במכללים בגלומי תכלת ורקמה ובגנזי ברמים בחבלים חבשים וארזים במרכלתך", + "אניות תרשיש שרותיך מערבך ותמלאי ותכבדי מאד בלב־ימים", + "במים רבים הביאוך השטים אתך רוח הקדים שברך בלב ימים", + "הונך ועזבוניך מערבך מלחיך וחבליך מחזיקי בדקך וערבי מערבך וכל־אנשי מלחמתך אשר־בך ובכל־קהלך אשר בתוכך יפלו בלב ימים ביום מפלתך", + "לקול זעקת חבליך ירעשו מגרשות", + "וירדו מאניותיהם כל תפשי משוט מלחים כל חבלי הים אל־הארץ יעמדו", + "והשמיעו עליך בקולם ויזעקו מרה ויעלו עפר על־ראשיהם באפר יתפלשו", + "והקריחו אליך קרחה וחגרו שקים ובכו אליך במר־נפש מספד מר", + "ונשאו אליך בניהם קינה וקוננו עליך מי כצור כדמה בתוך הים", + "בצאת עזבוניך מימים השבעת עמים רבים ברב הוניך ומערביך העשרת מלכי־ארץ", + "עת נשברת מימים במעמקי־מים מערבך וכל־קהלך בתוכך נפלו", + "כל ישבי האיים שממו עליך ומלכיהם שערו שער רעמו פנים", + "סחרים בעמים שרקו עליך בלהות היית ואינך עד־עולם" + ], + [ + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם אמר לנגיד צר כה־אמר אדני יהוה יען גבה לבך ותאמר אל אני מושב אלהים ישבתי בלב ימים ואתה אדם ולא־אל ותתן לבך כלב אלהים", + "הנה חכם אתה מדנאל [מדניאל] כל־סתום לא עממוך", + "בחכמתך ובתבונתך עשית לך חיל ותעש זהב וכסף באוצרותיך", + "ברב חכמתך ברכלתך הרבית חילך ויגבה לבבך בחילך", + "לכן כה אמר אדני יהוה יען תתך את־לבבך כלב אלהים", + "לכן הנני מביא עליך זרים עריצי גוים והריקו חרבותם על־יפי חכמתך וחללו יפעתך", + "לשחת יורדוך ומתה ממותי חלל בלב ימים", + "האמר תאמר אלהים אני לפני הרגך ואתה אדם ולא־אל ביד מחלליך", + "מותי ערלים תמות ביד־זרים כי אני דברתי נאם אדני יהוה", + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם שא קינה על־מלך צור ואמרת לו כה אמר אדני יהוה אתה חותם תכנית מלא חכמה וכליל יפי", + "בעדן גן־אלהים היית כל־אבן יקרה מסכתך אדם פטדה ויהלם תרשיש שהם וישפה ספיר נפך וברקת וזהב מלאכת תפיך ונקביך בך ביום הבראך כוננו", + "את־כרוב ממשח הסוכך ונתתיך בהר קדש אלהים היית בתוך אבני־אש התהלכת", + "תמים אתה בדרכיך מיום הבראך עד־נמצא עולתה בך", + "ברב רכלתך מלו תוכך חמס ותחטא ואחללך מהר אלהים ואבדך כרוב הסכך מתוך אבני־אש", + "גבה לבך ביפיך שחת חכמתך על־יפעתך על־ארץ השלכתיך לפני מלכים נתתיך לראוה בך", + "מרב עוניך בעול רכלתך חללת מקדשיך ואוצא־אש מתוכך היא אכלתך ואתנך לאפר על־הארץ לעיני כל־ראיך", + "כל־יודעיך בעמים שממו עליך בלהות היית ואינך עד־עולם", + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם שים פניך אל־צידון והנבא עליה", + "ואמרת כה אמר אדני יהוה הנני עליך צידון ונכבדתי בתוכך וידעו כי־אני יהוה בעשותי בה שפטים ונקדשתי בה", + "ושלחתי־בה דבר ודם בחוצותיה ונפלל חלל בתוכה בחרב עליה מסביב וידעו כי־אני יהוה", + "ולא־יהיה עוד לבית ישראל סלון ממאיר וקוץ מכאב מכל סביבתם השאטים אותם וידעו כי אני אדני יהוה", + "כה־אמר אדני יהוה בקבצי את־בית ישראל מן־העמים אשר נפצו בם ונקדשתי בם לעיני הגוים וישבו על־אדמתם אשר נתתי לעבדי ליעקב", + "וישבו עליה לבטח ובנו בתים ונטעו כרמים וישבו לבטח בעשותי שפטים בכל השאטים אתם מסביבותם וידעו כי אני יהוה אלהיהם" + ], + [ + "בשנה העשירית בעשרי בשנים עשר לחדש היה דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם שים פניך על־פרעה מלך מצרים והנבא עליו ועל־מצרים כלה", + "דבר ואמרת כה־אמר אדני יהוה הנני עליך פרעה מלך־מצרים התנים הגדול הרבץ בתוך יאריו אשר אמר לי יארי ואני עשיתני", + "ונתתי חחיים [חחים] בלחייך והדבקתי דגת־יאריך בקשקשתיך והעליתיך מתוך יאריך ואת כל־דגת יאריך בקשקשתיך תדבק", + "ונטשתיך המדברה אותך ואת כל־דגת יאריך על־פני השדה תפול לא תאסף ולא תקבץ לחית הארץ ולעוף השמים נתתיך לאכלה", + "וידעו כל־ישבי מצרים כי אני יהוה יען היותם משענת קנה לבית ישראל", + "בתפשם בך בכפך [בכף] תרוץ ובקעת להם כל־כתף ובהשענם עליך תשבר והעמדת להם כל־מתנים", + "לכן כה אמר אדני יהוה הנני מביא עליך חרב והכרתי ממך אדם ובהמה", + "והיתה ארץ־מצרים לשממה וחרבה וידעו כי־אני יהוה יען אמר יאר לי ואני עשיתי", + "לכן הנני אליך ואל־יאריך ונתתי את־ארץ מצרים לחרבות חרב שממה ממגדל סונה ועד־גבול כוש", + "לא תעבר־בה רגל אדם ורגל בהמה לא תעבר־בה ולא תשב ארבעים שנה", + "ונתתי את־ארץ מצרים שממה בתוך ארצות נשמות ועריה בתוך ערים מחרבות תהיין שממה ארבעים שנה והפצתי את־מצרים בגוים וזריתים בארצות", + "כי כה אמר אדני יהוה מקץ ארבעים שנה אקבץ את־מצרים מן־העמים אשר־נפצו שמה", + "ושבתי את־שבות מצרים והשבתי אתם ארץ פתרוס על־ארץ מכורתם והיו שם ממלכה שפלה", + "מן־הממלכות תהיה שפלה ולא־תתנשא עוד על־הגוים והמעטתים לבלתי רדות בגוים", + "ולא יהיה־עוד לבית ישראל למבטח מזכיר עון בפנותם אחריהם וידעו כי אני אדני יהוה", + "ויהי בעשרים ושבע שנה בראשון באחד לחדש היה דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם נבוכדראצר מלך־בבל העביד את־חילו עבדה גדלה אל־צר כל־ראש מקרח וכל־כתף מרוטה ושכר לא־היה לו ולחילו מצר על־העבדה אשר־עבד עליה", + "לכן כה אמר אדני יהוה הנני נתן לנבוכדראצר מלך־בבל את־ארץ מצרים ונשא המנה ושלל שללה ובזז בזה והיתה שכר לחילו", + "פעלתו אשר־עבד בה נתתי לו את־ארץ מצרים אשר עשו לי נאם אדני יהוה", + "ביום ההוא אצמיח קרן לבית ישראל ולך אתן פתחון־פה בתוכם וידעו כי־אני יהוה" + ], + [ + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם הנבא ואמרת כה אמר אדני יהוה הילילו הה ליום", + "כי־קרוב יום וקרוב יום ליהוה יום ענן עת גוים יהיה", + "ובאה חרב במצרים והיתה חלחלה בכוש בנפל חלל במצרים ולקחו המונה ונהרסו יסודתיה", + "כוש ופוט ולוד וכל־הערב וכוב ובני ארץ הברית אתם בחרב יפלו", + "כה אמר יהוה ונפלו סמכי מצרים וירד גאון עזה ממגדל סונה בחרב יפלו־בה נאם אדני יהוה", + "ונשמו בתוך ארצות נשמות ועריו בתוך־ערים נחרבות תהיינה", + "וידעו כי־אני יהוה בתתי־אש במצרים ונשברו כל־עזריה", + "ביום ההוא יצאו מלאכים מלפני בצים להחריד את־כוש בטח והיתה חלחלה בהם ביום מצרים כי הנה באה", + "כה אמר אדני יהוה והשבתי את־המון מצרים ביד נבוכדראצר מלך־בבל", + "הוא ועמו אתו עריצי גוים מובאים לשחת הארץ והריקו חרבותם על־מצרים ומלאו את־הארץ חלל", + "ונתתי יארים חרבה ומכרתי את־הארץ ביד־רעים והשמתי ארץ ומלאה ביד־זרים אני יהוה דברתי", + "כה־אמר אדני יהוה והאבדתי גלולים והשבתי אלילים מנף ונשיא מארץ־מצרים לא יהיה־עוד ונתתי יראה בארץ מצרים", + "והשמתי את־פתרוס ונתתי אש בצען ועשיתי שפטים בנא", + "ושפכתי חמתי על־סין מעוז מצרים והכרתי את־המון נא", + "ונתתי אש במצרים חול תחיל [תחול] סין ונא תהיה להבקע ונף צרי יומם", + "בחורי און ופי־בסת בחרב יפלו והנה בשבי תלכנה", + "ובתחפנחס חשך היום בשברי־שם את־מטות מצרים ונשבת־בה גאון עזה היא ענן יכסנה ובנותיה בשבי תלכנה", + "ועשיתי שפטים במצרים וידעו כי־אני יהוה", + "ויהי באחת עשרה שנה בראשון בשבעה לחדש היה דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם את־זרוע פרעה מלך־מצרים שברתי והנה לא־חבשה לתת רפאות לשום חתול לחבשה לחזקה לתפש בחרב", + "לכן כה־אמר אדני יהוה הנני אל־פרעה מלך־מצרים ושברתי את־זרעתיו את־החזקה ואת־הנשברת והפלתי את־החרב מידו", + "והפצותי את־מצרים בגוים וזריתם בארצות", + "וחזקתי את־זרעות מלך בבל ונתתי את־חרבי בידו ושברתי את־זרעות פרעה ונאק נאקות חלל לפניו", + "והחזקתי את־זרעות מלך בבל וזרעות פרעה תפלנה וידעו כי־אני יהוה בתתי חרבי ביד מלך־בבל ונטה אותה אל־ארץ מצרים", + "והפצותי את־מצרים בגוים וזריתי אותם בארצות וידעו כי־אני יהוה" + ], + [ + "ויהי באחת עשרה שנה בשלישי באחד לחדש היה דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם אמר אל־פרעה מלך־מצרים ואל־המונו אל־מי דמית בגדלך", + "הנה אשור ארז בלבנון יפה ענף וחרש מצל וגבה קומה ובין עבתים היתה צמרתו", + "מים גדלוהו תהום רממתהו את־נהרתיה הלך סביבות מטעה ואת־תעלתיה שלחה אל כל־עצי השדה", + "על־כן גבהא קמתו מכל עצי השדה ותרבינה סרעפתיו ותארכנה פארתו [פארתיו] ממים רבים בשלחו", + "בסעפתיו קננו כל־עוף השמים ותחת פארתיו ילדו כל חית השדה ובצלו ישבו כל גוים רבים", + "וייף בגדלו בארך דליותיו כי־היה שרשו אל־מים רבים", + "ארזים לא־עממהו בגן־אלהים ברושים לא דמו אל־סעפתיו וערמנים לא־היו כפארתיו כל־עץ בגן־אלהים לא־דמה אליו ביפיו", + "יפה עשיתיו ברב דליותיו ויקנאהו כל־עצי־עדן אשר בגן האלהים", + "לכן כה אמר אדני יהוה יען אשר גבהת בקומה ויתן צמרתו אל־בין עבותים ורם לבבו בגבהו", + "ואתנהו ביד איל גוים עשו יעשה לו כרשעו גרשתהו", + "ויכרתהו זרים עריצי גוים ויטשהו אל־ההרים ובכל־גאיות נפלו דליותיו ותשברנה פארתיו בכל אפיקי הארץ וירדו מצלו כל־עמי הארץ ויטשהו", + "על־מפלתו ישכנו כל־עוף השמים ואל־פארתיו היו כל חית השדה", + "למען אשר לא־יגבהו בקומתם כל־עצי־מים ולא־יתנו את־צמרתם אל־בין עבתים ולא־יעמדו אליהם בגבהם כל־שתי מים כי־כלם נתנו למות אל־ארץ תחתית בתוך בני אדם אל־יורדי בור", + "כה־אמר אדני יהוה ביום רדתו שאולה האבלתי כסתי עליו את־תהום ואמנע נהרותיה ויכלאו מים רבים ואקדר עליו לבנון וכל־עצי השדה עליו עלפה", + "מקול מפלתו הרעשתי גוים בהורדי אתו שאולה את־יורדי בור וינחמו בארץ תחתית כל־עצי־עדן מבחר וטוב־לבנון כל־שתי מים", + "גם־הם אתו ירדו שאולה אל־חללי־חרב וזרעו ישבו בצלו בתוך גוים", + "אל־מי דמית ככה בכבוד ובגדל בעצי־עדן והורדת את־עצי־עדן אל־ארץ תחתית בתוך ערלים תשכב את־חללי־חרב הוא פרעה וכל־המונה נאם אדני יהוה" + ], + [ + "ויהי בשתי עשרה שנה בשני־עשר חדש באחד לחדש היה דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם שא קינה על־פרעה מלך־מצרים ואמרת אליו כפיר גוים נדמית ואתה כתנים בימים ותגח בנהרותיך ותדלח־מים ברגליך ותרפס נהרותם", + "כה אמר אדני יהוה ופרשתי עליך את־רשתי בקהל עמים רבים והעלוך בחרמי", + "ונטשתיך בארץ על־פני השדה אטילך והשכנתי עליך כל־עוף השמים והשבעתי ממך חית כל־הארץ", + "ונתתי את־בשרך על־ההרים ומלאתי הגאיות רמותך", + "והשקיתי ארץ צפתך מדמך אל־ההרים ואפקים ימלאון ממך", + "וכסיתי בכבותך שמים והקדרתי את־ככביהם שמש בענן אכסנו וירח לא־יאיר אורו", + "כל־מאורי אור בשמים אקדירם עליך ונתתי חשך על־ארצך נאם אדני יהוה", + "והכעסתי לב עמים רבים בהביאי שברך בגוים על־ארצות אשר לא־ידעתם", + "והשמותי עליך עמים רבים ומלכיהם ישערו עליך שער בעופפי חרבי על־פניהם וחרדו לרגעים איש לנפשו ביום מפלתך", + "כי כה אמר אדני יהוה חרב מלך־בבל תבואך", + "בחרבות גבורים אפיל המונך עריצי גוים כלם ושדדו את־גאון מצרים ונשמד כל־המונה", + "והאבדתי את־כל־בהמתה מעל מים רבים ולא תדלחם רגל־אדם עוד ופרסות בהמה לא תדלחם", + "אז אשקיע מימיהם ונהרותם כשמן אוליך נאם אדני יהוה", + "בתתי את־ארץ מצרים שממה ונשמה ארץ ממלאה בהכותי את־כל־יושבי בה וידעו כי־אני יהוה", + "קינה היא וקוננוה בנות הגוים תקוננה אותה על־מצרים ועל־כל־המונה תקוננה אותה נאם אדני יהוה", + "ויהי בשתי עשרה שנה בחמשה עשר לחדש היה דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם נהה על־המון מצרים והורדהו אותה ובנות גוים אדרם אל־ארץ תחתיות את־יורדי בור", + "ממי נעמת רדה והשכבה את־ערלים", + "בתוך חללי־חרב יפלו חרב נתנה משכו אותה וכל־המוניה", + "ידברו־לו אלי גבורים מתוך שאול את־עזריו ירדו שכבו הערלים חללי־חרב", + "שם אשור וכל־קהלה סביבותיו קברתיו כלם חללים הנפלים בחרב", + "אשר נתנו קברתיה בירכתי־בור ויהי קהלה סביבות קברתה כלם חללים נפלים בחרב אשר־נתנו חתית בארץ חיים", + "שם עילם וכל־המונה סביבות קברתה כלם חללים הנפלים בחרב א‍שר־ירדו ערלים אל־ארץ תחתיות אשר נתנו חתיתם בארץ חיים וישאו כלמתם את־יורדי בור", + "בתוך חללים נתנו משכב לה בכל־המונה סביבותיו קברתה כלם ערלים חללי־חרב כי־נתן חתיתם בארץ חיים וישאו כלמתם את־יורדי בור בתוך חללים נתן", + "שם משך תבל וכל־המונה סביבותיו קברותיה כלם ערלים מחללי חרב כי־נתנו חתיתם בארץ חיים", + "ולא ישכבו את־גבורים נפלים מערלים אשר ירדו־שאול בכלי־מלחמתם ויתנו את־חרבותם תחת ראשיהם ותהי עונתם על־עצמותם כי־חתית גבורים בארץ חיים", + "ואתה בתוך ערלים תשבר ותשכב את־חללי־חרב", + "שמה אדום מלכיה וכל־נשיאיה אשר־נתנו בגבורתם את־חללי־חרב המה את־ערלים ישכבו ואת־ירדי בור", + "שמה נסיכי צפון כלם וכל־צדני אשר־ירדו את־חללים בחתיתם מגבורתם בושים וישכבו ערלים את־חללי־חרב וישאו כלמתם את־יורדי בור", + "אותם יראה פרעה ונחם על־כל־המונה [המונו] חללי־חרב פרעה וכל־חילו נאם אדני יהוה", + "כי־נתתי את־חתיתו [חתיתי] בארץ חיים והשכב בתוך ערלים את־חללי־חרב פרעה וכל־המונה נאם אדני יהוה" + ], + [ + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם דבר אל־בני־עמך ואמרת אליהם ארץ כי־אביא עליה חרב ולקחו עם־הארץ איש אחד מקציהם ונתנו אתו להם לצפה", + "וראה את־החרב באה על־הארץ ותקע בשופר והזהיר את־העם", + "ושמע השמע את־קול השופר ולא נזהר ותבוא חרב ותקחהו דמו בראשו יהיה", + "את קול השופר שמע ולא נזהר דמו בו יהיה והוא נזהר נפשו מלט", + "והצפה כי־יראה את־החרב באה ולא־תקע בשופר והעם לא־נזהר ותבוא חרב ותקח מהם נפש הוא בעונו נלקח ודמו מיד־הצפה אדרש", + "ואתה בן־אדם צפה נתתיך לבית ישראל ושמעת מפי דבר והזהרת אתם ממני", + "באמרי לרשע רשע מות תמות ולא דברת להזהיר רשע מדרכו הוא רשע בעונו ימות ודמו מידך אבקש", + "ואתה כי־הזהרת רשע מדרכו לשוב ממנה ולא־שב מדרכו הוא בעונו ימות ואתה נפשך הצלת", + "ואתה בן־אדם אמר אל־בית ישראל כן אמרתם לאמר כי־פשעינו וחטאתינו עלינו ובם אנחנו נמקים ואיך נחיה", + "אמר אליהם חי־אני נאם אדני יהוה אם־אחפץ במות הרשע כי אם־בשוב רשע מדרכו וחיה שובו שובו מדרכיכם הרעים ולמה תמותו בית ישראל", + "ואתה בן־אדם אמר אל־בני־עמך צדקת הצדיק לא תצילנו ביום פשעו ורשעת הרשע לא־יכשל בה ביום שובו מרשעו וצדיק לא יוכל לחיות בה ביום חטאתו", + "באמרי לצדיק חיה יחיה והוא־בטח על־צדקתו ועשה עול כל־צדקתו [צדקתיו] לא תזכרנה ובעולו אשר־עשה בו ימות", + "ובאמרי לרשע מות תמות ושב מחטאתו ועשה משפט וצדקה", + "חבל ישיב רשע גזלה ישלם בחקות החיים הלך לבלתי עשות עול חיו יחיה לא ימות", + "כל־חטאתו [חטאתיו] אשר חטא לא תזכרנה לו משפט וצדקה עשה חיו יחיה", + "ואמרו בני עמך לא יתכן דרך אדני והמה דרכם לא־יתכן", + "בשוב־צדיק מצדקתו ועשה עול ומת בהם", + "ובשוב רשע מרשעתו ועשה משפט וצדקה עליהם הוא יחיה", + "ואמרתם לא יתכן דרך אדני איש כדרכיו אשפוט אתכם בית ישראל", + "ויהי בשתי עשרה שנה בעשרי בחמשה לחדש לגלותנו בא־אלי הפליט מירושלם לאמר הכתה העיר", + "ויד־יהוה היתה אלי בערב לפני בוא הפליט ויפתח את־פי עד־בוא אלי בבקר ויפתח פי ולא נאלמתי עוד", + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם ישבי החרבות האלה על־אדמת ישראל אמרים לאמר אחד היה אברהם ויירש את־הארץ ואנחנו רבים לנו נתנה הארץ למורשה", + "לכן אמר אליהם כה־אמר אדני יהוה על־הדם תאכלו ועינכם תשאו אל־גלוליכם ודם תשפכו והארץ תירשו", + "עמדתם על־חרבכם עשיתן תועבה ואיש את־אשת רעהו טמאתם והארץ תירשו", + "כה־תאמר אלהם כה־אמר אדני יהוה חי־אני אם־לא אשר בחרבות בחרב יפלו ואשר על־פני השדה לחיה נתתיו לאכלו ואשר במצדות ובמערות בדבר ימותו", + "ונתתי את־הארץ שממה ומשמה ונשבת גאון עזה ושממו הרי ישראל מאין עובר", + "וידעו כי־אני יהוה בתתי את־הארץ שממה ומשמה על כל־תועבתם אשר עשו", + "ואתה בן־אדם בני עמך הנדברים בך אצל הקירות ובפתחי הבתים ודבר־חד את־אחד איש את־אחיו לאמר באו־נא ושמעו מה הדבר היוצא מאת יהוה", + "ויבואו אליך כמבוא־עם וישבו לפניך עמי ושמעו את־דבריך ואותם לא יעשו כי־עגבים בפיהם המה עשים אחרי בצעם לבם הלך", + "והנך להם כשיר עגבים יפה קול ומטב נגן ושמעו את־דבריך ועשים אינם אותם", + "ובבאה הנה באה וידעו כי נביא היה בתוכם" + ], + [ + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם הנבא על־רועי ישראל הנבא ואמרת אליהם לרעים כה אמר אדני יהוה הוי רעי־ישראל אשר היו רעים אותם הלוא הצאן ירעו הרעים", + "את־החלב תאכלו ואת־הצמר תלבשו הבריאה תזבחו הצאן לא תרעו", + "את־הנחלות לא חזקתם ואת־החולה לא־רפאתם ולנשברת לא חבשתם ואת־הנדחת לא השבתם ואת־האבדת לא בקשתם ובחזקה רדיתם אתם ובפרך", + "ותפוצינה מבלי רעה ותהיינה לאכלה לכל־חית השדה ותפוצינה", + "ישגו צאני בכל־ההרים ועל כל־גבעה רמה ועל כל־פני הארץ נפצו צאני ואין דורש ואין מבקש", + "לכן רעים שמעו את־דבר יהוה", + "חי־אני נאם אדני יהוה אם־לא יען היות־צאני לבז ותהיינה צאני לאכלה לכל־חית השדה מאין רעה ולא־דרשו רעי את־צאני וירעו הרעים אותם ואת־צאני לא רעו", + "לכן הרעים שמעו דבר־יהוה", + "כה־אמר אדני יהוה הנני אל־הרעים ודרשתי את־צאני מידם והשבתים מרעות צאן ולא־ירעו עוד הרעים אותם והצלתי צאני מפיהם ולא־תהיין להם לאכלה", + "כי כה אמר אדני יהוה הנני־אני ודרשתי את־צאני ובקרתים", + "כבקרת רעה עדרו ביום־היותו בתוך־צאנו נפרשות כן אבקר את־צאני והצלתי אתהם מכל־המקומת אשר נפצו שם ביום ענן וערפל", + "והוצאתים מן־העמים וקבצתים מן־הארצות והביאתים אל־אדמתם ורעיתים אל־הרי ישראל באפיקים ובכל מושבי הארץ", + "במרעה־טוב ארעה אתם ובהרי מרום־ישראל יהיה נוהם שם תרבצנה בנוה טוב ומרעה שמן תרעינה אל־הרי ישראל", + "אני ארעה צאני ואני ארביצם נאם אדני יהוה", + "את־האבדת אבקש ואת־הנדחת אשיב ולנשברת אחבש ואת־החולה אחזק ואת־השמנה ואת־החזקה אשמיד ארענה במשפט", + "ואתנה צאני כה אמר אדני יהוה הנני שפט בין־שה לשה לאילים ולעתודים", + "המעט מכם המרעה הטוב תרעו ויתר מרעיכם תרמסו ברגליכם ומשקע־מים תשתו ואת הנותרים ברגליכם תרפשון", + "וצאני מרמס רגליכם תרעינה ומרפש רגליכם תשתינה", + "לכן כה אמר אדני יהוה אליהם הנני־אני ושפטתי בין־שה בריה ובין שה רזה", + "יען בצד ובכתף תהדפו ובקרניכם תנגחו כל־הנחלות עד אשר הפיצותם אותנה אל־החוצה", + "והושעתי לצאני ולא־תהיינה עוד לבז ושפטתי בין שה לשה", + "והקמתי עליהם רעה אחד ורעה אתהן את עבדי דויד הוא ירעה אתם והוא־יהיה להן לרעה", + "ואני יהוה אהיה להם לאלהים ועבדי דוד נשיא בתוכם אני יהוה דברתי", + "וכרתי להם ברית שלום והשבתי חיה־רעה מן־הארץ וישבו במדבר לבטח וישנו ביערים", + "ונתתי אותם וסביבות גבעתי ברכה והורדתי הגשם בעתו גשמי ברכה יהיו", + "ונתן עץ השדה את־פריו והארץ תתן יבולה והיו על־אדמתם לבטח וידעו כי־אני יהוה בשברי את־מטות עלם והצלתים מיד העבדים בהם", + "ולא־יהיו עוד בז לגוים וחית הארץ לא תאכלם וישבו לבטח ואין מחריד", + "והקמתי להם מטע לשם ולא־יהיו עוד אספי רעב בארץ ולא־ישאו עוד כלמת הגוים", + "וידעו כי אני יהוה אלהיהם אתם והמה עמי בית ישראל נאם אדני יהוה", + "ואתן צאני צאן מרעיתי אדם אתם אני אלהיכם נאם אדני יהוה" + ], + [ + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם שים פניך על־הר שעיר והנבא עליו", + "ואמרת לו כה אמר אדני יהוה הנני אליך הר־שעיר ונטיתי ידי עליך ונתתיך שממה ומשמה", + "עריך חרבה אשים ואתה שממה תהיה וידעת כי־אני יהוה", + "יען היות לך איבת עולם ותגר את־בני־ישראל על־ידי־חרב בעת אידם בעת עון קץ", + "לכן חי־אני נאם אדני יהוה כי־לדם אעשך ודם ירדפך אם־לא דם שנאת ודם ירדפך", + "ונתתי את־הר שעיר לשממה ושממה והכרתי ממנו עבר ושב", + "ומלאתי את־הריו חלליו גבעותיך וגאותיך וכל־אפיקיך חללי־חרב יפלו בהם", + "שממות עולם אתנך ועריך לא תישבנה [תשבנה] וידעתם כי־אני יהוה", + "יען אמרך את־שני הגוים ואת־שתי הארצות לי תהיינה וירשנוה ויהוה שם היה", + "לכן חי־אני נאם אדני יהוה ועשיתי כאפך וכקנאתך אשר עשיתה משנאתיך בם ונודעתי בם כאשר אשפטך", + "וידעת כי־אני יהוה שמעתי את־כל־נאצותיך אשר אמרת על־הרי ישראל לאמר שממה [שממו] לנו נתנו לאכלה", + "ותגדילו עלי בפיכם והעתרתם עלי דבריכם אני שמעתי", + "כה אמר אדני יהוה כשמח כל־הארץ שממה אעשה־לך", + "כשמחתך לנחלת בית־ישראל על אשר־שממה כן אעשה־לך שממה תהיה הר־שעיר וכל־אדום כלה וידעו כי־אני יהוה" + ], + [ + "ואתה בן־אדם הנבא אל־הרי ישראל ואמרת הרי ישראל שמעו דבר־יהוה", + "כה אמר אדני יהוה יען אמר האויב עליכם האח ובמות עולם למורשה היתה לנו", + "לכן הנבא ואמרת כה אמר אדני יהוה יען ביען שמות ושאף אתכם מסביב להיותכם מורשה לשארית הגוים ותעלו על־שפת לשון ודבת־עם", + "לכן הרי ישראל שמעו דבר־אדני יהוה כה־אמר אדני יהוה להרים ולגבעות לאפיקים ולגאיות ולחרבות השממות ולערים הנעזבות אשר היו לבז וללעג לשארית הגוים אשר מסביב", + "לכן כה־אמר אדני יהוה אם־לא באש קנאתי דברתי על־שארית הגוים ועל־אדום כלא אשר נתנו־את־ארצי להם למורשה בשמחת כל־לבב בשאט נפש למען מגרשה לבז", + "לכן הנבא על־אדמת ישראל ואמרת להרים ולגבעות לאפיקים ולגאיות כה־אמר אדני יהוה הנני בקנאתי ובחמתי דברתי יען כלמת גוים נשאתם", + "לכן כה אמר אדני יהוה אני נשאתי את־ידי אם־לא הגוים אשר לכם מסביב המה כלמתם ישאו", + "ואתם הרי ישראל ענפכם תתנו ופריכם תשאו לעמי ישראל כי קרבו לבוא", + "כי הנני אליכם ופניתי אליכם ונעבדתם ונזרעתם", + "והרביתי עליכם אדם כל־בית ישראל כלה ונשבו הערים והחרבות תבנינה", + "והרביתי עליכם אדם ובהמה ורבו ופרו והושבתי אתכם כקדמותיכם והטבתי מראשתיכם וידעתם כי־אני יהוה", + "והולכתי עליכם אדם את־עמי ישראל וירשוך והיית להם לנחלה ולא־תוסף עוד לשכלם", + "כה אמר אדני יהוה יען אמרים לכם אכלת אדם אתי [את] ומשכלת גויך [גוייך] היית", + "לכן אדם לא־תאכלי עוד וגויך [וגוייך] לא תכשלי־[תשכלי־] עוד נאם אדני יהוה", + "ולא־אשמיע אליך עוד כלמת הגוים וחרפת עמים לא תשאי־עוד וגויך [וגוייך] לא־תכשלי עוד נאם אדני יהוה", + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם בית ישראל ישבים על־אדמתם ויטמאו אותה בדרכם ובעלילותם כטמאת הנדה היתה דרכם לפני", + "ואשפך חמתי עליהם על־הדם אשר־שפכו על־הארץ ובגלוליהם טמאוה", + "ואפיץ אתם בגוים ויזרו בארצות כדרכם וכעלילותם שפטתים", + "ויבוא אל־הגוים אשר־באו שם ויחללו את־שם קדשי באמר להם עם־יהוה אלה ומארצו יצאו", + "ואחמל על־שם קדשי אשר חללוהו בית ישראל בגוים אשר־באו שמה", + "לכן אמר לבית־ישראל כה אמר אדני יהוה לא למענכם אני עשה בית ישראל כי אם־לשם־קדשי אשר חללתם בגוים אשר־באתם שם", + "וקדשתי את־שמי הגדול המחלל בגוים אשר חללתם בתוכם וידעו הגוים כי־אני יהוה נאם אדני יהוה בהקדשי בכם לעיניהם", + "ולקחתי אתכם מן־הגוים וקבצתי אתכם מכל־הארצות והבאתי אתכם אל־אדמתכם", + "וזרקתי עליכם מים טהורים וטהרתם מכל טמאותיכם ומכל־גלוליכם אטהר אתכם", + "ונתתי לכם לב חדש ורוח חדשה אתן בקרבכם והסרתי את־לב האבן מבשרכם ונתתי לכם לב בשר", + "ואת־רוחי אתן בקרבכם ועשיתי את אשר־בחקי תלכו ומשפטי תשמרו ועשיתם", + "וישבתם בארץ אשר נתתי לאבתיכם והייתם לי לעם ואנכי אהיה לכם לאלהים", + "והושעתי אתכם מכל טמאותיכם וקראתי אל־הדגן והרביתי אתו ולא־אתן עליכם רעב", + "והרביתי את־פרי העץ ותנובת השדה למען אשר לא תקחו עוד חרפת רעב בגוים", + "וזכרתם את־דרכיכם הרעים ומעלליכם אשר לא־טובים ונקטתם בפניכם על עונתיכם ועל תועבותיכם", + "לא למענכם אני־עשה נאם אדני יהוה יודע לכם בושו והכלמו מדרכיכם בית ישראל", + "כה אמר אדני יהוה ביום טהרי אתכם מכל עונותיכם והושבתי את־הערים ונבנו החרבות", + "והארץ הנשמה תעבד תחת אשר היתה שממה לעיני כל־עובר", + "ואמרו הארץ הלזו הנשמה היתה כגן־עדן והערים החרבות והנשמות והנהרסות בצורות ישבו", + "וידעו הגוים אשר ישארו סביבותיכם כי אני יהוה בניתי הנהרסות נטעתי הנשמה אני יהוה דברתי ועשיתי", + "כה אמר אדני יהוה עוד זאת אדרש לבית־ישראל לעשות להם ארבה אתם כצאן אדם", + "כצאן קדשים כצאן ירושלם במועדיה כן תהיינה הערים החרבות מלאות צאן אדם וידעו כי־אני יהוה" + ], + [ + "היתה עלי יד־יהוה ויוצאני ברוח יהוה ויניחני בתוך הבקעה והיא מלאה עצמות", + "והעבירני עליהם סביב סביב והנה רבות מאד על־פני הבקעה והנה יבשות מאד", + "ויאמר אלי בן־אדם התחיינה העצמות האלה ואמר אדני יהוה אתה ידעת", + "ויאמר אלי הנבא על־העצמות האלה ואמרת אליהם העצמות היבשות שמעו דבר־יהוה", + "כה אמר אדני יהוה לעצמות האלה הנה אני מביא בכם רוח וחייתם", + "ונתתי עליכם גדים והעלתי עליכם בשר וקרמתי עליכם עור ונתתי בכם רוח וחייתם וידעתם כי־אני יהוה", + "ונבאתי כאשר צויתי ויהי־קול כהנבאי והנה־רעש ותקרבו עצמות עצם אל־עצמו", + "וראיתי והנה־עליהם גדים ובשר עלה ויקרם עליהם עור מלמעלה ורוח אין בהם", + "ויאמר אלי הנבא אל־הרוח הנבא בן־אדם ואמרת אל־הרוח כה־אמר אדני יהוה מארבע רוחות באי הרוח ופחי בהרוגים האלה ויחיו", + "והנבאתי כאשר צוני ותבוא בהם הרוח ויחיו ויעמדו על־רגליהם חיל גדול מאד־מאד", + "ויאמר אלי בן־אדם העצמות האלה כל־בית ישראל המה הנה אמרים יבשו עצמותינו ואבדה תקותנו נגזרנו לנו", + "לכן הנבא ואמרת אליהם כה־אמר אדני יהוה הנה אני פתח את־קברותיכם והעליתי אתכם מקברותיכם עמי והבאתי אתכם אל־אדמת ישראל", + "וידעתם כי־אני יהוה בפתחי את־קברותיכם ובהעלותי אתכם מקברותיכם עמי", + "ונתתי רוחי בכם וחייתם והנחתי אתכם על־אדמתכם וידעתם כי־אני יהוה דברתי ועשיתי נאם־יהוה", + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "ואתה בן־אדם קח־לך עץ אחד וכתב עליו ליהודה ולבני ישראל חברו [חבריו] ולקח עץ אחד וכתוב עליו ליוסף עץ אפרים וכל־בית ישראל חברו [חבריו]", + "וקרב אתם אחד אל־אחד לך לעץ אחד והיו לאחדים בידך", + "וכאשר יאמרו אליך בני עמך לאמר הלוא־תגיד לנו מה־אלה לך", + "דבר אלהם כה־אמר אדני יהוה הנה אני לקח את־עץ יוסף אשר ביד־אפרים ושבטי ישראל חברו [חבריו] ונתתי אותם עליו את־עץ יהודה ועשיתם לעץ אחד והיו אחד בידי", + "והיו העצים א‍שר־תכתב עליהם בידך לעיניהם", + "ודבר אליהם כה־אמר אדני יהוה הנה אני לקח את־בני ישראל מבין הגוים אשר הלכו־שם וקבצתי אתם מסביב והבאתי אותם אל־אדמתם", + "ועשיתי אתם לגוי אחד בארץ בהרי ישראל ומלך אחד יהיה לכלם למלך ולא יהיה־[יהיו־] עוד לשני גוים ולא יחצו עוד לשתי ממלכות עוד", + "ולא יטמאו עוד בגלוליהם ובשקוציהם ובכל פשעיהם והושעתי אתם מכל מושבתיהם אשר חטאו בהם וטהרתי אותם והיו־לי לעם ואני אהיה להם לאלהים", + "ועבדי דוד מלך עליהם ורועה אחד יהיה לכלם ובמשפטי ילכו וחקתי ישמרו ועשו אותם", + "וישבו על־הארץ אשר נתתי לעבדי ליעקב אשר ישבו־בה אבותיכם וישבו עליה המה ובניהם ובני בניהם עד־עולם ודוד עבדי נשיא להם לעולם", + "וכרתי להם ברית שלום ברית עולם יהיה אותם ונתתים והרביתי אותם ונתתי את־מקדשי בתוכם לעולם", + "והיה משכני עליהם והייתי להם לאלהים והמה יהיו־לי לעם", + "וידעו הגוים כי אני יהוה מקדש את־ישראל בהיות מקדשי בתוכם לעולם" + ], + [ + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "בן־אדם שים פניך אל־גוג ארץ המגוג נשיא ראש משך ותבל והנבא עליו", + "ואמרת כה אמר אדני יהוה הנני אליך גוג נשיא ראש משך ותבל", + "ושובבתיך ונתתי חחים בלחייך והוצאתי אותך ואת־כל־חילך סוסים ופרשים לבשי מכלול כלם קהל רב צנה ומגן תפשי חרבות כלם", + "פרס כוש ופוט אתם כלם מגן וכובע", + "גמר וכל־אגפיה בית תוגרמה ירכתי צפון ואת־כל־אגפיו עמים רבים אתך", + "הכן והכן לך אתה וכל־קהלך הנקהלים עליך והיית להם למשמר", + "מימים רבים תפקד באחרית השנים תבוא אל־ארץ משובבת מחרב מקבצת מעמים רבים על הרי ישראל אשר־היו לחרבה תמיד והיא מעמים הוצאה וישבו לבטח כלם", + "ועלית כשאה תבוא כענן לכסות הארץ תהיה אתה וכל־אגפיך ועמים רבים אותך", + "כה אמר אדני יהוה והיה ביום ההוא יעלו דברים על־לבבך וחשבת מחשבת רעה", + "ואמרת אעלה על־ארץ פרזות אבוא השקטים ישבי לבטח כלם ישבים באין חומה ובריח ודלתים אין להם", + "לשלל שלל ולבז בז להשיב ידך על־חרבות נושבת ואל־עם מאסף מגוים עשה מקנה וקנין ישבי על־טבור הארץ", + "שבא ודדן וסחרי תרשיש וכל־כפריה יאמרו לך הלשלל שלל אתה בא הלבז בז הקהלת קהלך לשאת כסף וזהב לקחת מקנה וקנין לשלל שלל גדול", + "לכן הנבא בן־אדם ואמרת לגוג כה אמר אדני יהוה הלוא ביום ההוא בשבת עמי ישראל לבטח תדע", + "ובאת ממקומך מירכתי צפון אתה ועמים רבים אתך רכבי סוסים כלם קהל גדול וחיל רב", + "ועלית על־עמי ישראל כענן לכסות הארץ באחרית הימים תהיה והבאותיך על־ארצי למען דעת הגוים אתי בהקדשי בך לעיניהם גוג", + "כה־אמר אדני יהוה האתה־הוא אשר־דברתי בימים קדמונים ביד עבדי נביאי ישראל הנבאים בימים ההם שנים להביא אתך עליהם", + "והיה ביום ההוא ביום בוא גוג על־אדמת ישראל נאם אדני יהוה תעלה חמתי באפי", + "ובקנאתי באש־עברתי דברתי אם־לא ביום ההוא יהיה רעש גדול על אדמת ישראל", + "ורעשו מפני דגי הים ועוף השמים וחית השדה וכל־הרמש הרמש על־האדמה וכל האדם אשר על־פני האדמה ונהרסו ההרים ונפלו המדרגות וכל־חומה לארץ תפול", + "וקראתי עליו לכל־הרי חרב נאם אדני יהוה חרב איש באחיו תהיה", + "ונשפטתי אתו בדבר ובדם וגשם שוטף ואבני אלגביש אש וגפרית אמטיר עליו ועל־אגפיו ועל־עמים רבים אשר אתו", + "והתגדלתי והתקדשתי ונודעתי לעיני גוים רבים וידעו כי־אני יהוה" + ], + [ + "ואתה בן־אדם הנבא על־גוג ואמרת כה אמר אדני יהוה הנני אליך גוג נשיא ראש משך ותבל", + "ושבבתיך וששאתיך והעליתיך מירכתי צפון והבאותך על־הרי ישראל", + "והכיתי קשתך מיד שמאולך וחציך מיד ימינך אפיל", + "על־הרי ישראל תפול אתה וכל־אגפיך ועמים אשר אתך לעיט צפור כל־כנף וחית השדה נתתיך לאכלה", + "על־פני השדה תפול כי אני דברתי נאם אדני יהוה", + "ושלחתי־אש במגוג ובישבי האיים לבטח וידעו כי־אני יהוה", + "ואת־שם קדשי אודיע בתוך עמי ישראל ולא־אחל את־שם־קדשי עוד וידעו הגוים כי־אני יהוה קדוש בישראל", + "הנה באה ונהיתה נאם אדני יהוה הוא היום אשר דברתי", + "ויצאו ישבי ערי ישראל ובערו והשיקו בנשק ומגן וצנה בקשת ובחצים ובמקל יד וברמח ובערו בהם אש שבע שנים", + "ולא־ישאו עצים מן־השדה ולא יחטבו מן־היערים כי בנשק יבערו־אש ושללו את־שלליהם ובזזו את־בזזיהם נאם אדני יהוה", + "והיה ביום ההוא אתן לגוג מקום־שם קבר בישראל גי העברים קדמת הים וחסמת היא את־העברים וקברו שם את־גוג ואת־כל־המונה וקראו גיא המון גוג", + "וקברום בית ישראל למען טהר את־הארץ שבעה חדשים", + "וקברו כל־עם הארץ והיה להם לשם יום הכבדי נאם אדני יהוה", + "ואנשי תמיד יבדילו עברים בארץ מקברים את־העברים את־הנותרים על־פני הארץ לטהרה מקצה שבעה־חדשים יחקרו", + "ועברו העברים בארץ וראה עצם אדם ובנה אצלו ציון עד קברו אתו המקברים אל־גיא המון גוג", + "וגם שם־עיר המונה וטהרו הארץ", + "ואתה בן־אדם כה־אמר אדני יהוה אמר לצפור כל־כנף ולכל חית השדה הקבצו ובאו האספו מסביב על־זבחי אשר אני זבח לכם זבח גדול על הרי ישראל ואכלתם בשר ושתיתם דם", + "בשר גבורים תאכלו ודם־נשיאי הארץ תשתו אילים כרים ועתודים פרים מריאי בשן כלם", + "ואכלתם־חלב לשבעה ושתיתם דם לשכרון מזבחי אשר־זבחתי לכם", + "ושבעתם על־שלחני סוס ורכב גבור וכל־איש מלחמה נאם אדני יהוה", + "ונתתי את־כבודי בגוים וראו כל־הגוים את־משפטי אשר עשיתי ואת־ידי אשר־שמתי בהם", + "וידעו בית ישראל כי אני יהוה אלהיהם מן־היום ההוא והלאה", + "וידעו הגוים כי בעונם גלו בית־ישראל על אשר מעלו־בי ואסתר פני מהם ואתנם ביד צריהם ויפלו בחרב כלם", + "כטמאתם וכפשעיהם עשיתי אתם ואסתר פני מהם", + "לכן כה אמר אדני יהוה עתה אשיב את־שבית [שבות] יעקב ורחמתי כל־בית ישראל וקנאתי לשם קדשי", + "ונשו את־כלמתם ואת־כל־מעלם אשר מעלו־בי בשבתם על־אדמתם לבטח ואין מחריד", + "בשובבי אותם מן־העמים וקבצתי אתם מארצות איביהם ונקדשתי בם לעיני הגוים רבים", + "וידעו כי אני יהוה אלהיהם בהגלותי אתם אל־הגוים וכנסתים על־אדמתם ולא־אותיר עוד מהם שם", + "ולא־אסתיר עוד פני מהם אשר שפכתי את־רוחי על־בית ישראל נאם אדני יהוה" + ], + [ + "בעשרים וחמש שנה לגלותנו בראש השנה בעשור לחדש בארבע עשרה שנה אחר אשר הכתה העיר בעצם היום הזה היתה עלי יד־יהוה ויבא אתי שמה", + "במראות אלהים הביאני אל־ארץ ישראל ויניחני אל־הר גבה מאד ועליו כמבנה־עיר מנגב", + "ויביא אותי שמה והנה־איש מראהו כמראה נחשת ופתיל־פשתים בידו וקנה המדה והוא עמד בשער", + "וידבר אלי האיש בן־אדם ראה בעיניך ובאזניך שמע ושים לבך לכל אשר־אני מראה אותך כי למען הראותכה הבאתה הנה הגד את־כל־אשר־אתה ראה לבית ישראל", + "והנה חומה מחוץ לבית סביב סביב וביד האיש קנה המדה שש־אמות באמה וטפח וימד את־רחב הבנין קנה אחד וקומה קנה אחד", + "ויבוא אל־שער אשר פניו דרך הקדימה ויעל במעלותו [במעלותיו] וימד את־סף השער קנה אחד רחב ואת סף אחד קנה אחד רחב", + "והתא קנה אחד ארך וקנה אחד רחב ובין התאים חמש אמות וסף השער מאצל אולם השער מהבית קנה אחד", + "וימד את־אלם השער מהבית קנה אחד", + "וימד את־אלם השער שמנה אמות ואילו [ואיליו] שתים אמות ואלם השער מהבית", + "ותאי השער דרך הקדים שלשה מפה ושלשה מפה מדה אחת לשלשתם ומדה אחת לאילם מפה ומפו", + "וימד את־רחב פתח־השער עשר אמות ארך השער שלוש עשרה אמות", + "וגבול לפני התאות אמה אחת ואמה־אחת גבול מפה והתא שש־אמות מפו ושש אמות מפו", + "וימד את־השער מגג התא לגגו רחב עשרים וחמש אמות פתח נגד פתח", + "ויעש את־אילים ששים אמה ואל־איל החצר השער סביב סביב", + "ועל פני השער היאתון [האיתון] על־לפני אלם השער הפנימי חמשים אמה", + "וחלנות אטמות אל־התאים ואל אליהמה לפנימה לשער סביב סביב וכן לאלמות וחלונות סביב סביב לפנימה ואל־איל תמרים", + "ויביאני אל־החצר החיצונה והנה לשכות ורצפה עשוי לחצר סביב סביב שלשים לשכות אל־הרצפה", + "והרצפה אל־כתף השערים לעמת ארך השערים הרצפה התחתונה", + "וימד רחב מלפני השער התחתונה לפני החצר הפנימי מחוץ מאה אמה הקדים והצפון", + "והשער אשר פניו דרך הצפון לחצר החיצונה מדד ארכו ורחבו", + "ותאו [ותאיו] שלושה מפו ושלשה מפו ואילו [ואיליו] ואלמו [ואלמיו] היה כמדת השער הראשון חמשים אמה ארכו ורחב חמש ועשרים באמה", + "וחלונו [וחלוניו] ואלמו [ואלמיו] ותמרו [ותמריו] כמדת השער אשר פניו דרך הקדים ובמעלות שבע יעלו־בו ואילמו [ואילמיו] לפניהם", + "ושער לחצר הפנימי נגד השער לצפון ולקדים וימד משער אל־שער מאה אמה", + "ויולכני דרך הדרום והנה־שער דרך הדרום ומדד אילו [איליו] ואילמו [ואילמיו] כמדות האלה", + "וחלונים לו ולאילמו [ולאילמיו] סביב סביב כהחלנות האלה חמשים אמה ארך ורחב חמש ועשרים אמה", + "ומעלות שבעה עלותו [עלותיו] ואלמו [ואלמיו] לפניהם ותמרים לו אחד מפו ואחד מפו אל־אילו [איליו]", + "ושער לחצר הפנימי דרך הדרום וימד משער אל־השער דרך הדרום מאה אמות", + "ויביאני אל־חצר הפנימי בשער הדרום וימד את־השער הדרום כמדות האלה", + "ותאו [ותאיו] ואילו [ואיליו] ואלמו [ואלמיו] כמדות האלה וחלונות לו ולאלמו [ולאלמיו] סביב סביב חמשים אמה ארך ורחב עשרים וחמש אמות", + "ואלמות סביב סביב ארך חמש ועשרים אמה ורחב חמש אמות", + "ואלמו אל־חצר החצונה ותמרים אל־אילו [איליו] ומעלות שמונה מעלו [מעליו]", + "ויביאני אל־החצר הפנימי דרך הקדים וימד את־השער כמדות האלה", + "ותאו [ותאיו] ואלו [ואליו] ואלמו [ואלמיו] כמדות האלה וחלונות לו ולאלמו [ולאלמיו] סביב סביב ארך חמשים אמה ורחב חמש ועשרים אמה", + "ואלמו [ואלמיו] לחצר החיצונה ותמרים אל־אלו [אליו] מפו ומפו ושמנה מעלות מעלו [מעליו]", + "ויביאני אל־שער הצפון ומדד כמדות האלה", + "תאו [תאיו] אלו [אליו] ואלמו [ואלמיו] וחלונות לו סביב סביב ארך חמשים אמה ורחב חמש ועשרים אמה", + "ואילו [ואיליו] לחצר החיצונה ותמרים אל־אילו [איליו] מפו ומפו ושמנה מעלות מעלו [מעליו]", + "ולשכה ופתחה באילים השערים שם ידיחו את־העלה", + "ובאלם השער שנים שלחנות מפו ושנים שלחנות מפה לשחוט אליהם העולה והחטאת והאשם", + "ואל־הכתף מחוצה לעולה לפתח השער הצפונה שנים שלחנות ואל־הכתף האחרת אשר לאלם השער שנים שלחנות", + "ארבעה שלחנות מפה וארבעה שלחנות מפה לכתף השער שמונה שלחנות אליהם ישחטו", + "וארבעה שלחנות לעולה אבני גזית ארך אמה אחת וחצי ורחב אמה אחת וחצי וגבה אמה אחת אליהם ויניחו את־הכלים אשר ישחטו את־העולה בם והזבח", + "והשפתים טפח אחד מוכנים בבית סביב סביב ואל־השלחנות בשר הקרבן", + "ומחוצה לשער הפנימי לשכות שרים בחצר הפנימי אשר אל־כתף שער הצפון ופניהם דרך הדרום אחד אל־כתף שער הקדים פני דרך הצפן", + "וידבר אלי זה הלשכה אשר פניה דרך הדרום לכהנים שמרי משמרת הבית", + "והלשכה אשר פניה דרך הצפון לכהנים שמרי משמרת המזבח המה בני־צדוק הקרבים מבני־לוי אל־יהוה לשרתו", + "וימד את־החצר ארך מאה אמה ורחב מאה אמה מרבעת והמזבח לפני הבית", + "ויבאני אל־אלם הבית וימד אל אלם חמש אמות מפה וחמש אמות מפה ורחב השער שלש אמות מפו ושלש אמות מפו", + "ארך האלם עשרים אמה ורחב עשתי עשרה אמה ובמעלות אשר יעלו אליו ועמדים אל־האילים אחד מפה ואחד מפה" + ], + [ + "ויביאני אל־ההיכל וימד את־האילים שש־אמות רחב־מפו ושש־אמות־רחב מפו רחב האהל", + "ורחב הפתח עשר אמות וכתפות הפתח חמש אמות מפו וחמש אמות מפו וימד ארכו ארבעים אמה ורחב עשרים אמה", + "ובא לפנימה וימד איל־הפתח שתים אמות והפתח שש אמות ורחב הפתח שבע אמות", + "וימד את־ארכו עשרים אמה ורחב עשרים אמה אל־פני ההיכל ויאמר אלי זה קדש הקדשים", + "וימד קיר־הבית שש אמות ורחב הצלע ארבע אמות סביב סביב לבית סביב", + "והצלעות צלע אל־צלע שלוש ושלשים פעמים ובאות בקיר אשר־לבית לצלעות סביב סביב להיות אחוזים ולא־יהיו אחוזים בקיר הבית", + "ורחבה ונסבה למעלה למעלה לצלעות כי מוסב־הבית למעלה למעלה סביב סביב לבית על־כן רחב־לבית למעלה וכן התחתונה יעלה על־העליונה לתיכונה", + "וראיתי לבית גבה סביב סביב מיסדות [מוסדות] הצלעות מלו הקנה שש אמות אצילה", + "רחב הקיר א‍שר־לצלע אל־החוץ חמש אמות ואשר מנח בית צלעות אשר לבית", + "ובין הלשכות רחב עשרים אמה סביב לבית סביב סביב", + "ופתח הצלע למנח פתח אחד דרך הצפון ופתח אחד לדרום ורחב מקום המנח חמש אמות סביב סביב", + "והבנין אשר אל־פני הגזרה פאת דרך־הים רחב שבעים אמה וקיר הבנין חמש־אמות רחב סביב סביב וארכו תשעים אמה", + "ומדד את־הבית ארך מאה אמה והגזרה והבניה וקירותיה ארך מאה אמה", + "ורחב פני הבית והגזרה לקדים מאה אמה", + "ומדד ארך־הבנין אל־פני הגזרה אשר על־אחריה ואתוקיהא [ואתיקיהא] מפו ומפו מאה אמה וההיכל הפנימי ואלמי החצר", + "הספים והחלונים האטמות והאתיקים סביב לשלשתם נגד הסף שחיף עץ סביב סביב והארץ עד־החלנות והחלנות מכסות", + "על־מעל הפתח ועד־הבית הפנימי ולחוץ ואל־כל־הקיר סביב סביב בפנימי ובחיצון מדות", + "ועשוי כרובים ותמרים ותמרה בין־כרוב לכרוב ושנים פנים לכרוב", + "ופני אדם אל־התמרה מפו ופני־כפיר אל־התמרה מפו עשוי אל־כל־הבית סביב סביב", + "מהארץ עד־מעל הפתח הכרובים והתמרים עשוים וקיר ההיכל", + "ההיכל מזוזת רבעה ופני הקדש המראה כמראה", + "המזבח עץ שלוש אמות גבה וארכו שתים־אמות ומקצעותיו לו וארכו וקירתיו עץ וידבר אלי זה השלחן אשר לפני יהוה", + "ושתים דלתות להיכל ולקדש", + "ושתים דלתות לדלתות שתים מוסבות דלתות שתים לדלת אחת ושתי דלתות לאחרת", + "ועשויה אליהן אל־דלתות ההיכל כרובים ותמרים כאשר עשוים לקירות ועב עץ אל־פני האולם מהחוץ", + "וחלונים אטמות ותמרים מפו ומפו אל־כתפות האולם וצלעות הבית והעבים" + ], + [ + "ויוצאני אל־החצר החיצונה הדרך דרך הצפון ויבאני אל־הלשכה אשר נגד הגזרה ואשר־נגד הבנין אל־הצפון", + "אל־פני־ארך אמות המאה פתח הצפון והרחב חמשים אמות", + "נגד העשרים אשר לחצר הפנימי ונגד רצפה אשר לחצר החיצונה אתיק אל־פני־אתיק בשלשים", + "ולפני הלשכות מהלך עשר אמות רחב אל־הפנימית דרך אמה אחת ופתחיהם לצפון", + "והלשכות העליונת קצרות כי־יוכלו אתיקים מהנה מהתחתנות ומהתכנות בנין", + "כי משלשות הנה ואין להן עמודים כעמודי החצרות על־כן נאצל מהתחתונות ומהתיכנות מהארץ", + "וגדר אשר־לחוץ לעמת הלשכות דרך החצר החצונה אל־פני הלשכות ארכו חמשים אמה", + "כי־ארך הלשכות אשר לחצר החצונה חמשים אמה והנה על־פני ההיכל מאה אמה", + "ומתחתה לשכות [ומתחת] [הלשכות] האלה המבוא [המביא] מהקדים בבאו להנה מהחצר החצנה", + "ברחב גדר החצר דרך הקדים אל־פני הגזרה ואל־פני הבנין לשכות", + "ודרך לפניהם כמראה הלשכות אשר דרך הצפון כארכן כן רחבן וכל מוצאיהן וכמשפטיהן וכפתחיהן", + "וכפתחי הלשכות אשר דרך הדרום פתח בראש דרך דרך בפני הגדרת הגינה דרך הקדים בבואן", + "ויאמר אלי לשכות הצפון לשכות הדרום אשר אל־פני הגזרה הנה לשכות הקדש אשר יאכלו־שם הכהנים אשר־קרובים ליהוה קדשי הקדשים שם יניחו קדשי הקדשים והמנחה והחטאת והאשם כי המקום קדש", + "בבאם הכהנים ולא־יצאו מהקדש אל־החצר החיצונה ושם יניחו בגדיהם אשר־ישרתו בהן כי־קדש הנה ילבשו [ולבשו] בגדים אחרים וקרבו אל־אשר לעם", + "וכלה את־מדות הבית הפנימי והוציאני דרך השער אשר פניו דרך הקדים ומדדו סביב סביב", + "מדד רוח הקדים בקנה המדה חמש־אמות [מאות] קנים בקנה המדה סביב", + "מדד רוח הצפון חמש־מאות קנים בקנה המדה סביב", + "את רוח הדרום מדד חמש־מאות קנים בקנה המדה", + "סבב אל־רוח הים מדד חמש־מאות קנים בקנה המדה", + "לארבע רוחות מדדו חומה לו סביב סביב ארך חמש מאות ורחב חמש מאות להבדיל בין הקדש לחל" + ], + [ + "ויולכני אל־השער שער אשר פנה דרך הקדים", + "והנה כבוד אלהי ישראל בא מדרך הקדים וקולו כקול מים רבים והארץ האירה מכבדו", + "וכמראה המראה אשר ראיתי כמראה אשר־ראיתי בבאי לשחת את־העיר ומראות כמראה אשר ראיתי אל־נהר־כבר ואפל אל־פני", + "וכבוד יהוה בא אל־הבית דרך שער אשר פניו דרך הקדים", + "ותשאני רוח ותביאני אל־החצר הפנימי והנה מלא כבוד־יהוה הבית", + "ואשמע מדבר אלי מהבית ואיש היה עמד אצלי", + "ויאמר אלי בן־אדם את־מקום כסאי ואת־מקום כפות רגלי אשר אשכן־שם בתוך בני־ישראל לעולם ולא יטמאו עוד בית־ישראל שם קדשי המה ומלכיהם בזנותם ובפגרי מלכיהם במותם", + "בתתם ספם את־ספי ומזוזתם אצל מזוזתי והקיר ביני וביניהם וטמאו את־שם קדשי בתועבותם אשר עשו ואכל אתם באפי", + "עתה ירחקו את־זנותם ופגרי מלכיהם ממני ושכנתי בתוכם לעולם", + "אתה בן־אדם הגד את־בית־ישראל את־הבית ויכלמו מעונותיהם ומדדו את־תכנית", + "ואם־נכלמו מכל אשר־עשו צורת הבית ותכונתו ומוצאיו ומובאיו וכל־צורתו ואת כל־חקתיו וכל־צורתי [צורתיו] וכל־תורתו [תורתיו] הודע אותם וכתב לעיניהם וישמרו את־כל־צורתו ואת־כל־חקתיו ועשו אותם", + "זאת תורת הבית על־ראש ההר כל־גבלו סביב סביב קדש קדשים הנה־זאת תורת הבית", + "ואלה מדות המזבח באמות אמה אמה וטפח וחיק האמה ואמה־רחב וגבולה אל־שפתה סביב זרת האחד וזה גב המזבח", + "ומחיק הארץ עד־העזרה התחתונה שתים אמות ורחב אמה אחת ומהעזרה הקטנה עד־העזרה הגדולה ארבע אמות ורחב האמה", + "וההראל ארבע אמות ומהאראיל ולמעלה הקרנות ארבע", + "והאראיל [והאריאל] שתים עשרה ארך בשתים עשרה רחב רבוע אל ארבעת רבעיו", + "והעזרה ארבע עשרה ארך בארבע עשרה רחב אל ארבעת רבעיה והגבול סביב אותה חצי האמה והחיק־לה אמה סביב ומעלתהו פנות קדים", + "ויאמר אלי בן־אדם כה אמר אדני יהוה אלה חקות המזבח ביום העשותו להעלות עליו עולה ולזרק עליו דם", + "ונתתה אל־הכהנים הלוים אשר הם מזרע צדוק הקרבים אלי נאם אדני יהוה לשרתני פר בן־בקר לחטאת", + "ולקחת מדמו ונתתה על־ארבע קרנתיו ואל־ארבע פנות העזרה ואל־הגבול סביב וחטאת אותו וכפרתהו", + "ולקחת את הפר החטאת ושרפו במפקד הבית מחוץ למקדש", + "וביום השני תקריב שעיר־עזים תמים לחטאת וחטאו את־המזבח כאשר חטאו בפר", + "בכלותך מחטא תקריב פר בן־בקר תמים ואיל מן־הצאן תמים", + "והקרבתם לפני יהוה והשליכו הכהנים עליהם מלח והעלו אותם עלה ליהוה", + "שבעת ימים תעשה שעיר־חטאת ליום ופר בן־בקר ואיל מן־הצאן תמימים יעשו", + "שבעת ימים יכפרו את־המזבח וטהרו אתו ומלאו ידו [ידיו]", + "ויכלו את־הימים והיה ביום השמיני והלאה יעשו הכהנים על־המזבח את־עולותיכם ואת־שלמיכם ורצאתי אתכם נאם אדני יהוה" + ], + [ + "וישב אתי דרך שער המקדש החיצון הפנה קדים והוא סגור", + "ויאמר אלי יהוה השער הזה סגור יהיה לא יפתח ואיש לא־יבא בו כי יהוה אלהי־ישראל בא בו והיה סגור", + "את־הנשיא נשיא הוא ישב־בו לאכול־לחם לפני יהוה מדרך אלם השער יבוא ומדרכו יצא", + "ויביאני דרך־שער הצפון אל־פני הבית וארא והנה מלא כבוד־יהוה את־בית יהוה ואפל אל־פני", + "ויאמר אלי יהוה בן־אדם שים לבך וראה בעיניך ובאזניך שמע את כל־אשר אני מדבר אתך לכל־חקות בית־יהוה ולכל־תורתו [תורתיו] ושמת לבך למבוא הבית בכל מוצאי המקדש", + "ואמרת אל־מרי אל־בית ישראל כה אמר אדני יהוה רב־לכם מכל־תועבותיכם בית ישראל", + "בהביאכם בני־נכר ערלי־לב וערלי בשר להיות במקדשי לחללו את־ביתי בהקריבכם את־לחמי חלב ודם ויפרו את־בריתי אל כל־תועבותיכם", + "ולא שמרתם משמרת קדשי ותשימון לשמרי משמרתי במקדשי לכם", + "כה־אמר אדני יהוה כל־בן־נכר ערל לב וערל בשר לא יבוא אל־מקדשי לכל־בן־נכר אשר בתוך בני ישראל", + "כי אם־הלוים אשר רחקו מעלי בתעות ישראל אשר תעו מעלי אחרי גלוליהם ונשאו עונם", + "והיו במקדשי משרתים פקדות אל־שערי הבית ומשרתים את־הבית המה ישחטו את־העלה ואת־הזבח לעם והמה יעמדו לפניהם לשרתם", + "יען אשר ישרתו אותם לפני גלוליהם והיו לבית־ישראל למכשול עון על־כן נשאתי ידי עליהם נאם אדני יהוה ונשאו עונם", + "ולא־יגשו אלי לכהן לי ולגשת על־כל־קדשי אל־קדשי הקדשים ונשאו כלמתם ותועבותם אשר עשו", + "ונתתי אותם שמרי משמרת הבית לכל עבדתו ולכל אשר יעשה בו", + "והכהנים הלוים בני צדוק אשר שמרו את־משמרת מקדשי בתעות בני־ישראל מעלי המה יקרבו אלי לשרתני ועמדו לפני להקריב לי חלב ודם נאם אדני יהוה", + "המה יבאו אל־מקדשי והמה יקרבו אל־שלחני לשרתני ושמרו את־משמרתי", + "והיה בבואם אל־שערי החצר הפנימית בגדי פשתים ילבשו ולא־יעלה עליהם צמר בשרתם בשערי החצר הפנימית וביתה", + "פארי פשתים יהיו על־ראשם ומכנסי פשתים יהיו על־מתניהם לא יחגרו ביזע", + "ובצאתם אל־החצר החיצונה אל־החצר החיצונה אל־העם יפשטו את־בגדיהם אשר־המה משרתם בם והניחו אותם בלשכת הקדש ולבשו בגדים אחרים ולא־יקדשו את־העם בבגדיהם", + "וראשם לא יגלחו ופרע לא ישלחו כסום יכסמו את־ראשיהם", + "ויין לא־ישתו כל־כהן בבואם אל־החצר הפנימית", + "ואלמנה וגרושה לא־יקחו להם לנשים כי אם־בתולת מזרע בית ישראל והאלמנה אשר תהיה אלמנה מכהן יקחו", + "ואת־עמי יורו בין קדש לחל ובין־טמא לטהור יודעם", + "ועל־ריב המה יעמדו לשפט [למשפט] במשפטי ושפטהו [ישפטוהו] ואת־תורתי ואת־חקתי בכל־מועדי ישמרו ואת־שבתותי יקדשו", + "ואל־מת אדם לא יבוא לטמאה כי אם־לאב ולאם ולבן ולבת לאח ולאחות אשר־לא־היתה לאיש יטמאו", + "ואחרי טהרתו שבעת ימים יספרו־לו", + "וביום באו אל־הקדש אל־החצר הפנימית לשרת בקדש יקריב חטאתו נאם אדני יהוה", + "והיתה להם לנחלה אני נחלתם ואחזה לא־תתנו להם בישראל אני אחזתם", + "המנחה והחטאת והאשם המה יאכלום וכל־חרם בישראל להם יהיה", + "וראשית כל־בכורי כל וכל־תרומת כל מכל תרומותיכם לכהנים יהיה וראשית ערסותיכם תתנו לכהן להניח ברכה אל־ביתך", + "כל־נבלה וטרפה מן־העוף ומן־הבהמה לא יאכלו הכהנים" + ], + [ + "ובהפילכם את־הארץ בנחלה תרימו תרומה ליהוה קדש מן־הארץ ארך חמשה ועשרים אלף ארך ורחב עשרה אלף קדש־הוא בכל־גבולה סביב", + "יהיה מזה אל־הקדש חמש מאות בחמש מאות מרבע סביב וחמשים אמה מגרש לו סביב", + "ומן־המדה הזאת תמוד ארך חמש [חמשה] ועשרים אלף ורחב עשרת אלפים ובו־יהיה המקדש קדש קדשים", + "קדש מן־הארץ הוא לכהנים משרתי המקדש יהיה הקרבים לשרת את־יהוה והיה להם מקום לבתים ומקדש למקדש", + "וחמשה ועשרים אלף ארך ועשרת אלפים רחב יהיה [והיה] ללוים משרתי הבית להם לאחזה עשרים לשכת", + "ואחזת העיר תתנו חמשת אלפים רחב וארך חמשה ועשרים אלף לעמת תרומת הקדש לכל־בית ישראל יהיה", + "ולנשיא מזה ומזה לתרומת הקדש ולאחזת העיר אל־פני תרומת־הקדש ואל־פני אחזת העיר מפאת־ים ימה ומפאת־קדמה קדימה וארך לעמות אחד החלקים מגבול ים אל־גבול קדימה", + "לארץ יהיה־לו לאחזה בישראל ולא־יונו עוד נשיאי את־עמי והארץ יתנו לבית־ישראל לשבטיהם", + "כה־אמר אדני יהוה רב־לכם נשיאי ישראל חמס ושד הסירו ומשפט וצדקה עשו הרימו גרשתיכם מעל עמי נאם אדני יהוה", + "מאזני־צדק ואיפת־צדק ובת־צדק יהי לכם", + "האיפה והבת תכן אחד יהיה לשאת מעשר החמר הבת ועשירת החמר האיפה אל־החמר יהיה מתכנתו", + "והשקל עשרים גרה עשרים שקלים חמשה ועשרים שקלים עשרה וחמשה שקל המנה יהיה לכם", + "זאת התרומה אשר תרימו ששית האיפה מחמר החטים וששיתם האיפה מחמר השערים", + "וחק השמן הבת השמן מעשר הבת מן־הכר עשרת הבתים חמר כי־עשרת הבתים חמר", + "ושה־אחת מן־הצאן מן־המאתים ממשקה ישראל למנחה ולעולה ולשלמים לכפר עליהם נאם אדני יהוה", + "כל העם הארץ יהיו אל־התרומה הזאת לנשיא בישראל", + "ועל־הנשיא יהיה העולות והמנחה והנסך בחגים ובחדשים ובשבתות בכל־מועדי בית ישראל הוא־יעשה את־החטאת ואת־המנחה ואת־העולה ואת־השלמים לכפר בעד בית־ישראל", + "כה־אמר אדני יהוה בראשון באחד לחדש תקח פר־בן־בקר תמים וחטאת את־המקדש", + "ולקח הכהן מדם החטאת ונתן אל־מזוזת הבית ואל־ארבע פנות העזרה למזבח ועל־מזוזת שער החצר הפנימית", + "וכן תעשה בשבעה בחדש מאיש שגה ומפתי וכפרתם את־הבית", + "בראשון בארבעה עשר יום לחדש יהיה לכם הפסח חג שבעות ימים מצות יאכל", + "ועשה הנשיא ביום ההוא בעדו ובעד כל־עם הארץ פר חטאת", + "ושבעת ימי־החג יעשה עולה ליהוה שבעת פרים ושבעת אילים תמימם ליום שבעת הימים וחטאת שעיר עזים ליום", + "ומנחה איפה לפר ואיפה לאיל יעשה ושמן הין לאיפה", + "בשביעי בחמשה עשר יום לחדש בחג יעשה כאלה שבעת הימים כחטאת כעלה וכמנחה וכשמן" + ], + [ + "כה־אמר אדני יהוה שער החצר הפנימית הפנה קדים יהיה סגור ששת ימי המעשה וביום השבת יפתח וביום החדש יפתח", + "ובא הנשיא דרך אולם השער מחוץ ועמד על־מזוזת השער ועשו הכהנים את־עולתו ואת־שלמיו והשתחוה על־מפתן השער ויצא והשער לא־יסגר עד־הערב", + "והשתחוו עם־הארץ פתח השער ההוא בשבתות ובחדשים לפני יהוה", + "והעלה אשר־יקרב הנשיא ליהוה ביום השבת ששה כבשים תמימם ואיל תמים", + "ומנחה איפה לאיל ולכבשים מנחה מתת ידו ושמן הין לאיפה", + "וביום החדש פר בן־בקר תמימם וששת כבשם ואיל תמימם יהיו", + "ואיפה לפר ואיפה לאיל יעשה מנחה ולכבשים כאשר תשיג ידו ושמן הין לאיפה", + "ובבוא הנשיא דרך אולם השער יבוא ובדרכו יצא", + "ובבוא עם־הארץ לפני יהוה במועדים הבא דרך־שער צפון להשתחות יצא דרך־שער נגב והבא דרך־שער נגב יצא דרך־שער צפונה לא ישוב דרך השער אשר־בא בו כי נכחו יצאו [יצא]", + "והנשיא בתוכם בבואם יבוא ובצאתם יצאו", + "ובחגים ובמועדים תהיה המנחה איפה לפר ואיפה לאיל ולכבשים מתת ידו ושמן הין לאיפה", + "וכי־יעשה הנשיא נדבה עולה או־שלמים נדבה ליהוה ופתח לו את השער הפנה קדים ועשה את־עלתו ואת־שלמיו כאשר יעשה ביום השבת ויצא וסגר את־השער אחרי צאתו", + "וכבש בן־שנתו תמים תעשה עולה ליום ליהוה בבקר בבקר תעשה אתו", + "ומנחה תעשה עליו בבקר בבקר ששית האיפה ושמן שלישית ההין לרס את־הסלת מנחה ליהוה חקות עולם תמיד", + "ועשו [יעשו] את־הכבש ואת־המנחה ואת־השמן בבקר בבקר עולת תמיד", + "כה־אמר אדני יהוה כי־יתן הנשיא מתנה לאיש מבניו נחלתו היא לבניו תהיה אחזתם היא בנחלה", + "וכי־יתן מתנה מנחלתו לאחד מעבדיו והיתה לו עד־שנת הדרור ושבת לנשיא אך נחלתו בניו להם תהיה", + "ולא־יקח הנשיא מנחלת העם להונתם מאחזתם מאחזתו ינחל את־בניו למען אשר לא־יפצו עמי איש מאחזתו", + "ויביאני במבוא אשר על־כתף השער אל־הלשכות הקדש אל־הכהנים הפנות צפונה והנה־שם מקום בירכתם [בירכתים] ימה", + "ויאמר אלי זה המקום אשר יבשלו־שם הכהנים את־האשם ואת־החטאת אשר יאפו את־המנחה לבלתי הוציא אל־החצר החיצונה לקדש את־העם", + "ויוציאני אל־החצר החיצנה ויעבירני אל־ארבעת מקצועי החצר והנה חצר במקצע החצר חצר במקצע החצר", + "בארבעת מקצעות החצר חצרות קטרות ארבעים ארך ושלשים רחב מדה אחת לארבעתם מהקצעות", + "וטור סביב בהם סביב לארבעתם ומבשלות עשוי מתחת הטירות סביב", + "ויאמר אלי אלה בית המבשלים אשר יבשלו־שם משרתי הבית את־זבח העם" + ], + [ + "וישבני אל־פתח הבית והנה־מים יצאים מתחת מפתן הבית קדימה כי־פני הבית קדים והמים ירדים מתחת מכתף הבית הימנית מנגב למזבח", + "ויוצאני דרך־שער צפונה ויסבני דרך חוץ אל־שער החוץ דרך הפונה קדים והנה־מים מפכים מן־הכתף הימנית", + "בצאת־האיש קדים וקו בידו וימד אלף באמה ויעברני במים מי אפסים", + "וימד אלף ויעברני במים מים ברכים וימד אלף ויעברני מי מתנים", + "וימד אלף נחל אשר לא־אוכל לעבר כי־גאו המים מי שחו נחל אשר לא־יעבר", + "ויאמר אלי הראית בן־אדם ויולכני וישבני שפת הנחל", + "בשובני והנה אל־שפת הנחל עץ רב מאד מזה ומזה", + "ויאמר אלי המים האלה יוצאים אל־הגלילה הקדמונה וירדו על־הערבה ובאו הימה אל־הימה המוצאים ונרפאו [ונרפו] המים", + "והיה כל־נפש חיה א‍שר־ישרץ אל כל־אשר יבוא שם נחלים יחיה והיה הדגה רבה מאד כי באו שמה המים האלה וירפאו וחי כל אשר־יבוא שמה הנחל", + "והיה יעמדו [עמדו] עליו דוגים מעין גדי ועד־עין עגלים משטוח לחרמים יהיו למינה תהיה דגתם כדגת הים הגדול רבה מאד", + "בצאתו [בצאתיו] וגבאיו ולא ירפאו למלח נתנו", + "ועל־הנחל יעלה על־שפתו מזה ומזה כל־עץ־מאכל לא־יבול עלהו ולא־יתם פריו לחדשיו יבכר כי מימיו מן־המקדש המה יוצאים והיו [והיה] פריו למאכל ועלהו לתרופה", + "כה אמר אדני יהוה גה גבול אשר תתנחלו את־הארץ לשני עשר שבטי ישראל יוסף חבלים", + "ונחלתם אותה איש כאחיו אשר נשאתי את־ידי לתתה לאבתיכם ונפלה הארץ הזאת לכם בנחלה", + "וזה גבול הארץ לפאת צפונה מן־הים הגדול הדרך חתלן לבוא צדדה", + "חמת ברותה סברים אשר בין־גבול דמשק ובין גבול חמת חצר התיכון אשר אל־גבול חורן", + "והיה גבול מן־הים חצר עינון גבול דמשק וצפון צפונה וגבול חמת ואת פאת צפון", + "ופאת קדים מבין חורן ומבין־דמשק ומבין הגלעד ומבין ארץ ישראל הירדן מגבול על־הים הקדמוני תמדו ואת פאת קדימה", + "ופאת נגב תימנה מתמר עד־מי מריבות קדש נחלה אל־הים הגדול ואת פאת־תימנה נגבה", + "ופאת־ים הים הגדול מגבול עד־נכח לבוא חמת זאת פאת־ים", + "וחלקתם את־הארץ הזאת לכם לשבטי ישראל", + "והיה תפלו אותה בנחלה לכם ולהגרים הגרים בתוככם אשר־הולדו בנים בתוככם והיו לכם כאזרח בבני ישראל אתכם יפלו בנחלה בתוך שבטי ישראל", + "והיה בשבט אשר־גר הגר אתו שם תתנו נחלתו נאם אדני יהוה" + ], + [ + "ואלה שמות השבטים מקצה צפונה אל־יד דרך־חתלן לבוא־חמת חצר עינן גבול דמשק צפונה אל־יד חמת והיו־לו פאת־קדים הים דן אחד", + "ועל גבול דן מפאת קדים עד־פאת־ימה אשר אחד", + "ועל גבול אשר מפאת קדימה ועד־פאת־ימה נפתלי אחד", + "ועל גבול נפתלי מפאת קדמה עד־פאת־ימה מנשה אחד", + "ועל גבול מנשה מפאת קדמה עד־פאת־ימה אפרים אחד", + "ועל גבול אפרים מפאת קדים ועד־פאת־ימה ראובן אחד", + "ועל גבול ראובן מפאת קדים עד־פאת־ימה יהודה אחד", + "ועל גבול יהודה מפאת קדים עד־פאת־ימה תהיה התרומה א‍שר־תרימו חמשה ועשרים אלף רחב וארך כאחד החלקים מפאת קדימה עד־פאת־ימה והיה המקדש בתוכו", + "התרומה אשר תרימו ליהוה ארך חמשה ועשרים אלף ורחב עשרת אלפים", + "ולאלה תהיה תרומת־הקדש לכהנים צפונה חמשה ועשרים אלף וימה רחב עשרת אלפים וקדימה רחב עשרת אלפים ונגבה ארך חמשה ועשרים אלף והיה מקדש־יהוה בתוכו", + "לכהנים המקדש מבני צדוק אשר שמרו משמרתי אשר לא־תעו בתעות בני ישראל כאשר תעו הלוים", + "והיתה להם תרומיה מתרומת הארץ קדש קדשים אל־גבול הלוים", + "והלוים לעמת גבול הכהנים חמשה ועשרים אלף ארך ורחב עשרת אלפים כל־ארך חמשה ועשרים אלף ורחב עשרת אלפים", + "ולא־ימכרו ממנו ולא ימר ולא יעבור [יעביר] ראשית הארץ כי־קדש ליהוה", + "וחמשת אלפים הנותר ברחב על־פני חמשה ועשרים אלף חל־הוא לעיר למושב ולמגרש והיתה העיר בתוכה [בתוכו]", + "ואלה מדותיה פאת צפון חמש מאות וארבעת אלפים ופאת־נגב חמש חמש מאות וארבעת אלפים ומפאת קדים חמש מאות וארבעת אלפים ופאת־ימה חמש מאות וארבעת אלפים", + "והיה מגרש לעיר צפונה חמשים ומאתים ונגבה חמשים ומאתים וקדימה חמשים ומאתים וימה חמשים ומאתים", + "והנותר בארך לעמת תרומת הקדש עשרת אלפים קדימה ועשרת אלפים ימה והיה לעמת תרומת הקדש והיתה תבואתה [תבואתו] ללחם לעבדי העיר", + "והעבד העיר יעבדוהו מכל שבטי ישראל", + "כל־התרומה חמשה ועשרים אלף בחמשה ועשרים אלף רביעית תרימו את־תרומת הקדש אל־אחזת העיר", + "והנותר לנשיא מזה ומזה לתרומת־הקדש ולאחזת העיר אל־פני חמשה ועשרים אלף תרומה עד־גבול קדימה וימה על־פני חמשה ועשרים אלף על־גבול ימה לעמת חלקים לנשיא והיתה תרומת הקדש ומקדש הבית בתוכה [בתוכו]", + "ומאחזת הלוים ומאחזת העיר בתוך אשר לנשיא יהיה בין גבול יהודה ובין גבול בנימן לנשיא יהיה", + "ויתר השבטים מפאת קדימה עד־פאת־ימה בנימן אחד", + "ועל גבול בנימן מפאת קדימה עד־פאת־ימה שמעון אחד", + "ועל גבול שמעון מפאת קדימה עד־פאת־ימה יששכר אחד", + "ועל גבול יששכר מפאת קדימה עד־פאת־ימה זבולן אחד", + "ועל גבול זבולן מפאת קדמה עד־פאת־ימה גד אחד", + "ועל גבול גד אל־פאת נגב תימנה והיה גבול מתמר מי מריבת קדש נחלה על־הים הגדול", + "זאת הארץ אשר־תפילו מנחלה לשבטי ישראל ואלה מחלקותם נאם אדני יהוה", + "ואלה תוצאת העיר מפאת צפון חמש מאות וארבעת אלפים מדה", + "ושערי העיר על־שמות שבטי ישראל שערים שלושה צפונה שער ראובן אחד שער יהודה אחד שער לוי אחד", + "ואל־פאת קדימה חמש מאות וארבעת אלפים ושערים שלשה ושער יוסף אחד שער בנימן אחד שער דן אחד", + "ופאת־נגבה חמש מאות וארבעת אלפים מדה ושערים שלשה שער שמעון אחד שער יששכר אחד שער זבולן אחד", + "פאת־ימה חמש מאות וארבעת אלפים שעריהם שלשה שער גד אחד שער אשר אחד שער נפתלי אחד", + "סביב שמנה עשר אלף ושם־העיר מיום יהוה שמה" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "יחזקאל", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Prophets" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/16.json b/texts/torah/16.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..3d5c0526e01b84ccd31024262d90f41c521a4625 --- /dev/null +++ b/texts/torah/16.json @@ -0,0 +1,246 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Hosea", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "דבר־יהוה אשר היה אל־הושע בן־בארי בימי עזיה יותם אחז יחזקיה מלכי יהודה ובימי ירבעם בן־יואש מלך ישראל", + "תחלת דבר־יהוה בהושע ויאמר יהוה אל־הושע לך קח־לך אשת זנונים וילדי זנונים כי־זנה תזנה הארץ מאחרי יהוה", + "וילך ויקח את־גמר בת־דבלים ותהר ותלד־לו בן", + "ויאמר יהוה אליו קרא שמו יזרעאל כי־עוד מעט ופקדתי את־דמי יזרעאל על־בית יהוא והשבתי ממלכות בית ישראל", + "והיה ביום ההוא ושברתי את־קשת ישראל בעמק יזרעאל", + "ותהר עוד ותלד בת ויאמר לו קרא שמה לא רחמה כי לא אוסיף עוד ארחם את־בית ישראל כי־נשא אשא להם", + "ואת־בית יהודה ארחם והושעתים ביהוה אלהיהם ולא אושיעם בקשת ובחרב ובמלחמה בסוסים ובפרשים", + "ותגמל את־לא רחמה ותהר ותלד בן", + "ויאמר קרא שמו לא עמי כי אתם לא עמי ואנכי לא־אהיה לכם" + ], + [ + "והיה מספר בני־ישראל כחול הים אשר לא־ימד ולא יספר והיה במקום אשר־יאמר להם לא־עמי אתם יאמר להם בני אל־חי", + "ונקבצו בני־יהודה ובני־ישראל יחדו ושמו להם ראש אחד ועלו מן־הארץ כי גדול יום יזרעאל", + "אמרו לאחיכם עמי ולאחותיכם רחמה", + "ריבו באמכם ריבו כי־היא לא אשתי ואנכי לא אישה ותסר זנוניה מפניה ונאפופיה מבין שדיה", + "פן־אפשיטנה ערמה והצגתיה כיום הולדה ושמתיה כמדבר ושתה כארץ ציה והמתיה בצמא", + "ואת־בניה לא ארחם כי־בני זנונים המה", + "כי זנתה אמם הבישה הורתם כי אמרה אלכה אחרי מאהבי נתני לחמי ומימי צמרי ופשתי שמני ושקויי", + "לכן הנני־שך את־דרכך בסירים וגדרתי את־גדרה ונתיבותיה לא תמצא", + "ורדפה את־מאהביה ולא־תשיג אתם ובקשתם ולא תמצא ואמרה אלכה ואשובה אל־אישי הראשון כי טוב לי אז מעתה", + "והיא לא ידעה כי אנכי נתתי לה הדגן והתירוש והיצהר וכסף הרביתי לה וזהב עשו לבעל", + "לכן אשוב ולקחתי דגני בעתו ותירושי במועדו והצלתי צמרי ופשתי לכסות את־ערותה", + "ועתה אגלה את־נבלתה לעיני מאהביה ואיש לא־יצילנה מידי", + "והשבתי כל־משושה חגה חדשה ושבתה וכל מועדה", + "והשמתי גפנה ותאנתה אשר אמרה אתנה המה לי אשר נתנו־לי מאהבי ושמתים ליער ואכלתם חית השדה", + "ופקדתי עליה את־ימי הבעלים אשר תקטיר להם ותעד נזמה וחליתה ותלך אחרי מאהביה ואתי שכחה נאם־יהוה", + "לכן הנה אנכי מפתיה והלכתיה המדבר ודברתי על לבה", + "ונתתי לה את־כרמיה משם ואת־עמק עכור לפתח תקוה וענתה שמה כימי נעוריה וכיום עלתה מארץ־מצרים", + "והיה ביום־ההוא נאם־יהוה תקראי אישי ולא־תקראי־לי עוד בעלי", + "והסרתי את־שמות הבעלים מפיה ולא־יזכרו עוד בשמם", + "וכרתי להם ברית ביום ההוא עם־חית השדה ועם־עוף השמים ורמש האדמה וקשת וחרב ומלחמה אשבור מן־הארץ והשכבתים לבטח", + "וארשתיך לי לעולם וארשתיך לי בצדק ובמשפט ובחסד וברחמים", + "וארשתיך לי באמונה וידעת את־יהוה", + "והיה ביום ההוא אענה נאם־יהוה אענה את־השמים והם יענו את־הארץ", + "והארץ תענה את־הדגן ואת־התירוש ואת־היצהר והם יענו את־יזרעאל", + "וזרעתיה לי בארץ ורחמתי את־לא רחמה ואמרתי ללא־עמי עמי־אתה והוא יאמר אלהי" + ], + [ + "ויאמר יהוה אלי עוד לך א‍הב־אשה אהבת רע ומנאפת כאהבת יהוה את־בני ישראל והם פנים אל־אלהים אחרים ואהבי אשישי ענבים", + "ואכרה לי בחמשה עשר כסף וחמר שערים ולתך שערים", + "ואמר אליה ימים רבים תשבי לי לא תזני ולא תהיי לאיש וגם־אני אליך", + "כי ימים רבים ישבו בני ישראל אין מלך ואין שר ואין זבח ואין מצבה ואין אפוד ותרפים", + "אחר ישבו בני ישראל ובקשו את־יהוה אלהיהם ואת דוד מלכם ופחדו אל־יהוה ואל־טובו באחרית הימים" + ], + [ + "שמעו דבר־יהוה בני ישראל כי ריב ליהוה עם־יושבי הארץ כי אין־אמת ואין־חסד ואין־דעת אלהים בארץ", + "אלה וכחש ורצח וגנב ונאף פרצו ודמים בדמים נגעו", + "על־כן תאבל הארץ ואמלל כל־יושב בה בחית השדה ובעוף השמים וגם־דגי הים יאספו", + "אך איש אל־ירב ואל־יוכח איש ועמך כמריבי כהן", + "וכשלת היום וכשל גם־נביא עמך לילה ודמיתי אמך", + "נדמו עמי מבלי הדעת כי־אתה הדעת מאסת ואמאסאך מכהן לי ותשכח תורת אלהיך אשכח בניך גם־אני", + "כרבם כן חטאו־לי כבודם בקלון אמיר", + "חטאת עמי יאכלו ואל־עונם ישאו נפשו", + "והיה כעם ככהן ופקדתי עליו דרכיו ומעלליו אשיב לו", + "ואכלו ולא ישבעו הזנו ולא יפרצו כי־את־יהוה עזבו לשמר", + "זנות ויין ותירוש יקח־לב", + "עמי בעצו ישאל ומקלו יגיד לו כי רוח זנונים התעה ויזנו מתחת אלהיהם", + "על־ראשי ההרים יזבחו ועל־הגבעות יקטרו תחת אלון ולבנה ואלה כי טוב צלה על־כן תזנינה בנותיכם וכלותיכם תנאפנה", + "לא־אפקוד על־בנותיכם כי תזנינה ועל־כלותיכם כי תנאפנה כי־הם עם־הזנות יפרדו ועם־הקדשות יזבחו ועם לא־יבין ילבט", + "אם־זנה אתה ישראל אל־יאשם יהודה ואל־תבאו הגלגל ואל־תעלו בית און ואל־תשבעו חי־יהוה", + "כי כפרה סררה סרר ישראל עתה ירעם יהוה ככבש במרחב", + "חבור עצבים אפרים הנח־לו", + "סר סבאם הזנה הזנו אהבו הבו קלון מגניה", + "צרר רוח אותה בכנפיה ויבשו מזבחותם" + ], + [ + "שמעו־זאת הכהנים והקשיבו בית ישראל ובית המלך האזינו כי לכם המשפט כי־פח הייתם למצפה ורשת פרושה על־תבור", + "ושחטה שטים העמיקו ואני מוסר לכלם", + "אני ידעתי אפרים וישראל לא־נכחד ממני כי עתה הזנית אפרים נטמא ישראל", + "לא יתנו מעלליהם לשוב אל־אלהיהם כי רוח זנונים בקרבם ואת־יהוה לא ידעו", + "וענה גאון־ישראל בפניו וישראל ואפרים יכשלו בעונם כשל גם־יהודה עמם", + "בצאנם ובבקרם ילכו לבקש את־יהוה ולא ימצאו חלץ מהם", + "ביהוה בגדו כי־בנים זרים ילדו עתה יאכלם חדש את־חלקיהם", + "תקעו שופר בגבעה חצצרה ברמה הריעו בית און אחריך בנימין", + "אפרים לשמה תהיה ביום תוכחה בשבטי ישראל הודעתי נאמנה", + "היו שרי יהודה כמסיגי גבול עליהם אשפוך כמים עברתי", + "עשוק אפרים רצוץ משפט כי הואיל הלך אחרי־צו", + "ואני כעש לאפרים וכרקב לבית יהודה", + "וירא אפרים את־חליו ויהודה את־מזרו וילך אפרים אל־אשור וישלח אל־מלך ירב והוא לא יוכל לרפא לכם ולא־יגהה מכם מזור", + "כי אנכי כשחל לאפרים וככפיר לבית יהודה אני אני אטרף ואלך אשא ואין מציל", + "אלך אשובה אל־מקומי עד אשר־יאשמו ובקשו פני בצר להם ישחרנני" + ], + [ + "לכו ונשובה אל־יהוה כי הוא טרף וירפאנו יך ויחבשנו", + "יחינו מימים ביום השלישי יקמנו ונחיה לפניו", + "ונדעה נרדפה לדעת את־יהוה כשחר נכון מוצאו ויבוא כגשם לנו כמלקוש יורה ארץ", + "מה אעשה־לך אפרים מה אעשה־לך יהודה וחסדכם כענן־בקר וכטל משכים הלך", + "על־כן חצבתי בנביאים הרגתים באמרי־פי ומשפטיך אור יצא", + "כי חסד חפצתי ולא־זבח ודעת אלהים מעלות", + "והמה כאדם עברו ברית שם בגדו בי", + "גלעד קרית פעלי און עקבה מדם", + "וכחכי איש גדודים חבר כהנים דרך ירצחו־שכמה כי זמה עשו", + "בבית ישראל ראיתי שעריריה [שערוריה] שם זנות לאפרים נטמא ישראל", + "גם־יהודה שת קציר לך בשובי שבות עמי" + ], + [ + "כרפאי לישראל ונגלה עון אפרים ורעות שמרון כי פעלו שקר וגנב יבוא פשט גדוד בחוץ", + "ובל־יאמרו ללבבם כל־רעתם זכרתי עתה סבבום מעלליהם נגד פני היו", + "ברעתם ישמחו־מלך ובכחשיהם שרים", + "כלם מנאפים כמו תנור בערה מאפה ישבות מעיר מלוש בצק עד־חמצתו", + "יום מלכנו החלו שרים חמת מיין משך ידו את־לצצים", + "כי־קרבו כתנור לבם בארבם כל־הלילה ישן אפהם בקר הוא בער כאש להבה", + "כלם יחמו כתנור ואכלו את־שפטיהם כל־מלכיהם נפלו אין־קרא בהם אלי", + "אפרים בעמים הוא יתבולל אפרים היה עגה בלי הפוכה", + "אכלו זרים כחו והוא לא ידע גם־שיבה זרקה בו והוא לא ידע", + "וענה גאון־ישראל בפניו ולא־שבו אל־יהוה אלהיהם ולא בקשהו בכל־זאת", + "ויהי אפרים כיונה פותה אין לב מצרים קראו אשור הלכו", + "כאשר ילכו אפרוש עליהם רשתי כעוף השמים אורידם איסרם כשמע לעדתם", + "אוי להם כי־נדדו ממני שד להם כי־פשעו בי ואנכי אפדם והמה דברו עלי כזבים", + "ולא־זעקו אלי בלבם כי יילילו על־משכבותם על־דגן ותירוש יתגוררו יסורו בי", + "ואני יסרתי חזקתי זרועתם ואלי יחשבו־רע", + "ישובו לא על היו כקשת רמיה יפלו בחרב שריהם מזעם לשונם זו לעגם בארץ מצרים" + ], + [ + "אל־חכך שפר כנשר על־בית יהוה יען עברו בריתי ועל־תורתי פשעו", + "לי יזעקו אלהי ידענוך ישראל", + "זנח ישראל טוב אויב ירדפו", + "הם המליכו ולא ממני השירו ולא ידעתי כספם וזהבם עשו להם עצבים למען יכרת", + "זנח עגלך שמרון חרה אפי בם עד־מתי לא יוכלו נקין", + "כי מישראל והוא חרש עשהו ולא אלהים הוא כי־שבבים יהיה עגל שמרון", + "כי רוח יזרעו וסופתה יקצרו קמה אין־לו צמח בלי יעשה־קמח אולי יעשה זרים יבלעהו", + "נבלע ישראל עתה היו בגוים ככלי אין־חפץ בו", + "כי־המה עלו אשור פרא בודד לו אפרים התנו אהבים", + "גם כי־יתנו בגוים עתה אקבצם ויחלו מעט ממשא מלך שרים", + "כי־הרבה אפרים מזבחת לחטא היו־לו מזבחות לחטא", + "אכתוב־[אכתב־] לו רבו [רבי] תורתי כמו־זר נחשבו", + "זבחי הבהבי יזבחו בשר ויאכלו יהוה לא רצם עתה יזכר עונם ויפקד חטאותם המה מצרים ישובו", + "וישכח ישראל את־עשהו ויבן היכלות ויהודה הרבה ערים בצרות ושלחתי־אש בעריו ואכלה ארמנתיה" + ], + [ + "אל־תשמח ישראל אל־גיל כעמים כי זנית מעל אלהיך אהבת אתנן על כל־גרנות דגן", + "גרן ויקב לא ירעם ותירוש יכחש בה", + "לא ישבו בארץ יהוה ושב אפרים מצרים ובאשור טמא יאכלו", + "לא־יסכו ליהוה יין ולא יערבו־לו זבחיהם כלחם אונים להם כל־אכליו יטמאו כי־לחמם לנפשם לא יבוא בית יהוה", + "מה־תעשו ליום מועד וליום חג־יהוה", + "כי־הנה הלכו משד מצרים תקבצם מף תקברם מחמד לכספם קמוש יירשם חוח באהליהם", + "באו ימי הפקדה באו ימי השלם ידעו ישראל אויל הנביא משגע איש הרוח על רב עונך ורבה משטמה", + "צפה אפרים עם־אלהי נביא פח יקוש על־כל־דרכיו משטמה בבית אלהיו", + "העמיקו־שחתו כימי הגבעה יזכור עונם יפקוד חטאותם", + "כענבים במדבר מצאתי ישראל כבכורה בתאנה בראשיתה ראיתי אבותיכם המה באו בעל־פעור וינזרו לבשת ויהיו שקוצים כאהבם", + "אפרים כעוף יתעופף כבודם מלדה ומבטן ומהריון", + "כי אם־יגדלו את־בניהם ושכלתים מאדם כי־גם־אוי להם בשורי מהם", + "אפרים כאשר־ראיתי לצור שתולה בנוה ואפרים להוציא אל־הרג בניו", + "תן־להם יהוה מה־תתן תן־להם רחם משכיל ושדים צמקים", + "כל־רעתם בגלגל כי־שם שנאתים על רע מעלליהם מביתי אגרשם לא אוסף אהבתם כל־שריהם סררים", + "הכה אפרים שרשם יבש פרי בלי־[בל־] יעשון גם כי ילדון והמתי מחמדי בטנם", + "ימאסם אלהי כי לא שמעו לו ויהיו נדדים בגוים" + ], + [ + "גפן בוקק ישראל פרי ישוה־לו כרב לפריו הרבה למזבחות כטוב לארצו היטיבו מצבות", + "חלק לבם עתה יאשמו הוא יערף מזבחותם ישדד מצבותם", + "כי עתה יאמרו אין מלך לנו כי לא יראנו את־יהוה והמלך מה־יעשה־לנו", + "דברו דברים אלות שוא כרת ברית ופרח כראש משפט על תלמי שדי", + "לעגלות בית און יגורו שכן שמרון כי־אבל עליו עמו וכמריו עליו יגילו על־כבודו כי־גלה ממנו", + "גם־אותו לאשור יובל מנחה למלך ירב בשנה אפרים יקח ויבוש ישראל מעצתו", + "נדמה שמרון מלכה כקצף על־פני־מים", + "ונשמדו במות און חטאת ישראל קוץ ודרדר יעלה על־מזבחותם ואמרו להרים כסונו ולגבעות נפלו עלינו", + "מימי הגבעה חטאת ישראל שם עמדו לא־תשיגם בגבעה מלחמה על־בני עלוה", + "באותי ואסרם ואספו עליהם עמים באסרם לשתי עינתם [עונתם]", + "ואפרים עגלה מלמדה אהבתי לדוש ואני עברתי על־טוב צוארה ארכיב אפרים יחרוש יהודה ישדד־לו יעקב", + "זרעו לכם לצדקה קצרו לפי־חסד נירו לכם ניר ועת לדרוש את־יהוה עד־יבוא וירה צדק לכם", + "חרשתם־רשע עולתה קצרתם אכלתם פרי־כחש כי־בטחת בדרכך ברב גבוריך", + "וקאם שאון בעמך וכל־מבצריך יושד כשד שלמן בית ארבאל ביום מלחמה אם על־בנים רטשה", + "ככה עשה לכם בית־אל מפני רעת רעתכם בשחר נדמה נדמה מלך ישראל" + ], + [ + "כי נער ישראל ואהבהו וממצרים קראתי לבני", + "קראו להם כן הלכו מפניהם לבעלים יזבחו ולפסלים יקטרון", + "ואנכי תרגלתי לאפרים קחם על־זרועתיו ולא ידעו כי רפאתים", + "בחבלי אדם אמשכם בעבתות אהבה ואהיה להם כמרימי על על לחיהם ואט אליו אוכיל", + "לא ישוב אל־ארץ מצרים ואשור הוא מלכו כי מאנו לשוב", + "וחלה חרב בעריו וכלתה בדיו ואכלה ממעצותיהם", + "ועמי תלואים למשובתי ואל־על יקראהו יחד לא ירומם", + "איך אתנך אפרים אמגנך ישראל איך אתנך כאדמה אשימך כצבאים נהפך עלי לבי יחד נכמרו נחומי", + "לא אעשה חרון אפי לא אשוב לשחת אפרים כי אל אנכי ולא־איש בקרבך קדוש ולא אבוא בעיר", + "אחרי יהוה ילכו כאריה ישאג כי־הוא ישאג ויחרדו בנים מים", + "יחרדו כצפור ממצרים וכיונה מארץ אשור והושבתים על־בתיהם נאם־יהוה" + ], + [ + "סבבני בכחש אפרים ובמרמה בית ישראל ויהודה עד רד עם־אל ועם־קדושים נאמן", + "אפרים רעה רוח ורדף קדים כל־היום כזב ושד ירבה וברית עם־אשור יכרתו ושמן למצרים יובל", + "וריב ליהוה עם־יהודה ולפקד על־יעקב כדרכיו כמעלליו ישיב לו", + "בבטן עקב את־אחיו ובאונו שרה את־אלהים", + "וישר אל־מלאך ויכל בכה ויתחנן־לו בית־אל ימצאנו ושם ידבר עמנו", + "ויהוה אלהי הצבאות יהוה זכרו", + "ואתה באלהיך תשוב חסד ומשפט שמר וקוה אל־אלהיך תמיד", + "כנען בידו מאזני מרמה לעשק אהב", + "ויאמר אפרים אך עשרתי מצאתי און לי כל־יגיעי לא ימצאו־לי עון אשר־חטא", + "ואנכי יהוה אלהיך מארץ מצרים עד אושיבך באהלים כימי מועד", + "ודברתי על־הנביאים ואנכי חזון הרביתי וביד הנביאים אדמה", + "אם־גלעד און אך־שוא היו בגלגל שורים זבחו גם מזבחותם כגלים על תלמי שדי", + "ויברח יעקב שדה ארם ויעבד ישראל באשה ובאשה שמר", + "ובנביא העלה יהוה את־ישראל ממצרים ובנביא נשמר", + "הכעיס אפרים תמרורים ודמיו עליו יטוש וחרפתו ישיב לו אדניו" + ], + [ + "כדבר אפרים רתת נשא הוא בישראל ויאשם בבעל וימת", + "ועתה יוספו לחטא ויעשו להם מסכה מכספם כתבונם עצבים מעשה חרשים כלה להם הם אמרים זבחי אדם עגלים ישקון", + "לכן יהיו כענן־בקר וכטל משכים הלך כמץ יסער מגרן וכעשן מארבה", + "ואנכי יהוה אלהיך מארץ מצרים ואלהים זולתי לא תדע ומושיע אין בלתי", + "אני ידעתיך במדבר בארץ תלאבות", + "כמרעיתם וישבעו שבעו וירם לבם על־כן שכחוני", + "ואהי להם כמו־שחל כנמר על־דרך אשור", + "אפגשם כדב שכול ואקרע סגור לבם ואכלם שם כלביא חית השדה תבקעם", + "שחתך ישראל כי־בי בעזרך", + "אהי מלכך אפוא ויושיעך בכל־עריך ושפטיך אשר אמרת תנה־לי מלך ושרים", + "אתן־לך מלך באפי ואקח בעברתי", + "צרור עון אפרים צפונה חטאתו", + "חבלי יולדה יבאו לו הוא־בן לא חכם כי־עת לא־יעמד במשבר בנים", + "מיד שאול אפדם ממות אגאלם אהי דבריך מות אהי קטבך שאול נחם יסתר מעיני", + "כי הוא בן אחים יפריא יבוא קדים רוח יהוה ממדבר עלה ויבוש מקורו ויחרב מעינו הוא ישסה אוצר כל־כלי חמדה" + ], + [ + "תאשם שמרון כי מרתה באלהיה בחרב יפלו עלליהם ירטשו והריותיו יבקעו", + "שובה ישראל עד יהוה אלהיך כי כשלת בעונך", + "קחו עמכם דברים ושובו אל־יהוה אמרו אליו כל־תשא עון וקח־טוב ונשלמה פרים שפתינו", + "אשור לא יושיענו על־סוס לא נרכב ולא־נאמר עוד אלהינו למעשה ידינו אשר־בך ירחם יתום", + "ארפא משובתם אהבם נדבה כי שב אפי ממנו", + "אהיה כטל לישראל יפרח כשושנה ויך שרשיו כלבנון", + "ילכו ינקותיו ויהי כזית הודו וריח לו כלבנון", + "ישבו ישבי בצלו יחיו דגן ויפרחו כגפן זכרו כיין לבנון", + "אפרים מה־לי עוד לעצבים אני עניתי ואשורנו אני כברוש רענן ממני פריך נמצא", + "מי חכם ויבן אלה נבון וידעם כי־ישרים דרכי יהוה וצדקים ילכו בם ופשעים יכשלו בם" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "הושע", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Prophets" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/17.json b/texts/torah/17.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..7529fcab7e2d2510831498460dd8fc9cff2e2f2a --- /dev/null +++ b/texts/torah/17.json @@ -0,0 +1,102 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Joel", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "דבר־יהוה אשר היה אל־יואל בן־פתואל", + "שמעו־זאת הזקנים והאזינו כל יושבי הארץ ההיתה זאת בימיכם ואם בימי אבתיכם", + "עליה לבניכם ספרו ובניכם לבניהם ובניהם לדור אחר", + "יתר הגזם אכל הארבה ויתר הארבה אכל הילק ויתר הילק אכל החסיל", + "הקיצו שכורים ובכו והיללו כל־שתי יין על־עסיס כי נכרת מפיכם", + "כי־גוי עלה על־ארצי עצום ואין מספר שניו שני אריה ומתלעות לביא לו", + "שם גפני לשמה ותאנתי לקצפה חשף חשפה והשליך הלבינו שריגיה", + "אלי כבתולה חגרת־שק על־בעל נעוריה", + "הכרת מנחה ונסך מבית יהוה אבלו הכהנים משרתי יהוה", + "שדד שדה אבלה אדמה כי שדד דגן הוביש תירוש אמלל יצהר", + "הבישו אכרים הילילו כרמים על־חטה ועל־שערה כי אבד קציר שדה", + "הגפן הובישה והתאנה אמללה רמון גם־תמר ותפוח כל־עצי השדה יבשו כי־הביש ששון מן־בני אדם", + "חגרו וספדו הכהנים הילילו משרתי מזבח באו לינו בשקים משרתי אלהי כי נמנע מבית אלהיכם מנחה ונסך", + "קדשו־צום קראו עצרה אספו זקנים כל ישבי הארץ בית יהוה אלהיכם וזעקו אל־יהוה", + "אהה ליום כי קרוב יום יהוה וכשד משדי יבוא", + "הלוא נגד עינינו אכל נכרת מבית אלהינו שמחה וגיל", + "עבשו פרדות תחת מגרפתיהם נשמו אצרות נהרסו ממגרות כי הביש דגן", + "מה־נאנחה בהמה נבכו עדרי בקר כי אין מרעה להם גם־עדרי הצאן נאשמו", + "אליך יהוה אקרא כי אש אכלה נאות מדבר ולהבה להטה כל־עצי השדה", + "גם־בהמות שדה תערוג אליך כי יבשו אפיקי מים ואש אכלה נאות המדבר" + ], + [ + "תקעו שופר בציון והריעו בהר קדשי ירגזו כל ישבי הארץ כי־בא יום־יהוה כי קרוב", + "יום חשך ואפלה יום ענן וערפל כשחר פרש על־ההרים עם רב ועצום כמהו לא נהיה מן־העולם ואחריו לא יוסף עד־שני דור ודור", + "לפניו אכלה אש ואחריו תלהט להבה כגן־עדן הארץ לפניו ואחריו מדבר שממה וגם־פליטה לא־היתה לו", + "כמראה סוסים מראהו וכפרשים כן ירוצון", + "כקול מרכבות על־ראשי ההרים ירקדון כקול להב אש אכלה קש כעם עצום ערוך מלחמה", + "מפניו יחילו עמים כל־פנים קבצו פארור", + "כגבורים ירצון כאנשי מלחמה יעלו חומה ואיש בדרכיו ילכון ולא יעבטון ארחותם", + "ואיש אחיו לא ידחקון גבר במסלתו ילכון ובעד השלח יפלו לא יבצעו", + "בעיר ישקו בחומה ירצון בבתים יעלו בעד החלונים יבאו כגנב", + "לפניו רגזה ארץ רעשו שמים שמש וירח קדרו וכוכבים אספו נגהם", + "ויהוה נתן קולו לפני חילו כי רב מאד מחנהו כי עצום עשה דברו כי־גדול יום־יהוה ונורא מאד ומי יכילנו", + "וגם־עתה נאם־יהוה שבו עדי בכל־לבבכם ובצום ובבכי ובמספד", + "וקרעו לבבכם ואל־בגדיכם ושובו אל־יהוה אלהיכם כי־חנון ורחום הוא ארך אפים ורב־חסד ונחם על־הרעה", + "מי יודע ישוב ונחם והשאיר אחריו ברכה מנחה ונסך ליהוה אלהיכם", + "תקעו שופר בציון קדשו־צום קראו עצרה", + "אספו־עם קדשו קהל קבצו זקנים אספו עוללים וינקי שדים יצא חתן מחדרו וכלה מחפתה", + "בין האולם ולמזבח יבכו הכהנים משרתי יהוה ויאמרו חוסה יהוה על־עמך ואל־תתן נחלתך לחרפה למשל־בם גוים למה יאמרו בעמים איה אלהיהם", + "ויקנא יהוה לארצו ויחמל על־עמו", + "ויען יהוה ויאמר לעמו הנני שלח לכם את־הדגן והתירוש והיצהר ושבעתם אתו ולא־אתן אתכם עוד חרפה בגוים", + "ואת־הצפוני ארחיק מעליכם והדחתיו אל־ארץ ציה ושממה את־פניו אל־הים הקדמני וספו אל־הים האחרון ועלה באשו ותעל צחנתו כי הגדיל לעשות", + "אל־תיראי אדמה גילי ושמחי כי־הגדיל יהוה לעשות", + "אל־תיראו בהמות שדי כי דשאו נאות מדבר כי־עץ נשא פריו תאנה וגפן נתנו חילם", + "ובני ציון גילו ושמחו ביהוה אלהיכם כי־נתן לכם את־המורה לצדקה ויורד לכם גשם מורה ומלקוש בראשון", + "ומלאו הגרנות בר והשיקו היקבים תירוש ויצהר", + "ושלמתי לכם את־השנים אשר אכל הארבה הילק והחסיל והגזם חילי הגדול אשר שלחתי בכם", + "ואכלתם אכול ושבוע והללתם את־שם יהוה אלהיכם אשר־עשה עמכם להפליא ולא־יבשו עמי לעולם", + "וידעתם כי בקרב ישראל אני ואני יהוה אלהיכם ואין עוד ולא־יבשו עמי לעולם" + ], + [ + "והיה אחרי־כן אשפוך את־רוחי על־כל־בשר ונבאו בניכם ובנותיכם זקניכם חלמות יחלמון בחוריכם חזינות יראו", + "וגם על־העבדים ועל־השפחות בימים ההמה אשפוך את־רוחי", + "ונתתי מופתים בשמים ובארץ דם ואש ותימרות עשן", + "השמש יהפך לחשך והירח לדם לפני בוא יום יהוה הגדול והנורא", + "והיה כל אשר־יקרא בשם יהוה ימלט כי בהר־ציון ובירושלם תהיה פליטה כאשר אמר יהוה ובשרידים אשר יהוה קרא" + ], + [ + "כי הנה בימים ההמה ובעת ההיא אשר אשוב [אשיב] את־שבות יהודה וירושלם", + "וקבצתי את־כל־הגוים והורדתים אל־עמק יהושפט ונשפטתי עמם שם על־עמי ונחלתי ישראל אשר פזרו בגוים ואת־ארצי חלקו", + "ואל־עמי ידו גורל ויתנו הילד בזונה והילדה מכרו ביין וישתו", + "וגם מה־אתם לי צר וצידון וכל גלילות פלשת הגמול אתם משלמים עלי ואם־גמלים אתם עלי קל מהרה אשיב גמלכם בראשכם", + "אשר־כספי וזהבי לקחתם ומחמדי הטבים הבאתם להיכליכם", + "ובני יהודה ובני ירושלם מכרתם לבני היונים למען הרחיקם מעל גבולם", + "הנני מעירם מן־המקום אשר־מכרתם אתם שמה והשבתי גמלכם בראשכם", + "ומכרתי את־בניכם ואת־בנותיכם ביד בני יהודה ומכרום לשבאים אל־גוי רחוק כי יהוה דבר", + "קראו־זאת בגוים קדשו מלחמה העירו הגבורים יגשו יעלו כל אנשי המלחמה", + "כתו אתיכם לחרבות ומזמרתיכם לרמחים החלש יאמר גבור אני", + "עושו ובאו כל־הגוים מסביב ונקבצו שמה הנחת יהוה גבוריך", + "יעורו ויעלו הגוים אל־עמק יהושפט כי שם אשב לשפט את־כל־הגוים מסביב", + "שלחו מגל כי בשל קציר באו רדו כי־מלאה גת השיקו היקבים כי רבה רעתם", + "המונים המונים בעמק החרוץ כי קרוב יום יהוה בעמק החרוץ", + "שמש וירח קדרו וכוכבים אספו נגהם", + "ויהוה מציון ישאג ומירושלם יתן קולו ורעשו שמים וארץ ויהוה מחסה לעמו ומעוז לבני ישראל", + "וידעתם כי אני יהוה אלהיכם שכן בציון הר־קדשי והיתה ירושלם קדש וזרים לא־יעברו־בה עוד", + "והיה ביום ההוא יטפו ההרים עסיס והגבעות תלכנה חלב וכל־אפיקי יהודה ילכו מים ומעין מבית יהוה יצא והשקה את־נחל השטים", + "מצרים לשממה תהיה ואדום למדבר שממה תהיה מחמס בני יהודה אשר־שפכו דם־נקיא בארצם", + "ויהודה לעולם תשב וירושלם לדור ודור", + "ונקיתי דמם לא־נקיתי ויהוה שכן בציון" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "יואל", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Prophets" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/18.json b/texts/torah/18.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..5f4f3f4916926c8106a2fd46473544126196698e --- /dev/null +++ b/texts/torah/18.json @@ -0,0 +1,185 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Amos", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "דברי עמוס אשר־היה בנקדים מתקוע אשר חזה על־ישראל בימי עזיה מלך־יהודה ובימי ירבעם בן־יואש מלך ישראל שנתים לפני הרעש", + "ויאמר יהוה מציון ישאג ומירושלם יתן קולו ואבלו נאות הרעים ויבש ראש הכרמל", + "כה אמר יהוה על־שלשה פשעי דמשק ועל־ארבעה לא אשיבנו על־דושם בחרצות הברזל את־הגלעד", + "ושלחתי אש בבית חזאל ואכלה ארמנות בן־הדד", + "ושברתי בריח דמשק והכרתי יושב מבקעת־און ותומך שבט מבית עדן וגלו עם־ארם קירה אמר יהוה", + "כה אמר יהוה על־שלשה פשעי עזה ועל־ארבעה לא אשיבנו על־הגלותם גלות שלמה להסגיר לאדום", + "ושלחתי אש בחומת עזה ואכלה ארמנתיה", + "והכרתי יושב מאשדוד ותומך שבט מאשקלון והשיבותי ידי על־עקרון ואבדו שארית פלשתים אמר אדני יהוה", + "כה אמר יהוה על־שלשה פשעי־צר ועל־ארבעה לא אשיבנו על־הסגירם גלות שלמה לאדום ולא זכרו ברית אחים", + "ושלחתי אש בחומת צר ואכלה ארמנתיה", + "כה אמר יהוה על־שלשה פשעי אדום ועל־ארבעה לא אשיבנו על־רדפו בחרב אחיו ושחת רחמיו ויטרף לעד אפו ועברתו שמרה נצח", + "ושלחתי אש בתימן ואכלה ארמנות בצרה", + "כה אמר יהוה על־שלשה פשעי בני־עמון ועל־ארבעה לא אשיבנו על־בקעם הרות הגלעד למען הרחיב את־גבולם", + "והצתי אש בחומת רבה ואכלה ארמנותיה בתרועה ביום מלחמה בסער ביום סופה", + "והלך מלכם בגולה הוא ושריו יחדו אמר יהוה" + ], + [ + "כה אמר יהוה על־שלשה פשעי מואב ועל־ארבעה לא אשיבנו על־שרפו עצמות מלך־אדום לשיד", + "ושלחתי־אש במואב ואכלה ארמנות הקריות ומת בשאון מואב בתרועה בקול שופר", + "והכרתי שופט מקרבה וכל־שריה אהרוג עמו אמר יהוה", + "כה אמר יהוה על־שלשה פשעי יהודה ועל־ארבעה לא אשיבנו על־מאסם את־תורת יהוה וחקיו לא שמרו ויתעום כזביהם אשר־הלכו אבותם אחריהם", + "ושלחתי אש ביהודה ואכלה ארמנות ירושלם", + "כה אמר יהוה על־שלשה פשעי ישראל ועל־ארבעה לא אשיבנו על־מכרם בכסף צדיק ואביון בעבור נעלים", + "השאפים על־עפר־ארץ בראש דלים ודרך ענוים יטו ואיש ואביו ילכו אל־הנערה למען חלל את־שם קדשי", + "ועל־בגדים חבלים יטו אצל כל־מזבח ויין ענושים ישתו בית אלהיהם", + "ואנכי השמדתי את־האמרי מפניהם אשר כגבה ארזים גבהו וחסן הוא כאלונים ואשמיד פריו ממעל ושרשיו מתחת", + "ואנכי העליתי אתכם מארץ מצרים ואולך אתכם במדבר ארבעים שנה לרשת את־ארץ האמרי", + "ואקים מבניכם לנביאים ומבחוריכם לנזרים האף אין־זאת בני ישראל נאם־יהוה", + "ותשקו את־הנזרים יין ועל־הנביאים צויתם לאמר לא תנבאו", + "הנה אנכי מעיק תחתיכם כאשר תעיק העגלה המלאה לה עמיר", + "ואבד מנוס מקל וחזק לא־יאמץ כחו וגבור לא־ימלט נפשו", + "ותפש הקשת לא יעמד וקל ברגליו לא ימלט ורכב הסוס לא ימלט נפשו", + "ואמיץ לבו בגבורים ערום ינוס ביום־ההוא נאם־יהוה" + ], + [ + "שמעו את־הדבר הזה אשר דבר יהוה עליכם בני ישראל על כל־המשפחה אשר העליתי מארץ מצרים לאמר", + "רק אתכם ידעתי מכל משפחות האדמה על־כן אפקד עליכם את כל־עונתיכם", + "הילכו שנים יחדו בלתי אם־נועדו", + "הישאג אריה ביער וטרף אין לו היתן כפיר קולו ממענתו בלתי אם־לכד", + "התפל צפור על־פח הארץ ומוקש אין לה היעלה־פח מן־האדמה ולכוד לא ילכוד", + "אם־יתקע שופר בעיר ועם לא יחרדו אם־תהיה רעה בעיר ויהוה לא עשה", + "כי לא יעשה אדני יהוה דבר כי אם־גלה סודו אל־עבדיו הנביאים", + "אריה שאג מי לא יירא אדני יהוה דבר מי לא ינבא", + "השמיעו על־ארמנות באשדוד ועל־ארמנות בארץ מצרים ואמרו האספו על־הרי שמרון וראו מהומת רבות בתוכה ועשוקים בקרבה", + "ולא־ידעו עשות־נכחה נאם־יהוה האוצרים חמס ושד בארמנותיהם", + "לכן כה אמר אדני יהוה צר וסביב הארץ והורד ממך עזך ונבזו ארמנותיך", + "כה אמר יהוה כאשר יציל הרעה מפי הארי שתי כרעים או בדל־אזן כן ינצלו בני ישראל הישבים בשמרון בפאת מטה ובדמשק ערש", + "שמעו והעידו בבית יעקב נאם־אדני יהוה אלהי הצבאות", + "כי ביום פקדי פשעי־ישראל עליו ופקדתי על־מזבחות בית־אל ונגדעו קרנות המזבח ונפלו לארץ", + "והכיתי בית־החרף על־בית הקיץ ואבדו בתי השן וספו בתים רבים נאם־יהוה" + ], + [ + "שמעו הדבר הזה פרות הבשן אשר בהר שמרון העשקות דלים הרצצות אביונים האמרת לאדניהם הביאה ונשתה", + "נשבע אדני יהוה בקדשו כי הנה ימים באים עליכם ונשא אתכם בצנות ואחריתכן בסירות דוגה", + "ופרצים תצאנה אשה נגדה והשלכתנה ההרמונה נאם־יהוה", + "באו בית־אל ופשעו הגלגל הרבו לפשע והביאו לבקר זבחיכם לשלשת ימים מעשרתיכם", + "וקטר מחמץ תודה וקראו נדבות השמיעו כי כן אהבתם בני ישראל נאם אדני יהוה", + "וגם־אני נתתי לכם נקיון שנים בכל־עריכם וחסר לחם בכל מקומתיכם ולא־שבתם עדי נאם־יהוה", + "וגם אנכי מנעתי מכם את־הגשם בעוד שלשה חדשים לקציר והמטרתי על־עיר אחת ועל־עיר אחת לא אמטיר חלקה אחת תמטר וחלקה אשר־לא־תמטיר עליה תיבש", + "ונעו שתים שלש ערים אל־עיר אחת לשתות מים ולא ישבעו ולא־שבתם עדי נאם־יהוה", + "הכיתי אתכם בשדפון ובירקון הרבות גנותיכם וכרמיכם ותאניכם וזיתיכם יאכל הגזם ולא־שבתם עדי נאם־יהוה", + "שלחתי בכם דבר בדרך מצרים הרגתי בחרב בחוריכם עם שבי סוסיכם ואעלה באש מחניכם ובאפכם ולא־שבתם עדי נאם־יהוה", + "הפכתי בכם כמהפכת אלהים את־סדם ואת־עמרה ותהיו כאוד מצל משרפה ולא־שבתם עדי נאם־יהוה", + "לכן כה אעשה־לך ישראל עקב כי־זאת אעשה־לך הכון לקראת־אלהיך ישראל", + "כי הנה יוצר הרים וברא רוח ומגיד לאדם מה־שחו עשה שחר עיפה ודרך על־במתי ארץ יהוה אלהי־צבאות שמו" + ], + [ + "שמעו את־הדבר הזה אשר אנכי נשא עליכם קינה בית ישראל", + "נפלה לא־תוסיף קום בתולת ישראל נטשה על־אדמתה אין מקימה", + "כי כה אמר אדני יהוה העיר היצאת אלף תשאיר מאה והיוצאת מאה תשאיר עשרה לבית ישראל", + "כי כה אמר יהוה לבית ישראל דרשוני וחיו", + "ואל־תדרשו בית־אל והגלגל לא תבאו ובאר שבע לא תעברו כי הגלגל גלה יגלה ובית־אל יהיה לאון", + "דרשו את־יהוה וחיו פן־יצלח כאש בית יוסף ואכלה ואין־מכבה לבית־אל", + "ההפכים ללענה משפט וצדקה לארץ הניחו", + "עשה כימה וכסיל והפך לבקר צלמות ויום לילה החשיך הקורא למי־הים וישפכם על־פני הארץ יהוה שמו", + "המבליג שד על־עז ושד על־מבצר יבוא", + "שנאו בשער מוכיח ודבר תמים יתעבו", + "לכן יען בושסכם על־דל ומשאת־בר תקחו ממנו בתי גזית בניתם ולא־תשבו בם כרמי־חמד נטעתם ולא תשתו את־יינם", + "כי ידעתי רבים פשעיכם ועצמים חטאתיכם צררי צדיק לקחי כפר ואביונים בשער הטו", + "לכן המשכיל בעת ההיא ידם כי עת רעה היא", + "דרשו־טוב ואל־רע למען תחיו ויהי־כן יהוה אלהי־צבאות אתכם כאשר אמרתם", + "שנאו־רע ואהבו טוב והציגו בשער משפט אולי יחנן יהוה אלהי־צבאות שארית יוסף", + "לכן כה־אמר יהוה אלהי צבאות אדני בכל־רחבות מספד ובכל־חוצות יאמרו הו־הו וקראו אכר אל־אבל ומספד אל־יודעי נהי", + "ובכל־כרמים מספד כי־אעבר בקרבך אמר יהוה", + "הוי המתאוים את־יום יהוה למה־זה לכם יום יהוה הוא־חשך ולא־אור", + "כאשר ינוס איש מפני הארי ופגעו הדב ובא הבית וסמך ידו על־הקיר ונשכו הנחש", + "הלא־חשך יום יהוה ולא־אור ואפל ולא־נגה לו", + "שנאתי מאסתי חגיכם ולא אריח בעצרתיכם", + "כי אם־תעלו־לי עלות ומנחתיכם לא ארצה ושלם מריאיכם לא אביט", + "הסר מעלי המון שריך וזמרת נבליך לא אשמע", + "ויגל כמים משפט וצדקה כנחל איתן", + "הזבחים ומנחה הגשתם־לי במדבר ארבעים שנה בית ישראל", + "ונשאתם את סכות מלככם ואת כיון צלמיכם כוכב אלהיכם אשר עשיתם לכם", + "והגליתי אתכם מהלאה לדמשק אמר יהוה אלהי־צבאות שמו" + ], + [ + "הוי השאננים בציון והבטחים בהר שמרון נקבי ראשית הגוים ובאו להם בית ישראל", + "עברו כלנה וראו ולכו משם חמת רבה ורדו גת־פלשתים הטובים מן־הממלכות האלה אם־רב גבולם מגבלכם", + "המנדים ליום רע ותגישון שבת חמס", + "השכבים על־מטות שן וסרחים על־ערשותם ואכלים כרים מצאן ועגלים מתוך מרבק", + "הפרטים על־פי הנבל כדויד חשבו להם כלי־שיר", + "השתים במזרקי יין וראשית שמנים ימשחו ולא נחלו על־שבר יוסף", + "לכן עתה יגלו בראש גלים וסר מרזח סרוחים", + "נשבע אדני יהוה בנפשו נאם־יהוה אלהי צבאות מתאב אנכי את־גאון יעקב וארמנתיו שנאתי והסגרתי עיר ומלאה", + "והיה אם־יותרו עשרה אנשים בבית אחד ומתו", + "ונשאו דודו ומסרפו להוציא עצמים מן־הבית ואמר לאשר בירכתי הבית העוד עמך ואמר אפס ואמר הס כי לא להזכיר בשם יהוה", + "כי־הנה יהוה מצוה והכה הבית הגדול רסיסים והבית הקטן בקעים", + "הירצון בסלע סוסים אם־יחרוש בבקרים כי־הפכתם לראש משפט ופרי צדקה ללענה", + "השמחים ללא דבר האמרים הלוא בחזקנו לקחנו לנו קרנים", + "כי הנני מקים עליכם בית ישראל נאם־יהוה אלהי הצבאות גוי ולחצו אתכם מלבוא חמת עד־נחל הערבה" + ], + [ + "כה הראני אדני יהוה והנה יוצר גבי בתחלת עלות הלקש והנה־לקש אחר גזי המלך", + "והיה אם־כלה לאכול את־עשב הארץ ואמר אדני יהוה סלח־נא מי יקום יעקב כי קטן הוא", + "נחם יהוה על־זאת לא תהיה אמר יהוה", + "כה הראני אדני יהוה והנה קרא לרב באש אדני יהוה ותאכל את־תהום רבה ואכלה את־החלק", + "ואמר אדני יהוה חדל־נא מי יקום יעקב כי קטן הוא", + "נחם יהוה על־זאת גם־היא לא תהיה אמר אדני יהוה", + "כה הראני והנה אדני נצב על־חומת אנך ובידו אנך", + "ויאמר יהוה אלי מה־אתה ראה עמוס ואמר אנך ויאמר אדני הנני שם אנך בקרב עמי ישראל לא־אוסיף עוד עבור לו", + "ונשמו במות ישחק ומקדשי ישראל יחרבו וקמתי על־בית ירבעם בחרב", + "וישלח אמציה כהן בית־אל אל־ירבעם מלך־ישראל לאמר קשר עליך עמוס בקרב בית ישראל לא־תוכל הארץ להכיל את־כל־דבריו", + "כי־כה אמר עמוס בחרב ימות ירבעם וישראל גלה יגלה מעל אדמתו", + "ויאמר אמציה אל־עמוס חזה לך ברח־לך אל־ארץ יהודה ואכל־שם לחם ושם תנבא", + "ובית־אל לא־תוסיף עוד להנבא כי מקדש־מלך הוא ובית ממלכה הוא", + "ויען עמוס ויאמר אל־אמציה לא־נביא אנכי ולא בן־נביא אנכי כי־בוקר אנכי ובולס שקמים", + "ויקחני יהוה מאחרי הצאן ויאמר אלי יהוה לך הנבא אל־עמי ישראל", + "ועתה שמע דבר־יהוה אתה אמר לא תנבא על־ישראל ולא תטיף על־בית ישחק", + "לכן כה־אמר יהוה אשתך בעיר תזנה ובניך ובנתיך בחרב יפלו ואדמתך בחבל תחלק ואתה על־אדמה טמאה תמות וישראל גלה יגלה מעל אדמתו" + ], + [ + "כה הראני אדני יהוה והנה כלוב קיץ", + "ויאמר מה־אתה ראה עמוס ואמר כלוב קיץ ויאמר יהוה אלי בא הקץ אל־עמי ישראל לא־אוסיף עוד עבור לו", + "והילילו שירות היכל ביום ההוא נאם אדני יהוה רב הפגר בכל־מקום השליך הס", + "שמעו־זאת השאפים אביון ולשבית ענוי־[עניי־] ארץ", + "לאמר מתי יעבר החדש ונשבירה שבר והשבת ונפתחה־בר להקטין איפה ולהגדיל שקל ולעות מאזני מרמה", + "לקנות בכסף דלים ואביון בעבור נעלים ומפל בר נשביר", + "נשבע יהוה בגאון יעקב אם־אשכח לנצח כל־מעשיהם", + "העל זאת לא־תרגז הארץ ואבל כל־יושב בה ועלתה כאר כלה ונגרשה ונשקה [ונשקעה] כיאור מצרים", + "והיה ביום ההוא נאם אדני יהוה והבאתי השמש בצהרים והחשכתי לארץ ביום אור", + "והפכתי חגיכם לאבל וכל־שיריכם לקינה והעליתי על־כל־מתנים שק ועל־כל־ראש קרחה ושמתיה כאבל יחיד ואחריתה כיום מר", + "הנה ימים באים נאם אדני יהוה והשלחתי רעב בארץ לא־רעב ללחם ולא־צמא למים כי אם־לשמע את דברי יהוה", + "ונעו מים עד־ים ומצפון ועד־מזרח ישוטטו לבקש את־דבר־יהוה ולא ימצאו", + "ביום ההוא תתעלפנה הבתולת היפות והבחורים בצמא", + "הנשבעים באשמת שמרון ואמרו חי אלהיך דן וחי דרך באר־שבע ונפלו ולא־יקומו עוד" + ], + [ + "ראיתי את־אדני נצב על־המזבח ויאמר הך הכפתור וירעשו הספים ובצעם בראש כלם ואחריתם בחרב אהרג לא־ינוס להם נס ולא־ימלט להם פליט", + "אם־יחתרו בשאול משם ידי תקחם ואם־יעלו השמים משם אורידם", + "ואם־יחבאו בראש הכרמל משם אחפש ולקחתים ואם־יסתרו מנגד עיני בקרקע הים משם אצוה את־הנחש ונשכם", + "ואם־ילכו בשבי לפני איביהם משם אצוה את־החרב והרגתם ושמתי עיני עליהם לרעה ולא לטובה", + "ואדני יהוה הצבאות הנוגע בארץ ותמוג ואבלו כל־יושבי בה ועלתה כיאר כלה ושקעה כיאר מצרים", + "הבונה בשמים מעלותו [מעלותיו] ואגדתו על־ארץ יסדה הקרא למי־הים וישפכם על־פני הארץ יהוה שמו", + "הלוא כבני כשיים אתם לי בני ישראל נאם־יהוה הלוא את־ישראל העליתי מארץ מצרים ופלשתיים מכפתור וארם מקיר", + "הנה עיני אדני יהוה בממלכה החטאה והשמדתי אתה מעל פני האדמה אפס כי לא השמיד אשמיד את־בית יעקב נאם־יהוה", + "כי־הנה אנכי מצוה והנעותי בכל־הגוים את־בית ישראל כאשר ינוע בכברה ולא־יפול צרור ארץ", + "בחרב ימותו כל חטאי עמי האמרים לא־תגיש ותקדים בעדינו הרעה", + "ביום ההוא אקים את־סכת דויד הנפלת וגדרתי את־פרציהן והרסתיו אקים ובניתיה כימי עולם", + "למען יירשו את־שארית אדום וכל־הגוים אשר־נקרא שמי עליהם נאם־יהוה עשה זאת", + "הנה ימים באים נאם־יהוה ונגש חורש בקצר ודרך ענבים במשך הזרע והטיפו ההרים עסיס וכל־הגבעות תתמוגגנה", + "ושבתי את־שבות עמי ישראל ובנו ערים נשמות וישבו ונטעו כרמים ושתו את־יינם ועשו גנות ואכלו את־פריהם", + "ונטעתים על־אדמתם ולא ינתשו עוד מעל אדמתם אשר נתתי להם אמר יהוה אלהיך" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "עמוס", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Prophets" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/19.json b/texts/torah/19.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..e2c1009e0eac08e79c0beb5d0875fe1e578ad3db --- /dev/null +++ b/texts/torah/19.json @@ -0,0 +1,44 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Obadiah", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "חזון עבדיה כה־אמר אדני יהוה לאדום שמועה שמענו מאת יהוה וציר בגוים שלח קומו ונקומה עליה למלחמה", + "הנה קטן נתתיך בגוים בזוי אתה מאד", + "זדון לבך השיאך שכני בחגוי־סלע מרום שבתו אמר בלבו מי יורדני ארץ", + "אם־תגביה כנשר ואם־בין כוכבים שים קנך משם אורידך נאם־יהוה", + "אם־גנבים באו־לך אם־שודדי לילה איך נדמיתה הלוא יגנבו דים אם־בצרים באו לך הלוא ישאירו עללות", + "איך נחפשו עשו נבעו מצפניו", + "עד־הגבול שלחוך כל אנשי בריתך השיאוך יכלו לך אנשי שלמך לחמך ישימו מזור תחתיך אין תבונה בו", + "הלוא ביום ההוא נאם־יהוה והאבדתי חכמים מאדום ותבונה מהר עשו", + "וחתו גבוריך תימן למען יכרת־איש מהר עשו מקטל", + "מחמס אחיך יעקב תכסך בושה ונכרת לעולם", + "ביום עמדך מנגד ביום שבות זרים חילו ונכרים באו שערו [שעריו] ועל־ירושלם ידו גורל גם־אתה כאחד מהם", + "ואל־תרא ביום־אחיך ביום נכרו ואל־תשמח לבני־יהודה ביום אבדם ואל־תגדל פיך ביום צרה", + "אל־תבוא בשער־עמי ביום אידם אל־תרא גם־אתה ברעתו ביום אידו ואל־תשלחנה בחילו ביום אידו", + "ואל־תעמד על־הפרק להכרית את־פליטיו ואל־תסגר שרידיו ביום צרה", + "כי־קרוב יום־יהוה על־כל־הגוים כאשר עשית יעשה לך גמלך ישוב בראשך", + "כי כאשר שתיתם על־הר קדשי ישתו כל־הגוים תמיד ושתו ולעו והיו כלוא היו", + "ובהר ציון תהיה פליטה והיה קדש וירשו בית יעקב את מורשיהם", + "והיה בית־יעקב אש ובית יוסף להבה ובית עשו לקש ודלקו בהם ואכלום ולא־יהיה שריד לבית עשו כי יהוה דבר", + "וירשו הנגב את־הר עשו והשפלה את־פלשתים וירשו את־שדה אפרים ואת שדה שמרון ובנימן את־הגלעד", + "וגלת החל־הזה לבני ישראל אשר־כנענים עד־צרפת וגלת ירושלם אשר בספרד ירשו את ערי הנגב", + "ועלו מושעים בהר ציון לשפט את־הר עשו והיתה ליהוה המלוכה" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "עובדיה", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Prophets" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/20.json b/texts/torah/20.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..7ece3e33abe95077f6f8e19f6145b9827be26495 --- /dev/null +++ b/texts/torah/20.json @@ -0,0 +1,77 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Jonah", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "ויהי דבר־יהוה אל־יונה בן־אמתי לאמר", + "קום לך אל־נינוה העיר הגדולה וקרא עליה כי־עלתה רעתם לפני", + "ויקם יונה לברח תרשישה מלפני יהוה וירד יפו וימצא אניה באה תרשיש ויתן שכרה וירד בה לבוא עמהם תרשישה מלפני יהוה", + "ויהוה הטיל רוח־גדולה אל־הים ויהי סער־גדול בים והאניה חשבה להשבר", + "וייראו המלחים ויזעקו איש אל־אלהיו ויטלו את־הכלים אשר באניה אל־הים להקל מעליהם ויונה ירד אל־ירכתי הספינה וישכב וירדם", + "ויקרב אליו רב החבל ויאמר לו מה־לך נרדם קום קרא אל־אלהיך אולי יתעשת האלהים לנו ולא נאבד", + "ויאמרו איש אל־רעהו לכו ונפילה גורלות ונדעה בשלמי הרעה הזאת לנו ויפלו גורלות ויפל הגורל על־יונה", + "ויאמרו אליו הגידה־נא לנו באשר למי־הרעה הזאת לנו מה־מלאכתך ומאין תבוא מה ארצך ואי־מזה עם אתה", + "ויאמר אליהם עברי אנכי ואת־יהוה אלהי השמים אני ירא אשר־עשה את־הים ואת־היבשה", + "וייראו האנשים יראה גדולה ויאמרו אליו מה־זאת עשית כי־ידעו האנשים כי־מלפני יהוה הוא ברח כי הגיד להם", + "ויאמרו אליו מה־נעשה לך וישתק הים מעלינו כי הים הולך וסער", + "ויאמר אליהם שאוני והטילני אל־הים וישתק הים מעליכם כי יודע אני כי בשלי הסער הגדול הזה עליכם", + "ויחתרו האנשים להשיב אל־היבשה ולא יכלו כי הים הולך וסער עליהם", + "ויקראו אל־יהוה ויאמרו אנה יהוה אל־נא נאבדה בנפש האיש הזה ואל־תתן עלינו דם נקיא כי־אתה יהוה כאשר חפצת עשית", + "וישאו את־יונה ויטלהו אל־הים ויעמד הים מזעפו", + "וייראו האנשים יראה גדולה את־יהוה ויזבחו־זבח ליהוה וידרו נדרים" + ], + [ + "וימן יהוה דג גדול לבלע את־יונה ויהי יונה במעי הדג שלשה ימים ושלשה לילות", + "ויתפלל יונה אל־יהוה אלהיו ממעי הדגה", + "ויאמר קראתי מצרה לי אל־יהוה ויענני מבטן שאול שועתי שמעת קולי", + "ותשליכני מצולה בלבב ימים ונהר יסבבני כל־משבריך וגליך עלי עברו", + "ואני אמרתי נגרשתי מנגד עיניך אך אוסיף להביט אל־היכל קדשך", + "אפפוני מים עד־נפש תהום יסבבני סוף חבוש לראשי", + "לקצבי הרים ירדתי הארץ ברחיה בעדי לעולם ותעל משחת חיי יהוה אלהי", + "בהתעטף עלי נפשי את־יהוה זכרתי ותבוא אליך תפלתי אל־היכל קדשך", + "משמרים הבלי־שוא חסדם יעזבו", + "ואני בקול תודה אזבחה־לך אשר נדרתי אשלמה ישועתה ליהוה", + "ויאמר יהוה לדג ויקא את־יונה אל־היבשה" + ], + [ + "ויהי דבר־יהוה אל־יונה שנית לאמר", + "קום לך אל־נינוה העיר הגדולה וקרא אליה את־הקריאה אשר אנכי דבר אליך", + "ויקם יונה וילך אל־נינוה כדבר יהוה ונינוה היתה עיר־גדולה לאלהים מהלך שלשת ימים", + "ויחל יונה לבוא בעיר מהלך יום אחד ויקרא ויאמר עוד ארבעים יום ונינוה נהפכת", + "ויאמינו אנשי נינוה באלהים ויקראו־צום וילבשו שקים מגדולם ועד־קטנם", + "ויגע הדבר אל־מלך נינוה ויקם מכסאו ויעבר אדרתו מעליו ויכס שק וישב על־האפר", + "ויזעק ויאמר בנינוה מטעם המלך וגדליו לאמר האדם והבהמה הבקר והצאן אל־יטעמו מאומה אל־ירעו ומים אל־ישתו", + "ויתכסו שקים האדם והבהמה ויקראו אל־אלהים בחזקה וישבו איש מדרכו הרעה ומן־החמס אשר בכפיהם", + "מי־יודע ישוב ונחם האלהים ושב מחרון אפו ולא נאבד", + "וירא האלהים את־מעשיהם כי־שבו מדרכם הרעה וינחם האלהים על־הרעה אשר־דבר לעשות־להם ולא עשה" + ], + [ + "וירע אל־יונה רעה גדולה ויחר לו", + "ויתפלל אל־יהוה ויאמר אנה יהוה הלוא־זה דברי עד־היותי על־אדמתי על־כן קדמתי לברח תרשישה כי ידעתי כי אתה אל־חנון ורחום ארך אפים ורב־חסד ונחם על־הרעה", + "ועתה יהוה קח־נא את־נפשי ממני כי טוב מותי מחיי", + "ויאמר יהוה ההיטב חרה לך", + "ויצא יונה מן־העיר וישב מקדם לעיר ויעש לו שם סכה וישב תחתיה בצל עד אשר יראה מה־יהיה בעיר", + "וימן יהוה־אלהים קיקיון ויעל מעל ליונה להיות צל על־ראשו להציל לו מרעתו וישמח יונה על־הקיקיון שמחה גדולה", + "וימן האלהים תולעת בעלות השחר למחרת ותך את־הקיקיון וייבש", + "ויהי כזרח השמש וימן אלהים רוח קדים חרישית ותך השמש על־ראש יונה ויתעלף וישאל את־נפשו למות ויאמר טוב מותי מחיי", + "ויאמר אלהים אל־יונה ההיטב חרה־לך על־הקיקיון ויאמר היטב חרה־לי עד־מות", + "ויאמר יהוה אתה חסת על־הקיקיון אשר לא־עמלת בו ולא גדלתו שבן־לילה היה ובן־לילה אבד", + "ואני לא אחוס על־נינוה העיר הגדולה אשר יש־בה הרבה משתים־עשרה רבו אדם אשר לא־ידע בין־ימינו לשמאלו ובהמה רבה" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "יונה", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Prophets" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/21.json b/texts/torah/21.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..182590b2fc6617b75a3d39fe58f2cd91aff49d41 --- /dev/null +++ b/texts/torah/21.json @@ -0,0 +1,140 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Micah", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "דבר־יהוה אשר היה אל־מיכה המרשתי בימי יותם אחז יחזקיה מלכי יהודה אשר־חזה על־שמרון וירושלם", + "שמעו עמים כלם הקשיבי ארץ ומלאה ויהי אדני יהוה בכם לעד אדני מהיכל קדשו", + "כי־הנה יהוה יצא ממקומו וירד ודרך על־במותי [במתי] ארץ", + "ונמסו ההרים תחתיו והעמקים יתבקעו כדונג מפני האש כמים מגרים במורד", + "בפשע יעקב כל־זאת ובחטאות בית ישראל מי־פשע יעקב הלוא שמרון ומי במות יהודה הלוא ירושלם", + "ושמתי שמרון לעי השדה למטעי כרם והגרתי לגי אבניה ויסדיה אגלה", + "וכל־פסיליה יכתו וכל־אתנניה ישרפו באש וכל־עצביה אשים שממה כי מאתנן זונה קבצה ועד־אתנן זונה ישובו", + "על־זאת אספדה ואילילה אילכה שילל [שולל] וערום אעשה מספד כתנים ואבל כבנות יענה", + "כי אנושה מכותיה כי־באה עד־יהודה נגע עד־שער עמי עד־ירושלם", + "בגת אל־תגידו בכו אל־תבכו בבית לעפרה עפר התפלשתי [התפלשי]", + "עברי לכם יושבת שפיר עריה־בשת לא יצאה יושבת צאנן מספד בית האצל יקח מכם עמדתו", + "כי־חלה לטוב יושבת מרות כי־ירד רע מאת יהוה לשער ירושלם", + "רתם המרכבה לרכש יושבת לכיש ראשית חטאת היא לבת־ציון כי־בך נמצאו פשעי ישראל", + "לכן תתני שלוחים על מורשת גת בתי אכזיב לאכזב למלכי ישראל", + "עד הירש אבי לך יושבת מרשה עד־עדלם יבוא כבוד ישראל", + "קרחי וגזי על־בני תענוגיך הרחבי קרחתך כנשר כי גלו ממך" + ], + [ + "הוי חשבי־און ופעלי רע על־משכבותם באור הבקר יעשוה כי יש־לאל ידם", + "וחמדו שדות וגזלו ובתים ונשאו ועשקו גבר וביתו ואיש ונחלתו", + "לכן כה אמר יהוה הנני חשב על־המשפחה הזאת רעה אשר לא־תמישו משם צוארתיכם ולא תלכו רומה כי עת רעה היא", + "ביום ההוא ישא עליכם משל ונהה נהי נהיה אמר שדוד נשדנו חלק עמי ימיר איך ימיש לי לשובב שדינו יחלק", + "לכן לא־יהיה לך משליך חבל בגורל בקהל יהוה", + "אל־תטפו יטיפון לא־יטפו לאלה לא יסג כלמות", + "האמור בית־יעקב הקצר רוח יהוה אם־אלה מעלליו הלוא דברי ייטיבו עם הישר הולך", + "ואתמול עמי לאויב יקומם ממול שלמה אדר תפשטון מעברים בטח שובי מלחמה", + "נשי עמי תגרשון מבית תענגיה מעל עלליה תקחו הדרי לעולם", + "קומו ולכו כי לא־זאת המנוחה בעבור טמאה תחבל וחבל נמרץ", + "לו־איש הלך רוח ושקר כזב אטף לך ליין ולשכר והיה מטיף העם הזה", + "אסף אאסף יעקב כלך קבץ אקבץ שארית ישראל יחד אשימנו כצאן בצרה כעדר בתוך הדברו תהימנה מאדם", + "עלה הפרץ לפניהם פרצו ויעברו שער ויצאו בו ויעבר מלכם לפניהם ויהוה בראשם" + ], + [ + "ואמר שמעו־נא ראשי יעקב וקציני בית ישראל הלוא לכם לדעת את־המשפט", + "שנאי טוב ואהבי רעה [רע] גזלי עורם מעליהם ושארם מעל עצמותם", + "ואשר אכלו שאר עמי ועורם מעליהם הפשיטו ואת־עצמתיהם פצחו ופרשו כאשר בסיר וכבשר בתוך קלחת", + "אז יזעקו אל־יהוה ולא יענה אותם ויסתר פניו מהם בעת ההיא כאשר הרעו מעלליהם", + "כה אמר יהוה על־הנביאים המתעים את־עמי הנשכים בשניהם וקראו שלום ואשר לא־יתן על־פיהם וקדשו עליו מלחמה", + "לכן לילה לכם מחזון וחשכה לכם מקסם ובאה השמש על־הנביאים וקדר עליהם היום", + "ובשו החזים וחפרו הקסמים ועטו על־שפם כלם כי אין מענה אלהים", + "ואולם אנכי מלאתי כח את־רוח יהוה ומשפט וגבורה להגיד ליעקב פשעו ולישראל חטאתו", + "שמעו־נא זאת ראשי בית יעקב וקציני בית ישראל המתעבים משפט ואת כל־הישרה יעקשו", + "בנה ציון בדמים וירושלם בעולה", + "ראשיה בשחד ישפטו וכהניה במחיר יורו ונביאיה בכסף יקסמו ועל־יהוה ישענו לאמר הלוא יהוה בקרבנו לא־תבוא עלינו רעה", + "לכן בגללכם ציון שדה תחרש וירושלם עיין תהיה והר הבית לבמות יער" + ], + [ + "והיה באחרית הימים יהיה הר בית־יהוה נכון בראש ההרים ונשא הוא מגבעות ונהרו עליו עמים", + "והלכו גוים רבים ואמרו לכו ונעלה אל־הר־יהוה ואל־בית אלהי יעקב ויורנו מדרכיו ונלכה בארחתיו כי מציון תצא תורה ודבר־יהוה מירושלם", + "ושפט בין עמים רבים והוכיח לגוים עצמים עד־רחוק וכתתו חרבתיהם לאתים וחניתתיהם למזמרות לא־ישאו גוי אל־גוי חרב ולא־ילמדון עוד מלחמה", + "וישבו איש תחת גפנו ותחת תאנתו ואין מחריד כי־פי יהוה צבאות דבר", + "כי כל־העמים ילכו איש בשם אלהיו ואנחנו נלך בשם־יהוה אלהינו לעולם ועד", + "ביום ההוא נאם־יהוה אספה הצלעה והנדחה אקבצה ואשר הרעתי", + "ושמתי את־הצלעה לשארית והנהלאה לגוי עצום ומלך יהוה עליהם בהר ציון מעתה ועד־עולם", + "ואתה מגדל־עדר עפל בת־ציון עדיך תאתה ובאה הממשלה הראשנה ממלכת לבת־ירושלם", + "עתה למה תריעי רע המלך אין־בך אם־יועצך אבד כי־החזיקך חיל כיולדה", + "חולי וגחי בת־ציון כיולדה כי־עתה תצאי מקריה ושכנת בשדה ובאת עד־בבל שם תנצלי שם יגאלך יהוה מכף איביך", + "ועתה נאספו עליך גוים רבים האמרים תחנף ותחז בציון עינינו", + "והמה לא ידעו מחשבות יהוה ולא הבינו עצתו כי קבצם כעמיר גרנה", + "קומי ודושי בת־ציון כי־קרנך אשים ברזל ופרסתיך אשים נחושה והדקות עמים רבים והחרמתי ליהוה בצעם וחילם לאדון כל־הארץ", + "עתה תתגדדי בת־גדוד מצור שם עלינו בשבט יכו על־הלחי את שפט ישראל" + ], + [ + "ואתה בית־לחם אפרתה צעיר להיות באלפי יהודה ממך לי יצא להיות מושל בישראל ומוצאתיו מקדם מימי עולם", + "לכן יתנם עד־עת יולדה ילדה ויתר אחיו ישובון על־בני ישראל", + "ועמד ורעה בעז יהוה בגאון שם יהוה אלהיו וישבו כי־עתה יגדל עד־אפסי־ארץ", + "והיה זה שלום אשור כי־יבוא בארצנו וכי ידרך בארמנתינו והקמנו עליו שבעה רעים ושמנה נסיכי אדם", + "ורעו את־ארץ אשור בחרב ואת־ארץ נמרד בפתחיה והציל מאשור כי־יבוא בארצנו וכי ידרך בגבולנו", + "והיה שארית יעקב בקרב עמים רבים כטל מאת יהוה כרביבים עלי־עשב אשר לא־יקוה לאיש ולא ייחל לבני אדם", + "והיה שארית יעקב בגוים בקרב עמים רבים כאריה בבהמות יער ככפיר בעדרי צאן אשר אם עבר ורמס וטרף ואין מציל", + "תרם ידך על־צריך וכל־איביך יכרתו", + "והיה ביום־ההוא נאם־יהוה והכרתי סוסיך מקרבך והאבדתי מרכבתיך", + "והכרתי ערי ארצך והרסתי כל־מבצריך", + "והכרתי כשפים מידך ומעוננים לא יהיו־לך", + "והכרתי פסיליך ומצבותיך מקרבך ולא־תשתחוה עוד למעשה ידיך", + "ונתשתי אשיריך מקרבך והשמדתי עריך", + "ועשיתי באף ובחמה נקם את־הגוים אשר לא שמעו" + ], + [ + "שמעו־נא את אשר־יהוה אמר קום ריב את־ההרים ותשמענה הגבעות קולך", + "שמעו הרים את־ריב יהוה והאתנים מסדי ארץ כי ריב ליהוה עם־עמו ועם־ישראל יתוכח", + "עמי מה־עשיתי לך ומה הלאתיך ענה בי", + "כי העלתיך מארץ מצרים ומבית עבדים פדיתיך ואשלח לפניך את־משה אהרן ומרים", + "עמי זכר־נא מה־יעץ בלק מלך מואב ומה־ענה אתו בלעם בן־בעור מן־השטים עד־הגלגל למען דעת צדקות יהוה", + "במה אקדם יהוה אכף לאלהי מרום האקדמנו בעולות בעגלים בני שנה", + "הירצה יהוה באלפי אילים ברבבות נחלי־שמן האתן בכורי פשעי פרי בטני חטאת נפשי", + "הגיד לך אדם מה־טוב ומה־יהוה דורש ממך כי אם־עשות משפט ואהבת חסד והצנע לכת עם־אלהיך", + "קול יהוה לעיר יקרא ותושיה יראה שמך שמעו מטה ומי יעדה", + "עוד האש בית רשע אצרות רשע ואיפת רזון זעומה", + "האזכה במאזני רשע ובכיס אבני מרמה", + "אשר עשיריה מלאו חמס וישביה דברו־שקר ולשונם רמיה בפיהם", + "וגם־אני החליתי הכותך השמם על־חטאתך", + "אתה תאכל ולא תשבע וישחך בקרבך ותסג ולא תפליט ואשר תפלט לחרב אתן", + "אתה תזרע ולא תקצור אתה תדרך־זית ולא־תסוך שמן ותירוש ולא תשתה־יין", + "וישתמר חקות עמרי וכל מעשה בית־אחאב ותלכו במעצותם למען תתי אתך לשמה וישביה לשרקה וחרפת עמי תשאו" + ], + [ + "אללי לי כי הייתי כאספי־קיץ כעללת בציר אין־אשכול לאכול בכורה אותה נפשי", + "אבד חסיד מן־הארץ וישר באדם אין כלם לדמים יארבו איש את־אחיהו יצודו חרם", + "על־הרע כפים להיטיב השר שאל והשפט בשלום והגדול דבר הות נפשו הוא ויעבתוה", + "טובם כחדק ישר ממסוכה יום מצפיך פקדתך באה עתה תהיה מבוכתם", + "אל־תאמינו ברע אל־תבטחו באלוף משכבת חיקך שמר פתחי־פיך", + "כי־בן מנבל אב בת קמה באמה כלה בחמתה איבי איש אנשי ביתו", + "ואני ביהוה אצפה אוחילה לאלהי ישעי ישמעני אלהי", + "אל־תשמחי איבתי לי כי נפלתי קמתי כי־אשב בחשך יהוה אור לי", + "זעף יהוה אשא כי חטאתי לו עד אשר יריב ריבי ועשה משפטי יוציאני לאור אראה בצדקתו", + "ותרא איבתי ותכסה בושה האמרה אלי איו יהוה אלהיך עיני תראינה בה עתה תהיה למרמס כטיט חוצות", + "יום לבנות גדריך יום ההוא ירחק־חק", + "יום הוא ועדיך יבוא למני אשור וערי מצור ולמני מצור ועד־נהר וים מים והר ההר", + "והיתה הארץ לשממה על־ישביה מפרי מעלליהם", + "רעה עמך בשבטך צאן נחלתך שכני לבדד יער בתוך כרמל ירעו בשן וגלעד כימי עולם", + "כימי צאתך מארץ מצרים אראנו נפלאות", + "יראו גוים ויבשו מכל גבורתם ישימו יד על־פה אזניהם תחרשנה", + "ילחכו עפר כנחש כזחלי ארץ ירגזו ממסגרתיהם אל־יהוה אלהינו יפחדו ויראו ממך", + "מי־אל כמוך נשא עון ועבר על־פשע לשארית נחלתו לא־החזיק לעד אפו כי־חפץ חסד הוא", + "ישוב ירחמנו יכבש עונתינו ותשליך במצלות ים כל־חטאותם", + "תתן אמת ליעקב חסד לאברהם אשר־נשבעת לאבתינו מימי קדם" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "מיכה", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Prophets" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/22.json b/texts/torah/22.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..836007209327f5648103c7827f031fe047664c8f --- /dev/null +++ b/texts/torah/22.json @@ -0,0 +1,74 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Nahum", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "משא נינוה ספר חזון נחום האלקשי", + "אל קנוא ונקם יהוה נקם יהוה ובעל חמה נקם יהוה לצריו ונוטר הוא לאיביו", + "יהוה ארך אפים וגדול־[וגדל־] כח ונקה לא ינקה יהוה בסופה ובשערה דרכו וענן אבק רגליו", + "גוער בים ויבשהו וכל־הנהרות החריב אמלל בשן וכרמל ופרח לבנון אמלל", + "הרים רעשו ממנו והגבעות התמגגו ותשא הארץ מפניו ותבל וכל־ישבי בה", + "לפני זעמו מי יעמוד ומי יקום בחרון אפו חמתו נתכה כאש והצרים נתצו ממנו", + "טוב יהוה למעוז ביום צרה וידע חסי בו", + "ובשטף עבר כלה יעשה מקומה ואיביו ירדף־חשך", + "מה־תחשבון אל־יהוה כלה הוא עשה לא־תקום פעמים צרה", + "כי עד־סירים סבכים וכסבאם סבואים אכלו כקש יבש מלא", + "ממך יצא חשב על־יהוה רעה יעץ בליעל", + "כה אמר יהוה אם־שלמים וכן רבים וכן נגזו ועבר וענתך לא אענך עוד", + "ועתה אשבר מטהו מעליך ומוסרתיך אנתק", + "וצוה עליך יהוה לא־יזרע משמך עוד מבית אלהיך אכרית פסל ומסכה אשים קברך כי קלות" + ], + [ + "הנה על־ההרים רגלי מבשר משמיע שלום חגי יהודה חגיך שלמי נדריך כי לא יוסיף עוד לעבור־[לעבר־] בך בליעל כלה נכרת", + "עלה מפיץ על־פניך נצור מצרה צפה־דרך חזק מתנים אמץ כח מאד", + "כי שב יהוה את־גאון יעקב כגאון ישראל כי בקקום בקקים וזמריהם שחתו", + "מגן גבריהו מאדם אנשי־חיל מתלעים באש־פלדות הרכב ביום הכינו והברשים הרעלו", + "בחוצות יתהוללו הרכב ישתקשקון ברחבות מראיהן כלפידם כברקים ירוצצו", + "יזכר אדיריו יכשלו בהלכותם [בהליכתם] ימהרו חומתה והכן הסכך", + "שערי הנהרות נפתחו וההיכל נמוג", + "והצב גלתה העלתה ואמהתיה מנהגות כקול יונים מתפפת על־לבבהן", + "ונינוה כברכת־מים מימי היא והמה נסים עמדו עמדו ואין מפנה", + "בזו כסף בזו זהב ואין קצה לתכונה כבד מכל כלי חמדה", + "בוקה ומבוקה ומבלקה ולב נמס ופק ברכים וחלחלה בכל־מתנים ופני כלם קבצו פארור", + "איה מעון אריות ומרעה הוא לכפרים אשר הלך אריה לביא שם גור אריה ואין מחריד", + "אריה טרף בדי גרותיו ומחנק ללבאתיו וימלא־טרף חריו ומענתיו טרפה", + "הנני אליך נאם יהוה צבאות והבערתי בעשן רכבה וכפיריך תאכל חרב והכרתי מארץ טרפך ולא־ישמע עוד קול מלאככה" + ], + [ + "הוי עיר דמים כלה כחש פרק מלאה לא ימיש טרף", + "קול שוט וקול רעש אופן וסוס דהר ומרכבה מרקדה", + "פרש מעלה ולהב חרב וברק חנית ורב חלל וכבד פגר ואין קצה לגויה יכשלו [וכשלו] בגויתם", + "מרב זנוני זונה טובת חן בעלת כשפים המכרת גוים בזנוניה ומשפחות בכשפיה", + "הנני אליך נאם יהוה צבאות וגליתי שוליך על־פניך והראיתי גוים מערך וממלכות קלונך", + "והשלכתי עליך שקצים ונבלתיך ושמתיך כראי", + "והיה כל־ראיך ידוד ממך ואמר שדדה נינוה מי ינוד לה מאין אבקש מנחמים לך", + "התיטבי מנא אמון הישבה ביארים מים סביב לה אשר־חיל ים מים חומתה", + "כוש עצמה ומצרים ואין קצה פוט ולובים היו בעזרתך", + "גם־היא לגלה הלכה בשבי גם עלליה ירטשו בראש כל־חוצות ועל־נכבדיה ידו גורל וכל־גדוליה רתקו בזקים", + "גם־את תשכרי תהי נעלמה גם־את תבקשי מעוז מאויב", + "כל־מבצריך תאנים עם־בכורים אם־ינועו ונפלו על־פי אוכל", + "הנה עמך נשים בקרבך לאיביך פתוח נפתחו שערי ארצך אכלה אש בריחיך", + "מי מצור שאבי־לך חזקי מבצריך באי בטיט ורמסי בחמר החזיקי מלבן", + "שם תאכלך אש תכריתך חרב תאכלך כילק התכבד כילק התכבדי כארבה", + "הרבית רכליך מכוכבי השמים ילק פשט ויעף", + "מנזריך כארבה וטפסריך כגוב גבי החונים בגדרות ביום קרה שמש זרחה ונודד ולא־נודע מקומו אים", + "נמו רעיך מלך אשור ישכנו אדיריך נפשו עמך על־ההרים ואין מקבץ", + "אין־כהה לשברך נחלה מכתך כל שמעי שמעך תקעו כף עליך כי על־מי לא־עברה רעתך תמיד" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "נחום", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Prophets" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/23.json b/texts/torah/23.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..354ac0401af91c017dcb88c5205d5c2c729c54cc --- /dev/null +++ b/texts/torah/23.json @@ -0,0 +1,83 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Habakkuk", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "המשא אשר חזה חבקוק הנביא", + "עד־אנה יהוה שועתי ולא תשמע אזעק אליך חמס ולא תושיע", + "למה תראני און ועמל תביט ושד וחמס לנגדי ויהי ריב ומדון ישא", + "על־כן תפוג תורה ולא־יצא לנצח משפט כי רשע מכתיר את־הצדיק על־כן יצא משפט מעקל", + "ראו בגוים והביטו והתמהו תמהו כי־פעל פעל בימיכם לא תאמינו כי יספר", + "כי־הנני מקים את־הכשדים הגוי המר והנמהר ההולך למרחבי־ארץ לרשת משכנות לא־לו", + "אים ונורא הוא ממנו משפטו ושאתו יצא", + "וקלו מנמרים סוסיו וחדו מזאבי ערב ופשו פרשיו ופרשיו מרחוק יבאו יעפו כנשר חש לאכול", + "כלה לחמס יבוא מגמת פניהם קדימה ויאסף כחול שבי", + "והוא במלכים יתקלס ורזנים משחק לו הוא לכל־מבצר ישחק ויצבר עפר וילכדה", + "אז חלף רוח ויעבר ואשם זו כחו לאלהו", + "הלוא אתה מקדם יהוה אלהי קדשי לא נמות יהוה למשפט שמתו וצור להוכיח יסדתו", + "טהור עינים מראות רע והביט אל־עמל לא תוכל למה תביט בוגדים תחריש בבלע רשע צדיק ממנו", + "ותעשה אדם כדגי הים כרמש לא־משל בו", + "כלה בחכה העלה יגרהו בחרמו ויאספהו במכמרתו על־כן ישמח ויגיל", + "על־כן יזבח לחרמו ויקטר למכמרתו כי בהמה שמן חלקו ומאכלו בראה", + "העל כן יריק חרמו ותמיד להרג גוים לא יחמול" + ], + [ + "על־משמרתי אעמדה ואתיצבה על־מצור ואצפה לראות מה־ידבר־בי ומה אשיב על־תוכחתי", + "ויענני יהוה ויאמר כתוב חזון ובאר על־הלחות למען ירוץ קורא בו", + "כי עוד חזון למועד ויפח לקץ ולא יכזב אם־יתמהמה חכה־לו כי־בא יבא לא יאחר", + "הנה עפלה לא־ישרה נפשו בו וצדיק באמונתו יחיה", + "ואף כי־היין בוגד גבר יהיר ולא ינוה אשר הרחיב כשאול נפשו והוא כמות ולא ישבע ויאסף אליו כל־הגוים ויקבץ אליו כל־העמים", + "הלוא־אלה כלם עליו משל ישאו ומליצה חידות לו ויאמר הוי המרבה לא־לו עד־מתי ומכביד עליו עבטיט", + "הלוא פתע יקומו נשכיך ויקצו מזעזעיך והיית למשסות למו", + "כי אתה שלות גוים רבים ישלוך כל־יתר עמים מדמי אדם וחמס־ארץ קריה וכל־ישבי בה", + "הוי בצע בצע רע לביתו לשום במרום קנו להנצל מכף־רע", + "יעצת בשת לביתך קצות־עמים רבים וחוטא נפשך", + "כי־אבן מקיר תזעק וכפיס מעץ יעננה", + "הוי בנה עיר בדמים וכונן קריה בעולה", + "הלוא הנה מאת יהוה צבאות וייגעו עמים בדי־אש ולאמים בדי־ריק יעפו", + "כי תמלא הארץ לדעת את־כבוד יהוה כמים יכסו על־ים", + "הוי משקה רעהו מספח חמתך ואף שכר למען הביט על־מעוריהם", + "שבעת קלון מכבוד שתה גם־אתה והערל תסוב עליך כוס ימין יהוה וקיקלון על־כבודך", + "כי חמס לבנון יכסך ושד בהמות יחיתן מדמי אדם וחמס־ארץ קריה וכל־ישבי בה", + "מה־הועיל פסל כי פסלו יצרו מסכה ומורה שקר כי בטח יצר יצרו עליו לעשות אלילים אלמים", + "הוי אמר לעץ הקיצה עורי לאבן דומם הוא יורה הנה־הוא תפוש זהב וכסף וכל־רוח אין בקרבו", + "ויהוה בהיכל קדשו הס מפניו כל־הארץ" + ], + [ + "תפלה לחבקוק הנביא על שגינות", + "יהוה שמעתי שמעך יראתי יהוה פעלך בקרב שנים חייהו בקרב שנים תודיע ברגז רחם תזכור", + "אלוה מתימן יבוא וקדוש מהר־פארן סלה כסה שמים הודו ותהלתו מלאה הארץ", + "ונגה כאור תהיה קרנים מידו לו ושם חביון עזה", + "לפניו ילך דבר ויצא רשף לרגליו", + "עמד וימדד ארץ ראה ויתר גוים ויתפצצו הררי־עד שחו גבעות עולם הליכות עולם לו", + "תחת און ראיתי אהלי כושן ירגזון יריעות ארץ מדין", + "הבנהרים חרה יהוה אם בנהרים אפך אם־בים עברתך כי תרכב על־סוסיך מרכבתיך ישועה", + "עריה תעור קשתך שבעות מטות אמר סלה נהרות תבקע־ארץ", + "ראוך יחילו הרים זרם מים עבר נתן תהום קולו רום ידיהו נשא", + "שמש ירח עמד זבלה לאור חציך יהלכו לנגה ברק חניתך", + "בזעם תצעד־ארץ באף תדוש גוים", + "יצאת לישע עמך לישע את־משיחך מחצת ראש מבית רשע ערות יסוד עד־צואר סלה", + "נקבת במטיו ראש פרזו [פרזיו] יסערו להפיצני עליצתם כמו־לאכל עני במסתר", + "דרכת בים סוסיך חמר מים רבים", + "שמעתי ותרגז בטני לקול צללו שפתי יבוא רקב בעצמי ותחתי ארגז אשר אנוח ליום צרה לעלות לעם יגודנו", + "כי־תאנה לא־תפרח ואין יבול בגפנים כחש מעשה־זית ושדמות לא־עשה אכל גזר ממכלה צאן ואין בקר ברפתים", + "ואני ביהוה אעלוזה אגילה באלהי ישעי", + "יהוה אדני חילי וישם רגלי כאילות ועל במותי ידרכני למנצח בנגינותי" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "חבקוק", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Prophets" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/24.json b/texts/torah/24.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..bbf1a2d3c665b971199493ede1eebab612612937 --- /dev/null +++ b/texts/torah/24.json @@ -0,0 +1,80 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Zephaniah", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "דבר־יהוה אשר היה אל־צפניה בן־כושי בן־גדליה בן־אמריה בן־חזקיה בימי יאשיהו בן־אמון מלך יהודה", + "אסף אסף כל מעל פני האדמה נאם־יהוה", + "אסף אדם ובהמה אסף עוף־השמים ודגי הים והמכשלות את־הרשעים והכרתי את־האדם מעל פני האדמה נאם־יהוה", + "ונטיתי ידי על־יהודה ועל כל־יושבי ירושלם והכרתי מן־המקום הזה את־שאר הבעל את־שם הכמרים עם־הכהנים", + "ואת־המשתחוים על־הגגות לצבא השמים ואת־המשתחוים הנשבעים ליהוה והנשבעים במלכם", + "ואת־הנסוגים מאחרי יהוה ואשר לא־בקשו את־יהוה ולא דרשהו", + "הס מפני אדני יהוה כי קרוב יום יהוה כי־הכין יהוה זבח הקדיש קראיו", + "והיה ביום זבח יהוה ופקדתי על־השרים ועל־בני המלך ועל כל־הלבשים מלבוש נכרי", + "ופקדתי על כל־הדולג על־המפתן ביום ההוא הממלאים בית אדניהם חמס ומרמה", + "והיה ביום ההוא נאם־יהוה קול צעקה משער הדגים ויללה מן־המשנה ושבר גדול מהגבעות", + "הילילו ישבי המכתש כי נדמה כל־עם כנען נכרתו כל־נטילי כסף", + "והיה בעת ההיא אחפש את־ירושלם בנרות ופקדתי על־האנשים הקפאים על־שמריהם האמרים בלבבם לא־ייטיב יהוה ולא ירע", + "והיה חילם למשסה ובתיהם לשממה ובנו בתים ולא ישבו ונטעו כרמים ולא ישתו את־יינם", + "קרוב יום־יהוה הגדול קרוב ומהר מאד קול יום יהוה מר צרח שם גבור", + "יום עברה היום ההוא יום צרה ומצוקה יום שאה ומשואה יום חשך ואפלה יום ענן וערפל", + "יום שופר ותרועה על הערים הבצרות ועל הפנות הגבהות", + "והצרתי לאדם והלכו כעורים כי ליהוה חטאו ושפך דמם כעפר ולחמם כגללים", + "גם־כספם גם־זהבם לא־יוכל להצילם ביום עברת יהוה ובאש קנאתו תאכל כל־הארץ כי־כלה אך־נבהלה יעשה את כל־ישבי הארץ" + ], + [ + "התקוששו וקושו הגוי לא נכסף", + "בטרם לדת חק כמץ עבר יום בטרם לא־יבוא עליכם חרון אף־יהוה בטרם לא־יבוא עליכם יום אף־יהוה", + "בקשו את־יהוה כל־ענוי הארץ אשר משפטו פעלו בקשו־צדק בקשו ענוה אולי תסתרו ביום אף־יהוה", + "כי עזה עזובה תהיה ואשקלון לשממה אשדוד בצהרים יגרשוה ועקרון תעקר", + "הוי ישבי חבל הים גוי כרתים דבר־יהוה עליכם כנען ארץ פלשתים והאבדתיך מאין יושב", + "והיתה חבל הים נות כרת רעים וגדרות צאן", + "והיה חבל לשארית בית יהודה עליהם ירעון בבתי אשקלון בערב ירבצון כי יפקדם יהוה אלהיהם ושב שבותם [שביתם]", + "שמעתי חרפת מואב וגדופי בני עמון אשר חרפו את־עמי ויגדילו על־גבולם", + "לכן חי־אני נאם יהוה צבאות אלהי ישראל כי־מואב כסדם תהיה ובני עמון כעמרה ממשק חרול ומכרה־מלח ושממה עד־עולם שארית עמי יבזום ויתר גוי [גויי] ינחלום", + "זאת להם תחת גאונם כי חרפו ויגדלו על־עם יהוה צבאות", + "נורא יהוה עליהם כי רזה את כל־אלהי הארץ וישתחוו־לו איש ממקומו כל איי הגוים", + "גם־אתם כושים חללי חרבי המה", + "ויט ידו על־צפון ויאבד את־אשור וישם את־נינוה לשממה ציה כמדבר", + "ורבצו בתוכה עדרים כל־חיתו־גוי גם־קאת גם־קפד בכפתריה ילינו קול ישורר בחלון חרב בסף כי ארזה ערה", + "זאת העיר העליזה היושבת לבטח האמרה בלבבה אני ואפסי עוד איך היתה לשמה מרבץ לחיה כל עובר עליה ישרק יניע ידו" + ], + [ + "הוי מראה ונגאלה העיר היונה", + "לא שמעה בקול לא לקחה מוסר ביהוה לא בטחה אל־אלהיה לא קרבה", + "שריה בקרבה אריות שאגים שפטיה זאבי ערב לא גרמו לבקר", + "נביאיה פחזים אנשי בגדות כהניה חללו־קדש חמסו תורה", + "יהוה צדיק בקרבה לא יעשה עולה בבקר בבקר משפטו יתן לאור לא נעדר ולא־יודע עול בשת", + "הכרתי גוים נשמו פנותם החרבתי חוצותם מבלי עובר נצדו עריהם מבלי־איש מאין יושב", + "אמרתי אך־תיראי אותי תקחי מוסר ולא־יכרת מעונה כל אשר־פקדתי עליה אכן השכימו השחיתו כל עלילותם", + "לכן חכו־לי נאם־יהוה ליום קומי לעד כי משפטי לאסף גוים לקבצי ממלכות לשפך עליהם זעמי כל חרון אפי כי באש קנאתי תאכל כל־הארץ", + "כי־אז אהפך אל־עמים שפה ברורה לקרא כלם בשם יהוה לעבדו שכם אחד", + "מעבר לנהרי־כוש עתרי בת־פוצי יובלון מנחתי", + "ביום ההוא לא תבושי מכל עלילתיך אשר פשעת בי כי־אז אסיר מקרבך עליזי גאותך ולא־תוספי לגבהה עוד בהר קדשי", + "והשארתי בקרבך עם עני ודל וחסו בשם יהוה", + "שארית ישראל לא־יעשו עולה ולא־ידברו כזב ולא־ימצא בפיהם לשון תרמית כי־המה ירעו ורבצו ואין מחריד", + "רני בת־ציון הריעו ישראל שמחי ועלזי בכל־לב בת ירושלם", + "הסיר יהוה משפטיך פנה איבך מלך ישראל יהוה בקרבך לא־תיראי רע עוד", + "ביום ההוא יאמר לירושלם אל־תיראי ציון אל־ירפו ידיך", + "יהוה אלהיך בקרבך גבור יושיע ישיש עליך בשמחה יחריש באהבתו יגיל עליך ברנה", + "נוגי ממועד אספתי ממך היו משאת עליה חרפה", + "הנני עשה את־כל־מעניך בעת ההיא והושעתי את־הצלעה והנדחה אקבץ ושמתים לתהלה ולשם בכל־הארץ בשתם", + "בעת ההיא אביא אתכם ובעת קבצי אתכם כי־אתן אתכם לשם ולתהלה בכל עמי הארץ בשובי את־שבותיכם לעיניכם אמר יהוה" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "צפניה", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Prophets" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/25.json b/texts/torah/25.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..e8f4d7e6382b1689757e3e620b69063d36ee1520 --- /dev/null +++ b/texts/torah/25.json @@ -0,0 +1,63 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Haggai", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "בשנת שתים לדריוש המלך בחדש הששי ביום אחד לחדש היה דבר־יהוה ביד־חגי הנביא אל־זרבבל בן־שאלתיאל פחת יהודה ואל־יהושע בן־יהוצדק הכהן הגדול לאמר", + "כה אמר יהוה צבאות לאמר העם הזה אמרו לא עת־בא עת־בית יהוה להבנות", + "ויהי דבר־יהוה ביד־חגי הנביא לאמר", + "העת לכם אתם לשבת בבתיכם ספונים והבית הזה חרב", + "ועתה כה אמר יהוה צבאות שימו לבבכם על־דרכיכם", + "זרעתם הרבה והבא מעט אכול ואין־לשבעה שתו ואין־לשכרה לבוש ואין־לחם לו והמשתכר משתכר אל־צרור נקוב", + "כה אמר יהוה צבאות שימו לבבכם על־דרכיכם", + "עלו ההר והבאתם עץ ובנו הבית וארצה־בו ואכבד [ואכבדה] אמר יהוה", + "פנה אל־הרבה והנה למעט והבאתם הבית ונפחתי בו יען מה נאם יהוה צבאות יען ביתי אשר־הוא חרב ואתם רצים איש לביתו", + "על־כן עליכם כלאו שמים מטל והארץ כלאה יבולה", + "ואקרא חרב על־הארץ ועל־ההרים ועל־הדגן ועל־התירוש ועל־היצהר ועל אשר תוציא האדמה ועל־האדם ועל־הבהמה ועל כל־יגיע כפים", + "וישמע זרבבל בן־שלתיאל ויהושע בן־יהוצדק הכהן הגדול וכל שארית העם בקול יהוה אלהיהם ועל־דברי חגי הנביא כאשר שלחו יהוה אלהיהם וייראו העם מפני יהוה", + "ויאמר חגי מלאך יהוה במלאכות יהוה לעם לאמר אני אתכם נאם־יהוה", + "ויער יהוה את־רוח זרבבל בן־שלתיאל פחת יהודה ואת־רוח יהושע בן־יהוצדק הכהן הגדול ואת־רוח כל שארית העם ויבאו ויעשו מלאכה בבית־יהוה צבאות אלהיהם", + "ביום עשרים וארבעה לחדש בששי בשנת שתים לדריוש המלך" + ], + [ + "בשביעי בעשרים ואחד לחדש היה דבר־יהוה ביד־חגי הנביא לאמר", + "אמר־נא אל־זרבבל בן־שלתיאל פחת יהודה ואל־יהושע בן־יהוצדק הכהן הגדול ואל־שארית העם לאמר", + "מי בכם הנשאר אשר ראה את־הבית הזה בכבודו הראשון ומה אתם ראים אתו עתה הלוא כמהו כאין בעיניכם", + "ועתה חזק זרבבל נאם־יהוה וחזק יהושע בן־יהוצדק הכהן הגדול וחזק כל־עם הארץ נאם־יהוה ועשו כי־אני אתכם נאם יהוה צבאות", + "את־הדבר אשר־כרתי אתכם בצאתכם ממצרים ורוחי עמדת בתוככם אל־תיראו", + "כי כה אמר יהוה צבאות עוד אחת מעט היא ואני מרעיש את־השמים ואת־הארץ ואת־הים ואת־החרבה", + "והרעשתי את־כל־הגוים ובאו חמדת כל־הגוים ומלאתי את־הבית הזה כבוד אמר יהוה צבאות", + "לי הכסף ולי הזהב נאם יהוה צבאות", + "גדול יהיה כבוד הבית הזה האחרון מן־הראשון אמר יהוה צבאות ובמקום הזה אתן שלום נאם יהוה צבאות", + "בעשרים וארבעה לתשיעי בשנת שתים לדריוש היה דבר־יהוה אל־חגי הנביא לאמר", + "כה אמר יהוה צבאות שאל־נא את־הכהנים תורה לאמר", + "הן ישא־איש בשר־קדש בכנף בגדו ונגע בכנפו אל־הלחם ואל־הנזיד ואל־היין ואל־שמן ואל־כל־מאכל היקדש ויענו הכהנים ויאמרו לא", + "ויאמר חגי אם־יגע טמא־נפש בכל־אלה היטמא ויענו הכהנים ויאמרו יטמא", + "ויען חגי ויאמר כן העם־הזה וכן־הגוי הזה לפני נאם־יהוה וכן כל־מעשה ידיהם ואשר יקריבו שם טמא הוא", + "ועתה שימו־נא לבבכם מן־היום הזה ומעלה מטרם שום־אבן אל־אבן בהיכל יהוה", + "מהיותם בא אל־ערמת עשרים והיתה עשרה בא אל־היקב לחשף חמשים פורה והיתה עשרים", + "הכיתי אתכם בשדפון ובירקון ובברד את כל־מעשה ידיכם ואין־אתכם אלי נאם־יהוה", + "שימו־נא לבבכם מן־היום הזה ומעלה מיום עשרים וארבעה לתשיעי למן־היום אשר־יסד היכל־יהוה שימו לבבכם", + "העוד הזרע במגורה ועד־הגפן והתאנה והרמון ועץ הזית לא נשא מן־היום הזה אברך", + "ויהי דבר־יהוה שנית אל־חגי בעשרים וארבעה לחדש לאמר", + "אמר אל־זרבבל פחת־יהודה לאמר אני מרעיש את־השמים ואת־הארץ", + "והפכתי כסא ממלכות והשמדתי חזק ממלכות הגוים והפכתי מרכבה ורכביה וירדו סוסים ורכביהם איש בחרב אחיו", + "ביום ההוא נאם־יהוה צבאות אקחך זרבבל בן־שאלתיאל עבדי נאם־יהוה ושמתיך כחותם כי־בך בחרתי נאם יהוה צבאות" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "חגי", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Prophets" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/26.json b/texts/torah/26.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..8bcd308b5acb04469078a87a0f09687fc20140ca --- /dev/null +++ b/texts/torah/26.json @@ -0,0 +1,260 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Zechariah", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "בחדש השמיני בשנת שתים לדריוש היה דבר־יהוה אל־זכריה בן־ברכיה בן־עדו הנביא לאמר", + "קצף יהוה על־אבותיכם קצף", + "ואמרת אלהם כה אמר יהוה צבאות שובו אלי נאם יהוה צבאות ואשוב אליכם אמר יהוה צבאות", + "אל־תהיו כאבתיכם אשר קראו־אליהם הנביאים הראשנים לאמר כה אמר יהוה צבאות שובו נא מדרכיכם הרעים ומעליליכם [ומעלליכם] הרעים ולא שמעו ולא־הקשיבו אלי נאם־יהוה", + "אבותיכם איה־הם והנבאים הלעולם יחיו", + "אך דברי וחקי אשר צויתי את־עבדי הנביאים הלוא השיגו אבתיכם וישובו ויאמרו כאשר זמם יהוה צבאות לעשות לנו כדרכינו וכמעללינו כן עשה אתנו", + "ביום עשרים וארבעה לעשתי־עשר חדש הוא־חדש שבט בשנת שתים לדריוש היה דבר־יהוה אל־זכריה בן־ברכיהו בן־עדוא הנביא לאמר", + "ראיתי הלילה והנה־איש רכב על־סוס אדם והוא עמד בין ההדסים אשר במצלה ואחריו סוסים אדמים שרקים ולבנים", + "ואמר מה־אלה אדני ויאמר אלי המלאך הדבר בי אני אראך מה־המה אלה", + "ויען האיש העמד בין־ההדסים ויאמר אלה אשר שלח יהוה להתהלך בארץ", + "ויענו את־מלאך יהוה העמד בין ההדסים ויאמרו התהלכנו בארץ והנה כל־הארץ ישבת ושקטת", + "ויען מלאך־יהוה ויאמר יהוה צבאות עד־מתי אתה לא־תרחם את־ירושלם ואת ערי יהודה אשר זעמתה זה שבעים שנה", + "ויען יהוה את־המלאך הדבר בי דברים טובים דברים נחמים", + "ויאמר אלי המלאך הדבר בי קרא לאמר כה אמר יהוה צבאות קנאתי לירושלם ולציון קנאה גדולה", + "וקצף גדול אני קצף על־הגוים השאננים אשר אני קצפתי מעט והמה עזרו לרעה", + "לכן כה־אמר יהוה שבתי לירושלם ברחמים ביתי יבנה בה נאם יהוה צבאות וקוה [וקו] ינטה על־ירושלם", + "עוד קרא לאמר כה אמר יהוה צבאות עוד תפוצינה ערי מטוב ונחם יהוה עוד את־ציון ובחר עוד בירושלם" + ], + [ + "ואשא את־עיני וארא והנה ארבע קרנות", + "ואמר אל־המלאך הדבר בי מה־אלה ויאמר אלי אלה הקרנות אשר זרו את־יהודה את־ישראל וירושלם", + "ויראני יהוה ארבעה חרשים", + "ואמר מה אלה באים לעשות ויאמר לאמר אלה הקרנות אשר־זרו את־יהודה כפי־איש לא־נשא ראשו ויבאו אלה להחריד אתם לידות את־קרנות הגוים הנשאים קרן אל־ארץ יהודה לזרותה", + "ואשא עיני וארא והנה־איש ובידו חבל מדה", + "ואמר אנה אתה הלך ויאמר אלי למד את־ירושלם לראות כמה־רחבה וכמה ארכה", + "והנה המלאך הדבר בי יצא ומלאך אחר יצא לקראתו", + "ויאמר אלו רץ דבר אל־הנער הלז לאמר פרזות תשב ירושלם מרב אדם ובהמה בתוכה", + "ואני אהיה־לה נאם־יהוה חומת אש סביב ולכבוד אהיה בתוכה", + "הוי הוי ונסו מארץ צפון נאם־יהוה כי כארבע רוחות השמים פרשתי אתכם נאם־יהוה", + "הוי ציון המלטי יושבת בת־בבל", + "כי כה אמר יהוה צבאות אחר כבוד שלחני אל־הגוים השללים אתכם כי הנגע בכם נגע בבבת עינו", + "כי הנני מניף את־ידי עליהם והיו שלל לעבדיהם וידעתם כי־יהוה צבאות שלחני", + "רני ושמחי בת־ציון כי הנני־בא ושכנתי בתוכך נאם־יהוה", + "ונלוו גוים רבים אל־יהוה ביום ההוא והיו לי לעם ושכנתי בתוכך וידעת כי־יהוה צבאות שלחני אליך", + "ונחל יהוה את־יהודה חלקו על אדמת הקדש ובחר עוד בירושלם", + "הס כל־בשר מפני יהוה כי נעור ממעון קדשו" + ], + [ + "ויראני את־יהושע הכהן הגדול עמד לפני מלאך יהוה והשטן עמד על־ימינו לשטנו", + "ויאמר יהוה אל־השטן יגער יהוה בך השטן ויגער יהוה בך הבחר בירושלם הלוא זה אוד מצל מאש", + "ויהושע היה לבש בגדים צואים ועמד לפני המלאך", + "ויען ויאמר אל־העמדים לפניו לאמר הסירו הבגדים הצאים מעליו ויאמר אליו ראה העברתי מעליך עונך והלבש אתך מחלצות", + "ואמר ישימו צניף טהור על־ראשו וישימו הצניף הטהור על־ראשו וילבשהו בגדים ומלאך יהוה עמד", + "ויעד מלאך יהוה ביהושע לאמר", + "כה־אמר יהוה צבאות אם־בדרכי תלך ואם את־משמרתי תשמר וגם־אתה תדין את־ביתי וגם תשמר את־חצרי ונתתי לך מהלכים בין העמדים האלה", + "שמע־נא יהושע הכהן הגדול אתה ורעיך הישבים לפניך כי־אנשי מופת המה כי־הנני מביא את־עבדי צמח", + "כי הנה האבן אשר נתתי לפני יהושע על־אבן אחת שבעה עינים הנני מפתח פתחה נאם יהוה צבאות ומשתי את־עון הארץ־ההיא ביום אחד", + "ביום ההוא נאם יהוה צבאות תקראו איש לרעהו אל־תחת גפן ואל־תחת תאנה" + ], + [ + "וישב המלאך הדבר בי ויעירני כאיש אשר־יעור משנתו", + "ויאמר אלי מה אתה ראה ויאמר [ואמר] ראיתי והנה מנורת זהב כלה וגלה על־ראשה ושבעה נרתיה עליה שבעה ושבעה מוצקות לנרות אשר על־ראשה", + "ושנים זיתים עליה אחד מימין הגלה ואחד על־שמאלה", + "ואען ואמר אל־המלאך הדבר בי לאמר מה־אלה אדני", + "ויען המלאך הדבר בי ויאמר אלי הלוא ידעת מה־המה אלה ואמר לא אדני", + "ויען ויאמר אלי לאמר זה דבר־יהוה אל־זרבבל לאמר לא בחיל ולא בכח כי אם־ברוחי אמר יהוה צבאות", + "מי־אתה הר־הגדול לפני זרבבל למישר והוציא את־האבן הראשה תשאות חן חן לה", + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "ידי זרבבל יסדו הבית הזה וידיו תבצענה וידעת כי־יהוה צבאות שלחני אליכם", + "כי מי בז ליום קטנות ושמחו וראו את־האבן הבדיל ביד זרבבל שבעה־אלה עיני יהוה המה משוטטים בכל־הארץ", + "ואען ואמר אליו מה־שני הזיתים האלה על־ימין המנורה ועל־שמאולה", + "ואען שנית ואמר אליו מה־שתי שבלי הזיתים אשר ביד שני צנתרות הזהב המריקים מעליהם הזהב", + "ויאמר אלי לאמר הלוא ידעת מה־אלה ואמר לא אדני", + "ויאמר אלה שני בני־היצהר העמדים על־אדון כל־הארץ" + ], + [ + "ואשוב ואשא עיני ואראה והנה מגלה עפה", + "ויאמר אלי מה אתה ראה ואמר אני ראה מגלה עפה ארכה עשרים באמה ורחבה עשר באמה", + "ויאמר אלי זאת האלה היוצאת על־פני כל־הארץ כי כל־הגנב מזה כמוה נקה וכל־הנשבע מזה כמוה נקה", + "הוצאתיה נאם יהוה צבאות ובאה אל־בית הגנב ואל־בית הנשבע בשמי לשקר ולנה בתוך ביתו וכלתו ואת־עציו ואת־אבניו", + "ויצא המלאך הדבר בי ויאמר אלי שא נא עיניך וראה מה היוצאת הזאת", + "ואמר מה־היא ויאמר זאת האיפה היוצאת ויאמר זאת עינם בכל־הארץ", + "והנה ככר עפרת נשאת וזאת אשה אחת יושבת בתוך האיפה", + "ויאמר זאת הרשעה וישלך אתה אל־תוך האיפה וישלך את־אבן העפרת אל־פיה", + "ואשא עיני וארא והנה שתים נשים יוצאות ורוח בכנפיהם ולהנה כנפים ככנפי החסידה ותשאנה את־האיפה בין הארץ ובין השמים", + "ואמר אל־המלאך הדבר בי אנה המה מולכות את־האיפה", + "ויאמר אלי לבנות־לה בית בארץ שנער והוכן והניחה שם על־מכנתה" + ], + [ + "ואשב ואשא עיני ואראה והנה ארבע מרכבות יצאות מבין שני ההרים וההרים הרי נחשת", + "במרכבה הראשנה סוסים אדמים ובמרכבה השנית סוסים שחרים", + "ובמרכבה השלשית סוסים לבנים ובמרכבה הרבעית סוסים ברדים אמצים", + "ואען ואמר אל־המלאך הדבר בי מה־אלה אדני", + "ויען המלאך ויאמר אלי אלה ארבע רחות השמים יוצאות מהתיצב על־אדון כל־הארץ", + "אשר־בה הסוסים השחרים יצאים אל־ארץ צפון והלבנים יצאו אל־אחריהם והברדים יצאו אל־ארץ התימן", + "והאמצים יצאו ויבקשו ללכת להתהלך בארץ ויאמר לכו התהלכו בארץ ותתהלכנה בארץ", + "ויזעק אתי וידבר אלי לאמר ראה היוצאים אל־ארץ צפון הניחו את־רוחי בארץ צפון", + "ויהי דבר־יהוה אלי לאמר", + "לקוח מאת הגולה מחלדי ומאת טוביה ומאת ידעיה ובאת אתה ביום ההוא ובאת בית יאשיה בן־צפניה אשר־באו מבבל", + "ולקחת כסף־וזהב ועשית עטרות ושמת בראש יהושע בן־יהוצדק הכהן הגדול", + "ואמרת אליו לאמר כה אמר יהוה צבאות לאמר הנה־איש צמח שמו ומתחתיו יצמח ובנה את־היכל יהוה", + "והוא יבנה את־היכל יהוה והוא־ישא הוד וישב ומשל על־כסאו והיה כהן על־כסאו ועצת שלום תהיה בין שניהם", + "והעטרת תהיה לחלם ולטוביה ולידעיה ולחן בן־צפניה לזכרון בהיכל יהוה", + "ורחוקים יבאו ובנו בהיכל יהוה וידעתם כי־יהוה צבאות שלחני אליכם והיה אם־שמוע תשמעון בקול יהוה אלהיכם" + ], + [ + "ויהי בשנת ארבע לדריוש המלך היה דבר־יהוה אל־זכריה בארבעה לחדש התשעי בכסלו", + "וישלח בית־אל שר־אצר ורגם מלך ואנשיו לחלות את־פני יהוה", + "לאמר אל־הכהנים אשר לבית־יהוה צבאות ואל־הנביאים לאמר האבכה בחדש החמשי הנזר כאשר עשיתי זה כמה שנים", + "ויהי דבר־יהוה צבאות אלי לאמר", + "אמר אל־כל־עם הארץ ואל־הכהנים לאמר כי־צמתם וספוד בחמישי ובשביעי וזה שבעים שנה הצום צמתני אני", + "וכי תאכלו וכי תשתו הלוא אתם האכלים ואתם השתים", + "הלוא את־הדברים אשר קרא יהוה ביד הנביאים הראשנים בהיות ירושלם ישבת ושלוה ועריה סביבתיה והנגב והשפלה ישב", + "ויהי דבר־יהוה אל־זכריה לאמר", + "כה אמר יהוה צבאות לאמר משפט אמת שפטו וחסד ורחמים עשו איש את־אחיו", + "ואלמנה ויתום גר ועני אל־תעשקו ורעת איש אחיו אל־תחשבו בלבבכם", + "וימאנו להקשיב ויתנו כתף סררת ואזניהם הכבידו משמוע", + "ולבם שמו שמיר משמוע את־התורה ואת־הדברים אשר שלח יהוה צבאות ברוחו ביד הנביאים הראשנים ויהי קצף גדול מאת יהוה צבאות", + "ויהי כאשר־קרא ולא שמעו כן יקראו ולא אשמע אמר יהוה צבאות", + "ואסערם על כל־הגוים אשר לא־ידעום והארץ נשמה אחריהם מעבר ומשב וישימו ארץ־חמדה לשמה" + ], + [ + "ויהי דבר־יהוה צבאות לאמר", + "כה אמר יהוה צבאות קנאתי לציון קנאה גדולה וחמה גדולה קנאתי לה", + "כה אמר יהוה שבתי אל־ציון ושכנתי בתוך ירושלם ונקראה ירושלם עיר־האמת והר־יהוה צבאות הר הקדש", + "כה אמר יהוה צבאות עד ישבו זקנים וזקנות ברחבות ירושלם ואיש משענתו בידו מרב ימים", + "ורחבות העיר ימלאו ילדים וילדות משחקים ברחבתיה", + "כה אמר יהוה צבאות כי יפלא בעיני שארית העם הזה בימים ההם גם־בעיני יפלא נאם יהוה צבאות", + "כה אמר יהוה צבאות הנני מושיע את־עמי מארץ מזרח ומארץ מבוא השמש", + "והבאתי אתם ושכנו בתוך ירושלם והיו־לי לעם ואני אהיה להם לאלהים באמת ובצדקה", + "כה־אמר יהוה צבאות תחזקנה ידיכם השמעים בימים האלה את הדברים האלה מפי הנביאים אשר ביום יסד בית־יהוה צבאות ההיכל להבנות", + "כי לפני הימים ההם שכר האדם לא נהיה ושכר הבהמה איננה וליוצא ולבא אין־שלום מן־הצר ואשלח את־כל־האדם איש ברעהו", + "ועתה לא כימים הראשנים אני לשארית העם הזה נאם יהוה צבאות", + "כי־זרע השלום הגפן תתן פריה והארץ תתן את־יבולה והשמים יתנו טלם והנחלתי את־שארית העם הזה את־כל־אלה", + "והיה כאשר הייתם קללה בגוים בית יהודה ובית ישראל כן אושיע אתכם והייתם ברכה אל־תיראו תחזקנה ידיכם", + "כי כה אמר יהוה צבאות כאשר זממתי להרע לכם בהקציף אבתיכם אתי אמר יהוה צבאות ולא נחמתי", + "כן שבתי זממתי בימים האלה להיטיב את־ירושלם ואת־בית יהודה אל־תיראו", + "אלה הדברים אשר תעשו דברו אמת איש את־רעהו אמת ומשפט שלום שפטו בשעריכם", + "ואיש את־רעת רעהו אל־תחשבו בלבבכם ושבעת שקר אל־תאהבו כי את־כל־אלה אשר שנאתי נאם־יהוה", + "ויהי דבר־יהוה צבאות אלי לאמר", + "כה־אמר יהוה צבאות צום הרביעי וצום החמישי וצום השביעי וצום העשירי יהיה לבית־יהודה לששון ולשמחה ולמעדים טובים והאמת והשלום אהבו", + "כה אמר יהוה צבאות עד אשר יבאו עמים וישבי ערים רבות", + "והלכו ישבי אחת אל־אחת לאמר נלכה הלוך לחלות את־פני יהוה ולבקש את־יהוה צבאות אלכה גם־אני", + "ובאו עמים רבים וגוים עצומים לבקש את־יהוה צבאות בירושלם ולחלות את־פני יהוה", + "כה אמר יהוה צבאות בימים ההמה אשר יחזיקו עשרה אנשים מכל לשנות הגוים והחזיקו בכנף איש יהודי לאמר נלכה עמכם כי שמענו אלהים עמכם" + ], + [ + "משא דבר־יהוה בארץ חדרך ודמשק מנחתו כי ליהוה עין אדם וכל שבטי ישראל", + "וגם־חמת תגבל־בה צר וצידון כי חכמה מאד", + "ותבן צר מצור לה ותצבר־כסף כעפר וחרוץ כטיט חוצות", + "הנה אדני יורשנה והכה בים חילה והיא באש תאכל", + "תרא אשקלון ותירא ועזה ותחיל מאד ועקרון כי־הביש מבטה ואבד מלך מעזה ואשקלון לא תשב", + "וישב ממזר באשדוד והכרתי גאון פלשתים", + "והסרתי דמיו מפיו ושקציו מבין שניו ונשאר גם־הוא לאלהינו והיה כאלף ביהודה ועקרון כיבוסי", + "וחניתי לביתי מצבה מעבר ומשב ולא־יעבר עליהם עוד נגש כי עתה ראיתי בעיני", + "גילי מאד בת־ציון הריעי בת ירושלם הנה מלכך יבוא לך צדיק ונושע הוא עני ורכב על־חמור ועל־עיר בן־אתנות", + "והכרתי־רכב מאפרים וסוס מירושלם ונכרתה קשת מלחמה ודבר שלום לגוים ומשלו מים עד־ים ומנהר עד־אפסי־ארץ", + "גם־את בדם־בריתך שלחתי אסיריך מבור אין מים בו", + "שובו לבצרון אסירי התקוה גם־היום מגיד משנה אשיב לך", + "כי־דרכתי לי יהודה קשת מלאתי אפרים ועוררתי בניך ציון על־בניך יון ושמתיך כחרב גבור", + "ויהוה עליהם יראה ויצא כברק חצו ואדני יהוה בשופר יתקע והלך בסערות תימן", + "יהוה צבאות יגן עליהם ואכלו וכבשו אבני־קלע ושתו המו כמו־יין ומלאו כמזרק כזויות מזבח", + "והושיעם יהוה אלהיהם ביום ההוא כצאן עמו כי אבני־נזר מתנוססות על־אדמתו", + "כי מה־טובו ומה־יפיו דגן בחורים ותירוש ינובב בתלות" + ], + [ + "שאלו מיהוה מטר בעת מלקוש יהוה עשה חזיזים ומטר־גשם יתן להם לאיש עשב בשדה", + "כי התרפים דברו־און והקוסמים חזו שקר וחלמות השוא ידברו הבל ינחמון על־כן נסעו כמו־צאן יענו כי־אין רעה", + "על־הרעים חרה אפי ועל־העתודים אפקוד כי־פקד יהוה צבאות את־עדרו את־בית יהודה ושם אותם כסוס הודו במלחמה", + "ממנו פנה ממנו יתד ממנו קשת מלחמה ממנו יצא כל־נוגש יחדו", + "והיו כגברים בוסים בטיט חוצות במלחמה ונלחמו כי יהוה עמם והבישו רכבי סוסים", + "וגברתי את־בית יהודה ואת־בית יוסף אושיע והושבותים כי רחמתים והיו כאשר לא־זנחתים כי אני יהוה אלהיהם ואענם", + "והיו כגבור אפרים ושמח לבם כמו־יין ובניהם יראו ושמחו יגל לבם ביהוה", + "אשרקה להם ואקבצם כי פדיתים ורבו כמו רבו", + "ואזרעם בעמים ובמרחקים יזכרוני וחיו את־בניהם ושבו", + "והשיבותים מארץ מצרים ומאשור אקבצם ואל־ארץ גלעד ולבנון אביאם ולא ימצא להם", + "ועבר בים צרה והכה בים גלים והבישו כל מצולות יאר והורד גאון אשור ושבט מצרים יסור", + "וגברתים ביהוה ובשמו יתהלכו נאם יהוה" + ], + [ + "פתח לבנון דלתיך ותאכל אש בארזיך", + "הילל ברוש כי־נפל ארז אשר אדרים שדדו הילילו אלוני בשן כי ירד יער הבצור [הבציר]", + "קול יללת הרעים כי שדדה אדרתם קול שאגת כפירים כי שדד גאון הירדן", + "כה אמר יהוה אלהי רעה את־צאן ההרגה", + "אשר קניהן יהרגן ולא יאשמו ומכריהן יאמר ברוך יהוה ואעשר ורעיהם לא יחמול עליהן", + "כי לא אחמול עוד על־ישבי הארץ נאם־יהוה והנה אנכי ממציא את־האדם איש ביד־רעהו וביד מלכו וכתתו את־הארץ ולא אציל מידם", + "וארעה את־צאן ההרגה לכן עניי הצאן ואקח־לי שני מקלות לאחד קראתי נעם ולאחד קראתי חבלים וארעה את־הצאן", + "ואכחד את־שלשת הרעים בירח אחד ותקצר נפשי בהם וגם־נפשם בחלה בי", + "ואמר לא ארעה אתכם המתה תמות והנכחדת תכחד והנשארות תאכלנה אשה את־בשר רעותה", + "ואקח את־מקלי את־נעם ואגדע אתו להפיר את־בריתי אשר כרתי את־כל־העמים", + "ותפר ביום ההוא וידעו כן עניי הצאן השמרים אתי כי דבר־יהוה הוא", + "ואמר אליהם אם־טוב בעיניכם הבו שכרי ואם־לא חדלו וישקלו את־שכרי שלשים כסף", + "ויאמר יהוה אלי השליכהו אל־היוצר אדר היקר אשר יקרתי מעליהם ואקחה שלשים הכסף ואשליך אתו בית יהוה אל־היוצר", + "ואגדע את־מקלי השני את החבלים להפר את־האחוה בין יהודה ובין ישראל", + "ויאמר יהוה אלי עוד קח־לך כלי רעה אולי", + "כי הנה־אנכי מקים רעה בארץ הנכחדות לא־יפקד הנער לא־יבקש והנשברת לא ירפא הנצבה לא יכלכל ובשר הבריאה יאכל ופרסיהן יפרק", + "הוי רעי האליל עזבי הצאן חרב על־זרועו ועל־עין ימינו זרעו יבוש תיבש ועין ימינו כהה תכהה" + ], + [ + "משא דבר־יהוה על־ישראל נאם־יהוה נטה שמים ויסד ארץ ויצר רוח־אדם בקרבו", + "הנה אנכי שם את־ירושלם סף־רעל לכל־העמים סביב וגם על־יהודה יהיה במצור על־ירושלם", + "והיה ביום־ההוא אשים את־ירושלם אבן מעמסה לכל־העמים כל־עמסיה שרוט ישרטו ונאספו עליה כל גויי הארץ", + "ביום ההוא נאם־יהוה אכה כל־סוס בתמהון ורכבו בשגעון ועל־בית יהודה אפקח את־עיני וכל סוס העמים אכה בעורון", + "ואמרו אלפי יהודה בלבם אמצה לי ישבי ירושלם ביהוה צבאות אלהיהם", + "ביום ההוא אשים את־אלפי יהודה ככיור אש בעצים וכלפיד אש בעמיר ואכלו על־ימין ועל־שמאול את־כל־העמים סביב וישבה ירושלם עוד תחתיה בירושלם", + "והושיע יהוה את־אהלי יהודה בראשנה למען לא־תגדל תפארת בית־דויד ותפארת ישב ירושלם על־יהודה", + "ביום ההוא יגן יהוה בעד יושב ירושלם והיה הנכשל בהם ביום ההוא כדויד ובית דויד כאלהים כמלאך יהוה לפניהם", + "והיה ביום ההוא אבקש להשמיד את־כל־הגוים הבאים על־ירושלם", + "ושפכתי על־בית דויד ועל יושב ירושלם רוח חן ותחנונים והביטו אלי את אשר־דקרו וספדו עליו כמספד על־היחיד והמר עליו כהמר על־הבכור", + "ביום ההוא יגדל המספד בירושלם כמספד הדד־רמון בבקעת מגדון", + "וספדה הארץ משפחות משפחות לבד משפחת בית־דויד לבד ונשיהם לבד משפחת בית־נתן לבד ונשיהם לבד", + "משפחת בית־לוי לבד ונשיהם לבד משפחת השמעי לבד ונשיהם לבד", + "כל המשפחות הנשארות משפחת משפחת לבד ונשיהם לבד" + ], + [ + "ביום ההוא יהיה מקור נפתח לבית דויד ולישבי ירושלם לחטאת ולנדה", + "והיה ביום ההוא נאם יהוה צבאות אכרית את־שמות העצבים מן־הארץ ולא יזכרו עוד וגם את־הנביאים ואת־רוח הטמאה אעביר מן־הארץ", + "והיה כי־ינבא איש עוד ואמרו אליו אביו ואמו ילדיו לא תחיה כי שקר דברת בשם יהוה ודקרהו אביהו ואמו ילדיו בהנבאו", + "והיה ביום ההוא יבשו הנביאים איש מחזינו בהנבאתו ולא ילבשו אדרת שער למען כחש", + "ואמר לא נביא אנכי איש־עבד אדמה אנכי כי אדם הקנני מנעורי", + "ואמר אליו מה המכות האלה בין ידיך ואמר אשר הכיתי בית מאהבי", + "חרב עורי על־רעי ועל־גבר עמיתי נאם יהוה צבאות הך את־הרעה ותפוצין הצאן והשבתי ידי על־הצערים", + "והיה בכל־הארץ נאם־יהוה פי־שנים בה יכרתו יגועו והשלשית יותר בה", + "והבאתי את־השלשית באש וצרפתים כצרף את־הכסף ובחנתים כבחן את־הזהב הוא יקרא בשמי ואני אענה אתו אמרתי עמי הוא והוא יאמר יהוה אלהי" + ], + [ + "הנה יום־בא ליהוה וחלק שללך בקרבך", + "ואספתי את־כל־הגוים אל־ירושלם למלחמה ונלכדה העיר ונשסו הבתים והנשים תשגלנה [תשכבנה] ויצא חצי העיר בגולה ויתר העם לא יכרת מן־העיר", + "ויצא יהוה ונלחם בגוים ההם כיום הלחמו ביום קרב", + "ועמדו רגליו ביום־ההוא על־הר הזתים אשר על־פני ירושלם מקדם ונבקע הר הזיתים מחציו מזרחה וימה גיא גדולה מאד ומש חצי ההר צפונה וחציו־נגבה", + "ונסתם גיא־הרי כי־יגיע גי־הרים אל־אצל ונסתם כאשר נסתם מפני הרעש בימי עזיה מלך־יהודה ובא יהוה אלהי כל־קדשים עמך", + "והיה ביום ההוא לא־יהיה אור יקרות יקפאון [וקפאון]", + "והיה יום־אחד הוא יודע ליהוה לא־יום ולא־לילה והיה לעת־ערב יהיה־אור", + "והיה ביום ההוא יצאו מים־חיים מירושלם חצים אל־הים הקדמוני וחצים אל־הים האחרון בקיץ ובחרף יהיה", + "והיה יהוה למלך על־כל־הארץ ביום ההוא יהיה יהוה אחד ושמו אחד", + "יסוב כל־הארץ כערבה מגבע לרמון נגב ירושלם וראמה וישבה תחתיה למשער בנימן עד־מקום שער הראשון עד־שער הפנים ומגדל חננאל עד יקבי המלך", + "וישבו בה וחרם לא יהיה־עוד וישבה ירושלם לבטח", + "וזאת תהיה המגפה אשר יגף יהוה את־כל־העמים אשר צבאו על־ירושלם המק בשרו והוא עמד על־רגליו ועיניו תמקנה בחריהן ולשונו תמק בפיהם", + "והיה ביום ההוא תהיה מהומת־יהוה רבה בהם והחזיקו איש יד רעהו ועלתה ידו על־יד רעהו", + "וגם־יהודה תלחם בירושלם ואסף חיל כל־הגוים סביב זהב וכסף ובגדים לרב מאד", + "וכן תהיה מגפת הסוס הפרד הגמל והחמור וכל־הבהמה אשר יהיה במחנות ההמה כמגפה הזאת", + "והיה כל־הנותר מכל־הגוים הבאים על־ירושלם ועלו מדי שנה בשנה להשתחות למלך יהוה צבאות ולחג את־חג הסכות", + "והיה אשר לא־יעלה מאת משפחות הארץ אל־ירושלם להשתחות למלך יהוה צבאות ולא עליהם יהיה הגשם", + "ואם־משפחת מצרים לא־תעלה ולא באה ולא עליהם תהיה המגפה אשר יגף יהוה את־הגוים אשר לא יעלו לחג את־חג הסכות", + "זאת תהיה חטאת מצרים וחטאת כל־הגוים אשר לא יעלו לחג את־חג הסכות", + "ביום ההוא יהיה על־מצלות הסוס קדש ליהוה והיה הסירות בבית יהוה כמזרקים לפני המזבח", + "והיה כל־סיר בירושלם וביהודה קדש ליהוה צבאות ובאו כל־הזבחים ולקחו מהם ובשלו בהם ולא־יהיה כנעני עוד בבית־יהוה צבאות ביום ההוא" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "זכריה", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Prophets" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/27.json b/texts/torah/27.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..9ed19e2322ae432c109347527b51b85d1a122de4 --- /dev/null +++ b/texts/torah/27.json @@ -0,0 +1,82 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Malachi", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "משא דבר־יהוה אל־ישראל ביד מלאכי", + "אהבתי אתכם אמר יהוה ואמרתם במה אהבתנו הלוא־אח עשו ליעקב נאם־יהוה ואהב את־יעקב", + "ואת־עשו שנאתי ואשים את־הריו שממה ואת־נחלתו לתנות מדבר", + "כי־תאמר אדום רששנו ונשוב ונבנה חרבות כה אמר יהוה צבאות המה יבנו ואני אהרוס וקראו להם גבול רשעה והעם אשר־זעם יהוה עד־עולם", + "ועיניכם תראינה ואתם תאמרו יגדל יהוה מעל לגבול ישראל", + "בן יכבד אב ועבד אדניו ואם־אב אני איה כבודי ואם־אדונים אני איה מוראי אמר יהוה צבאות לכם הכהנים בוזי שמי ואמרתם במה בזינו את־שמך", + "מגישים על־מזבחי לחם מגאל ואמרתם במה גאלנוך באמרכם שלחן יהוה נבזה הוא", + "וכי־תגשון עור לזבח אין רע וכי תגישו פסח וחלה אין רע הקריבהו נא לפחתך הירצך או הישא פניך אמר יהוה צבאות", + "ועתה חלו־נא פני־אל ויחננו מידכם היתה זאת הישא מכם פנים אמר יהוה צבאות", + "מי גם־בכם ויסגר דלתים ולא־תאירו מזבחי חנם אין־לי חפץ בכם אמר יהוה צבאות ומנחה לא־ארצה מידכם", + "כי ממזרח־שמש ועד־מבואו גדול שמי בגוים ובכל־מקום מקטר מגש לשמי ומנחה טהורה כי־גדול שמי בגוים אמר יהוה צבאות", + "ואתם מחללים אותו באמרכם שלחן אדני מגאל הוא וניבו נבזה אכלו", + "ואמרתם הנה מתלאה והפחתם אותו אמר יהוה צבאות והבאתם גזול ואת־הפסח ואת־החולה והבאתם את־המנחה הארצה אותה מידכם אמר יהוה", + "וארור נוכל ויש בעדרו זכר ונדר וזבח משחת לאדני כי מלך גדול אני אמר יהוה צבאות ושמי נורא בגוים" + ], + [ + "ועתה אליכם המצוה הזאת הכהנים", + "אם־לא תשמעו ואם־לא תשימו על־לב לתת כבוד לשמי אמר יהוה צבאות ושלחתי בכם את־המארה וארותי את־ברכותיכם וגם ארותיה כי אינכם שמים על־לב", + "הנני גער לכם את־הזרע וזריתי פרש על־פניכם פרש חגיכם ונשא אתכם אליו", + "וידעתם כי שלחתי אליכם את המצוה הזאת להיות בריתי את־לוי אמר יהוה צבאות", + "בריתי היתה אתו החיים והשלום ואתנם־לו מורא וייראני ומפני שמי נחת הוא", + "תורת אמת היתה בפיהו ועולה לא־נמצא בשפתיו בשלום ובמישור הלך אתי ורבים השיב מעון", + "כי־שפתי כהן ישמרו־דעת ותורה יבקשו מפיהו כי מלאך יהוה־צבאות הוא", + "ואתם סרתם מן־הדרך הכשלתם רבים בתורה שחתם ברית הלוי אמר יהוה צבאות", + "וגם־אני נתתי אתכם נבזים ושפלים לכל־העם כפי אשר אינכם שמרים את־דרכי ונשאים פנים בתורה", + "הלוא אב אחד לכלנו הלוא אל אחד בראנו מדוע נבגד איש באחיו לחלל ברית אבתינו", + "בגדה יהודה ותועבה נעשתה בישראל ובירושלם כי חלל יהודה קדש יהוה אשר אהב ובעל בת־אל נכר", + "יכרת יהוה לאיש אשר יעשנה ער וענה מאהלי יעקב ומגיש מנחה ליהוה צבאות", + "וזאת שנית תעשו כסות דמעה את־מזבח יהוה בכי ואנקה מאין עוד פנות אל־המנחה ולקחת רצון מידכם", + "ואמרתם על־מה על כי־יהוה העיד בינך ובין אשת נעוריך אשר אתה בגדתה בה והיא חברתך ואשת בריתך", + "ולא־אחד עשה ושאר רוח לו ומה האחד מבקש זרע אלהים ונשמרתם ברוחכם ובאשת נעוריך אל־יבגד", + "כי־שנא שלח אמר יהוה אלהי ישראל וכסה חמס על־לבושו אמר יהוה צבאות ונשמרתם ברוחכם ולא תבגדו", + "הוגעתם יהוה בדבריכם ואמרתם במה הוגענו באמרכם כל־עשה רע טוב בעיני יהוה ובהם הוא חפץ או איה אלהי המשפט" + ], + [ + "הנני שלח מלאכי ופנה־דרך לפני ופתאם יבוא אל־היכלו האדון אשר־אתם מבקשים ומלאך הברית אשר־אתם חפצים הנה־בא אמר יהוה צבאות", + "ומי מכלכל את־יום בואו ומי העמד בהראותו כי־הוא כאש מצרף וכברית מכבסים", + "וישב מצרף ומטהר כסף וטהר את־בני־לוי וזקק אתם כזהב וככסף והיו ליהוה מגישי מנחה בצדקה", + "וערבה ליהוה מנחת יהודה וירושלם כימי עולם וכשנים קדמניות", + "וקרבתי אליכם למשפט והייתי עד ממהר במכשפים ובמנאפים ובנשבעים לשקר ובעשקי שכר־שכיר אלמנה ויתום ומטי־גר ולא יראוני אמר יהוה צבאות", + "כי אני יהוה לא שניתי ואתם בני־יעקב לא כליתם", + "למימי אבתיכם סרתם מחקי ולא שמרתם שובו אלי ואשובה אליכם אמר יהוה צבאות ואמרתם במה נשוב", + "היקבע אדם אלהים כי אתם קבעים אתי ואמרתם במה קבענוך המעשר והתרומה", + "במארה אתם נארים ואתי אתם קבעים הגוי כלו", + "הביאו את־כל־המעשר אל־בית האוצר ויהי טרף בביתי ובחנוני נא בזאת אמר יהוה צבאות אם־לא אפתח לכם את ארבות השמים והריקתי לכם ברכה עד־בלי־די", + "וגערתי לכם באכל ולא־ישחת לכם את־פרי האדמה ולא־תשכל לכם הגפן בשדה אמר יהוה צבאות", + "ואשרו אתכם כל־הגוים כי־תהיו אתם ארץ חפץ אמר יהוה צבאות", + "חזקו עלי דבריכם אמר יהוה ואמרתם מה־נדברנו עליך", + "אמרתם שוא עבד אלהים ומה־בצע כי שמרנו משמרתו וכי הלכנו קדרנית מפני יהוה צבאות", + "ועתה אנחנו מאשרים זדים גם־נבנו עשי רשעה גם בחנו אלהים וימלטו", + "אז נדברו יראי יהוה איש את־רעהו ויקשב יהוה וישמע ויכתב ספר זכרון לפניו ליראי יהוה ולחשבי שמו", + "והיו לי אמר יהוה צבאות ליום אשר אני עשה סגלה וחמלתי עליהם כאשר יחמל איש על־בנו העבד אתו", + "ושבתם וראיתם בין צדיק לרשע בין עבד אלהים לאשר לא עבדו", + "כי־הנה היום בא בער כתנור והיו כל־זדים וכל־עשה רשעה קש ולהט אתם היום הבא אמר יהוה צבאות אשר לא־יעזב להם שרש וענף", + "וזרחה לכם יראי שמי שמש צדקה ומרפא בכנפיה ויצאתם ופשתם כעגלי מרבק", + "ועסותם רשעים כי־יהיו אפר תחת כפות רגליכם ביום אשר אני עשה אמר יהוה צבאות", + "זכרו תורת משה עבדי אשר צויתי אותו בחרב על־כל־ישראל חקים ומשפטים", + "הנה אנכי שלח לכם את אליה הנביא לפני בוא יום יהוה הגדול והנורא", + "והשיב לב־אבות על־בנים ולב בנים על־אבותם פן־אבוא והכיתי את־הארץ חרם" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "מלאכי", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Prophets" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/28.json b/texts/torah/28.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..03d65794573515c487bae5824539e72af024bcb8 --- /dev/null +++ b/texts/torah/28.json @@ -0,0 +1,2848 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Psalms", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "אשרי־האיש אשר לא הלך בעצת רשעים ובדרך חטאים לא עמד ובמושב לצים לא ישב", + "כי אם בתורת יהוה חפצו ובתורתו יהגה יומם ולילה", + "והיה כעץ שתול על־פלגי מים אשר פריו יתן בעתו ועלהו לא־יבול וכל אשר־יעשה יצליח", + "לא־כן הרשעים כי אם־כמץ א‍שר־תדפנו רוח", + "על־כן לא־יקמו רשעים במשפט וחטאים בעדת צדיקים", + "כי־יודע יהוה דרך צדיקים ודרך רשעים תאבד" + ], + [ + "למה רגשו גוים ולאמים יהגו־ריק", + "יתיצבו מלכי־ארץ ורוזנים נוסדו־יחד על־יהוה ועל־משיחו", + "ננתקה את־מוסרותימו ונשליכה ממנו עבתימו", + "יושב בשמים ישחק אדני ילעג־למו", + "אז ידבר אלימו באפו ובחרונו יבהלמו", + "ואני נסכתי מלכי על־ציון הר־קדשי", + "אספרה אל חק יהוה אמר אלי בני אתה אני היום ילדתיך", + "שאל ממני ואתנה גוים נחלתך ואחזתך אפסי־ארץ", + "תרעם בשבט ברזל ככלי יוצר תנפצם", + "ועתה מלכים השכילו הוסרו שפטי ארץ", + "עבדו את־יהוה ביראה וגילו ברעדה", + "נשקו־בר פן־יאנף ותאבדו דרך כי־יבער כמעט אפו אשרי כל־חוסי בו" + ], + [ + "מזמור לדוד בברחו מפני אבשלום בנו", + "יהוה מה־רבו צרי רבים קמים עלי", + "רבים אמרים לנפשי אין ישועתה לו באלהים סלה", + "ואתה יהוה מגן בעדי כבודי ומרים ראשי", + "קולי אל־יהוה אקרא ויענני מהר קדשו סלה", + "אני שכבתי ואישנה הקיצותי כי יהוה יסמכני", + "לא־אירא מרבבות עם אשר סביב שתו עלי", + "קומה יהוה הושיעני אלהי כי־הכית את־כל־איבי לחי שני רשעים שברת", + "ליהוה הישועה על־עמך ברכתך סלה" + ], + [ + "למנצח בנגינות מזמור לדוד", + "בקראי ענני אלהי צדקי בצר הרחבת לי חנני ושמע תפלתי", + "בני איש עד־מה כבודי לכלמה תאהבון ריק תבקשו כזב סלה", + "ודעו כי־הפלה יהוה חסיד לו יהוה ישמע בקראי אליו", + "רגזו ואל־תחטאו אמרו בלבבכם על־משכבכם ודמו סלה", + "זבחו זבחי־צדק ובטחו אל־יהוה", + "רבים אמרים מי־יראנו טוב נסה־עלינו אור פניך יהוה", + "נתתה שמחה בלבי מעת דגנם ותירושם רבו", + "בשלום יחדו אשכבה ואישן כי־אתה יהוה לבדד לבטח תושיבני" + ], + [ + "למנצח אל־הנחילות מזמור לדוד", + "אמרי האזינה יהוה בינה הגיגי", + "הקשיבה לקול שועי מלכי ואלהי כי־אליך אתפלל", + "יהוה בקר תשמע קולי בקר אערך־לך ואצפה", + "כי לא אל־חפץ רשע אתה לא יגרך רע", + "לא־יתיצבו הוללים לנגד עיניך שנאת כל־פעלי און", + "תאבד דברי כזב איש־דמים ומרמה יתעב יהוה", + "ואני ברב חסדך אבוא ביתך אשתחוה אל־היכל־קדשך ביראתך", + "יהוה נחני בצדקתך למען שוררי הושר [הישר] לפני דרכך", + "כי אין בפיהו נכונה קרבם הוות קבר־פתוח גרונם לשונם יחליקון", + "האשימם א‍להים יפלו ממעצותיהם ברב פשעיהם הדיחמו כי־מרו בך", + "וישמחו כל־חוסי בך לעולם ירננו ותסך עלימו ויעלצו בך אהבי שמך", + "כי־אתה תברך צדיק יהוה כצנה רצון תעטרנו" + ], + [ + "למנצח בנגינות על־השמינית מזמור לדוד", + "יהוה אל־באפך תוכיחני ואל־בחמתך תיסרני", + "חנני יהוה כי אמלל אני רפאני יהוה כי נבהלו עצמי", + "ונפשי נבהלה מאד ואת [ואתה] יהוה עד־מתי", + "שובה יהוה חלצה נפשי הושיעני למען חסדך", + "כי אין במות זכרך בשאול מי יודה־לך", + "יגעתי באנחתי אשחה בכל־לילה מטתי בדמעתי ערשי אמסה", + "עששה מכעס עיני עתקה בכל־צוררי", + "סורו ממני כל־פעלי און כי־שמע יהוה קול בכיי", + "שמע יהוה תחנתי יהוה תפלתי יקח", + "יבשו ויבהלו מאד כל־איבי ישבו יבשו רגע" + ], + [ + "שגיון לדוד אשר־שר ליהוה על־דברי־כוש בן־ימיני", + "יהוה אלהי בך חסיתי הושיעני מכל־רדפי והצילני", + "פן־יטרף כאריה נפשי פרק ואין מציל", + "יהוה אלהי אם־עשיתי זאת אם־יש־עול בכפי", + "אם־גמלתי שולמי רע ואחלצה צוררי ריקם", + "ירדף אויב נפשי וישג וירמס לארץ חיי וכבודי לעפר ישכן סלה", + "קומה יהוה באפך הנשא בעברות צוררי ועורה אלי משפט צוית", + "ועדת לאמים תסובבך ועליה למרום שובה", + "יהוה ידין עמים שפטני יהוה כצדקי וכתמי עלי", + "יגמר־נא רע רשעים ותכונן צדיק ובחן לבות וכליות אלהים צדיק", + "מגני על־אלהים מושיע ישרי־לב", + "אלהים שופט צדיק ואל זעם בכל־יום", + "אם־לא ישוב חרבו ילטוש קשתו דרך ויכוננה", + "ולו הכין כלי־מות חציו לדלקים יפעל", + "הנה יחבל־און והרה עמל וילד שקר", + "בור כרה ויחפרהו ויפל בשחת יפעל", + "ישוב עמלו בראשו ועל קדקדו חמסו ירד", + "אודה יהוה כצדקו ואזמרה שם־יהוה עליון" + ], + [ + "למנצח על־הגתית מזמור לדוד", + "יהוה אדנינו מה־אדיר שמך בכל־הארץ אשר תנה הודך על־השמים", + "מפי עוללים וינקים יסדת עז למען צורריך להשבית אויב ומתנקם", + "כי־אראה שמיך מעשי אצבעתיך ירח וכוכבים אשר כוננתה", + "מה־אנוש כי־תזכרנו ובן־אדם כי תפקדנו", + "ותחסרהו מעט מאלהים וכבוד והדר תעטרהו", + "תמשילהו במעשי ידיך כל שתה תחת־רגליו", + "צנה ואלפים כלם וגם בהמות שדי", + "צפור שמים ודגי הים עבר ארחות ימים", + "יהוה אדנינו מה־אדיר שמך בכל־הארץ" + ], + [ + "למנצח עלמות לבן מזמור לדוד", + "אודה יהוה בכל־לבי אספרה כל־נפלאותיך", + "אשמחה ואעלצה בך אזמרה שמך עליון", + "בשוב־אויבי אחור יכשלו ויאבדו מפניך", + "כי־עשית משפטי ודיני ישבת לכסא שופט צדק", + "גערת גוים אבדת רשע שמם מחית לעולם ועד", + "האויב תמו חרבות לנצח וערים נתשת אבד זכרם המה", + "ויהוה לעולם ישב כונן למשפט כסאו", + "והוא ישפט־תבל בצדק ידין לאמים במישרים", + "ויהי יהוה משגב לדך משגב לעתות בצרה", + "ויבטחו בך יודעי שמך כי לא־עזבת דרשיך יהוה", + "זמרו ליהוה ישב ציון הגידו בעמים עלילותיו", + "כי־דרש דמים אותם זכר לא־שכח צעקת עניים [ענוים]", + "חננני יהוה ראה עניי משנאי מרוממי משערי מות", + "למען אספרה כל־תהלתיך בשערי בת־ציון אגילה בישועתך", + "טבעו גוים בשחת עשו ברשת־זו טמנו נלכדה רגלם", + "נודע יהוה משפט עשה בפעל כפיו נוקש רשע הגיון סלה", + "ישובו רשעים לשאולה כל־גוים שכחי אלהים", + "כי לא לנצח ישכח אביון תקות ענוים [עניים] תאבד לעד", + "קומה יהוה אל־יעז אנוש ישפטו גוים על־פניך", + "שיתה יהוה מורה להם ידעו גוים אנוש המה סלה" + ], + [ + "למה יהוה תעמד ברחוק תעלים לעתות בצרה", + "בגאות רשע ידלק עני יתפשו במזמות זו חשבו", + "כי־הלל רשע על־תאות נפשו ובצע ברך נאץ יהוה", + "רשע כגבה אפו בל־ידרש אין אלהים כל־מזמותיו", + "יחילו דרכו [דרכיו ] בכל־עת מרום משפטיך מנגדו כל־צורריו יפיח בהם", + "אמר בלבו בל־אמוט לדר ודר אשר לא־ברע", + "אלה פיהו מלא ומרמות ותך תחת לשונו עמל ואון", + "ישב במארב חצרים במסתרים יהרג נקי עיניו לחלכה יצפנו", + "יארב במסתר כאריה בסכה יארב לחטוף עני יחטף עני במשכו ברשתו", + "ודכה [ידכה] ישח ונפל בעצומיו חלכאים [חיל] [כאים]", + "אמר בלבו שכח אל הסתיר פניו בל־ראה לנצח", + "קומה יהוה אל נשא ידך אל־תשכח עניים [ענוים]", + "על־מה נאץ רשע אלהים אמר בלבו לא תדרש", + "ראתה כי־אתה עמל וכעס תביט לתת בידך עליך יעזב חלכה יתום אתה היית עוזר", + "שבר זרוע רשע ורע תדרוש־רשעו בל־תמצא", + "יהוה מלך עולם ועד אבדו גוים מארצו", + "תאות ענוים שמעת יהוה תכין לבם תקשיב אזנך", + "לשפט יתום ודך בל־יוסיף עוד לערץ אנוש מן־הארץ" + ], + [ + "למנצח לדוד ביהוה חסיתי איך תאמרו לנפשי נודו [נודי] הרכם צפור", + "כי הנה הרשעים ידרכון קשת כוננו חצם על־יתר לירות במו־אפל לישרי־לב", + "כי השתות יהרסון צדיק מה־פעל", + "יהוה בהיכל קדשו יהוה בשמים כסאו עיניו יחזו עפעפיו יבחנו בני אדם", + "יהוה צדיק יבחן ורשע ואהב חמס שנאה נפשו", + "ימטר על־רשעים פחים אש וגפרית ורוח זלעפות מנת כוסם", + "כי־צדיק יהוה צדקות אהב ישר יחזו פנימו" + ], + [ + "למנצח על־השמינית מזמור לדוד", + "הושיעה יהוה כי־גמר חסיד כי־פסו אמונים מבני אדם", + "שוא ידברו איש את־רעהו שפת חלקות בלב ולב ידברו", + "יכרת יהוה כל־שפתי חלקות לשון מדברת גדלות", + "אשר אמרו ללשננו נגביר שפתינו אתנו מי אדון לנו", + "משד עניים מאנקת אביונים עתה אקום יאמר יהוה אשית בישע יפיח לו", + "אמרות יהוה אמרות טהרות כסף צרוף בעליל לארץ מזקק שבעתים", + "אתה־יהוה תשמרם תצרנו מן־הדור זו לעולם", + "סביב רשעים יתהלכון כרם זלות לבני אדם" + ], + [ + "למנצח מזמור לדוד", + "עד־אנה יהוה תשכחני נצח עד־אנה תסתיר את־פניך ממני", + "עד־אנה אשית עצות בנפשי יגון בלבבי יומם עד־אנה ירום איבי עלי", + "הביטה ענני יהוה אלהי האירה עיני פן־אישן המות", + "פן־יאמר איבי יכלתיו צרי יגילו כי אמוט", + "ואני בחסדך בטחתי יגל לבי בישועתך אשירה ליהוה כי גמל עלי" + ], + [ + "למנצח לדוד אמר נבל בלבו אין אלהים השחיתו התעיבו עלילה אין עשה־טוב", + "יהוה משמים השקיף על־בני־אדם לראות היש משכיל דרש את־אלהים", + "הכל סר יחדו נאלחו אין עשה־טוב אין גם־אחד", + "הלא ידעו כל־פעלי און אכלי עמי אכלו לחם יהוה לא קראו", + "שם פחדו פחד כי־אלהים בדור צדיק", + "עצת־עני תבישו כי יהוה מחסהו", + "מי יתן מציון ישועת ישראל בשוב יהוה שבות עמו יגל יעקב ישמח ישראל" + ], + [ + "מזמור לדוד יהוה מי־יגור באהלך מי־ישכן בהר קדשך", + "הולך תמים ופעל צדק ודבר אמת בלבבו", + "לא־רגל על־לשנו לא־עשה לרעהו רעה וחרפה לא־נשא על־קרבו", + "נבזה בעיניו נמאס ואת־יראי יהוה יכבד נשבע להרע ולא ימר", + "כספו לא־נתן בנשך ושחד על־נקי לא לקח עשה־אלה לא ימוט לעולם" + ], + [ + "מכתם לדוד שמרני אל כי־חסיתי בך", + "אמרת ליהוה אדני אתה טובתי בל־עליך", + "לקדושים אשר־בארץ המה ואדירי כל־חפצי־בם", + "ירבו עצבותם אחר מהרו בל־אסיך נסכיהם מדם ובל־אשא את־שמותם על־שפתי", + "יהוה מנת־חלקי וכוסי אתה תומיך גורלי", + "חבלים נפלו־לי בנעמים אף־נחלת שפרה עלי", + "אברך את־יהוה אשר יעצני אף־לילות יסרוני כליותי", + "שויתי יהוה לנגדי תמיד כי מימיני בל־אמוט", + "לכן שמח לבי ויגל כבודי אף־בשרי ישכן לבטח", + "כי לא־תעזב נפשי לשאול לא־תתן חסידך לראות שחת", + "תודיעני ארח חיים שבע שמחות את־פניך נעמות בימינך נצח" + ], + [ + "תפלה לדוד שמעה יהוה צדק הקשיבה רנתי האזינה תפלתי בלא שפתי מרמה", + "מלפניך משפטי יצא עיניך תחזינה מישרים", + "בחנת לבי פקדת לילה צרפתני בל־תמצא זמתי בל־יעבר־פי", + "לפעלות אדם בדבר שפתיך אני שמרתי ארחות פריץ", + "תמך אשרי במעגלותיך בל־נמוטו פעמי", + "אני־קראתיך כי־תענני אל הט־אזנך לי שמע אמרתי", + "הפלה חסדיך מושיע חוסים ממתקוממים בימינך", + "שמרני כאישון בת־עין בצל כנפיך תסתירני", + "מפני רשעים זו שדוני איבי בנפש יקיפו עלי", + "חלבמו סגרו פימו דברו בגאות", + "אשרינו עתה סבבוני [סבבונו] עיניהם ישיתו לנטות בארץ", + "דמינו כאריה יכסוף לטרוף וככפיר ישב במסתרים", + "קומה יהוה קדמה פניו הכריעהו פלטה נפשי מרשע חרבך", + "ממתים ידך יהוה ממתים מחלד חלקם בחיים וצפינך [וצפונך] תמלא בטנם ישבעו בנים והניחו יתרם לעולליהם", + "אני בצדק אחזה פניך אשבעה בהקיץ תמונתך" + ], + [ + "למנצח לעבד יהוה לדוד אשר דבר ליהוה את־דברי השירה הזאת ביום הציל־יהוה אותו מכף כל־איביו ומיד שאול", + "ויאמר ארחמך יהוה חזקי", + "יהוה סלעי ומצודתי ומפלטי אלי צורי אחסה־בו מגני וקרן־ישעי משגבי", + "מהלל אקרא יהוה ומן־איבי אושע", + "אפפוני חבלי־מות ונחלי בליעל יבעתוני", + "חבלי שאול סבבוני קדמוני מוקשי מות", + "בצר־לי אקרא יהוה ואל־אלהי אשוע ישמע מהיכלו קולי ושועתי לפניו תבוא באזניו", + "ותגעש ותרעש הארץ ומוסדי הרים ירגזו ויתגעשו כי־חרה לו", + "עלה עשן באפו ואש־מפיו תאכל גחלים בערו ממנו", + "ויט שמים וירד וערפל תחת רגליו", + "וירכב על־כרוב ויעף וידא על־כנפי־רוח", + "ישת חשך סתרו סביבותיו סכתו חשכת־מים עבי שחקים", + "מנגה נגדו עביו עברו ברד וגחלי־אש", + "וירעם בשמים יהוה ועליון יתן קלו ברד וגחלי־אש", + "וישלח חציו ויפיצם וברקים רב ויהמם", + "ויראו אפיקי מים ויגלו מוסדות תבל מגערתך יהוה מנשמת רוח אפך", + "ישלח ממרום יקחני ימשני ממים רבים", + "יצילני מאיבי עז ומשנאי כי־אמצו ממני", + "יקדמוני ביום־אידי ויהי־יהוה למשען לי", + "ויוציאני למרחב יחלצני כי חפץ בי", + "יגמלני יהוה כצדקי כבר ידי ישיב לי", + "כי־שמרתי דרכי יהוה ולא־רשעתי מאלהי", + "כי כל־משפטיו לנגדי וחקתיו לא־אסיר מני", + "ואהי תמים עמו ואשתמר מעוני", + "וישב־יהוה לי כצדקי כבר ידי לנגד עיניו", + "עם־חסיד תתחסד עם־גבר תמים תתמם", + "עם־נבר תתברר ועם־עקש תתפתל", + "כי־אתה עם־עני תושיע ועינים רמות תשפיל", + "כי־אתה תאיר נרי יהוה אלהי יגיה חשכי", + "כי־בך ארץ גדוד ובאלהי אדלג־שור", + "האל תמים דרכו אמרת־יהוה צרופה מגן הוא לכל החסים בו", + "כי מי אלוה מבלעדי יהוה ומי צור זולתי אלהינו", + "האל המאזרני חיל ויתן תמים דרכי", + "משוה רגלי כאילות ועל במתי יעמידני", + "מלמד ידי למלחמה ונחתה קשת־נחושה זרועתי", + "ותתן־לי מגן ישעך וימינך תסעדני וענותך תרבני", + "תרחיב צעדי תחתי ולא מעדו קרסלי", + "ארדוף אויבי ואשיגם ולא־אשוב עד־כלותם", + "אמחצם ולא־יכלו קום יפלו תחת רגלי", + "ותאזרני חיל למלחמה תכריע קמי תחתי", + "ואיבי נתתה לי ערף ומשנאי אצמיתם", + "ישועו ואין־מושיע על־יהוה ולא ענם", + "ואשחקם כעפר על־פני־רוח כטיט חוצות אריקם", + "תפלטני מריבי עם תשימני לראש גוים עם לא־ידעתי יעבדוני", + "לשמע אזן ישמעו לי בני־נכר יכחשו־לי", + "בני־נכר יבלו ויחרגו ממסגרותיהם", + "חי־יהוה וברוך צורי וירום אלוהי ישעי", + "האל הנותן נקמות לי וידבר עמים תחתי", + "מפלטי מאיבי אף מן־קמי תרוממני מאיש חמס תצילני", + "על־כן אודך בגוים יהוה ולשמך אזמרה", + "מגדל [מגדיל] ישועות מלכו ועשה חסד למשיחו לדוד ולזרעו עד־עולם" + ], + [ + "למנצח מזמור לדוד", + "השמים מספרים כבוד־אל ומעשה ידיו מגיד הרקיע", + "יום ליום יביע אמר ולילה ללילה יחוה־דעת", + "אין־אמר ואין דברים בלי נשמע קולם", + "בכל־הארץ יצא קום ובקצה תבל מליהם לשמש שם־אהל בהם", + "והוא כחתן יצא מחפתו ישיש כגבור לרוץ ארח", + "מקצה השמים מוצאו ותקופתו על־קצותם ואין נסתר מחמתו", + "תורת יהוה תמימה משיבת נפש עדות יהוה נאמנה מחכימת פתי", + "פקודי יהוה ישרים משמחי־לב מצות יהוה ברה מאירת עינים", + "יראת יהוה טהורה עומדת לעד משפטי־יהוה אמת צדקו יחדו", + "הנחמדים מזהב ומפז רב ומתוקים מדבש ונפת צופים", + "גם־עבדך נזהר בהם בשמרם עקב רב", + "שגיאות מי־יבין מנסתרות נקני", + "גם מזדים חשך עבדך אל־ימשלו־בי אז איתם ונקיתי מפשע רב", + "יהיו לרצון אמרי־פי והגיון לבי לפניך יהוה צורי וגאלי" + ], + [ + "למנצח מזמור לדוד", + "יענך יהוה ביום צרה ישגבך שם אלהי יעקב", + "ישלח־עזרך מקדש ומציון יסעדך", + "יזכר כל־מנחתך ועולתך ידשנה סלה", + "יתן־לך כלבבך וכל־עצתך ימלא", + "נרננה בישועתך ובשם־אלהינו נדגל ימלא יהוה כל־משאלותיך", + "עתה ידעתי כי הושיע יהוה משיחו יענהו משמי קדשו בגברות ישע ימינו", + "אלה ברכב ואלה בסוסים ואנחנו בשם־יהוה אלהינו נזכיר", + "המה כרעו ונפלו ואנחנו קמנו ונתעודד", + "יהוה הושיעה המלך יעננו ביום־קראנו" + ], + [ + "למנצח מזמור לדוד", + "יהוה בעזך ישמח־מלך ובישועתך מה־יגיל [יגל] מאד", + "תאות לבו נתתה לו וארשת שפתיו בל־מנעת סלה", + "כי־תקדמנו ברכות טוב תשית לראשו עטרת פז", + "חיים שאל ממך נתתה לו ארך ימים עולם ועד", + "גדול כבודו בישועתך הוד והדר תשוה עליו", + "כי־תשיתהו ברכות לעד תחדהו בשמחה את־פניך", + "כי־המלך בטח ביהוה ובחסד עליון בל־ימוט", + "תמצא ידך לכל־איביך ימינך תמצא שנאיך", + "תשיתמו כתנור אש לעת פניך יהוה באפו יבלעם ותאכלם אש", + "פרימו מארץ תאבד וזרעם מבני אדם", + "כי־נטו עליך רעה חשבו מזמה בל־יוכלו", + "כי תשיתמו שכם במיתריך תכונן על־פניהם", + "רומה יהוה בעזך נשירה ונזמרה גבורתך" + ], + [ + "למנצח על־אילת השחר מזמור לדוד", + "אלי אלי למה עזבתני רחוק מישועתי דברי שאגתי", + "א‍להי אקרא יומם ולא תענה ולילה ולא־דומיה לי", + "ואתה קדוש יושב תהלות ישראל", + "בך בטחו אבתינו בטחו ותפלטמו", + "אליך זעקו ונמלטו בך בטחו ולא־בושו", + "ואנכי תולעת ולא־איש חרפת אדם ובזוי עם", + "כל־ראי ילעגו לי יפטירו בשפה יניעו ראש", + "גל אל־יהוה יפלטהו יצילהו כי חפץ בו", + "כי־אתה גחי מבטן מבטיחי על־שדי אמי", + "עליך השלכתי מרחם מבטן אמי אלי אתה", + "אל־תרחק ממני כי־צרה קרובה כי־אין עוזר", + "סבבוני פרים רבים אבירי בשן כתרוני", + "פצו עלי פיהם אריה טרף ושאג", + "כמים נשפכתי והתפרדו כל־עצמותי היה לבי כדונג נמס בתוך מעי", + "יבש כחרש כחי ולשוני מדבק מלקוחי ולעפר־מות תשפתני", + "כי סבבוני כלבים עדת מרעים הקיפוני כארי ידי ורגלי", + "אספר כל־עצמותי המה יביטו יראו־בי", + "יחלקו בגדי להם ועל־לבושי יפילו גורל", + "ואתה יהוה אל־תרחק אילותי לעזרתי חושה", + "הצילה מחרב נפשי מיד־כלב יחידתי", + "הושיעני מפי אריה ומקרני רמים עניתני", + "אספרה שמך לאחי בתוך קהל אהללך", + "יראי יהוה הללוהו כל־זרע יעקב כבדוהו וגורו ממנו כל־זרע ישראל", + "כי לא־בזה ולא שקץ ענות עני ולא־הסתיר פניו ממנו ובשועו אליו שמע", + "מאתך תהלתי בקהל רב נדרי אשלם נגד יראיו", + "יאכלו ענוים וישבעו יהללו יהוה דרשיו יחי לבבכם לעד", + "יזכרו וישבו אל־יהוה כל־אפסי־ארץ וישתחוו לפניך כל־משפחות גוים", + "כי ליהוה המלוכה ומשל בגוים", + "אכלו וישתחוו כל־דשני־ארץ לפניו יכרעו כל־יורדי עפר ונפשו לא חיה", + "זרע יעבדנו יספר לאדני לדור", + "יבאו ויגידו צדקתו לעם נולד כי עשה" + ], + [ + "מזמור לדוד יהוה רעי לא אחסר", + "בנאות דשא ירביצני על־מי מנחות ינהלני", + "נפשי ישובב ינחני במעגלי־צדק למען שמו", + "גם כי־אלך בגיא צלמות לא־אירא רע כי־אתה עמדי שבטך ומשענתך המה ינחמני", + "תערך לפני שלחן נגד צררי דשנת בשמן ראשי כוסי רויה", + "אך טוב וחסד ירדפוני כל־ימי חיי ושבתי בבית־יהוה לארך ימים" + ], + [ + "לדוד מזמור ליהוה הארץ ומלואה תבל וישבי בה", + "כי־הוא על־ימים יסדה ועל־נהרות יכוננה", + "מי־יעלה בהר־יהוה ומי־יקום במקום קדשו", + "נקי כפים ובר־לבב אשר לא־נשא לשוא נפשי ולא נשבע למרמה", + "ישא ברכה מאת יהוה וצדקה מאלהי ישעו", + "זה דור דרשו [דרשיו] מבקשי פניך יעקב סלה", + "שאו שערים ראשיכם והנשאו פתחי עולם ויבוא מלך הכבוד", + "מי זה מלך הכבוד יהוה עזוז וגבור יהוה גבור מלחמה", + "שאו שערים ראשיכם ושאו פתחי עולם ויבא מלך הכבוד", + "מי הוא זה מלך הכבוד יהוה צבאות הוא מלך הכבוד סלה" + ], + [ + "לדוד אליך יהוה נפשי אשא", + "א‍להי בך בטחתי אל־אבושה אל־יעלצו איבי לי", + "גם כל־קויך לא יבשו יבשו הבוגדים ריקם", + "דרכיך יהוה הודיעני ארחותיך למדני", + "הדריכני באמתך ולמדני כי־אתה אלהי ישעי אותך קויתי כל־היום", + "זכר־רחמיך יהוה וחסדיך כי מעולם המה", + "חטאות נעורי ופשעי אל־תזכר כחסדך זכר־לי־אתה למען טובך יהוה", + "טוב־וישר יהוה על־כן יורה חטאים בדרך", + "ידרך ענוים במשפט וילמד ענוים דרכו", + "כל־ארחות יהוה חסד ואמת לנצרי בריתו ועדתיו", + "למען־שמך יהוה וסלחת לעוני כי רב־הוא", + "מי־זה האיש ירא יהוה יורנו בדרך יבחר", + "נפשו בטוב תלין וזרעו יירש ארץ", + "סוד יהוה ליראיו ובריתו להודיעם", + "עיני תמיד אל־יהוה כי הוא־יוציא מרשת רגלי", + "פנה־אלי וחנני כי־יחיד ועני אני", + "צרות לבבי הרחיבו ממצוקותי הוציאני", + "ראה עניי ועמלי ושא לכל־חטאותי", + "ראה־אויבי כי־רבו ושנאת חמס שנאוני", + "שמרה נפשי והצילני אל־אבוש כי־חסיתי בך", + "תם־וישר יצרוני כי קויתיך", + "פדה אלהים את־ישראל מכל צרותיו" + ], + [ + "לדוד שפטני יהוה כי־אני בתמי הלכתי וביהוה בטחתי לא אמעד", + "בחנני יהוה ונסני צרופה [צרפה] כליותי ולבי", + "כי־חסדך לנגד עיני והתהלכתי באמתך", + "לא־ישבתי עם־מתי־שוא ועם נעלמים לא אבוא", + "שנאתי קהל מרעים ועם־רשעים לא אשב", + "ארחץ בנקיון כפי ואסבבה את־מזבחך יהוה", + "לשמע בקול תודה ולספר כל־נפלאותיך", + "יהוה אהבתי מעון ביתך ומקום משכן כבודך", + "אל־תאסף עם־חטאים נפשי ועם־אנשי דמים חיי", + "אשר־בידיהם זמה וימינם מלאה שחד", + "ואני בתמי אלך פדני וחנני", + "רגלי עמדה במישור במקהלים אברך יהוה" + ], + [ + "לדוד יהוה אורי וישעי ממי אירא יהוה מעוז־חיי ממי אפחד", + "בקרב עלי מרעים לאכל את־בשרי צרי ואיבי לי המה כשלו ונפלו", + "אם־תחנה עלי מחנה לא־יירא לבי אם־תקום עלי מלחמה בזאת אני בוטח", + "אחת שאלתי מאת־יהוה אותה אבקש שבתי בבית־יהוה כל־ימי חיי לחזות בנעם־יהוה ולבקר בהיכלו", + "כי יצפנני בסכה ביום רעה יסתרני בסתר אהלו בצור ירוממני", + "ועתה ירום ראשי על איבי סביבותי ואזבחה באהלו זבחי תרועה אשירה ואזמרה ליהוה", + "שמע־יהוה קולי אקרא וחנני וענני", + "לך אמר לבי בקשו פני את־פניך יהוה אבקש", + "אל־תסתר פניך ממני אל־תט־באף עבדך עזרתי היית אל־תטשני ואל־תעזבני אלהי ישעי", + "כי־אבי ואמי עזבוני ויהוה יאספני", + "הורני יהוה דרכך ונחני בארח מישור למען שוררי", + "אל־תתנני בנפש צרי כי קמו־בי עדי־שקר ויפח חמס", + "לולא האמנתי לראות בטוב־יהוה בארץ חיים", + "קוה אל־יהוה חזק ויאמץ לבך וקוה אל־יהוה" + ], + [ + "לדוד אליך יהוה אקרא צורי אל־תחרש ממני פן־תחשה ממני ונמשלתי עם־יורדי בור", + "שמע קול תחנוני בשועי אליך בנשאי ידי אל־דביר קדשך", + "אל־תמשכני עם־רשעים ועם־פעלי און דברי שלום עם־רעיהם ורעה בלבבם", + "תן־להם כפעלם וכרע מעלליהם כמעשה ידיהם תן להם השב גמולם להם", + "כי לא יבינו אל־פעלת יהוה ואל־מעשה ידיו יהרסם ולא יבנם", + "ברוך יהוה כי־שמע קול תחנוני", + "יהוה עזי ומגני בו בטח לבי ונעזרתי ויעלז לבי ומשירי אהודנו", + "יהוה עז־למו ומעוז ישועות משיחו הוא", + "הושיעה את־עמך וברך את־נחלתך ורעם ונשאם עד־העולם" + ], + [ + "מזמור לדוד הבו ליהוה בני אלים הבו ליהוה כבוד ועז", + "הבו ליהוה כבוד שמו השתחוו ליהוה בהדרת־קדש", + "קול יהוה על־המים אל־הכבוד הרעים יהוה על־מים רבים", + "קול־יהוה בכח קול יהוה בהדר", + "קול יהוה שבר ארזים וישבר יהוה את־ארזי הלבנון", + "וירקידם כמו־עגל לבנון ושרין כמו בן־ראמים", + "קול־יהוה חצב להבות אש", + "קול יהוה יחיל מדבר יחיל יהוה מדבר קדש", + "קול יהוה יחולל אילות ויחשף יערות ובהיכלו כלו אמר כבוד", + "יהוה למבול ישב וישב יהוה מלך לעולם", + "יהוה עז לעמו יתן יהוה יברך את־עמו בשלום" + ], + [ + "מזמור שיר־חנכת הבית לדוד", + "ארוממך יהוה כי דליתני ולא־שמחת איבי לי", + "יהוה אלהי שועתי אליך ותרפאני", + "יהוה העלית מן־שאול נפשי חייתני מיורדי־[מירדי־] בור", + "זמרו ליהוה חסידיו והודו לזכר קדשו", + "כי רגע באפו חיים ברצונו בערב ילין בכי ולבקר רנה", + "ואני אמרתי בשלוי בל־אמוט לעולם", + "יהוה ברצונך העמדתה להררי עז הסתרת פניך הייתי נבהל", + "אליך יהוה אקרא ואל־אדני אתחנן", + "מה־בצע בדמי ברדתי אל־שחת היודך עפר היגיד אמתך", + "שמע־יהוה וחנני יהוה ה‍יה־עזר לי", + "הפכת מספדי למחול לי פתחת שקי ותאזרני שמחה", + "למען יזמרך כבוד ולא ידם יהוה אלהי לעולם אודך" + ], + [ + "למנצח מזמור לדוד", + "בך יהוה חסיתי אל־אבושה לעולם בצדקתך פלטני", + "הטה אלי אזנך מהרה הצילני היה לי לצור־מעוז לבית מצודות להושיעני", + "כי־סלעי ומצודתי אתה ולמען שמך תנחני ותנהלני", + "תוציאני מרשת זו טמנו לי כי־אתה מעוזי", + "בידך אפקיד רוחי פדיתה אותי יהוה אל אמת", + "שנאתי השמרים הבלי־שוא ואני אל־יהוה בטחתי", + "אגילה ואשמחה בחסדך אשר ראית את־עניי ידעת בצרות נפשי", + "ולא הסגרתני ביד־אויב העמדת במרחב רגלי", + "חנני יהוה כי צר־לי עששה בכעס עיני נפשי ובטני", + "כי כלו ביגון חיי ושנותי באנחה כשל בעוני כחי ועצמי עששו", + "מכל־צררי הייתי חרפה ולשכני מאד ופחד למידעי ראי בחוץ נדדו ממני", + "נשכחתי כמת מלב הייתי ככלי אבד", + "כי שמעתי דבת רבים מגור מסביב בהוסדם יחד עלי לקחת נפשי זממו", + "ואני עליך בטחתי יהוה אמרתי אלהי אתה", + "בידך עתתי הצילני מיד־אויבי ומרדפי", + "האירה פניך על־עבדך הושיעני בחסדך", + "יהוה אל־אבושה כי קראתיך יבשו רשעים ידמו לשאול", + "תאלמנה שפתי שקר הדברות על־צדיק עתק בגאוה ובוז", + "מה רב־טובך אשר־צפנת ליראיך פעלת לחסים בך נגד בני אדם", + "תסתירם בסתר פניך מרכסי איש תצפנם בסכה מריב לשנות", + "ברוך יהוה כי הפליא חסדו לי בעיר מצור", + "ואני אמרתי בחפזי נגרזתי מנגד עיניך אכן שמעת קול תחנוני בשועי אליך", + "אהבו את־יהוה כל־חסידיו אמונים נצר יהוה ומשלם על־יתר עשה גאוה", + "חזקו ויאמץ לבבכם כל־המיחלים ליהוה" + ], + [ + "לדוד משכיל אשרי נשוי־פשע כסוי חטאה", + "אשרי אדם לא יחשב יהוה לו עון ואין ברוחו רמיה", + "כי־החרשתי בלו עצמי בשאגתי כל־היום", + "כי יומם ולילה תכבד עלי ידך נהפך לשדי בחרבני קיץ סלה", + "חטאתי אודיעך ועוני לא־כסיתי אמרתי אודה עלי פשעי ליהוה ואתה נשאת עון חטאתי סלה", + "על־זאת יתפלל כל־חסיד אליך לעת מצא רק לשטף מים רבים אליו לא יגיעו", + "אתה סתר לי מצר תצרני רני פלט תסובבני סלה", + "אשכילך ואורך בדרך־זו תלך איעצה עליך עיני", + "אל־תהיו כסוס כפרד אין הבין במתג־ורסן עדיו לבלום בל קרב אליך", + "רבים מכאובים לרשע והבוטח ביהוה חסד יסובבנו", + "שמחו ביהוה וגילו צדיקים והרנינו כל־ישרי־לב" + ], + [ + "רננו צדיקים ביהוה לישרים נאוה תהלה", + "הודו ליהוה בכנור בנבל עשור זמרו־לו", + "שירו־לו שיר חדש היטיבו נגן בתרועה", + "כי־ישר דבר־יהוה וכל־מעשהו באמונה", + "אהב צדקה ומשפט חסד יהוה מלאה הארץ", + "בדבר יהוה שמים נעשו וברוח פיו כל־צבאם", + "כנס כנד מי הים נתן באצרות תהומות", + "ייראו מיהוה כל־הארץ ממנו יגורו כל־ישבי תבל", + "כי הוא אמר ויהי הוא־צוה ויעמד", + "יהוה הפיר עצת־גוים הניא מחשבות עמים", + "עצת יהוה לעולם תעמד מחשבות לבו לדר ודר", + "אשרי הגוי אשר־יהוה אלהיו העם בחר לנחלה לו", + "משמים הביט יהוה ראה את־כל־בני האדם", + "ממכון־שבתו השגיח אל כל־ישבי הארץ", + "היצר יחד לבם המבין אל־כל־מעשיהם", + "אין־המלך נושע ברב־חיל גבור לא־ינצל ברב־כח", + "שקר הסוס לתשועה וברב חילו לא ימלט", + "הנה עין יהוה אל־יראיו למיחלים לחסדו", + "להציל ממות נפשם ולחיותם ברעב", + "נפשנו חכתה ליהוה עזרנו ומגננו הוא", + "כי־בו ישמח לבנו כי בשם קדשו בטחנו", + "יהי־חסדך יהוה עלינו כאשר יחלנו לך" + ], + [ + "לדוד בשנותו את־טעמו לפני אבימלך ויגרשהו וילך", + "אברכה את־יהוה בכל־עת תמיד תהלתו בפי", + "ביהוה תתהלל נפשי ישמעו ענוים וישמחו", + "גדלו ליהוה אתי ונרוממה שמו יחדו", + "דרשתי את־יהוה וענני ומכל־מגורותי הצילני", + "הביטו אליו ונהרו ופניהם אל־יחפרו", + "זה עני קרא ויהוה שמע ומכל־צרותיו הושיעו", + "חנה מלאך־יהוה סביב ליראיו ויחלצם", + "טעמו וראו כי־טוב יהוה אשרי הגבר יחסה־בו", + "יראו את־יהוה קדשיו כי־אין מחסור ליראיו", + "כפירים רשו ורעבו ודרשי יהוה לא־יחסרו כל־טוב", + "לכו־בנים שמעו־לי יראת יהוה אלמדכם", + "מי־האיש החפץ חיים אהב ימים לראות טוב", + "נצר לשונך מרע ושפתיך מדבר מרמה", + "סור מרע ועשה־טוב בקש שלום ורדפהו", + "עיני יהוה אל־צדיקים ואזניו אל־שועתם", + "פני יהוה בעשי רע להכרית מארץ זכרם", + "צעקו ויהוה שמע ומכל־צרותם הצילם", + "קרוב יהוה לנשברי־לב ואת־דכאי־רוח יושיע", + "רבות רעות צדיק ומכלם יצילנו יהוה", + "שמר כל־עצמותיו אחת מהנה לא נשברה", + "תמותת רשע רעה ושנאי צדיק יאשמו", + "פודה יהוה נפש עבדיו ולא יאשמו כל־החסים בו" + ], + [ + "לדוד ריבה יהוה את־יריבי לחם את־לחמי", + "החזק מגן וצנה וקומה בעזרתי", + "והרק חנית וסגר לקראת רדפי אמר לנפשי ישעתך אני", + "יבשו ויכלמו מבקשי נפשי יסגו אחור ויחפרו חשבי רעתי", + "יהיו כמץ לפני־רוח ומלאך יהוה דוחה", + "יהי־דרכם חשך וחלקלקות ומלאך יהוה רדפם", + "כי־חנם טמנו־לי שחת רשתם חנם חפרו לנפשי", + "תבואהו שואה לא־ידע ורשתו אשר־טמן תלכדו בשואה יפל־בה", + "ונפשי תגיל ביהוה תשיש בישועתו", + "כל עצמותי תאמרנה יהוה מי כמוך מציל עני מחזק ממנו ועני ואביון מגזלו", + "יקומון עדי חמס אשר לא־ידעתי ישאלוני", + "ישלמוני רעה תחת טובה שכול לנפשי", + "ואני בחלותם לבושי שק עניתי בצום נפשי ותפלתי על־חיקי תשוב", + "כרע־כאח לי התהלכתי כאבל־אם קדר שחותי", + "ובצלעי שמחו ונאספו נאספו עלי נכים ולא ידעתי קרעו ולא־דמו", + "בחנפי לעגי מעוג חרק עלי שנימו", + "אדני כמה תראה השיבה נפשי משאיהם מכפירים יחידתי", + "אודך בקהל רב בעם עצום אהללך", + "אל־ישמחו־לי איבי שקר שנאי חנם יקרצו־עין", + "כי לא שלום ידברו ועל רגעי־ארץ דברי מרמות יחשבון", + "וירחיבו עלי פיהם אמרו האח האח ראתה עינינו", + "ראיתה יהוה אל־תחרש אדני אל־תרחק ממני", + "העירה והקיצה למשפטי אלהי ואדני לריבי", + "שפטני כצדקך יהוה אלהי ואל־ישמחו־לי", + "אל־יאמרו בלבם האח נפשנו אל־יאמרו בלענוהו", + "יבשו ויחפרו יחדו שמחי רעתי ילבשו־בשת וכלמה המגדילים עלי", + "ירנו וישמחו חפצי צדקי ויאמרו תמיד יגדל יהוה החפץ שלום עבדו", + "ולשוני תהגה צדקך כל־היום תהלתך" + ], + [ + "למנצח לעבד־יהוה לדוד", + "נאם־פשע לרשע בקרב לבי אין־פחד אלהים לנגד עיניו", + "כי־החליק אליו בעיניו למצא עונו לשנא", + "דברי־פיו און ומרמה חדל להשכיל להיטיב", + "און יחשב על־משכבו יתיצב על־דרך לא־טוב רע לא ימאס", + "יהוה בהשמים חסדך אמונתך עד־שחקים", + "צדקתך כהררי־אל משפטך תהום רבה אדם־ובהמה תושיע יהוה", + "מה־יקר חסדך אלהים ובני אדם בצל כנפיך יחסיון", + "ירוין מדשן ביתך ונחל עדניך תשקם", + "כי־עמך מקור חיים באורך נראה־אור", + "משך חסדך לידעיך וצדקתך לישרי־לב", + "אל־תבואני רגל גאוה ויד־רשעים אל־תנדני", + "שם נפלו פעלי און דחו ולא־יכלו קום" + ], + [ + "לדוד אל־תתחר במרעים אל־תקנא בעשי עולה", + "כי כחציר מהרה ימלו וכירק דשא יבולון", + "בטח ביהוה ועשה־טוב שכן־ארץ ורעה אמונה", + "והתענג על־יהוה ויתן־לך משאלת לבך", + "גול על־יהוה דרכך ובטח עליו והוא יעשה", + "והוציא כאור צדקך ומשפטך כצהרים", + "דום ליהוה והתחולל לו אל־תתחר במצליח דרכו באיש עשה מזמות", + "הרף מאף ועזב חמה אל־תתחר אך־להרע", + "כי־מרעים יכרתון וקוי יהוה המה יירשו־ארץ", + "ועוד מעט ואין רשע והתבוננת על־מקומו ואיננו", + "וענוים יירשו־ארץ והתענגו על־רב שלום", + "זמם רשע לצדיק וחרק עליו שניו", + "אדני ישחק־לו כי־ראה כי־יבא יומו", + "חרב פתחו רשעים ודרכו קשתם להפיל עני ואביון לטבוח ישרי־דרך", + "חרבם תבוא בלבם וקשתותם תשברנה", + "טוב־מעט לצדיק מהמון רשעים רבים", + "כי זרועות רשעים תשברנה וסומך צדיקים יהוה", + "יודע יהוה ימי תמימם ונחלתם לעולם תהיה", + "לא־יבשו בעת רעה ובימי רעבון ישבעו", + "כי רשעים יאבדו ואיבי יהוה כיקר כרים כלו בעשן כלו", + "לוה רשע ולא ישלם וצדיק חונן ונותן", + "כי מברכיו יירשו ארץ ומקלליו יכרתו", + "מיהוה מצעדי־גבר כוננו ודרכו יחפץ", + "כי־יפל לא־יוטל כי־יהוה סומך ידו", + "נער הייתי גם־זקנתי ולא־ראיתי צדיק נעזב וזרעו מבקש־לחם", + "כל־היום חונן ומלוה וזרעו לברכה", + "סור מרע ועשה־טוב ושכן לעולם", + "כי יהוה אהב משפט ולא־יעזב את־חסידיו לעולם נשמרו וזרע רשעים נכרת", + "צדיקים יירשו־ארץ וישכנו לעד עליה", + "פי־צדיק יהגה חכמה ולשונו תדבר משפט", + "תורת אלהיו בלבו לא תמעד אשריו", + "צופה רשע לצדיק ומבקש להמיתו", + "יהוה לא־יעזבנו בידו ולא ירשיענו בהשפטו", + "קוה אל־יהוה ושמר דרכו וירוממך לרשת ארץ בהכרת רשעים תראה", + "ראיתי רשע עריץ ומתערה כאזרח רענן", + "ויעבר והנה איננו ואבקשהו ולא נמצא", + "שמר־תם וראה ישר כי־אחרית לאיש שלום", + "ופשעים נשמדו יחדו אחרית רשעים נכרתה", + "ותשועת צדיקים מיהוה מעוזם בעת צרה", + "ויעזרם יהוה ויפלטם יפלטם מרשעים ויושיעם כי־חסו בו" + ], + [ + "מזמור לדוד להזכיר", + "יהוה אל־בקצפך תוכיחני ובחמתך תיסרני", + "כי־חציך נחתו בי ותנחת עלי ידך", + "אין־מתם בבשרי מפני זעמך אין־שלום בעצמי מפני חטאתי", + "כי עונתי עברו ראשי כמשא כבד יכבדו ממני", + "הבאישו נמקו חבורתי מפני אולתי", + "נעויתי שחתי עד־מאד כל־היום קדר הלכתי", + "כי־כסלי מלאו נקלה ואין מתם בבשרי", + "נפוגותי ונדכיתי עד־מאד שאגתי מנהמת לבי", + "א‍דני נגדך כל־תאותי ואנחתי ממך לא־נסתרה", + "לבי סחרחר עזבני כחי ואור־עיני גם־הם אין אתי", + "אהבי ורעי מנגד נגעי יעמדו וקרובי מרחק עמדו", + "וינקשו מבקשי נפשי ודרשי רעתי דברו הוות ומרמות כל־היום יהגו", + "ואני כחרש לא אשמע וכאלם לא יפתח־פיו", + "ואהי כאיש אשר לא־שמע ואין בפיו תוכחות", + "כי־לך יהוה הוחלתי אתה תענה אדני אלהי", + "כי־אמרתי פן־ישמחו־לי במוט רגלי עלי הגדילו", + "כי־אני לצלע נכון ומכאובי נגדי תמיד", + "כי־עוני אגיד אדאג מחטאתי", + "ואיבי חיים עצמו ורבו שנאי שקר", + "ומשלמי רעה תחת טובה ישטנוני תחת רדופי־[רדפי־] טוב", + "אל־תעזבני יהוה אלהי אל־תרחק ממני", + "חושה לעזרתי אדני תשועתי" + ], + [ + "למנצח לידיתון [לידותון] מזמור לדוד", + "אמרתי אשמרה דרכי מחטוא בלשוני אשמרה לפי מחסום בעד רשע לנגדי", + "נאלמתי דומיה החשיתי מטוב וכאבי נעכר", + "חם־לבי בקרבי בהגיגי תבער־אש דברתי בלשוני", + "הודיעני יהוה קצי ומדת ימי מה־היא אדעה מה־חדל אני", + "הנה טפחות נתתה ימי וחלדי כאין נגדך אך כל־הבל כל־אדם נצב סלה", + "אך־בצלם יתהלך־איש אך־הבל יהמיון יצבר ולא־ידע מי־אספם", + "ועתה מה־קויתי אדני תוחלתי לך היא", + "מכל־פשעי הצילני חרפת נבל אל־תשימני", + "נאלמתי לא אפתח־פי כי אתה עשית", + "הסר מעלי נגעך מתגרת ידך אני כליתי", + "בתוכחות על־עון יסרת איש ותמס כעש חמודו אך הבל כל־אדם סלה", + "שמעה־תפלתי יהוה ושועתי האזינה אל־דמעתי אל־תחרש כי גר אנכי עמך תושב ככל־אבותי", + "השע ממני ואבליגה בטרם אלך ואינני" + ], + [ + "למנצח לדוד מזמור", + "קוה קויתי יהוה ויט אלי וישמע שועתי", + "ויעלני מבור שאון מטיט היון ויקם על־סלע רגלי כונן אשרי", + "ויתן בפי שיר חדש תהלה לאלהינו יראו רבים וייראו ויבטחו ביהוה", + "אשרי הגבר אשר־שם יהוה מבטחו ולא־פנה אל־רהבים ושטי כזב", + "רבות עשית אתה יהוה אלהי נפלאתיך ומחשבתיך אלינו אין ערך אליך אגידה ואדברה עצמו מספר", + "זבח ומנחה לא־חפצת אזנים כרית לי עולה וחטאה לא שאלת", + "אז אמרתי הנה־באתי במגלת־ספר כתוב עלי", + "לעשות־רצונך אלהי חפצתי ותורתך בתוך מעי", + "בשרתי צדק בקהל רב הנה שפתי לא אכלא יהוה אתה ידעת", + "צדקתך לא־כסיתי בתוך לבי אמונתך ותשועתך אמרתי לא־כחדתי חסדך ואמתך לקהל רב", + "אתה יהוה לא־תכלא רחמיך ממני חסדך ואמתך תמיד יצרוני", + "כי אפפו־עלי רעות עד־אין מספר השיגוני עונתי ולא־יכלתי לראות עצמו משערות ראשי ולבי עזבני", + "רצה יהוה להצילני יהוה לעזרתי חושה", + "יבשו ויחפרו יחד מבקשי נפשי לספותה יסגו אחור ויכלמו חפצי רעתי", + "ישמו על־עקב בשתם האמרים לי האח האח", + "ישישו וישמחו בך כל־מבקשיך יאמרו תמיד יגדל יהוה אהבי תשועתך", + "ואני עני ואביון אדני יחשב לי עזרתי ומפלטי אתה אלהי אל־תאחר" + ], + [ + "למנצח מזמור לדוד", + "אשרי משכיל אל־דל ביום רעה ימלטהו יהוה", + "יהוה ישמרהו ויחיהו יאשר [ואשר] בארץ ואל־תתנהו בנפש איביו", + "יהוה יסעדנו על־ערש דוי כל־משכבו הפכת בחליו", + "א‍ני־אמרתי יהוה חנני רפאה נפשי כי־חטאתי לך", + "אויבי יאמרו רע לי מתי ימות ואבד שמו", + "ואם־בא לראות שוא ידבר לבו יקבץ־און לו יצא לחוץ ידבר", + "יחד עלי יתלחשו כל־שנאי עלי יחשבו רעה לי", + "דבר־בליעל יצוק בו ואשר שכב לא־יוסיף לקום", + "גם־איש שלומי אשר־בטחתי בו אוכל לחמי הגדיל עלי עקב", + "ואתה יהוה חנני והקימני ואשלמה להם", + "בזאת ידעתי כי־חפצת בי כי לא־יריע איבי עלי", + "ואני בתמי תמכת בי ותציבני לפניך לעולם", + "ברוך יהוה אלהי ישראל מהעולם ועד העולם אמן ואמן" + ], + [ + "למנצח משכיל לבני־קרח", + "כאיל תערג על־אפיקי־מים כן נפשי תערג אליך אלהים", + "צמאה נפשי לאלהים לאל חי מתי אבוא ואראה פני אלהים", + "היתה־לי דמעתי לחם יומם ולילה באמר אלי כל־היום איה אלהיך", + "אלה אזכרה ואשפכה עלי נפשי כי אעבר בסך אדדם עד־בית אלהים בקול־רנה ותודה המון חוגג", + "מה־תשתוחחי נפשי ותהמי עלי הוחילי לאלהים כי־עוד אודנו ישועות פניו", + "א‍להי עלי נפשי תשתוחח על־כן אזכרך מארץ ירדן וחרמונים מהר מצער", + "תהום־אל־תהום קורא לקול צנוריך כל־משבריך וגליך עלי עברו", + "יומם יצוה יהוה חסדו ובלילה שירה [שירו] עמי תפלה לאל חיי", + "אומרה לאל סלעי למה שכחתני למה־קדר אלך בלחץ אויב", + "ברצח בעצמותי חרפוני צוררי באמרם אלי כל־היום איה אלהיך", + "מה־תשתוחחי נפשי ומה־תהמי עלי הוחילי לאלהים כי־עוד אודנו ישועת פני ואלהי" + ], + [ + "שפטני אלהים וריבה ריבי מגוי לא־חסיד מאיש־מרמה ועולה תפלטני", + "כי־אתה אלהי מעוזי למה זנחתני למה־קדר אתהלך בלחץ אויב", + "שלח־אורך ואמתך המה ינחוני יביאוני אל־הר־קדשך ואל־משכנותיך", + "ואבואה אל־מזבח אלהים אל־אל שמחת גילי ואודך בכנור אלהים אלהי", + "מה־תשתוחחי נפשי ומה־תהמי עלי הוחילי לאלהים כי־עוד אודנו ישועת פני ואלהי" + ], + [ + "למנצח לבני־קרח משכיל", + "אלהים באזנינו שמענו אבותינו ספרו־לנו פעל פעלת בימיהם בימי קדם", + "אתה ידך גוים הורשת ותטעם תרע לאמים ותשלחם", + "כי לא בחרבם ירשו ארץ וזרועם לא־הושיעה למו כי־ימינך וזרועך ואור פניך כי רציתם", + "אתה־הוא מלכי אלהים צוה ישועות יעקב", + "בך צרינו ננגח בשמך נבוס קמינו", + "כי לא בקשתי אבטח וחרבי לא תושיעני", + "כי הושעתנו מצרינו ומשנאינו הבישות", + "באלהים הללנו כל־היום ושמך לעולם נודה סלה", + "אף־זנחת ותכלימנו ולא־תצא בצבאותינו", + "תשיבנו אחור מני־צר ומשנאינו שסו למו", + "תתננו כצאן מאכל ובגוים זריתנו", + "תמכר־עמך בלא־הון ולא־רבית במחיריהם", + "תשימנו חרפה לשכנינו לעג וקלס לסביבותינו", + "תשימנו משל בגוים מנוד־ראש בל־אמים", + "כל־היום כלמתי נגדי ובשת פני כסתני", + "מקול מחרף ומגדף מפני אויב ומתנקם", + "כל־זאת באתנו ולא שכחנוך ולא־שקרנו בבריתך", + "לא־נסוג אחור לבנו ותט אשרינו מני ארחך", + "כי דכיתנו במקום תנים ותכס עלינו בצלמות", + "אם־שכחנו שם אלהינו ונפרש כפינו לאל זר", + "הלא אלהים יחקר־זאת כי־הוא ידע תעלמות לב", + "כי־עליך הרגנו כל־היום נחשבנו כצאן טבחה", + "עורה למה תישן אדני הקיצה אל־תזנח לנצח", + "למה־פניך תסתיר תשכח ענינו ולחצנו", + "כי שחה לעפר נפשנו דבקה לארץ בטננו", + "קומה עזרתה לנו ופדנו למען חסדך" + ], + [ + "למנצח על־ששנים לבני־קרח משכיל שיר ידידת", + "רחש לבי דבר טוב אמר אני מעשי למלך לשוני עט סופר מהיר", + "יפיפית מבני אדם הוצק חן בשפתותיך על־כן ברכך אלהים לעולם", + "חגור־חרבך על־ירך גבור הודך והדרך", + "והדרך צלח רכב על־דבר־אמת וענוה־צדק ותורך נוראות ימינך", + "חציך שנונים עמים תחתיך יפלו בלב אויבי המלך", + "כסאך אלהים עולם ועד שבט מישר שבט מלכותך", + "אהבת צדק ותשנא רשע על־כן משחך אלהים אלהיך שמן ששון מחבריך", + "מר־ואהלות קציעות כל־בגדתיך מן־היכלי שן מני שמחוך", + "בנות מלכים ביקרותיך נצבה שגל לימינך בכתם אופיר", + "שמעי־בת וראי והטי אזנך ושכחי עמך ובית אביך", + "ויתאו המלך יפיך כי־הוא אדניך והשתחוי־לו", + "ובת־צר במנחה פניך יחלו עשירי עם", + "כל־כבודה בת־מלך פנימה ממשבצות זהב לבושה", + "לרקמות תובל למלך בתולות אחריה רעותיה מובאות לך", + "תובלנה בשמחת וגיל תבאינה בהיכל מלך", + "תחת אבתיך יהיו בניך תשיתמו לשרים בכל־הארץ", + "אזכירה שמך בכל־דר ודר על־כן עמים יהודך לעלם ועד" + ], + [ + "למנצח לבני־קרח על־עלמות שיר", + "אלהים לנו מחסה ועז עזרה בצרות נמצא מאד", + "על־כן לא־נירא בהמיר ארץ ובמוט הרים בלב ימים", + "יהמו יחמרו מימיו ירעשו־הרים בגאותו סלה", + "נהר פלגיו ישמחו עיר־אלהים קדש משכני עליון", + "אלהים בקרבה בל־תמוט יעזרה אלהים לפנות בקר", + "המו גוים מטו ממלכות נתן בקולו תמוג ארץ", + "יהוה צבאות עמנו משגב־לנו אלהי יעקב סלה", + "לכו־חזו מפעלות יהוה אשר־שם שמות בארץ", + "משבית מלחמות עד־קצה הארץ קשת ישבר וקצץ חנית עגלות ישרף באש", + "הרפו ודעו כי־אנכי אלהים ארום בגוים ארום בארץ", + "יהוה צבאות עמנו משגב־לנו אלהי יעקב סלה" + ], + [ + "למנצח לבני־קרח מזמור", + "כל־העמים תקעו־כף הריעו לאלהים בקול רנה", + "כי־יהוה עליון נורא מלך גדול על־כל־הארץ", + "ידבר עמים תחתינו ולאמים תחת רגלינו", + "יבחר־לנו את־נחלתנו את גאון יעקב אשר־אהב סלה", + "עלה אלהים בתרועה יהוה בקול שופר", + "זמרו אלהים זמרו זמרו למלכנו זמרו", + "כי מלך כל־הארץ אלהים זמרו משכיל", + "מלך אלהים על־גוים אלהים ישב על־כסא קדשו", + "נדיבי עמים נאספו עם אלהי אברהם כי לאלהים מגני־ארץ מאד נעלה" + ], + [ + "שיר מזמור לבני־קרח", + "גדול יהוה ומהלל מאד בעיר אלהינו הר־קדשו", + "יפה נוף משוש כל־הארץ הר־ציון ירכתי צפון קרית מלך רב", + "אלהים בארמנותיה נודע למשגב", + "כי־הנה המלכים נועדו עברו יחדו", + "המה ראו כן תמהו נבהלו נחפזו", + "רעדה אחזתם שם חיל כיולדה", + "ברוח קדים תשבר אניות תרשיש", + "כאשר שמענו כן ראינו בעיר־יהוה צבאות בעיר אלהינו אלהים יכוננה עד־עולם סלה", + "דמינו אלהים חסדך בקרב היכלך", + "כשמך אלהים כן תהלתך על־קצוי־ארץ צדק מלאה ימינך", + "ישמח הר־ציון תגלנה בנות יהודה למען משפטיך", + "סבו ציון והקיפוה ספרו מגדליה", + "שיתו לבכם לחילה פסגו ארמנותיה למען תספרו לדור אחרון", + "כי זה אלהים אלהינו עולם ועד הוא ינהגנו על־מות" + ], + [ + "למנצח לבני־קרח מזמור", + "שמעו־זאת כל־העמים האזינו כל־ישבי חלד", + "גם־בני אדם גם־בני־איש יחד עשיר ואביון", + "פי ידבר חכמות והגות לבי תבונות", + "אטה למשל אזני אפתח בכנור חידתי", + "למה אירא בימי רע עון עקבי יסובני", + "הבטחים על־חילם וברב עשרם יתהללו", + "אח לא־פדה יפדה איש לא־יתן לאלהים כפרו", + "ויקר פדיון נפשם וחדל לעולם", + "ויחי־עוד לנצח לא יראה השחת", + "כי יראה חכמים ימותו יחד כסיל ובער יאבדו ועזבו לאחרים חילם", + "קרבם בתימו לעולם משכנתם לדר ודר קראו בשמותם עלי אדמות", + "ואדם ביקר בל־ילין נמשל כבהמות נדמו", + "זה דרכם כסל למו ואחריהם בפיהם ירצו סלה", + "כצאן לשאול שתו מות ירעם וירדו בם ישרים לבקר וצירם [וצורם] לבלות שאול מזבל לו", + "אך־אלהים יפדה נפשי מיד־שאול כי יקחני סלה", + "אל־תירא כי־יעשר איש כי־ירבה כבוד ביתו", + "כי לא במותו יקח הכל לא־ירד אחריו כבודו", + "כי־נפשו בחייו יברך ויודך כי־תיטיב לך", + "תבוא עד־דור אבותיו עד־נצח לא יראו־אור", + "אדם ביקר ולא יבין נמשל כבהמות נדמו" + ], + [ + "מזמור לאסף אל א‍להים יהוה דבר ויקרא־ארץ ממזרח־שמש עד־מבאו", + "מציון מכלל־יפי אלהים הופיע", + "יבא אלהינו ואל־יחרש אש־לפניו תאכל וסביביו נשערה מאד", + "יקרא אל־השמים מעל ואל־הארץ לדין עמו", + "אספו־לי חסידי כרתי בריתי עלי־זבח", + "ויגידו שמים צדקו כי־אלהים שפט הוא סלה", + "שמעה עמי ואדברה ישראל ואעידה בך אלהים אלהיך אנכי", + "לא על־זבחיך אוכיחך ועולתיך לנגדי תמיד", + "לא־אקח מביתך פר ממכלאתיך עתודים", + "כי־לי כל־חיתו־יער בהמות בהררי־אלף", + "ידעתי כל־עוף הרים וזיז שדי עמדי", + "אם־ארעב לא־אמר לך כי־לי תבל ומלאה", + "האוכל בשר אבירים ודם עתודים אשתה", + "זבח לאלהים תודה ושלם לעליון נדריך", + "וקראני ביום צרה אחלצך ותכבדני", + "ולרשע אמר אלהים מה־לך לספר חקי ותשא בריתי עלי־פיך", + "ואתה שנאת מוסר ותשלך דברי אחריך", + "אם־ראית גנב ותרץ עמו ועם מנאפים חלקך", + "פיך שלחת ברעה ולשונך תצמיד מרמה", + "תשב באחיך תדבר בבן־אמך תתן־דפי", + "אלה עשית והחרשתי דמית היות־אהיה כמוך אוכיחך ואערכה לעיניך", + "בינו־נא זאת שכחי אלוה פן־אטרף ואין מציל", + "זבח תודה יכבדנני ושם דרך אראנו בישע אלהים" + ], + [ + "למנצח מזמור לדוד", + "בבוא־אליו נתן הנביא כאשר־בא אל־בת־שבע", + "חנני אלהים כחסדך כרב רחמיך מחה פשעי", + "הרבה [הרב] כבסני מעוני ומחטאתי טהרני", + "כי־פשעי אני אדע וחטאתי נגדי תמיד", + "לך לבדך חטאתי והרע בעיניך עשיתי למען תצדק בדברך תזכה בשפטך", + "הן־בעוון חוללתי ובחטא יחמתני אמי", + "הן־אמת חפצת בטחות ובסתם חכמה תודיעני", + "תחטאני באזוב ואטהר תכבסני ומשלג אלבין", + "תשמיעני ששון ושמחה תגלנה עצמות דכית", + "הסתר פניך מחטאי וכל־עונתי מחה", + "לב טהור ברא־לי אלהים ורוח נכון חדש בקרבי", + "אל־תשליכני מלפניך ורוח קדשך אל־תקח ממני", + "השיבה לי ששון ישעך ורוח נדיבה תסמכני", + "אלמדה פשעים דרכיך וחטאים אליך ישובו", + "הצילני מדמים א‍להים אלהי תשועתי תרנן לשוני צדקתך", + "אדני שפתי תפתח ופי יגיד תהלתך", + "כי לא־תחפץ זבח ואתנה עולה לא תרצה", + "זבחי אלהים רוח נשברה לב־נשבר ונדכה אלהים לא תבזה", + "היטיבה ברצונך את־ציון תבנה חומות ירושלם", + "אז תחפץ זבחי־צדק עולה וכליל אז יעלו על־מזבחך פרים" + ], + [ + "למנצח משכיל לדוד", + "בבוא דואג האדמי ויגד לשאול ויאמר לו בא דוד אל־בית אחימלך", + "מה־תתהלל ברעה הגבור חסד אל כל־היום", + "הוות תחשב לשונך כתער מלטש עשה רמיה", + "אהבת רע מטוב שקר מדבר צדק סלה", + "אהבת כל־דברי־בלע לשון מרמה", + "גם־אל יתצך לנצח יחתך ויסחך מאהל ושרשך מארץ חיים סלה", + "ויראו צדיקים וייראו ועליו ישחקו", + "הנה הגבר לא ישים אלהים מעוזו ויבטח ברב עשרו יעז בהותו", + "ואני כזית רענן בבית אלהים בטחתי בחסד־אלהים עולם ועד", + "אודך לעולם כי עשית ואקוה שמך כי־טוב נגד חסידיך" + ], + [ + "למנצח על־מחלת משכיל לדוד", + "אמר נבל בלבו אין אלהים השחיתו והתעיבו עול אין עשה־טוב", + "א‍להים משמים השקיף על־בני אדם לראות היש משכיל דרש את־אלהים", + "כלו סג יחדו נאלחו אין עשה־טוב אין גם־אחד", + "הלא ידעו פעלי און אכלי עמי אכלו לחם אלהים לא קראו", + "שם פחדו־פחד לא־היה פחד כי־אלהים פזר עצמות חנך הבשתה כי־אלהים מאסם", + "מי יתן מציון ישעות ישראל בשוב אלהים שבות עמו יגל יעקב ישמח ישראל" + ], + [ + "למנצח בנגינת משכיל לדוד", + "בבוא הזיפים ויאמרו לשאול הלא דוד מסתתר עמנו", + "אלהים בשמך הושיעני ובגבורתך תדינני", + "אלהים שמע תפלתי האזינה לאמרי־פי", + "כי זרים קמו עלי ועריצים בקשו נפשי לא שמו אלהים לנגדם סלה", + "הנה אלהים עזר לי אדני בסמכי נפשי", + "ישוב [ישיב] הרע לשררי באמתך הצמיתם", + "בנדבה אזבחה־לך אודה שמך יהוה כי־טוב", + "כי מכל־צרה הצילני ובאיבי ראתה עיני" + ], + [ + "למנצח בנגינת משכיל לדוד", + "האזינה אלהים תפלתי ואל־תתעלם מתחנתי", + "הקשיבה לי וענני אריד בשיחי ואהימה", + "מקול אויב מפני עקת רשע כי־ימיטו עלי און ובאף ישטמוני", + "לבי יחיל בקרבי ואימות מות נפלו עלי", + "יראה ורעד יבא בי ותכסני פלצות", + "ואמר מי־יתן־לי אבר כיונה אעופה ואשכנה", + "הנה ארחיק נדד אלין במדבר סלה", + "אחישה מפלט לי מרוח סעה מסער", + "בלע אדני פלג לשונם כי־ראיתי חמס וריב בעיר", + "יומם ולילה יסובבה על־חומתיה ואון ועמל בקרבה", + "הוות בקרבה ולא־ימיש מרחבה תך ומרמה", + "כי לא־אויב יחרפני ואשא לא־משנאי עלי הגדיל ואסתר ממנו", + "ואתה אנוש כערכי אלופי ומידעי", + "אשר יחדו נמתיק סוד בבית אלהים נהלך ברגש", + "ישימות [ישי] [מות ] עלימו ירדו שאול חיים כי־רעות במגורם בקרבם", + "אני אל־אלהים אקרא ויהוה יושיעני", + "ערב ובקר וצהרים אשיחה ואהמה וישמע קולי", + "פדה בשלום נפשי מקרב־לי כי־ברבים היו עמדי", + "ישמע אל ויענם וישב קדם סלה אשר אין חליפות למו ולא יראו אלהים", + "שלח ידיו בשלמיו חלל בריתו", + "חלקו מחמאת פיו וקרב־לבו רכו דבריו משמן והמה פתחות", + "השלך על־יהוה יהבך והוא יכלכלך לא־יתן לעולם מוט לצדיק", + "ואתה אלהים תורדם לבאר שחת אנשי דמים ומרמה לא־יחצו ימיהם ואני אבטח־בך" + ], + [ + "למנצח על־יונת אלם רחקים לדוד מכתם באחז אתו פלשתים בגת", + "חנני אלהים כי־שאפני אנוש כל־היום לחם ילחצני", + "שאפו שוררי כל־היום כי־רבים לחמים לי מרום", + "יום אירא אני אליך אבטח", + "באלהים אהלל דברו באלהים בטחתי לא אירא מה־יעשה בשר לי", + "כל־היום דברי יעצבו עלי כל־מחשבתם לרע", + "יגורו יצפינו [יצפונו] המה עקבי ישמרו כאשר קוו נפשי", + "על־און פלט־למו באף עמים הורד אלהים", + "נדי ספרתה אתה שימה דמעתי בנאדך הלא בספרתך", + "אז ישובו אויבי אחור ביום אקרא זה־ידעתי כי־אלהים לי", + "באלהים אהלל דבר ביהוה אהלל דבר", + "באלהים בטחתי לא אירא מה־יעשה אדם לי", + "עלי אלהים נדריך אשלם תודת לך", + "כי הצלת נפשי ממות הלא רגלי מדחי להתהלך לפני אלהים באור החיים" + ], + [ + "למנצח אל־תשחת לדוד מכתם בברחו מפני־שאול במערה", + "חנני אלהים חנני כי בך חסיה נפשי ובצל־כנפיך אחסה עד יעבר הוות", + "אקרא לאלהים עליון לאל גמר עלי", + "ישלח משמים ויושיעני חרף שאפי סלה ישלח אלהים חסדו ואמתו", + "נפשי בתוך לבאם אשכבה להטים בני־אדם שניהם חנית וחצים ולשונם חרב חדה", + "רומה על־השמים אלהים על כל־הארץ כבודך", + "רשת הכינו לפעמי כפף נפשי כרו לפני שיחה נפלו בתוכה סלה", + "נכון לבי אלהים נכון לבי אשירה ואזמרה", + "עורה כבודי עורה הנבל וכנור אעירה שחר", + "אודך בעמים אדני אזמרך בל־אמים", + "כי־גדל עד־שמים חסדך ועד־שחקים אמתך", + "רומה על־שמים אלהים על כל־הארץ כבודך" + ], + [ + "למנצח אל־תשחת לדוד מכתם", + "האמנם אלם צדק תדברון מישרים תשפטו בני אדם", + "אף־בלב עולת תפעלון בארץ חמס ידיכם תפלסון", + "זרו רשעים מרחם תעו מבטן דברי כזב", + "חמת־למו כדמות חמת־נחש כמו־פתן חרש יאטם אזנו", + "אשר לא־ישמע לקול מלחשים חובר חברים מחכם", + "א‍להים הרס־שנימו בפימו מלתעות כפירים נתץ יהוה", + "ימאסו כמו־מים יתהלכו־למו ידרך חצו [חציו] כמו יתמללו", + "כמו שבלול תמס יהלך נפל אשת בל־חזו שמש", + "בטרם יבינו סירתיכם אטד כמו־חי כמו־חרון ישערנו", + "ישמח צדיק כי־חזה נקם פעמיו ירחץ בדם הרשע", + "ויאמר אדם אך־פרי לצדיק אך יש־אלהים שפטים בארץ" + ], + [ + "למנצח אל־תשחת לדוד מכתם בשלח שאול וישמרו את־הבית להמיתו", + "הצילני מאיבי אלהי ממתקוממי תשגבני", + "הצילני מפעלי און ומאנשי דמים הושיעני", + "כי הנה ארבו לנפשי יגורו עלי עזים לא־פשעי ולא־חטאתי יהוה", + "בלי־עון ירוצון ויכוננו עורה לקראתי וראה", + "ואתה יהוה־אלהים צבאות אלהי ישראל הקיצה לפקד כל־הגוים אל־תחן כל־בגדי און סלה", + "ישובו לערב יהמו ככלב ויסובבו עיר", + "הנה יביעון בפיהם חרבות בשפתותיהם כי־מי שמע", + "ואתה יהוה תשחק־למו תלעג לכל־גוים", + "עזו אליך אשמרה כי־אלהים משגבי", + "אלהי חסדו [חסדי] יקדמני אלהים יראני בשררי", + "אל־תהרגם פן־ישכחו עמי הניעמו בחילך והורידמו מגננו אדני", + "חטאת־פימו דבר־שפתימו וילכדו בגאונם ומאלה ומכחש יספרו", + "כלה בחמה כלה ואינמו וידעו כי־אלהים משל ביעקב לאפסי הארץ סלה", + "וישובו לערב יהמו ככלב ויסובבו עיר", + "המה ינועון [יניעון] לאכל אם־לא ישבעו וילינו", + "ואני אשיר עזך וארנן לבקר חסדך כי־היית משגב לי ומנוס ביום צר־לי", + "עזי אליך אזמרה כי־אלהים משגבי אלהי חסדי" + ], + [ + "למנצח על־שושן עדות מכתם לדוד ללמד", + "בהצותו את ארם נהרים ואת־ארם צובה וישב יואב ויך את־אדום בגיא־מלח שנים עשר אלף", + "אלהים זנחתנו פרצתנו אנפת תשובב לנו", + "הרעשתה ארץ פצמתה רפה שבריה כי־מטה", + "הראיתה עמך קשה השקיתנו יין תרעלה", + "נתתה ליראיך נס להתנוסס מפני קשט סלה", + "למען יחלצון ידידיך הושיעה ימינך ועננו [וענני]", + "אלהים דבר בקדשו אעלזה אחלקה שכם ועמק סכות אמדד", + "לי גלעד ולי מנשה ואפרים מעוז ראשי יהודה מחקקי", + "מואב סיר רחצי על־אדום אשליך נעלי עלי פלשת התרעעי", + "מי יבלני עיר מצור מי נחני עד־אדום", + "הלא־אתה אלהים זנחתנו ולא־תצא אלהים בצבאותינו", + "הבה־לנו עזרת מצר ושוא תשועת אדם", + "באלהים נעשה־חיל והוא יבוס צרינו" + ], + [ + "למנצח על־נגינת לדוד", + "שמעה אלהים רנתי הקשיבה תפלתי", + "מקצה הארץ אליך אקרא בעטף לבי בצור־ירום ממני תנחני", + "כי־היית מחסה לי מגדל־עז מפני אויב", + "אגורה באהלך עולמים אחסה בסתר כנפיך סלה", + "כי־אתה אלהים שמעת לנדרי נתת ירשת יראי שמך", + "ימים על־ימי־מלך תוסיף שנותיו כמו־דר ודר", + "ישב עולם לפני אלהים חסד ואמת מן ינצרהו", + "כן אזמרה שמך לעד לשלמי נדרי יום יום" + ], + [ + "למנצח על־ידותון מזמור לדוד", + "אך אל־אלהים דומיה נפשי ממנו ישועתי", + "אך־הוא צורי וישועתי משגבי לא־אמוט רבה", + "עד־אנה תהותתו על איש תרצחו כלכם כקיר נטוי גדר הדחויה", + "אך משאתו יעצו להדיח ירצו כזב בפיו יברכו ובקרבם יקללו־סלה", + "אך לאלהים דומי נפשי כי־ממנו תקותי", + "אך־הוא צורי וישועתי משגבי לא אמוט", + "על־אלהים ישעי וכבודי צור־עזי מחסי באלהים", + "בטחו בו בכל־עת עם שפכו־לפניו לבבכם אלהים מחסה־לנו סלה", + "אך הבל בני־אדם כזב בני איש במאזנים לעלות המה מהבל יחד", + "אל־תבטחו בעשק ובגזל אל־תהבלו חיל כי־ינוב אל־תשיתו לב", + "אחת דבר אלהים שתים־זו שמעתי כי עז לאלהים", + "ולך־אדני חסד כי־אתה תשלם לאיש כמעשהו" + ], + [ + "מזמור לדוד בהיותו במדבר יהודה", + "אלהים אלי אתה א‍שחרך צמאה לך נפשי כמה לך בשרי בארץ־ציה ועיף בלי־מים", + "כן בקדש חזיתיך לראות עזך וכבודך", + "כי־טוב חסדך מחיים שפתי ישבחונך", + "כן אברכך בחיי בשמך אשא כפי", + "כמו חלב ודשן תשבע נפשי ושפתי רננות יהלל־פי", + "אם־זכרתיך על־יצועי באשמרות אהגה־בך", + "כי־היית עזרתה לי ובצל כנפיך ארנן", + "דבקה נפשי אחריך בי תמכה ימינך", + "והמה לשואה יבקשו נפשי יבאו בתחתיות הארץ", + "יגירהו על־ידי־חרב מנת שעלים יהיו", + "והמלך ישמח באלהים יתהלל כל־הנשבע בו כי יסכר פי דוברי־שקר" + ], + [ + "למנצח מזמור לדוד", + "שמע־אלהים קולי בשיחי מפחד אויב תצר חיי", + "תסתירני מסוד מרעים מרגשת פעלי און", + "אשר שננו כחרב לשונם דרכו חצם דבר מר", + "לירות במסתרים תם פתאם ירהו ולא ייראו", + "יחזקו־למו דבר רע יספרו לטמון מוקשים אמרו מי יראה־למו", + "יחפשו־עולת תמנו חפש מחפש וקרב איש ולב עמק", + "וירם אלהים חץ פתאום היו מכותם", + "ויכשילוהו עלימו לשונם יתנדדו כל־ראה בם", + "וייראו כל־אדם ויגידו פעל אלהים ומעשהו השכילו", + "ישמח צדיק ביהוה וחסה בו ויתהללו כל־ישרי־לב" + ], + [ + "למנצח מזמור לדוד שיר", + "לך דמיה תהלה אלהים בציון ולך ישלם־נדר", + "שמע תפלה עדיך כל־בשר יבאו", + "דברי עונת גברו מני פשעינו אתה תכפרם", + "אשרי תבחר ותקרב ישכן חצריך נשבעה בטוב ביתך קדש היכלך", + "נוראות בצדק תעננו אלהי ישענו מבטח כל־קצוי־ארץ וים רחקים", + "מכין הרים בכחו נאזר בגבורה", + "משביח שאון ימים שאון גליהם והמון לאמים", + "וייראו ישבי קצות מאותתיך מוצאי־בקר וערב תרנין", + "פקדת הארץ ותשקקה רבת תעשרנה פלג אלהים מלא מים תכין דגנם כי־כן תכינה", + "תלמיה רוה נחת גדודיה ברביבים תמגגנה צמחה תברך", + "עטרת שנת טובתך ומעגליך ירעפון דשן", + "ירעפו נאות מדבר וגיל גבעות תחגרנה", + "לבשו כרים הצאן ועמקים יעטפו־בר יתרועעו אף־ישירו" + ], + [ + "למנצח שיר מזמור הריעו לאלהים כל־הארץ", + "זמרו כבוד־שמו שימו כבוד תהלתו", + "אמרו לאלהים מה־נורא מעשיך ברב עזך יכחשו לך איביך", + "כל־הארץ ישתחוו לך ויזמרו־לך יזמרו שמך סלה", + "לכו וראו מפעלות אלהים נורא עלילה על־בני אדם", + "הפך ים ליבשה בנהר יעברו ברגל שם נשמחה־בו", + "משל בגבורתו עולם עיניו בגוים תצפינה הסוררים אל־ירימו [ירומו] למו סלה", + "ברכו עמים אלהינו והשמיעו קול תהלתו", + "השם נפשנו בחיים ולא־נתן למוט רגלנו", + "כי־בחנתנו אלהים צרפתנו כצרף־כסף", + "הבאתנו במצודה שמת מועקה במתנינו", + "הרכבת אנוש לראשנו באנו־באש ובמים ותוציאנו לרויה", + "אבוא ביתך בעולות אשלם לך נדרי", + "אשר־פצו שפתי ודבר־פי בצר־לי", + "עלות מחים אעלה־לך עם־קטרת אילים אעשה בקר עם־עתודים סלה", + "לכו־שמעו ואספרה כל־יראי אלהים אשר עשה לנפשי", + "אליו פי־קראתי ורומם תחת לשוני", + "און אם־ראיתי בלבי לא ישמע אדני", + "אכן שמע אלהים הקשיב בקול תפלתי", + "ברוך אלהים אשר לא־הסיר תפלתי וחסדו מאתי" + ], + [ + "למנצח בנגינת מזמור שיר", + "אלהים יחננו ויברכנו יאר פניו אתנו סלה", + "לדעת בארץ דרכך בכל־גוים ישועתך", + "יודוך עמים אלהים יודוך עמים כלם", + "ישמחו וירננו לאמים כי־תשפט עמים מישור ולאמים בארץ תנחם סלה", + "יודוך עמים אלהים יודוך עמים כלם", + "ארץ נתנה יבולה יברכנו אלהים אלהינו", + "יברכנו אלהים וייראו אתו כל־אפסי־ארץ" + ], + [ + "למנצח לדוד מזמור שיר", + "יקום אלהים יפוצו אויביו וינוסו משנאיו מפניו", + "כהנדף עשן תנדף כהמס דונג מפני־אש יאבדו רשעים מפני אלהים", + "וצדיקים ישמחו יעלצו לפני אלהים וישישו בשמחה", + "שירו לאלהים זמרו שמו סלו לרכב בערבות ביה שמו ועלזו לפניו", + "אבי יתומים ודין אלמנות אלהים במעון קדשו", + "אלהים מושיב יחידים ביתה מוציא אסירים בכושרות אך סוררים שכנו צחיחה", + "א‍להים בצאתך לפני עמך בצעדך בישימון סלה", + "ארץ רעשה אף־שמים נטפו מפני אלהים זה סיני מפני אלהים אלהי ישראל", + "גשם נדבות תניף אלהים נחלתך ונלאה אתה כוננתה", + "חיתך ישבו־בה תכין בטובתך לעני אלהים", + "אדני יתן־אמר המבשרות צבא רב", + "מלכי צבאות ידדון ידדון ונות בית תחלק שלל", + "אם־תשכבון בין שפתים כנפי יונה נחפה בכסף ואברותיה בירקרק חרוץ", + "בפרש שדי מלכים בה תשלג בצלמון", + "הר־אלהים הר־בשן הר גבננים הר־בשן", + "למה תרצדון הרים גבננים ההר חמד אלהים לשבתו אף־יהוה ישכן לנצח", + "רכב אלהים רבתים אלפי שנאן אדני בם סיני בקדש", + "עלית למרום שבית שבי לקחת מתנות באדם ואף סוררים לשכן יה אלהים", + "ברוך אדני יום יום יעמס־לנו האל ישועתנו סלה", + "האל לנו אל למושעות וליהוה אדני למות תוצאות", + "אך־אלהים ימחץ ראש איביו קדקד שער מתהלך באשמיו", + "אמר אדני מבשן אשיב אשיב ממצלות ים", + "למען תמחץ רגלך בדם לשון כלביך מאיבים מנהו", + "ראו הליכותיך אלהים הליכות אלי מלכי בקדש", + "קדמו שרים אחר נגנים בתוך עלמות תופפות", + "במקהלות ברכו אלהים יהוה ממקור ישראל", + "שם בנימן צעיר רדם שרי יהודה רגמתם שרי זבלון שרי נפתלי", + "צוה אלהיך עזך עוזה אלהים זו פעלת לנו", + "מהיכלך על־ירושלם לך יובילו מלכים שי", + "גער חית קנה עדת אבירים בעגלי עמים מתרפס ברצי־כסף בזר עמים קרבות יחפצו", + "יאתיו חשמנים מני מצרים כוש תריץ ידיו לאלהים", + "ממלכות הארץ שירו לאלהים זמרו אדני סלה", + "לרכב בשמי שמי־קדם הן יתן בקולו קול עז", + "תנו עז לאלהים על־ישראל גאותו ועזו בשחקים", + "נורא אלהים ממקדשיך אל ישראל הוא נתן עז ותעצמות לעם ברוך אלהים" + ], + [ + "למנצח על־שושנים לדוד", + "הושיעני אלהים כי באו מים עד־נפש", + "טבעתי ביון מצולה ואין מעמד באתי במעמקי־מים ושבלת שטפתני", + "יגעתי בקראי נחר גרוני כלו עיני מיחל לאלהי", + "רבו משערות ראשי שנאי חנם עצמו מצמיתי איבי שקר אשר לא־גזלתי אז אשיב", + "א‍להים אתה ידעת לאולתי ואשמותי ממך לא־נכחדו", + "אל־יבשו בי קויך אדני יהוה צבאות אל־יכלמו בי מבקשיך אלהי ישראל", + "כי־עליך נשאתי חרפה כסתה כלמה פני", + "מוזר הייתי לאחי ונכרי לבני אמי", + "כי־קנאת ביתך אכלתני וחרפות חורפיך נפלו עלי", + "ואבכה בצום נפשי ותהי לחרפות לי", + "ואתנה לבושי שק ואהי להם למשל", + "ישיחו בי ישבי שער ונגינות שותי שכר", + "ואני תפלתי־לך יהוה עת רצון אלהים ברב־חסדך ענני באמת ישעך", + "הצילני מטיט ואל־אטבעה אנצלה משנאי וממעמקי־מים", + "אל־תשטפני שבלת מים ואל־תבלעני מצולה ואל־תאטר־עלי באר פיה", + "ענני יהוה כי־טוב חסדך כרב רחמיך פנה אלי", + "ואל־תסתר פניך מעבדך כי־צר־לי מהר ענני", + "קרבה אל־נפשי גאלה למען איבי פדני", + "אתה ידעת חרפתי ובשתי וכלמתי נגדך כל־צוררי", + "חרפה שברה לבי ואנושה ואקוה לנוד ואין ולמנחמים ולא מצאתי", + "ויתנו בברותי ראש ולצמאי ישקוני חמץ", + "יהי־שלחנם לפניהם לפח ולשלומים למוקש", + "תחשכנה עיניהם מראות ומתניהם תמיד המעד", + "שפך־עליהם זעמך וחרון אפך ישיגם", + "תהי־טירתם נשמה באהליהם אל־יהי ישב", + "כי־אתה אשר־הכית רדפו ואל־מכאוב חלליך יספרו", + "תנה־עון על־עונם ואל־יבאו בצדקתך", + "ימחו מספר חיים ועם צדיקים אל־יכתבו", + "ואני עני וכואב ישועתך אלהים תשגבני", + "אהללה שם־אלהים בשיר ואגדלנו בתודה", + "ותיטב ליהוה משור פר מקרן מפריס", + "ראו ענוים ישמחו דרשי אלהים ויחי לבבכם", + "כי־שמע אל־אביונים יהוה ואת־אסיריו לא בזה", + "יהללוהו שמים וארץ ימים וכל־רמש בם", + "כי אלהים יושיע ציון ויבנה ערי יהודה וישבו שם וירשוה", + "וזרע עבדיו ינחלוה ואהבי שמו ישכנו־בה" + ], + [ + "למנצח לדוד להזכיר", + "אלהים להצילני יהוה לעזרתי חושה", + "יבשו ויחפרו מבקשי נפשי יסגו אחור ויכלמו חפצי רעתי", + "ישובו על־עקב בשתם האמרים האח האח", + "ישישו וישמחו בך כל־מבקשיך ויאמרו תמיד יגדל אלהים אהבי ישועתך", + "ואני עני ואביון אלהים חושה־לי עזרי ומפלטי אתה יהוה אל־תאחר" + ], + [ + "בך־יהוה חסיתי אל־אבושה לעולם", + "בצדקתך תצילני ותפלטני הטה־אלי אזנך והושיעני", + "היה לי לצור מעון לבוא תמיד צוית להושיעני כי־סלעי ומצודתי אתה", + "א‍להי פלטני מיד רשע מכף מעול וחומץ", + "כי־אתה תקותי אדני יהוה מבטחי מנעורי", + "עליך נסמכתי מבטן ממעי אמי אתה גוזי בך תהלתי תמיד", + "כמופת הייתי לרבים ואתה מחסי־עז", + "ימלא פי תהלתך כל־היום תפארתך", + "אל־תשליכני לעת זקנה ככלות כחי אל־תעזבני", + "כי־אמרו אויבי לי ושמרי נפשי נועצו יחדו", + "לאמר אלהים עזבו רדפו ותפשוהו כי־אין מציל", + "אלהים אל־תרחק ממני אלהי לעזרתי חישה [חושה]", + "יבשו יכלו שטני נפשי יעטו חרפה וכלמה מבקשי רעתי", + "ואני תמיד איחל והוספתי על־כל־תהלתך", + "פי יספר צדקתך כל־היום תשועתך כי לא ידעתי ספרות", + "אבוא בגברות אדני יהוה אזכיר צדקתך לבדך", + "א‍להים למדתני מנעורי ועד־הנה אגיד נפלאותיך", + "וגם עד־זקנה ושיבה אלהים אל־תעזבני עד־אגיד זרועך לדור לכל־יבוא גבורתך", + "וצדקתך אלהים עד־מרום אשר־עשית גדלות אלהים מי כמוך", + "אשר הראיתנו [הראיתני ] צרות רבות ורעות תשוב תחיינו [תחייני] ומתהמות הארץ תשוב תעלני", + "תרב גדלתי ותסב תנחמני", + "גם־אני אודך בכלי־נבל אמתך אלהי אזמרה לך בכנור קדוש ישראל", + "תרננה שפתי כי אזמרה־לך ונפשי אשר פדית", + "גם־לשוני כל־היום תהגה צדקתך כי־בשו כי־חפרו מבקשי רעתי" + ], + [ + "לשלמה א‍להים משפטיך למלך תן וצדקתך לבן־מלך", + "ידין עמך בצדק וענייך במשפט", + "ישאו הרים שלום לעם וגבעות בצדקה", + "ישפט ע‍ניי־עם יושיע לבני אביון וידכא עושק", + "ייראוך עם־שמש ולפני ירח דור דורים", + "ירד כמטר על־גז כרביבים זרזיף ארץ", + "יפרח־בימיו צדיק ורב שלום עד־בלי ירח", + "וירד מים עד־ים ומנהר עד־אפסי־ארץ", + "לפניו יכרעו ציים ואיביו עפר ילחכו", + "מלכי תרשיש ואיים מנחה ישיבו מלכי שבא וסבא אשכר יקריבו", + "וישתחוו־לו כל־מלכים כל־גוים יעבדוהו", + "כי־יציל אביון משוע ועני ואין־עזר לו", + "יחס על־דל ואביון ונפשות אביונים יושיע", + "מתוך ומחמס יגאל נפשם וייקר דמם בעיניו", + "ויחי ויתן־לו מזהב שבא ויתפלל בעדו תמיד כל־היום יברכנהו", + "יהי פסת־בר בארץ בראש הרים ירעש כלבנון פריו ויציצו מעיר כעשב הארץ", + "יהי שמו לעולם לפני־שמש ינין [ינון] שמו ויתברכו בו כל־גוים יאשרוהו", + "ברוך יהוה אלהים אלהי ישראל עשה נפלאות לבדו", + "וברוך שם כבודו לעולם וימלא כבודו את־כל הארץ אמן ואמן", + "כלו תפלות דוד בן־ישי" + ], + [ + "מזמור לאסף אך טוב לישראל אלהים לברי לבב", + "ואני כמעט נטוי [נטיו] רגלי כאין שפכה [שפכו] אשרי", + "כי־קנאתי בהוללים שלום רשעים אראה", + "כי אין חרצבות למותם ובריא אולם", + "בעמל אנוש אינמו ועם־אדם לא ינגעו", + "לכן ענקתמו גאוה יעטף־שית חמס למו", + "יצא מחלב עינמו עברו משכיות לבב", + "ימיקו וידברו ברע עשק ממרום ידברו", + "שתו בשמים פיהם ולשונם תהלך בארץ", + "לכן ישיב [ישוב] עמו הלם ומי מלא ימצו למו", + "ואמרו איכה ידע־אל ויש דעה בעליון", + "הנה־אלה רשעים ושלוי עולם השגו־חיל", + "אך־ריק זכיתי לבבי וארחץ בנקיון כפי", + "ואהי נגוע כל־היום ותוכחתי לבקרים", + "אם־אמרתי אספרה כמו הנה דור בניך בגדתי", + "ואחשבה לדעת זאת עמל היא [הוא] בעיני", + "עד־אבוא אל־מקדשי־אל אבינה לאחריתם", + "אך בחלקות תשית למו הפלתם למשואות", + "איך היו לשמה כרגע ספו תמו מן־בלהות", + "כחלום מהקיץ אדני בעיר צלמם תבזה", + "כי יתחמץ לבבי וכליותי אשתונן", + "ואני־בער ולא אדע בהמות הייתי עמך", + "ואני תמיד עמך אחזת ביד־ימיני", + "בעצתך תנחני ואחר כבוד תקחני", + "מי־לי בשמים ועמך לא־חפצתי בארץ", + "כלה שארי ולבבי צור־לבבי וחלקי אלהים לעולם", + "כי־הנה רחקיך יאבדו הצמתה כל־זונה ממך", + "ואני קרבת אלהים לי־טוב שתי באדני יהוה מחסי לספר כל־מלאכותיך" + ], + [ + "משכיל לאסף למה אלהים זנחת לנצח יעשן אפך בצאן מרעיתך", + "זכר עדתך קנית קדם גאלת שבט נחלתך הר־ציון זה שכנת בו", + "הרימה פעמיך למשאות נצח כל־הרע אויב בקדש", + "שאגו צרריך בקרב מועדך שמו אותתם אתות", + "יודע כמביא למעלה בסבך־עץ קרדמות", + "ועת [ועתה] פתוחיה יחד בכשיל וכילפת יהלמון", + "שלחו באש מקדשך לארץ חללו משכן־שמך", + "אמרו בלבם נינם יחד שרפו כל־מועדי־אל בארץ", + "אותתינו לא ראינו אין־עוד נביא ולא־אתנו ידע עד־מה", + "עד־מתי אלהים יחרף צר ינאץ אויב שמך לנצח", + "למה תשיב ידך וימינך מקרב חוקך [חיקך] כלה", + "ואלהים מלכי מקדם פעל ישועות בקרב הארץ", + "אתה פוררת בעזך ים שברת ראשי תנינים על־המים", + "אתה רצצת ראשי לויתן תתננו מאכל לעם לציים", + "אתה בקעת מעין ונחל אתה הובשת נהרות איתן", + "לך יום אף־לך לילה אתה הכינות מאור ושמש", + "אתה הצבת כל־גבולות ארץ קיץ וחרף אתה יצרתם", + "זכר־זאת אויב חרף יהוה ועם נבל נאצו שמך", + "אל־תתן לחית נפש תורך חית ענייך אל־תשכח לנצח", + "הבט לברית כי מלאו מחשכי־ארץ נאות חמס", + "אל־ישב דך נכלם עני ואביון יהללו שמך", + "קומה אלהים ריבה ריבך זכר חרפתך מני־נבל כל־היום", + "אל־תשכח קול צרריך שאון קמיך עלה תמיד" + ], + [ + "למנצח אל־תשחת מזמור לאסף שיר", + "הודינו לך א‍להים הודינו וקרוב שמך ספרו נפלאותיך", + "כי אקח מועד אני מישרים אשפט", + "נמגים ארץ וכל־ישביה אנכי תכנתי עמודיה סלה", + "אמרתי להוללים אל־תהלו ולרשעים אל־תרימו קרן", + "אל־תרימו למרום קרנכם תדברו בצואר עתק", + "כי לא ממוצא וממערב ולא ממדבר הרים", + "כי־אלהים שפט זה ישפיל וזה ירים", + "כי כוס ביד־יהוה ויין חמר מלא מסך ויגר מזה אך־שמריה ימצו ישתו כל רשעי־ארץ", + "ואני אגיד לעלם אזמרה לאלהי יעקב", + "וכל־קרני רשעים אגדע תרוממנה קרנות צדיק" + ], + [ + "למנצח בנגינת מזמור לאסף שיר", + "נודע ביהודה אלהים בישראל גדול שמו", + "ויהי בשלם סכו ומעונתו בציון", + "שמה שבר רשפי־קשת מגן וחרב ומלחמה סלה", + "נאור אתה אדיר מהררי־טרף", + "אשתוללו אבירי לב נמו שנתם ולא־מצאו כל־אנשי־חיל ידיהם", + "מגערתך אלהי יעקב נרדם ורכב וסוס", + "אתה נורא אתה ומי־יעמד לפניך מאז אפך", + "משמים השמעת דין ארץ יראה ושקטה", + "בקום־למשפט אלהים להושיע כל־ענוי־ארץ סלה", + "כי־חמת אדם תודך שארית חמת תחגר", + "נדרו ושלמו ליהוה א‍להיכם כל־סביביו יובילו שי למורא", + "יבצר רוח נגידים נורא למלכי־ארץ" + ], + [ + "למנצח על־ידיתון [ידותון] לאסף מזמור", + "קולי אל־אלהים ואצעקה קולי אל־אלהים והאזין אלי", + "ביום צרתי אדני דרשתי ידי לילה נגרה ולא תפוג מאנה הנחם נפשי", + "אזכרה אלהים ואהמיה אשיחה ותתעטף רוחי סלה", + "אחזת שמרות עיני נפעמתי ולא אדבר", + "חשבתי ימים מקדם שנות עולמים", + "אזכרה נגינתי בלילה עם־לבבי אשיחה ויחפש רוחי", + "הלעולמים יזנח אדני ולא־יסיף לרצות עוד", + "האפס לנצח חסדו גמר אמר לדר ודר", + "השכח חנות אל אם־קפץ באף רחמיו סלה", + "ואמר חלותי היא שנות ימין עליון", + "אזכיר [אזכור] מעללי־יה כי־אזכרה מקדם פלאך", + "והגיתי בכל־פעלך ובעלילותיך אשיחה", + "אלהים בקדש דרכך מי־אל גדול כאלהים", + "אתה האל עשה פלא הודעת בעמים עזך", + "גאלת בזרוע עמך בני־יעקב ויוסף סלה", + "ראוך מים א‍להים ראוך מים יחילו אף ירגזו תהמות", + "זרמו מים עבות קול נתנו שחקים אף־חצציך יתהלכו", + "קול רעמך בגלגל האירו ברקים תבל רגזה ותרעש הארץ", + "בים דרכך ושביליך [ושבילך] במים רבים ועקבותיך לא נדעו", + "נחית כצאן עמך ביד־משה ואהרן" + ], + [ + "משכיל לאסף האזינה עמי תורתי הטו אזנכם לאמרי־פי", + "אפתחה במשל פי אביעה חידות מני־קדם", + "אשר שמענו ונדעם ואבותינו ספרו־לנו", + "לא נכחד מבניהם לדור אחרון מספרים תהלות יהוה ועזוזו ונפלאותיו אשר עשה", + "ויקם עדות ביעקב ותורה שם בישראל אשר צוה את־אבותינו להודיעם לבניהם", + "למען ידעו דור אחרון בנים יולדו יקמו ויספרו לבניהם", + "וישימו באלהים כסלם ולא ישכחו מעללי־אל ומצותיו ינצרו", + "ולא יהיו כאבותם דור סורר ומרה דור לא־הכין לבו ולא־נאמנה את־אל רוחו", + "בני־אפרים נושקי רומי־קשת הפכו ביום קרב", + "לא שמרו ברית אלהים ובתורתו מאנו ללכת", + "וישכחו עלילותיו ונפלאותיו אשר הראם", + "נגד אבותם עשה פלא בארץ מצרים שדה־צען", + "בקע ים ויעבירם ויצב־מים כמו־נד", + "וינחם בענן יומם וכל־הלילה באור אש", + "יבקע צרים במדבר וישק כתהמות רבה", + "ויוצא נוזלים מסלע ויורד כנהרות מים", + "ויוסיפו עוד לחטא־לו למרות עליון בציה", + "וינסו־אל בלבבם לשאל־אכל לנפשם", + "וידברו באלהים אמרו היוכל אל לערך שלחן במדבר", + "הן הכה־צור ויזובו מים ונחלים ישטפו הגם־לחם יוכל תת אם־יכין שאר לעמו", + "לכן שמע יהוה ויתעבר ואש נשקה ביעקב וגם־אף עלה בישראל", + "כי לא האמינו באלהים ולא בטחו בישועתו", + "ויצו שחקים ממעל ודלתי שמים פתח", + "וימטר עליהם מן לאכל ודגן־שמים נתן למו", + "לחם אבירים אכל איש צידה שלח להם לשבע", + "יסע קדים בשמים וינהג בעזו תימן", + "וימטר עליהם כעפר שאר וכחול ימים עוף כנף", + "ויפל בקרב מחנהו סביב למשכנתיו", + "ויאכלו וישבעו מאד ותאותם יבא להם", + "לא־זרו מתאותם עוד אכלם בפיהם", + "ואף אלהים עלה בהם ויהרג במשמניהם ובחורי ישראל הכריע", + "בכל־זאת חטאו־עוד ולא־האמינו בנפלאותיו", + "ויכל־בהבל ימיהם ושנותם בבהלה", + "אם־הרגם ודרשוהו ושבו ושחרו־אל", + "ויזכרו כי־אלהים צורם ואל עליון גאלם", + "ויפתוהו בפיהם ובלשונם יכזבו־לו", + "ולבם לא־נכון עמו ולא נאמנו בבריתו", + "והוא רחום יכפר עון ולא־ישחית והרבה להשיב אפו ולא־יעיר כל־חמתו", + "ויזכר כי־בשר המה רוח הולך ולא ישוב", + "כמה ימרוהו במדבר יעציבוהו בישימון", + "וישובו וינסו אל וקדוש ישראל התוו", + "לא־זכרו את־ידו יום א‍שר־פדם מני־צר", + "אשר־שם במצרים אתותיו ומופתיו בשדה־צען", + "ויהפך לדם יאריהם ונזליהם בל־ישתיון", + "ישלח בהם ערב ויאכלם וצפרדע ותשחיתם", + "ויתן לחסיל יבולם ויגיעם לארבה", + "יהרג בברד גפנם ושקמותם בחנמל", + "ויסגר לברד בעירם ומקניהם לרשפים", + "ישלח־בם חרון אפו עברה וזעם וצרה משלחת מלאכי רעים", + "יפלס נתיב לאפו לא־חשך ממות נפשם וחיתם לדבר הסגיר", + "ויך כל־בכור במצרים ראשית אונים באהלי־חם", + "ויסע כצאן עמו וינהגם כעדר במדבר", + "וינחם לבטח ולא פחדו ואת־אויביהם כסה הים", + "ויביאם אל־גבול קדשו הר־זה קנתה ימינו", + "ויגרש מפניהם גוים ויפילם בחבל נחלה וישכן באהליהם שבטי ישראל", + "וינסו וימרו את־אלהים עליון ועדותיו לא שמרו", + "ויסגו ויבגדו כאבותם נהפכו כקשת רמיה", + "ויכעיסוהו בבמותם ובפסיליהם יקניאוהו", + "שמע אלהים ויתעבר וימאס מאד בישראל", + "ויטש משכן שלו אהל שכן באדם", + "ויתן לשבי עזו ותפארתו ביד־צר", + "ויסגר לחרב עמו ובנחלתו התעבר", + "בחוריו אכלה־אש ובתולתיו לא הוללו", + "כהניו בחרב נפלו ואלמנתיו לא תבכינה", + "ויקץ כישן אדני כגבור מתרונן מיין", + "ויך־צריו אחור חרפת עולם נתן למו", + "וימאס באהל יוסף ובשבט אפרים לא בחר", + "ויבחר את־שבט יהודה את־הר ציון אשר אהב", + "ויבן כמו־רמים מקדשו כארץ יסדה לעולם", + "ויבחר בדוד עבדו ויקחהו ממכלאת צאן", + "מאחר עלות הביאו לרעות ביעקב עמו ובישראל נחלתו", + "וירעם כתם לבבו ובתבונות כפיו ינחם" + ], + [ + "מזמור לאסף א‍להים באו גוים בנחלתך טמאו את־היכל קדשך שמו את־ירושלם לעיים", + "נתנו את־נבלת עבדיך מאכל לעוף השמים בשר חסידיך לחיתו־ארץ", + "שפכו דמם כמים סביבות ירושלם ואין קובר", + "היינו חרפה לשכנינו לעג וקלס לסביבותינו", + "עד־מה יהוה תאנף לנצח תבער כמו־אש קנאתך", + "שפך חמתך אל־הגוים אשר לא־ידעוך ועל ממלכות אשר בשמך לא קראו", + "כי אכל את־יעקב ואת־נוהו השמו", + "אל־תזכר־לנו עונת ראשנים מהר יקדמונו רחמיך כי דלונו מאד", + "עזרנו אלהי ישענו על־דבר כבוד־שמך והצילנו וכפר על־חטאתינו למען שמך", + "למה יאמרו הגוים איה א‍להיהם יודע בגיים [בגוים] לעינינו נקמת דם־עבדיך השפוך", + "תבוא לפניך אנקת אסיר כגדל זרועך הותר בני תמותה", + "והשב לשכנינו שבעתים אל־חיקם חרפתם אשר חרפוך אדני", + "ואנחנו עמך וצאן מרעיתך נודה לך לעולם לדר ודר נספר תהלתך" + ], + [ + "למנצח אל־ששנים עדות לאסף מזמור", + "רעה ישראל האזינה נהג כצאן יוסף ישב הכרובים הופיעה", + "לפני אפרים ובנימן ומנשה עוררה את־גבורתך ולכה לישעתה לנו", + "אלהים השיבנו והאר פניך ונושעה", + "יהוה אלהים צבאות עד־מתי עשנת בתפלת עמך", + "האכלתם לחם דמעה ותשקמו בדמעות שליש", + "תשימנו מדון לשכנינו ואיבינו ילעגו־למו", + "אלהים צבאות השיבנו והאר פניך ונושעה", + "גפן ממצרים תסיע תגרש גוים ותטעה", + "פנית לפניה ותשרש שרשיה ותמלא־ארץ", + "כסו הרים צלה וענפיה ארזי־אל", + "תשלח קצירה עד־ים ואל־נהר יונקותיה", + "למה פרצת גדריה וארוה כל־עברי דרך", + "יכרסמנה חזיר מיער וזיז שדי ירענה", + "אלהים צבאות שוב־נא הבט משמים וראה ופקד גפן זאת", + "וכנה אשר־נטעה ימינך ועל־בן אמצתה לך", + "שרפה באש כסוחה מגערת פניך יאבדו", + "תהי־ידך על־איש ימינך על־בן־אדם אמצת לך", + "ולא־נסוג ממך תחינו ובשמך נקרא", + "יהוה אלהים צבאות השיבנו האר פניך ונושעה" + ], + [ + "למנצח על־הגתית לאסף", + "הרנינו לאלהים עוזנו הריעו לאלהי יעקב", + "שאו־זמרה ותנו־תף כנור נעים עם־נבל", + "תקעו בחדש שופר בכסה ליום חגנו", + "כי חק לישראל הוא משפט לאלהי יעקב", + "עדות ביהוסף שמו בצאתו על־ארץ מצרים שפת לא־ידעתי אשמע", + "הסירותי מסבל שכמו כפיו מדוד תעברנה", + "בצרה קראת ואחלצך אענך בסתר רעם אבחנך על־מי מריבה סלה", + "שמע עמי ואעידה בך ישראל אם־תשמע־לי", + "לא־יהיה בך אל זר ולא תשתחוה לאל נכר", + "אנכי יהוה אלהיך המעלך מארץ מצרים הרחב־פיך ואמלאהו", + "ולא־שמע עמי לקולי וישראל לא־אבה לי", + "ואשלחהו בשרירות לבם ילכו במועצותיהם", + "לו עמי שמע לי ישראל בדרכי יהלכו", + "כמעט אויביהם אכניע ועל צריהם אשיב ידי", + "משנאי יהוה יכחשו־לו ויהי עתם לעולם", + "ויאכילהו מחלב חטה ומצור דבש אשביעך" + ], + [ + "מזמור לאסף א‍להים נצב בעדת־אל בקרב אלהים ישפט", + "עד־מתי תשפטו־עול ופני רשעים תשאו־סלה", + "שפטו־דל ויתום עני ורש הצדיקו", + "פלטו־דל ואביון מיד רשעים הצילו", + "לא ידעו ולא יבינו בחשכה יתהלכו ימוטו כל־מוסדי ארץ", + "א‍ני־אמרתי אלהים אתם ובני עליון כלכם", + "אכן כאדם תמותון וכאחד השרים תפלו", + "קומה אלהים שפטה הארץ כי־אתה תנחל בכל־הגוים" + ], + [ + "שיר מזמור לאסף", + "אלהים אל־דמי־לך אל־תחרש ואל־תשקט אל", + "כי־הנה אויביך יהמיון ומשנאיך נשאו ראש", + "על־עמך יערימו סוד ויתיעצו על־צפוניך", + "אמרו לכו ונכחידם מגוי ולא־יזכר שם־ישראל עוד", + "כי נועצו לב יחדו עליך ברית יכרתו", + "אהלי אדום וישמעאלים מואב והגרים", + "גבל ועמון ועמלק פלשת עם־ישבי צור", + "גם־אשור נלוה עמם היו זרוע לבני־לוט סלה", + "עשה־להם כמדין כסיסרא כיבין בנחל קישון", + "נשמדו בעין־דאר היו דמן לאדמה", + "שיתמו נדיבמו כערב וכזאב וכזבח וכצלמנע כל־נסיכמו", + "אשר אמרו נירשה לנו את נאות אלהים", + "א‍להי שיתמו כגלגל כקש לפני־רוח", + "כאש תבער־יער וכלהבה תלהט הרים", + "כן תרדפם בסערך ובסופתך תבהלם", + "מלא פניהם קלון ויבקשו שמך יהוה", + "יבשו ויבהלו עדי־עד ויחפרו ויאבדו", + "וידעו כי־אתה שמך יהוה לבדך עליון על־כל־הארץ" + ], + [ + "למנצח על־הגתית לבני־קרח מזמור", + "מה־ידידות משכנותיך יהוה צבאות", + "נכספה וגם־כלתה נפשי לחצרות יהוה לבי ובשרי ירננו אל אל־חי", + "גם־צפור מצאה בית ודרור קן לה אשר־שתה אפרחיה את־מזבחותיך יהוה צבאות מלכי ואלהי", + "אשרי יושבי ביתך עוד יהללוך סלה", + "אשרי אדם עוז־לו בך מסלות בלבבם", + "עברי בעמק הבכא מעין ישיתוהו גם־ברכות יעטה מורה", + "ילכו מחיל אל־חיל יראה אל־אלהים בציון", + "יהוה אלהים צבאות שמעה תפלתי האזינה אלהי יעקב סלה", + "מגננו ראה אלהים והבט פני משיחך", + "כי טוב־יום בחצריך מאלף בחרתי הסתופף בבית אלהי מדור באהלי־רשע", + "כי שמש ומגן יהוה אלהים חן וכבוד יתן יהוה לא ימנע־טוב להלכים בתמים", + "יהוה צבאות אשרי אדם בטח בך" + ], + [ + "למנצח לבני־קרח מזמור", + "רצית יהוה ארצך שבת שבות [שבית] יעקב", + "נשאת עון עמך כסית כל־חטאתם סלה", + "אספת כל־עברתך השיבות מחרון אפך", + "שובנו אלהי ישענו והפר כעסך עמנו", + "הלעולם תאנף־בנו תמשך אפך לדר ודר", + "הלא־אתה תשוב תחינו ועמך ישמחו־בך", + "הראנו יהוה חסדך וישעך תתן־לנו", + "אשמעה מה־ידבר האל יהוה כי ידבר שלום אל־עמו ואל־חסידיו ואל־ישובו לכסלה", + "אך קרוב ליראיו ישעו לשכן כבוד בארצנו", + "חסד־ואמת נפגשו צדק ושלום נשקו", + "אמת מארץ תצמח וצדק משמים נשקף", + "גם־יהוה יתן הטוב וארצנו תתן יבולה", + "צדק לפניו יהלך וישם לדרך פעמיו" + ], + [ + "תפלה לדוד הטה־יהוה אזנך ענני כי־עני ואביון אני", + "שמרה נפשי כי־חסיד אני הושע עבדך אתה אלהי הבוטח אליך", + "חנני אדני כי אליך אקרא כל־היום", + "שמח נפש עבדך כי אליך אדני נפשי אשא", + "כי־אתה אדני טוב וסלח ורב־חסד לכל־קראיך", + "האזינה יהוה תפלתי והקשיבה בקול תחנונותי", + "ביום צרתי אקראך כי תענני", + "אין־כמוך באלהים אדני ואין כמעשיך", + "כל־גוים אשר עשית יבואו וישתחוו לפניך אדני ויכבדו לשמך", + "כי־גדול אתה ועשה נפלאות אתה אלהים לבדך", + "הורני יהוה דרכך אהלך באמתך יחד לבבי ליראה שמך", + "אודך אדני אלהי בכל־לבבי ואכבדה שמך לעולם", + "כי־חסדך גדול עלי והצלת נפשי משאול תחתיה", + "אלהים זדים קמו־עלי ועדת עריצים בקשו נפשי ולא שמוך לנגדם", + "ואתה אדני אל־רחום וחנון ארך אפים ורב־חסד ואמת", + "פנה אלי וחנני תנה־עזך לעבדך והושיעה לבן־אמתך", + "עשה־עמי אות לטובה ויראו שנאי ויבשו כי־אתה יהוה עזרתני ונחמתני" + ], + [ + "לבני־קרח מזמור שיר יסודתו בהררי־קדש", + "אהב יהוה שערי ציון מכל משכנות יעקב", + "נכבדות מדבר בך עיר האלהים סלה", + "אזכיר רהב ובבל לידעי הנה פלשת וצור עם־כוש זה ילד־שם", + "ולציון יאמר איש ואיש ילד־בה והוא יכוננה עליון", + "יהוה יספר בכתוב עמים זה ילד־שם סלה", + "ושרים כחללים כל־מעיני בך" + ], + [ + "שיר מזמור לבני קרח למנצח על־מחלת לענות משכיל להימן האזרחי", + "יהוה אלהי ישועתי יום־צעקתי בלילה נגדך", + "תבוא לפניך תפלתי הטה־אזנך לרנתי", + "כי־שבעה ברעות נפשי וחיי לשאול הגיעו", + "נחשבתי עם־יורדי בור הייתי כגבר אין־איל", + "במתים חפשי כמו חללים שכבי קבר אשר לא זכרתם עוד והמה מידך נגזרו", + "שתני בבור תחתיות במחשכים במצלות", + "עלי סמכה חמתך וכל־משבריך ענית סלה", + "הרחקת מידעי ממני שתני תועבות למו כלא ולא אצא", + "עיני דאבה מני עני קראתיך יהוה בכל־יום שטחתי אליך כפי", + "הלמתים תעשה־פלא אם־רפאים יקומו יודוך סלה", + "היספר בקבר חסדך אמונתך באבדון", + "היודע בחשך פלאך וצדקתך בארץ נשיה", + "ואני אליך יהוה שועתי ובבקר תפלתי תקדמך", + "למה יהוה תזנח נפשי תסתיר פניך ממני", + "עני אני וגוע מנער נשאתי אמיך אפונה", + "עלי עברו חרוניך בעותיך צמתותני", + "סבוני כמים כל־היום הקיפו עלי יחד", + "הרחקת ממני אהב ורע מידעי מחשך" + ], + [ + "משכיל לאיתן האזרחי", + "חסדי יהוה עולם אשירה לדר ודר אודיע אמונתך בפי", + "כי־אמרתי עולם חסד יבנה שמים תכן אמונתך בהם", + "כרתי ברית לבחירי נשבעתי לדוד עבדי", + "עד־עולם אכין זרעך ובניתי לדר־ודור כסאך סלה", + "ויודו שמים פלאך יהוה אף־אמונתך בקהל קדשים", + "כי מי בשחק יערך ליהוה ידמה ליהוה בבני אלים", + "אל נערץ בסוד־קדשים רבה ונורא על־כל־סביביו", + "יהוה אלהי צבאות מי־כמוך חסין יה ואמונתך סביבותיך", + "אתה מושל בגאות הים בשוא גליו אתה תשבחם", + "אתה דכאת כחלל רהב בזרוע עזך פזרת אויביך", + "לך שמים אף־לך ארץ תבל ומלאה אתה יסדתם", + "צפון וימין אתה בראתם תבור וחרמון בשמך ירננו", + "לך זרוע עם־גבורה תעז ידך תרום ימינך", + "צדק ומשפט מכון כסאך חסד ואמת יקדמו פניך", + "אשרי העם יודעי תרועה יהוה באור־פניך יהלכון", + "בשמך יגילון כל־היום ובצדקתך ירומו", + "כי־תפארת עזמו אתה וברצנך תרים [תרום] קרננו", + "כי ליהוה מגננו ולקדוש ישראל מלכנו", + "אז דברת־בחזון לחסידיך ותאמר שויתי עזר על־גבור הרימותי בחור מעם", + "מצאתי דוד עבדי בשמן קדשי משחתיו", + "אשר ידי תכון עמו אף־זרועי תאמצנו", + "לא־ישא אויב בו ובן־עולה לא יעננו", + "וכתותי מפניו צריו ומשנאיו אגוף", + "ואמונתי וחסדי עמו ובשמי תרום קרנו", + "ושמתי בים ידו ובנהרות ימינו", + "הוא יקראני אבי אתה אלי וצור ישועתי", + "אף־אני בכור אתנהו עליון למלכי־ארץ", + "לעולם אשמור־[אשמר־] לו חסדי ובריתי נאמנת לו", + "ושמתי לעד זרעו וכסאו כימי שמים", + "אם־יעזבו בניו תורתי ובמשפטי לא ילכון", + "אם־חקתי יחללו ומצותי לא ישמרו", + "ופקדתי בשבט פשעם ובנגעים עונם", + "וחסדי לא־אפיר מעמו ולא־אשקר באמונתי", + "לא־אחלל בריתי ומוצא שפתי לא אשנה", + "אחת נשבעתי בקדשי אם־לדוד אכזב", + "זרעו לעולם יהיה וכסאו כשמש נגדי", + "כירח יכון עולם ועד בשחק נאמן סלה", + "ואתה זנחת ותמאס התעברת עם־משיחך", + "נארתה ברית עבדך חללת לארץ נזרו", + "פרצת כל־גדרתיו שמת מבצריו מחתה", + "שסהו כל־עברי דרך היה חרפה לשכניו", + "הרימות ימין צריו השמחת כל־אויביו", + "אף־תשיב צור חרבו ולא הקימתו במלחמה", + "השבת מטהרו וכסאו לארץ מגרתה", + "הקצרת ימי עלומיו העטית עליו בושה סלה", + "עד־מה יהוה תסתר לנצח תבער כמו־אש חמתך", + "זכר־אני מה־חלד על־מה־שוא בראת כל־בני־אדם", + "מי גבר יחיה ולא יראה־מות ימלט נפשו מיד־שאול סלה", + "איה חסדיך הראשנים אדני נשבעת לדוד באמונתך", + "זכר אדני חרפת עבדיך שאתי בחיקי כל־רבים עמים", + "אשר חרפו אויביך יהוה אשר חרפו עקבות משיחך", + "ברוך יהוה לעולם אמן ואמן" + ], + [ + "תפלה למשה איש־האלהים א‍דני מעון אתה היית לנו בדר ודר", + "בטרם הרים ילדו ותחולל ארץ ותבל ומעולם עד־עולם אתה אל", + "תשב אנוש עד־דכא ותאמר שובו בני־אדם", + "כי אלף שנים בעיניך כיום אתמול כי יעבר ואשמורה בלילה", + "זרמתם שנה יהיו בבקר כחציר יחלף", + "בבקר יציץ וחלף לערב ימולל ויבש", + "כי־כלינו באפך ובחמתך נבהלנו", + "שת [שתה] עונתינו לנגדך עלמנו למאור פניך", + "כי כל־ימינו פנו בעברתך כלינו שנינו כמו־הגה", + "ימי־שנותינו בהם שבעים שנה ואם בגבורת שמונים שנה ורהבם עמל ואון כי־גז חיש ונעפה", + "מי־יודע עז אפך וכיראתך עברתך", + "למנות ימינו כן הודע ונבא לבב חכמה", + "שובה יהוה עד־מתי והנחם על־עבדיך", + "שבענו בבקר חסדך ונרננה ונשמחה בכל־ימינו", + "שמחנו כימות עניתנו שנות ראינו רעה", + "יראה אל־עבדיך פעלך והדרך על־בניהם", + "ויהי נעם אדני אלהינו עלינו ומעשה ידינו כוננה עלינו ומעשה ידינו כוננהו" + ], + [ + "ישב בסתר עליון בצל שדי יתלונן", + "אמר ליהוה מחסי ומצודתי אלהי אבטח־בו", + "כי הוא יצילך מפח יקוש מדבר הוות", + "באברתו יסך לך ותחת־כנפיו תחסה צנה וסחרה אמתו", + "לא־תירא מפחד לילה מחץ יעוף יומם", + "מדבר באפל יהלך מקטב ישוד צהרים", + "יפל מצדך אלף ורבבה מימינך אליך לא יגש", + "רק בעיניך תביט ושלמת רשעים תראה", + "כי־אתה יהוה מחסי עליון שמת מעונך", + "לא־תאנה אליך רעה ונגע לא־יקרב באהלך", + "כי מלאכיו יצוה־לך לשמרך בכל־דרכיך", + "על־כפים ישאונך פן־תגף באבן רגלך", + "על־שחל ופתן תדרך תרמס כפיר ותנין", + "כי בי חשק ואפלטהו אשגבהו כי־ידע שמי", + "יקראני ואענהו עמו־אנכי בצרה אחלצהו ואכבדהו", + "ארך ימים אשביעהו ואראהו בישועתי" + ], + [ + "מזמור שיר ליום השבת", + "טוב להדות ליהוה ולזמר לשמך עליון", + "להגיד בבקר חסדך ואמונתך בלילות", + "ע‍לי־עשור ועלי־נבל עלי הגיון בכנור", + "כי שמחתני יהוה בפעלך במעשי ידיך ארנן", + "מה־גדלו מעשיך יהוה מאד עמקו מחשבתיך", + "איש־בער לא ידע וכסיל לא־יבין את־זאת", + "בפרח רשעים כמו עשב ויציצו כל־פעלי און להשמדם עדי־עד", + "ואתה מרום לעלם יהוה", + "כי הנה איביך יהוה כי־הנה איביך יאבדו יתפרדו כל־פעלי און", + "ותרם כראים קרני בלתי בשמן רענן", + "ותבט עיני בשורי בקמים עלי מרעים תשמענה אזני", + "צדיק כתמר יפרח כארז בלבנון ישגה", + "שתולים בבית יהוה בחצרות אלהינו יפריחו", + "עוד ינובון בשיבה דשנים ורעננים יהיו", + "להגיד כי־ישר יהוה צורי ולא־עלתה [עולתה] בו" + ], + [ + "יהוה מלך גאות לבש לבש יהוה עז התאזר אף־תכון תבל בל־תמוט", + "נכון כסאך מאז מעולם אתה", + "נשאו נהרות יהוה נשאו נהרות קולם ישאו נהרות דכים", + "מקלות מים רבים אדירים משברי־ים אדיר במרום יהוה", + "עדתיך נאמנו מאד לביתך נאוה־קדש יהוה לארך ימים" + ], + [ + "אל־נקמות יהוה אל נקמות הופיע", + "הנשא שפט הארץ השב גמול על־גאים", + "עד־מתי רשעים יהוה עד־מתי רשעים יעלזו", + "יביעו ידברו עתק יתאמרו כל־פעלי און", + "עמך יהוה ידכאו ונחלתך יענו", + "אלמנה וגר יהרגו ויתומים ירצחו", + "ויאמרו לא יראה־יה ולא־יבין אלהי יעקב", + "בינו בערים בעם וכסילים מתי תשכילו", + "הנטע אזן הלא ישמע אם־יצר עין הלא יביט", + "היסר גוים הלא יוכיח המלמד אדם דעת", + "יהוה ידע מחשבות אדם כי־המה הבל", + "אשרי הגבר אשר־תיסרנו יה ומתורתך תלמדנו", + "להשקיט לו מימי רע עד יכרה לרשע שחת", + "כי לא־יטש יהוה עמו ונחלתו לא יעזב", + "כי־עד־צדק ישוב משפט ואחריו כל־ישרי־לב", + "מי־יקום לי עם־מרעים מי־יתיצב לי עם־פעלי און", + "לולי יהוה עזרתה לי כמעט שכנה דומה נפשי", + "אם־אמרתי מטה רגלי חסדך יהוה יסעדני", + "ברב שרעפי בקרבי תנחומיך ישעשעו נפשי", + "היחברך כסא הוות יצר עמל עלי־חק", + "יגודו על־נפש צדיק ודם נקי ירשיעו", + "ויהי יהוה לי למשגב ואלהי לצור מחסי", + "וישב עליהם את־אונם וברעתם יצמיתם יצמיתם יהוה אלהינו" + ], + [ + "לכו נרננה ליהוה נריעה לצור ישענו", + "נקדמה פניו בתודה בזמרות נריע לו", + "כי אל גדול יהוה ומלך גדול על־כל־אלהים", + "אשר בידו מחקרי־ארץ ותועפות הרים לו", + "אשר־לו הים והוא עשהו ויבשת ידיו יצרו", + "באו נשתחוה ונכרעה נברכה לפני־יהוה עשנו", + "כי הוא אלהינו ואנחנו עם מרעיתו וצאן ידו היום אם־בקלו תשמעו", + "אל־תקשו לבבכם כמריבה כיום מסה במדבר", + "אשר נסוני אבותיכם בחנוני גם־ראו פעלי", + "ארבעים שנה אקוט בדור ואמר עם תעי לבב הם והם לא־ידעו דרכי", + "אשר־נשבעתי באפי אם־יבאון אל־מנוחתי" + ], + [ + "שירו ליהוה שיר חדש שירו ליהוה כל־הארץ", + "שירו ליהוה ברכו שמו בשרו מיום־ליום ישועתו", + "ספרו בגוים כבודו בכל־העמים נפלאותיו", + "כי גדול יהוה ומהלל מאד נורא הוא על־כל־אלהים", + "כי כל־אלהי העמים אלילים ויהוה שמים עשה", + "הוד־והדר לפניו עז ותפארת במקדשו", + "הבו ליהוה משפחות עמים הבו ליהוה כבוד ועז", + "הבו ליהוה כבוד שמו שאו־מנחה ובאו לחצרותיו", + "השתחוו ליהוה בהדרת־קדש חילו מפניו כל־הארץ", + "אמרו בגוים יהוה מלך אף־תכון תבל בל־תמוט ידין עמים במישרים", + "ישמחו השמים ותגל הארץ ירעם הים ומלאו", + "יעלז שדי וכל־אשר־בו אז ירננו כל־עצי־יער", + "לפני יהוה כי בא כי בא לשפט הארץ ישפט־תבל בצדק ועמים באמונתו" + ], + [ + "יהוה מלך תגל הארץ ישמחו איים רבים", + "ענן וערפל סביביו צדק ומשפט מכון כסאו", + "אש לפניו תלך ותלהט סביב צריו", + "האירו ברקיו תבל ראתה ותחל הארץ", + "הרים כדונג נמסו מלפני יהוה מלפני אדון כל־הארץ", + "הגידו השמים צדקו וראו כל־העמים כבודו", + "יבשו כל־עבדי פסל המתהללים באלילים השתחוו־לו כל־אלהים", + "שמעה ותשמח ציון ותגלנה בנות יהודה למען משפטיך יהוה", + "כי־אתה יהוה עליון על־כל־הארץ מאד נעלית על־כל־אלהים", + "אהבי יהוה שנאו רע שמר נפשות חסידיו מיד רשעים יצילם", + "אור זרע לצדיק ולישרי־לב שמחה", + "שמחו צדיקים ביהוה והודו לזכר קדשו" + ], + [ + "מזמור שירו ליהוה שיר חדש כי־נפלאות עשה הושיעה־לו ימינו וזרוע קדשו", + "הודיע יהוה ישועתו לעיני הגוים גלה צדקתו", + "זכר חסדו ואמונתו לבית ישראל ראו כל־אפסי־ארץ את ישועת אלהינו", + "הריעו ליהוה כל־הארץ פצחו ורננו וזמרו", + "זמרו ליהוה בכנור בכנור וקול זמרה", + "בחצצרות וקול שופר הריעו לפני המלך יהוה", + "ירעם הים ומלאו תבל וישבי בה", + "נהרות ימחאו־כף יחד הרים ירננו", + "לפני־יהוה כי בא לשפט הארץ ישפט־תבל בצדק ועמים במישרים" + ], + [ + "יהוה מלך ירגזו עמים ישב כרובים תנוט הארץ", + "יהוה בציון גדול ורם הוא על־כל־העמים", + "יודו שמך גדול ונורא קדוש הוא", + "ועז מלך משפט אהב אתה כוננת מישרים משפט וצדקה ביעקב אתה עשית", + "רוממו יהוה אלהינו והשתחוו להדם רגליו קדוש הוא", + "משה ואהרן בכהניו ושמואל בקראי שמו קראים אל־יהוה והוא יענם", + "בעמוד ענן ידבר אליהם שמרו עדתיו וחק נתן־למו", + "יהוה אלהינו אתה עניתם אל נשא היית להם ונקם על־עלילותם", + "רוממו יהוה אלהינו והשתחוו להר קדשו כי־קדוש יהוה אלהינו" + ], + [ + "מזמור לתודה הריעו ליהוה כל־הארץ", + "עבדו את־יהוה בשמחה באו לפניו ברננה", + "דעו כי־יהוה הוא אלהים הוא־עשנו ולא [ולו] אנחנו עמו וצאן מרעיתו", + "באו שעריו בתודה חצרתיו בתהלה הודו־לו ברכו שמו", + "כי־טוב יהוה לעולם חסדו ועד־דר ודר אמונתו" + ], + [ + "לדוד מזמור חסד־ומשפט אשירה לך יהוה אזמרה", + "אשכילה בדרך תמים מתי תבוא אלי אתהלך בתם־לבבי בקרב ביתי", + "לא־אשית לנגד עיני דבר־בליעל עשה־סטים שנאתי לא ידבק בי", + "לבב עקש יסור ממני רע לא אדע", + "מלושני [מלשני] בסתר רעהו אותו אצמית גבה־עינים ורחב לבב אתו לא אוכל", + "עיני בנאמני־ארץ לשבת עמדי הלך בדרך תמים הוא ישרתני", + "לא־ישב בקרב ביתי עשה רמיה דבר שקרים לא־יכון לנגד עיני", + "לבקרים אצמית כל־רשעי־ארץ להכרית מעיר־יהוה כל־פעלי און" + ], + [ + "תפלה לעני כי־יעטף ולפני יהוה ישפך שיחו", + "יהוה שמעה תפלתי ושועתי אליך תבוא", + "אל־תסתר פניך ממני ביום צר לי הטה־אלי אזנך ביום אקרא מהר ענני", + "כי־כלו בעשן ימי ועצמותי כמו־קד נחרו", + "הוכה־כעשב ויבש לבי כי־שכחתי מאכל לחמי", + "מקול אנחתי דבקה עצמי לבשרי", + "דמיתי לקאת מדבר הייתי ככוס חרבות", + "שקדתי ואהיה כצפור בודד על־גג", + "כל־היום חרפוני אויבי מהוללי בי נשבעו", + "כי־אפר כלחם אכלתי ושקוי בבכי מסכתי", + "מפני־זעמך וקצפך כי נשאתני ותשליכני", + "ימי כצל נטוי ואני כעשב איבש", + "ואתה יהוה לעולם תשב וזכרך לדר ודר", + "אתה תקום תרחם ציון כי־עת לחננה כי־בא מועד", + "כי־רצו עבדיך את־אבניה ואת־עפרה יחננו", + "וייראו גוים את־שם יהוה וכל־מלכי הארץ את־כבודך", + "כי־בנה יהוה ציון נראה בכבודו", + "פנה אל־תפלת הערער ולא־בזה את־תפלתם", + "תכתב זאת לדור אחרון ועם נברא יהלל־יה", + "כי־השקיף ממרום קדשו יהוה משמים אל־ארץ הביט", + "לשמע אנקת אסיר לפתח בני תמותה", + "לספר בציון שם יהוה ותהלתו בירושלם", + "בהקבץ עמים יחדו וממלכות לעבד את־יהוה", + "ענה בדרך כחו [כחי] קצר ימי", + "אמר אלי אל־תעלני בחצי ימי בדור דורים שנותיך", + "לפנים הארץ יסדת ומעשה ידיך שמים", + "המה יאבדו ואתה תעמד וכלם כבגד יבלו כלבוש תחליפם ויחלפו", + "ואתה־הוא ושנותיך לא יתמו", + "בני־עבדיך ישכונו וזרעם לפניך יכון" + ], + [ + "לדוד ברכי נפשי את־יהוה וכל־קרבי את־שם קדשו", + "ברכי נפשי את־יהוה ואל־תשכחי כל־גמוליו", + "הסלח לכל־עונכי הרפא לכל־תחלאיכי", + "הגואל משחת חייכי המעטרכי חסד ורחמים", + "המשביע בטוב עדיך תתחדש כנשר נעוריכי", + "עשה צדקות יהוה ומשפטים לכל־עשוקים", + "יודיע דרכיו למשה לבני ישראל עלילותיו", + "רחום וחנון יהוה ארך אפים ורב־חסד", + "לא־לנצח יריב ולא לעולם יטור", + "לא כחטאינו עשה לנו ולא כעונתינו גמל עלינו", + "כי כגבה שמים על־הארץ גבר חסדו על־יראיו", + "כרחק מזרח ממערב הרחיק ממנו את־פשעינו", + "כרחם אב על־בנים רחם יהוה על־יראיו", + "כי־הוא ידע יצרנו זכור כי־עפר אנחנו", + "אנוש כחציר ימיו כציץ השדה כן יציץ", + "כי רוח עברה־בו ואיננו ולא־יכירנו עוד מקומו", + "וחסד יהוה מעולם ועד־עולם על־יראיו וצדקתו לבני בנים", + "לשמרי בריתו ולזכרי פקדיו לעשותם", + "יהוה בשמים הכין כסאו ומלכותו בכל משלה", + "ברכו יהוה מלאכיו גברי כח עשי דברו לשמע בקול דברו", + "ברכו יהוה כל־צבאיו משרתיו עשי רצונו", + "ברכו יהוה כל־מעשיו בכל־מקמות ממשלתו ברכי נפשי את־יהוה" + ], + [ + "ברכי נפשי את־יהוה יהוה אלהי גדלת מאד הוד והדר לבשת", + "עטה־אור כשלמה נוטה שמים כיריעה", + "המקרה במים ע‍ליותיו השם־עבים רכובו המהלך על־כנפי־רוח", + "עשה מלאכיו רוחות משרתיו אש להט", + "יסד־ארץ על־מכוניה בל־תמוט עולם ועד", + "תהום כלבוש כסיתו על־הרים יעמדו־מים", + "מן־גערתך ינוסון מן־קול רעמך יחפזון", + "יעלו הרים ירדו בקעות אל־מקום זה יסדת להם", + "גבול־שמת בל־יעברון בל־ישובון לכסות הארץ", + "המשלח מעינים בנחלים בין הרים יהלכון", + "ישקו כל־חיתו שדי ישברו פראים צמאם", + "עליהם עוף־השמים ישכון מבין עפאים יתנו־קול", + "משקה הרים מעליותיו מפרי מעשיך תשבע הארץ", + "מצמיח חציר לבהמה ועשב לעבדת האדם להוציא לחם מן־הארץ", + "ויין ישמח לבב־אנוש להצהיל פנים משמן ולחם לבב־אנוש יסעד", + "ישבעו עצי יהוה ארזי לבנון אשר נטע", + "אשר־שם צפרים יקננו חסידה ברושים ביתה", + "הרים הגבהים ליעלים סלעים מחסה לשפנים", + "עשה ירח למועדים שמש ידע מבואו", + "תשת־חשך ויהי לילה בו־תרמש כל־חיתו־יער", + "הכפירים שאגים לטרף ולבקש מאל אכלם", + "תזרח השמש יאספון ואל־מעונתם ירבצון", + "יצא אדם לפעלו ולעבדתו עדי־ערב", + "מה־רבו מעשיך יהוה כלם בחכמה עשית מלאה הארץ קנינך", + "זה הים גדול ורחב ידים שם־רמש ואין מספר חיות קטנות עם־גדלות", + "שם אניות יהלכון לויתן זה־יצרת לשחק־בו", + "כלם אליך ישברון לתת אכלם בעתו", + "תתן להם ילקטון תפתח ידך ישבעון טוב", + "תסתיר פניך יבהלון תסף רוחם יגועון ואל־עפרם ישובון", + "תשלח רוחך יבראון ותחדש פני אדמה", + "יהי כבוד יהוה לעולם ישמח יהוה במעשיו", + "המביט לארץ ותרעד יגע בהרים ויעשנו", + "אשירה ליהוה בחיי אזמרה לאלהי בעודי", + "יערב עליו שיחי אנכי אשמח ביהוה", + "יתמו חטאים מן־הארץ ורשעים עוד אינם ברכי נפשי את־יהוה הללו־יה" + ], + [ + "הודו ליהוה קראו בשמו הודיעו בעמים עלילותיו", + "שירו־לו זמרו־לו שיחו בכל־נפלאותיו", + "התהללו בשם קדשו ישמח לב מבקשי יהוה", + "דרשו יהוה ועזו בקשו פניו תמיד", + "זכרו נפלאותיו אשר־עשה מפתיו ומשפטי־פיו", + "זרע אברהם עבדו בני יעקב בחיריו", + "הוא יהוה אלהינו בכל־הארץ משפטיו", + "זכר לעולם בריתו דבר צוה לאלף דור", + "אשר כרת את־אברהם ושבועתו לישחק", + "ויעמידה ליעקב לחק לישראל ברית עולם", + "לאמר לך אתן את־ארץ־כנען חבל נחלתכם", + "בהיותם מתי מספר כמעט וגרים בה", + "ויתהלכו מגוי אל־גוי מממלכה אל־עם אחר", + "לא־הניח אדם לעשקם ויוכח עליהם מלכים", + "אל־תגעו במשיחי ולנביאי אל־תרעו", + "ויקרא רעב על־הארץ כל־מטה־לחם שבר", + "שלח לפניהם איש לעבד נמכר יוסף", + "ענו בכבל רגליו [רגלו] ברזל באה נפשו", + "עד־עת בא־דברו אמרת יהוה צרפתהו", + "שלח מלך ויתירהו משל עמים ויפתחהו", + "שמו אדון לביתו ומשל בכל־קנינו", + "לאסר שריו בנפשו וזקניו יחכם", + "ויבא ישראל מצרים ויעקב גר בארץ־חם", + "ויפר את־עמו מאד ויעצמהו מצריו", + "הפך לבם לשנא עמו להתנכל בעבדיו", + "שלח משה עבדו אהרן אשר בחר־בו", + "שמו־בם דברי אתותיו ומפתים בארץ חם", + "שלח חשך ויחשך ולא־מרו את־דברוו [דברו]", + "הפך את־מימיהם לדם וימת את־דגתם", + "שרץ ארצם צפרדעים בחדרי מלכיהם", + "אמר ויבא ערב כנים בכל־גבולם", + "נתן גשמיהם ברד אש להבות בארצם", + "ויך גפנם ותאנתם וישבר עץ גבולם", + "אמר ויבא ארבה וילק ואין מספר", + "ויאכל כל־עשב בארצם ויאכל פרי אדמתם", + "ויך כל־בכור בארצם ראשית לכל־אונם", + "ויוציאם בכסף וזהב ואין בשבטיו כושל", + "שמח מצרים בצאתם כי־נפל פחדם עליהם", + "פרש ענן למסך ואש להאיר לילה", + "שאל ויבא שלו ולחם שמים ישביעם", + "פתח צור ויזובו מים הלכו בציות נהר", + "כי־זכר את־דבר קדשו את־אברהם עבדו", + "ויוצא עמו בששון ברנה את־בחיריו", + "ויתן להם ארצות גוים ועמל לאמים יירשו", + "בעבור ישמרו חקיו ותורתיו ינצרו הללו־יה" + ], + [ + "הללויה הודו ליהוה כי־טוב כי לעולם חסדו", + "מי ימלל גבורות יהוה ישמיע כל־תהלתו", + "אשרי שמרי משפט עשה צדקה בכל־עת", + "זכרני יהוה ברצון עמך פקדני בישועתך", + "לראות בטובת בחיריך לשמח בשמחת גויך להתהלל עם־נחלתך", + "חטאנו עם־אבותינו העוינו הרשענו", + "אבותינו במצרים לא־השכילו נפלאותיך לא זכרו את־רב חסדיך וימרו על־ים בים־סוף", + "ויושיעם למען שמו להודיע את־גבורתו", + "ויגער בים־סוף ויחרב ויוליכם בתהמות כמדבר", + "ויושיעם מיד שונא ויגאלם מיד אויב", + "ויכסו־מים צריהם אחד מהם לא נותר", + "ויאמינו בדבריו ישירו תהלתו", + "מהרו שכחו מעשיו לא־חכו לעצתו", + "ויתאוו תאוה במדבר וינסו־אל בישימון", + "ויתן להם שאלתם וישלח רזון בנפשם", + "ויקנאו למשה במחנה לאהרן קדוש יהוה", + "תפתח־ארץ ותבלע דתן ותכס על־עדת אבירם", + "ותבער־אש בעדתם להבה תלהט רשעים", + "יעשו־עגל בחרב וישתחוו למסכה", + "וימירו את־כבודם בתבנית שור אכל עשב", + "שכחו אל מושיעם עשה גדלות במצרים", + "נפלאות בארץ חם נוראות על־ים־סוף", + "ויאמר להשמידם לולי משה בחירו עמד בפרץ לפניו להשיב חמתו מהשחית", + "וימאסו בארץ חמדה לא־האמינו לדברו", + "וירגנו באהליהם לא שמעו בקול יהוה", + "וישא ידו להם להפיל אותם במדבר", + "ולהפיל זרעם בגוים ולזרותם בארצות", + "ויצמדו לבעל פעור ויאכלו זבחי מתים", + "ויכעיסו במעלליהם ותפרץ־בם מגפה", + "ויעמד פינחס ויפלל ותעצר המגפה", + "ותחשב לו לצדקה לדר ודר עד־עולם", + "ויקציפו על־מי מריבה וירע למשה בעבורם", + "כי־המרו את־רוחו ויבטא בשפתיו", + "לא־השמידו את־העמים אשר אמר יהוה להם", + "ויתערבו בגוים וילמדו מעשיהם", + "ויעבדו את־עצביהם ויהיו להם למוקש", + "ויזבחו את־בניהם ואת־בנותיהם לשדים", + "וישפכו דם נקי דם־בניהם ובנותיהם אשר זבחו לעצבי כנען ותחנף הארץ בדמים", + "ויטמאו במעשיהם ויזנו במעלליהם", + "ויחר־אף יהוה בעמו ויתעב את־נחלתו", + "ויתנם ביד־גוים וימשלו בהם שנאיהם", + "וילחצום אויביהם ויכנעו תחת ידם", + "פעמים רבות יצילם והמה ימרו בעצתם וימכו בעונם", + "וירא בצר להם בשמעו את־רנתם", + "ויזכר להם בריתו וינחם כרב חסדו [חסדיו]", + "ויתן אותם לרחמים לפני כל־שוביהם", + "הושיענו יהוה אלהינו וקבצנו מן־הגוים להדות לשם קדשך להשתבח בתהלתך", + "ברוך־יהוה אלהי ישראל מן־העולם ועד העולם ואמר כל־העם אמן הללו־יה" + ], + [ + "הדו ליהוה כי־טוב כי לעולם חסדו", + "יאמרו גאולי יהוה אשר גאלם מיד־צר", + "ומארצות קבצם ממזרח וממערב מצפון ומים", + "תעו במדבר בישימון דרך עיר מושב לא מצאו", + "רעבים גם־צמאים נפשם בהם תתעטף", + "ויצעקו אל־יהוה בצר להם ממצוקותיהם יצילם", + "וידריכם בדרך ישרה ללכת אל־עיר מושב", + "יודו ליהוה חסדו ונפלאותיו לבני אדם", + "כי־השביע נפש שקקה ונפש רעבה מלא־טוב", + "ישבי חשך וצלמות אסירי עני וברזל", + "כי־המרו אמרי־אל ועצת עליון נאצו", + "ויכנע בעמל לבם כשלו ואין עזר", + "ויזעקו אל־יהוה בצר להם ממצקותיהם יושיעם", + "יוציאם מחשך וצלמות ומוסרותיהם ינתק", + "יודו ליהוה חסדו ונפלאותיו לבני אדם", + "כי־שבר דלתות נחשת ובריחי ברזל גדע", + "אולים מדרך פשעם ומעונתיהם יתענו", + "כל־אכל תתעב נפשם ויגיעו עד־שערי מות", + "ויזעקו אל־יהוה בצר להם ממצקותיהם יושיעם", + "ישלח דברו וירפאם וימלט משחיתותם", + "יודו ליהוה חסדו ונפלאותיו לבני אדם", + "ויזבחו זבחי תודה ויספרו מעשיו ברנה", + "יורדי הים באניות עשי מלאכה במים רבים", + "המה ראו מעשי יהוה ונפלאותיו במצולה", + "ויאמר ויעמד רוח סערה ותרומם גליו", + "יעלו שמים ירדו תהומות נפשם ברעה תתמוגג", + "יחוגו וינועו כשכור וכל־חכמתם תתבלע", + "ויצעקו אל־יהוה בצר להם וממצוקתיהם יוציאם", + "יקם סערה לדממה ויחשו גליהם", + "וישמחו כי־ישתקו וינחם אל־מחוז חפצם", + "יודו ליהוה חסדו ונפלאותיו לבני אדם", + "וירממוהו בקהל־עם ובמושב זקנים יהללוהו", + "ישם נהרות למדבר ומצאי מים לצמאון", + "ארץ פרי למלחה מרעת ישבי בה", + "ישם מדבר לאגם־מים וארץ ציה למצאי מים", + "ויושב שם רעבים ויכוננו עיר מושב", + "ויזרעו שדות ויטעו כרמים ויעשו פרי תבואה", + "ויברכם וירבו מאד ובהמתם לא ימעיט", + "וימעטו וישחו מעצר רעה ויגון", + "שפך בוז על־נדיבים ויתעם בתהו לא־דרך", + "וישגב אביון מעוני וישם כצאן משפחות", + "יראו ישרים וישמחו וכל־עולה קפצה פיה", + "מי־חכם וישמר־אלה ויתבוננו חסדי יהוה" + ], + [ + "שיר מזמור לדוד", + "נכון לבי אלהים אשירה ואזמרה אף־כבודי", + "עורה הנבל וכנור אעירה שחר", + "אודך בעמים יהוה ואזמרך בל־אמים", + "כי־גדול מעל־שמים חסדך ועד־שחקים אמתך", + "רומה על־שמים אלהים ועל כל־הארץ כבודך", + "למען יחלצון ידידיך הושיעה ימינך וענני", + "אלהים דבר בקדשו אעלזה אחלקה שכם ועמק סכות אמדד", + "לי גלעד לי מנשה ואפרים מעוז ראשי יהודה מחקקי", + "מואב סיר רחצי על־אדום אשליך נעלי עלי־פלשת אתרועע", + "מי יבלני עיר מבצר מי נחני עד־אדום", + "הלא־אלהים זנחתנו ולא־תצא אלהים בצבאתינו", + "הבה־לנו עזרת מצר ושוא תשועת אדם", + "באלהים נעשה־חיל והוא יבוס צרינו" + ], + [ + "למנצח לדוד מזמור אלהי תהלתי אל־תחרש", + "כי פי רשע ופי־מרמה עלי פתחו דברו אתי לשון שקר", + "ודברי שנאה סבבוני וילחמוני חנם", + "תחת־אהבתי ישטנוני ואני תפלה", + "וישימו עלי רעה תחת טובה ושנאה תחת אהבתי", + "הפקד עליו רשע ושטן יעמד על־ימינו", + "בהשפטו יצא רשע ותפלתו תהיה לחטאה", + "יהיו־ימיו מעטים פקדתו יקח אחר", + "יהיו־בניו יתומים ואשתו אלמנה", + "ונוע ינועו בניו ושאלו ודרשו מחרבותיהם", + "ינקש נושה לכל־אשר־לו ויבזו זרים יגיעו", + "אל־יהי־לו משך חסד ואל־יהי חונן ליתומיו", + "יהי־אחריתו להכרית בדור אחר ימח שמם", + "יזכר עון אבתיו אל־יהוה וחטאת אמו אל־תמח", + "יהיו נגד־יהוה תמיד ויכרת מארץ זכרם", + "יען אשר לא זכר עשות חסד וירדף איש־עני ואביון ונכאה לבב למותת", + "ויאהב קללה ותבואהו ולא־חפץ בברכה ותרחק ממנו", + "וילבש קללה כמדו ותבא כמים בקרבו וכשמן בעצמותיו", + "תהי־לו כבגד יעטה ולמזח תמיד יחגרה", + "זאת פעלת שטני מאת יהוה והדברים רע על־נפשי", + "ואתה יהוה אדני ע‍שה־אתי למען שמך כי־טוב חסדך הצילני", + "כי־עני ואביון אנכי ולבי חלל בקרבי", + "כצל־כנטותו נהלכתי ננערתי כארבה", + "ברכי כשלו מצום ובשרי כחש משמן", + "ואני הייתי חרפה להם יראוני יניעון ראשם", + "עזרני יהוה אלהי הושיעני כחסדך", + "וידעו כי־ידך זאת אתה יהוה עשיתה", + "יקללו־המה ואתה תברך קמו ויבשו ועבדך ישמח", + "ילבשו שוטני כלמה ויעטו כמעיל בשתם", + "אודה יהוה מאד בפי ובתוך רבים אהללנו", + "כי־יעמד לימין אביון להושיע משפטי נפשו" + ], + [ + "לדוד מזמור נאם יהוה לאדני שב לימיני עד־אשית איביך הדם לרגליך", + "מטה־עזך ישלח יהוה מציון רדה בקרב איביך", + "עמך נדבת ביום חילך בהדרי־קדש מרחם משחר לך טל ילדתיך", + "נשבע יהוה ולא ינחם אתה־כהן לעולם על־דברתי מלכי־צדק", + "אדני על־ימינך מחץ ביום־אפו מלכים", + "ידין בגוים מלא גויות מחץ ראש על־ארץ רבה", + "מנחל בדרך ישתה על־כן ירים ראש" + ], + [ + "הללו יה אודה יהוה בכל־לבב בסוד ישרים ועדה", + "גדלים מעשי יהוה דרושים לכל־חפציהם", + "הוד־והדר פעלו וצדקתו עמדת לעד", + "זכר עשה לנפלאתיו חנון ורחום יהוה", + "טרף נתן ליראיו יזכר לעולם בריתו", + "כח מעשיו הגיד לעמו לתת להם נחלת גוים", + "מעשי ידיו אמת ומשפט נאמנים כל־פקודיו", + "סמוכים לעד לעולם עשוים באמת וישר", + "פדות שלח לעמו צוה־לעולם בריתו קדוש ונורא שמו", + "ראשית חכמה יראת יהוה שכל טוב לכל־עשיהם תהלתו עמדת לעד" + ], + [ + "הללו יה אשרי־איש ירא את־יהוה במצותיו חפץ מאד", + "גבור בארץ יהיה זרעו דור ישרים יברך", + "הון־ועשר בביתו וצדקתו עמדת לעד", + "זרח בחשך אור לישרים חנון ורחום וצדיק", + "טוב־איש חונן ומלוה יכלכל דבריו במשפט", + "כי־לעולם לא־ימוט לזכר עולם יהיה צדיק", + "משמועה רעה לא יירא נכון לבו בטח ביהוה", + "סמוך לבו לא יירא עד אשר־יראה בצריו", + "פזר נתן לאביונים צדקתו עמדת לעד קרנו תרום בכבוד", + "רשע יראה וכעס שניו יחרק ונמס תאות רשעים תאבד" + ], + [ + "הללו יה הללו עבדי יהוה הללו את־שם יהוה", + "יהי שם יהוה מברך מעתה ועד־עולם", + "ממזרח־שמש עד־מבואו מהלל שם יהוה", + "רם על־כל־גוים יהוה על השמים כבודו", + "מי כיהוה אלהינו המגביהי לשבת", + "המשפילי לראות בשמים ובארץ", + "מקימי מעפר דל מאשפת ירים אביון", + "להושיבי עם־נדיבים עם נדיבי עמו", + "מושיבי עקרת הבית אם־הבנים שמחה הללו־יה" + ], + [ + "בצאת ישראל ממצרים בית יעקב מעם לעז", + "היתה יהודה לקדשו ישראל ממשלותיו", + "הים ראה וינס הירדן יסב לאחור", + "ההרים רקדו כאילים גבעות כבני־צאן", + "מה־לך הים כי תנוס הירדן תסב לאחור", + "ההרים תרקדו כאילים גבעות כבני־צאן", + "מלפני אדון חולי ארץ מלפני אלוה יעקב", + "ההפכי הצור אגם־מים חלמיש למעינו־מים" + ], + [ + "לא לנו יהוה לא לנו כי־לשמך תן כבוד על־חסדך על־אמתך", + "למה יאמרו הגוים איה־נא אלהיהם", + "ואלהינו בשמים כל אשר־חפץ עשה", + "ע‍צביהם כסף וזהב מעשה ידי אדם", + "פה־להם ולא ידברו עינים להם ולא יראו", + "אזנים להם ולא ישמעו אף להם ולא יריחון", + "ידיהם ולא ימישון רגליהם ולא יהלכו לא־יהגו בגרונם", + "כמוהם יהיו עשיהם כל אשר־בטח בהם", + "ישראל בטח ביהוה עזרם ומגנם הוא", + "בית אהרן בטחו ביהוה עזרם ומגנם הוא", + "יראי יהוה בטחו ביהוה עזרם ומגנם הוא", + "יהוה זכרנו יברך יברך את־בית ישראל יברך את־בית אהרן", + "יברך יראי יהוה הקטנים עם־הגדלים", + "יסף יהוה עליכם עליכם ועל־בניכם", + "ברוכים אתם ליהוה עשה שמים וארץ", + "השמים שמים ליהוה והארץ נתן לבני־אדם", + "לא המתים יהללו־יה ולא כל־ירדי דומה", + "ואנחנו נברך יה מעתה ועד־עולם הללו־יה" + ], + [ + "אהבתי כי־ישמע יהוה את־קולי תחנוני", + "כי־הטה אזנו לי ובימי אקרא", + "אפפוני חבלי־מות ומצרי שאול מצאוני צרה ויגון אמצא", + "ובשם־יהוה אקרא אנה יהוה מלטה נפשי", + "חנון יהוה וצדיק ואלהינו מרחם", + "שמר פתאים יהוה דלותי ולי יהושיע", + "שובי נפשי למנוחיכי כי־יהוה גמל עליכי", + "כי חלצת נפשי ממות את־עיני מן־דמעה את־רגלי מדחי", + "אתהלך לפני יהוה בארצות החיים", + "האמנתי כי אדבר אני עניתי מאד", + "אני אמרתי בחפזי כל־האדם כזב", + "מה־אשיב ליהוה כל־תגמולוהי עלי", + "כוס־ישועות אשא ובשם יהוה אקרא", + "נדרי ליהוה אשלם נגדה־נא לכל־עמו", + "יקר בעיני יהוה המותה לחסידיו", + "אנה יהוה כי־אני עבדך א‍ני־עבדך בן־אמתך פתחת למוסרי", + "לך־אזבח זבח תודה ובשם יהוה אקרא", + "נדרי ליהוה אשלם נגדה־נא לכל־עמו", + "בחצרות בית יהוה בתוככי ירושלם הללו־יה" + ], + [ + "הללו את־יהוה כל־גוים שבחוהו כל־האמים", + "כי גבר עלינו חסדו ואמת־יהוה לעולם הללו־יה" + ], + [ + "הודו ליהוה כי־טוב כי לעולם חסדו", + "יאמר־נא ישראל כי לעולם חסדו", + "יאמרו־נא בית־אהרן כי לעולם חסדו", + "יאמרו־נא יראי יהוה כי לעולם חסדו", + "מן־המצר קראתי יה ענני במרחב יה", + "יהוה לי לא אירא מה־יעשה לי אדם", + "יהוה לי בעזרי ואני אראה בשנאי", + "טוב לחסות ביהוה מבטח באדם", + "טוב לחסות ביהוה מבטח בנדיבים", + "כל־גוים סבבוני בשם יהוה כי אמילם", + "סבוני גם־סבבוני בשם יהוה כי אמילם", + "סבוני כדבורים דעכו כאש קוצים בשם יהוה כי אמילם", + "דחה דחיתני לנפל ויהוה עזרני", + "עזי וזמרת יה ויהי־לי לישועה", + "קול רנה וישועה באהלי צדיקים ימין יהוה עשה חיל", + "ימין יהוה רוממה ימין יהוה עשה חיל", + "לא אמות כי־אחיה ואספר מעשי יה", + "יסר יסרני יה ולמות לא נתנני", + "פתחו־לי שערי־צדק אבא־בם אודה יה", + "זה־השער ליהוה צדיקים יבאו בו", + "אודך כי עניתני ותהי־לי לישועה", + "אבן מאסו הבונים היתה לראש פנה", + "מאת יהוה היתה זאת היא נפלאת בעינינו", + "זה־היום עשה יהוה נגילה ונשמחה בו", + "אנא יהוה הושיעה נא אנא יהוה הצליחה נא", + "ברוך הבא בשם יהוה ברכנוכם מבית יהוה", + "אל יהוה ויאר לנו אסרו־חג בעבתים עד־קרנות המזבח", + "אלי אתה ואודך אלהי ארוממך", + "הודו ליהוה כי־טוב כי לעולם חסדו" + ], + [ + "אשרי תמימי־דרך ההלכים בתורת יהוה", + "אשרי נצרי עדתיו בכל־לב ידרשוהו", + "אף לא־פעלו עולה בדרכיו הלכו", + "אתה צויתה פקדיך לשמר מאד", + "אחלי יכנו דרכי לשמר חקיך", + "אז לא־אבוש בהביטי אל־כל־מצותיך", + "אודך בישר לבב בלמדי משפטי צדקך", + "את־חקיך אשמר אל־תעזבני עד־מאד", + "במה יזכה־נער את־ארחו לשמר כדברך", + "בכל־לבי דרשתיך אל־תשגני ממצותיך", + "בלבי צפנתי אמרתך למען לא אחטא־לך", + "ברוך אתה יהוה למדני חקיך", + "בשפתי ספרתי כל משפטי־פיך", + "בדרך עדותיך ששתי כעל כל־הון", + "בפקדיך אשיחה ואביטה ארחתיך", + "בחקתיך אשתעשע לא אשכח דברך", + "גמל על־עבדך אחיה ואשמרה דברך", + "גל־עיני ואביטה נפלאות מתורתך", + "גר אנכי בארץ אל־תסתר ממני מצותיך", + "גרסה נפשי לתאבה אל־משפטיך בכל־עת", + "גערת זדים ארורים השגים ממצותיך", + "גל מעלי חרפה ובוז כי עדתיך נצרתי", + "גם ישבו שרים בי נדברו עבדך ישיח בחקיך", + "גם־עדתיך שעשעי אנשי עצתי", + "דבקה לעפר נפשי חיני כדברך", + "דרכי ספרתי ותענני למדני חקיך", + "דרך־פקודיך הבינני ואשיחה בנפלאותיך", + "דלפה נפשי מתוגה קימני כדברך", + "דרך־שקר הסר ממני ותורתך חנני", + "דרך־אמונה בחרתי משפטיך שויתי", + "דבקתי בעדותיך יהוה אל־תבישני", + "דרך־מצותיך ארוץ כי תרחיב לבי", + "הורני יהוה דרך חקיך ואצרנה עקב", + "הבינני ואצרה תורתך ואשמרנה בכל־לב", + "הדריכני בנתיב מצותיך כי־בו חפצתי", + "הט־לבי אל־עדותיך ואל אל־בצע", + "העבר עיני מראות שוא בדרכך חיני", + "הקם לעבדך אמרתך אשר ליראתך", + "העבר חרפתי אשר יגרתי כי משפטיך טובים", + "הנה תאבתי לפקדיך בצדקתך חיני", + "ויבאני חסדך יהוה תשועתך כאמרתך", + "ואענה חרפי דבר כי־בטחתי בדברך", + "ואל־תצל מפי דבר־אמת עד־מאד כי למשפטך יחלתי", + "ואשמרה תורתך תמיד לעולם ועד", + "ואתהלכה ברחבה כי פקדיך דרשתי", + "ואדברה בעדתיך נגד מלכים ולא אבוש", + "ואשתעשע במצותיך אשר אהבתי", + "ואשא־כפי אל־מצותיך אשר אהבתי ואשיחה בחקיך", + "זכר־דבר לעבדך על אשר יחלתני", + "זאת נחמתי בעניי כי אמרתך חיתני", + "זדים הליצני עד־מאד מתורתך לא נטיתי", + "זכרתי משפטיך מעולם יהוה ואתנחם", + "זלעפה אחזתני מרשעים עזבי תורתך", + "זמרות היו־לי חקיך בבית מגורי", + "זכרתי בלילה שמך יהוה ואשמרה תורתך", + "זאת היתה־לי כי פקדיך נצרתי", + "חלקי יהוה אמרתי לשמר דבריך", + "חליתי פניך בכל־לב חנני כאמרתך", + "חשבתי דרכי ואשיבה רגלי אל־עדתיך", + "חשתי ולא התמהמהתי לשמר מצותיך", + "חבלי רשעים עודני תורתך לא שכחתי", + "חצות־לילה אקום להודות לך על משפטי צדקך", + "חבר אני לכל־אשר יראוך ולשמרי פקודיך", + "חסדך יהוה מלאה הארץ חקיך למדני", + "טוב עשית עם־עבדך יהוה כדברך", + "טוב טעם ודעת למדני כי במצותיך האמנתי", + "טרם אענה אני שגג ועתה אמרתך שמרתי", + "טוב־אתה ומטיב למדני חקיך", + "טפלו עלי שקר זדים אני בכל־לב אצר פקודיך", + "טפש כחלב לבם אני תורתך שעשעתי", + "טוב־לי כי־עניתי למען אלמד חקיך", + "טוב־לי תורת־פיך מאלפי זהב וכסף", + "ידיך עשוני ויכוננוני הבינני ואלמדה מצותיך", + "יראיך יראוני וישמחו כי לדברך יחלתי", + "ידעתי יהוה כי־צדק משפטיך ואמונה עניתני", + "יהי־נא חסדך לנחמני כאמרתך לעבדך", + "יבאוני רחמיך ואחיה כי־תורתך שעשעי", + "יבשו זדים כי־שקר עותוני אני אשיח בפקודיך", + "ישובו לי יראיך וידעו [וידעי] עדתיך", + "יהי־לבי תמים בחקיך למען לא אבוש", + "כלתה לתשועתך נפשי לדברך יחלתי", + "כלו עיני לאמרתך לאמר מתי תנחמני", + "כי־הייתי כנאד בקיטור חקיך לא שכחתי", + "כמה ימי־עבדך מתי תעשה ברדפי משפט", + "כרו־לי זדים שיחות אשר לא כתורתך", + "כל־מצותיך אמונה שקר רדפוני עזרני", + "כמעט כלוני בארץ ואני לא־עזבתי פקודיך", + "כחסדך חיני ואשמרה עדות פיך", + "לעולם יהוה דברך נצב בשמים", + "לדר ודר אמונתך כוננת ארץ ותעמד", + "למשפטיך עמדו היום כי הכל עבדיך", + "לולי תורתך שעשעי אז אבדתי בעניי", + "לעולם לא־אשכח פקודיך כי בם חייתני", + "לך־אני הושיעני כי פקודיך דרשתי", + "לי קוו רשעים לאבדני עדתיך אתבונן", + "לכל תכלה ראיתי קץ רחבה מצותך מאד", + "מה־אהבתי תורתך כל־היום היא שיחתי", + "מאיבי תחכמני מצותך כי לעולם היא־לי", + "מכל־מלמדי השכלתי כי עדותיך שיחה לי", + "מזקנים אתבונן כי פקודיך נצרתי", + "מכל־ארח רע כלאתי רגלי למען אשמר דברך", + "ממשפטיך לא־סרתי כי־אתה הורתני", + "מה־נמלצו לחכי אמרתך מדבש לפי", + "מפקודיך אתבונן על־כן שנאתי כל־ארח שקר", + "נר־לרגלי דברך ואור לנתיבתי", + "נשבעתי ואקימה לשמר משפטי צדקך", + "נעניתי עד־מאד יהוה חיני כדברך", + "נדבות פי רצה־נא יהוה ומשפטיך למדני", + "נפשי בכפי תמיד ותורתך לא שכחתי", + "נתנו רשעים פח לי ומפקודיך לא תעיתי", + "נחלתי עדותיך לעולם כי־ששון לבי המה", + "נטיתי לבי לעשות חקיך לעולם עקב", + "סעפים שנאתי ותורתך אהבתי", + "סתרי ומגני אתה לדברך יחלתי", + "סורו־ממני מרעים ואצרה מצות אלהי", + "סמכני כאמרתך ואחיה ואל־תבישני משברי", + "סעדני ואושעה ואשעה בחקיך תמיד", + "סלית כל־שוגים מחקיך כי־שקר תרמיתם", + "סגים השבת כל־רשעי־ארץ לכן אהבתי עדתיך", + "סמר מפחדך בשרי וממשפטיך יראתי", + "עשיתי משפט וצדק בל־תניחני לעשקי", + "ערב עבדך לטוב אל־יעשקני זדים", + "עיני כלו לישועתך ולאמרת צדקך", + "עשה עם־עבדך כחסדך וחקיך למדני", + "עבדך־אני הבינני ואדעה עדתיך", + "עת לעשות ליהוה הפרו תורתך", + "על־כן אהבתי מצותיך מזהב ומפז", + "על־כן כל־פקודי כל ישרתי כל־ארח שקר שנאתי", + "פלאות עדותיך על־כן נצרתם נפשי", + "פתח דבריך יאיר מבין פתיים", + "פי־פערתי ואשאפה כי למצותיך יאבתי", + "פנה־אלי וחנני כמשפט לאהבי שמך", + "פעמי הכן באמרתך ואל־תשלט־בי כל־און", + "פדני מעשק אדם ואשמרה פקודיך", + "פניך האר בעבדך ולמדני את־חקיך", + "פלגי־מים ירדו עיני על לא־שמרו תורתך", + "צדיק אתה יהוה וישר משפטיך", + "צוית צדק עדתיך ואמונה מאד", + "צמתתני קנאתי כי־שכחו דבריך צרי", + "צרופה אמרתך מאד ועבדך אהבה", + "צעיר אנכי ונבזה פקדיך לא שכחתי", + "צדקתך צדק לעולם ותורתך אמת", + "צר־ומצוק מצאוני מצותיך שעשעי", + "צדק עדותיך לעולם הבינני ואחיה", + "קראתי בכל־לב ענני יהוה חקיך אצרה", + "קראתיך הושיעני ואשמרה עדתיך", + "קדמתי בנשף ואשועה לדבריך [לדברך] יחלתי", + "קדמו עיני אשמרות לשיח באמרתך", + "קולי שמעה כחסדך יהוה כמשפטך חיני", + "קרבו רדפי זמה מתורתך רחקו", + "קרוב אתה יהוה וכל־מצותיך אמת", + "קדם ידעתי מעדתיך כי לעולם יסדתם", + "ראה־עניי וחלצני כי־תורתך לא שכחתי", + "ריבה ריבי וגאלני לאמרתך חיני", + "רחוק מרשעים ישועה כי־חקיך לא דרשו", + "רחמיך רבים יהוה כמשפטיך חיני", + "רבים רדפי וצרי מעדותיך לא נטיתי", + "ראיתי בגדים ואתקוטטה אשר אמרתך לא שמרו", + "ראה כי־פקודיך אהבתי יהוה כחסדך חיני", + "ראש־דברך אמת ולעולם כל־משפט צדקך", + "שרים רדפוני חנם ומדבריך [ומדברך] פחד לבי", + "שש אנכי על־אמרתך כמוצא שלל רב", + "שקר שנאתי ואתעבה תורתך אהבתי", + "שבע ביום הללתיך על משפטי צדקך", + "שלום רב לאהבי תורתך ואין־למו מכשול", + "שברתי לישועתך יהוה ומצותיך עשיתי", + "שמרה נפשי עדתיך ואהבם מאד", + "שמרתי פקודיך ועדתיך כי כל־דרכי נגדך", + "תקרב רנתי לפניך יהוה כדברך הבינני", + "תבוא תחנתי לפניך כאמרתך הצילני", + "תבענה שפתי תהלה כי תלמדני חקיך", + "תען לשוני אמרתך כי כל־מצותיך צדק", + "תהי־ידך לעזרני כי פקודיך בחרתי", + "תאבתי לישועתך יהוה ותורתך שעשעי", + "תחי־נפשי ותהללך ומשפטך יעזרני", + "תעיתי כשה אבד בקש עבדך כי מצותיך לא שכחתי" + ], + [ + "שיר המעלות אל־יהוה בצרתה לי קראתי ויענני", + "יהוה הצילה נפשי משפת־שקר מלשון רמיה", + "מה־יתן לך ומה־יסיף לך לשון רמיה", + "חצי גבור שנונים עם גחלי רתמים", + "אויה־לי כי־גרתי משך שכנתי עם־אהלי קדר", + "רבת שכנה־לה נפשי עם שונא שלום", + "א‍ני־שלום וכי אדבר המה למלחמה" + ], + [ + "שיר למעלות אשא עיני אל־ההרים מאין יבא עזרי", + "עזרי מעם יהוה עשה שמים וארץ", + "אל־יתן למוט רגלך אל־ינום שמרך", + "הנה לא־ינום ולא יישן שומר ישראל", + "יהוה שמרך יהוה צלך על־יד ימינך", + "יומם השמש לא־יככה וירח בלילה", + "יהוה ישמרך מכל־רע ישמר את־נפשך", + "יהוה ישמר־צאתך ובואך מעתה ועד־עולם" + ], + [ + "שיר המעלות לדוד שמחתי באמרים לי בית יהוה נלך", + "עמדות היו רגלינו בשעריך ירושלם", + "ירושלם הבנויה כעיר שחברה־לה יחדו", + "ששם עלו שבטים שבטי־יה עדות לישראל להדות לשם יהוה", + "כי שמה ישבו כסאות למשפט כסאות לבית דויד", + "שאלו שלום ירושלם ישליו אהביך", + "יהי־שלום בחילך שלוה בארמנותיך", + "למען אחי ורעי אדברה־נא שלום בך", + "למען בית־יהוה אלהינו אבקשה טוב לך" + ], + [ + "שיר המעלות אליך נשאתי את־עיני הישבי בשמים", + "הנה כעיני עבדים אל־יד א‍דוניהם כעיני שפחה אל־יד גברתה כן עינינו אל־יהוה אלהינו עד שיחננו", + "חננו יהוה חננו כי־רב שבענו בוז", + "רבת שבעה־לה נפשנו הלעג השאננים הבוז לגאיונים" + ], + [ + "שיר המעלות לדוד לולי יהוה שהיה לנו יאמר־נא ישראל", + "לולי יהוה שהיה לנו בקום עלינו אדם", + "אזי חיים בלעונו בחרות אפם בנו", + "אזי המים שטפונו נחלה עבר על־נפשנו", + "אזי עבר על־נפשנו המים הזידונים", + "ברוך יהוה שלא נתננו טרף לשניהם", + "נפשנו כצפור נמלטה מפח יוקשים הפח נשבר ואנחנו נמלטנו", + "עזרנו בשם יהוה עשה שמים וארץ" + ], + [ + "שיר המעלות הבטחים ביהוה כהר־ציון לא־ימוט לעולם ישב", + "ירושלם הרים סביב לה ויהוה סביב לעמו מעתה ועד־עולם", + "כי לא ינוח שבט הרשע על גורל הצדיקים למען לא־ישלחו הצדיקים בעולתה ידיהם", + "היטיבה יהוה לטובים ולישרים בלבותם", + "והמטים עקלקלותם יוליכם יהוה את־פעלי האון שלום על־ישראל" + ], + [ + "שיר המעלות בשוב יהוה את־שיבת ציון היינו כחלמים", + "אז ימלא שחוק פינו ולשוננו רנה אז יאמרו בגוים הגדיל יהוה לעשות עם־אלה", + "הגדיל יהוה לעשות עמנו היינו שמחים", + "שובה יהוה את־שבותנו [שביתנו] כאפיקים בנגב", + "הזרעים בדמעה ברנה יקצרו", + "הלוך ילך ובכה נשא משך־הזרע בא־יבוא ברנה נשא אלמתיו" + ], + [ + "שיר המעלות לשלמה אם־יהוה לא־יבנה בית שוא עמלו בוניו בו אם־יהוה לא־ישמר־עיר שוא שקד שומר", + "שוא לכם משכימי קום מאחרי־שבת אכלי לחם העצבים כן יתן לידידו שנא", + "הנה נחלת יהוה בנים שכר פרי הבטן", + "כחצים ביד־גבור כן בני הנעורים", + "אשרי הגבר אשר מלא את־אשפתו מהם לא־יבשו כי־ידברו את־אויבים בשער" + ], + [ + "שיר המעלות אשרי כל־ירא יהוה ההלך בדרכיו", + "יגיע כפיך כי תאכל אשריך וטוב לך", + "אשתך כגפן פריה בירכתי ביתך בניך כשתלי זיתים סביב לשלחנך", + "הנה כי־כן יברך גבר ירא יהוה", + "יברכך יהוה מציון וראה בטוב ירושלם כל ימי חייך", + "וראה־בנים לבניך שלום על־ישראל" + ], + [ + "שיר המעלות רבת צררוני מנעורי יאמר־נא ישראל", + "רבת צררוני מנעורי גם לא־יכלו לי", + "על־גבי חרשו חרשים האריכו למענותם [למעניתם]", + "יהוה צדיק קצץ עבות רשעים", + "יבשו ויסגו אחור כל שנאי ציון", + "יהיו כחציר גגות שקדמת שלף יבש", + "שלא מלא כפו קוצר וחצנו מעמר", + "ולא אמרו העברים ברכת־יהוה אליכם ברכנו אתכם בשם יהוה" + ], + [ + "שיר המעלות ממעמקים קראתיך יהוה", + "אדני שמעה בקולי תהיינה אזניך קשבות לקול תחנוני", + "אם־עונות תשמר־יה אדני מי יעמד", + "כי־עמך הסליחה למען תורא", + "קויתי יהוה קותה נפשי ולדברו הוחלתי", + "נפשי לאדני משמרים לבקר שמרים לבקר", + "יחל ישראל אל־יהוה כי־עם־יהוה החסד והרבה עמו פדות", + "והוא יפדה את־ישראל מכל עונתיו" + ], + [ + "שיר המעלות לדוד יהוה לא־גבה לבי ולא־רמו עיני ולא־הלכתי בגדלות ובנפלאות ממני", + "אם־לא שויתי ודוממתי נפשי כגמל עלי אמו כגמל עלי נפשי", + "יחל ישראל אל־יהוה מעתה ועד־עולם" + ], + [ + "שיר המעלות זכור־יהוה לדוד את כל־ענותו", + "אשר נשבע ליהוה נדר לאביר יעקב", + "אם־אבא באהל ביתי אם־אעלה על־ערש יצועי", + "אם־אתן שנת לעיני לעפעפי תנומה", + "עד־אמצא מקום ליהוה משכנות לאביר יעקב", + "הנה־שמענוה באפרתה מצאנוה בשדי־יער", + "נבואה למשכנותיו נשתחוה להדם רגליו", + "קומה יהוה למנוחתך אתה וארון עזך", + "כהניך ילבשו־צדק וחסידיך ירננו", + "בעבור דוד עבדך אל־תשב פני משיחך", + "נשבע־יהוה לדוד אמת לא־ישוב ממנה מפרי בטנך אשית לכסא־לך", + "אם־ישמרו בניך בריתי ועדתי זו אלמדם גם־בניהם עדי־עד ישבו לכסא־לך", + "כי־בחר יהוה בציון אוה למושב לו", + "זאת־מנוחתי עדי־עד פה־אשב כי אותיה", + "צידה ברך אברך אביוניה אשביע לחם", + "וכהניה אלביש ישע וחסידיה רנן ירננו", + "שם אצמיח קרן לדוד ערכתי נר למשיחי", + "אויביו אלביש בשת ועליו יציץ נזרו" + ], + [ + "שיר המעלות לדוד הנה מה־טוב ומה־נעים שבת אחים גם־יחד", + "כשמן הטוב על־הראש ירד על־הזקן זקן־אהרן שירד על־פי מדותיו", + "כטל־חרמון שירד על־הררי ציון כי שם צוה יהוה את־הברכה חיים עד־העולם" + ], + [ + "שיר המעלות הנה ברכו את־יהוה כל־עבדי יהוה העמדים בבית־יהוה בלילות", + "שאו־ידכם קדש וברכו את־יהוה", + "יברכך יהוה מציון עשה שמים וארץ" + ], + [ + "הללו יה הללו את־שם יהוה הללו עבדי יהוה", + "שעמדים בבית יהוה בחצרות בית אלהינו", + "הללו־יה כי־טוב יהוה זמרו לשמו כי נעים", + "כי־יעקב בחר לו יה ישראל לסגלתו", + "כי אני ידעתי כי־גדול יהוה ואדנינו מכל־אלהים", + "כל אשר־חפץ יהוה עשה בשמים ובארץ בימים וכל־תהומות", + "מעלה נשאים מקצה הארץ ברקים למטר עשה מוצא־רוח מאוצרותיו", + "שהכה בכורי מצרים מאדם עד־בהמה", + "שלח אתות ומפתים בתוככי מצרים בפרעה ובכל־עבדיו", + "שהכה גוים רבים והרג מלכים עצומים", + "לסיחון מלך האמרי ולעוג מלך הבשן ולכל ממלכות כנען", + "ונתן ארצם נחלה נחלה לישראל עמו", + "יהוה שמך לעולם יהוה זכרך לדר־ודר", + "כי־ידין יהוה עמו ועל־עבדיו יתנחם", + "עצבי הגוים כסף וזהב מעשה ידי אדם", + "פה־להם ולא ידברו עינים להם ולא יראו", + "אזנים להם ולא יאזינו אף אין־יש־רוח בפיהם", + "כמוהם יהיו עשיהם כל אשר־בטח בהם", + "בית ישראל ברכו את־יהוה בית אהרן ברכו את־יהוה", + "בית הלוי ברכו את־יהוה יראי יהוה ברכו את־יהוה", + "ברוך יהוה מציון שכן ירושלם הללו־יה" + ], + [ + "הודו ליהוה כי־טוב כי לעולם חסדו", + "הודו לאלהי האלהים כי לעולם חסדו", + "הודו לאדני האדנים כי לעלם חסדו", + "לעשה נפלאות גדלות לבדו כי לעולם חסדו", + "לעשה השמים בתבונה כי לעולם חסדו", + "לרקע הארץ על־המים כי לעולם חסדו", + "לעשה אורים גדלים כי לעולם חסדו", + "את־השמש לממשלת ביום כי לעולם חסדו", + "את־הירח וכוכבים לממשלות בלילה כי לעולם חסדו", + "למכה מצרים בבכוריהם כי לעולם חסדו", + "ויוצא ישראל מתוכם כי לעולם חסדו", + "ביד חזקה ובזרוע נטויה כי לעולם חסדו", + "לגזר ים־סוף לגזרים כי לעולם חסדו", + "והעביר ישראל בתוכו כי לעולם חסדו", + "ונער פרעה וחילו בים־סוף כי לעולם חסדו", + "למוליך עמו במדבר כי לעולם חסדו", + "למכה מלכים גדלים כי לעולם חסדו", + "ויהרג מלכים אדירים כי לעולם חסדו", + "לסיחון מלך האמרי כי לעולם חסדו", + "ולעוג מלך הבשן כי לעולם חסדו", + "ונתן ארצם לנחלה כי לעולם חסדו", + "נחלה לישראל עבדו כי לעולם חסדו", + "שבשפלנו זכר לנו כי לעולם חסדו", + "ויפרקנו מצרינו כי לעולם חסדו", + "נתן לחם לכל־בשר כי לעולם חסדו", + "הודו לאל השמים כי לעולם חסדו" + ], + [ + "על נהרות בבל שם ישבנו גם־בכינו בזכרנו את־ציון", + "על־ערבים בתוכה תלינו כנרותינו", + "כי שם שאלונו שובינו דברי־שיר ותוללינו שמחה שירו לנו משיר ציון", + "איך נשיר את־שיר־יהוה על אדמת נכר", + "אם־אשכחך ירושלם תשכח ימיני", + "תדבק־לשוני לחכי אם־לא אזכרכי אם־לא אעלה את־ירושלם על ראש שמחתי", + "זכר יהוה לבני אדום את יום ירושלם האמרים ערו ערו עד היסוד בה", + "בת־בבל השדודה אשרי שישלם־לך את־גמולך שגמלת לנו", + "אשרי שיאחז ונפץ את־עלליך אל־הסלע" + ], + [ + "לדוד אודך בכל־לבי נגד אלהים אזמרך", + "אשתחוה אל־היכל קדשך ואודה את־שמך על־חסדך ועל־אמתך כי־הגדלת על־כל־שמך אמרתך", + "ביום קראתי ותענני תרהבני בנפשי עז", + "יודוך יהוה כל־מלכי־ארץ כי שמעו אמרי־פיך", + "וישירו בדרכי יהוה כי גדול כבוד יהוה", + "כי־רם יהוה ושפל יראה וגבה ממרחק יידע", + "אם־אלך בקרב צרה תחיני על אף איבי תשלח ידך ותושיעני ימינך", + "יהוה יגמר בעדי יהוה חסדך לעולם מעשי ידיך אל־תרף" + ], + [ + "למנצח לדוד מזמור יהוה חקרתני ותדע", + "אתה ידעת שבתי וקומי בנתה לרעי מרחוק", + "ארחי ורבעי זרית וכל־דרכי הסכנתה", + "כי אין מלה בלשוני הן יהוה ידעת כלה", + "אחור וקדם צרתני ותשת עלי כפכה", + "פלאיה [פליאה] דעת ממני נשגבה לא־אוכל לה", + "אנה אלך מרוחך ואנה מפניך אברח", + "אם־אסק שמים שם אתה ואציעה שאול הנך", + "אשא כנפי־שחר אשכנה באחרית ים", + "גם־שם ידך תנחני ותאחזני ימינך", + "ואמר אך־חשך ישופני ולילה אור בעדני", + "גם־חשך לא־יחשיך ממך ולילה כיום יאיר כחשיכה כאורה", + "כי־אתה קנית כליתי תסכני בבטן אמי", + "אודך על כי נוראות נפליתי נפלאים מעשיך ונפשי ידעת מאד", + "לא־נכחד עצמי ממך אשר־עשיתי בסתר רקמתי בתחתיות ארץ", + "גלמי ראו עיניך ועל־ספרך כלם יכתבו ימים יצרו ולא [ולו] אחד בהם", + "ולי מה־יקרו רעיך אל מה עצמו ראשיהם", + "אספרם מחול ירבון הקיצתי ועודי עמך", + "אם־תקטל אלוה רשע ואנשי דמים סורו מני", + "אשר יאמרך למזמה נשא לשוא עריך", + "הלוא־משנאיך יהוה אשנא ובתקוממיך אתקוטט", + "תכלית שנאה שנאתים לאויבים היו לי", + "חקרני אל ודע לבבי בחנני ודע שרעפי", + "וראה אם־דרך־עצב בי ונחני בדרך עולם" + ], + [ + "למנצח מזמור לדוד", + "חלצני יהוה מאדם רע מאיש חמסים תנצרני", + "אשר חשבו רעות בלב כל־יום יגורו מלחמות", + "שננו לשונם כמו־נחש חמת עכשוב תחת שפתימו סלה", + "שמרני יהוה מידי רשע מאיש חמסים תנצרני אשר חשבו לדחות פעמי", + "טמנו־גאים פח לי וחבלים פרשו רשת ליד־מעגל מקשים שתו־לי סלה", + "אמרתי ליהוה אלי אתה האזינה יהוה קול תחנוני", + "יהוה אדני עז ישועתי סכתה לראשי ביום נשק", + "אל־תתן יהוה מאויי רשע זממו אל־תפק ירומו סלה", + "ראש מסבי עמל שפתימו יכסומו [יכסמו]", + "ימיטו [ימוטו] עליהם גחלים באש יפלם במהמרות בל־יקומו", + "איש לשון בל־יכון בארץ איש־חמס רע יצודנו למדחפת", + "ידעת [ידעתי] כי־יעשה יהוה דין עני משפט אבינים", + "אך צדיקים יודו לשמך ישבו ישרים את־פניך" + ], + [ + "מזמור לדוד יהוה קראתיך חושה לי האזינה קולי בקראי־לך", + "תכון תפלתי קטרת לפניך משאת כפי מנחת־ערב", + "שיתה יהוה שמרה לפי נצרה על־דל שפתי", + "אל־תט־לבי לדבר רע להתעולל עללות ברשע את־אישים פעלי־און ובל־אלחם במנעמיהם", + "יהלמני־צדיק חסד ויוכיחני שמן ראש אל־יני ראשי כי־עוד ותפלתי ברעותיהם", + "נשמטו בידי־סלע שפטיהם ושמעו אמרי כי נעמו", + "כמו פלח ובקע בארץ נפזרו עצמינו לפי שאול", + "כי אליך יהוה אדני עיני בכה חסיתי אל־תער נפשי", + "שמרני מידי פח יקשו לי ומקשות פעלי און", + "יפלו במכמריו רשעים יחד אנכי עד־אעבור" + ], + [ + "משכיל לדוד בהיותו במערה תפלה", + "קולי אל־יהוה אזעק קולי אל־יהוה אתחנן", + "אשפך לפניו שיחי צרתי לפניו אגיד", + "בהתעטף עלי רוחי ואתה ידעת נתיבתי בארח־זו אהלך טמנו פח לי", + "הביט ימין וראה ואין־לי מכיר אבד מנוס ממני אין דורש לנפשי", + "זעקתי אליך יהוה אמרתי אתה מחסי חלקי בארץ החיים", + "הקשיבה אל־רנתי כי־דלותי מאד הצילני מרדפי כי אמצו ממני", + "הוציאה ממסגר נפשי להודות את־שמך בי יכתרו צדיקים כי תגמל עלי" + ], + [ + "מזמור לדוד יהוה שמע תפלתי האזינה אל־תחנוני באמנתך ענני בצדקתך", + "ואל־תבוא במשפט את־עבדך כי לא־יצדק לפניך כל־חי", + "כי רדף אויב נפשי דכא לארץ חיתי הושיבני במחשכים כמתי עולם", + "ותתעטף עלי רוחי בתוכי ישתומם לבי", + "זכרתי ימים מקדם הגיתי בכל־פעלך במעשה ידיך אשוחח", + "פרשתי ידי אליך נפשי כארץ־עיפה לך סלה", + "מהר ענני יהוה כלתה רוחי אל־תסתר פניך ממני ונמשלתי עם־ירדי בור", + "השמיעני בבקר חסדך כי־בך בטחתי הודיעני דרך־זו אלך כי־אליך נשאתי נפשי", + "הצילני מאיבי יהוה אליך כסתי", + "למדני לעשות רצונך כי־אתה אלוהי רוחך טובה תנחני בארץ מישור", + "למען־שמך יהוה תחיני בצדקתך תוציא מצרה נפשי", + "ובחסדך תצמית איבי והאבדת כל־צררי נפשי כי אני עבדך" + ], + [ + "לדוד ברוך יהוה צורי המלמד ידי לקרב אצבעותי למלחמה", + "חסדי ומצודתי משגבי ומפלטי לי מגני ובו חסיתי הרודד עמי תחתי", + "יהוה מה־אדם ותדעהו בן־אנוש ותחשבהו", + "אדם להבל דמה ימיו כצל עובר", + "יהוה הט־שמיך ותרד גע בהרים ויעשנו", + "ברוק ברק ותפיצם שלח חציך ותהמם", + "שלח ידיך ממרום פצני והצילני ממים רבים מיד בני נכר", + "אשר פיהם דבר־שוא וימינם ימין שקר", + "א‍להים שיר חדש אשירה לך בנבל עשור אזמרה־לך", + "הנותן תשועה למלכים הפוצה את־דוד עבדו מחרב רעה", + "פצני והצילני מיד בני־נכר אשר פיהם דבר־שוא וימינם ימין שקר", + "אשר בנינו כנטעים מגדלים בנעוריהם בנותינו כזוית מחטבות תבנית היכל", + "מזוינו מלאים מפיקים מזן אל־זן צאוננו מאליפות מרבבות בחוצותינו", + "אלופינו מסבלים אין־פרץ ואין יוצאת ואין צוחה ברחבתינו", + "אשרי העם שככה לו אשרי העם שיהוה אלהיו" + ], + [ + "תהלה לדוד ארוממך אלוהי המלך ואברכה שמך לעולם ועד", + "בכל־יום אברכך ואהללה שמך לעולם ועד", + "גדול יהוה ומהלל מאד ולגדלתו אין חקר", + "דור לדור ישבח מעשיך וגבורתיך יגידו", + "הדר כבוד הודך ודברי נפלאותיך אשיחה", + "ועזוז נוראתיך יאמרו וגדולתיך [וגדולתך] אספרנה", + "זכר רב־טובך יביעו וצדקתך ירננו", + "חנון ורחום יהוה ארך אפים וגדל־חסד", + "טוב־יהוה לכל ורחמיו על־כל־מעשיו", + "יודוך יהוה כל־מעשיך וחסידיך יברכוכה", + "כבוד מלכותך יאמרו וגבורתך ידברו", + "להודיע לבני האדם גבורתיו וכבוד הדר מלכותו", + "מלכותך מלכות כל־עלמים וממשלתך בכל־דור ודור", + "סומך יהוה לכל־הנפלים וזוקף לכל־הכפופים", + "עיני־כל אליך ישברו ואתה נותן־להם את־אכלם בעתו", + "פותח את־ידך ומשביע לכל־חי רצון", + "צדיק יהוה בכל־דרכיו וחסיד בכל־מעשיו", + "קרוב יהוה לכל־קראיו לכל אשר יקראהו באמת", + "רצון־יראיו יעשה ואת־שועתם ישמע ויושיעם", + "שומר יהוה את־כל־אהביו ואת כל־הרשעים ישמיד", + "תהלת יהוה ידבר־פי ויברך כל־בשר שם קדשו לעולם ועד" + ], + [ + "הללו־יה הללי נפשי את־יהוה", + "אהללה יהוה בחיי אזמרה לאלהי בעודי", + "אל־תבטחו בנדיבים בבן־אדם שאין לו תשועה", + "תצא רוחו ישב לאדמתו ביום ההוא אבדו עשתנתיו", + "אשרי שאל יעקב בעזרו שברו על־יהוה אלהיו", + "עשה שמים וארץ את־הים ואת־כל־אשר־בם השמר אמת לעולם", + "עשה משפט לעשוקים נתן לחם לרעבים יהוה מתיר אסורים", + "יהוה פקח עורים יהוה זקף כפופים יהוה אהב צדיקים", + "יהוה שמר את־גרים יתום ואלמנה יעודד ודרך רשעים יעות", + "ימלך יהוה לעולם אלהיך ציון לדר ודר הללו־יה" + ], + [ + "הללו יה כי־טוב זמרה אלהינו כי־נעים נאוה תהלה", + "בונה ירושלם יהוה נדחי ישראל יכנס", + "הרפא לשבורי לב ומחבש לעצבותם", + "מונה מספר לכוכבים לכלם שמות יקרא", + "גדול אדונינו ורב־כח לתבונתו אין מספר", + "מעודד ענוים יהוה משפיל רשעים עדי־ארץ", + "ענו ליהוה בתודה זמרו לאלהינו בכנור", + "המכסה שמים בעבים המכין לארץ מטר המצמיח הרים חציר", + "נותן לבהמה לחמה לבני ערב אשר יקראו", + "לא בגבורת הסוס יחפץ לא־בשוקי האיש ירצה", + "רוצה יהוה את־יראיו את־המיחלים לחסדו", + "שבחי ירושלם את־יהוה הללי אלהיך ציון", + "כי־חזק בריחי שעריך ברך בניך בקרבך", + "השם־גבולך שלום חלב חטים ישביעך", + "השלח אמרתו ארץ עד־מהרה ירוץ דברו", + "הנתן שלג כצמר כפור כאפר יפזר", + "משליך קרחו כפתים לפני קרתו מי יעמד", + "ישלח דברו וימסם ישב רוחו יזלו־מים", + "מגיד דברו [דבריו] ליעקב חקיו ומשפטיו לישראל", + "לא עשה כן לכל־גוי ומשפטים בל־ידעום הללו־יה" + ], + [ + "הללו יה הללו את־יהוה מן־השמים הללוהו במרומים", + "הללוהו כל־מלאכיו הללוהו כל־צבאו [צבאיו]", + "הללוהו שמש וירח הללוהו כל־כוכבי אור", + "הללוהו שמי השמים והמים אשר מעל השמים", + "יהללו את־שם יהוה כי הוא צוה ונבראו", + "ויעמידם לעד לעולם חק־נתן ולא יעבור", + "הללו את־יהוה מן־הארץ תנינים וכל־תהמות", + "אש וברד שלג וקיטור רוח סערה עשה דברו", + "ההרים וכל־גבעות עץ פרי וכל־ארזים", + "החיה וכל־בהמה רמש וצפור כנף", + "מלכי־ארץ וכל־לאמים שרים וכל־שפטי ארץ", + "בחורים וגם־בתולות זקנים עם־נערים", + "יהללו את־שם יהוה כי־נשגב שמו לבדו הודו על־ארץ ושמים", + "וירם קרן לעמו תהלה לכל־חסידיו לבני ישראל עם־קרבו הללו־יה" + ], + [ + "הללו יה שירו ליהוה שיר חדש תהלתו בקהל חסידים", + "ישמח ישראל בעשיו בני־ציון יגילו במלכם", + "יהללו שמו במחול בתף וכנור יזמרו־לו", + "כי־רוצה יהוה בעמו יפאר ענוים בישועה", + "יעלזו חסידים בכבוד ירננו על־משכבותם", + "רוממות אל בגרונם וחרב פיפיות בידם", + "לעשות נקמה בגוים תוכחת בל־אמים", + "לאסר מלכיהם בזקים ונכבדיהם בכבלי ברזל", + "לעשות בהם משפט כתוב הדר הוא לכל־חסידיו הללו־יה" + ], + [ + "הללו יה הללו־אל בקדשו הללוהו ברקיע עזו", + "הללוהו בגבורתיו הללוהו כרב גדלו", + "הללוהו בתקע שופר הללוהו בנבל וכנור", + "הללוהו בתף ומחול הללוהו במנים ועוגב", + "הללוהו בצלצלי־שמע הללוהו בצלצלי תרועה", + "כל הנשמה תהלל יה הללו־יה" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "תהילים", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Writings" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/29.json b/texts/torah/29.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..4af2642278d6d72c3765d693fa82730a9e4f801f --- /dev/null +++ b/texts/torah/29.json @@ -0,0 +1,998 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Proverbs", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "משלי שלמה בן־דוד מלך ישראל", + "לדעת חכמה ומוסר להבין אמרי בינה", + "לקחת מוסר השכל צדק ומשפט ומישרים", + "לתת לפתאים ערמה לנער דעת ומזמה", + "ישמע חכם ויוסף לקח ונבון תחבלות יקנה", + "להבין משל ומליצה דברי חכמים וחידתם", + "יראת יהוה ראשית דעת חכמה ומוסר אוילים בזו", + "שמע בני מוסר אביך ואל־תטש תורת אמך", + "כי לוית חן הם לראשך וענקים לגרגרתיך", + "בני אם־יפתוך חטאים אל־תבא", + "אם־יאמרו לכה אתנו נארבה לדם נצפנה לנקי חנם", + "נבלעם כשאול חיים ותמימים כיורדי בור", + "כל־הון יקר נמצא נמלא בתינו שלל", + "גורלך תפיל בתוכנו כיס אחד יהיה לכלנו", + "בני אל־תלך בדרך אתם מנע רגלך מנתיבתם", + "כי רגליהם לרע ירוצו וימהרו לשפך־דם", + "כי־חנם מזרה הרשת בעיני כל־בעל כנף", + "והם לדמם יארבו יצפנו לנפשתם", + "כן ארחות כל־בצע בצע את־נפש בעליו יקח", + "חכמות בחוץ תרנה ברחבות תתן קולה", + "בראש המיות תקרא בפתחי שערים בעיר אמריה תאמר", + "עד־מתי פתים תאהבו פתי ולצים לצון חמדו להם וכסילים ישנאו־דעת", + "תשובו לתוכחתי הנה אביעה לכם רוחי אודיעה דברי אתכם", + "יען קראתי ותמאנו נטיתי ידי ואין מקשיב", + "ותפרעו כל־עצתי ותוכחתי לא אביתם", + "גם־אני באידכם אשחק אלעג בבא פחדכם", + "בבא כשאוה [כשואה ] פחדכם ואידכם כסופה יאתה בבא עליכם צרה וצוקה", + "אז יקראנני ולא אענה ישחרנני ולא ימצאנני", + "תחת כי־שנאו דעת ויראת יהוה לא בחרו", + "לא־אבו לעצתי נאצו כל־תוכחתי", + "ויאכלו מפרי דרכם וממעצתיהם ישבעו", + "כי משובת פתים תהרגם ושלות כסילים תאבדם", + "ושמע לי ישכן־בטח ושאנן מפחד רעה" + ], + [ + "בני אם־תקח אמרי ומצותי תצפן אתך", + "להקשיב לחכמה אזנך תטה לבך לתבונה", + "כי אם לבינה תקרא לתבונה תתן קולך", + "אם־תבקשנה ככסף וכמטמונים תחפשנה", + "אז תבין יראת יהוה ודעת אלהים תמצא", + "כי־יהוה יתן חכמה מפיו דעת ותבונה", + "וצפן [יצפן] לישרים תושיה מגן להלכי תם", + "לנצר ארחות משפט ודרך חסידו [חסידיו] ישמר", + "אז תבין צדק ומשפט ומישרים כל־מעגל־טוב", + "כי־תבוא חכמה בלבך ודעת לנפשך ינעם", + "מזמה תשמר עליך תבונה תנצרכה", + "להצילך מדרך רע מאיש מדבר תהפכות", + "העזבים ארחות ישר ללכת בדרכי־חשך", + "השמחים לעשות רע יגילו בתהפכות רע", + "אשר ארחתיהם עקשים ונלוזים במעגלותם", + "להצילך מאשה זרה מנכריה אמריה החליקה", + "העזבת אלוף נעוריה ואת־ברית אלהיה שכחה", + "כי שחה אל־מות ביתה ואל־רפאים מעגלתיה", + "כל־באיה לא ישובון ולא־ישיגו ארחות חיים", + "למען תלך בדרך טובים וארחות צדיקים תשמר", + "כי־ישרים ישכנו ארץ ותמימים יותרו בה", + "ורשעים מארץ יכרתו ובוגדים יסחו ממנה" + ], + [ + "בני תורתי אל־תשכח ומצותי יצר לבך", + "כי ארך ימים ושנות חיים ושלום יוסיפו לך", + "חסד ואמת אל־יעזבך קשרם על־גרגרותיך כתבם על־לוח לבך", + "ומצא־חן ושכל־טוב בעיני אלהים ואדם", + "בטח אל־יהוה בכל־לבך ואל־בינתך אל־תשען", + "בכל־דרכיך דעהו והוא יישר ארחתיך", + "אל־תהי חכם בעיניך ירא את־יהוה וסור מרע", + "רפאות תהי לשרך ושקוי לעצמותיך", + "כבד את־יהוה מהונך ומראשית כל־תבואתך", + "וימלאו אסמיך שבע ותירוש יקביך יפרצו", + "מוסר יהוה בני אל־תמאס ואל־תקץ בתוכחתו", + "כי את אשר יאהב יהוה יוכיח וכאב את־בן ירצה", + "אשרי אדם מצא חכמה ואדם יפיק תבונה", + "כי טוב סחרה מסחר־כסף ומחרוץ תבואתה", + "יקרה היא מפניים [מפנינים] וכל־חפציך לא ישוו־בה", + "ארך ימים בימינה בשמאולה עשר וכבוד", + "דרכיה דרכי־נעם וכל־נתיבותיה שלום", + "עץ־חיים היא למחזיקים בה ותמכיה מאשר", + "יהוה בחכמה יסד־ארץ כונן שמים בתבונה", + "בדעתו תהומות נבקעו ושחקים ירעפו־טל", + "בני אל־ילזו מעיניך נצר תשיה ומזמה", + "ויהיו חיים לנפשך וחן לגרגרתיך", + "אז תלך לבטח דרכך ורגלך לא תגוף", + "אם־תשכב לא־תפחד ושכבת וערבה שנתך", + "אל־תירא מפחד פתאם ומשאת רשעים כי תבא", + "כי־יהוה יהיה בכסלך ושמר רגלך מלכד", + "אל־תמנע־טוב מבעליו בהיות לאל ידיך [ידך] לעשות", + "אל־תאמר לרעיך [לרעך ] לך ושוב ומחר אתן ויש אתך", + "אל־תחרש על־רעך רעה והוא־יושב לבטח אתך", + "אל־תרוב [תריב] עם־אדם חנם אם־לא גמלך רעה", + "אל־תקנא באיש חמס ואל־תבחר בכל־דרכיו", + "כי תועבת יהוה נלוז ואת־ישרים סודו", + "מארת יהוה בבית רשע ונוה צדיקים יברך", + "אם־ללצים הוא־יליץ ולעניים [ולענוים] יתן־חן", + "כבוד חכמים ינחלו וכסילים מרים קלון" + ], + [ + "שמעו בנים מוסר אב והקשיבו לדעת בינה", + "כי לקח טוב נתתי לכם תורתי אל־תעזבו", + "כי־בן הייתי לאבי רך ויחיד לפני אמי", + "וירני ויאמר לי יתמך־דברי לבך שמר מצותי וחיה", + "קנה חכמה קנה בינה אל־תשכח ואל־תט מאמרי־פי", + "אל־תעזבה ותשמרך אהבה ותצרך", + "ראשית חכמה קנה חכמה ובכל־קנינך קנה בינה", + "סלסלה ותרוממך תכבדך כי תחבקנה", + "תתן לראשך לוית־חן עטרת תפארת תמגנך", + "שמע בני וקח אמרי וירבו לך שנות חיים", + "בדרך חכמה הרתיך הדרכתיך במעגלי־ישר", + "בלכתך לא־יצר צעדך ואם־תרוץ לא תכשל", + "החזק במוסר אל־תרף נצרה כי־היא חייך", + "בארח רשעים אל־תבא ואל־תאשר בדרך רעים", + "פרעהו אל־תעבר־בו שטה מעליו ועבור", + "כי לא ישנו אם־לא ירעו ונגזלה שנתם אם־לא יכשולו [יכשילו]", + "כי לחמו לחם רשע ויין חמסים ישתו", + "וארח צדיקים כאור נגה הולך ואור עד־נכון היום", + "דרך רשעים כאפלה לא ידעו במה יכשלו", + "בני לדברי הקשיבה לאמרי הט־אזנך", + "אל־יליזו מעיניך שמרם בתוך לבבך", + "כי־חיים הם למצאיהם ולכל־בשרו מרפא", + "מכל־משמר נצר לבך כי־ממנו תוצאות חיים", + "הסר ממך עקשות פה ולזות שפתים הרחק ממך", + "עיניך לנכח יביטו ועפעפיך יישרו נגדך", + "פלס מעגל רגלך וכל־דרכיך יכנו", + "אל־תט־ימין ושמאול הסר רגלך מרע" + ], + [ + "בני לחכמתי הקשיבה לתבונתי הט־אזנך", + "לשמר מזמות ודעת שפתיך ינצרו", + "כי נפת תטפנה שפתי זרה וחלק משמן חכה", + "ואחריתה מרה כלענה חדה כחרב פיות", + "רגליה ירדות מות שאול צעדיה יתמכו", + "ארח חיים פן־תפלס נעו מעגלתיה לא תדע", + "ועתה בנים שמעו־לי ואל־תסורו מאמרי־פי", + "הרחק מעליה דרכך ואל־תקרב אל־פתח ביתה", + "פן־תתן לאחרים הודך ושנתיך לאכזרי", + "פן־ישבעו זרים כחך ועצביך בבית נכרי", + "ונהמת באחריתך בכלות בשרך ושארך", + "ואמרת איך שנאתי מוסר ותוכחת נאץ לבי", + "ולא־שמעתי בקול מורי ולמלמדי לא־הטיתי אזני", + "כמעט הייתי בכל־רע בתוך קהל ועדה", + "שתה־מים מבורך ונזלים מתוך בארך", + "יפוצו מעינתיך חוצה ברחבות פלגי־מים", + "יהיו־לך לבדך ואין לזרים אתך", + "יהי־מקורך ברוך ושמח מאשת נעורך", + "אילת אהבים ויעלת־חן דדיה ירוך בכל־עת באהבתה תשגה תמיד", + "ולמה תשגה בני בזרה ותחבק חק נכריה", + "כי נכח עיני יהוה דרכי־איש וכל־מעגלתיו מפלס", + "עוונותיו ילכדנו את־הרשע ובחבלי חטאתו יתמך", + "הוא ימות באין מוסר וברב אולתו ישגה" + ], + [ + "בני אם־ערבת לרעך תקעת לזר כפיך", + "נוקשת באמרי־פיך נלכדת באמרי־פיך", + "עשה זאת אפוא בני והנצל כי באת בכף־רעך לך התרפס ורהב רעיך", + "אל־תתן שנה לעיניך ותנומה לעפעפיך", + "הנצל כצבי מיד וכצפור מיד יקוש", + "לך־אל־נמלה עצל ראה דרכיה וחכם", + "אשר אין־לה קצין שטר ומשל", + "תכין בקיץ לחמה אגרה בקציר מאכלה", + "עד־מתי עצל תשכב מתי תקום משנתך", + "מעט שנות מעט תנומות מעט חבק ידים לשכב", + "ובא־כמהלך ראשך ומחסרך כאיש מגן", + "אדם בליעל איש און הולך עקשות פה", + "קרץ בעינו מלל ברגלו מרה באצבעתיו", + "תהפכות בלבו חרש רע בכל־עת מדנים [מדינים] ישלח", + "על־כן פתאם יבוא אידו פתע ישבר ואין מרפא", + "שש־הנה שנא יהוה ושבע תועבות [תועבת] נפשו", + "עינים רמות לשון שקר וידים שפכות דם־נקי", + "לב חרש מחשבות און רגלים ממהרות לרוץ לרעה", + "יפיח כזבים עד שקר ומשלח מדנים בין אחים", + "נצר בני מצות אביך ואל־תטש תורת אמך", + "קשרם על־לבך תמיד ענדם על־גרגרתך", + "בהתהלכך תנחה אתך בשכבך תשמר עליך והקיצות היא תשיחך", + "כי נר מצוה ותורה אור ודרך חיים תוכחות מוסר", + "לשמרך מאשת רע מחלקת לשון נכריה", + "אל־תחמד יפיה בלבבך ואל־תקחך בעפעפיה", + "כי בעד־אשה זונה עד־ככר לחם ואשת איש נפש יקרה תצוד", + "היחתה איש אש בחיקו ובגדיו לא תשרפנה", + "אם־יהלך איש על־הגחלים ורגליו לא תכוינה", + "כן הבא אל־אשת רעהו לא ינקה כל־הנגע בה", + "לא־יבוזו לגנב כי יגנוב למלא נפשו כי ירעב", + "ונמצא ישלם שבעתים את־כל־הון ביתו יתן", + "נאף אשה חסר־לב משחית נפשו הוא יעשנה", + "נגע־וקלון ימצא וחרפתו לא תמחה", + "כי־קנאה חמת־גבר ולא־יחמול ביום נקם", + "לא־ישא פני כל־כפר ולא־יאבה כי תרבה־שחד" + ], + [ + "בני שמר אמרי ומצותי תצפן אתך", + "שמר מצותי וחיה ותורתי כאישון עיניך", + "קשרם על־אצבעתיך כתבם על־לוח לבך", + "אמר לחכמה אחתי את ומדע לבינה תקרא", + "לשמרך מאשה זרה מנכריה אמריה החליקה", + "כי בחלון ביתי בעד אשנבי נשקפתי", + "וארא בפתאים אבינה בבנים נער חסר־לב", + "עבר בשוק אצל פנה ודרך ביתה יצעד", + "בנשף־בערב יום באישון לילה ואפלה", + "והנה אשה לקראתו שית זונה ונצרת לב", + "המיה היא וסררת בביתה לא־ישכנו רגליה", + "פעם בחוץ פעם ברחבות ואצל כל־פנה תארב", + "והחזיקה בו ונשקה־לו העזה פניה ותאמר לו", + "זבחי שלמים עלי היום שלמתי נדרי", + "על־כן יצאתי לקראתך לשחר פניך ואמצאך", + "מרבדים רבדתי ערשי חטבות אטון מצרים", + "נפתי משכבי מר אהלים וקנמון", + "לכה נרוה דדים עד־הבקר נתעלסה באהבים", + "כי אין האיש בביתו הלך בדרך מרחוק", + "צרור־הכסף לקח בידו ליום הכסא יבא ביתו", + "הטתו ברב לקחה בחלק שפתיה תדיחנו", + "הולך אחריה פתאם כשור אל־טבח יבוא וכעכס אל־מוסר אויל", + "עד יפלח חץ כבדו כמהר צפור אל־פח ולא־ידע כי־בנפשו הוא", + "ועתה בנים שמעו־לי והקשיבו לאמרי־פי", + "אל־ישט אל־דרכיה לבך אל־תתע בנתיבותיה", + "כי־רבים חללים הפילה ועצמים כל־הרגיה", + "דרכי שאול ביתה ירדות אל־חדרי־מות" + ], + [ + "הלא־חכמה תקרא ותבונה תתן קולה", + "בראש־מרומים עלי־דרך בית נתיבות נצבה", + "ליד־שערים לפי־קרת מבוא פתחים תרנה", + "אליכם אישים אקרא וקולי אל־בני אדם", + "הבינו פתאים ערמה וכסילים הבינו לב", + "שמעו כי־נגידים אדבר ומפתח שפתי מישרים", + "כי־אמת יהגה חכי ותועבת שפתי רשע", + "בצדק כל־אמרי־פי אין בהם נפתל ועקש", + "כלם נכחים למבין וישרים למצאי דעת", + "קחו־מוסרי ואל־כסף ודעת מחרוץ נבחר", + "כי־טובה חכמה מפנינים וכל־חפצים לא ישוו־בה", + "א‍ני־חכמה שכנתי ערמה ודעת מזמות אמצא", + "יראת יהוה שנאת רע גאה וגאון ודרך רע ופי תהפכות שנאתי", + "לי־עצה ותושיה אני בינה לי גבורה", + "בי מלכים ימלכו ורוזנים יחקקו צדק", + "בי שרים ישרו ונדיבים כל־שפטי צדק", + "אני אהביה [אהבי] אהב ומשחרי ימצאנני", + "עשר־וכבוד אתי הון עתק וצדקה", + "טוב פריי מחרוץ ומפז ותבואתי מכסף נבחר", + "בארח־צדקה אהלך בתוך נתיבות משפט", + "להנחיל אהבי יש ואצרתיהם אמלא", + "יהוה קנני ראשית דרכו קדם מפעליו מאז", + "מעולם נסכתי מראש מקדמי־ארץ", + "באין־תהמות חוללתי באין מעינות נכבדי־מים", + "בטרם הרים הטבעו לפני גבעות חוללתי", + "עד־לא עשה ארץ וחוצות וראש עפרות תבל", + "בהכינו שמים שם אני בחוקו חוג על־פני תהום", + "באמצו שחקים ממעל בעזוז עינות תהום", + "בשומו לים חקו ומים לא יעברו־פיו בחוקו מוסדי ארץ", + "ואהיה אצלו אמון ואהיה שעשעים יום יום משחקת לפניו בכל־עת", + "משחקת בתבל ארצו ושעשעי את־בני אדם", + "ועתה בנים שמעו־לי ואשרי דרכי ישמרו", + "שמעו מוסר וחכמו ואל־תפרעו", + "אשרי אדם שמע לי לשקד על־דלתתי יום יום לשמר מזוזת פתחי", + "כי מצאי מצאי [מצא] חיים ויפק רצון מיהוה", + "וחטאי חמס נפשו כל־משנאי אהבו מות" + ], + [ + "חכמות בנתה ביתה חצבה עמודיה שבעה", + "טבחה טבחה מסכה יינה אף ערכה שלחנה", + "שלחה נערתיה תקרא על־גפי מרמי קרת", + "מי־פתי יסר הנה חסר־לב אמרה לו", + "לכו לחמו בלחמי ושתו ביין מסכתי", + "עזבו פתאים וחיו ואשרו בדרך בינה", + "יסר לץ לקח לו קלון ומוכיח לרשע מומו", + "אל־תוכח לץ פן־ישנאך הוכח לחכם ויאהבך", + "תן לחכם ויחכם־עוד הודע לצדיק ויוסף לקח", + "תחלת חכמה יראת יהוה ודעת קדשים בינה", + "כי־בי ירבו ימיך ויוסיפו לך שנות חיים", + "אם־חכמת חכמת לך ולצת לבדך תשא", + "אשת כסילות המיה פתיות ובל־ידעה מה", + "וישבה לפתח ביתה על־כסא מרמי קרת", + "לקרא לעברי־דרך המישרים ארחותם", + "מי־פתי יסר הנה וחסר־לב ואמרה לו", + "מים־גנובים ימתקו ולחם סתרים ינעם", + "ולא־ידע כי־רפאים שם בעמקי שאול קראיה" + ], + [ + "משלי שלמה בן חכם ישמח־אב ובן כסיל תוגת אמו", + "לא־יועילו אוצרות רשע וצדקה תציל ממות", + "לא־ירעיב יהוה נפש צדיק והות רשעים יהדף", + "ראש עשה כף־רמיה ויד חרוצים תעשיר", + "אגר בקיץ בן משכיל נרדם בקציר בן מביש", + "ברכות לראש צדיק ופי רשעים יכסה חמס", + "זכר צדיק לברכה ושם רשעים ירקב", + "חכם־לב יקח מצות ואויל שפתים ילבט", + "הולך בתם ילך בטח ומעקש דרכיו יודע", + "קרץ עין יתן עצבת ואויל שפתים ילבט", + "מקור חיים פי צדיק ופי רשעים יכסה חמס", + "שנאה תעורר מדנים ועל כל־פשעים תכסה אהבה", + "בשפתי נבון תמצא חכמה ושבט לגו חסר־לב", + "חכמים יצפנו־דעת ופי־אויל מחתה קרבה", + "הון עשיר קרית עזו מחתת דלים רישם", + "פעלת צדיק לחיים תבואת רשע לחטאת", + "ארח לחיים שומר מוסר ועוזב תוכחת מתעה", + "מכסה שנאה שפתי־שקר ומוצא דבה הוא כסיל", + "ברב דברים לא יחדל־פשע וחשך שפתיו משכיל", + "כסף נבחר לשון צדיק לב רשעים כמעט", + "שפתי צדיק ירעו רבים ואוילים בחסר־לב ימותו", + "ברכת יהוה היא תעשיר ולא־יוסף עצב עמה", + "כשחוק לכסיל עשות זמה וחכמה לאיש תבונה", + "מגורת רשע היא תבואנו ותאות צדיקים יתן", + "כעבור סופה ואין רשע וצדיק יסוד עולם", + "כחמץ לשנים וכעשן לעינים כן העצל לשלחיו", + "יראת יהוה תוסיף ימים ושנות רשעים תקצרנה", + "תוחלת צדיקים שמחה ותקות רשעים תאבד", + "מעוז לתם דרך יהוה ומחתה לפעלי און", + "צדיק לעולם בל־ימוט ורשעים לא ישכנו־ארץ", + "פי־צדיק ינוב חכמה ולשון תהפכות תכרת", + "שפתי צדיק ידעון רצון ופי רשעים תהפכות" + ], + [ + "מאזני מרמה תועבת יהוה ואבן שלמה רצונו", + "בא־זדון ויבא קלון ואת־צנועים חכמה", + "תמת ישרים תנחם וסלף בוגדים ושדם [ישדם]", + "לא־יועיל הון ביום עברה וצדקה תציל ממות", + "צדקת תמים תישר דרכו וברשעתו יפל רשע", + "צדקת ישרים תצילם ובהות בגדים ילכדו", + "במות אדם רשע תאבד תקוה ותוחלת אונים אבדה", + "צדיק מצרה נחלץ ויבא רשע תחתיו", + "בפה חנף ישחת רעהו ובדעת צדיקים יחלצו", + "בטוב צדיקים תעלץ קריה ובאבד רשעים רנה", + "בברכת ישרים תרום קרת ובפי רשעים תהרס", + "בז־לרעהו חסר־לב ואיש תבונות יחריש", + "הולך רכיל מגלה־סוד ונאמן־רוח מכסה דבר", + "באין תחבלות יפל־עם ותשועה ברב יועץ", + "רע־ירוע כי־ערב זר ושנא תקעים בוטח", + "אשת־חן תתמך כבוד ועריצים יתמכו־עשר", + "גמל נפשו איש חסד ועכר שארו אכזרי", + "רשע עשה פעלת־שקר וזרע צדקה שכר אמת", + "כן־צדקה לחיים ומרדף רעה למותו", + "תועבת יהוה עקשי־לב ורצונו תמימי דרך", + "יד ליד לא־ינקה רע וזרע צדיקים נמלט", + "נזם זהב באף חזיר אשה יפה וסרת טעם", + "תאות צדיקים אך־טוב תקות רשעים עברה", + "יש מפזר ונוסף עוד וחושך מישר אך־למחסור", + "נפש־ברכה תדשן ומרוה גם־הוא יורא", + "מנע בר יקבהו לאום וברכה לראש משביר", + "שחר טוב יבקש רצון ודרש רעה תבואנו", + "בוטח בעשרו הוא יפל וכעלה צדיקים יפרחו", + "עוכר ביתו ינחל־רוח ועבד אויל לחכם־לב", + "פרי־צדיק עץ חיים ולקח נפשות חכם", + "הן צדיק בארץ ישלם אף כי־רשע וחוטא" + ], + [ + "אהב מוסר אהב דעת ושנא תוכחת בער", + "טוב יפיק רצון מיהוה ואיש מזמות ירשיע", + "לא־יכון אדם ברשע ושרש צדיקים בל־ימוט", + "אשת־חיל עטרת בעלה וכרקב בעצמותיו מבישה", + "מחשבות צדיקים משפט תחבלות רשעים מרמה", + "דברי רשעים ארב־דם ופי ישרים יצילם", + "הפוך רשעים ואינם ובית צדיקים יעמד", + "לפי־שכלו יהלל־איש ונעוה־לב יהיה לבוז", + "טוב נקלה ועבד לו ממתכבד וחסר־לחם", + "יודע צדיק נפש בהמתו ורחמי רשעים אכזרי", + "עבד אדמתו ישבע־לחם ומרדף ריקים חסר־לב", + "חמד רשע מצוד רעים ושרש צדיקים יתן", + "בפשע שפתים מוקש רע ויצא מצרה צדיק", + "מפרי פי־איש ישבע־טוב וגמול ידי־אדם ישוב [ישיב] לו", + "דרך אויל ישר בעיניו ושמע לעצה חכם", + "אויל ביום יודע כעסו וכסה קלון ערום", + "יפיח אמונה יגיד צדק ועד שקרים מרמה", + "יש בוטה כמדקרות חרב ולשון חכמים מרפא", + "שפת־אמת תכון לעד ועד־ארגיעה לשון שקר", + "מרמה בלב־חרשי רע וליעצי שלום שמחה", + "לא־יאנה לצדיק כל־און ורשעים מלאו רע", + "תועבת יהוה שפתי־שקר ועשי אמונה רצונו", + "אדם ערום כסה דעת ולב כסילים יקרא אולת", + "יד־חרוצים תמשול ורמיה תהיה למס", + "דאגה בלב־איש ישחנה ודבר טוב ישמחנה", + "יתר מרעהו צדיק ודרך רשעים תתעם", + "לא־יחרך רמיה צידו והון־אדם יקר חרוץ", + "בארח־צדקה חיים ודרך נתיבה אל־מות" + ], + [ + "בן חכם מוסר אב ולץ לא־שמע גערה", + "מפרי פי־איש יאכל טוב ונפש בגדים חמס", + "נצר פיו שמר נפשו פשק שפתיו מחתה־לו", + "מתאוה ואין נפשו עצל ונפש חרצים תדשן", + "דבר־שקר ישנא צדיק ורשע יבאיש ויחפיר", + "צדקה תצר תם־דרך ורשעה תסלף חטאת", + "יש מתעשר ואין כל מתרושש והון רב", + "כפר נפש־איש עשרו ורש לא־שמע גערה", + "אור־צדיקים ישמח ונר רשעים ידעך", + "רק־בזדון יתן מצה ואת־נועצים חכמה", + "הון מהבל ימעט וקבץ על־יד ירבה", + "תוחלת ממשכה מחלה־לב ועץ חיים תאוה באה", + "בז לדבר יחבל לו וירא מצוה הוא ישלם", + "תורת חכם מקור חיים לסור ממקשי מות", + "שכל־טוב יתן־חן ודרך בגדים איתן", + "כל־ערום יעשה בדעת וכסיל יפרש אולת", + "מלאך רשע יפל ברע וציר אמונים מרפא", + "ריש וקלון פורע מוסר ושומר תוכחת יכבד", + "תאוה נהיה תערב לנפש ותועבת כסילים סור מרע", + "הלוך [הולך] את־חכמים וחכם [יחכם] ורעה כסילים ירוע", + "חטאים תרדף רעה ואת־צדיקים ישלם־טוב", + "טוב ינחיל בני־בנים וצפון לצדיק חיל חוטא", + "רב־אכל ניר ראשים ויש נספה בלא משפט", + "חושך שבטו שונא בנו ואהבו שחרו מוסר", + "צדיק אכל לשבע נפשו ובטן רשעים תחסר" + ], + [ + "חכמות נשים בנתה ביתה ואולת בידיה תהרסנו", + "הולך בישרו ירא יהוה ונלוז דרכיו בוזהו", + "בפי־אויל חטר גאוה ושפתי חכמים תשמורם", + "באין אלפים אבוס בר ורב־תבואות בכח שור", + "עד אמונים לא יכזב ויפיח כזבים עד שקר", + "בקש־לץ חכמה ואין ודעת לנבון נקל", + "לך מנגד לאיש כסיל ובל־ידעת שפתי־דעת", + "חכמת ערום הבין דרכו ואולת כסילים מרמה", + "אולים יליץ אשם ובין ישרים רצון", + "לב יודע מרת נפשו ובשמחתו לא־יתערב זר", + "בית רשעים ישמד ואהל ישרים יפריח", + "יש דרך ישר לפני־איש ואחריתה דרכי־מות", + "גם־בשחוק יכאב־לב ואחריתה שמחה תוגה", + "מדרכיו ישבע סוג לב ומעליו איש טוב", + "פתי יאמין לכל־דבר וערום יבין לאשרו", + "חכם ירא וסר מרע וכסיל מתעבר ובוטח", + "קצר־אפים יעשה אולת ואיש מזמות ישנא", + "נחלו פתאים אולת וערומים יכתרו דעת", + "שחו רעים לפני טובים ורשעים על־שערי צדיק", + "גם־לרעהו ישנא רש ואהבי עשיר רבים", + "בז־לרעהו חוטא ומחונן עניים [ענוים] אשריו", + "ה‍לוא־יתעו חרשי רע וחסד ואמת חרשי טוב", + "בכל־עצב יהיה מותר ודבר־שפתים אך־למחסור", + "עטרת חכמים עשרם אולת כסילים אולת", + "מציל נפשות עד אמת ויפח כזבים מרמה", + "ביראת יהוה מבטח־עז ולבניו יהיה מחסה", + "יראת יהוה מקור חיים לסור ממקשי מות", + "ברב־עם הדרת־מלך ובאפס לאם מחתת רזון", + "ארך אפים רב־תבונה וקצר־רוח מרים אולת", + "חיי בשרים לב מרפא ורקב עצמות קנאה", + "עשק־דל חרף עשהו ומכבדו חנן אביון", + "ברעתו ידחה רשע וחסה במותו צדיק", + "בלב נבון תנוח חכמה ובקרב כסילים תודע", + "צדקה תרומם־גוי וחסד לאמים חטאת", + "רצון־מלך לעבד משכיל ועברתו תהיה מביש" + ], + [ + "מענה־רך ישיב חמה ודבר־עצב יעלה־אף", + "לשון חכמים תיטיב דעת ופי כסילים יביע אולת", + "בכל־מקום עיני יהוה צפות רעים וטובים", + "מרפא לשון עץ חיים וסלף בה שבר ברוח", + "אויל ינאץ מוסר אביו ושמר תוכחת יערם", + "בית צדיק חסן רב ובתבואת רשע נעכרת", + "שפתי חכמים יזרו דעת ולב כסילים לא־כן", + "זבח רשעים תועבת יהוה ותפלת ישרים רצונו", + "תועבת יהוה דרך רשע ומרדף צדקה יאהב", + "מוסר רע לעזב ארח שונא תוכחת ימות", + "שאול ואבדון נגד יהוה אף כי־לבות בני־אדם", + "לא יאהב־לץ הוכח לו אל־חכמים לא ילך", + "לב שמח ייטב פנים ובעצבת־לב רוח נכאה", + "לב נבון יבקש־דעת ופני [ופי] כסילים ירעה אולת", + "כל־ימי עני רעים וטוב־לב משתה תמיד", + "טוב־מעט ביראת יהוה מאוצר רב ומהומה בו", + "טוב ארחת ירק ואהבה־שם משור אבוס ושנאה־בו", + "איש חמה יגרה מדון וארך אפים ישקיט ריב", + "דרך עצל כמשכת חדק וארח ישרים סללה", + "בן חכם ישמח־אב וכסיל אדם בוזה אמו", + "אולת שמחה לחסר־לב ואיש תבונה יישר־לכת", + "הפר מחשבות באין סוד וברב יועצים תקום", + "שמחה לאיש במענה־פיו ודבר בעתו מה־טוב", + "ארח חיים למעלה למשכיל למען סור משאול מטה", + "בית גאים יסח יהוה ויצב גבול אלמנה", + "תועבת יהוה מחשבות רע וטהרים אמרי־נעם", + "עכר ביתו בוצע בצע ושונא מתנת יחיה", + "לב צדיק יהגה לענות ופי רשעים יביע רעות", + "רחוק יהוה מרשעים ותפלת צדיקים ישמע", + "מאור־עינים ישמח־לב שמועה טובה תדשן־עצם", + "אזן שמעת תוכחת חיים בקרב חכמים תלין", + "פורע מוסר מואס נפשו ושומע תוכחת קונה לב", + "יראת יהוה מוסר חכמה ולפני כבוד ענוה" + ], + [ + "לאדם מערכי־לב ומיהוה מענה לשון", + "כל־דרכי־איש זך בעיניו ותכן רוחות יהוה", + "גל אל־יהוה מעשיך ויכנו מחשבתיך", + "כל פעל יהוה למענהו וגם־רשע ליום רעה", + "תועבת יהוה כל־גבה־לב יד ליד לא ינקה", + "בחסד ואמת יכפר עון וביראת יהוה סור מרע", + "ברצות יהוה דרכי־איש גם־אויביו ישלם אתו", + "טוב־מעט בצדקה מרב תבואות בלא משפט", + "לב אדם יחשב דרכו ויהוה יכין צעדו", + "קסם על־שפתי־מלך במשפט לא ימעל־פיו", + "פלס ומאזני משפט ליהוה מעשהו כל־אבני־כיס", + "תועבת מלכים עשות רשע כי בצדקה יכון כסא", + "רצון מלכים שפתי־צדק ודבר ישרים יאהב", + "חמת־מלך מלאכי־מות ואיש חכם יכפרנה", + "באור־פני־מלך חיים ורצונו כעב מלקוש", + "קנה־חכמה מה־טוב מחרוץ וקנות בינה נבחר מכסף", + "מסלת ישרים סור מרע שמר נפשו נצר דרכו", + "לפני־שבר גאון ולפני כשלון גבה רוח", + "טוב שפל־רוח את־עניים [ענוים] מחלק שלל את־גאים", + "משכיל על־דבר ימצא־טוב ובוטח ביהוה אשריו", + "לחכם־לב יקרא נבון ומתק שפתים יסיף לקח", + "מקור חיים שכל בעליו ומוסר אולים אולת", + "לב חכם ישכיל פיהו ועל־שפתיו יסיף לקח", + "צוף־דבש אמרי־נעם מתוק לנפש ומרפא לעצם", + "יש דרך ישר לפני־איש ואחריתה דרכי־מות", + "נפש עמל עמלה לו כי־אכף עליו פיהו", + "איש בליעל כרה רעה ועל־שפתיו [שפתו] כאש צרבת", + "איש תהפכות ישלח מדון ונרגן מפריד אלוף", + "איש חמס יפתה רעהו והוליכו בדרך לא־טוב", + "עצה עיניו לחשב תהפכות קרץ שפתיו כלה רעה", + "עטרת תפארת שיבה בדרך צדקה תמצא", + "טוב ארך אפים מגבור ומשל ברוחו מלכד עיר", + "בחיק יוטל את־הגורל ומיהוה כל־משפטו" + ], + [ + "טוב פת חרבה ושלוה־בה מבית מלא זבחי־ריב", + "עבד־משכיל ימשל בבן מביש ובתוך אחים יחלק נחלה", + "מצרף לכסף וכור לזהב ובחן לבות יהוה", + "מרע מקשיב על־שפת־און שקר מזין על־לשון הות", + "לעג לרש חרף עשהו שמח לאיד לא ינקה", + "עטרת זקנים בני בנים ותפארת בנים אבותם", + "לא־נאוה לנבל שפת־יתר אף כי־לנדיב שפת־שקר", + "אבן־חן השחד בעיני בעליו אל־כל־אשר יפנה ישכיל", + "מכסה־פשע מבקש אהבה ושנה בדבר מפריד אלוף", + "תחת גערה במבין מהכות כסיל מאה", + "אך־מרי יבקש־רע ומלאך אכזרי ישלח־בו", + "פגוש דב שכול באיש ואל־כסיל באולתו", + "משיב רעה תחת טובה לא־תמיש [תמוש] רעה מביתו", + "פוטר מים ראשית מדון ולפני התגלע הריב נטוש", + "מצדיק רשע ומרשיע צדיק תועבת יהוה גם־שניהם", + "למה־זה מחיר ביד־כסיל לקנות חכמה ולב־אין", + "בכל־עת אהב הרע ואח לצרה יולד", + "אדם חסר־לב תוקע כף ערב ערבה לפני רעהו", + "אהב פשע אהב מצה מגביה פתחו מבקש־שבר", + "עקש־לב לא ימצא־טוב ונהפך בלשונו יפול ברעה", + "ילד כסיל לתוגה לו ולא־ישמח אבי נבל", + "לב שמח ייטב גהה ורוח נכאה תיבש־גרם", + "שחד מחיק רשע יקח להטות ארחות משפט", + "את־פני מבין חכמה ועיני כסיל בקצה־ארץ", + "כעס לאביו בן כסיל וממר ליולדתו", + "גם ענוש לצדיק לא־טוב להכות נדיבים על־ישר", + "חושך אמריו יודע דעת וקר־[יקר־] רוח איש תבונה", + "גם אויל מחריש חכם יחשב אטם שפתיו נבון" + ], + [ + "לתאוה יבקש נפרד בכל־תושיה יתגלע", + "לא־יחפץ כסיל בתבונה כי אם־בהתגלות לבו", + "בבוא־רשע בא גם־בוז ועם־קלון חרפה", + "מים עמקים דברי פי־איש נחל נבע מקור חכמה", + "שאת פני־רשע לא־טוב להטות צדיק במשפט", + "שפתי כסיל יבאו בריב ופיו למהלמות יקרא", + "פי־כסיל מחתה־לו ושפתיו מוקש נפשו", + "דברי נרגן כמתלהמים והם ירדו חדרי־בטן", + "גם מתרפה במלאכתו אח הוא לבעל משחית", + "מגדל־עז שם יהוה בו־ירוץ צדיק ונשגב", + "הון עשיר קרית עזו וכחומה נשגבה במשכיתו", + "לפני־שבר יגבה לב־איש ולפני כבוד ענוה", + "משיב דבר בטרם ישמע אולת היא־לו וכלמה", + "רוח־איש יכלכל מחלהו ורוח נכאה מי ישאנה", + "לב נבון יקנה־דעת ואזן חכמים תבקש־דעת", + "מתן אדם ירחיב לו ולפני גדלים ינחנו", + "צדיק הראשון בריבו יבא־[ובא־] רעהו וחקרו", + "מדינים ישבית הגורל ובין עצומים יפריד", + "אח נפשע מקרית־עז ומדונים [ומדינים] כבריח ארמון", + "מפרי פי־איש תשבע בטנו תבואת שפתיו ישבע", + "מות וחיים ביד־לשון ואהביה יאכל פריה", + "מצא אשה מצא טוב ויפק רצון מיהוה", + "תחנונים ידבר־רש ועשיר יענה עזות", + "איש רעים להתרעע ויש אהב דבק מאח" + ], + [ + "טוב־רש הולך בתמו מעקש שפתיו והוא כסיל", + "גם בלא־דעת נפש לא־טוב ואץ ברגלים חוטא", + "אולת אדם תסלף דרכו ועל־יהוה יזעף לבו", + "הון יסיף רעים רבים ודל מרעהו יפרד", + "עד שקרים לא ינקה ויפיח כזבים לא ימלט", + "רבים יחלו פני־נדיב וכל־הרע לאיש מתן", + "כל אחי־רש שנאהו אף כי מרעהו רחקו ממנו מרדף אמרים לא־[לו־] המה", + "קנה־לב אהב נפשו שמר תבונה למצא־טוב", + "עד שקרים לא ינקה ויפיח כזבים יאבד", + "לא־נאוה לכסיל תענוג אף כי־לעבד משל בשרים", + "שכל אדם האריך אפו ותפארתו עבר על־פשע", + "נהם ככפיר זעף מלך וכטל על־עשב רצונו", + "הות לאביו בן כסיל ודלף טרד מדיני אשה", + "בית והון נחלת אבות ומיהוה אשה משכלת", + "עצלה תפיל תרדמה ונפש רמיה תרעב", + "שמר מצוה שמר נפשו בוזה דרכיו יומת [ימות]", + "מלוה יהוה חונן דל וגמלו ישלם־לו", + "יסר בנך כי־יש תקוה ואל־המיתו אל־תשא נפשך", + "גרל־[גדל־] חמה נשא ענש כי אם־תציל ועוד תוסף", + "שמע עצה וקבל מוסר למען תחכם באחריתך", + "רבות מחשבות בלב־איש ועצת יהוה היא תקום", + "תאות אדם חסדו וטוב־רש מאיש כזב", + "יראת יהוה לחיים ושבע ילין בל־יפקד רע", + "טמן עצל ידו בצלחת גם־אל־פיהו לא ישיבנה", + "לץ תכה ופתי יערם והוכיח לנבון יבין דעת", + "משדד־אב יבריח אם בן מביש ומחפיר", + "חדל־בני לשמע מוסר לשגות מאמרי־דעת", + "עד בליעל יליץ משפט ופי רשעים יבלע־און", + "נכונו ללצים שפטים ומהלמות לגו כסילים" + ], + [ + "לץ היין המה שכר וכל־שגה בו לא יחכם", + "נהם ככפיר אימת מלך מתעברו חוטא נפשו", + "כבוד לאיש שבת מריב וכל־אויל יתגלע", + "מחרף עצל לא־יחרש ישאל [ושאל] בקציר ואין", + "מים עמקים עצה בלב־איש ואיש תבונה ידלנה", + "רב־אדם יקרא איש חסדו ואיש אמונים מי ימצא", + "מתהלך בתמו צדיק אשרי בניו אחריו", + "מלך יושב על־כסא־דין מזרה בעיניו כל־רע", + "מי־יאמר זכיתי לבי טהרתי מחטאתי", + "אבן ואבן איפה ואיפה תועבת יהוה גם־שניהם", + "גם במעלליו יתנכר־נער אם־זך ואם־ישר פעלו", + "אזן שמעת ועין ראה יהוה עשה גם־שניהם", + "אל־תאהב שנה פן־תורש פקח עיניך שבע־לחם", + "רע רע יאמר הקונה ואזל לו אז יתהלל", + "יש זהב ורב־פנינים וכלי יקר שפתי־דעת", + "לקח־בגדו כי־ערב זר ובעד נכרים [נכריה] חבלהו", + "ערב לאיש לחם שקר ואחר ימלא־פיהו חצץ", + "מחשבות בעצה תכון ובתחבלות עשה מלחמה", + "גולה־סוד הולך רכיל ולפתה שפתיו לא תתערב", + "מקלל אביו ואמו ידעך נרו באישון [באשון] חשך", + "נחלה מבחלת [מבהלת] בראשנה ואחריתה לא תברך", + "אל־תאמר אשלמה־רע קוה ליהוה וישע לך", + "תועבת יהוה אבן ואבן ומאזני מרמה לא־טוב", + "מיהוה מצעדי־גבר ואדם מה־יבין דרכו", + "מוקש אדם ילע קדש ואחר נדרים לבקר", + "מזרה רשעים מלך חכם וישב עליהם אופן", + "נר יהוה נשמת אדם חפש כל־חדרי־בטן", + "חסד ואמת יצרו־מלך וסעד בחסד כסאו", + "תפארת בחורים כחם והדר זקנים שיבה", + "חברות פצע תמריק [תמרוק] ברע ומכות חדרי־בטן" + ], + [ + "פלגי־מים לב־מלך ביד־יהוה על־כל־אשר יחפץ יטנו", + "כל־דרך־איש ישר בעיניו ותכן לבות יהוה", + "עשה צדקה ומשפט נבחר ליהוה מזבח", + "רום־עינים ורחב־לב נר רשעים חטאת", + "מחשבות חרוץ אך־למותר וכל־אץ אך־למחסור", + "פעל אוצרות בלשון שקר הבל נדף מבקשי־מות", + "שד־רשעים יגורם כי מאנו לעשות משפט", + "הפכפך דרך איש וזר וזך ישר פעלו", + "טוב לשבת על־פנת־גג מאשת מדינים ובית חבר", + "נפש רשע אותה־רע לא־יחן בעיניו רעהו", + "בענש־לץ יחכם־פתי ובהשכיל לחכם יקח־דעת", + "משכיל צדיק לבית רשע מסלף רשעים לרע", + "אטם אזנו מזעקת־דל גם־הוא יקרא ולא יענה", + "מתן בסתר יכפה־אף ושחד בחק חמה עזה", + "שמחה לצדיק עשות משפט ומחתה לפעלי און", + "אדם תועה מדרך השכל בקהל רפאים ינוח", + "איש מחסור אהב שמחה אהב יין־ושמן לא יעשיר", + "כפר לצדיק רשע ותחת ישרים בוגד", + "טוב שבת בארץ־מדבר מאשת מדונים [מדינים] וכעס", + "אוצר נחמד ושמן בנוה חכם וכסיל אדם יבלענו", + "רדף צדקה וחסד ימצא חיים צדקה וכבוד", + "עיר גברים עלה חכם וירד עז מבטחה", + "שמר פיו ולשונו שמר מצרות נפשו", + "זד יהיר לץ שמו עושה בעברת זדון", + "תאות עצל תמיתנו כי־מאנו ידיו לעשות", + "כל־היום התאוה תאוה וצדיק יתן ולא יחשך", + "זבח רשעים תועבה אף כי־בזמה יביאנו", + "עד־כזבים יאבד ואיש שומע לנצח ידבר", + "העז איש רשע בפניו וישר הוא יכין [יבין] דרכיו [דרכו]", + "אין חכמה ואין תבונה ואין עצה לנגד יהוה", + "סוס מוכן ליום מלחמה וליהוה התשועה" + ], + [ + "נבחר שם מעשר רב מכסף ומזהב חן טוב", + "עשיר ורש נפגשו עשה כלם יהוה", + "ערום ראה רעה ויסתר [ונסתר] ופתיים עברו ונענשו", + "עקב ענוה יראת יהוה עשר וכבוד וחיים", + "צנים פחים בדרך עקש שומר נפשו ירחק מהם", + "חנך לנער על־פי דרכו גם כי־יזקין לא־יסור ממנה", + "עשיר ברשים ימשול ועבד לוה לאיש מלוה", + "זורע עולה יקצור־[יקצר־] און ושבט עברתו יכלה", + "טוב־עין הוא יברך כי־נתן מלחמו לדל", + "גרש לץ ויצא מדון וישבת דין וקלון", + "אהב טהור־[טהר־] לב חן שפתיו רעהו מלך", + "עיני יהוה נצרו דעת ויסלף דברי בגד", + "אמר עצל ארי בחוץ בתוך רחבות ארצח", + "שוחה עמקה פי זרות זעום יהוה יפול־[יפל־] שם", + "אולת קשורה בלב־נער שבט מוסר ירחיקנה ממנו", + "עשק דל להרבות לו נתן לעשיר אך־למחסור", + "הט אזנך ושמע דברי חכמים ולבך תשית לדעתי", + "כי־נעים כי־תשמרם בבטנך יכנו יחדו על־שפתיך", + "להיות ביהוה מבטחך הודעתיך היום אף־אתה", + "הלא כתבתי לך שלשום [שלישים] במועצת ודעת", + "להודיעך קשט אמרי אמת להשיב אמרים אמת לשלחיך", + "אל־תגזל־דל כי דל־הוא ואל־תדכא עני בשער", + "כי־יהוה יריב ריבם וקבע את־קבעיהם נפש", + "אל־תתרע את־בעל אף ואת־איש חמות לא תבוא", + "פן־תאלף ארחתו [ארחתיו] ולקחת מוקש לנפשך", + "אל־תהי בתקעי־כף בערבים משאות", + "אם־אין־לך לשלם למה יקח משכבך מתחתיך", + "אל־תסג גבול עולם אשר עשו אבותיך", + "חזית איש מהיר במלאכתו לפני־מלכים יתיצב בל־יתיצב לפני חשכים" + ], + [ + "כי־תשב ללחום את־מושל בין תבין את־אשר לפניך", + "ושמת שכין בלעך אם־בעל נפש אתה", + "אל־תתאו למטעמותיו והוא לחם כזבים", + "אל־תיגע להעשיר מבינתך חדל", + "התעוף [התעיף] עיניך בו ואיננו כי עשה יעשה־לו כנפים כנשר ועיף [יעוף] השמים", + "אל־תלחם את־לחם רע עין ואל־תתאו [תתאיו] למטעמתיו", + "כי כמו־שער בנפשו כן־הוא אכל ושתה יאמר לך ולבו בל־עמך", + "פתך־אכלת תקיאנה ושחת דבריך הנעימים", + "באזני כסיל אל־תדבר כי־יבוז לשכל מליך", + "אל־תסג גבול עולם ובשדי יתומים אל־תבא", + "כי־גאלם חזק הוא־יריב את־ריבם אתך", + "הביאה למוסר לבך ואזנך לאמרי־דעת", + "אל־תמנע מנער מוסר כי־תכנו בשבט לא ימות", + "אתה בשבט תכנו ונפשו משאול תציל", + "בני אם־חכם לבך ישמח לבי גם־אני", + "ותעלזנה כליותי בדבר שפתיך מישרים", + "אל־יקנא לבך בחטאים כי אם־ביראת־יהוה כל־היום", + "כי אם־יש אחרית ותקותך לא תכרת", + "שמע־אתה בני וחכם ואשר בדרך לבך", + "אל־תהי בסבאי־יין בזללי בשר למו", + "כי־סבא וזולל יורש וקרעים תלביש נומה", + "שמע לאביך זה ילדך ואל־תבוז כי־זקנה אמך", + "אמת קנה ואל־תמכר חכמה ומוסר ובינה", + "גול [גיל] יגול [יגיל] אבי צדיק יולד [ויולד] חכם וישמח־[ישמח־] בו", + "ישמח־אביך ואמך ותגל יולדתך", + "תנה־בני לבך לי ועיניך דרכי תרצנה [תצרנה]", + "כי־שוחה עמקה זונה ובאר צרה נכריה", + "אף־היא כחתף תארב ובוגדים באדם תוסף", + "למי אוי למי אבוי למי מדונים [מדינים ] למי שיח למי פצעים חנם למי חכללות עינים", + "למאחרים על־היין לבאים לחקר ממסך", + "אל־תרא יין כי יתאדם כי־יתן בכיס [בכוס] עינו יתהלך במישרים", + "אחריתו כנחש ישך וכצפעני יפרש", + "עיניך יראו זרות ולבך ידבר תהפכות", + "והיית כשכב בלב־ים וכשכב בראש חבל", + "הכוני בל־חליתי הלמוני בל־ידעתי מתי אקיץ אוסיף אבקשנו עוד" + ], + [ + "אל־תקנא באנשי רעה ואל־תתאו [תתאיו] להיות אתם", + "כי־שד יהגה לבם ועמל שפתיהם תדברנה", + "בחכמה יבנה בית ובתבונה יתכונן", + "ובדעת חדרים ימלאו כל־הון יקר ונעים", + "גבר־חכם בעוז ואיש־דעת מאמץ־כח", + "כי בתחבלות תעשה־לך מלחמה ותשועה ברב יועץ", + "ראמות לאויל חכמות בשער לא יפתח־פיהו", + "מחשב להרע לו בעל־מזמות יקראו", + "זמת אולת חטאת ותועבת לאדם לץ", + "התרפית ביום צרה צר כחכה", + "הצל לקחים למות ומטים להרג אם־תחשוך", + "כי־תאמר הן לא־ידענו זה ה‍לא־תכן לבות הוא־יבין ונצר נפשך הוא ידע והשיב לאדם כפעלו", + "אכל־בני דבש כי־טוב ונפת מתוק על־חכך", + "כן דעה חכמה לנפשך אם־מצאת ויש אחרית ותקותך לא תכרת", + "אל־תארב רשע לנוה צדיק אל־תשדד רבצו", + "כי שבע יפול צדיק וקם ורשעים יכשלו ברעה", + "בנפל אויביך [אויבך] אל־תשמח ובכשלו אל־יגל לבך", + "פן־יראה יהוה ורע בעיניו והשיב מעליו אפו", + "אל־תתחר במרעים אל־תקנא ברשעים", + "כי לא־תהיה אחרית לרע נר רשעים ידעך", + "ירא־את־יהוה בני ומלך עם־שונים אל־תתערב", + "כי־פתאם יקום אידם ופיד שניהם מי יודע", + "גם־אלה לחכמים הכר־פנים במשפט בל־טוב", + "אמר לרשע צדיק אתה יקבהו עמים יזעמוהו לאמים", + "ולמוכיחים ינעם ועליהם תבוא ברכת־טוב", + "שפתים ישק משיב דברים נכחים", + "הכן בחוץ מלאכתך ועתדה בשדה לך אחר ובנית ביתך", + "אל־תהי עד־חנם ברעך והפתית בשפתיך", + "אל־תאמר כאשר עשה־לי כן אעשה־לו אשיב לאיש כפעלו", + "על־שדה איש־עצל עברתי ועל־כרם אדם חסר־לב", + "והנה עלה כלו קמשנים כסו פניו חרלים וגדר אבניו נהרסה", + "ואחזה אנכי אשית לבי ראיתי לקחתי מוסר", + "מעט שנות מעט תנומות מעט חבק ידים לשכב", + "ובא־מתהלך רישך ומחסריך כאיש מגן" + ], + [ + "גם־אלה משלי שלמה אשר העתיקו אנשי חזקיה מלך־יהודה", + "כבד אלהים הסתר דבר וכבד מלכים חקר דבר", + "שמים לרום וארץ לעמק ולב מלכים אין חקר", + "הגו סיגים מכסף ויצא לצרף כלי", + "הגו רשע לפני־מלך ויכון בצדק כסאו", + "אל־תתהדר לפני־מלך ובמקום גדלים אל־תעמד", + "כי טוב אמר־לך ע‍לה הנה מהשפילך לפני נדיב אשר ראו עיניך", + "אל־תצא לרב מהר פן מה־תעשה באחריתה בהכלים אתך רעך", + "ריבך ריב את־רעך וסוד אחר אל־תגל", + "פן־יחסדך שמע ודבתך לא תשוב", + "תפוחי זהב במשכיות כסף דבר דבר על־אפניו", + "נזם זהב וחלי־כתם מוכיח חכם על־אזן שמעת", + "כצנת־שלג ביום קציר ציר נאמן לשלחיו ונפש אדניו ישיב", + "נשיאים ורוח וגשם אין איש מתהלל במתת־שקר", + "בארך אפים יפתה קצין ולשון רכה תשבר־גרם", + "דבש מצאת אכל דיך פן־תשבענו והקאתו", + "הקר רגלך מבית רעך פן־ישבעך ושנאך", + "מפיץ וחרב וחץ שנון איש ענה ברעהו עד שקר", + "שן רעה ורגל מועדת מבטח בוגד ביום צרה", + "מעדה בגד ביום קרה חמץ על־נתר ושר בשרים על לב־רע", + "אם־רעב שנאך האכלהו לחם ואם־צמא השקהו מים", + "כי גחלים אתה חתה על־ראשו ויהוה ישלם־לך", + "רוח צפון תחולל גשם ופנים נזעמים לשון סתר", + "טוב שבת על־פנת־גג מאשת מדונים [מדינים] ובית חבר", + "מים קרים על־נפש עיפה ושמועה טובה מארץ מרחק", + "מעין נרפש ומקור משחת צדיק מט לפני־רשע", + "אכל דבש הרבות לא־טוב וחקר כבדם כבוד", + "עיר פרוצה אין חומה איש אשר אין מעצר לרוחו" + ], + [ + "כשלג בקיץ וכמטר בקציר כן לא־נאוה לכסיל כבוד", + "כצפור לנוד כדרור לעוף כן קללת חנם לא [לו] תבא", + "שוט לסוס מתג לחמור ושבט לגו כסילים", + "אל־תען כסיל כאולתו פן־תשוה־לו גם־אתה", + "ענה כסיל כאולתו פן־יהיה חכם בעיניו", + "מקצה רגלים חמס שתה שלח דברים ביד־כסיל", + "דליו שקים מפסח ומשל בפי כסילים", + "כצרור אבן במרגמה כן־נותן לכסיל כבוד", + "חוח עלה ביד־שכור ומשל בפי כסילים", + "רב מחולל־כל ושכר כסיל ושכר עברים", + "ככלב שב על־קאו כסיל שונה באולתו", + "ראית איש חכם בעיניו תקוה לכסיל ממנו", + "אמר עצל שחל בדרך ארי בין הרחבות", + "הדלת תסוב על־צירה ועצל על־מטתו", + "טמן עצל ידו בצלחת נלאה להשיבה אל־פיו", + "חכם עצל בעיניו משבעה משיבי טעם", + "מחזיק באזני־כלב עבר מתעבר על־ריב לא־לו", + "כמתלהלה הירה זקים חצים ומות", + "כן־איש רמה את־רעהו ואמר ה‍לא־משחק אני", + "באפס עצים תכבה־אש ובאין נרגן ישתק מדון", + "פחם לגחלים ועצים לאש ואיש מדונים [מדינים] לחרחר־ריב", + "דברי נרגן כמתלהמים והם ירדו חדרי־בטן", + "כסף סיגים מצפה על־חרש שפתים דלקים ולב־רע", + "בשפתו [בשפתיו] ינכר שונא ובקרבו ישית מרמה", + "כי־יחנן קולו אל־תאמן־בו כי שבע תועבות בלבו", + "תכסה שנאה במשאון תגלה רעתו בקהל", + "כרה־שחת בה יפל וגלל אבן אליו תשוב", + "לשון־שקר ישנא דכיו ופה חלק יעשה מדחה" + ], + [ + "אל־תתהלל ביום מחר כי לא־תדע מה־ילד יום", + "יהללך זר ולא־פיך נכרי ואל־שפתיך", + "כבד־אבן ונטל החול וכעס אויל כבד משניהם", + "אכזריות חמה ושטף אף ומי יעמד לפני קנאה", + "טובה תוכחת מגלה מאהבה מסתרת", + "נאמנים פצעי אוהב ונעתרות נשיקות שונא", + "נפש שבעה תבוס נפת ונפש רעבה כל־מר מתוק", + "כצפור נודדת מן־קנה כן־איש נודד ממקומו", + "שמן וקטרת ישמח־לב ומתק רעהו מעצת־נפש", + "רעך ורעה [ורע] אביך אל־תעזב ובית אחיך אל־תבוא ביום אידך טוב שכן קרוב מאח רחוק", + "חכם בני ושמח לבי ואשיבה חרפי דבר", + "ערום ראה רעה נסתר פתאים עברו נענשו", + "קח־בגדו כי־ערב זר ובעד נכריה חבלהו", + "מברך רעהו בקול גדול בבקר השכים קללה תחשב לו", + "דלף טורד ביום סגריר ואשת מדונים [מדינים] נשתוה", + "צפניה צפן־רוח ושמן ימינו יקרא", + "ברזל בברזל יחד ואיש יחד פני־רעהו", + "נצר תאנה יאכל פריה ושמר אדניו יכבד", + "כמים הפנים לפנים כן לב־האדם לאדם", + "שאול ואבדה [ואבדו] לא תשבענה ועיני האדם לא תשבענה", + "מצרף לכסף וכור לזהב ואיש לפי מהללו", + "אם תכתוש־את־האויל במכתש בתוך הריפות בעלי לא־תסור מעליו אולתו", + "ידע תדע פני צאנך שית לבך לעדרים", + "כי לא לעולם חסן ואם־נזר לדור דור [ודור]", + "גלה חציר ונראה־דשא ונאספו עשבות הרים", + "כבשים ללבושך ומחיר שדה עתודים", + "ודי חלב עזים ללחמך ללחם ביתך וחיים לנערותיך" + ], + [ + "נסו ואין־רדף רשע וצדיקים ככפיר יבטח", + "בפשע ארץ רבים שריה ובאדם מבין ידע כן יאריך", + "גבר רש ועשק דלים מטר סחף ואין לחם", + "עזבי תורה יהללו רשע ושמרי תורה יתגרו בם", + "אנשי־רע לא־יבינו משפט ומבקשי יהוה יבינו כל", + "טוב־רש הולך בתמו מעקש דרכים והוא עשיר", + "נוצר תורה בן מבין ורעה זוללים יכלים אביו", + "מרבה הונו בנשך ובתרבית [ותרבית] לחונן דלים יקבצנו", + "מסיר אזנו משמע תורה גם־תפלתו תועבה", + "משגה ישרים בדרך רע בשחותו הוא־יפול ותמימים ינחלו־טוב", + "חכם בעיניו איש עשיר ודל מבין יחקרנו", + "בעלץ צדיקים רבה תפארת ובקום רשעים יחפש אדם", + "מכסה פשעיו לא יצליח ומודה ועזב ירחם", + "אשרי אדם מפחד תמיד ומקשה לבו יפול ברעה", + "ארי־נהם ודב שוקק משל רשע על עם־דל", + "נגיד חסר תבונות ורב מעשקות שנאי [שנא] בצע יאריך ימים", + "אדם עשק בדם־נפש עד־בור ינוס אל־יתמכו־בו", + "הולך תמים יושע ונעקש דרכים יפול באחת", + "עבד אדמתו ישבע־לחם ומרדף רקים ישבע־ריש", + "איש אמונות רב־ברכות ואץ להעשיר לא ינקה", + "הכר־פנים לא־טוב ועל־פת־לחם יפשע־גבר", + "נבהל להון איש רע עין ולא־ידע כי־חסר יבאנו", + "מוכיח אדם אחרי חן ימצא ממחליק לשון", + "גוזל אביו ואמו ואמר אין־פשע חבר הוא לאיש משחית", + "רחב־נפש יגרה מדון ובוטח על־יהוה ידשן", + "בוטח בלבו הוא כסיל והולך בחכמה הוא ימלט", + "נותן לרש אין מחסור ומעלים עיניו רב־מארות", + "בקום רשעים יסתר אדם ובאבדם ירבו צדיקים" + ], + [ + "איש תוכחות מקשה־ערף פתע ישבר ואין מרפא", + "ברבות צדיקים ישמח העם ובמשל רשע יאנח עם", + "איש־אהב חכמה ישמח אביו ורעה זונות יאבד־הון", + "מלך במשפט יעמיד ארץ ואיש תרומות יהרסנה", + "גבר מחליק על־רעהו רשת פורש על־פעמיו", + "בפשע איש רע מוקש וצדיק ירון ושמח", + "ידע צדיק דין דלים רשע לא־יבין דעת", + "אנשי לצון יפיחו קריה וחכמים ישיבו אף", + "איש־חכם נשפט את־איש אויל ורגז ושחק ואין נחת", + "אנשי דמים ישנאו־תם וישרים יבקשו נפשו", + "כל־רוחו יוציא כסיל וחכם באחור ישבחנה", + "משל מקשיב על־דבר־שקר כל־משרתיו רשעים", + "רש ואיש תככים נפגשו מאיר־עיני שניהם יהוה", + "מלך שופט באמת דלים כסאו לעד יכון", + "שבט ותוכחת יתן חכמה ונער משלח מביש אמו", + "ברבות רשעים ירבה־פשע וצדיקים במפלתם יראו", + "יסר בנך ויניחך ויתן מעדנים לנפשך", + "באין חזון יפרע עם ושמר תורה אשרהו", + "בדברים לא־יוסר עבד כי־יבין ואין מענה", + "חזית איש אץ בדבריו תקוה לכסיל ממנו", + "מפנק מנער עבדו ואחריתו יהיה מנון", + "איש־אף יגרה מדון ובעל חמה רב־פשע", + "גאות אדם תשפילנו ושפל־רוח יתמך כבוד", + "חולק עם־גנב שונא נפשו אלה ישמע ולא יגיד", + "חרדת אדם יתן מוקש ובוטח ביהוה ישגב", + "רבים מבקשים פני־מושל ומיהוה משפט־איש", + "תועבת צדיקים איש עול ותועבת רשע ישר־דרך" + ], + [ + "דברי אגור בן־יקה המשא נאם הגבר לאיתיאל לאיתיאל ואכל", + "כי בער אנכי מאיש ולא־בינת אדם לי", + "ולא־למדתי חכמה ודעת קדשים אדע", + "מי עלה־שמים וירד מי אסף־רוח בחפניו מי צרר־מים בשמלה מי הקים כל־אפסי־ארץ מה־שמו ומה־שם־בנו כי תדע", + "כל־אמרת אלוה צרופה מגן הוא לחסים בו", + "אל־תוסף על־דבריו פן־יוכיח בך ונכזבת", + "שתים שאלתי מאתך אל־תמנע ממני בטרם אמות", + "שוא ודבר־כזב הרחק ממני ראש ועשר אל־תתן־לי הטריפני לחם חקי", + "פן אשבע וכחשתי ואמרתי מי יהוה ופן־אורש וגנבתי ותפשתי שם אלהי", + "אל־תלשן עבד אל־אדנו [אדניו] פן־יקללך ואשמת", + "דור אביו יקלל ואת־אמו לא יברך", + "דור טהור בעיניו ומצאתו לא רחץ", + "דור מה־רמו עיניו ועפעפיו ינשאו", + "דור חרבות שניו ומאכלות מתלעתיו לאכל עניים מארץ ואביונים מאדם", + "לעלוקה שתי בנות הב הב שלוש הנה לא תשבענה ארבע לא־אמרו הון", + "שאול ועצר רחם ארץ לא־שבעה מים ואש לא־אמרה הון", + "עין תלעג לאב ותבוז ליקהת־אם יקרוה ערבי־נחל ויאכלוה בני־נשר", + "שלשה המה נפלאו ממני וארבע [וארבעה] לא ידעתים", + "דרך הנשר בשמים דרך נחש עלי צור דרך־אניה בלב־ים ודרך גבר בעלמה", + "כן דרך אשה מנאפת אכלה ומחתה פיה ואמרה לא־פעלתי און", + "תחת שלוש רגזה ארץ ותחת ארבע לא־תוכל שאת", + "תחת־עבד כי ימלוך ונבל כי ישבע־לחם", + "תחת שנואה כי תבעל ושפחה כי־תירש גברתה", + "ארבעה הם קטני־ארץ והמה חכמים מחכמים", + "הנמלים עם לא־עז ויכינו בקיץ לחמם", + "שפנים עם לא־עצום וישימו בסלע ביתם", + "מלך אין לארבה ויצא חצץ כלו", + "שממית בידים תתפש והיא בהיכלי מלך", + "שלשה המה מיטיבי צעד וארבעה מיטבי לכת", + "ליש גבור בבהמה ולא־ישוב מפני־כל", + "זרזיר מתנים או־תיש ומלך אלקום עמו", + "אם־נבלת בהתנשא ואם־זמות יד לפה", + "כי מיץ חלב יוציא חמאה ומיץ־אף יוציא דם ומיץ אפים יוציא ריב" + ], + [ + "דברי למואל מלך משא א‍שר־יסרתו אמו", + "מה־ברי ומה־בר־בטני ומה בר־נדרי", + "אל־תתן לנשים חילך ודרכיך למחות מלכין", + "אל למלכים למואל אל למלכים שתו־יין ולרוזנים או [אי] שכר", + "פן־ישתה וישכח מחקק וישנה דין כל־בני־עני", + "תנו־שכר לאובד ויין למרי נפש", + "ישתה וישכח רישו ועמלו לא יזכר־עוד", + "פתח־פיך לאלם אל־דין כל־בני חלוף", + "פתח־פיך שפט־צדק ודין עני ואביון", + "אשת־חיל מי ימצא ורחק מפנינים מכרה", + "בטח בה לב בעלה ושלל לא יחסר", + "גמלתהו טוב ולא־רע כל ימי חייה", + "דרשה צמר ופשתים ותעש בחפץ כפיה", + "היתה כאניות סוחר ממרחק תביא לחמה", + "ותקם בעוד לילה ותתן טרף לביתה וחק לנערתיה", + "זממה שדה ותקחהו מפרי כפיה נטע [נטעה] כרם", + "חגרה בעוז מתניה ותאמץ זרעותיה", + "טעמה כי־טוב סחרה לא־יכבה בליל [בלילה] נרה", + "ידיה שלחה בכישור וכפיה תמכו פלך", + "כפה פרשה לעני וידיה שלחה לאביון", + "לא־תירא לביתה משלג כי כל־ביתה לבש שנים", + "מרבדים עשתה־לה שש וארגמן לבושה", + "נודע בשערים בעלה בשבתו עם־זקני־ארץ", + "סדין עשתה ותמכר וחגור נתנה לכנעני", + "עז־והדר לבושה ותשחק ליום אחרון", + "פיה פתחה בחכמה ותורת־חסד על־לשונה", + "צופיה הליכות ביתה ולחם עצלות לא תאכל", + "קמו בניה ויאשרוה בעלה ויהללה", + "רבות בנות עשו חיל ואת עלית על־כלנה", + "שקר החן והבל היפי אשה יראת־יהוה היא תתהלל", + "תנו־לה מפרי ידיה ויהללוה בשערים מעשיה" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "משלי", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Writings" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/30.json b/texts/torah/30.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..84a5468db9fa28201da6e803262d34ab39b67950 --- /dev/null +++ b/texts/torah/30.json @@ -0,0 +1,1175 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Job", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "איש היה בארץ־עוץ איוב שמו והיה האיש ההוא תם וישר וירא אלהים וסר מרע", + "ויולדו לו שבעה בנים ושלוש בנות", + "ויהי מקנהו שבעת אלפי־צאן ושלשת אלפי גמלים וחמש מאות צמד־בקר וחמש מאות אתונות ועבדה רבה מאד ויהי האיש ההוא גדול מכל־בני־קדם", + "והלכו בניו ועשו משתה בית איש יומו ושלחו וקראו לשלשת אחיתיהם [אחיותיהם] לאכל ולשתות עמהם", + "ויהי כי הקיפו ימי המשתה וישלח איוב ויקדשם והשכים בבקר והעלה עלות מספר כלם כי אמר איוב אולי חטאו בני וברכו אלהים בלבבם ככה יעשה איוב כל־הימים", + "ויהי היום ויבאו בני האלהים להתיצב על־יהוה ויבוא גם־השטן בתוכם", + "ויאמר יהוה אל־השטן מאין תבא ויען השטן את־יהוה ויאמר משוט בארץ ומהתהלך בה", + "ויאמר יהוה אל־השטן השמת לבך על־עבדי איוב כי אין כמהו בארץ איש תם וישר ירא אלהים וסר מרע", + "ויען השטן את־יהוה ויאמר החנם ירא איוב אלהים", + "הלא־את [אתה] שכת בעדו ובעד־ביתו ובעד כל־אשר־לו מסביב מעשה ידיו ברכת ומקנהו פרץ בארץ", + "ואולם שלח־נא ידך וגע בכל־אשר־לו אם־לא על־פניך יברכך", + "ויאמר יהוה אל־השטן הנה כל־אשר־לו בידך רק אליו אל־תשלח ידך ויצא השטן מעם פני יהוה", + "ויהי היום ובניו ובנתיו אכלים ושתים יין בבית אחיהם הבכור", + "ומלאך בא אל־איוב ויאמר הבקר היו חרשות והאתנות רעות על־ידיהם", + "ותפל שבא ותקחם ואת־הנערים הכו לפי־חרב ואמלטה רק־אני לבדי להגיד לך", + "עוד זה מדבר וזה בא ויאמר אש אלהים נפלה מן־השמים ותבער בצאן ובנערים ותאכלם ואמלטה רק־אני לבדי להגיד לך", + "עוד זה מדבר וזה בא ויאמר כשדים שמו שלשה ראשים ויפשטו על־הגמלים ויקחום ואת־הנערים הכו לפי־חרב ואמלטה רק־אני לבדי להגיד לך", + "עד זה מדבר וזה בא ויאמר בניך ובנותיך אכלים ושתים יין בבית אחיהם הבכור", + "והנה רוח גדולה באה מעבר המדבר ויגע בארבע פנות הבית ויפל על־הנערים וימותו ואמלטה רק־אני לבדי להגיד לך", + "ויקם איוב ויקרע את־מעלו ויגז את־ראשו ויפל ארצה וישתחו", + "ויאמר ערם יצתי [יצאתי] מבטן אמי וערם אשוב שמה יהוה נתן ויהוה לקח יהי שם יהוה מברך", + "בכל־זאת לא־חטא איוב ולא־נתן תפלה לאלהים" + ], + [ + "ויהי היום ויבאו בני האלהים להתיצב על־יהוה ויבוא גם־השטן בתכם להתיצב על־יהוה", + "ויאמר יהוה אל־השטן אי מזה תבא ויען השטן את־יהוה ויאמר משט בארץ ומהתהלך בה", + "ויאמר יהוה אל־השטן השמת לבך אל־עבדי איוב כי אין כמהו בארץ איש תם וישר ירא אלהים וסר מרע ועדנו מחזיק בתמתו ותסיתני בו לבלעו חנם", + "ויען השטן את־יהוה ויאמר עור בעד־עור וכל אשר לאיש יתן בעד נפשו", + "אולם שלח־נא ידך וגע אל־עצמו ואל־בשרו אם־לא אל־פניך יברכך", + "ויאמר יהוה אל־השטן הנו בידך אך את־נפשו שמר", + "ויצא השטן מאת פני יהוה ויך את־איוב בשחין רע מכף רגלו עד [ועד] קדקדו", + "ויקח־לו חרש להתגרד בו והוא ישב בתוך־האפר", + "ותאמר לו אשתו עדך מחזיק בתמתך ברך אלהים ומת", + "ויאמר אליה כדבר אחת הנבלות תדברי גם את־הטוב נקבל מאת האלהים ואת־הרע לא נקבל בכל־זאת לא־חטא איוב בשפתיו", + "וישמעו שלשת רעי איוב את כל־הרעה הזאת הבאה עליו ויבאו איש ממקמו אליפז התימני ובלדד השוחי וצופר הנעמתי ויועדו יחדו לבוא לנוד־לו ולנחמו", + "וישאו את־עיניהם מרחוק ולא הכירהו וישאו קולם ויבכו ויקרעו איש מעלו ויזרקו עפר על־ראשיהם השמימה", + "וישבו אתו לארץ שבעת ימים ושבעת לילות ואין־דבר אליו דבר כי ראו כי־גדל הכאב מאד" + ], + [ + "אחרי־כן פתח איוב את־פיהו ויקלל את־יומו", + "ויען איוב ויאמר", + "יאבד יום אולד בו והלילה אמר הרה גבר", + "היום ההוא יהי חשך אל־ידרשהו אלוה ממעל ואל־תופע עליו נהרה", + "יגאלהו חשך וצלמות תשכן־עליו עננה יבעתהו כמרירי יום", + "הלילה ההוא יקחהו אפל אל־יחד בימי שנה במספר ירחים אל־יבא", + "הנה הלילה ההוא יהי גלמוד אל־תבא רננה בו", + "יקבהו אררי־יום העתידים ערר לויתן", + "יחשכו כוכבי נשפו יקו־לאור ואין ואל־יראה בעפעפי־שחר", + "כי לא סגר דלתי בטני ויסתר עמל מעיני", + "למה לא מרחם אמות מבטן יצאתי ואגוע", + "מדוע קדמוני ברכים ומה־שדים כי אינק", + "כי־עתה שכבתי ואשקוט ישנתי אז ינוח לי", + "עם־מלכים ויעצי ארץ הבנים חרבות למו", + "או עם־שרים זהב להם הממלאים בתיהם כסף", + "או כנפל טמון לא אהיה כעללים לא־ראו אור", + "שם רשעים חדלו רגז ושם ינוחו יגיעי כח", + "יחד אסירים שאננו לא שמעו קול נגש", + "קטן וגדול שם הוא ועבד חפשי מאדניו", + "למה יתן לעמל אור וחיים למרי נפש", + "המחכים למות ואיננו ויחפרהו ממטמונים", + "השמחים אלי־גיל ישישו כי ימצאו־קבר", + "לגבר אשר־דרכו נסתרה ויסך אלוה בעדו", + "כי־לפני לחמי אנחתי תבא ויתכו כמים שאגתי", + "כי פחד פחדתי ויאתיני ואשר יגרתי יבא לי", + "לא שלותי ולא שקטתי ולא־נחתי ויבא רגז" + ], + [ + "ויען אליפז התימני ויאמר", + "הנסה דבר אליך תלאה ועצר במלין מי יוכל", + "הנה יסרת רבים וידים רפות תחזק", + "כושל יקימון מליך וברכים כרעות תאמץ", + "כי עתה תבוא אליך ותלא תגע עדיך ותבהל", + "הלא יראתך כסלתך תקותך ותם דרכיך", + "זכר־נא מי הוא נקי אבד ואיפה ישרים נכחדו", + "כאשר ראיתי חרשי און וזרעי עמל יקצרהו", + "מנשמת אלוה יאבדו ומרוח אפו יכלו", + "שאגת אריה וקול שחל ושני כפירים נתעו", + "ליש אבד מבלי־טרף ובני לביא יתפרדו", + "ואלי דבר יגנב ותקח אזני שמץ מנהו", + "בשעפים מחזינות לילה בנפל תרדמה על־אנשים", + "פחד קראני ורעדה ורב עצמותי הפחיד", + "ורוח על־פני יחלף תסמר שערת בשרי", + "יעמד ולא־אכיר מראהו תמונה לנגד עיני דממה וקול אשמע", + "האנוש מאלוה יצדק אם מעשהו יטהר־גבר", + "הן בעבדיו לא יאמין ובמלאכיו ישים תהלה", + "אף שכני בתי־חמר אשר־בעפר יסודם ידכאום לפני־עש", + "מבקר לערב יכתו מבלי משים לנצח יאבדו", + "הלא־נסע יתרם בם ימותו ולא בחכמה" + ], + [ + "קרא־נא היש עונך ואל־מי מקדשים תפנה", + "כי־לאויל יהרג־כעש ופתה תמית קנאה", + "א‍ני־ראיתי אויל משריש ואקוב נוהו פתאם", + "ירחקו בניו מישע וידכאו בשער ואין מציל", + "אשר קצירו רעב יאכל ואל־מצנים יקחהו ושאף צמים חילם", + "כי לא־יצא מעפר און ומאדמה לא־יצמח עמל", + "כי־אדם לעמל יולד ובני־רשף יגביהו עוף", + "אולם אני אדרש אל־אל ואל־אלהים אשים דברתי", + "עשה גדלות ואין חקר נפלאות עד־אין מספר", + "הנתן מטר על־פני־ארץ ושלח מים על־פני חוצות", + "לשום שפלים למרום וקדרים שגבו ישע", + "מפר מחשבות ערומים ולא־תעשינה ידיהם תושיה", + "לכד חכמים בערמם ועצת נפתלים נמהרה", + "יומם יפגשו־חשך וכלילה ימששו בצהרים", + "וישע מחרב מפיהם ומיד חזק אביון", + "ותהי לדל תקוה ועלתה קפצה פיה", + "הנה אשרי אנוש יוכחנו אלוה ומוסר שדי אל־תמאס", + "כי הוא יכאיב ויחבש ימחץ וידו [וידיו] תרפינה", + "בשש צרות יצילך ובשבע לא־יגע בך רע", + "ברעב פדך ממות ובמלחמה מידי חרב", + "בשוט לשון תחבא ולא־תירא משד כי יבוא", + "לשד ולכפן תשחק ומחית הארץ אל־תירא", + "כי עם־אבני השדה בריתך וחית השדה השלמה־לך", + "וידעת כי־שלום אהלך ופקדת נוך ולא תחטא", + "וידעת כי־רב זרעך וצאצאיך כעשב הארץ", + "תבוא בכלח אלי־קבר כעלות גדיש בעתו", + "הנה־זאת חקרנוה כן־היא שמענה ואתה דע־לך" + ], + [ + "ויען איוב ויאמר", + "לו שקול ישקל כעשי והיתי [והותי] במאזנים ישאו־יחד", + "כי־עתה מחול ימים יכבד על־כן דברי לעו", + "כי חצי שדי עמדי אשר חמתם שתה רוחי בעותי אלוה יערכוני", + "הינהק־פרא עלי־דשא אם יגעה־שור על־בלילו", + "היאכל תפל מבלי־מלח אם־יש־טעם בריר חלמות", + "מאנה לנגוע נפשי המה כדוי לחמי", + "מי־יתן תבוא שאלתי ותקותי יתן אלוה", + "ויאל אלוה וידכאני יתר ידו ויבצעני", + "ותהי עוד נחמתי ואסלדה בחילה לא יחמול כי־לא כחדתי אמרי קדוש", + "מה־כחי כי־איחל ומה־קצי כי־אאריך נפשי", + "אם־כח אבנים כחי אם־בשרי נחוש", + "האם אין עזרתי בי ותשיה נדחה ממני", + "למס מרעהו חסד ויראת שדי יעזוב", + "אחי בגדו כמו־נחל כאפיק נחלים יעברו", + "הקדרים מני־קרח עלימו יתעלם־שלג", + "בעת יזרבו נצמתו בחמו נדעכו ממקומם", + "ילפתו ארחות דרכם יעלו בתהו ויאבדו", + "הביטו ארחות תמא הליכת שבא קוו־למו", + "בשו כי־בטח באו עדיה ויחפרו", + "כי־עתה הייתם לא [לו] תראו חתת ותיראו", + "ה‍כי־אמרתי הבו לי ומכחכם שחדו בעדי", + "ומלטוני מיד־צר ומיד עריצים תפדוני", + "הורוני ואני אחריש ומה־שגיתי הבינו לי", + "מה־נמרצו אמרי־ישר ומה־יוכיח הוכח מכם", + "הלהוכח מלים תחשבו ולרוח אמרי נאש", + "אף־על־יתום תפילו ותכרו על־ריעכם", + "ועתה הואילו פנו־בי ועל־פניכם אם־אכזב", + "שבו־נא אל־תהי עולה ושבי [ושובו] עוד צדקי־בה", + "היש־בלשוני עולה אם־חכי לא־יבין הוות" + ], + [ + "הלא־צבא לאנוש על־[עלי־] ארץ וכימי שכיר ימיו", + "כעבד ישאף־צל וכשכיר יקוה פעלו", + "כן הנחלתי לי ירחי־שוא ולילות עמל מנו־לי", + "אם־שכבתי ואמרתי מתי אקום ומדד־ערב ושבעתי נדדים עדי־נשף", + "לבש בשרי רמה וגיש [וגוש] עפר עורי רגע וימאס", + "ימי קלו מני־ארג ויכלו באפס תקוה", + "זכר כי־רוח חיי לא־תשוב עיני לראות טוב", + "לא־תשורני עין ראי עיניך בי ואינני", + "כלה ענן וילך כן יורד שאול לא יעלה", + "לא־ישוב עוד לביתו ולא־יכירנו עוד מקמו", + "גם־אני לא אחשך פי א‍דברה בצר רוחי אשיחה במר נפשי", + "ה‍ים־אני אם־תנין כי־תשים עלי משמר", + "כי־אמרתי תנחמני ערשי ישא בשיחי משכבי", + "וחתתני בחלמות ומחזינות תבעתני", + "ותבחר מחנק נפשי מות מעצמותי", + "מאסתי לא־לעלם אחיה חדל ממני כי־הבל ימי", + "מה־אנוש כי תגדלנו וכי־תשית אליו לבך", + "ותפקדנו לבקרים לרגעים תבחננו", + "כמה לא־תשעה ממני לא־תרפני עד־בלעי רקי", + "חטאתי מה אפעל לך נצר האדם למה שמתני למפגע לך ואהיה עלי למשא", + "ומה לא־תשא פשעי ותעביר את־עוני כי־עתה לעפר אשכב ושחרתני ואינני" + ], + [ + "ויען בלדד השוחי ויאמר", + "עד־אן תמלל־אלה ורוח כביר אמרי־פיך", + "האל יעות משפט ואם־שדי יעות־צדק", + "אם־בניך חטאו־לו וישלחם ביד־פשעם", + "אם־אתה תשחר אל־אל ואל־שדי תתחנן", + "אם־זך וישר אתה כי־עתה יעיר עליך ושלם נות צדקך", + "והיה ראשיתך מצער ואחריתך ישגה מאד", + "כי־שאל־נא לדר רישון וכונן לחקר אבותם", + "כי־תמול אנחנו ולא נדע כי צל ימינו עלי־ארץ", + "הלא־הם יורוך יאמרו לך ומלבם יוצאו מלים", + "היגאה־גמא בלא בצה ישגה־אחו בלי־מים", + "עדנו באבו לא יקטף ולפני כל־חציר ייבש", + "כן ארחות כל־שכחי אל ותקות חנף תאבד", + "אשר־יקוט כסלו ובית עכביש מבטחו", + "ישען על־ביתו ולא יעמד יחזיק בו ולא יקום", + "רטב הוא לפני־שמש ועל גנתו ינקתו תצא", + "על־גל שרשיו יסבכו בית אבנים יחזה", + "אם־יבלענו ממקומו וכחש בו לא ראיתיך", + "הן־הוא משוש דרכו ומעפר אחר יצמחו", + "הן־אל לא ימאס־תם ולא־יחזיק ביד־מרעים", + "עד־ימלה שחוק פיך ושפתיך תרועה", + "שנאיך ילבשו־בשת ואהל רשעים איננו" + ], + [ + "ויען איוב ויאמר", + "אמנם ידעתי כי־כן ומה־יצדק אנוש עם־אל", + "אם־יחפץ לריב עמו לא־יעננו אחת מני־אלף", + "חכם לבב ואמיץ כח מי־הקשה אליו וישלם", + "המעתיק הרים ולא ידעו אשר הפכם באפו", + "המרגיז ארץ ממקומה ועמודיה יתפלצון", + "האמר לחרס ולא יזרח ובעד כוכבים יחתם", + "נטה שמים לבדו ודורך על־במתי ים", + "עשה־עש כסיל וכימה וחדרי תמן", + "עשה גדלות עד־אין חקר ונפלאות עד־אין מספר", + "הן יעבר עלי ולא אראה ויחלף ולא־אבין לו", + "הן יחתף מי ישיבנו מי־יאמר אליו מה־תעשה", + "אלוה לא־ישיב אפו תחתו [תחתיו] שחחו עזרי רהב", + "אף כי־אנכי אעננו אבחרה דברי עמו", + "אשר אם־צדקתי לא אענה למשפטי אתחנן", + "אם־קראתי ויענני לא־אאמין כי־יאזין קולי", + "אשר־בשערה ישופני והרבה פצעי חנם", + "לא־יתנני השב רוחי כי ישבעני ממררים", + "אם־לכח אמיץ הנה ואם־למשפט מי יועידני", + "אם־אצדק פי ירשיעני תם־אני ויעקשני", + "תם־אני לא־אדע נפשי אמאס חיי", + "אחת היא על־כן אמרתי תם ורשע הוא מכלה", + "אם־שוט ימית פתאם למסת נקים ילעג", + "ארץ נתנה ביד־רשע פני־שפטיה יכסה אם־לא אפוא מי־הוא", + "וימי קלו מני־רץ ברחו לא־ראו טובה", + "חלפו עם־אניות אבה כנשר יטוש עלי־אכל", + "אם־אמרי אשכחה שיחי אעזבה פני ואבליגה", + "יגרתי כל־עצבתי ידעתי כי־לא תנקני", + "אנכי ארשע למה־זה הבל איגע", + "אם־התרחצתי במו־[במי־] שלג והזכותי בבר כפי", + "אז בשחת תטבלני ותעבוני שלמותי", + "כי־לא־איש כמני אעננו נבוא יחדו במשפט", + "לא יש־בינינו מוכיח ישת ידו על־שנינו", + "יסר מעלי שבטו ואמתו אל־תבעתני", + "אדברה ולא איראנו כי לא־כן אנכי עמדי" + ], + [ + "נקטה נפשי בחיי אעזבה עלי שיחי אדברה במר נפשי", + "אמר אל־אלוה אל־תרשיעני הודיעני על מה־תריבני", + "הטוב לך כי־תעשק כי־תמאס יגיע כפיך ועל־עצת רשעים הופעת", + "העיני בשר לך אם־כראות אנוש תראה", + "הכימי אנוש ימיך אם־שנותיך כימי גבר", + "כי־תבקש לעוני ולחטאתי תדרוש", + "על־דעתך כי־לא ארשע ואין מידך מציל", + "ידיך עצבוני ויעשוני יחד סביב ותבלעני", + "זכר־נא כי־כחמר עשיתני ואל־עפר תשיבני", + "הלא כחלב תתיכני וכגבנה תקפיאני", + "עור ובשר תלבישני ובעצמות וגידים תסככני", + "חיים וחסד עשית עמדי ופקדתך שמרה רוחי", + "ואלה צפנת בלבבך ידעתי כי־זאת עמך", + "אם־חטאתי ושמרתני ומעוני לא תנקני", + "אם־רשעתי אללי לי וצדקתי לא־אשא ראשי שבע קלון וראה עניי", + "ויגאה כשחל תצודני ותשב תתפלא־בי", + "תחדש עדיך נגדי ותרב כעשך עמדי חליפות וצבא עמי", + "ולמה מרחם הצאתני אגוע ועין לא־תראני", + "כאשר לא־הייתי אהיה מבטן לקבר אובל", + "הלא־מעט ימי יחדל [וחדל] ישית [ושית] ממני ואבליגה מעט", + "בטרם אלך ולא אשוב אל־ארץ חשך וצלמות", + "ארץ עיפתה כמו אפל צלמות ולא סדרים ותפע כמו־אפל" + ], + [ + "ויען צפר הנעמתי ויאמר", + "הרב דברים לא יענה ואם־איש שפתים יצדק", + "בדיך מתים יחרישו ותלעג ואין מכלם", + "ותאמר זך לקחי ובר הייתי בעיניך", + "ואולם מי־יתן אלוה דבר ויפתח שפתיו עמך", + "ויגד־לך תעלמות חכמה כי־כפלים לתושיה ודע כי־ישה לך אלוה מעונך", + "החקר אלוה תמצא אם עד־תכלית שדי תמצא", + "גבהי שמים מה־תפעל עמקה משאול מה־תדע", + "ארכה מארץ מדה ורחבה מני־ים", + "אם־יחלף ויסגיר ויקהיל ומי ישיבנו", + "כי־הוא ידע מתי־שוא וירא־און ולא יתבונן", + "ואיש נבוב ילבב ועיר פרא אדם יולד", + "אם־אתה הכינות לבך ופרשת אליו כפך", + "אם־און בידך הרחיקהו ואל־תשכן באהליך עולה", + "כי־אז תשא פניך ממום והיית מצק ולא תירא", + "כי־אתה עמל תשכח כמים עברו תזכר", + "ומצהרים יקום חלד תעפה כבקר תהיה", + "ובטחת כי־יש תקוה וחפרת לבטח תשכב", + "ורבצת ואין מחריד וחלו פניך רבים", + "ועיני רשעים תכלינה ומנוס אבד מנהם ותקותם מפח־נפש" + ], + [ + "ויען איוב ויאמר", + "אמנם כי אתם־עם ועמכם תמות חכמה", + "גם־לי לבב כמוכם לא־נפל אנכי מכם ואת־מי־אין כמו־אלה", + "שחק לרעהו אהיה קרא לאלוה ויענהו שחוק צדיק תמים", + "לפיד בוז לעשתות שאנן נכון למועדי רגל", + "ישליו אהלים לשדדים ובטחות למרגיזי אל לאשר הביא אלוה בידו", + "ואולם שאל־נא בהמות ותרך ועוף השמים ויגד־לך", + "או שיח לארץ ותרך ויספרו לך דגי הים", + "מי לא־ידע בכל־אלה כי יד־יהוה עשתה זאת", + "אשר בידו נפש כל־חי ורוח כל־בשר־איש", + "הלא־אזן מלין תבחן וחך אכל יטעם־לו", + "בישישים חכמה וארך ימים תבונה", + "עמו חכמה וגבורה לו עצה ותבונה", + "הן יהרוס ולא יבנה יסגר על־איש ולא יפתח", + "הן יעצר במים ויבשו וישלחם ויהפכו ארץ", + "עמו עז ותושיה לו שגג ומשגה", + "מוליך יועצים שולל ושפטים יהולל", + "מוסר מלכים פתח ויאסר אזור במתניהם", + "מוליך כהנים שולל ואתנים יסלף", + "מסיר שפה לנאמנים וטעם זקנים יקח", + "שופך בוז על־נדיבים ומזיח אפיקים רפה", + "מגלה עמקות מני־חשך ויצא לאור צלמות", + "משגיא לגוים ויאבדם שטח לגוים וינחם", + "מסיר לב ראשי עם־הארץ ויתעם בתהו לא־דרך", + "ימששו־חשך ולא־אור ויתעם כשכור" + ], + [ + "הן־כל ראתה עיני שמעה אזני ותבן לה", + "כדעתכם ידעתי גם־אני לא־נפל אנכי מכם", + "אולם אני אל־שדי אדבר והוכח אל־אל אחפץ", + "ואולם אתם טפלי־שקר רפאי אלל כלכם", + "מי־יתן החרש תחרישון ותהי לכם לחכמה", + "שמעו־נא תוכחתי ורבות שפתי הקשיבו", + "הלאל תדברו עולה ולו תדברו רמיה", + "הפניו תשאון אם־לאל תריבון", + "הטוב כי־יחקר אתכם אם־כהתל באנוש תהתלו בו", + "הוכח יוכיח אתכם אם־בסתר פנים תשאון", + "הלא שאתו תבעת אתכם ופחדו יפל עליכם", + "זכרניכם משלי־אפר לגבי־חמר גביכם", + "החרישו ממני ואדברה־אני ויעבר עלי מה", + "על־מה אשא בשרי בשני ונפשי אשים בכפי", + "הן יקטלני לא [לו] איחל אך־דרכי אל־פניו אוכיח", + "גם־הוא־לי לישועה כי־לא לפניו חנף יבוא", + "שמעו שמוע מלתי ואחותי באזניכם", + "הנה־נא ערכתי משפט ידעתי כי־אני אצדק", + "מי־הוא יריב עמדי כי־עתה אחריש ואגוע", + "אך־שתים אל־תעש עמדי אז מפניך לא אסתר", + "כפך מעלי הרחק ואמתך אל־תבעתני", + "וקרא ואנכי אענה או־אדבר והשיבני", + "כמה לי עונות וחטאות פשעי וחטאתי הדיעני", + "למה־פניך תסתיר ותחשבני לאויב לך", + "העלה נדף תערוץ ואת־קש יבש תרדף", + "כי־תכתב עלי מררות ותורישני עונות נעורי", + "ותשם בסד רגלי ותשמור כל־ארחותי על־שרשי רגלי תתחקה", + "והוא כרקב יבלה כבגד אכלו עש" + ], + [ + "אדם ילוד אשה קצר ימים ושבע־רגז", + "כציץ יצא וימל ויברח כצל ולא יעמוד", + "אף־על־זה פקחת עינך ואתי תביא במשפט עמך", + "מי־יתן טהור מטמא לא אחד", + "אם חרוצים ימיו מספר־חדשיו אתך חקו [חקיו] עשית ולא יעבור", + "שעה מעליו ויחדל עד־ירצה כשכיר יומו", + "כי יש לעץ תקוה אם־יכרת ועוד יחליף וינקתו לא תחדל", + "אם־יזקין בארץ שרשו ובעפר ימות גזעו", + "מריח מים יפרח ועשה קציר כמו־נטע", + "וגבר ימות ויחלש ויגוע אדם ואיו", + "אזלו־מים מני־ים ונהר יחרב ויבש", + "ואיש שכב ולא־יקום עד־בלתי שמים לא יקיצו ולא־יערו משנתם", + "מי יתן בשאול תצפנני תסתירני עד־שוב אפך תשית לי חק ותזכרני", + "אם־ימות גבר היחיה כל־ימי צבאי איחל עד־בוא חליפתי", + "תקרא ואנכי אענך למעשה ידיך תכסף", + "כי־עתה צעדי תספור לא־תשמור על־חטאתי", + "חתם בצרור פשעי ותטפל על־עוני", + "ואולם הר־נופל יבול וצור יעתק ממקמו", + "אבנים שחקו מים תשטף־ספיחיה עפר־ארץ ותקות אנוש האבדת", + "תתקפהו לנצח ויהלך משנה פניו ותשלחהו", + "יכבדו בניו ולא ידע ויצערו ולא־יבין למו", + "אך־בשרו עליו יכאב ונפשו עליו תאבל" + ], + [ + "ויען אליפז התימני ויאמר", + "החכם יענה דעת־רוח וימלא קדים בטנו", + "הוכח בדבר לא יסכון ומלים לא־יועיל בם", + "אף־אתה תפר יראה ותגרע שיחה לפני־אל", + "כי יאלף עונך פיך ותבחר לשון ערומים", + "ירשיעך פיך ולא־אני ושפתיך יענו־בך", + "הראישון אדם תולד ולפני גבעות חוללת", + "הבסוד אלוה תשמע ותגרע אליך חכמה", + "מה־ידעת ולא נדע תבין ולא־עמנו הוא", + "גם־שב גם־ישיש בנו כביר מאביך ימים", + "המעט ממך תנחמות אל ודבר לאט עמך", + "מה־יקחך לבך ומה־ירזמון עיניך", + "כי־תשיב אל־אל רוחך והצאת מפיך מלין", + "מה־אנוש כי־יזכה וכי־יצדק ילוד אשה", + "הן בקדשו [בקדשיו] לא יאמין ושמים לא־זכו בעיניו", + "אף כי־נתעב ונאלח איש־שתה כמים עולה", + "אחוך שמע־לי וזה־חזיתי ואספרה", + "אשר־חכמים יגידו ולא כחדו מאבותם", + "להם לבדם נתנה הארץ ולא־עבר זר בתוכם", + "כל־ימי רשע הוא מתחולל ומספר שנים נצפנו לעריץ", + "קול־פחדים באזניו בשלום שודד יבואנו", + "לא־יאמין שוב מני־חשך וצפו [וצפוי] הוא אלי־חרב", + "נדד הוא ללחם איה ידע כי־נכון בידו יום־חשך", + "יבעתהו צר ומצוקה תתקפהו כמלך עתיד לכידור", + "כי־נטה אל־אל ידו ואל־שדי יתגבר", + "ירוץ אליו בצואר בעבי גבי מגניו", + "כי־כסה פניו בחלבו ויעש פימה עלי־כסל", + "וישכון ערים נכחדות בתים לא־ישבו למו אשר התעתדו לגלים", + "לא־יעשר ולא־יקום חילו ולא־יטה לארץ מנלם", + "לא־יסור מני־חשך ינקתו תיבש שלהבת ויסור ברוח פיו", + "אל־יאמן בשו [בשיו] נתעה כי־שוא תהיה תמורתו", + "בלא־יומו תמלא וכפתו לא רעננה", + "יחמס כגפן בסרו וישלך כזית נצתו", + "כי־עדת חנף גלמוד ואש אכלה אהלי־שחד", + "הרה עמל וילד און ובטנם תכין מרמה" + ], + [ + "ויען איוב ויאמר", + "שמעתי כאלה רבות מנחמי עמל כלכם", + "הקץ לדברי־רוח או מה־ימריצך כי תענה", + "גם אנכי ככם אדברה לו־יש נפשכם תחת נפשי אחבירה עליכם במלים ואניעה עליכם במו ראשי", + "אאמצכם במו־פי וניד שפתי יחשך", + "אם־אדברה לא־יחשך כאבי ואחדלה מה־מני יהלך", + "אך־עתה הלאני השמות כל־עדתי", + "ותקמטני לעד היה ויקם בי כחשי בפני יענה", + "אפו טרף וישטמני חרק עלי בשניו צרי ילטוש עיניו לי", + "פערו עלי בפיהם בחרפה הכו לחיי יחד עלי יתמלאון", + "יסגירני אל אל עויל ועל־ידי רשעים ירטני", + "שלו הייתי ויפרפרני ואחז בערפי ויפצפצני ויקימני לו למטרה", + "יסבו עלי רביו יפלח כליותי ולא יחמול ישפך לארץ מררתי", + "יפרצני פרץ על־פני־פרץ ירץ עלי כגבור", + "שק תפרתי עלי גלדי ועללתי בעפר קרני", + "פני חמרמרה [חמרמרו] מני־בכי ועל עפעפי צלמות", + "על לא־חמס בכפי ותפלתי זכה", + "ארץ אל־תכסי דמי ואל־יהי מקום לזעקתי", + "גם־עתה הנה־בשמים עדי ושהדי במרומים", + "מליצי רעי אל־אלוה דלפה עיני", + "ויוכח לגבר עם־אלוה ובן־אדם לרעהו", + "כי־שנות מספר יאתיו וארח לא־אשוב אהלך" + ], + [ + "רוחי חבלה ימי נזעכו קברים לי", + "אם־לא התלים עמדי ובהמרותם תלן עיני", + "שימה־נא ערבני עמך מי הוא לידי יתקע", + "כי־לבם צפנת משכל על־כן לא תרמם", + "לחלק יגיד רעים ועיני בניו תכלנה", + "והצגני למשל עמים ותפת לפנים אהיה", + "ותכה מכעש עיני ויצרי כצל כלם", + "ישמו ישרים על־זאת ונקי על־חנף יתערר", + "ויאחז צדיק דרכו וטהר־ידים יסיף אמץ", + "ואולם כלם תשבו ובאו נא ולא־אמצא בכם חכם", + "ימי עברו זמתי נתקו מורשי לבבי", + "לילה ליום ישימו אור קרוב מפני־חשך", + "אם־אקוה שאול ביתי בחשך רפדתי יצועי", + "לשחת קראתי אבי אתה אמי ואחתי לרמה", + "ואיה אפו תקותי ותקותי מי ישורנה", + "בדי שאל תרדנה אם־יחד על־עפר נחת" + ], + [ + "ויען בלדד השחי ויאמר", + "עד־אנה תשימון קנצי למלין תבינו ואחר נדבר", + "מדוע נחשבנו כבהמה נטמינו בעיניכם", + "טרף נפשו באפו הלמענך תעזב ארץ ויעתק־צור ממקמו", + "גם אור רשעים ידעך ולא־יגה שביב אשו", + "אור חשך באהלו ונרו עליו ידעך", + "יצרו צעדי אונו ותשליכהו עצתו", + "כי־שלח ברשת ברגליו ועל־שבכה יתהלך", + "יאחז בעקב פח יחזק עליו צמים", + "טמון בארץ חבלו ומלכדתו עלי נתיב", + "סביב בעתהו בלהות והפיצהו לרגליו", + "יהי־רעב אנו ואיד נכון לצלעו", + "יאכל בדי עורו יאכל בדיו בכור מות", + "ינתק מאהלו מבטחו ותצעדהו למלך בלהות", + "תשכון באהלו מבלי־לו יזרה על־נוהו גפרית", + "מתחת שרשיו יבשו וממעל ימל קצירו", + "זכרו־אבד מני־ארץ ולא־שם לו על־פני־חוץ", + "יהדפהו מאור אל־חשך ומתבל ינדהו", + "לא נין לו ולא־נכד בעמו ואין שריד במגוריו", + "על־יומו נשמו אחרנים וקדמנים אחזו שער", + "אך־אלה משכנות עול וזה מקום לא־ידע־אל" + ], + [ + "ויען איוב ויאמר", + "עד־אנה תוגיון נפשי ותדכאונני במלים", + "זה עשר פעמים תכלימוני לא־תבשו תהכרו־לי", + "ואף־אמנם שגיתי אתי תלין משוגתי", + "אם־אמנם עלי תגדילו ותוכיחו עלי חרפתי", + "דעו־אפו כי־אלוה עותני ומצודו עלי הקיף", + "הן אצעק חמס ולא אענה אשוע ואין משפט", + "ארחי גדר ולא אעבור ועל נתיבותי חשך ישים", + "כבודי מעלי הפשיט ויסר עטרת ראשי", + "יתצני סביב ואלך ויסע כעץ תקותי", + "ויחר עלי אפו ויחשבני לו כצריו", + "יחד יבאו גדודיו ויסלו עלי דרכם ויחנו סביב לאהלי", + "אחי מעלי הרחיק וידעי אך־זרו ממני", + "חדלו קרובי ומידעי שכחוני", + "גרי ביתי ואמהתי לזר תחשבני נכרי הייתי בעיניהם", + "לעבדי קראתי ולא יענה במו־פי אתחנן־לו", + "רוחי זרה לאשתי וחנתי לבני בטני", + "גם־עוילים מאסו בי אקומה וידברו־בי", + "תעבוני כל־מתי סודי וזה־אהבתי נהפכו־בי", + "בעורי ובבשרי דבקה עצמי ואתמלטה בעור שני", + "חנני חנני אתם רעי כי יד־אלוה נגעה בי", + "למה תרדפני כמו־אל ומבשרי לא תשבעו", + "מי־יתן אפו ויכתבון מלי מי־יתן בספר ויחקו", + "בעט־ברזל ועפרת לעד בצור יחצבון", + "ואני ידעתי גאלי חי ואחרון על־עפר יקום", + "ואחר עורי נקפו־זאת ומבשרי אחזה אלוה", + "אשר אני אחזה־לי ועיני ראו ולא־זר כלו כליתי בחקי", + "כי תאמרו מה־נרדף־לו ושרש דבר נמצא־בי", + "גורו לכם מפני־חרב כי־חמה עונות חרב למען תדעון שדין [שדון]" + ], + [ + "ויען צפר הנעמתי ויאמר", + "לכן שעפי ישיבוני ובעבור חושי בי", + "מוסר כלמתי אשמע ורוח מבינתי יענני", + "הזאת ידעת מני־עד מני שים אדם עלי־ארץ", + "כי רננת רשעים מקרוב ושמחת חנף עדי־רגע", + "אם־יעלה לשמים שיאו וראשו לעב יגיע", + "כגללו לנצח יאבד ראיו יאמרו איו", + "כחלום יעוף ולא ימצאוהו וידד כחזיון לילה", + "עין שזפתו ולא תוסיף ולא־עוד תשורנו מקומו", + "בניו ירצו דלים וידיו תשבנה אונו", + "עצמותיו מלאו עלומו [עלומיו] ועמו על־עפר תשכב", + "אם־תמתיק בפיו רעה יכחידנה תחת לשונו", + "יחמל עליה ולא יעזבנה וימנענה בתוך חכו", + "לחמו במעיו נהפך מרורת פתנים בקרבו", + "חיל בלע ויקאנו מבטנו יורשנו אל", + "ראש־פתנים יינק תהרגהו לשון אפעה", + "אל־ירא בפלגות נהרי נחלי דבש וחמאה", + "משיב יגע ולא יבלע כחיל תמורתו ולא יעלס", + "כי־רצץ עזב דלים בית גזל ולא יבנהו", + "כי לא־ידע שלו בבטנו בחמודו לא ימלט", + "אין־שריד לאכלו על־כן לא־יחיל טובו", + "במלאות שפקו יצר לו כל־יד עמל תבואנו", + "יהי למלא בטנו ישלח־בו חרון אפו וימטר עלימו בלחומו", + "יברח מנשק ברזל תחלפהו קשת נחושה", + "שלף ויצא מגוה וברק ממררתו יהלך עליו אמים", + "כל־חשך טמון לצפוניו תאכלהו אש לא־נפח ירע שריד באהלו", + "יגלו שמים עונו וארץ מתקוממה לו", + "יגל יבול ביתו נגרות ביום אפו", + "זה חלק־אדם רשע מאלהים ונחלת אמרו מאל" + ], + [ + "ויען איוב ויאמר", + "שמעו שמוע מלתי ותהי־זאת תנחומתיכם", + "שאוני ואנכי אדבר ואחר דברי תלעיג", + "האנכי לאדם שיחי ואם־מדוע לא־תקצר רוחי", + "פנו־אלי והשמו ושימו יד על־פה", + "ואם־זכרתי ונבהלתי ואחז בשרי פלצות", + "מדוע רשעים יחיו עתקו גם־גברו חיל", + "זרעם נכון לפניהם עמם וצאצאיהם לעיניהם", + "בתיהם שלום מפחד ולא שבט אלוה עליהם", + "שורו עבר ולא יגעל תפלט פרתו ולא תשכל", + "ישלחו כצאן עויליהם וילדיהם ירקדון", + "ישאו כתף וכנור וישמחו לקול עוגב", + "יבלו [יכלו] בטוב ימיהם וברגע שאול יחתו", + "ויאמרו לאל סור ממנו ודעת דרכיך לא חפצנו", + "מה־שדי כי־נעבדנו ומה־נועיל כי נפגע־בו", + "הן לא בידם טובם עצת רשעים רחקה מני", + "כמה נר־רשעים ידעך ויבא עלימו אידם חבלים יחלק באפו", + "יהיו כתבן לפני־רוח וכמץ גנבתו סופה", + "אלוה יצפן־לבניו אונו ישלם אליו וידע", + "יראו עינו [עיניו] כידו ומחמת שדי ישתה", + "כי מה־חפצו בביתו אחריו ומספר חדשיו חצצו", + "הלאל ילמד־דעת והוא רמים ישפוט", + "זה ימות בעצם תמו כלו שלאנן ושליו", + "עטיניו מלאו חלב ומח עצמותיו ישקה", + "וזה ימות בנפש מרה ולא־אכל בטובה", + "יחד על־עפר ישכבו ורמה תכסה עליהם", + "הן ידעתי מחשבותיכם ומזמות עלי תחמסו", + "כי תאמרו איה בית־נדיב ואיה אהל משכנות רשעים", + "הלא שאלתם עוברי דרך ואתתם לא תנכרו", + "כי ליום איד יחשך רע ליום עברות יובלו", + "מי־יגיד על־פניו דרכו והוא־עשה מי ישלם־לו", + "והוא לקברות יובל ועל־גדיש ישקוד", + "מתקו־לו רגבי נחל ואחריו כל־אדם ימשוך ולפניו אין מספר", + "ואיך תנחמוני הבל ותשובתיכם נשאר־מעל" + ], + [ + "ויען אליפז התמני ויאמר", + "הלאל יסכן־גבר כי־יסכן עלימו משכיל", + "החפץ לשדי כי תצדק ואם־בצע כי־תתם דרכיך", + "המיראתך יכיחך יבוא עמך במשפט", + "הלא רעתך רבה ואין־קץ לעונתיך", + "כי־תחבל אחיך חנם ובגדי ערומים תפשיט", + "לא־מים עיף תשקה ומרעב תמנע־לחם", + "ואיש זרוע לו הארץ ונשוא פנים ישב בה", + "אלמנות שלחת ריקם וזרעות יתמים ידכא", + "על־כן סביבותיך פחים ויבהלך פחד פתאם", + "או־חשך לא־תראה ושפעת־מים תכסך", + "ה‍לא־אלוה גבה שמים וראה ראש כוכבים כי־רמו", + "ואמרת מה־ידע אל הבעד ערפל ישפוט", + "עבים סתר־לו ולא יראה וחוג שמים יתהלך", + "הארח עולם תשמר אשר דרכו מתי־און", + "אשר־קמטו ולא־עת נהר יוצק יסודם", + "האמרים לאל סור ממנו ומה־יפעל שדי למו", + "והוא מלא בתיהם טוב ועצת רשעים רחקה מני", + "יראו צדיקים וישמחו ונקי ילעג־למו", + "אם־לא נכחד קימנו ויתרם אכלה אש", + "הסכן־נא עמו ושלם בהם תבואתך טובה", + "קח־נא מפיו תורה ושים אמריו בלבבך", + "אם־תשוב עד־שדי תבנה תרחיק עולה מאהלך", + "ושית־על־עפר בצר ובצור נחלים אופיר", + "והיה שדי בצריך וכסף תועפות לך", + "כי־אז על־שדי תתענג ותשא אל־אלוה פניך", + "תעתיר אליו וישמעך ונדריך תשלם", + "ותגזר־אומר ויקם לך ועל־דרכיך נגה אור", + "כי־השפילו ותאמר גוה ושח עינים יושע", + "ימלט אי־נקי ונמלט בבר כפיך" + ], + [ + "ויען איוב ויאמר", + "גם־היום מרי שחי ידי כבדה על־אנחתי", + "מי־יתן ידעתי ואמצאהו אבוא עד־תכונתו", + "אערכה לפניו משפט ופי אמלא תוכחות", + "אדעה מלים יענני ואבינה מה־יאמר לי", + "הברב־כח יריב עמדי לא אך־הוא ישם בי", + "שם ישר נוכח עמו ואפלטה לנצח משפטי", + "הן קדם אהלך ואיננו ואחור ולא־אבין לו", + "שמאול בעשתו ולא־אחז יעטף ימין ולא אראה", + "כי־ידע דרך עמדי בחנני כזהב אצא", + "באשרו אחזה רגלי דרכו שמרתי ולא־אט", + "מצות שפתיו ולא אמיש מחקי צפנתי אמרי־פיו", + "והוא באחד ומי ישיבנו ונפשו אותה ויעש", + "כי ישלים חקי וכהנה רבות עמו", + "על־כן מפניו אבהל אתבונן ואפחד ממנו", + "ואל הרך לבי ושדי הבהילני", + "כי־לא נצמתי מפני־חשך ומפני כסה־אפל" + ], + [ + "מדוע משדי לא־נצפנו עתים וידעו [וידעיו] לא־חזו ימיו", + "גבלות ישיגו עדר גזלו וירעו", + "חמור יתומים ינהגו יחבלו שור אלמנה", + "יטו אביונים מדרך יחד חבאו עניי־ארץ", + "הן פראים במדבר יצאו בפעלם משחרי לטרף ערבה לו לחם לנערים", + "בשדה בלילו יקצירו [יקצורו] וכרם רשע ילקשו", + "ערום ילינו מבלי לבוש ואין כסות בקרה", + "מזרם הרים ירטבו ומבלי מחסה חבקו־צור", + "יגזלו משד יתום ועל־עני יחבלו", + "ערום הלכו בלי לבוש ורעבים נשאו עמר", + "בין־שורתם יצהירו יקבים דרכו ויצמאו", + "מעיר מתים ינאקו ונפש־חללים תשוע ואלוה לא־ישים תפלה", + "המה היו במרדי־אור לא־הכירו דרכיו ולא ישבו בנתיבתיו", + "לאור יקום רוצח יקטל־עני ואביון ובלילה יהי כגנב", + "ועין נאף שמרה נשף לאמר לא־תשורני עין וסתר פנים ישים", + "חתר בחשך בתים יומם חתמו־למו לא־ידעו אור", + "כי יחדו בקר למו צלמות כי־יכיר בלהות צלמות", + "קל־הוא על־פני־מים תקלל חלקתם בארץ לא־יפנה דרך כרמים", + "ציה גם־חם יגזלו מימי־שלג שאול חטאו", + "ישכחהו רחם מתקו רמה עוד לא־יזכר ותשבר כעץ עולה", + "רעה עקרה לא תלד ואלמנה לא ייטיב", + "ומשך אבירים בכחו יקום ולא־יאמין בחיין", + "יתן־לו לבטח וישען ועיניהו על־דרכיהם", + "רומו מעט ואיננו והמכו ככל יקפצון וכראש שבלת ימלו", + "ואם־לא אפו מי יכזיבני וישם לאל מלתי" + ], + [ + "ויען בלדד השחי ויאמר", + "המשל ופחד עמו עשה שלום במרומיו", + "היש מספר לגדודיו ועל־מי לא־יקום אורהו", + "ומה־יצדק אנוש עם־אל ומה־יזכה ילוד אשה", + "הן עד־ירח ולא יאהיל וכוכבים לא־זכו בעיניו", + "אף כי־אנוש רמה ובן־אדם תולעה" + ], + [ + "ויען איוב ויאמר", + "מה־עזרת ללא־כח הושעת זרוע לא־עז", + "מה־יעצת ללא חכמה ותושיה לרב הודעת", + "את־מי הגדת מלין ונשמת־מי יצאה ממך", + "הרפאים יחוללו מתחת מים ושכניהם", + "ערום שאול נגדו ואין כסות לאבדון", + "נטה צפון על־תהו תלה ארץ על־בלי־מה", + "צרר־מים בעביו ולא־נבקע ענן תחתם", + "מאחז פני־כסה פרשז עליו עננו", + "חק־חג על־פני־מים עד־תכלית אור עם־חשך", + "עמודי שמים ירופפו ויתמהו מגערתו", + "בכחו רגע הים ובתובנתו [ובתבונתו] מחץ רהב", + "ברוחו שמים שפרה חללה ידו נחש בריח", + "הן־אלה קצות דרכו [דרכיו] ומה־שמץ דבר נשמע־בו ורעם גבורתו [גבורותיו] מי יתבונן" + ], + [ + "ויסף איוב שאת משלו ויאמר", + "חי־אל הסיר משפטי ושדי המר נפשי", + "כי־כל־עוד נשמתי בי ורוח אלוה באפי", + "אם־תדברנה שפתי עולה ולשוני אם־יהגה רמיה", + "חלילה לי אם־אצדיק אתכם עד־אגוע לא־אסיר תמתי ממני", + "בצדקתי החזקתי ולא ארפה לא־יחרף לבבי מימי", + "יהי כרשע איבי ומתקוממי כעול", + "כי מה־תקות חנף כי יבצע כי ישל אלוה נפשו", + "הצעקתו ישמע אל כי־תבוא עליו צרה", + "אם־על־שדי יתענג יקרא אלוה בכל־עת", + "אורה אתכם ביד־אל אשר עם־שדי לא אכחד", + "הן־אתם כלכם חזיתם ולמה־זה הבל תהבלו", + "זה חלק־אדם רשע עם־אל ונחלת עריצים משדי יקחו", + "אם־ירבו בניו למו־חרב וצאצאיו לא ישבעו־לחם", + "שרידו [שרידיו] במות יקברו ואלמנתיו לא תבכינה", + "אם־יצבר כעפר כסף וכחמר יכין מלבוש", + "יכין וצדיק ילבש וכסף נקי יחלק", + "בנה כעש ביתו וכסכה עשה נצר", + "עשיר ישכב ולא יאסף עיניו פקח ואיננו", + "תשיגהו כמים בלהות לילה גנבתו סופה", + "ישאהו קדים וילך וישערהו ממקמו", + "וישלך עליו ולא יחמל מידו ברוח יברח", + "ישפק עלימו כפימו וישרק עליו ממקמו" + ], + [ + "כי יש לכסף מוצא ומקום לזהב יזקו", + "ברזל מעפר יקח ואבן יצוק נחושה", + "קץ שם לחשך ולכל־תכלית הוא חוקר אבן אפל וצלמות", + "פרץ נחל מעם־גר הנשכחים מני־רגל דלו מאנוש נעו", + "ארץ ממנה יצא־לחם ותחתיה נהפך כמו־אש", + "מקום־ספיר אבניה ועפרת זהב לו", + "נתיב לא־ידעו עיט ולא שזפתו עין איה", + "לא־הדריכהו בני־שחץ לא־עדה עליו שחל", + "בחלמיש שלח ידו הפך משרש הרים", + "בצורות יארים בקע וכל־יקר ראתה עינו", + "מבכי נהרות חבש ותעלמה יצא אור", + "והחכמה מאין תמצא ואי זה מקום בינה", + "לא־ידע אנוש ערכה ולא תמצא בארץ החיים", + "תהום אמר לא בי־היא וים אמר אין עמדי", + "לא־יתן סגור תחתיה ולא ישקל כסף מחירה", + "לא־תסלה בכתם אופיר בשהם יקר וספיר", + "לא־יערכנה זהב וזכוכית ותמורתה כלי־פז", + "ראמות וגביש לא יזכר ומשך חכמה מפנינים", + "לא־יערכנה פטדת־כוש בכתם טהור לא תסלה", + "והחכמה מאין תבוא ואי זה מקום בינה", + "ונעלמה מעיני כל־חי ומעוף השמים נסתרה", + "אבדון ומות אמרו באזנינו שמענו שמעה", + "אלהים הבין דרכה והוא ידע את־מקומה", + "כי־הוא לקצות־הארץ יביט תחת כל־השמים יראה", + "לעשות לרוח משקל ומים תכן במדה", + "בעשתו למטר חק ודרך לחזיז קלות", + "אז ראה ויספרה הכינה וגם־חקרה", + "ויאמר לאדם הן יראת אדני היא חכמה וסור מרע בינה" + ], + [ + "ויסף איוב שאת משלו ויאמר", + "מי־יתנני כירחי־קדם כימי אלוה ישמרני", + "בהלו נרו עלי ראשי לאורו אלך חשך", + "כאשר הייתי בימי חרפי בסוד אלוה עלי אהלי", + "בעוד שדי עמדי סביבותי נערי", + "ברחץ הליכי בחמה וצור יצוק עמדי פלגי־שמן", + "בצאתי שער עלי־קרת ברחוב אכין מושבי", + "ראוני נערים ונחבאו וישישים קמו עמדו", + "שרים עצרו במלים וכף ישימו לפיהם", + "קול־נגידים נחבאו ולשונם לחכם דבקה", + "כי אזן שמעה ותאשרני ועין ראתה ותעידני", + "כי־אמלט עני משוע ויתום ולא־עזר לו", + "ברכת אבד עלי תבא ולב אלמנה ארנן", + "צדק לבשתי וילבשני כמעיל וצניף משפטי", + "עינים הייתי לעור ורגלים לפסח אני", + "אב אנכי לאביונים ורב לא־ידעתי אחקרהו", + "ואשברה מתלעות עול ומשניו אשליך טרף", + "ואמר עם־קני אגוע וכחול ארבה ימים", + "שרשי פתוח אלי־מים וטל ילין בקצירי", + "כבודי חדש עמדי וקשתי בידי תחליף", + "לי־שמעו ויחלו וידמו למו עצתי", + "אחרי דברי לא ישנו ועלימו תטף מלתי", + "ויחלו כמטר לי ופיהם פערו למלקוש", + "אשחק אלהם לא יאמינו ואור פני לא יפילון", + "אבחר דרכם ואשב ראש ואשכון כמלך בגדוד כאשר אבלים ינחם" + ], + [ + "ועתה שחקו עלי צעירים ממני לימים אשר־מאסתי אבותם לשית עם־כלבי צאני", + "גם־כח ידיהם למה לי עלימו אבד כלח", + "בחסר ובכפן גלמוד הערקים ציה אמש שואה ומשאה", + "הקטפים מלוח עלי־שיח ושרש רתמים לחמם", + "מן־גו יגרשו יריעו עלימו כגנב", + "בערוץ נחלים לשכן חרי עפר וכפים", + "בין־שיחים ינהקו תחת חרול יספחו", + "בני־נבל גם־בני בלי־שם נכאו מן־הארץ", + "ועתה נגינתם הייתי ואהי להם למלה", + "תעבוני רחקו מני ומפני לא־חשכו רק", + "כי־יתרו [יתרי] פתח ויענני ורסן מפני שלחו", + "על־ימין פרחח יקומו רגלי שלחו ויסלו עלי ארחות אידם", + "נתסו נתיבתי להותי יעילו לא עזר למו", + "כפרץ רחב יאתיו תחת שאה התגלגלו", + "ההפך עלי בלהות תרדף כרוח נדבתי וכעב עברה ישעתי", + "ועתה עלי תשתפך נפשי יאחזוני ימי־עני", + "לילה עצמי נקר מעלי וערקי לא ישכבון", + "ברב־כח יתחפש לבושי כפי כתנתי יאזרני", + "הרני לחמר ואתמשל כעפר ואפר", + "אשוע אליך ולא תענני עמדתי ותתבנן בי", + "תהפך לאכזר לי בעצם ידך תשטמני", + "תשאני אל־רוח תרכיבני ותמגגני תשוה [תושיה]", + "כי־ידעתי מות תשיבני ובית מועד לכל־חי", + "אך לא־בעי ישלח־יד אם־בפידו להן שוע", + "אם־לא בכיתי לקשה־יום עגמה נפשי לאביון", + "כי טוב קויתי ויבא רע ואיחלה לאור ויבא אפל", + "מעי רתחו ולא־דמו קדמני ימי־עני", + "קדר הלכתי בלא חמה קמתי בקהל אשוע", + "אח הייתי לתנים ורע לבנות יענה", + "עורי שחר מעלי ועצמי־חרה מני־חרב", + "ויהי לאבל כנרי ועגבי לקול בכים" + ], + [ + "ברית כרתי לעיני ומה אתבונן על־בתולה", + "ומה חלק אלוה ממעל ונחלת שדי ממרמים", + "הלא־איד לעול ונכר לפעלי און", + "הלא־הוא יראה דרכי וכל־צעדי יספור", + "אם־הלכתי עם־שוא ותחש על־מרמה רגלי", + "ישקלני במאזני־צדק וידע אלוה תמתי", + "אם תטה אשרי מני הדרך ואחר עיני הלך לבי ובכפי דבק מאום", + "אזרעה ואחר יאכל וצאצאי ישרשו", + "אם־נפתה לבי על־אשה ועל־פתח רעי ארבתי", + "תטחן לאחר אשתי ועליה יכרעון אחרין", + "כי־הוא [היא] זמה והיא [והוא] עון פלילים", + "כי אש היא עד־אבדון תאכל ובכל־תבואתי תשרש", + "אם־אמאס משפט עבדי ואמתי ברבם עמדי", + "ומה אעשה כי־יקום אל וכי־יפקד מה אשיבנו", + "ה‍לא־בבטן עשני עשהו ויכננו ברחם אחד", + "אם־אמנע מחפץ דלים ועיני אלמנה אכלה", + "ואכל פתי לבדי ולא־אכל יתום ממנה", + "כי מנעורי גדלני כאב ומבטן אמי אנחנה", + "אם־אראה אובד מבלי לבוש ואין כסות לאביון", + "אם־לא ברכוני חלצו [חלציו] ומגז כבשי יתחמם", + "אם־הניפותי על־יתום ידי כי־אראה בשער עזרתי", + "כתפי משכמה תפול ואזרעי מקנה תשבר", + "כי פחד אלי איד אל ומשאתו לא אוכל", + "אם־שמתי זהב כסלי ולכתם אמרתי מבטחי", + "אם־אשמח כי־רב חילי וכי־כביר מצאה ידי", + "אם־אראה אור כי יהל וירח יקר הלך", + "ויפת בסתר לבי ותשק ידי לפי", + "גם־הוא עון פלילי כי־כחשתי לאל ממעל", + "אם־אשמח בפיד משנאי והתעררתי כי־מצאו רע", + "ולא־נתתי לחטא חכי לשאל באלה נפשו", + "אם־לא אמרו מתי אהלי מי־יתן מבשרו לא נשבע", + "בחוץ לא־ילין גר דלתי לארח אפתח", + "אם־כסיתי כאדם פשעי לטמון בחבי עוני", + "כי אערוץ המון רבה ובוז־משפחות יחתני ואדם לא־אצא פתח", + "מי יתן־לי שמע לי הן־תוי שדי יענני וספר כתב איש ריבי", + "אם־לא על־שכמי אשאנו אענדנו עטרות לי", + "מספר צעדי אגידנו כמו־נגיד אקרבנו", + "אם־עלי אדמתי תזעק ויחד תלמיה יבכיון", + "אם־כחה אכלתי בלי־כסף ונפש בעליה הפחתי", + "תחת חטה יצא חוח ותחת־שערה באשה תמו דברי איוב" + ], + [ + "וישבתו שלשת האנשים האלה מענות את־איוב כי הוא צדיק בעיניו", + "ויחר אף אליהוא בן־ברכאל הבוזי ממשפחת רם באיוב חרה אפו על־צדקו נפשו מאלהים", + "ובשלשת רעיו חרה אפו על אשר לא־מצאו מענה וירשיעו את־איוב", + "ואליהו חכה את־איוב בדברים כי זקנים־המה ממנו לימים", + "וירא אליהוא כי אין מענה בפי שלשת האנשים ויחר אפו", + "ויען אליהוא בן־ברכאל הבוזי ויאמר צעיר אני לימים ואתם ישישים על־כן זחלתי ואירא מחות דעי אתכם", + "אמרתי ימים ידברו ורב שנים ידיעו חכמה", + "אכן רוח־היא באנוש ונשמת שדי תבינם", + "לא־רבים יחכמו וזקנים יבינו משפט", + "לכן אמרתי שמעה־לי אחוה דעי אף־אני", + "הן הוחלתי לדבריכם אזין עד־תבונתיכם עד־תחקרון מלין", + "ועדיכם אתבונן והנה אין לאיוב מוכיח עונה אמריו מכם", + "פן־תאמרו מצאנו חכמה אל ידפנו לא־איש", + "ולא־ערך אלי מלין ובאמריכם לא אשיבנו", + "חתו לא־ענו עוד העתיקו מהם מלים", + "והוחלתי כי־לא ידברו כי עמדו לא־ענו עוד", + "אענה אף־אני חלקי אחוה דעי אף־אני", + "כי מלתי מלים הציקתני רוח בטני", + "הנה־בטני כיין לא־יפתח כאבות חדשים יבקע", + "אדברה וירוח־לי אפתח שפתי ואענה", + "אל־נא אשא פני־איש ואל־אדם לא אכנה", + "כי לא ידעתי אכנה כמעט ישאני עשני" + ], + [ + "ואולם שמע־נא איוב מלי וכל־דברי האזינה", + "הנה־נא פתחתי פי דברה לשוני בחכי", + "ישר־לבי אמרי ודעת שפתי ברור מללו", + "רוח־אל עשתני ונשמת שדי תחיני", + "אם־תוכל השיבני ערכה לפני התיצבה", + "הן־אני כפיך לאל מחמר קרצתי גם־אני", + "הנה אמתי לא תבעתך ואכפי עליך לא־יכבד", + "אך אמרת באזני וקול מלין אשמע", + "זך אני בלי פשע חף אנכי ולא עון לי", + "הן תנואות עלי ימצא יחשבני לאויב לו", + "ישם בסד רגלי ישמר כל־ארחתי", + "הן־זאת לא־צדקת אענך כי־ירבה אלוה מאנוש", + "מדוע אליו ריבות כי כל־דבריו לא־יענה", + "כי־באחת ידבר־אל ובשתים לא ישורנה", + "בחלום חזיון לילה בנפל תרדמה על־אנשים בתנומות עלי משכב", + "אז יגלה אזן אנשים ובמסרם יחתם", + "להסיר אדם מעשה וגוה מגבר יכסה", + "יחשך נפשו מני־שחת וחיתו מעבר בשלח", + "והוכח במכאוב על־משכבו וריב [ורוב] עצמיו אתן", + "וזהמתו חיתו לחם ונפשו מאכל תאוה", + "יכל בשרו מראי ושפי [ושפו] עצמותיו לא ראו", + "ותקרב לשחת נפשו וחיתו לממתים", + "אם־יש עליו מלאך מליץ אחד מני־אלף להגיד לאדם ישרו", + "ויחננו ויאמר פדעהו מרדת שחת מצאתי כפר", + "רטפש בשרו מנער ישוב לימי עלומיו", + "יעתר אל־אלוה וירצהו וירא פניו בתרועה וישב לאנוש צדקתו", + "ישר על־אנשים ויאמר חטאתי וישר העויתי ולא־שוה לי", + "פדה נפשי [נפשו] מעבר בשחת וחיתי [וחיתו] באור תראה", + "הן־כל־אלה יפעל־אל פעמים שלוש עם־גבר", + "להשיב נפשו מני־שחת לאור באור החיים", + "הקשב איוב שמע־לי החרש ואנכי אדבר", + "אם־יש־מלין השיבני דבר כי־חפצתי צדקך", + "אם־אין אתה שמע־לי החרש ואאלפך חכמה" + ], + [ + "ויען אליהוא ויאמר", + "שמעו חכמים מלי וידעים האזינו לי", + "כי־אזן מלין תבחן וחך יטעם לאכל", + "משפט נבחרה־לנו נדעה בינינו מה־טוב", + "כי־אמר איוב צדקתי ואל הסיר משפטי", + "על־משפטי אכזב אנוש חצי בלי־פשע", + "מי־גבר כאיוב ישתה־לעג כמים", + "וארח לחברה עם־פעלי און וללכת עם־אנשי־רשע", + "כי־אמר לא יסכן־גבר ברצתו עם־אלהים", + "לכן אנשי לבב שמעו לי חללה לאל מרשע ושדי מעול", + "כי פעל אדם ישלם־לו וכארח איש ימצאנו", + "אף־אמנם אל לא־ירשיע ושדי לא־יעות משפט", + "מי־פקד עליו ארצה ומי שם תבל כלה", + "אם־ישים אליו לבו רוחו ונשמתו אליו יאסף", + "יגוע כל־בשר יחד ואדם על־עפר ישוב", + "ואם־בינה שמעה־זאת האזינה לקול מלי", + "האף שונא משפט יחבוש ואם־צדיק כביר תרשיע", + "האמר למלך בליעל רשע אל־נדיבים", + "אשר לא־נשא פני שרים ולא נכר־שוע לפני־דל כי־מעשה ידיו כלם", + "רגע ימתו וחצות לילה יגעשו עם ויעברו ויסירו אביר לא ביד", + "כי־עיניו על־דרכי־איש וכל־צעדיו יראה", + "אין־חשך ואין צלמות להסתר שם פעלי און", + "כי לא על־איש ישים עוד להלך אל־אל במשפט", + "ירע כבירים לא־חקר ויעמד אחרים תחתם", + "לכן יכיר מעבדיהם והפך לילה וידכאו", + "תחת־רשעים ספקם במקום ראים", + "אשר על־כן סרו מאחריו וכל־דרכיו לא השכילו", + "להביא עליו צעקת־דל וצעקת עניים ישמע", + "והוא ישקט ומי ירשע ויסתר פנים ומי ישורנו ועל־גוי ועל־אדם יחד", + "ממלך אדם חנף ממקשי עם", + "כי־אל־אל האמר נשאתי לא אחבל", + "בלעדי אחזה אתה הרני אם־עול פעלתי לא אסיף", + "המעמך ישלמנה כי־מאסת כי־אתה תבחר ולא־אני ומה־ידעת דבר", + "אנשי לבב יאמרו לי וגבר חכם שמע לי", + "איוב לא־בדעת ידבר ודבריו לא בהשכיל", + "אבי יבחן איוב עד־נצח על־תשבת באנשי־און", + "כי יסיף על־חטאתו פשע בינינו יספוק וירב אמריו לאל" + ], + [ + "ויען אליהו ויאמר", + "הזאת חשבת למשפט אמרת צדקי מאל", + "כי־תאמר מה־יסכן־לך מה־אעיל מחטאתי", + "אני אשיבך מלין ואת־רעיך עמך", + "הבט שמים וראה ושור שחקים גבהו ממך", + "אם־חטאת מה־תפעל־בו ורבו פשעיך מה־תעשה־לו", + "אם־צדקת מה־תתן־לו או מה־מידך יקח", + "לאיש־כמוך רשעך ולבן־אדם צדקתך", + "מרב עשוקים יזעיקו ישועו מזרוע רבים", + "ולא־אמר איה אלוה עשי נתן זמרות בלילה", + "מלפנו מבהמות ארץ ומעוף השמים יחכמנו", + "שם יצעקו ולא יענה מפני גאון רעים", + "אך־שוא לא־ישמע אל ושדי לא ישורנה", + "אף כי־תאמר לא תשורנו דין לפניו ותחולל לו", + "ועתה כי־אין פקד אפו ולא־ידע בפש מאד", + "ואיוב הבל יפצה־פיהו בבלי־דעת מלין יכבר" + ], + [ + "ויסף אליהוא ויאמר", + "כתר־לי זעיר ואחוך כי עוד לאלוה מלים", + "אשא דעי למרחוק ולפעלי אתן־צדק", + "כי־אמנם לא־שקר מלי תמים דעות עמך", + "הן־אל כביר ולא ימאס כביר כח לב", + "לא־יחיה רשע ומשפט עניים יתן", + "לא־יגרע מצדיק עיניו ואת־מלכים לכסא וישיבם לנצח ויגבהו", + "ואם־אסורים בזקים ילכדון בחבלי־עני", + "ויגד להם פעלם ופשעיהם כי יתגברו", + "ויגל אזנם למוסר ויאמר כי־ישבון מאון", + "אם־ישמעו ויעבדו יכלו ימיהם בטוב ושניהם בנעימים", + "ואם־לא ישמעו בשלח יעברו ויגועו כבלי־דעת", + "וחנפי־לב ישימו אף לא ישועו כי אסרם", + "תמת בנער נפשם וחיתם בקדשים", + "יחלץ עני בעניו ויגל בלחץ אזנם", + "ואף הסיתך מפי־צר רחב לא־מוצק תחתיה ונחת שלחנך מלא דשן", + "ודין־רשע מלאת דין ומשפט יתמכו", + "כי־חמה פן־יסיתך בספק ורב־כפר אל־יטך", + "היערך שועך לא בצר וכל מאמצי־כח", + "אל־תשאף הלילה לעלות עמים תחתם", + "השמר אל־תפן אל־און כי־על־זה בחרת מעני", + "הן־אל ישגיב בכחו מי כמהו מורה", + "מי־פקד עליו דרכו ומי־אמר פעלת עולה", + "זכר כי־תשגיא פעלו אשר שררו אנשים", + "כל־אדם חזו־בו אנוש יביט מרחוק", + "הן־אל שגיא ולא נדע מספר שניו ולא־חקר", + "כי יגרע נטפי־מים יזקו מטר לאדו", + "אשר־יזלו שחקים ירעפו עלי אדם רב", + "אף אם־יבין מפרשי־עב תשאות סכתו", + "הן־פרש עליו אורו ושרשי הים כסה", + "כי־בם ידין עמים יתן־אכל למכביר", + "על־כפים כסה־אור ויצו עליה במפגיע", + "יגיד עליו רעו מקנה אף על־עולה" + ], + [ + "אף־לזאת יחרד לבי ויתר ממקומו", + "שמעו שמוע ברגז קלו והגה מפיו יצא", + "תחת־כל־השמים ישרהו ואורו על־כנפות הארץ", + "אחריו ישאג־קול ירעם בקול גאונו ולא יעקבם כי־ישמע קולו", + "ירעם אל בקולו נפלאות עשה גדלות ולא נדע", + "כי לשלג יאמר הוא ארץ וגשם מטר וגשם מטרות עזו", + "ביד־כל־אדם יחתום לדעת כל־אנשי מעשהו", + "ותבא חיה במו־ארב ובמעונתיה תשכן", + "מן־החדר תבוא סופה וממזרים קרה", + "מנשמת־אל יתן־קרח ורחב מים במוצק", + "אף־ברי יטריח עב יפיץ ענן אורו", + "והוא מסבות מתהפך בתחבולתו [בתחבולתיו] לפעלם כל אשר יצום על־פני תבל ארצה", + "אם־לשבט אם־לארצו אם־לחסד ימצאהו", + "האזינה זאת איוב עמד והתבונן נפלאות אל", + "התדע בשום־אלוה עליהם והופיע אור עננו", + "התדע על־מפלשי־עב מפלאות תמים דעים", + "אשר־בגדיך חמים בהשקט ארץ מדרום", + "תרקיע עמו לשחקים חזקים כראי מוצק", + "הודיענו מה־נאמר לו לא־נערך מפני־חשך", + "היספר־לו כי אדבר אם־אמר איש כי יבלע", + "ועתה לא ראו אור בהיר הוא בשחקים ורוח עברה ותטהרם", + "מצפון זהב יאתה על־אלוה נורא הוד", + "שדי לא־מצאנהו שגיא־כח ומשפט ורב־צדקה לא יענה", + "לכן יראוהו אנשים לא־יראה כל־חכמי־לב" + ], + [ + "ויען־יהוה את־איוב מנ הסערה [מן ] [הסערה] ויאמר", + "מי זה מחשיך עצה במלין בלי־דעת", + "אזר־נא כגבר חלציך ואשאלך והודיעני", + "איפה היית ביסדי־ארץ הגד אם־ידעת בינה", + "מי־שם ממדיה כי תדע או מי־נטה עליה קו", + "על־מה אדניה הטבעו או מי־ירה אבן פנתה", + "ברן־יחד כוכבי בקר ויריעו כל־בני אלהים", + "ויסך בדלתים ים בגיחו מרחם יצא", + "בשומי ענן לבשו וערפל חתלתו", + "ואשבר עליו חקי ואשים בריח ודלתים", + "ואמר עד־פה תבוא ולא תסיף ופא־ישית בגאון גליך", + "המימיך צוית בקר ידעתה שחר [ידעתה] [השחר] מקמו", + "לאחז בכנפות הארץ וינערו רשעים ממנה", + "תתהפך כחמר חותם ויתיצבו כמו לבוש", + "וימנע מרשעים אורם וזרוע רמה תשבר", + "הבאת עד־נבכי־ים ובחקר תהום התהלכת", + "הנגלו לך שערי־מות ושערי צלמות תראה", + "התבננת עד־רחבי־ארץ הגד אם־ידעת כלה", + "אי־זה הדרך ישכן־אור וחשך אי־זה מקמו", + "כי תקחנו אל־גבולו וכי־תבין נתיבות ביתו", + "ידעת כי־אז תולד ומספר ימיך רבים", + "הבאת אל־אצרות שלג ואצרות ברד תראה", + "אשר־חשכתי לעת־צר ליום קרב ומלחמה", + "אי־זה הדרך יחלק אור יפץ קדים עלי־ארץ", + "מי־פלג לשטף תעלה ודרך לחזיז קלות", + "להמטיר על־ארץ לא־איש מדבר לא־אדם בו", + "להשביע שאה ומשאה ולהצמיח מצא דשא", + "היש־למטר אב או מי־הוליד אגלי־טל", + "מבטן מי יצא הקרח וכפר שמים מי ילדו", + "כאבן מים יתחבאו ופני תהום יתלכדו", + "התקשר מעדנות כימה או־משכות כסיל תפתח", + "התציא מזרות בעתו ועיש על־בניה תנחם", + "הידעת חקות שמים אם־תשים משטרו בארץ", + "התרים לעב קולך ושפעת־מים תכסך", + "התשלח ברקים וילכו ויאמרו לך הננו", + "מי־שת בטחות חכמה או מי־נתן לשכוי בינה", + "מי־יספר שחקים בחכמה ונבלי שמים מי ישכיב", + "בצקת עפר למוצק ורגבים ידבקו", + "התצוד ללביא טרף וחית כפירים תמלא", + "כי־ישחו במעונות ישבו בסכה למו־ארב", + "מי יכין לערב צידו כי־ילדו [ילדיו] אל־אל ישועו יתעו לבלי־אכל" + ], + [ + "הידעת עת לדת יעלי־סלע חלל אילות תשמר", + "תספר ירחים תמלאנה וידעת עת לדתנה", + "תכרענה ילדיהן תפלחנה חבליהם תשלחנה", + "יחלמו בניהם ירבו בבר יצאו ולא־שבו למו", + "מי־שלח פרא חפשי ומסרות ערוד מי פתח", + "אשר־שמתי ערבה ביתו ומשכנותיו מלחה", + "ישחק להמון קריה תשאות נוגש לא ישמע", + "יתור הרים מרעהו ואחר כל־ירוק ידרוש", + "היאבה רים עבדך אם־ילין על־אבוסך", + "ה‍תקשר־רים בתלם עבתו אם־ישדד עמקים אחריך", + "התבטח־בו כי־רב כחו ותעזב אליו יגיעך", + "התאמין בו כי־ישוב [ישיב] זרעך וגרנך יאסף", + "כנף־רננים נעלסה אם־אברה חסידה ונצה", + "כי־תעזב לארץ בציה ועל־עפר תחמם", + "ותשכח כי־רגל תזורה וחית השדה תדושה", + "הקשיח בניה ללא־לה לריק יגיעה בלי־פחד", + "כי־השה אלוה חכמה ולא־חלק לה בבינה", + "כעת במרום תמריא תשחק לסוס ולרכבו", + "התתן לסוס גבורה התלביש צוארו רעמה", + "התרעישנו כארבה הוד נחרו אימה", + "יחפרו בעמק וישיש בכח יצא לקראת־נשק", + "ישחק לפחד ולא יחת ולא־ישוב מפני־חרב", + "עליו תרנה אשפה להב חנית וכידון", + "ברעש ורגז יגמא־ארץ ולא־יאמין כי־קול שופר", + "בדי שפר יאמר האח ומרחוק יריח מלחמה רעם שרים ותרועה", + "ה‍מבינתך יאבר־נץ יפרש כנפו [כנפיו] לתימן", + "אם־על־פיך יגביה נשר וכי ירים קנו", + "סלע ישכן ויתלנן על־שן־סלע ומצודה", + "משם חפר־אכל למרחוק עיניו יביטו", + "ואפרחו [ואפרחיו] יעלעו־דם ובאשר חללים שם הוא" + ], + [ + "ויען יהוה את־איוב ויאמר", + "הרב עם־שדי יסור מוכיח אלוה יעננה", + "ויען איוב את־יהוה ויאמר", + "הן קלתי מה אשיבך ידי שמתי למו־פי", + "אחת דברתי ולא אענה ושתים ולא אוסיף", + "ויען־יהוה את־איוב מנ סערה [מן ] [סערה] ויאמר", + "אזר־נא כגבר חלציך אשאלך והודיעני", + "האף תפר משפטי תרשיעני למען תצדק", + "ואם־זרוע כאל לך ובקול כמהו תרעם", + "עדה נא גאון וגבה והוד והדר תלבש", + "הפץ עברות אפך וראה כל־גאה והשפילהו", + "ראה כל־גאה הכניעהו והדך רשעים תחתם", + "טמנם בעפר יחד פניהם חבש בטמון", + "וגם־אני אודך כי־תושע לך ימינך", + "הנה־נא בהמות אשר־עשיתי עמך חציר כבקר יאכל", + "הנה־נא כחו במתניו ואנו בשרירי בטנו", + "יחפץ זנבו כמו־ארז גידי פחדו [פחדיו] ישרגו", + "עצמיו אפיקי נחושה גרמיו כמטיל ברזל", + "הוא ראשית דרכי־אל העשו יגש חרבו", + "כי־בול הרים ישאו־לו וכל־חית השדה ישחקו־שם", + "תחת־צאלים ישכב בסתר קנה ובצה", + "יסכהו צאלים צללו יסבוהו ערבי־נחל", + "הן יעשק נהר לא יחפוז יבטח כי־יגיח ירדן אל־פיהו", + "בעיניו יקחנו במוקשים ינקב־אף", + "תמשך לויתן בחכה ובחבל תשקיע לשנו", + "התשים אגמון באפו ובחוח תקוב לחיו", + "הירבה אליך תחנונים אם־ידבר אליך רכות", + "היכרת ברית עמך תקחנו לעבד עולם", + "התשחק־בו כצפור ותקשרנו לנערותיך", + "יכרו עליו חברים יחצוהו בין כנענים", + "התמלא בשכות עורו ובצלצל דגים ראשו", + "שים־עליו כפך זכר מלחמה אל־תוסף" + ], + [ + "הן־תחלתו נכזבה הגם אל־מראיו יטל", + "לא־אכזר כי יעורנו ומי הוא לפני יתיצב", + "מי הקדימני ואשלם תחת כל־השמים לי־הוא", + "לא־[לו־] אחריש בדיו ודבר־גבורות וחין ערכו", + "מי־גלה פני לבושו בכפל רסנו מי יבוא", + "דלתי פניו מי פתח סביבות שניו אימה", + "גאוה אפיקי מגנים סגור חותם צר", + "אחד באחד יגשו ורוח לא־יבוא ביניהם", + "איש־באחיהו ידבקו יתלכדו ולא יתפרדו", + "ע‍טישתיו תהל אור ועיניו כעפעפי־שחר", + "מפיו לפידים יהלכו כידודי אש יתמלטו", + "מנחיריו יצא עשן כדוד נפוח ואגמן", + "נפשו גחלים תלהט ולהב מפיו יצא", + "בצוארו ילין עז ולפניו תדוץ דאבה", + "מפלי בשרו דבקו יצוק עליו בל־ימוט", + "לבו יצוק כמו־אבן ויצוק כפלח תחתית", + "משתו יגורו אלים משברים יתחטאו", + "משיגהו חרב בלי תקום חנית מסע ושריה", + "יחשב לתבן ברזל לעץ רקבון נחושה", + "לא־יבריחנו בן־קשת לקש נהפכו־לו אבני־קלע", + "כקש נחשבו תותח וישחק לרעש כידון", + "תחתיו חדודי חרש ירפד חרוץ עלי־טיט", + "ירתיח כסיר מצולה ים ישים כמרקחה", + "אחריו יאיר נתיב יחשב תהום לשיבה", + "אין־על־עפר משלו העשו לבלי־חת", + "את־כל־גבה יראה הוא מלך על־כל־בני־שחץ" + ], + [ + "ויען איוב את־יהוה ויאמר", + "ידעת [ידעתי] כי־כל תוכל ולא־יבצר ממך מזמה", + "מי זה מעלים עצה בלי דעת לכן הגדתי ולא אבין נפלאות ממני ולא אדע", + "שמע־נא ואנכי אדבר אשאלך והודיעני", + "לשמע־אזן שמעתיך ועתה עיני ראתך", + "על־כן אמאס ונחמתי על־עפר ואפר", + "ויהי אחר דבר יהוה את־הדברים האלה אל־איוב ויאמר יהוה אל־אליפז התימני חרה אפי בך ובשני רעיך כי לא דברתם אלי נכונה כעבדי איוב", + "ועתה קחו־לכם שבעה־פרים ושבעה אילים ולכו אל־עבדי איוב והעליתם עולה בעדכם ואיוב עבדי יתפלל עליכם כי אם־פניו אשא לבלתי עשות עמכם נבלה כי לא דברתם אלי נכונה כעבדי איוב", + "וילכו אליפז התימני ובלדד השוחי צפר הנעמתי ויעשו כאשר דבר אליהם יהוה וישא יהוה את־פני איוב", + "ויהוה שב את־שבית [שבות] איוב בהתפללו בעד רעהו ויסף יהוה את־כל־אשר לאיוב למשנה", + "ויבאו אליו כל־אחיו וכל־אחיתיו [אחיותיו] וכל־ידעיו לפנים ויאכלו עמו לחם בביתו וינדו לו וינחמו אתו על כל־הרעה אשר־הביא יהוה עליו ויתנו־לו איש קשיטה אחת ואיש נזם זהב אחד", + "ויהוה ברך את־אחרית איוב מראשתו ויהי־לו ארבעה עשר אלף צאן וששת אלפים גמלים ואלף־צמד בקר ואלף אתונות", + "ויהי־לו שבענה בנים ושלוש בנות", + "ויקרא שם־האחת ימימה ושם השנית קציעה ושם השלישית קרן הפוך", + "ולא נמצא נשים יפות כבנות איוב בכל־הארץ ויתן להם אביהם נחלה בתוך אחיהם", + "ויחי איוב אחרי־זאת מאה וארבעים שנה וירא [ויראה] את־בניו ואת־בני בניו ארבעה דרות", + "וימת איוב זקן ושבע ימים" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "איוב", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Writings" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/31.json b/texts/torah/31.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..772736007c82eeea4200e0e18bf6904a46b0b680 --- /dev/null +++ b/texts/torah/31.json @@ -0,0 +1,154 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "SongOfSongs", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "שיר השירים אשר לשלמה", + "ישקני מנשיקות פיהו כי־טובים דדיך מיין", + "לריח שמניך טובים שמן תורק שמך על־כן עלמות אהבוך", + "משכני אחריך נרוצה הביאני המלך חדריו נגילה ונשמחה בך נזכירה דדיך מיין מישרים אהבוך", + "שחורה אני ונאוה בנות ירושלם כאהלי קדר כיריעות שלמה", + "אל־תראוני שאני שחרחרת ששזפתני השמש בני אמי נחרו־בי שמני נטרה את־הכרמים כרמי שלי לא נטרתי", + "הגידה לי שאהבה נפשי איכה תרעה איכה תרביץ בצהרים שלמה אהיה כעטיה על עדרי חבריך", + "אם־לא תדעי לך היפה בנשים צאי־לך בעקבי הצאן ורעי את־גדיתיך על משכנות הרעים", + "לססתי ברכבי פרעה דמיתיך רעיתי", + "נאוו לחייך בתרים צוארך בחרוזים", + "תורי זהב נעשה־לך עם נקדות הכסף", + "עד־שהמלך במסבו נרדי נתן ריחו", + "צרור המר דודי לי בין שדי ילין", + "אשכל הכפר דודי לי בכרמי עין גדי", + "הנך יפה רעיתי הנך יפה עיניך יונים", + "הנך יפה דודי אף נעים אף־ערשנו רעננה", + "קרות בתינו ארזים רחיטנו [רהיטנו] ברותים" + ], + [ + "אני חבצלת השרון שושנת העמקים", + "כשושנה בין החוחים כן רעיתי בין הבנות", + "כתפוח בעצי היער כן דודי בין הבנים בצלו חמדתי וישבתי ופריו מתוק לחכי", + "הביאני אל־בית היין ודגלו עלי אהבה", + "סמכוני באשישות רפדוני בתפוחים כי־חולת אהבה אני", + "שמאלו תחת לראשי וימינו תחבקני", + "השבעתי אתכם בנות ירושלם בצבאות או באילות השדה אם־תעירו ואם־תעוררו את־האהבה עד שתחפץ", + "קול דודי הנה־זה בא מדלג על־ההרים מקפץ על־הגבעות", + "דומה דודי לצבי או לעפר האילים הנה־זה עומד אחר כתלנו משגיח מן־החלנות מציץ מן־החרכים", + "ענה דודי ואמר לי קומי לך רעיתי יפתי ולכי־לך", + "כי־הנה הסתו [הסתיו] עבר הגשם חלף הלך לו", + "הנצנים נראו בארץ עת הזמיר הגיע וקול התור נשמע בארצנו", + "התאנה חנטה פגיה והגפנים סמדר נתנו ריח קומי לכי [לך] רעיתי יפתי ולכי־לך", + "יונתי בחגוי הסלע בסתר המדרגה הראיני את־מראיך השמיעיני את־קולך כי־קולך ערב ומראיך נאוה", + "אחזו־לנו שועלים שועלים קטנים מחבלים כרמים וכרמינו סמדר", + "דודי לי ואני לו הרעה בשושנים", + "עד שיפוח היום ונסו הצללים סב דמה־לך דודי לצבי או לעפר האילים על־הרי בתר" + ], + [ + "על־משכבי בלילות בקשתי את שאהבה נפשי בקשתיו ולא מצאתיו", + "אקומה נא ואסובבה בעיר בשוקים וברחבות אבקשה את שאהבה נפשי בקשתיו ולא מצאתיו", + "מצאוני השמרים הסבבים בעיר את שאהבה נפשי ראיתם", + "כמעט שעברתי מהם עד שמצאתי את שאהבה נפשי אחזתיו ולא ארפנו עד־שהביאתיו אל־בית אמי ואל־חדר הורתי", + "השבעתי אתכם בנות ירושלם בצבאות או באילות השדה אם־תעירו ואם־תעוררו את־האהבה עד שתחפץ", + "מי זאת עלה מן־המדבר כתימרות עשן מקטרת מור ולבונה מכל אבקת רוכל", + "הנה מטתו שלשלמה ששים גברים סביב לה מגברי ישראל", + "כלם אחזי חרב מלמדי מלחמה איש חרבו על־ירכו מפחד בלילות", + "אפריון עשה לו המלך שלמה מעצי הלבנון", + "עמודיו עשה כסף רפידתו זהב מרכבו ארגמן תוכו רצוף אהבה מבנות ירושלם", + "צאינה וראינה בנות ציון במלך שלמה בעטרה שעטרה־לו אמו ביום חתנתו וביום שמחת לבו" + ], + [ + "הנך יפה רעיתי הנך יפה עיניך יונים מבעד לצמתך שערך כעדר העזים שגלשו מהר גלעד", + "שניך כעדר הקצובות שעלו מן־הרחצה שכלם מתאימות ושכלה אין בהם", + "כחוט השני שפתתיך ומדבריך נאוה כפלח הרמון רקתך מבעד לצמתך", + "כמגדל דויד צוארך בנוי לתלפיות אלף המגן תלוי עליו כל שלטי הגבורים", + "שני שדיך כשני עפרים תאומי צביה הרועים בשושנים", + "עד שיפוח היום ונסו הצללים אלך לי אל־הר המור ואל־גבעת הלבונה", + "כלך יפה רעיתי ומום אין בך", + "אתי מלבנון כלה אתי מלבנון תבואי תשורי מראש אמנה מראש שניר וחרמון ממענות אריות מהררי נמרים", + "לבבתני אחתי כלה לבבתיני באחד [באחת] מעיניך באחד ענק מצורניך", + "מה־יפו דדיך אחתי כלה מה־טבו דדיך מיין וריח שמניך מכל־בשמים", + "נפת תטפנה שפתותיך כלה דבש וחלב תחת לשונך וריח שלמתיך כריח לבנון", + "גן נעול אחתי כלה גל נעול מעין חתום", + "שלחיך פרדס רמונים עם פרי מגדים כפרים עם־נרדים", + "נרד וכרכם קנה וקנמון עם כל־עצי לבונה מר ואהלות עם כל־ראשי בשמים", + "מעין גנים באר מים חיים ונזלים מן־לבנון", + "עורי צפון ובואי תימן הפיחי גני יזלו בשמיו יבא דודי לגנו ויאכל פרי מגדיו" + ], + [ + "באתי לגני אחתי כלה אריתי מורי עם־בשמי אכלתי יערי עם־דבשי שתיתי ייני עם־חלבי אכלו רעים שתו ושכרו דודים", + "אני ישנה ולבי ער קול דודי דופק פתחי־לי אחתי רעיתי יונתי תמתי שראשי נמלא־טל קוצותי רסיסי לילה", + "פשטתי את־כתנתי איככה אלבשנה רחצתי את־רגלי איככה אטנפם", + "דודי שלח ידו מן־החר ומעי המו עליו", + "קמתי אני לפתח לדודי וידי נטפו־מור ואצבעתי מור עבר על כפות המנעול", + "פתחתי אני לדודי ודודי חמק עבר נפשי יצאה בדברו בקשתיהו ולא מצאתיהו קראתיו ולא ענני", + "מצאני השמרים הסבבים בעיר הכוני פצעוני נשאו את־רדידי מעלי שמרי החמות", + "השבעתי אתכם בנות ירושלם אם־תמצאו את־דודי מה־תגידו לו שחולת אהבה אני", + "מה־דודך מדוד היפה בנשים מה־דודך מדוד שככה השבעתנו", + "דודי צח ואדום דגול מרבבה", + "ראשו כתם פז קוצותיו תלתלים שחרות כעורב", + "עיניו כיונים על־אפיקי מים רחצות בחלב ישבות על־מלאת", + "לחיו כערוגת הבשם מגדלות מרקחים שפתותיו שושנים נטפות מור עבר", + "ידיו גלילי זהב ממלאים בתרשיש מעיו עשת שן מעלפת ספירים", + "שוקיו עמודי שש מיסדים על־אדני־פז מראהו כלבנון בחור כארזים", + "חכו ממתקים וכלו מחמדים זה דודי וזה רעי בנות ירושלם" + ], + [ + "אנה הלך דודך היפה בנשים אנה פנה דודך ונבקשנו עמך", + "דודי ירד לגנו לערוגות הבשם לרעות בגנים וללקט שושנים", + "אני לדודי ודודי לי הרעה בשושנים", + "יפה את רעיתי כתרצה נאוה כירושלם אימה כנדגלות", + "הסבי עיניך מנגדי שהם הרהיבני שערך כעדר העזים שגלשו מן־הגלעד", + "שניך כעדר הרחלים שעלו מן־הרחצה שכלם מתאימות ושכלה אין בהם", + "כפלח הרמון רקתך מבעד לצמתך", + "ששים המה מלכות ושמנים פילגשים ועלמות אין מספר", + "אחת היא יונתי תמתי אחת היא לאמה ברה היא ליולדתה ראוה בנות ויאשרוה מלכות ופילגשים ויהללוה", + "מי־זאת הנשקפה כמו־שחר יפה כלבנה ברה כחמה אימה כנדגלות", + "אל־גנת אגוז ירדתי לראות באבי הנחל לראות הפרחה הגפן הנצו הרמנים", + "לא ידעתי נפשי שמתני מרכבות עמי־נדיב" + ], + [ + "שובי שובי השולמית שובי שובי ונחזה־בך מה־תחזו בשולמית כמחלת המחנים", + "מה־יפו פעמיך בנעלים בת־נדיב חמוקי ירכיך כמו חלאים מעשה ידי אמן", + "שררך אגן הסהר אל־יחסר המזג בטנך ערמת חטים סוגה בשושנים", + "שני שדיך כשני עפרים תאמי צביה", + "צוארך כמגדל השן עיניך ברכות בחשבון על־שער בת־רבים אפך כמגדל הלבנון צופה פני דמשק", + "ראשך עליך ככרמל ודלת ראשך כארגמן מלך אסור ברהטים", + "מה־יפית ומה־נעמת אהבה בתענוגים", + "זאת קומתך דמתה לתמר ושדיך לאשכלות", + "אמרתי אעלה בתמר אחזה בסנסניו ויהיו־נא שדיך כאשכלות הגפן וריח אפך כתפוחים", + "וחכך כיין הטוב הולך לדודי למישרים דובב שפתי ישנים", + "אני לדודי ועלי תשוקתו", + "לכה דודי נצא השדה נלינה בכפרים", + "נשכימה לכרמים נראה אם פרחה הגפן פתח הסמדר הנצו הרמונים שם אתן את־דדי לך", + "הדודאים נתנו־ריח ועל־פתחינו כל־מגדים חדשים גם־ישנים דודי צפנתי לך" + ], + [ + "מי יתנך כאח לי יונק שדי אמי אמצאך בחוץ אשקך גם לא־יבוזו לי", + "אנהגך אביאך אל־בית אמי תלמדני אשקך מיין הרקח מעסיס רמני", + "שמאלו תחת ראשי וימינו תחבקני", + "השבעתי אתכם בנות ירושלם מה־תעירו ומה־תעררו את־האהבה עד שתחפץ", + "מי זאת עלה מן־המדבר מתרפקת על־דודה תחת התפוח עוררתיך שמה חבלתך אמך שמה חבלה ילדתך", + "שימני כחותם על־לבך כחותם על־זרועך כי־עזה כמות אהבה קשה כשאול קנאה רשפיה רשפי אש שלהבתיה", + "מים רבים לא יוכלו לכבות את־האהבה ונהרות לא ישטפוה אם־יתן איש את־כל־הון ביתו באהבה בוז יבוזו לו", + "אחות לנו קטנה ושדים אין לה מה־נעשה לאחתנו ביום שידבר־בה", + "אם־חומה היא נבנה עליה טירת כסף ואם־דלת היא נצור עליה לוח ארז", + "אני חומה ושדי כמגדלות אז הייתי בעיניו כמוצאת שלום", + "כרם היה לשלמה בבעל המון נתן את־הכרם לנטרים איש יבא בפריו אלף כסף", + "כרמי שלי לפני האלף לך שלמה ומאתים לנטרים את־פריו", + "היושבת בגנים חברים מקשיבים לקולך השמיעיני", + "ברח דודי ודמה־לך לצבי או לעפר האילים על הרי בשמים" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "שיר השירים", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Writings" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/32.json b/texts/torah/32.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..2acf94558ff4e93900a3381f685d9519b42193ae --- /dev/null +++ b/texts/torah/32.json @@ -0,0 +1,114 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Ruth", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "ויהי בימי שפט השפטים ויהי רעב בארץ וילך איש מבית לחם יהודה לגור בשדי מואב הוא ואשתו ושני בניו", + "ושם האיש א‍לימלך ושם אשתו נעמי ושם שני־בניו מחלון וכליון אפרתים מבית לחם יהודה ויבאו שדי־מואב ויהיו־שם", + "וימת אלימלך איש נעמי ותשאר היא ושני בניה", + "וישאו להם נשים מאביות שם האחת ערפה ושם השנית רות וישבו שם כעשר שנים", + "וימותו גם־שניהם מחלון וכליון ותשאר האשה משני ילדיה ומאישה", + "ותקם היא וכלתיה ותשב משדי מואב כי שמעה בשדה מואב כי־פקד יהוה את־עמו לתת להם לחם", + "ותצא מן־המקום אשר היתה־שמה ושתי כלתיה עמה ותלכנה בדרך לשוב אל־ארץ יהודה", + "ותאמר נעמי לשתי כלתיה לכנה שבנה אשה לבית אמה יעשה [יעש] יהוה עמכם חסד כאשר עשיתם עם־המתים ועמדי", + "יתן יהוה לכם ומצאן מנוחה אשה בית אישה ותשק להן ותשאנה קולן ותבכינה", + "ותאמרנה־לה כי־אתך נשוב לעמך", + "ותאמר נעמי שבנה בנתי למה תלכנה עמי העוד־לי בנים במעי והיו לכם לאנשים", + "שבנה בנתי לכן כי זקנתי מהיות לאיש כי אמרתי יש־לי תקוה גם הייתי הלילה לאיש וגם ילדתי בנים", + "הלהן תשברנה עד אשר יגדלו הלהן תעגנה לבלתי היות לאיש אל בנתי כי־מר־לי מאד מכם כי־יצאה בי יד־יהוה", + "ותשנה קולן ותבכינה עוד ותשק ערפה לחמותה ורות דבקה בה", + "ותאמר הנה שבה יבמתך אל־עמה ואל־אלהיה שובי אחרי יבמתך", + "ותאמר רות אל־תפגעי־בי לעזבך לשוב מאחריך כי אל־אשר תלכי אלך ובאשר תליני אלין עמך עמי ואלהיך אלהי", + "באשר תמותי אמות ושם אקבר כה יעשה יהוה לי וכה יסיף כי המות יפריד ביני ובינך", + "ותרא כי־מתאמצת היא ללכת אתה ותחדל לדבר אליה", + "ותלכנה שתיהם עד־באנה בית לחם ויהי כבאנה בית לחם ותהם כל־העיר עליהן ותאמרנה הזאת נעמי", + "ותאמר אליהן אל־תקראנה לי נעמי קראן לי מרא כי־המר שדי לי מאד", + "אני מלאה הלכתי וריקם השיבני יהוה למה תקראנה לי נעמי ויהוה ענה בי ושדי הרע לי", + "ותשב נעמי ורות המואביה כלתה עמה השבה משדי מואב והמה באו בית לחם בתחלת קציר שערים" + ], + [ + "ולנעמי מידע [מודע] לאישה איש גבור חיל ממשפחת אלימלך ושמו בעז", + "ותאמר רות המואביה אל־נעמי אלכה־נא השדה ואלקטה בשבלים אחר אשר אמצא־חן בעיניו ותאמר לה לכי בתי", + "ותלך ותבוא ותלקט בשדה אחרי הקצרים ויקר מקרה חלקת השדה לבעז אשר ממשפחת אלימלך", + "והנה־בעז בא מבית לחם ויאמר לקוצרים יהוה עמכם ויאמרו לו יברכך יהוה", + "ויאמר בעז לנערו הנצב על־הקוצרים למי הנערה הזאת", + "ויען הנער הנצב על־הקוצרים ויאמר נערה מואביה היא השבה עם־נעמי משדה מואב", + "ותאמר אלקטה־נא ואספתי בעמרים אחרי הקוצרים ותבוא ותעמוד מאז הבקר ועד־עתה זה שבתה הבית מעט", + "ויאמר בעז אל־רות הלוא שמעת בתי אל־תלכי ללקט בשדה אחר וגם לא תעבורי מזה וכה תדבקין עם־נערתי", + "עיניך בשדה אשר־יקצרון והלכת אחריהן הלוא צויתי את־הנערים לבלתי נגעך וצמת והלכת אל־הכלים ושתית מאשר ישאבון הנערים", + "ותפל על־פניה ותשתחו ארצה ותאמר אליו מדוע מצאתי חן בעיניך להכירני ואנכי נכריה", + "ויען בעז ויאמר לה הגד הגד לי כל אשר־עשית את־חמותך אחרי מות אישך ותעזבי אביך ואמך וארץ מולדתך ותלכי אל־עם אשר לא־ידעת תמול שלשום", + "ישלם יהוה פעלך ותהי משכרתך שלמה מעם יהוה אלהי ישראל אשר־באת לחסות תחת־כנפיו", + "ותאמר אמצא־חן בעיניך אדני כי נחמתני וכי דברת על־לב שפחתך ואנכי לא אהיה כאחת שפחתיך", + "ויאמר לה בעז לעת האכל גשי הלם ואכלת מן־הלחם וטבלת פתך בחמץ ותשב מצד הקוצרים ויצבט־לה קלי ותאכל ותשבע ותתר", + "ותקם ללקט ויצו בעז את־נעריו לאמר גם בין העמרים תלקט ולא תכלימוה", + "וגם של־תשלו לה מן־הצבתים ועזבתם ולקטה ולא תגערו־בה", + "ותלקט בשדה עד־הערב ותחבט את אשר־לקטה ויהי כאיפה שערים", + "ותשא ותבוא העיר ותרא חמותה את אשר־לקטה ותוצא ותתן־לה את אשר־הותרה משבעה", + "ותאמר לה חמותה איפה לקטת היום ואנה עשית יהי מכירך ברוך ותגד לחמותה את אשר־עשתה עמו ותאמר שם האיש אשר עשיתי עמו היום בעז", + "ותאמר נעמי לכלתה ברוך הוא ליהוה אשר לא־עזב חסדו את־החיים ואת־המתים ותאמר לה נעמי קרוב לנו האיש מגאלנו הוא", + "ותאמר רות המואביה גם כי־אמר אלי עם־הנערים אשר־לי תדבקין עד אם־כלו את כל־הקציר אשר־לי", + "ותאמר נעמי אל־רות כלתה טוב בתי כי תצאי עם־נערותיו ולא יפגעו־בך בשדה אחר", + "ותדבק בנערות בעז ללקט עד־כלות קציר־השערים וקציר החטים ותשב את־חמותה" + ], + [ + "ותאמר לה נעמי חמותה בתי הלא אבקש־לך מנוח אשר ייטב־לך", + "ועתה הלא בעז מדעתנו אשר היית את־נערותיו הנה־הוא זרה את־גרן השערים הלילה", + "ורחצת וסכת ושמת שמלתך [שמלתיך] עליך וירדתי [וירדת] הגרן אל־תודעי לאיש עד כלתו לאכל ולשתות", + "ויהי בשכבו וידעת את־המקום אשר ישכב־שם ובאת וגלית מרגלתיו ושכבתי [ושכבת] והוא יגיד לך את אשר תעשין", + "ותאמר אליה כל אשר־תאמרי [אלי] אעשה", + "ותרד הגרן ותעש ככל אשר־צותה חמותה", + "ויאכל בעז וישת וייטב לבו ויבא לשכב בקצה הערמה ותבא בלט ותגל מרגלתיו ותשכב", + "ויהי בחצי הלילה ויחרד האיש וילפת והנה אשה שכבת מרגלתיו", + "ויאמר מי־את ותאמר אנכי רות אמתך ופרשת כנפך על־אמתך כי גאל אתה", + "ויאמר ברוכה את ליהוה בתי היטבת חסדך האחרון מן־הראשון לבלתי־לכת אחרי הבחורים אם־דל ואם־עשיר", + "ועתה בתי אל־תיראי כל אשר־תאמרי אעשה־לך כי יודע כל־שער עמי כי אשת חיל את", + "ועתה כי אמנם כי אם גאל אנכי וגם יש גאל קרוב ממני", + "ליני הלילה והיה בבקר אם־יגאלך טוב יגאל ואם־לא יחפץ לגאלך וגאלתיך אנכי חי־יהוה שכבי עד־הבקר", + "ותשכב מרגלתו [מרגלותיו] עד־הבקר ותקם בטרום [בטרם] יכיר איש את־רעהו ויאמר אל־יודע כי־באה האשה הגרן", + "ויאמר הבי המטפחת אשר־עליך ואחזי־בה ותאחז בה וימד שש־שערים וישת עליה ויבא העיר", + "ותבוא אל־חמותה ותאמר מי־את בתי ותגד־לה את כל־אשר עשה־לה האיש", + "ותאמר שש־השערים האלה נתן לי כי אמר [אלי] אל־תבואי ריקם אל־חמותך", + "ותאמר שבי בתי עד אשר תדעין איך יפל דבר כי לא ישקט האיש כי־אם־כלה הדבר היום" + ], + [ + "ובעז עלה השער וישב שם והנה הגאל עבר אשר דבר־בעז ויאמר סורה שבה־פה פלני אלמני ויסר וישב", + "ויקח עשרה אנשים מזקני העיר ויאמר שבו־פה וישבו", + "ויאמר לגאל חלקת השדה אשר לאחינו לאלימלך מכרה נעמי השבה משדה מואב", + "ואני אמרתי אגלה אזנך לאמר קנה נגד הישבים ונגד זקני עמי אם־תגאל גאל ואם־לא יגאל הגידה לי ואדע [ואדעה] כי אין זולתך לגאול ואנכי אחריך ויאמר אנכי אגאל", + "ויאמר בעז ביום־קנותך השדה מיד נעמי ומאת רות המואביה אשת־המת קניתי [קניתה] להקים שם־המת על־נחלתו", + "ויאמר הגאל לא אוכל לגאול־[לגאל־] לי פן־אשחית את־נחלתי גאל־לך אתה את־גאלתי כי לא־אוכל לגאל", + "וזאת לפנים בישראל על־הגאולה ועל־התמורה לקים כל־דבר שלף איש נעלו ונתן לרעהו וזאת התעודה בישראל", + "ויאמר הגאל לבעז קנה־לך וישלף נעלו", + "ויאמר בעז לזקנים וכל־העם עדים אתם היום כי קניתי את־כל־אשר לאלימלך ואת כל־אשר לכליון ומחלון מיד נעמי", + "וגם את־רות המאביה אשת מחלון קניתי לי לאשה להקים שם־המת על־נחלתו ולא־יכרת שם־המת מעם אחיו ומשער מקומו עדים אתם היום", + "ויאמרו כל־העם אשר־בשער והזקנים עדים יתן יהוה את־האשה הבאה אל־ביתך כרחל וכלאה אשר בנו שתיהם את־בית ישראל ועשה־חיל באפרתה וקרא־שם בבית לחם", + "ויהי ביתך כבית פרץ אשר־ילדה תמר ליהודה מן־הזרע אשר יתן יהוה לך מן־הנערה הזאת", + "ויקח בעז את־רות ותהי־לו לאשה ויבא אליה ויתן יהוה לה הריון ותלד בן", + "ותאמרנה הנשים אל־נעמי ברוך יהוה אשר לא השבית לך גאל היום ויקרא שמו בישראל", + "והיה לך למשיב נפש ולכלכל את־שיבתך כי כלתך א‍שר־אהבתך ילדתו אשר־היא טובה לך משבעה בנים", + "ותקח נעמי את־הילד ותשתהו בחיקה ותהי־לו לאמנת", + "ותקראנה לו השכנות שם לאמר ילד־בן לנעמי ותקראנה שמו עובד הוא אבי־ישי אבי דוד", + "ואלה תולדות פרץ פרץ הוליד את־חצרון", + "וחצרון הוליד את־רם ורם הוליד את־עמינדב", + "ועמינדב הוליד את־נחשון ונחשון הוליד את־שלמה", + "ושלמון הוליד את־בעז ובעז הוליד את־עובד", + "ועבד הוליד את־ישי וישי הוליד את־דוד" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "רות", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Writings" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/33.json b/texts/torah/33.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..4871d1116cb5cffd9136786f5a920fc4aac1d081 --- /dev/null +++ b/texts/torah/33.json @@ -0,0 +1,267 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Ecclesiastes", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "דברי קהלת בן־דוד מלך בירושלם", + "הבל הבלים אמר קהלת הבל הבלים הכל הבל", + "מה־יתרון לאדם בכל־עמלו שיעמל תחת השמש", + "דור הלך ודור בא והארץ לעולם עמדת", + "וזרח השמש ובא השמש ואל־מקומו שואף זורח הוא שם", + "הולך אל־דרום וסובב אל־צפון סובב סבב הולך הרוח ועל־סביבתיו שב הרוח", + "כל־הנחלים הלכים אל־הים והים איננו מלא אל־מקום שהנחלים הלכים שם הם שבים ללכת", + "כל־הדברים יגעים לא־יוכל איש לדבר לא־תשבע עין לראות ולא־תמלא אזן משמע", + "מה־שהיה הוא שיהיה ומה־שנעשה הוא שיעשה ואין כל־חדש תחת השמש", + "יש דבר שיאמר ראה־זה חדש הוא כבר היה לעלמים אשר היה מלפננו", + "אין זכרון לראשנים וגם לאחרנים שיהיו לא־יהיה להם זכרון עם שיהיו לאחרנה", + "אני קהלת הייתי מלך על־ישראל בירושלם", + "ונתתי את־לבי לדרוש ולתור בחכמה על כל־אשר נעשה תחת השמים הוא ענין רע נתן אלהים לבני האדם לענות בו", + "ראיתי את־כל־המעשים שנעשו תחת השמש והנה הכל הבל ורעות רוח", + "מעות לא־יוכל לתקן וחסרון לא־יוכל להמנות", + "דברתי אני עם־לבי לאמר אני הנה הגדלתי והוספתי חכמה על כל־אשר־היה לפני על־ירושלם ולבי ראה הרבה חכמה ודעת", + "ואתנה לבי לדעת חכמה ודעת הוללות ושכלות ידעתי שגם־זה הוא רעיון רוח", + "כי ברב חכמה רב־כעס ויוסיף דעת יוסיף מכאוב" + ], + [ + "אמרתי אני בלבי לכה־נא אנסכה בשמחה וראה בטוב והנה גם־הוא הבל", + "לשחוק אמרתי מהולל ולשמחה מה־זה עשה", + "תרתי בלבי למשוך ביין את־בשרי ולבי נהג בחכמה ולאחז בסכלות עד אשר־אראה אי־זה טוב לבני האדם אשר יעשו תחת השמים מספר ימי חייהם", + "הגדלתי מעשי בניתי לי בתים נטעתי לי כרמים", + "עשיתי לי גנות ופרדסים ונטעתי בהם עץ כל־פרי", + "עשיתי לי ברכות מים להשקות מהם יער צומח עצים", + "קניתי עבדים ושפחות ובני־בית היה לי גם מקנה בקר וצאן הרבה היה לי מכל שהיו לפני בירושלם", + "כנסתי לי גם־כסף וזהב וסגלת מלכים והמדינות עשיתי לי שרים ושרות ותענוגת בני האדם שדה ושדות", + "וגדלתי והוספתי מכל שהיה לפני בירושלם אף חכמתי עמדה לי", + "וכל אשר שאלו עיני לא אצלתי מהם לא־מנעתי את־לבי מכל־שמחה כי־לבי שמח מכל־עמלי וזה־היה חלקי מכל־עמלי", + "ופניתי אני בכל־מעשי שעשו ידי ובעמל שעמלתי לעשות והנה הכל הבל ורעות רוח ואין יתרון תחת השמש", + "ופניתי אני לראות חכמה והוללות וסכלות כי מה האדם שיבוא אחרי המלך את אשר־כבר עשוהו", + "וראיתי אני שיש יתרון לחכמה מן־הסכלות כיתרון האור מן־החשך", + "החכם עיניו בראשו והכסיל בחשך הולך וידעתי גם־אני שמקרה אחד יקרה את־כלם", + "ואמרתי אני בלבי כמקרה הכסיל גם־אני יקרני ולמה חכמתי אני אז יותר ודברתי בלבי שגם־זה הבל", + "כי אין זכרון לחכם עם־הכסיל לעולם בשכבר הימים הבאים הכל נשכח ואיך ימות החכם עם־הכסיל", + "ושנאתי את־החיים כי רע עלי המעשה שנעשה תחת השמש כי־הכל הבל ורעות רוח", + "ושנאתי אני את־כל־עמלי שאני עמל תחת השמש שאניחנו לאדם שיהיה אחרי", + "ומי יודע החכם יהיה או סכל וישלט בכל־עמלי שעמלתי ושחכמתי תחת השמש גם־זה הבל", + "וסבותי אני ליאש את־לבי על כל־העמל שעמלתי תחת השמש", + "כי־יש אדם שעמלו בחכמה ובדעת ובכשרון ולאדם שלא עמל־בו יתננו חלקו גם־זה הבל ורעה רבה", + "כי מה־הוה לאדם בכל־עמלו וברעיון לבו שהוא עמל תחת השמש", + "כי כל־ימיו מכאבים וכעס ענינו גם־בלילה לא־שכב לבו גם־זה הבל הוא", + "אין־טוב באדם שיאכל ושתה והראה את־נפשו טוב בעמלו גם־זה ראיתי אני כי מיד האלהים היא", + "כי מי יאכל ומי יחוש חוץ ממני", + "כי לאדם שטוב לפניו נתן חכמה ודעת ושמחה ולחוטא נתן ענין לאסוף ולכנוס לתת לטוב לפני האלהים גם־זה הבל ורעות רוח" + ], + [ + "לכל זמן ועת לכל־חפץ תחת השמים", + "עת ללדת ועת למות עת לטעת ועת לעקור נטוע", + "עת להרוג ועת לרפוא עת לפרוץ ועת לבנות", + "עת לבכות ועת לשחוק עת ספוד ועת רקוד", + "עת להשליך אבנים ועת כנוס אבנים עת לחבוק ועת לרחק מחבק", + "עת לבקש ועת לאבד עת לשמור ועת להשליך", + "עת לקרוע ועת לתפור עת לחשות ועת לדבר", + "עת לאהב ועת לשנא עת מלחמה ועת שלום", + "מה־יתרון העושה באשר הוא עמל", + "ראיתי את־הענין אשר נתן אלהים לבני האדם לענות בו", + "את־הכל עשה יפה בעתו גם את־העלם נתן בלבם מבלי אשר לא־ימצא האדם את־המעשה אשר־עשה האלהים מראש ועד־סוף", + "ידעתי כי אין טוב בם כי אם־לשמוח ולעשות טוב בחייו", + "וגם כל־האדם שיאכל ושתה וראה טוב בכל־עמלו מתת אלהים היא", + "ידעתי כי כל־אשר יעשה האלהים הוא יהיה לעולם עליו אין להוסיף וממנו אין לגרע והאלהים עשה שיראו מלפניו", + "מה־שהיה כבר הוא ואשר להיות כבר היה והאלהים יבקש את־נרדף", + "ועוד ראיתי תחת השמש מקום המשפט שמה הרשע ומקום הצדק שמה הרשע", + "אמרתי אני בלבי את־הצדיק ואת־הרשע ישפט האלהים כי־עת לכל־חפץ ועל כל־המעשה שם", + "אמרתי אני בלבי על־דברת בני האדם לברם האלהים ולראות שהם־בהמה המה להם", + "כי מקרה בני־האדם ומקרה הבהמה ומקרה אחד להם כמות זה כן מות זה ורוח אחד לכל ומותר האדם מן־הבהמה אין כי הכל הבל", + "הכל הולך אל־מקום אחד הכל היה מן־העפר והכל שב אל־העפר", + "מי יודע רוח בני האדם העלה היא למעלה ורוח הבהמה הירדת היא למטה לארץ", + "וראיתי כי אין טוב מאשר ישמח האדם במעשיו כי־הוא חלקו כי מי יביאנו לראות במה שיהיה אחריו" + ], + [ + "ושבתי אני ואראה את־כל־העשקים אשר נעשים תחת השמש והנה דמעת העשקים ואין להם מנחם ומיד עשקיהם כח ואין להם מנחם", + "ושבח אני את־המתים שכבר מתו מן־החיים אשר המה חיים עדנה", + "וטוב משניהם את אשר־עדן לא היה אשר לא־ראה את־המעשה הרע אשר נעשה תחת השמש", + "וראיתי אני את־כל־עמל ואת כל־כשרון המעשה כי היא קנאת־איש מרעהו גם־זה הבל ורעות רוח", + "הכסיל חבק את־ידיו ואכל את־בשרו", + "טוב מלא כף נחת ממלא חפנים עמל ורעות רוח", + "ושבתי אני ואראה הבל תחת השמש", + "יש אחד ואין שני גם בן ואח אין־לו ואין קץ לכל־עמלו גם־עיניו [עינו] לא־תשבע עשר ולמי אני עמל ומחסר את־נפשי מטובה גם־זה הבל וענין רע הוא", + "טובים השנים מן־האחד אשר יש־להם שכר טוב בעמלם", + "כי אם־יפלו האחד יקים את־חברו ואילו האחד שיפול ואין שני להקימו", + "גם אם־ישכבו שנים וחם להם ולאחד איך יחם", + "ואם־יתקפו האחד השנים יעמדו נגדו והחוט המשלש לא במהרה ינתק", + "טוב ילד מסכן וחכם ממלך זקן וכסיל אשר לא־ידע להזהר עוד", + "כי־מבית הסורים יצא למלך כי גם במלכותו נולד רש", + "ראיתי את־כל־החיים המהלכים תחת השמש עם הילד השני אשר יעמד תחתיו", + "אין־קץ לכל־העם לכל אשר־היה לפניהם גם האחרונים לא ישמחו־בו כי־גם־זה הבל ורעיון רוח", + "שמר רגליך [רגלך] כאשר תלך אל־בית האלהים וקרוב לשמע מתת הכסילים זבח כי־אינם יודעים לעשות רע" + ], + [ + "אל־תבהל על־פיך ולבך אל־ימהר להוציא דבר לפני האלהים כי האלהים בשמים ואתה על־הארץ על־כן יהיו דבריך מעטים", + "כי בא החלום ברב ענין וקול כסיל ברב דברים", + "כאשר תדר נדר לאלהים אל־תאחר לשלמו כי אין חפץ בכסילים את אשר־תדר שלם", + "טוב אשר לא־תדר משתדור ולא תשלם", + "אל־תתן את־פיך לחטיא את־בשרך ואל־תאמר לפני המלאך כי שגגה היא למה יקצף האלהים על־קולך וחבל את־מעשה ידיך", + "כי ברב חלמות והבלים ודברים הרבה כי את־האלהים ירא", + "אם־עשק רש וגזל משפט וצדק תראה במדינה אל־תתמה על־החפץ כי גבה מעל גבה שמר וגבהים עליהם", + "ויתרון ארץ בכל היא [הוא] מלך לשדה נעבד", + "אהב כסף לא־ישבע כסף ומי־אהב בהמון לא תבואה גם־זה הבל", + "ברבות הטובה רבו אוכליה ומה־כשרון לבעליה כי אם־ראית [ראות] עיניו", + "מתוקה שנת העבד אם־מעט ואם־הרבה יאכל והשבע לעשיר איננו מניח לו לישון", + "יש רעה חולה ראיתי תחת השמש עשר שמור לבעליו לרעתו", + "ואבד העשר ההוא בענין רע והוליד בן ואין בידו מאומה", + "כאשר יצא מבטן אמו ערום ישוב ללכת כשבא ומאומה לא־ישא בעמלו שילך בידו", + "וגם־זה רעה חולה כל־עמת שבא כן ילך ומה־יתרון לו שיעמל לרוח", + "גם כל־ימיו בחשך יאכל וכעס הרבה וחליו וקצף", + "הנה אשר־ראיתי אני טוב אשר־יפה לאכול־ולשתות ולראות טובה בכל־עמלו שיעמל תחת־השמש מספר ימי־חיו [חייו] אשר־נתן־לו האלהים כי־הוא חלקו", + "גם כל־האדם אשר נתן־לו האלהים עשר ונכסים והשליטו לאכל ממנו ולשאת את־חלקו ולשמח בעמלו זה מתת אלהים היא", + "כי לא הרבה יזכר את־ימי חייו כי האלהים מענה בשמחת לבו" + ], + [ + "יש רעה אשר ראיתי תחת השמש ורבה היא על־האדם", + "איש אשר יתן־לו האלהים עשר ונכסים וכבוד ואיננו חסר לנפשו מכל אשר־יתאוה ולא־ישליטנו האלהים לאכל ממנו כי איש נכרי יאכלנו זה הבל וחלי רע הוא", + "אם־יוליד איש מאה ושנים רבות יחיה ורב שיהיו ימי־שניו ונפשו לא־תשבע מן־הטובה וגם־קבורה לא־היתה לו אמרתי טוב ממנו הנפל", + "כי־בהבל בא ובחשך ילך ובחשך שמו יכסה", + "גם־שמש לא־ראה ולא ידע נחת לזה מזה", + "ואלו חיה אלף שנים פעמים וטובה לא ראה הלא אל־מקום אחד הכל הולך", + "כל־עמל האדם לפיהו וגם־הנפש לא תמלא", + "כי מה־יותר לחכם מן־הכסיל מה־לעני יודע להלך נגד החיים", + "טוב מראה עינים מהלך־נפש גם־זה הבל ורעות רוח", + "מה־שהיה כבר נקרא שמו ונודע אשר־הוא אדם ולא־יוכל לדין עם שהתקיף [שתקיף] ממנו", + "כי יש־דברים הרבה מרבים הבל מה־יתר לאדם", + "כי מי־יודע מה־טוב לאדם בחיים מספר ימי־חיי הבלו ויעשם כצל אשר מי־יגיד לאדם מה־יהיה אחריו תחת השמש" + ], + [ + "טוב שם משמן טוב ויום המות מיום הולדו", + "טוב ללכת אל־בית־אבל מלכת אל־בית משתה באשר הוא סוף כל־האדם והחי יתן אל־לבו", + "טוב כעס משחק כי־ברע פנים ייטב לב", + "לב חכמים בבית אבל ולב כסילים בבית שמחה", + "טוב לשמע גערת חכם מאיש שמע שיר כסילים", + "כי כקול הסירים תחת הסיר כן שחק הכסיל וגם־זה הבל", + "כי העשק יהולל חכם ויאבד את־לב מתנה", + "טוב אחרית דבר מראשיתו טוב ארך־רוח מגבה־רוח", + "אל־תבהל ברוחך לכעוס כי כעס בחיק כסילים ינוח", + "אל־תאמר מה היה שהימים הראשנים היו טובים מאלה כי לא מחכמה שאלת על־זה", + "טובה חכמה עם־נחלה ויתר לראי השמש", + "כי בצל החכמה בצל הכסף ויתרון דעת החכמה תחיה בעליה", + "ראה את־מעשה האלהים כי מי יוכל לתקן את אשר עותו", + "ביום טובה היה בטוב וביום רעה ראה גם את־זה לעמת־זה עשה האלהים על־דברת שלא ימצא האדם אחריו מאומה", + "את־הכל ראיתי בימי הבלי יש צדיק אבד בצדקו ויש רשע מאריך ברעתו", + "אל־תהי צדיק הרבה ואל־תתחכם יותר למה תשומם", + "אל־תרשע הרבה ואל־תהי סכל למה תמות בלא עתך", + "טוב אשר תאחז בזה וגם־מזה אל־תנח את־ידך כי־ירא אלהים יצא את־כלם", + "החכמה תעז לחכם מעשרה שליטים אשר היו בעיר", + "כי אדם אין צדיק בארץ אשר יעשה־טוב ולא יחטא", + "גם לכל־הדברים אשר ידברו אל־תתן לבך אשר לא־תשמע את־עבדך מקללך", + "כי גם־פעמים רבות ידע לבך אשר גם־את [אתה] קללת אחרים", + "כל־זה נסיתי בחכמה אמרתי אחכמה והיא רחוקה ממני", + "רחוק מה־שהיה ועמק עמק מי ימצאנו", + "סבותי אני ולבי לדעת ולתור ובקש חכמה וחשבון ולדעת רשע כסל והסכלות הוללות", + "ומוצא אני מר ממות את־האשה אשר־היא מצודים וחרמים לבה אסורים ידיה טוב לפני האלהים ימלט ממנה וחוטא ילכד בה", + "ראה זה מצאתי אמרה קהלת אחת לאחת למצא חשבון", + "אשר עוד־בקשה נפשי ולא מצאתי אדם אחד מאלף מצאתי ואשה בכל־אלה לא מצאתי", + "לבד ראה־זה מצאתי אשר עשה האלהים את־האדם ישר והמה בקשו חשבנות רבים" + ], + [ + "מי כהחכם ומי יודע פשר דבר חכמת אדם תאיר פניו ועז פניו ישנא", + "אני פי־מלך שמור ועל דברת שבועת אלהים", + "אל־תבהל מפניו תלך אל־תעמד בדבר רע כי כל־אשר יחפץ יעשה", + "באשר דבר־מלך שלטון ומי יאמר־לו מה־תעשה", + "שומר מצוה לא ידע דבר רע ועת ומשפט ידע לב חכם", + "כי לכל־חפץ יש עת ומשפט כי־רעת האדם רבה עליו", + "כי־איננו ידע מה־שיהיה כי כאשר יהיה מי יגיד לו", + "אין אדם שליט ברוח לכלוא את־הרוח ואין שלטון ביום המות ואין משלחת במלחמה ולא־ימלט רשע את־בעליו", + "את־כל־זה ראיתי ונתון את־לבי לכל־מעשה אשר נעשה תחת השמש עת אשר שלט האדם באדם לרע לו", + "ובכן ראיתי רשעים קברים ובאו וממקום קדוש יהלכו וישתכחו בעיר אשר כן־עשו גם־זה הבל", + "אשר אין־נעשה פתגם מעשה הרעה מהרה על־כן מלא לב בני־האדם בהם לעשות רע", + "אשר חטא עשה רע מאת ומאריך לו כי גם־יודע אני אשר יהיה־טוב ליראי האלהים אשר ייראו מלפניו", + "וטוב לא־יהיה לרשע ולא־יאריך ימים כצל אשר איננו ירא מלפני אלהים", + "יש־הבל אשר נעשה על־הארץ אשר יש צדיקים אשר מגיע אלהם כמעשה הרשעים ויש רשעים שמגיע אלהם כמעשה הצדיקים אמרתי שגם־זה הבל", + "ושבחתי אני את־השמחה אשר אין־טוב לאדם תחת השמש כי אם־לאכול ולשתות ולשמוח והוא ילונו בעמלו ימי חייו אשר־נתן־לו האלהים תחת השמש", + "כאשר נתתי את־לבי לדעת חכמה ולראות את־הענין אשר נעשה על־הארץ כי גם ביום ובלילה שנה בעיניו איננו ראה", + "וראיתי את־כל־מעשה האלהים כי לא יוכל האדם למצוא את־המעשה אשר נעשה תחת־השמש בשל אשר יעמל האדם לבקש ולא ימצא וגם אם־יאמר החכם לדעת לא יוכל למצא" + ], + [ + "כי את־כל־זה נתתי אל־לבי ולבור את־כל־זה אשר הצדיקים והחכמים ועבדיהם ביד האלהים גם־אהבה גם־שנאה אין יודע האדם הכל לפניהם", + "הכל כאשר לכל מקרה אחד לצדיק ולרשע לטוב ולטהור ולטמא ולזבח ולאשר איננו זבח כטוב כחטא הנשבע כאשר שבועה ירא", + "זה רע בכל אשר־נעשה תחת השמש כי־מקרה אחד לכל וגם לב בני־האדם מלא־רע והוללות בלבבם בחייהם ואחריו אל־המתים", + "כי־מי אשר יבחר [יחבר] אל כל־החיים יש בטחון כי־לכלב חי הוא טוב מן־האריה המת", + "כי החיים יודעים שימתו והמתים אינם יודעים מאומה ואין־עוד להם שכר כי נשכח זכרם", + "גם אהבתם גם־שנאתם גם־קנאתם כבר אבדה וחלק אין־להם עוד לעולם בכל אשר־נעשה תחת השמש", + "לך אכל בשמחה לחמך ושתה בלב־טוב יינך כי כבר רצה האלהים את־מעשיך", + "בכל־עת יהיו בגדיך לבנים ושמן על־ראשך אל־יחסר", + "ראה חיים עם־אשה אשר־אהבת כל־ימי חיי הבלך אשר נתן־לך תחת השמש כל ימי הבלך כי הוא חלקך בחיים ובעמלך אשר־אתה עמל תחת השמש", + "כל אשר תמצא ידך לעשות בכחך עשה כי אין מעשה וחשבון ודעת וחכמה בשאול אשר אתה הלך שמה", + "שבתי וראה תחת־השמש כי לא לקלים המרוץ ולא לגבורים המלחמה וגם לא לחכמים לחם וגם לא לנבנים עשר וגם לא לידעים חן כי־עת ופגע יקרה את־כלם", + "כי גם לא־ידע האדם את־עתו כדגים שנאחזים במצודה רעה וכצפרים האחזות בפח כהם יוקשים בני האדם לעת רעה כשתפול עליהם פתאם", + "גם־זה ראיתי חכמה תחת השמש וגדולה היא אלי", + "עיר קטנה ואנשים בה מעט ובא־אליה מלך גדול וסבב אתה ובנה עליה מצודים גדלים", + "ומצא בה איש מסכן חכם ומלט־הוא את־העיר בחכמתו ואדם לא זכר את־האיש המסכן ההוא", + "ואמרתי אני טובה חכמה מגבורה וחכמת המסכן בזויה ודבריו אינם נשמעים", + "דברי חכמים בנחת נשמעים מזעקת מושל בכסילים", + "טובה חכמה מכלי קרב וחוטא אחד יאבד טובה הרבה" + ], + [ + "זבובי מות יבאיש יביע שמן רוקח יקר מחכמה מכבוד סכלות מעט", + "לב חכם לימינו ולב כסיל לשמאלו", + "וגם־בדרך כשהסכל [כשסכל] הלך לבו חסר ואמר לכל סכל הוא", + "אם־רוח המושל תעלה עליך מקומך אל־תנח כי מרפא יניח חטאים גדולים", + "יש רעה ראיתי תחת השמש כשגגה שיצא מלפני השליט", + "נתן הסכל במרומים רבים ועשירים בשפל ישבו", + "ראיתי עבדים על־סוסים ושרים הלכים כעבדים על־הארץ", + "חפר גומץ בו יפול ופרץ גדר ישכנו נחש", + "מסיע אבנים יעצב בהם בוקע עצים יסכן בם", + "אם־קהה הברזל והוא לא־פנים קלקל וחילים יגבר ויתרון הכשיר [הכשר] חכמה", + "אם־ישך הנחש בלוא־לחש ואין יתרון לבעל הלשון", + "דברי פי־חכם חן ושפתות כסיל תבלענו", + "תחלת דברי־פיהו סכלות ואחרית פיהו הוללות רעה", + "והסכל ירבה דברים לא־ידע האדם מה־שיהיה ואשר יהיה מאחריו מי יגיד לו", + "עמל הכסילים תיגענו אשר לא־ידע ללכת אל־עיר", + "אי־לך ארץ שמלכך נער ושריך בבקר יאכלו", + "אשריך ארץ שמלכך בן־חורים ושריך בעת יאכלו בגבורה ולא בשתי", + "בעצלתים ימך המקרה ובשפלות ידים ידלף הבית", + "לשחוק עשים לחם ויין ישמח חיים והכסף יענה את־הכל", + "גם במדעך מלך אל־תקלל ובחדרי משכבך אל־תקלל עשיר כי עוף השמים יוליך את־הקול ובעל הכנפים [כנפים] יגיד דבר" + ], + [ + "שלח לחמך על־פני המים כי־ברב הימים תמצאנו", + "תן־חלק לשבעה וגם לשמונה כי לא תדע מה־יהיה רעה על־הארץ", + "אם־ימלאו העבים גשם על־הארץ יריקו ואם־יפול עץ בדרום ואם בצפון מקום שיפול העץ שם יהוא", + "שמר רוח לא יזרע וראה בעבים לא יקצור", + "כאשר אינך יודע מה־דרך הרוח כעצמים בבטן המלאה ככה לא תדע את־מעשה האלהים אשר יעשה את־הכל", + "בבקר זרע את־זרעך ולערב אל־תנח ידך כי אינך יודע אי זה יכשר הזה או־זה ואם־שניהם כאחד טובים", + "ומתוק האור וטוב לעינים לראות את־השמש", + "כי אם־שנים הרבה יחיה האדם בכלם ישמח ויזכר את־ימי החשך כי־הרבה יהיו כל־שבא הבל", + "שמח בחור בילדותיך ויטיבך לבך בימי בחורותך והלך בדרכי לבך ובמראי עיניך ודע כי על־כל־אלה יביאך האלהים במשפט", + "והסר כעס מלבך והעבר רעה מבשרך כי־הילדות והשחרות הבל" + ], + [ + "וזכר את־בוראיך בימי בחורתיך עד אשר לא־יבאו ימי הרעה והגיעו שנים אשר תאמר אין־לי בהם חפץ", + "עד אשר לא־תחשך השמש והאור והירח והכוכבים ושבו העבים אחר הגשם", + "ביום שיזעו שמרי הבית והתעותו אנשי החיל ובטלו הטחנות כי מעטו וחשכו הראות בארבות", + "וסגרו דלתים בשוק בשפל קול הטחנה ויקום לקול הצפור וישחו כל־בנות השיר", + "גם מגבה יראו וחתחתים בדרך וינאץ השקד ויסתבל החגב ותפר האביונה כי־הלך האדם אל־בית עולמו וסבבו בשוק הספדים", + "עד אשר לא־ירחק [ירתק] חבל הכסף ותרץ גלת הזהב ותשבר כד על־המבוע ונרץ הגלגל אל־הבור", + "וישב העפר על־הארץ כשהיה והרוח תשוב אל־האלהים אשר נתנה", + "הבל הבלים אמר הקוהלת הכל הבל", + "ויתר שהיה קהלת חכם עוד למד־דעת את־העם ואזן וחקר תקן משלים הרבה", + "בקש קהלת למצא דברי־חפץ וכתוב ישר דברי אמת", + "דברי חכמים כדרבנות וכמשמרות נטועים בעלי אספות נתנו מרעה אחד", + "ויתר מהמה בני הזהר עשות ספרים הרבה אין קץ ולהג הרבה יגעת בשר", + "סוף דבר הכל נשמע את־האלהים ירא ואת־מצותיו שמור כי־זה כל־האדם", + "כי את־כל־מעשה האלהים יבא במשפט על כל־נעלם אם־טוב ואם־רע" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "קהלת", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Writings" + ] +} diff --git a/texts/torah/34.json b/texts/torah/34.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..88f902333533a4877ac9a73a832cffff318f00bd --- /dev/null +++ b/texts/torah/34.json @@ -0,0 +1,208 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Esther", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "ויהי בימי אחשורוש הוא אחשורוש המלך מהדו ועד־כוש שבע ועשרים ומאה מדינה", + "בימים ההם כשבת המלך אחשורוש על כסא מלכותו אשר בשושן הבירה", + "בשנת שלוש למלכו עשה משתה לכל־שריו ועבדיו חיל פרס ומדי הפרתמים ושרי המדינות לפניו", + "בהראתו את־עשר כבוד מלכותו ואת־יקר תפארת גדולתו ימים רבים שמונים ומאת יום", + "ובמלואת הימים האלה עשה המלך לכל־העם הנמצאים בשושן הבירה למגדול ועד־קטן משתה שבעת ימים בחצר גנת ביתן המלך", + "חור כרפס ותכלת אחוז בחבלי־בוץ וארגמן על־גלילי כסף ועמודי שש מטות זהב וכסף על רצפת בהט־ושש ודר וסחרת", + "והשקות בכלי זהב וכלים מכלים שונים ויין מלכות רב כיד המלך", + "והשתיה כדת אין אנס כי־כן יסד המלך על כל־רב ביתו לעשות כרצון איש־ואיש", + "גם ושתי המלכה עשתה משתה נשים בית המלכות אשר למלך אחשורוש", + "ביום השביעי כטוב לב־המלך ביין אמר למהומן בזתא חרבונא בגתא ואבגתא זתר וכרכס שבעת הסריסים המשרתים את־פני המלך אחשורוש", + "להביא את־ושתי המלכה לפני המלך בכתר מלכות להראות העמים והשרים את־יפיה כי־טובת מראה היא", + "ותמאן המלכה ושתי לבוא בדבר המלך אשר ביד הסריסים ויקצף המלך מאד וחמתו בערה בו", + "ויאמר המלך לחכמים ידעי העתים כי־כן דבר המלך לפני כל־ידעי דת ודין", + "והקרב אליו כרשנא שתר אדמתא תרשיש מרס מרסנא ממוכן שבעת שרי פרס ומדי ראי פני המלך הישבים ראשנה במלכות", + "כדת מה־לעשות במלכה ושתי על אשר לא־עשתה את־מאמר המלך אחשורוש ביד הסריסים", + "ויאמר מומכן [ממוכן] לפני המלך והשרים לא על־המלך לבדו עותה ושתי המלכה כי על־כל־השרים ועל־כל־העמים אשר בכל־מדינות המלך אחשורוש", + "כי־יצא דבר־המלכה על־כל־הנשים להבזות בעליהן בעיניהן באמרם המלך אחשורוש אמר להביא את־ושתי המלכה לפניו ולא־באה", + "והיום הזה תאמרנה שרות פרס־ומדי אשר שמעו את־דבר המלכה לכל שרי המלך וכדי בזיון וקצף", + "אם־על־המלך טוב יצא דבר־מלכות מלפניו ויכתב בדתי פרס־ומדי ולא יעבור אשר לא־תבוא ושתי לפני המלך אחשורוש ומלכותה יתן המלך לרעותה הטובה ממנה", + "ונשמע פתגם המלך אשר־יעשה בכל־מלכותו כי רבה היא וכל־הנשים יתנו יקר לבעליהן למגדול ועד־קטן", + "וייטב הדבר בעיני המלך והשרים ויעש המלך כדבר ממוכן", + "וישלח ספרים אל־כל־מדינות המלך אל־מדינה ומדינה ככתבה ואל־עם ועם כלשונו להיות כל־איש שרר בביתו ומדבר כלשון עמו" + ], + [ + "אחר הדברים האלה כשך חמת המלך אחשורוש זכר את־ושתי ואת אשר־עשתה ואת אשר־נגזר עליה", + "ויאמרו נערי־המלך משרתיו יבקשו למלך נערות בתולות טובות מראה", + "ויפקד המלך פקידים בכל־מדינות מלכותו ויקבצו את־כל־נערה־בתולה טובת מראה אל־שושן הבירה אל־בית הנשים אל־יד הגא סריס המלך שמר הנשים ונתון תמרוקיהן", + "והנערה אשר תיטב בעיני המלך תמלך תחת ושתי וייטב הדבר בעיני המלך ויעש כן", + "איש יהודי היה בשושן הבירה ושמו מרדכי בן יאיר בן־שמעי בן־קיש איש ימיני", + "אשר הגלה מירושלים עם־הגלה אשר הגלתה עם יכניה מלך־יהודה אשר הגלה נבוכדנאצר מלך בבל", + "ויהי אמן את־הדסה היא אסתר בת־דדו כי אין לה אב ואם והנערה יפת־תאר וטובת מראה ובמות אביה ואמה לקחה מרדכי לו לבת", + "ויהי בהשמע דבר־המלך ודתו ובהקבץ נערות רבות אל־שושן הבירה אל־יד הגי ותלקח אסתר אל־בית המלך אל־יד הגי שמר הנשים", + "ותיטב הנערה בעיניו ותשא חסד לפניו ויבהל את־תמרוקיה ואת־מנותה לתת לה ואת שבע הנערות הראיות לתת־לה מבית המלך וישנה ואת־נערותיה לטוב בית הנשים", + "לא־הגידה אסתר את־עמה ואת־מולדתה כי מרדכי צוה עליה אשר לא־תגיד", + "ובכל־יום ויום מרדכי מתהלך לפני חצר בית־הנשים לדעת את־שלום אסתר ומה־יעשה בה", + "ובהגיע תר נערה ונערה לבוא אל־המלך אחשורוש מקץ היות לה כדת הנשים שנים עשר חדש כי כן ימלאו ימי מרוקיהן ששה חדשים בשמן המר וששה חדשים בבשמים ובתמרוקי הנשים", + "ובזה הנערה באה אל־המלך את כל־אשר תאמר ינתן לה לבוא עמה מבית הנשים עד־בית המלך", + "בערב היא באה ובבקר היא שבה אל־בית הנשים שני אל־יד שעשגז סריס המלך שמר הפילגשים לא־תבוא עוד אל־המלך כי אם־חפץ בה המלך ונקראה בשם", + "ובהגיע תר־אסתר בת־אביחיל דד מרדכי אשר לקח־לו לבת לבוא אל־המלך לא בקשה דבר כי אם את־אשר יאמר הגי סריס־המלך שמר הנשים ותהי אסתר נשאת חן בעיני כל־ראיה", + "ותלקח אסתר אל־המלך אחשורוש אל־בית מלכותו בחדש העשירי הוא־חדש טבת בשנת־שבע למלכותו", + "ויאהב המלך את־אסתר מכל־הנשים ותשא־חן וחסד לפניו מכל־הבתולת וישם כתר־מלכות בראשה וימליכה תחת ושתי", + "ויעש המלך משתה גדול לכל־שריו ועבדיו את משתה אסתר והנחה למדינות עשה ויתן משאת כיד המלך", + "ובהקבץ בתולות שנית ומרדכי ישב בשער־המלך", + "אין אסתר מגדת מולדתה ואת־עמה כאשר צוה עליה מרדכי ואת־מאמר מרדכי אסתר עשה כאשר היתה באמנה אתו", + "בימים ההם ומרדכי ישב בשער־המלך קצף בגתן ותרש שני־סריסי המלך משמרי הסף ויבקשו לשלח יד במלך אחשורש", + "ויודע הדבר למרדכי ויגד לאסתר המלכה ותאמר אסתר למלך בשם מרדכי", + "ויבקש הדבר וימצא ויתלו שניהם על־עץ ויכתב בספר דברי הימים לפני המלך" + ], + [ + "אחר הדברים האלה גדל המלך אחשורוש את־המן בן־המדתא האגגי וינשאהו וישם את־כסאו מעל כל־השרים אשר אתו", + "וכל־עבדי המלך אשר־בשער המלך כרעים ומשתחוים להמן כי־כן צוה־לו המלך ומרדכי לא יכרע ולא ישתחוה", + "ויאמרו עבדי המלך אשר־בשער המלך למרדכי מדוע אתה עובר את מצות המלך", + "ויהי באמרם [כאמרם] אליו יום ויום ולא שמע אליהם ויגידו להמן לראות היעמדו דברי מרדכי כי־הגיד להם אשר־הוא יהודי", + "וירא המן כי־אין מרדכי כרע ומשתחוה לו וימלא המן חמה", + "ויבז בעיניו לשלח יד במרדכי לבדו כי־הגידו לו את־עם מרדכי ויבקש המן להשמיד את־כל־היהודים אשר בכל־מלכות אחשורוש עם מרדכי", + "בחדש הראשון הוא־חדש ניסן בשנת שתים עשרה למלך אחשורוש הפיל פור הוא הגורל לפני המן מיום ליום ומחדש לחדש שנים־עשר הוא־חדש אדר", + "ויאמר המן למלך אחשורוש ישנו עם־אחד מפזר ומפרד בין העמים בכל מדינות מלכותך ודתיהם שנות מכל־עם ואת־דתי המלך אינם עשים ולמלך אין־שוה להניחם", + "אם־על־המלך טוב יכתב לאבדם ועשרת אלפים ככר־כסף אשקול על־ידי עשי המלאכה להביא אל־גנזי המלך", + "ויסר המלך את־טבעתו מעל ידו ויתנה להמן בן־המדתא האגגי צרר היהודים", + "ויאמר המלך להמן הכסף נתון לך והעם לעשות בו כטוב בעיניך", + "ויקראו ספרי המלך בחדש הראשון בשלושה עשר יום בו ויכתב ככל־אשר־צוה המן אל אחשדרפני־המלך ואל־הפחות אשר על־מדינה ומדינה ואל־שרי עם ועם מדינה ומדינה ככתבה ועם ועם כלשונו בשם המלך אחשורש נכתב ונחתם בטבעת המלך", + "ונשלוח ספרים ביד הרצים אל־כל־מדינות המלך להשמיד להרג ולאבד את־כל־היהודים מנער ועד־זקן טף ונשים ביום אחד בשלושה עשר לחדש שנים־עשר הוא־חדש אדר ושללם לבוז", + "פתשגן הכתב להנתן דת בכל־מדינה ומדינה גלוי לכל־העמים להיות עתדים ליום הזה", + "הרצים יצאו דחופים בדבר המלך והדת נתנה בשושן הבירה והמלך והמן ישבו לשתות והעיר שושן נבוכה" + ], + [ + "ומרדכי ידע את־כל־אשר נעשה ויקרע מרדכי את־בגדיו וילבש שק ואפר ויצא בתוך העיר ויזעק זעקה גדלה ומרה", + "ויבוא עד לפני שער־המלך כי אין לבוא אל־שער המלך בלבוש שק", + "ובכל־מדינה ומדינה מקום אשר דבר־המלך ודתו מגיע אבל גדול ליהודים וצום ובכי ומספד שק ואפר יצע לרבים", + "ותבואינה נערות אסתר וסריסיה ויגידו לה ותתחלחל המלכה מאד ותשלח בגדים להלביש את־מרדכי ולהסיר שקו מעליו ולא קבל", + "ותקרא אסתר להתך מסריסי המלך אשר העמיד לפניה ותצוהו על־מרדכי לדעת מה־זה ועל־מה־זה", + "ויצא התך אל־מרדכי אל־רחוב העיר אשר לפני שער־המלך", + "ויגד־לו מרדכי את כל־אשר קרהו ואת פרשת הכסף אשר אמר המן לשקול על־גנזי המלך ביהודיים [ביהודים] לאבדם", + "ואת־פתשגן כתב־הדת אשר־נתן בשושן להשמידם נתן לו להראות את־אסתר ולהגיד לה ולצוות עליה לבוא אל־המלך להתחנן־לו ולבקש מלפניו על־עמה", + "ויבוא התך ויגד לאסתר את דברי מרדכי", + "ותאמר אסתר להתך ותצוהו אל־מרדכי", + "כל־עבדי המלך ועם־מדינות המלך יודעים אשר כל־איש ואשה אשר יבוא־אל־המלך אל־החצר הפנימית אשר לא־יקרא אחת דתו להמית לבד מאשר יושיט־לו המלך את־שרביט הזהב וחיה ואני לא נקראתי לבוא אל־המלך זה שלושים יום", + "ויגידו למרדכי את דברי אסתר", + "ויאמר מרדכי להשיב אל־אסתר אל־תדמי בנפשך להמלט בית־המלך מכל־היהודים", + "כי אם־החרש תחרישי בעת הזאת רוח והצלה יעמוד ליהודים ממקום אחר ואת ובית־אביך תאבדו ומי יודע אם־לעת כזאת הגעת למלכות", + "ותאמר אסתר להשיב אל־מרדכי", + "לך כנוס את־כל־היהודים הנמצאים בשושן וצומו עלי ואל־תאכלו ואל־תשתו שלשת ימים לילה ויום גם־אני ונערתי אצום כן ובכן אבוא אל־המלך אשר לא־כדת וכאשר אבדתי אבדתי", + "ויעבר מרדכי ויעש ככל אשר־צותה עליו אסתר" + ], + [ + "ויהי ביום השלישי ותלבש אסתר מלכות ותעמד בחצר בית־המלך הפנימית נכח בית המלך והמלך יושב על־כסא מלכותו בבית המלכות נכח פתח הבית", + "ויהי כראות המלך את־אסתר המלכה עמדת בחצר נשאה חן בעיניו ויושט המלך לאסתר את־שרביט הזהב אשר בידו ותקרב אסתר ותגע בראש השרביט", + "ויאמר לה המלך מה־לך אסתר המלכה ומה־בקשתך עד־חצי המלכות וינתן לך", + "ותאמר אסתר אם־על־המלך טוב יבוא המלך והמן היום אל־המשתה אשר־עשיתי לו", + "ויאמר המלך מהרו את־המן לעשות את־דבר אסתר ויבא המלך והמן אל־המשתה אשר־עשתה אסתר", + "ויאמר המלך לאסתר במשתה היין מה־שאלתך וינתן לך ומה־בקשתך עד־חצי המלכות ותעש", + "ותען אסתר ותאמר שאלתי ובקשתי", + "אם־מצאתי חן בעיני המלך ואם־על־המלך טוב לתת את־שאלתי ולעשות את־בקשתי יבוא המלך והמן אל־המשתה אשר אעשה להם ומחר אעשה כדבר המלך", + "ויצא המן ביום ההוא שמח וטוב לב וכראות המן את־מרדכי בשער המלך ולא־קם ולא־זע ממנו וימלא המן על־מרדכי חמה", + "ויתאפק המן ויבוא אל־ביתו וישלח ויבא את־אהביו ואת־זרש אשתו", + "ויספר להם המן את־כבוד עשרו ורב בניו ואת כל־אשר גדלו המלך ואת אשר נשאו על־השרים ועבדי המלך", + "ויאמר המן אף לא־הביאה אסתר המלכה עם־המלך אל־המשתה אשר־עשתה כי אם־אותי וגם־למחר אני קרוא־לה עם־המלך", + "וכל־זה איננו שוה לי בכל־עת אשר אני ראה את־מרדכי היהודי יושב בשער המלך", + "ותאמר לו זרש אשתו וכל־אהביו יעשו־עץ גבה חמשים אמה ובבקר אמר למלך ויתלו את־מרדכי עליו ובא־עם־המלך אל המשתה שמח וייטב הדבר לפני המן ויעש העץ" + ], + [ + "בלילה ההוא נדדה שנת המלך ויאמר להביא את־ספר הזכרנות דברי הימים ויהיו נקראים לפני המלך", + "וימצא כתוב אשר הגיד מרדכי על־בגתנא ותרש שני סריסי המלך משמרי הסף אשר בקשו לשלח יד במלך אחשורוש", + "ויאמר המלך מה־נעשה יקר וגדולה למרדכי על־זה ויאמרו נערי המלך משרתיו לא־נעשה עמו דבר", + "ויאמר המלך מי בחצר והמן בא לחצר בית־המלך החיצונה לאמר למלך לתלות את־מרדכי על־העץ אשר־הכין לו", + "ויאמרו נערי המלך אליו הנה המן עמד בחצר ויאמר המלך יבוא", + "ויבוא המן ויאמר לו המלך מה־לעשות באיש אשר המלך חפץ ביקרו ויאמר המן בלבו למי יחפץ המלך לעשות יקר יותר ממני", + "ויאמר המן אל־המלך איש אשר המלך חפץ ביקרו", + "יביאו לבוש מלכות אשר לבש־בו המלך וסוס אשר רכב עליו המלך ואשר נתן כתר מלכות בראשו", + "ונתון הלבוש והסוס על־יד־איש משרי המלך הפרתמים והלבישו את־האיש אשר המלך חפץ ביקרו והרכיבהו על־הסוס ברחוב העיר וקראו לפניו ככה יעשה לאיש אשר המלך חפץ ביקרו", + "ויאמר המלך להמן מהר קח את־הלבוש ואת־הסוס כאשר דברת ועשה־כן למרדכי היהודי היושב בשער המלך אל־תפל דבר מכל אשר דברת", + "ויקח המן את־הלבוש ואת־הסוס וילבש את־מרדכי וירכיבהו ברחוב העיר ויקרא לפניו ככה יעשה לאיש אשר המלך חפץ ביקרו", + "וישב מרדכי אל־שער המלך והמן נדחף אל־ביתו אבל וחפוי ראש", + "ויספר המן לזרש אשתו ולכל־אהביו את כל־אשר קרהו ויאמרו לו חכמיו וזרש אשתו אם מזרע היהודים מרדכי אשר החלות לנפל לפניו לא־תוכל לו כי־נפול תפול לפניו", + "עודם מדברים עמו וסריסי המלך הגיעו ויבהלו להביא את־המן אל־המשתה אשר־עשתה אסתר" + ], + [ + "ויבא המלך והמן לשתות עם־אסתר המלכה", + "ויאמר המלך לאסתר גם ביום השני במשתה היין מה־שאלתך אסתר המלכה ותנתן לך ומה־בקשתך עד־חצי המלכות ותעש", + "ותען אסתר המלכה ותאמר אם־מצאתי חן בעיניך המלך ואם־על־המלך טוב תנתן־לי נפשי בשאלתי ועמי בבקשתי", + "כי נמכרנו אני ועמי להשמיד להרוג ולאבד ואלו לעבדים ולשפחות נמכרנו החרשתי כי אין הצר שוה בנזק המלך", + "ויאמר המלך אחשורוש ויאמר לאסתר המלכה מי הוא זה ואי־זה הוא אשר־מלאו לבו לעשות כן", + "ותאמר־אסתר איש צר ואויב המן הרע הזה והמן נבעת מלפני המלך והמלכה", + "והמלך קם בחמתו ממשתה היין אל־גנת הביתן והמן עמד לבקש על־נפשו מאסתר המלכה כי ראה כי־כלתה אליו הרעה מאת המלך", + "והמלך שב מגנת הביתן אל־בית משתה היין והמן נפל על־המטה אשר אסתר עליה ויאמר המלך הגם לכבוש את־המלכה עמי בבית הדבר יצא מפי המלך ופני המן חפו", + "ויאמר חרבונה אחד מן־הסריסים לפני המלך גם הנה־העץ אשר־עשה המן למרדכי אשר דבר־טוב על־המלך עמד בבית המן גבה חמשים אמה ויאמר המלך תלהו עליו", + "ויתלו את־המן על־העץ אשר־הכין למרדכי וחמת המלך שככה" + ], + [ + "ביום ההוא נתן המלך אחשורוש לאסתר המלכה את־בית המן צרר היהודיים [היהודים] ומרדכי בא לפני המלך כי־הגידה אסתר מה הוא־לה", + "ויסר המלך את־טבעתו אשר העביר מהמן ויתנה למרדכי ותשם אסתר את־מרדכי על־בית המן", + "ותוסף אסתר ותדבר לפני המלך ותפל לפני רגליו ותבך ותתחנן־לו להעביר את־רעת המן האגגי ואת מחשבתו אשר חשב על־היהודים", + "ויושט המלך לאסתר את שרבט הזהב ותקם אסתר ותעמד לפני המלך", + "ותאמר אם־על־המלך טוב ואם־מצאתי חן לפניו וכשר הדבר לפני המלך וטובה אני בעיניו יכתב להשיב את־הספרים מחשבת המן בן־המדתא האגגי אשר כתב לאבד את־היהודים אשר בכל־מדינות המלך", + "כי איככה אוכל וראיתי ברעה אשר־ימצא את־עמי ואיככה אוכל וראיתי באבדן מולדתי", + "ויאמר המלך אחשורש לאסתר המלכה ולמרדכי היהודי הנה בית־המן נתתי לאסתר ואתו תלו על־העץ על אשר־שלח ידו ביהודיים [ביהודים]", + "ואתם כתבו על־היהודים כטוב בעיניכם בשם המלך וחתמו בטבעת המלך כי־כתב אשר־נכתב בשם־המלך ונחתום בטבעת המלך אין להשיב", + "ויקראו ספרי־המלך בעת־ההיא בחדש השלישי הוא־חדש סיון בשלושה ועשרים בו ויכתב ככל־אשר־צוה מרדכי אל־היהודים ואל האחשדרפנים־והפחות ושרי המדינות אשר מהדו ועד־כוש שבע ועשרים ומאה מדינה מדינה ומדינה ככתבה ועם ועם כלשנו ואל־היהודים ככתבם וכלשונם", + "ויכתב בשם המלך אחשורש ויחתם בטבעת המלך וישלח ספרים ביד הרצים בסוסים רכבי הרכש האחשתרנים בני הרמכים", + "אשר נתן המלך ליהודים אשר בכל־עיר־ועיר להקהל ולעמד על־נפשם להשמיד ולהרג ולאבד את־כל־חיל עם ומדינה הצרים אתם טף ונשים ושללם לבוז", + "ביום אחד בכל־מדינות המלך אחשורוש בשלושה עשר לחדש שנים־עשר הוא־חדש אדר", + "פתשגן הכתב להנתן דת בכל־מדינה ומדינה גלוי לכל־העמים ולהיות היהודיים [היהודים] עתודים [עתידים] ליום הזה להנקם מאיביהם", + "הרצים רכבי הרכש האחשתרנים יצאו מבהלים ודחופים בדבר המלך והדת נתנה בשושן הבירה", + "ומרדכי יצא מלפני המלך בלבוש מלכות תכלת וחור ועטרת זהב גדולה ותכריך בוץ וארגמן והעיר שושן צהלה ושמחה", + "ליהודים היתה אורה ושמחה וששן ויקר", + "ובכל־מדינה ומדינה ובכל־עיר ועיר מקום אשר דבר־המלך ודתו מגיע שמחה וששון ליהודים משתה ויום טוב ורבים מעמי הארץ מתיהדים כי־נפל פחד־היהודים עליהם" + ], + [ + "ובשנים עשר חדש הוא־חדש אדר בשלושה עשר יום בו אשר הגיע דבר־המלך ודתו להעשות ביום אשר שברו איבי היהודים לשלוט בהם ונהפוך הוא אשר ישלטו היהודים המה בשנאיהם", + "נקהלו היהודים בעריהם בכל־מדינות המלך אחשורוש לשלח יד במבקשי רעתם ואיש לא־עמד לפניהם כי־נפל פחדם על־כל־העמים", + "וכל־שרי המדינות והאחשדרפנים והפחות ועשי המלאכה אשר למלך מנשאים את־היהודים כי־נפל פחד־מרדכי עליהם", + "כי־גדול מרדכי בבית המלך ושמעו הולך בכל־המדינות כי־האיש מרדכי הולך וגדול", + "ויכו היהודים בכל־איביהם מכת־חרב והרג ואבדן ויעשו בשנאיהם כרצונם", + "ובשושן הבירה הרגו היהודים ואבד חמש מאות איש", + "ואת פרשנדתא ואת דלפון ואת אספתא", + "ואת פורתא ואת אדליא ואת ארידתא", + "ואת פרמשתא ואת אריסי ואת ארדי ואת ויזתא", + "עשרת בני המן בן־המדתא צרר היהודים הרגו ובבזה לא שלחו את־ידם", + "ביום ההוא בא מספר ההרוגים בשושן הבירה לפני המלך", + "ויאמר המלך לאסתר המלכה בשושן הבירה הרגו היהודים ואבד חמש מאות איש ואת עשרת בני־המן בשאר מדינות המלך מה עשו ומה־שאלתך וינתן לך ומה־בקשתך עוד ותעש", + "ותאמר אסתר אם־על־המלך טוב ינתן גם־מחר ליהודים אשר בשושן לעשות כדת היום ואת עשרת בני־המן יתלו על־העץ", + "ויאמר המלך להעשות כן ותנתן דת בשושן ואת עשרת בני־המן תלו", + "ויקהלו היהודיים [היהודים] אשר־בשושן גם ביום ארבעה עשר לחדש אדר ויהרגו בשושן שלש מאות איש ובבזה לא שלחו את־ידם", + "ושאר היהודים אשר במדינות המלך נקהלו ועמד על־נפשם ונוח מאיביהם והרג בשנאיהם חמשה ושבעים אלף ובבזה לא שלחו את־ידם", + "ביום־שלשה עשר לחדש אדר ונוח בארבעה עשר בו ועשה אתו יום משתה ושמחה", + "והיהודיים [והיהודים] אשר־בשושן נקהלו בשלשה עשר בו ובארבעה עשר בו ונוח בחמשה עשר בו ועשה אתו יום משתה ושמחה", + "על־כן היהודים הפרוזים [הפרזים] הישבים בערי הפרזות עשים את יום ארבעה עשר לחדש אדר שמחה ומשתה ויום טוב ומשלוח מנות איש לרעהו", + "ויכתב מרדכי את־הדברים האלה וישלח ספרים אל־כל־היהודים אשר בכל־מדינות המלך אחשורוש הקרובים והרחוקים", + "לקים עליהם להיות עשים את יום ארבעה עשר לחדש אדר ואת יום־חמשה עשר בו בכל־שנה ושנה", + "כימים אשר־נחו בהם היהודים מאויביהם והחדש אשר נהפך להם מיגון לשמחה ומאבל ליום טוב לעשות אותם ימי משתה ושמחה ומשלוח מנות איש לרעהו ומתנות לאביונים", + "וקבל היהודים את אשר־החלו לעשות ואת אשר־כתב מרדכי אליהם", + "כי המן בן־המדתא האגגי צרר כל־היהודים חשב על־היהודים לאבדם והפיל פור הוא הגורל להמם ולאבדם", + "ובבאה לפני המלך אמר עם־הספר ישוב מחשבתו הרעה אשר־חשב על־היהודים על־ראשו ותלו אתו ואת־בניו על־העץ", + "על־כן קראו לימים האלה פורים על־שם הפור על־כן על־כל־דברי האגרת הזאת ומה־ראו על־ככה ומה הגיע אליהם", + "קימו וקבל [וקבלו] היהודים עליהם ועל־זרעם ועל כל־הנלוים עליהם ולא יעבור להיות עשים את שני הימים האלה ככתבם וכזמנם בכל־שנה ושנה", + "והימים האלה נזכרים ונעשים בכל־דור ודור משפחה ומשפחה מדינה ומדינה ועיר ועיר וימי הפורים האלה לא יעברו מתוך היהודים וזכרם לא־יסוף מזרעם", + "ותכתב אסתר המלכה בת־אביחיל ומרדכי היהודי את־כל־תקף לקים את אגרת הפורים הזאת השנית", + "וישלח ספרים אל־כל־היהודים אל־שבע ועשרים ומאה מדינה מלכות אחשורוש דברי שלום ואמת", + "לקים את־ימי הפרים האלה בזמניהם כאשר קים עליהם מרדכי היהודי ואסתר המלכה וכאשר קימו על־נפשם ועל־זרעם דברי הצמות וזעקתם", + "ומאמר אסתר קים דברי הפרים האלה ונכתב בספר" + ], + [ + "וישם המלך אחשרש [אחשורוש ] מס על־הארץ ואיי הים", + "וכל־מעשה תקפו וגבורתו ופרשת גדלת מרדכי אשר גדלו המלך הלוא־הם כתובים על־ספר דברי הימים למלכי מדי ופרס", + "כי מרדכי היהודי משנה למלך אחשורוש וגדול ליהודים ורצוי לרב אחיו דרש טוב לעמו ודבר שלום לכל־זרעו" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "אסתר", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Writings" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/35.json b/texts/torah/35.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..6cff1461643c2d5978b7e58045121c3315f2d514 --- /dev/null +++ b/texts/torah/35.json @@ -0,0 +1,402 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Daniel", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "בשנת שלוש למלכות יהויקים מלך־יהודה בא נבוכדנאצר מלך־בבל ירושלם ויצר עליה", + "ויתן אדני בידו את־יהויקים מלך־יהודה ומקצת כלי בית־האלהים ויביאם ארץ־שנער בית אלהיו ואת־הכלים הביא בית אוצר אלהיו", + "ויאמר המלך לאשפנז רב סריסיו להביא מבני ישראל ומזרע המלוכה ומן־הפרתמים", + "ילדים אשר אין־בהם כל־מאום [מום] וטובי מראה ומשכילים בכל־חכמה וידעי דעת ומביני מדע ואשר כח בהם לעמד בהיכל המלך וללמדם ספר ולשון כשדים", + "וימן להם המלך דבר־יום ביומו מפת־בג המלך ומיין משתיו ולגדלם שנים שלוש ומקצתם יעמדו לפני המלך", + "ויהי בהם מבני יהודה דניאל חנניה מישאל ועזריה", + "וישם להם שר הסריסים שמות וישם לדניאל בלטשאצר ולחנניה שדרך ולמישאל מישך ולעזריה עבד נגו", + "וישם דניאל על־לבו אשר לא־יתגאל בפתבג המלך וביין משתיו ויבקש משר הסריסים אשר לא יתגאל", + "ויתן האלהים את־דניאל לחסד ולרחמים לפני שר הסריסים", + "ויאמר שר הסריסים לדניאל ירא אני את־אדני המלך אשר מנה את־מאכלכם ואת־משתיכם אשר למה יראה את־פניכם זעפים מן־הילדים אשר כגילכם וחיבתם את־ראשי למלך", + "ויאמר דניאל אל־המלצר אשר מנה שר הסריסים על־דניאל חנניה מישאל ועזריה", + "נס־נא את־עבדיך ימים עשרה ויתנו־לנו מן־הזרעים ונאכלה ומים ונשתה", + "ויראו לפניך מראינו ומראה הילדים האכלים את פתבג המלך וכאשר תראה עשה עם־עבדיך", + "וישמע להם לדבר הזה וינסם ימים עשרה", + "ומקצת ימים עשרה נראה מראיהם טוב ובריאי בשר מן־כל־הילדים האכלים את פתבג המלך", + "ויהי המלצר נשא את־פתבגם ויין משתיהם ונתן להם זרענים", + "והילדים האלה ארבעתם נתן להם האלהים מדע והשכל בכל־ספר וחכמה ודניאל הבין בכל־חזון וחלמות", + "ולמקצת הימים אשר־אמר המלך להביאם ויביאם שר הסריסים לפני נבכדנצר", + "וידבר אתם המלך ולא נמצא מכלם כדניאל חנניה מישאל ועזריה ויעמדו לפני המלך", + "וכל דבר חכמת בינה אשר־בקש מהם המלך וימצאם עשר ידות על כל־החרטמים האשפים אשר בכל־מלכותו", + "ויהי דניאל עד־שנת אחת לכורש המלך" + ], + [ + "ובשנת שתים למלכות נבכדנצר חלם נבכדנצר חלמות ותתפעם רוחו ושנתו נהיתה עליו", + "ויאמר המלך לקרא לחרטמים ולאשפים ולמכשפים ולכשדים להגיד למלך חלמתיו ויבאו ויעמדו לפני המלך", + "ויאמר להם המלך חלום חלמתי ותפעם רוחי לדעת את־החלום", + "וידברו הכשדים למלך ארמית מלכא לעלמין חיי אמר חלמא לעבדיך [לעבדך] ופשרא נחוא", + "ענה מלכא ואמר לכשדיא [לכשדאי] מלתא מני אזדא הן לא תהודעונני חלמא ופשרה הדמין תתעבדון ובתיכון נולי יתשמון", + "והן חלמא ופשרה תהחון מתנן ונבזבה ויקר שגיא תקבלון מן־קדמי להן חלמא ופשרה החוני", + "ענו תנינות ואמרין מלכא חלמא יאמר לעבדוהי ופשרה נהחוה", + "ענה מלכא ואמר מן־יציב ידע אנה די עדנא אנתון זבנין כל־קבל די חזיתון די אזדא מני מלתא", + "די הן־חלמא לא תהודענני חדה־היא דתכון ומלה כדבה ושחיתה הזמנתון [הזדמנתון] למאמר קדמי עד די עדנא ישתנא להן חלמא אמרו לי ואנדע די פשרה תהחונני", + "ענו כשדיא [כשדאי] קדם־מלכא ואמרין לא־איתי אנש על־יבשתא די מלת מלכא יוכל להחויה כל־קבל די כל־מלך רב ושליט מלה כדנה לא שאל לכל־חרטם ואשף וכשדי", + "ומלתא די־מלכה שאל יקירה ואחרן לא איתי די יחונה קדם מלכא להן אלהין די מדרהון עם־בשרא לא איתוהי", + "כל־קבל דנה מלכא בנס וקצף שגיא ואמר להובדה לכל חכימי בבל", + "ודתא נפקת וחכימיא מתקטלין ובעו דניאל וחברוהי להתקטלה", + "באדין דניאל התיב עטא וטעם לאריוך רב־טבחיא די מלכא די נפק לקטלה לחכימי בבל", + "ענה ואמר לאריוך שליטא די־מלכא על־מה דתא מהחצפה מן־קדם מלכא אדין מלתא הודע אריוך לדניאל", + "ודניאל על ובעה מן־מלכא די זמן ינתן־לה ופשרא להחויה למלכא", + "אדין דניאל לביתה אזל ולחנניה מישאל ועזריה חברוהי מלתא הודע", + "ורחמין למבעא מן־קדם אלה שמיא על־רזה דנה די לא יהבדון דניאל וחברוהי עם־שאר חכימי בבל", + "אדין לדניאל בחזוא די־ליליא רזה גלי אדין דניאל ברך לאלה שמיא", + "ענה דניאל ואמר להוא שמה די־אלהא מברך מן־עלמא ועד־עלמא די חכמתא וגבורתא די לה־היא", + "והוא מהשנא עדניא וזמניא מהעדה מלכין ומהקים מלכין יהב חכמתא לחכימין ומנדעא לידעי בינה", + "הוא גלא עמיקתא ומסתרתא ידע מה בחשוכא ונהירא [ונהורא] עמה שרא", + "לך אלה אבהתי מהודא ומשבח אנה די חכמתא וגבורתא יהבת לי וכען הודעתני די־בעינא מנך די־מלת מלכא הודעתנא", + "כל־קבל דנה דניאל על על־אריוך די מני מלכא להובדה לחכימי בבל אזל וכן אמר־לה לחכימי בבל אל־תהובד העלני קדם מלכא ופשרא למלכא אחוא", + "אדין אריוך בהתבהלה הנעל לדניאל קדם מלכא וכן אמר־לה די־השכחת גבר מן־בני גלותא די יהוד די פשרא למלכא יהודע", + "ענה מלכא ואמר לדניאל די שמה בלטשאצר האיתיך [האיתך] כהל להודעתני חלמא די־חזית ופשרה", + "ענה דניאל קדם מלכא ואמר רזה די־מלכא שאל לא חכימין אשפין חרטמין גזרין יכלין להחויה למלכא", + "ברם איתי אלה בשמיא גלא רזין והודע למלכא נבוכדנצר מה די להוא באחרית יומיא חלמך וחזוי ראשך על־משכבך דנה הוא", + "אנתה מלכא רעיונך על־משכבך סלקו מה די להוא אחרי דנה וגלא רזיא הודעך מה־די להוא", + "ואנה לא בחכמה די־איתי בי מן־כל־חייא רזא דנה גלי לי להן על־דברת די פשרא למלכא יהודעון ורעיוני לבבך תנדע", + "אנתה מלכא חזה הוית ואלו צלם חד שגיא צלמא דכן רב וזיוה יתיר קאם לקבלך ורוה דחיל", + "הוא צלמא ראשה די־דהב טב חדוהי ודרעוהי די כסף מעוהי וירכתה די נחש", + "שקוהי די פרזל רגלוהי מנהון [מנהין] די פרזל ומנהון [ומנהין] די חסף", + "חזה הוית עד די התגזרת אבן די־לא בידין ומחת לצלמא על־רגלוהי די פרזלא וחספא והדקת המון", + "באדין דקו כחדה פרזלא חספא נחשא כספא ודהבא והוו כעור מן־אדרי־קיט ונשא המון רוחא וכל־אתר לא־השתכח להון ואבנא די־מחת לצלמא הות לטור רב ומלת כל־ארעא", + "דנה חלמא ופשרה נאמר קדם־מלכא", + "אנתה מלכא מלך מלכיא די אלה שמיא מלכותא חסנא ותקפא ויקרא יהב־לך", + "ובכל־די דארין [דירין] בני־אנשא חיות ברא ועוף־שמיא יהב בידך והשלטך בכלהון אנתה־הוא ראשה די דהבא", + "ובתרך תקום מלכו אחרי ארעא מנך ומלכו תליתיא [תליתאה] אחרי די נחשא די תשלט בכל־ארעא", + "ומלכו רביעיה [רביעאה] תהוא תקיפה כפרזלא כל־קבל די פרזלא מהדק וחשל כלא וכפרזלא די־מרעע כל־אלין תדק ותרע", + "ודי־חזיתה רגליא ואצבעתא מנהון [מנהן] חסף די־פחר ומנהון [ומנהין] פרזל מלכו פליגה תהוה ומן־נצבתא די פרזלא להוא־בה כל־קבל די חזיתה פרזלא מערב בחסף טינא", + "ואצבעת רגליא מנהון [מנהין] פרזל ומנהון [ומנהין] חסף מן־קצת מלכותא תהוה תקיפה ומנה תהוה תבירה", + "די [ודי] חזית פרזלא מערב בחסף טינא מתערבין להון בזרע אנשא ולא־להון דבקין דנה עם־דנה הא־כדי פרזלא לא מתערב עם־חספא", + "וביומיהון די מלכיא אנון יקים אלה שמיא מלכו די לעלמין לא תתחבל ומלכותה לעם אחרן לא תשתבק תדק ותסיף כל־אלין מלכותא והיא תקום לעלמיא", + "כל־קבל די־חזית די מטורא אתגזרת אבן די־לא בידין והדקת פרזלא נחשא חספא כספא ודהבא אלה רב הודע למלכא מה די להוא אחרי דנה ויציב חלמא ומהימן פשרה", + "באדין מלכא נבוכדנצר נפל על־אנפוהי ולדניאל סגד ומנחה וניחחין אמר לנסכה לה", + "ענה מלכא לדניאל ואמר מן־קשט די אלהכון הוא אלה אלהין ומרא מלכין וגלה רזין די יכלת למגלא רזה דנה", + "אדין מלכא לדניאל רבי ומתנן רברבן שגיאן יהב־לה והשלטה על כל־מדינת בבל ורב־סגנין על כל־חכימי בבל", + "ודניאל בעא מן־מלכא ומני על עבידתא די מדינת בבל לשדרך מישך ועבד נגו ודניאל בתרע מלכא" + ], + [ + "נבוכדנצר מלכא עבד צלם די־דהב רומה אמין שתין פתיה אמין שת אקימה בבקעת דורא במדינת בבל", + "ונבוכדנצר מלכא שלח למכנש לאחשדרפניא סגניא ופחותא אדרגזריא גדבריא דתבריא תפתיא וכל שלטני מדינתא למתא לחנכת צלמא די הקים נבוכדנצר מלכא", + "באדין מתכנשין אחשדרפניא סגניא ופחותא אדרגזריא גדבריא דתבריא תפתיא וכל שלטני מדינתא לחנכת צלמא די הקים נבוכדנצר מלכא וקאמין [וקימין] לקבל צלמא די הקים נבוכדנצר", + "וכרוזא קרא בחיל לכון אמרין עממיא אמיא ולשניא", + "בעדנא די־תשמעון קל קרנא משרוקיתא קיתרוס [קתרוס] סבכא פסנתרין סומפניה וכל זני זמרא תפלון ותסגדון לצלם דהבא די הקים נבוכדנצר מלכא", + "ומן־די־לא יפל ויסגד בה־שעתא יתרמא לגוא־אתון נורא יקדתא", + "כל־קבל דנה בה־זמנא כדי שמעין כל־עממיא קל קרנא משרוקיתא קיתרס [קתרוס] שבכא פסנטרין וכל זני זמרא נפלין כל־עממיא אמיא ולשניא סגדין לצלם דהבא די הקים נבוכדנצר מלכא", + "כל־קבל דנה בה־זמנא קרבו גברין כשדאין ואכלו קרציהון די יהודיא", + "ענו ואמרין לנבוכדנצר מלכא מלכא לעלמין חיי", + "אנתה [אנת] מלכא שמת טעם די כל־אנש די־ישמע קל קרנא משרקיתא קיתרס [קתרוס] שבכא פסנתרין וסיפניה [וסופניה] וכל זני זמרא יפל ויסגד לצלם דהבא", + "ומן־די־לא יפל ויסגד יתרמא לגוא־אתון נורא יקדתא", + "איתי גברין יהודאין די־מנית יתהון על־עבידת מדינת בבל שדרך מישך ועבד נגו גבריא אלך לא־שמו עליך [עלך] מלכא טעם לאלהיך [לאלהך] לא פלחין ולצלם דהבא די הקימת לא סגדין", + "באדין נבוכדנצר ברגז וחמה אמר להיתיה לשדרך מישך ועבד נגו באדין גבריא אלך היתיו קדם מלכא", + "ענה נבכדנצר ואמר להון הצדא שדרך מישך ועבד נגו לאלהי לא איתיכון פלחין ולצלם דהבא די הקימת לא סגדין", + "כען הן איתיכון עתידין די בעדנא די־תשמעון קל קרנא משרוקיתא קיתרס [קתרוס] שבכא פסנתרין וסומפניה וכל זני זמרא תפלון ותסגדון לצלמא די־עבדת והן לא תסגדון בה־שעתה תתרמון לגוא־אתון נורא יקדתא ומן־הוא אלה די ישיזבנכון מן־ידי", + "ענו שדרך מישך ועבד נגו ואמרין למלכא נבוכדנצר לא־חשחין אנחנה על־דנה פתגם להתבותך", + "הן איתי אלהנא די־אנחנא פלחין יכל לשיזבותנא מן־אתון נורא יקדתא ומן־ידך מלכא ישיזב", + "והן לא ידיע להוא־לך מלכא די לאלהיך [לאלהך] לא־איתינא [איתנא] פלחין ולצלם דהבא די הקימת לא נסגד", + "באדין נבוכדנצר התמלי חמא וצלם אנפוהי אשתנו [אשתני] על־שדרך מישך ועבד נגו ענה ואמר למזא לאתונא חד־שבעה על די חזה למזיה", + "ולגברין גברי־חיל די בחילה אמר לכפתה לשדרך מישך ועבד נגו למרמא לאתון נורא יקדתא", + "באדין גבריא אלך כפתו בסרבליהון פטישיהון [פטשיהון] וכרבלתהון ולבשיהון ורמיו לגוא־אתון נורא יקדתא", + "כל־קבל דנה מן־די מלת מלכא מחצפה ואתונא אזה יתירא גבריא אלך די הסקו לשדרך מישך ועבד נגו קטל המון שביבא די נורא", + "וגבריא אלך תלתהון שדרך מישך ועבד נגו נפלו לגוא־אתון־נורא יקדתא מכפתין", + "אדין נבוכדנצר מלכא תוה וקם בהתבהלה ענה ואמר להדברוהי הלא גברין תלתא רמינא לגוא־נורא מכפתין ענין ואמרין למלכא יציבא מלכא", + "ענה ואמר הא־אנה חזה גברין ארבעה שרין מהלכין בגוא־נורא וחבל לא־איתי בהון ורוה די רביעיא [רביעאה] דמה לבר־אלהין", + "באדין קרב נבוכדנצר לתרע אתון נורא יקדתא ענה ואמר שדרך מישך ועבד־נגו עבדוהי די־אלהא עליא [עלאה] פקו ואתו באדין נפקין שדרך מישך ועבד נגו מן־גוא נורא", + "ומתכנשין אחשדרפניא סגניא ופחותא והדברי מלכא חזין לגבריא אלך די לא־שלט נורא בגשמהון ושער ראשהון לא התחרך וסרבליהון לא שנו וריח נור לא עדת בהון", + "ענה נבוכדנצר ואמר בריך אלההון די־שדרך מישך ועבד נגו די־שלח מלאכה ושיזב לעבדוהי די התרחצו עלוהי ומלת מלכא שניו ויהבו גשמיהון [גשמהון] די לא־יפלחון ולא־יסגדון לכל־אלה להן לאלההון", + "ומני שים טעם די כל־עם אמה ולשן די־יאמר שלה [שלו] על אלההון די־שדרך מישך ועבד נגוא הדמין יתעבד וביתה נולי ישתוה כל־קבל די לא איתי אלה אחרן די־יכל להצלה כדנה", + "באדין מלכא הצלח לשדרך מישך ועבד נגו במדינת בבל", + "נבוכדנצר מלכא לכל־עממיא אמיא ולשניא די־דארין [דירין] בכל־ארעא שלמכון ישגא", + "אתיא ותמהיא די עבד עמי אלהא עליא [עלאה] שפר קדמי להחויה", + "אתוהי כמה רברבין ותמהוהי כמה תקיפין מלכותה מלכות עלם ושלטנה עם־דר ודר" + ], + [ + "אנה נבוכדנצר שלה הוית בביתי ורענן בהיכלי", + "חלם חזית וידחלנני והרהרין על־משכבי וחזוי ראשי יבהלנני", + "ומני שים טעם להנעלה קדמי לכל חכימי בבל די־פשר חלמא יהודענני", + "באדין עללין [עלין] חרטמיא אשפיא כשדיא [כשדאי] וגזריא וחלמא אמר אנה קדמיהון ופשרה לא־מהודעין לי", + "ועד אחרין על קדמי דניאל די־שמה בלטשאצר כשם אלהי ודי רוח־אלהין קדישין בה וחלמא קדמוהי אמרת", + "בלטשאצר רב חרטמיא די אנה ידעת די רוח אלהין קדישין בך וכל־רז לא־אנס לך חזוי חלמי די־חזית ופשרה אמר", + "וחזוי ראשי על־משכבי חזה הוית ואלו אילן בגוא ארעא ורומה שגיא", + "רבה אילנא ותקף ורומה ימטא לשמיא וחזותה לסוף כל־ארעא", + "עפיה שפיר ואנבה שגיא ומזון לכלא־בה תחתוהי תטלל חיות ברא ובענפוהי ידרון [ידורן] צפרי שמיא ומנה יתזין כל־בשרא", + "חזה הוית בחזוי ראשי על־משכבי ואלו עיר וקדיש מן־שמיא נחת", + "קרא בחיל וכן אמר גדו אילנא וקצצו ענפוהי אתרו עפיה ובדרו אנבה תנד חיותא מן־תחתוהי וצפריא מן־ענפוהי", + "ברם עקר שרשוהי בארעא שבקו ובאסור די־פרזל ונחש בדתאא די ברא ובטל שמיא יצטבע ועם־חיותא חלקה בעשב ארעא", + "לבבה מן־אנושא [אנשא] ישנון ולבב חיוה יתיהב לה ושבעה עדנין יחלפון עלוהי", + "בגזרת עירין פתגמא ומאמר קדישין שאלתא עד־דברת די ינדעון חייא די־שליט עליא [עלאה] במלכות אנושא [אנשא] ולמן־די יצבא יתננה ושפל אנשים יקים עליה [עלה]", + "דנה חלמא חזית אנה מלכא נבוכדנצר ואנתה [ואנת] בלטשאצר פשרא אמר כל־קבל די כל־חכימי מלכותי לא־יכלין פשרא להודעתני ואנתה [ואנת] כהל די רוח־אלהין קדישין בך", + "אדין דניאל די־שמה בלטשאצר אשתומם כשעה חדה ורעינהי יבהלנה ענה מלכא ואמר בלטשאצר חלמא ופשרא אל־יבהלך ענה בלטשאצר ואמר מראי [מרי] חלמא לשנאיך [לשנאך] ופשרה לעריך [לערך]", + "אילנא די חזית די רבה ותקף ורומה ימטא לשמיא וחזותה לכל־ארעא", + "ועפיה שפיר ואנבה שגיא ומזון לכלא־בה תחתוהי תדור חיות ברא ובענפוהי ישכנן צפרי שמיא", + "אנתה־[אנת־] הוא מלכא די רבית ותקפת ורבותך רבת ומטת לשמיא ושלטנך לסוף ארעא", + "ודי חזה מלכא עיר וקדיש נחת מן־שמיא ואמר גדו אילנא וחבלוהי ברם עקר שרשוהי בארעא שבקו ובאסור די־פרזל ונחש בדתאא די ברא ובטל שמיא יצטבע ועם־חיות ברא חלקה עד די־שבעה עדנין יחלפון עלוהי", + "דנה פשרא מלכא וגזרת עליא [עלאה] היא די מטת על־מראי [מרי] מלכא", + "ולך טרדין מן־אנשא ועם־חיות ברא להוה מדרך ועשבא כתורין לך יטעמון ומטל שמיא לך מצבעין ושבעה עדנין יחלפון עליך עד די־תנדע די־שליט עליא במלכות אנשא ולמן־די יצבא יתננה", + "ודי אמרו למשבק עקר שרשוהי די אילנא מלכותך לך קימה מן־די תנדע די שלטן שמיא", + "להן מלכא מלכי ישפר עליך [עלך] וחטיך [וחטאך] בצדקה פרק ועויתך במחן ענין הן תהוא ארכה לשלותך", + "כלא מטא על־נבוכדנצר מלכא", + "לקצת ירחין תרי־עשר על־היכל מלכותא די בבל מהלך הוה", + "ענה מלכא ואמר הלא דא־היא בבל רבתא די־אנה בניתה לבית מלכו בתקף חסני וליקר הדרי", + "עוד מלתא בפם מלכא קל מן־שמיא נפל לך אמרין נבוכדנצר מלכא מלכותה עדת מנך", + "ומן־אנשא לך טרדין ועם־חיות ברא מדרך עשבא כתורין לך יטעמון ושבעה עדנין יחלפון עליך [עלך] עד די־תנדע די־שליט עליא במלכות אנשא ולמן־די יצבא יתננה", + "בה־שעתא מלתא ספת על־נבוכדנצר ומן־אנשא טריד ועשבא כתורין יאכל ומטל שמיא גשמה יצטבע עד די שערה כנשרין רבה וטפרוהי כצפרין", + "ולקצת יומיה אנה נבוכדנצר עיני לשמיא נטלת ומנדעי עלי יתוב ולעליא [ולעלאה] ברכת ולחי עלמא שבחת והדרת די שלטנה שלטן עלם ומלכותה עם־דר ודר", + "וכל־דארי [דירי] ארעא כלה חשיבין וכמצביה עבד בחיל שמיא ודארי [ודירי] ארעא ולא איתי די־ימחא בידה ויאמר לה מה עבדת", + "בה־זמנא מנדעי יתוב עלי וליקר מלכותי הדרי וזוי יתוב עלי ולי הדברי ורברבני יבעון ועל־מלכותי התקנת ורבו יתירה הוספת לי", + "כען אנה נבוכדנצר משבח ומרומם ומהדר למלך שמיא די כל־מעבדוהי קשט וארחתה דין ודי מהלכין בגוה יכל להשפלה" + ], + [ + "בלשאצר מלכא עבד לחם רב לרברבנוהי אלף ולקבל אלפא חמרא שתה", + "בלשאצר אמר בטעם חמרא להיתיה למאני דהבא וכספא די הנפק נבוכדנצר אבוהי מן־היכלא די בירושלם וישתון בהון מלכא ורברבנוהי שגלתה ולחנתה", + "באדין היתיו מאני דהבא די הנפקו מן־היכלא די־בית אלהא די בירושלם ואשתיו בהון מלכא ורברבנוהי שגלתה ולחנתה", + "אשתיו חמרא ושבחו לאלהי דהבא וכספא נחשא פרזלא אעא ואבנא", + "בה־שעתה נפקו [נפקה] אצבען די יד־אנש וכתבן לקבל נברשתא על־גירא די־כתל היכלא די מלכא ומלכא חזה פס ידה די כתבה", + "אדין מלכא זיוהי שנוהי ורעינהי יבהלונה וקטרי חרצה משתרין וארכבתה דא לדא נקשן", + "קרא מלכא בחיל להעלה לאשפיא כשדיא [כשדאי] וגזריא ענה מלכא ואמר לחכימי בבל די כל־אנש די־יקרה כתבה דנה ופשרה יחונני ארגונא ילבש והמונכא [והמניכא] די־דהבא על־צוארה ותלתי במלכותא ישלט", + "אדין עללין [עלין] כל חכימי מלכא ולא־כהלין כתבא למקרא ופשרא [ופשרה] להודעה למלכא", + "אדין מלכא בלשאצר שגיא מתבהל וזיוהי שנין עלוהי ורברבנוהי משתבשין", + "מלכתא לקבל מלי מלכא ורברבנוהי לבית משתיא עללת [עלת] ענת מלכתא ואמרת מלכא לעלמין חיי אל־יבהלוך רעיונך וזיויך אל־ישתנו", + "איתי גבר במלכותך די רוח אלהין קדישין בה וביומי אבוך נהירו ושכלתנו וחכמה כחכמת־אלהין השתכחת בה ומלכא נבכדנצר אבוך רב חרטמין אשפין כשדאין גזרין הקימה אבוך מלכא", + "כל־קבל די רוח יתירה ומנדע ושכלתנו מפשר חלמין ואחוית אחידן ומשרא קטרין השתכחת בה בדניאל די־מלכא שם־שמה בלטשאצר כען דניאל יתקרי ופשרה יהחוה", + "באדין דניאל העל קדם מלכא ענה מלכא ואמר לדניאל אנתה־[אנת־] הוא דניאל די־מן־בני גלותא די יהוד די היתי מלכא אבי מן־יהוד", + "ושמעת עליך [עלך] די רוח אלהין בך ונהירו ושכלתנו וחכמה יתירה השתכחת בך", + "וכען העלו קדמי חכימיא אשפיא די־כתבה דנה יקרון ופשרה להודעתני ולא־כהלין פשר־מלתא להחויה", + "ואנה שמעת עליך [עלך] די־תוכל [תיכול] פשרין למפשר וקטרין למשרא כען הן תוכל [תכול] כתבא למקרא ופשרה להודעתני ארגונא תלבש והמונכא [והמניכא] די־דהבא על־צוארך ותלתא במלכותא תשלט", + "באדין ענה דניאל ואמר קדם מלכא מתנתך לך להוין ונבזביתך לאחרן הב ברם כתבא אקרא למלכא ופשרא אהודענה", + "אנתה [אנת] מלכא אלהא עליא [עלאה] מלכותא ורבותא ויקרא והדרה יהב לנבכדנצר אבוך", + "ומן־רבותא די יהב־לה כל עממיא אמיא ולשניא הוו זאעין [זיעין] ודחלין מן־קדמוהי די־הוה צבא הוא קטל ודי־הוה צבא הוה מחא ודי־הוה צבא הוה מרים ודי־הוה צבא הוה משפיל", + "וכדי רם לבבה ורוחה תקפת להזדה הנחת מן־כרסא מלכותה ויקרה העדיו מנה", + "ומן־בני אנשא טריד ולבבה עם־חיותא שוי [שויו] ועם־ערדיא מדורה עשבא כתורין יטעמונה ומטל שמיא גשמה יצטבע עד די־ידע די־שליט אלהא עליא [עלאה] במלכות אנשא ולמן־די יצבה יהקים עליה [עלה]", + "ואנתה [ואנת] ברה בלשאצר לא השפלת לבבך כל־קבל די כל־דנה ידעת", + "ועל מרא־שמיא התרוממת ולמאניא די־ביתה היתיו קדמיך [קדמך] ואנתה [ואנת] ורברבניך [ורברבנך] שגלתך ולחנתך חמרא שתין בהון ולאלהי כספא־ודהבא נחשא פרזלא אעא ואבנא די לא־חזין ולא־שמעין ולא ידעין שבחת ולאלהא די־נשמתך בידה וכל־ארחתך לה לא הדרת", + "באדין מן־קדמוהי שליח פסא די־ידא וכתבא דנה רשים", + "ודנה כתבא די רשים מנא מנא תקל ופרסין", + "דנה פשר־מלתא מנא מנה־אלהא מלכותך והשלמה", + "תקל תקילתה במאזניא והשתכחת חסיר", + "פרס פריסת מלכותך ויהיבת למדי ופרס", + "באדין אמר בלשאצר והלבישו לדניאל ארגונא והמונכא [והמניכא] די־דהבא על־צוארה והכרזו עלוהי די־להוא שליט תלתא במלכותא", + "בה בליליא קטיל בלאשצר מלכא כשדיא [כשדאה]" + ], + [ + "ודריוש מדיא קבל מלכותא כבר שנין שתין ותרתין", + "שפר קדם דריוש והקים על־מלכותא לאחשדרפניא מאה ועשרין די להון בכל־מלכותא", + "ועלא מנהון סרכין תלתא די דניאל חד־מנהון די־להון אחשדרפניא אלין יהבין להון טעמא ומלכא לא־להוא נזק", + "אדין דניאל דנה הוא מתנצח על־סרכיא ואחשדרפניא כל־קבל די רוח יתירא בה ומלכא עשית להקמותה על־כל־מלכותא", + "אדין סרכיא ואחשדרפניא הוו בעין עלה להשכחה לדניאל מצד מלכותא וכל־עלה ושחיתה לא־יכלין להשכחה כל־קבל די־מהימן הוא וכל־שלו ושחיתה לא השתכחת עלוהי", + "אדין גבריא אלך אמרין די לא נהשכח לדניאל דנה כל־עלא להן השכחנה עלוהי בדת אלהה", + "אדין סרכיא ואחשדרפניא אלן הרגשו על־מלכא וכן אמרין לה דריוש מלכא לעלמין חיי", + "אתיעטו כל סרכי מלכותא סגניא ואחשדרפניא הדבריא ופחותא לקימה קים מלכא ולתקפה אסר די כל־די־יבעה בעו מן־כל־אלה ואנש עד־יומין תלתין להן מנך מלכא יתרמא לגב אריותא", + "כען מלכא תקים אסרא ותרשם כתבא די לא להשניה כדת־מדי ופרס די־לא תעדא", + "כל־קבל דנה מלכא דריוש רשם כתבא ואסרא", + "ודניאל כדי ידע די־רשים כתבא על לביתה וכוין פתיחן לה בעליתה נגד ירושלם וזמנין תלתה ביומא הוא ברך על־ברכוהי ומצלא ומודא קדם אלהה כל־קבל די־הוא עבד מן־קדמת דנה", + "אדין גבריא אלך הרגשו והשכחו לדניאל בעא ומתחנן קדם אלהה", + "באדין קריבו ואמרין קדם־מלכא על־אסר מלכא הלא אסר רשמת די כל־אנש די־יבעה מן־כל־אלה ואנש עד־יומין תלתין להן מנך מלכא יתרמא לגוב אריותא ענה מלכא ואמר יציבא מלתא כדת־מדי ופרס די־לא תעדא", + "באדין ענו ואמרין קדם מלכא די דניאל די מן־בני גלותא די יהוד לא־שם עליך [עלך] מלכא טעם ועל־אסרא די רשמת וזמנין תלתה ביומא בעא בעותה", + "אדין מלכא כדי מלתא שמע שגיא באש עלוהי ועל דניאל שם בל לשיזבותה ועד מעלי שמשא הוא משתדר להצלותה", + "באדין גבריא אלך הרגשו על־מלכא ואמרין למלכא דע מלכא די־דת למדי ופרס די־כל־אסר וקים די־מלכא יהקים לא להשניה", + "באדין מלכא אמר והיתיו לדניאל ורמו לגבא די אריותא ענה מלכא ואמר לדניאל אלהך די אנתה [אנת] פלח־לה בתדירא הוא ישיזבנך", + "והיתית אבן חדה ושמת על־פם גבא וחתמה מלכא בעזקתה ובעזקת רברבנוהי די לא־תשנא צבו בדניאל", + "אדין אזל מלכא להיכלה ובת טות ודחון לא־הנעל קדמוהי ושנתה נדת עלוהי", + "באדין מלכא בשפרפרא יקום בנגהא ובהתבהלה לגבא די־אריותא אזל", + "וכמקרבה לגבא לדניאל בקל עציב זעק ענה מלכא ואמר לדניאל דניאל עבד אלהא חיא אלהך די אנתה [אנת] פלח־לה בתדירא היכל לשיזבותך מן־אריותא", + "אדין דניאל עם־מלכא מלל מלכא לעלמין חיי", + "אלהי שלח מלאכה וסגר פם אריותא ולא חבלוני כל־קבל די קדמוהי זכו השתכחת לי ואף קדמיך [קדמך] מלכא חבולה לא עבדת", + "באדין מלכא שגיא טאב עלוהי ולדניאל אמר להנסקה מן־גבא והסק דניאל מן־גבא וכל־חבל לא־השתכח בה די הימן באלהה", + "ואמר מלכא והיתיו גבריא אלך די־אכלו קרצוהי די דניאל ולגב אריותא רמו אנון בניהון ונשיהון ולא־מטו לארעית גבא עד די־שלטו בהון אריותא וכל־גרמיהון הדקו", + "באדין דריוש מלכא כתב לכל־עממיא אמיא ולשניא די־דארין [דירין] בכל־ארעא שלמכון ישגא", + "מן־קדמי שים טעם די בכל־שלטן מלכותי להון זאעין [זיעין] ודחלין מן־קדם אלהה די־דניאל די־הוא אלהא חיא וקים לעלמין ומלכותה די־לא תתחבל ושלטנה עד־סופא", + "משיזב ומצל ועבד אתין ותמהין בשמיא ובארעא די שיזיב לדניאל מן־יד אריותא", + "ודניאל דנה הצלח במלכות דריוש ובמלכות כורש פרסיא [פרסאה]" + ], + [ + "בשנת חדה לבלאשצר מלך בבל דניאל חלם חזה וחזוי ראשה על־משכבה באדין חלמא כתב ראש מלין אמר", + "ענה דניאל ואמר חזה הוית בחזוי עם־ליליא וארו ארבע רוחי שמיא מגיחן לימא רבא", + "וארבע חיון רברבן סלקן מן־ימא שנין דא מן־דא", + "קדמיתא כאריה וגפין די־נשר לה חזה הוית עד די־מריטו גפיה ונטילת מן־ארעא ועל־רגלין כאנש הקימת ולבב אנש יהיב לה", + "וארו חיוה אחרי תנינה דמיה לדב ולשטר־חד הקמת ותלת עלעין בפמה בין שניה [שנה] וכן אמרין לה קומי אכלי בשר שגיא", + "באתר דנה חזה הוית וארו אחרי כנמר ולה גפין ארבע די־עוף על־גביה [גבה] וארבעה ראשין לחיותא ושלטן יהיב לה", + "באתר דנה חזה הוית בחזוי ליליא וארו חיוה רביעיה [רביעאה] דחילה ואימתני ותקיפא יתירא ושנין די־פרזל לה רברבן אכלה ומדקה ושארא ברגליה [ברגלה] רפסה והיא משניה מן־כל־חיותא די קדמיה וקרנין עשר לה", + "משתכל הוית בקרניא ואלו קרן אחרי זעירה סלקת ביניהון [ביניהן] ותלת מן־קרניא קדמיתא אתעקרו [אתעקרה] מן־קדמיה [קדמה] ואלו עינין כעיני אנשא בקרנא־דא ופם ממלל רברבן", + "חזה הוית עד די כרסון רמיו ועתיק יומין יתב לבושה כתלג חור ושער ראשה כעמר נקא כרסיה שביבין די־נור גלגלוהי נור דלק", + "נהר די־נור נגד ונפק מן־קדמוהי אלף אלפים [אלפין] ישמשונה ורבו רבון [רבבן] קדמוהי יקומון דינא יתב וספרין פתיחו", + "חזה הוית באדין מן־קל מליא רברבתא די קרנא ממללה חזה הוית עד די קטילת חיותא והובד גשמה ויהיבת ליקדת אשא", + "ושאר חיותא העדיו שלטנהון וארכה בחיין יהיבת להון עד־זמן ועדן", + "חזה הוית בחזוי ליליא וארו עם־ענני שמיא כבר אנש אתה הוה ועד־עתיק יומיא מטה וקדמוהי הקרבוהי", + "ולה יהיב שלטן ויקר ומלכו וכל עממיא אמיא ולשניא לה יפלחון שלטנה שלטן עלם די־לא יעדה ומלכותה די־לא תתחבל", + "אתכרית רוחי אנה דניאל בגוא נדנה וחזוי ראשי יבהלנני", + "קרבת על־חד מן־קאמיא ויציבא אבעא־מנה על־כל־דנה ואמר־לי ופשר מליא יהודענני", + "אלין חיותא רברבתא די אנין ארבע ארבעה מלכין יקומון מן־ארעא", + "ויקבלון מלכותא קדישי עליונין ויחסנון מלכותא עד־עלמא ועד עלם עלמיא", + "אדין צבית ליצבא על־חיותא רביעיתא די־הות שניה מן־כלהון [כלהין] דחילה יתירה שניה [שנה] די־פרזל וטפריה די־נחש אכלה מדקה ושארא ברגליה רפסה", + "ועל־קרניא עשר די בראשה ואחרי די סלקת ונפלו [ונפלה] מן־קדמיה [קדמה] תלת וקרנא דכן ועינין לה ופם ממלל רברבן וחזוה רב מן־חברתה", + "חזה הוית וקרנא דכן עבדה קרב עם־קדישין ויכלה להון", + "עד די־אתה עתיק יומיא ודינא יהב לקדישי עליונין וזמנא מטה ומלכותא החסנו קדישין", + "כן אמר חיותא רביעיתא מלכו רביעיא [רביעאה] תהוא בארעא די תשנא מן־כל־מלכותא ותאכל כל־ארעא ותדושנה ותדקנה", + "וקרניא עשר מנה מלכותה עשרה מלכין יקמון ואחרן יקום אחריהון והוא ישנא מן־קדמיא ותלתה מלכין יהשפל", + "ומלין לצד עליא [עלאה] ימלל ולקדישי עליונין יבלא ויסבר להשניה זמנין ודת ויתיהבון בידה עד־עדן ועדנין ופלג עדן", + "ודינא יתב ושלטנה יהעדון להשמדה ולהובדה עד־סופא", + "ומלכותה ושלטנא ורבותא די מלכות תחות כל־שמיא יהיבת לעם קדישי עליונין מלכותה מלכות עלם וכל שלטניא לה יפלחון וישתמעון", + "עד־כה סופא די־מלתא אנה דניאל שגיא רעיוני יבהלנני וזיוי ישתנון עלי ומלתא בלבי נטרת" + ], + [ + "בשנת שלוש למלכות בלאשצר המלך חזון נראה אלי אני דניאל אחרי הנראה אלי בתחלה", + "ואראה בחזון ויהי בראתי ואני בשושן הבירה אשר בעילם המדינה ואראה בחזון ואני הייתי על־אובל אולי", + "ואשא עיני ואראה והנה איל אחד עמד לפני האבל ולו קרנים והקרנים גבהות והאחת גבהה מן־השנית והגבהה עלה באחרנה", + "ראיתי את־האיל מנגח ימה וצפונה ונגבה וכל־חיות לא־יעמדו לפניו ואין מציל מידו ועשה כרצנו והגדיל", + "ואני הייתי מבין והנה צפיר־העזים בא מן־המערב על־פני כל־הארץ ואין נוגע בארץ והצפיר קרן חזות בין עיניו", + "ויבא עד־האיל בעל הקרנים אשר ראיתי עמד לפני האבל וירץ אליו בחמת כחו", + "וראיתיו מגיע אצל האיל ויתמרמר אליו ויך את־האיל וישבר את־שתי קרניו ולא־היה כח באיל לעמד לפניו וישליכהו ארצה וירמסהו ולא־היה מציל לאיל מידו", + "וצפיר העזים הגדיל עד־מאד וכעצמו נשברה הקרן הגדולה ותעלנה חזות ארבע תחתיה לארבע רוחות השמים", + "ומן־האחת מהם יצא קרן־אחת מצעירה ותגדל־יתר אל־הנגב ואל־המזרח ואל־הצבי", + "ותגדל עד־צבא השמים ותפל ארצה מן־הצבא ומן־הכוכבים ותרמסם", + "ועד שר־הצבא הגדיל וממנו הרים [הורם] התמיד והשלך מכון מקדשו", + "וצבא תנתן על־התמיד בפשע ותשלך אמת ארצה ועשתה והצליחה", + "ואשמעה אחד־קדוש מדבר ויאמר אחד קדוש לפלמוני המדבר עד־מתי החזון התמיד והפשע שמם תת וקדש וצבא מרמס", + "ויאמר אלי עד ערב בקר אלפים ושלש מאות ונצדק קדש", + "ויהי בראתי אני דניאל את־החזון ואבקשה בינה והנה עמד לנגדי כמראה־גבר", + "ואשמע קול־אדם בין אולי ויקרא ויאמר גבריאל הבן להלז את־המראה", + "ויבא אצל עמדי ובבאו נבעתי ואפלה על־פני ויאמר אלי הבן בן־אדם כי לעת־קץ החזון", + "ובדברו עמי נרדמתי על־פני ארצה ויגע־בי ויעמידני על־עמדי", + "ויאמר הנני מודיעך את אשר־יהיה באחרית הזעם כי למועד קץ", + "האיל אשר־ראית בעל הקרנים מלכי מדי ופרס", + "והצפיר השעיר מלך יון והקרן הגדולה אשר בין־עיניו הוא המלך הראשון", + "והנשברת ותעמדנה ארבע תחתיה ארבע מלכיות מגוי יעמדנה ולא בכחו", + "ובאחרית מלכותם כהתם הפשעים יעמד מלך עז־פנים ומבין חידות", + "ועצם כחו ולא בכחו ונפלאות ישחית והצליח ועשה והשחית עצומים ועם־קדשים", + "ועל־שכלו והצליח מרמה בידו ובלבבו יגדיל ובשלוה ישחית רבים ועל־שר־שרים יעמד ובאפס יד ישבר", + "ומראה הערב והבקר אשר נאמר אמת הוא ואתה סתם החזון כי לימים רבים", + "ואני דניאל נהייתי ונחליתי ימים ואקום ואעשה את־מלאכת המלך ואשתומם על־המראה ואין מבין" + ], + [ + "בשנת אחת לדריוש בן־אחשורוש מזרע מדי אשר המלך על מלכות כשדים", + "בשנת אחת למלכו אני דניאל בינתי בספרים מספר השנים אשר היה דבר־יהוה אל־ירמיה הנביא למלאות לחרבות ירושלם שבעים שנה", + "ואתנה את־פני אל־אדני האלהים לבקש תפלה ותחנונים בצום ושק ואפר", + "ואתפללה ליהוה אלהי ואתודה ואמרה אנא אדני האל הגדול והנורא שמר הברית והחסד לאהביו ולשמרי מצותיו", + "חטאנו ועוינו והרשענו [הרשענו] ומרדנו וסור ממצותך וממשפטיך", + "ולא שמענו אל־עבדיך הנביאים אשר דברו בשמך אל־מלכינו שרינו ואבתינו ואל כל־עם הארץ", + "לך אדני הצדקה ולנו בשת הפנים כיום הזה לאיש יהודה וליושבי ירושלם ולכל־ישראל הקרבים והרחקים בכל־הארצות אשר הדחתם שם במעלם אשר מעלו־בך", + "יהוה לנו בשת הפנים למלכינו לשרינו ולאבתינו אשר חטאנו לך", + "לאדני אלהינו הרחמים והסלחות כי מרדנו בו", + "ולא שמענו בקול יהוה אלהינו ללכת בתורתיו אשר נתן לפנינו ביד עבדיו הנביאים", + "וכל־ישראל עברו את־תורתך וסור לבלתי שמוע בקלך ותתך עלינו האלה והשבעה אשר כתובה בתורת משה עבד־האלהים כי חטאנו לו", + "ויקם את־דבריו [דברו ] אשר־דבר עלינו ועל שפטינו אשר שפטונו להביא עלינו רעה גדלה אשר לא־נעשתה תחת כל־השמים כאשר נעשתה בירושלם", + "כאשר כתוב בתורת משה את כל־הרעה הזאת באה עלינו ולא־חלינו את־פני יהוה אלהינו לשוב מעוננו ולהשכיל באמתך", + "וישקד יהוה על־הרעה ויביאה עלינו כי־צדיק יהוה אלהינו על־כל־מעשיו אשר עשה ולא שמענו בקלו", + "ועתה אדני אלהינו אשר הוצאת את־עמך מארץ מצרים ביד חזקה ותעש־לך שם כיום הזה חטאנו רשענו", + "אדני ככל־צדקתך ישב־נא אפך וחמתך מעירך ירושלם הר־קדשך כי בחטאינו ובעונות אבתינו ירושלם ועמך לחרפה לכל־סביבתינו", + "ועתה שמע אלהינו אל־תפלת עבדך ואל־תחנוניו והאר פניך על־מקדשך השמם למען אדני", + "הטה אלהי אזנך ושמע פקחה [פקח] עיניך וראה שממתינו והעיר אשר־נקרא שמך עליה כי לא על־צדקתינו אנחנו מפילים תחנונינו לפניך כי על־רחמיך הרבים", + "אדני שמעה אדני סלחה אדני הקשיבה ועשה אל־תאחר למענך אלהי כי־שמך נקרא על־עירך ועל־עמך", + "ועוד אני מדבר ומתפלל ומתודה חטאתי וחטאת עמי ישראל ומפיל תחנתי לפני יהוה אלהי על הר־קדש אלהי", + "ועוד אני מדבר בתפלה והאיש גבריאל אשר ראיתי בחזון בתחלה מעף ביעף נגע אלי כעת מנחת־ערב", + "ויבן וידבר עמי ויאמר דניאל עתה יצאתי להשכילך בינה", + "בתחלת תחנוניך יצא דבר ואני באתי להגיד כי חמודות אתה ובין בדבר והבן במראה", + "שבעים שבעים נחתך על־עמך ועל־עיר קדשך לכלא הפשע ולחתם [ולהתם] חטאות [חטאת] ולכפר עון ולהביא צדק עלמים ולחתם חזון ונביא ולמשח קדש קדשים", + "ותדע ותשכל מן־מצא דבר להשיב ולבנות ירושלם עד־משיח נגיד שבעים שבעה ושבעים ששים ושנים תשוב ונבנתה רחוב וחרוץ ובצוק העתים", + "ואחרי השבעים ששים ושנים יכרת משיח ואין לו והעיר והקדש ישחית עם נגיד הבא וקצו בשטף ועד קץ מלחמה נחרצת שממות", + "והגביר ברית לרבים שבוע אחד וחצי השבוע ישבית זבח ומנחה ועל כנף שקוצים משמם ועד־כלה ונחרצה תתך על־שמם" + ], + [ + "בשנת שלוש לכורש מלך פרס דבר נגלה לדניאל אשר־נקרא שמו בלטשאצר ואמת הדבר וצבא גדול ובין את־הדבר ובינה לו במראה", + "בימים ההם אני דניאל הייתי מתאבל שלשה שבעים ימים", + "לחם חמדות לא אכלתי ובשר ויין לא־בא אל־פי וסוך לא־סכתי עד־מלאת שלשת שבעים ימים", + "וביום עשרים וארבעה לחדש הראשון ואני הייתי על יד הנהר הגדול הוא חדקל", + "ואשא את־עיני וארא והנה איש־אחד לבוש בדים ומתניו חגרים בכתם אופז", + "וגויתו כתרשיש ופניו כמראה ברק ועיניו כלפידי אש וזרעתיו ומרגלתיו כעין נחשת קלל וקול דבריו כקול המון", + "וראיתי אני דניאל לבדי את־המראה והאנשים אשר היו עמי לא ראו את־המראה אבל חרדה גדלה נפלה עליהם ויברחו בהחבא", + "ואני נשארתי לבדי ואראה את־המראה הגדלה הזאת ולא נשאר־בי כח והודי נהפך עלי למשחית ולא עצרתי כח", + "ואשמע את־קול דבריו וכשמעי את־קול דבריו ואני הייתי נרדם על־פני ופני ארצה", + "והנה־יד נגעה בי ותניעני על־ברכי וכפות ידי", + "ויאמר אלי דניאל איש־חמדות הבן בדברים אשר אנכי דבר אליך ועמד על־עמדך כי עתה שלחתי אליך ובדברו עמי את־הדבר הזה עמדתי מרעיד", + "ויאמר אלי אל־תירא דניאל כי מן־היום הראשון אשר נתת את־לבך להבין ולהתענות לפני אלהיך נשמעו דבריך ואני־באתי בדבריך", + "ושר מלכות פרס עמד לנגדי עשרים ואחד יום והנה מיכאל אחד השרים הראשנים בא לעזרני ואני נותרתי שם אצל מלכי פרס", + "ובאתי להבינך את אשר־יקרה לעמך באחרית הימים כי־עוד חזון לימים", + "ובדברו עמי כדברים האלה נתתי פני ארצה ונאלמתי", + "והנה כדמות בני אדם נגע על־שפתי ואפתח־פי ואדברה ואמרה אל־העמד לנגדי אדני במראה נהפכו צירי עלי ולא עצרתי כח", + "והיך יוכל עבד אדני זה לדבר עם־אדני זה ואני מעתה לא־יעמד־בי כח ונשמה לא נשארה־בי", + "ויסף ויגע־בי כמראה אדם ויחזקני", + "ויאמר אל־תירא איש־חמדות שלום לך חזק וחזק ובדברו עמי התחזקתי ואמרה ידבר אדני כי חזקתני", + "ויאמר הידעת למה־באתי אליך ועתה אשוב להלחם עם־שר פרס ואני יוצא והנה שר־יון בא", + "אבל אגיד לך את־הרשום בכתב אמת ואין אחד מתחזק עמי על־אלה כי אם־מיכאל שרכם" + ], + [ + "ואני בשנת אחת לדריוש המדי עמדי למחזיק ולמעוז לו", + "ועתה אמת אגיד לך הנה־עוד שלשה מלכים עמדים לפרס והרביעי יעשיר עשר־גדול מכל וכחזקתו בעשרו יעיר הכל את מלכות יון", + "ועמד מלך גבור ומשל ממשל רב ועשה כרצונו", + "וכעמדו תשבר מלכותו ותחץ לארבע רוחות השמים ולא לאחריתו ולא כמשלו אשר משל כי תנתש מלכותו ולאחרים מלבד־אלה", + "ויחזק מלך־הנגב ומן־שריו ויחזק עליו ומשל ממשל רב ממשלתו", + "ולקץ שנים יתחברו ובת מלך־הנגב תבוא אל־מלך הצפון לעשות מישרים ולא־תעצר כוח הזרוע ולא יעמד וזרעו ותנתן היא ומביאיה והילדה ומחזקה בעתים", + "ועמד מנצר שרשיה כנו ויבא אל־החיל ויבא במעוז מלך הצפון ועשה בהם והחזיק", + "וגם א‍להיהם עם־נסכיהם עם־כלי חמדתם כסף וזהב בשבי יבא מצרים והוא שנים יעמד ממלך הצפון", + "ובא במלכות מלך הנגב ושב אל־אדמתו", + "ובנו [ובניו] יתגרו ואספו המון חילים רבים ובא בוא ושטף ועבר וישב ויתגרו [ויתגרה] עד־מעזה [מעזו]", + "ויתמרמר מלך הנגב ויצא ונלחם עמו עם־מלך הצפון והעמיד המון רב ונתן ההמון בידו", + "ונשא ההמון ירום [ורם] לבבו והפיל רבאות ולא יעוז", + "ושב מלך הצפון והעמיד המון רב מן־הראשון ולקץ העתים שנים יבוא בוא בחיל גדול וברכוש רב", + "ובעתים ההם רבים יעמדו על־מלך הנגב ובני פריצי עמך ינשאו להעמיד חזון ונכשלו", + "ויבא מלך הצפון וישפך סוללה ולכד עיר מבצרות וזרעות הנגב לא יעמדו ועם מבחריו ואין כח לעמד", + "ויעש הבא אליו כרצונו ואין עומד לפניו ויעמד בארץ־הצבי וכלה בידו", + "וישם פניו לבוא בתקף כל־מלכותו וישרים עמו ועשה ובת הנשים יתן־לו להשחיתה ולא תעמד ולא־לו תהיה", + "וישב [וישם ] פניו לאיים ולכד רבים והשבית קצין חרפתו לו בלתי חרפתו ישיב לו", + "וישב פניו למעוזי ארצו ונכשל ונפל ולא ימצא", + "ועמד על־כנו מעביר נוגש הדר מלכות ובימים אחדים ישבר ולא באפים ולא במלחמה", + "ועמד על־כנו נבזה ולא־נתנו עליו הוד מלכות ובא בשלוה והחזיק מלכות בחלקלקות", + "וזרעות השטף ישטפו מלפניו וישברו וגם נגיד ברית", + "ומן־התחברות אליו יעשה מרמה ועלה ועצם במעט־גוי", + "בשלוה ובמשמני מדינה יבוא ועשה אשר לא־עשו אבתיו ואבות אבתיו בזה ושלל ורכוש להם יבזור ועל מבצרים יחשב מחשבתיו ועד־עת", + "ויער כחו ולבבו על־מלך הנגב בחיל גדול ומלך הנגב יתגרה למלחמה בחיל־גדול ועצום עד־מאד ולא יעמד כי־יחשבו עליו מחשבות", + "ואכלי פת־בגו ישברוהו וחילו ישטוף ונפלו חללים רבים", + "ושניהם המלכים לבבם למרע ועל־שלחן אחד כזב ידברו ולא תצלח כי־עוד קץ למועד", + "וישב ארצו ברכוש גדול ולבבו על־ברית קדש ועשה ושב לארצו", + "למועד ישוב ובא בנגב ולא־תהיה כראשנה וכאחרנה", + "ובאו בו ציים כתים ונכאה ושב וזעם על־ברית־קודש ועשה ושב ויבן על־עזבי ברית קדש", + "וזרעים ממנו יעמדו וחללו המקדש המעוז והסירו התמיד ונתנו השקוץ משומם", + "ומרשיעי ברית יחניף בחלקות ועם ידעי אלהיו יחזקו ועשו", + "ומשכילי עם יבינו לרבים ונכשלו בחרב ובלהבה בשבי ובבזה ימים", + "ובהכשלם יעזרו עזר מעט ונלוו עליהם רבים בחלקלקות", + "ומן־המשכילים יכשלו לצרוף בהם ולברר וללבן עד־עת קץ כי־עוד למועד", + "ועשה כרצונו המלך ויתרומם ויתגדל על־כל־אל ועל אל אלים ידבר נפלאות והצליח עד־כלה זעם כי נחרצה נעשתה", + "ועל־אלהי אבתיו לא יבין ועל־חמדת נשים ועל־כל־אלוה לא יבין כי על־כל יתגדל", + "ולאלה מעזים על־כנו יכבד ולאלוה אשר לא־ידעהו אבתיו יכבד בזהב ובכסף ובאבן יקרה ובחמדות", + "ועשה למבצרי מעזים עם־אלוה נכר אשר הכיר [יכיר] ירבה כבוד והמשילם ברבים ואדמה יחלק במחיר", + "ובעת קץ יתנגח עמו מלך הנגב וישתער עליו מלך הצפון ברכב ובפרשים ובאניות רבות ובא בארצות ושטף ועבר", + "ובא בארץ הצבי ורבות יכשלו ואלה ימלטו מידו אדום ומואב וראשית בני עמון", + "וישלח ידו בארצות וארץ מצרים לא תהיה לפליטה", + "ומשל במכמני הזהב והכסף ובכל חמדות מצרים ולבים וכשים במצעדיו", + "ושמעות יבהלהו ממזרח ומצפון ויצא בחמא גדלה להשמיד ולהחרים רבים", + "ויטע אהלי אפדנו בין ימים להר־צבי־קדש ובא עד־קצו ואין עוזר לו" + ], + [ + "ובעת ההיא יעמד מיכאל השר הגדול העמד על־בני עמך והיתה עת צרה אשר לא־נהיתה מהיות גוי עד העת ההיא ובעת ההיא ימלט עמך כל־הנמצא כתוב בספר", + "ורבים מישני אדמת־עפר יקיצו אלה לחיי עולם ואלה לחרפות לדראון עולם", + "והמשכלים יזהרו כזהר הרקיע ומצדיקי הרבים ככוכבים לעולם ועד", + "ואתה דניאל סתם הדברים וחתם הספר עד־עת קץ ישטטו רבים ותרבה הדעת", + "וראיתי אני דניאל והנה שנים אחרים עמדים אחד הנה לשפת היאר ואחד הנה לשפת היאר", + "ויאמר לאיש לבוש הבדים אשר ממעל למימי היאר עד־מתי קץ הפלאות", + "ואשמע את־האיש לבוש הבדים אשר ממעל למימי היאר וירם ימינו ושמאלו אל־השמים וישבע בחי העולם כי למועד מועדים וחצי וככלות נפץ יד־עם־קדש תכלינה כל־אלה", + "ואני שמעתי ולא אבין ואמרה אדני מה אחרית אלה", + "ויאמר לך דניאל כי־סתמים וחתמים הדברים עד־עת קץ", + "יתבררו ויתלבנו ויצרפו רבים והרשיעו רשעים ולא יבינו כל־רשעים והמשכלים יבינו", + "ומעת הוסר התמיד ולתת שקוץ שמם ימים אלף מאתים ותשעים", + "אשרי המחכה ויגיע לימים אלף שלש מאות שלשים וחמשה", + "ואתה לך לקץ ותנוח ותעמד לגרלך לקץ הימין" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "דניאל", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Writings" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/36.json b/texts/torah/36.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..5fb87962f1015bb162266c1cae09b4ab3229ce9f --- /dev/null +++ b/texts/torah/36.json @@ -0,0 +1,321 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Ezra", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "ובשנת אחת לכורש מלך פרס לכלות דבר־יהוה מפי ירמיה העיר יהוה את־רוח כרש מלך־פרס ויעבר־קול בכל־מלכותו וגם־במכתב לאמר", + "כה אמר כרש מלך פרס כל ממלכות הארץ נתן לי יהוה אלהי השמים והוא־פקד עלי לבנות־לו בית בירושלם אשר ביהודה", + "מי־בכם מכל־עמו יהי אלהיו עמו ויעל לירושלם אשר ביהודה ויבן את־בית יהוה אלהי ישראל הוא האלהים אשר בירושלם", + "וכל־הנשאר מכל־המקמות אשר הוא גר־שם ינשאוהו אנשי מקמו בכסף ובזהב וברכוש ובבהמה עם־הנדבה לבית האלהים אשר בירושלם", + "ויקומו ראשי האבות ליהודה ובנימן והכהנים והלוים לכל העיר האלהים את־רוחו לעלות לבנות את־בית יהוה אשר בירושלם", + "וכל־סביבתיהם חזקו בידיהם בכלי־כסף בזהב ברכוש ובבהמה ובמגדנות לבד על־כל־התנדב", + "והמלך כורש הוציא את־כלי בית־יהוה אשר הוציא נבוכדנצר מירושלם ויתנם בבית אלהיו", + "ויוציאם כורש מלך פרס על־יד מתרדת הגזבר ויספרם לששבצר הנשיא ליהודה", + "ואלה מספרם אגרטלי זהב שלשים אגרטלי־כסף אלף מחלפים תשעה ועשרים", + "כפורי זהב שלשים כפורי כסף משנים ארבע מאות ועשרה כלים אחרים אלף", + "כל־כלים לזהב ולכסף חמשת אלפים וארבע מאות הכל העלה ששבצר עם העלות הגולה מבבל לירושלם" + ], + [ + "ואלה בני המדינה העלים משבי הגולה אשר הגלה נבוכדנצור [נבוכדנצר] מלך־בבל לבבל וישובו לירושלם ויהודה איש לעירו", + "אשר־באו עם־זרבבל ישוע נחמיה שריה רעליה מרדכי בלשן מספר בגוי רחום בענה מספר אנשי עם ישראל", + "בני פרעש אלפים מאה שבעים ושנים", + "בני שפטיה שלש מאות שבעים ושנים", + "בני ארח שבע מאות חמשה ושבעים", + "בני־פחת מואב לבני ישוע יואב אלפים שמנה מאות ושנים עשר", + "בני עילם אלף מאתים חמשים וארבעה", + "בני זתוא תשע מאות וארבעים וחמשה", + "בני זכי שבע מאות וששים", + "בני בני שש מאות ארבעים ושנים", + "בני בבי שש מאות עשרים ושלשה", + "בני עזגד אלף מאתים עשרים ושנים", + "בני אדניקם שש מאות ששים וששה", + "בני בגוי אלפים חמשים וששה", + "בני עדין ארבע מאות חמשים וארבעה", + "בני־אטר ליחזקיה תשעים ושמנה", + "בני בצי שלש מאות עשרים ושלשה", + "בני יורה מאה ושנים עשר", + "בני חשם מאתים עשרים ושלשה", + "בני גבר תשעים וחמשה", + "בני בית־לחם מאה עשרים ושלשה", + "אנשי נטפה חמשים וששה", + "אנשי ענתות מאה עשרים ושמנה", + "בני עזמות ארבעים ושנים", + "בני קרית ערים כפירה ובארות שבע מאות וארבעים ושלשה", + "בני הרמה וגבע שש מאות עשרים ואחד", + "אנשי מכמס מאה עשרים ושנים", + "אנשי בית־אל והעי מאתים עשרים ושלשה", + "בני נבו חמשים ושנים", + "בני מגביש מאה חמשים וששה", + "בני עילם אחר אלף מאתים חמשים וארבעה", + "בני חרם שלש מאות ועשרים", + "בני־לד חדיד ואונו שבע מאות עשרים וחמשה", + "בני ירחו שלש מאות ארבעים וחמשה", + "בני סנאה שלשת אלפים ושש מאות ושלשים", + "הכהנים בני ידעיה לבית ישוע תשע מאות שבעים ושלשה", + "בני אמר אלף חמשים ושנים", + "בני פשחור אלף מאתים ארבעים ושבעה", + "בני חרם אלף ושבעה עשר", + "הלוים בני־ישוע וקדמיאל לבני הודויה שבעים וארבעה", + "המשררים בני אסף מאה עשרים ושמנה", + "בני השערים בני־שלום בני־אטר בני־טלמון בני־עקוב בני חטיטא בני שבי הכל מאה שלשים ותשעה", + "הנתינים בני־ציחא בני־חשופא בני טבעות", + "בני־קרס בני־סיעהא בני פדון", + "בני־לבנה בני־חגבה בני עקוב", + "בני־חגב בני־שמלי [שלמי] בני חנן", + "בני־גדל בני־גחר בני ראיה", + "בני־רצין בני־נקודא בני גזם", + "בני־עזא בני־פסח בני בסי", + "בני־אסנה בני־מעינים [מעונים] בני נפיסים [נפוסים]", + "בני־בקבוק בני־חקופא בני חרחור", + "בני־בצלות בני־מחידא בני חרשא", + "בני־ברקוס בני־סיסרא בני־תמח", + "בני נציח בני חטיפא", + "בני עבדי שלמה בני־סטי בני־הספרת בני פרודא", + "בני־יעלה בני־דרקון בני גדל", + "בני שפטיה בני־חטיל בני פכרת הצביים בני אמי", + "כל־הנתינים ובני עבדי שלמה שלש מאות תשעים ושנים", + "ואלה העלים מתל מלח תל חרשא כרוב אדן אמר ולא יכלו להגיד בית־אבותם וזרעם אם מישראל הם", + "בני־דליה בני־טוביה בני נקודא שש מאות חמשים ושנים", + "ומבני הכהנים בני חביה בני הקוץ בני ברזלי אשר לקח מבנות ברזלי הגלעדי אשה ויקרא על־שמם", + "אלה בקשו כתבם המתיחשים ולא נמצאו ויגאלו מן־הכהנה", + "ויאמר התרשתא להם אשר לא־יאכלו מקדש הקדשים עד עמד כהן לאורים ולתמים", + "כל־הקהל כאחד ארבע רבוא אלפים שלש־מאות ששים", + "מלבד עבדיהם ואמהתיהם אלה שבעת אלפים שלש מאות שלשים ושבעה ולהם משררים ומשררות מאתים", + "סוסיהם שבע מאות שלשים וששה פרדיהם מאתים ארבעים וחמשה", + "גמליהם ארבע מאות שלשים וחמשה חמרים ששת אלפים שבע מאות ועשרים", + "ומראשי האבות בבואם לבית יהוה אשר בירושלם התנדבו לבית האלהים להעמידו על־מכונו", + "ככחם נתנו לאוצר המלאכה זהב דרכמונים שש־רבאות ואלף וכסף מנים חמשת אלפים וכתנת כהנים מאה", + "וישבו הכהנים והלוים ומן־העם והמשררים והשוערים והנתינים בעריהם וכל־ישראל בעריהם" + ], + [ + "ויגע החדש השביעי ובני ישראל בערים ויאספו העם כאיש אחד אל־ירושלם", + "ויקם ישוע בן־יוצדק ואחיו הכהנים וזרבבל בן־שאלתיאל ואחיו ויבנו את־מזבח אלהי ישראל להעלות עליו עלות ככתוב בתורת משה איש־האלהים", + "ויכינו המזבח על־מכונתיו כי באימה עליהם מעמי הארצות ויעל [ויעלו] עליו עלות ליהוה עלות לבקר ולערב", + "ויעשו את־חג הסכות ככתוב ועלת יום ביום במספר כמשפט דבר־יום ביומו", + "ואחריכן עלת תמיד ולחדשים ולכל־מועדי יהוה המקדשים ולכל מתנדב נדבה ליהוה", + "מיום אחד לחדש השביעי החלו להעלות עלות ליהוה והיכל יהוה לא יסד", + "ויתנו־כסף לחצבים ולחרשים ומאכל ומשתה ושמן לצדנים ולצרים להביא עצי ארזים מן־הלבנון אל־ים יפוא כרשיון כורש מלך־פרס עליהם", + "ובשנה השנית לבואם אל־בית האלהים לירושלם בחדש השני החלו זרבבל בן־שאלתיאל וישוע בן־יוצדק ושאר אחיהם הכהנים והלוים וכל־הבאים מהשבי ירושלם ויעמידו את־הלוים מבן עשרים שנה ומעלה לנצח על־מלאכת בית־יהוה", + "ויעמד ישוע בניו ואחיו קדמיאל ובניו בני־יהודה כאחד לנצח על־עשה המלאכה בבית האלהים בני חנדד בניהם ואחיהם הלוים", + "ויסדו הבנים את־היכל יהוה ויעמידו הכהנים מלבשים בחצצרות והלוים בני־אסף במצלתים להלל את־יהוה על־ידי דויד מלך־ישראל", + "ויענו בהלל ובהודת ליהוה כי טוב כי־לעולם חסדו על־ישראל וכל־העם הריעו תרועה גדולה בהלל ליהוה על הוסד בית־יהוה", + "ורבים מהכהנים והלוים וראשי האבות הזקנים אשר ראו את־הבית הראשון ביסדו זה הבית בעיניהם בכים בקול גדול ורבים בתרועה בשמחה להרים קול", + "ואין העם מכירים קול תרועת השמחה לקול בכי העם כי העם מריעים תרועה גדולה והקול נשמע עד־למרחוק" + ], + [ + "וישמעו צרי יהודה ובנימן כי־בני הגולה בונים היכל ליהוה אלהי ישראל", + "ויגשו אל־זרבבל ואל־ראשי האבות ויאמרו להם נבנה עמכם כי ככם נדרוש לאלהיכם ולא [ולו ] אנחנו זבחים מימי אסר חדן מלך אשור המעלה אתנו פה", + "ויאמר להם זרבבל וישוע ושאר ראשי האבות לישראל לא־לכם ולנו לבנות בית לאלהינו כי אנחנו יחד נבנה ליהוה אלהי ישראל כאשר צונו המלך כורש מלך־פרס", + "ויהי עם־הארץ מרפים ידי עם־יהודה ומבלהים [ומבהלים] אותם לבנות", + "וסכרים עליהם יועצים להפר עצתם כל־ימי כורש מלך פרס ועד־מלכות דריוש מלך־פרס", + "ובמלכות אחשורוש בתחלת מלכותו כתבו שטנה על־ישבי יהודה וירושלם", + "ובימי ארתחששתא כתב בשלם מתרדת טבאל ושאר כנותו [כנותיו] על־ארתחששתא [ארתחששת] מלך פרס וכתב הנשתון כתוב ארמית ומתרגם ארמית", + "רחום בעל־טעם ושמשי ספרא כתבו אגרה חדה על־ירושלם לארתחששתא מלכא כנמא", + "אדין רחום בעל־טעם ושמשי ספרא ושאר כנותהון דיניא ואפרסתכיא טרפליא אפרסיא ארכוי [ארכויא] בבליא שושנכיא דהוא [דהיא] עלמיא", + "ושאר אמיא די הגלי אסנפר רבא ויקירא והותב המו בקריה די שמרין ושאר עבר־נהרה וכענת", + "דנה פרשגן אגרתא די שלחו עלוהי על־ארתחששתא מלכא עבדיך אנש עבר־נהרה וכענת", + "ידיע להוא למלכא די יהודיא די סלקו מן־לותך עלינא אתו לירושלם קריתא מרדתא ובאישתא [ובישתא] בנין ושורי [ושוריא] אשכללו [שכלילו] ואשיא יחיטו", + "כען ידיע להוא למלכא די הן קריתא דך תתבנא ושוריה ישתכללון מנדה־בלו והלך לא ינתנון ואפתם מלכים תהנזק", + "כען כל־קבל די־מלח היכלא מלחנא וערות מלכא לא א‍ריך לנא למחזא על־דנה שלחנא והודענא למלכא", + "די יבקר בספר־דכרניא די אבהתך ותהשכח בספר דכרניא ותנדע די קריתא דך קריא מרדא ומהנזקת מלכין ומדנן ואשתדור עבדין בגוה מן־יומת עלמא על־דנה קריתא דך החרבת", + "מהודעין אנחנה למלכא די הן קריתא דך תתבנא ושוריה ישתכללון לקבל דנה חלק בעבר נהרא לא איתי לך", + "פתגמא שלח מלכא על־רחום בעל־טעם ושמשי ספרא ושאר כנותהון די יתבין בשמרין ושאר עבר־נהרה שלם וכעת", + "נשתונא די שלחתון עלינא מפרש קרי קדמי", + "ומני שים טעם ובקרו והשכחו די קריתא דך מן־יומת עלמא על־מלכין מתנשאה ומרד ואשתדור מתעבד־בה", + "ומלכין תקיפין הוו על־ירושלם ושליטין בכל עבר נהרה ומדה בלו והלך מתיהב להון", + "כען שימו טעם לבטלא גבריא אלך וקריתא דך לא תתבנא עד־מני טעמא יתשם", + "וזהירין הוו שלו למעבד על־דנה למה ישגא חבלא להנזקת מלכין", + "אדין מן־די פרשגן נשתונא די ארתחששתא [ארתחששת] מלכא קרי קדם־רחום ושמשי ספרא וכנותהון אזלו בבהילו לירושלם על־יהודיא ובטלו המו באדרע וחיל", + "באדין בטלת עבידת בית־אלהא די בירושלם והות בטלא עד שנת תרתין למלכות דריוש מלך־פרס" + ], + [ + "והתנבי חגי נביאה [נביא] וזכריה בר־עדוא נביאיא [נבייא] על־יהודיא די ביהוד ובירושלם בשם אלה ישראל עליהון", + "באדין קמו זרבבל בר־שאלתיאל וישוע בר־יוצדק ושריו למבנא בית אלהא די בירושלם ועמהון נביאיא [נבייא] די־אלהא מסעדין להון", + "בה־זמנא אתא עליהון תתני פחת עבר־נהרה ושתר בוזני וכנותהון וכן אמרין להם מן־שם לכם טעם ביתא דנה לבנא ואשרנא דנה לשכללה", + "אדין כנמא אמרנא להם מן־אנון שמהת גבריא די־דנה בנינא בנין", + "ועין אלההם הות על־שבי יהודיא ולא־בטלו המו עד־טעמא לדריוש יהך ואדין יתיבון נשתונא על־דנה", + "פרשגן אגרתא די־שלח תתני פחת עבר־נהרה ושתר בוזני וכנותה אפרסכיא די בעבר נהרה על־דריוש מלכא", + "פתגמא שלחו עלוהי וכדנה כתיב בגוה לדריוש מלכא שלמא כלא", + "ידיע להוא למלכא די־אזלנא ליהוד מדינתא לבית אלהא רבא והוא מתבנא אבן גלל ואע מתשם בכתליא ועבידתא דך אספרנא מתעבדא ומצלח בידהם", + "אדין שאלנא לשביא אלך כנמא אמרנא להם מן־שם לכם טעם ביתא דנה למבניה ואשרנא דנה לשכללה", + "ואף שמהתהם שאלנא להם להודעותך די נכתב שם־גבריא די בראשיהם", + "וכנמא פתגמא התיבונא לממר אנחנא המו עבדוהי די־אלה שמיא וארעא ובנין ביתא די־הוא בנה מקדמת דנה שנין שגיאן ומלך לישראל רב בנהי ושכללה", + "להן מן־די הרגזו אבהתנא לאלה שמיא יהב המו ביד נבוכדנצר מלך־בבל כסדיא [כסדאה] וביתה דנה סתרה ועמה הגלי לבבל", + "ברם בשנת חדה לכורש מלכא די בבל כורש מלכא שם טעם בית־אלהא דנה לבנא", + "ואף מאניא די־בית־אלהא די דהבה וכספא די נבוכדנצר הנפק מן־היכלא די בירושלם והיבל המו להיכלא די בבל הנפק המו כורש מלכא מן־היכלא די בבל ויהיבו לששבצר שמה די פחה שמה", + "ואמר־לה אלה [אל] מאניא שא אזל־אחת המו בהיכלא די בירושלם ובית אלהא יתבנא על־אתרה", + "אדין ששבצר דך אתא יהב אשיא די־בית אלהא די בירושלם ומן־אדין ועד־כען מתבנא ולא שלם", + "וכען הן על־מלכא טב יתבקר בבית גנזיא די־מלכא תמה די בבבל הן איתי די־מן־כורש מלכא שים טעם למבנא בית־אלהא דך בירושלם ורעות מלכא על־דנה ישלח עלינא" + ], + [ + "באדין דריוש מלכא שם טעם ובקרו בבית ספריא די גנזיא מהחתין תמה בבבל", + "והשתכח באחמתא בבירתא די במדי מדינתה מגלה חדה וכן־כתיב בגוה דכרונה", + "בשנת חדה לכורש מלכא כורש מלכא שם טעם בית־אלהא בירושלם ביתא יתבנא אתר די־דבחין דבחין ואשוהי מסובלין רומה אמין שתין פתיה אמין שתין", + "נדבכין די־אבן גלל תלתא ונדבך די־אע חדת ונפקתא מן־בית מלכא תתיהב", + "ואף מאני בית־אלהא די דהבה וכספא די נבוכדנצר הנפק מן־היכלא די־בירושלם והיבל לבבל יהתיבון ויהך להיכלא די־בירושלם לאתרה ותחת בבית אלהא", + "כען תתני פחת עבר־נהרה שתר בוזני וכנותהון אפרסכיא די בעבר נהרה רחיקין הוו מן־תמה", + "שבקו לעבידת בית־אלהא דך פחת יהודיא ולשבי יהודיא בית־אלהא דך יבנון על־אתרה", + "ומני שים טעם למא די־תעבדון עם־שבי יהודיא אלך למבנא בית־אלהא דך ומנכסי מלכא די מדת עבר נהרה אספרנא נפקתא תהוא מתיהבא לגבריא אלך די־לא לבטלא", + "ומה חשחן ובני תורין ודכרין ואמרין לעלון לאלה שמיא חנטין מלח חמר ומשח כמאמר כהניא די־בירושלם להוא מתיהב להם יום ביום די־לא שלו", + "די־להון מהקרבין ניחוחין לאלה שמיא ומצלין לחיי מלכא ובנוהי", + "ומני שים טעם די כל־אנש די יהשנא פתגמא דנה יתנסח אע מן־ביתה וזקיף יתמחא עלהי וביתה נולו יתעבד על־דנה", + "ואלהא די שכן שמה תמה ימגר כל־מלך ועם די ישלח ידה להשניה לחבלה בית־אלהא דך די בירושלם אנה דריוש שמת טעם אספרנא יתעבד", + "אדין תתני פחת עבר־נהרה שתר בוזני וכנותהון לקבל די־שלח דריוש מלכא כנמא אספרנא עבדו", + "ושבי יהודיא בנין ומצלחין בנבואת חגי נביאה [נביא] וזכריה בר־עדוא ובנו ושכללו מן־טעם אלה ישראל ומטעם כורש ודריוש וארתחששתא מלך פרס", + "ושיציא ביתה דנה עד יום תלתה לירח אדר די־היא שנת־שת למלכות דריוש מלכא", + "ועבדו בני־ישראל כהניא ולויא ושאר בני־גלותא חנכת בית־אלהא דנה בחדוה", + "והקרבו לחנכת בית־אלהא דנה תורין מאה דכרין מאתין אמרין ארבע מאה וצפירי עזין לחטיא [לחטאה] על־כל־ישראל תרי־עשר למנין שבטי ישראל", + "והקימו כהניא בפלגתהון ולויא במחלקתהון על־עבידת אלהא די בירושלם ככתב ספר משה", + "ויעשו בני־הגולה את־הפסח בארבעה עשר לחדש הראשון", + "כי הטהרו הכהנים והלוים כאחד כלם טהורים וישחטו הפסח לכל־בני הגולה ולאחיהם הכהנים ולהם", + "ויאכלו בני־ישראל השבים מהגולה וכל הנבדל מטמאת גוי־הארץ אלהם לדרש ליהוה אלהי ישראל", + "ויעשו חג־מצות שבעת ימים בשמחה כי שמחם יהוה והסב לב מלך־אשור עליהם לחזק ידיהם במלאכת בית־האלהים אלהי ישראל" + ], + [ + "ואחר הדברים האלה במלכות ארתחשסתא מלך־פרס עזרא בן־שריה בן־עזריה בן־חלקיה", + "בן־שלום בן־צדוק בן־אחיטוב", + "בן־אמריה בן־עזריה בן־מריות", + "בן־זרחיה בן־עזי בן־בקי", + "בן־אבישוע בן־פינחס בן־אלעזר בן־אהרן הכהן הראש", + "הוא עזרא עלה מבבל והוא־ספר מהיר בתורת משה אשר־נתן יהוה אלהי ישראל ויתן־לו המלך כיד־יהוה אלהיו עליו כל בקשתו", + "ויעלו מבני־ישראל ומן־הכהנים והלוים והמשררים והשערים והנתינים אל־ירושלם בשנת־שבע לארתחשסתא המלך", + "ויבא ירושלם בחדש החמישי היא שנת השביעית למלך", + "כי באחד לחדש הראשון הוא יסד המעלה מבבל ובאחד לחדש החמישי בא אל־ירושלם כיד־אלהיו הטובה עליו", + "כי עזרא הכין לבבו לדרוש את־תורת יהוה ולעשת וללמד בישראל חק ומשפט", + "וזה פרשגן הנשתון אשר נתן המלך ארתחשסתא לעזרא הכהן הספר ספר דברי מצות־יהוה וחקיו על־ישראל", + "ארתחשסתא מלך מלכיא לעזרא כהנא ספר דתא די־אלה שמיא גמיר וכענת", + "מני שים טעם די כל־מתנדב במלכותי מן־עמה ישראל וכהנוהי ולויא למהך לירושלם עמך יהך", + "כל־קבל די מן־קדם מלכא ושבעת יעטהי שליח לבקרא על־יהוד ולירושלם בדת אלהך די בידך", + "ולהיבלה כסף ודהב די־מלכא ויעטוהי התנדבו לאלה ישראל די בירושלם משכנה", + "וכל כסף ודהב די תהשכח בכל מדינת בבל עם התנדבות עמא וכהניא מתנדבין לבית אלההם די בירושלם", + "כל־קבל דנה אספרנא תקנא בכספא דנה תורין דכרין אמרין ומנחתהון ונסכיהון ותקרב המו על־מדבחה די בית אלהכם די בירושלם", + "ומה די עליך [עלך] ועל־אחיך [אחך] ייטב בשאר כספא ודהבה למעבד כרעות אלהכם תעבדון", + "ומאניא די־מתיהבין לך לפלחן בית אלהך השלם קדם אלה ירושלם", + "ושאר חשחות בית אלהך די יפל־לך למנתן תנתן מן־בית גנזי מלכא", + "ומני אנה ארתחשסתא מלכא שים טעם לכל גזבריא די בעבר נהרה די כל־די ישאלנכון עזרא כהנה ספר דתא די־אלה שמיא אספרנא יתעבד", + "עד־כסף ככרין מאה ועד־חנטין כרין מאה ועד־חמר בתין מאה ועד־בתין משח מאה ומלח די־לא כתב", + "כל־די מן־טעם אלה שמיא יתעבד אדרזדא לבית אלה שמיא די־למה להוא קצף על־מלכות מלכא ובנוהי", + "ולכם מהודעין די כל־כהניא ולויא זמריא תרעיא נתיניא ופלחי בית אלהא דנה מנדה בלו והלך לא שליט למרמא עליהם", + "ואנת עזרא כחכמת אלהך די־בידך מני שפטין ודינין די־להון דאנין [דאינין] לכל־עמה די בעבר נהרה לכל־ידעי דתי אלהך ודי לא ידע תהודעון", + "וכל־די־לא להוא עבד דתא די־אלהך ודתא די מלכא אספרנא דינה להוא מתעבד מנה הן למות הן לשרשו [לשרשי] הן־לענש נכסין ולאסורין", + "ברוך יהוה אלהי אבותינו אשר נתן כזאת בלב המלך לפאר את־בית יהוה אשר בירושלם", + "ועלי הטה־חסד לפני המלך ויועציו ולכל־שרי המלך הגברים ואני התחזקתי כיד־יהוה אלהי עלי ואקבצה מישראל ראשים לעלות עמי" + ], + [ + "ואלה ראשי אבתיהם והתיחשם העלים עמי במלכות ארתחשסתא המלך מבבל", + "מבני פינחס גרשם מבני איתמר דניאל מבני דויד חטוש", + "מבני שכניה מבני פרעש זכריה ועמו התיחש לזכרים מאה וחמשים", + "מבני פחת מואב אליהועיני בן־זרחיה ועמו מאתים הזכרים", + "מבני שכניה בן־יחזיאל ועמו שלש מאות הזכרים", + "ומבני עדין עבד בן־יונתן ועמו חמשים הזכרים", + "ומבני עילם ישעיה בן־עתליה ועמו שבעים הזכרים", + "ומבני שפטיה זבדיה בן־מיכאל ועמו שמנים הזכרים", + "מבני יואב עבדיה בן־יחיאל ועמו מאתים ושמנה עשר הזכרים", + "ומבני שלומית בן־יוספיה ועמו מאה וששים הזכרים", + "ומבני בבי זכריה בן־בבי ועמו עשרים ושמנה הזכרים", + "ומבני עזגד יוחנן בן־הקטן ועמו מאה ועשרה הזכרים", + "ומבני אדניקם אחרנים ואלה שמותם אליפלט יעיאל ושמעיה ועמהם ששים הזכרים", + "ומבני בגוי עותי וזבוד [וזכור] ועמו שבעים הזכרים", + "ואקבצם אל־הנהר הבא אל־אהוא ונחנה שם ימים שלשה ואבינה בעם ובכהנים ומבני לוי לא־מצאתי שם", + "ואשלחה לאליעזר לאריאל לשמעיה ולאלנתן וליריב ולאלנתן ולנתן ולזכריה ולמשלם ראשים וליויריב ולאלנתן מבינים", + "ואוצאה [ואצוה] אותם על־אדו הראש בכספיא המקום ואשימה בפיהם דברים לדבר אל־אדו אחיו הנתונים [הנתינים] בכספיא המקום להביא־לנו משרתים לבית אלהינו", + "ויביאו לנו כיד־אלהינו הטובה עלינו איש שכל מבני מחלי בן־לוי בן־ישראל ושרביה ובניו ואחיו שמנה עשר", + "ואת־חשביה ואתו ישעיה מבני מררי אחיו ובניהם עשרים", + "ומן־הנתינים שנתן דויד והשרים לעבדת הלוים נתינים מאתים ועשרים כלם נקבו בשמות", + "ואקרא שם צום על־הנהר אהוא להתענות לפני אלהינו לבקש ממנו דרך ישרה לנו ולטפנו ולכל־רכושנו", + "כי בשתי לשאול מן־המלך חיל ופרשים לעזרנו מאויב בדרך כי־אמרנו למלך לאמר יד־אלהינו על־כל־מבקשיו לטובה ועזו ואפו על כל־עזביו", + "ונצומה ונבקשה מאלהינו על־זאת ויעתר לנו", + "ואבדילה משרי הכהנים שנים עשר לשרביה חשביה ועמהם מאחיהם עשרה", + "ואשקולה [ואשקלה] להם את־הכסף ואת־הזהב ואת־הכלים תרומת בית־אלהינו ההרימו המלך ויעציו ושריו וכל־ישראל הנמצאים", + "ואשקלה על־ידם כסף ככרים שש־מאות וחמשים וכלי־כסף מאה לככרים זהב מאה ככר", + "וכפרי זהב עשרים לאדרכנים אלף וכלי נחשת מצהב טובה שנים חמודת כזהב", + "ואמרה אלהם אתם קדש ליהוה והכלים קדש והכסף והזהב נדבה ליהוה אלהי אבתיכם", + "שקדו ושמרו עד־תשקלו לפני שרי הכהנים והלוים ושרי־האבות לישראל בירושלם הלשכות בית יהוה", + "וקבלו הכהנים והלוים משקל הכסף והזהב והכלים להביא לירושלם לבית אלהינו", + "ונסעה מנהר אהוא בשנים עשר לחדש הראשון ללכת ירושלם ויד־אלהינו היתה עלינו ויצילנו מכף אויב ואורב על־הדרך", + "ונבוא ירושלם ונשב שם ימים שלשה", + "וביום הרביעי נשקל הכסף והזהב והכלים בבית אלהינו על יד־מרמות בן־אוריה הכהן ועמו אלעזר בן־פינחס ועמהם יוזבד בן־ישוע ונועדיה בן־בנוי הלוים", + "במספר במשקל לכל ויכתב כל־המשקל בעת ההיא", + "הבאים מהשבי בני־הגולה הקריבו עלות לאלהי ישראל פרים שנים־עשר על־כל־ישראל אילים תשעים וששה כבשים שבעים ושבעה צפירי חטאת שנים עשר הכל עולה ליהוה", + "ויתנו את־דתי המלך לאחשדרפני המלך ופחוות עבר הנהר ונשאו את־העם ואת־בית־האלהים" + ], + [ + "וככלות אלה נגשו אלי השרים לאמר לא־נבדלו העם ישראל והכהנים והלוים מעמי הארצות כתועבתיהם לכנעני החתי הפרזי היבוסי העמני המאבי המצרי והאמרי", + "כי־נשאו מבנתיהם להם ולבניהם והתערבו זרע הקדש בעמי הארצות ויד השרים והסגנים היתה במעל הזה ראשונה", + "וכשמעי את־הדבר הזה קרעתי את־בגדי ומעילי ואמרטה משער ראשי וזקני ואשבה משומם", + "ואלי יאספו כל חרד בדברי אלהי־ישראל על מעל הגולה ואני ישב משומם עד למנחת הערב", + "ובמנחת הערב קמתי מתעניתי ובקרעי בגדי ומעילי ואכרעה על־ברכי ואפרשה כפי אל־יהוה אלהי", + "ואמרה אלהי בשתי ונכלמתי להרים אלהי פני אליך כי עונתינו רבו למעלה ראש ואשמתנו גדלה עד לשמים", + "מימי אבתינו אנחנו באשמה גדלה עד היום הזה ובעונתינו נתנו אנחנו מלכינו כהנינו ביד מלכי הארצות בחרב בשבי ובבזה ובבשת פנים כהיום הזה", + "ועתה כמעט־רגע היתה תחנה מאת יהוה אלהינו להשאיר לנו פליטה ולתת־לנו יתד במקום קדשו להאיר עינינו אלהינו ולתתנו מחיה מעט בעבדתנו", + "כי־עבדים אנחנו ובעבדתנו לא עזבנו אלהינו ויט־עלינו חסד לפני מלכי פרס לתת־לנו מחיה לרומם את־בית אלהינו ולהעמיד את־חרבתיו ולתת־לנו גדר ביהודה ובירושלם", + "ועתה מה־נאמר אלהינו אחרי־זאת כי עזבנו מצותיך", + "אשר צוית ביד עבדיך הנביאים לאמר הארץ אשר אתם באים לרשתה ארץ נדה היא בנדת עמי הארצות בתועבתיהם אשר מלאוה מפה אל־פה בטמאתם", + "ועתה בנותיכם אל־תתנו לבניהם ובנתיהם אל־תשאו לבניכם ולא־תדרשו שלמם וטובתם עד־עולם למען תחזקו ואכלתם את־טוב הארץ והורשתם לבניכם עד־עולם", + "ואחרי כל־הבא עלינו במעשינו הרעים ובאשמתנו הגדלה כי אתה אלהינו חשכת למטה מעוננו ונתתה לנו פליטה כזאת", + "הנשוב להפר מצותיך ולהתחתן בעמי התעבות האלה הלוא תאנף־בנו עד־כלה לאין שארית ופליטה", + "יהוה אלהי ישראל צדיק אתה כי־נשארנו פליטה כהיום הזה הננו לפניך באשמתינו כי אין לעמוד לפניך על־זאת" + ], + [ + "וכהתפלל עזרא וכהתודתו בכה ומתנפל לפני בית האלהים נקבצו אליו מישראל קהל רב־מאד אנשים ונשים וילדים כי־בכו העם הרבה־בכה", + "ויען שכניה בן־יחיאל מבני עולם [עילם] ויאמר לעזרא אנחנו מעלנו באלהינו ונשב נשים נכריות מעמי הארץ ועתה יש־מקוה לישראל על־זאת", + "ועתה נכרת־ברית לאלהינו להוציא כל־נשים והנולד מהם בעצת אדני והחרדים במצות אלהינו וכתורה יעשה", + "קום כי־עליך הדבר ואנחנו עמך חזק ועשה", + "ויקם עזרא וישבע את־שרי הכהנים הלוים וכל־ישראל לעשות כדבר הזה וישבעו", + "ויקם עזרא מלפני בית האלהים וילך אל־לשכת יהוחנן בן־אלישיב וילך שם לחם לא־אכל ומים לא־שתה כי מתאבל על־מעל הגולה", + "ויעבירו קול ביהודה וירושלם לכל בני הגולה להקבץ ירושלם", + "וכל אשר לא־יבוא לשלשת הימים כעצת השרים והזקנים יחרם כל־רכושו והוא יבדל מקהל הגולה", + "ויקבצו כל־אנשי־יהודה ובנימן ירושלם לשלשת הימים הוא חדש התשיעי בעשרים בחדש וישבו כל־העם ברחוב בית האלהים מרעידים על־הדבר ומהגשמים", + "ויקם עזרא הכהן ויאמר אלהם אתם מעלתם ותשיבו נשים נכריות להוסיף על־אשמת ישראל", + "ועתה תנו תודה ליהוה אלהי־אבתיכם ועשו רצונו והבדלו מעמי הארץ ומן־הנשים הנכריות", + "ויענו כל־הקהל ויאמרו קול גדול כן כדבריך [כדברך] עלינו לעשות", + "אבל העם רב והעת גשמים ואין כח לעמוד בחוץ והמלאכה לא־ליום אחד ולא לשנים כי־הרבינו לפשע בדבר הזה", + "יעמדו־נא שרינו לכל־הקהל וכל אשר בערינו ההשיב נשים נכריות יבא לעתים מזמנים ועמהם זקני־עיר ועיר ושפטיה עד להשיב חרון אף־אלהינו ממנו עד לדבר הזה", + "אך יונתן בן־עשהאל ויחזיה בן־תקוה עמדו על־זאת ומשלם ושבתי הלוי עזרם", + "ויעשו־כן בני הגולה ויבדלו עזרא הכהן אנשים ראשי האבות לבית אבתם וכלם בשמות וישבו ביום אחד לחדש העשירי לדריוש הדבר", + "ויכלו בכל אנשים ההשיבו נשים נכריות עד יום אחד לחדש הראשון", + "וימצא מבני הכהנים אשר השיבו נשים נכריות מבני ישוע בן־יוצדק ואחיו מעשיה ואליעזר ויריב וגדליה", + "ויתנו ידם להוציא נשיהם ואשמים איל־צאן על־אשמתם", + "ומבני אמר חנני וזבדיה", + "ומבני חרם מעשיה ואליה ושמעיה ויחיאל ועזיה", + "ומבני פשחור אליועיני מעשיה ישמעאל נתנאל יוזבד ואלעשה", + "ומן־הלוים יוזבד ושמעי וקליה הוא קליטא פתחיה יהודה ואליעזר", + "ומן־המשררים אלישיב ומן־השערים שלם וטלם ואורי", + "ומישראל מבני פרעש רמיה ויזיה ומלכיה ומימן ואלעזר ומלכיה ובניה", + "ומבני עילם מתניה זכריה ויחיאל ועבדי וירמות ואליה", + "ומבני זתוא אליועני אלישיב מתניה וירמות וזבד ועזיזא", + "ומבני בבי יהוחנן חנניה זבי עתלי", + "ומבני בני משלם מלוך ועדיה ישוב ושאל ירמות [ורמות]", + "ומבני פחת מואב עדנא וכלל בניה מעשיה מתניה בצלאל ובנוי ומנשה", + "ובני חרם אליעזר ישיה מלכיה שמעיה שמעון", + "בנימן מלוך שמריה", + "מבני חשם מתני מתתה זבד אליפלט ירמי מנשה שמעי", + "מבני בני מעדי עמרם ואואל", + "בניה בדיה כלהי [כלוהו]", + "וניה מרמות אלישיב", + "מתניה מתני ויעשו [ויעשי]", + "ובני ובנוי שמעי", + "ושלמיה ונתן ועדיה", + "מכנדבי ששי שרי", + "עזראל ושלמיהו שמריה", + "שלום אמריה יוסף", + "מבני נבו יעיאל מתתיה זבד זבינא ידו [ידי] ויואל בניה", + "כל־אלה נשאי [נשאו] נשים נכריות ויש מהם נשים וישימו בנים" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "עזרא", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Writings" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/37.json b/texts/torah/37.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..22a8b6caa575e104f0196fdf614e6f9ee4936877 --- /dev/null +++ b/texts/torah/37.json @@ -0,0 +1,452 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "Nehemiah", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "דברי נחמיה בן־חכליה ויהי בחדש־כסלו [כסליו] שנת עשרים ואני הייתי בשושן הבירה", + "ויבא חנני אחד מאחי הוא ואנשים מיהודה ואשאלם על־היהודים הפליטה אשר־נשארו מן־השבי ועל־ירושלם", + "ויאמרו לי הנשארים אשר־נשארו מן־השבי שם במדינה ברעה גדלה ובחרפה וחומת ירושלם מפרצת ושעריה נצתו באש", + "ויהי כשמעי את־הדברים האלה ישבתי ואבכה ואתאבלה ימים ואהי צם ומתפלל לפני אלהי השמים", + "ואמר אנא יהוה אלהי השמים האל הגדול והנורא שמר הברית וחסד לאהביו ולשמרי מצותיו", + "תהי נא אזנך־קשבת ועיניך פתוחות לשמע אל־תפלת עבדך אשר אנכי מתפלל לפניך היום יומם ולילה על־בני ישראל עבדיך ומתודה על־חטאות בני־ישראל אשר חטאנו לך ואני ובית־אבי חטאנו", + "חבל חבלנו לך ולא־שמרנו את־המצות ואת־החקים ואת־המשפטים אשר צוית את־משה עבדך", + "זכר־נא את־הדבר אשר צוית את־משה עבדך לאמר אתם תמעלו אני אפיץ אתכם בעמים", + "ושבתם אלי ושמרתם מצותי ועשיתם אתם אם־יהיה נדחכם בקצה השמים משם אקבצם והבואתים [והביאותים] אל־המקום אשר בחרתי לשכן את־שמי שם", + "והם עבדיך ועמך אשר פדית בכחך הגדול ובידך החזקה", + "אנא אדני תהי נא אזנך־קשבת אל־תפלת עבדך ואל־תפלת עבדיך החפצים ליראה את־שמך והצליחה־נא לעבדך היום ותנהו לרחמים לפני האיש הזה ואני הייתי משקה למלך" + ], + [ + "ויהי בחדש ניסן שנת עשרים לארתחשסתא המלך יין לפניו ואשא את־היין ואתנה למלך ולא־הייתי רע לפניו", + "ויאמר לי המלך מדוע פניך רעים ואתה אינך חולה אין זה כי־אם רע לב ואירא הרבה מאד", + "ואמר למלך המלך לעולם יחיה מדוע לא־ירעו פני אשר העיר בית־קברות אבתי חרבה ושעריה אכלו באש", + "ויאמר לי המלך על־מה־זה אתה מבקש ואתפלל אל־אלהי השמים", + "ואמר למלך אם־על־המלך טוב ואם־ייטב עבדך לפניך אשר תשלחני אל־יהודה אל־עיר קברות אבתי ואבננה", + "ויאמר לי המלך והשגל יושבת אצלו עד־מתי יהיה מהלכך ומתי תשוב וייטב לפני־המלך וישלחני ואתנה לו זמן", + "ואומר למלך אם־על־המלך טוב אגרות יתנו־לי על־פחוות עבר הנהר אשר יעבירוני עד אשר־אבוא אל־יהודה", + "ואגרת אל־אסף שמר הפרדס אשר למלך אשר יתן־לי עצים לקרות את־שערי הבירה אשר־לבית ולחומת העיר ולבית אשר־אבוא אליו ויתן־לי המלך כיד־אלהי הטובה עלי", + "ואבוא אל־פחוות עבר הנהר ואתנה להם את אגרות המלך וישלח עמי המלך שרי חיל ופרשים", + "וישמע סנבלט החרני וטוביה העבד העמני וירע להם רעה גדלה אשר־בא אדם לבקש טובה לבני ישראל", + "ואבוא אל־ירושלם ואהי־שם ימים שלשה", + "ואקום לילה אני ואנשים מעט עמי ולא־הגדתי לאדם מה אלהי נתן אל־לבי לעשות לירושלם ובהמה אין עמי כי אם־הבהמה אשר אני רכב בה", + "ואצאה בשער־הגיא לילה ואל־פני עין התנין ואל־שער האשפת ואהי שבר בחומת ירושלם אשר־המפרוצים [הם ] [פרוצים] ושעריה אכלו באש", + "ואעבר אל־שער העין ואל־ברכת המלך ואין־מקום לבהמה לעבר תחתי", + "ואהי עלה בנחל לילה ואהי שבר בחומה ואשוב ואבוא בשער הגיא ואשוב", + "והסגנים לא ידעו אנה הלכתי ומה אני עשה וליהודים ולכהנים ולחרים ולסגנים וליתר עשה המלאכה עד־כן לא הגדתי", + "ואומר אלהם אתם ראים הרעה אשר אנחנו בה אשר ירושלם חרבה ושעריה נצתו באש לכו ונבנה את־חומת ירושלם ולא־נהיה עוד חרפה", + "ואגיד להם את־יד אלהי אשר־היא טובה עלי ואף־דברי המלך אשר אמר־לי ויאמרו נקום ובנינו ויחזקו ידיהם לטובה", + "וישמע סנבלט החרני וטביה העבד העמוני וגשם הערבי וילעגו לנו ויבזו עלינו ויאמרו מה־הדבר הזה אשר אתם עשים העל המלך אתם מרדים", + "ואשיב אותם דבר ואומר להם אלהי השמים הוא יצליח לנו ואנחנו עבדיו נקום ובנינו ולכם אין־חלק וצדקה וזכרון בירושלם" + ], + [ + "ויקם אלישיב הכהן הגדול ואחיו הכהנים ויבנו את־שער הצאן המה קדשוהו ויעמידו דלתתיו ועד־מגדל המאה קדשוהו עד מגדל חננאל", + "ועל־ידו בנו אנשי ירחו ועל־ידו בנה זכור בן־אמרי", + "ואת שער הדגים בנו בני הסנאה המה קרוהו ויעמידו דלתתיו מנעוליו ובריחיו", + "ועל־ידם החזיק מרמות בן־אוריה בן־הקוץ ועל־ידם החזיק משלם בן־ברכיה בן־משיזבאל ועל־ידם החזיק צדוק בן־בענא", + "ועל־ידם החזיקו התקועים ואדיריהם לא־הביאו צורם בעבדת אדניהם", + "ואת שער הישנה החזיקו יוידע בן־פסח ומשלם בן־בסודיה המה קרוהו ויעמידו דלתתיו ומנעליו ובריחיו", + "ועל־ידם החזיק מלטיה הגבעני וידון המרנתי אנשי גבעון והמצפה לכסא פחת עבר הנהר", + "על־ידו החזיק עזיאל בן־חרהיה צורפים ועל־ידו החזיק חנניה בן־הרקחים ויעזבו ירושלם עד החומה הרחבה", + "ועל־ידם החזיק רפיה בן־חור שר חצי פלך ירושלם", + "ועל־ידם החזיק ידיה בן־חרומף ונגד ביתו ועל־ידו החזיק חטוש בן־חשבניה", + "מדה שנית החזיק מלכיה בן־חרם וחשוב בן־פחת מואב ואת מגדל התנורים", + "ועל־ידו החזיק שלום בן־הלוחש שר חצי פלך ירושלם הוא ובנותיו", + "את שער הגיא החזיק חנון וישבי זנוח המה בנוהו ויעמידו דלתתיו מנעליו ובריחיו ואלף אמה בחומה עד שער השפות", + "ואת שער האשפות החזיק מלכיה בן־רכב שר פלך בית־הכרם הוא יבננו ויעמיד דלתתיו מנעליו ובריחיו", + "ואת שער העין החזיק שלון בן־כל־חזה שר פלך המצפה הוא יבננו ויטללנו ויעמידו [ויעמיד] דלתתיו מנעליו ובריחיו ואת חומת ברכת השלח לגן־המלך ועד־המעלות היורדות מעיר דויד", + "אחריו החזיק נחמיה בן־עזבוק שר חצי פלך בית־צור עד־נגד קברי דויד ועד־הברכה העשויה ועד בית הגברים", + "אחריו החזיקו הלוים רחום בן־בני על־ידו החזיק חשביה שר־חצי־פלך קעילה לפלכו", + "אחריו החזיקו אחיהם בוי בן־חנדד שר חצי פלך קעילה", + "ויחזק על־ידו עזר בן־ישוע שר המצפה מדה שנית מנגד עלת הנשק המקצע", + "אחריו החרה החזיק ברוך בן־זבי [זכי] מדה שנית מן־המקצוע עד־פתח בית אלישיב הכהן הגדול", + "אחריו החזיק מרמות בן־אוריה בן־הקוץ מדה שנית מפתח בית אלישיב ועד־תכלית בית אלישיב", + "ואחריו החזיקו הכהנים אנשי הככר", + "אחריו החזיק בנימן וחשוב נגד ביתם אחריו החזיק עזריה בן־מעשיה בן־ענניה אצל ביתו", + "אחריו החזיק בנוי בן־חנדד מדה שנית מבית עזריה עד־המקצוע ועד־הפנה", + "פלל בן־אוזי מנגד המקצוע והמגדל היוצא מבית המלך העליון אשר לחצר המטרה אחריו פדיה בן־פרעש", + "והנתינים היו ישבים בעפל עד נגד שער המים למזרח והמגדל היוצא", + "אחריו החזיקו התקעים מדה שנית מנגד המגדל הגדול היוצא ועד חומת העפל", + "מעל שער הסוסים החזיקו הכהנים איש לנגד ביתו", + "אחריו החזיק צדוק בן־אמר נגד ביתו ואחריו החזיק שמעיה בן־שכניה שמר שער המזרח", + "אחרי [אחריו] החזיק חנניה בן־שלמיה וחנון בן־צלף הששי מדה שני אחריו החזיק משלם בן־ברכיה נגד נשכתו", + "אחרי [אחריו] החזיק מלכיה בן־הצרפי עד־בית הנתינים והרכלים נגד שער המפקד ועד עלית הפנה", + "ובין עלית הפנה לשער הצאן החזיקו הצרפים והרכלים", + "ויהי כאשר שמע סנבלט כי־אנחנו בונים את־החומה ויחר לו ויכעס הרבה וילעג על־היהודים", + "ויאמר לפני אחיו וחיל שמרון ויאמר מה היהודים האמללים עשים היעזבו להם היזבחו היכלו ביום היחיו את־האבנים מערמות העפר והמה שרופות", + "וטוביה העמני אצלו ויאמר גם אשר־הם בונים אם־יעלה שועל ופרץ חומת אבניהם", + "שמע אלהינו כי־היינו בוזה והשב חרפתם אל־ראשם ותנם לבזה בארץ שביה", + "ואל־תכס על־עונם וחטאתם מלפניך אל־תמחה כי הכעיסו לנגד הבונים", + "ונבנה את־החומה ותקשר כל־החומה עד־חציה ויהי לב לעם לעשות" + ], + [ + "ויהי כאשר שמע סנבלט וטוביה והערבים והעמנים והאשדודים כי־עלתה ארוכה לחמות ירושלם כי־החלו הפרצים להסתם ויחר להם מאד", + "ויקשרו כלם יחדו לבוא להלחם בירושלם ולעשות לו תועה", + "ונתפלל אל־אלהינו ונעמיד משמר עליהם יומם ולילה מפניהם", + "ויאמר יהודה כשל כח הסבל והעפר הרבה ואנחנו לא נוכל לבנות בחומה", + "ויאמרו צרינו לא ידעו ולא יראו עד אשר־נבוא אל־תוכם והרגנום והשבתנו את־המלאכה", + "ויהי כאשר־באו היהודים הישבים אצלם ויאמרו לנו עשר פעמים מכל־המקמות אשר־תשובו עלינו", + "ואעמיד מתחתיות למקום מאחרי לחומה בצחחיים [בצחיחים] ואעמיד את־העם למשפחות עם־חרבתיהם רמחיהם וקשתתיהם", + "וארא ואקום ואמר אל־החרים ואל־הסגנים ואל־יתר העם אל־תיראו מפניהם את־אדני הגדול והנורא זכרו והלחמו על־אחיכם בניכם ובנתיכם נשיכם ובתיכם", + "ויהי כאשר־שמעו אויבינו כי־נודע לנו ויפר האלהים את־עצתם ונשוב [ונשב] כלנו אל־החומה איש אל־מלאכתו", + "ויהי מן־היום ההוא חצי נערי עשים במלאכה וחצים מחזיקים והרמחים המגנים והקשתות והשרינים והשרים אחרי כל־בית יהודה", + "הבונים בחומה והנשאים בסבל עמשים באחת ידו עשה במלאכה ואחת מחזקת השלח", + "והבונים איש חרבו אסורים על־מתניו ובונים והתוקע בשופר אצלי", + "ואמר אל־החרים ואל־הסגנים ואל־יתר העם המלאכה הרבה ורחבה ואנחנו נפרדים על־החומה רחוקים איש מאחיו", + "במקום אשר תשמעו את־קול השופר שמה תקבצו אלינו אלהינו ילחם לנו", + "ואנחנו עשים במלאכה וחצים מחזיקים ברמחים מעלות השחר עד צאת הכוכבים", + "גם בעת ההיא אמרתי לעם איש ונערו ילינו בתוך ירושלם והיו־לנו הלילה משמר והיום מלאכה", + "ואין אני ואחי ונערי ואנשי המשמר אשר אחרי אין־אנחנו פשטים בגדינו איש שלחו המים" + ], + [ + "ותהי צעקת העם ונשיהם גדולה אל־אחיהם היהודים", + "ויש אשר אמרים בנינו ובנתינו אנחנו רבים ונקחה דגן ונאכלה ונחיה", + "ויש אשר אמרים שדתינו וכרמינו ובתינו אנחנו ערבים ונקחה דגן ברעב", + "ויש אשר אמרים לוינו כסף למדת המלך שדתינו וכרמינו", + "ועתה כבשר אחינו בשרנו כבניהם בנינו והנה אנחנו כבשים את־בנינו ואת־בנתינו לעבדים ויש מבנתינו נכבשות ואין לאל ידנו ושדתינו וכרמינו לאחרים", + "ויחר לי מאד כאשר שמעתי את־זעקתם ואת הדברים האלה", + "וימלך לבי עלי ואריבה את־החרים ואת־הסגנים ואמרה להם משא איש־באחיו אתם נשאים [נשים] ואתן עליהם קהלה גדולה", + "ואמרה להם אנחנו קנינו את־אחינו היהודים הנמכרים לגוים כדי בנו וגם־אתם תמכרו את־אחיכם ונמכרו־לנו ויחרישו ולא מצאו דבר", + "ויאמר [ואומר] לא־טוב הדבר אשר־אתם עשים הלוא ביראת אלהינו תלכו מחרפת הגוים אויבינו", + "וגם־אני אחי ונערי נשים בהם כסף ודגן נעזבה־נא את־המשא הזה", + "השיבו נא להם כהיום שדתיהם כרמיהם זיתיהם ובתיהם ומאת הכסף והדגן התירוש והיצהר אשר אתם נשים בהם", + "ויאמרו נשיב ומהם לא נבקש כן נעשה כאשר אתה אומר ואקרא את־הכהנים ואשביעם לעשות כדבר הזה", + "גם־חצני נערתי ואמרה ככה ינער האלהים את־כל־האיש אשר לא־יקים את־הדבר הזה מביתו ומיגיעו וככה יהיה נעור ורק ויאמרו כל־הקהל אמן ויהללו את־יהוה ויעש העם כדבר הזה", + "גם מיום אשר־צוה אתי להיות פחם בארץ יהודה משנת עשרים ועד שנת שלשים ושתים לארתחשסתא המלך שנים שתים עשרה אני ואחי לחם הפחה לא אכלתי", + "והפחות הראשנים אשר־לפני הכבידו על־העם ויקחו מהם בלחם ויין אחר כסף־שקלים ארבעים גם נעריהם שלטו על־העם ואני לא־עשיתי כן מפני יראת אלהים", + "וגם במלאכת החומה הזאת החזקתי ושדה לא קנינו וכל־נערי קבוצים שם על־המלאכה", + "והיהודים והסגנים מאה וחמשים איש והבאים אלינו מן־הגוים אשר־סביבתינו על־שלחני", + "ואשר היה נעשה ליום אחד שור אחד צאן שש־בררות וצפרים נעשו־לי ובין עשרת ימים בכל־יין להרבה ועם־זה לחם הפחה לא בקשתי כי־כבדה העבדה על־העם הזה", + "זכרה־לי אלהי לטובה כל אשר־עשיתי על־העם הזה" + ], + [ + "ויהי כאשר נשמע לסנבלט וטוביה ולגשם הערבי וליתר איבינו כי בניתי את־החומה ולא־נותר בה פרץ גם עד־העת ההיא דלתות לא־העמדתי בשערים", + "וישלח סנבלט וגשם אלי לאמר לכה ונועדה יחדו בכפירים בבקעת אונו והמה חשבים לעשות לי רעה", + "ואשלחה עליהם מלאכים לאמר מלאכה גדולה אני עשה ולא אוכל לרדת למה תשבת המלאכה כאשר ארפה וירדתי אליכם", + "וישלחו אלי כדבר הזה ארבע פעמים ואשיב אותם כדבר הזה", + "וישלח אלי סנבלט כדבר הזה פעם חמישית את־נערו ואגרת פתוחה בידו", + "כתוב בה בגוים נשמע וגשמו אמר אתה והיהודים חשבים למרוד על־כן אתה בונה החומה ואתה הוה להם למלך כדברים האלה", + "וגם־נביאים העמדת לקרא עליך בירושלם לאמר מלך ביהודה ועתה ישמע למלך כדברים האלה ועתה לכה ונועצה יחדו", + "ואשלחה אליו לאמר לא נהיה כדברים האלה אשר אתה אומר כי מלבך אתה בודאם", + "כי כלם מיראים אותנו לאמר ירפו ידיהם מן־המלאכה ולא תעשה ועתה חזק את־ידי", + "ואני־באתי בית שמעיה בן־דליה בן־מהיטבאל והוא עצור ויאמר נועד אל־בית האלהים אל־תוך ההיכל ונסגרה דלתות ההיכל כי באים להרגך ולילה באים להרגך", + "ואמרה האיש כמוני יברח ומי כמוני אשר־יבוא אל־ההיכל וחי לא אבוא", + "ואכירה והנה לא־אלהים שלחו כי הנבואה דבר עלי וטוביה וסנבלט שכרו", + "למען שכור הוא למען־אירא ואעשה־כן וחטאתי והיה להם לשם רע למען יחרפוני", + "זכרה אלהי לטוביה ולסנבלט כמעשיו אלה וגם לנועדיה הנביאה וליתר הנביאים אשר היו מיראים אותי", + "ותשלם החומה בעשרים וחמשה לאלול לחמשים ושנים יום", + "ויהי כאשר שמעו כל־אויבינו ויראו כל־הגוים אשר סביבתינו ויפלו מאד בעיניהם וידעו כי מאת אלהינו נעשתה המלאכה הזאת", + "גם בימים ההם מרבים חרי יהודה אגרתיהם הולכות על־טוביה ואשר לטוביה באות אליהם", + "כי־רבים ביהודה בעלי שבועה לו כי־חתן הוא לשכניה בן־ארח ויהוחנן בנו לקח את־בת־משלם בן ברכיה", + "גם טובתיו היו אמרים לפני ודברי היו מוציאים לו אגרות שלח טוביה ליראני" + ], + [ + "ויהי כאשר נבנתה החומה ואעמיד הדלתות ויפקדו השוערים והמשררים והלוים", + "ואצוה את־חנני אחי ואת־חנניה שר הבירה על־ירושלם כי־הוא כאיש אמת וירא את־האלהים מרבים", + "ויאמר [ואמר] להם לא יפתחו שערי ירושלם עד־חם השמש ועד הם עמדים יגיפו הדלתות ואחזו והעמיד משמרות ישבי ירושלם איש במשמרו ואיש נגד ביתו", + "והעיר רחבת ידים וגדולה והעם מעט בתוכה ואין בתים בנוים", + "ויתן אלהי אל־לבי ואקבצה את־החרים ואת־הסגנים ואת־העם להתיחש ואמצא ספר היחש העולים בראשונה ואמצא כתוב בו", + "אלה בני המדינה העלים משבי הגולה אשר הגלה נבוכדנצר מלך בבל וישובו לירושלם וליהודה איש לעירו", + "הבאים עם־זרבבל ישוע נחמיה עזריה רעמיה נחמני מרדכי בלשן מספרת בגוי נחום בענה מספר אנשי עם ישראל", + "בני פרעש אלפים מאה ושבעים ושנים", + "בני שפטיה שלש מאות שבעים ושנים", + "בני ארח שש מאות חמשים ושנים", + "בני־פחת מואב לבני ישוע ויואב אלפים ושמנה מאות שמנה עשר", + "בני עילם אלף מאתים חמשים וארבעה", + "בני זתוא שמנה מאות ארבעים וחמשה", + "בני זכי שבע מאות וששים", + "בני בנוי שש מאות ארבעים ושמנה", + "בני בבי שש מאות עשרים ושמנה", + "בני עזגד אלפים שלש מאות עשרים ושנים", + "בני אדניקם שש מאות ששים ושבעה", + "בני בגוי אלפים ששים ושבעה", + "בני עדין שש מאות חמשים וחמשה", + "בני־אטר לחזקיה תשעים ושמנה", + "בני חשם שלש מאות עשרים ושמנה", + "בני בצי שלש מאות עשרים וארבעה", + "בני חריף מאה שנים עשר", + "בני גבעון תשעים וחמשה", + "אנשי בית־לחם ונטפה מאה שמנים ושמנה", + "אנשי ענתות מאה עשרים ושמנה", + "אנשי בית־עזמות ארבעים ושנים", + "אנשי קרית יערים כפירה ובארות שבע מאות ארבעים ושלשה", + "אנשי הרמה וגבע שש מאות עשרים ואחד", + "אנשי מכמס מאה ועשרים ושנים", + "אנשי בית־אל והעי מאה עשרים ושלשה", + "אנשי נבו אחר חמשים ושנים", + "בני עילם אחר אלף מאתים חמשים וארבעה", + "בני חרם שלש מאות ועשרים", + "בני ירחו שלש מאות ארבעים וחמשה", + "בני־לד חדיד ואונו שבע מאות ועשרים ואחד", + "בני סנאה שלשת אלפים תשע מאות ושלשים", + "הכהנים בני ידעיה לבית ישוע תשע מאות שבעים ושלשה", + "בני אמר אלף חמשים ושנים", + "בני פשחור אלף מאתים ארבעים ושבעה", + "בני חרם אלף שבעה עשר", + "הלוים בני־ישוע לקדמיאל לבני להודוה שבעים וארבעה", + "המשררים בני אסף מאה ארבעים ושמנה", + "השערים בני־שלום בני־אטר בני־טלמן בני־עקוב בני חטיטא בני שבי מאה שלשים ושמנה", + "הנתינים בני־צחא בני־חשפא בני טבעות", + "בני־קירס בני־סיעא בני פדון", + "בני־לבנה בני־חגבה בני שלמי", + "בני־חנן בני־גדל בני־גחר", + "בני־ראיה בני־רצין בני נקודא", + "בני־גזם בני־עזא בני פסח", + "בני־בסי בני־מעונים בני נפושסים [נפישסים]", + "בני־בקבוק בני־חקופא בני חרחור", + "בני־בצלית בני־מחידא בני חרשא", + "בני־ברקוס בני־סיסרא בני־תמח", + "בני נציח בני חטיפא", + "בני עבדי שלמה בני־סוטי בני־סופרת בני פרידא", + "בני־יעלא בני־דרקון בני גדל", + "בני שפטיה בני־חטיל בני פכרת הצביים בני אמון", + "כל־הנתינים ובני עבדי שלמה שלש מאות תשעים ושנים", + "ואלה העולים מתל מלח תל חרשא כרוב אדון ואמר ולא יכלו להגיד בית־אבותם וזרעם אם מישראל הם", + "בני־דליה בני־טוביה בני נקודא שש מאות וארבעים ושנים", + "ומן־הכהנים בני חביה בני הקוץ בני ברזלי אשר לקח מבנות ברזלי הגלעדי אשה ויקרא על־שמם", + "אלה בקשו כתבם המתיחשים ולא נמצא ויגאלו מן־הכהנה", + "ויאמר התרשתא להם אשר לא־יאכלו מקדש הקדשים עד עמד הכהן לאורים ותומים", + "כל־הקהל כאחד ארבע רבוא אלפים שלש־מאות וששים", + "מלבד עבדיהם ואמהתיהם אלה שבעת אלפים שלש מאות שלשים ושבעה ולהם משררים ומשררות מאתים וארבעים וחמשה", + "גמלים ארבע מאות שלשים וחמשה חמרים ששת אלפים שבע מאות ועשרים", + "ומקצת ראשי האבות נתנו למלאכה התרשתא נתן לאוצר זהב דרכמנים אלף מזרקות חמשים כתנות כהנים שלשים וחמש מאות", + "ומראשי האבות נתנו לאוצר המלאכה זהב דרכמונים שתי רבות וכסף מנים אלפים ומאתים", + "ואשר נתנו שארית העם זהב דרכמונים שתי רבוא וכסף מנים אלפים וכתנת כהנים ששים ושבעה", + "וישבו הכהנים והלוים והשוערים והמשררים ומן־העם והנתינים וכל־ישראל בעריהם ויגע החדש השביעי ובני ישראל בעריהם" + ], + [ + "ויאספו כל־העם כאיש אחד אל־הרחוב אשר לפני שער־המים ויאמרו לעזרא הספר להביא את־ספר תורת משה אשר־צוה יהוה את־ישראל", + "ויביא עזרא הכהן את־התורה לפני הקהל מאיש ועד־אשה וכל מבין לשמע ביום אחד לחדש השביעי", + "ויקרא־בו לפני הרחוב אשר לפני שער־המים מן־האור עד־מחצית היום נגד האנשים והנשים והמבינים ואזני כל־העם אל־ספר התורה", + "ויעמד עזרא הספר על־מגדל־עץ אשר עשו לדבר ויעמד אצלו מתתיה ושמע ועניה ואוריה וחלקיה ומעשיה על־ימינו ומשמאלו פדיה ומישאל ומלכיה וחשם וחשבדנה זכריה משלם", + "ויפתח עזרא הספר לעיני כל־העם כי־מעל כל־העם היה וכפתחו עמדו כל־העם", + "ויברך עזרא את־יהוה האלהים הגדול ויענו כל־העם אמן אמן במעל ידיהם ויקדו וישתחו ליהוה אפים ארצה", + "וישוע ובני ושרביה ימין עקוב שבתי הודיה מעשיה קליטא עזריה יוזבד חנן פלאיה והלוים מבינים את־העם לתורה והעם על־עמדם", + "ויקראו בספר בתורת האלהים מפרש ושום שכל ויבינו במקרא", + "ויאמר נחמיה הוא התרשתא ועזרא הכהן הספר והלוים המבינים את־העם לכל־העם היום קדש־הוא ליהוה אלהיכם אל־תתאבלו ואל־תבכו כי בוכים כל־העם כשמעם את־דברי התורה", + "ויאמר להם לכו אכלו משמנים ושתו ממתקים ושלחו מנות לאין נכון לו כי־קדוש היום לאדנינו ואל־תעצבו כי־חדות יהוה היא מעזכם", + "והלוים מחשים לכל־העם לאמר הסו כי היום קדש ואל־תעצבו", + "וילכו כל־העם לאכל ולשתות ולשלח מנות ולעשות שמחה גדולה כי הבינו בדברים אשר הודיעו להם", + "וביום השני נאספו ראשי האבות לכל־העם הכהנים והלוים אל־עזרא הספר ולהשכיל אל־דברי התורה", + "וימצאו כתוב בתורה אשר צוה יהוה ביד־משה אשר ישבו בני־ישראל בסכות בחג בחדש השביעי", + "ואשר ישמיעו ויעבירו קול בכל־עריהם ובירושלם לאמר צאו ההר והביאו עלי־זית ועלי־עץ שמן ועלי הדס ועלי תמרים ועלי עץ עבת לעשת סכת ככתוב", + "ויצאו העם ויביאו ויעשו להם סכות איש על־גגו ובחצרתיהם ובחצרות בית האלהים וברחוב שער המים וברחוב שער אפרים", + "ויעשו כל־הקהל השבים מן־השבי סכות וישבו בסכות כי לא־עשו מימי ישוע בן־נון כן בני ישראל עד היום ההוא ותהי שמחה גדולה מאד", + "ויקרא בספר תורת האלהים יום ביום מן־היום הראשון עד היום האחרון ויעשו־חג שבעת ימים וביום השמיני עצרת כמשפט" + ], + [ + "וביום עשרים וארבעה לחדש הזה נאספו בני־ישראל בצום ובשקים ואדמה עליהם", + "ויבדלו זרע ישראל מכל בני נכר ויעמדו ויתודו על־חטאתיהם ועונות אבתיהם", + "ויקומו על־עמדם ויקראו בספר תורת יהוה אלהיהם רבעית היום ורבעית מתודים ומשתחוים ליהוה אלהיהם", + "ויקם על־מעלה הלוים ישוע ובני קדמיאל שבניה בני שרביה בני כנני ויזעקו בקול גדול אל־יהוה אלהיהם", + "ויאמרו הלוים ישוע וקדמיאל בני חשבניה שרביה הודיה שבניה פתחיה קומו ברכו את־יהוה אלהיכם מן־העולם עד־העולם ויברכו שם כבודך ומרומם על־כל־ברכה ותהלה", + "אתה־הוא יהוה לבדך את [אתה] עשית את־השמים שמי השמים וכל־צבאם הארץ וכל־אשר עליה הימים וכל־אשר בהם ואתה מחיה את־כלם וצבא השמים לך משתחוים", + "אתה־הוא יהוה האלהים אשר בחרת באברם והוצאתו מאור כשדים ושמת שמו אברהם", + "ומצאת את־לבבו נאמן לפניך וכרות עמו הברית לתת את־ארץ הכנעני החתי האמרי והפרזי והיבוסי והגרגשי לתת לזרעו ותקם את־דבריך כי צדיק אתה", + "ותרא את־עני אבתינו במצרים ואת־זעקתם שמעת על־ים־סוף", + "ותתן אתת ומפתים בפרעה ובכל־עבדיו ובכל־עם ארצו כי ידעת כי הזידו עליהם ותעש־לך שם כהיום הזה", + "והים בקעת לפניהם ויעברו בתוך־הים ביבשה ואת־רדפיהם השלכת במצולת כמו־אבן במים עזים", + "ובעמוד ענן הנחיתם יומם ובעמוד אש לילה להאיר להם את־הדרך אשר ילכו־בה", + "ועל הר־סיני ירדת ודבר עמהם משמים ותתן להם משפטים ישרים ותורות אמת חקים ומצות טובים", + "ואת־שבת קדשך הודעת להם ומצוות וחקים ותורה צוית להם ביד משה עבדך", + "ולחם משמים נתתה להם לרעבם ומים מסלע הוצאת להם לצמאם ותאמר להם לבוא לרשת את־הארץ אשר־נשאת את־ידך לתת להם", + "והם ואבתינו הזידו ויקשו את־ערפם ולא שמעו אל־מצותיך", + "וימאנו לשמע ולא־זכרו נפלאתיך אשר עשית עמהם ויקשו את־ערפם ויתנו־ראש לשוב לעבדתם במרים ואתה אלוה סליחות חנון ורחום ארך־אפים ורב־וחסד [חסד] ולא עזבתם", + "אף כי־עשו להם עגל מסכה ויאמרו זה אלהיך אשר העלך ממצרים ויעשו נאצות גדלות", + "ואתה ברחמיך הרבים לא עזבתם במדבר את־עמוד הענן לא־סר מעליהם ביומם להנחתם בהדרך ואת־עמוד האש בלילה להאיר להם ואת־הדרך אשר ילכו־בה", + "ורוחך הטובה נתת להשכילם ומנך לא־מנעת מפיהם ומים נתתה להם לצמאם", + "וארבעים שנה כלכלתם במדבר לא חסרו שלמתיהם לא בלו ורגליהם לא בצקו", + "ותתן להם ממלכות ועממים ותחלקם לפאה ויירשו את־ארץ סיחון ואת־ארץ מלך חשבון ואת־ארץ עוג מלך־הבשן", + "ובניהם הרבית כככבי השמים ותביאם אל־הארץ אשר־אמרת לאבתיהם לבוא לרשת", + "ויבאו הבנים ויירשו את־הארץ ותכנע לפניהם את־ישבי הארץ הכנענים ותתנם בידם ואת־מלכיהם ואת־עממי הארץ לעשות בהם כרצונם", + "וילכדו ערים בצרות ואדמה שמנה ויירשו בתים מלאים־כל־טוב ברות חצובים כרמים וזיתים ועץ מאכל לרב ויאכלו וישבעו וישמינו ויתעדנו בטובך הגדול", + "וימרו וימרדו בך וישלכו את־תורתך אחרי גום ואת־נביאיך הרגו אשר־העידו בם להשיבם אליך ויעשו נאצות גדולת", + "ותתנם ביד צריהם ויצרו להם ובעת צרתם יצעקו אליך ואתה משמים תשמע וכרחמיך הרבים תתן להם מושיעים ויושיעום מיד צריהם", + "וכנוח להם ישובו לעשות רע לפניך ותעזבם ביד איביהם וירדו בהם וישובו ויזעקוך ואתה משמים תשמע ותצילם כרחמיך רבות עתים", + "ותעד בהם להשיבם אל־תורתך והמה הזידו ולא־שמעו למצותיך ובמשפטיך חטאו־בם אשר־יעשה אדם וחיה בהם ויתנו כתף סוררת וערפם הקשו ולא שמעו", + "ותמשך עליהם שנים רבות ותעד בם ברוחך ביד־נביאיך ולא האזינו ותתנם ביד עמי הארצת", + "וברחמיך הרבים לא־עשיתם כלה ולא עזבתם כי אל־חנון ורחום אתה", + "ועתה אלהינו האל הגדול הגבור והנורא שומר הברית והחסד אל־ימעט לפניך את כל־התלאה אשר־מצאתנו למלכינו לשרינו ולכהנינו ולנביאנו ולאבתינו ולכל־עמך מימי מלכי אשור עד היום הזה", + "ואתה צדיק על כל־הבא עלינו כי־אמת עשית ואנחנו הרשענו", + "ואת־מלכינו שרינו כהנינו ואבתינו לא עשו תורתך ולא הקשיבו אל־מצותיך ולעדותיך אשר העידת בהם", + "והם במלכותם ובטובך הרב אשר־נתת להם ובארץ הרחבה והשמנה אשר־נתת לפניהם לא עבדוך ולא־שבו ממעלליהם הרעים", + "הנה אנחנו היום עבדים והארץ אשר־נתתה לאבתינו לאכל את־פריה ואת־טובה הנה אנחנו עבדים עליה", + "ותבואתה מרבה למלכים אשר־נתתה עלינו בחטאותינו ועל גויתינו משלים ובבהמתנו כרצונם ובצרה גדולה אנחנו" + ], + [ + "ובכל־זאת אנחנו כרתים אמנה וכתבים ועל החתום שרינו לוינו כהנינו", + "ועל החתומים נחמיה התרשתא בן־חכליה וצדקיה", + "שריה עזריה ירמיה", + "פשחור אמריה מלכיה", + "חטוש שבניה מלוך", + "חרם מרמות עבדיה", + "דניאל גנתון ברוך", + "משלם אביה מימן", + "מעזיה בלגי שמעיה אלה הכהנים", + "והלוים וישוע בן־אזניה בנוי מבני חנדד קדמיאל", + "ואחיהם שבניה הודיה קליטא פלאיה חנן", + "מיכא רחוב חשביה", + "זכור שרביה שבניה", + "הודיה בני בנינו", + "ראשי העם פרעש פחת מואב עילם זתוא בני", + "בני עזגד בבי", + "אדניה בגוי עדין", + "אטר חזקיה עזור", + "הודיה חשם בצי", + "חריף ענתות נובי [ניבי]", + "מגפיעש משלם חזיר", + "משיזבאל צדוק ידוע", + "פלטיה חנן עניה", + "הושע חנניה חשוב", + "הלוחש פלחא שובק", + "רחום חשבנה מעשיה", + "ואחיה חנן ענן", + "מלוך חרם בענה", + "ושאר העם הכהנים הלוים השוערים המשררים הנתינים וכל־הנבדל מעמי הארצות אל־תורת האלהים נשיהם בניהם ובנתיהם כל יודע מבין", + "מחזיקים על־אחיהם אדיריהם ובאים באלה ובשבועה ללכת בתורת האלהים אשר נתנה ביד משה עבד־האלהים ולשמור ולעשות את־כל־מצות יהוה אדנינו ומשפטיו וחקיו", + "ואשר לא־נתן בנתינו לעמי הארץ ואת־בנתיהם לא נקח לבנינו", + "ועמי הארץ המביאים את־המקחות וכל־שבר ביום השבת למכור לא־נקח מהם בשבת וביום קדש ונטש את־השנה השביעית ומשא כל־יד", + "והעמדנו עלינו מצות לתת עלינו שלשית השקל בשנה לעבדת בית אלהינו", + "ללחם המערכת ומנחת התמיד ולעולת התמיד השבתות החדשים למועדים ולקדשים ולחטאות לכפר על־ישראל וכל מלאכת בית־אלהינו", + "והגורלות הפלנו על־קרבן העצים הכהנים הלוים והעם להביא לבית אלהינו לבית־אבתינו לעתים מזמנים שנה בשנה לבער על־מזבח יהוה אלהינו ככתוב בתורה", + "ולהביא את־בכורי אדמתנו ובכורי כל־פרי כל־עץ שנה בשנה לבית יהוה", + "ואת־בכרות בנינו ובהמתינו ככתוב בתורה ואת־בכורי בקרינו וצאנינו להביא לבית אלהינו לכהנים המשרתים בבית אלהינו", + "ואת־ראשית עריסתינו ותרומתינו ופרי כל־עץ תירוש ויצהר נביא לכהנים אל־לשכות בית־אלהינו ומעשר אדמתנו ללוים והם הלוים המעשרים בכל ערי עבדתנו", + "והיה הכהן בן־אהרן עם־הלוים בעשר הלוים והלוים יעלו את־מעשר המעשר לבית אלהינו אל־הלשכות לבית האוצר", + "כי אל־הלשכות יביאו בני־ישראל ובני הלוי את־תרומת הדגן התירוש והיצהר ושם כלי המקדש והכהנים המשרתים והשוערים והמשררים ולא נעזב את־בית אלהינו" + ], + [ + "וישבו שרי־העם בירושלם ושאר העם הפילו גורלות להביא אחד מן־העשרה לשבת בירושלם עיר הקדש ותשע הידות בערים", + "ויברכו העם לכל האנשים המתנדבים לשבת בירושלם", + "ואלה ראשי המדינה אשר ישבו בירושלם ובערי יהודה ישבו איש באחזתו בעריהם ישראל הכהנים והלוים והנתינים ובני עבדי שלמה", + "ובירושלם ישבו מבני יהודה ומבני בנימן מבני יהודה עתיה בן־עזיה בן־זכריה בן־אמריה בן־שפטיה בן־מהללאל מבני־פרץ", + "ומעשיה בן־ברוך בן־כל־חזה בן־חזיה בן־עדיה בן־יויריב בן־זכריה בן־השלני", + "כל־בני־פרץ הישבים בירושלם ארבע מאות ששים ושמנה אנשי־חיל", + "ואלה בני בנימן סלא בן־משלם בן־יועד בן־פדיה בן־קוליה בן־מעשיה בן־איתיאל בן־ישעיה", + "ואחריו גבי סלי תשע מאות עשרים ושמנה", + "ויואל בן־זכרי פקיד עליהם ויהודה בן־הסנואה על־העיר משנה", + "מן־הכהנים ידעיה בן־יויריב יכין", + "שריה בן־חלקיה בן־משלם בן־צדוק בן־מריות בן־אחיטוב נגד בית האלהים", + "ואחיהם עשי המלאכה לבית שמנה מאות עשרים ושנים ועדיה בן־ירחם בן־פלליה בן־אמצי בן־זכריה בן־פשחור בן־מלכיה", + "ואחיו ראשים לאבות מאתים ארבעים ושנים ועמשסי בן־עזראל בן־אחזי בן־משלמות בן־אמר", + "ואחיהם גבורי חיל מאה עשרים ושמנה ופקיד עליהם זבדיאל בן־הגדולים", + "ומן־הלוים שמעיה בן־חשוב בן־עזריקם בן־חשביה בן־בוני", + "ושבתי ויוזבד על־המלאכה החיצנה לבית האלהים מראשי הלוים", + "ומתניה בן־מיכה בן־זבדי בן־אסף ראש התחלה יהודה לתפלה ובקבקיה משנה מאחיו ועבדא בן־שמוע בן־גלל בן־ידיתון [ידותון]", + "כל־הלוים בעיר הקדש מאתים שמנים וארבעה", + "והשוערים עקוב טלמון ואחיהם השמרים בשערים מאה שבעים ושנים", + "ושאר ישראל הכהנים הלוים בכל־ערי יהודה איש בנחלתו", + "והנתינים ישבים בעפל וציחא וגשפא על־הנתינים", + "ופקיד הלוים בירושלם עזי בן־בני בן־חשביה בן־מתניה בן־מיכא מבני אסף המשררים לנגד מלאכת בית־האלהים", + "כי־מצות המלך עליהם ואמנה על־המשררים דבר־יום ביומו", + "ופתחיה בן־משיזבאל מבני־זרח בן־יהודה ליד המלך לכל־דבר לעם", + "ואל־החצרים בשדתם מבני יהודה ישבו בקרית הארבע ובנתיה ובדיבן ובנתיה וביקבצאל וחצריה", + "ובישוע ובמולדה ובבית פלט", + "ובחצר שועל ובבאר שבע ובנתיה", + "ובצקלג ובמכנה ובבנתיה", + "ובעין רמון ובצרעה ובירמות", + "זנח עדלם וחצריהם לכיש ושדתיה עזקה ובנתיה ויחנו מבאר־שבע עד־גיא־הנם", + "ובני בנימן מגבע מכמש ועיה ובית־אל ובנתיה", + "ענתות נב ענניה", + "חצור רמה גתים", + "חדיד צבעים נבלט", + "לד ואונו גי החרשים", + "ומן־הלוים מחלקות יהודה לבנימין" + ], + [ + "ואלה הכהנים והלוים אשר עלו עם־זרבבל בן־שאלתיאל וישוע שריה ירמיה עזרא", + "אמריה מלוך חטוש", + "שכניה רחם מרמת", + "עדוא גנתוי אביה", + "מימין מעדיה בלגה", + "שמעיה ויויריב ידעיה", + "סלו עמוק חלקיה ידעיה אלה ראשי הכהנים ואחיהם בימי ישוע", + "והלוים ישוע בנוי קדמיאל שרביה יהודה מתניה על־הידות הוא ואחיו", + "ובקבקיה וענו [ועני] אחיהם לנגדם למשמרות", + "וישוע הוליד את־יויקים ויויקים הוליד את־אלישיב ואלישיב את־יוידע", + "ויוידע הוליד את־יונתן ויונתן הוליד את־ידוע", + "ובימי יויקים היו כהנים ראשי האבות לשריה מריה לירמיה חנניה", + "לעזרא משלם לאמריה יהוחנן", + "למלוכי [למליכו] יונתן לשבניה יוסף", + "לחרם עדנא למריות חלקי", + "לעדיא [לעדוא] זכריה לגנתון משלם", + "לאביה זכרי למנימין למועדיה פלטי", + "לבלגה שמוע לשמעיה יהונתן", + "וליויריב מתני לידעיה עזי", + "לסלי קלי לעמוק עבר", + "לחלקיה חשביה לידעיה נתנאל", + "הלוים בימי אלישיב יוידע ויוחנן וידוע כתובים ראשי אבות והכהנים על־מלכות דריוש הפרסי", + "בני לוי ראשי האבות כתובים על־ספר דברי הימים ועד־ימי יוחנן בן־אלישיב", + "וראשי הלוים חשביה שרביה וישוע בן־קדמיאל ואחיהם לנגדם להלל להודות במצות דויד איש־האלהים משמר לעמת משמר", + "מתניה ובקבקיה עבדיה משלם טלמון עקוב שמרים שוערים משמר באספי השערים", + "אלה בימי יויקים בן־ישוע בן־יוצדק ובימי נחמיה הפחה ועזרא הכהן הסופר", + "ובחנכת חומת ירושלם בקשו את־הלוים מכל־מקומתם להביאם לירושלם לעשת חנכה ושמחה ובתודות ובשיר מצלתים נבלים ובכנרות", + "ויאספו בני המשררים ומן־הככר סביבות ירושלם ומן־חצרי נטפתי", + "ומבית הגלגל ומשדות גבע ועזמות כי חצרים בנו להם המשררים סביבות ירושלם", + "ויטהרו הכהנים והלוים ויטהרו את־העם ואת־השערים ואת־החומה", + "ואעלה את־שרי יהודה מעל לחומה ואעמידה שתי תודת גדולת ותהלכת לימין מעל לחומה לשער האשפת", + "וילך אחריהם הושעיה וחצי שרי יהודה", + "ועזריה עזרא ומשלם", + "יהודה ובנימן ושמעיה וירמיה", + "ומבני הכהנים בחצצרות זכריה בן־יונתן בן־שמעיה בן־מתניה בן־מיכיה בן־זכור בן־אסף", + "ואחיו שמעיה ועזראל מללי גללי מעי נתנאל ויהודה חנני בכלי־שיר דויד איש האלהים ועזרא הסופר לפניהם", + "ועל שער העין ונגדם עלו על־מעלות עיר דויד במעלה לחומה מעל לבית דויד ועד שער המים מזרח", + "והתודה השנית ההולכת למואל ואני אחריה וחצי העם מעל להחומה מעל למגדל התנורים ועד החומה הרחבה", + "ומעל לשער־אפרים ועל־שער הישנה ועל־שער הדגים ומגדל חננאל ומגדל המאה ועד שער הצאן ועמדו בשער המטרה", + "ותעמדנה שתי התודת בבית האלהים ואני וחצי הסגנים עמי", + "והכהנים אליקים מעשיה מנימין מיכיה אליועיני זכריה חנניה בחצצרות", + "ומעשיה ושמעיה ואלעזר ועזי ויהוחנן ומלכיה ועילם ועזר וישמיעו המשררים ויזרחיה הפקיד", + "ויזבחו ביום־ההוא זבחים גדולים וישמחו כי האלהים שמחם שמחה גדולה וגם הנשים והילדים שמחו ותשמע שמחת ירושלם מרחוק", + "ויפקדו ביום ההוא אנשים על־הנשכות לאוצרות לתרומות לראשית ולמעשרות לכנוס בהם לשדי הערים מנאות התורה לכהנים וללוים כי שמחת יהודה על־הכהנים ועל־הלוים העמדים", + "וישמרו משמרת אלהיהם ומשמרת הטהרה והמשררים והשערים כמצות דויד שלמה בנו", + "כי־בימי דויד ואסף מקדם ראש [ראשי] המשררים ושיר־תהלה והדות לאלהים", + "וכל־ישראל בימי זרבבל ובימי נחמיה נתנים מניות המשררים והשערים דבר־יום ביומו ומקדשים ללוים והלוים מקדשים לבני אהרן" + ], + [ + "ביום ההוא נקרא בספר משה באזני העם ונמצא כתוב בו אשר לא־יבוא עמני ומאבי בקהל האלהים עד־עולם", + "כי לא קדמו את־בני ישראל בלחם ובמים וישכר עליו את־בלעם לקללו ויהפך אלהינו הקללה לברכה", + "ויהי כשמעם את־התורה ויבדילו כל־ערב מישראל", + "ולפני מזה אלישיב הכהן נתון בלשכת בית־אלהינו קרוב לטוביה", + "ויעש לו לשכה גדולה ושם היו לפנים נתנים את־המנחה הלבונה והכלים ומעשר הדגן התירוש והיצהר מצות הלוים והמשררים והשערים ותרומת הכהנים", + "ובכל־זה לא הייתי בירושלם כי בשנת שלשים ושתים לארתחשסתא מלך־בבל באתי אל־המלך ולקץ ימים נשאלתי מן־המלך", + "ואבוא לירושלם ואבינה ברעה אשר עשה אלישיב לטוביה לעשות לו נשכה בחצרי בית האלהים", + "וירע לי מאד ואשליכה את־כל־כלי בית־טוביה החוץ מן־הלשכה", + "ואמרה ויטהרו הלשכות ואשיבה שם כלי בית האלהים את־המנחה והלבונה", + "ואדעה כי־מניות הלוים לא נתנה ויברחו איש־לשדהו הלוים והמשררים עשי המלאכה", + "ואריבה את־הסגנים ואמרה מדוע נעזב בית־האלהים ואקבצם ואעמדם על־עמדם", + "וכל־יהודה הביאו מעשר הדגן והתירוש והיצהר לאוצרות", + "ואוצרה על־אוצרות שלמיה הכהן וצדוק הסופר ופדיה מן־הלוים ועל־ידם חנן בן־זכור בן־מתניה כי נאמנים נחשבו ועליהם לחלק לאחיהם", + "זכרה־לי אלהי על־זאת ואל־תמח חסדי אשר עשיתי בבית אלהי ובמשמריו", + "בימים ההמה ראיתי ביהודה דרכים־גתות בשבת ומביאים הערמות ועמסים על־החמרים ואף־יין ענבים ותאנים וכל־משא ומביאים ירושלם ביום השבת ואעיד ביום מכרם ציד", + "והצרים ישבו בה מביאים דאג וכל־מכר ומכרים בשבת לבני יהודה ובירושלם", + "ואריבה את חרי יהודה ואמרה להם מה־הדבר הרע הזה אשר אתם עשים ומחללים את־יום השבת", + "הלוא כה עשו אבתיכם ויבא אלהינו עלינו את כל־הרעה הזאת ועל העיר הזאת ואתם מוסיפים חרון על־ישראל לחלל את־השבת", + "ויהי כאשר צללו שערי ירושלם לפני השבת ואמרה ויסגרו הדלתות ואמרה אשר לא יפתחום עד אחר השבת ומנערי העמדתי על־השערים לא־יבוא משא ביום השבת", + "וילינו הרכלים ומכרי כל־ממכר מחוץ לירושלם פעם ושתים", + "ואעידה בהם ואמרה אליהם מדוע אתם לנים נגד החומה אם־תשנו יד אשלח בכם מן־העת ההיא לא־באו בשבת", + "ואמרה ללוים אשר יהיו מטהרים ובאים שמרים השערים לקדש את־יום השבת גם־זאת זכרה־לי אלהי וחוסה עלי כרב חסדך", + "גם בימים ההם ראיתי את־היהודים השיבו נשים אשדודיות [אשדדיות] עמוניות [עמניות] מואביות", + "ובניהם חצי מדבר אשדודית ואינם מכירים לדבר יהודית וכלשון עם ועם", + "ואריב עמם ואקללם ואכה מהם אנשים ואמרטם ואשביעם באלהים אם־תתנו בנתיכם לבניהם ואם־תשאו מבנתיהם לבניכם ולכם", + "הלוא על־אלה חטא־שלמה מלך ישראל ובגוים הרבים לא־היה מלך כמהו ואהוב לאלהיו היה ויתנהו אלהים מלך על־כל־ישראל גם־אותו החטיאו הנשים הנכריות", + "ולכם הנשמע לעשת את כל־הרעה הגדולה הזאת למעל באלהינו להשיב נשים נכריות", + "ומבני יוידע בן־אלישיב הכהן הגדול חתן לסנבלט החרני ואבריחהו מעלי", + "זכרה להם אלהי על גאלי הכהנה וברית הכהנה והלוים", + "וטהרתים מכל־נכר ואעמידה משמרות לכהנים וללוים איש במלאכתו", + "ולקרבן העצים בעתים מזמנות ולבכורים זכרה־לי אלהי לטובה" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "נחמיה", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Writings" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/38.json b/texts/torah/38.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..fbeb5d749978e83e29a1de532a178f2c8ca81c07 --- /dev/null +++ b/texts/torah/38.json @@ -0,0 +1,1022 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "IChronicles", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "אדם שת אנוש", + "קינן מהללאל ירד", + "חנוך מתושלח למך", + "נח שם חם ויפת", + "בני יפת גמר ומגוג ומדי ויון ותבל ומשך ותירס", + "ובני גמר אשכנז ודיפת ותוגרמה", + "ובני יון אלישה ותרשישה כתים ורודנים", + "בני חם כוש ומצרים פוט וכנען", + "ובני כוש סבא וחוילה וסבתא ורעמא וסבתכא ובני רעמא שבא ודדן", + "וכוש ילד את־נמרוד הוא החל להיות גבור בארץ", + "ומצרים ילד את־לודיים [לודים] ואת־ענמים ואת־להבים ואת־נפתחים", + "ואת־פתרסים ואת־כסלחים אשר יצאו משם פלשתים ואת־כפתרים", + "וכנען ילד את־צידון בכרו ואת־חת", + "ואת־היבוסי ואת־האמרי ואת הגרגשי", + "ואת־החוי ואת־הערקי ואת־הסיני", + "ואת־הארודי ואת־הצמרי ואת־החמתי", + "בני שם עילם ואשור וארפכשד ולוד וארם ועוץ וחול וגתר ומשך", + "וארפכשד ילד את־שלח ושלח ילד את־עבר", + "ולעבר ילד שני בנים שם האחד פלג כי בימיו נפלגה הארץ ושם אחיו יקטן", + "ויקטן ילד את־אלמודד ואת־שלף ואת־חצרמות ואת־ירח", + "ואת־הדורם ואת־אוזל ואת־דקלה", + "ואת־עיבל ואת־אבימאל ואת־שבא", + "ואת־אופיר ואת־חוילה ואת־יובב כל־אלה בני יקטן", + "שם ארפכשד שלח", + "עבר פלג רעו", + "שרוג נחור תרח", + "אברם הוא אברהם", + "בני אברהם יצחק וישמעאל", + "אלה תלדותם בכור ישמעאל נביות וקדר ואדבאל ומבשם", + "משמע ודומה משא חדד ותימא", + "יטור נפיש וקדמה אלה הם בני ישמעאל", + "ובני קטורה פילגש אברהם ילדה את־זמרן ויקשן ומדן ומדין וישבק ושוח ובני יקשן שבא ודדן", + "ובני מדין עיפה ועפר וחנוך ואבידע ואלדעה כל־אלה בני קטורה", + "ויולד אברהם את־יצחק בני יצחק עשו וישראל", + "בני עשו אליפז רעואל ויעוש ויעלם וקרח", + "בני אליפז תימן ואומר צפי וגעתם קנז ותמנע ועמלק", + "בני רעואל נחת זרח שמה ומזה", + "ובני שעיר לוטן ושובל וצבעון וענה ודישן ואצר ודישן", + "ובני לוטן חרי והומם ואחות לוטן תמנע", + "בני שובל עלין ומנחת ועיבל שפי ואונם ובני צבעון איה וענה", + "בני ענה דישון ובני דישון חמרן ואשבן ויתרן וכרן", + "בני־אצר בלהן וזעון יעקן בני דישון עוץ וארן", + "ואלה המלכים אשר מלכו בארץ אדום לפני מלך־מלך לבני ישראל בלע בן־בעור ושם עירו דנהבה", + "וימת בלע וימלך תחתיו יובב בן־זרח מבצרה", + "וימת יובב וימלך תחתיו חושם מארץ התימני", + "וימת חושם וימלך תחתיו הדד בן־בדד המכה את־מדין בשדה מואב ושם עירו עיות [עוית]", + "וימת הדד וימלך תחתיו שמלה ממשרקה", + "וימת שמלה וימלך תחתיו שאול מרחבות הנהר", + "וימת שאול וימלך תחתיו בעל חנן בן־עכבור", + "וימת בעל חנן וימלך תחתיו הדד ושם עירו פעי ושם אשתו מהיטבאל בת־מטרד בת מי זהב", + "וימת הדד ויהיו אלופי אדום אלוף תמנע אלוף עליה [עלוה] אלוף יתת", + "אלוף אהליבמה אלוף אלה אלוף פינן", + "אלוף קנז אלוף תימן אלוף מבצר", + "אלוף מגדיאל אלוף עירם אלה אלופי אדום" + ], + [ + "אלה בני ישראל ראובן שמעון לוי ויהודה יששכר וזבלון", + "דן יוסף ובנימן נפתלי גד ואשר", + "בני יהודה ער ואונן ושלה שלושה נולד לו מבת־שוע הכנענית ויהי ער בכור יהודה רע בעיני יהוה וימיתהו", + "ותמר כלתו ילדה לו את־פרץ ואת־זרח כל־בני יהודה חמשה", + "בני־פרץ חצרון וחמול", + "ובני זרח זמרי ואיתן והימן וכלכל ודרע כלם חמשה", + "ובני כרמי עכר עוכר ישראל אשר מעל בחרם", + "ובני איתן עזריה", + "ובני חצרון אשר נולד־לו את־ירחמאל ואת־רם ואת־כלובי", + "ורם הוליד את־עמינדב ועמינדב הוליד את־נחשון נשיא בני יהודה", + "ונחשון הוליד את־שלמא ושלמא הוליד את־בעז", + "ובעז הוליד את־עובד ועובד הוליד את־ישי", + "ואישי הוליד את־בכרו את־אליאב ואבינדב השני ושמעא השלישי", + "נתנאל הרביעי רדי החמישי", + "אצם הששי דויד השבעי", + "ואחיתיהם [ואחיותיהם] צרויה ואביגיל ובני צרויה אבשי ויואב ועשה־אל שלשה", + "ואביגיל ילדה את־עמשא ואבי עמשא יתר הישמעאלי", + "וכלב בן־חצרון הוליד את־עזובה אשה ואת־יריעות ואלה בניה ישר ושובב וארדון", + "ותמת עזובה ויקח־לו כלב את־אפרת ותלד לו את־חור", + "וחור הוליד את־אורי ואורי הוליד את־בצלאל", + "ואחר בא חצרון אל־בת־מכיר אבי גלעד והוא לקחה והוא בן־ששים שנה ותלד לו את־שגוב", + "ושגוב הוליד את־יאיר ויהי־לו עשרים ושלוש ערים בארץ הגלעד", + "ויקח גשור־וארם את־חות יאיר מאתם את־קנת ואת־בנתיה ששים עיר כל־אלה בני מכיר אבי־גלעד", + "ואחר מות־חצרון בכלב אפרתה ואשת חצרון אביה ותלד לו את־אשחור אבי תקוע", + "ויהיו בני־ירחמאל בכור חצרון הבכור רם ובונה וארן ואצם אחיה", + "ותהי אשה אחרת לירחמאל ושמה עטרה היא אם אונם", + "ויהיו בני־רם בכור ירחמאל מעץ וימין ועקר", + "ויהיו בני־אונם שמי וידע ובני שמי נדב ואבישור", + "ושם אשת אבישור אביהיל ותלד לו את־אחבן ואת־מוליד", + "ובני נדב סלד ואפים וימת סלד לא בנים", + "ובני אפים ישעי ובני ישעי ששן ובני ששן אחלי", + "ובני ידע אחי שמי יתר ויונתן וימת יתר לא בנים", + "ובני יונתן פלת וזזא אלה היו בני ירחמאל", + "ולא־היה לששן בנים כי אם־בנות ולששן עבד מצרי ושמו ירחע", + "ויתן ששן את־בתו לירחע עבדו לאשה ותלד לו את־עתי", + "ועתי הליד את־נתן ונתן הוליד את־זבד", + "וזבד הוליד את־אפלל ואפלל הוליד את־עובד", + "ועובד הוליד את־יהוא ויהוא הוליד את־עזריה", + "ועזריה הליד את־חלץ וחלץ הליד את־אלעשה", + "ואלעשה הליד את־ססמי וססמי הליד את־שלום", + "ושלום הוליד את־יקמיה ויקמיה הליד את־אלישמע", + "ובני כלב אחי ירחמאל מישע בכרו הוא אבי־זיף ובני מרשה אבי חברון", + "ובני חברון קרח ותפח ורקם ושמע", + "ושמע הוליד את־רחם אבי ירקעם ורקם הוליד את־שמי", + "ובן־שמי מעון ומעון אבי בית־צור", + "ועיפה פילגש כלב ילדה את־חרן ואת־מוצא ואת־גזז וחרן הליד את־גזז", + "ובני יהדי רגם ויותם וגישן ופלט ועיפה ושעף", + "פלגש כלב מעכה ילד שבר ואת־תרחנה", + "ותלד שעף אבי מדמנה את־שוא אבי מכבנה ואבי גבעא ובת־כלב עכסה", + "אלה היו בני כלב בן־חור בכור אפרתה שובל אבי קרית יערים", + "שלמא אבי בית־לחם חרף אבי בית־גדר", + "ויהיו בנים לשובל אבי קרית יערים הראה חצי המנחות", + "ומשפחות קרית יערים היתרי והפותי והשמתי והמשרעי מאלה יצאו הצרעתי והאשתאלי", + "בני שלמא בית לחם ונטופתי עטרות בית יואב וחצי המנחתי הצרעי", + "ומשפחות ספרים ישבו [ישבי] יעבץ תרעתים שמעתים שוכתים המה הקינים הבאים מחמת אבי בית־רכב" + ], + [ + "ואלה היו בני דויד אשר נולד־לו בחברון הבכור אמנן לאחינעם היזרעאלית שני דניאל לאביגיל הכרמלית", + "השלשי לאבשלום בן־מעכה בת־תלמי מלך גשור הרביעי אדניה בן־חגית", + "החמישי שפטיה לאביטל הששי יתרעם לעגלה אשתו", + "ששה נולד־לו בחברון וימלך־שם שבע שנים וששה חדשים ושלשים ושלוש שנה מלך בירושלם", + "ואלה נולדו־לו בירושלים שמעא ושובב ונתן ושלמה ארבעה לבת־שוע בת־עמיאל", + "ויבחר ואלישמע ואליפלט", + "ונגה ונפג ויפיע", + "ואלישמע ואלידע ואליפלט תשעה", + "כל בני דויד מלבד בני־פילגשים ותמר אחותם", + "ובן־שלמה רחבעם אביה בנו אסא בנו יהושפט בנו", + "יורם בנו אחזיהו בנו יואש בנו", + "אמציהו בנו עזריה בנו יותם בנו", + "אחז בנו חזקיהו בנו מנשה בנו", + "אמון בנו יאשיהו בנו", + "ובני יאשיהו הבכור יוחנן השני יהויקים השלשי צדקיהו הרביעי שלום", + "ובני יהויקים יכניה בנו צדקיה בנו", + "ובני יכניה אסר שאלתיאל בנו", + "ומלכירם ופדיה ושנאצר יקמיה הושמע ונדביה", + "ובני פדיה זרבבל ושמעי ובן־זרבבל משלם וחנניה ושלמית אחותם", + "וחשבה ואהל וברכיה וחסדיה יושב חסד חמש", + "ובן־חנניה פלטיה וישעיה בני רפיה בני ארנן בני עבדיה בני שכניה", + "ובני שכניה שמעיה ובני שמעיה חטוש ויגאל ובריח ונעריה ושפט ששה", + "ובן־נעריה אליועיני וחזקיה ועזריקם שלשה", + "ובני אליועיני הדיוהו [הודויהו] ואלישיב ופליה ועקוב ויוחנן ודליה וענני שבעה" + ], + [ + "בני יהודה פרץ חצרון וכרמי וחור ושובל", + "וראיה בן־שובל הוליד את־יחת ויחת הליד את־אחומי ואת־להד אלה משפחות הצרעתי", + "ואלה אבי עיטם יזרעאל וישמא וידבש ושם אחותם הצללפוני", + "ופנואל אבי גדר ועזר אבי חושה אלה בני־חור בכור אפרתה אבי בית לחם", + "ולאשחור אבי תקוע היו שתי נשים חלאה ונערה", + "ותלד לו נערה את־אחזם ואת־חפר ואת־תימני ואת־האחשתרי אלה בני נערה", + "ובני חלאה צרת יצחר [וצחר] ואתנן", + "וקוץ הוליד את־ענוב ואת־הצבבה ומשפחות אחרחל בן־הרום", + "ויהי יעבץ נכבד מאחיו ואמו קראה שמו יעבץ לאמר כי ילדתי בעצב", + "ויקרא יעבץ לאלהי ישראל לאמר אם־ברך תברכני והרבית את־גבולי והיתה ידך עמי ועשית מרעה לבלתי עצבי ויבא אלהים את אשר־שאל", + "וכלוב אחי־שוחה הוליד את־מחיר הוא אבי אשתון", + "ואשתון הוליד את־בית רפא ואת־פסח ואת־תחנה אבי עיר נחש אלה אנשי רכה", + "ובני קנז עתניאל ושריה ובני עתניאל חתת", + "ומעונתי הוליד את־עפרה ושריה הוליד את־יואב אבי גיא חרשים כי חרשים היו", + "ובני כלב בן־יפנה עירו אלה ונעם ובני אלה וקנז", + "ובני יהללאל זיף וזיפה תיריא ואשראל", + "ובן־עזרה יתר ומרד ועפר וילון ותהר את־מרים ואת־שמי ואת־ישבח אבי אשתמע", + "ואשתו היהדיה ילדה את־ירד אבי גדור ואת־חבר אבי שוכו ואת־יקותיאל אבי זנוח ואלה בני בתיה בת־פרעה אשר לקח מרד", + "ובני אשת הודיה אחות נחם אבי קעילה הגרמי ואשתמע המעכתי", + "ובני שימון אמנון ורנה בן־חנן ותולון [ותילון] ובני ישעי זוחת ובן־זוחת", + "בני שלה בן־יהודה ער אבי לכה ולעדה אבי מרשה ומשפחות בית־עבדת הבץ לבית אשבע", + "ויוקים ואנשי כזבא ויואש ושרף אשר־בעלו למואב וישבי לחם והדברים עתיקים", + "המה היוצרים וישבי נטעים וגדרה עם־המלך במלאכתו ישבו שם", + "בני שמעון נמואל וימין יריב זרח שאול", + "שלם בנו מבשם בנו משמע בנו", + "ובני משמע חמואל בנו זכור בנו שמעי בנו", + "ולשמעי בנים ששה עשר ובנות שש ולאחיו אין בנים רבים וכל משפחתם לא הרבו עד־בני יהודה", + "וישבו בבאר־שבע ומולדה וחצר שועל", + "ובבלהה ובעצם ובתולד", + "ובבתואל ובחרמה ובציקלג", + "ובבית מרכבות ובחצר סוסים ובבית בראי ובשערים אלה עריהם עד־מלך דויד", + "וחצריהם עיטם ועין רמון ותכן ועשן ערים חמש", + "וכל־חצריהם אשר סביבות הערים האלה עד־בעל זאת מושבתם והתיחשם להם", + "ומשובב וימלך ויושה בן־אמציה", + "ויואל ויהוא בן־יושביה בן־שריה בן־עשיאל", + "ואליועיני ויעקבה וישוחיה ועשיה ועדיאל וישימאל ובניה", + "וזיזא בן־שפעי בן־אלון בן־ידיה בן־שמרי בן־שמעיה", + "אלה הבאים בשמות נשיאים במשפחותם ובית אבותיהם פרצו לרוב", + "וילכו למבוא גדר עד למזרח הגיא לבקש מרעה לצאנם", + "וימצאו מרעה שמן וטוב והארץ רחבת ידים ושקטת ושלוה כי מן־חם הישבים שם לפנים", + "ויבאו אלה הכתובים בשמות בימי יחזקיהו מלך־יהודה ויכו את־אהליהם ואת־המעינים [המעונים] אשר נמצאו־שמה ויחרימם עד־היום הזה וישבו תחתיהם כי־מרעה לצאנם שם", + "ומהם מן־בני שמעון הלכו להר שעיר אנשים חמש מאות ופלטיה ונעריה ורפיה ועזיאל בני ישעי בראשם", + "ויכו את־שארית הפלטה לעמלק וישבו שם עד היום הזה" + ], + [ + "ובני ראובן בכור־ישראל כי הוא הבכור ובחללו יצועי אביו נתנה בכרתו לבני יוסף בן־ישראל ולא להתיחש לבכרה", + "כי יהודה גבר באחיו ולנגיד ממנו והבכרה ליוסף", + "בני ראובן בכור ישראל חנוך ופלוא חצרון וכרמי", + "בני יואל שמעיה בנו גוג בנו שמעי בנו", + "מיכה בנו ראיה בנו בעל בנו", + "בארה בנו אשר הגלה תלגת פלנאסר מלך אשר הוא נשיא לראובני", + "ואחיו למשפחתיו בהתיחש לתלדותם הראש יעיאל וזכריהו", + "ובלע בן־עזז בן־שמע בן־יואל הוא יושב בערער ועד־נבו ובעל מעון", + "ולמזרח ישב עד־לבוא מדברה למן־הנהר פרת כי מקניהם רבו בארץ גלעד", + "ובימי שאול עשו מלחמה עם־ההגראים ויפלו בידם וישבו באהליהם על־כל־פני מזרח לגלעד", + "ובני־גד לנגדם ישבו בארץ הבשן עד־סלכה", + "יואל הראש ושפם המשנה ויעני ושפט בבשן", + "ואחיהם לבית אבותיהם מיכאל ומשלם ושבע ויורי ויעכן וזיע ועבר שבעה", + "אלה בני אביחיל בן־חורי בן־ירוח בן־גלעד בן־מיכאל בן־ישישי בן־יחדו בן־בוז", + "אחי בן־עבדיאל בן־גוני ראש לבית אבותם", + "וישבו בגלעד בבשן ובבנתיה ובכל־מגרשי שרון על־תוצאותם", + "כלם התיחשו בימי יותם מלך־יהודה ובימי ירבעם מלך־ישראל", + "בני־ראובן וגדי וחצי שבט־מנשה מן־בני־חיל אנשים נשאי מגן וחרב ודרכי קשת ולמודי מלחמה ארבעים וארבעה אלף ושבע־מאות וששים יצאי צבא", + "ויעשו מלחמה עם־ההגריאים ויטור ונפיש ונודב", + "ויעזרו עליהם וינתנו בידם ההגריאים וכל שעמהם כי לאלהים זעקו במלחמה ונעתור להם כי־בטחו בו", + "וישבו מקניהם גמליהם חמשים אלף וצאן מאתים וחמשים אלף וחמורים אלפים ונפש אדם מאה אלף", + "כי־חללים רבים נפלו כי מהאלהים המלחמה וישבו תחתיהם עד־הגלה", + "ובני חצי שבט מנשה ישבו בארץ מבשן עד־בעל חרמון ושניר והר־חרמון המה רבו", + "ואלה ראשי בית־אבותם ועפר וישעי ואליאל ועזריאל וירמיה והודויה ויחדיאל אנשים גבורי חיל אנשי שמות ראשים לבית אבותם", + "וימעלו באלהי אבותיהם ויזנו אחרי אלהי עמי־הארץ אשר־השמיד אלהים מפניהם", + "ויער אלהי ישראל את־רוח פול מלך־אשור ואת־רוח תלגת פלנסר מלך אשור ויגלם לראובני ולגדי ולחצי שבט מנשה ויביאם לחלח וחבור והרא ונהר גוזן עד היום הזה", + "בני לוי גרשון קהת ומררי", + "ובני קהת עמרם יצהר וחברון ועזיאל", + "ובני עמרם אהרן ומשה ומרים ובני אהרן נדב ואביהוא אלעזר ואיתמר", + "אלעזר הוליד את־פינחס פינחס הליד את־אבישוע", + "ואבישוע הוליד את־בקי ובקי הוליד את־עזי", + "ועזי הוליד את־זרחיה וזרחיה הוליד את־מריות", + "מריות הוליד את־אמריה ואמריה הוליד את־אחיטוב", + "ואחיטוב הוליד את־צדוק וצדוק הוליד את־אחימעץ", + "ואחימעץ הוליד את־עזריה ועזריה הוליד את־יוחנן", + "ויוחנן הוליד את־עזריה הוא אשר כהן בבית אשר־בנה שלמה בירושלם", + "ויולד עזריה את־אמריה ואמריה הוליד את־אחיטוב", + "ואחיטוב הוליד את־צדוק וצדוק הוליד את־שלום", + "ושלום הוליד את־חלקיה וחלקיה הוליד את־עזריה", + "ועזריה הוליד את־שריה ושריה הוליד את־יהוצדק", + "ויהוצדק הלך בהגלות יהוה את־יהודה וירושלם ביד נבכדנאצר" + ], + [ + "בני לוי גרשם קהת ומררי", + "ואלה שמות בני־גרשום לבני ושמעי", + "ובני קהת עמרם ויצהר וחברון ועזיאל", + "בני מררי מחלי ומשי ואלה משפחות הלוי לאבותיהם", + "לגרשום לבני בנו יחת בנו זמה בנו", + "יואח בנו עדו בנו זרח בנו יאתרי בנו", + "בני קהת עמינדב בנו קרח בנו אסיר בנו", + "אלקנה בנו ואביסף בנו ואסיר בנו", + "תחת בנו אוריאל בנו עזיה בנו ושאול בנו", + "ובני אלקנה עמשי ואחימות", + "אלקנה בנו [בני] אלקנה צופי בנו ונחת בנו", + "אליאב בנו ירחם בנו אלקנה בנו", + "ובני שמואל הבכר ושני ואביה", + "בני מררי מחלי לבני בנו שמעי בנו עזה בנו", + "שמעא בנו חגיה בנו עשיה בנו", + "ואלה אשר העמיד דויד על־ידי־שיר בית יהוה ממנוח הארון", + "ויהיו משרתים לפני משכן אהל־מועד בשיר עד־בנות שלמה את־בית יהוה בירושלם ויעמדו כמשפטם על־עבודתם", + "ואלה העמדים ובניהם מבני הקהתי הימן המשורר בן־יואל בן־שמואל", + "בן־אלקנה בן־ירחם בן־אליאל בן־תוח", + "בן־ציף [צוף] בן־אלקנה בן־מחת בן־עמשי", + "בן־אלקנה בן־יואל בן־עזריה בן־צפניה", + "בן־תחת בן־אסיר בן־אביסף בן־קרח", + "בן־יצהר בן־קהת בן־לוי בן־ישראל", + "ואחיו אסף העמד על־ימינו אסף בן־ברכיהו בן־שמעא", + "בן־מיכאל בן־בעשיה בן־מלכיה", + "בן־אתני בן־זרח בן־עדיה", + "בן־איתן בן־זמה בן־שמעי", + "בן־יחת בן־גרשם בן־לוי", + "ובני מררי אחיהם על־השמאול איתן בן־קישי בן־עבדי בן־מלוך", + "בן־חשביה בן־אמציה בן־חלקיה", + "בן־אמצי בן־בני בן־שמר", + "בן־מחלי בן־מושי בן־מררי בן־לוי", + "ואחיהם הלוים נתונים לכל־עבודת משכן בית האלהים", + "ואהרן ובניו מקטירים על־מזבח העולה ועל־מזבח הקטרת לכל מלאכת קדש הקדשים ולכפר על־ישראל ככל אשר צוה משה עבד האלהים", + "ואלה בני אהרן אלעזר בנו פינחס בנו אבישוע בנו", + "בקי בנו עזי בנו זרחיה בנו", + "מריות בנו אמריה בנו אחיטוב בנו", + "צדוק בנו אחימעץ בנו", + "ואלה מושבותם לטירותם בגבולם לבני אהרן למשפחת הקהתי כי להם היה הגורל", + "ויתנו להם את־חברון בארץ יהודה ואת־מגרשיה סביבתיה", + "ואת־שדה העיר ואת־חצריה נתנו לכלב בן־יפנה", + "ולבני אהרן נתנו את־ערי המקלט את־חברון ואת־לבנה ואת־מגרשיה ואת־יתר ואת־אשתמע ואת־מגרשיה", + "ואת־חילז ואת־מגרשיה את־דביר ואת־מגרשיה", + "ואת־עשן ואת־מגרשיה ואת־בית שמש ואת־מגרשיה", + "וממטה בנימן את־גבע ואת־מגרשיה ואת־עלמת ואת־מגרשיה ואת־ענתות ואת־מגרשיה כל־עריהם שלש־עשרה עיר במשפחותיהם", + "ולבני קהת הנותרים ממשפחת המטה ממחצית מטה חצי מנשה בגורל ערים עשר", + "ולבני גרשום למשפחותם ממטה יששכר וממטה אשר וממטה נפתלי וממטה מנשה בבשן ערים שלש עשרה", + "לבני מררי למשפחותם ממטה ראובן וממטה־גד וממטה זבולן בגורל ערים שתים עשרה", + "ויתנו בני־ישראל ללוים את־הערים ואת־מגרשיהם", + "ויתנו בגורל ממטה בני־יהודה וממטה בני־שמעון וממטה בני בנימן את הערים האלה אשר־יקראו אתהם בשמות", + "וממשפחות בני קהת ויהי ערי גבולם ממטה אפרים", + "ויתנו להם את־ערי המקלט את־שכם ואת־מגרשיה בהר אפרים ואת־גזר ואת־מגרשיה", + "ואת־יקמעם ואת־מגרשיה ואת־בית חורון ואת־מגרשיה", + "ואת־אילון ואת־מגרשיה ואת־גת־רמון ואת־מגרשיה", + "וממחצית מטה מנשה את־ענר ואת־מגרשיה ואת־בלעם ואת־מגרשיה למשפחת לבני־קהת הנותרים", + "לבני גרשום ממשפחת חצי מטה מנשה את־גולן בבשן ואת־מגרשיה ואת־עשתרות ואת־מגרשיה", + "וממטה יששכר את־קדש ואת־מגרשיה את־דברת ואת־מגרשיה", + "ואת־ראמות ואת־מגרשיה ואת־ענם ואת־מגרשיה", + "וממטה אשר את־משל ואת־מגרשיה ואת־עבדון ואת־מגרשיה", + "ואת־חוקק ואת־מגרשיה ואת־רחב ואת־מגרשיה", + "וממטה נפתלי את־קדש בגליל ואת־מגרשיה ואת־חמון ואת־מגרשיה ואת־קריתים ואת־מגרשיה", + "לבני מררי הנותרים ממטה זבולן את־רמונו ואת־מגרשיה את־תבור ואת־מגרשיה", + "ומעבר לירדן ירחו למזרח הירדן ממטה ראובן את־בצר במדבר ואת־מגרשיה ואת־יהצה ואת־מגרשיה", + "ואת־קדמות ואת־מגרשיה ואת־מיפעת ואת־מגרשיה", + "וממטה־גד את־ראמות בגלעד ואת־מגרשיה ואת־מחנים ואת־מגרשיה", + "ואת־חשבון ואת־מגרשיה ואת־יעזיר ואת־מגרשיה" + ], + [ + "ולבני יששכר תולע ופואה ישיב [ישוב] ושמרון ארבעה", + "ובני תולע עזי ורפיה ויריאל ויחמי ויבשם ושמואל ראשים לבית־אבותם לתולע גבורי חיל לתלדותם מספרם בימי דויד עשרים־ושנים אלף ושש מאות", + "ובני עזי יזרחיה ובני יזרחיה מיכאל ועבדיה ויואל ישיה חמשה ראשים כלם", + "ועליהם לתלדותם לבית אבותם גדודי צבא מלחמה שלשים וששה אלף כי־הרבו נשים ובנים", + "ואחיהם לכל משפחות יששכר גבורי חילים שמונים ושבעה אלף התיחשם לכל", + "בנימן בלע ובכר וידיעאל שלשה", + "ובני בלע אצבון ועזי ועזיאל וירימות ועירי חמשה ראשי בית אבות גבורי חילים והתיחשם עשרים ושנים אלף ושלשים וארבעה", + "ובני בכר זמירה ויועש ואליעזר ואליועיני ועמרי וירמות ואביה וענתות ועלמת כל־אלה בני־בכר", + "והתיחשם לתלדותם ראשי בית אבותם גבורי חיל עשרים אלף ומאתים", + "ובני ידיעאל בלהן ובני בלהן יעיש [יעוש] ובנימן ואהוד וכנענה וזיתן ותרשיש ואחישחר", + "כל־אלה בני ידיעאל לראשי האבות גבורי חילים שבעה־עשר אלף ומאתים יצאי צבא למלחמה", + "ושפם וחפם בני עיר חשם בני אחר", + "בני נפתלי יחציאל וגוני ויצר ושלום בני בלהה", + "בני מנשה אשריאל אשר ילדה פילגשו הארמיה ילדה את־מכיר אבי גלעד", + "ומכיר לקח אשה לחפים ולשפים ושם אחתו מעכה ושם השני צלפחד ותהינה לצלפחד בנות", + "ותלד מעכה אשת־מכיר בן ותקרא שמו פרש ושם אחיו שרש ובניו אולם ורקם", + "ובני אולם בדן אלה בני גלעד בן־מכיר בן־מנשה", + "ואחתו המלכת ילדה את־אישהוד ואת־אביעזר ואת־מחלה", + "ויהיו בני שמידע אחין ושכם ולקחי ואניעם", + "ובני אפרים שותלח וברד בנו ותחת בנו ואלעדה בנו ותחת בנו", + "וזבד בנו ושותלח בנו ועזר ואלעד והרגום אנשי־גת הנולדים בארץ כי ירדו לקחת את־מקניהם", + "ויתאבל אפרים אביהם ימים רבים ויבאו אחיו לנחמו", + "ויבא אל־אשתו ותהר ותלד בן ויקרא את־שמו בריעה כי ברעה היתה בביתו", + "ובתו שארה ותבן את־בית־חורון התחתון ואת־העליון ואת אזן שארה", + "ורפח בנו ורשף ותלח בנו ותחן בנו", + "לעדן בנו עמיהוד בנו אלישמע בנו", + "נון בנו יהושע בנו", + "ואחזתם ומשבותם בית־אל ובנתיה ולמזרח נערן ולמערב גזר ובנתיה ושכם ובנתיה עד־עיה ובנתיה", + "ועל־ידי בני־מנשה בית־שאן ובנתיה תענך ובנתיה מגדו ובנותיה דור ובנותיה באלה ישבו בני יוסף בן־ישראל", + "בני אשר ימנה וישוה וישוי ובריעה ושרח אחותם", + "ובני בריעה חבר ומלכיאל הוא אבי ברזות [ברזית]", + "וחבר הוליד את־יפלט ואת־שומר ואת־חותם ואת שועא אחותם", + "ובני יפלט פסך ובמהל ועשות אלה בני יפלט", + "ובני שמר אחי ורוהגה [ורהגה] יחבה [וחבה] וארם", + "ובן־הלם אחיו צופח וימנע ושלש ועמל", + "בני צופח סוח וחרנפר ושועל וברי וימרה", + "בצר והוד ושמא ושלשה ויתרן ובארא", + "ובני יתר יפנה ופספה וארא", + "ובני עלא ארח וחניאל ורציא", + "כל־אלה בני־אשר ראשי בית־האבות ברורים גבורי חילים ראשי הנשיאים והתיחשם בצבא במלחמה מספרם אנשים עשרים וששה אלף" + ], + [ + "ובנימן הוליד את־בלע בכרו אשבל השני ואחרח השלישי", + "נוחה הרביעי ורפא החמישי", + "ויהיו בנים לבלע אדר וגרא ואביהוד", + "ואבישוע ונעמן ואחוח", + "וגרא ושפופן וחורם", + "ואלה בני אחוד אלה הם ראשי אבות ליושבי גבע ויגלום אל־מנחת", + "ונעמן ואחיה וגרא הוא הגלם והוליד את־עזא ואת־אחיחד", + "ושחרים הוליד בשדה מואב מן־שלחו אתם חושים ואת־בערא נשיו", + "ויולד מן־חדש אשתו את־יובב ואת־צביא ואת־מישא ואת־מלכם", + "ואת־יעוץ ואת־שכיה ואת־מרמה אלה בניו ראשי אבות", + "ומחשים הוליד את־אביטוב ואת־אלפעל", + "ובני אלפעל עבר ומשעם ושמד הוא בנה את־אונו ואת־לד ובנתיה", + "וברעה ושמע המה ראשי האבות ליושבי אילון המה הבריחו את־יושבי גת", + "ואחיו ששק וירמות", + "וזבדיה וערד ועדר", + "ומיכאל וישפה ויוחא בני בריעה", + "וזבדיה ומשלם וחזקי וחבר", + "וישמרי ויזליאה ויובב בני אלפעל", + "ויקים וזכרי וזבדי", + "ואליעני וצלתי ואליאל", + "ועדיה ובראיה ושמרת בני שמעי", + "וישפן ועבר ואליאל", + "ועבדון וזכרי וחנן", + "וחנניה ועילם וענתתיה", + "ויפדיה ופניאל [ופנואל] בני ששק", + "ושמשרי ושחריה ועתליה", + "ויערשיה ואליה וזכרי בני ירחם", + "אלה ראשי אבות לתלדותם ראשים אלה ישבו בירושלם", + "ובגבעון ישבו אבי גבעון ושם אשתו מעכה", + "ובנו הבכור עבדון וצור וקיש ובעל ונדב", + "וגדור ואחיו וזכר", + "ומקלות הוליד את־שמאה ואף־המה נגד אחיהם ישבו בירושלם עם־אחיהם", + "ונר הוליד את־קיש וקיש הוליד את־שאול ושאול הוליד את־יהונתן ואת־מלכי־שוע ואת־אבינדב ואת־אשבעל", + "ובן־יהונתן מריב בעל ומריב בעל הוליד את־מיכה", + "ובני מיכה פיתון ומלך ותארע ואחז", + "ואחז הוליד את־יהועדה ויהועדה הוליד את־עלמת ואת־עזמות ואת־זמרי וזמרי הוליד את־מוצא", + "ומוצא הוליד את־בנעא רפה בנו אלעשה בנו אצל בנו", + "ולאצל ששה בנים ואלה שמותם עזריקם בכרו וישמעאל ושעריה ועבדיה וחנן כל־אלה בני אצל", + "ובני עשק אחיו אולם בכרו יעוש השני ואליפלט השלשי", + "ויהיו בני־אולם אנשים גברי־חיל דרכי קשת ומרבים בנים ובני בנים מאה וחמשים כל־אלה מבני בנימן" + ], + [ + "וכל־ישראל התיחשו והנם כתובים על־ספר מלכי ישראל ויהודה הגלו לבבל במעלם", + "והיושבים הראשנים אשר באחזתם בעריהם ישראל הכהנים הלוים והנתינים", + "ובירושלם ישבו מן־בני יהודה ומן־בני בנימן ומן־בני אפרים ומנשה", + "עותי בן־עמיהוד בן־עמרי בן־אמרי בן־בנימן־[בני] [מן־] בני־פרץ בן־יהודה", + "ומן־השילוני עשיה הבכור ובניו", + "ומן־בני־זרח יעואל ואחיהם שש־מאות ותשעים", + "ומן־בני בנימן סלוא בן־משלם בן־הודויה בן־הסנאה", + "ויבניה בן־ירחם ואלה בן־עזי בן־מכרי ומשלם בן־שפטיה בן־רעואל בן־יבניה", + "ואחיהם לתלדותם תשע מאות וחמשים וששה כל־אלה אנשים ראשי אבות לבית אבתיהם", + "ומן־הכהנים ידעיה ויהויריב ויכין", + "ועזריה בן־חלקיה בן־משלם בן־צדוק בן־מריות בן־אחיטוב נגיד בית האלהים", + "ועדיה בן־ירחם בן־פשחור בן־מלכיה ומעשי בן־עדיאל בן־יחזרה בן־משלם בן־משלמית בן־אמר", + "ואחיהם ראשים לבית אבותם אלף ושבע מאות וששים גבורי חיל מלאכת עבודת בית־האלהים", + "ומן־הלוים שמעיה בן־חשוב בן־עזריקם בן־חשביה מן־בני מררי", + "ובקבקר חרש וגלל ומתניה בן־מיכא בן־זכרי בן־אסף", + "ועבדיה בן־שמעיה בן־גלל בן־ידותון וברכיה בן־אסא בן־אלקנה היושב בחצרי נטופתי", + "והשערים שלום ועקוב וטלמן ואחימן ואחיהם שלום הראש", + "ועד־הנה בשער המלך מזרחה המה השערים למחנות בני לוי", + "ושלום בן־קורא בן־אביסף בן־קרח ואחיו לבית־אביו הקרחים על מלאכת העבודה שמרי הספים לאהל ואבתיהם על־מחנה יהוה שמרי המבוא", + "ופינחס בן־אלעזר נגיד היה עליהם לפנים יהוה עמו", + "זכריה בן משלמיה שער פתח לאהל מועד", + "כלם הברורים לשערים בספים מאתים ושנים עשר המה בחצריהם התיחשם המה יסד דויד ושמואל הראה באמונתם", + "והם ובניהם על־השערים לבית־יהוה לבית־האהל למשמרות", + "לארבע רוחות יהיו השערים מזרח ימה צפונה ונגבה", + "ואחיהם בחצריהם לבוא לשבעת הימים מעת אל־עת עם־אלה", + "כי באמונה המה ארבעת גברי השערים הם הלוים והיו על־הלשכות ועל האצרות בית האלהים", + "וסביבות בית־האלהים ילינו כי־עליהם משמרת והם על־המפתח ולבקר לבקר", + "ומהם על־כלי העבודה כי־במספר יביאום ובמספר יוציאום", + "ומהם ממנים על־הכלים ועל כל־כלי הקדש ועל־הסלת והיין והשמן והלבונה והבשמים", + "ומן־בני הכהנים רקחי המרקחת לבשמים", + "ומתתיה מן־הלוים הוא הבכור לשלם הקרחי באמונה על מעשה החבתים", + "ומן־בני הקהתי מן־אחיהם על־לחם המערכת להכין שבת שבת", + "ואלה המשררים ראשי אבות ללוים בלשכת פטירים [פטורים] כי־יומם ולילה עליהם במלאכה", + "אלה ראשי האבות ללוים לתלדותם ראשים אלה ישבו בירושלם", + "ובגבעון ישבו אבי־גבעון יעואל [יעיאל] ושם אשתו מעכה", + "ובנו הבכור עבדון וצור וקיש ובעל ונר ונדב", + "וגדור ואחיו וזכריה ומקלות", + "ומקלות הוליד את־שמאם ואף־הם נגד אחיהם ישבו בירושלם עם־אחיהם", + "ונר הוליד את־קיש וקיש הוליד את־שאול ושאול הוליד את־יהונתן ואת־מלכי־שוע ואת־אבינדב ואת־אשבעל", + "ובן־יהונתן מריב בעל ומרי־בעל הוליד את־מיכה", + "ובני מיכה פיתון ומלך ותחרע", + "ואחז הוליד את־יערה ויערה הוליד את־עלמת ואת־עזמות ואת־זמרי וזמרי הוליד את־מוצא", + "ומוצא הוליד את־בנעא ורפיה בנו אלעשה בנו אצל בנו", + "ולאצל ששה בנים ואלה שמותם עזריקם בכרו וישמעאל ושעריה ועבדיה וחנן אלה בני אצל" + ], + [ + "ופלשתים נלחמו בישראל וינס איש־ישראל מפני פלשתים ויפלו חללים בהר גלבע", + "וידבקו פלשתים אחרי שאול ואחרי בניו ויכו פלשתים את־יונתן ואת־אבינדב ואת־מלכי־שוע בני שאול", + "ותכבד המלחמה על־שאול וימצאהו המורים בקשת ויחל מן־היורים", + "ויאמר שאול אל־נשא כליו שלף חרבך ודקרני בה פן־יבאו הערלים האלה והתעללו־בי ולא אבה נשא כליו כי ירא מאד ויקח שאול את־החרב ויפל עליה", + "וירא נשא־כליו כי מת שאול ויפל גם־הוא על־החרב וימת", + "וימת שאול ושלשת בניו וכל־ביתו יחדו מתו", + "ויראו כל־איש ישראל אשר־בעמק כי נסו וכי־מתו שאול ובניו ויעזבו עריהם וינסו ויבאו פלשתים וישבו בהם", + "ויהי ממחרת ויבאו פלשתים לפשט את־החללים וימצאו את־שאול ואת־בניו נפלים בהר גלבע", + "ויפשיטהו וישאו את־ראשו ואת־כליו וישלחו בארץ־פלשתים סביב לבשר את־עצביהם ואת־העם", + "וישימו את־כליו בית אלהיהם ואת־גלגלתו תקעו בית דגון", + "וישמעו כל יביש גלעד את כל־אשר־עשו פלשתים לשאול", + "ויקומו כל־איש חיל וישאו את־גופת שאול ואת גופת בניו ויביאום יבישה ויקברו את־עצמותיהם תחת האלה ביבש ויצומו שבעת ימים", + "וימת שאול במעלו אשר מעל ביהוה על־דבר יהוה אשר לא־שמר וגם־לשאול באוב לדרוש", + "ולא־דרש ביהוה וימיתהו ויסב את־המלוכה לדויד בן־ישי" + ], + [ + "ויקבצו כל־ישראל אל־דויד חברונה לאמר הנה עצמך ובשרך אנחנו", + "גם־תמול גם־שלשום גם בהיות שאול מלך אתה המוציא והמביא את־ישראל ויאמר יהוה אלהיך לך אתה תרעה את־עמי את־ישראל ואתה תהיה נגיד על עמי ישראל", + "ויבאו כל־זקני ישראל אל־המלך חברונה ויכרת להם דויד ברית בחברון לפני יהוה וימשחו את־דויד למלך על־ישראל כדבר יהוה ביד־שמואל", + "וילך דויד וכל־ישראל ירושלם היא יבוס ושם היבוסי ישבי הארץ", + "ויאמרו ישבי יבוס לדויד לא תבוא הנה וילכד דויד את־מצדת ציון היא עיר דויד", + "ויאמר דויד כל־מכה יבוסי בראשונה יהיה לראש ולשר ויעל בראשונה יואב בן־צרויה ויהי לראש", + "וישב דויד במצד על־כן קראו־לו עיר דויד", + "ויבן העיר מסביב מן־המלוא ועד־הסביב ויואב יחיה את־שאר העיר", + "וילך דויד הלוך וגדול ויהוה צבאות עמו", + "ואלה ראשי הגבורים אשר לדויד המתחזקים עמו במלכותו עם־כל־ישראל להמליכו כדבר יהוה על־ישראל", + "ואלה מספר הגברים אשר לדויד ישבעם בן־חכמוני ראש השלושים [השלישים] הוא־עורר את־חניתו על־שלש־מאות חלל בפעם אחת", + "ואחריו אלעזר בן־דודו האחוחי הוא בשלושה הגברים", + "הוא־היה עם־דויד בפס דמים והפלשתים נאספו־שם למלחמה ותהי חלקת השדה מלאה שעורים והעם נסו מפני פלשתים", + "ויתיצבו בתוך־החלקה ויצילוה ויכו את־פלשתים ויושע יהוה תשועה גדולה", + "וירדו שלושה מן־השלושים ראש על־הצר אל־דויד אל־מערת עדלם ומחנה פלשתים חנה בעמק רפאים", + "ודויד אז במצודה ונציב פלשתים אז בבית לחם", + "ויתאו [ויתאיו] דויד ויאמר מי ישקני מים מבור בית־לחם אשר בשער", + "ויבקעו השלשה במחנה פלשתים וישאבו־מים מבור בית־לחם אשר בשער וישאו ויבאו אל־דויד ולא־אבה דויד לשתותם וינסך אתם ליהוה", + "ויאמר חלילה לי מאלהי מעשות זאת הדם האנשים האלה אשתה בנפשותם כי בנפשותם הביאום ולא אבה לשתותם אלה עשו שלשת הגבורים", + "ואבשי אחי־יואב הוא היה ראש השלושה והוא עורר את־חניתו על־שלש מאות חלל ולא־[ולו־] שם בשלושה", + "מן־השלושה בשנים נכבד ויהי להם לשר ועד־השלושה לא־בא", + "בניה בן־יהוידע בן־איש־חיל רב־פעלים מן־קבצאל הוא הכה את שני אריאל מואב והוא ירד והכה את־הארי בתוך הבור ביום השלג", + "והוא־הכה את־האיש המצרי איש מדה חמש באמה וביד המצרי חנית כמנור ארגים וירד אליו בשבט ויגזל את־החנית מיד המצרי ויהרגהו בחניתו", + "אלה עשה בניהו בן־יהוידע ולו־שם בשלושה הגברים", + "מן־השלושים הנו נכבד הוא ואל־השלושה לא־בא וישימהו דויד על־משמעתו", + "וגבורי החילים עשה־אל אחי יואב אלחנן בן־דודו מבית לחם", + "שמות ההרורי חלץ הפלוני", + "עירא בן־עקש התקועי אביעזר הענתותי", + "סבכי החשתי עילי האחוחי", + "מהרי הנטפתי חלד בן־בענה הנטופתי", + "איתי בן־ריבי מגבעת בני בנימן בניה הפרעתני", + "חורי מנחלי געש אביאל הערבתי", + "עזמות הבחרומי אליחבא השעלבני", + "בני השם הגזוני יונתן בן־שגה ההררי", + "אחיאם בן־שכר ההררי אליפל בן־אור", + "חפר המכרתי אחיה הפלני", + "חצרו הכרמלי נערי בן־אזבי", + "יואל אחי נתן מבחר בן־הגרי", + "צלק העמוני נחרי הברתי נשא כלי יואב בן־צרויה", + "עירא היתרי גרב היתרי", + "אוריה החתי זבד בן־אחלי", + "עדינא בן־שיזא הראובני ראש לראובני ועליו שלושים", + "חנן בן־מעכה ויושפט המתני", + "עזיא העשתרתי שמע ויעואל [ויעיאל] בני חותם הערערי", + "ידיעאל בן־שמרי ויחא אחיו התיצי", + "אליאל המחוים ויריבי ויושויה בני אלנעם ויתמה המואבי", + "אליאל ועובד ויעשיאל המצביה" + ], + [ + "ואלה הבאים אל־דויד לציקלג עוד עצור מפני שאול בן־קיש והמה בגבורים עזרי המלחמה", + "נשקי קשת מימינים ומשמאלים באבנים ובחצים בקשת מאחי שאול מבנימן", + "הראש אחיעזר ויואש בני השמעה הגבעתי ויזואל [ויזיאל] ופלט בני עזמות וברכה ויהוא הענתתי", + "וישמעיה הגבעוני גבור בשלשים ועל־השלשים", + "וירמיה ויחזיאל ויוחנן ויוזבד הגדרתי", + "אלעוזי וירימות ובעליה ושמריהו ושפטיהו החריפי [החרופי]", + "אלקנה וישיהו ועזראל ויועזר וישבעם הקרחים", + "ויועאלה וזבדיה בני ירחם מן־הגדור", + "ומן־הגדי נבדלו אל־דויד למצד מדברה גברי החיל אנשי צבא למלחמה ערכי צנה ורמח ופני אריה פניהם וכצבאים על־ההרים למהר", + "עזר הראש עבדיה השני אליאב השלשי", + "משמנה הרביעי ירמיה החמשי", + "עתי הששי אליאל השבעי", + "יוחנן השמיני אלזבד התשיעי", + "ירמיהו העשירי מכבני עשתי עשר", + "אלה מבני־גד ראשי הצבא אחד למאה הקטן והגדול לאלף", + "אלה הם אשר עברו את־הירדן בחדש הראשון והוא ממלא על־כל־גדיתיו [גדותיו] ויבריחו את־כל־העמקים למזרח ולמערב", + "ויבאו מן־בני בנימן ויהודה עד־למצד לדויד", + "ויצא דויד לפניהם ויען ויאמר להם אם־לשלום באתם אלי לעזרני יהיה־לי עליכם לבב ליחד ואם־לרמותני לצרי בלא חמס בכפי ירא אלהי אבותינו ויוכח", + "ורוח לבשה את־עמשי ראש השלושים [השלישים] לך דויד ועמך בן־ישי שלום שלום לך ושלום לעזרך כי עזרך אלהיך ויקבלם דויד ויתנם בראשי הגדוד", + "וממנשה נפלו על־דויד בבאו עם־פלשתים על־שאול למלחמה ולא עזרם כי בעצה שלחהו סרני פלשתים לאמר בראשינו יפול אל־אדניו שאול", + "בלכתו אל־ציקלג נפלו עליו ממנשה עדנח ויוזבד וידיעאל ומיכאל ויוזבד ואליהוא וצלתי ראשי האלפים אשר למנשה", + "והמה עזרו עם־דויד על־הגדוד כי־גבורי חיל כלם ויהיו שרים בצבא", + "כי לעת־יום ביום יבאו על־דויד לעזרו עד־למחנה גדול כמחנה אלהים", + "ואלה מספרי ראשי החלוץ לצבא באו על־דויד חברונה להסב מלכות שאול אליו כפי יהוה", + "בני יהודה נשאי צנה ורמח ששת אלפים ושמונה מאות חלוצי צבא", + "מן־בני שמעון גבורי חיל לצבא שבעת אלפים ומאה", + "מן־בני הלוי ארבעת אלפים ושש מאות", + "ויהוידע הנגיד לאהרן ועמו שלשת אלפים ושבע מאות", + "וצדוק נער גבור חיל ובית־אביו שרים עשרים ושנים", + "ומן־בני בנימן אחי שאול שלשת אלפים ועד־הנה מרביתם שמרים משמרת בית שאול", + "ומן־בני אפרים עשרים אלף ושמונה מאות גבורי חיל אנשי שמות לבית אבותם", + "ומחצי מטה מנשה שמונה עשר אלף אשר נקבו בשמות לבוא להמליך את־דויד", + "ומבני יששכר יודעי בינה לעתים לדעת מה־יעשה ישראל ראשיהם מאתים וכל־אחיהם על־פיהם", + "מזבלון יוצאי צבא ערכי מלחמה בכל־כלי מלחמה חמשים אלף ולעדר בלא־לב ולב", + "ומנפתלי שרים אלף ועמהם בצנה וחנית שלשים ושבעה אלף", + "ומן־הדני ערכי מלחמה עשרים־ושמונה אלף ושש מאות", + "ומאשר יוצאי צבא לערך מלחמה ארבעים אלף", + "ומעבר לירדן מן־הראובני והגדי וחצי שבט מנשה בכל כלי צבא מלחמה מאה ועשרים אלף", + "כל־אלה אנשי מלחמה עדרי מערכה בלבב שלם באו חברונה להמליך את־דויד על־כל־ישראל וגם כל־שרית ישראל לב אחד להמליך את־דויד", + "ויהיו־שם עם־דויד ימים שלושה אכלים ושותים כי־הכינו להם אחיהם", + "וגם הקרובים־אליהם עד־יששכר וזבלון ונפתלי מביאים לחם בחמורים ובגמלים ובפרדים ובבקר מאכל קמח דבלים וצמוקים ויין־ושמן ובקר וצאן לרב כי שמחה בישראל" + ], + [ + "ויועץ דויד עם־שרי האלפים והמאות לכל־נגיד", + "ויאמר דויד לכל קהל ישראל אם־עליכם טוב ומן־יהוה אלהינו נפרצה נשלחה על־אחינו הנשארים בכל ארצות ישראל ועמהם הכהנים והלוים בערי מגרשיהם ויקבצו אלינו", + "ונסבה את־ארון אלהינו אלינו כי־לא דרשנהו בימי שאול", + "ויאמרו כל־הקהל לעשות כן כי־ישר הדבר בעיני כל־העם", + "ויקהל דויד את־כל־ישראל מן־שיחור מצרים ועד־לבוא חמת להביא את־ארון האלהים מקרית יערים", + "ויעל דויד וכל־ישראל בעלתה אל־קרית יערים אשר ליהודה להעלות משם את ארון האלהים יהוה יושב הכרובים אשר־נקרא שם", + "וירכיבו את־ארון האלהים על־עגלה חדשה מבית אבינדב ועזא ואחיו נהגים בעגלה", + "ודויד וכל־ישראל משחקים לפני האלהים בכל־עז ובשירים ובכנרות ובנבלים ובתפים ובמצלתים ובחצצרות", + "ויבאו עד־גרן כידן וישלח עזא את־ידו לאחז את־הארון כי שמטו הבקר", + "ויחר־אף יהוה בעזא ויכהו על אשר־שלח ידו על־הארון וימת שם לפני אלהים", + "ויחר לדויד כי־פרץ יהוה פרץ בעזא ויקרא למקום ההוא פרץ עזא עד היום הזה", + "ויירא דויד את־האלהים ביום ההוא לאמר היך אביא אלי את ארון האלהים", + "ולא־הסיר דויד את־הארון אליו אל־עיר דויד ויטהו אל־בית עבד־אדם הגתי", + "וישב ארון האלהים עם־בית עבד אדם בביתו שלשה חדשים ויברך יהוה את־בית עבד־אדם ואת־כל־אשר־לו" + ], + [ + "וישלח חירם [חורם] מלך־צר מלאכים אל־דויד ועצי ארזים וחרשי קיר וחרשי עצים לבנות לו בית", + "וידע דויד כי־הכינו יהוה למלך על־ישראל כי־נשאת למעלה מלכותו בעבור עמו ישראל", + "ויקח דויד עוד נשים בירושלם ויולד דויד עוד בנים ובנות", + "ואלה שמות הילודים אשר היו־לו בירושלם שמוע ושובב נתן ושלמה", + "ויבחר ואלישוע ואלפלט", + "ונגה ונפג ויפיע", + "ואלישמע ובעלידע ואליפלט", + "וישמעו פלשתים כי־נמשח דויד למלך על־כל־ישראל ויעלו כל־פלשתים לבקש את־דויד וישמע דויד ויצא לפניהם", + "ופלשתים באו ויפשטו בעמק רפאים", + "וישאל דויד באלהים לאמר האעלה על־פלשתיים [פלשתים] ונתתם בידי ויאמר לו יהוה עלה ונתתים בידך", + "ויעלו בבעל־פרצים ויכם שם דויד ויאמר דויד פרץ האלהים את־אויבי בידי כפרץ מים על־כן קראו שם־המקום ההוא בעל פרצים", + "ויעזבו־שם את־אלהיהם ויאמר דויד וישרפו באש", + "ויסיפו עוד פלשתים ויפשטו בעמק", + "וישאל עוד דויד באלהים ויאמר לו האלהים לא תעלה אחריהם הסב מעליהם ובאת להם ממול הבכאים", + "ויהי כשמעך את־קול הצעדה בראשי הבכאים אז תצא במלחמה כי־יצא האלהים לפניך להכות את־מחנה פלשתים", + "ויעש דויד כאשר צוהו האלהים ויכו את־מחנה פלשתים מגבעון ועד־גזרה", + "ויצא שם־דויד בכל־הארצות ויהוה נתן את־פחדו על־כל־הגוים" + ], + [ + "ויעש־לו בתים בעיר דויד ויכן מקום לארון האלהים ויט־לו אהל", + "אז אמר דויד לא לשאת את־ארון האלהים כי אם־הלוים כי־בם בחר יהוה לשאת את־ארון יהוה ולשרתו עד־עולם", + "ויקהל דויד את־כל־ישראל אל־ירושלם להעלות את־ארון יהוה אל־מקומו אשר־הכין לו", + "ויאסף דויד את־בני אהרן ואת־הלוים", + "לבני קהת אוריאל השר ואחיו מאה ועשרים", + "לבני מררי עשיה השר ואחיו מאתים ועשרים", + "לבני גרשום יואל השר ואחיו מאה ושלשים", + "לבני אליצפן שמעיה השר ואחיו מאתים", + "לבני חברון אליאל השר ואחיו שמונים", + "לבני עזיאל עמינדב השר ואחיו מאה ושנים עשר", + "ויקרא דויד לצדוק ולאביתר הכהנים וללוים לאוריאל עשיה ויואל שמעיה ואליאל ועמינדב", + "ויאמר להם אתם ראשי האבות ללוים התקדשו אתם ואחיכם והעליתם את ארון יהוה אלהי ישראל אל־הכינותי לו", + "כי למבראשונה לא אתם פרץ יהוה אלהינו בנו כי־לא דרשנהו כמשפט", + "ויתקדשו הכהנים והלוים להעלות את־ארון יהוה אלהי ישראל", + "וישאו בני־הלוים את ארון האלהים כאשר צוה משה כדבר יהוה בכתפם במטות עליהם", + "ויאמר דויד לשרי הלוים להעמיד את־אחיהם המשררים בכלי־שיר נבלים וכנרות ומצלתים משמיעים להרים־בקול לשמחה", + "ויעמידו הלוים את הימן בן־יואל ומן־אחיו אסף בן־ברכיהו ומן־בני מררי אחיהם איתן בן־קושיהו", + "ועמהם אחיהם המשנים זכריהו בן ויעזיאל ושמירמות ויחיאל ועני אליאב ובניהו ומעשיהו ומתתיהו ואליפלהו ומקניהו ועבד אדם ויעיאל השערים", + "והמשררים הימן אסף ואיתן במצלתים נחשת להשמיע", + "וזכריה ועזיאל ושמירמות ויחיאל ועני ואליאב ומעשיהו ובניהו בנבלים על־עלמות", + "ומתתיהו ואליפלהו ומקניהו ועבד אדם ויעיאל ועזזיהו בכנרות על־השמינית לנצח", + "וכנניהו שר־הלוים במשא יסר במשא כי מבין הוא", + "וברכיה ואלקנה שערים לארון", + "ושבניהו ויושפט ונתנאל ועמשי וזכריהו ובניהו ואליעזר הכהנים מחצצרים [מחצרים] בחצצרות לפני ארון האלהים ועבד אדם ויחיה שערים לארון", + "ויהי דויד וזקני ישראל ושרי האלפים ההלכים להעלות את־ארון ברית־יהוה מן־בית עבד־אדם בשמחה", + "ויהי בעזר האלהים את־הלוים נשאי ארון ברית־יהוה ויזבחו שבעה־פרים ושבעה אילים", + "ודויד מכרבל במעיל בוץ וכל־הלוים הנשאים את־הארון והמשררים וכנניה השר המשא המשררים ועל־דויד אפוד בד", + "וכל־ישראל מעלים את־ארון ברית־יהוה בתרועה ובקול שופר ובחצצרות ובמצלתים משמעים בנבלים וכנרות", + "ויהי ארון ברית יהוה בא עד־עיר דויד ומיכל בת־שאול נשקפה בעד החלון ותרא את־המלך דויד מרקד ומשחק ותבז לו בלבה" + ], + [ + "ויביאו את־ארון האלהים ויציגו אתו בתוך האהל אשר נטה־לו דויד ויקריבו עלות ושלמים לפני האלהים", + "ויכל דויד מהעלות העלה והשלמים ויברך את־העם בשם יהוה", + "ויחלק לכל־איש ישראל מאיש ועד־אשה לאיש ככר־לחם ואשפר ואשישה", + "ויתן לפני ארון יהוה מן־הלוים משרתים ולהזכיר ולהודות ולהלל ליהוה אלהי ישראל", + "אסף הראש ומשנהו זכריה יעיאל ושמירמות ויחיאל ומתתיה ואליאב ובניהו ועבד אדם ויעיאל בכלי נבלים ובכנרות ואסף במצלתים משמיע", + "ובניהו ויחזיאל הכהנים בחצצרות תמיד לפני ארון ברית־האלהים", + "ביום ההוא אז נתן דויד בראש להדות ליהוה ביד־אסף ואחיו", + "הודו ליהוה קראו בשמו הודיעו בעמים עלילתיו", + "שירו לו זמרו־לו שיחו בכל־נפלאתיו", + "התהללו בשם קדשו ישמח לב מבקשי יהוה", + "דרשו יהוה ועזו בקשו פניו תמיד", + "זכרו נפלאתיו אשר עשה מפתיו ומשפטי־פיהו", + "זרע ישראל עבדו בני יעקב בחיריו", + "הוא יהוה אלהינו בכל־הארץ משפטיו", + "זכרו לעולם בריתו דבר צוה לאלף דור", + "אשר כרת את־אברהם ושבועתו ליצחק", + "ויעמידה ליעקב לחק לישראל ברית עולם", + "לאמר לך אתן ארץ־כנען חבל נחלתכם", + "בהיותכם מתי מספר כמעט וגרים בה", + "ויתהלכו מגוי אל־גוי ומממלכה אל־עם אחר", + "לא־הניח לאיש לעשקם ויוכח עליהם מלכים", + "אל־תגעו במשיחי ובנביאי אל־תרעו", + "שירו ליהוה כל־הארץ בשרו מיום־אל־יום ישועתו", + "ספרו בגוים את־כבודו בכל־העמים נפלאתיו", + "כי גדול יהוה ומהלל מאד ונורא הוא על־כל־אלהים", + "כי כל־אלהי העמים אלילים ויהוה שמים עשה", + "הוד והדר לפניו עז וחדוה במקמו", + "הבו ליהוה משפחות עמים הבו ליהוה כבוד ועז", + "הבו ליהוה כבוד שמו שאו מנחה ובאו לפניו השתחוו ליהוה בהדרת־קדש", + "חילו מלפניו כל־הארץ אף־תכון תבל בל־תמוט", + "ישמחו השמים ותגל הארץ ויאמרו בגוים יהוה מלך", + "ירעם הים ומלואו יעלץ השדה וכל־אשר־בו", + "אז ירננו עצי היער מלפני יהוה כי־בא לשפוט את־הארץ", + "הודו ליהוה כי טוב כי לעולם חסדו", + "ואמרו הושיענו אלהי ישענו וקבצנו והצילנו מן־הגוים להדות לשם קדשך להשתבח בתהלתך", + "ברוך יהוה אלהי ישראל מן־העולם ועד העלם ויאמרו כל־העם אמן והלל ליהוה", + "ויעזב־שם לפני ארון ברית־יהוה לאסף ולאחיו לשרת לפני הארון תמיד לדבר־יום ביומו", + "ועבד אדם ואחיהם ששים ושמונה ועבד אדם בן־ידיתון וחסה לשערים", + "ואת צדוק הכהן ואחיו הכהנים לפני משכן יהוה בבמה אשר בגבעון", + "להעלות עלות ליהוה על־מזבח העלה תמיד לבקר ולערב ולכל־הכתוב בתורת יהוה אשר צוה על־ישראל", + "ועמהם הימן וידותון ושאר הברורים אשר נקבו בשמות להדות ליהוה כי לעולם חסדו", + "ועמהם הימן וידותון חצצרות ומצלתים למשמיעים וכלי שיר האלהים ובני ידותון לשער", + "וילכו כל־העם איש לביתו ויסב דויד לברך את־ביתו" + ], + [ + "ויהי כאשר ישב דויד בביתו ויאמר דויד אל־נתן הנביא הנה אנכי יושב בבית הארזים וארון ברית־יהוה תחת יריעות", + "ויאמר נתן אל־דויד כל אשר בלבבך עשה כי האלהים עמך", + "ויהי בלילה ההוא ויהי דבר־אלהים אל־נתן לאמר", + "לך ואמרת אל־דויד עבדי כה אמר יהוה לא אתה תבנה־לי הבית לשבת", + "כי לא ישבתי בבית מן־היום אשר העליתי את־ישראל עד היום הזה ואהיה מאהל אל־אהל וממשכן", + "בכל אשר־התהלכתי בכל־ישראל הדבר דברתי את־אחד שפטי ישראל אשר צויתי לרעות את־עמי לאמר למה לא־בניתם לי בית ארזים", + "ועתה כה־תאמר לעבדי לדויד כה אמר יהוה צבאות אני לקחתיך מן־הנוה מן־אחרי הצאן להיות נגיד על עמי ישראל", + "ואהיה עמך בכל אשר הלכת ואכרית את־כל־אויביך מפניך ועשיתי לך שם כשם הגדולים אשר בארץ", + "ושמתי מקום לעמי ישראל ונטעתיהו ושכן תחתיו ולא ירגז עוד ולא־יוסיפו בני־עולה לבלתו כאשר בראשונה", + "ולמימים אשר צויתי שפטים על־עמי ישראל והכנעתי את־כל־אויביך ואגד לך ובית יבנה־לך יהוה", + "והיה כי־מלאו ימיך ללכת עם־אבתיך והקימותי את־זרעך אחריך אשר יהיה מבניך והכינותי את־מלכותו", + "הוא יבנה־לי בית וכננתי את־כסאו עד־עולם", + "אני אהיה־לו לאב והוא יהיה־לי לבן וחסדי לא־אסיר מעמו כאשר הסירותי מאשר היה לפניך", + "והעמדתיהו בביתי ובמלכותי עד־העולם וכסאו יהיה נכון עד־עולם", + "ככל הדברים האלה וככל החזון הזה כן דבר נתן אל־דויד", + "ויבא המלך דויד וישב לפני יהוה ויאמר מי־אני יהוה אלהים ומי ביתי כי הביאתני עד־הלם", + "ותקטן זאת בעיניך אלהים ותדבר על־בית־עבדך למרחוק וראיתני כתור האדם המעלה יהוה אלהים", + "מה־יוסיף עוד דויד אליך לכבוד את־עבדך ואתה את־עבדך ידעת", + "יהוה בעבור עבדך וכלבך עשית את כל־הגדולה הזאת להדיע את־כל־הגדלות", + "יהוה אין כמוך ואין אלהים זולתך בכל אשר־שמענו באזנינו", + "ומי כעמך ישראל גוי אחד בארץ אשר הלך האלהים לפדות לו עם לשום לך שם גדלות ונראות לגרש מפני עמך אשר־פדית ממצרים גוים", + "ותתן את־עמך ישראל לך לעם עד־עולם ואתה יהוה היית להם לאלהים", + "ועתה יהוה הדבר אשר דברת על־עבדך ועל־ביתו יאמן עד־עולם ועשה כאשר דברת", + "ויאמן ויגדל שמך עד־עולם לאמר יהוה צבאות אלהי ישראל אלהים לישראל ובית־דויד עבדך נכון לפניך", + "כי אתה אלהי גלית את־אזן עבדך לבנות לו בית על־כן מצא עבדך להתפלל לפניך", + "ועתה יהוה אתה־הוא האלהים ותדבר על־עבדך הטובה הזאת", + "ועתה הואלת לברך את־בית עבדך להיות לעולם לפניך כי־אתה יהוה ברכת ומברך לעולם" + ], + [ + "ויהי אחרי־כן ויך דויד את־פלשתים ויכניעם ויקח את־גת ובנתיה מיד פלשתים", + "ויך את־מואב ויהיו מואב עבדים לדויד נשאי מנחה", + "ויך דויד את־הדדעזר מלך־צובה חמתה בלכתו להציב ידו בנהר־פרת", + "וילכד דויד ממנו אלף רכב ושבעת אלפים פרשים ועשרים אלף איש רגלי ויעקר דויד את־כל־הרכב ויותר ממנו מאה רכב", + "ויבא ארם דרמשק לעזור להדדעזר מלך צובה ויך דויד בארם עשרים־ושנים אלף איש", + "וישם דויד בארם דרמשק ויהי ארם לדויד עבדים נשאי מנחה ויושע יהוה לדויד בכל אשר הלך", + "ויקח דויד את שלטי הזהב אשר היו על עבדי הדדעזר ויביאם ירושלם", + "ומטבחת ומכון ערי הדדעזר לקח דויד נחשת רבה מאד בה עשה שלמה את־ים הנחשת ואת־העמודים ואת כלי הנחשת", + "וישמע תעו מלך חמת כי הכה דויד את־כל־חיל הדדעזר מלך־צובה", + "וישלח את־הדורם־בנו אל־המלך־דויד לשאול־[לשאל־] לו לשלום ולברכו על אשר נלחם בהדדעזר ויכהו כי־איש מלחמות תעו היה הדדעזר וכל כלי זהב וכסף ונחשת", + "גם־אתם הקדיש המלך דויד ליהוה עם־הכסף והזהב אשר נשא מכל־הגוים מאדום וממואב ומבני עמון ומפלשתים ומעמלק", + "ואבשי בן־צרויה הכה את־אדום בגיא המלח שמונה עשר אלף", + "וישם באדום נציבים ויהיו כל־אדום עבדים לדויד ויושע יהוה את־דויד בכל אשר הלך", + "וימלך דויד על־כל־ישראל ויהי עשה משפט וצדקה לכל־עמו", + "ויואב בן־צרויה על־הצבא ויהושפט בן־אחילוד מזכיר", + "וצדוק בן־אחיטוב ואבימלך בן־אביתר כהנים ושושא סופר", + "ובניהו בן־יהוידע על־הכרתי והפלתי ובני־דויד הראשנים ליד המלך" + ], + [ + "ויהי אחרי־כן וימת נחש מלך בני־עמון וימלך בנו תחתיו", + "ויאמר דויד אעשה־חסד עם־חנון בן־נחש כי־עשה אביו עמי חסד וישלח דויד מלאכים לנחמו על־אביו ויבאו עבדי דויד אל־ארץ בני־עמון אל־חנון לנחמו", + "ויאמרו שרי בני־עמון לחנון המכבד דויד את־אביך בעיניך כי־שלח לך מנחמים הלא בעבור לחקר ולהפך ולרגל הארץ באו עבדיו אליך", + "ויקח חנון את־עבדי דויד ויגלחם ויכרת את־מדויהם בחצי עד־המפשעה וישלחם", + "וילכו ויגידו לדויד על־האנשים וישלח לקראתם כי־היו האנשים נכלמים מאד ויאמר המלך שבו בירחו עד אשר־יצמח זקנכם ושבתם", + "ויראו בני עמון כי התבאשו עם־דויד וישלח חנון ובני עמון אלף ככר־כסף לשכר להם מן־ארם נהרים ומן־ארם מעכה ומצובה רכב ופרשים", + "וישכרו להם שנים ושלשים אלף רכב ואת־מלך מעכה ואת־עמו ויבאו ויחנו לפני מידבא ובני עמון נאספו מעריהם ויבאו למלחמה", + "וישמע דויד וישלח את־יואב ואת כל־צבא הגבורים", + "ויצאו בני עמון ויערכו מלחמה פתח העיר והמלכים אשר־באו לבדם בשדה", + "וירא יואב כי־היתה פני־המלחמה אליו פנים ואחור ויבחר מכל־בחור בישראל ויערך לקראת ארם", + "ואת יתר העם נתן ביד אבשי אחיו ויערכו לקראת בני עמון", + "ויאמר אם־תחזק ממני ארם והיית לי לתשועה ואם־בני עמון יחזקו ממך והושעתיך", + "חזק ונתחזקה בעד־עמנו ובעד ערי אלהינו ויהוה הטוב בעיניו יעשה", + "ויגש יואב והעם אשר־עמו לפני ארם למלחמה וינוסו מפניו", + "ובני עמון ראו כי־נס ארם וינוסו גם־הם מפני אבשי אחיו ויבאו העירה ויבא יואב ירושלם", + "וירא ארם כי נגפו לפני ישראל וישלחו מלאכים ויוציאו את־ארם אשר מעבר הנהר ושופך שר־צבא הדדעזר לפניהם", + "ויגד לדויד ויאסף את־כל־ישראל ויעבר הירדן ויבא אלהם ויערך אלהם ויערך דויד לקראת ארם מלחמה וילחמו עמו", + "וינס ארם מלפני ישראל ויהרג דויד מארם שבעת אלפים רכב וארבעים אלף איש רגלי ואת שופך שר־הצבא המית", + "ויראו עבדי הדדעזר כי נגפו לפני ישראל וישלימו עם־דויד ויעבדהו ולא־אבה ארם להושיע את־בני־עמון עוד" + ], + [ + "ויהי לעת תשובת השנה לעת צאת המלכים וינהג יואב את־חיל הצבא וישחת את־ארץ בני־עמון ויבא ויצר את־רבה ודויד ישב בירושלם ויך יואב את־רבה ויהרסה", + "ויקח דויד את־עטרת־מלכם מעל ראשו וימצאה משקל ככר־זהב ובה אבן יקרה ותהי על־ראש דויד ושלל העיר הוציא הרבה מאד", + "ואת־העם אשר־בה הוציא וישר במגרה ובחריצי הברזל ובמגרות וכן יעשה דויד לכל ערי בני־עמון וישב דויד וכל־העם ירושלם", + "ויהי אחריכן ותעמד מלחמה בגזר עם־פלשתים אז הכה סבכי החשתי את־ספי מילדי הרפאים ויכנעו", + "ותהי־עוד מלחמה את־פלשתים ויך אלחנן בן־יעור [יעיר] את־לחמי אחי גלית הגתי ועץ חניתו כמנור ארגים", + "ותהי־עוד מלחמה בגת ויהי איש מדה ואצבעתיו שש־ושש עשרים וארבע וגם־הוא נולד להרפא", + "ויחרף את־ישראל ויכהו יהונתן בן־שמעא אחי דויד", + "אל נולדו להרפא בגת ויפלו ביד־דויד וביד־עבדיו" + ], + [ + "ויעמד שטן על־ישראל ויסת את־דויד למנות את־ישראל", + "ויאמר דויד אל־יואב ואל־שרי העם לכו ספרו את־ישראל מבאר שבע ועד־דן והביאו אלי ואדעה את־מספרם", + "ויאמר יואב יוסף יהוה על־עמו כהם מאה פעמים הלא אדני המלך כלם לאדני לעבדים למה יבקש זאת אדני למה יהיה לאשמה לישראל", + "ודבר־המלך חזק על־יואב ויצא יואב ויתהלך בכל־ישראל ויבא ירושלם", + "ויתן יואב את־מספר מפקד־העם אל־דויד ויהי כל־ישראל אלף אלפים ומאה אלף איש שלף חרב ויהודה ארבע מאות ושבעים אלף איש שלף חרב", + "ולוי ובנימן לא פקד בתוכם כי־נתעב דבר־המלך את־יואב", + "וירע בעיני האלהים על־הדבר הזה ויך את־ישראל", + "ויאמר דויד אל־האלהים חטאתי מאד אשר עשיתי את־הדבר הזה ועתה העבר־נא את־עוון עבדך כי נסכלתי מאד", + "וידבר יהוה אל־גד חזה דויד לאמר", + "לך ודברת אל־דויד לאמר כה אמר יהוה שלוש אני נטה עליך בחר־לך אחת מהנה ואעשה־לך", + "ויבא גד אל־דויד ויאמר לו כה־אמר יהוה קבל־לך", + "אם־שלוש שנים רעב ואם־שלשה חדשים נספה מפני־צריך וחרב אויבך למשגת ואם־שלשת ימים חרב יהוה ודבר בארץ ומלאך יהוה משחית בכל־גבול ישראל ועתה ראה מה־אשיב את־שלחי דבר", + "ויאמר דויד אל־גד צר־לי מאד אפלה־נא ביד־יהוה כי־רבים רחמיו מאד וביד־אדם אל־אפל", + "ויתן יהוה דבר בישראל ויפל מישראל שבעים אלף איש", + "וישלח האלהים מלאך לירושלם להשחיתה וכהשחית ראה יהוה וינחם על־הרעה ויאמר למלאך המשחית רב עתה הרף ידך ומלאך יהוה עמד עם־גרן ארנן היבוסי", + "וישא דויד את־עיניו וירא את־מלאך יהוה עמד בין הארץ ובין השמים וחרבו שלופה בידו נטויה על־ירושלם ויפל דויד והזקנים מכסים בשקים על־פניהם", + "ויאמר דויד אל־האלהים הלא אני אמרתי למנות בעם ואני־הוא אשר־חטאתי והרע הרעותי ואלה הצאן מה עשו יהוה אלהי תהי נא ידך בי ובבית אבי ובעמך לא למגפה", + "ומלאך יהוה אמר אל־גד לאמר לדויד כי יעלה דויד להקים מזבח ליהוה בגרן ארנן היבסי", + "ויעל דויד בדבר־גד אשר דבר בשם יהוה", + "וישב ארנן וירא את־המלאך וארבעת בניו עמו מתחבאים וארנן דש חטים", + "ויבא דויד עד־ארנן ויבט ארנן וירא את־דויד ויצא מן־הגרן וישתחו לדויד אפים ארצה", + "ויאמר דויד אל־ארנן תנה־לי מקום הגרן ואבנה־בו מזבח ליהוה בכסף מלא תנהו לי ותעצר המגפה מעל העם", + "ויאמר ארנן אל־דויד קח־לך ויעש אדני המלך הטוב בעיניו ראה נתתי הבקר לעלות והמורגים לעצים והחטים למנחה הכל נתתי", + "ויאמר המלך דויד לארנן לא כי־קנה אקנה בכסף מלא כי לא־אשא אשר־לך ליהוה והעלות עולה חנם", + "ויתן דויד לארנן במקום שקלי זהב משקל שש מאות", + "ויבן שם דויד מזבח ליהוה ויעל עלות ושלמים ויקרא אל־יהוה ויענהו באש מן־השמים על מזבח העלה", + "ויאמר יהוה למלאך וישב חרבו אל־נדנה", + "בעת ההיא בראות דויד כי־ענהו יהוה בגרן ארנן היבוסי ויזבח שם", + "ומשכן יהוה אשר־עשה משה במדבר ומזבח העולה בעת ההיא בבמה בגבעון", + "ולא־יכל דויד ללכת לפניו לדרש אלהים כי נבעת מפני חרב מלאך יהוה" + ], + [ + "ויאמר דויד זה הוא בית יהוה האלהים וזה־מזבח לעלה לישראל", + "ויאמר דויד לכנוס את־הגרים אשר בארץ ישראל ויעמד חצבים לחצוב אבני גזית לבנות בית האלהים", + "וברזל לרב למסמרים לדלתות השערים ולמחברות הכין דויד ונחשת לרב אין משקל", + "ועצי ארזים לאין מספר כי הביאו הצידנים והצרים עצי ארזים לרב לדויד", + "ויאמר דויד שלמה בני נער ורך והבית לבנות ליהוה להגדיל למעלה לשם ולתפארת לכל־הארצות אכינה נא לו ויכן דויד לרב לפני מותו", + "ויקרא לשלמה בנו ויצוהו לבנות בית ליהוה אלהי ישראל", + "ויאמר דויד לשלמה בנו [בני] אני היה עם־לבבי לבנות בית לשם יהוה אלהי", + "ויהי עלי דבר־יהוה לאמר דם לרב שפכת ומלחמות גדלות עשית לא־תבנה בית לשמי כי דמים רבים שפכת ארצה לפני", + "הנה־בן נולד לך הוא יהיה איש מנוחה והנחותי לו מכל־אויביו מסביב כי שלמה יהיה שמו ושלום ושקט אתן על־ישראל בימיו", + "הוא־יבנה בית לשמי והוא יהיה־לי לבן ואני־לו לאב והכינותי כסא מלכותו על־ישראל עד־עולם", + "עתה בני יהי יהוה עמך והצלחת ובנית בית יהוה אלהיך כאשר דבר עליך", + "אך יתן־לך יהוה שכל ובינה ויצוך על־ישראל ולשמור את־תורת יהוה אלהיך", + "אז תצליח אם־תשמור לעשות את־החקים ואת־המשפטים אשר צוה יהוה את־משה על־ישראל חזק ואמץ אל־תירא ואל־תחת", + "והנה בעניי הכינותי לבית־יהוה זהב ככרים מאה־אלף וכסף אלף אלפים ככרים ולנחשת ולברזל אין משקל כי לרב היה ועצים ואבנים הכינותי ועליהם תוסיף", + "ועמך לרב עשי מלאכה חצבים וחרשי אבן ועץ וכל־חכם בכל־מלאכה", + "לזהב לכסף ולנחשת ולברזל אין מספר קום ועשה ויהי יהוה עמך", + "ויצו דויד לכל־שרי ישראל לעזר לשלמה בנו", + "הלא יהוה אלהיכם עמכם והניח לכם מסביב כי נתן בידי את ישבי הארץ ונכבשה הארץ לפני יהוה ולפני עמו", + "עתה תנו לבבכם ונפשכם לדרוש ליהוה אלהיכם וקומו ובנו את־מקדש יהוה האלהים להביא את־ארון ברית־יהוה וכלי קדש האלהים לבית הנבנה לשם־יהוה" + ], + [ + "ודויד זקן ושבע ימים וימלך את־שלמה בנו על־ישראל", + "ויאסף את־כל־שרי ישראל והכהנים והלוים", + "ויספרו הלוים מבן שלשים שנה ומעלה ויהי מספרם לגלגלתם לגברים שלשים ושמונה אלף", + "מאלה לנצח על־מלאכת בית־יהוה עשרים וארבעה אלף ושטרים ושפטים ששת אלפים", + "וארבעת אלפים שערים וארבעת אלפים מהללים ליהוה בכלים אשר עשיתי להלל", + "ויחלקם דויד מחלקות לבני לוי לגרשון קהת ומררי", + "לגרשני לעדן ושמעי", + "בני לעדן הראש יחיאל וזתם ויואל שלשה", + "בני שמעי שלמות [שלומית] וחזיאל והרן שלשה אלה ראשי האבות ללעדן", + "ובני שמעי יחת זינא ויעוש ובריעה אלה בני־שמעי ארבעה", + "ויהי־יחת הראש וזיזה השני ויעוש ובריעה לא־הרבו בנים ויהיו לבית אב לפקדה אחת", + "בני קהת עמרם יצהר חברון ועזיאל ארבעה", + "בני עמרם אהרן ומשה ויבדל אהרן להקדישו קדש קדשים הוא־ובניו עד־עולם להקטיר לפני יהוה לשרתו ולברך בשמו עד־עולם", + "ומשה איש האלהים בניו יקראו על־שבט הלוי", + "בני משה גרשם ואליעזר", + "בני גרשום שבואל הראש", + "ויהיו בני־אליעזר רחביה הראש ולא־היה לאליעזר בנים אחרים ובני רחביה רבו למעלה", + "בני יצהר שלמית הראש", + "בני חברון יריהו הראש אמריה השני יחזיאל השלישי ויקמעם הרביעי", + "בני עזיאל מיכה הראש וישיה השני", + "בני מררי מחלי ומושי בני מחלי אלעזר וקיש", + "וימת אלעזר ולא־היו לו בנים כי אם־בנות וישאום בני־קיש אחיהם", + "בני מושי מחלי ועדר וירמות שלשה", + "אלה בני־לוי לבית אבתיהם ראשי האבות לפקודיהם במספר שמות לגלגלתם עשה המלאכה לעבדת בית יהוה מבן עשרים שנה ומעלה", + "כי אמר דויד הניח יהוה אלהי־ישראל לעמו וישכן בירושלם עד־לעולם", + "וגם ללוים אין־לשאת את־המשכן ואת־כל־כליו לעבדתו", + "כי בדברי דויד האחרנים המה מספר בני־לוי מבן עשרים שנה ולמעלה", + "כי מעמדם ליד־בני אהרן לעבדת בית יהוה על־החצרות ועל־הלשכות ועל־טהרת לכל־קדש ומעשה עבדת בית האלהים", + "וללחם המערכת ולסלת למנחה ולרקיקי המצות ולמחבת ולמרבכת ולכל־משורה ומדה", + "ולעמד בבקר בבקר להדות ולהלל ליהוה וכן לערב", + "ולכל העלות עלות ליהוה לשבתות לחדשים ולמעדים במספר כמשפט עליהם תמיד לפני יהוה", + "ושמרו את־משמרת אהל־מועד ואת משמרת הקדש ומשמרת בני אהרן אחיהם לעבדת בית יהוה" + ], + [ + "ולבני אהרן מחלקותם בני אהרן נדב ואביהוא אלעזר ואיתמר", + "וימת נדב ואביהוא לפני אביהם ובנים לא־היו להם ויכהנו אלעזר ואיתמר", + "ויחלקם דויד וצדוק מן־בני אלעזר ואחימלך מן־בני איתמר לפקדתם בעבדתם", + "וימצאו בני־אלעזר רבים לראשי הגברים מן־בני איתמר ויחלקום לבני אלעזר ראשים לבית־אבות ששה עשר ולבני איתמר לבית אבותם שמונה", + "ויחלקום בגורלות אלה עם־אלה כי־היו שרי־קדש ושרי האלהים מבני אלעזר ובבני איתמר", + "ויכתבם שמעיה בן־נתנאל הסופר מן־הלוי לפני המלך והשרים וצדוק הכהן ואחימלך בן־אביתר וראשי האבות לכהנים וללוים בית־אב אחד אחז לאלעזר ואחז אחז לאיתמר", + "ויצא הגורל הראשון ליהויריב לידעיה השני", + "לחרם השלישי לשערים הרבעי", + "למלכיה החמישי למימן הששי", + "להקוץ השבעי לאביה השמיני", + "לישוע התשעי לשכניהו העשרי", + "לאלישיב עשתי עשר ליקים שנים עשר", + "לחפה שלשה עשר לישבאב ארבעה עשר", + "לבלגה חמשה עשר לאמר ששה עשר", + "לחזיר שבעה עשר להפצץ שמונה עשר", + "לפתחיה תשעה עשר ליחזקאל העשרים", + "ליכין אחד ועשרים לגמול שנים ועשרים", + "לדליהו שלשה ועשרים למעזיהו ארבעה ועשרים", + "אלה פקדתם לעבדתם לבוא לבית־יהוה כמשפטם ביד אהרן אביהם כאשר צוהו יהוה אלהי ישראל", + "ולבני לוי הנותרים לבני עמרם שובאל לבני שובאל יחדיהו", + "לרחביהו לבני רחביהו הראש ישיה", + "ליצהרי שלמות לבני שלמות יחת", + "ובני יריהו אמריהו השני יחזיאל השלישי יקמעם הרביעי", + "בני עזיאל מיכה לבני מיכה שמור [שמיר]", + "אחי מיכה ישיה לבני ישיה זכריהו", + "בני מררי מחלי ומושי בני יעזיהו בנו", + "בני מררי ליעזיהו בנו ושהם וזכור ועברי", + "למחלי אלעזר ולא־היה לו בנים", + "לקיש בני־קיש ירחמאל", + "ובני מושי מחלי ועדר וירימות אלה בני הלוים לבית אבתיהם", + "ויפילו גם־הם גורלות לעמת אחיהם בני־אהרן לפני דויד המלך וצדוק ואחימלך וראשי האבות לכהנים וללוים אבות הראש לעמת אחיו הקטן" + ], + [ + "ויבדל דויד ושרי הצבא לעבדה לבני אסף והימן וידותון הנביאים [הנבאים] בכנרות בנבלים ובמצלתים ויהי מספרם אנשי מלאכה לעבדתם", + "לבני אסף זכור ויוסף ונתניה ואשראלה בני אסף על יד־אסף הנבא על־ידי המלך", + "לידותון בני ידותון גדליהו וצרי וישעיהו חשביהו ומתתיהו ששה על ידי אביהם ידותון בכנור הנבא על־הדות והלל ליהוה", + "להימן בני הימן בקיהו מתניהו עזיאל שבואל וירימות חנניה חנני אליאתה גדלתי ורממתי עזר ישבקשה מלותי הותיר מחזיאות", + "כל־אלה בנים להימן חזה המלך בדברי האלהים להרים קרן ויתן האלהים להימן בנים ארבעה עשר ובנות שלוש", + "כל־אלה על־ידי אביהם בשיר בית יהוה במצלתים נבלים וכנרות לעבדת בית האלהים על ידי המלך אסף וידותון והימן", + "ויהי מספרם עם־אחיהם מלמדי־שיר ליהוה כל־המבין מאתים שמונים ושמונה", + "ויפילו גורלות משמרת לעמת כקטן כגדול מבין עם־תלמיד", + "ויצא הגורל הראשון לאסף ליוסף גדליהו השני הוא־ואחיו ובניו שנים עשר", + "השלשי זכור בניו ואחיו שנים עשר", + "הרביעי ליצרי בניו ואחיו שנים עשר", + "החמישי נתניהו בניו ואחיו שנים עשר", + "הששי בקיהו בניו ואחיו שנים עשר", + "השבעי ישראלה בניו ואחיו שנים עשר", + "השמיני ישעיהו בניו ואחיו שנים עשר", + "התשיעי מתניהו בניו ואחיו שנים עשר", + "העשירי שמעי בניו ואחיו שנים עשר", + "עשתי־עשר עזראל בניו ואחיו שנים עשר", + "השנים עשר לחשביה בניו ואחיו שנים עשר", + "לשלשה עשר שובאל בניו ואחיו שנים עשר", + "לארבעה עשר מתתיהו בניו ואחיו שנים עשר", + "לחמשה עשר לירמות בניו ואחיו שנים עשר", + "לששה עשר לחנניהו בניו ואחיו שנים עשר", + "לשבעה עשר לישבקשה בניו ואחיו שנים עשר", + "לשמונה עשר לחנני בניו ואחיו שנים עשר", + "לתשעה עשר למלותי בניו ואחיו שנים עשר", + "לעשרים לאליתה בניו ואחיו שנים עשר", + "לאחד ועשרים להותיר בניו ואחיו שנים עשר", + "לשנים ועשרים לגדלתי בניו ואחיו שנים עשר", + "לשלשה ועשרים למחזיאות בניו ואחיו שנים עשר", + "לארבעה ועשרים לרוממתי עזר בניו ואחיו שנים עשר" + ], + [ + "למחלקות לשערים לקרחים משלמיהו בן־קרא מן־בני אסף", + "ולמשלמיהו בנים זכריהו הבכור ידיעאל השני זבדיהו השלישי יתניאל הרביעי", + "עילם החמישי יהוחנן הששי אליהועיני השביעי", + "ולעבד אדם בנים שמעיה הבכור יהוזבד השני יואח השלשי ושכר הרביעי ונתנאל החמישי", + "עמיאל הששי יששכר השביעי פעלתי השמיני כי ברכו אלהים", + "ולשמעיה בנו נולד בנים הממשלים לבית אביהם כי־גבורי חיל המה", + "בני שמעיה עתני ורפאל ועובד אלזבד אחיו בני־חיל אליהו וסמכיהו", + "כל־אלה מבני עבד אדם המה ובניהם ואחיהם איש־חיל בכח לעבדה ששים ושנים לעבד אדם", + "ולמשלמיהו בנים ואחים בני־חיל שמונה עשר", + "ולחסה מן־בני־מררי בנים שמרי הראש כי לא־היה בכור וישימהו אביהו לראש", + "חלקיהו השני טבליהו השלשי זכריהו הרבעי כל־בנים ואחים לחסה שלשה עשר", + "לאלה מחלקות השערים לראשי הגברים משמרות לעמת אחיהם לשרת בבית יהוה", + "ויפילו גורלות כקטן כגדול לבית אבותם לשער ושער", + "ויפל הגורל מזרחה לשלמיהו וזכריהו בנו יועץ בשכל הפילו גורלות ויצא גורלו צפונה", + "לעבד אדם נגבה ולבניו בית האספים", + "לשפים ולחסה למערב עם שער שלכת במסלה העולה משמר לעמת משמר", + "למזרח הלוים ששה לצפונה ליום ארבעה לנגבה ליום ארבעה ולאספים שנים שנים", + "לפרבר למערב ארבעה למסלה שנים לפרבר", + "אלה מחלקות השערים לבני הקרחי ולבני מררי", + "והלוים אחיה על־אוצרות בית האלהים ולאצרות הקדשים", + "בני לעדן בני הגרשני ללעדן ראשי האבות ללעדן הגרשני יחיאלי", + "בני יחיאלי זתם ויואל אחיו על־אצרות בית יהוה", + "לעמרמי ליצהרי לחברוני לעזיאלי", + "ושבאל בן־גרשום בן־משה נגיד על־האצרות", + "ואחיו לאליעזר רחביהו בנו וישעיהו בנו וירם בנו וזכרי בנו ושלמות [ושלמית] בנו", + "הוא שלמות ואחיו על כל־אצרות הקדשים אשר הקדיש דויד המלך וראשי האבות לשרי־האלפים והמאות ושרי הצבא", + "מן־המלחמות ומן־השלל הקדישו לחזק לבית יהוה", + "וכל ההקדיש שמואל הראה ושאול בן־קיש ואבנר בן־נר ויואב בן־צרויה כל המקדיש על יד־שלמית ואחיו", + "ליצהרי כנניהו ובניו למלאכה החיצונה על־ישראל לשטרים ולשפטים", + "לחברוני חשביהו ואחיו בני־חיל אלף ושבע־מאות על פקדת ישראל מעבר לירדן מערבה לכל מלאכת יהוה ולעבדת המלך", + "לחברוני יריה הראש לחברוני לתלדתיו לאבות בשנת הארבעים למלכות דויד נדרשו וימצא בהם גבורי חיל ביעזיר גלעד", + "ואחיו בני־חיל אלפים ושבע מאות ראשי האבות ויפקידם דויד המלך על־הראובני והגדי וחצי שבט המנשי לכל־דבר האלהים ודבר המלך" + ], + [ + "ובני ישראל למספרם ראשי האבות ושרי האלפים והמאות ושטריהם המשרתים את־המלך לכל דבר המחלקות הבאה והיצאת חדש בחדש לכל חדשי השנה המחלקת האחת עשרים וארבעה אלף", + "על המחלקת הראשונה לחדש הראשון ישבעם בן־זבדיאל ועל מחלקתו עשרים וארבעה אלף", + "מן־בני־פרץ הראש לכל־שרי הצבאות לחדש הראשון", + "ועל מחלקת החדש השני דודי האחוחי ומחלקתו ומקלות הנגיד ועל מחלקתו עשרים וארבעה אלף", + "שר הצבא השלישי לחדש השלישי בניהו בן־יהוידע הכהן ראש ועל מחלקתו עשרים וארבעה אלף", + "הוא בניהו גבור השלשים ועל־השלשים ומחלקתו עמיזבד בנו", + "הרביעי לחדש הרביעי עשה־אל אחי יואב וזבדיה בנו אחריו ועל מחלקתו עשרים וארבעה אלף", + "החמישי לחדש החמישי השר שמהות היזרח ועל מחלקתו עשרים וארבעה אלף", + "הששי לחדש הששי עירא בן־עקש התקועי ועל מחלקתו עשרים וארבעה אלף", + "השביעי לחדש השביעי חלץ הפלוני מן־בני אפרים ועל מחלקתו עשרים וארבעה אלף", + "השמיני לחדש השמיני סבכי החשתי לזרחי ועל מחלקתו עשרים וארבעה אלף", + "התשיעי לחדש התשיעי אביעזר הענתתי לבנימיני [לבן ] [ימיני] ועל מחלקתו עשרים וארבעה אלף", + "העשירי לחדש העשירי מהרי הנטופתי לזרחי ועל מחלקתו עשרים וארבעה אלף", + "עשתי־עשר לעשתי־עשר החדש בניה הפרעתוני מן־בני אפרים ועל מחלקתו עשרים וארבעה אלף", + "השנים עשר לשנים עשר החדש חלדי הנטופתי לעתניאל ועל מחלקתו עשרים וארבעה אלף", + "ועל שבטי ישראל לראובני נגיד אליעזר בן־זכרי לשמעוני שפטיהו בן־מעכה", + "ללוי חשביה בן־קמואל לאהרן צדוק", + "ליהודה אליהו מאחי דויד ליששכר עמרי בן־מיכאל", + "לזבולן ישמעיהו בן־עבדיהו לנפתלי ירימות בן־עזריאל", + "לבני אפרים הושע בן־עזזיהו לחצי שבט מנשה יואל בן־פדיהו", + "לחצי המנשה גלעדה ידו בן־זכריהו לבנימן יעשיאל בן־אבנר", + "לדן עזראל בן־ירחם אלה שרי שבטי ישראל", + "ולא־נשא דויד מספרם למבן עשרים שנה ולמטה כי אמר יהוה להרבות את־ישראל ככוכבי השמים", + "יואב בן־צרויה החל למנות ולא כלה ויהי בזאת קצף על־ישראל ולא עלה המספר במספר דברי־הימים למלך דויד", + "ועל אצרות המלך עזמות בן־עדיאל ועל האצרות בשדה בערים ובכפרים ובמגדלות יהונתן בן־עזיהו", + "ועל עשי מלאכת השדה לעבדת האדמה עזרי בן־כלוב", + "ועל־הכרמים שמעי הרמתי ועל שבכרמים לאצרות היין זבדי השפמי", + "ועל־הזיתים והשקמים אשר בשפלה בעל חנן הגדרי ועל־אצרות השמן יועש", + "ועל־הבקר הרעים בשרון שטרי [שרטי] השרוני ועל־הבקר בעמקים שפט בן־עדלי", + "ועל־הגמלים אוביל הישמעלי ועל־האתנות יחדיהו המרנתי", + "ועל־הצאן יזיז ההגרי כל־אלה שרי הרכוש אשר למלך דויד", + "ויהונתן דוד־דויד יועץ איש־מבין וסופר הוא ויחיאל בן־חכמוני עם־בני המלך", + "ואחיתפל יועץ למלך וחושי הארכי רע המלך", + "ואחרי אחיתפל יהוידע בן־בניהו ואביתר ושר־צבא למלך יואב" + ], + [ + "ויקהל דויד את־כל־שרי ישראל שרי השבטים ושרי המחלקות המשרתים את־המלך ושרי האלפים ושרי המאות ושרי כל־רכוש־ומקנה למלך ולבניו עם־הסריסים והגבורים ולכל־גבור חיל אל־ירושלם", + "ויקם דויד המלך על־רגליו ויאמר שמעוני אחי ועמי אני עם־לבבי לבנות בית מנוחה לארון ברית־יהוה ולהדם רגלי אלהינו והכינותי לבנות", + "והאלהים אמר לי לא־תבנה בית לשמי כי איש מלחמות אתה ודמים שפכת", + "ויבחר יהוה אלהי ישראל בי מכל בית־אבי להיות למלך על־ישראל לעולם כי ביהודה בחר לנגיד ובבית יהודה בית אבי ובבני אבי בי רצה להמליך על־כל־ישראל", + "ומכל־בני כי רבים בנים נתן לי יהוה ויבחר בשלמה בני לשבת על־כסא מלכות יהוה על־ישראל", + "ויאמר לי שלמה בנך הוא־יבנה ביתי וחצרותי כי־בחרתי בו לי לבן ואני אהיה־לו לאב", + "והכינותי את־מלכותו עד־לעולם אם־יחזק לעשות מצותי ומשפטי כיום הזה", + "ועתה לעיני כל־ישראל קהל־יהוה ובאזני אלהינו שמרו ודרשו כל־מצות יהוה אלהיכם למען תירשו את־הארץ הטובה והנחלתם לבניכם אחריכם עד־עולם", + "ואתה שלמה־בני דע את־אלהי אביך ועבדהו בלב שלם ובנפש חפצה כי כל־לבבות דורש יהוה וכל־יצר מחשבות מבין אם־תדרשנו ימצא לך ואם־תעזבנו יזניחך לעד", + "ראה עתה כי־יהוה בחר בך לבנות־בית למקדש חזק ועשה", + "ויתן דויד לשלמה בנו את־תבנית האולם ואת־בתיו וגנזכיו ועליתיו וחדריו הפנימים ובית הכפרת", + "ותבנית כל אשר היה ברוח עמו לחצרות בית־יהוה ולכל־הלשכות סביב לאצרות בית האלהים ולאצרות הקדשים", + "ולמחלקות הכהנים והלוים ולכל־מלאכת עבודת בית־יהוה ולכל־כלי עבודת בית־יהוה", + "לזהב במשקל לזהב לכל־כלי עבודה ועבודה לכל כלי הכסף במשקל לכל־כלי עבודה ועבודה", + "ומשקל למנרות הזהב ונרתיהם זהב במשקל־מנורה ומנורה ונרתיה ולמנרות הכסף במשקל למנורה ונרתיה כעבודת מנורה ומנורה", + "ואת־הזהב משקל לשלחנות המערכת לשלחן ושלחן וכסף לשלחנות הכסף", + "והמזלגות והמזרקות והקשות זהב טהור ולכפורי הזהב במשקל לכפור וכפור ולכפורי הכסף במשקל לכפור וכפור", + "ולמזבח הקטרת זהב מזקק במשקל ולתבנית המרכבה הכרבים זהב לפרשים וסככים על־ארון ברית־יהוה", + "הכל בכתב מיד יהוה עלי השכיל כל מלאכות התבנית", + "ויאמר דויד לשלמה בנו חזק ואמץ ועשה אל־תירא ואל־תחת כי יהוה אלהים אלהי עמך לא ירפך ולא יעזבך עד־לכלות כל־מלאכת עבודת בית־יהוה", + "והנה מחלקות הכהנים והלוים לכל־עבודת בית האלהים ועמך בכל־מלאכה לכל־נדיב בחכמה לכל־עבודה והשרים וכל־העם לכל־דבריך" + ], + [ + "ויאמר דויד המלך לכל־הקהל שלמה בני אחד בחר־בו אלהים נער ורך והמלאכה גדולה כי לא לאדם הבירה כי ליהוה אלהים", + "וככל־כחי הכינותי לבית־אלהי הזהב לזהב והכסף לכסף והנחשת לנחשת הברזל לברזל והעצים לעצים אבני־שהם ומלואים אבני־פוך ורקמה וכל אבן יקרה ואבני־שיש לרב", + "ועוד ברצותי בבית אלהי יש־לי סגלה זהב וכסף נתתי לבית־אלהי למעלה מכל־הכינותי לבית הקדש", + "שלשת אלפים ככרי זהב מזהב אופיר ושבעת אלפים ככר־כסף מזקק לטוח קירות הבתים", + "לזהב לזהב ולכסף לכסף ולכל־מלאכה ביד חרשים ומי מתנדב למלאות ידו היום ליהוה", + "ויתנדבו שרי האבות ושרי שבטי ישראל ושרי האלפים והמאות ולשרי מלאכת המלך", + "ויתנו לעבודת בית־האלהים זהב ככרים חמשת־אלפים ואדרכנים רבו וכסף ככרים עשרת אלפים ונחשת רבו ושמונת אלפים ככרים וברזל מאה־אלף ככרים", + "והנמצא אתו אבנים נתנו לאוצר בית־יהוה על יד־יחיאל הגרשני", + "וישמחו העם על־התנדבם כי בלב שלם התנדבו ליהוה וגם דויד המלך שמח שמחה גדולה", + "ויברך דויד את־יהוה לעיני כל־הקהל ויאמר דויד ברוך אתה יהוה אלהי ישראל אבינו מעולם ועד־עולם", + "לך יהוה הגדלה והגבורה והתפארת והנצח וההוד כי־כל בשמים ובארץ לך יהוה הממלכה והמתנשא לכל לראש", + "והעשר והכבוד מלפניך ואתה מושל בכל ובידך כח וגבורה ובידך לגדל ולחזק לכל", + "ועתה אלהינו מודים אנחנו לך ומהללים לשם תפארתך", + "וכי מי אני ומי עמי כי־נעצר כח להתנדב כזאת כי־ממך הכל ומידך נתנו לך", + "כי־גרים אנחנו לפניך ותושבים ככל־אבתינו כצל ימינו על־הארץ ואין מקוה", + "יהוה אלהינו כל ההמון הזה אשר הכיננו לבנות־לך בית לשם קדשך מידך היא [הוא] ולך הכל", + "וידעתי אלהי כי אתה בחן לבב ומישרים תרצה אני בישר לבבי התנדבתי כל־אלה ועתה עמך הנמצאו־פה ראיתי בשמחה להתנדב־לך", + "יהוה אלהי אברהם יצחק וישראל אבתינו שמרה־זאת לעולם ליצר מחשבות לבב עמך והכן לבבם אליך", + "ולשלמה בני תן לבב שלם לשמור מצותיך עדותיך וחקיך ולעשות הכל ולבנות הבירה אשר־הכינותי", + "ויאמר דויד לכל־הקהל ברכו־נא את־יהוה אלהיכם ויברכו כל־הקהל ליהוה אלהי אבתיהם ויקדו וישתחוו ליהוה ולמלך", + "ויזבחו ליהוה זבחים ויעלו עלות ליהוה למחרת היום ההוא פרים אלף אילים אלף כבשים אלף ונסכיהם וזבחים לרב לכל־ישראל", + "ויאכלו וישתו לפני יהוה ביום ההוא בשמחה גדולה וימליכו שנית לשלמה בן־דויד וימשחו ליהוה לנגיד ולצדוק לכהן", + "וישב שלמה על־כסא יהוה למלך תחת־דויד אביו ויצלח וישמעו אליו כל־ישראל", + "וכל־השרים והגברים וגם כל־בני המלך דויד נתנו יד תחת שלמה המלך", + "ויגדל יהוה את־שלמה למעלה לעיני כל־ישראל ויתן עליו הוד מלכות אשר לא־היה על־כל־מלך לפניו על־ישראל", + "ודויד בן־ישי מלך על־כל־ישראל", + "והימים אשר מלך על־ישראל ארבעים שנה בחברון מלך שבע שנים ובירושלם מלך שלשים ושלוש", + "וימת בשיבה טובה שבע ימים עשר וכבוד וימלך שלמה בנו תחתיו", + "ודברי דויד המלך הראשנים והאחרנים הנם כתובים על־דברי שמואל הראה ועל־דברי נתן הנביא ועל־דברי גד החזה", + "עם כל־מלכותו וגבורתו והעתים אשר עברו עליו ועל־ישראל ועל כל־ממלכות הארצות" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "דברי הימים א", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Writings" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/torah/39.json b/texts/torah/39.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..4721fed25efe0f999369db9cc22f1c655aefd580 --- /dev/null +++ b/texts/torah/39.json @@ -0,0 +1,915 @@ +{ + "status": "locked", + "versionTitle": "Tanach with Text Only", + "sectionNames": [ + "Chapter", + "Verse" + ], + "license": "Public Domain", + "language": "he", + "title": "IIChronicles", + "licenseVetted": true, + "text": [ + [ + "ויתחזק שלמה בן־דויד על־מלכותו ויהוה אלהיו עמו ויגדלהו למעלה", + "ויאמר שלמה לכל־ישראל לשרי האלפים והמאות ולשפטים ולכל נשיא לכל־ישראל ראשי האבות", + "וילכו שלמה וכל־הקהל עמו לבמה אשר בגבעון כי־שם היה אהל מועד האלהים אשר עשה משה עבד־יהוה במדבר", + "אבל ארון האלהים העלה דויד מקרית יערים בהכין לו דויד כי נטה־לו אהל בירושלם", + "ומזבח הנחשת אשר עשה בצלאל בן־אורי בן־חור שם לפני משכן יהוה וידרשהו שלמה והקהל", + "ויעל שלמה שם על־מזבח הנחשת לפני יהוה אשר לאהל מועד ויעל עליו עלות אלף", + "בלילה ההוא נראה אלהים לשלמה ויאמר לו שאל מה אתן־לך", + "ויאמר שלמה לאלהים אתה עשית עם־דויד אבי חסד גדול והמלכתני תחתיו", + "עתה יהוה אלהים יאמן דברך עם דויד אבי כי אתה המלכתני על־עם רב כעפר הארץ", + "עתה חכמה ומדע תן־לי ואצאה לפני העם־הזה ואבואה כי־מי ישפט את־עמך הזה הגדול", + "ויאמר־אלהים לשלמה יען אשר היתה זאת עם־לבבך ולא־שאלת עשר נכסים וכבוד ואת נפש שנאיך וגם־ימים רבים לא שאלת ותשאל־לך חכמה ומדע אשר תשפוט את־עמי אשר המלכתיך עליו", + "החכמה והמדע נתון לך ועשר ונכסים וכבוד אתן־לך אשר לא־היה כן למלכים אשר לפניך ואחריך לא יהיה־כן", + "ויבא שלמה לבמה אשר־בגבעון ירושלם מלפני אהל מועד וימלך על־ישראל", + "ויאסף שלמה רכב ופרשים ויהי־לו אלף וארבע־מאות רכב ושנים־עשר אלף פרשים ויניחם בערי הרכב ועם־המלך בירושלם", + "ויתן המלך את־הכסף ואת־הזהב בירושלם כאבנים ואת הארזים נתן כשקמים אשר־בשפלה לרב", + "ומוצא הסוסים אשר לשלמה ממצרים ומקוא סחרי המלך מקוא יקחו במחיר", + "ויעלו ויוציאו ממצרים מרכבה בשש מאות כסף וסוס בחמשים ומאה וכן לכל־מלכי החתים ומלכי ארם בידם יוציאו", + "ויאמר שלמה לבנות בית לשם יהוה ובית למלכותו" + ], + [ + "ויספר שלמה שבעים אלף איש סבל ושמונים אלף איש חצב בהר ומנצחים עליהם שלשת אלפים ושש מאות", + "וישלח שלמה אל־חורם מלך־צר לאמר כאשר עשית עם־דויד אבי ותשלח־לו ארזים לבנות־לו בית לשבת בו", + "הנה אני בונה־בית לשם יהוה אלהי להקדיש לו להקטיר לפניו קטרת־סמים ומערכת תמיד ועלות לבקר ולערב לשבתות ולחדשים ולמועדי יהוה אלהינו לעולם זאת על־ישראל", + "והבית אשר־אני בונה גדול כי־גדול אלהינו מכל־האלהים", + "ומי יעצר־כח לבנות־לו בית כי השמים ושמי השמים לא יכלכלהו ומי אני אשר אבנה־לו בית כי אם־להקטיר לפניו", + "ועתה שלח־לי איש־חכם לעשות בזהב ובכסף ובנחשת ובברזל ובארגון וכרמיל ותכלת וידע לפתח פתוחים עם־החכמים אשר עמי ביהודה ובירושלם אשר הכין דויד אבי", + "ושלח־לי עצי ארזים ברושים ואלגומים מהלבנון כי אני ידעתי אשר עבדיך יודעים לכרות עצי לבנון והנה עבדי עם־עבדיך", + "ולהכין לי עצים לרב כי הבית אשר־אני בונה גדול והפלא", + "והנה לחטבים לכרתי העצים נתתי חטים מכות לעבדיך כרים עשרים אלף ושערים כרים עשרים אלף ויין בתים עשרים אלף ושמן בתים עשרים אלף", + "ויאמר חורם מלך־צר בכתב וישלח אל־שלמה באהבת יהוה את־עמו נתנך עליהם מלך", + "ויאמר חורם ברוך יהוה אלהי ישראל אשר עשה את־השמים ואת־הארץ אשר נתן לדויד המלך בן חכם יודע שכל ובינה אשר יבנה־בית ליהוה ובית למלכותו", + "ועתה שלחתי איש־חכם יודע בינה לחורם אבי", + "בן־אשה מן־בנות דן ואביו איש־צרי יודע לעשות בזהב־ובכסף בנחשת בברזל באבנים ובעצים בארגמן בתכלת ובבוץ ובכרמיל ולפתח כל־פתוח ולחשב כל־מחשבת אשר ינתן־לו עם־חכמיך וחכמי אדני דויד אביך", + "ועתה החטים והשערים השמן והיין אשר אמר אדני ישלח לעבדיו", + "ואנחנו נכרת עצים מן־הלבנון ככל־צרכך ונביאם לך רפסדות על־ים יפו ואתה תעלה אתם ירושלם", + "ויספר שלמה כל־האנשים הגירים אשר בארץ ישראל אחרי הספר אשר ספרם דויד אביו וימצאו מאה וחמשים אלף ושלשת אלפים ושש מאות", + "ויעש מהם שבעים אלף סבל ושמנים אלף חצב בהר ושלשת אלפים ושש מאות מנצחים להעביד את־העם" + ], + [ + "ויחל שלמה לבנות את־בית־יהוה בירושלם בהר המוריה אשר נראה לדויד אביהו אשר הכין במקום דויד בגרן ארנן היבוסי", + "ויחל לבנות בחדש השני בשני בשנת ארבע למלכותו", + "ואלה הוסד שלמה לבנות את־בית האלהים הארך אמות במדה הראשונה אמות ששים ורחב אמות עשרים", + "והאולם אשר על־פני הארך על־פני רחב־הבית אמות עשרים והגבה מאה ועשרים ויצפהו מפנימה זהב טהור", + "ואת הבית הגדול חפה עץ ברושים ויחפהו זהב טוב ויעל עליו תמרים ושרשרות", + "ויצף את־הבית אבן יקרה לתפארת והזהב זהב פרוים", + "ויחף את־הבית הקרות הספים וקירותיו ודלתותיו זהב ופתח כרובים על־הקירות", + "ויעש את־בית־קדש הקדשים ארכו על־פני רחב־הבית אמות עשרים ורחבו אמות עשרים ויחפהו זהב טוב לככרים שש מאות", + "ומשקל למסמרות לשקלים חמשים זהב והעליות חפה זהב", + "ויעש בבית־קדש הקדשים כרובים שנים מעשה צעצעים ויצפו אתם זהב", + "וכנפי הכרובים ארכם אמות עשרים כנף האחד לאמות חמש מגעת לקיר הבית והכנף האחרת אמות חמש מגיע לכנף הכרוב האחר", + "וכנף הכרוב האחד אמות חמש מגיע לקיר הבית והכנף האחרת אמות חמש דבקה לכנף הכרוב האחר", + "כנפי הכרובים האלה פרשים אמות עשרים והם עמדים על־רגליהם ופניהם לבית", + "ויעש את־הפרכת תכלת וארגמן וכרמיל ובוץ ויעל עליו כרובים", + "ויעש לפני הבית עמודים שנים אמות שלשים וחמש ארך והצפת אשר־על־ראשו אמות חמש", + "ויעש שרשרות בדביר ויתן על־ראש העמדים ויעש רמונים מאה ויתן בשרשרות", + "ויקם את־העמודים על־פני ההיכל אחד מימין ואחד מהשמאול ויקרא שם־הימיני [הימני] יכין ושם השמאלי בעז" + ], + [ + "ויעש מזבח נחשת עשרים אמה ארכו ועשרים אמה רחבו ועשר אמות קומתו", + "ויעש את־הים מוצק עשר באמה משפתו אל־שפתו עגול סביב וחמש באמה קומתו וקו שלשים באמה יסב אתו סביב", + "ודמות בקרים תחת לו סביב סביב סובבים אתו עשר באמה מקיפים את־הים סביב שנים טורים הבקר יצוקים במצקתו", + "עומד על־שנים עשר בקר שלשה פנים צפונה ושלושה פנים ימה ושלשה פנים נגבה ושלשה פנים מזרחה והים עליהם מלמעלה וכל־אחריהם ביתה", + "ועביו טפח ושפתו כמעשה שפת־כוס פרח שושנה מחזיק בתים שלשת אלפים יכיל", + "ויעש כיורים עשרה ויתן חמשה מימין וחמשה משמאול לרחצה בהם את־מעשה העולה ידיחו בם והים לרחצה לכהנים בו", + "ויעש את־מנרות הזהב עשר כמשפטם ויתן בהיכל חמש מימין וחמש משמאול", + "ויעש שלחנות עשרה וינח בהיכל חמשה מימין וחמשה משמאול ויעש מזרקי זהב מאה", + "ויעש חצר הכהנים והעזרה הגדולה ודלתות לעזרה ודלתותיהם צפה נחשת", + "ואת־הים נתן מכתף הימנית קדמה ממול נגבה", + "ויעש חורם את־הסירות ואת־היעים ואת־המזרקות ויכל חירם [חורם] לעשות את־המלאכה אשר עשה למלך שלמה בבית האלהים", + "עמודים שנים והגלות והכתרות על־ראש העמודים שתים והשבכות שתים לכסות את־שתי גלות הכתרות אשר על־ראש העמודים", + "ואת־הרמונים ארבע מאות לשתי השבכות שנים טורים רמונים לשבכה האחת לכסות את־שתי גלות הכתרות אשר על־פני העמודים", + "ואת־המכנות עשה ואת־הכירות עשה על־המכנות", + "את־הים אחד ואת־הבקר שנים־עשר תחתיו", + "ואת־הסירות ואת־היעים ואת־המזלגות ואת־כל־כליהם עשה חורם אביו למלך שלמה לבית יהוה נחשת מרוק", + "בככר הירדן יצקם המלך בעבי האדמה בין סכות ובין צרדתה", + "ויעש שלמה כל־הכלים האלה לרב מאד כי לא נחקר משקל הנחשת", + "ויעש שלמה את כל־הכלים אשר בית האלהים ואת מזבח הזהב ואת־השלחנות ועליהם לחם הפנים", + "ואת־המנרות ונרתיהם לבערם כמשפט לפני הדביר זהב סגור", + "והפרח והנרות והמלקחים זהב הוא מכלות זהב", + "והמזמרות והמזרקות והכפות והמחתות זהב סגור ופתח הבית דלתותיו הפנימיות לקדש הקדשים ודלתי הבית להיכל זהב" + ], + [ + "ותשלם כל־המלאכה אשר־עשה שלמה לבית יהוה ויבא שלמה את־קדשי דויד אביו ואת־הכסף ואת־הזהב ואת־כל־הכלים נתן באצרות בית האלהים", + "אז יקהיל שלמה את־זקני ישראל ואת־כל־ראשי המטות נשיאי האבות לבני ישראל אל־ירושלם להעלות את־ארון ברית־יהוה מעיר דויד היא ציון", + "ויקהלו אל־המלך כל־איש ישראל בחג הוא החדש השבעי", + "ויבאו כל זקני ישראל וישאו הלוים את־הארון", + "ויעלו את־הארון ואת־אהל מועד ואת־כל־כלי הקדש אשר באהל העלו אתם הכהנים הלוים", + "והמלך שלמה וכל־עדת ישראל הנועדים עליו לפני הארון מזבחים צאן ובקר אשר לא־יספרו ולא ימנו מרב", + "ויביאו הכהנים את־ארון ברית־יהוה אל־מקומו אל־דביר הבית אל־קדש הקדשים אל־תחת כנפי הכרובים", + "ויהיו הכרובים פרשים כנפים על־מקום הארון ויכסו הכרובים על־הארון ועל־בדיו מלמעלה", + "ויאריכו הבדים ויראו ראשי הבדים מן־הארון על־פני הדביר ולא יראו החוצה ויהי־שם עד היום הזה", + "אין בארון רק שני הלחות אשר־נתן משה בחרב אשר כרת יהוה עם־בני ישראל בצאתם ממצרים", + "ויהי בצאת הכהנים מן־הקדש כי כל־הכהנים הנמצאים התקדשו אין לשמור למחלקות", + "והלוים המשררים לכלם לאסף להימן לידתון ולבניהם ולאחיהם מלבשים בוץ במצלתים ובנבלים וכנרות עמדים מזרח למזבח ועמהם כהנים למאה ועשרים מחצררים [מחצרים] בחצצרות", + "ויהי כאחד למחצצרים [למחצרים] ולמשררים להשמיע קול־אחד להלל ולהדות ליהוה וכהרים קול בחצצרות ובמצלתים ובכלי השיר ובהלל ליהוה כי טוב כי לעולם חסדו והבית מלא ענן בית יהוה", + "ולא־יכלו הכהנים לעמוד לשרת מפני הענן כי־מלא כבוד־יהוה את־בית האלהים" + ], + [ + "אז אמר שלמה יהוה אמר לשכון בערפל", + "ואני בניתי בית־זבל לך ומכון לשבתך עולמים", + "ויסב המלך את־פניו ויברך את כל־קהל ישראל וכל־קהל ישראל עומד", + "ויאמר ברוך יהוה אלהי ישראל אשר דבר בפיו את דויד אבי ובידיו מלא לאמר", + "מן־היום אשר הוצאתי את־עמי מארץ מצרים לא־בחרתי בעיר מכל שבטי ישראל לבנות בית להיות שמי שם ולא־בחרתי באיש להיות נגיד על־עמי ישראל", + "ואבחר בירושלם להיות שמי שם ואבחר בדויד להיות על־עמי ישראל", + "ויהי עם־לבב דויד אבי לבנות בית לשם יהוה אלהי ישראל", + "ויאמר יהוה אל־דויד אבי יען אשר היה עם־לבבך לבנות בית לשמי ה‍טיבות כי היה עם־לבבך", + "רק אתה לא תבנה הבית כי בנך היוצא מחלציך הוא־יבנה הבית לשמי", + "ויקם יהוה את־דברו אשר דבר ואקום תחת דויד אבי ואשב על־כסא ישראל כאשר דבר יהוה ואבנה הבית לשם יהוה אלהי ישראל", + "ואשים שם את־הארון אשר־שם ברית יהוה אשר כרת עם־בני ישראל", + "ויעמד לפני מזבח יהוה נגד כל־קהל ישראל ויפרש כפיו", + "כי־עשה שלמה כיור נחשת ויתנהו בתוך העזרה חמש אמות ארכו וחמש אמות רחבו ואמות שלוש קומתו ויעמד עליו ויברך על־ברכיו נגד כל־קהל ישראל ויפרש כפיו השמימה", + "ויאמר יהוה אלהי ישראל אין־כמוך אלהים בשמים ובארץ שמר הברית והחסד לעבדיך ההלכים לפניך בכל־לבם", + "אשר שמרת לעבדך דויד אבי את אשר־דברת לו ותדבר בפיך ובידך מלאת כיום הזה", + "ועתה יהוה אלהי ישראל שמר לעבדך דויד אבי את אשר דברת לו לאמר לא־יכרת לך איש מלפני יושב על־כסא ישראל רק אם־ישמרו בניך את־דרכם ללכת בתורתי כאשר הלכת לפני", + "ועתה יהוה אלהי ישראל יאמן דברך אשר דברת לעבדך לדויד", + "כי האמנם ישב אלהים את־האדם על־הארץ הנה שמים ושמי השמים לא יכלכלוך אף כי־הבית הזה אשר בניתי", + "ופנית אל־תפלת עבדך ואל־תחנתו יהוה אלהי לשמע אל־הרנה ואל־התפלה אשר עבדך מתפלל לפניך", + "להיות עיניך פתחות אל־הבית הזה יומם ולילה אל־המקום אשר אמרת לשום שמך שם לשמוע אל־התפלה אשר יתפלל עבדך אל־המקום הזה", + "ושמעת אל־תחנוני עבדך ועמך ישראל אשר יתפללו אל־המקום הזה ואתה תשמע ממקום שבתך מן־השמים ושמעת וסלחת", + "אם־יחטא איש לרעהו ונשא־בו אלה להאלתו ובא אלה לפני מזבחך בבית הזה", + "ואתה תשמע מן־השמים ועשית ושפטת את־עבדיך להשיב לרשע לתת דרכו בראשו ולהצדיק צדיק לתת לו כצדקתו", + "ואם־ינגף עמך ישראל לפני אויב כי יחטאו־לך ושבו והודו את־שמך והתפללו והתחננו לפניך בבית הזה", + "ואתה תשמע מן־השמים וסלחת לחטאת עמך ישראל והשיבותם אל־האדמה אשר־נתתה להם ולאבתיהם", + "בהעצר השמים ולא־יהיה מטר כי יחטאו־לך והתפללו אל־המקום הזה והודו את־שמך מחטאתם ישובון כי תענם", + "ואתה תשמע השמים וסלחת לחטאת עבדיך ועמך ישראל כי תורם אל־הדרך הטובה אשר ילכו־בה ונתתה מטר על־ארצך אשר־נתתה לעמך לנחלה", + "רעב כי־יהיה בארץ דבר כי־יהיה שדפון וירקון ארבה וחסיל כי יהיה כי יצר־לו אויביו בארץ שעריו כל־נגע וכל־מחלה", + "כל־תפלה כל־תחנה אשר יהיה לכל־האדם ולכל עמך ישראל אשר ידעו איש נגעו ומכאבו ופרש כפיו אל־הבית הזה", + "ואתה תשמע מן־השמים מכון שבתך וסלחת ונתתה לאיש ככל־דרכיו אשר תדע את־לבבו כי אתה לבדך ידעת את־לבב בני האדם", + "למען ייראוך ללכת בדרכיך כל־הימים אשר־הם חיים על־פני האדמה אשר נתתה לאבתינו", + "וגם אל־הנכרי אשר לא מעמך ישראל הוא ובא מארץ רחוקה למען שמך הגדול וידך החזקה וזרועך הנטויה ובאו והתפללו אל־הבית הזה", + "ואתה תשמע מן־השמים ממכון שבתך ועשית ככל אשר־יקרא אליך הנכרי למען ידעו כל־עמי הארץ את־שמך וליראה אתך כעמך ישראל ולדעת כי־שמך נקרא על־הבית הזה אשר בניתי", + "כי־יצא עמך למלחמה על־אויביו בדרך אשר תשלחם והתפללו אליך דרך העיר הזאת אשר בחרת בה והבית אשר־בניתי לשמך", + "ושמעת מן־השמים את־תפלתם ואת־תחנתם ועשית משפטם", + "כי יחטאו־לך כי אין אדם אשר לא־יחטא ואנפת בם ונתתם לפני אויב ושבום שוביהם אל־ארץ רחוקה או קרובה", + "והשיבו אל־לבבם בארץ אשר נשבו־שם ושבו והתחננו אליך בארץ שבים לאמר חטאנו העוינו ורשענו", + "ושבו אליך בכל־לבם ובכל־נפשם בארץ שבים אשר־שבו אתם והתפללו דרך ארצם אשר נתתה לאבותם והעיר אשר בחרת ולבית אשר־בניתי לשמך", + "ושמעת מן־השמים ממכון שבתך את־תפלתם ואת־תחנתיהם ועשית משפטם וסלחת לעמך אשר חטאו־לך", + "עתה אלהי יהיו־נא עיניך פתחות ואזניך קשבות לתפלת המקום הזה", + "ועתה קומה יהוה אלהים לנוחך אתה וארון עזך כהניך יהוה אלהים ילבשו תשועה וחסידיך ישמחו בטוב", + "יהוה אלהים אל־תשב פני משיחיך זכרה לחסדי דויד עבדך" + ], + [ + "וככלות שלמה להתפלל והאש ירדה מהשמים ותאכל העלה והזבחים וכבוד יהוה מלא את־הבית", + "ולא יכלו הכהנים לבוא אל־בית יהוה כי־מלא כבוד־יהוה את־בית יהוה", + "וכל בני ישראל ראים ברדת האש וכבוד יהוה על־הבית ויכרעו אפים ארצה על־הרצפה וישתחוו והודות ליהוה כי טוב כי לעולם חסדו", + "והמלך וכל־העם זבחים זבח לפני יהוה", + "ויזבח המלך שלמה את־זבח הבקר עשרים ושנים אלף וצאן מאה ועשרים אלף ויחנכו את־בית האלהים המלך וכל־העם", + "והכהנים על־משמרותם עמדים והלוים בכלי־שיר יהוה אשר עשה דויד המלך להדות ליהוה כי־לעולם חסדו בהלל דויד בידם והכהנים מחצצרים [מחצרים] נגדם וכל־ישראל עמדים", + "ויקדש שלמה את־תוך החצר אשר לפני בית־יהוה כי־עשה שם העלות ואת חלבי השלמים כי־מזבח הנחשת אשר עשה שלמה לא יכול להכיל את־העלה ואת־המנחה ואת־החלבים", + "ויעש שלמה את־החג בעת ההיא שבעת ימים וכל־ישראל עמו קהל גדול מאד מלבוא חמת עד־נחל מצרים", + "ויעשו ביום השמיני עצרת כי חנכת המזבח עשו שבעת ימים והחג שבעת ימים", + "וביום עשרים ושלשה לחדש השביעי שלח את־העם לאהליהם שמחים וטובי לב על־הטובה אשר עשה יהוה לדויד ולשלמה ולישראל עמו", + "ויכל שלמה את־בית יהוה ואת־בית המלך ואת כל־הבא על־לב שלמה לעשות בבית־יהוה ובביתו הצליח", + "וירא יהוה אל־שלמה בלילה ויאמר לו שמעתי את־תפלתך ובחרתי במקום הזה לי לבית זבח", + "הן אעצר השמים ולא־יהיה מטר והן־אצוה על־חגב לאכול הארץ ואם־אשלח דבר בעמי", + "ויכנעו עמי אשר נקרא־שמי עליהם ויתפללו ויבקשו פני וישבו מדרכיהם הרעים ואני אשמע מן־השמים ואסלח לחטאתם וארפא את־ארצם", + "עתה עיני יהיו פתחות ואזני קשבות לתפלת המקום הזה", + "ועתה בחרתי והקדשתי את־הבית הזה להיות־שמי שם עד־עולם והיו עיני ולבי שם כל־הימים", + "ואתה אם־תלך לפני כאשר הלך דויד אביך ולעשות ככל אשר צויתיך וחקי ומשפטי תשמור", + "והקימותי את כסא מלכותך כאשר כרתי לדויד אביך לאמר לא־יכרת לך איש מושל בישראל", + "ואם־תשובון אתם ועזבתם חקותי ומצותי אשר נתתי לפניכם והלכתם ועבדתם אלהים אחרים והשתחויתם להם", + "ונתשתים מעל אדמתי אשר נתתי להם ואת־הבית הזה אשר הקדשתי לשמי אשליך מעל פני ואתננו למשל ולשנינה בכל־העמים", + "והבית הזה אשר היה עליון לכל־עבר עליו ישם ואמר במה עשה יהוה ככה לארץ הזאת ולבית הזה", + "ואמרו על אשר עזבו את־יהוה אלהי אבתיהם אשר הוציאם מארץ מצרים ויחזיקו באלהים אחרים וישתחוו להם ויעבדום על־כן הביא עליהם את כל־הרעה הזאת" + ], + [ + "ויהי מקץ עשרים שנה אשר בנה שלמה את־בית יהוה ואת־ביתו", + "והערים אשר נתן חורם לשלמה בנה שלמה אתם ויושב שם את־בני ישראל", + "וילך שלמה חמת צובה ויחזק עליה", + "ויבן את־תדמר במדבר ואת כל־ערי המסכנות אשר בנה בחמת", + "ויבן את־בית חורון העליון ואת־בית חורון התחתון ערי מצור חומות דלתים ובריח", + "ואת־בעלת ואת כל־ערי המסכנות אשר היו לשלמה ואת כל־ערי הרכב ואת ערי הפרשים ואת כל־חשק שלמה אשר חשק לבנות בירושלם ובלבנון ובכל ארץ ממשלתו", + "כל־העם הנותר מן־החתי והאמרי והפרזי והחוי והיבוסי אשר לא מישראל המה", + "מן־בניהם אשר נותרו אחריהם בארץ אשר לא־כלום בני ישראל ויעלם שלמה למס עד היום הזה", + "ומן־בני ישראל אשר לא־נתן שלמה לעבדים למלאכתו כי־המה אנשי מלחמה ושרי שלישיו ושרי רכבו ופרשיו", + "ואלה שרי הנציבים [הנצבים] אשר־למלך שלמה חמשים ומאתים הרדים בעם", + "ואת־בת־פרעה העלה שלמה מעיר דויד לבית אשר בנה־לה כי אמר לא־תשב אשה לי בבית דויד מלך־ישראל כי־קדש המה אשר־באה אליהם ארון יהוה", + "אז העלה שלמה עלות ליהוה על מזבח יהוה אשר בנה לפני האולם", + "ובדבר־יום ביום להעלות כמצות משה לשבתות ולחדשים ולמועדות שלוש פעמים בשנה בחג המצות ובחג השבעות ובחג הסכות", + "ויעמד כמשפט דויד־אביו את־מחלקות הכהנים על־עבדתם והלוים על־משמרותם להלל ולשרת נגד הכהנים לדבר־יום ביומו והשוערים במחלקותם לשער ושער כי כן מצות דויד איש־האלהים", + "ולא סרו מצות המלך על־הכהנים והלוים לכל־דבר ולאצרות", + "ותכן כל־מלאכת שלמה עד־היום מוסד בית־יהוה ועד־כלתו שלם בית יהוה", + "אז הלך שלמה לעציון־גבר ואל־אילות על־שפת הים בארץ אדום", + "וישלח־לו חורם ביד־עבדיו אוניות [אניות] ועבדים יודעי ים ויבאו עם־עבדי שלמה אופירה ויקחו משם ארבע־מאות וחמשים ככר זהב ויביאו אל־המלך שלמה" + ], + [ + "ומלכת־שבא שמעה את־שמע שלמה ותבוא לנסות את־שלמה בחידות בירושלם בחיל כבד מאד וגמלים נשאים בשמים וזהב לרב ואבן יקרה ותבוא אל־שלמה ותדבר עמו את כל־אשר היה עם־לבבה", + "ויגד־לה שלמה את־כל־דבריה ולא־נעלם דבר משלמה אשר לא הגיד לה", + "ותרא מלכת־שבא את חכמת שלמה והבית אשר בנה", + "ומאכל שלחנו ומושב עבדיו ומעמד משרתיו ומלבושיהם ומשקיו ומלבושיהם ועליתו אשר יעלה בית יהוה ולא־היה עוד בה רוח", + "ותאמר אל־המלך אמת הדבר אשר שמעתי בארצי על־דבריך ועל־חכמתך", + "ולא־האמנתי לדבריהם עד אשר־באתי ותראינה עיני והנה לא הגד־לי חצי מרבית חכמתך יספת על־השמועה אשר שמעתי", + "אשרי אנשיך ואשרי עבדיך אלה העמדים לפניך תמיד ושמעים את־חכמתך", + "יהי יהוה אלהיך ברוך אשר חפץ בך לתתך על־כסאו למלך ליהוה אלהיך באהבת אלהיך את־ישראל להעמידו לעולם ויתנך עליהם למלך לעשות משפט וצדקה", + "ותתן למלך מאה ועשרים ככר זהב ובשמים לרב מאד ואבן יקרה ולא היה כבשם ההוא אשר־נתנה מלכת־שבא למלך שלמה", + "וגם־עבדי חירם [חורם] ועבדי שלמה אשר־הביאו זהב מאופיר הביאו עצי אלגומים ואבן יקרה", + "ויעש המלך את־עצי האלגומים מסלות לבית־יהוה ולבית המלך וכנרות ונבלים לשרים ולא־נראו כהם לפנים בארץ יהודה", + "והמלך שלמה נתן למלכת־שבא את־כל־חפצה אשר שאלה מלבד אשר־הביאה אל־המלך ותהפך ותלך לארצה היא ועבדיה", + "ויהי משקל הזהב אשר־בא לשלמה בשנה אחת שש מאות וששים ושש ככרי זהב", + "לבד מאנשי התרים והסחרים מביאים וכל־מלכי ערב ופחות הארץ מביאים זהב וכסף לשלמה", + "ויעש המלך שלמה מאתים צנה זהב שחוט שש מאות זהב שחוט יעלה על־הצנה האחת", + "ושלש־מאות מגנים זהב שחוט שלש מאות זהב יעלה על־המגן האחת ויתנם המלך בבית יער הלבנון", + "ויעש המלך כסא־שן גדול ויצפהו זהב טהור", + "ושש מעלות לכסא וכבש בזהב לכסא מאחזים וידות מזה ומזה על־מקום השבת ושנים אריות עמדים אצל הידות", + "ושנים עשר אריות עמדים שם על־שש המעלות מזה ומזה לא־נעשה כן לכל־ממלכה", + "וכל כלי משקה המלך שלמה זהב וכל כלי בית־יער הלבנון זהב סגור אין כסף נחשב בימי שלמה למאומה", + "כי־אניות למלך הלכות תרשיש עם עבדי חורם אחת לשלוש שנים תבואנה אניות תרשיש נשאות זהב וכסף שנהבים וקופים ותוכיים", + "ויגדל המלך שלמה מכל מלכי הארץ לעשר וחכמה", + "וכל מלכי הארץ מבקשים את־פני שלמה לשמע את־חכמתו אשר־נתן האלהים בלבו", + "והם מביאים איש מנחתו כלי כסף וכלי זהב ושלמות נשק ובשמים סוסים ופרדים דבר־שנה בשנה", + "ויהי לשלמה ארבעת אלפים אריות סוסים ומרכבות ושנים־עשר אלף פרשים ויניחם בערי הרכב ועם־המלך בירושלם", + "ויהי מושל בכל־המלכים מן־הנהר ועד־ארץ פלשתים ועד גבול מצרים", + "ויתן המלך את־הכסף בירושלם כאבנים ואת הארזים נתן כשקמים אשר־בשפלה לרב", + "ומוציאים סוסים ממצרים לשלמה ומכל־הארצות", + "ושאר דברי שלמה הראשנים והאחרונים הלא־הם כתובים על־דברי נתן הנביא ועל־נבואת אחיה השילוני ובחזות יעדי [יעדו] החזה על־ירבעם בן־נבט", + "וימלך שלמה בירושלם על־כל־ישראל ארבעים שנה", + "וישכב שלמה עם־אבתיו ויקברהו בעיר דויד אביו וימלך רחבעם בנו תחתיו" + ], + [ + "וילך רחבעם שכמה כי שכם באו כל־ישראל להמליך אתו", + "ויהי כשמע ירבעם בן־נבט והוא במצרים אשר ברח מפני שלמה המלך וישב ירבעם ממצרים", + "וישלחו ויקראו־לו ויבא ירבעם וכל־ישראל וידברו אל־רחבעם לאמר", + "אביך הקשה את־עלנו ועתה הקל מעבדת אביך הקשה ומעלו הכבד אשר־נתן עלינו ונעבדך", + "ויאמר אלהם עוד שלשת ימים ושובו אלי וילך העם", + "ויועץ המלך רחבעם את־הזקנים אשר־היו עמדים לפני שלמה אביו בהיתו חי לאמר איך אתם נועצים להשיב לעם־הזה דבר", + "וידברו אליו לאמר אם־תהיה לטוב להעם הזה ורציתם ודברת אלהם דברים טובים והיו לך עבדים כל־הימים", + "ויעזב את־עצת הזקנים אשר יעצהו ויועץ את־הילדים אשר גדלו אתו העמדים לפניו", + "ויאמר אלהם מה אתם נועצים ונשיב דבר את־העם הזה אשר דברו אלי לאמר הקל מן־העל אשר־נתן אביך עלינו", + "וידברו אתו הילדים אשר גדלו אתו לאמר כה־תאמר לעם אשר־דברו אליך לאמר אביך הכביד את־עלנו ואתה הקל מעלינו כה תאמר אלהם קטני עבה ממתני אבי", + "ועתה אבי העמיס עליכם על כבד ואני אסיף על־עלכם אבי יסר אתכם בשוטים ואני בעקרבים", + "ויבא ירבעם וכל־העם אל־רחבעם ביום השלשי כאשר דבר המלך לאמר שובו אלי ביום השלשי", + "ויענם המלך קשה ויעזב המלך רחבעם את עצת הזקנים", + "וידבר אלהם כעצת הילדים לאמר אכביד את־עלכם ואני אסיף עליו אבי יסר אתכם בשוטים ואני בעקרבים", + "ולא־שמע המלך אל־העם כי־היתה נסבה מעם האלהים למען הקים יהוה את־דברו אשר דבר ביד אחיהו השלוני אל־ירבעם בן־נבט", + "וכל־ישראל כי לא־שמע המלך להם וישיבו העם את־המלך לאמר מה־לנו חלק בדויד ולא־נחלה בבן־ישי איש לאהליך ישראל עתה ראה ביתך דויד וילך כל־ישראל לאהליו", + "ובני ישראל הישבים בערי יהודה וימלך עליהם רחבעם", + "וישלח המלך רחבעם את־הדרם אשר על־המס וירגמו־בו בני־ישראל אבן וימת והמלך רחבעם התאמץ לעלות במרכבה לנוס ירושלם", + "ויפשעו ישראל בבית דויד עד היום הזה" + ], + [ + "ויבא רחבעם ירושלם ויקהל את־בית יהודה ובנימן מאה ושמונים אלף בחור עשה מלחמה להלחם עם־ישראל להשיב את־הממלכה לרחבעם", + "ויהי דבר־יהוה אל־שמעיהו איש־האלהים לאמר", + "אמר אל־רחבעם בן־שלמה מלך יהודה ואל כל־ישראל ביהודה ובנימן לאמר", + "כה אמר יהוה לא־תעלו ולא־תלחמו עם־אחיכם שובו איש לביתו כי מאתי נהיה הדבר הזה וישמעו את־דברי יהוה וישבו מלכת אל־ירבעם", + "וישב רחבעם בירושלם ויבן ערים למצור ביהודה", + "ויבן את־בית־לחם ואת־עיטם ואת־תקוע", + "ואת־בית־צור ואת־שוכו ואת־עדלם", + "ואת־גת ואת־מרשה ואת־זיף", + "ואת־אדורים ואת־לכיש ואת־עזקה", + "ואת־צרעה ואת־אילון ואת־חברון אשר ביהודה ובבנימן ערי מצרות", + "ויחזק את־המצרות ויתן בהם נגידים ואצרות מאכל ושמן ויין", + "ובכל־עיר ועיר צנות ורמחים ויחזקם להרבה מאד ויהי־לו יהודה ובנימן", + "והכהנים והלוים אשר בכל־ישראל התיצבו עליו מכל־גבולם", + "כי־עזבו הלוים את־מגרשיהם ואחזתם וילכו ליהודה ולירושלם כי־הזניחם ירבעם ובניו מכהן ליהוה", + "ויעמד־לו כהנים לבמות ולשעירים ולעגלים אשר עשה", + "ואחריהם מכל שבטי ישראל הנתנים את־לבבם לבקש את־יהוה אלהי ישראל באו ירושלם לזבוח ליהוה אלהי אבותיהם", + "ויחזקו את־מלכות יהודה ויאמצו את־רחבעם בן־שלמה לשנים שלוש כי הלכו בדרך דויד ושלמה לשנים שלוש", + "ויקח־לו רחבעם אשה את־מחלת בן־[בת־] ירימות בן־דויד אביהיל בת־אליאב בן־ישי", + "ותלד לו בנים את־יעוש ואת־שמריה ואת־זהם", + "ואחריה לקח את־מעכה בת־אבשלום ותלד לו את־אביה ואת־עתי ואת־זיזא ואת־שלמית", + "ויאהב רחבעם את־מעכה בת־אבשלום מכל־נשיו ופילגשיו כי נשים שמונה־עשרה נשא ופילגשים ששים ויולד עשרים ושמונה בנים וששים בנות", + "ויעמד לראש רחבעם את־אביה בן־מעכה לנגיד באחיו כי להמליכו", + "ויבן ויפרץ מכל־בניו לכל־ארצות יהודה ובנימן לכל ערי המצרות ויתן להם המזון לרב וישאל המון נשים" + ], + [ + "ויהי כהכין מלכות רחבעם וכחזקתו עזב את־תורת יהוה וכל־ישראל עמו", + "ויהי בשנה החמישית למלך רחבעם עלה שישק מלך־מצרים על־ירושלם כי מעלו ביהוה", + "באלף ומאתים רכב ובששים אלף פרשים ואין מספר לעם אשר־באו עמו ממצרים לובים סכיים וכושים", + "וילכד את־ערי המצרות אשר ליהודה ויבא עד־ירושלם", + "ושמעיה הנביא בא אל־רחבעם ושרי יהודה אשר־נאספו אל־ירושלם מפני שישק ויאמר להם כה־אמר יהוה אתם עזבתם אתי ואף־אני עזבתי אתכם ביד־שישק", + "ויכנעו שרי־ישראל והמלך ויאמרו צדיק יהוה", + "ובראות יהוה כי נכנעו היה דבר־יהוה אל־שמעיה לאמר נכנעו לא אשחיתם ונתתי להם כמעט לפליטה ולא־תתך חמתי בירושלם ביד־שישק", + "כי יהיו־לו לעבדים וידעו עבודתי ועבודת ממלכות הארצות", + "ויעל שישק מלך־מצרים על־ירושלם ויקח את־אצרות בית־יהוה ואת־אצרות בית המלך את־הכל לקח ויקח את־מגני הזהב אשר עשה שלמה", + "ויעש המלך רחבעם תחתיהם מגני נחשת והפקיד על־יד שרי הרצים השמרים פתח בית המלך", + "ויהי מדי־בוא המלך בית יהוה באו הרצים ונשאום והשבום אל־תא הרצים", + "ובהכנעו שב ממנו אף־יהוה ולא להשחית לכלה וגם ביהודה היה דברים טובים", + "ויתחזק המלך רחבעם בירושלם וימלך כי בן־ארבעים ואחת שנה רחבעם במלכו ושבע עשרה שנה מלך בירושלם העיר אשר־בחר יהוה לשום את־שמו שם מכל שבטי ישראל ושם אמו נעמה העמנית", + "ויעש הרע כי לא הכין לבו לדרוש את־יהוה", + "ודברי רחבעם הראשנים והאחרונים הלא־הם כתובים בדברי שמעיה הנביא ועדו החזה להתיחש ומלחמות רחבעם וירבעם כל־הימים", + "וישכב רחבעם עם־אבתיו ויקבר בעיר דויד וימלך אביה בנו תחתיו" + ], + [ + "בשנת שמונה עשרה למלך ירבעם וימלך אביה על־יהודה", + "שלוש שנים מלך בירושלם ושם אמו מיכיהו בת־אוריאל מן־גבעה ומלחמה היתה בין אביה ובין ירבעם", + "ויאסר אביה את־המלחמה בחיל גבורי מלחמה ארבע־מאות אלף איש בחור וירבעם ערך עמו מלחמה בשמונה מאות אלף איש בחור גבור חיל", + "ויקם אביה מעל להר צמרים אשר בהר אפרים ויאמר שמעוני ירבעם וכל־ישראל", + "הלא לכם לדעת כי יהוה אלהי ישראל נתן ממלכה לדויד על־ישראל לעולם לו ולבניו ברית מלח", + "ויקם ירבעם בן־נבט עבד שלמה בן־דויד וימרד על־אדניו", + "ויקבצו עליו אנשים רקים בני בליעל ויתאמצו על־רחבעם בן־שלמה ורחבעם היה נער ורך־לבב ולא התחזק לפניהם", + "ועתה אתם אמרים להתחזק לפני ממלכת יהוה ביד בני דויד ואתם המון רב ועמכם עגלי זהב אשר עשה לכם ירבעם לאלהים", + "הלא הדחתם את־כהני יהוה את־בני אהרן והלוים ותעשו לכם כהנים כעמי הארצות כל־הבא למלא ידו בפר בן־בקר ואילם שבעה והיה כהן ללא אלהים", + "ואנחנו יהוה אלהינו ולא עזבנהו וכהנים משרתים ליהוה בני אהרן והלוים במלאכת", + "ומקטרים ליהוה עלות בבקר־בבקר ובערב־בערב וקטרת־סמים ומערכת לחם על־השלחן הטהור ומנורת הזהב ונרתיה לבער בערב בערב כי־שמרים אנחנו את־משמרת יהוה אלהינו ואתם עזבתם אתו", + "והנה עמנו בראש האלהים וכהניו וחצצרות התרועה להריע עליכם בני ישראל אל־תלחמו עם־יהוה אלהי־אבתיכם כי־לא תצליחו", + "וירבעם הסב את־המארב לבוא מאחריהם ויהיו לפני יהודה והמארב מאחריהם", + "ויפנו יהודה והנה להם המלחמה פנים ואחור ויצעקו ליהוה והכהנים מחצצרים [מחצרים] בחצצרות", + "ויריעו איש יהודה ויהי בהריע איש יהודה והאלהים נגף את־ירבעם וכל־ישראל לפני אביה ויהודה", + "וינוסו בני־ישראל מפני יהודה ויתנם אלהים בידם", + "ויכו בהם אביה ועמו מכה רבה ויפלו חללים מישראל חמש־מאות אלף איש בחור", + "ויכנעו בני־ישראל בעת ההיא ויאמצו בני יהודה כי נשענו על־יהוה אלהי אבותיהם", + "וירדף אביה אחרי ירבעם וילכד ממנו ערים את־בית־אל ואת־בנותיה ואת־ישנה ואת־בנותיה ואת־עפרון [עפרין] ובנתיה", + "ולא־עצר כח־ירבעם עוד בימי אביהו ויגפהו יהוה וימת", + "ויתחזק אביהו וישא־לו נשים ארבע עשרה ויולד עשרים ושנים בנים ושש עשרה בנות", + "ויתר דברי אביה ודרכיו ודבריו כתובים במדרש הנביא עדו", + "וישכב אביה עם־אבתיו ויקברו אתו בעיר דויד וימלך אסא בנו תחתיו בימיו שקטה הארץ עשר שנים" + ], + [ + "ויעש אסא הטוב והישר בעיני יהוה אלהיו", + "ויסר את־מזבחות הנכר והבמות וישבר את־המצבות ויגדע את־האשרים", + "ויאמר ליהודה לדרוש את־יהוה אלהי אבותיהם ולעשות התורה והמצוה", + "ויסר מכל־ערי יהודה את־הבמות ואת־החמנים ותשקט הממלכה לפניו", + "ויבן ערי מצורה ביהודה כי־שקטה הארץ ואין־עמו מלחמה בשנים האלה כי־הניח יהוה לו", + "ויאמר ליהודה נבנה את־הערים האלה ונסב חומה ומגדלים דלתים ובריחים עודנו הארץ לפנינו כי דרשנו את־יהוה אלהינו דרשנו וינח לנו מסביב ויבנו ויצליחו", + "ויהי לאסא חיל נשא צנה ורמח מיהודה שלש מאות אלף ומבנימן נשאי מגן ודרכי קשת מאתים ושמונים אלף כל־אלה גבורי חיל", + "ויצא אליהם זרח הכושי בחיל אלף אלפים ומרכבות שלש מאות ויבא עד־מרשה", + "ויצא אסא לפניו ויערכו מלחמה בגיא צפתה למרשה", + "ויקרא אסא אל־יהוה אלהיו ויאמר יהוה אין־עמך לעזור בין רב לאין כח עזרנו יהוה אלהינו כי־עליך נשענו ובשמך באנו על־ההמון הזה יהוה אלהינו אתה אל־יעצר עמך אנוש", + "ויגף יהוה את־הכושים לפני אסא ולפני יהודה וינסו הכושים", + "וירדפם אסא והעם אשר־עמו עד־לגרר ויפל מכושים לאין להם מחיה כי־נשברו לפני־יהוה ולפני מחנהו וישאו שלל הרבה מאד", + "ויכו את כל־הערים סביבות גרר כי־היה פחד־יהוה עליהם ויבזו את־כל־הערים כי־בזה רבה היתה בהם", + "וגם־אהלי מקנה הכו וישבו צאן לרב וגמלים וישבו ירושלם" + ], + [ + "ועזריהו בן־עודד היתה עליו רוח אלהים", + "ויצא לפני אסא ויאמר לו שמעוני אסא וכל־יהודה ובנימן יהוה עמכם בהיותכם עמו ואם־תדרשהו ימצא לכם ואם־תעזבהו יעזב אתכם", + "וימים רבים לישראל ללא אלהי אמת וללא כהן מורה וללא תורה", + "וישב בצר־לו על־יהוה אלהי ישראל ויבקשהו וימצא להם", + "ובעתים ההם אין שלום ליוצא ולבא כי מהומת רבות על כל־יושבי הארצות", + "וכתתו גוי־בגוי ועיר בעיר כי־אלהים הממם בכל־צרה", + "ואתם חזקו ואל־ירפו ידיכם כי יש שכר לפעלתכם", + "וכשמע אסא הדברים האלה והנבואה עדד הנביא התחזק ויעבר השקוצים מכל־ארץ יהודה ובנימן ומן־הערים אשר לכד מהר אפרים ויחדש את־מזבח יהוה אשר לפני אולם יהוה", + "ויקבץ את־כל־יהודה ובנימן והגרים עמהם מאפרים ומנשה ומשמעון כי־נפלו עליו מישראל לרב בראתם כי־יהוה אלהיו עמו", + "ויקבצו ירושלם בחדש השלישי לשנת חמש־עשרה למלכות אסא", + "ויזבחו ליהוה ביום ההוא מן־השלל הביאו בקר שבע מאות וצאן שבעת אלפים", + "ויבאו בברית לדרוש את־יהוה אלהי אבותיהם בכל־לבבם ובכל־נפשם", + "וכל אשר לא־ידרש ליהוה אלהי־ישראל יומת למן־קטן ועד־גדול למאיש ועד־אשה", + "וישבעו ליהוה בקול גדול ובתרועה ובחצצרות ובשופרות", + "וישמחו כל־יהודה על־השבועה כי בכל־לבבם נשבעו ובכל־רצונם בקשהו וימצא להם וינח יהוה להם מסביב", + "וגם־מעכה אם אסא המלך הסירה מגבירה אשר־עשתה לאשרה מפלצת ויכרת אסא את־מפלצתה וידק וישרף בנחל קדרון", + "והבמות לא־סרו מישראל רק לבב־אסא היה שלם כל־ימיו", + "ויבא את־קדשי אביו וקדשיו בית האלהים כסף וזהב וכלים", + "ומלחמה לא היתה עד שנת־שלשים וחמש למלכות אסא" + ], + [ + "בשנת שלשים ושש למלכות אסא עלה בעשא מלך־ישראל על־יהודה ויבן את־הרמה לבלתי תת יוצא ובא לאסא מלך יהודה", + "ויצא אסא כסף וזהב מאצרות בית יהוה ובית המלך וישלח אל־בן־הדד מלך ארם היושב בדרמשק לאמר", + "ברית ביני ובינך ובין אבי ובין אביך הנה שלחתי לך כסף וזהב לך הפר בריתך את־בעשא מלך ישראל ויעלה מעלי", + "וישמע בן הדד אל־המלך אסא וישלח את־שרי החילים אשר־לו אל־ערי ישראל ויכו את־עיון ואת־דן ואת אבל מים ואת כל־מסכנות ערי נפתלי", + "ויהי כשמע בעשא ויחדל מבנות את־הרמה וישבת את־מלאכתו", + "ואסא המלך לקח את־כל־יהודה וישאו את־אבני הרמה ואת־עציה אשר בנה בעשא ויבן בהם את־גבע ואת־המצפה", + "ובעת ההיא בא חנני הראה אל־אסא מלך יהודה ויאמר אליו בהשענך על־מלך ארם ולא נשענת על־יהוה אלהיך על־כן נמלט חיל מלך־ארם מידך", + "הלא הכושים והלובים היו לחיל לרב לרכב ולפרשים להרבה מאד ובהשענך על־יהוה נתנם בידך", + "כי יהוה עיניו משטטות בכל־הארץ להתחזק עם־לבבם שלם אליו נסכלת על־זאת כי מעתה יש עמך מלחמות", + "ויכעס אסא אל־הראה ויתנהו בית המהפכת כי־בזעף עמו על־זאת וירצץ אסא מן־העם בעת ההיא", + "והנה דברי אסא הראשונים והאחרונים הנם כתובים על־ספר המלכים ליהודה וישראל", + "ויחלא אסא בשנת שלושים ותשע למלכותו ברגליו עד־למעלה חליו וגם־בחליו לא־דרש את־יהוה כי ברפאים", + "וישכב אסא עם־אבתיו וימת בשנת ארבעים ואחת למלכו", + "ויקברהו בקברתיו אשר כרה־לו בעיר דויד וישכיבהו במשכב אשר מלא בשמים וזנים מרקחים במרקחת מעשה וישרפו־לו שרפה גדולה עד־למאד" + ], + [ + "וימלך יהושפט בנו תחתיו ויתחזק על־ישראל", + "ויתן־חיל בכל־ערי יהודה הבצרות ויתן נציבים בארץ יהודה ובערי אפרים אשר לכד אסא אביו", + "ויהי יהוה עם־יהושפט כי הלך בדרכי דויד אביו הראשנים ולא דרש לבעלים", + "כי לאלהי אביו דרש ובמצותיו הלך ולא כמעשה ישראל", + "ויכן יהוה את־הממלכה בידו ויתנו כל־יהודה מנחה ליהושפט ויהי־לו עשר־וכבוד לרב", + "ויגבה לבו בדרכי יהוה ועוד הסיר את־הבמות ואת־האשרים מיהודה", + "ובשנת שלוש למלכו שלח לשריו לבן־חיל ולעבדיה ולזכריה ולנתנאל ולמיכיהו ללמד בערי יהודה", + "ועמהם הלוים שמעיהו ונתניהו וזבדיהו ועשהאל ושמרימות [ושמירמות] ויהונתן ואדניהו וטוביהו וטוב אדוניה הלוים ועמהם אלישמע ויהורם הכהנים", + "וילמדו ביהודה ועמהם ספר תורת יהוה ויסבו בכל־ערי יהודה וילמדו בעם", + "ויהי פחד יהוה על כל־ממלכות הארצות אשר סביבות יהודה ולא נלחמו עם־יהושפט", + "ומן־פלשתים מביאים ליהושפט מנחה וכסף משא גם הערביאים מביאים לו צאן אילים שבעת אלפים ושבע מאות ותישים שבעת אלפים ושבע מאות", + "ויהי יהושפט הלך וגדל עד־למעלה ויבן ביהודה בירניות וערי מסכנות", + "ומלאכה רבה היה לו בערי יהודה ואנשי מלחמה גבורי חיל בירושלם", + "ואלה פקדתם לבית אבותיהם ליהודה שרי אלפים עדנה השר ועמו גבורי חיל שלש מאות אלף", + "ועל־ידו יהוחנן השר ועמו מאתים ושמונים אלף", + "ועל־ידו עמסיה בן־זכרי המתנדב ליהוה ועמו מאתים אלף גבור חיל", + "ומן־בנימן גבור חיל אלידע ועמו נשקי־קשת ומגן מאתים אלף", + "ועל־ידו יהוזבד ועמו מאה־ושמונים אלף חלוצי צבא", + "אלה המשרתים את־המלך מלבד אשר־נתן המלך בערי המבצר בכל־יהודה" + ], + [ + "ויהי ליהושפט עשר וכבוד לרב ויתחתן לאחאב", + "וירד לקץ שנים אל־אחאב לשמרון ויזבח־לו אחאב צאן ובקר לרב ולעם אשר עמו ויסיתהו לעלות אל־רמות גלעד", + "ויאמר אחאב מלך־ישראל אל־יהושפט מלך יהודה התלך עמי רמת גלעד ויאמר לו כמוני כמוך וכעמך עמי ועמך במלחמה", + "ויאמר יהושפט אל־מלך ישראל דרש־נא כיום את־דבר יהוה", + "ויקבץ מלך־ישראל את־הנבאים ארבע מאות איש ויאמר אלהם הנלך אל־רמת גלעד למלחמה אם־אחדל ויאמרו עלה ויתן האלהים ביד המלך", + "ויאמר יהושפט האין פה נביא ליהוה עוד ונדרשה מאתו", + "ויאמר מלך־ישראל אל־יהושפט עוד איש־אחד לדרוש את־יהוה מאתו ואני שנאתיהו כי־איננו מתנבא עלי לטובה כי כל־ימיו לרעה הוא מיכיהו בן־ימלא ויאמר יהושפט אל־יאמר המלך כן", + "ויקרא מלך ישראל אל־סריס אחד ויאמר מהר מיכהו [מיכיהו] בן־ימלא", + "ומלך ישראל ויהושפט מלך־יהודה יושבים איש על־כסאו מלבשים בגדים וישבים בגרן פתח שער שמרון וכל־הנביאים מתנבאים לפניהם", + "ויעש לו צדקיהו בן־כנענה קרני ברזל ויאמר כה־אמר יהוה באלה תנגח את־ארם עד־כלותם", + "וכל־הנבאים נבאים כן לאמר עלה רמת גלעד והצלח ונתן יהוה ביד המלך", + "והמלאך אשר־הלך לקרא למיכיהו דבר אליו לאמר הנה דברי הנבאים פה־אחד טוב אל־המלך ויהי־נא דברך כאחד מהם ודברת טוב", + "ויאמר מיכיהו חי־יהוה כי את־אשר־יאמר אלהי אתו אדבר", + "ויבא אל־המלך ויאמר המלך אליו מיכה הנלך אל־רמת גלעד למלחמה אם־אחדל ויאמר עלו והצליחו וינתנו בידכם", + "ויאמר אליו המלך עד־כמה פעמים אני משביעך אשר לא־תדבר אלי רק־אמת בשם יהוה", + "ויאמר ראיתי את־כל־ישראל נפוצים על־ההרים כצאן אשר אין־להן רעה ויאמר יהוה לא־אדנים לאלה ישובו איש־לביתו בשלום", + "ויאמר מלך־ישראל אל־יהושפט הלא אמרתי אליך לא־יתנבא עלי טוב כי אם־לרע", + "ויאמר לכן שמעו דבר־יהוה ראיתי את־יהוה יושב על־כסאו וכל־צבא השמים עמדים על־ימינו ושמאלו", + "ויאמר יהוה מי יפתה את־אחאב מלך־ישראל ויעל ויפל ברמות גלעד ויאמר זה אמר ככה וזה אמר ככה", + "ויצא הרוח ויעמד לפני יהוה ויאמר אני אפתנו ויאמר יהוה אליו במה", + "ויאמר אצא והייתי לרוח שקר בפי כל־נביאיו ויאמר תפתה וגם־תוכל צא ועשה־כן", + "ועתה הנה נתן יהוה רוח שקר בפי נביאיך אלה ויהוה דבר עליך רעה", + "ויגש צדקיהו בן־כנענה ויך את־מיכיהו על־הלחי ויאמר אי זה הדרך עבר רוח־יהוה מאתי לדבר אתך", + "ויאמר מיכיהו הנך ראה ביום ההוא אשר תבוא חדר בחדר להחבא", + "ויאמר מלך ישראל קחו את־מיכיהו והשיבהו אל־אמון שר־העיר ואל־יואש בן־המלך", + "ואמרתם כה אמר המלך שימו זה בית הכלא והאכלהו לחם לחץ ומים לחץ עד שובי בשלום", + "ויאמר מיכיהו אם־שוב תשוב בשלום לא־דבר יהוה בי ויאמר שמעו עמים כלם", + "ויעל מלך־ישראל ויהושפט מלך־יהודה אל־רמת גלעד", + "ויאמר מלך ישראל אל־יהושפט התחפש ובוא במלחמה ואתה לבש בגדיך ויתחפש מלך ישראל ויבאו במלחמה", + "ומלך ארם צוה את־שרי הרכב אשר־לו לאמר לא תלחמו את־הקטן את־הגדול כי אם־את־מלך ישראל לבדו", + "ויהי כראות שרי הרכב את־יהושפט והמה אמרו מלך ישראל הוא ויסבו עליו להלחם ויזעק יהושפט ויהוה עזרו ויסיתם אלהים ממנו", + "ויהי כראות שרי הרכב כי לא־היה מלך ישראל וישבו מאחריו", + "ואיש משך בקשת לתמו ויך את־מלך ישראל בין הדבקים ובין השרין ויאמר לרכב הפך ידיך [ידך] והוצאתני מן־המחנה כי החליתי", + "ותעל המלחמה ביום ההוא ומלך ישראל היה מעמיד במרכבה נכח ארם עד־הערב וימת לעת בוא השמש" + ], + [ + "וישב יהושפט מלך־יהודה אל־ביתו בשלום לירושלם", + "ויצא אל־פניו יהוא בן־חנני החזה ויאמר אל־המלך יהושפט הלרשע לעזר ולשנאי יהוה תאהב ובזאת עליך קצף מלפני יהוה", + "אבל דברים טובים נמצאו עמך כי־בערת האשרות מן־הארץ והכינות לבבך לדרש האלהים", + "וישב יהושפט בירושלם וישב ויצא בעם מבאר שבע עד־הר אפרים וישיבם אל־יהוה אלהי אבותיהם", + "ויעמד שפטים בארץ בכל־ערי יהודה הבצרות לעיר ועיר", + "ויאמר אל־השפטים ראו מה־אתם עשים כי לא לאדם תשפטו כי ליהוה ועמכם בדבר משפט", + "ועתה יהי פחד־יהוה עליכם שמרו ועשו כי־אין עם־יהוה אלהינו עולה ומשא פנים ומקח־שחד", + "וגם בירושלם העמיד יהושפט מן־הלוים והכהנים ומראשי האבות לישראל למשפט יהוה ולריב וישבו ירושלם", + "ויצו עליהם לאמר כה תעשון ביראת יהוה באמונה ובלבב שלם", + "וכל־ריב אשר־יבוא עליכם מאחיכם הישבים בעריהם בין־דם לדם בין־תורה למצוה לחקים ולמשפטים והזהרתם אתם ולא יאשמו ליהוה והיה־קצף עליכם ועל־אחיכם כה תעשון ולא תאשמו", + "והנה אמריהו כהן הראש עליכם לכל דבר־יהוה וזבדיהו בן־ישמעאל הנגיד לבית־יהודה לכל דבר־המלך ושטרים הלוים לפניכם חזקו ועשו ויהי יהוה עם־הטוב" + ], + [ + "ויהי אחריכן באו בני־מואב ובני עמון ועמהם מהעמונים על־יהושפט למלחמה", + "ויבאו ויגידו ליהושפט לאמר בא עליך המון רב מעבר לים מארם והנם בחצצון תמר היא עין גדי", + "וירא ויתן יהושפט את־פניו לדרוש ליהוה ויקרא־צום על־כל־יהודה", + "ויקבצו יהודה לבקש מיהוה גם מכל־ערי יהודה באו לבקש את־יהוה", + "ויעמד יהושפט בקהל יהודה וירושלם בבית יהוה לפני החצר החדשה", + "ויאמר יהוה אלהי אבתינו הלא אתה־הוא אלהים בשמים ואתה מושל בכל ממלכות הגוים ובידך כח וגבורה ואין עמך להתיצב", + "הלא אתה אלהינו הורשת את־ישבי הארץ הזאת מלפני עמך ישראל ותתנה לזרע אברהם אהבך לעולם", + "וישבו־בה ויבנו לך בה מקדש לשמך לאמר", + "אם־תבוא עלינו רעה חרב שפוט ודבר ורעב נעמדה לפני הבית הזה ולפניך כי שמך בבית הזה ונזעק אליך מצרתנו ותשמע ותושיע", + "ועתה הנה בני־עמון ומואב והר־שעיר אשר לא־נתתה לישראל לבוא בהם בבאם מארץ מצרים כי סרו מעליהם ולא השמידום", + "והנה־הם גמלים עלינו לבוא לגרשנו מירשתך אשר הורשתנו", + "אלהינו הלא תשפט־בם כי אין בנו כח לפני ההמון הרב הזה הבא עלינו ואנחנו לא נדע מה־נעשה כי עליך עינינו", + "וכל־יהודה עמדים לפני יהוה גם־טפם נשיהם ובניהם", + "ויחזיאל בן־זכריהו בן־בניה בן־יעיאל בן־מתניה הלוי מן־בני אסף היתה עליו רוח יהוה בתוך הקהל", + "ויאמר הקשיבו כל־יהודה וישבי ירושלם והמלך יהושפט כה־אמר יהוה לכם אתם אל־תיראו ואל־תחתו מפני ההמון הרב הזה כי לא לכם המלחמה כי לאלהים", + "מחר רדו עליהם הנם עלים במעלה הציץ ומצאתם אתם בסוף הנחל פני מדבר ירואל", + "לא לכם להלחם בזאת התיצבו עמדו וראו את־ישועת יהוה עמכם יהודה וירושלם אל־תיראו ואל־תחתו מחר צאו לפניהם ויהוה עמכם", + "ויקד יהושפט אפים ארצה וכל־יהודה וישבי ירושלם נפלו לפני יהוה להשתחות ליהוה", + "ויקמו הלוים מן־בני הקהתים ומן־בני הקרחים להלל ליהוה אלהי ישראל בקול גדול למעלה", + "וישכימו בבקר ויצאו למדבר תקוע ובצאתם עמד יהושפט ויאמר שמעוני יהודה וישבי ירושלם האמינו ביהוה אלהיכם ותאמנו האמינו בנביאיו והצליחו", + "ויועץ אל־העם ויעמד משררים ליהוה ומהללים להדרת־קדש בצאת לפני החלוץ ואמרים הודו ליהוה כי לעולם חסדו", + "ובעת החלו ברנה ותהלה נתן יהוה מארבים על־בני עמון מואב והר־שעיר הבאים ליהודה וינגפו", + "ויעמדו בני עמון ומואב על־ישבי הר־שעיר להחרים ולהשמיד וככלותם ביושבי שעיר עזרו איש־ברעהו למשחית", + "ויהודה בא על־המצפה למדבר ויפנו אל־ההמון והנם פגרים נפלים ארצה ואין פליטה", + "ויבא יהושפט ועמו לבז את־שללם וימצאו בהם לרב ורכוש ופגרים וכלי חמדות וינצלו להם לאין משא ויהיו ימים שלושה בזזים את־השלל כי רב־הוא", + "וביום הרבעי נקהלו לעמק ברכה כי־שם ברכו את־יהוה על־כן קראו את־שם המקום ההוא עמק ברכה עד־היום", + "וישבו כל־איש יהודה וירושלם ויהושפט בראשם לשוב אל־ירושלם בשמחה כי־שמחם יהוה מאויביהם", + "ויבאו ירושלם בנבלים ובכנרות ובחצצרות אל־בית יהוה", + "ויהי פחד אלהים על כל־ממלכות הארצות בשמעם כי נלחם יהוה עם אויבי ישראל", + "ותשקט מלכות יהושפט וינח לו אלהיו מסביב", + "וימלך יהושפט על־יהודה בן־שלשים וחמש שנה במלכו ועשרים וחמש שנה מלך בירושלם ושם אמו עזובה בת־שלחי", + "וילך בדרך אביו אסא ולא־סר ממנה לעשות הישר בעיני יהוה", + "אך הבמות לא־סרו ועוד העם לא־הכינו לבבם לאלהי אבתיהם", + "ויתר דברי יהושפט הראשנים והאחרנים הנם כתובים בדברי יהוא בן־חנני אשר העלה על־ספר מלכי ישראל", + "ואחריכן אתחבר יהושפט מלך־יהודה עם אחזיה מלך־ישראל הוא הרשיע לעשות", + "ויחברהו עמו לעשות אניות ללכת תרשיש ויעשו אניות בעציון גבר", + "ויתנבא אליעזר בן־דדוהו ממרשה על־יהושפט לאמר כהתחברך עם־אחזיהו פרץ יהוה את־מעשיך וישברו אניות ולא עצרו ללכת אל־תרשיש" + ], + [ + "וישכב יהושפט עם־אבתיו ויקבר עם־אבתיו בעיר דויד וימלך יהורם בנו תחתיו", + "ולו־אחים בני יהושפט עזריה ויחיאל וזכריהו ועזריהו ומיכאל ושפטיהו כל־אלה בני יהושפט מלך־ישראל", + "ויתן להם אביהם מתנות רבות לכסף ולזהב ולמגדנות עם־ערי מצרות ביהודה ואת־הממלכה נתן ליהורם כי־הוא הבכור", + "ויקם יהורם על־ממלכת אביו ויתחזק ויהרג את־כל־אחיו בחרב וגם משרי ישראל", + "בן־שלשים ושתים שנה יהורם במלכו ושמונה שנים מלך בירושלם", + "וילך בדרך מלכי ישראל כאשר עשו בית אחאב כי בת־אחאב היתה לו אשה ויעש הרע בעיני יהוה", + "ולא־אבה יהוה להשחית את־בית דויד למען הברית אשר כרת לדויד וכאשר אמר לתת לו ניר ולבניו כל־הימים", + "בימיו פשע אדום מתחת יד־יהודה וימליכו עליהם מלך", + "ויעבר יהורם עם־שריו וכל־הרכב עמו ויהי קם לילה ויך את־אדום הסובב אליו ואת שרי הרכב", + "ויפשע אדום מתחת יד־יהודה עד היום הזה אז תפשע לבנה בעת ההיא מתחת ידו כי עזב את־יהוה אלהי אבתיו", + "גם־הוא עשה־במות בהרי יהודה ויזן את־ישבי ירושלם וידח את־יהודה", + "ויבא אליו מכתב מאליהו הנביא לאמר כה אמר יהוה אלהי דויד אביך תחת אשר לא־הלכת בדרכי יהושפט אביך ובדרכי אסא מלך־יהודה", + "ותלך בדרך מלכי ישראל ותזנה את־יהודה ואת־ישבי ירושלם כהזנות בית אחאב וגם את־אחיך בית־אביך הטובים ממך הרגת", + "הנה יהוה נגף מגפה גדולה בעמך ובבניך ובנשיך ובכל־רכושך", + "ואתה בחליים רבים במחלה מעיך עד־יצאו מעיך מן־החלי ימים על־ימים", + "ויער יהוה על־יהורם את רוח הפלשתים והערבים אשר על־יד כושים", + "ויעלו ביהודה ויבקעוה וישבו את כל־הרכוש הנמצא לבית־המלך וגם־בניו ונשיו ולא נשאר־לו בן כי אם־יהואחז קטן בניו", + "ואחרי כל־זאת נגפו יהוה במעיו לחלי לאין מרפא", + "ויהי לימים מימים וכעת צאת הקץ לימים שנים יצאו מעיו עם־חליו וימת בתחלאים רעים ולא־עשו לו עמו שרפה כשרפת אבתיו", + "בן־שלשים ושתים היה במלכו ושמונה שנים מלך בירושלם וילך בלא חמדה ויקברהו בעיר דויד ולא בקברות המלכים" + ], + [ + "וימליכו יושבי ירושלם את־אחזיהו בנו הקטן תחתיו כי כל־הראשנים הרג הגדוד הבא בערבים למחנה וימלך אחזיהו בן־יהורם מלך יהודה", + "בן־ארבעים ושתים שנה אחזיהו במלכו ושנה אחת מלך בירושלם ושם אמו עתליהו בת־עמרי", + "גם־הוא הלך בדרכי בית אחאב כי אמו היתה יועצתו להרשיע", + "ויעש הרע בעיני יהוה כבית אחאב כי־המה היו־לו יועצים אחרי מות אביו למשחית לו", + "גם בעצתם הלך וילך את־יהורם בן־אחאב מלך ישראל למלחמה על־חזאל מלך־ארם ברמות גלעד ויכו הרמים את־יורם", + "וישב להתרפא ביזרעאל כי המכים אשר הכהו ברמה בהלחמו את־חזהאל מלך ארם ועזריהו בן־יהורם מלך יהודה ירד לראות את־יהורם בן־אחאב ביזרעאל כי־חלה הוא", + "ומאלהים היתה תבוסת אחזיהו לבוא אל־יורם ובבאו יצא עם־יהורם אל־יהוא בן־נמשי אשר משחו יהוה להכרית את־בית אחאב", + "ויהי כהשפט יהוא עם־בית אחאב וימצא את־שרי יהודה ובני אחי אחזיהו משרתים לאחזיהו ויהרגם", + "ויבקש את־אחזיהו וילכדהו והוא מתחבא בשמרון ויבאהו אל־יהוא וימתהו ויקברהו כי אמרו בן־יהושפט הוא אשר־דרש את־יהוה בכל־לבבו ואין לבית אחזיהו לעצר כח לממלכה", + "ועתליהו אם אחזיהו ראתה כי מת בנה ותקם ותדבר את־כל־זרע הממלכה לבית יהודה", + "ותקח יהושבעת בת־המלך את־יואש בן־אחזיהו ותגנב אתו מתוך בני־המלך המומתים ותתן אתו ואת־מינקתו בחדר המטות ותסתירהו יהושבעת בת־המלך יהורם אשת יהוידע הכהן כי היא היתה אחות אחזיהו מפני עתליהו ולא המיתתהו", + "ויהי אתם בבית האלהים מתחבא שש שנים ועתליה מלכת על־הארץ" + ], + [ + "ובשנה השבעית התחזק יהוידע ויקח את־שרי המאות לעזריהו בן־ירחם ולישמעאל בן־יהוחנן ולעזריהו בן־עובד ואת־מעשיהו בן־עדיהו ואת־אלישפט בן־זכרי עמו בברית", + "ויסבו ביהודה ויקבצו את־הלוים מכל־ערי יהודה וראשי האבות לישראל ויבאו אל־ירושלם", + "ויכרת כל־הקהל ברית בבית האלהים עם־המלך ויאמר להם הנה בן־המלך ימלך כאשר דבר יהוה על־בני דויד", + "זה הדבר אשר תעשו השלשית מכם באי השבת לכהנים וללוים לשערי הספים", + "והשלשית בבית המלך והשלשית בשער היסוד וכל־העם בחצרות בית יהוה", + "ואל־יבוא בית־יהוה כי אם־הכהנים והמשרתים ללוים המה יבאו כי־קדש המה וכל־העם ישמרו משמרת יהוה", + "והקיפו הלוים את־המלך סביב איש וכליו בידו והבא אל־הבית יומת והיו את־המלך בבאו ובצאתו", + "ויעשו הלוים וכל־יהודה ככל אשר־צוה יהוידע הכהן ויקחו איש את־אנשיו באי השבת עם יוצאי השבת כי לא פטר יהוידע הכהן את־המחלקות", + "ויתן יהוידע הכהן לשרי המאות את־החניתים ואת־המגנות ואת־השלטים אשר למלך דויד אשר בית האלהים", + "ויעמד את־כל־העם ואיש שלחו בידו מכתף הבית הימנית עד־כתף הבית השמאלית למזבח ולבית על־המלך סביב", + "ויוציאו את־בן־המלך ויתנו עליו את־הנזר ואת־העדות וימליכו אתו וימשחהו יהוידע ובניו ויאמרו יחי המלך", + "ותשמע עתליהו את־קול העם הרצים והמהללים את־המלך ותבוא אל־העם בית יהוה", + "ותרא והנה המלך עומד על־עמודו במבוא והשרים והחצצרות על־המלך וכל־עם הארץ שמח ותוקע בחצצרות והמשוררים בכלי השיר ומודיעים להלל ותקרע עתליהו את־בגדיה ותאמר קשר קשר", + "ויוצא יהוידע הכהן את־שרי המאות פקודי החיל ויאמר אלהם הוציאוה אל־מבית השדרות והבא אחריה יומת בחרב כי אמר הכהן לא תמיתוה בית יהוה", + "וישימו לה ידים ותבוא אל־מבוא שער־הסוסים בית המלך וימיתוה שם", + "ויכרת יהוידע ברית בינו ובין כל־העם ובין המלך להיות לעם ליהוה", + "ויבאו כל־העם בית־הבעל ויתצהו ואת־מזבחתיו ואת־צלמיו שברו ואת מתן כהן הבעל הרגו לפני המזבחות", + "וישם יהוידע פקדת בית יהוה ביד הכהנים הלוים אשר חלק דויד על־בית יהוה להעלות עלות יהוה ככתוב בתורת משה בשמחה ובשיר על ידי דויד", + "ויעמד השוערים על־שערי בית יהוה ולא־יבא טמא לכל־דבר", + "ויקח את־שרי המאות ואת־האדירים ואת־המושלים בעם ואת כל־עם הארץ ויורד את־המלך מבית יהוה ויבאו בתוך־שער העליון בית המלך ויושיבו את־המלך על כסא הממלכה", + "וישמחו כל־עם־הארץ והעיר שקטה ואת־עתליהו המיתו בחרב" + ], + [ + "בן־שבע שנים יאש במלכו וארבעים שנה מלך בירושלם ושם אמו צביה מבאר שבע", + "ויעש יואש הישר בעיני יהוה כל־ימי יהוידע הכהן", + "וישא־לו יהוידע נשים שתים ויולד בנים ובנות", + "ויהי אחריכן היה עם־לב יואש לחדש את־בית יהוה", + "ויקבץ את־הכהנים והלוים ויאמר להם צאו לערי יהודה וקבצו מכל־ישראל כסף לחזק את־בית אלהיכם מדי שנה בשנה ואתם תמהרו לדבר ולא מהרו הלוים", + "ויקרא המלך ליהוידע הראש ויאמר לו מדוע לא־דרשת על־הלוים להביא מיהודה ומירושלם את־משאת משה עבד־יהוה והקהל לישראל לאהל העדות", + "כי עתליהו המרשעת בניה פרצו את־בית האלהים וגם כל־קדשי בית־יהוה עשו לבעלים", + "ויאמר המלך ויעשו ארון אחד ויתנהו בשער בית־יהוה חוצה", + "ויתנו־קול ביהודה ובירושלם להביא ליהוה משאת משה עבד־האלהים על־ישראל במדבר", + "וישמחו כל־השרים וכל־העם ויביאו וישליכו לארון עד־לכלה", + "ויהי בעת יביא את־הארון אל־פקדת המלך ביד הלוים וכראותם כי־רב הכסף ובא סופר המלך ופקיד כהן הראש ויערו את־הארון וישאהו וישיבהו אל־מקמו כה עשו ליום ביום ויאספו־כסף לרב", + "ויתנהו המלך ויהוידע אל־עושה מלאכת עבודת בית־יהוה ויהיו שכרים חצבים וחרשים לחדש בית יהוה וגם לחרשי ברזל ונחשת לחזק את־בית יהוה", + "ויעשו עשי המלאכה ותעל ארוכה למלאכה בידם ויעמידו את־בית האלהים על־מתכנתו ויאמצהו", + "וככלותם הביאו לפני המלך ויהוידע את־שאר הכסף ויעשהו כלים לבית־יהוה כלי שרת והעלות וכפות וכלי זהב וכסף ויהיו מעלים עלות בבית־יהוה תמיד כל ימי יהוידע", + "ויזקן יהוידע וישבע ימים וימת בן־מאה ושלשים שנה במותו", + "ויקברהו בעיר־דויד עם־המלכים כי־עשה טובה בישראל ועם האלהים וביתו", + "ואחרי מות יהוידע באו שרי יהודה וישתחוו למלך אז שמע המלך אליהם", + "ויעזבו את־בית יהוה אלהי אבותיהם ויעבדו את־האשרים ואת־העצבים ויהי־קצף על־יהודה וירושלם באשמתם זאת", + "וישלח בהם נבאים להשיבם אל־יהוה ויעידו בם ולא האזינו", + "ורוח אלהים לבשה את־זכריה בן־יהוידע הכהן ויעמד מעל לעם ויאמר להם כה אמר האלהים למה אתם עברים את־מצות יהוה ולא תצליחו כי־עזבתם את־יהוה ויעזב אתכם", + "ויקשרו עליו וירגמהו אבן במצות המלך בחצר בית יהוה", + "ולא־זכר יואש המלך החסד אשר עשה יהוידע אביו עמו ויהרג את־בנו וכמותו אמר ירא יהוה וידרש", + "ויהי לתקופת השנה עלה עליו חיל ארם ויבאו אל־יהודה וירושלם וישחיתו את־כל־שרי העם מעם וכל־שללם שלחו למלך דרמשק", + "כי במצער אנשים באו חיל ארם ויהוה נתן בידם חיל לרב מאד כי עזבו את־יהוה אלהי אבותיהם ואת־יואש עשו שפטים", + "ובלכתם ממנו כי־עזבו אתו במחליים [במחלוים] רבים התקשרו עליו עבדיו בדמי בני יהוידע הכהן ויהרגהו על־מטתו וימת ויקברהו בעיר דויד ולא קברהו בקברות המלכים", + "ואלה המתקשרים עליו זבד בן־שמעת העמונית ויהוזבד בן־שמרית המואבית", + "ובניו ורב [ירב] המשא עליו ויסוד בית האלהים הנם כתובים על־מדרש ספר המלכים וימלך אמציהו בנו תחתיו" + ], + [ + "בן־עשרים וחמש שנה מלך אמציהו ועשרים ותשע שנה מלך בירושלם ושם אמו יהועדן מירושלים", + "ויעש הישר בעיני יהוה רק לא בלבב שלם", + "ויהי כאשר חזקה הממלכה עליו ויהרג את־עבדיו המכים את־המלך אביו", + "ואת־בניהם לא המית כי ככתוב בתורה בספר משה אשר־צוה יהוה לאמר לא־ימותו אבות על־בנים ובנים לא־ימותו על־אבות כי איש בחטאו ימותו", + "ויקבץ אמציהו את־יהודה ויעמידם לבית־אבות לשרי האלפים ולשרי המאות לכל־יהודה ובנימן ויפקדם למבן עשרים שנה ומעלה וימצאם שלש־מאות אלף בחור יוצא צבא אחז רמח וצנה", + "וישכר מישראל מאה אלף גבור חיל במאה ככר־כסף", + "ואיש האלהים בא אליו לאמר המלך אל־יבא עמך צבא ישראל כי אין יהוה עם־ישראל כל בני אפרים", + "כי אם־בא אתה עשה חזק למלחמה יכשילך האלהים לפני אויב כי יש־כח באלהים לעזור ולהכשיל", + "ויאמר אמציהו לאיש האלהים ומה־לעשות למאת הככר אשר נתתי לגדוד ישראל ויאמר איש האלהים יש ליהוה לתת לך הרבה מזה", + "ויבדילם אמציהו להגדוד אשר־בא אליו מאפרים ללכת למקומם ויחר אפם מאד ביהודה וישובו למקומם בחרי־אף", + "ואמציהו התחזק וינהג את־עמו וילך גיא המלח ויך את־בני־שעיר עשרת אלפים", + "ועשרת אלפים חיים שבו בני יהודה ויביאום לראש הסלע וישליכום מראש־הסלע וכלם נבקעו", + "ובני הגדוד אשר השיב אמציהו מלכת עמו למלחמה ויפשטו בערי יהודה משמרון ועד־בית חורון ויכו מהם שלשת אלפים ויבזו בזה רבה", + "ויהי אחרי בוא אמציהו מהכות את־אדומים ויבא את־אלהי בני שעיר ויעמידם לו לאלהים ולפניהם ישתחוה ולהם יקטר", + "ויחר־אף יהוה באמציהו וישלח אליו נביא ויאמר לו למה דרשת את־אלהי העם אשר לא־הצילו את־עמם מידך", + "ויהי בדברו אליו ויאמר לו הליועץ למלך נתנוך חדל־לך למה יכוך ויחדל הנביא ויאמר ידעתי כי־יעץ אלהים להשחיתך כי־עשית זאת ולא שמעת לעצתי", + "ויועץ אמציהו מלך יהודה וישלח אל־יואש בן־יהואחז בן־יהוא מלך ישראל לאמר לך [לכה] נתראה פנים", + "וישלח יואש מלך־ישראל אל־אמציהו מלך־יהודה לאמר החוח אשר בלבנון שלח אל־הארז אשר בלבנון לאמר תנה־את־בתך לבני לאשה ותעבר חית השדה אשר בלבנון ותרמס את־החוח", + "אמרת הנה הכית את־אדום ונשאך לבך להכביד עתה שבה בביתך למה תתגרה ברעה ונפלת אתה ויהודה עמך", + "ולא־שמע אמציהו כי מהאלהים היא למען תתם ביד כי דרשו את אלהי אדום", + "ויעל יואש מלך־ישראל ויתראו פנים הוא ואמציהו מלך־יהודה בבית שמש אשר ליהודה", + "וינגף יהודה לפני ישראל וינסו איש לאהליו", + "ואת אמציהו מלך־יהודה בן־יואש בן־יהואחז תפש יואש מלך־ישראל בבית שמש ויביאהו ירושלם ויפרץ בחומת ירושלם משער אפרים עד־שער הפונה ארבע מאות אמה", + "וכל־הזהב והכסף ואת כל־הכלים הנמצאים בבית־האלהים עם־עבד אדום ואת־אצרות בית המלך ואת בני התערבות וישב שמרון", + "ויחי אמציהו בן־יואש מלך יהודה אחרי מות יואש בן־יהואחז מלך ישראל חמש עשרה שנה", + "ויתר דברי אמציהו הראשנים והאחרונים הלא הנם כתובים על־ספר מלכי־יהודה וישראל", + "ומעת אשר־סר אמציהו מאחרי יהוה ויקשרו עליו קשר בירושלם וינס לכישה וישלחו אחריו לכישה וימיתהו שם", + "וישאהו על־הסוסים ויקברו אתו עם־אבתיו בעיר יהודה" + ], + [ + "ויקחו כל־עם יהודה את־עזיהו והוא בן־שש עשרה שנה וימליכו אתו תחת אביו אמציהו", + "הוא בנה את־אילות וישיבה ליהודה אחרי שכב־המלך עם־אבתיו", + "בן־שש עשרה שנה עזיהו במלכו וחמשים ושתים שנה מלך בירושלם ושם אמו יכיליה [יכליה] מן־ירושלם", + "ויעש הישר בעיני יהוה ככל אשר־עשה אמציהו אביו", + "ויהי לדרש אלהים בימי זכריהו המבין בראת האלהים ובימי דרשו את־יהוה הצליחו האלהים", + "ויצא וילחם בפלשתים ויפרץ את־חומת גת ואת חומת יבנה ואת חומת אשדוד ויבנה ערים באשדוד ובפלשתים", + "ויעזרהו האלהים על־פלשתים ועל־הערביים [הערבים] הישבים בגור־בעל והמעונים", + "ויתנו העמונים מנחה לעזיהו וילך שמו עד־לבוא מצרים כי החזיק עד־למעלה", + "ויבן עזיהו מגדלים בירושלם על־שער הפנה ועל־שער הגיא ועל־המקצוע ויחזקם", + "ויבן מגדלים במדבר ויחצב ברות רבים כי מקנה־רב היה לו ובשפלה ובמישור אכרים וכרמים בהרים ובכרמל כי־אהב אדמה היה", + "ויהי לעזיהו חיל עשה מלחמה יוצאי צבא לגדוד במספר פקדתם ביד יעואל [יעיאל] הסופר ומעשיהו השוטר על יד־חנניהו משרי המלך", + "כל מספר ראשי האבות לגבורי חיל אלפים ושש מאות", + "ועל־ידם חיל צבא שלש מאות אלף ושבעת אלפים וחמש מאות עושי מלחמה בכח חיל לעזר למלך על־האויב", + "ויכן להם עזיהו לכל־הצבא מגנים ורמחים וכובעים ושרינות וקשתות ולאבני קלעים", + "ויעש בירושלם חשבנות מחשבת חושב להיות על־המגדלים ועל־הפנות לירוא בחצים ובאבנים גדלות ויצא שמו עד־למרחוק כי־הפליא להעזר עד כי־חזק", + "וכחזקתו גבה לבו עד־להשחית וימעל ביהוה אלהיו ויבא אל־היכל יהוה להקטיר על־מזבח הקטרת", + "ויבא אחריו עזריהו הכהן ועמו כהנים ליהוה שמונים בני־חיל", + "ויעמדו על־עזיהו המלך ויאמרו לו לא־לך עזיהו להקטיר ליהוה כי לכהנים בני־אהרן המקדשים להקטיר צא מן־המקדש כי מעלת ולא־לך לכבוד מיהוה אלהים", + "ויזעף עזיהו ובידו מקטרת להקטיר ובזעפו עם־הכהנים והצרעת זרחה במצחו לפני הכהנים בבית יהוה מעל למזבח הקטרת", + "ויפן אליו עזריהו כהן הראש וכל־הכהנים והנה־הוא מצרע במצחו ויבהלוהו משם וגם־הוא נדחף לצאת כי נגעו יהוה", + "ויהי עזיהו המלך מצרע עד־יום מותו וישב בית החפשות [החפשית] מצרע כי נגזר מבית יהוה ויותם בנו על־בית המלך שופט את־עם הארץ", + "ויתר דברי עזיהו הראשנים והאחרנים כתב ישעיהו בן־אמוץ הנביא", + "וישכב עזיהו עם־אבתיו ויקברו אתו עם־אבתיו בשדה הקבורה אשר למלכים כי אמרו מצורע הוא וימלך יותם בנו תחתיו" + ], + [ + "בן־עשרים וחמש שנה יותם במלכו ושש־עשרה שנה מלך בירושלם ושם אמו ירושה בת־צדוק", + "ויעש הישר בעיני יהוה ככל אשר־עשה עזיהו אביו רק לא־בא אל־היכל יהוה ועוד העם משחיתים", + "הוא בנה את־שער בית־יהוה העליון ובחומת העפל בנה לרב", + "וערים בנה בהר־יהודה ובחרשים בנה בירניות ומגדלים", + "והוא נלחם עם־מלך בני־עמון ויחזק עליהם ויתנו־לו בני־עמון בשנה ההיא מאה ככר־כסף ועשרת אלפים כרים חטים ושעורים עשרת אלפים זאת השיבו לו בני עמון ובשנה השנית והשלשית", + "ויתחזק יותם כי הכין דרכיו לפני יהוה אלהיו", + "ויתר דברי יותם וכל־מלחמתיו ודרכיו הנם כתובים על־ספר מלכי־ישראל ויהודה", + "בן־עשרים וחמש שנה היה במלכו ושש־עשרה שנה מלך בירושלם", + "וישכב יותם עם־אבתיו ויקברו אתו בעיר דויד וימלך אחז בנו תחתיו" + ], + [ + "בן־עשרים שנה אחז במלכו ושש־עשרה שנה מלך בירושלם ולא־עשה הישר בעיני יהוה כדויד אביו", + "וילך בדרכי מלכי ישראל וגם מסכות עשה לבעלים", + "והוא הקטיר בגיא בן־הנם ויבער את־בניו באש כתעבות הגוים אשר הריש יהוה מפני בני ישראל", + "ויזבח ויקטר בבמות ועל־הגבעות ותחת כל־עץ רענן", + "ויתנהו יהוה אלהיו ביד מלך ארם ויכו־בו וישבו ממנו שביה גדולה ויביאו דרמשק וגם ביד־מלך ישראל נתן ויך־בו מכה גדולה", + "ויהרג פקח בן־רמליהו ביהודה מאה ועשרים אלף ביום אחד הכל בני־חיל בעזבם את־יהוה אלהי אבותם", + "ויהרג זכרי גבור אפרים את־מעשיהו בן־המלך ואת־עזריקם נגיד הבית ואת־אלקנה משנה המלך", + "וישבו בני־ישראל מאחיהם מאתים אלף נשים בנים ובנות וגם־שלל רב בזזו מהם ויביאו את־השלל לשמרון", + "ושם היה נביא ליהוה עדד שמו ויצא לפני הצבא הבא לשמרון ויאמר להם הנה בחמת יהוה אלהי־אבותיכם על־יהודה נתנם בידכם ותהרגו־בם בזעף עד לשמים הגיע", + "ועתה בני־יהודה וירושלם אתם אמרים לכבש לעבדים ולשפחות לכם הלא רק־אתם עמכם אשמות ליהוה אלהיכם", + "ועתה שמעוני והשיבו השביה אשר שביתם מאחיכם כי חרון אף־יהוה עליכם", + "ויקמו אנשים מראשי בני־אפרים עזריהו בן־יהוחנן ברכיהו בן־משלמות ויחזקיהו בן־שלם ועמשא בן־חדלי על־הבאים מן־הצבא", + "ויאמרו להם לא־תביאו את־השביה הנה כי לאשמת יהוה עלינו אתם אמרים להסיף על־חטאתינו ועל־אשמתינו כי־רבה אשמה לנו וחרון אף על־ישראל", + "ויעזב החלוץ את־השביה ואת־הבזה לפני השרים וכל־הקהל", + "ויקמו האנשים אשר־נקבו בשמות ויחזיקו בשביה וכל־מערמיהם הלבישו מן־השלל וילבשום וינעלום ויאכלום וישקום ויסכום וינהלום בחמרים לכל־כושל ויביאום ירחו עיר־התמרים אצל אחיהם וישובו שמרון", + "בעת ההיא שלח המלך אחז על־מלכי אשור לעזר לו", + "ועוד אדומים באו ויכו ביהודה וישבו־שבי", + "ופלשתים פשטו בערי השפלה והנגב ליהודה וילכדו את־בית־שמש ואת־אילון ואת־הגדרות ואת־שוכו ובנותיה ואת־תמנה ובנותיה ואת־גמזו ואת־בנתיה וישבו שם", + "כי־הכניע יהוה את־יהודה בעבור אחז מלך־ישראל כי הפריע ביהודה ומעול מעל ביהוה", + "ויבא עליו תלגת פלנאסר מלך אשור ויצר לו ולא חזקו", + "כי־חלק אחז את־בית יהוה ואת־בית המלך והשרים ויתן למלך אשור ולא לעזרה לו", + "ובעת הצר לו ויוסף למעול ביהוה הוא המלך אחז", + "ויזבח לאלהי דרמשק המכים בו ויאמר כי אלהי מלכי־ארם הם מעזרים אותם להם אזבח ויעזרוני והם היו־לו להכשילו ולכל־ישראל", + "ויאסף אחז את־כלי בית־האלהים ויקצץ את־כלי בית־האלהים ויסגר את־דלתות בית־יהוה ויעש לו מזבחות בכל־פנה בירושלם", + "ובכל־עיר ועיר ליהודה עשה במות לקטר לאלהים אחרים ויכעס את־יהוה אלהי אבתיו", + "ויתר דבריו וכל־דרכיו הראשנים והאחרונים הנם כתובים על־ספר מלכי־יהודה וישראל", + "וישכב אחז עם־אבתיו ויקברהו בעיר בירושלם כי לא הביאהו לקברי מלכי ישראל וימלך יחזקיהו בנו תחתיו" + ], + [ + "יחזקיהו מלך בן־עשרים וחמש שנה ועשרים ותשע שנה מלך בירושלם ושם אמו אביה בת־זכריהו", + "ויעש הישר בעיני יהוה ככל אשר־עשה דויד אביו", + "הוא בשנה הראשונה למלכו בחדש הראשון פתח את־דלתות בית־יהוה ויחזקם", + "ויבא את־הכהנים ואת־הלוים ויאספם לרחוב המזרח", + "ויאמר להם שמעוני הלוים עתה התקדשו וקדשו את־בית יהוה אלהי אבתיכם והוציאו את־הנדה מן־הקדש", + "כי־מעלו אבתינו ועשו הרע בעיני יהוה־אלהינו ויעזבהו ויסבו פניהם ממשכן יהוה ויתנו־ערף", + "גם סגרו דלתות האולם ויכבו את־הנרות וקטרת לא הקטירו ועלה לא־העלו בקדש לאלהי ישראל", + "ויהי קצף יהוה על־יהודה וירושלם ויתנם לזועה [לזעוה] לשמה ולשרקה כאשר אתם ראים בעיניכם", + "והנה נפלו אבותינו בחרב ובנינו ובנותינו ונשינו בשבי על־זאת", + "עתה עם־לבבי לכרות ברית ליהוה אלהי ישראל וישב ממנו חרון אפו", + "בני עתה אל־תשלו כי־בכם בחר יהוה לעמד לפניו לשרתו ולהיות לו משרתים ומקטרים", + "ויקמו הלוים מחת בן־עמשי ויואל בן־עזריהו מן־בני הקהתי ומן־בני מררי קיש בן־עבדי ועזריהו בן־יהללאל ומן־הגרשני יואח בן־זמה ועדן בן־יואח", + "ומן־בני אליצפן שמרי ויעואל [ויעיאל] ומן־בני אסף זכריהו ומתניהו", + "ומן־בני הימן יחואל [יחיאל] ושמעי ומן־בני ידותון שמעיה ועזיאל", + "ויאספו את־אחיהם ויתקדשו ויבאו כמצות־המלך בדברי יהוה לטהר בית יהוה", + "ויבאו הכהנים לפנימה בית־יהוה לטהר ויוציאו את כל־הטמאה אשר מצאו בהיכל יהוה לחצר בית יהוה ויקבלו הלוים להוציא לנחל־קדרון חוצה", + "ויחלו באחד לחדש הראשון לקדש וביום שמונה לחדש באו לאולם יהוה ויקדשו את־בית־יהוה לימים שמונה וביום ששה עשר לחדש הראשון כלו", + "ויבואו פנימה אל־חזקיהו המלך ויאמרו טהרנו את־כל־בית יהוה את־מזבח העולה ואת־כל־כליו ואת־שלחן המערכת ואת־כל־כליו", + "ואת כל־הכלים אשר הזניח המלך אחז במלכותו במעלו הכנו והקדשנו והנם לפני מזבח יהוה", + "וישכם יחזקיהו המלך ויאסף את שרי העיר ויעל בית יהוה", + "ויביאו פרים־שבעה ואילים שבעה וכבשים שבעה וצפירי עזים שבעה לחטאת על־הממלכה ועל־המקדש ועל־יהודה ויאמר לבני אהרן הכהנים להעלות על־מזבח יהוה", + "וישחטו הבקר ויקבלו הכהנים את־הדם ויזרקו המזבחה וישחטו האלים ויזרקו הדם המזבחה וישחטו הכבשים ויזרקו הדם המזבחה", + "ויגישו את־שעירי החטאת לפני המלך והקהל ויסמכו ידיהם עליהם", + "וישחטום הכהנים ויחטאו את־דמם המזבחה לכפר על־כל־ישראל כי לכל־ישראל אמר המלך העולה והחטאת", + "ויעמד את־הלוים בית יהוה במצלתים בנבלים ובכנרות במצות דויד וגד חזה־המלך ונתן הנביא כי ביד־יהוה המצוה ביד־נביאיו", + "ויעמדו הלוים בכלי דויד והכהנים בחצצרות", + "ויאמר חזקיהו להעלות העלה להמזבח ובעת החל העולה החל שיר־יהוה והחצצרות ועל־ידי כלי דויד מלך־ישראל", + "וכל־הקהל משתחוים והשיר משורר והחצצרות מחצצרים [מחצרים] הכל עד לכלות העלה", + "וככלות להעלות כרעו המלך וכל־הנמצאים אתו וישתחוו", + "ויאמר יחזקיהו המלך והשרים ללוים להלל ליהוה בדברי דויד ואסף החזה ויהללו עד־לשמחה ויקדו וישתחוו", + "ויען יחזקיהו ויאמר עתה מלאתם ידכם ליהוה גשו והביאו זבחים ותודות לבית יהוה ויביאו הקהל זבחים ותודות וכל־נדיב לב עלות", + "ויהי מספר העלה אשר הביאו הקהל בקר שבעים אילים מאה כבשים מאתים לעלה ליהוה כל־אלה", + "והקדשים בקר שש מאות וצאן שלשת אלפים", + "רק הכהנים היו למעט ולא יכלו להפשיט את־כל־העלות ויחזקום אחיהם הלוים עד־כלות המלאכה ועד יתקדשו הכהנים כי הלוים ישרי לבב להתקדש מהכהנים", + "וגם־עלה לרב בחלבי השלמים ובנסכים לעלה ותכון עבודת בית־יהוה", + "וישמח יחזקיהו וכל־העם על ההכין האלהים לעם כי בפתאם היה הדבר" + ], + [ + "וישלח יחזקיהו על־כל־ישראל ויהודה וגם־אגרות כתב על־אפרים ומנשה לבוא לבית־יהוה בירושלם לעשות פסח ליהוה אלהי ישראל", + "ויועץ המלך ושריו וכל־הקהל בירושלם לעשות הפסח בחדש השני", + "כי לא יכלו לעשתו בעת ההיא כי הכהנים לא־התקדשו למדי והעם לא־נאספו לירושלם", + "ויישר הדבר בעיני המלך ובעיני כל־הקהל", + "ויעמידו דבר להעביר קול בכל־ישראל מבאר־שבע ועד־דן לבוא לעשות פסח ליהוה אלהי־ישראל בירושלם כי לא לרב עשו ככתוב", + "וילכו הרצים באגרות מיד המלך ושריו בכל־ישראל ויהודה וכמצות המלך לאמר בני ישראל שובו אל־יהוה אלהי אברהם יצחק וישראל וישב אל־הפליטה הנשארת לכם מכף מלכי אשור", + "ואל־תהיו כאבותיכם וכאחיכם אשר מעלו ביהוה אלהי אבותיהם ויתנם לשמה כאשר אתם ראים", + "עתה אל־תקשו ערפכם כאבותיכם תנו־יד ליהוה ובאו למקדשו אשר הקדיש לעולם ועבדו את־יהוה אלהיכם וישב מכם חרון אפו", + "כי בשובכם על־יהוה אחיכם ובניכם לרחמים לפני שוביהם ולשוב לארץ הזאת כי־חנון ורחום יהוה אלהיכם ולא־יסיר פנים מכם אם־תשובו אליו", + "ויהיו הרצים עברים מעיר לעיר בארץ־אפרים ומנשה ועד־זבלון ויהיו משחיקים עליהם ומלעגים בם", + "אך־אנשים מאשר ומנשה ומזבלון נכנעו ויבאו לירושלם", + "גם ביהודה היתה יד האלהים לתת להם לב אחד לעשות מצות המלך והשרים בדבר יהוה", + "ויאספו ירושלם עם־רב לעשות את־חג המצות בחדש השני קהל לרב מאד", + "ויקמו ויסירו את־המזבחות אשר בירושלם ואת כל־המקטרות הסירו וישליכו לנחל קדרון", + "וישחטו הפסח בארבעה עשר לחדש השני והכהנים והלוים נכלמו ויתקדשו ויביאו עלות בית יהוה", + "ויעמדו על־עמדם כמשפטם כתורת משה איש־האלהים הכהנים זרקים את־הדם מיד הלוים", + "כי־רבת בקהל אשר לא־התקדשו והלוים על־שחיטת הפסחים לכל לא טהור להקדיש ליהוה", + "כי מרבית העם רבת מאפרים ומנשה יששכר וזבלון לא הטהרו כי־אכלו את־הפסח בלא ככתוב כי התפלל יחזקיהו עליהם לאמר יהוה הטוב יכפר בעד", + "כל־לבבו הכין לדרוש האלהים יהוה אלהי אבותיו ולא כטהרת הקדש", + "וישמע יהוה אל־יחזקיהו וירפא את־העם", + "ויעשו בני־ישראל הנמצאים בירושלם את־חג המצות שבעת ימים בשמחה גדולה ומהללים ליהוה יום ביום הלוים והכהנים בכלי־עז ליהוה", + "וידבר יחזקיהו על־לב כל־הלוים המשכילים שכל־טוב ליהוה ויאכלו את־המועד שבעת הימים מזבחים זבחי שלמים ומתודים ליהוה אלהי אבותיהם", + "ויועצו כל־הקהל לעשות שבעת ימים אחרים ויעשו שבעת־ימים שמחה", + "כי חזקיהו מלך־יהודה הרים לקהל אלף פרים ושבעת אלפים צאן והשרים הרימו לקהל פרים אלף וצאן עשרת אלפים ויתקדשו כהנים לרב", + "וישמחו כל־קהל יהודה והכהנים והלוים וכל־הקהל הבאים מישראל והגרים הבאים מארץ ישראל והיושבים ביהודה", + "ותהי שמחה־גדולה בירושלם כי מימי שלמה בן־דויד מלך ישראל לא כזאת בירושלם", + "ויקמו הכהנים הלוים ויברכו את־העם וישמע בקולם ותבוא תפלתם למעון קדשו לשמים" + ], + [ + "וככלות כל־זאת יצאו כל־ישראל הנמצאים לערי יהודה וישברו המצבות ויגדעו האשרים וינתצו את־הבמות ואת־המזבחת מכל־יהודה ובנימן ובאפרים ומנשה עד־לכלה וישובו כל־בני ישראל איש לאחזתו לעריהם", + "ויעמד יחזקיהו את־מחלקות הכהנים והלוים על־מחלקותם איש כפי עבדתו לכהנים וללוים לעלה ולשלמים לשרת ולהדות ולהלל בשערי מחנות יהוה", + "ומנת המלך מן־רכושו לעלות לעלות הבקר והערב והעלות לשבתות ולחדשים ולמעדים ככתוב בתורת יהוה", + "ויאמר לעם ליושבי ירושלם לתת מנת הכהנים והלוים למען יחזקו בתורת יהוה", + "וכפרץ הדבר הרבו בני־ישראל ראשית דגן תירוש ויצהר ודבש וכל תבואת שדה ומעשר הכל לרב הביאו", + "ובני ישראל ויהודה היושבים בערי יהודה גם־הם מעשר בקר וצאן ומעשר קדשים המקדשים ליהוה אלהיהם הביאו ויתנו ערמות ערמות", + "בחדש השלשי החלו הערמות ליסוד ובחדש השביעי כלו", + "ויבאו יחזקיהו והשרים ויראו את־הערמות ויברכו את־יהוה ואת עמו ישראל", + "וידרש יחזקיהו על־הכהנים והלוים על־הערמות", + "ויאמר אליו עזריהו הכהן הראש לבית צדוק ויאמר מהחל התרומה לביא בית־יהוה אכול ושבוע והותר עד־לרוב כי יהוה ברך את־עמו והנותר את־ההמון הזה", + "ויאמר יחזקיהו להכין לשכות בבית יהוה ויכינו", + "ויביאו את־התרומה והמעשר והקדשים באמונה ועליהם נגיד כונניהו [כנניהו] הלוי ושמעי אחיהו משנה", + "ויחיאל ועזזיהו ונחת ועשהאל וירימות ויוזבד ואליאל ויסמכיהו ומחת ובניהו פקידים מיד כונניהו [כנניהו] ושמעי אחיו במפקד יחזקיהו המלך ועזריהו נגיד בית־האלהים", + "וקורא בן־ימנה הלוי השוער למזרחה על נדבות האלהים לתת תרומת יהוה וקדשי הקדשים", + "ועל־ידו עדן ומנימן וישוע ושמעיהו אמריהו ושכניהו בערי הכהנים באמונה לתת לאחיהם במחלקות כגדול כקטן", + "מלבד התיחשם לזכרים מבן שלוש שנים ולמעלה לכל־הבא לבית־יהוה לדבר־יום ביומו לעבודתם במשמרותם כמחלקותיהם", + "ואת התיחש הכהנים לבית אבותיהם והלוים מבן עשרים שנה ולמעלה במשמרותיהם במחלקותיהם", + "ולהתיחש בכל־טפם נשיהם ובניהם ובנותיהם לכל־קהל כי באמונתם יתקדשו־קדש", + "ולבני אהרן הכהנים בשדי מגרש עריהם בכל־עיר ועיר אנשים אשר נקבו בשמות לתת מנות לכל־זכר בכהנים ולכל־התיחש בלוים", + "ויעש כזאת יחזקיהו בכל־יהודה ויעש הטוב והישר והאמת לפני יהוה אלהיו", + "ובכל־מעשה אשר־החל בעבודת בית־האלהים ובתורה ובמצוה לדרש לאלהיו בכל־לבבו עשה והצליח" + ], + [ + "אחרי הדברים והאמת האלה בא סנחריב מלך־אשור ויבא ביהודה ויחן על־הערים הבצרות ויאמר לבקעם אליו", + "וירא יחזקיהו כי־בא סנחריב ופניו למלחמה על־ירושלם", + "ויועץ עם־שריו וגבריו לסתום את־מימי העינות אשר מחוץ לעיר ויעזרוהו", + "ויקבצו עם־רב ויסתמו את־כל־המעינות ואת־הנחל השוטף בתוך־הארץ לאמר למה יבואו מלכי אשור ומצאו מים רבים", + "ויתחזק ויבן את־כל־החומה הפרוצה ויעל על־המגדלות ולחוצה החומה אחרת ויחזק את־המלוא עיר דויד ויעש שלח לרב ומגנים", + "ויתן שרי מלחמות על־העם ויקבצם אליו אל־רחוב שער העיר וידבר על־לבבם לאמר", + "חזקו ואמצו אל־תיראו ואל־תחתו מפני מלך אשור ומלפני כל־ההמון אשר־עמו כי־עמנו רב מעמו", + "עמו זרוע בשר ועמנו יהוה אלהינו לעזרנו ולהלחם מלחמתנו ויסמכו העם על־דברי יחזקיהו מלך־יהודה", + "אחר זה שלח סנחריב מלך־אשור עבדיו ירושלימה והוא על־לכיש וכל־ממשלתו עמו על־יחזקיהו מלך יהודה ועל־כל־יהודה אשר בירושלם לאמר", + "כה אמר סנחריב מלך אשור על־מה אתם בטחים וישבים במצור בירושלם", + "הלא יחזקיהו מסית אתכם לתת אתכם למות ברעב ובצמא לאמר יהוה אלהינו יצילנו מכף מלך אשור", + "הלא־הוא יחזקיהו הסיר את־במתיו ואת־מזבחתיו ויאמר ליהודה ולירושלם לאמר לפני מזבח אחד תשתחוו ועליו תקטירו", + "הלא תדעו מה עשיתי אני ואבותי לכל עמי הארצות היכול יכלו אלהי גוי הארצות להציל את־ארצם מידי", + "מי בכל־אלהי הגוים האלה אשר החרימו אבותי אשר יכול להציל את־עמו מידי כי יוכל אלהיכם להציל אתכם מידי", + "ועתה אל־ישיא אתכם חזקיהו ואל־יסית אתכם כזאת ואל־תאמינו לו כי־לא יוכל כל־אלוה כל־גוי וממלכה להציל עמו מידי ומיד אבותי אף כי א‍להיכם לא־יצילו אתכם מידי", + "ועוד דברו עבדיו על־יהוה האלהים ועל יחזקיהו עבדו", + "וספרים כתב לחרף ליהוה אלהי ישראל ולאמר עליו לאמר כאלהי גוי הארצות אשר לא־הצילו עמם מידי כן לא־יציל אלהי יחזקיהו עמו מידי", + "ויקראו בקול־גדול יהודית על־עם ירושלם אשר על־החומה ליראם ולבהלם למען ילכדו את־העיר", + "וידברו אל־אלהי ירושלם כעל אלהי עמי הארץ מעשה ידי האדם", + "ויתפלל יחזקיהו המלך וישעיהו בן־אמוץ הנביא על־זאת ויזעקו השמים", + "וישלח יהוה מלאך ויכחד כל־גבור חיל ונגיד ושר במחנה מלך אשור וישב בבשת פנים לארצו ויבא בית אלהיו ומיציאו [ומיציאי] מעיו שם הפילהו בחרב", + "ויושע יהוה את־יחזקיהו ואת ישבי ירושלם מיד סנחריב מלך־אשור ומיד־כל וינהלם מסביב", + "ורבים מביאים מנחה ליהוה לירושלם ומגדנות ליחזקיהו מלך יהודה וינשא לעיני כל־הגוים מאחרי־כן", + "בימים ההם חלה יחזקיהו עד־למות ויתפלל אל־יהוה ויאמר לו ומופת נתן לו", + "ולא־כגמל עליו השיב יחזקיהו כי גבה לבו ויהי עליו קצף ועל־יהודה וירושלם", + "ויכנע יחזקיהו בגבה לבו הוא וישבי ירושלם ולא־בא עליהם קצף יהוה בימי יחזקיהו", + "ויהי ליחזקיהו עשר וכבוד הרבה מאד ואצרות עשה־לו לכסף ולזהב ולאבן יקרה ולבשמים ולמגנים ולכל כלי חמדה", + "ומסכנות לתבואת דגן ותירוש ויצהר וארות לכל־בהמה ובהמה ועדרים לאורות", + "וערים עשה לו ומקנה־צאן ובקר לרב כי נתן־לו אלהים רכוש רב מאד", + "והוא יחזקיהו סתם את־מוצא מימי גיחון העליון ויישרם למטה־מערבה לעיר דויד ויצלח יחזקיהו בכל־מעשהו", + "וכן במליצי שרי בבל המשלחים עליו לדרש המופת אשר היה בארץ עזבו האלהים לנסותו לדעת כל־בלבבו", + "ויתר דברי יחזקיהו וחסדיו הנם כתובים בחזון ישעיהו בן־אמוץ הנביא על־ספר מלכי־יהודה וישראל", + "וישכב יחזקיהו עם־אבתיו ויקברהו במעלה קברי בני־דויד וכבוד עשו־לו במותו כל־יהודה וישבי ירושלם וימלך מנשה בנו תחתיו" + ], + [ + "בן־שתים עשרה שנה מנשה במלכו וחמשים וחמש שנה מלך בירושלם", + "ויעש הרע בעיני יהוה כתועבות הגוים אשר הוריש יהוה מפני בני ישראל", + "וישב ויבן את־הבמות אשר נתץ יחזקיהו אביו ויקם מזבחות לבעלים ויעש אשרות וישתחו לכל־צבא השמים ויעבד אתם", + "ובנה מזבחות בבית יהוה אשר אמר יהוה בירושלם יהיה־שמי לעולם", + "ויבן מזבחות לכל־צבא השמים בשתי חצרות בית־יהוה", + "והוא העביר את־בניו באש בגי בן־הנם ועונן ונחש וכשף ועשה אוב וידעוני הרבה לעשות הרע בעיני יהוה להכעיסו", + "וישם את־פסל הסמל אשר עשה בבית האלהים אשר אמר אלהים אל־דויד ואל־שלמה בנו בבית הזה ובירושלם אשר בחרתי מכל שבטי ישראל אשים את־שמי לעילום", + "ולא אוסיף להסיר את־רגל ישראל מעל האדמה אשר העמדתי לאבתיכם רק אם־ישמרו לעשות את כל־אשר צויתים לכל־התורה והחקים והמשפטים ביד־משה", + "ויתע מנשה את־יהודה וישבי ירושלם לעשות רע מן־הגוים אשר השמיד יהוה מפני בני ישראל", + "וידבר יהוה אל־מנשה ואל־עמו ולא הקשיבו", + "ויבא יהוה עליהם את־שרי הצבא אשר למלך אשור וילכדו את־מנשה בחחים ויאסרהו בנחשתים ויוליכהו בבלה", + "וכהצר לו חלה את־פני יהוה אלהיו ויכנע מאד מלפני אלהי אבתיו", + "ויתפלל אליו ויעתר לו וישמע תחנתו וישיבהו ירושלם למלכותו וידע מנשה כי יהוה הוא האלהים", + "ואחרי־כן בנה חומה חיצונה לעיר־דויד מערבה לגיחון בנחל ולבוא בשער הדגים וסבב לעפל ויגביהה מאד וישם שרי־חיל בכל־הערים הבצרות ביהודה", + "ויסר את־אלהי הנכר ואת־הסמל מבית יהוה וכל־המזבחות אשר בנה בהר בית־יהוה ובירושלם וישלך חוצה לעיר", + "ויכן [ויבן] את־מזבח יהוה ויזבח עליו זבחי שלמים ותודה ויאמר ליהודה לעבוד את־יהוה אלהי ישראל", + "אבל עוד העם זבחים בבמות רק ליהוה אלהיהם", + "ויתר דברי מנשה ותפלתו אל־אלהיו ודברי החזים המדברים אליו בשם יהוה אלהי ישראל הנם על־דברי מלכי ישראל", + "ותפלתו והעתר־לו וכל־חטאתו ומעלו והמקמות אשר בנה בהם במות והעמיד האשרים והפסלים לפני הכנעו הנם כתובים על דברי חוזי", + "וישכב מנשה עם־אבתיו ויקברהו ביתו וימלך אמון בנו תחתיו", + "בן־עשרים ושתים שנה אמון במלכו ושתים שנים מלך בירושלם", + "ויעש הרע בעיני יהוה כאשר עשה מנשה אביו ולכל־הפסילים אשר עשה מנשה אביו זבח אמון ויעבדם", + "ולא נכנע מלפני יהוה כהכנע מנשה אביו כי הוא אמון הרבה אשמה", + "ויקשרו עליו עבדיו וימיתהו בביתו", + "ויכו עם־הארץ את כל־הקשרים על־המלך אמון וימליכו עם־הארץ את־יאשיהו בנו תחתיו" + ], + [ + "בן־שמונה שנים יאשיהו במלכו ושלשים ואחת שנה מלך בירושלם", + "ויעש הישר בעיני יהוה וילך בדרכי דויד אביו ולא־סר ימין ושמאול", + "ובשמונה שנים למלכו והוא עודנו נער החל לדרוש לאלהי דויד אביו ובשתים עשרה שנה החל לטהר את־יהודה וירושלם מן־הבמות והאשרים והפסלים והמסכות", + "וינתצו לפניו את מזבחות הבעלים והחמנים אשר־למעלה מעליהם גדע והאשרים והפסלים והמסכות שבר והדק ויזרק על־פני הקברים הזבחים להם", + "ועצמות כהנים שרף על־מזבחותים [מזבחותם] ויטהר את־יהודה ואת־ירושלם", + "ובערי מנשה ואפרים ושמעון ועד־נפתלי בהר בתיהם [בחרבתיהם] סביב", + "וינתץ את־המזבחות ואת־האשרים והפסלים כתת להדק וכל־החמנים גדע בכל־ארץ ישראל וישב לירושלם", + "ובשנת שמונה עשרה למלכו לטהר הארץ והבית שלח את־שפן בן־אצליהו ואת־מעשיהו שר־העיר ואת יואח בן־יואחז המזכיר לחזק את־בית יהוה אלהיו", + "ויבאו אל־חלקיהו הכהן הגדול ויתנו את־הכסף המובא בית־אלהים אשר אספו־הלוים שמרי הסף מיד מנשה ואפרים ומכל שארית ישראל ומכל־יהודה ובנימן וישבי [וישבו] ירושלם", + "ויתנו על־יד עשה המלאכה המפקדים בבית יהוה ויתנו אתו עושי המלאכה אשר עשים בבית יהוה לבדוק ולחזק הבית", + "ויתנו לחרשים ולבנים לקנות אבני מחצב ועצים למחברות ולקרות את־הבתים אשר השחיתו מלכי יהודה", + "והאנשים עשים באמונה במלאכה ועליהם מפקדים יחת ועבדיהו הלוים מן־בני מררי וזכריה ומשלם מן־בני הקהתים לנצח והלוים כל־מבין בכלי־שיר", + "ועל הסבלים ומנצחים לכל עשה מלאכה לעבודה ועבודה ומהלוים סופרים ושטרים ושוערים", + "ובהוציאם את־הכסף המובא בית יהוה מצא חלקיהו הכהן את־ספר תורת־יהוה ביד־משה", + "ויען חלקיהו ויאמר אל־שפן הסופר ספר התורה מצאתי בבית יהוה ויתן חלקיהו את־הספר אל־שפן", + "ויבא שפן את־הספר אל־המלך וישב עוד את־המלך דבר לאמר כל אשר־נתן ביד־עבדיך הם עשים", + "ויתיכו את־הכסף הנמצא בבית־יהוה ויתנוהו על־יד המפקדים ועל־יד עושי המלאכה", + "ויגד שפן הסופר למלך לאמר ספר נתן לי חלקיהו הכהן ויקרא־בו שפן לפני המלך", + "ויהי כשמע המלך את דברי התורה ויקרע את־בגדיו", + "ויצו המלך את־חלקיהו ואת־אחיקם בן־שפן ואת־עבדון בן־מיכה ואת שפן הסופר ואת עשיה עבד־המלך לאמר", + "לכו דרשו את־יהוה בעדי ובעד הנשאר בישראל וביהודה על־דברי הספר אשר נמצא כי־גדולה חמת־יהוה אשר נתכה בנו על אשר לא־שמרו אבותינו את־דבר יהוה לעשות ככל־הכתוב על־הספר הזה", + "וילך חלקיהו ואשר המלך אל־חלדה הנביאה אשת שלם בן־תוקהת [תקהת] בן־חסרה שומר הבגדים והיא יושבת בירושלם במשנה וידברו אליה כזאת", + "ותאמר להם כה־אמר יהוה אלהי ישראל אמרו לאיש אשר־שלח אתכם אלי", + "כה אמר יהוה הנני מביא רעה על־המקום הזה ועל־יושביו את כל־האלות הכתובות על־הספר אשר קראו לפני מלך יהודה", + "תחת אשר עזבוני ויקטירו [ויקטרו] לאלהים אחרים למען הכעיסני בכל מעשי ידיהם ותתך חמתי במקום הזה ולא תכבה", + "ואל־מלך יהודה השלח אתכם לדרוש ביהוה כה תאמרו אליו כה־אמר יהוה אלהי ישראל הדברים אשר שמעת", + "יען רך־לבבך ותכנע מלפני אלהים בשמעך את־דבריו על־המקום הזה ועל־ישביו ותכנע לפני ותקרע את־בגדיך ותבך לפני וגם־אני שמעתי נאם־יהוה", + "הנני אספך אל־אבתיך ונאספת אל־קברתיך בשלום ולא־תראינה עיניך בכל הרעה אשר אני מביא על־המקום הזה ועל־ישביו וישיבו את־המלך דבר", + "וישלח המלך ויאסף את־כל־זקני יהודה וירושלם", + "ויעל המלך בית־יהוה וכל־איש יהודה וישבי ירושלם והכהנים והלוים וכל־העם מגדול ועד־קטן ויקרא באזניהם את־כל־דברי ספר הברית הנמצא בית יהוה", + "ויעמד המלך על־עמדו ויכרת את־הברית לפני יהוה ללכת אחרי יהוה ולשמור את־מצותיו ועדותיו וחקיו בכל־לבבו ובכל־נפשו לעשות את־דברי הברית הכתובים על־הספר הזה", + "ויעמד את כל־הנמצא בירושלם ובנימן ויעשו ישבי ירושלם כברית אלהים אלהי אבותיהם", + "ויסר יאשיהו את־כל־התועבות מכל־הארצות אשר לבני ישראל ויעבד את כל־הנמצא בישראל לעבוד את־יהוה אלהיהם כל־ימיו לא סרו מאחרי יהוה אלהי אבותיהם" + ], + [ + "ויעש יאשיהו בירושלם פסח ליהוה וישחטו הפסח בארבעה עשר לחדש הראשון", + "ויעמד הכהנים על־משמרותם ויחזקם לעבודת בית יהוה", + "ויאמר ללוים המבונים [המבינים] לכל־ישראל הקדושים ליהוה תנו את־ארון־הקדש בבית אשר בנה שלמה בן־דויד מלך ישראל אין־לכם משא בכתף עתה עבדו את־יהוה אלהיכם ואת עמו ישראל", + "והכונו לבית־אבותיכם כמחלקותיכם בכתב דויד מלך ישראל ובמכתב שלמה בנו", + "ועמדו בקדש לפלגות בית האבות לאחיכם בני העם וחלקת בית־אב ללוים", + "ושחטו הפסח והתקדשו והכינו לאחיכם לעשות כדבר־יהוה ביד־משה", + "וירם יאשיהו לבני העם צאן כבשים ובני־עזים הכל לפסחים לכל־הנמצא למספר שלשים אלף ובקר שלשת אלפים אלה מרכוש המלך", + "ושריו לנדבה לעם לכהנים וללוים הרימו חלקיה וזכריהו ויחיאל נגידי בית האלהים לכהנים נתנו לפסחים אלפים ושש מאות ובקר שלש מאות", + "וכונניהו [וכנניהו] ושמעיהו ונתנאל אחיו וחשביהו ויעיאל ויוזבד שרי הלוים הרימו ללוים לפסחים חמשת אלפים ובקר חמש מאות", + "ותכון העבודה ויעמדו הכהנים על־עמדם והלוים על־מחלקותם כמצות המלך", + "וישחטו הפסח ויזרקו הכהנים מידם והלוים מפשיטים", + "ויסירו העלה לתתם למפלגות לבית־אבות לבני העם להקריב ליהוה ככתוב בספר משה וכן לבקר", + "ויבשלו הפסח באש כמשפט והקדשים בשלו בסירות ובדודים ובצלחות ויריצו לכל־בני העם", + "ואחר הכינו להם ולכהנים כי הכהנים בני אהרן בהעלות העולה והחלבים עד־לילה והלוים הכינו להם ולכהנים בני אהרן", + "והמשררים בני־אסף על־מעמדם כמצות דויד ואסף והימן וידתון חוזה המלך והשערים לשער ושער אין להם לסור מעל עבדתם כי־אחיהם הלוים הכינו להם", + "ותכון כל־עבודת יהוה ביום ההוא לעשות הפסח והעלות עלות על מזבח יהוה כמצות המלך יאשיהו", + "ויעשו בני־ישראל הנמצאים את־הפסח בעת ההיא ואת־חג המצות שבעת ימים", + "ולא־נעשה פסח כמהו בישראל מימי שמואל הנביא וכל־מלכי ישראל לא־עשו כפסח אשר־עשה יאשיהו והכהנים והלוים וכל־יהודה וישראל הנמצא ויושבי ירושלם", + "בשמונה עשרה שנה למלכות יאשיהו נעשה הפסח הזה", + "אחרי כל־זאת אשר הכין יאשיהו את־הבית עלה נכו מלך־מצרים להלחם בכרכמיש על־פרת ויצא לקראתו יאשיהו", + "וישלח אליו מלאכים לאמר מה־לי ולך מלך יהודה לא־עליך אתה היום כי אל־בית מלחמתי ואלהים אמר לבהלני חדל־לך מאלהים אשר־עמי ואל־ישחיתך", + "ולא־הסב יאשיהו פניו ממנו כי להלחם־בו התחפש ולא שמע אל־דברי נכו מפי אלהים ויבא להלחם בבקעת מגדו", + "וירו הירים למלך יאשיהו ויאמר המלך לעבדיו העבירוני כי החליתי מאד", + "ויעבירהו עבדיו מן־המרכבה וירכיבהו על רכב המשנה אשר־לו ויוליכהו ירושלם וימת ויקבר בקברות אבתיו וכל־יהודה וירושלם מתאבלים על־יאשיהו", + "ויקונן ירמיהו על־יאשיהו ויאמרו כל־השרים והשרות בקינותיהם על־יאשיהו עד־היום ויתנום לחק על־ישראל והנם כתובים על־הקינות", + "ויתר דברי יאשיהו וחסדיו ככתוב בתורת יהוה", + "ודבריו הראשנים והאחרנים הנם כתובים על־ספר מלכי־ישראל ויהודה" + ], + [ + "ויקחו עם־הארץ את־יהואחז בן־יאשיהו וימליכהו תחת־אביו בירושלם", + "בן־שלוש ועשרים שנה יואחז במלכו ושלשה חדשים מלך בירושלם", + "ויסירהו מלך־מצרים בירושלם ויענש את־הארץ מאה ככר־כסף וככר זהב", + "וימלך מלך־מצרים את־אליקים אחיו על־יהודה וירושלם ויסב את־שמו יהויקים ואת־יואחז אחיו לקח נכו ויביאהו מצרימה", + "בן־עשרים וחמש שנה יהויקים במלכו ואחת עשרה שנה מלך בירושלם ויעש הרע בעיני יהוה אלהיו", + "עליו עלה נבוכדנאצר מלך בבל ויאסרהו בנחשתים להליכו בבלה", + "ומכלי בית יהוה הביא נבוכדנאצר לבבל ויתנם בהיכלו בבבל", + "ויתר דברי יהויקים ותעבתיו אשר־עשה והנמצא עליו הנם כתובים על־ספר מלכי ישראל ויהודה וימלך יהויכין בנו תחתיו", + "בן־שמונה שנים יהויכין במלכו ושלשה חדשים ועשרת ימים מלך בירושלם ויעש הרע בעיני יהוה", + "ולתשובת השנה שלח המלך נבוכדנאצר ויבאהו בבלה עם־כלי חמדת בית־יהוה וימלך את־צדקיהו אחיו על־יהודה וירושלם", + "בן־עשרים ואחת שנה צדקיהו במלכו ואחת עשרה שנה מלך בירושלם", + "ויעש הרע בעיני יהוה אלהיו לא נכנע מלפני ירמיהו הנביא מפי יהוה", + "וגם במלך נבוכדנאצר מרד אשר השביעו באלהים ויקש את־ערפו ויאמץ את־לבבו משוב אל־יהוה אלהי ישראל", + "גם כל־שרי הכהנים והעם הרבו למעול־מעל ככל תעבות הגוים ויטמאו את־בית יהוה אשר הקדיש בירושלם", + "וישלח יהוה אלהי אבותיהם עליהם ביד מלאכיו השכם ושלוח כי־חמל על־עמו ועל־מעונו", + "ויהיו מלעבים במלאכי האלהים ובוזים דבריו ומתעתעים בנבאיו עד עלות חמת־יהוה בעמו עד־לאין מרפא", + "ויעל עליהם את־מלך כשדיים [כשדים] ויהרג בחוריהם בחרב בבית מקדשם ולא חמל על־בחור ובתולה זקן וישש הכל נתן בידו", + "וכל כלי בית האלהים הגדלים והקטנים ואצרות בית יהוה ואצרות המלך ושריו הכל הביא בבל", + "וישרפו את־בית האלהים וינתצו את חומת ירושלם וכל־ארמנותיה שרפו באש וכל־כלי מחמדיה להשחית", + "ויגל השארית מן־החרב אל־בבל ויהיו־לו ולבניו לעבדים עד־מלך מלכות פרס", + "למלאות דבר־יהוה בפי ירמיהו עד־רצתה הארץ את־שבתותיה כל־ימי השמה שבתה למלאות שבעים שנה", + "ובשנת אחת לכורש מלך פרס לכלות דבר־יהוה בפי ירמיהו העיר יהוה את־רוח כורש מלך־פרס ויעבר־קול בכל־מלכותו וגם־במכתב לאמר", + "כה־אמר כורש מלך פרס כל־ממלכות הארץ נתן לי יהוה אלהי השמים והוא־פקד עלי לבנות־לו בית בירושלם אשר ביהודה מי־בכם מכל־עמו יהוה אלהיו עמו ויעל" + ] + ], + "versionSource": "http://www.tanach.us/Tanach.xml", + "heTitle": "דברי הימים ב", + "versionTitleInHebrew": "תנ״ך - טקסט בלבד", + "categories": [ + "Tanakh", + "Writings" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/01-vin01m.mul.json b/texts/tripitaka/01-vin01m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..867687b6d0b50630e17c5a8455399b4314666e79 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/01-vin01m.mul.json @@ -0,0 +1,121 @@ +{ + "title": "१. पठमपाराजिकं", + "book_name": "४. निस्सग्गियकण्डं", + "chapter": "सुदिन्‍नभाणवारो", + "gathas": [ + "मक्‍कटी वज्‍जिपुत्ता च, गिही नग्गो च तित्थिया।", + "दारिकुप्पलवण्णा च, ब्यञ्‍जनेहिपरे दुवे॥", + "माता", + "द्वे", + "सुन्दरेन सह पञ्‍च, पञ्‍च सिवथिकट्ठिका।", + "नागी यक्खी च पेती च, पण्डकोपहतो छुपे॥", + "भद्दिये अरहं सुत्तो, सावत्थिया चतुरो परे।", + "वेसालिया तयो माला, सुपिने भारुकच्छको॥", + "सुपब्बा", + "वेसिया पण्डको गिही, अञ्‍ञमञ्‍ञं वुड्ढपब्बजितो मिगोति॥", + "रजकेहि पञ्‍च अक्खाता, चतुरो अत्थरणेहि च।", + "अन्धकारेन वे पञ्‍च, पञ्‍च हारणकेन च॥", + "निरुत्तिया पञ्‍च अक्खाता, वातेहि अपरे दुवे।", + "असम्भिन्‍ने कुसापातो, जन्तग्गेन", + "विघासेहि पञ्‍च अक्खाता, पञ्‍च चेव अमूलका।", + "दुब्भिक्खे कुरमंसञ्‍च", + "छपरिक्खारथविका", + "खादनीयञ्‍च विस्सासं, ससञ्‍ञायपरे दुवे॥", + "सत्त", + "सङ्घस्स अवहरुं सत्त, पुप्फेहि अपरे दुवे॥", + "तयो च वुत्तवादिनो, मणि तीणि अतिक्‍कमे।", + "सूकरा च मिगा मच्छा, यानञ्‍चापि पवत्तयि॥", + "दुवे पेसी दुवे दारू, पंसुकूलं दुवे दका।", + "अनुपुब्बविधानेन", + "सावत्थिया", + "सङ्घस्स भाजयुं सत्त, सत्त चेव अस्सामिका॥", + "दारुदका मत्तिका द्वे तिणानि।", + "सङ्घस्स सत्त अवहासि सेय्यं।", + "सस्सामिकं न चापि नीहरेय्य।", + "हरेय्य सस्सामिकं तावकालिकं॥", + "चम्पा राजगहे चेव, वेसालिया च अज्‍जुको।", + "बाराणसी च कोसम्बी, सागला दळ्हिकेन चाति॥", + "संवण्णना", + "वुड्ढपब्बजिताभिसन्‍नो, अग्गवीमंसनाविसं॥", + "तयो", + "वासी गोपानसी चेव, अट्टकोतरणं पति॥", + "सेदं नत्थुञ्‍च सम्बाहो, न्हापनब्भञ्‍जनेन च।", + "उट्ठापेन्तो निपातेन्तो, अन्‍नपानेन मारणं॥", + "जारगब्भो सपत्ती च, माता पुत्तं उभो वधि।", + "उभो", + "पतोदं निग्गहे यक्खो, वाळयक्खञ्‍च पाहिणि।", + "तं मञ्‍ञमानो पहरि, सग्गञ्‍च निरयं भणे॥", + "आळविया तयो रुक्खा, दायेहि अपरे तयो।", + "मा किलमेसि न तुय्हं, तक्‍कं सोवीरकेन चाति॥", + "निकच्‍च कितवस्सेव, भुत्तं थेय्येन तस्स तं॥", + "पापा पापेहि कम्मेहि, निरयं ते उपपज्‍जरे॥", + "यञ्‍चे भुञ्‍जेय्य दुस्सीलो, रट्ठपिण्डं असञ्‍ञतोति॥", + "अधिमाने", + "संयोजना रहोधम्मा, विहारो पच्‍चुपट्ठितो॥", + "न दुक्‍करं वीरियमथोपि मच्‍चुनो।", + "भायावुसो विप्पटिसारि सम्मा।", + "विरियेन योगेन आराधनाय।", + "अथ वेदनाय अधिवासना दुवे॥", + "ब्राह्मणे पञ्‍च वत्थूनि, अञ्‍ञं ब्याकरणा तयो।", + "अगारावरणा कामा, रति चापि अपक्‍कमि॥", + "अट्ठि पेसि उभो गावघातका।", + "पिण्डो साकुणिको निच्छवि ओरब्भि।", + "असि च सूकरिको सत्ति मागवि।", + "उसु च कारणिको सूचि सारथि॥", + "यो च सिब्बीयति सूचको हि सो।", + "अण्डभारि अहु गामकूटको।", + "कूपे निमुग्गो हि सो पारदारिको।", + "गूथखादी अहु दुट्ठब्राह्मणो॥", + "निच्छवित्थी", + "मङ्गुलित्थी अहु इक्खणित्थिका।", + "ओकिलिनी", + "सीसच्छिन्‍नो अहु चोरघातको॥", + "भिक्खु भिक्खुनी सिक्खमाना।", + "सामणेरो अथ सामणेरिका।", + "कस्सपस्स विनयस्मिं पब्बजं।", + "पापकम्ममकरिंसु तावदे॥", + "तपोदा राजगहे युद्धं, नागानोगाहनेन च।", + "सोभितो अरहं भिक्खु, पञ्‍चकप्पसतं सरेति॥", + "मेथुनादिन्‍नादानञ्‍च, मनुस्सविग्गहुत्तरि।", + "पाराजिकानि चत्तारि, छेज्‍जवत्थू असंसयाति॥", + "सुपिनोच्‍चारपस्सावो", + "भेसज्‍जं कण्डुवं मग्गो, वत्थि जन्ताघरुपक्‍कमो", + "सामणेरो च सुत्तो च, ऊरु मुट्ठिना पीळयि।", + "आकासे थम्भं निज्झायि, छिद्दं कट्ठेन घट्टयि॥", + "सोतो", + "वालिका कद्दमुस्सेको", + "माता", + "सुत्ता मता तिरच्छाना, दारुधितलिकाय च॥", + "सम्पीळे सङ्कमो मग्गो, रुक्खो नावा च रज्‍जु च।", + "दण्डो पत्तं पणामेसि, वन्दे वायमि नच्छुपेति॥", + "लोहितं कक्‍कसाकिण्णं, खरं दीघञ्‍च वापितं।", + "कच्‍चि संसीदति मग्गो, सद्धा दानेन कम्मुनाति॥", + "कथं", + "किं दज्‍जं केनुपट्ठेय्यं, कथं गच्छेय्यं सुग्गतिन्ति॥", + "सुत्ता", + "कलहं कत्वान सम्मोदि, सञ्‍चरित्तञ्‍च पण्डकेति॥", + "उप्पज्‍जतीमस्स मणिस्स हेतु।", + "तं ते न दस्सं अतियाचकोसि।", + "न चापि ते अस्सममागमिस्सं॥", + "तासेसि", + "तं ते न दस्सं अतियाचकोसि।", + "न चापि ते अस्सममागमिस्स’’न्ति॥", + "विदेस्सो", + "नागो", + "अदस्सनञ्‍ञेव तदज्झगमा’’ति॥", + "‘अपाहं ते न जानामि, रट्ठपाल बहू जना।", + "तस्माहं तं न याचामि, मा मे विदेस्सना अहू’ति॥", + "विस्सट्ठि", + "सञ्‍चरित्तं कुटी चेव, विहारो च अमूलकं॥", + "किञ्‍चिलेसञ्‍च भेदो च, तस्सेव अनुवत्तका।", + "दुब्बचं कुलदूसञ्‍च, सङ्घादिसेसा तेरसाति॥", + "अलं कम्मनियञ्‍चेव, तथेव च नहेव खो।", + "अनियता सुपञ्‍ञत्ता, बुद्धसेट्ठेन तादिनाति॥", + "उब्भतं कथिनं तीणि, धोवनञ्‍च पटिग्गहो।", + "अञ्‍ञातकानि तीणेव, उभिन्‍नं दूतकेन चाति॥", + "कोसिया", + "द्वे च लोमानि उग्गण्हे, उभो नानप्पकारकाति॥", + "द्वे च पत्तानि भेसज्‍जं, वस्सिका दानपञ्‍चमं।", + "सामं वायापनच्‍चेको, सासङ्कं सङ्घिकेन चाति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/02-vin02m1.mul.json b/texts/tripitaka/02-vin02m1.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..e21eb2267a33d99425ca00dcaeabbb5d83fd80a7 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/02-vin02m1.mul.json @@ -0,0 +1,38 @@ +{ + "title": "१. मुसावादवग्गो", + "book_name": "७. अधिकरणसमथा (भिक्खुनीविभङ्गो)", + "chapter": "१. मुसावादसिक्खापदं", + "gathas": [ + "मनापं भासमानस्स, गरुं भारं उदब्बहि।", + "धनञ्‍च नं अलाभेसि, तेन च, त्तमनो अहूति॥", + "मुसा", + "अञ्‍ञत्र विञ्‍ञुना भूता, दुट्ठुल्‍लापत्ति खणनाति॥", + "भूतं", + "पुब्बे निक्‍कड्ढनाहच्‍च, द्वारं सप्पाणकेन चाति॥", + "सोका न भवन्ति तादिनो, उपसन्तस्स सदा सतीमतो’’ति॥", + "असम्मतअत्थङ्गतू", + "सिब्बति अद्धानं नावं भुञ्‍जेय्य, एको एकाय ते दसाति॥", + "पिण्डो गणं परं पूवं, द्वे च वुत्ता पवारणा।", + "विकाले सन्‍निधी खीरं, दन्तपोनेन ते दसाति॥", + "पूवं कथोपनन्दस्स, तयंपट्ठाकमेव च।", + "महानामो पसेनदि, सेनाविद्धो इमे दसाति", + "सुरा अङ्गुलि हासो च", + "जोतिनहानदुब्बण्णं, सामं अपनिधेन चाति॥", + "सञ्‍चिच्‍चवधसप्पाणं, उक्‍कोटं दुट्ठुल्‍लछादनं।", + "ऊनवीसति सत्थञ्‍च, संविधानं अरिट्ठकं।", + "उक्खित्तं कण्टकञ्‍चेव, दस सिक्खापदा इमेति॥", + "सहधम्म-विवण्णञ्‍च, मोहापनं पहारकं।", + "तलसत्ति अमूलञ्‍च, सञ्‍चिच्‍च च उपस्सुति।", + "पटिबाहनछन्दञ्‍च, दब्बञ्‍च परिणामनन्ति॥", + "रञ्‍ञो च रतनं सन्तं, सूचि मञ्‍चञ्‍च तूलिकं।", + "निसीदनञ्‍च कण्डुञ्‍च, वस्सिका सुगतेन चाति॥", + "यो चायं मन्तं वाचेति, यो चाधम्मेनधीयति॥", + "‘‘सालीनं ओदनो भुत्तो, सुचिमंसूपसेचनो।", + "तस्मा धम्मे न वत्तामि, धम्मो अरियेभि वण्णितो॥", + "‘‘धिरत्थु", + "या वुत्ति विनिपातेन, अधम्मचरणेन वा॥", + "‘‘परिब्बज महाब्रह्मे, पचन्तञ्‍ञेपि पाणिनो।", + "मा त्वं अधम्मो आचरितो, अस्मा कुम्भमिवाभिदा’’ति॥", + "हंसराजं गहेत्वान, सुवण्णा परिहायथा’’ति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/03-vin02m2.mul.json b/texts/tripitaka/03-vin02m2.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..afcc0b780b11c4c6bda9642d38f646c6398c1d80 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/03-vin02m2.mul.json @@ -0,0 +1,648 @@ +{ + "title": "१०. कोसम्बकक्खन्धको", + "book_name": "१०. कोसम्बकक्खन्धको", + "chapter": "९. चम्पेय्यक्खन्धको", + "gathas": [ + "‘‘यदा हवे पातुभवन्ति धम्मा।", + "आतापिनो झायतो ब्राह्मणस्स।", + "अथस्स कङ्खा वपयन्ति सब्बा।", + "यतो पजानाति सहेतुधम्म’’न्ति॥", + "‘‘यदा हवे पातुभवन्ति धम्मा।", + "आतापिनो झायतो ब्राह्मणस्स।", + "अथस्स कङ्खा वपयन्ति सब्बा।", + "यतो खयं पच्‍चयानं अवेदी’’ति॥", + "‘‘यदा हवे पातुभवन्ति धम्मा।", + "आतापिनो झायतो ब्राह्मणस्स।", + "विधूपयं तिट्ठति मारसेनं।", + "सूरियोव", + "निहुंहुङ्को निक्‍कसावो यतत्तो।", + "वेदन्तगू वुसितब्रह्मचरियो।", + "धम्मेन सो ब्रह्मवादं वदेय्य।", + "यस्सुस्सदा नत्थि कुहिञ्‍चि लोके’’ति॥", + "अब्यापज्‍जं सुखं लोके, पाणभूतेसु संयमो॥", + "अस्मिमानस्स यो विनयो, एतं वे परमं सुख’’न्ति॥", + "‘‘किच्छेन", + "रागदोसपरेतेहि, नायं धम्मो सुसम्बुधो॥", + "‘‘पटिसोतगामिं", + "रागरत्ता न दक्खन्ति, तमोखन्धेन आवुटा", + "‘‘पातुरहोसि मगधेसु पुब्बे।", + "धम्मो असुद्धो समलेहि चिन्तितो।", + "अपापुरेतं", + "सुणन्तु धम्मं विमलेनानुबुद्धं॥", + "‘‘सेले यथा पब्बतमुद्धनिट्ठितो।", + "यथापि पस्से जनतं समन्ततो।", + "तथूपमं धम्ममयं सुमेध।", + "पासादमारुय्ह समन्तचक्खु।", + "सोकावतिण्णं", + "अवेक्खस्सु जातिजराभिभूतं॥", + "‘‘उट्ठेहि", + "सत्थवाह अणण", + "देसस्सु", + "अञ्‍ञातारो भविस्सन्ती’’ति॥", + "‘किच्छेन मे अधिगतं, हलं दानि पकासितुं।", + "रागदोसपरेतेहि, नायं धम्मो सुसम्बुधो॥", + "‘पटिसोतगामिं निपुणं, गम्भीरं दुद्दसं अणुं।", + "रागरत्ता न दक्खन्ति, तमोखन्धेन आवुटा’ति॥", + "‘‘पातुरहोसि", + "धम्मो असुद्धो समलेहि चिन्तितो।", + "अपापुरेतं अमतस्स द्वारं।", + "सुणन्तु धम्मं विमलेनानुबुद्धं॥", + "‘‘सेले यथा पब्बतमुद्धनिट्ठितो।", + "यथापि पस्से जनतं समन्ततो।", + "तथूपमं", + "पासादमारुय्ह समन्तचक्खु।", + "सोकावतिण्णं जनतमपेतसोको।", + "अवेक्खस्सु जातिजराभिभूतं॥", + "‘‘उट्ठेहि वीर विजितसङ्गाम।", + "सत्थवाह अणण विचर लोके।", + "देसस्सु भगवा धम्मं।", + "अञ्‍ञातारो भविस्सन्ती’’ति॥", + "‘किच्छेन मे अधिगतं, हलं दानि पकासितुं।", + "रागदोसपरेतेहि, नायं धम्मो सुसम्बुधो॥", + "‘पटिसोतगामिं निपुणं, गम्भीरं दुद्दसं अणुं।", + "रागरत्ता न दक्खन्ति, तमोखन्धेन आवुटा’ति॥", + "‘‘पातुरहोसि मगधेसु पुब्बे।", + "धम्मो असुद्धो समलेहि चिन्तितो।", + "अपापुरेतं अमतस्स द्वारं।", + "सुणन्तु धम्मं विमलेनानुबुद्धं॥", + "‘‘सेले यथा पब्बतमुद्धनिट्ठितो।", + "यथापि पस्से जनतं समन्ततो।", + "तथूपमं धम्ममयं सुमेध।", + "पासादमारुय्ह समन्तचक्खु।", + "सोकावतिण्णं जनतमपेतसोको।", + "अवेक्खस्सु जातिजराभिभूतं॥", + "‘‘उट्ठेहि वीर विजितसङ्गाम।", + "सत्थवाह अणण विचर लोके।", + "देसस्सु भगवा धम्मं।", + "अञ्‍ञातारो भविस्सन्ती’’ति॥", + "‘‘अपारुता तेसं अमतस्स द्वारा।", + "ये सोतवन्तो पमुञ्‍चन्तु सद्धं।", + "विहिंससञ्‍ञी पगुणं न भासिं।", + "धम्मं पणीतं मनुजेसु ब्रह्मे’’ति॥", + "सब्बेसु धम्मेसु अनूपलित्तो।", + "सब्बञ्‍जहो तण्हाक्खये विमुत्तो,", + "सयं अभिञ्‍ञाय कमुद्दिसेय्यं॥", + "सदेवकस्मिं लोकस्मिं, नत्थि मे पटिपुग्गलो॥", + "एकोम्हि सम्मासम्बुद्धो, सीतिभूतोस्मि निब्बुतो॥", + "अन्धीभूतस्मिं लोकस्मिं, आहञ्छं", + "जिता", + "‘‘बद्धोसि सब्बपासेहि, ये दिब्बा ये च मानुसा।", + "महाबन्धनबद्धोसि, न मे समण मोक्खसी’’ति॥", + "‘‘मुत्ताहं", + "महाबन्धनमुत्तोम्हि, निहतो त्वमसि अन्तकाति॥", + "तेन तं बाधयिस्सामि, न मे समण मोक्खसीति॥", + "एत्थ मे विगतो छन्दो, निहतो त्वमसि अन्तका’’ति॥", + "‘‘बद्धोसि मारपासेहि, ये दिब्बा ये च मानुसा।", + "महाबन्धनबद्धोसि", + "‘‘मुत्ताहं मारपासेहि, ये दिब्बा ये च मानुसा।", + "महाबन्धनमुत्तोम्हि", + "नेरञ्‍जरायं भगवा, उरुवेलकस्सपं जटिलं अवोच।", + "‘‘सचे ते कस्सप अगरु, विहरेमु अज्‍जण्हो अग्गिसालम्ही’’ति", + "‘‘न खो मे महासमण गरु।", + "फासुकामोव तं निवारेमि।", + "चण्डेत्थ नागराजा।", + "इद्धिमा आसिविसो घोरविसो।", + "सो", + "‘‘अप्पेव मं न विहेठेय्य।", + "इङ्घ त्वं कस्सप अनुजानाहि अग्यागार’’न्ति।", + "दिन्‍नन्ति नं विदित्वा।", + "अभीतो", + "दिस्वा इसिं पविट्ठं, अहिनागो दुम्मनो पधूपायि।", + "सुमनमनसो अधिमनो", + "मक्खञ्‍च", + "तेजोधातुसु कुसलो, मनुस्सनागोपि तत्थ पज्‍जलि॥", + "उभिन्‍नं सजोतिभूतानं।", + "अग्यागारं आदित्तं होति सम्पज्‍जलितं सजोतिभूतं।", + "उदिच्छरे जटिला।", + "‘‘अभिरूपो वत भो महासमणो।", + "नागेन विहेठियती’’ति भणन्ति॥", + "अथ", + "हता नागस्स अच्‍चियो होन्ति", + "इद्धिमतो पन ठिता", + "अनेकवण्णा अच्‍चियो होन्ति॥", + "नीला अथ लोहितिका।", + "मञ्‍जिट्ठा पीतका फलिकवण्णायो।", + "अङ्गीरसस्स काये।", + "अनेकवण्णा अच्‍चियो होन्ति॥", + "पत्तम्हि", + "अहिनागं ब्राह्मणस्स दस्सेसि।", + "‘‘अयं ते कस्सप नागो।", + "परियादिन्‍नो अस्स तेजसा तेजो’’ति॥", + "‘‘किमेव दिस्वा उरुवेलवासि, पहासि अग्गिं किसकोवदानो।", + "पुच्छामि तं कस्सप, एतमत्थं कथं पहीनं तव अग्गिहुत्तन्ति॥", + "‘‘रूपे च सद्दे च अथो रसे च।", + "कामित्थियो चाभिवदन्ति यञ्‍ञा।", + "एतं मलन्ति उपधीसु ञत्वा।", + "तस्मा न यिट्ठे न हुते अरञ्‍जिन्ति॥", + "‘‘एत्थेव ते मनो न रमित्थ (कस्सपाति भगवा)।", + "रूपेसु सद्देसु अथो रसेसु।", + "अथ को चरहि देवमनुस्सलोके।", + "रतो मनो कस्सप, ब्रूहि मेतन्ति॥", + "‘‘दिस्वा", + "अकिञ्‍चनं कामभवे असत्तं।", + "अनञ्‍ञथाभाविमनञ्‍ञनेय्यं।", + "तस्मा न यिट्ठे न हुते अरञ्‍जि’’न्ति॥", + "‘‘दन्तो दन्तेहि सह पुराणजटिलेहि, विप्पमुत्तो विप्पमुत्तेहि।", + "सिङ्गीनिक्खसवण्णो, राजगहं पाविसि भगवा॥", + "‘‘मुत्तो", + "सिङ्गीनिक्खसवण्णो, राजगहं पाविसि भगवा॥", + "‘‘तिण्णो", + "विप्पमुत्तो विप्पमुत्तेहि।", + "सिङ्गीनिक्खसुवण्णो।", + "राजगहं पाविसि भगवा॥", + "‘‘सन्तो सन्तेहि सह पुराणजटिलेहि।", + "विप्पमुत्तो विप्पमुत्तेहि।", + "सिङ्गीनिक्खसवण्णो।", + "राजगहं पाविसि भगवा॥", + "‘‘दसवासो दसबलो, दसधम्मविदू दसभि चुपेतो।", + "सो दससतपरिवारो", + "‘‘यो धीरो सब्बधि दन्तो, सुद्धो अप्पटिपुग्गलो।", + "अरहं सुगतो लोके, तस्साहं परिचारको’’ति॥", + "‘‘अप्पं", + "अत्थेनेव मे अत्थो, किं काहसि ब्यञ्‍जनं बहु’’न्ति॥", + "तेसञ्‍च यो निरोधो, एवंवादी महासमणो’’ति॥", + "अदिट्ठं अब्भतीतं, बहुकेहि कप्पनहुतेहीति॥", + "अप्पं वा बहुं वा भासस्सु, अत्थंयेव मे ब्रूहि।", + "अत्थेनेव मे अत्थो, किं काहसि ब्यञ्‍जनं बहु’’न्ति॥", + "‘‘ये धम्मा हेतुप्पभवा, तेसं हेतुं तथागतो आह।", + "तेसञ्‍च यो निरोधो, एवंवादी महासमणो’’ति॥", + "एसेव धम्मो यदि तावदेव, पच्‍चब्यत्थ पदमसोकं।", + "अदिट्ठं अब्भतीतं, बहुकेहि कप्पनहुतेहीति॥", + "गम्भीरे", + "विमुत्ते अप्पत्ते वेळुवनं, अथ ने सत्था ब्याकासि॥", + "एते द्वे सहायका, आगच्छन्ति कोलितो उपतिस्सो च।", + "एतं मे सावकयुगं, भविस्सति अग्गं भद्दयुगन्ति॥", + "‘‘आगतो", + "सब्बे सञ्‍चये नेत्वान", + "‘‘आगतो खो महासमणो, मागधानं गिरिब्बजं।", + "सब्बे सञ्‍चये नेत्वान, कंसु दानि नयिस्सती’’ति॥", + "‘‘नयन्ति वे महावीरा, सद्धम्मेन तथागता।", + "धम्मेन नयमानानं", + "‘‘आगतो खो महासमणो, मागधानं गिरिब्बजं।", + "सब्बे सञ्‍चये नेत्वान, कंसु दानि नयिस्सती’’ति॥", + "‘‘नयन्ति वे महावीरा, सद्धम्मेन तथागता।", + "धम्मेन नयमानानं, का उसूया विजानत’’न्ति॥", + "विनयम्हि महत्थेसु, पेसलानं सुखावहे।", + "निग्गहानञ्‍च पापिच्छे, लज्‍जीनं पग्गहेसु च॥", + "सासनाधारणे चेव, सब्बञ्‍ञुजिनगोचरे।", + "अनञ्‍ञविसये खेमे, सुपञ्‍ञत्ते असंसये॥", + "खन्धके विनये चेव, परिवारे च मातिके।", + "यथात्थकारी कुसलो, पटिपज्‍जति योनिसो॥", + "यो", + "एवं", + "पमुट्ठम्हि च सुत्तन्ते, अभिधम्मे च तावदे।", + "विनये", + "तस्मा सङ्गाहणाहेतुं", + "पवक्खामि यथाञायं, सुणाथ मम भासतो॥", + "वत्थु", + "दुक्‍करं तं असेसेतुं, नयतो तं विजानथाति॥", + "बोधि राजायतनञ्‍च, अजपालो सहम्पति।", + "ब्रह्मा आळारो उदको, भिक्खु च उपको इसि॥", + "कोण्डञ्‍ञो वप्पो भद्दियो, महानामो च अस्सजि।", + "यसो चत्तारो पञ्‍ञास, सब्बे पेसेसि सो दिसा॥", + "वत्थु मारेहि तिंसा च, उरुवेलं तयो जटी।", + "अग्यागारं महाराजा, सक्‍को ब्रह्मा च केवला॥", + "पंसुकूलं पोक्खरणी, सिला च ककुधो सिला।", + "जम्बु", + "फालियन्तु उज्‍जलन्तु, विज्झायन्तु च कस्सप।", + "निमुज्‍जन्ति मुखी मेघो, गया लट्ठि च मागधो॥", + "उपतिस्सो कोलितो च, अभिञ्‍ञाता च पब्बजुं।", + "दुन्‍निवत्था पणामना, किसो लूखो च ब्राह्मणो॥", + "अनाचारं आचरति, उदरं माणवो गणो।", + "वस्सं बालेहि पक्‍कन्तो, दस वस्सानि निस्सयो॥", + "न वत्तन्ति पणामेतुं, बाला पस्सद्धि पञ्‍च छ।", + "यो सो अञ्‍ञो च नग्गो च, अच्छिन्‍नजटिलसाकियो॥", + "मगधेसु पञ्‍चाबाधा, एको राजा", + "मागधो च अनुञ्‍ञासि, कारा लिखि कसाहतो॥", + "लक्खणा", + "सद्धं कुलं कण्टको च, आहुन्दरिकमेव च॥", + "वत्थुम्हि दारको सिक्खा, विहरन्ति च किं नु खो।", + "सब्बं मुखं उपज्झाये, अपलाळन कण्टको॥", + "पण्डको थेय्यपक्‍कन्तो, अहि च मातरी पिता।", + "अरहन्तभिक्खुनीभेदा, रुहिरेन च ब्यञ्‍जनं॥", + "अनुपज्झायसङ्घेन, गणपण्डकपत्तको।", + "अचीवरं", + "हत्था पादा हत्थपादा, कण्णा नासा तदूभयं।", + "अङ्गुलिअळकण्डरं, फणं खुज्‍जञ्‍च वामनं॥", + "गलगण्डी लक्खणा चेव, कसा लिखितसीपदी।", + "पापपरिसदूसी च, काणं कुणि तथेव च॥", + "खञ्‍जं", + "जरान्धमूगबधिरं, अन्धमूगञ्‍च यं तहिं॥", + "अन्धबधिरं यं वुत्तं, मूगबधिरमेव च।", + "अन्धमूगबधिरञ्‍च, अलज्‍जीनञ्‍च निस्सयं॥", + "वत्थब्बञ्‍च तथाद्धानं, याचमानेन लक्खणा", + "आगच्छतु विवदन्ति, एकुपज्झायेन कस्सपो॥", + "दिस्सन्ति उपसम्पन्‍ना, आबाधेहि च पीळिता।", + "अननुसिट्ठा वित्थेन्ति, तत्थेव अनुसासना॥", + "सङ्घेपि", + "उल्‍लुम्पतुपसम्पदा, निस्सयो एकको तयोति॥", + "तित्थिया बिम्बिसारो च, सन्‍निपतितुं तुण्हिका।", + "धम्मं रहो पातिमोक्खं, देवसिकं तदा सकिं॥", + "यथापरिसा समग्गं, सामग्गी मद्दकुच्छि च।", + "सीमा महती नदिया, अनु द्वे खुद्दकानि च॥", + "नवा", + "सम्मन्‍ने", + "असम्मता", + "उदकुक्खेपो भिन्दन्ति, तथेवज्झोत्थरन्ति च॥", + "कति", + "धम्मं विनयं तज्‍जेन्ति, पुन विनयतज्‍जना॥", + "चोदना कते ओकासे, अधम्मप्पटिक्‍कोसना।", + "चतुपञ्‍चपरा आवि, सञ्‍चिच्‍च चेपि वायमे॥", + "सगहट्ठा अनज्झिट्ठा, चोदनम्हि न जानति।", + "सम्बहुला न जानन्ति, सज्‍जुकं न च गच्छरे॥", + "कतिमी कीवतिका दूरे, आरोचेतुञ्‍च नस्सरि।", + "उक्‍लापं आसनं दीपो, दिसा अञ्‍ञो बहुस्सुतो॥", + "सज्‍जुकं", + "गग्गो चतुतयो द्वेको, आपत्तिसभागा सरि॥", + "सब्बो सङ्घो वेमतिको, न जानन्ति बहुस्सुतो।", + "बहू समसमा थोका, परिसा अवुट्ठिताय च॥", + "एकच्‍चा वुट्ठिता सब्बा, जानन्ति च वेमतिका।", + "कप्पतेवाति कुक्‍कुच्‍चा, जानं पस्सं सुणन्ति च॥", + "आवासिकेन आगन्तु, चातुपन्‍नरसो पुन।", + "पाटिपदो पन्‍नरसो, लिङ्गसंवासका उभो॥", + "पारिवासानुपोसथो", + "एते विभत्ता उद्दाना, वत्थुविभूतकारणाति॥", + "उपगन्तुं", + "न इच्छन्ति च सञ्‍चिच्‍च, उक्‍कड्ढितुं उपासको॥", + "गिलानो", + "भिक्खुगतिको विहारो, वाळा चापि सरीसपा॥", + "चोरो चेव पिसाचा च, दड्ढा तदुभयेन च।", + "वूळ्होदकेन वुट्ठासि, बहुतरा च दायका॥", + "लूखप्पणीतसप्पाय, भेसज्‍जुपट्ठकेन", + "इत्थी वेसी कुमारी च, पण्डको ञातकेन च॥", + "राजा चोरा धुत्ता निधि, भेदअट्ठविधेन", + "वजसत्था च नावा च, सुसिरे विटभिया च॥", + "अज्झोकासे", + "छवकुटिका छत्ते च, चाटिया च उपेन्ति ते॥", + "कतिका पटिस्सुणित्वा, बहिद्धा च उपोसथा।", + "पुरिमिका पच्छिमिका, यथाञायेन योजये॥", + "अकरणी पक्‍कमति, सकरणी तथेव च।", + "द्वीहतीहा च पुन च", + "सत्ताहनागता चेव, आगच्छेय्य न एय्य वा।", + "वत्थुद्दाने अन्तरिका, तन्तिमग्गं निसामयेति॥", + "वस्संवुट्ठा कोसलेसु, अगमुं सत्थु दस्सनं।", + "अफासुं पसुसंवासं, अञ्‍ञमञ्‍ञानुलोमता॥", + "पवारेन्ता पणामञ्‍च", + "राजा चोरा च धुत्ता च, भिक्खुपच्‍चत्थिका तथा॥", + "पञ्‍च चतुतयो द्वेको, आपन्‍नो वेमती सरि।", + "सब्बो सङ्घो वेमतिको, बहू समा च थोकिका॥", + "आवासिका", + "गन्तब्बं", + "सवरेहि खेपिता मेघो, अन्तरा च पवारणा।", + "न इच्छन्ति पुरम्हाकं, अट्ठपिता च भिक्खुनो॥", + "किम्हि वाति कतमञ्‍च, दिट्ठेन सुतसङ्काय।", + "चोदको चुदितको च, थुल्‍लच्‍चयं वत्थु भण्डनं।", + "पवारणासङ्गहो च, अनिस्सरो पवारयेति॥", + "नेक्खम्मं", + "अब्यापज्‍जाधिमुत्तस्स, उपादानक्खयस्स च॥", + "तण्हक्खयाधिमुत्तस्स", + "दिस्वा आयतनुप्पादं, सम्मा चित्तं विमुच्‍चति॥", + "तस्स", + "कतस्स पटिचयो नत्थि, करणीयं न विज्‍जति॥", + "सेलो यथा एकग्घनो, वातेन न समीरति।", + "एवं रूपा रसा सद्दा, गन्धा फस्सा च केवला॥", + "इट्ठा धम्मा अनिट्ठा च, न पवेधेन्ति तादिनो।", + "ठितं", + "अरियो न रमती पापे, पापे न रमती सुची’’ति॥", + "राजा च मागधो सोणो, असीतिसहस्सिस्सरो।", + "सागतो गिज्झकूटस्मिं, बहुं दस्सेति उत्तरिं॥", + "पब्बज्‍जारद्धभिज्‍जिंसु", + "नीला पीता लोहितिका, मञ्‍जिट्ठा कण्हमेव च॥", + "महारङ्गमहानामा, वद्धिका च पटिक्खिपि।", + "खल्‍लका पुटपालि च, तूलतित्तिरमेण्डजा॥", + "विच्छिका मोरचित्रा च, सीहब्यग्घा च दीपिका।", + "अजिनुद्दा मज्‍जारी च, काळलुवकपरिक्खटा॥", + "फलितुपाहना", + "तालवेळुतिणं चेव, मुञ्‍जपब्बजहिन्ताला॥", + "कमलकम्बलसोवण्णा", + "फलिका कंसकाचा च, तिपुसीसञ्‍च तम्बका॥", + "गावी यानं गिलानो च, पुरिसायुत्तसिविका।", + "सयनानि महाचम्मा, गोचम्मेहि च पापको॥", + "गिहीनं चम्मवद्धेहि, पविसन्ति गिलायनो।", + "महाकच्‍चायनो सोणो, सरेन अट्ठकवग्गिकं॥", + "उपसम्पदं पञ्‍चहि, गुणङ्गुणा धुवसिना।", + "चम्मत्थरणानुञ्‍ञासि, न ताव गणनूपगं।", + "अदासि मे वरे पञ्‍च, सोणत्थेरस्स नायकोति॥", + "कालेन सक्‍कच्‍च ददाति यागुं।", + "दसस्स ठानानि अनुप्पवेच्छति।", + "आयुञ्‍च वण्णञ्‍च सुखं बलञ्‍च॥", + "पटिभानमस्स", + "खुद्दं पिपासञ्‍च ब्यपनेति वातं।", + "सोधेति वत्थिं परिणामेति भुत्तं।", + "भेसज्‍जमेतं सुगतेन वण्णितं॥", + "तस्मा हि यागुं अलमेव दातुं।", + "निच्‍चं मनुस्सेन सुखत्थिकेन।", + "दिब्बानि", + "मनुस्ससोभग्यतमिच्छता वाति॥", + "‘‘यस्मिं पदेसे कप्पेति, वासं पण्डितजातियो।", + "सीलवन्तेत्थ भोजेत्वा, सञ्‍ञते ब्रह्मचारयो", + "‘‘या तत्थ देवता आसुं, तासं दक्खिणमादिसे।", + "ता पूजिता पूजयन्ति, मानिता मानयन्ति नं॥", + "‘‘ततो", + "देवतानुकम्पितो पोसो, सदा भद्रानि पस्सती’’ति॥", + "‘‘ये तरन्ति अण्णवं सरं।", + "सेतुं कत्वान विसज्‍ज पल्‍ललानि।", + "कुल्‍लञ्हि जनो बन्धति।", + "तिण्णा मेधाविनो जना’’ति॥", + "चतुन्‍नं", + "संसितं दीघमद्धानं, तासु तास्वेव जातिसु॥", + "तानि", + "उच्छिन्‍नं मूलं दुक्खस्स, नत्थिदानि पुनब्भवोति॥", + "‘‘अग्गिहुत्तमुखा यञ्‍ञा, सावित्ती छन्दसो मुखं।", + "राजा मुखं मनुस्सानं, नदीनं सागरो मुखं॥", + "‘‘नक्खत्तानं मुखं चन्दो, आदिच्‍चो तपतं मुखं।", + "पुञ्‍ञं आकङ्खमानानं सङ्घो, वे यजतं मुख’’न्ति॥", + "सारदिके", + "कसावेहि पण्णं फलं, जतु लोणं छकणञ्‍च॥", + "चुण्णं चालिनि मंसञ्‍च, अञ्‍जनं उपपिसनी", + "अञ्‍जनी उच्‍चापारुता, सलाका सलाकठानिं", + "थविकंसबद्धकं", + "नत्थुकरणी धूमञ्‍च, नेत्तञ्‍चापिधनत्थवि॥", + "तेलपाकेसु मज्‍जञ्‍च, अतिक्खित्तं अब्भञ्‍जनं।", + "तुम्बं सेदं सम्भारञ्‍च, महा भङ्गोदकं तथा॥", + "दककोट्ठं लोहितञ्‍च, विसाणं पादब्भञ्‍जनं।", + "पज्‍जं सत्थं कसावञ्‍च, तिलकक्‍कं कबळिकं॥", + "चोळं", + "वणतेलं विकासिकं, विकटञ्‍च पटिग्गहं॥", + "गूथं करोन्तो लोळिञ्‍च, खारं मुत्तहरीतकं।", + "गन्धा विरेचनञ्‍चेव, अच्छाकटं कटाकटं॥", + "पटिच्छादनि", + "गुळं मुग्गं सोवीरञ्‍च, सामंपाका पुनापचे॥", + "पुनानुञ्‍ञासि दुब्भिक्खे, फलञ्‍च तिलखादनी।", + "पुरेभत्तं कायडाहो, निब्बत्तञ्‍च भगन्दलं॥", + "वत्थिकम्मञ्‍च सुप्पिञ्‍च, मनुस्समंसमेव च।", + "हत्थिअस्सा सुनखो च, अहि सीहञ्‍च दीपिकं", + "अच्छतरच्छमंसञ्‍च, पटिपाटि च यागु च।", + "तरुणं अञ्‍ञत्र गुळं, सुनिधावसथागारं॥", + "गङ्गा कोटिसच्‍चकथा, अम्बपाली च लिच्छवी।", + "उद्दिस्स कतं सुभिक्खं, पुनदेव पटिक्खिपि॥", + "मेघो यसो मेण्डको, च गोरसं पाथेय्यकेन च।", + "केणि अम्बो जम्बु चोच, मोचमधुमुद्दिकसालुकं॥", + "फारुसका डाकपिट्ठं, आतुमायं नहापितो।", + "सावत्थियं फलं बीजं, किस्मिं ठाने च कालिकेति॥", + "तिंस", + "वस्संवुट्ठोकपुण्णेहि, अगमुं जिनदस्सनं॥", + "इदं वत्थु कथिनस्स, कप्पिस्सन्ति च पञ्‍चका।", + "अनामन्ता असमाचारा, तथेव गणभोजनं॥", + "यावदत्थञ्‍च उप्पादो, अत्थतानं भविस्सति।", + "ञत्ति एवत्थतञ्‍चेव, एवञ्‍चेव अनत्थतं॥", + "उल्‍लिखि धोवना चेव, विचारणञ्‍च छेदनं।", + "बन्धनो वट्टि कण्डुस, दळ्हीकम्मानुवातिका॥", + "परिभण्डं", + "कुक्‍कु सन्‍निधि निस्सग्गि, न कप्पञ्‍ञत्र ते तयो॥", + "अञ्‍ञत्र पञ्‍चातिरेके, सञ्छिन्‍नेन समण्डली।", + "नाञ्‍ञत्र पुग्गला सम्मा, निस्सीमट्ठोनुमोदति॥", + "कथिनानत्थतं होति, एवं बुद्धेन देसितं।", + "अहताकप्पपिलोति, पंसु पापणिकाय च॥", + "अनिमित्तापरिकथा, अकुक्‍कु च असन्‍निधि।", + "अनिस्सग्गि कप्पकते, तथा तिचीवरेन च॥", + "पञ्‍चके वातिरेके वा, छिन्‍ने समण्डलीकते।", + "पुग्गलस्सत्थारा", + "एवं", + "पक्‍कमनन्ति निट्ठानं, सन्‍निट्ठानञ्‍च नासनं॥", + "सवनं", + "कतचीवरमादाय, ‘‘न पच्‍चेस्स’’न्ति गच्छति॥", + "तस्स तं कथिनुद्धारा,ए होति पक्‍कमनन्तिको।", + "आदाय चीवरं याति, निस्सीमे इदं चिन्तयि॥", + "‘‘कारेस्सं न पच्‍चेस्स’’न्ति, निट्ठाने कथिनुद्धारो।", + "आदाय निस्सीमं नेव, ‘‘न पच्‍चेस्स’’न्ति मानसो॥", + "तस्स तं कथिनुद्धारो, सन्‍निट्ठानन्तिको भवे।", + "आदाय चीवरं याति, निस्सीमे इदं चिन्तयि॥", + "‘‘कारेस्सं न पच्‍चेस्स’’न्ति, कयिरं तस्स नस्सति।", + "तस्स तं कथिनुद्धारो, भवति नासनन्तिको॥", + "आदाय याति ‘‘पच्‍चेस्सं’’, बहि कारेति चीवरं।", + "कतचीवरो सुणाति, उब्भतं कथिनं तहिं॥", + "तस्स तं कथिनुद्धारो, भवति सवनन्तिको।", + "आदाय याति ‘‘पच्‍चेस्सं’’, बहि कारेति चीवरं॥", + "कतचीवरो बहिद्धा, नामेति कथिनुद्धारं।", + "तस्स तं कथिनुद्धारो, सीमातिक्‍कन्तिको भवे॥", + "आदाय याति ‘‘पच्‍चेस्सं’’, बहि कारेति चीवरं।", + "कतचीवरो", + "तस्स", + "आदाय च समादाय, सत्त-सत्तविधा गति॥", + "पक्‍कमनन्तिका नत्थि, छक्‍के विप्पकते", + "आदाय निस्सीमगतं, कारेस्सं इति जायति॥", + "निट्ठानं सन्‍निट्ठानञ्‍च, नासनञ्‍च इमे तयो।", + "आदाय ‘‘न पच्‍चेस्स’’न्ति, बहिसीमे करोमिति॥", + "निट्ठानं सन्‍निट्ठानम्पि, नासनम्पि इदं तयो।", + "अनधिट्ठितेन नेवस्स, हेट्ठा तीणि नयाविधि॥", + "आदाय", + "‘‘न पच्‍चेस्स’’न्ति कारेति, निट्ठाने कथिनुद्धारो॥", + "सन्‍निट्ठानं नासनञ्‍च, सवनसीमातिक्‍कमा।", + "सह भिक्खूहि जायेथ, एवं पन्‍नरसं गति॥", + "समादाय विप्पकता, समादाय पुना तथा।", + "इमे ते चतुरो वारा, सब्बे पन्‍नरसविधि॥", + "अनासाय च आसाय, करणीयो च ते तयो।", + "नयतो तं विजानेय्य, तयो द्वादस द्वादस॥", + "अपविलाना नवेत्थ", + "पलिबोधापलिबोधा, उद्दानं नयतो कतन्ति॥", + "‘‘या अन्‍नपानं ददतिप्पमोदिता।", + "सीलूपपन्‍ना सुगतस्स साविका।", + "ददाति दानं अभिभुय्य मच्छरं।", + "सोवग्गिकं सोकनुदं सुखावहं॥", + "‘‘दिब्बं सा लभते आयुं", + "आगम्म मग्गं विरजं अनङ्गणं।", + "सा पुञ्‍ञकामा सुखिनी अनामया।", + "सग्गम्हि कायम्हि चिरं पमोदती’’ति॥", + "राजगहको", + "पुन राजगहं गन्त्वा, रञ्‍ञो तं पटिवेदयि॥", + "पुत्तो", + "जीवतीति कुमारेन, सङ्खातो जीवको इति॥", + "सो हि तक्‍कसीलं गन्त्वा, उग्गहेत्वा महाभिसो।", + "सत्तवस्सिकआबाधं, नत्थुकम्मेन नासयि॥", + "रञ्‍ञो", + "ममञ्‍च इत्थागारञ्‍च, बुद्धसङ्घं चुपट्ठहि॥", + "राजगहको च सेट्ठि, अन्तगण्ठि तिकिच्छितं।", + "पज्‍जोतस्स महारोगं, घतपानेन नासयि॥", + "अधिकारञ्‍च सिवेय्यं, अभिसन्‍नं सिनेहति।", + "तीहि उप्पलहत्थेहि, समत्तिंसविरेचनं॥", + "पकतत्तं वरं याचि, सिवेय्यञ्‍च पटिग्गहि।", + "चीवरञ्‍च गिहिदानं, अनुञ्‍ञासि तथागतो॥", + "राजगहे जनपदे बहुं, उप्पज्‍जि चीवरं।", + "पावारो कोसियञ्‍चेव, कोजवो अड्ढकासिकं॥", + "उच्‍चावचा च सन्तुट्ठि, नागमेसागमेसुं च।", + "पठमं पच्छा सदिसा, कतिका च पटिहरुं॥", + "भण्डागारं अगुत्तञ्‍च, वुट्ठापेन्ति तथेव च।", + "उस्सन्‍नं कोलाहलञ्‍च, कथं भाजे कथं ददे॥", + "सकातिरेकभागेन, पटिवीसो कथं ददे।", + "छकणेन", + "आरोपेन्ता भाजनञ्‍च, पातिया च छमाय च।", + "उपचिकामज्झे जीरन्ति, एकतो पत्थिन्‍नेन च॥", + "फरुसाच्छिन्‍नच्छिबन्धा", + "वीमंसित्वा सक्यमुनि, अनुञ्‍ञासि तिचीवरं॥", + "अञ्‍ञेन", + "चातुद्दीपो वरं याचि, दातुं वस्सिकसाटिकं॥", + "आगन्तुगमिगिलानं, उपट्ठाकञ्‍च भेसज्‍जं।", + "धुवं उदकसाटिञ्‍च, पणीतं अतिखुद्दकं॥", + "थुल्‍लकच्छुमुखं खोमं, परिपुण्णं अधिट्ठानं।", + "पच्छिमं कतो गरुको, विकण्णो सुत्तमोकिरि॥", + "लुज्‍जन्ति", + "अन्धवने अस्सतिया, एको वस्सं उतुम्हि च॥", + "द्वे भातुका राजगहे, उपनन्दो पुन द्विसु।", + "कुच्छिविकारो गिलानो, उभो चेव गिलानका", + "नग्गा कुसा वाकचीरं, फलको केसकम्बलं।", + "वाळउलूकपक्खञ्‍च, अजिनं अक्‍कनाळकं॥", + "पोत्थकं नीलपीतञ्‍च, लोहितं मञ्‍जिट्ठेन च।", + "कण्हा महारङ्गनाम, अच्छिन्‍नदसिका तथा॥", + "दीघपुप्फफणदसा", + "अनुप्पन्‍ने पक्‍कमति, सङ्घो भिज्‍जति तावदे॥", + "पक्खे ददन्ति सङ्घस्स, आयस्मा रेवतो पहि।", + "विस्सासगाहाधिट्ठाति, अट्ठ चीवरमातिकाति॥", + "चम्पायं", + "आगन्तुकानमुस्सुक्‍कं, अकासि इच्छितब्बके", + "पकतञ्‍ञुनोति ञत्वा, उस्सुक्‍कं न करी तदा।", + "उक्खित्तो", + "अधम्मेन", + "धम्मेन वग्गकम्मञ्‍च, पतिरूपकेन वग्गिकं॥", + "पतिरूपकेन समग्गं, एको उक्खिपतेककं।", + "एको च द्वे सम्बहुले, सङ्घं उक्खिपतेकको॥", + "दुवेपि सम्बहुलापि, सङ्घो सङ्घञ्‍च उक्खिपि।", + "सब्बञ्‍ञुपवरो सुत्वा, अधम्मन्ति पटिक्खिपि॥", + "ञत्तिविपन्‍नं यं कम्मं, सम्पन्‍नं अनुसावनं।", + "अनुस्सावनविपन्‍नं, सम्पन्‍नं ञत्तिया च यं॥", + "उभयेन विपन्‍नञ्‍च, अञ्‍ञत्र धम्ममेव च।", + "विनया सत्थु पटिकुट्ठं, कुप्पं अट्ठानारहिकं॥", + "अधम्मवग्गं", + "धम्मेनेव च सामग्गिं, अनुञ्‍ञासि तथागतो॥", + "चतुवग्गो पञ्‍चवग्गो, दसवग्गो च वीसति।", + "परोवीसतिवग्गो च", + "ठपेत्वा उपसम्पदं, यञ्‍च कम्मं पवारणं।", + "अब्भानकम्मेन सह, चतुवग्गेहि कम्मिको॥", + "दुवे कम्मे ठपेत्वान, मज्झदेसूपसम्पदं।", + "अब्भानं पञ्‍चवग्गिको, सब्बकम्मेसु कम्मिको॥", + "अब्भानेकं ठपेत्वान, ये भिक्खू दसवग्गिका।", + "सब्बकम्मकरो", + "भिक्खुनी", + "पच्‍चक्खातन्तिमवत्थू, उक्खित्तापत्तिदस्सने॥", + "अप्पटिकम्मे दिट्ठिया, पण्डको थेय्यसंवासकं।", + "तित्थिया तिरच्छानगतं, मातु पितु च घातकं॥", + "अरहं भिक्खुनीदूसि, भेदकं लोहितुप्पादं।", + "ब्यञ्‍जनं नानासंवासं, नानासीमाय इद्धिया॥", + "यस्स सङ्घो करे कम्मं, होन्तेते चतुवीसति।", + "सम्बुद्धेन पटिक्खित्ता, न हेते गणपूरका॥", + "पारिवासिकचतुत्थो, परिवासं ददेय्य वा।", + "मूला मानत्तमब्भेय्य, अकम्मं न च करणं॥", + "मूला", + "न कम्मकारका पञ्‍च, सम्बुद्धेन पकासिता॥", + "भिक्खुनी सिक्खमाना च, सामणेरो सामणेरिका।", + "पच्‍चक्खन्तिमउम्मत्ता, खित्तावेदनदस्सने॥", + "अप्पटिकम्मे दिट्ठिया, पण्डकापि च ब्यञ्‍जना", + "नानासंवासका सीमा, वेहासं यस्स कम्म च॥", + "अट्ठारसन्‍नमेतेसं,", + "भिक्खुस्स पकतत्तस्स, रुहति पटिक्‍कोसना॥", + "सुद्धस्स दुन्‍निसारितो, बालो हि सुनिस्सारितो।", + "पण्डको थेय्यसंवासो, पक्‍कन्तो तिरच्छानगतो॥", + "मातु पितु अरहन्त, दूसको सङ्घभेदको।", + "लोहितुप्पादको चेव, उभतोब्यञ्‍जनो च यो॥", + "एकादसन्‍नं एतेसं, ओसारणं न युज्‍जति।", + "हत्थपादं तदुभयं, कण्णनासं तदूभयं॥", + "अङ्गुलि अळकण्डरं, फणं खुज्‍जो च वामनो।", + "गण्डी लक्खणकसा, च लिखितको च सीपदी॥", + "पापा", + "इरियापथदुब्बलो, अन्धो मूगो च बधिरो॥", + "अन्धमूगन्धबधिरो मूगबधिरमेव च।", + "अन्धमूगबधिरो च, द्वत्तिंसेते अनूनका॥", + "तेसं", + "दट्ठब्बा पटिकातब्बा, निस्सज्‍जेता न विज्‍जति॥", + "तस्स उक्खेपना कम्मा, सत्त होन्ति अधम्मिका।", + "आपन्‍नं अनुवत्तन्तं, सत्त तेपि अधम्मिका॥", + "आपन्‍नं नानुवत्तन्तं, सत्त कम्मा सुधम्मिका।", + "सम्मुखा पटिपुच्छा च, पटिञ्‍ञाय च कारणा॥", + "सति", + "पब्बाजनीय पटिसारो, उक्खेपपरिवास च॥", + "मूला मानत्तअब्भाना, तथेव उपसम्पदा।", + "अञ्‍ञं करेय्य अञ्‍ञस्स, सोळसेते अधम्मिका॥", + "तं तं करेय्य तं तस्स, सोळसेते सुधम्मिका।", + "पच्‍चारोपेय्य अञ्‍ञञ्‍ञं, सोळसेते अधम्मिका॥", + "द्वे द्वे तम्मूलकं तस्स", + "एकेकमूलकं चक्‍कं, ‘‘अधम्म’’न्ति जिनोब्रवि॥", + "अकासि तज्‍जनीयं कम्मं, सङ्घो भण्डनकारको।", + "अधम्मेन वग्गकम्मं, अञ्‍ञं आवासं गच्छि सो॥", + "तत्थाधम्मेन समग्गा, तस्स तज्‍जनीयं करुं।", + "अञ्‍ञत्थ वग्गाधम्मेन, तस्स तज्‍जनीयं करुं॥", + "पतिरूपेन वग्गापि, समग्गापि तथा करुं।", + "अधम्मेन समग्गा च, धम्मेन वग्गमेव च॥", + "पतिरूपकेन वग्गा च, समग्गा च इमे पदा।", + "एकेकमूलकं कत्वा, चक्‍कं बन्धे विचक्खणो॥", + "बाला", + "पटिसारणीयं कम्मं, करे अक्‍कोसकस्स च॥", + "अदस्सनाप्पटिकम्मे", + "तेसं उक्खेपनीयकम्मं, सत्थवाहेन भासितं॥", + "उपरि", + "तेसंयेव अनुलोमं, सम्मा वत्तति याचिते", + "पस्सद्धि तेसं कम्मानं, हेट्ठा कम्मनयेन च।", + "तस्मिं तस्मिं तु कम्मेसु, तत्रट्ठो च विवदति॥", + "अकतं दुक्‍कटञ्‍चेव, पुनकातब्बकन्ति च।", + "कम्मे पस्सद्धिया चापि, ते भिक्खू धम्मवादिनो॥", + "विपत्तिब्याधिते दिस्वा, कम्मप्पत्ते महामुनि।", + "पटिप्पस्सद्धिमक्खासि, सल्‍लकत्तोव ओसधन्ति॥", + "सङ्घस्मिं भिज्‍जमानस्मिं, नाञ्‍ञं भिय्यो अमञ्‍ञरुं॥", + "याविच्छन्ति मुखायामं, येन नीता न तं विदू॥", + "ये", + "ये च तं नुपनय्हन्ति, वेरं तेसूपसम्मति॥", + "अवेरेन च सम्मन्ति, एसधम्मो सनन्तनो॥", + "ये च तत्थ विजानन्ति, ततो सम्मन्ति मेधगा॥", + "रट्ठं विलुम्पमानानं, तेसम्पि होति सङ्गति॥", + "‘‘कस्मा तुम्हाक नो सिया।", + "सद्धिंचरं साधुविहारि धीरं।", + "अभिभुय्य सब्बानि परिस्सयानि।", + "चरेय्य तेनत्तमनो सतीमा॥", + "सद्धिं चरं साधुविहारि धीरं।", + "राजाव रट्ठं विजितं पहाय।", + "एको चरे मातङ्गरञ्‍ञेव नागो॥", + "नत्थि बाले सहायता।", + "एको", + "अप्पोस्सुक्‍को मातङ्गरञ्‍ञेव नागो’’ति॥", + "समेति चित्तं चित्तेन, यदेको रमती वने’’ति॥", + "‘‘सङ्घस्स", + "अत्थेसु जातेसु विनिच्छयेसु च।", + "कथंपकारोध नरो महत्थिको।", + "भिक्खु कथं होतिध पग्गहारहोति॥", + "‘‘अनानुवज्‍जो", + "अवेक्खिताचारो सुसंवुतिन्द्रियो।", + "पच्‍चत्थिका नूपवदन्ति धम्मतो।", + "न हिस्स तं होति वदेय्यु येन नं॥", + "‘‘सो तादिसो सीलविसुद्धिया ठितो।", + "विसारदो होति विसय्ह भासति।", + "नच्छम्भति परिसगतो न वेधति।", + "अत्थं न हापेति अनुय्युतं भणं॥", + "‘‘तथेव पञ्हं परिसासु पुच्छितो।", + "न चेव पज्झायति न मङ्कु होति।", + "सो कालागतं ब्याकरणारहं वचो।", + "रञ्‍जेति विञ्‍ञूपरिसं विचक्खणो॥", + "‘‘सगारवो वुड्ढतरेसु भिक्खुसु।", + "आचेरकम्हि च सके विसारदो।", + "अलं पमेतुं पगुणो कथेतवे।", + "पच्‍चत्थिकानञ्‍च विरद्धिकोविदो॥", + "‘‘पच्‍चत्थिका", + "महाजनो सञ्‍ञपनञ्‍च गच्छति।", + "सकञ्‍च", + "वियाकरं", + "‘‘दूतेय्यकम्मेसु", + "सङ्घस्स किच्‍चेसु च आहु नं यथा।", + "करं वचो भिक्खुगणेन पेसितो।", + "अहं करोमीति न तेन मञ्‍ञति॥", + "‘‘आपज्‍जति यावतकेसु वत्थुसु।", + "आपत्तिया होति यथा च वुट्ठिति।", + "एते विभङ्गा उभयस्स स्वागता।", + "आपत्ति वुट्ठानपदस्स कोविदो॥", + "‘‘निस्सारणं गच्छति यानि चाचरं।", + "निस्सारितो होति यथा च वत्तना", + "ओसारणं तंवुसितस्स जन्तुनो।", + "एतम्पि जानाति विभङ्गकोविदो॥", + "‘‘सगारवो वुड्ढतरेसु भिक्खुसु।", + "नवेसु थेरेसु च मज्झिमेसु च।", + "महाजनस्सत्थचरोध पण्डितो।", + "सो तादिसो भिक्खु इध पग्गहारहो’’ति॥", + "कोसम्बियं", + "नुक्खिपेय्य यस्मिं तस्मिं, सद्धायापत्ति देसये॥", + "अन्तोसीमायं", + "पालिलेय्या च सावत्थि, सारिपुत्तो च कोलितो॥", + "महाकस्सपकच्‍चाना, कोट्ठिको कप्पिनेन च।", + "महाचुन्दो च अनुरुद्धो, रेवतो उपालि चुभो॥", + "आनन्दो", + "सेनासनं विवित्तञ्‍च, आमिसं समकम्पि च॥", + "न केहि छन्दो दातब्बो, उपालिपरिपुच्छितो।", + "अनानुवज्‍जो सीलेन, सामग्गी जिनसासनेति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/04-vin02m3.mul.json b/texts/tripitaka/04-vin02m3.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..9cd516c0fcbb4fb1d96266b0d7045d29c082711d --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/04-vin02m3.mul.json @@ -0,0 +1,691 @@ +{ + "title": "१२. सत्तसतिकक्खन्धकं", + "book_name": "१२. सत्तसतिकक्खन्धकं", + "chapter": "११. पञ्‍चसतिकक्खन्धकं", + "gathas": [ + "पण्डुलोहितका", + "तादिसे उपसङ्कम्म, उस्सहिंसु च भण्डने॥", + "अनुप्पन्‍नापि जायन्ति", + "अप्पिच्छा पेसला भिक्खू, उज्झायन्ति पदस्सतो", + "सद्धम्मट्ठितिको बुद्धो, सयम्भू अग्गपुग्गलो।", + "आणापेसि तज्‍जनीयकम्मं सावत्थियं जिनो॥", + "असम्मुखाप्पटिपुच्छाप्पटिञ्‍ञाय", + "अनापत्ति अदेसने, देसिताय कतञ्‍च यं॥", + "अचोदेत्वा असारेत्वा, अनारोपेत्वा च यं कतं।", + "असम्मुखा अधम्मेन, वग्गेन चापि", + "अप्पटिपुच्छा अधम्मेन, पुन वग्गेन", + "अप्पटिञ्‍ञाय अधम्मेन, वग्गेन चापि", + "अनापत्ति", + "अदेसनागामिनिया, अधम्मवग्गमेव च॥", + "देसिताय", + "अचोदेत्वा", + "असारेत्वा अधम्मेन, वग्गेनापि तथेव च।", + "अनारोपेत्वा अधम्मेन, वग्गेनापि तथेव च॥", + "कण्हवारनयेनेव, सुक्‍कवारं विजानिया।", + "सङ्घो आकङ्खमानो च यस्स तज्‍जनियं करे॥", + "भण्डनं बालो संसट्ठो, अधिसीले अज्झाचारे।", + "अतिदिट्ठिविपन्‍नस्स, सङ्घो तज्‍जनियं करे॥", + "बुद्धधम्मस्स", + "तिण्णन्‍नम्पि च भिक्खूनं, सङ्घो तज्‍जनियं करे॥", + "भण्डनं कारको एको, बालो संसग्गनिस्सितो।", + "अधिसीले अज्झाचारे, तथेव अतिदिट्ठिया॥", + "बुद्धधम्मस्स सङ्घस्स, अवण्णं यो च भासति।", + "तज्‍जनीयकम्मकतो, एवं सम्मानुवत्तना॥", + "उपसम्पदनिस्सया, सामणेरं उपट्ठना।", + "ओवादसम्मतेनापि, न करे तज्‍जनीकतो॥", + "नापज्‍जे तञ्‍च आपत्तिं, तादिसञ्‍च ततो परं।", + "कम्मञ्‍च कम्मिके चापि, न गरहे तथाविधो॥", + "उपोसथं पवारणं, पकतत्तस्स नट्ठपे।", + "सवचनिं", + "सारणं", + "उपसम्पदनिस्सया, सामणेरं उपट्ठना॥", + "ओवादसम्मतेनापि, पञ्‍चहङ्गेहि", + "तञ्‍चापज्‍जति आपत्तिं, तादिसञ्‍च ततो परं॥", + "कम्मञ्‍च कम्मिके चापि, गरहन्तो न सम्मति।", + "उपोसथं", + "ओकासो चोदनञ्‍चेव, सारणा सम्पयोजना।", + "इमेहट्ठङ्गेहि यो युत्तो, तज्‍जनानुपसम्मति॥", + "कण्हवारनयेनेव, सुक्‍कवारं विजानिया।", + "बालो आपत्तिबहुलो, संसट्ठोपि च सेय्यसो॥", + "नियस्सकम्मं सम्बुद्धो, आणापेसि महामुनि।", + "कीटागिरिस्मिं द्वे भिक्खू, अस्सजिपुनब्बसुका॥", + "अनाचारञ्‍च", + "पब्बाजनीयं सम्बुद्धो, कम्मं सावत्थियं जिनो।", + "मच्छिकासण्डे सुधम्मो, चित्तस्सावासिको अहु॥", + "जातिवादेन खुंसेति, सुधम्मो चित्तुपासकं।", + "पटिसारणीयकम्मं, आणापेसि तथागतो॥", + "कोसम्बियं छन्‍नं भिक्खुं, निच्छन्तापत्तिं पस्सितुं।", + "अदस्सने", + "छन्‍नो तंयेव आपत्तिं, पटिकातुं न इच्छति।", + "उक्खेपनाप्पटिकम्मे, आणापेसि विनायको॥", + "पापदिट्ठि", + "दिट्ठियाप्पटिनिस्सग्गे", + "नियस्सकम्मं पब्बज्‍जं", + "अदस्सनाप्पटिकम्मे", + "दवानाचारूपघाति, मिच्छाआजीवमेव च।", + "पब्बाजनीयकम्मम्हि, अतिरेकपदा इमे॥", + "अलाभावण्णा द्वे पञ्‍च, द्वे पञ्‍चकाति नामका", + "पटिसारणीयकम्मम्हि, अतिरेकपदा इमे॥", + "तज्‍जनीयं नियस्सञ्‍च, दुवे कम्मापि सादिसा", + "पब्बज्‍जा", + "तयो उक्खेपना कम्मा, सदिसा ते विभत्तितो।", + "तज्‍जनीयनयेनापि, सेसकम्मं विजानियाति॥", + "पारिवासिका", + "अभिवादनं पच्‍चुट्ठानं, अञ्‍जलिञ्‍च सामीचियं॥", + "आसनं", + "पत्तं नहाने परिकम्मं, उज्झायन्ति च पेसला॥", + "दुक्‍कटं सादियन्तस्स, मिथु पञ्‍च यथावुड्ढं", + "उपोसथं पवारणं, वस्सिकोणोजभोजनं॥", + "सम्मा च वत्तना तत्थ, पकतत्तस्स गच्छन्तं।", + "यो च होति परियन्तो, पुरे पच्छा तथेव च", + "आरञ्‍ञपिण्डनीहारो, आगन्तुके उपोसथे।", + "पवारणाय दूतेन, गन्तब्बो च सभिक्खुको॥", + "एकच्छन्‍ने", + "आसने नीचे चङ्कमे, छमायं चङ्कमेन च॥", + "वुड्ढतरेन अकम्मं, रत्तिच्छेदा च सोधना।", + "निक्खिपनं समादानं, वत्तंव पारिवासिके", + "मूलाय", + "अब्भानारहे नयो चापि, सम्भेदं नयतो", + "पारिवासिकेसु तयो, चतु मानत्तचारिके।", + "न समेन्ति रत्तिच्छेदेसु", + "द्वे कम्मा सदिसा सेसा, तयो कम्मा समासमाति", + "अप्पटिच्छन्‍ना", + "पञ्‍चाहपक्खदसन्‍नं, आपत्तिमाह महामुनि॥", + "सुद्धन्तो", + "तत्थ सञ्‍ञिनो द्वे यथा, वेमतिका तथेव च॥", + "मिस्सकदिट्ठिनो", + "द्वे चेव सुद्धदिट्ठिनो॥", + "तथेव च एको छादेति, अथ मक्खमतेन च।", + "उम्मत्तकदेसनञ्‍च, मूला अट्ठारस", + "आचरियानं विभज्‍जपदानं", + "महाविहारवासीनं, वाचना सद्धम्मट्ठितियाति॥", + "छब्यापुत्तेहि मे मेत्तं, मेत्तं कण्हागोतमकेहि च॥", + "‘‘अपादकेहि", + "चतुप्पदेहि मे मेत्तं, मेत्तं बहुप्पदेहि मे॥", + "‘‘मा मं अपादको हिंसि, मा मं हिंसि द्विपादको।", + "मा मं चतुप्पदो हिंसि, मा मं हिंसि बहुप्पदो॥", + "‘‘सब्बे सत्ता सब्बे पाणा, सब्बे भूता च केवला।", + "सब्बे भद्रानि पस्सन्तु, मा किञ्‍चि पापमागमा॥", + "‘‘अप्पमाणो बुद्धो, अप्पमाणो धम्मो,", + "अप्पमाणो सङ्घो, पमाणवन्तानि सरीसपानि", + "‘‘अहि विच्छिका सतपदी, उण्णनाभि सरबू मूसिका।", + "कता मे रक्खा कतं मे परित्तं, पटिक्‍कमन्तु भूतानि॥", + "‘‘सोहं", + "रुक्खे", + "विगय्ह मल्‍लको कच्छु, जरा च पुथुपाणिका॥", + "वल्‍लिकापि च पामङ्गो, कण्ठसुत्तं न धारये।", + "कटि ओवट्टि कायुरं, हत्थाभरणमुद्दिका॥", + "दीघे कोच्छे फणे हत्थे, सित्था उदकतेलके।", + "आदासुदपत्तवणा, आलेपोम्मद्दचुण्णना॥", + "लञ्छेन्ति अङ्गरागञ्‍च, मुखरागं तदूभयं।", + "चक्खुरोगं गिरग्गञ्‍च, आयतं सरबाहिरं॥", + "अम्बपेसिसकलेहि, अहिच्छिन्दि च चन्दनं।", + "उच्‍चावचा पत्तमूला, सुवण्णो बहला वली॥", + "चित्रा", + "परिभण्डं तिणं चोळं, मालं कुण्डोलिकाय च॥", + "थविका", + "खिले मञ्‍चे च पीठे च, अङ्के छत्ते पणामना॥", + "तुम्बघटिछवसीसं, चलकानि पटिग्गहो।", + "विप्फालिदण्डसोवण्णं, पत्ते पेसि च नाळिका॥", + "किण्णसत्तु सरितञ्‍च, मधुसित्थं सिपाटिकं।", + "विकण्णं बन्धिविसमं, छमाजिरपहोति च॥", + "कळिम्भं", + "अङ्गुले पटिग्गहञ्‍च, वित्थकं थविकबद्धका॥", + "अज्झोकासे नीचवत्थु, चयो चापि विहञ्‍ञरे।", + "परिपति तिणचुण्णं, उल्‍लित्तअवलित्तकं॥", + "सेतं काळकवण्णञ्‍च, परिकम्मञ्‍च गेरुकं।", + "मालाकम्मं लताकम्मं, मकरदन्तकपाटिकं॥", + "चीवरवंसं रज्‍जुञ्‍च, अनुञ्‍ञासि विनायको।", + "उज्झित्वा पक्‍कमन्ति च, कथिनं परिभिज्‍जति॥", + "विनिवेठियति कुट्टेपि, पत्तेनादाय गच्छरे।", + "थविका बन्धसुत्तञ्‍च, बन्धित्वा च उपाहना॥", + "उपाहनत्थविकञ्‍च, अंसबद्धञ्‍च सुत्तकं।", + "उदकाकप्पियं मग्गे, परिस्सावनचोळकं॥", + "धम्मकरणं द्वे भिक्खू, वेसालिं अगमा मुनि।", + "दण्डं ओत्थरकं तत्थ, अनुञ्‍ञासि परिस्सावनं॥", + "मकसेहि", + "चङ्कमनजन्ताघरं", + "तयो", + "अज्झोकासे तिणचुण्णं, उल्‍लित्तअवलित्तकं॥", + "सेतकं", + "मालाकम्मं लताकम्मं, मकरदन्तकपाटिकं॥", + "वंसं चीवररज्‍जुञ्‍च, उच्‍चञ्‍च वत्थुकं करे।", + "चयो सोपानबाहञ्‍च, कवाटं पिट्ठसङ्घाटं॥", + "उदुक्खलुत्तरपासकं, वट्टिञ्‍च कपिसीसकं।", + "सूचिघटिताळच्छिद्दं, आविञ्छनञ्‍च रज्‍जुकं॥", + "मण्डलं धूमनेत्तञ्‍च, मज्झे च मुखमत्तिका।", + "दोणि दुग्गन्धा दहति, उदकट्ठानं सरावकं॥", + "न सेदेति च चिक्खल्‍लं, धोवि निद्धमनं करे।", + "पीठञ्‍च कोट्ठके कम्मं, मरुम्बा सिला निद्धमनं॥", + "नग्गा छमाय वस्सन्ते, पटिच्छादी तयो तहिं।", + "उदपानं लुज्‍जति नीचं, वल्‍लिया कायबन्धने॥", + "तुलं कटकटं चक्‍कं, बहू भिज्‍जन्ति भाजना।", + "लोहदारुचम्मखण्डं, सालातिणापिधानि च॥", + "दोणिचन्दनि पाकारं, चिक्खल्‍लं निद्धमनेन च।", + "सीतिगतं पोक्खरणिं, पुराणञ्‍च निल्‍लेखणं॥", + "चातुमासं", + "आसित्तकं", + "वड्ढो बोधि न अक्‍कमि, घटं कतकसम्मज्‍जनि।", + "सक्खरं कथलञ्‍चेव, फेणकं पादघंसनी॥", + "विधूपनं तालवण्टं, मकसञ्‍चापि चामरी।", + "छत्तं विना च आरामे, तयो सिक्‍काय सम्मुति॥", + "रोमसित्था नखा दीघा, छिन्दन्तङ्गुलिका दुक्खा।", + "सलोहितं पमाणञ्‍च, वीसति दीघकेसता॥", + "खुरं सिलं सिपाटिकं, नमतकं खुरभण्डकं।", + "मस्सुं कप्पेन्ति वड्ढेन्ति, गोलोमिचतुरस्सकं॥", + "परिमुखं", + "आबाधा कत्तरिवणो, दीघं सक्खरिकाय च॥", + "पलितं थकितं उच्‍चा, लोहभण्डञ्‍जनी सह।", + "पल्‍लत्थिकञ्‍च आयोगो, वटं सलाकबन्धनं॥", + "कलाबुकं देड्डुभकं, मुरजं मद्दवीणकं।", + "पट्टिका सूकरन्तञ्‍च, दसा मुरजवेणिका।", + "अन्तो सोभं गुणकञ्‍च, पवनन्तोपि जीरति॥", + "गण्ठिका उच्‍चावचञ्‍च, फलकन्तेपि ओगाहे।", + "गिहिवत्थं हत्थिसोण्डं, मच्छकं चतुकण्णकं॥", + "तालवण्टं सतवलि, गिहिपारुतपारुपं।", + "संवेल्‍लि", + "कण्ठे", + "यमेळे लोकायतकं, परियापुणिंसु वाचयुं॥", + "तिरच्छानकथा", + "वाताबाधो दुस्सति च, दुग्गन्धो दुक्खपादुका॥", + "हिरियन्ति पारुदुग्गन्धो, तहं तहं करोन्ति च।", + "दुग्गन्धो कूपं लुज्‍जन्ति, उच्‍चवत्थु चयेन च॥", + "सोपानालम्बनबाहा अन्ते, दुक्खञ्‍च पादुका।", + "बहिद्धा दोणि कट्ठञ्‍च, पिठरो च अपारुतो॥", + "वच्‍चकुटिं कवाटञ्‍च, पिट्ठसङ्घाटमेव च।", + "उदुक्खलुत्तरपासो, वट्टिञ्‍च कपिसीसकं॥", + "सूचिघटिताळच्छिद्दं, आविञ्छनच्छिद्दमेव च।", + "रज्‍जु उल्‍लित्तावलित्तं, सेतवण्णञ्‍च काळकं॥", + "मालाकम्मं लताकम्मं, मकरं पञ्‍चपटिकं।", + "चीवरवंसं रज्‍जुञ्‍च, जरादुब्बलपाकारं॥", + "कोट्ठके चापि तथेव, मरुम्बं पदरसिला।", + "सन्तिट्ठति निद्धमनं, कुम्भिञ्‍चापि सरावकं॥", + "दुक्खं", + "लोहभण्डं", + "ठपयित्वा सन्दिपल्‍लङ्कं, दारुपत्तञ्‍च पादुकं।", + "सब्बं दारुमयं भण्डं, अनुञ्‍ञासि महामुनि॥", + "कतकं", + "सब्बम्पि मत्तिकाभण्डं, अनुञ्‍ञासि अनुकम्पको॥", + "यस्स वत्थुस्स निद्देसो, पुरिमेन यदि समं।", + "तम्पि संखित्तं उद्दाने, नयतो तं विजानिया॥", + "एवं दससता वत्थू, विनये खुद्दकवत्थुके।", + "सद्धम्मट्ठितिको चेव, पेसलानञ्‍चनुग्गहो॥", + "सुसिक्खितो विनयधरो, हितचित्तो सुपेसलो।", + "पदीपकरणो धीरो, पूजारहो बहुस्सुतोति॥", + "‘‘सीतं उण्हं पटिहन्ति", + "सरीसपे च मकसे, सिसिरे चापि वुट्ठियो॥", + "‘‘ततो", + "लेणत्थञ्‍च सुखत्थञ्‍च, झायितुञ्‍च विपस्सितुं॥", + "‘‘विहारदानं सङ्घस्स, अग्गं बुद्धेन", + "तस्मा हि पण्डितो, पोसो सम्पस्सं अत्थमत्तनो॥", + "‘‘विहारे कारये रम्मे, वासयेत्थ बहुस्सुते।", + "तेसं", + "ददेय्य उजुभूतेसु, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘ते तस्स धम्मं देसेन्ति, सब्बदुक्खापनूदनं।", + "यं सो धम्मं इधञ्‍ञाय, परिनिब्बाति अनासवो’’ति॥", + "‘‘सतं हत्थी सतं अस्सा, सतं अस्सतरीरथा।", + "सतं कञ्‍ञासहस्सानि, आमुक्‍कमणिकुण्डला।", + "एकस्स पदवीतिहारस्स, कलं नाग्घन्ति सोळसिं", + "‘‘अभिक्‍कम गहपति अभिक्‍कम गहपति।", + "अभिक्‍कन्तं ते सेय्यो नो पटिक्‍कन्त’’न्ति॥", + "‘‘सतं हत्थी सतं अस्सा, सतं अस्सतरीरथा।", + "सतं कञ्‍ञासहस्सानि, आमुक्‍कमणिकुण्डला।", + "एकस्स पदवीतिहारस्स, कलं नाग्घन्ति सोळसिं॥", + "‘‘अभिक्‍कम गहपति अभिक्‍कम गहपति,", + "अभिक्‍कन्तं ते सेय्यो नो पटिक्‍कन्त’’न्ति॥", + "यो न लिम्पति कामेसु, सीतिभूतो निरूपधि॥", + "‘‘सब्बा आसत्तियो छेत्वा, विनेय्य हदये दरं।", + "उपसन्तो सुखं सेति, सन्तिं पप्पुय्य चेतसा’’ति", + "दिट्ठे धम्मे च पासंसा, सम्पराये च सुग्गती’’ति॥", + "‘‘सीतं उण्हं पटिहन्ति, ततो वाळमिगानि च।", + "सरीसपे", + "‘‘ततो वातातपो घोरो, सञ्‍जातो पटिहञ्‍ञति।", + "लेणत्थञ्‍च सुखत्थञ्‍च, झायितुञ्‍च विपस्सितुं॥", + "‘‘विहारदानं", + "तस्मा हि पण्डितो पोसो, सम्पस्सं अत्थमत्तनो॥", + "‘‘विहारे कारये रम्मे, वासयेत्थ बहुस्सुते।", + "तेसं अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च, वत्थसेनासनानि च।", + "ददेय्य उजुभूतेसु, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘ते तस्स धम्मं देसेन्ति, सब्बदुक्खापनूदनं।", + "यं सो धम्मं इधञ्‍ञाय, परिनिब्बाति अनासवो’’ति॥", + "विहारं", + "तहं तहं निक्खमन्ति, वासा ते जिनसावका॥", + "सेट्ठी गहपति दिस्वा, भिक्खूनं इदमब्रवि।", + "कारापेय्यं वसेय्याथ, पटिपुच्छिंसु नायकं॥", + "विहारं अड्ढयोगञ्‍च, पासादं हम्मियं गुहं।", + "पञ्‍चलेणं अनुञ्‍ञासि, विहारे सेट्ठि कारयि॥", + "जनो विहारं कारेति, अकवाटं असंवुतं।", + "कवाटं पिट्ठसङ्घाटं, उदुक्खलञ्‍च उत्तरि॥", + "आविञ्छनच्छिद्दं", + "सूचिघटिताळच्छिद्दं", + "यन्तकं सूचिकञ्‍चेव, छदनं उल्‍लित्तावलित्तं।", + "वेदिजालसलाकञ्‍च, चक्‍कलि सन्थरेन च॥", + "मिड्ढि बिदलमञ्‍चञ्‍च, सोसानिकमसारको।", + "बुन्दिकुळिरपादञ्‍च, आहच्‍चासन्दि उच्‍चके॥", + "सत्तङ्गो च भद्दपीठं, पीठकेळकपादकं।", + "आमलाफलका कोच्छा, पलालपीठमेव च॥", + "उच्‍चाहिपटिपादका, अट्ठङ्गुलि च पादका।", + "सुत्तं अट्ठपदं चोळं, तूलिकं अड्ढकायिकं॥", + "गिरग्गो भिसियो चापि, दुस्सं सेनासनम्पि च।", + "ओनद्धं हेट्ठा पतति, उप्पाटेत्वा हरन्ति च॥", + "भत्तिञ्‍च हत्थभत्तिञ्‍च, अनुञ्‍ञासि तथागतो।", + "तित्थिया विहारे चापि, थुसं सण्हञ्‍च मत्तिका॥", + "इक्‍कासं पाणिकं कुण्डं, सासपं सित्थतेलकं।", + "उस्सन्‍ने पच्‍चुद्धरितुं, फरुसं गण्डुमत्तिकं॥", + "इक्‍कासं", + "परिपतन्ति आळका, अड्ढकुट्टं तयो पुन॥", + "खुद्दके", + "चीवरवंसं रज्‍जुञ्‍च, आळिन्दं किटिकेन च॥", + "आलम्बनं", + "अज्झोकासे ओतप्पति, सालं हेट्ठा च भाजनं॥", + "विहारो कोट्ठको चेव, परिवेणग्गिसालकं।", + "आरामे च पुन कोट्ठे, हेट्ठञ्‍ञेव नयं करे॥", + "सुधं अनाथपिण्डि च, सद्धो सीतवनं अगा।", + "दिट्ठधम्मो निमन्तेसि, सह सङ्घेन नायकं॥", + "आणापेसन्तरामग्गे, आरामं कारयी गणो।", + "वेसालियं नवकम्मं, पुरतो च परिग्गहि॥", + "को अरहति भत्तग्गे, तित्तिरञ्‍च अवन्दिया।", + "परिग्गहितन्तरघरा, तूलो सावत्थि ओसरि॥", + "पतिट्ठापेसि आरामं, भत्तग्गे च कोलाहलं।", + "गिलाना वरसेय्या च, लेसा सत्तरसा तहिं॥", + "केन नु खो कथं नु खो, विहारग्गेन भाजयि।", + "परिवेणं", + "निस्सीमं सब्बकालञ्‍च, गाहा सेनासने तयो।", + "उपनन्दो च वण्णेसि, ठितका समकासना॥", + "समानासनिका भिन्दिंसु, तिवग्गा च दुवग्गिकं।", + "असमानासनिका दीघं, साळिन्दं परिभुञ्‍जितुं॥", + "अय्यिका च अविदूरे, भाजितञ्‍च कीटागिरे।", + "आळवी", + "आलोकसेतकाळञ्‍च", + "भण्डिखण्डपरिभण्डं, वीस तिंसा च कालिका॥", + "ओसिते अकतं विप्पं, खुद्दे छप्पञ्‍चवस्सिकं।", + "अड्ढयोगे च सत्तट्ठ, महल्‍ले दस द्वादस॥", + "सब्बं विहारं एकस्स, अञ्‍ञं वासेन्ति सङ्घिकं।", + "निस्सीमं सब्बकालञ्‍च, पक्‍कमि विब्भमन्ति च॥", + "कालञ्‍च", + "उम्मत्तखित्तचित्ता च, वेदनापत्तिदस्सना॥", + "अप्पटिकम्मदिट्ठिया, पण्डका थेय्यतित्थिया।", + "तिरच्छानमातुपितु, अरहन्ता च दूसका॥", + "भेदका लोहितुप्पादा, उभतो चापि ब्यञ्‍जनका।", + "मा सङ्घस्स परिहायि, कम्मं अञ्‍ञस्स दातवे॥", + "विप्पकते च अञ्‍ञस्स, कते तस्सेव पक्‍कमे।", + "विब्भमति", + "पच्‍चक्खातो च सिक्खाय, अन्तिमज्झापन्‍नको यदि।", + "सङ्घोव सामिको होति, उम्मत्तखित्तवेदना॥", + "अदस्सनाप्पटिकम्मे, दिट्ठि तस्सेव होति तं।", + "पण्डको थेय्यतित्थी च, तिरच्छानमातुपेत्तिकं॥", + "घातको दूसको चापि, भेदलोहितब्यञ्‍जना।", + "पटिजानाति यदि सो, सङ्घोव होति सामिको॥", + "हरन्तञ्‍ञत्र", + "दुस्सञ्‍च चम्मचक्‍कली, चोळकं अक्‍कमन्ति च॥", + "अल्‍ला उपाहनानिट्ठु, लिखन्ति अपस्सेन्ति च।", + "अपस्सेनं लिखतेव, धोतपच्‍चत्थरेन च॥", + "राजगहे न सक्‍कोन्ति, लामकं भत्तुद्देसकं।", + "कथं नु खो पञ्‍ञापकं, भण्डागारिकसम्मुति॥", + "पटिग्गाहभाजको चापि, यागु च फलभाजको।", + "खज्‍जकभाजको चेव, अप्पमत्तकविस्सज्‍जे॥", + "साटियग्गाहापको चेव, तथेव पत्तग्गाहको।", + "आरामिकसामणेर, पेसकस्स च सम्मुति॥", + "सब्बाभिभू लोकविदू, हितचित्तो विनायको।", + "लेणत्थञ्‍च सुखत्थञ्‍च, झायितुञ्‍च विपस्सितुन्ति॥", + "तं विगतभयं सुखिं असोकं, देवा नानुभवन्ति दस्सनाया’’ति॥", + "सक्‍कारो कापुरिसं हन्ति, गब्भो अस्सतरिं यथा’’ति॥", + "‘‘मा कुञ्‍जर नागमासदो, दुक्खञ्हि कुञ्‍जर नागमासदो।", + "न हि नागहतस्स कुञ्‍जर सुगति, होति इतो परं यतो॥", + "‘‘मा च मदो मा च पमादो, न हि पमत्ता सुगतिं वजन्ति ते।", + "त्वञ्‍ञेव तथा करिस्ससि, येन त्वं सुगतिं गमिस्ससी’’ति॥", + "अदण्डेन असत्थेन, नागो दन्तो महेसिना’’ति॥", + "पापं पापेन सुकरं, पापमरियेहि दुक्‍कर’’न्ति॥", + "‘‘महावराहस्स महिं विक्रुब्बतो", + "भिङ्कोव", + "न च हापेति वचनं, न च छादेति सासनं॥", + "‘‘असन्दिद्धो च अक्खाति", + "स वे तादिसको भिक्खु, दूतेय्यं गन्तुमरहती’’ति॥", + "‘‘मा जातु कोचि लोकस्मिं, पापिच्छो उदपज्‍जथ।", + "तदमिनापि", + "‘‘पण्डितोति समञ्‍ञातो, भावितत्तोति सम्मतो।", + "जलंव यससा अट्ठा, देवदत्तोति मे सुतं॥", + "‘‘सो पमादं अनुचिण्णो, आसज्‍ज नं तथागतं।", + "अवीचिनिरयं पत्तो, चतुद्वारं भयानकं॥", + "‘‘अदुट्ठस्स हि यो दुब्भे, पापकम्मं अक्रुब्बतो।", + "तमेव पापं फुसति, दुट्ठचित्तं अनादरं॥", + "‘‘समुद्दं विसकुम्भेन, यो मञ्‍ञेय्य पदूसितुं", + "न सो तेन पदूसेय्य, भेस्मा हि उदधी महा॥", + "‘‘एवमेव", + "समग्गतं", + "‘‘तादिसं मित्तं क्रुब्बेथ", + "यस्स मग्गानुगो भिक्खु, खयं दुक्खस्स पापुणे’’ति॥", + "वग्गरतो अधम्मट्ठो, योगक्खेमा पधंसति।", + "सङ्घं समग्गं भिन्दित्वा, कप्पं निरयम्हि पच्‍चती’’ति॥", + "समग्गरतो धम्मट्ठो, योगक्खेमा न धंसति।", + "सङ्घं समग्गं कत्वान, कप्पं सग्गम्हि मोदती’’ति॥", + "अनुपिये अभिञ्‍ञाता, सुखुमालो न इच्छति।", + "कसा वपा अभि निन्‍ने, निद्धा लावे च उब्बहे॥", + "पुञ्‍जमद्दपलालञ्‍च, भुसओफुणनीहरे।", + "आयतिम्पि न खीयन्ति, पितरो च पितामहा॥", + "भद्दियो अनुरुद्धो च, आनन्दो भगु किमिलो।", + "सक्यमानो च कोसम्बिं, परिहायि ककुधेन च॥", + "पकासेसि पितुनो च, पुरिसे सिलं नाळागिरिं।", + "तिकपञ्‍चगरुको खो, भिन्दि थुल्‍लच्‍चयेन च।", + "तयो अट्ठ पुन तीणि, राजि भेदा सिया नु खोति॥", + "सउपाहना छत्ता च, ओगुण्ठि सीसं पानीयं।", + "नाभिवादे न पुच्छन्ति, अहि उज्झन्ति पेसला॥", + "ओमुञ्‍चि छत्तं खन्धे च, अतरञ्‍च पटिक्‍कमं।", + "पत्तचीवरं निक्खिपा, पतिरूपञ्‍च पुच्छिता॥", + "आसिञ्‍चेय्य धोवितेन, सुक्खेनल्‍लेनुपाहना।", + "वुड्ढो नवको पुच्छेय्य, अज्झावुट्ठञ्‍च गोचरा॥", + "सेक्खा", + "कालं", + "पटिपादो", + "अपस्सेनुल्‍लोककण्णा, गेरुका काळ अकता॥", + "सङ्कारञ्‍च भूमत्थरणं, पटिपादकं मञ्‍चपीठं।", + "भिसि निसीदनम्पि, मल्‍लकं अपस्सेन च॥", + "पत्तचीवरं भूमि च, पारन्तं ओरतो भोगं।", + "पुरत्थिमा पच्छिमा च, उत्तरा अथ दक्खिणा॥", + "सीतुण्हे च दिवारत्तिं, परिवेणञ्‍च कोट्ठको।", + "उपट्ठानग्गि साला च, वत्तं वच्‍चकुटीसु च॥", + "पानी परिभोजनिया, कुम्भि आचमनेसु च।", + "अनोपमेन पञ्‍ञत्तं, वत्तं आगन्तुकेहिमे", + "नेवासनं न उदकं, न पच्‍चु न च पानियं।", + "नाभिवादे नपञ्‍ञपे, उज्झायन्ति च पेसला॥", + "वुड्ढासनञ्‍च उदकं, पच्‍चुग्गन्त्वा च पानियं।", + "उपाहने एकमन्तं, अभिवादे च पञ्‍ञपे॥", + "वुत्थं", + "कत्तरं कतिकं कालं, नवकस्स निसिन्‍नके॥", + "अभिवादये", + "निद्दिट्ठं सत्थवाहेन वत्तं आवासिकेहिमे॥", + "गमिका दारुमत्ति च, विवरित्वा न पुच्छिय।", + "नस्सन्ति च अगुत्तञ्‍च, उज्झायन्ति च पेसला॥", + "पटिसामेत्वा", + "भिक्खु वा सामणेरो वा, आरामिको उपासको॥", + "पासाणकेसु च पुञ्‍जं, पटिसामे थकेय्य च।", + "सचे उस्सहति उस्सुक्‍कं, अनोवस्से तथेव च॥", + "सब्बो", + "अप्पेवङ्गानि सेसेय्युं, वत्तं गमिकभिक्खुना॥", + "नानुमोदन्ति थेरेन, ओहाय चतुपञ्‍चहि।", + "वच्‍चितो मुच्छितो आसि, वत्तानुमोदनेसुमे॥", + "छब्बग्गिया दुन्‍निवत्था, अथोपि च दुप्पारुता।", + "अनाकप्पा च वोक्‍कम्म, थेरे अनुपखज्‍जने॥", + "नवे भिक्खू च सङ्घाटि, उज्झायन्ति च पेसला।", + "तिमण्डलं", + "न वोक्‍कम्म पटिच्छन्‍नं, सुसंवुतोक्खित्तचक्खु।", + "उक्खित्तोज्‍जग्घिकासद्दो, तयो चेव पचालना॥", + "खम्भोगुण्ठिउक्‍कुटिका, पटिच्छन्‍नं सुसंवुतो।", + "ओक्खित्तुक्खित्तउज्‍जग्घि, अप्पसद्दो तयो चला॥", + "खम्भोगुण्ठिपल्‍लत्थि च, अनुपखज्‍ज नासने।", + "ओत्थरित्वान उदके, नीचं कत्वान सिञ्‍चिया॥", + "पटि सामन्ता सङ्घाटि, ओदने च पटिग्गहे।", + "सूपं उत्तरिभङ्गेन, सब्बेसं समतित्थि च॥", + "सक्‍कच्‍चं", + "न थूपतो पटिच्छादे, विञ्‍ञत्तुज्झानसञ्‍ञिना॥", + "महन्तमण्डलद्वारं, सब्बहत्थो न ब्याहरे।", + "उक्खेपो छेदनागण्ड, धुनं सित्थावकारकं॥", + "जिव्हानिच्छारकञ्‍चेव, चपुचपु सुरुसुरु।", + "हत्थपत्तोट्ठनिल्‍लेहं, सामिसेन पटिग्गहे॥", + "याव", + "पटि सामन्ता सङ्घाटि, नीचं कत्वा छमाय च॥", + "ससित्थकं निवत्तन्ते, सुप्पटिच्छन्‍नमुक्‍कुटि।", + "धम्मराजेन पञ्‍ञत्तं, इदं भत्तग्गवत्तनं॥", + "दुन्‍निवत्था", + "दूरे अच्‍च चिरं लहुं, तथेव पिण्डचारिको॥", + "पटिच्छन्‍नोव", + "उक्खित्तोज्‍जग्घिकासद्दो, तयो चेव पचालना॥", + "खम्भोगुण्ठिउक्‍कुटिका, सल्‍लक्खेत्वा च सहसा।", + "दूरे अच्‍च चिरं लहुं, आसनकं कटच्छुका॥", + "भाजनं वा ठपेति च, उच्‍चारेत्वा पणामेत्वा।", + "पटिग्गहे न उल्‍लोके, सूपेसुपि तथेव तं॥", + "भिक्खु सङ्घाटिया छादे, पटिच्छन्‍नेव गच्छियं।", + "संवुतोक्खित्तचक्खु च, उक्खित्तोज्‍जग्घिकाय च।", + "अप्पसद्दो तयो चाला, खम्भोगुण्ठिकउक्‍कुटि॥", + "पठमासनवक्‍कार", + "पच्छाकङ्खति भुञ्‍जेय्य, ओपिलापेय्य उद्धरे॥", + "पटिसामेय्य", + "हत्थविकारे भिन्देय्य, वत्तिदं पिण्डचारिके॥", + "पानी परि अग्गिरणि, नक्खत्तदिसचोरा च।", + "सब्बं नत्थीति कोट्टेत्वा, पत्तंसे चीवरं ततो॥", + "इदानि अंसे लग्गेत्वा, तिमण्डलं परिमण्डलं।", + "यथा पिण्डचारिवत्तं, नये आरञ्‍ञकेसुपि॥", + "पत्तंसे चीवरं सीसे, आरोहित्वा च पानियं।", + "परिभोजनियं अग्गि, अरणी चापि कत्तरं॥", + "नक्खत्तं सप्पदेसं वा, दिसापि कुसलो भवे।", + "सत्तुत्तमेन पञ्‍ञत्तं, वत्तं आरञ्‍ञकेसुमे॥", + "अज्झोकासे ओकिरिंसु, उज्झायन्ति च पेसला।", + "सचे विहारो उक्‍लापो, पठमं पत्तचीवरं॥", + "भिसिबिब्बोहनं मञ्‍चं, पीठञ्‍च खेळमल्‍लकं।", + "अपस्सेनुल्‍लोककण्णा, गेरुका काळ अकता॥", + "सङ्कारं", + "परिभोजनसामन्ता, पटिवाते च अङ्गणे॥", + "अधोवाते अत्थरणं, पटिपादकमञ्‍चो च।", + "पीठं", + "पत्तचीवरं", + "पुरत्थिमा च पच्छिमा, उत्तरा अथ दक्खिणा॥", + "सीतुण्हे च दिवा रत्तिं, परिवेणञ्‍च कोट्ठको।", + "उपट्ठानग्गिसाला च, वच्‍चकुटी च पानियं॥", + "आचमनकुम्भि वुड्ढे च, उद्देसपुच्छना सज्झा।", + "धम्मो पदीपं विज्झापे, न विवरे नपि थके॥", + "येन वुड्ढो परिवत्ति, कण्णेनपि न घट्टये।", + "पञ्‍ञपेसि महावीरो, वत्तं सेनासनेसु तं॥", + "निवारियमाना द्वारं, मुच्छितुज्झन्ति पेसला।", + "छारिकं", + "परिवेणं कोट्ठको साला, चुण्णमत्तिकदोणिका।", + "मुखं पुरतो न थेरे, न नवे उस्सहति सचे॥", + "पुरतो उपरिमग्गो, चिक्खल्‍लं मत्ति पीठकं।", + "विज्झापेत्वा थकेत्वा च, वत्तं जन्ताघरेसुमे॥", + "नाचमेति यथावुड्ढं, पटिपाटि च सहसा।", + "उब्भजि", + "फरुसा कूप सहसा, उब्भजि चपु सेसेन।", + "बहि अन्तो च उक्‍कासे, रज्‍जु अतरमानञ्‍च॥", + "सहसा उब्भजि ठिते, नित्थुने कट्ठ वच्‍चञ्‍च।", + "पस्साव खेळ फरुसा, कूपञ्‍च वच्‍चपादुके॥", + "नातिसहसा", + "न सेसये पटिच्छादे, उहतपिधरेन च॥", + "वच्‍चकुटी", + "आचमने च उदकं, वत्तं वच्‍चकुटीसुमे॥", + "उपाहना दन्तकट्ठं, मुखोदकञ्‍च आसनं।", + "यागु उदकं धोवित्वा, उद्धारुक्‍लाप गाम च॥", + "निवासना कायबन्धा, सगुणं पत्तसोदकं।", + "पच्छा तिमण्डलो चेव, परिमण्डल बन्धनं॥", + "सगुणं धोवित्वा पच्छा, नातिदूरे पटिग्गहे।", + "भणमानस्स आपत्ति, पठमागन्त्वान आसनं॥", + "उदकं पीठकथलि, पच्‍चुग्गन्त्वा निवासनं।", + "ओतापे", + "पानीयं उदकं नीचं, मुहुत्तं न च निदहे।", + "पत्तचीवरं भूमि च, पारन्तं ओरतो भोगं॥", + "उद्धरे पटिसामे च, उक्‍लापो च नहायितुं।", + "सीतं उण्हं जन्ताघरं, चुण्णं मत्तिक पिट्ठितो॥", + "पीठञ्‍च चीवरं चुण्णं, मत्तिकुस्सहति मुखं।", + "पुरतो थेरे नवे च, परिकम्मञ्‍च निक्खमे॥", + "पुरतो उदके न्हाते, निवासेत्वा उपज्झायं।", + "निवासनञ्‍च सङ्घाटि, पीठकं आसनेन च॥", + "पादो", + "उक्‍लापं सुसोधेय्य, पठमं पत्तचीवरं॥", + "निसीदनपच्‍चत्थरणं, भिसि बिब्बोहनानि च।", + "मञ्‍चो पीठं पटिपादं, मल्‍लकं अपस्सेन च॥", + "भूम सन्तान आलोक, गेरुका काळ अकता।", + "भूमत्थरपटिपादा, मञ्‍चो पीठं बिब्बोहनं॥", + "निसीदत्थरणं खेळ, अपस्से पत्तचीवरं।", + "पुरत्थिमा", + "सीतुण्हञ्‍च", + "उपट्ठानग्गिसाला", + "आचमं अनभिरति, कुक्‍कुच्‍चं दिट्ठि च गरु।", + "मूलमानत्तअब्भानं, तज्‍जनीयं नियस्सकं॥", + "पब्बाज पटिसारणी, उक्खेपञ्‍च कतं यदि।", + "धोवे कातब्बं रजञ्‍च, रजे सम्परिवत्तकं॥", + "पत्तञ्‍च चीवरञ्‍चापि, परिक्खारञ्‍च छेदनं।", + "परिकम्मं वेय्यावच्‍चं, पच्छा पिण्डं पविसनं॥", + "न सुसानं दिसा चेव, यावजीवं उपट्ठहे।", + "सद्धिविहारिकेनेतं, वत्तुपज्झायकेसुमे॥", + "ओवादसासनुद्देसा, पुच्छा पत्तञ्‍च चीवरं।", + "परिक्खारो गिलानो च, न पच्छासमणो भवे॥", + "उपज्झायेसु", + "सद्धिविहारिके वत्ता, तथेव अन्तेवासिके॥", + "आगन्तुकेसु ये वत्ता, पुन आवासिकेसु च।", + "गमिकानुमोदनिका, भत्तग्गे पिण्डचारिके॥", + "आरञ्‍ञकेसु यं वत्तं, यञ्‍च सेनासनेसुपि।", + "जन्ताघरे वच्‍चकुटी, उपज्झा सद्धिविहारिके॥", + "आचरियेसु", + "एकूनवीसति वत्थू, वत्ता चुद्दस खन्धके॥", + "वत्तं अपरिपूरेन्तो, न सीलं परिपूरति।", + "असुद्धसीलो दुप्पञ्‍ञो, चित्तेकग्गं न विन्दति॥", + "विक्खित्तचित्तोनेकग्गो, सम्मा धम्मं न पस्सति।", + "अपस्समानो सद्धम्मं, दुक्खा न परिमुच्‍चति॥", + "यं", + "विसुद्धसीलो सप्पञ्‍ञो, चित्तेकग्गम्पि विन्दति॥", + "अविक्खित्तचित्तो एकग्गो, सम्मा धम्मं विपस्सति।", + "सम्पस्समानो सद्धम्मं, दुक्खा सो परिमुच्‍चति॥", + "तस्मा हि वत्तं पूरेय्य, जिनपुत्तो विचक्खणो।", + "ओवादं बुद्धसेट्ठस्स, ततो निब्बानमेहितीति॥", + "तस्मा छन्‍नं विवरेथ, एवं तं नातिवस्सती’’ति॥", + "उपोसथे", + "मोग्गल्‍लानेन निच्छुद्धो, अच्छेरा जिनसासने॥", + "निन्‍नोनुपुब्बसिक्खा च, ठितधम्मो नातिक्‍कम्म।", + "कुणपुक्खिपति सङ्घो, सवन्तियो जहन्ति च॥", + "सवन्ति परिनिब्बन्ति, एकरस विमुत्ति च।", + "बहु धम्मविनयोपि, भूतट्ठारियपुग्गला॥", + "समुद्दं", + "उपोसथे पातिमोक्खं, न अम्हे कोचि जानाति॥", + "पटिकच्‍चेव उज्झन्ति, एको द्वे तीणि चत्तारि।", + "पञ्‍च छ सत्त अट्ठानि, नवा च दसमानि च॥", + "सील-आचार-दिट्ठि च, आजीवं चतुभागिके।", + "पाराजिकञ्‍च सङ्घादि, पाचित्ति पाटिदेसनि॥", + "दुक्‍कटं पञ्‍चभागेसु, सीलाचारविपत्ति च।", + "अकताय कताय च, छभागेसु यथाविधि॥", + "पाराजिकञ्‍च सङ्घादि, थुल्‍लं पाचित्तियेन च।", + "पाटिदेसनियञ्‍चेव", + "सीलाचारविपत्ति च, दिट्ठिआजीवविपत्ति।", + "या च अट्ठा कताकते, तेनेता सीलाचारदिट्ठिया॥", + "अकताय कतायापि, कताकतायमेव च।", + "एवं नवविधा वुत्ता, यथाभूतेन ञायतो॥", + "पाराजिको विप्पकता, पच्‍चक्खातो तथेव च।", + "उपेति पच्‍चादियति, पच्‍चादानकथा च या॥", + "सीलाचारविपत्ति च, तथा दिट्ठिविपत्तिया।", + "दिट्ठसुतपरिसङ्कितं, दसधा तं विजानाथ॥", + "भिक्खु", + "सो येव तस्स अक्खाति", + "वुट्ठाति", + "मनुस्सअमनुस्सा च, वाळसरीसपा जीविब्रह्मं॥", + "दसन्‍नमञ्‍ञतरेन, तस्मिं अञ्‍ञतरेसु वा।", + "धम्मिकाधम्मिका", + "कालभूतत्थसंहितं", + "कायवाचसिका मेत्ता, बाहुसच्‍चं उभयानि॥", + "कालभूतेन सण्हेन, अत्थमेत्तेन चोदये।", + "विप्पटिसारधम्मेन, तथा वाचा", + "धम्मचोदचुदितस्स, विनोदेति विप्पटिसारो।", + "करुणा हितानुकम्पि, वुट्ठानपुरेक्खारतो॥", + "चोदकस्स पटिपत्ति, सम्बुद्धेन पकासिता।", + "सच्‍चे चेव अकुप्पे च, चुदितस्सेव धम्मताति॥", + "पब्बज्‍जं", + "कपिलवत्थु वेसालिं, अगमासि विनायको॥", + "रजोकिण्णेन कोट्ठके, आनन्दस्स पवेदयि।", + "भब्बोति", + "वस्ससतं तदहु च, अभिक्खुपच्‍चासीसना।", + "पवारणा गरुधम्मा, द्वे वस्सा अनक्‍कोसना॥", + "ओवटो च अट्ठ धम्मा, यावजीवानुवत्तना।", + "गरुधम्मपटिग्गाहो सावस्सा उपसम्पदा॥", + "वस्ससहस्सं पञ्‍चेव, कुम्भथेनकसेतट्टि।", + "मञ्‍जिट्ठिकउपमाहि, एवं सद्धम्महिंसना॥", + "आळिं बन्धेय्य पाएव, पुन सद्धम्मसण्ठिति।", + "उपसम्पादेतुं अय्या, यथावुड्ढाभिवादना॥", + "न", + "ओवादं पातिमोक्खञ्‍च, केन नु खो उपस्सयं॥", + "न जानन्ति च आचिक्खि, न करोन्ति च भिक्खुहि।", + "पटिग्गहेतुं भिक्खूहि, भिक्खुनीहि पटिग्गहो॥", + "आचिक्खि कम्मं भिक्खूहि, उज्झायन्ति भिक्खुनीहि वा।", + "आचिक्खितुं भण्डनञ्‍च, रोपेत्वा उप्पलाय च॥", + "सावत्थिया कद्दमोद, अवन्दि काय ऊरु च।", + "अङ्गजातञ्‍च ओभासं, सम्पयोजेन्ति वग्गिका॥", + "अवन्दियो", + "आवरणञ्‍च", + "बाला वत्थुविनिच्छया, ओवादं सङ्घो पञ्‍चहि।", + "दुवे तिस्सो न गण्हन्ति, बाला गिलानगमिकं॥", + "आरञ्‍ञिको नारोचेन्ति, न पच्‍चागच्छन्ति च।", + "दीघं विलीवचम्मञ्‍च, दुस्सा च वेणिवट्टि च।", + "चोळवेणि च वट्टि च, सुत्तवेणि च वट्टिका॥", + "अट्ठिल्‍लं गोहनुकेन, हत्थकोच्छं पादं तथा।", + "ऊरुं मुखं दन्तमंसं, आलिम्पोमद्दचुण्णना॥", + "लञ्छेन्ति अङ्गरागञ्‍च, मुखरागं तथा दुवे।", + "अवङ्गं विसेसोलोको, सालोकेन नच्‍चेन च", + "वेसी", + "दासं दासिं कम्मकरं, कम्मकारिं उपट्ठय्युं॥", + "तिरच्छानहरीतकि, सन्धारयन्ति नमतकं।", + "नीलं पीतं लोहितकं, मञ्‍जिट्ठकण्हचीवरा॥", + "महारङ्गमहानामअच्छिन्‍ना दीघमेव च।", + "पुप्फफलकञ्‍चुकञ्‍च, तिरीटकञ्‍च धारयुं॥", + "भिक्खुनी", + "निय्यादिते", + "भिक्खुस्स सामणेरस्स, उपासकस्सुपासिका।", + "अञ्‍ञेसञ्‍च परिक्खारे, निय्याते भिक्खुइस्सरा॥", + "मल्‍ली", + "उस्सन्‍नञ्‍च बाळ्हतरं, सन्‍निधिकतमामिसं॥", + "भिक्खूनं यादिसं भोट्ठं", + "सेनासनं उतुनियो, मक्खीयति पटाणि च॥", + "छिज्‍जन्ति सब्बकालञ्‍च, अनिमित्तापि दिस्सरे।", + "निमित्ता लोहिता चेव, तथेव धुवलोहिता॥", + "धुवचोळपग्घरन्ती, सिखरणित्थिपण्डका।", + "वेपुरिसी च सम्भिन्‍ना, उभतोब्यञ्‍जनापि च॥", + "अनिमित्तादितो कत्वा, याव उभतोब्यञ्‍जना।", + "एतं पेय्यालतो हेट्ठा, कुट्ठं गण्डो किलासो च॥", + "सोसापमारो मानुसी, इत्थीसि भुजिस्सासि च।", + "अणणा न राजभटी, अनुञ्‍ञाता च वीसति॥", + "परिपुण्णा च किन्‍नामा, कानामा ते पवत्तिनी।", + "चतुवीसन्तरायानं, पुच्छित्वा उपसम्पदा॥", + "वित्थायन्ति अननुसिट्ठा, सङ्घमज्झे तथेव च।", + "उपज्झागाह सङ्घाटि, उत्तरन्तरवासको॥", + "सङ्कच्‍चुदकसाटि च, आचिक्खित्वान पेसये।", + "बाला", + "एकतोउपसम्पन्‍ना, भिक्खुसङ्घे तथा पुन।", + "छाया उतु दिवसा च, सङ्गीति तयो निस्सये॥", + "अट्ठ अकरणीयानि, कालं सब्बत्थ अट्ठेव।", + "न पवारेन्ति भिक्खुनी, भिक्खुसङ्घं तथेव च॥", + "कोलाहलं", + "उपोसथं पवारणं, सवचनीयानुवादनं॥", + "ओकासं चोदे सारेन्ति, पटिक्खित्तं महेसिना।", + "तथेव भिक्खु भिक्खुनी, अनुञ्‍ञातं महेसिना॥", + "यानं गिलानयुत्तञ्‍च, यानुग्घातड्ढकासिका।", + "भिक्खु सिक्खा सामणेर, सामणेरी च बालाय॥", + "अरञ्‍ञे", + "न सम्मति नवकम्मं, निसिन्‍नगब्भएकिका॥", + "सागारञ्‍च गरुधम्मं, पच्‍चक्खाय च सङ्कमि।", + "अभिवादनकेसा च, नखा च वणकम्मना॥", + "पल्‍लङ्केन गिलाना च, वच्‍चं चुण्णेन वासितं।", + "जन्ताघरे पटिसोते, अतित्थे पुरिसेन च॥", + "महागोतमी आयाचि, आनन्दो चापि योनिसो।", + "परिसा चतस्सो होन्ति, पब्बज्‍जा जिनसासने॥", + "संवेगजननत्थाय", + "आतुरस्साव भेसज्‍जं, एवं बुद्धेन देसितं॥", + "एवं विनीता सद्धम्मे, मातुगामापि इतरा।", + "यायन्ति", + "परिनिब्बुते", + "आमन्तयि भिक्खुगणं, सद्धम्ममनुपालको।", + "पावायद्धानमग्गम्हि, सुभद्देन पवेदितं।", + "सङ्गायिस्साम", + "एकेनून पञ्‍चसतं, आनन्दम्पि च उच्‍चिनि।", + "धम्मविनयसङ्गीतिं, वसन्तो गुहमुत्तमे॥", + "उपालिं", + "पिटकं तीणि सङ्गीतिं, अकंसु जिनसावका॥", + "न पुच्छि अक्‍कमित्वान, वन्दापेसि न याचि च॥", + "पब्बज्‍जं", + "पुराणो ब्रह्मदण्डञ्‍च, ओरोधो उदेनेन सह॥", + "ताव बहु दुब्बलञ्‍च, उत्तरत्थरणा भिसि।", + "भूमत्थरणा पुञ्छनियो, रजो चिक्खल्‍लमद्दना॥", + "सहस्सचीवरं उप्पज्‍जि, पठमानन्दसव्हयो।", + "तज्‍जितो ब्रह्मदण्डेन, चतुस्सच्‍चं अपापुणि।", + "वसीभूता पञ्‍चसता, तस्मा पञ्‍चसती इति॥", + "‘‘रागदोसपरिक्‍लिट्ठा, एके समणब्राह्मणा।", + "अविज्‍जानिवुटा", + "‘‘सुरं पिवन्ति मेरयं, पटिसेवन्ति मेथुनं।", + "रजतं जातरूपञ्‍च, सादियन्ति अविद्दसू॥", + "‘‘मिच्छाजीवेन जीवन्ति, एके समणब्राह्मणा।", + "एते उपक्‍किलेसा वुत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना॥", + "‘‘येहि उपक्‍किलेसेहि उपक्‍किलिट्ठा, एके समणब्राह्मणा।", + "न तपन्ति न भासन्ति, असुद्धा सरजा मगा॥", + "‘‘अन्धकारेन ओनद्धा, तण्हादासा सनेत्तिका।", + "वड्ढेन्ति कटसिं घोरं, आदियन्ति पुनब्भवन्ति॥", + "दस", + "चत्तारो पुन रूपञ्‍च, कोसम्बि च पावेय्यको॥", + "मग्गो सोरेय्यं सङ्कस्सं, कण्णकुज्‍जं उदुम्बरं।", + "सहजाति च मज्झेसि, अस्सोसि कं नु खो मयं॥", + "पत्तनावाय उज्‍जवि, रहोसि उपनामयं", + "गरु" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/05-vin02m4.mul.json b/texts/tripitaka/05-vin02m4.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..30ad7424b4bded41a54619a1d791492e000a8f8e --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/05-vin02m4.mul.json @@ -0,0 +1,1576 @@ +{ + "title": "१. कत्थपञ्‍ञत्तिवारो", + "book_name": "पञ्‍चवग्गो", + "chapter": "१. पाराजिककण्डं", + "gathas": [ + "उपालि दासको चेव, सोणको सिग्गवो तथा।", + "मोग्गलिपुत्तेन", + "ततो", + "भद्दनामो च पण्डितो॥", + "एते", + "विनयं ते वाचयिंसु, पिटकं तम्बपण्णिया॥", + "निकाये", + "ततो अरिट्ठो मेधावी, तिस्सदत्तो च पण्डितो॥", + "विसारदो काळसुमनो, थेरो च दीघनामको।", + "दीघसुमनो च पण्डितो॥", + "पुनदेव", + "तिस्सत्थेरो च मेधावी, देवत्थेरो", + "पुनदेव", + "बहुस्सुतो चूळनागो, गजोव दुप्पधंसियो॥", + "धम्मपालितनामो च, रोहणे", + "तस्स सिस्सो महापञ्‍ञो खेमनामो तिपेटको॥", + "दीपे तारकराजाव पञ्‍ञाय अतिरोचथ।", + "उपतिस्सो च मेधावी, फुस्सदेवो महाकथी॥", + "पुनदेव सुमनो मेधावी, पुप्फनामो बहुस्सुतो।", + "महाकथी महासिवो, पिटके सब्बत्थ कोविदो॥", + "पुनदेव उपालि मेधावी, विनये च विसारदो।", + "महानागो महापञ्‍ञो, सद्धम्मवंसकोविदो॥", + "पुनदेव अभयो मेधावी, पिटके सब्बत्थ कोविदो।", + "तिस्सत्थेरो च मेधावी, विनये च विसारदो॥", + "तस्स सिस्सो महापञ्‍ञो, पुप्फनामो बहुस्सुतो।", + "सासनं", + "चूळाभयो च मेधावी, विनये च विसारदो।", + "तिस्सत्थेरो च मेधावी, सद्धम्मवंसकोविदो॥", + "चूळदेवो", + "सिवत्थेरो च मेधावी, विनये सब्बत्थ कोविदो॥", + "एते", + "विनयं दीपे पकासेसुं, पिटकं तम्बपण्णियाति॥", + "मेथुनादिन्‍नादानञ्‍च", + "पाराजिकानि चत्तारि, छेज्‍जवत्थू असंसयाति॥", + "उपालि दासको चेव, सोणको सिग्गवो तथा।", + "मोग्गलिपुत्तेन पञ्‍चमा, एते जम्बुसिरिव्हये॥", + "ततो महिन्दो इट्टियो, उत्तियो सम्बलो तथा।", + "भद्दनामो च पण्डितो॥", + "एते नागा महापञ्‍ञा, जम्बुदीपा इधागता।", + "विनयं ते वाचयिंसु, पिटकं तम्बपण्णिया॥", + "निकाये पञ्‍च वाचेसुं, सत्त चेव पकरणे।", + "ततो अरिट्ठो मेधावी, तिस्सदत्तो च पण्डितो॥", + "विसारदो", + "दीघसुमनो च पण्डितो॥", + "पुनदेव काळसुमनो, नागत्थेरो च बुद्धरक्खितो।", + "तिस्सत्थेरो च मेधावी, देवत्थेरो च पण्डितो॥", + "पुनदेव सुमनो मेधावी, विनये च विसारदो।", + "बहुस्सुतो चूळनागो, गजोव दुप्पधंसियो॥", + "धम्मपालितनामो च, रोहणे साधुपूजितो।", + "तस्स सिस्सो महापञ्‍ञो, खेमनामो तिपेटको॥", + "दीपे तारकराजाव, पञ्‍ञाय अतिरोचथ।", + "उपतिस्सो च मेधावी, फुस्सदेवो महाकथी॥", + "पुनदेव", + "महाकथी महासिवो, पिटके सब्बत्थ कोविदो॥", + "पुनदेव उपालि मेधावी, विनये च विसारदो।", + "महानागो महापञ्‍ञो, सद्धम्मवंसकोविदो॥", + "पुनदेव अभयो मेधावी, पिटके सब्बत्थ कोविदो।", + "तिस्सत्थेरो च मेधावी, विनये च विसारदो॥", + "तस्स सिस्सो महापञ्‍ञो, पुप्फनामो बहुस्सुतो।", + "सासनं अनुरक्खन्तो, जम्बुदीपे पतिट्ठितो॥", + "चूळाभयो च मेधावी, विनये च विसारदो।", + "तिस्सत्थेरो च मेधावी, सद्धम्मवंसकोविदो॥", + "चूळदेवो च मेधावी, विनये च विसारदो।", + "सिवत्थेरो च मेधावी, विनये सब्बत्थ कोविदो॥", + "एते नागा महापञ्‍ञा, विनयञ्‍ञू मग्गकोविदो।", + "विनयं दीपे पकासेसुं, पिटकं तम्बपण्णियाति॥", + "विस्सट्ठि", + "सञ्‍चरित्तं कुटी चेव, विहारो च अमूलकं॥", + "किञ्‍चिदेसञ्‍च भेदो च, तस्सेव", + "दुब्बचं कुलदूसञ्‍च, सङ्घादिसेसा तेरसाति॥", + "उपालि", + "मोग्गलिपुत्तेन पञ्‍चमा, एते जम्बुसिरिव्हये॥", + "ततो", + "भद्दनामो च पण्डितो॥", + "एते नागा महापञ्‍ञा, जम्बुदीपा इधागता।", + "विनयं ते वाचयिंसु, पिटकं तम्बपण्णिया॥", + "निकाये पञ्‍च वाचेसुं, सत्त चेव पकरणे।", + "ततो अरिट्ठो मेधावी, तिस्सदत्तो च पण्डितो॥", + "विसारदो काळसुमनो, थेरो च दीघनामको।", + "दीघसुमनो च पण्डितो॥", + "पुनदेव", + "तिस्सत्थेरो च मेधावी, देवत्थेरो च पण्डितो॥", + "पुनदेव सुमनो मेधावी, विनये च विसारदो।", + "बहुस्सुतो चूळनागो, गजोव दुप्पधंसियो॥", + "धम्मपालितनामो च, रोहणे साधुपूजितो।", + "तस्स सिस्सो महापञ्‍ञो, खेमनामो तिपेटको॥", + "दीपे तारकराजाव पञ्‍ञाय अतिरोचथ।", + "उपतिस्सो च मेधावी, फुस्सदेवो महाकथी॥", + "पुनदेव सुमनो मेधावी, पुप्फनामो बहुस्सुतो।", + "महाकथी महासिवो, पिटके सब्बत्थ कोविदो॥", + "पुनदेव उपालि मेधावी, विनये च विसारदो।", + "महानागो महापञ्‍ञो, सद्धम्मवंसकोविदो॥", + "पुनदेव", + "तिस्सत्थेरो च मेधावी, विनये च विसारदो॥", + "तस्स सिस्सो महापञ्‍ञो, पुप्फनामो बहुस्सुतो।", + "सासनं अनुरक्खन्तो, जम्बुदीपे पतिट्ठितो॥", + "चूळाभयो च मेधावी, विनये च विसारदो।", + "तिस्सत्थेरो च मेधावी, सद्धम्मवंसकोविदो॥", + "चूळदेवो च मेधावी, विनये च विसारदो।", + "सिवत्थेरो च मेधावी, विनये सब्बत्थ कोविदो॥", + "एते नागा महापञ्‍ञा, विनयञ्‍ञू मग्गकोविदा।", + "विनयं दीपे पकासेसुं, पिटकं तम्बपण्णियाति॥", + "अलङ्कम्मनियञ्‍चेव, तथेव च न हेव खो।", + "अनियता सुपञ्‍ञत्ता, बुद्धसेट्ठेन तादिनाति॥", + "दसेकरत्तिमासो च, धोवनञ्‍च पटिग्गहो।", + "अञ्‍ञातं तञ्‍च", + "कोसिया सुद्धद्वेभागा, छब्बस्सानि निसीदनं।", + "द्वे च लोमानि उग्गण्हे, उभो नानप्पकारका॥", + "द्वे च पत्तानि भेसज्‍जं, वस्सिका दानपञ्‍चमं।", + "सामं वायापनच्‍चेको, सासङ्कं सङ्घिकेन चाति॥", + "मुसा ओमसपेसुञ्‍ञं, पदसेय्या च इत्थिया।", + "अञ्‍ञत्र विञ्‍ञुना भूता", + "भूतं अञ्‍ञाय उज्झायि", + "पुब्बे निक्‍कड्ढनाहच्‍च, द्वारं सप्पाणकेन च॥", + "असम्मता अत्थङ्गते, उपस्सयामिसेन च।", + "ददे सिब्बे विधानेन, नावा भुञ्‍जेय्य एकतो॥", + "पिण्डं गणं परं पूवं, पवारितो पवारितं।", + "विकालं सन्‍निधि खीरं, दन्तपोनेन ते दस॥", + "अचेलकं उय्योखज्‍ज", + "निमन्तितो पच्‍चयेहि, सेनावसनुय्योधिकं॥", + "सुरा", + "जोति नहान दुब्बण्णं, सामं अपनिधेन च॥", + "सञ्‍चिच्‍चुदककम्मा", + "थेय्यइत्थिअवदेसं", + "सहधम्मिकविलेखा, मोहो पहारेनुग्गिरे।", + "अमूलकञ्‍च सञ्‍चिच्‍च, सोस्सामि खिय्यपक्‍कमे॥", + "सङ्घेन चीवरं दत्वा, परिणामेय्य पुग्गले।", + "रञ्‍ञञ्‍च रतनं सन्तं, सूचि मञ्‍चो च तूलिका।", + "निसीदनं कण्डुच्छादि, वस्सिका सुगतेन चाति॥", + "मुसा भूता च ओवादो, भोजनाचेलकेन च।", + "सुरा सप्पाणका धम्मो, राजवग्गेन ते नवाति॥", + "अञ्‍ञातिकाय वोसासं, सेक्खआरञ्‍ञकेन च।", + "पाटिदेसनीया चत्तारो, सम्बुद्धेन पकासिताति॥", + "परिमण्डलं पटिच्छन्‍नं, सुसंवुतोक्खित्तचक्खु।", + "उक्खित्तोज्‍जग्घिका सद्दो, तयो चेव पचालना॥", + "खम्भं ओगुण्ठितो चेवुक्‍कुटिपल्‍लत्थिकाय च।", + "सक्‍कच्‍चं", + "सक्‍कच्‍चं पत्तसञ्‍ञी च, सपदानं समसूपकं।", + "थूपकतो पटिच्छन्‍नं, विञ्‍ञत्तुज्झानसञ्‍ञिना॥", + "न महन्तं मण्डलं द्वारं, सब्बं हत्थं न ब्याहरे।", + "उक्खेपो छेदना गण्डो, धुनं सित्थावकारकं॥", + "जिव्हानिच्छारकञ्‍चेव", + "हत्थो", + "छत्तपाणिस्स", + "एवमेव दण्डपाणिस्स, सत्थआवुधपाणिनं॥", + "पादुका उपाहना चेव, यानसेय्यागतस्स च।", + "पल्‍लत्थिका निसिन्‍नस्स, वेठितोगुण्ठितस्स च॥", + "छमा नीचासने ठाने, पच्छतो उप्पथेन च।", + "ठितकेन न कातब्बं, हरिते उदकम्हि चाति॥", + "परिमण्डलउज्‍जग्घि, खम्भं पिण्डं तथेव च।", + "कबळा सुरुसुरु च, पादुकेन च सत्तमाति॥", + "कत्थपञ्‍ञत्ति", + "समुट्ठानाधिकरणा समथो, समुच्‍चयेन चाति॥", + "उपालि दासको चेव, सोणको सिग्गवो तथा।", + "मोग्गलिपुत्तेन पञ्‍चमा, एते जम्बुसिरिव्हये॥ …पे॰…।", + "एते", + "विनयं दीपे पकासेसुं, पिटकं तम्बपण्णियाति॥", + "उपालि दासको चेव, सोणको सिग्गवो तथा।", + "मोग्गलिपुत्तेन पञ्‍चमा, एते जम्बुसिरिव्हये॥ …पे॰…।", + "एते नागा महापञ्‍ञा, विनयञ्‍ञू मग्गकोविदा।", + "विनयं", + "उपालि दासको चेव, सोणको सिग्गवो तथा।", + "मोग्गलिपुत्तेन पञ्‍चमा, एते जम्बुसिरिव्हये॥", + "ततो महिन्दो इट्टियो, उत्तियो सम्बलो तथा।", + "भद्दनामो च पण्डितो॥", + "एते", + "विनयं ते वाचयिंसु, पिटकं तम्बपण्णिया॥", + "निकाये पञ्‍च वाचेसुं, सत्त चेव पकरणे।", + "ततो अरिट्ठो मेधावी, तिस्सदत्तो च पण्डितो॥", + "विसारदो काळसुमनो, थेरो च दीघनामको।", + "दीघसुमनो च पण्डितो॥", + "पुनदेव", + "तिस्सत्थेरो च मेधावी, देवत्थेरो च पण्डितो॥", + "पुनदेव सुमनो मेधावी, विनये च विसारदो।", + "बहुस्सुतो चूळनागो, गजोव दुप्पधंसियो॥", + "धम्मपालितनामो च, रोहणे साधुपूजितो।", + "तस्स सिस्सो महापञ्‍ञो, खेमनामो तिपेटको॥", + "दीपे तारकराजाव पञ्‍ञाय अतिरोचथ।", + "उपतिस्सो च मेधावी, फुस्सदेवो महाकथी॥", + "पुनदेव सुमनो मेधावी, पुप्फनामो बहुस्सुतो।", + "महाकथी महासिवो, पिटके सब्बत्थ कोविदो॥", + "पुनदेव उपालि मेधावी, विनये च विसारदो।", + "महानागो महापञ्‍ञो, सद्धम्मवंसकोविदो॥", + "पुनदेव अभयो मेधावी, पिटके सब्बत्थ कोविदो।", + "तिस्सत्थेरो च मेधावी, विनये च विसारदो॥", + "तस्स", + "सासनं अनुरक्खन्तो, जम्बुदीपे पतिट्ठितो॥", + "चूळाभयो च मेधावी, विनये च विसारदो।", + "तिस्सत्थेरो च मेधावी, सद्धम्मवंसकोविदो॥", + "चूळदेवो च मेधावी, विनये च विसारदो।", + "सिवत्थेरो च मेधावी, विनये सब्बत्थ कोविदो॥", + "एते नागा महापञ्‍ञा, विनयञ्‍ञू मग्गकोविदा।", + "विनयं", + "मेथुनादिन्‍नादानञ्‍च", + "कायसंसग्गं छादेति, उक्खित्ता अट्ठ वत्थुका।", + "पञ्‍ञापेसि महावीरो, छेज्‍जवत्थू असंसयाति॥", + "उपालि दासको चेव, सोणको सिग्गवो तथा।", + "मोग्गलिपुत्तेन पञ्‍चमा, एते जम्बुसिरिव्हये॥ …पे॰…।", + "एते नागा महापञ्‍ञा, विनयञ्‍ञू मग्गकोविदा।", + "विनयं दीपे पकासेसुं, पिटकं तम्बपण्णियाति॥", + "उस्सयचोरि", + "किं ते कुपिता किस्मिञ्‍चि, संसट्ठा ञायते दसाति॥", + "पत्तं अकालं कालञ्‍च, परिवत्ते च विञ्‍ञापे।", + "चेतापेत्वा अञ्‍ञदत्थि, सङ्घिकञ्‍च महाजनिकं।", + "सञ्‍ञाचिका पुग्गलिका, चतुक्‍कंसड्ढतेय्यकाति॥", + "लसुणं", + "भुञ्‍जन्तामकधञ्‍ञानं, द्वे विघासेन दस्सना॥", + "अन्धकारे", + "पुरे पच्छा विकाले च, दुग्गहि निरये वधि॥", + "नग्गोदका विसिब्बेत्वा, पञ्‍चाहिकं सङ्कमनीयं।", + "गणं विभङ्गसमणं, दुब्बलं कथिनेन च॥", + "एकमञ्‍चत्थरणेन, सञ्‍चिच्‍च सहजीविनी।", + "दत्वा संसट्ठअन्तो च, तिरोवस्सं न पक्‍कमे॥", + "राजा आसन्दि सुत्तञ्‍च, गिहि वूपसमेन च।", + "ददे चीवरावसथं, परियापुणञ्‍च वाचये॥", + "आरामक्‍कोसचण्डी", + "वासे पवारणोवादं, द्वे धम्मा पसाखेन च॥", + "गब्भी पायन्ती छ धम्मे, असम्मतूनद्वादस।", + "परिपुण्णञ्‍च", + "कुमारी द्वे च सङ्घेन, द्वादस सम्मतेन च।", + "अलं सचे च द्वेवस्सं, संसट्ठा सामिकेन च॥", + "पारिवासिकानुवस्सं, दुवे वुट्ठापनेन च।", + "छत्तयानेन सङ्घाणि, इत्थालङ्कारवण्णके॥", + "पिञ्‍ञाकभिक्खुनी चेव, सिक्खा च सामणेरिका।", + "गिहि भिक्खुस्स पुरतो, अनोकासं सङ्कच्‍चिकाति॥", + "लसुणन्धकारा न्हाना, तुवट्टा चित्तगारका।", + "आरामं", + "सप्पिं तेलं मधुञ्‍चेव, फाणितं मच्छमेव च।", + "मंसं खीरं दधिञ्‍चापि, विञ्‍ञापेत्वान भिक्खुनी।", + "पाटिदेसनीया अट्ठ, सयं बुद्धेन देसिताति॥", + "उपालि", + "मोग्गलिपुत्तेन पञ्‍चमा, एते जम्बुसिरिव्हये॥ …पे॰…।", + "एते", + "विनयं दीपे पकासेसुं, पिटकं तम्बपण्णियाति॥", + "उपालि दासको चेव, सोणको सिग्गवो तथा।", + "मोग्गलिपुत्तेन पञ्‍चमा, एते जम्बुसिरिव्हये॥ …पे॰…।", + "एते नागा महापञ्‍ञा, विनयञ्‍ञू मग्गकोविदा।", + "विनयं दीपे पकासेसुं, पिटकं तम्बपण्णियाति॥", + "अनिच्‍चा", + "निब्बानञ्‍चेव पञ्‍ञत्ति, अनत्ता इति निच्छया॥", + "बुद्धचन्दे अनुप्पन्‍ने, बुद्धादिच्‍चे अनुग्गते।", + "तेसं सभागधम्मानं, नाममत्तं न नायति॥", + "दुक्‍करं विविधं कत्वा, पूरयित्वान पारमी।", + "उप्पज्‍जन्ति महावीरा, चक्खुभूता सब्रह्मके॥", + "ते देसयन्ति सद्धम्मं, दुक्खहानिं सुखावहं।", + "अङ्गीरसो सक्यमुनि, सब्बभूतानुकम्पको॥", + "सब्बसत्तुत्तमो सीहो, पिटके तीणि देसयि।", + "सुत्तन्तमभिधम्मञ्‍च, विनयञ्‍च महागुणं॥", + "एवं नीयति सद्धम्मो, विनयो यदि तिट्ठति।", + "उभतो च विभङ्गानि, खन्धका या च मातिका॥", + "माला सुत्तगुणेनेव, परिवारेन गन्थिता।", + "तस्सेव परिवारस्स, समुट्ठानं नियतो कतं॥", + "सम्भेदं", + "तस्मा सिक्खे परिवारं, धम्मकामो सुपेसलोति॥", + "विभङ्गे द्वीसु पञ्‍ञत्तं, उद्दिसन्ति उपोसथे।", + "पवक्खामि समुट्ठानं, यथाञायं सुणाथ मे॥", + "पाराजिकं", + "सञ्‍चरित्तानुभासनञ्‍च, अतिरेकञ्‍च चीवरं॥", + "लोमानि पदसोधम्मो, भूतं संविधानेन च।", + "थेय्यदेसनचोरी च, अननुञ्‍ञाताय तेरस॥", + "तेरसेते समुट्ठान नया, विञ्‍ञूहि चिन्तिता॥", + "एकेकस्मिं समुट्ठाने, सदिसा इध दिस्सरे॥", + "मेथुनं", + "पुब्बूपपरिपाचिता, रहो भिक्खुनिया सह॥", + "सभोजने रहो द्वे च, अङ्गुलि उदके हसं।", + "पहारे", + "अधक्खगामावस्सुता, तलमट्ठञ्‍च सुद्धिका।", + "वस्संवुट्ठा च ओवादं, नानुबन्धे पवत्तिनिं॥", + "छसत्तति इमे सिक्खा, कायमानसिका कता।", + "सब्बे एकसमुट्ठाना, पठमं पाराजिकं यथा॥", + "अदिन्‍नं", + "अमूला अञ्‍ञभागिया, अनियता दुतियिका॥", + "अच्छिन्दे परिणामने, मुसा ओमसपेसुणा।", + "दुट्ठुल्‍ला पथवीखणे, भूतं अञ्‍ञाय उज्झापे॥", + "निक्‍कड्ढनं", + "एहि अनादरि भिंसा, अपनिधे च जीवितं॥", + "जानं सप्पाणकं कम्मं, ऊनसंवासनासना।", + "सहधम्मिकविलेखा, मोहो अमूलकेन च॥", + "कुक्‍कुच्‍चं धम्मिकं चीवरं, दत्वा", + "किं ते अकालं अच्छिन्दे, दुग्गही निरयेन च॥", + "गणं विभङ्गं दुब्बलं, कथिनाफासुपस्सयं।", + "अक्‍कोसचण्डी मच्छरी, गब्भिनी च पायन्तिया॥", + "द्वेवस्सं", + "कुमारिभूता तिस्सो च, ऊनद्वादससम्मता॥", + "अलं ताव सोकावासं, छन्दा अनुवस्सा च द्वे।", + "सिक्खापदा सत्ततिमे, समुट्ठाना तिका कता॥", + "कायचित्तेन न वाचा, वाचाचित्तं न कायिकं।", + "तीहि द्वारेहि जायन्ति, पाराजिकं दुतियं यथा॥", + "सञ्‍चरी", + "विञ्‍ञत्तुत्तरि अभिहट्ठुं, उभिन्‍नं दूतकेन च॥", + "कोसिया सुद्धद्वेभागा, छब्बस्सानि निसीदनं।", + "रिञ्‍चन्ति रूपिका चेव, उभो नानप्पकारका॥", + "ऊनबन्धनवस्सिका, सुत्तं विकप्पनेन च।", + "द्वारदानसिब्बानि", + "रतनं सूचि मञ्‍चो च, तूलं निसीदनकण्डु च।", + "वस्सिका च सुगतेन, विञ्‍ञत्ति अञ्‍ञं चेतापना॥", + "द्वे सङ्घिका महाजनिका, द्वे पुग्गललहुका गरु।", + "द्वे विघासा साटिका च, समणचीवरेन च॥", + "समपञ्‍ञासिमे धम्मा, छहि ठानेहि जायरे।", + "कायतो न वाचाचित्ता, वाचतो न कायमना॥", + "कायवाचा न च चित्ता", + "वाचाचित्ता", + "छसमुट्ठानिका एते, सञ्‍चरित्तेन सादिसा॥", + "भेदानुवत्तदुब्बच", + "छन्दं उज्‍जग्घिका द्वे च, द्वे च सद्दा न ब्याहरे॥", + "छमा नीचासने ठानं, पच्छतो उप्पथेन च।", + "वज्‍जानुवत्तिगहणा, ओसारे पच्‍चाचिक्खना॥", + "किस्मिं संसट्ठा द्वे वधि, विसिब्बे दुक्खिताय च।", + "पुन संसट्ठा न वूपसमे, आरामञ्‍च पवारणा॥", + "अन्वद्धं", + "सत्ततिंस", + "सब्बे एकसमुट्ठाना, समनुभासना यथा॥", + "उब्भतं कथिनं तीणि, पठमं पत्तभेसज्‍जं।", + "अच्‍चेकं चापि सासङ्कं, पक्‍कमन्तेन वा दुवे॥", + "उपस्सयं परम्परा, अनतिरित्तं निमन्तना।", + "विकप्पं रञ्‍ञो विकाले, वोसासारञ्‍ञकेन च॥", + "उस्सयासन्‍निचयञ्‍च, पुरे पच्छा विकाले च।", + "पञ्‍चाहिका सङ्कमनी, द्वेपि आवसथेन च॥", + "पसाखे", + "कायवाचा न च चित्ता", + "द्विसमुट्ठानिका सब्बे, कथिनेन सहासमा॥", + "एळकलोमा", + "गणविकालसन्‍निधि, दन्तपोनेन चेलका॥", + "उय्युत्तं सेनं", + "दुब्बण्णे द्वे देसनिका, लसुणुपतिट्ठे नच्‍चना॥", + "न्हानमत्थरणं सेय्या, अन्तोरट्ठे तथा बहि।", + "अन्तोवस्सं", + "वेय्यावच्‍चं सहत्था च, अभिक्खुकावासेन च।", + "छत्तं यानञ्‍च सङ्घाणिं, अलङ्कारं गन्धवासितं॥", + "भिक्खुनी सिक्खमाना च, सामणेरी गिहिनिया।", + "असंकच्‍चिका आपत्ति, चत्तारीसा चतुत्तरि॥", + "कायेन न वाचाचित्तेन, कायचित्तेन न वाचतो।", + "द्विसमुट्ठानिका सब्बे, समा एळकलोमिकाति॥", + "पदञ्‍ञत्र", + "तिरच्छानविज्‍जा", + "सत्त सिक्खापदा एते, वाचा न कायचित्ततो", + "वाचाचित्तेन जायन्ति, न तु कायेन जायरे॥", + "द्विसमुट्ठानिका सब्बे, पदसोधम्मसदिसा॥", + "अद्धाननावं", + "धञ्‍ञं निमन्तिता चेव, अट्ठ च पाटिदेसनी॥", + "सिक्खा पन्‍नरस एते, काया न वाचा न मना।", + "कायवाचाहि जायन्ति, न ते चित्तेन जायरे॥", + "कायचित्तेन जायन्ति, न ते जायन्ति वाचतो।", + "कायवाचाहि चित्तेन, समुट्ठाना चतुब्बिधा॥", + "पञ्‍ञत्ता", + "थेय्यसत्थं", + "रत्तिछन्‍नञ्‍च ओकासं, एते ब्यूहेन सत्तमा॥", + "कायचित्तेन जायन्ति, न ते जायन्ति वाचतो।", + "तीहि द्वारेहि जायन्ति, द्विसमुट्ठानिका इमे॥", + "थेय्यसत्थसमुट्ठाना, देसितादिच्‍चबन्धुना॥", + "छत्तपाणिस्स सद्धम्मं, न देसेन्ति तथागता।", + "एवमेव", + "पादुकुपाहना यानं, सेय्यपल्‍लत्थिकाय च।", + "वेठितोगुण्ठितो चेव, एकादसमनूनका॥", + "वाचाचित्तेन जायन्ति, न ते जायन्ति कायतो।", + "सब्बे एकसमुट्ठाना, समका धम्मदेसने॥", + "भूतं", + "वाचतो च समुट्ठाति, न काया न च चित्ततो॥", + "कायवाचाय", + "भूतारोचनका", + "चोरी वाचाय चित्तेन, न तं जायति कायतो।", + "जायति तीहि द्वारेहि, चोरिवुट्ठापनं इदं।", + "अकतं द्विसमुट्ठानं, धम्मराजेन भासितं", + "अननुञ्‍ञातं वाचाय, न काया न च चित्ततो।", + "जायति कायवाचाय, न तं जायति चित्ततो॥", + "जायति वाचाचित्तेन, न तं जायति कायतो।", + "जायति", + "समुट्ठानञ्हि सङ्खेपं, दस तीणि सुदेसितं।", + "असम्मोहकरं ठानं, नेत्तिधम्मानुलोमिकं।", + "धारयन्तो इमं विञ्‍ञू, समुट्ठाने न मुय्हतीति॥", + "आपत्ति आपत्तिक्खन्धा, विनीता सत्तधा पुन।", + "विनीतागारवा चेव, गारवा मूलमेव च॥", + "पुन विनीता विपत्ति, समुट्ठाना विवादना।", + "अनुवादा सारणीयं, भेदाधिकरणेन च॥", + "सत्तेव समथा वुत्ता, पदा सत्तरसा इमेति॥", + "समुट्ठाना कायिका अनन्तदस्सिना।", + "अक्खाता लोकहितेन विवेकदस्सिना।", + "आपत्तियो तेन समुट्ठिता कति।", + "पुच्छामि तं ब्रूहि विभङ्गकोविद॥", + "समुट्ठाना", + "अक्खाता लोकहितेन विवेकदस्सिना।", + "आपत्तियो तेन समुट्ठिता पञ्‍च।", + "एतं", + "समुट्ठाना वाचसिका अनन्तदस्सिना।", + "अक्खाता लोकहितेन विवेकदस्सिना।", + "आपत्तियो तेन समुट्ठिता कति।", + "पुच्छामि तं ब्रूहि विभङ्गकोविद॥", + "समुट्ठाना वाचसिका अनन्तदस्सिना।", + "अक्खाता लोकहितेन विवेकदस्सिना।", + "आपत्तियो तेन समुट्ठिता चतस्सो।", + "एतं ते अक्खामि विभङ्गकोविद॥", + "समुट्ठाना कायिका वाचसिका अनन्तदस्सिना।", + "अक्खाता लोकहितेन विवेकदस्सिना।", + "आपत्तियो तेन समुट्ठिता कति।", + "पुच्छामि", + "समुट्ठाना", + "अक्खाता लोकहितेन विवेकदस्सिना।", + "आपत्तियो तेन समुट्ठिता पञ्‍च।", + "एतं ते अक्खामि विभङ्गकोविद॥", + "समुट्ठाना कायिका मानसिका अनन्तदस्सिना।", + "अक्खाता लोकहितेन विवेकदस्सिना।", + "आपत्तियो तेन समुट्ठिता कति।", + "पुच्छामि तं ब्रूहि विभङ्गकोविद॥", + "समुट्ठाना", + "अक्खाता लोकहितेन विवेकदस्सिना।", + "आपत्तियो तेन समुट्ठिता छ।", + "एतं ते अक्खामि विभङ्गकोविद॥", + "समुट्ठाना वाचसिका मानसिका अनन्तदस्सिना।", + "अक्खाता लोकहितेन विवेकदस्सिना।", + "आपत्तियो तेन समुट्ठिता कति।", + "पुच्छामि तं ब्रूहि विभङ्गकोविद॥", + "समुट्ठाना वाचसिका मानसिका अनन्तदस्सिना।", + "अक्खाता लोकहितेन विवेकदस्सिना।", + "आपत्तियो तेन समुट्ठिता छ।", + "एतं ते अक्खामि विभङ्गकोविद॥", + "समुट्ठाना कायिका वाचसिका मानसिका अनन्तदस्सिना।", + "अक्खाता लोकहितेन विवेकदस्सिना।", + "आपत्तियो तेन समुट्ठिता कति।", + "पुच्छामि तं ब्रूहि विभङ्गकोविद॥", + "समुट्ठाना", + "अक्खाता लोकहितेन विवेकदस्सिना।", + "आपत्तियो तेन समुट्ठिता छ।", + "एतं", + "कतिपुच्छा समुट्ठाना, कतापत्ति तथेव च।", + "समुट्ठाना विपत्ति च, तथाधिकरणेन चाति॥", + "अधिकरणं", + "समथा साधारणिका, समथस्स तब्भागिया॥", + "समथा सम्मुखा चेव, विनयेन कुसलेन च।", + "यत्थ समथसंसट्ठा, सम्मन्ति न सम्मन्ति च॥", + "समथाधिकरणञ्‍चेव, समुट्ठानं भजन्ति चाति॥", + "उपसम्पदं", + "समुक्‍कट्ठपदानं कति आपत्तियो।", + "उपसम्पदं विस्सज्‍जिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं द्वे आपत्तियो॥", + "उपोसथं पुच्छिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं कति आपत्तियो।", + "उपोसथं विस्सज्‍जिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं तिस्सो आपत्तियो॥", + "वस्सूपनायिकं पुच्छिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं कति आपत्तियो।", + "वस्सूपनायिकं विस्सज्‍जिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं एका आपत्ति॥", + "पवारणं पुच्छिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं कति आपत्तियो।", + "पवारणं विस्सज्‍जिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं तिस्सो आपत्तियो॥", + "चम्मसञ्‍ञुत्तं पुच्छिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं कति आपत्तियो।", + "चम्मसञ्‍ञुत्तं", + "समुक्‍कट्ठपदानं तिस्सो आपत्तियो॥", + "भेसज्‍जं पुच्छिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं कति आपत्तियो।", + "भेसज्‍जं विस्सज्‍जिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं तिस्सो आपत्तियो॥", + "कथिनकं", + "समुक्‍कट्ठपदानं कति आपत्तियो।", + "कथिनकं विस्सज्‍जिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं नत्थि तत्थ आपत्ति", + "चीवरसञ्‍ञुत्तं पुच्छिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं कति आपत्तियो।", + "चीवरसञ्‍ञुत्तं विस्सज्‍जिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं तिस्सो आपत्तियो॥", + "चम्पेय्यकं पुच्छिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं कति आपत्तियो।", + "चम्पेय्यकं विस्सज्‍जिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं एका आपत्ति॥", + "कोसम्बकं पुच्छिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं कति आपत्तियो।", + "कोसम्बकं", + "समुक्‍कट्ठपदानं एका आपत्ति॥", + "कम्मक्खन्धकं पुच्छिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं कति आपत्तियो।", + "कम्मक्खन्धकं", + "समुक्‍कट्ठपदानं एका आपत्ति॥", + "पारिवासिकं पुच्छिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं कति आपत्तियो।", + "पारिवासिकं विस्सज्‍जिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं एका आपत्ति॥", + "समुच्‍चयं पुच्छिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं कति आपत्तियो।", + "समुच्‍चयं विस्सज्‍जिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं एका आपत्ति॥", + "समथं", + "समुक्‍कट्ठपदानं कति आपत्तियो।", + "समथं विस्सज्‍जिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं द्वे आपत्तियो॥", + "खुद्दकवत्थुकं पुच्छिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं कति आपत्तियो।", + "खुद्दकवत्थुकं", + "समुक्‍कट्ठपदानं तिस्सो आपत्तियो॥", + "सेनासनं पुच्छिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं कति आपत्तियो।", + "सेनासनं विस्सज्‍जिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं तिस्सो आपत्तियो॥", + "सङ्घभेदं पुच्छिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं कति आपत्तियो।", + "सङ्घभेदं", + "समुक्‍कट्ठपदानं द्वे आपत्तियो॥", + "समाचारं पुच्छिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं कति आपत्तियो।", + "समाचारं विस्सज्‍जिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं एका आपत्ति॥", + "ठपनं पुच्छिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं कति आपत्तियो।", + "ठपनं विस्सज्‍जिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं एका आपत्ति॥", + "भिक्खुनिक्खन्धकं पुच्छिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं कति आपत्तियो।", + "भिक्खुनिक्खन्धकं", + "समुक्‍कट्ठपदानं द्वे आपत्तियो॥", + "पञ्‍चसतिकं", + "समुक्‍कट्ठपदानं कति आपत्तियो।", + "पञ्‍चसतिकं विस्सज्‍जिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं नत्थि तत्थ आपत्ति॥", + "सत्तसतिकं पुच्छिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं कति आपत्तियो।", + "सत्तसतिकं विस्सज्‍जिस्सं सनिदानं सनिद्देसं।", + "समुक्‍कट्ठपदानं नत्थि तत्थ आपत्तीति॥", + "उपसम्पदूपोसथो", + "चम्मभेसज्‍जकथिना, चीवरं चम्पेय्यकेन च॥", + "कोसम्बक्खन्धकं कम्मं, पारिवासिसमुच्‍चया।", + "समथखुद्दका सेना, सङ्घभेदं समाचारो।", + "ठपनं भिक्खुनिक्खन्धं, पञ्‍चसत्तसतेन चाति॥", + "करा आपत्ति लहुका, सावसेसा च दुट्ठुल्‍ला।", + "पटिकम्मदेसना", + "किरियाकिरियं पुब्बा, अन्तरा गणनूपगा।", + "पञ्‍ञत्ति अनानुप्पन्‍न, सब्बसाधारणा च एकतो", + "थुल्‍लगिहिनियता", + "अधम्मधम्मनियतो, अभब्बोक्खित्तनासिता।", + "समानं ठपनञ्‍चेव, उद्दानं एकके इदन्ति॥", + "सञ्‍ञा", + "सच्‍चं भूमि निक्खमन्तो, आदियन्तो समादियं॥", + "करोन्तो देन्तो गण्हन्तो, परिभोगेन रत्ति च।", + "अरुणाछिन्दं छादेन्तो, धारेन्तो च उपोसथा॥", + "पवारणा कम्मापरा, वत्थु अपरा दोसा च।", + "अपरा द्वे च सम्पत्ति, नाना समानमेव च॥", + "पाराजिसङ्घथुल्‍लच्‍चय, पाचित्ति पाटिदेसना।", + "दुक्‍कटा दुब्भासिता चेव, सत्त आपत्तिक्खन्धा च॥", + "भिज्‍जति", + "न वत्थब्बं न दातब्बं, अभब्बाभब्बमेव च॥", + "सञ्‍चिच्‍च सातिसारा च, पटिक्‍कोसा निस्सारणा।", + "ओसारणा", + "उपघाति चोदना च, कथिना च दुवे तथा।", + "चीवरा पत्तमण्डला, अधिट्ठाना तथेव द्वे॥", + "विकप्पना च विनया, वेनयिका च सल्‍लेखा।", + "आपज्‍जति च वुट्ठाति, परिवासापरे दुवे॥", + "द्वे मानत्ता अपरे च, रत्तिच्छेदो अनादरि।", + "द्वे लोणा तयो अपरे, परिभोगक्‍कोसेन च॥", + "पेसुञ्‍ञो च गणावस्स, ठपना भारकप्पियं।", + "अनापत्ति अधम्मधम्मा, विनये आसवे तथाति॥", + "तिट्ठन्ते", + "वेदना चोदना वत्थु, सलाका द्वे पटिक्खिपा॥", + "पञ्‍ञत्ति", + "हेमन्ते सङ्घो सङ्घस्स, छादना च पटिच्छादि॥", + "पटिच्छन्‍ना विवटा च, सेनासनगिलायना।", + "पातिमोक्खं परिवासं, मानत्ता पारिवासिका॥", + "अन्तो अन्तो च सीमाय, आपज्‍जति पुनापरे।", + "वुट्ठाति अपरे चेव, अमूळ्हविनया दुवे॥", + "तज्‍जनीया नियस्सा च, पब्बाजपटिसारणी।", + "अदस्सना पटिकम्मे, अनिस्सग्गे च दिट्ठिया॥", + "आगाळ्हकम्माधिसीले, दवानाचार घातिका।", + "आजीवापन्‍ना तादिसिका, अवण्णुपोसथेन च॥", + "पवारणा सम्मुति च, वोहारपच्‍चेकेन च।", + "न वत्थब्बं न दातब्बं, ओकासं न करे तथा॥", + "न करे सवचनीयं, न पुच्छितब्बका दुवे।", + "न विस्सज्‍जे दुवे चेव, अनुयोगम्पि नो ददे॥", + "साकच्छा", + "उपोसथतिका तीणि, पवारणतिका तयो॥", + "आपायिका अकुसला, कुसला चरिता दुवे।", + "तिकभोजनसद्धम्मे, सम्मुति पादुकेन च।", + "पादघंसनिका चेव, उद्दानं तिकके इदन्ति॥", + "सकवाचाय कायेन, पसुत्तो च अचित्तको।", + "आपज्‍जन्तो च कम्मेन, वोहारा चतुरो तथा॥", + "भिक्खूनं भिक्खुनीनञ्‍च, परिक्खारो च सम्मुखा।", + "अजानकाये मज्झे च, वुट्ठाति दुविधा तथा॥", + "पटिलाभेन चोदना, परिवासा च वुच्‍चति।", + "मानत्तचारिका चापि, सामुक्‍कंसा पटिग्गहि॥", + "महाविकटकम्मानि, पुन कम्मे विपत्तियो।", + "अधिकरणा", + "गमिको वत्थुनानत्ता, सभागुपज्झायेन च।", + "आचरियो पच्‍चया वा, दुच्‍चरितं सुचरितं॥", + "आदियन्तो पुग्गलो च, अरहो आसनेन च।", + "काले च कप्पति चेव, पच्‍चन्तिमेसु कप्पति॥", + "अन्तो अन्तो च सीमाय, गामे च चोदनाय च।", + "पुब्बकिच्‍चं पत्तकल्‍लं, अनञ्‍ञा सम्मुतियो च॥", + "अगति", + "पुच्छितब्बा दुवे चेव, विस्सज्‍जेय्या तथा दुवे।", + "अनुयोगो च साकच्छा, गिलानो ठपनेन चाति॥", + "आपत्ति आपत्तिक्खन्धा, विनीतानन्तरेन च।", + "पुग्गला छेदना चेव, आपज्‍जति च पच्‍चया॥", + "न उपेति उपेति च, कप्पन्तुसङ्कितेलञ्‍च।", + "वसं ब्यसना सम्पदा, पस्सद्धि पुग्गलेन च॥", + "सोसानिकं खायितञ्‍च, थेय्यं चोरो च वुच्‍चति।", + "अविस्सज्‍जि अवेभङ्गि, कायतो कायवाचतो॥", + "देसना", + "कम्मानि यावततियं, पाराजिथुल्‍लदुक्‍कटं॥", + "अकप्पियं कप्पियञ्‍च, अपुञ्‍ञदुविनोदया।", + "सम्मज्‍जनी अपरे च, भासं आपत्तिमेव च॥", + "अधिकरणं वत्थु ञत्ति, आपत्ता उभयानि च।", + "लहुकट्ठमका एते, कण्हसुक्‍का विजानथ॥", + "अरञ्‍ञं पिण्डपातञ्‍च, पंसुरुक्खसुसानिका।", + "अब्भोकासो चीवरञ्‍च, सपदानो निसज्‍जिको॥", + "सन्थति", + "उपोसथं", + "कण्हसुक्‍कपदा एते, भिक्खुनीनम्पि ते तथा।", + "अपासादिकपासादि, तथेव अपरे दुवे॥", + "कुलूपके अतिवेलं, बीजं समणकप्पि च।", + "विसुद्धि अपरे चेव, विनयाधम्मिकेन च।", + "धम्मिका च तथा वुत्ता, निट्ठिता सुद्धिपञ्‍चकाति॥", + "अगारवा गारवा च, विनीता सामीचिपि च।", + "समुट्ठाना छेदना चेव, आकारानिसंसेन च॥", + "परमानि च छारत्तं, चीवरं रजनानि च।", + "कायतो चित्ततो चापि, वाचतो चित्ततोपि च॥", + "कायवाचाचित्ततो च, कम्मविवादमेव च।", + "अनुवादा दीघसो च, तिरियं निस्सयेन च॥", + "अनुपञ्‍ञत्ति आदाय, समादाय तथेव च।", + "असेक्खे समादपेता, सद्धो अधिसीलेन च।", + "गिलानाभिसमाचारी, आपत्ताधम्मधम्मिकाति॥", + "आपत्ति आपत्तिक्खन्धा, विनीता सामीचिपि च।", + "अधम्मिका धम्मिका च, अनापत्ति च सत्ताहं॥", + "आनिसंसा परमानि, अरुणसमथेन च।", + "कम्मा आमकधञ्‍ञा च, तिरियं गणभोजने॥", + "सत्ताहपरमं", + "न होति होति होति च, अधम्मा धम्मिकानि च॥", + "चतुरो विनयधरा, चतुभिक्खू च सोभने।", + "सत्त चेव असद्धम्मा, सत्त सद्धम्मा देसिताति॥", + "न सो भिक्खु परेसम्पि, यावततियदूसना।", + "मातिका कथिनुब्भारा, पाना अभिभूतेन च॥", + "लोकधम्मा गरुधम्मा, पाटिदेसनीया मुसा।", + "उपोसथा च दूतङ्गा, तित्थिया समुद्देपि च॥", + "अब्भुता अनतिरित्तं, अतिरित्तं निस्सग्गियं।", + "पाराजिकट्ठमं वत्थु, अदेसितूपसम्पदा॥", + "पच्‍चुट्ठानासनञ्‍चेव, वरं ओवादकेन च।", + "आनिसंसा परमानि, अट्ठधम्मेसु वत्तना।", + "अधम्मिका धम्मिका च, अट्ठका सुप्पकासिताति॥", + "आघातवत्थुविनया, विनीता पठमेन च।", + "भिज्‍जति च पणीतञ्‍च, मंसुद्देसपरमानि च॥", + "तण्हा माना अधिट्ठाना, विकप्पे च विदत्थियो।", + "दाना पटिग्गहा भोगा, तिविधा पुन धम्मिका॥", + "अधम्मधम्मसञ्‍ञत्ति, दुवे द्वे नवकानि च।", + "पातिमोक्खट्ठपनानि, अधम्मधम्मिकानि चाति॥", + "आघातं", + "मिच्छत्ता चेव सम्मत्ता, अकुसला कुसलापि च॥", + "सलाका", + "भासाधिकरणञ्‍चेव, ञत्तिलहुकमेव च॥", + "लहुका गरुका एते, कण्हसुक्‍का विजानथ।", + "उब्बाहिका च सिक्खा च, अन्तेपुरे च वत्थूनि॥", + "रतनं", + "पंसुकूलधारणा च, दसाहसुक्‍कइत्थियो॥", + "भरिया दस वत्थूनि, अवन्दियक्‍कोसेन च।", + "पेसुञ्‍ञञ्‍चेव सेनानि, वरानि च अधम्मिका॥", + "धम्मिका यागुमंसा च, परमा भिक्खु भिक्खुनी।", + "वुट्ठापना गिहिगता, दसका सुप्पकासिताति॥", + "नासेतब्बा पादुका च, पत्ता च चीवरानि च।", + "ततिया पुच्छितब्बा च, अधिट्ठानविकप्पना॥", + "अरुणा", + "निस्सयावन्दिया चेव, परमानि वरानि च।", + "सीमादोसा च अक्‍कोसा, मेत्तायेकादसा कताति॥", + "एकका", + "छसत्तट्ठनवका च, दस एकादसानि च॥", + "हिताय सब्बसत्तानं, ञातधम्मेन तादिना।", + "एकुत्तरिका विमला, महावीरेन देसिताति॥", + "अत्थसतं धम्मसतं, द्वे च निरुत्तिसतानि।", + "चत्तारि ञाणसतानि, अत्थवसे पकरणेति॥", + "पठमं अट्ठपुच्छायं, पच्‍चयेसु पुनट्ठ च।", + "भिक्खूनं सोळस एते, भिक्खुनीनञ्‍च सोळस॥", + "पेय्यालअन्तरा भेदा, एकुत्तरिकमेव च।", + "पवारणत्थवसिका, महावग्गस्स सङ्गहोति॥", + "एकंसं", + "आसीसमानरूपोव", + "द्वीसु विनयेसु ये पञ्‍ञत्ता।", + "उद्देसं आगच्छन्ति उपोसथेसु।", + "कति ते सिक्खापदा होन्ति।", + "कतिसु नगरेसु पञ्‍ञत्ता॥", + "भद्दको ते उम्मङ्गो, योनिसो परिपुच्छसि।", + "तग्घ ते अहमक्खिस्सं, यथासि कुसलो तथा॥", + "द्वीसु विनयेसु ये पञ्‍ञत्ता।", + "उद्देसं आगच्छन्ति उपोसथेसु।", + "अड्ढुड्ढसतानि ते होन्ति।", + "सत्तसु नगरेसु पञ्‍ञत्ता॥", + "कतमेसु सत्तसु नगरेसु पञ्‍ञत्ता।", + "इङ्घ मे त्वं ब्याकर नं", + "तं वचनपथं", + "पटिपज्‍जेम हिताय नो सिया॥", + "वेसालियं", + "कोसम्बियञ्‍च सक्‍केसु, भग्गेसु चेव पञ्‍ञत्ता॥", + "कति", + "सावत्थियं कति होन्ति, कति आळवियं कता॥", + "कति कोसम्बियं पञ्‍ञत्ता, कति सक्‍केसु वुच्‍चन्ति।", + "कति भग्गेसु पञ्‍ञत्ता, तं मे अक्खाहि पुच्छितो॥", + "दस", + "छऊन तीणिसतानि, सब्बे सावत्थियं कता॥", + "छ आळवियं पञ्‍ञत्ता, अट्ठ कोसम्बियं कता।", + "अट्ठ सक्‍केसु वुच्‍चन्ति, तयो भग्गेसु पञ्‍ञत्ता॥", + "ये वेसालियं पञ्‍ञत्ता, ते सुणोहि यथातथं", + "मेथुनविग्गहुत्तरि, अतिरेकञ्‍च काळकं॥", + "भूतं परम्परभत्तं, दन्तपोनेन", + "भिक्खुनीसु च अक्‍कोसो, दसेते वेसालियं कता॥", + "ये राजगहे पञ्‍ञत्ता, ते सुणोहि यथातथं।", + "अदिन्‍नादानं राजगहे, द्वे अनुद्धंसना द्वेपि च भेदा॥", + "अन्तरवासकं रूपियं सुत्तं, उज्झापनेन च पाचितपिण्डं", + "गणभोजनं विकाले च, चारित्तं नहानं ऊनवीसति॥", + "चीवरं दत्वा वोसासन्ति, एते राजगहे कता।", + "गिरग्गचरिया तत्थेव, छन्ददानेन एकवीसति॥", + "ये", + "पाराजिकानि चत्तारि, सङ्घादिसेसा भवन्ति सोळस॥", + "अनियता च द्वे होन्ति, निस्सग्गिया चतुवीसति।", + "छपञ्‍ञाससतञ्‍चेव, खुद्दकानि पवुच्‍चन्ति॥", + "दसयेव च गारय्हा, द्वेसत्तति च सेखिया।", + "छऊन तीणिसतानि, सब्बे सावत्थियं कता॥", + "ये आळवियं पञ्‍ञत्ता, ते सुणोहि यथातथं।", + "कुटिकोसियसेय्या च, खणने गच्छ देवते।", + "सप्पाणकञ्‍च सिञ्‍चन्ति, छ एते आळवियं कता॥", + "ये कोसम्बियं पञ्‍ञत्ता, ते सुणोहि यथातथं।", + "महाविहारो दोवचस्सं, अञ्‍ञं द्वारं सुराय च।", + "अनादरियं सहधम्मो, पयोपानेन अट्ठमं॥", + "ये", + "एळकलोमानि पत्तो च, ओवादो चेव भेसज्‍जं॥", + "सूचि आरञ्‍ञिको चेव, अट्ठेते", + "उदकसुद्धिया", + "ये भग्गेसु पञ्‍ञत्ता, ते सुणोहि यथातथं।", + "समादहित्वा विसिब्बेन्ति, सामिसेन ससित्थकं॥", + "पाराजिकानि चत्तारि, सङ्घादिसेसानि भवन्ति।", + "सत्त च निस्सग्गियानि, अट्ठ द्वत्तिंस खुद्दका॥", + "द्वे", + "छसु नगरेसु पञ्‍ञत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना॥", + "छऊन तीणिसतानि, सब्बे सावत्थियं कता।", + "कारुणिकेन बुद्धेन, गोतमेन यसस्सिना॥", + "यं तं", + "तं तं ब्याकतं अनञ्‍ञथा।", + "अञ्‍ञं तं पुच्छामि तदिङ्घ ब्रूहि।", + "गरुक लहुकञ्‍चापि सावसेसं।", + "अनवसेसं दुट्ठुल्‍लञ्‍च अदुट्ठुल्‍लं।", + "ये च यावततियका॥", + "साधारणं असाधारणं।", + "विभत्तियो च", + "सब्बानिपेतानि वियाकरोहि।", + "हन्द वाक्यं सुणोम ते॥", + "एकतिंसा", + "ये", + "पाराजिकं सङ्घादिसेसो, ‘‘सीलविपत्ती’’ति वुच्‍चति॥", + "थुल्‍लच्‍चयं", + "दुब्भासितं यो चायं, अक्‍कोसति हसाधिप्पायो।", + "अयं सा आचारविपत्तिसम्मता॥", + "विपरीतदिट्ठिं", + "अब्भाचिक्खन्ति सम्बुद्धं, दुप्पञ्‍ञा मोहपारुता।", + "अयं सा दिट्ठिविपत्तिसम्मता॥", + "एकादस यावततियका, ते सुणोहि यथातथं।", + "उक्खित्तानुवत्तिका, अट्ठ यावततियका।", + "अरिट्ठो चण्डकाळी च, इमे ते यावततियका॥", + "कति जानन्ति पञ्‍ञत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना॥", + "सोदस", + "वीसं", + "उद्देसं आगच्छन्ति उपोसथेसु।", + "तीणि सतानि चत्तारि भिक्खुनीनं सिक्खापदानि।", + "उद्देसं आगच्छन्ति उपोसथेसु॥", + "छचत्तारीसा भिक्खूनं, भिक्खुनीहि असाधारणा।", + "सतं तिंसा च भिक्खुनीनं, भिक्खूहि असाधारणा॥", + "सतं सत्तति छच्‍चेव, उभिन्‍नं असाधारणा।", + "सतं सत्तति चत्तारि, उभिन्‍नं समसिक्खता॥", + "वीसं", + "उद्देसं आगच्छन्ति उपोसथेसु।", + "ते सुणोहि यथातथं॥", + "पाराजिकानि चत्तारि, सङ्घादिसेसानि भवन्ति तेरस।", + "अनियता द्वे होन्ति॥", + "निस्सग्गियानि तिंसेव, द्वेनवुति च खुद्दका।", + "चत्तारो", + "वीसं द्वे सतानि चिमे होन्ति भिक्खूनं सिक्खापदानि।", + "उद्देसं आगच्छन्ति उपोसथेसु॥", + "तीणि सतानि चत्तारि, भिक्खुनीनं सिक्खापदानि।", + "उद्देसं आगच्छन्ति उपोसथेसु, ते सुणोहि यथातथं॥", + "पाराजिकानि", + "निस्सग्गियानि तिंसेव, सतं सट्ठि छ चेव खुद्दकानि पवुच्‍चन्ति॥", + "अट्ठ पाटिदेसनीया, पञ्‍चसत्तति सेखिया।", + "तीणि सतानि चत्तारि चिमे होन्ति भिक्खुनीनं सिक्खापदानि।", + "उद्देसं आगच्छन्ति उपोसथेसु॥", + "छचत्तारीसा भिक्खूनं, भिक्खुनीहि असाधारणा।", + "ते सुणोहि यथातथं॥", + "निस्सग्गियानि", + "द्वेवीसति खुद्दका, चतुरो पाटिदेसनीया।", + "छचत्तारीसा चिमे होन्ति, भिक्खूनं भिक्खुनीहि असाधारणा॥", + "सतं तिंसा च भिक्खुनीनं, भिक्खूहि असाधारणा।", + "ते सुणोहि यथातथं॥", + "पाराजिकानि", + "निस्सग्गियानि द्वादस, छन्‍नवुति च खुद्दका।", + "अट्ठ पाटिदेसनीया॥", + "सतं तिंसा चिमे होन्ति भिक्खुनीनं, भिक्खूहि असाधारणा।", + "सतं सत्तति छच्‍चेव, उभिन्‍नं असाधारणा।", + "ते सुणोहि यथातथं॥", + "पाराजिकानि चत्तारि, सङ्घादिसेसानि भवन्ति सोळस।", + "अनियता द्वे होन्ति, निस्सग्गियानि चतुवीसति।", + "सतं अट्ठारसा चेव, खुद्दकानि पवुच्‍चन्ति।", + "द्वादस पाटिदेसनीया॥", + "सतं सत्तति छच्‍चेविमे होन्ति, उभिन्‍नं असाधारणा।", + "सतं सत्तति चत्तारि, उभिन्‍नं समसिक्खता।", + "ते सुणोहि यथातथं॥", + "पाराजिकानि चत्तारि, सङ्घादिसेसानि भवन्ति सत्त।", + "निस्सग्गियानि अट्ठारस, समसत्तति खुद्दका।", + "पञ्‍चसत्तति सेखियानि॥", + "सतं सत्तति चत्तारि चिमे होन्ति, उभिन्‍नं समसिक्खता।", + "अट्ठे", + "पण्डुपलासो पुथुसिला, सीसच्छिन्‍नोव सो नरो।", + "तालोव मत्थकच्छिन्‍नो, अविरुळ्ही भवन्ति ते॥", + "तेवीसति", + "द्वे", + "अट्ठासीतिसतं पाचित्तिया, द्वादस पाटिदेसनीया॥", + "पञ्‍चसत्तति सेखिया, तीहि समथेहि सम्मन्ति।", + "सम्मुखा च पटिञ्‍ञाय, तिणवत्थारकेन च॥", + "द्वे उपोसथा द्वे पवारणा।", + "चत्तारि कम्मानि जिनेन देसिता।", + "पञ्‍चेव उद्देसा चतुरो भवन्ति।", + "अनञ्‍ञथा आपत्तिक्खन्धा च भवन्ति सत्त॥", + "अधिकरणानि", + "द्वीहि चतूहि तीहि किच्‍चं एकेन सम्मति॥", + "‘पाराजिक’न्ति यं वुत्तं, तं सुणोहि यथातथं।", + "चुतो परद्धो भट्ठो च, सद्धम्मा हि निरङ्कतो।", + "संवासोपि तहिं नत्थि, तेनेतं इति वुच्‍चति॥", + "‘सङ्घादिसेसो’ति यं वुत्तं, तं सुणोहि यथातथं।", + "सङ्घोव देति परिवासं, मूलाय पटिकस्सति।", + "मानत्तं देति अब्भेति, तेनेतं इति वुच्‍चति॥", + "‘अनियतो’ति यं वुत्तं, तं सुणोहि यथातथं।", + "अनियतो न नियतो, अनेकंसिकतं पदं।", + "तिण्णमञ्‍ञतरं ठानं, ‘अनियतो’ति पवुच्‍चति॥", + "‘थुल्‍लच्‍चय’न्ति यं वुत्तं, तं सुणोहि यथातथं।", + "एकस्स", + "अच्‍चयो तेन समो नत्थि, तेनेतं इति वुच्‍चति॥", + "‘निस्सग्गिय’न्ति यं वुत्तं, तं सुणोहि यथातथं।", + "सङ्घमज्झे गणमज्झे, एकस्सेव च एकतो।", + "निस्सज्‍जित्वान देसेति, तेनेतं इति वुच्‍चति॥", + "‘पाचित्तिय’न्ति", + "पातेति कुसलं धम्मं, अरियमग्गं अपरज्झति।", + "चित्तसंमोहनट्ठानं, तेनेतं इति वुच्‍चति॥", + "‘पाटिदेसनीय’न्ति", + "भिक्खु अञ्‍ञातको सन्तो, किच्छा लद्धाय भोजनं।", + "सामं गहेत्वा भुञ्‍जेय्य, ‘गारय्ह’न्ति पवुच्‍चति॥", + "निमन्तनासु भुञ्‍जन्ता छन्दाय, वोसासति तत्थ भिक्खुनिं।", + "अनिवारेत्वा तहिं भुञ्‍जे, गारय्हन्ति पवुच्‍चति॥", + "सद्धाचित्तं", + "अगिलानो तहिं भुञ्‍जे, गारय्हन्ति पवुच्‍चति॥", + "यो चे अरञ्‍ञे विहरन्तो, सासङ्के सभयानके।", + "अविदितं तहिं भुञ्‍जे, गारय्हन्ति पवुच्‍चति॥", + "भिक्खुनी अञ्‍ञातिका सन्ता, यं परेसं ममायितं।", + "सप्पि तेलं मधुं फाणितं, मच्छमंसं अथो खीरं।", + "दधिं सयं", + "‘दुक्‍कट’न्ति यं वुत्तं, तं सुणोहि यथातथं।", + "अपरद्धं विरद्धञ्‍च, खलितं यञ्‍च दुक्‍कटं॥", + "यं मनुस्सो करे पापं, आवि वा यदि वा रहो।", + "‘दुक्‍कट’न्ति पवेदेन्ति, तेनेतं इति वुच्‍चति॥", + "‘दुब्भासित’न्ति यं वुत्तं, तं सुणोहि यथातथं।", + "दुब्भासितं दुराभट्ठं, संकिलिट्ठञ्‍च यं पदं।", + "यञ्‍च विञ्‍ञू गरहन्ति, तेनेतं इति वुच्‍चति॥", + "‘सेखिय’न्ति यं वुत्तं, तं सुणोहि यथातथं।", + "सेक्खस्स सिक्खमानस्स, उजुमग्गानुसारिनो॥", + "आदि", + "सिक्खा एतादिसी नत्थि, तेनेतं इति वुच्‍चति॥", + "तस्मा छन्‍नं विवरेथ, एवं तं नातिवस्सति॥", + "गति मिगानं पवनं, आकासो पक्खिनं गति।", + "विभवो गति धम्मानं, निब्बानं अरहतो गतीति॥", + "सत्तनगरेसु पञ्‍ञत्ता, विपत्ति चतुरोपि च।", + "भिक्खूनं", + "सासनं अनुग्गहाय, गाथासङ्गणिकं इदन्ति॥", + "अधिकरणं", + "निदानहेतुपच्‍चया, मूलं समुट्ठानेन च॥", + "आपत्ति होति यत्थ च, संसट्ठा निदानेन च", + "हेतुपच्‍चयमूलानि, समुट्ठानेन ब्यञ्‍जना।", + "विवादो अधिकरणन्ति, भेदाधिकरणे इदन्ति॥", + "चोदना", + "सङ्घो किमत्थाय, मतिकम्मं पन किस्स कारणा॥", + "चोदना सारणत्थाय, निग्गहत्थाय सारणा।", + "सङ्घो परिग्गहत्थाय, मतिकम्मं पन पाटियेक्‍कं॥", + "मा खो तुरितो अभणि, मा खो चण्डिकतो भणि।", + "मा खो पटिघं जनयि, सचे अनुविज्‍जको तुवं॥", + "मा खो सहसा अभणि, कथं विग्गाहिकं अनत्थसंहितं।", + "सुत्ते विनये अनुलोमे, पञ्‍ञत्ते अनुलोमिके॥", + "अनुयोगवत्तं निसामय, कुसलेन बुद्धिमता कतं।", + "सुवुत्तं सिक्खापदानुलोमिकं, गतिं न नासेन्तो सम्परायिकं।", + "हितेसी अनुयुञ्‍जस्सु, कालेनत्थूपसंहितं॥", + "चुदितस्स च चोदकस्स च।", + "सहसा वोहारं मा पधारेसि।", + "चोदको आह आपन्‍नोति।", + "चुदितको आह अनापन्‍नोति॥", + "उभो", + "पटिञ्‍ञा लज्‍जीसु कता, अलज्‍जीसु एवं न विज्‍जति।", + "बहुम्पि अलज्‍जी भासेय्य, वत्तानुसन्धितेन", + "अलज्‍जी कीदिसो होति, पटिञ्‍ञा यस्स न रूहति।", + "एतञ्‍च", + "सञ्‍चिच्‍च आपत्तिं आपज्‍जति, आपत्तिं परिगूहति।", + "अगतिगमनञ्‍च गच्छति, एदिसो वुच्‍चति अलज्‍जीपुग्गलो॥", + "सच्‍चं अहम्पि जानामि, एदिसो वुच्‍चति अलज्‍जीपुग्गलो।", + "अञ्‍ञञ्‍च ताहं पुच्छामि, कीदिसो वुच्‍चति लज्‍जीपुग्गलो॥", + "सञ्‍चिच्‍च आपत्तिं नापज्‍जति, आपत्तिं न परिगूहति।", + "अगतिगमनं", + "सच्‍चं", + "अञ्‍ञञ्‍च ताहं पुच्छामि, कीदिसो वुच्‍चति अधम्मचोदको॥", + "अकाले", + "फरुसेन अनत्थसंहितेन।", + "दोसन्तरो चोदेति नो मेत्ताचित्तो।", + "एदिसो वुच्‍चति अधम्मचोदको॥", + "सच्‍चं अहम्पि जानामि, एदिसो वुच्‍चति अधम्मचोदको।", + "अञ्‍ञञ्‍च ताहं पुच्छामि, कीदिसो वुच्‍चति धम्मचोदको॥", + "कालेन चोदेति भूतेन, सण्हेन अत्थसंहितेन।", + "मेत्ताचित्तो चोदेति नो दोसन्तरो।", + "एदिसो वुच्‍चति धम्मचोदको॥", + "सच्‍चं", + "अञ्‍ञञ्‍च ताहं पुच्छामि, कीदिसो वुच्‍चति बालचोदको॥", + "पुब्बापरं न जानाति, पुब्बापरस्स अकोविदो।", + "अनुसन्धिवचनपथं न जानाति।", + "अनुसन्धिवचनपथस्स अकोविदो।", + "एदिसो वुच्‍चति बालचोदको॥", + "सच्‍चं अहम्पि जानामि, एदिसो वुच्‍चति बालचोदको।", + "अञ्‍ञञ्‍च", + "पुब्बापरम्पि जानाति, पुब्बापरस्स कोविदो।", + "अनुसन्धिवचनपथं जानाति, अनुसन्धिवचनपथस्स कोविदो।", + "एदिसो वुच्‍चति पण्डितचोदको॥", + "सच्‍चं अहम्पि जानामि, एदिसो वुच्‍चति पण्डितचोदको।", + "अञ्‍ञञ्‍च ताहं पुच्छामि, चोदना किन्ति वुच्‍चति॥", + "सीलविपत्तिया चोदेति, अथो आचारदिट्ठिया।", + "आजीवेनपि चोदेति, चोदना तेन वुच्‍चतीति॥", + "दिट्ठं दिट्ठेन समेति दिट्ठेन संसन्दते दिट्ठं।", + "दिट्ठं पटिच्‍च न उपेति असुद्धपरिसङ्कितो।", + "सो पुग्गलो पटिञ्‍ञाय कातब्बो तेनुपोसथो॥", + "सुतं सुतेन समेति सुतेन संसन्दते सुतं।", + "सुतं पटिच्‍च न उपेति असुद्धपरिसङ्कितो।", + "सो पुग्गलो पटिञ्‍ञाय कातब्बो तेनुपोसथो॥", + "मुतं मुतेन समेति मुतेन संसन्दते मुतं।", + "मुतं पटिच्‍च न उपेति असुद्धपरिसङ्कितो।", + "सो पुग्गलो पटिञ्‍ञाय कातब्बो तेनुपोसथो॥", + "उपोसथो किमत्थाय, पवारणा किस्स कारणा।", + "परिवासो किमत्थाय, मूलायपटिकस्सना किस्स कारणा।", + "मानत्तं किमत्थाय, अब्भानं किस्स कारणा॥", + "उपोसथो सामग्गत्थाय, विसुद्धत्थाय पवारणा।", + "परिवासो मानत्तत्थाय, मूलायपटिकस्सना निग्गहत्थाय।", + "मानत्तं अब्भानत्थाय, विसुद्धत्थाय अब्भानं॥", + "छन्दा", + "कायस्स भेदा दुप्पञ्‍ञो, खतो उपहतिन्द्रियो।", + "निरयं गच्छति दुम्मेधो, न च सिक्खाय गारवो॥", + "न च आमिसं निस्साय।", + "न च निस्साय पुग्गलं।", + "उभो एते विवज्‍जेत्वा।", + "यथाधम्मो तथा करे॥", + "कोधनो उपनाही च।", + "चण्डो च परिभासको।", + "अनापत्तिया आपत्तीति रोपेति।", + "तादिसो चोदको झापेति अत्तानं॥", + "उपकण्णकं जप्पति जिम्हं पेक्खति।", + "वीतिहरति", + "अनापत्तिया", + "तादिसो चोदको झापेति अत्तानं॥", + "अकालेन चोदेति अभूतेन।", + "फरुसेन अनत्थसंहितेन।", + "दोसन्तरो चोदेति नो मेत्ताचित्तो।", + "अनापत्तिया आपत्तीति रोपेति।", + "तादिसो चोदको झापेति अत्तानं॥", + "धम्माधम्मं न जानाति।", + "धम्माधम्मस्स अकोविदो।", + "अनापत्तिया", + "तादिसो चोदको झापेति अत्तानं॥", + "विनयाविनयं न जानाति।", + "विनयाविनयस्स अकोविदो।", + "अनापत्तिया आपत्तीति रोपेति।", + "तादिसो चोदको झापेति अत्तानं॥", + "भासिताभासितं", + "भासिताभासितस्स अकोविदो।", + "अनापत्तिया आपत्तीति रोपेति।", + "तादिसो चोदको झापेति अत्तानं॥", + "आचिण्णानाचिण्णं", + "आचिण्णानाचिण्णस्स अकोविदो।", + "अनापत्तिया आपत्तीति रोपेति।", + "तादिसो चोदको झापेति अत्तानं॥", + "पञ्‍ञत्तापञ्‍ञत्तं न जानाति।", + "पञ्‍ञत्तापञ्‍ञत्तस्स अकोविदो।", + "अनापत्तिया आपत्तीति रोपेति।", + "तादिसो चोदको झापेति अत्तानं॥", + "आपत्तानापत्तिं न जानाति।", + "आपत्तानापत्तिया अकोविदो।", + "अनापत्तिया आपत्तीति रोपेति।", + "तादिसो चोदको झापेति अत्तानं॥", + "लहुकगरुकं न जानाति।", + "लहुकगरुकस्स अकोविदो।", + "अनापत्तिया", + "तादिसो चोदको झापेति अत्तानं॥", + "सावसेसानवसेसं न जानाति।", + "सावसेसानवसेसस्स अकोविदो।", + "अनापत्तिया आपत्तीति रोपेति।", + "तादिसो चोदको झापेति अत्तानं॥", + "दुट्ठुल्‍लादुट्ठुल्‍लं", + "दुट्ठुल्‍लादुट्ठुल्‍लस्स अकोविदो।", + "अनापत्तिया आपत्तीति रोपेति।", + "तादिसो चोदको झापेति अत्तानं॥", + "पुब्बापरं", + "पुब्बापरस्स अकोविदो।", + "अनापत्तिया आपत्तीति रोपेति।", + "तादिसो चोदको झापेति अत्तानं॥", + "अनुसन्धिवचनपथं न जानाति।", + "अनुसन्धिवचनपथस्स अकोविदो।", + "अनापत्तिया आपत्तीति रोपेति।", + "तादिसो चोदको झापेति अत्तानन्ति॥", + "चोदना अनुविज्‍जा च, आदि मूलेनुपोसथो।", + "गति चोदनकण्डम्हि, सासनं पतिट्ठापयन्ति॥", + "अनुयोगवत्तं निसामय, कुसलेन बुद्धिमता कतं।", + "सुवुत्तं सिक्खापदानुलोमिकं, गतिं न नासेन्तो सम्परायिकं॥", + "वत्थुं", + "पुब्बापरं न जानाति, कताकतं समेन च॥", + "कम्मञ्‍च अधिकरणञ्‍च, समथे चापि अकोविदो।", + "रत्तो दुट्ठो च मूळ्हो च, भया मोहा च गच्छति॥", + "न च सञ्‍ञत्तिकुसलो, निज्झत्तिया च अकोविदो।", + "लद्धपक्खो अहिरिको, कण्हकम्मो अनादरो।", + "स वे", + "वत्थुं विपत्तिं आपत्तिं, निदानं आकारकोविदो।", + "पुब्बापरञ्‍च जानाति, कताकतं समेन च॥", + "कम्मञ्‍च अधिकरणञ्‍च, समथे चापि कोविदो।", + "अरत्तो अदुट्ठो अमूळ्हो, भया मोहा न गच्छति॥", + "सञ्‍ञत्तिया च कुसलो, निज्झत्तिया च कोविदो।", + "लद्धपक्खो हिरिमनो, सुक्‍ककम्मो सगारवो।", + "स वे तादिसको भिक्खु, सप्पटिक्खोति वुच्‍चतीति॥", + "नीचचित्तेन", + "सुत्तं संसन्दनत्थाय, विनयानुग्गहेन च।", + "उद्दानं चूळसङ्गामे, एकुद्देसो", + "छन्दा दोसा भया मोहा, यो धम्मं अतिवत्तति।", + "निहीयति तस्स यसो, काळपक्खेव चन्दिमाति॥", + "छन्दा", + "आपूरति तस्स यसो, सुक्‍कपक्खेव चन्दिमाति॥", + "दिट्ठं दिट्ठेन समेति, दिट्ठेन संसन्दते दिट्ठं।", + "दिट्ठं पटिच्‍च न उपेति, असुद्धपरिसङ्कितो।", + "सो पुग्गलो पटिञ्‍ञाय, कातब्बा तेन पवारणा॥", + "सुतं सुतेन समेति, सुतेन संसन्दते सुतं।", + "सुतं पटिच्‍च न उपेति, असुद्धपरिसङ्कितो।", + "सो पुग्गलो पटिञ्‍ञाय, कातब्बा तेन पवारणा॥", + "मुतं मुतेन समेति, मुतेन संसन्दते मुतं।", + "मुतं पटिच्‍च न उपेति, असुद्धपरिसङ्कितो।", + "सो पुग्गलो पटिञ्‍ञाय, कातब्बा तेन पवारणाति॥", + "वत्थु निदानं आकारो, पुब्बापरं कताकतं।", + "कम्माधिकरणञ्‍चेव, समथो छन्दगामि च॥", + "दोसा मोहा भया चेव, सञ्‍ञा निज्झापनेन च।", + "पेक्खा पसादे पक्खोम्हि, सुतथेरतरेन च॥", + "असम्पत्तञ्‍च सम्पत्तं, धम्मेन विनयेन च।", + "सत्थुस्स सासनेनापि, महासङ्गामञापनाति॥", + "पक्‍कमनन्तिको", + "एतञ्‍च ताहं पुच्छामि, कतमो पलिबोधो पठमं छिज्‍जति॥", + "पक्‍कमनन्तिको", + "एतञ्‍च ताहं विस्सज्‍जिस्सं, चीवरपलिबोधो पठमं छिज्‍जति।", + "तस्स सह बहिसीमगमना, आवासपलिबोधो छिज्‍जति॥", + "निट्ठानन्तिको कथिनुद्धारो, वुत्तो आदिच्‍चबन्धुना।", + "एतञ्‍च ताहं पुच्छामि, कतमो पलिबोधो पठमं छिज्‍जति॥", + "निट्ठानन्तिको कथिनुद्धारो, वुत्तो आदिच्‍चबन्धुना।", + "एतञ्‍च ताहं विस्सज्‍जिस्सं, आवासपलिबोधो", + "चीवरे निट्ठिते चीवरपलिबोधो छिज्‍जति॥", + "सन्‍निट्ठानन्तिको कथिनुद्धारो, वुत्तो आदिच्‍चबन्धुना।", + "एतञ्‍च ताहं पुच्छामि, कतमो पलिबोधो पठमं छिज्‍जति॥", + "सन्‍निट्ठानन्तिको कथिनुद्धारो, वुत्तो आदिच्‍चबन्धुना।", + "एतञ्‍च ताहं विस्सज्‍जिस्सं, द्वे पलिबोधा अपुब्बं अचरिमं छिज्‍जन्ति॥", + "नासनन्तिको", + "एतञ्‍च ताहं पुच्छामि, कतमो पलिबोधो पठमं छिज्‍जति॥", + "नासनन्तिको कथिनुद्धारो, वुत्तो आदिच्‍चबन्धुना।", + "एतञ्‍च ताहं विस्सज्‍जिस्सं, आवासपलिबोधो पठमं छिज्‍जति।", + "चीवरे नट्ठे चीवरपलिबोधो छिज्‍जति॥", + "सवनन्तिको", + "एतञ्‍च ताहं पुच्छामि, कतमो पलिबोधो पठमं छिज्‍जति॥", + "सवनन्तिको कथिनुद्धारो, वुत्तो आदिच्‍चबन्धुना।", + "एतञ्‍च ताहं विस्सज्‍जिस्सं, चीवरपलिबोधो पठमं छिज्‍जति।", + "तस्स सह सवनेन, आवासपलिबोधो छिज्‍जति॥", + "आसावच्छेदिको कथिनुद्धारो, वुत्तो आदिच्‍चबन्धुना।", + "एतञ्‍च ताहं पुच्छामि, कतमो पलिबोधो पठमं छिज्‍जति॥", + "आसावच्छेदिको कथिनुद्धारो, वुत्तो आदिच्‍चबन्धुना।", + "एतञ्‍च ताहं विस्सज्‍जिस्सं, आवासपलिबोधो पठमं छिज्‍जति।", + "चीवरासाय उपच्छिन्‍नाय चीवरपलिबोधो छिज्‍जति॥", + "सीमातिक्‍कमनन्तिको कथिनुद्धारो, वुत्तो आदिच्‍चबन्धुना।", + "एतञ्‍च ताहं पुच्छामि, कतमो", + "सीमातिक्‍कमनन्तिको कथिनुद्धारो, वुत्तो आदिच्‍चबन्धुना।", + "एतञ्‍च ताहं विस्सज्‍जिस्सं, चीवरपलिबोधो पठमं छिज्‍जति।", + "तस्स बहिसीमे", + "सहुब्भारो कथिनुद्धारो", + "एतञ्‍च ताहं पुच्छामि, कतमो पलिबोधो पठमं छिज्‍जति॥", + "सहुब्भारो कथिनुद्धारो, वुत्तो आदिच्‍चबन्धुना।", + "एतञ्‍च ताहं विस्सज्‍जिस्सं, द्वे पलिबोधा अपुब्बं अचरिमं छिज्‍जन्तीति॥", + "कस्स किन्ति पन्‍नरस, धम्मा निदानहेतु च।", + "पच्‍चयसङ्गहमूला, आदि च अत्थारपुग्गला", + "तिण्णं", + "पलिबोधाधिना, सीमाय उप्पादनिरोधेन चाति", + "उपोसथं", + "अभिसमाचारलज्‍जी च, अधिसीले दवेन च॥", + "अनाचारं उपघाति, मिच्छा आपत्तिमेव च।", + "यायापत्तिया बुद्धस्स, पठमो वग्गसङ्गहोति॥", + "आपन्‍नो यायवण्णञ्‍च, अलज्‍जी सङ्गामेन च।", + "उस्सिता उस्सादेता च, पसय्ह परियत्तियाति॥", + "आपत्ति अधिकरणं, पसय्हापत्ति जानना।", + "कम्मं वत्थुं अलज्‍जी च, अकुसलो च ञत्तिया।", + "सुत्तं न जानाति धम्मं, ततियो वग्गसङ्गहोति॥", + "दिट्ठाविकम्मा अपरे, पटिग्गहानतिरित्ता।", + "पवारणा पटिञ्‍ञातं, ओकासं साकच्छेन च।", + "पञ्हं अञ्‍ञब्याकरणा, विसुद्धि चापि भोजनाति॥", + "परिसुद्धञ्‍च", + "अत्तादानं अधिकरणं, अपरेहिपि वत्थुञ्‍च।", + "सुत्तं धम्मं पुन वत्थुञ्‍च, आपत्ति अधिकरणेन चाति॥", + "आरञ्‍ञिको पिण्डिपंसु, रुक्खसुसानपञ्‍चमं।", + "अब्भो तेचीवरञ्‍चेव, सपदाननेसज्‍जिका।", + "सन्थतेकासनञ्‍चेव, खलुपच्छा पत्तपिण्डिकाति॥", + "मुसावादो", + "आपत्तिञ्‍च अपरेहि, वेरा वेरमणीपि च।", + "ब्यसनं सम्पदा चेव, सत्तमो वग्गसङ्गहोति॥", + "भिक्खुनीहेव", + "भिक्खुनीनं तयो कम्मा, न ठपेतब्बा द्वे दुका।", + "न गहेतब्बा द्वे वुत्ता, साकच्छासु च द्वे दुकाति॥", + "न", + "पसारेता छन्दागतिं, अकुसलो तथेव च॥", + "सुत्तं धम्मञ्‍च वत्थुञ्‍च, आपत्ति अधिकरणं।", + "द्वे द्वे पकासिता सब्बे, कण्हसुक्‍कं विजानथाति॥", + "आपत्तिं", + "वत्थुञ्‍च अकुसलो च, पुग्गलो आमिसेन च।", + "भिज्‍जति सङ्घराजि च, सङ्घभेदो तथेव चाति॥", + "विनिधाय", + "अनुस्सावने सलाकेन, पञ्‍चेते दिट्ठिनिस्सिता।", + "खन्तिं रुचिञ्‍च सञ्‍ञञ्‍च, तयो ते पञ्‍चधा नयाति॥", + "अविनिधाय दिट्ठिं कम्मेन, उद्देसे वोहरेन च।", + "अनुस्सावने सलाकेन, पञ्‍चेते दिट्ठिनिस्सिता॥", + "खन्तिं रुचिञ्‍च सञ्‍ञञ्‍च, तयो ते पञ्‍चधा नया॥", + "हेट्ठिमे कण्हपक्खम्हि, समवीसति विधी यथा।", + "तथेव सुक्‍कपक्खम्हि, समवीसति जानथाति॥", + "आवासिकब्याकरणा", + "भण्डचीवरग्गाहो च, चीवरस्स च भाजको॥", + "यागु फलं खज्‍जकञ्‍च, अप्पसाटियगाहको।", + "पत्तो आरामिको चेव, सामणेरेन पेसकोति॥", + "कथिनत्थारनिद्दा", + "पुरे च पारिवासि च, वन्दियो वन्दितब्बकन्ति॥", + "अनिस्सितेन कम्मञ्‍च, वोहाराविकम्मेन च।", + "चोदना च धुतङ्गा च, मुसा भिक्खुनिमेव च॥", + "उब्बाहिकाधिकरणं, भेदका पञ्‍चमा पुरे।", + "आवासिका कथिनञ्‍च, चुद्दसा सुप्पकासिताति॥", + "अचित्तकुसला चेव, समुट्ठानञ्‍च सब्बथा।", + "यथाधम्मेन ञायेन, समुट्ठानं विजानथाति॥", + "छादेन्तस्स कति आपत्तियो, कति संसग्गपच्‍चया॥", + "छापत्तियो कायिका, छ वाचसिका कता।", + "छादेन्तस्स तिस्सो आपत्तियो, पञ्‍च संसग्गपच्‍चया॥", + "अरुणुग्गे कति आपत्तियो, कति यावततियका।", + "कतेत्थ अट्ठ वत्थुका, कतिहि सब्बसङ्गहो॥", + "अरुणुग्गे तिस्सो आपत्तियो, द्वे यावततियका।", + "एकेत्थ अट्ठ वत्थुका, एकेन सब्बसङ्गहो॥", + "विनयस्स कति मूलानि, यानि बुद्धेन पञ्‍ञत्ता।", + "विनयगरुका कति वुत्ता, दुट्ठुल्‍लच्छादना कति॥", + "विनयस्स द्वे मूलानि, यानि बुद्धेन पञ्‍ञत्ता।", + "विनयगरुका द्वे वुत्ता, द्वे दुट्ठुल्‍लच्छादना॥", + "गामन्तरे कति आपत्तियो, कति नदिपारपच्‍चया।", + "कतिमंसेसु थुल्‍लच्‍चयं, कतिमंसेसु दुक्‍कटं॥", + "गामन्तरे", + "एकमंसे थुल्‍लच्‍चयं, नवमंसेसु दुक्‍कटं॥", + "कति वाचसिका रत्तिं, कति वाचसिका दिवा।", + "ददमानस्स कति आपत्तियो, पटिग्गण्हन्तस्स कित्तका॥", + "द्वे", + "ददमानस्स तिस्सो आपत्तियो, चत्तारो च पटिग्गहे॥", + "कति देसनागामिनियो, कति सप्पटिकम्मा कता।", + "कतेत्थ अप्पटिकम्मा वुत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना॥", + "पञ्‍च", + "एकेत्थ अप्पटिकम्मा वुत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना॥", + "विनयगरुका कति वुत्ता, कायवाचसिकानि च।", + "कति विकाले धञ्‍ञरसो, कति ञत्तिचतुत्थेन सम्मुति॥", + "विनयगरुका द्वे वुत्ता, कायवाचसिकानि च।", + "एको विकाले धञ्‍ञरसो, एका ञत्तिचतुत्थेन सम्मुति॥", + "पाराजिका कायिका कति, कति संवासकभूमियो।", + "कतिनं", + "पाराजिका कायिका द्वे, द्वे संवासकभूमियो।", + "द्विन्‍नं रत्तिच्छेदो, पञ्‍ञत्ता द्वङ्गुला दुवे॥", + "कतत्तानं", + "कतेत्थ पठमापत्तिका, ञत्तिया करणा कति॥", + "द्वे अत्तानं वधित्वान, द्वीहि सङ्घो भिज्‍जति।", + "द्वेत्थ पठमापत्तिका, ञत्तिया करणा दुवे॥", + "पाणातिपाते कति आपत्तियो, वाचा पाराजिका कति।", + "ओभासना", + "पाणातिपाते तिस्सो आपत्तियो।", + "वाचा पाराजिका तयो।", + "ओभासना तयो वुत्ता।", + "सञ्‍चरित्तेन वा तयो॥", + "कति पुग्गला न उपसम्पादेतब्बा, कति कम्मानं सङ्गहा।", + "नासितका कति वुत्ता, कतिनं एकवाचिका॥", + "तयो पुग्गला न उपसम्पादेतब्बा, तयो कम्मानं सङ्गहा।", + "नासितका तयो वुत्ता, तिण्णन्‍नं एकवाचिका॥", + "अदिन्‍नादाने कति आपत्तियो, कति मेथुनपच्‍चया।", + "छिन्दन्तस्स कति आपत्तियो, कति छड्डितपच्‍चया॥", + "अदिन्‍नादाने तिस्सो आपत्तियो, चतस्सो मेथुनपच्‍चया।", + "छिन्दन्तस्स तिस्सो आपत्तियो, पञ्‍च छड्डितपच्‍चया॥", + "भिक्खुनोवादकवग्गस्मिं", + "कतेत्थ नवका वुत्ता, कतिनं चीवरेन च॥", + "भिक्खुनोवादकवग्गस्मिं", + "चतुरेत्थ नवका वुत्ता, द्विन्‍नं चीवरेन च॥", + "भिक्खुनीनञ्‍च अक्खाता, पाटिदेसनिया कति।", + "भुञ्‍जन्तामकधञ्‍ञेन, पाचित्तियेन दुक्‍कटा कति॥", + "भिक्खुनीनञ्‍च अक्खाता, अट्ठ पाटिदेसनीया कता।", + "भुञ्‍जन्तामकधञ्‍ञेन, पाचित्तियेन दुक्‍कटा कता॥", + "गच्छन्तस्स कति आपत्तियो, ठितस्स चापि कित्तका।", + "निसिन्‍नस्स", + "गच्छन्तस्स चतस्सो आपत्तियो, ठितस्स चापि तत्तका।", + "निसिन्‍नस्स चतस्सो आपत्तियो, निपन्‍नस्सापि तत्तका॥", + "कति पाचित्तियानि, सब्बानि नानावत्थुकानि।", + "अपुब्बं अचरिमं, आपज्‍जेय्य एकतो॥", + "पञ्‍च पाचित्तियानि, सब्बानि नानावत्थुकानि।", + "अपुब्बं अचरिमं, आपज्‍जेय्य एकतो॥", + "कति पाचित्तियानि, सब्बानि नानावत्थुकानि।", + "अपुब्बं अचरिमं, आपज्‍जेय्य एकतो॥", + "न", + "अपुब्बं अचरिमं, आपज्‍जेय्य एकतो॥", + "कति", + "कति वाचाय देसेय्य, वुत्ता आदिच्‍चबन्धुना॥", + "पञ्‍च पाचित्तियानि, सब्बानि नानावत्थुकानि।", + "एकवाचाय देसेय्य, वुत्ता आदिच्‍चबन्धुना॥", + "कति पाचित्तियानि, सब्बानि नानावत्थुकानि।", + "कति वाचाय देसेय्य, वुत्ता आदिच्‍चबन्धुना॥", + "नव", + "एकवाचाय देसेय्य, वुत्ता आदिच्‍चबन्धुना॥", + "कति पाचित्तियानि, सब्बानि नानावत्थुकानि।", + "किञ्‍च", + "पञ्‍च पाचित्तियानि, सब्बानि नानावत्थुकानि।", + "वत्थुं कित्तेत्वा देसेय्य, वुत्ता आदिच्‍चबन्धुना॥", + "कति पाचित्तियानि, सब्बानि नानावत्थुकानि।", + "किञ्‍च कित्तेत्वा देसेय्य, वुत्ता आदिच्‍चबन्धुना॥", + "नव पाचित्तियानि, सब्बानि नानावत्थुकानि।", + "वत्थुं कित्तेत्वा देसेय्य, वुत्ता आदिच्‍चबन्धुना॥", + "यावततियके कति आपत्तियो, कति वोहारपच्‍चया।", + "खादन्तस्स कति आपत्तियो, कति भोजनपच्‍चया॥", + "यावततियके तिस्सो आपत्तियो, छ वोहारपच्‍चया।", + "खादन्तस्स तिस्सो आपत्तियो, पञ्‍च भोजनपच्‍चया॥", + "सब्बा", + "कतिनञ्‍चेव आपत्ति, कतिनं अधिकरणेन च॥", + "सब्बा यावततियका, पञ्‍च ठानानि गच्छन्ति।", + "पञ्‍चन्‍नञ्‍चेव आपत्ति, पञ्‍चन्‍नं अधिकरणेन च॥", + "कतिनं विनिच्छयो होति, कतिनं वूपसमेन च।", + "कतिनञ्‍चेव अनापत्ति, कतिहि ठानेहि सोभति॥", + "पञ्‍चन्‍नं विनिच्छयो होति, पञ्‍चन्‍नं वूपसमेन च।", + "पञ्‍चन्‍नञ्‍चेव अनापत्ति, तीहि ठानेहि सोभति॥", + "कति", + "निज्झायन्तस्स कति आपत्ति, कति पिण्डपातपच्‍चया॥", + "द्वे कायिका रत्तिं, द्वे कायिका दिवा।", + "निज्झायन्तस्स एका आपत्ति, एका पिण्डपातपच्‍चया॥", + "कतानिसंसे", + "उक्खित्तका कति वुत्ता, कति सम्मावत्तना॥", + "अट्ठानिसंसे सम्पस्सं, परेसं सद्धाय देसये।", + "उक्खित्तका तयो वुत्ता, तेचत्तालीस सम्मावत्तना॥", + "कति ठाने मुसावादो, कति परमन्ति वुच्‍चति।", + "कति", + "पञ्‍च ठाने मुसावादो, चुद्दस परमन्ति वुच्‍चति।", + "द्वादस पाटिदेसनीया, चतुन्‍नं देसनाय च॥", + "कतङ्गिको", + "कति दूतेय्यङ्गानि, कति तित्थियवत्तना॥", + "अट्ठङ्गिको मुसावादो, अट्ठ उपोसथङ्गानि।", + "अट्ठ दूतेय्यङ्गानि, अट्ठ तित्थियवत्तना॥", + "कतिवाचिका उपसम्पदा, कतिनं पच्‍चुट्ठातब्बं।", + "कतिनं आसनं दातब्बं, भिक्खुनोवादको कतिहि॥", + "अट्ठवाचिका उपसम्पदा, अट्ठन्‍नं पच्‍चुट्ठातब्बं।", + "अट्ठन्‍नं", + "कतिनं छेज्‍जं होति, कतिनं थुल्‍लच्‍चयं।", + "कतिनञ्‍चेव अनापत्ति, सब्बेसं एकवत्थुका॥", + "एकस्स छेज्‍जं होति, चतुन्‍नं थुल्‍लच्‍चयं।", + "चतुन्‍नञ्‍चेव अनापत्ति, सब्बेसं एकवत्थुका॥", + "कति आघातवत्थूनि, कतिहि सङ्घो भिज्‍जति।", + "कतेत्थ पठमापत्तिका, ञत्तिया करणा कति॥", + "नव आघातवत्थूनि, नवहि सङ्घो भिज्‍जति।", + "नवेत्थ पठमापत्तिका, ञत्तिया करणा नव॥", + "कति पुग्गला नाभिवादेतब्बा, अञ्‍जलिसामिचेन च।", + "कतिनं दुक्‍कटं होति, कति चीवरधारणा॥", + "दस", + "दसन्‍नं दुक्‍कटं होति, दस चीवरधारणा॥", + "कतिनं वस्संवुट्ठानं, दातब्बं इध चीवरं।", + "कतिनं भन्ते दातब्बं, कतिनञ्‍चेव न दातब्बं॥", + "पञ्‍चन्‍नं वस्संवुट्ठानं, दातब्बं इध चीवरं।", + "सत्तन्‍नं सन्ते दातब्बं, सोळसन्‍नं न दातब्बं॥", + "कतिसतं रत्तिसतं, आपत्तियो छादयित्वान।", + "कति रत्तियो वसित्वान, मुच्‍चेय्य पारिवासिको॥", + "दससतं रत्तिसतं, आपत्तियो छादयित्वान।", + "दस", + "कति कम्मदोसा वुत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "चम्पायं विनयवत्थुस्मिं, सब्बेव अधम्मिका", + "द्वादस कम्मदोसा वुत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "चम्पायं विनयवत्थुस्मिं, सब्बेव अधम्मिका", + "कति कम्मसम्पत्तियो वुत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "चम्पायं विनयवत्थुस्मिं, सब्बेव धम्मिका कति॥", + "चतस्सो कम्मसम्पत्तियो वुत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "चम्पायं", + "कति कम्मानि वुत्तानि, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "चम्पायं विनयवत्थुस्मिं, धम्मिका अधम्मिका कति॥", + "छ", + "चम्पायं विनयवत्थुस्मिं, एकेत्थ धम्मिका कता।", + "पञ्‍च अधम्मिका वुत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना॥", + "कति कम्मानि वुत्तानि, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "चम्पायं विनयवत्थुस्मिं, धम्मिका अधम्मिका कति॥", + "चत्तारि", + "चम्पायं विनयवत्थुस्मिं, एकेत्थ धम्मिका कता।", + "तयो अधम्मिका वुत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना॥", + "यं देसितंनन्तजिनेन तादिना।", + "आपत्तिक्खन्धानि", + "कतेत्थ सम्मन्ति विना समथेहि।", + "पुच्छामि तं ब्रूहि विभङ्गकोविद॥", + "यं देसितंनन्तजिनेन तादिना।", + "आपत्तिक्खन्धानि विवेकदस्सिना।", + "एकेत्थ सम्मति विना समथेहि।", + "एतं ते अक्खामि विभङ्गकोविद॥", + "कति आपायिका वुत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि", + "छऊनदियड्ढसता वुत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "आपायिका नेरयिका, कप्पट्ठा सङ्घभेदका।", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि सुणोहि मे॥", + "कति नापायिका वुत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि सुणोम ते॥", + "अट्ठारस", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि सुणोहि मे॥", + "कति अट्ठका वुत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि सुणोम ते॥", + "अट्ठारस अट्ठका वुत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि सुणोहि मे॥", + "कति", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि सुणोम ते॥", + "सोळस", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि सुणोहि मे॥", + "कति कम्मदोसा वुत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "विनयं", + "द्वादस कम्मदोसा वुत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि सुणोहि मे॥", + "कति कम्मसम्पत्तियो वुत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि सुणोम ते॥", + "चतस्सो कम्मसम्पत्तियो वुत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि सुणोहि मे॥", + "कति", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि सुणोम ते॥", + "छ कम्मानि वुत्तानि, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि सुणोहि मे॥", + "कति कम्मानि वुत्तानि, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि सुणोम ते॥", + "चत्तारि कम्मानि वुत्तानि, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि सुणोहि मे॥", + "कति", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि सुणोम ते॥", + "अट्ठ पाराजिका वुत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि सुणोहि मे॥", + "कति सङ्घादिसेसा वुत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि सुणोम ते॥", + "तेवीस सङ्घादिसेसा वुत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि सुणोहि मे॥", + "कति", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि सुणोम ते॥", + "द्वे अनियता वुत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि सुणोहि मे॥", + "कति", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि सुणोम ते॥", + "द्वेचत्तालीस निस्सग्गिया वुत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि सुणोहि मे॥", + "कति पाचित्तिया वुत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि सुणोम ते॥", + "अट्ठासीतिसतं पाचित्तिया वुत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि सुणोहि मे॥", + "कति", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि सुणोम ते॥", + "द्वादस पाटिदेसनीया वुत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि सुणोहि मे॥", + "कति सेखिया वुत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि सुणोम ते॥", + "पञ्‍चसत्तति सेखिया वुत्ता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "विनयं पटिजानन्तस्स, विनयानि सुणोहि मे॥", + "याव सुपुच्छितं तया, याव सुविस्सज्‍जितं मया।", + "पुच्छाविस्सज्‍जनाय वा, नत्थि किञ्‍चि असुत्तकन्ति॥", + "असंवासो", + "सम्भोगो एकच्‍चो तहिं न लब्भति।", + "अविप्पवासेन अनापत्ति।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "अविस्सज्‍जियं अवेभङ्गियं।", + "पञ्‍च वुत्ता महेसिना।", + "विस्सज्‍जन्तस्स परिभुञ्‍जन्तस्स अनापत्ति।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "दस पुग्गले न वदामि, एकादस विवज्‍जिय।", + "वुड्ढं वन्दन्तस्स आपत्ति, पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "न उक्खित्तको न च पन पारिवासिको।", + "न सङ्घभिन्‍नो न च पन पक्खसङ्कन्तो।", + "समानसंवासकभूमिया ठितो।", + "कथं नु सिक्खाय असाधारणो सिया।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "उपेति", + "न", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "उब्भक्खके न वदामि, अधो नाभिं विवज्‍जिय।", + "मेथुनधम्मपच्‍चया, कथं पाराजिको सिया।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "भिक्खु सञ्‍ञाचिकाय कुटिं करोति।", + "अदेसितवत्थुकं पमाणातिक्‍कन्तं।", + "सारम्भं अपरिक्‍कमनं अनापत्ति।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "भिक्खु", + "देसितवत्थुकं पमाणिकं।", + "अनारम्भं सपरिक्‍कमनं आपत्ति।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "न कायिकं किञ्‍चि पयोगमाचरे।", + "न चापि वाचाय परे भणेय्य।", + "आपज्‍जेय्य गरुकं छेज्‍जवत्थुं।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "न कायिकं वाचसिकञ्‍च किञ्‍चि।", + "मनसापि सन्तो न करेय्य पापं।", + "सो", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "अनालपन्तो मनुजेन केनचि।", + "वाचागिरं नो च परे भणेय्य।", + "आपज्‍जेय्य", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "सिक्खापदा बुद्धवरेन वण्णिता।", + "सङ्घादिसेसा चतुरो भवेय्युं।", + "आपज्‍जेय्य एकपयोगेन सब्बे।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "उभो एकतो उपसम्पन्‍ना।", + "उभिन्‍नं हत्थतो चीवरं पटिग्गण्हेय्य।", + "सिया आपत्तियो नाना।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "चतुरो जना संविधाय।", + "गरुभण्डं अवाहरुं।", + "तयो पाराजिका एको न पाराजिको।", + "पञ्हा", + "इत्थी", + "भिक्खु च बहिद्धा सिया।", + "छिद्दं तस्मिं घरे नत्थि।", + "मेथुनधम्मपच्‍चया।", + "कथं पाराजिको सिया।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "तेलं मधुं फाणितञ्‍चापि सप्पिं।", + "सामं गहेत्वान निक्खिपेय्य।", + "अवीतिवत्ते", + "सति पच्‍चये परिभुञ्‍जन्तस्स आपत्ति।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "निस्सग्गियेन आपत्ति।", + "सुद्धकेन पाचित्तियं।", + "आपज्‍जन्तस्स एकतो।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "भिक्खू सिया वीसतिया समागता।", + "कम्मं करेय्युं समग्गसञ्‍ञिनो।", + "भिक्खु सिया द्वादसयोजने ठितो।", + "कम्मञ्‍च तं कुप्पेय्य वग्गपच्‍चया।", + "पञ्हा", + "पदवीतिहारमत्तेन वाचाय भणितेन च।", + "सब्बानि गरुकानि सप्पटिकम्मानि।", + "चतुसट्ठि आपत्तियो आपज्‍जेय्य एकतो।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "निवत्थो अन्तरवासकेन।", + "दिगुणं सङ्घाटिं पारुतो।", + "सब्बानि तानि निस्सग्गियानि होन्ति।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "न", + "न चेहि भिक्खूति जिनो अवोच।", + "सरणगमनम्पि न तस्स अत्थि।", + "उपसम्पदा चस्स अकुप्पा।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "इत्थिं", + "हनेय्य अनरियं मन्दो, तेन चानन्तरं फुसे।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "इत्थिं हने च मातरं, पुरिसञ्‍च पितरं हने।", + "मातरं पितरं हन्त्वा, न तेनानन्तरं फुसे।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "अचोदयित्वा", + "असम्मुखीभूतस्स करेय्य कम्मं।", + "कतञ्‍च कम्मं सुकतं भवेय्य।", + "कारको", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "चोदयित्वा सारयित्वा।", + "सम्मुखीभूतस्स करेय्य कम्मं।", + "कतञ्‍च कम्मं अकतं भवेय्य।", + "कारको च सङ्घो सापत्तिको सिया।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "छिन्दन्तस्स आपत्ति, छिन्दन्तस्स अनापत्ति।", + "छादेन्तस्स आपत्ति, छादेन्तस्स अनापत्ति।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "सच्‍चं भणन्तो गरुकं, मुसा च लहु भासतो।", + "मुसा भणन्तो गरुकं, सच्‍चञ्‍च लहु भासतो।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "अधिट्ठितं", + "कप्पकतम्पि सन्तं।", + "परिभुञ्‍जन्तस्स आपत्ति।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "अत्थङ्गते सूरिये भिक्खु मंसानि खादति।", + "न उम्मत्तको न च पन खित्तचित्तो।", + "न चापि सो वेदनाट्टो भवेय्य।", + "न चस्स होति आपत्ति।", + "सो च धम्मो सुगतेन देसितो।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "न रत्तचित्तो न च पन थेय्यचित्तो।", + "न चापि सो परं मरणाय चेतयि।", + "सलाकं", + "पटिग्गण्हन्तस्स थुल्‍लच्‍चयं।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "न चापि आरञ्‍ञकं सासङ्कसम्मतं।", + "न चापि सङ्घेन सम्मुति दिन्‍ना।", + "न चस्स कथिनं अत्थतं तत्थेव।", + "चीवरं निक्खिपित्वा गच्छेय्य अड्ढयोजनं।", + "तत्थेव अरुणं उग्गच्छन्तस्स अनापत्ति।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "कायिकानि न वाचसिकानि।", + "सब्बानि नानावत्थुकानि।", + "अपुब्बं", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "वाचसिकानि न कायिकानि।", + "सब्बानि नानावत्थुकानि।", + "अपुब्बं अचरिमं आपज्‍जेय्य एकतो।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "तिस्सित्थियो", + "तयो पुरिसे तयो अनरियपण्डके।", + "न चाचरे मेथुनं ब्यञ्‍जनस्मिं।", + "छेज्‍जं", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "मातरं चीवरं याचे, नो च सङ्घे", + "केनस्स होति आपत्ति, अनापत्ति च ञातके।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "कुद्धो", + "अथ को नाम सो धम्मो, येन कुद्धो पसंसियो।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "तुट्ठो आराधको होति, तुट्ठो होति गरहियो।", + "अथ को नाम सो धम्मो, येन तुट्ठो गरहियो।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "सङ्घादिसेसं थुल्‍लच्‍चयं।", + "पाचित्तियं पाटिदेसनीयं।", + "दुक्‍कटं आपज्‍जेय्य एकतो।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "उभो", + "उभिन्‍नं एकुपज्झायो।", + "एकाचरियो एका कम्मवाचा।", + "एको उपसम्पन्‍नो एको अनुपसम्पन्‍नो।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "अकप्पकतं नापि रजनाय रत्तं।", + "तेन", + "न चस्स होति आपत्ति।", + "सो च धम्मो सुगतेन देसितो।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "न", + "आपज्‍जति गरुकं न लहुकं, तञ्‍च परिभोगपच्‍चया।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "न देति न पटिग्गण्हाति, पटिग्गहो तेन न विज्‍जति।", + "आपज्‍जति लहुकं न गरुकं, तञ्‍च परिभोगपच्‍चया।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "आपज्‍जति गरुकं सावसेसं।", + "छादेति अनादरियं पटिच्‍च।", + "न भिक्खुनी नो च फुसेय्य वज्‍जं।", + "पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिता॥", + "असंवासो", + "उपेति धम्मं उब्भक्खकं, ततो सञ्‍ञाचिका च द्वे॥", + "न", + "अनालपन्तो सिक्खा च, उभो च चतुरो जना॥", + "इत्थी तेलञ्‍च निस्सग्गि, भिक्खु च पदवीतियो।", + "निवत्थो च न च ञत्ति, न मातरं पितरं हने॥", + "अचोदयित्वा चोदयित्वा, छिन्दन्तं सच्‍चमेव च।", + "अधिट्ठितञ्‍चत्थङ्गते, न रत्तं न चारञ्‍ञकं॥", + "कायिका वाचसिका च, तिस्सित्थी चापि मातरं।", + "कुद्धो आराधको तुट्ठो, सङ्घादिसेसा च उभो॥", + "अकप्पकतं न देति, न देतापज्‍जती गरुं।", + "सेदमोचनिका गाथा, पञ्हा विञ्‍ञूहि विभाविताति", + "अपलोकनं", + "वत्थु ञत्ति अनुस्सावनं, सीमा परिसमेव च॥", + "सम्मुखा पटिपुच्छा च, पटिञ्‍ञा विनयारहो।", + "वत्थु सङ्घपुग्गलञ्‍च, ञत्तिं न पच्छा ञत्ति च॥", + "वत्थुं सङ्घपुग्गलञ्‍च, सावनं अकालेन च।", + "अतिखुद्दका महन्ता च, खण्डच्छाया निमित्तका॥", + "बहिनदी समुद्दे च, जातस्सरे च भिन्दति।", + "अज्झोत्थरति सीमाय, चतु पञ्‍च च वग्गिका॥", + "दस वीसतिवग्गा च, अनाहटा च आहटा।", + "कम्मपत्ता छन्दारहा, कम्मारहा च पुग्गला॥", + "अपलोकनं पञ्‍चट्ठानं, ञत्ति च नवठानिका।", + "ञत्ति दुतियं सत्तट्ठानं, चतुत्था सत्तठानिका॥", + "सुट्ठु फासु च दुम्मङ्कु, पेसला चापि आसवा।", + "वेरवज्‍जभयञ्‍चेव, अकुसलं गिहीनञ्‍च॥", + "पापिच्छा", + "विनयानुग्गहा चेव, पातिमोक्खुद्देसेन च॥", + "पातिमोक्खञ्‍च", + "तज्‍जनीया नियस्सञ्‍च, पब्बाजनीय पटिसारणी।", + "उक्खेपन परिवासं, मूलमानत्तअब्भानं।", + "ओसारणं निस्सारणं, तथेव उपसम्पदा॥", + "अपलोकनञत्ति", + "अपञ्‍ञत्तेनुपञ्‍ञत्तं, सम्मुखाविनयो सति॥", + "अमूळ्हपटियेभुय्य, पापिय तिणवत्थारकं।", + "वत्थु विपत्ति आपत्ति, निदानं पुग्गलेन च॥", + "खन्धा", + "समथा सङ्गहा चेव, नामआपत्तिका तथाति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/06-s0101m.mul.json b/texts/tripitaka/06-s0101m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..d4b6c042d6d0120ee769c711c70678bb82cb4b37 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/06-s0101m.mul.json @@ -0,0 +1,27 @@ +{ + "title": "१३. तेविज्‍जसुत्तं", + "book_name": "१३. तेविज्‍जसुत्तं", + "chapter": "१२. लोहिच्‍चसुत्तं", + "gathas": [ + "‘खत्तियो सेट्ठो जनेतस्मिं,", + "ये गोत्तपटिसारिनो।", + "विज्‍जाचरणसम्पन्‍नो,", + "सो सेट्ठो देवमानुसे’ति॥", + "‘खत्तियो", + "ये गोत्तपटिसारिनो।", + "विज्‍जाचरणसम्पन्‍नो,", + "सो सेट्ठो देवमानुसे’ति॥", + "‘कत्थ आपो च पथवी, तेजो वायो न गाधति।", + "कत्थ दीघञ्‍च रस्सञ्‍च, अणुं थूलं सुभासुभं।", + "कत्थ नामञ्‍च रूपञ्‍च, असेसं उपरुज्झती’ति॥", + "‘विञ्‍ञाणं अनिदस्सनं, अनन्तं सब्बतोपभं।", + "एत्थ आपो च पथवी, तेजो वायो न गाधति॥", + "एत्थ दीघञ्‍च रस्सञ्‍च, अणुं थूलं सुभासुभं।", + "एत्थ नामञ्‍च रूपञ्‍च, असेसं उपरुज्झति।", + "विञ्‍ञाणस्स निरोधेन, एत्थेतं उपरुज्झती’ति॥", + "ब्रह्मासामञ्‍ञअम्बट्ठ", + "सोणकूटमहालिजालिनी।", + "सीहपोट्ठपादसुभो केवट्टो,", + "लोहिच्‍चतेविज्‍जा तेरसाति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/07-s0102m.mul.json b/texts/tripitaka/07-s0102m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..e8efff071c88529a526e7e976d4447ebe4b3d10c --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/07-s0102m.mul.json @@ -0,0 +1,518 @@ +{ + "title": "१०. पायासिसुत्तं", + "book_name": "१०. पायासिसुत्तं", + "chapter": "९. महासतिपट्ठानसुत्तं", + "gathas": [ + "‘किच्छेन मे अधिगतं, हलं दानि पकासितुं।", + "रागदोसपरेतेहि, नायं धम्मो सुसम्बुधो॥", + "‘पटिसोतगामिं निपुणं, गम्भीरं दुद्दसं अणुं।", + "रागरत्ता न दक्खन्ति, तमोखन्धेन आवुटा’ति॥", + "‘‘किच्छेन मे अधिगतं, हलं दानि पकासितुं।", + "रागदोसपरेतेहि, नायं धम्मो सुसम्बुधो॥", + "‘‘पटिसोतगामिं निपुणं, गम्भीरं दुद्दसं अणुं।", + "रागरत्ता न दक्खन्ति, तमोखन्धेन आवुटा’’ति॥", + "‘सेले यथा पब्बतमुद्धनिट्ठितो, यथापि पस्से जनतं समन्ततो।", + "तथूपमं धम्ममयं सुमेध, पासादमारुय्ह समन्तचक्खु॥", + "‘सोकावतिण्णं", + "अवेक्खस्सु जातिजराभिभूतं।", + "उट्ठेहि", + "सत्थवाह अणण विचर लोके॥", + "देसस्सु", + "अञ्‍ञातारो भविस्सन्ती’ति॥", + "‘अपारुता तेसं अमतस्स द्वारा,", + "ये सोतवन्तो पमुञ्‍चन्तु सद्धं।", + "विहिंससञ्‍ञी पगुणं न भासिं,", + "धम्मं पणीतं मनुजेसु ब्रह्मे’ति॥", + "‘खन्ती", + "निब्बानं परमं वदन्ति बुद्धा।", + "न हि पब्बजितो परूपघाती,", + "न समणो", + "‘सब्बपापस्स अकरणं, कुसलस्स उपसम्पदा।", + "सचित्तपरियोदपनं, एतं बुद्धानसासनं॥", + "‘अनूपवादो अनूपघातो", + "मत्तञ्‍ञुता", + "अधिचित्ते च आयोगो, एतं बुद्धानसासन’न्ति॥", + "‘‘यस्मिं", + "सीलवन्तेत्थ भोजेत्वा, सञ्‍ञते ब्रह्मचारयो", + "‘‘या तत्थ देवता आसुं, तासं दक्खिणमादिसे।", + "ता पूजिता पूजयन्ति", + "‘‘ततो", + "देवतानुकम्पितो पोसो, सदा भद्रानि पस्सती’’ति॥", + "‘‘ये तरन्ति अण्णवं सरं, सेतुं कत्वान विसज्‍ज पल्‍ललानि।", + "कुल्‍लञ्हि जनो बन्धति", + "‘‘चतुन्‍नं", + "संसितं दीघमद्धानं, तासु तास्वेव जातिसु॥", + "तानि एतानि दिट्ठानि, भवनेत्ति समूहता।", + "उच्छिन्‍नं मूलं दुक्खस्स, नत्थि दानि पुनब्भवो’’ति॥", + "‘‘तुलमतुलञ्‍च सम्भवं, भवसङ्खारमवस्सजि मुनि।", + "अज्झत्तरतो समाहितो, अभिन्दि कवचमिवत्तसम्भव’’न्ति॥", + "‘‘परिपक्‍को", + "पहाय वो गमिस्सामि, कतं मे सरणमत्तनो॥", + "‘‘अप्पमत्ता सतीमन्तो, सुसीला होथ भिक्खवो।", + "सुसमाहितसङ्कप्पा, सचित्तमनुरक्खथ॥", + "‘‘यो", + "पहाय जातिसंसारं, दुक्खस्सन्तं करिस्सती’’ति", + "‘‘सीलं समाधि पञ्‍ञा च, विमुत्ति च अनुत्तरा।", + "अनुबुद्धा इमे धम्मा, गोतमेन यसस्सिना॥", + "‘‘इति", + "दुक्खस्सन्तकरो सत्था, चक्खुमा परिनिब्बुतो’’ति॥", + "चुन्दस्स भत्तं भुञ्‍जित्वा, कम्मारस्साति मे सुतं।", + "आबाधं सम्फुसी धीरो, पबाळ्हं मारणन्तिकं॥", + "भुत्तस्स च सूकरमद्दवेन,", + "ब्याधिप्पबाळ्हो उदपादि सत्थुनो।", + "विरेचमानो", + "गच्छामहं कुसिनारं नगरन्ति॥", + "सिङ्गीवण्णं", + "तेन अच्छादितो सत्था, हेमवण्णो असोभथाति॥", + "गन्त्वान", + "अच्छोदकं सातुदकं विप्पसन्‍नं।", + "ओगाहि सत्था अकिलन्तरूपो", + "तथागतो अप्पटिमो च", + "न्हत्वा च पिवित्वा चुदतारि सत्था", + "पुरक्खतो भिक्खुगणस्स मज्झे।", + "वत्ता", + "उपागमि अम्बवनं महेसि॥", + "आमन्तयि चुन्दकं नाम भिक्खुं,", + "चतुग्गुणं", + "सो चोदितो भावितत्तेन चुन्दो,", + "चतुग्गुणं सन्थरि खिप्पमेव॥", + "निपज्‍जि सत्था अकिलन्तरूपो,", + "चुन्दोपि तत्थ पमुखे", + "‘‘ददतो पुञ्‍ञं पवड्ढति,", + "संयमतो वेरं न चीयति।", + "कुसलो च जहाति पापकं,", + "रागदोसमोहक्खया सनिब्बुतो’’ति॥", + "‘‘एकूनतिंसो वयसा सुभद्द,", + "यं पब्बजिं किंकुसलानुएसी।", + "वस्सानि पञ्‍ञास समाधिकानि,", + "यतो अहं पब्बजितो सुभद्द॥", + "ञायस्स धम्मस्स पदेसवत्ती,", + "इतो बहिद्धा समणोपि नत्थि॥", + "‘‘सब्बेव", + "यत्थ एतादिसो सत्था, लोके अप्पटिपुग्गलो।", + "तथागतो बलप्पत्तो, सम्बुद्धो परिनिब्बुतो’’ति॥", + "‘‘अनिच्‍चा वत सङ्खारा, उप्पादवयधम्मिनो।", + "उप्पज्‍जित्वा निरुज्झन्ति, तेसं वूपसमो सुखो’’ति॥", + "‘‘नाहु", + "अनेजो सन्तिमारब्भ, यं कालमकरी मुनि॥", + "‘‘असल्‍लीनेन चित्तेन, वेदनं अज्झवासयि।", + "पज्‍जोतस्सेव निब्बानं, विमोक्खो चेतसो अहू’’ति॥", + "‘‘तदासि यं भिंसनकं, तदासि लोमहंसनं।", + "सब्बाकारवरूपेते, सम्बुद्धे परिनिब्बुते’’ति॥", + "‘‘सुणन्तु", + "अम्हाक", + "न", + "सरीरभागे सिया सम्पहारो॥", + "सब्बेव भोन्तो सहिता समग्गा,", + "सम्मोदमाना करोमट्ठभागे।", + "वित्थारिका होन्तु दिसासु थूपा,", + "बहू जना चक्खुमतो पसन्‍ना’’ति॥", + "एकञ्‍च दोणं पुरिसवरुत्तमस्स, रामगामे नागराजा महेति॥", + "एकाहि दाठा तिदिवेहि पूजिता, एका पन गन्धारपुरे महीयति।", + "कालिङ्गरञ्‍ञो विजिते पुनेकं, एकं पन नागराजा महेति॥", + "तस्सेव", + "आयागसेट्ठेहि मही अलङ्कता।", + "एवं इमं चक्खुमतो सरीरं,", + "सुसक्‍कतं सक्‍कतसक्‍कतेहि॥", + "देविन्दनागिन्दनरिन्दपूजितो", + "मनुस्सिन्दसेट्ठेहि तथेव पूजितो।", + "तं वन्दथ", + "बुद्धो हवे कप्पसतेहि दुल्‍लभोति॥", + "चत्तालीस समा दन्ता, केसा लोमा च सब्बसो।", + "देवा हरिंसु एकेकं, चक्‍कवाळपरम्पराति॥", + "‘‘अनिच्‍चा", + "उप्पज्‍जित्वा निरुज्झन्ति, तेसं वूपसमो सुखो’’ति॥", + "इतो सत्त ततो सत्त, संसारानि चतुद्दस।", + "निवासमभिजानामि, यत्थ मे वुसितं पुरे॥", + "‘‘मोदन्ति वत भो देवा, तावतिंसा सहिन्दका", + "तथागतं नमस्सन्ता, धम्मस्स च सुधम्मतं॥", + "नवे देवे च पस्सन्ता, वण्णवन्ते यसस्सिने", + "सुगतस्मिं ब्रह्मचरियं, चरित्वान इधागते॥", + "ते अञ्‍ञे अतिरोचन्ति, वण्णेन यससायुना।", + "सावका भूरिपञ्‍ञस्स, विसेसूपगता इध॥", + "इदं", + "तथागतं नमस्सन्ता, धम्मस्स च सुधम्मत’’न्ति॥", + "ते वुत्तवाक्या राजानो, पटिग्गय्हानुसासनिं।", + "विप्पसन्‍नमना सन्ता, अट्ठंसु सम्हि आसनेति॥", + "‘‘यथा निमित्ता दिस्सन्ति, ब्रह्मा पातुभविस्सति।", + "ब्रह्मुनो हेतं निमित्तं, ओभासो विपुलो महा’’ति॥", + "‘‘मोदन्ति", + "तथागतं नमस्सन्ता, धम्मस्स च सुधम्मतं॥", + "‘‘नवे देवे च पस्सन्ता, वण्णवन्ते यसस्सिने।", + "सुगतस्मिं ब्रह्मचरियं, चरित्वान इधागते॥", + "‘‘ते अञ्‍ञे अतिरोचन्ति, वण्णेन यससायुना।", + "सावका भूरिपञ्‍ञस्स, विसेसूपगता इध॥", + "‘‘इदं", + "तथागतं नमस्सन्ता, धम्मस्स च सुधम्मत’’न्ति॥", + "एकस्मिं भासमानस्मिं, सब्बे भासन्ति निम्मिता।", + "एकस्मिं तुण्हिमासीने, सब्बे तुण्ही भवन्ति ते॥", + "तदासु", + "य्वायं मम पल्‍लङ्कस्मिं, स्वायं एकोव भासतीति॥", + "‘‘अत्थायं", + "सङ्खातुं नोपि सक्‍कोमि, मुसावादस्स ओत्तप्प’’न्ति॥", + "‘मोदन्ति वत भो देवा, तावतिंसा सहिन्दका।", + "तथागतं नमस्सन्ता, धम्मस्स च सुधम्मतं॥", + "नवे देवे च पस्सन्ता, वण्णवन्ते यसस्सिने।", + "सुगतस्मिं ब्रह्मचरियं, चरित्वान इधागते॥", + "ते अञ्‍ञे अतिरोचन्ति, वण्णेन यससायुना।", + "सावका भूरिपञ्‍ञस्स, विसेसूपगता इध॥", + "इदं दिस्वान नन्दन्ति, तावतिंसा सहिन्दका।", + "तथागतं नमस्सन्ता, धम्मस्स च सुधम्मत’न्ति॥", + "ते", + "विप्पसन्‍नमना सन्ता, अट्ठंसु सम्हि आसनेति॥", + "‘यथा निमित्ता दिस्सन्ति, ब्रह्मा पातुभविस्सति।", + "ब्रह्मुनो हेतं निमित्तं, ओभासो विपुलो महा’ति॥", + "‘मोदन्ति वत भो देवा, तावतिंसा सहिन्दका।", + "तथागतं नमस्सन्ता, धम्मस्स च सुधम्मतं॥", + "‘नवे देवे च पस्सन्ता, वण्णवन्ते यसस्सिने।", + "सुगतस्मिं ब्रह्मचरियं, चरित्वान इधागते॥", + "‘ते अञ्‍ञे अतिरोचन्ति, वण्णेन यससायुना।", + "सावका भूरिपञ्‍ञस्स, विसेसूपगता इध॥", + "‘इदं दिस्वान नन्दन्ति, तावतिंसा सहिन्दका।", + "तथागतं नमस्सन्ता, धम्मस्स च सुधम्मत’न्ति॥", + "महेसयं", + "मिथिला च विदेहानं, चम्पा अङ्गेसु मापिता।", + "बाराणसी च कासीनं, एते गोविन्दमापिताति॥", + "‘‘सत्तभू", + "रेणु द्वे धतरट्ठा च, तदासुं सत्त भारधा’ति॥", + "‘‘‘वण्णवा", + "अजानन्ता तं पुच्छाम, कथं जानेमु तं मय’’न्ति॥", + "‘‘मं वे कुमारं जानन्ति, ब्रह्मलोके सनन्तनं", + "सब्बे जानन्ति मं देवा, एवं गोविन्द जानहि’’॥", + "‘‘‘आसनं उदकं पज्‍जं, मधुसाकञ्‍च", + "अग्घे भवन्तं पुच्छाम, अग्घं कुरुतु नो भवं’’॥", + "‘‘पटिग्गण्हाम ते अग्घं, यं त्वं गोविन्द भाससि।", + "दिट्ठधम्महितत्थाय, सम्पराय सुखाय च।", + "कतावकासो पुच्छस्सु, यं किञ्‍चि अभिपत्थित’’न्ति॥", + "‘‘पुच्छामि", + "कङ्खी अकङ्खिं परवेदियेसु।", + "कत्थट्ठितो किम्हि च सिक्खमानो,", + "पप्पोति", + "‘‘हित्वा ममत्तं मनुजेसु ब्रह्मे,", + "एकोदिभूतो करुणेधिमुत्तो", + "निरामगन्धो विरतो मेथुनस्मा,", + "एत्थट्ठितो एत्थ च सिक्खमानो।", + "पप्पोति मच्‍चो अमतं ब्रह्मलोक’’न्ति॥", + "‘‘के", + "एते अविद्वा इध ब्रूहि धीर।", + "केनावटा", + "आपायिका निवुतब्रह्मलोका’’ति॥", + "‘‘कोधो", + "कदरियता अतिमानो उसूया।", + "इच्छा", + "लोभो च दोसो च मदो च मोहो।", + "एतेसु युत्ता अनिरामगन्धा,", + "आपायिका निवुतब्रह्मलोका’’ति॥", + "‘‘आमन्तयामि राजानं, रेणुं भूमिपतिं अहं।", + "त्वं पजानस्सु रज्‍जेन, नाहं पोरोहिच्‍चे रमे’’॥", + "‘‘सचे ते ऊनं कामेहि, अहं परिपूरयामि ते।", + "यो तं हिंसति वारेमि, भूमिसेनापति अहं।", + "तुवं पिता अहं पुत्तो, मा नो गोविन्द पाजहि’’", + "‘‘नमत्थि ऊनं कामेहि, हिंसिता मे न विज्‍जति।", + "अमनुस्सवचो सुत्वा, तस्माहं न गहे रमे’’॥", + "‘‘अमनुस्सो", + "यञ्‍च सुत्वा जहासि नो, गेहे अम्हे च केवली’’॥", + "‘‘उपवुत्थस्स", + "अग्गि पज्‍जलितो आसि, कुसपत्तपरित्थतो’’॥", + "‘‘ततो मे ब्रह्मा पातुरहु, ब्रह्मलोका सनन्तनो।", + "सो मे पञ्हं वियाकासि, तं सुत्वा न गहे रमे’’॥", + "‘‘सद्दहामि अहं भोतो, यं त्वं गोविन्द भाससि।", + "अमनुस्सवचो सुत्वा, कथं वत्तेथ अञ्‍ञथा॥", + "‘‘ते तं अनुवत्तिस्साम, सत्था गोविन्द नो भवं।", + "मणि", + "एवं सुद्धा चरिस्साम, गोविन्दस्सानुसासने’’ति॥", + "‘‘सचे जहथ कामानि, यत्थ सत्तो पुथुज्‍जनो।", + "आरम्भव्हो दळ्हा होथ, खन्तिबलसमाहिता॥", + "‘‘एस मग्गो उजुमग्गो, एस मग्गो अनुत्तरो।", + "सद्धम्मो सब्भि रक्खितो, ब्रह्मलोकूपपत्तियाति॥", + "‘‘महासमयो पवनस्मिं, देवकाया समागता।", + "आगतम्ह", + "‘‘तत्र भिक्खवो समादहंसु, चित्तमत्तनो उजुकं अकंसु", + "सारथीव नेत्तानि गहेत्वा, इन्द्रियानि रक्खन्ति पण्डिता’’ति॥", + "‘‘छेत्वा खीलं छेत्वा पलिघं, इन्दखीलं ऊहच्‍च", + "ते चरन्ति सुद्धा विमला, चक्खुमता सुदन्ता सुसुनागा’’ति॥", + "‘‘येकेचि बुद्धं सरणं गतासे, न ते गमिस्सन्ति अपायभूमिं।", + "पहाय मानुसं देहं, देवकायं परिपूरेस्सन्ती’’ति॥", + "‘‘सिलोकमनुकस्सामि, यत्थ भुम्मा तदस्सिता।", + "ये सिता गिरिगब्भरं, पहितत्ता समाहिता॥", + "‘‘पुथूसीहाव सल्‍लीना, लोमहंसाभिसम्भुनो।", + "ओदातमनसा सुद्धा, विप्पसन्‍नमनाविला’’", + "भिय्यो", + "ततो आमन्तयी सत्था, सावके सासने रते॥", + "‘‘देवकाया अभिक्‍कन्ता, ते विजानाथ भिक्खवो’’।", + "ते च आतप्पमकरुं, सुत्वा बुद्धस्स सासनं॥", + "तेसं पातुरहु ञाणं, अमनुस्सानदस्सनं।", + "अप्पेके सतमद्दक्खुं, सहस्सं अथ सत्तरिं॥", + "सतं", + "अप्पेकेनन्तमद्दक्खुं", + "तञ्‍च सब्बं अभिञ्‍ञाय, ववत्थित्वान", + "ततो आमन्तयी सत्था, सावके सासने रते॥", + "‘‘देवकाया अभिक्‍कन्ता, ते विजानाथ भिक्खवो।", + "ये वोहं कित्तयिस्सामि, गिराहि अनुपुब्बसो॥", + "इद्धिमन्तो जुतिमन्तो, वण्णवन्तो यसस्सिनो।", + "मोदमाना अभिक्‍कामुं, भिक्खूनं समितिं वनं॥", + "‘‘छसहस्सा हेमवता, यक्खा नानत्तवण्णिनो।", + "इद्धिमन्तो जुतीमन्तो", + "मोदमाना अभिक्‍कामुं, भिक्खूनं समितिं वनं॥", + "‘‘सातागिरा तिसहस्सा, यक्खा नानत्तवण्णिनो।", + "इद्धिमन्तो जुतिमन्तो, वण्णवन्तो यसस्सिनो।", + "मोदमाना अभिक्‍कामुं, भिक्खूनं समितिं वनं॥", + "‘‘इच्‍चेते", + "इद्धिमन्तो जुतिमन्तो, वण्णवन्तो यसस्सिनो।", + "मोदमाना अभिक्‍कामुं, भिक्खूनं समितिं वनं॥", + "‘‘वेस्सामित्ता", + "इद्धिमन्तो जुतिमन्तो, वण्णवन्तो यसस्सिनो।", + "मोदमाना", + "‘‘कुम्भीरो राजगहिको, वेपुल्‍लस्स निवेसनं।", + "भिय्यो नं सतसहस्सं, यक्खानं पयिरुपासति।", + "कुम्भीरो राजगहिको, सोपागा समितिं वनं॥", + "गन्धब्बानं अधिपति, महाराजा यसस्सिसो॥", + "‘‘पुत्तापि", + "इद्धिमन्तो जुतिमन्तो, वण्णवन्तो यसस्सिनो।", + "मोदमाना अभिक्‍कामुं, भिक्खूनं समितिं वनं॥", + "‘‘दक्खिणञ्‍च दिसं राजा, विरूळ्हो तं पसासति", + "कुम्भण्डानं अधिपति, महाराजा यसस्सिसो॥", + "‘‘पुत्तापि तस्स बहवो, इन्दनामा महब्बला।", + "इद्धिमन्तो जुतिमन्तो, वण्णवन्तो यसस्सिनो।", + "मोदमाना अभिक्‍कामुं, भिक्खूनं समितिं वनं॥", + "‘‘पच्छिमञ्‍च दिसं राजा, विरूपक्खो पसासति।", + "नागानञ्‍च अधिपति, महाराजा यसस्सिसो॥", + "‘‘पुत्तापि", + "इद्धिमन्तो जुतिमन्तो, वण्णवन्तो यसस्सिनो।", + "मोदमाना", + "‘‘उत्तरञ्‍च दिसं राजा, कुवेरो तं पसासति।", + "यक्खानञ्‍च अधिपति, महाराजा यसस्सिसो॥", + "‘‘पुत्तापि तस्स बहवो, इन्दनामा महब्बला।", + "इद्धिमन्तो जुतिमन्तो, वण्णवन्तो यसस्सिनो।", + "मोदमाना अभिक्‍कामुं, भिक्खूनं समितिं वनं॥", + "‘‘पुरिमं दिसं धतरट्ठो, दक्खिणेन विरूळ्हको।", + "पच्छिमेन विरूपक्खो, कुवेरो उत्तरं दिसं॥", + "‘‘चत्तारो ते महाराजा, समन्ता चतुरो दिसा।", + "दद्दल्‍लमाना", + "माया कुटेण्डु विटेण्डु", + "‘‘चन्दनो कामसेट्ठो च, किन्‍निघण्डु", + "पनादो ओपमञ्‍ञो च, देवसूतो च मातलि॥", + "‘‘चित्तसेनो", + "आगा पञ्‍चसिखो चेव, तिम्बरू सूरियवच्‍चसा", + "‘‘एते चञ्‍ञे च राजानो, गन्धब्बा सह राजुभि।", + "मोदमाना अभिक्‍कामुं, भिक्खूनं समितिं वनं॥", + "कम्बलस्सतरा", + "‘‘यामुना धतरट्ठा च, आगू नागा यसस्सिनो।", + "एरावणो महानागो, सोपागा समितिं वनं॥", + "‘‘ये नागराजे सहसा हरन्ति, दिब्बा दिजा पक्खि विसुद्धचक्खू।", + "वेहायसा", + "‘‘अभयं तदा नागराजानमासि, सुपण्णतो खेममकासि बुद्धो।", + "सण्हाहि वाचाहि उपव्हयन्ता, नागा सुपण्णा सरणमकंसु बुद्धं॥", + "भातरो वासवस्सेते, इद्धिमन्तो यसस्सिनो॥", + "‘‘कालकञ्‍चा महाभिस्मा", + "वेपचित्ति सुचित्ति च, पहारादो नमुची सह॥", + "‘‘सतञ्‍च बलिपुत्तानं, सब्बे वेरोचनामका।", + "सन्‍नय्हित्वा बलिसेनं", + "समयोदानि भद्दन्ते, भिक्खूनं समितिं वनं॥", + "वरुणा वारणा", + "‘‘मेत्ता", + "दसेते दसधा काया, सब्बे नानत्तवण्णिनो॥", + "‘‘इद्धिमन्तो", + "मोदमाना अभिक्‍कामुं, भिक्खूनं समितिं वनं॥", + "‘‘वेण्डुदेवा", + "चन्दस्सूपनिसा देवा, चन्दमागुं पुरक्खत्वा॥", + "‘‘सूरियस्सूपनिसा", + "नक्खत्तानि पुरक्खत्वा, आगुं मन्दवलाहका॥", + "‘‘वसूनं", + "दसेते दसधा काया, सब्बे नानत्तवण्णिनो॥", + "‘‘इद्धिमन्तो जुतिमन्तो, वण्णवन्तो यसस्सिनो।", + "मोदमाना अभिक्‍कामुं, भिक्खूनं समितिं वनं॥", + "‘‘अथागुं सहभू देवा, जलमग्गिसिखारिव।", + "अरिट्ठका च रोजा च, उमापुप्फनिभासिनो॥", + "‘‘वरुणा सहधम्मा च, अच्‍चुता च अनेजका।", + "सूलेय्यरुचिरा आगुं, आगुं वासवनेसिनो।", + "दसेते दसधा काया, सब्बे नानत्तवण्णिनो॥", + "‘‘इद्धिमन्तो जुतिमन्तो, वण्णवन्तो यसस्सिनो।", + "मोदमाना अभिक्‍कामुं, भिक्खूनं समितिं वनं॥", + "‘‘समाना महासमना, मानुसा मानुसुत्तमा।", + "खिड्डापदोसिका", + "‘‘अथागुं हरयो देवा, ये च लोहितवासिनो।", + "पारगा महापारगा, आगुं देवा यसस्सिनो।", + "दसेते दसधा काया, सब्बे नानत्तवण्णिनो॥", + "‘‘इद्धिमन्तो", + "मोदमाना अभिक्‍कामुं, भिक्खूनं समितिं वनं॥", + "‘‘सुक्‍का करम्भा", + "ओदातगय्हा पामोक्खा, आगुं देवा विचक्खणा॥", + "‘‘सदामत्ता", + "थनयं आग पज्‍जुन्‍नो, यो दिसा अभिवस्सति॥", + "‘‘दसेते दसधा काया, सब्बे नानत्तवण्णिनो।", + "इद्धिमन्तो जुतिमन्तो, वण्णवन्तो यसस्सिनो।", + "मोदमाना अभिक्‍कामुं, भिक्खूनं समितिं वनं॥", + "‘‘खेमिया", + "लम्बीतका लामसेट्ठा, जोतिनामा च आसवा।", + "निम्मानरतिनो आगुं, अथागुं परनिम्मिता॥", + "‘‘दसेते दसधा काया, सब्बे नानत्तवण्णिनो।", + "इद्धिमन्तो जुतिमन्तो, वण्णवन्तो यसस्सिनो।", + "मोदमाना अभिक्‍कामुं, भिक्खूनं समितिं वनं॥", + "‘‘सट्ठेते", + "नामन्वयेन आगच्छुं", + "‘‘‘पवुट्ठजातिमखिलं", + "दक्खेमोघतरं नागं, चन्दंव असितातिगं’॥", + "सनङ्कुमारो तिस्सो च, सोपाग समितिं वनं॥", + "‘‘सहस्सं", + "उपपन्‍नो जुतिमन्तो, भिस्माकायो यसस्सिसो॥", + "‘‘दसेत्थ इस्सरा आगुं, पच्‍चेकवसवत्तिनो।", + "तेसञ्‍च मज्झतो आग, हारितो परिवारितो॥", + "मारसेना अभिक्‍कामि, पस्स कण्हस्स मन्दियं॥", + "‘‘‘एथ", + "समन्ता परिवारेथ, मा वो मुञ्‍चित्थ कोचि नं’॥", + "‘‘इति", + "पाणिना तलमाहच्‍च, सरं कत्वान भेरवं॥", + "‘‘यथा पावुस्सको मेघो, थनयन्तो सविज्‍जुको। +", + "तदा सो पच्‍चुदावत्ति, सङ्कुद्धो असयंवसे", + "ततो", + "‘‘मारसेना अभिक्‍कन्ता, ते विजानाथ भिक्खवो।", + "ते च आतप्पमकरुं, सुत्वा बुद्धस्स सासनं।", + "वीतरागेहि पक्‍कामुं, नेसं लोमापि इञ्‍जयुं॥", + "‘‘‘सब्बे विजितसङ्गामा, भयातीता यसस्सिनो।", + "मोदन्ति सह भूतेहि, सावका ते जनेसुता’’ति॥", + "‘‘वन्दे ते पितरं भद्दे, तिम्बरुं सूरियवच्छसे।", + "येन जातासि कल्याणी, आनन्दजननी मम॥", + "‘‘वातोव सेदतं कन्तो, पानीयंव पिपासतो।", + "अङ्गीरसि पियामेसि, धम्मो अरहतामिव॥", + "‘‘आतुरस्सेव", + "परिनिब्बापय मं भद्दे, जलन्तमिव वारिना॥", + "‘‘सीतोदकं", + "नागो घम्माभितत्तोव, ओगाहे ते थनूदरं॥", + "‘‘अच्‍चङ्कुसोव नागोव, जितं मे तुत्ततोमरं।", + "कारणं नप्पजानामि, सम्मत्तो लक्खणूरुया॥", + "‘‘तयि", + "पटिगन्तुं न सक्‍कोमि, वङ्कघस्तोव अम्बुजो॥", + "‘‘वामूरु सज मं भद्दे, सज मं मन्दलोचने।", + "पलिस्सज मं कल्याणि, एतं मे अभिपत्थितं॥", + "‘‘अप्पको वत मे सन्तो, कामो वेल्‍लितकेसिया।", + "अनेकभावो समुप्पादि, अरहन्तेव दक्खिणा॥", + "‘‘यं मे अत्थि कतं पुञ्‍ञं, अरहन्तेसु तादिसु।", + "तं मे सब्बङ्गकल्याणि, तया सद्धिं विपच्‍चतं॥", + "‘‘यं", + "तं मे सब्बङ्गकल्याणि, तया सद्धिं विपच्‍चतं॥", + "‘‘सक्यपुत्तोव झानेन, एकोदि निपको सतो।", + "अमतं मुनि जिगीसानो", + "‘‘यथापि मुनि नन्देय्य, पत्वा सम्बोधिमुत्तमं।", + "एवं नन्देय्यं कल्याणि, मिस्सीभावं गतो तया॥", + "‘‘सक्‍को चे मे वरं दज्‍जा, तावतिंसानमिस्सरो।", + "ताहं भद्दे वरेय्याहे, एवं कामो दळ्हो मम॥", + "‘‘सालंव", + "वन्दमानो नमस्सामि, यस्सा सेतादिसी पजा’’ति॥", + "‘‘वन्दे ते पितरं भद्दे, तिम्बरुं सूरियवच्छसे।", + "येन जातासि कल्याणी, आनन्दजननी मम॥ …पे॰…", + "सालंव न चिरं फुल्‍लं, पितरं ते सुमेधसे।", + "वन्दमानो नमस्सामि, यस्सा सेतादिसी पजा’’ति॥", + "नामम्पि मय्हं अहु ‘गोपिका’ति।", + "बुद्धे च धम्मे च अभिप्पसन्‍ना,", + "सङ्घञ्‍चुपट्ठासिं पसन्‍नचित्ता॥", + "‘‘‘तस्सेव बुद्धस्स सुधम्मताय,", + "सक्‍कस्स पुत्तोम्हि महानुभावो।", + "महाजुतीको तिदिवूपपन्‍नो,", + "जानन्ति मं इधापि ‘गोपको’ति॥", + "‘‘‘अथद्दसं", + "गन्धब्बकायूपगते वसीने।", + "इमेहि ते गोतमसावकासे,", + "ये च मयं पुब्बे मनुस्सभूता॥", + "‘‘‘अन्‍नेन पानेन उपट्ठहिम्हा,", + "पादूपसङ्गय्ह सके निवेसने।", + "कुतोमुखा", + "बुद्धस्स धम्मानि पटिग्गहेसुं", + "‘‘‘पच्‍चत्तं वेदितब्बो हि धम्मो,", + "सुदेसितो चक्खुमतानुबुद्धो।", + "अहञ्हि तुम्हेव उपासमानो,", + "सुत्वान अरियान सुभासितानि॥", + "‘‘‘सक्‍कस्स", + "महाजुतीको तिदिवूपपन्‍नो।", + "तुम्हे पन सेट्ठमुपासमाना,", + "अनुत्तरं ब्रह्मचरियं चरित्वा॥", + "‘‘‘हीनं", + "अनानुलोमा भवतूपपत्ति।", + "दुद्दिट्ठरूपं वत अद्दसाम,", + "सहधम्मिके हीनकायूपपन्‍ने॥", + "‘‘‘गन्धब्बकायूपगता", + "देवानमागच्छथ पारिचरियं।", + "अगारे वसतो मय्हं,", + "इमं पस्स विसेसतं॥", + "‘‘‘इत्थी हुत्वा स्वज्‍ज पुमोम्हि देवो,", + "दिब्बेहि कामेहि समङ्गिभूतो’।", + "ते चोदिता गोतमसावकेन,", + "संवेगमापादु समेच्‍च गोपकं॥", + "‘‘‘हन्द वियायाम", + "मा नो मयं परपेस्सा अहुम्हा’।", + "तेसं", + "अनुस्सरं गोतमसासनानि॥", + "‘‘इधेव चित्तानि विराजयित्वा,", + "कामेसु आदीनवमद्दसंसु।", + "ते कामसंयोजनबन्धनानि,", + "पापिमयोगानि दुरच्‍चयानि॥", + "‘‘नागोव", + "देवे तावतिंसे अतिक्‍कमिंसु।", + "सइन्दा देवा सपजापतिका,", + "सब्बे सुधम्माय सभायुपविट्ठा॥", + "‘‘तेसं", + "वीरा विरागा विरजं करोन्ता।", + "ते दिस्वा संवेगमकासि वासवो,", + "देवाभिभू देवगणस्स मज्झे॥", + "‘‘‘इमेहि", + "देवे तावतिंसे अभिक्‍कमन्ति’।", + "संवेगजातस्स वचो निसम्म,", + "सो गोपको वासवमज्झभासि॥", + "‘‘‘बुद्धो जनिन्दत्थि मनुस्सलोके,", + "कामाभिभू सक्यमुनीति ञायति।", + "तस्सेव ते पुत्ता सतिया विहीना,", + "चोदिता मया ते सतिमज्झलत्थुं॥", + "‘‘‘तिण्णं", + "गन्धब्बकायूपगतो वसीनो।", + "द्वे च सम्बोधिपथानुसारिनो,", + "देवेपि हीळेन्ति समाहितत्ता॥", + "‘‘‘एतादिसी धम्मप्पकासनेत्थ,", + "न तत्थ किंकङ्खति कोचि सावको।", + "नितिण्णओघं विचिकिच्छछिन्‍नं,", + "बुद्धं नमस्साम जिनं जनिन्दं’॥", + "‘‘यं", + "विसेसं अज्झगंसु", + "कायं ब्रह्मपुरोहितं,", + "दुवे तेसं विसेसगू॥", + "‘‘तस्स धम्मस्स पत्तिया,", + "आगतम्हासि मारिस।", + "कतावकासा भगवता,", + "पञ्हं पुच्छेमु मारिसा’’ति॥", + "‘‘पुच्छ वासव मं पञ्हं, यं किञ्‍चि मनसिच्छसि।", + "तस्स तस्सेव पञ्हस्स, अहं अन्तं करोमि ते’’ति॥", + "‘‘इधेव", + "पुनरायु च मे लद्धो, एवं जानाहि मारिस॥", + "‘‘चुताहं दिविया काया, आयुं हित्वा अमानुसं।", + "अमूळ्हो गब्भमेस्सामि, यत्थ मे रमती मनो॥", + "‘‘स्वाहं अमूळ्हपञ्‍ञस्स", + "ञायेन विहरिस्सामि, सम्पजानो पटिस्सतो॥", + "‘‘ञायेन मे चरतो च, सम्बोधि चे भविस्सति।", + "अञ्‍ञाता विहरिस्सामि, स्वेव अन्तो भविस्सति॥", + "‘‘चुताहं मानुसा काया, आयुं हित्वान मानुसं।", + "पुन देवो भविस्सामि, देवलोकम्हि उत्तमो॥", + "‘‘ते", + "अन्तिमे वत्तमानम्हि, सो निवासो भविस्सति॥", + "विचरिं दीघमद्धानं, अन्वेसन्तो तथागतं॥", + "‘‘यस्सु मञ्‍ञामि समणे, पविवित्तविहारिनो।", + "सम्बुद्धा इति मञ्‍ञानो, गच्छामि ते उपासितुं॥", + "‘‘‘कथं आराधना होति, कथं होति विराधना’।", + "इति पुट्ठा न सम्पायन्ति", + "‘‘त्यस्सु यदा मं जानन्ति, सक्‍को देवानमागतो।", + "त्यस्सु ममेव पुच्छन्ति, ‘किं कत्वा पापुणी इदं’॥", + "‘‘तेसं यथासुतं धम्मं, देसयामि जने सुतं", + "तेन अत्तमना होन्ति, ‘दिट्ठो नो वासवोति च’॥", + "‘‘यदा च बुद्धमद्दक्खिं, विचिकिच्छावितारणं।", + "सोम्हि वीतभयो अज्‍ज, सम्बुद्धं पयिरुपासिय", + "‘‘तण्हासल्‍लस्स हन्तारं, बुद्धं अप्पटिपुग्गलं।", + "अहं", + "‘‘यं", + "तदज्‍ज तुय्हं कस्साम", + "‘‘त्वमेव असि", + "सदेवकस्मिं लोकस्मिं, नत्थि ते पटिपुग्गलो’’ति॥", + "‘‘लित्तं परमेन तेजसा, गिलमक्खं पुरिसो न बुज्झति।", + "गिल रे गिल पापधुत्तक", + "महापदान निदानं, निब्बानञ्‍च सुदस्सनं।", + "जनवसभ गोविन्दं, समयं सक्‍कपञ्हकं।", + "महासतिपट्ठानञ्‍च, पायासि दसमं भवे" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/08-s0103m.mul.json b/texts/tripitaka/08-s0103m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..f637967af04540299ab1ab27c3209525ab4e8471 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/08-s0103m.mul.json @@ -0,0 +1,676 @@ +{ + "title": "११. दसुत्तरसुत्तं", + "book_name": "११. दसुत्तरसुत्तं", + "chapter": "१०. सङ्गीतिसुत्तं", + "gathas": [ + "‘सीहोति", + "अमञ्‍ञि कोत्थु मिगराजाहमस्मि।", + "तथेव", + "के च छवे सिङ्गाले के पन सीहनादे’ति॥", + "‘अञ्‍ञं", + "याव अत्तानं न पस्सति, कोत्थु ताव ब्यग्घोति मञ्‍ञति॥", + "तथेव", + "के च छवे सिङ्गाले के पन सीहनादे’ति॥", + "‘भुत्वान भेके", + "कटसीसु खित्तानि च कोणपानि", + "महावने सुञ्‍ञवने विवड्ढो,", + "अमञ्‍ञि कोत्थु मिगराजाहमस्मि॥", + "तथेव सो सिङ्गालकं अनदि।", + "के च छवे सिङ्गाले के पन सीहनादे’ति॥", + "‘खत्तियो सेट्ठो जनेतस्मिं, ये गोत्तपटिसारिनो।", + "विज्‍जाचरणसम्पन्‍नो, सो सेट्ठो देवमानुसे’ति॥", + "‘खत्तियो", + "विज्‍जाचरणसम्पन्‍नो, सो सेट्ठो देवमानुसे’ति॥", + "‘‘सच्‍चे च धम्मे च दमे च संयमे,", + "सोचेय्यसीलालयुपोसथेसु च।", + "दाने अहिंसाय असाहसे रतो,", + "दळ्हं समादाय समत्तमाचरि", + "‘‘सो तेन कम्मेन दिवं समक्‍कमि", + "सुखञ्‍च खिड्डारतियो च अन्वभि", + "ततो चवित्वा पुनरागतो इध,", + "समेहि पादेहि फुसी वसुन्धरं॥", + "‘‘ब्याकंसु वेय्यञ्‍जनिका समागता,", + "समप्पतिट्ठस्स न होति खम्भना।", + "गिहिस्स वा पब्बजितस्स वा पुन", + "तं लक्खणं भवति तदत्थजोतकं॥", + "‘‘अक्खम्भियो", + "पराभिभू सत्तुभि नप्पमद्दनो।", + "मनुस्सभूतेनिध होति केनचि,", + "अक्खम्भियो तस्स फलेन कम्मुनो॥", + "‘‘सचे", + "नेक्खम्मछन्दाभिरतो विचक्खणो।", + "अग्गो न सो गच्छति जातु खम्भनं,", + "नरुत्तमो एस हि तस्स धम्मता’’ति॥", + "‘‘पुरे पुरत्था पुरिमासु जातिसु,", + "मनुस्सभूतो बहुनं सुखावहो।", + "उब्भेगउत्तासभयापनूदनो,", + "गुत्तीसु रक्खावरणेसु उस्सुको॥", + "‘‘सो", + "सुखञ्‍च खिड्डारतियो च अन्वभि।", + "ततो चवित्वा पुनरागतो इध,", + "चक्‍कानि पादेसु दुवेसु विन्दति॥", + "‘‘समन्तनेमीनि सहस्सरानि च,", + "ब्याकंसु वेय्यञ्‍जनिका समागता।", + "दिस्वा", + "परिवारवा हेस्सति सत्तुमद्दनो॥", + "तथा ही चक्‍कानि समन्तनेमिनि,", + "सचे", + "वत्तेति चक्‍कं पथविं पसासति,", + "तस्सानुयन्ताध", + "‘‘महायसं संपरिवारयन्ति नं,", + "सचे च पब्बज्‍जमुपेति तादिसो।", + "नेक्खम्मछन्दाभिरतो विचक्खणो,", + "देवामनुस्सासुरसक्‍करक्खसा", + "‘‘गन्धब्बनागा विहगा चतुप्पदा,", + "अनुत्तरं देवमनुस्सपूजितं।", + "महायसं संपरिवारयन्ति न’’न्ति॥", + "‘‘मारणवधभयत्तनो", + "पटिविरतो परं मारणायहोसि।", + "तेन सुचरितेन सग्गमगमा", + "सुकतफलविपाकमनुभोसि॥", + "‘‘चविय पुनरिधागतो समानो,", + "पटिलभति इध तीणि लक्खणानि।", + "भवति विपुलदीघपासण्हिको,", + "ब्रह्माव सुजु सुभो सुजातगत्तो॥", + "‘‘सुभुजो सुसु सुसण्ठितो सुजातो,", + "मुदुतलुनङ्गुलियस्स होन्ति।", + "दीघा तीभि", + "चिरयपनाय", + "‘‘भवति यदि गिही चिरं यपेति,", + "चिरतरं पब्बजति यदि ततो हि।", + "यापयति", + "इति दीघायुकताय तं निमित्त’’न्ति॥", + "‘‘खज्‍जभोज्‍जमथ लेय्य सायियं,", + "उत्तमग्गरसदायको अहु।", + "तेन सो सुचरितेन कम्मुना,", + "नन्दने चिरमभिप्पमोदति॥", + "‘‘सत्त", + "हत्थपादमुदुतञ्‍च विन्दति।", + "आहु ब्यञ्‍जननिमित्तकोविदा,", + "खज्‍जभोज्‍जरसलाभिताय नं॥", + "‘‘यं गिहिस्सपि", + "पब्बज्‍जम्पि च तदाधिगच्छति।", + "खज्‍जभोज्‍जरसलाभिरुत्तमं,", + "आहु सब्बगिहिबन्धनच्छिद’’न्ति॥", + "‘‘दानम्पि चत्थचरियतञ्‍च", + "पियवादितञ्‍च समानत्ततञ्‍च", + "करियचरियसुसङ्गहं बहूनं,", + "अनवमतेन गुणेन याति सग्गं॥", + "‘‘चविय पुनरिधागतो समानो,", + "करचरणमुदुतञ्‍च जालिनो च।", + "अतिरुचिरसुवग्गुदस्सनेय्यं,", + "पटिलभति दहरो सुसु कुमारो॥", + "‘‘भवति", + "महिमं आवसितो सुसङ्गहितो।", + "पियवदू", + "अभिरुचितानि गुणानि आचरति॥", + "‘‘यदि च जहति सब्बकामभोगं,", + "कथयति धम्मकथं जिनो जनस्स।", + "वचनपटिकरस्साभिप्पसन्‍ना", + "सुत्वान धम्मानुधम्ममाचरन्ती’’ति॥", + "‘‘अत्थधम्मसहितं", + "एरयं बहुजनं निदंसयि।", + "पाणिनं हितसुखावहो अहु,", + "धम्मयागमयजी", + "‘‘तेन", + "सुग्गतिं", + "लक्खणानि च दुवे इधागतो,", + "उत्तमप्पमुखताय", + "‘‘उब्भमुप्पतितलोमवा ससो,", + "पादगण्ठिरहु साधुसण्ठिता।", + "मंसलोहिताचिता तचोत्थता,", + "उपरिचरणसोभना", + "‘‘गेहमावसति चे तथाविधो,", + "अग्गतं वजति कामभोगिनं।", + "तेन उत्तरितरो न विज्‍जति,", + "जम्बुदीपमभिभुय्य इरियति॥", + "‘‘पब्बजम्पि", + "अग्गतं वजति सब्बपाणिनं।", + "तेन उत्तरितरो न विज्‍जति,", + "सब्बलोकमभिभुय्य विहरती’’ति॥", + "‘‘सिप्पेसु विज्‍जाचरणेसु कम्मेसु", + "कथं विजानेय्युं", + "यदूपघाताय", + "वाचेति खिप्पं न चिरं किलिस्सति॥", + "‘‘तं कम्मं कत्वा कुसलं सुखुद्रयं", + "जङ्घा मनुञ्‍ञा लभते सुसण्ठिता।", + "वट्टा सुजाता अनुपुब्बमुग्गता,", + "उद्धग्गलोमा सुखुमत्तचोत्थता॥", + "‘‘एणेय्यजङ्घोति तमाहु पुग्गलं,", + "सम्पत्तिया खिप्पमिधाहु", + "गेहानुलोमानि यदाभिकङ्खति,", + "अपब्बजं खिप्पमिधाधिगच्छति", + "‘‘सचे", + "नेक्खम्मछन्दाभिरतो विचक्खणो।", + "अनुच्छविकस्स यदानुलोमिकं,", + "तं विन्दति खिप्पमनोमविक्‍कमो", + "‘‘पुरे पुरत्था पुरिमासु जातिसु,", + "अञ्‍ञातुकामो परिपुच्छिता अहु।", + "सुस्सूसिता पब्बजितं उपासिता,", + "अत्थन्तरो अत्थकथं निसामयि॥", + "‘‘पञ्‍ञापटिलाभगतेन", + "मनुस्सभूतो सुखुमच्छवी अहु।", + "ब्याकंसु उप्पादनिमित्तकोविदा,", + "सुखुमानि अत्थानि अवेच्‍च दक्खिति॥", + "‘‘सचे न पब्बज्‍जमुपेति तादिसो,", + "वत्तेति चक्‍कं पथविं पसासति।", + "अत्थानुसिट्ठीसु परिग्गहेसु च,", + "न तेन सेय्यो सदिसो च विज्‍जति॥", + "‘‘सचे", + "नेक्खम्मछन्दाभिरतो विचक्खणो।", + "पञ्‍ञाविसिट्ठं लभते अनुत्तरं,", + "पप्पोति बोधिं वरभूरिमेधसो’’ति॥", + "‘‘अक्‍कोधञ्‍च अधिट्ठहि अदासि", + "दानञ्‍च वत्थानि सुखुमानि सुच्छवीनि।", + "पुरिमतरभवे", + "महिमिव सुरो अभिवस्सं॥", + "‘‘तं", + "उपपज्‍जि", + "कनकतनुसन्‍निभो इधाभिभवति,", + "सुरवरतरोरिव इन्दो॥", + "‘‘गेहञ्‍चावसति", + "मिच्छं महतिमहिं अनुसासति", + "पसय्ह सहिध सत्तरतनं", + "पटिलभति विमल", + "‘‘लाभी अच्छादनवत्थमोक्खपावुरणानं,", + "भवति यदि अनागारियतं उपेति।", + "सहितो", + "न भवति कतस्स पनासो’’ति॥", + "‘‘पुरे पुरत्था पुरिमासु जातिसु,", + "चिरप्पनट्ठे सुचिरप्पवासिनो।", + "ञाती सुहज्‍जे सखिनो समानयि,", + "समङ्गिकत्वा अनुमोदिता अहु॥", + "‘‘सो तेन", + "सुखञ्‍च खिड्डारतियो च अन्वभि।", + "ततो चवित्वा पुनरागतो इध,", + "कोसोहितं विन्दति वत्थछादियं॥", + "‘‘पहूतपुत्तो", + "परोसहस्सञ्‍च", + "सूरा च वीरा च", + "गिहिस्स पीतिंजनना पियंवदा॥", + "‘‘बहूतरा पब्बजितस्स इरियतो,", + "भवन्ति पुत्ता वचनानुसारिनो।", + "गिहिस्स वा पब्बजितस्स वा पुन,", + "तं लक्खणं जायति तदत्थजोतक’’न्ति॥", + "‘‘तुलिय पटिविचय चिन्तयित्वा,", + "महाजनसङ्गहनं", + "अयमिदमरहति तत्थ तत्थ,", + "पुरिसविसेसकरो पुरे अहोसि॥", + "‘‘महिञ्‍च", + "फुसति करेहि उभोहि जण्णुकानि।", + "महिरुहपरिमण्डलो अहोसि,", + "सुचरितकम्मविपाकसेसकेन॥", + "‘‘बहुविविधनिमित्तलक्खणञ्‍ञू,", + "अतिनिपुणा मनुजा ब्याकरिंसु।", + "बहुविविधा", + "पटिलभति दहरो सुसु कुमारो॥", + "‘‘इध", + "गिहिपतिरूपका बहू भवन्ति।", + "यदि च जहति सब्बकामभोगं,", + "लभति अनुत्तरं उत्तमधनग्ग’’न्ति॥", + "‘‘सद्धाय सीलेन सुतेन बुद्धिया,", + "चागेन धम्मेन बहूहि साधुहि।", + "धनेन", + "पुत्तेहि दारेहि चतुप्पदेहि च॥", + "‘‘ञातीहि मित्तेहि च बन्धवेहि च,", + "बलेन वण्णेन सुखेन चूभयं।", + "कथं न हायेय्युं परेति इच्छति,", + "अत्थस्स मिद्धी च", + "‘‘स", + "समवट्टक्खन्धो", + "पुब्बे सुचिण्णेन कतेन कम्मुना,", + "अहानियं पुब्बनिमित्तमस्स तं॥", + "‘‘गिहीपि धञ्‍ञेन धनेन वड्ढति,", + "पुत्तेहि दारेहि चतुप्पदेहि च।", + "अकिञ्‍चनो पब्बजितो अनुत्तरं,", + "पप्पोति बोधिं असहानधम्मत’’न्ति", + "‘‘न", + "सत्थेन वा मरणवधेन", + "उब्बाधनाय परितज्‍जनाय वा,", + "न हेठयी जनतमहेठको अहु॥", + "‘‘तेनेव", + "सुखप्फलं करिय सुखानि विन्दति।", + "समोजसा", + "इधागतो लभति रसग्गसग्गितं॥", + "‘‘तेनाहु नं अतिनिपुणा विचक्खणा,", + "अयं नरो सुखबहुलो भविस्सति।", + "गिहिस्स वा पब्बजितस्स वा पुन", + "तं लक्खणं भवति तदत्थजोतक’’न्ति॥", + "‘‘न च विसटं न च विसाचि", + "उजुं तथा पसटमुजुमनो, पियचक्खुना बहुजनं उदिक्खिता॥", + "‘‘सुगतीसु", + "अनुभवति तत्थ मोदति।", + "इध च पन भवति गोपखुमो,", + "अभिनीलनेत्तनयनो सुदस्सनो॥", + "‘‘अभियोगिनो च निपुणा,", + "बहू पन निमित्तकोविदा।", + "सुखुमनयनकुसला मनुजा,", + "पियदस्सनोति", + "‘‘पियदस्सनो गिहीपि सन्तो च,", + "भवति बहुजनपियायितो।", + "यदि", + "पियो बहूनं सोकनासनो’’ति॥", + "‘‘पुब्बङ्गमो सुचरितेसु अहु,", + "धम्मेसु धम्मचरियाभिरतो।", + "अन्वायिको बहुजनस्स अहु,", + "सग्गेसु वेदयित्थ पुञ्‍ञफलं॥", + "‘‘वेदित्वा", + "उण्हीससीसत्तमिधज्झगमा।", + "ब्याकंसु ब्यञ्‍जननिमित्तधरा,", + "पुब्बङ्गमो बहुजनं हेस्सति॥", + "‘‘पटिभोगिया मनुजेसु इध,", + "पुब्बेव तस्स अभिहरन्ति तदा।", + "यदि खत्तियो भवति भूमिपति,", + "पटिहारकं बहुजने लभति॥", + "‘‘अथ", + "धम्मेसु होति पगुणो विसवी।", + "तस्सानुसासनिगुणाभिरतो,", + "अन्वायिको बहुजनो भवती’’ति॥", + "‘‘सच्‍चप्पटिञ्‍ञो पुरिमासु जातिसु,", + "अद्वेज्झवाचो अलिकं विवज्‍जयि।", + "न सो विसंवादयितापि कस्सचि,", + "भूतेन तच्छेन तथेन भासयि", + "‘‘सेता सुसुक्‍का मुदुतूलसन्‍निभा,", + "उण्णा सुजाता", + "न", + "एकेकलोमूपचितङ्गवा अहु॥", + "‘‘तं लक्खणञ्‍ञू बहवो समागता,", + "ब्याकंसु", + "उण्णा च लोमा च यथा सुसण्ठिता,", + "उपवत्तती ईदिसकं बहुज्‍जनो॥", + "‘‘गिहिम्पि सन्तं उपवत्तती जनो,", + "बहु पुरत्थापकतेन कम्मुना।", + "अकिञ्‍चनं पब्बजितं अनुत्तरं,", + "बुद्धम्पि सन्तं उपवत्तति जनो’’ति॥", + "‘‘वेभूतियं सहितभेदकारिं,", + "भेदप्पवड्ढनविवादकारिं।", + "कलहप्पवड्ढनआकिच्‍चकारिं,", + "सहितानं भेदजननिं न भणि॥", + "‘‘अविवादवड्ढनकरिं सुगिरं,", + "भिन्‍नानुसन्धिजननिं अभणि।", + "कलहं", + "सहितेहि नन्दति पमोदति च॥", + "‘‘सुगतीसु सो फलविपाकं,", + "अनुभवति तत्थ मोदति।", + "दन्ता इध होन्ति अविरळा सहिता,", + "चतुरो दसस्स मुखजा सुसण्ठिता॥", + "‘‘यदि", + "अविभेदियास्स परिसा भवति।", + "समणो च होति विरजो विमलो,", + "परिसास्स होति अनुगता अचला’’ति॥", + "‘‘अक्‍कोसभण्डनविहेसकारिं,", + "उब्बाधिकं", + "अबाळ्हं गिरं सो न भणि फरुसं,", + "मधुरं भणि सुसंहितं", + "‘‘मनसो", + "वाचा सो एरयति कण्णसुखा।", + "वाचासुचिण्णफलमनुभवि,", + "सग्गेसु वेदयथ", + "‘‘वेदित्वा सो सुचरितस्स फलं,", + "ब्रह्मस्सरत्तमिधमज्झगमा।", + "जिव्हास्स होति विपुला पुथुला,", + "आदेय्यवाक्यवचनो भवति॥", + "‘‘गिहिनोपि इज्झति यथा भणतो,", + "अथ चे पब्बजति सो मनुजो।", + "आदियन्तिस्स", + "बहुनो बहुं सुभणितं भणतो’’ति॥", + "‘‘न सम्फप्पलापं न मुद्धतं", + "अविकिण्णवचनब्यप्पथो अहोसि।", + "अहितमपि च अपनुदि,", + "हितमपि च बहुजनसुखञ्‍च अभणि॥", + "‘‘तं", + "सुकतफलविपाकमनुभोसि।", + "चविय पुनरिधागतो समानो,", + "द्विदुगमवरतरहनुत्तमलत्थ॥", + "‘‘राजा होति सुदुप्पधंसियो,", + "मनुजिन्दो मनुजाधिपति महानुभावो।", + "तिदिवपुरवरसमो", + "सुरवरतरोरिव इन्दो॥", + "‘‘गन्धब्बासुरयक्खरक्खसेभि", + "सुरेहि न", + "तथत्तो यदि भवति तथाविधो,", + "इध दिसा च पटिदिसा च विदिसा चा’’ति॥", + "‘‘मिच्छाजीवञ्‍च अवस्सजि समेन वुत्तिं,", + "सुचिना सो जनयित्थ धम्मिकेन।", + "अहितमपि", + "हितमपि च बहुजनसुखञ्‍च अचरि॥", + "‘‘सग्गे वेदयति नरो सुखप्फलानि,", + "करित्वा निपुणेभि विदूहि सब्भि।", + "वण्णितानि तिदिवपुरवरसमो,", + "अभिरमति रतिखिड्डासमङ्गी॥", + "‘‘लद्धानं", + "चवित्वान सुकतफलविपाकं।", + "सेसकेन पटिलभति लपनजं,", + "सममपि सुचिसुसुक्‍कं", + "‘‘तं वेय्यञ्‍जनिका समागता बहवो,", + "ब्याकंसु निपुणसम्मता मनुजा।", + "सुचिजनपरिवारगणो भवति,", + "दिजसमसुक्‍कसुचिसोभनदन्तो॥", + "‘‘रञ्‍ञो होति बहुजनो,", + "सुचिपरिवारो महतिं महिं अनुसासतो।", + "पसय्ह", + "हितमपि च बहुजनसुखञ्‍च चरन्ति॥", + "‘‘अथ चे पब्बजति भवति विपापो,", + "समणो समितरजो विवट्टच्छदो।", + "विगतदरथकिलमथो,", + "इममपि च परमपि च", + "‘‘तस्सोवादकरा बहुगिही च पब्बजिता च,", + "असुचिं गरहितं धुनन्ति पापं।", + "स हि सुचिभि परिवुतो भवति,", + "मलखिलकलिकिलेसे पनुदेही’’ति", + "‘‘पाणातिपातो", + "परदारगमनञ्‍चेव, नप्पसंसन्ति पण्डिता’’ति॥", + "‘‘छन्दा दोसा भया मोहा, यो धम्मं अतिवत्तति।", + "निहीयति यसो तस्स", + "‘‘छन्दा", + "आपूरति यसो तस्स", + "‘‘होति पानसखा नाम,", + "होति सम्मियसम्मियो।", + "यो च अत्थेसु जातेसु,", + "सहायो होति सो सखा॥", + "‘‘उस्सूरसेय्या", + "वेरप्पसवो", + "पापा", + "एते छ ठाना पुरिसं धंसयन्ति॥", + "‘‘पापमित्तो पापसखो,", + "पापआचारगोचरो।", + "अस्मा लोका परम्हा च,", + "उभया धंसते नरो॥", + "‘‘अक्खित्थियो वारुणी नच्‍चगीतं,", + "दिवा सोप्पं पारिचरिया अकाले।", + "पापा च मित्ता सुकदरियता च,", + "एते छ ठाना पुरिसं धंसयन्ति॥", + "‘‘अक्खेहि दिब्बन्ति सुरं पिवन्ति,", + "यन्तित्थियो", + "निहीनसेवी", + "निहीयते काळपक्खेव चन्दो॥", + "‘‘यो वारुणी अद्धनो अकिञ्‍चनो,", + "पिपासो पिवं पपागतो", + "उदकमिव इणं विगाहति,", + "अकुलं", + "‘‘न दिवा सोप्पसीलेन, रत्तिमुट्ठानदेस्सिना", + "निच्‍चं मत्तेन सोण्डेन, सक्‍का आवसितुं घरं॥", + "‘‘अतिसीतं अतिउण्हं, अतिसायमिदं अहु।", + "इति विस्सट्ठकम्मन्ते, अत्था अच्‍चेन्ति माणवे॥", + "‘‘योध", + "करं पुरिसकिच्‍चानि, सो सुखं", + "‘‘अञ्‍ञदत्थुहरो होति, अप्पेन बहुमिच्छति", + "भयस्स किच्‍चं करोति, सेवति अत्थकारणा॥", + "‘‘अञ्‍ञदत्थुहरो", + "अनुप्पियञ्‍च यो आह, अपायेसु च यो सखा॥", + "एते अमित्ते चत्तारो, इति विञ्‍ञाय पण्डितो।", + "आरका परिवज्‍जेय्य, मग्गं पटिभयं यथा’’ति॥", + "‘‘उपकारो", + "अत्थक्खायी च यो मित्तो, यो च मित्तानुकम्पको॥", + "‘‘एतेपि मित्ते चत्तारो, इति विञ्‍ञाय पण्डितो।", + "सक्‍कच्‍चं पयिरुपासेय्य, माता पुत्तं व ओरसं।", + "पण्डितो सीलसम्पन्‍नो, जलं अग्गीव भासति॥", + "‘‘भोगे संहरमानस्स, भमरस्सेव इरीयतो।", + "भोगा सन्‍निचयं यन्ति, वम्मिकोवुपचीयति॥", + "‘‘एवं भोगे समाहत्वा", + "चतुधा विभजे भोगे, स वे मित्तानि गन्थति॥", + "‘‘एकेन भोगे भुञ्‍जेय्य, द्वीहि कम्मं पयोजये।", + "चतुत्थञ्‍च निधापेय्य, आपदासु भविस्सती’’ति॥", + "‘‘मातापिता दिसा पुब्बा, आचरिया दक्खिणा दिसा।", + "पुत्तदारा", + "‘‘दासकम्मकरा", + "एता दिसा नमस्सेय्य, अलमत्तो कुले गिही॥", + "‘‘पण्डितो सीलसम्पन्‍नो, सण्हो च पटिभानवा।", + "निवातवुत्ति अत्थद्धो, तादिसो लभते यसं॥", + "‘‘उट्ठानको अनलसो, आपदासु न वेधति।", + "अच्छिन्‍नवुत्ति मेधावी, तादिसो लभते यसं॥", + "‘‘सङ्गाहको मित्तकरो, वदञ्‍ञू वीतमच्छरो।", + "नेता विनेता अनुनेता, तादिसो लभते यसं॥", + "‘‘दानञ्‍च पेय्यवज्‍जञ्‍च, अत्थचरिया च या इध।", + "समानत्तता च धम्मेसु, तत्थ तत्थ यथारहं।", + "एते", + "‘‘एते च सङ्गहा नास्सु, न माता पुत्तकारणा।", + "लभेथ मानं पूजं वा, पिता वा पुत्तकारणा॥", + "‘‘यस्मा च सङ्गहा", + "तस्मा", + "सिखिस्सपि च", + "‘‘वेस्सभुस्स च", + "नमत्थु", + "‘‘कोणागमनस्स नमत्थु, ब्राह्मणस्स वुसीमतो।", + "कस्सपस्स च", + "‘‘अङ्गीरसस्स नमत्थु, सक्यपुत्तस्स सिरीमतो।", + "यो इमं धम्मं देसेसि", + "‘‘ये चापि निब्बुता लोके, यथाभूतं विपस्सिसुं।", + "ते जना अपिसुणाथ", + "‘‘हितं देवमनुस्सानं, यं नमस्सन्ति गोतमं।", + "विज्‍जाचरणसम्पन्‍नं, महन्तं वीतसारदं॥", + "यस्स चुग्गच्छमानस्स, संवरीपि निरुज्झति।", + "यस्स चुग्गते सूरिये, ‘दिवसो’ति पवुच्‍चति॥", + "‘‘रहदोपि", + "एवं तं तत्थ जानन्ति, ‘समुद्दो सरितोदको’॥", + "‘‘इतो", + "यं दिसं अभिपालेति, महाराजा यसस्सि सो॥", + "‘‘गन्धब्बानं अधिपति", + "रमती नच्‍चगीतेहि, गन्धब्बेहि पुरक्खतो॥", + "‘‘पुत्तापि तस्स बहवो, एकनामाति मे सुतं।", + "असीति दस एको च, इन्दनामा महब्बला॥", + "ते", + "दूरतोव नमस्सन्ति, महन्तं वीतसारदं॥", + "‘‘नमो ते पुरिसाजञ्‍ञ, नमो ते पुरिसुत्तम।", + "कुसलेन समेक्खसि, अमनुस्सापि तं वन्दन्ति।", + "सुतं नेतं अभिण्हसो, तस्मा एवं वदेमसे॥", + "‘‘‘जिनं वन्दथ गोतमं, जिनं वन्दाम गोतमं।", + "विज्‍जाचरणसम्पन्‍नं, बुद्धं वन्दाम गोतमं’॥", + "पाणातिपातिनो लुद्दा", + "‘‘इतो", + "यं दिसं अभिपालेति, महाराजा यसस्सि सो॥", + "‘‘कुम्भण्डानं अधिपति, ‘विरूळ्हो’ इति नामसो।", + "रमती नच्‍चगीतेहि, कुम्भण्डेहि पुरक्खतो॥", + "‘‘पुत्तापि तस्स बहवो, एकनामाति मे सुतं।", + "असीति दस एको च, इन्दनामा महब्बला॥", + "ते चापि बुद्धं दिस्वान, बुद्धं आदिच्‍चबन्धुनं।", + "दूरतोव नमस्सन्ति, महन्तं वीतसारदं॥", + "‘‘नमो", + "कुसलेन समेक्खसि, अमनुस्सापि तं वन्दन्ति।", + "सुतं नेतं अभिण्हसो, तस्मा एवं वदेमसे॥", + "‘‘‘जिनं", + "विज्‍जाचरणसम्पन्‍नं, बुद्धं वन्दाम गोतमं’॥", + "यस्स चोग्गच्छमानस्स, दिवसोपि निरुज्झति।", + "यस्स चोग्गते सूरिये, ‘संवरी’ति पवुच्‍चति॥", + "‘‘रहदोपि तत्थ गम्भीरो, समुद्दो सरितोदको।", + "एवं तं तत्थ जानन्ति, ‘समुद्दो सरितोदको’॥", + "‘‘इतो ‘सा पच्छिमा दिसा’, इति नं आचिक्खती जनो।", + "यं", + "‘‘नागानञ्‍च", + "रमती नच्‍चगीतेहि, नागेहेव पुरक्खतो॥", + "‘‘पुत्तापि तस्स बहवो, एकनामाति मे सुतं।", + "असीति दस एको च, इन्दनामा महब्बला॥", + "ते चापि बुद्धं दिस्वान, बुद्धं आदिच्‍चबन्धुनं।", + "दूरतोव नमस्सन्ति, महन्तं वीतसारदं॥", + "‘‘नमो ते पुरिसाजञ्‍ञ, नमो ते पुरिसुत्तम।", + "कुसलेन समेक्खसि, अमनुस्सापि तं वन्दन्ति।", + "सुतं नेतं अभिण्हसो, तस्मा एवं वदेमसे॥", + "‘‘‘जिनं वन्दथ गोतमं, जिनं वन्दाम गोतमं।", + "विज्‍जाचरणसम्पन्‍नं, बुद्धं वन्दाम गोतमं’॥", + "मनुस्सा तत्थ जायन्ति, अममा अपरिग्गहा॥", + "‘‘न", + "अकट्ठपाकिमं सालिं, परिभुञ्‍जन्ति मानुसा॥", + "‘‘अकणं अथुसं सुद्धं, सुगन्धं तण्डुलप्फलं।", + "तुण्डिकीरे", + "‘‘गाविं एकखुरं कत्वा, अनुयन्ति दिसोदिसं।", + "पसुं एकखुरं कत्वा, अनुयन्ति दिसोदिसं॥", + "‘‘इत्थिं वा वाहनं", + "पुरिसं वाहनं कत्वा, अनुयन्ति दिसोदिसं॥", + "‘‘कुमारिं", + "कुमारं वाहनं कत्वा, अनुयन्ति दिसोदिसं॥", + "‘‘ते याने अभिरुहित्वा,", + "सब्बा दिसा अनुपरियायन्ति", + "पचारा तस्स राजिनो॥", + "‘‘हत्थियानं अस्सयानं, दिब्बं यानं उपट्ठितं।", + "पासादा सिविका चेव, महाराजस्स यसस्सिनो॥", + "‘‘तस्स च नगरा अहु,", + "अन्तलिक्खे सुमापिता।", + "आटानाटा कुसिनाटा परकुसिनाटा,", + "नाटसुरिया", + "‘‘उत्तरेन", + "जनोघमपरेन च।", + "नवनवुतियो अम्बरअम्बरवतियो,", + "आळकमन्दा नाम राजधानी॥", + "‘‘कुवेरस्स", + "तस्मा कुवेरो महाराजा, ‘वेस्सवणो’ति पवुच्‍चति॥", + "‘‘पच्‍चेसन्तो", + "ओजसि तेजसि ततोजसी, सूरो राजा अरिट्ठो नेमि॥", + "‘‘रहदोपि तत्थ धरणी नाम, यतो मेघा पवस्सन्ति।", + "वस्सा यतो पतायन्ति, सभापि तत्थ सालवती", + "‘‘यत्थ", + "नाना दिजगणा युता, मयूरकोञ्‍चाभिरुदा।", + "कोकिलादीहि वग्गुहि॥", + "‘‘जीवञ्‍जीवकसद्देत्थ, अथो ओट्ठवचित्तका।", + "कुक्‍कुटका", + "‘‘सुकसाळिकसद्देत्थ, दण्डमाणवकानि च।", + "सोभति सब्बकालं सा, कुवेरनळिनी सदा॥", + "‘‘इतो ‘सा उत्तरा दिसा’, इति नं आचिक्खती जनो।", + "यं दिसं अभिपालेति, महाराजा यसस्सि सो॥", + "‘‘यक्खानञ्‍च अधिपति, ‘कुवेरो’ इति नामसो।", + "रमती नच्‍चगीतेहि, यक्खेहेव पुरक्खतो॥", + "‘‘पुत्तापि", + "असीति दस एको च, इन्दनामा महब्बला॥", + "‘‘ते चापि बुद्धं दिस्वान, बुद्धं आदिच्‍चबन्धुनं।", + "दूरतोव नमस्सन्ति, महन्तं वीतसारदं॥", + "‘‘नमो ते पुरिसाजञ्‍ञ, नमो ते पुरिसुत्तम।", + "कुसलेन समेक्खसि, अमनुस्सापि तं वन्दन्ति।", + "सुतं नेतं अभिण्हसो, तस्मा एवं वदेमसे॥", + "‘‘‘जिनं वन्दथ गोतमं, जिनं वन्दाम गोतमं।", + "विज्‍जाचरणसम्पन्‍नं, बुद्धं वन्दाम गोतम’’’न्ति॥", + "‘‘इन्दो सोमो वरुणो च, भारद्वाजो पजापति।", + "चन्दनो कामसेट्ठो च, किन्‍नुघण्डु निघण्डु च॥", + "‘‘पनादो", + "चित्तसेनो च गन्धब्बो, नळो राजा जनेसभो", + "‘‘सातागिरो हेमवतो, पुण्णको करतियो गुळो।", + "सिवको", + "‘‘गोपालो सुप्परोधो च", + "पञ्‍चालचण्डो आळवको, पज्‍जुन्‍नो सुमनो सुमुखो।", + "दधिमुखो मणि माणिवरो", + "सिखिस्सपि च नमत्थु, सब्बभूतानुकम्पिनो॥", + "‘वेस्सभुस्स च नमत्थु, न्हातकस्स तपस्सिनो।", + "नमत्थु ककुसन्धस्स, मारसेनापमद्दिनो॥", + "‘कोणागमनस्स नमत्थु, ब्राह्मणस्स वुसीमतो।", + "कस्सपस्स च नमत्थु, विप्पमुत्तस्स सब्बधि॥", + "‘अङ्गीरसस्स नमत्थु, सक्यपुत्तस्स सिरीमतो।", + "यो इमं धम्मं देसेसि, सब्बदुक्खापनूदनं॥", + "‘ये चापि निब्बुता लोके, यथाभूतं विपस्सिसुं।", + "ते जना अपिसुणाथ, महन्ता वीतसारदा॥", + "‘हितं देवमनुस्सानं, यं नमस्सन्ति गोतमं।", + "विज्‍जाचरणसम्पन्‍नं, महन्तं वीतसारदं॥", + "यस्स चुग्गच्छमानस्स, संवरीपि निरुज्झति।", + "यस्स चुग्गते सूरिये, ‘‘दिवसो’’ति पवुच्‍चति॥", + "‘रहदोपि", + "एवं तं तत्थ जानन्ति, ‘‘समुद्दो सरितोदको’’॥", + "‘इतो ‘‘सा पुरिमा दिसा’’, इति नं आचिक्खती जनो।", + "यं दिसं अभिपालेति, महाराजा यसस्सि सो॥", + "‘गन्धब्बानं अधिपति, ‘‘धतरट्ठो’’ति नामसो।", + "रमती नच्‍चगीतेहि, गन्धब्बेहि पुरक्खतो॥", + "‘पुत्तापि तस्स बहवो, एकनामाति मे सुतं।", + "असीति दस एको च, इन्दनामा महब्बला॥", + "‘ते चापि बुद्धं दिस्वान, बुद्धं आदिच्‍चबन्धुनं।", + "दूरतोव नमस्सन्ति, महन्तं वीतसारदं॥", + "‘नमो ते पुरिसाजञ्‍ञ, नमो ते पुरिसुत्तम।", + "कुसलेन समेक्खसि, अमनुस्सापि तं वन्दन्ति।", + "सुतं नेतं अभिण्हसो, तस्सा एवं वदेमसे॥", + "‘‘जिनं वन्दथ गोतमं, जिनं वन्दाम गोतमं।", + "विज्‍जाचरणसम्पन्‍नं, बुद्धं वन्दाम गोतमं’’॥", + "पाणातिपातिनो लुद्दा, चोरा नेकतिका जना॥", + "‘इतो", + "यं दिसं अभिपालेति, महाराजा यसस्सि सो॥", + "‘कुम्भण्डानं अधिपति, ‘‘विरूळ्हो’’ इति नामसो।", + "रमती नच्‍चगीतेहि, कुम्भण्डेहि पुरक्खतो॥", + "‘पुत्तापि तस्स बहवो, एकनामाति मे सुतं।", + "असीति दस एको च, इन्दनामा महब्बला॥", + "‘ते चापि बुद्धं दिस्वान, बुद्धं आदिच्‍चबन्धुनं।", + "दूरतोव नमस्सन्ति, महन्तं वीतसारदं॥", + "‘नमो", + "कुसलेन समेक्खसि, अमनुस्सापि तं वन्दन्ति।", + "सुतं नेतं अभिण्हसो, तस्मा एवं वदेमसे॥", + "‘‘जिनं वन्दथ गोतमं, जिनं वन्दाम गोतमं।", + "विज्‍जाचरणसम्पन्‍नं, बुद्धं वन्दाम गोतमं’’॥", + "यस्स चोग्गच्छमानस्स, दिवसोपि निरुज्झति।", + "यस्स चोग्गते सूरिये, ‘‘संवरी’’ति पवुच्‍चति॥", + "‘रहदोपि तत्थ गम्भीरो, समुद्दो सरितोदको।", + "एवं तं तत्थ जानन्ति, समुद्दो सरितोदको॥", + "‘इतो ‘‘सा पच्छिमा दिसा’’, इति नं आचिक्खती जनो।", + "यं दिसं अभिपालेति, महाराजा यसस्सि सो॥", + "‘नागानञ्‍च", + "रमती नच्‍चगीतेहि, नागेहेव पुरक्खतो॥", + "‘पुत्तापि तस्स बहवो, एकनामाति मे सुतं।", + "असीति दस एको च, इन्दनामा महब्बला॥", + "‘ते चापि बुद्धं दिस्वान, बुद्धं आदिच्‍चबन्धुनं।", + "दूरतोव नमस्सन्ति, महन्तं वीतसारदं॥", + "‘नमो ते पुरिसाजञ्‍ञ, नमो ते पुरिसुत्तम।", + "कुसलेन समेक्खसि, अमनुस्सापि तं वन्दन्ति।", + "सुतं नेतं अभिण्हसो, तस्मा एवं वदेमसे॥", + "‘‘जिनं वन्दथ गोतमं, जिनं वन्दाम गोतमं।", + "विज्‍जाचरणसम्पन्‍नं, बुद्धं वन्दाम गोतमं’’॥", + "मनुस्सा तत्थ जायन्ति, अममा अपरिग्गहा॥", + "‘न", + "अकट्ठपाकिमं सालिं, परिभुञ्‍जन्ति मानुसा॥", + "‘अकणं अथुसं सुद्धं, सुगन्धं तण्डुलप्फलं।", + "तुण्डिकीरे पचित्वान, ततो भुञ्‍जन्ति भोजनं॥", + "‘गाविं एकखुरं कत्वा, अनुयन्ति दिसोदिसं।", + "पसुं एकखुरं कत्वा, अनुयन्ति दिसोदिसं॥", + "‘इत्थिं वा वाहनं कत्वा, अनुयन्ति दिसोदिसं।", + "पुरिसं वाहनं कत्वा, अनुयन्ति दिसोदिसं॥", + "‘कुमारिं", + "कुमारं वाहनं कत्वा, अनुयन्ति दिसोदिसं॥", + "‘ते याने अभिरुहित्वा,", + "सब्बा दिसा अनुपरियायन्ति।", + "पचारा तस्स राजिनो॥", + "‘हत्थियानं अस्सयानं,", + "दिब्बं यानं उपट्ठितं।", + "पासादा सिविका चेव,", + "महाराजस्स यसस्सिनो॥", + "‘तस्स च नगरा अहु,", + "अन्तलिक्खे सुमापिता।", + "आटानाटा कुसिनाटा परकुसिनाटा,", + "नाटसुरिया परकुसिटनाटा॥", + "‘उत्तरेन कसिवन्तो,", + "जनोघमपरेन च।", + "नवनवुतियो अम्बरअम्बरवतियो,", + "आळकमन्दा नाम राजधानी॥", + "‘कुवेरस्स खो पन, मारिस, महाराजस्स विसाणा नाम राजधानी।", + "तस्मा कुवेरो महाराजा, ‘‘वेस्सवणो’’ति पवुच्‍चति॥", + "‘पच्‍चेसन्तो", + "ओजसि तेजसि ततोजसी, सूरो राजा अरिट्ठो नेमि॥", + "‘रहदोपि तत्थ धरणी नाम, यतो मेघा पवस्सन्ति।", + "वस्सा यतो पतायन्ति, सभापि तत्थ सालवती नाम॥", + "‘यत्थ", + "नाना दिजगणा युता, मयूरकोञ्‍चाभिरुदा।", + "कोकिलादीहि वग्गुहि॥", + "‘जीवञ्‍जीवकसद्देत्थ, अथो ओट्ठवचित्तका।", + "कुक्‍कुटका कुळीरका, वने पोक्खरसातका॥", + "‘सुकसाळिक सद्देत्थ, दण्डमाणवकानि च।", + "सोभति सब्बकालं सा, कुवेरनळिनी सदा॥", + "‘इतो ‘‘सा उत्तरा दिसा’’, इति नं आचिक्खती जनो।", + "यं दिसं अभिपालेति, महाराजा यसस्सि सो॥", + "‘यक्खानञ्‍च अधिपति, ‘‘कुवेरो’’ इति नामसो।", + "रमती नच्‍चगीतेहि, यक्खेहेव पुरक्खतो॥", + "‘पुत्तापि तस्स बहवो, एकनामाति मे सुतं।", + "असीति दस एको च, इन्दनामा महब्बला॥", + "‘ते चापि बुद्धं दिस्वान, बुद्धं आदिच्‍चबन्धुनं।", + "दूरतोव नमस्सन्ति, महन्तं वीतसारदं॥", + "‘नमो ते पुरिसाजञ्‍ञ, नमो ते पुरिसुत्तम।", + "कुसलेन समेक्खसि, अमनुस्सापि तं वन्दन्ति।", + "सुतं नेतं अभिण्हसो, तस्मा एवं वदेमसे॥", + "‘‘जिनं वन्दथ गोतमं, जिनं वन्दाम गोतमं।", + "विज्‍जाचरणसम्पन्‍नं, बुद्धं वन्दाम गोतम’’न्ति॥", + "‘इन्दो सोमो वरुणो च, भारद्वाजो पजापति।", + "चन्दनो कामसेट्ठो च, किन्‍नुघण्डु निघण्डु च॥", + "‘पनादो ओपमञ्‍ञो च, देवसूतो च मातलि।", + "चित्तसेनो च गन्धब्बो, नळो राजा जनेसभो॥", + "‘सातागिरो हेवमतो, पुण्णको करतियो गुळो।", + "सिवको मुचलिन्दो च, वेस्सामित्तो युगन्धरो॥", + "‘गोपालो सुप्परोधो च, हिरि नेत्ति च मन्दियो।", + "पञ्‍चालचण्डो आळवको, पज्‍जुन्‍नो सुमनो सुमुखो।", + "दधिमुखो मणि माणिवरो दीघो, अथो सेरीसको सह॥", + "‘‘दसुत्तरं पवक्खामि, धम्मं निब्बानपत्तिया।", + "दुक्खस्सन्तकिरियाय, सब्बगन्थप्पमोचनं’’॥", + "पाथिको", + "सम्पसादनपासादं", + "सिङ्गालाटानाटियकं", + "एकादसहि सुत्तेहि, पाथिकवग्गोति वुच्‍चति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/09-s0201m.mul.json b/texts/tripitaka/09-s0201m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..877b196ec6637b4f9d162d8397f5dd1a9ece3e16 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/09-s0201m.mul.json @@ -0,0 +1,126 @@ +{ + "title": "५. चूळयमकवग्गो", + "book_name": "५. चूळयमकवग्गो", + "chapter": "४. महायमकवग्गो", + "gathas": [ + "‘‘बाहुकं अधिकक्‍कञ्‍च, गयं सुन्दरिकं मपि", + "सरस्सतिं पयागञ्‍च, अथो बाहुमतिं नदिं।", + "निच्‍चम्पि बालो पक्खन्दो", + "‘‘किं", + "वेरिं कतकिब्बिसं नरं, न हि नं सोधये पापकम्मिनं॥", + "‘‘सुद्धस्स", + "सुद्धस्स सुचिकम्मस्स, सदा सम्पज्‍जते वतं।", + "इधेव सिनाहि ब्राह्मण, सब्बभूतेसु करोहि खेमतं॥", + "‘‘सचे मुसा न भणसि, सचे पाणं न हिंससि।", + "सचे अदिन्‍नं नादियसि, सद्दहानो अमच्छरी।", + "किं काहसि गयं गन्त्वा, उदपानोपि ते गया’’ति॥", + "चतुत्तालीसपदा वुत्ता, सन्धयो पञ्‍च देसिता।", + "सल्‍लेखो नाम सुत्तन्तो, गम्भीरो सागरूपमोति॥", + "मूलसुसंवरधम्मदायादा, भेरवानङ्गणाकङ्खेय्यवत्थं।", + "सल्‍लेखसम्मादिट्ठिसतिपट्ठं, वग्गवरो असमो सुसमत्तो॥", + "‘‘सोतत्तो सोसिन्‍नो", + "नग्गो न चग्गिमासीनो, एसनापसुतो मुनी’’ति॥", + "चूळसीहनादलोमहंसवरो, महाचूळदुक्खक्खन्धअनुमानिकसुत्तं।", + "खिलपत्थमधुपिण्डिकद्विधावितक्‍क, पञ्‍चनिमित्तकथा पुन वग्गो॥", + "‘किच्छेन मे अधिगतं, हलं दानि पकासितुं।", + "रागदोसपरेतेहि, नायं धम्मो सुसम्बुधो॥", + "‘पटिसोतगामिं निपुणं, गम्भीरं दुद्दसं अणुं।", + "रागरत्ता न दक्खन्ति, तमोखन्धेन आवुटा’’’ति", + "‘पातुरहोसि", + "धम्मो असुद्धो समलेहि चिन्तितो।", + "अपापुरेतं", + "सुणन्तु धम्मं विमलेनानुबुद्धं॥", + "‘सेले", + "यथापि पस्से जनतं समन्ततो।", + "तथूपमं धम्ममयं सुमेध,", + "पासादमारुय्ह समन्तचक्खु।", + "सोकावतिण्णं", + "अवेक्खस्सु जातिजराभिभूतं॥", + "‘उट्ठेहि", + "सत्थवाह अणण विचर लोके।", + "देसस्सु", + "अञ्‍ञातारो भविस्सन्ती’’’ति॥", + "‘अपारुता", + "ये सोतवन्तो पमुञ्‍चन्तु सद्धं।", + "विहिंससञ्‍ञी पगुणं न भासिं,", + "धम्मं पणीतं मनुजेसु ब्रह्मे’’’ति॥", + "‘सब्बाभिभू सब्बविदूहमस्मि, सब्बेसु धम्मेसु अनूपलित्तो।", + "सब्बञ्‍जहो तण्हाक्खये विमुत्तो, सयं अभिञ्‍ञाय कमुद्दिसेय्यं॥", + "‘न", + "सदेवकस्मिं लोकस्मिं, नत्थि मे पटिपुग्गलो॥", + "‘अहञ्हि अरहा लोके, अहं सत्था अनुत्तरो।", + "एकोम्हि सम्मासम्बुद्धो, सीतिभूतोस्मि निब्बुतो॥", + "‘धम्मचक्‍कं पवत्तेतुं, गच्छामि कासिनं पुरं।", + "अन्धीभूतस्मिं", + "‘मादिसा", + "जिता मे पापका धम्मा, तस्माहमुपक जिनो’ति॥", + "मोळियफग्गुनरिट्ठञ्‍च", + "रासिकणेरुमहागजनामो, सारूपमो", + "‘‘अयं लोको परो लोको, जानता सुप्पकासितो।", + "यञ्‍च मारेन सम्पत्तं, अप्पत्तं यञ्‍च मच्‍चुना॥", + "‘‘सब्बं लोकं अभिञ्‍ञाय, सम्बुद्धेन पजानता।", + "विवटं अमतद्वारं, खेमं निब्बानपत्तिया॥", + "‘‘छिन्‍नं पापिमतो सोतं, विद्धस्तं विनळीकतं।", + "पामोज्‍जबहुला होथ, खेमं पत्तत्थ", + "गिञ्‍जकसालवनं परिहरितुं, पञ्‍ञवतो पुन सच्‍चकनिसेधो।", + "मुखवण्णपसीदनतापिन्दो, केवट्टअस्सपुरजटिलेन॥", + "‘‘यावता चन्दिमसूरिया, परिहरन्ति दिसा भन्ति विरोचना।", + "ताव सहस्सधा लोको, एत्थ ते वत्तते", + "‘‘परोपरञ्‍च", + "इत्थभावञ्‍ञथाभावं, सत्तानं आगतिं गति’’न्ति॥", + "‘‘भवेवाहं भयं दिस्वा, भवञ्‍च विभवेसिनं।", + "भवं नाभिवदिं किञ्‍चि, नन्दिञ्‍च न उपादियि’’न्ति॥", + "‘‘कीदिसो निरयो आसि, यत्थ दूसी अपच्‍चथ।", + "विधुरं सावकमासज्‍ज, ककुसन्धञ्‍च ब्राह्मणं॥", + "‘‘सतं आसि अयोसङ्कू, सब्बे पच्‍चत्तवेदना।", + "ईदिसो निरयो आसि, यत्थ दूसी अपच्‍चथ।", + "विधुरं सावकमासज्‍ज, ककुसन्धञ्‍च ब्राह्मणं॥", + "‘‘यो एतमभिजानाति, भिक्खु बुद्धस्स सावको।", + "तादिसं", + "‘‘मज्झे सरस्स तिट्ठन्ति, विमाना कप्पट्ठायिनो।", + "वेळुरियवण्णा रुचिरा, अच्‍चिमन्तो पभस्सरा।", + "अच्छरा तत्थ नच्‍चन्ति, पुथु नानत्तवण्णियो॥", + "‘‘यो", + "तादिसं भिक्खुमासज्‍ज, कण्ह दुक्खं निगच्छसि॥", + "‘‘यो वे बुद्धेन चोदितो, भिक्खु सङ्घस्स पेक्खतो।", + "मिगारमातुपासादं, पादङ्गुट्ठेन कम्पयि॥", + "‘‘यो एतमभिजानाति, भिक्खु बुद्धस्स सावको।", + "तादिसं भिक्खुमासज्‍ज, कण्ह दुक्खं निगच्छसि॥", + "‘‘यो वेजयन्तं पासादं, पादङ्गुट्ठेन कम्पयि।", + "इद्धिबलेनुपत्थद्धो, संवेजेसि च देवता॥", + "‘‘यो एतमभिजानाति, भिक्खु बुद्धस्स सावको।", + "तादिसं भिक्खुमासज्‍ज, कण्ह दुक्खं निगच्छसि॥", + "‘‘यो वेजयन्तपासादे, सक्‍कं सो परिपुच्छति।", + "अपि वासव जानासि, तण्हाक्खयविमुत्तियो।", + "तस्स सक्‍को वियाकासि, पञ्हं पुट्ठो यथातथं॥", + "‘‘यो एतमभिजानाति, भिक्खु बुद्धस्स सावको।", + "तादिसं भिक्खुमासज्‍ज, कण्ह दुक्खं निगच्छसि॥", + "‘‘यो ब्रह्मं परिपुच्छति, सुधम्मायाभितो सभं।", + "अज्‍जापि", + "पस्ससि वीतिवत्तन्तं, ब्रह्मलोके पभस्सरं॥", + "‘‘तस्स", + "न मे मारिस सा दिट्ठि, या मे दिट्ठि पुरे अहु॥", + "‘‘पस्सामि वीतिवत्तन्तं, ब्रह्मलोके पभस्सरं।", + "सोहं अज्‍ज कथं वज्‍जं, अहं निच्‍चोम्हि सस्सतो॥", + "‘‘यो एतमभिजानाति, भिक्खु बुद्धस्स सावको।", + "तादिसं भिक्खुमासज्‍ज, कण्ह दुक्खं निगच्छसि॥", + "‘‘यो महामेरुनो कूटं, विमोक्खेन अफस्सयि।", + "वनं पुब्बविदेहानं, ये च भूमिसया नरा॥", + "‘‘यो एतमभिजानाति, भिक्खु बुद्धस्स सावको।", + "तादिसं भिक्खुमासज्‍ज, कण्ह दुक्खं निगच्छसि॥", + "‘‘न", + "बालो च जलितं अग्गिं, आसज्‍ज नं स डय्हति॥", + "‘‘एवमेव तुवं मार, आसज्‍ज नं तथागतं।", + "सयं डहिस्ससि अत्तानं, बालो अग्गिंव संफुसं॥", + "‘‘अपुञ्‍ञं पसवी मारो, आसज्‍ज नं तथागतं।", + "किन्‍नु मञ्‍ञसि पापिम, न मे पापं विपच्‍चति॥", + "‘‘करोतो चीयति पापं, चिररत्ताय अन्तक।", + "मार निब्बिन्द बुद्धम्हा, आसं माकासि भिक्खुसु॥", + "‘‘इति", + "ततो सो दुम्मनो यक्खो, नतत्थेवन्तरधायथा’’ति॥", + "सालेय्य वेरञ्‍जदुवे च तुट्ठि, चूळमहाधम्मसमादानञ्‍च।", + "वीमंसका कोसम्बि च ब्राह्मणो, दूसी च मारो दसमो च वग्गो॥", + "मूलपरियायो चेव, सीहनादो च उत्तमो।", + "ककचो चेव गोसिङ्गो, सालेय्यो च इमे पञ्‍च॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/10-s0202m.mul.json b/texts/tripitaka/10-s0202m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..1053f7f87a1837e0de9450b831d5dea956b1ec82 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/10-s0202m.mul.json @@ -0,0 +1,412 @@ +{ + "title": "५. ब्राह्मणवग्गो", + "book_name": "५. ब्राह्मणवग्गो", + "chapter": "४. राजवग्गो", + "gathas": [ + "‘खत्तियो सेट्ठो जनेतस्मिं, ये गोत्तपटिसारिनो।", + "विज्‍जाचरणसम्पन्‍नो, सो सेट्ठो देवमानुसे’ति॥", + "‘‘धीरस्स विगतमोहस्स, पभिन्‍नखीलस्स विजितविजयस्स।", + "अनीघस्स सुसमचित्तस्स, वुद्धसीलस्स साधुपञ्‍ञस्स।", + "वेसमन्तरस्स", + "‘‘अकथंकथिस्स तुसितस्स, वन्तलोकामिसस्स मुदितस्स।", + "कतसमणस्स मनुजस्स, अन्तिमसारीरस्स नरस्स।", + "अनोपमस्स विरजस्स, भगवतो तस्स सावकोहमस्मि॥", + "‘‘असंसयस्स कुसलस्स, वेनयिकस्स सारथिवरस्स।", + "अनुत्तरस्स रुचिरधम्मस्स, निक्‍कङ्खस्स पभासकस्स", + "मानच्छिदस्स वीरस्स, भगवतो तस्स सावकोहमस्मि॥", + "‘‘निसभस्स", + "खेमङ्करस्स वेदस्स, धम्मट्ठस्स संवुतत्तस्स।", + "सङ्गातिगस्स मुत्तस्स, भगवतो तस्स सावकोहमस्मि॥", + "‘‘नागस्स", + "पटिमन्तकस्स", + "दन्तस्स निप्पपञ्‍चस्स, भगवतो तस्स सावकोहमस्मि॥", + "‘‘इसिसत्तमस्स अकुहस्स, तेविज्‍जस्स ब्रह्मपत्तस्स।", + "न्हातकस्स", + "पुरिन्ददस्स सक्‍कस्स, भगवतो तस्स सावकोहमस्मि॥", + "‘‘अरियस्स भावितत्तस्स, पत्तिपत्तस्स वेय्याकरणस्स।", + "सतिमतो विपस्सिस्स, अनभिनतस्स नो अपनतस्स।", + "अनेजस्स वसिप्पत्तस्स, भगवतो तस्स सावकोहमस्मि", + "‘‘समुग्गतस्स", + "असितस्स हितस्स", + "तिण्णस्स तारयन्तस्स, भगवतो तस्स सावकोहमस्मि॥", + "‘‘सन्तस्स भूरिपञ्‍ञस्स, महापञ्‍ञस्स वीतलोभस्स।", + "तथागतस्स सुगतस्स, अप्पटिपुग्गलस्स असमस्स।", + "विसारदस्स निपुणस्स, भगवतो तस्स सावकोहमस्मि॥", + "‘‘तण्हच्छिदस्स बुद्धस्स, वीतधूमस्स अनुपलित्तस्स।", + "आहुनेय्यस्स यक्खस्स, उत्तमपुग्गलस्स अतुलस्स।", + "महतो यसग्गपत्तस्स, भगवतो तस्स सावकोहमस्मी’’ति॥", + "कन्दरनागरसेखवतो", + "उपालिदमथो कुक्‍कुरअभयो, बहुवेदनीयापण्णकतो दसमो॥", + "कुञ्‍जर-राहुल-सस्सतलोको, मालुक्यपुत्तो च भद्दालि-नामो।", + "खुद्द-दिजाथ-सहम्पतियाचं, नाळक-रञ्‍ञिकिटागिरिनामो॥", + "‘‘आरोग्यपरमा लाभा, निब्बानं परमं सुखं।", + "अट्ठङ्गिको च मग्गानं, खेमं अमतगामिन’’न्ति॥", + "‘आरोग्यपरमा", + "अट्ठङ्गिको च मग्गानं, खेमं अमतगामिन’न्ति॥", + "पुण्डरी-अग्गिसह-कथिनामो, दीघनखो पुन भारद्वाजगोत्तो।", + "सन्दकउदायिमुण्डिकपुत्तो, मणिको तथाकच्‍चानो वरवग्गो॥", + "‘‘पस्स", + "आतुरं बहुसङ्कप्पं, यस्स नत्थि धुवं ठिति॥", + "‘‘पस्स चित्तीकतं रूपं, मणिना कुण्डलेन च।", + "अट्ठि तचेन ओनद्धं, सह वत्थेभि सोभति॥", + "‘‘अलत्तककता पादा, मुखं चुण्णकमक्खितं।", + "अलं", + "‘‘अट्ठापदकता", + "अलं बालस्स मोहाय, नो च पारगवेसिनो॥", + "‘‘अञ्‍जनीव नवा", + "अलं बालस्स मोहाय, नो च पारगवेसिनो॥", + "‘‘ओदहि मिगवो पासं, नासदा वाकरं मिगो।", + "भुत्वा निवापं गच्छाम", + "लद्धान वित्तं न ददन्ति मोहा।", + "लुद्धा धनं", + "भिय्योव कामे अभिपत्थयन्ति॥", + "‘‘राजा पसय्हा पथविं विजित्वा,", + "ससागरन्तं महिमावसन्तो", + "ओरं समुद्दस्स अतित्तरूपो,", + "पारं", + "‘‘राजा", + "अवीततण्हा", + "ऊनाव हुत्वान जहन्ति देहं,", + "कामेहि लोकम्हि न हत्थि तित्ति॥", + "‘‘कन्दन्ति नं ञाती पकिरिय केसे,", + "अहोवता नो अमराति चाहु।", + "वत्थेन नं पारुतं नीहरित्वा,", + "चितं समादाय", + "‘‘सो डय्हति सूलेहि तुज्‍जमानो,", + "एकेन वत्थेन पहाय भोगे।", + "न मीयमानस्स भवन्ति ताणा,", + "ञातीध मित्ता अथ वा सहाया॥", + "‘‘दायादका", + "सत्तो पन गच्छति येन कम्मं।", + "न मीयमानं धनमन्वेति किञ्‍चि,", + "पुत्ता च दारा च धनञ्‍च रट्ठं॥", + "‘‘न", + "अप्पं हिदं जीवितमाहु धीरा, असस्सतं", + "‘‘अड्ढा दलिद्दा च फुसन्ति फस्सं,", + "बालो च धीरो च तथेव फुट्ठो।", + "बालो च बाल्या वधितोव सेति,", + "धीरो च", + "‘‘तस्मा हि पञ्‍ञाव धनेन सेय्यो,", + "याय वोसानमिधाधिगच्छति।", + "अब्योसितत्ता", + "पापानि कम्मानि करोन्ति मोहा॥", + "‘‘उपेति गब्भञ्‍च परञ्‍च लोकं,", + "संसारमापज्‍ज परम्पराय।", + "तस्सप्पपञ्‍ञो अभिसद्दहन्तो,", + "उपेति गब्भञ्‍च परञ्‍च लोकं॥", + "‘‘चोरो", + "सकम्मुना हञ्‍ञति पापधम्मो।", + "एवं पजा पेच्‍च परम्हि लोके,", + "सकम्मुना हञ्‍ञति पापधम्मो॥", + "‘‘कामाहि", + "विरूपरूपेन मथेन्ति चित्तं।", + "आदीनवं कामगुणेसु दिस्वा,", + "तस्मा", + "‘‘दुमप्फलानेव पतन्ति माणवा,", + "दहरा च वुड्ढा च सरीरभेदा।", + "एतम्पि दिस्वा", + "अपण्णकं सामञ्‍ञमेव सेय्यो’’ति॥", + "‘किच्छेन मे अधिगतं, हलं दानि पकासितुं।", + "रागदोसपरेतेहि, नायं धम्मो सुसम्बुधो॥", + "‘पटिसोतगामिं निपुणं, गम्भीरं दुद्दसं अणुं।", + "रागरत्ता न दक्खन्ति, तमोखन्धेन आवुटा’", + "‘पातुरहोसि मगधेसु पुब्बे,", + "धम्मो असुद्धो समलेहि चिन्तितो।", + "अपापुरेतं", + "सुणन्तु धम्मं विमलेनानुबुद्धं॥", + "‘सेले", + "यथापि पस्से जनतं समन्ततो।", + "तथूपमं धम्ममयं सुमेध,", + "पासादमारुय्ह समन्तचक्खु॥", + "‘सोकावतिण्णं", + "अवेक्खस्सु जातिजराभिभूतं।", + "उट्ठेहि वीर, विजितसङ्गाम,", + "सत्थवाह अणण", + "देसस्सु", + "अञ्‍ञातारो भविस्सन्ती’ति॥", + "‘अपारुता तेसं अमतस्स द्वारा,", + "ये सोतवन्तो पमुञ्‍चन्तु सद्धं।", + "विहिंससञ्‍ञी पगुणं न भासिं,", + "धम्मं पणीतं मनुजेसु ब्रह्मे’ति॥", + "‘सब्बाभिभू", + "सब्बेसु धम्मेसु अनूपलित्तो।", + "सब्बञ्‍जहो तण्हाक्खये विमुत्तो,", + "सयं अभिञ्‍ञाय कमुद्दिसेय्यं॥", + "‘न", + "सदेवकस्मिं लोकस्मिं, नत्थि मे पटिपुग्गलो॥", + "‘अहञ्हि अरहा लोके, अहं सत्था अनुत्तरो।", + "एकोम्हि सम्मासम्बुद्धो, सीतिभूतोस्मि निब्बुतो॥", + "‘धम्मचक्‍कं पवत्तेतुं, गच्छामि कासिनं पुरं।", + "अन्धीभूतस्मिं", + "‘मादिसा वे जिना होन्ति, ये पत्ता आसवक्खयं।", + "जिता मे पापका धम्मा, तस्माहमुपक", + "‘‘गच्छं वदेसि समण ठितोम्हि,", + "ममञ्‍च ब्रूसि ठितमट्ठितोति।", + "पुच्छामि तं समण एतमत्थं,", + "कथं ठितो त्वं अहमट्ठितोम्ही’’ति॥", + "‘‘ठितो", + "सब्बेसु भूतेसु निधाय दण्डं।", + "तुवञ्‍च", + "तस्मा ठितोहं तुवमट्ठितोसी’’ति॥", + "‘‘चिरस्सं", + "महावनं पापुणि सच्‍चवादी", + "सोहं चरिस्सामि पहाय पापं", + "सुत्वान गाथं तव धम्मयुत्तं’’॥", + "इत्वेव चोरो असिमावुधञ्‍च,", + "सोब्भे पपाते नरके अकिरि।", + "अवन्दि", + "तत्थेव नं पब्बज्‍जं अयाचि॥", + "बुद्धो च खो कारुणिको महेसि,", + "यो सत्था लोकस्स सदेवकस्स।", + "‘तमेहि भिक्खू’ति तदा अवोच,", + "एसेव तस्स अहु भिक्खुभावोति॥", + "‘‘यो पुब्बेव", + "सोमं", + "‘‘यस्स", + "सोमं लोकं पभासेति, अब्भा मुत्तोव चन्दिमा॥", + "‘‘यो हवे दहरो भिक्खु, युञ्‍जति बुद्धसासने।", + "सोमं लोकं पभासेति, अब्भा मुत्तोव चन्दिमा॥", + "‘‘दिसा हि मे धम्मकथं सुणन्तु,", + "दिसा हि मे युञ्‍जन्तु बुद्धसासने।", + "दिसा हि मे ते मनुजा भजन्तु,", + "ये धम्ममेवादपयन्ति सन्तो॥", + "‘‘दिसा", + "सुणन्तु धम्मं कालेन, तञ्‍च अनुविधीयन्तु॥", + "‘‘न हि जातु सो ममं हिंसे, अञ्‍ञं वा पन किञ्‍चि नं", + "पप्पुय्य परमं सन्तिं, रक्खेय्य तसथावरे॥", + "‘‘उदकञ्हि", + "दारुं नमयन्ति तच्छका, अत्तानं दमयन्ति पण्डिता॥", + "‘‘दण्डेनेके", + "अदण्डेन असत्थेन, अहं दन्तोम्हि तादिना॥", + "‘‘अहिंसकोति मे नामं, हिंसकस्स पुरे सतो।", + "अज्‍जाहं सच्‍चनामोम्हि, न नं हिंसामि किञ्‍चि नं", + "‘‘चोरो", + "वुय्हमानो महोघेन, बुद्धं सरणमागमं॥", + "‘‘लोहितपाणि पुरे आसिं, अङ्गुलिमालोति विस्सुतो।", + "सरणगमनं पस्स, भवनेत्ति समूहता॥", + "‘‘तादिसं कम्मं कत्वान, बहुं दुग्गतिगामिनं।", + "फुट्ठो कम्मविपाकेन, अणणो भुञ्‍जामि भोजनं॥", + "‘‘पमादमनुयुञ्‍जन्ति, बाला दुम्मेधिनो जना।", + "अप्पमादञ्‍च मेधावी, धनं सेट्ठंव रक्खति॥", + "‘‘मा पमादमनुयुञ्‍जेथ, मा कामरति सन्थवं।", + "अप्पमत्तो हि झायन्तो, पप्पोति विपुलं", + "‘‘स्वागतं", + "संविभत्तेसु", + "‘‘स्वागतं नापगतं, नयिदं दुम्मन्तितं मम।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासन’’न्ति॥", + "घटिकारो रट्ठपालो, मघदेवो मधुरियं।", + "बोधि अङ्गुलिमालो च, पियजातं बाहितिकं।", + "धम्मचेतियसुत्तञ्‍च, दसमं कण्णकत्थलं॥", + "‘‘ये मे द्वत्तिंसाति सुता, महापुरिसलक्खणा।", + "दुवे तेसं न पस्सामि, भोतो कायस्मिं गोतम॥", + "‘‘कच्‍चि कोसोहितं भोतो, वत्थगुय्हं नरुत्तम।", + "नारीसमानसव्हया, कच्‍चि जिव्हा न दस्सका", + "‘‘कच्‍चि पहूतजिव्होसि, यथा तं जानियामसे।", + "निन्‍नामयेतं पहूतं, कङ्खं विनय नो इसे॥", + "‘‘दिट्ठधम्महितत्थाय, सम्परायसुखाय च।", + "कतावकासा पुच्छाम, यं किञ्‍चि अभिपत्थित’’न्ति॥", + "‘‘ये ते द्वत्तिंसाति सुता, महापुरिसलक्खणा।", + "सब्बे ते मम कायस्मिं, मा ते", + "‘‘अभिञ्‍ञेय्यं अभिञ्‍ञातं, भावेतब्बञ्‍च भावितं।", + "पहातब्बं पहीनं मे, तस्मा बुद्धोस्मि ब्राह्मण॥", + "‘‘दिट्ठधम्महितत्थाय", + "कतावकासो पुच्छस्सु, यं किञ्‍चि अभिपत्थित’’न्ति॥", + "‘‘कथं खो ब्राह्मणो होति, कथं भवति वेदगू।", + "तेविज्‍जो भो कथं होति, सोत्थियो किन्ति वुच्‍चति॥", + "‘‘अरहं भो कथं होति, कथं भवति केवली।", + "मुनि च भो कथं होति, बुद्धो किन्ति पवुच्‍चती’’ति॥", + "‘‘पुब्बेनिवासं", + "अथो जातिक्खयं पत्तो, अभिञ्‍ञा वोसितो मुनि॥", + "‘‘चित्तं विसुद्धं जानाति, मुत्तं रागेहि सब्बसो।", + "पहीनजातिमरणो, ब्रह्मचरियस्स केवली।", + "पारगू सब्बधम्मानं, बुद्धो तादी पवुच्‍चती’’ति॥", + "‘‘परिपुण्णकायो सुरुचि, सुजातो चारुदस्सनो।", + "सुवण्णवण्णोसि भगवा, सुसुक्‍कदाठोसि वीरियवा", + "‘‘नरस्स हि सुजातस्स, ये भवन्ति वियञ्‍जना।", + "सब्बे ते तव कायस्मिं, महापुरिसलक्खणा॥", + "‘‘पसन्‍ननेत्तो", + "मज्झे समणसङ्घस्स, आदिच्‍चोव विरोचसि॥", + "‘‘कल्याणदस्सनो भिक्खु, कञ्‍चनसन्‍निभत्तचो।", + "किं ते समणभावेन, एवं उत्तमवण्णिनो॥", + "‘‘राजा अरहसि भवितुं, चक्‍कवत्ती रथेसभो।", + "चातुरन्तो विजितावी, जम्बुसण्डस्स", + "‘‘खत्तिया", + "राजाभिराजा मनुजिन्दो, रज्‍जं कारेहि गोतम’’॥", + "‘‘राजाहमस्मि", + "धम्मेन चक्‍कं वत्तेमि, चक्‍कं अप्पटिवत्तियं’’॥", + "‘‘सम्बुद्धो पटिजानासि, धम्मराजा अनुत्तरो।", + "‘धम्मेन चक्‍कं वत्तेमि’, इति भाससि गोतम॥", + "‘‘को नु सेनापति भोतो, सावको सत्थुरन्वयो।", + "को ते तमनुवत्तेति, धम्मचक्‍कं पवत्तितं’’॥", + "‘‘मया पवत्तितं चक्‍कं, (सेलाति भगवा धम्मचक्‍कं अनुत्तरं।", + "सारिपुत्तो अनुवत्तेति, अनुजातो तथागतं॥", + "‘‘अभिञ्‍ञेय्यं अभिञ्‍ञातं, भावेतब्बञ्‍च भावितं।", + "पहातब्बं पहीनं मे, तस्मा बुद्धोस्मि ब्राह्मण॥", + "‘‘विनयस्सु मयि कङ्खं, अधिमुच्‍चस्सु ब्राह्मण।", + "दुल्‍लभं दस्सनं होति, सम्बुद्धानं अभिण्हसो॥", + "‘‘येसं", + "सोहं ब्राह्मण सम्बुद्धो, सल्‍लकत्तो अनुत्तरो॥", + "‘‘ब्रह्मभूतो अतितुलो, मारसेनप्पमद्दनो।", + "सब्बामित्ते वसी कत्वा, मोदामि अकुतोभयो’’॥", + "‘‘इमं भोन्तो निसामेथ, यथा भासति चक्खुमा।", + "सल्‍लकत्तो महावीरो, सीहोव नदती वने॥", + "‘‘ब्रह्मभूतं", + "को दिस्वा नप्पसीदेय्य, अपि कण्हाभिजातिको॥", + "‘‘यो मं इच्छति अन्वेतु, यो वा निच्छति गच्छतु।", + "इधाहं पब्बजिस्सामि, वरपञ्‍ञस्स सन्तिके’’॥", + "‘‘एतञ्‍चे", + "मयम्पि पब्बजिस्साम, वरपञ्‍ञस्स सन्तिके’’॥", + "‘‘ब्राह्मणा तिसता इमे, याचन्ति पञ्‍जलीकता।", + "ब्रह्मचरियं चरिस्साम, भगवा तव सन्तिके’’॥", + "‘‘स्वाक्खातं", + "यत्थ अमोघा पब्बज्‍जा, अप्पमत्तस्स सिक्खतो’’ति॥", + "‘‘अग्गिहुत्तमुखा यञ्‍ञा, सावित्ती छन्दसो मुखं।", + "राजा मुखं मनुस्सानं, नदीनं सागरो मुखं॥", + "‘‘नक्खत्तानं", + "पुञ्‍ञं आकङ्खमानानं, सङ्घो वे यजतं मुख’’न्ति॥", + "‘‘यं", + "सत्तरत्तेन", + "‘‘तुवं बुद्धो तुवं सत्था, तुवं माराभिभू मुनि।", + "तुवं अनुसये छेत्वा, तिण्णो तारेसिमं पजं॥", + "‘‘उपधी ते समतिक्‍कन्ता, आसवा ते पदालिता।", + "सीहोव अनुपादानो, पहीनभयभेरवो॥", + "‘‘भिक्खवो तिसता इमे, तिट्ठन्ति पञ्‍जलीकता।", + "पादे वीर पसारेहि, नागा वन्दन्तु सत्थुनो’’ति॥", + "‘‘अनुञ्‍ञातपटिञ्‍ञाता, तेविज्‍जा मयमस्मुभो।", + "अहं पोक्खरसातिस्स, तारुक्खस्सायं माणवो॥", + "‘‘तेविज्‍जानं", + "पदकस्मा वेय्याकरणा", + "तेसं नो जातिवादस्मिं, विवादो अत्थि गोतम॥", + "‘‘जातिया", + "अहञ्‍च कम्मुना", + "‘‘ते", + "भवन्तं पुट्ठुमागमा, सम्बुद्धं इति विस्सुतं॥", + "‘‘चन्दं यथा खयातीतं, पेच्‍च पञ्‍जलिका जना।", + "वन्दमाना नमस्सन्ति, लोकस्मिं गोतमं॥", + "‘‘चक्खुं लोके समुप्पन्‍नं, मयं पुच्छाम गोतमं।", + "जातिया ब्राह्मणो होति, उदाहु भवति कम्मुना", + "अजानतं नो पब्रूहि, यथा जानेमु ब्राह्मण’’न्ति॥", + "‘‘तेसं वो अहं ब्यक्खिस्सं, (वासेट्ठाति भगवा)", + "अनुपुब्बं यथातथं।", + "जातिविभङ्गं पाणानं, अञ्‍ञमञ्‍ञाहि जातियो॥", + "‘‘तिणरुक्खेपि जानाथ, न चापि पटिजानरे।", + "लिङ्गं जातिमयं तेसं, अञ्‍ञमञ्‍ञा हि जातियो॥", + "‘‘ततो कीटे पटङ्गे च, याव कुन्थकिपिल्‍लिके।", + "लिङ्गं जातिमयं तेसं, अञ्‍ञमञ्‍ञा हि जातियो॥", + "‘‘चतुप्पदेपि जानाथ, खुद्दके च महल्‍लके।", + "लिङ्गं जातिमयं तेसं, अञ्‍ञमञ्‍ञा हि जातियो॥", + "‘‘पादुदरेपि", + "लिङ्गं जातिमयं तेसं, अञ्‍ञमञ्‍ञा हि जातियो॥", + "‘‘ततो मच्छेपि जानाथ, उदके वारिगोचरे।", + "लिङ्गं जातिमयं तेसं, अञ्‍ञमञ्‍ञा हि जातियो॥", + "‘‘ततो पक्खीपि जानाथ, पत्तयाने विहङ्गमे।", + "लिङ्गं", + "‘‘यथा एतासु जातीसु, लिङ्गं जातिमयं पुथु।", + "एवं नत्थि मनुस्सेसु, लिङ्गं जातिमयं पुथु॥", + "‘‘न", + "न मुखेन न नासाय, न ओट्ठेहि भमूहि वा॥", + "‘‘न गीवाय न अंसेहि, न उदरेन न पिट्ठिया।", + "न सोणिया न उरसा, न सम्बाधे न मेथुने", + "‘‘न हत्थेहि न पादेहि, नङ्गुलीहि नखेहि वा।", + "न जङ्घाहि न ऊरूहि, न वण्णेन सरेन वा।", + "लिङ्गं जातिमयं नेव, यथा अञ्‍ञासु जातिसु॥", + "‘‘पच्‍चत्तञ्‍च सरीरेसु", + "वोकारञ्‍च मनुस्सेसु, समञ्‍ञाय पवुच्‍चति॥", + "‘‘यो हि कोचि मनुस्सेसु, गोरक्खं उपजीवति।", + "एवं वासेट्ठ जानाहि, कस्सको सो न ब्राह्मणो॥", + "‘‘यो हि कोचि मनुस्सेसु, पुथुसिप्पेन जीवति।", + "एवं वासेट्ठ जानाहि, सिप्पिको सो न ब्राह्मणो॥", + "‘‘यो", + "एवं वासेट्ठ जानाहि, वाणिजो सो न ब्राह्मणो॥", + "‘‘यो हि कोचि मनुस्सेसु, परपेस्सेन जीवति।", + "एवं वासेट्ठ जानाहि, पेस्सको", + "‘‘यो", + "एवं वासेट्ठ जानाहि, चोरो एसो न ब्राह्मणो॥", + "‘‘यो हि कोचि मनुस्सेसु, इस्सत्थं उपजीवति।", + "एवं वासेट्ठ जानाहि, योधाजीवो न ब्राह्मणो॥", + "‘‘यो हि कोचि मनुस्सेसु, पोरोहिच्‍चेन जीवति।", + "एवं वासेट्ठ जानाहि, याजको सो न ब्राह्मणो॥", + "‘‘यो हि कोचि मनुस्सेसु, गामं रट्ठञ्‍च भुञ्‍जति।", + "एवं वासेट्ठ जानाहि, राजा एसो न ब्राह्मणो॥", + "‘‘न", + "भोवादि", + "अकिञ्‍चनं अनादानं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘सब्बसंयोजनं छेत्वा, यो वे न परितस्सति।", + "सङ्गातिगं विसंयुत्तं", + "‘‘छेत्वा नद्धिं", + "उक्खित्तपलिघं बुद्धं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘अक्‍कोसं वधबन्धञ्‍च, अदुट्ठो यो तितिक्खति।", + "खन्तीबलं बलानीकं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘अक्‍कोधनं", + "दन्तं अन्तिमसारीरं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘वारिपोक्खरपत्तेव, आरग्गेरिव सासपो।", + "यो", + "‘‘यो दुक्खस्स पजानाति, इधेव खयमत्तनो।", + "पन्‍नभारं विसंयुत्तं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘गम्भीरपञ्‍ञं मेधाविं, मग्गामग्गस्स कोविदं।", + "उत्तमत्थमनुप्पत्तं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘असंसट्ठं गहट्ठेहि, अनागारेहि चूभयं।", + "अनोकसारिमप्पिच्छं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘निधाय दण्डं भूतेसु, तसेसु थावरेसु च।", + "यो न हन्ति न घातेति, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘अविरुद्धं विरुद्धेसु, अत्तदण्डेसु निब्बुतं।", + "सादानेसु अनादानं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘यस्स रागो च दोसो च, मानो मक्खो च ओहितो।", + "सासपोरिव आरग्गा, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘अकक्‍कसं", + "याय नाभिसज्‍जे किञ्‍चि, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘यो च दीघं व रस्सं वा, अणुं थूलं सुभासुभं।", + "लोके अदिन्‍नं नादेति", + "‘‘आसा", + "निरासासं", + "‘‘यस्सालया न विज्‍जन्ति, अञ्‍ञाय अकथंकथिं।", + "अमतोगधं", + "‘‘योधपुञ्‍ञञ्‍च पापञ्‍च, उभो सङ्गं उपच्‍चगा।", + "असोकं विरजं सुद्धं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘चन्दं व विमलं सुद्धं, विप्पसन्‍नं अनाविलं।", + "नन्दीभवपरिक्खीणं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘यो इमं पलिपथं दुग्गं, संसारं मोहमच्‍चगा।", + "तिण्णो पारङ्गतो झायी, अनेजो अकथंकथी।", + "अनुपादाय निब्बुतो, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘योधकामे पहन्त्वान", + "कामभवपरिक्खीणं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘योधतण्हं पहन्त्वान, अनागारो परिब्बजे।", + "तण्हाभवपरिक्खीणं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘हित्वा मानुसकं योगं, दिब्बं योगं उपच्‍चगा।", + "सब्बयोगविसंयुत्तं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘हित्वा रतिञ्‍च अरतिं, सीतीभूतं निरूपधिं।", + "सब्बलोकाभिभुं वीरं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘चुतिं यो वेदि सत्तानं, उपपत्तिञ्‍च सब्बसो।", + "असत्तं सुगतं बुद्धं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘यस्स", + "खीणासवं अरहन्तं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘यस्स", + "अकिञ्‍चनं अनादानं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘उसभं पवरं वीरं, महेसिं विजिताविनं।", + "अनेजं न्हातकं", + "‘‘पुब्बेनिवासं यो वेदि, सग्गापायञ्‍च पस्सति।", + "अथो जातिक्खयं पत्तो, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘समञ्‍ञा हेसा लोकस्मिं, नामगोत्तं पकप्पितं।", + "सम्मुच्‍चा समुदागतं, तत्थ तत्थ पकप्पितं॥", + "‘‘दीघरत्तानुसयितं, दिट्ठिगतमजानतं।", + "अजानन्ता नो", + "‘‘न जच्‍चा ब्राह्मणो", + "कम्मुना ब्राह्मणो", + "‘‘कस्सको कम्मुना होति, सिप्पिको होति कम्मुना।", + "वाणिजो कम्मुना होति, पेस्सको होति कम्मुना॥", + "‘‘चोरोपि कम्मुना होति, योधाजीवोपि कम्मुना।", + "याजको कम्मुना होति, राजापि होति कम्मुना॥", + "‘‘एवमेतं यथाभूतं, कम्मं पस्सन्ति पण्डिता।", + "पटिच्‍चसमुप्पाददस्सा, कम्मविपाककोविदा॥", + "‘‘कम्मुना", + "कम्मनिबन्धना सत्ता, रथस्साणीव यायतो॥", + "‘‘तपेन", + "एतेन ब्राह्मणो होति, एतं ब्राह्मणमुत्तमं॥", + "‘‘तीहि विज्‍जाहि सम्पन्‍नो, सन्तो खीणपुनब्भवो।", + "एवं वासेट्ठ जानाहि, ब्रह्मा सक्‍को विजानत’’न्ति॥", + "ब्रह्मायु सेलस्सलायनो, घोटमुखो च ब्राह्मणो।", + "चङ्की एसु धनञ्‍जानि, वासेट्ठो सुभगारवोति॥", + "वग्गो गहपति भिक्खु, परिब्बाजकनामको।", + "राजवग्गो ब्राह्मणोति, पञ्‍च मज्झिमआगमे॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/11-s0203m.mul.json b/texts/tripitaka/11-s0203m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..3f91a33935ad39c2abdec4d12855a7717976213b --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/11-s0203m.mul.json @@ -0,0 +1,245 @@ +{ + "title": "५. सळायतनवग्गो", + "book_name": "५. सळायतनवग्गो", + "chapter": "४. विभङ्गवग्गो", + "gathas": [ + "देवदहं पञ्‍चत्तयं, किन्ति-साम-सुनक्खत्तं।", + "सप्पाय-गण-गोपक-महापुण्णचूळपुण्णञ्‍चाति॥", + "‘‘ये सत्तसारा अनीघा निरासा,", + "पच्‍चेकमेवज्झगमंसु बोधिं", + "तेसं विसल्‍लान नरुत्तमानं,", + "नामानि मे कित्तयतो सुणाथ॥", + "‘‘अरिट्ठो उपरिट्ठो तगरसिखी यसस्सी,", + "सुदस्सनो पियदस्सी च सुसम्बुद्धो", + "गन्धारो पिण्डोलो उपासभो च,", + "नीतो तथो सुतवा भावितत्तो॥", + "‘‘सुम्भो", + "अथस्सुमेघो", + "पच्‍चेकबुद्धा भवनेत्तिखीणा,", + "हिङ्गू च हिङ्गो च महानुभावा॥", + "‘‘द्वे जालिनो मुनिनो अट्ठको च,", + "अथ कोसल्‍लो बुद्धो अथो सुबाहु।", + "उपनेमिसो नेमिसो सन्तचित्तो,", + "सच्‍चो तथो विरजो पण्डितो च॥", + "‘‘काळूपकाळा", + "अङ्गो च पङ्गो च गुत्तिजितो च।", + "पस्सि जहि उपधिदुक्खमूलं", + "अपराजितो मारबलं अजेसि॥", + "‘‘सत्था पवत्ता सरभङ्गो लोमहंसो,", + "उच्‍चङ्गमायो असितो अनासवो।", + "मनोमयो मानच्छिदो च बन्धुमा,", + "तदाधिमुत्तो विमलो च केतुमा॥", + "‘‘केतुम्भरागो च मातङ्गो अरियो,", + "अथच्‍चुतो अच्‍चुतगामब्यामको।", + "सुमङ्गलो दब्बिलो सुपतिट्ठितो,", + "असय्हो खेमाभिरतो च सोरतो॥", + "‘‘दुरन्‍नयो सङ्घो अथोपि उज्‍जयो,", + "अपरो मुनि सय्हो अनोमनिक्‍कमो।", + "आनन्दो", + "भारद्वाजो अन्तिमदेहधारी", + "‘‘बोधि महानामो अथोपि उत्तरो,", + "केसी सिखी सुन्दरो द्वारभाजो।", + "तिस्सूपतिस्सा", + "उपसिखि तण्हच्छिदो च सिखरि", + "‘‘बुद्धो अहु मङ्गलो वीतरागो,", + "उसभच्छिदा जालिनिं दुक्खमूलं।", + "सन्तं पदं अज्झगमोपनीतो,", + "उपोसथो सुन्दरो सच्‍चनामो॥", + "‘‘जेतो जयन्तो पदुमो उप्पलो च,", + "पदुमुत्तरो रक्खितो पब्बतो च।", + "मानत्थद्धो", + "कण्हो च बुद्धो सुविमुत्तचित्तो॥", + "‘‘एते", + "पच्‍चेकबुद्धा भवनेत्तिखीणा।", + "ते सब्बसङ्गातिगते महेसी,", + "परिनिब्बुते वन्दथ अप्पमेय्ये’’ति॥", + "अनुपाद-सोधन-पोरिसधम्मो, सेवितब्ब-बहुधातु-विभत्ति।", + "बुद्धस्स कित्तिनाम-चत्तारीसेन, आनापानो कायगतो उपपत्ति", + "‘‘पुथुसद्दो", + "सङ्घस्मिं भिज्‍जमानस्मिं, नाञ्‍ञं भिय्यो अमञ्‍ञरुं॥", + "‘‘परिमुट्ठा पण्डिताभासा, वाचागोचरभाणिनो।", + "याविच्छन्ति मुखायामं, येन नीता न तं विदू॥", + "‘‘अक्‍कोच्छि मं अवधि मं, अजिनि मं अहासि मे।", + "ये च तं उपनय्हन्ति, वेरं तेसं न सम्मति॥", + "‘‘अक्‍कोच्छि मं अवधि मं, अजिनि मं अहासि मे।", + "ये", + "‘‘न हि वेरेन वेरानि, सम्मन्तीध कुदाचनं।", + "अवेरेन च सम्मन्ति, एस धम्मो सनन्तनो॥", + "‘‘परे च न विजानन्ति, मयमेत्थ यमामसे।", + "ये च तत्थ विजानन्ति, ततो सम्मन्ति मेधगा॥", + "‘‘अट्ठिच्छिन्‍ना पाणहरा, गवस्सधनहारिनो।", + "रट्ठं विलुम्पमानानं, तेसम्पि होति सङ्गति।", + "कस्मा तुम्हाकं नो सिया॥", + "‘‘सचे", + "सद्धिं चरं साधुविहारि धीरं।", + "अभिभुय्य सब्बानि परिस्सयानि,", + "चरेय्य तेनत्तमनो सतीमा॥", + "‘‘नो", + "सद्धिं चरं साधुविहारि धीरं।", + "राजाव रट्ठं विजितं पहाय,", + "एको चरे मातङ्गरञ्‍ञेव नागो॥", + "‘‘एकस्स चरितं सेय्यो, नत्थि बाले सहायता।", + "एको चरे न च पापानि कयिरा,", + "अप्पोस्सुक्‍को मातङ्गरञ्‍ञेव नागो’’ति॥", + "‘‘चतुक्‍कण्णो चतुद्वारो, विभत्तो भागसो मितो।", + "अयोपाकारपरियन्तो, अयसा पटिकुज्‍जितो॥", + "‘‘तस्स अयोमया भूमि, जलिता तेजसा युता।", + "समन्ता योजनसतं, फरित्वा तिट्ठति", + "‘‘चतुक्‍कण्णो", + "अयोपाकारपरियन्तो, अयसा पटिकुज्‍जितो॥", + "‘‘तस्स अयोमया भूमि, जलिता तेजसायुता।", + "समन्ता योजनसतं, फरित्वा तिट्ठति सब्बदा’’", + "‘‘चोदिता देवदूतेहि, ये पमज्‍जन्ति माणवा।", + "ते दीघरत्तं सोचन्ति, हीनकायूपगा नरा॥", + "‘‘ये च खो देवदूतेहि, सन्तो सप्पुरिसा इध।", + "चोदिता नप्पमज्‍जन्ति, अरियधम्मे कुदाचनं॥", + "‘‘उपादाने भयं दिस्वा, जातिमरणसम्भवे।", + "अनुपादा विमुच्‍चन्ति, जातिमरणसङ्खये॥", + "‘‘ते", + "सब्बवेरभयातीता, सब्बदुक्खं", + "तस्सुद्दानं", + "द्विधाव सुञ्‍ञता होति, अब्भुतधम्मबाकुलं।", + "अचिरवतभूमिजनामो, अनुरुद्धुपक्‍किलेसं।", + "बालपण्डितो देवदूतञ्‍च ते दसाति॥", + "‘‘अतीतं नान्वागमेय्य, नप्पटिकङ्खे अनागतं।", + "यदतीतं पहीनं तं, अप्पत्तञ्‍च अनागतं॥", + "‘‘पच्‍चुप्पन्‍नञ्‍च यो", + "असंहीरं", + "‘‘अज्‍जेव किच्‍चमातप्पं", + "न हि नो सङ्गरं तेन, महासेनेन मच्‍चुना॥", + "‘‘एवं विहारिं आतापिं, अहोरत्तमतन्दितं।", + "तं वे भद्देकरत्तोति, सन्तो आचिक्खते मुनि’’", + "‘‘अतीतं", + "यदतीतं पहीनं तं, अप्पत्तञ्‍च अनागतं॥", + "‘‘पच्‍चुप्पन्‍नञ्‍च", + "असंहीरं असंकुप्पं, तं विद्वा मनुब्रूहये॥", + "‘‘अज्‍जेव किच्‍चमातप्पं, को जञ्‍ञा मरणं सुवे।", + "न हि नो सङ्गरं तेन, महासेनेन मच्‍चुना॥", + "‘‘एवं विहारिं आतापिं, अहोरत्तमतन्दितं।", + "तं वे भद्देकरत्तोति, सन्तो आचिक्खते मुनी’’ति॥", + "‘‘अतीतं", + "यदतीतं पहीनं तं, अप्पत्तञ्‍च अनागतं॥", + "‘‘पच्‍चुप्पन्‍नञ्‍च यो धम्मं, तत्थ तत्थ विपस्सति।", + "असंहीरं असंकुप्पं, तं विद्वा मनुब्रूहये॥", + "‘‘अज्‍जेव", + "न हि नो सङ्गरं तेन, महासेनेन मच्‍चुना॥", + "‘‘एवं विहारिं आतापिं, अहोरत्तमतन्दितं।", + "तं वे भद्देकरत्तोति, सन्तो आचिक्खते मुनि’’॥", + "‘‘अतीतं", + "यदतीतं पहीनं तं, अप्पत्तञ्‍च अनागतं॥", + "‘‘पच्‍चुप्पन्‍नञ्‍च यो धम्मं, तत्थ तत्थ विपस्सति।", + "असंहीरं असंकुप्पं, तं विद्वा मनुब्रूहये॥", + "‘‘अज्‍जेव किच्‍चमातप्पं, को जञ्‍ञा मरणं सुवे।", + "न हि नो सङ्गरं तेन, महासेनेन मच्‍चुना॥", + "‘‘एवं विहारिं आतापिं, अहोरत्तमतन्दितं।", + "तं वे भद्देकरत्तोति, सन्तो आचिक्खते मुनी’’ति॥", + "‘‘अतीतं नान्वागमेय्य…पे॰…", + "तं वे भद्देकरत्तोति, सन्तो आचिक्खते मुनी’’ति॥", + "‘‘अतीतं नान्वागमेय्य…पे॰…", + "तं वे भद्देकरत्तोति, सन्तो आचिक्खते मुनी’’ति॥", + "‘‘अतीतं नान्वागमेय्य, नप्पटिकङ्खे अनागतं।", + "यदतीतं पहीनं तं, अप्पत्तञ्‍च अनागतं॥", + "‘‘पच्‍चुप्पन्‍नञ्‍च यो धम्मं, तत्थ तत्थ विपस्सति।", + "असंहीरं असंकुप्पं, तं विद्वा मनुब्रूहये॥", + "‘‘अज्‍जेव किच्‍चमातप्पं, को जञ्‍ञा मरणं सुवे।", + "न हि नो सङ्गरं तेन, महासेनेन मच्‍चुना॥", + "‘‘एवं विहारिं आतापिं, अहोरत्तमतन्दितं।", + "तं वे भद्देकरत्तोति, सन्तो आचिक्खते मुनी’’ति॥", + "‘‘अतीतं नान्वागमेय्य, नप्पटिकङ्खे अनागतं।", + "यदतीतं पहीनं तं, अप्पत्तञ्‍च अनागतं॥", + "‘‘पच्‍चुप्पन्‍नञ्‍च यो धम्मं, तत्थ तत्थ विपस्सति।", + "असंहीरं असंकुप्पं, तं विद्वा मनुब्रूहये॥", + "‘‘अज्‍जेव", + "न हि नो सङ्गरं तेन, महासेनेन मच्‍चुना॥", + "‘‘एवं विहारिं आतापिं, अहोरत्तमतन्दितं।", + "तं वे भद्देकरत्तोति, सन्तो आचिक्खते मुनी’’ति॥", + "‘‘अतीतं नान्वागमेय्य…पे॰…", + "तं वे भद्देकरत्तोति, सन्तो आचिक्खते मुनी’’ति॥", + "‘‘अतीतं नान्वागमेय्य…पे॰…", + "तं वे भद्देकरत्तोति, सन्तो आचिक्खते मुनी’’ति॥", + "‘‘अतीतं नान्वागमेय्य…पे॰…", + "तं वे भद्देकरत्तोति, सन्तो आचिक्खते मुनी’’ति॥", + "‘‘अतीतं नान्वागमेय्य…पे॰…", + "तं वे भद्देकरत्तोति, सन्तो आचिक्खते मुनी’’ति॥", + "‘‘अतीतं नान्वागमेय्य…पे॰…", + "तं वे भद्देकरत्तोति, सन्तो आचिक्खते मुनी’’ति॥", + "‘‘अतीतं", + "यदतीतं पहीनं तं, अप्पत्तञ्‍च अनागतं॥", + "‘‘पच्‍चुप्पन्‍नञ्‍च", + "असंहीरं असंकुप्पं, तं विद्वा मनुब्रूहये॥", + "‘‘अज्‍जेव किच्‍चमातप्पं, को जञ्‍ञा मरणं सुवे।", + "न हि नो सङ्गरं तेन, महासेनेन मच्‍चुना॥", + "‘‘एवं विहारिं आतापिं, अहोरत्तमतन्दितं।", + "तं वे भद्देकरत्तोति, सन्तो आचिक्खते मुनी’’ति॥", + "‘‘अतीतं नान्वागमेय्य, नप्पटिकङ्खे अनागतं।", + "यदतीतं पहीनं तं, अप्पत्तञ्‍च अनागतं॥", + "‘‘पच्‍चुप्पन्‍नञ्‍च यो धम्मं, तत्थ तत्थ विपस्सति।", + "असंहीरं असंकुप्पं, तं विद्वा मनुब्रूहये॥", + "‘‘अज्‍जेव किच्‍चमातप्पं, को जञ्‍ञा मरणं सुवे।", + "न हि नो सङ्गरं तेन, महासेनेन मच्‍चुना॥", + "‘‘एवं", + "तं वे भद्देकरत्तोति, सन्तो आचिक्खते मुनी’’ति॥", + "‘‘अतीतं नान्वागमेय्य…पे॰…", + "तं वे भद्देकरत्तोति, सन्तो आचिक्खते मुनी’’ति॥", + "‘‘अतीतं", + "यदतीतं पहीनं तं, अप्पत्तञ्‍च अनागतं॥", + "‘‘पच्‍चुप्पन्‍नञ्‍च यो धम्मं, तत्थ तत्थ विपस्सति।", + "असंहीरं असंकुप्पं, तं विद्वा मनुब्रूहये॥", + "‘‘अज्‍जेव किच्‍चमातप्पं, को जञ्‍ञा मरणं सुवे।", + "न", + "‘‘एवं विहारिं आतापिं, अहोरत्तमतन्दितं।", + "तं वे भद्देकरत्तोति, सन्तो आचिक्खते मुनि’’॥", + "‘‘अतीतं", + "यदतीतं पहीनं तं, अप्पत्तञ्‍च अनागतं॥", + "‘‘पच्‍चुप्पन्‍नञ्‍च", + "असंहीरं असंकुप्पं, तं विद्वा मनुब्रूहये॥", + "‘‘अज्‍जेव", + "न हि नो सङ्गरं तेन, महासेनेन मच्‍चुना॥", + "‘‘एवं विहारिं आतापिं, अहोरत्तमतन्दितं।", + "तं वे भद्देकरत्तोति, सन्तो आचिक्खते मुनी’’ति॥", + "‘‘यो", + "धम्मेन लद्धं", + "अभिसद्दहं कम्मफलं उळारं,", + "सा दक्खिणा दायकतो विसुज्झति॥", + "‘‘यो दुस्सीलो सीलवन्तेसु ददाति दानं,", + "अधम्मेन लद्धं अप्पसन्‍नचित्तो।", + "अनभिसद्दहं कम्मफलं उळारं,", + "सा दक्खिणा पटिग्गाहकतो विसुज्झति॥", + "‘‘यो दुस्सीलो दुस्सीलेसु ददाति दानं,", + "अधम्मेन लद्धं अप्पसन्‍नचित्तो।", + "अनभिसद्दहं", + "न तं दानं विपुलप्फलन्ति ब्रूमि॥", + "‘‘यो सीलवा सीलवन्तेसु ददाति दानं,", + "धम्मेन लद्धं सुपसन्‍नचित्तो।", + "अभिसद्दहं कम्मफलं उळारं,", + "तं वे दानं विपुलप्फलन्ति ब्रूमि", + "‘‘यो वीतरागो वीतरागेसु ददाति दानं,", + "धम्मेन लद्धं सुपसन्‍नचित्तो।", + "अभिसद्दहं", + "तं वे दानं आमिसदानानमग्ग’’", + "तस्सुद्दानं –", + "भद्देकानन्दकच्‍चान, लोमसकङ्गियासुभो।", + "महाकम्मसळायतनविभङ्गा, उद्देसअरणा धातु सच्‍चं॥", + "‘‘इदञ्हि तं जेतवनं, इसिसङ्घनिसेवितं।", + "आवुत्थं धम्मराजेन, पीतिसञ्‍जननं मम॥", + "‘‘कम्मं विज्‍जा च धम्मो च, सीलं जीवितमुत्तमं।", + "एतेन मच्‍चा सुज्झन्ति, न गोत्तेन धनेन वा॥", + "‘‘तस्मा हि पण्डितो पोसो, सम्पस्सं अत्थमत्तनो।", + "योनिसो विचिने धम्मं, एवं तत्थ विसुज्झति॥", + "‘‘सारिपुत्तोव", + "योपि पारङ्गतो भिक्खु, एतावपरमो सिया’’ति॥", + "‘‘इदञ्हि तं जेतवनं, इसिसङ्घनिसेवितं।", + "आवुत्थं धम्मराजेन, पीतिसञ्‍जननं मम॥", + "‘‘कम्मं विज्‍जा च धम्मो च, सीलं जीवितमुत्तमं।", + "एतेन मच्‍चा सुज्झन्ति, न गोत्तेन धनेन वा॥", + "‘‘तस्मा", + "योनिसो विचिने धम्मं, एवं तत्थ विसुज्झति॥", + "‘‘सारिपुत्तोव पञ्‍ञाय, सीलेन उपसमेन।", + "योपि पारङ्गतो भिक्खु, एतावपरमो सिया’’ति॥", + "अनाथपिण्डिको छन्‍नो, पुण्णो नन्दकराहुला।", + "छछक्‍कं सळायतनिकं, नगरविन्देय्यसुद्धिका।", + "इन्द्रियभावना चापि, वग्गो ओवादपञ्‍चमोति॥", + "देवदहोनुपदो च, सुञ्‍ञतो च विभङ्गको।", + "सळायतनोति वग्गा, उपरिपण्णासके ठिताति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/12-s0301m.mul.json b/texts/tripitaka/12-s0301m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..08fc07f2e1efb9eefb19214db9db7471e647e8be --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/12-s0301m.mul.json @@ -0,0 +1,2430 @@ +{ + "title": "१. नळवग्गो", + "book_name": "११. सक्‍कसंयुत्तं", + "chapter": "१. ओघतरणसुत्तं", + "gathas": [ + "‘‘चिरस्सं वत पस्सामि, ब्राह्मणं परिनिब्बुतं।", + "अप्पतिट्ठं अनायूहं, तिण्णं लोके विसत्तिक’’न्ति॥ –", + "‘‘उपनीयति जीवितमप्पमायु,", + "जरूपनीतस्स न सन्ति ताणा।", + "एतं भयं मरणे पेक्खमानो,", + "पुञ्‍ञानि कयिराथ सुखावहानी’’ति॥", + "‘‘उपनीयति जीवितमप्पमायु,", + "जरूपनीतस्स न सन्ति ताणा।", + "एतं भयं मरणे पेक्खमानो,", + "लोकामिसं पजहे सन्तिपेक्खो’’ति॥", + "‘‘अच्‍चेन्ति काला तरयन्ति रत्तियो,", + "वयोगुणा अनुपुब्बं जहन्ति।", + "एतं भयं मरणे पेक्खमानो,", + "पुञ्‍ञानि कयिराथ सुखावहानी’’ति॥", + "‘‘अच्‍चेन्ति काला तरयन्ति रत्तियो,", + "वयोगुणा अनुपुब्बं जहन्ति।", + "एतं भयं मरणे पेक्खमानो,", + "लोकामिसं पजहे सन्तिपेक्खो’’ति॥", + "‘‘कति छिन्दे कति जहे, कति चुत्तरि भावये।", + "कति सङ्गातिगो भिक्खु, ओघतिण्णोति वुच्‍चती’’ति॥", + "‘‘पञ्‍च छिन्दे पञ्‍च जहे, पञ्‍च चुत्तरि भावये।", + "पञ्‍च सङ्गातिगो भिक्खु, ओघतिण्णोति वुच्‍चती’’ति॥", + "‘‘कति जागरतं सुत्ता, कति सुत्तेसु जागरा।", + "कतिभि", + "‘‘पञ्‍च जागरतं सुत्ता, पञ्‍च सुत्तेसु जागरा।", + "पञ्‍चभि", + "‘‘येसं धम्मा अप्पटिविदिता, परवादेसु नीयरे", + "सुत्ता ते नप्पबुज्झन्ति, कालो तेसं पबुज्झितु’’न्ति॥", + "‘‘येसं धम्मा सुप्पटिविदिता, परवादेसु न नीयरे।", + "ते सम्बुद्धा सम्मदञ्‍ञा, चरन्ति विसमे सम’’न्ति॥", + "‘‘येसं", + "सुत्ता ते नप्पबुज्झन्ति, कालो तेसं पबुज्झितु’’न्ति॥", + "‘‘येसं", + "ते सम्बुद्धा सम्मदञ्‍ञा, चरन्ति विसमे सम’’न्ति॥", + "‘‘न मानकामस्स दमो इधत्थि,", + "न मोनमत्थि असमाहितस्स।", + "एको अरञ्‍ञे विहरं पमत्तो,", + "न मच्‍चुधेय्यस्स तरेय्य पार’’न्ति॥", + "‘‘मानं पहाय सुसमाहितत्तो,", + "सुचेतसो सब्बधि विप्पमुत्तो।", + "एको अरञ्‍ञे विहरं अप्पमत्तो,", + "स मच्‍चुधेय्यस्स तरेय्य पार’’न्ति॥", + "‘‘अरञ्‍ञे", + "एकभत्तं भुञ्‍जमानानं, केन वण्णो पसीदती’’ति॥", + "‘‘अतीतं नानुसोचन्ति, नप्पजप्पन्ति नागतं।", + "पच्‍चुप्पन्‍नेन यापेन्ति, तेन वण्णो पसीदति’’॥", + "‘‘अनागतप्पजप्पाय, अतीतस्सानुसोचना।", + "एतेन बाला सुस्सन्ति, नळोव हरितो लुतो’’ति॥", + "ओघं निमोक्खं उपनेय्यं, अच्‍चेन्ति कतिछिन्दि च।", + "जागरं अप्पटिविदिता, सुसम्मुट्ठा मानकामिना।", + "अरञ्‍ञे दसमो वुत्तो, वग्गो तेन पवुच्‍चति॥", + "‘‘न", + "आवासं नरदेवानं, तिदसानं यसस्सिन’’न्ति॥", + "‘‘न त्वं बाले पजानासि, यथा अरहतं वचो।", + "अनिच्‍चा सब्बसङ्खारा", + "उप्पज्‍जित्वा निरुज्झन्ति, तेसं वूपसमो सुखो’’ति॥", + "‘‘नन्दति पुत्तेहि पुत्तिमा,", + "गोमा", + "उपधीहि", + "न हि सो नन्दति यो निरूपधी’’ति॥", + "‘‘सोचति पुत्तेहि पुत्तिमा,", + "गोमा गोहि तथेव सोचति।", + "उपधीहि नरस्स सोचना,", + "न हि सो सोचति यो निरूपधी’’ति॥", + "‘‘नत्थि पुत्तसमं पेमं, नत्थि गोसमितं धनं।", + "नत्थि सूरियसमा", + "‘‘नत्थि अत्तसमं पेमं, नत्थि धञ्‍ञसमं धनं।", + "नत्थि पञ्‍ञासमा आभा, वुट्ठि वे परमा सरा’’ति॥", + "कोमारी सेट्ठा भरियानं, यो च पुत्तान पुब्बजो’’ति॥", + "‘‘सम्बुद्धो द्विपदं सेट्ठो, आजानीयो चतुप्पदं।", + "सुस्सूसा सेट्ठा भरियानं, यो च पुत्तानमस्सवो’’ति॥", + "सणतेव ब्रहारञ्‍ञं", + "‘‘ठिते मज्झन्हिके काले, सन्‍निसीवेसु पक्खिसु।", + "सणतेव ब्रहारञ्‍ञं, सा रति पटिभाति म’’न्ति॥", + "एतेन नप्पकासति, अरियमग्गो इध पाणिन’’न्ति॥", + "‘‘निद्दं तन्दिं विजम्भितं, अरतिं भत्तसम्मदं।", + "वीरियेन", + "बहूहि तत्थ सम्बाधा, यत्थ बालो विसीदती’’ति॥", + "‘‘कतिहं चरेय्य सामञ्‍ञं, चित्तं चे न निवारये।", + "पदे पदे विसीदेय्य, सङ्कप्पानं वसानुगो’’ति॥", + "‘‘कुम्मोव अङ्गानि सके कपाले,", + "समोदहं भिक्खु मनोवितक्‍के।", + "अनिस्सितो अञ्‍ञमहेठयानो,", + "परिनिब्बुतो नूपवदेय्य कञ्‍ची’’ति॥", + "यो निन्दं अपबोधति", + "‘‘हिरीनिसेधा तनुया, ये चरन्ति सदा सता।", + "अन्तं दुक्खस्स पप्पुय्य, चरन्ति विसमे सम’’न्ति॥", + "‘‘कच्‍चि", + "कच्‍चि सन्तानका नत्थि, कच्‍चि मुत्तोसि बन्धना’’ति॥", + "‘‘तग्घ मे कुटिका नत्थि, तग्घ नत्थि कुलावका।", + "तग्घ सन्तानका नत्थि, तग्घ मुत्तोम्हि बन्धना’’ति॥", + "‘‘किन्ताहं", + "किं ते सन्तानकं ब्रूमि, किन्ताहं ब्रूमि बन्धन’’न्ति॥", + "‘‘मातरं कुटिकं ब्रूसि, भरियं ब्रूसि कुलावकं।", + "पुत्ते सन्तानके ब्रूसि, तण्हं मे ब्रूसि बन्धन’’न्ति॥", + "‘‘साहु ते कुटिका नत्थि, साहु नत्थि कुलावका।", + "साहु सन्तानका नत्थि, साहु मुत्तोसि बन्धना’’ति॥", + "‘‘अभुत्वा", + "भुत्वान भिक्खु भिक्खस्सु, मा तं कालो उपच्‍चगा’’ति॥", + "‘‘कालं", + "तस्मा अभुत्वा भिक्खामि, मा मं कालो उपच्‍चगा’’ति॥", + "‘‘अभुत्वा भिक्खसि भिक्खु, न हि भुत्वान भिक्खसि।", + "भुत्वान भिक्खु भिक्खस्सु, मा तं कालो उपच्‍चगा’’ति॥", + "‘‘कालं वोहं न जानामि, छन्‍नो कालो न दिस्सति।", + "तस्मा अभुत्वा भिक्खामि, मा मं कालो उपच्‍चगा’’ति॥", + "‘‘अक्खेय्यसञ्‍ञिनो सत्ता, अक्खेय्यस्मिं पतिट्ठिता।", + "अक्खेय्यं अपरिञ्‍ञाय, योगमायन्ति मच्‍चुनो॥", + "‘‘अक्खेय्यञ्‍च परिञ्‍ञाय, अक्खातारं न मञ्‍ञति।", + "तञ्हि तस्स न होतीति, येन नं वज्‍जा न तस्स अत्थि।", + "सचे विजानासि वदेहि यक्खा’’ति", + "‘‘समो", + "यो मञ्‍ञती सो विवदेथ", + "तीसु", + "समो विसेसीति न तस्स होति।", + "सचे विजानासि वदेहि यक्खा’’ति॥", + "‘‘पहासि सङ्खं न विमानमज्झगा, अच्छेच्छि", + "तं छिन्‍नगन्थं अनिघं निरासं, परियेसमाना नाज्झगमुं।", + "देवा मनुस्सा इध वा हुरं वा, सग्गेसु वा सब्बनिवेसनेसु।", + "सचे विजानासि वदेहि यक्खा’’ति॥", + "‘‘पापं न कयिरा वचसा मनसा,", + "कायेन वा किञ्‍चन सब्बलोके।", + "कामे पहाय सतिमा सम्पजानो,", + "दुक्खं न सेवेथ अनत्थसंहित’’न्ति॥", + "नन्दना", + "खत्तियो सणमानो च, निद्दातन्दी च दुक्‍करं।", + "हिरी कुटिका नवमो, दसमो वुत्तो समिद्धिनाति॥", + "‘‘सत्तिया विय ओमट्ठो, डय्हमानोव", + "कामरागप्पहानाय, सतो भिक्खु परिब्बजे’’ति॥", + "‘‘सत्तिया विय ओमट्ठो, डय्हमानोव मत्थके।", + "सक्‍कायदिट्ठिप्पहानाय, सतो भिक्खु परिब्बजे’’ति॥", + "‘‘नाफुसन्तं फुसति च, फुसन्तञ्‍च ततो फुसे।", + "तस्मा फुसन्तं फुसति, अप्पदुट्ठपदोसिन’’न्ति॥", + "‘‘यो", + "सुद्धस्स पोसस्स अनङ्गणस्स।", + "तमेव बालं पच्‍चेति पापं,", + "सुखुमो रजो पटिवातंव खित्तो’’ति॥", + "‘‘अन्तो", + "तं तं गोतम पुच्छामि, को इमं विजटये जट’’न्ति॥", + "‘‘सीले", + "आतापी निपको भिक्खु, सो इमं विजटये जटं॥", + "‘‘येसं रागो च दोसो च, अविज्‍जा च विराजिता।", + "खीणासवा अरहन्तो, तेसं विजटिता जटा॥", + "‘‘यत्थ नामञ्‍च रूपञ्‍च, असेसं उपरुज्झति।", + "पटिघं रूपसञ्‍ञा च, एत्थेसा छिज्‍जते", + "न दुक्खमेति नं ततो ततो।", + "स सब्बतो मनो निवारये,", + "स सब्बतो दुक्खा पमुच्‍चति’’॥", + "‘‘न सब्बतो मनो निवारये,", + "न मनो संयतत्तमागतं।", + "यतो यतो च पापकं,", + "ततो ततो मनो निवारये’’ति॥", + "‘‘यो होति भिक्खु अरहं कतावी,", + "खीणासवो अन्तिमदेहधारी।", + "अहं", + "ममं वदन्तीतिपि सो वदेय्या’’ति॥", + "‘‘यो", + "खीणासवो अन्तिमदेहधारी।", + "अहं वदामीतिपि सो वदेय्य,", + "ममं वदन्तीतिपि सो वदेय्य।", + "लोके समञ्‍ञं कुसलो विदित्वा,", + "वोहारमत्तेन सो", + "‘‘यो होति भिक्खु अरहं कतावी,", + "खीणासवो अन्तिमदेहधारी।", + "मानं नु खो सो उपगम्म भिक्खु,", + "अहं वदामीतिपि सो वदेय्य।", + "ममं वदन्तीतिपि सो वदेय्या’’ति॥", + "‘‘पहीनमानस्स न सन्ति गन्था,", + "विधूपिता मानगन्थस्स सब्बे।", + "स वीतिवत्तो मञ्‍ञतं", + "अहं", + "‘‘ममं वदन्तीतिपि सो वदेय्य।", + "लोके समञ्‍ञं कुसलो विदित्वा।", + "वोहारमत्तेन सो वोहरेय्या’’ति॥", + "‘‘कति", + "भगवन्तं", + "‘‘चत्तारो", + "दिवा तपति आदिच्‍चो, रत्तिमाभाति चन्दिमा॥", + "‘‘अथ अग्गि दिवारत्तिं, तत्थ तत्थ पकासति।", + "सम्बुद्धो तपतं सेट्ठो, एसा आभा अनुत्तरा’’ति॥", + "‘‘कुतो", + "कत्थ नामञ्‍च रूपञ्‍च, असेसं उपरुज्झती’’ति॥", + "‘‘यत्थ आपो च पथवी, तेजो वायो न गाधति।", + "अतो सरा निवत्तन्ति, एत्थ वट्टं न वत्तति।", + "एत्थ नामञ्‍च रूपञ्‍च, असेसं उपरुज्झती’’ति॥", + "‘‘महद्धना महाभोगा, रट्ठवन्तोपि खत्तिया।", + "अञ्‍ञमञ्‍ञाभिगिज्झन्ति, कामेसु अनलङ्कता॥", + "‘‘तेसु उस्सुक्‍कजातेसु, भवसोतानुसारिसु।", + "केध तण्हं", + "‘‘हित्वा", + "हित्वा रागञ्‍च दोसञ्‍च, अविज्‍जञ्‍च विराजिय।", + "खीणासवा अरहन्तो, ते लोकस्मिं अनुस्सुका’’ति॥", + "‘‘चतुचक्‍कं", + "पङ्कजातं महावीर, कथं यात्रा भविस्सती’’ति॥", + "‘‘छेत्वा नद्धिं वरत्तञ्‍च, इच्छा लोभञ्‍च पापकं।", + "समूलं तण्हमब्बुय्ह, एवं यात्रा भविस्सती’’ति॥", + "‘‘एणिजङ्घं किसं वीरं, अप्पाहारं अलोलुपं।", + "सीहं वेकचरं नागं, कामेसु अनपेक्खिनं।", + "उपसङ्कम्म पुच्छाम, कथं दुक्खा पमुच्‍चती’’ति॥", + "‘‘पञ्‍च", + "एत्थ छन्दं विराजेत्वा, एवं दुक्खा पमुच्‍चती’’ति॥", + "सत्तिया फुसति चेव, जटा मनोनिवारणा।", + "अरहन्तेन पज्‍जोतो, सरा महद्धनेन च।", + "चतुचक्‍केन नवमं, एणिजङ्घेन ते दसाति॥", + "‘‘सब्भिरेव समासेथ, सब्भि कुब्बेथ", + "सतं सद्धम्ममञ्‍ञाय, सेय्यो होति न पापियो’’ति॥", + "‘‘सब्भिरेव समासेथ, सब्भि कुब्बेथ सन्थवं।", + "सतं सद्धम्ममञ्‍ञाय, पञ्‍ञा लब्भति", + "‘‘सब्भिरेव समासेथ, सब्भि कुब्बेथ सन्थवं।", + "सतं सद्धम्ममञ्‍ञाय, सोकमज्झे न सोचती’’ति॥", + "‘‘सब्भिरेव", + "सतं सद्धम्ममञ्‍ञाय, ञातिमज्झे विरोचती’’ति॥", + "‘‘सब्भिरेव समासेथ, सब्भि कुब्बेथ सन्थवं।", + "सतं सद्धम्ममञ्‍ञाय, सत्ता गच्छन्ति सुग्गति’’न्ति॥", + "‘‘सब्भिरेव समासेथ, सब्भि कुब्बेथ सन्थवं।", + "सतं सद्धम्ममञ्‍ञाय, सत्ता तिट्ठन्ति सातत’’न्ति॥", + "‘‘सब्भिरेव", + "सतं सद्धम्ममञ्‍ञाय, सब्बदुक्खा पमुच्‍चती’’ति॥", + "‘‘मच्छेरा", + "पुञ्‍ञं आकङ्खमानेन, देय्यं होति विजानता’’ति॥", + "‘‘यस्सेव भीतो न ददाति मच्छरी, तदेवाददतो भयं।", + "जिघच्छा च पिपासा च, यस्स भायति मच्छरी।", + "तमेव बालं फुसति, अस्मिं लोके परम्हि च॥", + "‘‘तस्मा विनेय्य मच्छेरं, दज्‍जा दानं मलाभिभू।", + "पुञ्‍ञानि परलोकस्मिं, पतिट्ठा होन्ति पाणिन’’न्ति॥", + "‘‘ते मतेसु न मीयन्ति, पन्थानंव सहब्बजं।", + "अप्पस्मिं ये पवेच्छन्ति, एस धम्मो सनन्तनो॥", + "‘‘अप्पस्मेके पवेच्छन्ति, बहुनेके न दिच्छरे।", + "अप्पस्मा दक्खिणा दिन्‍ना, सहस्सेन समं मिता’’ति॥", + "‘‘दुद्ददं ददमानानं, दुक्‍करं कम्म कुब्बतं।", + "असन्तो नानुकुब्बन्ति, सतं धम्मो दुरन्वयो", + "‘‘तस्मा", + "असन्तो निरयं यन्ति, सन्तो सग्गपरायना’’ति॥", + "‘‘धम्मं चरे योपि समुञ्‍जकं चरे,", + "दारञ्‍च पोसं ददमप्पकस्मिं।", + "सतं सहस्सानं सहस्सयागिनं,", + "कलम्पि नाग्घन्ति तथाविधस्स ते’’ति॥", + "‘‘केनेस यञ्‍ञो विपुलो महग्गतो,", + "समेन दिन्‍नस्स न अग्घमेति।", + "कथं", + "कलम्पि नाग्घन्ति तथाविधस्स ते’’ति॥", + "‘‘ददन्ति हेके विसमे निविट्ठा,", + "छेत्वा वधित्वा अथ सोचयित्वा।", + "सा", + "समेन दिन्‍नस्स न अग्घमेति॥", + "‘‘एवं सतं सहस्सानं सहस्सयागिनं।", + "कलम्पि नाग्घन्ति तथाविधस्स ते’’ति॥", + "‘‘साधु खो, मारिस, दानं।", + "मच्छेरा च पमादा च, एवं दानं न दीयति।", + "पुञ्‍ञं आकङ्खमानेन, देय्यं होति विजानता’’ति॥", + "‘‘साधु खो, मारिस, दानं।", + "अपि च अप्पकस्मिम्पि साहु दानं’’॥", + "‘‘अप्पस्मेके पवेच्छन्ति, बहुनेके न दिच्छरे।", + "अप्पस्मा दक्खिणा दिन्‍ना, सहस्सेन समं मिता’’ति॥", + "‘‘साधु खो, मारिस, दानं; अप्पकस्मिम्पि साहु दानं।", + "अपि च सद्धायपि साहु दानं’’॥", + "‘‘दानञ्‍च युद्धञ्‍च समानमाहु,", + "अप्पापि सन्ता बहुके जिनन्ति।", + "अप्पम्पि चे सद्दहानो ददाति,", + "तेनेव सो होति सुखी परत्था’’ति॥", + "‘‘साधु", + "सद्धायपि", + "‘‘यो धम्मलद्धस्स ददाति दानं,", + "उट्ठानवीरियाधिगतस्स जन्तु।", + "अतिक्‍कम्म सो वेतरणिं यमस्स,", + "दिब्बानि ठानानि उपेति मच्‍चो’’ति॥", + "‘‘साधु खो, मारिस, दानं; अप्पकस्मिम्पि साहु दानं।", + "सद्धायपि साहु दानं; धम्मलद्धस्सापि साहु दानं।", + "अपि", + "‘‘विचेय्य दानं सुगतप्पसत्थं,", + "ये दक्खिणेय्या इध जीवलोके।", + "एतेसु दिन्‍नानि महप्फलानि,", + "बीजानि वुत्तानि यथा सुखेत्ते’’ति॥", + "‘‘साधु खो, मारिस, दानं; अप्पकस्मिम्पि साहु दानं।", + "सद्धायपि साहु दानं; धम्मलद्धस्सापि साहु दानं।", + "विचेय्य दानम्पि साहु दानं; अपि च पाणेसुपि साधु संयमो’’॥", + "‘‘यो", + "परूपवादा न करोन्ति पापं।", + "भीरुं", + "भया हि सन्तो न करोन्ति पाप’’न्ति॥", + "‘‘सद्धा हि दानं बहुधा पसत्थं,", + "दाना च खो धम्मपदंव सेय्यो।", + "पुब्बे", + "निब्बानमेवज्झगमुं सपञ्‍ञा’’ति॥", + "‘‘न सन्ति कामा मनुजेसु निच्‍चा,", + "सन्तीध कमनीयानि येसु", + "येसु पमत्तो अपुनागमनं,", + "अनागन्ता पुरिसो मच्‍चुधेय्या’’ति॥", + "‘‘छन्दजं अघं छन्दजं दुक्खं।", + "छन्दविनया अघविनयो।", + "अघविनया दुक्खविनयो’’ति॥", + "‘‘न", + "सङ्कप्परागो", + "तिट्ठन्ति चित्रानि तथेव लोके,", + "अथेत्थ धीरा विनयन्ति छन्दं॥", + "‘‘कोधं", + "संयोजनं सब्बमतिक्‍कमेय्य।", + "तं नामरूपस्मिमसज्‍जमानं,", + "अकिञ्‍चनं नानुपतन्ति दुक्खा॥", + "‘‘पहासि सङ्खं न विमानमज्झगा", + "अच्छेच्छि तण्हं इध नामरूपे।", + "तं छिन्‍नगन्थं अनिघं निरासं,", + "परियेसमाना नाज्झगमुं।", + "देवा मनुस्सा इध वा हुरं वा,", + "सग्गेसु वा सब्बनिवेसनेसू’’ति॥", + "‘‘तं चे हि नाद्दक्खुं तथाविमुत्तं (इच्‍चायस्मा मोघराजा),", + "देवा मनुस्सा इध वा हुरं वा।", + "नरुत्तमं अत्थचरं नरानं,", + "ये तं नमस्सन्ति पसंसिया ते’’ति॥", + "‘‘पसंसिया तेपि भवन्ति भिक्खू (मोघराजाति भगवा),", + "ये तं नमस्सन्ति तथाविमुत्तं।", + "अञ्‍ञाय", + "सङ्गातिगा तेपि भवन्ति भिक्खू’’ति॥", + "‘‘अञ्‍ञथा सन्तमत्तानं, अञ्‍ञथा यो पवेदये।", + "निकच्‍च कितवस्सेव, भुत्तं थेय्येन तस्स तं॥", + "‘‘यञ्हि कयिरा तञ्हि वदे, यं न कयिरा न तं वदे।", + "अकरोन्तं भासमानानं, परिजानन्ति पण्डिता’’ति॥", + "‘‘न यिदं भासितमत्तेन, एकन्तसवनेन वा।", + "अनुक्‍कमितवे सक्‍का, यायं पटिपदा दळ्हा।", + "याय धीरा पमुच्‍चन्ति, झायिनो मारबन्धना॥", + "‘‘न", + "अञ्‍ञाय निब्बुता धीरा, तिण्णा लोके विसत्तिक’’न्ति॥", + "‘‘अच्‍चयं", + "कोपन्तरो दोसगरु, स वेरं पटिमुञ्‍चती’’ति॥", + "‘‘अच्‍चयो चे न विज्‍जेथ, नोचिधापगतं", + "वेरानि न च सम्मेय्युं, केनीध", + "‘‘कस्सच्‍चया न विज्‍जन्ति, कस्स नत्थि अपागतं।", + "को न सम्मोहमापादि, को च धीरो", + "‘‘तथागतस्स", + "तस्सच्‍चया न विज्‍जन्ति, तस्स नत्थि अपागतं।", + "सो न सम्मोहमापादि, सोव", + "‘‘अच्‍चयं देसयन्तीनं, यो चे न पटिगण्हति।", + "कोपन्तरो", + "तं वेरं नाभिनन्दामि, पटिग्गण्हामि वोच्‍चय’’न्ति॥", + "‘‘सद्धा दुतिया पुरिसस्स होति,", + "नो चे अस्सद्धियं अवतिट्ठति।", + "यसो", + "सग्गञ्‍च सो गच्छति सरीरं विहाया’’ति॥", + "‘‘कोधं जहे विप्पजहेय्य मानं,", + "संयोजनं सब्बमतिक्‍कमेय्य।", + "तं नामरूपस्मिमसज्‍जमानं,", + "अकिञ्‍चनं नानुपतन्ति सङ्गा’’ति॥", + "‘‘पमादमनुयुञ्‍जन्ति", + "अप्पमादञ्‍च मेधावी, धनं सेट्ठंव रक्खति॥", + "‘‘मा पमादमनुयुञ्‍जेथ, मा कामरति सन्थवं।", + "अप्पमत्तो हि झायन्तो, पप्पोति परमं सुख’’न्ति॥", + "‘‘महासमयो पवनस्मिं, देवकाया समागता।", + "आगतम्ह इमं धम्मसमयं, दक्खिताये अपराजितसङ्घ’’न्ति॥", + "‘‘तत्र भिक्खवो समादहंसु, चित्तमत्तनो उजुकं अकंसु", + "सारथीव नेत्तानि गहेत्वा, इन्द्रियानि रक्खन्ति पण्डिता’’ति॥", + "‘‘छेत्वा खीलं छेत्वा पलिघं, इन्दखीलं ऊहच्‍च मनेजा।", + "ते चरन्ति सुद्धा विमला, चक्खुमता सुदन्ता सुसुनागा’’ति॥", + "‘‘ये केचि बुद्धं सरणं गतासे, न ते गमिस्सन्ति अपायभूमिं।", + "पहाय मानुसं देहं, देवकायं परिपूरेस्सन्ती’’ति॥", + "‘‘पञ्‍चवेदा सतं समं, तपस्सी ब्राह्मणा चरं।", + "चित्तञ्‍च नेसं न सम्मा विमुत्तं, हीनत्थरूपा न पारङ्गमा ते॥", + "‘‘तण्हाधिपन्‍ना वतसीलबद्धा, लूखं तपं वस्ससतं चरन्ता।", + "चित्तञ्‍च नेसं न सम्मा विमुत्तं, हीनत्थरूपा न पारङ्गमा ते॥", + "‘‘न मानकामस्स दमो इधत्थि, न मोनमत्थि असमाहितस्स।", + "एको अरञ्‍ञे विहरं पमत्तो, न मच्‍चुधेय्यस्स तरेय्य पार’’न्ति॥", + "‘‘मानं पहाय सुसमाहितत्तो, सुचेतसो सब्बधि विप्पमुत्तो।", + "एको अरञ्‍ञे विहरमप्पमत्तो, स मच्‍चुधेय्यस्स तरेय्य पार’’न्ति॥", + "‘‘वेसालियं", + "कोकनदाहमस्मि", + "‘‘सुतमेव पुरे आसि, धम्मो चक्खुमतानुबुद्धो।", + "साहं दानि सक्खि जानामि, मुनिनो देसयतो सुगतस्स॥", + "‘‘ये केचि अरियं धम्मं, विगरहन्ता चरन्ति दुम्मेधा।", + "उपेन्ति रोरुवं घोरं, चिररत्तं दुक्खं अनुभवन्ति॥", + "‘‘ये च खो अरिये धम्मे, खन्तिया उपसमेन उपेता।", + "पहाय मानुसं देहं, देवकाय परिपूरेस्सन्ती’’ति॥", + "‘‘इधागमा विज्‍जुपभासवण्णा, कोकनदा पज्‍जुन्‍नस्स धीता।", + "बुद्धञ्‍च धम्मञ्‍च नमस्समाना, गाथाचिमा अत्थवती अभासि॥", + "‘‘बहुनापि", + "संखित्तमत्थं", + "‘‘पापं न कयिरा वचसा मनसा,", + "कायेन वा किञ्‍चन सब्बलोके।", + "कामे", + "दुक्खं न सेवेथ अनत्थसंहित’’न्ति॥", + "सब्भिमच्छरिना साधु, न सन्तुज्झानसञ्‍ञिनो।", + "सद्धा समयो सकलिकं, उभो पज्‍जुन्‍नधीतरोति॥", + "‘‘आदित्तस्मिं अगारस्मिं, यं नीहरति भाजनं।", + "तं तस्स होति अत्थाय, नो च यं तत्थ डय्हति॥", + "‘‘एवं आदित्तको लोको, जराय मरणेन च।", + "नीहरेथेव दानेन, दिन्‍नं होति सुनीहतं॥", + "‘‘दिन्‍नं", + "चोरा हरन्ति राजानो, अग्गि डहति नस्सति॥", + "‘‘अथ", + "एतदञ्‍ञाय मेधावी, भुञ्‍जेथ च ददेथ च।", + "दत्वा च भुत्वा च यथानुभावं।", + "अनिन्दितो सग्गमुपेति ठान’’न्ति॥", + "‘‘किंददो बलदो होति, किंददो होति वण्णदो।", + "किंददो सुखदो होति, किंददो होति चक्खुदो।", + "को च सब्बददो होति, तं मे अक्खाहि पुच्छितो’’ति॥", + "‘‘अन्‍नदो बलदो होति, वत्थदो होति वण्णदो।", + "यानदो सुखदो होति, दीपदो होति चक्खुदो॥", + "‘‘सो च सब्बददो होति, यो ददाति उपस्सयं।", + "अमतं ददो च सो होति, यो धम्ममनुसासती’’ति॥", + "‘‘अन्‍नमेवाभिनन्दन्ति, उभये देवमानुसा।", + "अथ को नाम सो यक्खो, यं अन्‍नं नाभिनन्दती’’ति॥", + "‘‘ये", + "तमेव अन्‍नं भजति, अस्मिं लोके परम्हि च॥", + "‘‘तस्मा", + "पुञ्‍ञानि परलोकस्मिं, पतिट्ठा होन्ति पाणिन’’न्ति॥", + "‘‘एकमूलं द्विरावट्टं, तिमलं पञ्‍चपत्थरं।", + "समुद्दं द्वादसावट्टं, पातालं अतरी इसी’’ति॥", + "‘‘अनोमनामं", + "तं पस्सथ सब्बविदुं सुमेधं, अरिये पथे कममानं महेसि’’न्ति॥", + "‘‘अच्छरागणसङ्घुट्ठं, पिसाचगणसेवितं।", + "वनन्तं मोहनं नाम, कथं यात्रा भविस्सती’’ति॥", + "‘‘उजुको नाम सो मग्गो, अभया नाम सा दिसा।", + "रथो अकूजनो नाम, धम्मचक्‍केहि संयुतो॥", + "‘‘हिरी तस्स अपालम्बो, सत्यस्स परिवारणं।", + "धम्माहं सारथिं ब्रूमि, सम्मादिट्ठिपुरेजवं॥", + "‘‘यस्स एतादिसं यानं, इत्थिया पुरिसस्स वा।", + "स वे एतेन यानेन, निब्बानस्सेव सन्तिके’’ति॥", + "‘‘केसं", + "धम्मट्ठा सीलसम्पन्‍ना, के जना सग्गगामिनो’’ति॥", + "‘‘आरामरोपा वनरोपा, ये जना सेतुकारका।", + "पपञ्‍च उदपानञ्‍च, ये ददन्ति उपस्सयं॥", + "‘‘तेसं", + "धम्मट्ठा सीलसम्पन्‍ना, ते जना सग्गगामिनो’’ति॥", + "‘‘इदञ्हि तं जेतवनं, इसिसङ्घनिसेवितं।", + "आवुत्थं", + "‘‘कम्मं", + "एतेन मच्‍चा सुज्झन्ति, न गोत्तेन धनेन वा॥", + "‘‘तस्मा हि पण्डितो पोसो, सम्पस्सं अत्थमत्तनो।", + "योनिसो विचिने धम्मं, एवं तत्थ विसुज्झति॥", + "‘‘सारिपुत्तोव पञ्‍ञाय, सीलेन उपसमेन च।", + "योपि पारङ्गतो भिक्खु, एतावपरमो सिया’’ति॥", + "‘‘येध", + "अञ्‍ञेसं ददमानानं, अन्तरायकरा नरा॥", + "‘‘कीदिसो", + "भगवन्तं पुट्ठुमागम्म, कथं जानेमु तं मय’’न्ति॥", + "‘‘येध मच्छरिनो लोके, कदरिया परिभासका।", + "अञ्‍ञेसं ददमानानं, अन्तरायकरा नरा॥", + "‘‘निरयं तिरच्छानयोनिं, यमलोकं उपपज्‍जरे।", + "सचे एन्ति मनुस्सत्तं, दलिद्दे जायरे कुले॥", + "‘‘चोळं पिण्डो रती खिड्डा, यत्थ किच्छेन लब्भति।", + "परतो आसीसरे", + "दिट्ठे धम्मेस विपाको, सम्पराये", + "‘‘इतिहेतं विजानाम, अञ्‍ञं पुच्छाम गोतम।", + "येध लद्धा मनुस्सत्तं, वदञ्‍ञू वीतमच्छरा॥", + "‘‘बुद्धे", + "कीदिसो तेसं विपाको, सम्परायो च कीदिसो।", + "भगवन्तं पुट्ठुमागम्म, कथं जानेमु तं मय’’न्ति॥", + "‘‘येध लद्धा मनुस्सत्तं, वदञ्‍ञू वीतमच्छरा।", + "बुद्धे पसन्‍ना धम्मे च, सङ्घे च तिब्बगारवा।", + "एते सग्गा", + "‘‘सचे", + "चोळं पिण्डो रती खिड्डा, यत्थाकिच्छेन लब्भति॥", + "‘‘परसम्भतेसु", + "दिट्ठे धम्मेस विपाको, सम्पराये च सुग्गती’’ति॥", + "‘‘अविहं उपपन्‍नासे, विमुत्ता सत्त भिक्खवो।", + "रागदोसपरिक्खीणा, तिण्णा लोके विसत्तिक’’न्ति॥", + "‘‘के च ते अतरुं पङ्कं", + "के हित्वा मानुसं देहं, दिब्बयोगं उपच्‍चगु’’न्ति॥", + "‘‘उपको पलगण्डो च, पुक्‍कुसाति च ते तयो।", + "भद्दियो खण्डदेवो च, बाहुरग्गि च सिङ्गियो", + "ते हित्वा मानुसं देहं, दिब्बयोगं उपच्‍चगु’’न्ति॥", + "‘‘कुसली भाससी तेसं, मारपासप्पहायिनं।", + "कस्स ते धम्ममञ्‍ञाय, अच्छिदुं भवबन्धन’’न्ति॥", + "‘‘न अञ्‍ञत्र भगवता, नाञ्‍ञत्र तव सासना।", + "यस्स ते धम्ममञ्‍ञाय, अच्छिदुं भवबन्धनं॥", + "‘‘यत्थ नामञ्‍च रूपञ्‍च, असेसं उपरुज्झति।", + "तं ते धम्मं इधञ्‍ञाय, अच्छिदुं भवबन्धन’’न्ति॥", + "‘‘गम्भीरं", + "कस्स त्वं", + "‘‘कुम्भकारो", + "मातापेत्तिभरो आसिं, कस्सपस्स उपासको॥", + "‘‘विरतो", + "अहुवा ते सगामेय्यो, अहुवा ते पुरे सखा॥", + "‘‘सोहमेते पजानामि, विमुत्ते सत्त भिक्खवो।", + "रागदोसपरिक्खीणे, तिण्णे लोके विसत्तिक’’न्ति॥", + "‘‘एवमेतं तदा आसि, यथा भाससि भग्गव।", + "कुम्भकारो पुरे आसि, वेकळिङ्गे घटीकरो।", + "मातापेत्तिभरो आसि, कस्सपस्स उपासको॥", + "‘‘विरतो मेथुना धम्मा, ब्रह्मचारी निरामिसो।", + "अहुवा मे सगामेय्यो, अहुवा मे पुरे सखा’’ति॥", + "‘‘एवमेतं पुराणानं, सहायानं अहु सङ्गमो।", + "उभिन्‍नं भावितत्तानं, सरीरन्तिमधारिन’’न्ति॥", + "आदित्तं किंददं अन्‍नं, एकमूलअनोमियं।", + "अच्छरावनरोपजेतं, मच्छरेन घटीकरोति॥", + "‘‘किंसु", + "किंसु नरानं रतनं, किंसु चोरेहि दूहर’’न्ति॥", + "‘‘सीलं याव जरा साधु, सद्धा साधु पतिट्ठिता।", + "पञ्‍ञा नरानं रतनं, पुञ्‍ञं चोरेहि दूहर’’न्ति॥", + "‘‘किंसु", + "किंसु नरानं रतनं, किंसु चोरेह्यहारिय’’न्ति॥", + "‘‘सीलं", + "पञ्‍ञा नरानं रतनं, पुञ्‍ञं चोरेह्यहारिय’’न्ति॥", + "‘‘किंसु पवसतो", + "किं मित्तं अत्थजातस्स, किं मित्तं सम्परायिक’’न्ति॥", + "‘‘सत्थो पवसतो मित्तं, माता मित्तं सके घरे।", + "सहायो", + "सयंकतानि पुञ्‍ञानि, तं मित्तं सम्परायिक’’न्ति॥", + "‘‘किंसु", + "किंसु भूता उपजीवन्ति, ये पाणा पथविस्सिता’’ति", + "‘‘पुत्ता वत्थु मनुस्सानं, भरिया च", + "वुट्ठिं भूता उपजीवन्ति, ये पाणा पथविस्सिता’’ति॥", + "‘‘किंसु जनेति पुरिसं, किंसु तस्स विधावति।", + "किंसु संसारमापादि, किंसु तस्स महब्भय’’न्ति॥", + "‘‘तण्हा जनेति पुरिसं, चित्तमस्स विधावति।", + "सत्तो संसारमापादि, दुक्खमस्स महब्भय’’न्ति॥", + "‘‘किंसु", + "किंसु संसारमापादि, किस्मा न परिमुच्‍चती’’ति॥", + "‘‘तण्हा जनेति पुरिसं, चित्तमस्स विधावति।", + "सत्तो संसारमापादि, दुक्खा न परिमुच्‍चती’’ति॥", + "‘‘किंसु", + "किंसु संसारमापादि, किंसु तस्स परायन’’न्ति॥", + "‘‘तण्हा", + "सत्तो संसारमापादि, कम्मं तस्स परायन’’न्ति॥", + "‘‘किंसु उप्पथो अक्खातो, किंसु रत्तिन्दिवक्खयो।", + "किं मलं ब्रह्मचरियस्स, किं सिनानमनोदक’’न्ति॥", + "‘‘रागो उप्पथो अक्खातो, वयो रत्तिन्दिवक्खयो।", + "इत्थी मलं ब्रह्मचरियस्स, एत्थायं सज्‍जते पजा।", + "तपो च ब्रह्मचरियञ्‍च, तं सिनानमनोदक’’न्ति॥", + "‘‘किंसु दुतिया", + "किस्स चाभिरतो मच्‍चो, सब्बदुक्खा पमुच्‍चती’’ति॥", + "‘‘सद्धा दुतिया पुरिसस्स होति, पञ्‍ञा चेनं पसासति।", + "निब्बानाभिरतो मच्‍चो, सब्बदुक्खा पमुच्‍चती’’ति॥", + "‘‘किंसु निदानं गाथानं, किंसु तासं वियञ्‍जनं।", + "किंसु सन्‍निस्सिता गाथा, किंसु गाथानमासयो’’ति॥", + "‘‘छन्दो", + "नामसन्‍निस्सिता गाथा, कवि गाथानमासयो’’ति॥", + "जरा", + "उप्पथो च दुतियो च, कविना पूरितो वग्गोति॥", + "‘‘किंसु", + "किस्सस्सु एकधम्मस्स, सब्बेव वसमन्वगू’’ति", + "‘‘नामं सब्बं अद्धभवि, नामा भिय्यो न विज्‍जति।", + "नामस्स एकधम्मस्स, सब्बेव वसमन्वगू’’ति॥", + "‘‘केनस्सु नीयति लोको, केनस्सु परिकस्सति।", + "किस्सस्सु एकधम्मस्स, सब्बेव वसमन्वगू’’ति॥", + "‘‘चित्तेन नीयति लोको, चित्तेन परिकस्सति।", + "चित्तस्स एकधम्मस्स, सब्बेव वसमन्वगू’’ति॥", + "‘‘केनस्सु नीयति लोको, केनस्सु परिकस्सति।", + "किस्सस्सु एकधम्मस्स, सब्बेव वसमन्वगू’’ति॥", + "‘‘तण्हाय", + "तण्हाय एकधम्मस्स, सब्बेव वसमन्वगू’’ति॥", + "‘‘किंसु", + "किस्सस्सु विप्पहानेन, निब्बानं इति वुच्‍चती’’ति॥", + "‘‘नन्दीसंयोजनो", + "तण्हाय विप्पहानेन, निब्बानं इति वुच्‍चती’’ति॥", + "‘‘किंसु सम्बन्धनो लोको, किंसु तस्स विचारणं।", + "किस्सस्सु विप्पहानेन, सब्बं छिन्दति बन्धन’’न्ति॥", + "‘‘नन्दीसम्बन्धनो", + "तण्हाय विप्पहानेन, सब्बं छिन्दति बन्धन’’न्ति॥", + "‘‘केनस्सुब्भाहतो लोको, केनस्सु परिवारितो।", + "केन सल्‍लेन ओतिण्णो, किस्स धूपायितो सदा’’ति॥", + "‘‘मच्‍चुनाब्भाहतो लोको, जराय परिवारितो।", + "तण्हासल्‍लेन ओतिण्णो, इच्छाधूपायितो सदा’’ति॥", + "‘‘केनस्सु", + "केनस्सु पिहितो लोको, किस्मिं लोको पतिट्ठितो’’ति॥", + "‘‘तण्हाय उड्डितो लोको, जराय परिवारितो।", + "मच्‍चुना पिहितो लोको, दुक्खे लोको पतिट्ठितो’’ति॥", + "‘‘केनस्सु", + "केनस्सु उड्डितो लोको, केनस्सु परिवारितो’’ति॥", + "‘‘मच्‍चुना", + "तण्हाय उड्डितो लोको, जराय परिवारितो’’ति॥", + "‘‘केनस्सु बज्झती लोको, किस्स विनयाय मुच्‍चति।", + "किस्सस्सु विप्पहानेन, सब्बं छिन्दति बन्धन’’न्ति॥", + "‘‘इच्छाय बज्झती लोको, इच्छाविनयाय मुच्‍चति।", + "इच्छाय विप्पहानेन, सब्बं छिन्दति बन्धन’’न्ति॥", + "‘‘किस्मिं", + "किस्स लोको उपादाय, किस्मिं लोको विहञ्‍ञती’’ति॥", + "‘‘छसु", + "छन्‍नमेव उपादाय, छसु लोको विहञ्‍ञती’’ति॥", + "नामं चित्तञ्‍च तण्हा च, संयोजनञ्‍च बन्धना।", + "अब्भाहतुड्डितो पिहितो, इच्छा लोकेन ते दसाति॥", + "‘‘किंसु छेत्वा", + "किस्सस्सु एकधम्मस्स, वधं रोचेसि गोतमा’’ति॥", + "‘‘कोधं", + "कोधस्स विसमूलस्स, मधुरग्गस्स देवते।", + "वधं अरिया पसंसन्ति, तञ्हि छेत्वा न सोचती’’ति॥", + "‘‘किंसु रथस्स पञ्‍ञाणं, किंसु पञ्‍ञाणमग्गिनो।", + "किंसु रट्ठस्स पञ्‍ञाणं, किंसु पञ्‍ञाणमित्थिया’’ति॥", + "‘‘धजो", + "राजा रट्ठस्स पञ्‍ञाणं, भत्ता पञ्‍ञाणमित्थिया’’ति॥", + "‘‘किंसूध वित्तं पुरिसस्स सेट्ठं, किंसु सुचिण्णो सुखमावहति।", + "किंसु", + "‘‘सद्धीध वित्तं पुरिसस्स सेट्ठं, धम्मो सुचिण्णो सुखमावहति।", + "सच्‍चं हवे सादुतरं रसानं, पञ्‍ञाजीविं जीवितमाहु सेट्ठ’’न्ति॥", + "‘‘किंसु उप्पततं सेट्ठं, किंसु निपततं वरं।", + "किंसु पवजमानानं, किंसु पवदतं वर’’न्ति॥", + "‘‘बीजं उप्पततं सेट्ठं, वुट्ठि निपततं वरा।", + "गावो पवजमानानं, पुत्तो पवदतं वरोति॥", + "‘‘विज्‍जा उप्पततं सेट्ठा, अविज्‍जा निपततं वरा।", + "सङ्घो पवजमानानं, बुद्धो पवदतं वरो’’ति॥", + "‘‘किंसूध भीता जनता अनेका,", + "मग्गो चनेकायतनप्पवुत्तो।", + "पुच्छामि तं गोतम भूरिपञ्‍ञ,", + "किस्मिं ठितो परलोकं न भाये’’ति॥", + "‘‘वाचं", + "कायेन", + "बव्हन्‍नपानं घरमावसन्तो,", + "सद्धो", + "एतेसु धम्मेसु ठितो चतूसु,", + "धम्मे ठितो परलोकं न भाये’’ति॥", + "‘‘किं जीरति किं न जीरति, किंसु उप्पथोति वुच्‍चति।", + "किंसु धम्मानं परिपन्थो, किंसु रत्तिन्दिवक्खयो।", + "किं मलं ब्रह्मचरियस्स, किं सिनानमनोदकं॥", + "‘‘कति लोकस्मिं छिद्दानि, यत्थ वित्तं", + "भगवन्तं पुट्ठुमागम्म, कथं जानेमु तं मय’’न्ति॥", + "‘‘रूपं जीरति मच्‍चानं, नामगोत्तं न जीरति।", + "रागो उप्पथोति वुच्‍चति॥", + "‘‘लोभो धम्मानं परिपन्थो, वयो रत्तिन्दिवक्खयो।", + "इत्थी मलं ब्रह्मचरियस्स, एत्थायं सज्‍जते पजा।", + "तपो च ब्रह्मचरियञ्‍च, तं सिनानमनोदकं॥", + "‘‘छ लोकस्मिं छिद्दानि, यत्थ वित्तं न तिट्ठति।", + "आलस्यञ्‍च", + "निद्दा तन्दी", + "‘‘किंसु", + "किंसु सत्थमलं लोके, किंसु लोकस्मिमब्बुदं॥", + "‘‘किंसु हरन्तं वारेन्ति, हरन्तो पन को पियो।", + "किंसु पुनप्पुनायन्तं, अभिनन्दन्ति पण्डिता’’ति॥", + "‘‘वसो", + "कोधो सत्थमलं लोके, चोरा लोकस्मिमब्बुदा॥", + "‘‘चोरं हरन्तं वारेन्ति, हरन्तो समणो पियो।", + "समणं पुनप्पुनायन्तं, अभिनन्दन्ति पण्डिता’’ति॥", + "‘‘किमत्थकामो", + "किंसु मुञ्‍चेय्य कल्याणं, पापिकं न च मोचये’’ति॥", + "‘‘अत्तानं न ददे पोसो, अत्तानं न परिच्‍चजे।", + "वाचं मुञ्‍चेय्य कल्याणं, पापिकञ्‍च न मोचये’’ति॥", + "‘‘किंसु बन्धति पाथेय्यं, किंसु भोगानमासयो।", + "किंसु नरं परिकस्सति, किंसु लोकस्मि दुज्‍जहं।", + "किस्मिं बद्धा पुथू सत्ता, पासेन सकुणी यथा’’ति॥", + "‘‘सद्धा", + "इच्छा नरं परिकस्सति, इच्छा लोकस्मि दुज्‍जहा।", + "इच्छाबद्धा पुथू सत्ता, पासेन सकुणी यथा’’ति॥", + "‘‘किंसु लोकस्मि पज्‍जोतो, किंसु लोकस्मि जागरो।", + "किंसु कम्मे सजीवानं, किमस्स इरियापथो॥", + "‘‘किंसु अलसं अनलसञ्‍च", + "किं भूता उपजीवन्ति, ये पाणा पथविस्सिता’’ति॥", + "‘‘पञ्‍ञा लोकस्मि पज्‍जोतो, सति लोकस्मि जागरो।", + "गावो कम्मे सजीवानं, सीतस्स इरियापथो॥", + "‘‘वुट्ठि अलसं अनलसञ्‍च, माता पुत्तंव पोसति।", + "वुट्ठिं भूता उपजीवन्ति, ये पाणा पथविस्सिता’’ति॥", + "‘‘केसूध", + "केध इच्छं परिजानन्ति, केसं भोजिस्सियं सदा॥", + "‘‘किंसु", + "किंसु इध जातिहीनं, अभिवादेन्ति खत्तिया’’ति॥", + "‘‘समणीध अरणा लोके, समणानं वुसितं न नस्सति।", + "समणा इच्छं परिजानन्ति, समणानं भोजिस्सियं सदा॥", + "‘‘समणं", + "समणीध जातिहीनं, अभिवादेन्ति खत्तिया’’ति॥", + "छेत्वा रथञ्‍च चित्तञ्‍च, वुट्ठि भीता नजीरति।", + "इस्सरं कामं पाथेय्यं, पज्‍जोतो अरणेन चाति॥", + "‘‘सुभासितस्स सिक्खेथ, समणूपासनस्स च।", + "एकासनस्स च रहो, चित्तवूपसमस्स चा’’ति॥", + "‘‘भिक्खु", + "आकङ्खे चे हदयस्सानुपत्तिं।", + "लोकस्स ञत्वा उदयब्बयञ्‍च,", + "सुचेतसो अनिस्सितो तदानिसंसो’’ति॥", + "‘‘किंसु छेत्वा सुखं सेति, किंसु छेत्वा न सोचति।", + "किस्सस्सु एकधम्मस्स, वधं रोचेसि गोतमा’’ति॥", + "‘‘कोधं छेत्वा सुखं सेति, कोधं छेत्वा न सोचति।", + "कोधस्स विसमूलस्स, मधुरग्गस्स वत्रभू।", + "वधं अरिया पसंसन्ति, तञ्हि छेत्वा न सोचती’’ति॥", + "‘‘कति", + "भवन्तं पुट्ठुमागम्म, कथं जानेमु तं मय’’न्ति॥", + "‘‘चत्तारो", + "दिवा तपति आदिच्‍चो, रत्तिमाभाति चन्दिमा॥", + "‘‘अथ अग्गि दिवारत्तिं, तत्थ तत्थ पकासति।", + "सम्बुद्धो तपतं सेट्ठो, एसा आभा अनुत्तरा’’ति॥", + "‘‘करणीयमेतं ब्राह्मणेन, पधानं अकिलासुना।", + "कामानं विप्पहानेन, न तेनासीसते भव’’न्ति॥", + "‘‘नत्थि किच्‍चं ब्राह्मणस्स (दामलीति भगवा),", + "कतकिच्‍चो हि ब्राह्मणो॥", + "‘‘याव", + "आयूहति", + "गाधञ्‍च लद्धान थले ठितो यो,", + "नायूहती", + "‘‘एसूपमा दामलि ब्राह्मणस्स,", + "खीणासवस्स निपकस्स झायिनो।", + "पप्पुय्य जातिमरणस्स अन्तं,", + "नायूहती पारगतो हि सो’’ति", + "‘‘दुक्‍करं वापि करोन्ति (कामदाति भगवा),", + "सेखा सीलसमाहिता।", + "ठितत्ता अनगारियुपेतस्स,", + "तुट्ठि होति सुखावहा’’ति॥", + "‘‘दुल्‍लभं वापि लभन्ति (कामदाति भगवा),", + "चित्तवूपसमे रता।", + "येसं दिवा च रत्तो च,", + "भावनाय रतो मनो’’ति॥", + "‘‘दुस्समादहं वापि समादहन्ति (कामदाति भगवा),", + "इन्द्रियूपसमे रता।", + "ते छेत्वा मच्‍चुनो जालं,", + "अरिया गच्छन्ति कामदा’’ति॥", + "‘‘दुग्गमे विसमे वापि, अरिया गच्छन्ति कामद।", + "अनरिया विसमे मग्गे, पपतन्ति अवंसिरा।", + "अरियानं समो मग्गो, अरिया हि विसमे समा’’ति॥", + "‘‘सम्बाधे वत ओकासं, अविन्दि भूरिमेधसो।", + "यो झानमबुज्झि", + "‘‘सम्बाधे वापि विन्दन्ति (पञ्‍चालचण्डाति भगवा),", + "धम्मं निब्बानपत्तिया।", + "ये सतिं पच्‍चलत्थंसु,", + "सम्मा ते सुसमाहिता’’ति॥", + "‘‘छिन्द सोतं परक्‍कम्म, कामे पनुद ब्राह्मण।", + "नप्पहाय मुनी कामे, नेकत्तमुपपज्‍जति॥", + "‘‘कयिरा चे कयिराथेनं, दळ्हमेनं परक्‍कमे।", + "सिथिलो हि परिब्बाजो, भिय्यो आकिरते रजं॥", + "‘‘अकतं", + "कतञ्‍च सुकतं सेय्यो, यं कत्वा नानुतप्पति॥", + "‘‘कुसो", + "सामञ्‍ञं दुप्परामट्ठं, निरयायूपकड्ढति॥", + "‘‘यं किञ्‍चि सिथिलं कम्मं, संकिलिट्ठञ्‍च यं वतं।", + "सङ्कस्सरं ब्रह्मचरियं, न तं होति महप्फल’’न्ति॥", + "‘‘छिन्द सोतं परक्‍कम्म, कामे पनुद ब्राह्मण।", + "नप्पहाय मुनी कामे, नेकत्तमुपपज्‍जति॥", + "‘‘कयिरा चे कयिराथेनं, दळ्हमेनं परक्‍कमे।", + "सिथिलो", + "‘‘अकतं दुक्‍कटं सेय्यो, पच्छा तपति दुक्‍कटं।", + "कतञ्‍च सुकतं सेय्यो, यं कत्वा नानुतप्पति॥", + "‘‘कुसो", + "सामञ्‍ञं दुप्परामट्ठं, निरयायूपकड्ढति॥", + "‘‘यं", + "सङ्कस्सरं ब्रह्मचरियं, न तं होति महप्फल’’न्ति॥", + "‘‘नमो ते बुद्ध वीरत्थु, विप्पमुत्तोसि सब्बधि।", + "सम्बाधपटिपन्‍नोस्मि, तस्स मे सरणं भवा’’ति॥", + "‘‘तथागतं अरहन्तं, चन्दिमा सरणं गतो।", + "राहु चन्दं पमुञ्‍चस्सु, बुद्धा लोकानुकम्पका’’ति॥", + "‘‘किं नु सन्तरमानोव, राहु चन्दं पमुञ्‍चसि।", + "संविग्गरूपो आगम्म, किं नु भीतोव तिट्ठसी’’ति॥", + "‘‘सत्तधा", + "बुद्धगाथाभिगीतोम्हि, नो चे मुञ्‍चेय्य चन्दिम’’न्ति॥", + "‘‘नमो ते बुद्ध वीरत्थु, विप्पमुत्तोसि सब्बधि।", + "सम्बाधपटिपन्‍नोस्मि, तस्स मे सरणं भवा’’ति॥", + "‘‘तथागतं", + "राहु सूरियं", + "‘‘यो अन्धकारे तमसि पभङ्करो,", + "वेरोचनो मण्डली उग्गतेजो।", + "मा", + "पजं ममं राहु पमुञ्‍च सूरिय’’न्ति॥", + "‘‘किं नु सन्तरमानोव, राहु सूरियं पमुञ्‍चसि।", + "संविग्गरूपो आगम्म, किं नु भीतोव तिट्ठसी’’ति॥", + "‘‘सत्तधा", + "बुद्धगाथाभिगीतोम्हि, नो चे मुञ्‍चेय्य सूरिय’’न्ति॥", + "द्वे कस्सपा च माघो च, मागधो दामलि कामदो।", + "पञ्‍चालचण्डो तायनो, चन्दिमसूरियेन ते दसाति॥", + "‘‘ते हि सोत्थिं गमिस्सन्ति, कच्छे वामकसे मगा।", + "झानानि उपसम्पज्‍ज, एकोदि निपका सता’’ति॥", + "‘‘ते हि पारं गमिस्सन्ति, छेत्वा जालंव अम्बुजो।", + "झानानि उपसम्पज्‍ज, अप्पमत्ता रणञ्‍जहा’’ति॥", + "‘‘सुखिताव ते", + "युञ्‍जं", + "‘‘ये", + "अनुसिक्खन्ति झायिनो।", + "काले ते अप्पमज्‍जन्ता,", + "न मच्‍चुवसगा सियु’’न्ति॥", + "‘‘भिक्खु सिया झायी विमुत्तचित्तो,", + "आकङ्खे चे हदयस्सानुपत्तिं।", + "लोकस्स ञत्वा उदयब्बयञ्‍च,", + "सुचेतसो अनिस्सितो तदानिसंसो’’ति॥", + "‘‘पुच्छामि तं गोतम भूरिपञ्‍ञ,", + "अनावटं भगवतो ञाणदस्सनं।", + "कथंविधं", + "कथंविधं पञ्‍ञवन्तं वदन्ति।", + "कथंविधो दुक्खमतिच्‍च इरियति,", + "कथंविधं देवता पूजयन्ती’’ति॥", + "‘‘यो सीलवा पञ्‍ञवा भावितत्तो,", + "समाहितो झानरतो सतीमा।", + "सब्बस्स सोका विगता पहीना,", + "खीणासवो अन्तिमदेहधारी॥", + "‘‘तथाविधं सीलवन्तं वदन्ति,", + "तथाविधं पञ्‍ञवन्तं वदन्ति।", + "तथाविधो दुक्खमतिच्‍च इरियति,", + "तथाविधं देवता पूजयन्ती’’ति॥", + "‘‘कथंसु", + "अप्पतिट्ठे अनालम्बे, को गम्भीरे न सीदती’’ति॥", + "‘‘सब्बदा सीलसम्पन्‍नो, पञ्‍ञवा सुसमाहितो।", + "आरद्धवीरियो पहितत्तो, ओघं तरति दुत्तरं॥", + "‘‘विरतो", + "नन्दीरागपरिक्खीणो, सो गम्भीरे न सीदती’’ति॥", + "‘‘सत्तिया विय ओमट्ठो, डय्हमानोव", + "कामरागप्पहानाय, सतो भिक्खु परिब्बजे’’ति॥", + "‘‘सत्तिया विय ओमट्ठो, डय्हमानोव मत्थके।", + "सक्‍कायदिट्ठिप्पहानाय, सतो भिक्खु परिब्बजे’’ति॥", + "‘‘निच्‍चं उत्रस्तमिदं चित्तं, निच्‍चं उब्बिग्गमिदं", + "अनुप्पन्‍नेसु", + "सचे अत्थि अनुत्रस्तं, तं मे अक्खाहि पुच्छितो’’ति॥", + "‘‘नाञ्‍ञत्र बोज्झा तपसा", + "नाञ्‍ञत्र सब्बनिस्सग्गा, सोत्थिं पस्सामि पाणिन’’न्ति॥", + "‘‘कच्‍चि", + "कच्‍चि तं एकमासीनं, अरती नाभिकीरती’’ति॥", + "‘‘अनघो वे अहं यक्ख, अथो नन्दी न विज्‍जति।", + "अथो मं एकमासीनं, अरती नाभिकीरती’’ति॥", + "‘‘कथं त्वं अनघो भिक्खु, कथं नन्दी न विज्‍जति।", + "कथं तं एकमासीनं, अरती नाभिकीरती’’ति॥", + "‘‘अघजातस्स वे नन्दी, नन्दीजातस्स वे अघं।", + "अनन्दी अनघो भिक्खु, एवं जानाहि आवुसो’’ति॥", + "‘‘चिरस्सं वत पस्सामि, ब्राह्मणं परिनिब्बुतं।", + "अनन्दिं अनघं भिक्खुं, तिण्णं लोके विसत्तिक’’न्ति॥", + "‘‘उपनीयति", + "जरूपनीतस्स न सन्ति ताणा।", + "एतं", + "पुञ्‍ञानि कयिराथ सुखावहानी’’ति॥", + "‘‘उपनीयति जीवितमप्पमायु,", + "जरूपनीतस्स न सन्ति ताणा।", + "एतं भयं मरणे पेक्खमानो,", + "लोकामिसं पजहे सन्तिपेक्खो’’ति॥", + "‘‘इदञ्हि तं जेतवनं, इसिसङ्घनिसेवितं।", + "आवुत्थं धम्मराजेन, पीतिसञ्‍जननं मम॥", + "‘‘कम्मं", + "एतेन मच्‍चा सुज्झन्ति, न गोत्तेन धनेन वा॥", + "‘‘तस्मा हि पण्डितो पोसो, सम्पस्सं अत्थमत्तनो।", + "योनिसो", + "‘‘सारिपुत्तोव पञ्‍ञाय, सीलेन उपसमेन च।", + "योपि पारङ्गतो भिक्खु, एतावपरमो सिया’’ति॥", + "‘‘इदञ्हि तं जेतवनं, इसिसङ्घनिसेवितं।", + "आवुत्थं धम्मराजेन, पीतिसञ्‍जननं मम॥", + "‘‘कम्मं विज्‍जा च धम्मो च, सीलं जीवितमुत्तमं।", + "एतेन मच्‍चा सुज्झन्ति, न गोत्तेन धनेन वा॥", + "‘‘तस्मा हि पण्डितो पोसो, सम्पस्सं अत्थमत्तनो।", + "योनिसो विचिने धम्मं, एवं तत्थ विसुज्झति॥", + "‘‘सारिपुत्तोव पञ्‍ञाय, सीलेन उपसमेन च।", + "योपि पारङ्गतो भिक्खु, एतावपरमो सिया’’ति॥", + "चन्दिमसो", + "चन्दनो वासुदत्तो च, सुब्रह्मा ककुधेन च।", + "उत्तरो नवमो वुत्तो, दसमो अनाथपिण्डिकोति॥", + "‘‘सब्भिरेव समासेथ, सब्भि कुब्बेथ सन्थवं।", + "सतं सद्धम्ममञ्‍ञाय, सेय्यो होति न पापियो॥", + "‘‘सब्भिरेव समासेथ, सब्भि कुब्बेथ सन्थवं।", + "सतं सद्धम्ममञ्‍ञाय, पञ्‍ञा लब्भति नाञ्‍ञतो॥", + "‘‘सब्भिरेव समासेथ, सब्भि कुब्बेथ सन्थवं।", + "सतं सद्धम्ममञ्‍ञाय, सोकमज्झे न सोचति॥", + "‘‘सब्भिरेव समासेथ, सब्भि कुब्बेथ सन्थवं।", + "सतं", + "‘‘सब्भिरेव", + "सतं", + "‘‘सब्भिरेव समासेथ, सब्भि कुब्बेथ सन्थवं।", + "सतं सद्धम्ममञ्‍ञाय, सत्ता तिट्ठन्ति सातत’’न्ति॥", + "‘‘सब्भिरेव समासेथ, सब्भि कुब्बेथ सन्थवं।", + "सतं सद्धम्ममञ्‍ञाय, सब्बदुक्खा पमुच्‍चती’’ति॥", + "‘‘चरन्ति बाला दुम्मेधा, अमित्तेनेव अत्तना।", + "करोन्ता पापकं कम्मं, यं होति कटुकप्फलं॥", + "‘‘न तं कम्मं कतं साधु, यं कत्वा अनुतप्पति।", + "यस्स अस्सुमुखो रोदं, विपाकं पटिसेवति॥", + "‘‘तञ्‍च कम्मं कतं साधु, यं कत्वा नानुतप्पति।", + "यस्स पतीतो सुमनो, विपाकं पटिसेवति॥", + "‘‘पटिकच्‍चेव", + "न साकटिकचिन्ताय, मन्ता धीरो परक्‍कमे॥", + "‘‘यथा साकटिको मट्ठं", + "विसमं मग्गमारुय्ह, अक्खच्छिन्‍नोव झायति॥", + "‘‘एवं", + "मन्दो मच्‍चुमुखं पत्तो, अक्खच्छिन्‍नोव झायती’’ति॥", + "‘‘अन्‍नमेवाभिनन्दन्ति", + "अथ को नाम सो यक्खो, यं अन्‍नं नाभिनन्दती’’ति॥", + "‘‘ये नं ददन्ति सद्धाय, विप्पसन्‍नेन चेतसा।", + "तमेव अन्‍नं भजति, अस्मिं लोके परम्हि च॥", + "‘‘तस्मा विनेय्य मच्छेरं, दज्‍जा दानं मलाभिभू।", + "पुञ्‍ञानि परलोकस्मिं, पतिट्ठा होन्ति पाणिन’’न्ति॥", + "‘‘ये नं ददन्ति सद्धाय, विप्पसन्‍नेन चेतसा।", + "तमेव अन्‍नं भजति, अस्मिं लोके परम्हि च॥", + "‘‘तस्मा विनेय्य मच्छेरं, दज्‍जा दानं मलाभिभू।", + "पुञ्‍ञानि परलोकस्मिं, पतिट्ठा होन्ति पाणिन’’न्ति॥", + "‘‘ये", + "तमेव अन्‍नं भजति, अस्मिं लोके परम्हि च॥", + "‘‘तस्मा विनेय्य मच्छेरं, दज्‍जा दानं मलाभिभू।", + "पुञ्‍ञानि परलोकस्मिं, पतिट्ठा होन्ति पाणिन’’न्ति॥", + "‘‘अविहं उपपन्‍नासे, विमुत्ता सत्त भिक्खवो।", + "रागदोसपरिक्खीणा, तिण्णा लोके विसत्तिक’’न्ति॥", + "‘‘के च ते अतरुं पङ्कं, मच्‍चुधेय्यं सुदुत्तरं।", + "के हित्वा मानुसं देहं, दिब्बयोगं उपच्‍चगु’’न्ति॥", + "‘‘उपको पलगण्डो", + "भद्दियो खण्डदेवो च, बाहुरग्गि च सङ्गियो", + "ते हित्वा मानुसं देहं, दिब्बयोगं उपच्‍चगु’’न्ति॥", + "‘‘कुसली भाससी तेसं, मारपासप्पहायिनं।", + "कस्स ते धम्ममञ्‍ञाय, अच्छिदुं भवबन्धन’’न्ति॥", + "‘‘न", + "यस्स ते धम्ममञ्‍ञाय, अच्छिदुं भवबन्धनं॥", + "‘‘यत्थ नामञ्‍च रूपञ्‍च, असेसं उपरुज्झति।", + "तं ते धम्मं इधञ्‍ञाय, अच्छिदुं भवबन्धन’’न्ति॥", + "‘‘गम्भीरं", + "कस्स त्वं धम्ममञ्‍ञाय, वाचं भाससि ईदिस’’न्ति॥", + "‘‘कुम्भकारो पुरे आसिं, वेकळिङ्गे घटीकरो।", + "मातापेत्तिभरो आसिं, कस्सपस्स उपासको॥", + "‘‘विरतो मेथुना धम्मा, ब्रह्मचारी निरामिसो।", + "अहुवा ते सगामेय्यो, अहुवा ते पुरे सखा॥", + "‘‘सोहमेते पजानामि, विमुत्ते सत्त भिक्खवो।", + "रागदोसपरिक्खीणे, तिण्णे लोके विसत्तिक’’न्ति॥", + "‘‘एवमेतं तदा आसि, यथा भाससि भग्गव।", + "कुम्भकारो पुरे आसि, वेकळिङ्गे घटीकरो॥", + "‘‘मातापेत्तिभरो", + "विरतो मेथुना धम्मा, ब्रह्मचारी निरामिसो।", + "अहुवा मे सगामेय्यो, अहुवा मे पुरे सखा’’ति॥", + "‘‘एवमेतं पुराणानं, सहायानं अहु सङ्गमो।", + "उभिन्‍नं भावितत्तानं, सरीरन्तिमधारिन’’न्ति॥", + "‘‘सुखजीविनो पुरे आसुं, भिक्खू गोतमसावका।", + "अनिच्छा पिण्डमेसना", + "लोके अनिच्‍चतं ञत्वा, दुक्खस्सन्तं अकंसु ते॥", + "‘‘दुप्पोसं कत्वा अत्तानं, गामे गामणिका विय।", + "भुत्वा भुत्वा निपज्‍जन्ति, परागारेसु मुच्छिता॥", + "‘‘सङ्घस्स अञ्‍जलिं कत्वा, इधेकच्‍चे वदामहं", + "अपविद्धा अनाथा ते, यथा पेता तथेव ते", + "‘‘ये खो पमत्ता विहरन्ति, ते मे सन्धाय भासितं।", + "ये अप्पमत्ता विहरन्ति, नमो तेसं करोमह’’न्ति॥", + "‘‘गमनेन न पत्तब्बो, लोकस्सन्तो कुदाचनं।", + "न च अप्पत्वा लोकन्तं, दुक्खा अत्थि पमोचनं॥", + "‘‘तस्मा", + "लोकन्तगू वुसितब्रह्मचरियो।", + "लोकस्स अन्तं समितावि ञत्वा,", + "नासीसति लोकमिमं परञ्‍चा’’ति॥", + "‘‘अच्‍चेन्ति काला तरयन्ति रत्तियो,", + "वयोगुणा अनुपुब्बं जहन्ति।", + "एतं", + "पुञ्‍ञानि कयिराथ सुखावहानी’’ति॥", + "‘‘अच्‍चेन्ति काला तरयन्ति रत्तियो,", + "वयोगुणा अनुपुब्बं जहन्ति।", + "एतं भयं मरणे पेक्खमानो,", + "लोकामिसं पजहे सन्तिपेक्खो’’ति॥", + "‘‘चतुचक्‍कं नवद्वारं, पुण्णं लोभेन संयुतं।", + "पङ्कजातं महावीर, कथं यात्रा भविस्सती’’ति॥", + "‘‘छेत्वा नद्धिं वरत्तञ्‍च, इच्छालोभञ्‍च पापकं।", + "समूलं तण्हमब्बुय्ह, एवं यात्रा भविस्सती’’ति॥", + "‘‘पण्डितोति समञ्‍ञातो, सारिपुत्तो अकोधनो।", + "अप्पिच्छो सोरतो दन्तो, सत्थुवण्णाभतो इसी’’ति॥", + "‘‘पण्डितोति समञ्‍ञातो, सारिपुत्तो अकोधनो।", + "अप्पिच्छो सोरतो दन्तो, कालं कङ्खति सुदन्तो’’", + "‘‘इध छिन्दितमारिते, हतजानीसु कस्सपो।", + "न पापं समनुपस्सति, पुञ्‍ञं वा पन अत्तनो।", + "स वे विस्सासमाचिक्खि, सत्था अरहति मानन’’न्ति॥", + "‘‘तपोजिगुच्छाय सुसंवुतत्तो,", + "वाचं पहाय कलहं जनेन।", + "समोसवज्‍जा विरतो सच्‍चवादी,", + "न हि नून तादिसं करोति", + "‘‘जेगुच्छी", + "दिट्ठं सुतञ्‍च आचिक्खं, न हि नून किब्बिसी सिया’’ति॥", + "‘‘पकुधको कातियानो निगण्ठो,", + "ये चापिमे मक्खलिपूरणासे।", + "गणस्स", + "न हि नून ते सप्पुरिसेहि दूरे’’ति॥", + "‘‘सहाचरितेन", + "न कोत्थुको सीहसमो कदाचि।", + "नग्गो मुसावादी गणस्स सत्था,", + "सङ्कस्सराचारो न सतं सरिक्खो’’ति॥", + "‘‘तपोजिगुच्छाय आयुत्ता, पालयं पविवेकियं।", + "रूपे च ये निविट्ठासे, देवलोकाभिनन्दिनो।", + "ते वे सम्मानुसासन्ति, परलोकाय मातिया’’ति॥", + "‘‘ये केचि रूपा इध वा हुरं वा,", + "ये चन्तलिक्खस्मिं पभासवण्णा।", + "सब्बेव ते ते नमुचिप्पसत्था,", + "आमिसंव मच्छानं वधाय खित्ता’’ति॥", + "‘‘विपुलो", + "सेतो हिमवतं सेट्ठो, आदिच्‍चो अघगामिनं॥", + "‘‘समुद्दो उदधिनं सेट्ठो, नक्खत्तानञ्‍च चन्दिमा", + "सदेवकस्स लोकस्स, बुद्धो अग्गो पवुच्‍चती’’ति॥", + "सिवो खेमो च सेरी च, घटी जन्तु च रोहितो।", + "नन्दो नन्दिविसालो च, सुसिमो नानातित्थियेन ते दसाति॥", + "‘‘खत्तियं जातिसम्पन्‍नं, अभिजातं यसस्सिनं।", + "दहरोति नावजानेय्य, न नं परिभवे नरो॥", + "‘‘ठानञ्हि सो मनुजिन्दो, रज्‍जं लद्धान खत्तियो।", + "सो कुद्धो राजदण्डेन, तस्मिं पक्‍कमते भुसं।", + "तस्मा तं परिवज्‍जेय्य, रक्खं जीवितमत्तनो॥", + "‘‘गामे वा यदि वा रञ्‍ञे, यत्थ पस्से भुजङ्गमं।", + "दहरोति नावजानेय्य, न नं परिभवे नरो॥", + "‘‘उच्‍चावचेहि", + "सो आसज्‍ज डंसे बालं, नरं नारिञ्‍च एकदा।", + "तस्मा तं परिवज्‍जेय्य, रक्खं जीवितमत्तनो॥", + "‘‘पहूतभक्खं जालिनं, पावकं कण्हवत्तनिं।", + "दहरोति नावजानेय्य, न नं परिभवे नरो॥", + "‘‘लद्धा हि सो उपादानं, महा हुत्वान पावको।", + "सो आसज्‍ज डहे", + "तस्मा तं परिवज्‍जेय्य, रक्खं जीवितमत्तनो॥", + "‘‘वनं यदग्गि डहति", + "जायन्ति तत्थ पारोहा, अहोरत्तानमच्‍चये॥", + "‘‘यञ्‍च", + "न तस्स पुत्ता पसवो, दायादा विन्दरे धनं।", + "अनपच्‍चा अदायादा, तालावत्थू भवन्ति ते॥", + "‘‘तस्मा", + "भुजङ्गमं पावकञ्‍च, खत्तियञ्‍च यसस्सिनं।", + "भिक्खुञ्‍च सीलसम्पन्‍नं, सम्मदेव समाचरे’’ति॥", + "‘‘लोभो", + "हिंसन्ति अत्तसम्भूता, तचसारंव सम्फल’’न्ति", + "‘‘जीरन्ति वे राजरथा सुचित्ता,", + "अथो सरीरम्पि जरं उपेति।", + "सतञ्‍च धम्मो न जरं उपेति,", + "सन्तो हवे सब्भि पवेदयन्ती’’ति॥", + "‘‘अत्तानञ्‍चे पियं जञ्‍ञा, न नं पापेन संयुजे।", + "न हि तं सुलभं होति, सुखं दुक्‍कटकारिना॥", + "‘‘अन्तकेनाधिपन्‍नस्स, जहतो मानुसं भवं।", + "किञ्हि तस्स सकं होति, किञ्‍च आदाय गच्छति।", + "किञ्‍चस्स अनुगं होति, छायाव अनपायिनी", + "‘‘उभो", + "तञ्हि तस्स सकं होति, तञ्‍च", + "तञ्‍चस्स", + "‘‘तस्मा करेय्य कल्याणं, निचयं सम्परायिकं।", + "पुञ्‍ञानि परलोकस्मिं, पतिट्ठा होन्ति पाणिन’’न्ति॥", + "‘‘कायेन संवरो साधु, साधु वाचाय संवरो।", + "मनसा संवरो साधु, साधु सब्बत्थ संवरो।", + "सब्बत्थ संवुतो लज्‍जी, रक्खितोति पवुच्‍चती’’ति॥", + "‘‘सारत्ता कामभोगेसु, गिद्धा कामेसु मुच्छिता।", + "अतिसारं न बुज्झन्ति, मिगा कूटंव ओड्डितं।", + "पच्छासं कटुकं होति, विपाको हिस्स पापको’’ति॥", + "‘‘सारत्ता कामभोगेसु, गिद्धा कामेसु मुच्छिता।", + "अतिसारं न बुज्झन्ति, मच्छा खिप्पंव ओड्डितं।", + "पच्छासं कटुकं होति, विपाको हिस्स पापको’’ति॥", + "‘‘सब्बा दिसा अनुपरिगम्म चेतसा,", + "नेवज्झगा पियतरमत्तना क्‍वचि।", + "एवं पियो पुथु अत्ता परेसं,", + "तस्मा न हिंसे परमत्तकामो’’ति॥", + "‘‘अस्समेधं पुरिसमेधं, सम्मापासं वाजपेय्यं निरग्गळ्हं।", + "महायञ्‍ञा महारम्भा", + "‘‘अजेळका च गावो च, विविधा यत्थ हञ्‍ञरे।", + "न तं सम्मग्गता यञ्‍ञं, उपयन्ति महेसिनो॥", + "‘‘ये च यञ्‍ञा निरारम्भा, यजन्ति अनुकुलं सदा।", + "अजेळका च गावो च, विविधा नेत्थ हञ्‍ञरे।", + "एतं", + "‘‘एतं यजेथ मेधावी, एसो यञ्‍ञो महप्फलो।", + "एतञ्हि यजमानस्स, सेय्यो होति न पापियो।", + "यञ्‍ञो च विपुलो होति, पसीदन्ति च देवता’’ति॥", + "‘‘न", + "यदायसं दारुजं पब्बजञ्‍च।", + "सारत्तरत्ता मणिकुण्डलेसु,", + "पुत्तेसु दारेसु च या अपेक्खा॥", + "‘‘एतं दळ्हं बन्धनमाहु धीरा,", + "ओहारिनं सिथिलं दुप्पमुञ्‍चं।", + "एतम्पि छेत्वान परिब्बजन्ति,", + "अनपेक्खिनो कामसुखं पहाया’’ति॥", + "दहरो पुरिसो जरा, पियं अत्तानरक्खितो।", + "अप्पका अड्डकरणं, मल्‍लिका यञ्‍ञबन्धनन्ति॥", + "‘‘न वण्णरूपेन नरो सुजानो,", + "न विस्ससे इत्तरदस्सनेन।", + "सुसञ्‍ञतानञ्हि वियञ्‍जनेन,", + "असञ्‍ञता लोकमिमं चरन्ति॥", + "‘‘पतिरूपको मत्तिकाकुण्डलोव,", + "लोहड्ढमासोव सुवण्णछन्‍नो।", + "चरन्ति", + "अन्तो असुद्धा बहि सोभमाना’’ति॥", + "‘‘पदुमं", + "पातो सिया फुल्‍लमवीतगन्धं।", + "अङ्गीरसं पस्स विरोचमानं,", + "तपन्तमादिच्‍चमिवन्तलिक्खे’’ति॥", + "‘‘मनुजस्स सदा सतीमतो,", + "मत्तं जानतो लद्धभोजने।", + "तनुकस्स", + "सणिकं जीरति आयुपालय’’न्ति॥", + "‘‘मनुजस्स", + "मत्तं जानतो लद्धभोजने।", + "तनुकस्स", + "सणिकं जीरति आयुपालय’’न्ति॥", + "‘‘जयं वेरं पसवति, दुक्खं सेति पराजितो।", + "उपसन्तो सुखं सेति, हित्वा जयपराजय’’न्ति॥", + "‘‘विलुम्पतेव पुरिसो, यावस्स उपकप्पति।", + "यदा चञ्‍ञे विलुम्पन्ति, सो विलुत्तो विलुप्पति", + "‘‘ठानञ्हि मञ्‍ञति बालो, याव पापं न पच्‍चति।", + "यदा च पच्‍चति पापं, अथ दुक्खं निगच्छति॥", + "‘‘हन्ता लभति", + "अक्‍कोसको च अक्‍कोसं, रोसेतारञ्‍च रोसको।", + "अथ कम्मविवट्टेन, सो विलुत्तो विलुप्पती’’ति॥", + "‘‘इत्थीपि हि एकच्‍चिया, सेय्या पोस जनाधिप।", + "मेधाविनी सीलवती, सस्सुदेवा पतिब्बता॥", + "‘‘तस्सा", + "तादिसा सुभगिया", + "‘‘आयुं अरोगियं वण्णं, सग्गं उच्‍चाकुलीनतं।", + "रतियो पत्थयन्तेन, उळारा अपरापरा॥", + "‘‘अप्पमादं पसंसन्ति, पुञ्‍ञकिरियासु पण्डिता।", + "अप्पमत्तो उभो अत्थे, अधिग्गण्हाति पण्डितो॥", + "‘‘दिट्ठे", + "अत्थाभिसमया धीरो, पण्डितोति पवुच्‍चती’’ति॥", + "‘‘भोगे", + "अप्पमादं पसंसन्ति, पुञ्‍ञकिरियासु पण्डिता॥", + "‘‘अप्पमत्तो उभो अत्थे, अधिग्गण्हाति पण्डितो।", + "दिट्ठे", + "अत्थाभिसमया धीरो, पण्डितोति पवुच्‍चती’’ति॥", + "‘‘अमनुस्सट्ठाने", + "तदपेय्यमानं परिसोसमेति।", + "एवं धनं कापुरिसो लभित्वा,", + "नेवत्तना भुञ्‍जति नो ददाति॥", + "धीरो च विञ्‍ञू अधिगम्म भोगे,", + "सो भुञ्‍जति किच्‍चकरो च होति।", + "सो ञातिसङ्घं निसभो भरित्वा,", + "अनिन्दितो सग्गमुपेति ठान’’न्ति॥", + "‘‘धञ्‍ञं धनं रजतं जातरूपं, परिग्गहं वापि यदत्थि किञ्‍चि।", + "दासा कम्मकरा पेस्सा, ये चस्स अनुजीविनो॥", + "‘‘सब्बं", + "यञ्‍च करोति कायेन, वाचाय उद चेतसा॥", + "‘‘तञ्हि तस्स सकं होति, तञ्‍च आदाय गच्छति।", + "तञ्‍चस्स अनुगं होति, छायाव अनपायिनी॥", + "‘‘तस्मा करेय्य कल्याणं, निचयं सम्परायिकं।", + "पुञ्‍ञानि परलोकस्मिं, पतिट्ठा होन्ति पाणिन’’न्ति॥", + "जटिला पञ्‍च राजानो, दोणपाककुरेन च।", + "सङ्गामेन द्वे वुत्तानि, मल्‍लिका", + "अपुत्तकेन द्वे वुत्ता, वग्गो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "‘‘दलिद्दो पुरिसो राज, अस्सद्धो होति मच्छरी।", + "कदरियो पापसङ्कप्पो, मिच्छादिट्ठि अनादरो॥", + "‘‘समणे ब्राह्मणे वापि, अञ्‍ञे वापि वनिब्बके।", + "अक्‍कोसति परिभासति, नत्थिको होति रोसको॥", + "‘‘ददमानं निवारेति, याचमानान भोजनं।", + "तादिसो पुरिसो राज, मीयमानो जनाधिप।", + "उपेति निरयं घोरं, तमोतमपरायनो॥", + "‘‘दलिद्दो पुरिसो राज, सद्धो होति अमच्छरी।", + "ददाति", + "‘‘समणे ब्राह्मणे वापि, अञ्‍ञे वापि वनिब्बके।", + "उट्ठाय अभिवादेति, समचरियाय सिक्खति॥", + "‘‘ददमानं", + "तादिसो पुरिसो राज, मीयमानो जनाधिप।", + "उपेति तिदिवं ठानं, तमोजोतिपरायनो॥", + "‘‘अड्ढो", + "कदरियो पापसङ्कप्पो, मिच्छादिट्ठि अनादरो॥", + "‘‘समणे ब्राह्मणे वापि, अञ्‍ञे वापि वनिब्बके।", + "अक्‍कोसति परिभासति, नत्थिको होति रोसको॥", + "‘‘ददमानं निवारेति, याचमानान भोजनं।", + "तादिसो पुरिसो राज, मीयमानो जनाधिप।", + "उपेति निरयं घोरं, जोतितमपरायनो॥", + "‘‘अड्ढो चे पुरिसो राज, सद्धो होति अमच्छरी।", + "ददाति सेट्ठसङ्कप्पो, अब्यग्गमनसो नरो॥", + "‘‘समणे ब्राह्मणे वापि, अञ्‍ञे वापि वनिब्बके।", + "उट्ठाय अभिवादेति, समचरियाय सिक्खति॥", + "‘‘ददमानं न वारेति, याचमानान भोजनं।", + "तादिसो पुरिसो राज, मीयमानो जनाधिप।", + "उपेति तिदिवं ठानं, जोतिजोतिपरायनो’’ति॥", + "‘‘सब्बे सत्ता मरिस्सन्ति, मरणन्तञ्हि जीवितं।", + "यथाकम्मं गमिस्सन्ति, पुञ्‍ञपापफलूपगा।", + "निरयं पापकम्मन्ता, पुञ्‍ञकम्मा च सुग्गतिं॥", + "‘‘तस्मा करेय्य कल्याणं, निचयं सम्परायिकं।", + "पुञ्‍ञानि परलोकस्मिं, पतिट्ठा होन्ति पाणिन’’न्ति॥", + "‘‘लोभो", + "हिंसन्ति अत्तसम्भूता, तचसारंव सम्फल’’न्ति॥", + "‘‘इस्सत्तं", + "तं युद्धत्थो भरे राजा, नासूरं जातिपच्‍चया॥", + "‘‘तथेव खन्तिसोरच्‍चं, धम्मा यस्मिं पतिट्ठिता।", + "अरियवुत्तिं मेधाविं, हीनजच्‍चम्पि पूजये॥", + "‘‘कारये अस्समे रम्मे, वासयेत्थ बहुस्सुते।", + "पपञ्‍च विवने कयिरा, दुग्गे सङ्कमनानि च॥", + "‘‘अन्‍नं", + "ददेय्य उजुभूतेसु, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘यथा हि मेघो थनयं, विज्‍जुमाली सतक्‍ककु।", + "थलं निन्‍नञ्‍च पूरेति, अभिवस्सं वसुन्धरं॥", + "‘‘तथेव सद्धो सुतवा, अभिसङ्खच्‍च भोजनं।", + "वनिब्बके तप्पयति, अन्‍नपानेन पण्डितो॥", + "‘‘आमोदमानो पकिरेति, देथ देथाति भासति।", + "तं", + "सा पुञ्‍ञधारा विपुला, दातारं अभिवस्सती’’ति॥", + "‘‘यथापि", + "समन्तानुपरियायेय्युं, निप्पोथेन्तो चतुद्दिसा॥", + "‘‘एवं जरा च मच्‍चु च, अधिवत्तन्ति पाणिने", + "खत्तिये ब्राह्मणे वेस्से, सुद्दे चण्डालपुक्‍कुसे।", + "न", + "‘‘न तत्थ हत्थीनं भूमि, न रथानं न पत्तिया।", + "न चापि मन्तयुद्धेन, सक्‍का जेतुं धनेन वा॥", + "‘‘तस्मा हि पण्डितो पोसो, सम्पस्सं अत्थमत्तनो।", + "बुद्धे धम्मे च सङ्घे च, धीरो सद्धं निवेसये॥", + "‘‘यो", + "इधेव नं पसंसन्ति, पेच्‍च सग्गे पमोदती’’ति॥", + "पुग्गलो अय्यिका लोको, इस्सत्तं", + "देसितं बुद्धसेट्ठेन, इमं कोसलपञ्‍चकन्ति॥", + "‘‘तपोकम्मा अपक्‍कम्म, येन न सुज्झन्ति माणवा।", + "असुद्धो मञ्‍ञसि सुद्धो, सुद्धिमग्गा अपरद्धो’’", + "‘‘अनत्थसंहितं", + "सब्बं नत्थावहं होति, फियारित्तंव धम्मनि", + "‘‘सीलं समाधि पञ्‍ञञ्‍च, मग्गं बोधाय भावयं।", + "पत्तोस्मि परमं सुद्धिं, निहतो त्वमसि अन्तका’’ति॥", + "‘‘संसरं दीघमद्धानं, वण्णं कत्वा सुभासुभं।", + "अलं ते तेन पापिम, निहतो त्वमसि अन्तका’’ति॥", + "‘‘संसरं", + "अलं ते तेन पापिम, निहतो त्वमसि अन्तक॥", + "‘‘ये", + "न ते मारवसानुगा, न ते मारस्स बद्धगू’’", + "‘‘बद्धोसि मारपासेन, ये दिब्बा ये च मानुसा।", + "मारबन्धनबद्धोसि, न मे समण मोक्खसी’’ति॥", + "‘‘मुत्ताहं", + "मारबन्धनमुत्तोम्हि, निहतो त्वमसि अन्तका’’ति॥", + "‘‘बद्धोसि सब्बपासेहि, ये दिब्बा ये च मानुसा।", + "महाबन्धनबद्धोसि, न मे समण मोक्खसी’’ति॥", + "‘‘मुत्ताहं सब्बपासेहि, ये दिब्बा ये च मानुसा।", + "महाबन्धनमुत्तोम्हि, निहतो त्वमसि अन्तका’’ति॥", + "‘‘यो सुञ्‍ञगेहानि सेवति,", + "सेय्यो सो मुनि अत्तसञ्‍ञतो।", + "वोस्सज्‍ज चरेय्य तत्थ सो,", + "पतिरूपञ्हि तथाविधस्स तं॥", + "‘‘चरका", + "अथो डंससरीसपा", + "लोमम्पि", + "सुञ्‍ञागारगतो महामुनि॥", + "‘‘नभं", + "सब्बेपि पाणा उद सन्तसेय्युं।", + "सल्‍लम्पि चे उरसि पकप्पयेय्युं,", + "उपधीसु ताणं न करोन्ति बुद्धा’’ति॥", + "‘‘किं सोप्पसि किं नु सोप्पसि,", + "किमिदं सोप्पसि दुब्भगो", + "सुञ्‍ञमगारन्ति सोप्पसि,", + "किमिदं सोप्पसि सूरिये उग्गते’’ति॥", + "‘‘यस्स", + "तण्हा नत्थि कुहिञ्‍चि नेतवे।", + "सब्बूपधिपरिक्खया बुद्धो,", + "सोप्पति किं तवेत्थ मारा’’ति॥", + "‘‘नन्दति पुत्तेहि पुत्तिमा, गोमा गोभि तथेव नन्दति।", + "उपधीहि", + "‘‘सोचति", + "उपधीहि नरस्स सोचना, न हि सो सोचति यो निरूपधी’’ति॥", + "‘‘दीघमायु मनुस्सानं, न नं हीळे सुपोरिसो।", + "चरेय्य खीरमत्तोव, नत्थि मच्‍चुस्स आगमो’’ति॥", + "‘‘अप्पमायु मनुस्सानं, हीळेय्य नं सुपोरिसो।", + "चरेय्यादित्तसीसोव, नत्थि मच्‍चुस्स नागमो’’ति॥", + "‘‘नाच्‍चयन्ति", + "आयु अनुपरियायति, मच्‍चानं नेमीव रथकुब्बर’’न्ति॥", + "‘‘अच्‍चयन्ति अहोरत्ता, जीवितं उपरुज्झति।", + "आयु खीयति मच्‍चानं, कुन्‍नदीनंव ओदक’’न्ति॥", + "तपोकम्मञ्‍च नागो च, सुभं पासेन ते दुवे।", + "सप्पो सुपति नन्दनं, आयुना अपरे दुवेति॥", + "‘‘सचेपि केवलं सब्बं, गिज्झकूटं चलेस्ससि", + "नेव सम्माविमुत्तानं, बुद्धानं अत्थि इञ्‍जित’’न्ति॥", + "‘‘किन्‍नु", + "पटिमल्‍लो हि ते अत्थि, विजितावी नु मञ्‍ञसी’’ति॥", + "‘‘नदन्ति वे महावीरा, परिसासु विसारदा।", + "तथागता बलप्पत्ता, तिण्णा लोके विसत्तिक’’न्ति॥", + "‘‘मन्दिया नु खो सेसि उदाहु कावेय्यमत्तो,", + "अत्था नु ते सम्पचुरा न सन्ति।", + "एको विवित्ते सयनासनम्हि,", + "निद्दामुखो किमिदं सोप्पसे वा’’ति॥", + "‘‘न मन्दिया सयामि नापि कावेय्यमत्तो,", + "अत्थं समेच्‍चाहमपेतसोको।", + "एको विवित्ते सयनासनम्हि,", + "सयामहं सब्बभूतानुकम्पी॥", + "‘‘येसम्पि सल्‍लं उरसि पविट्ठं,", + "मुहुं मुहुं हदयं वेधमानं।", + "तेपीध", + "तस्मा", + "‘‘जग्गं न सङ्के नपि भेमि सोत्तुं,", + "रत्तिन्दिवा नानुतपन्ति मामं।", + "हानिं न पस्सामि कुहिञ्‍चि लोके,", + "तस्मा सुपे सब्बभूतानुकम्पी’’ति॥", + "‘‘नेतं तव पतिरूपं, यदञ्‍ञमनुसाससि।", + "अनुरोधविरोधेसु, मा सज्‍जित्थो तदाचर’’न्ति॥", + "‘‘हितानुकम्पी सम्बुद्धो, यदञ्‍ञमनुसासति।", + "अनुरोधविरोधेहि, विप्पमुत्तो तथागतो’’ति॥", + "‘‘अन्तलिक्खचरो पासो, य्वायं चरति मानसो।", + "तेन तं बाधयिस्सामि, न मे समण मोक्खसी’’ति॥", + "‘‘रूपा सद्दा रसा गन्धा, फोट्ठब्बा च मनोरमा।", + "एत्थ मे विगतो छन्दो, निहतो त्वमसि अन्तका’’ति॥", + "‘‘रूपं वेदयितं सञ्‍ञा, विञ्‍ञाणं यञ्‍च सङ्खतं।", + "नेसोहमस्मि नेतं मे, एवं तत्थ विरज्‍जति॥", + "‘‘एवं विरत्तं खेमत्तं, सब्बसंयोजनातिगं।", + "अन्वेसं सब्बट्ठानेसु, मारसेनापि नाज्झगा’’ति॥", + "‘‘रूपा सद्दा रसा गन्धा, फस्सा धम्मा च केवला।", + "एतं लोकामिसं घोरं, एत्थ लोको विमुच्छितो॥", + "‘‘एतञ्‍च समतिक्‍कम्म, सतो बुद्धस्स सावको।", + "मारधेय्यं अतिक्‍कम्म, आदिच्‍चोव विरोचती’’ति॥", + "‘‘अपुञ्‍ञं पसवि मारो, आसज्‍ज नं तथागतं।", + "किं नु मञ्‍ञसि पापिम, न मे पापं विपच्‍चति॥", + "‘‘सुसुखं वत जीवाम, येसं नो नत्थि किञ्‍चनं।", + "पीतिभक्खा भविस्साम, देवा आभस्सरा यथा’’ति॥", + "‘‘यं वदन्ति मम यिदन्ति, ये वदन्ति ममन्ति च।", + "एत्थ चे ते मनो अत्थि, न मे समण मोक्खसी’’ति॥", + "‘‘यं वदन्ति न तं मय्हं, ये वदन्ति न ते अहं।", + "एवं पापिम जानाहि, न मे मग्गम्पि दक्खसी’’ति॥", + "‘‘पब्बतस्स", + "द्वित्ताव नालमेकस्स, इति विद्वा समञ्‍चरे॥", + "‘‘यो दुक्खमद्दक्खि यतोनिदानं,", + "कामेसु सो जन्तु कथं नमेय्य।", + "उपधिं विदित्वा सङ्गोति लोके,", + "तस्सेव जन्तु विनयाय सिक्खे’’ति॥", + "पासाणो सीहो सकलिकं", + "पत्तं आयतनं पिण्डं, कस्सकं रज्‍जेन ते दसाति॥", + "‘‘यो", + "कामेसु सो जन्तु कथं नमेय्य।", + "उपधिं विदित्वा सङ्गोति लोके,", + "तस्सेव जन्तु विनयाय सिक्खे’’ति॥", + "‘‘सद्धायाहं पब्बजितो, अगारस्मा अनगारियं।", + "सति पञ्‍ञा च मे बुद्धा, चित्तञ्‍च सुसमाहितं।", + "कामं करस्सु रूपानि, नेव मं ब्याधयिस्ससी’’ति॥", + "‘‘महावीर महापञ्‍ञ, इद्धिया यससा जल।", + "सब्बवेरभयातीत, पादे वन्दामि चक्खुम॥", + "‘‘सावको ते महावीर, मरणं मरणाभिभू।", + "आकङ्खति चेतयति, तं निसेध जुतिन्धर॥", + "‘‘कथञ्हि भगवा तुय्हं, सावको सासने रतो।", + "अप्पत्तमानसो सेक्खो, कालं कयिरा जनेसुता’’ति॥", + "‘‘एवञ्हि", + "समूलं तण्हमब्बुय्ह, गोधिको परिनिब्बुतो’’ति॥", + "‘‘उद्धं अधो च तिरियं, दिसा अनुदिसा स्वहं।", + "अन्वेसं नाधिगच्छामि, गोधिको सो कुहिं गतो’’ति॥", + "‘‘यो", + "अहोरत्तं अनुयुञ्‍जं, जीवितं अनिकामयं॥", + "‘‘जेत्वान", + "समूलं तण्हमब्बुय्ह, गोधिको परिनिब्बुतो’’ति॥", + "‘‘तस्स सोकपरेतस्स, वीणा कच्छा अभस्सथ।", + "ततो सो दुम्मनो यक्खो, तत्थेवन्तरधायथा’’ति", + "‘‘सोकावतिण्णो", + "वित्तं नु जीनो उद पत्थयानो।", + "आगुं नु गामस्मिमकासि किञ्‍चि,", + "कस्मा", + "सक्खी न सम्पज्‍जति केनचि ते’’ति॥", + "‘‘सोकस्स", + "अनागु झायामि असोचमानो।", + "छेत्वान सब्बं भवलोभजप्पं,", + "अनासवो झायामि पमत्तबन्धू’’ति॥", + "‘‘यं वदन्ति मम यिदन्ति, ये वदन्ति ममन्ति च।", + "एत्थ चे ते मनो अत्थि, न मे समण मोक्खसी’’ति॥", + "‘‘यं", + "एवं पापिम जानाहि, न मे मग्गम्पि दक्खसी’’ति॥", + "‘‘सचे मग्गं अनुबुद्धं, खेमं अमतगामिनं।", + "अपेहि गच्छ त्वमेवेको, किमञ्‍ञमनुसाससी’’ति॥", + "‘‘अमच्‍चुधेय्यं पुच्छन्ति, ये जना पारगामिनो।", + "तेसाहं पुट्ठो अक्खामि, यं सच्‍चं तं निरूपधि’’न्ति॥", + "‘‘मेदवण्णञ्‍च पासाणं, वायसो अनुपरियगा।", + "अपेत्थ मुदुं विन्देम, अपि अस्सादना सिया॥", + "‘‘अलद्धा", + "काकोव सेलमासज्‍ज, निब्बिज्‍जापेम गोतमा’’ति॥", + "‘‘केनासि दुम्मनो तात, पुरिसं कं नु सोचसि।", + "मयं तं रागपासेन, आरञ्‍ञमिव कुञ्‍जरं।", + "बन्धित्वा आनयिस्साम, वसगो ते भविस्सती’’ति॥", + "‘‘अरहं सुगतो लोके, न रागेन सुवानयो।", + "मारधेय्यं अतिक्‍कन्तो, तस्मा सोचामहं भुस’’न्ति॥", + "‘‘अरहं सुगतो लोके, न रागेन सुवानयो।", + "मारधेय्यं अतिक्‍कन्तो, तस्मा सोचामहं भुस’’न्ति॥", + "‘‘सोकावतिण्णो नु वनम्हि झायसि,", + "वित्तं नु जीनो उद पत्थयानो।", + "आगुं नु गामस्मिमकासि किञ्‍चि,", + "कस्मा जनेन न करोसि सक्खिं।", + "सक्खी न सम्पज्‍जति केनचि ते’’ति॥", + "‘‘अत्थस्स", + "जेत्वान सेनं पियसातरूपं।", + "एकोहं", + "तस्मा जनेन न करोमि सक्खिं।", + "सक्खी न सम्पज्‍जति केनचि मे’’ति॥", + "‘‘कथं विहारीबहुलोध भिक्खु,", + "पञ्‍चोघतिण्णो अतरीध छट्ठं।", + "कथं झायिं", + "परिबाहिरा होन्ति अलद्ध यो त’’न्ति॥", + "‘‘पस्सद्धकायो सुविमुत्तचित्तो,", + "असङ्खरानो सतिमा अनोको।", + "अञ्‍ञाय", + "न कुप्पति न सरति न थिनो", + "‘‘एवंविहारीबहुलोध भिक्खु,", + "पञ्‍चोघतिण्णो अतरीध छट्ठं।", + "एवं झायिं बहुलं कामसञ्‍ञा,", + "परिबाहिरा होन्ति अलद्ध यो त’’न्ति॥", + "‘‘अच्छेज्‍ज", + "अद्धा चरिस्सन्ति", + "बहुं वतायं जनतं अनोको,", + "अच्छेज्‍ज नेस्सति मच्‍चुराजस्स पार’’न्ति॥", + "‘‘नयन्ति वे महावीरा, सद्धम्मेन तथागता।", + "धम्मेन नयमानानं, का उसूया विजानत’’न्ति॥", + "‘‘बाला कुमुदनाळेहि, पब्बतं अभिमत्थथ", + "गिरिं नखेन खनथ, अयो दन्तेहि खादथ॥", + "‘‘सेलंव सिरसूहच्‍च", + "खाणुंव उरसासज्‍ज, निब्बिज्‍जापेथ गोतमा’’ति॥", + "‘‘दद्दल्‍लमाना", + "ता तत्थ पनुदी सत्था, तूलं भट्ठंव मालुतो’’ति॥", + "सम्बहुला", + "धीतरं देसितं बुद्ध, सेट्ठेन इमं मारपञ्‍चकन्ति॥", + "‘‘नत्थि निस्सरणं लोके, किं विवेकेन काहसि।", + "भुञ्‍जस्सु कामरतियो, माहु पच्छानुतापिनी’’ति॥", + "‘‘अत्थि निस्सरणं लोके, पञ्‍ञाय मे सुफुस्सितं", + "पमत्तबन्धु पापिम, न त्वं जानासि तं पदं॥", + "‘‘सत्तिसूलूपमा", + "यं त्वं कामरतिं ब्रूसि, अरति मय्ह सा अहू’’ति॥", + "‘‘यं तं इसीहि पत्तब्बं, ठानं दुरभिसम्भवं।", + "न तं द्वङ्गुलपञ्‍ञाय, सक्‍का पप्पोतुमित्थिया’’ति॥", + "‘‘इत्थिभावो किं कयिरा, चित्तम्हि सुसमाहिते।", + "ञाणम्हि वत्तमानम्हि, सम्मा धम्मं विपस्सतो॥", + "‘‘यस्स", + "किञ्‍चि वा पन अञ्‍ञस्मि", + "‘‘किं", + "वनमज्झगता एका, पुरिसं नु गवेससी’’ति॥", + "‘‘अच्‍चन्तं", + "न सोचामि न रोदामि, न तं भायामि आवुसो॥", + "‘‘सब्बत्थ विहता नन्दी, तमोक्खन्धो पदालितो।", + "जेत्वान मच्‍चुनो", + "‘‘दहरा", + "पञ्‍चङ्गिकेन तुरियेन, एहय्येभिरमामसे’’ति", + "‘‘रूपा सद्दा रसा गन्धा, फोट्ठब्बा च मनोरमा।", + "निय्यातयामि तुय्हेव, मार नाहं तेनत्थिका॥", + "‘‘इमिना", + "अट्टीयामि हरायामि, कामतण्हा समूहता॥", + "‘‘ये च रूपूपगा सत्ता, ये च अरूपट्ठायिनो", + "या च सन्ता समापत्ति, सब्बत्थ विहतो तमो’’ति॥", + "‘‘सुपुप्फितग्गं उपगम्म भिक्खुनि,", + "एका तुवं तिट्ठसि सालमूले।", + "न चत्थि ते दुतिया वण्णधातु,", + "बाले न त्वं भायसि धुत्तकान’’न्ति॥", + "‘‘सतं", + "इधागता तादिसका भवेय्युं।", + "लोमं न इञ्‍जामि न सन्तसामि,", + "न मार भायामि तमेकिकापि॥", + "‘‘एसा अन्तरधायामि, कुच्छिं वा पविसामि ते।", + "पखुमन्तरिकायम्पि, तिट्ठन्तिं मं न दक्खसि॥", + "‘‘चित्तस्मिं", + "सब्बबन्धनमुत्ताम्हि, न तं भायामि आवुसो’’ति॥", + "‘‘किं नु जातिं न रोचेसि, जातो कामानि भुञ्‍जति।", + "को नु तं इदमादपयि, जातिं मा रोच", + "‘‘जातस्स मरणं होति, जातो दुक्खानि फुस्सति", + "बन्धं वधं परिक्‍लेसं, तस्मा जातिं न रोचये॥", + "‘‘बुद्धो", + "सब्बदुक्खप्पहानाय, सो मं सच्‍चे निवेसयि॥", + "‘‘ये", + "निरोधं अप्पजानन्ता, आगन्तारो पुनब्भव’’न्ति॥", + "‘‘तावतिंसा च यामा च, तुसिता चापि देवता।", + "निम्मानरतिनो देवा, ये देवा वसवत्तिनो।", + "तत्थ चित्तं पणिधेहि, रतिं पच्‍चनुभोस्ससी’’ति॥", + "‘‘तावतिंसा च यामा च, तुसिता चापि देवता।", + "निम्मानरतिनो देवा, ये देवा वसवत्तिनो।", + "कामबन्धनबद्धा ते, एन्ति मारवसं पुन॥", + "‘‘सब्बो आदीपितो", + "सब्बो पज्‍जलितो", + "‘‘अकम्पितं अपज्‍जलितं", + "अगति यत्थ मारस्स, तत्थ मे निरतो मनो’’ति॥", + "‘‘कं नु उद्दिस्स मुण्डासि, समणी विय दिस्ससि।", + "न च रोचेसि पासण्डं, किमिव चरसि मोमूहा’’ति॥", + "‘‘इतो बहिद्धा पासण्डा, दिट्ठीसु पसीदन्ति ते।", + "न तेसं धम्मं रोचेमि, ते धम्मस्स अकोविदा॥", + "‘‘अत्थि", + "सब्बाभिभू मारनुदो, सब्बत्थमपराजितो॥", + "‘‘सब्बत्थ मुत्तो असितो, सब्बं पस्सति चक्खुमा।", + "सब्बकम्मक्खयं पत्तो, विमुत्तो उपधिसङ्खये।", + "सो मय्हं भगवा सत्था, तस्स रोचेमि सासन’’न्ति॥", + "‘‘केनिदं पकतं बिम्बं, क्‍वनु", + "क्‍वनु बिम्बं समुप्पन्‍नं, क्‍वनु बिम्बं निरुज्झती’’ति॥", + "‘‘नयिदं अत्तकतं", + "हेतुं पटिच्‍च सम्भूतं, हेतुभङ्गा निरुज्झति॥", + "‘‘यथा अञ्‍ञतरं बीजं, खेत्ते वुत्तं विरूहति।", + "पथवीरसञ्‍चागम्म, सिनेहञ्‍च तदूभयं॥", + "‘‘एवं खन्धा च धातुयो, छ च आयतना इमे।", + "हेतुं पटिच्‍च सम्भूता, हेतुभङ्गा निरुज्झरे’’ति॥", + "‘‘केनायं पकतो सत्तो, कुवं सत्तस्स कारको।", + "कुवं सत्तो समुप्पन्‍नो, कुवं सत्तो निरुज्झती’’ति॥", + "‘‘किं नु सत्तोति पच्‍चेसि, मार दिट्ठिगतं नु ते।", + "सुद्धसङ्खारपुञ्‍जोयं, नयिध सत्तुपलब्भति॥", + "‘‘यथा हि अङ्गसम्भारा, होति सद्दो रथो इति।", + "एवं खन्धेसु सन्तेसु, होति सत्तोति सम्मुति", + "‘‘दुक्खमेव", + "नाञ्‍ञत्र दुक्खा सम्भोति, नाञ्‍ञं दुक्खा निरुज्झती’’ति॥", + "आळविका च सोमा च, गोतमी विजया सह।", + "उप्पलवण्णा च चाला, उपचाला सीसुपचाला च।", + "सेला वजिराय ते दसाति॥", + "‘‘किच्छेन मे अधिगतं, हलं दानि पकासितुं।", + "रागदोसपरेतेहि, नायं धम्मो सुसम्बुधो॥", + "‘‘पटिसोतगामिं", + "रागरत्ता न दक्खन्ति, तमोखन्धेन आवुटा’’ति", + "‘‘पातुरहोसि मगधेसु पुब्बे,", + "धम्मो असुद्धो समलेहि चिन्तितो।", + "अपापुरेतं", + "सुणन्तु", + "‘‘सेले यथा पब्बतमुद्धनिट्ठितो,", + "यथापि पस्से जनतं समन्ततो।", + "तथूपमं धम्ममयं सुमेध,", + "पासादमारुय्ह समन्तचक्खु।", + "सोकावतिण्णं", + "अवेक्खस्सु जातिजराभिभूतं॥", + "‘‘उट्ठेहि वीर विजितसङ्गाम,", + "सत्थवाह अनण", + "देसस्सु", + "अञ्‍ञातारो भविस्सन्ती’’ति॥", + "‘‘अपारुता तेसं अमतस्स द्वारा,", + "ये सोतवन्तो पमुञ्‍चन्तु सद्धं।", + "विहिंससञ्‍ञी पगुणं न भासिं,", + "धम्मं पणीतं मनुजेसु ब्रह्मे’’ति॥", + "‘‘ये", + "यो चेतरहि सम्बुद्धो, बहूनं", + "‘‘सब्बे सद्धम्मगरुनो, विहंसु", + "तथापि विहरिस्सन्ति, एसा बुद्धान धम्मता॥", + "‘‘तस्मा हि अत्तकामेन", + "सद्धम्मो गरुकातब्बो, सरं बुद्धान सासन’’न्ति॥", + "‘‘दूरे इतो ब्राह्मणि ब्रह्मलोको,", + "यस्साहुतिं पग्गण्हासि निच्‍चं।", + "नेतादिसो ब्राह्मणि ब्रह्मभक्खो,", + "किं जप्पसि ब्रह्मपथं अजानं", + "‘‘एसो हि ते ब्राह्मणि ब्रह्मदेवो,", + "निरूपधिको अतिदेवपत्तो।", + "अकिञ्‍चनो भिक्खु अनञ्‍ञपोसी,", + "यो ते सो", + "‘‘आहुनेय्यो वेदगु भावितत्तो,", + "नरानं देवानञ्‍च दक्खिणेय्यो।", + "बाहित्वा पापानि अनूपलित्तो,", + "घासेसनं", + "‘‘न", + "सन्तो विधूमो अनिघो निरासो।", + "निक्खित्तदण्डो तसथावरेसु,", + "सो त्याहुतिं भुञ्‍जतु अग्गपिण्डं॥", + "‘‘विसेनिभूतो उपसन्तचित्तो,", + "नागोव दन्तो चरति अनेजो।", + "भिक्खु सुसीलो सुविमुत्तचित्तो,", + "सो त्याहुतिं भुञ्‍जतु अग्गपिण्डं॥", + "‘‘तस्मिं", + "पतिट्ठपेहि", + "करोहि पुञ्‍ञं सुखमायतिकं,", + "दिस्वा मुनिं ब्राह्मणि ओघतिण्ण’’न्ति॥", + "‘‘तस्मिं पसन्‍ना अविकम्पमाना,", + "पतिट्ठपेसि दक्खिणं दक्खिणेय्ये।", + "अकासि पुञ्‍ञं सुखमायतिकं,", + "दिस्वा मुनिं ब्राह्मणी ओघतिण्ण’’न्ति॥", + "‘‘द्वासत्तति गोतम पुञ्‍ञकम्मा,", + "वसवत्तिनो जातिजरं अतीता।", + "अयमन्तिमा वेदगू ब्रह्मुपपत्ति,", + "अस्माभिजप्पन्ति जना अनेका’’ति॥", + "‘‘अप्पञ्हि एतं न हि दीघमायु,", + "यं त्वं बक मञ्‍ञसि दीघमायुं।", + "सतं सहस्सानं", + "आयुं पजानामि तवाहं ब्रह्मे’’ति॥", + "‘‘अनन्तदस्सी भगवाहमस्मि,", + "जातिजरं सोकमुपातिवत्तो।", + "किं", + "आचिक्ख मे तं यमहं विजञ्‍ञा’’ति॥", + "‘‘यं त्वं अपायेसि बहू मनुस्से,", + "पिपासिते घम्मनि सम्परेते।", + "तं ते पुराणं वतसीलवत्तं,", + "सुत्तप्पबुद्धोव अनुस्सरामि॥", + "‘‘यं एणिकूलस्मिं जनं गहीतं,", + "अमोचयी गय्हकं नीयमानं।", + "तं", + "सुत्तप्पबुद्धोव अनुस्सरामि॥", + "‘‘गङ्गाय", + "लुद्देन नागेन मनुस्सकम्या।", + "पमोचयित्थ बलसा पसय्ह,", + "तं ते पुराणं वतसीलवत्तं,", + "सुत्तप्पबुद्धोव अनुस्सरामि॥", + "‘‘कप्पो", + "सम्बुद्धिमन्तं", + "तं ते पुराणं वतसीलवत्तं,", + "सुत्तप्पबुद्धोव अनुस्सरामी’’ति॥", + "‘‘अद्धा पजानासि ममेतमायुं,", + "अञ्‍ञेपि", + "तथा हि त्यायं जलितानुभावो,", + "ओभासयं तिट्ठति ब्रह्मलोक’’न्ति॥", + "‘‘अज्‍जापि ते आवुसो सा दिट्ठि, या ते दिट्ठि पुरे अहु।", + "पस्ससि वीतिवत्तन्तं, ब्रह्मलोके पभस्सर’’न्ति॥", + "‘‘न मे मारिस सा दिट्ठि, या मे दिट्ठि पुरे अहु।", + "पस्सामि वीतिवत्तन्तं, ब्रह्मलोके पभस्सरं।", + "स्वाहं अज्‍ज कथं वज्‍जं, अहं निच्‍चोम्हि सस्सतो’’ति॥", + "‘‘तेविज्‍जा", + "खीणासवा अरहन्तो, बहू बुद्धस्स सावका’’ति॥", + "‘‘तेविज्‍जा इद्धिपत्ता च, चेतोपरियायकोविदा।", + "खीणासवा अरहन्तो, बहू बुद्धस्स सावका’’ति॥", + "‘‘तयो", + "ब्यग्घीनिसा पञ्‍चसता च झायिनो।", + "तयिदं विमानं जलते च", + "ओभासयं उत्तरस्सं दिसाय’’न्ति॥", + "‘‘किञ्‍चापि ते तं जलते विमानं,", + "ओभासयं उत्तरस्सं दिसायं।", + "रूपे रणं दिस्वा सदा पवेधितं,", + "तस्मा न रूपे रमती सुमेधो’’ति॥", + "‘‘अप्पमेय्यं पमिनन्तो, कोध विद्वा विकप्पये।", + "अप्पमेय्यं पमायिनं, निवुतं तं मञ्‍ञे पुथुज्‍जन’’न्ति॥", + "‘‘अप्पमेय्यं", + "अप्पमेय्यं पमायिनं, निवुतं तं मञ्‍ञे अकिस्सव’’न्ति॥", + "‘‘पुरिसस्स हि जातस्स, कुठारी", + "याय छिन्दति अत्तानं, बालो दुब्भासितं भणं॥", + "‘‘यो निन्दियं पसंसति,", + "तं वा निन्दति यो पसंसियो।", + "विचिनाति मुखेन सो कलिं,", + "कलिना तेन सुखं न विन्दति॥", + "‘‘अप्पमत्तको अयं कलि,", + "यो अक्खेसु धनपराजयो।", + "सब्बस्सापि सहापि अत्तना,", + "अयमेव महन्ततरो कलि।", + "यो सुगतेसु मनं पदोसये॥", + "‘‘सतं सहस्सानं निरब्बुदानं,", + "छत्तिंसति पञ्‍च च अब्बुदानि।", + "यमरियगरही", + "वाचं मनञ्‍च पणिधाय पापक’’न्ति॥", + "‘‘पुरिसस्स", + "कुठारी जायते मुखे।", + "याय छिन्दति अत्तानं,", + "बालो दुब्भासितं भणं॥", + "‘‘यो निन्दियं पसंसति,", + "तं वा निन्दति यो पसंसियो।", + "विचिनाति मुखेन सो कलिं,", + "कलिना तेन सुखं न विन्दति॥", + "‘‘अप्पमत्तको अयं कलि,", + "यो अक्खेसु धनपराजयो।", + "सब्बस्सापि सहापि अत्तना,", + "अयमेव महन्तरो कलि।", + "यो सुगतेसु मनं पदोसये॥", + "‘‘सतं सहस्सानं निरब्बुदानं,", + "छत्तिंसति पञ्‍च च अब्बुदानि।", + "यमरियगरही", + "वाचं मनञ्‍च पणिधाय पापक’’न्ति॥", + "आयाचनं", + "बको च ब्रह्मा अपरा च दिट्ठि।", + "पमादकोकालिकतिस्सको च,", + "तुरू च ब्रह्मा अपरो च कोकालिकोति॥", + "‘‘खत्तियो सेट्ठो जनेतस्मिं, ये गोत्तपटिसारिनो।", + "विज्‍जाचरणसम्पन्‍नो, सो सेट्ठो देवमानुसे’’ति॥", + "‘‘फलं", + "सक्‍कारो कापुरिसं हन्ति, गब्भो अस्सतरिं यथा’’ति॥", + "‘‘सेवेथ पन्तानि सेनासनानि,", + "चरेय्य संयोजनविप्पमोक्खा।", + "सचे रतिं नाधिगच्छेय्य तत्थ,", + "सङ्घे वसे रक्खितत्तो सतीमा॥", + "‘‘कुलाकुलं पिण्डिकाय चरन्तो,", + "इन्द्रियगुत्तो", + "सेवेथ पन्तानि सेनासनानि,", + "भया पमुत्तो अभये विमुत्तो॥", + "‘‘यत्थ भेरवा सरीसपा", + "विज्‍जु सञ्‍चरति थनयति देवो।", + "अन्धकारतिमिसाय रत्तिया,", + "निसीदि तत्थ भिक्खु विगतलोमहंसो॥", + "‘‘इदञ्हि जातु मे दिट्ठं, नयिदं इतिहीतिहं।", + "एकस्मिं ब्रह्मचरियस्मिं, सहस्सं मच्‍चुहायिनं॥", + "‘‘भिय्यो", + "सब्बे सोतसमापन्‍ना, अतिरच्छानगामिनो॥", + "‘‘अथायं", + "सङ्खातुं नोपि सक्‍कोमि, मुसावादस्स ओत्तप’’न्ति", + "‘‘आरम्भथ", + "धुनाथ मच्‍चुनो सेनं, नळागारंव कुञ्‍जरो॥", + "‘‘यो", + "पहाय जातिसंसारं, दुक्खस्सन्तं करिस्सती’’ति॥", + "‘‘आरम्भथ निक्‍कमथ, युञ्‍जथ बुद्धसासने।", + "धुनाथ मच्‍चुनो सेनं, नळागारंव कुञ्‍जरो॥", + "‘‘यो", + "पहाय जातिसंसारं, दुक्खस्सन्तं करिस्सती’’ति॥", + "‘‘सब्बेव निक्खिपिस्सन्ति, भूता लोके समुस्सयं।", + "यत्थ एतादिसो सत्था, लोके अप्पटिपुग्गलो।", + "तथागतो बलप्पत्तो, सम्बुद्धो परिनिब्बुतो’’ति॥", + "‘‘अनिच्‍चा वत सङ्खारा, उप्पादवयधम्मिनो।", + "उप्पज्‍जित्वा निरुज्झन्ति, तेसं वूपसमो सुखो’’ति॥", + "‘‘तदासि यं भिंसनकं, तदासि लोमहंसनं।", + "सब्बाकारवरूपेते, सम्बुद्धे परिनिब्बुते’’ति॥", + "‘‘नाहु अस्सासपस्सासो, ठितचित्तस्स तादिनो।", + "अनेजो सन्तिमारब्भ, चक्खुमा परिनिब्बुतो", + "‘‘असल्‍लीनेन चित्तेन, वेदनं अज्झवासयि।", + "पज्‍जोतस्सेव निब्बानं, विमोक्खो चेतसो अहू’’ति॥", + "ब्रह्मासनं देवदत्तो, अन्धकविन्दो अरुणवती।", + "परिनिब्बानेन च देसितं, इदं ब्रह्मपञ्‍चकन्ति॥", + "‘‘नमो तस्स भगवतो अरहतो सम्मासम्बुद्धस्स।", + "नमो तस्स भगवतो अरहतो सम्मासम्बुद्धस्स।", + "नमो तस्स भगवतो अरहतो सम्मासम्बुद्धस्सा’’ति॥", + "‘‘किंसु", + "किस्सस्सु एकधम्मस्स, वधं रोचेसि गोतमा’’ति॥", + "‘‘कोधं", + "कोधस्स विसमूलस्स, मधुरग्गस्स ब्राह्मण।", + "वधं अरिया पसंसन्ति, तञ्हि छेत्वा न सोचती’’ति॥", + "‘‘अक्‍कोधस्स कुतो कोधो, दन्तस्स समजीविनो।", + "सम्मदञ्‍ञा विमुत्तस्स, उपसन्तस्स तादिनो॥", + "‘‘तस्सेव तेन पापियो, यो कुद्धं पटिकुज्झति।", + "कुद्धं अप्पटिकुज्झन्तो, सङ्गामं जेति दुज्‍जयं॥", + "‘‘उभिन्‍नमत्थं चरति, अत्तनो च परस्स च।", + "परं सङ्कुपितं ञत्वा, यो सतो उपसम्मति॥", + "‘‘उभिन्‍नं तिकिच्छन्तानं, अत्तनो च परस्स च।", + "जना मञ्‍ञन्ति बालोति, ये धम्मस्स अकोविदा’’ति॥", + "‘‘जयं", + "जयञ्‍चेवस्स तं होति, या तितिक्खा विजानतो॥", + "‘‘तस्सेव तेन पापियो, यो कुद्धं पटिकुज्झति।", + "कुद्धं अप्पटिकुज्झन्तो, सङ्गामं जेति दुज्‍जयं॥", + "‘‘उभिन्‍नमत्थं चरति, अत्तनो च परस्स च।", + "परं सङ्कुपितं ञत्वा, यो सतो उपसम्मति॥", + "‘‘उभिन्‍नं", + "जना मञ्‍ञन्ति बालोति, ये धम्मस्स अकोविदा’’ति॥", + "‘‘यो अप्पदुट्ठस्स नरस्स दुस्सति,", + "सुद्धस्स पोसस्स अनङ्गणस्स।", + "तमेव बालं पच्‍चेति पापं,", + "सुखुमो रजो पटिवातंव खित्तो’’ति॥", + "‘‘यथा", + "यो च कायेन वाचाय, मनसा च न हिंसति।", + "स वे अहिंसको होति, यो परं न विहिंसती’’ति॥", + "‘‘अन्तोजटा बहिजटा, जटाय जटिता पजा।", + "तं तं गोतम पुच्छामि, को इमं विजटये जट’’न्ति॥", + "‘‘सीले पतिट्ठाय नरो सपञ्‍ञो, चित्तं पञ्‍ञञ्‍च भावयं।", + "आतापी निपको भिक्खु, सो इमं विजटये जटं॥", + "‘‘येसं रागो च दोसो च, अविज्‍जा च विराजिता।", + "खीणासवा अरहन्तो, तेसं विजटिता जटा॥", + "‘‘यत्थ नामञ्‍च रूपञ्‍च, असेसं उपरुज्झति।", + "पटिघं रूपसञ्‍ञा च, एत्थेसा छिज्‍जते जटा’’ति॥", + "‘‘न ब्राह्मणो", + "विज्‍जाचरणसम्पन्‍नो, सो सुज्झति न अञ्‍ञा इतरा पजा’’ति॥", + "‘‘बहुम्पि पलपं जप्पं, न जच्‍चा होति ब्राह्मणो।", + "अन्तोकसम्बु सङ्किलिट्ठो, कुहनं उपनिस्सितो॥", + "‘‘खत्तियो", + "आरद्धवीरियो पहितत्तो, निच्‍चं दळ्हपरक्‍कमो।", + "पप्पोति परमं सुद्धिं, एवं जानाहि ब्राह्मणा’’ति॥", + "‘‘तीहि विज्‍जाहि सम्पन्‍नो, जातिमा सुतवा बहू।", + "विज्‍जाचरणसम्पन्‍नो, सोमं भुञ्‍जेय्य पायस’’न्ति॥", + "‘‘बहुम्पि पलपं जप्पं, न जच्‍चा होति ब्राह्मणो।", + "अन्तोकसम्बु संकिलिट्ठो, कुहनापरिवारितो॥", + "‘‘पुब्बेनिवासं", + "अथो जातिक्खयं पत्तो, अभिञ्‍ञावोसितो मुनि॥", + "‘‘एताहि तीहि विज्‍जाहि, तेविज्‍जो होति ब्राह्मणो।", + "विज्‍जाचरणसम्पन्‍नो, सोमं भुञ्‍जेय्य पायस’’न्ति॥", + "‘‘गाथाभिगीतं", + "सम्पस्सतं ब्राह्मण नेस धम्मो।", + "गाथाभिगीतं पनुदन्ति बुद्धा,", + "धम्मे सति ब्राह्मण वुत्तिरेसा॥", + "‘‘अञ्‍ञेन च केवलिनं महेसिं,", + "खीणासवं कुक्‍कुच्‍चवूपसन्तं।", + "अन्‍नेन पानेन उपट्ठहस्सु,", + "खेत्तञ्हि तं पुञ्‍ञपेक्खस्स होती’’ति॥", + "‘‘मा", + "कट्ठा हवे जायति जातवेदो।", + "नीचाकुलीनोपि मुनि धितिमा,", + "आजानीयो होति हिरीनिसेधो॥", + "‘‘सच्‍चेन दन्तो दमसा उपेतो,", + "वेदन्तगू वुसितब्रह्मचरियो।", + "यञ्‍ञोपनीतो", + "कालेन सो जुहति दक्खिणेय्ये’’ति॥", + "‘‘अद्धा सुयिट्ठं सुहुतं मम यिदं,", + "यं तादिसं वेदगुमद्दसामि।", + "तुम्हादिसानञ्हि", + "अञ्‍ञो जनो भुञ्‍जति हब्यसेस’’न्ति॥", + "‘‘गाथाभिगीतं मे अभोजनेय्यं,", + "सम्पस्सतं ब्राह्मण नेस धम्मो।", + "गाथाभिगीतं पनुदन्ति बुद्धा,", + "धम्मे सति ब्राह्मण वुत्तिरेसा॥", + "‘‘अञ्‍ञेन च केवलिनं महेसिं,", + "खीणासवं कुक्‍कुच्‍चवूपसन्तं।", + "अन्‍नेन पानेन उपट्ठहस्सु,", + "खेत्तञ्हि तं पुञ्‍ञपेक्खस्स होती’’ति॥", + "‘‘मा ब्राह्मण दारु समादहानो,", + "सुद्धिं अमञ्‍ञि बहिद्धा हि एतं।", + "न हि तेन सुद्धिं कुसला वदन्ति,", + "यो बाहिरेन परिसुद्धिमिच्छे॥", + "‘‘हित्वा अहं ब्राह्मण दारुदाहं", + "अज्झत्तमेवुज्‍जलयामि", + "निच्‍चग्गिनी निच्‍चसमाहितत्तो,", + "अरहं अहं ब्रह्मचरियं चरामि॥", + "‘‘मानो हि ते ब्राह्मण खारिभारो,", + "कोधो धुमो भस्मनि मोसवज्‍जं।", + "जिव्हा सुजा हदयं जोतिठानं,", + "अत्ता सुदन्तो पुरिसस्स जोति॥", + "‘‘धम्मो", + "अनाविलो सब्भि सतं पसत्थो।", + "यत्थ हवे वेदगुनो सिनाता,", + "अनल्‍लगत्ताव", + "‘‘सच्‍चं धम्मो संयमो ब्रह्मचरियं,", + "मज्झे सिता ब्राह्मण ब्रह्मपत्ति।", + "स", + "तमहं नरं धम्मसारीति ब्रूमी’’ति॥", + "‘‘न", + "अज्‍जसट्ठिं न दिस्सन्ति, तेनायं समणो सुखी॥", + "‘‘न हि नूनिमस्स समणस्स, तिलाखेत्तस्मि पापका।", + "एकपण्णा दुपण्णा", + "‘‘न हि नूनिमस्स समणस्स, तुच्छकोट्ठस्मि मूसिका।", + "उस्सोळ्हिकाय नच्‍चन्ति, तेनायं समणो सुखी॥", + "‘‘न हि नूनिमस्स समणस्स, सन्थारो सत्तमासिको।", + "उप्पाटकेहि सञ्छन्‍नो, तेनायं समणो सुखी॥", + "‘‘न", + "एकपुत्ता दुपुत्ता", + "‘‘न हि नूनिमस्स समणस्स, पिङ्गला तिलकाहता।", + "सोत्तं पादेन बोधेति, तेनायं समणो सुखी॥", + "‘‘न हि नूनिमस्स समणस्स, पच्‍चूसम्हि इणायिका।", + "देथ देथाति चोदेन्ति, तेनायं समणो सुखी’’ति॥", + "‘‘न", + "अज्‍जसट्ठिं न दिस्सन्ति, तेनाहं ब्राह्मणा सुखी॥", + "‘‘न", + "एकपण्णा दुपण्णा च, तेनाहं ब्राह्मणा सुखी॥", + "‘‘न हि मय्हं ब्राह्मण, तुच्छकोट्ठस्मि मूसिका।", + "उस्सोळ्हिकाय नच्‍चन्ति, तेनाहं ब्राह्मणा सुखी॥", + "‘‘न", + "उप्पाटकेहि सञ्छन्‍नो, तेनाहं ब्राह्मणा सुखी॥", + "‘‘न हि मय्हं ब्राह्मण, विधवा सत्त धीतरो।", + "एकपुत्ता दुपुत्ता च, तेनाहं ब्राह्मणा सुखी॥", + "‘‘न हि मय्हं ब्राह्मण, पिङ्गला तिलकाहता।", + "सोत्तं पादेन बोधेति, तेनाहं ब्राह्मणा सुखी॥", + "‘‘न", + "देथ देथाति चोदेन्ति, तेनाहं ब्राह्मणा सुखी’’ति॥", + "धनञ्‍जानी च अक्‍कोसं, असुरिन्दं बिलङ्गिकं।", + "अहिंसकं जटा चेव, सुद्धिकञ्‍चेव अग्गिका।", + "सुन्दरिकं बहुधीतरेन च ते दसाति॥", + "‘‘कस्सको पटिजानासि, न च पस्सामि ते कसिं।", + "कस्सको पुच्छितो ब्रूहि, कथं जानेमु तं कसि’’न्ति॥", + "‘‘सद्धा बीजं तपो वुट्ठि, पञ्‍ञा मे युगनङ्गलं।", + "हिरी ईसा मनो योत्तं, सति मे फालपाचनं॥", + "‘‘कायगुत्तो", + "सच्‍चं करोमि निद्दानं, सोरच्‍चं मे पमोचनं॥", + "‘‘वीरियं", + "गच्छति अनिवत्तन्तं, यत्थ गन्त्वा न सोचति॥", + "‘‘एवमेसा कसी कट्ठा, सा होति अमतप्फला।", + "एतं कसिं कसित्वान, सब्बदुक्खा पमुच्‍चती’’ति॥", + "‘‘गाथाभिगीतं मे अभोजनेय्यं,", + "सम्पस्सतं ब्राह्मण नेस धम्मो।", + "गाथाभिगीतं पनुदन्ति बुद्धा,", + "धम्मे सति ब्राह्मण वुत्तिरेसा॥", + "‘‘अञ्‍ञेन", + "खीणासवं कुक्‍कुच्‍चवूपसन्तं।", + "अन्‍नेन पानेन उपट्ठहस्सु,", + "खेत्तञ्हि तं पुञ्‍ञपेक्खस्स होती’’ति॥", + "‘‘पुनप्पुनञ्‍चेव", + "पुनप्पुनं खेत्तं कसन्ति कस्सका, पुनप्पुनं धञ्‍ञमुपेति रट्ठं॥", + "‘‘पुनप्पुनं याचका याचयन्ति, पुनप्पुनं दानपती ददन्ति।", + "पुनप्पुनं दानपती ददित्वा, पुनप्पुनं सग्गमुपेन्ति ठानं॥", + "‘‘पुनप्पुनं खीरनिका दुहन्ति, पुनप्पुनं वच्छो उपेति मातरं।", + "पुनप्पुनं किलमति फन्दति च, पुनप्पुनं गब्भमुपेति मन्दो॥", + "‘‘पुनप्पुनं जायति मीयति च, पुनप्पुनं सिवथिकं", + "मग्गञ्‍च लद्धा अपुनब्भवाय, न पुनप्पुनं जायति भूरिपञ्‍ञो’’ति", + "‘‘तुण्हीभूतो", + "किं पत्थयानो किं एसं, किं नु याचितुमागतो’’ति॥", + "‘‘अरहं सुगतो लोके, वातेहाबाधिको मुनि।", + "सचे उण्होदकं अत्थि, मुनिनो देहि ब्राह्मण॥", + "‘‘पूजितो पूजनेय्यानं, सक्‍करेय्यान सक्‍कतो।", + "अपचितो अपचेय्यानं", + "‘‘कत्थ दज्‍जा देय्यधम्मं, कत्थ दिन्‍नं महप्फलं।", + "कथञ्हि यजमानस्स, कथं इज्झति दक्खिणा’’ति॥", + "‘‘पुब्बेनिवासं यो वेदी, सग्गापायञ्‍च पस्सति।", + "अथो जातिक्खयं पत्तो, अभिञ्‍ञावोसितो मुनि॥", + "‘‘एत्थ", + "एवञ्हि यजमानस्स, एवं इज्झति दक्खिणा’’ति॥", + "‘‘येहि जातेहि नन्दिस्सं, येसञ्‍च भवमिच्छिसं।", + "ते मं दारेहि संपुच्छ, साव वारेन्ति सूकरं॥", + "‘‘असन्ता किर मं जम्मा, तात ताताति भासरे।", + "रक्खसा पुत्तरूपेन, ते जहन्ति वयोगतं॥", + "‘‘अस्सोव जिण्णो निब्भोगो, खादना अपनीयति।", + "बालकानं पिता थेरो, परागारेसु भिक्खति॥", + "‘‘दण्डोव किर मे सेय्यो, यञ्‍चे पुत्ता अनस्सवा।", + "चण्डम्पि गोणं वारेति, अथो चण्डम्पि कुक्‍कुरं॥", + "‘‘अन्धकारे", + "दण्डस्स आनुभावेन, खलित्वा पतितिट्ठती’’ति॥", + "‘‘येहि जातेहि नन्दिस्सं, येसञ्‍च भवमिच्छिसं।", + "ते", + "‘‘असन्ता किर मं जम्मा, तात ताताति भासरे।", + "रक्खसा पुत्तरूपेन, ते जहन्ति वयोगतं॥", + "‘‘अस्सोव", + "बालकानं पिता थेरो, परागारेसु भिक्खति॥", + "‘‘दण्डोव किर मे सेय्यो, यञ्‍चे पुत्ता अनस्सवा।", + "चण्डम्पि गोणं वारेति, अथो चण्डम्पि कुक्‍कुरं॥", + "‘‘अन्धकारे पुरे होति, गम्भीरे गाधमेधति।", + "दण्डस्स आनुभावेन, खलित्वा पतितिट्ठती’’ति॥", + "‘‘न मानं ब्राह्मण साधु, अत्थिकस्सीध ब्राह्मण।", + "येन अत्थेन आगच्छि, तमेवमनुब्रूहये’’ति॥", + "‘‘केसु न मानं कयिराथ, केसु चस्स सगारवो।", + "क्यस्स अपचिता अस्सु, क्यस्सु साधु सुपूजिता’’ति॥", + "‘‘मातरि पितरि चापि, अथो जेट्ठम्हि भातरि।", + "आचरिये चतुत्थम्हि,", + "तेसु न मानं कयिराथ।", + "तेसु अस्स सगारवो,", + "त्यस्स अपचिता अस्सु।", + "त्यस्सु साधु सुपूजिता॥", + "‘‘अरहन्ते सीतीभूते, कतकिच्‍चे अनासवे।", + "निहच्‍च मानं अथद्धो, ते नमस्से अनुत्तरे’’ति॥", + "‘‘न", + "उपक्‍किलिट्ठचित्तेन, सारम्भबहुलेन च॥", + "‘‘यो च विनेय्य सारम्भं, अप्पसादञ्‍च चेतसो।", + "आघातं पटिनिस्सज्‍ज, स वे", + "‘‘के नु कम्मन्ता करीयन्ति, भिक्खु सालवने तव।", + "यदेकको अरञ्‍ञस्मिं, रतिं विन्दति गोतमो’’ति॥", + "‘‘न मे वनस्मिं करणीयमत्थि,", + "उच्छिन्‍नमूलं मे वनं विसूकं।", + "स्वाहं वने निब्बनथो विसल्‍लो,", + "एको रमे अरतिं विप्पहाया’’ति॥", + "‘‘गम्भीररूपे बहुभेरवे वने,", + "सुञ्‍ञं अरञ्‍ञं विजनं विगाहिय।", + "अनिञ्‍जमानेन", + "सुचारुरूपं वत भिक्खु झायसि॥", + "‘‘न", + "एको अरञ्‍ञे वनवस्सितो मुनि।", + "अच्छेररूपं पटिभाति मं इदं,", + "यदेकको पीतिमनो वने वसे॥", + "‘‘मञ्‍ञामहं", + "आकङ्खमानो तिदिवं अनुत्तरं।", + "कस्मा", + "तपो इध कुब्बसि ब्रह्मपत्तिया’’ति॥", + "‘‘या काचि कङ्खा अभिनन्दना वा,", + "अनेकधातूसु पुथू सदासिता।", + "अञ्‍ञाणमूलप्पभवा पजप्पिता,", + "सब्बा मया ब्यन्तिकता समूलिका॥", + "‘‘स्वाहं अकङ्खो असितो अनूपयो,", + "सब्बेसु धम्मेसु विसुद्धदस्सनो।", + "पप्पुय्य सम्बोधिमनुत्तरं सिवं,", + "झायामहं ब्रह्म रहो विसारदो’’ति॥", + "‘‘यो", + "ताय नं पारिचरियाय, मातापितूसु पण्डिता।", + "इधेव नं पसंसन्ति, पेच्‍च सग्गे पमोदती’’ति॥", + "‘‘न तेन भिक्खको होति, यावता भिक्खते परे।", + "विस्सं धम्मं समादाय, भिक्खु होति न तावता॥", + "‘‘योध", + "सङ्खाय लोके चरति, स वे भिक्खूति वुच्‍चती’’ति॥", + "‘‘धम्मो रहदो ब्राह्मण सीलतित्थो,", + "अनाविलो सब्भि सतं पसत्थो।", + "यत्थ हवे वेदगुनो सिनाता,", + "अनल्‍लगत्ताव", + "‘‘नेसा सभा यत्थ न सन्ति सन्तो,", + "सन्तो न ते ये न वदन्ति धम्मं।", + "रागञ्‍च दोसञ्‍च पहाय मोहं,", + "धम्मं वदन्ता च भवन्ति सन्तो’’ति॥", + "कसि उदयो देवहितो, अञ्‍ञतरमहासालं।", + "मानथद्धं पच्‍चनीकं, नवकम्मिककट्ठहारं।", + "मातुपोसकं भिक्खको, सङ्गारवो च खोमदुस्सेन द्वादसाति॥", + "‘‘निक्खन्तं वत मं सन्तं, अगारस्मानगारियं।", + "वितक्‍का उपधावन्ति, पगब्भा कण्हतो इमे॥", + "‘‘उग्गपुत्ता", + "समन्ता परिकिरेय्युं, सहस्सं अपलायिनं॥", + "‘‘सचेपि एततो", + "नेव मं ब्याधयिस्सन्ति", + "‘‘सक्खी", + "निब्बानगमनं मग्गं, तत्थ मे निरतो मनो॥", + "‘‘एवञ्‍चे मं विहरन्तं, पापिम उपगच्छसि।", + "तथा मच्‍चु करिस्सामि, न मे मग्गम्पि दक्खसी’’ति॥", + "‘‘अरतिञ्‍च रतिञ्‍च पहाय, सब्बसो गेहसितञ्‍च वितक्‍कं।", + "वनथं न करेय्य कुहिञ्‍चि, निब्बनथो अरतो स हि भिक्खु", + "‘‘यमिध पथविञ्‍च वेहासं, रूपगतञ्‍च जगतोगधं।", + "किञ्‍चि परिजीयति सब्बमनिच्‍चं, एवं समेच्‍च चरन्ति मुतत्ता॥", + "‘‘उपधीसु जना गधितासे", + "एत्थ विनोदय छन्दमनेजो, यो एत्थ न लिम्पति तं मुनिमाहु॥", + "‘‘अथ", + "न च वग्गगतस्स कुहिञ्‍चि, नो पन दुट्ठुल्‍लभाणी स भिक्खु॥", + "‘‘दब्बो चिररत्तसमाहितो, अकुहको निपको अपिहालु।", + "सन्तं", + "‘‘मानं पजहस्सु गोतम, मानपथञ्‍च पजहस्सु।", + "असेसं मानपथस्मिं, समुच्छितो विप्पटिसारीहुवा चिररत्तं॥", + "‘‘मक्खेन मक्खिता पजा, मानहता निरयं पपतन्ति।", + "सोचन्ति जना चिररत्तं, मानहता निरयं उपपन्‍ना॥", + "‘‘न", + "कित्तिञ्‍च सुखञ्‍च अनुभोति, धम्मदसोति तमाहु पहितत्तं॥", + "‘‘तस्मा", + "मानञ्‍च पहाय असेसं, विज्‍जायन्तकरो समितावी’’ति॥", + "‘‘कामरागेन डय्हामि, चित्तं मे परिडय्हति।", + "साधु निब्बापनं ब्रूहि, अनुकम्पाय गोतमा’’ति॥", + "‘‘सञ्‍ञाय", + "निमित्तं परिवज्‍जेहि, सुभं रागूपसंहितं॥", + "‘‘सङ्खारे परतो पस्स, दुक्खतो मा च अत्ततो।", + "निब्बापेहि महारागं, मा डय्हित्थो पुनप्पुनं॥", + "‘‘असुभाय", + "सति कायगता त्यत्थु, निब्बिदाबहुलो भव॥", + "‘‘अनिमित्तञ्‍च भावेहि, मानानुसयमुज्‍जह।", + "ततो मानाभिसमया, उपसन्तो चरिस्ससी’’ति॥", + "‘‘सुभासितं", + "धम्मं भणे नाधम्मं तं दुतियं।", + "पियं भणे नाप्पियं तं ततियं,", + "सच्‍चं भणे नालिकं तं चतुत्थ’’न्ति॥", + "‘‘तमेव वाचं भासेय्य, यायत्तानं न तापये।", + "परे च न विहिंसेय्य, सा वे वाचा सुभासिता॥", + "‘‘पियवाचंव भासेय्य, या वाचा पटिनन्दिता।", + "यं अनादाय पापानि, परेसं भासते पियं॥", + "‘‘सच्‍चं", + "सच्‍चे अत्थे च धम्मे च, आहु सन्तो पतिट्ठिता॥", + "‘‘यं बुद्धो भासते वाचं, खेमं निब्बानपत्तिया।", + "दुक्खस्सन्तकिरियाय, सा वे वाचानमुत्तमा’’ति॥", + "‘‘गम्भीरपञ्‍ञो मेधावी, मग्गामग्गस्स कोविदो।", + "सारिपुत्तो महापञ्‍ञो, धम्मं देसेति भिक्खुनं॥", + "‘‘संखित्तेनपि देसेति, वित्थारेनपि भासति।", + "साळिकायिव निग्घोसो, पटिभानं उदीरयि", + "‘‘तस्स", + "सरेन", + "उदग्गचित्ता मुदिता, सोतं ओधेन्ति भिक्खवो’’ति॥", + "‘‘अज्‍ज पन्‍नरसे विसुद्धिया, भिक्खू पञ्‍चसता समागता।", + "संयोजनबन्धनच्छिदा", + "‘‘चक्‍कवत्ती", + "समन्ता अनुपरियेति, सागरन्तं महिं इमं॥", + "‘‘एवं विजितसङ्गामं, सत्थवाहं अनुत्तरं।", + "सावका पयिरुपासन्ति, तेविज्‍जा मच्‍चुहायिनो॥", + "‘‘सब्बे भगवतो पुत्ता, पलापेत्थ न विज्‍जति।", + "तण्हासल्‍लस्स हन्तारं, वन्दे आदिच्‍चबन्धुन’’न्ति॥", + "‘‘परोसहस्सं भिक्खूनं, सुगतं पयिरुपासति।", + "देसेन्तं विरजं धम्मं, निब्बानं अकुतोभयं॥", + "‘‘सुणन्ति धम्मं विमलं, सम्मासम्बुद्धदेसितं।", + "सोभति वत सम्बुद्धो, भिक्खुसङ्घपुरक्खतो॥", + "‘‘नागनामोसि भगवा, इसीनं इसिसत्तमो।", + "महामेघोव हुत्वान, सावके अभिवस्सति॥", + "‘‘दिवाविहारा", + "सावको ते महावीर, पादे वन्दति वङ्गीसो’’ति॥", + "‘‘उम्मग्गपथं", + "तं पस्सथ बन्धपमुञ्‍चकरं, असितं भागसो पविभजं॥", + "‘‘ओघस्स नित्थरणत्थं, अनेकविहितं मग्गं अक्खासि।", + "तस्मिञ्‍चे अमते अक्खाते, धम्मद्दसा ठिता असंहीरा॥", + "‘‘पज्‍जोतकरो", + "ञत्वा च सच्छिकत्वा च, अग्गं सो देसयि दसद्धानं॥", + "‘‘एवं", + "को पमादो विजानतं धम्मं", + "तस्मा हि तस्स भगवतो सासने।", + "अप्पमत्तो सदा नमस्समनुसिक्खे’’ति॥", + "‘‘बुद्धानुबुद्धो सो थेरो, कोण्डञ्‍ञो तिब्बनिक्‍कमो।", + "लाभी सुखविहारानं, विवेकानं अभिण्हसो॥", + "‘‘यं", + "सब्बस्स तं अनुप्पत्तं, अप्पमत्तस्स सिक्खतो॥", + "‘‘महानुभावो", + "कोण्डञ्‍ञो बुद्धदायादो", + "‘‘नगस्स पस्से आसीनं, मुनिं दुक्खस्स पारगुं।", + "सावका पयिरुपासन्ति, तेविज्‍जा मच्‍चुहायिनो॥", + "‘‘ते", + "चित्तं नेसं समन्‍नेसं", + "‘‘एवं", + "अनेकाकारसम्पन्‍नं, पयिरुपासन्ति गोतम’’न्ति॥", + "‘‘चन्दो", + "विरोचति विगतमलोव भाणुमा।", + "एवम्पि अङ्गीरस त्वं महामुनि,", + "अतिरोचसि यससा सब्बलोक’’न्ति॥", + "‘‘कावेय्यमत्ता विचरिम्ह पुब्बे, गामा गामं पुरा पुरं।", + "अथद्दसाम सम्बुद्धं, सद्धा नो उपपज्‍जथ॥", + "‘‘सो मे धम्ममदेसेसि, खन्धायतनधातुयो", + "तस्साहं धम्मं सुत्वान, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘बहुन्‍नं वत अत्थाय, बोधिं अज्झगमा मुनि।", + "भिक्खूनं भिक्खुनीनञ्‍च, ये नियामगतद्दसा॥", + "‘‘स्वागतं", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पुब्बेनिवासं जानामि, दिब्बचक्खुं विसोधितं।", + "तेविज्‍जो इद्धिपत्तोम्हि, चेतोपरियायकोविदो’’ति॥", + "निक्खन्तं", + "आनन्देन सुभासिता, सारिपुत्तपवारणा।", + "परोसहस्सं कोण्डञ्‍ञो, मोग्गल्‍लानेन गग्गरा।", + "वङ्गीसेन द्वादसाति॥", + "‘‘विवेककामोसि वनं पविट्ठो,", + "अथ ते मनो निच्छरती बहिद्धा।", + "जनो जनस्मिं विनयस्सु छन्दं,", + "ततो सुखी होहिसि वीतरागो॥", + "‘‘अरतिं पजहासि सतो, भवासि सतं तं सारयामसे।", + "पातालरजो हि दुत्तरो, मा तं कामरजो अवाहरि॥", + "‘‘सकुणो यथा पंसुकुन्थितो", + "एवं", + "‘‘उट्ठेहि भिक्खु किं सेसि, को अत्थो सुपितेन", + "आतुरस्स हि का निद्दा, सल्‍लविद्धस्स रुप्पतो॥", + "‘‘याय", + "तमेव सद्धं ब्रूहेहि, मा निद्दाय वसं गमी’’ति॥", + "‘‘अनिच्‍चा अद्धुवा कामा, येसु मन्दोव मुच्छितो।", + "बद्धेसु", + "‘‘छन्दरागस्स विनया, अविज्‍जासमतिक्‍कमा।", + "तं ञाणं परमोदानं", + "‘‘छेत्वा", + "असोकं अनुपायासं, कस्मा पब्बजितं तपे॥", + "‘‘आरद्धवीरियं पहितत्तं, निच्‍चं दळ्हपरक्‍कमं।", + "निब्बानं अभिकङ्खन्तं, कस्मा पब्बजितं तपे’’ति॥", + "‘‘गिरिदुग्गचरं छेतं, अप्पपञ्‍ञं अचेतसं।", + "अकाले ओवदं भिक्खु, मन्दोव पटिभाति मं॥", + "‘‘सुणाति न विजानाति, आलोकेति न पस्सति।", + "धम्मस्मिं भञ्‍ञमानस्मिं, अत्थं बालो न बुज्झति॥", + "‘‘सचेपि", + "नेव दक्खति रूपानि, चक्खु हिस्स न विज्‍जती’’ति॥", + "‘‘अरति विय मेज्‍ज खायति,", + "बहुके दिस्वान विवित्ते आसने।", + "ते चित्तकथा बहुस्सुता,", + "कोमे गोतमसावका गता’’ति॥", + "‘‘मागधं", + "मगा विय असङ्गचारिनो, अनिकेता विहरन्ति भिक्खवो’’ति॥", + "‘‘रुक्खमूलगहनं पसक्‍किय, निब्बानं हदयस्मिं ओपिय।", + "झा", + "‘‘तत्थ चित्तं पणिधेहि, यत्थ ते वुसितं पुरे।", + "तावतिंसेसु देवेसु, सब्बकामसमिद्धिसु।", + "पुरक्खतो परिवुतो, देवकञ्‍ञाहि सोभसी’’ति॥", + "‘‘दुग्गता", + "ते चापि दुग्गता सत्ता, देवकञ्‍ञाहि पत्थिता’’ति॥", + "‘‘न", + "आवासं नरदेवानं, तिदसानं यसस्सिन’’न्ति॥", + "‘‘न त्वं बाले विजानासि, यथा अरहतं वचो।", + "अनिच्‍चा सब्बसङ्खारा, उप्पादवयधम्मिनो।", + "उप्पज्‍जित्वा निरुज्झन्ति, तेसं वूपसमो सुखो॥", + "‘‘नत्थि दानि पुनावासो, देवकायस्मि जालिनि।", + "विक्खीणो जातिसंसारो, नत्थि दानि पुनब्भवो’’ति॥", + "‘‘काले पविस नागदत्त, दिवा च आगन्त्वा अतिवेलचारी।", + "संसट्ठो गहट्ठेहि, समानसुखदुक्खो॥", + "‘‘भायामि नागदत्तं सुप्पगब्भं, कुलेसु विनिबद्धं।", + "मा हेव मच्‍चुरञ्‍ञो बलवतो, अन्तकस्स वसं उपेसी’’ति", + "‘‘नदीतीरेसु सण्ठाने, सभासु रथियासु च।", + "जना सङ्गम्म मन्तेन्ति, मञ्‍च तञ्‍च", + "‘‘बहूहि सद्दा पच्‍चूहा, खमितब्बा तपस्सिना।", + "न तेन मङ्कु होतब्बं, न हि तेन किलिस्सति॥", + "‘‘यो च सद्दपरित्तासी, वने वातमिगो यथा।", + "लहुचित्तोति तं आहु, नास्स सम्पज्‍जते वत’’न्ति॥", + "‘‘एकका मयं अरञ्‍ञे विहराम,", + "अपविद्धंव", + "एतादिसिकाय रत्तिया,", + "को सु नामम्हेहि", + "‘‘एककोव", + "तस्स ते बहुका पिहयन्ति, नेरयिका विय सग्गगामिन’’न्ति॥", + "‘‘कस्मा तुवं धम्मपदानि भिक्खु, नाधीयसि भिक्खूहि संवसन्तो।", + "सुत्वान धम्मं लभतिप्पसादं, दिट्ठेव धम्मे लभतिप्पसंस’’न्ति॥", + "‘‘अहु पुरे धम्मपदेसु छन्दो, याव विरागेन समागमिम्ह।", + "यतो", + "अञ्‍ञाय निक्खेपनमाहु सन्तो’’ति॥", + "‘‘अयोनिसो", + "अयोनिसो", + "‘‘सत्थारं", + "अधिगच्छसि पामोज्‍जं, पीतिसुखमसंसयं।", + "ततो पामोज्‍जबहुलो, दुक्खस्सन्तं करिस्ससी’’ति॥", + "‘‘ठिते मज्झन्हिके काले, सन्‍निसीवेसु", + "सणतेव ब्रहारञ्‍ञं, तं भयं पटिभाति मं॥", + "‘‘ठिते मज्झन्हिके काले, सन्‍निसीवेसु पक्खिसु।", + "सणतेव ब्रहारञ्‍ञं, सा रति पटिभाति म’’न्ति॥", + "‘‘सुखजीविनो पुरे आसुं, भिक्खू गोतमसावका।", + "अनिच्छा पिण्डमेसना, अनिच्छा सयनासनं।", + "लोके अनिच्‍चतं ञत्वा, दुक्खस्सन्तं अकंसु ते॥", + "‘‘दुप्पोसं कत्वा अत्तानं, गामे गामणिका विय।", + "भुत्वा भुत्वा निपज्‍जन्ति, परागारेसु मुच्छिता॥", + "‘‘सङ्घस्स", + "अपविद्धा", + "‘‘ये खो पमत्ता विहरन्ति, ते मे सन्धाय भासितं।", + "ये अप्पमत्ता विहरन्ति, नमो तेसं करोमह’’न्ति॥", + "‘‘यमेतं वारिजं पुप्फं, अदिन्‍नं उपसिङ्घसि।", + "एकङ्गमेतं थेय्यानं, गन्धत्थेनोसि मारिसा’’ति॥", + "‘‘न", + "अथ केन नु वण्णेन, गन्धत्थेनोति वुच्‍चति॥", + "‘‘य्वायं भिसानि खनति, पुण्डरीकानि भञ्‍जति।", + "एवं आकिण्णकम्मन्तो, कस्मा एसो न वुच्‍चती’’ति॥", + "‘‘आकिण्णलुद्दो", + "तस्मिं मे वचनं नत्थि, त्वञ्‍चारहामि वत्तवे॥", + "‘‘अनङ्गणस्स पोसस्स, निच्‍चं सुचिगवेसिनो।", + "वालग्गमत्तं पापस्स, अब्भामत्तंव खायती’’ति॥", + "‘‘अद्धा मं यक्ख जानासि, अथो मे अनुकम्पसि।", + "पुनपि यक्ख वज्‍जासि, यदा पस्ससि एदिस’’न्ति॥", + "‘‘नेव", + "त्वमेव भिक्खु जानेय्य, येन गच्छेय्य सुग्गति’’न्ति॥", + "विवेकं", + "आनन्दो अनुरुद्धो च, नागदत्तञ्‍च कुलघरणी॥", + "वज्‍जिपुत्तो च वेसाली, सज्झायेन अयोनिसो।", + "मज्झन्हिकालम्हि पाकतिन्द्रिय, पदुमपुप्फेन चुद्दस भवेति॥", + "‘‘रूपं न जीवन्ति वदन्ति बुद्धा, कथं न्वयं विन्दतिमं सरीरं।", + "कुतस्स अट्ठीयकपिण्डमेति, कथं न्वयं सज्‍जति गब्भरस्मि’’न्ति॥", + "‘‘पठमं कललं होति, कलला होति अब्बुदं।", + "अब्बुदा जायते पेसि, पेसि निब्बत्तती घनो।", + "घना पसाखा जायन्ति, केसा लोमा नखापि च॥", + "‘‘यञ्‍चस्स भुञ्‍जती माता, अन्‍नं पानञ्‍च भोजनं।", + "तेन सो तत्थ यापेति, मातुकुच्छिगतो नरो’’ति॥", + "‘‘सब्बगन्थप्पहीनस्स", + "समणस्स न तं साधु, यदञ्‍ञमनुसाससी’’ति", + "‘‘येन केनचि वण्णेन, संवासो सक्‍क जायति।", + "न तं अरहति सप्पञ्‍ञो, मनसा अनुकम्पितुं॥", + "‘‘मनसा चे पसन्‍नेन, यदञ्‍ञमनुसासति।", + "न तेन होति संयुत्तो, यानुकम्पा", + "‘‘रागो", + "अरती रती लोमहंसो कुतोजा।", + "कुतो समुट्ठाय मनोवितक्‍का,", + "कुमारका धङ्कमिवोस्सजन्ती’’ति॥", + "‘‘रागो च दोसो च इतोनिदाना,", + "अरती रती लोमहंसो इतोजा।", + "इतो समुट्ठाय मनोवितक्‍का,", + "कुमारका धङ्कमिवोस्सजन्ति॥", + "‘‘स्नेहजा अत्तसम्भूता, निग्रोधस्सेव खन्धजा।", + "पुथू विसत्ता कामेसु, मालुवाव वितता", + "‘‘ये", + "ते नं विनोदेन्ति सुणोहि यक्ख।", + "ते दुत्तरं ओघमिमं तरन्ति,", + "अतिण्णपुब्बं अपुनब्भवाया’’ति॥", + "‘‘सतीमतो", + "सतीमतो सुवे सेय्यो, वेरा च परिमुच्‍चती’’ति॥", + "‘‘सतीमतो सदा भद्दं, सतिमा सुखमेधति।", + "सतीमतो सुवे सेय्यो, वेरा न परिमुच्‍चति॥", + "‘‘यस्स सब्बमहोरत्तं", + "मेत्तं सो सब्बभूतेसु, वेरं तस्स न केनची’’ति॥", + "‘‘चातुद्दसिं", + "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमागतं॥", + "‘‘उपोसथं उपवसन्ति, ब्रह्मचरियं चरन्ति ये।", + "न तेहि यक्खा कीळन्ति, इति मे अरहतं सुतं।", + "सा दानि अज्‍ज पस्सामि, यक्खा कीळन्ति सानुना’’ति॥", + "‘‘चातुद्दसिं", + "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमागतं।", + "उपोसथं", + "‘‘न तेहि यक्खा कीळन्ति, साहु ते अरहतं सुतं।", + "सानुं पबुद्धं वज्‍जासि, यक्खानं वचनं इदं।", + "माकासि पापकं कम्मं, आवि वा यदि वा रहो॥", + "‘‘सचे", + "न ते दुक्खा पमुत्यत्थि, उप्पच्‍चापि पलायतो’’ति॥", + "‘‘मतं वा अम्म रोदन्ति, यो वा जीवं न दिस्सति।", + "जीवन्तं अम्म पस्सन्ती, कस्मा मं अम्म रोदसी’’ति॥", + "‘‘मतं वा पुत्त रोदन्ति, यो वा जीवं न दिस्सति।", + "यो च कामे चजित्वान, पुनरागच्छते इध।", + "तं वापि पुत्त रोदन्ति, पुन जीवं मतो हि सो॥", + "‘‘कुक्‍कुळा उब्भतो तात, कुक्‍कुळं", + "नरका उब्भतो तात, नरकं पतितुमिच्छसि॥", + "‘‘अभिधावथ", + "आदित्ता नीहतं", + "‘‘मा सद्दं करि पियङ्कर, भिक्खु धम्मपदानि भासति।", + "अपि", + "‘‘पाणेसु च संयमामसे, सम्पजानमुसा न भणामसे।", + "सिक्खेम सुसील्यमत्तनो", + "‘‘तुण्ही उत्तरिके होहि, तुण्ही होहि पुनब्बसु।", + "यावाहं बुद्धसेट्ठस्स, धम्मं सोस्सामि सत्थुनो॥", + "‘‘निब्बानं भगवा आह, सब्बगन्थप्पमोचनं।", + "अतिवेला च मे होति, अस्मिं धम्मे पियायना॥", + "‘‘पियो लोके सको पुत्तो, पियो लोके सको पति।", + "ततो पियतरा मय्हं, अस्स धम्मस्स मग्गना॥", + "‘‘न हि पुत्तो पति वापि, पियो दुक्खा पमोचये।", + "यथा सद्धम्मस्सवनं, दुक्खा मोचेति पाणिनं॥", + "‘‘लोके दुक्खपरेतस्मिं, जरामरणसंयुते।", + "जरामरणमोक्खाय, यं धम्मं अभिसम्बुधं।", + "तं धम्मं सोतुमिच्छामि, तुण्ही होहि पुनब्बसू’’ति॥", + "‘‘अम्मा न ब्याहरिस्सामि, तुण्हीभूतायमुत्तरा।", + "धम्ममेव निसामेहि, सद्धम्मस्सवनं सुखं।", + "सद्धम्मस्स अनञ्‍ञाय, अम्मा दुक्खं चरामसे॥", + "‘‘एस", + "बुद्धो अन्तिमसारीरो, धम्मं देसेति चक्खुमा’’ति॥", + "‘‘साधु खो पण्डितो नाम, पुत्तो जातो उरेसयो।", + "पुत्तो मे बुद्धसेट्ठस्स, धम्मं सुद्धं पियायति॥", + "‘‘पुनब्बसु", + "दिट्ठानि अरियसच्‍चानि, उत्तरापि सुणातु मे’’ति॥", + "‘‘सतं हत्थी सतं अस्सा, सतं अस्सतरीरथा।", + "सतं कञ्‍ञासहस्सानि, आमुक्‍कमणिकुण्डला।", + "एकस्स पदवीतिहारस्स, कलं नाग्घन्ति सोळसिं॥", + "‘‘अभिक्‍कम", + "अभिक्‍कमनं ते सेय्यो, नो पटिक्‍कमन’’न्ति॥", + "‘‘सतं", + "कलं नाग्घन्ति सोळसिं॥", + "‘‘अभिक्‍कम गहपति, अभिक्‍कम गहपति।", + "अभिक्‍कमनं ते सेय्यो, नो पटिक्‍कमन’’न्ति॥", + "‘‘सतं हत्थी सतं अस्सा…पे॰…", + "कलं नाग्घन्ति सोळसिं॥", + "‘‘अभिक्‍कम गहपति, अभिक्‍कम गहपति।", + "अभिक्‍कमनं ते सेय्यो, नो पटिक्‍कमन’’न्ति॥", + "‘‘सब्बदा वे सुखं सेति, ब्राह्मणो परिनिब्बुतो।", + "यो न लिम्पति कामेसु, सीतिभूतो निरूपधि॥", + "‘‘सब्बा आसत्तियो छेत्वा, विनेय्य हदये दरं।", + "उपसन्तो सुखं सेति, सन्तिं पप्पुय्य चेतसा’’ति", + "‘‘किं मे कता राजगहे मनुस्सा, मधुपीताव सेयरे।", + "ये सुक्‍कं न पयिरुपासन्ति, देसेन्तिं अमतं पदं॥", + "‘‘तञ्‍च पन अप्पटिवानीयं, असेचनकमोजवं।", + "पिवन्ति मञ्‍ञे सप्पञ्‍ञा, वलाहकमिव पन्थगू’’ति", + "‘‘पुञ्‍ञं वत पसवि बहुं, सप्पञ्‍ञो वतायं उपासको।", + "यो सुक्‍काय अदासि भोजनं, सब्बगन्थेहि विप्पमुत्तिया’’ति", + "‘‘पुञ्‍ञं", + "यो चीराय अदासि चीवरं, सब्बयोगेहि विप्पमुत्तिया’’ति", + "‘‘किंसूध वित्तं पुरिसस्स सेट्ठं, किंसु सुचिण्णं सुखमावहाति।", + "किंसु हवे सादुतरं रसानं, कथंजीविं जीवितमाहु सेट्ठ’’न्ति॥", + "‘‘सद्धीध वित्तं पुरिस्स सेट्ठं, धम्मो सुचिण्णो सुखमावहाति।", + "सच्‍चं हवे सादुतरं रसानं, पञ्‍ञाजीविं जीवितमाहु सेट्ठ’’न्ति॥", + "‘‘कथंसु तरति ओघं, कथंसु तरति अण्णवं।", + "कथंसु दुक्खमच्‍चेति, कथंसु परिसुज्झती’’ति॥", + "‘‘सद्धाय", + "वीरियेन दुक्खमच्‍चेति, पञ्‍ञाय परिसुज्झती’’ति॥", + "‘‘कथंसु लभते पञ्‍ञं, कथंसु विन्दते धनं।", + "कथंसु कित्तिं पप्पोति, कथं मित्तानि गन्थति।", + "अस्मा लोका परं लोकं, कथं पेच्‍च न सोचती’’ति॥", + "‘‘सद्दहानो अरहतं, धम्मं निब्बानपत्तिया।", + "सुस्सूसं", + "‘‘पतिरूपकारी", + "सच्‍चेन", + "अस्मा लोका परं लोकं, एवं पेच्‍च न सोचति॥", + "‘‘यस्सेते चतुरो धम्मा, सद्धस्स घरमेसिनो।", + "सच्‍चं दम्मो धिति चागो, स वे पेच्‍च न सोचति॥", + "‘‘इङ्घ अञ्‍ञेपि पुच्छस्सु, पुथू समणब्राह्मणे।", + "यदि सच्‍चा दम्मा चागा, खन्त्या भिय्योध विज्‍जती’’ति॥", + "‘‘कथं नु दानि पुच्छेय्यं, पुथू समणब्राह्मणे।", + "योहं", + "‘‘अत्थाय वत मे बुद्धो, वासायाळविमागमा", + "योहं", + "‘‘सो अहं विचरिस्सामि, गामा गामं पुरा पुरं।", + "नमस्समानो सम्बुद्धं, धम्मस्स च सुधम्मत’’न्ति॥", + "इन्दको सक्‍क सूचि च, मणिभद्दो च सानु च।", + "पियङ्कर पुनब्बसु सुदत्तो च, द्वे सुक्‍का चीरआळवीति द्वादस॥", + "‘‘अनुट्ठहं अवायामं, सुखं यत्राधिगच्छति।", + "सुवीर तत्थ गच्छाहि, मञ्‍च तत्थेव पापया’’ति॥", + "‘‘अलस्वस्स", + "सब्बकामसमिद्धस्स, तं मे सक्‍क वरं दिसा’’ति॥", + "‘‘यत्थालसो", + "सुवीर तत्थ गच्छाहि, मञ्‍च तत्थेव पापया’’ति॥", + "‘‘अकम्मुना", + "असोकं अनुपायासं, तं मे सक्‍क वरं दिसा’’ति॥", + "‘‘सचे अत्थि अकम्मेन, कोचि क्‍वचि न जीवति।", + "निब्बानस्स हि सो मग्गो, सुवीर तत्थ गच्छाहि।", + "मञ्‍च तत्थेव पापया’’ति॥", + "‘‘अनुट्ठहं", + "सुसीम तत्थ गच्छाहि, मञ्‍च तत्थेव पापया’’ति॥", + "‘‘अलस्वस्स", + "सब्बकामसमिद्धस्स, तं मे सक्‍क वरं दिसा’’ति॥", + "‘‘यत्थालसो अनुट्ठाता, अच्‍चन्तं सुखमेधति।", + "सुसीम तत्थ गच्छाहि, मञ्‍च तत्थेव पापया’’ति॥", + "‘‘अकम्मुना देवसेट्ठ, सक्‍क विन्देमु यं सुखं।", + "असोकं अनुपायासं, तं मे सक्‍क वरं दिसा’’ति॥", + "‘‘सचे अत्थि अकम्मेन, कोचि क्‍वचि न जीवति।", + "निब्बानस्स हि सो मग्गो, सुसीम तत्थ गच्छाहि।", + "मञ्‍च तत्थेव पापया’’ति॥", + "‘‘अरञ्‍ञे रुक्खमूले वा, सुञ्‍ञागारेव भिक्खवो।", + "अनुस्सरेथ", + "‘‘नो", + "अथ धम्मं सरेय्याथ, निय्यानिकं सुदेसितं॥", + "‘‘नो चे धम्मं सरेय्याथ, निय्यानिकं सुदेसितं।", + "अथ सङ्घं सरेय्याथ, पुञ्‍ञक्खेत्तं अनुत्तरं॥", + "‘‘एवं बुद्धं सरन्तानं, धम्मं सङ्घञ्‍च भिक्खवो।", + "भयं वा छम्भितत्तं वा, लोमहंसो न हेस्सती’’ति॥", + "‘‘भया नु मघवा सक्‍क, दुब्बल्या नो तितिक्खसि।", + "सुणन्तो फरुसं वाचं, सम्मुखा वेपचित्तिनो’’ति॥", + "‘‘नाहं", + "कथञ्हि मादिसो विञ्‍ञू, बालेन पटिसंयुजे’’ति॥", + "‘‘भिय्यो बाला पभिज्‍जेय्युं, नो चस्स पटिसेधको।", + "तस्मा भुसेन दण्डेन, धीरो बालं निसेधये’’ति॥", + "‘‘एतदेव", + "परं सङ्कुपितं ञत्वा, यो सतो उपसम्मती’’ति॥", + "‘‘एतदेव तितिक्खाय, वज्‍जं पस्सामि वासव।", + "यदा नं मञ्‍ञति बालो, भया म्यायं तितिक्खति।", + "अज्झारुहति दुम्मेधो, गोव भिय्यो पलायिन’’न्ति॥", + "‘‘कामं", + "सदत्थपरमा अत्था, खन्त्या भिय्यो न विज्‍जति॥", + "‘‘यो हवे बलवा सन्तो, दुब्बलस्स तितिक्खति।", + "तमाहु परमं खन्तिं, निच्‍चं खमति दुब्बलो॥", + "‘‘अबलं तं बलं आहु, यस्स बालबलं बलं।", + "बलस्स धम्मगुत्तस्स, पटिवत्ता न विज्‍जति॥", + "‘‘तस्सेव तेन पापियो, यो कुद्धं पटिकुज्झति।", + "कुद्धं अप्पटिकुज्झन्तो, सङ्गामं जेति दुज्‍जयं॥", + "‘‘उभिन्‍नमत्थं", + "परं सङ्कुपितं ञत्वा, यो सतो उपसम्मति॥", + "‘‘उभिन्‍नं", + "जना मञ्‍ञन्ति बालोति, ये धम्मस्स अकोविदा’’ति॥", + "‘‘भिय्यो बाला पभिज्‍जेय्युं, नो चस्स पटिसेधको।", + "तस्मा भुसेन दण्डेन, धीरो बालं निसेधये’’ति॥", + "‘‘एतदेव", + "परं सङ्कुपितं ञत्वा, यो सतो उपसम्मती’’ति॥", + "‘‘एतदेव तितिक्खाय, वज्‍जं पस्सामि वासव।", + "यदा नं मञ्‍ञति बालो, भया म्यायं तितिक्खति।", + "अज्झारुहति दुम्मेधो, गोव भिय्यो पलायिन’’न्ति॥", + "‘‘कामं मञ्‍ञतु वा मा वा, भया म्यायं तितिक्खति।", + "सदत्थपरमा अत्था, खन्त्या भिय्यो न विज्‍जति॥", + "‘‘यो हवे बलवा सन्तो, दुब्बलस्स तितिक्खति।", + "तमाहु परमं खन्तिं, निच्‍चं खमति दुब्बलो॥", + "‘‘अबलं", + "बलस्स धम्मगुत्तस्स, पटिवत्ता न विज्‍जति॥", + "‘‘तस्सेव तेन पापियो, यो कुद्धं पटिकुज्झति।", + "कुद्धं अप्पटिकुज्झन्तो, सङ्गामं जेति दुज्‍जयं॥", + "‘‘उभिन्‍नमत्थं", + "परं सङ्कुपितं ञत्वा, यो सतो उपसम्मति॥", + "‘‘उभिन्‍नं", + "जना मञ्‍ञन्ति बालोति, ये धम्मस्स अकोविदा’’ति॥", + "‘‘कुलावका मातलि सिम्बलिस्मिं,", + "ईसामुखेन परिवज्‍जयस्सु।", + "कामं चजाम असुरेसु पाणं,", + "मायिमे दिजा विकुलावका", + "‘‘यं मुसा भणतो पापं, यं पापं अरियूपवादिनो।", + "मित्तद्दुनो च यं पापं, यं पापं अकतञ्‍ञुनो।", + "तमेव पापं फुसतु", + "‘‘वायमेथेव", + "निप्फन्‍नसोभनो", + "‘‘वायमेथेव", + "निप्फन्‍नसोभनो अत्थो", + "‘‘सब्बे", + "संयोगपरमा त्वेव, सम्भोगा सब्बपाणिनं।", + "निप्फन्‍नसोभनो अत्थो, वेरोचनवचो इद’’न्ति॥", + "‘‘सब्बे सत्ता अत्थजाता, तत्थ तत्थ यथारहं।", + "संयोगपरमा त्वेव, सम्भोगा सब्बपाणिनं।", + "निप्फन्‍नसोभनो अत्थो, खन्त्या भिय्यो न विज्‍जती’’ति॥", + "‘‘गन्धो", + "काया चुतो गच्छति मालुतेन।", + "इतो", + "गन्धो इसीनं असुचि देवराजा’’ति॥", + "‘‘गन्धो इसीनं चिरदिक्खितानं,", + "काया चुतो गच्छतु", + "सुचित्रपुप्फं सिरस्मिंव मालं।", + "गन्धं", + "न हेत्थ देवा पटिकूलसञ्‍ञिनो’’ति॥", + "‘‘इसयो सम्बरं पत्ता, याचन्ति अभयदक्खिणं।", + "कामंकरो हि ते दातुं, भयस्स अभयस्स वा’’ति॥", + "‘‘इसीनं अभयं नत्थि, दुट्ठानं सक्‍कसेविनं।", + "अभयं याचमानानं, भयमेव ददामि वो’’ति॥", + "‘‘अभयं", + "पटिग्गण्हाम ते एतं, अक्खयं होतु ते भयं॥", + "‘‘यादिसं वपते बीजं, तादिसं हरते फलं।", + "कल्याणकारी कल्याणं, पापकारी च पापकं।", + "पवुत्तं तात ते बीजं, फलं पच्‍चनुभोस्ससी’’ति॥", + "सुवीरं सुसीमञ्‍चेव, धजग्गं वेपचित्तिनो।", + "सुभासितं जयञ्‍चेव, कुलावकं नदुब्भियं।", + "वेरोचन असुरिन्दो, इसयो अरञ्‍ञकञ्‍चेव।", + "इसयो च समुद्दकाति॥", + "‘‘मातापेत्तिभरं", + "सण्हं सखिलसम्भासं, पेसुणेय्यप्पहायिनं॥", + "‘‘मच्छेरविनये युत्तं, सच्‍चं कोधाभिभुं नरं।", + "तं वे देवा तावतिंसा, आहु सप्पुरिसो इती’’ति॥", + "‘‘मातापेत्तिभरं", + "सण्हं सखिलसम्भासं, पेसुणेय्यप्पहायिनं॥", + "‘‘मच्छेरविनये युत्तं, सच्‍चं कोधाभिभुं नरं।", + "तं वे देवा तावतिंसा, आहु सप्पुरिसो इती’’ति॥", + "‘‘मातापेत्तिभरं जन्तुं, कुले जेट्ठापचायिनं।", + "सण्हं सखिलसम्भासं, पेसुणेय्यप्पहायिनं॥", + "‘‘मच्छेरविनये युत्तं, सच्‍चं कोधाभिभुं नरं।", + "तं वे देवा तावतिंसा, आहु सप्पुरिसो इती’’ति॥", + "‘‘यस्स सद्धा तथागते, अचला सुप्पतिट्ठिता।", + "सीलञ्‍च यस्स कल्याणं, अरियकन्तं पसंसितं॥", + "‘‘सङ्घे पसादो यस्सत्थि, उजुभूतञ्‍च दस्सनं।", + "अदलिद्दोति तं आहु, अमोघं तस्स जीवितं॥", + "‘‘तस्मा सद्धञ्‍च सीलञ्‍च, पसादं धम्मदस्सनं।", + "अनुयुञ्‍जेथ मेधावी, सरं बुद्धान सासन’’न्ति॥", + "‘‘आरामचेत्या", + "मनुस्सरामणेय्यस्स, कलं नाग्घन्ति सोळसिं॥", + "‘‘गामे वा यदि वारञ्‍ञे, निन्‍ने वा यदि वा थले।", + "यत्थ अरहन्तो विहरन्ति, तं भूमिरामणेय्यक’’न्ति॥", + "‘‘यजमानानं मनुस्सानं, पुञ्‍ञपेक्खान पाणिनं।", + "करोतं ओपधिकं पुञ्‍ञं, कत्थ दिन्‍नं महप्फल’’न्ति॥", + "‘‘चत्तारो च पटिपन्‍ना, चत्तारो च फले ठिता।", + "एस सङ्घो उजुभूतो, पञ्‍ञासीलसमाहितो॥", + "‘‘यजमानानं मनुस्सानं, पुञ्‍ञपेक्खान पाणिनं।", + "करोतं ओपधिकं पुञ्‍ञं, सङ्घे दिन्‍नं महप्फल’’न्ति॥", + "‘‘उट्ठेहि", + "पन्‍नभार अनण विचर लोके।", + "चित्तञ्‍च ते सुविमुत्तं,", + "चन्दो यथा पन्‍नरसाय रत्ति’’न्ति॥", + "‘‘उट्ठेहि वीर विजितसङ्गाम,", + "सत्थवाह अनण विचर लोके।", + "देसस्सु भगवा धम्मं,", + "अञ्‍ञातारो भविस्सन्ती’’ति॥", + "‘‘तं नमस्सन्ति तेविज्‍जा, सब्बे भुम्मा च खत्तिया।", + "चत्तारो च महाराजा, तिदसा च यसस्सिनो।", + "अथ को नाम सो यक्खो, यं त्वं सक्‍क नमस्ससी’’ति॥", + "‘‘मं नमस्सन्ति तेविज्‍जा, सब्बे भुम्मा च खत्तिया।", + "चत्तारो च महाराजा, तिदसा च यसस्सिनो॥", + "‘‘अहञ्‍च सीलसम्पन्‍ने, चिररत्तसमाहिते।", + "सम्मापब्बजिते वन्दे, ब्रह्मचरियपरायने॥", + "‘‘ये गहट्ठा पुञ्‍ञकरा, सीलवन्तो उपासका।", + "धम्मेन दारं पोसेन्ति, ते नमस्सामि मातली’’ति॥", + "‘‘सेट्ठा हि किर लोकस्मिं, ये त्वं सक्‍क नमस्ससि।", + "अहम्पि ते नमस्सामि, ये नमस्ससि वासवा’’ति॥", + "‘‘इदं वत्वान मघवा, देवराजा सुजम्पति।", + "पुथुद्दिसा नमस्सित्वा, पमुखो रथमारुही’’ति॥", + "‘‘यञ्हि देवा मनुस्सा च, तं नमस्सन्ति वासव।", + "अथ को नाम सो यक्खो, यं त्वं सक्‍क नमस्ससी’’ति॥", + "‘‘यो इध सम्मासम्बुद्धो, अस्मिं लोके सदेवके।", + "अनोमनामं सत्थारं, तं नमस्सामि मातलि॥", + "‘‘येसं रागो च दोसो च, अविज्‍जा च विराजिता।", + "खीणासवा अरहन्तो, ते नमस्सामि मातलि॥", + "‘‘ये रागदोसविनया, अविज्‍जासमतिक्‍कमा।", + "सेक्खा अपचयारामा, अप्पमत्तानुसिक्खरे।", + "ते नमस्सामि मातली’’ति॥", + "‘‘सेट्ठा हि किर लोकस्मिं, ये त्वं सक्‍क नमस्ससि।", + "अहम्पि ते नमस्सामि, ये नमस्ससि वासवा’’ति॥", + "‘‘इदं वत्वान मघवा, देवराजा सुजम्पति।", + "भगवन्तं नमस्सित्वा, पमुखो रथमारुही’’ति॥", + "‘‘तञ्हि एते नमस्सेय्युं, पूतिदेहसया नरा।", + "निमुग्गा कुणपम्हेते, खुप्पिपाससमप्पिता॥", + "‘‘किं नु तेसं पिहयसि, अनागारान वासव।", + "आचारं इसिनं ब्रूहि, तं सुणोम वचो तवा’’ति॥", + "‘‘एतं तेसं पिहयामि, अनागारान मातलि।", + "यम्हा गामा पक्‍कमन्ति, अनपेक्खा वजन्ति ते॥", + "‘‘न तेसं कोट्ठे ओपेन्ति, न कुम्भि", + "परनिट्ठितमेसाना", + "‘‘सुमन्तमन्तिनो", + "देवा विरुद्धा असुरेहि, पुथु मच्‍चा च मातलि॥", + "‘‘अविरुद्धा विरुद्धेसु, अत्तदण्डेसु निब्बुता।", + "सादानेसु अनादाना, ते नमस्सामि मातली’’ति॥", + "‘‘सेट्ठा हि किर लोकस्मिं, ये त्वं सक्‍क नमस्ससि।", + "अहम्पि ते नमस्सामि, ये नमस्ससि वासवा’’ति॥", + "‘‘इदं", + "भिक्खुसङ्घं नमस्सित्वा, पमुखो रथमारुही’’ति॥", + "देवा पन", + "यजमानञ्‍च वन्दना, तयो सक्‍कनमस्सनाति॥", + "‘‘किंसु छेत्वा सुखं सेति, किंसु छेत्वा न सोचति।", + "किस्सस्सु एकधम्मस्स, वधं रोचेसि गोतमा’’ति॥", + "‘‘कोधं छेत्वा सुखं सेति, कोधं छेत्वा न सोचति।", + "कोधस्स विसमूलस्स, मधुरग्गस्स वासव।", + "वधं अरिया पसंसन्ति, तञ्हि छेत्वा न सोचती’’ति॥", + "‘‘न", + "न वो चिराहं कुज्झामि, कोधो मयि नावतिट्ठति॥", + "‘‘कुद्धाहं न फरुसं ब्रूमि, न च धम्मानि कित्तये।", + "सन्‍निग्गण्हामि अत्तानं, सम्पस्सं अत्थमत्तनो’’ति॥", + "‘‘मायावी", + "उपेति निरयं घोरं, सम्बरोव सतं सम’’न्ति॥", + "‘‘कोधो", + "अगरहियं मा गरहित्थ, मा च भासित्थ पेसुणं।", + "अथ पापजनं कोधो, पब्बतोवाभिमद्दती’’ति॥", + "‘‘मा", + "अक्‍कोधो अविहिंसा च, अरियेसु च पटिपदा", + "अथ पापजनं कोधो, पब्बतोवाभिमद्दती’’ति॥", + "छेत्वा दुब्बण्णियमाया, अच्‍चयेन अकोधनो।", + "देसितं बुद्धसेट्ठेन, इदञ्हि सक्‍कपञ्‍चकन्ति॥", + "देवता", + "ब्रह्मा ब्राह्मण वङ्गीसो, वनयक्खेन वासवोति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/13-s0302m.mul.json b/texts/tripitaka/13-s0302m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..1bcd2e891282ccf159618d5890a2bd80391596a6 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/13-s0302m.mul.json @@ -0,0 +1,162 @@ +{ + "title": "१. बुद्धवग्गो", + "book_name": "१०. भिक्खुसंयुत्तं", + "chapter": "१. पटिच्‍चसमुप्पादसुत्तं", + "gathas": [ + "देसना विभङ्गपटिपदा च,", + "विपस्सी सिखी च वेस्सभू।", + "ककुसन्धो कोणागमनो कस्सपो,", + "महासक्यमुनि च गोतमोति॥", + "आहारं फग्गुनो चेव, द्वे च समणब्राह्मणा।", + "कच्‍चानगोत्तो धम्मकथिकं, अचेलं तिम्बरुकेन च।", + "बालपण्डिततो चेव, दसमो पच्‍चयेन चाति॥", + "द्वे", + "उपवाणो पच्‍चयो भिक्खु, द्वे च समणब्राह्मणाति॥", + "‘‘ये च सङ्खातधम्मासे, ये च सेक्खा पुथू इध।", + "तेसं मे निपको इरियं, पुट्ठो पब्रूहि मारिसा’’ति॥", + "‘‘ये च सङ्खातधम्मासे, ये च सेक्खा पुथू इध।", + "तेसं मे निपको इरियं, पुट्ठो पब्रूहि मारिसा’’ति॥", + "‘‘ये", + "तेसं मे निपको इरियं, पुट्ठो पब्रूहि मारिसा’’ति॥", + "‘‘ये च सङ्खातधम्मासे, ये च सेक्खा पुथू इध।", + "तेसं मे निपको इरियं, पुट्ठो पब्रूहि मारिसा’’ति॥", + "भूतमिदं कळारञ्‍च, दुवे च ञाणवत्थूनि।", + "अविज्‍जापच्‍चया", + "द्वे", + "अञ्‍ञतरं जाणुस्सोणि च, लोकायतिकेन अट्ठमं।", + "द्वे अरियसावका वुत्ता, वग्गो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "परिवीमंसनुपादानं,", + "महारुक्खेन द्वे वुत्ता, तरुणेन च सत्तमं।", + "नामरूपञ्‍च विञ्‍ञाणं, निदानेन च ते दसाति॥", + "द्वे अस्सुतवता वुत्ता, पुत्तमंसेन चापरं।", + "अत्थिरागो च नगरं, सम्मसं नळकलापियं।", + "कोसम्बी उपयन्ति च, दसमो सुसिमेन चाति", + "पच्‍चयेकादस वुत्ता, चतुसच्‍चविभज्‍जना।", + "समणब्राह्मणवग्गो, निदाने भवति अट्ठमो॥", + "बुद्धो आहारो दसबलो, कळारो गहपतिपञ्‍चमो।", + "दुक्खवग्गो महावग्गो, अट्ठमो समणब्राह्मणोति॥", + "सत्था सिक्खा च योगो च, छन्दो उस्सोळ्हिपञ्‍चमी।", + "अप्पटिवानि आतप्पं, वीरियं", + "सति च सम्पजञ्‍ञञ्‍च, अप्पमादेन द्वादसाति॥", + "परे", + "चतुसच्‍चेन ते वुत्ता, पेय्यालअन्तरम्हि येति", + "नखसिखा पोक्खरणी, सम्भेज्‍जउदके च द्वे।", + "द्वे पथवी द्वे समुद्दा, तयो च पब्बतूपमाति॥", + "धातुफस्सञ्‍च", + "एतं अज्झत्तपञ्‍चकं, धातुसञ्‍ञञ्‍च नो चेतं।", + "फस्सस्स अपरे दुवे, एतं बाहिरपञ्‍चकन्ति॥", + "‘‘संसग्गा वनथो जातो, असंसग्गेन छिज्‍जति।", + "परित्तं दारुमारुय्ह, यथा सीदे महण्णवे॥", + "‘‘एवं कुसीतमागम्म, साधुजीविपि सीदति।", + "तस्मा तं परिवज्‍जेय्य, कुसीतं हीनवीरियं॥", + "‘‘पविवित्तेहि", + "निच्‍चं आरद्धवीरियेहि, पण्डितेहि सहावसे’’ति॥", + "सत्तिमा", + "हीनाधिमुत्ति चङ्कमं, सगाथा अस्सद्धसत्तमं॥", + "अस्सद्धमूलका", + "अनोत्तप्पमूलका तीणि, दुवे अप्पस्सुतेन च॥", + "कुसीतं एककं वुत्तं, सुत्तन्ता तीणि पञ्‍चका।", + "बावीसति वुत्ता सुत्ता, दुतियो वग्गो पवुच्‍चतीति॥", + "असमाहितं", + "सत्त कम्मपथा वुत्ता, दसकम्मपथेन च।", + "छट्ठं अट्ठङ्गिको वुत्तो, दसङ्गेन च सत्तमं॥", + "चतस्सो पुब्बे अचरिं, नोचेदञ्‍च दुक्खेन च।", + "अभिनन्दञ्‍च उप्पादो, तयो समणब्राह्मणाति॥", + "‘‘एकस्सेकेन कप्पेन, पुग्गलस्सट्ठिसञ्‍चयो।", + "सिया पब्बतसमो रासि, इति वुत्तं महेसिना॥", + "‘‘सो खो पनायं अक्खातो, वेपुल्‍लो पब्बतो महा।", + "उत्तरो गिज्झकूटस्स, मगधानं गिरिब्बजे॥", + "‘‘यतो च अरियसच्‍चानि, सम्मप्पञ्‍ञाय पस्सति।", + "दुक्खं दुक्खसमुप्पादं, दुक्खस्स च अतिक्‍कमं।", + "अरियं चट्ठङ्गिकं मग्गं, दुक्खूपसमगामिनं॥", + "‘‘स सत्तक्खत्तुंपरमं, सन्धावित्वान पुग्गलो।", + "दुक्खस्सन्तकरो", + "तिणकट्ठञ्‍च पथवी, अस्सु खीरञ्‍च पब्बतं।", + "सासपा सावका गङ्गा, दण्डो च पुग्गलेन चाति॥", + "‘‘पाचीनवंसो तिवरानं, रोहितस्सान वङ्कको।", + "सुप्पियानं सुपस्सोति, मागधानञ्‍च वेपुल्‍लो॥", + "‘‘अनिच्‍चा", + "उप्पज्‍जित्वा निरुज्झन्ति, तेसं वूपसमो सुखो’’ति॥ दसमं।", + "दुग्गतं सुखितञ्‍चेव, तिंस मातापितेन च।", + "भाता भगिनी पुत्तो च, धीता वेपुल्‍लपब्बतं॥", + "सन्तुट्ठञ्‍च अनोत्तप्पी, चन्दूपमं कुलूपकं।", + "जिण्णं तयो च ओवादा, झानाभिञ्‍ञा उपस्सयं।", + "चीवरं परंमरणं, सद्धम्मप्पतिरूपकन्ति॥", + "‘‘यस्स", + "समाधि न विकम्पति, अप्पमाणविहारिनो", + "‘‘तं झायिनं साततिकं, सुखुमं दिट्ठिविपस्सकं।", + "उपादानक्खयारामं, आहु सप्पुरिसो इती’’ति॥ दसमं।", + "दारुणो बळिसं कुम्मं, दीघलोमि च मीळ्हकं।", + "असनि दिद्धं सिङ्गालं, वेरम्भेन सगाथकन्ति॥", + "द्वे", + "पथवी किञ्‍चिक्खजीवितं, जनपदकल्याणिया दसाति॥", + "मातुगामो", + "समणब्राह्मणा तीणि, छवि रज्‍जु च भिक्खुनाति॥", + "‘‘फलं वे कदलिं हन्ति, फलं वेळुं फलं नळं।", + "सक्‍कारो कापुरिसं हन्ति, गब्भो अस्सतरिं यथाति’’॥ पञ्‍चमं।", + "भिन्दि मूलं दुवे धम्मा, पक्‍कन्तं रथ मातरि।", + "पिता भाता च भगिनी, पुत्तो धीता पजापतीति॥", + "चक्खु रूपञ्‍च विञ्‍ञाणं, सम्फस्सो वेदनाय च।", + "सञ्‍ञा सञ्‍चेतना तण्हा, धातु खन्धेन ते दसाति॥", + "चक्खु", + "सञ्‍ञा सञ्‍चेतना तण्हा, धातु खन्धेन ते दस।", + "अनुसयं अपगतञ्‍चेव, वग्गो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "अट्ठि पेसि उभो गावघातका,", + "पिण्डो साकुणियो निच्छवोरब्भि।", + "असि सूकरिको सत्तिमागवि,", + "उसु कारणिको सूचि सारथि।", + "यो च सिब्बियति सूचको हि सो,", + "अण्डभारि अहु गामकूटकोति॥", + "कूपे", + "गूथखादि अहु दुट्ठब्राह्मणो॥", + "निच्छवित्थि अतिचारिनी अहु।", + "मङ्गुलित्थि अहु इक्खणित्थिका॥", + "ओकिलिनि सपत्तङ्गारोकिरि।", + "सीसच्छिन्‍नो अहु चोरघातको॥", + "भिक्खु", + "सामणेरो अथ सामणेरिका॥", + "कस्सपस्स विनयस्मिं पब्बज्‍जं।", + "पापकम्मं करिंसु तावदेति॥", + "कूटं नखसिखं कुलं, ओक्खा सत्ति धनुग्गहो।", + "आणि कलिङ्गरो नागो, बिळारो द्वे सिङ्गालकाति॥", + "‘‘सारिपुत्तोव पञ्‍ञाय, सीलेन उपसमेन च।", + "योपि पारङ्गतो भिक्खु, एतावपरमो सिया’’ति॥", + "‘‘नयिदं सिथिलमारब्भ, नयिदं अप्पेन थामसा।", + "निब्बानं अधिगन्तब्बं, सब्बदुक्खप्पमोचनं॥", + "‘‘अयञ्‍च दहरो भिक्खु, अयमुत्तमपुरिसो।", + "धारेति अन्तिमं देहं, जेत्वा मारं सवाहिनि’’न्ति॥ चतुत्थं।", + "‘‘सोभति", + "विप्पयुत्तो विसंयुत्तो, अनुपादाय निब्बुतो।", + "धारेति अन्तिमं देहं, जेत्वा मारं सवाहिनि’’न्ति॥ पञ्‍चमं।", + "‘‘हंसा कोञ्‍चा मयूरा च, हत्थयो पसदा मिगा।", + "सब्बे सीहस्स भायन्ति, नत्थि कायस्मिं तुल्यता॥", + "‘‘एवमेव मनुस्सेसु, दहरो चेपि पञ्‍ञवा।", + "सो हि तत्थ महा होति, नेव बालो सरीरवा’’ति॥ छट्ठं।", + "‘‘नाभासमानं जानन्ति, मिस्सं बालेहि पण्डितं।", + "भासमानञ्‍च जानन्ति, देसेन्तं अमतं पदं॥", + "‘‘भासये जोतये धम्मं, पग्गण्हे इसिनं धजं।", + "सुभासितधजा इसयो, धम्मो हि इसिनं धजो’’ति॥ सत्तमं।", + "‘‘कदाहं नन्दं पस्सेय्यं, आरञ्‍ञं पंसुकूलिकं।", + "अञ्‍ञातुञ्छेन यापेन्तं, कामेसु अनपेक्खिन’’न्ति॥", + "‘‘किं नु कुज्झसि मा कुज्झि, अक्‍कोधो तिस्स ते वरं।", + "कोधमानमक्खविनयत्थञ्हि, तिस्स ब्रह्मचरियं वुस्सती’’ति॥ नवमं।", + "‘‘सब्बाभिभुं", + "सब्बेसु धम्मेसु अनूपलित्तं।", + "सब्बञ्‍जहं तण्हाक्खये विमुत्तं,", + "तमहं नरं एकविहारीति ब्रूमी’’ति॥ दसमं।", + "‘‘खत्तियो सेट्ठो जनेतस्मिं, ये गोत्तपटिसारिनो।", + "विज्‍जाचरणसम्पन्‍नो, सो सेट्ठो देवमानुसे॥", + "‘‘दिवा तपति आदिच्‍चो, रत्तिमाभाति चन्दिमा।", + "सन्‍नद्धो खत्तियो तपति, झायी तपति ब्राह्मणो।", + "अथ सब्बमहोरत्तिं", + "‘‘सहाया वतिमे भिक्खू, चिररत्तं समेतिका।", + "समेति नेसं सद्धम्मो, धम्मे बुद्धप्पवेदिते॥", + "‘‘सुविनीता कप्पिनेन, धम्मे अरियप्पवेदिते।", + "धारेन्ति अन्तिमं देहं, जेत्वा मारं सवाहिनि’’न्ति॥ द्वादसमं।", + "कोलितो उपतिस्सो च, घटो चापि पवुच्‍चति।", + "नवो", + "थेरनामो च कप्पिनो, सहायेन च द्वादसाति॥", + "निदानाभिसमयधातु, अनमतग्गेन कस्सपं।", + "सक्‍कारराहुललक्खणो, ओपम्म-भिक्खुना वग्गो॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/14-s0303m.mul.json b/texts/tripitaka/14-s0303m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..1451499623dd1c729232e1f4a5c8305f9a520886 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/14-s0303m.mul.json @@ -0,0 +1,162 @@ +{ + "title": "१. नकुलपितुवग्गो", + "book_name": "१३. झानसंयुत्तं", + "chapter": "१. नकुलपितुसुत्तं", + "gathas": [ + "‘‘ओकं पहाय अनिकेतसारी,", + "गामे अकुब्बं", + "कामेहि रित्तो अपुरक्खरानो", + "कथं न विग्गय्ह जनेन कयिरा’’ति॥", + "‘‘ओकं पहाय अनिकेतसारी,", + "गामे अकुब्बं मुनिसन्थवानि।", + "कामेहि रित्तो अपुरक्खरानो,", + "कथं न विग्गय्ह जनेन कयिरा’’ति॥", + "नकुलपिता देवदहा, द्वेपि हालिद्दिकानि च।", + "समाधिपटिसल्‍लाणा, उपादापरितस्सना", + "अतीतानागतपच्‍चुप्पन्‍ना, वग्गो तेन पवुच्‍चति॥", + "अनिच्‍चं दुक्खं अनत्ता, यदनिच्‍चापरे तयो।", + "हेतुनापि तयो वुत्ता, आनन्देन च ते दसाति॥", + "‘‘भारा हवे पञ्‍चक्खन्धा, भारहारो च पुग्गलो।", + "भारादानं दुखं लोके, भारनिक्खेपनं सुखं॥", + "‘‘निक्खिपित्वा", + "समूलं तण्हमब्बुय्ह", + "भारं", + "अस्सादा च तयो वुत्ता, अभिनन्दनमट्ठमं।", + "उप्पादं अघमूलञ्‍च, एकादसमो पभङ्गूति॥", + "नतुम्हाकेन", + "आनन्देन च द्वे वुत्ता, अनुधम्मेहि द्वे दुकाति॥", + "अत्तदीपा पटिपदा, द्वे च होन्ति अनिच्‍चता।", + "समनुपस्सना खन्धा, द्वे सोणा द्वे नन्दिक्खयेन चाति॥", + "नकुलपिता", + "अत्तदीपेन पञ्‍ञासो, पठमो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "उपयो बीजं उदानं, उपादानपरिवत्तं।", + "सत्तट्ठानञ्‍च सम्बुद्धो, पञ्‍चमहालि आदित्ता॥", + "वग्गो निरुत्तिपथेन चाति॥", + "उपादियमञ्‍ञमाना, अथाभिनन्दमानो च।", + "अनिच्‍चं दुक्खं अनत्ता च, अनत्तनीयं रजनीयसण्ठितं।", + "राधसुराधेन ते दसाति॥", + "‘‘सुखिनो वत अरहन्तो, तण्हा तेसं न विज्‍जति।", + "अस्मिमानो समुच्छिन्‍नो, मोहजालं पदालितं॥", + "‘‘अनेजं", + "लोके अनुपलित्ता ते, ब्रह्मभूता अनासवा॥", + "‘‘पञ्‍चक्खन्धे", + "पसंसिया सप्पुरिसा, पुत्ता बुद्धस्स ओरसा॥", + "‘‘सत्तरतनसम्पन्‍ना, तीसु सिक्खासु सिक्खिता।", + "अनुविचरन्ति महावीरा, पहीनभयभेरवा॥", + "‘‘दसहङ्गेहि सम्पन्‍ना, महानागा समाहिता।", + "एते खो सेट्ठा लोकस्मिं, तण्हा तेसं न विज्‍जति॥", + "‘‘असेखञाणमुप्पन्‍नं, अन्तिमोयं", + "यो सारो ब्रह्मचरियस्स, तस्मिं अपरपच्‍चया॥", + "‘‘विधासु", + "दन्तभूमिमनुप्पत्ता, ते लोके विजिताविनो॥", + "‘‘उद्धं तिरियं अपाचीनं, नन्दी तेसं न विज्‍जति।", + "नदन्ति ते सीहनादं, बुद्धा लोके अनुत्तरा’’ति॥ चतुत्थं।", + "‘‘यदा", + "सदेवकस्स लोकस्स, सत्था अप्पटिपुग्गलो॥", + "‘‘सक्‍कायञ्‍च", + "अरियञ्‍चट्ठङ्गिकं मग्गं, दुक्खूपसमगामिनं॥", + "‘‘येपि दीघायुका देवा, वण्णवन्तो यसस्सिनो।", + "भीता सन्तासमापादुं, सीहस्सेवितरे मिगा॥", + "अवीतिवत्ता", + "सुत्वा अरहतो वाक्यं, विप्पमुत्तस्स तादिनो’’ति॥ छट्ठं।", + "‘‘नमो", + "यस्स ते नाभिजानाम, यम्पि निस्साय झायसी’’ति॥ सत्तमं।", + "‘‘द्वे खन्धा तञ्‍ञेव सियं, अधिवचनञ्‍च हेतुना।", + "सक्‍कायेन दुवे वुत्ता, अस्सादविञ्‍ञाणकेन च।", + "एते दसविधा वुत्ता, होति भिक्खु पुच्छाया’’ति॥ दसमं।", + "अस्सादो", + "सीहो खज्‍जनी पिण्डोल्यं, पालिलेय्येन पुण्णमाति॥", + "आनन्दो", + "अस्सजि खेमको छन्‍नो, राहुला अपरे दुवे॥", + "‘‘फेणपिण्डूपमं रूपं, वेदना बुब्बुळूपमा", + "मरीचिकूपमा सञ्‍ञा, सङ्खारा कदलूपमा।", + "मायूपमञ्‍च विञ्‍ञाणं, देसितादिच्‍चबन्धुना॥", + "‘‘यथा यथा निज्झायति, योनिसो उपपरिक्खति।", + "रित्तकं तुच्छकं होति, यो नं पस्सति योनिसो॥", + "‘‘इमञ्‍च", + "पहानं तिण्णं धम्मानं, रूपं पस्सथ", + "‘‘आयु", + "अपविद्धो", + "‘‘एतादिसायं सन्तानो, मायायं बाललापिनी।", + "वधको एस अक्खातो, सारो एत्थ न विज्‍जति॥", + "‘‘एवं खन्धे अवेक्खेय्य, भिक्खु आरद्धवीरियो।", + "दिवा वा यदि वा रत्तिं, सम्पजानो पटिस्सतो॥", + "‘‘जहेय्य सब्बसंयोगं, करेय्य सरणत्तनो।", + "चरेय्यादित्तसीसोव, पत्थयं अच्‍चुतं पद’’न्ति॥ ततियं।", + "नदी पुप्फञ्‍च फेणञ्‍च, गोमयञ्‍च नखासिखं।", + "सुद्धिकं द्वे च गद्दुला, वासीजटं अनिच्‍चताति॥", + "उपयो अरहन्तो च, खज्‍जनी थेरसव्हयं।", + "पुप्फवग्गेन पण्णास, दुतियो तेन वुच्‍चतीति॥", + "अन्तो दुक्खञ्‍च सक्‍कायो, परिञ्‍ञेय्या समणा दुवे।", + "सोतापन्‍नो अरहा च, दुवे च छन्दप्पहानाति॥", + "अविज्‍जा विज्‍जा द्वे कथिका, बन्धना परिपुच्छिता दुवे।", + "संयोजनं उपादानं, सीलं सुतवा द्वे च कप्पेनाति॥", + "समुदयधम्मे तीणि, अस्सादो अपरे दुवे।", + "समुदये च द्वे वुत्ता, कोट्ठिके अपरे तयोति॥", + "कुक्‍कुळा तयो अनिच्‍चेन, दुक्खेन अपरे तयो।", + "अनत्तेन तयो वुत्ता, कुलपुत्तेन द्वे दुकाति॥", + "अज्झत्तिकं एतंमम, सोअत्ता नोचमेसिया।", + "मिच्छासक्‍कायत्तानु द्वे, अभिनिवेसा आनन्देनाति॥", + "अन्तो", + "ततियो पण्णासको वुत्तो, निपातोति पवुच्‍चतीति", + "मारो सत्तो भवनेत्ति, परिञ्‍ञेय्या समणा दुवे।", + "सोतापन्‍नो अरहा च, छन्दरागापरे दुवेति॥", + "मारो", + "दुक्खेन च दुवे वुत्ता, अनत्तेन", + "खयवयसमुदयं, निरोधधम्मेन द्वादसाति॥", + "मारो", + "दुक्खेन च दुवे वुत्ता, अनत्तेन तथेव च।", + "खयवयसमुदयं, निरोधधम्मेन द्वादसाति॥", + "मारो च मारधम्मो च, अनिच्‍चेन अपरे दुवे।", + "दुक्खेन च दुवे वुत्ता, अनत्तेन तथेव च।", + "खयवयसमुदयं, निरोधधम्मेन द्वादसाति॥", + "वातं", + "नत्थि करोतो हेतु च, महादिट्ठेन अट्ठमं॥", + "सस्सतो लोको च, असस्सतो च अन्तवा च।", + "अनन्तवा च तं जीवं तं सरीरन्ति।", + "अञ्‍ञं जीवं अञ्‍ञं सरीरन्ति च॥", + "होति तथागतो परं मरणाति।", + "न होति तथागतो परं मरणाति।", + "नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाति॥", + "वातं एतं मम सो, अत्ता नो च मे सिया।", + "नत्थि करोतो हेतु च, महादिट्ठेन अट्ठमं॥", + "सस्सतो असस्सतो", + "तं जीवं अञ्‍ञं जीवञ्‍च, तथागतेन चत्तारो॥", + "रूपी अत्ता होति, अरूपी च अत्ता होति।", + "रूपी च अरूपी च अत्ता होति।", + "नेव रूपी नारूपी अत्ता होति, एकन्तसुखी अत्ता होति॥", + "एकन्तदुक्खी अत्ता होति, सुखदुक्खी अत्ता होति।", + "अदुक्खमसुखी अत्ता होति, अरोगो परं मरणाति।", + "इमे छब्बीसति सुत्ता, दुतियवारेन देसिता॥", + "पुरिमगमने अट्ठारस वेय्याकरणा।", + "दुतियगमने छब्बीसं वित्थारेतब्बानि॥", + "ततियगमने", + "चतुत्थगमने छब्बीसं वित्थारेतब्बानि॥", + "चक्खु", + "सञ्‍ञा च चेतना तण्हा, धातु खन्धेन ते दसाति॥", + "चक्खु", + "सञ्‍ञा च चेतना तण्हा, धातु खन्धेन ते दसाति॥", + "चक्खु", + "सञ्‍ञा च चेतना तण्हा, धातु खन्धेन ते दसाति॥", + "विवेकजं अवितक्‍कं, पीति उपेक्खा चतुत्थकं।", + "आकासञ्‍चेव विञ्‍ञाणं, आकिञ्‍चं नेवसञ्‍ञिना।", + "निरोधो नवमो वुत्तो, दसमं सूचिमुखी चाति॥", + "सुद्धिकं", + "तस्स सुतं चतुरो च, दानूपकारा च तालीसं।", + "पण्णास पिण्डतो सुत्ता, नागम्हि सुप्पकासिताति॥", + "सुद्धिकं हरन्ति चेव, द्वयकारी च चतुरो।", + "दानूपकारा तालीसं, सुपण्णे सुप्पकासिताति॥", + "सुद्धिकञ्‍च सुचरितं, दाता हि अपरे दस।", + "दानूपकारा सतधा, गन्धब्बे सुप्पकासिताति॥", + "सुद्धिकं सुचरितञ्‍च दानूपकारपञ्‍ञासं।", + "सीतं उण्हञ्‍च अब्भञ्‍च वातवस्सवलाहकाति॥", + "अञ्‍ञाणा अदस्सना चेव, अनभिसमया अननुबोधा।", + "अप्पटिवेधा असल्‍लक्खणा, अनुपलक्खणेन अप्पच्‍चुपलक्खणा।", + "असमपेक्खणा अप्पच्‍चुपेक्खणा, अप्पच्‍चक्खकम्मन्ति॥", + "समाधि", + "गोचरा अभिनीहारो सक्‍कच्‍च, सातच्‍च अथोपि सप्पायन्ति॥", + "खन्ध राधसंयुत्तञ्‍च, दिट्ठिओक्‍कन्त", + "किलेस सारिपुत्ता च, नागा सुपण्ण गन्धब्बा।", + "वलाह वच्छझानन्ति" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/15-s0304m.mul.json b/texts/tripitaka/15-s0304m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..42d063d25ae84914fccd2537ba9cc481768f0503 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/15-s0304m.mul.json @@ -0,0 +1,316 @@ +{ + "title": "१. अनिच्‍चवग्गो", + "book_name": "१०. अब्याकतसंयुत्तं", + "chapter": "१. अज्झत्तानिच्‍चसुत्तं", + "gathas": [ + "अनिच्‍चं दुक्खं अनत्ता च, तयो अज्झत्तबाहिरा।", + "यदनिच्‍चेन तयो वुत्ता, ते ते अज्झत्तबाहिराति॥", + "सम्बोधेन", + "नो चेतेन दुवे वुत्ता, अभिनन्देन अपरे दुवे।", + "उप्पादेन दुवे वुत्ता, वग्गो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "सब्बञ्‍च द्वेपि पहाना, परिजानापरे दुवे।", + "आदित्तं अद्धभूतञ्‍च, सारुप्पा द्वे च सप्पाया।", + "वग्गो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "जातिजराब्याधिमरणं, सोको च संकिलेसिकं।", + "खयवयसमुदयं, निरोधधम्मेन ते दसाति॥", + "अनिच्‍चं", + "पहातब्बं सच्छिकातब्बं, अभिञ्‍ञेय्यपरिञ्‍ञेय्यं", + "उपद्दुतं उपस्सट्ठं, वग्गो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "अनिच्‍चवग्गं", + "अनिच्‍चवग्गेन पञ्‍ञासं, पञ्‍चमो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "अविज्‍जा संयोजना द्वे, आसवेन दुवे वुत्ता।", + "अनुसया अपरे द्वे, परिञ्‍ञा द्वे परियादिन्‍नं।", + "वग्गो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "मिगजालेन", + "उपसेनो उपवाणो, छफस्सायतनिका तयोति॥", + "गिलानेन दुवे वुत्ता, राधेन अपरे तयो।", + "अविज्‍जाय च द्वे वुत्ता, भिक्खु लोको च फग्गुनोति॥", + "पलोकसुञ्‍ञा संखित्तं, छन्‍नो पुण्णो च बाहियो।", + "एजेन च दुवे वुत्ता, द्वयेहि अपरे दुवेति॥", + "‘‘सळेव", + "असंवुतो यत्थ दुक्खं निगच्छति।", + "तेसञ्‍च ये संवरणं अवेदिसुं,", + "सद्धादुतिया विहरन्तानवस्सुता॥", + "‘‘दिस्वान रूपानि मनोरमानि,", + "अथोपि दिस्वान अमनोरमानि।", + "मनोरमे", + "न चाप्पियं मेति मनं पदोसये॥", + "‘‘सद्दञ्‍च", + "पियम्हि सद्दे न समुच्छितो सिया।", + "अथोप्पिये दोसगतं विनोदये,", + "न चाप्पियं मेति मनं पदोसये॥", + "‘‘गन्धञ्‍च", + "अथोपि घत्वा असुचिं अकन्तियं।", + "अकन्तियस्मिं पटिघं विनोदये,", + "छन्दानुनीतो न च कन्तिये सिया॥", + "‘‘रसञ्‍च भोत्वान असादितञ्‍च सादुं,", + "अथोपि भोत्वान असादुमेकदा।", + "सादुं रसं नाज्झोसाय भुञ्‍जे,", + "विरोधमासादुसु नोपदंसये॥", + "‘‘फस्सेन", + "दुक्खेन फुट्ठोपि न सम्पवेधे।", + "फस्सद्वयं सुखदुक्खे उपेक्खे,", + "अनानुरुद्धो अविरुद्ध केनचि॥", + "‘‘पपञ्‍चसञ्‍ञा इतरीतरा नरा,", + "पपञ्‍चयन्ता उपयन्ति सञ्‍ञिनो।", + "मनोमयं गेहसितञ्‍च सब्बं,", + "पनुज्‍ज नेक्खम्मसितं इरीयति॥", + "‘‘एवं मनो छस्सु यदा सुभावितो,", + "फुट्ठस्स चित्तं न विकम्पते क्‍वचि।", + "ते रागदोसे अभिभुय्य भिक्खवो,", + "भवत्थ", + "‘‘रूपं दिस्वा सति मुट्ठा, पियं निमित्तं मनसि करोतो।", + "सारत्तचित्तो वेदेति, तञ्‍च अज्झोस", + "‘‘तस्स वड्ढन्ति वेदना, अनेका रूपसम्भवा।", + "अभिज्झा च विहेसा च, चित्तमस्सूपहञ्‍ञति।", + "एवं आचिनतो दुक्खं, आरा निब्बानमुच्‍चति॥", + "‘‘सद्दं सुत्वा सति मुट्ठा, पियं निमित्तं मनसि करोतो।", + "सारत्तचित्तो वेदेति, तञ्‍च अज्झोस तिट्ठति॥", + "‘‘तस्स", + "अभिज्झा च विहेसा च, चित्तमस्सूपहञ्‍ञति।", + "एवं आचिनतो दुक्खं, आरा निब्बानमुच्‍चति॥", + "‘‘गन्धं", + "सारत्तचित्तो वेदेति, तञ्‍च अज्झोस तिट्ठति॥", + "‘‘तस्स वड्ढन्ति वेदना, अनेका गन्धसम्भवा।", + "अभिज्झा च विहेसा च, चित्तमस्सूपहञ्‍ञति।", + "एवं आचिनतो दुक्खं, आरा निब्बानमुच्‍चति॥", + "‘‘रसं", + "सारत्तचित्तो वेदेति, तञ्‍च अज्झोस तिट्ठति॥", + "‘‘तस्स वड्ढन्ति वेदना, अनेका रससम्भवा।", + "अभिज्झा च विहेसा च, चित्तमस्सूपहञ्‍ञति।", + "एवं आचिनतो दुक्खं, आरा निब्बानमुच्‍चति॥", + "‘‘फस्सं", + "सारत्तचित्तो वेदेति, तञ्‍च अज्झोस तिट्ठति॥", + "‘‘तस्स वड्ढन्ति वेदना, अनेका फस्ससम्भवा।", + "अभिज्झा च विहेसा च, चित्तमस्सूपहञ्‍ञति।", + "एवं आचिनतो दुक्खं, आरा निब्बानमुच्‍चति॥", + "‘‘धम्मं ञत्वा सति मुट्ठा, पियं निमित्तं मनसि करोतो।", + "सारत्तचित्तो वेदेति, तञ्‍च अज्झोस तिट्ठति॥", + "‘‘तस्स वड्ढन्ति वेदना, अनेका धम्मसम्भवा।", + "अभिज्झा च विहेसा च, चित्तमस्सूपहञ्‍ञति।", + "एवं आचिनतो", + "‘‘न सो रज्‍जति रूपेसु, रूपं दिस्वा पटिस्सतो।", + "विरत्तचित्तो वेदेति, तञ्‍च नाज्झोस तिट्ठति॥", + "‘‘यथास्स पस्सतो रूपं, सेवतो चापि वेदनं।", + "खीयति नोपचीयति, एवं सो चरती सतो।", + "एवं अपचिनतो दुक्खं, सन्तिके निब्बानमुच्‍चति॥", + "‘‘न सो रज्‍जति सद्देसु, सद्दं सुत्वा पटिस्सतो।", + "विरत्तचित्तो वेदेति, तञ्‍च नाज्झोस तिट्ठति॥", + "‘‘यथास्स", + "खीयति नोपचीयति, एवं सो चरती सतो।", + "एवं अपचिनतो दुक्खं, सन्तिके निब्बानमुच्‍चति॥", + "‘‘न", + "विरत्तचित्तो वेदेति, तञ्‍च नाज्झोस तिट्ठति॥", + "‘‘यथास्स घायतो गन्धं, सेवतो चापि वेदनं।", + "खीयति नोपचीयति, एवं सो चरती सतो।", + "एवं अपचिनतो दुक्खं, सन्तिके निब्बानमुच्‍चति॥", + "‘‘न सो रज्‍जति रसेसु, रसं भोत्वा पटिस्सतो।", + "विरत्तचित्तो वेदेति, तञ्‍च नाज्झोस तिट्ठति॥", + "‘‘यथास्स", + "खीयति नोपचीयति, एवं सो चरती सतो।", + "एवं अपचिनतो दुक्खं, सन्तिके निब्बानमुच्‍चति॥", + "‘‘न", + "विरत्तचित्तो वेदेति, तञ्‍च नाज्झोस तिट्ठति॥", + "‘‘यथास्स फुसतो फस्सं, सेवतो चापि वेदनं।", + "खीयति नोपचीयति, एवं सो चरती सतो।", + "एवं अपचिनतो दुक्खं, सन्तिके निब्बानमुच्‍चति॥", + "‘‘न", + "विरत्तचित्तो वेदेति, तञ्‍च नाज्झोस तिट्ठति॥", + "‘‘यथास्स", + "खीयति नोपचीयति, एवं सो चरती सतो।", + "एवं अपचिनतो दुक्खं, सन्तिके निब्बानमुच्‍चती’’ति॥", + "‘‘रूपं दिस्वा सति मुट्ठा, पियं निमित्तं मनसि करोतो।", + "सारत्तचित्तो वेदेति, तञ्‍च अज्झोस तिट्ठति॥", + "‘‘तस्स वड्ढन्ति वेदना, अनेका रूपसम्भवा।", + "अभिज्झा च विहेसा च, चित्तमस्सूपहञ्‍ञति।", + "एवं आचिनतो दुक्खं, आरा निब्बानमुच्‍चति॥…पे॰…॥", + "‘‘न सो रज्‍जति धम्मेसु, धम्मं ञत्वा पटिस्सतो।", + "विरत्तचित्तो वेदेति, तञ्‍च नाज्झोस तिट्ठति॥", + "‘‘यथास्स", + "खीयति नोपचीयति, एवं सो चरती सतो।", + "एवं अपचिनतो दुक्खं, सन्तिके निब्बानमुच्‍चती’’ति॥", + "द्वे संगय्हा परिहानं, पमादविहारी च संवरो।", + "समाधि पटिसल्‍लानं, द्वे नतुम्हाकेन उद्दकोति॥", + "अविज्‍जा मिगजालञ्‍च, गिलानं छन्‍नं चतुत्थकं।", + "सळवग्गेन पञ्‍ञासं, दुतियो पण्णासको अयन्ति॥", + "योगक्खेमि उपादाय, दुक्खं लोको च सेय्यो च।", + "संयोजनं उपादानं, द्वे परिजानं उपस्सुतीति॥", + "मारपासेन द्वे वुत्ता, लोककामगुणेन च।", + "सक्‍को पञ्‍चसिखो चेव, सारिपुत्तो च राहुलो।", + "संयोजनं उपादानं, वग्गो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "‘‘सीलुत्तमा पुब्बतरा अहेसुं,", + "ते ब्राह्मणा ये पुराणं सरन्ति।", + "गुत्तानि द्वारानि सुरक्खितानि,", + "अहेसुं तेसं अभिभुय्य कोधं॥", + "‘‘धम्मे", + "ते ब्राह्मणा ये पुराणं सरन्ति।", + "इमे च वोक्‍कम्म जपामसेति,", + "गोत्तेन मत्ता विसमं चरन्ति॥", + "‘‘कोधाभिभूता पुथुअत्तदण्डा", + "विरज्‍जमाना सतण्हातण्हेसु।", + "अगुत्तद्वारस्स", + "सुपिनेव लद्धं पुरिसस्स वित्तं॥", + "‘‘अनासका", + "पातो सिनानञ्‍च तयो च वेदा॥", + "‘‘खराजिनं जटापङ्को, मन्ता सीलब्बतं तपो।", + "कुहना वङ्कदण्डा च, उदकाचमनानि च॥", + "‘‘वण्णा", + "चित्तञ्‍च सुसमाहितं, विप्पसन्‍नमनाविलं।", + "अखिलं सब्बभूतेसु, सो मग्गो ब्रह्मपत्तिया’’ति॥", + "‘‘सीलुत्तमा पुब्बतरा अहेसुं,", + "ते ब्राह्मणा ये पुराणं सरन्ति।…पे॰…।", + "अखिलं सब्बभूतेसु,", + "सो मग्गो ब्रह्मपत्तिया’’ति॥", + "वेसाली", + "हालिद्दिको नकुलपिता, लोहिच्‍चो वेरहच्‍चानीति॥", + "‘‘रूपा", + "इट्ठा कन्ता मनापा च, यावतत्थीति वुच्‍चति॥", + "‘‘सदेवकस्स लोकस्स, एते वो सुखसम्मता।", + "यत्थ चेते निरुज्झन्ति, तं तेसं दुक्खसम्मतं॥", + "‘‘सुखं", + "पच्‍चनीकमिदं होति, सब्बलोकेन पस्सतं॥", + "‘‘यं परे सुखतो आहु, तदरिया आहु दुक्खतो।", + "यं परे दुक्खतो आहु, तदरिया सुखतो विदू॥", + "‘‘पस्स धम्मं दुराजानं, सम्मूळ्हेत्थ अविद्दसु।", + "निवुतानं तमो होति, अन्धकारो अपस्सतं॥", + "‘‘सतञ्‍च", + "सन्तिके न विजानन्ति, मग्गा", + "‘‘भवरागपरेतेभि", + "मारधेय्यानुपन्‍नेहि, नायं धम्मो सुसम्बुधो॥", + "‘‘को", + "यं पदं सम्मदञ्‍ञाय, परिनिब्बन्ति अनासवा’’ति॥ ततियं।", + "देवदहो खणो रूपा, द्वे नतुम्हाकमेव च।", + "हेतुनापि तयो वुत्ता, दुवे अज्झत्तबाहिराति॥", + "कम्मं चत्तारि सप्पाया, अनन्तेवासि किमत्थिया।", + "अत्थि नु खो परियायो, इन्द्रियकथिकेन चाति॥", + "योगक्खेमि", + "नवपुराणेन पण्णासो, ततियो तेन वुच्‍चतीति॥", + "नन्दिक्खयेन चत्तारो, जीवकम्बवने दुवे।", + "कोट्ठिकेन तयो वुत्ता, मिच्छा सक्‍काय अत्तनोति॥", + "छन्देनट्ठारस होन्ति, अतीतेन च द्वे नव।", + "यदनिच्‍चाट्ठारस वुत्ता, तयो अज्झत्तबाहिरा।", + "पेय्यालो सट्ठिको वुत्तो, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुनाति॥", + "‘‘यो इमं समुद्दं सगाहं सरक्खसं,", + "सऊमिं सावट्टं सभयं दुत्तरं अच्‍चतरि।", + "स वेदगू वुसितब्रह्मचरियो,", + "लोकन्तगू पारगतोति वुच्‍चती’’ति॥ पठमं।", + "‘‘यस्स", + "सो इमं समुद्दं सगाहं सरक्खसं, सऊमिभयं दुत्तरं अच्‍चतरि॥", + "‘‘सङ्गातिगो मच्‍चुजहो निरुपधि, पहासि दुक्खं अपुनब्भवाय।", + "अत्थङ्गतो सो न पुनेति", + "द्वे", + "कामभू उदायी चेव, आदित्तेन च अट्ठमं।", + "हत्थपादूपमा द्वेति, वग्गो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "‘‘कुम्मो", + "समोदहं भिक्खु मनोवितक्‍के।", + "अनिस्सितो अञ्‍ञमहेठयानो,", + "परिनिब्बुतो नूपवदेय्य कञ्‍ची’’ति॥ ततियं।", + "आसीविसो", + "दुक्खधम्मा किंसुका वीणा, छप्पाणा यवकलापीति॥", + "नन्दिक्खयो सट्ठिनयो, समुद्दो उरगेन च।", + "चतुपण्णासका एते, निपातेसु पकासिताति॥", + "‘‘समाहितो सम्पजानो, सतो बुद्धस्स सावको।", + "वेदना च पजानाति, वेदनानञ्‍च सम्भवं॥", + "‘‘यत्थ चेता निरुज्झन्ति, मग्गञ्‍च खयगामिनं।", + "वेदनानं खया भिक्खु, निच्छातो परिनिब्बुतो’’ति॥ पठमं।", + "‘‘सुखं", + "अज्झत्तञ्‍च बहिद्धा च, यं किञ्‍चि अत्थि वेदितं॥", + "‘‘एतं", + "फुस्स फुस्स वयं पस्सं, एवं तत्थ विरज्‍जती’’ति॥ दुतियं।", + "‘‘सुखं वेदयमानस्स", + "सो रागानुसयो होति, अनिस्सरणदस्सिनो॥", + "‘‘दुक्खं वेदयमानस्स, वेदनं अप्पजानतो।", + "पटिघानुसयो होति, अनिस्सरणदस्सिनो॥", + "‘‘अदुक्खमसुखं सन्तं, भूरिपञ्‍ञेन देसितं।", + "तञ्‍चापि अभिनन्दति, नेव दुक्खा पमुच्‍चति॥", + "‘‘यतो", + "ततो सो वेदना सब्बा, परिजानाति पण्डितो॥", + "‘‘सो वेदना परिञ्‍ञाय, दिट्ठे धम्मे अनासवो।", + "कायस्स भेदा धम्मट्ठो, सङ्ख्यं नोपेति वेदगू’’ति॥ ततियं।", + "‘‘यो", + "सारीरिका पाणहरा, याहि फुट्ठो पवेधति॥", + "‘‘अक्‍कन्दति परोदति, दुब्बलो अप्पथामको।", + "न सो पाताले पच्‍चुट्ठासि, अथो गाधम्पि नाज्झगा॥", + "‘‘यो", + "सारीरिका पाणहरा, याहि फुट्ठो न वेधति।", + "स वे पाताले पच्‍चुट्ठासि, अथो गाधम्पि अज्झगा’’ति॥ चतुत्थं।", + "‘‘यो सुखं दुक्खतो अद्द, दुक्खमद्दक्खि सल्‍लतो।", + "अदुक्खमसुखं सन्तं, अद्दक्खि नं अनिच्‍चतो॥", + "‘‘स वे सम्मद्दसो भिक्खु, परिजानाति वेदना।", + "सो वेदना परिञ्‍ञाय, दिट्ठे धम्मे अनासवो।", + "कायस्स भेदा धम्मट्ठो, सङ्ख्यं नोपेति वेदगू’’ति॥ पञ्‍चमं।", + "‘‘न वेदनं वेदयति सपञ्‍ञो,", + "सुखम्पि दुक्खम्पि बहुस्सुतोपि।", + "अयञ्‍च धीरस्स पुथुज्‍जनेन,", + "महा", + "‘‘सङ्खातधम्मस्स", + "विपस्सतो", + "इट्ठस्स धम्मा न मथेन्ति चित्तं,", + "अनिट्ठतो नो पटिघातमेति॥", + "‘‘तस्सानुरोधा अथवा विरोधा,", + "विधूपिता अत्थगता न सन्ति।", + "पदञ्‍च ञत्वा विरजं असोकं,", + "सम्मा पजानाति भवस्स पारगू’’ति॥ छट्ठं।", + "समाधि सुखं पहानेन, पातालं दट्ठब्बेन च।", + "सल्‍लेन चेव गेलञ्‍ञा, अनिच्‍च फस्समूलकाति॥", + "‘‘यथापि वाता आकासे, वायन्ति विविधा पुथू।", + "पुरत्थिमा पच्छिमा चापि, उत्तरा अथ दक्खिणा॥", + "‘‘सरजा अरजा चपि, सीता उण्हा च एकदा।", + "अधिमत्ता परित्ता च, पुथू वायन्ति मालुता॥", + "‘‘तथेविमस्मिं कायस्मिं, समुप्पज्‍जन्ति वेदना।", + "सुखदुक्खसमुप्पत्ति, अदुक्खमसुखा च या॥", + "‘‘यतो", + "ततो सो वेदना सब्बा, परिजानाति पण्डितो॥", + "‘‘सो", + "कायस्स भेदा धम्मट्ठो, सङ्ख्यं नोपेति वेदगू’’ति॥ दुतियं।", + "रहोगतं", + "सम्बहुला दुवे वुत्ता, पञ्‍चकङ्गो च भिक्खुनाति॥", + "‘‘पित्तं सेम्हञ्‍च वातो च, सन्‍निपाता उतूनि च।", + "विसमं ओपक्‍कमिकं, कम्मविपाकेन अट्ठमी’’ति॥ पठमं।", + "सीवकअट्ठसतं", + "समणब्राह्मणा तीणि, सुद्धिकञ्‍च निरामिसन्ति॥", + "मातुगामो", + "कोधनो उपनाही च, इस्सुकी मच्छरेन च।", + "अतिचारी च दुस्सीलो, अप्पस्सुतो च कुसीतो।", + "मुट्ठस्सति पञ्‍चवेरं, कण्हपक्खे पकासितो॥", + "दुतिये च", + "अमच्छरी अनतिचारी, सीलवा च बहुस्सुतो।", + "वीरियं सति सीलञ्‍च, सुक्‍कपक्खे पकासितो॥", + "‘‘सद्धाय सीलेन च याध वड्ढति,", + "पञ्‍ञाय चागेन सुतेन चूभयं।", + "सा तादिसी सीलवती उपासिका,", + "आदीयति सारमिधेव अत्तनो’’ति॥ दसमं।", + "विसारदा पसय्ह अभिभुय्य, एकं अङ्गेन पञ्‍चमं।", + "नासेन्ति हेतु ठानञ्‍च, विसारदो वड्ढिना दसाति॥", + "निब्बानं अरहत्तञ्‍च, धम्मवादी", + "अस्सासो परमस्सासो, वेदना आसवाविज्‍जा।", + "तण्हा ओघा उपादानं, भवो दुक्खञ्‍च सक्‍कायो॥", + "इमस्मिं धम्मविनये दुक्‍करन्ति॥", + "सवितक्‍कावितक्‍कञ्‍च, सुखेन च उपेक्खको।", + "आकासञ्‍चेव विञ्‍ञाणं, आकिञ्‍चं नेवसञ्‍ञिना।", + "अनिमित्तो च सक्‍को च, चन्दनेकादसेन चाति॥", + "‘‘नेलङ्गो सेतपच्छादो, एकारो वत्तती रथो।", + "अनीघं पस्स आयन्तं", + "‘‘नेलङ्गो सेतपच्छादो, एकारो वत्तती रथो।", + "अनीघं पस्स आयन्तं, छिन्‍नसोतं अबन्धन’’न्ति॥", + "संयोजनं", + "गोदत्तो च निगण्ठो च, अचेलेन गिलानदस्सनन्ति॥", + "चण्डो", + "देसना सङ्खकुलं मणिचूळं, भद्ररासियपाटलीति॥", + "कायो", + "सम्मप्पधाना इद्धिपादा, इन्द्रियबलबोज्झङ्गा।", + "मग्गेन एकादसमं, तस्सुद्दानं पवुच्‍चति॥", + "असङ्खतं अनतं अनासवं, सच्‍चञ्‍च पारं निपुणं सुदुद्दसं।", + "अजज्‍जरं धुवं अपलोकितं, अनिदस्सनं निप्पपञ्‍च सन्तं॥", + "अमतं", + "अनीतिकं अनीतिकधम्मं, निब्बानमेतं सुगतेन देसितं॥", + "अब्यापज्झो", + "दीपो लेणञ्‍च ताणञ्‍च, सरणञ्‍च परायनन्ति॥", + "खेमाथेरी", + "मोग्गल्‍लानो च वच्छो च, कुतूहलसालानन्दो।", + "सभियो एकादसमन्ति।", + "सळायतनवेदना, मातुगामो जम्बुखादको।", + "सामण्डको मोग्गल्‍लानो, चित्तो गामणि सङ्खतं।", + "अब्याकतन्ति दसधाति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/16-s0305m.mul.json b/texts/tripitaka/16-s0305m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..6c60618812f46869124a54a1425f1aedcc0a4ff3 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/16-s0305m.mul.json @@ -0,0 +1,317 @@ +{ + "title": "१. अविज्‍जावग्गो", + "book_name": "१२. सच्‍चसंयुत्तं", + "chapter": "१. अविज्‍जासुत्तं", + "gathas": [ + "‘‘यस्स सद्धा च पञ्‍ञा च, धम्मा युत्ता सदा धुरं।", + "हिरी ईसा मनो योत्तं, सति आरक्खसारथि॥", + "‘‘रथो सीलपरिक्खारो, झानक्खो चक्‍कवीरियो।", + "उपेक्खा धुरसमाधि, अनिच्छा परिवारणं॥", + "‘‘अब्यापादो अविहिंसा, विवेको यस्स आवुधं।", + "तितिक्खा चम्मसन्‍नाहो", + "‘‘एतदत्तनि", + "निय्यन्ति धीरा लोकम्हा, अञ्‍ञदत्थु जयं जय’’न्ति॥ चतुत्थं।", + "अविज्‍जञ्‍च उपड्ढञ्‍च, सारिपुत्तो च ब्राह्मणो।", + "किमत्थियो च द्वे भिक्खू, विभङ्गो सूकनन्दियाति॥", + "द्वे विहारा च सेक्खो च, उप्पादा अपरे दुवे।", + "परिसुद्धेन द्वे वुत्ता, कुक्‍कुटारामेन तयोति॥", + "मिच्छत्तं अकुसलं धम्मं, दुवे पटिपदापि च।", + "असप्पुरिसेन द्वे कुम्भो, समाधि वेदनुत्तियेनाति॥", + "‘‘अप्पका ते मनुस्सेसु, ये जना पारगामिनो।", + "अथायं इतरा पजा, तीरमेवानुधावति॥", + "‘‘ये च खो सम्मदक्खाते, धम्मे धम्मानुवत्तिनो।", + "ते जना पारमेस्सन्ति, मच्‍चुधेय्यं सुदुत्तरं॥", + "‘‘कण्हं धम्मं विप्पहाय, सुक्‍कं भावेथ पण्डितो।", + "ओका अनोकमागम्म, विवेके यत्थ दूरमं॥", + "‘‘तत्राभिरतिमिच्छेय्य, हित्वा कामे अकिञ्‍चनो।", + "परियोदपेय्य अत्तानं, चित्तक्‍लेसेहि पण्डितो॥", + "‘‘येसं", + "आदानपटिनिस्सग्गे, अनुपादाय ये रता।", + "खीणासवा जुतिमन्तो, ते लोके परिनिब्बुता’’ति॥ चतुत्थं।", + "पटिपत्ति पटिपन्‍नो च, विरद्धञ्‍च पारंगमा।", + "सामञ्‍ञेन च द्वे वुत्ता, ब्रह्मञ्‍ञा अपरे दुवे।", + "ब्रह्मचरियेन द्वे वुत्ता, वग्गो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "विरागसंयोजनं अनुसयं, अद्धानं आसवा खया।", + "विज्‍जाविमुत्तिञाणञ्‍च, अनुपादाय अट्ठमी॥", + "कल्याणमित्तं सीलञ्‍च, छन्दो च अत्तसम्पदा।", + "दिट्ठि च अप्पमादो च, योनिसो भवति सत्तमं॥", + "कल्याणमित्तं", + "दिट्ठि च अप्पमादो च, योनिसो भवति सत्तमं॥", + "कल्याणमित्तं सीलञ्‍च, छन्दो च अत्तसम्पदा।", + "दिट्ठि च अप्पमादो च, योनिसो भवति सत्तमं॥", + "छ पाचीनतो निन्‍ना, छ निन्‍ना च समुद्दतो।", + "एते द्वे छ द्वादस होन्ति, वग्गो तेन पवुच्‍चतीति।", + "गङ्गापेय्याली पाचीननिन्‍नवाचनमग्गी, विवेकनिस्सितं द्वादसकी पठमकी॥", + "छ", + "एते द्वे छ द्वादस होन्ति, वग्गो तेन पवुच्‍चतीति।", + "निब्बाननिन्‍नो द्वादसकी, चतुत्थकी छट्ठा नवकी॥", + "तथागतं", + "राजा चन्दिमसूरिया च, वत्थेन दसमं पदं॥", + "बलं बीजञ्‍च नागो च, रुक्खो कुम्भेन सूकिया।", + "आकासेन च द्वे मेघा, नावा आगन्तुका नदीति॥", + "एसना विधा आसवो, भवो च दुक्खता खिला।", + "मलं नीघो च वेदना, द्वे तण्हा तसिनाय चाति॥", + "ओघो योगो उपादानं, गन्थं अनुसयेन च।", + "कामगुणा नीवरणं, खन्धा ओरुद्धम्भागियाति॥", + "अविज्‍जावग्गो पठमो, दुतियं विहारं वुच्‍चति।", + "मिच्छत्तं ततियो वग्गो, चतुत्थं पटिपन्‍नेनेव॥", + "तित्थियं", + "बहुकते सत्तमो वग्गो, उप्पादो अट्ठमेन च॥", + "दिवसवग्गो नवमो, दसमो अप्पमादेन च।", + "एकादसबलवग्गो, द्वादस एसना पाळियं।", + "ओघवग्गो भवति तेरसाति॥", + "हिमवन्तं", + "कूटञ्‍च उपवानञ्‍च, उप्पन्‍ना अपरे दुवेति॥", + "‘‘अप्पका", + "अथायं इतरा पजा, तीरमेवानुधावति॥", + "‘‘ये च खो सम्मदक्खाते, धम्मे धम्मानुवत्तिनो।", + "ते जना पारमेस्सन्ति, मच्‍चुधेय्यं सुदुत्तरं॥", + "‘‘कण्हं धम्मं विप्पहाय, सुक्‍कं भावेथ पण्डितो।", + "ओका अनोकमागम्म, विवेके यत्थ दूरमं॥", + "‘‘तत्राभिरतिमिच्छेय्य", + "परियोदपेय्य अत्तानं, चित्तक्‍लेसेहि पण्डितो॥", + "‘‘येसं सम्बोधियङ्गेसु, सम्मा चित्तं सुभावितं।", + "आदानप्पटिनिस्सग्गे, अनुपादाय ये रता।", + "खीणासवा जुतिमन्तो, ते लोके परिनिब्बुता’’ति॥ सत्तमं।", + "पाणा", + "पारङ्गामी विरद्धो च, अरियो निब्बिदाय चाति॥", + "बोधाय", + "खयो निरोधो निब्बेधो, एकधम्मो उदायिनाति॥", + "द्वे कुसला किलेसा च, द्वे योनिसो च बुद्धि च।", + "आवरणा नीवरणा रुक्खं, नीवरणञ्‍च ते दसाति॥", + "विधा चक्‍कवत्ति मारो, दुप्पञ्‍ञो पञ्‍ञवेन च।", + "दलिद्दो अदलिद्दो च, आदिच्‍चङ्गेन ते दसाति॥", + "आहारा", + "अभयो पुच्छितो पञ्हं, गिज्झकूटम्हि पब्बतेति॥", + "अट्ठिकपुळवकं विनीलकं, विच्छिद्दकं उद्धुमातेन पञ्‍चमं।", + "मेत्ता करुणा मुदिता उपेक्खा, आनापानेन ते दसाति॥", + "असुभमरणआहारे, पटिकूलअनभिरतेन", + "अनिच्‍चदुक्खअनत्तपहानं, विरागनिरोधेन ते दसाति॥", + "छ", + "द्वेते छ द्वादस होन्ति, वग्गो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "तथागतं पदं कूटं, मूलं सारेन वस्सिकं।", + "राजा चन्दिमसूरिया च, वत्थेन दसमं पदन्ति॥", + "बलं", + "आकासेन च द्वे मेघा, नावा आगन्तुका नदीति॥", + "एसना विधा आसवो, भवो च दुक्खता तिस्सो।", + "खिलं मलञ्‍च नीघो च, वेदना तण्हा तसिनाय चाति॥", + "ओघो", + "कामगुणा नीवरणा, खन्धा ओरुद्धम्भागियानीति॥", + "छ", + "द्वेते छ द्वादस होन्ति, वग्गो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "तथागतं पदं कूटं, मूलं सारेन वस्सिकं।", + "राजा चन्दिमसूरिया च, वत्थेन दसमं पदन्ति॥", + "बलं", + "आकासेन च द्वे मेघा, नावा आगन्तुका नदीति॥", + "एसना विधा आसवो, भवो च दुक्खता तिस्सो।", + "खिलं मलञ्‍च नीघो च, वेदनातण्हा तसिनाय चाति॥", + "ओघो योगो उपादानं, गन्था अनुसयेन च।", + "कामगुणा नीवरणा, खन्धा ओरुद्धम्भागियानीति॥", + "अम्बपालि", + "सकुणग्धि मक्‍कटो सूदो, गिलानो भिक्खुनुपस्सयोति॥", + "‘‘एकायनं जातिखयन्तदस्सी, मग्गं पजानाति हितानुकम्पी।", + "एतेन मग्गेन तरिंसु पुब्बे, तरिस्सन्ति ये च तरन्ति ओघ’’न्ति॥ अट्ठमं।", + "महापुरिसो", + "उत्तियो अरियो ब्रह्मा, सेदकं जनपदेन चाति॥", + "सीलं", + "समत्तं लोको सिरिवड्ढो, मानदिन्‍नेन ते दसाति॥", + "अननुस्सुतं", + "अञ्‍ञा छन्दं परिञ्‍ञाय, भावना विभङ्गेन चाति॥", + "‘एकायनं जातिखयन्तदस्सी, मग्गं पजानाति हितानुकम्पी।", + "एतेन मग्गेन तरिंसु पुब्बे, तरिस्सन्ति ये च तरन्ति ओघ’’’न्ति॥ ततियं।", + "अमतं समुदयो मग्गो, सति कुसलरासि च।", + "पातिमोक्खं दुच्‍चरितं, मित्तवेदना आसवेन चाति॥", + "छ पाचीनतो निन्‍ना, छ निन्‍ना च समुद्दतो।", + "एते द्वे छ द्वादस होन्ति, वग्गो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "तथागतं", + "राजा चन्दिमसूरिया, वत्थेन दसमं पदन्ति॥", + "बलं", + "आकासेन च द्वे मेघा, नावा आगन्तुका नदीति॥", + "एसना विधा आसवो, भवो च दुक्खता तिस्सो।", + "खिलं मलञ्‍च नीघो च, वेदना तण्हा तसिनाय चाति॥", + "ओघो योगो उपादानं, गन्था अनुसयेन च।", + "कामगुणा नीवरणा, खन्धा ओरुद्धम्भागियाति॥", + "सुद्धिकञ्‍चेव", + "समणब्राह्मणा दट्ठब्बं, विभङ्गा अपरे दुवेति॥", + "पटिलाभो तयो संखित्ता, वित्थारा अपरे तयो।", + "पटिपन्‍नो च सम्पन्‍नो", + "पुनब्भवो जीवितञ्‍ञाय, एकबीजी च सुद्धकं।", + "सोतो अरहसम्बुद्धो, द्वे च समणब्राह्मणाति॥", + "सुद्धिकञ्‍च सोतो अरहा, दुवे समणब्राह्मणा।", + "विभङ्गेन तयो वुत्ता, कट्ठो उप्पटिपाटिकन्ति॥", + "‘‘धी तं जम्मि जरे अत्थु, दुब्बण्णकरणी जरे।", + "ताव मनोरमं बिम्बं, जराय अभिमद्दितं॥", + "‘‘योपि वस्ससतं जीवे, सोपि मच्‍चुपरायणो", + "न किञ्‍चि परिवज्‍जेति, सब्बमेवाभिमद्दती’’ति॥ पठमं।", + "जरा उण्णाभो ब्राह्मणो, साकेतो पुब्बकोट्ठको।", + "पुब्बारामे च चत्तारि, पिण्डोलो आपणेन चाति", + "सालं मल्‍लिकं सेखो च, पदं सारं पतिट्ठितं।", + "ब्रह्मसूकरखतायो, उप्पादा अपरे दुवेति॥", + "संयोजना", + "द्वे फला चतुरो रुक्खा, वग्गो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "छ", + "द्वेते छ द्वादस होन्ति, वग्गो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "तथागतं पदं कूटं, मूलं सारेन वस्सिकं।", + "राजा चन्दिमसूरिया, वत्थेन दसमं पदन्ति॥", + "बलं बीजञ्‍च नागो च, रुक्खो कुम्भेन सूकिया।", + "आकासेन च द्वे मेघा, नावा आगन्तुका नदीति॥", + "एसना", + "खिलं मलञ्‍च नीघो च, वेदना तण्हा तसिना चाति॥", + "ओघो योगो उपादानं, गन्था अनुसयेन च।", + "कामगुणा नीवरणा, खन्धा ओरुद्धम्भागियाति॥", + "छ", + "द्वेते छ द्वादस होन्ति, वग्गो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "ओघो योगो उपादानं, गन्था अनुसयेन च।", + "कामगुणा नीवरणा, खन्धा ओरुद्धम्भागियाति॥", + "छ", + "द्वेते छ द्वादस होन्ति, वग्गो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "तथागतं पदं कूटं, मूलं सारेन वस्सिकं।", + "राजा चन्दिमसूरिया, वत्थेन दसमं पदन्ति॥", + "बलं बीजञ्‍च नागो च, रुक्खो कुम्भेन सूकिया।", + "आकासेन च द्वे मेघा, नावा आगन्तुका नदीति॥", + "एसना विधा आसवो, भवो च दुक्खता तिस्सो।", + "खिलं मलञ्‍च नीघो च, वेदना तण्हा तसिना चाति॥", + "ओघो योगो उपादानं, गन्था अनुसयेन च।", + "कामगुणा नीवरणा, खन्धा ओरुद्धम्भागियाति॥", + "छ", + "द्वेते छ द्वादस होन्ति, वग्गो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "तथागतं पदं कूटं, मूलं सारेन वस्सिकं।", + "राजा चन्दिमसूरिया, वत्थेन दसमं पदन्ति॥", + "बलं", + "आकासेन च द्वे मेघा, नावा आगन्तुका नदीति॥", + "एसना विधा आसवो, भवो च दुक्खता तिस्सो।", + "खिलं मलञ्‍च नीघो च, वेदना तण्हा तसिना चाति॥", + "ओघो योगो उपादानं, गन्था अनुसयेन च।", + "कामगुणा नीवरणा, खन्धा ओरुद्धम्भागियाति॥", + "छ पाचीनतो निन्‍ना, छ निन्‍ना च समुद्दतो।", + "द्वेते छ द्वादस होन्ति, वग्गो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "एसना विधा आसवो, भवो च दुक्खता तिस्सो।", + "खिलं मलञ्‍च नीघो च, वेदना तण्हा तसिना चाति॥", + "ओघो योगो उपादानं, गन्था अनुसयेन च।", + "कामगुणा नीवरणा, खन्धा ओरुद्धम्भागियाति॥", + "‘‘तुलमतुलञ्‍च", + "अज्झत्तरतो समाहितो, अभिन्दि कवचमिवत्तसम्भव’’न्ति॥ दसमं।", + "अपारापि विरद्धो च, अरिया निब्बिदापि च।", + "पदेसं समत्तं भिक्खु, बुद्धं ञाणञ्‍च चेतियन्ति॥", + "पुब्बं महप्फलं छन्दं, मोग्गल्‍लानञ्‍च उण्णाभं।", + "द्वे समणब्राह्मणा भिक्खु, देसना विभङ्गेन चाति॥", + "मग्गो अयोगुळो भिक्खु, सुद्धिकञ्‍चापि द्वे फला।", + "द्वे चानन्दा दुवे भिक्खू, मोग्गल्‍लानो तथागतोति॥", + "छ पाचीनतो निन्‍ना, छ निन्‍ना च समुद्दतो।", + "द्वेते छ द्वादस होन्ति, वग्गो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "तथागतं", + "राजा चन्दिमसूरिया, वत्थेन दसमं पदन्ति॥", + "बलं बीजञ्‍च नागो च, रुक्खो कुम्भेन सूकिया।", + "आकासेन च द्वे मेघा, नावा आगन्तुका नदीति॥", + "एसना", + "खिलं मलञ्‍च नीघो च, वेदना तण्हा तसिना चाति॥", + "ओघो योगो उपादानं, गन्था अनुसयेन च।", + "कामगुणा नीवरणा, खन्धा ओरुद्धम्भागियाति॥", + "रहोगतेन", + "तण्हक्खयसलळागारं, अम्बपालि च गिलानन्ति॥", + "महाभिञ्‍ञं", + "सब्बत्थधातुधिमुत्ति, इन्द्रियं झानं तिस्सो विज्‍जाति॥", + "छ", + "द्वेते छ द्वादस होन्ति, वग्गो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "तथागतं पदं कूटं, मूलं सारो च वस्सिकं।", + "राजा चन्दिमसूरिया, वत्थेन दसमं पदन्ति॥", + "बलं", + "आकासेन च द्वे मेघा, नावा आगन्तुका नदीति॥", + "एसना विधा आसवो, भवो च दुक्खता तिस्सो।", + "खिलं मलञ्‍च नीघो च, वेदना तण्हा तसिना चाति॥", + "ओघो योगो उपादानं, गन्था अनुसयेन च।", + "कामगुणा नीवरणा, खन्धा ओरुद्धम्भागियाति॥", + "एकधम्मो", + "अरिट्ठो कप्पिनो दीपो, वेसाली किमिलेन चाति॥", + "इच्छानङ्गलं", + "भिक्खू संयोजनानुसया, अद्धानं आसवक्खयन्ति॥", + "‘‘येसं सद्धा च सीलञ्‍च, पसादो धम्मदस्सनं।", + "ते वे कालेन पच्‍चेन्ति, ब्रह्मचरियोगधं सुख’’न्ति॥ दुतियं।", + "राजा ओगधदीघावु, सारिपुत्तापरे दुवे।", + "थपती वेळुद्वारेय्या, गिञ्‍जकावसथे तयोति॥", + "सहस्सब्राह्मणानन्द", + "मित्तामच्‍चा दुवे वुत्ता, तयो च देवचारिकाति॥", + "‘‘यस्स सद्धा तथागते, अचला सुप्पतिट्ठिता।", + "सीलञ्‍च यस्स कल्याणं, अरियकन्तं पसंसितं॥", + "‘‘सङ्घे पसादो यस्सत्थि, उजुभूतञ्‍च दस्सनं।", + "अदलिद्दोति", + "‘‘तस्मा", + "अनुयुञ्‍जेथ मेधावी, सरं बुद्धानसासन’’न्ति॥", + "महानामेन द्वे वुत्ता, गोधा च सरणा दुवे।", + "दुवे अनाथपिण्डिका, दुवे वेरभयेन च।", + "लिच्छवी दसमो वुत्तो, वग्गो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "अभिसन्दा तयो वुत्ता, दुवे देवपदानि च।", + "सभागतं महानामो, वस्सं काळी च नन्दियाति॥", + "‘‘महोदधिं अपरिमितं महासरं,", + "बहुभेरवं रतनगणानमालयं।", + "नज्‍जो यथा नरगणसङ्घसेविता,", + "पुथू सवन्ती उपयन्ति सागरं॥", + "‘‘एवं नरं अन्‍नपानवत्थददं,", + "सेय्यानि पच्‍चत्थरणस्स", + "पुञ्‍ञस्स धारा उपयन्ति पण्डितं,", + "नज्‍जो यथा वारिवहाव सागर’’न्ति॥ पठमं।", + "‘‘महोदधिं अपरिमितं महासरं,", + "बहुभेरवं रतनगणानमालयं।", + "नज्‍जो यथा नरगणसङ्घसेविता,", + "पुथू सवन्ती उपयन्ति सागरं॥", + "‘‘एवं", + "सेय्यानि पच्‍चत्थरणस्स दायकं।", + "पुञ्‍ञस्स धारा उपयन्ति पण्डितं,", + "नज्‍जो यथा वारिवहाव सागर’’न्ति॥ दुतियं।", + "‘‘यो पुञ्‍ञकामो कुसले पतिट्ठितो,", + "भावेति मग्गं अमतस्स पत्तिया।", + "सो धम्मसाराधिगमो खये रतो,", + "न वेधति मच्‍चुराजागमनस्मि’’न्ति", + "अभिसन्दा तयो वुत्ता, दुवे महद्धनेन च।", + "सुद्धं नन्दियं भद्दियं, महानामङ्गेन ते दसाति॥", + "‘‘यस्स", + "सीलञ्‍च यस्स कल्याणं, अरियकन्तं पसंसितं॥", + "‘‘सङ्घे पसादो यस्सत्थि, उजुभूतञ्‍च दस्सनं।", + "अदलिद्दोति तं आहु, अमोघं तस्स जीवितं॥", + "‘‘तस्मा सद्धञ्‍च सीलञ्‍च, पसादं धम्मदस्सनं।", + "अनुयुञ्‍जेथ मेधावी, सरं बुद्धानसासन’’न्ति॥ पठमं।", + "सगाथकं", + "चतुरो फला पटिलाभो, वुद्धि वेपुल्‍लताय चाति॥", + "महा", + "सीघ-लहु-हास-जवन, तिक्ख-निब्बेधिकाय चाति॥", + "समाधि", + "समणब्राह्मणा वितक्‍कं, चिन्ता विग्गाहिका कथाति॥", + "धम्मचक्‍कं", + "धारणा च द्वे अविज्‍जा, विज्‍जा सङ्कासना तथाति॥", + "‘‘चतुन्‍नं अरियसच्‍चानं, यथाभूतं अदस्सना।", + "संसितं", + "‘‘तानि", + "उच्छिन्‍नं मूलं दुक्खस्स, नत्थिदानि पुनब्भवो’’ति॥ पठमं।", + "‘‘ये दुक्खं नप्पजानन्ति, अथो दुक्खस्स सम्भवं।", + "यत्थ च सब्बसो दुक्खं, असेसं उपरुज्झति॥", + "‘‘तञ्‍च मग्गं न जानन्ति, दुक्खूपसमगामिनं।", + "चेतोविमुत्तिहीना", + "अभब्बा ते अन्तकिरियाय, ते वे जातिजरूपगा॥", + "‘‘ये", + "यत्थ च सब्बसो दुक्खं, असेसं उपरुज्झति॥", + "‘‘तञ्‍च मग्गं पजानन्ति, दुक्खूपसमगामिनं।", + "चेतोविमुत्तिसम्पन्‍ना, अथो पञ्‍ञाविमुत्तिया।", + "सब्बा ते अन्तकिरियाय, न ते जातिजरूपगा’’ति॥ दुतियं।", + "द्वे वज्‍जी सम्मासम्बुद्धो, अरहं आसवक्खयो।", + "मित्तं तथा च लोको च, परिञ्‍ञेय्यं गवम्पतीति॥", + "सीसपा", + "पाणा सुरियूपमा द्वेधा, इन्दखीलो च वादिनोति॥", + "चिन्ता पपातो परिळाहो, कूटं वालन्धकारो च।", + "छिग्गळेन च द्वे वुत्ता, सिनेरु अपरे दुवेति॥", + "नखसिखा पोक्खरणी, संभेज्‍ज अपरे दुवे।", + "पथवी द्वे समुद्दा द्वे, द्वेमा च पब्बतूपमाति॥", + "अञ्‍ञत्र पच्‍चन्तं पञ्‍ञा, सुरामेरयओदका।", + "मत्तेय्य पेत्तेय्या चापि, सामञ्‍ञं ब्रह्मपचायिकन्ति॥", + "पाणं अदिन्‍नं कामेसु, मुसावादञ्‍च पेसुञ्‍ञं।", + "फरुसं सम्फप्पलापं, बीजञ्‍च विकालं गन्धन्ति॥", + "नच्‍चं सयनं रजतं, धञ्‍ञं मंसं कुमारिका।", + "दासी अजेळकञ्‍चेव, कुक्‍कुटसूकरहत्थीति॥", + "खेत्तं", + "छेदनं वधबन्धनं, विपरालोपं साहसन्ति॥", + "मनुस्सतो चुता छापि, देवा चुता निरयतो।", + "तिरच्छानपेत्तिविसया, तिंसमत्तो गतिवग्गोति॥", + "मग्गबोज्झङ्गं", + "बलिद्धिपादानुरुद्धा, झानानापानसंयुतं।", + "सोतापत्ति सच्‍चञ्‍चाति, महावग्गोति वुच्‍चतीति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/17-s0402m1.mul.json b/texts/tripitaka/17-s0402m1.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..bae8f6e0e0e5e24f264ffabdac45759b779de809 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/17-s0402m1.mul.json @@ -0,0 +1,15 @@ +{ + "title": "१. पठमपण्णासकं", + "book_name": "४. रागपेय्यालं", + "chapter": "१. वज्‍जसुत्तं", + "gathas": [ + "वज्‍जा", + "संयोजनञ्‍च कण्हञ्‍च, सुक्‍कं चरिया वस्सूपनायिकेन वग्गो॥", + "‘‘सेखो असेखो च इमस्मिं लोके,", + "आहुनेय्या यजमानानं होन्ति।", + "ते उज्‍जुभूता", + "खेत्तं तं यजमानानं, एत्थ दिन्‍नं महप्फल’’न्ति॥", + "उत्ताना वग्गा अग्गवती, अरिया कसटो च पञ्‍चमो।", + "ओक्‍काचितआमिसञ्‍चेव, विसमा अधम्माधम्मियेन चाति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/18-s0402m2.mul.json b/texts/tripitaka/18-s0402m2.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..f9b34a26343bb40badf6a63f0819d9ecbf270760 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/18-s0402m2.mul.json @@ -0,0 +1,297 @@ +{ + "title": "१. पठमपण्णासकं", + "book_name": "(१८) ८. रागपेय्यालं", + "chapter": "१. भयसुत्तं", + "gathas": [ + "भयं लक्खणचिन्ती च, अच्‍चयञ्‍च अयोनिसो।", + "अकुसलञ्‍च सावज्‍जं, सब्याबज्झखतं मलन्ति॥", + "ञातो", + "अपण्णकत्ता देवो च, दुवे पापणिकेन चाति॥", + "‘‘निहीयति", + "न च हायेथ कदाचि तुल्यसेवी।", + "सेट्ठमुपनमं उदेति खिप्पं,", + "तस्मा अत्तनो उत्तरिं भजेथा’’ति॥ छट्ठं।", + "‘‘निहीयति", + "न च हायेथ कदाचि तुल्यसेवी।", + "सेट्ठमुपनमं उदेति खिप्पं,", + "तस्मा अत्तनो उत्तरिं भजेथा’’ति॥ सत्तमं।", + "‘‘न चेव भोगा तथारूपा, न च पुञ्‍ञानि कुब्बति।", + "उभयत्थ कलिग्गाहो, अन्धस्स हतचक्खुनो॥", + "‘‘अथापरायं अक्खातो, एकचक्खु च पुग्गलो।", + "धम्माधम्मेन सठोसो", + "‘‘थेय्येन कूटकम्मेन, मुसावादेन चूभयं।", + "कुसलो होति सङ्घातुं", + "इतो सो निरयं गन्त्वा, एकचक्खु विहञ्‍ञति॥", + "‘‘द्विचक्खु पन अक्खातो, सेट्ठो पुरिसपुग्गलो।", + "धम्मलद्धेहि भोगेहि, उट्ठानाधिगतं धनं॥", + "‘‘ददाति", + "उपेति भद्दकं ठानं, यत्थ गन्त्वा न सोचति॥", + "‘‘अन्धञ्‍च", + "द्विचक्खुं", + "‘‘अवकुज्‍जपञ्‍ञो पुरिसो, दुम्मेधो अविचक्खणो।", + "अभिक्खणम्पि चे होति, गन्ता भिक्खून सन्तिके॥", + "‘‘आदिं", + "उग्गहेतुं न सक्‍कोति, पञ्‍ञा हिस्स न विज्‍जति॥", + "‘‘उच्छङ्गपञ्‍ञो", + "अभिक्खणम्पि चे होति, गन्ता भिक्खून सन्तिके॥", + "‘‘आदिं कथाय मज्झञ्‍च, परियोसानञ्‍च तादिसो।", + "निसिन्‍नो आसने तस्मिं, उग्गहेत्वान ब्यञ्‍जनं।", + "वुट्ठितो नप्पजानाति, गहितं हिस्स", + "‘‘पुथुपञ्‍ञो च पुरिसो, सेय्यो एतेहि", + "अभिक्खणम्पि चे होति, गन्ता भिक्खून सन्तिके॥", + "‘‘आदिं कथाय मज्झञ्‍च, परियोसानञ्‍च तादिसो।", + "निसिन्‍नो आसने तस्मिं, उग्गहेत्वान ब्यञ्‍जनं॥", + "‘‘धारेति सेट्ठसङ्कप्पो, अब्यग्गमानसो नरो।", + "धम्मानुधम्मप्पटिपन्‍नो, दुक्खस्सन्तकरो सिया’’ति॥ दसमं।", + "समिद्ध", + "सेवि-जिगुच्छ-गूथभाणी, अन्धो च अवकुज्‍जताति॥", + "‘‘ब्रह्माति मातापितरो, पुब्बाचरियाति वुच्‍चरे।", + "आहुनेय्या च पुत्तानं, पजाय अनुकम्पका॥", + "‘‘तस्मा हि ने नमस्सेय्य, सक्‍करेय्य च पण्डितो।", + "अन्‍नेन अथ पानेन, वत्थेन सयनेन च।", + "उच्छादनेन न्हापनेन", + "‘‘ताय नं पारिचरियाय, मातापितूसु पण्डिता।", + "इधेव", + "‘‘सङ्खाय लोकस्मिं परोपरानि", + "यस्सिञ्‍जितं नत्थि कुहिञ्‍चि लोके।", + "सन्तो", + "अतारि सो जातिजरन्ति ब्रूमी’’ति॥ दुतियं।", + "‘‘पहानं कामसञ्‍ञानं, दोमनस्सान चूभयं।", + "थिनस्स च पनूदनं, कुक्‍कुच्‍चानं निवारणं॥", + "‘‘उपेक्खासतिसंसुद्धं", + "अञ्‍ञाविमोक्खं पब्रूमि, अविज्‍जाय पभेदन’’न्ति", + "‘‘लोभजं दोसजञ्‍चेव", + "यं तेन पकतं कम्मं, अप्पं वा यदि वा बहुं।", + "इधेव तं वेदनियं, वत्थु अञ्‍ञं न विज्‍जति॥", + "‘‘तस्मा लोभञ्‍च दोसञ्‍च, मोहजञ्‍चापि विद्दसु।", + "विज्‍जं उप्पादयं भिक्खु, सब्बा दुग्गतियो जहे’’ति॥ चतुत्थं।", + "यो न लिम्पति", + "‘‘सब्बा आसत्तियो छेत्वा, विनेय्य हदये दरं।", + "उपसन्तो सुखं सेति, सन्तिं पप्पुय्य चेतसो’’ति॥ पञ्‍चमं।", + "‘‘चतुक्‍कण्णो चतुद्वारो, विभत्तो भागसो मितो।", + "अयोपाकारपरियन्तो, अयसा पटिकुज्‍जितो॥", + "‘‘तस्स", + "समन्ता", + "‘‘चोदिता", + "ते दीघरत्तं सोचन्ति, हीनकायूपगा नरा॥", + "‘‘ये च खो देवदूतेहि, सन्तो सप्पुरिसा इध।", + "चोदिता नप्पमज्‍जन्ति, अरियधम्मे कुदाचनं॥", + "‘‘उपादाने", + "अनुपादा विमुच्‍चन्ति, जातिमरणसङ्खये॥", + "‘‘ते अप्पमत्ता", + "सब्बवेरभयातीता, सब्बदुक्खं उपच्‍चगु’’न्ति॥ छट्ठं।", + "‘‘चातुद्दसिं", + "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमागतं।", + "उपोसथं उपवसेय्य, योपिस्स", + "‘‘चातुद्दसिं पञ्‍चदसिं, या च पक्खस्स अट्ठमी।", + "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमागतं।", + "उपोसथं उपवसेय्य, योपिस्स मादिसो नरो’’ति॥", + "‘‘चातुद्दसिं पञ्‍चदसिं, या च पक्खस्स अट्ठमी।", + "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमागतं।", + "उपोसथं उपवसेय्य, योपिस्स मादिसो नरो’’ति॥", + "‘‘चातुद्दसिं पञ्‍चदसिं, या च पक्खस्स अट्ठमी।", + "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमागतं।", + "उपोसथं उपवसेय्य, योपिस्स मादिसो नरो’’ति॥", + "‘‘ब्याधिधम्मा जराधम्मा, अथो मरणधम्मिनो।", + "यथाधम्मा", + "‘‘अहञ्‍चे तं जिगुच्छेय्यं, एवंधम्मेसु पाणिसु।", + "न मेतं पतिरूपस्स, मम एवं विहारिनो॥", + "‘‘सोहं एवं विहरन्तो, ञत्वा धम्मं निरूपधिं।", + "आरोग्ये योब्बनस्मिञ्‍च, जीवितस्मिञ्‍च ये मदा॥", + "‘‘सब्बे", + "तस्स मे अहु उस्साहो, निब्बानं अभिपस्सतो॥", + "‘‘नाहं भब्बो एतरहि, कामानि पटिसेवितुं।", + "अनिवत्ति भविस्सामि, ब्रह्मचरियपरायणो’’ति॥ नवमं।", + "‘‘नत्थि", + "अत्ता ते पुरिस जानाति, सच्‍चं वा यदि वा मुसा॥", + "‘‘कल्याणं", + "यो सन्तं अत्तनि पापं, अत्तानं परिगूहसि॥", + "‘‘पस्सन्ति", + "लोकस्मिं बालं विसमं चरन्तं।", + "तस्मा हि अत्ताधिपतेय्यको च", + "लोकाधिपो च निपको च झायी॥", + "‘‘धम्माधिपो च अनुधम्मचारी,", + "न", + "पसय्ह मारं अभिभुय्य अन्तकं,", + "यो च फुसी जातिक्खयं पधानवा।", + "सो तादिसो लोकविदू सुमेधो,", + "सब्बेसु धम्मेसु अतम्मयो मुनी’’ति॥ दसमं।", + "ब्रह्म आनन्द सारिपुत्तो, निदानं हत्थकेन च।", + "दूता दुवे च राजानो, सुखुमालाधिपतेय्येन चाति॥", + "‘‘दस्सनकामो सीलवतं, सद्धम्मं सोतुमिच्छति।", + "विनये मच्छेरमलं, स वे सद्धोति वुच्‍चती’’ति॥ दुतियं।", + "‘‘सब्भि दानं उपञ्‍ञत्तं, अहिंसा संयमो दमो।", + "मातापितु उपट्ठानं, सन्तानं ब्रह्मचारिनं॥", + "‘‘सतं एतानि ठानानि, यानि सेवेथ पण्डितो।", + "अरियो दस्सनसम्पन्‍नो, स लोकं भजते सिव’’न्ति॥ पञ्‍चमं।", + "‘‘यथापि पब्बतो सेलो, अरञ्‍ञस्मिं ब्रहावने।", + "तं रुक्खा उपनिस्साय, वड्ढन्ते ते वनप्पती॥", + "‘‘तथेव", + "उपनिस्साय वड्ढन्ति, पुत्तदारा च बन्धवा।", + "अमच्‍चा ञातिसङ्घा च, ये चस्स अनुजीविनो॥", + "‘‘त्यास्स", + "पस्समानानुकुब्बन्ति, अत्तमत्थं", + "‘‘इध धम्मं चरित्वान, मग्गं सुगतिगामिनं।", + "नन्दिनो देवलोकस्मिं, मोदन्ति कामकामिनो’’ति॥ नवमं।", + "सम्मुखी ठानत्थवसं, पवत्ति पण्डित सीलवं।", + "सङ्खतं पब्बतातप्पं, महाचोरेनेकादसाति", + "‘‘उपनीयति", + "जरूपनीतस्स न सन्ति ताणा।", + "एतं भयं मरणे पेक्खमानो,", + "पुञ्‍ञानि कयिराथ सुखावहानि॥", + "‘‘योध", + "तं तस्स पेतस्स सुखाय होति,", + "यं जीवमानो पकरोति पुञ्‍ञ’’न्ति॥", + "‘‘आदित्तस्मिं अगारस्मिं, यं नीहरति भाजनं।", + "तं तस्स होति अत्थाय, नो च यं तत्थ डय्हति॥", + "‘‘एवं आदित्तो खो", + "नीहरेथेव दानेन, दिन्‍नं होति सुनीहतं", + "‘‘योध कायेन संयमो, वाचाय उद चेतसा।", + "तं तस्स पेतस्स सुखाय होति,", + "यं जीवमानो पकरोति पुञ्‍ञ’’न्ति॥ दुतियं।", + "‘‘इति कण्हासु सेतासु, रोहिणीसु हरीसु वा।", + "कम्मासासु सरूपासु, गोसु पारेवतासु वा॥", + "‘‘यासु", + "धोरय्हो बलसम्पन्‍नो, कल्याणजवनिक्‍कमो।", + "तमेव भारे युञ्‍जन्ति, नास्स वण्णं परिक्खरे॥", + "‘‘एवमेवं मनुस्सेसु, यस्मिं कस्मिञ्‍चि जातिये।", + "खत्तिये ब्राह्मणे वेस्से, सुद्दे चण्डालपुक्‍कुसे॥", + "‘‘यासु कासुचि एतासु, दन्तो जायति सुब्बतो।", + "धम्मट्ठो सीलसम्पन्‍नो, सच्‍चवादी हिरीमनो॥", + "‘‘पहीनजातिमरणो, ब्रह्मचरियस्स केवली।", + "पन्‍नभारो विसंयुत्तो, कतकिच्‍चो अनासवो॥", + "‘‘पारगू सब्बधम्मानं, अनुपादाय निब्बुतो।", + "तस्मिंयेव", + "‘‘बाला", + "बहिद्धा देन्ति दानानि, न हि सन्ते उपासरे॥", + "‘‘ये च सन्ते उपासन्ति, सप्पञ्‍ञे धीरसम्मते।", + "सद्धा च नेसं सुगते, मूलजाता पतिट्ठिता॥", + "‘‘देवलोकञ्‍च ते यन्ति, कुले वा इध जायरे।", + "अनुपुब्बेन निब्बानं, अधिगच्छन्ति पण्डिता’’ति॥ सत्तमं।", + "‘‘अनुच्‍चावचसीलस्स, निपकस्स च झायिनो।", + "चित्तं यस्स वसीभूतं, एकग्गं सुसमाहितं॥", + "‘‘तं वे तमोनुदं धीरं, तेविज्‍जं मच्‍चुहायिनं।", + "हितं देवमनुस्सानं, आहु सब्बप्पहायिनं॥", + "‘‘तीहि विज्‍जाहि सम्पन्‍नं, असम्मूळ्हविहारिनं।", + "बुद्धं अन्तिमदेहिनं", + "अथो जातिक्खयं पत्तो, अभिञ्‍ञावोसितो मुनि॥", + "‘‘एताहि तीहि विज्‍जाहि, तेविज्‍जो होति ब्राह्मणो।", + "तमहं वदामि तेविज्‍जं, नाञ्‍ञं लपितलापन’’न्ति॥", + "‘‘यो सीलब्बतसम्पन्‍नो, पहितत्तो समाहितो।", + "चित्तं यस्स वसीभूतं, एकग्गं सुसमाहितं॥", + "अथो जातिक्खयं पत्तो, अभिञ्‍ञावोसितो मुनि॥", + "‘‘एताहि", + "तमहं वदामि तेविज्‍जं, नाञ्‍ञं लपितलापन’’न्ति॥", + "द्वे", + "पलोकवच्छो तिकण्णो, सोणि सङ्गारवेन चाति॥", + "‘‘ये", + "अनरियगुणमासज्‍ज, अञ्‍ञोञ्‍ञविवरेसिनो॥", + "‘‘दुब्भासितं", + "अञ्‍ञोञ्‍ञस्साभिनन्दन्ति, तदरियो कथनाचरे", + "‘‘सचे चस्स कथाकामो, कालमञ्‍ञाय पण्डितो।", + "धम्मट्ठपटिसंयुत्ता, या अरियचरिता", + "‘‘तं कथं कथये धीरो, अविरुद्धो अनुस्सितो।", + "अनुन्‍नतेन मनसा, अपळासो असाहसो॥", + "‘‘अनुसूयायमानो सो, सम्मदञ्‍ञाय भासति।", + "सुभासितं अनुमोदेय्य, दुब्भट्ठे नापसादये", + "‘‘उपारम्भं न सिक्खेय्य, खलितञ्‍च न गाहये", + "नाभिहरे", + "‘‘अञ्‍ञातत्थं पसादत्थं, सतं वे होति मन्तना।", + "एवं खो अरिया मन्तेन्ति, एसा अरियान मन्तना।", + "एतदञ्‍ञाय मेधावी, न समुस्सेय्य मन्तये’’ति॥ सत्तमं।", + "‘‘पाणं", + "मुसा न भासे न च मज्‍जपो सिया।", + "अब्रह्मचरिया", + "रत्तिं न भुञ्‍जेय्य विकालभोजनं॥", + "‘‘मालं न धारे न च गन्धमाचरे,", + "मञ्‍चे छमायं व सयेथ सन्थते।", + "एतञ्हि अट्ठङ्गिकमाहुपोसथं,", + "बुद्धेन दुक्खन्तगुना पकासितं॥", + "‘‘चन्दो च सूरियो च उभो सुदस्सना,", + "ओभासयं अनुपरियन्ति यावता।", + "तमोनुदा ते पन अन्तलिक्खगा,", + "नभे पभासन्ति दिसाविरोचना॥", + "‘‘एतस्मिं यं विज्‍जति अन्तरे धनं,", + "मुत्ता मणि वेळुरियञ्‍च भद्दकं।", + "सिङ्गी सुवण्णं अथ वापि कञ्‍चनं,", + "यं जातरूपं हटकन्ति वुच्‍चति॥", + "‘‘अट्ठङ्गुपेतस्स", + "कलम्पि ते नानुभवन्ति सोळसिं।", + "चन्दप्पभा तारगणा च सब्बे॥", + "‘‘तस्मा", + "अट्ठङ्गुपेतं", + "पुञ्‍ञानि कत्वान सुखुद्रयानि,", + "अनिन्दिता सग्गमुपेन्ति ठान’’न्ति॥ दसमं।", + "तित्थभयञ्‍च वेनागो, सरभो केसमुत्तिया।", + "साळ्हो चापि कथावत्थु, तित्थियमूलुपोसथोति॥", + "‘‘न पुप्फगन्धो पटिवातमेति,", + "न चन्दनं तगरमल्‍लिका", + "सतञ्‍च गन्धो पटिवातमेति,", + "सब्बा दिसा सप्पुरिसो पवायती’’ति॥ नवमं।", + "छन्‍नो आजीवको सक्‍को, निगण्ठो च निवेसको।", + "दुवे भवा सीलब्बतं, गन्धजातञ्‍च चूळनीति॥", + "‘‘सेखस्स", + "खयस्मिं पठमं ञाणं, ततो अञ्‍ञा अनन्तरा॥", + "‘‘ततो अञ्‍ञाविमुत्तस्स", + "अकुप्पा मे विमुत्तीति, भवसंयोजनक्खये’’ति॥ पञ्‍चमं। ( )", + "‘‘अधिसीलं", + "थामवा धितिमा झायी, सतो गुत्तिन्द्रियो", + "‘‘यथा पुरे तथा पच्छा, यथा पच्छा तथा पुरे।", + "यथा अधो तथा उद्धं, यथा उद्धं तथा अधो॥", + "‘‘यथा", + "अभिभुय्य दिसा सब्बा, अप्पमाणसमाधिना॥", + "‘‘तमाहु सेखं पटिपदं", + "तमाहु लोके सम्बुद्धं, धीरं पटिपदन्तगुं॥", + "‘‘विञ्‍ञाणस्स निरोधेन, तण्हाक्खयविमुत्तिनो।", + "पज्‍जोतस्सेव निब्बानं, विमोक्खो होति चेतसो’’ति॥ दसमं।", + "समणो गद्रभो खेत्तं, वज्‍जिपुत्तो च सेक्खकं।", + "तयो च सिक्खना वुत्ता, द्वे सिक्खा सङ्कवाय चाति॥", + "अच्‍चायिकं पविवेकं, सरदो परिसा तयो।", + "आजानीया पोत्थको च, लोणं धोवति निमित्तानीति॥", + "पुब्बेव", + "अतित्ति द्वे च वुत्तानि, निदानानि अपरे दुवेति॥", + "सुचिं सोचेय्यसम्पन्‍नं, आहु निन्हातपापक’’न्ति॥ नवमं।", + "‘‘कायमुनिं वचीमुनिं, चेतोमुनिं अनासवं।", + "मुनिं मोनेय्यसम्पन्‍नं, आहु सब्बप्पहायिन’’न्ति॥ दसमं।", + "आपायिको", + "अपण्णको च कम्मन्तो, द्वे सोचेय्यानि मोनेय्यन्ति॥", + "‘‘नाहं भगवतो दस्सनस्स, तित्तिमज्झगा", + "सङ्घस्स उपट्ठानस्स, सद्धम्मसवनस्स च॥", + "‘‘अधिसीलं सिक्खमानो, सद्धम्मसवने रतो।", + "तिण्णं धम्मानं अतित्तो, हत्थको अविहं गतो’’ति॥ पञ्‍चमं।", + "‘‘अगुत्तं", + "मक्खिकानुपतिस्सन्ति", + "‘‘कटुवियकतो", + "आरका होति निब्बाना, विघातस्सेव भागवा॥", + "‘‘गामे वा यदि वारञ्‍ञे, अलद्धा समथमत्तनो", + "परेति", + "‘‘ये च सीलेन सम्पन्‍ना, पञ्‍ञायूपसमेरता।", + "उपसन्ता सुखं सेन्ति, नासयित्वान मक्खिका’’ति॥ छट्ठं।", + "कुसिनारभण्डना", + "कटुवियं द्वे अनुरुद्धा, पटिच्छन्‍नं लेखेन ते दसाति॥", + "योधो परिसमित्तञ्‍च, उप्पादा केसकम्बलो।", + "सम्पदा वुद्धि तयो, अस्सा तयो मोरनिवापिनोति॥", + "‘‘सुनक्खत्तं सुमङ्गलं, सुप्पभातं सुहुट्ठितं", + "सुखणो सुमुहुत्तो च, सुयिट्ठं ब्रह्मचारिसु॥", + "‘‘पदक्खिणं कायकम्मं, वाचाकम्मं पदक्खिणं।", + "पदक्खिणं मनोकम्मं, पणीधि ते पदक्खिणे", + "पदक्खिणानि कत्वान, लभन्तत्थे", + "‘‘ते अत्थलद्धा सुखिता, विरुळ्हा बुद्धसासने।", + "अरोगा सुखिता होथ, सह सब्बेहि ञातिभी’’ति॥ दसमं।", + "अकुसलञ्‍च सावज्‍जं, विसमासुचिना सह।", + "चतुरो खता वन्दना, पुब्बण्हेन च ते दसाति॥", + "सतिपट्ठानं सम्मप्पधानं, इद्धिपादिन्द्रियेन च।", + "बलं बोज्झङ्गो मग्गो च, पटिपदाय योजयेति॥", + "पाणं अदिन्‍नमिच्छा च, मुसावादी च पिसुणा।", + "फरुसा सम्फप्पलापो च, अभिज्झा ब्यापाददिट्ठि च।", + "कम्मपथेसु पेय्यालं, तिककेन नियोजयेति॥", + "मक्खपळासइस्सा च, मच्छरिमायासाठेय्या॥", + "थम्भसारम्भमानञ्‍च, अतिमानमदस्स च।", + "पमादा सत्तरस वुत्ता, रागपेय्यालनिस्सिता॥", + "एते", + "परिञ्‍ञाय परिक्खया, पहानक्खयब्बयेन।", + "विरागनिरोधचागं, पटिनिस्सग्गे इमे दस॥", + "सुञ्‍ञतो अनिमित्तो च, अप्पणिहितो च तयो।", + "समाधिमूलका पेय्यालेसुपि ववत्थिता चाति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/19-s0402m3.mul.json b/texts/tripitaka/19-s0402m3.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..502a499faf9a5f518da0b472ad5474a5489a4a75 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/19-s0402m3.mul.json @@ -0,0 +1,517 @@ +{ + "title": "१. पठमपण्णासकं", + "book_name": "(२८) ८. रागपेय्यालं", + "chapter": "१. अनुबुद्धसुत्तं", + "gathas": [ + "‘‘सीलं", + "अनुबुद्धा इमे धम्मा, गोतमेन यसस्सिना॥", + "‘‘इति बुद्धो अभिञ्‍ञाय, धम्ममक्खासि भिक्खुनं।", + "दुक्खस्सन्तकरो सत्था, चक्खुमा परिनिब्बुतो’’ति॥ पठमं।", + "‘‘चुता पतन्ति पतिता, गिद्धा च पुनरागता।", + "कतं किच्‍चं रतं रम्मं, सुखेनान्वागतं सुख’’न्ति॥ दुतियं।", + "तं वा निन्दति यो पसंसियो।", + "विचिनाति मुखेन सो कलिं,", + "कलिना तेन सुखं न विन्दति॥", + "यो अक्खेसु धनपराजयो।", + "सब्बस्सापि सहापि अत्तना,", + "अयमेव महन्ततरो कलि।", + "यो सुगतेसु मनं पदोसये॥", + "‘‘सतं", + "छत्तिंसती पञ्‍च च अब्बुदानि।", + "यमरियगरही", + "वाचं मनञ्‍च पणिधाय पापक’’न्ति॥ ततियं।", + "‘‘मातरि", + "तथागते वा सम्बुद्धे, अथ वा तस्स सावके।", + "बहुञ्‍च", + "‘‘ताय नं अधम्मचरियाय", + "इधेव नं गरहन्ति, पेच्‍चापायञ्‍च गच्छति॥", + "‘‘मातरि पितरि चापि, यो सम्मा पटिपज्‍जति।", + "तथागते वा सम्बुद्धे, अथ वा तस्स सावके।", + "बहुञ्‍च सो पसवति, पुञ्‍ञं एतादिसो", + "‘‘ताय नं धम्मचरियाय, मातापितूसु पण्डिता।", + "इधेव", + "‘‘ये केचि कामेसु असञ्‍ञता जना,", + "अवीतरागा इध कामभोगिनो।", + "पुनप्पुनं जातिजरूपगामि ते", + "तण्हाधिपन्‍ना अनुसोतगामिनो॥", + "‘‘तस्मा", + "कामे च पापे च असेवमानो।", + "सहापि दुक्खेन जहेय्य कामे,", + "पटिसोतगामीति तमाहु पुग्गलं॥", + "‘‘यो वे किलेसानि पहाय पञ्‍च,", + "परिपुण्णसेखो अपरिहानधम्मो।", + "चेतोवसिप्पत्तो समाहितिन्द्रियो,", + "स वे ठितत्तोति नरो पवुच्‍चति॥", + "‘‘परोपरा", + "विधूपिता अत्थगता न सन्ति।", + "स वे मुनि", + "लोकन्तगू पारगतोति वुच्‍चती’’ति॥ पञ्‍चमं।", + "‘‘अप्पस्सुतोपि चे होति, सीलेसु असमाहितो।", + "उभयेन नं गरहन्ति, सीलतो च सुतेन च॥", + "‘‘अप्पस्सुतोपि चे होति, सीलेसु सुसमाहितो।", + "सीलतो नं पसंसन्ति, तस्स सम्पज्‍जते सुतं॥", + "‘‘बहुस्सुतोपि", + "सीलतो नं गरहन्ति, नास्स सम्पज्‍जते सुतं॥", + "‘‘बहुस्सुतोपि", + "उभयेन नं पसंसन्ति, सीलतो च सुतेन च॥", + "‘‘बहुस्सुतं", + "नेक्खं जम्बोनदस्सेव, को तं निन्दितुमरहति।", + "देवापि नं पसंसन्ति, ब्रह्मुनापि पसंसितो’’ति॥ छट्ठं।", + "‘‘यो होति वियत्तो", + "बहुस्सुतो धम्मधरो च होति।", + "धम्मस्स होति अनुधम्मचारी,", + "स तादिसो वुच्‍चति सङ्घसोभनो", + "‘‘भिक्खु च सीलसम्पन्‍नो, भिक्खुनी च बहुस्सुता।", + "उपासको च यो सद्धो, या च सद्धा उपासिका।", + "एते खो सङ्घं सोभेन्ति, एते हि सङ्घसोभना’’ति॥ सत्तमं।", + "‘‘ये", + "यं", + "तथागतं पत्वा न ते भवन्ति,", + "विसारदं वादपथातिवत्तं", + "‘‘यो धम्मचक्‍कं अभिभुय्य केवली", + "पवत्तयी सब्बभूतानुकम्पी।", + "तं", + "सत्ता नमस्सन्ति भवस्स पारगु’’न्ति॥ अट्ठमं।", + "‘‘तण्हा दुतियो पुरिसो, दीघमद्धान संसरं।", + "इत्थभावञ्‍ञथाभावं, संसारं नातिवत्तति॥", + "‘‘एवमादीनवं ञत्वा, तण्हं दुक्खस्स सम्भवं।", + "वीततण्हो अनादानो, सतो भिक्खु परिब्बजे’’ति", + "‘‘कामयोगेन", + "दिट्ठियोगेन संयुत्ता, अविज्‍जाय पुरक्खता॥", + "‘‘सत्ता गच्छन्ति संसारं, जातिमरणगामिनो।", + "ये च कामे परिञ्‍ञाय, भवयोगञ्‍च सब्बसो॥", + "‘‘दिट्ठियोगं", + "सब्बयोगविसंयुत्ता, ते वे योगातिगा मुनी’’ति॥ दसमं।", + "अनुबुद्धं पपतितं द्वे, खता अनुसोतपञ्‍चमं।", + "अप्पस्सुतो", + "‘‘चरं वा यदि वा तिट्ठं, निसिन्‍नो उद वा सयं।", + "यो वितक्‍कं वितक्‍केति, पापकं गेहनिस्सितं॥", + "‘‘कुम्मग्गप्पटिपन्‍नो सो, मोहनेय्येसु मुच्छितो।", + "अभब्बो तादिसो भिक्खु, फुट्ठुं सम्बोधिमुत्तमं॥", + "‘‘यो च चरं वा तिट्ठं वा, निसिन्‍नो उद वा सयं।", + "वितक्‍कं समयित्वान, वितक्‍कूपसमे रतो।", + "भब्बो सो तादिसो भिक्खु, फुट्ठुं सम्बोधिमुत्तम’’न्ति॥ पठमं।", + "‘‘यतं", + "यतं", + "‘‘उद्धं", + "समवेक्खिता च धम्मानं, खन्धानं उदयब्बयं॥", + "‘‘चेतोसमथसामीचिं, सिक्खमानं सदा सतं।", + "सततं पहितत्तोति, आहु भिक्खुं तथाविध’’न्ति॥ दुतियं।", + "‘‘सम्मप्पधाना मारधेय्याभिभूता,", + "ते असिता जातिमरणभयस्स पारगू।", + "ते तुसिता जेत्वा मारं सवाहिनिं", + "सब्बं नमुचिबलं उपातिवत्ता ते सुखिता’’ति॥ ततियं।", + "‘‘संवरो च पहानञ्‍च, भावना अनुरक्खणा।", + "एते", + "येहि भिक्खु इधातापी, खयं दुक्खस्स पापुणे’’ति॥ चतुत्थं।", + "‘‘राहुग्गं अत्तभावीनं, मन्धाता कामभोगिनं।", + "मारो आधिपतेय्यानं, इद्धिया यससा जलं॥", + "‘‘उद्धं तिरियं अपाचीनं, यावता जगतो गति।", + "सदेवकस्स लोकस्स, बुद्धो अग्गो पवुच्‍चती’’ति॥ पञ्‍चमं।", + "‘‘रूपसोखुम्मतं", + "सञ्‍ञा यतो समुदेति, अत्थं गच्छति यत्थ च।", + "सङ्खारे परतो ञत्वा, दुक्खतो नो च अत्ततो॥", + "‘‘स वे सम्मद्दसो भिक्खु, सन्तो सन्तिपदे रतो।", + "धारेति अन्तिमं देहं, जेत्वा मारं सवाहिनि’’न्ति॥ छट्ठं।", + "‘‘छन्दा दोसा भया मोहा, यो धम्मं अतिवत्तति।", + "निहीयति तस्स यसो, काळपक्खेव चन्दिमा’’ति॥ सत्तमं।", + "‘‘छन्दा दोसा भया मोहा, यो धम्मं नातिवत्तति।", + "आपूरति तस्स यसो, सुक्‍कपक्खेव चन्दिमा’’ति॥ अट्ठमं।", + "‘‘छन्दा दोसा भया मोहा, यो धम्मं अतिवत्तति।", + "निहीयति तस्स यसो, काळपक्खेव चन्दिमा॥", + "‘‘छन्दा दोसा भया मोहा, यो धम्मं नातिवत्तति।", + "आपूरति तस्स यसो, सुक्‍कपक्खेव चन्दिमा’’ति॥ नवमं।", + "‘‘ये केचि कामेसु असञ्‍ञता जना,", + "अधम्मिका होन्ति अधम्मगारवा।", + "छन्दा दोसा मोहा च भया गामिनो", + "परिसाकसटो", + "‘‘एवञ्हि", + "तस्मा हि ते सप्पुरिसा पसंसिया।", + "धम्मे ठिता ये न करोन्ति पापकं,", + "न छन्दा न दोसा न मोहा न भया च गामिनो", + "‘‘परिसाय मण्डो च पनेस वुच्‍चति,", + "एवञ्हि वुत्तं समणेन जानता’’ति॥ दसमं।", + "चरं सीलं पधानानि, संवरं पञ्‍ञत्ति पञ्‍चमं।", + "सोखुम्मं तयो अगती, भत्तुद्देसेन ते दसाति॥", + "‘‘ये च अतीता", + "यो चेतरहि सम्बुद्धो, बहूनं", + "‘‘सब्बे सद्धम्मगरुनो, विहंसु", + "अथोपि विहरिस्सन्ति, एसा बुद्धान धम्मता॥", + "‘‘तस्मा", + "सद्धम्मो गरुकातब्बो, सरं बुद्धान सासन’’न्ति॥", + "‘‘यो उद्धतेन चित्तेन, सम्फञ्‍च बहु भासति।", + "असमाहितसङ्कप्पो, असद्धम्मरतो मगो।", + "आरा सो थावरेय्यम्हा, पापदिट्ठि अनादरो॥", + "‘‘यो च सीलेन सम्पन्‍नो, सुतवा पटिभानवा।", + "सञ्‍ञतो धीरो धम्मेसु", + "‘‘पारगू", + "पहीनजातिमरणो, ब्रह्मचरियस्स केवली॥", + "‘‘तमहं वदामि थेरोति, यस्स नो सन्ति आसवा।", + "आसवानं खया भिक्खु, सो थेरोति पवुच्‍चती’’ति॥ दुतियं।", + "‘‘सब्बं लोकं अभिञ्‍ञाय, सब्बं लोके यथातथं।", + "सब्बं लोकं", + "‘‘स वे सब्बाभिभू धीरो, सब्बगन्थप्पमोचनो।", + "फुट्ठ’स्स परमा सन्ति, निब्बानं अकुतोभयं॥", + "‘‘एस", + "सब्बकम्मक्खयं पत्तो, विमुत्तो उपधिसङ्खये॥", + "‘‘एस सो भगवा बुद्धो, एस सीहो अनुत्तरो।", + "सदेवकस्स लोकस्स, ब्रह्मचक्‍कं पवत्तयी॥", + "‘‘इति देवा मनुस्सा च, ये बुद्धं सरणं गता।", + "सङ्गम्म तं नमस्सन्ति, महन्तं वीतसारदं॥", + "‘‘दन्तो", + "मुत्तो मोचयतं अग्गो, तिण्णो तारयतं वरो॥", + "‘‘इति हेतं नमस्सन्ति, महन्तं वीतसारदं।", + "सदेवकस्मिं लोकस्मिं, नत्थि ते", + "‘‘यं", + "अज्झोसितं सच्‍चमुतं परेसं।", + "न तेसु तादी सयसंवुतेसु,", + "सच्‍चं मुसा वापि परं दहेय्य॥", + "‘‘एतञ्‍च सल्‍लं पटिकच्‍च", + "अज्झोसिता यत्थ पजा विसत्ता।", + "जानामि", + "अज्झोसितं नत्थि तथागतान’’न्ति॥ चतुत्थं।", + "‘‘संवरत्थं पहानत्थं, ब्रह्मचरियं अनीतिहं।", + "अदेसयि सो भगवा, निब्बानोगधगामिनं।", + "एस मग्गो महन्तेहि", + "‘‘ये च तं पटिपज्‍जन्ति, यथा बुद्धेन देसितं।", + "दुक्खस्सन्तं करिस्सन्ति, सत्थुसासनकारिनो’’ति॥ पञ्‍चमं।", + "न ते धम्मे विरूहन्ति, सम्मासम्बुद्धदेसिते॥", + "‘‘निक्‍कुहा निल्‍लपा धीरा, अत्थद्धा सुसमाहिता।", + "ते वे धम्मे विरूहन्ति, सम्मासम्बुद्धदेसिते’’ति॥ छट्ठं।", + "‘‘अनवज्‍जेन तुट्ठस्स, अप्पेन सुलभेन च।", + "न", + "विघातो होति चित्तस्स, दिसा नप्पटिहञ्‍ञति॥", + "‘‘ये चस्स धम्मा अक्खाता, सामञ्‍ञस्सानुलोमिका।", + "अधिग्गहिता तुट्ठस्स, अप्पमत्तस्स सिक्खतो’’ति॥ सत्तमं।", + "‘‘नारति", + "धीरोव अरतिं सहति, धीरो हि अरतिस्सहो॥", + "‘‘सब्बकम्मविहायीनं", + "नेक्खं जम्बोनदस्सेव, को तं निन्दितुमरहति।", + "देवापि नं पसंसन्ति, ब्रह्मुनापि पसंसितो’’ति॥ अट्ठमं।", + "‘‘अनभिज्झालु", + "सतो एकग्गचित्तस्स", + "‘‘अब्यापन्‍नो सदा सतो, अज्झत्तं सुसमाहितो।", + "अभिज्झाविनये सिक्खं, अप्पमत्तोति वुच्‍चती’’ति॥ दसमं।", + "द्वे उरुवेला लोको काळको", + "कुहं सन्तुट्ठि वंसो च, धम्मपदं परिब्बाजकेन चाति॥", + "‘‘पतिरूपे", + "सम्मापणिधिसम्पन्‍नो, पुब्बे पुञ्‍ञकतो नरो।", + "धञ्‍ञं धनं यसो कित्ति, सुखञ्‍चेतंधिवत्तती’’ति॥ पठमं।", + "‘‘दानञ्‍च पेय्यवज्‍जञ्‍च", + "समानत्तता च धम्मेसु, तत्थ तत्थ यथारहं।", + "एते खो सङ्गहा लोके, रथस्साणीव यायतो॥", + "‘‘एते च सङ्गहा नास्सु, न माता पुत्तकारणा।", + "लभेथ मानं पूजं वा, पिता वा पुत्तकारणा॥", + "‘‘यस्मा", + "तस्मा महत्तं पप्पोन्ति, पासंसा च भवन्ति ते’’ति॥ दुतियं।", + "‘‘यदा", + "सदेवकस्स लोकस्स, सत्था अप्पटिपुग्गलो॥", + "‘‘सक्‍कायञ्‍च", + "अरियञ्‍चट्ठङ्गिकं मग्गं, दुक्खूपसमगामिनं॥", + "‘‘येपि दीघायुका देवा, वण्णवन्तो यसस्सिनो।", + "भीता सन्तासमापादुं, सीहस्सेवि’तरेमिगा॥", + "‘‘अवीतिवत्ता सक्‍कायं, अनिच्‍चा किर भो मयं।", + "सुत्वा अरहतो वाक्यं, विप्पमुत्तस्स तादिनो’’ति", + "‘‘अग्गतो वे पसन्‍नानं, अग्गं धम्मं विजानतं।", + "अग्गे बुद्धे पसन्‍नानं, दक्खिणेय्ये अनुत्तरे॥", + "‘‘अग्गे धम्मे पसन्‍नानं, विरागूपसमे सुखे।", + "अग्गे सङ्घे पसन्‍नानं, पुञ्‍ञक्खेत्ते अनुत्तरे॥", + "‘‘अग्गस्मिं दानं ददतं, अग्गं पुञ्‍ञं पवड्ढति।", + "अग्गं आयु च वण्णो च, यसो कित्ति सुखं बलं॥", + "‘‘अग्गस्स दाता मेधावी, अग्गधम्मसमाहितो।", + "देवभूतो मनुस्सो वा, अग्गप्पत्तो पमोदती’’ति", + "‘‘यो वेदि सब्बसत्तानं, मच्‍चुपासप्पमोचनं।", + "हितं देवमनुस्सानं, ञायं धम्मं पकासयि।", + "यं वे दिस्वा च सुत्वा च, पसीदन्ति बहू जना", + "‘‘मग्गामग्गस्स कुसलो, कतकिच्‍चो अनासवो।", + "बुद्धो अन्तिमसारीरो", + "‘‘येन", + "यक्खत्तं येन गच्छेय्यं, मनुस्सत्तञ्‍च अब्बजे।", + "ते मय्हं, आसवा खीणा, विद्धस्ता विनळीकता॥", + "‘‘पुण्डरीकं", + "नुपलिप्पामि", + "‘‘सीले पतिट्ठितो भिक्खु, इन्द्रियेसु च संवुतो।", + "भोजनम्हि च मत्तञ्‍ञू, जागरियं अनुयुञ्‍जति॥", + "‘‘एवं विहारी आतापी, अहोरत्तमतन्दितो।", + "भावयं कुसलं धम्मं, योगक्खेमस्स पत्तिया॥", + "‘‘अप्पमादरतो भिक्खु, पमादे भयदस्सि वा", + "अभब्बो परिहानाय, निब्बानस्सेव सन्तिके’’ति॥ सत्तमं।", + "इति सच्‍चपरामासो, दिट्ठिट्ठाना समुस्सया॥", + "एसना पटिनिस्सट्ठा, दिट्ठिट्ठाना समूहता॥", + "‘‘स वे सन्तो सतो भिक्खु, पस्सद्धो अपराजितो।", + "मानाभिसमया बुद्धो, पतिलीनोति वुच्‍चती’’ति॥ अट्ठमं।", + "‘‘अस्समेधं पुरिसमेधं, सम्मापासं वाजपेय्यं निरग्गळं", + "महायञ्‍ञा महारम्भा", + "‘‘अजेळका च गावो च, विविधा यत्थ हञ्‍ञरे।", + "न तं सम्मग्गता यञ्‍ञं, उपयन्ति महेसिनो॥", + "‘‘ये", + "अजेळका च गावो च, विविधा नेत्थ हञ्‍ञरे", + "तञ्‍च सम्मग्गता यञ्‍ञं, उपयन्ति महेसिनो॥", + "‘‘एतं", + "एतं", + "यञ्‍ञो च विपुलो होति, पसीदन्ति च देवता’’ति॥ नवमं।", + "‘‘अभिसङ्खतं निरारम्भं, यञ्‍ञं कालेन कप्पियं।", + "तादिसं", + "‘‘विवटच्छदा", + "यञ्‍ञमेतं पसंसन्ति, बुद्धा यञ्‍ञस्स", + "‘‘यञ्‍ञे वा यदि वा सद्धे, हब्यं", + "पसन्‍नचित्तो यजति", + "‘‘सुहुतं", + "यञ्‍ञो च विपुलो होति, पसीदन्ति च देवता॥", + "‘‘एवं", + "अब्याबज्झं सुखं लोकं, पण्डितो उपपज्‍जती’’ति॥ दसमं।", + "चक्‍को", + "दोणो अपरिहानियो पतिलीनो, उज्‍जयो उदायिना ते दसाति॥", + "‘‘सङ्खाय लोकस्मिं परोपरानि,", + "यस्सिञ्‍जितं नत्थि कुहिञ्‍चि लोके।", + "सन्तो", + "अतारि", + "‘‘एकंसवचनं एकं, विभज्‍जवचनापरं।", + "ततियं पटिपुच्छेय्य, चतुत्थं पन ठापये॥", + "‘‘यो", + "चतुपञ्हस्स कुसलो, आहु भिक्खुं तथाविधं॥", + "‘‘दुरासदो दुप्पसहो, गम्भीरो दुप्पधंसियो।", + "अथो अत्थे अनत्थे च, उभयस्स होति कोविदो", + "‘‘अनत्थं परिवज्‍जेति, अत्थं गण्हाति पण्डितो।", + "अत्थाभिसमया धीरो, पण्डितोति पवुच्‍चती’’ति॥ दुतियं।", + "‘‘कोधमक्खगरू भिक्खू, लाभसक्‍कारगारवा।", + "न ते धम्मे विरूहन्ति, सम्मासम्बुद्धदेसिते॥", + "‘‘ये", + "ते वे धम्मे विरूहन्ति, सम्मासम्बुद्धदेसिते’’ति॥ ततियं।", + "‘‘कोधमक्खगरु भिक्खु, लाभसक्‍कारगारवो।", + "सुखेत्ते पूतिबीजंव, सद्धम्मे न विरूहति॥", + "‘‘ये च सद्धम्मगरुनो, विहंसु विहरन्ति च।", + "ते वे धम्मे विरूहन्ति, स्नेहान्वयमिवोसधा’’ति", + "‘‘गमनेन", + "न च अप्पत्वा लोकन्तं, दुक्खा अत्थि पमोचनं॥", + "‘‘तस्मा", + "लोकन्तगू वुसितब्रह्मचरियो।", + "लोकस्स अन्तं समितावि ञत्वा,", + "नासीसती", + "‘‘गमनेन न पत्तब्बो, लोकस्सन्तो कुदाचनं।", + "न च अप्पत्वा लोकन्तं, दुक्खा अत्थि पमोचनं॥", + "‘‘तस्मा हवे लोकविदू सुमेधो,", + "लोकन्तगू वुसितब्रह्मचरियो।", + "लोकस्स अन्तं समितावि ञत्वा,", + "नासीसती लोकमिमं परञ्‍चा’’ति॥ छट्ठं।", + "पारं समुद्दस्स तदाहु दूरे।", + "यतो च वेरोचनो अब्भुदेति,", + "पभङ्करो यत्थ च अत्थमेति।", + "ततो हवे दूरतरं वदन्ति,", + "सतञ्‍च धम्मं असतञ्‍च धम्मं॥", + "‘‘अब्यायिको होति सतं समागमो,", + "यावापि", + "खिप्पञ्हि वेति असतं समागमो,", + "तस्मा सतं धम्मो असब्भि आरका’’ति॥ सत्तमं।", + "‘‘नाभासमानं जानन्ति, मिस्सं बालेहि पण्डितं।", + "भासमानञ्‍च जानन्ति, देसेन्तं अमतं पदं॥", + "‘‘भासये जोतये धम्मं, पग्गण्हे इसिनं धजं।", + "सुभासितधजा इसयो, धम्मो हि इसिनं धजो’’ति॥ अट्ठमं।", + "‘‘अनिच्‍चे", + "अनत्तनि च अत्ताति, असुभे सुभसञ्‍ञिनो।", + "मिच्छादिट्ठिहता सत्ता, खित्तचित्ता विसञ्‍ञिनो॥", + "‘‘ते योगयुत्ता मारस्स, अयोगक्खेमिनो जना।", + "सत्ता गच्छन्ति संसारं, जातिमरणगामिनो॥", + "‘‘यदा च बुद्धा लोकस्मिं, उप्पज्‍जन्ति पभङ्करा।", + "ते", + "‘‘तेसं सुत्वान सप्पञ्‍ञा, सचित्तं पच्‍चलद्धा ते।", + "अनिच्‍चं अनिच्‍चतो दक्खुं, दुक्खमद्दक्खु दुक्खतो॥", + "‘‘अनत्तनि अनत्ताति, असुभं असुभतद्दसुं।", + "सम्मादिट्ठिसमादाना, सब्बं दुक्खं उपच्‍चगु’’न्ति", + "‘‘रागदोसपरिक्‍किट्ठा, एके समणब्राह्मणा।", + "अविज्‍जानिवुता पोसा, पियरूपाभिनन्दिनो॥", + "‘‘सुरं", + "रजतं", + "मिच्छाजीवेन जीवन्ति, एके समणब्राह्मणा॥", + "‘‘एते", + "येहि उपक्‍किलेसेहि", + "न तपन्ति न भासन्ति, असुद्धा सरजा मगा॥", + "‘‘अन्धकारेन ओनद्धा, तण्हादासा सनेत्तिका।", + "वड्ढेन्ति कटसिं घोरं, आदियन्ति पुनब्भव’’न्ति॥ दसमं।", + "समाधिपञ्हा द्वे कोधा, रोहितस्सापरे दुवे।", + "सुविदूरविसाखविपल्‍लासा, उपक्‍किलेसेन ते दसाति॥", + "‘‘महोदधिं अपरिमितं महासरं,", + "बहुभेरवं रतनवरानमालयं", + "नज्‍जो यथा नरगणसङ्घसेविता", + "पुथू", + "‘‘एवं नरं अन्‍नदपानवत्थदं", + "सेय्यानिसज्‍जत्थरणस्स दायकं।", + "पुञ्‍ञस्स धारा उपयन्ति पण्डितं,", + "नज्‍जो यथा वारिवहाव सागर’’न्ति॥ पठमं।", + "सीलञ्‍च यस्स कल्याणं, अरियकन्तं पसंसितं॥", + "‘‘सङ्घे पसादो यस्सत्थि, उजुभूतञ्‍च दस्सनं।", + "अदलिद्दोति तं आहु, अमोघं तस्स जीवितं॥", + "‘‘तस्मा सद्धञ्‍च सीलञ्‍च, पसादं धम्मदस्सनं।", + "अनुयुञ्‍जेथ मेधावी, सरं बुद्धान सासन’’न्ति॥ दुतियं।", + "‘‘उभो च होन्ति दुस्सीला, कदरिया परिभासका।", + "ते", + "‘‘सामिको", + "भरिया सीलवती होति, वदञ्‍ञू वीतमच्छरा।", + "सापि देवी संवसति, छवेन पतिना सह॥", + "‘‘सामिको सीलवा होति, वदञ्‍ञू वीतमच्छरो।", + "भरिया होति दुस्सीला, कदरिया परिभासिका।", + "सापि छवा संवसति, देवेन पतिना सह॥", + "‘‘उभो सद्धा वदञ्‍ञू च, सञ्‍ञता धम्मजीविनो।", + "ते होन्ति जानिपतयो, अञ्‍ञमञ्‍ञं पियंवदा॥", + "‘‘अत्थासं पचुरा होन्ति, फासुकं", + "अमित्ता दुम्मना होन्ति, उभिन्‍नं समसीलिनं॥", + "‘‘इध धम्मं चरित्वान, समसीलब्बता उभो।", + "नन्दिनो देवलोकस्मिं, मोदन्ति कामकामिनो’’ति॥ ततियं।", + "‘‘उभो च होन्ति दुस्सीला, कदरिया परिभासका।", + "ते", + "‘‘सामिको", + "भरिया सीलवती होति, वदञ्‍ञू वीतमच्छरा।", + "सापि देवी संवसति, छवेन पतिना सह॥", + "‘‘सामिको सीलवा होति, वदञ्‍ञू वीतमच्छरो।", + "भरिया होति दुस्सीला, कदरिया परिभासिका।", + "सापि छवा संवसति, देवेन पतिना सह॥", + "‘‘उभो सद्धा वदञ्‍ञू च, सञ्‍ञता धम्मजीविनो।", + "ते होन्ति जानिपतयो, अञ्‍ञमञ्‍ञं पियंवदा॥", + "‘‘अत्थासं पचुरा होन्ति, फासुकं उपजायति।", + "अमित्ता", + "‘‘इध धम्मं चरित्वान, समसीलब्बता उभो।", + "नन्दिनो देवलोकस्मिं, मोदन्ति कामकामिनो’’ति॥ चतुत्थं।", + "‘‘उभो सद्धा वदञ्‍ञू च, सञ्‍ञता धम्मजीविनो।", + "ते होन्ति जानिपतयो, अञ्‍ञमञ्‍ञं पियंवदा॥", + "‘‘अत्थासं पचुरा होन्ति, फासुकं उपजायति।", + "अमित्ता दुम्मना होन्ति, उभिन्‍नं समसीलिनं॥", + "‘‘इध", + "नन्दिनो देवलोकस्मिं, मोदन्ति कामकामिनो’’ति॥ पञ्‍चमं।", + "‘‘उभो सद्धा वदञ्‍ञू च, सञ्‍ञता धम्मजीविनो।", + "ते होन्ति जानिपतयो, अञ्‍ञमञ्‍ञं पियंवदा॥", + "‘‘अत्थासं पचुरा होन्ति, फासुकं उपजायति।", + "अमित्ता दुम्मना होन्ति, उभिन्‍नं समसीलिनं॥", + "‘‘इध धम्मं चरित्वान, समसीलब्बता उभो।", + "नन्दिनो देवलोकस्मिं, मोदन्ति कामकामिनो’’ति॥ छट्ठं।", + "‘‘सुसङ्खतं भोजनं या ददाति,", + "सुचिं पणीतं", + "सा दक्खिणा उज्‍जुगतेसु दिन्‍ना,", + "चरणूपपन्‍नेसु महग्गतेसु।", + "पुञ्‍ञेन पुञ्‍ञं संसन्दमाना,", + "महप्फला", + "‘‘एतादिसं यञ्‍ञमनुस्सरन्ता,", + "ये वेदजाता विचरन्ति लोके।", + "विनेय्य मच्छेरमलं समूलं,", + "अनिन्दिता सग्गमुपेन्ति ठान’’न्ति॥ सत्तमं।", + "कालेन सक्‍कच्‍च ददाति भोजनं।", + "चत्तारि ठानानि अनुप्पवेच्छति,", + "आयुञ्‍च वण्णञ्‍च सुखं बलञ्‍च॥", + "‘‘सो आयुदायी वण्णदायी", + "दीघायु यसवा होति, यत्थ यत्थूपपज्‍जती’’ति॥ अट्ठमं।", + "कालेन सक्‍कच्‍च ददाति भोजनं।", + "चत्तारि ठानानि अनुप्पवेच्छति,", + "आयुञ्‍च वण्णञ्‍च सुखं बलञ्‍च॥", + "‘‘सो आयुदायी वण्णदायी, सुखं बलं ददो नरो।", + "दीघायु यसवा होति, यत्थ यत्थूपपज्‍जती’’ति॥ नवमं।", + "‘‘गिहिसामीचिपटिपदं, पटिपज्‍जन्ति पण्डिता।", + "सम्मग्गते सीलवन्ते, चीवरेन उपट्ठिता॥", + "पिण्डपातसयनेन, गिलानप्पच्‍चयेन च।", + "तेसं दिवा च रत्तो च, सदा पुञ्‍ञं पवड्ढति।", + "सग्गञ्‍च कमतिट्ठानं", + "द्वे पुञ्‍ञाभिसन्दा द्वे च, संवासा समजीविनो।", + "सुप्पवासा सुदत्तो च, भोजनं गिहिसामिचीति॥", + "‘‘भुत्ता भोगा भता भच्‍चा", + "उद्धग्गा दक्खिणा दिन्‍ना, अथो पञ्‍चबली कता।", + "उपट्ठिता", + "‘‘यदत्थं भोगं इच्छेय्य, पण्डितो घरमावसं।", + "सो", + "‘‘एतं", + "इधेव नं पसंसन्ति, पेच्‍च सग्गे पमोदती’’ति॥ पठमं।", + "‘‘आनण्यसुखं ञत्वान, अथो अत्थिसुखं परं।", + "भुञ्‍जं भोगसुखं मच्‍चो, ततो पञ्‍ञा विपस्सति॥", + "‘‘विपस्समानो जानाति, उभो भोगे सुमेधसो।", + "अनवज्‍जसुखस्सेतं, कलं नाग्घति सोळसि’’न्ति॥ दुतियं।", + "‘‘ब्रह्माति मातापितरो, पुब्बाचरियाति वुच्‍चरे।", + "आहुनेय्या च पुत्तानं, पजाय अनुकम्पका॥", + "‘‘तस्मा", + "अन्‍नेन अथ पानेन, वत्थेन सयनेन च।", + "उच्छादनेन न्हापनेन, पादानं धोवनेन च॥", + "‘‘ताय नं पारिचरियाय, मातापितूसु पण्डिता।", + "इधेव नं पसंसन्ति, पेच्‍च सग्गे पमोदती’’ति॥ ततियं।", + "‘‘पाणातिपातो अदिन्‍नादानं, मुसावादो च वुच्‍चति।", + "परदारगमनञ्‍चापि, नप्पसंसन्ति पण्डिता’’ति॥ चतुत्थं।", + "‘‘ये च रूपे पमाणिंसु", + "छन्दरागवसूपेता, नाभिजानन्ति ते जना", + "‘‘अज्झत्तञ्‍च", + "समन्तावरणो बालो, स वे घोसेन वुय्हति॥", + "‘‘अज्झत्तञ्‍च न जानाति, बहिद्धा च विपस्सति।", + "बहिद्धा फलदस्सावी, सोपि घोसेन वुय्हति॥", + "‘‘अज्झत्तञ्‍च पजानाति, बहिद्धा च विपस्सति।", + "विनीवरणदस्सावी, न सो घोसेन वुय्हती’’ति॥ पञ्‍चमं।", + "‘‘सारत्ता", + "मोहेन आवुता", + "‘‘रागजं दोसजञ्‍चापि, मोहजं चापविद्दसू।", + "करोन्ताकुसलं कम्मं", + "‘‘अविज्‍जानिवुता पोसा, अन्धभूता अचक्खुका।", + "यथा धम्मा तथा सन्ता, न तस्सेवन्ति", + "छब्यापुत्तेहि मे मेत्तं, मेत्तं कण्हागोतमकेहि च॥", + "‘‘अपादकेहि मे मेत्तं, मेत्तं द्विपादकेहि", + "चतुप्पदेहि", + "‘‘मा", + "मा मं चतुप्पदो हिंसि, मा मं हिंसि बहुप्पदो॥", + "‘‘सब्बे सत्ता सब्बे पाणा, सब्बे भूता च केवला।", + "सब्बे भद्रानि पस्सन्तु, मा कञ्‍चि", + "‘‘अप्पमाणो", + "अप्पमाणो सङ्घो, पमाणवन्तानि सरीसपानि", + "‘‘अहिविच्छिका सतपदी, उण्णनाभी सरबू मूसिका।", + "कता मे रक्खा कता मे परित्ता", + "सोहं नमो भगवतो, नमो सत्तन्‍नं सम्मासम्बुद्धान’’न्ति॥ सत्तमं।", + "‘‘फलं", + "सक्‍कारो कापुरिसं हन्ति, गब्भो अस्सतरिं यथा’’ति", + "‘‘संवरो च पहानञ्‍च, भावना अनुरक्खणा।", + "एते पधाना चत्तारो, देसितादिच्‍चबन्धुना।", + "यो हि", + "‘‘गुन्‍नं", + "सब्बा ता जिम्हं गच्छन्ति, नेत्ते जिम्हं गते सति॥", + "‘‘एवमेवं मनुस्सेसु, यो होति सेट्ठसम्मतो।", + "सो चे अधम्मं चरति, पगेव इतरा पजा।", + "सब्बं", + "‘‘गुन्‍नं चे तरमानानं, उजुं गच्छति पुङ्गवो।", + "सब्बा ता उजुं गच्छन्ति, नेत्ते उजुं गते सति॥", + "‘‘एवमेवं", + "सो सचे", + "सब्बं", + "पत्तकम्मं आनण्यको", + "सरागअहिराजा देवदत्तो, पधानं अधम्मिकेन चाति॥", + "पधानं दिट्ठिसप्पुरिस, वधुका द्वे च होन्ति अग्गानि।", + "कुसिनारअचिन्तेय्या, दक्खिणा च वणिज्‍जा कम्बोजन्ति॥", + "पाणातिपातो च मुसा, अवण्णकोधतमोणता।", + "पुत्तो संयोजनञ्‍चेव, दिट्ठि खन्धेन ते दसाति॥", + "असुरो तयो समाधी, छवालातेन पञ्‍चमं।", + "रागो निसन्ति अत्तहितं, सिक्खा पोतलियेन चाति॥", + "द्वे वलाहा कुम्भ-उदक, रहदा द्वे होन्ति अम्बानि।", + "मूसिका बलीबद्दा रुक्खा, आसीविसेन ते दसाति॥", + "केसि जवो पतोदो च, नागो ठानेन पञ्‍चमं।", + "अप्पमादो च आरक्खो, संवेजनीयञ्‍च द्वे भयाति॥", + "अत्तानुवादऊमि च, द्वे च नाना द्वे च होन्ति।", + "मेत्ता द्वे च अच्छरिया, अपरा च तथा दुवेति॥", + "संयोजनं पटिभानो, उग्घटितञ्‍ञु उट्ठानं।", + "सावज्‍जो द्वे च सीलानि, निकट्ठ धम्म वादी चाति॥", + "आभा पभा च आलोका, ओभासा चेव पज्‍जोता।", + "द्वे काला चरिता द्वे च, होन्ति सारेन ते दसाति॥", + "इन्द्रियानि सद्धा पञ्‍ञा, सति सङ्खानपञ्‍चमं।", + "कप्पो रोगो परिहानि, भिक्खुनी सुगतेन चाति॥", + "संखित्तं वित्थारासुभं, द्वे खमा उभयेन च।", + "मोग्गल्‍लानो सारिपुत्तो, ससङ्खारं युगनद्धेन चाति॥", + "चेतना", + "आयाचन-राहुल-जम्बाली, निब्बानं महापदेसेनाति॥", + "योधा पाटिभोगसुतं, अभयं ब्राह्मणसच्‍चेन पञ्‍चमं।", + "उम्मग्गवस्सकारो, उपको सच्छिकिरिया च उपोसथोति॥", + "सोतानुगतं ठानं, भद्दिय सामुगिय वप्प साळ्हा च।", + "मल्‍लिक अत्तन्तापो, तण्हा पेमेन च दसा तेति॥", + "सिक्खापदञ्‍च अस्सद्धं, सत्तकम्मं अथो च दसकम्मं।", + "अट्ठङ्गिकञ्‍च दसमग्गं, द्वे पापधम्मा अपरे द्वेति॥", + "परिसा दिट्ठि अकतञ्‍ञुता, पाणातिपातापि द्वे मग्गा।", + "द्वे वोहारपथा वुत्ता, अहिरिकं दुप्पञ्‍ञेन चाति॥", + "दुच्‍चरितं दिट्ठि अकतञ्‍ञू च, पाणातिपातापि द्वे मग्गा।", + "द्वे वोहारपथा वुत्ता, अहिरिकं दुप्पञ्‍ञकविना चाति॥", + "संखित्त वित्थार सोणकायन,", + "सिक्खापदं अरियमग्गो बोज्झङ्गं।", + "सावज्‍जञ्‍चेव अब्याबज्झं,", + "समणो च सप्पुरिसानिसंसोति॥", + "भेदआपत्ति", + "पञ्‍ञावुद्धि बहुकारा, वोहारा चतुरो ठिताति॥", + "अभिञ्‍ञा", + "कुलं द्वे च आजानीया, बलं अरञ्‍ञकम्मुनाति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/20-s0403m1.mul.json b/texts/tripitaka/20-s0403m1.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..2edac393fdeaff6c26740a3d86db03df14d43de8 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/20-s0403m1.mul.json @@ -0,0 +1,313 @@ +{ + "title": "१. पठमपण्णासकं", + "book_name": "३. रागपेय्यालं", + "chapter": "१. संखित्तसुत्तं", + "gathas": [ + "संखित्तं वित्थतं दुक्खा, भतं सिक्खाय पञ्‍चमं।", + "समापत्ति च कामेसु, चवना द्वे अगारवाति॥", + "अननुस्सुतकूटञ्‍च, संखित्तं वित्थतेन च।", + "दट्ठब्बञ्‍च पुन कूटं, चत्तारोपि हितेन चाति॥", + "द्वे अगारवुपक्‍किलेसा, दुस्सीलानुग्गहितेन च।", + "विमुत्तिसमाधिपञ्‍चङ्गिका, चङ्कमं नागितेन चाति॥", + "‘‘यथापि चन्दो विमलो, गच्छं आकासधातुया।", + "सब्बे तारागणे लोके, आभाय अतिरोचति॥", + "‘‘तथेव सीलसम्पन्‍नो, सद्धो पुरिसपुग्गलो।", + "सब्बे मच्छरिनो लोके, चागेन अतिरोचति॥", + "‘‘यथापि", + "थलं निन्‍नञ्‍च पूरेति, अभिवस्सं वसुन्धरं॥", + "‘‘एवं दस्सनसम्पन्‍नो, सम्मासम्बुद्धसावको।", + "मच्छरिं अधिगण्हाति, पञ्‍चठानेहि पण्डितो॥", + "‘‘आयुना", + "स वे भोगपरिब्यूळ्हो", + "‘‘अग्गतो वे पसन्‍नानं, अग्गं धम्मं विजानतं।", + "अग्गे बुद्धे पसन्‍नानं, दक्खिणेय्ये अनुत्तरे॥", + "‘‘अग्गे धम्मे पसन्‍नानं, विरागूपसमे सुखे।", + "अग्गे सङ्घे पसन्‍नानं, पुञ्‍ञक्खेत्ते अनुत्तरे॥", + "‘‘अग्गस्मिं", + "अग्गं आयु च वण्णो च, यसो कित्ति सुखं बलं॥", + "‘‘अग्गस्स दाता मेधावी, अग्गधम्मसमाहितो।", + "देवभूतो मनुस्सो वा, अग्गप्पत्तो पमोदती’’ति॥ दुतियं।", + "‘‘यो नं भरति सब्बदा, निच्‍चं आतापि उस्सुको।", + "सब्बकामहरं पोसं, भत्तारं नातिमञ्‍ञति॥", + "‘‘न", + "भत्तु च गरुनो सब्बे, पटिपूजेति पण्डिता॥", + "‘‘उट्ठाहिका", + "भत्तु मनापं", + "‘‘या एवं वत्तती नारी, भत्तुछन्दवसानुगा।", + "मनापा नाम ते देवा, यत्थ सा उपपज्‍जती’’ति॥ ततियं।", + "‘‘ददं पियो होति भजन्ति नं बहू,", + "कित्तिञ्‍च पप्पोति यसो च वड्ढति", + "अमङ्कुभूतो परिसं विगाहति,", + "विसारदो होति नरो अमच्छरी॥", + "‘‘तस्मा हि दानानि ददन्ति पण्डिता,", + "विनेय्य मच्छेरमलं सुखेसिनो।", + "ते", + "देवानं सहब्यगता रमन्ति ते", + "‘‘कतावकासा कतकुसला इतो चुता", + "सयंपभा अनुविचरन्ति नन्दनं", + "ते तत्थ नन्दन्ति रमन्ति मोदरे,", + "समप्पिता कामगुणेहि पञ्‍चहि।", + "‘‘कत्वान वाक्यं असितस्स तादिनो,", + "रमन्ति सग्गे", + "‘‘ददमानो पियो होति, सतं धम्मं अनुक्‍कमं।", + "सन्तो नं सदा भजन्ति", + "‘‘ते तस्स धम्मं देसेन्ति, सब्बदुक्खापनूदनं।", + "यं सो धम्मं इधञ्‍ञाय, परिनिब्बाति अनासवो’’ति॥ पञ्‍चमं।", + "‘‘काले ददन्ति सप्पञ्‍ञा, वदञ्‍ञू वीतमच्छरा।", + "कालेन दिन्‍नं अरियेसु, उजुभूतेसु तादिसु॥", + "‘‘विप्पसन्‍नमना तस्स, विपुला होति दक्खिणा।", + "ये तत्थ अनुमोदन्ति, वेय्यावच्‍चं करोन्ति वा।", + "न तेन", + "‘‘तस्मा ददे अप्पटिवानचित्तो, यत्थ दिन्‍नं महप्फलं।", + "पुञ्‍ञानि परलोकस्मिं, पतिट्ठा होन्ति पाणिन’’न्ति॥ छट्ठं।", + "‘‘आयुदो बलदो धीरो, वण्णदो पटिभानदो।", + "सुखस्स दाता मेधावी, सुखं सो अधिगच्छति॥", + "‘‘आयुं दत्वा बलं वण्णं, सुखञ्‍च पटिभानकं", + "दीघायु यसवा होति, यत्थ यत्थूपपज्‍जती’’ति॥ सत्तमं।", + "‘‘साखापत्तफलूपेतो", + "मूलवा फलसम्पन्‍नो, पतिट्ठा होति पक्खिनं॥", + "‘‘मनोरमे आयतने, सेवन्ति नं विहङ्गमा।", + "छायं छायत्थिका", + "‘‘तथेव सीलसम्पन्‍नं, सद्धं पुरिसपुग्गलं।", + "निवातवुत्तिं अत्थद्धं, सोरतं सखिलं मुदुं॥", + "‘‘वीतरागा", + "पुञ्‍ञक्खेत्तानि लोकस्मिं, सेवन्ति तादिसं नरं॥", + "‘‘ते तस्स धम्मं देसेन्ति, सब्बदुक्खापनूदनं।", + "यं सो धम्मं इधञ्‍ञाय, परिनिब्बाति अनासवो’’ति॥ अट्ठमं।", + "भतो वा नो भरिस्सति, किच्‍चं वा नो करिस्सति॥", + "‘‘कुलवंसो चिरं तिट्ठे, दायज्‍जं पटिपज्‍जति।", + "अथ", + "‘‘ठानानेतानि सम्पस्सं, पुत्तं इच्छन्ति पण्डिता।", + "तस्मा सन्तो सप्पुरिसा, कतञ्‍ञू कतवेदिनो॥", + "‘‘भरन्ति मातापितरो, पुब्बे कतमनुस्सरं।", + "करोन्ति", + "‘‘ओवादकारी भतपोसी, कुलवंसं अहापयं।", + "सद्धो सीलेन सम्पन्‍नो, पुत्तो होति पसंसियो’’ति॥ नवमं।", + "‘‘यथा हि पब्बतो सेलो, अरञ्‍ञस्मिं ब्रहावने।", + "तं रुक्खा उपनिस्साय, वड्ढन्ते ते वनप्पती॥", + "‘‘तथेव सीलसम्पन्‍नं, सद्धं कुलपुत्तं इमं", + "उपनिस्साय वड्ढन्ति, पुत्तदारा च बन्धवा।", + "अमच्‍चा", + "‘‘त्यस्स सीलवतो सीलं, चागं सुचरितानि च।", + "पस्समानानुकुब्बन्ति, ये भवन्ति विचक्खणा॥", + "‘‘इमं धम्मं चरित्वान, मग्गं", + "नन्दिनो देवलोकस्मिं, मोदन्ति कामकामिनो’’ति॥ दसमं।", + "सुमना चुन्दी उग्गहो, सीहो दानानिसंसको।", + "कालभोजनसद्धा च, पुत्तसालेहि ते दसाति॥", + "‘‘भुत्ता भोगा भता भच्‍चा", + "उद्धग्गा दक्खिणा दिन्‍ना, अथो पञ्‍चबलीकता।", + "उपट्ठिता सीलवन्तो, सञ्‍ञता ब्रह्मचारयो॥", + "‘‘यदत्थं भोगं इच्छेय्य, पण्डितो घरमावसं।", + "सो मे अत्थो अनुप्पत्तो, कतं अननुतापियं॥", + "‘‘एतं", + "इधेव नं पसंसन्ति, पेच्‍च सग्गे पमोदती’’ति", + "‘‘हितो बहुन्‍नं पटिपज्‍ज भोगे, तं देवता रक्खति धम्मगुत्तं।", + "बहुस्सुतं सीलवतूपपन्‍नं, धम्मे ठितं न विजहति", + "‘‘धम्मट्ठं", + "नेक्खं जम्बोनदस्सेव, को तं निन्दितुमरहति।", + "देवापि नं पसंसन्ति, ब्रह्मुनापि पसंसितो’’ति॥ दुतियं।", + "‘‘आयुं वण्णं यसं कित्तिं, सग्गं उच्‍चाकुलीनतं।", + "रतियो पत्थयानेन", + "‘‘अप्पमादं पसंसन्ति, पुञ्‍ञकिरियासु पण्डिता।", + "‘‘अप्पमत्तो", + "‘‘दिट्ठे धम्मे च", + "अत्थाभिसमया धीरो, पण्डितोति पवुच्‍चती’’ति॥ ततियं।", + "‘‘मनापदायी लभते मनापं,", + "यो उज्‍जुभूतेसु", + "अच्छादनं सयनमन्‍नपानं", + "नानाप्पकारानि च पच्‍चयानि॥", + "‘‘चत्तञ्‍च मुत्तञ्‍च अनुग्गहीतं", + "खेत्तूपमे अरहन्ते विदित्वा।", + "सो", + "मनापदायी लभते मनाप’’न्ति॥", + "‘‘मनापदायी लभते मनापं,", + "अग्गस्स दाता लभते पुनग्गं।", + "वरस्स दाता वरलाभि होति,", + "सेट्ठं ददो सेट्ठमुपेति ठानं॥", + "‘‘यो", + "दीघायु यसवा होति, यत्थ यत्थूपपज्‍जती’’ति॥ चतुत्थं।", + "‘‘महोदधिं", + "बहुभेरवं रत्नगणानमालयं।", + "नज्‍जो यथा नरगणसङ्घसेविता", + "पुथू सवन्ती उपयन्ति सागरं॥", + "‘‘एवं", + "सेय्यानिसज्‍जत्थरणस्स दायकं।", + "पुञ्‍ञस्स धारा उपयन्ति पण्डितं,", + "नज्‍जो यथा वारिवहाव सागर’’न्ति॥ पञ्‍चमं।", + "सीलञ्‍च यस्स कल्याणं, अरियकन्तं पसंसितं॥", + "‘‘सङ्घे पसादो यस्सत्थि, उजुभूतञ्‍च दस्सनं।", + "अदलिद्दोति तं आहु, अमोघं तस्स जीवितं॥", + "‘‘तस्मा सद्धञ्‍च सीलञ्‍च, पसादं धम्मदस्सनं।", + "अनुयुञ्‍जेथ मेधावी, सरं बुद्धान सासन’’न्ति॥ सत्तमं।", + "अत्थोध लब्भा", + "सोचन्तमेनं दुखितं विदित्वा,", + "पच्‍चत्थिका अत्तमना भवन्ति॥", + "‘‘यतो च खो पण्डितो आपदासु,", + "न वेधती अत्थविनिच्छयञ्‍ञू।", + "पच्‍चत्थिकास्स", + "दिस्वा मुखं अविकारं पुराणं॥", + "‘‘जप्पेन", + "अनुप्पदानेन पवेणिया वा।", + "यथा यथा यत्थ", + "तथा तथा तत्थ परक्‍कमेय्य॥", + "‘‘सचे", + "मयाव", + "असोचमानो अधिवासयेय्य,", + "कम्मं दळ्हं किन्ति करोमि दानी’’ति॥ अट्ठमं।", + "‘‘न सोचनाय परिदेवनाय,", + "अत्थोध लब्भा अपि अप्पकोपि।", + "सोचन्तमेनं दुखितं विदित्वा,", + "पच्‍चत्थिका अत्तमना भवन्ति॥", + "‘‘यतो", + "न वेधती अत्थविनिच्छयञ्‍ञू।", + "पच्‍चत्थिकास्स दुखिता भवन्ति,", + "दिस्वा मुखं अविकारं पुराणं॥", + "‘‘जप्पेन मन्तेन सुभासितेन,", + "अनुप्पदानेन पवेणिया वा।", + "यथा यथा यत्थ लभेथ अत्थं,", + "तथा तथा तत्थ परक्‍कमेय्य॥", + "‘‘सचे", + "मयाव अञ्‍ञेन वा एस अत्थो।", + "असोचमानो अधिवासयेय्य,", + "कम्मं दळ्हं किन्ति करोमि दानी’’ति", + "आदियो सप्पुरिसो इट्ठा, मनापदायीभिसन्दं।", + "सम्पदा च धनं ठानं, कोसलो नारदेन चाति॥", + "‘‘सल्‍लपे", + "आसीविसम्पि आसीदे", + "‘‘नत्वेव", + "मुट्ठस्सतिं", + "‘‘अथोपि दुन्‍निवत्थेन, मञ्‍जुना भणितेन च।", + "नेसो जनो स्वासीसदो, अपि उग्घातितो मतो॥", + "‘‘पञ्‍च कामगुणा एते, इत्थिरूपस्मिं दिस्सरे।", + "रूपा सद्दा रसा गन्धा, फोट्ठब्बा च मनोरमा॥", + "‘‘तेसं कामोघवूळ्हानं, कामे अपरिजानतं।", + "कालं गति", + "‘‘ये", + "ते वे पारङ्गता लोके, ये पत्ता आसवक्खय’’न्ति॥ पञ्‍चमं।", + "‘‘ब्याधिधम्मा जराधम्मा, अथो मरणधम्मिनो।", + "यथा धम्मा तथा सत्ता", + "‘‘अहञ्‍चे तं जिगुच्छेय्यं, एवं धम्मेसु पाणिसु।", + "न मेतं पतिरूपस्स, मम एवं विहारिनो॥", + "‘‘सोहं एवं विहरन्तो, ञत्वा धम्मं निरूपधिं।", + "आरोग्ये योब्बनस्मिञ्‍च, जीवितस्मिञ्‍च ये मदा॥", + "‘‘सब्बे मदे अभिभोस्मि, नेक्खम्मं दट्ठु खेमतो", + "तस्स मे अहु उस्साहो, निब्बानं अभिपस्सतो॥", + "‘‘नाहं भब्बो एतरहि, कामानि पटिसेवितुं।", + "अनिवत्ति", + "‘‘मातापितुकिच्‍चकरो, पुत्तदारहितो सदा।", + "अन्तोजनस्स अत्थाय, ये चस्स अनुजीविनो॥", + "‘‘उभिन्‍नञ्‍चेव अत्थाय, वदञ्‍ञू होति सीलवा।", + "ञातीनं पुब्बपेतानं, दिट्ठे धम्मे च जीवतं", + "‘‘समणानं ब्राह्मणानं, देवतानञ्‍च पण्डितो।", + "वित्तिसञ्‍जननो होति, धम्मेन घरमावसं॥", + "‘‘सो करित्वान कल्याणं, पुज्‍जो होति पसंसियो।", + "इधेव नं पसंसन्ति, पेच्‍च सग्गे पमोदती’’ति॥ अट्ठमं।", + "आवरणं रासि अङ्गानि, समयं मातुपुत्तिका।", + "उपज्झा ठाना लिच्छवि, कुमारा अपरा दुवेति॥", + "‘‘सद्धाय", + "पञ्‍ञाय चागेन सुतेन चूभयं।", + "सो तादिसो सप्पुरिसो विचक्खणो,", + "आदीयती सारमिधेव अत्तनो’’ति॥ ततियं।", + "‘‘सद्धाय सीलेन च या पवड्ढति", + "पञ्‍ञाय चागेन सुतेन चूभयं।", + "सा तादिसी सीलवती उपासिका,", + "आदीयती सारमिधेव अत्तनो’’ति॥ चतुत्थं।", + "द्वे च सञ्‍ञा द्वे वड्ढी च, साकच्छेन च साजीवं।", + "इद्धिपादा च द्वे वुत्ता, निब्बिदा चासवक्खयाति॥", + "द्वे चेतोविमुत्तिफला, द्वे च धम्मविहारिनो।", + "योधाजीवा च द्वे वुत्ता, चत्तारो च अनागताति॥", + "रजनीयो", + "पटिसम्भिदा च सीलेन, थेरो सेखा परे दुवेति॥", + "द्वे", + "सुतं कथा आरञ्‍ञको, सीहो च ककुधो दसाति॥", + "सारज्‍जं", + "आनन्द सीलासेखा च, चातुद्दिसो अरञ्‍ञेन चाति॥", + "कुलूपको पच्छासमणो, समाधिअन्धकविन्दं।", + "मच्छरी वण्णना इस्सा, दिट्ठिवाचाय वायमाति॥", + "गिलानो सतिसूपट्ठि, द्वे उपट्ठाका दुवायुसा।", + "वपकाससमणसुखा, परिकुप्पं ब्यसनेन चाति॥", + "चक्‍कानुवत्तना राजा, यस्संदिसं द्वे चेव पत्थना।", + "अप्पंसुपति भत्तादो, अक्खमो च सोतेन चाति॥", + "दत्वा अवजानाति आरभति च, सारन्दद तिकण्ड निरयेन च।", + "मित्तो असप्पुरिससप्पुरिसेन, समयविमुत्तं अपरे द्वेति॥", + "तयो सम्मत्तनियामा, तयो सद्धम्मसम्मोसा।", + "दुक्‍कथा चेव सारज्‍जं, उदायिदुब्बिनोदयाति॥", + "द्वे आघातविनया, साकच्छा साजीवतो पञ्हं।", + "पुच्छा निरोधो चोदना, सीलं निसन्ति भद्दजीति॥", + "‘‘यो", + "लोके अदिन्‍नं आदियति, परदारञ्‍च गच्छति।", + "सुरामेरयपानञ्‍च, यो नरो अनुयुञ्‍जति॥", + "‘‘अप्पहाय पञ्‍च वेरानि, दुस्सीलो इति वुच्‍चति।", + "कायस्स भेदा दुप्पञ्‍ञो, निरयं सोपपज्‍जति॥", + "‘‘यो", + "लोके अदिन्‍नं नादियति, परदारं न गच्छति।", + "सुरामेरयपानञ्‍च", + "‘‘पहाय पञ्‍च वेरानि, सीलवा इति वुच्‍चति।", + "कायस्स", + "‘‘निरयेसु भयं दिस्वा, पापानि परिवज्‍जये।", + "अरियधम्मं समादाय, पण्डितो परिवज्‍जये॥", + "‘‘न हिंसे पाणभूतानि, विज्‍जमाने परक्‍कमे।", + "मुसा च न भणे जानं, अदिन्‍नं न परामसे॥", + "‘‘सेहि दारेहि सन्तुट्ठो, परदारञ्‍च आरमे", + "मेरयं वारुणिं जन्तु, न पिवे चित्तमोहनिं॥", + "‘‘अनुस्सरेय्य", + "अब्यापज्‍जं", + "‘‘उपट्ठिते देय्यधम्मे, पुञ्‍ञत्थस्स जिगीसतो", + "सन्तेसु पठमं दिन्‍ना, विपुला होति दक्खिणा॥", + "‘‘सन्तो हवे पवक्खामि, सारिपुत्त सुणोहि मे।", + "इति", + "‘‘कम्मासासु सरूपासु, गोसु पारेवतासु वा।", + "यासु कासुचि एतासु, दन्तो जायति पुङ्गवो॥", + "‘‘धोरय्हो बलसम्पन्‍नो, कल्याणजवनिक्‍कमो।", + "तमेव", + "‘‘एवमेवं", + "खत्तिये ब्राह्मणे वेस्से, सुद्दे चण्डालपुक्‍कुसे॥", + "‘‘यासु कासुचि एतासु, दन्तो जायति सुब्बतो।", + "धम्मट्ठो सीलसम्पन्‍नो, सच्‍चवादी हिरीमनो॥", + "‘‘पहीनजातिमरणो, ब्रह्मचरियस्स केवली।", + "पन्‍नभारो विसंयुत्तो, कतकिच्‍चो अनासवो॥", + "‘‘पारगू सब्बधम्मानं, अनुपादाय निब्बुतो।", + "तस्मिञ्‍च विरजे खेत्ते, विपुला होति दक्खिणा॥", + "‘‘बाला च अविजानन्ता, दुम्मेधा अस्सुताविनो।", + "बहिद्धा ददन्ति दानानि, न हि सन्ते उपासरे॥", + "‘‘ये च सन्ते उपासन्ति, सप्पञ्‍ञे धीरसम्मते।", + "सद्धा च नेसं सुगते, मूलजाता पतिट्ठिता॥", + "‘‘देवलोकञ्‍च ते यन्ति, कुले वा इध जायरे।", + "अनुपुब्बेन निब्बानं, अधिगच्छन्ति पण्डिता’’ति॥ नवमं।", + "सारज्‍जं", + "पीति वणिज्‍जा राजानो, गिही चेव गवेसिनाति॥", + "अरञ्‍ञं चीवरं रुक्ख, सुसानं अब्भोकासिकं।", + "नेसज्‍जं सन्थतं एकासनिकं, खलुपच्छापिण्डिकेन चाति॥", + "‘‘नमो तस्स भगवतो अरहतो सम्मासम्बुद्धस्स।", + "नमो तस्स भगवतो अरहतो सम्मासम्बुद्धस्स।", + "नमो तस्स भगवतो अरहतो सम्मासम्बुद्धस्सा’’ति॥", + "‘‘पद्मं", + "पातो सिया फुल्‍लमवीतगन्धं।", + "अङ्गीरसं पस्स विरोचमानं,", + "तपन्तमादिच्‍चमिवन्तलिक्खे’’ति॥", + "सोणो", + "सुपिना च वस्सा वाचा, कुलं निस्सारणीयेन चाति॥", + "किमिलो", + "विनिबन्धं यागु कट्ठं, गीतं मुट्ठस्सतिना चाति॥", + "अक्‍कोसभण्डनसीलं", + "अपासादिका द्वे वुत्ता, अग्गिस्मिं मधुरेन चाति॥", + "द्वे दीघचारिका वुत्ता, अतिनिवासमच्छरी।", + "द्वे च कुलूपका भोगा, भत्तं सप्पापरे दुवेति॥", + "आवासिको", + "बहूपकारो अनुकम्पको च।", + "तयो अवण्णारहा चेव,", + "मच्छरिया दुवेपि चाति", + "दुच्‍चरितं", + "चतूहि परे द्वे सिवथिका, पुग्गलप्पसादेन चाति॥", + "अभिञ्‍ञाय परिञ्‍ञाय परिक्खयाय,", + "पहानाय खयाय वयेन च।", + "विरागनिरोधा चागञ्‍च,", + "पटिनिस्सग्गो इमे दसाति॥", + "सेखबलं", + "मुण्डनीवरणञ्‍च सञ्‍ञञ्‍च, योधाजीवञ्‍च अट्ठमं।", + "थेरं ककुधफासुञ्‍च, अन्धकविन्दद्वादसं।", + "गिलानराजतिकण्डं, सद्धम्माघातुपासकं।", + "अरञ्‍ञब्राह्मणञ्‍चेव, किमिलक्‍कोसकं तथा।", + "दीघाचारावासिकञ्‍च, दुच्‍चरितूपसम्पदन्ति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/21-s0403m2.mul.json b/texts/tripitaka/21-s0403m2.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..d34e17e08e4dc87dae85f843e6bce1a912b8be39 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/21-s0403m2.mul.json @@ -0,0 +1,169 @@ +{ + "title": "१. पठमपण्णासकं", + "book_name": "१३. रागपेय्यालं", + "chapter": "१. पठमआहुनेय्यसुत्तं", + "gathas": [ + "द्वे आहुनेय्या इन्द्रिय, बलानि तयो आजानीया।", + "अनुत्तरिय अनुस्सती, महानामेन ते दसाति॥", + "‘‘यो पपञ्‍चमनुयुत्तो, पपञ्‍चाभिरतो मगो।", + "विराधयी सो निब्बानं, योगक्खेमं अनुत्तरं॥", + "‘‘यो च पपञ्‍चं हित्वान, निप्पपञ्‍चपदे रतो।", + "आराधयी सो निब्बानं, योगक्खेमं अनुत्तर’’न्ति॥ चतुत्थं।", + "‘‘यो पपञ्‍चमनुयुत्तो, पपञ्‍चाभिरतो मगो।", + "विराधयी सो निब्बानं, योगक्खेमं अनुत्तरं॥", + "‘‘यो च पपञ्‍चं हित्वान, निप्पपञ्‍चपदे रतो।", + "आराधयी सो निब्बानं, योगक्खेमं अनुत्तर’’न्ति॥ पञ्‍चमं।", + "द्वे सारणी निसारणीयं, भद्दकं अनुतप्पियं।", + "नकुलं सोप्पमच्छा च, द्वे होन्ति मरणस्सतीति॥", + "‘‘भयं दुक्खं रोगो गण्डो, सङ्गो पङ्को च उभयं।", + "एते कामा पवुच्‍चन्ति, यत्थ सत्तो पुथुज्‍जनो॥", + "‘‘उपादाने", + "अनुपादा विमुच्‍चन्ति, जातिमरणसङ्खये॥", + "‘‘ते खेमप्पत्ता सुखिनो, दिट्ठधम्माभिनिब्बुता।", + "सब्बवेरभयातीता", + "‘‘ये दस्सनानुत्तरं", + "लाभानुत्तरियं लद्धा, सिक्खानुत्तरिये रता", + "‘‘उपट्ठिता पारिचरिया, भावयन्ति अनुस्सतिं।", + "विवेकप्पटिसंयुत्तं, खेमं अमतगामिनिं॥", + "‘‘अप्पमादे", + "ते वे कालेन पच्‍चेन्ति", + "सामको", + "कच्‍चानो द्वे च समया, उदायी अनुत्तरियेनाति॥", + "‘‘सत्थुगरु", + "अप्पमादगरु भिक्खु, पटिसन्थारगारवो।", + "अभब्बो परिहानाय, निब्बानस्सेव सन्तिके’’ति॥ दुतियं।", + "‘‘सत्थुगरु धम्मगरु, सङ्घे च तिब्बगारवो।", + "हिरिओत्तप्पसम्पन्‍नो, सप्पतिस्सो सगारवो।", + "अभब्बो परिहानाय, निब्बानस्सेव सन्तिके’’ति॥ ततियं।", + "दत्वा अत्तमनो होति, एसा यञ्‍ञस्स", + "‘‘वीतरागा", + "खेत्तं यञ्‍ञस्स सम्पन्‍नं, सञ्‍ञता ब्रह्मचारयो", + "‘‘सयं आचमयित्वान, दत्वा सकेहि पाणिभि।", + "अत्तनो परतो चेसो, यञ्‍ञो होति महप्फलो॥", + "अब्यापज्‍जं सुखं लोकं, पण्डितो उपपज्‍जती’’ति॥ सत्तमं।", + "सेखा द्वे अपरिहानि, मोग्गल्‍लान विज्‍जाभागिया।", + "विवाददानत्तकारी निदानं, किमिलदारुक्खन्धेन नागितोति॥", + "‘‘मनुस्सभूतं सम्बुद्धं, अत्तदन्तं समाहितं।", + "इरियमानं ब्रह्मपथे, चित्तस्सूपसमे रतं॥", + "‘‘यं", + "देवापि तं", + "‘‘सब्बसंयोजनातीतं, वना निब्बन", + "कामेहि नेक्खम्मरतं", + "‘‘सब्बे अच्‍चरुची नागो, हिमवाञ्‍ञे सिलुच्‍चये।", + "सब्बेसं", + "‘‘नागं वो", + "सोरच्‍चं अविहिंसा च, पादा नागस्स ते दुवे॥", + "‘‘तपो च ब्रह्मचरियं, चरणा नागस्स त्यापरे।", + "सद्धाहत्थो महानागो, उपेक्खासेतदन्तवा॥", + "‘‘सति", + "धम्मकुच्छिसमातपो, विवेको तस्स वालधि॥", + "‘‘सो झायी अस्सासरतो, अज्झत्तं सुसमाहितो", + "गच्छं समाहितो नागो, ठितो नागो समाहितो॥", + "‘‘सेय्यं समाहितो नागो, निसिन्‍नोपि समाहितो।", + "सब्बत्थ", + "‘‘भुञ्‍जति अनवज्‍जानि, सावज्‍जानि न भुञ्‍जति।", + "घासमच्छादनं लद्धा, सन्‍निधिं परिवज्‍जयं॥", + "‘‘संयोजनं अणुं थूलं, सब्बं छेत्वान बन्धनं।", + "येन येनेव गच्छति, अनपेक्खोव गच्छति॥", + "‘‘यथापि उदके जातं, पुण्डरीकं पवड्ढति।", + "नुपलिप्पति", + "‘‘तथेव लोके सुजातो, बुद्धो लोके विहरति।", + "नुपलिप्पति लोकेन, तोयेन पदुमं यथा॥", + "‘‘महागिनीव", + "सङ्खारेसूपसन्तेसु", + "‘‘अत्थस्सायं विञ्‍ञापनी, उपमा विञ्‍ञूहि देसिता।", + "विञ्‍ञस्सन्ति", + "‘‘वीतरागो", + "सरीरं विजहं नागो, परिनिब्बिस्सति", + "‘‘दालिद्दियं दुक्खं लोके, इणादानञ्‍च वुच्‍चति।", + "दलिद्दो इणमादाय, भुञ्‍जमानो विहञ्‍ञति॥", + "‘‘ततो अनुचरन्ति नं, बन्धनम्पि निगच्छति।", + "एतञ्हि बन्धनं दुक्खं, कामलाभाभिजप्पिनं॥", + "‘‘तथेव अरियविनये, सद्धा यस्स न विज्‍जति।", + "अहिरीको", + "‘‘कायदुच्‍चरितं कत्वा, वचीदुच्‍चरितानि च।", + "मनोदुच्‍चरितं कत्वा, ‘मा मं जञ्‍ञू’ति इच्छति॥", + "‘‘सो", + "पापकम्मं पवड्ढेन्तो, तत्थ तत्थ पुनप्पुनं॥", + "‘‘सो पापकम्मो दुम्मेधो, जानं दुक्‍कटमत्तनो।", + "दलिद्दो इणमादाय, भुञ्‍जमानो विहञ्‍ञति॥", + "‘‘ततो", + "गामे", + "‘‘सो पापकम्मो दुम्मेधो, जानं दुक्‍कटमत्तनो।", + "योनिमञ्‍ञतरं गन्त्वा, निरये वापि बज्झति॥", + "‘‘एतञ्हि बन्धनं दुक्खं, यम्हा धीरो पमुच्‍चति।", + "धम्मलद्धेहि भोगेहि, ददं चित्तं पसादयं॥", + "‘‘उभयत्थ कटग्गाहो, सद्धस्स घरमेसिनो।", + "दिट्ठधम्महितत्थाय, सम्परायसुखाय च।", + "एवमेतं गहट्ठानं, चागो पुञ्‍ञं पवड्ढति॥", + "‘‘तथेव अरियविनये, सद्धा यस्स पतिट्ठिता।", + "हिरीमनो च ओत्तप्पी, पञ्‍ञवा सीलसंवुतो॥", + "‘‘एसो खो अरियविनये, ‘सुखजीवी’ति वुच्‍चति।", + "निरामिसं सुखं लद्धा, उपेक्खं अधितिट्ठति॥", + "‘‘पञ्‍च नीवरणे हित्वा, निच्‍चं आरद्धवीरियो।", + "झानानि उपसम्पज्‍ज, एकोदि निपको सतो॥", + "‘‘एवं ञत्वा यथाभूतं, सब्बसंयोजनक्खये।", + "सब्बसो अनुपादाय, सम्मा चित्तं विमुच्‍चति॥", + "‘‘तस्स सम्मा विमुत्तस्स, ञाणं चे होति तादिनो।", + "‘अकुप्पा मे विमुत्ती’ति, भवसंयोजनक्खये॥", + "‘‘एतं खो परमं ञाणं, एतं सुखमनुत्तरं।", + "असोकं विरजं खेमं, एतं आनण्यमुत्तम’’न्ति॥ ततियं।", + "‘‘न उस्सेसु न ओमेसु, समत्ते नोपनीयरे", + "खीणा जाति वुसितं ब्रह्मचरियं, चरन्ति संयोजनविप्पमुत्ता’’ति॥ सत्तमं।", + "‘‘सुनेत्तो", + "कुद्दालको अहु सत्था, हत्थिपालो च माणवो॥", + "‘‘जोतिपालो च गोविन्दो, अहु सत्तपुरोहितो।", + "अहिंसका", + "‘‘निरामगन्धा करुणेधिमुत्ता", + "कामरागं विराजेत्वा, ब्रह्मलोकूपगा अहुं", + "‘‘अहेसुं सावका तेसं, अनेकानि सतानिपि।", + "निरामगन्धा करुणेधिमुत्ता, कामसंयोजनातिगा।", + "कामरागं विराजेत्वा, ब्रह्मलोकूपगा अहुं", + "‘‘येते", + "पदुट्ठमनसङ्कप्पो, यो नरो परिभासति।", + "बहुञ्‍च सो पसवति, अपुञ्‍ञं तादिसो नरो॥", + "‘‘यो चेकं दिट्ठिसम्पन्‍नं, भिक्खुं बुद्धस्स सावकं।", + "पदुट्ठमनसङ्कप्पो", + "अयं ततो बहुतरं, अपुञ्‍ञं पसवे नरो॥", + "‘‘न साधुरूपं आसीदे, दिट्ठिट्ठानप्पहायिनं।", + "सत्तमो पुग्गलो एसो, अरियसङ्घस्स वुच्‍चति॥", + "‘‘अवीतरागो कामेसु, यस्स पञ्‍चिन्द्रिया मुदू।", + "सद्धा सति च वीरियं, समथो च विपस्सना॥", + "‘‘तादिसं भिक्खुमासज्‍ज, पुब्बेव उपहञ्‍ञति।", + "अत्तानं उपहन्त्वान, पच्छा अञ्‍ञं विहिंसति॥", + "‘‘यो", + "तस्मा रक्खेय्य अत्तानं, अक्खतो पण्डितो सदा’’ति॥ द्वादसमं।", + "नागमिगसाला इणं, चुन्दं द्वे सन्दिट्ठिका दुवे।", + "खेमइन्द्रिय आनन्द, खत्तिया अप्पमादेन धम्मिकोति॥", + "‘‘नेक्खम्मं", + "अब्यापज्‍जाधिमुत्तस्स, उपादानक्खयस्स च॥", + "‘‘तण्हाक्खयाधिमुत्तस्स", + "दिस्वा आयतनुप्पादं, सम्मा चित्तं विमुच्‍चति॥", + "‘‘तस्स सम्मा विमुत्तस्स, सन्तचित्तस्स भिक्खुनो।", + "कतस्स पटिचयो नत्थि, करणीयं न विज्‍जति॥", + "‘‘सेलो", + "एवं रूपा रसा सद्दा, गन्धा फस्सा च केवला॥", + "‘‘इट्ठा धम्मा अनिट्ठा च, नप्पवेधेन्ति तादिनो।", + "ठितं चित्तं विप्पमुत्तं", + "तं ब्रूमि महापुरिसोति, सोध सिब्बिनि", + "‘‘यो उभोन्ते विदित्वान, मज्झे मन्ता न लिप्पति।", + "तं ब्रूमि महापुरिसोति, सोध सिब्बिनिमच्‍चगा’’ति॥", + "नेते", + "सङ्कप्परागो पुरिसस्स कामो,", + "तिट्ठन्ति चित्रानि तथेव लोके।", + "अथेत्थ धीरा विनयन्ति छन्द’’न्ति॥", + "सोणो", + "मज्झे ञाणं निब्बेधिकं, सीहनादोति ते दसाति॥", + "अनागामि अरहं मित्ता, सङ्गणिकारामदेवता।", + "समाधि सक्खिभब्बं बलं, तज्झाना अपरे दुवेति॥", + "दुक्खं", + "महन्तत्तं द्वयं निरये", + "सीतिभावं आवरणं, वोरोपिता सुस्सूसति।", + "अप्पहाय पहीनाभब्बो, तट्ठाना चतुरोपि चाति॥", + "पातुभावो", + "निब्बानं अनवत्थि, उक्खित्तासि अतम्मयो।", + "भवा तण्हायेका दसाति॥", + "रागदुच्‍चरितवितक्‍क, सञ्‍ञा धातूति वुच्‍चति।", + "अस्सादअरतितुट्ठि, दुवे च उद्धच्‍चेन वग्गोति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/22-s0403m3.mul.json b/texts/tripitaka/22-s0403m3.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..0e882f6159458a756271bd076233208a1a731dc8 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/22-s0403m3.mul.json @@ -0,0 +1,217 @@ +{ + "title": "पठमपण्णासकं", + "book_name": "११. रागपेय्यालं", + "chapter": "१. पठमपियसुत्तं", + "gathas": [ + "‘‘सद्धाबलं", + "सतिबलं समाधि च, पञ्‍ञा वे सत्तमं बलं।", + "एतेहि बलवा भिक्खु, सुखं जीवति पण्डितो।", + "‘‘योनिसो", + "पज्‍जोतस्सेव निब्बानं, विमोक्खो होति चेतसो’’ति॥ ततियं।", + "‘‘सद्धाबलं वीरियञ्‍च, हिरी ओत्तप्पियं बलं।", + "सतिबलं समाधि च, पञ्‍ञा वे सत्तमं बलं।", + "एतेहि बलवा भिक्खु, सुखं जीवति पण्डितो॥", + "‘‘योनिसो विचिने धम्मं, पञ्‍ञायत्थं विपस्सति।", + "पज्‍जोतस्सेव निब्बानं, विमोक्खो होति चेतसो’’ति॥ चतुत्थं।", + "‘‘सद्धाधनं", + "सुतधनञ्‍च चागो च, पञ्‍ञा वे सत्तमं धनं॥", + "‘‘यस्स एते धना अत्थि, इत्थिया पुरिसस्स वा।", + "अदलिद्दोति तं आहु, अमोघं तस्स जीवितं॥", + "‘‘तस्मा", + "अनुयुञ्‍जेथ मेधावी, सरं", + "‘‘सद्धाधनं सीलधनं, हिरी ओत्तप्पियं धनं।", + "सुतधनञ्‍च चागो च, पञ्‍ञा वे सत्तमं धनं॥", + "‘‘यस्स एते धना अत्थि, इत्थिया पुरिसस्स वा।", + "अदलिद्दोति तं आहु, अमोघं तस्स जीवितं॥", + "‘‘तस्मा सद्धञ्‍च सीलञ्‍च, पसादं धम्मदस्सनं।", + "अनुयुञ्‍जेथ मेधावी, सरं बुद्धान सासन’’न्ति॥ छट्ठं।", + "‘‘सद्धाधनं सीलधनं, हिरी ओत्तप्पियं धनं।", + "सुतधनञ्‍च चागो च, पञ्‍ञा वे सत्तमं धनं॥", + "‘‘यस्स एते धना अत्थि, इत्थिया पुरिसस्स वा।", + "स वे महद्धनो लोके, अजेय्यो देवमानुसे॥", + "‘‘तस्मा सद्धञ्‍च सीलञ्‍च, पसादं धम्मदस्सनं।", + "अनुयुञ्‍जेथ मेधावी, सरं बुद्धान सासन’’न्ति॥ सत्तमं।", + "द्वे", + "उग्गं संयोजनञ्‍चेव, पहानं मच्छरियेन चाति॥", + "दुवे अनुसया कुलं, पुग्गलं उदकूपमं।", + "अनिच्‍चं दुक्खं अनत्ता च, निब्बानं निद्दसवत्थु चाति॥", + "‘‘दस्सनं", + "सवनञ्‍च अरियधम्मानं, अधिसीले न सिक्खति॥", + "‘‘अप्पसादो च भिक्खूसु, भिय्यो भिय्यो पवड्ढति।", + "उपारम्भकचित्तो च, सद्धम्मं सोतुमिच्छति॥", + "‘‘इतो च बहिद्धा अञ्‍ञं, दक्खिणेय्यं गवेसति।", + "तत्थेव च पुब्बकारं, यो करोति उपासको॥", + "‘‘एते खो परिहानिये, सत्त धम्मे सुदेसिते।", + "उपासको सेवमानो, सद्धम्मा परिहायति॥", + "‘‘दस्सनं भावितत्तानं, यो न हापेति उपासको।", + "सवनञ्‍च अरियधम्मानं, अधिसीले च सिक्खति॥", + "‘‘पसादो चस्स भिक्खूसु, भिय्यो भिय्यो पवड्ढति।", + "अनुपारम्भचित्तो च, सद्धम्मं सोतुमिच्छति॥", + "‘‘न", + "इधेव च पुब्बकारं, यो करोति उपासको॥", + "‘‘एते", + "उपासको सेवमानो, सद्धम्मा न परिहायती’’ति॥ नवमं।", + "‘‘दस्सनं", + "सवनञ्‍च अरियधम्मानं, अधिसीले न सिक्खति॥", + "‘‘अप्पसादो च भिक्खूसु, भिय्यो भिय्यो पवड्ढति।", + "उपारम्भकचित्तो च, सद्धम्मं सोतुमिच्छति॥", + "‘‘इतो च बहिद्धा अञ्‍ञं, दक्खिणेय्यं गवेसति।", + "तत्थेव च पुब्बकारं, यो करोति उपासको॥", + "‘‘एते", + "उपासको सेवमानो, सद्धम्मा परिहायति॥", + "‘‘दस्सनं", + "सवनञ्‍च अरियधम्मानं, अधिसीले च सिक्खति॥", + "‘‘पसादो चस्स भिक्खूसु, भिय्यो भिय्यो पवड्ढति।", + "अनुपारम्भचित्तो च, सद्धम्मं सोतुमिच्छति॥", + "‘‘न", + "इधेव च पुब्बकारं, यो करोति उपासको॥", + "‘‘एते खो अपरिहानिये, सत्त धम्मे सुदेसिते।", + "उपासको सेवमानो, सद्धम्मा न परिहायती’’ति॥ एकादसमं।", + "सारन्द", + "बोधिसञ्‍ञा द्वे च हानि, विपत्ति च पराभवोति॥", + "‘‘सत्थुगरु धम्मगरु, सङ्घे च तिब्बगारवो।", + "समाधिगरु आतापी", + "‘‘अप्पमादगरु", + "अभब्बो परिहानाय, निब्बानस्सेव सन्तिके’’ति॥ पठमं।", + "‘‘सत्थुगरु धम्मगरु, सङ्घे च तिब्बगारवो।", + "समाधिगरु आतापी, सिक्खाय तिब्बगारवो॥", + "‘‘हिरि ओत्तप्पसम्पन्‍नो, सप्पतिस्सो सगारवो।", + "अभब्बो परिहानाय, निब्बानस्सेव सन्तिके’’ति॥ दुतियं।", + "‘‘सत्थुगरु", + "समाधिगरु आतापी, सिक्खाय तिब्बगारवो॥", + "‘‘कल्याणमित्तो सुवचो, सप्पतिस्सो सगारवो।", + "अभब्बो परिहानाय, निब्बानस्सेव सन्तिके’’ति॥ ततियं।", + "‘‘दुद्ददं ददाति मित्तो, दुक्‍करञ्‍चापि कुब्बति।", + "अथोपिस्स दुरुत्तानि, खमति दुक्खमानि च", + "‘‘गुय्हञ्‍च तस्स", + "आपदासु न जहाति, खीणेन नातिमञ्‍ञति॥", + "‘‘यम्हि एतानि ठानानि, संविज्‍जन्तीध", + "सो मित्तो मित्तकामेन, भजितब्बो तथाविधो’’ति॥ पञ्‍चमं।", + "‘‘पियो गरु भावनीयो, वत्ता च वचनक्खमो।", + "गम्भीरञ्‍च कथं कत्ता, नो चट्ठाने नियोजको", + "‘‘यम्हि एतानि ठानानि, संविज्‍जन्तीध पुग्गले।", + "सो मित्तो मित्तकामेन, अत्थकामानुकम्पतो।", + "अपि नासियमानेन, भजितब्बो तथाविधो’’ति॥ छट्ठं।", + "अप्पमादो हिरी चेव, द्वे सुवचा दुवे मित्ता।", + "द्वे पटिसम्भिदा द्वे वसा, दुवे निद्दसवत्थुनाति॥", + "ठिति च परिक्खारं द्वे, अग्गी सञ्‍ञा च द्वे परा।", + "मेथुना संयोगो दानं, नन्दमातेन ते दसाति॥", + "‘‘पस्स पुञ्‍ञानं विपाकं, कुसलानं सुखेसिनो", + "मेत्तं चित्तं विभावेत्वा, सत्त वस्सानि भिक्खवो", + "सत्तसंवट्टविवट्टकप्पे", + "‘‘संवट्टमाने", + "विवट्टमाने लोकस्मिं, सुञ्‍ञब्रह्मूपगो अहुं॥", + "‘‘सत्तक्खत्तुं महाब्रह्मा, वसवत्ती तदा अहुं।", + "छत्तिंसक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्‍जमकारयिं॥", + "‘‘चक्‍कवत्ती", + "मुद्धावसित्तो", + "‘‘अदण्डेन असत्थेन, विजेय्य पथविं इमं।", + "असाहसेन कम्मेन", + "‘‘धम्मेन रज्‍जं कारेत्वा, अस्मिं पथविमण्डले।", + "महद्धने महाभोगे, अड्ढे अजायिहं कुले॥", + "‘‘सब्बकामेहि सम्पन्‍ने", + "बुद्धा सङ्गाहका लोके, तेहि एतं सुदेसितं॥", + "‘‘एसो हेतु महन्तस्स, पथब्यो मे न विपज्‍जति", + "पहूतवित्तूपकरणो, राजा होति", + "‘‘इद्धिमा यसवा होति", + "को सुत्वा नप्पसीदेय्य, अपि कण्हाभिजातियो॥", + "‘‘तस्मा", + "सद्धम्मो गरुकातब्बो, सरं बुद्धानसासन’’न्ति॥ नवमं।", + "‘‘पदुट्ठचित्ता", + "अञ्‍ञेसु रत्ता अतिमञ्‍ञते पतिं।", + "धनेन कीतस्स वधाय उस्सुका,", + "या एवरूपा पुरिसस्स भरिया।", + "‘वधा च भरिया’ति च सा पवुच्‍चति॥", + "‘‘यं इत्थिया विन्दति सामिको धनं,", + "सिप्पं वणिज्‍जञ्‍च कसिं अधिट्ठहं।", + "अप्पम्पि तस्स अपहातुमिच्छति,", + "या", + "‘चोरी च भरिया’ति च सा पवुच्‍चति॥", + "‘‘अकम्मकामा", + "फरुसा च चण्डी दुरुत्तवादिनी।", + "उट्ठायकानं अभिभुय्य वत्तति,", + "या एवरूपा पुरिसस्स भरिया।", + "‘अय्या च भरिया’ति च सा पवुच्‍चति॥", + "‘‘या", + "माताव पुत्तं अनुरक्खते पतिं।", + "ततो धनं सम्भतमस्स रक्खति,", + "या एवरूपा पुरिसस्स भरिया।", + "‘माता च भरिया’ति च सा पवुच्‍चति॥", + "‘‘यथापि जेट्ठा भगिनी कनिट्ठका", + "सगारवा होति सकम्हि सामिके।", + "हिरीमना", + "या एवरूपा पुरिसस्स भरिया।‘भगिनी च भरिया’ति च सा पवुच्‍चति॥", + "‘‘याचीध दिस्वान पतिं पमोदति,", + "सखी सखारंव चिरस्समागतं।", + "कोलेय्यका सीलवती पतिब्बता,", + "या एवरूपा पुरिसस्स भरिया।", + "‘सखी च भरिया’ति च सा पवुच्‍चति॥", + "‘‘अक्‍कुद्धसन्ता वधदण्डतज्‍जिता,", + "अदुट्ठचित्ता पतिनो तितिक्खति।", + "अक्‍कोधना भत्तुवसानुवत्तिनी,", + "या एवरूपा पुरिसस्स भरिया।", + "‘दासी च भरिया’ति च सा पवुच्‍चति॥", + "‘‘याचीध भरिया वधकाति वुच्‍चति,", + "‘चोरी च अय्या’ति च या पवुच्‍चति।", + "दुस्सीलरूपा फरुसा अनादरा,", + "कायस्स भेदा निरयं वजन्ति ता॥", + "‘‘याचीध", + "‘दासी च भरिया’ति च सा पवुच्‍चति।", + "सीले ठितत्ता चिररत्तसंवुता,", + "कायस्स भेदा सुगतिं वजन्ति ता’’ति॥", + "‘‘कोधनो दुब्बण्णो होति, अथो दुक्खम्पि सेति सो।", + "अथो अत्थं गहेत्वान, अनत्थं अधिपज्‍जति", + "‘‘ततो", + "कोधाभिभूतो पुरिसो, धनजानिं निगच्छति॥", + "‘‘कोधसम्मदसम्मत्तो", + "ञातिमित्ता सुहज्‍जा च, परिवज्‍जन्ति कोधनं॥", + "भयमन्तरतो जातं, तं जनो नावबुज्झति॥", + "‘‘कुद्धो अत्थं न जानाति, कुद्धो धम्मं न पस्सति।", + "अन्धतमं तदा होति, यं कोधो सहते नरं॥", + "‘‘यं", + "पच्छा सो विगते कोधे, अग्गिदड्ढोव तप्पति॥", + "‘‘दुम्मङ्कुयं पदस्सेति", + "यतो पतायति कोधो, येन कुज्झन्ति मानवा॥", + "‘‘नास्स हिरी न ओत्तप्पं", + "कोधेन अभिभूतस्स, न दीपं होति किञ्‍चनं॥", + "‘‘तपनीयानि कम्मानि, यानि धम्मेहि आरका।", + "तानि आरोचयिस्सामि, तं सुणाथ यथा तथं॥", + "‘‘कुद्धो हि पितरं हन्ति, हन्ति कुद्धो समातरं।", + "कुद्धो हि ब्राह्मणं हन्ति, हन्ति कुद्धो पुथुज्‍जनं॥", + "‘‘याय", + "तम्पि पाणददिं सन्तिं, हन्ति कुद्धो पुथुज्‍जनो॥", + "‘‘अत्तूपमा हि ते सत्ता, अत्ता हि परमो", + "हन्ति", + "‘‘असिना हन्ति अत्तानं, विसं खादन्ति मुच्छिता।", + "रज्‍जुया बज्झ मीयन्ति, पब्बतामपि कन्दरे॥", + "‘‘भूनहच्‍चानि", + "करोन्ता नावबुज्झन्ति", + "‘‘इतायं कोधरूपेन, मच्‍चुपासो गुहासयो।", + "तं दमेन समुच्छिन्दे, पञ्‍ञावीरियेन दिट्ठिया॥", + "‘‘यथा मेतं", + "तथेव धम्मे सिक्खेथ, मा नो दुम्मङ्कुयं अहु॥", + "‘‘वीतकोधा अनायासा, वीतलोभा अनुस्सुका", + "दन्ता कोधं पहन्त्वान, परिनिब्बन्ति अनासवा’’ति", + "अब्याकतो पुरिसगति, तिस्स सीह अरक्खियं।", + "किमिलं सत्त पचला, मेत्ता भरिया कोधेकादसाति॥", + "‘‘सीलं", + "अनुबुद्धा इमे धम्मा, गोतमेन यसस्सिना॥", + "‘‘इति बुद्धो अभिञ्‍ञाय, धम्ममक्खासि भिक्खुनं।", + "दुक्खस्सन्तकरो सत्था, चक्खुमा परिनिब्बुतो’’ति॥ दुतियं।", + "हिरीसूरियं उपमा, धम्मञ्‍ञू पारिछत्तकं।", + "सक्‍कच्‍चं भावना अग्गि, सुनेत्तअरकेन चाति॥", + "चतुरो विनयधरा, चतुरो चेव सोभना।", + "सासनं अधिकरण-समथेनट्ठमे दसाति॥", + "भिक्खुं", + "वेदगू अरियो अरहा, असद्धम्मा च सद्धम्माति॥", + "‘‘छद्वारारम्मणेस्वेत्थ, विञ्‍ञाणेसु च फस्सेसु।", + "वेदनासु च द्वारस्स, सुत्ता होन्ति विसुं अट्ठ॥", + "‘‘सञ्‍ञा सञ्‍चेतना तण्हा, वितक्‍केसु विचारे च।", + "गोचरस्स विसुं अट्ठ, पञ्‍चक्खन्धे च पच्‍चेके॥", + "‘‘सोळसस्वेत्थ मूलेसु, अनिच्‍चं दुक्खमनत्ता।", + "खया वया विरागा च, निरोधा पटिनिस्सग्गा॥", + "‘‘कमं अट्ठानुपस्सना, योजेत्वान विसुं विसुं।", + "सम्पिण्डितेसु सब्बेसु, होन्ति पञ्‍च सतानि च।", + "अट्ठवीसति सुत्तानि, आहुनेय्ये च वग्गिके’’" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/23-s0404m1.mul.json b/texts/tripitaka/23-s0404m1.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..b8e08d5bf124ff2172779d0b6b9acf91e6221392 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/23-s0404m1.mul.json @@ -0,0 +1,308 @@ +{ + "title": "१. पठमपण्णासकं", + "book_name": "(११). रागपेय्यालं", + "chapter": "१. मेत्तासुत्तं", + "gathas": [ + "‘‘यो", + "तनू संयोजना होन्ति, पस्सतो उपधिक्खयं॥", + "‘‘एकम्पि", + "मेत्तायति कुसली तेन होति।", + "सब्बे च पाणे मनसानुकम्पी,", + "पहूतमरियो पकरोति पुञ्‍ञं॥", + "‘‘ये सत्तसण्डं पथविं विजेत्वा,", + "राजिसयो यजमाना अनुपरियगा।", + "अस्समेधं पुरिसमेधं,", + "सम्मापासं वाजपेय्यं निरग्गळं॥", + "‘‘मेत्तस्स चित्तस्स सुभावितस्स,", + "कलम्पि ते नानुभवन्ति सोळसिं।", + "चन्दप्पभा तारगणाव सब्बे,", + "यथा न अग्घन्ति कलम्पि सोळसिं", + "‘‘यो न हन्ति न घातेति, न जिनाति न जापये।", + "मेत्तंसो सब्बभूतानं, वेरं तस्स न केनची’’ति॥ पठमं।", + "‘‘लाभो अलाभो च यसायसो च,", + "निन्दा पसंसा च सुखं दुखञ्‍च।", + "एते", + "असस्सता विपरिणामधम्मा॥", + "‘‘एते च ञत्वा सतिमा सुमेधो,", + "अवेक्खति विपरिणामधम्मे।", + "इट्ठस्स धम्मा न मथेन्ति चित्तं,", + "अनिट्ठतो नो पटिघातमेति॥", + "‘‘तस्सानुरोधा", + "विधूपिता अत्थङ्गता न सन्ति।", + "पदञ्‍च ञत्वा विरजं असोकं,", + "सम्मप्पजानाति भवस्स पारगू’’ति॥ पञ्‍चमं।", + "‘‘लाभो अलाभो च यसायसो च,", + "निन्दा पसंसा च सुखं दुखञ्‍च।", + "एते अनिच्‍चा मनुजेसु धम्मा,", + "असस्सता विपरिणामधम्मा॥", + "‘‘एते च ञत्वा सतिमा सुमेधो,", + "अवेक्खति विपरिणामधम्मे।", + "इट्ठस्स", + "अनिट्ठतो नो पटिघातमेति॥", + "‘‘तस्सानुरोधा", + "विधूपिता अत्थङ्गता न सन्ति।", + "पदञ्‍च ञत्वा विरजं असोकं,", + "सम्मप्पजानाति भवस्स पारगू’’ति॥ छट्ठं।", + "‘‘संवासायं", + "मक्खी थम्भी पळासी च, इस्सुकी मच्छरी सठो॥", + "‘‘सन्तवाचो जनवति, समणो विय भासति।", + "रहो करोति करणं, पापदिट्ठि अनादरो॥", + "‘‘संसप्पी च मुसावादी, तं विदित्वा यथातथं।", + "सब्बे समग्गा हुत्वान, अभिनिब्बज्‍जयाथ", + "‘‘कारण्डवं", + "ततो पलापे वाहेथ, अस्समणे समणमानिने॥", + "‘‘निद्धमित्वान पापिच्छे, पापआचारगोचरे।", + "सुद्धासुद्धेहि संवासं, कप्पयव्हो पतिस्सता।", + "ततो समग्गा निपका, दुक्खस्सन्तं करिस्सथा’’ति॥ दसमं।", + "मेत्तं", + "देवदत्तो च उत्तरो, नन्दो कारण्डवेन चाति॥", + "‘‘असज्झायमला मन्ता, अनुट्ठानमला घरा।", + "मलं वण्णस्स कोसज्‍जं, पमादो रक्खतो मलं॥", + "‘‘मलित्थिया दुच्‍चरितं, मच्छेरं ददतो मलं।", + "मला वे पापका धम्मा, अस्मिं लोके परम्हि च।", + "ततो मला मलतरं, अविज्‍जा परमं मल’’न्ति॥ पञ्‍चमं।", + "‘‘यो वे न ब्यथति", + "न च हापेति वचनं, न च छादेति सासनं॥", + "‘‘असन्दिद्धञ्‍च", + "स वे तादिसको भिक्खु, दूतेय्यं गन्तुमरहती’’ति॥ छट्ठं।", + "वेरञ्‍जो", + "दूतेय्यं द्वे च बन्धना, पहारादो उपोसथोति॥", + "‘‘मनुस्सलाभं", + "ये खणं नाधिगच्छन्ति, अतिनामेन्ति ते खणं॥", + "‘‘बहू हि अक्खणा वुत्ता, मग्गस्स अन्तरायिका।", + "कदाचि करहचि लोके, उप्पज्‍जन्ति तथागता॥", + "‘‘तयिदं", + "मनुस्सपटिलाभो च, सद्धम्मस्स च देसना।", + "अलं वायमितुं तत्थ, अत्तकामेन", + "‘‘कथं", + "खणातीता हि सोचन्ति, निरयम्हि समप्पिता॥", + "‘‘इध चे नं विराधेति, सद्धम्मस्स नियामतं", + "वाणिजोव अतीतत्थो, चिरत्तं", + "‘‘अविज्‍जानिवुतो पोसो, सद्धम्मं अपराधिको।", + "जातिमरणसंसारं, चिरं पच्‍चनुभोस्सति॥", + "‘‘ये च लद्धा मनुस्सत्तं, सद्धम्मे सुप्पवेदिते।", + "अकंसु सत्थु वचनं, करिस्सन्ति करोन्ति वा॥", + "‘‘खणं पच्‍चविदुं लोके, ब्रह्मचरियं अनुत्तरं।", + "ये मग्गं पटिपज्‍जिंसु, तथागतप्पवेदितं॥", + "‘‘ये", + "तेसु", + "‘‘सब्बे अनुसये छेत्वा, मारधेय्यपरानुगे।", + "ते वे पारङ्गता", + "मनोमयेन कायेन, इद्धिया उपसङ्कमि॥", + "‘‘यथा मे अहु सङ्कप्पो, ततो उत्तरि देसयि।", + "निप्पपञ्‍चरतो बुद्धो, निप्पपञ्‍चं अदेसयि॥", + "‘‘तस्साहं धम्ममञ्‍ञाय, विहासिं सासने रतो।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासन’’न्ति॥ दसमं।", + "द्वे", + "द्वे बला अक्खणा वुत्ता, अनुरुद्धेन ते दसाति॥", + "", + "धम्मा एते सप्पुरिसानुयाता।", + "एतञ्हि मग्गं दिवियं वदन्ति,", + "एतेन हि गच्छति देवलोक’’न्ति॥ दुतियं।", + "‘‘यथापि", + "देवे सम्पादयन्तम्हि", + "‘‘अनीतिसम्पदा होति, विरूळ्ही भवति सम्पदा।", + "वेपुल्‍लसम्पदा होति, फलं वे होति सम्पदा॥", + "‘‘एवं सम्पन्‍नसीलेसु, दिन्‍ना भोजनसम्पदा।", + "सम्पदानं उपनेति, सम्पन्‍नं हिस्स तं कतं॥", + "‘‘तस्मा सम्पदमाकङ्खी, सम्पन्‍नत्थूध पुग्गलो।", + "सम्पन्‍नपञ्‍ञे", + "‘‘विज्‍जाचरणसम्पन्‍ने, लद्धा चित्तस्स सम्पदं।", + "करोति कम्मसम्पदं, लभति चत्थसम्पदं॥", + "‘‘लोकं ञत्वा यथाभूतं, पप्पुय्य दिट्ठिसम्पदं।", + "मग्गसम्पदमागम्म, याति सम्पन्‍नमानसो॥", + "‘‘ओधुनित्वा", + "मुच्‍चति सब्बदुक्खेहि, सा होति सब्बसम्पदा’’ति॥ चतुत्थं।", + "‘‘सुचिं पणीतं कालेन, कप्पियं पानभोजनं।", + "अभिण्हं ददाति दानं, सुखेत्तेसु", + "‘‘नेव", + "एवं दिन्‍नानि दानानि, वण्णयन्ति विपस्सिनो॥", + "‘‘एवं यजित्वा मेधावी, सद्धो मुत्तेन चेतसा।", + "अब्याबज्झं", + "‘‘बहूनं", + "मातरं पितरं पुब्बे, रत्तिन्दिवमतन्दितो॥", + "‘‘पूजेति सहधम्मेन, पुब्बेकतमनुस्सरं।", + "अनागारे पब्बजिते, अपचे ब्रह्मचारयो", + "‘‘निविट्ठसद्धो पूजेति, ञत्वा धम्मे च पेसलो", + "रञ्‍ञो हितो देवहितो, ञातीनं सखिनं हितो॥", + "‘‘सब्बेसं", + "विनेय्य मच्छेरमलं, स लोकं भजते सिव’’न्ति॥ अट्ठमं।", + "द्वे दानानि वत्थुञ्‍च, खेत्तं दानूपपत्तियो।", + "किरियं द्वे सप्पुरिसा, अभिसन्दो विपाको चाति॥", + "‘‘पाणं न हञ्‍ञे", + "मुसा न भासे न च मज्‍जपो सिया।", + "अब्रह्मचरिया विरमेय्य मेथुना,", + "रत्तिं न भुञ्‍जेय्य विकालभोजनं॥", + "‘‘मालं न धारे न च गन्धमाचरे", + "मञ्‍चे छमायं व सयेथ सन्थते।", + "एतञ्हि अट्ठङ्गिकमाहुपोसथं,", + "बुद्धेन दुक्खन्तगुना पकासितं॥", + "‘‘चन्दो", + "ओभासयं", + "तमोनुदा ते पन अन्तलिक्खगा,", + "नभे पभासन्ति दिसाविरोचना॥", + "‘‘एतस्मिं", + "मुत्ता मणि वेळुरियञ्‍च भद्दकं।", + "सिङ्गीसुवण्णं अथ वापि कञ्‍चनं,", + "यं जातरूपं हटकन्ति वुच्‍चति॥", + "‘‘अट्ठङ्गुपेतस्स उपोसथस्स,", + "कलम्पि ते नानुभवन्ति सोळसिं।", + "चन्दप्पभा तारगणा च सब्बे॥", + "‘‘तस्मा हि नारी च नरो च सीलवा,", + "अट्ठङ्गुपेतं उपवस्सुपोसथं।", + "पुञ्‍ञानि कत्वान सुखुद्रयानि,", + "अनिन्दिता सग्गमुपेन्ति ठान’’न्ति॥ दुतियं।", + "‘‘पाणं न हञ्‍ञे न चदिन्‍नमादिये,", + "मुसा न भासे न च मज्‍जपो सिया।", + "अब्रह्मचरिया विरमेय्य मेथुना,", + "रत्तिं न भुञ्‍जेय्य विकालभोजनं॥", + "‘‘मालं न धारे न च गन्धमाचरे,", + "मञ्‍चे", + "एतञ्हि अट्ठङ्गिकमाहुपोसथं,", + "बुद्धेन दुक्खन्तगुना पकासितं॥", + "‘‘चन्दो च सुरियो च उभो सुदस्सना,", + "ओभासयं अनुपरियन्ति यावता।", + "तमोनुदा", + "नभे पभासन्ति दिसाविरोचना॥", + "‘‘एतस्मिं यं विज्‍जति अन्तरे धनं,", + "मुत्ता", + "सिङ्गीसुवण्णं अथ वापि कञ्‍चनं,", + "यं जातरूपं हटकन्ति वुच्‍चति॥", + "‘‘अट्ठङ्गुपेतस्स", + "कलम्पि ते नानुभवन्ति सोळसिं।", + "चन्दप्पभा तारगणा च सब्बे॥", + "‘‘तस्मा हि नारी च नरो च सीलवा,", + "अट्ठङ्गुपेतं उपवस्सुपोसथं।", + "पुञ्‍ञानि कत्वान सुखुद्रयानि,", + "अनिन्दिता सग्गमुपेन्ति ठान’’न्ति॥ ततियं।", + "‘‘पाणं", + "मुसा न भासे न च मज्‍जपो सिया।", + "अब्रह्मचरिया", + "रत्तिं न भुञ्‍जेय्य विकालभोजनं॥", + "‘‘मालं", + "मञ्‍चे छमायं व सयेथ सन्थते।", + "एतञ्हि अट्ठङ्गिकमाहुपोसथं,", + "बुद्धेन दुक्खन्तगुना पकासितं॥", + "‘‘चन्दो च सुरियो च उभो सुदस्सना,", + "ओभासयं अनुपरियन्ति यावता।", + "तमोनुदा ते पन अन्तलिक्खगा,", + "नभे पभासन्ति दिसाविरोचना॥", + "‘‘एतस्मिं यं विज्‍जति अन्तरे धनं,", + "मुत्ता मणि वेळुरियञ्‍च भद्दकं।", + "सिङ्गीसुवण्णं अथ वापि कञ्‍चनं,", + "यं जातरूपं हटकन्ति वुच्‍चति॥", + "‘‘अट्ठङ्गुपेतस्स उपोसथस्स,", + "कलम्पि ते नानुभवन्ति सोळसिं।", + "चन्दप्पभा तारगणा च सब्बे॥", + "‘‘तस्मा", + "अट्ठङ्गुपेतं उपवस्सुपोसथं।", + "पुञ्‍ञानि कत्वान सुखुद्रयानि,", + "अनिन्दिता सग्गमुपेन्ति ठान’’न्ति॥ पञ्‍चमं।", + "‘‘यो", + "तं सब्बकामदं", + "‘‘न चापि सोत्थि भत्तारं, इस्सावादेन रोसये।", + "भत्तु च गरुनो सब्बे, पटिपूजेति पण्डिता॥", + "‘‘उट्ठाहिका", + "भत्तु मनापं चरति, सम्भतं अनुरक्खति॥", + "‘‘या एवं वत्तति नारी, भत्तु छन्दवसानुगा।", + "मनापा नाम ते", + "‘‘यो नं भरति सब्बदा, निच्‍चं आतापि उस्सुको।", + "तं सब्बकामदं पोसं, भत्तारं नातिमञ्‍ञति॥", + "‘‘न", + "भत्तु च गरुनो सब्बे, पटिपूजेति पण्डिता॥", + "‘‘उट्ठाहिका अनलसा, सङ्गहितपरिज्‍जना।", + "भत्तु मनापं चरति, सम्भतं अनुरक्खति॥", + "‘‘या एवं वत्तति नारी, भत्तु छन्दवसानुगा।", + "मनापा नाम ते", + "‘‘यो", + "तं सब्बकामदं पोसं, भत्तारं नातिमञ्‍ञति॥", + "‘‘न चापि सोत्थि भत्तारं, इस्सावादेन रोसये।", + "भत्तु च गरुनो सब्बे, पटिपूजेति पण्डिता॥", + "‘‘उट्ठाहिका अनलसा, सङ्गहितपरिज्‍जना।", + "भत्तु मनापं चरति, सम्भतं अनुरक्खति॥", + "‘‘या एवं वत्तति नारी, भत्तु छन्दवसानुगा।", + "मनापा नाम ते", + "‘‘सुसंविहितकम्मन्ता, सङ्गहितपरिज्‍जना।", + "भत्तु मनापं चरति, सम्भतं अनुरक्खति॥", + "‘‘सद्धा सीलेन सम्पन्‍ना, वदञ्‍ञू वीतमच्छरा।", + "निच्‍चं मग्गं विसोधेति, सोत्थानं सम्परायिकं॥", + "‘‘इच्‍चेते अट्ठ धम्मा च, यस्सा विज्‍जन्ति नारिया।", + "तम्पि सीलवतिं आहु, धम्मट्ठं सच्‍चवादिनिं॥", + "‘‘सोळसाकारसम्पन्‍ना, अट्ठङ्गसुसमागता।", + "तादिसी सीलवती उपासिका।", + "उपपज्‍जति देवलोकं मनाप’’न्ति॥ नवमं।", + "‘‘सुसंविहितकम्मन्ता, सङ्गहितपरिज्‍जना।", + "भत्तु मनापं चरति, सम्भतं अनुरक्खति॥", + "‘‘सद्धा सीलेन सम्पन्‍ना, वदञ्‍ञू वीतमच्छरा।", + "निच्‍चं मग्गं विसोधेति, सोत्थानं सम्परायिकं॥", + "‘‘इच्‍चेते अट्ठ धम्मा च, यस्सा विज्‍जन्ति नारिया।", + "तम्पि सीलवतिं आहु, धम्मट्ठं सच्‍चवादिनिं॥", + "‘‘सोळसाकारसम्पन्‍ना, अट्ठङ्गसुसमागता।", + "तादिसी सीलवती उपासिका, उपपज्‍जति देवलोकं मनाप’’न्ति॥ दसमं।", + "संखित्ते वित्थते विसाखे, वासेट्ठो बोज्झाय पञ्‍चमं।", + "अनुरुद्धं पुन विसाखे, नकुला इधलोकिका द्वेति॥", + "‘‘उट्ठाता कम्मधेय्येसु, अप्पमत्तो विधानवा।", + "समं कप्पेति जीविकं", + "‘‘सद्धो सीलेन सम्पन्‍नो, वदञ्‍ञू वीतमच्छरो।", + "निच्‍चं", + "‘‘इच्‍चेते", + "अक्खाता सच्‍चनामेन, उभयत्थ सुखावहा॥", + "‘‘दिट्ठधम्महितत्थाय, सम्परायसुखाय च।", + "एवमेतं गहट्ठानं, चागो पुञ्‍ञं पवड्ढती’’ति॥ चतुत्थं।", + "‘‘उट्ठाता कम्मधेय्येसु, अप्पमत्तो विधानवा।", + "समं कप्पेति जीविकं, सम्भतं अनुरक्खति॥", + "‘‘सद्धो सीलेन सम्पन्‍नो, वदञ्‍ञू वीतमच्छरो।", + "निच्‍चं मग्गं विसोधेति, सोत्थानं सम्परायिकं॥", + "‘‘इच्‍चेते अट्ठ धम्मा च, सद्धस्स घरमेसिनो।", + "अक्खाता सच्‍चनामेन, उभयत्थ सुखावहा॥", + "‘‘दिट्ठधम्महितत्थाय, सम्परायसुखाय च।", + "एवमेतं गहट्ठानं, चागो पुञ्‍ञं पवड्ढती’’ति॥ पञ्‍चमं।", + "‘‘भयं", + "पङ्को गब्भो च उभयं, एते कामा पवुच्‍चन्ति।", + "यत्थ सत्तो पुथुज्‍जनो॥", + "‘‘ओतिण्णो सातरूपेन, पुन गब्भाय गच्छति।", + "यतो च भिक्खु आतापी, सम्पजञ्‍ञं", + "‘‘सो इमं पलिपथं दुग्गं, अतिक्‍कम्म तथाविधो।", + "पजं जातिजरूपेतं, फन्दमानं अवेक्खती’’ति॥ छट्ठं।", + "‘‘चत्तारो", + "एस सङ्घो उजुभूतो, पञ्‍ञासीलसमाहितो॥", + "‘‘यजमानानं मनुस्सानं, पुञ्‍ञपेक्खान पाणिनं।", + "करोतं ओपधिकं पुञ्‍ञं, सङ्घे दिन्‍नं महप्फल’’न्ति॥ नवमं।", + "‘‘चत्तारो च पटिपन्‍ना, चत्तारो च फले ठिता।", + "एस", + "‘‘यजमानानं मनुस्सानं, पुञ्‍ञपेक्खान पाणिनं।", + "करोतं ओपधिकं पुञ्‍ञं, एत्थ दिन्‍नं महप्फल’’न्ति॥ दसमं।", + "गोतमी ओवादं संखित्तं, दीघजाणु च उज्‍जयो।", + "भया द्वे आहुनेय्या च, द्वे च अट्ठ पुग्गलाति॥", + "‘‘तुलमतुलञ्‍च", + "अज्झत्तरतो समाहितो, अभिन्दि कवचमिवत्तसम्भव’’न्ति॥", + "इच्छा", + "विमोक्खो द्वे च वोहारा, परिसा भूमिचालेनाति॥", + "‘‘उट्ठाता कम्मधेय्येसु, अप्पमत्तो विधानवा।", + "समं कप्पेति जीविकं, सम्भतं अनुरक्खति॥", + "‘‘सद्धो", + "निच्‍चं मग्गं विसोधेति, सोत्थानं सम्परायिकं॥", + "‘‘इच्‍चेते अट्ठ धम्मा च, सद्धस्स घरमेसिनो।", + "अक्खाता सच्‍चनामेन, उभयत्थ सुखावहा॥", + "‘‘दिट्ठधम्महितत्थाय, सम्परायसुखाय च।", + "एवमेतं गहट्ठानं, चागो पुञ्‍ञं पवड्ढती’’ति॥ पञ्‍चमं।", + "‘‘उट्ठाता कम्मधेय्येसु, अप्पमत्तो विधानवा।", + "समं कप्पेति जीविकं, सम्भतं अनुरक्खति॥", + "‘‘सद्धो", + "निच्‍चं मग्गं विसोधेति, सोत्थानं सम्परायिकं॥", + "‘‘इच्‍चेते अट्ठ धम्मा च, सद्धस्स घरमेसिनो।", + "अक्खाता सच्‍चनामेन, उभयत्थ सुखावहा॥", + "‘‘दिट्ठधम्महितत्थाय, सम्परायसुखाय च।", + "एवमेतं गहट्ठानं, चागो पुञ्‍ञं पवड्ढती’’ति॥ छट्ठं।", + "द्वे", + "इच्छा अलं परिहानं, कुसीतारम्भवत्थूनीति॥", + "‘‘यं समणेन पत्तब्बं, ब्राह्मणेन वुसीमता।", + "यं वेदगुना पत्तब्बं, भिसक्‍केन अनुत्तरं॥", + "‘‘यं निम्मलेन पत्तब्बं, विमलेन सुचीमता।", + "यं ञाणिना च पत्तब्बं, विमुत्तेन अनुत्तरं॥", + "‘‘सोहं विजितसङ्गामो, मुत्तो मोचेमि बन्धना।", + "नागोम्हि परमदन्तो, असेखो परिनिब्बुतो’’ति॥ पञ्‍चमं।", + "सतिपुण्णियमूलेन", + "यसो पत्तप्पसादेन, पटिसारणीयञ्‍च वत्तनन्ति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/24-s0404m2.mul.json b/texts/tripitaka/24-s0404m2.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..7f767059fee7e66ac80d0eb3f02372fe426e5003 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/24-s0404m2.mul.json @@ -0,0 +1,27 @@ +{ + "title": "१. पठमपण्णासकं", + "book_name": "(१०) ५. रागपेय्यालं", + "chapter": "१. सम्बोधिसुत्तं", + "gathas": [ + "सम्बोधि निस्सयो चेव, मेघिय नन्दकं बलं।", + "सेवना सुतवा सज्झो, पुग्गलो आहुनेय्येन चाति॥", + "नादो सउपादिसेसो च, कोट्ठिकेन समिद्धिना।", + "गण्डसञ्‍ञा कुलं मेत्ता, देवता वेलामेन चाति॥", + "तिठानं खळुङ्को तण्हा, सत्तपञ्‍ञा सिलायुपो।", + "द्वे वेरा द्वे आघातानि, अनुपुब्बनिरोधेन चाति॥", + "द्वे विहारा च निब्बानं, गावी झानेन पञ्‍चमं।", + "आनन्दो ब्राह्मणा देवो, नागेन तपुस्सेन चाति॥", + "‘‘सम्बाधे गतं", + "यो झानमबुज्झि बुद्धो, पटिलीननिसभो मुनी’’ति॥", + "सम्बाधो", + "उभतोभागो सन्दिट्ठिका द्वे।", + "निब्बानं परिनिब्बानं,", + "तदङ्गदिट्ठधम्मिकेन चाति॥", + "खेमो", + "निरोधो अनुपुब्बो च, धम्मं पहाय भब्बेन चाति॥", + "सिक्खा", + "मच्छेरं उद्धम्भागिया अट्ठमं, चेतोखिला विनिबन्धाति॥", + "यथेव", + "चत्तारो इद्धिपादा च, तथेव सम्पयोजयेति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/25-s0404m3.mul.json b/texts/tripitaka/25-s0404m3.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..7e75edb2e541dab2f015001e4fb6983b61d06209 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/25-s0404m3.mul.json @@ -0,0 +1,123 @@ +{ + "title": "१. पठमपण्णासकं", + "book_name": "२३. रागपेय्यालं", + "chapter": "१. किमत्थियसुत्तं", + "gathas": [ + "किमत्थियं चेतना च, तयो उपनिसापि च।", + "समाधि सारिपुत्तो च, झानं सन्तेन विज्‍जयाति॥", + "‘‘कामच्छन्दो च ब्यापादो, थिनमिद्धञ्‍च भिक्खुनो।", + "उद्धच्‍चं विचिकिच्छा च, सब्बसोव न विज्‍जति॥", + "‘‘असेखेन", + "विमुत्तिया च सम्पन्‍नो, ञाणेन च तथाविधो॥", + "‘‘स वे पञ्‍चङ्गसम्पन्‍नो, पञ्‍च अङ्गे", + "इमस्मिं धम्मविनये, केवली इति वुच्‍चती’’ति॥ दुतियं।", + "सेनासनञ्‍च पञ्‍चङ्गं, संयोजनाखिलेन च।", + "अप्पमादो आहुनेय्यो, द्वे नाथा द्वे अरियावासाति॥", + "‘अत्थस्स पत्तिं हदयस्स सन्तिं,", + "जेत्वान सेनं पियसातरूपं।", + "एकोहं", + "तस्मा जनेन न करोमि सक्खिं", + "सक्खी", + "‘अत्थस्स", + "जेत्वान सेनं पियसातरूपं।", + "एकोहं झायं सुखमनुबोधिं,", + "तस्मा", + "सक्खी न सम्पज्‍जति केनचि मे’ति॥", + "सीहाधिवुत्ति", + "काळी च द्वे महापञ्हा, कोसलेहि परे दुवेति॥", + "‘‘आपायिको", + "वग्गरतो अधम्मट्ठो, योगक्खेमा पधंसति।", + "सङ्घं समग्गं भिन्दित्वा", + "‘‘सुखा", + "समग्गरतो धम्मट्ठो, योगक्खेमा न धंसति।", + "सङ्घं समग्गं कत्वान, कप्पं सग्गम्हि मोदती’’ति॥ दसमं।", + "उपालि ठपना उब्बाहो, उपसम्पदनिस्सया।", + "सामणेरो च द्वे भेदा, आनन्देहि परे दुवेति॥", + "विवादा", + "सक्‍को महालि अभिण्हं, सरीरट्ठा च भण्डनाति॥", + "सचित्तञ्‍च सारिपुत्त, ठिति च समथेन च।", + "परिहानो च द्वे सञ्‍ञा, मूला पब्बजितं गिरीति॥", + "अविज्‍जा", + "नळकपाने द्वे वुत्ता, कथावत्थूपरे दुवेति॥", + "‘‘धनेन धञ्‍ञेन च योध वड्ढति,", + "पुत्तेहि दारेहि चतुप्पदेहि च।", + "स भोगवा होति यसस्सि पूजितो,", + "ञातीहि मित्तेहि अथोपि राजुभि॥", + "‘‘सद्धाय सीलेन च योध वड्ढति,", + "पञ्‍ञाय चागेन सुतेन चूभयं।", + "सो", + "दिट्ठेव धम्मे उभयेन वड्ढती’’ति॥ चतुत्थं।", + "आकङ्खो कण्टको इट्ठा, वड्ढि च मिगसालाय।", + "तयो धम्मा च काको च, निगण्ठा द्वे च आघाताति॥", + "‘‘पुरिसस्स हि जातस्स, कुठारी जायते मुखे।", + "याय छिन्दति अत्तानं, बालो दुब्भासितं भणं॥", + "‘‘यो निन्दियं पसंसति, तं वा निन्दति यो पसंसियो।", + "विचिनाति मुखेन सो कलिं, कलिना तेन सुखं न विन्दति॥", + "‘‘अप्पमत्तको अयं कलि, यो अक्खेसु धनपराजयो।", + "सब्बस्सापि सहापि अत्तना, अयमेव महत्तरो कलि।", + "यो सुगतेसु मनं पदूसये॥", + "‘‘सतं", + "यमरियगरही निरयं उपेति, वाचं मनञ्‍च पणिधाय पापक’’न्ति॥", + "‘‘पुरिसस्स", + "याय छिन्दति अत्तानं, बालो दुब्भासितं भणं॥", + "‘‘यो", + "विचिनाति मुखेन सो कलिं, कलिना तेन सुखं न विन्दति॥", + "‘‘अप्पमत्तको अयं कलि, यो अक्खेसु धनपराजयो।", + "सब्बस्सापि सहापि अत्तना, अयमेव महत्तरो कलि।", + "यो सुगतेसु मनं पदूसये॥", + "‘‘सतं सहस्सानं निरब्बुदानं, छत्तिंसति पञ्‍च च अब्बुदानि।", + "यमरियगरही निरयं उपेति, वाचं मनञ्‍च पणिधाय पापक’’न्ति॥ नवमं।", + "वाहनानन्दो पुण्णियो, ब्याकरं कत्थिमानिको।", + "नपियक्‍कोसकोकालि, खीणासवबलेन चाति॥", + "कामभोगी", + "कोकनुदो आहुनेय्यो, थेरो उपालि अभब्बोति॥", + "सञ्‍ञा", + "धोवनं तिकिच्छा वमनं निद्धमनं द्वे असेखाति॥", + "‘‘अप्पका ते मनुस्सेसु, ये जना पारगामिनो।", + "अथायं इतरा पजा, तीरमेवानुधावति॥", + "‘‘ये च खो सम्मदक्खाते, धम्मे धम्मानुवत्तिनो।", + "ते जना पारमेस्सन्ति, मच्‍चुधेय्यं सुदुत्तरं॥", + "‘‘कण्हं", + "ओका अनोकमागम्म, विवेके यत्थ दूरमं॥", + "‘‘तत्राभिरतिमिच्छेय्य, हित्वा कामे अकिञ्‍चनो।", + "परियोदपेय्य अत्तानं, चित्तक्‍लेसेहि पण्डितो॥", + "‘‘येसं", + "आदानपटिनिस्सग्गे, अनुपादाय ये रता।", + "खीणासवा जुतिमन्तो", + "‘‘अप्पका ते मनुस्सेसु, ये जना पारगामिनो।", + "अथायं इतरा पजा, तीरमेवानुधावति॥", + "‘‘ये", + "ते जना पारमेस्सन्ति, मच्‍चुधेय्यं सुदुत्तरं॥", + "‘‘कण्हं धम्मं विप्पहाय, सुक्‍कं भावेथ पण्डितो।", + "ओका अनोक मागम्म, विवेके यत्थ दूरमं॥", + "‘‘तत्राभिरतिमिच्छेय्य, हित्वा कामे अकिञ्‍चनो।", + "परियोदपेय्य अत्तानं, चित्तक्‍लेसेहि पण्डितो॥", + "‘‘येसं सम्बोधियङ्गेसु, सम्मा चित्तं सुभावितं।", + "आदानपटिनिस्सग्गे, अनुपादाय ये रता।", + "खीणासवा जुतिमन्तो, ते लोके परिनिब्बुता’’ति॥ छट्ठं।", + "तयो अधम्मा अजितो, सङ्गारवो च ओरिमं।", + "द्वे चेव पच्‍चोरोहणी, पुब्बङ्गमं आसवक्खयोति॥", + "‘‘अप्पका", + "अथायं", + "‘‘ये च खो सम्मदक्खाते, धम्मे धम्मानुवत्तिनो।", + "ते जना पारमेस्सन्ति, मच्‍चुधेय्यं सुदुत्तरं॥", + "‘‘कण्हं धम्मं विप्पहाय, सुक्‍कं भावेथ पण्डितो।", + "ओका अनोकमागम्म, विवेके यत्थ दूरमं॥", + "‘‘तत्राभिरतिमिच्छेय्य, हित्वा कामे अकिञ्‍चनो।", + "परियोदपेय्य अत्तानं, चित्तक्‍लेसेहि पण्डितो॥", + "‘‘येसं", + "आदानपटिनिस्सग्गे, अनुपादाय ये रता।", + "खीणासवा जुतिमन्तो, ते लोके परिनिब्बुता’’ति॥ ततियं।", + "‘‘अप्पका", + "अथायं इतरा पजा, तीरमेवानुधावति॥", + "‘‘ये च खो सम्मदक्खाते, धम्मे धम्मानुवत्तिनो।", + "ते जना पारमेस्सन्ति, मच्‍चुधेय्यं सुदुत्तरं॥", + "‘‘कण्हं", + "ओका अनोकमागम्म, विवेके यत्थ दूरमं॥", + "‘‘तत्राभिरतिमिच्छेय्य, हित्वा कामे अकिञ्‍चनो।", + "परियोदपेय्य अत्तानं, चित्तक्‍लेसेहि पण्डितो॥", + "‘‘येसं", + "आदानपटिनिस्सग्गे, अनुपादाय ये रता।", + "खीणासवा जुतिमन्तो, ते लोके परिनिब्बुता’’ति॥ चतुत्थं।" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/26-s0404m4.mul.json b/texts/tripitaka/26-s0404m4.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..7bb49fcb9ddfdd434e83deaaf40ee6001b6aa802 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/26-s0404m4.mul.json @@ -0,0 +1,23 @@ +{ + "title": "४. रागपेय्यालं", + "book_name": "४. रागपेय्यालं", + "chapter": "३. सामञ्‍ञवग्गो", + "gathas": [ + "‘‘नमो ते पुरिसाजञ्‍ञ, नमो ते पुरिसुत्तम।", + "यस्स ते नाभिजानाम, यम्पि निस्साय झायसी’’ति॥", + "‘‘नमो ते पुरिसाजञ्‍ञ, नमो ते पुरिसुत्तम।", + "यस्स ते नाभिजानाम, यम्पि निस्साय झायसी’’ति॥", + "‘‘नमो ते पुरिसाजञ्‍ञ, नमो ते पुरिसुत्तम।", + "यस्स ते नाभिजानाम, यम्पि निस्साय झायसी’’ति॥ नवमं।", + "‘‘खत्तियो सेट्ठो जनेतस्मिं, ये गोत्तपटिसारिनो।", + "विज्‍जाचरणसम्पन्‍नो, सो सेट्ठो देवमानुसे’’ति", + "‘‘खत्तियो", + "विज्‍जाचरणसम्पन्‍नो, सो सेट्ठो देवमानुसे’’ति॥ दसमं।", + "किमत्थिया", + "द्वे सञ्‍ञा मनसिकारो, सद्धो मोरनिवापकन्ति॥", + "द्वे", + "मेत्ता अट्ठको गोपालो, चत्तारो च समाधिनाति॥", + "नव सुत्तसहस्सानि, भिय्यो पञ्‍चसतानि च", + "सत्तपञ्‍ञास सुत्तन्ता" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/27-s0501m.mul.json b/texts/tripitaka/27-s0501m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..b264d0f5dbb2d26f0ed26fabcd9e38ff7a8f1f50 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/27-s0501m.mul.json @@ -0,0 +1,171 @@ +{ + "title": "९. मेत्तसुत्तं", + "book_name": "९. मेत्तसुत्तं", + "chapter": "८. निधिकण्डसुत्तं", + "gathas": [ + "बुद्धं", + "धम्मं सरणं गच्छामि।", + "सङ्घं सरणं गच्छामि॥", + "दुतियम्पि बुद्धं सरणं गच्छामि।", + "दुतियम्पि धम्मं सरणं गच्छामि।", + "दुतियम्पि सङ्घं सरणं गच्छामि॥", + "ततियम्पि", + "ततियम्पि धम्मं सरणं गच्छामि।", + "ततियम्पि सङ्घं सरणं गच्छामि॥", + "केसा लोमा नखा दन्ता तचो,", + "मंसं न्हारु", + "हदयं यकनं किलोमकं पिहकं पप्फासं,", + "अन्तं अन्तगुणं उदरियं करीसं मत्थलुङ्गं", + "पित्तं सेम्हं पुब्बो लोहितं सेदो मेदो,", + "अस्सु वसा खेळो सिङ्घाणिका लसिका मुत्तन्ति", + "‘‘बहू", + "आकङ्खमाना सोत्थानं, ब्रूहि मङ्गलमुत्तमं’’॥", + "‘‘असेवना च बालानं, पण्डितानञ्‍च सेवना।", + "पूजा च पूजनेय्यानं", + "‘‘पतिरूपदेसवासो", + "अत्तसम्मापणिधि", + "‘‘बाहुसच्‍चञ्‍च सिप्पञ्‍च, विनयो च सुसिक्खितो।", + "सुभासिता च या वाचा, एतं मङ्गलमुत्तमं॥", + "‘‘मातापितु उपट्ठानं, पुत्तदारस्स सङ्गहो।", + "अनाकुला च कम्मन्ता, एतं मङ्गलमुत्तमं॥", + "‘‘दानञ्‍च धम्मचरिया च, ञातकानञ्‍च सङ्गहो।", + "अनवज्‍जानि कम्मानि, एतं मङ्गलमुत्तमं॥", + "‘‘आरती विरती पापा, मज्‍जपाना च संयमो।", + "अप्पमादो च धम्मेसु, एतं मङ्गलमुत्तमं॥", + "‘‘गारवो", + "कालेन धम्मस्सवनं", + "‘‘खन्ती च सोवचस्सता, समणानञ्‍च दस्सनं।", + "कालेन धम्मसाकच्छा, एतं मङ्गलमुत्तमं॥", + "‘‘तपो च ब्रह्मचरियञ्‍च, अरियसच्‍चान दस्सनं।", + "निब्बानसच्छिकिरिया च, एतं मङ्गलमुत्तमं॥", + "‘‘फुट्ठस्स लोकधम्मेहि, चित्तं यस्स न कम्पति।", + "असोकं विरजं खेमं, एतं मङ्गलमुत्तमं॥", + "‘‘एतादिसानि कत्वान, सब्बत्थमपराजिता।", + "सब्बत्थ सोत्थिं गच्छन्ति, तं तेसं मङ्गलमुत्तम’’न्ति॥", + "यानीध", + "सब्बेव भूता सुमना भवन्तु, अथोपि सक्‍कच्‍च सुणन्तु भासितं॥", + "तस्मा", + "दिवा च रत्तो च हरन्ति ये बलिं, तस्मा हि ने रक्खथ अप्पमत्ता॥", + "यं किञ्‍चि वित्तं इध वा हुरं वा, सग्गेसु", + "न नो समं अत्थि तथागतेन, इदम्पि बुद्धे रतनं पणीतं।", + "एतेन सच्‍चेन सुवत्थि होतु॥", + "खयं", + "न तेन धम्मेन समत्थि किञ्‍चि, इदम्पि धम्मे रतनं पणीतं।", + "एतेन सच्‍चेन सुवत्थि होतु॥", + "यं", + "समाधिना तेन समो न विज्‍जति, इदम्पि धम्मे रतनं पणीतं।", + "एतेन सच्‍चेन सुवत्थि होतु॥", + "ये पुग्गला अट्ठ सतं पसत्था, चत्तारि एतानि युगानि होन्ति।", + "ते दक्खिणेय्या सुगतस्स सावका, एतेसु दिन्‍नानि महप्फलानि।", + "इदम्पि सङ्घे रतनं पणीतं, एतेन सच्‍चेन सुवत्थि होतु॥", + "ये सुप्पयुत्ता मनसा दळ्हेन, निक्‍कामिनो गोतमसासनम्हि।", + "ते पत्तिपत्ता अमतं विगय्ह, लद्धा मुधा निब्बुतिं", + "इदम्पि", + "यथिन्दखीलो पथविस्सितो", + "तथूपमं सप्पुरिसं वदामि, यो", + "इदम्पि सङ्घे रतनं पणीतं, एतेन सच्‍चेन सुवत्थि होतु॥", + "ये अरियसच्‍चानि विभावयन्ति, गम्भीरपञ्‍ञेन सुदेसितानि।", + "किञ्‍चापि ते होन्ति भुसं पमत्ता, न ते भवं अट्ठममादियन्ति।", + "इदम्पि सङ्घे रतनं पणीतं, एतेन सच्‍चेन सुवत्थि होतु॥", + "सहावस्स", + "सक्‍कायदिट्ठी विचिकिच्छितञ्‍च, सीलब्बतं वापि यदत्थि किञ्‍चि॥", + "चतूहपायेहि च विप्पमुत्तो, छच्‍चाभिठानानि", + "इदम्पि सङ्घे रतनं पणीतं, एतेन सच्‍चेन सुवत्थि होतु॥", + "किञ्‍चापि", + "अभब्ब", + "इदम्पि", + "वनप्पगुम्बे यथ", + "तथूपमं धम्मवरं अदेसयि", + "इदम्पि बुद्धे रतनं पणीतं, एतेन सच्‍चेन सुवत्थि होतु॥", + "वरो वरञ्‍ञू वरदो वराहरो, अनुत्तरो धम्मवरं अदेसयि।", + "इदम्पि बुद्धे रतनं पणीतं, एतेन सच्‍चेन सुवत्थि होतु॥", + "खीणं पुराणं नव नत्थि सम्भवं, विरत्तचित्तायतिके भवस्मिं।", + "ते खीणबीजा अविरूळ्हिछन्दा, निब्बन्ति धीरा यथायं", + "इदम्पि सङ्घे रतनं पणीतं, एतेन सच्‍चेन सुवत्थि होतु॥", + "यानीध भूतानि समागतानि, भुम्मानि", + "तथागतं देवमनुस्सपूजितं, बुद्धं नमस्साम सुवत्थि होतु॥", + "यानीध भूतानि समागतानि, भुम्मानि वा यानि व अन्तलिक्खे।", + "तथागतं देवमनुस्सपूजितं, धम्मं", + "यानीध", + "तथागतं देवमनुस्सपूजितं, सङ्घं नमस्साम सुवत्थि होतूति॥", + "तिरोकुट्टेसु", + "द्वारबाहासु तिट्ठन्ति, आगन्त्वान सकं घरं॥", + "पहूते अन्‍नपानम्हि, खज्‍जभोज्‍जे उपट्ठिते।", + "न", + "एवं ददन्ति ञातीनं, ये होन्ति अनुकम्पका।", + "सुचिं पणीतं कालेन, कप्पियं पानभोजनं।", + "इदं वो ञातीनं होतु, सुखिता होन्तु ञातयो॥", + "ते च तत्थ समागन्त्वा, ञातिपेता समागता।", + "पहूते अन्‍नपानम्हि, सक्‍कच्‍चं अनुमोदरे॥", + "चिरं जीवन्तु नो ञाती, येसं हेतु लभामसे।", + "अम्हाकञ्‍च कता पूजा, दायका च अनिप्फला॥", + "न हि तत्थ कसि", + "वणिज्‍जा तादिसी नत्थि, हिरञ्‍ञेन कयोकयं", + "इतो दिन्‍नेन यापेन्ति, पेता कालङ्कता", + "उन्‍नमे उदकं वुट्ठं, यथा निन्‍नं पवत्तति।", + "एवमेव इतो दिन्‍नं, पेतानं उपकप्पति॥", + "यथा वारिवहा पूरा, परिपूरेन्ति सागरं।", + "एवमेव इतो दिन्‍नं, पेतानं उपकप्पति॥", + "अदासि", + "पेतानं दक्खिणं दज्‍जा, पुब्बे कतमनुस्सरं॥", + "न हि रुण्णं वा सोको वा, या चञ्‍ञा परिदेवना।", + "न तं पेतानमत्थाय, एवं तिट्ठन्ति ञातयो॥", + "अयञ्‍च खो दक्खिणा दिन्‍ना, सङ्घम्हि सुप्पतिट्ठिता।", + "दीघरत्तं", + "सो ञातिधम्मो च अयं निदस्सितो, पेतान पूजा च कता उळारा।", + "बलञ्‍च भिक्खूनमनुप्पदिन्‍नं", + "निधिं", + "अत्थे किच्‍चे समुप्पन्‍ने, अत्थाय मे भविस्सति॥", + "राजतो वा दुरुत्तस्स, चोरतो पीळितस्स वा।", + "इणस्स वा पमोक्खाय, दुब्भिक्खे आपदासु वा।", + "एतदत्थाय लोकस्मिं, निधि नाम निधीयति॥", + "तावस्सुनिहितो", + "न सब्बो सब्बदा एव, तस्स तं उपकप्पति॥", + "निधि वा ठाना चवति, सञ्‍ञा वास्स विमुय्हति।", + "नागा वा अपनामेन्ति, यक्खा वापि हरन्ति नं॥", + "अप्पिया", + "यदा पुञ्‍ञक्खयो होति, सब्बमेतं विनस्सति॥", + "यस्स", + "निधी सुनिहितो होति, इत्थिया पुरिसस्स वा॥", + "चेतियम्हि", + "मातरि पितरि चापि", + "एसो निधि सुनिहितो, अजेय्यो अनुगामिको।", + "पहाय गमनीयेसु, एतं आदाय गच्छति॥", + "असाधारणमञ्‍ञेसं, अचोराहरणो निधि।", + "कयिराथ धीरो पुञ्‍ञानि, यो निधि अनुगामिको॥", + "एस देवमनुस्सानं, सब्बकामददो निधि।", + "यं यदेवाभिपत्थेन्ति, सब्बमेतेन लब्भति॥", + "सुवण्णता सुसरता, सुसण्ठाना सुरूपता", + "आधिपच्‍चपरिवारो, सब्बमेतेन लब्भति॥", + "पदेसरज्‍जं इस्सरियं, चक्‍कवत्तिसुखं पियं।", + "देवरज्‍जम्पि दिब्बेसु, सब्बमेतेन लब्भति॥", + "मानुस्सिका च सम्पत्ति, देवलोके च या रति।", + "या च निब्बानसम्पत्ति, सब्बमेतेन लब्भति॥", + "मित्तसम्पदमागम्म, योनिसोव", + "विज्‍जा विमुत्ति वसीभावो, सब्बमेतेन लब्भति॥", + "पटिसम्भिदा", + "पच्‍चेकबोधि बुद्धभूमि, सब्बमेतेन लब्भति॥", + "एवं", + "तस्मा धीरा पसंसन्ति, पण्डिता कतपुञ्‍ञतन्ति॥", + "करणीयमत्थकुसलेन", + "सक्‍को उजू च सुहुजू", + "सन्तुस्सको", + "सन्तिन्द्रियो च निपको च, अप्पगब्भो कुलेस्वननुगिद्धो॥", + "न च खुद्दमाचरे किञ्‍चि, येन विञ्‍ञू परे उपवदेय्युं।", + "सुखिनोव खेमिनो होन्तु, सब्बसत्ता", + "ये केचि पाणभूतत्थि, तसा वा थावरा वनवसेसा।", + "दीघा वा येव महन्ता", + "दिट्ठा वा येव अदिट्ठा", + "भूता व", + "न परो परं निकुब्बेथ, नातिमञ्‍ञेथ कत्थचि न कञ्‍चि", + "ब्यारोसना पटिघसञ्‍ञा, नाञ्‍ञमञ्‍ञस्स दुक्खमिच्छेय्य॥", + "माता", + "एवम्पि सब्बभूतेसु, मानसं भावये अपरिमाणं॥", + "मेत्तञ्‍च", + "उद्धं अधो च तिरियञ्‍च, असम्बाधं अवेरमसपत्तं॥", + "तिट्ठं चरं निसिन्‍नो व", + "एतं सतिं अधिट्ठेय्य, ब्रह्ममेतं विहारमिधमाहु॥", + "दिट्ठिञ्‍च", + "कामेसु विनय" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/28-s0502m.mul.json b/texts/tripitaka/28-s0502m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..8e085814a2b6cef15d58fbbe97919e15e7484190 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/28-s0502m.mul.json @@ -0,0 +1,918 @@ +{ + "title": "२६. ब्राह्मणवग्गो", + "book_name": "२६. ब्राह्मणवग्गो", + "chapter": "२५. भिक्खुवग्गो", + "gathas": [ + "मनोपुब्बङ्गमा", + "मनसा चे पदुट्ठेन, भासति वा करोति वा।", + "ततो नं दुक्खमन्वेति, चक्‍कंव वहतो पदं॥", + "मनोपुब्बङ्गमा धम्मा, मनोसेट्ठा मनोमया।", + "मनसा चे पसन्‍नेन, भासति वा करोति वा।", + "ततो नं सुखमन्वेति, छायाव अनपायिनी", + "अक्‍कोच्छि", + "ये च तं उपनय्हन्ति, वेरं तेसं न सम्मति॥", + "अक्‍कोच्छि मं अवधि मं, अजिनि मं अहासि मे।", + "ये च तं नुपनय्हन्ति, वेरं तेसूपसम्मति॥", + "न", + "अवेरेन च सम्मन्ति, एस धम्मो सनन्तनो॥", + "परे", + "ये च तत्थ विजानन्ति, ततो सम्मन्ति मेधगा॥", + "सुभानुपस्सिं विहरन्तं, इन्द्रियेसु असंवुतं।", + "भोजनम्हि चामत्तञ्‍ञुं, कुसीतं हीनवीरियं।", + "तं वे पसहति मारो, वातो रुक्खंव दुब्बलं॥", + "असुभानुपस्सिं विहरन्तं, इन्द्रियेसु सुसंवुतं।", + "भोजनम्हि च मत्तञ्‍ञुं, सद्धं आरद्धवीरियं।", + "तं वे नप्पसहति मारो, वातो सेलंव पब्बतं॥", + "अनिक्‍कसावो कासावं, यो वत्थं परिदहिस्सति।", + "अपेतो दमसच्‍चेन, न सो कासावमरहति॥", + "यो च वन्तकसावस्स, सीलेसु सुसमाहितो।", + "उपेतो दमसच्‍चेन, स वे कासावमरहति॥", + "असारे सारमतिनो, सारे चासारदस्सिनो।", + "ते सारं नाधिगच्छन्ति, मिच्छासङ्कप्पगोचरा॥", + "सारञ्‍च", + "ते सारं अधिगच्छन्ति, सम्मासङ्कप्पगोचरा॥", + "यथा अगारं दुच्छन्‍नं, वुट्ठी समतिविज्झति।", + "एवं अभावितं चित्तं, रागो समतिविज्झति॥", + "यथा", + "एवं सुभावितं चित्तं, रागो न समतिविज्झति॥", + "इध", + "सो सोचति सो विहञ्‍ञति, दिस्वा कम्मकिलिट्ठमत्तनो॥", + "इध मोदति पेच्‍च मोदति, कतपुञ्‍ञो उभयत्थ मोदति।", + "सो मोदति सो पमोदति, दिस्वा कम्मविसुद्धिमत्तनो॥", + "इध तप्पति पेच्‍च तप्पति, पापकारी", + "‘‘पापं मे कत’’न्ति तप्पति, भिय्यो", + "इध नन्दति पेच्‍च नन्दति, कतपुञ्‍ञो उभयत्थ नन्दति।", + "‘‘पुञ्‍ञं मे कत’’न्ति नन्दति, भिय्यो नन्दति सुग्गतिं गतो॥", + "बहुम्पि चे संहित", + "गोपोव", + "अप्पम्पि चे संहित भासमानो, धम्मस्स होति", + "रागञ्‍च दोसञ्‍च पहाय मोहं, सम्मप्पजानो सुविमुत्तचित्तो।", + "अनुपादियानो इध वा हुरं वा, स भागवा सामञ्‍ञस्स होति॥", + "अप्पमादो", + "अप्पमत्ता न मीयन्ति, ये पमत्ता यथा मता॥", + "एवं", + "अप्पमादे पमोदन्ति, अरियानं गोचरे रता॥", + "ते झायिनो साततिका, निच्‍चं दळ्हपरक्‍कमा।", + "फुसन्ति धीरा निब्बानं, योगक्खेमं अनुत्तरं॥", + "उट्ठानवतो सतीमतो", + "सञ्‍ञतस्स धम्मजीविनो, अप्पमत्तस्स", + "उट्ठानेनप्पमादेन", + "दीपं कयिराथ मेधावी, यं ओघो नाभिकीरति॥", + "पमादमनुयुञ्‍जन्ति, बाला दुम्मेधिनो जना।", + "अप्पमादञ्‍च मेधावी, धनं सेट्ठंव रक्खति॥", + "मा पमादमनुयुञ्‍जेथ, मा कामरतिसन्थवं", + "अप्पमत्तो हि झायन्तो, पप्पोति विपुलं सुखं॥", + "पमादं अप्पमादेन, यदा नुदति पण्डितो।", + "पञ्‍ञापासादमारुय्ह, असोको सोकिनिं पजं।", + "पब्बतट्ठोव भूमट्ठे", + "अप्पमत्तो", + "अबलस्संव", + "अप्पमादेन मघवा, देवानं सेट्ठतं गतो।", + "अप्पमादं पसंसन्ति, पमादो गरहितो सदा॥", + "अप्पमादरतो भिक्खु, पमादे भयदस्सि वा।", + "संयोजनं अणुं थूलं, डहं अग्गीव गच्छति॥", + "अप्पमादरतो भिक्खु, पमादे भयदस्सि वा।", + "अभब्बो परिहानाय, निब्बानस्सेव सन्तिके॥", + "फन्दनं", + "उजुं करोति मेधावी, उसुकारोव तेजनं॥", + "वारिजोव थले खित्तो, ओकमोकतउब्भतो।", + "परिफन्दतिदं चित्तं, मारधेय्यं पहातवे॥", + "दुन्‍निग्गहस्स लहुनो, यत्थकामनिपातिनो।", + "चित्तस्स दमथो साधु, चित्तं दन्तं सुखावहं॥", + "सुदुद्दसं", + "चित्तं रक्खेथ मेधावी, चित्तं गुत्तं सुखावहं॥", + "दूरङ्गमं एकचरं", + "ये", + "अनवट्ठितचित्तस्स, सद्धम्मं अविजानतो।", + "परिप्‍लवपसादस्स, पञ्‍ञा न परिपूरति॥", + "अनवस्सुतचित्तस्स, अनन्वाहतचेतसो।", + "पुञ्‍ञपापपहीनस्स, नत्थि जागरतो भयं॥", + "कुम्भूपमं कायमिमं विदित्वा, नगरूपमं चित्तमिदं ठपेत्वा।", + "योधेथ मारं पञ्‍ञावुधेन, जितञ्‍च रक्खे अनिवेसनो सिया॥", + "अचिरं", + "छुद्धो अपेतविञ्‍ञाणो, निरत्थंव कलिङ्गरं॥", + "दिसो दिसं यं तं कयिरा, वेरी वा पन वेरिनं।", + "मिच्छापणिहितं चित्तं, पापियो", + "न तं माता पिता कयिरा, अञ्‍ञे वापि च ञातका।", + "सम्मापणिहितं चित्तं, सेय्यसो नं ततो करे॥", + "को", + "को धम्मपदं सुदेसितं, कुसलो पुप्फमिव पचेस्सति", + "सेखो पथविं विचेस्सति, यमलोकञ्‍च इमं सदेवकं।", + "सेखो धम्मपदं सुदेसितं, कुसलो पुप्फमिव पचेस्सति॥", + "फेणूपमं", + "छेत्वान मारस्स पपुप्फकानि", + "पुप्फानि हेव पचिनन्तं, ब्यासत्तमनसं", + "सुत्तं गामं महोघोव, मच्‍चु आदाय गच्छति॥", + "पुप्फानि हेव पचिनन्तं, ब्यासत्तमनसं नरं।", + "अतित्तञ्‍ञेव कामेसु, अन्तको कुरुते वसं॥", + "यथापि भमरो पुप्फं, वण्णगन्धमहेठयं", + "पलेति रसमादाय, एवं गामे मुनी चरे॥", + "न परेसं विलोमानि, न परेसं कताकतं।", + "अत्तनोव अवेक्खेय्य, कतानि अकतानि च॥", + "यथापि", + "एवं सुभासिता वाचा, अफला होति अकुब्बतो॥", + "यथापि", + "एवं सुभासिता वाचा, सफला होति कुब्बतो", + "यथापि", + "एवं जातेन मच्‍चेन, कत्तब्बं कुसलं बहुं॥", + "न पुप्फगन्धो पटिवातमेति, न चन्दनं तगरमल्‍लिका", + "सतञ्‍च गन्धो पटिवातमेति, सब्बा दिसा सप्पुरिसो पवायति॥", + "चन्दनं तगरं वापि, उप्पलं अथ वस्सिकी।", + "एतेसं गन्धजातानं, सीलगन्धो अनुत्तरो॥", + "अप्पमत्तो अयं गन्धो, य्वायं तगरचन्दनं", + "यो च सीलवतं गन्धो, वाति देवेसु उत्तमो॥", + "तेसं सम्पन्‍नसीलानं, अप्पमादविहारिनं।", + "सम्मदञ्‍ञा विमुत्तानं, मारो मग्गं न विन्दति॥", + "यथा सङ्कारठानस्मिं", + "पदुमं तत्थ जायेथ, सुचिगन्धं मनोरमं॥", + "एवं", + "अतिरोचति पञ्‍ञाय, सम्मासम्बुद्धसावको॥", + "दीघा", + "दीघो बालानं संसारो, सद्धम्मं अविजानतं॥", + "चरञ्‍चे नाधिगच्छेय्य, सेय्यं सदिसमत्तनो।", + "एकचरियं", + "पुत्ता मत्थि धनम्मत्थि", + "अत्ता हि", + "यो बालो मञ्‍ञति बाल्यं, पण्डितो वापि तेन सो।", + "बालो च पण्डितमानी, स वे ‘‘बालो’’ति वुच्‍चति॥", + "यावजीवम्पि चे बालो, पण्डितं पयिरुपासति।", + "न सो धम्मं विजानाति, दब्बी सूपरसं यथा॥", + "मुहुत्तमपि", + "खिप्पं धम्मं विजानाति, जिव्हा सूपरसं यथा॥", + "चरन्ति बाला दुम्मेधा, अमित्तेनेव अत्तना।", + "करोन्ता पापकं कम्मं, यं होति कटुकप्फलं॥", + "न", + "यस्स अस्सुमुखो रोदं, विपाकं पटिसेवति॥", + "तञ्‍च", + "यस्स पतीतो सुमनो, विपाकं पटिसेवति॥", + "मधुवा", + "यदा च पच्‍चति पापं, बालो", + "मासे मासे कुसग्गेन, बालो भुञ्‍जेय्य भोजनं।", + "न सो सङ्खातधम्मानं", + "न हि पापं कतं कम्मं, सज्‍जु खीरंव मुच्‍चति।", + "डहन्तं बालमन्वेति, भस्मच्छन्‍नोव", + "यावदेव अनत्थाय, ञत्तं", + "हन्ति बालस्स सुक्‍कंसं, मुद्धमस्स विपातयं॥", + "असन्तं", + "आवासेसु च इस्सरियं, पूजा परकुलेसु च॥", + "ममेव", + "ममेवातिवसा अस्सु, किच्‍चाकिच्‍चेसु किस्मिचि।", + "इति बालस्स सङ्कप्पो, इच्छा मानो च वड्ढति॥", + "अञ्‍ञा हि लाभूपनिसा, अञ्‍ञा निब्बानगामिनी।", + "एवमेतं अभिञ्‍ञाय, भिक्खु बुद्धस्स सावको।", + "सक्‍कारं नाभिनन्देय्य, विवेकमनुब्रूहये॥", + "निधीनंव", + "निग्गय्हवादिं मेधाविं, तादिसं पण्डितं भजे।", + "तादिसं भजमानस्स, सेय्यो होति न पापियो॥", + "ओवदेय्यानुसासेय्य, असब्भा च निवारये।", + "सतञ्हि सो पियो होति, असतं होति अप्पियो॥", + "न भजे पापके मित्ते, न भजे पुरिसाधमे।", + "भजेथ मित्ते कल्याणे, भजेथ पुरिसुत्तमे॥", + "धम्मपीति", + "अरियप्पवेदिते धम्मे, सदा रमति पण्डितो॥", + "उदकञ्हि", + "दारुं नमयन्ति तच्छका, अत्तानं दमयन्ति पण्डिता॥", + "सेलो यथा एकघनो", + "एवं निन्दापसंसासु, न समिञ्‍जन्ति पण्डिता॥", + "यथापि रहदो गम्भीरो, विप्पसन्‍नो अनाविलो।", + "एवं धम्मानि सुत्वान, विप्पसीदन्ति पण्डिता॥", + "सब्बत्थ वे सप्पुरिसा चजन्ति, न", + "सुखेन फुट्ठा अथ वा दुखेन, न उच्‍चावचं", + "न", + "न इच्छेय्य", + "अप्पका ते मनुस्सेसु, ये जना पारगामिनो।", + "अथायं इतरा पजा, तीरमेवानुधावति॥", + "ये", + "ते जना पारमेस्सन्ति, मच्‍चुधेय्यं सुदुत्तरं॥", + "कण्हं", + "ओका अनोकमागम्म, विवेके यत्थ दूरमं॥", + "तत्राभिरतिमिच्छेय्य, हित्वा कामे अकिञ्‍चनो।", + "परियोदपेय्य", + "येसं सम्बोधियङ्गेसु, सम्मा चित्तं सुभावितं।", + "आदानपटिनिस्सग्गे, अनुपादाय ये रता।", + "खीणासवा जुतिमन्तो, ते लोके परिनिब्बुता॥", + "गतद्धिनो", + "सब्बगन्थप्पहीनस्स, परिळाहो न विज्‍जति॥", + "उय्युञ्‍जन्ति", + "हंसाव पल्‍ललं हित्वा, ओकमोकं जहन्ति ते॥", + "येसं", + "सुञ्‍ञतो अनिमित्तो च, विमोक्खो येसं गोचरो।", + "आकासे व सकुन्तानं", + "यस्सासवा", + "सुञ्‍ञतो अनिमित्तो च, विमोक्खो यस्स गोचरो।", + "आकासे व सकुन्तानं, पदं तस्स दुरन्‍नयं॥", + "यस्सिन्द्रियानि समथङ्गतानि", + "पहीनमानस्स अनासवस्स, देवापि तस्स पिहयन्ति तादिनो॥", + "पथविसमो नो विरुज्झति, इन्दखिलुपमो", + "रहदोव अपेतकद्दमो, संसारा न भवन्ति तादिनो॥", + "सन्तं", + "सम्मदञ्‍ञा विमुत्तस्स, उपसन्तस्स तादिनो॥", + "अस्सद्धो अकतञ्‍ञू च, सन्धिच्छेदो च यो नरो।", + "हतावकासो वन्तासो, स वे उत्तमपोरिसो॥", + "गामे वा यदि वारञ्‍ञे, निन्‍ने वा यदि वा थले।", + "यत्थ अरहन्तो विहरन्ति, तं भूमिरामणेय्यकं॥", + "रमणीयानि", + "वीतरागा रमिस्सन्ति, न ते कामगवेसिनो॥", + "सहस्समपि", + "एकं अत्थपदं सेय्यो, यं सुत्वा उपसम्मति॥", + "सहस्समपि चे गाथा, अनत्थपदसंहिता।", + "एकं गाथापदं सेय्यो, यं सुत्वा उपसम्मति॥", + "यो च गाथा सतं भासे, अनत्थपदसंहिता", + "एकं धम्मपदं सेय्यो, यं सुत्वा उपसम्मति॥", + "यो सहस्सं सहस्सेन, सङ्गामे मानुसे जिने।", + "एकञ्‍च जेय्यमत्तानं", + "अत्ता", + "अत्तदन्तस्स पोसस्स, निच्‍चं सञ्‍ञतचारिनो॥", + "नेव देवो न गन्धब्बो, न मारो सह ब्रह्मुना।", + "जितं अपजितं कयिरा, तथारूपस्स जन्तुनो॥", + "मासे", + "एकञ्‍च भावितत्तानं, मुहुत्तमपि पूजये।", + "सायेव पूजना सेय्यो, यञ्‍चे वस्ससतं हुतं॥", + "यो च वस्ससतं जन्तु, अग्गिं परिचरे वने।", + "एकञ्‍च भावितत्तानं, मुहुत्तमपि पूजये।", + "सायेव पूजना सेय्यो, यञ्‍चे वस्ससतं हुतं॥", + "यं", + "सब्बम्पि तं न चतुभागमेति, अभिवादना उज्‍जुगतेसु सेय्यो॥", + "अभिवादनसीलिस्स, निच्‍चं वुड्ढापचायिनो", + "चत्तारो धम्मा वड्ढन्ति, आयु वण्णो सुखं बलं॥", + "यो च वस्ससतं जीवे, दुस्सीलो असमाहितो।", + "एकाहं जीवितं सेय्यो, सीलवन्तस्स झायिनो॥", + "यो च वस्ससतं जीवे, दुप्पञ्‍ञो असमाहितो।", + "एकाहं जीवितं सेय्यो, पञ्‍ञवन्तस्स झायिनो॥", + "यो", + "एकाहं जीवितं सेय्यो, वीरियमारभतो दळ्हं॥", + "यो", + "एकाहं जीवितं सेय्यो, पस्सतो उदयब्बयं॥", + "यो", + "एकाहं जीवितं सेय्यो, पस्सतो अमतं पदं॥", + "यो च वस्ससतं जीवे, अपस्सं धम्ममुत्तमं।", + "एकाहं जीवितं सेय्यो, पस्सतो धम्ममुत्तमं॥", + "अभित्थरेथ", + "दन्धञ्हि करोतो पुञ्‍ञं, पापस्मिं रमती मनो॥", + "पापञ्‍चे पुरिसो कयिरा, न नं", + "न तम्हि छन्दं कयिराथ, दुक्खो पापस्स उच्‍चयो॥", + "पुञ्‍ञञ्‍चे पुरिसो कयिरा, कयिरा नं", + "तम्हि छन्दं कयिराथ, सुखो पुञ्‍ञस्स उच्‍चयो॥", + "पापोपि", + "यदा च पच्‍चति पापं, अथ पापो पापानि", + "भद्रोपि", + "यदा च पच्‍चति भद्रं, अथ भद्रो भद्रानि", + "मावमञ्‍ञेथ", + "उदबिन्दुनिपातेन, उदकुम्भोपि पूरति।", + "बालो पूरति", + "मावमञ्‍ञेथ पुञ्‍ञस्स, न मन्तं आगमिस्सति।", + "उदबिन्दुनिपातेन, उदकुम्भोपि पूरति।", + "धीरो पूरति पुञ्‍ञस्स, थोकं थोकम्पि आचिनं॥", + "वाणिजोव भयं मग्गं, अप्पसत्थो महद्धनो।", + "विसं जीवितुकामोव, पापानि परिवज्‍जये॥", + "पाणिम्हि", + "नाब्बणं विसमन्वेति, नत्थि पापं अकुब्बतो॥", + "यो", + "तमेव बालं पच्‍चेति पापं, सुखुमो रजो पटिवातंव खित्तो॥", + "गब्भमेके उप्पज्‍जन्ति, निरयं पापकम्मिनो।", + "सग्गं सुगतिनो यन्ति, परिनिब्बन्ति अनासवा॥", + "न", + "न", + "न अन्तलिक्खे न समुद्दमज्झे, न पब्बतानं विवरं पविस्स।", + "न विज्‍जती सो जगतिप्पदेसो, यत्थट्ठितं", + "सब्बे तसन्ति दण्डस्स, सब्बे भायन्ति मच्‍चुनो।", + "अत्तानं उपमं कत्वा, न हनेय्य न घातये॥", + "सब्बे", + "अत्तानं उपमं कत्वा, न हनेय्य न घातये॥", + "सुखकामानि", + "अत्तनो सुखमेसानो, पेच्‍च सो न लभते सुखं॥", + "सुखकामानि", + "अत्तनो सुखमेसानो, पेच्‍च सो लभते सुखं॥", + "मावोच फरुसं कञ्‍चि, वुत्ता पटिवदेय्यु तं", + "दुक्खा हि सारम्भकथा, पटिदण्डा फुसेय्यु तं", + "सचे", + "एस पत्तोसि निब्बानं, सारम्भो ते न विज्‍जति॥", + "यथा दण्डेन गोपालो, गावो पाजेति गोचरं।", + "एवं जरा च मच्‍चु च, आयुं पाजेन्ति पाणिनं॥", + "अथ पापानि कम्मानि, करं बालो न बुज्झति।", + "सेहि कम्मेहि दुम्मेधो, अग्गिदड्ढोव तप्पति॥", + "यो दण्डेन अदण्डेसु, अप्पदुट्ठेसु दुस्सति।", + "दसन्‍नमञ्‍ञतरं ठानं, खिप्पमेव निगच्छति॥", + "वेदनं", + "गरुकं वापि आबाधं, चित्तक्खेपञ्‍च", + "राजतो वा उपसग्गं", + "परिक्खयञ्‍च", + "अथ वास्स अगारानि, अग्गि डहति", + "कायस्स भेदा दुप्पञ्‍ञो, निरयं सोपपज्‍जति", + "न", + "रजोजल्‍लं उक्‍कुटिकप्पधानं, सोधेन्ति मच्‍चं अवितिण्णकङ्खं॥", + "अलङ्कतो चेपि समं चरेय्य, सन्तो दन्तो नियतो ब्रह्मचारी।", + "सब्बेसु", + "हिरीनिसेधो पुरिसो, कोचि लोकस्मि विज्‍जति।", + "यो निद्दं", + "अस्सो", + "सद्धाय सीलेन च वीरियेन च, समाधिना धम्मविनिच्छयेन च।", + "सम्पन्‍नविज्‍जाचरणा पतिस्सता, जहिस्सथ", + "उदकञ्हि नयन्ति नेत्तिका, उसुकारा नमयन्ति तेजनं।", + "दारुं नमयन्ति तच्छका, अत्तानं दमयन्ति सुब्बता॥", + "को", + "अन्धकारेन ओनद्धा, पदीपं न गवेसथ॥", + "पस्स चित्तकतं बिम्बं, अरुकायं समुस्सितं।", + "आतुरं बहुसङ्कप्पं, यस्स नत्थि धुवं ठिति॥", + "परिजिण्णमिदं", + "भिज्‍जति पूतिसन्देहो, मरणन्तञ्हि जीवितं॥", + "यानिमानि", + "कापोतकानि अट्ठीनि, तानि दिस्वान का रति॥", + "अट्ठीनं नगरं कतं, मंसलोहितलेपनं।", + "यत्थ जरा च मच्‍चु च, मानो मक्खो च ओहितो॥", + "जीरन्ति वे राजरथा सुचित्ता, अथो सरीरम्पि जरं उपेति।", + "सतञ्‍च धम्मो न जरं उपेति, सन्तो हवे सब्भि पवेदयन्ति॥", + "अप्पस्सुतायं पुरिसो, बलिबद्धोव", + "मंसानि तस्स वड्ढन्ति, पञ्‍ञा तस्स न वड्ढति॥", + "अनेकजातिसंसारं", + "गहकारं", + "गहकारक दिट्ठोसि, पुन गेहं न काहसि।", + "सब्बा", + "विसङ्खारगतं चित्तं, तण्हानं खयमज्झगा॥", + "अचरित्वा ब्रह्मचरियं, अलद्धा योब्बने धनं।", + "जिण्णकोञ्‍चाव झायन्ति, खीणमच्छेव पल्‍लले॥", + "अचरित्वा", + "सेन्ति चापातिखीणाव, पुराणानि अनुत्थुनं॥", + "अत्तानञ्‍चे", + "तिण्णं अञ्‍ञतरं यामं, पटिजग्गेय्य पण्डितो॥", + "अत्तानमेव पठमं, पतिरूपे निवेसये।", + "अथञ्‍ञमनुसासेय्य, न किलिस्सेय्य पण्डितो॥", + "अत्तानं", + "सुदन्तो वत दमेथ, अत्ता हि किर दुद्दमो॥", + "अत्ता हि अत्तनो नाथो, को हि नाथो परो सिया।", + "अत्तना हि सुदन्तेन, नाथं लभति दुल्‍लभं॥", + "अत्तना हि कतं पापं, अत्तजं अत्तसम्भवं।", + "अभिमत्थति", + "यस्स", + "करोति सो तथत्तानं, यथा नं इच्छती दिसो॥", + "सुकरानि", + "यं वे हितञ्‍च साधुञ्‍च, तं वे परमदुक्‍करं॥", + "यो सासनं अरहतं, अरियानं धम्मजीविनं।", + "पटिक्‍कोसति दुम्मेधो, दिट्ठिं निस्साय पापिकं।", + "फलानि कट्ठकस्सेव, अत्तघाताय", + "अत्तना", + "अत्तना अकतं पापं, अत्तनाव विसुज्झति।", + "सुद्धी असुद्धि पच्‍चत्तं, नाञ्‍ञो अञ्‍ञं", + "अत्तदत्थं", + "अत्तदत्थमभिञ्‍ञाय, सदत्थपसुतो सिया॥", + "हीनं धम्मं न सेवेय्य, पमादेन न संवसे।", + "मिच्छादिट्ठिं न सेवेय्य, न सिया लोकवड्ढनो॥", + "उत्तिट्ठे नप्पमज्‍जेय्य, धम्मं सुचरितं चरे।", + "धम्मचारी सुखं सेति, अस्मिं लोके परम्हि च॥", + "धम्मं", + "धम्मचारी सुखं सेति, अस्मिं लोके परम्हि च॥", + "यथा पुब्बुळकं", + "एवं लोकं अवेक्खन्तं, मच्‍चुराजा न पस्सति॥", + "एथ पस्सथिमं लोकं, चित्तं राजरथूपमं।", + "यत्थ बाला विसीदन्ति, नत्थि सङ्गो विजानतं॥", + "यो", + "सोमं लोकं पभासेति, अब्भा मुत्तोव चन्दिमा॥", + "यस्स पापं कतं कम्मं, कुसलेन पिधीयति", + "सोमं लोकं पभासेति, अब्भा मुत्तोव चन्दिमा॥", + "अन्धभूतो", + "सकुणो जालमुत्तोव, अप्पो सग्गाय गच्छति॥", + "हंसादिच्‍चपथे यन्ति, आकासे यन्ति इद्धिया।", + "नीयन्ति धीरा लोकम्हा, जेत्वा मारं सवाहिनिं", + "एकं धम्मं अतीतस्स, मुसावादिस्स जन्तुनो।", + "वितिण्णपरलोकस्स, नत्थि पापं अकारियं॥", + "न", + "धीरो च दानं अनुमोदमानो, तेनेव", + "पथब्या एकरज्‍जेन, सग्गस्स गमनेन वा।", + "सब्बलोकाधिपच्‍चेन, सोतापत्तिफलं वरं॥", + "यस्स", + "तं बुद्धमनन्तगोचरं, अपदं केन पदेन नेस्सथ॥", + "यस्स जालिनी विसत्तिका, तण्हा नत्थि कुहिञ्‍चि नेतवे।", + "तं बुद्धमनन्तगोचरं, अपदं केन पदेन नेस्सथ॥", + "ये झानपसुता धीरा, नेक्खम्मूपसमे रता।", + "देवापि तेसं पिहयन्ति, सम्बुद्धानं सतीमतं॥", + "किच्छो", + "किच्छं सद्धम्मस्सवनं, किच्छो बुद्धानमुप्पादो॥", + "सब्बपापस्स अकरणं, कुसलस्स उपसम्पदा", + "सचित्तपरियोदपनं", + "खन्ती परमं तपो तितिक्खा, निब्बानं", + "न हि पब्बजितो परूपघाती, न", + "अनूपवादो अनूपघातो", + "मत्तञ्‍ञुता च भत्तस्मिं, पन्तञ्‍च सयनासनं।", + "अधिचित्ते च आयोगो, एतं बुद्धान सासनं॥", + "न", + "अप्पस्सादा दुखा कामा, इति विञ्‍ञाय पण्डितो॥", + "अपि", + "तण्हक्खयरतो होति, सम्मासम्बुद्धसावको॥", + "बहुं वे सरणं यन्ति, पब्बतानि वनानि च।", + "आरामरुक्खचेत्यानि, मनुस्सा भयतज्‍जिता॥", + "नेतं खो सरणं खेमं, नेतं सरणमुत्तमं।", + "नेतं सरणमागम्म, सब्बदुक्खा पमुच्‍चति॥", + "यो", + "चत्तारि अरियसच्‍चानि, सम्मप्पञ्‍ञाय पस्सति॥", + "दुक्खं दुक्खसमुप्पादं, दुक्खस्स च अतिक्‍कमं।", + "अरियं चट्ठङ्गिकं मग्गं, दुक्खूपसमगामिनं॥", + "एतं", + "एतं सरणमागम्म, सब्बदुक्खा पमुच्‍चति॥", + "दुल्‍लभो पुरिसाजञ्‍ञो, न सो सब्बत्थ जायति।", + "यत्थ सो जायति धीरो, तं कुलं सुखमेधति॥", + "सुखो बुद्धानमुप्पादो, सुखा सद्धम्मदेसना।", + "सुखा सङ्घस्स सामग्गी, समग्गानं तपो सुखो॥", + "पूजारहे पूजयतो, बुद्धे यदि व सावके।", + "पपञ्‍चसमतिक्‍कन्ते, तिण्णसोकपरिद्दवे॥", + "ते", + "न सक्‍का पुञ्‍ञं सङ्खातुं, इमेत्तमपि केनचि॥", + "सुसुखं", + "वेरिनेसु मनुस्सेसु, विहराम अवेरिनो॥", + "सुसुखं", + "आतुरेसु मनुस्सेसु, विहराम अनातुरा॥", + "सुसुखं वत जीवाम, उस्सुकेसु अनुस्सुका।", + "उस्सुकेसु", + "सुसुखं वत जीवाम, येसं नो नत्थि किञ्‍चनं।", + "पीतिभक्खा भविस्साम, देवा आभस्सरा यथा॥", + "जयं वेरं पसवति, दुक्खं सेति पराजितो।", + "उपसन्तो सुखं सेति, हित्वा जयपराजयं॥", + "नत्थि रागसमो अग्गि, नत्थि दोससमो कलि।", + "नत्थि खन्धसमा", + "जिघच्छापरमा", + "एतं ञत्वा यथाभूतं, निब्बानं परमं सुखं॥", + "आरोग्यपरमा लाभा, सन्तुट्ठिपरमं धनं।", + "विस्सासपरमा ञाति", + "पविवेकरसं", + "निद्दरो होति निप्पापो, धम्मपीतिरसं पिवं॥", + "साहु", + "अदस्सनेन बालानं, निच्‍चमेव सुखी सिया॥", + "बालसङ्गतचारी", + "दुक्खो बालेहि संवासो, अमित्तेनेव सब्बदा।", + "धीरो च सुखसंवासो, ञातीनंव समागमो॥", + "तस्मा हि –", + "धीरञ्‍च पञ्‍ञञ्‍च बहुस्सुतञ्‍च, धोरय्हसीलं", + "तं तादिसं सप्पुरिसं सुमेधं, भजेथ नक्खत्तपथंव चन्दिमा", + "अयोगे", + "अत्थं हित्वा पियग्गाही, पिहेतत्तानुयोगिनं॥", + "मा", + "पियानं अदस्सनं दुक्खं, अप्पियानञ्‍च दस्सनं॥", + "तस्मा पियं न कयिराथ, पियापायो हि पापको।", + "गन्था तेसं न विज्‍जन्ति, येसं नत्थि पियाप्पियं॥", + "पियतो जायती सोको, पियतो जायती", + "पियतो विप्पमुत्तस्स, नत्थि सोको कुतो भयं॥", + "पेमतो", + "पेमतो विप्पमुत्तस्स, नत्थि सोको कुतो भयं॥", + "रतिया जायती सोको, रतिया जायती भयं।", + "रतिया विप्पमुत्तस्स, नत्थि सोको कुतो भयं॥", + "कामतो जायती सोको, कामतो जायती भयं।", + "कामतो", + "तण्हाय जायती", + "तण्हाय विप्पमुत्तस्स, नत्थि सोको कुतो भयं॥", + "सीलदस्सनसम्पन्‍नं", + "अत्तनो कम्म कुब्बानं, तं जनो कुरुते पियं॥", + "छन्दजातो अनक्खाते, मनसा च फुटो सिया।", + "कामेसु च अप्पटिबद्धचित्तो", + "चिरप्पवासिं पुरिसं, दूरतो सोत्थिमागतं।", + "ञातिमित्ता सुहज्‍जा च, अभिनन्दन्ति आगतं॥", + "तथेव", + "पुञ्‍ञानि पटिगण्हन्ति, पियं ञातीव आगतं॥", + "कोधं", + "तं नामरूपस्मिमसज्‍जमानं, अकिञ्‍चनं नानुपतन्ति दुक्खा॥", + "यो वे उप्पतितं कोधं, रथं भन्तंव वारये", + "तमहं", + "अक्‍कोधेन जिने कोधं, असाधुं साधुना जिने।", + "जिने कदरियं दानेन, सच्‍चेनालिकवादिनं॥", + "सच्‍चं भणे न कुज्झेय्य, दज्‍जा अप्पम्पि", + "एतेहि तीहि ठानेहि, गच्छे देवान सन्तिके॥", + "अहिंसका", + "ते यन्ति अच्‍चुतं ठानं, यत्थ गन्त्वा न सोचरे॥", + "सदा जागरमानानं, अहोरत्तानुसिक्खिनं।", + "निब्बानं अधिमुत्तानं, अत्थं गच्छन्ति आसवा॥", + "पोराणमेतं", + "निन्दन्ति तुण्हिमासीनं, निन्दन्ति बहुभाणिनं।", + "मितभाणिम्पि निन्दन्ति, नत्थि लोके अनिन्दितो॥", + "न चाहु न च भविस्सति, न चेतरहि विज्‍जति।", + "एकन्तं निन्दितो पोसो, एकन्तं वा पसंसितो॥", + "यं चे विञ्‍ञू पसंसन्ति, अनुविच्‍च सुवे सुवे।", + "अच्छिद्दवुत्तिं", + "निक्खं", + "देवापि नं पसंसन्ति, ब्रह्मुनापि पसंसितो॥", + "कायप्पकोपं रक्खेय्य, कायेन संवुतो सिया।", + "कायदुच्‍चरितं हित्वा, कायेन सुचरितं चरे॥", + "वचीपकोपं", + "वचीदुच्‍चरितं हित्वा, वाचाय सुचरितं चरे॥", + "मनोपकोपं रक्खेय्य, मनसा संवुतो सिया।", + "मनोदुच्‍चरितं हित्वा, मनसा सुचरितं चरे॥", + "कायेन", + "मनसा संवुता धीरा, ते वे सुपरिसंवुता॥", + "पण्डुपलासोव", + "उय्योगमुखे च तिट्ठसि, पाथेय्यम्पि च ते न विज्‍जति॥", + "सो", + "निद्धन्तमलो अनङ्गणो, दिब्बं अरियभूमिं उपेहिसि", + "उपनीतवयो च दानिसि, सम्पयातोसि", + "वासो", + "सो करोहि दीपमत्तनो, खिप्पं वायम पण्डितो भव।", + "निद्धन्तमलो अनङ्गणो, न पुनं जातिजरं", + "अनुपुब्बेन मेधावी, थोकं थोकं खणे खणे।", + "कम्मारो रजतस्सेव, निद्धमे मलमत्तनो॥", + "अयसाव मलं समुट्ठितं", + "एवं अतिधोनचारिनं, सानि कम्मानि", + "असज्झायमला", + "मलं वण्णस्स कोसज्‍जं, पमादो रक्खतो मलं॥", + "मलित्थिया दुच्‍चरितं, मच्छेरं ददतो मलं।", + "मला वे पापका धम्मा, अस्मिं लोके परम्हि च॥", + "ततो मला मलतरं, अविज्‍जा परमं मलं।", + "एतं मलं पहन्त्वान, निम्मला होथ भिक्खवो॥", + "सुजीवं", + "पक्खन्दिना पगब्भेन, संकिलिट्ठेन जीवितं॥", + "हिरीमता", + "अलीनेनाप्पगब्भेन, सुद्धाजीवेन पस्सता॥", + "यो पाणमतिपातेति, मुसावादञ्‍च भासति।", + "लोके अदिन्‍नमादियति, परदारञ्‍च गच्छति॥", + "सुरामेरयपानञ्‍च, यो नरो अनुयुञ्‍जति।", + "इधेवमेसो लोकस्मिं, मूलं खणति अत्तनो॥", + "एवं भो पुरिस जानाहि, पापधम्मा असञ्‍ञता।", + "मा तं लोभो अधम्मो च, चिरं दुक्खाय रन्धयुं॥", + "ददाति वे यथासद्धं, यथापसादनं", + "तत्थ यो मङ्कु भवति", + "न सो दिवा वा रत्तिं वा, समाधिमधिगच्छति॥", + "यस्स", + "स वे दिवा वा रत्तिं वा, समाधिमधिगच्छति॥", + "नत्थि रागसमो अग्गि, नत्थि दोससमो गहो।", + "नत्थि मोहसमं जालं, नत्थि तण्हासमा नदी॥", + "सुदस्सं वज्‍जमञ्‍ञेसं, अत्तनो पन दुद्दसं।", + "परेसं हि सो वज्‍जानि, ओपुनाति", + "अत्तनो पन छादेति, कलिंव कितवा सठो॥", + "परवज्‍जानुपस्सिस्स", + "आसवा तस्स वड्ढन्ति, आरा सो आसवक्खया॥", + "आकासेव पदं नत्थि, समणो नत्थि बाहिरे।", + "पपञ्‍चाभिरता पजा, निप्पपञ्‍चा तथागता॥", + "आकासेव पदं नत्थि, समणो नत्थि बाहिरे।", + "सङ्खारा सस्सता नत्थि, नत्थि बुद्धानमिञ्‍जितं॥", + "न", + "यो च अत्थं अनत्थञ्‍च, उभो निच्छेय्य पण्डितो॥", + "असाहसेन", + "धम्मस्स गुत्तो मेधावी, ‘‘धम्मट्ठो’’ति पवुच्‍चति॥", + "न तेन पण्डितो होति, यावता बहु भासति।", + "खेमी अवेरी अभयो, ‘‘पण्डितो’’ति पवुच्‍चति॥", + "न तावता धम्मधरो, यावता बहु भासति।", + "यो च अप्पम्पि सुत्वान, धम्मं कायेन पस्सति।", + "स वे धम्मधरो होति, यो धम्मं नप्पमज्‍जति॥", + "न", + "परिपक्‍को", + "यम्हि सच्‍चञ्‍च धम्मो च, अहिंसा संयमो दमो।", + "स वे वन्तमलो धीरो, ‘‘थेरो’’ इति", + "न वाक्‍करणमत्तेन, वण्णपोक्खरताय वा।", + "साधुरूपो नरो होति, इस्सुकी मच्छरी सठो॥", + "यस्स चेतं समुच्छिन्‍नं, मूलघच्‍चं समूहतं।", + "स वन्तदोसो मेधावी, ‘‘साधुरूपो’’ति वुच्‍चति॥", + "न मुण्डकेन समणो, अब्बतो अलिकं भणं।", + "इच्छालोभसमापन्‍नो, समणो किं भविस्सति॥", + "यो", + "समितत्ता हि पापानं, ‘‘समणो’’ति पवुच्‍चति॥", + "न", + "विस्सं धम्मं समादाय, भिक्खु होति न तावता॥", + "योध पुञ्‍ञञ्‍च पापञ्‍च, बाहेत्वा ब्रह्मचरियवा", + "सङ्खाय लोके चरति, स वे ‘‘भिक्खू’’ति वुच्‍चति॥", + "न मोनेन मुनी होति, मूळ्हरूपो अविद्दसु।", + "यो च तुलंव पग्गय्ह, वरमादाय पण्डितो॥", + "पापानि", + "यो मुनाति उभो लोके, ‘‘मुनि’’ तेन पवुच्‍चति॥", + "न तेन अरियो होति, येन पाणानि हिंसति।", + "अहिंसा", + "न सीलब्बतमत्तेन, बाहुसच्‍चेन वा पन।", + "अथ वा समाधिलाभेन, विवित्तसयनेन वा॥", + "फुसामि नेक्खम्मसुखं, अपुथुज्‍जनसेवितं।", + "भिक्खु विस्सासमापादि, अप्पत्तो आसवक्खयं॥", + "मग्गानट्ठङ्गिको", + "विरागो सेट्ठो धम्मानं, द्विपदानञ्‍च चक्खुमा॥", + "एसेव", + "एतञ्हि तुम्हे पटिपज्‍जथ, मारस्सेतं पमोहनं॥", + "एतञ्हि तुम्हे पटिपन्‍ना, दुक्खस्सन्तं करिस्सथ।", + "अक्खातो वो", + "तुम्हेहि किच्‍चमातप्पं, अक्खातारो तथागता।", + "पटिपन्‍ना पमोक्खन्ति, झायिनो मारबन्धना॥", + "‘‘सब्बे", + "अथ", + "‘‘सब्बे सङ्खारा दुक्खा’’ति, यदा पञ्‍ञाय पस्सति।", + "अथ निब्बिन्दति दुक्खे, एस मग्गो विसुद्धिया॥", + "‘‘सब्बे धम्मा अनत्ता’’ति, यदा पञ्‍ञाय पस्सति।", + "अथ निब्बिन्दति दुक्खे, एस मग्गो विसुद्धिया॥", + "उट्ठानकालम्हि अनुट्ठहानो, युवा बली आलसियं उपेतो।", + "संसन्‍नसङ्कप्पमनो", + "वाचानुरक्खी", + "एते तयो कम्मपथे विसोधये, आराधये मग्गमिसिप्पवेदितं॥", + "योगा वे जायती", + "एतं द्वेधापथं ञत्वा, भवाय विभवाय च।", + "तथात्तानं निवेसेय्य, यथा भूरि पवड्ढति॥", + "वनं", + "छेत्वा वनञ्‍च वनथञ्‍च, निब्बना होथ भिक्खवो॥", + "याव हि वनथो न छिज्‍जति, अणुमत्तोपि नरस्स नारिसु।", + "पटिबद्धमनोव", + "उच्छिन्द", + "सन्तिमग्गमेव ब्रूहय, निब्बानं सुगतेन देसितं॥", + "इध वस्सं वसिस्सामि, इध हेमन्तगिम्हिसु।", + "इति बालो विचिन्तेति, अन्तरायं न बुज्झति॥", + "तं पुत्तपसुसम्मत्तं, ब्यासत्तमनसं नरं।", + "सुत्तं गामं महोघोव, मच्‍चु आदाय गच्छति॥", + "न", + "अन्तकेनाधिपन्‍नस्स, नत्थि ञातीसु ताणता॥", + "एतमत्थवसं ञत्वा, पण्डितो सीलसंवुतो।", + "निब्बानगमनं मग्गं, खिप्पमेव विसोधये॥", + "मत्तासुखपरिच्‍चागा", + "चजे मत्तासुखं धीरो, सम्पस्सं विपुलं सुखं॥", + "परदुक्खूपधानेन, अत्तनो", + "वेरसंसग्गसंसट्ठो, वेरा सो न परिमुच्‍चति॥", + "यञ्हि", + "उन्‍नळानं पमत्तानं, तेसं वड्ढन्ति आसवा॥", + "येसञ्‍च सुसमारद्धा, निच्‍चं कायगता सति।", + "अकिच्‍चं ते न सेवन्ति, किच्‍चे सातच्‍चकारिनो।", + "सतानं सम्पजानानं, अत्थं गच्छन्ति आसवा॥", + "मातरं", + "रट्ठं सानुचरं हन्त्वा, अनीघो याति ब्राह्मणो॥", + "मातरं पितरं हन्त्वा, राजानो द्वे च सोत्थिये।", + "वेयग्घपञ्‍चमं हन्त्वा, अनीघो याति ब्राह्मणो॥", + "सुप्पबुद्धं पबुज्झन्ति, सदा गोतमसावका।", + "येसं दिवा च रत्तो च, निच्‍चं बुद्धगता सति॥", + "सुप्पबुद्धं पबुज्झन्ति, सदा गोतमसावका।", + "येसं दिवा च रत्तो च, निच्‍चं धम्मगता सति॥", + "सुप्पबुद्धं", + "येसं दिवा च रत्तो च, निच्‍चं सङ्घगता सति॥", + "सुप्पबुद्धं पबुज्झन्ति, सदा गोतमसावका।", + "येसं दिवा च रत्तो च, निच्‍चं कायगता सति॥", + "सुप्पबुद्धं पबुज्झन्ति, सदा गोतमसावका।", + "येसं दिवा च रत्तो च, अहिंसाय रतो मनो॥", + "सुप्पबुद्धं पबुज्झन्ति, सदा गोतमसावका।", + "येसं", + "दुप्पब्बज्‍जं दुरभिरमं, दुरावासा घरा दुखा।", + "दुक्खोसमानसंवासो, दुक्खानुपतितद्धगू।", + "तस्मा न चद्धगू सिया, न च", + "सद्धो सीलेन सम्पन्‍नो, यसोभोगसमप्पितो।", + "यं यं पदेसं भजति, तत्थ तत्थेव पूजितो॥", + "दूरे सन्तो पकासेन्ति, हिमवन्तोव पब्बतो।", + "असन्तेत्थ न दिस्सन्ति, रत्तिं खित्ता यथा सरा॥", + "एकासनं", + "एको दमयमत्तानं, वनन्ते रमितो सिया॥", + "अभूतवादी", + "उभोपि ते पेच्‍च समा भवन्ति, निहीनकम्मा मनुजा परत्थ॥", + "कासावकण्ठा बहवो, पापधम्मा असञ्‍ञता।", + "पापा पापेहि कम्मेहि, निरयं ते उपपज्‍जरे॥", + "सेय्यो", + "यञ्‍चे भुञ्‍जेय्य दुस्सीलो, रट्ठपिण्डमसञ्‍ञतो॥", + "चत्तारि ठानानि नरो पमत्तो, आपज्‍जति परदारूपसेवी।", + "अपुञ्‍ञलाभं न निकामसेय्यं, निन्दं ततीयं निरयं चतुत्थं॥", + "अपुञ्‍ञलाभो", + "राजा च दण्डं गरुकं पणेति, तस्मा नरो परदारं न सेवे॥", + "कुसो यथा दुग्गहितो, हत्थमेवानुकन्तति।", + "सामञ्‍ञं दुप्परामट्ठं, निरयायुपकड्ढति॥", + "यं", + "सङ्कस्सरं ब्रह्मचरियं, न तं होति महप्फलं॥", + "कयिरा चे कयिराथेनं", + "सिथिलो हि परिब्बाजो, भिय्यो आकिरते रजं॥", + "अकतं", + "कतञ्‍च सुकतं सेय्यो, यं कत्वा नानुतप्पति॥", + "नगरं यथा पच्‍चन्तं, गुत्तं सन्तरबाहिरं।", + "एवं", + "खणातीता हि सोचन्ति, निरयम्हि समप्पिता॥", + "अलज्‍जिताये लज्‍जन्ति, लज्‍जिताये न लज्‍जरे।", + "मिच्छादिट्ठिसमादाना, सत्ता गच्छन्ति दुग्गतिं॥", + "अभये भयदस्सिनो, भये चाभयदस्सिनो।", + "मिच्छादिट्ठिसमादाना, सत्ता गच्छन्ति दुग्गतिं॥", + "अवज्‍जे", + "मिच्छादिट्ठिसमादाना, सत्ता गच्छन्ति दुग्गतिं॥", + "वज्‍जञ्‍च वज्‍जतो ञत्वा, अवज्‍जञ्‍च अवज्‍जतो।", + "सम्मादिट्ठिसमादाना, सत्ता गच्छन्ति सुग्गतिं॥", + "अहं", + "अतिवाक्यं तितिक्खिस्सं, दुस्सीलो हि बहुज्‍जनो॥", + "दन्तं", + "दन्तो सेट्ठो मनुस्सेसु, योतिवाक्यं तितिक्खति॥", + "वरमस्सतरा दन्ता, आजानीया च", + "कुञ्‍जरा च", + "न", + "यथात्तना सुदन्तेन, दन्तो दन्तेन गच्छति॥", + "धनपालो", + "बद्धो कबळं न भुञ्‍जति, सुमरति", + "मिद्धी", + "महावराहोव निवापपुट्ठो, पुनप्पुनं गब्भमुपेति मन्दो॥", + "इदं", + "तदज्‍जहं निग्गहेस्सामि योनिसो, हत्थिप्पभिन्‍नं विय अङ्कुसग्गहो॥", + "अप्पमादरता होथ, सचित्तमनुरक्खथ।", + "दुग्गा उद्धरथत्तानं, पङ्के सन्‍नोव", + "सचे लभेथ निपकं सहायं, सद्धिं चरं साधुविहारिधीरं।", + "अभिभुय्य सब्बानि परिस्सयानि, चरेय्य तेनत्तमनो सतीमा॥", + "नो", + "राजाव रट्ठं विजितं पहाय, एको चरे मातङ्गरञ्‍ञेव नागो॥", + "एकस्स चरितं सेय्यो, नत्थि बाले सहायता।", + "एको चरे न च पापानि कयिरा, अप्पोस्सुक्‍को मातङ्गरञ्‍ञेव नागो॥", + "अत्थम्हि", + "पुञ्‍ञं सुखं जीवितसङ्खयम्हि, सब्बस्स दुक्खस्स सुखं पहानं॥", + "सुखा", + "सुखा सामञ्‍ञता लोके, अथो ब्रह्मञ्‍ञता सुखा॥", + "सुखं याव जरा सीलं, सुखा सद्धा पतिट्ठिता।", + "सुखो पञ्‍ञाय पटिलाभो, पापानं अकरणं सुखं॥", + "मनुजस्स", + "सो प्‍लवती", + "यं एसा सहते जम्मी, तण्हा लोके विसत्तिका।", + "सोका तस्स पवड्ढन्ति, अभिवट्ठंव", + "यो चेतं सहते जम्मिं, तण्हं लोके दुरच्‍चयं।", + "सोका तम्हा पपतन्ति, उदबिन्दुव पोक्खरा॥", + "तं वो वदामि भद्दं वो, यावन्तेत्थ समागता।", + "तण्हाय मूलं खणथ, उसीरत्थोव बीरणं।", + "मा वो नळंव सोतोव, मारो भञ्‍जि पुनप्पुनं॥", + "यथापि", + "एवम्पि तण्हानुसये अनूहते, निब्बत्तती दुक्खमिदं पुनप्पुनं॥", + "यस्स छत्तिंसति सोता, मनापसवना भुसा।", + "माहा", + "सवन्ति", + "तञ्‍च दिस्वा लतं जातं, मूलं पञ्‍ञाय छिन्दथ॥", + "सरितानि सिनेहितानि च, सोमनस्सानि भवन्ति जन्तुनो।", + "ते सातसिता सुखेसिनो, ते वे जातिजरूपगा नरा॥", + "तसिणाय पुरक्खता पजा, परिसप्पन्ति ससोव बन्धितो", + "संयोजनसङ्गसत्तका, दुक्खमुपेन्ति पुनप्पुनं चिराय॥", + "तसिणाय पुरक्खता पजा, परिसप्पन्ति ससोव बन्धितो।", + "तस्मा तसिणं विनोदये, आकङ्खन्त", + "यो निब्बनथो वनाधिमुत्तो, वनमुत्तो वनमेव धावति।", + "तं पुग्गलमेथ पस्सथ, मुत्तो बन्धनमेव धावति॥", + "न", + "सारत्तरत्ता", + "एतं दळ्हं बन्धनमाहु धीरा, ओहारिनं सिथिलं दुप्पमुञ्‍चं।", + "एतम्पि छेत्वान परिब्बजन्ति, अनपेक्खिनो कामसुखं पहाय॥", + "ये रागरत्तानुपतन्ति सोतं, सयंकतं मक्‍कटकोव जालं।", + "एतम्पि छेत्वान वजन्ति धीरा, अनपेक्खिनो सब्बदुक्खं पहाय॥", + "मुञ्‍च", + "सब्बत्थ विमुत्तमानसो, न पुनं जातिजरं उपेहिसि॥", + "वितक्‍कमथितस्स जन्तुनो, तिब्बरागस्स सुभानुपस्सिनो।", + "भिय्यो तण्हा पवड्ढति, एस खो दळ्हं", + "वितक्‍कूपसमे", + "एस", + "निट्ठङ्गतो", + "अच्छिन्दि भवसल्‍लानि, अन्तिमोयं समुस्सयो॥", + "वीततण्हो अनादानो, निरुत्तिपदकोविदो।", + "अक्खरानं सन्‍निपातं, जञ्‍ञा पुब्बापरानि च।", + "स वे ‘‘अन्तिमसारीरो, महापञ्‍ञो महापुरिसो’’ति वुच्‍चति॥", + "सब्बाभिभू सब्बविदूहमस्मि, सब्बेसु धम्मेसु अनूपलित्तो।", + "सब्बञ्‍जहो तण्हक्खये विमुत्तो, सयं अभिञ्‍ञाय कमुद्दिसेय्यं॥", + "सब्बदानं धम्मदानं जिनाति, सब्बरसं धम्मरसो जिनाति।", + "सब्बरतिं धम्मरति जिनाति, तण्हक्खयो सब्बदुक्खं जिनाति॥", + "हनन्ति भोगा दुम्मेधं, नो च पारगवेसिनो।", + "भोगतण्हाय दुम्मेधो, हन्ति अञ्‍ञेव अत्तनं॥", + "तिणदोसानि खेत्तानि, रागदोसा अयं पजा।", + "तस्मा हि वीतरागेसु, दिन्‍नं होति महप्फलं॥", + "तिणदोसानि", + "तस्मा हि वीतदोसेसु, दिन्‍नं होति महप्फलं॥", + "तिणदोसानि खेत्तानि, मोहदोसा अयं पजा।", + "तस्मा हि वीतमोहेसु, दिन्‍नं होति महप्फलं॥", + "(तिणदोसानि", + "तस्मा हि विगतिच्छेसु, दिन्‍नं होति महप्फलं॥)", + "तिणदोसानि खेत्तानि, तण्हादोसा अयं पजा।", + "तस्मा हि वीततण्हेसु, दिन्‍नं होति महप्फलं॥", + "चक्खुना संवरो साधु, साधु सोतेन संवरो।", + "घानेन संवरो साधु, साधु जिव्हाय संवरो॥", + "कायेन संवरो साधु, साधु वाचाय संवरो।", + "मनसा संवरो साधु, साधु सब्बत्थ संवरो।", + "सब्बत्थ संवुतो भिक्खु, सब्बदुक्खा पमुच्‍चति॥", + "हत्थसंयतो पादसंयतो, वाचासंयतो संयतुत्तमो।", + "अज्झत्तरतो समाहितो, एको सन्तुसितो तमाहु भिक्खुं॥", + "यो", + "अत्थं धम्मञ्‍च दीपेति, मधुरं तस्स भासितं॥", + "धम्मारामो", + "धम्मं अनुस्सरं भिक्खु, सद्धम्मा न परिहायति॥", + "सलाभं नातिमञ्‍ञेय्य, नाञ्‍ञेसं पिहयं चरे।", + "अञ्‍ञेसं पिहयं भिक्खु, समाधिं नाधिगच्छति॥", + "अप्पलाभोपि चे भिक्खु, सलाभं नातिमञ्‍ञति।", + "तं वे देवा पसंसन्ति, सुद्धाजीविं अतन्दितं॥", + "सब्बसो नामरूपस्मिं, यस्स नत्थि ममायितं।", + "असता च न सोचति, स वे ‘‘भिक्खू’’ति वुच्‍चति॥", + "मेत्ताविहारी यो भिक्खु, पसन्‍नो बुद्धसासने।", + "अधिगच्छे पदं सन्तं, सङ्खारूपसमं सुखं॥", + "सिञ्‍च भिक्खु इमं नावं, सित्ता ते लहुमेस्सति।", + "छेत्वा रागञ्‍च दोसञ्‍च, ततो निब्बानमेहिसि॥", + "पञ्‍च छिन्दे पञ्‍च जहे, पञ्‍च चुत्तरि भावये।", + "पञ्‍च सङ्गातिगो भिक्खु, ‘‘ओघतिण्णो’’ति वुच्‍चति॥", + "झाय भिक्खु", + "मा लोहगुळं गिली पमत्तो, मा कन्दि ‘‘दुक्खमिद’’न्ति डय्हमानो॥", + "नत्थि झानं अपञ्‍ञस्स, पञ्‍ञा नत्थि अझायतो", + "यम्हि झानञ्‍च पञ्‍ञा च, स वे निब्बानसन्तिके॥", + "सुञ्‍ञागारं", + "अमानुसी रति होति, सम्मा धम्मं विपस्सतो॥", + "यतो यतो सम्मसति, खन्धानं उदयब्बयं।", + "लभती", + "तत्रायमादि भवति, इध पञ्‍ञस्स भिक्खुनो।", + "इन्द्रियगुत्ति सन्तुट्ठि, पातिमोक्खे च संवरो॥", + "मित्ते भजस्सु कल्याणे, सुद्धाजीवे अतन्दिते।", + "पटिसन्थारवुत्यस्स", + "ततो पामोज्‍जबहुलो, दुक्खस्सन्तं करिस्सति॥", + "वस्सिका विय पुप्फानि, मद्दवानि", + "एवं रागञ्‍च दोसञ्‍च, विप्पमुञ्‍चेथ भिक्खवो॥", + "सन्तकायो सन्तवाचो, सन्तवा सुसमाहितो", + "वन्तलोकामिसो भिक्खु, ‘‘उपसन्तो’’ति वुच्‍चति॥", + "अत्तना चोदयत्तानं, पटिमंसेथ अत्तना", + "सो अत्तगुत्तो सतिमा, सुखं भिक्खु विहाहिसि॥", + "अत्ता हि अत्तनो नाथो, (को हि नाथो परो सिया)", + "अत्ता हि अत्तनो गति।", + "तस्मा संयममत्तानं", + "पामोज्‍जबहुलो", + "अधिगच्छे पदं सन्तं, सङ्खारूपसमं सुखं॥", + "यो", + "सोमं", + "छिन्द सोतं परक्‍कम्म, कामे पनुद ब्राह्मण।", + "सङ्खारानं खयं ञत्वा, अकतञ्‍ञूसि ब्राह्मण॥", + "यदा द्वयेसु धम्मेसु, पारगू होति ब्राह्मणो।", + "अथस्स सब्बे संयोगा, अत्थं गच्छन्ति जानतो॥", + "यस्स पारं अपारं वा, पारापारं न विज्‍जति।", + "वीतद्दरं विसंयुत्तं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "झायिं विरजमासीनं, कतकिच्‍चमनासवं।", + "उत्तमत्थमनुप्पत्तं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "दिवा", + "सन्‍नद्धो खत्तियो तपति, झायी तपति ब्राह्मणो।", + "अथ सब्बमहोरत्तिं", + "बाहितपापोति", + "पब्बाजयमत्तनो मलं, तस्मा ‘‘पब्बजितो’’ति वुच्‍चति॥", + "न", + "धी", + "न ब्राह्मणस्सेतदकिञ्‍चि सेय्यो, यदा निसेधो मनसो पियेहि।", + "यतो यतो हिंसमनो निवत्तति, ततो ततो सम्मतिमेव दुक्खं॥", + "यस्स कायेन वाचाय, मनसा नत्थि दुक्‍कटं।", + "संवुतं तीहि ठानेहि, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "यम्हा धम्मं विजानेय्य, सम्मासम्बुद्धदेसितं।", + "सक्‍कच्‍चं तं नमस्सेय्य, अग्गिहुत्तंव ब्राह्मणो॥", + "न जटाहि न गोत्तेन, न जच्‍चा होति ब्राह्मणो।", + "यम्हि सच्‍चञ्‍च धम्मो च, सो सुची सो च ब्राह्मणो॥", + "किं", + "अब्भन्तरं ते गहनं, बाहिरं परिमज्‍जसि॥", + "पंसुकूलधरं जन्तुं, किसं धमनिसन्थतं।", + "एकं वनस्मिं झायन्तं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "न", + "भोवादि नाम सो होति, सचे होति सकिञ्‍चनो।", + "अकिञ्‍चनं अनादानं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "सब्बसंयोजनं छेत्वा, यो वे न परितस्सति।", + "सङ्गातिगं", + "छेत्वा", + "उक्खित्तपलिघं बुद्धं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "अक्‍कोसं वधबन्धञ्‍च, अदुट्ठो यो तितिक्खति।", + "खन्तीबलं बलानीकं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "अक्‍कोधनं वतवन्तं, सीलवन्तं अनुस्सदं।", + "दन्तं अन्तिमसारीरं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "वारि", + "यो न लिम्पति", + "यो दुक्खस्स पजानाति, इधेव खयमत्तनो।", + "पन्‍नभारं विसंयुत्तं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "गम्भीरपञ्‍ञं मेधाविं, मग्गामग्गस्स कोविदं।", + "उत्तमत्थमनुप्पत्तं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "असंसट्ठं", + "अनोकसारिमप्पिच्छं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "निधाय दण्डं भूतेसु, तसेसु थावरेसु च।", + "यो न हन्ति न घातेति, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "अविरुद्धं विरुद्धेसु, अत्तदण्डेसु निब्बुतं।", + "सादानेसु अनादानं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "यस्स रागो च दोसो च, मानो मक्खो च पातितो।", + "सासपोरिव", + "अकक्‍कसं", + "याय नाभिसजे कञ्‍चि", + "योध दीघं व रस्सं वा, अणुं थूलं सुभासुभं।", + "लोके अदिन्‍नं नादियति", + "आसा यस्स न विज्‍जन्ति, अस्मिं लोके परम्हि च।", + "निरासासं", + "यस्सालया न विज्‍जन्ति, अञ्‍ञाय अकथंकथी।", + "अमतोगधमनुप्पत्तं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "योध पुञ्‍ञञ्‍च पापञ्‍च, उभो सङ्गमुपच्‍चगा।", + "असोकं विरजं सुद्धं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "चन्दंव विमलं सुद्धं, विप्पसन्‍नमनाविलं।", + "नन्दीभवपरिक्खीणं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "योमं", + "तिण्णो पारगतो", + "अनुपादाय निब्बुतो, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "योध", + "कामभवपरिक्खीणं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं", + "योध तण्हं पहन्त्वान, अनागारो परिब्बजे।", + "तण्हाभवपरिक्खीणं", + "हित्वा", + "सब्बयोगविसंयुत्तं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "हित्वा रतिञ्‍च अरतिञ्‍च, सीतिभूतं निरूपधिं।", + "सब्बलोकाभिभुं वीरं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "चुतिं यो वेदि सत्तानं, उपपत्तिञ्‍च सब्बसो।", + "असत्तं सुगतं बुद्धं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "यस्स गतिं न जानन्ति, देवा गन्धब्बमानुसा।", + "खीणासवं अरहन्तं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "यस्स", + "अकिञ्‍चनं अनादानं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "उसभं", + "अनेजं न्हातकं", + "पुब्बेनिवासं यो वेदि, सग्गापायञ्‍च पस्सति,", + "अथो जातिक्खयं पत्तो, अभिञ्‍ञावोसितो मुनि।", + "सब्बवोसितवोसानं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "सतेवीसचतुस्सता, चतुसच्‍चविभाविना।", + "सतत्तयञ्‍च वत्थूनं, पञ्‍चाधिकं समुट्ठिताति)", + "यमकप्पमादो", + "अरहन्तो सहस्सञ्‍च, पापं दण्डेन ते दस॥", + "जरा", + "कोधो मलञ्‍च धम्मट्ठो, मग्गवग्गेन वीसति॥", + "पकिण्णं निरयो नागो, तण्हा भिक्खु च ब्राह्मणो।", + "एते छब्बीसति वग्गा, देसितादिच्‍चबन्धुना॥", + "यमके वीसति गाथा, अप्पमादम्हि द्वादस।", + "एकादस चित्तवग्गे, पुप्फवग्गम्हि सोळस॥", + "बाले च सोळस गाथा, पण्डितम्हि चतुद्दस।", + "अरहन्ते दस गाथा, सहस्से होन्ति सोळस॥", + "तेरस पापवग्गम्हि, दण्डम्हि दस सत्त च।", + "एकादस जरा वग्गे, अत्तवग्गम्हि ता दस॥", + "द्वादस", + "सुखे च पियवग्गे च, गाथायो होन्ति द्वादस॥", + "चुद्दस कोधवग्गम्हि, मलवग्गेकवीसति।", + "सत्तरस च धम्मट्ठे, मग्गवग्गे सत्तरस॥", + "पकिण्णे सोळस गाथा, निरये नागे च चुद्दस।", + "छब्बीस तण्हावग्गम्हि, तेवीस भिक्खुवग्गिका॥", + "एकतालीसगाथायो, ब्राह्मणे वग्गमुत्तमे।", + "गाथासतानि चत्तारि, तेवीस च पुनापरे।", + "धम्मपदे निपातम्हि, देसितादिच्‍चबन्धुनाति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/29-s0503m.mul.json b/texts/tripitaka/29-s0503m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..8f750de68748c28cccc1fec76e5a416935525625 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/29-s0503m.mul.json @@ -0,0 +1,351 @@ +{ + "title": "८. पाटलिगामियवग्गो", + "book_name": "८. पाटलिगामियवग्गो", + "chapter": "७. चूळवग्गो", + "gathas": [ + "‘‘यदा", + "आतापिनो झायतो ब्राह्मणस्स।", + "अथस्स कङ्खा वपयन्ति सब्बा,", + "यतो पजानाति सहेतुधम्म’’न्ति॥ पठमं।", + "‘‘यदा हवे पातुभवन्ति धम्मा,", + "आतापिनो", + "अथस्स कङ्खा वपयन्ति सब्बा,", + "यतो खयं पच्‍चयानं अवेदी’’ति॥ दुतियं।", + "‘‘यदा हवे पातुभवन्ति धम्मा,", + "आतापिनो झायतो ब्राह्मणस्स।", + "विधूपयं तिट्ठति मारसेनं,", + "सूरियोव", + "‘‘यो ब्राह्मणो बाहितपापधम्मो,", + "निहुंहुङ्को", + "वेदन्तगू वूसितब्रह्मचरियो,", + "धम्मेन सो ब्रह्मवादं वदेय्य।", + "यस्सुस्सदा नत्थि कुहिञ्‍चि लोके’’ति॥ चतुत्थं।", + "‘‘बाहित्वा पापके धम्मे, ये चरन्ति सदा सता।", + "खीणसंयोजना", + "‘‘अनञ्‍ञपोसिमञ्‍ञातं, दन्तं सारे पतिट्ठितं।", + "खीणासवं वन्तदोसं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मण’’न्ति॥ छट्ठं।", + "‘‘यदा सकेसु धम्मेसु, पारगू होति ब्राह्मणो।", + "अथ एतं पिसाचञ्‍च, पक्‍कुलञ्‍चातिवत्तती’’ति॥ सत्तमं।", + "‘‘आयन्तिं नाभिनन्दति, पक्‍कमन्तिं न सोचति।", + "सङ्गा सङ्गामजिं मुत्तं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मण’’न्ति॥ अट्ठमं।", + "‘‘न उदकेन सुची होती, बह्वेत्थ न्हायती", + "यम्हि सच्‍चञ्‍च धम्मो च, सो सुची सो च ब्राह्मणो’’ति॥ नवमं।", + "‘‘यत्थ आपो च पथवी, तेजो वायो न गाधति।", + "न तत्थ सुक्‍का जोतन्ति, आदिच्‍चो नप्पकासति।", + "न तत्थ चन्दिमा भाति, तमो तत्थ न विज्‍जति॥", + "‘‘यदा", + "अथ रूपा अरूपा च, सुखदुक्खा पमुच्‍चती’’ति॥ दसमं।", + "तयो बोधि च हुंहुङ्को", + "अज", + "‘‘सुखो विवेको तुट्ठस्स, सुतधम्मस्स पस्सतो।", + "अब्यापज्‍जं सुखं लोके, पाणभूतेसु संयमो॥", + "‘‘सुखा", + "अस्मिमानस्स यो विनयो, एतं वे परमं सुख’’न्ति॥ पठमं।", + "‘‘यञ्‍च", + "तण्हक्खयसुखस्सेते", + "‘‘सुखकामानि भूतानि, यो दण्डेन विहिंसति।", + "अत्तनो सुखमेसानो, पेच्‍च सो न लभते सुखं॥", + "‘‘सुखकामानि भूतानि, यो दण्डेन न हिंसति।", + "अत्तनो सुखमेसानो, पेच्‍च सो लभते सुख’’न्ति॥ ततियं।", + "‘‘गामे अरञ्‍ञे सुखदुक्खफुट्ठो,", + "नेवत्ततो नो परतो दहेथ।", + "फुसन्ति", + "निरूपधिं केन फुसेय्यु फस्सा’’ति॥ चतुत्थं।", + "‘‘सुखं वत तस्स न होति किञ्‍चि,", + "सङ्खातधम्मस्स बहुस्सुतस्स।", + "सकिञ्‍चनं पस्स विहञ्‍ञमानं,", + "जनो जनस्मिं पटिबन्धरूपो’’ति॥ पञ्‍चमं।", + "‘‘सुखिनो वत ये अकिञ्‍चना,", + "वेदगुनो हि जना अकिञ्‍चना।", + "सकिञ्‍चनं पस्स विहञ्‍ञमानं,", + "जनो जनस्मिं पटिबन्धचित्तो’’", + "‘‘पियरूपस्सादगधितासे", + "देवकाया पुथु मनुस्सा च।", + "अघाविनो परिजुन्‍ना,", + "मच्‍चुराजस्स वसं गच्छन्ति॥", + "‘‘ये वे दिवा च रत्तो च,", + "अप्पमत्ता जहन्ति पियरूपं।", + "ते वे खणन्ति अघमूलं,", + "मच्‍चुनो आमिसं दुरतिवत्त’’न्ति॥ सत्तमं।", + "‘‘असातं सातरूपेन, पियरूपेन अप्पियं।", + "दुक्खं सुखस्स रूपेन, पमत्तमतिवत्तती’’ति॥ अट्ठमं।", + "‘‘सब्बं परवसं दुक्खं, सब्बं इस्सरियं सुखं।", + "साधारणे विहञ्‍ञन्ति, योगा हि दुरतिक्‍कमा’’ति॥ नवमं।", + "‘‘यस्सन्तरतो", + "इतिभवाभवतञ्‍च वीतिवत्तो।", + "तं", + "देवा नानुभवन्ति दस्सनाया’’ति॥ दसमं।", + "मुचलिन्दो", + "गब्भिनी एकपुत्तो च, सुप्पवासा विसाखा च।", + "काळीगोधाय भद्दियोति॥", + "‘‘सब्बकम्मजहस्स भिक्खुनो,", + "धुनमानस्स पुरे कतं रजं।", + "अममस्स", + "अत्थो नत्थि जनं लपेतवे’’ति॥ पठमं।", + "‘‘यस्स नित्तिण्णो पङ्को,", + "मद्दितो कामकण्टको।", + "मोहक्खयं अनुप्पत्तो,", + "सुखदुक्खेसु न वेधती स भिक्खू’’ति॥ दुतियं।", + "‘‘यस्स जितो कामकण्टको,", + "अक्‍कोसो च वधो च बन्धनञ्‍च।", + "पब्बतोव", + "सुखदुक्खेसु न वेधती स भिक्खू’’ति॥ ततियं।", + "‘‘यथापि", + "एवं मोहक्खया भिक्खु, पब्बतोव न वेधती’’ति॥ चतुत्थं।", + "‘‘सति कायगता उपट्ठिता,", + "छसु फस्सायतनेसु संवुतो।", + "सततं भिक्खु समाहितो,", + "जञ्‍ञा निब्बानमत्तनो’’ति॥ पञ्‍चमं।", + "‘‘यम्ही", + "यो वीतलोभो अममो निरासो।", + "पनुण्णकोधो", + "सो ब्राह्मणो सो समणो स भिक्खू’’ति॥ छट्ठं।", + "‘‘पिण्डपातिकस्स भिक्खुनो,", + "अत्तभरस्स अनञ्‍ञपोसिनो।", + "देवा", + "उपसन्तस्स सदा सतीमतो’’ति॥ सत्तमं।", + "‘‘पिण्डपातिकस्स भिक्खुनो,", + "अत्तभरस्स अनञ्‍ञपोसिनो।", + "देवा पिहयन्ति तादिनो,", + "नो चे सद्दसिलोकनिस्सितो’’ति॥ अट्ठमं।", + "‘‘असिप्पजीवी", + "यतिन्द्रियो सब्बधि विप्पमुत्तो।", + "अनोकसारी अममो निरासो,", + "हित्वा मानं एकचरो स भिक्खू’’ति॥ नवमं।", + "‘‘अयं लोको सन्तापजातो,", + "फस्सपरेतो रोगं वदति अत्ततो।", + "येन येन हि मञ्‍ञति", + "ततो तं होति अञ्‍ञथा॥", + "‘‘अञ्‍ञथाभावी भवसत्तो लोको,", + "भवपरेतो भवमेवाभिनन्दति।", + "यदभिनन्दति", + "यस्स भायति तं दुक्खं।", + "भवविप्पहानाय खो पनिदं ब्रह्मचरियं वुस्सति’’॥", + "‘‘एवमेतं", + "भवतण्हा पहीयति, विभवं नाभिनन्दति॥", + "‘‘सब्बसो तण्हानं खया,", + "असेसविरागनिरोधो निब्बानं।", + "तस्स निब्बुतस्स भिक्खुनो,", + "अनुपादा", + "अभिभूतो मारो विजितसङ्गामो,", + "उपच्‍चगा सब्बभवानि तादी’’ति॥ दसमं।", + "कम्मं", + "पिलिन्दो", + "‘‘खुद्दा", + "अनुगता", + "एते अविद्वा मनसो वितक्‍के,", + "हुरा हुरं धावति भन्तचित्तो॥", + "‘‘एते च विद्वा मनसो वितक्‍के,", + "आतापियो संवरती सतीमा।", + "अनुगते", + "असेसमेते पजहासि बुद्धो’’ति॥ पठमं।", + "‘‘अरक्खितेन कायेन", + "थिनमिद्धा", + "‘‘तस्मा रक्खितचित्तस्स, सम्मासङ्कप्पगोचरो।", + "सम्मादिट्ठिपुरेक्खारो, ञत्वान उदयब्बयं।", + "थीनमिद्धाभिभू भिक्खु, सब्बा दुग्गतियो जहे’’ति॥ दुतियं।", + "‘‘दिसो दिसं यं तं कयिरा, वेरी वा पन वेरिनं।", + "मिच्छापणिहितं चित्तं, पापियो नं ततो करे’’ति॥ ततियं।", + "‘‘यस्स", + "विरत्तं रजनीयेसु, कोपनेय्ये न कुप्पति।", + "यस्सेवं भावितं चित्तं, कुतो तं दुक्खमेस्सती’’ति॥ चतुत्थं।", + "‘‘एतं", + "समेति चित्तं चित्तेन, यदेको रमती मनो’’ति॥ पञ्‍चमं।", + "‘‘अनूपवादो", + "मत्तञ्‍ञुता च भत्तस्मिं, पन्तञ्‍च सयनासनं।", + "अधिचित्ते च आयोगो, एतं बुद्धान सासन’’न्ति॥ छट्ठं।", + "‘‘अधिचेतसो अप्पमज्‍जतो,", + "मुनिनो मोनपथेसु सिक्खतो।", + "सोका न भवन्ति तादिनो,", + "उपसन्तस्स सदा सतीमतो’’ति॥ सत्तमं।", + "‘‘‘अभूतवादी", + "यो वापि", + "उभोपि ते पेच्‍च समा भवन्ति,", + "निहीनकम्मा मनुजा परत्था’’’ति॥", + "‘‘अभूतवादी निरयं उपेति,", + "यो वापि कत्वा न करोमिचाह।", + "उभोपि ते पेच्‍च समा भवन्ति,", + "निहीनकम्मा मनुजा परत्था’’ति॥", + "‘‘तुदन्ति वाचाय जना असञ्‍ञता,", + "सरेहि सङ्गामगतंव कुञ्‍जरं।", + "सुत्वान वाक्यं फरुसं उदीरितं,", + "अधिवासये भिक्खु अदुट्ठचित्तो’’ति॥ अट्ठमं।", + "‘‘यं", + "स वे दिट्ठपदो धीरो, सोकमज्झे न सोचति॥", + "‘‘उच्छिन्‍नभवतण्हस्स", + "विक्खीणो जातिसंसारो, नत्थि तस्स पुनब्भवो’’ति॥ नवमं।", + "‘‘उपसन्तसन्तचित्तस्स, नेत्तिच्छिन्‍नस्स भिक्खुनो।", + "विक्खीणो जातिसंसारो, मुत्तो सो मारबन्धना’’ति॥ दसमं।", + "मेघियो उद्धता गोपालो, यक्खो", + "पिण्डोलो सारिपुत्तो च, सुन्दरी भवति अट्ठमं।", + "उपसेनो वङ्गन्तपुत्तो, सारिपुत्तो च ते दसाति॥", + "‘‘सब्बा", + "नेवज्झगा पियतरमत्तना क्‍वचि।", + "एवं पियो पुथु अत्ता परेसं,", + "तस्मा न हिंसे परमत्तकामो’’ति॥ पठमं।", + "‘‘ये केचि भूता भविस्सन्ति ये वापि,", + "सब्बे गमिस्सन्ति पहाय देहं।", + "तं सब्बजानिं कुसलो विदित्वा,", + "आतापियो ब्रह्मचरियं चरेय्या’’ति॥ दुतियं।", + "‘‘चक्खुमा विसमानीव, विज्‍जमाने परक्‍कमे।", + "पण्डितो जीवलोकस्मिं, पापानि परिवज्‍जये’’ति॥ ततियं।", + "‘‘सचे भायथ दुक्खस्स, सचे वो दुक्खमप्पियं।", + "माकत्थ पापकं कम्मं, आवि वा यदि वा रहो॥", + "‘‘सचे च पापकं कम्मं, करिस्सथ करोथ वा।", + "न वो दुक्खा पमुत्यत्थि, उपेच्‍चपि", + "‘‘छन्‍नमतिवस्सति, विवटं नातिवस्सति।", + "तस्मा छन्‍नं विवरेथ, एवं तं नातिवस्सती’’ति॥ पञ्‍चमं।", + "‘‘दिस्वा आदीनवं लोके, ञत्वा धम्मं निरूपधिं।", + "अरियो न रमती पापे, पापे न रमती सुची’’ति॥ छट्ठं।", + "‘‘या", + "सकवेदिया वा परवेदिया वा।", + "ये झायिनो ता पजहन्ति सब्बा,", + "आतापिनो ब्रह्मचरियं चरन्ता’’ति॥ सत्तमं।", + "‘‘सुकरं", + "पापं", + "‘‘परिमुट्ठा पण्डिताभासा, वाचागोचरभाणिनो।", + "याविच्छन्ति मुखायामं, येन नीता न तं विदू’’ति॥ नवमं।", + "‘‘ठितेन", + "तिट्ठं निसिन्‍नो उद वा सयानो।", + "एतं", + "लभेथ", + "लद्धान पुब्बापरियं विसेसं,", + "अदस्सनं मच्‍चुराजस्स गच्छे’’ति॥ दसमं।", + "पियो अप्पायुका कुट्ठी, कुमारका उपोसथो।", + "सोणो च रेवतो भेदो, सधाय पन्थकेन चाति॥", + "‘‘तुलमतुलञ्‍च सम्भवं,", + "भवसङ्खारमवस्सजि मुनि।", + "अज्झत्तरतो समाहितो,", + "अभिन्दि कवचमिवत्तसम्भव’’न्ति॥ पठमं।", + "‘‘न", + "नाञ्‍ञं निस्साय जीवेय्य, धम्मेन न वणिं", + "‘‘अहु पुब्बे तदा नाहु, नाहु पुब्बे तदा अहु।", + "न चाहु न च भविस्सति, न चेतरहि विज्‍जती’’ति॥ ततियं।", + "‘‘इमेसु किर सज्‍जन्ति, एके समणब्राह्मणा।", + "विग्गय्ह नं विवदन्ति, जना एकङ्गदस्सिनो’’ति॥ चतुत्थं।", + "‘‘इमेसु किर सज्‍जन्ति, एके समणब्राह्मणा।", + "अन्तराव विसीदन्ति, अप्पत्वाव तमोगध’’न्ति॥ पञ्‍चमं।", + "‘‘अहङ्कारपसुतायं", + "एतदेके नाब्भञ्‍ञंसु, न नं सल्‍लन्ति अद्दसुं॥", + "‘‘एतञ्‍च सल्‍लं पटिकच्‍च", + "अहं करोमीति न तस्स होति।", + "परो", + "‘‘मानुपेता", + "दिट्ठीसु सारम्भकथा, संसारं नातिवत्तती’’ति॥ छट्ठं।", + "‘‘यस्स वितक्‍का विधूपिता,", + "अज्झत्तं सुविकप्पिता असेसा।", + "तं सङ्गमतिच्‍च अरूपसञ्‍ञी,", + "चतुयोगातिगतो न जातु मेती’’ति", + "‘‘उपातिधावन्ति", + "नवं नवं बन्धनं ब्रूहयन्ति।", + "पतन्ति पज्‍जोतमिवाधिपातका", + "दिट्ठे सुते इतिहेके निविट्ठा’’ति॥ नवमं।", + "‘‘ओभासति", + "याव न उन्‍नमते", + "(स)", + "हतप्पभो होति न चापि भासति॥", + "‘‘एवं ओभासितमेव तक्‍किकानं", + "याव सम्मासम्बुद्धा लोके नुप्पज्‍जन्ति।", + "न तक्‍किका सुज्झन्ति न चापि सावका,", + "दुद्दिट्ठी न दुक्खा पमुच्‍चरे’’ति॥ दसमं।", + "आयुजटिलवेक्खणा, तयो तित्थिया सुभूति।", + "गणिका उपाति नवमो, उप्पज्‍जन्ति च ते दसाति॥", + "‘‘उद्धं अधो सब्बधि विप्पमुत्तो, अयंहमस्मीति", + "एवं विमुत्तो उदतारि ओघं, अतिण्णपुब्बं अपुनब्भवाया’’ति॥ पठमं।", + "‘‘अच्छेच्छि", + "छिन्‍नं वट्टं न वत्तति, एसेवन्तो दुक्खस्सा’’ति॥ दुतियं।", + "‘‘कामेसु सत्ता कामसङ्गसत्ता,", + "संयोजने वज्‍जमपस्समाना।", + "न", + "ओघं तरेय्युं विपुलं महन्त’’न्ति॥ ततियं।", + "‘‘कामन्धा जालसञ्छन्‍ना, तण्हाछदनछादिता।", + "पमत्तबन्धुना बद्धा, मच्छाव कुमिनामुखे।", + "जरामरणमन्वेन्ति", + "‘‘नेलङ्गो सेतपच्छादो, एकारो वत्तती रथो।", + "अनीघं पस्स आयन्तं, छिन्‍नसोतं अबन्धन’’न्ति॥ पञ्‍चमं।", + "‘‘यस्स मूलं छमा नत्थि, पण्णा नत्थि कुतो लता।", + "तं", + "देवापि नं पसंसन्ति, ब्रह्मुनापि पसंसितो’’ति॥ छट्ठं।", + "‘‘यस्स पपञ्‍चा ठिति च नत्थि,", + "सन्दानं पलिघञ्‍च वीतिवत्तो।", + "तं नित्तण्हं मुनिं चरन्तं,", + "नावजानाति सदेवकोपि लोको’’ति॥ सत्तमं।", + "‘‘यस्स", + "सततं कायगता उपट्ठिता।", + "नो", + "न भविस्सति न च मे भविस्सति।", + "अनुपुब्बविहारि तत्थ सो,", + "कालेनेव तरे विसत्तिक’’न्ति॥ अट्ठमं।", + "‘‘किं", + "आपा चे सब्बदा सियुं।", + "तण्हाय मूलतो छेत्वा,", + "किस्स परियेसनं चरे’’ति॥ नवमं।", + "‘‘मोहसम्बन्धनो लोको, भब्बरूपोव दिस्सति।", + "उपधिबन्धनो", + "सस्सतोरिव", + "द्वे", + "पपञ्‍चखयो च कच्‍चानो, उदपानञ्‍च उतेनोति॥", + "‘‘दुद्दसं अनतं नाम, न हि सच्‍चं सुदस्सनं।", + "पटिविद्धा तण्हा जानतो, पस्सतो नत्थि किञ्‍चन’’न्ति॥ दुतियं।", + "‘‘चुन्दस्स भत्तं भुञ्‍जित्वा, कम्मारस्साति मे सुतं।", + "आबाधं सम्फुसी धीरो, पबाळ्हं मारणन्तिकं॥", + "‘‘भुत्तस्स च सूकरमद्दवेन, ब्याधिप्पबाळ्हो उदपादि सत्थुनो।", + "विरिच्‍चमानो", + "‘‘गन्त्वान बुद्धो नदिकं कुकुट्ठं,", + "अच्छोदकं सातुदकं", + "ओगाहि सत्था सुकिलन्तरूपो,", + "तथागतो अप्पटिमोध लोके॥", + "‘‘न्हत्वा च पिवित्वा चुदतारि", + "पुरक्खतो भिक्खुगणस्स मज्झे।", + "सत्था", + "उपागमि अम्बवनं महेसि।", + "आमन्तयि चुन्दकं नाम भिक्खुं,", + "चतुग्गुणं सन्थर", + "‘‘सो चोदितो भावितत्तेन चुन्दो,", + "चतुग्गुणं सन्थरि", + "निपज्‍जि सत्था सुकिलन्तरूपो,", + "चुन्दोपि तत्थ पमुखे निसीदी’’ति॥", + "‘‘ददतो पुञ्‍ञं पवड्ढति,", + "संयमतो वेरं न चीयति।", + "कुसलो च जहाति पापकं,", + "रागदोसमोहक्खया सनिब्बुतो’’ति", + "‘‘यस्मिं", + "सीलवन्तेत्थ भोजेत्वा, सञ्‍ञते ब्रह्मचारयो", + "‘‘या", + "ता पूजिता पूजयन्ति, मानिता मानयन्ति नं॥", + "‘‘ततो नं अनुकम्पन्ति, माता पुत्तंव ओरसं।", + "देवतानुकम्पितो पोसो, सदा भद्रानि पस्सती’’ति॥", + "‘‘ये तरन्ति अण्णवं सरं,", + "सेतुं कत्वान विसज्‍ज पल्‍ललानि।", + "कुल्‍लञ्हि जनो पबन्धति", + "तिण्णा", + "‘‘सद्धिं", + "मिस्सो अञ्‍ञजनेन वेदगू।", + "विद्वा पजहाति पापकं,", + "कोञ्‍चो खीरपकोव निन्‍नग’’न्ति॥ सत्तमं।", + "‘‘ये केचि सोका परिदेविता वा,", + "दुक्खा च", + "पियं पटिच्‍चप्पभवन्ति एते,", + "पिये असन्ते न भवन्ति एते॥", + "‘‘तस्मा हि ते सुखिनो वीतसोका,", + "येसं", + "तस्मा असोकं विरजं पत्थयानो,", + "पियं न कयिराथ कुहिञ्‍चि लोके’’ति॥ अट्ठमं।", + "‘‘अभेदि कायो निरोधि सञ्‍ञा,", + "वेदना सीतिभविंसु", + "वूपसमिंसु सङ्खारा,", + "विञ्‍ञाणं अत्थमागमा’’ति॥ नवमं।", + "‘‘अयोघनहतस्सेव, जलतो जातवेदसो", + "अनुपुब्बूपसन्तस्स, यथा न ञायते गति॥", + "एवं", + "पञ्‍ञापेतुं गति नत्थि, पत्तानं अचलं सुख’’न्ति॥ दसमं।", + "निब्बाना चतुरो वुत्ता, चुन्दो पाटलिगामिया।", + "द्विधापथो विसाखा च, दब्बेन सह ते दसाति॥", + "वग्गमिदं पठमं वरबोधि, वग्गमिदं दुतियं मुचलिन्दो।", + "नन्दकवग्गवरो ततियो तु, मेघियवग्गवरो च चतुत्थो॥", + "पञ्‍चमवग्गवरन्तिध सोणो, छट्ठमवग्गवरन्ति जच्‍चन्धो", + "सत्तमवग्गवरन्ति च चूळो, पाटलिगामियमट्ठमवग्गो", + "असीतिमनूनकसुत्तवरं, वग्गमिदट्ठकं सुविभत्तं।", + "दस्सितं चक्खुमता विमलेन, अद्धा हि तं उदानमितीदमाहु" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/30-s0504m.mul.json b/texts/tripitaka/30-s0504m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..afeddfac024d56c0ed72837a05f984c4eb3b8d9d --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/30-s0504m.mul.json @@ -0,0 +1,631 @@ +{ + "title": "१. पठमवग्गो", + "book_name": "४. चतुक्‍कनिपातो", + "chapter": "१. लोभसुत्तं", + "gathas": [ + "‘‘येन", + "तं लोभं सम्मदञ्‍ञाय, पजहन्ति विपस्सिनो।", + "पहाय न पुनायन्ति, इमं लोकं कुदाचन’’न्ति॥", + "‘‘येन", + "तं दोसं सम्मदञ्‍ञाय, पजहन्ति विपस्सिनो।", + "पहाय न पुनायन्ति, इमं लोकं कुदाचन’’न्ति॥", + "‘‘येन मोहेन मूळ्हासे, सत्ता गच्छन्ति दुग्गतिं।", + "तं मोहं सम्मदञ्‍ञाय, पजहन्ति विपस्सिनो।", + "पहाय न पुनायन्ति, इमं लोकं कुदाचन’’न्ति॥", + "‘‘येन", + "तं कोधं सम्मदञ्‍ञाय, पजहन्ति विपस्सिनो।", + "पहाय न पुनायन्ति, इमं लोकं कुदाचन’’न्ति॥", + "‘‘येन मक्खेन मक्खासे", + "तं मक्खं सम्मदञ्‍ञाय, पजहन्ति विपस्सिनो।", + "पहाय न पुनायन्ति, इमं लोकं कुदाचन’’न्ति॥", + "‘‘येन मानेन मत्तासे, सत्ता गच्छन्ति दुग्गतिं।", + "तं मानं सम्मदञ्‍ञाय, पजहन्ति विपस्सिनो।", + "पहाय न पुनायन्ति, इमं लोकं कुदाचन’’न्ति॥", + "‘‘यो", + "स वे सब्बपरिञ्‍ञा", + "‘‘मानुपेता अयं पजा, मानगन्था भवे रता।", + "मानं अपरिजानन्ता, आगन्तारो पुनब्भवं॥", + "‘‘ये", + "ते मानगन्थाभिभुनो, सब्बदुक्खमुपच्‍चगु’’न्ति", + "‘‘येन लोभेन लुद्धासे, सत्ता गच्छन्ति दुग्गतिं।", + "तं लोभं सम्मदञ्‍ञाय, पजहन्ति विपस्सिनो।", + "पहाय न पुनायन्ति, इमं लोकं कुदाचन’’न्ति॥", + "‘‘येन", + "तं दोसं सम्मदञ्‍ञाय, पजहन्ति विपस्सिनो।", + "पहाय न पुनायन्ति, इमं लोकं कुदाचन’’न्ति॥", + "रागदोसा अथ मोहो, कोधमक्खा", + "मानतो रागदोसा पुन द्वे, पकासिता वग्गमाहु पठमन्ति॥", + "‘‘येन मोहेन मूळ्हासे, सत्ता गच्छन्ति दुग्गतिं।", + "तं मोहं सम्मदञ्‍ञाय, पजहन्ति विपस्सिनो।", + "पहाय", + "‘‘येन", + "तं कोधं सम्मदञ्‍ञाय, पजहन्ति विपस्सिनो।", + "पहाय न पुनायन्ति, इमं लोकं कुदाचन’’न्ति॥", + "‘‘येन मक्खेन मक्खासे, सत्ता गच्छन्ति दुग्गतिं।", + "तं मक्खं सम्मदञ्‍ञाय, पजहन्ति विपस्सिनो।", + "पहाय न पुनायन्ति, इमं लोकं कुदाचन’’न्ति॥", + "‘‘नत्थञ्‍ञो", + "संसरन्ति", + "‘‘ये च मोहं पहन्त्वान, तमोखन्धं", + "न ते पुन संसरन्ति, हेतु तेसं न विज्‍जती’’ति॥", + "‘‘तण्हादुतियो", + "इत्थभावञ्‍ञथाभावं", + "‘‘एतमादीनवं", + "वीततण्हो अनादानो, सतो भिक्खु परिब्बजे’’ति॥", + "‘‘योनिसो", + "नत्थञ्‍ञो एवं बहुकारो, उत्तमत्थस्स पत्तिया।", + "योनिसो पदहं भिक्खु, खयं दुक्खस्स पापुणे’’ति॥", + "‘‘कल्याणमित्तो यो भिक्खु, सप्पतिस्सो सगारवो।", + "करं मित्तानं वचनं, सम्पजानो पतिस्सतो।", + "पापुणे अनुपुब्बेन, सब्बसंयोजनक्खय’’न्ति॥", + "‘‘आपायिको", + "वग्गारामो अधम्मट्ठो, योगक्खेमा पधंसति", + "सङ्घं समग्गं भेत्वान", + "‘‘सुखा सङ्घस्स सामग्गी, समग्गानञ्‍चनुग्गहो।", + "समग्गरतो धम्मट्ठो, योगक्खेमा न धंसति।", + "सङ्घं समग्गं कत्वान, कप्पं सग्गम्हि मोदती’’ति॥", + "‘‘पदुट्ठचित्तं", + "एतमत्थञ्‍च ब्याकासि, बुद्धो भिक्खून सन्तिके॥", + "‘‘इमम्हि चायं समये, कालं कयिराथ पुग्गलो।", + "निरयं उपपज्‍जेय्य, चित्तं हिस्स पदूसितं॥", + "‘‘यथा हरित्वा निक्खिपेय्य, एवमेव तथाविधो।", + "चेतोपदोसहेतु हि, सत्ता गच्छन्ति दुग्गति’’न्ति॥", + "मोहो कोधो अथ मक्खो, विज्‍जा तण्हा सेखदुवे च।", + "भेदो सामग्गिपुग्गलो", + "‘‘पसन्‍नचित्तं ञत्वान, एकच्‍चं इध पुग्गलं।", + "एतमत्थञ्‍च ब्याकासि, बुद्धो भिक्खून सन्तिके॥", + "‘‘इमम्हि", + "सुगतिं उपपज्‍जेय्य, चित्तं हिस्स पसादितं॥", + "‘‘यथा हरित्वा निक्खिपेय्य, एवमेव तथाविधो।", + "चेतोपसादहेतु हि, सत्ता गच्छन्ति सुग्गति’’न्ति॥", + "‘‘पुञ्‍ञमेव सो सिक्खेय्य, आयतग्गं सुखुद्रयं।", + "दानञ्‍च", + "‘‘एते", + "अब्यापज्झं", + "‘‘अप्पमादं", + "अप्पमत्तो उभो अत्थे, अधिगण्हाति पण्डितो॥", + "‘‘दिट्ठे", + "अत्थाभिसमया धीरो, पण्डितोति पवुच्‍चती’’ति॥", + "‘‘एकस्सेकेन कप्पेन, पुग्गलस्सट्ठिसञ्‍चयो।", + "सिया पब्बतसमो रासि, इति वुत्तं महेसिना॥", + "‘‘सो खो पनायं अक्खातो, वेपुल्‍लो पब्बतो महा।", + "उत्तरो गिज्झकूटस्स, मगधानं गिरिब्बजे॥", + "‘‘यतो", + "दुक्खं", + "अरियञ्‍चट्ठङ्गिकं", + "‘‘स सत्तक्खत्तुं परमं, सन्धावित्वान पुग्गलो।", + "दुक्खस्सन्तकरो होति, सब्बसंयोजनक्खया’’ति॥", + "‘‘एकधम्मं अतीतस्स, मुसावादिस्स जन्तुनो।", + "वितिण्णपरलोकस्स, नत्थि पापं अकारिय’’न्ति॥", + "‘‘एवं चे सत्ता जानेय्युं, यथावुत्तं महेसिना।", + "विपाकं संविभागस्स, यथा होति महप्फलं॥", + "‘‘विनेय्य", + "दज्‍जुं कालेन अरियेसु, यत्थ दिन्‍नं महप्फलं॥", + "‘‘अन्‍नञ्‍च दत्वा", + "इतो चुता मनुस्सत्ता, सग्गं गच्छन्ति दायका॥", + "‘‘ते", + "विपाकं संविभागस्स, अनुभोन्ति अमच्छरा’’ति॥", + "‘‘यो", + "तनू", + "‘‘एकम्पि चे पाणमदुट्ठचित्तो, मेत्तायति कुसलो तेन होति।", + "सब्बे च पाणे मनसानुकम्पं, पहूतमरियो पकरोति पुञ्‍ञं॥", + "‘‘ये", + "अस्समेधं पुरिसमेधं, सम्मापासं वाजपेय्यं निरग्गळं॥", + "‘‘मेत्तस्स चित्तस्स सुभावितस्स, कलम्पि ते नानुभवन्ति सोळसिं।", + "चन्दप्पभा", + "‘‘यो न हन्ति न घातेति, न जिनाति न जापये।", + "मेत्तंसो सब्बभूतेसु, वेरं तस्स न केनची’’ति॥", + "चित्तं", + "सम्पजानमुसावादो, दानञ्‍च मेत्तभावना", + "सत्तिमानि च", + "एकधम्मेसु सुत्तन्ता, सत्तवीसतिसङ्गहाति॥", + "‘‘चक्खु सोतञ्‍च घानञ्‍च, जिव्हा कायो तथा मनो।", + "एतानि यस्स द्वारानि, अगुत्तानिध", + "‘‘भोजनम्हि अमत्तञ्‍ञू, इन्द्रियेसु असंवुतो।", + "कायदुक्खं चेतोदुक्खं, दुक्खं सो अधिगच्छति॥", + "‘‘डय्हमानेन कायेन, डय्हमानेन चेतसा।", + "दिवा वा यदि वा रत्तिं, दुक्खं विहरति तादिसो’’ति॥", + "‘‘चक्खु सोतञ्‍च घानञ्‍च, जिव्हा कायो तथा", + "एतानि यस्स द्वारानि, सुगुत्तानिध भिक्खुनो॥", + "‘‘भोजनम्हि च मत्तञ्‍ञू, इन्द्रियेसु च संवुतो।", + "कायसुखं चेतोसुखं, सुखं सो अधिगच्छति॥", + "‘‘अडय्हमानेन कायेन, अडय्हमानेन चेतसा।", + "दिवा वा यदि वा रत्तिं, सुखं विहरति तादिसो’’ति॥", + "‘‘कायदुच्‍चरितं कत्वा, वचीदुच्‍चरितानि च।", + "मनोदुच्‍चरितं", + "‘‘अकत्वा", + "कायस्स भेदा दुप्पञ्‍ञो, निरयं सोपपज्‍जती’’ति", + "‘‘कायदुच्‍चरितं हित्वा, वचीदुच्‍चरितानि च।", + "मनोदुच्‍चरितं हित्वा, यञ्‍चञ्‍ञं दोससञ्हितं॥", + "‘‘अकत्वाकुसलं कम्मं, कत्वान कुसलं बहुं।", + "कायस्स भेदा सप्पञ्‍ञो, सग्गं सो उपपज्‍जती’’ति॥", + "‘‘पापकेन", + "एतेहि द्वीहि धम्मेहि, यो समन्‍नागतो नरो।", + "कायस्स भेदा दुप्पञ्‍ञो, निरयं सोपपज्‍जती’’ति॥", + "‘‘भद्दकेन च सीलेन, भद्दिकाय च दिट्ठिया।", + "एतेहि द्वीहि धम्मेहि, यो समन्‍नागतो नरो।", + "कायस्स भेदा सप्पञ्‍ञो, सग्गं सो उपपज्‍जती’’ति॥", + "‘‘अनातापी", + "यो थीनमिद्धबहुलो, अहिरीको अनादरो।", + "अभब्बो तादिसो भिक्खु, फुट्ठुं सम्बोधिमुत्तमं॥", + "‘‘यो", + "संयोजनं जातिजराय छेत्वा, इधेव सम्बोधिमनुत्तरं फुसे’’ति॥", + "‘‘संवरत्थं पहानत्थं, ब्रह्मचरियं अनीतिहं।", + "अदेसयि सो भगवा, निब्बानोगधगामिनं॥", + "‘‘एस मग्गो महत्तेहि", + "ये ये तं पटिपज्‍जन्ति, यथा बुद्धेन देसितं।", + "दुक्खस्सन्तं करिस्सन्ति, सत्थुसासनकारिनो’’ति॥", + "‘‘अभिञ्‍ञत्थं परिञ्‍ञत्थं, ब्रह्मचरियं अनीतिहं।", + "अदेसयि सो भगवा, निब्बानोगधगामिनं॥", + "‘‘एस मग्गो महत्तेहि, अनुयातो महेसिभि।", + "ये ये तं पटिपज्‍जन्ति, यथा बुद्धेन देसितं।", + "दुक्खस्सन्तं करिस्सन्ति, सत्थुसासनकारिनो’’ति॥", + "‘‘संवेजनीयट्ठानेसु", + "आतापी", + "‘‘एवं विहारी आतापी, सन्तवुत्ति अनुद्धतो।", + "चेतोसमथमनुयुत्तो, खयं दुक्खस्स पापुणे’’ति॥", + "द्वे च भिक्खू तपनीया, तपनीया परत्थेहि।", + "आतापी", + "‘‘तथागतं बुद्धमसय्हसाहिनं, दुवे वितक्‍का समुदाचरन्ति नं।", + "खेमो वितक्‍को पठमो उदीरितो, ततो विवेको दुतियो पकासितो॥", + "‘‘तमोनुदं", + "विसन्तरं", + "मारञ्‍जहं", + "‘‘सेले यथा पब्बतमुद्धनिट्ठितो, यथापि पस्से जनतं समन्ततो।", + "तथूपमं धम्ममयं सुमेधो, पासादमारुय्ह", + "सोकावतिण्णं जनतमपेतसोको, अवेक्खति जातिजराभिभूत’’न्ति॥", + "‘‘तथागतस्स बुद्धस्स, सब्बभूतानुकम्पिनो।", + "परियायवचनं पस्स, द्वे च धम्मा पकासिता॥", + "‘‘पापकं", + "ततो विरत्तचित्तासे, दुक्खस्सन्तं करिस्सथा’’ति॥", + "‘‘या काचिमा दुग्गतियो, अस्मिं लोके परम्हि च।", + "अविज्‍जामूलिका सब्बा, इच्छालोभसमुस्सया॥", + "‘‘यतो च होति पापिच्छो, अहिरीको अनादरो।", + "ततो पापं पसवति, अपायं तेन गच्छति॥", + "‘‘तस्मा छन्दञ्‍च लोभञ्‍च, अविज्‍जञ्‍च विराजयं।", + "विज्‍जं उप्पादयं भिक्खु, सब्बा दुग्गतियो जहे’’ति॥", + "‘‘पञ्‍ञाय परिहानेन, पस्स लोकं सदेवकं।", + "निविट्ठं नामरूपस्मिं, इदं सच्‍चन्ति मञ्‍ञति॥", + "‘‘पञ्‍ञा हि सेट्ठा लोकस्मिं, यायं निब्बेधगामिनी।", + "याय", + "‘‘तेसं", + "पिहयन्ति", + "‘‘येसं", + "वोक्‍कन्ता सुक्‍कमूला ते, जातिमरणगामिनो॥", + "‘‘येसञ्‍च हिरिओत्तप्पं, सदा सम्मा उपट्ठिता।", + "विरूळ्हब्रह्मचरिया", + "‘‘जातं भूतं समुप्पन्‍नं, कतं सङ्खतमद्धुवं।", + "जरामरणसङ्घाटं, रोगनीळं", + "‘‘आहारनेत्तिप्पभवं, नालं तदभिनन्दितुं।", + "तस्स निस्सरणं सन्तं, अतक्‍कावचरं धुवं॥", + "‘‘अजातं असमुप्पन्‍नं, असोकं विरजं पदं।", + "निरोधो", + "‘‘दुवे", + "एका हि धातु इध दिट्ठधम्मिका, सउपादिसेसा भवनेत्तिसङ्खया।", + "अनुपादिसेसा", + "‘‘ये एतदञ्‍ञाय पदं असङ्खतं, विमुत्तचित्ता भवनेत्तिसङ्खया।", + "ते धम्मसाराधिगमा खये रता, पहंसु ते सब्बभवानि तादिनो’’ति॥", + "‘‘ये सन्तचित्ता निपका, सतिमन्तो च", + "सम्मा", + "‘‘अप्पमादरता सन्ता, पमादे भयदस्सिनो।", + "अभब्बा परिहानाय, निब्बानस्सेव सन्तिके’’ति॥", + "‘‘परिपुण्णसिक्खं", + "तं वे मुनिं अन्तिमदेहधारिं, मारञ्‍जहं ब्रूमि जराय पारगुं॥", + "‘‘तस्मा सदा झानरता समाहिता, आतापिनो", + "मारं ससेनं अभिभुय्य भिक्खवो, भवथ जातिमरणस्स पारगा’’ति॥", + "‘‘जागरन्ता सुणाथेतं, ये सुत्ता ते पबुज्झथ।", + "सुत्ता जागरितं सेय्यो, नत्थि जागरतो भयं॥", + "‘‘यो", + "कालेन", + "‘‘तस्मा हवे जागरियं भजेथ, आतापी भिक्खु निपको झानलाभी।", + "संयोजनं जातिजराय छेत्वा, इधेव सम्बोधिमनुत्तरं फुसे’’ति॥", + "‘‘अभूतवादी", + "उभोपि", + "‘‘कासावकण्ठा बहवो, पापधम्मा असञ्‍ञता।", + "पापा पापेहि कम्मेहि, निरयं ते उपपज्‍जरे॥", + "‘‘सेय्यो अयोगुळो भुत्तो, तत्तो अग्गिसिखूपमो।", + "यञ्‍चे", + "‘‘ये", + "यथाभूते विमुच्‍चन्ति, भवतण्हा परिक्खया॥", + "‘‘स वे", + "भूतस्स", + "द्वे इन्द्रिया द्वे तपनीया, सीलेन अपरे दुवे।", + "अनोत्तापी कुहना द्वे च, संवेजनीयेन", + "वितक्‍का देसना विज्‍जा, पञ्‍ञा धम्मेन पञ्‍चमं।", + "अजातं धातुसल्‍लानं, सिक्खा जागरियेन च।", + "अपायदिट्ठिया चेव", + "‘‘लोभो दोसो च मोहो च, पुरिसं पापचेतसं।", + "हिंसन्ति अत्तसम्भूता, तचसारंव सम्फल’’न्ति॥", + "‘‘रूपधातुं", + "निरोधे", + "‘‘कायेन", + "उपधिप्पटिनिस्सग्गं, सच्छिकत्वा अनासवो।", + "देसेति सम्मासम्बुद्धो, असोकं विरजं पद’’न्ति॥", + "‘‘समाहितो सम्पजानो, सतो बुद्धस्स सावको।", + "वेदना च पजानाति, वेदनानञ्‍च सम्भवं॥", + "‘‘यत्थ चेता निरुज्झन्ति, मग्गञ्‍च खयगामिनं।", + "वेदनानं खया भिक्खु, निच्छातो परिनिब्बुतो’’ति॥", + "‘‘यो सुखं दुक्खतो अद्द", + "अदुक्खमसुखं सन्तं, अदक्खि नं अनिच्‍चतो॥", + "‘‘स वे सम्मद्दसो भिक्खु, यतो तत्थ विमुच्‍चति।", + "अभिञ्‍ञावोसितो सन्तो, स वे योगातिगो मुनी’’ति॥", + "‘‘समाहितो सम्पजानो, सतो बुद्धस्स सावको।", + "एसना", + "‘‘यत्थ चेता निरुज्झन्ति, मग्गञ्‍च खयगामिनं।", + "एसनानं खया भिक्खु, निच्छातो परिनिब्बुतो’’ति॥", + "‘‘कामेसना भवेसना, ब्रह्मचरियेसना सह।", + "इति सच्‍चपरामासो, दिट्ठिट्ठाना समुस्सया॥", + "‘‘सब्बरागविरत्तस्स, तण्हक्खयविमुत्तिनो।", + "एसना", + "एसनानं खया भिक्खु, निरासो अकथंकथी’’ति॥", + "‘‘समाहितो", + "आसवे च पजानाति, आसवानञ्‍च सम्भवं॥", + "‘‘यत्थ", + "आसवानं खया भिक्खु, निच्छातो परिनिब्बुतो’’ति॥", + "‘‘यस्स", + "भवासवो परिक्खीणो, विप्पमुत्तो निरूपधि।", + "धारेति अन्तिमं देहं, जेत्वा मारं सवाहिनि’’न्ति", + "‘‘तण्हायोगेन संयुत्ता, रत्तचित्ता भवाभवे।", + "ते योगयुत्ता मारस्स, अयोगक्खेमिनो जना।", + "सत्ता गच्छन्ति संसारं, जातीमरणगामिनो॥", + "‘‘ये च तण्हं पहन्त्वान, वीततण्हा", + "ते वे", + "‘‘सीलं", + "अतिक्‍कम्म मारधेय्यं, आदिच्‍चोव विरोचती’’ति॥", + "मूलधातु अथ वेदना दुवे, एसना च दुवे आसवा दुवे।", + "तण्हातो च अथ", + "‘‘पुञ्‍ञमेव", + "दानञ्‍च समचरियञ्‍च, मेत्तचित्तञ्‍च भावये॥", + "‘‘एते धम्मे भावयित्वा, तयो सुखसमुद्दये।", + "अब्यापज्झं सुखं लोकं, पण्डितो उपपज्‍जती’’ति॥", + "‘‘मंसचक्खु दिब्बचक्खु, पञ्‍ञाचक्खु अनुत्तरं।", + "एतानि तीणि चक्खूनि, अक्खासि पुरिसुत्तमो॥", + "‘‘मंसचक्खुस्स उप्पादो, मग्गो दिब्बस्स चक्खुनो।", + "यतो ञाणं उदपादि, पञ्‍ञाचक्खु अनुत्तरं।", + "यस्स", + "‘‘सेखस्स सिक्खमानस्स, उजुमग्गानुसारिनो।", + "खयस्मिं पठमं ञाणं, ततो अञ्‍ञा अनन्तरा॥", + "‘‘ततो", + "अकुप्पा मे विमुत्तीति, भवसंयोजनक्खया॥", + "‘‘स", + "धारेति अन्तिमं देहं, जेत्वा मारं सवाहिनि’’न्ति॥", + "‘‘अक्खेय्यसञ्‍ञिनो सत्ता, अक्खेय्यस्मिं पतिट्ठिता।", + "अक्खेय्यं", + "‘‘अक्खेय्यञ्‍च", + "फुट्ठो विमोक्खो मनसा, सन्तिपदमनुत्तरं॥", + "‘‘स वे", + "सङ्खायसेवी धम्मट्ठो, सङ्ख्यं नोपेति वेदगू’’ति॥", + "‘‘कायदुच्‍चरितं", + "मनोदुच्‍चरितं कत्वा, यञ्‍चञ्‍ञं दोससंहितं॥", + "‘‘अकत्वा", + "कायस्स भेदा दुप्पञ्‍ञो, निरयं सोपपज्‍जती’’ति॥", + "‘‘कायदुच्‍चरितं हित्वा, वचीदुच्‍चरितानि च।", + "मनोदुच्‍चरितं हित्वा, यञ्‍चञ्‍ञं दोससंहितं॥", + "‘‘अकत्वाकुसलं", + "कायस्स भेदा सप्पञ्‍ञो, सग्गं सो उपपज्‍जती’’ति॥", + "‘‘कायसुचिं", + "सुचिं", + "‘‘कायमुनिं वचीमुनिं, मनोमुनिमनासवं।", + "मुनिं मोनेय्यसम्पन्‍नं, आहु निन्हातपापक’’न्ति", + "‘‘यस्स", + "तं भावितत्तञ्‍ञतरं, ब्रह्मभूतं तथागतं।", + "बुद्धं वेरभयातीतं, आहु सब्बप्पहायिन’’न्ति॥", + "‘‘यस्स रागो च दोसो च, अविज्‍जा च विराजिता।", + "सोमं समुद्दं सगहं सरक्खसं, सऊमिभयं दुत्तरं अच्‍चतारि॥", + "‘‘सङ्गातिगो", + "अत्थङ्गतो सो न पमाणमेति, अमोहयि मच्‍चुराजन्ति ब्रूमी’’ति॥", + "पुञ्‍ञं चक्खु अथ इन्द्रियानि", + "मुनो", + "‘‘मिच्छा मनं पणिधाय, मिच्छा वाचञ्‍च भासिय", + "मिच्छा कम्मानि कत्वान, कायेन इध पुग्गलो॥", + "‘‘अप्पस्सुतापुञ्‍ञकरो", + "कायस्स भेदा दुप्पञ्‍ञो, निरयं सोपपज्‍जती’’ति॥", + "‘‘सम्मा मनं पणिधाय, सम्मा वाचञ्‍च भासिय", + "सम्मा कम्मानि कत्वान, कायेन इध पुग्गलो॥", + "‘‘बहुस्सुतो पुञ्‍ञकरो, अप्पस्मिं इध जीविते।", + "कायस्स भेदा सप्पञ्‍ञो, सग्गं सो उपपज्‍जती’’ति॥", + "‘‘कामनिस्सरणं ञत्वा, रूपानञ्‍च अतिक्‍कमं।", + "सब्बसङ्खारसमथं, फुसं आतापि सब्बदा॥", + "‘‘स वे सम्मद्दसो भिक्खु, यतो तत्थ विमुच्‍चति।", + "अभिञ्‍ञावोसितो सन्तो, स वे योगातिगो मुनी’’ति॥", + "‘‘ये च रूपूपगा सत्ता, ये च अरूपट्ठायिनो", + "निरोधं अप्पजानन्ता, आगन्तारो पुनब्भवं॥", + "‘‘ये च रूपे परिञ्‍ञाय, अरूपेसु असण्ठिता।", + "निरोधे ये विमुच्‍चन्ति, ते जना मच्‍चुहायिनो॥", + "‘‘कायेन अमतं धातुं, फुसयित्वा निरूपधिं।", + "उपधिप्पटिनिस्सग्गं, सच्छिकत्वा अनासवो।", + "देसेति सम्मासम्बुद्धो, असोकं विरजं पद’’न्ति॥", + "‘‘अतिजातं अनुजातं, पुत्तमिच्छन्ति पण्डिता।", + "अवजातं न इच्छन्ति, यो होति कुलगन्धनो॥", + "‘‘एते खो पुत्ता लोकस्मिं, ये भवन्ति उपासका।", + "सद्धा सीलेन सम्पन्‍ना, वदञ्‍ञू वीतमच्छरा।", + "चन्दो अब्भघना मुत्तो, परिसासु विरोचरे’’ति॥", + "‘‘न समणे न ब्राह्मणे, न कपणद्धिकवनिब्बके।", + "लद्धान संविभाजेति, अन्‍नं", + "तं वे अवुट्ठिकसमोति, आहु नं पुरिसाधमं॥", + "‘‘एकच्‍चानं", + "तं वे पदेसवस्सीति, आहु मेधाविनो जना॥", + "‘‘सुभिक्खवाचो पुरिसो, सब्बभूतानुकम्पको।", + "आमोदमानो पकिरेति, देथ देथाति भासति॥", + "‘‘यथापि मेघो थनयित्वा, गज्‍जयित्वा पवस्सति।", + "थलं निन्‍नञ्‍च पूरेति, अभिसन्दन्तोव", + "‘‘एवमेव", + "धम्मेन संहरित्वान, उट्ठानाधिगतं धनं।", + "तप्पेति", + "‘‘सीलं", + "पसंसं वित्तलाभञ्‍च, पेच्‍च सग्गे पमोदनं॥", + "‘‘अकरोन्तोपि", + "सङ्कियो होति पापस्मिं, अवण्णो चस्स रूहति॥", + "‘‘यादिसं कुरुते मित्तं, यादिसं चूपसेवति।", + "स", + "‘‘सेवमानो सेवमानं, सम्फुट्ठो सम्फुसं परं।", + "सरो दिद्धो कलापंव, अलित्तमुपलिम्पति।", + "उपलेपभया", + "‘‘पूतिमच्छं कुसग्गेन, यो नरो उपनय्हति।", + "कुसापि पूति वायन्ति, एवं बालूपसेवना॥", + "‘‘तगरञ्‍च पलासेन, यो नरो उपनय्हति।", + "पत्तापि सुरभि वायन्ति, एवं धीरूपसेवना॥", + "‘‘तस्मा", + "असन्ते नुपसेवेय्य, सन्ते", + "असन्तो निरयं नेन्ति, सन्तो पापेन्ति सुग्गति’’न्ति॥", + "‘‘कायञ्‍च", + "उपधीसु", + "सम्पत्वा परमं सन्तिं, कालं कङ्खति भावितत्तो’’ति॥", + "‘‘संसग्गा वनथो जातो, असंसग्गेन छिज्‍जति।", + "परित्तं", + "‘‘एवं", + "तस्मा तं परिवज्‍जेय्य, कुसीतं हीनवीरियं॥", + "‘‘पविवित्तेहि अरियेहि, पहितत्तेहि झायिभि।", + "निच्‍चं आरद्धवीरियेहि, पण्डितेहि सहावसे’’ति॥", + "‘‘कम्मारामो भस्सारामो", + "अभब्बो", + "‘‘तस्मा हि अप्पकिच्‍चस्स, अप्पमिद्धो अनुद्धतो।", + "भब्बो सो तादिसो भिक्खु, फुट्ठुं सम्बोधिमुत्तम’’न्ति॥", + "द्वे दिट्ठी निस्सरणं रूपं, पुत्तो अवुट्ठिकेन च।", + "सुखा च भिदुरो", + "‘‘अनवञ्‍ञत्तिसंयुत्तो, लाभसक्‍कारगारवो।", + "सहनन्दी अमच्‍चेहि, आरा संयोजनक्खया॥", + "‘‘यो च पुत्तपसुं हित्वा, विवाहे संहरानि", + "भब्बो सो तादिसो भिक्खु, फुट्ठुं सम्बोधिमुत्तम’’न्ति॥", + "‘‘यस्स सक्‍करियमानस्स, असक्‍कारेन चूभयं।", + "समाधि न विकम्पति, अप्पमादविहारिनो", + "‘‘तं", + "उपादानक्खयारामं, आहु सप्पुरिसो इती’’ति॥", + "‘‘दिस्वा", + "देवतापि नमस्सन्ति, महन्तं वीतसारदं॥", + "‘‘नमो", + "जेत्वान मच्‍चुनो सेनं, विमोक्खेन अनावरं॥", + "‘‘इति हेतं नमस्सन्ति, देवता पत्तमानसं।", + "तञ्हि तस्स न पस्सन्ति, येन मच्‍चुवसं वजे’’ति॥", + "‘‘यदा देवो देवकाया, चवति आयुसङ्खया।", + "तयो सद्दा निच्छरन्ति, देवानं अनुमोदतं॥", + "‘‘‘इतो", + "मनुस्सभूतो सद्धम्मे, लभ सद्धं अनुत्तरं॥", + "‘‘‘सा ते सद्धा निविट्ठस्स, मूलजाता पतिट्ठिता।", + "यावजीवं", + "‘‘‘कायदुच्‍चरितं", + "मनोदुच्‍चरितं हित्वा, यञ्‍चञ्‍ञं दोससञ्हितं॥", + "‘‘‘कायेन कुसलं कत्वा, वाचाय कुसलं बहुं।", + "मनसा कुसलं कत्वा, अप्पमाणं निरूपधिं॥", + "‘‘‘ततो ओपधिकं पुञ्‍ञं, कत्वा दानेन तं बहुं।", + "अञ्‍ञेपि मच्‍चे सद्धम्मे, ब्रह्मचरिये निवेसय’", + "‘‘इमाय अनुकम्पाय, देवा देवं यदा विदू।", + "चवन्तं", + "‘‘सत्था हि लोके पठमो महेसि, तस्सन्वयो सावको भावितत्तो।", + "अथापरो", + "‘‘एते तयो देवमनुस्ससेट्ठा, पभङ्करा धम्ममुदीरयन्ता।", + "अपापुरन्ति", + "‘‘ये सत्थवाहेन अनुत्तरेन, सुदेसितं मग्गमनुक्‍कमन्ति", + "इधेव दुक्खस्स करोन्ति अन्तं, ये अप्पमत्ता सुगतस्स सासने’’ति॥", + "‘‘असुभानुपस्सी कायस्मिं, आनापाने पटिस्सतो।", + "सब्बसङ्खारसमथं, पस्सं आतापि सब्बदा॥", + "‘‘स वे सम्मद्दसो भिक्खु, यतो तत्थ विमुच्‍चति।", + "अभिञ्‍ञावोसितो सन्तो, स वे योगातिगो मुनी’’ति॥", + "‘‘धम्मारामो", + "धम्मं अनुस्सरं भिक्खु, सद्धम्मा न परिहायति॥", + "‘‘चरं वा यदि वा तिट्ठं, निसिन्‍नो उद वा सयं।", + "अज्झत्तं समयं चित्तं, सन्तिमेवाधिगच्छती’’ति॥", + "‘‘तयो वितक्‍के कुसले वितक्‍कये, तयो", + "स वे वितक्‍कानि विचारितानि, समेति वुट्ठीव रजं समूहतं।", + "स वे वितक्‍कूपसमेन चेतसा, इधेव सो सन्तिपदं समज्झगा’’ति॥", + "‘‘अनत्थजननो लोभो, लोभो चित्तप्पकोपनो।", + "भयमन्तरतो जातं, तं जनो नावबुज्झति॥", + "‘‘लुद्धो", + "अन्धतमं", + "‘‘यो च लोभं पहन्त्वान, लोभनेय्ये न लुब्भति।", + "लोभो पहीयते तम्हा, उदबिन्दूव पोक्खरा॥", + "‘‘अनत्थजननो", + "भयमन्तरतो जातं, तं जनो नावबुज्झति॥", + "‘‘दुट्ठो अत्थं न जानाति, दुट्ठो धम्मं न पस्सति।", + "अन्धतमं तदा होति, यं दोसो सहते नरं॥", + "‘‘यो च दोसं पहन्त्वान, दोसनेय्ये न दुस्सति।", + "दोसो पहीयते तम्हा, तालपक्‍कंव बन्धना॥", + "‘‘अनत्थजननो मोहो, मोहो चित्तप्पकोपनो।", + "भयमन्तरतो जातं, तं जनो नावबुज्झति॥", + "‘‘मूळ्हो अत्थं न जानाति, मूळ्हो धम्मं न पस्सति।", + "अन्धतमं तदा होति, यं मोहो सहते नरं॥", + "‘‘यो", + "मोहं विहन्ति सो सब्बं, आदिच्‍चोवुदयं तम’’न्ति॥", + "‘‘मा जातु कोचि लोकस्मिं, पापिच्छो उदपज्‍जथ।", + "तदमिनापि जानाथ, पापिच्छानं यथा गति॥", + "‘‘पण्डितोति", + "जलंव यससा अट्ठा, देवदत्तोति विस्सुतो", + "‘‘सो पमाणमनुचिण्णो", + "अवीचिनिरयं पत्तो, चतुद्वारं भयानकं॥", + "‘‘अदुट्ठस्स हि यो दुब्भे, पापकम्मं अकुब्बतो।", + "तमेव पापं फुसति", + "‘‘समुद्दं विसकुम्भेन, यो मञ्‍ञेय्य पदूसितुं।", + "न सो तेन पदूसेय्य, भेस्मा हि उदधि महा॥", + "‘‘एवमेव", + "सम्मग्गतं", + "‘‘तादिसं मित्तं कुब्बेथ, तञ्‍च सेवेय्य पण्डितो।", + "यस्स मग्गानुगो भिक्खु, खयं दुक्खस्स पापुणे’’ति॥", + "वितक्‍कासक्‍कारसद्द, चवनलोके असुभं।", + "धम्मअन्धकारमलं, देवदत्तेन ते दसाति॥", + "‘‘अग्गतो वे पसन्‍नानं, अग्गं धम्मं विजानतं।", + "अग्गे बुद्धे पसन्‍नानं, दक्खिणेय्ये अनुत्तरे॥", + "‘‘अग्गे धम्मे पसन्‍नानं, विरागूपसमे सुखे।", + "अग्गे सङ्घे पसन्‍नानं, पुञ्‍ञक्खेत्ते अनुत्तरे॥", + "‘‘अग्गस्मिं", + "अग्गं आयु च वण्णो च, यसो कित्ति सुखं बलं॥", + "‘‘अग्गस्स दाता मेधावी, अग्गधम्मसमाहितो।", + "देवभूतो मनुस्सो वा, अग्गप्पत्तो पमोदती’’ति॥", + "‘‘गिहिभोगा परिहीनो, सामञ्‍ञत्थञ्‍च दुब्भगो।", + "परिधंसमानो पकिरेति, छवालातंव नस्सति॥", + "‘‘कासावकण्ठा बहवो, पापधम्मा असञ्‍ञता।", + "पापा पापेहि कम्मेहि, निरयं ते उपपज्‍जरे॥", + "‘‘सेय्यो अयोगुळो भुत्तो, तत्तो अग्गिसिखूपमो।", + "यञ्‍चे भुञ्‍जेय्य दुस्सीलो, रट्ठपिण्डमसञ्‍ञतो’’ति॥", + "‘‘अनुबन्धोपि", + "एजानुगो अनेजस्स, निब्बुतस्स अनिब्बुतो।", + "गिद्धो सो वीतगेधस्स, पस्स यावञ्‍च आरका॥", + "‘‘यो", + "रहदोव", + "‘‘अनेजो सो अनेजस्स, निब्बुतस्स च निब्बुतो।", + "अगिद्धो वीतगेधस्स, पस्स यावञ्‍च सन्तिके’’ति॥", + "‘‘रागग्गि दहति मच्‍चे, रत्ते कामेसु मुच्छिते।", + "दोसग्गि पन ब्यापन्‍ने, नरे पाणातिपातिनो॥", + "‘‘मोहग्गि पन सम्मूळ्हे, अरियधम्मे अकोविदे।", + "एते अग्गी अजानन्ता, सक्‍कायाभिरता पजा॥", + "‘‘ते वड्ढयन्ति निरयं, तिरच्छानञ्‍च योनियो।", + "असुरं", + "‘‘ये च रत्तिन्दिवा युत्ता, सम्मासम्बुद्धसासने।", + "ते निब्बापेन्ति रागग्गिं, निच्‍चं असुभसञ्‍ञिनो॥", + "‘‘दोसग्गिं", + "मोहग्गिं पन पञ्‍ञाय, यायं निब्बेधगामिनी॥", + "‘‘ते निब्बापेत्वा निपका, रत्तिन्दिवमतन्दिता।", + "असेसं परिनिब्बन्ति, असेसं दुक्खमच्‍चगुं॥", + "‘‘अरियद्दसा वेदगुनो, सम्मदञ्‍ञाय पण्डिता।", + "जातिक्खयमभिञ्‍ञाय, नागच्छन्ति पुनब्भव’’न्ति॥", + "‘‘सत्तसङ्गप्पहीनस्स, नेत्तिच्छिन्‍नस्स भिक्खुनो।", + "विक्खीणो जातिसंसारो, नत्थि तस्स पुनब्भवो’’ति॥", + "‘‘पच्‍चुपट्ठितकामा च, ये देवा वसवत्तिनो।", + "निम्मानरतिनो देवा, ये चञ्‍ञे कामभोगिनो।", + "इत्थभावञ्‍ञथाभावं", + "‘‘एतमादीनवं ञत्वा, कामभोगेसु पण्डितो।", + "सब्बे परिच्‍चजे कामे, ये दिब्बा ये च मानुसा॥", + "‘‘पियरूपसातगधितं", + "असेसं परिनिब्बन्ति, असेसं दुक्खमच्‍चगुं॥", + "‘‘अरियद्दसा वेदगुनो, सम्मदञ्‍ञाय पण्डिता।", + "जातिक्खयमभिञ्‍ञाय, नागच्छन्ति पुनब्भव’’न्ति॥", + "‘‘कामयोगेन संयुत्ता, भवयोगेन चूभयं।", + "सत्ता", + "‘‘ये च कामे पहन्त्वान, अप्पत्ता आसवक्खयं।", + "भवयोगेन संयुत्ता, अनागामीति वुच्‍चरे॥", + "‘‘ये", + "ते वे पारङ्गता लोके, ये पत्ता आसवक्खय’’न्ति॥", + "‘‘यस्स", + "तं वे कल्याणसीलोति, आहु भिक्खुं हिरीमनं", + "‘‘यस्स धम्मा सुभाविता, सत्त", + "तं वे कल्याणधम्मोति, आहु भिक्खुं अनुस्सदं॥", + "‘‘यो दुक्खस्स पजानाति, इधेव खयमत्तनो।", + "तं वे कल्याणपञ्‍ञोति, आहु भिक्खुं अनासवं॥", + "‘‘तेहि धम्मेहि सम्पन्‍नं, अनीघं छिन्‍नसंसयं।", + "असितं", + "‘‘यमाहु दानं परमं अनुत्तरं, यं संविभागं भगवा अवण्णयि", + "अग्गम्हि खेत्तम्हि पसन्‍नचित्तो, विञ्‍ञू पजानं को न यजेथ काले॥", + "‘‘ये", + "तेसं सो अत्थो परमो विसुज्झति, ये अप्पमत्ता सुगतस्स सासने’’ति॥", + "‘‘पुब्बेनिवासं योवेदि", + "अथो", + "‘‘एताहि", + "तमहं वदामि तेविज्‍जं, नाञ्‍ञं लपितलापन’’न्ति॥", + "पसाद जीवित सङ्घाटि", + "उपपत्ति", + "‘‘यो", + "तं तादिसं देवमनुस्ससेट्ठं, सत्ता नमस्सन्ति भवस्स पारगु’’न्ति॥", + "‘‘अनवज्‍जेन तुट्ठस्स, अप्पेन सुलभेन च।", + "न सेनासनमारब्भ, चीवरं पानभोजनं।", + "विघातो होति चित्तस्स, दिसा नप्पटिहञ्‍ञति॥", + "‘‘ये चस्स", + "अधिग्गहिता तुट्ठस्स, अप्पमत्तस्स भिक्खुनो’’ति", + "‘‘सेखस्स सिक्खमानस्स, उजुमग्गानुसारिनो।", + "खयस्मिं पठमं ञाणं, ततो अञ्‍ञा अनन्तरा॥", + "‘‘ततो", + "उप्पज्‍जति खये ञाणं, खीणा संयोजना इति॥", + "‘‘न त्वेविदं कुसीतेन, बालेनमविजानता।", + "निब्बानं अधिगन्तब्बं, सब्बगन्थप्पमोचन’’न्ति॥", + "‘‘ये", + "यत्थ च सब्बसो दुक्खं, असेसं उपरुज्झति।", + "तञ्‍च मग्गं न जानन्ति, दुक्खूपसमगामिनं॥", + "‘‘चेतोविमुत्तिहीना ते, अथो पञ्‍ञाविमुत्तिया।", + "अभब्बा ते अन्तकिरियाय, ते वे जातिजरूपगा॥", + "‘‘ये", + "यत्थ च सब्बसो दुक्खं, असेसं उपरुज्झति।", + "तञ्‍च मग्गं पजानन्ति, दुक्खूपसमगामिनं॥", + "‘‘चेतोविमुत्तिसम्पन्‍ना, अथो पञ्‍ञाविमुत्तिया।", + "भब्बा ते अन्तकिरियाय, न ते जातिजरूपगा’’ति॥", + "‘‘पामोज्‍जकरणं", + "यदिदं भावितत्तानं, अरियानं धम्मजीविनं॥", + "‘‘ते जोतयन्ति सद्धम्मं, भासयन्ति पभङ्करा।", + "आलोककरणा", + "‘‘येसं वे सासनं सुत्वा, सम्मदञ्‍ञाय पण्डिता।", + "जातिक्खयमभिञ्‍ञाय", + "‘‘तण्हादुतियो पुरिसो, दीघमद्धान संसरं।", + "इत्थभावञ्‍ञथाभावं, संसारं नातिवत्तति॥", + "‘‘एतमादीनवं", + "वीततण्हो अनादानो, सतो भिक्खु परिब्बजे’’ति॥", + "‘‘ब्रह्माति मातापितरो, पुब्बाचरियाति वुच्‍चरे।", + "आहुनेय्या च पुत्तानं, पजाय अनुकम्पका॥", + "‘‘तस्मा हि ने नमस्सेय्य, सक्‍करेय्य च पण्डितो।", + "अन्‍नेन", + "उच्छादनेन न्हापनेन", + "‘‘ताय नं पारिचरियाय, मातापितूसु पण्डिता।", + "इधेव नं पसंसन्ति, पेच्‍च सग्गे पमोदती’’ति॥", + "‘‘सागारा", + "आराधयन्ति सद्धम्मं, योगक्खेमं अनुत्तरं॥", + "‘‘सागारेसु", + "अनगारा पटिच्छन्ति, परिस्सयविनोदनं॥", + "‘‘सुगतं", + "सद्दहाना अरहतं, अरियपञ्‍ञाय झायिनो॥", + "‘‘इध धम्मं चरित्वान, मग्गं सुगतिगामिनं।", + "नन्दिनो देवलोकस्मिं, मोदन्ति कामकामिनो’’ति॥", + "‘‘कुहा थद्धा लपा सिङ्गी, उन्‍नळा असमाहिता।", + "न ते धम्मे विरूहन्ति, सम्मासम्बुद्धदेसिते॥", + "‘‘निक्‍कुहा निल्‍लपा धीरा, अत्थद्धा सुसमाहिता।", + "ते वे धम्मे विरूहन्ति, सम्मासम्बुद्धदेसिते’’ति॥", + "‘‘‘हेट्ठा", + "‘‘‘ऊमिभय’न्ति खो", + "‘‘‘आवट्ट’न्ति खो", + "‘‘‘गहरक्खसो’ति खो", + "‘‘‘पटिसोतो’ति", + "‘‘‘हत्थेहि च पादेहि च वायामो’ति खो, भिक्खवे, वीरियारम्भस्सेतं अधिवचनं।", + "‘‘सहापि", + "सम्मप्पजानो", + "स वेदगू वूसितब्रह्मचरियो, लोकन्तगू पारगतोति वुच्‍चती’’ति॥", + "‘‘चरं", + "यो वितक्‍कं वितक्‍केति, पापकं गेहनिस्सितं॥", + "‘‘कुम्मग्गं पटिपन्‍नो", + "अभब्बो तादिसो भिक्खु, फुट्ठुं सम्बोधिमुत्तमं॥", + "‘‘यो", + "वितक्‍कं समयित्वान, वितक्‍कूपसमे", + "भब्बो सो तादिसो भिक्खु, फुट्ठुं सम्बोधिमुत्तम’’न्ति॥", + "‘‘यतं", + "यतं समिञ्‍जये", + "‘‘उद्धं तिरियं अपाचीनं, यावता जगतो गति।", + "समवेक्खिता च धम्मानं, खन्धानं उदयब्बयं॥", + "‘‘एवं", + "चेतोसमथसामीचिं, सिक्खमानं सदा सतं।", + "सततं पहितत्तोति, आहु भिक्खुं तथाविध’’न्ति॥", + "‘‘सब्बलोकं", + "सब्बलोकविसंयुत्तो, सब्बलोके अनूपयो", + "‘‘स वे", + "फुट्ठास्स परमा सन्ति, निब्बानं अकुतोभयं॥", + "‘‘एस", + "सब्बकम्मक्खयं पत्तो, विमुत्तो उपधिसङ्खये॥", + "‘‘एस", + "सदेवकस्स लोकस्स, ब्रह्मचक्‍कं पवत्तयि॥", + "‘‘इति देवा मनुस्सा च, ये बुद्धं सरणं गता।", + "सङ्गम्म तं नमस्सन्ति, महन्तं वीतसारदं॥", + "‘‘दन्तो दमयतं सेट्ठो, सन्तो समयतं इसि।", + "मुत्तो मोचयतं अग्गो, तिण्णो तारयतं वरो॥", + "‘‘इति हेतं नमस्सन्ति, महन्तं वीतसारदं।", + "सदेवकस्मिं", + "ब्राह्मणसुलभा", + "बहुकारा कुहपुरिसा", + "सत्तविसेकनिपातं, दुक्‍कं बावीससुत्तसङ्गहितं।", + "समपञ्‍ञासमथतिकं, तेरस चतुक्‍कञ्‍च इति यमिदं॥", + "द्विदसुत्तरसुत्तसते, सङ्गायित्वा समादहिंसु पुरा।", + "अरहन्तो चिरट्ठितिया, तमाहु नामेन इतिवुत्तन्ति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/31-s0505m.mul.json b/texts/tripitaka/31-s0505m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..1c043b0c1c097b912b4d2b3fc5e3c45e476ef938 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/31-s0505m.mul.json @@ -0,0 +1,2606 @@ +{ + "title": "५. पारायनवग्गो", + "book_name": "५. पारायनवग्गो", + "chapter": "४. अट्ठकवग्गो", + "gathas": [ + "यो", + "सो भिक्खु जहाति ओरपारं, उरगो जिण्णमिवत्तचं", + "यो रागमुदच्छिदा असेसं, भिसपुप्फंव सरोरुहं", + "सो भिक्खु जहाति ओरपारं, उरगो जिण्णमिवत्तचं, पुराणं॥", + "यो", + "सो", + "यो", + "सो भिक्खु जहाति ओरपारं, उरगो जिण्णमिवत्तचं पुराणं॥", + "यो नाज्झगमा भवेसु सारं, विचिनं पुप्फमिव", + "सो भिक्खु जहाति ओरपारं, उरगो जिण्णमिवत्तचं पुराणं॥", + "यस्सन्तरतो न सन्ति कोपा, इतिभवाभवतञ्‍च", + "सो भिक्खु जहाति ओरपारं, उरगो जिण्णमिवत्तचं पुराणं॥", + "यस्स", + "सो भिक्खु जहाति ओरपारं, उरगो जिण्णमिवत्तचं पुराणं॥", + "यो नाच्‍चसारी न पच्‍चसारी, सब्बं अच्‍चगमा इमं पपञ्‍चं।", + "सो", + "यो नाच्‍चसारी न पच्‍चसारी, सब्बं वितथमिदन्ति ञत्वा", + "सो भिक्खु जहाति ओरपारं, उरगो जिण्णमिवत्तचं पुराणं॥", + "यो नाच्‍चसारी न पच्‍चसारी, सब्बं वितथमिदन्ति वीतलोभो।", + "सो भिक्खु जहाति ओरपारं, उरगो जिण्णमिवत्तचं पुराणं॥", + "यो", + "सो भिक्खु जहाति ओरपारं, उरगो जिण्णमिवत्तचं पुराणं॥", + "यो नाच्‍चसारी न पच्‍चसारी, सब्बं वितथमिदन्ति वीतदोसो।", + "सो भिक्खु जहाति ओरपारं, उरगो जिण्णमिवत्तचं पुराणं॥", + "यो", + "सो", + "यस्सानुसया न सन्ति केचि, मूला च अकुसला समूहतासे।", + "सो भिक्खु जहाति ओरपारं, उरगो जिण्णमिवत्तचं पुराणं॥", + "यस्स दरथजा न सन्ति केचि, ओरं आगमनाय पच्‍चयासे।", + "सो भिक्खु जहाति ओरपारं, उरगो जिण्णमिवत्तचं पुराणं॥", + "यस्स वनथजा न सन्ति केचि, विनिबन्धाय भवाय हेतुकप्पा।", + "सो भिक्खु जहाति ओरपारं, उरगो जिण्णमिवत्तचं पुराणं॥", + "यो", + "सो भिक्खु जहाति ओरपारं, उरगो जिण्णमिवत्तचं पुराणं॥", + "‘‘पक्‍कोदनो", + "अनुतीरे महिया समानवासो।", + "छन्‍ना कुटि आहितो गिनि, अथ चे पत्थयसी पवस्स देव’’॥", + "‘‘अक्‍कोधनो विगतखिलोहमस्मि", + "अनुतीरे महियेकरत्तिवासो।", + "विवटा कुटि निब्बुतो गिनि, अथ चे पत्थयसी पवस्स देव’’॥", + "‘‘अन्धकमकसा", + "कच्छे रूळ्हतिणे चरन्ति गावो।", + "वुट्ठिम्पि सहेय्युमागतं, अथ चे पत्थयसी पवस्स देव’’॥", + "‘‘बद्धासि भिसी सुसङ्खता, (इति भगवा)", + "तिण्णो पारगतो विनेय्य ओघं।", + "अत्थो भिसिया न विज्‍जति, अथ चे पत्थयसी पवस्स देव’’॥", + "‘‘गोपी", + "दीघरत्तं", + "तस्सा", + "‘‘चित्तं मम अस्सवं विमुत्तं, (इति भगवा)", + "दीघरत्तं परिभावितं सुदन्तं।", + "पापं पन मे न विज्‍जति, अथ चे पत्थयसी पवस्स देव’’॥", + "‘‘अत्तवेतनभतोहमस्मि", + "पुत्ता च मे समानिया अरोगा।", + "तेसं न सुणामि किञ्‍चि पापं, अथ चे पत्थयसी पवस्स देव’’॥", + "‘‘नाहं भतकोस्मि कस्सचि, (इति भगवा)", + "निब्बिट्ठेन चरामि सब्बलोके।", + "अत्थो भतिया न विज्‍जति, अथ चे पत्थयसी पवस्स देव’’॥", + "‘‘अत्थि वसा अत्थि धेनुपा, (इति धनियो गोपो)", + "गोधरणियो पवेणियोपि अत्थि।", + "उसभोपि गवम्पतीध अत्थि, अथ चे पत्थयसी पवस्स देव’’॥", + "‘‘नत्थि", + "गोधरणियो पवेणियोपि नत्थि।", + "उसभोपि", + "‘‘खिला निखाता असम्पवेधी, (इति धनियो गोपो)", + "दामा मुञ्‍जमया नवा सुसण्ठाना।", + "न हि सक्खिन्ति धेनुपापि छेत्तुं", + "‘‘उसभोरिव छेत्व", + "नागो पूतिलतंव दालयित्वा", + "नाहं पुनुपेस्सं", + "‘‘निन्‍नञ्‍च थलञ्‍च पूरयन्तो, महामेघो पवस्सि तावदेव।", + "सुत्वा देवस्स वस्सतो, इममत्थं धनियो अभासथ॥", + "‘‘लाभा", + "सरणं तं उपेम चक्खुम, सत्था नो होहि तुवं महामुनि॥", + "‘‘गोपी च अहञ्‍च अस्सवा, ब्रह्मचरियं", + "जातिमरणस्स", + "‘‘नन्दति", + "गोमा", + "उपधी हि नरस्स नन्दना, न हि सो नन्दति यो निरूपधि’’॥", + "‘‘सोचति पुत्तेहि पुत्तिमा, (इति भगवा)", + "गोपियो गोहि तथेव सोचति।", + "उपधी हि नरस्स सोचना, न हि सो सोचति यो निरूपधी’’ति॥", + "सब्बेसु", + "न पुत्तमिच्छेय्य कुतो सहायं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "संसग्गजातस्स", + "आदीनवं स्नेहजं पेक्खमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "मित्ते सुहज्‍जे अनुकम्पमानो, हापेति अत्थं पटिबद्धचित्तो।", + "एतं भयं सन्थवे", + "वंसो विसालोव यथा विसत्तो, पुत्तेसु दारेसु च या अपेक्खा।", + "वंसक्‍कळीरोव", + "मिगो अरञ्‍ञम्हि यथा अबद्धो", + "विञ्‍ञू नरो सेरितं पेक्खमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "आमन्तना होति सहायमज्झे, वासे ठाने गमने चारिकाय।", + "अनभिज्झितं सेरितं पेक्खमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "खिड्डा", + "पियविप्पयोगं विजिगुच्छमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "चातुद्दिसो", + "परिस्सयानं सहिता अछम्भी, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "दुस्सङ्गहा पब्बजितापि एके, अथो गहट्ठा घरमावसन्ता।", + "अप्पोस्सुक्‍को परपुत्तेसु हुत्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "ओरोपयित्वा", + "छेत्वान", + "सचे लभेथ निपकं सहायं, सद्धिं चरं साधुविहारिधीरं।", + "अभिभुय्य सब्बानि परिस्सयानि, चरेय्य तेनत्तमनो सतीमा॥", + "नो", + "राजाव रट्ठं विजितं पहाय, एको चरे मातङ्गरञ्‍ञेव नागो॥", + "अद्धा पसंसाम सहायसम्पदं, सेट्ठा समा सेवितब्बा सहाया।", + "एते अलद्धा अनवज्‍जभोजी, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "दिस्वा सुवण्णस्स पभस्सरानि, कम्मारपुत्तेन सुनिट्ठितानि।", + "सङ्घट्टमानानि दुवे भुजस्मिं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "एवं", + "एतं भयं आयतिं पेक्खमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "कामा हि चित्रा मधुरा मनोरमा, विरूपरूपेन मथेन्ति चित्तं।", + "आदीनवं कामगुणेसु दिस्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "ईती", + "एतं भयं कामगुणेसु दिस्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "सीतञ्‍च", + "सब्बानिपेतानि अभिसम्भवित्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "नागोव यूथानि विवज्‍जयित्वा, सञ्‍जातखन्धो पदुमी उळारो।", + "यथाभिरन्तं विहरं", + "अट्ठानतं", + "आदिच्‍चबन्धुस्स वचो निसम्म, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "दिट्ठीविसूकानि उपातिवत्तो, पत्तो नियामं पटिलद्धमग्गो।", + "उप्पन्‍नञाणोम्हि अनञ्‍ञनेय्यो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "निल्‍लोलुपो", + "निरासयो", + "पापं सहायं परिवज्‍जयेथ, अनत्थदस्सिं विसमे निविट्ठं।", + "सयं न सेवे पसुतं पमत्तं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "बहुस्सुतं", + "अञ्‍ञाय अत्थानि विनेय्य कङ्खं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "खिड्डं रतिं कामसुखञ्‍च लोके, अनलङ्करित्वा अनपेक्खमानो।", + "विभूसनट्ठाना विरतो सच्‍चवादी, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "पुत्तञ्‍च दारं पितरञ्‍च मातरं, धनानि धञ्‍ञानि च बन्धवानि", + "हित्वान कामानि यथोधिकानि, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "सङ्गो", + "गळो एसो इति ञत्वा मुतीमा", + "सन्दालयित्वान", + "अग्गीव दड्ढं अनिवत्तमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "ओक्खित्तचक्खू", + "अनवस्सुतो अपरिडय्हमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "ओहारयित्वा", + "कासायवत्थो", + "रसेसु गेधं अकरं अलोलो, अनञ्‍ञपोसी सपदानचारी।", + "कुले कुले अप्पटिबद्धचित्तो", + "पहाय", + "अनिस्सितो छेत्व", + "विपिट्ठिकत्वान सुखं दुखञ्‍च, पुब्बेव च सोमनस्सदोमनस्सं।", + "लद्धानुपेक्खं समथं विसुद्धं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "आरद्धवीरियो परमत्थपत्तिया, अलीनचित्तो अकुसीतवुत्ति।", + "दळ्हनिक्‍कमो थामबलूपपन्‍नो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "पटिसल्‍लानं झानमरिञ्‍चमानो, धम्मेसु निच्‍चं अनुधम्मचारी।", + "आदीनवं सम्मसिता भवेसु, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "तण्हक्खयं", + "सङ्खातधम्मो नियतो पधानवा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "सीहोव", + "पदुमंव तोयेन अलिप्पमानो", + "सीहो यथा दाठबली पसय्ह, राजा मिगानं अभिभुय्य चारी।", + "सेवेथ पन्तानि सेनासनानि, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "मेत्तं उपेक्खं करुणं विमुत्तिं, आसेवमानो मुदितञ्‍च काले।", + "सब्बेन लोकेन अविरुज्झमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "रागञ्‍च", + "असन्तसं जीवितसङ्खयम्हि, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "भजन्ति सेवन्ति च कारणत्था, निक्‍कारणा दुल्‍लभा अज्‍ज मित्ता।", + "अत्तट्ठपञ्‍ञा असुची मनुस्सा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘कस्सको", + "कसिं नो पुच्छितो ब्रूहि, यथा जानेमु ते कसिं’’॥", + "‘‘सद्धा बीजं तपो वुट्ठि, पञ्‍ञा मे युगनङ्गलं।", + "हिरी ईसा मनो योत्तं, सति मे फालपाचनं॥", + "‘‘कायगुत्तो", + "सच्‍चं करोमि निद्दानं, सोरच्‍चं मे पमोचनं॥", + "‘‘वीरियं मे धुरधोरय्हं, योगक्खेमाधिवाहनं।", + "गच्छति अनिवत्तन्तं, यत्थ गन्त्वा न सोचति॥", + "‘‘एवमेसा", + "एतं कसिं कसित्वान, सब्बदुक्खा पमुच्‍चती’’ति॥", + "‘‘गाथाभिगीतं मे अभोजनेय्यं, सम्पस्सतं ब्राह्मण नेस धम्मो।", + "गाथाभिगीतं पनुदन्ति बुद्धा, धम्मे सती ब्राह्मण वुत्तिरेसा॥", + "‘‘अञ्‍ञेन", + "अन्‍नेन पानेन उपट्ठहस्सु, खेत्तं हि तं पुञ्‍ञपेक्खस्स होती’’ति॥", + "‘‘पुच्छामि", + "बुद्धं धम्मस्सामिं वीततण्हं।", + "द्विपदुत्तमं", + "‘‘चतुरो", + "ते", + "मग्गजिनो मग्गदेसको च, मग्गे जीवति यो च मग्गदूसी’’॥", + "‘‘कं", + "मग्गक्खायी कथं अतुल्यो होति।", + "मग्गे जीवति मे ब्रूहि पुट्ठो, अथ मे आविकरोहि मग्गदूसिं’’", + "‘‘यो तिण्णकथंकथो विसल्‍लो, निब्बानाभिरतो अनानुगिद्धो।", + "लोकस्स सदेवकस्स नेता, तादिं मग्गजिनं वदन्ति बुद्धा॥", + "‘‘परमं परमन्ति योध ञत्वा, अक्खाति", + "तं कङ्खछिदं मुनिं अनेजं, दुतियं भिक्खुनमाहु मग्गदेसिं॥", + "‘‘यो धम्मपदे सुदेसिते, मग्गे जीवति सञ्‍ञतो सतीमा।", + "अनवज्‍जपदानि सेवमानो, ततियं भिक्खुनमाहु मग्गजीविं॥", + "‘‘छदनं कत्वान सुब्बतानं, पक्खन्दी कुलदूसको पगब्भो।", + "मायावी असञ्‍ञतो पलापो, पतिरूपेन चरं स मग्गदूसी॥", + "‘‘एते च पटिविज्झि यो गहट्ठो, सुतवा अरियसावको सपञ्‍ञो।", + "सब्बे", + "कथं हि दुट्ठेन असम्पदुट्ठं, सुद्धं असुद्धेन समं करेय्या’’ति॥", + "‘‘पराभवन्तं पुरिसं, मयं पुच्छाम गोतम", + "भगवन्तं", + "‘‘सुविजानो भवं होति, सुविजानो", + "धम्मकामो भवं होति, धम्मदेस्सी पराभवो’’॥", + "‘‘इति हेतं विजानाम, पठमो सो पराभवो।", + "दुतियं भगवा ब्रूहि, किं पराभवतो मुखं’’॥", + "‘‘असन्तस्स पिया होन्ति, सन्ते न कुरुते पियं।", + "असतं धम्मं रोचेति, तं पराभवतो मुखं’’॥", + "‘‘इति हेतं विजानाम, दुतियो सो पराभवो।", + "ततियं भगवा ब्रूहि, किं पराभवतो मुखं’’॥", + "‘‘निद्दासीली", + "अलसो कोधपञ्‍ञाणो, तं पराभवतो मुखं’’॥", + "‘‘इति", + "चतुत्थं भगवा ब्रूहि, किं पराभवतो मुखं’’॥", + "‘‘यो", + "पहु सन्तो न भरति, तं पराभवतो मुखं’’॥", + "‘‘इति हेतं विजानाम, चतुत्थो सो पराभवो।", + "पञ्‍चमं भगवा ब्रूहि, किं पराभवतो मुखं’’॥", + "‘‘यो ब्राह्मणं", + "मुसावादेन वञ्‍चेति, तं पराभवतो मुखं’’॥", + "‘‘इति", + "छट्ठमं भगवा ब्रूहि, किं पराभवतो मुखं’’॥", + "‘‘पहूतवित्तो पुरिसो, सहिरञ्‍ञो सभोजनो।", + "एको भुञ्‍जति सादूनि, तं पराभवतो मुखं’’॥", + "‘‘इति हेतं विजानाम, छट्ठमो सो पराभवो।", + "सत्तमं भगवा ब्रूहि, किं पराभवतो मुखं’’॥", + "‘‘जातित्थद्धो धनत्थद्धो, गोत्तत्थद्धो च यो नरो।", + "सञ्‍ञातिं अतिमञ्‍ञेति, तं पराभवतो मुखं’’॥", + "‘‘इति हेतं विजानाम, सत्तमो सो पराभवो।", + "अट्ठमं भगवा ब्रूहि, किं पराभवतो मुखं’’॥", + "‘‘इत्थिधुत्तो सुराधुत्तो, अक्खधुत्तो च यो नरो।", + "लद्धं लद्धं विनासेति, तं पराभवतो मुखं’’॥", + "‘‘इति", + "नवमं भगवा ब्रूहि, किं पराभवतो मुखं’’॥", + "‘‘सेहि", + "दुस्सति", + "‘‘इति हेतं विजानाम, नवमो सो पराभवो।", + "दसमं भगवा ब्रूहि, किं पराभवतो मुखं’’॥", + "‘‘अतीतयोब्बनो पोसो, आनेति तिम्बरुत्थनिं।", + "तस्सा इस्सा न सुपति, तं पराभवतो मुखं’’॥", + "‘‘इति हेतं विजानाम, दसमो सो पराभवो।", + "एकादसमं भगवा ब्रूहि, किं पराभवतो मुखं’’॥", + "‘‘इत्थिं सोण्डिं विकिरणिं, पुरिसं वापि तादिसं।", + "इस्सरियस्मिं ठपेति", + "‘‘इति", + "द्वादसमं भगवा ब्रूहि, किं पराभवतो मुखं’’॥", + "‘‘अप्पभोगो महातण्हो, खत्तिये जायते कुले।", + "सो च रज्‍जं पत्थयति, तं पराभवतो मुखं’’॥", + "‘‘एते पराभवे लोके, पण्डितो समवेक्खिय।", + "अरियो दस्सनसम्पन्‍नो, स लोकं भजते सिव’’न्ति॥", + "‘‘कोधनो", + "विपन्‍नदिट्ठि", + "‘‘एकजं वा द्विजं", + "यस्स पाणे दया नत्थि, तं जञ्‍ञा वसलो इति॥", + "‘‘यो", + "निग्गाहको", + "‘‘गामे वा यदि वा रञ्‍ञे, यं परेसं ममायितं।", + "थेय्या अदिन्‍नमादेति", + "‘‘यो", + "न हि ते इणमत्थीति, तं जञ्‍ञा वसलो इति॥", + "‘‘यो वे किञ्‍चिक्खकम्यता, पन्थस्मिं वजन्तं जनं।", + "हन्त्वा किञ्‍चिक्खमादेति, तं जञ्‍ञा वसलो इति॥", + "‘‘अत्तहेतु परहेतु, धनहेतु च", + "सक्खिपुट्ठो मुसा ब्रूति, तं जञ्‍ञा वसलो इति॥", + "‘‘यो ञातीनं सखीनं वा, दारेसु पटिदिस्सति।", + "साहसा", + "‘‘यो मातरं पितरं वा, जिण्णकं गतयोब्बनं।", + "पहु सन्तो न भरति, तं जञ्‍ञा वसलो इति॥", + "‘‘यो मातरं पितरं वा, भातरं भगिनिं ससुं।", + "हन्ति रोसेति वाचाय, तं जञ्‍ञा वसलो इति॥", + "‘‘यो अत्थं पुच्छितो सन्तो, अनत्थमनुसासति।", + "पटिच्छन्‍नेन", + "‘‘यो कत्वा पापकं कम्मं, मा मं जञ्‍ञाति इच्छति", + "यो पटिच्छन्‍नकम्मन्तो, तं जञ्‍ञा वसलो इति॥", + "‘‘यो", + "आगतं नप्पटिपूजेति, तं जञ्‍ञा वसलो इति॥", + "‘‘यो ब्राह्मणं समणं वा, अञ्‍ञं वापि वनिब्बकं।", + "मुसावादेन वञ्‍चेति, तं जञ्‍ञा वसलो इति॥", + "‘‘यो", + "रोसेति वाचा न च देति, तं जञ्‍ञा वसलो इति॥", + "‘‘असतं योध पब्रूति, मोहेन पलिगुण्ठितो।", + "किञ्‍चिक्खं निजिगीसानो", + "‘‘यो चत्तानं समुक्‍कंसे, परे च मवजानाति", + "निहीनो सेन मानेन, तं जञ्‍ञा वसलो इति॥", + "‘‘रोसको कदरियो च, पापिच्छो मच्छरी सठो।", + "अहिरिको अनोत्तप्पी, तं जञ्‍ञा वसलो इति॥", + "‘‘यो बुद्धं परिभासति, अथ वा तस्स सावकं।", + "परिब्बाजं", + "‘‘यो वे अनरहं", + "चोरो सब्रह्मके लोके, एसो खो वसलाधमो॥", + "‘‘एते खो वसला वुत्ता, मया येते पकासिता।", + "न", + "कम्मुना", + "‘‘तदमिनापि जानाथ, यथामेदं", + "चण्डालपुत्तो सोपाको", + "‘‘सो", + "आगच्छुं तस्सुपट्ठानं, खत्तिया ब्राह्मणा बहू॥", + "‘‘देवयानं", + "कामरागं विराजेत्वा, ब्रह्मलोकूपगो अहु।", + "न नं जाति निवारेसि, ब्रह्मलोकूपपत्तिया॥", + "‘‘अज्झायककुले जाता, ब्राह्मणा मन्तबन्धवा।", + "ते च पापेसु कम्मेसु, अभिण्हमुपदिस्सरे॥", + "‘‘दिट्ठेव धम्मे गारय्हा, सम्पराये च दुग्गति।", + "न ने जाति निवारेति, दुग्गत्या", + "‘‘न जच्‍चा वसलो होति, न जच्‍चा होति ब्राह्मणो।", + "कम्मुना वसलो होति, कम्मुना होति ब्राह्मणो’’ति॥", + "करणीयमत्थकुसलेन, यन्त सन्तं पदं अभिसमेच्‍च।", + "सक्‍को उजू च सुहुजू", + "सन्तुस्सको च सुभरो च, अप्पकिच्‍चो च सल्‍लहुकवुत्ति।", + "सन्तिन्द्रियो च निपको च, अप्पगब्भो कुलेस्वननुगिद्धो॥", + "न", + "सुखिनो व खेमिनो होन्तु, सब्बसत्ता", + "ये", + "दीघा वा ये व महन्ता", + "दिट्ठा", + "भूता व सम्भवेसी व", + "न परो परं निकुब्बेथ, नातिमञ्‍ञेथ कत्थचि न कञ्‍चि", + "ब्यारोसना पटिघसञ्‍ञा, नाञ्‍ञमञ्‍ञस्स दुक्खमिच्छेय्य॥", + "माता यथा नियं पुत्तमायुसा एकपुत्तमनुरक्खे।", + "एवम्पि सब्बभूतेसु, मानसं भावये अपरिमाणं॥", + "मेत्तञ्‍च सब्बलोकस्मि, मानसं भावये अपरिमाणं।", + "उद्धं अधो च तिरियञ्‍च, असम्बाधं अवेरमसपत्तं॥", + "तिट्ठं", + "एतं सतिं अधिट्ठेय्य, ब्रह्ममेतं विहारमिधमाहु॥", + "दिट्ठिञ्‍च अनुपग्गम्म, सीलवा दस्सनेन सम्पन्‍नो।", + "कामेसु विनय", + "‘‘अज्‍ज", + "दिब्बा", + "अनोमनामं सत्थारं, हन्द पस्साम गोतमं’’॥", + "‘‘कच्‍चि", + "सब्बभूतेसु तादिनो।", + "कच्‍चि इट्ठे अनिट्ठे च, सङ्कप्पस्स वसीकता’’॥", + "‘‘मनो चस्स सुपणिहितो, (इति सातागिरो यक्खो)", + "सब्बभूतेसु तादिनो।", + "अथो इट्ठे अनिट्ठे च, सङ्कप्पस्स वसीकता’’॥", + "‘‘कच्‍चि", + "कच्‍चि पाणेसु सञ्‍ञतो।", + "कच्‍चि आरा पमादम्हा, कच्‍चि झानं न रिञ्‍चति’’॥", + "‘‘न", + "अथो पाणेसु सञ्‍ञतो।", + "अथो आरा पमादम्हा, बुद्धो झानं न रिञ्‍चति’’॥", + "‘‘कच्‍चि मुसा न भणति, (इति हेमवतो यक्खो)", + "कच्‍चि न खीणब्यप्पथो।", + "कच्‍चि", + "‘‘मुसा च सो न भणति, (इति सातागिरो यक्खो)", + "अथो न खीणब्यप्पथो।", + "अथो वेभूतियं नाह, मन्ता अत्थं च", + "‘‘कच्‍चि न रज्‍जति कामेसु, (इति हेमवतो यक्खो)", + "कच्‍चि चित्तं अनाविलं।", + "कच्‍चि मोहं अतिक्‍कन्तो, कच्‍चि धम्मेसु चक्खुमा’’॥", + "‘‘न", + "अथो चित्तं अनाविलं।", + "सब्बमोहं अतिक्‍कन्तो, बुद्धो धम्मेसु चक्खुमा’’॥", + "‘‘कच्‍चि विज्‍जाय सम्पन्‍नो, (इति हेमवतो यक्खो )", + "कच्‍चि संसुद्धचारणो।", + "कच्‍चिस्स", + "‘‘विज्‍जाय", + "अथो संसुद्धचारणो।", + "सब्बस्स आसवा खीणा, नत्थि तस्स पुनब्भवो’’॥", + "‘‘सम्पन्‍नं", + "विज्‍जाचरणसम्पन्‍नं, धम्मतो नं पसंसति’’॥", + "‘‘सम्पन्‍नं मुनिनो चित्तं, कम्मुना ब्यप्पथेन च।", + "विज्‍जाचरणसम्पन्‍नं, धम्मतो अनुमोदसि’’॥", + "‘‘सम्पन्‍नं मुनिनो चित्तं, कम्मुना ब्यप्पथेन च।", + "विज्‍जाचरणसम्पन्‍नं, हन्द पस्साम गोतमं॥", + "‘‘एणिजङ्घं किसं वीरं", + "मुनिं वनस्मिं झायन्तं, एहि पस्साम गोतमं॥", + "‘‘सीहंवेकचरं नागं, कामेसु अनपेक्खिनं।", + "उपसङ्कम्म पुच्छाम, मच्‍चुपासप्पमोचनं॥", + "‘‘अक्खातारं पवत्तारं, सब्बधम्मान पारगुं।", + "बुद्धं वेरभयातीतं, मयं पुच्छाम गोतमं’’॥", + "‘‘किस्मिं", + "किस्मिं कुब्बति सन्थवं", + "किस्स लोको उपादाय, किस्मिं लोको विहञ्‍ञति’’॥", + "‘‘छसु", + "छसु कुब्बति सन्थवं।", + "छन्‍नमेव उपादाय, छसु लोको विहञ्‍ञति’’॥", + "‘‘कतमं तं उपादानं, यत्थ लोको विहञ्‍ञति।", + "निय्यानं पुच्छितो ब्रूहि, कथं दुक्खा पमुच्‍चति’’", + "‘‘पञ्‍च कामगुणा लोके, मनोछट्ठा पवेदिता।", + "एत्थ छन्दं विराजेत्वा, एवं दुक्खा पमुच्‍चति॥", + "‘‘एतं लोकस्स निय्यानं, अक्खातं वो यथातथं।", + "एतं वो अहमक्खामि, एवं दुक्खा पमुच्‍चति’’॥", + "‘‘को", + "अप्पतिट्ठे अनालम्बे, को गम्भीरे न सीदति’’॥", + "‘‘सब्बदा सीलसम्पन्‍नो, पञ्‍ञवा सुसमाहितो।", + "अज्झत्तचिन्ती", + "‘‘विरतो कामसञ्‍ञाय, सब्बसंयोजनातिगो।", + "नन्दीभवपरिक्खीणो, सो गम्भीरे न सीदति’’॥", + "‘‘गब्भीरपञ्‍ञं निपुणत्थदस्सिं, अकिञ्‍चनं कामभवे असत्तं।", + "तं पस्सथ सब्बधि विप्पमुत्तं, दिब्बे पथे कममानं महेसिं॥", + "‘‘अनोमनामं", + "तं", + "‘‘सुदिट्ठं वत नो अज्‍ज, सुप्पभातं सुहुट्ठितं।", + "यं अद्दसाम सम्बुद्धं, ओघतिण्णमनासवं॥", + "‘‘इमे दससता यक्खा, इद्धिमन्तो यसस्सिनो।", + "सब्बे तं सरणं यन्ति, त्वं नो सत्था अनुत्तरो॥", + "‘‘ते मयं विचरिस्साम, गामा गामं नगा नगं।", + "नमस्समाना सम्बुद्धं, धम्मस्स च सुधम्मत’’न्ति॥", + "‘‘किं सूध वित्तं पुरिसस्स सेट्ठं, किं सु सुचिण्णं सुखमावहाति।", + "किं सु", + "‘‘सद्धीध वित्तं पुरिसस्स सेट्ठं, धम्मो सुचिण्णो सुखमावहाति।", + "सच्‍चं हवे सादुतरं रसानं, पञ्‍ञाजीविं जीवितमाहु सेट्ठं’’॥", + "‘‘कथं सु तरति ओघं, कथं सु तरति अण्णवं।", + "कथं", + "‘‘सद्धा", + "वीरियेन", + "‘‘कथं", + "कथं सु कित्तिं पप्पोति, कथं मित्तानि गन्थति।", + "अस्मा लोका परं लोकं, कथं पेच्‍च न सोचति’’॥", + "‘‘सद्दहानो अरहतं, धम्मं निब्बानपत्तिया।", + "सुस्सूसं", + "‘‘पतिरूपकारी धुरवा, उट्ठाता विन्दते धनं।", + "सच्‍चेन कित्तिं पप्पोति, ददं मित्तानि गन्थति॥", + "‘‘यस्सेते", + "सच्‍चं धम्मो", + "‘‘इङ्घ अञ्‍ञेपि पुच्छस्सु, पुथू समणब्राह्मणे।", + "यदि सच्‍चा दमा चागा, खन्त्या भिय्योध विज्‍जति’’॥", + "‘‘कथं नु दानि पुच्छेय्यं, पुथू समणब्राह्मणे।", + "योहं", + "‘‘अत्थाय वत मे बुद्धो, वासायाळविमागमा।", + "योहं", + "‘‘सो अहं विचरिस्सामि, गामा गामं पुरा पुरं।", + "नमस्समानो सम्बुद्धं, धम्मस्स च सुधम्मत’’न्ति॥", + "चरं", + "समिञ्‍जेति पसारेति, एसा कायस्स इञ्‍जना॥", + "अट्ठिनहारुसंयुत्तो, तचमंसावलेपनो।", + "छविया कायो पटिच्छन्‍नो, यथाभूतं न दिस्सति॥", + "अन्तपूरो", + "हदयस्स पप्फासस्स, वक्‍कस्स पिहकस्स च॥", + "सिङ्घाणिकाय", + "लोहितस्स लसिकाय, पित्तस्स च वसाय च॥", + "अथस्स नवहि सोतेहि, असुची सवति सब्बदा।", + "अक्खिम्हा अक्खिगूथको, कण्णम्हा कण्णगूथको॥", + "सिङ्घाणिका च नासतो, मुखेन वमतेकदा।", + "पित्तं सेम्हञ्‍च वमति, कायम्हा सेदजल्‍लिका॥", + "अथस्स सुसिरं सीसं, मत्थलुङ्गस्स पूरितं।", + "सुभतो नं मञ्‍ञति, बालो अविज्‍जाय पुरक्खतो॥", + "यदा च सो मतो सेति, उद्धुमातो विनीलको।", + "अपविद्धो सुसानस्मिं, अनपेक्खा होन्ति ञातयो॥", + "खादन्ति नं सुवाना", + "काका", + "सुत्वान", + "सो खो नं परिजानाति, यथाभूतञ्हि पस्सति॥", + "यथा इदं तथा एतं, यथा एतं तथा इदं।", + "अज्झत्तञ्‍च बहिद्धा च, काये छन्दं विराजये॥", + "छन्दरागविरत्तो सो, भिक्खु पञ्‍ञाणवा इध।", + "अज्झगा अमतं सन्तिं, निब्बानं पदमच्‍चुतं॥", + "द्विपादकोयं", + "नानाकुणपपरिपूरो, विस्सवन्तो ततो ततो॥", + "एतादिसेन", + "परं वा अवजानेय्य, किमञ्‍ञत्र अदस्सनाति॥", + "सन्थवातो", + "अनिकेतमसन्थवं, एतं वे मुनिदस्सनं॥", + "यो जातमुच्छिज्‍ज न रोपयेय्य, जायन्तमस्स नानुप्पवेच्छे।", + "तमाहु एकं मुनिनं चरन्तं, अद्दक्खि", + "सङ्खाय", + "स वे मुनी जातिखयन्तदस्सी, तक्‍कं पहाय न उपेति सङ्खं॥", + "अञ्‍ञाय सब्बानि निवेसनानि, अनिकामयं अञ्‍ञतरम्पि तेसं।", + "स वे मुनी वीतगेधो अगिद्धो, नायूहती पारगतो हि होति॥", + "सब्बाभिभुं सब्बविदुं सुमेधं, सब्बेसु धम्मेसु अनूपलित्तं।", + "सब्बञ्‍जहं तण्हक्खये विमुत्तं, तं वापि धीरा मुनि", + "पञ्‍ञाबलं सीलवतूपपन्‍नं, समाहितं झानरतं सतीमं।", + "सङ्गा पमुत्तं अखिलं अनासवं, तं वापि धीरा मुनि वेदयन्ति॥", + "एकं", + "सीहंव सद्देसु असन्तसन्तं, वातंव", + "पद्मंव", + "तं वापि धीरा मुनि वेदयन्ति॥", + "यो", + "तं वीतरागं सुसमाहितिन्द्रियं, तं वापि धीरा मुनि वेदयन्ति॥", + "यो वे ठितत्तो तसरंव उज्‍जु, जिगुच्छति कम्मेहि पापकेहि।", + "वीमंसमानो विसमं समञ्‍च, तं वापि धीरा मुनि वेदयन्ति॥", + "यो सञ्‍ञतत्तो न करोति पापं, दहरो मज्झिमो च मुनि", + "अरोसनेय्यो न सो रोसेति कञ्‍चि", + "यदग्गतो मज्झतो सेसतो वा, पिण्डं लभेथ परदत्तूपजीवी।", + "नालं थुतुं नोपि निपच्‍चवादी, तं वापि धीरा मुनि वेदयन्ति॥", + "मुनिं", + "मदप्पमादा विरतं विप्पमुत्तं, तं वापि धीरा मुनि वेदयन्ति॥", + "अञ्‍ञाय", + "तं", + "असमा उभो दूरविहारवुत्तिनो, गिही", + "परपाणरोधाय गिही असञ्‍ञतो, निच्‍चं मुनी रक्खति पाणिने", + "सिखी यथा नीलगीवो", + "एवं गिही नानुकरोति भिक्खुनो, मुनिनो विवित्तस्स वनम्हि झायतोति॥", + "उरगो धनियो चेव, विसाणञ्‍च तथा कसि।", + "चुन्दो पराभवो", + "सातागिरो आळवको, विजयो च तथा मुनि।", + "द्वादसेतानि सुत्तानि, उरगवग्गोति वुच्‍चतीति॥", + "यानीध", + "सब्बेव भूता सुमना भवन्तु, अथोपि सक्‍कच्‍च सुणन्तु भासितं॥", + "तस्मा हि भूता निसामेथ सब्बे, मेत्तं करोथ मानुसिया पजाय।", + "दिवा च रत्तो च हरन्ति ये बलिं, तस्मा हि ने रक्खथ अप्पमत्ता॥", + "यं किञ्‍चि वित्तं इध वा हुरं वा, सग्गेसु वा यं रतनं पणीतं।", + "न नो समं अत्थि तथागतेन, इदम्पि बुद्धे रतनं पणीतं।", + "एतेन सच्‍चेन सुवत्थि होतु॥", + "खयं विरागं अमतं पणीतं, यदज्झगा", + "न तेन धम्मेन समत्थि किञ्‍चि, इदम्पि धम्मे रतनं पणीतं।", + "एतेन सच्‍चेन सुवत्थि होतु॥", + "यं बुद्धसेट्ठो परिवण्णयी सुचिं, समाधिमानन्तरिकञ्‍ञमाहु।", + "समाधिना", + "एतेन सच्‍चेन सुवत्थि होतु॥", + "ये", + "ते दक्खिणेय्या सुगतस्स सावका, एतेसु दिन्‍नानि महप्फलानि।", + "इदम्पि सङ्घे रतनं पणीतं, एतेन", + "ये", + "ते पत्तिपत्ता अमतं विगय्ह, लद्धा मुधा निब्बुतिं", + "इदम्पि सङ्घे रतनं पणीतं, एतेन सच्‍चेन सुवत्थि होतु॥", + "यथिन्दखीलो पथविस्सितो", + "तथूपमं सप्पुरिसं वदामि, यो अरियसच्‍चानि अवेच्‍च पस्सति।", + "इदम्पि सङ्घे रतनं पणीतं, एतेन सच्‍चेन सुवत्थि होतु॥", + "ये अरियसच्‍चानि विभावयन्ति, गम्भीरपञ्‍ञेन सुदेसितानि।", + "किञ्‍चापि ते होन्ति भुसं पमत्ता, न ते भवं अट्ठममादियन्ति।", + "इदम्पि सङ्घे रतनं पणीतं, एतेन", + "सहावस्स दस्सनसम्पदाय", + "सक्‍कायदिट्ठि", + "चतूहपायेहि", + "इदम्पि सङ्घे रतनं पणीतं, एतेन सच्‍चेन सुवत्थि होतु॥", + "किञ्‍चापि सो कम्म", + "अभब्ब", + "इदम्पि सङ्घे रतनं पणीतं, एतेन सच्‍चेन सुवत्थि होतु॥", + "वनप्पगुम्बे यथ", + "तथूपमं धम्मवरं अदेसयि", + "इदम्पि बुद्धे रतनं पणीतं, एतेन सच्‍चेन सुवत्थि होतु॥", + "वरो वरञ्‍ञू वरदो वराहरो, अनुत्तरो धम्मवरं अदेसयि।", + "इदम्पि बुद्धे रतनं पणीतं, एतेन सच्‍चेन सुवत्थि होतु॥", + "खीणं", + "ते खीणबीजा अविरूळ्हिछन्दा, निब्बन्ति", + "इदम्पि सङ्घे रतनं पणीतं, एतेन सच्‍चेन सुवत्थि होतु॥", + "यानीध", + "तथागतं देवमनुस्सपूजितं, बुद्धं नमस्साम सुवत्थि होतु॥", + "यानीध भूतानि समागतानि, भुम्मानि वा यानि व अन्तलिक्खे।", + "तथागतं देवमनुस्सपूजितं, धम्मं नमस्साम सुवत्थि होतु॥", + "यानीध भूतानि समागतानि, भुम्मानि वा यानि व अन्तलिक्खे।", + "तथागतं देवमनुस्सपूजितं, सङ्घं नमस्साम सुवत्थि होतूति॥", + "‘‘सामाकचिङ्गूलकचीनकानि", + "धम्मेन लद्धं सतमस्नमाना", + "‘‘यदस्नमानो सुकतं सुनिट्ठितं, परेहि दिन्‍नं पयतं पणीतं।", + "सालीनमन्‍नं", + "‘‘न", + "सालीनमन्‍नं परिभुञ्‍जमानो, सकुन्तमंसेहि सुसङ्खतेहि।", + "पुच्छामि तं कस्सप एतमत्थं, कथं पकारो तव आमगन्धो’’॥", + "‘‘पाणातिपातो", + "अज्झेनकुत्तं", + "‘‘ये", + "नत्थिकदिट्ठी विसमा दुरन्‍नया, एसामगन्धो न हि मंसभोजनं॥", + "‘‘ये लूखसा दारुणा पिट्ठिमंसिका", + "अदानसीला न च देन्ति कस्सचि, एसामगन्धो न हि मंसभोजनं॥", + "‘‘कोधो", + "मानातिमानो च असब्भि सन्थवो, एसामगन्धो न हि मंसभोजनं॥", + "‘‘ये पापसीला इणघातसूचका, वोहारकूटा इध पाटिरूपिका", + "नराधमा येध करोन्ति किब्बिसं, एसामगन्धो न हि मंसभोजनं॥", + "‘‘ये", + "दुस्सीललुद्दा फरुसा अनादरा, एसामगन्धो", + "‘‘एतेसु गिद्धा विरुद्धातिपातिनो, निच्‍चुय्युता पेच्‍च तमं वजन्ति ये।", + "पतन्ति सत्ता निरयं अवंसिरा, एसामगन्धो न हि मंसभोजनं॥", + "‘‘न मच्छमंसानमनासकत्तं", + "खराजिनानि नाग्गिहुत्तस्सुपसेवना, ये वापि लोके अमरा बहू तपा।", + "मन्ताहुती यञ्‍ञमुतूपसेवना, सोधेन्ति मच्‍चं अवितिण्णकङ्खं॥", + "‘‘यो तेसु", + "सङ्गातिगो सब्बदुक्खप्पहीनो, न लिप्पति", + "इच्‍चेतमत्थं भगवा पुनप्पुनं, अक्खासि नं", + "चित्राहि गाथाहि मुनी पकासयि, निरामगन्धो असितो दुरन्‍नयो॥", + "सुत्वान", + "नीचमनो वन्दि तथागतस्स, तत्थेव पब्बज्‍जमरोचयित्थाति॥", + "हिरिं", + "सय्हानि कम्मानि अनादियन्तं, नेसो ममन्ति इति नं विजञ्‍ञा॥", + "अनन्वयं", + "अकरोन्तं भासमानं, परिजानन्ति पण्डिता॥", + "न", + "यस्मिञ्‍च सेति उरसीव पुत्तो, स वे मित्तो यो परेहि अभेज्‍जो॥", + "पामुज्‍जकरणं ठानं, पसंसावहनं सुखं।", + "फलानिसंसो भावेति, वहन्तो पोरिसं धुरं॥", + "पविवेकरसं पित्वा, रसं उपसमस्स च।", + "निद्दरो", + "‘‘बहू देवा मनुस्सा च, मङ्गलानि अचिन्तयुं।", + "आकङ्खमाना सोत्थानं, ब्रूहि मङ्गलमुत्तमं’’॥", + "‘‘असेवना", + "पूजा च पूजनेय्यानं", + "‘‘पतिरूपदेसवासो च, पुब्बे च कतपुञ्‍ञता।", + "अत्तसम्मापणिधि", + "‘‘बाहुसच्‍चञ्‍च", + "सुभासिता च या वाचा, एतं मङ्गलमुत्तमं॥", + "‘‘मातापितु उपट्ठानं, पुत्तदारस्स सङ्गहो।", + "अनाकुला", + "‘‘दानञ्‍च धम्मचरिया च, ञातकानञ्‍च सङ्गहो।", + "अनवज्‍जानि कम्मानि, एतं मङ्गलमुत्तमं॥", + "‘‘आरती विरती पापा, मज्‍जपाना च संयमो।", + "अप्पमादो च धम्मेसु, एतं मङ्गलमुत्तमं॥", + "‘‘गारवो", + "कालेन धम्मस्सवनं", + "‘‘खन्ती च सोवचस्सता, समणानञ्‍च दस्सनं।", + "कालेन धम्मसाकच्छा, एतं मङ्गलमुत्तमं॥", + "‘‘तपो च ब्रह्मचरियञ्‍च, अरियसच्‍चान दस्सनं।", + "निब्बानसच्छिकिरिया च, एतं मङ्गलमुत्तमं॥", + "‘‘फुट्ठस्स लोकधम्मेहि, चित्तं यस्स न कम्पति।", + "असोकं विरजं खेमं, एतं मङ्गलमुत्तमं॥", + "‘‘एतादिसानि कत्वान, सब्बत्थमपराजिता।", + "सब्बत्थ सोत्थिं गच्छन्ति, तं तेसं मङ्गलमुत्तम’’न्ति॥", + "‘‘रागो च दोसो च कुतोनिदाना, अरती", + "कुतो समुट्ठाय मनोवितक्‍का, कुमारका धङ्कमिवोस्सजन्ति’’॥", + "‘‘रागो च दोसो च इतोनिदाना, अरती रती लोमहंसो इतोजा।", + "इतो समुट्ठाय मनोवितक्‍का, कुमारका धङ्कमिवोस्सजन्ति॥", + "‘‘स्नेहजा", + "पुथू विसत्ता कामेसु, मालुवाव विततावने॥", + "‘‘ये नं पजानन्ति यतोनिदानं, ते नं विनोदेन्ति सुणोहि यक्ख।", + "ते दुत्तरं ओघमिमं तरन्ति, अतिण्णपुब्बं अपुनब्भवाया’’ति॥", + "धम्मचरियं", + "पब्बजितोपि चे होति, अगारा अनगारियं॥", + "सो चे मुखरजातिको, विहेसाभिरतो मगो।", + "जीवितं", + "कलहाभिरतो भिक्खु, मोहधम्मेन आवुतो।", + "अक्खातम्पि न जानाति, धम्मं बुद्धेन देसितं॥", + "विहेसं भावितत्तानं, अविज्‍जाय पुरक्खतो।", + "संकिलेसं न जानाति, मग्गं निरयगामिनं॥", + "विनिपातं समापन्‍नो, गब्भा गब्भं तमा तमं।", + "स वे तादिसको भिक्खु, पेच्‍च दुक्खं निगच्छति॥", + "गूथकूपो यथा अस्स, सम्पुण्णो गणवस्सिको।", + "यो च एवरूपो अस्स, दुब्बिसोधो हि साङ्गणो॥", + "यं एवरूपं जानाथ, भिक्खवो गेहनिस्सितं।", + "पापिच्छं पापसङ्कप्पं, पापआचारगोचरं॥", + "सब्बे", + "कारण्डवं", + "ततो पलापे", + "निद्धमित्वान पापिच्छे, पापआचारगोचरे॥", + "सुद्धा", + "ततो समग्गा निपका, दुक्खस्सन्तं करिस्सथाति॥", + "‘‘इसयो पुब्बका आसुं, सञ्‍ञतत्ता तपस्सिनो।", + "पञ्‍च कामगुणे हित्वा, अत्तदत्थमचारिसुं॥", + "‘‘न", + "सज्झायधनधञ्‍ञासुं, ब्रह्मं निधिमपालयुं॥", + "‘‘यं", + "सद्धापकतमेसानं, दातवे तदमञ्‍ञिसुं॥", + "‘‘नानारत्तेहि", + "फीता जनपदा रट्ठा, ते नमस्सिंसु ब्राह्मणे॥", + "‘‘अवज्झा ब्राह्मणा आसुं, अजेय्या धम्मरक्खिता।", + "न ने कोचि निवारेसि, कुलद्वारेसु सब्बसो॥", + "‘‘अट्ठचत्तालीसं वस्सानि, (कोमार) ब्रह्मचरियं चरिंसु ते।", + "विज्‍जाचरणपरियेट्ठिं, अचरुं ब्राह्मणा पुरे॥", + "‘‘न ब्राह्मणा अञ्‍ञमगमुं, नपि भरियं किणिंसु ते।", + "सम्पियेनेव संवासं, सङ्गन्त्वा समरोचयुं॥", + "‘‘अञ्‍ञत्र तम्हा समया, उतुवेरमणिं पति।", + "अन्तरा मेथुनं धम्मं, नास्सु गच्छन्ति ब्राह्मणा॥", + "‘‘ब्रह्मचरियञ्‍च सीलञ्‍च, अज्‍जवं मद्दवं तपं।", + "सोरच्‍चं अविहिंसञ्‍च, खन्तिञ्‍चापि अवण्णयुं॥", + "‘‘यो", + "स वापि मेथुनं धम्मं, सुपिनन्तेपि नागमा॥", + "‘‘तस्स वत्तमनुसिक्खन्ता, इधेके विञ्‍ञुजातिका।", + "ब्रह्मचरियञ्‍च सीलञ्‍च, खन्तिञ्‍चापि अवण्णयुं॥", + "‘‘तण्डुलं सयनं वत्थं, सप्पितेलञ्‍च याचिय।", + "धम्मेन समोधानेत्वा, ततो यञ्‍ञमकप्पयुं॥", + "‘‘उपट्ठितस्मिं", + "यथा माता पिता भाता, अञ्‍ञे वापि च ञातका।", + "गावो नो परमा मित्ता, यासु जायन्ति ओसधा॥", + "‘‘अन्‍नदा", + "एतमत्थवसं ञत्वा, नास्सु गावो हनिंसु ते॥", + "‘‘सुखुमाला", + "ब्राह्मणा सेहि धम्मेहि, किच्‍चाकिच्‍चेसु उस्सुका।", + "याव लोके अवत्तिंसु, सुखमेधित्थयं पजा॥", + "‘‘तेसं आसि विपल्‍लासो, दिस्वान अणुतो अणुं।", + "राजिनो च वियाकारं, नारियो समलङ्कता॥", + "‘‘रथे चाजञ्‍ञसंयुत्ते, सुकते चित्तसिब्बने।", + "निवेसने निवेसे च, विभत्ते भागसो मिते॥", + "‘‘गोमण्डलपरिब्यूळ्हं, नारीवरगणायुतं।", + "उळारं मानुसं भोगं, अभिज्झायिंसु ब्राह्मणा॥", + "‘‘ते तत्थ मन्ते गन्थेत्वा, ओक्‍काकं तदुपागमुं।", + "पहूतधनधञ्‍ञोसि", + "यजस्सु बहु ते धनं॥", + "‘‘ततो च राजा सञ्‍ञत्तो, ब्राह्मणेहि रथेसभो।", + "अस्समेधं पुरिसमेधं, सम्मापासं वाजपेय्यं निरग्गळं।", + "एते", + "‘‘गावो सयनञ्‍च वत्थञ्‍च, नारियो समलङ्कता।", + "रथे चाजञ्‍ञसंयुत्ते, सुकते चित्तसिब्बने॥", + "‘‘निवेसनानि रम्मानि, सुविभत्तानि भागसो।", + "नानाधञ्‍ञस्स पूरेत्वा, ब्राह्मणानमदा धनं॥", + "‘‘ते", + "तेसं इच्छावतिण्णानं, भिय्यो तण्हा पवड्ढथ।", + "ते तत्थ मन्ते गन्थेत्वा, ओक्‍काकं पुनमुपागमुं॥", + "‘‘यथा आपो च पथवी च, हिरञ्‍ञं धनधानियं।", + "एवं गावो मनुस्सानं, परिक्खारो सो हि पाणिनं।", + "यजस्सु बहु ते वित्तं, यजस्सु बहु ते धनं॥", + "‘‘ततो च राजा सञ्‍ञत्तो, ब्राह्मणेहि रथेसभो।", + "नेका सतसहस्सियो, गावो यञ्‍ञे अघातयि॥", + "‘‘न", + "गावो एळकसमाना, सोरता कुम्भदूहना।", + "ता विसाणे गहेत्वान, राजा सत्थेन घातयि॥", + "‘‘ततो", + "अधम्मो इति पक्‍कन्दुं, यं सत्थं निपती गवे॥", + "‘‘तयो रोगा पुरे आसुं, इच्छा अनसनं जरा।", + "पसूनञ्‍च समारम्भा, अट्ठानवुतिमागमुं॥", + "‘‘एसो", + "अदूसिकायो हञ्‍ञन्ति, धम्मा धंसन्ति", + "‘‘एवमेसो अणुधम्मो, पोराणो विञ्‍ञुगरहितो।", + "यत्थ एदिसकं पस्सति, याजकं गरहती", + "‘‘एवं धम्मे वियापन्‍ने, विभिन्‍ना सुद्दवेस्सिका।", + "पुथू विभिन्‍ना खत्तिया, पतिं भरियावमञ्‍ञथ॥", + "‘‘खत्तिया", + "जातिवादं निरंकत्वा", + "यस्मा", + "सो पूजितो तस्मि पसन्‍नचित्तो, बहुस्सुतो पातुकरोति धम्मं॥", + "तदट्ठिकत्वान", + "विञ्‍ञू विभावी निपुणो च होति, यो तादिसं भजति अप्पमत्तो॥", + "खुद्दञ्‍च बालं उपसेवमानो, अनागतत्थञ्‍च उसूयकञ्‍च।", + "इधेव धम्मं अविभावयित्वा, अवितिण्णकङ्खो मरणं उपेति॥", + "यथा नरो आपगमोतरित्वा, महोदकं सलिलं सीघसोतं।", + "सो वुय्हमानो अनुसोतगामी, किं सो परे सक्खति तारयेतुं॥", + "तथेव धम्मं अविभावयित्वा, बहुस्सुतानं अनिसामयत्थं।", + "सयं अजानं अवितिण्णकङ्खो, किं", + "यथापि", + "सो तारये तत्थ बहूपि अञ्‍ञे, तत्रूपयञ्‍ञू कुसलो मुतीमा", + "एवम्पि", + "सो खो परे निज्झपये पजानं, सोतावधानूपनिसूपपन्‍ने॥", + "तस्मा हवे सप्पुरिसं भजेथ, मेधाविनञ्‍चेव बहुस्सुतञ्‍च।", + "अञ्‍ञाय अत्थं पटिपज्‍जमानो, विञ्‍ञातधम्मो स सुखं", + "‘‘किंसीलो", + "नरो सम्मा निविट्ठस्स, उत्तमत्थञ्‍च पापुणे’’॥", + "‘‘वुड्ढापचायी अनुसूयको सिया, कालञ्‍ञू", + "धम्मिं कथं एरयितं खणञ्‍ञू, सुणेय्य सक्‍कच्‍च सुभासितानि॥", + "‘‘कालेन गच्छे गरूनं सकासं, थम्भं निरंकत्वा", + "अत्थं", + "‘‘धम्मारामो धम्मरतो, धम्मे ठितो धम्मविनिच्छयञ्‍ञू।", + "नेवाचरे धम्मसन्दोसवादं, तच्छेहि नीयेथ सुभासितेहि॥", + "‘‘हस्सं जप्पं परिदेवं पदोसं, मायाकतं कुहनं गिद्धि मानं।", + "सारम्भं कक्‍कसं कसावञ्‍च मुच्छं", + "‘‘विञ्‍ञातसारानि सुभासितानि, सुतञ्‍च विञ्‍ञातसमाधिसारं।", + "न तस्स पञ्‍ञा च सुतञ्‍च वड्ढति, यो साहसो होति नरो पमत्तो॥", + "‘‘धम्मे", + "अनुत्तरा", + "ते सन्तिसोरच्‍चसमाधिसण्ठिता,", + "सुतस्स पञ्‍ञाय च सारमज्झगू’’ति॥", + "उट्ठहथ निसीदथ, को अत्थो सुपितेन वो।", + "आतुरानञ्हि का निद्दा, सल्‍लविद्धान रुप्पतं॥", + "उट्ठहथ", + "मा वो पमत्ते विञ्‍ञाय, मच्‍चुराजा अमोहयित्थ वसानुगे॥", + "याय देवा मनुस्सा च, सिता तिट्ठन्ति अत्थिका।", + "तरथेतं विसत्तिकं, खणो वो", + "खणातीता हि सोचन्ति, निरयम्हि समप्पिता॥", + "पमादो रजो पमादो, पमादानुपतितो रजो।", + "अप्पमादेन विज्‍जाय, अब्बहे", + "‘‘कच्‍चि", + "उक्‍काधारो", + "‘‘नाहं अभिण्हसंवासा, अवजानामि पण्डितं।", + "उक्‍काधारो मनुस्सानं, निच्‍चं अपचितो मया’’॥", + "‘‘पञ्‍च", + "सद्धाय घरा निक्खम्म, दुक्खस्सन्तकरो भव॥", + "‘‘मित्ते भजस्सु कल्याणे, पन्तञ्‍च सयनासनं।", + "विवित्तं अप्पनिग्घोसं, मत्तञ्‍ञू होहि भोजने॥", + "‘‘चीवरे", + "एतेसु तण्हं माकासि, मा लोकं पुनरागमि॥", + "‘‘संवुतो पातिमोक्खस्मिं, इन्द्रियेसु च पञ्‍चसु।", + "सति कायगतात्यत्थु, निब्बिदाबहुलो भव॥", + "‘‘निमित्तं परिवज्‍जेहि, सुभं रागूपसञ्हितं।", + "असुभाय चित्तं भावेहि, एकग्गं सुसमाहितं॥", + "‘‘अनिमित्तञ्‍च भावेहि, मानानुसयमुज्‍जह।", + "ततो मानाभिसमया, उपसन्तो चरिस्सती’’ति॥", + "‘‘पुच्छाम", + "अग्गाळवे कालमकासि भिक्खु, ञातो यसस्सी अभिनिब्बुतत्तो॥", + "‘‘निग्रोधकप्पो", + "सो तं नमस्सं अचरि मुत्यपेक्खो, आरद्धवीरियो दळ्हधम्मदस्सी॥", + "‘‘तं सावकं सक्य", + "समवट्ठिता नो सवनाय सोता, तुवं नो सत्था त्वमनुत्तरोसि॥", + "‘‘छिन्देव नो विचिकिच्छं ब्रूहि मेतं, परिनिब्बुतं वेदय भूरिपञ्‍ञ।", + "मज्झेव", + "‘‘ये केचि गन्था इध मोहमग्गा, अञ्‍ञाणपक्खा विचिकिच्छठाना।", + "तथागतं", + "‘‘नो", + "तमोवस्स निवुतो सब्बलोको, न", + "‘‘धीरा", + "विपस्सिनं जानमुपागमुम्हा", + "‘‘खिप्पं गिरं एरय वग्गु वग्गुं, हंसोव पग्गय्ह सणिकं", + "बिन्दुस्सरेन सुविकप्पितेन, सब्बेव ते उज्‍जुगता सुणोम॥", + "‘‘पहीनजातिमरणं असेसं, निग्गय्ह धोनं", + "न कामकारो हि पुथुज्‍जनानं, सङ्खेय्यकारो च", + "‘‘सम्पन्‍नवेय्याकरणं तवेदं, समुज्‍जुपञ्‍ञस्स", + "अयमञ्‍जली पच्छिमो सुप्पणामितो, मा मोहयी जानमनोमपञ्‍ञ॥", + "‘‘परोवरं", + "वारिं यथा", + "‘‘यदत्थिकं", + "निब्बायि सो आदु सउपादिसेसो, यथा विमुत्तो अहु तं सुणोम’’॥", + "‘‘अच्छेच्छि", + "कण्हस्स", + "अतारि जातिं मरणं असेसं,’’", + "इच्‍चब्रवी भगवा पञ्‍चसेट्ठो॥", + "‘‘एस सुत्वा पसीदामि, वचो ते इसिसत्तम।", + "अमोघं किर मे पुट्ठं, न मं वञ्‍चेसि ब्राह्मणो॥", + "‘‘यथावादी", + "अच्छिदा मच्‍चुनो जालं, ततं मायाविनो दळ्हं॥", + "‘‘अद्दसा भगवा आदिं, उपादानस्स कप्पियो।", + "अच्‍चगा वत कप्पायनो, मच्‍चुधेय्यं सुदुत्तर’’न्ति॥", + "‘‘पुच्छामि", + "तिण्णं पारङ्गतं परिनिब्बुतं ठितत्तं।", + "निक्खम्म घरा पनुज्‍ज कामे, कथं भिक्खु", + "सम्मा सो लोके परिब्बजेय्य’’॥", + "‘‘यस्स मङ्गला समूहता, (इति भगवा)", + "उप्पाता सुपिना च लक्खणा च।", + "सो मङ्गलदोसविप्पहीनो,", + "सम्मा सो लोके परिब्बजेय्य॥", + "‘‘रागं विनयेथ मानुसेसु, दिब्बेसु कामेसु चापि भिक्खु।", + "अतिक्‍कम्म भवं समेच्‍च धम्मं, सम्मा सो लोके परिब्बजेय्य॥", + "‘‘विपिट्ठिकत्वान", + "अनुरोधविरोधविप्पहीनो, सम्मा सो लोके परिब्बजेय्य॥", + "‘‘हित्वान", + "संयोजनियेहि विप्पमुत्तो, सम्मा सो लोके परिब्बजेय्य॥", + "‘‘न", + "सो अनिस्सितो अनञ्‍ञनेय्यो, सम्मा सो लोके परिब्बजेय्य॥", + "‘‘वचसा", + "निब्बानपदाभिपत्थयानो, सम्मा सो लोके परिब्बजेय्य॥", + "‘‘यो वन्दति मन्ति नुण्णमेय्य", + "लद्धा परभोजनं न मज्‍जे, सम्मा सो लोके परिब्बजेय्य॥", + "‘‘लोभञ्‍च भवञ्‍च विप्पहाय, विरतो छेदनबन्धना च", + "सो तिण्णकथंकथो विसल्‍लो, सम्मा सो लोके परिब्बजेय्य॥", + "‘‘सारुप्पं", + "यथा तथियं विदित्वा धम्मं, सम्मा सो लोके परिब्बजेय्य॥", + "‘‘यस्सानुसया", + "सो निरासो", + "‘‘आसवखीणो", + "दन्तो परिनिब्बुतो ठितत्तो, सम्मा सो लोके परिब्बजेय्य॥", + "‘‘सद्धो सुतवा नियामदस्सी, वग्गगतेसु न वग्गसारि धीरो।", + "लोभं दोसं विनेय्य पटिघं, सम्मा सो लोके परिब्बजेय्य॥", + "‘‘संसुद्धजिनो विवट्टच्छदो, धम्मेसु वसी पारगू अनेजो।", + "सङ्खारनिरोधञाणकुसलो", + "‘‘अतीतेसु अनागतेसु चापि, कप्पातीतो अतिच्‍चसुद्धिपञ्‍ञो।", + "सब्बायतनेहि विप्पमुत्तो, सम्मा सो लोके परिब्बजेय्य॥", + "‘‘अञ्‍ञाय", + "सब्बुपधीनं परिक्खयानो", + "‘‘अद्धा", + "सब्बसंयोजनयोगवीतिवत्तो", + "‘‘पुच्छामि तं गोतम भूरिपञ्‍ञ, कथंकरो सावको साधु होति।", + "यो वा अगारा अनगारमेति, अगारिनो वा पनुपासकासे॥", + "‘‘तुवञ्हि लोकस्स सदेवकस्स, गतिं पजानासि परायणञ्‍च।", + "न चत्थि तुल्यो निपुणत्थदस्सी, तुवञ्हि बुद्धं पवरं वदन्ति॥", + "‘‘सब्बं तुवं ञाणमवेच्‍च धम्मं, पकासेसि सत्ते अनुकम्पमानो।", + "विवट्टच्छदोसि समन्तचक्खु, विरोचसि विमलो सब्बलोके॥", + "‘‘आगञ्छि", + "सोपि तया मन्तयित्वाज्झगमा, साधूति सुत्वान पतीतरूपो॥", + "‘‘राजापि", + "तस्सापि त्वं पुच्छितो ब्रूसि धीर, सो चापि सुत्वान पतीतरूपो॥", + "‘‘ये केचिमे तित्थिया वादसीला, आजीवका वा यदि वा निगण्ठा।", + "पञ्‍ञाय तं नातितरन्ति सब्बे, ठितो वजन्तं विय सीघगामिं॥", + "‘‘ये केचिमे ब्राह्मणा वादसीला, वुद्धा चापि ब्राह्मणा सन्ति केचि।", + "सब्बे तयि अत्थबद्धा भवन्ति, ये चापि अञ्‍ञे वादिनो मञ्‍ञमाना॥", + "‘‘अयञ्हि धम्मो निपुणो सुखो च, योयं तया भगवा सुप्पवुत्तो।", + "तमेव सब्बेपि", + "‘‘सब्बेपि मे भिक्खवो सन्‍निसिन्‍ना, उपासका चापि तथेव सोतुं।", + "सुणन्तु धम्मं विमलेनानुबुद्धं, सुभासितं", + "‘‘सुणाथ मे भिक्खवो सावयामि वो, धम्मं धुतं तञ्‍च चराथ सब्बे।", + "इरियापथं", + "‘‘नो वे विकाले विचरेय्य भिक्खु, गामे च पिण्डाय चरेय्य काले।", + "अकालचारिञ्हि सजन्ति सङ्गा, तस्मा विकाले न चरन्ति बुद्धा॥", + "‘‘रूपा", + "एतेसु धम्मेसु विनेय्य छन्दं, कालेन सो पविसे पातरासं॥", + "‘‘पिण्डञ्‍च भिक्खु समयेन लद्धा, एको पटिक्‍कम्म रहो निसीदे।", + "अज्झत्तचिन्ती न मनो बहिद्धा, निच्छारये सङ्गहितत्तभावो॥", + "‘‘सचेपि सो सल्‍लपे सावकेन, अञ्‍ञेन वा केनचि भिक्खुना वा।", + "धम्मं", + "‘‘वादञ्हि", + "ततो ततो ने पसजन्ति सङ्गा, चित्तञ्हि ते तत्थ गमेन्ति दूरे॥", + "‘‘पिण्डं विहारं सयनासनञ्‍च, आपञ्‍च सङ्घाटिरजूपवाहनं।", + "सुत्वान धम्मं सुगतेन देसितं, सङ्खाय सेवे वरपञ्‍ञसावको॥", + "‘‘तस्मा हि पिण्डे सयनासने च, आपे च सङ्घाटिरजूपवाहने।", + "एतेसु", + "‘‘गहट्ठवत्तं पन वो वदामि, यथाकरो सावको साधु होति।", + "न हेस", + "‘‘पाणं", + "सब्बेसु", + "‘‘ततो अदिन्‍नं परिवज्‍जयेय्य, किञ्‍चि क्‍वचि सावको बुज्झमानो।", + "न हारये हरतं नानुजञ्‍ञा, सब्बं अदिन्‍नं परिवज्‍जयेय्य॥", + "‘‘अब्रह्मचरियं परिवज्‍जयेय्य, अङ्गारकासुं जलितंव विञ्‍ञू।", + "असम्भुणन्तो पन ब्रह्मचरियं, परस्स दारं न अतिक्‍कमेय्य॥", + "‘‘सभग्गतो वा परिसग्गतो वा, एकस्स वेको", + "न भाणये भणतं नानुजञ्‍ञा, सब्बं अभूतं परिवज्‍जयेय्य॥", + "‘‘मज्‍जञ्‍च पानं न समाचरेय्य, धम्मं इमं रोचये यो गहट्ठो।", + "न पायये पिवतं नानुजञ्‍ञा, उम्मादनन्तं इति नं विदित्वा॥", + "‘‘मदा हि पापानि करोन्ति बाला, कारेन्ति चञ्‍ञेपि जने पमत्ते।", + "एतं", + "‘‘पाणं", + "अब्रह्मचरिया विरमेय्य मेथुना, रत्तिं न भुञ्‍जेय्य विकालभोजनं॥", + "‘‘मालं", + "एतञ्हि अट्ठङ्गिकमाहुपोसथं, बुद्धेन दुक्खन्तगुना पकासितं॥", + "‘‘ततो च पक्खस्सुपवस्सुपोसथं, चातुद्दसिं पञ्‍चदसिञ्‍च अट्ठमिं।", + "पाटिहारियपक्खञ्‍च पसन्‍नमानसो, अट्ठङ्गुपेतं सुसमत्तरूपं॥", + "‘‘ततो च पातो उपवुत्थुपोसथो, अन्‍नेन पानेन च भिक्खुसङ्घं।", + "पसन्‍नचित्तो अनुमोदमानो, यथारहं संविभजेथ विञ्‍ञू॥", + "‘‘धम्मेन मातापितरो भरेय्य, पयोजये धम्मिकं सो वणिज्‍जं।", + "एतं", + "रतनामगन्धो हिरि च, मङ्गलं सूचिलोमेन।", + "धम्मचरियञ्‍च ब्राह्मणो", + "राहुलो पुन कप्पो च, परिब्बाजनियं तथा।", + "धम्मिकञ्‍च विदुनो आहु, चूळवग्गन्ति चुद्दसाति॥", + "पब्बज्‍जं", + "यथा वीमंसमानो सो, पब्बज्‍जं समरोचयि॥", + "सम्बाधोयं घरावासो, रजस्सायतनं इति।", + "अब्भोकासोव पब्बज्‍जा, इति दिस्वान पब्बजि॥", + "पब्बजित्वान कायेन, पापकम्मं विवज्‍जयि।", + "वचीदुच्‍चरितं", + "अगमा राजगहं बुद्धो, मगधानं गिरिब्बजं।", + "पिण्डाय अभिहारेसि, आकिण्णवरलक्खणो॥", + "तमद्दसा बिम्बिसारो, पासादस्मिं पतिट्ठितो।", + "दिस्वा लक्खणसम्पन्‍नं, इममत्थं अभासथ॥", + "‘‘इमं भोन्तो निसामेथ, अभिरूपो ब्रहा सुचि।", + "चरणेन च सम्पन्‍नो, युगमत्तञ्‍च पेक्खति॥", + "‘‘ओक्खित्तचक्खु सतिमा, नायं नीचकुलामिव।", + "राजदूताभिधावन्तु, कुहिं भिक्खु गमिस्सति’’॥", + "ते पेसिता राजदूता, पिट्ठितो अनुबन्धिसुं।", + "कुहिं गमिस्सति भिक्खु, कत्थ वासो भविस्सति॥", + "सपदानं", + "खिप्पं पत्तं अपूरेसि, सम्पजानो पटिस्सतो॥", + "पिण्डचारं", + "पण्डवं अभिहारेसि, एत्थ वासो भविस्सति॥", + "दिस्वान वासूपगतं, तयो", + "तेसु एकोव", + "‘‘एस", + "निसिन्‍नो ब्यग्घुसभोव, सीहोव गिरिगब्भरे’’॥", + "सुत्वान", + "तरमानरूपो निय्यासि, येन पण्डवपब्बतो॥", + "स यानभूमिं यायित्वा, याना ओरुय्ह खत्तियो।", + "पत्तिको उपसङ्कम्म, आसज्‍ज नं उपाविसि॥", + "निसज्‍ज राजा सम्मोदि, कथं सारणीयं ततो।", + "कथं सो वीतिसारेत्वा, इममत्थं अभासथ॥", + "‘‘युवा च दहरो चासि, पठमुप्पत्तिको", + "वण्णारोहेन सम्पन्‍नो, जातिमा विय खत्तियो॥", + "‘‘सोभयन्तो अनीकग्गं, नागसङ्घपुरक्खतो।", + "ददामि भोगे भुञ्‍जस्सु, जातिं अक्खाहि पुच्छितो’’॥", + "‘‘उजुं जनपदो राज, हिमवन्तस्स पस्सतो।", + "धनवीरियेन सम्पन्‍नो, कोसलेसु", + "‘‘आदिच्‍चा", + "तम्हा कुला पब्बजितोम्हि, न कामे अभिपत्थयं॥", + "‘‘कामेस्वादीनवं दिस्वा, नेक्खम्मं दट्ठु खेमतो।", + "पधानाय गमिस्सामि, एत्थ मे रञ्‍जती मनो’’ति॥", + "‘‘तं", + "विपरक्‍कम्म झायन्तं, योगक्खेमस्स पत्तिया॥", + "‘‘नमुची करुणं वाचं, भासमानो उपागमि।", + "‘किसो त्वमसि दुब्बण्णो, सन्तिके मरणं तव॥", + "‘‘‘सहस्सभागो", + "जीव भो जीवितं सेय्यो, जीवं पुञ्‍ञानि काहसि॥", + "‘‘‘चरतो", + "पहूतं चीयते पुञ्‍ञं, किं पधानेन काहसि॥", + "‘‘‘दुग्गो मग्गो पधानाय, दुक्‍करो दुरभिसम्भवो’’’।", + "इमा गाथा भणं मारो, अट्ठा बुद्धस्स सन्तिके॥", + "तं तथावादिनं मारं, भगवा एतदब्रवि।", + "‘‘पमत्तबन्धु पापिम, येनत्थेन", + "‘‘अणुमत्तोपि", + "येसञ्‍च अत्थो पुञ्‍ञेन, ते मारो वत्तुमरहति॥", + "‘‘अत्थि सद्धा तथा", + "एवं मं पहितत्तम्पि, किं जीवमनुपुच्छसि॥", + "‘‘नदीनमपि सोतानि, अयं वातो विसोसये।", + "किञ्‍च", + "‘‘लोहिते सुस्समानम्हि, पित्तं सेम्हञ्‍च सुस्सति।", + "मंसेसु खीयमानेसु, भिय्यो चित्तं पसीदति।", + "भिय्यो सति च पञ्‍ञा च, समाधि मम तिट्ठति॥", + "‘‘तस्स मेवं विहरतो, पत्तस्सुत्तमवेदनं।", + "कामेसु", + "‘‘कामा", + "ततिया खुप्पिपासा ते, चतुत्थी तण्हा पवुच्‍चति॥", + "‘‘पञ्‍चमं", + "सत्तमी विचिकिच्छा ते, मक्खो थम्भो ते अट्ठमो॥", + "‘‘लाभो सिलोको सक्‍कारो, मिच्छालद्धो च यो यसो।", + "यो चत्तानं समुक्‍कंसे, परे च अवजानति॥", + "‘‘एसा", + "न नं असूरो जिनाति, जेत्वा च लभते सुखं॥", + "‘‘एस मुञ्‍जं परिहरे, धिरत्थु मम", + "सङ्गामे मे मतं सेय्यो, यं चे जीवे पराजितो॥", + "‘‘पगाळ्हेत्थ", + "तञ्‍च मग्गं न जानन्ति, येन गच्छन्ति सुब्बता॥", + "‘‘समन्ता धजिनिं दिस्वा, युत्तं मारं सवाहनं।", + "युद्धाय पच्‍चुग्गच्छामि, मा मं ठाना अचावयि॥", + "‘‘यं", + "तं", + "‘‘वसीकरित्वा", + "रट्ठा रट्ठं विचरिस्सं, सावके विनयं पुथू॥", + "‘‘ते अप्पमत्ता पहितत्ता, मम सासनकारका।", + "अकामस्स", + "‘‘सत्त वस्सानि भगवन्तं, अनुबन्धिं पदापदं।", + "ओतारं नाधिगच्छिस्सं, सम्बुद्धस्स सतीमतो॥", + "‘‘मेदवण्णंव पासाणं, वायसो अनुपरियगा।", + "अपेत्थ मुदुं", + "‘‘अलद्धा तत्थ अस्सादं, वायसेत्तो अपक्‍कमि।", + "काकोव सेलमासज्‍ज, निब्बिज्‍जापेम गोतमं’’॥", + "तस्स", + "ततो सो दुम्मनो यक्खो, तत्थेवन्तरधायथाति॥", + "‘‘सुभासितं उत्तममाहु सन्तो, धम्मं भणे नाधम्मं तं दुतियं।", + "पियं भणे नाप्पियं तं ततियं, सच्‍चं भणे नालिकं तं चतुत्थ’’न्ति॥", + "‘‘तमेव वाचं भासेय्य, यायत्तानं न तापये।", + "परे", + "‘‘पियवाचमेव भासेय्य, या वाचा पटिनन्दिता।", + "यं अनादाय पापानि, परेसं भासते पियं॥", + "‘‘सच्‍चं वे अमता वाचा, एस धम्मो सनन्तनो।", + "सच्‍चे अत्थे च धम्मे च, आहु सन्तो पतिट्ठिता॥", + "‘‘यं", + "दुक्खस्सन्तकिरियाय, सा वे वाचानमुत्तमा’’ति॥", + "‘‘न ब्राह्मणो नोम्हि न राजपुत्तो, न वेस्सायनो उद कोचि नोम्हि।", + "गोत्तं परिञ्‍ञाय पुथुज्‍जनानं, अकिञ्‍चनो मन्त चरामि लोके॥", + "‘‘सङ्घाटिवासी", + "अलिप्पमानो इध माणवेहि, अकल्‍लं मं ब्राह्मण पुच्छसि गोत्तपञ्हं’’॥", + "‘‘पुच्छन्ति", + "‘‘ब्राह्मणो हि चे त्वं ब्रूसि, मञ्‍च ब्रूसि अब्राह्मणं।", + "तं तं सावित्तिं पुच्छामि, तिपदं चतुवीसतक्खरं॥", + "‘‘किं", + "यञ्‍ञमकप्पयिंसु पुथू इध लोके", + "‘‘यदन्तगू वेदगू यञ्‍ञकाले, यस्साहुतिं लभे तस्सिज्झेति ब्रूमि’’॥", + "‘‘अद्धा हि तस्स हुतमिज्झे, (इति ब्राह्मणो)", + "यं तादिसं वेदगुमद्दसाम।", + "तुम्हादिसानञ्हि अदस्सनेन, अञ्‍ञो जनो भुञ्‍जति पूरळासं’’॥", + "‘‘तस्मातिह त्वं ब्राह्मण अत्थेन, अत्थिको उपसङ्कम्म पुच्छ।", + "सन्तं विधूमं अनीघं निरासं, अप्पेविध अभिविन्दे सुमेधं’’॥", + "‘‘यञ्‍ञे रतोहं भो गोतम, यञ्‍ञं यिट्ठुकामो नाहं पजानामि।", + "अनुसासतु मं भवं, यत्थ", + "‘‘मा", + "नीचाकुलीनोपि", + "‘‘सच्‍चेन दन्तो दमसा उपेतो, वेदन्तगू वूसितब्रह्मचरियो।", + "कालेन तम्हि हब्यं पवेच्छे, यो ब्राह्मणो पुञ्‍ञपेक्खो", + "‘‘ये", + "कालेन तेसु हब्यं पवेच्छे, यो ब्राह्मणो पुञ्‍ञपेक्खो यजेथ॥", + "‘‘ये वीतरागा सुसमाहितिन्द्रिया, चन्दोव राहुग्गहणा पमुत्ता।", + "कालेन तेसु हब्यं पवेच्छे, यो ब्राह्मणो पुञ्‍ञपेक्खो यजेथ॥", + "‘‘असज्‍जमाना विचरन्ति लोके, सदा सता हित्वा ममायितानि।", + "कालेन तेसु हब्यं पवेच्छे, यो ब्राह्मणो पुञ्‍ञपेक्खो यजेथ॥", + "‘‘यो कामे हित्वा अभिभुय्यचारी, यो वेदि जातीमरणस्स अन्तं।", + "परिनिब्बुतो", + "‘‘समो", + "अनूपलित्तो इध वा हुरं वा, तथागतो अरहति पूरळासं॥", + "‘‘यम्हि", + "पनुण्णकोधो अभिनिब्बुतत्तो, यो ब्राह्मणो सोकमलं अहासि।", + "तथागतो अरहति पूरळासं॥", + "‘‘निवेसनं यो मनसो अहासि, परिग्गहा यस्स न सन्ति केचि।", + "अनुपादियानो इध वा हुरं वा, तथागतो अरहति पूरळासं॥", + "‘‘समाहितो यो उदतारि ओघं, धम्मं चञ्‍ञासि परमाय दिट्ठिया।", + "खीणासवो अन्तिमदेहधारी, तथागतो अरहति पूरळासं॥", + "‘‘भवासवा यस्स वची खरा च, विधूपिता अत्थगता न सन्ति।", + "स वेदगू सब्बधि विप्पमुत्तो, तथागतो", + "‘‘सङ्गातिगो यस्स न सन्ति सङ्गा, यो मानसत्तेसु अमानसत्तो।", + "दुक्खं", + "‘‘आसं", + "आरम्मणा यस्स न सन्ति केचि, तथागतो अरहति पूरळासं॥", + "‘‘परोपरा", + "सन्तो उपादानखये विमुत्तो, तथागतो अरहति पूरळासं॥", + "‘‘संयोजनं", + "सुद्धो निदोसो विमलो अकाचो", + "‘‘यो अत्तनो अत्तानं", + "स वे अनेजो अखिलो अकङ्खो, तथागतो अरहति पूरळासं॥", + "‘‘मोहन्तरा यस्स न सन्ति केचि, सब्बेसु धम्मेसु च ञाणदस्सी।", + "सरीरञ्‍च अन्तिमं धारेति, पत्तो च सम्बोधिमनुत्तरं सिवं।", + "एत्तावता यक्खस्स सुद्धि, तथागतो अरहति पूरळासं’’॥", + "‘‘हुतञ्‍च", + "ब्रह्मा हि सक्खि पटिगण्हातु मे भगवा, भुञ्‍जतु मे भगवा पूरळासं’’॥", + "‘‘गाथाभिगीतं मे अभोजनेय्यं, सम्पस्सतं ब्राह्मण नेस धम्मो।", + "गाथाभिगीतं पनुदन्ति बुद्धा, धम्मे सती ब्राह्मण वुत्तिरेसा॥", + "‘‘अञ्‍ञेन च केवलिनं महेसिं, खीणासवं कुक्‍कुच्‍चवूपसन्तं।", + "अन्‍नेन पानेन उपट्ठहस्सु, खेत्तञ्हि तं पुञ्‍ञपेक्खस्स होति’’॥", + "‘‘साधाहं", + "यं यञ्‍ञकाले परियेसमानो, पप्पुय्य तव सासनं’’॥", + "‘‘सारम्भा यस्स विगता, चित्तं यस्स अनाविलं।", + "विप्पमुत्तो च कामेहि, थिनं यस्स पनूदितं॥", + "‘‘सीमन्तानं", + "मुनिं मोनेय्यसम्पन्‍नं, तादिसं यञ्‍ञमागतं॥", + "‘‘भकुटिं", + "पूजेथ अन्‍नपानेन, एवं इज्झन्ति दक्खिणा॥", + "‘‘बुद्धो", + "आयागो सब्बलोकस्स, भोतो दिन्‍नं महप्फल’’न्ति॥", + "‘‘पुच्छामहं गोतमं वदञ्‍ञुं, (इति माघो माणवो)", + "कासायवासिं अगहं", + "यो याचयोगो दानपति", + "ददं", + "‘‘यो याचयोगो दानपति गहट्ठो, (माघाति भगवा)", + "पुञ्‍ञत्थिको यजति पुञ्‍ञपेक्खो।", + "ददं परेसं इध अन्‍नपानं, आराधये दक्खिणेय्येभि तादि’’॥", + "‘‘यो", + "पुञ्‍ञत्थिको यजति पुञ्‍ञपेक्खो।", + "ददं परेसं इध अन्‍नपानं, अक्खाहि मे भगवा दक्खिणेय्ये’’॥", + "‘‘ये", + "कालेन तेसु हब्यं पवेच्छे, यो ब्राह्मणो पुञ्‍ञपेक्खो यजेथ॥", + "‘‘ये सब्बसंयोजनबन्धनच्छिदा, दन्ता विमुत्ता अनीघा निरासा।", + "कालेन तेसु हब्यं पवेच्छे, यो ब्राह्मणो पुञ्‍ञपेक्खो यजेथ॥", + "‘‘ये", + "कालेन तेसु हब्यं पवेच्छे, यो ब्राह्मणो पुञ्‍ञपेक्खो यजेथ॥", + "‘‘रागञ्‍च दोसञ्‍च पहाय मोहं, खीणासवा वूसितब्रह्मचरिया।", + "कालेन तेसु हब्यं पवेच्छे, यो ब्राह्मणो पुञ्‍ञपेक्खो यजेथ॥", + "‘‘येसु न माया वसति न मानो, खीणासवा वूसितब्रह्मचरिया।", + "कालेन तेसु हब्यं पवेच्छे, यो ब्राह्मणो पुञ्‍ञपेक्खो यजेथ॥", + "‘‘ये", + "कालेन तेसु हब्यं पवेच्छे, यो ब्राह्मणो पुञ्‍ञपेक्खो यजेथ॥", + "‘‘ये", + "कालेन तेसु हब्यं पवेच्छे, यो ब्राह्मणो पुञ्‍ञपेक्खो यजेथ॥", + "‘‘येसं तण्हा नत्थि कुहिञ्‍चि लोके, भवाभवाय इध वा हुरं वा।", + "कालेन तेसु हब्यं पवेच्छे, यो ब्राह्मणो पुञ्‍ञपेक्खो यजेथ॥", + "‘‘ये कामे हित्वा अगहा चरन्ति, सुसञ्‍ञतत्ता तसरंव उज्‍जुं।", + "कालेन तेसु हब्यं पवेच्छे, यो ब्राह्मणो पुञ्‍ञपेक्खो यजेथ॥", + "‘‘ये वीतरागा सुसमाहितिन्द्रिया, चन्दोव राहुग्गहणा पमुत्ता।", + "कालेन तेसु हब्यं पवेच्छे, यो ब्राह्मणो पुञ्‍ञपेक्खो यजेथ॥", + "‘‘समिताविनो वीतरागा अकोपा, येसं गती नत्थिध विप्पहाय।", + "कालेन तेसु हब्यं पवेच्छे, यो ब्राह्मणो पुञ्‍ञपेक्खो यजेथ॥", + "‘‘जहित्वा जातिमरणं असेसं, कथंकथिं सब्बमुपातिवत्ता।", + "कालेन तेसु हब्यं पवेच्छे, यो ब्राह्मणो पुञ्‍ञपेक्खो यजेथ॥", + "‘‘ये", + "कालेन", + "‘‘ये हेत्थ जानन्ति यथा तथा इदं, अयमन्तिमा नत्थि पुनब्भवोति।", + "कालेन तेसु हब्यं पवेच्छे, यो ब्राह्मणो पुञ्‍ञपेक्खो यजेथ॥", + "‘‘यो", + "कालेन तम्हि हब्यं पवेच्छे, यो ब्राह्मणो पुञ्‍ञपेक्खो यजेथ’’॥", + "‘‘अद्धा अमोघा मम पुच्छना अहु, अक्खासि मे भगवा दक्खिणेय्ये।", + "त्वञ्हेत्थ जानासि यथा तथा इदं, तथा हि ते विदितो एस धम्मो॥", + "‘‘यो याचयोगो दानपति गहट्ठो, (इति माघो माणवो)", + "पुञ्‍ञत्थिको यजति पुञ्‍ञपेक्खो।", + "ददं परेसं इध अन्‍नपानं,", + "अक्खाहि मे भगवा यञ्‍ञसम्पदं’’॥", + "‘‘यजस्सु यजमानो माघाति भगवा, सब्बत्थ च विप्पसादेहि चित्तं।", + "आरम्मणं यजमानस्स यञ्‍ञो, एत्थप्पतिट्ठाय जहाति दोसं॥", + "‘‘सो", + "रत्तिन्दिवं सततमप्पमत्तो, सब्बा दिसा फरति अप्पमञ्‍ञं’’॥", + "‘‘को", + "अजानतो मे मुनि ब्रूहि पुट्ठो, भगवा हि मे सक्खि ब्रह्मज्‍जदिट्ठो।", + "तुवञ्हि", + "‘‘यो यजति तिविधं यञ्‍ञसम्पदं, (माघाति भगवा)", + "आराधये दक्खिणेय्येभि तादि।", + "एवं", + "उपपज्‍जति ब्रह्मलोकन्ति ब्रूमी’’ति॥", + "‘‘कङ्खी वेचिकिच्छी आगमं, (इति सभियो)", + "पञ्हे पुच्छितुं अभिकङ्खमानो।", + "तेसन्तकरो भवाहि", + "अनुपुब्बं अनुधम्मं ब्याकरोहि मे’’॥", + "‘‘दूरतो", + "पञ्हे पुच्छितुं अभिकङ्खमानो।", + "तेसन्तकरो भवामि", + "अनुपुब्बं अनुधम्मं ब्याकरोमि ते॥", + "‘‘पुच्छ", + "तस्स तस्सेव पञ्हस्स, अहं अन्तं करोमि ते’’ति॥", + "‘‘किं पत्तिनमाहु भिक्खुनं, (इति सभियो)", + "सोरतं केन कथञ्‍च दन्तमाहु।", + "बुद्धोति कथं पवुच्‍चति,", + "पुट्ठो मे भगवा ब्याकरोहि’’॥", + "‘‘पज्‍जेन", + "परिनिब्बानगतो वितिण्णकङ्खो।", + "विभवञ्‍च भवञ्‍च विप्पहाय,", + "वुसितवा खीणपुनब्भवो स भिक्खु॥", + "‘‘सब्बत्थ", + "तिण्णो समणो अनाविलो, उस्सदा यस्स न सन्ति सोरतो सो॥", + "‘‘यस्सिन्द्रियानि भावितानि, अज्झत्तं बहिद्धा च सब्बलोके।", + "निब्बिज्झ इमं परञ्‍च लोकं, कालं कङ्खति भावितो स दन्तो॥", + "‘‘कप्पानि विचेय्य केवलानि, संसारं दुभयं चुतूपपातं।", + "विगतरजमनङ्गणं", + "‘‘किं", + "समणं केन कथञ्‍च न्हातकोति।", + "नागोति", + "पुट्ठो मे भगवा ब्याकरोहि’’॥", + "‘‘बाहित्वा सब्बपापकानि, (सभियाति भगवा)", + "विमलो साधुसमाहितो ठितत्तो।", + "संसारमतिच्‍च केवली सो,", + "असितो तादि पवुच्‍चते स ब्रह्मा॥", + "‘‘समितावि पहाय पुञ्‍ञपापं, विरजो ञत्वा इमं परञ्‍च लोकं।", + "जातिमरणं उपातिवत्तो, समणो तादि पवुच्‍चते तथत्ता॥", + "‘‘निन्हाय", + "देवमनुस्सेसु", + "‘‘आगुं न करोति किञ्‍चि लोके, सब्बसंयोगे", + "सब्बत्थ न सज्‍जती विमुत्तो, नागो तादि पवुच्‍चते तथत्ता’’ति॥", + "‘‘कं खेत्तजिनं वदन्ति बुद्धा, (इति सभियो)", + "कुसलं केन कथञ्‍च पण्डितोति।", + "मुनि", + "पुट्ठो मे भगवा ब्याकरोहि’’॥", + "‘‘खेत्तानि विचेय्य केवलानि, (सभियाति भगवा)", + "दिब्बं मानुसकञ्‍च ब्रह्मखेत्तं।", + "सब्बखेत्तमूलबन्धना पमुत्तो,", + "खेत्तजिनो तादि पवुच्‍चते तथत्ता॥", + "‘‘कोसानि", + "सब्बकोसमूलबन्धना पमुत्तो, कुसलो तादि पवुच्‍चते तथत्ता॥", + "‘‘दुभयानि", + "कण्हं सुक्‍कं उपातिवत्तो, पण्डितो तादि पवुच्‍चते तथत्ता॥", + "‘‘असतञ्‍च", + "देवमनुस्सेहि पूजनीयो, सङ्गं जालमतिच्‍च सो मुनी’’ति॥", + "‘‘किं पत्तिनमाहु", + "अनुविदितं केन कथञ्‍च वीरियवाति।", + "आजानियो किन्ति नाम होति,", + "पुट्ठो मे भगवा ब्याकरोहि’’॥", + "‘‘वेदानि विचेय्य केवलानि, (सभियाति भगवा)", + "समणानं यानिधत्थि", + "सब्बवेदनासु वीतरागो,", + "सब्बं वेदमतिच्‍च वेदगू सो॥", + "‘‘अनुविच्‍च पपञ्‍चनामरूपं, अज्झत्तं", + "सब्बरोगमूलबन्धना पमुत्तो, अनुविदितो तादि पवुच्‍चते तथत्ता॥", + "‘‘विरतो इध सब्बपापकेहि, निरयदुक्खं अतिच्‍च वीरियवा सो।", + "सो वीरियवा पधानवा, धीरो तादि पवुच्‍चते तथत्ता॥", + "‘‘यस्सस्सु लुनानि बन्धनानि, अज्झत्तं बहिद्धा च सङ्गमूलं।", + "सब्बसङ्गमूलबन्धना पमुत्तो, आजानियो तादि पवुच्‍चते तथत्ता’’ति॥", + "‘‘किं पत्तिनमाहु सोत्तियं, (इति सभियो)", + "अरियं", + "परिब्बाजको किन्ति नाम होति,", + "पुट्ठो मे भगवा ब्याकरोहि’’॥", + "‘‘सुत्वा सब्बधम्मं अभिञ्‍ञाय लोके, (सभियाति भगवा)", + "सावज्‍जानवज्‍जं यदत्थि किञ्‍चि।", + "अभिभुं अकथंकथिं विमुत्तं,", + "अनिघं", + "‘‘छेत्वा आसवानि आलयानि, विद्वा सो न उपेति गब्भसेय्यं।", + "सञ्‍ञं तिविधं पनुज्‍ज पङ्कं, कप्पं नेति तमाहु अरियोति॥", + "‘‘यो इध चरणेसु पत्तिपत्तो, कुसलो सब्बदा आजानाति", + "सब्बत्थ न सज्‍जति विमुत्तचित्तो", + "‘‘दुक्खवेपक्‍कं यदत्थि कम्मं, उद्धमधो तिरियं वापि", + "परिब्बाजयित्वा परिञ्‍ञचारी, मायं मानमथोपि लोभकोधं।", + "परियन्तमकासि नामरूपं, तं परिब्बाजकमाहु पत्तिपत्त’’न्ति॥", + "‘‘यानि", + "सञ्‍ञक्खरसञ्‍ञनिस्सितानि, ओसरणानि विनेय्य ओघतमगा॥", + "‘‘अन्तगूसि", + "जुतिमा मुतिमा पहूतपञ्‍ञो, दुक्खस्सन्तकरं अतारेसि मं॥", + "‘‘यं मे कङ्खितमञ्‍ञासि, विचिकिच्छा मं तारयि नमो ते।", + "मुनि मोनपथेसु पत्तिपत्त, अखिल आदिच्‍चबन्धु सोरतोसि॥", + "‘‘या", + "अद्धा मुनीसि सम्बुद्धो, नत्थि नीवरणा तव॥", + "‘‘उपायासा च ते सब्बे, विद्धस्ता विनळीकता।", + "सीतिभूतो दमप्पत्तो, धितिमा सच्‍चनिक्‍कमो॥", + "‘‘तस्स ते नागनागस्स, महावीरस्स भासतो।", + "सब्बे देवानुमोदन्ति, उभो नारदपब्बता॥", + "‘‘नमो ते पुरिसाजञ्‍ञ, नमो ते पुरिसुत्तम।", + "सदेवकस्मिं लोकस्मिं, नत्थि ते पटिपुग्गलो॥", + "‘‘तुवं", + "तुवं अनुसये छेत्वा, तिण्णो तारेसि मं पजं॥", + "‘‘उपधी ते समतिक्‍कन्ता, आसवा ते पदालिता।", + "सीहोसि अनुपादानो, पहीनभयभेरवो॥", + "‘‘पुण्डरीकं", + "एवं पुञ्‍ञे च पापे च, उभये त्वं न लिम्पसि।", + "पादे वीर पसारेहि, सभियो वन्दति सत्थुनो’’ति॥", + "‘‘परिपुण्णकायो सुरुचि, सुजातो चारुदस्सनो।", + "सुवण्णवण्णोसि भगवा, सुसुक्‍कदाठोसि वीरियवा॥", + "‘‘नरस्स", + "सब्बे ते तव कायस्मिं, महापुरिसलक्खणा॥", + "‘‘पसन्‍ननेत्तो सुमुखो, ब्रहा उजु पतापवा।", + "मज्झे", + "‘‘कल्याणदस्सनो", + "किं ते समणभावेन, एवं उत्तमवण्णिनो॥", + "‘‘राजा अरहसि भवितुं, चक्‍कवत्ती रथेसभो।", + "चातुरन्तो विजितावी, जम्बुसण्डस्स", + "‘‘खत्तिया", + "राजाभिराजा मनुजिन्दो, रज्‍जं कारेहि गोतम’’॥", + "‘‘राजाहमस्मि सेलाति, (भगवा) धम्मराजा अनुत्तरो।", + "धम्मेन चक्‍कं वत्तेमि, चक्‍कं अप्पटिवत्तियं’’॥", + "‘‘सम्बुद्धो पटिजानासि, (इति सेलो ब्राह्मणो) धम्मराजा अनुत्तरो।", + "‘धम्मेन चक्‍कं वत्तेमि’, इति भाससि गोतम॥", + "‘‘को नु सेनापति भोतो, सावको सत्थुरन्वयो।", + "को ते तमनुवत्तेति, धम्मचक्‍कं पवत्तितं’’॥", + "‘‘मया पवत्तितं चक्‍कं, (सेलाति भगवा) धम्मचक्‍कं अनुत्तरं।", + "सारिपुत्तो अनुवत्तेति, अनुजातो तथागतं॥", + "‘‘अभिञ्‍ञेय्यं अभिञ्‍ञातं, भावेतब्बञ्‍च भावितं।", + "पहातब्बं पहीनं मे, तस्मा बुद्धोस्मि ब्राह्मण॥", + "‘‘विनयस्सु", + "दुल्‍लभं दस्सनं होति, सम्बुद्धानं अभिण्हसो॥", + "‘‘येसं", + "सोहं ब्राह्मण सम्बुद्धो, सल्‍लकत्तो अनुत्तरो॥", + "‘‘ब्रह्मभूतो अतितुलो, मारसेनप्पमद्दनो।", + "सब्बामित्ते वसीकत्वा, मोदामि अकुतोभयो’’॥", + "‘‘इमं भवन्तो निसामेथ, यथा भासति चक्खुमा।", + "सल्‍लकत्तो महावीरो, सीहोव नदती वने॥", + "‘‘ब्रह्मभूतं अतितुलं, मारसेनप्पमद्दनं।", + "को दिस्वा नप्पसीदेय्य, अपि कण्हाभिजातिको॥", + "‘‘यो मं इच्छति अन्वेतु, यो वा निच्छति गच्छतु।", + "इधाहं पब्बजिस्सामि, वरपञ्‍ञस्स सन्तिके’’॥", + "‘‘एवञ्‍चे", + "मयम्पि पब्बजिस्साम, वरपञ्‍ञस्स सन्तिके’’॥", + "‘‘ब्राह्मणा तिसता इमे, याचन्ति पञ्‍जलीकता।", + "ब्रह्मचरियं चरिस्साम, भगवा तव सन्तिके’’॥", + "‘‘स्वाक्खातं ब्रह्मचरियं, (सेलाति भगवा) सन्दिट्ठिकमकालिकं।", + "यत्थ अमोघा पब्बज्‍जा, अप्पमत्तस्स सिक्खतो’’ति॥", + "‘‘अग्गिहुत्तमुखा यञ्‍ञा, सावित्ती छन्दसो मुखं।", + "राजा मुखं मनुस्सानं, नदीनं सागरो मुखं॥", + "‘‘नक्खत्तानं मुखं चन्दो, आदिच्‍चो तपतं मुखं।", + "पुञ्‍ञं आकङ्खमानानं, सङ्घो वे यजतं मुख’’न्ति॥", + "‘‘यं तं सरणमागम्ह", + "सत्तरत्तेन भगवा, दन्तम्ह तव सासने॥", + "‘‘तुवं बुद्धो तुवं सत्था, तुवं माराभिभू मुनि।", + "तुवं अनुसये छेत्वा, तिण्णो तारेसिमं पजं॥", + "‘‘उपधी ते समतिक्‍कन्ता, आसवा ते पदालिता।", + "सीहोसि", + "‘‘भिक्खवो", + "पादे वीर पसारेहि, नागा वन्दन्तु सत्थुनो’’ति॥", + "अनिमित्तमनञ्‍ञातं", + "कसिरञ्‍च परित्तञ्‍च, तञ्‍च दुक्खेन संयुतं॥", + "न", + "जरम्पि", + "फलानमिव पक्‍कानं, पातो पतनतो", + "एवं जातान मच्‍चानं, निच्‍चं मरणतो भयं॥", + "यथापि कुम्भकारस्स, कता मत्तिकभाजना।", + "सब्बे भेदनपरियन्ता", + "दहरा च महन्ता च, ये बाला ये च पण्डिता।", + "सब्बे मच्‍चुवसं यन्ति, सब्बे मच्‍चुपरायणा॥", + "तेसं मच्‍चुपरेतानं, गच्छतं परलोकतो।", + "न पिता तायते पुत्तं, ञाती वा पन ञातके॥", + "पेक्खतं येव ञातीनं, पस्स लालपतं पुथु।", + "एकमेकोव मच्‍चानं, गोवज्झो विय नीयति", + "एवमब्भाहतो", + "तस्मा धीरा न सोचन्ति, विदित्वा लोकपरियायं॥", + "यस्स मग्गं न जानासि, आगतस्स गतस्स वा।", + "उभो अन्ते असम्पस्सं, निरत्थं परिदेवसि॥", + "परिदेवयमानो चे, किञ्‍चिदत्थं उदब्बहे।", + "सम्मूळ्हो हिंसमत्तानं, कयिरा चे नं विचक्खणो॥", + "न हि रुण्णेन सोकेन, सन्तिं पप्पोति चेतसो।", + "भिय्यस्सुप्पज्‍जते दुक्खं, सरीरं चुपहञ्‍ञति॥", + "किसो", + "न", + "सोकमप्पजहं", + "अनुत्थुनन्तो कालङ्कतं", + "अञ्‍ञेपि पस्स गमिने, यथाकम्मूपगे नरे।", + "मच्‍चुनो वसमागम्म, फन्दन्तेविध पाणिनो॥", + "येन येन हि मञ्‍ञन्ति, ततो तं होति अञ्‍ञथा।", + "एतादिसो विनाभावो, पस्स लोकस्स परियायं॥", + "अपि वस्ससतं जीवे, भिय्यो वा पन माणवो।", + "ञातिसङ्घा विना होति, जहाति इध जीवितं॥", + "तस्मा अरहतो सुत्वा, विनेय्य परिदेवितं।", + "पेतं कालङ्कतं दिस्वा, नेसो लब्भा मया इति॥", + "यथा", + "एवम्पि धीरो सपञ्‍ञो, पण्डितो कुसलो नरो।", + "खिप्पमुप्पतितं सोकं, वातो तूलंव धंसये॥", + "परिदेवं पजप्पञ्‍च, दोमनस्सञ्‍च अत्तनो।", + "अत्तनो सुखमेसानो, अब्बहे सल्‍लमत्तनो॥", + "अब्बुळ्हसल्‍लो असितो, सन्तिं पप्पुय्य चेतसो।", + "सब्बसोकं अतिक्‍कन्तो, असोको होति निब्बुतोति॥", + "‘‘अनुञ्‍ञातपटिञ्‍ञाता, तेविज्‍जा मयमस्मुभो।", + "अहं पोक्खरसातिस्स, तारुक्खस्सायं माणवो॥", + "‘‘तेविज्‍जानं यदक्खातं, तत्र केवलिनोस्मसे।", + "पदकस्म वेय्याकरणा, जप्पे आचरियसादिसा॥", + "‘‘तेसं", + "जातिया ब्राह्मणो होति, भारद्वाजो इति भासति।", + "अहञ्‍च कम्मुना", + "‘‘ते न सक्‍कोम सञ्‍ञापेतुं, अञ्‍ञमञ्‍ञं मयं उभो।", + "भवन्तं", + "‘‘चन्दं", + "वन्दमाना नमस्सन्ति, एवं लोकस्मि गोतमं॥", + "‘‘चक्खुं लोके समुप्पन्‍नं, मयं पुच्छाम गोतमं।", + "जातिया ब्राह्मणो होति, उदाहु भवति कम्मुना।", + "अजानतं नो पब्रूहि, यथा जानेसु ब्राह्मणं’’॥", + "‘‘तेसं", + "जातिविभङ्गं पाणानं, अञ्‍ञमञ्‍ञा हि जातियो॥", + "‘‘तिणरुक्खेपि जानाथ, न चापि पटिजानरे।", + "लिङ्गं जातिमयं तेसं, अञ्‍ञमञ्‍ञा हि जातियो॥", + "‘‘ततो", + "लिङ्गं जातिमयं तेसं, अञ्‍ञमञ्‍ञा हि जातियो॥", + "‘‘चतुप्पदेपि जानाथ, खुद्दके च महल्‍लके।", + "लिङ्गं जातिमयं तेसं, अञ्‍ञमञ्‍ञा हि जातियो॥", + "‘‘पादूदरेपि जानाथ, उरगे दीघपिट्ठिके।", + "लिङ्गं जातिमयं तेसं, अञ्‍ञमञ्‍ञा हि जातियो॥", + "‘‘ततो मच्छेपि जानाथ, ओदके वारिगोचरे।", + "लिङ्गं जातिमयं तेसं, अञ्‍ञमञ्‍ञा हि जातियो॥", + "‘‘ततो पक्खीपि जानाथ, पत्तयाने विहङ्गमे।", + "लिङ्गं जातिमयं तेसं, अञ्‍ञमञ्‍ञा हि जातियो॥", + "‘‘यथा", + "एवं नत्थि मनुस्सेसु, लिङ्गं जातिमयं पुथु॥", + "‘‘न केसेहि न सीसेन, न कण्णेहि न अक्खिभि।", + "न मुखेन न नासाय, न ओट्ठेहि भमूहि वा॥", + "‘‘न गीवाय न अंसेहि, न उदरेन न पिट्ठिया।", + "न सोणिया न उरसा, न सम्बाधे न मेथुने", + "‘‘न", + "न जङ्घाहि न ऊरूहि, न वण्णेन सरेन वा।", + "लिङ्गं जातिमयं नेव, यथा अञ्‍ञासु जातिसु॥", + "‘‘पच्‍चत्तञ्‍च", + "वोकारञ्‍च मनुस्सेसु, समञ्‍ञाय पवुच्‍चति॥", + "‘‘यो हि कोचि मनुस्सेसु, गोरक्खं उपजीवति।", + "एवं वासेट्ठ जानाहि, कस्सको सो न ब्राह्मणो॥", + "‘‘यो हि कोचि मनुस्सेसु, पुथुसिप्पेन जीवति।", + "एवं वासेट्ठ जानाहि, सिप्पिको सो न ब्राह्मणो॥", + "‘‘यो हि कोचि मनुस्सेसु, वोहारं उपजीवति।", + "एवं वासेट्ठ जानाहि, वाणिजो सो न ब्राह्मणो॥", + "‘‘यो हि कोचि मनुस्सेसु, परपेस्सेन जीवति।", + "एवं वासेट्ठ जानाहि, पेस्सिको", + "‘‘यो हि कोचि मनुस्सेसु, अदिन्‍नं उपजीवति।", + "एवं", + "‘‘यो हि कोचि मनुस्सेसु, इस्सत्थं उपजीवति।", + "एवं वासेट्ठ जानाहि, योधाजीवो न ब्राह्मणो॥", + "‘‘यो हि कोचि मनुस्सेसु, पोरोहिच्‍चेन जीवति।", + "एवं वासेट्ठ जानाहि, याजको एसो न ब्राह्मणो॥", + "‘‘यो", + "एवं वासेट्ठ जानाहि, राजा एसो न ब्राह्मणो॥", + "‘‘न", + "भोवादि नाम सो होति, सचे", + "अकिञ्‍चनं अनादानं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘सब्बसंयोजनं छेत्वा, सो वे न परितस्सति।", + "सङ्गातिगं विसंयुत्तं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘छेत्वा", + "उक्खित्तपलिघं बुद्धं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘अक्‍कोसं वधबन्धञ्‍च, अदुट्ठो यो तितिक्खति।", + "खन्तीबलं बलानीकं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘अक्‍कोधनं वतवन्तं, सीलवन्तं अनुस्सदं।", + "दन्तं अन्तिमसारीरं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘वारि पोक्खरपत्तेव, आरग्गेरिव सासपो।", + "यो न लिम्पति कामेसु, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘यो", + "पन्‍नभारं विसंयुत्तं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘गम्भीरपञ्‍ञं मेधाविं, मग्गामग्गस्स कोविदं।", + "उत्तमत्थमनुप्पत्तं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘असंसट्ठं गहट्ठेहि, अनागारेहि चूभयं।", + "अनोकसारिमप्पिच्छं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘निधाय दण्डं भूतेसु, तसेसु थावरेसु च।", + "यो न हन्ति न घातेति, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘अविरुद्धं", + "सादानेसु अनादानं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘यस्स", + "सासपोरिव आरग्गा, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘अकक्‍कसं", + "याय नाभिसजे कञ्‍चि, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘योध दीघं व रस्सं वा, अणुं थूलं सुभासुभं।", + "लोके अदिन्‍नं नादियति, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘आसा यस्स न विज्‍जन्ति, अस्मिं लोके परम्हि च।", + "निरासासं", + "‘‘यस्सालया न विज्‍जन्ति, अञ्‍ञाय अकथंकथी।", + "अमतोगधमनुप्पत्तं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘योध", + "असोकं विरजं सुद्धं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘चन्दंव विमलं सुद्धं, विप्पसन्‍नमनाविलं।", + "नन्दीभवपरिक्खीणं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘योमं पलिपथं दुग्गं, संसारं मोहमच्‍चगा।", + "तिण्णो पारङ्गतो झायी, अनेजो अकथंकथी।", + "अनुपादाय निब्बुतो, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘योध कामे पहन्त्वान, अनागारो परिब्बजे।", + "कामभवपरिक्खीणं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘योध", + "तण्हाभवपरिक्खीणं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘हित्वा मानुसकं योगं, दिब्बं योगं उपच्‍चगा।", + "सब्बयोगविसंयुत्तं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘हित्वा रतिञ्‍च अरतिं, सीतिभूतं निरूपधिं।", + "सब्बलोकाभिभुं वीरं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘चुतिं", + "असत्तं सुगतं बुद्धं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘यस्स गतिं न जानन्ति, देवा गन्धब्बमानुसा।", + "खीणासवं अरहन्तं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘यस्स पुरे च पच्छा च, मज्झे च नत्थि किञ्‍चनं।", + "अकिञ्‍चनं", + "‘‘उसभं पवरं वीरं, महेसिं विजिताविनं।", + "अनेजं न्हातकं बुद्धं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘पुब्बेनिवासं यो वेदि", + "अथो जातिक्खयं पत्तो, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं॥", + "‘‘समञ्‍ञा हेसा लोकस्मिं, नामगोत्तं पकप्पितं।", + "सम्मुच्‍चा समुदागतं, तत्थ तत्थ पकप्पितं॥", + "‘‘दीघरत्तमनुसयितं, दिट्ठिगतमजानतं।", + "अजानन्ता नो", + "‘‘न", + "कम्मुना ब्राह्मणो होति, कम्मुना होति अब्राह्मणो॥", + "‘‘कस्सको कम्मुना होति, सिप्पिको होति कम्मुना।", + "वाणिजो कम्मुना होति, पेस्सिको होति कम्मुना॥", + "‘‘चोरोपि कम्मुना होति, योधाजीवोपि कम्मुना।", + "याजको कम्मुना होति, राजापि होति कम्मुना॥", + "‘‘एवमेतं", + "पटिच्‍चसमुप्पाददस्सा, कम्मविपाककोविदा॥", + "‘‘कम्मुना वत्तति लोको, कम्मुना वत्तति पजा।", + "कम्मनिबन्धना सत्ता, रथस्साणीव यायतो॥", + "‘‘तपेन ब्रह्मचरियेन, संयमेन दमेन च।", + "एतेन", + "‘‘तीहि विज्‍जाहि सम्पन्‍नो, सन्तो खीणपुनब्भवो।", + "एवं वासेट्ठ जानाहि, ब्रह्मा सक्‍को विजानत’’न्ति॥", + "‘‘पुरिसस्स", + "याय छिन्दति अत्तानं, बालो दुब्भासितं भणं॥", + "‘‘यो निन्दियं पसंसति, तं वा निन्दति यो पसंसियो।", + "विचिनाति मुखेन सो कलिं, कलिना", + "‘‘अप्पमत्तो", + "सब्बस्सापि सहापि अत्तना, अयमेव महत्तरो", + "यो सुगतेसु मनं पदोसये॥", + "‘‘सतं सहस्सानं निरब्बुदानं, छत्तिंसति पञ्‍च च अब्बुदानि", + "यमरियगरही निरयं उपेति, वाचं मनञ्‍च पणिधाय पापकं॥", + "‘‘अभूतवादी निरयं उपेति, यो वापि कत्वा न करोमिचाह।", + "उभोपि ते पेच्‍च समा भवन्ति, निहीनकम्मा मनुजा परत्थ॥", + "‘‘यो अप्पदुट्ठस्स नरस्स दुस्सति, सुद्धस्स पोसस्स अनङ्गणस्स।", + "तमेव बालं पच्‍चेति पापं, सुखुमो रजो पटिवातंव खित्तो॥", + "‘‘यो लोभगुणे अनुयुत्तो, सो वचसा परिभासति अञ्‍ञे।", + "असद्धो", + "‘‘मुखदुग्ग विभूत अनरिय, भूनहु", + "पुरिसन्त कली अवजात, मा बहुभाणिध नेरयिकोसि॥", + "‘‘रजमाकिरसी", + "बहूनि दुच्‍चरितानि चरित्वा, गच्छसि खो पपतं चिररत्तं॥", + "‘‘न हि नस्सति कस्सचि कम्मं, एति हतं लभतेव सुवामि।", + "दुक्खं मन्दो परलोके, अत्तनि पस्सति किब्बिसकारी॥", + "‘‘अयोसङ्कुसमाहतट्ठानं", + "अथ", + "‘‘न हि वग्गु वदन्ति वदन्ता, नाभिजवन्ति न ताणमुपेन्ति।", + "अङ्गारे", + "‘‘जालेन च ओनहियान, तत्थ हनन्ति अयोमयकुटेभि", + "अन्धंव तिमिसमायन्ति, तं विततञ्हि यथा महिकायो॥", + "‘‘अथ लोहमयं पन कुम्भिं, गिनिसम्पज्‍जलितं पविसन्ति।", + "पच्‍चन्ति हि तासु चिररत्तं, अग्गिनिसमासु", + "‘‘अथ पुब्बलोहितमिस्से, तत्थ किं पच्‍चति किब्बिसकारी।", + "यं यं", + "‘‘पुळवावसथे", + "गन्तुं न हि तीरमपत्थि, सब्बसमा हि समन्तकपल्‍ला॥", + "‘‘असिपत्तवनं पन तिण्हं, तं पविसन्ति समुच्छिदगत्ता।", + "जिव्हं", + "‘‘अथ वेतरणिं पन दुग्गं, तिण्हधारखुरधारमुपेन्ति।", + "तत्थ मन्दा पपतन्ति, पापकरा पापानि करित्वा॥", + "‘‘खादन्ति", + "सोणा सिङ्गाला", + "‘‘किच्छा वतयं इध वुत्ति, यं जनो फुसति", + "तस्मा इध जीवितसेसे, किच्‍चकरो सिया नरो न चप्पमज्‍जे॥", + "‘‘ते", + "नहुतानि हि कोटियो पञ्‍च भवन्ति, द्वादस कोटिसतानि पुनञ्‍ञा", + "‘‘याव", + "तस्मा", + "आनन्दजाते तिदसगणे पतीते, सक्‍कञ्‍च इन्दं सुचिवसने च देवे।", + "दुस्सं गहेत्वा अतिरिव थोमयन्ते, असितो इसि अद्दस दिवाविहारे॥", + "दिस्वान", + "‘‘किं देवसङ्घो अतिरिव कल्यरूपो, दुस्सं गहेत्वा रमयथ", + "‘‘यदापि आसी असुरेहि सङ्गमो, जयो सुरानं असुरा पराजिता॥", + "तदापि नेतादिसो लोमहंसनो, किमब्भुतं दट्ठु मरू पमोदिता॥", + "‘‘सेळेन्ति गायन्ति च वादयन्ति च, भुजानि फोटेन्ति", + "पुच्छामि", + "‘‘सो", + "सक्यान गामे जनपदे लुम्बिनेय्ये, तेनम्ह तुट्ठा अतिरिव कल्यरूपा॥", + "‘‘सो सब्बसत्तुत्तमो अग्गपुग्गलो, नरासभो सब्बपजानमुत्तमो।", + "वत्तेस्सति", + "तं", + "निसज्‍ज तत्थ इदमवोचासि सक्ये, ‘‘कुहिं कुमारो अहमपि दट्ठुकामो’’॥", + "ततो कुमारं जलितमिव सुवण्णं, उक्‍कामुखेव सुकुसलसम्पहट्ठं", + "दद्दल्‍लमानं", + "दिस्वा कुमारं सिखिमिव पज्‍जलन्तं, तारासभंव", + "सूरियं तपन्तं सरदरिवब्भमुत्तं, आनन्दजातो विपुलमलत्थ पीतिं॥", + "अनेकसाखञ्‍च सहस्समण्डलं, छत्तं मरू धारयुमन्तलिक्खे।", + "सुवण्णदण्डा वीतिपतन्ति चामरा, न दिस्सरे चामरछत्तगाहका॥", + "दिस्वा", + "सेतञ्‍च छत्तं धरियन्त", + "पटिग्गहेत्वा पन सक्यपुङ्गवं, जिगीसतो", + "पसन्‍नचित्तो गिरमब्भुदीरयि, ‘‘अनुत्तरायं द्विपदानमुत्तमो’’", + "अथत्तनो गमनमनुस्सरन्तो, अकल्यरूपो गळयति अस्सुकानि।", + "दिस्वान सक्या इसिमवोचुं रुदन्तं,", + "‘‘नो चे कुमारे भविस्सति अन्तरायो’’॥", + "दिस्वान सक्ये इसिमवोच अकल्ये, ‘‘नाहं", + "न चापिमस्स भविस्सति अन्तरायो, न ओरकायं अधिमानसा", + "‘‘सम्बोधियग्गं फुसिस्सतायं कुमारो, सो धम्मचक्‍कं परमविसुद्धदस्सी।", + "वत्तेस्सतायं बहुजनहितानुकम्पी, वित्थारिकस्स भविस्सति ब्रह्मचरियं॥", + "‘‘ममञ्‍च", + "सोहं न सोस्सं", + "सो", + "सो भागिनेय्यं सयं अनुकम्पमानो, समादपेसि असमधुरस्स धम्मे॥", + "‘‘बुद्धोति घोसं यद", + "गन्त्वान तत्थ समयं परिपुच्छमानो", + "तेनानुसिट्ठो हितमनेन तादिना, अनागते", + "सो नालको उपचितपुञ्‍ञसञ्‍चयो, जिनं पतिक्खं", + "सुत्वान घोसं जिनवरचक्‍कवत्तने, गन्त्वान दिस्वा इसिनिसभं पसन्‍नो।", + "मोनेय्यसेट्ठं", + "‘‘अञ्‍ञातमेतं वचनं, असितस्स यथातथं।", + "तं तं गोतम पुच्छामि, सब्बधम्मान पारगुं॥", + "‘‘अनगारियुपेतस्स, भिक्खाचरियं जिगीसतो।", + "मुनि पब्रूहि मे पुट्ठो, मोनेय्यं उत्तमं पदं’’॥", + "‘‘मोनेय्यं ते उपञ्‍ञिस्सं, (इति भगवा) दुक्‍करं दुरभिसम्भवं।", + "हन्द ते नं पवक्खामि, सन्थम्भस्सु दळ्हो भव॥", + "‘‘समानभागं", + "मनोपदोसं रक्खेय्य, सन्तो अनुण्णतो चरे॥", + "‘‘उच्‍चावचा", + "नारियो मुनिं पलोभेन्ति, तासु तं मा पलोभयुं॥", + "‘‘विरतो मेथुना धम्मा, हित्वा कामे परोपरे", + "अविरुद्धो", + "‘‘यथा अहं तथा एते, यथा एते तथा अहं।", + "अत्तानं उपमं कत्वा, न हनेय्य न घातये॥", + "‘‘हित्वा इच्छञ्‍च लोभञ्‍च, यत्थ सत्तो पुथुज्‍जनो।", + "चक्खुमा पटिपज्‍जेय्य, तरेय्य नरकं इमं॥", + "‘‘ऊनूदरो मिताहारो, अप्पिच्छस्स अलोलुपो।", + "सदा", + "‘‘स पिण्डचारं चरित्वा, वनन्तमभिहारये।", + "उपट्ठितो रुक्खमूलस्मिं, आसनूपगतो मुनि॥", + "‘‘स झानपसुतो धीरो, वनन्ते रमितो सिया।", + "झायेथ रुक्खमूलस्मिं, अत्तानमभितोसयं॥", + "‘‘ततो रत्या विवसाने", + "अव्हानं नाभिनन्देय्य, अभिहारञ्‍च गामतो॥", + "‘‘न मुनी गाममागम्म, कुलेसु सहसा चरे।", + "घासेसनं छिन्‍नकथो, न वाचं पयुतं भणे॥", + "‘‘अलत्थं यदिदं साधु, नालत्थं कुसलं इति।", + "उभयेनेव सो तादी, रुक्खंवुपनिवत्तति", + "‘‘स", + "अप्पं दानं न हीळेय्य, दातारं नावजानिया॥", + "‘‘उच्‍चावचा", + "न पारं", + "‘‘यस्स च विसता नत्थि, छिन्‍नसोतस्स भिक्खुनो।", + "किच्‍चाकिच्‍चप्पहीनस्स, परिळाहो न विज्‍जति॥", + "‘‘मोनेय्यं ते उपञ्‍ञिस्सं, खुरधारूपमो भवे।", + "जिव्हाय तालुमाहच्‍च, उदरे सञ्‍ञतो सिया॥", + "‘‘अलीनचित्तो च सिया, न चापि बहु चिन्तये।", + "निरामगन्धो असितो, ब्रह्मचरियपरायणो॥", + "‘‘एकासनस्स सिक्खेथ, समणूपासनस्स च।", + "एकत्तं मोनमक्खातं, एको चे अभिरमिस्ससि।", + "अथ भाहिसि", + "‘‘सुत्वा धीरानं निग्घोसं, झायीनं कामचागिनं।", + "ततो हिरिञ्‍च सद्धञ्‍च, भिय्यो कुब्बेथ मामको॥", + "‘‘तं", + "सणन्ता यन्ति कुसोब्भा", + "‘‘यदूनकं तं सणति, यं पूरं सन्तमेव तं।", + "अड्ढकुम्भूपमो बालो, रहदो पूरोव पण्डितो॥", + "‘‘यं समणो बहुं भासति, उपेतं अत्थसञ्हितं।", + "जानं सो धम्मं देसेति, जानं सो बहु भासति॥", + "‘‘यो", + "स", + "‘‘ये दुक्खं नप्पजानन्ति, अथो दुक्खस्स सम्भवं।", + "यत्थ च सब्बसो दुक्खं, असेसं उपरुज्झति।", + "तञ्‍च मग्गं न जानन्ति, दुक्खूपसमगामिनं॥", + "‘‘चेतोविमुत्तिहीना ते, अथो पञ्‍ञाविमुत्तिया।", + "अभब्बा ते अन्तकिरियाय, ते वे जातिजरूपगा॥", + "‘‘ये", + "यत्थ च सब्बसो दुक्खं, असेसं उपरुज्झति।", + "तञ्‍च", + "‘‘चेतोविमुत्तिसम्पन्‍ना, अथो पञ्‍ञाविमुत्तिया।", + "भब्बा ते अन्तकिरियाय, न ते जातिजरूपगा’’ति॥", + "‘‘उपधिनिदाना पभवन्ति दुक्खा, ये", + "यो वे अविद्वा उपधिं करोति, पुनप्पुनं दुक्खमुपेति मन्दो।", + "तस्मा पजानं उपधिं न कयिरा, दुक्खस्स जातिप्पभवानुपस्सी’’ति॥", + "‘‘जातिमरणसंसारं", + "इत्थभावञ्‍ञथाभावं, अविज्‍जायेव सा गति॥", + "‘‘अविज्‍जा हायं महामोहो, येनिदं संसितं चिरं।", + "विज्‍जागता च ये सत्ता, न ते गच्छन्ति", + "‘‘यं", + "सङ्खारानं निरोधेन, नत्थि दुक्खस्स सम्भवो॥", + "‘‘एतमादीनवं ञत्वा, दुक्खं सङ्खारपच्‍चया।", + "सब्बसङ्खारसमथा, सञ्‍ञानं उपरोधना।", + "एवं दुक्खक्खयो होति, एतं ञत्वा यथातथं॥", + "‘‘सम्मद्दसा वेदगुनो, सम्मदञ्‍ञाय पण्डिता।", + "अभिभुय्य मारसंयोगं, न गच्छन्ति", + "‘‘यं किञ्‍चि दुक्खं सम्भोति, सब्बं विञ्‍ञाणपच्‍चया।", + "विञ्‍ञाणस्स निरोधेन, नत्थि दुक्खस्स सम्भवो॥", + "‘‘एतमादीनवं ञत्वा, दुक्खं विञ्‍ञाणपच्‍चया।", + "विञ्‍ञाणूपसमा भिक्खु, निच्छातो परिनिब्बुतो’’ति॥", + "‘‘तेसं फस्सपरेतानं, भवसोतानुसारिनं।", + "कुम्मग्गपटिपन्‍नानं, आरा संयोजनक्खयो॥", + "‘‘ये च फस्सं परिञ्‍ञाय, अञ्‍ञायुपसमे", + "ते वे फस्साभिसमया, निच्छाता परिनिब्बुता’’ति॥", + "‘‘सुखं", + "अज्झत्तञ्‍च बहिद्धा च, यं किञ्‍चि अत्थि वेदितं॥", + "‘‘एतं दुक्खन्ति ञत्वान, मोसधम्मं पलोकिनं", + "फुस्स फुस्स वयं पस्सं, एवं तत्थ विजानति", + "वेदनानं खया भिक्खु, निच्छातो परिनिब्बुतो’’ति॥", + "‘‘तण्हादुतियो", + "इत्थभावञ्‍ञथाभावं, संसारं नातिवत्तति॥", + "‘‘एतमादीनवं ञत्वा, तण्हं", + "वीततण्हो अनादानो, सतो भिक्खु परिब्बजे’’ति॥", + "‘‘उपादानपच्‍चया भवो, भूतो दुक्खं निगच्छति।", + "जातस्स मरणं होति, एसो दुक्खस्स सम्भवो॥", + "‘‘तस्मा उपादानक्खया, सम्मदञ्‍ञाय पण्डिता।", + "जातिक्खयं अभिञ्‍ञाय, न गच्छन्ति पुनब्भव’’न्ति॥", + "‘‘यं किञ्‍चि दुक्खं सम्भोति, सब्बं आरम्भपच्‍चया।", + "आरम्भानं निरोधेन, नत्थि दुक्खस्स सम्भवो॥", + "‘‘एतमादीनवं", + "सब्बारम्भं पटिनिस्सज्‍ज, अनारम्भे विमुत्तिनो॥", + "‘‘उच्छिन्‍नभवतण्हस्स, सन्तचित्तस्स भिक्खुनो।", + "विक्खीणो", + "‘‘यं किञ्‍चि दुक्खं सम्भोति, सब्बं आहारपच्‍चया।", + "आहारानं निरोधेन, नत्थि दुक्खस्स सम्भवो॥", + "‘‘एतमादीनवं ञत्वा, दुक्खं आहारपच्‍चया।", + "सब्बाहारं परिञ्‍ञाय, सब्बाहारमनिस्सितो॥", + "‘‘आरोग्यं", + "सङ्खाय सेवी धम्मट्ठो, सङ्ख्यं", + "‘‘यं", + "इञ्‍जितानं निरोधेन, नत्थि दुक्खस्स सम्भवो॥", + "‘‘एतमादीनवं ञत्वा, दुक्खं इञ्‍जितपच्‍चया।", + "तस्मा हि एजं वोस्सज्‍ज, सङ्खारे उपरुन्धिय।", + "अनेजो अनुपादानो, सतो भिक्खु परिब्बजे’’ति॥", + "‘‘अनिस्सितो न चलति, निस्सितो च उपादियं।", + "इत्थभावञ्‍ञथाभावं, संसारं नातिवत्तति॥", + "‘‘एतमादीनवं ञत्वा, निस्सयेसु महब्भयं।", + "अनिस्सितो अनुपादानो, सतो भिक्खु परिब्बजे’’ति॥", + "‘‘ये च रूपूपगा सत्ता, ये च अरूपट्ठायिनो", + "निरोधं अप्पजानन्ता, आगन्तारो पुनब्भवं॥", + "‘‘ये च रूपे परिञ्‍ञाय, अरूपेसु असण्ठिता", + "निरोधे", + "‘‘अनत्तनि अत्तमानिं", + "निविट्ठं नामरूपस्मिं, इदं सच्‍चन्ति मञ्‍ञति॥", + "‘‘येन येन हि मञ्‍ञन्ति, ततो तं होति अञ्‍ञथा।", + "तञ्हि तस्स मुसा होति, मोसधम्मञ्हि इत्तरं॥", + "‘‘अमोसधम्मं", + "ते वे सच्‍चाभिसमया, निच्छाता परिनिब्बुता’’ति॥", + "‘‘रूपा सद्दा रसा गन्धा, फस्सा धम्मा च केवला।", + "इट्ठा कन्ता मनापा च, यावतत्थीति वुच्‍चति॥", + "‘‘सदेवकस्स लोकस्स, एते वो सुखसम्मता।", + "यत्थ चेते निरुज्झन्ति, तं नेसं दुक्खसम्मतं॥", + "‘‘सुखन्ति", + "पच्‍चनीकमिदं होति, सब्बलोकेन पस्सतं॥", + "‘‘यं", + "यं परे दुक्खतो आहु, तदरिया सुखतो विदू॥", + "‘‘पस्स धम्मं दुराजानं, सम्पमूळ्हेत्थविद्दसु", + "निवुतानं तमो होति, अन्धकारो अपस्सतं॥", + "‘‘सतञ्‍च विवटं होति, आलोको पस्सतामिव।", + "सन्तिके न विजानन्ति, मग्गा धम्मस्स कोविदा॥", + "‘‘भवरागपरेतेहि", + "मारधेय्यानुपन्‍नेहि, नायं धम्मो सुसम्बुधो॥", + "‘‘को नु अञ्‍ञत्रमरियेहि, पदं सम्बुद्धुमरहति।", + "यं पदं सम्मदञ्‍ञाय, परिनिब्बन्ति अनासवा’’ति॥", + "सच्‍चं", + "फस्सवेदनिया तण्हा, उपादानारम्भआहारा।", + "इञ्‍जितं चलितं रूपं, सच्‍चं दुक्खेन सोळसाति॥", + "पब्बज्‍जा च पधानञ्‍च, सुभासितञ्‍च सुन्दरि।", + "माघसुत्तं सभियो च, सेलो सल्‍लञ्‍च वुच्‍चति॥", + "वासेट्ठो चापि कोकालि, नालको द्वयतानुपस्सना।", + "द्वादसेतानि सुत्तानि, महावग्गोति वुच्‍चतीति॥", + "कामं", + "अद्धा पीतिमनो होति, लद्धा मच्‍चो यदिच्छति॥", + "तस्स चे कामयानस्स", + "ते कामा परिहायन्ति, सल्‍लविद्धोव रुप्पति॥", + "यो कामे परिवज्‍जेति, सप्पस्सेव पदा सिरो।", + "सोमं", + "खेत्तं वत्थुं हिरञ्‍ञं वा, गवस्सं", + "थियो बन्धू पुथु कामे, यो नरो अनुगिज्झति॥", + "अबला नं बलीयन्ति, मद्दन्तेनं परिस्सया।", + "ततो नं दुक्खमन्वेति, नावं भिन्‍नमिवोदकं॥", + "तस्मा जन्तु सदा सतो, कामानि परिवज्‍जये।", + "ते पहाय तरे ओघं, नावं सित्वाव", + "सत्तो", + "दूरे", + "इच्छानिदाना", + "पच्छा पुरे वापि अपेक्खमाना, इमेव कामे पुरिमेव जप्पं॥", + "कामेसु गिद्धा पसुता पमूळ्हा, अवदानिया ते विसमे निविट्ठा।", + "दुक्खूपनीता परिदेवयन्ति, किंसू भविस्साम इतो चुतासे॥", + "तस्मा हि सिक्खेथ इधेव जन्तु, यं किञ्‍चि जञ्‍ञा विसमन्ति लोके।", + "न तस्स हेतू विसमं चरेय्य, अप्पञ्हिदं जीवितमाहु धीरा॥", + "पस्सामि लोके परिफन्दमानं, पजं इमं तण्हगतं भवेसु।", + "हीना", + "ममायिते पस्सथ फन्दमाने, मच्छेव अप्पोदके खीणसोते।", + "एतम्पि दिस्वा अममो चरेय्य, भवेसु आसत्तिमकुब्बमानो॥", + "उभोसु अन्तेसु विनेय्य छन्दं, फस्सं परिञ्‍ञाय अनानुगिद्धो।", + "यदत्तगरही तदकुब्बमानो, न लिप्पती", + "सञ्‍ञं", + "अब्बूळ्हसल्‍लो चरमप्पमत्तो, नासीसती", + "वदन्ति", + "वादञ्‍च जातं मुनि नो उपेति, तस्मा मुनी नत्थि खिलो कुहिञ्‍चि॥", + "सकञ्हि दिट्ठिं कथमच्‍चयेय्य, छन्दानुनीतो रुचिया निविट्ठो।", + "सयं समत्तानि पकुब्बमानो, यथा हि जानेय्य तथा वदेय्य॥", + "यो अत्तनो सीलवतानि जन्तु, अनानुपुट्ठोव परेस", + "अनरियधम्मं कुसला तमाहु, यो आतुमानं सयमेव पाव॥", + "सन्तो च भिक्खु अभिनिब्बुतत्तो, इतिहन्ति सीलेसु अकत्थमानो।", + "तमरियधम्मं कुसला वदन्ति, यस्सुस्सदा नत्थि कुहिञ्‍चि लोके॥", + "पकप्पिता", + "यदत्तनि", + "दिट्ठीनिवेसा न हि स्वातिवत्ता, धम्मेसु निच्छेय्य समुग्गहीतं।", + "तस्मा नरो तेसु निवेसनेसु, निरस्सती आदियती च धम्मं॥", + "धोनस्स", + "मायञ्‍च मानञ्‍च पहाय धोनो, स केन गच्छेय्य अनूपयो सो॥", + "उपयो हि धम्मेसु उपेति वादं, अनूपयं केन कथं वदेय्य।", + "अत्ता निरत्ता", + "पस्सामि", + "एवाभिजानं", + "दिट्ठेन", + "अञ्‍ञेन सो सुज्झति सोपधीको, दिट्ठी हि नं पाव तथा वदानं॥", + "न ब्राह्मणो अञ्‍ञतो सुद्धिमाह, दिट्ठे सुते सीलवते मुते वा।", + "पुञ्‍ञे च पापे च अनूपलित्तो, अत्तञ्‍जहो नयिध पकुब्बमानो॥", + "पुरिमं पहाय अपरं सितासे, एजानुगा ते न तरन्ति सङ्गं।", + "ते उग्गहायन्ति निरस्सजन्ति, कपीव साखं पमुञ्‍चं गहायं", + "सयं", + "विद्वा च वेदेहि समेच्‍च धम्मं, न उच्‍चावचं गच्छति भूरिपञ्‍ञो॥", + "स सब्बधम्मेसु विसेनिभूतो, यं किञ्‍चि दिट्ठं व सुतं मुतं वा।", + "तमेव", + "न कप्पयन्ति न पुरेक्खरोन्ति, अच्‍चन्तसुद्धीति न ते वदन्ति।", + "आदानगन्थं", + "सीमातिगो ब्राह्मणो तस्स नत्थि, ञत्वा व दिस्वा व", + "न रागरागी न विरागरत्तो, तस्सीध नत्थी परमुग्गहीतन्ति॥", + "परमन्ति", + "हीनाति अञ्‍ञे ततो सब्बमाह, तस्मा विवादानि अवीतिवत्तो॥", + "यदत्तनी पस्सति आनिसंसं, दिट्ठे", + "तदेव सो तत्थ समुग्गहाय, निहीनतो पस्सति सब्बमञ्‍ञं॥", + "तं", + "तस्मा हि दिट्ठं व सुतं मुतं वा, सीलब्बतं भिक्खु न निस्सयेय्य॥", + "दिट्ठिम्पि", + "समोति अत्तानमनूपनेय्य, हीनो न मञ्‍ञेथ विसेसि वापि॥", + "अत्तं पहाय अनुपादियानो, ञाणेपि सो निस्सयं नो करोति।", + "स वे वियत्तेसु", + "यस्सूभयन्ते पणिधीध नत्थि, भवाभवाय इध वा हुरं वा।", + "निवेसना तस्स न सन्ति केचि, धम्मेसु निच्छेय्य समुग्गहीतं॥", + "तस्सीध दिट्ठे व सुते मुते वा, पकप्पिता", + "तं ब्राह्मणं दिट्ठिमनादियानं, केनीध लोकस्मिं विकप्पयेय्य॥", + "न कप्पयन्ति न पुरेक्खरोन्ति, धम्मापि तेसं न पटिच्छितासे।", + "न", + "अप्पं", + "यो चेपि अतिच्‍च जीवति, अथ खो सो जरसापि मिय्यति॥", + "सोचन्ति जना ममायिते, न हि सन्ति", + "विनाभावसन्तमेविदं, इति दिस्वा नागारमावसे॥", + "मरणेनपि तं पहीयति", + "एतम्पि विदित्वा", + "सुपिनेन यथापि सङ्गतं, पटिबुद्धो पुरिसो न पस्सति।", + "एवम्पि", + "दिट्ठापि", + "नामंयेवावसिस्सति, अक्खेय्यं पेतस्स जन्तुनो॥", + "सोकप्परिदेवमच्छरं", + "तस्मा मुनयो परिग्गहं, हित्वा अचरिंसु खेमदस्सिनो॥", + "पतिलीनचरस्स", + "सामग्गियमाहु तस्स तं, यो अत्तानं भवने न दस्सये॥", + "सब्बत्थ मुनी अनिस्सितो, न पियं कुब्बति नोपि अप्पियं।", + "तस्मिं परिदेवमच्छरं, पण्णे वारि यथा न लिम्पति", + "उदबिन्दु यथापि पोक्खरे, पदुमे वारि यथा न लिम्पति।", + "एवं मुनि नोपलिम्पति, यदिदं दिट्ठसुतं मुतेसु वा॥", + "धोनो", + "नाञ्‍ञेन विसुद्धिमिच्छति, न हि सो रज्‍जति नो विरज्‍जतीति॥", + "‘‘मेथुनमनुयुत्तस्स, (इच्‍चायस्मा तिस्सो मेत्तेय्यो) विघातं ब्रूहि मारिस।", + "सुत्वान तव सासनं, विवेके सिक्खिस्सामसे॥", + "‘‘मेथुनमनुयुत्तस्स, (मेत्तेय्याति भगवा) मुस्सते वापि सासनं।", + "मिच्छा", + "‘‘एको", + "यानं भन्तं व तं लोके, हीनमाहु पुथुज्‍जनं॥", + "‘‘यसो कित्ति च या पुब्बे, हायते वापि तस्स सा।", + "एतम्पि दिस्वा सिक्खेथ, मेथुनं विप्पहातवे॥", + "‘‘सङ्कप्पेहि परेतो सो, कपणो विय झायति।", + "सुत्वा परेसं निग्घोसं, मङ्कु होति तथाविधो॥", + "‘‘अथ सत्थानि कुरुते, परवादेहि चोदितो।", + "एस ख्वस्स महागेधो, मोसवज्‍जं पगाहति॥", + "‘‘पण्डितोति समञ्‍ञातो, एकचरियं अधिट्ठितो।", + "अथापि", + "‘‘एतमादीनवं", + "एकचरियं दळ्हं कयिरा, न निसेवेथ मेथुनं॥", + "‘‘विवेकञ्‍ञेव सिक्खेथ, एतदरियानमुत्तमं।", + "न तेन सेट्ठो मञ्‍ञेथ, स वे निब्बानसन्तिके॥", + "‘‘रित्तस्स मुनिनो चरतो, कामेसु अनपेक्खिनो।", + "ओघतिण्णस्स पिहयन्ति, कामेसु गधिता", + "इधेव", + "यं निस्सिता तत्थ सुभं वदाना, पच्‍चेकसच्‍चेसु पुथू निविट्ठा॥", + "ते", + "वदन्ति ते अञ्‍ञसिता कथोज्‍जं, पसंसकामा कुसला वदाना॥", + "युत्तो कथायं परिसाय मज्झे, पसंसमिच्छं विनिघाति होति।", + "अपाहतस्मिं पन मङ्कु होति, निन्दाय सो कुप्पति रन्धमेसी॥", + "यमस्स", + "परिदेवति सोचति हीनवादो, उपच्‍चगा मन्ति अनुत्थुनाति॥", + "एते विवादा समणेसु जाता, एतेसु उग्घाति निघाति होति।", + "एतम्पि", + "पसंसितो", + "सो हस्सती उण्णमती", + "या उण्णती", + "एतम्पि दिस्वा न विवादयेथ, न हि तेन सुद्धिं कुसला वदन्ति॥", + "सूरो यथा राजखादाय पुट्ठो, अभिगज्‍जमेति पटिसूरमिच्छं।", + "येनेव सो तेन पलेहि सूर, पुब्बेव नत्थि यदिदं युधाय॥", + "ये", + "ते", + "विसेनिकत्वा पन ये चरन्ति, दिट्ठीहि दिट्ठिं अविरुज्झमाना।", + "तेसु", + "अथ त्वं पवितक्‍कमागमा, मनसा दिट्ठिगतानि चिन्तयन्तो।", + "धोनेन युगं समागमा, न हि त्वं सक्खसि सम्पयातवेति॥", + "‘‘दिस्वान तण्हं अरतिं रगञ्‍च", + "किमेविदं मुत्तकरीसपुण्णं, पादापि नं सम्फुसितुं न इच्छे’’॥", + "‘‘एतादिसं", + "दिट्ठिगतं सीलवतं नु जीवितं", + "‘‘इदं", + "धम्मेसु निच्छेय्य समुग्गहीतं।", + "पस्सञ्‍च", + "अज्झत्तसन्तिं पचिनं अदस्सं’’॥", + "‘‘विनिच्छया", + "ते वे मुनी ब्रूसि अनुग्गहाय।", + "अज्झत्तसन्तीति यमेतमत्थं,", + "कथं नु धीरेहि पवेदितं तं’’॥", + "‘‘न दिट्ठिया न सुतिया न ञाणेन, (मागण्डियाति भगवा)", + "सीलब्बतेनापि न सुद्धिमाह।", + "अदिट्ठिया अस्सुतिया अञाणा,", + "असीलता अब्बता नोपि तेन।", + "एते च निस्सज्‍ज अनुग्गहाय,", + "सन्तो अनिस्साय भवं न जप्पे’’॥", + "‘‘नो चे किर दिट्ठिया न सुतिया न ञाणेन, (इति मागण्डियो)", + "सीलब्बतेनापि न सुद्धिमाह।", + "अदिट्ठिया", + "असीलता अब्बता नोपि तेन।", + "मञ्‍ञामहं मोमुहमेव धम्मं,", + "दिट्ठिया एके पच्‍चेन्ति सुद्धिं’’॥", + "‘‘दिट्ठञ्‍च निस्साय अनुपुच्छमानो, (मागण्डियाति भगवा)", + "समुग्गहीतेसु पमोहमागा", + "इतो", + "तस्मा तुवं मोमुहतो दहासि॥", + "‘‘समो", + "तीसु विधासु अविकम्पमानो, समो विसेसीति न तस्स होति॥", + "‘‘सच्‍चन्ति सो ब्राह्मणो किं वदेय्य, मुसाति वा सो विवदेथ केन।", + "यस्मिं समं विसमं वापि नत्थि, स केन वादं पटिसंयुजेय्य॥", + "‘‘ओकं", + "कामेहि रित्तो अपुरेक्खरानो, कथं न विग्गय्ह जनेन कयिरा॥", + "‘‘येहि विवित्तो विचरेय्य लोके, न तानि उग्गय्ह वदेय्य नागो।", + "जलम्बुजं", + "एवं मुनी सन्तिवादो अगिद्धो, कामे च लोके च अनूपलित्तो॥", + "‘‘न", + "न कम्मुना नोपि सुतेन नेय्यो, अनूपनीतो स निवेसनेसु॥", + "‘‘सञ्‍ञाविरत्तस्स न सन्ति गन्था, पञ्‍ञाविमुत्तस्स न सन्ति मोहा।", + "सञ्‍ञञ्‍च दिट्ठिञ्‍च ये अग्गहेसुं, ते घट्टयन्ता", + "‘‘कथंदस्सी कथंसीलो, उपसन्तोति वुच्‍चति।", + "तं मे गोतम पब्रूहि, पुच्छितो उत्तमं नरं’’॥", + "‘‘वीततण्हो पुरा भेदा, (इति भगवा) पुब्बमन्तमनिस्सितो।", + "वेमज्झे नुपसङ्खेय्यो, तस्स नत्थि पुरक्खतं॥", + "‘‘अक्‍कोधनो", + "मन्तभाणी", + "‘‘निरासत्ति अनागते, अतीतं नानुसोचति।", + "विवेकदस्सी फस्सेसु, दिट्ठीसु च न नीयति", + "‘‘पतिलीनो अकुहको, अपिहालु अमच्छरी।", + "अप्पगब्भो", + "‘‘सातियेसु अनस्सावी, अतिमाने च नो युतो।", + "सण्हो च पटिभानवा", + "‘‘लाभकम्या न सिक्खति, अलाभे च न कुप्पति।", + "अविरुद्धो च तण्हाय, रसेसु नानुगिज्झति॥", + "‘‘उपेक्खको सदा सतो, न लोके मञ्‍ञते समं।", + "न विसेसी न नीचेय्यो, तस्स नो सन्ति उस्सदा॥", + "‘‘यस्स निस्सयना", + "भवाय विभवाय वा, तण्हा यस्स न विज्‍जति॥", + "‘‘तं ब्रूमि उपसन्तोति, कामेसु अनपेक्खिनं।", + "गन्था तस्स न विज्‍जन्ति, अतरी सो विसत्तिकं॥", + "‘‘न तस्स पुत्ता पसवो, खेत्तं वत्थुञ्‍च विज्‍जति।", + "अत्ता", + "‘‘येन नं वज्‍जुं पुथुज्‍जना, अथो समणब्राह्मणा।", + "तं तस्स अपुरक्खतं, तस्मा वादेसु नेजति॥", + "‘‘वीतगेधो", + "न समेसु न ओमेसु, कप्पं नेति अकप्पियो॥", + "‘‘यस्स लोके सकं नत्थि, असता च न सोचति।", + "धम्मेसु च न गच्छति, स वे सन्तोति वुच्‍चती’’ति॥", + "‘‘कुतोपहूता", + "मानातिमाना सहपेसुणा च, कुतोपहूता ते तदिङ्घ ब्रूहि’’॥", + "‘‘पियप्पहूता कलहा विवादा,", + "परिदेवसोका सहमच्छरा च।", + "मानातिमाना सहपेसुणा च,", + "मच्छेरयुत्ता कलहा विवादा।", + "विवादजातेसु च पेसुणानि’’॥", + "‘‘पिया", + "आसा च निट्ठा च कुतोनिदाना, ये सम्परायाय नरस्स होन्ति’’॥", + "‘‘छन्दानिदानानि पियानि लोके, ये चापि लोभा विचरन्ति लोके।", + "आसा च निट्ठा च इतोनिदाना, ये सम्परायाय नरस्स होन्ति’’॥", + "‘‘छन्दो", + "कोधो मोसवज्‍जञ्‍च कथंकथा च, ये वापि धम्मा समणेन वुत्ता’’॥", + "‘‘सातं", + "रूपेसु दिस्वा विभवं भवञ्‍च, विनिच्छयं कुब्बति", + "‘‘कोधो", + "कथंकथी ञाणपथाय सिक्खे, ञत्वा पवुत्ता समणेन धम्मा’’॥", + "‘‘सातं असातञ्‍च कुतोनिदाना, किस्मिं असन्ते न भवन्ति हेते।", + "विभवं भवञ्‍चापि यमेतमत्थं, एतं मे पब्रूहि यतोनिदानं’’॥", + "‘‘फस्सनिदानं सातं असातं, फस्से असन्ते न भवन्ति हेते।", + "विभवं", + "‘‘फस्सो", + "किस्मिं असन्ते न ममत्तमत्थि, किस्मिं विभूते न फुसन्ति फस्सा’’॥", + "‘‘नामञ्‍च रूपञ्‍च पटिच्‍च फस्सो, इच्छानिदानानि परिग्गहानि।", + "इच्छायसन्त्या न ममत्तमत्थि, रूपे विभूते न फुसन्ति फस्सा’’॥", + "‘‘कथंसमेतस्स विभोति रूपं, सुखं दुखञ्‍चापि", + "एतं मे पब्रूहि यथा विभोति, तं जानियामाति", + "‘‘न सञ्‍ञसञ्‍ञी न विसञ्‍ञसञ्‍ञी, नोपि असञ्‍ञी न विभूतसञ्‍ञी।", + "एवंसमेतस्स विभोति रूपं, सञ्‍ञानिदाना हि पपञ्‍चसङ्खा’’॥", + "‘‘यं", + "अञ्‍ञं तं पुच्छाम तदिङ्घ ब्रूहि।", + "एत्तावतग्गं", + "यक्खस्स सुद्धिं इध पण्डितासे।", + "उदाहु", + "‘‘एत्तावतग्गम्पि", + "तेसं पनेके समयं वदन्ति, अनुपादिसेसे कुसला वदाना॥", + "‘‘एते च ञत्वा उपनिस्सिताति, ञत्वा मुनी निस्सये सो विमंसी।", + "ञत्वा विमुत्तो न विवादमेति, भवाभवाय न समेति धीरो’’ति॥", + "सकंसकंदिट्ठिपरिब्बसाना, विग्गय्ह नाना कुसला वदन्ति।", + "यो एवं जानाति स वेदि धम्मं, इदं पटिक्‍कोसमकेवली सो॥", + "एवम्पि विग्गय्ह विवादयन्ति, बालो परो अक्‍कुसलोति", + "सच्‍चो नु वादो कतमो इमेसं, सब्बेव", + "परस्स", + "सब्बेव बाला सुनिहीनपञ्‍ञा, सब्बेविमे दिट्ठिपरिब्बसाना॥", + "सन्दिट्ठिया चेव न वीवदाता, संसुद्धपञ्‍ञा कुसला मुतीमा।", + "न तेसं कोचि परिहीनपञ्‍ञो", + "न वाहमेतं तथियन्ति", + "सकंसकंदिट्ठिमकंसु सच्‍चं, तस्मा हि बालोति परं दहन्ति॥", + "यमाहु सच्‍चं तथियन्ति एके, तमाहु अञ्‍ञे", + "एवम्पि विगय्ह विवादयन्ति, कस्मा न एकं समणा वदन्ति॥", + "एकञ्हि", + "नाना ते", + "कस्मा", + "सच्‍चानि सुतानि बहूनि नाना, उदाहु ते तक्‍कमनुस्सरन्ति॥", + "न हेव सच्‍चानि बहूनि नाना, अञ्‍ञत्र सञ्‍ञाय निच्‍चानि लोके।", + "तक्‍कञ्‍च दिट्ठीसु पकप्पयित्वा, सच्‍चं मुसाति द्वयधम्ममाहु॥", + "दिट्ठे", + "विनिच्छये ठत्वा पहस्समानो, बालो परो अक्‍कुसलोति चाह॥", + "येनेव बालोति परं दहाति, तेनातुमानं कुसलोति चाह।", + "सयमत्तना सो कुसलो वदानो, अञ्‍ञं विमानेति तदेव पाव॥", + "अतिसारदिट्ठियाव सो समत्तो, मानेन मत्तो परिपुण्णमानी।", + "सयमेव सामं मनसाभिसित्तो, दिट्ठी", + "परस्स चे हि वचसा निहीनो, तुमो सहा होति निहीनपञ्‍ञो।", + "अथ चे सयं वेदगू होति धीरो, न कोचि बालो समणेसु अत्थि॥", + "अञ्‍ञं", + "एवम्पि तित्थ्या पुथुसो वदन्ति, सन्दिट्ठिरागेन हि तेभिरत्ता", + "इधेव सुद्धि इति वादयन्ति, नाञ्‍ञेसु धम्मेसु विसुद्धिमाहु।", + "एवम्पि तित्थ्या पुथुसो निविट्ठा, सकायने तत्थ दळ्हं वदाना॥", + "सकायने वापि दळ्हं वदानो, कमेत्थ बालोति परं दहेय्य।", + "सयमेव सो मेधगमावहेय्य", + "विनिच्छये", + "हित्वान सब्बानि विनिच्छयानि, न", + "ये केचिमे दिट्ठिपरिब्बसाना, इदमेव सच्‍चन्ति विवादयन्ति", + "सब्बेव ते निन्दमन्वानयन्ति, अथो पसंसम्पि लभन्ति तत्थ॥", + "अप्पञ्हि", + "एतम्पि दिस्वा न विवादयेथ, खेमाभिपस्सं अविवादभूमिं॥", + "या काचिमा सम्मुतियो पुथुज्‍जा, सब्बाव एता न उपेति विद्वा।", + "अनूपयो सो उपयं किमेय्य, दिट्ठे सुते खन्तिमकुब्बमानो॥", + "सीलुत्तमा सञ्‍ञमेनाहु सुद्धिं, वतं समादाय उपट्ठितासे।", + "इधेव सिक्खेम अथस्स सुद्धिं, भवूपनीता", + "सचे चुतो सीलवततो होति, पवेधती", + "पजप्पती पत्थयती च सुद्धिं, सत्थाव हीनो पवसं घरम्हा॥", + "सीलब्बतं", + "सुद्धिं", + "तमूपनिस्साय जिगुच्छितं वा, अथवापि दिट्ठं व सुतं मुतं वा।", + "उद्धंसरा सुद्धिमनुत्थुनन्ति, अवीततण्हासे भवाभवेसु॥", + "पत्थयमानस्स", + "चुतूपपातो इध यस्स नत्थि, स केन वेधेय्य कुहिंव जप्पे", + "यमाहु धम्मं परमन्ति एके, तमेव हीनन्ति पनाहु अञ्‍ञे।", + "सकञ्हि धम्मं परिपुण्णमाहु, अञ्‍ञस्स धम्मं पन हीनमाहु।", + "एवम्पि विग्गय्ह विवादयन्ति, सकं सकं सम्मुतिमाहु सच्‍चं॥", + "परस्स चे वम्भयितेन हीनो, न कोचि धम्मेसु विसेसि अस्स।", + "पुथू हि अञ्‍ञस्स वदन्ति धम्मं, निहीनतो सम्हि दळ्हं वदाना॥", + "सद्धम्मपूजापि", + "सब्बेव वादा", + "न", + "तस्मा विवादानि उपातिवत्तो, न हि सेट्ठतो पस्सति धम्ममञ्‍ञं॥", + "जानामि पस्सामि तथेव एतं, दिट्ठिया एके पच्‍चेन्ति सुद्धिं।", + "अद्दक्खि चे किञ्हि तुमस्स तेन, अतिसित्वा", + "पस्सं नरो दक्खति", + "कामं बहुं पस्सतु अप्पकं वा, न हि तेन सुद्धिं कुसला वदन्ति॥", + "निविस्सवादी न हि सुब्बिनायो, पकप्पितं दिट्ठि पुरेक्खरानो।", + "यं निस्सितो तत्थ सुभं वदानो, सुद्धिंवदो तत्थ तथद्दसा सो॥", + "न ब्राह्मणो कप्पमुपेति सङ्खा", + "ञत्वा", + "विस्सज्‍ज", + "सन्तो असन्तेसु उपेक्खको सो, अनुग्गहो उग्गहणन्ति मञ्‍ञे॥", + "पुब्बासवे हित्वा नवे अकुब्बं, न छन्दगू नोपि निविस्सवादी।", + "स विप्पमुत्तो दिट्ठिगतेहि धीरो, न", + "स", + "स पन्‍नभारो मुनि विप्पमुत्तो, न कप्पियो नूपरतो न पत्थियोति॥", + "‘‘पुच्छामि", + "कथं दिस्वा निब्बाति भिक्खु, अनुपादियानो लोकस्मिं किञ्‍चि’’॥", + "‘‘मूलं पपञ्‍चसङ्खाय, (इति भगवा)", + "मन्ता अस्मीति सब्बमुपरुन्धे", + "या काचि तण्हा अज्झत्तं,", + "तासं विनया", + "‘‘यं किञ्‍चि धम्ममभिजञ्‍ञा, अज्झत्तं अथवापि बहिद्धा।", + "न तेन थामं", + "‘‘सेय्यो न तेन मञ्‍ञेय्य, नीचेय्यो अथवापि सरिक्खो।", + "फुट्ठो", + "‘‘अज्झत्तमेवुपसमे", + "अज्झत्तं उपसन्तस्स, नत्थि अत्ता कुतो निरत्ता वा॥", + "‘‘मज्झे", + "एवं ठितो अनेजस्स, उस्सदं भिक्खु न करेय्य कुहिञ्‍चि’’॥", + "‘‘अकित्तयी विवटचक्खु, सक्खिधम्मं परिस्सयविनयं।", + "पटिपदं वदेहि भद्दन्ते, पातिमोक्खं अथवापि समाधिं’’॥", + "‘‘चक्खूहि नेव लोलस्स, गामकथाय आवरये सोतं।", + "रसे च नानुगिज्झेय्य, न", + "‘‘फस्सेन यदा फुट्ठस्स, परिदेवं भिक्खु न करेय्य कुहिञ्‍चि।", + "भवञ्‍च नाभिजप्पेय्य, भेरवेसु च न सम्पवेधेय्य॥", + "‘‘अन्‍नानमथो पानानं, खादनीयानं अथोपि वत्थानं।", + "लद्धा न सन्‍निधिं कयिरा, न च परित्तसे तानि अलभमानो॥", + "‘‘झायी न पादलोलस्स, विरमे कुक्‍कुच्‍चा नप्पमज्‍जेय्य।", + "अथासनेसु सयनेसु, अप्पसद्देसु भिक्खु विहरेय्य॥", + "‘‘निद्दं", + "तन्दिं मायं हस्सं खिड्डं, मेथुनं विप्पजहे सविभूसं॥", + "‘‘आथब्बणं", + "विरुतञ्‍च गब्भकरणं, तिकिच्छं", + "‘‘निन्दाय नप्पवेधेय्य, न उण्णमेय्य पसंसितो भिक्खु।", + "लोभं सह मच्छरियेन, कोधं पेसुणियञ्‍च पनुदेय्य॥", + "‘‘कयविक्‍कये", + "गामे च नाभिसज्‍जेय्य, लाभकम्या जनं न लपयेय्य॥", + "‘‘न च कत्थिता सिया भिक्खु, न च वाचं पयुत्तं भासेय्य।", + "पागब्भियं न सिक्खेय्य, कथं विग्गाहिकं न कथयेय्य॥", + "‘‘मोसवज्‍जे न नीयेथ, सम्पजानो सठानि न कयिरा।", + "अथ", + "‘‘सुत्वा रुसितो बहुं वाचं, समणानं वा पुथुजनानं", + "फरुसेन ने न पटिवज्‍जा, न", + "‘‘एतञ्‍च धम्ममञ्‍ञाय, विचिनं भिक्खु सदा सतो सिक्खे।", + "सन्तीति निब्बुतिं ञत्वा, सासने गोतमस्स न पमज्‍जेय्य॥", + "‘‘अभिभू", + "तस्मा हि तस्स भगवतो सासने, अप्पमत्तो सदा नमस्समनुसिक्खे’’ति॥", + "‘‘अत्तदण्डा भयं जातं, जनं पस्सथ मेधगं।", + "संवेगं कित्तयिस्सामि, यथा संविजितं मया॥", + "‘‘फन्दमानं", + "अञ्‍ञमञ्‍ञेहि ब्यारुद्धे, दिस्वा मं भयमाविसि॥", + "‘‘समन्तमसारो", + "इच्छं भवनमत्तनो, नाद्दसासिं अनोसितं॥", + "‘‘ओसानेत्वेव", + "अथेत्थ सल्‍लमद्दक्खिं, दुद्दसं हदयनिस्सितं॥", + "‘‘येन सल्‍लेन ओतिण्णो, दिसा सब्बा विधावति।", + "तमेव सल्‍लमब्बुय्ह, न धावति न सीदति॥", + "‘‘तत्थ सिक्खानुगीयन्ति", + "न तेसु पसुतो सिया, निब्बिज्झ सब्बसो कामे।", + "सिक्खे निब्बानमत्तनो॥", + "‘‘सच्‍चो सिया अप्पगब्भो, अमायो रित्तपेसुणो।", + "अक्‍कोधनो लोभपापं, वेविच्छं वितरे मुनि॥", + "‘‘निद्दं तन्दिं सहे थीनं, पमादेन न संवसे।", + "अतिमाने न तिट्ठेय्य, निब्बानमनसो नरो॥", + "‘‘मोसवज्‍जे", + "मानञ्‍च परिजानेय्य, साहसा विरतो चरे॥", + "‘‘पुराणं नाभिनन्देय्य, नवे खन्तिं न कुब्बये।", + "हिय्यमाने न सोचेय्य, आकासं न सितो सिया॥", + "‘‘गेधं ब्रूमि महोघोति, आजवं ब्रूमि जप्पनं।", + "आरम्मणं पकप्पनं, कामपङ्को दुरच्‍चयो॥", + "‘‘सच्‍चा अवोक्‍कम्म", + "सब्बं सो", + "‘‘स", + "सम्मा", + "‘‘योध कामे अच्‍चतरि, सङ्गं लोके दुरच्‍चयं।", + "न सो सोचति नाज्झेति, छिन्‍नसोतो अबन्धनो॥", + "‘‘यं पुब्बे तं विसोसेहि, पच्छा ते माहु किञ्‍चनं।", + "मज्झे चे नो गहेस्ससि, उपसन्तो चरिस्ससि॥", + "‘‘सब्बसो नामरूपस्मिं, यस्स नत्थि ममायितं।", + "असता च न सोचति, स वे लोके न जीयति॥", + "‘‘यस्स नत्थि इदं मेति, परेसं वापि किञ्‍चनं।", + "ममत्तं सो असंविन्दं, नत्थि मेति न सोचति॥", + "‘‘अनिट्ठुरी", + "तमानिसंसं पब्रूमि, पुच्छितो अविकम्पिनं॥", + "‘‘अनेजस्स विजानतो, नत्थि काचि निसङ्खति", + "विरतो सो वियारब्भा, खेमं पस्सति सब्बधि॥", + "‘‘न समेसु न ओमेसु, न उस्सेसु वदते मुनि।", + "सन्तो सो वीतमच्छरो, नादेति न निरस्सती’’ति॥", + "‘‘न", + "न सुतो उद कस्सचि।", + "एवं वग्गुवदो सत्था,", + "तुसिता गणिमागतो॥", + "‘‘सदेवकस्स लोकस्स, यथा दिस्सति चक्खुमा।", + "सब्बं तमं विनोदेत्वा, एकोव रतिमज्झगा॥", + "‘‘तं", + "बहूनमिध बद्धानं, अत्थि पञ्हेन आगमं॥", + "‘‘भिक्खुनो विजिगुच्छतो, भजतो रित्तमासनं।", + "रुक्खमूलं सुसानं वा, पब्बतानं गुहासु वा॥", + "‘‘उच्‍चावचेसु सयनेसु, कीवन्तो तत्थ भेरवा।", + "येहि भिक्खु न वेधेय्य, निग्घोसे सयनासने॥", + "‘‘कती परिस्सया लोके, गच्छतो अगतं दिसं।", + "ये भिक्खु अभिसम्भवे, पन्तम्हि सयनासने॥", + "‘‘क्यास्स ब्यप्पथयो अस्सु, क्यास्सस्सु इध गोचरा।", + "कानि सीलब्बतानास्सु, पहितत्तस्स भिक्खुनो॥", + "‘‘कं सो सिक्खं समादाय, एकोदि निपको सतो।", + "कम्मारो रजतस्सेव, निद्धमे मलमत्तनो’’॥", + "‘‘विजिगुच्छमानस्स", + "रित्तासनं सयनं सेवतो चे।", + "सम्बोधिकामस्स यथानुधम्मं,", + "तं ते पवक्खामि यथा पजानं॥", + "‘‘पञ्‍चन्‍नं धीरो भयानं न भाये, भिक्खु सतो सपरियन्तचारी।", + "डंसाधिपातानं सरीसपानं, मनुस्सफस्सानं चतुप्पदानं॥", + "‘‘परधम्मिकानम्पि", + "अथापरानि अभिसम्भवेय्य, परिस्सयानि कुसलानुएसी॥", + "‘‘आतङ्कफस्सेन खुदाय फुट्ठो, सीतं अतुण्हं", + "सो तेहि फुट्ठो बहुधा अनोको, वीरियं परक्‍कम्मदळ्हं करेय्य॥", + "‘‘थेय्यं न कारे", + "यदाविलत्तं मनसो विजञ्‍ञा, कण्हस्स पक्खोति विनोदयेय्य॥", + "‘‘कोधातिमानस्स", + "अथप्पियं वा पन अप्पियं वा, अद्धा भवन्तो अभिसम्भवेय्य॥", + "‘‘पञ्‍ञं पुरक्खत्वा कल्याणपीति, विक्खम्भये तानि परिस्सयानि।", + "अरतिं सहेथ सयनम्हि पन्ते, चतुरो सहेथ परिदेवधम्मे॥", + "‘‘किंसू असिस्सामि कुवं वा", + "एते वितक्‍के परिदेवनेय्ये, विनयेथ सेखो अनिकेतचारी॥", + "‘‘अन्‍नञ्‍च", + "सो तेसु गुत्तो यतचारि गामे, रुसितोपि वाचं फरुसं न वज्‍जा॥", + "‘‘ओक्खित्तचक्खु", + "उपेक्खमारब्भ समाहितत्तो, तक्‍कासयं कुक्‍कुच्‍चियूपछिन्दे॥", + "‘‘चुदितो", + "वाचं पमुञ्‍चे कुसलं नातिवेलं, जनवादधम्माय न चेतयेय्य॥", + "‘‘अथापरं पञ्‍च रजानि लोके, येसं सतीमा विनयाय सिक्खे।", + "रूपेसु सद्देसु अथो रसेसु, गन्धेसु फस्सेसु सहेथ रागं॥", + "‘‘एतेसु धम्मेसु विनेय्य छन्दं, भिक्खु सतिमा सुविमुत्तचित्तो।", + "कालेन", + "एकोदिभूतो विहने तमं सो’’ति॥", + "कामं गुहञ्‍च दुट्ठा च, सुद्धञ्‍च परमा जरा।", + "मेत्तेय्यो च पसूरो च, मागण्डि पुराभेदनं॥", + "कलहं द्वे च ब्यूहानि", + "अत्तदण्डवरं सुत्तं, थेरपुट्ठेन", + "इति एतानि सुत्तानि, सब्बानट्ठकवग्गिकाति॥", + "कोसलानं", + "आकिञ्‍चञ्‍ञं पत्थयानो, ब्राह्मणो मन्तपारगू॥", + "सो अस्सकस्स विसये, अळकस्स", + "वसि गोधावरीकूले, उञ्छेन च फलेन च॥", + "तस्सेव उपनिस्साय, गामो च विपुलो अहु।", + "ततो जातेन आयेन, महायञ्‍ञमकप्पयि॥", + "महायञ्‍ञं यजित्वान, पुन पाविसि अस्समं।", + "तस्मिं पटिपविट्ठम्हि, अञ्‍ञो आगञ्छि ब्राह्मणो॥", + "उग्घट्टपादो तसितो", + "सो च नं उपसङ्कम्म, सतानि पञ्‍च याचति॥", + "तमेनं बावरी दिस्वा, आसनेन निमन्तयि।", + "सुखञ्‍च कुसलं पुच्छि, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘‘यं खो मम देय्यधम्मं, सब्बं विसज्‍जितं मया।", + "अनुजानाहि मे ब्रह्मे, नत्थि पञ्‍चसतानि मे’’॥", + "‘‘सचे", + "सत्तमे दिवसे तुय्हं, मुद्धा फलतु सत्तधा’’॥", + "अभिसङ्खरित्वा", + "तस्स तं वचनं सुत्वा, बावरी दुक्खितो अहु॥", + "उस्सुस्सति अनाहारो, सोकसल्‍लसमप्पितो।", + "अथोपि एवं चित्तस्स, झाने न रमती मनो॥", + "उत्रस्तं दुक्खितं दिस्वा, देवता अत्थकामिनी।", + "बावरिं उपसङ्कम्म, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘‘न", + "मुद्धनि मुद्धपाते वा, ञाणं तस्स न विज्‍जति’’॥", + "‘‘भोती चरहि जानासि, तं मे अक्खाहि पुच्छिता।", + "मुद्धं मुद्धाधिपातञ्‍च, तं सुणोम वचो तव’’॥", + "‘‘अहम्पेतं न जानामि, ञाणमेत्थ न विज्‍जति।", + "मुद्धनि मुद्धाधिपाते च, जिनानं हेत्थ", + "‘‘अथ को चरहि जानाति, अस्मिं पथविमण्डले", + "मुद्धं मुद्धाधिपातञ्‍च, तं मे अक्खाहि देवते’’॥", + "‘‘पुरा", + "अपच्‍चो ओक्‍काकराजस्स, सक्यपुत्तो पभङ्करो॥", + "‘‘सो हि ब्राह्मण सम्बुद्धो, सब्बधम्मान पारगू।", + "सब्बाभिञ्‍ञाबलप्पत्तो, सब्बधम्मेसु चक्खुमा।", + "सब्बकम्मक्खयं पत्तो, विमुत्तो उपधिक्खये॥", + "‘‘बुद्धो सो भगवा लोके, धम्मं देसेति चक्खुमा।", + "तं", + "सम्बुद्धोति", + "सोकस्स तनुको आसि, पीतिञ्‍च विपुलं लभि॥", + "सो बावरी अत्तमनो उदग्गो, तं देवतं पुच्छति वेदजातो।", + "‘‘कतमम्हि गामे निगमम्हि वा पन, कतमम्हि वा जनपदे लोकनाथो।", + "यत्थ गन्त्वान पस्सेमु", + "‘‘सावत्थियं कोसलमन्दिरे जिनो, पहूतपञ्‍ञो वरभूरिमेधसो।", + "सो सक्यपुत्तो विधुरो अनासवो, मुद्धाधिपातस्स विदू नरासभो’’॥", + "ततो", + "‘‘एथ माणवा अक्खिस्सं, सुणाथ वचनं मम॥", + "‘‘यस्सेसो", + "स्वाज्‍ज लोकम्हि उप्पन्‍नो, सम्बुद्धो इति विस्सुतो।", + "खिप्पं गन्त्वान सावत्थिं, पस्सव्हो द्विपदुत्तमं’’॥", + "‘‘कथं चरहि जानेमु, दिस्वा बुद्धोति ब्राह्मण।", + "अजानतं नो पब्रूहि, यथा जानेमु तं मयं’’॥", + "‘‘आगतानि", + "द्वत्तिंसानि च", + "‘‘यस्सेते होन्ति गत्तेसु, महापुरिसलक्खणा।", + "द्वेयेव तस्स गतियो, ततिया हि न विज्‍जति॥", + "‘‘सचे अगारं आवसति", + "अदण्डेन असत्थेन, धम्मेनमनुसासति॥", + "‘‘सचे", + "विवट्टच्छदो", + "‘‘जातिं गोत्तञ्‍च लक्खणं, मन्ते सिस्से पुनापरे।", + "मुद्धं मुद्धाधिपातञ्‍च, मनसायेव पुच्छथ॥", + "‘‘अनावरणदस्सावी, यदि बुद्धो भविस्सति।", + "मनसा पुच्छिते पञ्हे, वाचाय विस्सजेस्सति’’॥", + "बावरिस्स वचो सुत्वा, सिस्सा सोळस ब्राह्मणा।", + "अजितो तिस्समेत्तेय्यो, पुण्णको अथ मेत्तगू॥", + "धोतको", + "तोदेय्यकप्पा दुभयो, जतुकण्णी च पण्डितो॥", + "भद्रावुधो", + "मोघराजा च मेधावी, पिङ्गियो च महाइसि॥", + "पच्‍चेकगणिनो सब्बे, सब्बलोकस्स विस्सुता।", + "झायी झानरता धीरा, पुब्बवासनवासिता॥", + "बावरिं", + "जटाजिनधरा सब्बे, पक्‍कामुं उत्तरामुखा॥", + "अळकस्स पतिट्ठानं, पुरिमाहिस्सतिं", + "उज्‍जेनिञ्‍चापि गोनद्धं, वेदिसं वनसव्हयं॥", + "कोसम्बिञ्‍चापि साकेतं, सावत्थिञ्‍च पुरुत्तमं।", + "सेतब्यं कपिलवत्थुं, कुसिनारञ्‍च मन्दिरं॥", + "पावञ्‍च", + "पासाणकं चेतियञ्‍च, रमणीयं मनोरमं॥", + "तसितोवुदकं", + "छायं घम्माभितत्तोव, तुरिता पब्बतमारुहुं॥", + "भगवा तम्हि समये, भिक्खुसङ्घपुरक्खतो।", + "भिक्खूनं धम्मं देसेति, सीहोव नदती वने॥", + "अजितो अद्दस बुद्धं, सतरंसिं", + "चन्दं यथा पन्‍नरसे, पारिपूरिं उपागतं॥", + "अथस्स गत्ते दिस्वान, परिपूरञ्‍च ब्यञ्‍जनं।", + "एकमन्तं ठितो हट्ठो, मनोपञ्हे अपुच्छथ॥", + "‘‘आदिस्स जम्मनं", + "मन्तेसु पारमिं ब्रूहि, कति वाचेति ब्राह्मणो’’॥", + "‘‘वीसं वस्ससतं आयु, सो च गोत्तेन बावरी।", + "तीणिस्स लक्खणा गत्ते, तिण्णं वेदान पारगू॥", + "‘‘लक्खणे", + "पञ्‍चसतानि वाचेति, सधम्मे पारमिं गतो’’॥", + "‘‘लक्खणानं", + "कङ्खच्छिद", + "‘‘मुखं जिव्हाय छादेति, उण्णस्स भमुकन्तरे।", + "कोसोहितं वत्थगुय्हं, एवं जानाहि माणव’’॥", + "पुच्छञ्हि", + "विचिन्तेति जनो सब्बो, वेदजातो कतञ्‍जली॥", + "‘‘को नु देवो वा ब्रह्मा वा, इन्दो वापि सुजम्पति।", + "मनसा पुच्छिते पञ्हे, कमेतं पटिभासति॥", + "‘‘मुद्धं मुद्धाधिपातञ्‍च, बावरी परिपुच्छति।", + "तं ब्याकरोहि भगवा, कङ्खं विनय नो इसे’’॥", + "‘‘अविज्‍जा मुद्धाति जानाहि, विज्‍जा मुद्धाधिपातिनी।", + "सद्धासतिसमाधीहि, छन्दवीरियेन संयुता’’॥", + "ततो वेदेन महता, सन्थम्भित्वान माणवो।", + "एकंसं अजिनं कत्वा, पादेसु सिरसा पति॥", + "‘‘बावरी ब्राह्मणो भोतो, सह सिस्सेहि मारिस।", + "उदग्गचित्तो सुमनो, पादे वन्दति चक्खुम’’॥", + "‘‘सुखितो", + "त्वञ्‍चापि सुखितो होहि, चिरं जीवाहि माणव॥", + "‘‘बावरिस्स", + "कतावकासा पुच्छव्हो, यं किञ्‍चि मनसिच्छथ’’॥", + "सम्बुद्धेन कतोकासो, निसीदित्वान पञ्‍जली।", + "अजितो पठमं पञ्हं, तत्थ पुच्छि तथागतं॥", + "‘‘केनस्सु", + "केनस्सु नप्पकासति।", + "किस्साभिलेपनं ब्रूसि, किंसु तस्स महब्भयं’’॥", + "‘‘अविज्‍जाय निवुतो लोको, (अजिताति भगवा)", + "वेविच्छा पमादा नप्पकासति।", + "जप्पाभिलेपनं ब्रूमि, दुक्खमस्स महब्भयं’’॥", + "‘‘सवन्ति", + "सोतानं किं निवारणं।", + "सोतानं संवरं ब्रूहि, केन सोता पिधिय्यरे’’", + "‘‘यानि सोतानि लोकस्मिं, (अजिताति भगवा)", + "सति तेसं निवारणं।", + "सोतानं संवरं ब्रूमि, पञ्‍ञायेते पिधिय्यरे’’॥", + "‘‘पञ्‍ञा चेव सति यञ्‍च", + "नामरूपञ्‍च मारिस।", + "एतं", + "‘‘यमेतं पञ्हं अपुच्छि, अजित तं वदामि ते।", + "यत्थ नामञ्‍च रूपञ्‍च, असेसं उपरुज्झति।", + "विञ्‍ञाणस्स निरोधेन, एत्थेतं उपरुज्झति’’॥", + "‘‘ये च सङ्खातधम्मासे, ये च सेखा पुथू इध।", + "तेसं मे निपको इरियं, पुट्ठो पब्रूहि मारिस’’॥", + "‘‘कामेसु", + "कुसलो सब्बधम्मानं, सतो भिक्खु परिब्बजे’’ति॥", + "‘‘कोध", + "कस्स नो सन्ति इञ्‍जिता।", + "को उभन्तमभिञ्‍ञाय, मज्झे मन्ता न लिप्पति", + "कं ब्रूसि महापुरिसोति, को इध सिब्बिनिमच्‍चगा’’॥", + "‘‘कामेसु ब्रह्मचरियवा, (मेत्तेय्याति भगवा)", + "वीततण्हो सदा सतो।", + "सङ्खाय", + "‘‘सो उभन्तमभिञ्‍ञाय, मज्झे मन्ता न लिप्पति।", + "तं ब्रूमि महापुरिसोति, सो इध सिब्बिनिमच्‍चगा’’ति॥", + "‘‘अनेजं मूलदस्साविं, (इच्‍चायस्मा पुण्णको)", + "अत्थि", + "किं", + "यञ्‍ञमकप्पयिंसु पुथूध लोके, पुच्छामि तं भगवा ब्रूहि मे तं’’॥", + "‘‘ये केचिमे इसयो मनुजा, (पुण्णकाति भगवा)", + "खत्तिया ब्राह्मणा देवतानं।", + "यञ्‍ञमकप्पयिंसु पुथूध लोके, आसीसमाना पुण्णक इत्थत्तं", + "जरं सिता यञ्‍ञमकप्पयिंसु’’॥", + "‘‘ये", + "खत्तिया ब्राह्मणा देवतानं।", + "यञ्‍ञमकप्पयिंसु", + "अतारुं जातिञ्‍च जरञ्‍च मारिस, पुच्छामि तं भगवा ब्रूहि मे तं’’॥", + "‘‘आसीसन्ति थोमयन्ति, अभिजप्पन्ति जुहन्ति। (पुण्णकाति भगवा)", + "कामाभिजप्पन्ति पटिच्‍च लाभं, ते याजयोगा भवरागरत्ता।", + "नातरिंसु जातिजरन्ति ब्रूमि’’॥", + "‘‘ते", + "यञ्‍ञेहि जातिञ्‍च जरञ्‍च मारिस।", + "अथ को चरहि देवमनुस्सलोके, अतारि जातिञ्‍च जरञ्‍च मारिस।", + "पुच्छामि तं भगवा ब्रूहि मे तं’’॥", + "‘‘सङ्खाय लोकस्मि परोपरानि", + "यस्सिञ्‍जितं नत्थि कुहिञ्‍चि लोके।", + "सन्तो विधूमो अनीघो निरासो, अतारि सो जातिजरन्ति ब्रूमी’’ति॥", + "‘‘पुच्छामि", + "मञ्‍ञामि तं वेदगुं भावितत्तं।", + "कुतो नु दुक्खा समुदागता इमे, ये केचि लोकस्मिमनेकरूपा’’॥", + "‘‘दुक्खस्स", + "तं ते पवक्खामि यथा पजानं।", + "उपधिनिदाना पभवन्ति दुक्खा, ये केचि लोकस्मिमनेकरूपा॥", + "‘‘यो वे अविद्वा उपधिं करोति, पुनप्पुनं दुक्खमुपेति मन्दो।", + "तस्मा पजानं उपधिं न कयिरा, दुक्खस्स जातिप्पभवानुपस्सी’’॥", + "‘‘यं तं अपुच्छिम्ह अकित्तयी नो, अञ्‍ञं तं पुच्छाम", + "कथं नु धीरा वितरन्ति ओघं, जातिं जरं सोकपरिद्दवञ्‍च।", + "तं मे मुनि साधु वियाकरोहि, तथा हि ते विदितो एस धम्मो’’॥", + "‘‘कित्तयिस्सामि", + "दिट्ठे धम्मे अनीतिहं।", + "यं विदित्वा सतो चरं, तरे लोके विसत्तिकं’’॥", + "‘‘तञ्‍चाहं अभिनन्दामि, महेसि धम्ममुत्तमं।", + "यं विदित्वा सतो चरं, तरे लोके विसत्तिकं’’॥", + "‘‘यं किञ्‍चि सम्पजानासि, (मेत्तगूति भगवा)", + "उद्धं अधो तिरियञ्‍चापि मज्झे।", + "एतेसु", + "‘‘एवंविहारी", + "जातिं जरं सोकपरिद्दवञ्‍च, इधेव विद्वा पजहेय्य दुक्खं’’॥", + "‘‘एताभिनन्दामि", + "अद्धा हि भगवा पहासि दुक्खं, तथा हि ते विदितो एस धम्मो॥", + "‘‘ते चापि नूनप्पजहेय्यु दुक्खं, ये त्वं मुनि अट्ठितं ओवदेय्य।", + "तं तं नमस्सामि समेच्‍च नाग, अप्पेव मं भगवा अट्ठितं ओवदेय्य’’॥", + "‘‘यं", + "अद्धा हि सो ओघमिमं अतारि, तिण्णो च पारं अखिलो अकङ्खो॥", + "‘‘विद्वा च यो", + "सो", + "‘‘पुच्छामि तं भगवा ब्रूहि मे तं, (इच्‍चायस्मा धोतको)", + "वाचाभिकङ्खामि महेसि तुय्हं।", + "तव सुत्वान निग्घोसं, सिक्खे निब्बानमत्तनो’’॥", + "‘‘तेनहातप्पं करोहि, (धोतकाति भगवा) इधेव निपको सतो।", + "इतो सुत्वान निग्घोसं, सिक्खे निब्बानमत्तनो’’॥", + "‘‘पस्सामहं", + "तं तं नमस्सामि समन्तचक्खु, पमुञ्‍च", + "‘‘नाहं", + "धम्मञ्‍च सेट्ठं अभिजानमानो", + "‘‘अनुसास ब्रह्मे करुणायमानो, विवेकधम्मं यमहं विजञ्‍ञं।", + "यथाहं", + "‘‘कित्तयिस्सामि ते सन्तिं, (धोतकाति भगवा) दिट्ठे धम्मे अनीतिहं।", + "यं विदित्वा सतो चरं, तरे लोके विसत्तिकं’’॥", + "‘‘तञ्‍चाहं अभिनन्दामि, महेसि सन्तिमुत्तमं।", + "यं विदित्वा सतो चरं, तरे लोके विसत्तिकं’’॥", + "‘‘यं किञ्‍चि सम्पजानासि, (धोतकाति भगवा)", + "उद्धं अधो तिरियञ्‍चापि मज्झे।", + "एतं विदित्वा सङ्गोति लोके, भवाभवाय माकासि तण्ह’’न्ति॥", + "‘‘एको", + "अनिस्सितो नो विसहामि तारितुं।", + "आरम्मणं ब्रूहि समन्तचक्खु, यं निस्सितो ओघमिमं तरेय्यं’’॥", + "‘‘आकिञ्‍चञ्‍ञं", + "नत्थीति निस्साय तरस्सु ओघं।", + "कामे", + "‘‘सब्बेसु", + "आकिञ्‍चञ्‍ञं निस्सितो हित्वा मञ्‍ञं।", + "सञ्‍ञाविमोक्खे परमे विमुत्तो", + "‘‘सब्बेसु कामेसु यो वीतरागो, (उपसीवाति भगवा)", + "आकिञ्‍चञ्‍ञं निस्सितो हित्वा मञ्‍ञं।", + "सञ्‍ञाविमोक्खे परमे विमुत्तो, तिट्ठेय्य सो तत्थ अनानुयायी’’॥", + "‘‘तिट्ठे चे सो तत्थ अनानुयायी, पूगम्पि", + "तत्थेव सो सीतिसिया विमुत्तो, चवेथ विञ्‍ञाणं तथाविधस्स’’॥", + "‘‘अच्‍ची यथा वातवेगेन खित्ता", + "अत्थं पलेति न उपेति सङ्खं।", + "एवं", + "‘‘अत्थङ्गतो सो उद वा सो नत्थि, उदाहु वे सस्सतिया अरोगो।", + "तं मे मुनी साधु वियाकरोहि, तथा हि ते विदितो एस धम्मो’’॥", + "‘‘अत्थङ्गतस्स", + "येन नं वज्‍जुं तं तस्स नत्थि।", + "सब्बेसु धम्मेसु समूहतेसु, समूहता वादपथापि सब्बे’’ति॥", + "‘‘सन्ति", + "जना वदन्ति तयिदं कथंसु।", + "ञाणूपपन्‍नं", + "‘‘न दिट्ठिया न सुतिया न ञाणेन, (न सीलब्बतेन)", + "मुनीध नन्द कुसला वदन्ति।", + "विसेनिकत्वा", + "‘‘ये केचिमे समणब्राह्मणासे, (इच्‍चायस्मा नन्दो)", + "दिट्ठस्सुतेनापि", + "सीलब्बतेनापि वदन्ति सुद्धिं, अनेकरूपेन वदन्ति सुद्धिं।", + "कच्‍चिस्सु ते भगवा तत्थ यता चरन्ता, अतारु जातिञ्‍च जरञ्‍च मारिस।", + "पुच्छामि तं भगवा ब्रूहि मे तं’’॥", + "‘‘ये", + "दिट्ठस्सुतेनापि वदन्ति सुद्धिं।", + "सीलब्बतेनापि वदन्ति सुद्धिं, अनेकरूपेन वदन्ति सुद्धिं।", + "किञ्‍चापि ते तत्थ यता चरन्ति, नारिंसु जातिजरन्ति ब्रूमि’’॥", + "‘‘ये", + "दिट्ठस्सुतेनापि वदन्ति सुद्धिं।", + "सीलब्बतेनापि वदन्ति सुद्धिं, अनेकरूपेन वदन्ति सुद्धिं।", + "ते चे मुनि", + "अतारि जातिञ्‍च जरञ्‍च मारिस, पुच्छामि तं भगवा ब्रूहि मे तं’’॥", + "‘‘नाहं सब्बे समणब्राह्मणासे, (नन्दाति भगवा)", + "जातिजराय निवुताति ब्रूमि।", + "ये", + "अनेकरूपम्पि पहाय सब्बं, तण्हं परिञ्‍ञाय अनासवासे।", + "ते वे नरा ओघतिण्णाति ब्रूमि’’॥", + "‘‘एताभिनन्दामि वचो महेसिनो, सुकित्तितं गोतमनूपधीकं।", + "ये सीध दिट्ठं व सुतं मुतं वा, सीलब्बतं वापि पहाय सब्बं।", + "अनेकरूपम्पि", + "अहम्पि ते ओघतिण्णाति ब्रूमी’’ति॥", + "‘‘ये", + "हुरं", + "इच्‍चासि इति भविस्सति, सब्बं तं इतिहीतिहं।", + "सब्बं तं तक्‍कवड्ढनं, नाहं तत्थ अभिरमिं॥", + "‘‘त्वञ्‍च मे धम्ममक्खाहि, तण्हानिग्घातनं मुनि।", + "यं विदित्वा सतो चरं, तरे लोके विसत्तिकं’’॥", + "‘‘इध दिट्ठसुतमुतविञ्‍ञातेसु, पियरूपेसु हेमक।", + "छन्दरागविनोदनं, निब्बानपदमच्‍चुतं॥", + "‘‘एतदञ्‍ञाय ये सता, दिट्ठधम्माभिनिब्बुता।", + "उपसन्ता च ते सदा, तिण्णा लोके विसत्तिक’’न्ति॥", + "‘‘यस्मिं", + "तण्हा यस्स न विज्‍जति।", + "कथंकथा च यो तिण्णो, विमोक्खो तस्स कीदिसो’’॥", + "‘‘यस्मिं", + "तण्हा यस्स न विज्‍जति।", + "कथंकथा च यो तिण्णो, विमोक्खो तस्स नापरो’’॥", + "‘‘निराससो सो उद आससानो, पञ्‍ञाणवा सो उद पञ्‍ञकप्पी।", + "मुनिं अहं सक्‍क यथा विजञ्‍ञं, तं मे वियाचिक्ख समन्तचक्खु’’॥", + "‘‘निराससो", + "एवम्पि तोदेय्य मुनिं विजान, अकिञ्‍चनं कामभवे असत्त’’न्ति॥", + "‘‘मज्झे", + "ओघे जाते महब्भये।", + "जरामच्‍चुपरेतानं, दीपं पब्रूहि मारिस।", + "त्वञ्‍च मे दीपमक्खाहि, यथायिदं नापरं सिया’’॥", + "‘‘मज्झे", + "ओघे जाते महब्भये।", + "जरामच्‍चुपरेतानं, दीपं पब्रूमि कप्प ते॥", + "‘‘अकिञ्‍चनं अनादानं, एतं दीपं अनापरं।", + "निब्बानं इति", + "‘‘एतदञ्‍ञाय ये सता, दिट्ठधम्माभिनिब्बुता।", + "न ते मारवसानुगा, न ते मारस्स पद्धगू’’ति", + "‘‘सुत्वानहं वीरमकामकामिं, (इच्‍चायस्मा जतुकण्णि)", + "ओघातिगं पुट्ठुमकाममागमं।", + "सन्तिपदं ब्रूहि सहजनेत्त, यथातच्छं", + "‘‘भगवा", + "परित्तपञ्‍ञस्स मे भूरिपञ्‍ञ, आचिक्ख धम्मं यमहं विजञ्‍ञं।", + "जातिजराय इध विप्पहानं’’॥", + "‘‘कामेसु", + "उग्गहीतं निरत्तं वा, मा ते विज्‍जित्थ किञ्‍चनं॥", + "‘‘यं पुब्बे तं विसोसेहि, पच्छा ते माहु किञ्‍चनं।", + "मज्झे चे नो गहेस्ससि, उपसन्तो चरिस्ससि॥", + "‘‘सब्बसो", + "आसवास्स न विज्‍जन्ति, येहि मच्‍चुवसं वजे’’ति॥", + "‘‘ओकञ्‍जहं तण्हच्छिदं अनेजं, (इच्‍चायस्मा भद्रावुधो)", + "नन्दिञ्‍जहं ओघतिण्णं विमुत्तं।", + "कप्पञ्‍जहं अभियाचे सुमेधं, सुत्वान", + "‘‘नानाजना जनपदेहि सङ्गता, तव वीर वाक्यं अभिकङ्खमाना।", + "तेसं तुवं साधु वियाकरोहि, तथा हि ते विदितो एस धम्मो’’॥", + "‘‘आदानतण्हं विनयेथ सब्बं, (भद्रावुधाति भगवा)", + "उद्धं अधो तिरियञ्‍चापि मज्झे।", + "यं", + "‘‘तस्मा", + "आदानसत्ते इति पेक्खमानो, पजं इमं मच्‍चुधेय्ये विसत्त’’न्ति॥", + "‘‘झायिं", + "पारगुं सब्बधम्मानं, अत्थि पञ्हेन आगमं।", + "अञ्‍ञाविमोक्खं पब्रूहि, अविज्‍जाय पभेदनं’’॥", + "‘‘पहानं", + "थिनस्स च पनूदनं, कुक्‍कुच्‍चानं निवारणं॥", + "‘‘उपेक्खासतिसंसुद्धं, धम्मतक्‍कपुरेजवं।", + "अञ्‍ञाविमोक्खं पब्रूमि, अविज्‍जाय पभेदनं’’॥", + "‘‘किंसु", + "किस्सस्स विप्पहानेन, निब्बानं इति वुच्‍चति’’॥", + "‘‘नन्दिसंयोजनो लोको, वितक्‍कस्स विचारणं।", + "तण्हाय विप्पहानेन, निब्बानं इति वुच्‍चति’’॥", + "‘‘कथं सतस्स चरतो, विञ्‍ञाणं उपरुज्झति।", + "भगवन्तं पुट्ठुमागम्म, तं सुणोम वचो तव’’॥", + "‘‘अज्झत्तञ्‍च बहिद्धा च, वेदनं नाभिनन्दतो।", + "एवं सतस्स चरतो, विञ्‍ञाणं उपरुज्झती’’ति॥", + "‘‘यो", + "पारगुं सब्बधम्मानं, अत्थि पञ्हेन आगमं॥", + "‘‘विभूतरूपसञ्‍ञिस्स", + "अज्झत्तञ्‍च बहिद्धा च, नत्थि किञ्‍चीति पस्सतो।", + "ञाणं सक्‍कानुपुच्छामि, कथं नेय्यो तथाविधो’’॥", + "‘‘विञ्‍ञाणट्ठितियो", + "तिट्ठन्तमेनं जानाति, विमुत्तं तप्परायणं॥", + "‘‘आकिञ्‍चञ्‍ञसम्भवं ञत्वा, नन्दी संयोजनं इति।", + "एवमेतं अभिञ्‍ञाय, ततो तत्थ विपस्सति।", + "एतं", + "‘‘द्वाहं सक्‍कं अपुच्छिस्सं, (इच्‍चायस्मा मोघराजा)", + "न मे ब्याकासि चक्खुमा।", + "यावततियञ्‍च देवीसि, ब्याकरोतीति मे सुतं॥", + "‘‘अयं लोको परो लोको, ब्रह्मलोको सदेवको।", + "दिट्ठिं ते नाभिजानाति, गोतमस्स यसस्सिनो॥", + "‘‘एवं", + "कथं लोकं अवेक्खन्तं, मच्‍चुराजा न पस्सति’’॥", + "‘‘सुञ्‍ञतो", + "अत्तानुदिट्ठिं ऊहच्‍च, एवं मच्‍चुतरो सिया।", + "एवं लोकं अवेक्खन्तं, मच्‍चुराजा न पस्सती’’ति॥", + "‘‘जिण्णोहमस्मि अबलो वीतवण्णो, (इच्‍चायस्मा पिङ्गियो)", + "नेत्ता न सुद्धा सवनं न फासु।", + "माहं नस्सं मोमुहो अन्तराव", + "आचिक्ख धम्मं यमहं विजञ्‍ञं।", + "जातिजराय इध विप्पहानं’’॥", + "‘‘दिस्वान रूपेसु विहञ्‍ञमाने, (पिङ्गियाति भगवा)", + "रुप्पन्ति रूपेसु जना पमत्ता।", + "तस्मा तुवं पिङ्गिय अप्पमत्तो,", + "जहस्सु रूपं अपुनब्भवाय’’॥", + "‘‘दिसा चतस्सो विदिसा चतस्सो, उद्धं", + "न", + "आचिक्ख धम्मं यमहं विजञ्‍ञं, जातिजराय इध विप्पहानं’’॥", + "‘‘तण्हाधिपन्‍ने", + "सन्तापजाते जरसा परेते।", + "तस्मा तुवं पिङ्गिय अप्पमत्तो, जहस्सु तण्हं अपुनब्भवाया’’ति॥", + "अजितो तिस्समेत्तेय्यो, पुण्णको अथ मेत्तगू।", + "धोतको उपसीवो च, नन्दो च अथ हेमको॥", + "तोदेय्य-कप्पा", + "भद्रावुधो उदयो च, पोसालो चापि ब्राह्मणो।", + "मोघराजा", + "एते बुद्धं उपागच्छुं, सम्पन्‍नचरणं इसिं।", + "पुच्छन्ता निपुणे पञ्हे, बुद्धसेट्ठं उपागमुं॥", + "तेसं बुद्धो पब्याकासि, पञ्हे पुट्ठो यथातथं।", + "पञ्हानं वेय्याकरणेन, तोसेसि ब्राह्मणे मुनि॥", + "ते तोसिता चक्खुमता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "ब्रह्मचरियमचरिंसु, वरपञ्‍ञस्स सन्तिके॥", + "एकमेकस्स", + "तथा यो पटिपज्‍जेय्य, गच्छे पारं अपारतो॥", + "अपारा पारं गच्छेय्य, भावेन्तो मग्गमुत्तमं।", + "मग्गो सो पारं गमनाय, तस्मा पारायनं इति॥", + "‘‘पारायनमनुगायिस्सं, (इच्‍चायस्मा पिङ्गियो)", + "यथाद्दक्खि तथाक्खासि, विमलो भूरिमेधसो।", + "निक्‍कामो निब्बनो", + "‘‘पहीनमलमोहस्स", + "हन्दाहं कित्तयिस्सामि, गिरं वण्णूपसञ्हितं॥", + "‘‘तमोनुदो बुद्धो समन्तचक्खु, लोकन्तगू सब्बभवातिवत्तो।", + "अनासवो सब्बदुक्खपहीनो, सच्‍चव्हयो", + "‘‘दिजो यथा कुब्बनकं पहाय, बहुप्फलं काननमावसेय्य।", + "एवं पहं अप्पदस्से पहाय, महोदधिं हंसोरिव अज्झपत्तो॥", + "‘‘येमे पुब्बे वियाकंसु, हुरं गोतमसासना।", + "इच्‍चासि इति भविस्सति।", + "सब्बं तं इतिहितिहं, सब्बं तं तक्‍कवड्ढनं॥", + "‘‘एको तमनुदासिनो, जुतिमा सो पभङ्करो।", + "गोतमो भूरिपञ्‍ञाणो, गोतमो भूरिमेधसो॥", + "‘‘यो", + "तण्हक्खयमनीतिकं", + "‘‘किंनु", + "गोतमा भूरिपञ्‍ञाणा, गोतमा भूरिमेधसा॥", + "‘‘यो ते धम्ममदेसेसि, सन्दिट्ठिकमकालिकं।", + "तण्हक्खयमनीतिकं, यस्स नत्थि उपमा क्‍वचि’’॥", + "‘‘नाहं तम्हा विप्पवसामि, मुहुत्तमपि ब्राह्मण।", + "गोतमा भूरिपञ्‍ञाणा, गोतमा भूरिमेधसा॥", + "‘‘यो मे धम्ममदेसेसि, सन्दिट्ठिकमकालिकं।", + "तण्हक्खयमनीतिकं, यस्स नत्थि उपमा क्‍वचि॥", + "‘‘पस्सामि", + "नमस्समानो विवसेमि रत्तिं, तेनेव मञ्‍ञामि अविप्पवासं॥", + "‘‘सद्धा च पीति च मनो सति च, नापेन्ति मे गोतमसासनम्हा।", + "यं यं दिसं वजति भूरिपञ्‍ञो, स तेन तेनेव नतोहमस्मि॥", + "‘‘जिण्णस्स", + "संकप्पयन्ताय", + "‘‘पङ्के सयानो परिफन्दमानो, दीपा दीपं उपप्‍लविं", + "अथद्दसासिं सम्बुद्धं, ओघतिण्णमनासवं’’॥", + "‘‘यथा अहू वक्‍कलि मुत्तसद्धो, भद्रावुधो आळवि गोतमो च।", + "एवमेव त्वम्पि पमुञ्‍चस्सु सद्धं,", + "गमिस्ससि त्वं पिङ्गिय मच्‍चुधेय्यस्स पारं’’", + "‘‘एस भिय्यो पसीदामि, सुत्वान मुनिनो वचो।", + "विवट्टच्छदो", + "‘‘अधिदेवे", + "पञ्हानन्तकरो सत्था, कङ्खीनं पटिजानतं॥", + "‘‘असंहीरं", + "अद्धा गमिस्सामि न मेत्थ कङ्खा, एवं मं धारेहि अधिमुत्तचित्त’’न्ति॥", + "उरगो", + "चुन्दो भवो पुनदेव, वसलो च करणीयञ्‍च।", + "हेमवतो अथ यक्खो, विजयसुत्तं मुनिसुत्तवरन्ति॥", + "पठमकट्ठवरो वरवग्गो, द्वादससुत्तधरो सुविभत्तो।", + "देसितो चक्खुमता विमलेन, सुय्यति वग्गवरो उरगोति॥", + "रतनामगन्धो हिरिमङ्गलनामो, सुचिलोमकपिलो च ब्राह्मणधम्मो।", + "नावा", + "सम्मापरिब्बाजनीयोपि चेत्थ, धम्मिकसुत्तवरो सुविभत्तो।", + "चुद्दससुत्तधरो दुतियम्हि, चूळकवग्गवरोति तमाहु॥", + "पब्बज्‍जपधानसुभासितनामो, पूरळासो पुनदेव माघो च।", + "सभियं केणियमेव सल्‍लनामो, वासेट्ठवरो कालिकोपि च॥", + "नालकसुत्तवरो सुविभत्तो, तं अनुपस्सी तथा पुनदेव।", + "द्वादससुत्तधरो ततियम्हि, सुय्यति वग्गवरो महानामो॥", + "कामगुहट्ठकदुट्ठकनामा", + "जरा मेत्तियवरो सुविभत्तो, पसूरमागण्डिया पुराभेदो॥", + "कलहविवादो", + "सोळससुत्तधरो चतुत्थम्हि, अट्ठकवग्गवरोति", + "मगधे जनपदे रमणीये, देसवरे कतपुञ्‍ञनिवेसे।", + "पासाणकचेतियवरे सुविभत्ते, वसि भगवा गणसेट्ठो॥", + "उभयवासमागतियम्हि", + "सोळसब्राह्मणानं किर पुट्ठो, पुच्छाय सोळसपञ्हकम्मिया।", + "निप्पकासयि धम्ममदासि॥", + "अत्थपकासकब्यञ्‍जनपुण्णं, धम्ममदेसेसि परखेमजनियं", + "लोकहिताय जिनो द्विपदग्गो, सुत्तवरं बहुधम्मविचित्रं।", + "सब्बकिलेसपमोचनहेतुं, देसयि सुत्तवरं द्विपदग्गो॥", + "ब्यञ्‍जनमत्थपदं समयुत्तं", + "लोकविचारणञाणपभग्गं, देसयि सुत्तवरं द्विपदग्गो॥", + "रागमले", + "मोहमले अमलं विमलग्गं, लोकविचारणञाणपभग्गं।", + "देसयि सुत्तवरं द्विपदग्गो॥", + "क्‍लेसमले", + "लोकविचारणञाणपभग्गं, देसयि सुत्तवरं द्विपदग्गो॥", + "आसवबन्धनयोगाकिलेसं, नीवरणानि च तीणि मलानि।", + "तस्स किलेसपमोचनहेतुं, देसयि सुत्तवरं द्विपदग्गो॥", + "निम्मलसब्बकिलेसपनूदं, रागविरागमनेजमसोकं।", + "सन्तपणीतसुदुद्दसधम्मं, देसयि", + "रागञ्‍च", + "तण्हारतच्छदनताणलतापमोक्खं", + "गम्भीरदुद्दससण्हनिपुणं, पण्डितवेदनियं निपुणत्थं।", + "लोकविचारणञाणपभग्गं, देसयि सुत्तवरं द्विपदग्गो॥", + "नवङ्गकुसुममालगीवेय्यं, इन्द्रियझानविमोक्खविभत्तं।", + "अट्ठङ्गमग्गधरं वरयानं, देसयि सुत्तवरं द्विपदग्गो॥", + "सोमुपमं", + "पुप्फसमं रविमूपमतेजं, देसयि सुत्तवरं द्विपदग्गो॥", + "खेमसिवं सुखसीतलसन्तं, मच्‍चुतताणपरं परमत्थं।", + "तस्स सुनिब्बुतदस्सनहेतुं, देसयि सुत्तवरं द्विपदग्गोति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/32-s0506m.mul.json b/texts/tripitaka/32-s0506m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..0817d8c158499fd5c13bac912e3569f36833f5f9 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/32-s0506m.mul.json @@ -0,0 +1,2010 @@ +{ + "title": "१. पीठवग्गो", + "book_name": "२. पुरिसविमानं", + "chapter": "१. पठमपीठविमानवत्थु", + "gathas": [ + "", + "अलङ्कते मल्यधरे", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो, केन ते इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च ते भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘पुच्छामि", + "केनासि एवं जलितानुभावा, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा देवता अत्तमना, मोग्गल्‍लानेन", + "पञ्हं", + "‘‘अहं", + "अभिवादयिं अञ्‍जलिकं अकासिं, यथानुभावञ्‍च अदासि दानं॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो, तेन मे इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च मे भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘अक्खामि ते भिक्खु महानुभाव, मनुस्सभूता यमकासि पुञ्‍ञं।", + "तेनम्हि एवं जलितानुभावा, वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘पीठं", + "अलङ्कते मल्यधरे सुवत्थे, ओभाससि विज्‍जुरिवब्भकूटं॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो, केन ते इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च ते भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘पुच्छामि तं देवि महानुभावे, मनुस्सभूता किमकासि पुञ्‍ञं।", + "केनासि", + "सा देवता अत्तमना, मोग्गल्‍लानेन पुच्छिता।", + "पञ्हं पुट्ठा वियाकासि, यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अहं मनुस्सेसु मनुस्सभूता, अब्भागतानासनकं अदासिं।", + "अभिवादयिं अञ्‍जलिकं अकासिं, यथानुभावञ्‍च अदासि दानं॥", + "‘‘तेन", + "उप्पज्‍जन्ति च मे भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘अक्खामि", + "तेनम्हि एवं जलितानुभावा, वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘पीठं", + "अलङ्कते मल्यधरे सुवत्थे, ओभाससि विज्‍जुरिवब्भकूटं॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो, केन ते इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति", + "‘‘पुच्छामि तं देवि महानुभावे, मनुस्सभूता किमकासि पुञ्‍ञं।", + "केनासि एवं जलितानुभावा, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा देवता अत्तमना, मोग्गल्‍लानेन पुच्छिता।", + "पञ्हं पुट्ठा वियाकासि, यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अप्पस्स कम्मस्स फलं ममेदं", + "अहं मनुस्सेसु मनुस्सभूता, पुरिमाय जातिया मनुस्सलोके॥", + "‘‘अद्दसं", + "तस्स अदासहं पीठं, पसन्‍ना सेहि पाणिभि॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो, तेन मे इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च मे भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘अक्खामि ते भिक्खु महानुभाव, मनुस्सभूता यमकासि पुञ्‍ञं।", + "तेनम्हि एवं जलितानुभावा, वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘पीठं", + "अलङ्कते मल्यधरे सुवत्थे, ओभाससि विज्‍जुरिवब्भकूटं॥", + "‘‘केन", + "उप्पज्‍जन्ति", + "‘‘पुच्छामि तं देवि महानुभावे, मनुस्सभूता किमकासि पुञ्‍ञं।", + "केनासि एवं जलितानुभावा, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा देवता अत्तमना, मोग्गल्‍लानेन पुच्छिता।", + "पञ्हं पुट्ठा वियाकासि, यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अप्पस्स कम्मस्स फलं ममेदं, येनम्हि एवं जलितानुभावा।", + "अहं मनुस्सेसु मनुस्सभूता, पुरिमाय जातिया मनुस्सलोके॥", + "‘‘अद्दसं", + "तस्स अदासहं पीठं, पसन्‍ना सेहि पाणिभि॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो, तेन मे इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च मे भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘अक्खामि", + "तेनम्हि एवं जलितानुभावा, वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘कुञ्‍जरो", + "रुचिरो थामवा जवसम्पन्‍नो, आकासम्हि समीहति॥", + "‘‘पदुमि पद्म", + "पद्मचुण्णाभिकिण्णङ्गो, सोण्णपोक्खरमालधा", + "‘‘पदुमानुसटं मग्गं, पद्मपत्तविभूसितं॥", + "ठितं वग्गुमनुग्घाती, मितं गच्छति वारणो॥", + "‘‘तस्स पक्‍कममानस्स, सोण्णकंसा रतिस्सरा।", + "तेसं सुय्यति निग्घोसो, तुरिये पञ्‍चङ्गिके यथा॥", + "‘‘तस्स नागस्स खन्धम्हि, सुचिवत्था अलङ्कता।", + "महन्तं अच्छरासङ्घं, वण्णेन अतिरोचसि॥", + "‘‘दानस्स", + "अथो अञ्‍जलिकम्मस्स, तं मे अक्खाहि पुच्छिता’’ति।", + "सा देवता अत्तमना, मोग्गल्‍लानेन पुच्छिता।", + "पञ्हं पुट्ठा वियाकासि, यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘दिस्वान", + "अदासिं पुप्फाभिकिण्णं, आसनं दुस्ससन्थतं॥", + "‘‘उपड्ढं पद्ममालाहं, आसनस्स समन्ततो।", + "अब्भोकिरिस्सं पत्तेहि, पसन्‍ना सेहि पाणिभि॥", + "‘‘तस्स कम्मकुसलस्स", + "सक्‍कारो गरुकारो च, देवानं अपचिता अहं॥", + "‘‘यो वे सम्माविमुत्तानं, सन्तानं ब्रह्मचारिनं।", + "पसन्‍नो आसनं दज्‍जा, एवं नन्दे यथा अहं॥", + "‘‘तस्मा हि अत्तकामेन", + "आसनं दातब्बं होति, सरीरन्तिमधारिन’’न्ति॥", + "‘‘सुवण्णच्छदनं", + "ओगाहसि पोक्खरणिं, पद्मं", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो, केन ते इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च ते भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘पुच्छामि तं देवि महानुभावे, मनुस्सभूता किमकासि पुञ्‍ञं।", + "केनासि", + "सा देवता अत्तमना, मोग्गल्‍लानेन पुच्छिता।", + "पञ्हं पुट्ठा वियाकासि, यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अहं", + "दिस्वान भिक्खू तसिते किलन्ते, उट्ठाय पातुं उदकं अदासिं॥", + "‘‘यो", + "सीतोदका", + "‘‘तं आपगा", + "अम्बा च साला तिलका च जम्बुयो, उद्दालका पाटलियो च फुल्‍ला॥", + "‘‘तं भूमिभागेहि उपेतरूपं, विमानसेट्ठं भुससोभमानं।", + "तस्सीध", + "‘‘तेन", + "उप्पज्‍जन्ति च मे भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘अक्खामि ते भिक्खु महानुभाव, मनुस्सभूता यमकासि पुञ्‍ञं।", + "तेनम्हि एवं जलितानुभावा, वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘सुवण्णच्छदनं", + "ओगाहसि पोक्खरणिं, पद्मं छिन्दसि पाणिना॥", + "‘‘केन", + "उप्पज्‍जन्ति च ते भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘पुच्छामि तं देवि महानुभावे, मनुस्सभुता किमकासि पुञ्‍ञं।", + "केनासि एवं जलितानुभावा, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा", + "पञ्हं पुट्ठा वियाकासि, यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अहं मनुस्सेसु मनुस्सभूता, पुरिमाय जातिया मनुस्सलोके।", + "दिस्वान भिक्खुं तसितं किलन्तं, उट्ठाय पातुं उदकं अदासिं॥", + "‘‘यो वे किलन्तस्स पिपासितस्स, उट्ठाय पातुं उदकं ददाति।", + "सीतोदका तस्स भवन्ति नज्‍जो, पहूतमल्या बहुपुण्डरीका॥", + "‘‘तं आपगा अनुपरियन्ति सब्बदा, सीतोदका वालुकसन्थता नदी।", + "अम्बा च साला तिलका च जम्बुयो, उद्दालका पाटलियो च फुल्‍ला॥", + "‘‘तं", + "तस्सीध कम्मस्स अयं विपाको, एतादिसं पुञ्‍ञकता लभन्ति॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो, तेन मे इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च मे भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘अक्खामि", + "तेनम्हि एवं जलितानुभावा, वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘सुवण्णच्छदनं", + "ओगाहसि पोक्खरणिं, पद्मं छिन्दसि पाणिना॥", + "‘‘कूटागारा", + "दद्दल्‍लमाना", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो, केन ते इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च ते भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘पुच्छामि तं देवि महानुभावे, मनुस्सभूता किमकासि पुञ्‍ञं।", + "केनासि एवं जलितानुभावा, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा देवता अत्तमना, सम्बुद्धेनेव पुच्छिता।", + "पञ्हं पुट्ठा वियाकासि, यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अहं मनुस्सेसु मनुस्सभूता, पुरिमाय जातिया मनुस्सलोके।", + "दिस्वान", + "‘‘यो वे किलन्तान पिपासितानं, उट्ठाय पातुं उदकं ददाति।", + "सीतोदका तस्स भवन्ति नज्‍जो, पहूतमल्या बहुपुण्डरीका॥", + "‘‘तं", + "अम्बा च साला तिलका च जम्बुयो, उद्दालका पाटलियो च फुल्‍ला॥", + "‘‘तं भूमिभागेहि उपेतरूपं, विमानसेट्ठं भुससोभमानं।", + "तस्सीध कम्मस्स अयं विपाको, एतादिसं पुञ्‍ञकता लभन्ति॥", + "‘‘कूटागारा", + "दद्दल्‍लमाना आभन्ति, समन्ता चतुरो दिसा॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो, तेन मे इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च मे भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘अक्खामि ते बुद्ध महानुभाव, मनुस्सभूता यमकासि पुञ्‍ञं।", + "तेनम्हि एवं जलितानुभावा, वण्णो च मे सब्बदिसा पभासति।", + "एतस्स", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन", + "ओभासेन्ती दिसा सब्बा, ओसधी विय तारका॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो, केन ते इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च ते भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘केन त्वं विमलोभासा, अतिरोचसि देवता", + "केन ते सब्बगत्तेहि, सब्बा ओभासते दिसा॥", + "‘‘पुच्छामि", + "केनासि एवं जलितानुभावा, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा देवता अत्तमना, मोग्गल्‍लानेन पुच्छिता।", + "पञ्हं पुट्ठा वियाकासि, यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अहं मनुस्सेसु मनुस्सभूता, पुरिमाय जातिया मनुस्सलोके।", + "तमन्धकारम्हि तिमीसिकायं, पदीपकालम्हि अदासि दीपं", + "‘‘यो अन्धकारम्हि तिमीसिकायं, पदीपकालम्हि", + "उप्पज्‍जति जोतिरसं विमानं, पहूतमल्यं बहुपुण्डरीकं॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो, तेन मे इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च मे भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘तेनाहं विमलोभासा, अतिरोचामि देवता।", + "तेन मे सब्बगत्तेहि, सब्बा ओभासते दिसा॥", + "‘‘अक्खामि", + "तेनम्हि एवं जलितानुभावा, वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन", + "ओभासेन्ती दिसा सब्बा, ओसधी विय तारका॥", + "‘‘केन", + "उप्पज्‍जन्ति च ते भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘पुच्छामि तं देवि महानुभावे, मनुस्सभूता किमकासि पुञ्‍ञं।", + "केनासि एवं जलितानुभावा, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा", + "पञ्हं पुट्ठा वियाकासि, यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘अहं मनुस्सेसु मनुस्सभूता, पुरिमाय जातिया मनुस्सलोके॥", + "‘‘अद्दसं विरजं बुद्धं, विप्पसन्‍नमनाविलं।", + "आसज्‍ज दानं अदासिं, अकामा तिलदक्खिणं।", + "दक्खिणेय्यस्स बुद्धस्स, पसन्‍ना सेहि पाणिभि॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो, तेन मे इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च मे भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘अक्खामि ते भिक्खु महानुभाव, मनुस्सभूता यमकासि पुञ्‍ञं।", + "तेनम्हि एवं जलितानुभावा, वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘कोञ्‍चा", + "पुप्फाभिकिण्णं रम्ममिदं विमानं, अनेकचित्तं नरनारिसेवितं", + "‘‘तत्थच्छसि", + "इमा", + "‘‘देविद्धिपत्तासि महानुभावे, मनुस्सभूता किमकासि पुञ्‍ञं।", + "केनासि एवं जलितानुभावा, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा देवता अत्तमना, मोग्गल्‍लानेन पुच्छिता।", + "पञ्हं पुट्ठा वियाकासि, यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अहं मनुस्सेसु मनुस्सभूता, पतिब्बतानञ्‍ञमना अहोसिं।", + "माताव पुत्तं अनुरक्खमाना, कुद्धापिहं", + "‘‘सच्‍चे ठिता मोसवज्‍जं पहाय, दाने रता सङ्गहितत्तभावा।", + "अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च पसन्‍नचित्ता, सक्‍कच्‍च दानं विपुलं अदासिं॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो, तेन मे इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च मे भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘अक्खामि ते भिक्खु महानुभाव, मनुस्सभूता यमकासि पुञ्‍ञं।", + "तेनम्हि", + "‘‘वेळुरियथम्भं", + "तत्थच्छसि देवि महानुभावे, उच्‍चावचा इद्धि विकुब्बमाना।", + "इमा च ते अच्छरायो समन्ततो, नच्‍चन्ति गायन्ति पमोदयन्ति च॥", + "‘‘देविद्धिपत्तासि महानुभावे, मनुस्सभूता किमकासि पुञ्‍ञं।", + "केनासि एवं जलितानुभावा, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा देवता अत्तमना, मोग्गल्‍लानेन पुच्छिता।", + "पञ्हं पुट्ठा वियाकासि, यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अहं मनुस्सेसु मनुस्सभूता, उपासिका चक्खुमतो अहोसिं।", + "पाणातिपाता विरता अहोसिं, लोके अदिन्‍नं परिवज्‍जयिस्सं॥", + "‘‘अमज्‍जपा नो च", + "अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च पसन्‍नचित्ता, सक्‍कच्‍च दानं विपुलं अदासिं॥", + "‘‘तेन", + "उप्पज्‍जन्ति च मे भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘अक्खामि ते भिक्खु महानुभाव, मनुस्सभूता यमकासि पुञ्‍ञं।", + "तेनम्हि एवं जलितानुभावा, वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन", + "ओभासेन्ती दिसा सब्बा, ओसधी विय तारका॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो, केन ते इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च ते भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘पुच्छामि तं देवि महानुभावे, मनुस्सभूता किमकासि पुञ्‍ञं।", + "केनासि एवं जलितानुभावा, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा देवता अत्तमना, मोग्गल्‍लानेन पुच्छिता।", + "पञ्हं पुट्ठा वियाकासि, यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अहं", + "‘‘अद्दसं विरजं भिक्खुं, विप्पसन्‍नमनाविलं।", + "तस्स अदासहं पूवं, पसन्‍ना सेहि पाणिभि।", + "भागड्ढभागं दत्वान, मोदामि नन्दने वने॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो, तेन मे इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च मे भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘अक्खामि ते भिक्खु महानुभाव, मनुस्सभूता यमकासि पुञ्‍ञं।", + "तेनम्हि एवं जलितानुभावा, वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन", + "ओभासेन्ती दिसा सब्बा, ओसधी विय तारका॥", + "‘‘केन", + "उप्पज्‍जन्ति च ते भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘पुच्छामि तं देवि महानुभावे, मनुस्सभूता किमकासि पुञ्‍ञं।", + "केनासि एवं जलितानुभावा, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा", + "पञ्हं पुट्ठा वियाकासि, यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अहं", + "‘‘अद्दसं विरजं भिक्खुं, विप्पसन्‍नमनाविलं।", + "तस्स अदासहं भागं, पसन्‍ना सेहि पाणिभि।", + "कुम्मासपिण्डं दत्वान, मोदामि नन्दने वने॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो, तेन मे इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च मे भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘अक्खामि ते भिक्खु महानुभाव, मनुस्सभूता यमकासि पुञ्‍ञं।", + "तेनम्हि एवं जलितानुभावा, वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन वण्णेन, या त्वं तिट्ठसि देवते।", + "ओभासेन्ती दिसा सब्बा, ओसधी विय तारका॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो, केन ते इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च ते भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘पुच्छामि", + "केनासि एवं जलितानुभावा, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा", + "पञ्हं पुट्ठा वियाकासि, यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘इस्सा", + "अक्‍कोधना भत्तुवसानुवत्तिनी, उपोसथे निच्‍चहमप्पमत्ता॥", + "‘‘चातुद्दसिं पञ्‍चदसिं, या च", + "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमागतं॥", + "‘‘उपोसथं उपवसिस्सं, सदा सीलेसु संवुता।", + "सञ्‍ञमा संविभागा च, विमानं आवसामहं", + "‘‘पाणातिपाता विरता, मुसावादा च सञ्‍ञता।", + "थेय्या च अतिचारा च, मज्‍जपाना च आरका", + "‘‘पञ्‍चसिक्खापदे रता, अरियसच्‍चान कोविदा।", + "उपासिका चक्खुमतो, गोतमस्स यसस्सिनो॥", + "‘‘साहं सकेन सीलेन, यससा च यसस्सिनी।", + "अनुभोमि सकं पुञ्‍ञं, सुखिता चम्हिनामया॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो, तेन मे इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च मे भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘अक्खामि ते भिक्खु महानुभाव, मनुस्सभूता यमहं अकासिं।", + "तेनम्हि एवं जलितानुभावा, वण्णो", + "‘‘युत्ता", + "अभिनिम्मिता पञ्‍चरथासता च ते, अन्वेन्ति तं सारथिचोदिता हया॥", + "‘‘सा तिट्ठसि रथवरे अलङ्कता, ओभासयं जलमिव जोति पावको।", + "पुच्छामि तं वरतनु", + "‘‘कामग्गपत्तानं", + "तस्मा काया अच्छरा कामवण्णिनी, इधागता अनधिवरं नमस्सितुं॥", + "‘‘किं त्वं पुरे सुचरितमाचरीध", + "केनच्छसि", + "इद्धी च ते अनधिवरा विहङ्गमा,", + "वण्णो च ते दस दिसा विरोचति॥", + "‘‘देवेहि त्वं परिवुता सक्‍कता चसि,", + "कुतो चुता सुगतिगतासि देवते।", + "कस्स वा त्वं वचनकरानुसासनिं,", + "आचिक्ख मे त्वं यदि बुद्धसाविका’’ति॥", + "‘‘नगन्तरे", + "नच्‍चे गीते परमसुसिक्खिता अहुं, सिरिमाति मं राजगहे अवेदिंसु", + "‘‘बुद्धो च मे इसिनिसभो विनायको, अदेसयी समुदयदुक्खनिच्‍चतं।", + "असङ्खतं दुक्खनिरोधसस्सतं, मग्गञ्‍चिमं अकुटिलमञ्‍जसं सिवं॥", + "‘‘सुत्वानहं अमतपदं असङ्खतं, तथागतस्सनधिवरस्स सासनं।", + "सीलेस्वहं परमसुसंवुता अहुं, धम्मे ठिता नरवरबुद्धदेसिते", + "‘‘ञत्वानहं विरजपदं असङ्खतं, तथागतेननधिवरेन", + "तत्थेवहं समथसमाधिमाफुसिं, सायेव मे परमनियामता अहु॥", + "‘‘लद्धानहं", + "असंसया बहुजनपूजिता अहं, खिड्डारतिं", + "‘‘एवं अहं अमतदसम्हि", + "धम्मद्दसा पठमफले पतिट्ठिता, सोतापन्‍ना न च पन मत्थि दुग्गति॥", + "‘‘सा वन्दितुं अनधिवरं उपागमिं, पासादिके कुसलरते च भिक्खवो।", + "नमस्सितुं समणसमागमं सिवं, सगारवा सिरिमतो धम्मराजिनो॥", + "‘‘दिस्वा", + "तण्हच्छिदं कुसलरतं विनायकं, वन्दामहं परमहितानुकम्पक’’न्ति॥", + "‘‘इदं", + "सुवण्णरुक्खेहि समन्तमोत्थतं, ठानं ममं कम्मविपाकसम्भवं॥", + "‘‘तत्रूपपन्‍ना पुरिमच्छरा इमा, सतं सहस्सानि सकेन कम्मुना।", + "तुवंसि अज्झुपगता यसस्सिनी, ओभासयं तिट्ठसि पुब्बदेवता॥", + "‘‘ससी अधिग्गय्ह यथा विरोचति, नक्खत्तराजारिव तारकागणं।", + "तथेव त्वं अच्छरासङ्गणं", + "‘‘कुतो नु आगम्म अनोमदस्सने, उपपन्‍ना त्वं भवनं ममं इदं।", + "ब्रह्मंव देवा तिदसा सहिन्दका, सब्बे न तप्पामसे दस्सनेन त’’न्ति॥", + "‘‘यमेतं सक्‍क अनुपुच्छसे ममं, ‘कुतो चुता त्वं इध आगता’ति", + "बाराणसी नाम पुरत्थि कासिनं, तत्थ अहोसिं पुरे केसकारिका॥", + "‘‘बुद्धे", + "अखण्डसिक्खापदा आगतप्फला, सम्बोधिधम्मे नियता अनामया’’ति॥", + "‘‘तन्त्याभिनन्दामसे स्वागतञ्‍च", + "बुद्धे च धम्मे च पसन्‍नमानसे, सङ्घे च एकन्तगते असंसये।", + "अखण्डसिक्खापदे आगतप्फले, सम्बोधिधम्मे नियते अनामये’’ति॥", + "पञ्‍च पीठा तयो नावा, दीपतिलदक्खिणा द्वे।", + "पति द्वे सुणिसा उत्तरा, सिरिमा केसकारिका।", + "वग्गो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "‘‘अपि", + "समन्ता अनुपरियासि, नारीगणपुरक्खता।", + "ओभासेन्ती", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो, केन ते इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च ते भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘पुच्छामि", + "केनासि एवं जलितानुभावा, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा देवता अत्तमना, मोग्गल्‍लानेन पुच्छिता।", + "पञ्हं पुट्ठा वियाकासि, यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अहं मनुस्सेसु मनुस्सभूता, दासी अहोसिं परपेस्सिया", + "‘‘उपासिका चक्खुमतो, गोतमस्स यसस्सिनो।", + "तस्सा मे निक्‍कमो आसि, सासने तस्स तादिनो॥", + "‘‘कामं भिज्‍जतुयं कायो, नेव अत्थेत्थ सण्ठनं", + "सिक्खापदानं पञ्‍चन्‍नं, मग्गो सोवत्थिको सिवो॥", + "‘‘अकण्टको अगहनो, उजु सब्भि पवेदितो।", + "निक्‍कमस्स फलं पस्स, यथिदं पापुणित्थिका॥", + "‘‘आमन्तनिका रञ्‍ञोम्हि, सक्‍कस्स वसवत्तिनो।", + "सट्ठि", + "‘‘आलम्बो गग्गरो", + "पोक्खरो", + "‘‘नन्दा चेव सुनन्दा च, सोणदिन्‍ना सुचिम्हिता", + "अलम्बुसा मिस्सकेसी च, पुण्डरीकाति दारुणी॥", + "‘‘एणीफस्सा सुफस्सा च, सुभद्दा मुदुवादिनी।", + "एता चञ्‍ञा च सेय्यासे, अच्छरानं पबोधिका॥", + "‘‘ता", + "हन्द नच्‍चाम गायाम, हन्द तं रमयामसे॥", + "‘‘नयिदं", + "असोकं नन्दनं रम्मं, तिदसानं महावनं॥", + "‘‘सुखं अकतपुञ्‍ञानं, इध नत्थि परत्थ च।", + "सुखञ्‍च कतपुञ्‍ञानं, इध चेव परत्थ च॥", + "‘‘तेसं सहब्यकामानं, कत्तब्बं कुसलं बहुं।", + "कतपुञ्‍ञा हि मोदन्ति, सग्गे भोगसमङ्गिनो’’ति॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन", + "ओभासेन्ती दिसा सब्बा, ओसधी विय तारका॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो, केन ते इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च ते भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘पुच्छामि तं देवि महानुभावे, मनुस्सभूता किमकासि पुञ्‍ञं।", + "केनासि एवं जलितानुभावा, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा देवता अत्तमना, मोग्गल्‍लानेन पुच्छिता।", + "पञ्हं", + "‘‘केवट्टद्वारा निक्खम्म, अहु मय्हं निवेसनं।", + "तत्थ सञ्‍चरमानानं, सावकानं महेसिनं॥", + "‘‘ओदनं कुम्मासं", + "अदासिं उजुभूतेसु, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘चातुद्दसिं पञ्‍चदसिं, या च पक्खस्स अट्ठमी।", + "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमागतं॥", + "‘‘उपोसथं", + "सञ्‍ञमा संविभागा च, विमानं आवसामहं॥", + "‘‘पाणातिपाता", + "थेय्या च अतिचारा च, मज्‍जपाना च आरका॥", + "‘‘पञ्‍चसिक्खापदे रता, अरियसच्‍चान कोविदा।", + "उपासिका चक्खुमतो, गोतमस्स यसस्सिनो॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰… वण्णो च मे सब्बदिसा पभासतीति॥", + "‘‘पिण्डाय", + "दलिद्दा कपणा नारी, परागारं अपस्सिता", + "‘‘या ते अदासि आचामं, पसन्‍ना सेहि पाणिभि।", + "सा हित्वा मानुसं देहं, कं नु सा दिसतं गता’’ति॥", + "‘‘पिण्डाय मे चरन्तस्स, तुण्हीभूतस्स तिट्ठतो।", + "दलिद्दा कपणा नारी, परागारं अपस्सिता॥", + "‘‘या मे अदासि आचामं, पसन्‍ना सेहि पाणिभि।", + "सा हित्वा मानुसं देहं, विप्पमुत्ता इतो चुता॥", + "‘‘निम्मानरतिनो नाम, सन्ति देवा महिद्धिका।", + "तत्थ सा सुखिता नारी, मोदताचामदायिका’’ति॥", + "‘‘अहो", + "पराभतेन दानेन, इज्झित्थ वत दक्खिणा॥", + "‘‘या महेसित्तं कारेय्य, चक्‍कवत्तिस्स राजिनो।", + "नारी सब्बङ्गकल्याणी, भत्तु चानोमदस्सिका।", + "एतस्साचामदानस्स", + "‘‘सतं", + "सतं कञ्‍ञासहस्सानि, आमुत्तमणिकुण्डला।", + "एतस्साचामदानस्स, कलं नाग्घन्ति सोळसिं॥", + "‘‘सतं हेमवता नागा, ईसादन्ता उरूळ्हवा।", + "सुवण्णकच्छा मातङ्गा, हेमकप्पनवाससा", + "एतस्साचामदानस्स, कलं नाग्घति सोळसिं॥", + "‘‘चतुन्‍नमपि", + "एतस्साचामदानस्स, कलं नाग्घति सोळसि’’न्ति॥", + "‘‘चण्डालि वन्द पादानि, गोतमस्स यसस्सिनो।", + "तमेव", + "‘‘अभिप्पसादेहि मनं, अरहन्तम्हि तादिनि", + "खिप्पं पञ्‍जलिका वन्द, परित्तं तव जीवित’’न्ति॥", + "चोदिता भावितत्तेन, सरीरन्तिमधारिना।", + "चण्डाली वन्दि पादानि, गोतमस्स यसस्सिनो॥", + "तमेनं अवधी गावी, चण्डालिं पञ्‍जलिं ठितं।", + "नमस्समानं सम्बुद्धं, अन्धकारे पभङ्करन्ति॥", + "‘‘खीणासवं", + "देविद्धिपत्ता उपसङ्कमित्वा, वन्दामि तं वीर महानुभाव’’न्ति॥", + "‘‘सुवण्णवण्णा जलिता महायसा, विमानमोरुय्ह अनेकचित्ता।", + "परिवारिता अच्छरासङ्गणेन", + "‘‘अहं", + "वन्दिं", + "‘‘साहं वन्दित्वा", + "विमानं सब्बतो भद्दं, उपपन्‍नम्हि नन्दने॥", + "‘‘अच्छरानं", + "तासाहं पवरा सेट्ठा, वण्णेन यससायुना॥", + "‘‘पहूतकतकल्याणा, सम्पजाना पटिस्सता", + "मुनिं कारुणिकं लोके, तं भन्ते वन्दितुमागता’’ति॥", + "इदं वत्वान चण्डाली, कतञ्‍ञू कतवेदिनी।", + "वन्दित्वा अरहतो पादे, तत्थेवन्तरधायथाति", + "‘‘नीला पीता च काळा च, मञ्‍जिट्ठा", + "उच्‍चावचानं वण्णानं, किञ्‍जक्खपरिवारिता॥", + "‘‘मन्दारवानं पुप्फानं, मालं धारेसि मुद्धनि।", + "नयिमे अञ्‍ञेसु कायेसु, रुक्खा सन्ति सुमेधसे॥", + "‘‘केन", + "देवते पुच्छिताचिक्ख, किस्स कम्मस्सिदं फल’’न्ति॥", + "‘‘भद्दित्थिकाति", + "सद्धा सीलेन सम्पन्‍ना, संविभागरता सदा॥", + "‘‘अच्छादनञ्‍च भत्तञ्‍च, सेनासनं पदीपियं।", + "अदासिं उजुभूतेसु, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘चातुद्दसिं", + "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमागतं॥", + "‘‘उपोसथं उपवसिस्सं, सदा सीलेसु संवुता।", + "सञ्‍ञमा संविभागा च, विमानं आवसामहं॥", + "‘‘पाणातिपाता विरता, मुसावादा च सञ्‍ञता।", + "थेय्या च अतिचारा च, मज्‍जपाना च आरका॥", + "‘‘पञ्‍चसिक्खापदे रता, अरियसच्‍चान कोविदा।", + "उपासिका", + "कतावासा कतकुसला ततो चुता", + "सयं पभा अनुविचरामि नन्दनं॥", + "‘‘भिक्खू चाहं परमहितानुकम्पके, अभोजयिं तपस्सियुगं महामुनिं।", + "कतावासा कतकुसला ततो चुता", + "‘‘अट्ठङ्गिकं अपरिमितं सुखावहं, उपोसथं सततमुपावसिं अहं।", + "कतावासा कतकुसला ततो चुता", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन", + "ओभासेन्ती दिसा सब्बा, ओसधी विय तारका॥", + "‘‘केन", + "उप्पज्‍जन्ति च ते भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘पुच्छामि तं देवि महानुभावे, मनुस्सभूता किमकासि पुञ्‍ञं।", + "केनासि एवं जलितानुभावा, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा देवता अत्तमना, मोग्गल्‍लानेन पुच्छिता।", + "पञ्हं पुट्ठा वियाकासि, यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘सोणदिन्‍नाति मं अञ्‍ञंसु, नाळन्दायं उपासिका।", + "सद्धा सीलेन सम्पन्‍ना, संविभागरता सदा॥", + "‘‘अच्छादनञ्‍च भत्तञ्‍च, सेनासनं पदीपियं।", + "अदासिं उजुभूतेसु, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘चातुद्दसिं पञ्‍चदसिं, या च पक्खस्स अट्ठमी।", + "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमागतं॥", + "‘‘उपोसथं उपवसिस्सं, सदा सीलेसु संवुता।", + "सञ्‍ञमा संविभागा च, विमानं आवसामहं॥", + "‘‘पाणातिपाता विरता, मुसावादा च सञ्‍ञता।", + "थेय्या च अतिचारा च, मज्‍जपाना च आरका॥", + "‘‘पञ्‍चसिक्खापदे", + "उपासिका चक्खुमतो, गोतमस्स यसस्सिनो॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰…", + "वण्णो", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन", + "ओभासेन्ती दिसा सब्बा, ओसधी विय तारका॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो…पे॰…", + "वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा देवता अत्तमना…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘उपोसथाति मं अञ्‍ञंसु, साकेतायं उपासिका।", + "सद्धा सीलेन सम्पन्‍ना, संविभागरता सदा॥", + "‘‘अच्छादनञ्‍च भत्तञ्‍च, सेनासनं पदीपियं।", + "अदासिं उजुभूतेसु, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘चातुद्दसिं पञ्‍चदसिं, या च पक्खस्स अट्ठमी।", + "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमागतं॥", + "‘‘उपोसथं उपवसिस्सं, सदा सीलेसु संवुता।", + "सञ्‍ञमा संविभागा च, विमानं आवसामहं॥", + "‘‘पाणातिपाता विरता, मुसावादा च सञ्‍ञता।", + "थेय्या च अतिचारा च, मज्‍जपाना च आरका॥", + "‘‘पञ्‍चसिक्खापदे रता, अरियसच्‍चान कोविदा।", + "उपासिका चक्खुमतो, गोतमस्स यसस्सिनो॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰…", + "वण्णो", + "‘‘अभिक्खणं", + "तत्थ चित्तं पणिधाय, उपपन्‍नम्हि नन्दनं॥", + "‘‘नाकासिं", + "हीने चित्तं पणिधाय, साम्हि पच्छानुतापिनी’’ति॥", + "‘‘कीव चिरं विमानम्हि, इध वच्छसुपोसथे", + "देवते पुच्छिताचिक्ख, यदि जानासि आयुनो’’ति॥", + "‘‘सट्ठिवस्ससहस्सानि", + "इध ठत्वा महामुनि, इतो चुता गमिस्सामि।", + "मनुस्सानं सहब्यत’’न्ति॥", + "‘‘मा त्वं उपोसथे भायि, सम्बुद्धेनासि ब्याकता।", + "सोतापन्‍ना विसेसयि, पहीना तव दुग्गती’’ति॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन वण्णेन, या त्वं तिट्ठसि देवते।", + "ओभासेन्ती दिसा सब्बा, ओसधी विय तारका॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो…पे॰…", + "वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा देवता अत्तमना…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘निद्दाति", + "सद्धा सीलेन सम्पन्‍ना, संविभागरता सदा॥", + "‘‘अच्छादनञ्‍च", + "अदासिं उजुभूतेसु, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘चातुद्दसिं पञ्‍चदसिं, या च पक्खस्स अट्ठमी।", + "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमागतं॥", + "‘‘उपोसथं उपवसिस्सं, सदा सीलेसु संवुता।", + "सञ्‍ञमा संविभागा च, विमानं आवसामहं॥", + "‘‘पाणातिपाता", + "थेय्या च अतिचारा च, मज्‍जपाना च आरका॥", + "‘‘पञ्‍चसिक्खापदे रता, अरियसच्‍चान कोविदा।", + "उपासिका चक्खुमतो, गोतमस्स यसस्सिनो॥", + "‘‘तेन", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन वण्णेन…पे॰… ओसधी विय तारका॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो…पे॰… वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा देवता अत्तमना…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘सुनिद्दाति", + "सद्धा सीलेन सम्पन्‍ना, संविभागरता सदा॥", + "(यथा निद्दाविमानं तथा वित्थारेतब्बं॥)", + "‘‘पञ्‍चसिक्खापदे", + "उपासिका चक्खुमतो, गोतमस्स यसस्सिनो॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰… वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन वण्णेन, या त्वं तिट्ठसि देवते।", + "ओभासेन्ती दिसा सब्बा, ओसधी विय तारका॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो…पे॰…वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा", + "‘‘अहं", + "‘‘अद्दसं", + "तस्स अदासहं भिक्खं, पसन्‍ना सेहि पाणिभि॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰…", + "वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन वण्णेन, या त्वं तिट्ठसि देवते।", + "ओभासेन्ती दिसा सब्बा, ओसधी विय तारका॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो…पे॰… वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा देवता अत्तमना…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अहं मनुस्सेसु मनुस्सभूता, पुरिमाय जातिया मनुस्सलोके॥", + "‘‘अद्दसं विरजं भिक्खुं, विप्पसन्‍नमनाविलं।", + "तस्स अदासहं भिक्खं, पसन्‍ना सेहि पाणिभि॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰", + "दासी", + "चण्डाली", + "निद्दा चेव सुनिद्दा च", + "वग्गो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "‘‘उळारो", + "नारियो नच्‍चन्ति गायन्ति, देवपुत्ता अलङ्कता॥", + "‘‘मोदेन्ति परिवारेन्ति, तव पूजाय देवते।", + "सोवण्णानि विमानानि, तविमानि सुदस्सने॥", + "‘‘तुवंसि इस्सरा तेसं, सब्बकामसमिद्धिनी।", + "अभिजाता महन्तासि, देवकाये पमोदसि।", + "देवते पुच्छिताचिक्ख, किस्स कम्मस्सिदं फल’’न्ति॥", + "‘‘अहं मनुस्सेसु मनुस्सभूता, पुरिमाय जातिया मनुस्सलोके।", + "दुस्सीलकुले सुणिसा अहोसिं, अस्सद्धेसु कदरियेसु अहं॥", + "‘‘सद्धा सीलेन सम्पन्‍ना, संविभागरता सदा।", + "पिण्डाय चरमानस्स, अपूवं ते अदासहं॥", + "‘‘तदाहं", + "तस्स अदासहं पूवं, पसन्‍ना सेहि पाणिभि॥", + "‘‘इतिस्सा", + "न मं सम्पुच्छितुं इच्छि, समणस्स ददामहं॥", + "‘‘ततो मे सस्सु कुपिता, पहासि मुसलेन मं।", + "कूटङ्गच्छि अवधि मं, नासक्खिं जीवितुं चिरं॥", + "‘‘सा अहं कायस्स भेदा, विप्पमुत्ता ततो चुता।", + "देवानं तावतिंसानं, उपपन्‍ना सहब्यतं॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰…वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘ओभासयित्वा", + "सिरिया च वण्णेन यसेन तेजसा, ब्रह्माव देवे तिदसे सहिन्दके", + "‘‘पुच्छामि तं उप्पलमालधारिनी, आवेळिनी कञ्‍चनसन्‍निभत्तचे।", + "अलङ्कते उत्तमवत्थधारिनी, का त्वं सुभे देवते वन्दसे ममं॥", + "‘‘किं त्वं पुरे कम्ममकासि अत्तना, मनुस्सभूता पुरिमाय जातिया।", + "दानं सुचिण्णं अथ सीलसंयमं", + "देवते पुच्छिताचिक्ख, किस्स कम्मस्सिदं फल’’न्ति॥", + "‘‘इदानि", + "ततो ते उच्छुस्स अदासि खण्डिकं, पसन्‍नचित्ता अतुलाय पीतिया॥", + "‘‘सस्सु च पच्छा अनुयुञ्‍जते ममं, कहं", + "न छड्डितं नो पन खादितं मया, सन्तस्स भिक्खुस्स सयं अदासहं॥", + "‘‘तुय्हंन्विदं", + "पीठं गहेत्वा पहारं अदासि मे, ततो चुता कालकताम्हि देवता॥", + "‘‘तदेव कम्मं कुसलं कतं मया, सुखञ्‍च कम्मं अनुभोमि अत्तना।", + "देवेहि सद्धिं परिचारयामहं, मोदामहं कामगुणेहि पञ्‍चहि॥", + "‘‘तदेव कम्मं कुसलं कतं मया, सुखञ्‍च कम्मं अनुभोमि अत्तना।", + "देविन्दगुत्ता", + "‘‘एतादिसं पुञ्‍ञफलं अनप्पकं, महाविपाका मम उच्छुदक्खिणा।", + "देवेहि सद्धिं परिचारयामहं, मोदामहं कामगुणेहि पञ्‍चहि॥", + "‘‘एतादिसं", + "देविन्दगुत्ता तिदसेहि रक्खिता, सहस्सनेत्तोरिव नन्दने वने॥", + "‘‘तुवञ्‍च", + "ततो ते उच्छुस्स अदासि खण्डिकं, पसन्‍नचिता अतुलाय पीतिया’’ति॥", + "‘‘पल्‍लङ्कसेट्ठे", + "तत्थच्छसि देवि महानुभावे, उच्‍चावचा इद्धि विकुब्बमाना॥", + "‘‘इमा च ते अच्छरायो समन्ततो, नच्‍चन्ति", + "देविद्धिपत्तासि महानुभावे, मनुस्सभूता किमकासि पुञ्‍ञं।", + "केनासि एवं जलितानुभावा, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘अहं मनुस्सेसु मनुस्सभूता, अड्ढे कुले सुणिसा अहोसिं।", + "अक्‍कोधना भत्तुवसानुवत्तिनी, उपोसथे अप्पमत्ता अहोसिं", + "‘‘मनुस्सभूता दहरा अपापिका", + "दिवा च रत्तो च मनापचारिनी, अहं पुरे सीलवती अहोसिं॥", + "‘‘पाणातिपाता", + "अमज्‍जपा नो च मुसा अभाणिं, सिक्खापदेसु परिपूरकारिनी॥", + "‘‘चातुद्दसिं पञ्‍चदसिं, या च पक्खस्स अट्ठमी।", + "पाटिहारियपक्खञ्‍च, पसन्‍नमानसा अहं", + "‘‘अट्ठङ्गुपेतं अनुधम्मचारिनी, उपोसथं", + "इमञ्‍च अरियं अट्ठङ्गवरेहुपेतं, समादियित्वा कुसलं सुखुद्रयं।", + "पतिम्हि कल्याणी वसानुवत्तिनी, अहोसिं पुब्बे सुगतस्स साविका॥", + "‘‘एतादिसं कुसलं जीवलोके, कम्मं करित्वान विसेसभागिनी।", + "कायस्स भेदा अभिसम्परायं, देविद्धिपत्ता सुगतिम्हि आगता॥", + "‘‘विमानपासादवरे मनोरमे, परिवारिता अच्छरासङ्गणेन।", + "सयंपभा देवगणा रमेन्ति मं, दीघायुकिं देवविमानमागत’’न्ति।", + "लता", + "सुता च रञ्‍ञो वेस्सवणस्स धीता, राजीमती धम्मगुणेहि सोभथ॥", + "पञ्‍चेत्थ", + "ता", + "‘‘पुच्छामि तं उप्पलमालधारिनि, आवेळिनि कञ्‍चनसन्‍निभत्तचे।", + "तिमिरतम्बक्खि नभेव सोभने, दीघायुकी केन कतो यसो तव॥", + "‘‘केनासि भद्दे पतिनो पियतरा, विसिट्ठकल्याणितरस्सु रूपतो।", + "पदक्खिणा नच्‍चगीतवादिते, आचिक्ख नो त्वं नरनारिपुच्छिता’’ति॥", + "‘‘अहं मनुस्सेसु मनुस्सभूता, उळारभोगे कुले सुणिसा अहोसिं।", + "अक्‍कोधना भत्तुवसानुवत्तिनी, उपोसथे अप्पमत्ता अहोसिं॥", + "‘‘मनुस्सभूता", + "सदेवरं सस्ससुरं सदासकं, अभिराधयिं तम्हि कतो यसो मम॥", + "‘‘साहं तेन कुसलेन कम्मुना, चतुब्भि ठानेहि विसेसमज्झगा।", + "आयुञ्‍च", + "‘‘सुतं नु तं भासति यं अयं लता, यं नो अपुच्छिम्ह अकित्तयी नो।", + "पतिनो किरम्हाकं विसिट्ठ नारीनं, गती च तासं पवरा च देवता॥", + "‘‘पतीसु", + "पतीसु धम्मं पचरित्व", + "‘‘सीहो यथा पब्बतसानुगोचरो, महिन्धरं पब्बतमावसित्वा।", + "पसय्ह हन्त्वा इतरे चतुप्पदे, खुद्दे मिगे खादति मंसभोजनो॥", + "‘‘तथेव सद्धा इध अरियसाविका, भत्तारं निस्साय पतिं अनुब्बता।", + "कोधं वधित्वा अभिभुय्य मच्छरं, सग्गम्हि सा मोदति धम्मचारिनी’’ति॥", + "‘‘सत्ततन्तिं", + "सो", + "‘‘अहं", + "न तं जयिस्सति सिस्सो, सिस्समाचरिय जेस्ससी’’ति॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन वण्णेन, या त्वं तिट्ठसि देवते।", + "ओभासेन्ती दिसा सब्बा, ओसधी विय तारका॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो, केन ते इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च ते भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘पुच्छामि", + "केनासि एवं जलितानुभावा, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा देवता अत्तमना, मोग्गल्‍लानेन पुच्छिता।", + "पञ्हं पुट्ठा वियाकासि, यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘वत्थुत्तमदायिका नारी, पवरा होति नरेसु नारीसु।", + "एवं पियरूपदायिका मनापं, दिब्बं सा लभते उपेच्‍च ठानं॥", + "‘‘तस्सा", + "अच्छरासहस्सस्साहं, पवरा", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो, तेन मे इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च मे भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘अक्खामि ते भिक्खु महानुभाव, मनुस्सभूता यमकासि पुञ्‍ञं।", + "तेनम्हि एवं जलितानुभावा, वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन वण्णेन…पे॰… ओसधी विय तारका॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो…पे॰… ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘पुच्छामि तं देवि महानुभावे…पे॰…", + "वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा देवता अत्तमना…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘पुप्फुत्तमदायिका नारी, पवरा होति नरेसु नारीसु।", + "एवं पियरूपदायिका मनापं, दिब्बं सा लभते उपेच्‍च ठानं॥", + "‘‘तस्सा", + "अच्छरासहस्सस्साहं, पवरा पस्स पुञ्‍ञानं विपाकं॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰…", + "वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन वण्णेन…पे॰…", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो…पे॰… ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘पुच्छामि तं देवि महानुभावे…पे॰…", + "वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘सा देवता अत्तमना…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘गन्धुत्तमदायिका नारी, पवरा होति नरेसु नारीसु।", + "एवं पियरूपदायिका मनापं, दिब्बं सा लभते उपेच्‍च ठानं॥", + "‘‘तस्सा मे पस्स विमानं, अच्छरा कामवण्णिनीहमस्मि।", + "अच्छरासहस्सस्साहं, पवरा पस्स पुञ्‍ञानं विपाकं॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰…", + "वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन वण्णेन…पे॰… ओसधी विय तारका॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो…पे॰… ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘पुच्छामि तं देवि महानुभावे…पे॰…", + "वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा", + "‘‘फलुत्तमदायिका नारी, पवरा होति नरेसु नारीसु।", + "एवं पियरूपदायिका मनापं, दिब्बं सा लभते उपेच्‍च ठानं॥", + "‘‘तस्सा मे पस्स विमानं, अच्छरा कामवण्णिनीहमस्मि।", + "अच्छरासहस्सस्साहं, पवरा पस्स पुञ्‍ञानं विपाकं॥", + "‘‘तेन", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन वण्णेन…पे॰… ओसधी विय तारका॥", + "‘‘केन", + "‘‘पुच्छामि तं देवि महानुभावे…पे॰…", + "वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा देवता अत्तमना…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘रसुत्तमदायिका नारी, पवरा", + "एवं पियरूपदायिका मनापं, दिब्बं सा लभते उपेच्‍च ठानं॥", + "‘‘तस्सा मे पस्स विमानं, अच्छरा कामवण्णिनीहमस्मि।", + "अच्छरासहस्सस्साहं, पवरा पस्स पुञ्‍ञानं विपाकं॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰…", + "वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन वण्णेन…पे॰… ओसधी विय तारका॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो…पे॰…", + "वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा देवता अत्तमना…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘गन्धपञ्‍चङ्गुलिकं अहमदासिं, कस्सपस्स भगवतो थूपम्हि।", + "एवं पियरूपदायिका मनापं, दिब्बं सा लभते उपेच्‍च ठानं॥", + "‘‘तस्सा मे पस्स विमानं, अच्छरा कामवण्णिनीहमस्मि।", + "अच्छरासहस्सस्साहं", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰… वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "(अनन्तरं", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन वण्णेन…पे॰…वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा देवता अत्तमना…पे॰…यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘भिक्खू च अहं भिक्खुनियो च, अद्दसासिं पन्थपटिपन्‍ने।", + "तेसाहं धम्मं सुत्वान, एकूपोसथं उपवसिस्सं॥", + "‘‘तस्सा मे पस्स विमानं, अच्छरा कामवण्णिनीहमस्मि।", + "अच्छरासहस्सस्साहं, पवरा पस्स पुञ्‍ञानं विपाकं॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰… वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन", + "सा देवता अत्तमना…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘उदके", + "एवं पियरूपदायिका मनापं, दिब्बं सा लभते उपेच्‍च ठानं॥", + "‘‘तस्सा मे पस्स विमानं, अच्छरा कामवण्णिनीहमस्मि।", + "अच्छरासहस्सस्साहं, पवरा पस्स पुञ्‍ञानं विपाकं॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰… वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन वण्णेन…पे॰… वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा", + "‘‘सस्सुञ्‍चाहं ससुरञ्‍च, चण्डिके कोधने च फरुसे च।", + "अनुसूयिका उपट्ठासिं", + "‘‘तस्सा मे पस्स विमानं, अच्छरा कामवण्णिनीहमस्मि।", + "अच्छरासहस्सस्साहं, पवरा पस्स पुञ्‍ञानं विपाकं॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰… वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन वण्णेन…पे॰… वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा देवता अत्तमना…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘परकम्मकरी", + "अक्‍कोधनानतिमानिनी", + "‘‘तस्सा मे पस्स विमानं, अच्छरा कामवण्णिनीहमस्मि।", + "अच्छरासहस्सस्साहं, पवरा पस्स", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰…वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन वण्णेन…पे॰… ओसधी विय तारका॥", + "‘‘केन", + "सा देवता अत्तमना…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘खीरोदनं अहमदासिं, भिक्खुनो पिण्डाय चरन्तस्स।", + "एवं करित्वा कम्मं, सुगतिं उपपज्‍ज मोदामि॥", + "‘‘तस्सा", + "अच्छरासहस्सस्साहं, पवरा पस्स पुञ्‍ञानं विपाकं॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰…वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन वण्णेन…पे॰…", + "सा देवता अत्तमना…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘फाणितं अहमदासिं, भिक्खुनो पिण्डाय चरन्तस्स…पे॰…’’॥", + "उच्छुखण्डिकं अहमदासिं, भिक्खुनो पिण्डाय चरन्तस्स…पे॰…॥", + "तिम्बरुसकं अहमदासिं, भिक्खुनो पिण्डाय चरन्तस्स…पे॰…॥", + "कक्‍कारिकं अहमदासिं, भिक्खुनो पिण्डाय चरन्तस्स…पे॰…॥", + "एळालुकं अहमदासिं, भिक्खुनो पिण्डाय चरन्तस्स…पे॰…॥", + "वल्‍लिफलं", + "फारुसकं", + "हत्थप्पतापकं", + "साकमुट्ठिं अहमदासिं, भिक्खुनो पन्थपटिपन्‍नस्स…पे॰…॥", + "पुप्फकमुट्ठिं अहमदासिं, भिक्खुनो पिण्डाय चरन्तस्स…पे॰…॥", + "मूलकं अहमदासिं, भिक्खुनो पिण्डाय चरन्तस्स…पे॰…॥", + "निम्बमुट्ठिं अहमदासिं, भिक्खुनो पिण्डाय चरन्तस्स…पे॰…॥", + "अम्बकञ्‍जिकं अहमदासिं, भिक्खुनो पिण्डाय चरन्तस्स…पे॰…॥", + "दोणिनिम्मज्‍जनिं", + "कायबन्धनं अहमदासिं, भिक्खुनो पिण्डाय चरन्तस्स…पे॰…॥", + "अंसबद्धकं", + "आयोगपट्टं", + "विधूपनं", + "तालवण्टं अहमदासिं, भिक्खुनो पिण्डाय चरन्तस्स…पे॰…॥", + "मोरहत्थं अहमदासिं, भिक्खुनो पिण्डाय चरन्तस्स…पे॰…॥", + "छत्तं", + "उपाहनं अहमदासिं, भिक्खुनो पिण्डाय चरन्तस्स…पे॰…॥", + "पूवं अहमदासिं, भिक्खुनो पिण्डाय चरन्तस्स…पे॰…॥", + "मोदकं अहमदासिं, भिक्खुनो पिण्डाय चरन्तस्स…पे॰…॥", + "‘‘सक्खलिकं", + "‘‘तस्सा मे पस्स विमानं, अच्छरा कामवण्णिनीहमस्मि।", + "अच्छरासहस्सस्साहं, पवरा पस्स पुञ्‍ञानं विपाकं॥", + "‘‘तेन", + "‘‘स्वागतं वत मे अज्‍ज, सुप्पभातं सुहुट्ठितं", + "यं अद्दसामि", + "‘‘इमासाहं", + "दानेन समचरियाय, सञ्‍ञमेन दमेन च।", + "स्वाहं तत्थ गमिस्सामि", + "‘‘दद्दल्‍लमाना", + "सब्बे देवे तावतिंसे, वण्णेन अतिरोचसि॥", + "‘‘दस्सनं नाभिजानामि, इदं पठमदस्सनं।", + "कस्मा काया नु आगम्म, नामेन भाससे मम’’न्ति॥", + "‘‘अहं भद्दे सुभद्दासिं, पुब्बे मानुसके भवे।", + "सहभरिया च ते आसिं, भगिनी च कनिट्ठिका॥", + "‘‘सा अहं कायस्स भेदा, विप्पमुत्ता ततो चुता।", + "निम्मानरतीनं देवानं, उपपन्‍ना सहब्यत’’न्ति॥", + "‘‘पहूतकतकल्याणा, ते देवे यन्ति पाणिनो।", + "येसं त्वं कित्तयिस्ससि, सुभद्दे जातिमत्तनो॥", + "‘‘अथ", + "कीदिसेनेव दानेन, सुब्बतेन यसस्सिनी॥", + "‘‘यसं एतादिसं पत्ता, विसेसं विपुलमज्झगा।", + "देवते पुच्छिताचिक्ख, किस्स कम्मस्सिदं फल’’न्ति॥", + "‘‘अट्ठेव पिण्डपातानि, यं दानं अददं पुरे।", + "दक्खिणेय्यस्स सङ्घस्स, पसन्‍ना सेहि पाणिभि॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰…वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘अहं", + "तप्पेसिं अन्‍नपानेन, पसन्‍ना सेहि पाणिभि॥", + "‘‘तया", + "कथं त्वं अप्पतरं दत्वा, विसेसं विपुलमज्झगा।", + "देवते पुच्छिताचिक्ख, किस्स कम्मस्सिदं फल’’न्ति॥", + "‘‘मनोभावनीयो", + "ताहं भत्तेन", + "‘‘सो मे अत्थपुरेक्खारो, अनुकम्पाय रेवतो।", + "सङ्घे देहीति मंवोच, तस्साहं वचनं करिं॥", + "‘‘सा दक्खिणा सङ्घगता, अप्पमेय्ये पतिट्ठिता।", + "पुग्गलेसु तया दिन्‍नं, न तं तव महप्फल’’न्ति॥", + "‘‘इदानेवाहं जानामि, सङ्घे दिन्‍नं महप्फलं।", + "साहं गन्त्वा मनुस्सत्तं, वदञ्‍ञू वीतमच्छरा।", + "सङ्घे दानानि दस्सामि", + "‘‘का एसा देवता भद्दे, तया मन्तयते सह।", + "सब्बे देवे तावतिंसे, वण्णेन अतिरोचती’’ति॥", + "‘‘मनुस्सभूता देविन्द, पुब्बे मानुसके भवे।", + "सहभरिया च मे आसि, भगिनी च कनिट्ठिका।", + "सङ्घे दानानि दत्वान, कतपुञ्‍ञा विरोचती’’ति॥", + "‘‘धम्मेन पुब्बे भगिनी, तया भद्दे विरोचति।", + "यं सङ्घम्हि अप्पमेय्ये, पतिट्ठापेसि दक्खिणं॥", + "‘‘पुच्छितो हि मया बुद्धो, गिज्झकूटम्हि पब्बते।", + "विपाकं", + "‘‘यजमानानं मनुस्सानं, पुञ्‍ञपेक्खान पाणिनं।", + "करोतं ओपधिकं पुञ्‍ञं, यत्थ दिन्‍नं महप्फलं॥", + "‘‘तं", + "विपाकं संविभागस्स, यत्थ दिन्‍नं महप्फलं॥", + "", + "एस सङ्घो उजुभूतो, पञ्‍ञासीलसमाहितो॥", + "", + "करोतं ओपधिकं पुञ्‍ञं, सङ्घे दिन्‍नं महप्फलं॥", + "", + "एते हि सेट्ठा नरवीरसावका, पभङ्करा धम्ममुदीरयन्ति", + "", + "सा दक्खिणा सङ्घगता पतिट्ठिता, महप्फला लोकविदून", + "", + "विनेय्य मच्छेरमलं समूलं, अनिन्दिता", + "‘‘फलिकरजतहेमजालछन्‍नं", + "ब्यम्हं सुनिम्मितं तोरणूपपन्‍नं, रुचकुपकिण्णमिदं सुभं विमानं॥", + "‘‘भाति", + "तथा तपतिमिदं तव विमानं, जलमिव धूमसिखो निसे नभग्गे॥", + "‘‘मुसतीव नयनं सतेरताव", + "वीणामुरजसम्मताळघुट्ठं, इद्धं इन्दपुरं यथा तवेदं॥", + "‘‘पदुमकुमुदुप्पलकुवलयं, योधिक", + "सालकुसुमितपुप्फिता असोका, विविधदुमग्गसुगन्धसेवितमिदं॥", + "‘‘सळललबुजभुजक", + "मणिजालसदिसा यसस्सिनी, रम्मा पोक्खरणी उपट्ठिता ते॥", + "‘‘उदकरुहा च येत्थि पुप्फजाता, थलजा ये च सन्ति रुक्खजाता।", + "मानुसकामानुस्सका च दिब्बा, सब्बे तुय्हं निवेसनम्हि जाता॥", + "‘‘किस्स संयमदमस्सयं विपाको, केनासि कम्मफलेनिधूपपन्‍ना।", + "यथा च ते अधिगतमिदं विमानं, तदनुपदं अवचासिळारपम्हे’’ति", + "‘‘यथा", + "दिब्य", + "‘‘नानासन्तानकपुप्फरुक्खविविधा, पाटलिजम्बुअसोकरुक्खवन्तं।", + "यथा च मे अधिगतमिदं विमानं, तं", + "‘‘मगधवरपुरत्थिमेन", + "तत्थ अहोसिं पुरे सुणिसा, पेसवतीति", + "‘‘साहमपचितत्थधम्मकुसलं", + "उपतिस्सं निब्बुतमप्पमेय्यं, मुदितमना कुसुमेहि अब्भुकिरिं", + "‘‘परमगतिगतञ्‍च पूजयित्वा, अन्तिमदेहधरं इसिं उळारं।", + "पहाय मानुसकं समुस्सयं, तिदसगता इध मावसामि ठान’’न्ति॥", + "‘‘पीतवत्थे", + "पीतन्तराहि वग्गूहि, अपिळन्धाव सोभसि॥", + "‘‘का", + "हेमजालकसञ्छन्‍ने", + "‘‘सोवण्णमया लोहितङ्गमया", + "मसारगल्‍ला सहलोहितङ्गा", + "‘‘कोचि कोचि एत्थ मयूरसुस्सरो, हंसस्स रञ्‍ञो करवीकसुस्सरो।", + "तेसं सरो सुय्यति वग्गुरूपो, पञ्‍चङ्गिकं तूरियमिवप्पवादितं॥", + "‘‘रथो च ते सुभो वग्गु", + "नानावण्णाहि धातूहि, सुविभत्तोव सोभति॥", + "‘‘तस्मिं रथे कञ्‍चनबिम्बवण्णे, या त्वं", + "देवते पुच्छिताचिक्ख, किस्स कम्मस्सिदं फल’’न्ति॥", + "‘‘सोवण्णजालं मणिसोण्णचित्तितं", + "परिनिब्बुते गोतमे अप्पमेय्ये, पसन्‍नचित्ता अहमाभिरोपयिं॥", + "‘‘ताहं कम्मं करित्वान, कुसलं बुद्धवण्णितं।", + "अपेतसोका सुखिता, सम्पमोदामनामया’’ति॥", + "‘‘का", + "समन्ता अनुपरियासि, नारीगणपुरक्खता", + "‘‘यदा", + "सयोग्गा सरथा सब्बे, चित्रा होन्ति इधागता॥", + "‘‘तुय्हञ्‍च इध पत्ताय, उय्याने विचरन्तिया।", + "काये न दिस्सती चित्तं, केन रूपं तवेदिसं।", + "देवते पुच्छिताचिक्ख, किस्स कम्मस्सिदं फल’’न्ति॥", + "‘‘येन कम्मेन देविन्द, रूपं मय्हं गती च मे।", + "इद्धि च आनुभावो च, तं सुणोहि पुरिन्दद॥", + "‘‘अहं राजगहे रम्मे, सुनन्दा नामुपासिका।", + "सद्धा सीलेन सम्पन्‍ना, संविभागरता सदा॥", + "‘‘अच्छादनञ्‍च भत्तञ्‍च, सेनासनं पदीपियं।", + "अदासिं उजुभूतेसु, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘चातुद्दसिं", + "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमागतं॥", + "‘‘उपोसथं उपवसिस्सं, सदा सीलेसु संवुता।", + "सञ्‍ञमा संविभागा च, विमानं आवसामहं॥", + "‘‘पाणातिपाता विरता, मुसावादा च सञ्‍ञता।", + "थेय्या च अतिचारा च, मज्‍जपाना च आरका॥", + "‘‘पञ्‍चसिक्खापदे रता, अरियसच्‍चान कोविदा।", + "उपासिका चक्खुमतो, गोतमस्स यसस्सिनो॥", + "‘‘तस्सा", + "ताहं भगवतो थूपे, सब्बमेवाभिरोपयिं॥", + "‘‘उपोसथे चहं गन्त्वा, मालागन्धविलेपनं।", + "थूपस्मिं अभिरोपेसिं, पसन्‍ना सेहि पाणिभि॥", + "‘‘तेन", + "इद्धी च आनुभावो च, यं मालं अभिरोपयिं॥", + "‘‘यञ्‍च सीलवती आसिं, न तं ताव विपच्‍चति।", + "आसा च पन मे देविन्द, सकदागामिनी सिय’’न्ति॥", + "‘‘पारिच्छत्तके", + "दिब्बमालं गन्थमाना, गायन्ती सम्पमोदसि॥", + "‘‘तस्सा ते नच्‍चमानाय, अङ्गमङ्गेहि सब्बसो।", + "दिब्बा सद्दा निच्छरन्ति, सवनीया मनोरमा॥", + "‘‘तस्सा ते नच्‍चमानाय, अङ्गमङ्गेहि सब्बसो।", + "दिब्बा गन्धा पवायन्ति, सुचिगन्धा मनोरमा॥", + "‘‘विवत्तमाना कायेन, या वेणीसु पिळन्धना॥", + "तेसं सुय्यति निग्घोसो, तूरिये पञ्‍चङ्गिके यथा॥", + "‘‘वटंसका वातधुता", + "तेसं सुय्यति निग्घोसो, तूरिये पञ्‍चङ्गिके यथा॥", + "‘‘यापि", + "वाति", + "‘‘घायसे तं सुचिगन्धं", + "देवते पुच्छिताचिक्ख, किस्स कम्मस्सिदं फल’’न्ति॥", + "‘‘पभस्सरं अच्‍चिमन्तं, वण्णगन्धेन संयुतं।", + "असोकपुप्फमालाहं, बुद्धस्स उपनामयिं॥", + "‘‘ताहं कम्मं करित्वान, कुसलं बुद्धवण्णितं।", + "अपेतसोका सुखिता, सम्पमोदामनामया’’ति॥", + "उळारो उच्छु पल्‍लङ्को, लता च गुत्तिलेन च।", + "दद्दल्‍लपेसमल्‍लिका, विसालक्खि पारिच्छत्तको।", + "वग्गो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "‘‘मञ्‍जिट्ठके", + "पञ्‍चङ्गिके तुरियेन", + "‘‘तम्हा विमाना ओरुय्ह, निम्मिता रतनामया।", + "ओगाहसि", + "‘‘यस्स यस्सेव सालस्स, मूले तिट्ठसि देवते।", + "सो सो मुञ्‍चति पुप्फानि, ओनमित्वा दुमुत्तमो॥", + "‘‘वातेरितं सालवनं, आधुतं", + "वाति गन्धो दिसा सब्बा, रुक्खो मञ्‍जूसको यथा॥", + "‘‘घायसे तं सुचिगन्धं, रूपं पस्ससि अमानुसं।", + "देवते पुच्छिताचिक्ख, किस्स कम्मस्सिदं फल’’न्ति॥", + "‘‘अहं मनुस्सेसु मनुस्सभूता, दासी अयिरकुले", + "बुद्धं निसिन्‍नं दिस्वान, सालपुप्फेहि ओकिरिं॥", + "‘‘वटंसकञ्‍च सुकतं, सालपुप्फमयं अहं।", + "बुद्धस्स उपनामेसिं, पसन्‍ना सेहि पाणिभि॥", + "‘‘ताहं", + "अपेतसोका सुखिता, सम्पमोदामनामया’’ति॥", + "‘‘पभस्सरवरवण्णनिभे", + "महिद्धिके चन्दनरुचिरगत्ते, का त्वं सुभे देवते वन्दसे ममं॥", + "‘‘पल्‍लङ्को", + "यत्थ त्वं निसिन्‍ना विरोचसि, देवराजारिव नन्दने वने॥", + "‘‘किं त्वं पुरे सुचरितमाचरी भद्दे, किस्स कम्मस्स विपाकं।", + "अनुभोसि देवलोकस्मिं, देवते पुच्छिताचिक्ख।", + "किस्स कम्मस्सिदं फल’’न्ति॥", + "‘‘पिण्डाय ते चरन्तस्स, मालं फाणितञ्‍च अददं भन्ते।", + "तस्स कम्मस्सिदं विपाकं, अनुभोमि देवलोकस्मिं॥", + "‘‘होति च मे अनुतापो, अपरद्धं", + "साहं धम्मं नास्सोसिं, सुदेसितं धम्मराजेन॥", + "‘‘तं तं वदामि भद्दन्ते, ‘यस्स मे अनुकम्पियो कोचि।", + "धम्मेसु तं समादपेथ’, सुदेसितं धम्मराजेन॥", + "‘‘येसं अत्थि सद्धा बुद्धे, धम्मे", + "ते मं अतिविरोचन्ति, आयुना यससा सिरिया॥", + "‘‘पतापेन वण्णेन उत्तरितरा,", + "अञ्‍ञे महिद्धिकतरा मया देवा’’ति।", + "‘‘अलङ्कता", + "अभिरुय्ह गजवरं सुकप्पितं, इधागमा वेहायसं", + "‘‘नागस्स दन्तेसु दुवेसु निम्मिता, अच्छोदका", + "पदुमेसु च तुरियगणा पभिज्‍जरे, इमा च नच्‍चन्ति मनोहरायो॥", + "‘‘देविद्धिपत्तासि महानुभावे, मनुस्सभूता किमकासि पुञ्‍ञं।", + "केनासि एवं जलितानुभावा, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘बाराणसियं", + "पादानि वन्दित्वा", + "‘‘बुद्धो च मे कञ्‍चनसन्‍निभत्तचो, अदेसयि समुदयदुक्खनिच्‍चतं।", + "असङ्खतं दुक्खनिरोधसस्सतं, मग्गं अदेसयि", + "‘‘अप्पायुकी", + "सक्‍कस्सहं अञ्‍ञतरा पजापति, यसुत्तरा नाम दिसासु विस्सुता’’ति॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन", + "ओभासेन्ती दिसा सब्बा, ओसधी विय तारका॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो…पे॰…", + "वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा देवता अत्तमना…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अहञ्‍च", + "अदासिं सुक्खकुम्मासं, पसन्‍ना सेहि पाणिभि॥", + "‘‘सुक्खाय अलोणिकाय च, पस्स फलं कुम्मासपिण्डिया।", + "अलोमं सुखितं दिस्वा, को पुञ्‍ञं न करिस्सति॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰…", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन वण्णेन…पे॰… ओसधी विय तारका॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो…पे॰…वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा देवता अत्तमना…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अहं अन्धकविन्दम्हि, बुद्धस्सादिच्‍चबन्धुनो।", + "अदासिं कोलसम्पाकं, कञ्‍जिकं तेलधूपितं॥", + "‘‘पिप्फल्या लसुणेन च, मिस्सं लामञ्‍जकेन च।", + "अदासिं उजुभूतस्मिं", + "‘‘या", + "नारी सब्बङ्गकल्याणी, भत्तु चानोमदस्सिका।", + "एकस्स", + "‘‘सतं निक्खा सतं अस्सा, सतं अस्सतरीरथा।", + "सतं कञ्‍ञासहस्सानि, आमुत्तमणिकुण्डला।", + "एकस्स कञ्‍जिकदानस्स, कलं नाग्घन्ति सोळसिं॥", + "‘‘सतं हेमवता नागा, ईसादन्ता उरूळ्हवा।", + "सुवण्णकच्छा मातङ्गा, हेमकप्पनवाससा।", + "एकस्स कञ्‍जिकदानस्स, कलं नाग्घन्ति सोळसिं॥", + "‘‘चतुन्‍नमपि", + "एकस्स कञ्‍जिकदानस्स, कलं नाग्घति सोळसि’’न्ति॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन वण्णेन…पे॰… ओसधी विय तारका॥", + "‘‘तस्सा ते नच्‍चमानाय, अङ्गमङ्गेहि सब्बसो।", + "दिब्बा सद्दा निच्छरन्ति, सवनीया मनोरमा॥", + "‘‘तस्सा ते नच्‍चमानाय, अङ्गमङ्गेहि सब्बसो।", + "दिब्बा गन्धा पवायन्ति, सुचिगन्धा मनोरमा॥", + "‘‘विवत्तमाना कायेन, या वेणीसु पिळन्धना।", + "तेसं सुय्यति निग्घोसो, तुरिये पञ्‍चङ्गिके यथा॥", + "‘‘वटंसका वातधुता, वातेन सम्पकम्पिता।", + "तेसं सुय्यति निग्घोसो, तुरिये पञ्‍चङ्गिके यथा॥", + "‘‘यापि", + "वाति गन्धो दिसा सब्बा, रुक्खो मञ्‍जूसको यथा॥", + "‘‘घायसे तं सुचिगन्धं, रूपं पस्ससि अमानुसं।", + "देवते पुच्छिताचिक्ख, किस्स कम्मस्सिदं फल’’न्ति॥", + "‘‘सावत्थियं", + "तत्थप्पसन्‍ना अहमानुमोदिं, दिस्वा अगारञ्‍च पियञ्‍च मेतं॥", + "‘‘तायेव", + "समन्ततो सोळसयोजनानि, वेहायसं गच्छति इद्धिया मम॥", + "‘‘कूटागारा निवेसा मे, विभत्ता भागसो मिता।", + "दद्दल्‍लमाना आभन्ति, समन्ता सतयोजनं॥", + "‘‘पोक्खरञ्‍ञो च मे एत्थ, पुथुलोमनिसेविता।", + "अच्छोदका", + "‘‘नानापदुमसञ्छन्‍ना, पुण्डरीकसमोतता", + "सुरभी सम्पवायन्ति, मनुञ्‍ञा मालुतेरिता॥", + "‘‘जम्बुयो पनसा ताला, नाळिकेरवनानि च।", + "अन्तोनिवेसने जाता, नानारुक्खा अरोपिमा॥", + "‘‘नानातूरियसङ्घुट्ठं", + "योपि मं सुपिने पस्से, सोपि वित्तो सिया नरो॥", + "‘‘एतादिसं अब्भुतदस्सनेय्यं, विमानं सब्बसोपभं।", + "मम कम्मेहि निब्बत्तं, अलं पुञ्‍ञानि कातवे’’ति॥", + "‘‘तायेव ते सुद्धनुमोदनाय, लद्धं विमानब्भुतदस्सनेय्यं।", + "या चेव सा दानमदासि नारी, तस्सा गतिं ब्रूहि कुहिं उप्पन्‍ना", + "‘‘या सा अहु मय्हं सखी भदन्ते, सङ्घस्स कारेसि महाविहारं।", + "विञ्‍ञातधम्मा सा अदासि दानं, उप्पन्‍ना निम्मानरतीसु देवेसु॥", + "‘‘पजापती", + "यमेतं पुच्छसि कुहिं उप्पन्‍ना", + "‘‘तेनहञ्‍ञेपि समादपेथ, सङ्घस्स दानानि ददाथ वित्ता।", + "धम्मञ्‍च सुणाथ पसन्‍नमानसा, सुदुल्‍लभो लद्धो मनुस्सलाभो॥", + "‘‘यं", + "सङ्घस्स दानानि ददाथ वित्ता, महप्फला यत्थ भवन्ति दक्खिणा॥", + "", + "ते दक्खिणेय्या सुगतस्स सावका, एतेसु दिन्‍नानि महप्फलानि॥", + "", + "एस सङ्घो उजुभूतो, पञ्‍ञासीलसमाहितो॥", + "", + "करोतं ओपधिकं पुञ्‍ञं, सङ्घे दिन्‍नं महप्फलं॥", + "", + "एतेहि सेट्ठा नरवीरसावका, पभङ्करा धम्ममुदीरयन्ति", + "", + "सा दक्खिणा सङ्घगता पतिट्ठिता, महप्फला लोकविदून", + "‘‘एतादिसं", + "विनेय्य मच्छेरमलं समूलं, अनिन्दिता सग्गमुपेन्ति ठान’’न्ति॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन", + "सा देवता अत्तमना…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘इन्दीवरानं", + "एसिकानं उण्णतस्मिं, नगरवरे पण्णकते रम्मे॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰…वण्णो च मे सब्बदिस्सा पभासती’’ति॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन वण्णेन…पे॰…वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा देवता अत्तमना…पे॰…", + "‘‘नीलुप्पलहत्थकं अहमदासिं, भिक्खुनो पिण्डाय चरन्तस्स।", + "एसिकानं उण्णतस्मिं, नगरवरे पण्णकते रम्मे॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰…वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन", + "सा देवता अत्तमना…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘ओदातमूलकं हरितपत्तं, उदकस्मिं सरे जातं अहमदासिं।", + "भिक्खुनो पिण्डाय चरन्तस्स, एसिकानं उण्णतस्मिं।", + "नगरवरे पण्णकते रम्मे॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰…वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन", + "सा देवता अत्तमना…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अहं सुमना सुमनस्स सुमनमकुळानि, दन्तवण्णानि अहमदासिं।", + "भिक्खुनो पिण्डाय चरन्तस्स, एसिकानं उण्णतस्मिं।", + "नगरवरे पण्णकते रम्मे॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰…वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘दिब्बं", + "नानातुरियसङ्घुट्ठो, अच्छरागणघोसितो॥", + "‘‘पदीपो चेत्थ जलति, निच्‍चं सोवण्णयो महा।", + "दुस्सफलेहि रुक्खेहि, समन्ता परिवारितो॥", + "‘‘केन", + "सा देवता अत्तमना…पे॰…", + "‘‘अहं मनुस्सेसु मनुस्सभूता, पुरिमाय जातिया मनुस्सलोके।", + "विहारं सङ्घस्स कारेसिं, अम्बेहि परिवारितं॥", + "‘‘परियोसिते विहारे, कारेन्ते निट्ठिते महे।", + "अम्बेहि छादयित्वान", + "‘‘पदीपं तत्थ जालेत्वा, भोजयित्वा गणुत्तमं।", + "निय्यादेसिं तं सङ्घस्स, पसन्‍ना सेहि पाणिभि॥", + "‘‘तेन मे अम्बवनं रम्मं, पासादेत्थ महल्‍लको।", + "नानातुरियसङ्घुट्ठो, अच्छरागणघोसितो॥", + "‘‘पदीपो", + "दुस्सफलेहि रुक्खेहि, समन्ता परिवारितो॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰…वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘पीतवत्थे", + "पीतचन्दनलित्तङ्गे, पीतउप्पलमालिनी", + "‘‘पीतपासादसयने, पीतासने पीतभाजने।", + "पीतछत्ते पीतरथे, पीतस्से पीतबीजने॥", + "‘‘किं", + "देवते पुच्छिताचिक्ख, किस्स कम्मस्सिदं फल’’न्ति॥", + "‘‘कोसातकी नाम लतत्थि भन्ते, तित्तिका अनभिच्छिता।", + "तस्सा चत्तारि पुप्फानि, थूपं अभिहरिं अहं॥", + "‘‘सत्थु सरीरमुद्दिस्स, विप्पसन्‍नेन चेतसा।", + "नास्स मग्गं अवेक्खिस्सं, न तग्गमनसा", + "‘‘ततो मं अवधी गावी, थूपं अपत्तमानसं।", + "तञ्‍चाहं अभिसञ्‍चेय्यं, भिय्यो", + "‘‘तेन कम्मेन देविन्द, मघवा देवकुञ्‍जरो।", + "पहाय मानुसं देहं, तव सहब्य", + "इदं", + "तावतिंसे पसादेन्तो, मातलिं एतदब्रवि", + "‘‘पस्स मातलि अच्छेरं, चित्तं कम्मफलं इदं।", + "अप्पकम्पि कतं देय्यं, पुञ्‍ञं होति महप्फलं॥", + "‘‘नत्थि चित्ते पसन्‍नम्हि, अप्पका नाम दक्खिणा।", + "तथागते वा सम्बुद्धे, अथ वा तस्स सावके॥", + "‘‘एहि मातलि अम्हेपि, भिय्यो भिय्यो महेमसे।", + "तथागतस्स धातुयो, सुखो पुञ्‍ञान मुच्‍चयो॥", + "‘‘तिट्ठन्ते निब्बुते चापि, समे चित्ते समं फलं।", + "चेतोपणिधिहेतु", + "‘‘बहूनं", + "यत्थ कारं करित्वान, सग्गं गच्छन्ति दायका’’ति॥", + "‘‘ओभासयित्वा", + "सिरिया च वण्णेन यसेन तेजसा, ब्रह्माव देवे तिदसे सहिन्दके॥", + "‘‘पुच्छामि", + "अलङ्कते उत्तमवत्थधारिनी, का त्वं सुभे देवते वन्दसे ममं॥", + "‘‘किं त्वं पुरे कम्ममकासि अत्तना, मनुस्सभूता पुरिमाय जातिया।", + "दानं सुचिण्णं अथ सीलसञ्‍ञमं, केनुपपन्‍ना सुगतिं यसस्सिनी।", + "देवते पुच्छिताचिक्ख, किस्स कम्मस्सिदं फल’’न्ति॥", + "‘‘इदानि भन्ते इममेव गामं, पिण्डाय अम्हाक घरं उपागमि।", + "ततो ते उच्छुस्स अदासि खण्डिकं, पसन्‍नचित्ता अतुलाय पीतिया।", + "‘‘सस्सु", + "न छड्डितं नो पन खादितं मया, सन्तस्स भिक्खुस्स सयं अदासहं॥", + "‘‘तुय्हंन्विदं इस्सरियं अथो मम, इतिस्सा सस्सु परिभासते ममं।", + "लेड्डुं गहेत्वा पहारं अदासि मे, ततो चुता कालकताम्हि देवता॥", + "‘‘तदेव कम्मं कुसलं कतं मया, सुखञ्‍च कम्मं अनुभोमि अत्तना।", + "देवेहि सद्धिं परिचारयामहं, मोदामहं कामगुणेहि पञ्‍चहि॥", + "‘‘तदेव", + "देविन्दगुत्ता तिदसेहि रक्खिता, समप्पिता कामगुणेहि पञ्‍चहि॥", + "‘‘एतादिसं", + "देवेहि सद्धिं परिचारयामहं, मोदामहं कामगुणेहि पञ्‍चहि॥", + "‘‘एतादिसं पुञ्‍ञफलं अनप्पकं, महाजुतिका मम उच्छुदक्खिणा।", + "देविन्दगुत्ता तिदसेहि रक्खिता, सहस्सनेत्तोरिव नन्दने वने॥", + "‘‘तुवञ्‍च", + "ततो ते उच्छुस्स अदासिं खण्डिकं, पसन्‍नचित्ता अतुलाय पीतिया’’ति॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन", + "ओभासेन्ती दिसा सब्बा, ओसधी विय तारका॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो…पे॰", + "वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सा देवता अत्तमना…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अहं मनुस्सेसु मनुस्सभूता, दिस्वान समणे सीलवन्ते।", + "पादानि वन्दित्वा मनं पसादयिं, वित्ता चहं अञ्‍जलिकं अकासिं॥", + "‘‘तेन", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन वण्णेन, या त्वं तिट्ठसि देवते।", + "हत्थपादे च विग्गय्ह, नच्‍चसि सुप्पवादिते॥", + "‘‘तस्सा ते नच्‍चमानाय, अङ्गमङ्गेहि सब्बसो।", + "दिब्बा सद्दा निच्छरन्ति, सवनीया मनोरमा॥", + "‘‘तस्सा ते नच्‍चमानाय, अङ्गमङ्गेहि सब्बसो।", + "दिब्बा गन्धा पवायन्ति, सुचिगन्धा मनोरमा॥", + "‘‘विवत्तमाना कायेन, या वेणीसु पिळन्धना।", + "तेसं सुय्यति निग्घोसो, तुरिये पञ्‍चङ्गिके यथा॥", + "‘‘वटंसका वातधुता, वातेन सम्पकम्पिता।", + "तेसं सुय्यति निग्घोसो, तुरिये पञ्‍चङ्गिके यथा॥", + "‘‘यापि ते सिरस्मिं माला, सुचिगन्धा मनोरमा।", + "वाति गन्धो दिसा सब्बा, रुक्खो मञ्‍जूसको यथा॥", + "‘‘घायसे", + "देवते पुच्छिताचिक्ख, किस्स कम्मस्सिदं फल’’न्ति॥", + "‘‘दासी", + "अप्पपुञ्‍ञा अलक्खिका, रज्‍जुमालाति मं विदुं", + "‘‘अक्‍कोसानं वधानञ्‍च, तज्‍जनाय च उग्गता", + "कुटं", + "‘‘विपथे", + "इधेवाहं मरिस्सामि, को अत्थो", + "‘‘दळ्हं पासं करित्वान, आसुम्भित्वान पादपे।", + "ततो दिसा विलोकेसिं,को नु खो वनमस्सितो॥", + "‘‘तत्थद्दसासिं सम्बुद्धं, सब्बलोकहितं मुनिं।", + "निसिन्‍नं रुक्खमूलस्मिं, झायन्तं अकुतोभयं॥", + "‘‘तस्सा मे अहु संवेगो, अब्भुतो लोमहंसनो।", + "को नु खो वनमस्सितो, मनुस्सो उदाहु देवता॥", + "‘‘पासादिकं पसादनीयं, वना निब्बनमागतं।", + "दिस्वा मनो मे पसीदि, नायं यादिसकीदिसो॥", + "‘‘गुत्तिन्द्रियो झानरतो, अबहिग्गतमानसो।", + "हितो सब्बस्स लोकस्स, बुद्धो अयं", + "‘‘भयभेरवो दुरासदो, सीहोव गुहमस्सितो।", + "दुल्‍लभायं दस्सनाय, पुप्फं ओदुम्बरं यथा॥", + "‘‘सो मं मुदूहि वाचाहि, आलपित्वा तथागतो।", + "रज्‍जुमालेति मंवोच, सरणं गच्छ तथागतं॥", + "‘‘ताहं गिरं सुणित्वान, नेलं अत्थवतिं सुचिं।", + "सण्हं मुदुञ्‍च वग्गुञ्‍च, सब्बसोकापनूदनं॥", + "‘‘कल्‍लचित्तञ्‍च मं ञत्वा, पसन्‍नं सुद्धमानसं।", + "हितो", + "‘‘इदं दुक्खन्ति मंवोच, अयं दुक्खस्स सम्भवो।", + "दुक्ख", + "‘‘अनुकम्पकस्स", + "अज्झगा अमतं सन्तिं, निब्बानं पदमच्‍चुतं॥", + "‘‘साहं अवट्ठितापेमा, दस्सने अविकम्पिनी।", + "मूलजाताय सद्धाय, धीता बुद्धस्स ओरसा॥", + "‘‘साहं", + "दिब्बमालं धारयामि, पिवामि मधुमद्दवं॥", + "‘‘सट्ठितुरियसहस्सानि, पटिबोधं करोन्ति मे।", + "आळम्बो गग्गरो भीमो, साधुवादी च संसयो॥", + "‘‘पोक्खरो च सुफस्सो च, वीणामोक्खा च नारियो।", + "नन्दा चेव सुनन्दा च, सोणदिन्‍ना सुचिम्हिता॥", + "‘‘अलम्बुसा मिस्सकेसी च, पुण्डरीकातिदारुणी", + "एणीफस्सा सुफस्सा", + "‘‘एता चञ्‍ञा च सेय्यासे, अच्छरानं पबोधिका।", + "ता मं कालेनुपागन्त्वा, अभिभासन्ति देवता॥", + "‘‘हन्द नच्‍चाम गायाम, हन्द तं रमयामसे।", + "नयिदं अकतपुञ्‍ञानं, कतपुञ्‍ञानमेविदं॥", + "‘‘असोकं", + "सुखं अकतपुञ्‍ञानं, इध नत्थि परत्थ च॥", + "‘‘सुखञ्‍च कतपुञ्‍ञानं, इध चेव परत्थ च।", + "तेसं सहब्यकामानं, कत्तब्बं कुसलं बहुं।", + "कतपुञ्‍ञा हि मोदन्ति, सग्गे भोगसमङ्गिनो॥", + "‘‘बहूनं वत अत्थाय, उप्पज्‍जन्ति तथागता।", + "दक्खिणेय्या मनुस्सानं, पुञ्‍ञखेत्तानमाकरा।", + "यत्थ कारं करित्वान, सग्गे मोदन्ति दायका’’ति॥", + "मञ्‍जिट्ठा", + "विहारचतुरित्थम्बा, पीता उच्छुवन्दनरज्‍जुमाला च।", + "वग्गो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "‘‘को", + "अभिक्‍कन्तेन वण्णेन, सब्बा ओभासयं दिसा’’ति॥", + "‘‘मण्डूकोहं पुरे आसिं, उदके वारिगोचरो।", + "तव धम्मं सुणन्तस्स, अवधी वच्छपालको॥", + "‘‘मुहुत्तं", + "आनुभावञ्‍च मे पस्स, वण्णं पस्स जुतिञ्‍च मे॥", + "‘‘ये च ते दीघमद्धानं, धम्मं अस्सोसुं गोतम।", + "पत्ता ते अचलट्ठानं, यत्थ गन्त्वा न सोचरे’’ति॥", + "", + "ञातिमित्ता सुहज्‍जा च, अभिनन्दन्ति आगतं।", + "", + "पुञ्‍ञानि पटिगण्हन्ति, पियं ञातीव आगतं॥", + "", + "नेस्साम तं यत्थ थुनन्ति दुग्गता, समप्पिता नेरयिका दुक्खेना’’ति॥", + "इच्‍चेव", + "पच्‍चेकबाहासु गहेत्वा रेवतं, पक्‍कामयुं देवगणस्स सन्तिके॥", + "‘‘आदिच्‍चवण्णं", + "कस्सेतमाकिण्णजनं", + "‘‘नारीगणा चन्दनसारलित्ता", + "तं दिस्सति सूरियसमानवण्णं, को मोदति सग्गपत्तो विमाने’’ति॥", + "‘‘बाराणसियं नन्दियो नामासि, उपासको अमच्छरी दानपति वदञ्‍ञू।", + "तस्सेतमाकिण्णजनं विमानं, सूरियस्स रंसीरिव जोतमानं॥", + "‘‘नारीगणा चन्दनसारलित्ता, उभतो विमानं उपसोभयन्ति।", + "तं दिस्सति सूरियसमानवण्णं, सो मोदति सग्गपत्तो विमाने’’ति॥", + "‘‘नन्दियस्साहं भरिया, अगारिनी सब्बकुलस्स इस्सरा।", + "भत्तु विमाने रमिस्सामि दानहं, न पत्थये निरयं दस्सनाया’’ति॥", + "‘‘एसो ते निरयो सुपापधम्मे, पुञ्‍ञं", + "न हि मच्छरी रोसको पापधम्मो, सग्गूपगानं लभति सहब्यत’’न्ति॥", + "‘‘किं", + "दुग्गन्धं किमिदं मीळ्हं, किमेतं उपवायती’’ति॥", + "‘‘एस संसवको नाम, गम्भीरो सतपोरिसो।", + "यत्थ वस्ससहस्सानि, तुवं पच्‍चसि रेवते’’ति॥", + "‘‘किं", + "केन संसवको लद्धो, गम्भीरो सतपोरिसो’’ति॥", + "‘‘समणे ब्राह्मणे चापि, अञ्‍ञे वापि वनिब्बके", + "मुसावादेन वञ्‍चेसि, तं पापं पकतं तया॥", + "‘‘तेन संसवको लद्धो, गम्भीरो सतपोरिसो।", + "तत्थ वस्ससहस्सानि, तुवं पच्‍चसि रेवते॥", + "‘‘हत्थेपि छिन्दन्ति अथोपि पादे, कण्णेपि छिन्दन्ति अथोपि नासं।", + "अथोपि काकोळगणा समेच्‍च, सङ्गम्म खादन्ति विफन्दमान’’न्ति॥", + "‘‘साधु खो मं पटिनेथ, काहामि कुसलं बहुं।", + "दानेन समचरियाय, संयमेन दमेन च।", + "यं कत्वा सुखिता होन्ति, न च पच्छानुतप्परे’’ति॥", + "‘‘पुरे", + "सयं कतानं कम्मानं, विपाकं अनुभोस्ससी’’ति॥", + "‘‘को", + "‘निक्खित्तदण्डेसु ददाथ दानं, अच्छादनं सेय्य", + "नहि मच्छरी रोसको पापधम्मो, सग्गूपगानं लभति सहब्यतं’॥", + "‘‘साहं नून इतो गन्त्वा, योनिं लद्धान मानुसिं।", + "वदञ्‍ञू सीलसम्पन्‍ना, काहामि कुसलं बहुं।", + "दानेन समचरियाय, संयमेन दमेन च॥", + "‘‘आरामानि", + "पपञ्‍च उदपानञ्‍च, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘चातुद्दसिं पञ्‍चदसिं, या च पक्खस्स अट्ठमी।", + "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमागतं॥", + "‘‘उपोसथं उपवसिस्सं, सदा सीलेसु संवुता।", + "न च दाने पमज्‍जिस्सं, सामं दिट्ठमिदं मया’’ति।", + "इच्‍चेवं विप्पलपन्तिं, फन्दमानं ततो ततो।", + "खिपिंसु निरये घोरे, उद्धपादं अवंसिरं॥", + "‘‘अहं पुरे मच्छरिनी अहोसिं, परिभासिका", + "वितथेन च सामिकं वञ्‍चयित्वा, पच्‍चामहं निरये घोररूपे’’ति॥", + "‘‘ये", + "पारगतो बलवीरियसमङ्गी", + "‘‘रागविरागमनेजमसोकं, धम्ममसङ्खतमप्पटिकूलं।", + "मधुरमिमं पगुणं सुविभत्तं, धम्ममिमं सरणत्थमुपेहि॥", + "‘‘यत्थ", + "अट्ठ च पुग्गलधम्मदसा ते, सङ्घमिमं सरणत्थमुपेहि॥", + "‘‘न", + "यथा अतुलमिदं महप्पभासं, को", + "‘‘छिन्दति", + "रत्तिमपि यथा दिवं करोति, परिसुद्धं विमलं सुभं विमानं॥", + "‘‘बहुपदुमविचित्रपुण्डरीकं, वोकिण्णं कुसुमेहि नेकचित्तं।", + "अरजविरजहेमजालछन्‍नं, आकासे तपति यथापि सूरियो॥", + "‘‘रत्तम्बरपीतवससाहि, अगरुपियङ्गुचन्दनुस्सदाहि।", + "कञ्‍चनतनुसन्‍निभत्तचाहि, परिपूरं गगनंव तारकाहि॥", + "‘‘नरनारियो", + "अनिलपमुञ्‍चिता पवन्ति", + "‘‘किस्स संयमस्स", + "यथा", + "‘‘सयमिध", + "तव रतनवरस्स धम्मं सुत्वा, करिस्सामीति च ब्रवित्थ छत्तो॥", + "‘‘जिनवरपवरं", + "नोति पठमं अवोचहं", + "‘‘मा च पाणवधं विविधं चरस्सु असुचिं,", + "न हि पाणेसु असञ्‍ञतं अवण्णयिंसु सप्पञ्‍ञा।", + "नोति पठमं अवोचहं भन्ते,", + "पच्छा ते वचनं तथेवकासिं॥", + "‘‘मा", + "नोति पठमं अवोचहं भन्ते, पच्छा वचनं तथेवकासिं॥", + "‘‘मा च परजनस्स रक्खितायो, परभरिया अगमा अनरियमेतं।", + "नोति पठमं अवोचहं भन्ते, पच्छा ते वचनं तथेवकासिं।", + "‘‘मा च वितथं अञ्‍ञथा अभाणि,", + "न", + "नोति पठमं अवोचहं भन्ते, पच्छा ते वचनं तथेवकासिं॥", + "‘‘येन च पुरिसस्स अपेति सञ्‍ञा, तं मज्‍जं परिवज्‍जयस्सु सब्बं।", + "नोति पठमं अवोचहं भन्ते, पच्छा ते वचनं तथेवकासिं॥", + "‘‘स्वाहं इध पञ्‍च सिक्खा करित्वा, पटिपज्‍जित्वा तथागतस्स धम्मे।", + "द्वेपथमगमासिं चोरमज्झे, ते मं तत्थ वधिंसु भोगहेतु॥", + "‘‘एत्तकमिदं", + "तेन सुचरितेन कम्मुनाहं", + "‘‘पस्स खणमुहुत्तसञ्‍ञमस्स, अनुधम्मप्पटिपत्तिया विपाकं।", + "जलमिव यससा समेक्खमाना, बहुका मं पिहयन्ति हीनकम्मा॥", + "‘‘पस्स कतिपयाय देसनाय, सुगतिञ्‍चम्हि", + "ये च ते सततं सुणन्ति धम्मं, मञ्‍ञे ते अमतं फुसन्ति खेमं॥", + "‘‘अप्पम्पि कतं महाविपाकं, विपुलं होति", + "पस्स कतपुञ्‍ञताय छत्तो, ओभासेति पथविं यथापि सूरियो॥", + "‘‘किमिदं कुसलं किमाचरेम, इच्‍चेके हि समेच्‍च मन्तयन्ति।", + "ते मयं पुनरेव", + "‘‘बहुकारो", + "स्वाहं उपगतोम्हि सच्‍चनामं, अनुकम्पस्सु पुनपि सुणेमु", + "‘‘ये", + "न च ते पुनमुपेन्ति गब्भसेय्यं, परिनिब्बानगता हि सीतिभूता’’ति॥", + "‘‘उच्‍चमिदं", + "कूटागारा सत्तसता उळारा, वेळुरियथम्भा रुचकत्थता", + "‘‘तत्थच्छसि", + "दिब्बा रसा कामगुणेत्थ पञ्‍च, नारियो च नच्‍चन्ति सुवण्णछन्‍ना॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो, केन ते इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च ते भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘पुच्छामि तं देव महानुभाव, मनुस्सभूतो किमकासि पुञ्‍ञं।", + "केनासि एवं जलितानुभावो, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सो देवपुत्तो अत्तमनो, मोग्गल्‍लानेन पुच्छितो।", + "पञ्हं पुट्ठो वियाकासि, यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘सतिसमुप्पादकरो", + "निट्ठितो जातरूपस्स, सोभति दसपादको॥", + "‘‘तेन", + "उप्पज्‍जन्ति", + "‘‘अक्खामि ते भिक्खु महानुभाव, मनुस्सभूतो यमकासि पुञ्‍ञं।", + "तेनम्हि एवं जलितानुभावो, वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘उच्‍चमिदं", + "कूटागारा सत्तसता उळारा, वेळुरियथम्भा रुचकत्थता सुभा॥", + "‘‘तत्थच्छसि पिवसि खादसि च, दिब्बा च वीणा पवदन्ति वग्गुं।", + "दिब्बा रसा कामगुणेत्थ पञ्‍च, नारियो च नच्‍चन्ति सुवण्णछन्‍ना॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो…पे॰…", + "सो देवपुत्तो अत्तमनो, मोग्गल्‍लानेन पुच्छितो।", + "पञ्हं पुट्ठो वियाकासि, यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘दिब्बं ममं वस्ससहस्समायु, वाचाभिगीतं मनसा पवत्तितं।", + "एत्तावता ठस्सति पुञ्‍ञकम्मो, दिब्बेहि कामेहि समङ्गिभूतो॥", + "‘‘तेन", + "‘‘उच्‍चमिदं मणिथूणं विमानं, समन्ततो द्वादस योजनानि।", + "कूटागारा सत्तसता उळारा, वेळुरियथम्भा रुचकत्थता सुभा॥", + "‘‘तत्थच्छसि", + "दिब्बा रसा कामगुणेत्थ पञ्‍च, नारियो च नच्‍चन्ति सुवण्णछन्‍ना॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो…पे॰…", + "वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सो देवपुत्तो अत्तमनो…पे॰…यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘करणीयानि पुञ्‍ञानि, पण्डितेन विजानता।", + "सम्मग्गतेसु बुद्धेसु, यत्थ दिन्‍नं महप्फलं॥", + "‘‘अत्थाय वत मे बुद्धो, अरञ्‍ञा गाममागतो।", + "तत्थ", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰…वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘उच्‍चमिदं", + "कूटागारा सत्तसता उळारा, वेळुरियथम्भा रुचकत्थता सुभा॥", + "‘‘तत्थच्छसि पिवसि खादसि च, दिब्बा च वीणा पवदन्ति वग्गुं।", + "दिब्बा रसा कामगुणेत्थ पञ्‍च, नारियो च नच्‍चन्ति सुवण्णछन्‍ना॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो…पे॰… वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सो देवपुत्तो अत्तमनो…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘करणीयानि पुञ्‍ञानि, पण्डितेन विजानता।", + "सम्मग्गतेसु भिक्खूसु, यत्थ दिन्‍नं महप्फलं॥", + "‘‘अत्थाय वत मे भिक्खु, अरञ्‍ञा गाममागतो।", + "तत्थ चित्तं पसादेत्वा, तावतिंसूपगो अहं॥", + "‘‘तेन", + "वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘उच्‍चमिदं", + "कूटागारा सत्तसता उळारा, वेळुरियथम्भा रुचकत्थता सुभा॥", + "‘‘तत्थच्छसि", + "दिब्बा रसा कामगुणेत्थ पञ्‍च, नारियो च नच्‍चन्ति सुवण्णछन्‍ना॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो…पे॰… वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सो", + "‘‘यं ददाति न तं होति,", + "यञ्‍चेव दज्‍जा तञ्‍चेव सेय्यो।", + "सूचि दिन्‍ना सूचिमेव सेय्यो॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰… वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘उच्‍चमिदं मणिथूणं विमानं, समन्ततो द्वादस योजनानि।", + "कूटागारा सत्तसता उळारा, वेळुरियथम्भा रुचकत्थता सुभा॥", + "‘‘तत्थच्छसि पिवसि खादसि च, दिब्बा च वीणा पवदन्ति वग्गुं।", + "दिब्बा रसा कामगुणेत्थ पञ्‍च, नारियो च नच्‍चन्ति सुवण्णछन्‍ना॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो…पे॰… वण्णो", + "सो देवपुत्तो अत्तमनो…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अहं मनुस्सेसु मनुस्सभूतो,पुरिमजातिया मनुस्सलोके॥", + "‘‘अद्दसं", + "तस्स अदासहं सूचिं, पसन्‍नो सेहि पाणिभि॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰…वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘सुसुक्‍कखन्धं", + "अभिरुय्ह गजवरं", + "‘‘नागस्स दन्तेसु दुवेसु निम्मिता, अच्छोदका पदुमिनियो सुफुल्‍ला।", + "पदुमेसु च तुरियगणा पवज्‍जरे, इमा च नच्‍चन्ति मनोहरायो॥", + "‘‘देविद्धिपत्तोसि महानुभावो, मनुस्सभूतो किमकासि पुञ्‍ञं।", + "केनासि एवं जलितानुभावो, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सो देवपुत्तो अत्तमनो, मोग्गल्‍लानेन पुच्छितो।", + "पञ्हं पुट्ठो वियाकासि, यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अट्ठेव मुत्तपुप्फानि, कस्सपस्स महेसिनो", + "थूपस्मिं अभिरोपेसिं, पसन्‍नो सेहि पाणिभि॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰…वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘महन्तं", + "वना वनं अनुपरियासि, नारीगणपुरक्खतो।", + "ओभासेन्तो दिसा सब्बा, ओसधी विय तारका॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो…पे॰…वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सो देवपुत्तो अत्तमनो, वङ्गीसेनेव पुच्छितो।", + "पञ्हं पुट्ठो वियाकासि, यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अहं मनुस्सेसु मनुस्सभूतो, उपासको चक्खुमतो अहोसिं।", + "पाणातिपाता विरतो अहोसिं, लोके अदिन्‍नं परिवज्‍जयिस्सं॥", + "‘‘अमज्‍जपो", + "अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च पसन्‍नचित्तो, सक्‍कच्‍च दानं विपुलं अदासिं॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰…वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘को", + "तुरियताळितनिग्घोसो, अन्तलिक्खे महीयति॥", + "‘‘देवता नुसि गन्धब्बो, अदु", + "अजानन्ता तं पुच्छाम, कथं जानेमु तं मय’’न्ति॥", + "‘‘नम्हि", + "सुधम्मा नाम ये देवा, तेसं अञ्‍ञतरो अह’’न्ति॥", + "‘‘पुच्छाम देवं सुधम्मं", + "किं कत्वा मानुसे कम्मं, सुधम्मं उपपज्‍जती’’ति॥", + "‘‘उच्छागारं तिणागारं, वत्थागारञ्‍च यो ददे।", + "तिण्णं अञ्‍ञतरं दत्वा, सुधम्मं उपपज्‍जती’’ति॥", + "‘‘दळ्हधम्मा निसारस्स, धनुं ओलुब्भ तिट्ठसि।", + "खत्तियो नुसि राजञ्‍ञो, अदु लुद्दो वनेचरो’’ति", + "‘‘अस्सकाधिपतिस्साहं", + "नामं मे भिक्खु ते ब्रूमि, सुजातो इति मं विदू", + "‘‘मिगे गवेसमानोहं, ओगाहन्तो ब्रहावनं।", + "मिगं तञ्‍चेव", + "‘‘स्वागतं", + "एत्तो उदकमादाय, पादे पक्खालयस्सु ते॥", + "‘‘इदम्पि पानीयं सीतं, आभतं गिरिगब्भरा।", + "राजपुत्त ततो पित्वा", + "‘‘कल्याणी वत ते वाचा, सवनीया महामुनि।", + "नेला अत्थवती", + "‘‘का", + "तव वचनपथं निसामयित्वा, अत्थधम्मपदं समाचरेमसे’’ति॥", + "‘‘अहिंसा", + "थेय्या च अतिचारा च, मज्‍जपाना च आरति॥", + "‘‘आरति समचरिया च, बाहुसच्‍चं कतञ्‍ञुता।", + "दिट्ठेव धम्मे पासंसा, धम्मा एते पसंसियाति॥", + "‘‘सन्तिके मरणं तुय्हं, ओरं मासेहि पञ्‍चहि।", + "राजपुत्त", + "‘‘कतमं स्वाहं जनपदं गन्त्वा, किं कम्मं किञ्‍च पोरिसं।", + "काय वा पन विज्‍जाय, भवेय्यं अजरामरो’’ति॥", + "‘‘न विज्‍जते सो पदेसो, कम्मं विज्‍जा च पोरिसं।", + "यत्थ गन्त्वा भवे मच्‍चो, राजपुत्ताजरामरो॥", + "‘‘महद्धना महाभोगा, रट्ठवन्तोपि खत्तिया।", + "पहूतधनधञ्‍ञासे, तेपि नो", + "‘‘यदि ते सुता अन्धकवेण्डुपुत्ता", + "तेपि आयुक्खयं पत्ता, विद्धस्ता सस्सतीसमा॥", + "‘‘खत्तिया ब्राह्मणा वेस्सा, सुद्दा चण्डालपुक्‍कुसा।", + "एते चञ्‍ञे च जातिया, तेपि नो अजरामरा॥", + "‘‘ये मन्तं परिवत्तेन्ति, छळङ्गं ब्रह्मचिन्तितं।", + "एते चञ्‍ञे च विज्‍जाय, तेपि नो अजरामरा॥", + "‘‘इसयो चापि ये सन्ता, सञ्‍ञतत्ता तपस्सिनो।", + "सरीरं तेपि कालेन, विजहन्ति तपस्सिनो॥", + "‘‘भावितत्तापि", + "निक्खिपन्ति इमं देहं, पुञ्‍ञपापपरिक्खया’’ति॥", + "‘‘सुभासिता अत्थवती, गाथायो ते महामुनि।", + "निज्झत्तोम्हि", + "‘‘मा", + "सक्यपुत्तं महावीरं, यमहं सरणं गतो’’ति॥", + "‘‘कतरस्मिं सो जनपदे, सत्था तुम्हाक मारिस।", + "अहम्पि दट्ठुं गच्छिस्सं, जिनं अप्पटिपुग्गल’’न्ति॥", + "‘‘पुरत्थिमस्मिं", + "तत्थासि पुरिसाजञ्‍ञो, सो च खो परिनिब्बुतो’’ति॥", + "‘‘सचे हि बुद्धो तिट्ठेय्य, सत्था तुम्हाक मारिस।", + "योजनानि सहस्सानि, गच्छेय्यं", + "‘‘यतो च खो", + "निब्बुतम्पि", + "‘‘उपेमि सरणं बुद्धं, धम्मञ्‍चापि अनुत्तरं।", + "सङ्घञ्‍च नरदेवस्स, गच्छामि सरणं अहं॥", + "‘‘पाणातिपाता विरमामि खिप्पं, लोके अदिन्‍नं परिवज्‍जयामि।", + "अमज्‍जपो नो च मुसा भणामि, सकेन दारेन च होमि तुट्ठो’’ति॥", + "‘‘सहस्सरंसीव यथा महप्पभो, दिसं यथा भाति नभे अनुक्‍कमं।", + "तथापकारो", + "‘‘सुवण्णपट्टेहि समन्तमोत्थटो, उरस्स मुत्ताहि मणीहि चित्तितो।", + "लेखा सुवण्णस्स च रूपियस्स च, सोभेन्ति वेळुरियमया सुनिम्मिता॥", + "‘‘सीसञ्‍चिदं", + "युत्ता सुवण्णस्स च रूपियस्स च, सोभन्ति अस्सा च इमे मनोजवा॥", + "‘‘सो तिट्ठसि हेमरथे अधिट्ठितो, देवानमिन्दोव सहस्सवाहनो।", + "पुच्छामि ताहं यसवन्त कोविदं", + "‘‘सुजातो", + "त्वञ्‍च मं अनुकम्पाय, सञ्‍ञमस्मिं निवेसयि॥", + "‘‘खीणायुकञ्‍च मं ञत्वा, सरीरं पादासि सत्थुनो।", + "इमं सुजात पूजेहि, तं ते अत्थाय हेहिति॥", + "‘‘ताहं गन्धेहि मालेहि, पूजयित्वा समुय्युतो।", + "पहाय मानुसं देहं, उपपन्‍नोम्हि नन्दनं॥", + "‘‘नन्दने", + "रमामि नच्‍चगीतेहि, अच्छराहि पुरक्खतो’’ति॥", + "‘‘सहस्सयुत्तं", + "उय्यानभूमिं अभितो अनुक्‍कमं, पुरिन्ददो भूतपतीव वासवो॥", + "‘‘सोवण्णमया ते रथकुब्बरा उभो, फलेहि", + "सुजातगुम्बा नरवीरनिट्ठिता, विरोचती पन्‍नरसेव चन्दो॥", + "‘‘सुवण्णजालावततो", + "सुनन्दिघोसो च सुभस्सरो च, विरोचती चामरहत्थबाहुभि॥", + "‘‘इमा च नाभ्यो मनसाभिनिम्मिता, रथस्स पादन्तरमज्झभूसिता।", + "इमा च नाभ्यो सतराजिचित्तिता, सतेरता विज्‍जुरिवप्पभासरे॥", + "‘‘अनेकचित्तावततो", + "तेसं सरो सुय्यति", + "‘‘सिरस्मिं", + "सुवण्णराजीहि अतीव सङ्गतं, वेळुरियराजीव अतीव सोभति॥", + "‘‘इमे च वाळी मणिचन्दकप्पिता, आरोहकम्बू सुजवा ब्रहूपमा॥", + "ब्रहा महन्ता बलिनो महाजवा, मनो तवञ्‍ञाय तथेव सिंसरे", + "‘‘इमे च सब्बे सहिता चतुक्‍कमा, मनो तवञ्‍ञाय तथेव सिंसरे।", + "समं वहन्ता मुदुका अनुद्धता, आमोदमाना तुरगान", + "‘‘धुनन्ति वग्गन्ति पतन्ति", + "तेसं सरो सुय्यति वग्गुरूपो, पञ्‍चङ्गिकं", + "‘‘रथस्स", + "घोसो सुवग्गू समितस्स सुय्यति, गन्धब्बतूरियानि विचित्रसंवने॥", + "‘‘रथे ठिता ता मिगमन्दलोचना, आळारपम्हा हसिता पियंवदा।", + "वेळुरियजालावतता तनुच्छवा, सदेव गन्धब्बसूरग्गपूजिता॥", + "‘‘ता रत्तरत्तम्बरपीतवाससा, विसालनेत्ता अभिरत्तलोचना।", + "कुले सुजाता सुतनू सुचिम्हिता, रथे ठिता पञ्‍जलिका उपट्ठिता॥", + "‘‘ता कम्बुकेयूरधरा सुवाससा, सुमज्झिमा ऊरुथनूपपन्‍ना।", + "वट्टङ्गुलियो सुमुखा सुदस्सना, रथे ठिता पञ्‍जलिका उपट्ठिता॥", + "‘‘अञ्‍ञा सुवेणी सुसु मिस्सकेसियो, समं विभत्ताहि पभस्सराहि च।", + "अनुब्बता ता तव मानसे रता, रथे ठिता पञ्‍जलिका उपट्ठिता॥", + "‘‘आवेळिनियो", + "अनुब्बता", + "‘‘ता", + "अनुब्बता ता तव मानसे रता, रथे ठिता पञ्‍जलिका उपट्ठिता॥", + "‘‘कण्ठेसु", + "ओभासयन्ती दस सब्बसो दिसा, अब्भुद्दयं सारदिकोव भाणुमा॥", + "‘‘वातस्स वेगेन च सम्पकम्पिता, भुजेसु माला अपिळन्धनानि च।", + "मुञ्‍चन्ति घोसं रूचिरं सुचिं सुभं, सब्बेहि विञ्‍ञूहि सुतब्बरूपं॥", + "‘‘उय्यानभूम्या च दुवद्धतो ठिता, रथा", + "तमेव देविन्द पमोदयन्ति, वीणा यथा पोक्खरपत्तबाहुभि॥", + "‘‘इमासु वीणासु बहूसु वग्गूसु, मनुञ्‍ञरूपासु हदयेरितं पीतिं", + "पवज्‍जमानासु अतीव अच्छरा, भमन्ति कञ्‍ञा पदुमेसु सिक्खिता॥", + "‘‘यदा च गीतानि च वादितानि च, नच्‍चानि चिमानि", + "अथेत्थ नच्‍चन्ति अथेत्थ अच्छरा, ओभासयन्ती उभतो वरित्थियो॥", + "‘‘सो मोदसि तुरियगणप्पबोधनो, महीयमानो वजिरावुधोरिव।", + "इमासु वीणासु बहूसु वग्गूसु, मनुञ्‍ञरूपासु हदयेरितं पीतिं॥", + "‘‘किं त्वं पुरे कम्ममकासि अत्तना, मनुस्सभूतो पुरिमाय जातिया।", + "उपोसथं कं वा", + "‘‘नयीदमप्पस्स", + "इद्धानुभावो", + "‘‘दानस्स ते इदं फलं, अथो सीलस्स वा पन।", + "अथो अञ्‍जलिकम्मस्स, तं मे अक्खाहि पुच्छितो’’ति॥", + "सो", + "पञ्हं पुट्ठो वियाकासि, यस्स कम्मस्सिदं फलन्ति॥", + "‘‘जितिन्द्रियं बुद्धमनोमनिक्‍कमं, नरुत्तमं कस्सपमग्गपुग्गलं।", + "अवापुरन्तं अमतस्स द्वारं, देवातिदेवं सतपुञ्‍ञलक्खणं॥", + "‘‘तमद्दसं कुञ्‍जरमोघतिण्णं, सुवण्णसिङ्गीनदबिम्बसादिसं।", + "दिस्वान तं खिप्पमहुं सुचीमनो, तमेव दिस्वान सुभासितद्धजं॥", + "‘‘तमन्‍नपानं अथवापि चीवरं, सुचिं पणीतं रससा उपेतं।", + "पुप्फाभिक्‍किणम्हि सके निवेसने, पतिट्ठपेसिं स असङ्गमानसो॥", + "‘‘तमन्‍नपानेन", + "सन्तप्पयित्वा", + "पहायहं मानुसकं समुस्सयं, इन्दूपमो", + "‘‘आयुञ्‍च", + "अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च बहुं सुसङ्खतं, पतिट्ठपेतब्बमसङ्गमानसे॥", + "", + "आहुनेय्यानं", + "मण्डूको रेवती छत्तो, कक्‍कटो द्वारपालको।", + "द्वे करणीया द्वे सूचि, तयो नागा च द्वे रथा।", + "पुरिसानं पठमो वग्गो पवुच्‍चतीति॥", + "‘‘यथा", + "तथूपमं तुय्हमिदं विमानं, ओभासयं तिट्ठति अन्तलिक्खे॥", + "‘‘देविद्धिपत्तोसि महानुभावो, मनुस्सभूतो किमकासि पुञ्‍ञं।", + "केनासि एवं जलितानुभावो, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सो", + "पञ्हं पुट्ठो वियाकासि, यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अहञ्‍च भरिया च मनुस्सलोके, ओपानभूता घरमावसिम्ह।", + "अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च पसन्‍नचित्ता, सक्‍कच्‍च दानं विपुलं अदम्ह॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰…वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘यथा", + "तथूपमं", + "‘‘देविद्धिपत्तोसि महानुभावो, मनुस्सभूतो किमकासि पुञ्‍ञं।", + "केनासि एवं जलितानुभावो, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सो देवपुत्तो अत्तमनो…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अहञ्‍च भरिया च मनुस्सलोके, ओपानभूता घरमावसिम्ह।", + "अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च पसन्‍नचित्ता, सक्‍कच्‍च दानं विपुलं अदम्ह॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰… वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘उच्‍चमिदं", + "कूटागारा सत्तसता उळारा, वेळुरियथम्भा रुचकत्थता सुभा॥", + "‘‘तत्थच्छसि पिवसि खादसि च, दिब्बा", + "अट्ठट्ठका सिक्खिता साधुरूपा, दिब्बा च कञ्‍ञा तिदसचरा उळारा।", + "नच्‍चन्ति गायन्ति पमोदयन्ति॥", + "‘‘देविद्धिपत्तोसि महानुभावो, मनुस्सभूतो किमकासि पुञ्‍ञं।", + "केनासि एवं जलितानुभावो, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सो देवपुत्तो अत्तमनो…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘फलदायी फलं विपुलं लभति, ददमुजुगतेसु पसन्‍नमानसो।", + "सो हि पमोदति", + "‘‘तवेवाहं", + "‘‘तस्मा हि फलं अलमेव दातुं, निच्‍चं मनुस्सेन सुखत्थिकेन।", + "दिब्बानि वा पत्थयता सुखानि, मनुस्ससोभग्गतमिच्छता वा॥", + "‘‘तेन", + "वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘चन्दो", + "तथूपमं तुय्हमिदं विमानं, ओभासयं तिट्ठति अन्तलिक्खे॥", + "‘‘देविद्धिपत्तोसि महानुभावा, मनुस्सभूतो किमकासि पुञ्‍ञं।", + "केनासि एवं जलितानुभावो, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सो देवपुत्तो अत्तमनो…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अहञ्‍च भरिया च मनुस्सलोके, उपस्सयं अरहतो अदम्ह।", + "अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च पसन्‍नचित्ता, सक्‍कच्‍च दानं विपुलं अदम्ह॥", + "‘‘तेन", + "सूरियो", + "(यथा पुरिमविमानं तथा वित्थारेतब्बं)॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰…वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘उच्‍चमिदं", + "कूटागारा सत्तसता उळारा, वेळुरियथम्भा रुचकत्थता सुभा॥", + "‘‘देविद्धिपत्तोसि", + "केनासि एवं जलितानुभावो, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सो देवपुत्तो अत्तमनो…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अहं मनुस्सेसु मनुस्सभूतो, दिस्वान भिक्खुं तसितं किलन्तं।", + "एकाहं भिक्खं पटिपादयिस्सं, समङ्गि भत्तेन तदा अकासिं॥", + "‘‘तेन", + "‘‘उच्‍चमिदं मणिथूणं विमानं…पे॰… वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सो देवपुत्तो अत्तमनो…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अहं", + "अद्दसं विरजं भिक्खुं, विप्पसन्‍नमनाविलं॥", + "‘‘तस्स", + "कुम्मासपिण्डं दत्वान, मोदामि नन्दने वने॥", + "‘‘तेन", + "‘‘अलङ्कतो मल्यधरो सुवत्थो, सुकुण्डली कप्पितकेसमस्सु।", + "आमुत्तहत्थाभरणो यसस्सी, दिब्बे", + "‘‘दिब्बा च वीणा पवदन्ति वग्गुं, अट्ठट्ठका सिक्खिता साधुरूपा।", + "दिब्बा च कञ्‍ञा तिदसचरा उळारा, नच्‍चन्ति गायन्ति पमोदयन्ति॥", + "‘‘देविद्धिपत्तोसि महानुभावो, मनुस्सभूतो किमकासि पुञ्‍ञं।", + "केनासि एवं जलितानुभावो, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सो देवपुत्तो अत्तमनो…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अहं मनुस्सेसु मनुस्सभूतो, दिस्वान समणे सीलवन्ते।", + "सम्पन्‍नविज्‍जाचरणे यसस्सी, बहुस्सुते तण्हक्खयूपपन्‍ने।", + "अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च पसन्‍नचित्तो, सक्‍कच्‍च दानं विपुलं अदासिं॥", + "‘‘तेन", + "‘‘अलङ्कतो", + "आमुत्तहत्थाभरणो यसस्सी, दिब्बे विमानम्हि यथापि चन्दिमा॥", + "‘‘दिब्बा च वीणा पवदन्ति वग्गुं, अट्ठट्ठका सिक्खिता साधुरूपा।", + "दिब्बा च कञ्‍ञा तिदसचरा उळारा, नच्‍चन्ति गायन्ति पमोदयन्ति॥", + "‘‘देविद्धिपत्तोसि महानुभावो, मनुस्सभूतो किमकासि पुञ्‍ञं।", + "केनासि एवं जलितानुभावो, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सो देवपुत्तो अत्तमनो…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अहं", + "सम्पन्‍नविज्‍जाचरणे यसस्सी, बहुस्सुते सीलवन्ते पसन्‍ने", + "अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च पसन्‍नचित्तो, सक्‍कच्‍च", + "‘‘तेन", + "‘‘या", + "तथूपमं तुय्हमिदं विमानं, ओभासयं तिट्ठति अन्तलिक्खे॥", + "‘‘देविद्धिपत्तोसि महानुभावो, मनुस्सभूतो किमकासि पुञ्‍ञं।", + "केनासि एवं जलितानुभावो, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सो देवपुत्तो अत्तमनो…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अहं मनुस्सेसु मनुस्सभूतो, रञ्‍ञो पायासिस्स अहोसिं माणवो।", + "लद्धा धनं संविभागं अकासिं, पिया च मे सीलवन्तो अहेसुं।", + "अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च पसन्‍नचित्तो, सक्‍कच्‍च", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰", + "द्वे अगारिनो फलदायी, द्वे उपस्सयदायी भिक्खाय दायी।", + "यवपालको चेव द्वे, कुण्डलिनो पायासीति", + "पुरिसानं दुतियो वग्गो पवुच्‍चतीति॥", + "‘‘यथा", + "तथूपमं तुय्हमिदं विमानं, ओभासयं तिट्ठति अन्तलिक्खे॥", + "‘‘देविद्धिपत्तोसि महानुभावो, मनुस्सभूतो किमकासि पुञ्‍ञं।", + "केनासि एवं जलितानुभावो, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सो देवपुत्तो अत्तमनो…पे॰…", + "‘‘अहं मनुस्सेसु मनुस्सभूतो, दलिद्दो अताणो कपणो कम्मकरो अहोसिं।", + "जिण्णे च मातापितरो अभारिं", + "अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च पसन्‍नचित्तो, सक्‍कच्‍च दानं विपुलं अदासि॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰… वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘यथा", + "तथूपमं तुय्हमिदं विमानं, ओभासयं तिट्ठति अन्तलिक्खे॥", + "‘‘देविद्धिपत्तोसि", + "केनासि एवं जलितानुभावो, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सो देवपुत्तो अत्तमनो…पे॰…", + "‘‘अहं मनुस्सेसु मनुस्सभूतो, दलिद्दो अताणो कपणो कम्मकरो अहोसिं।", + "जिण्णे च मातापितरो अभारिं, पिया च मे सीलवन्तो अहेसुं।", + "अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च पसन्‍नचित्तो, सक्‍कच्‍च दानं विपुलं अदासिं॥", + "‘‘तेन", + "‘‘उच्‍चमिदं", + "कूटागारा सत्तसता उळारा, वेळुरियथम्भा रुचकत्थता सुभा॥", + "‘‘तत्थच्छसि पिवसि खादसि च, दिब्बा च वीणा पवदन्ति वग्गुं।", + "दिब्बा रसा कामगुणेत्थ पञ्‍च, नारियो च नच्‍चन्ति सुवण्णछन्‍ना॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो…पे॰…वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सो", + "‘‘अहं", + "आरामरुक्खानि च रोपयिस्सं, पिया च मे सीलवन्तो अहेसुं।", + "अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च पसन्‍नचित्तो, सक्‍कच्‍च दानं विपुलं अदासिं॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰… वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘सोवण्णमये", + "हेमजालपटिच्छन्‍नं", + "‘‘अट्ठंसा सुकता थम्भा, सब्बे वेळुरियामया।", + "एकमेकाय अंसिया, रतना सत्त निम्मिता॥", + "‘‘वेळुरियसुवण्णस्स, फलिका रूपियस्स च।", + "मसारगल्‍लमुत्ताहि, लोहितङ्गमणीहि च॥", + "‘‘चित्रा मनोरमा भूमि, न तत्थुद्धंसती रजो।", + "गोपाणसीगणा पीता, कूटं धारेन्ति निम्मिता॥", + "‘‘सोपाणानि", + "नानारतनगब्भेहि", + "‘‘वेदिया चतस्सो तत्थ, विभत्ता भागसो मिता।", + "दद्दल्‍लमाना आभन्ति, समन्ता चतुरो दिसा॥", + "‘‘तस्मिं विमाने पवरे, देवपुत्तो महप्पभो।", + "अतिरोचसि वण्णेन, उदयन्तोव भाणुमा॥", + "‘‘दानस्स", + "अथो अञ्‍जलिकम्मस्स, तं मे अक्खाहि पुच्छितो’’॥", + "सो देवपुत्तो अत्तमनो…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अहं अन्धकविन्दस्मिं, बुद्धस्सादिच्‍चबन्धुनो।", + "विहारं सत्थु कारेसिं, पसन्‍नो सेहि पाणिभि॥", + "‘‘तत्थ गन्धञ्‍च मालञ्‍च, पच्‍चयञ्‍च", + "विहारं सत्थु अदासिं, विप्पसन्‍नेन चेतसा।", + "तेन मय्हं इदं लद्धं, वसं वत्तेमि नन्दने॥", + "‘‘नन्दने च वने", + "रमामि नच्‍चगीतेहि, अच्छराहि पुरक्खतो’’ति॥", + "‘‘उच्‍चमिदं", + "कूटागारा", + "‘‘तत्थच्छसि पिवसि खादसि च, दिब्बा च वीणा पवदन्ति वग्गुं।", + "दिब्बा रसा कामगुणेत्थ पञ्‍च, नारियो च नच्‍चन्ति सुवण्णछन्‍ना॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो…पे॰… वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सो देवपुत्तो अत्तमनो…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘गिम्हानं", + "परेसं भतको पोसो, अम्बाराममसिञ्‍चति॥", + "‘‘अथ", + "किलन्तरूपो कायेन, अकिलन्तोव चेतसा॥", + "‘‘तञ्‍च", + "साधु तं", + "‘‘तस्स मे अनुकम्पाय, निक्खिपि पत्तचीवरं।", + "निसीदि रुक्खमूलस्मिं, छायाय एकचीवरो॥", + "‘‘तञ्‍च अच्छेन वारिना, पसन्‍नमानसो नरो।", + "न्हापयी रुक्खमूलस्मिं, छायाय एकचीवरं॥", + "‘‘अम्बो", + "इति सो पीतिया कायं, सब्बं फरति अत्तनो॥", + "‘‘तदेव एत्तकं कम्मं, अकासिं ताय जातिया।", + "पहाय मानुसं देहं, उपपन्‍नोम्हि नन्दनं॥", + "‘‘नन्दने च वने रम्मे, नानादिजगणायुते।", + "रमामि नच्‍चगीतेहि, अच्छराहि पुरक्खतो’’ति॥", + "‘‘दिस्वान देवं पटिपुच्छि भिक्खु, उच्‍चे विमानम्हि चिरट्ठितिके।", + "आमुत्तहत्थाभरणं यसस्सिं", + "‘‘अलङ्कतो", + "आमुत्तहत्थाभरणो यसस्सी, दिब्बे विमानम्हि यथापि चन्दिमा॥", + "‘‘दिब्बा च वीणा पवदन्ति वग्गुं, अट्ठट्ठका सिक्खिता साधुरूपा।", + "दिब्बा च कञ्‍ञा तिदसचरा उळारा, नच्‍चन्ति गायन्ति पमोदयन्ति॥", + "‘‘देविद्धिपत्तोसि महानुभावो, मनुस्सभूतो किमकासि पुञ्‍ञं।", + "केनासि एवं जलितानुभावो, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सो", + "‘‘अहं मनुस्सेसु मनुस्सभूतो, सङ्गम्म रक्खिस्सं परेसं धेनुयो।", + "ततो च आगा समणो ममन्तिके गावो च मासे अगमंसु खादितुं॥", + "‘‘द्वयज्‍ज", + "ततो च सञ्‍ञं पटिलद्धयोनिसो, ददामि भन्तेति खिपिं अनन्तकं॥", + "‘‘सो मासखेत्तं तुरितो अवासरिं, पुरा अयं भञ्‍जति यस्सिदं धनं।", + "ततो च कण्हो उरगो महाविसो, अडंसि पादे तुरितस्स मे सतो॥", + "‘‘स्वाहं", + "अहासि कुम्मासं ममानुकम्पया", + "‘‘तदेव", + "तया हि भन्ते अनुकम्पितो भुसं, कतञ्‍ञुताय अभिपादयामि तं॥", + "‘‘सदेवके लोके समारके च, अञ्‍ञो मुनि नत्थि तयानुकम्पको।", + "तया हि भन्ते अनुकम्पितो भुसं, कतञ्‍ञुताय अभिवादयामि तं॥", + "‘‘इमस्मिं", + "तया हि भन्ते अनुकम्पितो भुसं, कतञ्‍ञुताय अभिवादयामि त’’न्ति॥", + "‘‘पुण्णमासे यथा चन्दो, नक्खत्तपरिवारितो।", + "समन्ता अनुपरियाति, तारकाधिपती ससी॥", + "‘‘तथूपमं इदं ब्यम्हं, दिब्बं देवपुरम्हि च।", + "अतिरोचति वण्णेन, उदयन्तोव रंसिमा॥", + "‘‘वेळुरियसुवण्णस्स, फलिका रूपियस्स च।", + "मसारगल्‍लमुत्ताहि, लोहितङ्गमणीहि च॥", + "‘‘चित्रा मनोरमा भूमि, वेळूरियस्स सन्थता।", + "कूटागारा", + "‘‘रम्मा", + "अच्छोदका विप्पसन्‍ना, सोवण्णवालुकसन्थता॥", + "‘‘नानापदुमसञ्छन्‍ना, पुण्डरीकसमोतता", + "सुरभिं सम्पवायन्ति, मनुञ्‍ञा मालुतेरिता॥", + "‘‘तस्सा", + "उपेता पुप्फरुक्खेहि, फलरुक्खेहि चूभयं॥", + "‘‘सोवण्णपादे पल्‍लङ्के, मुदुके गोणकत्थते", + "निसिन्‍नं देवराजंव, उपतिट्ठन्ति अच्छरा॥", + "‘‘सब्बाभरणसञ्छन्‍ना, नानामालाविभूसिता।", + "रमेन्ति तं महिद्धिकं, वसवत्तीव मोदसि॥", + "‘‘भेरिसङ्खमुदिङ्गाहि, वीणाहि पणवेहि च।", + "रमसि रतिसम्पन्‍नो, नच्‍चगीते सुवादिते॥", + "‘‘दिब्बा ते विविधा रूपा, दिब्बा सद्दा अथो रसा।", + "गन्धा च ते अधिप्पेता, फोट्ठब्बा च मनोरमा॥", + "‘‘तस्मिं विमाने पवरे, देवपुत्त महप्पभो।", + "अतिरोचसि वण्णेन, उदयन्तोव भाणुमा॥", + "‘‘दानस्स ते इदं फलं, अथो सीलस्स वा पन।", + "अथो अञ्‍जलिकम्मस्स, तं मे अक्खाहि पुच्छितो’’॥", + "सो", + "‘‘अहं कपिलवत्थुस्मिं, साकियानं पुरुत्तमे।", + "सुद्धोदनस्स पुत्तस्स, कण्डको सहजो अहं॥", + "‘‘यदा सो अड्ढरत्तायं, बोधाय मभिनिक्खमि।", + "सो मं मुदूहि पाणीहि, जालि", + "‘‘सत्थिं आकोटयित्वान, वह सम्माति चब्रवि।", + "अहं लोकं तारयिस्सं, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं॥", + "‘‘तं", + "उदग्गचित्तो सुमनो, अभिसीसिं", + "‘‘अभिरूळ्हञ्‍च मं ञत्वा, सक्यपुत्तं महायसं।", + "उदग्गचित्तो मुदितो, वहिस्सं पुरिसुत्तमं॥", + "‘‘परेसं विजितं गन्त्वा, उग्गतस्मिं दिवाकरे", + "ममं छन्‍नञ्‍च ओहाय, अनपेक्खो सो अपक्‍कमि॥", + "‘‘तस्स", + "गच्छन्तञ्‍च महावीरं, रुदमानो उदिक्खिसं॥", + "‘‘अदस्सनेनहं", + "अलत्थं गरुकाबाधं, खिप्पं मे मरणं अहु॥", + "‘‘तस्सेव आनुभावेन, विमानं आवसामिदं।", + "सब्बकामगुणोपेतं", + "‘‘यञ्‍च मे अहुवा हासो, सद्दं सुत्वान बोधिया।", + "तेनेव कुसलमूलेन, फुसिस्सं आसवक्खयं॥", + "‘‘सचे हि भन्ते गच्छेय्यासि, सत्थु बुद्धस्स सन्तिके।", + "ममापि नं वचनेन, सिरसा वज्‍जासि वन्दनं॥", + "‘‘अहम्पि दट्ठुं गच्छिस्सं, जिनं अप्पटिपुग्गलं।", + "दुल्‍लभं दस्सनं होति, लोकनाथान तादिन’’न्ति॥", + "सो कतञ्‍ञू कतवेदी, सत्थारं उपसङ्कमि।", + "सुत्वा गिरं चक्खुमतो, धम्मचक्खुं विसोधयि॥", + "विसोधेत्वा दिट्ठिगतं, विचिकिच्छं वतानि च।", + "वन्दित्वा सत्थुनो पादे, तत्थेवन्तरधायथाति", + "‘‘अनेकवण्णं", + "परिवारितो अच्छरासङ्गणेन, सुनिम्मितो भूतपतीव मोदसि॥", + "‘‘समस्समो नत्थि कुतो पनुत्तरो", + "सब्बे च देवा तिदसगणा समेच्‍च, तं", + "इमा च ते अच्छरायो समन्ततो, नच्‍चन्ति गायन्ति पमोदयन्ति॥", + "‘‘देविद्धिपत्तोसि", + "केनासि एवं जलितानुभावो, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सो देवपुत्तो अत्तमनो…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘अहं भदन्ते अहुवासि पुब्बे, सुमेधनामस्स जिनस्स सावको।", + "पुथुज्‍जनो अननुबोधोहमस्मि", + "‘‘सोहं", + "रतनुच्‍चयं हेमजालेन छन्‍नं, वन्दित्वा थूपस्मिं मनं पसादयिं॥", + "‘‘न", + "पूजेथ नं पूजनीयस्स", + "‘‘तदेव कम्मं कुसलं कतं मया, सुखञ्‍च दिब्बं अनुभोमि अत्तना।", + "मोदामहं तिदसगणस्स मज्झे, न तस्स पुञ्‍ञस्स खयम्पि अज्झग’’न्ति॥", + "", + "बाहा पग्गय्ह कन्दसि, वनमज्झे किं दुक्खितो तुव’’न्ति॥", + "‘‘सोवण्णमयो पभस्सरो, उप्पन्‍नो रथपञ्‍जरो मम।", + "तस्स चक्‍कयुगं न विन्दामि, तेन दुक्खेन जहामि", + "‘‘सोवण्णमयं मणिमयं, लोहितकमयं", + "आचिक्ख", + "सो", + "सोवण्णमयो रथो मम, तेन चक्‍कयुगेन सोभती’’ति॥", + "‘‘बालो", + "मञ्‍ञामि तुवं मरिस्ससि, न हि त्वं लच्छसि चन्दिमसूरिये’’ति॥", + "‘‘गमनागमनम्पि दिस्सति, वण्णधातु उभयत्थ वीथिया।", + "पेतो", + "‘‘सच्‍चं खो वदेसि माणव, अहमेव कन्दतं बाल्यतरो।", + "चन्दं विय दारको रुदं, पेतं कालकताभिपत्थयि’’न्ति॥", + "‘‘आदित्तं वत मं सन्तं, घतसित्तंव पावकं।", + "वारिना विय ओसिञ्‍चं, सब्बं निब्बापये दरं॥", + "‘‘अब्बही", + "यो मे सोकपरेतस्स, पुत्तसोकं अपानुदि॥", + "‘‘स्वाहं", + "न सोचामि न रोदामि, वत सुत्वान माणवाति॥", + "‘‘देवता नुसि गन्धब्बो, अदु", + "को वा त्वं कस्स वा पुत्तो, कथं जानेमु तं मय’’न्ति॥", + "‘‘यञ्‍च", + "स्वाहं कुसलं करित्वा कम्मं, तिदसानं सहब्यतं गतो’’ति", + "‘‘अप्पं", + "उपोसथकम्मं वा", + "‘‘आबाधिकोहं दुक्खितो गिलानो, आतुररूपोम्हि सके निवेसने।", + "बुद्धं विगतरजं वितिण्णकङ्खं, अद्दक्खिं सुगतं अनोमपञ्‍ञं॥", + "‘‘स्वाहं मुदितमनो पसन्‍नचित्तो, अञ्‍जलिं", + "ताहं कुसलं करित्वान कम्मं, तिदसानं सहब्यतं गतो’’ति॥", + "‘‘अच्छरियं वत अब्भुतं वत, अञ्‍जलिकम्मस्स अयमीदिसो विपाको।", + "अहम्पि मुदितमनो पसन्‍नचित्तो, अज्‍जेव बुद्धं सरणं वजामी’’ति॥", + "‘‘अज्‍जेव बुद्धं सरणं वजाहि, धम्मञ्‍च सङ्घञ्‍च पसन्‍नचित्तो।", + "तथेव सिक्खाय पदानि पञ्‍च, अखण्डफुल्‍लानि समादियस्सु॥", + "‘‘पाणातिपाता विरमस्सु खिप्पं, लोके अदिन्‍नं परिवज्‍जयस्सु।", + "अमज्‍जपो मा च मुसा भणाहि, सकेन दारेन च होहि तुट्ठो’’ति॥", + "‘‘अत्थकामोसि मे यक्ख, हितकामोसि देवते।", + "करोमि तुय्हं वचनं, त्वंसि आचरियो ममाति॥", + "‘‘उपेमि सरणं बुद्धं, धम्मञ्‍चापि अनुत्तरं।", + "सङ्घञ्‍च नरदेवस्स, गच्छामि सरणं अहं॥", + "‘‘पाणातिपाता", + "अमज्‍जपो नो च मुसा भणामि, सकेन दारेन च होमि तुट्ठो’’ति॥", + "", + "यथा कथं इतरितरेन चापि, सुभासितं तञ्‍च सुणाथ सब्बे॥", + "‘‘यो सो अहु राजा पायासि नाम", + "सो मोदमानोव सके विमाने, अमानुसो मानुसे अज्झभासीति॥", + "‘‘वङ्के अरञ्‍ञे अमनुस्सट्ठाने, कन्तारे अप्पोदके अप्पभक्खे।", + "सुदुग्गमे वण्णुपथस्स मज्झे, वङ्कं भया", + "‘‘नयिध फला मूलमया च सन्ति, उपादानं नत्थि कुतोध भक्खो।", + "अञ्‍ञत्र पंसूहि च वालुकाहि च, तताहि", + "‘‘उज्‍जङ्गलं तत्तमिवं कपालं, अनायसं परलोकेन तुल्यं।", + "लुद्दानमावासमिदं पुराणं, भूमिप्पदेसो अभिसत्तरूपो॥", + "‘‘अथ", + "अनुपविट्ठा सहसा समेच्‍च, लोभा भया अथ वा सम्पमूळ्हा’’ति॥", + "‘‘मगधेसु अङ्गेसु च सत्थवाहा, आरोपयित्वा पणियं पुथुत्तं।", + "ते यामसे सिन्धुसोवीरभूमिं, धनत्थिका उद्दयं पत्थयाना॥", + "‘‘दिवा", + "एतेन वेगेन आयाम सब्बे", + "‘‘ते दुप्पयाता अपरद्धमग्गा, अन्धाकुला विप्पनट्ठा अरञ्‍ञे।", + "सुदुग्गमे", + "‘‘इदञ्‍च दिस्वान अदिट्ठपुब्बं, विमानसेट्ठञ्‍च तवञ्‍च यक्ख।", + "ततुत्तरिं जीवितमासमाना, दिस्वा पतीता सुमना उदग्गा’’ति॥", + "‘‘पारं समुद्दस्स इमञ्‍च वण्णुं", + "नदियो पन पब्बतानञ्‍च दुग्गा, पुथुद्दिसा गच्छथ भोगहेतु॥", + "‘‘पक्खन्दियान विजितं परेसं, वेरज्‍जके मानुसे पेक्खमाना।", + "यं वो सुतं वा अथ वापि दिट्ठं, अच्छेरकं तं वो सुणोम ताता’’ति॥", + "‘‘इतोपि", + "अतीतमानुस्सकमेव सब्बं, दिस्वान तप्पाम अनोमवण्णं॥", + "‘‘वेहायसं पोक्खरञ्‍ञो सवन्ति, पहूतमल्या", + "दुमा चिमे", + "‘‘वेळूरियथम्भा", + "मसारगल्‍ला सहलोहितङ्गा, थम्भा इमे जोतिरसामयासे॥", + "‘‘सहस्सथम्भं अतुलानुभावं, तेसूपरि साधुमिदं विमानं।", + "रतनन्तरं कञ्‍चनवेदिमिस्सं, तपनीयपट्टेहि च साधुछन्‍नं॥", + "‘‘जम्बोनदुत्तत्तमिदं सुमट्ठो, पासादसोपाणफलूपपन्‍नो।", + "दळ्हो च वग्गु च सुसङ्गतो च", + "‘‘रतनन्तरस्मिं", + "मुरजआलम्बरतूरियघुट्ठो, अभिवन्दितोसि थुतिवन्दनाय॥", + "‘‘सो", + "अचिन्तियो सब्बगुणूपपन्‍नो, राजा यथा वेस्सवणो नळिन्या", + "‘‘देवो", + "पुच्छन्ति तं वाणिजा सत्थवाहा, आचिक्ख को नाम तुवंसि यक्खो’’ति॥", + "‘‘सेरीसको", + "इमं पदेसं अभिपालयामि, वचनकरो वेस्सवणस्स रञ्‍ञो’’ति॥", + "‘‘अधिच्‍चलद्धं परिणामजं ते, सयं कतं उदाहु देवेहि दिन्‍नं।", + "पुच्छन्ति तं वाणिजा सत्थवाहा, कथं तया लद्धमिदं मनुञ्‍ञ’’न्ति॥", + "‘‘नाधिच्‍चलद्धं न परिणामजं मे, न सयं कतं न हि देवेहि दिन्‍नं।", + "सकेहि कम्मेहि अपापकेहि, पुञ्‍ञेहि", + "‘‘किं ते वतं किं पन ब्रह्मचरियं, किस्स सुचिण्णस्स अयं विपाको।", + "पुच्छन्ति तं वाणिजा सत्थवाहा, कथं तया लद्धमिदं विमान’’न्ति॥", + "‘‘ममं पायासीति अहु समञ्‍ञा, रज्‍जं यदा कारयिं कोसलानं।", + "नत्थिकदिट्ठि कदरियो पापधम्मो, उच्छेदवादी च तदा अहोसिं॥", + "‘‘समणो च खो आसि कुमारकस्सपो, बहुस्सुतो चित्तकथी उळारो।", + "सो मे तदा धम्मकथं अभासि", + "‘‘ताहं", + "पाणातिपाता विरतो अहोसिं, लोके अदिन्‍नं परिवज्‍जयिस्सं।", + "अमज्‍जपो", + "‘‘तं", + "तेहेव कम्मेहि अपापकेहि, पुञ्‍ञेहि मे लद्धमिदं विमान’’न्ति॥", + "‘‘सच्‍चं", + "यहिं यहिं गच्छति पुञ्‍ञकम्मो, तहिं तहिं मोदति कामकामी॥", + "‘‘यहिं यहिं सोकपरिद्दवो च, वधो च बन्धो च परिक्‍किलेसो।", + "तहिं तहिं गच्छति पापकम्मो, न मुच्‍चति दुग्गतिया कदाची’’ति॥", + "‘‘सम्मूळ्हरूपोव जनो अहोसि, अस्मिं मुहुत्ते कललीकतोव।", + "जनस्सिमस्स तुय्हञ्‍च कुमार, अप्पच्‍चयो केन नु खो अहोसी’’ति॥", + "‘‘इमे च सिरीसवना", + "ते सम्पवायन्ति इमं विमानं, दिवा", + "‘‘इमेसञ्‍च", + "मानुस्सकं वस्ससतं अतीतं, यदग्गे कायम्हि इधूपपन्‍नो॥", + "‘‘दिस्वानहं वस्ससतानि पञ्‍च, अस्मिं विमाने ठत्वान ताता।", + "आयुक्खया पुञ्‍ञक्खया चविस्सं, तेनेव सोकेन पमुच्छितोस्मी’’ति", + "‘‘कथं नु सोचेय्य तथाविधो सो, लद्धा विमानं अतुलं चिराय।", + "ये चापि खो इत्तरमुपपन्‍ना, ते नून सोचेय्युं परित्तपुञ्‍ञा’’ति॥", + "‘‘अनुच्छविं ओवदियञ्‍च मे तं, यं मं तुम्हे पेय्यवाचं वदेथ।", + "तुम्हे च खो ताता मयानुगुत्ता, येनिच्छकं तेन पलेथ सोत्थि’’न्ति॥", + "‘‘गन्त्वा", + "यथापयोगा परिपुण्णचागा, काहाम", + "‘‘मा चेव सेरीसमहं अकत्थ, सब्बञ्‍च वो भविस्सति यं वदेथ।", + "पापानि कम्मानि विवज्‍जयाथ, धम्मानुयोगञ्‍च अधिट्ठहाथ॥", + "‘‘उपासको अत्थि इमम्हि सङ्घे, बहुस्सुतो सीलवतूपपन्‍नो।", + "सद्धो च चागी च सुपेसलो च, विचक्खणो सन्तुसितो मुतीमा॥", + "‘‘सञ्‍जानमानो", + "वेभूतिकं पेसुणं नो करेय्य, सण्हञ्‍च वाचं सखिलं भणेय्य॥", + "‘‘सगारवो सप्पटिस्सो विनीतो, अपापको अधिसीले विसुद्धो।", + "सो मातरं पितरञ्‍चापि जन्तु, धम्मेन पोसेति अरियवुत्ति॥", + "‘‘मञ्‍ञे सो मातापितूनं कारणा, भोगानि परियेसति न अत्तहेतु।", + "मातापितूनञ्‍च यो", + "‘‘उजू अवङ्को असठो अमायो, न लेसकप्पेन च वोहरेय्य।", + "सो तादिसो सुकतकम्मकारी, धम्मे ठितो किन्ति लभेथ दुक्खं॥", + "‘‘तं", + "अञ्‍ञत्र तेनिह भस्मी", + "तं खिप्पमानेन लहुं परेन, सुखो हवे सप्पुरिसेन सङ्गमो’’ति॥", + "‘‘किं नाम सो किञ्‍च करोति कम्मं,", + "किं नामधेय्यं किं पन तस्स गोत्तं।", + "मयम्पि नं दट्ठुकामम्ह यक्ख, यस्सानुकम्पाय इधागतोसि।", + "लाभा हि तस्स, यस्स तुवं पिहेसी’’ति॥", + "‘‘यो", + "उपासको कोच्छफलूपजीवी।", + "जानाथ नं तुम्हाकं पेसियो सो,", + "मा", + "‘‘जानामसे यं त्वं पवदेसि", + "न खो नं जानाम स एदिसोति।", + "मयम्पि नं पूजयिस्साम यक्ख,", + "सुत्वान तुय्हं वचनं उळार’’न्ति॥", + "‘‘ये केचि इमस्मिं सत्थे मनुस्सा,", + "दहरा महन्ता अथवापि मज्झिमा।", + "सब्बेव ते आलम्बन्तु विमानं,", + "पस्सन्तु पुञ्‍ञानं फलं कदरिया’’ति॥", + "ते तत्थ सब्बेव ‘अहं पुरे’ति,", + "तं कप्पकं तत्थ पुरक्खत्वा", + "सब्बेव ते आलम्बिंसु विमानं,", + "मसक्‍कसारं विय वासवस्स॥", + "ते", + "पाणातिपाता विरता अहेसुं, लोके अदिन्‍नं परिवज्‍जयिंसु।", + "अमज्‍जपा नो च मुसा भणिंसु, सकेन दारेन च अहेसुं तुट्ठा॥", + "ते तत्थ सब्बेव ‘अहं पुरे’ति, उपासकत्तं पटिवेदयित्वा।", + "पक्‍कामि सत्थो अनुमोदमानो, यक्खिद्धिया अनुमतो पुनप्पुनं॥", + "‘‘गन्त्वान", + "यथापयोगा परिपुण्णलाभा, पच्‍चागमुं पाटलिपुत्तमक्खतं॥", + "‘‘गन्त्वान", + "पुत्तेहि दारेहि समङ्गिभूता।", + "आनन्दी वित्ता", + "अकंसु सेरीसमहं उळारं।", + "सेरीसकं ते परिवेणं मापयिंसु॥", + "एतादिसा सप्पुरिसान सेवना,", + "महत्थिका धम्मगुणान सेवना।", + "एकस्स अत्थाय उपासकस्स,", + "सब्बेव सत्ता सुखिता", + "‘‘उच्‍चमिदं", + "कूटागारा", + "‘‘तत्थच्छसि पिवसि खादसि च, दिब्बा च वीणा पवदन्ति वग्गुं।", + "दिब्बा रसा कामगुणेत्थ पञ्‍च, नारियो च नच्‍चन्ति सुवण्णछन्‍ना॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो, केन ते इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च ते भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘पुच्छामि", + "केनासि एवं जलितानुभावो, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "सो", + "पञ्हं पुट्ठो वियाकासि, यस्स कम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘दुन्‍निक्खित्तं मालं सुनिक्खिपित्वा, पतिट्ठपेत्वा सुगतस्स थूपे।", + "महिद्धिको चम्हि महानुभावो, दिब्बेहि कामेहि समङ्गिभूतो॥", + "‘‘तेन मेतादिसो वण्णो,", + "तेन मे इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च मे भोगा,", + "ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘अक्खामि ते भिक्खु महानुभाव,", + "मनुस्सभूतो यमहं अकासिं।", + "तेनम्हि", + "वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "द्वे दलिद्दा वनविहारा, भतको गोपालकण्डका।", + "अनेकवण्णमट्ठकुण्डली, सेरीसको सुनिक्खित्तं।", + "पुरिसानं ततियो वग्गो पवुच्‍चतीति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/33-s0507m.mul.json b/texts/tripitaka/33-s0507m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..b89271b6f90145196761052db73aa506000077e5 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/33-s0507m.mul.json @@ -0,0 +1,1725 @@ +{ + "title": "४. महावग्गो", + "book_name": "४. महावग्गो", + "chapter": "३. चूळवग्गो", + "gathas": [ + "‘‘खेत्तूपमा", + "बीजूपमं देय्यधम्मं, एत्तो निब्बत्तते फलं॥", + "‘‘एतं बीजं कसि खेत्तं, पेतानं दायकस्स च।", + "तं पेता परिभुञ्‍जन्ति, दाता पुञ्‍ञेन वड्ढति॥", + "‘‘इधेव", + "सग्गञ्‍च कमति", + "‘‘कायो", + "मुखं ते सूकरस्सेव, किं कम्ममकरी पुरे’’", + "‘‘कायेन सञ्‍ञतो आसिं, वाचायासिमसञ्‍ञतो।", + "तेन मेतादिसो वण्णो, यथा पस्ससि नारद॥", + "‘‘तं", + "माकासि", + "‘‘दिब्बं सुभं धारेसि वण्णधातुं, वेहायसं तिट्ठसि अन्तलिक्खे।", + "मुखञ्‍च ते किमयो पूतिगन्धं, खादन्ति किं कम्ममकासि पुब्बे’’॥", + "‘‘समणो अहं पापोतिदुट्ठवाचो", + "लद्धा च मे तपसा वण्णधातु, मुखञ्‍च मे पेसुणियेन पूति॥", + "‘‘तयिदं तया नारद सामं दिट्ठं,", + "अनुकम्पका ये कुसला वदेय्युं।", + "‘मा पेसुणं मा च मुसा अभाणि,", + "यक्खो तुवं होहिसि कामकामी’’’ति॥", + "‘‘यं", + "पुब्बपेते च आरब्भ, अथ वा वत्थुदेवता॥", + "‘‘चत्तारो च महाराजे, लोकपाले यसस्सिने", + "", + "कुवेरं धतरट्ठञ्‍च, विरूपक्खं विरूळ्हकं।", + "ते", + "‘‘न", + "न तं पेतस्स अत्थाय, एवं तिट्ठन्ति ञातयो॥", + "‘‘अयञ्‍च खो दक्खिणा दिन्‍ना, सङ्घम्हि सुप्पतिट्ठिता।", + "दीघरत्तं हितायस्स, ठानसो उपकप्पती’’ति॥", + "", + "द्वारबाहासु तिट्ठन्ति, आगन्त्वान सकं घरं॥", + "‘‘पहूते अन्‍नपानम्हि, खज्‍जभोज्‍जे उपट्ठिते।", + "न तेसं कोचि सरति, सत्तानं कम्मपच्‍चया॥", + "‘‘एवं", + "सुचिं पणीतं कालेन, कप्पियं पानभोजनं।", + "‘इदं वो ञातीनं होतु, सुखिता होन्तु ञातयो’॥", + "‘‘ते च तत्थ समागन्त्वा, ञातिपेता समागता।", + "पहूते अन्‍नपानम्हि, सक्‍कच्‍चं अनुमोदरे॥", + "‘‘‘चिरं जीवन्तु नो ञाती, येसं हेतु लभामसे।", + "अम्हाकञ्‍च कता पूजा, दायका च अनिप्फला’॥", + "‘‘‘न हि तत्थ कसि अत्थि, गोरक्खेत्थ न विज्‍जति।", + "वणिज्‍जा तादिसी नत्थि, हिरञ्‍ञेन कयाकयं", + "इतो", + "‘‘‘उन्‍नमे", + "एवमेव इतो दिन्‍नं, पेतानं उपकप्पति’॥", + "‘‘‘यथा वारिवहा पूरा, परिपूरेन्ति सागरं।", + "एवमेव इतो दिन्‍नं, पेतानं उपकप्पति’॥", + "‘‘‘अदासि", + "पेतानं दक्खिणं दज्‍जा, पुब्बे कतमनुस्सरं’॥", + "‘‘‘न हि रुण्णं वा सोको वा, या चञ्‍ञा परिदेवना।", + "न तं पेतानमत्थाय, एवं तिट्ठन्ति ञातयो’॥", + "‘‘‘अयञ्‍च खो दक्खिणा दिन्‍ना, सङ्घम्हि सुप्पतिट्ठिता।", + "दीघरत्तं हितायस्स, ठानसो उपकप्पति’॥", + "‘‘सो ञातिधम्मो च अयं निदस्सितो, पेतान पूजा च कता उळारा।", + "बलञ्‍च भिक्खूनमनुप्पदिन्‍नं, तुम्हेहि पुञ्‍ञं पसुतं अनप्पक’’न्ति॥", + "‘‘नग्गा", + "मक्खिकाहि परिकिण्णा", + "‘‘अहं भदन्ते", + "पापकम्मं", + "‘‘कालेन पञ्‍च पुत्तानि, सायं पञ्‍च पुनापरे।", + "विजायित्वान खादामि, तेपि ना होन्ति मे अलं॥", + "‘‘परिडय्हति धूमायति, खुदाय", + "पानीयं न लभे पातुं, पस्स मं ब्यसनं गत’’न्ति॥", + "‘‘किं नु कायेन वाचाय, मनसा दुक्‍कटं कतं।", + "किस्स कम्मविपाकेन, पुत्तमंसानि खादसी’’ति॥", + "‘‘सपती", + "साहं पदुट्ठमनसा, अकरिं गब्भपातनं॥", + "‘‘तस्सा", + "तदस्सा माता कुपिता, मय्हं ञाती समानयि।", + "सपथञ्‍च मं कारेसि, परिभासापयी च मं॥", + "‘‘साहं घोरञ्‍च सपथं, मुसावादं अभासिसं।", + "पुत्तमंसानि खादामि, सचे तं पकतं मया॥", + "‘‘तस्स कम्मस्स विपाकेन", + "पुत्तमंसानि खादामि, पुब्बलोहितमक्खिता’’ति॥", + "‘‘नग्गा", + "मक्खिकाहि", + "‘‘अहं भदन्ते पेतीम्हि, दुग्गता यमलोकिका।", + "पापकम्मं करित्वान, पेतलोकं इतो गता॥", + "‘‘कालेन सत्त पुत्तानि, सायं सत्त पुनापरे।", + "विजायित्वान खादामि, तेपि ना होन्ति मे अलं॥", + "‘‘परिडय्हति धूमायति, खुदाय हदयं मम।", + "निब्बुतिं नाधिगच्छामि, अग्गिदड्ढाव आतपे’’ति॥", + "‘‘किं नु कायेन वाचाय, मनसा दुक्‍कटं कतं।", + "किस्स कम्मविपाकेन, पुत्तमंसानि खादसी’’ति॥", + "‘‘अहू मय्हं दुवे पुत्ता, उभो सम्पत्तयोब्बना।", + "साहं पुत्तबलूपेता, सामिकं अतिमञ्‍ञिसं॥", + "‘‘ततो मे सामिको कुद्धो, सपत्तिं मय्हमानयि।", + "सा च गब्भं अलभित्थ, तस्सा पापं अचेतयिं॥", + "‘‘साहं", + "तस्सा तेमासिको गब्भो, पुब्बलोहितको", + "‘‘तदस्सा माता कुपिता, मय्हं ञाती समानयि।", + "सपथञ्‍च मं कारेसि, परिभासापयी च मं॥", + "‘‘साहं", + "‘पुत्तमंसानि खादामि, सचे तं पकतं मया’॥", + "‘‘तस्स", + "पुत्तमंसानि खादामि, पुब्बलोहितमक्खिता’’ति॥", + "‘‘किं", + "खाद खादाति लपसि, गतसत्तं जरग्गवं॥", + "‘‘न हि अन्‍नेन पानेन, मतो गोणो समुट्ठहे।", + "त्वंसि बालो च", + "‘‘इमे पादा इदं सीसं, अयं कायो सवालधि।", + "नेत्ता तथेव तिट्ठन्ति, अयं गोणो समुट्ठहे॥", + "‘‘नाय्यकस्स हत्थपादा, कायो सीसञ्‍च दिस्सति।", + "रुदं मत्तिकथूपस्मिं, ननु त्वञ्‍ञेव दुम्मती’’ति॥", + "‘‘आदित्तं वत मं सन्तं, घतसित्तंव पावकं।", + "वारिना विय ओसिञ्‍चं, सब्बं निब्बापये दरं॥", + "‘‘अब्बही", + "यो मे सोकपरेतस्स, पितुसोकं अपानुदि॥", + "‘‘स्वाहं अब्बूळ्हसल्‍लोस्मि, सीतिभूतोस्मि निब्बुतो।", + "न सोचामि न रोदामि, तव सुत्वान माणव’॥", + "एवं", + "विनिवत्तयन्ति सोकम्हा, सुजातो पितरं यथाति॥", + "‘‘गूथञ्‍च", + "अयं नु किं कम्ममकासि नारी, या सब्बदा लोहितपुब्बभक्खा॥", + "‘‘नवानि वत्थानि सुभानि चेव, मुदूनि सुद्धानि च लोमसानि।", + "दिन्‍नानि मिस्सा कितका", + "‘‘भरिया ममेसा अहू भदन्ते, अदायिका मच्छरिनी कदरिया।", + "सा मं ददन्तं समणब्राह्मणानं, अक्‍कोसति च परिभासति च॥", + "‘‘‘गूथञ्‍च मुत्तं रुहिरञ्‍च पुब्बं, परिभुञ्‍ज त्वं असुचिं सब्बकालं।", + "एतं ते परलोकस्मिं होतु, वत्था च ते किटकसमा भवन्तु’।", + "एतादिसं दुच्‍चरितं चरित्वा, इधागता चिररत्ताय खादती’’ति॥", + "‘‘का", + "उपनिक्खमस्सु भद्दे, पस्साम तं बहिट्ठित’’न्ति॥", + "‘‘अट्टीयामि", + "केसेहम्हि पटिच्छन्‍ना, पुञ्‍ञं मे अप्पकं कत’’न्ति॥", + "‘‘हन्दुत्तरीयं ददामि ते, इदं दुस्सं निवासय।", + "इदं दुस्सं निवासेत्वा, एहि निक्खम सोभने।", + "उपनिक्खमस्सु भद्दे, पस्साम तं बहिट्ठित’’न्ति॥", + "‘‘हत्थेन हत्थे ते दिन्‍नं, न मय्हं उपकप्पति।", + "एसेत्थुपासको सद्धो, सम्मासम्बुद्धसावको॥", + "‘‘एतं अच्छादयित्वान, मम दक्खिणमादिस।", + "तथाहं", + "तञ्‍च ते न्हापयित्वान, विलिम्पेत्वान वाणिजा।", + "वत्थेहच्छादयित्वान, तस्सा दक्खिणमादिसुं॥", + "समनन्तरानुद्दिट्ठे", + "भोजनच्छादनपानीयं", + "ततो सुद्धा सुचिवसना, कासिकुत्तमधारिनी।", + "हसन्ती विमाना निक्खमि, ‘दक्खिणाय इदं फल’’’न्ति॥", + "‘‘सुचित्तरूपं रुचिरं, विमानं ते पभासति।", + "देवते पुच्छिताचिक्ख, किस्स कम्मस्सिदं फल’’न्ति॥", + "‘‘भिक्खुनो", + "अदासिं उजुभूतस्स, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘तस्स कम्मस्स कुसलस्स, विपाकं दीघमन्तरं।", + "अनुभोमि विमानस्मिं, तञ्‍च दानि परित्तकं॥", + "‘‘उद्धं", + "एकन्तकटुकं घोरं, निरयं पपतिस्सहं॥", + "", + "अयोपाकारपरियन्तं, अयसा पटिकुज्‍जितं॥", + "‘‘तस्स", + "समन्ता योजनसतं, फरित्वा तिट्ठति सब्बदा॥", + "‘‘तत्थाहं दीघमद्धानं, दुक्खं वेदिस्स वेदनं।", + "फलञ्‍च पापकम्मस्स, तस्मा सोचामहं भुस’’न्ति॥", + "‘‘पुरतोव", + "पच्छा च कञ्‍ञा सिविकाय नीयति, ओभासयन्ती दस सब्बतो", + "‘‘तुम्हे पन मुग्गरहत्थपाणिनो, रुदंमुखा छिन्‍नपभिन्‍नगत्ता।", + "मनुस्सभूता", + "‘‘पुरतोव यो गच्छति कुञ्‍जरेन, सेतेन नागेन चतुक्‍कमेन।", + "अम्हाक पुत्तो अहु जेट्ठको सो", + "‘‘यो", + "अम्हाक पुत्तो अहु मज्झिमो सो, अमच्छरी दानवती विरोचति॥", + "‘‘या सा च पच्छा सिविकाय नीयति, नारी सपञ्‍ञा मिगमन्दलोचना।", + "अम्हाक धीता अहु सा कनिट्ठिका, भागड्ढभागेन सुखी पमोदति॥", + "‘‘एते", + "मयं पन मच्छरिनो अहुम्ह, परिभासका समणब्राह्मणानं।", + "एते च दत्वा परिचारयन्ति, मयञ्‍च", + "‘‘किं तुम्हाकं भोजनं किं सयानं, कथञ्‍च यापेथ सुपापधम्मिनो।", + "पहूतभोगेसु अनप्पकेसु, सुखं विराधाय", + "‘‘अञ्‍ञमञ्‍ञं वधित्वान, पिवाम पुब्बलोहितं।", + "बहुं पित्वा न धाता होम, नच्छादिम्हसे", + "‘‘इच्‍चेव मच्‍चा परिदेवयन्ति, अदायका पेच्‍च", + "ये ते विदिच्‍च", + "‘‘ते", + "कम्मानि कत्वान दुखुद्रानि, अनुभोन्ति दुक्खं कटुकप्फलानि॥", + "‘‘इत्तरं हि धनं धञ्‍ञं, इत्तरं इध जीवितं।", + "इत्तरं इत्तरतो ञत्वा, दीपं कयिराथ पण्डितो॥", + "‘‘ये ते एवं पजानन्ति, नरा धम्मस्स कोविदा।", + "ते दाने नप्पमज्‍जन्ति, सुत्वा अरहतं वचो’’ति॥", + "‘‘उरगोव", + "एवं सरीरे निब्भोगे, पेते कालङ्कते सति॥", + "‘‘डय्हमानो न जानाति, ञातीनं परिदेवितं।", + "तस्मा एतं न रोदामि, गतो सो तस्स या गति’’॥", + "‘‘अनब्भितो", + "यथागतो तथा गतो, तत्थ का", + "‘‘डय्हमानो", + "तस्मा एतं न रोदामि, गतो सो तस्स या गति’’॥", + "‘‘सचे रोदे किसा अस्सं, तत्थ मे किं फलं सिया।", + "ञातिमित्तसुहज्‍जानं, भिय्यो नो अरती सिया॥", + "‘‘डय्हमानो न जानाति, ञातीनं परिदेवितं।", + "तस्मा एतं न रोदामि, गतो सो तस्स या गति’’॥", + "‘‘यथापि दारको चन्दं, गच्छन्तमनुरोदति।", + "एवं सम्पदमेवेतं, यो पेतमनुसोचति॥", + "‘‘डय्हमानो न जानाति, ञातीनं परिदेवितं।", + "तस्मा एतं न रोदामि, गतो सो तस्स या गति’’॥", + "‘‘यथापि ब्रह्मे उदकुम्भो, भिन्‍नो अप्पटिसन्धियो।", + "एवं सम्पदमेवेतं, यो पेतमनुसोचति॥", + "‘‘डय्हमानो न जानाति, ञातीनं परिदेवितं।", + "तस्मा", + "खेत्तञ्‍च सूकरं पूति, पिट्ठं चापि तिरोकुट्टं।", + "पञ्‍चापि", + "तथा खल्‍लाटियं नागं, द्वादसं उरगञ्‍चेवाति॥", + "‘‘नग्गा", + "उप्फासुलिके", + "‘‘अहं भदन्ते पेतीम्हि, दुग्गता यमलोकिका।", + "पापकम्मं करित्वान, पेतलोकं इतो गता’’ति॥", + "‘‘किं नु कायेन वाचाय, मनसा दुक्‍कटं कतं।", + "किस्स कम्मविपाकेन, पेतलोकं इतो गता’’ति॥", + "‘‘अनुकम्पका मय्हं नाहेसुं भन्ते, पिता च माता अथवापि ञातका।", + "ये मं नियोजेय्युं ददाहि दानं, पसन्‍नचित्ता समणब्राह्मणानं॥", + "‘‘इतो अहं वस्ससतानि पञ्‍च, यं एवरूपा विचरामि नग्गा।", + "खुदाय", + "‘‘वन्दामि तं अय्य पसन्‍नचित्ता, अनुकम्प मं वीर महानुभाव।", + "दत्वा च मे आदिस यं हि किञ्‍चि, मोचेहि मं दुग्गतिया भदन्ते’’ति॥", + "साधूति सो पटिस्सुत्वा, सारिपुत्तोनुकम्पको।", + "भिक्खूनं आलोपं दत्वा, पाणिमत्तञ्‍च चोळकं।", + "थालकस्स च पानीयं, तस्सा दक्खिणमादिसि॥", + "समनन्तरानुद्दिट्ठे, विपाको उदपज्‍जथ।", + "भोजनच्छादनपानीयं, दक्खिणाय इदं फलं॥", + "ततो", + "विचित्तवत्थाभरणा, सारिपुत्तं उपसङ्कमि॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन वण्णेन, या त्वं तिट्ठसि देवते।", + "ओभासेन्ती दिसा सब्बा, ओसधी विय तारका॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो, केन ते इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च ते भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘पुच्छामि", + "केनासि एवं जलितानुभावा, वण्णो", + "‘‘उप्पण्डुकिं किसं छातं, नग्गं सम्पतितच्छविं", + "मुनि कारुणिको लोके, तं मं अद्दक्खि दुग्गतं॥", + "‘‘भिक्खूनं आलोपं दत्वा, पाणिमत्तञ्‍च चोळकं।", + "थालकस्स च पानीयं, मम दक्खिणमादिसि॥", + "‘‘आलोपस्स फलं पस्स, भत्तं वस्ससतं दस।", + "भुञ्‍जामि कामकामिनी, अनेकरसब्यञ्‍जनं॥", + "‘‘पाणिमत्तस्स चोळस्स, विपाकं पस्स यादिसं।", + "यावता नन्दराजस्स, विजितस्मिं पटिच्छदा॥", + "‘‘ततो बहुतरा भन्ते, वत्थानच्छादनानि मे।", + "कोसेय्यकम्बलीयानि, खोमकप्पासिकानि च॥", + "‘‘विपुला च महग्घा च, तेपाकासेवलम्बरे।", + "साहं तं परिदहामि, यं यं हि मनसो पियं॥", + "‘‘थालकस्स च पानीयं, विपाकं पस्स यादिसं।", + "गम्भीरा चतुरस्सा च, पोक्खरञ्‍ञो सुनिम्मिता॥", + "‘‘सेतोदका सुप्पतित्था, सीता अप्पटिगन्धिया।", + "पदुमुप्पलसञ्छन्‍ना, वारिकिञ्‍जक्खपूरिता॥", + "‘‘साहं", + "मुनिं कारुणिकं लोके, भन्ते वन्दितुमागता’’ति॥", + "‘‘नग्गा", + "उप्फासुलिके किसिके, का नु त्वं इध तिट्ठसि’’॥", + "‘‘अहं", + "उपपन्‍ना पेत्तिविसयं, खुप्पिपाससमप्पिता॥", + "‘‘छड्डितं", + "वसञ्‍च डय्हमानानं, विजातानञ्‍च लोहितं॥", + "‘‘वणिकानञ्‍च यं घान-सीसच्छिन्‍नान लोहितं।", + "खुदापरेता भुञ्‍जामि, इत्थिपुरिसनिस्सितं॥", + "‘‘पुब्बलोहितं भक्खामि", + "अलेणा अनगारा च, नीलमञ्‍चपरायणा॥", + "‘‘देहि पुत्तक मे दानं, दत्वा अन्वादिसाहि मे।", + "अप्पेव नाम मुच्‍चेय्यं, पुब्बलोहितभोजना’’ति॥", + "मातुया वचनं सुत्वा, उपतिस्सोनुकम्पको।", + "आमन्तयि मोग्गल्‍लानं, अनुरुद्धञ्‍च कप्पिनं॥", + "चतस्सो कुटियो कत्वा, सङ्घे चातुद्दिसे अदा।", + "कुटियो अन्‍नपानञ्‍च, मातु दक्खिणमादिसी॥", + "समनन्तरानुद्दिट्ठे, विपाको उदपज्‍जथ।", + "भोजनं पानीयं वत्थं, दक्खिणाय इदं फलं॥", + "ततो सुद्धा सुचिवसना, कासिकुत्तमधारिनी।", + "विचित्तवत्थाभरणा, कोलितं उपसङ्कमि॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन", + "ओभासेन्ती दिसा सब्बा, ओसधी विय तारका॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो, केन ते इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च ते भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘पुच्छामि तं देवि महानुभावे, मनुस्सभूता किमकासि पुञ्‍ञं।", + "केनासि एवं जलितानुभावा, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘सारिपुत्तस्साहं माता, पुब्बे अञ्‍ञासु जातीसु।", + "उपपन्‍ना पेत्तिविसयं, खुप्पिपाससमप्पिता॥", + "‘‘छड्डितं खिपितं खेळं, सिङ्घाणिकं सिलेसुमं।", + "वसञ्‍च डय्हमानानं, विजातानञ्‍च लोहितं॥", + "‘‘वणिकानञ्‍च यं घान-सीसच्छिन्‍नान लोहितं।", + "खुदापरेता भुञ्‍जामि, इत्थिपुरिसनिस्सितं॥", + "‘‘पुब्बलोहितं भक्खिस्सं, पसूनं मानुसान च।", + "अलेणा अनगारा च, नीलमञ्‍चपरायणा॥", + "‘‘सारिपुत्तस्स", + "मुनिं कारुणिकं लोके, भन्ते वन्दितुमागता’’ति॥", + "‘‘नग्गा दुब्बण्णरूपासि, किसा धमनिसन्थता।", + "उप्फासुलिके", + "‘‘अहं मत्ता तुवं तिस्सा, सपत्ती ते पुरे अहुं।", + "पापकम्मं करित्वान, पेतलोकं इतो गता’’ति॥", + "‘‘किं नु कायेन वाचाय, मनसा दुक्‍कटं कतं।", + "किस्स कम्मविपाकेन, पेतलोकं इतो गता’’ति॥", + "‘‘चण्डी", + "ताहं दुरुत्तं वत्वान, पेतलोकं इतो गता’’ति॥", + "सब्बं", + "अञ्‍ञञ्‍च खो तं पुच्छामि, केनासि पंसुकुन्थिता’’ति॥", + "‘‘सीसंन्हाता तुवं आसि, सुचिवत्था अलङ्कता।", + "अहञ्‍च खो", + "‘‘तस्सा मे पेक्खमानाय, सामिकेन समन्तयि।", + "ततो मे इस्सा विपुला, कोधो मे समजायथ॥", + "‘‘ततो पंसुं गहेत्वान, पंसुना तं हि ओकिरिं", + "तस्स", + "‘‘सच्‍चं अहम्पि जानामि, पंसुना मं त्वमोकिरि।", + "अञ्‍ञञ्‍च खो तं पुच्छामि, केन खज्‍जसि कच्छुया’’ति॥", + "‘‘भेसज्‍जहारी उभयो, वनन्तं अगमिम्हसे।", + "त्वञ्‍च भेसज्‍जमाहरि, अहञ्‍च कपिकच्छुनो॥", + "‘‘तस्सा त्याजानमानाय, सेय्यं त्याहं समोकिरिं।", + "तस्स कम्मविपाकेन, तेन खज्‍जामि कच्छुया’’ति॥", + "‘‘सच्‍चं", + "अञ्‍ञञ्‍च खो तं पुच्छामि, केनासि नग्गिया तुव’’न्ति॥", + "‘‘सहायानं समयो आसि, ञातीनं समिती अहु।", + "त्वञ्‍च आमन्तिता आसि, ससामिनी नो च खो अहं॥", + "‘‘तस्सा त्याजानमानाय, दुस्सं त्याहं अपानुदिं।", + "तस्स कम्मविपाकेन, तेनम्हि नग्गिया अह’’न्ति॥", + "‘‘सच्‍चं अहम्पि जानामि, दुस्सं मे त्वं अपानुदि।", + "अञ्‍ञञ्‍च खो तं पुच्छामि, केनासि गूथगन्धिनी’’ति॥", + "‘‘तव", + "गूथकूपे अधारेसिं", + "तस्स कम्मविपाकेन, तेनम्हि गूथगन्धिनी’’ति॥", + "‘‘सच्‍चं अहम्पि जानामि, तं पापं पकतं तया।", + "अञ्‍ञञ्‍च खो तं पुच्छामि, केनासि दुग्गता तुव’’न्ति॥", + "‘‘उभिन्‍नं समकं आसि, यं गेहे विज्‍जते धनं।", + "सन्तेसु देय्यधम्मेसु, दीपं नाकासिमत्तनो।", + "तस्स कम्मविपाकेन, तेनम्हि दुग्गता अहं॥", + "‘‘तदेव", + "न हि पापेहि कम्मेहि, सुलभा होति सुग्गती’’’ति॥", + "‘‘वामतो मं त्वं पच्‍चेसि, अथोपि मं उसूयसि।", + "पस्स", + "‘‘ते घरा ता च दासियो", + "ते अञ्‍ञे परिचारेन्ति, न भोगा होन्ति सस्सता॥", + "‘‘इदानि भूतस्स पिता, आपणा गेहमेहिति।", + "अप्पेव ते ददे किञ्‍चि, मा सु ताव इतो अगा’’ति॥", + "‘‘नग्गा दुब्बण्णरूपाम्हि, किसा धमनिसन्थता।", + "कोपीनमेतं इत्थीनं, मा मं भूतपिताद्दसा’’ति॥", + "‘‘हन्द किं वा त्याहं", + "येन त्वं सुखिता अस्स, सब्बकामसमिद्धिनी’’ति॥", + "‘‘चत्तारो", + "अट्ठ भिक्खू भोजयित्वा, मम दक्खिणमादिस।", + "तदाहं सुखिता हेस्सं, सब्बकामसमिद्धिनी’’ति॥", + "साधूति सा पटिस्सुत्वा, भोजयित्वाट्ठ भिक्खवो।", + "वत्थेहच्छादयित्वान, तस्सा दक्खिणमादिसी॥", + "समनन्तरानुद्दिट्ठे", + "भोजनच्छादनपानीयं, दक्खिणाय इदं फलं॥", + "ततो सुद्धा सुचिवसना, कासिकुत्तमधारिनी।", + "विचित्तवत्थाभरणा, सपत्तिं उपसङ्कमि॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन वण्णेन, या त्वं तिट्ठसि देवते।", + "ओभासेन्ती", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो, केन ते इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च ते भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘पुच्छामि तं देवि महानुभावे, मनुस्सभूता किमकासि पुञ्‍ञं।", + "केनासि एवं जलितानुभावा, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘अहं मत्ता तुवं तिस्सा, सपत्ती ते पुरे अहुं।", + "पापकम्मं करित्वान, पेतलोकं इतो गता॥", + "‘‘तव दिन्‍नेन दानेन, मोदामि अकुतोभया।", + "चीरं जीवाहि भगिनि, सह सब्बेहि ञातिभि।", + "असोकं विरजं ठानं, आवासं वसवत्तिनं॥", + "‘‘इध", + "विनेय्य मच्छेरमलं समूलं, अनिन्दिता सग्गमुपेहि ठान’’न्ति॥", + "‘‘काळी", + "पिङ्गलासि कळारासि, न तं मञ्‍ञामि मानुसि’’न्ति॥", + "‘‘अहं", + "पापकम्मं करित्वान, पेतलोकं इतो गता’’ति॥", + "‘‘किं", + "किस्स कम्मविपाकेन, पेतलोकं इतो गता’’ति॥", + "‘‘चण्डी च फरुसा चासिं", + "ताहं दुरुत्तं वत्वान, पेतलोकं इतो गता’’ति॥", + "‘‘हन्दुत्तरीयं ददामि ते, इमं", + "इमं दुस्सं निवासेत्वा, एहि नेस्सामि तं घरं॥", + "‘‘वत्थञ्‍च अन्‍नपानञ्‍च, लच्छसि त्वं घरं गता।", + "पुत्ते च ते पस्सिस्ससि, सुणिसायो च दक्खसी’’ति॥", + "‘‘हत्थेन हत्थे ते दिन्‍नं, न मय्हं उपकप्पति।", + "भिक्खू च सीलसम्पन्‍ने, वीतरागे बहुस्सुते॥", + "‘‘तप्पेहि अन्‍नपानेन, मम दक्खिणमादिस।", + "तदाहं सुखिता हेस्सं, सब्बकामसमिद्धिनी’’ति॥", + "साधूति सो पटिस्सुत्वा, दानं विपुलमाकिरि।", + "अन्‍नं पानं खादनीयं, वत्थसेनासनानि च।", + "छत्तं गन्धञ्‍च मालञ्‍च, विविधा च उपाहना॥", + "भिक्खू च सीलसम्पन्‍ने, वीतरागे बहुस्सुते।", + "तप्पेत्वा अन्‍नपानेन, तस्सा दक्खिणमादिसी॥", + "समनन्तरानुद्दिट्ठे", + "भोजनच्छादनपानीयं, दक्खिणाय इदं फलं॥", + "ततो", + "विचित्तवत्थाभरणा, सामिकं उपसङ्कमि॥", + "‘‘अभिक्‍कन्तेन वण्णेन, या त्वं तिट्ठसि देवते।", + "ओभासेन्ती दिसा सब्बा, ओसधी विय तारका॥", + "‘‘केन तेतादिसो वण्णो, केन ते इध मिज्झति।", + "उप्पज्‍जन्ति च ते भोगा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘पुच्छामि", + "केनासि एवं जलितानुभावा, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥", + "‘‘अहं", + "पापकम्मं करित्वान, पेतलोकं इतो गता॥", + "‘‘तव दिन्‍नेन दानेन, मोदामि अकुतोभया।", + "चिरं जीव गहपति, सह सब्बेहि ञातिभि।", + "असोकं विरजं खेमं, आवासं वसवत्तिनं॥", + "‘‘इध धम्मं चरित्वान, दानं दत्वा गहपति।", + "विनेय्य मच्छेरमलं समूलं, अनिन्दितो सग्गमुपेहि ठान’’न्ति॥", + "", + "बाहा पग्गय्ह कन्दसि, वनमज्झे किं दुक्खितो तुव’’न्ति॥", + "‘‘सोवण्णमयो पभस्सरो, उप्पन्‍नो रथपञ्‍जरो मम।", + "तस्स चक्‍कयुगं न विन्दामि, तेन दुक्खेन जहामि जीवित’’न्ति॥", + "‘‘सोवण्णमयं मणिमयं, लोहितकमयं", + "आचिक्ख मे भद्दमाणव, चक्‍कयुगं पटिपादयामि ते’’ति॥", + "सो", + "सोवण्णमयो रथो मम, तेन चक्‍कयुगेन सोभती’’ति॥", + "‘‘बालो खो त्वं असि माणव, यो त्वं पत्थयसे अपत्थियं।", + "मञ्‍ञामि तुवं मरिस्ससि, न हि त्वं लच्छसि चन्दसूरिये’’ति॥", + "‘‘गमनागमनम्पि दिस्सति, वण्णधातु उभयत्थ वीथिया।", + "पेतो कालकतो न दिस्सति, को निध कन्दतं बाल्यतरो’’ति॥", + "‘‘सच्‍चं खो वदेसि माणव, अहमेव कन्दतं बाल्यतरो।", + "चन्दं विय दारको रुदं, पेतं कालकताभिपत्थयि’’न्ति॥", + "‘‘आदित्तं वत मं सन्तं, घतसित्तंव पावकं।", + "वारिना विय ओसिञ्‍चं, सब्बं निब्बापये दरं॥", + "‘‘अब्बही", + "यो मे सोकपरेतस्स, पुत्तसोकं अपानुदि॥", + "‘‘स्वाहं अब्बूळ्हसल्‍लोस्मि, सीतिभूतोस्मि निब्बुतो।", + "न सोचामि न रोदामि, तव सुत्वान माणवा’’ति॥", + "‘‘देवता", + "को वा त्वं कस्स वा पुत्तो, कथं जानेमु तं मय’’न्ति॥", + "‘‘यञ्‍च कन्दसि यञ्‍च रोदसि, पुत्तं आळाहने सयं दहित्वा।", + "स्वाहं कुसलं करित्वा कम्मं, तिदसानं सहब्यतं गतो’’ति॥", + "‘‘अप्पं", + "उपोसथकम्मं वा तादिसं, केन कम्मेन गतोसि देवलोक’’न्ति॥", + "‘‘आबाधिकोहं दुक्खितो गिलानो, आतुररूपोम्हि सके निवेसने।", + "बुद्धं विगतरजं वितिण्णकङ्खं, अद्दक्खिं सुगतं अनोमपञ्‍ञं॥", + "‘‘स्वाहं मुदितमनो पसन्‍नचित्तो, अञ्‍जलिं अकरिं तथागतस्स।", + "ताहं कुसलं करित्वान कम्मं, तिदसानं सहब्यतं गतो’’ति॥", + "‘‘अच्छरियं वत अब्भुतं वत, अञ्‍जलिकम्मस्स अयमीदिसो विपाको।", + "अहम्पि मुदितमनो पसन्‍नचित्तो, अज्‍जेव बुद्धं सरणं वजामी’’ति॥", + "‘‘अज्‍जेव बुद्धं सरणं वजाहि, धम्मञ्‍च सङ्घञ्‍च पसन्‍नचित्तो।", + "तथेव सिक्खाय पदानि पञ्‍च, अखण्डफुल्‍लानि समादियस्सु॥", + "‘‘पाणातिपाता विरमस्सु खिप्पं, लोके अदिन्‍नं परिवज्‍जयस्सु।", + "अमज्‍जपो मा च मुसा भणाहि, सकेन दारेन च होहि तुट्ठो’’ति॥", + "‘‘अत्थकामोसि मे यक्ख, हितकामोसि देवते।", + "करोमि तुय्हं वचनं, त्वंसि आचरियो ममाति॥", + "‘‘उपेमि सरणं बुद्धं, धम्मञ्‍चापि अनुत्तरं।", + "सङ्घञ्‍च नरदेवस्स, गच्छामि सरणं अहं॥", + "‘‘पाणातिपाता", + "अमज्‍जपो नो च मुसा भणामि। सकेन दारेन च होमि तुट्ठो’’ति॥", + "‘‘उट्ठेहि", + "यो च तुय्हं सको भाता, हदयं चक्खु च", + "तस्स वाता बलीयन्ति, ससं जप्पति", + "‘‘तस्स", + "तरमानरूपो वुट्ठासि, भातुसोकेन अट्टितो॥", + "‘‘किं नु उम्मत्तरूपोव, केवलं द्वारकं इमं।", + "ससो ससोति लपसि, कीदिसं ससमिच्छसि॥", + "‘‘सोवण्णमयं मणिमयं, लोहमयं अथ रूपियमयं।", + "सङ्खसिलापवाळमयं, कारयिस्सामि ते ससं॥", + "‘‘सन्ति अञ्‍ञेपि ससका, अरञ्‍ञवनगोचरा।", + "तेपि ते आनयिस्सामि, कीदिसं ससमिच्छसी’’ति॥", + "‘‘नाहमेते ससे इच्छे, ये ससा पथविस्सिता।", + "चन्दतो ससमिच्छामि, तं मे ओहर केसवा’’ति॥", + "‘‘सो नून मधुरं ञाति, जीवितं विजहिस्ससि।", + "अपत्थियं पत्थयसि, चन्दतो ससमिच्छसी’’ति॥", + "‘‘एवं चे कण्ह जानासि, यथञ्‍ञमनुसाससि।", + "कस्मा", + "‘‘न यं लब्भा मनुस्सेन, अमनुस्सेन वा पन।", + "जातो मे मा मरि पुत्तो, कुतो लब्भा अलब्भियं॥", + "‘‘न", + "सक्‍का आनयितुं कण्ह, यं पेतमनुसोचसि॥", + "‘‘महद्धना", + "पहूतधनधञ्‍ञासे, तेपि नो", + "‘‘खत्तिया ब्राह्मणा वेस्सा, सुद्दा चण्डालपुक्‍कुसा।", + "एते चञ्‍ञे च जातिया, तेपि नो अजरामरा॥", + "‘‘ये मन्तं परिवत्तेन्ति, छळङ्गं ब्रह्मचिन्तितं।", + "एते चञ्‍ञे च विज्‍जाय, तेपि नो अजरामरा॥", + "‘‘इसयो वापि", + "सरीरं तेपि कालेन, विजहन्ति तपस्सिनो॥", + "‘‘भावितत्ता अरहन्तो, कतकिच्‍चा अनासवा।", + "निक्खिपन्ति इमं देहं, पुञ्‍ञपापपरिक्खया’’ति॥", + "‘‘आदित्तं वत मं सन्तं, घतसित्तंव पावकं।", + "वारिना विय ओसिञ्‍चं, सब्बं निब्बापये दरं॥", + "‘‘अब्बही", + "यो मे सोकपरेतस्स, पुत्तसोकं अपानुदि॥", + "‘‘स्वाहं", + "न सोचामि न रोदामि, तव सुत्वान भातिक’’", + "एवं करोन्ति सप्पञ्‍ञा, ये होन्ति अनुकम्पका।", + "निवत्तयन्ति सोकम्हा, घटो जेट्ठंव भातरं॥", + "यस्स एतादिसा होन्ति, अमच्‍चा परिचारका।", + "सुभासितेन अन्वेन्ति, घटो जेट्ठंव भातरन्ति॥", + "‘‘नग्गो", + "उप्फासुलिको किसिको, को नु त्वमसि मारिस’’॥", + "‘‘अहं भदन्ते पेतोम्हि, दुग्गतो यमलोकिको।", + "पापकम्मं करित्वान, पेतलोकं इतो गतो’’॥", + "‘‘किं नु कायेन वाचाय, मनसा दुक्‍कटं कतं।", + "किस्स कम्मविपाकेन, पेतलोकं इतो गतो’’॥", + "‘‘नगरं अत्थि पण्णानं", + "तत्थ सेट्ठि पुरे आसिं, धनपालोति मं विदू॥", + "‘‘असीति सकटवाहानं, हिरञ्‍ञस्स अहोसि मे।", + "पहूतं मे जातरूपं, मुत्ता वेळुरिया बहू॥", + "‘‘ताव महद्धनस्सापि, न मे दातुं पियं अहु।", + "पिदहित्वा", + "‘‘अस्सद्धो मच्छरी चासिं, कदरियो परिभासको।", + "ददन्तानं करोन्तानं, वारयिस्सं बहु जने", + "‘‘विपाको", + "पोक्खरञ्‍ञोदपानानि, आरामानि च रोपिते।", + "पपायो च विनासेसिं, दुग्गे सङ्कमनानि च॥", + "‘‘स्वाहं", + "उपपन्‍नो पेत्तिविसयं, खुप्पिपाससमप्पितो॥", + "‘‘पञ्‍चपण्णासवस्सानि, यतो कालङ्कतो अहं।", + "नाभिजानामि भुत्तं वा, पीतं वा पन पानियं॥", + "‘‘यो संयमो सो विनासो,यो विनासो सो संयमो।", + "पेता हि किर जानन्ति, यो संयमो सो विनासो॥", + "‘‘अहं", + "सन्तेसु देय्यधम्मेसु, दीपं नाकासिमत्तनो।", + "स्वाहं पच्छानुतप्पामि, अत्तकम्मफलूपगो॥", + "", + "एकन्तकटुकं घोरं, निरयं पपतिस्सहं॥", + "", + "अयोपाकारपरियन्तं, अयसा पटिकुज्‍जितं॥", + "", + "समन्ता योजनसतं, फरित्वा तिट्ठति सब्बदा॥", + "", + "फलं पापस्स कम्मस्स, तस्मा सोचामहं भुसं॥", + "‘‘तं वो वदामि भद्दं वो, यावन्तेत्थ समागता।", + "माकत्थ पापकं कम्मं, आवि वा यदि वा रहो॥", + "‘‘सचे तं पापकं कम्मं, करिस्सथ करोथ वा।", + "न वो दुक्खा पमुत्यत्थि", + "‘‘मत्तेय्या होथ पेत्तेय्या, कुले जेट्ठापचायिका।", + "सामञ्‍ञा होथ ब्रह्मञ्‍ञा, एवं सग्गं गमिस्सथा’’ति॥", + "‘‘नग्गो", + "आचिक्ख मे तं अपि सक्‍कुणेमु, सब्बेन वित्तं पटिपादये तुव’’न्ति॥", + "‘‘बाराणसी", + "अदाता गेधितमनो आमिसस्मिं, दुस्सील्येन यमविसयम्हि पत्तो॥", + "‘‘सो सूचिकाय किलमितो तेहि,", + "तेनेव ञातीसु यामि आमिसकिञ्‍चिक्खहेतु।", + "अदानसीला न च सद्दहन्ति,", + "दानफलं होति परम्हि लोके॥", + "‘‘धीता", + "तमुपक्खटं परिविसयन्ति ब्राह्मणा", + "तमवोच राजा ‘‘अनुभवियान तम्पि,", + "एय्यासि खिप्पं अहमपि कस्सं पूजं।", + "आचिक्ख मे तं यदि अत्थि हेतु,", + "सद्धायितं हेतुवचो सुणोमा’’ति॥", + "‘तथा’ति वत्वा अगमासि तत्थ, भुञ्‍जिंसु भत्तं न च दक्खिणारहा।", + "पच्‍चागमि", + "दिस्वान पेतं पुनदेव आगतं, राजा अवोच ‘‘अहमपि किं ददामि।", + "आचिक्ख मे तं यदि अत्थि हेतु, येन तुवं चिरतरं पीणितो सिया’’ति॥", + "‘‘बुद्धञ्‍च सङ्घं परिविसियान राज, अन्‍नेन पानेन च चीवरेन।", + "तं दक्खिणं आदिस मे हिताय, एवं अहं चिरतरं पीणितो सिया’’ति॥", + "ततो", + "आरोचेसि पकतं", + "सो पूजितो अतिविय सोभमानो, पातुरहोसि पुरतो जनाधिपस्स।", + "‘‘यक्खोहमस्मि परमिद्धिपत्तो, न मय्हमत्थि समा सदिसा", + "‘‘पस्सानुभावं अपरिमितं ममयिदं, तयानुदिट्ठं", + "सन्तप्पितो सततं सदा बहूहि, यामि अहं सुखितो मनुस्सदेवा’’ति॥", + "‘‘यस्स", + "अयं कामददो यक्खो, इमं यक्खं नयामसे॥", + "‘‘इमं यक्खं गहेत्वान, साधुकेन पसय्ह वा।", + "यानं आरोपयित्वान, खिप्पं गच्छाम द्वारक’’न्ति॥", + "", + "न तस्स साखं भञ्‍जेय्य, मित्तदुब्भो हि पापको’’ति॥", + "‘‘यस्स रुक्खस्स छायाय, निसीदेय्य सयेय्य वा।", + "खन्धम्पि तस्स छिन्देय्य, अत्थो चे तादिसो सिया’’ति॥", + "‘‘यस्स", + "न तस्स पत्तं भिन्देय्य", + "‘‘यस्स रुक्खस्स छायाय, निसीदेय्य सयेय्य वा।", + "समूलम्पि तं अब्बुहे", + "‘‘यस्सेकरत्तिम्पि घरे वसेय्य, यत्थन्‍नपानं पुरिसो लभेथ।", + "न तस्स पापं मनसापि चिन्तये, कतञ्‍ञुता", + "‘‘यस्सेकरत्तिम्पि घरे वसेय्य, अन्‍नेन पानेन उपट्ठितो सिया।", + "न तस्स पापं मनसापि चिन्तये, अदुब्भपाणी दहते मित्तदुब्भिं॥", + "‘‘यो पुब्बे कतकल्याणो, पच्छा पापेन हिंसति।", + "अल्‍लपाणिहतो", + "‘‘नाहं देवेन वा मनुस्सेन वा, इस्सरियेन वाहं सुप्पसय्हो।", + "यक्खोहमस्मि परमिद्धिपत्तो, दूरङ्गमो वण्णबलूपपन्‍नो’’ति॥", + "‘‘पाणि ते सब्बसो वण्णो, पञ्‍चधारो मधुस्सवो।", + "नानारसा पग्घरन्ति, मञ्‍ञेहं तं पुरिन्दद’’न्ति॥", + "‘‘नाम्हि देवो न गन्धब्बो, नापि सक्‍को पुरिन्ददो।", + "पेतं मं अङ्कुर जानाहि, रोरुवम्हा", + "‘‘किंसीलो", + "केन ते ब्रह्मचरियेन, पुञ्‍ञं पाणिम्हि इज्झती’’ति॥", + "‘‘तुन्‍नवायो पुरे आसिं, रोरुवस्मिं तदा अहं।", + "सुकिच्छवुत्ति कपणो, न मे विज्‍जति दातवे॥", + "‘‘निवेसनञ्‍च", + "सद्धस्स दानपतिनो, कतपुञ्‍ञस्स लज्‍जिनो॥", + "‘‘तत्थ याचनका यन्ति, नानागोत्ता वनिब्बका।", + "ते च मं तत्थ पुच्छन्ति, असय्हस्स निवेसनं॥", + "‘‘कत्थ गच्छाम भद्दं वो, कत्थ दानं पदीयति।", + "तेसाहं पुट्ठो अक्खामि, असय्हस्स निवेसनं॥", + "‘‘पग्गय्ह दक्खिणं बाहुं, एत्थ गच्छथ भद्दं वो।", + "एत्थ दानं पदीयति, असय्हस्स निवेसने॥", + "‘‘तेन पाणि कामददो, तेन पाणि मधुस्सवो।", + "तेन मे ब्रह्मचरियेन, पुञ्‍ञं पाणिम्हि इज्झती’’ति॥", + "‘‘न किर त्वं अदा दानं, सकपाणीहि कस्सचि।", + "परस्स दानं अनुमोदमानो, पाणिं पग्गय्ह पावदि॥", + "‘‘तेन पाणि कामददो, तेन पाणि मधुस्सवो।", + "तेन ते ब्रह्मचरियेन, पुञ्‍ञं पाणिम्हि इज्झति॥", + "‘‘यो", + "सो हित्वा मानुसं देहं, किं नु सो दिसतं गतो’’ति॥", + "‘‘नाहं पजानामि असय्हसाहिनो, अङ्गीरसस्स गतिं आगतिं वा।", + "सुतञ्‍च मे वेस्सवणस्स सन्तिके, सक्‍कस्स सहब्यतं गतो असय्हो’’ति॥", + "‘‘अलमेव कातुं कल्याणं, दानं दातुं यथारहं।", + "पाणिं कामददं दिस्वा, को पुञ्‍ञं न करिस्सति॥", + "‘‘सो हि नून इतो गन्त्वा, अनुप्पत्वान द्वारकं।", + "दानं पट्ठपयिस्सामि, यं ममस्स सुखावहं॥", + "‘‘दस्सामन्‍नञ्‍च पानञ्‍च, वत्थसेनासनानि च।", + "पपञ्‍च उदपानञ्‍च, दुग्गे सङ्कमनानि चा’’ति॥", + "‘‘केन", + "अक्खीनि च पग्घरन्ति, किं पापं पकतं तया’’ति॥", + "‘‘अङ्गीरसस्स", + "तस्साहं दानविस्सग्गे, दाने अधिकतो अहुं॥", + "‘‘तत्थ याचनके दिस्वा, आगते भोजनत्थिके।", + "एकमन्तं अपक्‍कम्म, अकासिं कुणलिं मुखं॥", + "‘‘तेन", + "अक्खीनि मे पग्घरन्ति, तं पापं पकतं मया’’ति॥", + "‘‘धम्मेन", + "अक्खीनि च पग्घरन्ति, यं तं परस्स दानस्स।", + "अकासि कुणलिं मुखं॥", + "‘‘कथं हि दानं ददमानो, करेय्य परपत्तियं।", + "अन्‍नं पानं खादनीयं, वत्थसेनासनानि च॥", + "‘‘सो हि नून इतो गन्त्वा, अनुप्पत्वान द्वारकं।", + "दानं पट्ठपयिस्सामि, यं ममस्स सुखावहं॥", + "‘‘दस्सामन्‍नञ्‍च पानञ्‍च, वत्थसेनासनानि च।", + "पपञ्‍च उदपानञ्‍च, दुग्गे सङ्कमनानि चा’’ति॥", + "ततो हि सो निवत्तित्वा, अनुप्पत्वान द्वारकं।", + "दानं पट्ठपयि अङ्कुरो, यंतुमस्स", + "अदा अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च, वत्थसेनासनानि च।", + "पपञ्‍च उदपानञ्‍च, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘को छातो को च तसितो, को वत्थं परिदहिस्सति।", + "कस्स सन्तानि योग्गानि, इतो योजेन्तु वाहनं॥", + "‘‘को छत्तिच्छति गन्धञ्‍च, को मालं को उपाहनं।", + "इतिस्सु तत्थ घोसेन्ति, कप्पका सूदमागधा", + "सदा सायञ्‍च पातो च, अङ्कुरस्स निवेसने॥", + "‘‘‘सुखं", + "दुक्खं", + "‘‘‘सुखं सुपति अङ्कुरो’, इति जानाति मं जनो।", + "दुक्खं सिन्धक सुपामि, अप्पके सु वनिब्बके’’ति॥", + "‘‘सक्‍को चे ते वरं दज्‍जा, तावतिंसानमिस्सरो।", + "किस्स सब्बस्स लोकस्स, वरमानो वरं वरे’’ति॥", + "‘‘सक्‍को चे मे वरं दज्‍जा, तावतिंसानमिस्सरो।", + "कालुट्ठितस्स मे सतो, सुरियुग्गमनं पति।", + "दिब्बा भक्खा पातुभवेय्युं, सीलवन्तो च याचका॥", + "‘‘ददतो", + "ददं चित्तं पसादेय्यं, एतं सक्‍कं वरं वरे’’ति॥", + "‘‘न सब्बवित्तानि परे पवेच्छे, ददेय्य दानञ्‍च धनञ्‍च रक्खे।", + "तस्मा हि दाना धनमेव सेय्यो, अतिप्पदानेन कुला न होन्ति॥", + "‘‘अदानमतिदानञ्‍च, नप्पसंसन्ति पण्डिता।", + "तस्मा हि दाना धनमेव सेय्यो, समेन वत्तेय्य स धीरधम्मो’’ति॥", + "‘‘अहो वत रे अहमेव दज्‍जं, सन्तो च मं सप्पुरिसा भजेय्युं।", + "मेघोव", + "‘‘यस्स याचनके दिस्वा, मुखवण्णो पसीदति।", + "दत्वा अत्तमनो होति, तं घरं वसतो सुखं॥", + "‘‘यस्स याचनके दिस्वा, मुखवण्णो पसीदति।", + "दत्वा अत्तमनो होति, एसा यञ्‍ञस्स", + "", + "दत्वा अत्तमनो होति, एसा यञ्‍ञस्स", + "सट्ठि वाहसहस्सानि, अङ्कुरस्स निवेसने।", + "भोजनं दीयते निच्‍चं, पुञ्‍ञपेक्खस्स जन्तुनो॥", + "तिसहस्सानि सूदानि हि", + "अङ्कुरं उपजीवन्ति, दाने यञ्‍ञस्स वावटा", + "सट्ठि पुरिससहस्सानि, आमुत्तमणिकुण्डला।", + "अङ्कुरस्स महादाने, कट्ठं फालेन्ति माणवा॥", + "सोळसित्थिसहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिता।", + "अङ्कुरस्स महादाने, विधा पिण्डेन्ति नारियो॥", + "सोळसित्थिसहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिता।", + "अङ्कुरस्स महादाने, दब्बिगाहा उपट्ठिता॥", + "बहुं", + "सक्‍कच्‍चञ्‍च सहत्था च, चित्तीकत्वा पुनप्पुनं॥", + "बहू मासे च पक्खे च, उतुसंवच्छरानि च।", + "महादानं पवत्तेसि, अङ्कुरो दीघमन्तरं॥", + "एवं", + "सो हित्वा मानुसं देहं, तावतिंसूपगो अहु॥", + "कटच्छुभिक्खं दत्वान, अनुरुद्धस्स इन्दको।", + "सो हित्वा मानुसं देहं, तावतिंसूपगो अहु॥", + "दसहि ठानेहि अङ्कुरं, इन्दको अतिरोचति।", + "रूपे सद्दे रसे गन्धे, फोट्ठब्बे च मनोरमे॥", + "आयुना यससा चेव, वण्णेन च सुखेन च।", + "आधिपच्‍चेन अङ्कुरं, इन्दको अतिरोचति॥", + "तावतिंसे यदा बुद्धो, सिलायं पण्डुकम्बले।", + "पारिच्छत्तकमूलम्हि, विहासि पुरिसुत्तमो॥", + "दससु", + "पयिरुपासन्ति सम्बुद्धं, वसन्तं नगमुद्धनि॥", + "न कोचि देवो वण्णेन, सम्बुद्धं अतिरोचति।", + "सब्बे देवे अतिक्‍कम्म", + "योजनानि", + "अविदूरेव बुद्धस्स", + "ओलोकेत्वान सम्बुद्धो, अङ्कुरञ्‍चापि इन्दकं।", + "दक्खिणेय्यं सम्भावेन्तो", + "‘‘महादानं तया दिन्‍नं, अङ्कुर दीघमन्तरं।", + "अतिदूरे", + "चोदितो भावितत्तेन, अङ्कुरो इदमब्रवि।", + "‘‘किं मय्हं तेन दानेन, दक्खिणेय्येन सुञ्‍ञतं॥", + "‘‘अयं सो इन्दको यक्खो, दज्‍जा दानं परित्तकं।", + "अतिरोचति अम्हेहि, चन्दो तारगणे यथा’’ति॥", + "‘‘उज्‍जङ्गले यथा खेत्ते, बीजं बहुम्पि रोपितं।", + "न विपुलफलं होति, नपि तोसेति कस्सकं॥", + "‘‘तथेव दानं बहुकं, दुस्सीलेसु पतिट्ठितं।", + "न विपुलफलं होति, नपि तोसेति दायकं॥", + "‘‘यथापि", + "सम्मा धारं पवेच्छन्ते, फलं तोसेति कस्सकं॥", + "‘‘तथेव सीलवन्तेसु, गुणवन्तेसु तादिसु।", + "अप्पकम्पि कतं कारं, पुञ्‍ञं होति महप्फल’’न्ति॥", + "विचेय्य", + "विचेय्य दानं दत्वान, सग्गं गच्छन्ति दायका॥", + "विचेय्य", + "एतेसु दिन्‍नानि महप्फलानि, बीजानि वुत्तानि यथा सुखेत्तेति॥", + "दिवाविहारगतं", + "तं पेती उपसङ्कम्म, दुब्बण्णा भीरुदस्सना॥", + "केसा चस्सा अतिदीघा", + "केसेहि सा पटिच्छन्‍ना, समणं एतदब्रवि॥", + "‘‘पञ्‍चपण्णासवस्सानि, यतो कालङ्कता अहं।", + "नाभिजानामि भुत्तं वा, पीतं वा पन पानियं।", + "देहि त्वं पानियं भन्ते, तसिता पानियाय मे’’ति॥", + "‘‘अयं सीतोदिका गङ्गा, हिमवन्ततो", + "पिव एत्तो गहेत्वान, किं मं याचसि पानिय’’न्ति॥", + "‘‘सचाहं भन्ते गङ्गाय, सयं गण्हामि पानियं।", + "लोहितं मे परिवत्तति, तस्मा याचामि पानिय’’न्ति॥", + "‘‘किं नु कायेन वाचाय, मनसा दुक्‍कटं कतं।", + "किस्स कम्मविपाकेन, गङ्गा ते होति लोहित’’न्ति॥", + "‘‘पुत्तो मे उत्तरो नाम", + "सो", + "‘‘चीवरं", + "तमहं परिभासामि, मच्छेरेन उपद्दुता॥", + "‘‘यं त्वं मय्हं अकामाय, समणानं पवेच्छसि।", + "चीवरं पिण्डपातञ्‍च, पच्‍चयं सयनासनं॥", + "‘‘एतं", + "तस्स कम्मस्स विपाकेन, गङ्गा मे होति लोहित’’न्ति॥", + "‘‘अहं", + "तस्स विपाको विपुलफलूपलब्भति, बहुका च मे उप्पज्‍जरे", + "‘‘पुप्फाभिकिण्णं रमितं", + "साहं भुञ्‍जामि च पारुपामि च, पहूतवित्ता न च ताव खीयति॥", + "‘‘तस्सेव कम्मस्स विपाकमन्वया, सुखञ्‍च सातञ्‍च इधूपलब्भति।", + "साहं गन्त्वा पुनदेव मानुसं, काहामि", + "‘‘सत्त तुवं वस्ससता इधागता,", + "जिण्णा च वुड्ढा च तहिं भविस्ससि।", + "सब्बेव ते कालकता च ञातका,", + "किं तत्थ गन्त्वान इतो करिस्ससी’’ति॥", + "‘‘सत्तेव वस्सानि इधागताय मे, दिब्बञ्‍च सुखञ्‍च समप्पिताय।", + "साहं गन्त्वान पुनदेव मानुसं, काहामि पुञ्‍ञानि नयय्यपुत्त म’’न्ति॥", + "सो", + "‘‘वज्‍जेसि अञ्‍ञम्पि जनं इधागतं, ‘करोथ पुञ्‍ञानि सुखूपलब्भति’’॥", + "‘‘दिट्ठा", + "कम्मञ्‍च कत्वा सुखवेदनीयं, देवा मनुस्सा च सुखे ठिता पजा’’ति॥", + "‘‘सोण्णसोपानफलका", + "तत्थ सोगन्धिया वग्गू, सुचिगन्धा मनोरमा॥", + "‘‘नानारुक्खेहि सञ्छन्‍ना, नानागन्धसमेरिता।", + "नानापदुमसञ्छन्‍ना, पुण्डरीकसमोतता", + "‘‘सुरभिं सम्पवायन्ति, मनुञ्‍ञा मालुतेरिता।", + "हंसकोञ्‍चाभिरुदा च, चक्‍कवक्‍काभिकूजिता॥", + "‘‘नानादिजगणाकिण्णा", + "नानाफलधरा रुक्खा, नानापुप्फधरा वना॥", + "‘‘न मनुस्सेसु ईदिसं, नगरं यादिसं इदं।", + "पासादा बहुका तुय्हं, सोवण्णरूपियामया।", + "दद्दल्‍लमाना आभेन्ति", + "‘‘पञ्‍च दासिसता तुय्हं, या तेमा परिचारिका।", + "ता", + "‘‘पल्‍लङ्का बहुका तुय्हं, सोवण्णरूपियामया।", + "कदलिमिगसञ्छन्‍ना", + "‘‘यत्थ त्वं वासूपगता, सब्बकामसमिद्धिनी।", + "सम्पत्तायड्ढरत्ताय", + "‘‘उय्यानभूमिं", + "तस्सा", + "‘‘ततो ते कण्णमुण्डो सुनखो, अङ्गमङ्गानि खादति।", + "यदा च खायिता आसि, अट्ठिसङ्खलिका कता।", + "ओगाहसि पोक्खरणिं, होति कायो यथा पुरे॥", + "‘‘ततो त्वं अङ्गपच्‍चङ्गी", + "वत्थेन पारुपित्वान, आयासि मम सन्तिकं॥", + "‘‘किं नु कायेन वाचाय, मनसा दुक्‍कटं कतं।", + "किस्स कम्मविपाकेन, कण्णमुण्डो सुनखो तवअङ्गमङ्गानि खादती’’ति॥", + "‘‘किमिलायं", + "तस्साहं भरिया आसिं, दुस्सीला अतिचारिनी॥", + "‘‘सो", + "‘नेतं छन्‍नं", + "‘‘साहं घोरञ्‍च सपथं, मुसावादञ्‍च भासिसं।", + "‘नाहं तं अतिचरामि, कायेन उद चेतसा॥", + "‘‘‘सचाहं तं अतिचरामि, कायेन उद चेतसा।", + "कण्णमुण्डो यं सुनखो, अङ्गमङ्गानि खादतु’॥", + "‘‘तस्स कम्मस्स विपाकं, मुसावादस्स चूभयं।", + "सत्तेव वस्ससतानि, अनुभूतं यतो हि मे।", + "कण्णमुण्डो", + "‘‘त्वञ्‍च देव बहुकारो, अत्थाय मे इधागतो।", + "सुमुत्ताहं कण्णमुण्डस्स, असोका अकुतोभया॥", + "‘‘ताहं", + "भुञ्‍ज अमानुसे कामे, रम देव मया सहा’’ति॥", + "‘‘भुत्ता", + "ताहं सुभगे याचामि, खिप्पं पटिनयाहि म’’न्ति॥", + "अहु", + "अहोरत्तानमच्‍चया, राजा कालमक्रुब्बथ", + "तस्स आळाहनं गन्त्वा, भरिया कन्दति उब्बरी", + "ब्रह्मदत्तं अपस्सन्ती, ब्रह्मदत्ताति कन्दति॥", + "इसि च तत्थ आगच्छि, सम्पन्‍नचरणो मुनि।", + "सो च तत्थ अपुच्छित्थ, ये तत्थ सुसमागता॥", + "‘‘कस्स इदं आळाहनं, नानागन्धसमेरितं।", + "कस्सायं कन्दति भरिया, इतो दूरगतं पतिं।", + "ब्रह्मदत्तं अपस्सन्ती, ‘ब्रह्मदत्ता’ति कन्दति’’॥", + "ते", + "‘‘ब्रह्मदत्तस्स भदन्ते", + "‘‘तस्स", + "तस्सायं कन्दति भरिया, इतो दूरगतं पतिं।", + "ब्रह्मदत्तं अपस्सन्ती, ‘ब्रह्मदत्ता’ति कन्दति’’॥", + "‘‘छळासीतिसहस्सानि, ब्रह्मदत्तस्सनामका।", + "इमस्मिं आळाहने दड्ढा, तेसं कमनुसोचसी’’ति॥", + "‘‘यो राजा चूळनीपुत्तो, पञ्‍चालानं रथेसभो।", + "तं भन्ते अनुसोचामि, भत्तारं सब्बकामद’’न्ति॥", + "‘‘सब्बे वाहेसुं राजानो, ब्रह्मदत्तस्सनामका।", + "सब्बेवचूळनीपुत्ता, पञ्‍चालानं रथेसभा॥", + "‘‘सब्बेसं", + "कस्मा पुरिमके हित्वा, पच्छिमं अनुसोचसी’’ति॥", + "‘‘आतुमे", + "यस्सा मे इत्थिभूताय, संसारे बहुभाससी’’ति॥", + "‘‘अहु इत्थी अहु पुरिसो, पसुयोनिम्पि आगमा।", + "एवमेतं अतीतानं, परियन्तो न दिस्सती’’ति॥", + "‘‘आदित्तं वत मं सन्तं, घतसित्तंव पावकं।", + "वारिना विय ओसिञ्‍चं, सब्बं निब्बापये दरं॥", + "‘‘अब्बही वत मे सल्‍लं, सोकं हदयनिस्सितं।", + "यो मे सोकपरेताय, पतिसोकं अपानुदि॥", + "‘‘साहं", + "न सोचामि न रोदामि, तव सुत्वा महामुनी’’ति॥", + "तस्स तं वचनं सुत्वा, समणस्स सुभासितं।", + "पत्तचीवरमादाय, पब्बजि अनगारियं॥", + "सा च पब्बजिता सन्ता, अगारस्मा अनगारियं।", + "मेत्ताचित्तं अभावेसि, ब्रह्मलोकूपपत्तिया॥", + "गामा गामं विचरन्ती, निगमे राजधानियो।", + "उरुवेला नाम सो गामो, यत्थ कालमक्रुब्बथ॥", + "मेत्ताचित्तं", + "इत्थिचित्तं विराजेत्वा, ब्रह्मलोकूपगा अहूति॥", + "मोचकं", + "द्वे सेट्ठी तुन्‍नवायो च, उत्तर", + "‘‘अभिज्‍जमाने", + "नग्गो पुब्बद्धपेतोव मालधारी अलङ्कतो।", + "कुहिं गमिस्ससि पेत, कत्थ वासो भविस्सती’’ति॥", + "‘‘चुन्दट्ठिलं", + "अन्तरे वासभगामं, बाराणसिं च", + "तञ्‍च दिस्वा महामत्तो, कोलियो इति विस्सुतो।", + "सत्तुं भत्तञ्‍च पेतस्स, पीतकञ्‍च युगं अदा॥", + "नावाय तिट्ठमानाय, कप्पकस्स अदापयि।", + "कप्पकस्स पदिन्‍नम्हि, ठाने पेतस्स दिस्सथ", + "ततो सुवत्थवसनो, मालधारी अलङ्कतो।", + "ठाने ठितस्स पेतस्स, दक्खिणा उपकप्पथ।", + "तस्मा दज्‍जेथ पेतानं, अनुकम्पाय पुनप्पुनं॥", + "सातुन्‍नवसना", + "पेता भत्ताय गच्छन्ति, पक्‍कमन्ति दिसोदिसं॥", + "दूरे एके", + "छाता पमुच्छिता भन्ता, भूमियं पटिसुम्भिता॥", + "ते च", + "पुब्बे अकतकल्याणा, अग्गिदड्ढाव आतपे॥", + "‘‘मयं पुब्बे पापधम्मा, घरणी कुलमातरो।", + "सन्तेसु देय्यधम्मेसु, दीपं नाकम्ह अत्तनो॥", + "‘‘पहूतं", + "सम्मग्गते पब्बजिते, न च किञ्‍चि अदम्हसे॥", + "‘‘अकम्मकामा", + "आलोपपिण्डदातारो, पटिग्गहे परिभासिम्हसे", + "‘‘ते", + "ते अञ्‍ञे परिचारेन्ति, मयं दुक्खस्स भागिनो॥", + "‘‘वेणी वा अवञ्‍ञा होन्ति, रथकारी च दुब्भिका।", + "चण्डाली कपणा होन्ति, कप्पका", + "‘‘यानि यानि निहीनानि, कुलानि कपणानि च।", + "तेसु तेस्वेव जायन्ति, एसा मच्छरिनो गति॥", + "‘‘पुब्बे च कतकल्याणा, दायका वीतमच्छरा।", + "सग्गं ते परिपूरेन्ति, ओभासेन्ति च नन्दनं॥", + "‘‘वेजयन्ते च पासादे, रमित्वा कामकामिनो।", + "उच्‍चाकुलेसु जायन्ति, सभोगेसु ततो चुता॥", + "‘‘कूटागारे च पासादे, पल्‍लङ्के गोनकत्थते।", + "बीजितङ्गा", + "‘‘अङ्कतो अङ्कं गच्छन्ति, मालधारी अलङ्कता।", + "धातियो उपतिट्ठन्ति, सायं पातं सुखेसिनो॥", + "‘‘नयिदं", + "असोकं नन्दनं रम्मं, तिदसानं महावनं॥", + "‘‘सुखं अकतपुञ्‍ञानं, इध नत्थि परत्थ च।", + "सुखञ्‍च कतपुञ्‍ञानं, इध चेव परत्थ च॥", + "‘‘तेसं सहब्यकामानं, कत्तब्बं कुसलं बहुं।", + "कतपुञ्‍ञा हि मोदन्ति, सग्गे भोगसमङ्गिनो’’ति॥", + "कुण्डिनागरियो", + "पोट्ठपादोति नामेन, समणो भावितिन्द्रियो॥", + "तस्स", + "पापकम्मं", + "ते", + "उत्तसन्ता", + "तस्स भाता वितरित्वा, नग्गो एकपथेकको।", + "चतुकुण्डिको भवित्वान, थेरस्स दस्सयीतुमं॥", + "थेरो चामनसिकत्वा, तुण्हीभूतो अतिक्‍कमि।", + "सो च विञ्‍ञापयी थेरं, ‘भाता पेतगतो अहं’॥", + "‘‘माता", + "पापकम्मं करित्वान, पेतलोकं इतो गता॥", + "‘‘ते दुग्गता सूचिकट्टा, किलन्ता नग्गिनो किसा।", + "उत्तसन्ता महत्तासा, न दस्सेन्ति कुरूरिनो॥", + "‘‘अनुकम्पस्सु कारुणिको, दत्वा अन्वादिसाहि नो।", + "तव दिन्‍नेन दानेन, यापेस्सन्ति कुरूरिनो’’ति॥", + "थेरो चरित्वा पिण्डाय, भिक्खू अञ्‍ञे च द्वादस।", + "एकज्झं सन्‍निपतिंसु, भत्तविस्सग्गकारणा॥", + "थेरो सब्बेव ते आह, ‘‘यथालद्धं ददाथ मे।", + "सङ्घभत्तं करिस्सामि, अनुकम्पाय ञातिनं’’॥", + "निय्यादयिंसु थेरस्स, थेरो सङ्घं निमन्तयि।", + "दत्वा अन्वादिसि थेरो, मातु पितु च भातुनो।", + "‘‘इदं मे ञातीनं होतु, सुखिता होन्तु ञातयो’’॥", + "समनन्तरानुद्दिट्ठे, भोजनं उदपज्‍जथ।", + "सुचिं पणीतं सम्पन्‍नं, अनेकरसब्यञ्‍जनं॥", + "ततो उद्दस्सयी", + "‘‘पहूतं भोजनं भन्ते, पस्स नग्गाम्हसे मयं।", + "तथा भन्ते परक्‍कम, यथा वत्थं लभामसे’’ति॥", + "थेरो", + "पिलोतिकं", + "दत्वा अन्वादिसी थेरो, मातु पितु च भातुनो।", + "‘‘इदं मे ञातीनं होतु, सुखिता होन्तु ञातयो’’॥", + "समनन्तरानुद्दिट्ठे, वत्थानि उदपज्‍जिसुं।", + "ततो सुवत्थवसनो, थेरस्स दस्सयीतुमं॥", + "‘‘यावता", + "ततो बहुतरा भन्ते, वत्थानच्छादनानि नो॥", + "‘‘कोसेय्यकम्बलीयानि, खोम कप्पासिकानि च।", + "विपुला च महग्घा च, तेपाकासेवलम्बरे॥", + "‘‘ते मयं परिदहाम, यं यं हि मनसो पियं।", + "तथा भन्ते परक्‍कम, यथा गेहं लभामसे’’ति॥", + "थेरो पण्णकुटिं कत्वा, सङ्घे चातुद्दिसे अदा।", + "दत्वा अन्वादिसी थेरो, मातु पितु च भातुनो।", + "‘‘इदं मे ञातीनं होतु, सुखिता होन्तु ञातयो’’॥", + "समनन्तरानुद्दिट्ठे", + "कूटागारनिवेसना, विभत्ता भागसो मिता॥", + "‘‘न मनुस्सेसु ईदिसा, यादिसा नो घरा इध।", + "अपि दिब्बेसु यादिसा, तादिसा नो घरा इध॥", + "‘‘दद्दल्‍लमाना", + "‘तथा भन्ते परक्‍कम, यथा पानीयं लभामसे’’ति॥", + "थेरो करणं", + "दत्वा अन्वादिसी थेरो, मातु पितु च भातुनो।", + "‘‘इदं मे ञातीनं होतु, सुखिता होन्तु ञातयो’॥", + "समनन्तरानुद्दिट्ठे, पानीयं उदपज्‍जथ।", + "गम्भीरा चतुरस्सा च, पोक्खरञ्‍ञो सुनिम्मिता॥", + "सीतोदिका", + "पदुमुप्पलसञ्छन्‍ना, वारिकिञ्‍जक्खपूरिता॥", + "तत्थ न्हत्वा पिवित्वा च, थेरस्स पटिदस्सयुं।", + "‘‘पहूतं पानीयं भन्ते, पादा दुक्खा फलन्ति नो’’॥", + "‘‘आहिण्डमाना खञ्‍जाम, सक्खरे कुसकण्टके।", + "‘तथा भन्ते परक्‍कम, यथा यानं लभामसे’’’ति॥", + "थेरो सिपाटिकं लद्धा, सङ्घे चातुद्दिसे अदा।", + "दत्वा अन्वादिसी थेरो, मातु पितु च भातुनो।", + "‘‘इदं मे ञातीनं होतु, सुखिता होन्तु ञातयो’’॥", + "समनन्तरानुद्दिट्ठे", + "‘‘अनुकम्पितम्ह भदन्ते, भत्तेनच्छादनेन च॥", + "‘‘घरेन पानीयदानेन, यानदानेन चूभयं।", + "मुनिं कारुणिकं लोके, भन्ते वन्दितुमागता’’ति॥", + "‘‘वेळुरियथम्भं", + "तत्थच्छसि देवि महानुभावे, पथद्धनि", + "‘‘वण्णो च ते कनकस्स सन्‍निभो, उत्तत्तरूपो भुस दस्सनेय्यो।", + "पल्‍लङ्कसेट्ठे अतुले निसिन्‍ना, एका तुवं नत्थि च तुय्ह सामिको॥", + "‘‘इमा च ते पोक्खरणी समन्ता, पहूतमल्या", + "सुवण्णचुण्णेहि समन्तमोत्थता, न तत्थ पङ्को पणको च विज्‍जति॥", + "‘‘हंसा", + "समय्य वग्गूपनदन्ति सब्बे, बिन्दुस्सरा दुन्दुभीनंव घोसो॥", + "‘‘दद्दल्‍लमाना यससा यसस्सिनी, नावाय च त्वं अवलम्ब तिट्ठसि।", + "आळारपम्हे", + "‘‘इदं", + "इच्छामहं नारि अनोमदस्सने, तया सह नन्दने इध मोदितु’’न्ति॥", + "‘‘करोहि कम्मं इध वेदनीयं, चित्तञ्‍च ते इध निहितं भवतु", + "कत्वान कम्मं इध वेदनीयं, एवं ममं लच्छसि कामकामिनि’’न्ति॥", + "‘‘साधू’’ति सो तस्सा पटिस्सुणित्वा, अकासि कम्मं तहिं वेदनीयं।", + "कत्वान कम्मं तहिं वेदनीयं, उपपज्‍जि सो माणवो तस्सा सहब्यतन्ति॥", + "‘‘भुसानि", + "तुवञ्‍च", + "‘‘अयं", + "अयं मंसानि खादित्वा, मुसावादेन वञ्‍चेति॥", + "‘‘अहं मनुस्सेसु मनुस्सभूता, अगारिनी सब्बकुलस्स इस्सरा।", + "सन्तेसु परिगुहामि, मा च किञ्‍चि इतो अदं॥", + "‘‘मुसावादेन छादेमि, ‘नत्थि एतं मम गेहे।", + "सचे सन्तं निगुहामि, गूथो मे होतु भोजनं’॥", + "‘‘तस्स कम्मस्स विपाकेन, मुसावादस्स चूभयं।", + "सुगन्धं सालिनो भत्तं, गूथं मे परिवत्तति॥", + "‘‘अवञ्झानि च कम्मानि, न हि कम्मं विनस्सति।", + "दुग्गन्धं किमिनं", + "अच्छेररूपं सुगतस्स ञाणं, सत्था यथा पुग्गलं ब्याकासि।", + "उस्सन्‍नपुञ्‍ञापि भवन्ति हेके, परित्तपुञ्‍ञापि भवन्ति हेके॥", + "अयं", + "न यक्खभूता न सरीसपा", + "सुनखापिमस्स पलिहिंसु पादे, धङ्का सिङ्गाला", + "गब्भासयं पक्खिगणा हरन्ति, काका पन अक्खिमलं हरन्ति॥", + "नयिमस्स", + "नक्खत्तयोगम्पि न अग्गहेसुं", + "एतादिसं उत्तमकिच्छपत्तं, रत्ताभतं सीवथिकाय छड्डितं।", + "नोनीतपिण्डंव पवेधमानं, ससंसयं जीवितसावसेसं॥", + "तमद्दसा", + "‘‘अयं कुमारो नगरस्सिमस्स, अग्गकुलिको भविस्सति भोगतो च’’", + "‘‘किस्स", + "एतादिसं ब्यसनं पापुणित्वा, तं तादिसं पच्‍चनुभोस्सतिद्धि’’न्ति॥", + "बुद्धपमुखस्स भिक्खुसङ्घस्स, पूजं अकासि जनता उळारं।", + "तत्रस्स चित्तस्सहु अञ्‍ञथत्तं, वाचं अभासि फरुसं असब्भं॥", + "सो तं वितक्‍कं पविनोदयित्वा, पीतिं पसादं पटिलद्धा पच्छा।", + "तथागतं जेतवने वसन्तं, यागुया उपट्ठासि सत्तरत्तं॥", + "तस्स", + "एतादिसं ब्यसनं पापुणित्वा, तं तादिसं पच्‍चनुभोस्सतिद्धिं॥", + "ठत्वान", + "कायस्स भेदा अभिसम्परायं, सहब्यतं गच्छति वासवस्साति॥", + "‘‘नग्गा", + "उप्फासुलिके किसिके, का नु त्वं इध तिट्ठसी’’ति॥", + "‘‘अहं भदन्ते पेतीम्हि, दुग्गता यमलोकिका।", + "पापकम्मं करित्वान, पेतलोकं इतो गता’’ति॥", + "‘‘किं नु कायेन वाचाय, मनसा कुक्‍कटं कतं।", + "किस्स कम्मविपाकेन, पेतलोकं इतो गता’’ति॥", + "‘‘अनावटेसु तित्थेसु, विचिनिं अड्ढमासकं।", + "सन्तेसु देय्यधम्मेसु, दीपं नाकासिमत्तनो॥", + "‘‘नदिं उपेमि तसिता, रित्तका परिवत्तति।", + "छायं उपेमि उण्हेसु, आतपो परिवत्तति॥", + "‘‘अग्गिवण्णो च मे वातो, डहन्तो उपवायति।", + "एतञ्‍च भन्ते अरहामि, अञ्‍ञञ्‍च पापकं ततो॥", + "‘‘गन्त्वान", + "‘धीता च ते मया दिट्ठा, दुग्गता यमलोकिका।", + "पापकम्मं करित्वान, पेतलोकं इतो गता’॥", + "‘‘अत्थि मे एत्थ निक्खित्तं, अनक्खातञ्‍च तं मया।", + "चत्तारिसतसहस्सानि, पल्‍लङ्कस्स च हेट्ठतो॥", + "‘‘ततो मे दानं ददतु, तस्सा च होतु जीविका।", + "दानं दत्वा च मे माता, दक्खिणं अनुदिच्छतु", + "तदाहं", + "‘‘साधू’’ति", + "‘धीता च ते मया दिट्ठा, दुग्गता यमलोकिका।", + "पापकम्मं करित्वान, पेतलोकं इतो गता’॥", + "‘‘सा मं तत्थ समादपेसि, ( )", + "‘धीता च ते मया दिट्ठा, दुग्गता यमलोकिका।", + "पापकम्मं करित्वान, पेतलोकं इतो गता’॥", + "‘‘अत्थि च मे एत्थ निक्खित्तं, अनक्खातञ्‍च तं मया।", + "चत्तारिसतसहस्सानि, पल्‍लङ्कस्स च हेट्ठतो॥", + "‘‘ततो मे दानं ददतु, तस्सा च होतु जीविका।", + "दानं दत्वा च मे माता, दक्खिणं अनुदिच्छतु ( )", + "‘तदा सा सुखिता हेस्सं, सब्बकामसमिद्धिनी’’’ति॥", + "ततो हि सा दानमदा, तस्सा दक्खिणमादिसी।", + "पेती च सुखिता आसि, तस्सा चासि सुजीविकाति॥", + "‘‘नरनारिपुरक्खतो", + "दिवसं अनुभोसि कारणं, किमकासि पुरिमाय जातिया’’ति॥", + "‘‘अहं", + "मिगलुद्दो", + "‘‘अविरोधकरेसु पाणिसु, पुथुसत्तेसु पदुट्ठमानसो।", + "विचरिं अतिदारुणो सदा", + "‘‘तस्स", + "सोपि", + "‘‘‘माकासि पापकं कम्मं, मा तात दुग्गतिं अगा।", + "सचे इच्छसि पेच्‍च सुखं, विरम पाणवधा असंयमा’॥", + "‘‘तस्साहं वचनं सुत्वा, सुखकामस्स हितानुकम्पिनो।", + "नाकासिं सकलानुसासनिं, चिरपापाभिरतो अबुद्धिमा॥", + "‘‘सो मं पुन भूरिसुमेधसो, अनुकम्पाय संयमे निवेसयि।", + "‘सचे दिवा हनसि पाणिनो, अथ ते रत्तिं भवतु संयमो’॥", + "‘‘स्वाहं", + "रत्ताहं परिचारेमि, दिवा खज्‍जामि दुग्गतो॥", + "‘‘तस्स कम्मस्स कुसलस्स, अनुभोमि रत्तिं अमानुसिं।", + "दिवा पटिहताव", + "‘‘ये च ते सततानुयोगिनो, धुवं पयुत्ता सुगतस्स सासने।", + "मञ्‍ञामि ते अमतमेव केवलं, अधिगच्छन्ति पदं असङ्खत’’न्ति॥", + "‘‘कूटागारे", + "पञ्‍चङ्गिकेन तुरियेन, रमसि सुप्पवादिते॥", + "‘‘ततो", + "अपविद्धो सुसानस्मिं, बहुदुक्खं निगच्छसि॥", + "‘‘किं", + "किस्स कम्मविपाकेन, इदं दुक्खं निगच्छसि’’॥", + "‘‘अहं", + "मिगलुद्दो पुरे आसिं, लुद्दो चासिमसञ्‍ञतो॥", + "‘‘तस्स मे सहायो सुहदयो, सद्धो आसि उपासको।", + "तस्स कुलुपको भिक्खु, आसि गोतमसावको।", + "सोपि मं अनुकम्पन्तो, निवारेसि पुनप्पुनं॥", + "‘‘‘माकासि पापकं कम्मं, मा तात दुग्गतिं अगा।", + "सचे इच्छसि पेच्‍च सुखं, विरम पाणवधा असंयमा’॥", + "‘‘तस्साहं वचनं सुत्वा, सुखकामस्स हितानुकम्पिनो।", + "नाकासिं सकलानुसासनिं, चिरपापाभिरतो अबुद्धिमा॥", + "‘‘सो मं पुन भूरिसुमेधसो, अनुकम्पाय संयमे निवेसयि।", + "‘सचे दिवा हनसि पाणिनो, अथ ते रत्तिं भवतु संयमो’॥", + "‘‘स्वाहं दिवा हनित्वा पाणिनो, विरतो रत्तिमहोसि सञ्‍ञतो।", + "रत्ताहं परिचारेमि, दिवा खज्‍जामि दुग्गतो॥", + "‘‘तस्स", + "दिवा पटिहताव कुक्‍कुरा, उपधावन्ति समन्ता खादितुं॥", + "‘‘ये च ते सततानुयोगिनो, धुवं पयुत्ता", + "मञ्‍ञामि ते अमतमेव केवलं, अधिगच्छन्ति पदं असङ्खत’’न्ति॥", + "‘‘माली", + "पसन्‍नमुखवण्णोसि, सूरियवण्णोव सोभसि॥", + "‘‘अमानुसा पारिसज्‍जा, ये तेमे परिचारका।", + "दस कञ्‍ञासहस्सानि, या तेमा परिचारिका।", + "ता", + "‘‘महानुभावोसि तुवं, लोमहंसनरूपवा।", + "पिट्ठिमंसानि अत्तनो, सामं उक्‍कच्‍च", + "‘‘किं", + "किस्स कम्मविपाकेन, पिट्ठिमंसानि अत्तनो।", + "सामं उक्‍कच्‍च खादसी’’ति॥", + "‘‘अत्तनोहं अनत्थाय, जीवलोके अचारिसं।", + "पेसुञ्‍ञमुसावादेन, निकतिवञ्‍चनाय च॥", + "‘‘तत्थाहं परिसं गन्त्वा, सच्‍चकाले उपट्ठिते।", + "अत्थं", + "‘‘एवं सो खादतत्तानं, यो होति पिट्ठिमंसिको।", + "यथाहं अज्‍ज खादामि, पिट्ठिमंसानि अत्तनो॥", + "‘‘तयिदं तया नारद सामं दिट्ठं, अनुकम्पका ये कुसला वदेय्युं।", + "मा पेसुणं मा च मुसा अभाणि, मा खोसि पिट्ठिमंसिको तुव’’न्ति॥", + "‘‘अन्तलिक्खस्मिं", + "मुखञ्‍च ते किमयो पूतिगन्धं, खादन्ति किं कम्ममकासि पुब्बे॥", + "‘‘ततो", + "खारेन परिप्फोसित्वा, ओक्‍कन्तन्ति पुनप्पुनं॥", + "‘‘किं नु कायेन वाचाय, मनसा दुक्‍कटं कतं।", + "किस्स कम्मविपाकेन, इदं दुक्खं निगच्छसी’’ति॥", + "‘‘अहं राजगहे रम्मे, रमणीये गिरिब्बजे।", + "इस्सरो धनधञ्‍ञस्स, सुपहूतस्स मारिस॥", + "‘‘तस्सायं मे भरिया च, धीता च सुणिसा च मे।", + "ता मालं उप्पलञ्‍चापि, पच्‍चग्घञ्‍च विलेपनं।", + "थूपं हरन्तियो वारेसिं, तं पापं पकतं मया॥", + "‘‘छळासीतिसहस्सानि", + "थूपपूजं विवण्णेत्वा, पच्‍चाम निरये भुसं॥", + "‘‘ये", + "आदीनवं पकासेन्ति, विवेचयेथ", + "‘‘इमा च पस्स आयन्तियो, मालधारी अलङ्कता।", + "मालाविपाकंनुभोन्तियो", + "‘‘तञ्‍च दिस्वान अच्छेरं, अब्भुतं लोमहंसनं।", + "नमो करोन्ति सप्पञ्‍ञा, वन्दन्ति तं महामुनिं॥", + "‘‘सोहं", + "थूपपूजं करिस्सामि, अप्पमत्तो पुनप्पुन’’न्ति॥", + "अभिज्‍जमानो कुण्डियो", + "कुमारो गणिका चेव, द्वे लुद्दा पिट्ठिपूजना।", + "वग्गो तेन पवुच्‍चतीति॥", + "वेसाली", + "दिस्वान पेतं नगरस्स बाहिरं, तत्थेव पुच्छित्थ तं कारणत्थिको॥", + "‘‘सेय्या निसज्‍जा नयिमस्स अत्थि, अभिक्‍कमो नत्थि पटिक्‍कमो च।", + "असितपीतखायितवत्थभोगा, परिचारिका", + "‘‘ये ञातका दिट्ठसुता सुहज्‍जा, अनुकम्पका यस्स अहेसुं पुब्बे।", + "दट्ठुम्पि ते दानि न तं लभन्ति, विराजितत्तो", + "‘‘न ओग्गतत्तस्स भवन्ति मित्ता, जहन्ति मित्ता विकलं विदित्वा।", + "अत्थञ्‍च दिस्वा परिवारयन्ति, बहू मित्ता उग्गतत्तस्स होन्ति॥", + "‘‘निहीनत्तो सब्बभोगेहि किच्छो, सम्मक्खितो", + "उस्सावबिन्दूव पलिम्पमानो, अज्‍ज सुवे जीवितस्सूपरोधो॥", + "‘‘एतादिसं उत्तमकिच्छप्पत्तं, उत्तासितं पुचिमन्दस्स सूले।", + "‘अथ त्वं केन वण्णेन वदेसि यक्ख, जीव भो जीवितमेव सेय्यो’’’ति॥", + "‘‘सालोहितो", + "दिस्वा च मे कारुञ्‍ञमहोसि राज, मा पापधम्मो निरयं पतायं", + "‘‘इतो चुतो लिच्छवि एस पोसो, सत्तुस्सदं निरयं घोररूपं।", + "उपपज्‍जति दुक्‍कटकम्मकारी, महाभितापं कटुकं भयानकं॥", + "‘‘अनेकभागेन गुणेन सेय्यो, अयमेव सूलो निरयेन तेन।", + "एकन्तदुक्खं कटुकं भयानकं, एकन्ततिब्बं निरयं पतायं", + "‘‘इदञ्‍च", + "तस्मा अहं सन्तिके न भणामि, मा मे कतो जीवितस्सूपरोधो’’॥", + "‘‘अञ्‍ञातो एसो", + "ओकासकम्मं सचे नो करोसि, पुच्छाम तं नो न च कुज्झितब्ब’’न्ति॥", + "‘‘अद्धा पटिञ्‍ञा मे तदा अहु", + "अकामा सद्धेय्यवचोति कत्वा, पुच्छस्सु मं कामं यथा विसय्ह’’न्ति", + "‘‘यं", + "दिस्वाव तं नोपि चे सद्दहेय्यं, करेय्यासि", + "‘‘सच्‍चप्पटिञ्‍ञा", + "अञ्‍ञत्थिको", + "सब्बम्पि अक्खिस्सं", + "‘‘सेतेन अस्सेन अलङ्कतेन, उपयासि सूलावुतकस्स सन्तिके।", + "यानं इदं अब्भुतं दस्सनेय्यं, किस्सेतं कम्मस्स अयं विपाको’’ति॥", + "‘‘वेसालिया", + "गोसीसमेकाहं पसन्‍नचित्तो, सेतं", + "‘‘एतस्मिं पादानि पतिट्ठपेत्वा, मयञ्‍च अञ्‍ञे च अतिक्‍कमिम्हा।", + "यानं इदं अब्भुतं दस्सनेय्यं, तस्सेव कम्मस्स अयं विपाको’’ति॥", + "‘‘वण्णो च ते सब्बदिसा पभासति, गन्धो च ते सब्बदिसा पवायति।", + "यक्खिद्धिपत्तोसि महानुभावो, नग्गो चासि किस्स अयं विपाको’’ति॥", + "‘‘अक्‍कोधनो", + "तस्सेव कम्मस्स अयं विपाको, दिब्बो मे वण्णो सततं पभासति॥", + "‘‘यसञ्‍च कित्तिञ्‍च धम्मे ठितानं, दिस्वान मन्तेमि", + "तस्सेव कम्मस्स अयं विपाको, दिब्बो मे गन्धो सततं पवायति॥", + "‘‘सहायानं", + "खिड्डत्थिको नो च पदुट्ठचित्तो, तेनम्हि नग्गो कसिरा च वुत्ती’’ति॥", + "‘‘यो कीळमानो पकरोति पापं, तस्सेदिसं कम्मविपाकमाहु।", + "अकीळमानो पन यो करोति, किं तस्स कम्मस्स विपाकमाहू’’ति॥", + "‘‘ये दुट्ठसङ्कप्पमना मनुस्सा, कायेन वाचाय च सङ्किलिट्ठा।", + "कायस्स भेदा अभिसम्परायं, असंसयं ते निरयं उपेन्ति॥", + "‘‘अपरे", + "कायस्स भेदा अभिसम्परायं, असंसयं ते सुगतिं उपेन्ती’’ति॥", + "‘‘तं किन्ति जानेय्यमहं अवेच्‍च, कल्याणपापस्स अयं विपाको।", + "किं वाहं दिस्वा अभिसद्दहेय्यं, को वापि मं सद्दहापेय्य एत’’न्ति॥", + "‘‘दिस्वा", + "कल्याणपापे उभये असन्ते, सिया नु सत्ता सुगता दुग्गता वा॥", + "‘‘नो", + "नाहेसुं सत्ता सुगता दुग्गता वा, हीना पणीता च मनुस्सलोके॥", + "‘‘यस्मा", + "तस्मा हि सत्ता सुगता दुग्गता वा, हीना", + "‘‘द्वयज्‍ज कम्मानं विपाकमाहु, सुखस्स दुक्खस्स च वेदनीयं।", + "ता देवतायो परिचारयन्ति, पच्‍चन्ति बाला द्वयतं अपस्सिनो॥", + "‘‘न मत्थि कम्मानि सयंकतानि, दत्वापि मे नत्थि यो", + "अच्छादनं सयनमथन्‍नपानं, तेनम्हि नग्गो कसिरा च वुत्ती’’ति॥", + "‘‘सिया नु खो कारणं किञ्‍चि यक्ख, अच्छादनं येन तुवं लभेथ।", + "आचिक्ख मे त्वं यदत्थि हेतु, सद्धायिकं", + "‘‘कप्पितको", + "गुत्तिन्द्रियो संवुतपातिमोक्खो, सीतिभूतो उत्तमदिट्ठिपत्तो॥", + "‘‘सखिलो वदञ्‍ञू सुवचो सुमुखो, स्वागमो सुप्पटिमुत्तको च।", + "पुञ्‍ञस्स खेत्तं अरणविहारी, देवमनुस्सानञ्‍च", + "‘‘सन्तो विधूमो अनीघो निरासो, मुत्तो विसल्‍लो अममो अवङ्को।", + "निरूपधी सब्बपपञ्‍चखीणो, तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्तो जुतिमा॥", + "‘‘अप्पञ्‍ञातो", + "जानन्ति तं यक्खभूता अनेजं, कल्याणधम्मं विचरन्तं लोके॥", + "‘‘तस्स", + "पटिग्गहीतानि च तानि अस्सु, ममञ्‍च पस्सेथ सन्‍नद्धदुस्स’’न्ति॥", + "‘‘कस्मिं पदेसे समणं वसन्तं, गन्त्वान पस्सेमु मयं इदानि।", + "यो मज्‍ज", + "‘‘एसो निसिन्‍नो कपिनच्‍चनायं, परिवारितो देवताहि बहूहि।", + "धम्मिं", + "‘‘तथाहं", + "पटिग्गहितानि च तानि अस्सु, तुवञ्‍च पस्सेमु सन्‍नद्धदुस्स’’न्ति॥", + "‘‘मा अक्खणे पब्बजितं उपागमि, साधु वो लिच्छवि नेस धम्मो।", + "ततो च काले उपसङ्कमित्वा, तत्थेव पस्साहि रहो निसिन्‍न’’न्ति॥", + "तथाति वत्वा अगमासि तत्थ, परिवारितो दासगणेन लिच्छवि।", + "सो तं नगरं उपसङ्कमित्वा, वासूपगच्छित्थ सके निवेसने॥", + "ततो", + "विचेय्य पेळातो च युगानि अट्ठ, गाहापयी दासगणेन लिच्छवि॥", + "सो तं पदेसं उपसङ्कमित्वा, तं अद्दस समणं सन्तचित्तं।", + "पटिक्‍कन्तं", + "तमेनमवोच उपसङ्कमित्वा, अप्पाबाधं फासुविहारञ्‍च पुच्छि।", + "‘‘वेसालियं लिच्छविहं भदन्ते, जानन्ति मं लिच्छवि अम्बसक्‍करो॥", + "‘‘इमानि मे अट्ठ युगा सुभानि", + "तेनेव अत्थेन इधागतोस्मि, यथा अहं अत्तमनो भवेय्य’’न्ति॥", + "‘‘दूरतोव", + "पत्तानि भिज्‍जन्ति च ते", + "‘‘अथापरे पादकुठारिकाहि, अवंसिरा समणा पातयन्ति।", + "एतादिसं पब्बजिता विहेसं, तया कतं समणा पापुणन्ति॥", + "‘‘तिणेन तेलम्पि न त्वं अदासि, मूळ्हस्स", + "अन्धस्स दण्डं सयमादियासि, एतादिसो कदरियो असंवुतो तुवं।", + "अथ त्वं केन वण्णेन किमेव दिस्वा,", + "अम्हेहि सह संविभागं करोसी’’ति॥", + "‘‘पच्‍चेमि", + "खिड्डत्थिको नो च पदुट्ठचित्तो, एतम्पि मे दुक्‍कटमेव भन्ते॥", + "‘‘खिड्डाय यक्खो पसवित्वा पापं, वेदेति दुक्खं असमत्तभोगी।", + "दहरो युवा नग्गनियस्स भागी, किं सु ततो दुक्खतरस्स होति॥", + "‘‘तं दिस्वा संवेगमलत्थं भन्ते, तप्पच्‍चया वापि", + "पटिगण्ह भन्ते वत्थयुगानि अट्ठ, यक्खस्सिमा गच्छन्तु दक्खिणायो’’ति॥", + "‘‘अद्धा हि दानं बहुधा पसत्थं, ददतो च ते अक्खयधम्ममत्थु।", + "पटिगण्हामि", + "ततो हि सो आचमयित्वा लिच्छवि, थेरस्स दत्वान युगानि अट्ठ।", + "‘पटिग्गहितानि च तानि अस्सु, यक्खञ्‍च पस्सेथ सन्‍नद्धदुस्सं’॥", + "तमद्दसा चन्दनसारलित्तं, आजञ्‍ञमारूळ्हमुळारवण्णं।", + "अलङ्कतं साधुनिवत्थदुस्सं, परिवारितं यक्खमहिद्धिपत्तं॥", + "सो", + "कम्मञ्‍च दिस्वान महाविपाकं, सन्दिट्ठिकं चक्खुना सच्छिकत्वा॥", + "तमेनमवोच", + "न चापि मे किञ्‍चि अदेय्यमत्थि, तुवञ्‍च मे यक्ख बहूपकारो’’ति॥", + "‘‘तुवञ्‍च मे लिच्छवि एकदेसं, अदासि दानानि अमोघमेतं।", + "स्वाहं", + "‘‘गती च बन्धू च परायणञ्‍च", + "याचामि तं", + "‘‘सचे तुवं अस्सद्धो भविस्ससि, कदरियरूपो विप्पटिपन्‍नचित्तो।", + "त्वं नेव मं लच्छसि", + "‘‘सचे पन त्वं भविस्ससि धम्मगारवो, दाने रतो सङ्गहितत्तभावो।", + "ओपानभूतो समणब्राह्मणानं, एवं ममं लच्छसि दस्सनाय॥", + "‘‘दिस्वा च तं आलपिस्सं भदन्ते, इमञ्‍च सूलतो लहुं पमुञ्‍च।", + "यतो निदानं अकरिम्ह सक्खिं, मञ्‍ञामि सूलावुतकस्स कारणा॥", + "‘‘ते", + "सक्‍कच्‍च धम्मानि समाचरन्तो, मुच्‍चेय्य सो निरया च तम्हा।", + "कम्मं सिया अञ्‍ञत्र वेदनीयं॥", + "‘‘कप्पितकञ्‍च उपसङ्कमित्वा, तेनेव", + "सयं मुखेनूपनिसज्‍ज पुच्छ, सो ते अक्खिस्सति एतमत्थं॥", + "‘‘तमेव भिक्खुं उपसङ्कमित्वा, पुच्छस्सु अञ्‍ञत्थिको नो च पदुट्ठचित्तो।", + "सो ते सुतं असुतञ्‍चापि धम्मं,", + "सब्बम्पि", + "सो तत्थ रहस्सं समुल्‍लपित्वा, सक्खिं करित्वान अमानुसेन।", + "पक्‍कामि सो लिच्छवीनं सकासं, अथ ब्रवि परिसं सन्‍निसिन्‍नं॥", + "‘‘सुणन्तु भोन्तो मम एकवाक्यं, वरं वरिस्सं लभिस्सामि अत्थं।", + "सूलावुतो", + "‘‘एत्तावता वीसतिरत्तिमत्ता, यतो आवुतो नेव जीवति न मतो।", + "ताहं मोचयिस्सामि दानि, यथामतिं अनुजानातु सङ्घो’’ति॥", + "‘‘एतञ्‍च अञ्‍ञञ्‍च लहुं पमुञ्‍च, को तं वदेथ", + "यथा पजानासि तथा करोहि, यथामतिं अनुजानाति सङ्घो’’ति॥", + "सो", + "‘मा भायि सम्मा’ति च तं अवोच, तिकिच्छकानञ्‍च उपट्ठपेसि॥", + "‘‘कप्पितकञ्‍च", + "सयं मुखेनूपनिसज्‍ज लिच्छवि, तथेव पुच्छित्थ नं कारणत्थिको॥", + "‘‘सूलावुतो पुरिसो लुद्दकम्मो, पणीतदण्डो", + "एत्तावता वीसतिरत्तिमत्ता, यतो आवुतो नेव जीवति न मतो॥", + "‘‘सो मोचितो गन्त्वा मया इदानि, एतस्स यक्खस्स वचो हि भन्ते।", + "सिया नु खो कारणं किञ्‍चिदेव, येन सो निरयं नो वजेय्य॥", + "‘‘आचिक्ख भन्ते यदि अत्थि हेतु, सद्धायिकं हेतुवचो सुणोम।", + "न तेसं कम्मानं विनासमत्थि, अवेदयित्वा इध ब्यन्तिभावो’’ति॥", + "‘‘सचे", + "मुच्‍चेय्य सो निरया च तम्हा, कम्मं सिया अञ्‍ञत्र वेदनीय’’न्ति॥", + "‘‘अञ्‍ञातो", + "अनुसास मं ओवद भूरिपञ्‍ञ, यथा अहं नो निरयं वजेय्य’’न्ति॥", + "‘‘अज्‍जेव", + "तथेव सिक्खाय पदानि पञ्‍च, अखण्डफुल्‍लानि समादियस्सु॥", + "‘‘पाणातिपाता विरमस्सु खिप्पं, लोके अदिन्‍नं परिवज्‍जयस्सु।", + "अमज्‍जपो मा च मुसा अभाणी, सकेन दारेन च होहि तुट्ठो।", + "इमञ्‍च अरियं", + "‘‘चीवरं पिण्डपातञ्‍च, पच्‍चयं सयनासनं।", + "अन्‍नं पानं खादनीयं, वत्थसेनासनानि च।", + "ददाहि उजुभूतेसु, विप्पसन्‍नेन चेतसा", + "‘‘भिक्खूपि सीलसम्पन्‍ने, वीतरागे बहुस्सुते।", + "तप्पेहि अन्‍नपानेन, सदा पुञ्‍ञं पवड्ढति॥", + "‘‘एवञ्‍च धम्मानि", + "मुञ्‍च तुवं", + "‘‘अज्‍जेव बुद्धं सरणं उपेमि, धम्मञ्‍च सङ्घञ्‍च पसन्‍नचित्तो।", + "तथेव सिक्खाय पदानि पञ्‍च, अखण्डफुल्‍लानि समादियामि॥", + "‘‘पाणातिपाता विरमामि खिप्पं, लोके अदिन्‍नं परिवज्‍जयामि।", + "अमज्‍जपो नो च मुसा भणामि, सकेन दारेन च होमि तुट्ठो।", + "इमञ्‍च अरियं अट्ठङ्गवरेनुपेतं, समादियामि कुसलं सुखुद्रयं॥", + "‘‘चीवरं", + "अन्‍नं पानं खादनीयं, वत्थसेनासनानि च॥", + "‘‘भिक्खू", + "ददामि न विकम्पामि", + "एतादिसा लिच्छवि अम्बसक्‍करो, वेसालियं अञ्‍ञतरो उपासको।", + "सद्धो मुदू कारकरो च भिक्खु, सङ्घञ्‍च सक्‍कच्‍च तदा उपट्ठहि॥", + "सूलावुतो च अरोगो हुत्वा, सेरी", + "भिक्खुञ्‍च आगम्म कप्पितकुत्तमं, उभोपि सामञ्‍ञफलानि अज्झगुं॥", + "एतादिसा सप्पुरिसान सेवना, महप्फला होति सतं विजानतं।", + "सूलावुतो अग्गफलं अफस्सयि", + "", + "यथा कथं इतरितरेन चापि, सुभासितं तञ्‍च सुणाथ सब्बे॥", + "यो सो अहु राजा पायासि नाम", + "सो मोदमानोव सके विमाने, अमानुसो मानुसे अज्झभासीति॥", + "‘‘वङ्के", + "सुदुग्गमे वण्णुपथस्स मज्झे, वङ्कंभया नट्ठमना मनुस्सा॥", + "‘‘नयिध फला मूलमया च सन्ति, उपादानं नत्थि कुतोध भक्खो", + "अञ्‍ञत्र पंसूहि च वालुकाहि च, तताहि उण्हाहि च दारुणाहि च॥", + "‘‘उज्‍जङ्गलं तत्तमिवं कपालं, अनायसं परलोकेन तुल्यं।", + "लुद्दानमावासमिदं पुराणं, भूमिप्पदेसो अभिसत्तरूपो॥", + "‘‘‘अथ तुम्हे केन वण्णेन, किमासमाना इमं पदेसं हि।", + "अनुपविट्ठा सहसा समच्‍च, लोभा भया अथ वा सम्पमूळ्हा’’’ति॥", + "‘‘मगधेसु अङ्गेसु च सत्थवाहा, आरोपयित्वा पणियं पुथुत्तं।", + "ते यामसे सिन्धुसोवीरभूमिं, धनत्थिका उद्दयं पत्थयाना॥", + "‘‘दिवा पिपासं नधिवासयन्ता, योग्गानुकम्पञ्‍च समेक्खमाना।", + "एतेन वेगेन आयाम सब्बे, रत्तिं मग्गं पटिपन्‍ना विकाले॥", + "‘‘ते", + "सुदुग्गमे वण्णुपथस्स मज्झे, दिसं न जानाम पमूळ्हचित्ता॥", + "‘‘इदञ्‍च", + "ततुत्तरिं जीवितमासमाना, दिस्वा पतीता सुमना उदग्गा’’ति॥", + "‘‘पारं समुद्दस्स इमञ्‍च वण्णुं, वेत्ताचरं", + "नदियो पन पब्बतानञ्‍च दुग्गा, पुथुद्दिसा गच्छथ भोगहेतु॥", + "‘‘पक्खन्दियान विजितं परेसं, वेरज्‍जके मानुसे पेक्खमाना।", + "यं वो सुतं वा अथ वापि दिट्ठं, अच्छेरकं तं वो सुणोम ताता’’ति॥", + "‘‘इतोपि अच्छेरतरं कुमार, न नो सुतं वा अथ वापि दिट्ठं।", + "अतीतमानुस्सकमेव सब्बं, दिस्वा न तप्पाम अनोमवण्णं॥", + "‘‘वेहायसं पोक्खरञ्‍ञो सवन्ति, पहूतमल्या", + "दुमा चिमे निच्‍चफलूपपन्‍ना, अतीव गन्धा सुरभिं पवायन्ति॥", + "‘‘वेळूरियथम्भा सतमुस्सितासे, सिलापवाळस्स च आयतंसा।", + "मसारगल्‍ला सहलोहितङ्गा, थम्भा इमे जोतिरसामयासे॥", + "‘‘सहस्सथम्भं अतुलानुभावं, तेसूपरि साधुमिदं विमानं।", + "रतनन्तरं कञ्‍चनवेदिमिस्सं, तपनीयपट्टेहि च साधुछन्‍नं॥", + "‘‘जम्बोनदुत्तत्तमिदं", + "दळ्हो च वग्गु च सुसङ्गतो च", + "‘‘रतनन्तरस्मिं बहुअन्‍नपानं, परिवारितो अच्छरासङ्गणेन।", + "मुरजआलम्बरतूरियघुट्ठो, अभिवन्दितोसि थुतिवन्दनाय॥", + "‘‘सो मोदसि नारिगणप्पबोधनो, विमानपासादवरे मनोरमे।", + "अचिन्तियो सब्बगुणूपपन्‍नो, राजा यथा वेस्सवणो नळिन्या", + "‘‘देवो नु आसि उदवासि यक्खो, उदाहु देविन्दो मनुस्सभूतो।", + "पुच्छन्ति तं वाणिजा सत्थवाहा, आचिक्ख को नाम तुवंसि यक्खो’’ति॥", + "‘‘सेरीसको नाम अहम्हि यक्खो, कन्तारियो वण्णुपथम्हि गुत्तो।", + "इमं पदेसं अभिपालयामि, वचनकरो वेस्सवणस्स रञ्‍ञो’’ति॥", + "‘‘अधिच्‍चलद्धं परिणामजं ते, सयं कतं उदाहु देवेहि दिन्‍नं।", + "पुच्छन्ति तं वाणिजा सत्थवाहा, कथं तया लद्धमिदं मनुञ्‍ञ’’न्ति॥", + "‘‘नाधिच्‍चलद्धं न परिणामजं मे, न सयं कतं न हि देवेहि दिन्‍नं।", + "सकेहि कम्मेहि अपापकेहि, पुञ्‍ञेहि मे लद्धमिदं मनुञ्‍ञ’’न्ति॥", + "‘‘किं", + "पुच्छन्ति तं वाणिजा सत्थवाहा, कथं तया लद्धमिदं विमान’’न्ति॥", + "‘‘ममं", + "नत्थिकदिट्ठि कदरियो पापधम्मो, उच्छेदवादी च तदा अहोसिं॥", + "‘‘समणो च खो आसि कुमारकस्सपो, बहुस्सुतो चित्तकथी उळारो।", + "सो मे तदा धम्मकथं अभासि, दिट्ठिविसूकानि विनोदयी मे॥", + "‘‘ताहं तस्स धम्मकथं सुणित्वा, उपासकत्तं पटिदेवयिस्सं।", + "पाणातिपाता विरतो अहोसिं, लोके अदिन्‍नं परिवज्‍जयिस्सं।", + "अमज्‍जपो नो च मुसा अभाणिं, सकेन दारेन च अहोसि तुट्ठो॥", + "‘‘तं मे वतं तं पन ब्रह्मचरियं, तस्स सुचिण्णस्स अयं विपाको।", + "तेहेव कम्मेहि अपापकेहि, पुञ्‍ञेहि मे लद्धमिदं विमान’’न्ति॥", + "‘‘सच्‍चं किराहंसु नरा सपञ्‍ञा, अनञ्‍ञथा वचनं पण्डितानं।", + "यहिं यहिं गच्छति पुञ्‍ञकम्मो, तहिं तहिं मोदति कामकामी॥", + "‘‘यहिं यहिं सोकपरिद्दवो च, वधो च बन्धो च परिक्‍किलेसो।", + "तहिं तहिं गच्छति पापकम्मो, न मुच्‍चति दुग्गतिया कदाची’’ति॥", + "‘‘सम्मूळ्हरूपोव", + "जनस्सिमस्स तुय्हञ्‍च कुमार, अप्पच्‍चयो केन नु खो अहोसी’’ति॥", + "‘‘इमे च सिरीसवना", + "ते सम्पवायन्ति इमं विमानं, दिवा च रत्तो च तमं निहन्त्वा॥", + "‘‘इमेसञ्‍च खो वस्ससतच्‍चयेन, सिपाटिका फलति एकमेका।", + "मानुस्सकं वस्ससतं अतीतं, यदग्गे कायम्हि इधूपपन्‍नो॥", + "‘‘दिस्वानहं वस्ससतानि पञ्‍च, अस्मिं विमाने ठत्वान ताता।", + "आयुक्खया पुञ्‍ञक्खया चविस्सं, तेनेव सोकेन पमुच्छितोस्मी’’ति॥", + "‘‘कथं नु सोचेय्य तथाविधो सो, लद्धा विमानं अतुलं चिराय।", + "ये चापि खो इत्तरमुपपन्‍ना, ते नून सोचेय्युं परित्तपुञ्‍ञा’’ति॥", + "‘‘अनुच्छविं ओवदियञ्‍च मे तं, यं मं तुम्हे पेय्यवाचं वदेथ।", + "तुम्हे च खो ताता मयानुगुत्ता, येनिच्छकं तेन पलेथ सोत्थि’’न्ति॥", + "‘‘गन्त्वा मयं सिन्धुसोवीरभूमिं, धन्‍नत्थिका उद्दयं पत्थयाना।", + "यथापयोगा परिपुण्णचागा, काहाम सेरीसमहं उळार’’न्ति॥", + "‘‘मा", + "पापानि कम्मानि विवज्‍जयाथ, धम्मानुयोगञ्‍च अधिट्ठहाथ॥", + "‘‘उपासको अत्थि इमम्हि सङ्घे, बहुस्सुतो सीलवतूपपन्‍नो।", + "सद्धो च चागी च सुपेसलो च, विचक्खणो सन्तुसितो मुतीमा॥", + "‘‘सञ्‍जानमानो", + "वेभूतिकं पेसुणं नो करेय्य, सण्हञ्‍च वाचं सखिलं भणेय्य॥", + "‘‘सगारवो सप्पटिस्सो विनीतो, अपापको अधिसीले विसुद्धो।", + "सो मातरं पितरञ्‍चापि जन्तु, धम्मेन पोसेति अरियवुत्ति॥", + "‘‘मञ्‍ञे सो मातापितूनं कारणा, भोगानि परियेसति न अत्तहेतु।", + "मातापितूनञ्‍च यो अच्‍चयेन, नेक्खम्मपोणो चरिस्सति ब्रह्मचरियं॥", + "‘‘उजू अवङ्को असठो अमायो, न लेसकप्पेन च वोहरेय्य।", + "सो तादिसो सुकतकम्मकारी, धम्मे ठितो किन्ति लभेथ दुक्खं॥", + "‘‘तं कारणा पातुकतोम्हि अत्तना, तस्मा धम्मं पस्सथ वाणिजासे।", + "अञ्‍ञत्र तेनिह भस्मी", + "तं खिप्पमानेन लहुं परेन, सुखो हवे सप्पुरिसेन सङ्गमो’’ति॥", + "‘‘किं", + "मयम्पि नं दट्ठुकामम्ह यक्ख, यस्सानुकम्पाय इधागतोसि।", + "लाभा हि तस्स यस्स तुवं पिहेसी’’ति॥", + "‘‘यो कप्पको सम्भवनामधेय्यो, उपासको कोच्छफलूपजीवी।", + "जानाथ नं तुम्हाकं पेसियो सो, मा खो नं हीळित्थ सुपेसलो सो’’ति॥", + "‘‘जानामसे यं त्वं पवदेसि यक्ख, न खो नं जानाम स एदिसोति।", + "मयम्पि नं पूजयिस्साम यक्ख, सुत्वान तुय्हं वचनं उळार’’न्ति॥", + "‘‘ये केचि इमस्मिं सत्थे मनुस्सा, दहरा महन्ता अथवापि मज्झिमा।", + "सब्बेव ते आलम्बन्तु विमानं, पस्सन्तु पुञ्‍ञानं फलं कदरिया’’ति॥", + "ते तत्थ सब्बेव ‘अहं पुरे’ति, तं कप्पकं तत्थ पुरक्खत्वा", + "सब्बेव ते आलम्बिंसु विमानं, मसक्‍कसारं विय वासवस्स॥", + "ते तत्थ सब्बेव ‘अहं पुरे’ति, उपासकत्तं पटिवेदयिंसु।", + "पाणातिपाता पटिविरता अहेसुं, लोके अदिन्‍नं परिवज्‍जयिंसु।", + "अमज्‍जपा नो च मुसा भणिंसु, सकेन दारेन च अहेसुं तुट्ठा॥", + "ते", + "पक्‍कामि सत्थो अनुमोदमानो, यक्खिद्धिया अनुमतो पुनप्पुनं॥", + "गन्त्वान ते सिन्धुसोवीरभूमिं, धनत्थिका उद्दयं", + "यथापयोगा परिपुण्णलाभा, पच्‍चागमुं पाटलिपुत्तमक्खतं॥", + "गन्त्वान ते सङ्घरं सोत्थिवन्तो, पुत्तेहि दारेहि समङ्गिभूता।", + "आनन्दी वित्ता सुमना पतीता, अकंसु सेरीसमहं उळारं।", + "सेरीसकं ते परिवेणं मापयिंसु॥", + "एतादिसा", + "एकस्स अत्थाय उपासकस्स, सब्बेव सत्ता सुखिता", + "राजा", + "मोरियानं उपट्ठानं गन्त्वा, सुरट्ठं पुनरागमा॥", + "उण्हे मज्झन्हिके", + "अद्दस मग्गं रमणीयं, पेतानं तं वण्णुपथं", + "सारथिं", + "‘‘अयं मग्गो रमणीयो, खेमो सोवत्थिको सिवो।", + "इमिना सारथि याम, सुरट्ठानं सन्तिके इतो’’॥", + "तेन", + "उब्बिग्गरूपो पुरिसो, सोरट्ठं एतदब्रवि॥", + "‘‘कुम्मग्गं पटिपन्‍नम्हा, भिंसनं लोमहंसनं।", + "पुरतो दिस्सति मग्गो, पच्छतो च न दिस्सति॥", + "‘‘कुम्मग्गं पटिपन्‍नम्हा, यमपुरिसान सन्तिके।", + "अमानुसो वायति गन्धो, घोसो सुय्यति", + "संविग्गो राजा सोरट्ठो, सारथिं एतदब्रवि।", + "‘‘कुम्मग्गं पटिपन्‍नम्हा, भिंसनं लोमहंसनं।", + "पुरतो दिस्सति मग्गो, पच्छतो च न दिस्सति॥", + "‘‘कुम्मग्गं पटिपन्‍नम्हा, यमपुरिसान सन्तिके।", + "अमानुसो वायति गन्धो, घोसो सुय्यति दारुणो’’॥", + "हत्थिक्खन्धं समारुय्ह, ओलोकेन्तो चतुद्दिसं", + "अद्दस निग्रोधं रमणीयं", + "नीलब्भवण्णसदिसं, मेघवण्णसिरीनिभं॥", + "सारथिं", + "नीलब्भवण्णसदिसो, मेघवण्णसिरीनिभो’’॥", + "‘‘निग्रोधो सो महाराज, पादपो छायासम्पन्‍नो।", + "नीलब्भवण्णसदिसो", + "तेन पायासि सोरट्ठो, येन सो दिस्सते ब्रहा।", + "नीलब्भवण्णसदिसो, मेघवण्णसिरीनिभो॥", + "हत्थिक्खन्धतो ओरुय्ह, राजा रुक्खं उपागमि।", + "निसीदि रुक्खमूलस्मिं, सामच्‍चो सपरिज्‍जनो।", + "पूरं पानीयसरकं, पूवे वित्ते च अद्दस॥", + "पुरिसो", + "उपसङ्कमित्वा राजानं, सोरट्ठं एतदब्रवि॥", + "‘‘स्वागतं ते महाराज, अथो ते अदुरागतं।", + "पिवतु देवो पानीयं, पूवे खाद अरिन्दम’’॥", + "पिवित्वा राजा पानीयं, सामच्‍चो सपरिज्‍जनो।", + "पूवे खादित्वा पित्वा च, सोरट्ठो एतदब्रवि॥", + "‘‘देवता नुसि गन्धब्बो, अदु सक्‍को पुरिन्ददो।", + "अजानन्ता तं पुच्छाम, कथं जानेमु तं मय’’न्ति॥", + "‘‘नाम्हि देवो न गन्धब्बो, नापि", + "पेतो अहं महाराज, सुरट्ठा इध मागतो’’ति॥", + "‘‘किंसीलो किंसमाचारो, सुरट्ठस्मिं पुरे तुवं।", + "केन ते ब्रह्मचरियेन, आनुभावो अयं तवा’’ति॥", + "‘‘तं सुणोहि महाराज, अरिन्दम रट्ठवड्ढन।", + "अमच्‍चा पारिसज्‍जा च, ब्राह्मणो च पुरोहितो॥", + "‘‘सुरट्ठस्मिं अहं देव, पुरिसो पापचेतसो।", + "मिच्छादिट्ठि च दुस्सीलो, कदरियो परिभासको॥", + "‘‘‘ददन्तानं", + "अञ्‍ञेसं ददमानानं, अन्तरायकरो अहं॥", + "‘‘‘विपाको नत्थि दानस्स, संयमस्स कुतो फलं।", + "नत्थि आचरियो नाम, अदन्तं को दमेस्सति॥", + "‘‘‘समतुल्यानि", + "नत्थि बलं वीरियं वा, कुतो उट्ठानपोरिसं॥", + "‘‘‘नत्थि दानफलं नाम, न विसोधेति वेरिनं।", + "लद्धेय्यं लभते मच्‍चो, नियतिपरिणामजं", + "‘‘‘नत्थि", + "नत्थि दिन्‍नं नत्थि हुतं, सुनिहितं न विज्‍जति॥", + "‘‘‘योपि", + "न कोचि कञ्‍चि हनति, सत्तन्‍नं विवरमन्तरे॥", + "‘‘‘अच्छेज्‍जाभेज्‍जो हि", + "योजनानं सतं पञ्‍च, को जीवं छेत्तुमरहति॥", + "‘‘‘यथा सुत्तगुळे खित्ते, निब्बेठेन्तं पलायति।", + "एवमेव च सो जीवो, निब्बेठेन्तो पलायति॥", + "‘‘‘यथा गामतो निक्खम्म, अञ्‍ञं गामं पविसति।", + "एवमेव च सो जीवो, अञ्‍ञं बोन्दिं पविसति॥", + "‘‘‘यथा", + "एवमेव च सो जीवो, अञ्‍ञं बोन्दिं पविसति॥", + "‘‘‘चुल्‍लासीति", + "ये बाला ये च पण्डिता, संसारं खेपयित्वान।", + "दुक्खस्सन्तं करिस्सरे॥", + "‘‘‘मितानि सुखदुक्खानि, दोणेहि पिटकेहि च।", + "जिनो सब्बं पजानाति’, सम्मूळ्हा इतरा पजा॥", + "‘‘एवंदिट्ठि पुरे आसिं, सम्मूळ्हो मोहपारुतो।", + "मिच्छादिट्ठि च दुस्सीलो, कदरियो परिभासको॥", + "‘‘ओरं मे छहि मासेहि, कालङ्किरिया भविस्सति।", + "एकन्तकटुकं घोरं, निरयं पपतिस्सहं॥", + "", + "अयोपाकारपरियन्तं, अयसा पटिकुज्‍जितं॥", + "", + "समन्ता योजनसतं, फरित्वा तिट्ठति सब्बदा॥", + "‘‘वस्सानि", + "लक्खो एसो महाराज, सतभागवस्सकोटियो॥", + "‘‘कोटिसतसहस्सानि", + "मिच्छादिट्ठी च दुस्सीला, ये च अरियूपवादिनो॥", + "‘‘तत्थाहं दीघमद्धानं, दुक्खं वेदिस्स वेदनं।", + "फलं पापस्स कम्मस्स, तस्मा सोचामहं भुसं॥", + "‘‘तं", + "धीता मय्हं महाराज, उत्तरा भद्दमत्थु ते॥", + "‘‘करोति भद्दकं कम्मं, सीलेसुपोसथे रता।", + "सञ्‍ञता संविभागी च, वदञ्‍ञू वीतमच्छरा॥", + "‘‘अखण्डकारी सिक्खाय, सुण्हा परकुलेसु च।", + "उपासिका सक्यमुनिनो, सम्बुद्धस्स सिरीमतो॥", + "‘‘भिक्खु च सीलसम्पन्‍नो, गामं पिण्डाय पाविसि।", + "ओक्खित्तचक्खु सतिमा, गुत्तद्वारो सुसंवुतो॥", + "‘‘सपदानं चरमानो, अगमा तं निवेसनं।", + "‘तमद्दस महाराज, उत्तरा भद्दमत्थु ते’॥", + "‘‘पूरं पानीयसरकं, पूवे वित्ते च सा अदा।", + "‘पिता मे कालङ्कतो, भन्ते तस्सेतं उपकप्पतु’॥", + "‘‘समनन्तरानुद्दिट्ठे, विपाको उदपज्‍जथ।", + "भुञ्‍जामि कामकामीहं, राजा वेस्सवणो यथा॥", + "‘‘तं सुणोहि महाराज, अरिन्दम रट्ठवड्ढन।", + "सदेवकस्स लोकस्स, बुद्धो अग्गो पवुच्‍चति।", + "तं बुद्धं सरणं गच्छ, सपुत्तदारो अरिन्दम॥", + "‘‘अट्ठङ्गिकेन मग्गेन, फुसन्ति अमतं पदं।", + "तं धम्मं सरणं गच्छ, सपुत्तदारो अरिन्दम॥", + "‘‘चत्तारो", + "एस सङ्घो उजुभूतो, पञ्‍ञासीलसमाहितो।", + "तं सङ्घं सरणं गच्छ, सपुत्तदारो अरिन्दम॥", + "‘‘पाणातिपाता", + "अमज्‍जपो मा च मुसा अभाणी, सकेन दारेन च होहि तुट्ठो’’ति॥", + "‘‘अत्थकामोसि मे यक्ख, हितकामोसि देवते।", + "करोमि तुय्हं वचनं, त्वंसि आचरियो मम॥", + "‘‘उपेमि सरणं बुद्धं, धम्मञ्‍चापि अनुत्तरं।", + "सङ्घञ्‍च नरदेवस्स, गच्छामि सरणं अहं॥", + "‘‘पाणातिपाता विरमामि खिप्पं, लोके अदिन्‍नं परिवज्‍जयामि।", + "अमज्‍जपो नो च मुसा भणामि, सकेन दारेन च होमि तुट्ठो॥", + "‘‘ओफुणामि", + "वमामि पापिकं दिट्ठिं, बुद्धानं सासने रतो’’॥", + "इदं वत्वान सोरट्ठो, विरमित्वा पापदस्सना", + "नमो", + "", + "नेस्साम तं यत्थ थुनन्ति दुग्गता, समप्पिता", + "इच्‍चेव", + "पच्‍चेकबाहासु गहेत्वा रेवतं, पक्‍कामयुं देवगणस्स सन्तिके॥", + "‘‘आदिच्‍चवण्णं", + "कस्सेतमाकिण्णजनं विमानं, सुरियस्स रंसीरिव जोतमानं॥", + "‘‘नारीगणा चन्दनसारलित्ता", + "तं दिस्सति सुरियसमानवण्णं, को मोदति सग्गपत्तो विमाने’’ति॥", + "‘‘बाराणसियं नन्दियो नामासि, उपासको अमच्छरी दानपति वदञ्‍ञू।", + "तस्सेतमाकिण्णजनं विमानं, सुरियस्स रंसीरिव जोतमानं॥", + "‘‘नारीगणा चन्दनसारलित्ता, उभतो विमानं उपसोभयन्ति।", + "तं दिस्सति सुरियसमानवण्णं, सो मोदति सग्गपत्तो विमाने’’ति॥", + "‘‘नन्दियस्साहं", + "भत्तु विमाने रमिस्सामि दानहं, न पत्थये निरयदस्सनाया’’ति॥", + "‘‘एसो ते निरयो सुपापधम्मे, पुञ्‍ञं तया अकतं जीवलोके।", + "न हि मच्छरी रोसको पापधम्मो, सग्गूपगानं लभति सहब्यत’’न्ति॥", + "‘‘किं नु गूथञ्‍च मुत्तञ्‍च, असुची पटिदिस्सति।", + "दुग्गन्धं किमिदं मीळ्हं, किमेतं उपवायती’’ति॥", + "‘‘एस संसवको नाम, गम्भीरो सतपोरिसो।", + "यत्थ वस्ससहस्सानि, तुवं पच्‍चसि रेवते’’ति॥", + "‘‘किं", + "केन संसवको लद्धो, गम्भीरो सतपोरिसो’’ति॥", + "‘‘समणे ब्राह्मणे चापि, अञ्‍ञे वापि वनिब्बके।", + "मुसावादेन वञ्‍चेसि, तं पापं पकतं तया॥", + "‘‘तेन संसवको लद्धो, गम्भीरो सतपोरिसो।", + "तत्थ वस्ससहस्सानि, तुवं पच्‍चसि रेवते॥", + "‘‘हत्थेपि छिन्दन्ति अथोपि पादे, कण्णेपि छिन्दन्ति अथोपि नासं।", + "अथोपि काकोळगणा समेच्‍च, सङ्गम्म खादन्ति विफन्दमान’’न्ति॥", + "‘‘साधु खो मं पटिनेथ, काहामि कुसलं बहुं।", + "दानेन समचरियाय, संयमेन दमेन च।", + "यं कत्वा सुखिता होन्ति, न च पच्छानुतप्परे’’ति॥", + "‘‘पुरे तुवं पमज्‍जित्वा, इदानि परिदेवसि।", + "सयं कतानं कम्मानं, विपाकं अनुभोस्ससी’’ति॥", + "‘‘को देवलोकतो मनुस्सलोकं, गन्त्वान पुट्ठो मे एवं वदेय्य।", + "‘निक्खित्तदण्डेसु ददाथ दानं, अच्छादनं सेय्य", + "न हि मच्छरी रोसको पापधम्मो, सग्गूपगानं लभति सहब्यतं’॥", + "‘‘साहं नून इतो गन्त्वा, योनिं लद्धान मानुसिं।", + "वदञ्‍ञू सीलसम्पन्‍ना, काहामि कुसलं बहुं।", + "दानेन समचरियाय, संयमेन दमेन च॥", + "‘‘आरामानि च रोपिस्सं, दुग्गे सङ्कमनानि च।", + "पपञ्‍च उदपानञ्‍च, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘चातुद्दसिं", + "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमागतं॥", + "‘‘उपोसथं उपवसिस्सं, सदा सीलेसु संवुता।", + "न च दाने पमज्‍जिस्सं, सामं दिट्ठमिदं मया’’ति॥", + "इच्‍चेवं", + "खिपिंसु निरये घोरे, उद्धंपादं अवंसिरं॥", + "‘‘अहं पुरे मच्छरिनी अहोसिं, परिभासिका समणब्राह्मणानं।", + "वितथेन च सामिकं वञ्‍चयित्वा, पच्‍चामहं निरये घोररूपे’’ति॥", + "‘‘इदं", + "तं दानि मे न", + "‘‘हञ्‍ञामि", + "स्वाहं छिन्‍नथामो कपणो लालपामि, किस्स", + "‘‘विघातो चाहं परिपतामि छमायं, परिवत्तामि वारिचरोव घम्मे।", + "रुदतो च मे", + "‘‘छातो", + "पुच्छामि तं एतमत्थं भदन्ते, कथं नु उच्छुपरिभोगं लभेय्य’’न्ति॥", + "‘‘पुरे तुवं कम्ममकासि अत्तना, मनुस्सभूतो पुरिमाय जातिया।", + "अहञ्‍च तं एतमत्थं वदामि, सुत्वान त्वं एतमत्थं विजान॥", + "‘‘उच्छुं", + "सो च तं पच्‍चासन्तो कथेसि, तस्स तुवं न किञ्‍चि आलपित्थ॥", + "‘‘सो च तं अभणन्तं अयाचि, ‘देहय्य उच्छु’न्ति च तं अवोच।", + "तस्स तुवं पिट्ठितो उच्छुं अदासि, तस्सेतं कम्मस्स अयं विपाको॥", + "‘‘इङ्घ त्वं गन्त्वान पिट्ठितो गण्हेय्यासि", + "तेनेव त्वं अत्तमनो भविस्ससि, हट्ठो चुदग्गो च पमोदितो चा’’ति॥", + "गन्त्वान", + "तेनेव सो अत्तमनो अहोसि, हट्ठो चुदग्गो च पमोदितो चाति॥", + "‘‘सावत्थि", + "तत्थ आसुं द्वे कुमारा, राजपुत्ताति मे सुतं॥", + "‘‘सम्मत्ता", + "पच्‍चुप्पन्‍नसुखे गिद्धा, न ते पस्सिंसुनागतं॥", + "‘‘ते चुता च मनुस्सत्ता, परलोकं इतो गता।", + "तेध घोसेन्त्यदिस्सन्ता, पुब्बे दुक्‍कटमत्तनो॥", + "‘‘‘बहूसु वत", + "नासक्खिम्हा च अत्तानं, परित्तं कातुं सुखावहं॥", + "‘‘‘किं ततो पापकं अस्स, यं नो राजकुला चुता।", + "उपपन्‍ना पेत्तिविसयं, खुप्पिपाससमप्पिता", + "‘‘सामिनो इध हुत्वान, होन्ति असामिनो तहिं।", + "भमन्ति", + "‘‘एतमादीनवं ञत्वा, इस्सरमदसम्भवं।", + "पहाय", + "कायस्स भेदा सप्पञ्‍ञो, सग्गं सो उपपज्‍जती’’ति॥", + "पुब्बे", + "रूपे सद्दे रसे गन्धे, फोट्ठब्बे च मनोरमे॥", + "नच्‍चं गीतं रतिं खिड्डं, अनुभुत्वा अनप्पकं।", + "उय्याने परिचरित्वा, पविसन्तो गिरिब्बजं॥", + "इसिं सुनेत्त", + "अप्पिच्छं हिरिसम्पन्‍नं, उञ्छे पत्तगते रतं॥", + "हत्थिक्खन्धतो ओरुय्ह, लद्धा भन्तेति चाब्रवि।", + "तस्स पत्तं गहेत्वान, उच्‍चं पग्गय्ह खत्तियो॥", + "थण्डिले", + "‘‘रञ्‍ञो कितवस्साहं पुत्तो, किं मं भिक्खु करिस्ससि’’॥", + "तस्स", + "यं राजपुत्तो वेदेसि, निरयम्हि समप्पितो॥", + "छळेव चतुरासीति, वस्सानि नवुतानि च।", + "भुसं दुक्खं निगच्छित्थो, निरये कतकिब्बिसो॥", + "उत्तानोपि च पच्‍चित्थ, निकुज्‍जो वामदक्खिणो।", + "उद्धंपादो ठितो चेव, चिरं बालो अपच्‍चथ॥", + "बहूनि", + "भुसं दुक्खं निगच्छित्थो, निरये कतकिब्बिसो॥", + "एतादिसं खो कटुकं, अप्पदुट्ठप्पदोसिनं।", + "पच्‍चन्ति पापकम्मन्ता, इसिमासज्‍ज सुब्बतं॥", + "सो तत्थ बहुवस्सानि, वेदयित्वा बहुं दुखं।", + "खुप्पिपासहतो नाम", + "एतमादीनवं ञत्वा", + "पहाय इस्सरमदं, निवातमनुवत्तये॥", + "दिट्ठेव धम्मे पासंसो, यो बुद्धेसु सगारवो।", + "कायस्स भेदा सप्पञ्‍ञो, सग्गं सो उपपज्‍जतीति॥", + "‘‘गूथकूपतो", + "निस्संसयं पापकम्मन्तो, किं नु सद्दहसे तुव’’न्ति॥", + "‘‘अहं भदन्ते पेतोम्हि, दुग्गतो यमलोकिको।", + "पापकम्मं करित्वान, पेतलोकं इतो गतो’’॥", + "‘‘किं नु कायेन वाचाय, मनसा दुक्‍कटं कतं।", + "किस्स कम्मविपाकेन, इदं दुक्खं निगच्छसी’’ति॥", + "‘‘अहु", + "अज्झोसितो मय्हं घरे, कदरियो परिभासको॥", + "‘‘तस्साहं", + "तस्स कम्मविपाकेन, पेतलोकं इतो गतो’’ति॥", + "‘‘अमित्तो मित्तवण्णेन, यो ते आसि कुलूपको।", + "कायस्स भेदा दुप्पञ्‍ञो, किं नु पेच्‍च गतिं गतो’’ति॥", + "‘‘तस्सेवाहं पापकम्मस्स, सीसे तिट्ठामि मत्थके।", + "सो च परविसयं पत्तो, ममेव परिचारको॥", + "‘‘यं भदन्ते हदन्तञ्‍ञे, एतं मे होति भोजनं।", + "अहञ्‍च खो यं हदामि, एतं सो उपजीवती’’ति॥", + "‘‘गूथकूपतो", + "निस्संसयं पापकम्मन्ता, किं नु सद्दहसे तुव’’न्ति॥", + "‘‘अहं भदन्ते पेतीम्हि, दुग्गता यमलोकिका।", + "पापकम्मं करित्वान, पेतलोकं इतो गता’’ति॥", + "‘‘किं नु कायेन वाचाय, मनसा दुक्‍कटं कतं।", + "किस्स कम्मविपाकेन, इदं दुक्खं निगच्छसी’’ति॥", + "‘‘अहु आवासिको मय्हं, इस्सुकी कुलमच्छरी।", + "अज्झोसितो मय्हं घरे, कदरियो परिभासको॥", + "‘‘तस्साहं वचनं सुत्वा, भिक्खवो परिभासिसं।", + "तस्स कम्मविपाकेन, पेतलोकं इतो गता’’ति॥", + "‘‘अमित्तो", + "कायस्स भेदा दुप्पञ्‍ञो, किं नु पेच्‍च गतिं गतो’’ति॥", + "‘‘तस्सेवाहं पापकम्मस्स, सीसे तिट्ठामि मत्थके।", + "सो च परविसयं पत्तो, ममेव परिचारको॥", + "‘‘यं", + "अहञ्‍च खो यं हदामि, एतं सो उपजीवती’’ति॥", + "‘‘नग्गा", + "उप्फासुलिका", + "‘‘मयं भदन्ते पेताम्हा, दुग्गता यमलोकिका।", + "पापकम्मं करित्वान, पेतलोकं इतो गता’’ति॥", + "‘‘किं", + "किस्स कम्मविपाकेन, पेतलोकं इतो गता’’ति॥", + "‘‘अनावटेसु तित्थेसु, विचिनिम्हद्धमासकं।", + "सन्तेसु देय्यधम्मेसु, दीपं नाकम्ह अत्तनो॥", + "‘‘नदिं उपेम तसिता, रित्तका परिवत्तति।", + "छायं उपेम उण्हेसु, आतपो परिवत्तति॥", + "‘‘अग्गिवण्णो च नो वातो, डहन्तो उपवायति।", + "एतञ्‍च भन्ते अरहाम, अञ्‍ञञ्‍च पापकं ततो॥", + "‘‘अपि योजनानि", + "अलद्धाव", + "‘‘छाता पमुच्छिता भन्ता, भूमियं पटिसुम्भिता।", + "उत्ताना पटिकिराम, अवकुज्‍जा पतामसे॥", + "‘‘ते च तत्थेव पतिता", + "उरं सीसञ्‍च घट्टेम, अहो नो अप्पपुञ्‍ञता॥", + "‘‘एतञ्‍च भन्ते अरहाम, अञ्‍ञञ्‍च पापकं ततो।", + "सन्तेसु देय्यधम्मेसु, दीपं नाकम्ह अत्तनो॥", + "‘‘ते हि नून इतो गन्त्वा, योनिं लद्धान मानुसिं।", + "वदञ्‍ञू सीलसम्पन्‍ना, काहाम कुसलं बहु’’न्ति॥", + "‘‘दिट्ठा", + "पेता असुरा अथवापि मानुसा देवा। सयमद्दस कम्मविपाकमत्तनो,", + "नेस्सामि तं पाटलिपुत्तमक्खतं। तत्थ गन्त्वा कुसलं करोहि कम्मं’’॥", + "‘‘अत्थकामोसि मे यक्ख, हितकामोसि देवते।", + "करोमि तुय्हं वचनं, त्वंसि आचरियो मम॥", + "‘‘दिट्ठा मया निरया तिरच्छानयोनि, पेता असुरा अथवापि मानुसा देवा।", + "सयमद्दसं", + "‘‘अयञ्‍च ते पोक्खरणी सुरम्मा, समा सुतित्था च महोदका च।", + "सुपुप्फिता भमरगणानुकिण्णा, कथं तया लद्धा अयं मनुञ्‍ञा॥", + "‘‘इदञ्‍च ते अम्बवनं सुरम्मं, सब्बोतुकं धारयते", + "सुपुप्फितं भमरगणानुकिण्णं, कथं तया लद्धमिदं विमानं’’॥", + "‘‘अम्बपक्‍कं दकं", + "धीताय दिन्‍नदानेन, तेन मे इध लब्भति’’॥", + "‘‘सन्दिट्ठिकं", + "दासी अहं अय्यकुलेसु हुत्वा, सुणिसा होमि अगारस्स इस्सरा’’ति॥", + "‘‘यं", + "उभयं तेन दानेन", + "‘‘मयं", + "ते अञ्‍ञे परिभुञ्‍जन्ति, मयं दुक्खस्स भागिनी’’ति॥", + "", + "निरये पच्‍चमानानं, कदा अन्तो भविस्सति’’॥", + "", + "तथा हि पकतं पापं, तुय्हं मय्हञ्‍च मारिसा", + "", + "सन्तेसु देय्यधम्मेसु, दीपं नाकम्ह अत्तनो॥", + "", + "वदञ्‍ञू सीलसम्पन्‍नो, काहामि कुसलं बहु’’न्ति॥", + "‘‘किं", + "निस्संसयं पापकम्मन्तो", + "‘‘अहं", + "पापकम्मं करित्वान, पेतलोकं इतो गतो॥", + "‘‘सट्ठि कूटसहस्सानि, परिपुण्णानि सब्बसो।", + "सीसे मय्हं निपतन्ति, ते भिन्दन्ति च मत्थक’’न्ति॥", + "‘‘किं नु कायेन वाचाय, मनसा दुक्‍कटं कतं।", + "किस्स कम्मविपाकेन, इदं दुक्खं निगच्छसि॥", + "‘‘सट्ठि", + "सीसे तुय्हं निपतन्ति, ते भिन्दन्ति च मत्थक’’न्ति॥", + "‘‘अथद्दसासिं सम्बुद्धं, सुनेत्तं भावितिन्द्रियं।", + "निसिन्‍नं रुक्खमूलस्मिं, झायन्तं अकुतोभयं॥", + "‘‘सालित्तकप्पहारेन, भिन्दिस्सं तस्स मत्थकं।", + "तस्स कम्मविपाकेन, इदं दुक्खं निगच्छिसं॥", + "‘‘सट्ठि कूटसहस्सानि, परिपुण्णानि सब्बसो।", + "सीसे मय्हं निपतन्ति, ते भिन्दन्ति च", + "‘‘धम्मेन ते कापुरिस, सट्ठिकूटसहस्सानि, परिपुण्णानि सब्बसो।", + "सीसे तुय्हं निपतन्ति, ते भिन्दन्ति च मत्थक’’न्ति॥", + "अम्बसक्‍करो", + "द्वे कुमारा दुवे गूथा, गणपाटलिअम्बवनं॥", + "अक्खरुक्खभोगसंहरा, सेट्ठिपुत्तसट्ठिकूटा।", + "इति सोळसवत्थूनि, वग्गो तेन पवुच्‍चति॥", + "उरगो उपरिवग्गो, चूळमहाति चतुधा।", + "वत्थूनि एकपञ्‍ञासं, चतुधा भाणवारतो॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/34-s0508m.mul.json b/texts/tripitaka/34-s0508m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..6e08e0124e2d38d9ae13661b49e234b738745ffb --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/34-s0508m.mul.json @@ -0,0 +1,2735 @@ +{ + "title": "१. पठमवग्गो", + "book_name": "२१. महानिपातो", + "chapter": "१. सुभूतित्थेरगाथा", + "gathas": [ + "सीहानंव", + "सुणाथ भावितत्तानं, गाथा अत्थूपनायिका", + "यथानामा यथागोत्ता, यथाधम्मविहारिनो।", + "यथाधिमुत्ता सप्पञ्‍ञा, विहरिंसु अतन्दिता॥", + "तत्थ तत्थ विपस्सित्वा, फुसित्वा अच्‍चुतं पदं।", + "कतन्तं पच्‍चवेक्खन्ता, इममत्थमभासिसुं॥", + "‘‘छन्‍ना", + "चित्तं मे सुसमाहितं विमुत्तं, आतापी विहरामि वस्स देवा’’ति॥", + "‘‘उपसन्तो", + "धुनाति पापके धम्मे, दुमपत्तंव मालुतो’’ति॥", + "‘‘पञ्‍ञं", + "आलोकदा चक्खुददा भवन्ति, ये आगतानं विनयन्ति कङ्ख’’न्ति॥", + "‘‘सम्भिरेव समासेथ, पण्डितेहत्थदस्सिभि।", + "अत्थं महन्तं गम्भीरं, दुद्दसं निपुणं अणुं।", + "धीरा समधिगच्छन्ति, अप्पमत्ता विचक्खणा’’ति॥", + "‘‘यो", + "विजितावी अपेतभेरवो हि, दब्बो सो परिनिब्बुतो ठितत्तो’’ति॥", + "‘‘यो", + "विजितावी अपेतलोमहंसो, रक्खं कायगतासतिं धितिमा’’ति॥", + "‘‘योपानुदी", + "विजितावी अपेतभेरवो हि, दन्तो सो परिनिब्बुतो ठितत्तो’’ति॥", + "‘‘यो दुद्दमियो दमेन दन्तो, वीरो सन्तुसितो वितिण्णकङ्खो।", + "विजितावी अपेतलोमहंसो, वीरो सो परिनिब्बुतो ठितत्तो’’ति॥", + "‘‘स्वागतं न दुरागतं", + "संविभत्तेसु धम्मेसु, यं सेट्ठं तदुपागमि’’न्ति॥", + "‘‘विहरि", + "सब्बेसु धम्मेसु अनूपलित्तो, लोकस्स जञ्‍ञा उदयब्बयञ्‍चा’’ति॥", + "सुभूति", + "मन्ताणिपुत्तो दब्बो च, सीतवनियो च भल्‍लियो।", + "वीरो पिलिन्दवच्छो च, पुण्णमासो तमोनुदोति॥", + "‘‘पामोज्‍जबहुलो भिक्खु, धम्मे बुद्धप्पवेदिते।", + "अधिगच्छे पदं सन्तं, सङ्खारूपसमं सुख’’न्ति॥", + "‘‘पञ्‍ञाबली सीलवतूपपन्‍नो, समाहितो झानरतो सतीमा।", + "यदत्थियं भोजनं भुञ्‍जमानो, कङ्खेथ कालं इध वीतरागो’’ति॥", + "‘‘नीलब्भवण्णा", + "इन्दगोपकसञ्छन्‍ना, ते सेला रमयन्ति म’’न्ति॥", + "‘‘उपज्झायो", + "गामे", + "सेमानकोपि गच्छामि, नत्थि सङ्गो विजानत’’न्ति॥", + "‘‘पञ्‍च छिन्दे पञ्‍च जहे, पञ्‍च चुत्तरि भावये।", + "पञ्‍चसङ्गातिगो भिक्खु, ओघतिण्णोति वुच्‍चती’’ति॥", + "‘‘यथापि भद्दो आजञ्‍ञो, नङ्गलावत्तनी सिखी।", + "गच्छति अप्पकसिरेन, एवं रत्तिन्दिवा मम।", + "गच्छन्ति अप्पकसिरेन, सुखे लद्धे निरामिसे’’ति॥", + "‘‘मिद्धी", + "महावराहोव निवापपुट्ठो, पुनप्पुनं गब्भमुपेति मन्दो’’ति॥", + "‘‘अहु", + "केवलं अट्ठिसञ्‍ञाय, अफरी पथविं", + "मञ्‍ञेहं कामरागं सो, खिप्पमेव पहिस्सती’’ति", + "", + "दारुं", + "‘‘मरणे मे भयं नत्थि, निकन्ति नत्थि जीविते।", + "सन्देहं निक्खिपिस्सामि,", + "चूळवच्छो महावच्छो, वनवच्छो च सीवको।", + "कुण्डधानो च बेलट्ठि, दासको च ततोपरि।", + "सिङ्गालपितिको थेरो, कुलो च अजितो दसाति॥", + "‘‘नाहं भयस्स भायामि, सत्था नो अमतस्स कोविदो।", + "यत्थ भयं नावतिट्ठति, तेन मग्गेन वजन्ति भिक्खवो’’ति॥", + "‘‘नीला", + "ते सीतवातकीळिता", + "‘‘अहं", + "पदक्खिणं सम्मसन्तो,", + "सानुं पटिगमिस्सामि, विवेकमनुब्रूहय’’न्ति॥", + "‘‘अनुवस्सिको पब्बजितो,", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासन’’न्ति॥", + "‘‘ओभासजातं फलगं, चित्तं यस्स अभिण्हसो।", + "तादिसं भिक्खुमासज्‍ज, कण्ह दुक्खं निगच्छसी’’ति॥", + "‘‘सुत्वा सुभासितं वाचं, बुद्धस्सादिच्‍चबन्धुनो।", + "पच्‍चब्यधिं हि निपुणं, वालग्गं उसुना यथा’’ति॥", + "‘‘दब्बं", + "उरसा पनुदिस्सामि, विवेकमनुब्रूहय’’न्ति॥", + "‘‘कच्‍चि", + "कच्‍चि सीलमयं गन्धं, किं त्वं वायसि", + "‘‘समुन्‍नमयमत्तानं, उसुकारोव तेजनं।", + "चित्तं", + "‘‘आबाधे मे समुप्पन्‍ने, सति मे उदपज्‍जथ।", + "आबाधो मे समुप्पन्‍नो, कालो मे नप्पमज्‍जितु’’न्ति॥", + "निग्रोधो चित्तको थेरो, गोसालथेरो सुगन्धो।", + "नन्दियो अभयो थेरो, थेरो लोमसकङ्गियो।", + "जम्बुगामिकपुत्तो च, हारितो उत्तियो इसीति॥", + "‘‘फुट्ठो", + "नागो संगामसीसेव,", + "‘‘अजरं", + "निमियं", + "‘‘यथापि", + "एवं सब्बेसु पाणेसु, सब्बत्थ कुसलो सिया’’ति॥", + "‘‘अनासन्‍नवरा एता, निच्‍चमेव विजानता।", + "गामा अरञ्‍ञमागम्म, ततो गेहं उपाविसि", + "ततो उट्ठाय पक्‍कामि, अनामन्तेत्वा", + "‘‘सुखं सुखत्थो लभते तदाचरं, कित्तिञ्‍च पप्पोति यसस्स वड्ढति।", + "यो अरियमट्ठङ्गिकमञ्‍जसं उजुं, भावेति मग्गं अमतस्स पत्तिया’’ति॥", + "‘‘साधु", + "अत्थपुच्छनं पदक्खिणकम्मं, एतं सामञ्‍ञमकिञ्‍चनस्सा’’ति॥", + "‘‘नानाजनपदं यन्ति, विचरन्ता असञ्‍ञता।", + "समाधिञ्‍च विराधेन्ति, किंसु रट्ठचरिया करिस्सति।", + "तस्मा विनेय्य सारम्भं, झायेय्य अपुरक्खतो’’ति॥", + "‘‘यो", + "तं सब्बसङ्गातिगतं महामुनिं, देवा नमस्सन्ति भवस्स पारगु’’न्ति॥", + "", + "कामरागप्पहानाय, सतो भिक्खु परिब्बजे’’ति॥", + "‘‘सत्तिया", + "भवरागप्पहानाय, सतो भिक्खु परिब्बजे’’ति॥", + "गह्वरतीरियो", + "सामञ्‍ञकानि कुमापुत्तो, कुमापुत्तसहायको।", + "गवम्पति तिस्सत्थेरो, वड्ढमानो महायसोति॥", + "‘‘विवरमनुपतन्ति", + "नगविवरगतो च झायति, पुत्तो अप्पटिमस्स तादिनो’’ति॥", + "‘‘चाले", + "आगतो वो वालं विय वेधी’’ति॥", + "‘‘सुमुत्तिको सुमुत्तिको साहु, सुमुत्तिकोम्हि तीहि खुज्‍जकेहि।", + "असितासु मया नङ्गलासु, मया खुद्दकुद्दालासु मया॥", + "यदिपि इधमेव इधमेव, अथ वापि अलमेव अलमेव।", + "झाय सुमङ्गल झाय सुमङ्गल, अप्पमत्तो विहर सुमङ्गला’’ति॥", + "", + "जीवन्तं मं अम्म पस्सन्ती, कस्मा मं अम्म रोदसी’’ति॥", + "‘‘यथापि", + "एवं", + "‘‘सद्धायाहं पब्बजितो, अगारस्मानगारियं।", + "कामं करस्सु रूपानि, नेव मं ब्याधयिस्ससी’’ति", + "‘‘नमो", + "तुय्हापदाने विहरं, विहरामि अनासवो’’ति॥", + "‘‘यतो अहं पब्बजितो, अगारस्मानगारियं।", + "नाभिजानामि सङ्कप्पं, अनरियं दोससंहित’’न्ति॥", + "‘‘चिहचिहाभिनदिते", + "न मे तं फन्दति चित्तं, एकत्तनिरतं हि मे’’ति॥", + "‘‘धरणी", + "उपसमन्ति वितक्‍का, चित्तं सुसमाहितं ममा’’ति॥", + "सिरीवड्ढो रेवतो थेरो, सुमङ्गलो सानुसव्हयो", + "रमणीयविहारी च, समिद्धिउज्‍जयसञ्‍जया।", + "रामणेय्यो च सो थेरो, विमलो च रणञ्‍जहोति॥", + "‘‘वस्सति", + "चित्तं सुसमाहितञ्‍च मय्हं, अथ चे पत्थयसि पवस्स देवा’’ति॥", + "‘‘वस्सति देवो यथा सुगीतं, छन्‍ना मे कुटिका सुखा निवाता।", + "‘‘वस्सति देवो यथा सुगीतं, छन्‍ना मे कुटिका सुखा निवाता।", + "तस्सं विहरामि अप्पमत्तो, अथ चे पत्थयसि पवस्स देवा’’ति॥", + "‘‘वस्सति", + "तस्सं विहरामि अदुतियो, अथ चे पत्थयसि पवस्स देवा’’ति॥", + "‘‘आसन्दिं", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासन’’न्ति॥", + "‘‘को", + "एवं जानाहि आवुसो, अमोघा ते कुटिका कता’’ति॥", + "‘‘अयमाहु पुराणिया कुटि, अञ्‍ञं पत्थयसे नवं कुटिं।", + "आसं कुटिया विराजय, दुक्खा भिक्खु पुन नवा कुटी’’ति॥", + "‘‘रमणीया मे कुटिका, सद्धादेय्या मनोरमा।", + "न मे अत्थो कुमारीहि, येसं अत्थो तहिं गच्छथ नारियो’’ति॥", + "‘‘सद्धायाहं", + "अप्पमत्तो च आतापी, सम्पजानो पतिस्सतो’’ति", + "‘‘ते मे इज्झिंसु सङ्कप्पा, यदत्थो पाविसिं कुटिं।", + "विज्‍जाविमुत्तिं पच्‍चेसं, मानानुसयमुज्‍जह’’न्ति॥", + "गोधिको", + "अञ्‍जनवनियो थेरो, दुवे कुटिविहारिनो।", + "रमणीयकुटिको च, कोसलव्हयसीवलीति॥", + "‘‘पस्सति", + "अपस्सन्तो अपस्सन्तं, पस्सन्तञ्‍च न पस्सती’’ति॥", + "‘‘एकका", + "तस्स मे बहुका पिहयन्ति, नेरयिका विय सग्गगामिन’’न्ति॥", + "‘‘चुता", + "कतं किच्‍चं रतं रम्मं, सुखेनन्वागतं सुख’’न्ति॥", + "‘‘दुमव्हयाय उप्पन्‍नो, जातो पण्डरकेतुना।", + "केतुहा", + "‘‘उक्खेपकतवच्छस्स, सङ्कलितं बहूहि वस्सेहि।", + "तं भासति गहट्ठानं, सुनिसिन्‍नो उळारपामोज्‍जो’’ति॥", + "‘‘अनुसासि", + "तस्साहं धम्मं सुत्वान, विहासिं सन्तिके सतो।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासन’’न्ति॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "विक्खीणो जातिसंसारो, नत्थि दानि पुनब्भवो’’ति॥", + "", + "सोका न भवन्ति तादिनो, उपसन्तस्स सदा सतीमतो’’ति॥", + "‘‘सुत्वान", + "मग्गं पपज्‍जिं", + "‘‘सीलमेव", + "मनुस्सेसु च देवेसु, सीलपञ्‍ञाणतो जय’’न्ति॥", + "वप्पो च वज्‍जिपुत्तो च, पक्खो विमलकोण्डञ्‍ञो।", + "उक्खेपकतवच्छो च, मेघियो एकधम्मिको।", + "एकुदानियछन्‍ना च, पुण्णत्थेरो महब्बलोति॥", + "‘‘सुसुखुमनिपुणत्थदस्सिना, मतिकुसलेन निवातवुत्तिना।", + "संसेवितवुद्धसीलिना", + "‘‘यथा", + "एवं अहं भरियायानिताय, अनुमञ्‍ञं", + "‘‘जिण्णञ्‍च दिस्वा दुखितञ्‍च ब्याधितं, मतञ्‍च दिस्वा गतमायुसङ्खयं।", + "ततो अहं निक्खमितून पब्बजिं, पहाय कामानि मनोरमानी’’ति॥", + "‘‘कामच्छन्दो च ब्यापादो, थिनमिद्धञ्‍च", + "उद्धच्‍चं विचिकिच्छा च, सब्बसोव न विज्‍जती’’ति॥", + "‘‘साधु सुविहितान दस्सनं, कङ्खा छिज्‍जति बुद्धि वड्ढति।", + "बालम्पि करोन्ति पण्डितं, तस्मा साधु सतं समागमो’’ति॥", + "‘‘उप्पतन्तेसु", + "वसे अवसमानेसु, रममानेसु नो रमे’’ति॥", + "‘‘इदं", + "तदज्‍जहं निग्गहेस्सामि योनिसो, हत्थिप्पभिन्‍नं विय अङ्कुसग्गहो’’ति॥", + "‘‘अनेकजातिसंसारं", + "तस्स मे दुक्खजातस्स, दुक्खक्खन्धो अपरद्धो’’ति॥", + "‘‘सब्बो रागो पहीनो मे, सब्बो दोसो समूहतो।", + "सब्बो मे विगतो मोहो, सीतिभूतोस्मि निब्बुतो’’ति॥", + "‘‘यं", + "सब्बमेतं परिक्खीणं, नत्थि दानि पुनब्भवो’’ति॥", + "वच्छपालो च यो थेरो, आतुमो माणवो इसि।", + "सुयामनो सुसारदो, थेरो यो च पियञ्‍जहो।", + "आरोहपुत्तो मेण्डसिरो, रक्खितो उग्गसव्हयोति॥", + "‘‘यं", + "इधेव तं वेदनीयं, वत्थु अञ्‍ञं न विज्‍जती’’ति॥", + "‘‘येन", + "तेन पुत्तक गच्छस्सु, मा सोकापहतो भवा’’ति॥", + "‘‘सीहप्पमत्तो विहर, रत्तिन्दिवमतन्दितो।", + "भावेहि कुसलं धम्मं, जह सीघं समुस्सय’’न्ति॥", + "‘‘सब्बरत्तिं", + "कुदास्सु नाम दुम्मेधो, दुक्खस्सन्तं करिस्सती’’ति॥", + "‘‘चित्तनिमित्तस्स कोविदो, पविवेकरसं विजानिय।", + "झायं निपको पतिस्सतो, अधिगच्छेय्य सुखं निरामिस’’न्ति॥", + "‘‘इतो", + "इतिस्सु सङ्घं भगवानुसासति, सत्था सयं पाणितलेव दस्सय’’न्ति॥", + "‘‘खन्धा", + "विक्खीणो जातिसंसारो, नत्थि दानि पुनब्भवो’’ति॥", + "‘‘असक्खिं", + "वुय्हमानो महोघेव, सच्‍चानि पटिविज्झह’’न्ति॥", + "‘‘उत्तिण्णा पङ्कपलिपा, पाताला परिवज्‍जिता।", + "मुत्तो ओघा च गन्था च, सब्बे माना विसंहता’’ति॥", + "‘‘पञ्‍चक्खन्धा परिञ्‍ञाता, तिट्ठन्ति छिन्‍नमूलका।", + "विक्खीणो जातिसंसारो, नत्थि दानि पुनब्भवो’’ति॥", + "थेरो समितिगुत्तो च, कस्सपो सीहसव्हयो।", + "नीतो सुनागो नागितो, पविट्ठो अज्‍जुनो इसि।", + "देवसभो च यो थेरो, सामिदत्तो महब्बलोति॥", + "‘‘न", + "अपरिमितदस्सिना गोतमेन, बुद्धेन देसितो धम्मो’’ति॥", + "‘‘यस्सासवा", + "सुञ्‍ञता अनिमित्तो च, विमोक्खो यस्स गोचरो।", + "आकासेव सकुन्तानं, पदं तस्स दुरन्‍नय’’न्ति॥", + "‘‘दुक्खा कामा एरक, न सुखा कामा एरक।", + "यो कामे कामयति, दुक्खं सो कामयति एरक।", + "यो कामे न कामयति, दुक्खं सो न कामयति एरका’’ति॥", + "‘‘नमो हि तस्स भगवतो, सक्यपुत्तस्स सिरीमतो।", + "तेनायं अग्गप्पत्तेन, अग्गधम्मो", + "‘‘अन्धोहं हतनेत्तोस्मि, कन्तारद्धानपक्खन्दो", + "सयमानोपि गच्छिस्सं, न सहायेन पापेना’’ति॥", + "‘‘एकपुप्फं", + "सग्गेसु परिचारेत्वा, सेसकेनम्हि निब्बुतो’’ति॥", + "‘‘हित्वा सतपलं कंसं, सोवण्णं सतराजिकं।", + "अग्गहिं मत्तिकापत्तं, इदं दुतियाभिसेचन’’न्ति॥", + "‘‘रूपं", + "सारत्तचित्तो वेदेति, तञ्‍च अज्झोस तिट्ठति।", + "तस्स वड्ढन्ति आसवा, भवमूलोपगामिनो’’ति", + "‘‘सद्दं सुत्वा सति मुट्ठा, पियं निमित्तं मनसिकरोतो।", + "सारत्तचित्तो वेदेति, तञ्‍च अज्झोस तिट्ठति।", + "तस्स वड्ढन्ति आसवा, संसारं उपगामिनो’’ति॥", + "‘‘सम्मप्पधानसम्पन्‍नो, सतिपट्ठानगोचरो।", + "विमुत्तिकुसुमसञ्छन्‍नो, परिनिब्बिस्सत्यनासवो’’ति॥", + "परिपुण्णको च विजयो, एरको मेत्तजी मुनि।", + "चक्खुपालो खण्डसुमनो, तिस्सो च अभयो तथा।", + "उत्तियो च महापञ्‍ञो, थेरो देवसभोपि चाति॥", + "‘‘हित्वा", + "महावराहोव", + "‘‘मानेन", + "लाभालाभेन मथिता, समाधिं नाधिगच्छन्ती’’ति॥", + "‘‘नाहं एतेन अत्थिको, सुखितो धम्मरसेन तप्पितो।", + "पित्वा", + "‘‘लहुको वत मे कायो, फुट्ठो च पीतिसुखेन विपुलेन।", + "तूलमिव एरितं मालुतेन, पिलवतीव मे कायो’’ति॥", + "‘‘उक्‍कण्ठितोपि न वसे, रममानोपि पक्‍कमे।", + "न त्वेवानत्थसंहितं, वसे वासं विचक्खणो’’ति॥", + "‘‘सतलिङ्गस्स", + "एकङ्गदस्सी दुम्मेधो, सतदस्सी च पण्डितो’’ति॥", + "‘‘पब्बजिं", + "तिस्सो", + "‘‘स वीसवस्ससतिको, पब्बजिं अनगारियं।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासन’’न्ति॥", + "‘‘न", + "तथाहयं विहरति पाकतिन्द्रियो, मिगी यथा तरुणजातिका वने’’ति॥", + "‘‘नगा नगग्गेसु सुसंविरूळ्हा, उदग्गमेघेन नवेन सित्ता।", + "विवेककामस्स अरञ्‍ञसञ्‍ञिनो, जनेति भिय्यो उसभस्स कल्यत’’न्ति॥", + "बेलट्ठानिको सेतुच्छो, बन्धुरो खितको इसि।", + "मलितवम्भो सुहेमन्तो, धम्मसवो धम्मसवपिता।", + "सङ्घरक्खितत्थेरो", + "‘‘दुप्पब्बज्‍जं", + "किच्छा वुत्ति नो इतरीतरेनेव, युत्तं चिन्तेतुं सततमनिच्‍चत’’न्ति॥", + "‘‘तेविज्‍जोहं महाझायी, चेतोसमथकोविदो।", + "सदत्थो मे अनुप्पत्तो, कतं बुद्धस्स सासन’’न्ति॥", + "‘‘अच्छोदिका पुथुसिला,गोनङ्गुलमिगायुता।", + "अम्बुसेवालसञ्छन्‍ना, ते सेला रमयन्ति म’’न्ति॥", + "‘‘कायदुट्ठुल्‍लगरुनो, हिय्यमानम्हि", + "सरीरसुखगिद्धस्स, कुतो समणसाधुता’’ति॥", + "‘‘एसावहिय्यसे पब्बतेन, बहुकुटजसल्‍लकिकेन", + "नेसादकेन", + "‘‘छफस्सायतने", + "अघमूलं वमित्वान, पत्तो मे आसवक्खयो’’ति॥", + "‘‘सुविलित्तो सुवसनो,सब्बाभरणभूसितो।", + "तिस्सो विज्‍जा अज्झगमिं, कतं बुद्धस्स सासन’’न्ति॥", + "‘‘अभिसत्तोव निपतति, वयो रूपं अञ्‍ञमिव तथेव सन्तं।", + "तस्सेव सतो अविप्पवसतो, अञ्‍ञस्सेव सरामि अत्तान’’न्ति॥", + "‘‘रुक्खमूलगहनं पसक्‍किय, निब्बानं हदयस्मिं ओपिय।", + "झाय गोतम मा च पमादो, किं ते बिळिबिळिका करिस्सती’’ति॥", + "‘‘पञ्‍चक्खन्धा परिञ्‍ञाता, तिट्ठन्ति छिन्‍नमूलका।", + "दुक्खक्खयो", + "जेन्तो", + "अधिमुत्तो महानामो, पारापरियो यसोपि च।", + "किमिलो वज्‍जिपुत्तो च, इसिदत्तो महायसोति॥", + "वीसुत्तरसतं थेरा, कतकिच्‍चा अनासवा।", + "एककेव निपातम्हि, सुसङ्गीता महेसिभीति॥", + "‘‘नत्थि", + "उप्पज्‍जन्ति च ते खन्धा, चवन्ति अपरापरं॥", + "‘‘एतमादीनं ञत्वा, भवेनम्हि अनत्थिको।", + "निस्सटो सब्बकामेहि, पत्तो मे आसवक्खयो’’ति॥", + "‘‘नयिदं", + "आहारट्ठितिको समुस्सयो, इति दिस्वान चरामि एसनं॥", + "‘‘पङ्कोति हि नं पवेदयुं, यायं वन्दनपूजना कुलेसु।", + "सुखुमं सल्‍लं दुरुब्बहं, सक्‍कारो कापुरिसेन दुज्‍जहो’’ति॥", + "‘‘मक्‍कटो पञ्‍चद्वारायं, कुटिकायं पसक्‍किय।", + "द्वारेन अनुपरियेति, घट्टयन्तो मुहुं मुहुं॥", + "‘‘तिट्ठ मक्‍कट मा धावि, न हि ते तं यथा पुरे।", + "निग्गहीतोसि पञ्‍ञाय, नेव दूरं गमिस्सती’’ति॥", + "‘‘तिण्णं", + "छवसित्तोव मे पत्तो, पंसुकूलञ्‍च चीवरं॥", + "‘‘द्विन्‍नं अन्तरवस्सानं, एका वाचा मे भासिता।", + "ततिये अन्तरवस्सम्हि, तमोखन्धो", + "‘‘अपि चे होति तेविज्‍जो, मच्‍चुहायी अनासवो।", + "अप्पञ्‍ञातोति नं बाला, अवजानन्ति अजानता॥", + "‘‘यो", + "पापधम्मोपि चे होति, सो नेसं होति सक्‍कतो’’ति॥", + "‘‘यदाहं", + "न कङ्खमभिजानामि, सब्बञ्‍ञूअपराजिते॥", + "‘‘सत्थवाहे महावीरे, सारथीनं वरुत्तमे।", + "मग्गे पटिपदायं वा, कङ्खा मय्हं न विज्‍जती’’ति॥", + "", + "एवं अभावितं चित्तं, रागो समतिविज्झति॥", + "", + "एवं सुभावितं चित्तं, रागो न समतिविज्झती’’ति॥", + "‘‘खीणा", + "पहीनो जालसङ्खातो, भवनेत्ति समूहता॥", + "‘‘यस्सत्थाय पब्बजितो, अगारस्मानगारियं।", + "सो मे अत्थो अनुप्पत्तो, सब्बसंयोजनक्खयो’’ति॥", + "‘‘सुखं सुपन्ति मुनयो, ये इत्थीसु न बज्झरे।", + "सदा वे रक्खितब्बासु, यासु सच्‍चं सुदुल्‍लभं॥", + "‘‘वधं चरिम्ह ते काम, अनणा दानि ते मयं।", + "गच्छाम दानि निब्बानं, यत्थ गन्त्वा न सोचती’’ति॥", + "‘‘पुब्बे", + "सुहतं हन्ति अत्तानं, वीतंसेनेव पक्खिमा॥", + "‘‘न ब्राह्मणो बहिवण्णो, अन्तो वण्णो हि ब्राह्मणो।", + "यस्मिं पापानि कम्मानि, स वे कण्हो सुजम्पती’’ति॥", + "उत्तरो चेव पिण्डोलो, वल्‍लियो तीरियो इसि।", + "अजिनो च मेळजिनो, राधो सुराधो गोतमो।", + "वसभेन इमे होन्ति, दस थेरा महिद्धिकाति॥", + "‘‘सुस्सूसा", + "पञ्‍ञाय अत्थं जानाति, ञातो अत्थो सुखावहो॥", + "‘‘सेवेथ पन्तानि सेनासनानि, चरेय्य संयोजनविप्पमोक्खं।", + "सचे रतिं नाधिगच्छेय्य तत्थ, सङ्घे वसे रक्खितत्तो सतिमा’’ति॥", + "‘‘ये खो ते वेठमिस्सेन", + "मनुस्से उपरुन्धन्ति, फरुसूपक्‍कमा जना।", + "तेपि", + "‘‘यं करोति नरो कम्मं, कल्याणं यदि पापकं।", + "तस्स तस्सेव दायादो, यं यं कम्मं पकुब्बती’’ति॥", + "‘‘अच्‍चयन्ति अहोरत्ता, जीवितं उपरुज्झति।", + "आयु खीयति मच्‍चानं, कुन्‍नदीनंव ओदकं॥", + "‘‘अथ पापानि कम्मानि, करं बालो न बुज्झति।", + "पच्छास्स कटुकं होति, विपाको हिस्स पापको’’ति॥", + "‘‘परित्तं दारुमारुय्ह, यथा सीदे महण्णवे।", + "एवं कुसीतमागम्म, साधुजीवीपि सीदति।", + "तस्मा तं परिवज्‍जेय्य, कुसीतं हीनवीरियं॥", + "‘‘पविवित्तेहि", + "निच्‍चं आरद्धवीरियेहि, पण्डितेहि सहावसे’’ति॥", + "‘‘जनो जनम्हि सम्बद्धो", + "जनो जनेन हेठीयति, हेठेति च", + "‘‘को", + "जनं ओहाय गच्छं तं, हेठयित्वा", + "‘‘काळी", + "बाहञ्‍च भेत्वा अपरञ्‍च बाहं, सीसञ्‍च भेत्वा दधिथालकंव।", + "एसा निसिन्‍ना अभिसन्दहित्वा॥", + "‘‘यो वे अविद्वा उपधिं करोति, पुनप्पुनं दुक्खमुपेति मन्दो।", + "तस्मा पजानं उपधिं न कयिरा, माहं पुन भिन्‍नसिरो सयिस्स’’न्ति", + "‘‘बहू सपत्ते लभति, मुण्डो सङ्घाटिपारुतो।", + "लाभी अन्‍नस्स पानस्स, वत्थस्स सयनस्स च॥", + "‘‘एतमादीनवं ञत्वा, सक्‍कारेसु महब्भयं।", + "अप्पलाभो अनवस्सुतो, सतो भिक्खु परिब्बजे’’ति॥", + "‘‘पाचीनवंसदायम्हि", + "पहायानप्पके भोगे, उञ्छापत्तागते रता॥", + "‘‘आरद्धवीरिया", + "रमन्ति धम्मरतिया, हित्वान लोकियं रति’’न्ति॥", + "‘‘अयोनिसो", + "उद्धतो चपलो चासिं, कामरागेन अट्टितो॥", + "‘‘उपायकुसलेनाहं, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "योनिसो पटिपज्‍जित्वा, भवे चित्तं उदब्बहि’’न्ति॥", + "‘‘परे च नं पसंसन्ति, अत्ता चे असमाहितो।", + "मोघं परे पसंसन्ति, अत्ता हि असमाहितो॥", + "‘‘परे च नं गरहन्ति, अत्ता चे सुसमाहितो।", + "मोघं परे गरहन्ति, अत्ता हि सुसमाहितो’’ति॥", + "चुन्दो", + "सोममित्तो सब्बमित्तो, कालो तिस्सो च किमिलो", + "नन्दो च सिरिमा चेव, दस थेरा महिद्धिकाति॥", + "‘‘खन्धा", + "भाविता मम बोज्झङ्गा, पत्तो मे आसवक्खयो॥", + "‘‘सोहं", + "भावयित्वान बोज्झङ्गे, निब्बायिस्सं अनासवो’’ति॥", + "‘‘पनादो नाम सो राजा, यस्स यूपो सुवण्णयो।", + "तिरियं सोळसुब्बेधो", + "‘‘सहस्सकण्डो सतगेण्डु, धजालु हरितामयो।", + "अनच्‍चुं तत्थ गन्धब्बा, छसहस्सानि सत्तधा’’ति॥", + "", + "पञ्‍च कप्पसतानाहं, एकरत्तिं अनुस्सरिं॥", + "‘‘चत्तारो सतिपट्ठाने, सत्त अट्ठ च भावयं।", + "पञ्‍च कप्पसतानाहं, एकरत्तिं अनुस्सरि’’न्ति॥", + "‘‘यं किच्‍चं दळ्हवीरियेन, यं किच्‍चं बोद्धुमिच्छता।", + "करिस्सं नावरज्झिस्सं", + "‘‘त्वञ्‍च मे मग्गमक्खाहि, अञ्‍जसं अमतोगधं।", + "अहं मोनेन मोनिस्सं, गङ्गासोतोव सागर’’न्ति॥", + "‘‘केसे", + "ततो", + "‘‘तुच्छो", + "सब्बे चोळा समुच्छिन्‍ना, नत्थि दानि पुनब्भवो’’ति॥", + "‘‘पञ्‍च नीवरणे हित्वा, योगक्खेमस्स पत्तिया।", + "धम्मादासं गहेत्वान, ञाणदस्सनमत्तनो॥", + "‘‘पच्‍चवेक्खिं इमं कायं, सब्बं सन्तरबाहिरं।", + "अज्झत्तञ्‍च बहिद्धा च, तुच्छो कायो अदिस्सथा’’ति॥", + "‘‘यथापि भद्दो आजञ्‍ञो, खलित्वा पतितिट्ठति।", + "भिय्यो लद्दान संवेगं, अदीनो वहते धुरं॥", + "‘‘एवं दस्सनसम्पन्‍नं, सम्मासम्बुद्धसावकं।", + "आजानीयं मं धारेथ, पुत्तं बुद्धस्स ओरस’’न्ति॥", + "‘‘एहि नन्दक गच्छाम, उपज्झायस्स सन्तिकं।", + "सीहनादं नदिस्साम, बुद्धसेट्ठस्स सम्मुखा॥", + "‘‘याय नो अनुकम्पाय, अम्हे पब्बाजयी मुनि।", + "सो नो अत्थो अनुप्पत्तो, सब्बसंयोजनक्खयो’’ति॥", + "‘‘नदन्ति", + "वीरा विजितसङ्गामा, जेत्वा मारं सवाहनिं", + "‘‘सत्था च परिचिण्णो मे, धम्मो सङ्घो च पूजितो।", + "अहञ्‍च वित्तो सुमनो, पुत्तं दिस्वा अनासव’’न्ति॥", + "‘‘उपासिता सप्पुरिसा, सुता धम्मा अभिण्हसो।", + "सुत्वान पटिपज्‍जिस्सं, अञ्‍जसं अमतोगधं॥", + "‘‘भवरागहतस्स मे सतो, भवरागो पुन मे न विज्‍जति।", + "न चाहु न च मे भविस्सति, न च मे एतरहि विज्‍जती’’ति॥", + "उत्तरो भद्दजित्थेरो, सोभितो वल्‍लियो इसि।", + "वीतसोको च यो थेरो, पुण्णमासो च नन्दको।", + "भरतो भारद्वाजो च, कण्हदिन्‍नो महामुनीति॥", + "‘‘यतो", + "विमुच्‍चमानो उग्गच्छिं, कामधातुं उपच्‍चगं॥", + "‘‘ब्रह्मुनो", + "अकुप्पा मे विमुत्तीति, सब्बसंयोजनक्खया’’ति॥", + "‘‘अनिच्‍चानि", + "गहकारं", + "‘‘गहकारक दिट्ठोसि, पुन गेहं न काहसि।", + "सब्बा ते फासुका भग्गा, थूणिका", + "विमरियादिकतं चित्तं, इधेव विधमिस्सती’’ति॥", + "‘‘अरहं सुगतो लोके, वातेहाबाधितो", + "सचे उण्होदकं अत्थि, मुनिनो देहि ब्राह्मण॥", + "‘‘पूजितो पूजनेय्यानं", + "अपचितोपचेय्यानं", + "‘‘दिट्ठा मया धम्मधरा उपासका, कामा अनिच्‍चा इति भासमाना।", + "सारत्तरत्ता मणिकुण्डलेसु, पुत्तेसु दारेसु च ते अपेक्खा॥", + "‘‘अद्धा न जानन्ति यतोध धम्मं, कामा", + "रागञ्‍च तेसं न बलत्थि छेत्तुं, तस्मा सिता पुत्तदारं धनञ्‍चा’’ति॥", + "‘‘देवो", + "एकको चाहं भेरवे बिले विहरामि।", + "तस्स मय्हं एककस्स भेरवे बिले विहरतो,", + "नत्थि भयं वा छम्भितत्तं वा लोमहंसो वा॥", + "‘‘धम्मता", + "विहरतो नत्थि भयं वा, छम्भितत्तं वा लोमहंसो वा’’ति॥", + "", + "विरत्तं रजनीयेसु, कुप्पनीये न कुप्पति।", + "यस्सेवं भावितं चित्तं, कुतो तं दुक्खमेस्सति॥", + "‘‘मम सेलूपमं चित्तं, ठितं नानुपकम्पति।", + "विरत्तं रजनीयेसु, कुप्पनीये न कुप्पति।", + "ममेवं भावितं चित्तं, कुतो मं दुक्खमेस्सती’’ति॥", + "‘‘न ताव सुपितुं होति, रत्ति नक्खत्तमालिनी।", + "पटिजग्गितुमेवेसा, रत्ति होति विजानता॥", + "‘‘हत्थिक्खन्धावपतितं", + "सङ्गामे मे मतं सेय्यो, यञ्‍चे जीवे पराजितो’’ति॥", + "‘‘पञ्‍च", + "सद्धाय घरा निक्खम्म, दुक्खस्सन्तकरो भवे॥", + "‘‘नाभिनन्दामि मरणं, नाभिनन्दामि जीवितं।", + "कालञ्‍च पटिकङ्खामि, सम्पजानो पतिस्सतो’’ति॥", + "‘‘अम्बपल्‍लवसङ्कासं, अंसे कत्वान चीवरं।", + "निसिन्‍नो हत्थिगीवायं, गामं पिण्डाय पाविसिं॥", + "‘‘हत्थिक्खन्धतो", + "सोहं दित्तो तदा सन्तो, पत्तो मे आसवक्खयो’’ति॥", + "‘‘अयमिति कप्पटो कप्पटकुरो, अच्छाय अतिभरिताय", + "अमतघटिकायं धम्मकटमत्तो", + "‘‘मा", + "न", + "मिगसिरो", + "इसिदिन्‍नो च कच्‍चानो, नितको च महावसी।", + "पोटिरियपुत्तो निसभो, उसभो कप्पटकुरोति॥", + "‘‘अहो बुद्धा अहो धम्मा, अहो नो सत्थु सम्पदा।", + "यत्थ एतादिसं धम्मं, सावको सच्छिकाहि’’ति॥", + "‘‘असङ्खेय्येसु कप्पेसु, सक्‍कायाधिगता अहू।", + "तेसमयं पच्छिमको, चरिमोयं समुस्सयो।", + "जातिमरणसंसारो, नत्थि दानि पुनब्भवो’’ति॥", + "‘‘यो", + "जागरो स हि सुत्तेसु", + "‘‘तस्मा", + "अनुयुञ्‍जेथ मेधावी, सरं बुद्धान सासन’’न्ति॥", + "‘‘कस्सिन्द्रियानि समथङ्गतानि, अस्सा यथा सारथिना सुदन्ता।", + "पहीनमानस्स अनासवस्स, देवापि कस्स", + "", + "पहीनमानस्स अनासवस्स, देवापि मय्हं पिहयन्ति तादिनो’’ति॥", + "‘‘छविपापक", + "हेमन्तिकसीतकालरत्तियो", + "‘‘सम्पन्‍नसस्सा मगधा, केवला इति मे सुतं।", + "पलालच्छन्‍नको सेय्यं, यथञ्‍ञे सुखजीविनो’’ति॥", + "‘‘न उक्खिपे नो च परिक्खिपे परे, ओक्खिपे पारगतं न एरये।", + "न", + "‘‘सुसुखुमनिपुणत्थदस्सिना, मतिकुसलेन निवातवुत्तिना।", + "संसेवितवुद्धसीलिना, निब्बानं न हि तेन दुल्‍लभ’’न्ति॥", + "‘‘नदन्ति", + "सुसद्दला चापि महामही अयं, सुब्यापितम्बु सुवलाहकं नभं॥", + "‘‘सुकल्‍लरूपो", + "सुसुक्‍कसुक्‍कं निपुणं सुदुद्दसं, फुसाहि तं उत्तममच्‍चुतं पद’’न्ति॥", + "‘‘नन्दमानागतं चित्तं, सूलमारोपमानकं।", + "तेन तेनेव वजसि, येन सूलं कलिङ्गरं॥", + "‘‘ताहं चित्तकलिं ब्रूमि, तं ब्रूमि चित्तदुब्भकं।", + "सत्था ते दुल्‍लभो लद्धो, मानत्थे मं नियोजयी’’ति॥", + "‘‘संसरं", + "अपस्सं अरियसच्‍चानि, अन्धभूतो", + "‘‘तस्स", + "सब्बा गती समुच्छिन्‍ना, नत्थि दानि पुनब्भवो’’ति॥", + "‘‘अस्सत्थे हरितोभासे, संविरूळ्हम्हि पादपे।", + "एकं बुद्धगतं सञ्‍ञं, अलभित्थं", + "‘‘एकतिंसे इतो कप्पे, यं सञ्‍ञमलभिं तदा।", + "तस्सा सञ्‍ञाय वाहसा, पत्तो मे आसवक्खयो’’ति॥", + "कुमारकस्सपो", + "मोघराजा विसाखो च, चूळको च अनूपमो।", + "वज्‍जितो सन्धितो थेरो, किलेसरजवाहनोति॥", + "गाथादुकनिपातम्हि, नवुति चेव अट्ठ च।", + "थेरा एकूनपञ्‍ञासं, भासिता नयकोविदाति॥", + "‘‘अयोनि", + "सुद्धिमग्गं अजानन्तो, अकासिं अमरं तपं", + "‘‘तं सुखेन सुखं लद्धं, पस्स धम्मसुधम्मतं।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘ब्रह्मबन्धु पुरे आसिं, इदानि खोम्हि ब्राह्मणो।", + "तेविज्‍जो न्हातको", + "‘‘पञ्‍चाहाहं पब्बजितो, सेखो अप्पत्तमानसो,", + "विहारं मे पविट्ठस्स, चेतसो पणिधी अहु॥", + "‘‘नासिस्सं न पिविस्सामि, विहारतो न निक्खमे।", + "नपि पस्सं निपातेस्सं, तण्हासल्‍ले अनूहते॥", + "‘‘तस्स मेवं विहरतो, पस्स वीरियपरक्‍कमं।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासन’’न्ति॥", + "‘‘यो पुब्बे करणीयानि, पच्छा सो कातुमिच्छति।", + "सुखा सो धंसते ठाना, पच्छा च मनुतप्पति॥", + "‘‘यञ्हि कयिरा तञ्हि वदे, यं न कयिरा न तं वदे।", + "अकरोन्तं", + "‘‘सुसुखं", + "असोकं विरजं खेमं, यत्थ दुक्खं निरुज्झती’’ति॥", + "‘‘सुखं चे जीवितुं इच्छे, सामञ्‍ञस्मिं अपेक्खवा।", + "सङ्घिकं नातिमञ्‍ञेय्य, चीवरं पानभोजनं॥", + "‘‘सुखं चे जीवितुं इच्छे, सामञ्‍ञस्मिं अपेक्खवा।", + "अहि मूसिकसोब्भंव, सेवेथ सयनासनं॥", + "‘‘सुखं चे", + "इतरीतरेन तुस्सेय्य, एकधम्मञ्‍च भावये’’ति॥", + "‘‘अतिसीतं अतिउण्हं, अतिसायमिदं अहु।", + "इति विस्सट्ठकम्मन्ते, खणा अच्‍चेन्ति माणवे॥", + "‘‘यो च सीतञ्‍च उण्हञ्‍च, तिणा भिय्यो न मञ्‍ञति।", + "करं पुरिसकिच्‍चानि, सो सुखा न विहायति॥", + "‘‘दब्बं कुसं पोटकिलं, उसीरं मुञ्‍जपब्बजं।", + "उरसा पनुदिस्सामि, विवेकमनुब्रूहय’’न्ति॥", + "‘‘ये चित्तकथी बहुस्सुता, समणा पाटलिपुत्तवासिनो।", + "तेसञ्‍ञतरोयमायुवा, द्वारे तिट्ठति खुज्‍जसोभितो॥", + "‘‘ये", + "तेसञ्‍ञतरोयमायुवा, द्वारे तिट्ठति मालुतेरितो॥", + "‘‘सुयुद्धेन सुयिट्ठेन, सङ्गामविजयेन च।", + "ब्रह्मचरियानुचिण्णेन, एवायं सुखमेधती’’ति॥", + "‘‘योध", + "अस्मा लोका परम्हा च, उभया धंसते नरो॥", + "‘‘यो च मेत्तेन चित्तेन, सब्बपाणानुकम्पति।", + "बहुञ्हि सो पसवति, पुञ्‍ञं तादिसको नरो॥", + "‘‘सुभासितस्स सिक्खेथ, समणूपासनस्स च।", + "एकासनस्स च रहो, चित्तवूपसमस्स चा’’ति॥", + "‘‘एकोपि सद्धो मेधावी, अस्सद्धानीध ञातिनं।", + "धम्मट्ठो सीलसम्पन्‍नो, होति अत्थाय बन्धुनं॥", + "‘‘निग्गय्ह अनुकम्पाय, चोदिता ञातयो मया।", + "ञातिबन्धवपेमेन, कारं कत्वान भिक्खुसु॥", + "‘‘ते अब्भतीता कालङ्कता, पत्ता ते तिदिवं सुखं।", + "भातरो मय्हं माता च, मोदन्ति कामकामिनो’’ति॥", + "‘‘कालपब्बङ्गसङ्कासो, किसो धमनिसन्थतो।", + "मत्तञ्‍ञू", + "‘‘फुट्ठो", + "नागो सङ्गामसीसेव, सतो तत्राधिवासये॥", + "‘‘यथा ब्रह्मा तथा एको, यथा देवो तथा दुवे।", + "यथा गामो तथा तयो, कोलाहलं ततुत्तरि’’न्ति॥", + "‘‘अहु", + "यं तुय्हं तुय्हमेवेतं, नत्थि दुच्‍चरितं मम॥", + "‘‘अनिच्‍चा हि चला सद्दा, एवं दिट्ठा हि सा मया।", + "रज्‍जन्तिपि विरज्‍जन्ति, तत्थ किं जिय्यते मुनि॥", + "‘‘पच्‍चति मुनिनो भत्तं, थोकं थोकं कुले कुले।", + "पिण्डिकाय चरिस्सामि, अत्थि जङ्घबलं", + "‘‘सद्धाय अभिनिक्खम्म, नवपब्बजितो नवो।", + "मित्ते भजेय्य कल्याणे, सुद्धाजीवे अतन्दिते॥", + "‘‘सद्धाय अभिनिक्खम्म, नवपब्बजितो नवो।", + "सङ्घस्मिं विहरं भिक्खु, सिक्खेथ विनयं बुधो॥", + "‘‘सद्धाय अभिनिक्खम्म, नवपब्बजितो नवो।", + "कप्पाकप्पेसु कुसलो, चरेय्य अपुरक्खतो’’ति॥", + "‘‘पण्डितं", + "पञ्‍च कामगुणा लोके, सम्मोहा पातयिंसु मं॥", + "‘‘पक्खन्दो मारविसये, दळ्हसल्‍लसमप्पितो।", + "असक्खिं मच्‍चुराजस्स, अहं पासा पमुच्‍चितुं॥", + "‘‘सब्बे", + "विक्खीणो जातिसंसारो, नत्थि दानि पुनब्भवो’’ति॥", + "‘‘सुणाथ ञातयो सब्बे, यावन्तेत्थ समागता।", + "धम्मं वो देसयिस्सामि, दुक्खा जाति पुनप्पुनं॥", + "", + "धुनाथ मच्‍चुनो सेनं, नळागारंव कुञ्‍जरो॥", + "‘‘यो", + "पहाय जातिसंसारं, दुक्खस्सन्तं करिस्सती’’ति॥", + "‘‘संसरं", + "दुक्खमम्हिपि तिरच्छानयोनियं, नेकधा हि वुसितं चिरं मया॥", + "‘‘मानुसोपि च भवोभिराधितो, सग्गकायमगमं सकिं सकिं।", + "रूपधातुसु", + "‘‘सम्भवा सुविदिता असारका, सङ्खता पचलिता सदेरिता।", + "तं विदित्वा महमत्तसम्भवं, सन्तिमेव सतिमा समज्झग’’न्ति॥", + "‘‘यो पुब्बे करणीयानि, पच्छा सो कातुमिच्छति।", + "सुखा सो धंसते ठाना, पच्छा च मनुतप्पति॥", + "‘‘यञ्हि", + "अकरोन्तं भासमानं, परिजानन्ति पण्डिता॥", + "‘‘सुसुखं वत निब्बानं, सम्मासम्बुद्धदेसितं।", + "असोकं विरजं खेमं, यत्थ दुक्खं निरुज्झती’’ति॥", + "‘‘पापमित्ते विवज्‍जेत्वा, भजेय्युत्तमपुग्गलं।", + "ओवादे चस्स तिट्ठेय्य, पत्थेन्तो अचलं सुखं॥", + "‘‘परित्तं दारुमारुय्ह, यथा सीदे महण्णवे।", + "एवं कुसीतमागम्म, साधुजीवीपि सीदति।", + "तस्मा तं परिवज्‍जेय्य, कुसीतं हीनवीरियं॥", + "‘‘पविवित्तेहि", + "निच्‍चं", + "अङ्गणिको भारद्वाजो, पच्‍चयो बाकुलो इसि।", + "धनियो मातङ्गपुत्तो, सोभितो वारणो इसि॥", + "वस्सिको च यसोजो च, साटिमत्तियुपालि च।", + "उत्तरपालो अभिभूतो, गोतमो हारितोपि च॥", + "थेरो तिकनिपातम्हि, निब्बाने विमलो कतो।", + "अट्ठतालीस गाथायो, थेरा सोळस कित्तिताति॥", + "‘‘अलङ्कता", + "मज्झे महापथे नारी, तुरिये नच्‍चति नट्टकी॥", + "‘‘पिण्डिकाय पविट्ठोहं, गच्छन्तो नं उदिक्खिसं।", + "अलङ्कतं सुवसनं, मच्‍चुपासंव ओड्डितं॥", + "‘‘ततो मे मनसीकारो, योनिसो उदपज्‍जथ।", + "आदीनवो पातुरहु, निब्बिदा समतिट्ठथ", + "‘‘ततो चित्तं विमुच्‍चि मे, पस्स धम्मसुधम्मतं।", + "तिस्सो", + "‘‘अहं मिद्धेन पकतो, विहारा उपनिक्खमिं।", + "चङ्कमं अभिरुहन्तो, तत्थेव पपतिं छमा॥", + "‘‘गत्तानि परिमज्‍जित्वा, पुनपारुय्ह चङ्कमं।", + "चङ्कमे चङ्कमिं सोहं, अज्झत्तं सुसमाहितो॥", + "‘‘ततो मे मनसीकारो, योनिसो उदपज्‍जथ।", + "आदीनवो पातुरहु, निब्बिदा समतिट्ठथ॥", + "‘‘ततो चित्तं विमुच्‍चि मे, पस्स धम्मसुधम्मतं।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासन’’न्ति॥", + "", + "ये च तत्थ विजानन्ति, ततो सम्मन्ति मेधगा॥", + "‘‘यदा", + "विजानन्ति च ये धम्मं, आतुरेसु अनातुरा॥", + "‘‘यं", + "सङ्कस्सरं ब्रह्मचरियं, न तं होति महप्फलं॥", + "‘‘यस्स सब्रह्मचारीसु, गारवो नूपलब्भति।", + "आरका होति सद्धम्मा, नभं पुथविया यथा’’ति॥", + "‘‘धिरत्थु", + "नवसोतानि ते काये, यानि सन्दन्ति सब्बदा॥", + "‘‘मा", + "सग्गेपि ते न रज्‍जन्ति, किमङ्गं पन", + "‘‘ये च खो बाला दुम्मेधा, दुम्मन्ती मोहपारुता।", + "तादिसा तत्थ रज्‍जन्ति, मारखित्तम्हि बन्धने॥", + "‘‘येसं रागो च दोसो च, अविज्‍जा च विराजिता।", + "तादी तत्थ न रज्‍जन्ति, छिन्‍नसुत्ता अबन्धना’’ति॥", + "‘‘पञ्‍चपञ्‍ञासवस्सानि, रजोजल्‍लमधारयिं।", + "भुञ्‍जन्तो मासिकं भत्तं, केसमस्सुं अलोचयिं॥", + "‘‘एकपादेन अट्ठासिं, आसनं परिवज्‍जयिं।", + "सुक्खगूथानि च खादिं, उद्देसञ्‍च न सादियिं॥", + "‘‘एतादिसं करित्वान, बहुं दुग्गतिगामिनं।", + "वुय्हमानो महोघेन, बुद्धं सरणमागमं॥", + "‘‘सरणगमनं पस्स, पस्स धम्मसुधम्मतं।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासन’’न्ति॥", + "‘‘स्वागतं", + "यं अद्दसासिं सम्बुद्धं, देसेन्तं धम्ममुत्तमं॥", + "‘‘महप्पभं", + "सदेवकस्स लोकस्स, जिनं अतुलदस्सनं॥", + "‘‘महानागं महावीरं, महाजुतिमनासवं।", + "सब्बासवपरिक्खीणं, सत्थारमकुतोभयं॥", + "‘‘चिरसंकिलिट्ठं वत मं, दिट्ठिसन्दानबन्धितं", + "विमोचयि सो भगवा, सब्बगन्थेहि सेनक’’न्ति॥", + "‘‘यो दन्धकाले तरति, तरणीये च दन्धये।", + "अयोनि", + "‘‘तस्सत्था परिहायन्ति, काळपक्खेव चन्दिमा।", + "आयसक्यञ्‍च", + "‘‘यो दन्धकाले दन्धेति, तरणीये च तारये।", + "योनिसो संविधानेन, सुखं पप्पोति पण्डितो॥", + "‘‘तस्सत्था परिपूरेन्ति, सुक्‍कपक्खेव चन्दिमा।", + "यसो कित्तिञ्‍च पप्पोति, मित्तेहि न विरुज्झती’’ति॥", + "‘‘उभयेनेव", + "यञ्‍चम्हि पुत्तो बुद्धस्स, यञ्‍च धम्मेसु चक्खुमा॥", + "‘‘यञ्‍च मे आसवा खीणा, यञ्‍च नत्थि पुनब्भवो।", + "अरहा", + "‘‘कामन्धा", + "पमत्तबन्धुना बद्धा, मच्छाव कुमिनामुखे॥", + "‘‘तं", + "समूलं तण्हमब्बुय्ह, सीतिभूतोस्मि निब्बुतो’’ति॥", + "‘‘जातरूपेन सञ्छन्‍ना", + "अङ्केन पुत्तमादाय, भरिया मं उपागमि॥", + "‘‘तञ्‍च दिस्वान आयन्तिं, सकपुत्तस्स मातरं।", + "अलङ्कतं सुवसनं, मच्‍चुपासंव ओड्डितं॥", + "‘‘ततो मे मनसीकारो, योनिसो उदपज्‍जथ।", + "आदीनवो पातुरहु, निब्बिदा समतिट्ठथ॥", + "‘‘ततो चित्तं विमुच्‍चि मे,", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासन’’न्ति॥", + "", + "एसानिसंसो धम्मे सुचिण्णे, न दुग्गतिं गच्छति धम्मचारी॥", + "", + "अधम्मो", + "‘‘तस्मा हि धम्मेसु करेय्य छन्दं, इति मोदमानो सुगतेन तादिना।", + "धम्मे ठिता सुगतवरस्स सावका, नीयन्ति धीरा सरणवरग्गगामिनो॥", + "‘‘विप्फोटितो", + "सो खीणसंसारो न चत्थि किञ्‍चनं,", + "चन्दो यथा दोसिना पुण्णमासिय’’न्ति॥", + "‘‘यदा बलाका सुचिपण्डरच्छदा, काळस्स मेघस्स भयेन तज्‍जिता।", + "पलेहिति आलयमालयेसिनी, तदा नदी अजकरणी रमेति मं॥", + "‘‘यदा", + "परियेसति लेणमलेणदस्सिनी, तदा नदी अजकरणी रमेति मं॥", + "‘‘कं नु तत्थ न रमेन्ति, जम्बुयो उभतो तहिं।", + "सोभेन्ति आपगाकूलं, मम लेणस्स", + "‘‘ता मतमदसङ्घसुप्पहीना,", + "भेका", + "‘नाज्‍ज गिरिनदीहि विप्पवाससमयो,", + "खेमा अजकरणी सिवा सुरम्मा’’’ति॥", + "‘‘पब्बजिं जीविकत्थोहं, लद्धान उपसम्पदं।", + "ततो सद्धं पटिलभिं, दळ्हवीरियो परक्‍कमिं॥", + "‘‘कामं भिज्‍जतुयं कायो, मंसपेसी विसीयरुं", + "उभो जण्णुकसन्धीहि, जङ्घायो पपतन्तु मे॥", + "‘‘नासिस्सं", + "नपि पस्सं निपातेस्सं, तण्हासल्‍ले अनूहते॥", + "‘‘तस्स मेवं विहरतो, पस्स वीरियपरक्‍कमं।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासन’’न्ति॥", + "नागसमालो भगु च, सभियो नन्दकोपि च।", + "जम्बुको सेनको थेरो, सम्भूतो राहुलोपि च॥", + "भवति चन्दनो थेरो, दसेते", + "धम्मिको सप्पको थेरो, मुदितो चापि ते तयो।", + "गाथायो द्वे च पञ्‍ञास, थेरा सब्बेपि तेरसाति", + "‘‘भिक्खु", + "अपविद्धं सुसानस्मिं, खज्‍जन्तिं किमिही फुटं॥", + "‘‘यञ्हि एके जिगुच्छन्ति, मतं दिस्वान पापकं।", + "कामरागो पातुरहु, अन्धोव सवती", + "‘‘ओरं ओदनपाकम्हा, तम्हा ठाना अपक्‍कमिं।", + "सतिमा सम्पजानोहं, एकमन्तं उपाविसिं॥", + "‘‘ततो मे मनसीकारो, योनिसो उदपज्‍जथ।", + "आदीनवो पातुरहु, निब्बिदा समतिट्ठथ॥", + "‘‘ततो चित्तं विमुच्‍चि मे, पस्स धम्मसुधम्मतं।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासन’’न्ति॥", + "‘‘अयोगे युञ्‍जमत्तानं, पुरिसो किच्‍चमिच्छको", + "चरं चे नाधिगच्छेय्य, ‘तं मे दुब्भगलक्खणं’॥", + "‘‘अब्बूळ्हं अघगतं विजितं, एकञ्‍चे ओस्सजेय्य कलीव सिया।", + "सब्बानिपि चे ओस्सजेय्य अन्धोव सिया, समविसमस्स अदस्सनतो॥", + "‘‘यञ्हि", + "अकरोन्तं भासमानं, परिजानन्ति पण्डिता॥", + "", + "एवं सुभासिता वाचा, अफला होति अकुब्बतो॥", + "", + "एवं सुभासिता वाचा, सफला होति कुब्बतो’’ति", + "‘‘वस्सति", + "तस्सं विहरामि वूपसन्तो, अथ चे पत्थयसी पवस्स देव॥", + "‘‘वस्सति देवो यथा सुगीतं, छन्‍ना मे कुटिका सुखा निवाता।", + "तस्सं विहरामि सन्तचित्तो, अथ चे पत्थयसी पवस्स देव॥", + "‘‘वस्सति देवो…पे॰… तस्सं विहरामि वीतरागो…पे॰…॥", + "‘‘वस्सति देवो…पे॰… तस्सं विहरामि वीतदोसो…पे॰…॥", + "‘‘वस्सति देवो…पे॰… तस्सं", + "अथ चे पत्थयसी पवस्स देवा’’ति॥", + "‘‘यं पत्थयानो धम्मेसु, उपज्झायो अनुग्गहि।", + "अमतं अभिकङ्खन्तं, कतं कत्तब्बकं मया॥", + "‘‘अनुप्पत्तो सच्छिकतो, सयं धम्मो अनीतिहो।", + "विसुद्धिञाणो निक्‍कङ्खो, ब्याकरोमि तवन्तिके॥", + "‘‘पुब्बेनिवासं जानामि, दिब्बचक्खु विसोधितं।", + "सदत्थो मे अनुप्पत्तो, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘अप्पमत्तस्स मे सिक्खा, सुस्सुता तव सासने।", + "सब्बे मे आसवा खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘अनुसासि", + "अमोघो तुय्हमोवादो, अन्तेवासिम्हि सिक्खितो’’ति॥", + "‘‘साधू हि किर मे माता, पतोदं उपदंसयि।", + "यस्साहं वचनं सुत्वा, अनुसिट्ठो जनेत्तिया।", + "आरद्धवीरियो पहितत्तो, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं॥", + "‘‘अरहा", + "जेत्वा नमुचिनो सेनं, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘अज्झत्तञ्‍च", + "सब्बे असेसा उच्छिन्‍ना, न च उप्पज्‍जरे पुन॥", + "‘‘विसारदा खो भगिनी, एतमत्थं अभासयि।", + "‘अपिहा नून मयिपि, वनथो ते न विज्‍जति’॥", + "‘‘परियन्तकतं दुक्खं, अन्तिमोयं समुस्सयो।", + "जातिमरणसंसारो, नत्थि दानि पुनब्भवो’’ति॥", + "‘‘अत्थाय वत मे बुद्धो, नदिं नेरञ्‍जरं अगा।", + "यस्साहं धम्मं सुत्वान, मिच्छादिट्ठिं विवज्‍जयिं॥", + "‘‘यजिं", + "‘एसा सुद्धी’ति मञ्‍ञन्तो, अन्धभूतो", + "‘‘दिट्ठिगहनपक्खन्दो", + "असुद्धिं मञ्‍ञिसं सुद्धिं, अन्धभूतो अविद्दसु॥", + "‘‘मिच्छादिट्ठि पहीना मे, भवा सब्बे पदालिता", + "जुहामि दक्खिणेय्यग्गिं, नमस्सामि तथागतं॥", + "‘‘मोहा", + "विक्खीणो जातिसंसारो, नत्थि दानि पुनब्भवो’’ति॥", + "‘‘पातो मज्झन्हिकं सायं, तिक्खत्तुं दिवसस्सहं।", + "ओतरिं उदकं सोहं, गयाय गयफग्गुया॥", + "‘‘‘यं", + "तं दानीध पवाहेमि’, एवंदिट्ठि पुरे अहुं॥", + "‘‘सुत्वा", + "तथं याथावकं अत्थं, योनिसो पच्‍चवेक्खिसं।", + "‘‘निन्हातसब्बपापोम्हि, निम्मलो पयतो सुचि।", + "सुद्धो सुद्धस्स दायादो, पुत्तो बुद्धस्स ओरसो॥", + "‘‘ओगय्हट्ठङ्गिकं सोतं, सब्बपापं पवाहयिं।", + "तिस्सो विज्‍जा अज्झगमिं, कतं बुद्धस्स सासन’’न्ति॥", + "‘‘वातरोगाभिनीतो त्वं, विहरं कानने वने।", + "पविट्ठगोचरे लूखे, कथं भिक्खु करिस्ससि॥", + "‘‘पीतिसुखेन विपुलेन, फरमानो समुस्सयं।", + "लूखम्पि अभिसम्भोन्तो, विहरिस्सामि कानने॥", + "‘‘भावेन्तो सतिपट्ठाने, इन्द्रियानि बलानि च।", + "बोज्झङ्गानि च भावेन्तो, विहरिस्सामि कानने॥", + "‘‘आरद्धवीरिये पहितत्ते, निच्‍चं दळ्हपरक्‍कमे", + "समग्गे सहिते दिस्वा, विहरिस्सामि कानने॥", + "‘‘अनुस्सरन्तो सम्बुद्धं, अग्गं दन्तं समाहितं।", + "अतन्दितो", + "‘‘ओलग्गेस्सामि", + "न तं पापे नियोजेस्सं, कामजाल", + "‘‘त्वं", + "न च चित्तकलि पुनप्पुनं, पसक्‍क", + "‘‘यथा कुञ्‍जरं अदन्तं, नवग्गहमङ्कुसग्गहो।", + "बलवा आवत्तेति अकामं, एवं आवत्तयिस्सं तं॥", + "‘‘यथा वरहयदमकुसलो, सारथि पवरो दमेति आजञ्‍ञं।", + "एवं दमयिस्सं तं, पतिट्ठितो पञ्‍चसु बलेसु॥", + "‘‘सतिया", + "वीरियधुरनिग्गहितो, न यितो दूरं", + "‘‘उपारम्भचित्तो दुम्मेधो, सुणाति जिनसासनं।", + "आरका होति सद्धम्मा, नभसो पथवी यथा॥", + "‘‘उपारम्भचित्तो दुम्मेधो, सुणाति जिनसासनं।", + "परिहायति सद्धम्मा, काळपक्खेव चन्दिमा॥", + "‘‘उपारम्भचित्तो दुम्मेधो, सुणाति जिनसासनं।", + "परिसुस्सति सद्धम्मे, मच्छो अप्पोदके यथा॥", + "‘‘उपारम्भचित्तो दुम्मेधो, सुणाति जिनसासनं।", + "न विरूहति सद्धम्मे, खेत्ते बीजंव पूतिकं॥", + "‘‘यो च तुट्ठेन चित्तेन, सुणाति जिनसासनं।", + "खेपेत्वा आसवे सब्बे, सच्छिकत्वा अकुप्पतं।", + "पप्पुय्य परमं सन्तिं, परिनिब्बातिनासवो’’ति॥", + "‘‘उपसम्पदा", + "सो च मे भगवा दिट्ठो, विहारे च सहावसिं॥", + "‘‘बहुदेव रत्तिं भगवा, अब्भोकासेतिनामयि।", + "विहारकुसलो सत्था, विहारं पाविसी तदा॥", + "‘‘सन्थरित्वान सङ्घाटिं, सेय्यं कप्पेसि गोतमो।", + "सीहो", + "‘‘ततो कल्याणवाक्‍करणो, सम्मासम्बुद्धसावको।", + "सोणो अभासि सद्धम्मं, बुद्धसेट्ठस्स सम्मुखा॥", + "‘‘पञ्‍चक्खन्धे परिञ्‍ञाय, भावयित्वान अञ्‍जसं।", + "पप्पुय्य परमं सन्तिं, परिनिब्बिस्सत्यनासवो’’ति॥", + "‘‘यो", + "सो भत्तिमा नाम च होति पण्डितो, ञत्वा च धम्मेसु विसेसि अस्स॥", + "‘‘यं आपदा उप्पतिता उळारा, नक्खम्भयन्ते पटिसङ्खयन्तं।", + "सो थामवा नाम च होति पण्डितो, ञत्वा च धम्मेसु विसेसि अस्स॥", + "‘‘यो वे समुद्दोव ठितो अनेजो, गम्भीरपञ्‍ञो निपुणत्थदस्सी।", + "असंहारियो नाम च होति पण्डितो, ञत्वा च धम्मेसु विसेसि अस्स॥", + "‘‘बहुस्सुतो धम्मधरो च होति, धम्मस्स", + "सो तादिसो नाम च होति पण्डितो, ञत्वा च धम्मेसु विसेसि अस्स॥", + "‘‘अत्थञ्‍च", + "अत्थन्तरो नाम स होति पण्डितो, ञत्वा च धम्मेसु विसेसि अस्सा’’ति॥", + "राजदत्तो सुभूतो च, गिरिमानन्दसुमना।", + "वड्ढो च कस्सपो थेरो, गयाकस्सपवक्‍कली॥", + "विजितो यसदत्तो च, सोणो कोसियसव्हयो।", + "सट्ठि च पञ्‍च गाथायो, थेरा च एत्थ द्वादसाति॥", + "‘‘दिस्वान", + "न तावाहं पणिपतिं, इस्सामानेन वञ्‍चितो॥", + "‘‘मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, चोदेसि नरसारथि।", + "ततो", + "‘‘पुब्बे जटिलभूतस्स, या मे सिद्धि परित्तिका।", + "ताहं तदा निराकत्वा", + "‘‘पुब्बे यञ्‍ञेन सन्तुट्ठो, कामधातुपुरक्खतो।", + "पच्छा रागञ्‍च दोसञ्‍च, मोहञ्‍चापि समूहनिं॥", + "‘‘पुब्बेनिवासं जानामि, दिब्बचक्खु विसोधितं।", + "इद्धिमा परचित्तञ्‍ञू, दिब्बसोतञ्‍च पापुणिं॥", + "‘‘यस्स चत्थाय पब्बजितो, अगारस्मानगारियं।", + "सो मे अत्थो अनुप्पत्तो, सब्बसंयोजनक्खयो’’ति॥", + "‘‘अतिहिता वीहि, खलगता साली।", + "न च लभे पिण्डं, कथमहं कस्सं॥", + "‘‘बुद्धमप्पमेय्यं अनुस्सर पसन्‍नो।", + "पीतिया फुटसरीरो होहिसि सततमुदग्गो॥", + "‘‘धम्ममप्पमेय्यं अनुस्सर पसन्‍नो।", + "पीतिया फुटसरीरो होहिसि सततमुदग्गो॥", + "‘‘सङ्घमप्पमेय्यं अनुस्सर पसन्‍नो।", + "पीतिया फुटसरीरो होहिसि सततमुदग्गो॥", + "‘‘अब्भोकासे", + "मा सीतेन परेतो विहञ्‍ञित्थो, पविस", + "‘‘फुसिस्सं चतस्सो अप्पमञ्‍ञायो, ताहि च सुखितो विहरिस्सं।", + "नाहं सीतेन विहञ्‍ञिस्सं, अनिञ्‍जितो विहरन्तो’’ति॥", + "‘‘यस्स", + "परिहायति सद्धम्मा, मच्छो अप्पोदके यथा॥", + "‘‘यस्स सब्रह्मचारीसु, गारवो नूपलब्भति।", + "न विरूहति सद्धम्मे, खेत्ते बीजंव पूतिकं॥", + "‘‘यस्स सब्रह्मचारीसु, गारवो नूपलब्भति।", + "आरका होति निब्बाना", + "‘‘यस्स सब्रह्मचारीसु, गारवो उपलब्भति।", + "न विहायति सद्धम्मा, मच्छो बव्होदके", + "‘‘यस्स सब्रह्मचारीसु, गारवो उपलब्भति।", + "सो विरूहति सद्धम्मे, खेत्ते बीजंव भद्दकं॥", + "‘‘यस्स सब्रह्मचारीसु, गारवो उपलब्भति।", + "सन्तिके होति निब्बानं", + "‘‘कुल्‍लो सिवथिकं गन्त्वा, अद्दस इत्थिमुज्झितं।", + "अपविद्धं", + "‘‘आतुरं", + "उग्घरन्तं पग्घरन्तं, बालानं अभिनन्दितं॥", + "‘‘धम्मादासं गहेत्वान, ञाणदस्सनपत्तिया।", + "पच्‍चवेक्खिं इमं कायं, तुच्छं सन्तरबाहिरं॥", + "‘‘यथा इदं तथा एतं, यथा एतं तथा इदं।", + "यथा अधो तथा उद्धं, यथा उद्धं तथा अधो॥", + "‘‘यथा", + "यथा पुरे तथा पच्छा, यथा पच्छा तथा पुरे॥", + "‘‘पञ्‍चङ्गिकेन तुरियेन, न रती होति तादिसी।", + "यथा एकग्गचित्तस्स, सम्मा धम्मं विपस्सतो’’ति॥", + "‘‘मनुजस्स पमत्तचारिनो, तण्हा वड्ढति मालुवा विय।", + "सो प्‍लवती", + "‘‘यं एसा सहते", + "सोका तस्स पवड्ढन्ति, अभिवट्ठंव", + "‘‘यो चेतं सहते", + "सोका तम्हा पपतन्ति, उदबिन्दूव पोक्खरा॥", + "‘‘तं", + "तण्हाय", + "मा वो नळंव सोतोव, मारो भञ्‍जि पुनप्पुनं॥", + "‘‘करोथ बुद्धवचनं, खणो वो मा उपच्‍चगा।", + "खणातीता हि सोचन्ति, निरयम्हि समप्पिता॥", + "‘‘पमादो रजो पमादो", + "अप्पमादेन विज्‍जाय, अब्बहे सल्‍लमत्तनो’’ति॥", + "‘‘पण्णवीसतिवस्सानि", + "अच्छरासङ्घातमत्तम्पि, चेतोसन्तिमनज्झगं॥", + "‘‘अलद्धा चित्तस्सेकग्गं, कामरागेन अट्टितो", + "बाहा पग्गय्ह कन्दन्तो, विहारा उपनिक्खमिं", + "‘‘सत्थं वा आहरिस्सामि, को अत्थो जीवितेन मे।", + "कथं हि सिक्खं पच्‍चक्खं, कालं कुब्बेथ मादिसो॥", + "‘‘तदाहं", + "परिनीतो खुरो आसि, धमनिं छेत्तुमत्तनो॥", + "‘‘ततो मे मनसीकारो, योनिसो उदपज्‍जथ।", + "आदीनवो पातुरहु, निब्बिदा समतिट्ठथ॥", + "‘‘ततो चित्तं विमुच्‍चि मे, पस्स धम्मसुधम्मतं।", + "तिस्सो", + "‘‘उट्ठेहि निसीद कातियान, मा निद्दाबहुलो अहु जागरस्सु।", + "मा तं अलसं पमत्तबन्धु, कूटेनेव जिनातु मच्‍चुराजा॥", + "‘‘सेय्यथापि", + "सो करोहि सुदीपमत्तनो त्वं, न हि ताणं तव विज्‍जतेव अञ्‍ञं॥", + "‘‘सत्था हि विजेसि मग्गमेतं, सङ्गा जातिजराभया अतीतं।", + "पुब्बापररत्तमप्पमत्तो, अनुयुञ्‍जस्सु दळ्हं करोहि योगं॥", + "‘‘पुरिमानि", + "मा खिड्डारतिञ्‍च मा निद्दं, अनुयुञ्‍जित्थ झाय कातियान॥", + "‘‘झायाहि", + "पप्पुय्य अनुत्तरं विसुद्धिं, परिनिब्बाहिसि वारिनाव जोति॥", + "‘‘पज्‍जोतकरो परित्तरंसो, वातेन विनम्यते लताव।", + "एवम्पि तुवं अनादियानो, मारं इन्दसगोत्त निद्धुनाहि।", + "सो वेदयितासु वीतरागो, कालं कङ्ख इधेव सीतिभूतो’’ति॥", + "‘‘सुदेसितो चक्खुमता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "सब्बसंयोजनातीतो, सब्बवट्टविनासनो॥", + "‘‘निय्यानिको उत्तरणो, तण्हामूलविसोसनो।", + "विसमूलं आघातनं, छेत्वा पापेति निब्बुतिं॥", + "‘‘अञ्‍ञाणमूलभेदाय", + "विञ्‍ञाणानं परिग्गहे, ञाणवजिरनिपातनो॥", + "‘‘वेदनानं विञ्‍ञापनो, उपादानप्पमोचनो।", + "भवं अङ्गारकासुंव, ञाणेन अनुपस्सनो", + "‘‘महारसो सुगम्भीरो, जरामच्‍चुनिवारणो।", + "अरियो", + "‘‘कम्मं कम्मन्ति ञत्वान, विपाकञ्‍च विपाकतो।", + "पटिच्‍चुप्पन्‍नधम्मानं, यथावालोकदस्सनो।", + "महाखेमङ्गमो सन्तो, परियोसानभद्दको’’ति॥", + "‘‘जातिमदेन", + "सण्ठानवण्णरूपेन, मदमत्तो अचारिहं॥", + "‘‘नात्तनो समकं कञ्‍चि, अतिरेकं च मञ्‍ञिसं।", + "अतिमानहतो बालो, पत्थद्धो उस्सितद्धजो॥", + "‘‘मातरं पितरञ्‍चापि, अञ्‍ञेपि गरुसम्मते।", + "न कञ्‍चि अभिवादेसिं, मानत्थद्धो अनादरो॥", + "‘‘दिस्वा विनायकं अग्गं, सारथीनं वरुत्तमं।", + "तपन्तमिव आदिच्‍चं, भिक्खुसङ्घपुरक्खतं॥", + "‘‘मानं मदञ्‍च छड्डेत्वा, विप्पसन्‍नेन चेतसा।", + "सिरसा अभिवादेसिं, सब्बसत्तानमुत्तमं॥", + "‘‘अतिमानो", + "अस्मिमानो समुच्छिन्‍नो, सब्बे मानविधा हता’’ति॥", + "‘‘यदा", + "इद्धिया अभिभोत्वान, पन्‍नगिन्दं महिद्धिकं॥", + "‘‘उपज्झायस्स", + "आहरामि ततो दिस्वा, मं सत्था एतदब्रवि’’॥", + "‘‘सारिपुत्त इमं पस्स, आगच्छन्तं कुमारकं।", + "उदककुम्भमादाय, अज्झत्तं सुसमाहितं॥", + "‘‘पासादिकेन वत्तेन, कल्याणइरियापथो।", + "सामणेरोनुरुद्धस्स, इद्धिया च विसारदो॥", + "‘‘आजानीयेन आजञ्‍ञो, साधुना साधुकारितो।", + "विनीतो अनुरुद्धेन, कतकिच्‍चेन सिक्खितो॥", + "‘‘सो पत्वा परमं सन्तिं, सच्छिकत्वा अकुप्पतं।", + "सामणेरो स सुमनो, मा मं जञ्‍ञाति इच्छती’’ति॥", + "‘‘वातरोगाभिनीतो", + "पविद्धगोचरे लूखे, कथं भिक्खु करिस्ससि’’॥", + "‘‘पीतिसुखेन विपुलेन, फरित्वान समुस्सयं।", + "लूखम्पि अभिसम्भोन्तो, विहरिस्सामि कानने॥", + "‘‘भावेन्तो सत्त बोज्झङ्गे, इन्द्रियानि बलानि च।", + "झानसोखुम्मसम्पन्‍नो", + "‘‘विप्पमुत्तं", + "अभिण्हं पच्‍चवेक्खन्तो, विहरिस्सं अनासवो॥", + "‘‘अज्झत्तञ्‍च बहिद्धा च, ये मे विज्‍जिंसु आसवा।", + "सब्बे असेसा उच्छिन्‍ना, न च उप्पज्‍जरे पुन॥", + "‘‘पञ्‍चक्खन्धा परिञ्‍ञाता, तिट्ठन्ति छिन्‍नमूलका।", + "दुक्खक्खयो अनुप्पत्तो, नत्थि दानि पुनब्भवो’’ति॥", + "‘‘अक्‍कोधस्स कुतो कोधो, दन्तस्स समजीविनो।", + "सम्मदञ्‍ञा विमुत्तस्स, उपसन्तस्स तादिनो॥", + "‘‘तस्सेव", + "कुद्धं अप्पटिकुज्झन्तो, सङ्गामं जेति दुज्‍जयं॥", + "", + "परं सङ्कुपितं ञत्वा, यो सतो उपसम्मति॥", + "", + "जना मञ्‍ञन्ति बालोति, ये धम्मस्स अकोविदा॥", + "‘‘उप्पज्‍जे ते सचे कोधो, आवज्‍ज ककचूपमं।", + "उप्पज्‍जे चे रसे तण्हा, पुत्तमंसूपमं सर॥", + "‘‘सचे धावति चित्तं ते, कामेसु च भवेसु च।", + "खिप्पं", + "", + "तस्मा छन्‍नं विवरेथ, एवं तं नातिवस्सति॥", + "", + "तण्हासल्‍लेन ओतिण्णो, इच्छाधूपायितो सदा॥", + "‘‘मच्‍चुनाब्भहतो लोको, परिक्खित्तो जराय च।", + "हञ्‍ञति निच्‍चमत्ताणो, पत्तदण्डोव तक्‍करो॥", + "‘‘आगच्छन्तग्गिखन्धाव, मच्‍चु ब्याधि जरा तयो।", + "पच्‍चुग्गन्तुं बलं नत्थि, जवो नत्थि पलायितुं॥", + "‘‘अमोघं दिवसं कयिरा, अप्पेन बहुकेन वा।", + "यं यं विजहते", + "‘‘चरतो तिट्ठतो वापि, आसीनसयनस्स वा।", + "उपेति चरिमा रत्ति, न ते कालो पमज्‍जितु’’न्ति॥", + "‘‘द्विपादकोयं असुचि, दुग्गन्धो परिहीरति", + "नानाकुणपपरिपूरो, विस्सवन्तो ततो ततो॥", + "‘‘मिगं", + "वानरं विय लेपेन, बाधयन्ति पुथुज्‍जनं॥", + "‘‘रूपा", + "पञ्‍च कामगुणा एते, इत्थिरूपस्मि दिस्सरे॥", + "‘‘ये", + "वड्ढेन्ति कटसिं घोरं, आचिनन्ति पुनब्भवं॥", + "‘‘यो चेता परिवज्‍जेति, सप्पस्सेव पदा सिरो।", + "सोमं विसत्तिकं लोके, सतो समतिवत्तति॥", + "‘‘कामेस्वादीनवं", + "निस्सटो सब्बकामेहि, पत्तो मे आसवक्खयो’’ति॥", + "उरुवेळकस्सपो च, थेरो तेकिच्छकारि च।", + "महानागो च कुल्‍लो च, मालुक्यो", + "कातियानो मिगजालो, जेन्तो सुमनसव्हयो।", + "न्हातमुनि ब्रह्मदत्तो, सिरिमण्डो सब्बकामी च।", + "गाथायो चतुरासीति, थेरा चेत्थ चतुद्दसाति॥", + "‘‘अलङ्कता", + "अलत्तककतापादा, पादुकारुय्ह वेसिका॥", + "‘‘पादुका ओरुहित्वान, पुरतो पञ्‍जलीकता।", + "सा मं सण्हेन मुदुना, म्हितपुब्बं", + "‘‘युवासि त्वं पब्बजितो, तिट्ठाहि मम सासने।", + "भुञ्‍ज मानुसके कामे, अहं वित्तं ददामि ते।", + "सच्‍चं ते पटिजानामि, अग्गिं वा ते हरामहं॥", + "‘‘यदा जिण्णा भविस्साम, उभो दण्डपरायना।", + "उभोपि पब्बजिस्साम, उभयत्थ कटग्गहो’’॥", + "‘‘तञ्‍च दिस्वान याचन्तिं, वेसिकं पञ्‍जलीकतं।", + "अलङ्कतं सुवसनं, मच्‍चुपासंव ओड्डितं॥", + "‘‘ततो मे मनसीकारो…पे॰… निब्बिदा समतिट्ठथ॥", + "‘‘ततो चित्तं विमुच्‍चि मे…पे॰… कतं बुद्धस्स सासन’’न्ति॥", + "परे अम्बाटकारामे, वनसण्डम्हि भद्दियो।", + "समूलं तण्हमब्बुय्ह, तत्थ भद्दोव झायति", + "‘‘रमन्तेके मुदिङ्गेहि", + "अहञ्‍च", + "‘‘बुद्धो चे", + "गण्हेहं सब्बलोकस्स, निच्‍चं कायगतं सतिं॥", + "‘‘ये", + "छन्दरागवसूपेता, न मं जानन्ति ते जना॥", + "‘‘अज्झत्तञ्‍च", + "समन्तावरणो बालो, स वे घोसेन वुय्हति॥", + "‘‘अज्झत्तञ्‍च न जानाति, बहिद्धा च विपस्सति।", + "बहिद्धा फलदस्सावी, सोपि घोसेन वुय्हति॥", + "‘‘अज्झत्तञ्‍च पजानाति, बहिद्धा च विपस्सति।", + "अनावरणदस्सावी, न सो घोसेन वुय्हती’’ति॥", + "‘‘एकपुत्तो", + "बहूहि वतचरियाहि, लद्धो आयाचनाहि च॥", + "‘‘ते च मं अनुकम्पाय, अत्थकामा हितेसिनो।", + "उभो पिता च माता च, बुद्धस्स उपनामयुं’’॥", + "‘‘किच्छा लद्धो अयं पुत्तो, सुखुमालो सुखेधितो।", + "इमं ददाम ते नाथ, जिनस्स परिचारकं’’॥", + "‘‘सत्था च मं पटिग्गय्ह, आनन्दं एतदब्रवि।", + "‘पब्बाजेहि इमं खिप्पं, हेस्सत्याजानियो अयं॥", + "‘‘पब्बाजेत्वान", + "अनोग्गतस्मिं सूरियस्मिं, ततो चित्तं विमुच्‍चि मे॥", + "‘‘ततो सत्था निराकत्वा, पटिसल्‍लानवुट्ठितो।", + "‘एहि भद्दा’ति मं आह, सा मे आसूपसम्पदा॥", + "‘‘जातिया सत्तवस्सेन, लद्धा मे उपसम्पदा।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, अहो धम्मसुधम्मता’’ति॥", + "‘‘दिस्वा", + "तत्थ नं उपसङ्कम्म, वन्दिस्सं", + "‘‘एकंसं", + "अनुचङ्कमिस्सं विरजं, सब्बसत्तानमुत्तमं॥", + "‘‘ततो पञ्हे अपुच्छि मं, पञ्हानं कोविदो विदू।", + "अच्छम्भी च अभीतो च, ब्याकासिं सत्थुनो अहं॥", + "‘‘विस्सज्‍जितेसु पञ्हेसु, अनुमोदि तथागतो।", + "भिक्खुसङ्घं विलोकेत्वा, इममत्थं अभासथ’’॥", + "‘‘लाभा अङ्गानं मगधानं, येसायं परिभुञ्‍जति।", + "चीवरं पिण्डपातञ्‍च, पच्‍चयं सयनासनं।", + "पच्‍चुट्ठानञ्‍च सामीचिं, तेसं लाभा’’ति चाब्रवि॥", + "‘‘अज्‍जतग्गे मं सोपाक, दस्सनायोपसङ्कम।", + "एसा", + "‘‘जातिया सत्तवस्सोहं, लद्धान उपसम्पदं।", + "धारेमि अन्तिमं देहं, अहो धम्मसुधम्मता’’ति॥", + "‘‘सरे हत्थेहि भञ्‍जित्वा, कत्वान कुटिमच्छिसं।", + "तेन मे सरभङ्गोति, नामं सम्मुतिया अहु॥", + "‘‘न", + "सिक्खापदा नो पञ्‍ञत्ता, गोतमेन यसस्सिना॥", + "‘‘सकलं समत्तं रोगं, सरभङ्गो नाद्दसं पुब्बे।", + "सोयं रोगो दिट्ठो, वचनकरेनातिदेवस्स॥", + "‘‘येनेव मग्गेन गतो विपस्सी, येनेव मग्गेन सिखी च वेस्सभू।", + "ककुसन्धकोणागमनो च कस्सपो, तेनञ्‍जसेन अगमासि गोतमो॥", + "‘‘वीततण्हा", + "येहायं देसितो धम्मो, धम्मभूतेहि तादिभि॥", + "‘‘चत्तारि अरियसच्‍चानि, अनुकम्पाय पाणिनं।", + "दुक्खं समुदयो मग्गो, निरोधो दुक्खसङ्खयो॥", + "‘‘यस्मिं", + "भेदा", + "अञ्‍ञो पुनब्भवो नत्थि, सुविमुत्तोम्हि सब्बधी’’ति॥", + "सुन्दरसमुद्दो थेरो, थेरो लकुण्डभद्दियो।", + "भद्दो थेरो च सोपाको, सरभङ्गो महाइसि।", + "सत्तके पञ्‍चका थेरा, गाथायो पञ्‍चतिंसतीति॥", + "‘‘कम्मं", + "सो उस्सुक्‍को रसानुगिद्धो, अत्थं रिञ्‍चति यो सुखाधिवाहो॥", + "‘‘पङ्कोति हि नं अवेदयुं, यायं वन्दनपूजना कुलेसु।", + "सुखुमं सल्‍लं दुरुब्बहं, सक्‍कारो कापुरिसेन दुज्‍जहो॥", + "‘‘न परस्सुपनिधाय, कम्मं मच्‍चस्स पापकं।", + "अत्तना तं न सेवेय्य, कम्मबन्धूहि मातिया॥", + "‘‘न परे वचना चोरो, न परे वचना मुनि।", + "अत्ता च नं यथावेदि", + "‘‘परे च न विजानन्ति, मयमेत्थ यमामसे।", + "ये", + "‘‘जीवते वापि सप्पञ्‍ञो, अपि वित्तपरिक्खयो।", + "पञ्‍ञाय च अलाभेन", + "‘‘सब्बं सुणाति सोतेन, सब्बं पस्सति चक्खुना।", + "न च दिट्ठं सुतं धीरो, सब्बं उज्झितुमरहति॥", + "‘‘चक्खुमास्स यथा अन्धो, सोतवा बधिरो यथा।", + "पञ्‍ञवास्स यथा मूगो, बलवा दुब्बलोरिव।", + "अथ अत्थे समुप्पन्‍ने, सयेथ", + "‘‘अक्‍कोधनोनुपनाही, अमायो रित्तपेसुणो।", + "स वे तादिसको भिक्खु, एवं पेच्‍च न सोचति॥", + "‘‘अक्‍कोधनोनुपनाही, अमायो रित्तपेसुणो।", + "गुत्तद्वारो सदा भिक्खु, एवं पेच्‍च न सोचति॥", + "‘‘अक्‍कोधनोनुपनाही", + "कल्याणसीलो सो", + "‘‘अक्‍कोधनोनुपनाही, अमायो रित्तपेसुणो।", + "कल्याणमित्तो सो भिक्खु, एवं पेच्‍च न सोचति॥", + "‘‘अक्‍कोधनोनुपनाही", + "कल्याणपञ्‍ञो सो भिक्खु, एवं पेच्‍च न सोचति॥", + "‘‘यस्स सद्धा तथागते, अचला सुप्पतिट्ठिता।", + "सीलञ्‍च", + "‘‘सङ्घे पसादो यस्सत्थि, उजुभूतञ्‍च दस्सनं।", + "‘अदलिद्दो’ति तं आहु, अमोघं तस्स जीवितं॥", + "‘‘तस्मा सद्धञ्‍च सीलञ्‍च, पसादं धम्मदस्सनं।", + "अनुयुञ्‍जेथ मेधावी, सरं बुद्धान सासन’’न्ति॥", + "‘‘यदा पठममद्दक्खिं, सत्थारमकुतोभयं।", + "ततो मे अहु संवेगो, पस्सित्वा पुरिसुत्तमं॥", + "‘‘सिरिं हत्थेहि पादेहि, यो पणामेय्य आगतं।", + "एतादिसं सो सत्थारं, आराधेत्वा विराधये॥", + "‘‘तदाहं पुत्तदारञ्‍च, धनधञ्‍ञञ्‍च छड्डयिं।", + "केसमस्सूनि छेदेत्वा, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘सिक्खासाजीवसम्पन्‍नो, इन्द्रियेसु सुसंवुतो।", + "नमस्समानो सम्बुद्धं, विहासिं अपराजितो॥", + "‘‘ततो मे पणिधी आसि, चेतसो अभिपत्थितो।", + "न निसीदे मुहुत्तम्पि, तण्हासल्‍ले अनूहते॥", + "‘‘तस्स मेवं विहरतो, पस्स वीरियपरक्‍कमं।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पुब्बेनिवासं", + "अरहा दक्खिणेय्योम्हि, विप्पमुत्तो निरूपधि॥", + "‘‘ततो", + "सब्बं तण्हं विसोसेत्वा, पल्‍लङ्केन उपाविसि’’न्ति॥", + "महाकच्‍चायनो थेरो, सिरिमित्तो महापन्थको।", + "एते अट्ठनिपातम्हि, गाथायो चतुवीसतीति॥", + "‘‘यदा", + "दुक्खं परिञ्‍ञाय सतोव झायति, ततो रतिं परमतरं न विन्दति॥", + "‘‘यदा दुक्खस्सावहनिं विसत्तिकं, पपञ्‍चसङ्घातदुखाधिवाहिनिं।", + "तण्हं पहन्त्वान सतोव झायति, ततो रतिं परमतरं न विन्दति॥", + "‘‘यदा सिवं द्वेचतुरङ्गगामिनं, मग्गुत्तमं", + "पञ्‍ञाय पस्सित्व सतोव झायति, ततो रतिं परमतरं न विन्दति॥", + "‘‘यदा असोकं विरजं असङ्खतं, सन्तं पदं सब्बकिलेससोधनं।", + "भावेति सञ्‍ञोजनबन्धनच्छिदं, ततो रतिं परमतरं न विन्दति॥", + "‘‘यदा नभे गज्‍जति मेघदुन्दुभि, धाराकुला विहगपथे समन्ततो।", + "भिक्खू च पब्भारगतोव झायति, ततो रतिं परमतरं न विन्दति॥", + "‘‘यदा नदीनं कुसुमाकुलानं, विचित्त-वानेय्य-वटंसकानं।", + "तीरे निसिन्‍नो सुमनोव झायति, ततो रतिं परमतरं न विन्दति॥", + "‘‘यदा", + "भिक्खू च पब्भारगतोव झायति, ततो रतिं परमतरं न विन्दति॥", + "‘‘यदा", + "वीतद्दरो वीतखिलोव झायति, ततो रतिं परमतरं न विन्दति॥", + "‘‘यदा", + "सब्बासवे ब्यन्तिकतोव झायति, ततो रतिं परमतरं न विन्दती’’ति॥", + "भूतो तथद्दसो थेरो, एको खग्गविसाणवा।", + "नवकम्हि निपातम्हि, गाथायोपि इमा नवाति॥", + "‘‘अङ्गारिनो", + "ते अच्‍चिमन्तोव पभासयन्ति, समयो महावीर भागी रसानं॥", + "‘‘दुमानि", + "पत्तं पहाय फलमाससाना", + "‘‘नेवातिसीतं न पनातिउण्हं, सुखा उतु अद्धनिया भदन्ते।", + "पस्सन्तु तं साकिया कोळिया च, पच्छामुखं रोहिनियं तरन्तं॥", + "‘‘आसाय कसते खेत्तं, बीजं आसाय वप्पति।", + "आसाय वाणिजा यन्ति, समुद्दं धनहारका।", + "याय आसाय तिट्ठामि, सा मे आसा समिज्झतु॥", + "", + "पुनप्पुनं खेत्तं कसन्ति कस्सका, पुनप्पुनं धञ्‍ञमुपेति रट्ठं॥", + "", + "पुनप्पुनं दानपती ददित्वा, पुनप्पुनं सग्गमुपेन्ति ठानं॥", + "‘‘वीरो", + "मञ्‍ञामहं सक्‍कति देवदेवो, तया हि जातो", + "‘‘सुद्धोदनो", + "या बोधिसत्तं परिहरिय कुच्छिना, कायस्स भेदा तिदिवम्हि मोदति॥", + "‘‘सा गोतमी कालकता इतो चुता, दिब्बेहि कामेहि समङ्गिभूता।", + "सा मोदति कामगुणेहि पञ्‍चहि, परिवारिता देवगणेहि तेहि॥", + "‘‘बुद्धस्स पुत्तोम्हि असय्हसाहिनो, अङ्गीरसस्सप्पटिमस्स तादिनो।", + "पितुपिता मय्हं तुवंसि सक्‍क, धम्मेन मे गोतम अय्यकोसी’’ति॥", + "‘‘पुरतो", + "अतीव फासु भवति, एकस्स वसतो वने॥", + "‘‘हन्द", + "फासु", + "‘‘योगी-पीतिकरं रम्मं, मत्तकुञ्‍जरसेवितं।", + "एको अत्तवसी खिप्पं, पविसिस्सामि काननं॥", + "‘‘सुपुप्फिते सीतवने, सीतले गिरिकन्दरे।", + "गत्तानि परिसिञ्‍चित्वा, चङ्कमिस्सामि एकको॥", + "‘‘एकाकियो अदुतियो, रमणीये महावने।", + "कदाहं विहरिस्सामि, कतकिच्‍चो अनासवो॥", + "‘‘एवं मे कत्तुकामस्स, अधिप्पायो समिज्झतु।", + "साधियिस्सामहंयेव, नाञ्‍ञो अञ्‍ञस्स कारको॥", + "‘‘एस", + "न ततो निक्खमिस्सामि, अप्पत्तो आसवक्खयं॥", + "‘‘मालुते उपवायन्ते, सीते सुरभिगन्धिके", + "अविज्‍जं दालयिस्सामि, निसिन्‍नो नगमुद्धनि॥", + "‘‘वने कुसुमसञ्छन्‍ने, पब्भारे नून सीतले।", + "विमुत्तिसुखेन सुखितो, रमिस्सामि गिरिब्बजे॥", + "‘‘सोहं", + "सब्बासवपरिक्खीणो, नत्थि दानि पुनब्भवो’’ति॥", + "‘‘अनागतं", + "विद्देसिनो तस्स हितेसिनो वा, रन्धं न पस्सन्ति समेक्खमाना॥", + "", + "अनुपुब्बं परिचिता, यथा बुद्धेन देसिता।", + "सोमं लोकं पभासेति, अब्भा मुत्तोव चन्दिमा॥", + "‘‘ओदातं", + "निब्बिद्धं पग्गहीतञ्‍च, सब्बा ओभासते दिसा॥", + "‘‘जीवते वापि सप्पञ्‍ञो, अपि वित्तपरिक्खयो।", + "पञ्‍ञाय च अलाभेन, वित्तवापि न जीवति॥", + "‘‘पञ्‍ञा सुतविनिच्छिनी, पञ्‍ञा कित्तिसिलोकवद्धनी।", + "पञ्‍ञासहितो नरो इध, अपि दुक्खेसु सुखानि विन्दति॥", + "‘‘नायं अज्‍जतनो धम्मो, नच्छेरो नपि अब्भुतो।", + "यत्थ जायेथ मीयेथ, तत्थ किं विय अब्भुतं॥", + "‘‘अनन्तरं हि जातस्स, जीविता मरणं धुवं।", + "जाता जाता मरन्तीध, एवंधम्मा हि पाणिनो॥", + "‘‘न", + "मतम्हि रुण्णं न यसो न लोक्यं, न", + "‘‘चक्खुं सरीरं उपहन्ति तेन", + "आनन्दिनो तस्स दिसा भवन्ति, हितेसिनो नास्स सुखी भवन्ति॥", + "‘‘तस्मा हि इच्छेय्य कुले वसन्ते, मेधाविनो चेव बहुस्सुते च।", + "येसं", + "‘‘दन्धा मय्हं गती आसि, परिभूतो पुरे अहं।", + "भाता च मं पणामेसि, ‘गच्छ दानि तुवं घरं’॥", + "‘‘सोहं पणामितो सन्तो", + "दुम्मनो तत्थ अट्ठासिं, सासनस्मिं अपेक्खवा॥", + "‘‘भगवा तत्थ आगच्छि", + "बाहाय मं गहेत्वान, सङ्घारामं पवेसयि॥", + "‘‘अनुकम्पाय मे सत्था, पादासि पादपुञ्छनिं।", + "‘एतं सुद्धं अधिट्ठेहि, एकमन्तं स्वधिट्ठितं’॥", + "‘‘तस्साहं वचनं सुत्वा, विहासिं सासने रतो।", + "समाधिं", + "‘‘पुब्बेनिवासं", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘सहस्सक्खत्तुमत्तानं", + "निसीदम्बवने रम्मे, याव कालप्पवेदना॥", + "‘‘ततो मे सत्था पाहेसि, दूतं कालप्पवेदकं।", + "पवेदितम्हि कालम्हि, वेहासादुपसङ्कमिं", + "‘‘वन्दित्वा सत्थुनो पादे, एकमन्तं निसीदहं।", + "निसिन्‍नं मं विदित्वान, अथ सत्था पटिग्गहि॥", + "‘‘आयागो सब्बलोकस्स, आहुतीनं पटिग्गहो।", + "पुञ्‍ञक्खेत्तं मनुस्सानं, पटिगण्हित्थ दक्खिण’’न्ति॥", + "‘‘नानाकुलमलसम्पुण्णो, महाउक्‍कारसम्भवो।", + "चन्दनिकंव परिपक्‍कं, महागण्डो महावणो॥", + "‘‘पुब्बरुहिरसम्पुण्णो, गूथकूपेन गाळ्हितो", + "आपोपग्घरणो कायो, सदा सन्दति पूतिकं॥", + "‘‘सट्ठिकण्डरसम्बन्धो", + "चम्मकञ्‍चुकसन्‍नद्धो, पूतिकायो निरत्थको॥", + "‘‘अट्ठिसङ्घातघटितो, न्हारुसुत्तनिबन्धनो।", + "नेकेसं संगतीभावा, कप्पेति इरियापथं॥", + "‘‘धुवप्पयातो", + "इधेव छड्डयित्वान, येनकामङ्गमो नरो॥", + "‘‘अविज्‍जाय निवुतो कायो, चतुगन्थेन गन्थितो।", + "ओघसंसीदनो कायो, अनुसयजालमोत्थतो॥", + "‘‘पञ्‍चनीवरणे युत्तो, वितक्‍केन समप्पितो।", + "तण्हामूलेनानुगतो, मोहच्छादनछादितो॥", + "‘‘एवायं वत्तते कायो, कम्मयन्तेन यन्तितो।", + "सम्पत्ति च विपत्यन्ता, नानाभावो विपज्‍जति॥", + "‘‘येमं", + "वड्ढेन्ति कटसिं घोरं, आदियन्ति पुनब्भवं॥", + "‘‘येमं कायं विवज्‍जेन्ति, गूथलित्तंव पन्‍नगं।", + "भवमूलं वमित्वान, परिनिब्बिस्सन्तिनासवा’’ति", + "‘‘विवित्तं अप्पनिग्घोसं, वाळमिगनिसेवितं।", + "सेवे सेनासनं भिक्खु, पटिसल्‍लानकारणा॥", + "‘‘सङ्कारपुञ्‍जा आहत्वा", + "ततो सङ्घाटिकं कत्वा, लूखं धारेय्य चीवरं॥", + "‘‘नीचं मनं करित्वान, सपदानं कुला कुलं।", + "पिण्डिकाय चरे भिक्खु, गुत्तद्वारो सुसंवुतो॥", + "‘‘लूखेनपि वा", + "रसेसु", + "‘‘अप्पिच्छो चेव सन्तुट्ठो, पविवित्तो वसे मुनि।", + "असंसट्ठो गहट्ठेहि, अनागारेहि चूभयं॥", + "‘‘यथा जळो व मूगो व, अत्तानं दस्सये तथा।", + "नातिवेलं सम्भासेय्य, सङ्घमज्झम्हि पण्डितो॥", + "‘‘न सो उपवदे कञ्‍चि, उपघातं विवज्‍जये।", + "संवुतो पातिमोक्खस्मिं, मत्तञ्‍ञू चस्स भोजने॥", + "‘‘सुग्गहीतनिमित्तस्स, चित्तस्सुप्पादकोविदो।", + "समं अनुयुञ्‍जेय्य, कालेन च विपस्सनं॥", + "‘‘वीरियसातच्‍चसम्पन्‍नो", + "न च अप्पत्वा दुक्खन्तं, विस्सासं एय्य पण्डितो॥", + "‘‘एवं विहरमानस्स, सुद्धिकामस्स भिक्खुनो।", + "खीयन्ति आसवा सब्बे, निब्बुतिञ्‍चाधिगच्छती’’ति॥", + "‘‘विजानेय्य", + "यञ्‍चेत्थ अस्स पतिरूपं, सामञ्‍ञं अज्झुपगतस्स॥", + "‘‘मित्तं इध च कल्याणं, सिक्खा विपुलं समादानं।", + "सुस्सूसा च गरूनं, एतं समणस्स पतिरूपं॥", + "‘‘बुद्धेसु सगारवता, धम्मे अपचिति यथाभूतं।", + "सङ्घे", + "‘‘आचारगोचरे युत्तो, आजीवो सोधितो अगारय्हो।", + "चित्तस्स च सण्ठपनं, एतं समणस्स पतिरूपं॥", + "‘‘चारित्तं अथ वारित्तं, इरियापथियं पसादनियं।", + "अधिचित्ते च आयोगो, एतं समणस्स पतिरूपं॥", + "‘‘आरञ्‍ञकानि सेनासनानि, पन्तानि अप्पसद्दानि।", + "भजितब्बानि मुनिना, एतं समणस्स पतिरूपं॥", + "‘‘सीलञ्‍च बाहुसच्‍चञ्‍च, धम्मानं पविचयो यथाभूतं।", + "सच्‍चानं अभिसमयो, एतं समणस्स पतिरूपं॥", + "‘‘भावेय्य च अनिच्‍चन्ति, अनत्तसञ्‍ञं असुभसञ्‍ञञ्‍च।", + "लोकम्हि च अनभिरतिं, एतं समणस्स पतिरूपं॥", + "‘‘भावेय्य च बोज्झङ्गे, इद्धिपादानि इन्द्रियानि बलानि।", + "अट्ठङ्गमग्गमरियं, एतं समणस्स पतिरूपं॥", + "‘‘तण्हं पजहेय्य मुनि, समूलके आसवे पदालेय्य।", + "विहरेय्य विप्पमुत्तो, एतं समणस्स पतिरूप’’न्ति॥", + "काळुदायी च सो थेरो, एकविहारी च कप्पिनो।", + "चूळपन्थको कप्पो च, उपसेनो च गोतमो।", + "सत्तिमे दसके थेरा, गाथायो चेत्थ सत्ततीति॥", + "‘‘किं", + "वेरम्भा रमणीया ते, पविवेको हि झायिनं॥", + "‘‘यथा अब्भानि वेरम्भो, वातो नुदति पावुसे।", + "सञ्‍ञा मे अभिकिरन्ति, विवेकपटिसञ्‍ञुता॥", + "‘‘अपण्डरो अण्डसम्भवो, सीवथिकाय निकेतचारिको।", + "उप्पादयतेव मे सतिं, सन्देहस्मिं विरागनिस्सितं॥", + "‘‘यञ्‍च अञ्‍ञे न रक्खन्ति, यो च अञ्‍ञे न रक्खति।", + "स वे भिक्खु सुखं सेति, कामेसु अनपेक्खवा॥", + "‘‘अच्छोदिका पुथुसिला, गोनङ्गुलमिगायुता।", + "अम्बुसेवालसञ्छन्‍ना, ते सेला रमयन्ति मं॥", + "‘‘वसितं मे अरञ्‍ञेसु, कन्दरासु गुहासु च।", + "सेनासनेसु पन्तेसु, वाळमिगनिसेविते॥", + "‘‘‘इमे हञ्‍ञन्तु वज्झन्तु, दुक्खं पप्पोन्तु पाणिनो’।", + "सङ्कप्पं नाभिजानामि, अनरियं दोससंहितं॥", + "‘‘परिचिण्णो मया सत्था, कतं बुद्धस्स सासनं।", + "ओहितो गरुको भारो, भवनेत्ति समूहता॥", + "‘‘यस्स चत्थाय", + "सो मे अत्थो अनुप्पत्तो, सब्बसंयोजनक्खयो॥", + "‘‘नाभिनन्दामि", + "कालञ्‍च पटिकङ्खामि, निब्बिसं भतको यथा॥", + "‘‘नाभिनन्दामि", + "कालञ्‍च पटिकङ्खामि, सम्पजानो पतिस्सतो’’ति॥", + "संकिच्‍चथेरो एकोव, कतकिच्‍चो अनासवो।", + "एकादसनिपातम्हि, गाथा एकादसेव चाति॥", + "‘‘सीलमेविध", + "सीलं हि सब्बसम्पत्तिं, उपनामेति सेवितं॥", + "‘‘सीलं रक्खेय्य मेधावी, पत्थयानो तयो सुखे।", + "पसंसं वित्तिलाभञ्‍च, पेच्‍च सग्गे पमोदनं", + "‘‘सीलवा हि बहू मित्ते, सञ्‍ञमेनाधिगच्छति।", + "दुस्सीलो पन मित्तेहि, धंसते पापमाचरं॥", + "‘‘अवण्णञ्‍च अकित्तिञ्‍च, दुस्सीलो लभते नरो।", + "वण्णं कित्तिं पसंसञ्‍च, सदा लभति सीलवा॥", + "‘‘आदि", + "पमुखं सब्बधम्मानं, तस्मा सीलं विसोधये॥", + "‘‘वेला च संवरं सीलं", + "तित्थञ्‍च सब्बबुद्धानं, तस्मा सीलं विसोधये॥", + "‘‘सीलं बलं अप्पटिमं, सीलं आवुधमुत्तमं।", + "सीलमाभरणं सेट्ठं, सीलं कवचमब्भुतं॥", + "‘‘सीलं सेतु महेसक्खो, सीलं गन्धो अनुत्तरो।", + "सीलं विलेपनं सेट्ठं, येन वाति दिसोदिसं॥", + "‘‘सीलं सम्बलमेवग्गं, सीलं पाथेय्यमुत्तमं।", + "सीलं सेट्ठो अतिवाहो, येन याति दिसोदिसं॥", + "‘‘इधेव निन्दं लभति, पेच्‍चापाये च दुम्मनो।", + "सब्बत्थ दुम्मनो बालो, सीलेसु असमाहितो॥", + "‘‘इधेव कित्तिं लभति, पेच्‍च सग्गे च सुम्मनो।", + "सब्बत्थ सुमनो धीरो, सीलेसु सुसमाहितो॥", + "‘‘सीलमेव", + "मनुस्सेसु च देवेसु, सीलपञ्‍ञाणतो जय’’न्ति॥", + "‘‘नीचे", + "हीनकम्मं", + "‘‘जिगुच्छितो", + "नीचं मनं करित्वान, वन्दिस्सं बहुकं जनं॥", + "‘‘अथद्दसासिं", + "पविसन्तं महावीरं, मगधानं पुरुत्तमं॥", + "‘‘निक्खिपित्वान ब्याभङ्गिं, वन्दितुं उपसङ्कमिं।", + "ममेव अनुकम्पाय, अट्ठासि पुरिसुत्तमो॥", + "‘‘वन्दित्वा सत्थुनो पादे, एकमन्तं ठितो तदा।", + "पब्बज्‍जं अहमायाचिं, सब्बसत्तानमुत्तमं॥", + "‘‘ततो कारुणिको सत्था, सब्बलोकानुकम्पको।", + "‘एहि भिक्खू’ति मं आह, सा मे आसूपसम्पदा॥", + "‘‘सोहं एको अरञ्‍ञस्मिं, विहरन्तो अतन्दितो।", + "अकासिं सत्थुवचनं, यथा मं ओवदी जिनो॥", + "‘‘रत्तिया पठमं यामं, पुब्बजातिमनुस्सरिं।", + "रत्तिया मज्झिमं यामं, दिब्बचक्खुं विसोधयिं", + "रत्तिया पच्छिमे यामे, तमोखन्धं पदालयिं॥", + "‘‘ततो रत्या विवसाने, सूरियस्सुग्गमनं पति।", + "इन्दो ब्रह्मा च आगन्त्वा, मं नमस्सिंसु पञ्‍जली॥", + "‘‘‘नमो ते पुरिसाजञ्‍ञ, नमो ते पुरिसुत्तम।", + "यस्स ते आसवा खीणा, दक्खिणेय्योसि मारिस’॥", + "‘‘ततो", + "सितं पातुकरित्वान, इममत्थं अभासथ॥", + "", + "एतेन ब्राह्मणो होति, एतं ब्राह्मणमुत्तम’’’न्ति॥", + "सीलवा च सुनीतो च, थेरा द्वे ते महिद्धिका।", + "द्वादसम्हि निपातम्हि, गाथायो चतुवीसतीति॥", + "‘‘याहु", + "स्वाज्‍ज धम्मेसु उक्‍कट्ठो, सोणो दुक्खस्स पारगू॥", + "‘‘पञ्‍च छिन्दे पञ्‍च जहे, पञ्‍च चुत्तरि भावये।", + "पञ्‍चसङ्गातिगो भिक्खु, ओघतिण्णोति वुच्‍चति॥", + "‘‘उन्‍नळस्स पमत्तस्स, बाहिरासस्स", + "सीलं समाधि पञ्‍ञा च, पारिपूरिं न गच्छति॥", + "‘‘यञ्हि किच्‍चं अपविद्धं", + "उन्‍नळानं", + "‘‘येसञ्‍च सुसमारद्धा, निच्‍चं कायगता सति।", + "अकिच्‍चं ते न सेवन्ति, किच्‍चे सातच्‍चकारिनो।", + "सतानं सम्पजानानं, अत्थं गच्छन्ति आसवा॥", + "‘‘उजुमग्गम्हि अक्खाते, गच्छथ मा निवत्तथ।", + "अत्तना चोदयत्तानं, निब्बानमभिहारये॥", + "‘‘अच्‍चारद्धम्हि वीरियम्हि, सत्था लोके अनुत्तरो।", + "वीणोपमं करित्वा मे, धम्मं देसेसि चक्खुमा।", + "तस्साहं वचनं सुत्वा, विहासिं सासने रतो॥", + "‘‘समथं पटिपादेसिं, उत्तमत्थस्स पत्तिया।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘नेक्खम्मे", + "अब्यापज्झाधिमुत्तस्स", + "‘‘तण्हक्खयाधिमुत्तस्स, असम्मोहञ्‍च चेतसो।", + "दिस्वा आयतनुप्पादं, सम्मा चित्तं विमुच्‍चति॥", + "‘‘तस्स", + "कतस्स पटिचयो नत्थि, करणीयं न विज्‍जति॥", + "‘‘सेलो", + "एवं रूपा रसा सद्दा, गन्धा फस्सा च केवला॥", + "‘‘इट्ठा", + "ठितं चित्तं विसञ्‍ञुत्तं, वयञ्‍चस्सानुपस्सती’’ति॥", + "सोणो कोळिविसो थेरो, एकोयेव महिद्धिको।", + "तेरसम्हि निपातम्हि, गाथायो चेत्थ तेरसाति॥", + "‘‘यदा", + "नाभिजानामि सङ्कप्पं, अनरियं दोससंहितं॥", + "‘‘‘इमे हञ्‍ञन्तु वज्झन्तु, दुक्खं पप्पोन्तु पाणिनो’।", + "सङ्कप्पं नाभिजानामि, इमस्मिं दीघमन्तरे॥", + "‘‘मेत्तञ्‍च अभिजानामि, अप्पमाणं सुभावितं।", + "अनुपुब्बं परिचितं, यथा बुद्धेन देसितं॥", + "‘‘सब्बमित्तो सब्बसखो, सब्बभूतानुकम्पको।", + "मेत्तचित्तञ्‍च", + "‘‘असंहीरं असंकुप्पं, चित्तं आमोदयामहं।", + "ब्रह्मविहारं भावेमि, अकापुरिससेवितं॥", + "‘‘अवितक्‍कं", + "अरियेन तुण्हीभावेन, उपेतो होति तावदे॥", + "‘‘यथापि पब्बतो सेलो, अचलो सुप्पतिट्ठितो।", + "एवं मोहक्खया भिक्खु, पब्बतोव न वेधति॥", + "‘‘अनङ्गणस्स पोसस्स, निच्‍चं सुचिगवेसिनो।", + "वालग्गमत्तं पापस्स, अब्भमत्तंव खायति॥", + "‘‘नगरं यथा पच्‍चन्तं, गुत्तं सन्तरबाहिरं।", + "एवं गोपेथ अत्तानं, खणो वो मा उपच्‍चगा॥", + "‘‘नाभिनन्दामि मरणं, नाभिनन्दामि जीवितं।", + "कालञ्‍च पटिकङ्खामि, निब्बिसं भतको यथा॥", + "‘‘नाभिनन्दामि मरणं…पे॰… सम्पजानो पतिस्सतो॥", + "‘‘परिचिण्णो मया सत्था, कतं बुद्धस्स सासनं।", + "ओहितो गरुको भारो, भवनेत्ति समूहता॥", + "‘‘यस्स", + "सो मे अत्थो अनुप्पत्तो, सब्बसंयोजनक्खयो॥", + "‘‘सम्पादेथप्पमादेन, एसा मे अनुसासनी।", + "हन्दाहं परिनिब्बिस्सं, विप्पमुत्तोम्हि सब्बधी’’ति॥", + "‘‘यथापि भद्दो आजञ्‍ञो, धुरे युत्तो धुरस्सहो", + "मथितो", + "‘‘एवं पञ्‍ञाय ये तित्ता, समुद्दो वारिना यथा।", + "न परे अतिमञ्‍ञन्ति, अरियधम्मोव पाणिनं॥", + "‘‘काले", + "नरा दुक्खं निगच्छन्ति, तेध सोचन्ति माणवा", + "‘‘उन्‍नता सुखधम्मेन, दुक्खधम्मेन चोनता।", + "द्वयेन बाला हञ्‍ञन्ति, यथाभूतं अदस्सिनो॥", + "‘‘ये च दुक्खे सुखस्मिञ्‍च, मज्झे सिब्बिनिमच्‍चगू।", + "ठिता ते इन्दखीलोव, न ते उन्‍नतओनता॥", + "‘‘न हेव लाभे नालाभे, न यसे न च कित्तिया।", + "न निन्दायं पसंसाय, न ते दुक्खे सुखम्हि॥", + "‘‘सब्बत्थ ते न लिम्पन्ति, उदबिन्दुव पोक्खरे।", + "सब्बत्थ सुखिता धीरा, सब्बत्थ अपराजिता॥", + "‘‘धम्मेन च अलाभो यो, यो च लाभो अधम्मिको।", + "अलाभो धम्मिको सेय्यो, यं चे लाभो अधम्मिको॥", + "‘‘यसो च अप्पबुद्धीनं, विञ्‍ञूनं अयसो च यो।", + "अयसोव सेय्यो विञ्‍ञूनं, न यसो अप्पबुद्धिनं॥", + "‘‘दुम्मेधेहि", + "गरहाव सेय्यो विञ्‍ञूहि, यं चे बालप्पसंसना॥", + "‘‘सुखञ्‍च", + "पविवेकदुक्खं सेय्यो, यं चे काममयं सुखं॥", + "‘‘जीवितञ्‍च अधम्मेन, धम्मेन मरणञ्‍च यं।", + "मरणं धम्मिकं सेय्यो, यं चे जीवे अधम्मिकं॥", + "‘‘कामकोपप्पहीना ये, सन्तचित्ता भवाभवे।", + "चरन्ति लोके असिता, नत्थि तेसं पियापियं॥", + "‘‘भावयित्वान बोज्झङ्गे, इन्द्रियानि बलानि च।", + "पप्पुय्य परमं सन्तिं, परिनिब्बन्तिनासवा’’ति॥", + "रेवतो चेव गोदत्तो, थेरा द्वे ते महिद्धिका।", + "चुद्दसम्हि निपातम्हि, गाथायो अट्ठवीसतीति॥", + "‘‘एस", + "विरागो देसितो धम्मो, अनुपादाय सब्बसो॥", + "‘‘बहूनि लोके चित्रानि, अस्मिं पथविमण्डले।", + "मथेन्ति", + "‘‘रजमुहतञ्‍च वातेन, यथा मेघोपसम्मये।", + "एवं सम्मन्ति सङ्कप्पा, यदा पञ्‍ञाय पस्सति॥", + "", + "अथ निब्बिन्दति दुक्खे, एस मग्गो विसुद्धिया॥", + "", + "अथ निब्बिन्दति दुक्खे, एस मग्गो विसुद्धिया॥", + "", + "अथ निब्बिन्दति दुक्खे, एस मग्गो विसुद्धिया॥", + "‘‘बुद्धानुबुद्धो यो थेरो, कोण्डञ्‍ञो तिब्बनिक्‍कमो।", + "पहीनजातिमरणो, ब्रह्मचरियस्स केवली॥", + "‘‘ओघपासो दळ्हखिलो", + "छेत्वा खिलञ्‍च पासञ्‍च, सेलं भेत्वान", + "तिण्णो पारङ्गतो झायी, मुत्तो सो मारबन्धना॥", + "‘‘उद्धतो चपलो भिक्खु, मित्ते आगम्म पापके।", + "संसीदति महोघस्मिं, ऊमिया पटिकुज्‍जितो॥", + "‘‘अनुद्धतो अचपलो, निपको संवुतिन्द्रियो।", + "कल्याणमित्तो मेधावी, दुक्खस्सन्तकरो सिया॥", + "‘‘कालपब्बङ्गसङ्कासो, किसो धमनिसन्थतो।", + "मत्तञ्‍ञू", + "‘‘फुट्ठो", + "नागो सङ्गामसीसेव, सतो तत्राधिवासये॥", + "‘‘नाभिनन्दामि", + "‘‘नाभिनन्दामि मरणं…पे॰… सम्पजानो पतिस्सतो॥", + "‘‘परिचिण्णो मया सत्था…पे॰… भवनेत्ति समूहता॥", + "‘‘यस्स चत्थाय पब्बजितो, अगारस्मानगारियं।", + "सो मे अत्थो अनुप्पत्तो, किं मे सद्धिविहारिना’’ति॥", + "", + "इरियमानं ब्रह्मपथे, चित्तस्सूपसमे रतं॥", + "‘‘यं मनुस्सा नमस्सन्ति, सब्बधम्मान पारगुं।", + "देवापि तं नमस्सन्ति, इति मे अरहतो सुतं॥", + "‘‘सब्बसंयोजनातीतं", + "कामेहि नेक्खम्मरतं", + "‘‘स वे अच्‍चरुचि नागो, हिमवावञ्‍ञे सिलुच्‍चये।", + "सब्बेसं", + "‘‘नागं वो कित्तयिस्सामि, न हि आगुं करोति सो।", + "सोरच्‍चं अविहिंसा च, पादा नागस्स ते दुवे॥", + "‘‘सति च सम्पजञ्‍ञञ्‍च, चरणा नागस्स तेपरे।", + "सद्धाहत्थो महानागो, उपेक्खासेतदन्तवा॥", + "‘‘सति गीवा सिरो पञ्‍ञा, वीमंसा धम्मचिन्तना।", + "धम्मकुच्छिसमावासो, विवेको तस्स वालधि॥", + "‘‘सो झायी अस्सासरतो, अज्झत्तं सुसमाहितो।", + "गच्छं समाहितो नागो, ठितो नागो समाहितो॥", + "‘‘सयं समाहितो नागो, निसिन्‍नोपि समाहितो।", + "सब्बत्थ संवुतो नागो, एसा नागस्स सम्पदा॥", + "‘‘भुञ्‍जति", + "घासमच्छादनं लद्धा, सन्‍निधिं परिवज्‍जयं॥", + "‘‘संयोजनं", + "येन येनेव गच्छति, अनपक्खोव गच्छति॥", + "‘‘यथापि उदके जातं, पुण्डरीकं पवड्ढति।", + "नोपलिप्पति तोयेन, सुचिगन्धं मनोरमं॥", + "‘‘तथेव च लोके जातो, बुद्धो लोके विहरति।", + "नोपलिप्पति लोकेन, तोयेन पदुमं यथा॥", + "‘‘महागिनि पज्‍जलितो, अनाहारोपसम्मति।", + "अङ्गारेसु", + "‘‘अत्थस्सायं विञ्‍ञापनी, उपमा विञ्‍ञूहि देसिता।", + "विञ्‍ञिस्सन्ति महानागा, नागं नागेन देसितं॥", + "‘‘वीतरागो वीतदोसो, वीतमोहो अनासवो।", + "सरीरं विजहं नागो, परिनिब्बिस्सत्यनासवो’’ति॥", + "कोण्डञ्‍ञो च उदायी च, थेरा द्वे ते महिद्धिका।", + "सोळसम्हि निपातम्हि, गाथायो द्वे च तिंस चाति॥", + "‘‘यञ्‍ञत्थं", + "अवसेसं", + "‘‘तस्स ते नत्थि भीतत्तं, भिय्यो वण्णो पसीदति।", + "कस्मा न परिदेवेसि, एवरूपे महब्भये॥", + "‘‘नत्थि चेतसिकं दुक्खं, अनपेक्खस्स गामणि।", + "अतिक्‍कन्ता भया सब्बे, खीणसंयोजनस्स वे॥", + "‘‘खीणाय भवनेत्तिया, दिट्ठे धम्मे यथातथे।", + "न", + "‘‘सुचिण्णं ब्रह्मचरियं मे, मग्गो चापि सुभावितो।", + "मरणे मे भयं नत्थि, रोगानमिव सङ्खये॥", + "‘‘सुचिण्णं ब्रह्मचरियं मे, मग्गो चापि सुभावितो।", + "निरस्सादा भवा दिट्ठा, विसं पित्वाव", + "‘‘पारगू अनुपादानो, कतकिच्‍चो अनासवो।", + "तुट्ठो आयुक्खया होति, मुत्तो आघातना यथा॥", + "‘‘उत्तमं धम्मतं पत्तो, सब्बलोके अनत्थिको।", + "आदित्ताव घरा मुत्तो, मरणस्मिं न सोचति॥", + "‘‘यदत्थि सङ्गतं किञ्‍चि, भवो वा यत्थ लब्भति।", + "सब्बं अनिस्सरं एतं, इति वुत्तं महेसिना॥", + "‘‘यो तं तथा पजानाति, यथा बुद्धेन देसितं।", + "न गण्हाति भवं किञ्‍चि, सुतत्तंव अयोगुळं॥", + "‘‘न मे होति ‘अहोसि’न्ति, ‘भविस्स’न्ति न होति मे।", + "सङ्खारा विगमिस्सन्ति, तत्थ का परिदेवना॥", + "‘‘सुद्धं धम्मसमुप्पादं, सुद्धं सङ्खारसन्ततिं।", + "पस्सन्तस्स यथाभूतं, न भयं होति गामणि॥", + "‘‘तिणकट्ठसमं", + "ममत्तं सो असंविन्दं, ‘नत्थि मे’ति न सोचति॥", + "‘‘उक्‍कण्ठामि", + "सोयं", + "‘‘यं वो किच्‍चं सरीरेन, तं करोथ यदिच्छथ।", + "न मे तप्पच्‍चया तत्थ, दोसो पेमञ्‍च हेहिति’’॥", + "तस्स तं वचनं सुत्वा, अब्भुतं लोमहंसनं।", + "सत्थानि निक्खिपित्वान, माणवा एतदब्रवुं॥", + "‘‘किं भदन्ते करित्वान, को वा आचरियो तव।", + "कस्स सासनमागम्म, लब्भते तं असोकता’’॥", + "‘‘सब्बञ्‍ञू सब्बदस्सावी, जिनो आचरियो मम।", + "महाकारुणिको सत्था, सब्बलोकतिकिच्छको॥", + "‘‘तेनायं देसितो धम्मो, खयगामी अनुत्तरो।", + "तस्स सासनमागम्म, लब्भते तं असोकता’’॥", + "सुत्वान चोरा इसिनो सुभासितं, निक्खिप्प सत्थानि च आवुधानि च।", + "तम्हा च कम्मा विरमिंसु एके, एके च पब्बज्‍जमरोचयिंसु॥", + "ते पब्बजित्वा सुगतस्स सासने, भावेत्व बोज्झङ्गबलानि पण्डिता।", + "उदग्गचित्ता सुमना कतिन्द्रिया, फुसिंसु निब्बानपदं असङ्खतन्ति॥", + "‘‘समणस्स", + "एककस्स निसिन्‍नस्स, पविवित्तस्स झायिनो॥", + "‘‘किमानुपुब्बं पुरिसो, किं वतं किं समाचारं।", + "अत्तनो किच्‍चकारीस्स, न च कञ्‍चि विहेठये॥", + "‘‘इन्द्रियानि", + "अरक्खितानि अहिताय, रक्खितानि हिताय च॥", + "‘‘इन्द्रियानेव सारक्खं, इन्द्रियानि च गोपयं।", + "अत्तनो किच्‍चकारीस्स, न च कञ्‍चि विहेठये॥", + "‘‘चक्खुन्द्रियं", + "अनादीनवदस्सावी, सो दुक्खा न हि मुच्‍चति॥", + "‘‘सोतिन्द्रियं चे सद्देसु, गच्छन्तं अनिवारयं।", + "अनादीनवदस्सावी, सो दुक्खा न हि मुच्‍चति॥", + "‘‘अनिस्सरणदस्सावी", + "न सो मुच्‍चति दुक्खम्हा, गन्धेसु अधिमुच्छितो॥", + "‘‘अम्बिलं मधुरग्गञ्‍च, तित्तकग्गमनुस्सरं।", + "रसतण्हाय गधितो, हदयं नावबुज्झति॥", + "‘‘सुभान्यप्पटिकूलानि, फोट्ठब्बानि अनुस्सरं।", + "रत्तो रागाधिकरणं, विविधं विन्दते दुखं॥", + "‘‘मनं चेतेहि धम्मेहि, यो न सक्‍कोति रक्खितुं।", + "ततो", + "‘‘पुब्बलोहितसम्पुण्णं, बहुस्स कुणपस्स च।", + "नरवीरकतं वग्गुं, समुग्गमिव चित्तितं॥", + "‘‘कटुकं मधुरस्सादं, पियनिबन्धनं दुखं।", + "खुरंव मधुना लित्तं, उल्‍लिहं नावबुज्झति॥", + "‘‘इत्थिरूपे इत्थिसरे, फोट्ठब्बेपि च इत्थिया।", + "इत्थिगन्धेसु सारत्तो, विविधं विन्दते दुखं॥", + "‘‘इत्थिसोतानि सब्बानि, सन्दन्ति पञ्‍च पञ्‍चसु।", + "तेसमावरणं कातुं, यो सक्‍कोति वीरियवा॥", + "‘‘सो अत्थवा सो धम्मट्ठो, सो दक्खो सो विचक्खणो।", + "करेय्य रममानोपि, किच्‍चं धम्मत्थसंहितं॥", + "‘‘अथो", + "‘न तं किच्‍च’न्ति मञ्‍ञित्वा, अप्पमत्तो विचक्खणो॥", + "‘‘यञ्‍च अत्थेन सञ्‍ञुत्तं, या च धम्मगता रति।", + "तं समादाय वत्तेथ, सा हि वे उत्तमा रति॥", + "‘‘उच्‍चावचेहुपायेहि, परेसमभिजिगीसति।", + "हन्त्वा वधित्वा अथ सोचयित्वा, आलोपति साहसा यो परेसं॥", + "‘‘तच्छन्तो आणिया आणिं, निहन्ति बलवा यथा।", + "इन्द्रियानिन्द्रियेहेव", + "‘‘सद्धं", + "पञ्‍च पञ्‍चहि हन्त्वान, अनीघो याति ब्राह्मणो॥", + "‘‘सो अत्थवा सो धम्मट्ठो, कत्वा वाक्यानुसासनिं।", + "सब्बेन सब्बं बुद्धस्स, सो नरो सुखमेधती’’ति॥", + "‘‘चिररत्तं वतातापी, धम्मं अनुविचिन्तयं।", + "समं चित्तस्स नालत्थं, पुच्छं समणब्राह्मणे॥", + "‘‘‘को", + "कस्स धम्मं पटिच्छामि, परमत्थविजाननं’॥", + "‘‘अन्तोवङ्कगतो आसि, मच्छोव घसमामिसं।", + "बद्धो महिन्दपासेन, वेपचित्यसुरो यथा॥", + "‘‘अञ्छामि नं न मुञ्‍चामि, अस्मा सोकपरिद्दवा।", + "को मे बन्धं मुञ्‍चं लोके, सम्बोधिं वेदयिस्सति॥", + "‘‘समणं ब्राह्मणं वा कं, आदिसन्तं पभङ्गुनं॥", + "कस्स धम्मं पटिच्छामि, जरामच्‍चुपवाहनं॥", + "‘‘विचिकिच्छाकङ्खागन्थितं, सारम्भबलसञ्‍ञुतं।", + "कोधप्पत्तमनत्थद्धं, अभिजप्पप्पदारणं॥", + "‘‘तण्हाधनुसमुट्ठानं", + "पस्स", + "‘‘अनुदिट्ठीनं अप्पहानं, सङ्कप्पपरतेजितं।", + "तेन विद्धो पवेधामि, पत्तंव मालुतेरितं॥", + "‘‘अज्झत्तं मे समुट्ठाय, खिप्पं पच्‍चति मामकं।", + "छफस्सायतनी कायो, यत्थ सरति सब्बदा॥", + "‘‘तं न पस्सामि तेकिच्छं, यो मेतं सल्‍लमुद्धरे।", + "नानारज्‍जेन सत्थेन", + "‘‘को मे असत्थो अवणो, सल्‍लमब्भन्तरपस्सयं।", + "अहिंसं सब्बगत्तानि, सल्‍लं मे उद्धरिस्सति॥", + "‘‘धम्मप्पति", + "गम्भीरे पतितस्स मे, थलं पाणिञ्‍च दस्सये॥", + "‘‘रहदेहमस्मि ओगाळ्हो, अहारियरजमत्तिके।", + "मायाउसूयसारम्भ, थिनमिद्धमपत्थटे॥", + "‘‘उद्धच्‍चमेघथनितं, संयोजनवलाहकं।", + "वाहा वहन्ति कुद्दिट्ठिं", + "‘‘सवन्ति सब्बधि सोता, लता उब्भिज्‍ज तिट्ठति।", + "ते सोते को निवारेय्य, तं लतं को हि छेच्छति॥", + "‘‘वेलं", + "मा ते मनोमयो सोतो, रुक्खंव सहसा लुवे॥", + "‘‘एवं", + "ताणो पञ्‍ञावुधो सत्था, इसिसङ्घनिसेवितो॥", + "‘‘सोपाणं सुगतं सुद्धं, धम्मसारमयं दळ्हं।", + "पादासि वुय्हमानस्स, ‘मा भायी’ति च मब्रवि॥", + "‘‘सतिपट्ठानपासादं, आरुय्ह पच्‍चवेक्खिसं।", + "यं तं पुब्बे अमञ्‍ञिस्सं, सक्‍कायाभिरतं पजं॥", + "‘‘यदा", + "अनधिट्ठाय अत्तानं, तित्थमद्दक्खिमुत्तमं॥", + "‘‘सल्‍लं अत्तसमुट्ठानं, भवनेत्तिप्पभावितं।", + "एतेसं अप्पवत्ताय", + "‘‘दीघरत्तानुसयितं, चिररत्तमधिट्ठितं।", + "बुद्धो मेपानुदी गन्थं, विसदोसप्पवाहनो’’ति॥", + "", + "आतुरं बहुसङ्कप्पं, यस्स नत्थि धुवं ठिति॥", + "‘‘पस्स चित्तकतं रूपं, मणिना कुण्डलेन च।", + "अट्ठिं तचेन ओनद्धं, सह वत्थेहि सोभति॥", + "‘‘अलत्तककता", + "अलं बालस्स मोहाय, नो च पारगवेसिनो॥", + "‘‘अट्ठपदकता", + "अलं बालस्स मोहाय, नो च पारगवेसिनो॥", + "‘‘अञ्‍जनीव नवा चित्ता, पूतिकायो अलङ्कतो।", + "अलं बालस्स मोहाय, नो च पारगवेसिनो॥", + "‘‘ओदहि मिगवो पासं, नासदा वागुरं मिगो।", + "भुत्वा निवापं गच्छाम, कन्दन्ते मिगबन्धके॥", + "‘‘छिन्‍नो पासो मिगवस्स, नासदा वागुरं मिगो।", + "भुत्वा निवापं गच्छाम, सोचन्ते मिगलुद्दके॥", + "‘‘पस्सामि लोके सधने मनुस्से, लद्धान वित्तं न ददन्ति मोहा।", + "लुद्धा", + "‘‘राजा", + "ओरं समुद्दस्स अतित्तरूपो, पारं समुद्दस्सपि पत्थयेथ॥", + "‘‘राजा च अञ्‍ञे च बहू मनुस्सा, अवीततण्हा मरणं उपेन्ति।", + "ऊनाव हुत्वान जहन्ति देहं, कामेहि लोकम्हि न हत्थि तित्ति॥", + "‘‘कन्दन्ति", + "वत्थेन नं पारुतं नीहरित्वा, चितं समोधाय ततो डहन्ति॥", + "‘‘सो डय्हति सूलेहि तुज्‍जमानो, एकेन वत्थेन", + "न मीयमानस्स भवन्ति ताणा, ञाती च मित्ता अथ वा सहाया॥", + "‘‘दायादका तस्स धनं हरन्ति, सत्तो पन गच्छति येन कम्मं।", + "न मीयमानं धनमन्वेति", + "‘‘न दीघमायुं लभते धनेन, न चापि वित्तेन जरं विहन्ति।", + "अप्पप्पं हिदं जीवितमाहु धीरा, असस्सतं विप्परिणामधम्मं॥", + "‘‘अड्ढा दलिद्दा च फुसन्ति फस्सं, बालो च धीरो च तथेव फुट्ठो।", + "बालो हि बाल्या वधितोव सेति, धीरो", + "‘‘तस्मा", + "अब्योसितत्ता हि भवाभवेसु, पापानि कम्मानि करोति मोहा॥", + "‘‘उपेति", + "तस्सप्पपञ्‍ञो अभिसद्दहन्तो, उपेति गब्भञ्‍च परञ्‍च लोकं॥", + "‘‘चोरो", + "एवं पजा पेच्‍च परम्हि लोके, सकम्मुना हञ्‍ञति पापधम्मो॥", + "‘‘कामा हि चित्रा मधुरा मनोरमा, विरूपरूपेन मथेन्ति चित्तं।", + "आदीनवं कामगुणेसु दिस्वा, तस्मा अहं पब्बजितोम्हि राज॥", + "‘‘दुमप्फलानीव पतन्ति माणवा, दहरा च वुड्ढा च सरीरभेदा।", + "एतम्पि", + "‘‘सद्धायाहं पब्बजितो, उपेतो जिनसासने।", + "अवज्झा मय्हं पब्बज्‍जा, अनणो भुञ्‍जामि भोजनं॥", + "‘‘कामे आदित्ततो दिस्वा, जातरूपानि सत्थतो।", + "गब्भवोक्‍कन्तितो दुक्खं, निरयेसु महब्भयं॥", + "‘‘एतमादीनवं ञत्वा, संवेगं अलभिं तदा।", + "सोहं विद्धो तदा सन्तो, सम्पत्तो आसवक्खयं॥", + "‘‘परिचिण्णो मया सत्था, कतं बुद्धस्स सासनं।", + "ओहितो गरुको भारो, भवनेत्ति समूहता॥", + "‘‘यस्सत्थाय पब्बजितो, अगारस्मानगारियं।", + "सो मे अत्थो अनुप्पत्तो, सब्बसंयोजनक्खयो’’ति॥", + "", + "सारत्तचित्तो वेदेति, तञ्‍च अज्झोस्स तिट्ठति॥", + "‘‘तस्स", + "अभिज्झा च विहेसा च, चित्तमस्सूपहञ्‍ञति।", + "एवमाचिनतो दुक्खं, आरा निब्बान", + "‘‘सद्दं सुत्वा सति मुट्ठा, पियं निमित्तं मनसि करोतो।", + "सारत्तचित्तो वेदेति, तञ्‍च अज्झोस्स तिट्ठति॥", + "‘‘तस्स वड्ढन्ति वेदना, अनेका सद्दसम्भवा।", + "अभिज्झा च विहेसा च, चित्तमस्सूपहञ्‍ञति।", + "एवमाचिनतो दुक्खं, आरा निब्बान वुच्‍चति॥", + "‘‘गन्धं घत्वा सति मुट्ठा, पियं निमित्तं मनसि करोतो।", + "सारत्तचित्तो वेदेति, तञ्‍च अज्झोस्स तिट्ठति॥", + "‘‘तस्स", + "अभिज्झा च विहेसा च, चित्तमस्सूपहञ्‍ञति।", + "एवमाचिनतो दुक्खं, आरा निब्बान वुच्‍चति॥", + "‘‘रसं भोत्वा सति मुट्ठा, पियं निमित्तं मनसि करोतो।", + "सारत्तचित्तो वेदेति, तञ्‍च अज्झोस्स तिट्ठति॥", + "‘‘तस्स", + "अभिज्झा च विहेसा च, चित्तमस्सूपहञ्‍ञति।", + "एवमाचिनतो दुक्खं, आरा निब्बान वुच्‍चति॥", + "‘‘फस्सं", + "सारत्तचित्तो वेदेति, तञ्‍च अज्झोस्स तिट्ठति॥", + "‘‘तस्स वड्ढन्ति वेदना, अनेका फस्ससम्भवा।", + "अभिज्झा च विहेसा च, चित्तमस्सूपहञ्‍ञति।", + "एवमाचिनतो दुक्खं, आरा निब्बान वुच्‍चति॥", + "‘‘धम्मं ञत्वा सति मुट्ठा, पियं निमित्तं मनसि करोतो।", + "सारत्तचित्तो वेदेति, तञ्‍च अज्झोस्स तिट्ठति॥", + "‘‘तस्स", + "अभिज्झा च विहेसा च, चित्तमस्सूपहञ्‍ञति।", + "एवमाचिनतो दुक्खं, आरा निब्बान वुच्‍चति॥", + "‘‘न सो रज्‍जति रूपेसु, रूपं दिस्वा पतिस्सतो।", + "विरत्तचित्तो वेदेति, तञ्‍च नाज्झोस्स तिट्ठति॥", + "‘‘यथास्स पस्सतो रूपं, सेवतो चापि वेदनं।", + "खीयति नोपचीयति, एवं सो चरती सतो।", + "एवं अपचिनतो दुक्खं, सन्तिके निब्बान वुच्‍चति॥", + "‘‘न सो रज्‍जति सद्देसु, सद्दं सुत्वा पतिस्सतो।", + "विरत्तचित्तो वेदेति, तञ्‍च नाज्झोस्स तिट्ठति॥", + "‘‘यथास्स सुणतो सद्दं, सेवतो चापि वेदनं।", + "खीयति नोपचीयति, एवं सो चरती सतो।", + "एवं अपचिनतो दुक्खं, सन्तिके निब्बान वुच्‍चति॥", + "‘‘न सो रज्‍जति गन्धेसु, गन्धं घत्वा पतिस्सतो।", + "विरत्तचित्तो वेदेति, तञ्‍च नाज्झोस्स तिट्ठति॥", + "‘‘यथास्स", + "खीयति नोपचीयति, एवं सो चरती सतो।", + "एवं अपचिनतो दुक्खं, सन्तिके निब्बान वुच्‍चति॥", + "‘‘न", + "विरत्तचित्तो वेदेति, तञ्‍च नाज्झोस्स तिट्ठति॥", + "‘‘यथास्स सायरतो रसं, सेवतो चापि वेदनं।", + "खीयति नोपचीयति, एवं सो चरती सतो।", + "एवं अपचिनतो दुक्खं, सन्तिके निब्बान वुच्‍चति॥", + "‘‘न सो रज्‍जति फस्सेसु, फस्सं फुस्स पतिस्सतो।", + "विरत्तचित्तो वेदेति, तञ्‍च नाज्झोस्स तिट्ठति॥", + "‘‘यथास्स फुसतो फस्सं, सेवतो चापि वेदनं।", + "खीयति नोपचीयति, एवं सो चरती सतो।", + "एवं अपचिनतो दुक्खं, सन्तिके निब्बान वुच्‍चति॥", + "‘‘न सो रज्‍जति धम्मेसु, धम्मं ञत्वा पतिस्सतो।", + "विरत्तचित्तो वेदेति, तञ्‍च नाज्झोस्स तिट्ठति॥", + "‘‘यथास्स", + "खीयति नोपचीयति, एवं सो चरती सतो।", + "एवं अपचिनतो दुक्खं, सन्तिके निब्बान वुच्‍चति’’॥", + "‘‘परिपुण्णकायो सुरुचि, सुजातो चारुदस्सनो।", + "सुवण्णवण्णोसि भगवा, सुसुक्‍कदाठोसि वीरियवा", + "‘‘नरस्स हि सुजातस्स, ये भवन्ति वियञ्‍जना।", + "सब्बे", + "‘‘पसन्‍ननेत्तो सुमुखो, ब्रहा उजु पतापवा।", + "मज्झे समणसङ्घस्स, आदिच्‍चोव विरोचसि॥", + "‘‘कल्याणदस्सनो भिक्खु, कञ्‍चनसन्‍निभत्तचो।", + "किं ते समणभावेन, एवं उत्तमवण्णिनो॥", + "‘‘राजा", + "चातुरन्तो विजितावी, जम्बुसण्डस्स", + "‘‘खत्तिया भोगी राजानो", + "राजाभिराजा", + "‘‘राजाहमस्मि", + "धम्मेन चक्‍कं वत्तेमि, चक्‍कं अप्पटिवत्तियं’’॥", + "‘‘सम्बुद्धो पटिजानासि, (इति सेलो ब्राह्मणो) धम्मराजा अनुत्तरो।", + "‘धम्मेन चक्‍कं वत्तेमि’, इति भासथ गोतम॥", + "‘‘को नु सेनापति भोतो, सावको सत्थुरन्वयो", + "को तेतमनुवत्तेति, धम्मचक्‍कं पवत्तितं’’॥", + "‘‘मया", + "सारिपुत्तो अनुवत्तेति, अनुजातो तथागतं॥", + "‘‘अभिञ्‍ञेय्यं अभिञ्‍ञातं, भावेतब्बञ्‍च भावितं।", + "पहातब्बं पहीनं मे, तस्मा बुद्धोस्मि ब्राह्मण॥", + "‘‘विनयस्सु", + "दुल्‍लभं दस्सनं होति, सम्बुद्धानं अभिण्हसो॥", + "‘‘येसं वे दुल्‍लभो लोके, पातुभावो अभिण्हसो।", + "सोहं ब्राह्मण बुद्धोस्मि, सल्‍लकत्तो", + "‘‘ब्रह्मभूतो अतितुलो, मारसेनप्पमद्दनो।", + "सब्बामित्ते वसे", + "‘‘इदं भोन्तो निसामेथ, यथा भासति चक्खुमा।", + "सल्‍लकत्तो महावीरो, सीहोव नदती वने॥", + "‘‘ब्रह्मभूतं अतितुलं, मारसेनप्पमद्दनं।", + "को दिस्वा नप्पसीदेय्य, अपि कण्हाभिजातिको॥", + "‘‘यो मं इच्छति अन्वेतु, यो वा निच्छति गच्छतु।", + "इधाहं पब्बजिस्सामि, वरपञ्‍ञस्स सन्तिके’’॥", + "‘‘एतं चे रुच्‍चति भोतो, सम्मासम्बुद्धसासनं।", + "मयम्पि पब्बजिस्साम, वरपञ्‍ञस्स सन्तिके॥", + "‘‘ब्राह्मणा तिसता इमे, याचन्ति पञ्‍जलीकता।", + "‘ब्रह्मचरियं चरिस्साम, भगवा तव सन्तिके’’’॥", + "‘‘स्वाखातं", + "यत्थ अमोघा पब्बज्‍जा, अप्पमत्तस्स सिक्खतो’’॥", + "‘‘यं", + "सत्तरत्तेन भगवा, दन्ताम्ह तव सासने॥", + "‘‘तुवं", + "तुवं अनुसये छेत्वा, तिण्णो तारेसिमं पजं॥", + "‘‘उपधी ते समतिक्‍कन्ता, आसवा ते पदालिता।", + "सीहोव अनुपादानो, पहीनभयभेरवो॥", + "‘‘भिक्खवो तिसता इमे, तिट्ठन्ति पञ्‍जलीकता।", + "पादे वीर पसारेहि, नागा वन्दन्तु सत्थुनो’’ति॥", + "‘‘यातं मे हत्थिगीवाय, सुखुमा वत्था पधारिता।", + "सालीनं ओदनो भुत्तो, सुचिमंसूपसेचनो॥", + "‘‘सोज्‍ज भद्दो साततिको, उञ्छापत्तागते रतो।", + "झायति अनुपादानो, पुत्तो गोधाय भद्दियो॥", + "‘‘पंसुकूली साततिको, उञ्छापत्तागते रतो।", + "झायति अनुपादानो, पुत्तो गोधाय भद्दियो॥", + "‘‘पिण्डपाती साततिको…पे॰…॥", + "‘‘तेचीवरी साततिको…पे॰…॥", + "‘‘सपदानचारी साततिको…पे॰…॥", + "‘‘एकासनी साततिको…पे॰…॥", + "‘‘पत्तपिण्डी साततिको…पे॰…॥", + "‘‘खलुपच्छाभत्ती साततिको…पे॰…॥", + "‘‘आरञ्‍ञिको साततिको…पे॰…॥", + "‘‘रुक्खमूलिको", + "‘‘अब्भोकासी साततिको…पे॰…॥", + "‘‘सोसानिको साततिको…पे॰…॥", + "‘‘यथासन्थतिको साततिको…पे॰…॥", + "‘‘नेसज्‍जिको", + "‘‘अप्पिच्छो साततिको…पे॰…॥", + "‘‘सन्तुट्ठो साततिको…पे॰…॥", + "‘‘पविवित्तो साततिको…पे॰…॥", + "‘‘असंसट्ठो साततिको…पे॰…॥", + "‘‘आरद्धवीरियो साततिको…पे॰…॥", + "‘‘हित्वा सतपलं कंसं, सोवण्णं सतराजिकं।", + "अग्गहिं मत्तिकापत्तं, इदं दुतियाभिसेचनं॥", + "‘‘उच्‍चे मण्डलिपाकारे, दळ्हमट्टालकोट्ठके।", + "रक्खितो खग्गहत्थेहि, उत्तसं विहरिं पुरे॥", + "‘‘सोज्‍ज भद्दो अनुत्रासी, पहीनभयभेरवो।", + "झायति वनमोगय्ह, पुत्तो गोधाय भद्दियो॥", + "‘‘सीलक्खन्धे पतिट्ठाय, सतिं पञ्‍ञञ्‍च भावयं।", + "पापुणिं अनुपुब्बेन, सब्बसंयोजनक्खय’’न्ति॥", + "‘‘गच्छं", + "पुच्छामि", + "‘‘ठितो अहं अङ्गुलिमाल सब्बदा, सब्बेसु भूतेसु निधाय दण्डं।", + "तुवञ्‍च पाणेसु असञ्‍ञतोसि, तस्मा ठितोहं तुवमट्ठितोसि’’॥", + "‘‘चिरस्सं वत मे महितो महेसी, महावनं समणो पच्‍चपादि", + "सोहं चजिस्सामि सहस्सपापं, सुत्वान गाथं तव धम्मयुत्तं’’॥", + "इच्‍चेव", + "अवन्दि चोरो सुगतस्स पादे, तत्थेव पब्बज्‍जमयाचि बुद्धं॥", + "बुद्धो च खो कारुणिको महेसि, यो सत्था लोकस्स सदेवकस्स।", + "‘तमेहि भिक्खू’ति तदा अवोच, एसेव तस्स अहु भिक्खुभावो॥", + "‘‘यो", + "सोमं लोकं पभासेति, अब्भा मुत्तोव चन्दिमा॥", + "‘‘यस्स", + "सोमं लोकं पभासेति, अब्भा मुत्तोव चन्दिमा॥", + "‘‘यो हवे दहरो भिक्खु, युञ्‍जति बुद्धसासने।", + "सोमं लोकं पभासेति, अब्भा मुत्तोव चन्दिमा॥", + "", + "दिसापि मे ते मनुजे भजन्तु, ये धम्ममेवादपयन्ति सन्तो॥", + "‘‘दिसा हि मे खन्तिवादानं, अविरोधप्पसंसिनं।", + "सुणन्तु धम्मं कालेन, तञ्‍च अनुविधीयन्तु॥", + "‘‘न हि जातु सो ममं हिंसे, अञ्‍ञं वा पन किञ्‍चनं", + "पप्पुय्य परमं सन्तिं, रक्खेय्य तसथावरे॥", + "", + "दारुं नमयन्ति", + "‘‘दण्डेनेके", + "अदण्डेन असत्थेन, अहं दन्तोम्हि तादिना॥", + "‘‘‘अहिंसको’ति", + "अज्‍जाहं सच्‍चनामोम्हि, न नं हिंसामि किञ्‍चनं", + "‘‘चोरो अहं पुरे आसिं, अङ्गुलिमालोति विस्सुतो।", + "वुय्हमानो महोघेन, बुद्धं सरणमागमं॥", + "‘‘लोहितपाणि पुरे आसिं, अङ्गुलिमालोति विस्सुतो।", + "सरणगमनं पस्स, भवनेत्ति समूहता॥", + "‘‘तादिसं कम्मं कत्वान, बहुं दुग्गतिगामिनं।", + "फुट्ठो कम्मविपाकेन, अनणो भुञ्‍जामि भोजनं॥", + "‘‘पमादमनुयुञ्‍जन्ति, बाला दुम्मेधिनो जना।", + "अप्पमादञ्‍च मेधावी, धनं सेट्ठंव रक्खति॥", + "‘‘मा पमादमनुयुञ्‍जेथ, मा कामरतिसन्थवं", + "अप्पमत्तो हि झायन्तो, पप्पोति परमं सुखं॥", + "‘‘स्वागतं नापगतं, नेतं दुम्मन्तितं मम।", + "सविभत्तेसु धम्मेसु, यं सेट्ठं तदुपागमं॥", + "‘‘स्वागतं नापगतं, नेतं दुम्मन्तितं मम।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘अरञ्‍ञे", + "तत्थ तत्थेव अट्ठासिं, उब्बिग्गमनसो तदा॥", + "‘‘सुखं सयामि ठायामि, सुखं कप्पेमि जीवितं।", + "अहत्थपासो मारस्स, अहो सत्थानुकम्पितो॥", + "‘‘ब्रह्मजच्‍चो", + "सोज्‍ज पुत्तो सुगतस्स, धम्मराजस्स सत्थुनो॥", + "‘‘वीततण्हो अनादानो, गुत्तद्वारो सुसंवुतो।", + "अघमूलं वधित्वान, पत्तो मे आसवक्खयो॥", + "‘‘परिचिण्णो", + "ओहितो गरुको भारो, भवनेत्ति समूहता’’ति॥", + "‘‘पहाय", + "पञ्‍च कामगुणे हित्वा, अनुरुद्धोव झायतु॥", + "‘‘समेतो नच्‍चगीतेहि, सम्मताळप्पबोधनो।", + "न तेन सुद्धिमज्झगं", + "‘‘एतञ्‍च समतिक्‍कम्म, रतो बुद्धस्स सासने।", + "सब्बोघं समतिक्‍कम्म, अनुरुद्धोव झायति॥", + "‘‘रूपा सद्दा रसा गन्धा, फोट्ठब्बा च मनोरमा।", + "एते च समतिक्‍कम्म, अनुरुद्धोव झायति॥", + "‘‘पिण्डपातपटिक्‍कन्तो, एको अदुतियो मुनि।", + "एसति पंसुकूलानि, अनुरुद्धो अनासवो॥", + "‘‘विचिनी अग्गही धोवि, रजयी धारयी मुनि।", + "पंसुकूलानि मतिमा, अनुरुद्धो अनासवो॥", + "‘‘महिच्छो", + "तस्स धम्मा इमे होन्ति, पापका संकिलेसिका॥", + "‘‘सतो च होति अप्पिच्छो, सन्तुट्ठो अविघातवा।", + "पविवेकरतो वित्तो, निच्‍चमारद्धवीरियो॥", + "‘‘तस्स", + "अनासवो च सो होति, इति वुत्तं महेसिना॥", + "‘‘मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, सत्था लोके अनुत्तरो।", + "मनोमयेन कायेन, इद्धिया उपसङ्कमि॥", + "‘‘यदा मे अहु सङ्कप्पो, ततो उत्तरि देसयि।", + "निप्पपञ्‍चरतो बुद्धो, निप्पपञ्‍चमदेसयि॥", + "‘‘तस्साहं धम्ममञ्‍ञाय, विहासिं सासने रतो।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पञ्‍चपञ्‍ञासवस्सानि", + "पञ्‍चवीसतिवस्सानि, यतो मिद्धं समूहतं॥", + "", + "अनेजो सन्तिमारब्भ, चक्खुमा परिनिब्बुतो॥", + "", + "पज्‍जोतस्सेव निब्बानं, विमोक्खो चेतसो अहु॥", + "‘‘एते पच्छिमका दानि, मुनिनो फस्सपञ्‍चमा।", + "नाञ्‍ञे", + "‘‘नत्थि दानि पुनावासो, देवकायस्मि जालिनि।", + "विक्खीणो जातिसंसारो, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘यस्स", + "वसी इद्धिगुणे चुतूपपाते, काले पस्सति देवता स भिक्खु", + "‘‘अन्‍नभारो", + "समणं पटिपादेसिं, उपरिट्ठं यसस्सिनं॥", + "‘‘सोम्हि सक्यकुले जातो, अनुरुद्धोति मं विदू।", + "उपेतो नच्‍चगीतेहि, सम्मताळप्पबोधनो॥", + "‘‘अथद्दसासिं सम्बुद्धं, सत्थारं अकुतोभयं।", + "तस्मिं चित्तं पसादेत्वा, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘पुब्बेनिवासं जानामि, यत्थ मे वुसितं पुरे।", + "तावतिंसेसु देवेसु, अट्ठासिं सक्‍कजातिया", + "‘‘सत्तक्खत्तुं", + "चातुरन्तो विजितावी, जम्बुसण्डस्स इस्सरो।", + "अदण्डेन असत्थेन, धम्मेन अनुसासयिं॥", + "‘‘इतो सत्त ततो सत्त, संसारानि चतुद्दस।", + "निवासमभिजानिस्सं, देवलोके ठिता तदा॥", + "‘‘पञ्‍चङ्गिके", + "पटिप्पस्सद्धिलद्धम्हि, दिब्बचक्खु विसुज्झि मे॥", + "‘‘चुतूपपातं जानामि, सत्तानं आगतिं गतिं।", + "इत्थभावञ्‍ञथाभावं, झाने पञ्‍चङ्गिके ठितो॥", + "‘‘परिचिण्णो मया सत्था…पे॰… भवनेत्ति समूहता॥", + "‘‘वज्‍जीनं वेळुवगामे, अहं जीवितसङ्खया।", + "हेट्ठतो वेळुगुम्बस्मिं, निब्बायिस्सं अनासवो’’ति॥", + "समणस्स अहु चिन्ता, पुप्फितम्हि महावने।", + "एकग्गस्स निसिन्‍नस्स, पविवित्तस्स झायिनो॥", + "‘‘अञ्‍ञथा लोकनाथम्हि, तिट्ठन्ते पुरिसुत्तमे।", + "इरियं आसि भिक्खूनं, अञ्‍ञथा दानि दिस्सति॥", + "‘‘सीतवातपरित्तानं, हिरिकोपीनछादनं।", + "मत्तट्ठियं अभुञ्‍जिंसु, सन्तुट्ठा इतरीतरे॥", + "‘‘पणीतं यदि वा लूखं, अप्पं वा यदि वा बहुं।", + "यापनत्थं अभुञ्‍जिंसु, अगिद्धा नाधिमुच्छिता॥", + "‘‘जीवितानं", + "न बाळ्हं उस्सुका आसुं, यथा ते आसवक्खये॥", + "‘‘अरञ्‍ञे रुक्खमूलेसु, कन्दरासु गुहासु च।", + "विवेकमनुब्रूहन्ता, विहंसु तप्परायना॥", + "‘‘नीचा", + "अब्यासेका अमुखरा, अत्थचिन्ता वसानुगा॥", + "‘‘ततो", + "सिनिद्धा तेलधाराव, अहोसि इरियापथो॥", + "‘‘सब्बासवपरिक्खीणा, महाझायी महाहिता।", + "निब्बुता दानि ते थेरा, परित्ता दानि तादिसा॥", + "‘‘कुसलानञ्‍च", + "सब्बाकारवरूपेतं, लुज्‍जते जिनसासनं॥", + "‘‘पापकानञ्‍च धम्मानं, किलेसानञ्‍च यो उतु।", + "उपट्ठिता विवेकाय, ये च सद्धम्मसेसका॥", + "‘‘ते किलेसा पवड्ढन्ता, आविसन्ति बहुं जनं।", + "कीळन्ति मञ्‍ञे बालेहि, उम्मत्तेहिव रक्खसा॥", + "‘‘किलेसेहाभिभूता ते, तेन तेन विधाविता।", + "नरा किलेसवत्थूसु, ससङ्गामेव घोसिते॥", + "‘‘परिच्‍चजित्वा सद्धम्मं, अञ्‍ञमञ्‍ञेहि भण्डरे।", + "दिट्ठिगतानि अन्वेन्ता, इदं सेय्योति मञ्‍ञरे॥", + "‘‘धनञ्‍च पुत्तं भरियञ्‍च, छड्डयित्वान निग्गता।", + "कटच्छुभिक्खहेतूपि, अकिच्छानि निसेवरे॥", + "‘‘उदरावदेहकं भुत्वा, सयन्तुत्तानसेय्यका।", + "कथं वत्तेन्ति", + "‘‘सब्बकारुकसिप्पानि", + "अवूपसन्ता अज्झत्तं, सामञ्‍ञत्थोति अच्छति", + "‘‘मत्तिकं तेलचुण्णञ्‍च, उदकासनभोजनं।", + "गिहीनं उपनामेन्ति, आकङ्खन्ता बहुत्तरं॥", + "‘‘दन्तपोनं कपित्थञ्‍च, पुप्फं खादनियानि च।", + "पिण्डपाते च सम्पन्‍ने, अम्बे आमलकानि च॥", + "‘‘भेसज्‍जेसु यथा वेज्‍जा, किच्‍चाकिच्‍चे यथा गिही।", + "गणिकाव विभूसायं, इस्सरे खत्तिया यथा॥", + "‘‘नेकतिका", + "बहूहि परिकप्पेहि, आमिसं परिभुञ्‍जरे॥", + "‘‘लेसकप्पे परियाये, परिकप्पेनुधाविता।", + "जीविकत्था उपायेन, सङ्कड्ढन्ति बहुं धनं॥", + "‘‘उपट्ठापेन्ति", + "धम्मं परेसं देसेन्ति, लाभतो नो च अत्थतो॥", + "‘‘सङ्घलाभस्स भण्डन्ति, सङ्घतो परिबाहिरा।", + "परलाभोपजीवन्ता, अहिरीका न लज्‍जरे॥", + "‘‘नानुयुत्ता तथा एके, मुण्डा सङ्घाटिपारुता।", + "सम्भावनंयेविच्छन्ति, लाभसक्‍कारमुच्छिता॥", + "‘‘एवं नानप्पयातम्हि, न दानि सुकरं तथा।", + "अफुसितं", + "‘‘यथा कण्टकट्ठानम्हि, चरेय्य अनुपाहनो।", + "सतिं उपट्ठपेत्वान, एवं गामे मुनी चरे॥", + "‘‘सरित्वा पुब्बके योगी, तेसं वत्तमनुस्सरं।", + "किञ्‍चापि पच्छिमो कालो, फुसेय्य अमतं पदं॥", + "‘‘इदं वत्वा सालवने, समणो भावितिन्द्रियो।", + "ब्राह्मणो परिनिब्बायी, इसि खीणपुनब्भवो’’ति॥", + "अधिमुत्तो पारापरियो, तेलकानि रट्ठपालो।", + "मालुक्यसेलो भद्दियो, अङ्गुलि दिब्बचक्खुको॥", + "पारापरियो दसेते, वीसम्हि परिकित्तिता।", + "गाथायो द्वे सता होन्ति, पञ्‍चतालीस", + "पासादिके", + "इसि पण्डरसगोत्तो", + "‘‘किंछन्दा", + "अनागतम्हि कालम्हि, तं मे अक्खाहि पुच्छितो’’॥", + "‘‘सुणोहि वचनं मय्हं, इसिपण्डरसव्हय।", + "सक्‍कच्‍चं उपधारेहि, आचिक्खिस्साम्यनागतं॥", + "‘‘कोधना उपनाही च, मक्खी थम्भी सठा बहू।", + "उस्सुकी नानावादा च, भविस्सन्ति अनागते॥", + "‘‘अञ्‍ञातमानिनो धम्मे, गम्भीरे तीरगोचरा।", + "लहुका अगरु धम्मे, अञ्‍ञमञ्‍ञमगारवा॥", + "‘‘बहू आदीनवा लोके, उप्पज्‍जिस्सन्त्यनागते।", + "सुदेसितं इमं धम्मं, किलेसेस्सन्ति", + "‘‘गुणहीनापि सङ्घम्हि, वोहरन्ता विसारदा।", + "बलवन्तो भविस्सन्ति, मुखरा अस्सुताविनो॥", + "‘‘गुणवन्तोपि सङ्घम्हि, वोहरन्ता यथात्थतो।", + "दुब्बला ते भविस्सन्ति, हिरीमना अनत्थिका॥", + "‘‘रजतं जातरूपञ्‍च, खेत्तं वत्थुमजेळकं।", + "दासिदासञ्‍च दुम्मेधा, सादियिस्सन्त्यनागते॥", + "‘‘उज्झानसञ्‍ञिनो बाला, सीलेसु असमाहिता।", + "उन्‍नळा विचरिस्सन्ति, कलहाभिरता मगा॥", + "‘‘उद्धता च भविस्सन्ति, नीलचीवरपारुता।", + "कुहा", + "‘‘तेलसण्ठेहि केसेहि, चपला अञ्‍जनक्खिका।", + "रथियाय गमिस्सन्ति, दन्तवण्णिकपारुता॥", + "‘‘अजेगुच्छं", + "जिगुच्छिस्सन्ति कासावं, ओदातेसु समुच्छिता", + "‘‘लाभकामा भविस्सन्ति, कुसीता हीनवीरिया।", + "किच्छन्ता वनपत्थानि, गामन्तेसु वसिस्सरे॥", + "‘‘ये", + "ते तेव अनुसिक्खन्ता, भजिस्सन्ति असंयता॥", + "‘‘ये ये अलाभिनो लाभं, न ते पुज्‍जा भविस्सरे।", + "सुपेसलेपि ते धीरे, सेविस्सन्ति न ते तदा॥", + "‘‘मिलक्खुरजनं रत्तं", + "तित्थियानं धजं केचि, धारिस्सन्त्यवदातकं॥", + "‘‘अगारवो च कासावे, तदा तेसं भविस्सति।", + "पटिसङ्खा च कासावे, भिक्खूनं न भविस्सति॥", + "‘‘अभिभूतस्स दुक्खेन, सल्‍लविद्धस्स रुप्पतो।", + "पटिसङ्खा महाघोरा, नागस्सासि अचिन्तिया॥", + "‘‘छद्दन्तो हि तदा दिस्वा, सुरत्तं अरहद्धजं।", + "तावदेव भणी गाथा, गजो अत्थोपसंहिता’’॥", + "", + "अपेतो दमसच्‍चेन, न सो कासावमरहति॥", + "‘‘यो च वन्तकासावस्स, सीलेसु सुसमाहितो।", + "उपेतो दमसच्‍चेन, स वे कासावमरहति॥", + "‘‘विपन्‍नसीलो दुम्मेधो, पाकटो कामकारियो।", + "विब्भन्तचित्तो निस्सुक्‍को, न सो कासावमरहति॥", + "‘‘यो च सीलेन सम्पन्‍नो, वीतरागो समाहितो।", + "ओदातमनसङ्कप्पो, स वे कासावमरहति॥", + "‘‘उद्धतो उन्‍नळो बालो, सीलं यस्स न विज्‍जति।", + "ओदातकं अरहति, कासावं किं करिस्सति॥", + "‘‘भिक्खू", + "तादीनं मेत्तचित्तानं, निग्गण्हिस्सन्त्यनागते॥", + "‘‘सिक्खापेन्तापि थेरेहि, बाला चीवरधारणं।", + "न सुणिस्सन्ति दुम्मेधा, पाकटा कामकारिया॥", + "‘‘ते", + "नादियिस्सन्तुपज्झाये, खळुङ्को विय सारथिं॥", + "‘‘एवं अनागतद्धानं, पटिपत्ति भविस्सति।", + "भिक्खूनं भिक्खुनीनञ्‍च, पत्ते कालम्हि पच्छिमे॥", + "‘‘पुरा आगच्छते एतं, अनागतं महब्भयं।", + "सुब्बचा होथ सखिला, अञ्‍ञमञ्‍ञं सगारवा॥", + "‘‘मेत्तचित्ता", + "आरद्धवीरिया पहितत्ता, निच्‍चं दळ्हपरक्‍कमा॥", + "‘‘पमादं", + "भावेथट्ठङ्गिकं मग्गं, फुसन्ता अमतं पद’’न्ति॥", + "‘‘यथाचारी यथासतो सतीमा, यतसङ्कप्पज्झायि अप्पमत्तो।", + "अज्झत्तरतो समाहितत्तो, एको सन्तुसितो तमाहु भिक्खुं॥", + "‘‘अल्‍लं सुक्खं वा भुञ्‍जन्तो, न बाळ्हं सुहितो सिया।", + "ऊनूदरो मिताहारो, सतो भिक्खु परिब्बजे॥", + "‘‘चत्तारो पञ्‍च आलोपे, अभुत्वा उदकं पिवे।", + "अलं फासुविहाराय, पहितत्तस्स भिक्खुनो॥", + "‘‘कप्पियं तं चे छादेति, चीवरं इदमत्थिकं", + "अलं फासुविहाराय, पहितत्तस्स भिक्खुनो॥", + "‘‘पल्‍लङ्केन", + "अलं फासुविहाराय, पहितत्तस्स भिक्खुनो॥", + "", + "उभयन्तरेन", + "‘‘मा मे कदाचि पापिच्छो, कुसीतो हीनवीरियो।", + "अप्पस्सुतो अनादरो, केन लोकस्मि किं सिया॥", + "‘‘बहुस्सुतो", + "चेतोसमथमनुयुत्तो, अपि मुद्धनि तिट्ठतु॥", + "‘‘यो पपञ्‍चमनुयुत्तो, पपञ्‍चाभिरतो मगो।", + "विराधयी सो निब्बानं, योगक्खेमं अनुत्तरं॥", + "‘‘यो च पपञ्‍चं हित्वान, निप्पपञ्‍चपथे रतो।", + "आराधयी सो निब्बानं, योगक्खेमं अनुत्तरं॥", + "", + "यत्थ अरहन्तो विहरन्ति, तं भूमिरामणेय्यकं॥", + "‘‘रमणीयानि अरञ्‍ञानि, यत्थ न रमती जनो।", + "वीतरागा रमिस्सन्ति, न ते कामगवेसिनो॥", + "", + "निग्गय्हवादिं", + "तादिसं भजमानस्स, सेय्यो होति न पापियो॥", + "", + "सतञ्हि सो पियो होति, असतं होति अप्पियो॥", + "‘‘अञ्‍ञस्स भगवा बुद्धो, धम्मं देसेसि चक्खुमा।", + "धम्मे", + "तं मे अमोघं सवनं, विमुत्तोम्हि अनासवो॥", + "‘‘नेव पुब्बेनिवासाय, नपि दिब्बस्स चक्खुनो।", + "चेतोपरियाय इद्धिया, चुतिया उपपत्तिया।", + "सोतधातुविसुद्धिया, पणिधी मे न विज्‍जति", + "‘‘रुक्खमूलंव", + "पञ्‍ञाय उत्तमो थेरो, उपतिस्सोव", + "‘‘अवितक्‍कं समापन्‍नो, सम्मासम्बुद्धसावको।", + "अरियेन तुण्हीभावेन, उपेतो होति तावदे॥", + "", + "एवं मोहक्खया भिक्खु, पब्बतोव न वेधति॥", + "‘‘अनङ्गणस्स पोसस्स, निच्‍चं सुचिगवेसिनो।", + "वालग्गमत्तं पापस्स, अब्भमत्तंव खायति॥", + "‘‘नाभिनन्दामि", + "निक्खिपिस्सं इमं कायं, सम्पजानो पतिस्सतो॥", + "‘‘नाभिनन्दामि मरणं, नाभिनन्दामि जीवितं।", + "कालञ्‍च पटिकङ्खामि, निब्बिसं भतको यथा॥", + "‘‘उभयेन मिदं मरणमेव, नामरणं पच्छा वा पुरे वा।", + "पटिपज्‍जथ मा विनस्सथ, खणो वो मा उपच्‍चगा॥", + "‘‘नगरं यथा पच्‍चन्तं, गुत्तं सन्तरबाहिरं।", + "एवं गोपेथ अत्तानं, खणो वो मा उपच्‍चगा।", + "खणातीता", + "‘‘उपसन्तो उपरतो, मन्तभाणी", + "धुनाति पापके धम्मे, दुमपत्तंव मालुतो॥", + "‘‘उपसन्तो उपरतो, मन्तभाणी अनुद्धतो।", + "अप्पासि", + "‘‘उपसन्तो", + "कल्याणसीलो मेधावी, दुक्खस्सन्तकरो सिया॥", + "‘‘न विस्ससे एकतियेसु एवं, अगारिसु पब्बजितेसु चापि।", + "साधूपि हुत्वा न असाधु होन्ति, असाधु हुत्वा पुन साधु होन्ति॥", + "‘‘कामच्छन्दो", + "उद्धच्‍चं विचिकिच्छा च, पञ्‍चेते चित्तकेलिसा॥", + "‘‘यस्स सक्‍करियमानस्स, असक्‍कारेन चूभयं।", + "समाधि न विकम्पति, अप्पमादविहारिनो॥", + "‘‘तं झायिनं साततिकं, सुखुमदिट्ठिविपस्सकं।", + "उपादानक्खयारामं, आहु सप्पुरिसो इति॥", + "‘‘महासमुद्दो पथवी, पब्बतो अनिलोपि च।", + "उपमाय न युज्‍जन्ति, सत्थु वरविमुत्तिया॥", + "‘‘चक्‍कानुवत्तको", + "पथवापग्गिसमानो, न रज्‍जति न दुस्सति॥", + "‘‘पञ्‍ञापारमितं पत्तो, महाबुद्धि महामति।", + "अजळो जळसमानो, सदा चरति निब्बुतो॥", + "‘‘परिचिण्णो मया सत्था…पे॰… भवनेत्ति समूहता॥", + "‘‘सम्पादेथप्पमादेन", + "हन्दाहं परिनिब्बिस्सं, विप्पमुत्तोम्हि सब्बधी’’ति॥", + "‘‘पिसुणेन च कोधनेन च, मच्छरिना च विभूतनन्दिना।", + "सखितं न करेय्य पण्डितो, पापो कापुरिसेन सङ्गमो॥", + "‘‘सद्धेन च पेसलेन च, पञ्‍ञवता बहुस्सुतेन च।", + "सखितं करेय्य पण्डितो, भद्दो सप्पुरिसेन सङ्गमो॥", + "‘‘पस्स चित्तकतं बिम्बं…पे॰… यस्स नत्थि धुवं ठिति॥", + "‘‘पस्स चित्तकतं बिम्बं…पे॰… वत्थेहि सोभति॥", + "‘‘अलत्तककता", + "‘‘अट्ठपदकता…पे॰… नो च पारगवेसिनो॥", + "‘‘अञ्‍जनीव नवा…पे॰… नो च पारगवेसिनो॥", + "‘‘बहुस्सुतो चित्तकथी, बुद्धस्स परिचारको।", + "पन्‍नभारो विसञ्‍ञुत्तो, सेय्यं कप्पेति गोतमो॥", + "‘‘खीणासवो विसञ्‍ञुत्तो, सङ्गातीतो सुनिब्बुतो।", + "धारेति अन्तिमं देहं, जातिमरणपारगू॥", + "‘‘यस्मिं", + "निब्बानगमने मग्गे, सोयं तिट्ठति गोतमो॥", + "‘‘द्वासीति", + "चतुरासीतिसहस्सानि, ये मे धम्मा पवत्तिनो॥", + "‘‘अप्पस्सुतायं पुरिसो, बलिबद्दोव जीरति।", + "मंसानि तस्स वड्ढन्ति, पञ्‍ञा तस्स न वड्ढति॥", + "‘‘बहुस्सुतो अप्पस्सुतं, यो सुतेनातिमञ्‍ञति।", + "अन्धो पदीपधारोव, तथेव पटिभाति मं॥", + "‘‘बहुस्सुतं उपासेय्य, सुतञ्‍च न विनासये।", + "तं मूलं ब्रह्मचरियस्स, तस्मा धम्मधरो सिया॥", + "‘‘पुब्बापरञ्‍ञू अत्थञ्‍ञू, निरुत्तिपदकोविदो।", + "सुग्गहीतञ्‍च गण्हाति, अत्थञ्‍चोपपरिक्खति॥", + "‘‘खन्त्या", + "समये सो पदहति, अज्झत्तं सुसमाहितो॥", + "‘‘बहुस्सुतं धम्मधरं, सप्पञ्‍ञं बुद्धसावकं।", + "धम्मविञ्‍ञाणमाकङ्खं, तं भजेथ तथाविधं॥", + "‘‘बहुस्सुतो धम्मधरो, कोसारक्खो महेसिनो।", + "चक्खु सब्बस्स लोकस्स, पूजनीयो बहुस्सुतो॥", + "‘‘धम्मारामो धम्मरतो, धम्मं अनुविचिन्तयं।", + "धम्मं अनुस्सरं भिक्खु, सद्धम्मा न परिहायति॥", + "‘‘कायमच्छेरगरुनो", + "सरीरसुखगिद्धस्स, कुतो समणफासुता॥", + "‘‘न", + "गते कल्याणमित्तम्हि, अन्धकारंव खायति॥", + "‘‘अब्भतीतसहायस्स, अतीतगतसत्थुनो।", + "नत्थि एतादिसं मित्तं, यथा कायगता सति॥", + "‘‘ये पुराणा अतीता ते, नवेहि न समेति मे।", + "स्वज्‍ज एकोव झायामि, वस्सुपेतोव पक्खिमा॥", + "‘‘दस्सनाय अभिक्‍कन्ते, नानावेरज्‍जके बहू।", + "मा वारयित्थ सोतारो, पस्सन्तु समयो ममं॥", + "‘‘दस्सनाय", + "करोति सत्था ओकासं, न निवारेति चक्खुमा॥", + "‘‘पण्णवीसतिवस्सानि, सेखभूतस्स मे सतो।", + "न कामसञ्‍ञा उप्पज्‍जि, पस्स धम्मसुधम्मतं॥", + "‘‘पण्णवीसतिवस्सानि, सेखभूतस्स मे सतो।", + "न दोससञ्‍ञा उप्पज्‍जि, पस्स धम्मसुधम्मतं॥", + "‘‘पण्णवीसतिवस्सानि, भगवन्तं उपट्ठहिं।", + "मेत्तेन कायकम्मेन, छायाव अनपायिनी", + "‘‘पण्णवीसतिवस्सानि, भगवन्तं उपट्ठहिं।", + "मेत्तेन वचीकम्मेन, छायाव अनपायिनी॥", + "‘‘पण्णवीसतिवस्सानि, भगवन्तं उपट्ठहिं।", + "मेत्तेन मनोकम्मेन, छायाव अनपायिनी॥", + "‘‘बुद्धस्स", + "धम्मे देसियमानम्हि, ञाणं मे उदपज्‍जथ॥", + "‘‘अहं सकरणीयोम्हि, सेखो अप्पत्तमानसो।", + "सत्थु च परिनिब्बानं, यो अम्हं अनुकम्पको॥", + "‘‘तदासि", + "सब्बाकारवरूपेते, सम्बुद्धे परिनिब्बुते॥", + "‘‘बहुस्सुतो धम्मधरो, कोसारक्खो महेसिनो।", + "चक्खु सब्बस्स लोकस्स, आनन्दो परिनिब्बुतो॥", + "‘‘बहुस्सुतो धम्मधरो, कोसारक्खो महेसिनो।", + "चक्खु सब्बस्स लोकस्स, अन्धकारे तमोनुदो॥", + "‘‘गतिमन्तो सतिमन्तो, धितिमन्तो च यो इसि।", + "सद्धम्मधारको थेरो, आनन्दो रतनाकरो॥", + "‘‘परिचिण्णो मया सत्था, कतं बुद्धस्स सासनं।", + "ओहितो गरुको भारो, नत्थि दानि पुनब्भवो’’ति॥", + "फुस्सोपतिस्सो आनन्दो, तयोतिमे पकित्तिता।", + "गाथायो तत्थ सङ्खाता, सतं पञ्‍च च उत्तरीति।", + "‘‘न", + "नानाजनसङ्गहो दुखो, इति दिस्वान गणं न रोचये॥", + "‘‘न कुलानि उपब्बजे मुनि, विमनो होति समाधि दुल्‍लभो।", + "सो उस्सुक्‍को रसानुगिद्धो, अत्थं रिञ्‍चति यो सुखावहो॥", + "‘‘पङ्कोति हि नं अवेदयुं, यायं वन्दनपूजना कुलेसु।", + "सुखुमं सल्‍ल दुरुब्बहं, सक्‍कारो कापुरिसेन दुज्‍जहो॥", + "‘‘सेनासनम्हा ओरुय्ह, नगरं पिण्डाय पाविसिं।", + "भुञ्‍जन्तं पुरिसं कुट्ठिं, सक्‍कच्‍चं तं उपट्ठहिं॥", + "‘‘सो मे", + "आलोपं पक्खिपन्तस्स, अङ्गुलि चेत्थ", + "‘‘कुट्टमूलञ्‍च", + "भुञ्‍जमाने वा भुत्ते वा, जेगुच्छं मे न विज्‍जति॥", + "‘‘उत्तिट्ठपिण्डो आहारो, पूतिमुत्तञ्‍च ओसधं।", + "सेनासनं रुक्खमूलं, पंसुकूलञ्‍च चीवरं।", + "यस्सेते अभिसम्भुत्वा", + "‘‘यत्थ एके विहञ्‍ञन्ति, आरुहन्ता सिलुच्‍चयं।", + "तस्स बुद्धस्स दायादो, सम्पजानो पतिस्सतो।", + "इद्धिबलेनुपत्थद्धो", + "‘‘पिण्डपातपटिक्‍कन्तो", + "झायति अनुपादानो, पहीनभयभेरवो॥", + "‘‘पिण्डपातपटिक्‍कन्तो, सेलमारुय्ह कस्सपो।", + "झायति अनुपादानो, डय्हमानेसु निब्बुतो॥", + "‘‘पिण्डपातपटिक्‍कन्तो, सेलमारुय्ह कस्सपो।", + "झायति अनुपादानो, कतकिच्‍चो अनासवो॥", + "‘‘करेरिमालावितता", + "कुञ्‍जराभिरुदा रम्मा, ते सेला रमयन्ति मं॥", + "‘‘नीलब्भवण्णा रुचिरा, वारिसीता सुचिन्धरा।", + "इन्दगोपकसञ्छन्‍ना, ते सेला रमयन्ति मं॥", + "‘‘नीलब्भकूटसदिसा, कूटागारवरूपमा।", + "वारणाभिरुदा रम्मा, ते सेला रमयन्ति मं॥", + "‘‘अभिवुट्ठा रम्मतला, नगा इसिभि सेविता।", + "अब्भुन्‍नदिता सिखीहि, ते सेला रमयन्ति मं॥", + "‘‘अलं झायितुकामस्स, पहितत्तस्स मे सतो।", + "अलं मे अत्थकामस्स", + "‘‘अलं मे फासुकामस्स, पहितत्तस्स भिक्खुनो।", + "अलं मे योगकामस्स, पहितत्तस्स तादिनो॥", + "‘‘उमापुप्फेन समाना, गगनावब्भछादिता।", + "नानादिजगणाकिण्णा", + "‘‘अनाकिण्णा गहट्ठेहि, मिगसङ्घनिसेविता।", + "नानादिजगणाकिण्णा, ते सेला रमयन्ति मं॥", + "‘‘अच्छोदिका पुथुसिला, गोनङ्गुलमिगायुता।", + "अम्बुसेवालसञ्छन्‍ना, ते सेला रमयन्ति मं॥", + "‘‘न पञ्‍चङ्गिकेन तुरियेन, रति मे होति तादिसी।", + "यथा एकग्गचित्तस्स, सम्मा धम्मं विपस्सतो॥", + "‘‘कम्मं", + "उस्सुक्‍को सो रसानुगिद्धो, अत्थं रिञ्‍चति यो सुखावहो॥", + "‘‘कम्मं बहुकं न कारये, परिवज्‍जेय्य अनत्तनेय्यमेतं।", + "किच्छति कायो किलमति, दुक्खितो सो समथं न विन्दति॥", + "‘‘ओट्ठप्पहतमत्तेन, अत्तानम्पि न पस्सति।", + "पत्थद्धगीवो चरति, अहं सेय्योति मञ्‍ञति॥", + "‘‘असेय्यो सेय्यसमानं, बालो मञ्‍ञति अत्तानं।", + "न तं विञ्‍ञू पसंसन्ति, पत्थद्धमानसं नरं॥", + "‘‘यो", + "हीनो तंसदिसो", + "‘‘पञ्‍ञवन्तं", + "चेतोसमथमनुत्तं, तञ्‍चे विञ्‍ञू पसंसरे॥", + "‘‘यस्स", + "आरका होति सद्धम्मा, नभतो पुथवी यथा॥", + "‘‘येसञ्‍च हिरि ओत्तप्पं, सदा सम्मा उपट्ठितं।", + "विरूळ्हब्रह्मचरिया ते, तेसं खीणा पुनब्भवा॥", + "‘‘उद्धतो चपलो भिक्खु, पंसुकूलेन पारुतो।", + "कपीव सीहचम्मेन, न सो तेनुपसोभति॥", + "‘‘अनुद्धतो अचपलो, निपको संवुतिन्द्रियो।", + "सोभति पंसुकूलेन, सीहोव गिरिगब्भरे॥", + "‘‘एते सम्बहुला देवा, इद्धिमन्तो यसस्सिनो।", + "दसदेवसहस्सानि, सब्बे ते ब्रह्मकायिका॥", + "‘‘धम्मसेनापतिं वीरं, महाझायिं समाहितं।", + "सारिपुत्तं नमस्सन्ता, तिट्ठन्ति पञ्‍जलीकता॥", + "‘‘‘नमो", + "यस्स ते नाभिजानाम, यम्पि निस्साय झायति", + "‘‘‘अच्छेरं वत बुद्धानं, गम्भीरो गोचरो सको।", + "ये मयं नाभिजानाम, वालवेधिसमागता’॥", + "‘‘तं तथा देवकायेहि, पूजितं पूजनारहं।", + "सारिपुत्तं तदा दिस्वा, कप्पिनस्स सितं अहु॥", + "‘‘यावता बुद्धखेत्तम्हि, ठपयित्वा महामुनिं।", + "धुतगुणे विसिट्ठोहं, सदिसो मे न विज्‍जति॥", + "‘‘परिचिण्णो", + "ओहितो गरुको भारो, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘न", + "गोतमो अनप्पमेय्यो, मुळालपुप्फं विमलंव।", + "अम्बुना नेक्खम्मनिन्‍नो, तिभवाभिनिस्सटो॥", + "‘‘सतिपट्ठानगीवो सो, सद्धाहत्थो महामुनि।", + "पञ्‍ञासीसो महाञाणी, सदा चरति निब्बुतो’’ति॥", + "चत्तालीसनिपातम्हि, महाकस्सपसव्हयो।", + "एकोव थेरो गाथायो, चत्तासील दुवेपि चाति॥", + "‘‘कदा", + "अनिच्‍चतो सब्बभवं विपस्सं, तं मे इदं तं नु कदा भविस्सति॥", + "‘‘कदा नुहं भिन्‍नपटन्धरो मुनि, कासाववत्थो", + "रागञ्‍च दोसञ्‍च तथेव मोहं, हन्त्वा सुखी पवनगतो विहस्सं॥", + "‘‘कदा अनिच्‍चं वधरोगनीळं, कायं इमं मच्‍चुजरायुपद्दुतं।", + "विपस्समानो वीतभयो विहस्सं, एको वने तं नु कदा भविस्सति॥", + "‘‘कदा नुहं भयजननिं दुखावहं, तण्हालतं बहुविधानुवत्तनिं।", + "पञ्‍ञामयं तिखिणमसिं गहेत्वा, छेत्वा वसे तम्पि कदा भविस्सति॥", + "‘‘कदा नु पञ्‍ञामयमुग्गतेजं, सत्थं इसीनं सहसादियित्वा।", + "मारं ससेनं सहसा भञ्‍जिस्सं, सीहासने तं नु कदा भविस्सति॥", + "‘‘कदा नुहं सब्भि समागमेसु, दिट्ठो भवे धम्मगरूहि तादिभि।", + "याथावदस्सीहि जितिन्द्रियेहि, पधानियो", + "‘‘कदा नु मं तन्दि खुदा पिपासा, वातातपा कीटसरीसपा वा।", + "न बाधयिस्सन्ति न तं गिरिब्बजे, अत्थत्थियं तं नु कदा भविस्सति॥", + "‘‘कदा", + "समाहितत्तो सतिमा अगच्छं, पञ्‍ञाय तं तं नु कदा भविस्सति॥", + "‘‘कदा नु रूपे अमिते च सद्दे, गन्धे रसे फुसितब्बे च धम्मे।", + "आदित्ततोहं समथेहि युत्तो, पञ्‍ञाय दच्छं तदिदं कदा मे॥", + "‘‘कदा नुहं दुब्बचनेन वुत्तो, ततोनिमित्तं विमनो न हेस्सं।", + "अथो पसत्थोपि ततोनिमित्तं, तुट्ठो न हेस्सं तदिदं कदा मे॥", + "‘‘कदा नु कट्ठे च तिणे लता च, खन्धे इमेहं अमिते च धम्मे।", + "अज्झत्तिकानेव च बाहिरानि च, समं", + "‘‘कदा नु मं पावुसकालमेघो, नवेन तोयेन सचीवरं वने।", + "इसिप्पयातम्हि पथे वजन्तं, ओवस्सते तं नु कदा भविस्सति॥", + "‘‘कदा", + "पच्‍चुट्ठहित्वा अमतस्स पत्तिया, संचिन्तये तं नु कदा भविस्सति॥", + "‘‘कदा नु गङ्गं यमुनं सरस्सतिं, पातालखित्तं वळवामुखञ्‍च", + "असज्‍जमानो पतरेय्यमिद्धिया, विभिंसनं तं नु कदा भविस्सति॥", + "‘‘कदा", + "निब्बज्‍जयं सब्बसुभं निमित्तं, झाने युतो तं नु कदा भविस्सति॥", + "‘‘कदा", + "तुट्ठो भविस्सं", + "‘‘बहूनि वस्सानि तयाम्हि याचितो, ‘अगारवासेन अलं नु ते इदं’।", + "तं दानि मं पब्बजितं समानं, किंकारणा चित्त तुवं न युञ्‍जसि॥", + "‘‘ननु अहं चित्त तयाम्हि याचितो, ‘गिरिब्बजे चित्रछदा विहङ्गमा’।", + "महिन्दघोसत्थनिताभिगज्‍जिनो, ते तं रमेस्सन्ति वनम्हि झायिनं॥", + "‘‘कुलम्हि मित्ते च पिये च ञातके, खिड्डारतिं कामगुणञ्‍च लोके।", + "सब्बं पहाय इममज्झुपागतो, अथोपि त्वं चित्त न मय्ह तुस्ससि॥", + "‘‘ममेव एतं न हि त्वं परेसं, सन्‍नाहकाले परिदेवितेन किं।", + "सब्बं इदं चलमिति पेक्खमानो, अभिनिक्खमिं अमतपदं जिगीसं॥", + "‘‘सुयुत्तवादी द्विपदानमुत्तमो, महाभिसक्‍को नरदम्मसारथि", + "‘चित्तं", + "‘‘कामा", + "ते दुक्खमिच्छन्ति पुनब्भवेसिनो, चित्तेन नीता निरये निराकता॥", + "‘‘‘मयूरकोञ्‍चाभिरुतम्हि कानने, दीपीहि ब्यग्घेहि पुरक्खतो वसं।", + "काये अपेक्खं जह मा विराधय’, इतिस्सु मं चित्त पुरे नियुञ्‍जसि॥", + "‘‘‘भावेहि", + "तिस्सो च विज्‍जा फुस बुद्धसासने’, इतिस्सु मं चित्त पुरे नियुञ्‍जसि॥", + "‘‘‘भावेहि मग्गं अमतस्स पत्तिया, निय्यानिकं सब्बदुखक्खयोगधं।", + "अट्ठङ्गिकं सब्बकिलेससोधनं’, इतिस्सु मं चित्त पुरे नियुञ्‍जसि॥", + "‘‘‘दुक्खन्ति खन्धे पटिपस्स योनिसो, यतो", + "इधेव दुक्खस्स करोहि अन्तं’, इतिस्सु मं चित्त पुरे नियुञ्‍जसि॥", + "‘‘‘अनिच्‍चं", + "मनोविचारे उपरुन्ध चेतसो’, इतिस्सु मं चित्त पुरे नियुञ्‍जसि॥", + "‘‘‘मुण्डो विरूपो अभिसापमागतो, कपालहत्थोव कुलेसु भिक्खसु।", + "युञ्‍जस्सु सत्थुवचने महेसिनो’, इतिस्सु मं चित्त पुरे नियुञ्‍जसि॥", + "‘‘‘सुसंवुतत्तो", + "चन्दो यथा दोसिनपुण्णमासिया’, इतिस्सु मं चित्त पुरे नियुञ्‍जसि॥", + "‘‘‘आरञ्‍ञिको होहि च पिण्डपातिको, सोसानिको होहि च पंसुकूलिको।", + "नेसज्‍जिको होहि सदा धुते रतो’, इतिस्सु मं चित्त पुरे नियुञ्‍जसि॥", + "‘‘रोपेत्व", + "तथूपमं चित्तमिदं करोसि, यं मं अनिच्‍चम्हि चले नियुञ्‍जसि॥", + "‘‘अरूप दूरङ्गम एकचारि, न ते करिस्सं वचनं इदानिहं।", + "दुक्खा हि कामा कटुका महब्भया, निब्बानमेवाभिमनो चरिस्सं॥", + "‘‘नाहं अलक्ख्या अहिरिक्‍कताय वा, न चित्तहेतू न च दूरकन्तना।", + "आजीवहेतू च अहं न निक्खमिं, कतो च ते चित्त पटिस्सवो मया॥", + "‘‘‘अप्पिच्छता सप्पुरिसेहि वण्णिता, मक्खप्पहानं वूपसमो दुखस्स’।", + "इतिस्सु", + "‘‘तण्हा अविज्‍जा च पियापियञ्‍च, सुभानि रूपानि सुखा च वेदना।", + "मनापिया कामगुणा च वन्ता, वन्ते अहं आवमितुं न उस्सहे॥", + "‘‘सब्बत्थ", + "अज्झत्तसम्भवो कतञ्‍ञुताय ते, दुक्खे चिरं संसरितं तया कते॥", + "‘‘त्वञ्‍ञेव नो चित्त करोसि ब्राह्मणो", + "वेस्सा च सुद्दा च भवाम एकदा, देवत्तनं वापि तवेव वाहसा॥", + "‘‘तवेव हेतू असुरा भवामसे, त्वंमूलकं नेरयिका भवामसे।", + "अथो तिरच्छानगतापि एकदा, पेतत्तनं वापि तवेव वाहसा॥", + "‘‘ननु दुब्भिस्ससि मं पुनप्पुनं, मुहुं मुहुं चारणिकंव दस्सयं।", + "उम्मत्तकेनेव मया पलोभसि, किञ्‍चापि ते चित्त विराधितं मया॥", + "‘‘इदं पुरे चित्तमचारि चारिकं, येनिच्छकं यत्थकामं यथासुखं।", + "तदज्‍जहं निग्गहेस्सामि योनिसो, हत्थिप्पभिन्‍नं", + "‘‘सत्था", + "पक्खन्द मं चित्त जिनस्स सासने, तारेहि ओघा महता सुदुत्तरा॥", + "‘‘न ते इदं चित्त यथा पुराणकं, नाहं अलं तुय्ह वसे निवत्तितुं", + "महेसिनो पब्बजितोम्हि सासने, न मादिसा होन्ति विनासधारिनो॥", + "‘‘नगा", + "सब्बे अनिच्‍चा तिभवा उपद्दुता, कुहिं गतो चित्त सुखं रमिस्ससि॥", + "‘‘धितिप्परं किं मम चित्त काहिसि, न ते अलं चित्त वसानुवत्तको।", + "न जातु भस्तं उभतोमुखं छुपे, धिरत्थु पूरं नव सोतसन्दनिं॥", + "‘‘वराहएणेय्यविगाळ्हसेविते, पब्भारकुट्टे पकतेव सुन्दरे।", + "नवम्बुना पावुससित्थकानने, तहिं", + "‘‘सुनीलगीवा सुसिखा सुपेखुना, सुचित्तपत्तच्छदना विहङ्गमा।", + "सुमञ्‍जुघोसत्थनिताभिगज्‍जिनो, ते तं रमेस्सन्ति वनम्हि झायिनं॥", + "‘‘वुट्ठम्हि देवे चतुरङ्गुले तिणे, संपुप्फिते मेघनिभम्हि कानने।", + "नगन्तरे विटपिसमो सयिस्सं, तं मे मुदू हेहिति तूलसन्‍निभं॥", + "‘‘तथा तु कस्सामि यथापि इस्सरो, यं लब्भति तेनपि होतु मे अलं।", + "न ताहं कस्सामि यथा अतन्दितो, बिळारभस्तंव यथा सुमद्दितं॥", + "‘‘तथा तु कस्सामि यथापि इस्सरो, यं लब्भति तेनपि होतु मे अलं।", + "वीरियेन तं मय्ह वसानयिस्सं, गजंव मत्तं कुसलङ्कुसग्गहो॥", + "‘‘तया", + "पहोमि मग्गं पटिपज्‍जितुं सिवं, चित्तानुरक्खीहि सदा निसेवितं॥", + "‘‘आरम्मणे", + "तं मे सुगुत्तं सतिया सुभावितं, अनिस्सितं सब्बभवेसु हेहिसि॥", + "‘‘पञ्‍ञाय छेत्वा विपथानुसारिनं, योगेन निग्गय्ह पथे निवेसिय।", + "दिस्वा समुदयं विभवञ्‍च सम्भवं, दायादको हेहिसि अग्गवादिनो॥", + "‘‘चतुब्बिपल्‍लासवसं अधिट्ठितं, गामण्डलंव परिनेसि चित्त मं।", + "ननु", + "‘‘मिगो यथा सेरि सुचित्तकानने, रम्मं गिरिं पावुसअब्भमालिनिं", + "अनाकुले तत्थ नगे रमिस्सं", + "‘‘ये", + "अविद्दसू मारवसानुवत्तिनो, भवाभिनन्दी तव चित्त सावका’’ति॥", + "पञ्‍ञासम्हि निपातम्हि, एको तालपुटो सुचि।", + "गाथायो तत्थ पञ्‍ञास, पुन पञ्‍च च उत्तरीति॥", + "‘‘आरञ्‍ञिका", + "दालेमु मच्‍चुनो सेनं, अज्झत्तं सुसमाहिता॥", + "‘‘आरञ्‍ञिका पिण्डपातिका, उञ्छापत्तागते रता।", + "धुनाम", + "‘‘रुक्खमूलिका साततिका, उञ्छापत्तागते रता।", + "दालेमु मच्‍चुनो सेनं, अज्झत्तं सुसमाहिता॥", + "‘‘रुक्खमूलिका साततिका, उञ्छापत्तागते रता।", + "धुनाम मच्‍चुनो सेनं, नळागारंव कुञ्‍जरो॥", + "‘‘अट्ठिकङ्कलकुटिके, मंसन्हारुपसिब्बिते।", + "धिरत्थु पुरे दुग्गन्धे, परगत्ते ममायसे॥", + "‘‘गूथभस्ते तचोनद्धे, उरगण्डिपिसाचिनि।", + "नव सोतानि ते काये, यानि सन्दन्ति सब्बदा॥", + "‘‘तव सरीरं नवसोतं, दुग्गन्धकरं परिबन्धं।", + "भिक्खु परिवज्‍जयते तं, मीळ्हं च यथा सुचिकामो॥", + "‘‘एवञ्‍चे तं जनो जञ्‍ञा, यथा जानामि तं अहं।", + "आरका परिवज्‍जेय्य, गूथट्ठानंव पावुसे’’॥", + "‘‘एवमेतं महावीर, यथा समण भाससि।", + "एत्थ चेके विसीदन्ति, पङ्कम्हिव जरग्गवो॥", + "‘‘आकासम्हि हलिद्दिया, यो मञ्‍ञेथ रजेतवे।", + "अञ्‍ञेन वापि रङ्गेन, विघातुदयमेव तं॥", + "‘‘तदाकाससमं चित्तं, अज्झत्तं सुसमाहितं।", + "मा पापचित्ते आसादि, अग्गिखन्धंव पक्खिमा॥", + "‘‘पस्स चित्तकतं बिम्बं, अरुकायं समुस्सितं।", + "आतुरं बहुसङ्कप्पं, यस्स नत्थि धुवं ठिति॥", + "‘‘पस्स", + "अट्ठिं तचेन ओनद्धं, सह वत्थेहि सोभति॥", + "‘‘अलत्तककता", + "अलं बालस्स मोहाय, नो च पारगवेसिनो॥", + "‘‘अट्ठपदकता केसा, नेत्ता अञ्‍जनमक्खिता।", + "अलं बालस्स मोहाय, नो च पारगवेसिनो॥", + "‘‘अञ्‍जनीव नवा चित्ता, पूतिकायो अलङ्कतो।", + "अलं बालस्स मोहाय, नो च पारगवेसिनो॥", + "‘‘ओदहि मिगवो पासं, नासदा वागुरं मिगो।", + "भुत्वा निवापं गच्छाम, कद्दन्ते मिगबन्धके॥", + "‘‘छिन्‍नो पासो मिगवस्स, नासदा वागुरं मिगो।", + "भुत्वा निवापं गच्छाम, सोचन्ते मिगलुद्दके॥", + "‘‘तदासि यं भिंसनकं, तदासि लोमहंसनं।", + "अनेकाकारसम्पन्‍ने, सारिपुत्तम्हि निब्बुते॥", + "", + "उपज्‍जित्वा निरुज्झन्ति, तेसं वूपसमो सुखो॥", + "‘‘सुखुमं ते पटिविज्झन्ति, वालग्गं उसुना यथा।", + "ये पञ्‍चक्खन्धे पस्सन्ति, परतो नो च अत्ततो॥", + "‘‘ये च पस्सन्ति सङ्खारे, परतो नो च अत्ततो।", + "पच्‍चब्याधिंसु निपुणं, वालग्गं उसुना यथा॥", + "", + "कामरागप्पहानाय, सतो भिक्खु परिब्बजे॥", + "", + "भवरागप्पहानाय, सतो भिक्खु परिब्बजे’’॥", + "‘‘चोदितो भावितत्तेन, सरीरन्तिमधारिना।", + "मिगारमातुपासादं, पादङ्गुट्ठेन कम्पयिं॥", + "‘‘नयिदं सिथिलमारब्भ, नयिदं अप्पेन थामसा।", + "निब्बानमधिगन्तब्बं, सब्बगन्थ-पमोचनं॥", + "‘‘अयञ्‍च", + "धारेति अन्तिमं देहं, जेत्वा मारं सवाहिनिं", + "‘‘विवरमनुपभन्ति", + "नगविवरगतो झायति, पुत्तो अप्पटिमस्स तादिनो॥", + "‘‘उपसन्तो उपरतो, पन्तसेनासनो मुनि।", + "दायादो", + "‘‘उपसन्तं उपरतं, पन्तसेनासनं मुनिं।", + "दायादं बुद्धसेट्ठस्स, वन्द ब्राह्मण कस्सपं॥", + "‘‘यो च जातिसतं गच्छे, सब्बा ब्राह्मणजातियो।", + "सोत्तियो वेदसम्पन्‍नो, मनुस्सेसु पुनप्पुनं॥", + "‘‘अज्झायकोपि चे अस्स, तिण्णं वेदान पारगू।", + "एतस्स वन्दनायेतं, कलं नाग्घति सोळसिं॥", + "‘‘यो सो अट्ठ विमोक्खानि, पुरेभत्तं अफस्सयि", + "अनुलोमं पटिलोमं, ततो पिण्डाय गच्छति॥", + "‘‘तादिसं भिक्खुं मासादि", + "अभिप्पसादेहि मनं, अरहन्तम्हि तादिने।", + "खिप्पं पञ्‍जलिको वन्द, मा ते विजटि मत्थकं॥", + "‘‘नेसो पस्सति सद्धम्मं, संसारेन पुरक्खतो।", + "अधोगमं जिम्हपथं, कुम्मग्गमनुधावति॥", + "‘‘किमीव मीळ्हसल्‍लित्तो, सङ्खारे अधिमुच्छितो।", + "पगाळ्हो लाभसक्‍कारे, तुच्छो गच्छति पोट्ठिलो॥", + "‘‘इमञ्‍च पस्स आयन्तं, सारिपुत्तं सुदस्सनं।", + "विमुत्तं उभतोभागे, अज्झत्तं सुसमाहितं॥", + "‘‘विसल्‍लं", + "दक्खिणेय्यं", + "‘‘एते सम्बहुला देवा, इद्धिमन्तो यसस्सिनो।", + "दस देवसहस्सानि, सब्बे ब्रह्मपुरोहिता।", + "मोग्गल्‍लानं नमस्सन्ता, तिट्ठन्ति पञ्‍जलीकता॥", + "‘‘‘नमो", + "यस्स ते आसवा खीणा, दक्खिणेय्योसि मारिस’॥", + "‘‘पूजितो", + "पुण्डरीकंव तोयेन, सङ्खारेनुपलिप्पति॥", + "‘‘यस्स मुहुत्तेन सहस्सधा लोको, संविदितो सब्रह्मकप्पो वसि।", + "इद्धिगुणे चुतुपपाते काले, पस्सति देवता स भिक्खु॥", + "‘‘सारिपुत्तोव पञ्‍ञाय, सीलेन उपसमेन च।", + "योपि पारङ्गतो भिक्खु, एतावपरमो सिया॥", + "‘‘कोटिसतसहस्सस्स, अत्तभावं खणेन निम्मिने।", + "अहं विकुब्बनासु कुसलो, वसीभूतोम्हि इद्धिया॥", + "‘‘समाधिविज्‍जावसिपारमीगतो, मोग्गल्‍लानगोत्तो असितस्स सासने।", + "धीरो समुच्छिन्दि समाहितिन्द्रियो, नागो", + "‘‘परिचिण्णो मया सत्था, कतं बुद्धस्स सासनं।", + "ओहितो गरुको भारो, भवनेत्ति समूहता॥", + "‘‘यस्स चत्थाय पब्बजितो, अगारस्मानगारियं।", + "सो मे अत्थो अनुप्पत्तो, सब्बसंयोजनक्खयो॥", + "", + "विधुरं सावकमासज्‍ज, ककुसन्धञ्‍च ब्राह्मणं॥", + "‘‘सतं आसि अयोसङ्कू, सब्बे पच्‍चत्तवेदना।", + "ईदिसो निरयो आसि, यत्थ दुस्सी अपच्‍चथ।", + "विधुरं सावकमासज्‍ज, ककुसन्धञ्‍च ब्राह्मणं॥", + "‘‘यो एतमभिजानाति, भिक्खु बुद्धस्स सावको।", + "तादिसं भिक्खुमासज्‍ज, कण्ह दुक्खं निगच्छसि॥", + "‘‘मज्झेसरस्मिं", + "वेळुरियवण्णा रुचिरा, अच्‍चिमन्तो पभस्सरा।", + "अच्छरा तत्थ नच्‍चन्ति, पुथु नानत्तवण्णियो॥", + "‘‘यो", + "‘‘यो वे बुद्धेन चोदितो, भिक्खुसङ्घस्स पेक्खतो।", + "मिगारमातुपासादं, पादङ्गुट्ठेन कम्पयि॥", + "‘‘यो एतमभिजानाति…पे॰… कण्ह दुक्खं निगच्छसि॥", + "‘‘यो", + "इद्धिबलेनुपत्थद्धो, संवेजेसि च देवता॥", + "‘‘यो एतमभिजानाति…पे॰… कण्ह दुक्खं निगच्छसि॥", + "‘‘यो एतमभिजानाति…पे॰… कण्ह दुक्खं निगच्छसि॥", + "‘‘यो वेजयन्तपासादे, सक्‍कं सो परिपुच्छति।", + "अपि आवुसो जानासि, तण्हक्खयविमुत्तियो।", + "तस्स सक्‍को वियाकासि, पञ्हं पुट्ठो यथातथं॥", + "‘‘यो एतमभिजानाति…पे॰… कण्ह दुक्खं निगच्छसि॥", + "‘‘यो ब्रह्मानं परिपुच्छति, सुधम्मायं ठितो", + "अज्‍जापि त्यावुसो सा दिट्ठि, या ते दिट्ठि पुरे अहु।", + "पस्ससि वीतिवत्तन्तं, ब्रह्मलोके पभस्सरं॥", + "‘‘तस्स ब्रह्मा वियाकासि, पञ्हं पुट्ठो यथातथं।", + "न मे मारिस सा दिट्ठि, या मे दिट्ठि पुरे अहु॥", + "‘‘पस्सामि वीतिवत्तन्तं, ब्रह्मलोके पभस्सरं।", + "सोहं अज्‍ज कथं वज्‍जं, अहं निच्‍चोम्हि सस्सतो॥", + "‘‘यो एतमभिजानाति…पे॰… कण्ह दुक्खं निगच्छसि॥", + "‘‘यो महानेरुनो कूटं, विमोक्खेन अफस्सयि", + "वनं पुब्बविदेहानं, ये च भूमिसया नरा॥", + "‘‘यो एतमभिजानाति, भिक्खु बुद्धस्स सावको।", + "तादिसं भिक्खुमासज्‍ज, कण्ह दुक्खं निगच्छसि॥", + "‘‘न वे अग्गि चेतयति, अहं बालं डहामीति।", + "बालोव जलितं अग्गिं, आसज्‍ज नं पडय्हति॥", + "‘‘एवमेव तुवं मार, आसज्‍ज नं तथागतं।", + "सयं डहिस्ससि अत्तानं, बालो अग्गिंव सम्फुसं॥", + "‘‘अपुञ्‍ञं", + "किं नु मञ्‍ञसि पापिम, न मे पापं विपच्‍चति॥", + "‘‘करतो ते चीयते", + "मार निब्बिन्द बुद्धम्हा, आसं माकासि भिक्खुसु॥", + "‘‘इति", + "ततो सो दुम्मनो यक्खो, तत्थेवन्तरधायथा’’ति॥", + "सट्ठिकम्हि निपातम्हि, मोग्गल्‍लानो महिद्धिको।", + "एकोव थेरगाथायो, अट्ठसट्ठि भवन्ति ताति॥", + "‘‘निक्खन्तं", + "वितक्‍का उपधावन्ति, पगब्भा कण्हतो इमे॥", + "‘‘उग्गपुत्ता महिस्सासा, सिक्खिता दळ्हधम्मिनो", + "समन्ता परिकिरेय्युं, सहस्सं अपलायिनं॥", + "‘‘सचेपि एत्तका", + "नेव मं ब्याधयिस्सन्ति", + "‘‘सक्खी", + "निब्बानगमनं मग्गं, तत्थ मे निरतो मनो॥", + "‘‘एवं चे मं विहरन्तं, पापिम उपगच्छसि।", + "तथा मच्‍चु करिस्सामि, न मे मग्गम्पि दक्खसि॥", + "‘‘अरतिञ्‍च", + "वनथं न करेय्य कुहिञ्‍चि, निब्बनथो अवनथो स", + "‘‘यमिध पथविञ्‍च वेहासं, रूपगतं जगतोगधं किञ्‍चि।", + "परिजीयति सब्बमनिच्‍चं, एवं समेच्‍च चरन्ति मुतत्ता॥", + "‘‘उपधीसु जना गधितासे, दिट्ठसुते", + "एत्थ विनोदय छन्दमनेजो, यो हेत्थ न लिम्पति मुनि तमाहु", + "‘‘अथ", + "न च वग्गगतस्स कुहिञ्‍चि, नो पन दुट्ठुल्‍लगाही", + "‘‘दब्बो", + "सन्तं पदं अज्झगमा मुनि, पटिच्‍च परिनिब्बुतो कङ्खति कालं॥", + "‘‘मानं पजहस्सु गोतम, मानपथञ्‍च जहस्सु असेसं।", + "मानपथम्हि स मुच्छितो, विप्पटिसारीहुवा चिररत्तं॥", + "‘‘मक्खेन मक्खिता पजा, मानहता निरयं पपतन्ति।", + "सोचन्ति जना चिररत्तं, मानहता निरयं उपपन्‍ना॥", + "‘‘न", + "कित्तिञ्‍च", + "‘‘तस्मा अखिलो इध", + "मानञ्‍च पहाय असेसं, विज्‍जायन्तकरो समितावी॥", + "‘‘कामरागेन डय्हामि, चित्तं मे परिडय्हति।", + "साधु निब्बापनं ब्रूहि, अनुकम्पाय गोतम॥", + "‘‘सञ्‍ञाय", + "निमित्तं परिवज्‍जेहि, सुभं रागूपसंहितं ( )", + "‘‘असुभाय चित्तं भावेहि, एकग्गं सुसमाहितं।", + "सति कायगता त्यत्थु, निब्बिदाबहुलो भव॥", + "‘‘अनिमित्तञ्‍च भावेहि, मानानुसयमुज्‍जह।", + "ततो मानाभिसमया, उपसन्तो चरिस्ससि॥", + "‘‘तमेव वाचं भासेय्य, यायत्तानं न तापये।", + "परे च न विहिंसेय्य, सा वे वाचा सुभासिता॥", + "‘‘पियवाचमेव भासेय्य, या वाचा पटिनन्दिता।", + "यं अनादाय पापानि, परेसं भासते पियं॥", + "‘‘सच्‍चं वे अमता वाचा, एस धम्मो सनन्तनो।", + "सच्‍चे अत्थे च धम्मे च, आहु सन्तो पतिट्ठिता॥", + "‘‘यं बुद्धो भासति वाचं, खेमं निब्बानपत्तिया।", + "दुक्खस्सन्तकिरियाय, सा वे वाचानमुत्तमा॥", + "‘‘गम्भीरपञ्‍ञो मेधावी, मग्गामग्गस्स कोविदो।", + "सारिपुत्तो", + "‘‘सङ्खित्तेनपि देसेति, वित्थारेनपि भासति।", + "सालिकायिव निग्घोसो, पटिभानं उदिय्यति", + "‘‘तस्स", + "सरेन रजनीयेन, सवनीयेन वग्गुना।", + "उदग्गचित्ता मुदिता, सोतं ओधेन्ति भिक्खवो॥", + "‘‘अज्‍ज पन्‍नरसे विसुद्धिया, भिक्खू पञ्‍चसता समागता।", + "संयोजनबन्धनच्छिदा, अनीघा खीणपुनब्भवा इसी॥", + "‘‘चक्‍कवत्ती", + "समन्ता अनुपरियेति, सागरन्तं महिं इमं॥", + "‘‘एवं", + "सावका पयिरुपासन्ति, तेविज्‍जा मच्‍चुहायिनो॥", + "‘‘सब्बे भगवतो पुत्ता, पलापेत्थ न विज्‍जति।", + "तण्हासल्‍लस्स हन्तारं, वन्दे आदिच्‍चबन्धुनं॥", + "‘‘परोसहस्सं भिक्खूनं, सुगतं पयिरुपासति।", + "देसेन्तं विरजं धम्मं, निब्बानं अकुतोभयं॥", + "‘‘सुणन्ति धम्मं विमलं, सम्मासम्बुद्धदेसितं।", + "सोभति वत सम्बुद्धो, भिक्खुसङ्घपुरक्खतो॥", + "‘‘‘नागनामो’सि भगवा, इसीनं इसिसत्तमो।", + "महामेघोव हुत्वान, सावके अभिवस्ससि॥", + "‘‘दिवा", + "सावको ते महावीर, पादे वन्दति वङ्गिसो॥", + "‘‘उम्मग्गपथं मारस्स, अभिभुय्य चरति पभिज्‍ज खीलानि।", + "तं पस्सथ बन्धपमुञ्‍चकरं, असितंव भागसो पविभज्‍ज॥", + "‘‘ओघस्स हि नितरणत्थं, अनेकविहितं मग्गं अक्खासि।", + "तस्मिञ्‍च अमते अक्खाते, धम्मदसा ठिता असंहीरा॥", + "‘‘पज्‍जोतकरो अतिविज्झ", + "ञत्वा च सच्छिकत्वा च, अग्गं सो देसयि दसद्धानं॥", + "‘‘एवं सुदेसिते धम्मे, को पमादो विजानतं धम्मं।", + "तस्मा हि तस्स भगवतो सासने, अप्पमत्तो सदा नमस्समनुसिक्खे॥", + "‘‘बुद्धानुबुद्धो यो थेरो, कोण्डञ्‍ञो तिब्बनिक्‍कमो।", + "लाभी सुखविहारानं, विवेकानं अभिण्हसो॥", + "‘‘यं", + "सब्बस्स तं अनुप्पत्तं, अप्पमत्तस्स सिक्खतो॥", + "‘‘महानुभावो तेविज्‍जो, चेतोपरियकोविदो।", + "कोण्डञ्‍ञो बुद्धदायादो, पादे वन्दति सत्थुनो॥", + "‘‘नगस्स", + "सावका पयिरुपासन्ति, तेविज्‍जा मच्‍चुहायिनो॥", + "‘‘चेतसा", + "चित्तं", + "‘‘एवं सब्बङ्गसम्पन्‍नं, मुनिं दुक्खस्स पारगुं।", + "अनेकाकारसम्पन्‍नं, पयिरुपासन्ति गोतमं॥", + "‘‘चन्दो यथा विगतवलाहके नभे, विरोचति वीतमलोव भाणुमा।", + "एवम्पि अङ्गीरस त्वं महामुनि, अतिरोचसि यससा सब्बलोकं॥", + "‘‘कावेय्यमत्ता विचरिम्ह पुब्बे, गामा गामं पुरा पुरं।", + "अथद्दसाम सम्बुद्धं, सब्बधम्मान पारगुं॥", + "‘‘सो मे धम्ममदेसेसि, मुनि दुक्खस्स पारगू।", + "धम्मं सुत्वा पसीदिम्ह, सद्धा", + "‘‘तस्साहं वचनं सुत्वा, खन्धे आयतनानि च।", + "धातुयो च विदित्वान, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘बहूनं वत अत्थाय, उप्पज्‍जन्ति तथागता।", + "इत्थीनं पुरिसानञ्‍च, ये ते सासनकारका॥", + "‘‘तेसं खो वत अत्थाय, बोधिमज्झगमा मुनि।", + "भिक्खूनं भिक्खुनीनञ्‍च, ये निरामगतद्दसा॥", + "‘‘सुदेसिता चक्खुमता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "चत्तारि अरियसच्‍चानि, अनुकम्पाय पाणिनं॥", + "‘‘दुक्खं", + "अरियं", + "‘‘एवमेते तथा वुत्ता, दिट्ठा मे ते यथा तथा।", + "सदत्थो मे अनुप्पत्तो, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि, मम बुद्धस्स सन्तिके।", + "सुविभत्तेसु", + "‘‘अभिञ्‍ञापारमिप्पत्तो, सोतधातु विसोधिता।", + "तेविज्‍जो इद्धिपत्तोम्हि, चेतोपरियकोविदो॥", + "‘‘पुच्छामि", + "अग्गाळवे कालमकासि भिक्खु, ञातो यसस्सी अभिनिब्बुतत्तो॥", + "‘‘निग्रोधकप्पो", + "सो तं नमस्सं अचरि मुत्यपेखो, आरद्धवीरियो दळ्हधम्मदस्सी॥", + "‘‘तं सावकं सक्‍क मयम्पि सब्बे, अञ्‍ञातुमिच्छाम समन्तचक्खु।", + "समवट्ठिता नो सवनाय सोता", + "छिन्द", + "मज्झेव नो भास समन्तचक्खु, सक्‍कोव देवान सहस्सनेत्तो॥", + "‘‘ये केचि गन्था इध मोहमग्गा, अञ्‍ञाणपक्खा विचिकिच्छठाना।", + "तथागतं पत्वा न ते भवन्ति, चक्खुञ्हि एतं परमं नरानं॥", + "‘‘नो", + "तमोवस्स निवुतो सब्बलोको, जोतिमन्तोपि न पभासेय्युं", + "‘‘धीरा च पज्‍जोतकरा भवन्ति, तं तं अहं वीर तथेव मञ्‍ञे।", + "विपस्सिनं जानमुपागमिम्ह, परिसासु नो आविकरोहि कप्पं॥", + "‘‘खिप्पं गिरं एरय वग्गु वग्गुं, हंसोव पग्गय्ह सणिकं निकूज।", + "बिन्दुस्सरेन", + "‘‘पहीनजातिमरणं", + "न कामकारो हि", + "‘‘सम्पन्‍नवेय्याकरणं तवेदं, समुज्‍जुपञ्‍ञस्स समुग्गहीतं।", + "अयमञ्‍जलि पच्छिमो सुप्पणामितो, मा मोहयी जानमनोमपञ्‍ञ॥", + "‘‘परोपरं अरियधम्मं विदित्वा, मा मोहयी जानमनोमवीरिय।", + "वारिं यथा घम्मनि घम्मतत्तो, वाचाभिकङ्खामि सुतं पवस्स॥", + "‘‘यदत्थिकं ब्रह्मचरियं अचरी, कप्पायनो कच्‍चिस्सतं अमोघं।", + "निब्बायि सो आदु सउपादिसेसो", + "‘‘‘अच्छेच्छि", + "(इति भगवा) कण्हस्स सोतं दीघरत्तानुसयितं।", + "अतारि जातिं मरणं असेसं’, इच्‍चब्रवि", + "‘‘एस सुत्वा पसीदामि, वचो ते इसिसत्तम।", + "अमोघं किर मे पुट्ठं, न मं वञ्‍चेसि ब्राह्मणो॥", + "‘‘यथा वादी तथा कारी, अहु बुद्धस्स सावको।", + "अच्छेच्छि मच्‍चुनो जालं, ततं मायाविनो दळ्हं॥", + "‘‘अद्दस", + "अच्‍चगा", + "‘‘तं देवदेवं वन्दामि, पुत्तं ते द्विपदुत्तम।", + "अनुजातं महावीरं, नागं नागस्स ओरस’’न्ति॥", + "सत्ततिम्हि निपातम्हि, वङ्गीसो पटिभाणवा।", + "एकोव थेरो नत्थञ्‍ञो, गाथायो एकसत्ततीति॥", + "सहस्सं होन्ति ता गाथा, तीणि सट्ठिसतानि च।", + "थेरा च द्वे सता सट्ठि, चत्तारो च पकासिता॥", + "सीहनादं नदित्वान, बुद्धपुत्ता अनासवा।", + "खेमन्तं पापुणित्वान, अग्गिखन्धाव निब्बुताति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/35-s0509m.mul.json b/texts/tripitaka/35-s0509m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..d4557bf84308848948d5e4de5d2eb8dd01e80602 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/35-s0509m.mul.json @@ -0,0 +1,1083 @@ +{ + "title": "१६. महानिपातो", + "book_name": "१६. महानिपातो", + "chapter": "१५. चत्तालीसनिपातो", + "gathas": [ + "‘‘सुखं", + "उपसन्तो हि ते रागो, सुक्खडाकं व कुम्भिय’’न्ति॥", + "‘‘मुत्ते", + "विप्पमुत्तेन चित्तेन, अनणा भुञ्‍ज पिण्डक’’न्ति॥", + "‘‘पुण्णे पूरस्सु धम्मेहि, चन्दो पन्‍नरसेरिव।", + "परिपुण्णाय पञ्‍ञाय, तमोखन्धं", + "‘‘तिस्से सिक्खस्सु सिक्खाय, मा तं योगा उपच्‍चगुं।", + "सब्बयोगविसंयुत्ता, चर लोके अनासवा’’ति॥", + "‘‘तिस्से", + "खणातीता हि सोचन्ति, निरयम्हि समप्पिता’’ति॥", + "", + "आराधयाहि निब्बानं, योगक्खेममनुत्तर’’न्ति", + "‘‘वीरा", + "धारेहि अन्तिमं देहं, जेत्वा मारं सवाहिनि’’न्ति", + "‘‘सद्धाय पब्बजित्वान, मित्ते मित्तरता भव।", + "भावेहि कुसले धम्मे, योगक्खेमस्स पत्तिया’’ति॥", + "‘‘सद्धाय पब्बजित्वान, भद्रे भद्ररता भव।", + "भावेहि कुसले धम्मे, योगक्खेममनुत्तर’’न्ति॥", + "‘‘उपसमे तरे ओघं, मच्‍चुधेय्यं सुदुत्तरं।", + "धारेहि अन्तिमं देहं, जेत्वा मारं सवाहन’’न्ति॥", + "‘‘सुमुत्ता", + "उदुक्खलेन मुसलेन, पतिना खुज्‍जकेन च।", + "मुत्ताम्हि", + "‘‘छन्दजाता अवसायी, मनसा च फुटा", + "कामेसु अप्पटिबद्धचित्ता", + "‘‘करोथ", + "खिप्पं पादानि धोवित्वा, एकमन्ते निसीदथा’’ति॥", + "‘‘धातुयो दुक्खतो दिस्वा, मा जातिं पुनरागमि।", + "भवे छन्दं विराजेत्वा, उपसन्ता चरिस्ससी’’ति॥", + "‘‘कायेन", + "समूलं तण्हमब्बुय्ह, सीतिभूताम्हि निब्बुता’’ति॥", + "‘‘सुखं त्वं वुड्ढिके सेहि, कत्वा चोळेन पारूता।", + "उपसन्तो हि ते रागो, सीतिभूतासि निब्बुता’’ति॥", + "‘‘पिण्डपातं", + "वेधमानेहि गत्तेहि, तत्थेव निपतिं छमा।", + "दिस्वा", + "‘‘हित्वा", + "हित्वा रागञ्‍च दोसञ्‍च, अविज्‍जञ्‍च विराजिय।", + "समूलं तण्हमब्बुय्ह, उपसन्ताम्हि निब्बुता’’ति॥", + "", + "असुभाय चित्तं भावेहि, एकग्गं सुसमाहितं॥", + "‘‘अनिमित्तञ्‍च भावेहि, मानानुसयमुज्‍जह।", + "ततो मानाभिसमया, उपसन्ता चरिस्ससी’’ति॥", + "‘‘ये इमे सत्त बोज्झङ्गा, मग्गा निब्बानपत्तिया।", + "भाविता ते मया सब्बे, यथा बुद्धेन देसिता॥", + "‘‘दिट्ठो हि मे सो भगवा, अन्तिमोयं समुस्सयो।", + "विक्खीणो जातिसंसारो, नत्थि दानि पुनब्भवो’’ति॥", + "‘‘सुमुत्तिका", + "अहिरिको मे छत्तकं वापि, उक्खलिका मे देड्डुभं वाति॥", + "‘‘रागञ्‍च अहं दोसञ्‍च, चिच्‍चिटि चिच्‍चिटीति विहनामि।", + "सा रुक्खमूलमुपगम्म, अहो सुखन्ति सुखतो झायामी’’ति॥", + "‘‘याव कासिजनपदो, सुङ्को मे तत्थको अहु।", + "तं कत्वा नेगमो अग्घं, अड्ढेनग्घं ठपेसि मं॥", + "‘‘अथ", + "मा पुन जातिसंसारं, सन्धावेय्यं पुनप्पुनं।", + "तिस्सो विज्‍जा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासन’’न्ति॥", + "‘‘किञ्‍चापि खोम्हि किसिका, गिलाना बाळ्हदुब्बला।", + "दण्डमोलुब्भ गच्छामि, पब्बतं अभिरूहिय॥", + "‘‘सङ्घाटिं निक्खिपित्वान, पत्तकञ्‍च निकुज्‍जिय।", + "सेले खम्भेसिमत्तानं, तमोखन्धं पदालिया’’ति॥", + "‘‘किञ्‍चापि खोम्हि दुक्खिता, दुब्बला गतयोब्बना।", + "दण्डमोलुब्भ गच्छामि, पब्बतं अभिरूहिय॥", + "‘‘निक्खिपित्वान", + "निसिन्‍ना चम्हि सेलम्हि, अथ चित्तं विमुच्‍चि मे।", + "तिस्सो", + "‘‘चातुद्दसिं पञ्‍चदसिं, या च पक्खस्स अट्ठमी।", + "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमागतं॥", + "‘‘उपोसथं", + "साज्‍ज एकेन भत्तेन, मुण्डा सङ्घाटिपारुता।", + "देवकायं न पत्थेहं, विनेय्य हदये दर’’न्ति॥", + "‘‘उद्धं पादतला अम्म, अधो वे केसमत्थका।", + "पच्‍चवेक्खस्सुमं कायं, असुचिं पूतिगन्धिकं॥", + "‘‘एवं", + "परिळाहो समुच्छिन्‍नो, सीतिभूताम्हि निब्बुता’’ति॥", + "‘‘अभये भिदुरो कायो, यत्थ सता पुथुज्‍जना।", + "निक्खिपिस्सामिमं देहं, सम्पजाना सतीमती॥", + "‘‘बहूहि दुक्खधम्मेहि, अप्पमादरताय मे।", + "तण्हक्खयो अनुप्पत्तो, कतं बुद्धस्स सासन’’न्ति॥", + "‘‘चतुक्खत्तुं", + "अलद्धा चेतसो सन्तिं, चित्ते अवसवत्तिनी।", + "तस्सा मे अट्ठमी रत्ति, यतो तण्हा समूहता॥", + "‘‘बहूहि दुक्खधम्मेहि, अप्पमादरताय मे।", + "तण्हक्खयो अनुप्पत्तो, कतं बुद्धस्स सासन’’न्ति॥", + "‘‘पण्णवीसतिवस्सानि", + "नाभिजानामि चित्तस्स, समं लद्धं कुदाचनं॥", + "‘‘अलद्धा चेतसो सन्तिं, चित्ते अवसवत्तिनी।", + "ततो संवेगमापादिं, सरित्वा जिनसासनं॥", + "‘‘बहूहि दुक्खधम्मेहि, अप्पमादरताय मे।", + "तण्हक्खयो अनुप्पत्तो, कतं बुद्धस्स सासनं।", + "अज्‍ज", + "‘‘चतुक्खत्तुं", + "अलद्धा चेतसो सन्तिं, चित्ते अवसवत्तिनी॥", + "‘‘सा", + "सा मे धम्ममदेसेसि, खन्धायतनधातुयो॥", + "‘‘तस्सा धम्मं सुणित्वान, यथा मं अनुसासि सा।", + "सत्ताहं एकपल्‍लङ्केन, निसीदिं पीतिसुखसमप्पिता", + "अट्ठमिया पादे पसारेसिं, तमोखन्धं पदालिया’’ति॥", + "‘‘ये इमे सत्त बोज्झङ्गा, मग्गा निब्बानपत्तिया।", + "भाविता ते मया सब्बे, यथा बुद्धेन देसिता॥", + "‘‘सुञ्‍ञतस्सानिमित्तस्स, लाभिनीहं यदिच्छकं।", + "ओरसा धीता बुद्धस्स, निब्बानाभिरता सदा॥", + "‘‘सब्बे", + "विक्खीणो जातिसंसारो, नत्थि दानि पुनब्भवो’’ति॥", + "‘‘दिवाविहारा निक्खम्म, गिज्झकूटम्हि पब्बते।", + "नागं ओगाहमुत्तिण्णं, नदीतीरम्हि अद्दसं॥", + "‘‘पुरिसो अङ्कुसमादाय, ‘देहि पाद’न्ति याचति।", + "नागो पसारयी पादं, पुरिसो नागमारुहि॥", + "‘‘दिस्वा", + "ततो चित्तं समाधेसिं, खलु ताय वनं गता’’ति॥", + "‘‘अम्म जीवाति वनम्हि कन्दसि, अत्तानं अधिगच्छ उब्बिरि।", + "चुल्‍लासीतिसहस्सानि", + "एतम्हाळाहने दड्ढा, तासं कमनुसोचसि॥", + "‘‘अब्बही", + "यं मे सोकपरेताय, धीतुसोकं ब्यपानुदि॥", + "‘‘साज्‍ज अब्बूळ्हसल्‍लाहं, निच्छाता परिनिब्बुता।", + "बुद्धं धम्मञ्‍च सङ्घञ्‍च, उपेमि सरणं मुनि’’न्ति॥", + "‘‘किंमे कता राजगहे मनुस्सा, मधुं पीताव", + "ये सुक्‍कं न उपासन्ति, देसेन्तिं बुद्धसासनं॥", + "‘‘तञ्‍च अप्पटिवानीयं, असेचनकमोजवं।", + "पिवन्ति मञ्‍ञे सप्पञ्‍ञा, वलाहकमिवद्धगू॥", + "‘‘सुक्‍का", + "धारेति अन्तिमं देहं, जेत्वा मारं सवाहन’’न्ति॥", + "‘‘नत्थि निस्सरणं लोके, किं विवेकेन काहसि।", + "भुञ्‍जाहि", + "‘‘सत्तिसूलूपमा कामा, खन्धासं अधिकुट्टना।", + "यं त्वं ‘कामरतिं’ ब्रूसि, ‘अरती’ दानि सा मम॥", + "‘‘सब्बत्थ विहता नन्दी", + "एवं जानाहि पापिम, निहतो त्वमसि अन्तका’’ति॥", + "‘‘यं तं इसीहि पत्तब्बं, ठानं दुरभिसम्भवं।", + "न तं द्वङ्गुलपञ्‍ञाय, सक्‍का पप्पोतुमित्थिया’’॥", + "‘‘इत्थिभावो नो किं कयिरा, चित्तम्हि सुसमाहिते।", + "ञाणम्हि वत्तमानम्हि, सम्मा धम्मं विपस्सतो॥", + "‘‘सब्बत्थ", + "एवं जानाहि पापिम, निहतो त्वमसि अन्तका’’ति॥", + "‘‘पुत्तो", + "पुब्बेनिवासं योवेदि, सग्गापायञ्‍च पस्सति॥", + "‘‘अथो", + "एताहि तीहि विज्‍जाहि, तेविज्‍जो होति ब्राह्मणो॥", + "‘‘तथेव भद्दा कापिलानी, तेविज्‍जा मच्‍चुहायिनी।", + "धारेति अन्तिमं देहं, जेत्वा मारं सवाहनं॥", + "‘‘दिस्वा आदीनवं लोके, उभो पब्बजिता मयं।", + "त्यम्ह खीणासवा दन्ता, सीतिभूतम्ह निब्बुता’’ति॥", + "‘‘पण्णवीसतिवस्सानि", + "नाच्छरासङ्घातमत्तम्पि, चित्तस्सूपसमज्झगं॥", + "‘‘अलद्धा चेतसो सन्तिं, कामरागेनवस्सुता।", + "बाहा पग्गय्ह कन्दन्ती, विहारं पाविसिं अहं॥", + "‘‘सा भिक्खुनिं उपागच्छिं, या मे सद्धायिका अहु।", + "सा मे धम्ममदेसेसि, खन्धायतनधातुयो॥", + "‘‘तस्सा धम्मं सुणित्वान, एकमन्ते उपाविसिं।", + "पुब्बेनिवासं जानामि, दिब्बचक्खु विसोधितं॥", + "‘‘चेतोपरिच्‍चञाणञ्‍च", + "इद्धीपि मे सच्छिकता, पत्तो मे आसवक्खयो।", + "छळभिञ्‍ञा", + "‘‘मत्ता वण्णेन रूपेन, सोभग्गेन यसेन च।", + "योब्बनेन चुपत्थद्धा, अञ्‍ञासमतिमञ्‍ञिहं॥", + "‘‘विभूसेत्वा इमं कायं, सुचित्तं बाललापनं।", + "अट्ठासिं वेसिद्वारम्हि, लुद्दो पासमिवोड्डिय॥", + "‘‘पिलन्धनं विदंसेन्ती, गुय्हं पकासिकं बहुं।", + "अकासिं विविधं मायं, उज्‍जग्घन्ती बहुं जनं॥", + "‘‘साज्‍ज पिण्डं चरित्वान, मुण्डा सङ्घाटिपारुता।", + "निसिन्‍ना रुक्खमूलम्हि, अवितक्‍कस्स लाभिनी॥", + "‘‘सब्बे योगा समुच्छिन्‍ना, ये दिब्बा ये च मानुसा।", + "खेपेत्वा आसवे सब्बे, सीतिभूताम्हि निब्बुता’’ति॥", + "‘‘अयोनिसो", + "अहोसिं उद्धता पुब्बे, चित्ते अवसवत्तिनी॥", + "‘‘परियुट्ठिता क्‍लेसेहि, सुभसञ्‍ञानुवत्तिनी।", + "समं चित्तस्स न लभिं, रागचित्तवसानुगा॥", + "‘‘किसा", + "नाहं दिवा वा रत्तिं वा, सुखं विन्दिं सुदुक्खिता॥", + "‘‘ततो रज्‍जुं गहेत्वान, पाविसिं वनमन्तरं।", + "वरं मे इध उब्बन्धं, यञ्‍च हीनं पुनाचरे॥", + "‘‘दळ्हपासं", + "पक्खिपिं", + "‘‘आतुरं असुचिं पूतिं, पस्स नन्दे समुस्सयं।", + "असुभाय चित्तं भावेहि, एकग्गं सुसमाहितं॥", + "‘‘यथा इदं तथा एतं, यथा एतं तथा इदं।", + "दुग्गन्धं पूतिकं वाति, बालानं अभिनन्दितं॥", + "‘‘एवमेतं अवेक्खन्ती, रत्तिन्दिवमतन्दिता।", + "ततो सकाय पञ्‍ञाय, अभिनिब्बिज्झ", + "‘‘तस्सा मे अप्पमत्ताय, विचिनन्तिया योनिसो।", + "यथाभूतं अयं कायो, दिट्ठो सन्तरबाहिरो॥", + "‘‘अथ निब्बिन्दहं काये, अज्झत्तञ्‍च विरज्‍जहं।", + "अप्पमत्ता विसंयुत्ता, उपसन्ताम्हि निब्बुता’’ति॥", + "‘‘अग्गिं", + "नदीतित्थानि गन्त्वान, उदकं ओरुहामिहं॥", + "‘‘बहूवतसमादाना", + "छमाय सेय्यं कप्पेमि, रत्तिं भत्तं न भुञ्‍जहं॥", + "‘‘विभूसामण्डनरता, न्हापनुच्छादनेहि च।", + "उपकासिं इमं कायं, कामरागेन अट्टिता॥", + "‘‘ततो सद्धं लभित्वान, पब्बजिं अनगारियं।", + "दिस्वा कायं यथाभूतं, कामरागो समूहतो॥", + "‘‘सब्बे भवा समुच्छिन्‍ना, इच्छा च पत्थनापि च।", + "सब्बयोगविसंयुत्ता, सन्तिं पापुणि चेतसो’’ति॥", + "‘‘सद्धाय पब्बजित्वान, अगारस्मानगारियं।", + "विचरिंहं तेन तेन, लाभसक्‍कारउस्सुका॥", + "‘‘रिञ्‍चित्वा", + "किलेसानं वसं गन्त्वा, सामञ्‍ञत्थं न बुज्झिहं॥", + "‘‘तस्सा मे अहु संवेगो, निसिन्‍नाय विहारके।", + "उम्मग्गपटिपन्‍नाम्हि, तण्हाय वसमागता॥", + "‘‘अप्पकं जीवितं मय्हं, जरा ब्याधि च मद्दति।", + "पुरायं भिज्‍जति", + "‘‘यथाभूतमवेक्खन्ती, खन्धानं उदयब्बयं।", + "विमुत्तचित्ता उट्ठासिं, कतं बुद्धस्स सासन’’न्ति॥", + "‘‘अगारस्मिं", + "अद्दसं विरजं धम्मं, निब्बानं पदमच्‍चुतं॥", + "‘‘साहं पुत्तं धीतरञ्‍च, धनधञ्‍ञञ्‍च छड्डिय।", + "केसे छेदापयित्वान, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘सिक्खमाना", + "पहासिं रागदोसञ्‍च, तदेकट्ठे च आसवे॥", + "‘‘भिक्खुनी उपसम्पज्‍ज, पुब्बजातिमनुस्सरिं।", + "दिब्बचक्खु विसोधितं", + "‘‘सङ्खारे परतो दिस्वा, हेतुजाते पलोकिते", + "पहासिं आसवे सब्बे, सीतिभूताम्हि निब्बुता’’ति॥", + "‘‘दस पुत्ते विजायित्वा, अस्मिं रूपसमुस्सये।", + "ततोहं दुब्बला जिण्णा, भिक्खुनिं उपसङ्कमिं॥", + "‘‘सा मे धम्ममदेसेसि, खन्धायतनधातुयो।", + "तस्सा धम्मं सुणित्वान, केसे छेत्वान पब्बजिं॥", + "‘‘तस्सा मे सिक्खमानाय, दिब्बचक्खु विसोधितं।", + "पुब्बेनिवासं जानामि, यत्थ मे वुसितं पुरे॥", + "‘‘अनिमित्तञ्‍च", + "अनन्तराविमोक्खासिं, अनुपादाय निब्बुता॥", + "‘‘पञ्‍चक्खन्धा परिञ्‍ञाता, तिट्ठन्ति छिन्‍नमूलका।", + "धि", + "‘‘लूनकेसी", + "अवज्‍जे वज्‍जमतिनी, वज्‍जे चावज्‍जदस्सिनी॥", + "‘‘दिवाविहारा निक्खम्म, गिज्झकूटम्हि पब्बते।", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, भिक्खुसङ्घपुरक्खतं॥", + "‘‘निहच्‍च जाणुं वन्दित्वा, सम्मुखा अञ्‍जलिं अकं।", + "‘एहि भद्दे’ति मं अवच, सा मे आसूपसम्पदा॥", + "‘‘चिण्णा", + "अनणा पण्णासवस्सानि, रट्ठपिण्डं अभुञ्‍जहं॥", + "‘‘पुञ्‍ञं वत पसवि बहुं, सप्पञ्‍ञो वतायं उपासको।", + "यो भद्दाय चीवरं अदासि, विप्पमुत्ताय सब्बगन्थेही’’ति॥", + "‘‘नङ्गलेहि कसं खेत्तं, बीजानि पवपं छमा।", + "पुत्तदारानि पोसेन्ता, धनं विन्दन्ति माणवा॥", + "‘‘किमहं सीलसम्पन्‍ना, सत्थुसासनकारिका।", + "निब्बानं नाधिगच्छामि, अकुसीता अनुद्धता॥", + "‘‘पादे पक्खालयित्वान, उदकेसु करोमहं।", + "पादोदकञ्‍च", + "‘‘ततो चित्तं समाधेसिं, अस्सं भद्रंवजानियं।", + "ततो", + "सेय्यं ओलोकयित्वान, मञ्‍चकम्हि उपाविसिं॥", + "‘‘ततो सूचिं गहेत्वान, वट्टिं ओकस्सयामहं।", + "पदीपस्सेव निब्बानं, विमोक्खो अहु चेतसो’’ति॥", + "‘‘‘मुसलानि", + "पुत्तदारानि पोसेन्ता, धनं विन्दन्ति माणवा॥", + "‘‘‘करोथ बुद्धसासनं, यं कत्वा नानुतप्पति।", + "खिप्पं पादानि धोवित्वा, एकमन्ते निसीदथ।", + "चेतोसमथमनुयुत्ता, करोथ बुद्धसासनं’॥", + "‘‘तस्सा ता", + "पादे पक्खालयित्वान, एकमन्तं उपाविसुं।", + "चेतोसमथमनुयुत्ता, अकंसु बुद्धसासनं॥", + "‘‘रत्तिया", + "रत्तिया मज्झिमे यामे, दिब्बचक्खुं विसोधयुं।", + "रत्तिया पच्छिमे यामे, तमोखन्धं पदालयुं॥", + "‘‘उट्ठाय पादे वन्दिंसु, ‘कता ते अनुसासनी।", + "इन्दंव", + "पुरक्खत्वा विहस्साम", + "‘‘दुग्गताहं पुरे आसिं, विधवा च अपुत्तिका।", + "विना मित्तेहि ञातीहि, भत्तचोळस्स नाधिगं॥", + "‘‘पत्तं दण्डञ्‍च गण्हित्वा, भिक्खमाना कुला कुलं।", + "सीतुण्हेन च डय्हन्ती, सत्त वस्सानि चारिहं॥", + "‘‘भिक्खुनिं पुन दिस्वान, अन्‍नपानस्स लाभिनिं।", + "उपसङ्कम्म अवोचं", + "‘‘सा", + "ततो मं ओवदित्वान, परमत्थे नियोजयि॥", + "‘‘तस्साहं", + "अमोघो अय्यायोवादो, तेविज्‍जाम्हि अनासवा’’ति॥", + "‘‘यस्स", + "तं", + "‘‘मग्गञ्‍च खोस्स", + "न नं समनुसोचेसि, एवंधम्मा हि पाणिनो॥", + "‘‘अयाचितो ततागच्छि, नानुञ्‍ञातो", + "कुतोचि नून आगन्त्वा, वसित्वा कतिपाहकं।", + "इतोपि अञ्‍ञेन गतो, ततोपञ्‍ञेन गच्छति॥", + "‘‘पेतो मनुस्सरूपेन, संसरन्तो गमिस्सति।", + "यथागतो तथा गतो, का तत्थ परिदेवना’’॥", + "‘‘अब्बही", + "या मे सोकपरेताय, पुत्तसोकं ब्यपानुदि॥", + "‘‘साज्‍ज अब्बूळ्हसल्‍लाहं, निच्छाता परिनिब्बुता।", + "बुद्धं धम्मञ्‍च सङ्घञ्‍च, उपेमि सरणं मुनिं’’॥", + "‘‘पुत्तसोकेनहं अट्टा, खित्तचित्ता विसञ्‍ञिनी।", + "नग्गा पकिण्णकेसी च, तेन तेन विचारिहं॥", + "‘‘वीथि", + "अचरिं तीणि वस्सानि, खुप्पिपासासमप्पिता॥", + "‘‘अथद्दसासिं", + "अदन्तानं दमेतारं, सम्बुद्धमकुतोभयं॥", + "‘‘सचित्तं", + "सो मे धम्ममदेसेसि, अनुकम्पाय गोतमो॥", + "‘‘तस्स", + "युञ्‍जन्ती सत्थुवचने, सच्छाकासिं पदं सिवं॥", + "‘‘सब्बे सोका समुच्छिन्‍ना, पहीना एतदन्तिका।", + "परिञ्‍ञाता हि मे वत्थू, यतो सोकान सम्भवो’’ति॥", + "‘‘दहरा त्वं रूपवती, अहम्पि दहरो युवा।", + "पञ्‍चङ्गिकेन तुरियेन", + "‘‘इमिना पूतिकायेन, आतुरेन पभङ्गुना।", + "अट्टियामि हरायामि, कामतण्हा समूहता॥", + "‘‘सत्तिसूलूपमा कामा, खन्धासं अधिकुट्टना।", + "यं ‘त्वं कामरतिं’ ब्रूसि, ‘अरती’ दानि सा मम॥", + "‘‘सब्बत्थ विहता नन्दी, तमोखन्धो पदालितो।", + "एवं जानाहि पापिम, निहतो त्वमसि अन्तक॥", + "‘‘नक्खत्तानि नमस्सन्ता, अग्गिं परिचरं वने।", + "यथाभुच्‍चमजानन्ता, बाला सुद्धिममञ्‍ञथ॥", + "‘‘अहञ्‍च खो नमस्सन्ती, सम्बुद्धं पुरिसुत्तमं।", + "पमुत्ता", + "‘‘अलङ्कता", + "सब्बाभरणसञ्छन्‍ना, दासीगणपुरक्खता॥", + "‘‘अन्‍नं", + "गेहतो निक्खमित्वान, उय्यानमभिहारयिं॥", + "‘‘तत्थ", + "विहारं दट्ठुं पाविसिं, साकेते अञ्‍जनं वनं॥", + "‘‘दिस्वान", + "सो मे धम्ममदेसेसि, अनुकम्पाय चक्खुमा॥", + "‘‘सुत्वा च खो महेसिस्स, सच्‍चं सम्पटिविज्झहं।", + "तत्थेव विरजं धम्मं, फुसयिं अमतं पदं॥", + "‘‘ततो विञ्‍ञातसद्धम्मा, पब्बजिं अनगारियं।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, अमोघं बुद्धसासन’’न्ति॥", + "‘‘उच्‍चे कुले अहं जाता, बहुवित्ते महद्धने।", + "वण्णरूपेन सम्पन्‍ना, धीता मज्झस्स", + "‘‘पत्थिता राजपुत्तेहि, सेट्ठिपुत्तेहि गिज्झिता", + "पितु मे पेसयी दूतं, देथ मय्हं अनोपमं॥", + "‘‘यत्तकं तुलिता एसा, तुय्हं धीता अनोपमा।", + "ततो अट्ठगुणं दस्सं, हिरञ्‍ञं रतनानि च॥", + "‘‘साहं", + "तस्स पादानि वन्दित्वा, एकमन्तं उपाविसिं॥", + "‘‘सो मे धम्ममदेसेसि, अनुकम्पाय गोतमो।", + "निसिन्‍ना आसने तस्मिं, फुसयिं ततियं फलं॥", + "‘‘ततो केसानि छेत्वान, पब्बजिं अनगारियं।", + "अज्‍ज मे सत्तमी रत्ति, यतो तण्हा विसोसिता’’ति॥", + "‘‘बुद्ध", + "यो मं दुक्खा पमोचेसि, अञ्‍ञञ्‍च बहुकं जनं॥", + "‘‘सब्बदुक्खं परिञ्‍ञातं, हेतुतण्हा विसोसिता।", + "भावितो अट्ठङ्गिको", + "‘‘माता", + "यथाभुच्‍चमजानन्ती, संसरिंहं अनिब्बिसं॥", + "‘‘दिट्ठो हि मे सो भगवा, अन्तिमोयं समुस्सयो।", + "विक्खीणो जातिसंसारो, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘आरद्धवीरिये पहितत्ते, निच्‍चं दळ्हपरक्‍कमे।", + "समग्गे सावके पस्से, एसा बुद्धान वन्दना॥", + "‘‘बहूनं", + "ब्याधिमरणतुन्‍नानं, दुक्खक्खन्धं ब्यपानुदी’’ति॥", + "‘‘गुत्ते", + "तमेव अनुब्रूहेहि, मा चित्तस्स वसं गमि॥", + "‘‘चित्तेन वञ्‍चिता सत्ता, मारस्स विसये रता।", + "अनेकजातिसंसारं, सन्धावन्ति अविद्दसू॥", + "‘‘कामच्छन्दञ्‍च ब्यापादं, सक्‍कायदिट्ठिमेव च।", + "सीलब्बतपरामासं, विचिकिच्छञ्‍च पञ्‍चमं॥", + "‘‘संयोजनानि एतानि, पजहित्वान भिक्खुनी।", + "ओरम्भागमनीयानि, नयिदं पुनरेहिसि॥", + "‘‘रागं मानं अविज्‍जञ्‍च, उद्धच्‍चञ्‍च विवज्‍जिय।", + "संयोजनानि छेत्वान, दुक्खस्सन्तं करिस्ससि॥", + "‘‘खेपेत्वा", + "दिट्ठेव धम्मे निच्छाता, उपसन्ता चरिस्सती’’ति॥", + "‘‘चतुक्खत्तुं पञ्‍चक्खत्तुं, विहारा उपनिक्खमिं।", + "अलद्धा चेतसो सन्तिं, चित्ते अवसवत्तिनी॥", + "‘‘भिक्खुनिं", + "सा मे धम्ममदेसेसि, धातुआयतनानि च॥", + "‘‘चत्तारि", + "बोज्झङ्गट्ठङ्गिकं मग्गं, उत्तमत्थस्स पत्तिया॥", + "‘‘तस्साहं", + "रत्तिया पुरिमे यामे, पुब्बजातिमनुस्सरिं॥", + "‘‘रत्तिया मज्झिमे यामे, दिब्बचक्खुं विसोधयिं।", + "रत्तिया पच्छिमे यामे, तमोखन्धं पदालयिं॥", + "‘‘पीतिसुखेन च कायं, फरित्वा विहरिं तदा।", + "सत्तमिया पादे पसारेसिं, तमोखन्धं पदालिया’’ति॥", + "‘‘‘मुसलानि", + "पुत्तदारानि पोसेन्ता, धनं विन्दन्ति माणवा॥", + "‘‘‘घटेथ", + "खिप्पं पादानि धोवित्वा, एकमन्तं निसीदथ॥", + "‘‘‘चित्तं उपट्ठपेत्वान, एकग्गं सुसमाहितं।", + "पच्‍चवेक्खथ सङ्खारे, परतो नो च अत्ततो’॥", + "‘‘तस्साहं वचनं सुत्वा, पटाचारानुसासनिं।", + "पादे पक्खालयित्वान, एकमन्ते उपाविसिं॥", + "‘‘रत्तिया", + "रत्तिया मज्झिमे यामे, दिब्बचक्खुं विसोधयिं॥", + "‘‘रत्तिया पच्छिमे यामे, तमोक्खन्धं पदालयिं।", + "तेविज्‍जा अथ वुट्ठासिं, कता ते अनुसासनी॥", + "‘‘सक्‍कंव देवा तिदसा, सङ्गामे अपराजितं।", + "पुरक्खत्वा विहस्सामि, तेविज्‍जाम्हि अनासवा’’॥", + "‘‘सतिं", + "पटिविज्झि पदं सन्तं, सङ्खारूपसमं सुखं’’॥", + "‘‘कं नु उद्दिस्स मुण्डासि, समणी विय दिस्ससि।", + "न च रोचेसि पासण्डे, किमिदं चरसि मोमुहा’’॥", + "‘‘इतो बहिद्धा पासण्डा, दिट्ठियो उपनिस्सिता।", + "न ते धम्मं विजानन्ति, न ते धम्मस्स कोविदा॥", + "‘‘अत्थि सक्यकुले जातो, बुद्धो अप्पटिपुग्गलो।", + "सो मे धम्ममदेसेसि, दिट्ठीनं समतिक्‍कमं॥", + "‘‘दुक्खं", + "अरियं चट्ठङ्गिकं मग्गं, दुक्खूपसमगामिनं॥", + "‘‘तस्साहं वचनं सुत्वा, विहरिं सासने रता।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘सब्बत्थ", + "एवं जानाहि पापिम, निहतो त्वमसि अन्तक’’॥", + "‘‘सतिमती चक्खुमती, भिक्खुनी भावितिन्द्रिया।", + "पटिविज्झिं पदं सन्तं, अकापुरिससेवितं’’॥", + "‘‘किं नु जातिं न रोचेसि, जातो कामानि भुञ्‍जति।", + "भुञ्‍जाहि कामरतियो, माहु पच्छानुतापिनी’’॥", + "‘‘जातस्स मरणं होति, हत्थपादान छेदनं।", + "वधबन्धपरिक्‍लेसं, जातो दुक्खं निगच्छति॥", + "‘‘अत्थि सक्यकुले जातो, सम्बुद्धो अपराजितो।", + "सो मे धम्ममदेसेसि, जातिया समतिक्‍कमं॥", + "‘‘दुक्खं दुक्खसमुप्पादं, दुक्खस्स च अतिक्‍कमं।", + "अरियं चट्ठङ्गिकं मग्गं, दुक्खूपसमगामिनं॥", + "‘‘तस्साहं वचनं सुत्वा, विहरिं सासने रता।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘सब्बत्थ", + "एवं जानाहि पापिम, निहतो त्वमसि अन्तक’’॥", + "‘‘भिक्खुनी", + "अधिगच्छे पदं सन्तं, असेचनकमोजवं’’॥", + "‘‘तावतिंसा च यामा च, तुसिता चापि देवता।", + "निम्मानरतिनो देवा, ये देवा वसवत्तिनो।", + "तत्थ चित्तं पणीधेहि, यत्थ ते वुसितं पुरे’’॥", + "‘‘तावतिंसा च यामा च, तुसिता चापि देवता।", + "निम्मानरतिनो देवा, ये देवा वसवत्तिनो॥", + "‘‘कालं कालं भवाभवं, सक्‍कायस्मिं पुरक्खता।", + "अवीतिवत्ता सक्‍कायं, जातिमरणसारिनो॥", + "‘‘सब्बो आदीपितो लोको, सब्बो लोको पदीपितो।", + "सब्बो पज्‍जलितो लोको, सब्बो लोको पकम्पितो॥", + "‘‘अकम्पियं अतुलियं, अपुथुज्‍जनसेवितं।", + "बुद्धो धम्ममदेसेसि, तत्थ मे निरतो मनो॥", + "‘‘तस्साहं वचनं सुत्वा, विहरिं सासने रता।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘सब्बत्थ विहता नन्दी, तमोखन्धो पदालितो।", + "एवं जानाहि पापिम, निहतो त्वमसि अन्तक’’॥", + "‘‘मा", + "मा पुत्तक पुनप्पुनं, अहु दुक्खस्स भागिमा॥", + "‘‘सुखञ्हि", + "सीतिभूता दमप्पत्ता, विहरन्ति अनासवा॥", + "‘‘तेहानुचिण्णं इसीभि, मग्गं दस्सनपत्तिया।", + "दुक्खस्सन्तकिरियाय, त्वं वड्ढ अनुब्रूहय’’॥", + "‘‘विसारदाव भणसि, एतमत्थं जनेत्ति मे।", + "मञ्‍ञामि नून मामिके, वनथो ते न विज्‍जति’’॥", + "‘‘ये केचि वड्ढ सङ्खारा, हीना उक्‍कट्ठमज्झिमा।", + "अणूपि अणुमत्तोपि, वनथो मे न विज्‍जति॥", + "‘‘सब्बे मे आसवा खीणा, अप्पमत्तस्स झायतो।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘उळारं वत मे माता, पतोदं समवस्सरि।", + "परमत्थसञ्हिता गाथा, यथापि अनुकम्पिका॥", + "‘‘तस्साहं वचनं सुत्वा, अनुसिट्ठिं जनेत्तिया।", + "धम्मसंवेगमापादिं, योगक्खेमस्स पत्तिया॥", + "‘‘सोहं पधानपहितत्तो, रत्तिन्दिवमतन्दितो।", + "मातरा चोदितो सन्तो, अफुसिं सन्तिमुत्तमं’’॥", + "‘‘कल्याणमित्तता", + "कल्याणमित्ते भजमानो, अपि बालो पण्डितो अस्स॥", + "‘‘भजितब्बा सप्पुरिसा, पञ्‍ञा तथा वड्ढति भजन्तानं।", + "भजमानो सप्पुरिसे, सब्बेहिपि दुक्खेहि पमुच्‍चेय्य॥", + "‘‘दुक्खञ्‍च विजानेय्य, दुक्खस्स च समुदयं निरोधं।", + "अट्ठङ्गिकञ्‍च मग्गं, चत्तारिपि अरियसच्‍चानि॥", + "‘‘दुक्खो", + "सपत्तिकम्पि हि दुक्खं, अप्पेकच्‍चा सकिं विजातायो॥", + "‘‘गलके अपि कन्तन्ति, सुखुमालिनियो विसानि खादन्ति।", + "जनमारकमज्झगता, उभोपि ब्यसनानि अनुभोन्ति॥", + "‘‘उपविजञ्‍ञा गच्छन्ती, अद्दसाहं पतिं मतं।", + "पन्थम्हि विजायित्वान, अप्पत्ताव सकं घरं॥", + "‘‘द्वे पुत्ता कालकता, पती च पन्थे मतो कपणिकाय।", + "माता पिता च भाता, डय्हन्ति च एकचितकायं॥", + "‘‘खीणकुलीने कपणे, अनुभूतं ते दुखं अपरिमाणं।", + "अस्सू च ते पवत्तं, बहूनि च जातिसहस्सानि॥", + "‘‘वसिता सुसानमज्झे, अथोपि खादितानि पुत्तमंसानि।", + "हतकुलिका", + "‘‘भावितो मे मग्गो, अरियो अट्ठङ्गिको अमतगामी।", + "निब्बानं सच्छिकतं, धम्मादासं अवेक्खिंहं", + "‘‘अहमम्हि कन्तसल्‍ला, ओहितभारा कतञ्हि करणीयं।", + "किसा गोतमी थेरी, विमुत्तचित्ता इमं भणी’’ति॥", + "‘‘उभो", + "तस्सा मे अहु संवेगो, अब्भुतो लोमहंसनो॥", + "‘‘धिरत्थु कामा असुची, दुग्गन्धा बहुकण्टका।", + "यत्थ माता च धीता च, सभरिया मयं अहुं॥", + "‘‘कामेस्वादीनवं", + "सा पब्बज्‍जिं राजगहे, अगारस्मानगारियं॥", + "‘‘पुब्बेनिवासं जानामि, दिब्बचक्खुं विसोधितं।", + "चेतोपरिच्‍चञाणञ्‍च, सोतधातु विसोधिता॥", + "‘‘इद्धीपि मे सच्छिकता, पत्तो मे आसवक्खयो।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘इद्धिया", + "बुद्धस्स पादे वन्दित्वा, लोकनाथस्स तादिनो’’", + "‘‘सुपुप्फितग्गं उपगम्म पादपं, एका तुवं तिट्ठसि सालमूले", + "न चापि ते दुतियो अत्थि कोचि, न त्वं बाले भायसि धुत्तकानं’’॥", + "‘‘सतं सहस्सानिपि धुत्तकानं, समागता एदिसका भवेय्युं।", + "लोमं न इञ्‍जे नपि सम्पवेधे, किं मे तुवं मार करिस्ससेको॥", + "‘‘एसा अन्तरधायामि, कुच्छिं वा पविसामि ते।", + "भमुकन्तरे तिट्ठामि, तिट्ठन्तिं मं न दक्खसि॥", + "‘‘चित्तम्हि", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘सत्तिसूलूपमा कामा, खन्धासं अधिकुट्टना।", + "यं त्वं ‘कामरतिं’ ब्रूसि, ‘अरती’ दानि सा मम॥", + "‘‘सब्बत्थ", + "एवं जानाहि पापिम, निहतो त्वमसि अन्तका’’ति॥", + "‘‘उदहारी", + "अय्यानं दण्डभयभीता, वाचादोसभयट्टिता॥", + "‘‘कस्स ब्राह्मण त्वं भीतो, सदा उदकमोतरि।", + "वेधमानेहि गत्तेहि, सीतं वेदयसे भुसं’’॥", + "जानन्ती वत मं", + "करोन्तं कुसलं कम्मं, रुन्धन्तं कतपापकं॥", + "‘‘यो च वुड्ढो दहरो वा, पापकम्मं पकुब्बति।", + "दकाभिसेचना सोपि, पापकम्मा पमुच्‍चति’’॥", + "‘‘को नु ते इदमक्खासि, अजानन्तस्स अजानको।", + "दकाभिसेचना नाम, पापकम्मा पमुच्‍चति॥", + "‘‘सग्गं नून गमिस्सन्ति, सब्बे मण्डूककच्छपा।", + "नागा", + "‘‘ओरब्भिका सूकरिका, मच्छिका मिगबन्धका।", + "चोरा च वज्झघाता च, ये चञ्‍ञे पापकम्मिनो।", + "दकाभिसेचना तेपि, पापकम्मा पमुच्‍चरे॥", + "‘‘सचे इमा नदियो ते, पापं पुब्बे कतं वहुं।", + "पुञ्‍ञम्पिमा", + "‘‘यस्स", + "तमेव ब्रह्मे मा कासि, मा ते सीतं छविं हने’’॥", + "‘‘कुम्मग्गपटिपन्‍नं मं, अरियमग्गं समानयि।", + "दकाभिसेचना भोति, इमं साटं ददामि ते’’॥", + "‘‘तुय्हेव साटको होतु, नाहमिच्छामि साटकं।", + "सचे भायसि दुक्खस्स, सचे ते दुक्खमप्पियं॥", + "‘‘माकासि", + "सचे च पापकं कम्मं, करिस्ससि करोसि वा॥", + "‘‘न ते दुक्खा पमुत्यत्थि, उपेच्‍चापि", + "सचे भायसि दुक्खस्स, सचे ते दुक्खमप्पियं॥", + "‘‘उपेहि सरणं बुद्धं, धम्मं सङ्घञ्‍च तादिनं।", + "समादियाहि सीलानि, तं ते अत्थाय हेहिति’’॥", + "‘‘उपेमि सरणं बुद्धं, धम्मं सङ्घञ्‍च तादिनं।", + "समादियामि सीलानि, तं मे अत्थाय हेहिति॥", + "‘‘ब्रह्मबन्धु पुरे आसिं, अज्‍जम्हि सच्‍चब्राह्मणो।", + "तेविज्‍जो वेदसम्पन्‍नो, सोत्तियो चम्हि न्हातको’’ति॥", + "‘‘काळका", + "ते जराय साणवाकसादिसा, सच्‍चवादिवचनं अनञ्‍ञथा॥", + "तं जरायथ सलोमगन्धिकं, सच्‍चवादिवचनं अनञ्‍ञथा॥", + "‘‘काननंव", + "तं जराय विरलं तहिं तहिं, सच्‍चवादिवचनं अनञ्‍ञथा॥", + "‘‘कण्हखन्धकसुवण्णमण्डितं, सोभते सुवेणीहिलङ्कतं।", + "तं", + "‘‘चित्तकारसुकताव लेखिका, सोभरे सु भमुका पुरे मम।", + "ता", + "‘‘भस्सरा सुरुचिरा यथा मणी, नेत्तहेसुमभिनीलमायता।", + "ते जरायभिहता न सोभरे, सच्‍चवादिवचनं अनञ्‍ञथा॥", + "‘‘सण्हतुङ्गसदिसी", + "सा जराय उपकूलिता विय, सच्‍चवादिवचनं अनञ्‍ञथा॥", + "‘‘कङ्कणं व सुकतं सुनिट्ठितं, सोभरे सु मम कण्णपाळियो।", + "ता जराय वलिभिप्पलम्बिता, सच्‍चवादिवचनं अनञ्‍ञथा॥", + "‘‘पत्तलीमकुलवण्णसादिसा, सोभरे सु दन्ता पुरे मम।", + "ते जराय खण्डिता चासिता", + "‘‘काननम्हि वनसण्डचारिनी, कोकिलाव", + "तं जराय खलितं तहिं तहिं, सच्‍चवादिवचनं अनञ्‍ञथा॥", + "‘‘सण्हकम्बुरिव सुप्पमज्‍जिता, सोभते सु गीवा पुरे मम।", + "सा जराय भग्गा", + "‘‘वट्टपलिघसदिसोपमा", + "ता जराय यथ पाटलिब्बलिता", + "‘‘सण्हमुद्दिकसुवण्णमण्डिता, सोभरे सु हत्था पुरे मम।", + "ते जराय यथा मूलमूलिका, सच्‍चवादिवचनं अनञ्‍ञथा॥", + "‘‘पीनवट्टसहितुग्गता", + "थेविकीव लम्बन्ति नोदका, सच्‍चवादिवचनं", + "‘‘कञ्‍चनस्सफलकंव सम्मट्ठं, सोभते सु कायो पुरे मम।", + "सो वलीहि सुखुमाहि ओततो, सच्‍चवादिवचनं अनञ्‍ञथा॥", + "‘‘नागभोगसदिसोपमा उभो, सोभरे सु ऊरू पुरे मम।", + "ते जराय यथा वेळुनाळियो, सच्‍चवादिवचनं अनञ्‍ञथा॥", + "‘‘सण्हनूपुरसुवण्णमण्डिता", + "ता जराय तिलदण्डकारिव, सच्‍चवादिवचनं अनञ्‍ञथा॥", + "‘‘तूलपुण्णसदिसोपमा उभो, सोभरे सु पादा पुरे मम।", + "ते जराय फुटिता वलीमता, सच्‍चवादिवचनं अनञ्‍ञथा॥", + "‘‘एदिसो अहु अयं समुस्सयो, जज्‍जरो बहुदुक्खानमालयो।", + "सोपलेपपतितो", + "‘‘‘समणा’ति", + "समणानेव", + "‘‘विपुलं", + "रोहिनी दानि पुच्छामि, केन ते समणा पिया॥", + "‘‘अकम्मकामा अलसा, परदत्तूपजीविनो।", + "आसंसुका सादुकामा, केन ते समणा पिया’’॥", + "‘‘चिरस्सं वत मं तात, समणानं परिपुच्छसि।", + "तेसं ते कित्तयिस्सामि, पञ्‍ञासीलपरक्‍कमं॥", + "‘‘कम्मकामा अनलसा, कम्मसेट्ठस्स कारका।", + "रागं दोसं पजहन्ति, तेन मे समणा पिया॥", + "‘‘तीणि पापस्स मूलानि, धुनन्ति सुचिकारिनो।", + "सब्बं पापं पहीनेसं, तेन मे समणा पिया॥", + "‘‘कायकम्मं सुचि नेसं, वचीकम्मञ्‍च तादिसं।", + "मनोकम्मं सुचि नेसं, तेन मे समणा पिया॥", + "‘‘विमला सङ्खमुत्ताव, सुद्धा सन्तरबाहिरा।", + "पुण्णा सुक्‍कान धम्मानं", + "‘‘बहुस्सुता धम्मधरा, अरिया धम्मजीविनो।", + "अत्थं धम्मञ्‍च देसेन्ति, तेन मे समणा पिया॥", + "‘‘बहुस्सुता", + "एकग्गचित्ता सतिमन्तो, तेन मे समणा पिया॥", + "‘‘दूरङ्गमा", + "दुक्खस्सन्तं पजानन्ति, तेन मे समणा पिया॥", + "‘‘यस्मा गामा पक्‍कमन्ति, न विलोकेन्ति किञ्‍चनं।", + "अनपेक्खाव गच्छन्ति, तेन मे समणा पिया॥", + "‘‘न", + "परिनिट्ठितमेसाना, तेन मे समणा पिया॥", + "‘‘न ते हिरञ्‍ञं गण्हन्ति, न सुवण्णं न रूपियं।", + "पच्‍चुप्पन्‍नेन यापेन्ति, तेन मे समणा पिया॥", + "‘‘नानाकुला", + "अञ्‍ञमञ्‍ञं पियायन्ति", + "‘‘अत्थाय वत नो भोति, कुले जातासि रोहिनी।", + "सद्धा बुद्धे च धम्मे च, सङ्घे च तिब्बगारवा॥", + "‘‘तुवं हेतं पजानासि, पुञ्‍ञक्खेत्तं अनुत्तरं।", + "अम्हम्पि एते समणा, पटिगण्हन्ति दक्खिणं’’॥", + "‘‘पतिट्ठितो हेत्थ यञ्‍ञो, विपुलो नो भविस्सति।", + "सचे भायसि दुक्खस्स, सचे ते दुक्खमप्पियं॥", + "‘‘उपेहि सरणं बुद्धं, धम्मं सङ्घञ्‍च तादिनं।", + "समादियाहि सीलानि, तं ते अत्थाय हेहिति’’॥", + "‘‘उपेमि", + "समादियामि सीलानि, तं मे अत्थाय हेहिति॥", + "‘‘ब्रह्मबन्धु पुरे आसिं, सो इदानिम्हि ब्राह्मणो।", + "तेविज्‍जो सोत्तियो चम्हि, वेदगू चम्हि न्हातको’’॥", + "‘‘लट्ठिहत्थो पुरे आसि, सो दानि मिगलुद्दको।", + "आसाय पलिपा घोरा, नासक्खि पारमेतवे॥", + "‘‘सुमत्तं मं मञ्‍ञमाना, चापा पुत्तमतोसयि।", + "चापाय बन्धनं छेत्वा, पब्बजिस्सं पुनोपहं॥", + "‘‘मा", + "न हि कोधपरेतस्स, सुद्धि अत्थि कुतो तपो॥", + "‘‘पक्‍कमिस्सञ्‍च", + "बन्धन्ती इत्थिरूपेन, समणे धम्मजीविनो’’", + "‘‘एहि काळ निवत्तस्सु, भुञ्‍ज कामे यथा पुरे।", + "अहञ्‍च ते वसीकता, ये च मे सन्ति ञातका’’॥", + "‘‘एत्तो", + "तयि रत्तस्स पोसस्स, उळारं वत तं सिया’’॥", + "‘‘काळङ्गिनिंव तक्‍कारिं, पुप्फितं गिरिमुद्धनि।", + "फुल्‍लं दालिमलट्ठिंव, अन्तोदीपेव पाटलिं॥", + "‘‘हरिचन्दनलित्तङ्गिं, कासिकुत्तमधारिनिं।", + "तं", + "‘‘साकुन्तिकोव सकुणिं", + "आहरिमेन रूपेन, न मं त्वं बाधयिस्ससि’’॥", + "‘‘इमञ्‍च मे पुत्तफलं, काळ उप्पादितं तया।", + "तं मं पुत्तवतिं सन्तिं, कस्स ओहाय गच्छसि’’॥", + "‘‘जहन्ति पुत्ते सप्पञ्‍ञा, ततो ञाती ततो धनं।", + "पब्बजन्ति महावीरा, नागो छेत्वाव बन्धनं’’॥", + "‘‘इदानि ते इमं पुत्तं, दण्डेन छुरिकाय वा।", + "भूमियं वा निसुम्भिस्सं", + "‘‘सचे पुत्तं सिङ्गालानं, कुक्‍कुरानं पदाहिसि।", + "न मं पुत्तकत्ते जम्मि, पुनरावत्तयिस्ससि’’॥", + "‘‘हन्द खो दानि भद्दन्ते, कुहिं काळ गमिस्ससि।", + "कतमं", + "‘‘अहुम्ह पुब्बे गणिनो, अस्समणा समणमानिनो।", + "गामेन गामं विचरिम्ह, नगरे राजधानियो॥", + "‘‘एसो हि भगवा बुद्धो, नदिं नेरञ्‍जरं पति।", + "सब्बदुक्खप्पहानाय, धम्मं देसेति पाणिनं।", + "तस्साहं सन्तिकं गच्छं, सो मे सत्था भविस्सति’’॥", + "‘‘वन्दनं", + "पदक्खिणञ्‍च कत्वान, आदिसेय्यासि दक्खिणं’’॥", + "‘‘एतं खो लब्भमम्हेहि, यथा भाससि त्वञ्‍च मे।", + "वन्दनं दानि ते वज्‍जं, लोकनाथं अनुत्तरं।", + "पदक्खिणञ्‍च", + "ततो", + "सो अद्दसासि सम्बुद्धं, देसेन्तं अमतं पदं॥", + "दुक्खं दुक्खसमुप्पादं, दुक्खस्स च अतिक्‍कमं।", + "अरियं चट्ठङ्गिकं मग्गं, दुक्खूपसमगामिनं॥", + "तस्स पादानि वन्दित्वा, कत्वान नं", + "चापाय आदिसित्वान, पब्बजिं अनगारियं।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पेतानि भोति पुत्तानि, खादमाना तुवं पुरे।", + "तुवं दिवा च रत्तो च, अतीव परितप्पसि॥", + "‘‘साज्‍ज सब्बानि खादित्वा, सतपुत्तानि", + "वासेट्ठि केन वण्णेन, न बाळ्हं परितप्पसि’’॥", + "‘‘बहूनि पुत्तसतानि, ञातिसङ्घसतानि च।", + "खादितानि अतीतंसे, मम तुय्हञ्‍च ब्राह्मण॥", + "‘‘साहं निस्सरणं ञत्वा, जातिया मरणस्स च।", + "न", + "‘‘अब्भुतं", + "कस्स त्वं धम्ममञ्‍ञाय, गिरं", + "‘‘एस ब्राह्मण सम्बुद्धो, नगरं मिथिलं पति।", + "सब्बदुक्खप्पहानाय, धम्मं देसेसि पाणिनं॥", + "‘‘तस्स ब्रह्मे", + "तत्थ विञ्‍ञातसद्धम्मा, पुत्तसोकं ब्यपानुदिं’’॥", + "‘‘सो", + "अप्पेव मं सो भगवा, सब्बदुक्खा पमोचये’’॥", + "अद्दस", + "स्वस्स धम्ममदेसेसि, मुनि दुक्खस्स पारगू॥", + "दुक्खं दुक्खसमुप्पादं, दुक्खस्स च अतिक्‍कमं।", + "अरियं चट्ठङ्गिकं मग्गं, दुक्खूपसमगामिनं॥", + "तत्थ विञ्‍ञातसद्धम्मो, पब्बज्‍जं समरोचयि।", + "सुजातो तीहि रत्तीहि, तिस्सो विज्‍जा अफस्सयि॥", + "‘‘एहि सारथि गच्छाहि, रथं निय्यादयाहिमं।", + "आरोग्यं ब्राह्मणिं वज्‍ज", + "सुजातो तीहि रत्तीहि, तिस्सो विज्‍जा अफस्सयि’’’॥", + "ततो च रथमादाय, सहस्सञ्‍चापि सारथि।", + "आरोग्यं", + "सुजातो तीहि रत्तीहि, तिस्सो विज्‍जा अफस्सयि’’॥", + "‘‘एतञ्‍चाहं अस्सरथं, सहस्सञ्‍चापि सारथि।", + "तेविज्‍जं ब्राह्मणं सुत्वा", + "‘‘तुय्हेव होत्वस्सरथो, सहस्सञ्‍चापि ब्राह्मणि।", + "अहम्पि पब्बजिस्सामि, वरपञ्‍ञस्स सन्तिके’’॥", + "‘‘हत्थी", + "पिता पब्बजितो तुय्हं, भुञ्‍ज भोगानि सुन्दरि। तुवं दायादिका कुले’’॥", + "‘‘हत्थी गवस्सं मणिकुण्डलञ्‍च, रम्मं चिमं गहविभवं पहाय।", + "पिता पब्बजितो मय्हं, पुत्तसोकेन अट्टितो।", + "अहम्पि पब्बजिस्सामि, भातुसोकेन अट्टिता’’॥", + "‘‘सो ते इज्झतु सङ्कप्पो, यं त्वं पत्थेसि सुन्दरी।", + "उत्तिट्ठपिण्डो उञ्छो च, पंसुकूलञ्‍च चीवरं।", + "एतानि अभिसम्भोन्ती, परलोके अनासवा’’॥", + "‘‘सिक्खमानाय", + "पुब्बेनिवासं जानामि, यत्थ मे वुसितं पुरे॥", + "‘‘तुवं", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘अनुजानाहि मे अय्ये, इच्छे सावत्थि गन्तवे।", + "सीहनादं नदिस्सामि, बुद्धसेट्ठस्स सन्तिके’’॥", + "‘‘पस्स सुन्दरि सत्थारं, हेमवण्णं हरित्तचं।", + "अदन्तानं दमेतारं, सम्बुद्धमकुतोभयं’’॥", + "‘‘पस्स सुन्दरिमायन्तिं, विप्पमुत्तं निरूपधिं।", + "वीतरागं विसंयुत्तं, कतकिच्‍चमनासवं॥", + "‘‘बाराणसीतो निक्खम्म, तव सन्तिकमागता।", + "साविका ते महावीर, पादे वन्दति सुन्दरी’’॥", + "‘‘तुवं बुद्धो तुवं सत्था, तुय्हं धीताम्हि ब्राह्मण।", + "ओरसा मुखतो जाता, कतकिच्‍चा अनासवा’’॥", + "‘‘तस्सा", + "एवञ्हि दन्ता आयन्ति, सत्थु पादानि वन्दिका।", + "वीतरागा विसंयुत्ता, कतकिच्‍चा अनासवा’’॥", + "‘‘दहराहं सुद्धवसना, यं पुरे धम्ममस्सुणिं।", + "तस्सा मे अप्पमत्ताय, सच्‍चाभिसमयो अहु॥", + "‘‘ततोहं सब्बकामेसु, भुसं अरतिमज्झगं।", + "सक्‍कायस्मिं भयं दिस्वा, नेक्खम्ममेव", + "‘‘हित्वानहं", + "गामखेत्तानि फीतानि, रमणीये पमोदिते॥", + "‘‘पहायहं", + "एवं सद्धाय निक्खम्म, सद्धम्मे सुप्पवेदिते॥", + "‘‘नेतं", + "यो", + "‘‘रजतं", + "नेतं समणसारुप्पं, न एतं अरियद्धनं॥", + "‘‘लोभनं मदनञ्‍चेतं, मोहनं रजवड्ढनं।", + "सासङ्कं बहुआयासं, नत्थि चेत्थ धुवं ठिति॥", + "‘‘एत्थ रत्ता पमत्ता च, सङ्किलिट्ठमना नरा।", + "अञ्‍ञमञ्‍ञेन ब्यारुद्धा, पुथु कुब्बन्ति मेधगं॥", + "‘‘वधो बन्धो परिक्‍लेसो, जानि सोकपरिद्दवो।", + "कामेसु अधिपन्‍नानं, दिस्सते ब्यसनं बहुं॥", + "‘‘तं मं ञाती अमित्ताव, किं वो कामेसु युञ्‍जथ।", + "जानाथ मं पब्बजितं, कामेसु भयदस्सिनिं॥", + "‘‘न", + "अमित्ता वधका कामा, सपत्ता सल्‍लबन्धना॥", + "‘‘तं", + "जानाथ मं पब्बजितं, मुण्डं सङ्घाटिपारुतं॥", + "‘‘उत्तिट्ठपिण्डो उञ्छो च, पंसुकूलञ्‍च चीवरं।", + "एतं खो मम सारुप्पं, अनगारूपनिस्सयो॥", + "‘‘वन्ता महेसीहि कामा, ये दिब्बा ये च मानुसा।", + "खेमट्ठाने विमुत्ता ते, पत्ता ते अचलं सुखं॥", + "‘‘माहं कामेहि सङ्गच्छिं, येसु ताणं न विज्‍जति।", + "अमित्ता वधका कामा, अग्गिक्खन्धूपमा दुखा॥", + "‘‘परिपन्थो", + "गेधो सुविसमो चेसो", + "‘‘उपसग्गो भीमरूपो, कामा सप्पसिरूपमा।", + "ये बाला अभिनन्दन्ति, अन्धभूता पुथुज्‍जना॥", + "‘‘कामपङ्केन सत्ता हि, बहू लोके अविद्दसू।", + "परियन्तं न जानन्ति, जातिया मरणस्स च॥", + "‘‘दुग्गतिगमनं मग्गं, मनुस्सा कामहेतुकं।", + "बहुं वे पटिपज्‍जन्ति, अत्तनो रोगमावहं॥", + "‘‘एवं", + "लोकामिसा बन्धनीया, कामा मरणबन्धना", + "‘‘उम्मादना", + "सत्तानं सङ्किलेसाय, खिप्पं", + "‘‘अनन्तादीनवा कामा, बहुदुक्खा महाविसा।", + "अप्पस्सादा", + "‘‘साहं एतादिसं कत्वा, ब्यसनं कामहेतुकं।", + "न तं पच्‍चागमिस्सामि, निब्बानाभिरता सदा॥", + "‘‘रणं करित्वा", + "अप्पमत्ता विहस्सामि, सब्बसंयोजनक्खये॥", + "‘‘असोकं विरजं खेमं, अरियट्ठङ्गिकं उजुं।", + "तं मग्गं अनुगच्छामि, येन तिण्णा महेसिनो’’॥", + "इमं पस्सथ धम्मट्ठं, सुभं कम्मारधीतरं।", + "अनेजं उपसम्पज्‍ज, रुक्खमूलम्हि झायति॥", + "अज्‍जट्ठमी पब्बजिता, सद्धा सद्धम्मसोभना।", + "विनीतुप्पलवण्णाय, तेविज्‍जा मच्‍चुहायिनी॥", + "सायं", + "सब्बयोगविसंयुत्ता, कतकिच्‍चा अनासवा॥", + "तं सक्‍को देवसङ्घेन, उपसङ्कम्म इद्धिया।", + "नमस्सति भूतपति, सुभं कम्मारधीतरन्ति॥", + "जीवकम्बवनं", + "धुत्तको सन्‍निवारेसि", + "‘‘किं ते अपराधितं मया, यं मं ओवरियान तिट्ठसि।", + "न हि पब्बजिताय आवुसो, पुरिसो सम्फुसनाय कप्पति॥", + "‘‘गरुके मम सत्थुसासने, या सिक्खा सुगतेन देसिता।", + "परिसुद्धपदं", + "‘‘आविलचित्तो अनाविलं, सरजो वीतरजं अनङ्गणं।", + "सब्बत्थ विमुत्तमानसं, किं मं ओवरियान तिट्ठसि’’॥", + "‘‘दहरा च अपापिका चसि, किं ते पब्बज्‍जा करिस्सति।", + "निक्खिप कासायचीवरं, एहि रमाम सुपुप्फिते", + "‘‘मधुरञ्‍च पवन्ति सब्बसो, कुसुमरजेन समुट्ठिता दुमा।", + "पठमवसन्तो सुखो उतु, एहि रमाम सुपुप्फिते वने॥", + "‘‘कुसुमितसिखरा च पादपा, अभिगज्‍जन्तिव मालुतेरिता।", + "का तुय्हं रति भविस्सति, यदि एका वनमोगहिस्ससि", + "‘‘वाळमिगसङ्घसेवितं", + "असहायिका गन्तुमिच्छसि, रहितं भिंसनकं महावनं॥", + "‘‘तपनीयकताव धीतिका, विचरसि चित्तलतेव अच्छरा।", + "कासिकसुखुमेहि", + "‘‘अहं तव वसानुगो सियं, यदि विहरेमसे", + "न हि मत्थि तया पियत्तरो, पाणो किन्‍नरिमन्दलोचने॥", + "‘‘यदि मे वचनं करिस्ससि, सुखिता एहि अगारमावस।", + "पासादनिवातवासिनी, परिकम्मं ते करोन्तु नारियो॥", + "‘‘कासिकसुखुमानि धारय, अभिरोपेहि", + "कञ्‍चनमणिमुत्तकं", + "‘‘सुधोतरजपच्छदं", + "अभिरुह सयनं महारहं, चन्दनमण्डितसारगन्धिकं।", + "‘‘उप्पलं चुदका समुग्गतं, यथा तं अमनुस्ससेवितं।", + "एवं त्वं ब्रह्मचारिनी, सकेसङ्गेसु जरं गमिस्ससि’’॥", + "‘‘किं", + "भेदनधम्मे कळेवरे", + "‘‘अक्खीनि च तुरियारिव, किन्‍नरियारिव पब्बतन्तरे।", + "तव मे नयनानि दक्खिय, भिय्यो कामरती पवड्ढति॥", + "‘‘उप्पलसिखरोपमानि ते, विमले हाटकसन्‍निभे मुखे।", + "तव मे नयनानि दक्खिय", + "‘‘अपि दूरगता सरम्हसे, आयतपम्हे विसुद्धदस्सने।", + "न", + "‘‘अपथेन पयातुमिच्छसि, चन्दं कीळनकं गवेससि।", + "मेरुं लङ्घेतुमिच्छसि, यो त्वं बुद्धसुतं मग्गयसि॥", + "‘‘नत्थि", + "नपि नं जानामि कीरिसो, अथ मग्गेन हतो समूलको॥", + "‘‘इङ्गालकुयाव", + "नपि नं पस्सामि कीरिसो, अथ मग्गेन हतो समूलको॥", + "‘‘यस्सा", + "त्वं तादिसिकं पलोभय, जानन्तिं सो इमं विहञ्‍ञसि॥", + "‘‘मय्हञ्हि अक्‍कुट्ठवन्दिते, सुखदुक्खे च सती उपट्ठिता।", + "सङ्खतमसुभन्ति जानिय, सब्बत्थेव मनो न लिम्पति॥", + "‘‘साहं सुगतस्स साविका, मग्गट्ठङ्गिकयानयायिनी।", + "उद्धटसल्‍ला अनासवा, सुञ्‍ञागारगता रमामहं॥", + "‘‘दिट्ठा हि मया सुचित्तिता, सोम्भा दारुकपिल्‍लकानि वा।", + "तन्तीहि च खीलकेहि च, विनिबद्धा विविधं पनच्‍चका॥", + "‘‘तम्हुद्धटे तन्तिखीलके, विस्सट्ठे विकले परिक्रिते", + "न विन्देय्य खण्डसो कते, किम्हि तत्थ मनं निवेसये॥", + "‘‘तथूपमा", + "धम्मेहि", + "‘‘यथा हरितालेन मक्खितं, अद्दस चित्तिकं भित्तिया कतं।", + "तम्हि", + "‘‘मायं", + "उपगच्छसि अन्ध रित्तकं, जनमज्झेरिव रुप्परूपकं", + "‘‘वट्टनिरिव कोटरोहिता, मज्झे पुब्बुळका सअस्सुका।", + "पीळकोळिका चेत्थ जायति, विविधा चक्खुविधा च पिण्डिता’’॥", + "उप्पाटिय चारुदस्सना, न च पज्‍जित्थ असङ्गमानसा।", + "‘‘हन्द ते चक्खुं हरस्सु तं’’, तस्स नरस्स अदासि तावदे॥", + "तस्स च विरमासि तावदे, रागो तत्थ खमापयी च नं।", + "‘‘सोत्थि सिया ब्रह्मचारिनी, न पुनो एदिसकं भविस्सति’’॥", + "‘‘आसादिय", + "गण्हिय आसीविसं विय, अपि नु सोत्थि सिया खमेहि नो’’॥", + "मुत्ता च ततो सा भिक्खुनी, अगमी बुद्धवरस्स सन्तिकं।", + "पस्सिय वरपुञ्‍ञलक्खणं, चक्खु आसि यथा पुराणकन्ति॥", + "नगरम्हि", + "सक्यकुलकुलीनायो, द्वे भिक्खुनियो हि गुणवतियो॥", + "इसिदासी", + "झानज्झायनरतायो, बहुस्सुतायो धुतकिलेसायो॥", + "ता", + "रहितम्हि सुखनिसिन्‍ना, इमा गिरा अब्भुदीरेसुं॥", + "‘‘पासादिकासि अय्ये, इसिदासि वयोपि ते अपरिहीनो।", + "किं दिस्वान ब्यालिकं, अथासि नेक्खम्ममनुयुत्ता’’॥", + "एवमनुयुञ्‍जियमाना सा, रहिते धम्मदेसनाकुसला।", + "इसिदासी वचनमब्रवि, ‘‘सुण बोधि यथाम्हि पब्बजिता॥", + "‘‘उज्‍जेनिया पुरवरे, मय्हं पिता सीलसंवुतो सेट्ठि।", + "तस्सम्हि एकधीता, पिया मनापा च दयिता च॥", + "‘‘अथ मे साकेततो वरका, आगच्छुमुत्तमकुलीना।", + "सेट्ठी पहूतरतनो, तस्स ममं सुण्हमदासि तातो॥", + "‘‘सस्सुया सस्सुरस्स च, सायं पातं पणाममुपगम्म।", + "सिरसा करोमि पादे, वन्दामि यथाम्हि अनुसिट्ठा॥", + "‘‘या", + "तमेकवरकम्पि दिस्वा, उब्बिग्गा आसनं देमि॥", + "‘‘अन्‍नेन च पानेन च, खज्‍जेन च यञ्‍च तत्थ सन्‍निहितं।", + "छादेमि उपनयामि च, देमि च यं यस्स पतिरूपं॥", + "‘‘कालेन उपट्ठहित्वा", + "धोवन्ती हत्थपादे, पञ्‍जलिका सामिकमुपेमि॥", + "‘‘कोच्छं पसादं अञ्‍जनिञ्‍च, आदासकञ्‍च गण्हित्वा।", + "परिकम्मकारिका", + "‘‘सयमेव", + "माताव एकपुत्तकं, तथा", + "‘‘एवं मं भत्तिकतं, अनुरत्तं कारिकं निहतमानं।", + "उट्ठायिकं", + "‘‘सो मातरञ्‍च पितरञ्‍च, भणति ‘आपुच्छहं गमिस्सामि।", + "इसिदासिया न सह वच्छं, एकागारेहं", + "‘‘‘मा एवं पुत्त अवच, इसिदासी पण्डिता परिब्यत्ता।", + "उट्ठायिका अनलसा, किं तुय्हं न रोचते पुत्त’॥", + "‘‘‘न", + "देस्साव मे अलं मे, अपुच्छाहं", + "‘‘तस्स वचनं सुणित्वा, सस्सु ससुरो च मं अपुच्छिंसु।", + "‘किस्स", + "‘‘‘नपिहं", + "किं सक्‍का कातुय्ये, यं मं विद्देस्सते भत्ता’॥", + "‘‘ते मं पितुघरं पटिनयिंसु, विमना दुखेन अधिभूता।", + "‘पुत्तमनुरक्खमाना, जिताम्हसे रूपिनिं लक्खिं’॥", + "‘‘अथ मं अदासि तातो, अड्ढस्स घरम्हि दुतियकुलिकस्स।", + "ततो उपड्ढसुङ्केन, येन मं विन्दथ सेट्ठि॥", + "‘‘तस्सपि घरम्हि मासं, अवसिं अथ सोपि मं पटिच्छरयि", + "दासीव", + "‘‘भिक्खाय च विचरन्तं, दमकं दन्तं मे पिता भणति।", + "‘होहिसि", + "‘‘सोपि वसित्वा पक्खं", + "घटिकञ्‍च मल्‍लकञ्‍च, पुनपि भिक्खं चरिस्सामि’॥", + "‘‘अथ", + "‘किं ते न कीरति इध, भण खिप्पं तं ते करिहि’ति॥", + "‘‘एवं भणितो भणति, ‘यदि मे अत्ता सक्‍कोति अलं मय्हं।", + "इसिदासिया न सह वच्छं, एकघरेहं सह वत्थुं’॥", + "‘‘विस्सज्‍जितो गतो सो, अहम्पि एकाकिनी विचिन्तेमि।", + "‘आपुच्छितून गच्छं, मरितुये", + "‘‘अथ अय्या जिनदत्ता, आगच्छी गोचराय चरमाना।", + "तातकुलं", + "‘‘तं दिस्वान अम्हाकं, उट्ठायासनं तस्सा पञ्‍ञापयिं।", + "निसिन्‍नाय च पादे, वन्दित्वा भोजनमदासिं॥", + "‘‘अन्‍नेन", + "सन्तप्पयित्वा अवचं, ‘अय्ये इच्छामि पब्बजितुं’॥", + "‘‘अथ मं भणती तातो, ‘इधेव पुत्तक", + "अन्‍नेन च पानेन च, तप्पय समणे द्विजाती च’॥", + "‘‘अथहं भणामि तातं, रोदन्ती अञ्‍जलिं पणामेत्वा।", + "‘पापञ्हि मया पकतं, कम्मं तं निज्‍जरेस्सामि’॥", + "‘‘अथ", + "निब्बानञ्‍च लभस्सु, यं सच्छिकरी द्विपदसेट्ठो’॥", + "‘‘मातापितू अभिवादयित्वा, सब्बञ्‍च ञातिगणवग्गं।", + "सत्ताहं पब्बजिता, तिस्सो विज्‍जा अफस्सयिं॥", + "‘‘जानामि अत्तनो सत्त, जातियो यस्सयं फलविपाको।", + "तं तव आचिक्खिस्सं, तं एकमना निसामेहि॥", + "‘‘नगरम्हि एरकच्छे", + "योब्बनमदेन मत्तो सो, परदारं असेविहं॥", + "‘‘सोहं ततो चवित्वा, निरयम्हि अपच्‍चिसं चिरं।", + "पक्‍को ततो च उट्ठहित्वा, मक्‍कटिया कुच्छिमोक्‍कमिं॥", + "‘‘सत्ताहजातकं", + "तस्सेतं कम्मफलं, यथापि गन्त्वान परदारं॥", + "‘‘सोहं ततो चवित्वा, कालं करित्वा सिन्धवारञ्‍ञे।", + "काणाय च खञ्‍जाय च, एळकिया कुच्छिमोक्‍कमिं॥", + "‘‘द्वादस वस्सानि अहं, निल्‍लच्छितो दारके परिवहित्वा।", + "किमिनावट्टो अकल्‍लो, यथापि गन्त्वान परदारं॥", + "‘‘सोहं ततो चवित्वा, गोवाणिजकस्स गाविया जातो।", + "वच्छो लाखातम्बो, निल्‍लच्छितो द्वादसे मासे॥", + "‘‘वोढून", + "अन्धोवट्टो अकल्‍लो, यथापि गन्त्वान परदारं॥", + "‘‘सोहं ततो चवित्वा, वीथिया दासिया घरे जातो।", + "नेव महिला न पुरिसो, यथापि गन्त्वान परदारं॥", + "‘‘तिंसतिवस्सम्हि", + "कपणम्हि अप्पभोगे, धनिक", + "‘‘तं मं ततो सत्थवाहो, उस्सन्‍नाय विपुलाय वड्ढिया।", + "ओकड्ढति विलपन्तिं, अच्छिन्दित्वा कुलघरस्मा॥", + "‘‘अथ सोळसमे वस्से, दिस्वा मं पत्तयोब्बनं कञ्‍ञं।", + "ओरुन्धतस्स पुत्तो, गिरिदासो नाम नामेन॥", + "‘‘तस्सपि अञ्‍ञा भरिया, सीलवती गुणवती यसवती च।", + "अनुरत्ता", + "‘‘तस्सेतं कम्मफलं, यं मं अपकीरितून गच्छन्ति।", + "दासीव उपट्ठहन्तिं, तस्सपि अन्तो कतो मया’’ति॥", + "मन्तावतिया", + "धीता आसिं सुमेधा, पसादिता सासनकरेहि॥", + "सीलवती चित्तकथा, बहुस्सुता बुद्धसासने विनीता।", + "मातापितरो उपगम्म, भणति ‘‘उभयो निसामेथ॥", + "‘‘निब्बानाभिरताहं, असस्सतं भवगतं यदिपि दिब्बं।", + "किमङ्गं पन", + "‘‘कामा कटुका आसीविसूपमा, येसु मुच्छिता बाला।", + "ते दीघरत्तं निरये, समप्पिता हञ्‍ञन्ते दुक्खिता", + "‘‘सोचन्ति पापकम्मा, विनिपाते पापवद्धिनो सदा।", + "कायेन च वाचाय च, मनसा च असंवुता बाला॥", + "‘‘बाला", + "देसन्ते", + "‘‘सच्‍चानि", + "अभिनन्दन्ति भवगतं, पिहेन्ति देवेसु उपपत्तिं॥", + "‘‘देवेसुपि उपपत्ति, असस्सता भवगते अनिच्‍चम्हि।", + "न च सन्तसन्ति बाला, पुनप्पुनं जायितब्बस्स॥", + "‘‘चत्तारो विनिपाता, दुवे", + "न च विनिपातगतानं, पब्बज्‍जा अत्थि निरयेसु॥", + "‘‘अनुजानाथ मं उभयो, पब्बजितुं दसबलस्स पावचने।", + "अप्पोस्सुक्‍का घटिस्सं, जातिमरणप्पहानाय॥", + "‘‘किं भवगते", + "भवतण्हाय निरोधा, अनुजानाथ पब्बजिस्सामि॥", + "‘‘बुद्धानं", + "सीलानि ब्रह्मचरियं, यावजीवं न दूसेय्यं’’॥", + "एवं भणति सुमेधा, मातापितरो ‘‘न ताव आहारं।", + "आहरिस्सं", + "माता दुक्खिता रोदति पिता च, अस्सा सब्बसो समभिहतो।", + "घटेन्ति सञ्‍ञापेतुं, पासादतले छमापतितं॥", + "‘‘उट्ठेहि पुत्तक किं सोचितेन, दिन्‍नासि वारणवतिम्हि।", + "राजा", + "‘‘अग्गमहेसी भविस्ससि, अनिकरत्तस्स राजिनो भरिया।", + "सीलानि ब्रह्मचरियं, पब्बज्‍जा दुक्‍करा पुत्तक॥", + "‘‘रज्‍जे आणाधनमिस्सरियं, भोगा सुखा दहरिकासि।", + "भुञ्‍जाहि कामभोगे, वारेय्यं होतु ते पुत्त’’॥", + "अथ ने भणति सुमेधा, ‘‘मा एदिसिकानि भवगतमसारं।", + "पब्बज्‍जा वा होहिति, मरणं वा मे न चेव वारेय्यं॥", + "‘‘किमिव", + "अभिसंविसेय्यं भस्तं, असकिं पग्घरितं असुचिपुण्णं॥", + "‘‘किमिव", + "किमिकुलालयं सकुणभत्तं, कळेवरं किस्स दिय्यति॥", + "‘‘निब्बुय्हति सुसानं, अचिरं कायो अपेतविञ्‍ञाणो।", + "छुद्धो", + "‘‘छुद्धून", + "नियका मातापितरो, किं पन साधारणा जनता॥", + "‘‘अज्झोसिता असारे, कळेवरे अट्ठिन्हारुसङ्घाते।", + "खेळस्सुच्‍चारस्सव, परिपुण्णे", + "‘‘यो", + "गन्धस्स असहमाना, सकापि माता जिगुच्छेय्य॥", + "‘‘खन्धधातुआयतनं, सङ्खतं जातिमूलकं दुक्खं।", + "योनिसो अनुविचिनन्ती, वारेय्यं किस्स इच्छेय्यं॥", + "‘‘दिवसे दिवसे तिसत्ति, सतानि नवनवा पतेय्युं कायम्हि।", + "वस्ससतम्पि च घातो, सेय्यो दुक्खस्स चेवं खयो॥", + "‘‘अज्झुपगच्छे घातं, यो विञ्‍ञायेवं सत्थुनो वचनं।", + "‘दीघो तेसं", + "‘‘देवेसु मनुस्सेसु च, तिरच्छानयोनिया असुरकाये।", + "पेतेसु", + "‘‘घाता निरयेसु बहू, विनिपातगतस्स पीळियमानस्स", + "देवेसुपि अत्ताणं, निब्बानसुखा परं नत्थि॥", + "‘‘पत्ता ते निब्बानं, ये युत्ता दसबलस्स पावचने।", + "अप्पोस्सुक्‍का घटेन्ति, जातिमरणप्पहानाय॥", + "‘‘अज्‍जेव तातभिनिक्खमिस्सं, भोगेहि किं असारेहि।", + "निब्बिन्‍ना मे कामा, वन्तसमा तालवत्थुकता’’॥", + "सा चेवं भणति पितरमनीकरत्तो च यस्स सा दिन्‍ना।", + "उपयासि वारणवते, वारेय्यमुपट्ठिते काले॥", + "अथ असितनिचितमुदुके, केसे खग्गेन छिन्दिय सुमेधा।", + "पासादं पिदहित्वा", + "सा", + "पासादे च", + "सा च मनसि करोति, अनीकरत्तो च आरुही तुरितं।", + "मणिकनकभूसितङ्गो, कतञ्‍जली याचति सुमेधं॥", + "‘‘रज्‍जे आणाधनमिस्सरियं, भोगा सुखा दहरिकासि।", + "भुञ्‍जाहि कामभोगे, कामसुखा दुल्‍लभा लोके॥", + "‘‘निस्सट्ठं", + "मा दुम्मना अहोसि, मातापितरो ते दुक्खिता’’", + "तं तं भणति सुमेधा, कामेहि अनत्थिका विगतमोहा।", + "‘‘मा कामे अभिनन्दि, कामेस्वादीनवं पस्स॥", + "‘‘चातुद्दीपो राजा मन्धाता, आसि कामभोगिन मग्गो।", + "अतित्तो", + "‘‘सत्त रतनानि वस्सेय्य, वुट्ठिमा दसदिसा समन्तेन।", + "न चत्थि तित्ति कामानं, अतित्ताव मरन्ति नरा॥", + "‘‘असिसूनूपमा कामा, कामा सप्पसिरोपमा।", + "उक्‍कोपमा अनुदहन्ति, अट्ठिकङ्कल", + "‘‘अनिच्‍चा अद्धुवा कामा, बहुदुक्खा महाविसा।", + "अयोगुळोव सन्तत्तो, अघमूला दुखप्फला॥", + "‘‘रुक्खप्फलूपमा कामा, मंसपेसूपमा दुखा।", + "सुपिनोपमा", + "‘‘सत्तिसूलूपमा कामा, रोगो गण्डो अघं निघं।", + "अङ्गारकासुसदिसा, अघमूलं भयं वधो॥", + "‘‘एवं बहुदुक्खा कामा, अक्खाता अन्तरायिका।", + "गच्छथ न मे भगवते, विस्सासो अत्थि अत्तनो॥", + "‘‘किं मम परो करिस्सति, अत्तनो सीसम्हि डय्हमानम्हि।", + "अनुबन्धे जरामरणे, तस्स घाताय घटितब्बं’’॥", + "द्वारं", + "दिस्वान छमं निसिन्‍ने, रोदन्ते इदमवोचं॥", + "‘‘दीघो बालानं संसारो, पुनप्पुनञ्‍च रोदतं।", + "अनमतग्गे पितु मरणे, भातु वधे अत्तनो च वधे॥", + "‘‘अस्सु थञ्‍ञं रुधिरं, संसारं अनमतग्गतो सरथ।", + "सत्तानं संसरतं, सराहि अट्ठीनञ्‍च सन्‍निचयं॥", + "‘‘सर", + "सर एककप्पमट्ठीनं, सञ्‍चयं विपुलेन समं॥", + "‘‘अनमतग्गे", + "कोलट्ठिमत्तगुळिका, माता मातुस्वेव नप्पहोन्ति॥", + "‘‘तिणकट्ठसाखापलासं", + "चतुरङ्गुलिका घटिका, पितुपितुस्वेव नप्पहोन्ति॥", + "‘‘सर काणकच्छपं पुब्बसमुद्दे, अपरतो च युगछिद्दं।", + "सिरं", + "‘‘सर रूपं फेणपिण्डोपमस्स, कायकलिनो असारस्स।", + "खन्धे पस्स अनिच्‍चे, सराहि निरये बहुविघाते॥", + "‘‘सर कटसिं वड्ढेन्ते, पुनप्पुनं तासु तासु जातीसु।", + "सर कुम्भीलभयानि च, सराहि चत्तारि सच्‍चानि॥", + "‘‘अमतम्हि विज्‍जमाने, किं तव पञ्‍चकटुकेन पीतेन।", + "सब्बा हि कामरतियो, कटुकतरा पञ्‍चकटुकेन॥", + "‘‘अमतम्हि विज्‍जमाने, किं तव कामेहि ये परिळाहा", + "सब्बा हि कामरतियो, जलिता कुथिता कम्पिता सन्तापिता॥", + "‘‘असपत्तम्हि समाने, किं तव कामेहि ये बहुसपत्ता।", + "राजग्गिचोरउदकप्पियेहि, साधारणा कामा बहुसपत्ता॥", + "‘‘मोक्खम्हि विज्‍जमाने, किं तव कामेहि येसु वधबन्धो।", + "कामेसु हि असकामा, वधबन्धदुखानि अनुभोन्ति॥", + "‘‘आदीपिता", + "उक्‍कोपमा हि कामा, दहन्ति ये ते न मुञ्‍चन्ति॥", + "‘‘मा अप्पकस्स हेतु, कामसुखस्स विपुलं जही सुखं।", + "मा पुथुलोमोव बळिसं, गिलित्वा पच्छा विहञ्‍ञसि॥", + "‘‘कामं", + "काहिन्ति खु तं कामा, छाता सुनखंव चण्डाला॥", + "‘‘अपरिमितञ्‍च", + "अनुभोहिसि कामयुत्तो, पटिनिस्सज", + "‘‘अजरम्हि विज्‍जमाने, किं तव कामेहि", + "मरणब्याधिगहिता", + "‘‘इदमजरमिदममरं", + "असपत्तमसम्बाधं, अखलितमभयं निरुपतापं॥", + "‘‘अधिगतमिदं बहूहि, अमतं अज्‍जापि च लभनीयमिदं।", + "यो योनिसो पयुञ्‍जति, न च सक्‍का अघटमानेन’’॥", + "एवं भणति सुमेधा, सङ्खारगते रतिं अलभमाना।", + "अनुनेन्ती अनिकरत्तं, केसे च छमं खिपि सुमेधा॥", + "उट्ठाय अनिकरत्तो, पञ्‍जलिको याचितस्सा पितरं सो।", + "‘‘विस्सज्‍जेथ सुमेधं, पब्बजितुं विमोक्खसच्‍चदस्सा’’॥", + "विस्सज्‍जिता मातापितूहि, पब्बजि सोकभयभीता।", + "छ अभिञ्‍ञा सच्छिकता, अग्गफलं सिक्खमानाय॥", + "अच्छरियमब्भुतं", + "पुब्बेनिवासचरितं, यथा ब्याकरि पच्छिमे काले॥", + "‘‘भगवति कोणागमने, सङ्घारामम्हि नवनिवेसम्हि।", + "सखियो तिस्सो जनियो, विहारदानं अदासिम्ह॥", + "‘‘दसक्खत्तुं सतक्खत्तुं, दससतक्खत्तुं सतानि च सतक्खत्तुं।", + "देवेसु", + "‘‘देवेसु महिद्धिका अहुम्ह, मानुसकम्हि को पन वादो।", + "सत्तरतनस्स महेसी, इत्थिरतनं अहं आसिं॥", + "‘‘सो", + "तं पठमसमोधानं, तं धम्मरताय निब्बानं’’॥", + "एवं करोन्ति ये सद्दहन्ति, वचनं अनोमपञ्‍ञस्स।", + "निब्बिन्दन्ति भवगते, निब्बिन्दित्वा विरज्‍जन्तीति॥", + "गाथासतानि चत्तारि, असीति पुन चुद्दस", + "थेरियेकुत्तरसता" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/36-s0510m1.mul.json b/texts/tripitaka/36-s0510m1.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..dfad73afdba56090d1b86eeb6ee9c0e04fcb6b4f --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/36-s0510m1.mul.json @@ -0,0 +1,8702 @@ +{ + "title": "(पठमो भागो)", + "book_name": "४२. भद्दालिवग्गो", + "chapter": "१. बुद्धअपदानं", + "gathas": [ + "तथागतं", + "‘‘सब्बञ्‍ञुबुद्धा किर नाम होन्ति, भवन्ति ते हेतुभि केहि वीर’’॥", + "तदाह सब्बञ्‍ञुवरो महेसी, आनन्दभद्दं मधुरस्सरेन।", + "‘‘ये पुब्बबुद्धेसु", + "‘‘तेनेव सम्बोधिमुखेन धीरा, अज्झासयेनापि महाबलेन।", + "पञ्‍ञाय तेजेन सुतिक्खपञ्‍ञा, सब्बञ्‍ञुभावं अनुपापुणन्ति॥", + "‘‘अहम्पि", + "मनसायेव हुत्वान, धम्मराजा असङ्खिया॥", + "‘‘अथ", + "तिंसपारमिसम्पुण्णा, धम्मराजा असङ्खिया॥", + "‘‘सम्बोधिं बुद्धसेट्ठानं, ससङ्घे लोकनायके।", + "दसङ्गुली नमस्सित्वा, सिरसा अभिवादयिं", + "‘‘यावता बुद्धखेत्तेसु, रतना विज्‍जन्तिसङ्खिया।", + "आकासट्ठा च भूमट्ठा", + "‘‘तत्थ रूपियभूमियं, पासादं मापयिं अहं।", + "नेकभुम्मं रतनमयं, उब्बिद्धं नभमुग्गतं॥", + "‘‘विचित्तथम्भं सुकतं, सुविभत्तं महारहं।", + "कनकमयसङ्घाटं, कोन्तच्छत्तेहि मण्डितं॥", + "‘‘पठमा वेळुरिया भूमि, विमलब्भसमा सुभा।", + "नळिनजलजाकिण्णा, वरकञ्‍चनभूमिया॥", + "‘‘पवाळंसा पवाळवण्णा, काचि लोहितका सुभा।", + "इन्दगोपकवण्णाभा, भूमि ओभासती दिसा॥", + "‘‘सुविभत्ता घरमुखा, निय्यूहा सीहपञ्‍जरा।", + "चतुरो वेदिका जाला, गन्धावेळा मनोरमा॥", + "‘‘नीला पीता लोहितका, ओदाता सुद्धकाळका।", + "कूटागारवरूपेता, सत्तरतनभूसिता॥", + "‘‘ओलोकमया", + "नक्खत्ततारकाकिण्णा, चन्दसूरेहि", + "‘‘हेमजालेन", + "वातवेगेन कूजन्ति, सोण्णमाला मनोरमा॥", + "‘‘मञ्‍जेट्ठकं लोहितकं, पीतकं हरिपिञ्‍जरं।", + "नानारङ्गेहि सम्पीतं", + "‘‘न नं", + "मणिमया लोहितङ्गा, मसारगल्‍लमया तथा।", + "नानासयनविचित्ता, सण्हकासिकसन्थता॥", + "‘‘कम्पला", + "विविधत्थरणं सब्बं, मनसा पञ्‍ञपेसहं॥", + "‘‘तासु तास्वेव भूमीसु, रतनकूटलङ्कतं।", + "मणिवेरोचना उक्‍का, धारयन्ता सुतिट्ठरे॥", + "‘‘सोभन्ति एसिका थम्भा, सुभा कञ्‍चनतोरणा।", + "जम्बोनदा सारमया, अथो रजतमयापि च॥", + "‘‘नेका सन्धी सुविभत्ता, कवाटग्गळचित्तिता।", + "उभतो पुण्णघटानेका, पदुमुप्पलसंयुता॥", + "‘‘अतीते सब्बबुद्धे च, ससङ्घे लोकनायके।", + "पकतिवण्णरूपेन, निम्मिनित्वा ससावके॥", + "‘‘तेन द्वारेन पविसित्वा, सब्बे बुद्धा ससावका।", + "सब्बसोण्णमये पीठे, निसिन्‍ना अरियमण्डला॥", + "‘‘ये च एतरहि अत्थि, बुद्धा लोके अनुत्तरा।", + "अतीते", + "‘‘पच्‍चेकबुद्धेनेकसते, सयम्भू अपराजिते।", + "अतीते वत्तमाने च, भवनं सब्बे समाहरिं॥", + "‘‘कप्परुक्खा बहू अत्थि, ये दिब्बा ये च मानुसा।", + "सब्बं दुस्सं समाहन्ता, अच्छादेमि तिचीवरं॥", + "‘‘खज्‍जं भोज्‍जं सायनीयं, सम्पन्‍नं पानभोजनं।", + "मणिमये सुभे पत्ते, संपूरेत्वा अदासहं॥", + "‘‘दिब्बवत्थसमा हुत्वा, मट्ठा", + "मधुरा सक्खरा चेव, तेला च मधुफाणिता॥", + "‘‘तप्पिता परमन्‍नेन, सब्बे ते अरियमण्डला।", + "रतनगब्भं", + "‘‘महारहम्हि सयने, सीहसेय्यमकप्पयुं।", + "सम्पजाना समुट्ठाय, सयने", + "‘‘गोचरं", + "अञ्‍ञे धम्मानि देसेन्ति, अञ्‍ञे कीळन्ति इद्धिया॥", + "‘‘अञ्‍ञे", + "विकुब्बना विकुब्बन्ति, अञ्‍ञेनेकसहस्सियो॥", + "‘‘बुद्धापि बुद्धे पुच्छन्ति, विसयं सब्बञ्‍ञुमालयं।", + "गम्भीरं निपुणं ठानं, पञ्‍ञाय विनिबुज्झरे॥", + "‘‘सावका बुद्धे पुच्छन्ति, बुद्धा पुच्छन्ति सावके।", + "अञ्‍ञमञ्‍ञञ्‍च", + "‘‘बुद्धा पच्‍चेकबुद्धा च, सावका परिचारका।", + "एवं सकाय रतिया, पासादेभिरमन्ति ते॥", + "‘‘छत्ता तिट्ठन्तु रतना, कञ्‍चनावेळपन्तिका।", + "मुत्ताजालपरिक्खित्ता, सब्बे धारेन्तु", + "‘‘भवन्तु चेळविताना, सोण्णतारकचित्तिता।", + "विचित्तमल्यवितता, सब्बे धारेन्तु मत्थके॥", + "‘‘वितता मल्यदामेहि, गन्धदामेहि सोभिता।", + "दुस्सदामपरिकिण्णा, रतनदामभूसिता॥", + "‘‘पुप्फाभिकिण्णा सुचित्ता, सुरभिगन्धभूसिता।", + "गन्धपञ्‍चङ्गुलिकता", + "‘‘चतुद्दिसा पोक्खरञ्‍ञो, पदुमुप्पलसन्थता।", + "सोवण्णरूपा खायन्तु, पद्मंरेणुरजुग्गता॥", + "‘‘पुप्फन्तु पादपा सब्बे, पासादस्स समन्ततो।", + "सयञ्‍च पुप्फा मुञ्‍चित्वा, गन्त्वा भवनमोकिरुं॥", + "‘‘सिखिनो तत्थ नच्‍चन्तु, दिब्बहंसा पकूजरे।", + "करवीका च गायन्तु, दिजसङ्घा समन्ततो॥", + "‘‘भेरियो सब्बा वज्‍जन्तु, वीणा सब्बा रसन्तु", + "सब्बा सङ्गीति वत्तन्तु, पासादस्स समन्ततो॥", + "‘‘यावता", + "महन्ता जोतिसम्पन्‍ना, अच्छिन्‍ना रतनामया॥", + "‘‘तिट्ठन्तु सोण्णपल्‍लङ्का, दीपरुक्खा जलन्तु ते।", + "भवन्तु एकपज्‍जोता, दससहस्सिपरम्परा॥", + "‘‘गणिका लासिका चेव, नच्‍चन्तु अच्छरागणा।", + "नानारङ्गा पदिस्सन्तु, पासादस्स समन्ततो॥", + "‘‘दुमग्गे", + "उस्सापेमि धजं सब्बं, विचित्तं पञ्‍चवण्णिकं॥", + "‘‘नरा नागा च गन्धब्बा, सब्बे देवा उपेन्तु ते।", + "नमस्सन्ता पञ्‍जलिका, पासादं परिवारयुं॥", + "‘‘यं किञ्‍चि कुसलं कम्मं, कत्तब्बं किरियं मम।", + "कायेन वाचा मनसा, तिदसे सुकतं कतं॥", + "‘‘ये सत्ता सञ्‍ञिनो अत्थि, ये च सत्ता असञ्‍ञिनो।", + "कतं पुञ्‍ञफलं मय्हं, सब्बे भागी भवन्तु ते॥", + "‘‘येसं कतं सुविदितं, दिन्‍नं पुञ्‍ञफलं मया।", + "ये च तत्थ", + "‘‘सब्बलोकम्हि", + "मनुञ्‍ञं भोजनं सब्बं", + "‘‘मनसा दानं मया दिन्‍नं, मनसा पसादमावहिं।", + "पूजिता सब्बसम्बुद्धा, पच्‍चेका जिनसावका॥", + "‘‘तेन", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘दुवे भवे पजानामि, देवत्ते अथ मानुसे।", + "अञ्‍ञं गतिं न जानामि, मनसा पत्थनाफलं॥", + "‘‘देवानं अधिको होमि, भवामि मनुजाधिपो।", + "रूपलक्खणसम्पन्‍नो, पञ्‍ञाय असमो भवे॥", + "‘‘भोजनं विविधं सेट्ठं, रतनञ्‍च अनप्पकं।", + "विविधानि च वत्थानि, नभा", + "‘‘पथब्या", + "यं यं हत्थं पसारेमि, दिब्बा भक्खा उपेन्ति मं॥", + "‘‘पथब्या", + "यं यं हत्थं पसारेमि, रतना सब्बे उपेन्ति मं॥", + "‘‘पथब्या", + "यं यं हत्थं पसारेमि, सब्बे गन्धा उपेन्ति मं॥", + "‘‘पथब्या पब्बते चेव, आकासे उदके वने।", + "यं यं", + "‘‘पथब्या पब्बते चेव, आकासे उदके वने।", + "यं यं हत्थं पसारेमि, सब्बे माला उपेन्ति मं॥", + "‘‘पथब्या पब्बते चेव, आकासे उदके वने।", + "यं यं हत्थं पसारेमि, अलङ्कारा उपेन्ति मं॥", + "‘‘पथब्या", + "यं यं हत्थं पसारेमि, सब्बा कञ्‍ञा उपेन्ति मं॥", + "‘‘पथब्या पब्बते चेव, आकासे उदके वने।", + "यं यं हत्थं पसारेमि, मधुसक्खरा उपेन्ति मं॥", + "‘‘पथब्या पब्बते चेव, आकासे उदके वने।", + "यं यं हत्थं पसारेमि, सब्बे खज्‍जा उपेन्ति मं॥", + "‘‘अधने अद्धिक", + "ददामिहं", + "‘‘नादेन्तो पब्बतं सेलं, गज्‍जेन्तो बहलं गिरिं।", + "सदेवकं हासयन्तो, बुद्धो लोके भवामहं॥", + "‘‘दिसा दसविधा लोके, यायतो नत्थि अन्तकं।", + "तस्मिञ्‍च दिसाभागम्हि, बुद्धखेत्ता असङ्खिया॥", + "‘‘पभा पकित्तिता मय्हं, यमका रंसिवाहना।", + "एत्थन्तरे रंसिजालं, आलोको विपुलो भवे॥", + "‘‘एत्तके", + "सब्बे मं अनुवत्तन्तु, याव ब्रह्मनिवेसनं", + "‘‘विसिट्ठमधुनादेन, अमतभेरिमाहनिं।", + "एत्थन्तरे जना सब्बे, सुणन्तु मधुरं गिरं॥", + "‘‘धम्ममेघेन वस्सन्ते, सब्बे होन्तु अनासवा।", + "येत्थ पच्छिमका सत्ता, सोतापन्‍ना भवन्तु ते॥", + "‘‘दत्वा", + "नेक्खम्मपारमिं गन्त्वा, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं॥", + "‘‘पण्डिते", + "खन्तिया पारमिं गन्त्वा, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं॥", + "‘‘कत्वा दळ्हमधिट्ठानं, सच्‍चपारमि पूरिय।", + "मेत्ताय पारमिं गन्त्वा, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं॥", + "‘‘लाभालाभे सुखे दुक्खे, सम्माने चावमानने", + "सब्बत्थ समको हुत्वा, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं॥", + "‘‘कोसज्‍जं भयतो दिस्वा, वीरियं चापि खेमतो।", + "आरद्धवीरिया होथ, एसा बुद्धानुसासनी॥", + "‘‘विवादं भयतो दिस्वा, अविवादञ्‍च खेमतो।", + "समग्गा सखिला होथ, एसा बुद्धानुसासनी॥", + "‘‘पमादं भयतो दिस्वा, अप्पमादञ्‍च खेमतो।", + "भावेथट्ठङ्गिकं मग्गं, एसा बुद्धानुसासनी॥", + "‘‘समागता बहू बुद्धा, अरहन्ता", + "सम्बुद्धे अरहन्ते च, वन्दमाना नमस्सथ॥", + "‘‘एवं अचिन्तिया बुद्धा, बुद्धधम्मा अचिन्तिया।", + "अचिन्तिये पसन्‍नानं, विपाको होति अचिन्तियो’’’॥", + "‘‘तथागतं", + "‘पच्‍चेकबुद्धा किर नाम होन्ति, भवन्ति ते हेतुभि केहि वीर’", + "‘‘तदाह", + "‘ये पुब्बबुद्धेसु", + "‘‘‘तेनेव संवेगमुखेन धीरा, विनापि बुद्धेहि सुतिक्खपञ्‍ञा।", + "आरम्मणेनापि परित्तकेन, पच्‍चेकबोधिं अनुपापुणन्ति॥", + "‘‘‘सब्बम्हि लोकम्हि ममं ठपेत्वा, पच्‍चेकबुद्धेहि समोव नत्थि।", + "तेसं इमं वण्णपदेसमत्तं, वक्खामहं साधु महामुनीनं॥", + "‘‘‘सयमेव", + "अनुत्तरं भेसजं पत्थयन्ता, सुणाथ सब्बेसु पसन्‍नचित्ता॥", + "‘‘‘पच्‍चेकबुद्धानं समागतानं, परम्परं ब्याकरणानि यानि।", + "आदीनवो यञ्‍च विरागवत्थुं, यथा च बोधिं अनुपापुणिंसु॥", + "‘‘‘सरागवत्थूसु", + "हित्वा पपञ्‍चे जितफन्दितानि", + "‘‘‘सब्बेसु भूतेसु निधाय दण्डं, अविहेठयं अञ्‍ञतरम्पि तेसं।", + "मेत्तेन चित्तेन हितानुकम्पी, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘सब्बेसु भूतेसु निधाय दण्डं, अविहेठयं अञ्‍ञतरम्पि तेसं।", + "न पुत्तमिच्छेय्य कुतो सहायं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘संसग्गजातस्स", + "आदीनवं स्नेहजं पेक्खमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘मित्ते सुहज्‍जे अनुकम्पमानो, हापेति अत्थं पटिबद्धचित्तो।", + "एतं भयं सन्थवे पेक्खमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘वंसो विसालोव यथा विसत्तो, पुत्तेसु दारेसु च या अपेक्खा।", + "वंसे कळीरोव असज्‍जमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘मिगो अरञ्‍ञम्हि यथा अबद्धो, येनिच्छकं गच्छति गोचराय।", + "विञ्‍ञू नरो सेरितं पेक्खमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘आमन्तना", + "अनभिज्झितं सेरितं पेक्खमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘खिड्डा", + "पियविप्पयोगं", + "‘‘‘चातुद्दिसो", + "परिस्सयानं सहिता अछम्भी, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘दुस्सङ्गहा पब्बजितापि एके, अथो गहट्ठा घरमावसन्ता।", + "अप्पोस्सुक्‍को परपुत्तेसु हुत्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘ओरोपयित्वा गिहिब्यञ्‍जनानि, सञ्छिन्‍नपत्तो यथा कोविळारो।", + "छेत्वान वीरो गिहिबन्धनानि, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘सचे लभेथ निपकं सहायं, सद्धिं चरं साधुविहारिधीरं।", + "अभिभुय्य सब्बानि परिस्सयानि, चरेय्य तेनत्तमनो सतीमा॥", + "‘‘‘नो", + "राजाव रट्ठं विजितं पहाय, एको चरे मातङ्गरञ्‍ञेव नागो॥", + "‘‘‘अद्धा", + "एते अलद्धा अनवज्‍जभोजी, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘दिस्वा सुवण्णस्स पभस्सरानि, कम्मारपुत्तेन सुनिट्ठितानि।", + "सङ्घट्टमानानि दुवे भुजस्मिं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘एवं दुतीयेन सहा ममस्स, वाचाभिलापो अभिसज्‍जना वा।", + "एतं भयं आयतिं पेक्खमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘कामा", + "आदीनवं कामगुणेसु दिस्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘ईती", + "एतं भयं कामगुणेसु दिस्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘सीतञ्‍च उण्हञ्‍च खुदं पिपासं, वातातपे डंससरीसपे", + "सब्बानिपेतानि अभिब्भवित्वा", + "‘‘‘नागोव यूथानि विवज्‍जयित्वा, सञ्‍जातखन्धो पदुमी उळारो।", + "यथाभिरन्तं विहरं अरञ्‍ञे, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘अट्ठानतं", + "आदिच्‍चबन्धुस्स वचो निसम्म, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘दिट्ठीविसूकानि उपातिवत्तो, पत्तो नियामं पटिलद्धमग्गो।", + "उप्पन्‍नञाणोम्हि अनञ्‍ञनेय्यो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘निल्‍लोलुपो", + "निरासयो", + "‘‘‘पापं सहायं परिवज्‍जयेथ, अनत्थदस्सिं विसमे निविट्ठं।", + "सयं न सेवे पसुतं पमत्तं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘बहुस्सुतं धम्मधरं भजेथ, मित्तं उळारं पटिभानवन्तं।", + "अञ्‍ञाय", + "‘‘‘खिड्डं रतिं कामसुखञ्‍च लोके, अनलङ्करित्वा अनपेक्खमानो।", + "विभूसट्ठाना विरतो सच्‍चवादी, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘पुत्तञ्‍च दारं पितरञ्‍च मातरं, धनानि धञ्‍ञानि च बन्धवानि।", + "हित्वान कामानि यथोधिकानि, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘सङ्गो", + "गळो", + "‘‘‘सन्दालयित्वान संयोजनानि, जालंव भेत्वा सलिलम्बुचारी।", + "अग्गीव दड्ढं अनिवत्तमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘ओक्खित्तचक्खू न च पादलोलो, गुत्तिन्द्रियो रक्खितमानसानो।", + "अनवस्सुतो अपरिडय्हमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘ओहारयित्वा गिहिब्यञ्‍जनानि, सञ्छन्‍नपत्तो यथा पारिछत्तो।", + "कासायवत्थो अभिनिक्खमित्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘रसेसु गेधं अकरं अलोलो, अनञ्‍ञपोसी सपदानचारी।", + "कुले कुले अप्पटिबद्धचित्तो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘पहाय", + "अनिस्सितो छेज्‍ज सिनेहदोसं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘विपिट्ठिकत्वान", + "लद्धानुपेक्खं समथं विसुद्धं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘आरद्धवीरियो", + "दळ्हनिक्‍कमो थामबलूपपन्‍नो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘पटिसल्‍लानं झानमरिञ्‍चमानो, धम्मेसु निच्‍चं अनुधम्मचारी।", + "आदीनवं सम्मसिता भवेसु, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘तण्हक्खयं", + "सङ्खातधम्मो नियतो पधानवा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘सीहोव", + "पदुमंव तोयेन अलिम्पमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘सीहो यथा दाठबली पसय्ह, राजा मिगानं अभिभुय्य चारी।", + "सेवेथ पन्तानि सेनासनानि, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘मेत्तं उपेक्खं करुणं विमुत्तिं, आसेवमानो मुदितञ्‍च काले।", + "सब्बेन लोकेन अविरुज्झमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘रागञ्‍च दोसञ्‍च पहाय मोहं, सन्दालयित्वान संयोजनानि।", + "असन्तसं जीवितसङ्खयम्हि, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘भजन्ति", + "अत्तत्थपञ्‍ञा असुचीमनुस्सा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "‘‘‘विसुद्धसीला", + "विपस्सका धम्मविसेसदस्सी, मग्गङ्गबोज्झङ्गगते विजञ्‍ञा॥", + "‘‘‘सुञ्‍ञप्पणिधिञ्‍च तथानिमित्तं", + "ये सावकत्तं न वजन्ति धीरा, भवन्ति पच्‍चेकजिना सयम्भू॥", + "‘‘‘महन्तधम्मा बहुधम्मकाया, चित्तिस्सरा सब्बदुक्खोघतिण्णा।", + "उदग्गचित्ता परमत्थदस्सी, सीहोपमा खग्गविसाणकप्पा॥", + "‘‘‘सन्तिन्द्रिया सन्तमना समाधी, पच्‍चन्तसत्तेसु पतिप्पचारा", + "दीपा परत्थ इध विज्‍जलन्ता, पच्‍चेकबुद्धा सततं हितामे॥", + "‘‘‘पहीनसब्बावरणा जनिन्दा, लोकप्पदीपा घनकञ्‍चनाभा।", + "निस्संसयं लोकसुदक्खिणेय्या, पच्‍चेकबुद्धा सततप्पितामे॥", + "‘‘‘पच्‍चेकबुद्धानं", + "सुत्वा तथा ये न करोन्ति बाला, चरन्ति दुक्खेसु पुनप्पुनं ते॥", + "‘‘‘पच्‍चेकबुद्धानं", + "सुत्वा तथा ये पटिपत्तियुत्ता, भवन्ति ते सच्‍चदसा सपञ्‍ञा’॥", + "‘‘पच्‍चेकबुद्धेहि", + "ता सक्यसीहेन नरुत्तमेन, पकासिता धम्मविजाननत्थं॥", + "‘‘लोकानुकम्पाय", + "संवेगसङ्गमतिवड्ढनत्थं, सयम्भुसीहेन पकासितानी’’ति॥", + "‘‘हिमवन्तस्स", + "अस्समो सुकतो मय्हं, पण्णसाला सुमापिता॥", + "‘‘उत्तानकूला नदिका, सुपतित्था मनोरमा।", + "सुसुद्धपुळिनाकिण्णा, अविदूरे ममस्समं॥", + "‘‘असक्खरा अपब्भारा, सादु अप्पटिगन्धिका।", + "सन्दती नदिका तत्थ, सोभयन्ता ममस्समं॥", + "‘‘कुम्भीला मकरा चेत्थ, सुसुमारा", + "चरन्ति नदिया तत्थ, सोभयन्ता ममस्समं॥", + "‘‘पाठीना पावुसा मच्छा, बलजा", + "वग्गळा", + "‘‘उभो", + "उभतो अभिलम्बन्ता, सोभयन्ति", + "‘‘अम्बा साला च तिलका, पाटली सिन्दुवारका", + "दिब्बगन्धा सम्पवन्ति, पुप्फिता मम अस्समे॥", + "‘‘चम्पका सळला नीपा", + "दिब्बगन्धा सम्पवन्ति, पुप्फिता मम अस्समे॥", + "‘‘अतिमुत्ता", + "अङ्कोला बिम्बिजाला", + "‘‘केतका", + "दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभयन्ति ममस्समं॥", + "‘‘कणिकारा", + "दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभयन्ति ममस्समं॥", + "‘‘पुन्‍नागा गिरिपुन्‍नागा, कोविळारा च पुप्फिता।", + "दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभयन्ति ममस्समं॥", + "‘‘उद्धालका च कुटजा, कदम्बा वकुला बहू।", + "दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभयन्ति ममस्समं॥", + "‘‘आळका इसिमुग्गा च, कदलिमातुलुङ्गियो।", + "गन्धोदकेन संवड्ढा, फलानि धारयन्ति ते॥", + "‘‘अञ्‍ञे पुप्फन्ति पदुमा, अञ्‍ञे जायन्ति केसरी।", + "अञ्‍ञे ओपुप्फा पदुमा, पुप्फिता तळाके तदा॥", + "‘‘गब्भं गण्हन्ति पदुमा, निद्धावन्ति मुलाळियो।", + "सिंघाटिपत्तमाकिण्णा, सोभन्ति तळाके तदा॥", + "‘‘नयिता अम्बगन्धी च, उत्तली बन्धुजीवका।", + "दिब्बगन्धा सम्पवन्ति, पुप्फिता तळाके तदा॥", + "‘‘पाठीना पावुसा मच्छा, बलजा मुञ्‍जरोहिता।", + "संगुला मग्गुरा", + "‘‘कुम्भीला", + "ओगुहा", + "‘‘पारेवता रविहंसा, चक्‍कवाका नदीचरा।", + "कोकिला सुकसाळिका, उपजीवन्ति तं सरं॥", + "‘‘कुक्‍कुत्थका कुळीरका, वने पोक्खरसातका।", + "दिन्दिभा सुवपोता च, उपजीवन्ति तं सरं॥", + "‘‘हंसा", + "पम्पका जीवंजीवा च, उपजीवन्ति तं सरं॥", + "‘‘कोसिका पोट्ठसीसा च, कुररा सेनका बहू।", + "महाकाळा च सकुणा, उपजीवन्ति तं सरं॥", + "‘‘पसदा च वराहा च, चमरा गण्डका बहू", + "रोहिच्‍चा सुकपोता", + "‘‘सीहब्यग्घा", + "तिधा पभिन्‍नमातङ्गा, उपजीवन्ति तं सरं॥", + "‘‘किन्‍नरा वानरा चेव, अथोपि वनकम्मिका।", + "चेता च लुद्दका चेव, उपजीवन्ति तं सरं॥", + "‘‘तिन्दुकानि पियालानि, मधुका कासुमारयो", + "धुवं फलानि धारेन्ति, अविदूरे ममस्समं॥", + "‘‘कोसम्बा", + "धुवं फलानि धारेन्ति, अविदूरे ममस्समं॥", + "‘‘हरीतका", + "कोला भल्‍लातका बिल्‍ला, फलानि धारयन्ति ते॥", + "‘‘आलुवा च कळम्बा च, बिळालीतक्‍कळानि च।", + "जीवका सुतका चेव, बहुका मम अस्समे॥", + "‘‘अस्समस्साविदूरम्हि, तळाकासुं सुनिम्मिता।", + "अच्छोदका सीतजला, सुपतित्था मनोरमा॥", + "‘‘पदुमुप्पलसञ्छन्‍ना", + "मन्दालकेहि सञ्छन्‍ना, दिब्बगन्धो पवायति॥", + "‘‘एवं सब्बङ्गसम्पन्‍ने, पुप्फिते फलिते वने।", + "सुकते अस्समे रम्मे, विहरामि अहं तदा॥", + "‘‘सीलवा वतसम्पन्‍नो", + "पञ्‍चाभिञ्‍ञाबलप्पत्तो, सुरुचि नाम तापसो॥", + "‘‘चतुवीससहस्सानि, सिस्सा मय्हं उपट्ठहु।", + "सब्बेव ब्राह्मणा एते, जातिमन्तो यसस्सिनो॥", + "‘‘लक्खणे इतिहासे च, सनिघण्टुसकेटुभे।", + "पदका वेय्याकरणा, सधम्मे पारमिं गता॥", + "‘‘उप्पातेसु", + "पथब्या भूमन्तलिक्खे, मम सिस्सा सुसिक्खिता॥", + "‘‘अप्पिच्छा निपका एते, अप्पाहारा अलोलुपा।", + "लाभालाभेन सन्तुट्ठा, परिवारेन्ति मं सदा॥", + "‘‘झायी", + "आकिञ्‍चञ्‍ञं पत्थयन्ता, परिवारेन्ति मं सदा॥", + "‘‘अभिञ्‍ञापारमिप्पत्ता, पेत्तिके गोचरे रता।", + "अन्तलिक्खचरा धीरा, परिवारेन्ति मं सदा॥", + "‘‘संवुता छसु द्वारेसु, अनेजा रक्खितिन्द्रिया।", + "असंसट्ठा च ते धीरा, मम सिस्सा दुरासदा॥", + "‘‘पल्‍लङ्केन निसज्‍जाय, ठानचङ्कमनेन च।", + "वीतिनामेन्ति ते रत्तिं, मम सिस्सा दुरासदा॥", + "‘‘रजनीये न रज्‍जन्ति, दुस्सनीये न दुस्सरे।", + "मोहनीये न मुय्हन्ति, मम सिस्सा दुरासदा॥", + "‘‘इद्धिं वीमंसमाना ते, वत्तन्ति निच्‍चकालिकं।", + "पथविं", + "‘‘कीळमाना च ते सिस्सा, कीळन्ति झानकीळितं।", + "जम्बुतो फलमानेन्ति, मम सिस्सा दुरासदा॥", + "‘‘अञ्‍ञे", + "अञ्‍ञे च उत्तरकुरुं, एसनाय दुरासदा॥", + "‘‘पुरतो पेसेन्ति खारिं, पच्छतो च वजन्ति ते।", + "चतुवीससहस्सेहि, छादितं होति अम्बरं॥", + "‘‘अग्गिपाकी अनग्गी च, दन्तोदुक्खलिकापि च।", + "अस्मेन कोट्टिता केचि, पवत्तफलभोजना॥", + "‘‘उदकोरोहणा", + "तोयाभिसेचनकरा, मम सिस्सा दुरासदा॥", + "‘‘परूळ्हकच्छनखलोमा, पङ्कदन्ता रजस्सिरा।", + "गन्धिता सीलगन्धेन, मम सिस्सा दुरासदा॥", + "‘‘पातोव", + "लाभालाभं पकित्तेत्वा, गच्छन्ति अम्बरे तदा॥", + "‘‘एतेसं पक्‍कमन्तानं, महासद्दो पवत्तति।", + "अजिनचम्मसद्देन, मुदिता होन्ति देवता॥", + "‘‘दिसोदिसं", + "सके बलेनुपत्थद्धा, ते गच्छन्ति यदिच्छकं॥", + "‘‘पथवीकम्पका एते, सब्बेव नभचारिनो।", + "उग्गतेजा दुप्पसहा, सागरोव अखोभिया॥", + "‘‘ठानचङ्कमिनो केचि, केचि नेसज्‍जिका इसी।", + "पवत्तभोजना केचि, मम सिस्सा दुरासदा॥", + "‘‘मेत्ताविहारिनो एते, हितेसी सब्बपाणिनं।", + "अनत्तुक्‍कंसका सब्बे, न ते वम्भेन्ति कस्सचि॥", + "‘‘सीहराजावसम्भीता, गजराजाव थामवा।", + "दुरासदा ब्यग्घारिव, आगच्छन्ति ममन्तिके॥", + "‘‘विज्‍जाधरा देवता च, नागगन्धब्बरक्खसा।", + "कुम्भण्डा दानवा गरुळा, उपजीवन्ति तं सरं॥", + "‘‘ते", + "अन्तलिक्खचरा सब्बे, उपजीवन्ति तं सरं॥", + "‘‘सदानुच्छविका", + "चतुब्बीससहस्सानं, खिपितसद्दो न विज्‍जति॥", + "‘‘पादे पादं निक्खिपन्ता, अप्पसद्दा सुसंवुता।", + "उपसङ्कम्म सब्बेव", + "‘‘तेहि सिस्सेहि परिवुतो, सन्तेहि च तपस्सिभि।", + "वसामि अस्समे तत्थ, झायी झानरतो अहं॥", + "‘‘इसीनं सीलगन्धेन, पुप्फगन्धेन चूभयं।", + "फलीनं फलगन्धेन, गन्धितो होति अस्समो॥", + "‘‘रत्तिन्दिवं न जानामि, अरति मे न विज्‍जति।", + "सके सिस्से ओवदन्तो, भिय्यो हासं लभामहं॥", + "‘‘पुप्फानं पुप्फमानानं, फलानञ्‍च विपच्‍चतं।", + "दिब्बगन्धा पवायन्ति, सोभयन्ता ममस्समं॥", + "‘‘समाधिम्हा", + "खारिभारं गहेत्वान, वनं अज्झोगहिं अहं॥", + "‘‘उप्पाते", + "पवत्तमानं", + "‘‘अनोमदस्सी भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो।", + "विवेककामो सम्बुद्धो, हिमवन्तमुपागमि॥", + "‘‘अज्झोगाहेत्वा", + "पल्‍लङ्कं आभुजित्वान, निसीदि पुरिसुत्तमो॥", + "‘‘तमद्दसाहं सम्बुद्धं, सप्पभासं मनोरमं।", + "इन्दीवरंव जलितं, आदित्तंव हुतासनं॥", + "‘‘जलन्तं दीपरुक्खंव, विज्‍जुतं गगणे यथा।", + "सुफुल्‍लं सालराजंव, अद्दसं लोकनायकं॥", + "‘‘अयं", + "इमं दस्सनमागम्म, सब्बदुक्खा पमुच्‍चरे॥", + "‘‘दिस्वानाहं देवदेवं, लक्खणं उपधारयिं।", + "बुद्धो नु खो न वा बुद्धो, हन्द पस्सामि चक्खुमं॥", + "‘‘सहस्सारानि चक्‍कानि, दिस्सन्ति चरणुत्तमे।", + "लक्खणानिस्स दिस्वान, निट्ठं गच्छिं तथागते॥", + "‘‘सम्मज्‍जनिं गहेत्वान, सम्मज्‍जित्वानहं तदा।", + "अथ पुप्फे समानेत्वा, बुद्धसेट्ठं अपूजयिं॥", + "‘‘पूजयित्वान तं बुद्धं, ओघतिण्णमनासवं।", + "एकंसं अजिनं कत्वा, नमस्सिं लोकनायकं॥", + "‘‘येन ञाणेन सम्बुद्धो, विहरति", + "तं ञाणं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘समुद्धरसिमं", + "तव दस्सनमागम्म, कङ्खासोतं तरन्ति ते॥", + "‘‘‘तुवं", + "परायणो", + "‘‘‘सक्‍का समुद्दे उदकं, पमेतुं आळ्हकेन वा।", + "न त्वेव तव सब्बञ्‍ञु, ञाणं सक्‍का पमेतवे॥", + "‘‘‘धारेतुं", + "न त्वेव तव सब्बञ्‍ञु, ञाणं सक्‍का धरेतवे॥", + "‘‘‘आकासो", + "न त्वेव तव सब्बञ्‍ञु, ञाणं सक्‍का पमेतवे॥", + "‘‘‘महासमुद्दे उदकं, पथवी चाखिला जटं", + "बुद्धञाणं उपादाय, उपमातो न युज्‍जरे॥", + "‘‘‘सदेवकस्स लोकस्स, चित्तं येसं पवत्तति।", + "अन्तोजालीकता", + "‘‘‘येन", + "तेन ञाणेन सब्बञ्‍ञु, मद्दसी परतित्थिये’॥", + "‘‘इमा गाथा थवित्वान, सुरुचि नाम तापसो।", + "अजिनं पत्थरित्वान, पथवियं निसीदि सो॥", + "‘‘चुल्‍लासीतिसहस्सानि, अज्झोगाळ्हो महण्णवे।", + "अच्‍चुगतो तावदेव, गिरिराजा पवुच्‍चति॥", + "‘‘ताव अच्‍चुग्गतो नेरु, आयतो वित्थतो च सो।", + "चुण्णितो अणुभेदेन, कोटिसतसहस्ससो", + "‘‘लक्खे", + "न त्वेव तव सब्बञ्‍ञु, ञाणं सक्‍का पमेतवे॥", + "‘‘सुखुमच्छिकेन जालेन, उदकं यो परिक्खिपे।", + "ये केचि उदके पाणा, अन्तोजालीकता सियुं॥", + "‘‘तथेव हि महावीर, ये केचि पुथुतित्थिया।", + "दिट्ठिगहनपक्खन्दा", + "‘‘तव सुद्धेन ञाणेन, अनावरणदस्सिना।", + "अन्तोजालीकता एते, ञाणं ते नातिवत्तरे॥", + "‘‘भगवा तम्हि समये, अनोमदस्सी महायसो।", + "वुट्ठहित्वा समाधिम्हा, दिसं ओलोकयी जिनो॥", + "‘‘अनोमदस्सिमुनिनो, निसभो नाम सावको।", + "परिवुतो सतसहस्सेहि, सन्तचित्तेहि तादिभि॥", + "‘‘खीणासवेहि", + "चित्तमञ्‍ञाय बुद्धस्स, उपेसि लोकनायकं॥", + "‘‘अन्तलिक्खे ठिता तत्थ, पदक्खिणमकंसु ते।", + "नमस्सन्ता पञ्‍जलिका, ओतरुं", + "‘‘अनोमदस्सी भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो।", + "भिक्खुसङ्घे निसिदित्वा, सितं पातुकरी जिनो॥", + "‘‘वरुणो", + "एकंसं चीवरं कत्वा, अपुच्छि लोकनायकं॥", + "‘‘‘को", + "न हि बुद्धा अहेतूहि, सितं पातुकरोन्ति ते’॥", + "‘‘अनोमदस्सी भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो।", + "भिक्खुमज्झे निसीदित्वा, इमं गाथं अभासथ॥", + "‘‘‘यो मं पुप्फेन पूजेसि, ञाणञ्‍चापि अनुत्थवि।", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणोथ मम भासतो॥", + "‘‘‘बुद्धस्स गिरमञ्‍ञाय, सब्बे देवा समागता।", + "सद्धम्मं सोतुकामा ते, सम्बुद्धमुपसङ्कमुं॥", + "‘‘‘दससु लोकधातूसु, देवकाया महिद्धिका।", + "सद्धम्मं सोतुकामा ते, सम्बुद्धमुपसङ्कमुं॥", + "‘‘‘हत्थी अस्सा रथा पत्ती, सेना च चतुरङ्गिनी।", + "परिवारेस्सन्तिमं निच्‍चं, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘‘सट्ठितूरियसहस्सानि, भेरियो समलङ्कता।", + "उपट्ठिस्सन्तिमं निच्‍चं, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘‘सोळसित्थिसहस्सानि, नारियो समलङ्कता।", + "विचित्तवत्थाभरणा, आमुत्तमणिकुण्डला॥", + "‘‘‘अळारपम्हा हसुला, सुसञ्‍ञा तनुमज्झिमा।", + "परिवारेस्सन्तिमं निच्‍चं, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘‘कप्पसतसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति।", + "सहस्सक्खत्तुं चक्‍कवत्ती, राजा रट्ठे भविस्सति॥", + "‘‘‘सहस्सक्खत्तुं", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं", + "‘‘‘पच्छिमे भवसम्पत्ते", + "ब्राह्मणी सारिया नाम, धारयिस्सति कुच्छिना॥", + "‘‘‘मातुया", + "सारिपुत्तोति नामेन, तिक्खपञ्‍ञो भविस्सति॥", + "‘‘‘असीतिकोटी छड्डेत्वा, पब्बजिस्सतिकिञ्‍चनो।", + "गवेसन्तो सन्तिपदं, चरिस्सति महिं इमं॥", + "‘‘‘अप्परिमेय्ये इतो कप्पे, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो।", + "सारिपुत्तोति नामेन, हेस्सति अग्गसावको॥", + "‘‘‘अयं", + "महासमुद्दमप्पेति, तप्पयन्ती महोदधिं", + "‘‘‘तथेवायं सारिपुत्तो, सके तीसु विसारदो।", + "पञ्‍ञाय पारमिं गन्त्वा, तप्पयिस्सति पाणिने", + "‘‘‘हिमवन्तमुपादाय, सागरञ्‍च महोदधिं।", + "एत्थन्तरे यं पुलिनं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘‘तम्पि सक्‍का असेसेन, सङ्खातुं गणना यथा।", + "न त्वेव सारिपुत्तस्स, पञ्‍ञायन्तो भविस्सति॥", + "‘‘‘लक्खे", + "न त्वेव सारिपुत्तस्स, पञ्‍ञायन्तो भविस्सति॥", + "‘‘‘महासमुद्दे ऊमियो, गणनातो असङ्खिया।", + "तथेव सारिपुत्तस्स, पञ्‍ञायन्तो न हेस्सति॥", + "‘‘‘आराधयित्वा सम्बुद्धं, गोतमं सक्यपुङ्गवं।", + "पञ्‍ञाय पारमिं गन्त्वा, हेस्सति अग्गसावको॥", + "‘‘‘पवत्तितं धम्मचक्‍कं, सक्यपुत्तेन तादिना।", + "अनुवत्तेस्सति सम्मा, वस्सेन्तो धम्मवुट्ठियो॥", + "‘‘‘सब्बमेतं", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, अग्गट्ठाने ठपेस्सति’॥", + "‘‘अहो", + "यस्साहं कारं", + "‘‘अपरिमेय्ये कतं कम्मं, फलं दस्सेसि मे इध।", + "सुमुत्तो सरवेगोव, किलेसे झापयिं अहं॥", + "‘‘असङ्खतं गवेसन्तो, निब्बानं अचलं पदं।", + "विचिनं तित्थिये सब्बे, एसाहं संसरिं भवे॥", + "‘‘यथापि ब्याधितो पोसो, परियेसेय्य ओसधं।", + "विचिनेय्य वनं", + "‘‘असङ्खतं गवेसन्तो, निब्बानं अमतं पदं।", + "अब्बोकिण्णं", + "‘‘जटाभारेन", + "अभिञ्‍ञापारमिं गन्त्वा, ब्रह्मलोकं अगच्छिहं॥", + "‘‘नत्थि", + "ये केचि बुद्धिमा सत्ता, सुज्झन्ति जिनसासने॥", + "‘‘अत्तकारमयं", + "असङ्खतं गवेसन्तो, कुतित्थे", + "‘‘यथा सारत्थिको पोसो, कदलिं छेत्वान फालये।", + "न तत्थ सारं विन्देय्य, सारेन रित्तको हि सो॥", + "‘‘तथेव तित्थिया लोके, नानादिट्ठी बहुज्‍जना।", + "असङ्खतेन रित्तासे, सारेन कदली यथा॥", + "‘‘पच्छिमे भवसम्पत्ते, ब्रह्मबन्धु अहोसहं।", + "महाभोगं छड्डेत्वान, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘अज्झायको मन्तधरो, तिण्णं वेदान पारगू।", + "ब्राह्मणो सञ्‍चयो", + "‘‘सावको", + "दुरासदो उग्गतेजो, पिण्डाय चरती तदा॥", + "‘‘तमद्दसासिं", + "सन्तचित्तं महानागं, सुफुल्‍लं पदुमं यथा॥", + "‘‘दिस्वा", + "उसभं पवरं वीरं, अरहायं भविस्सति॥", + "‘‘पासादिको इरियति, अभिरूपो सुसंवुतो।", + "उत्तमे दमथे दन्तो, अमतदस्सी भविस्सति॥", + "‘‘यंनूनाहं उत्तमत्थं, पुच्छेय्यं तुट्ठमानसं।", + "सो मे पुट्ठो कथेस्सति, पटिपुच्छामहं तदा॥", + "‘‘पिण्डपातं", + "ओकासं पटिमानेन्तो, पुच्छितुं अमतं पदं॥", + "‘‘वीथिन्तरे अनुप्पत्तं, उपगन्त्वान पुच्छहं।", + "‘कथं गोत्तोसि त्वं वीर, कस्स सिस्सोसि मारिस’॥", + "‘‘सो मे पुट्ठो वियाकासि, असम्भीतोव केसरी।", + "‘बुद्धो लोके समुप्पन्‍नो, तस्स सिस्सोम्हि आवुसो’॥", + "‘‘‘कीदिसं", + "बुद्धस्स सासनं धम्मं, साधु मे कथयस्सु भो’॥", + "‘‘सो मे पुट्ठो कथी सब्बं, गम्भीरं निपुणं पदं।", + "तण्हासल्‍लस्स हन्तारं, सब्बदुक्खापनूदनं॥", + "‘‘‘ये धम्मा हेतुप्पभवा, तेसं हेतुं तथागतो आह।", + "तेसञ्‍च यो निरोधो, एवं वादी महासमणो’॥", + "‘‘सोहं विस्सज्‍जिते पञ्हे, पठमं फलमज्झगं।", + "विरजो विमलो आसिं, सुत्वान जिनसासनं॥", + "‘‘सुत्वान", + "परियोगाळ्हसद्धम्मो, इमं गाथमभासहं॥", + "‘‘‘एसेव", + "अदिट्ठं अब्भतीतं, बहुकेहि कप्पनहुतेहि’॥", + "‘‘स्वाहं धम्मं गवेसन्तो, कुतित्थे सञ्‍चरिं अहं।", + "सो मे अत्थो अनुप्पत्तो, कालो मे नप्पमज्‍जितुं॥", + "‘‘तोसितोहं", + "सहायकं गवेसन्तो, अस्समं अगमासहं॥", + "‘‘दूरतोव ममं दिस्वा, सहायो मे सुसिक्खितो।", + "इरियापथसम्पन्‍नो", + "‘‘‘पसन्‍नमुखनेत्तोसि, मुनिभावोव दिस्सति।", + "अमताधिगतो कच्‍चि, निब्बानमच्‍चुतं पदं॥", + "‘‘‘सुभानुरूपो आयासि, आनेञ्‍जकारितो विय।", + "दन्तोव दन्तदमथो", + "‘‘‘अमतं मयाधिगतं, सोकसल्‍लापनूदनं।", + "त्वम्पि तं अधिगच्छेसि", + "‘‘साधूति सो पटिस्सुत्वा, सहायो मे सुसिक्खितो।", + "हत्थेन हत्थं गण्हित्वा, उपगम्म", + "‘‘उभोपि पब्बजिस्साम, सक्यपुत्त तवन्तिके।", + "तव सासनमागम्म, विहराम अनासवा॥", + "‘‘कोलितो", + "उभोव एकतो हुत्वा, सासनं सोभयामसे॥", + "‘‘अपरियोसितसङ्कप्पो", + "तव दस्सनमागम्म, सङ्कप्पो पूरितो मम॥", + "‘‘पथवियं पतिट्ठाय, पुप्फन्ति समये दुमा।", + "दिब्बगन्धा सम्पवन्ति, तोसेन्ति सब्बपाणिनं॥", + "‘‘तथेवाहं महावीर, सक्यपुत्त महायस।", + "सासने ते पतिट्ठाय, समयेसामि पुप्फितुं॥", + "‘‘विमुत्तिपुप्फं", + "विमुत्तिपुप्फलाभेन, तोसेमि सब्बपाणिनं॥", + "‘‘यावता बुद्धखेत्तम्हि, ठपेत्वान महामुनिं।", + "पञ्‍ञाय सदिसो नत्थि, तव पुत्तस्स चक्खुम॥", + "‘‘सुविनीता च ते सिस्सा, परिसा च सुसिक्खिता।", + "उत्तमे दमथे दन्ता, परिवारेन्ति तं सदा॥", + "‘‘झायी", + "मुनी मोनेय्यसम्पन्‍ना, परिवारेन्ति तं सदा॥", + "‘‘अप्पिच्छा निपका धीरा, अप्पाहारा अलोलुपा।", + "लाभालाभेन सन्तुट्ठा, परिवारेन्ति तं सदा॥", + "‘‘आरञ्‍ञिका धुतरता, झायिनो लूखचीवरा।", + "विवेकाभिरता धीरा, परिवारेन्ति तं सदा॥", + "‘‘पटिपन्‍ना", + "आसीसका", + "‘‘सोतापन्‍ना च विमला, सकदागामिनो च ये।", + "अनागामी च अरहा, परिवारेन्ति तं सदा॥", + "‘‘सतिपट्ठानकुसला, बोज्झङ्गभावनारता।", + "सावका ते बहू सब्बे, परिवारेन्ति तं सदा॥", + "‘‘इद्धिपादेसु कुसला, समाधिभावनारता।", + "सम्मप्पधानानुयुत्ता, परिवारेन्ति तं सदा॥", + "‘‘तेविज्‍जा छळभिञ्‍ञा च, इद्धिया पारमिं गता।", + "पञ्‍ञाय पारमिं पत्ता, परिवारेन्ति तं सदा॥", + "‘‘एदिसा ते महावीर, तव सिस्सा सुसिक्खिता।", + "दुरासदा उग्गतेजा, परिवारेन्ति तं सदा॥", + "‘‘तेहि सिस्सेहि परिवुतो, सञ्‍ञतेहि तपस्सिभि।", + "मिगराजावसम्भीतो, उळुराजाव सोभसि॥", + "‘‘पथवियं पतिट्ठाय, रुहन्ति धरणीरुहा।", + "वेपुल्‍लतं पापुणन्ति, फलञ्‍च दस्सयन्ति ते॥", + "‘‘पथवीसदिसो", + "सासने ते पतिट्ठाय, लभन्ति अमतं फलं॥", + "‘‘सिन्धु सरस्सती चेव, नदियो चन्दभागिका।", + "गङ्गा च यमुना चेव, सरभू च अथो मही॥", + "‘‘एतासं", + "जहन्ति पुरिमं नामं, सागरोतेव ञायति॥", + "‘‘तथेविमे", + "जहन्ति पुरिमं नामं, बुद्धपुत्ताति ञायरे॥", + "‘‘यथापि चन्दो विमलो, गच्छं आकासधातुया।", + "सब्बे तारगणे लोके, आभाय अतिरोचति॥", + "‘‘तथेव त्वं महावीर, परिवुतो देवमानुसे।", + "एते सब्बे अतिक्‍कम्म, जलसि सब्बदा तुवं॥", + "‘‘गम्भीरे उट्ठिता ऊमी, न वेलमतिवत्तरे।", + "सब्बा वेलंव फुसन्ति", + "‘‘तथेव तित्थिया लोके, नानादिट्ठी बहुज्‍जना।", + "धम्मं वादितुकामा ते, नातिवत्तन्ति तं मुनिं॥", + "‘‘सचे च तं पापुणन्ति, पटिवादेहि चक्खुम।", + "तवन्तिकं उपागन्त्वा, सञ्‍चुण्णाव भवन्ति ते॥", + "‘‘यथापि उदके जाता, कुमुदा मन्दालका बहू।", + "उपलिम्पन्ति", + "‘‘तथेव बहुका सत्ता, लोके जाता विरूहरे।", + "अट्टिता रागदोसेन, कद्दमे कुमुदं यथा॥", + "‘‘यथापि पदुमं जलजं, जलमज्झे विरूहति।", + "न सो लिम्पति तोयेन, परिसुद्धो हि केसरी॥", + "‘‘तथेव", + "नोपलिम्पसि लोकेन, तोयेन पदुमं यथा॥", + "‘‘यथापि रम्मके मासे, बहू पुप्फन्ति वारिजा।", + "नातिक्‍कमन्ति तं मासं, समयो पुप्फनाय सो॥", + "‘‘तथेव", + "सासनं नातिवत्तन्ति, पदुमं वारिजं यथा॥", + "‘‘सुपुप्फितो सालराजा, दिब्बगन्धं पवायति।", + "अञ्‍ञसालेहि परिवुतो, सालराजाव सोभति॥", + "‘‘तथेव त्वं महावीर, बुद्धञाणेन पुप्फितो।", + "भिक्खुसङ्घपरिवुतो, सालराजाव सोभसि॥", + "‘‘यथापि सेलो हिमवा, ओसधो सब्बपाणिनं।", + "नागानं असुरानञ्‍च, देवतानञ्‍च आलयो॥", + "‘‘तथेव त्वं महावीर, ओसधो विय पाणिनं।", + "तेविज्‍जा छळभिञ्‍ञा च, इद्धिया पारमिं गता॥", + "‘‘अनुसिट्ठा महावीर, तया कारुणिकेन ते।", + "रमन्ति धम्मरतिया, वसन्ति तव सासने॥", + "‘‘मिगराजा यथा सीहो, अभिनिक्खम्म आसया।", + "चतुद्दिसानुविलोकेत्वा", + "‘‘सब्बे मिगा उत्तसन्ति, मिगराजस्स गज्‍जतो।", + "तथा हि जातिमा एसो, पसू तासेति सब्बदा॥", + "‘‘गज्‍जतो", + "बोधनेय्यावबुज्झन्ति, तसन्ति मारकायिका॥", + "‘‘तसन्ति तित्थिया सब्बे, नदतो ते महामुनि।", + "काका सेनाव विब्भन्ता, मिगरञ्‍ञा यथा मिगा॥", + "‘‘ये केचि गणिनो लोके, सत्थारोति पवुच्‍चरे।", + "परम्परागतं धम्मं, देसेन्ति परिसाय ते॥", + "‘‘न हेवं त्वं महावीर, धम्मं देसेसि पाणिनं।", + "सामं सच्‍चानि बुज्झित्वा, केवलं बोधिपक्खियं॥", + "‘‘आसयानुसयं ञत्वा, इन्द्रियानं बलाबलं।", + "भब्बाभब्बे विदित्वान, महामेघोव गज्‍जसि॥", + "‘‘चक्‍कवाळपरियन्ता", + "नानादिट्ठी विचिनन्ता", + "‘‘सब्बेसं", + "एकं पञ्हं कथेन्तोव, विमतिं छिन्दसि", + "‘‘उपतिस्ससदिसेहेव, वसुधा पूरिता भवे।", + "सब्बेव ते पञ्‍जलिका, कित्तयुं लोकनायकं॥", + "‘‘कप्पं वा ते कित्तयन्ता, नानावण्णेहि कित्तयुं।", + "परिमेतुं न सक्‍केय्युं", + "‘‘यथासकेन", + "कप्पकोटीपि कित्तेन्ता, एवमेव पकित्तयुं॥", + "‘‘सचे", + "पमेतुं परिकप्पेय्य, विघातंव लभेय्य सो॥", + "‘‘सासने ते पतिट्ठाय, सक्यपुत्त महायस।", + "पञ्‍ञाय पारमिं गन्त्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘तित्थिये सम्पमद्दामि, वत्तेमि जिनसासनं।", + "धम्मसेनापति अज्‍ज, सक्यपुत्तस्स सासने॥", + "‘‘अपरिमेय्ये कतं कम्मं, फलं दस्सेसि मे इध।", + "सुखित्तो सरवेगोव, किलेसे झापयी मम", + "‘‘यो कोचि मनुजो भारं, धारेय्य मत्थके सदा।", + "भारेन दुक्खितो अस्स, भारेहि भरितो तथा॥", + "‘‘डय्हमानो तीहग्गीहि, भवेसु संसरिं अहं।", + "भरितो भवभारेन, गिरिं उच्‍चारितो यथा॥", + "‘‘ओरोपितो च मे भारो, भवा उग्घाटिता मया।", + "करणीयं कतं सब्बं, सक्यपुत्तस्स सासने॥", + "‘‘यावता बुद्धखेत्तम्हि, ठपेत्वा सक्यपुङ्गवं।", + "अहं अग्गोम्हि पञ्‍ञाय, सदिसो मे न विज्‍जति॥", + "‘‘समाधिम्हि", + "इच्छमानो चहं अज्‍ज, सहस्सं अभिनिम्मिने॥", + "‘‘अनुपुब्बविहारस्स", + "कथेसि सासनं मय्हं, निरोधो सयनं मम॥", + "‘‘दिब्बचक्खु", + "सम्मप्पधानानुयुत्तो, बोज्झङ्गभावनारतो॥", + "‘‘सावकेन हि पत्तब्बं, सब्बमेव कतं मया।", + "लोकनाथं ठपेत्वान, सदिसो मे न विज्‍जति॥", + "‘‘समापत्तीनं कुसलो", + "बोज्झङ्गभावनारतो, सावकगुणपारमिगतोस्मि॥", + "‘‘सावकगुणेनपि", + "यं सद्धासङ्गहितं", + "‘‘उद्धतविसोव सप्पो, छिन्‍नविसाणोव उसभो।", + "निक्खित्तमानदप्पोव", + "‘‘यदि रूपिनी भवेय्य, पञ्‍ञा मे वसुमतीपि", + "अनोमदस्सिस्स", + "‘‘पवत्तितं धम्मचक्‍कं, सक्यपुत्तेन तादिना।", + "अनुवत्तेमहं सम्मा, ञाणथवनायिदं फलं॥", + "‘‘मा मे कदाचि पापिच्छो, कुसीतो हीनवीरियो।", + "अप्पस्सुतो अनादरो", + "‘‘बहुस्सुतो च मेधावी, सीलेसु सुसमाहितो।", + "चेतोसमथानुयुत्तो, अपि मुद्धनि तिट्ठतु॥", + "‘‘तं वो वदामि भद्दन्ते, यावन्तेत्थ समागता।", + "अप्पिच्छा होथ सन्तुट्ठा, झायी झानरता सदा॥", + "‘‘यमहं", + "सो मे आचरियो धीरो, अस्सजि नाम सावको॥", + "‘‘तस्साहं वाहसा अज्‍ज, धम्मसेनापती अहुं।", + "सब्बत्थ पारमिं पत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘यो मे आचरियो आसि, अस्सजि नाम सावको।", + "यस्सं दिसायं वसति, उस्सीसम्हि करोमहं॥", + "‘‘मम कम्मं सरित्वान, गोतमो सक्यपुङ्गवो।", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, अग्गट्ठाने ठपेसि मं॥", + "", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि, बुद्धसेट्ठस्स सन्तिके।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अनोमदस्सी भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो।", + "विहासि हिमवन्तम्हि, देवसङ्घपुरक्खतो॥", + "‘‘वरुणो नाम नामेन, नागराजा अहं तदा।", + "कामरूपी विकुब्बामि, महोदधिनिवासहं॥", + "‘‘सङ्गणियं", + "सम्बुद्धं परिवारेत्वा, वादेसुं अच्छरा तदा॥", + "‘‘वज्‍जमानेसु", + "उभिन्‍नं सद्दं सुत्वान, बुद्धोपि सम्पबुज्झथ॥", + "‘‘निमन्तेत्वान सम्बुद्धं, सकं भवनुपागमिं।", + "आसनं पञ्‍ञपेत्वान, कालमारोचयिं अहं॥", + "‘‘खीणासवसहस्सेहि, परिवुतो लोकनायको।", + "ओभासेन्तो दिसा सब्बा, भवनं मे उपागमि॥", + "‘‘उपविट्ठं", + "सभिक्खुसङ्घं तप्पेसिं", + "‘‘अनुमोदि महावीरो, सयम्भू अग्गपुग्गलो।", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘यो सो", + "तेन चित्तप्पसादेन, देवलोकं गमिस्सति॥", + "‘‘‘सत्तसत्ततिक्खत्तुञ्‍च, देवरज्‍जं करिस्सति।", + "पथब्या रज्‍जं अट्ठसतं, वसुधं आवसिस्सति॥", + "‘‘‘पञ्‍चपञ्‍ञासक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती भविस्सति।", + "भोगा असङ्खिया तस्स, उप्पज्‍जिस्सन्ति तावदे॥", + "‘‘‘अपरिमेय्ये", + "गोतमो नाम गोत्तेन", + "‘‘‘निरया", + "कोलितो नाम नामेन, ब्रह्मबन्धु भविस्सति॥", + "‘‘‘सो पच्छा पब्बजित्वान, कुसलमूलेन चोदितो।", + "गोतमस्स भगवतो, दुतियो हेस्सति सावको॥", + "‘‘‘आरद्धवीरियो पहितत्तो, इद्धिया पारमिं गतो।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’॥", + "‘‘पापमित्तोपनिस्साय, कामरागवसं गतो।", + "मातरं पितरञ्‍चापि, घातयिं दुट्ठमानसो॥", + "‘‘यं", + "पापकम्मसमङ्गिता, भिन्‍नसीसो मरामहं॥", + "‘‘इदं पच्छिमकं मय्हं, चरिमो वत्तते भवो।", + "इधापि एदिसो मय्हं, मरणकाले भविस्सति॥", + "‘‘पविवेकमनुयुत्तो, समाधिभावनारतो।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘धरणिम्पि सुगम्भीरं, बहलं दुप्पधंसियं।", + "वामङ्गुट्ठेन खोभेय्यं, इद्धिया पारमिं गतो॥", + "‘‘अस्मिमानं न पस्सामि, मानो मय्हं न विज्‍जति।", + "सामणेरे उपादाय, गरुचित्तं करोमहं॥", + "‘‘अपरिमेय्ये इतो कप्पे, यं कम्ममभिनीहरिं।", + "ताहं भूमिमनुप्पत्तो, पत्तोम्हि आसवक्खयं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरस्स", + "निब्बुते लोकनाथम्हि, पूजं कुब्बन्ति सत्थुनो॥", + "‘‘उदग्गचित्ता जनता, आमोदितपमोदिता।", + "तेसु संवेगजातेसु, पीति मे उदपज्‍जथ॥", + "‘‘ञातिमित्ते समानेत्वा, इदं वचनमब्रविं।", + "परिनिब्बुतो महावीरो, हन्द पूजं करोमसे॥", + "‘‘साधूति ते पटिस्सुत्वा, भिय्यो हासं जनिंसु मे।", + "बुद्धस्मिं लोकनाथम्हि, काहाम पुञ्‍ञसञ्‍चयं॥", + "‘‘अग्घियं", + "दियड्ढहत्थपत्थटं, विमानं नभमुग्गतं॥", + "‘‘कत्वान हम्मियं तत्थ, तालपन्तीहि चित्तितं।", + "सकं चित्तं पसादेत्वा, चेतियं पूजयुत्तमं॥", + "‘‘अग्गिक्खन्धोव", + "इन्दलट्ठीव आकासे, ओभासेति चतुद्दिसा॥", + "‘‘तत्थ चित्तं पसादेत्वा, कत्वान कुसलं बहुं।", + "पुब्बकम्मं सरित्वान, तिदसं उपपज्‍जहं॥", + "‘‘सहस्सयुत्तं", + "उब्बिद्धं भवनं मय्हं, सत्तभूमं समुग्गतं॥", + "‘‘कूटागारसहस्सानि, सब्बसोण्णमया अहुं।", + "जलन्ति सकतेजेन, दिसा सब्बा पभासयं॥", + "‘‘सन्ति अञ्‍ञेपि निय्यूहा, लोहितङ्गमया तदा।", + "तेपि जोतन्ति आभाय, समन्ता चतुरो दिसा॥", + "‘‘पुञ्‍ञकम्माभिनिब्बत्ता, कूटागारा सुनिम्मिता।", + "मणिमयापि जोतन्ति, दिसा दस", + "‘‘तेसं उज्‍जोतमानानं, ओभासो विपुलो अहु।", + "सब्बे देवे अभिभोमि, पुञ्‍ञकम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘सट्ठिकप्पसहस्सम्हि", + "चातुरन्तो विजितावी, पथविं आवसिं अहं॥", + "‘‘तथेव भद्दके कप्पे, तिंसक्खत्तुं अहोसहं।", + "सककम्माभिरद्धोम्हि, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘सत्तरतनसम्पन्‍नो, चतुदीपम्हि इस्सरो।", + "तत्थापि भवनं मय्हं, इन्दलट्ठीव उग्गतं॥", + "‘‘आयामतो", + "रम्मणं", + "‘‘आयामतो पञ्‍चसतं, वित्थारेन तदड्ढकं।", + "आकिण्णं जनकायेहि, तिदसानं पुरं विय॥", + "‘‘यथा सूचिघरे सूची, पक्खित्ता पण्णवीसति।", + "अञ्‍ञमञ्‍ञं पघट्टेन्ति, आकिण्णं होति लङ्कतं", + "‘‘एवम्पि नगरं मय्हं, हत्थिस्सरथसंकुलं।", + "मनुस्सेहि सदाकिण्णं, रम्मणं नगरुत्तमं॥", + "‘‘तत्थ भुत्वा पिवित्वा च, पुन देवत्तनं गतो", + "भवे पच्छिमके मय्हं, अहोसि कुलसम्पदा॥", + "‘‘ब्राह्मञ्‍ञकुलसम्भूतो", + "असीतिकोटियो हित्वा, हिरञ्‍ञस्सापि पब्बजिं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सुमेधं", + "वूपकट्ठं विहरन्तं, अद्दसं लोकनायकं॥", + "‘‘उपगन्त्वान सम्बुद्धं, सुमेधं लोकनायकं।", + "अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, बुद्धसेट्ठमयाचहं॥", + "‘‘अनुकम्प", + "पदीपं ते पदस्सामि, रुक्खमूलम्हि झायतो॥", + "‘‘अधिवासेसि सो धीरो, सयम्भू वदतं वरो।", + "दुमेसु विनिविज्झित्वा, यन्तं योजियहं तदा॥", + "‘‘सहस्सवट्टिं", + "सत्ताहं पज्‍जलित्वान, दीपा वूपसमिंसु मे॥", + "‘‘तेन चित्तप्पसादेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, विमानमुपपज्‍जहं॥", + "‘‘उपपन्‍नस्स देवत्तं, ब्यम्हं आसि सुनिम्मितं।", + "समन्ततो पज्‍जलति, दीपदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘समन्ता", + "सब्बे देवे अभिभोमि, दीपदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘तिंसकप्पानि", + "न मं केचीतिमञ्‍ञन्ति, दीपदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘अट्ठवीसतिक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती अहोसहं।", + "दिवा रत्तिञ्‍च पस्सामि, समन्ता योजनं तदा॥", + "‘‘सहस्सलोकं ञाणेन, पस्सामि सत्थु सासने।", + "दिब्बचक्खुमनुप्पत्तो, दीपदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘सुमेधो नाम सम्बुद्धो, तिंसकप्पसहस्सितो।", + "तस्स दीपो मया दिन्‍नो, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अज्झायको मन्तधरो, तिण्णं वेदान पारगू।", + "पुरक्खतोम्हि सिस्सेहि, उपगच्छिं नरुत्तमं॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "मम कम्मं पकित्तेसि, सङ्खित्तेन महामुनि॥", + "‘‘ताहं", + "अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, पक्‍कमिं", + "‘‘सङ्खित्तेन", + "सब्बे सिस्सा अत्तमना, सुत्वान मम भासतो।", + "सकं दिट्ठिं विनोदेत्वा, बुद्धे चित्तं पसादयुं॥", + "‘‘सङ्खित्तेनपि देसेमि, वित्थारेन तथेवहं", + "अभिधम्मनयञ्‍ञूहं", + "सब्बेसं विञ्‍ञापेत्वान, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘इतो पञ्‍चसते कप्पे, चतुरो सुप्पकासका।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चतुदीपम्हि इस्सरा॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे हंसवतिया, सुजातो नाम ब्राह्मणो।", + "असीतिकोटिनिचयो, पहूतधनधञ्‍ञवा॥", + "‘‘अज्झायको मन्तधरो, तिण्णं वेदान पारगू।", + "लक्खणे इतिहासे च, सधम्मे पारमिं गतो॥", + "‘‘परिब्बाजा", + "चरका तापसा चेव, चरन्ति महिया तदा॥", + "‘‘तेपि मं परिवारेन्ति, ब्राह्मणो विस्सुतो इति।", + "बहुज्‍जनो मं पूजेति, नाहं पूजेमि किञ्‍चनं॥", + "‘‘पूजारहं", + "बुद्धोति वचनं नत्थि, ताव नुप्पज्‍जते जिनो॥", + "‘‘अच्‍चयेन", + "सब्बं तमं विनोदेत्वा, लोके उप्पज्‍जि चक्खुमा॥", + "‘‘वित्थारिके बाहुजञ्‍ञे, पुथुभूते च सासने।", + "उपागमि तदा बुद्धो, नगरं हंससव्हयं॥", + "‘‘पितु अत्थाय", + "तेन कालेन परिसा, समन्ता योजनं तदा॥", + "‘‘सम्मतो मनुजानं सो, सुनन्दो नाम तापसो।", + "यावता बुद्धपरिसा, पुप्फेहच्छादयी तदा॥", + "‘‘चतुसच्‍चं पकासेन्ते, सेट्ठे च", + "कोटिसतसहस्सानं, धम्माभिसमयो अहु॥", + "‘‘सत्तरत्तिन्दिवं बुद्धो, वस्सेत्वा धम्मवुट्ठियो।", + "अट्ठमे दिवसे पत्ते, सुनन्दं कित्तयी जिनो॥", + "‘‘देवलोके मनुस्से वा, संसरन्तो अयं भवे।", + "सब्बेसं पवरो हुत्वा, भवेसु संसरिस्सति॥", + "‘‘कप्पसतसहस्सम्हि", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो।", + "मन्ताणिपुत्तो पुण्णोति, हेस्सति सत्थु सावको॥", + "‘‘एवं कित्तयि सम्बुद्धो, सुनन्दं तापसं तदा।", + "हासयन्तो जनं सब्बं, दस्सयन्तो सकं बलं॥", + "‘‘कतञ्‍जली नमस्सन्ति, सुनन्दं तापसं जना।", + "बुद्धे कारं करित्वान, सोधेसि गतिमत्तनो॥", + "‘‘तत्थ मे अहु सङ्कप्पो, सुत्वान मुनिनो वचं।", + "अहम्पि कारं कस्सामि, यथा पस्सामि गोतमं॥", + "‘‘एवाहं", + "क्याहं कम्मं आचरामि, पुञ्‍ञक्खेत्ते अनुत्तरे॥", + "‘‘अयञ्‍च पाठिको भिक्खु, सब्बपाठिस्स सासने।", + "विनये अग्गनिक्खित्तो, तं ठानं पत्थये अहं॥", + "‘‘इदं", + "तेन भोगेन बुद्धस्स, आरामं मापये अहं॥", + "‘‘सोभनं नाम आरामं, नगरस्स पुरत्थतो।", + "किणित्वा", + "‘‘कूटागारे", + "चङ्कमे सुकते कत्वा, सङ्घारामं अमापयिं॥", + "‘‘जन्ताघरं", + "न्हानघरं मापयित्वा, भिक्खुसङ्घस्सदासहं॥", + "‘‘आसन्दियो पीठके च, परिभोगे च भाजने।", + "आरामिकञ्‍च भेसज्‍जं, सब्बमेतं अदासहं॥", + "‘‘आरक्खं पट्ठपेत्वान, पाकारं कारयिं दळ्हं।", + "मा नं कोचि विहेठेसि, सन्तचित्तान तादिनं॥", + "‘‘सतसहस्सेनावासं", + "वेपुल्‍लं तं मापयित्वा", + "‘‘निट्ठापितो मयारामो, सम्पटिच्छ तुवं मुनि।", + "निय्यादेस्सामि तं वीर", + "‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो।", + "मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, अधिवासेसि नायको॥", + "‘‘अधिवासनमञ्‍ञाय, सब्बञ्‍ञुस्स महेसिनो।", + "भोजनं पटियादेत्वा, कालमारोचयिं अहं॥", + "‘‘आरोचितम्हि कालम्हि, पदुमुत्तरनायको।", + "खीणासवसहस्सेहि, आरामं मे उपागमि॥", + "‘‘निसिन्‍नं", + "भुत्ताविं कालमञ्‍ञाय, इदं वचनमब्रविं॥", + "‘‘कीतो सतसहस्सेन, तत्तकेनेव कारितो।", + "सोभनो नाम आरामो, सम्पटिच्छ तुवं मुनि॥", + "‘‘इमिनारामदानेन", + "भवे निब्बत्तमानोहं, लभामि मम पत्थितं॥", + "‘‘पटिग्गहेत्वा", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘‘यो सो बुद्धस्स पादासि, सङ्घारामं सुमापितं।", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘हत्थी", + "परिवारेस्सन्तिमं निच्‍चं, सङ्घारामस्सिदं फलं॥", + "‘‘सट्ठि तूरसहस्सानि", + "परिवारेस्सन्तिमं निच्‍चं, सङ्घारामस्सिदं फलं॥", + "‘‘छळसीतिसहस्सानि, नारियो समलङ्कता।", + "विचित्तवत्थाभरणा, आमुत्तमणिकुण्डला॥", + "‘‘अळारपम्हा हसुला, सुसञ्‍ञा तनुमज्झिमा।", + "परिवारेस्सन्तिमं निच्‍चं, सङ्घारामस्सिदं फलं॥", + "‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति।", + "सहस्सक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्‍जं करिस्सति॥", + "‘‘देवराजेन पत्तब्बं, सब्बं पटिलभिस्सति।", + "अनूनभोगो हुत्वान, देवरज्‍जं करिस्सति॥", + "‘‘सहस्सक्खत्तुं चक्‍कवत्ती, राजा रट्ठे भविस्सति।", + "पथब्या रज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘कप्पसतसहस्सम्हि", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘तस्स", + "उपालि नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको॥", + "‘‘विनये पारमिं पत्वा, ठानाठाने च कोविदो।", + "जिनसासनं धारेन्तो, विहरिस्सतिनासवो॥", + "‘‘सब्बमेतं अभिञ्‍ञाय, गोतमो सक्यपुङ्गवो।", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एतदग्गे ठपेस्सति॥", + "‘‘अपरिमेय्युपादाय, पत्थेमि तव सासनं।", + "सो मे अत्थो अनुप्पत्तो, सब्बसंयोजनक्खयो॥", + "‘‘यथा", + "सूले सातं अविन्दन्तो, परिमुत्तिंव इच्छति॥", + "‘‘तथेवाहं", + "कम्मसूलावुतो सन्तो, पिपासावेदनट्टितो॥", + "‘‘भवे सातं न विन्दामि, डय्हन्तो तीहि अग्गिभि।", + "परिमुत्तिं गवेसामि, यथापि राजदण्डितो॥", + "‘‘यथा", + "अगदं सो गवेसेय्य, विसघातायुपालनं", + "‘‘गवेसमानो पस्सेय्य, अगदं विसघातकं।", + "तं पिवित्वा सुखी अस्स, विसम्हा परिमुत्तिया॥", + "‘‘तथेवाहं महावीर, यथा विसहतो नरो।", + "सम्पीळितो अविज्‍जाय, सद्धम्मागदमेसहं॥", + "‘‘धम्मागदं गवेसन्तो, अद्दक्खिं सक्यसासनं।", + "अग्गं सब्बोसधानं तं, सब्बसल्‍लविनोदनं॥", + "‘‘धम्मोसधं पिवित्वान, विसं सब्बं समूहनिं।", + "अजरामरं सीतिभावं, निब्बानं फस्सयिं अहं॥", + "‘‘यथा भूतट्टितो पोसो, भूतग्गाहेन पीळितो।", + "भूतवेज्‍जं गवेसेय्य, भूतस्मा परिमुत्तिया॥", + "‘‘गवेसमानो", + "तस्स सो विहने भूतं, समूलञ्‍च विनासये॥", + "‘‘तथेवाहं", + "ञाणालोकं गवेसामि, तमतो परिमुत्तिया॥", + "‘‘अथद्दसं सक्यमुनिं, किलेसतमसोधनं।", + "सो मे तमं विनोदेसि, भूतवेज्‍जोव भूतकं॥", + "‘‘संसारसोतं सञ्छिन्दिं, तण्हासोतं निवारयिं।", + "भवं उग्घाटयिं सब्बं, भूतवेज्‍जोव मूलतो॥", + "‘‘गरुळो यथा ओपतति, पन्‍नगं भक्खमत्तनो।", + "समन्ता योजनसतं, विक्खोभेति महासरं॥", + "‘‘पन्‍नगं", + "आदाय सो पक्‍कमति, येनकामं विहङ्गमो॥", + "‘‘तथेवाहं महावीर, यथापि गरुळो बली।", + "असङ्खतं गवेसन्तो, दोसे विक्खालयिं अहं॥", + "‘‘दिट्ठो अहं धम्मवरं, सन्तिपदमनुत्तरं।", + "आदाय विहरामेतं, गरुळो पन्‍नगं यथा॥", + "‘‘आसावती नाम लता, जाता चित्तलतावने।", + "तस्सा वस्ससहस्सेन, एकं निब्बत्तते फलं॥", + "‘‘तं", + "देवानं सा पिया एवं, आसावती लतुत्तमा॥", + "‘‘सतसहस्सुपादाय, ताहं परिचरे मुनि।", + "सायं पातं नमस्सामि, देवा आसावतिं यथा॥", + "‘‘अवञ्झा पारिचरिया, अमोघा च नमस्सना।", + "दूरागतम्पि मं सन्तं, खणोयं न विराधयि॥", + "‘‘पटिसन्धिं न पस्सामि, विचिनन्तो भवे अहं।", + "निरूपधि विप्पमुत्तो", + "‘‘यथापि", + "तथेवाहं महावीर, बुद्धरंसेन पुप्फितो॥", + "‘‘यथा बलाकयोनिम्हि, न विज्‍जति पुमो", + "मेघेसु गज्‍जमानेसु, गब्भं गण्हन्ति ता सदा॥", + "‘‘चिरम्पि गब्भं धारेन्ति, याव मेघो न गज्‍जति।", + "भारतो परिमुच्‍चन्ति, यदा मेघो पवस्सति॥", + "‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स", + "सद्देन धम्ममेघस्स, धम्मगब्भं अगण्हहं॥", + "सतसहस्सुपादाय, पुञ्‍ञगब्भं धरेमहं।", + "नप्पमुच्‍चामि भारतो, धम्ममेघो न गज्‍जति॥", + "‘‘यदा तुवं सक्यमुनि, रम्मे कपिलवत्थवे।", + "गज्‍जसि धम्ममेघेन, भारतो परिमुच्‍चहं॥", + "‘‘सुञ्‍ञतं", + "चतुरो च फले सब्बे, धम्मेवं विजनयिं", + "‘‘अपरिमेय्युपादाय, पत्थेमि तव सासनं।", + "सो मे अत्थो अनुप्पत्तो, सन्तिपदमनुत्तरं॥", + "‘‘विनये", + "न मे समसमो अत्थि, धारेमि सासनं अहं॥", + "‘‘विनये खन्धके चापि, तिकच्छेदे च पञ्‍चके", + "एत्थ मे विमति नत्थि, अक्खरे ब्यञ्‍जनेपि वा॥", + "‘‘निग्गहे पटिकम्मे च, ठानाठाने च कोविदो।", + "ओसारणे वुट्ठापने, सब्बत्थ पारमिं गतो॥", + "‘‘विनये खन्धके वापि, निक्खिपित्वा पदं अहं।", + "उभतो विनिवेठेत्वा, रसतो ओसरेय्यहं॥", + "‘‘निरुत्तिया", + "अनञ्‍ञातं मया नत्थि, एकग्गो सत्थु सासने॥", + "‘‘रूपदक्खो", + "कङ्खं सब्बं विनोदेमि, छिन्दामि सब्बसंसयं॥", + "‘‘पदं अनुपदञ्‍चापि, अक्खरञ्‍चापि ब्यञ्‍जनं।", + "निदाने परियोसाने, सब्बत्थ कोविदो अहं॥", + "‘‘यथापि राजा बलवा, निग्गण्हित्वा परन्तपे।", + "विजिनित्वान सङ्गामं, नगरं तत्थ मापये॥", + "‘‘पाकारं परिखञ्‍चापि, एसिकं द्वारकोट्ठकं।", + "अट्टालके च विविधे, कारये नगरे बहू॥", + "‘‘सिङ्घाटकं चच्‍चरञ्‍च, सुविभत्तन्तरापणं।", + "कारयेय्य सभं तत्थ, अत्थानत्थविनिच्छयं॥", + "‘‘निग्घातत्थं अमित्तानं, छिद्दाछिद्दञ्‍च जानितुं।", + "बलकायस्स रक्खाय, सेनापच्‍चं ठपेति", + "‘‘आरक्खत्थाय", + "मा मे भण्डं विनस्सीति, भण्डरक्खं ठपेति सो॥", + "‘‘ममत्तो", + "तस्साधिकरणं देति, मित्तस्स पटिपज्‍जितुं॥", + "‘‘उप्पातेसु निमित्तेसु, लक्खणेसु च कोविदं।", + "अज्झायकं मन्तधरं, पोरोहिच्‍चे ठपेति सो॥", + "‘‘एतेहङ्गेहि", + "सदा रक्खन्ति राजानं, चक्‍कवाकोव दुक्खितं॥", + "‘‘तथेव त्वं महावीर, हतामित्तोव खत्तियो।", + "सदेवकस्स लोकस्स, धम्मराजाति वुच्‍चति॥", + "‘‘तित्थिये निहनित्वान", + "तमन्धकारं विधमित्वा, धम्मनगरं अमापयि॥", + "‘‘सीलं", + "सद्धा ते एसिका वीर, द्वारपालो च संवरो॥", + "‘‘सतिपट्ठानमट्टालं, पञ्‍ञा ते चच्‍चरं मुने।", + "इद्धिपादञ्‍च सिङ्घाटं, धम्मवीथि सुमापिता॥", + "‘‘सुत्तन्तं अभिधम्मञ्‍च, विनयञ्‍चापि केवलं।", + "नवङ्गं बुद्धवचनं, एसा धम्मसभा तव॥", + "‘‘सुञ्‍ञतं अनिमित्तञ्‍च, विहारञ्‍चप्पणीहितं।", + "आनेञ्‍जञ्‍च निरोधो च, एसा धम्मकुटी तव॥", + "‘‘पञ्‍ञाय अग्गो निक्खित्तो", + "सारिपुत्तोति नामेन, धम्मसेनापती तव॥", + "‘‘चुतूपपातकुसलो, इद्धिया पारमिं गतो।", + "कोलितो नाम नामेन, पोरोहिच्‍चो तवं मुने॥", + "‘‘पोराणकवंसधरो, उग्गतेजो दुरासदो।", + "धुतवादीगुणेनग्गो, अक्खदस्सो तवं मुने॥", + "‘‘बहुस्सुतो", + "आनन्दो नाम नामेन, धम्मारक्खो", + "‘‘एते", + "विनिच्छयं मे पादासि, विनये विञ्‍ञुदेसितं॥", + "‘‘यो कोचि विनये पञ्हं, पुच्छति बुद्धसावको।", + "तत्थ मे चिन्तना नत्थि, तञ्‍ञेवत्थं कथेमहं॥", + "‘‘यावता बुद्धखेत्तम्हि, ठपेत्वा तं महामुनि।", + "विनये मादिसो नत्थि, कुतो भिय्यो भविस्सति॥", + "‘‘भिक्खुसङ्घे", + "उपालिस्स समो नत्थि, विनये खन्धकेसु च॥", + "‘‘यावता बुद्धभणितं, नवङ्गं सत्थुसासनं।", + "विनयोगधं तं", + "‘‘मम", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एतदग्गे ठपेसि मं॥", + "‘‘सतसहस्सुपादाय, इमं ठानं अपत्थयिं।", + "सो मे अत्थो अनुप्पत्तो, विनये पारमिं गतो॥", + "‘‘सक्यानं नन्दिजननो, कप्पको आसहं पुरे।", + "विजहित्वान तं जातिं, पुत्तो जातो महेसिनो॥", + "‘‘इतो दुतियके कप्पे, अञ्‍जसो नाम खत्तियो।", + "अनन्ततेजो अमितयसो, भूमिपालो महद्धनो॥", + "‘‘तस्स", + "जातिमदेनुपत्थद्धो, यसभोगमदेन च॥", + "‘‘नागसतसहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिता।", + "तिधापभिन्‍ना मातङ्गा, परिवारेन्ति मं सदा॥", + "‘‘सबलेहि परेतोहं, उय्यानं गन्तुकामको।", + "आरुय्ह सिरिकं नागं, नगरा निक्खमिं तदा॥", + "‘‘चरणेन च सम्पन्‍नो, गुत्तद्वारो सुसंवुतो।", + "देवलो नाम सम्बुद्धो, आगच्छि पुरतो मम॥", + "‘‘पेसेत्वा सिरिकं नागं, बुद्धं आसादयिं तदा।", + "ततो सञ्‍जातकोपो सो", + "‘‘नागं", + "विहेसयित्वा सम्बुद्धं, उय्यानं अगमासहं॥", + "‘‘सातं तत्थ न विन्दामि, सिरो पज्‍जलितो यथा।", + "परिळाहेन डय्हामि, मच्छोव बळिसादको॥", + "‘‘ससागरन्ता", + "पितु सन्तिकुपागम्म, इदं वचनमब्रविं॥", + "‘‘आसीविसंव कुपितं, अग्गिक्खन्धंव आगतं।", + "मत्तंव कुञ्‍जरं दन्तिं, यं सयम्भुमसादयिं॥", + "‘‘आसादितो", + "पुरा सब्बे विनस्साम, खमापेस्साम तं मुनिं॥", + "‘‘नो", + "ओरेन सत्तदिवसा, रट्ठं मे विधमिस्सति॥", + "‘‘सुमेखलो कोसियो च, सिग्गवो चापि सत्तको", + "आसादयित्वा इसयो, दुग्गता ते सरट्ठका॥", + "‘‘यदा कुप्पन्ति इसयो, सञ्‍ञता ब्रह्मचारिनो।", + "सदेवकं विनासेन्ति, ससागरं सपब्बतं॥", + "‘‘तियोजनसहस्सम्हि, पुरिसे सन्‍निपातयिं।", + "अच्‍चयं देसनत्थाय, सयम्भुं उपसङ्कमिं॥", + "‘‘अल्‍लवत्था अल्‍लसिरा, सब्बेव पञ्‍जलीकता।", + "बुद्धस्स पादे निपतित्वा, इदं वचनमब्रवुं", + "‘‘खमस्सु त्वं महावीर, अभियाचति तं जनो।", + "परिळाहं विनोदेहि, मा नो रट्ठं विनासय॥", + "‘‘सदेवमानुसा सब्बे, सदानवा सरक्खसा।", + "अयोमयेन कुटेन, सिरं भिन्देय्यु मे सदा॥", + "‘‘दके", + "अगदे किमि न सण्ठाति, कोपो बुद्धे न जायति॥", + "‘‘यथा च भूमि अचला, अप्पमेय्यो च सागरो।", + "अनन्तको च आकासो, एवं बुद्धा अखोभिया॥", + "‘‘सदा", + "खन्तानं खमितानञ्‍च, गमनं तं", + "‘‘इदं", + "महाजनस्स पुरतो, नभं अब्भुग्गमि तदा॥", + "‘‘तेन", + "समतिक्‍कम्म तं जातिं, पाविसिं अभयं पुरं॥", + "‘‘तदापि", + "परिळाहं विनोदेसि, सयम्भुञ्‍च खमापयिं॥", + "‘‘अज्‍जापि मं महावीर, डय्हमानं तिहग्गिभि।", + "निब्बापेसि तयो अग्गी, सीतिभावञ्‍च पापयिं", + "येसं सोतावधानत्थि, सुणाथ मम भासतो।", + "अत्थं तुम्हं पवक्खामि, यथा दिट्ठं पदं मम॥", + "‘‘सयम्भुं तं विमानेत्वा, सन्तचित्तं समाहितं।", + "तेन कम्मेनहं अज्‍ज, जातोम्हि नीचयोनियं॥", + "‘‘मा वो खणं विराधेथ, खणातीता हि सोचरे।", + "सदत्थे वायमेय्याथ, खणो वो पटिपादितो॥", + "‘‘एकच्‍चानञ्‍च वमनं, एकच्‍चानं विरेचनं।", + "विसं हलाहलं एके, एकच्‍चानञ्‍च ओसधं॥", + "‘‘वमनं पटिपन्‍नानं, फलट्ठानं विरेचनं।", + "ओसधं फललाभीनं, पुञ्‍ञक्खेत्तं गवेसिनं॥", + "‘‘सासनेन विरुद्धानं, विसं हलाहलं यथा।", + "आसीविसो दिट्ठविसो", + "‘‘सकिं", + "सासनेन विरुज्झित्वा, कप्पकोटिम्हि डय्हति॥", + "‘‘खन्तिया अविहिंसाय, मेत्तचित्तवताय च।", + "सदेवकं सो तारति, तस्मा ते अविराधिया", + "‘‘लाभालाभे न सज्‍जन्ति, सम्माननविमानने।", + "पथवीसदिसा बुद्धा, तस्मा ते न विराधिया", + "‘‘देवदत्ते", + "राहुले धनपाले च, सब्बेसं समको मुनि॥", + "‘‘एतेसं", + "सब्बेसं समको बुद्धो, वधकस्सोरसस्स च॥", + "‘‘पन्थे", + "सिरस्मिं अञ्‍जलिं कत्वा, वन्दितब्बं इसिद्धजं॥", + "‘‘अब्भतीता च ये बुद्धा, वत्तमाना अनागता।", + "धजेनानेन सुज्झन्ति, तस्मा एते नमस्सिया॥", + "‘‘सत्थुकप्पं सुविनयं, धारेमि हदयेनहं।", + "नमस्समानो विनयं, विहरिस्सामि सब्बदा॥", + "‘‘विनयो आसयो मय्हं, विनयो ठानचङ्कमं।", + "कप्पेमि विनये वासं, विनयो मम गोचरो॥", + "‘‘विनये पारमिप्पत्तो, समथे चापि कोविदो।", + "उपालि तं महावीर, पादे वन्दति सत्थुनो॥", + "‘‘सो", + "नमस्समानो सम्बुद्धं, धम्मस्स च सुधम्मतं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "सब्बासवा परिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि, बुद्धसेट्ठस्स सन्तिके।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरसम्बुद्धं, लोकजेट्ठं विनायकं।", + "बुद्धभूमिमनुप्पत्तं, पठमं अद्दसं अहं॥", + "‘‘यावता", + "सम्बुद्धं परिवारेत्वा, वन्दन्ति पञ्‍जलीकता॥", + "‘‘सब्बे", + "बुद्धो अयं अनुप्पत्तो, अन्धकारतमोनुदो॥", + "‘‘तेसं", + "किलेसे झापयिस्साम, सम्मासम्बुद्धसासने॥", + "‘‘देवानं गिरमञ्‍ञाय, वाचासभिमुदीरिहं।", + "हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, आदिभिक्खमदासहं॥", + "‘‘मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, सत्था लोके अनुत्तरो।", + "देवसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘सत्ताहं अभिनिक्खम्म, बोधिं अज्झगमं अहं।", + "इदं मे पठमं भत्तं, ब्रह्मचारिस्स यापनं॥", + "‘‘‘तुसिता हि इधागन्त्वा, यो मे भिक्खं उपानयि।", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणोथ मम भासतो॥", + "‘‘‘तिंसकप्पसहस्सानि", + "सब्बे देवे अभिभोत्वा, तिदिवं आवसिस्सति॥", + "‘‘‘देवलोका चवित्वान, मनुस्सत्तं गमिस्सति।", + "सहस्सधा चक्‍कवत्ती, तत्थ रज्‍जं करिस्सति॥", + "‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तिदसा सो चवित्वान, मनुस्सत्तं गमिस्सति।", + "अगारा पब्बजित्वान, छब्बस्सानि वसिस्सति॥", + "‘‘‘ततो सत्तमके वस्से, बुद्धो सच्‍चं कथेस्सति।", + "कोण्डञ्‍ञो नाम नामेन, पठमं सच्छिकाहिति’॥", + "‘‘निक्खन्तेनानुपब्बजिं", + "किलेसे झापनत्थाय, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘अभिगन्त्वान सब्बञ्‍ञू, बुद्धो लोके सदेवके।", + "इसिनामे मिगारञ्‍ञे", + "‘‘सो", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सयम्भू अग्गपुग्गलो।", + "पुरतो हिमवन्तस्स, चित्तकूटे वसी तदा॥", + "‘‘अभीतरूपो तत्थासिं, मिगराजा चतुक्‍कमो।", + "तस्स सद्दं सुणित्वान, विक्खम्भन्ति बहुज्‍जना॥", + "‘‘सुफुल्‍लं पदुमं गय्ह, उपगच्छिं नरासभं।", + "वुट्ठितस्स समाधिम्हा, बुद्धस्स अभिरोपयिं॥", + "‘‘चातुद्दिसं", + "सकं चित्तं पसादेत्वा, सीहनादं नदिं अहं", + "‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो।", + "सकासने निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘बुद्धस्स गिरमञ्‍ञाय, सब्बे देवा समागता।", + "आगतो वदतं सेट्ठो, धम्मं सोस्साम तं मयं॥", + "‘‘‘तेसं हासपरेतानं, पुरतो लोकनायको।", + "मम सद्दं", + "‘‘येनिदं पदुमं दिन्‍नं, सीहनादो च नादितो।", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘इतो", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो चतुदीपम्हि इस्सरो॥", + "‘‘‘कारयिस्सति इस्सरियं", + "पदुमो नाम नामेन, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘कप्पसतसहस्सम्हि", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘पकासिते पावचने, ब्रह्मबन्धु भविस्सति।", + "ब्रह्मञ्‍ञा अभिनिक्खम्म, पब्बजिस्सति तावदे’॥", + "‘‘पधानपहितत्तो सो, उपसन्तो निरूपधि।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो॥", + "‘‘विजने", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘गङ्गा भागीरथी नाम, हिमवन्ता पभाविता।", + "कुतित्थे नाविको आसिं, ओरिमे च तरिं", + "‘‘पदुमुत्तरो नायको, सम्बुद्धो द्विपदुत्तमो।", + "वसी सतसहस्सेहि, गङ्गातीरमुपागतो", + "‘‘बहू नावा समानेत्वा, वड्ढकीहि", + "नावाय", + "‘‘आगन्त्वान", + "वारिमज्झे ठितो सत्था, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘यो सो तारेसि सम्बुद्धं, सङ्घञ्‍चापि अनासवं।", + "तेन चित्तप्पसादेन, देवलोके रमिस्सति॥", + "‘‘‘निब्बत्तिस्सति ते ब्यम्हं, सुकतं नावसण्ठितं।", + "आकासे पुप्फछदनं, धारयिस्सति सब्बदा॥", + "‘‘‘अट्ठपञ्‍ञासकप्पम्हि", + "चातुरन्तो विजितावी, चक्‍कवत्ती भविस्सति॥", + "‘‘‘सत्तपञ्‍ञासकप्पम्हि", + "उग्गच्छन्तोव सूरियो, जोतिस्सति महब्बलो॥", + "‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तिदसा सो चवित्वान, मनुस्सत्तं गमिस्सति।", + "रेवतो नाम नामेन, ब्रह्मबन्धु भविस्सति॥", + "‘‘‘अगारा निक्खमित्वान, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "गोतमस्स भगवतो, सासने पब्बजिस्सति॥", + "‘‘‘सो पच्छा पब्बजित्वान, युत्तयोगो विपस्सको।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’॥", + "‘‘वीरियं", + "धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने॥", + "‘‘सतसहस्से कतं कम्मं, फलं दस्सेसि मे इध।", + "सुमुत्तो सरवेगोव, किलेसे झापयी मम॥", + "‘‘ततो मं वननिरतं, दिस्वा लोकन्तगू मुनि।", + "वनवासिभिक्खूनग्गं, पञ्‍ञपेसि महामति॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘आरामद्वारा", + "वस्सेन्तो अमतं वुट्ठिं, निब्बापेसि महाजनं॥", + "‘‘सतसहस्सं ते धीरा, छळभिञ्‍ञा महिद्धिका।", + "परिवारेन्ति सम्बुद्धं, छायाव अनपायिनी", + "‘‘हत्थिक्खन्धगतो आसिं, सेतच्छत्तं वरुत्तमं।", + "सुचारुरूपं दिस्वान, वित्ति मे उदपज्‍जथ॥", + "‘‘ओरुय्ह", + "रतनामयछत्तं मे, बुद्धसेट्ठस्स धारयिं॥", + "‘‘मम", + "तं कथं ठपयित्वान, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘यो सो छत्तमधारेसि, सोण्णालङ्कारभूसितं।", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणोथ मम भासतो॥", + "‘‘‘इतो गन्त्वा अयं पोसो, तुसितं आवसिस्सति।", + "अनुभोस्सति सम्पत्तिं, अच्छराहि पुरक्खतो॥", + "‘‘‘चतुत्तिंसतिक्खत्तुञ्‍च, देवरज्‍जं करिस्सति।", + "बलाधिपो अट्ठसतं, वसुधं आवसिस्सति॥", + "‘‘‘अट्ठपञ्‍ञासक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती भविस्सति।", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, महिया कारयिस्सति॥", + "‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘सक्यानं", + "आनन्दो नाम नामेन, उपट्ठाको महेसिनो॥", + "‘‘‘आतापी निपको चापि, बाहुसच्‍चे सुकोविदो।", + "निवातवुत्ति अत्थद्धो, सब्बपाठी भविस्सति॥", + "‘‘‘पधानपहितत्तो सो, उपसन्तो निरूपधि।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो॥", + "‘‘‘सन्ति आरञ्‍ञका नागा, कुञ्‍जरा सट्ठिहायना।", + "तिधापभिन्‍ना मातङ्गा, ईसादन्ता उरूळ्हवा॥", + "‘‘‘अनेकसतसहस्सा, पण्डितापि महिद्धिका।", + "सब्बे ते बुद्धनागस्स, न होन्तु पणिधिम्हि ते’", + "‘‘आदियामे नमस्सामि, मज्झिमे अथ पच्छिमे।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, बुद्धसेट्ठं उपट्ठहिं॥", + "‘‘आतापी निपको चापि, सम्पजानो पतिस्सतो।", + "सोतापत्तिफलं पत्तो, सेखभूमीसु कोविदो॥", + "‘‘सतसहस्सितो", + "ताहं भूमिमनुप्पत्तो, ठिता सद्धम्ममाचला", + "‘‘स्वागतं", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "बुद्धो", + "कस्सपो अनुरुद्धो च, पुण्णत्थेरो उपालि च॥", + "अञ्‍ञासिकोण्डञ्‍ञो पिण्डोलो, रेवतानन्दपण्डितो।", + "छसतानि च पञ्‍ञास, गाथायो सब्बपिण्डिता॥", + "‘‘निब्बुते", + "वित्थारिके पावचने, बाहुजञ्‍ञम्हि सासने॥", + "‘‘पसन्‍नचित्तो सुमनो, सीहासनमकासहं।", + "सीहासनं करित्वान, पादपीठमकासहं॥", + "‘‘सीहासने च वस्सन्ते, घरं तत्थ अकासहं।", + "तेन चित्तप्पसादेन, तुसितं उपपज्‍जहं॥", + "‘‘आयामेन", + "विमानं सुकतं मय्हं, वित्थारेन चतुद्दस॥", + "‘‘सतं", + "सोण्णमयञ्‍च पल्‍लङ्कं, ब्यम्हे आसि सुनिम्मितं॥", + "‘‘हत्थियानं अस्सयानं, दिब्बयानं उपट्ठितं।", + "पासादा सिविका चेव, निब्बत्तन्ति यदिच्छकं॥", + "‘‘मणिमया च पल्‍लङ्का, अञ्‍ञे सारमया बहू।", + "निब्बत्तन्ति ममं सब्बे, सीहासनस्सिदं फलं॥", + "‘‘सोण्णमया रूपिमया, फलिकावेळुरियामया।", + "पादुका अभिरूहामि, पादपीठस्सिदं फलं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पुञ्‍ञकम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘तेसत्ततिम्हितो कप्पे, इन्दनामा तयो जना।", + "द्वेसत्ततिम्हितो कप्पे, तयो सुमननामका॥", + "‘‘समसत्ततितो कप्पे, तयो वरुणनामका।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चतुदीपम्हि इस्सरा॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सिद्धत्थस्स", + "सरणं गता च ते बुद्धं, सद्दहन्ति तथागतं॥", + "‘‘सब्बे सङ्गम्म मन्तेत्वा, माळं कुब्बन्ति सत्थुनो।", + "एकत्थम्भं अलभन्ता, विचिनन्ति ब्रहावने॥", + "‘‘तेहं अरञ्‍ञे दिस्वान, उपगम्म गणं तदा।", + "अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, परिपुच्छिं गणं अहं॥", + "‘‘ते मे पुट्ठा वियाकंसु, सीलवन्तो उपासका।", + "माळं मयं कत्तुकामा, एकत्थम्भो न लब्भति॥", + "‘‘एकत्थम्भं ममं देथ, अहं दस्सामि सत्थुनो।", + "आहरिस्सामहं थम्भं, अप्पोस्सुक्‍का भवन्तु ते", + "‘‘ते मे थम्भं पवेच्छिंसु, पसन्‍ना तुट्ठमानसा।", + "ततो पटिनिवत्तित्वा, अगमंसु सकं घरं॥", + "‘‘अचिरं गते पूगगणे, थम्भं अहासहं तदा।", + "हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, पठमं उस्सपेसहं॥", + "‘‘तेन चित्तप्पसादेन, विमानं उपपज्‍जहं।", + "उब्बिद्धं भवनं मय्हं, सत्तभूमं", + "‘‘वज्‍जमानासु भेरीसु, परिचारेमहं सदा।", + "पञ्‍चपञ्‍ञासकप्पम्हि, राजा आसिं यसोधरो॥", + "‘‘तत्थापि", + "कूटागारवरूपेतं, एकत्थम्भं मनोरमं॥", + "‘‘एकवीसतिकप्पम्हि, उदेनो नाम खत्तियो।", + "तत्रापि भवनं मय्हं, सत्तभूमं समुग्गतं॥", + "‘‘यं", + "अनुभोमि सुखं सब्बं", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, एकत्थम्भस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरस्स भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो।", + "वत्थं खोमं मया दिन्‍नं, सयम्भुस्स महेसिनो॥", + "‘‘तं मे बुद्धो वियाकासि, जलजुत्तरनामको।", + "‘इमिना वत्थदानेन, हेमवण्णो भविस्ससि॥", + "‘‘‘द्वे", + "गोतमस्स भगवतो, कनिट्ठो त्वं भविस्ससि॥", + "‘‘‘रागरत्तो सुखसीलो, कामेसु गेधमायुतो।", + "बुद्धेन चोदितो सन्तो, तदा", + "‘‘‘पब्बजित्वान त्वं तत्थ, कुसलमूलेन चोदितो।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्ससिनासवो’॥", + "‘‘सत्त", + "सट्ठि कप्पसहस्सम्हि, उपचेला चतुज्‍जना॥", + "‘‘पञ्‍च कप्पसहस्सम्हि, चेळाव चतुरो जना।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चतुदीपम्हि इस्सरा॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "गणम्हा वूपकट्ठो सो, हिमवन्ते वसी तदा॥", + "‘‘अहम्पि", + "अचिरागतं महावीरं, उपेसिं लोकनायकं॥", + "‘‘पुप्फच्छत्तं गहेत्वान, उपगच्छिं नरासभं।", + "समाधिं समापज्‍जन्तं, अन्तरायमकासहं॥", + "‘‘उभो हत्थेहि पग्गय्ह, पुप्फच्छत्तं अदासहं।", + "पटिग्गहेसि भगवा, पदुमुत्तरो महामुनि॥", + "‘‘सब्बे देवा अत्तमना, हिमवन्तं उपेन्ति ते।", + "साधुकारं पवत्तेसुं, अनुमोदिस्सति चक्खुमा॥", + "‘‘इदं वत्वान ते देवा, उपगच्छुं नरुत्तमं।", + "आकासे धारयन्तस्स", + "‘‘सतपत्तछत्तं पग्गय्ह, अदासि तापसो मम।", + "‘तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘पञ्‍चवीसतिकप्पानि, देवरज्‍जं करिस्सति।", + "चतुत्तिंसतिक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती भविस्सति॥", + "‘‘‘यं", + "अब्भोकासे पतिट्ठन्तं, पदुमं धारयिस्सति’॥", + "‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन", + "‘‘‘पकासिते पावचने, मनुस्सत्तं लभिस्सति।", + "मनोमयम्हि कायम्हि, उत्तमो सो भविस्सति॥", + "‘‘‘द्वे", + "अनुभोत्वा उत्तमत्थं, जोतयिस्सन्ति सासनं’॥", + "‘‘सोहं", + "विसेसाहं न विन्दामि, सक्यपुत्तस्स सासने॥", + "‘‘दन्धा मय्हं गती आसि, परिभूतो पुरे अहुं", + "भाता च मं पणामेसि, गच्छ दानि सकं घरं॥", + "‘‘सोहं पणामितो सन्तो, सङ्घारामस्स कोट्ठके।", + "दुम्मनो तत्थ अट्ठासिं, सामञ्‍ञस्मिं अपेक्खवा॥", + "‘‘भगवा", + "बाहाय मं गहेत्वान, सङ्घारामं पवेसयि॥", + "‘‘अनुकम्पाय मे सत्था, अदासि पादपुञ्छनिं।", + "एवं सुद्धं अधिट्ठेहि, एकमन्तमधिट्ठहं॥", + "‘‘हत्थेहि तमहं गय्ह, सरिं कोकनदं अहं।", + "तत्थ चित्तं विमुच्‍चि मे, अरहत्तं अपापुणिं॥", + "‘‘मनोमयेसु कायेसु, सब्बत्थ पारमिं गतो।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘निब्बुते", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, थूपपूजं अकासहं॥", + "‘‘ये च खीणासवा तत्थ, छळभिञ्‍ञा महिद्धिका।", + "तेहं तत्थ समानेत्वा, सङ्घभत्तं अकासहं॥", + "‘‘सुमेधस्स भगवतो, उपट्ठाको तदा अहु।", + "सुमेधो नाम नामेन, अनुमोदित्थ सो तदा॥", + "‘‘तेन चित्तप्पसादेन, विमानं उपपज्‍जहं।", + "छळासीतिसहस्सानि, अच्छरायो रमिंसु मे॥", + "‘‘ममेव", + "अञ्‍ञे देवे अभिभोमि, पुञ्‍ञकम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘पञ्‍चवीसतिकप्पम्हि, वरुणो नाम खत्तियो।", + "विसुद्धभोजनो", + "‘‘न ते बीजं पवपन्ति, नपि नीयन्ति नङ्गला।", + "अकट्ठपाकिमं सालिं, परिभुञ्‍जन्ति मानुसा॥", + "‘‘तत्थ", + "तदापि एदिसा मय्हं, निब्बत्ता भोगसम्पदा॥", + "‘‘न मं मित्ता अमित्ता वा, हिंसन्ति सब्बपाणिनो।", + "सब्बेसम्पि पियो होमि, पुञ्‍ञकम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, गन्धालेपस्सिदं फलं॥", + "‘‘इमस्मिं भद्दके कप्पे, एको आसिं जनाधिपो।", + "महानुभावो राजाहं", + "‘‘सोहं पञ्‍चसु सीलेसु, ठपेत्वा जनतं बहुं।", + "पापेत्वा सुगतिंयेव, देवतानं पियो अहुं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरस्स भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो।", + "सत्तभूमम्हि पासादे, आदासं सन्थरिं अहं॥", + "‘‘खीणासवसहस्सेहि, परिकिण्णो महामुनि।", + "उपागमि गन्धकुटिं, द्विपदिन्दो", + "‘‘विरोचेन्तो", + "भिक्खुसङ्घे ठितो सत्था, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘येनायं", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘सोण्णमया रूपिमया, अथो वेळुरियामया।", + "निब्बत्तिस्सन्ति पासादा, ये केचि मनसो पिया॥", + "‘‘‘चतुसट्ठिक्खत्तुं", + "सहस्सक्खत्तुं चक्‍कवत्ती, भविस्सति अनन्तरा॥", + "‘‘‘एकवीसतिकप्पम्हि, विमलो नाम खत्तियो।", + "चातुरन्तो विजितावी, चक्‍कवत्ती भविस्सति॥", + "‘‘‘नगरं रेणुवती नाम, इट्ठकाहि सुमापितं।", + "आयामतो तीणि सतं, चतुरस्ससमायुतं॥", + "‘‘‘सुदस्सनो नाम पासादो, विस्सकम्मेन मापितो", + "कूटागारवरूपेतो, सत्तरतनभूसितो॥", + "‘‘‘दससद्दाविवित्तं", + "सुदस्सनंव नगरं, देवतानं भविस्सति॥", + "‘‘‘पभा निग्गच्छते तस्स, उग्गच्छन्तेव सूरिये।", + "विरोचेस्सति तं निच्‍चं, समन्ता अट्ठयोजनं॥", + "‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तुसिता सो चवित्वान, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "गोतमस्स भगवतो, अत्रजो सो भविस्सति॥", + "‘‘‘सचे", + "अट्ठानमेतं यं तादी, अगारे रतिमज्झगा॥", + "‘‘‘निक्खमित्वा अगारम्हा, पब्बजिस्सति सुब्बतो।", + "राहुलो नाम नामेन, अरहा सो भविस्सति’॥", + "‘‘किकीव अण्डं रक्खेय्य, चामरी विय वालधिं।", + "निपको सीलसम्पन्‍नो, ममं रक्खि महामुनि", + "‘‘तस्साहं धम्ममञ्‍ञाय, विहासिं सासने रतो।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरं", + "पब्भारम्हि निसीदन्तं, उपगच्छिं नरुत्तमं॥", + "‘‘कणिकारपुप्फं", + "अलङ्करित्वा छत्तम्हि, बुद्धस्स अभिरोपयिं॥", + "‘‘पिण्डपातञ्‍च", + "बुद्धेन नवमे तत्थ, समणे अट्ठ भोजयिं॥", + "‘‘अनुमोदि महावीरो, सयम्भू अग्गपुग्गलो।", + "इमिना छत्तदानेन, परमन्‍नपवेच्छना॥", + "‘‘तेन चित्तप्पसादेन, सम्पत्तिमनुभोस्ससि।", + "छत्तिंसक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्‍जं करिस्सति॥", + "‘‘एकवीसतिक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती भविस्सति।", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति", + "‘‘सासने दिब्बमानम्हि, मनुस्सत्तं गमिस्सति।", + "तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो॥", + "‘‘उपसेनोति नामेन, हेस्सति सत्थु सावको।", + "‘‘चरिमं वत्तते मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "धारेमि अन्तिमं देहं, जेत्वा मारं सवाहनं", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरस्स", + "वरनागो मया दिन्‍नो, ईसादन्तो उरूळ्हवा॥", + "‘‘सेतच्छत्तो पसोभितो, सकप्पनो सहत्थिपो।", + "अग्घापेत्वान तं सब्बं, सङ्घारामं अकारयिं॥", + "‘‘चतुपञ्‍ञाससहस्सानि, पासादे कारयिं अहं।", + "महोघदानं", + "‘‘अनुमोदि महावीरो, सयम्भू अग्गपुग्गलो।", + "सब्बे जने हासयन्तो, देसेसि अमतं पदं॥", + "‘‘तं मे बुद्धो वियाकासि, जलजुत्तरनामको।", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘चतुपञ्‍ञाससहस्सानि, पासादे कारयी अयं।", + "कथयिस्सामि विपाकं, सुणोथ मम भासतो॥", + "‘‘‘अट्ठारससहस्सानि, कूटागारा भविस्सरे।", + "ब्यम्हुत्तमम्हि निब्बत्ता, सब्बसोण्णमया च ते॥", + "‘‘‘पञ्‍ञासक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्‍जं करिस्सति।", + "अट्ठपञ्‍ञासक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती भविस्सति॥", + "‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘देवलोका", + "अड्ढे कुले महाभोगे, निब्बत्तिस्सति तावदे॥", + "‘‘‘सो पच्छा पब्बजित्वान, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "रट्ठपालोति नामेन, हेस्सति सत्थु सावको॥", + "‘‘‘पधानपहितत्तो", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’॥", + "‘‘उट्ठाय अभिनिक्खम्म, जहिता भोगसम्पदा।", + "खेळपिण्डेव भोगम्हि, पेमं मय्हं न विज्‍जति॥", + "‘‘वीरियं", + "धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पब्भारं सोधयन्तस्स", + "सिद्धत्थो नाम भगवा, आगच्छि मम सन्तिकं॥", + "‘‘बुद्धं", + "सन्थरं सन्थरित्वान", + "‘‘पुप्फासने निसीदित्वा, सिद्धत्थो लोकनायको।", + "ममञ्‍च गतिमञ्‍ञाय, अनिच्‍चतमुदाहरि॥", + "‘‘‘अनिच्‍चा वत सङ्खारा, उप्पादवयधम्मिनो।", + "उप्पज्‍जित्वा निरुज्झन्ति, तेसं वूपसमो सुखो’॥", + "‘‘इदं वत्वान सब्बञ्‍ञू, लोकजेट्ठो नरासभो।", + "नभं अब्भुग्गमि वीरो, हंसराजाव अम्बरे॥", + "‘‘सकं दिट्ठिं जहित्वान, भावयानिच्‍चसञ्‍ञहं।", + "एकाहं भावयित्वान, तत्थ कालं कतो अहं॥", + "‘‘द्वे सम्पत्ती अनुभोत्वा, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "पच्छिमे भवे सम्पत्ते, सपाकयोनुपागमिं॥", + "‘‘अगारा अभिनिक्खम्म, पब्बजिं अनगारियं।", + "जातिया सत्तवस्सोहं, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘आरद्धवीरियो", + "तोसेत्वान महानागं, अलत्थं उपसम्पदं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं सञ्‍ञं भावयिं तदा।", + "तं सञ्‍ञं भावयन्तस्स, पत्तो मे आसवक्खयो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘आहुतिं यिट्ठुकामोहं, पटियादेत्वान भोजनं।", + "ब्राह्मणे पटिमानेन्तो, विसाले माळके ठितो॥", + "‘‘अथद्दसासिं सम्बुद्धं, पियदस्सिं महायसं।", + "सब्बलोकविनेतारं, सयम्भुं अग्गपुग्गलं॥", + "‘‘भगवन्तं जुतिमन्तं, सावकेहि पुरक्खतं।", + "आदिच्‍चमिव रोचन्तं, रथियं पटिपन्‍नकं॥", + "‘‘अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, सकं चित्तं पसादयिं।", + "मनसाव निमन्तेसिं, ‘आगच्छतु महामुनि’॥", + "‘‘मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, सत्था लोके अनुत्तरो।", + "खीणासवसहस्सेहि, मम द्वारं उपागमि॥", + "‘‘नमो ते पुरिसाजञ्‍ञ, नमो ते पुरिसुत्तम।", + "पासादं अभिरूहित्वा, सीहासने निसीदतं", + "‘‘दन्तो", + "पासादं अभिरूहित्वा, निसीदि पवरासने॥", + "‘‘यं मे अत्थि सके गेहे, आमिसं पच्‍चुपट्ठितं।", + "ताहं बुद्धस्स पादासिं, पसन्‍नो सेहि पाणिभि॥", + "‘‘पसन्‍नचित्तो", + "बुद्धसेट्ठं नमस्सामि, अहो बुद्धस्सुळारता॥", + "‘‘अट्ठन्‍नं", + "तुय्हेवेसो आनुभावो, सरणं तं उपेमहं॥", + "‘‘पियदस्सी च भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो।", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘यो सो सङ्घं अभोजेसि, उजुभूतं समाहितं।", + "तथागतञ्‍च सम्बुद्धं, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘सत्तवीसतिक्खत्तुं सो, देवरज्‍जं करिस्सति।", + "सककम्माभिरद्धो सो, देवलोके रमिस्सति॥", + "‘‘‘दस अट्ठ चक्खत्तुं", + "पथब्या रज्‍जं पञ्‍चसतं, वसुधं आवसिस्सति’॥", + "‘‘अरञ्‍ञवनमोग्गय्ह, काननं ब्यग्घसेवितं।", + "पधानं पदहित्वान, किलेसा झापिता मया॥", + "‘‘अट्ठारसे कप्पसते, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, भत्तदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "सीहासनी", + "पिलिन्दराहुलो चेव, वङ्गन्तो रट्ठपालको॥", + "सोपाको मङ्गलो चेव, दसेव दुतिये वग्गे।", + "सतञ्‍च अट्ठतिंस च, गाथा चेत्थ पकासिता॥", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे", + "अस्समो सुकतो मय्हं, पण्णसाला सुमापिता॥", + "‘‘कोसियो नाम नामेन, जटिलो उग्गतापनो।", + "एकाकियो", + "‘‘फलं मूलञ्‍च पण्णञ्‍च, न भुञ्‍जामि अहं तदा।", + "पवत्तंव सुपाताहं", + "‘‘नाहं", + "आराधेमि सकं चित्तं, विवज्‍जेमि अनेसनं॥", + "‘‘रागूपसंहितं चित्तं, यदा उप्पज्‍जते मम।", + "सयंव पच्‍चवेक्खामि, एकग्गो तं दमेमहं॥", + "‘‘‘रज्‍जसे रज्‍जनीये च, दुस्सनीये च दुस्ससे।", + "मुय्हसे मोहनीये च, निक्खमस्सु वना तुवं॥", + "‘‘‘विसुद्धानं अयं वासो, निम्मलानं तपस्सिनं।", + "मा खो विसुद्धं दूसेसि, निक्खमस्सु वना तुवं॥", + "‘‘‘अगारिको भवित्वान, यदा पुत्तं", + "उभोपि मा विराधेसि, निक्खमस्सु वना तुवं॥", + "‘‘‘छवालातं यथा कट्ठं, न क्‍वचि किच्‍चकारकं।", + "नेव गामे अरञ्‍ञे वा, न हि तं कट्ठसम्मतं॥", + "‘‘‘छवालातूपमो त्वंसि, न गिही नापि सञ्‍ञतो।", + "उभतो मुत्तको अज्‍ज, निक्खमस्सु वना तुवं॥", + "‘‘‘सिया नु खो तव एतं, को पजानाति ते इदं।", + "सद्धाधुरं वहिसि", + "‘‘‘जिगुच्छिस्सन्ति", + "आकड्ढित्वान इसयो, चोदयिस्सन्ति तं सदा॥", + "‘‘‘तं विञ्‍ञू पवदिस्सन्ति, समतिक्‍कन्तसासनं।", + "संवासं अलभन्तो हि, कथं जीविहिसि", + "‘‘‘तिधापभिन्‍नं", + "बली नागो उपगन्त्वा, यूथा नीहरते गजं॥", + "‘‘‘यूथा विनिस्सटो सन्तो, सुखं सातं न विन्दति।", + "दुक्खितो विमनो होति, पज्झायन्तो पवेधति॥", + "‘‘‘तथेव जटिला तम्पि, नीहरिस्सन्ति दुम्मतिं।", + "तेहि त्वं निस्सटो सन्तो, सुखं सातं न लच्छसि॥", + "‘‘‘दिवा वा यदि वा रत्तिं, सोकसल्‍लसमप्पितो।", + "डय्हसि परिळाहेन, गजो यूथाव निस्सटो॥", + "‘‘‘जातरूपं यथा कूटं, नेव झायति", + "तथा सीलविहीनो त्वं, न झायिस्ससि", + "‘‘‘अगारं वसमानोपि, कथं जीविहिसि तुवं।", + "मत्तिकं पेत्तिकञ्‍चापि, नत्थि ते निहितं धनं॥", + "‘‘‘सयं कम्मं करित्वान, गत्ते सेदं पमोचयं।", + "एवं जीविहिसि गेहे, साधु ते तं न रुच्‍चति॥", + "‘‘‘एवाहं तत्थ वारेमि, संकिलेसगतं मनं।", + "नानाधम्मकथं कत्वा, पापा चित्तं निवारयिं’॥", + "‘‘एवं मे विहरन्तस्स, अप्पमादविहारिनो।", + "तिंसवस्ससहस्सानि, विपिने मे अतिक्‍कमुं॥", + "‘‘अप्पमादरतं दिस्वा, उत्तमत्थं गवेसकं।", + "पदुमुत्तरसम्बुद्धो, आगच्छि मम सन्तिकं॥", + "‘‘तिम्बरूसकवण्णाभो", + "रूपेनासदिसो बुद्धो, आकासे चङ्कमी तदा॥", + "‘‘सुफुल्‍लो", + "ञाणेनासदिसो बुद्धो, आकासे चङ्कमी तदा॥", + "‘‘सीहराजा", + "लासितो", + "‘‘सिङ्गीनिक्खसवण्णाभो, खदिरङ्गारसन्‍निभो।", + "मणि यथा जोतिरसो, आकासे चङ्कमी तदा॥", + "‘‘विसुद्धकेलासनिभो", + "मज्झन्हिकेव", + "‘‘दिस्वा नभे चङ्कमन्तं, एवं चिन्तेसहं तदा।", + "‘देवो नु खो अयं सत्तो, उदाहु मनुजो अयं॥", + "‘‘‘न मे सुतो वा दिट्ठो वा, महिया एदिसो नरो।", + "अपि मन्तपदं अत्थि, अयं सत्था भविस्सति’॥", + "‘‘एवाहं चिन्तयित्वान, सकं चित्तं पसादयिं।", + "नानापुप्फञ्‍च गन्धञ्‍च, सन्‍निपातेसहं", + "‘‘पुप्फासनं पञ्‍ञपेत्वा, साधुचित्तं मनोरमं।", + "नरसारथिनं अग्गं, इदं वचनमब्रविं॥", + "‘‘‘इदं मे आसनं वीर, पञ्‍ञत्तं तवनुच्छवं।", + "हासयन्तो ममं चित्तं, निसीद कुसुमासने’॥", + "‘‘निसीदि", + "सत्तरत्तिन्दिवं बुद्धो, पवरे कुसुमासने॥", + "‘‘नमस्समानो अट्ठासिं, सत्तरत्तिन्दिवं अहं।", + "वुट्ठहित्वा समाधिम्हा, सत्था लोके अनुत्तरो।", + "मम कम्मं पकित्तेन्तो, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘‘‘भावेहि बुद्धानुस्सतिं, भावनानमनुत्तरं।", + "इमं सतिं भावयित्वा, पूरयिस्ससि मानसं॥", + "‘‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्ससि।", + "असीतिक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्‍जं करिस्ससि।", + "सहस्सक्खत्तुं चक्‍कवत्ती, राजा रट्ठे भविस्ससि॥", + "‘‘‘पदेसरज्‍जं", + "अनुभोस्ससि तं सब्बं, बुद्धानुस्सतिया फलं॥", + "‘‘‘भवाभवे", + "भोगे ते ऊनता नत्थि, बुद्धानुस्सतिया फलं॥", + "‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘असीतिकोटिं छड्डेत्वा, दासे कम्मकरे बहू।", + "गोतमस्स भगवतो, सासने पब्बजिस्ससि॥", + "‘‘‘आराधयित्वा सम्बुद्धं, गोतमं सक्यपुङ्गवं।", + "सुभूति नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको॥", + "‘‘‘भिक्खुसङ्घे", + "तथारणविहारे च, द्वीसु अग्गे ठपेस्सति’॥", + "‘‘इदं वत्वान सम्बुद्धो, जलजुत्तमनामको।", + "नभं अब्भुग्गमी वीरो, हंसराजाव अम्बरे॥", + "‘‘सासितो लोकनाथेन, नमस्सित्वा तथागतं।", + "सदा भावेमि मुदितो, बुद्धानुस्सतिमुत्तमं॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसं अगच्छहं॥", + "‘‘असीतिक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्‍जमकारयिं।", + "सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्‍कवत्ती अहोसहं॥", + "‘‘पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं।", + "अनुभोमि सुसम्पत्तिं, बुद्धानुस्सतिया फलं॥", + "‘‘भवाभवे संसरन्तो, महाभोगं लभामहं।", + "भोगे मे ऊनता नत्थि, बुद्धानुस्सतिया फलं॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धानुस्सतिया फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "जलित्वा अग्गिक्खन्धोव, सम्बुद्धो परिनिब्बुतो॥", + "‘‘महाजना समागम्म, पूजयित्वा तथागतं।", + "चितं कत्वान सुकतं, सरीरं अभिरोपयुं॥", + "‘‘सरीरकिच्‍चं कत्वान, धातुं तत्थ समानयुं।", + "सदेवमानुसा सब्बे, बुद्धथूपं अकंसु ते॥", + "‘‘पठमा", + "ततिया रूपियमया, चतुत्थी फलिकामया॥", + "‘‘तथा", + "छट्ठा मसारगल्‍लस्स, सब्बरतनमयूपरि॥", + "‘‘जङ्घा मणिमया आसि, वेदिका रतनमया।", + "सब्बसोण्णमयो थूपो, उद्धं योजनमुग्गतो॥", + "‘‘देवा तत्थ समागन्त्वा, एकतो मन्तयुं तदा।", + "मयम्पि थूपं कस्साम, लोकनाथस्स तादिनो॥", + "‘‘धातु आवेणिका नत्थि, सरीरं एकपिण्डितं।", + "इमम्हि बुद्धथूपम्हि, कस्साम कञ्‍चुकं मयं॥", + "‘‘देवा सत्तहि रत्नेहि", + "थूपो द्वियोजनुब्बेधो, तिमिरं ब्यपहन्ति सो॥", + "‘‘नागा", + "मनुस्सा चेव देवा च, बुद्धथूपं अकंसु ते॥", + "‘‘मा", + "मयम्पि थूपं कस्साम, लोकनाथस्स तादिनो॥", + "‘‘इन्दनीलं महानीलं, अथो जोतिरसं मणिं।", + "एकतो सन्‍निपातेत्वा, बुद्धथूपं अछादयुं॥", + "‘‘सब्बं मणिमयं आसि, तावता बुद्धचेतियं।", + "तियोजनसमुब्बिद्धं", + "‘‘गरुळा", + "मनुस्सा देवा नागा च, बुद्धथूपं अकंसु ते॥", + "‘‘‘मा नो पमत्ता अस्सुम्ह, अप्पमत्ता सदेवका।", + "मयम्पि थूपं कस्साम, लोकनाथस्स तादिनो’॥", + "‘‘सब्बं मणिमयं थूपं, अकरुं ते च कञ्‍चुकं", + "योजनं तेपि वड्ढेसुं, आयतं बुद्धचेतियं॥", + "‘‘चतुयोजनमुब्बिद्धो, बुद्धथूपो विरोचति।", + "ओभासेति दिसा सब्बा, सतरंसीव उग्गतो॥", + "‘‘कुम्भण्डा च समागन्त्वा, एकतो मन्तयुं तदा।", + "मनुस्सा चेव देवा च, नागा च गरुळा तथा॥", + "पच्‍चेकं बुद्धसेट्ठस्स, अकंसु थूपमुत्तमं॥", + "‘‘‘मा नो पमत्ता अस्सुम्ह, अप्पमत्ता सदेवका।", + "मयम्पि थूपं कस्साम, लोकनाथस्स तादिनो।", + "रतनेहि छादेस्साम, आयतं बुद्धचेतियं’॥", + "‘‘योजनं तेपि वड्ढेसुं, आयतं बुद्धचेतियं।", + "पञ्‍चयोजनमुब्बिद्धो, थूपो ओभासते तदा॥", + "‘‘यक्खा", + "मनुस्सा देवा नागा च, गरुळा कुम्भअण्डका॥", + "‘‘पच्‍चेकं बुद्धसेट्ठस्स, अकंसु थूपमुत्तमं।", + "‘मा नो पमत्ता अस्सुम्ह, अप्पमत्ता सदेवका॥", + "‘‘‘मयम्पि", + "फलिकाहि छादेस्साम, आयतं बुद्धचेतियं’॥", + "‘‘योजनं तेपि वड्ढेसुं, आयतं बुद्धचेतियं।", + "छ योजनानि उब्बिद्धो, थूपो ओभासते तदा॥", + "‘‘गन्धब्बा च समागन्त्वा, एकतो मन्तयुं तदा।", + "‘मनुजा देवता नागा, गरुळा कुम्भयक्खका॥", + "‘‘‘सब्बेकंसु बुद्धथूपं, मयमेत्थ अकारका।", + "मयम्पि थूपं कस्साम, लोकनाथस्स तादिनो’॥", + "‘‘वेदियो", + "सब्बसोण्णमयं थूपं, गन्धब्बा कारयुं तदा॥", + "‘‘सत्तयोजनमुब्बिद्धो, थूपो ओभासते तदा।", + "रत्तिन्दिवा न ञायन्ति, आलोको होति", + "‘‘अभिभोन्ति", + "समन्ता योजनसते, पदीपोपि न पज्‍जलि॥", + "‘‘तेन कालेन ये केचि, थूपं पूजेन्ति मानुसा।", + "न ते थूपमारुहन्ति, अम्बरे उक्खिपन्ति ते॥", + "‘‘देवेहि ठपितो यक्खो, अभिसम्मतनामको।", + "धजं वा पुप्फदामं वा, अभिरोपेति उत्तरि॥", + "‘‘न ते पस्सन्ति तं यक्खं, दामं पस्सन्ति गच्छतो।", + "एवं पस्सित्वा गच्छन्ता, सब्बे गच्छन्ति सुग्गतिं॥", + "‘‘विरुद्धा", + "पाटिहेरं दट्ठुकामा, थूपं पूजेन्ति मानुसा॥", + "‘‘नगरे हंसवतिया, अहोसिं भतको", + "आमोदितं जनं दिस्वा, एवं चिन्तेसहं तदा॥", + "‘‘‘उळारो भगवा हेसो, यस्स धातुधरेदिसं।", + "इमा च जनता तुट्ठा, कारं कुब्बं न तप्परे", + "‘‘‘अहम्पि", + "तस्स धम्मेसु दायादो, भविस्सामि अनागते’॥", + "‘‘सुधोतं", + "वेळग्गे आलगेत्वान, धजं उक्खिपिमम्बरे॥", + "‘‘अभिसम्मतको गय्ह, अम्बरेहासि मे धजं।", + "वातेरितं धजं दिस्वा, भिय्यो हासं जनेसहं॥", + "‘‘तत्थ", + "तं भिक्खुं अभिवादेत्वा, विपाकं पुच्छहं धजे॥", + "‘‘सो मे कथेसि आनन्द, पीतिसञ्‍जननं मम।", + "‘तस्स धजस्स विपाकं, अनुभोस्ससि सब्बदा॥", + "‘‘‘हत्थी", + "परिवारेस्सन्ति तं निच्‍चं, धजदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘‘सट्ठितूरियसहस्सानि, भेरियो समलङ्कता।", + "परिवारेस्सन्ति तं निच्‍चं, धजदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘‘छळासीतिसहस्सानि, नारियो समलङ्कता।", + "विचित्तवत्थाभरणा, आमुत्तमणिकुण्डला॥", + "‘‘‘अळारपम्हा हसुला, सुसञ्‍ञा तनुमज्झिमा।", + "परिवारेस्सन्ति तं निच्‍चं, धजदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्ससि।", + "असीतिक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्‍जं करिस्ससि॥", + "‘‘‘सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्‍कवत्ती भविस्ससि।", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘देवलोका चवित्वान, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "पुञ्‍ञकम्मेन संयुत्तो, ब्रह्मबन्धु भविस्ससि॥", + "‘‘‘असीतिकोटिं", + "गोतमस्स भगवतो, सासने पब्बजिस्ससि॥", + "‘‘‘आराधयित्वा", + "उपवानोति नामेन, हेस्ससि सत्थु सावको’॥", + "‘‘सतसहस्से कतं कम्मं, फलं दस्सेसि मे इध।", + "सुमुत्तो सरवेगोव किलेसे झापयी मम॥", + "‘‘चक्‍कवत्तिस्स सन्तस्स, चतुदीपिस्सरस्स मे।", + "तियोजनानि समन्ता, उस्सीसन्ति धजा सदा॥", + "‘‘सतसहस्सितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, धजदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे चन्दवतिया", + "अन्धा माता पिता मय्हं, ते पोसेमि अहं तदा॥", + "‘‘रहोगतो", + "पोसेन्तो मातापितरो, पब्बज्‍जं न लभामहं॥", + "‘‘महन्धकारपिहिता", + "एतादिसे भवे", + "‘‘बुद्धो लोके समुप्पन्‍नो, दिप्पति", + "सक्‍का उद्धरितुं अत्ता, पुञ्‍ञकामेन जन्तुना॥", + "‘‘उग्गय्ह तीणि सरणे, परिपुण्णानि गोपयिं।", + "तेन कम्मेन सुकतेन, पटिमोक्खामि दुग्गतिं॥", + "‘‘निसभो", + "तमहं उपगन्त्वान, सरणगमनं गहिं॥", + "‘‘वस्ससतसहस्सानि, आयु विज्‍जति तावदे।", + "तावता सरणगमनं, परिपुण्णं अगोपयिं॥", + "‘‘चरिमे वत्तमानम्हि, सरणं तं अनुस्सरिं।", + "तेन कम्मेन सुकतेन, तावतिंसं अगच्छहं॥", + "‘‘देवलोकगतो सन्तो, पुञ्‍ञकम्मसमाहितो।", + "यं देसं", + "‘‘दिसासु", + "सब्बे देवानुवत्तन्ति, अमितभोगं लभामहं॥", + "‘‘सुवण्णवण्णो सब्बत्थ, पटिकन्तो भवामहं।", + "मित्तानं अचलो होमि, यसो अब्भुग्गतो ममं॥", + "‘‘असीतिक्खत्तु", + "दिब्बसुखं अनुभविं, अच्छराहि पुरक्खतो॥", + "‘‘पञ्‍चसत्ततिक्खत्तुञ्‍च", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘पच्छिमे भवे सम्पत्ते, पुञ्‍ञकम्मसमाहितो।", + "पुरे सावत्थियं जातो, महासाले सुअड्ढके॥", + "‘‘नगरा निक्खमित्वान, दारकेहि पुरक्खतो।", + "हसखिड्डसमङ्गीहं", + "‘‘तत्थद्दसासिं", + "सो मे धम्ममदेसेसि, सरणञ्‍च अदासि मे॥", + "‘‘सोहं सुत्वान सरणं, सरणं मे अनुस्सरिं।", + "एकासने निसीदित्वा, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘जातिया सत्तमे वस्से, अरहत्तमपापुणिं।", + "उपसम्पादयि बुद्धो, गुणमञ्‍ञाय चक्खुमा॥", + "‘‘अपरिमेय्ये", + "ततो मे सुकतं कम्मं, फलं दस्सेसि मे इध॥", + "‘‘सुगोपितं मे सरणं, मानसं सुप्पणीहितं।", + "अनुभोत्वा यसं सब्बं, पत्तोम्हि अचलं पदं॥", + "‘‘येसं सोतावधानत्थि, सुणोथ मम भासतो।", + "अहं", + "‘‘‘बुद्धो", + "अमता वादिता भेरी, सोकसल्‍लविनोदना॥", + "‘‘‘यथासकेन थामेन, पुञ्‍ञक्खेत्ते अनुत्तरे।", + "अधिकारं करेय्याथ, पस्सयिस्सथ निब्बुतिं॥", + "‘‘‘पग्गय्ह तीणि सरणे, पञ्‍चसीलानि गोपिय।", + "बुद्धे चित्तं पसादेत्वा, दुक्खस्सन्तं करिस्सथ॥", + "‘‘‘सम्मा धम्मं भावेत्वान", + "अचिरं अरहत्तं वो, सब्बेपि पापुणिस्सथ॥", + "‘‘‘तेविज्‍जो इद्धिपत्तोम्हि, चेतोपरियकोविदो।", + "सावको ते महावीर, सरणो", + "‘‘अपरिमेय्ये", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, सरणं गमने फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे चन्दवतिया, भतको आसहं तदा।", + "परकम्मायने युत्तो, पब्बज्‍जं न लभामहं॥", + "‘‘महन्धकारपिहिता", + "केन नु खो उपायेन, विसंयुत्तो भवे अहं॥", + "‘‘देय्यधम्मो च मे नत्थि, वराको भतको अहं।", + "यंनूनाहं पञ्‍चसीलं, रक्खेय्यं परिपूरयं॥", + "‘‘अनोमदस्सिस्स मुनिनो, निसभो नाम सावको।", + "तमहं उपसङ्कम्म, पञ्‍चसिक्खापदग्गहिं॥", + "‘‘वस्ससतसहस्सानि, आयु विज्‍जति तावदे।", + "तावता पञ्‍चसीलानि, परिपुण्णानि गोपयिं॥", + "‘‘मच्‍चुकाले च सम्पत्ते, देवा अस्सासयन्ति मं।", + "‘रथो सहस्सयुत्तो ते, मारिसायं", + "‘‘वत्तन्ते चरिमे चित्ते, मम सीलं अनुस्सरिं।", + "तेन कम्मेन सुकतेन, तावतिंसं अगच्छहं॥", + "‘‘तिंसक्खत्तुञ्‍च", + "दिब्बसुखं", + "‘‘पञ्‍चसत्ततिक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती अहोसहं।", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘देवलोका चवित्वान, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "पुरे वेसालियं जातो, महासाले सुअड्ढके॥", + "‘‘वस्सूपनायिके", + "माता च मे पिता चेव, पञ्‍चसिक्खापदग्गहुं॥", + "‘‘सह", + "एकासने निसीदित्वा, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘जातिया पञ्‍चवस्सेन, अरहत्तमपापुणिं।", + "उपसम्पादयि बुद्धो, गुणमञ्‍ञाय चक्खुमा॥", + "‘‘परिपुण्णानि गोपेत्वा, पञ्‍चसिक्खापदानहं।", + "अपरिमेय्ये इतो कप्पे, विनिपातं न गच्छहं॥", + "‘‘स्वाहं", + "कप्पकोटिम्पि कित्तेन्तो, कित्तये एकदेसकं॥", + "‘‘पञ्‍चसीलानि गोपेत्वा, तयो हेतू लभामहं।", + "दीघायुको महाभोगो, तिक्खपञ्‍ञो भवामहं॥", + "‘‘संकित्तेन्तो च", + "भवाभवे संसरित्वा, एते ठाने लभामहं॥", + "‘‘अपरिमेय्यसीलेसु, वत्तन्ता जिनसावका।", + "भवेसु यदि रज्‍जेय्युं, विपाको कीदिसो भवे॥", + "‘‘सुचिण्णं मे पञ्‍चसीलं, भतकेन तपस्सिना", + "तेन सीलेनहं अज्‍ज, मोचयिं सब्बबन्धना॥", + "‘‘अपरिमेय्ये इतो कप्पे, पञ्‍चसीलानि गोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पञ्‍चसीलानिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सुवण्णवण्णं", + "कञ्‍चनग्घियसंकासं, बात्तिंसवरलक्खणं॥", + "‘‘सिद्धत्थं", + "अलत्थं परमं पीतिं, दिस्वा दन्तं जुतिन्धरं॥", + "‘‘सम्बुद्धं अभिनामेत्वा, भोजयिं तं महामुनिं।", + "महाकारुणिको लोके", + "‘‘तस्मिं", + "बुद्धे चित्तं पसादेत्वा, कप्पं सग्गम्हि मोदहं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, भिक्खादानस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सिद्धत्थस्स", + "कुटिधूपं मया दिन्‍नं, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "यं यं योनुपपज्‍जामि, देवत्तं अथ मानुसं।", + "सब्बेसम्पि पियो होमि, धूपदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं धूपमददिं तदा", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, धूपदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘विपस्सिस्स", + "पुराणपुलिनं हित्वा", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पुलिनदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘तिंसतिमे", + "महापुलिननामेन, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘चन्दभागानदीतीरे, सुसुमारो अहं तदा।", + "सगोचरप्पसुतोहं", + "‘‘सिद्धत्थो तम्हि समये, सयम्भू अग्गपुग्गलो।", + "नदिं तरितुकामो सो, नदीतित्थं उपागमि॥", + "‘‘उपागते च", + "उपगन्त्वान सम्बुद्धं, इमं वाचं उदीरयिं॥", + "‘‘‘अभिरूह महावीर, तारेस्सामि अहं तुवं।", + "पेत्तिकं विसयं मय्हं, अनुकम्प महामुनि’॥", + "‘‘मम उग्गज्‍जनं सुत्वा, अभिरूहि महामुनि।", + "हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, तारेसिं लोकनायकं॥", + "‘‘नदिया", + "अस्सासेसि ममं तत्थ, अमतं पापुणिस्ससि॥", + "‘‘तम्हा", + "दिब्बसुखं अनुभविं, अच्छराहि पुरक्खतो॥", + "‘‘सत्तक्खत्तुञ्‍च", + "तीणिक्खत्तुं चक्‍कवत्ती, महिया इस्सरो अहुं॥", + "‘‘विवेकमनुयुत्तोहं", + "धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, तारेसिं यं नरासभं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, तरणाय इदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, गच्छन्तं अन्तरापणे।", + "विपस्सिं सत्थवाहग्गं, नरवरं विनायकं॥", + "‘‘अदन्तदमनं", + "दिस्वा पसन्‍नो सुमनो, एकञ्‍जलिमकासहं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यमञ्‍जलिं करिं", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, अञ्‍जलिस्स इदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे", + "तेनेव दारं पोसेमि, रोपेमि बीजसम्पदं॥", + "‘‘रथियं पटिपन्‍नस्स, विपस्सिस्स महेसिनो।", + "एकं खोमं मया दिन्‍नं, कुसलत्थाय सत्थुनो॥", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, खोमदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘सत्तरसे", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चतुदीपम्हि इस्सरो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "सुसूति उपवानो च, सरणो सीलगाहको।", + "अन्‍नसंसावको खोमदायी च, दसेव ततिये गणे।", + "अञ्‍जली खोमदायी च, दसेव ततिये गणे।", + "पञ्‍चालीसीतिसतं वुत्ता, गाथायो सब्बपिण्डिता॥", + "‘‘सत्ताहं", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, बुद्धसेट्ठं उपट्ठहिं॥", + "‘‘वुट्ठितं कालमञ्‍ञाय, पदुमुत्तरं महामुनिं।", + "महन्तिं कदलीकण्णिं, गहेत्वा उपगच्छहं॥", + "‘‘पटिग्गहेत्वा", + "मम चित्तं पसादेन्तो, परिभुञ्‍जि महामुनि॥", + "‘‘परिभुञ्‍जित्वा सम्बुद्धो, सत्थवाहो अनुत्तरो।", + "सकासने निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘ये", + "अरञ्‍ञे भूतभब्यानि", + "‘‘यो सो बुद्धं उपट्ठासि, मिगराजंव केसरिं", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘एकादसञ्‍चक्खत्तुं, सो", + "चतुतिंसतिक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती भविस्सति॥", + "‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘अक्‍कोसित्वान समणे, सीलवन्ते अनासवे।", + "पापकम्मविपाकेन, नामधेय्यं लभिस्सति", + "‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो।", + "कुण्डधानोति नामेन, सावको सो भविस्सति’॥", + "‘‘पविवेकमनुयुत्तो, झायी झानरतो अहं।", + "तोसयित्वान सत्थारं, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘सावकेहि", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, सलाकं गाहयी जिनो॥", + "‘‘एकंसं", + "वदतं वरस्स पुरतो, पठमं अग्गहेसहं॥", + "‘‘तेन कम्मेन भगवा, दससहस्सीकम्पको।", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, अग्गट्ठाने ठपेसि मं॥", + "‘‘वीरियं मे धुरधोरय्हं, योगक्खेमाधिवाहनं।", + "धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सोभितो", + "पुरक्खतो ससिस्सेहि, आरामं अगमासहं॥", + "‘‘भगवा तम्हि समये, भिक्खुसङ्घपुरक्खतो।", + "आरामद्वारा निक्खम्म, अट्ठासि पुरिसुत्तमो॥", + "‘‘तमद्दसासिं सम्बुद्धं, दन्तं दन्तपुरक्खतं।", + "सकं चित्तं पसादेत्वा, सन्थविं लोकनायकं॥", + "‘‘ये केचि पादपा सब्बे, महिया ते विरूहरे।", + "बुद्धिमन्तो", + "‘‘सत्थवाहोसि सप्पञ्‍ञो, महेसि बहुके जने।", + "विपथा उद्धरित्वान, पथं आचिक्खसे तुवं॥", + "‘‘दन्तो", + "आतापी पहितत्तेहि, उपसन्तेहि तादिभि॥", + "‘‘अलङ्कतो परिसाहि, पुञ्‍ञञाणेहि सोभति।", + "पभा निद्धावते तुय्हं, सूरियोदयने यथा॥", + "‘‘पसन्‍नचित्तं", + "भिक्खुसङ्घे ठितो सत्था, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘यो सो हासं जनेत्वान, ममं कित्तेसि ब्राह्मणो।", + "कप्पानं सतसहस्सं, देवलोके रमिस्सति॥", + "‘‘‘तुसिता हि चवित्वान, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "गोतमस्स भगवतो, सासने पब्बजिस्सति॥", + "‘‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, अरहत्तं", + "सागतो नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको’॥", + "‘‘पब्बजित्वान कायेन, पापकम्मं विवज्‍जयिं।", + "वचीदुच्‍चरितं हित्वा, आजीवं परिसोधयिं॥", + "‘‘एवं", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘पदुमुत्तरनाथस्स, पदुमं नाम चेतियं।", + "सिलासनं", + "‘‘रतनामयछत्तञ्‍च, पग्गय्ह वाळबीजनिं", + "बुद्धस्स अभिरोपेसिं, लोकबन्धुस्स तादिनो॥", + "‘‘यावता", + "रतनामयछत्तानं, विपाकं कथयिस्सति॥", + "‘‘तञ्‍च सब्बं सुणिस्साम, कथयन्तस्स सत्थुनो।", + "भिय्यो हासं जनेय्याम, सम्मासम्बुद्धसासने॥", + "‘‘हेमासने निसीदित्वा, सयम्भू अग्गपुग्गलो।", + "भिक्खुसङ्घपरिब्यूळ्हो", + "‘‘‘येनिदं", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘तिंसकप्पानि", + "समन्ता योजनसतं, आभायाभिभविस्सति॥", + "‘‘‘मनुस्सलोकमागन्त्वा, चक्‍कवत्ती भविस्सति।", + "पभस्सरोति नामेन, उग्गतेजो भविस्सति॥", + "‘‘‘दिवा वा यदि वा रत्तिं, सतरंसीव उग्गतो।", + "समन्ता अट्ठरतनं, उज्‍जोतिस्सति खत्तियो॥", + "‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तुसिता", + "कच्‍चानो नाम नामेन, ब्रह्मबन्धु भविस्सति॥", + "‘‘‘सो पच्छा पब्बजित्वान, अरहा हेस्सतिनासवो।", + "गोतमो लोकपज्‍जोतो, अग्गट्ठाने ठपेस्सति॥", + "‘‘‘संखित्तपुच्छितं", + "कथयन्तो च तं पञ्हं, अज्झासयं", + "‘‘अड्ढे कुले अभिजातो, ब्राह्मणो मन्तपारगू।", + "ओहाय धनधञ्‍ञानि, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘संखित्तेनपि पुच्छन्ते, वित्थारेन कथेमहं।", + "अज्झासयं तेसं पूरेमि, तोसेमि द्विपदुत्तमं॥", + "‘‘तोसितो", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एतदग्गे ठपेसि मं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स", + "अद्धानं पटिपन्‍नस्स, चरतो चारिकं तदा॥", + "‘‘सुफुल्‍लं पदुमं गय्ह, उप्पलं मल्‍लिकञ्‍चहं।", + "परमन्‍नं गहेत्वान, अदासिं सत्थुनो अहं॥", + "‘‘परिभुञ्‍जि महावीरो, परमन्‍नं सुभोजनं।", + "तञ्‍च पुप्फं गहेत्वान, जनस्स सम्पदस्सयि॥", + "‘‘इट्ठं कन्तं", + "सुदुक्‍करं कतं तेन, यो मे पुप्फं अदासिदं॥", + "‘‘यो", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘दस अट्ठ चक्खत्तुं", + "उप्पलं पदुमञ्‍चापि, मल्‍लिकञ्‍च तदुत्तरि॥", + "‘‘‘अस्स", + "आकासे छदनं कत्वा, धारयिस्सति तावदे॥", + "‘‘‘पञ्‍चवीसतिक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती भविस्सति।", + "पथब्या रज्‍जं पञ्‍चसतं, वसुधं आवसिस्सति॥", + "‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन", + "‘‘‘सककम्माभिरद्धो", + "सक्यानं नन्दिजननो, ञातिबन्धु भविस्सति॥", + "‘‘‘सो पच्छा पब्बजित्वान, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो॥", + "‘‘‘पटिसम्भिदमनुप्पत्तं, कतकिच्‍चमनासवं।", + "गोतमो लोकबन्धु तं", + "‘‘‘पधानपहितत्तो सो, उपसन्तो निरूपधि।", + "उदायी नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको’॥", + "‘‘रागो", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘तोसयिञ्‍चापि सम्बुद्धं, आतापी निपको अहं।", + "पसादितो", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "इत्थं", + "‘‘अत्थदस्सी", + "भिक्खुसङ्घपरिब्यूळ्हो, रथियं पटिपज्‍जथ॥", + "‘‘सिस्सेहि सम्परिवुतो, घरम्हा अभिनिक्खमिं।", + "निक्खमित्वानहं तत्थ, अद्दसं लोकनायकं॥", + "‘‘अभिवादिय सम्बुद्धं, सिरे कत्वान अञ्‍जलिं।", + "सकं चित्तं पसादेत्वा, सन्थविं लोकनायकं॥", + "‘‘यावता रूपिनो सत्ता, अरूपी वा असञ्‍ञिनो।", + "सब्बे ते तव ञाणम्हि, अन्तो होन्ति समोगधा॥", + "‘‘सुखुमच्छिकजालेन", + "ये केचि उदके पाणा, अन्तोजाले भवन्ति ते॥", + "‘‘येसञ्‍च चेतना अत्थि, रूपिनो च अरूपिनो।", + "सब्बे ते तव ञाणम्हि, अन्तो होन्ति समोगधा॥", + "‘‘समुद्धरसिमं लोकं, अन्धकारसमाकुलं।", + "तव धम्मं सुणित्वान, कङ्खासोतं तरन्ति ते॥", + "‘‘अविज्‍जानिवुते लोके, अन्धकारेन ओत्थटे।", + "तव", + "‘‘तुवं चक्खूसि सब्बेसं, महातमपनूदनो।", + "तव धम्मं सुणित्वान, निब्बायति बहुज्‍जनो॥", + "‘‘पुटकं", + "उभो हत्थेहि पग्गय्ह, उपनेसिं महेसिनो॥", + "‘‘पटिग्गण्हि महावीरो, सहत्थेन महा इसी।", + "भुञ्‍जित्वा तञ्‍च सब्बञ्‍ञू, वेहासं नभमुग्गमि॥", + "‘‘अन्तलिक्खे ठितो सत्था, अत्थदस्सी नरासभो।", + "मम चित्तं पसादेन्तो, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘येनिदं थवितं ञाणं, बुद्धसेट्ठो च थोमितो।", + "तेन चित्तप्पसादेन, दुग्गतिं सो न गच्छति॥", + "‘‘‘चतुद्दसञ्‍चक्खत्तुं", + "पथब्या रज्‍जं अट्ठसतं, वसुधं आवसिस्सति॥", + "‘‘‘पञ्‍चेव", + "पदेसरज्‍जं असङ्खेय्यं, महिया कारयिस्सति॥", + "‘‘‘अज्झायको मन्तधरो, तिण्णं वेदान पारगू।", + "गोतमस्स भगवतो, सासने पब्बजिस्सति॥", + "‘‘‘गम्भीरं निपुणं अत्थं, ञाणेन विचिनिस्सति।", + "मोघराजाति नामेन, हेस्सति सत्थु सावको॥", + "‘‘‘तीहि", + "गोतमो", + "‘‘हित्वा मानुसकं योगं, छेत्वान भवबन्धनं।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "इत्थं", + "‘‘निब्बुते लोकनाथम्हि, अत्थदस्सीनरुत्तमे।", + "उपट्ठहिं भिक्खुसङ्घं, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘निमन्तेत्वा", + "उच्छुना मण्डपं कत्वा, भोजेसिं सङ्घमुत्तमं॥", + "‘‘यं यं योनुपपज्‍जामि, देवत्तं अथ मानुसं।", + "सब्बे सत्ते अभिभोमि", + "‘‘अट्ठारसे कप्पसते, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, उच्छुदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "इत्थं सुदं आयस्मा अधिमुत्तो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे", + "लसुणं उपजीवामि, लसुणं मय्हभोजनं॥", + "‘‘खारियो", + "हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, सङ्घस्स लसुणं अदं॥", + "‘‘विपस्सिस्स नरग्गस्स, सासने निरतस्सहं।", + "सङ्घस्स लसुणं दत्वा, कप्पं सग्गम्हि मोदहं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, लसुणं यमदं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, लसुणस्स इदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "इत्थं सुदं आयस्मा लसुणदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।", + "‘‘निब्बुते", + "हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, अवन्दिं थूपमुत्तमं॥", + "‘‘वड्ढकीहि", + "हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, आयागं कारपेसहं॥", + "‘‘अट्ठ कप्पानि देवेसु, अब्बोकिण्णं", + "अवसेसेसु कप्पेसु, वोकिण्णं संसरिं अहं॥", + "‘‘काये विसं न कमति, सत्थानि न च हन्ति मे।", + "उदकेहं न मिय्यामि, आयागस्स इदं फलं॥", + "‘‘यदिच्छामि अहं वस्सं, महामेघो पवस्सति।", + "देवापि मे वसं एन्ति, पुञ्‍ञकम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘सत्तरतनसम्पन्‍नो, तिसक्खत्तुं अहोसहं।", + "न मं केचावजानन्ति, पुञ्‍ञकम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘एकत्तिंसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, आयागस्स इदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘सिद्धत्थस्स", + "धम्मचक्‍कं मे ठपितं, सुकतं विञ्‍ञुवण्णितं॥", + "‘‘चारुवण्णोव सोभामि, सयोग्गबलवाहनो।", + "परिवारेन्ति मं निच्‍चं, अनुयन्ता बहुज्‍जना॥", + "‘‘सट्ठितूरियसहस्सेहि, परिचारेमहं सदा।", + "परिवारेन सोभामि, पुञ्‍ञकम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं चक्‍कं ठपयिं अहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, धम्मचक्‍कस्सिदं फलं॥", + "‘‘इतो एकादसे कप्पे, अट्ठासिंसु जनाधिपा।", + "सहस्सराजनामेन, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, थूपसेट्ठस्स सम्मुखा।", + "विचित्तदुस्से लगेत्वा", + "‘‘यं", + "सोभयन्तो मम द्वारं, कप्परुक्खो पतिट्ठति॥", + "‘‘अहञ्‍च", + "तम्हा दुस्सं गहेत्वान, निवासेम मयं सदा", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं रुक्खं ठपयिं अहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, कप्परुक्खस्सिदं फलं॥", + "‘‘इतो च सत्तमे कप्पे, सुचेळा अट्ठ खत्तिया।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "कुण्डसागतकच्‍चाना, उदायी मोघराजको।", + "अधिमुत्तो लसुणदो, आयागी धम्मचक्‍किको।", + "कप्परुक्खी च दसमो, गाथा द्वयदससतं", + "‘‘खीणासवसहस्सेहि", + "विवेकमनुयुत्तो सो, गच्छते पटिसल्‍लितुं॥", + "‘‘अजिनेन निवत्थोहं, तिदण्डपरिधारको।", + "भिक्खुसङ्घपरिब्यूळ्हं, अद्दसं लोकनायकं॥", + "‘‘एकंसं", + "सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, सन्थविं लोकनायकं॥", + "‘‘यथाण्डजा च संसेदा, ओपपाती जलाबुजा।", + "काकादिपक्खिनो सब्बे, अन्तलिक्खचरा सदा॥", + "‘‘ये केचि पाणभूतत्थि, सञ्‍ञिनो वा असञ्‍ञिनो।", + "सब्बे ते तव ञाणम्हि, अन्तो होन्ति समोगधा॥", + "‘‘गन्धा च पब्बतेय्या ये, हिमवन्तनगुत्तमे।", + "सब्बे ते तव सीलम्हि, कलायपि न युज्‍जरे॥", + "‘‘मोहन्धकारपक्खन्दो, अयं लोको सदेवको।", + "तव ञाणम्हि जोतन्ते, अन्धकारा विधंसिता॥", + "‘‘यथा अत्थङ्गते सूरिये, होन्ति सत्ता तमोगता।", + "एवं बुद्धे अनुप्पन्‍ने, होति लोको तमोगतो॥", + "‘‘यथोदयन्तो आदिच्‍चो, विनोदेति तमं सदा।", + "तथेव त्वं बुद्धसेट्ठ, विद्धंसेसि तमं सदा॥", + "‘‘पधानपहितत्तोसि", + "तव कम्माभिरद्धेन, तोसेसि जनतं बहुं॥", + "‘‘तं सब्बं अनुमोदित्वा, पदुमुत्तरो महामुनि।", + "नभं अब्भुग्गमी धीरो, हंसराजाव अम्बरे॥", + "‘‘अब्भुग्गन्त्वान", + "अन्तलिक्खे ठितो सत्था, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘येनिदं", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘अट्ठारसञ्‍च खत्तुं सो, देवराजा भविस्सति।", + "पथब्या रज्‍जं तिसतं, वसुधं आवसिस्सति॥", + "‘‘‘पञ्‍चवीसतिक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती भविस्सति।", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तुसिता हि चवित्वान, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "हीनोव जातिया सन्तो, उपालि नाम हेस्सति॥", + "‘‘‘सो", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो॥", + "‘‘‘तुट्ठो च गोतमो बुद्धो, सक्यपुत्तो महायसो।", + "विनयाधिगतं तस्स, एतदग्गे ठपेस्सति’॥", + "‘‘सद्धायाहं", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘भगवा चानुकम्पी मं, विनयेहं विसारदो।", + "सककम्माभिरद्धो च, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘संवुतो पातिमोक्खम्हि, इन्द्रियेसु च पञ्‍चसु।", + "धारेमि विनयं सब्बं, केवलं रतनाकरं", + "‘‘ममञ्‍च गुणमञ्‍ञाय, सत्था लोके अनुत्तरो।", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एतदग्गे ठपेसि मं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अनोमदस्सिस्स", + "सुधाय लेपनं कत्वा, चङ्कमं कारयिं अहं॥", + "‘‘नानावणेहि पुप्फेहि, चङ्कमं सन्थरिं अहं।", + "आकासे वितानं कत्वा, भोजयिं बुद्धमुत्तमं॥", + "‘‘अञ्‍जलिं", + "दीघसालं भगवतो, निय्यादेसिमहं तदा॥", + "‘‘मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, सत्था लोके अनुत्तरो।", + "पटिग्गहेसि भगवा, अनुकम्पाय चक्खुमा॥", + "‘‘पटिग्गहेत्वान सम्बुद्धो, दक्खिणेय्यो सदेवके।", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘यो सो हट्ठेन चित्तेन, दीघसालं अदासि", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘इमस्स", + "सहस्सयुत्तस्सरथो, उपट्ठिस्सति तावदे॥", + "‘‘‘तेन यानेनयं पोसो, देवलोकं गमिस्सति।", + "अनुमोदिस्सरे देवा, सम्पत्ते कुसलब्भवे", + "‘‘‘महारहं ब्यम्हं सेट्ठं, रतनमत्तिकलेपनं।", + "कूटागारवरूपेतं, ब्यम्हं अज्झावसिस्सति॥", + "‘‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति।", + "पञ्‍चवीसति कप्पानि, देवराजा भविस्सति॥", + "‘‘‘सत्तसत्ततिक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती भविस्सति।", + "यसोधरसनामा", + "‘‘‘द्वे सम्पत्ती अनुभोत्वा, वड्ढेत्वा", + "अट्ठवीसतिकप्पम्हि, चक्‍कवत्ती भविस्सति॥", + "‘‘‘तत्रापि", + "दससद्दाविवित्तं तं, पुरमज्झावसिस्सति॥", + "‘‘‘अपरिमेय्ये", + "ओक्‍काको नाम नामेन, राजा रट्ठे भविस्सति॥", + "‘‘‘सोळसित्थिसहस्सानं, सब्बासं पवरा च सा", + "अभिजाता खत्तियानी, नव पुत्ते जनेस्सति॥", + "‘‘‘नव पुत्ते जनेत्वान, खत्तियानी मरिस्सति।", + "तरुणी च पिया कञ्‍ञा, महेसित्तं करिस्सति॥", + "‘‘‘ओक्‍काकं तोसयित्वान, वरं कञ्‍ञा लभिस्सति।", + "वरं लद्धान सा कञ्‍ञा, पुत्ते पब्बाजयिस्सति॥", + "‘‘‘पब्बाजिता च ते सब्बे, गमिस्सन्ति नगुत्तमं।", + "जातिभेदभया सब्बे, भगिनीहि वसिस्सरे", + "‘‘‘एका च कञ्‍ञा ब्याधीहि, भविस्सति परिक्खता", + "मा नो जाति पभिज्‍जीति, निखणिस्सन्ति खत्तिया॥", + "‘‘‘खत्तियो नीहरित्वान, ताय सद्धिं वसिस्सति।", + "भविस्सति तदा भेदो, ओक्‍काककुलसम्भवो॥", + "‘‘‘तेसं", + "तत्थ मानुसकं भोगं, अनुभोस्सतिनप्पकं॥", + "‘‘‘तम्हा काया चवित्वान, देवलोकं गमिस्सति।", + "तत्रापि पवरं ब्यम्हं, लभिस्सति मनोरमं॥", + "‘‘‘देवलोका", + "आगन्त्वान मनुस्सत्तं, सोणो नाम भविस्सति॥", + "‘‘‘आरद्धवीरियो पहितत्तो, पदहं सत्थु सासने।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो॥", + "‘‘‘अनन्तदस्सी भगवा, गोतमो सक्यपुङ्गवो।", + "विसेसञ्‍ञू महावीरो, अग्गट्ठाने ठपेस्सति’॥", + "‘‘वुट्ठम्हि", + "ठत्वान योगस्स पयुत्ततादिनो, ततोत्तरिं पारमता न विज्‍जति॥", + "‘‘उत्तमे दमथे दन्तो, चित्तं मे सुपणीहितं।", + "भारो मे ओहितो सब्बो, निब्बुतोम्हि अनासवो॥", + "‘‘अङ्गीरसो", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एतदग्गे ठपेसि मं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरसम्बुद्धं", + "उपेति जनता सब्बा, सब्बलोकग्गनायकं॥", + "‘‘सत्तुकञ्‍च बद्धकञ्‍च", + "ददन्ति सत्थुनो सब्बे, पुञ्‍ञक्खेत्ते अनुत्तरे॥", + "‘‘अहम्पि", + "बुद्धसेट्ठं निमन्तेत्वा, सङ्घम्पि च अनुत्तरं॥", + "‘‘उय्योजिता मया चेते, निमन्तेसुं तथागतं।", + "केवलं भिक्खुसङ्घञ्‍च, पुञ्‍ञक्खेत्तं अनुत्तरं॥", + "‘‘सतसहस्सपल्‍लङ्कं, सोवण्णं गोनकत्थतं।", + "तूलिकापटलिकाय, खोमकप्पासिकेहि च।", + "महारहं पञ्‍ञापयिं, आसनं बुद्धयुत्तकं॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "भिक्खुसङ्घपरिब्यूळ्हो, मम द्वारमुपागमि॥", + "‘‘पच्‍चुग्गन्त्वान सम्बुद्धं, लोकनाथं यसस्सिनं।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, अभिनामयिं सङ्घरं", + "‘‘भिक्खूनं सतसहस्सं, बुद्धञ्‍च लोकनायकं।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, परमन्‍नेन तप्पयिं॥", + "‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो।", + "भिक्खुसङ्घे", + "‘‘‘येनिदं आसनं दिन्‍नं, सोवण्णं गोनकत्थतं।", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘चतुसत्ततिक्खत्तुं", + "अनुभोस्सति सम्पत्तिं, अच्छराहि पुरक्खतो॥", + "‘‘‘पदेसरज्‍जं सहस्सं, वसुधं आवसिस्सति।", + "एकपञ्‍ञासक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती भविस्सति॥", + "‘‘‘सब्बासु भवयोनीसु, उच्‍चाकुली", + "सो च पच्छा पब्बजित्वा, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "भद्दियो नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको॥", + "‘‘‘विवेकमनुयुत्तोम्हि, पन्तसेननिवासहं।", + "फलञ्‍चाधिगतं सब्बं, चत्तक्‍लेसोम्हि अज्‍जहं॥", + "‘‘‘मम सब्बं", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एतदग्गे ठपेसि मं’॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अरञ्‍ञे", + "लाभालाभेन सन्तुट्ठो, यसेन अयसेन च॥", + "‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो।", + "वसीसतसहस्सेहि", + "‘‘उपागतं महानागं", + "तिणसन्थरं", + "‘‘पसन्‍नचित्तो सुमनो, आमण्डं पानीयञ्‍चहं।", + "अदासिं उजुभूतस्स, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, आमण्डस्स इदं फलं॥", + "‘‘एकतालीसकप्पम्हि, एको आसिं अरिन्दमो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘सुमेधो", + "ओक्खित्तचक्खु", + "‘‘पञ्‍च उप्पलहत्थानि, आवेळत्थं अहंसु मे।", + "तेन बुद्धं अपूजेसिं, पसन्‍नो सेहि पाणिभि॥", + "‘‘आरोपिता", + "समाधिंसु", + "‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘इतो वीसकप्पसते, अहेसुं पञ्‍च खत्तिया।", + "हत्थिया नाम नामेन, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘निब्बुते लोकनाथम्हि, विपस्सिम्हग्गपुग्गले।", + "सुफुल्‍लपदुमं गय्ह, चितमारोपयिं अहं॥", + "‘‘आरोपिते", + "आकासे छदनं", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘सत्ततालीसितो", + "चातुरन्तो विजितावी, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "इत्थं सुदं आयस्मा पदुमच्छदनियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।", + "‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, मेत्तचित्तस्स तादिनो।", + "सयनग्गं मया दिन्‍नं, दुस्सभण्डेहि", + "‘‘पटिग्गहेसि", + "उट्ठाय सयना", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, सयनस्स इदं फलं॥", + "‘‘एकपञ्‍ञासितो", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अत्थदस्सिस्स मुनिनो, लोकजेट्ठस्स तादिनो।", + "इट्ठकाहि चिनित्वान, चङ्कमं कारयिं अहं॥", + "‘‘उच्‍चतो पञ्‍चरतनं, चङ्कमं साधुमापितं।", + "आयामतो हत्थसतं, भावनीय्यं मनोरमं॥", + "‘‘पटिग्गहेसि भगवा, अत्थदस्सी नरुत्तमो।", + "हत्थेन पुलिनं गय्ह, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘इमिना", + "सत्तरतनसम्पन्‍नं, पुलिनं अनुभोस्सति॥", + "‘‘‘तीणि कप्पानि देवेसु, देवरज्‍जं करिस्सति।", + "अनुभोस्सति सम्पत्तिं, अच्छराहि पुरक्खतो॥", + "‘‘‘मनुस्सलोकमागन्त्वा", + "तिक्खत्तुं चक्‍कवत्ती च, महिया सो भविस्सति’॥", + "‘‘अट्ठारसे कप्पसते, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, चङ्कमस्स इदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "जनतं उद्धरित्वान, निब्बायति महायसो॥", + "‘‘निब्बायन्ते च सम्बुद्धे, दससहस्सि कम्पथ।", + "जनकायो महा आसि, देवा सन्‍निपतुं तदा॥", + "‘‘चन्दनं पूरयित्वान, तगरामल्‍लिकाहि च।", + "हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, आरोपयिं", + "‘‘मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, सत्था लोके अनुत्तरो।", + "निपन्‍नकोव सम्बुद्धो, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘यो", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘इतो चुतो अयं पोसो, तुसितकायं गमिस्सति।", + "तत्थ रज्‍जं करित्वान, निम्मानं सो गमिस्सति॥", + "‘‘‘एतेनेव उपायेन, दत्वा मालं", + "सककम्माभिरद्धो सो, सम्पत्तिं अनुभोस्सति॥", + "‘‘‘पुनापि", + "तम्हा काया चवित्वान, मनुस्सत्तं गमिस्सति॥", + "‘‘‘सक्यपुत्तो महानागो, अग्गो लोके सदेवके।", + "बोधयित्वा बहू सत्ते, निब्बायिस्सति चक्खुमा॥", + "‘‘‘तदा", + "उपसङ्कम्म सम्बुद्धं, पञ्हं पुच्छिस्सति तदा॥", + "‘‘‘हासयित्वान सम्बुद्धो, सब्बञ्‍ञू लोकनायको।", + "पुञ्‍ञकम्मं परिञ्‍ञाय, सच्‍चानि विवरिस्सति॥", + "‘‘‘आरद्धो च अयं पञ्हो, तुट्ठो एकग्गमानसो।", + "सत्थारं अभिवादेत्वा, पब्बज्‍जं याचयिस्सति॥", + "‘‘‘पसन्‍नमानसं दिस्वा, सककम्मेन तोसितं।", + "पब्बाजेस्सति सो बुद्धो, अग्गमग्गस्स कोविदो॥", + "‘‘‘वायमित्वानयं पोसो, सम्मासम्बुद्धसासने।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’॥", + "‘‘पुब्बकम्मेन", + "बुद्धस्स ओरसो पुत्तो, धम्मजोम्हि सुनिम्मितो॥", + "‘‘धम्मराजं उपगम्म, अपुच्छिं पञ्हमुत्तमं।", + "कथयन्तो च मे पञ्हं, धम्मसोतं उपानयि॥", + "‘‘तस्साहं धम्ममञ्‍ञाय, विहासिं सासने रतो।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, जलजुत्तमनायको।", + "निब्बायि अनुपादानो, दीपोव तेलसङ्खया॥", + "‘‘सत्तयोजनिकं आसि, थूपञ्‍च रतनामयं।", + "धजं तत्थ अपूजेसिं, सब्बभद्दं मनोरमं॥", + "‘‘कस्सपस्स च बुद्धस्स, तिस्सो नामग्गसावको।", + "पुत्तो मे ओरसो आसि, दायादो जिनसासने॥", + "‘‘तस्स हीनेन मनसा, वाचं भासिं अभद्दकं।", + "तेन कम्मविपाकेन, पच्छा मे आसि भद्दकं", + "‘‘उपवत्तने", + "पब्बाजेसि महावीरो, हितो कारुणिको जिनो॥", + "‘‘अज्‍जेव", + "अज्‍जेव परिनिब्बानं, सम्मुखा द्विपदुत्तमे॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो।", + "अग्घियं कारयित्वान, जातिपुप्फेहि छादयिं॥", + "‘‘निट्ठापेत्वान तं पुप्फं, बुद्धस्स उपनामयिं।", + "पुप्फावसेसं पग्गय्ह, बुद्धस्स अभिरोपयिं॥", + "‘‘कञ्‍चनग्घियसङ्कासं", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, पुप्फग्घियमुपानयिं॥", + "‘‘वितिण्णकङ्खो सम्बुद्धो, तिण्णोघेहि पुरक्खतो।", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘दिब्बगन्धं पवायन्तं, यो मे पुप्फग्घियं अदा।", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘इतो चुतो अयं पोसो, देवसङ्घपुरक्खतो।", + "जातिपुप्फेहि परिकिण्णो, देवलोकं गमिस्सति॥", + "‘‘‘उब्बिद्धं भवनं तस्स, सोवण्णञ्‍च मणीमयं।", + "ब्यम्हं पातुभविस्सति, पुञ्‍ञकम्मप्पभावितं॥", + "‘‘‘चतुसत्ततिक्खत्तुं", + "अनुभोस्सति सम्पत्तिं, अच्छराहि पुरक्खतो॥", + "‘‘‘पथब्या रज्‍जं तिसतं, वसुधं आवसिस्सति।", + "पञ्‍चसत्ततिक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती भविस्सति॥", + "‘‘‘दुज्‍जयो", + "अनुभोत्वान तं पुञ्‍ञं, सककम्मं अपस्सितो", + "‘‘‘विनिपातं", + "हिरञ्‍ञं तस्स", + "‘‘‘निब्बत्तिस्सति योनिम्हि, ब्राह्मणे सो भविस्सति।", + "वङ्गन्तस्स सुतो धीमा, सारिया ओरसो पियो॥", + "‘‘‘सो च पच्छा पब्बजित्वा, अङ्गीरसस्स सासने।", + "चूळचुन्दोति", + "‘‘‘सामणेरोव सो सन्तो, खीणासवो भविस्सति।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’॥", + "‘‘उपट्ठहिं महावीरं, अञ्‍ञे च पेसले बहू।", + "भातरं मे चुपट्ठासिं, उत्तमत्थस्स पत्तिया॥", + "‘‘भातरं मे उपट्ठित्वा, धातुं पत्तम्हि ओहिय", + "सम्बुद्धं उपनामेसिं, लोकजेट्ठं नरासभं॥", + "‘‘उभो", + "सन्दस्सयन्तो तं धातुं, कित्तयि अग्गसावकं॥", + "‘‘चित्तञ्‍च", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘पटिसम्भिदानुप्पत्ता, विमोक्खापि च फस्सिता", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "उपालि सोणो भद्दियो, सन्‍निट्ठापकहत्थियो।", + "छदनं सेय्यचङ्कमं, सुभद्दो चुन्दसव्हयो।", + "गाथासतं सतालीसं", + "‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स", + "बीजनिका", + "‘‘सकं चित्तं पसादेत्वा, पग्गहेत्वान अञ्‍जलिं।", + "सम्बुद्धमभिवादेत्वा, पक्‍कमिं उत्तरामुखो॥", + "‘‘बीजनिं", + "भिक्खुसङ्घे ठितो सन्तो, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘इमिना बीजनिदानेन, चित्तस्स पणिधीहि", + "कप्पानं सतसहस्सं, विनिपातं न गच्छति’॥", + "‘‘आरद्धवीरियो पहितत्तो, चेतोगुणसमाहितो।", + "जातिया सत्तवस्सोहं, अरहत्तं अपापुणिं॥", + "‘‘सट्ठिकप्पसहस्सम्हि, बीजमानसनामका।", + "सोळसासिंसु राजानो, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘उब्बिद्धं सेलमारुय्ह, निसीदि पुरिसुत्तमो।", + "पब्बतस्साविदूरम्हि, ब्राह्मणो मन्तपारगू॥", + "‘‘उपविट्ठं", + "अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, सन्थविं लोकनायकं॥", + "‘‘‘एस", + "जलति अग्गिखन्धोव, भिक्खुसङ्घपुरक्खतो॥", + "‘‘‘महासमुद्दोव‘क्खुब्भो", + "मिगराजावसम्भीतो", + "‘‘मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, पदुमुत्तरनायको।", + "भिक्खुसङ्घे ठितो सत्था, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘येनायं", + "तिंसकप्पसहस्सानि, देवरज्‍जं करिस्सति॥", + "‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, अङ्गीरससनामको।", + "विवट्टच्छदो", + "‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो।", + "सतरंसीति नामेन, अरहा सो भविस्सति’॥", + "‘‘जातिया सत्तवस्सोहं, पब्बजिं अनगारियं।", + "सतरंसिम्हि नामेन, पभा निद्धावते मम॥", + "‘‘मण्डपे रुक्खमूले वा, झायी झानरतो अहं।", + "धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने॥", + "‘‘सट्ठिकप्पसहस्सम्हि, चतुरो रामनामका।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, सब्बलोकानुकम्पिनो।", + "सयनं तस्स पादासिं, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘तेन", + "भोगा निब्बत्तरे तस्स, सयनस्स इदं फलं॥", + "‘‘आकासे सेय्यं कप्पेमि, धारेमि पथविं इमं।", + "पाणेसु मे इस्सरियं, सयनस्स इदं फलं॥", + "‘‘पञ्‍चकप्पसहस्सम्हि, अट्ठ आसुं महातेजा", + "चतुत्तिंसे कप्पसते, चतुरो च महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स", + "विचित्तं घटमादाय, गन्धोदकमदासहं॥", + "‘‘न्हानकाले च बोधिया, महामेघो पवस्सथ।", + "निन्‍नादो च महा आसि, असनिया फलन्तिया॥", + "‘‘तेनेवासनिवेगेन, तत्थ कालङ्कतो", + "देवलोके ठितो सन्तो, इमा गाथा अभासहं॥", + "‘‘‘अहो", + "कळेवरं", + "‘‘‘उब्बिद्धं भवनं मय्हं, सतभूमं समुग्गतं।", + "कञ्‍ञासतसहस्सानि, परिवारेन्ति मं सदा॥", + "‘‘‘आबाधा मे न विज्‍जन्ति, सोको मय्हं न विज्‍जति।", + "परिळाहं न पस्सामि, पुञ्‍ञकम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘‘अट्ठवीसे कप्पसते, राजा संवसितो अहुं।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो’॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स", + "निय्यादेत्वान सम्बुद्धे", + "‘‘देवलो नाम नामेन, सत्थुनो अग्गसावको।", + "वरधम्मस्स दायादो, आगच्छि मम सन्तिकं॥", + "‘‘सपत्तभारो भगवा, आजानेय्यो न कप्पति।", + "तव सङ्कप्पमञ्‍ञाय, अधिवासेसि चक्खुमा॥", + "‘‘अग्घापेत्वा वातजवं, सिन्धवं सीघवाहनं।", + "पदुमुत्तरबुद्धस्स, खमनीयमदासहं॥", + "‘‘यं यं योनुपपज्‍जामि, देवत्तं अथ मानुसं", + "खमनीयं वातजवं, चित्तं निब्बत्तते", + "‘‘लाभं", + "पुनपि पयिरुपासेय्यं, बुद्धो लोके सचे भवे॥", + "‘‘अट्ठवीसतिक्खत्तुंहं, राजा आसिं महब्बलो।", + "चातुरन्तो विजितावी, जम्बुसण्डस्स", + "‘‘इदं पच्छिमकं मय्हं, चरिमो वत्तते भवो।", + "पत्तोस्मि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं॥", + "‘‘चतुतिंससहस्सम्हि, महातेजोसि खत्तियो।", + "सतरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, पिण्डपातं अदासहं।", + "गन्त्वा किलिट्ठकं ठानं", + "‘‘तम्हासनम्हि", + "अकित्तयि पिण्डपातं, उजुभूतो समाहितो॥", + "‘‘यथापि भद्दके खेत्ते, बीजं अप्पम्पि रोपितं।", + "सम्मा धारं पवेच्छन्ते, फलं तोसेति कस्सकं॥", + "‘‘तथेवायं पिण्डपातो, सुखेत्ते रोपितो तया।", + "भवे निब्बत्तमानम्हि, फलं ते", + "‘‘इदं वत्वान सम्बुद्धो, जलजुत्तमनामको।", + "पिण्डपातं गहेत्वान, पक्‍कामि उत्तरामुखो॥", + "‘‘संवुतो पातिमोक्खस्मिं, इन्द्रियेसु च पञ्‍चसु।", + "पविवेकमनुयुत्तो, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, सब्बभूतानुकम्पिनो।", + "सद्दहित्वान", + "‘‘पदीपदानं", + "सद्दहन्तो पदीपानि, अकरिं तावदे अहं॥", + "‘‘यं यं योनुपपज्‍जामि, देवत्तं अथ मानुसं।", + "आकासे उक्‍कं धारेन्ति, दीपदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘तिरोकुट्टं तिरोसेलं, समतिग्गय्ह पब्बतं।", + "समन्ता योजनसतं, दस्सनं अनुभोमहं॥", + "‘‘तेन कम्मावसेसेन, पत्तोम्हि आसवक्खयं।", + "धारेमि अन्तिमं देहं, द्विपदिन्दस्स सासने॥", + "‘‘चतुत्तिंसे कप्पसते, सतचक्खुसनामका।", + "राजाहेसुं महातेजा, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, बोधिया पादपुत्तमे।", + "हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, धजमारोपयिं अहं॥", + "‘‘पतितपत्तानि गण्हित्वा, बहिद्धा छड्डयिं अहं।", + "अन्तोसुद्धं बहिसुद्धं, अधिमुत्तमनासवं॥", + "‘‘सम्मुखा विय सम्बुद्धं, अवन्दिं बोधिमुत्तमं।", + "पदुमुत्तरो", + "‘‘भिक्खुसङ्घे ठितो सत्था, इमा गाथा अभासथ।", + "‘‘‘इमिना धजदानेन, उपट्ठानेन चूभयं॥", + "‘‘‘कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं सो न गच्छति।", + "देवेसु देवसोभग्यं, अनुभोस्सतिनप्पकं॥", + "‘‘‘अनेकसतक्खत्तुञ्‍च", + "उग्गतो नाम नामेन, चक्‍कवत्ती भविस्सति॥", + "‘‘‘सम्पत्तिं", + "गोतमस्स भगवतो, सासनेभिरमिस्सति’॥", + "‘‘पधानपहितत्तोम्हि, उपसन्तो निरूपधि।", + "धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने॥", + "‘‘एकपञ्‍ञाससहस्से, कप्पे उग्गतसव्हयो", + "पञ्‍ञाससतसहस्से, खत्तियो मेघसव्हयो", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘चतुसच्‍चं", + "वस्सते", + "‘‘सधजं", + "पदुमुत्तरमुनिस्स, पहट्ठो उक्खिपिमम्बरे॥", + "‘‘आगच्छन्ते च पदुमे, अब्भुतो आसि तावदे।", + "मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, पग्गण्हि वदतं वरो॥", + "‘‘करसेट्ठेन", + "भिक्खुसङ्घे ठितो सत्था, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘येनिदं पदुमं खित्तं, सब्बञ्‍ञुम्हि विनायके", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘तिंसकप्पानि", + "पथब्या रज्‍जं सत्तसतं, वसुधं आवसिस्सति॥", + "‘‘‘तत्थ पत्तं गणेत्वान, चक्‍कवत्ती भविस्सति।", + "आकासतो पुप्फवुट्ठि, अभिवस्सिस्सती तदा॥", + "‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम नामेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’॥", + "‘‘निक्खमित्वान कुच्छिम्हा, सम्पजानो पतिस्सतो।", + "जातिया पञ्‍चवस्सोहं, अरहत्तं अपापुणिं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘जातिया", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, उपगच्छिं नरुत्तमं॥", + "‘‘तिस्सस्साहं भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो।", + "हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, रोपयिं बोधिमुत्तमं॥", + "‘‘असनो नामधेय्येन, धरणीरुहपादपो।", + "पञ्‍चवस्से परिचरिं, असनं बोधिमुत्तमं॥", + "‘‘पुप्फितं पादपं दिस्वा, अब्भुतं लोमहंसनं।", + "सकं कम्मं पकित्तेन्तो, बुद्धसेट्ठं उपागमिं॥", + "‘‘तिस्सो तदा सो सम्बुद्धो, सयम्भू अग्गपुग्गलो।", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘येनायं", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘तिंसकप्पानि देवेसु, देवरज्‍जं करिस्सति।", + "चतुसट्ठि चक्खत्तुं सो, चक्‍कवत्ती भविस्सति॥", + "‘‘‘तुसिता", + "द्वे सम्पत्ती अनुभोत्वा, मनुस्सत्ते रमिस्सति॥", + "‘‘‘पधानपहितत्तो सो, उपसन्तो निरूपधि।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’॥", + "‘‘विवेकमनुयुत्तोहं", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, बोधिं रोपेसहं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बोधिरोपस्सिदं फलं॥", + "‘‘चतुसत्ततितो कप्पे, दण्डसेनोति विस्सुतो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती तदा अहुं॥", + "‘‘तेसत्ततिम्हितो कप्पे, सत्ताहेसुं महीपती।", + "समन्तनेमिनामेन, राजानो चक्‍कवत्तिनो॥", + "‘‘पण्णवीसतितो", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "बीजनी सतरंसी च, सयनोदकिवाहियो।", + "परिवारो पदीपञ्‍च, धजो पदुमपूजको।", + "बोधि च दसमो वुत्तो, गाथा द्वेनवुति तथा॥", + "‘‘पवनं", + "इसीनं अनुचिण्णंव, आहुतीनं पटिग्गहं॥", + "‘‘थूपं कत्वान पुलिनं", + "सम्मुखा विय सम्बुद्धं, निम्मितं अभिवन्दहं॥", + "‘‘सत्तरतनसम्पन्‍नो", + "सककम्माभिरद्धोहं, पुप्फपूजायिदं", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं", + "‘‘असीतिकप्पेनन्तयसो, चक्‍कवत्ती अहोसहं।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चतुदीपम्हि इस्सरो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘विहारा अभिनिक्खम्म, अब्भुट्ठहिय", + "चतुसच्‍चं पकासन्तो, देसेति", + "‘‘सिखिस्स", + "नानापुप्फं गहेत्वान, आकासम्हि समोकिरिं॥", + "‘‘तेन", + "पत्तोम्हि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं॥", + "‘‘एकत्तिंसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं फलं॥", + "‘‘इतो वीसतिकप्पम्हि, सुमेधो नाम खत्तियो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सिन्धुया", + "सुद्धसेवालभक्खोहं, पापेसु च सुसञ्‍ञतो॥", + "‘‘अद्दसं विरजं बुद्धं, गच्छन्तं अनिलञ्‍जसे।", + "तुण्डेन सालं पग्गय्ह, विपस्सिस्साभिरोपयिं॥", + "‘‘यस्स", + "तेन चित्तप्पसादेन, दुग्गतिं सो न गच्छति॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि, बुद्धसेट्ठस्स सन्तिके।", + "विहङ्गमेन सन्तेन, सुबीजं रोपितं मया॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं", + "‘‘सुचारुदस्सना नाम, अट्ठेते एकनामका।", + "कप्पे सत्तरसे आसुं, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘उसभं", + "सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, को दिस्वा नप्पसीदति॥", + "‘‘हिमवावापरिमेय्यो, सागरोव दुरुत्तरो।", + "तथेव झानं बुद्धस्स, को दिस्वा नप्पसीदति॥", + "‘‘वसुधा यथाप्पमेय्या, चित्ता वनवटंसका।", + "तथेव", + "‘‘अनिलञ्‍जसासङ्खुब्भो", + "तथेव ञाणं बुद्धस्स, को दिस्वा नप्पसीदति॥", + "‘‘इमाहि", + "बुद्धसेट्ठं थवित्वान, सिद्धत्थं अपराजितं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतिकप्पानि, दुग्गतिं नुपपज्‍जथ।", + "सुगतिं सुखसम्पत्तिं", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, थवित्वा लोकनायकं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, थोमनाय", + "‘‘चातुद्दसम्हि कप्पम्हि, चतुरो आसुमुग्गता।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘वेस्सभू नाम नामेन, इसीनं ततियो अहु।", + "काननं वनमोगय्ह, विहासि पुरिसुत्तमो॥", + "‘‘भिसमुळालं", + "तञ्‍च बुद्धस्स पादासिं, पसन्‍नो सेहि पाणिभि॥", + "‘‘करेन च परामट्ठो, वेस्सभूवरबुद्धिना।", + "सुखाहं नाभिजानामि, समं तेन कुतोत्तरिं॥", + "‘‘चरिमो वत्तते मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "हत्थिनागेन सन्तेन, कुसलं रोपितं मया", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, भिसदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘समोधाना च राजानो, सोळस मनुजाधिपा।", + "कप्पम्हि चुद्दसे", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘गिरिदुग्गचरो", + "मिगसङ्घं वधित्वान, जीवामि पब्बतन्तरे॥", + "‘‘अत्थदस्सी", + "ममुद्धरितुकामो सो, आगच्छि पब्बतुत्तमं॥", + "‘‘पसदञ्‍च मिगं हन्त्वा, भक्खितुं समुपागमिं।", + "भगवा तम्हि समये, भिक्खमानो", + "‘‘वरमंसानि पग्गय्ह, अदासिं तस्स सत्थुनो।", + "अनुमोदि महावीरो, निब्बापेन्तो ममं तदा॥", + "‘‘तेन", + "पीतिं उप्पादयित्वान, तत्थ कालङ्कतो अहं॥", + "‘‘एतेन", + "पन्‍नरसे कप्पसते, देवलोके रमिं अहं॥", + "‘‘अवसेसेसु कप्पेसु, कुसलं चिन्तितं", + "तेनेव मंसदानेन, बुद्धानुस्सरणेन च॥", + "‘‘अट्ठत्तिंसम्हि कप्पम्हि, अट्ठ दीघायुनामका।", + "सट्ठिम्हितो कप्पसते, दुवे वरुणनामका", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पक्खिजातो", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, गच्छन्तं गन्धमादनं॥", + "‘‘जहित्वा गरुळवण्णं, माणवकं अधारयिं।", + "एकं वत्थं मया दिन्‍नं, द्विपदिन्दस्स तादिनो॥", + "‘‘तञ्‍च दुस्सं पटिग्गय्ह, बुद्धो लोकग्गनायको।", + "अन्तलिक्खे ठितो सत्था, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘इमिना वत्थदानेन, चित्तस्स पणिधीहि च।", + "पहाय गरुळं योनिं, देवलोके रमिस्सति’॥", + "‘‘अत्थदस्सी तु भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो।", + "वत्थदानं पसंसित्वा, पक्‍कामि उत्तरामुखो॥", + "‘‘भवे निब्बत्तमानम्हि, होन्ति मे वत्थसम्पदा।", + "आकासे छदनं होति, वत्थदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘अरुणवा", + "छत्तिंसतिम्हि आसिंसु, कप्पम्हि मनुजाधिपा॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘अनोमदस्सी", + "मेत्ताय अफरि लोके, अप्पमाणे निरूपधि॥", + "‘‘कपि अहं तदा आसिं, हिमवन्ते नगुत्तमे।", + "दिस्वा अनोमदस्सिं तं", + "‘‘अविदूरे हिमवन्तस्स, अम्बासुं फलिनो तदा।", + "ततो पक्‍कं गहेत्वान, अम्बं समधुकं अदं॥", + "‘‘तं", + "इमिना मधुदानेन, अम्बदानेन चूभयं॥", + "‘‘सत्तपञ्‍ञासकप्पम्हि, देवलोके रमिस्सति।", + "अवसेसेसु कप्पेसु, वोकिण्णं संसरिस्सति॥", + "‘‘खेपेत्वा पापकं कम्मं, परिपक्‍काय बुद्धिया।", + "विनिपातमगन्त्वान, किलेसे झापयिस्सति॥", + "‘‘दमेन उत्तमेनाहं, दमितोम्हि महेसिना।", + "पत्तोम्हि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं॥", + "‘‘सत्तसत्ततिकप्पसते, अम्बट्ठजसनामका।", + "चतुद्दस ते राजानो, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सुमनो", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, लोकाहुतिपटिग्गहं॥", + "‘‘उभो हत्थेहि पग्गय्ह, सुमनं पुप्फमुत्तमं।", + "बुद्धस्स अभिरोपेसिं, सिखिनो लोकबन्धुनो॥", + "‘‘इमाय पुप्फपूजाय, चेतनापणिधीहि च।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं", + "‘‘छब्बीसतिम्हि कप्पम्हि, चत्तारोसुं महायसा।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, राजानो चक्‍कवत्तिनो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अभीतरूपं", + "ब्यग्घूसभंव पवरं, अभिजातंव केसरिं॥", + "‘‘सिखिं तिलोकसरणं, अनेजं अपराजितं।", + "निसिन्‍नं समणानग्गं, भिक्खुसङ्घपुरक्खतं॥", + "‘‘चङ्कोटके", + "सह चङ्कोटकेनेव, बुद्धसेट्ठं समोकिरिं॥", + "‘‘तेन चित्तप्पसादेन, द्विपदिन्द नरासभ।", + "पत्तोम्हि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘सम्पुण्णे", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, पञ्‍चासुं चक्‍कवत्तिनो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "सकचिन्ती", + "परप्पसादी भिसदो, सुचिन्ति वत्थदायको॥", + "अम्बदायी च सुमनो, पुप्फचङ्कोटकीपि च।", + "गाथेकसत्तति वुत्ता, गणिता अत्थदस्सिभि॥", + "‘‘अपाटलिं", + "थूपम्हि अभिरोपेसिं, सिखिनो लोकबन्धुनो॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, थूपपूजायिदं फलं॥", + "‘‘इतो पन्‍नरसे कप्पे, भूमियो", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अक्‍कन्तञ्‍च", + "हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, पदे चित्तं पसादयिं॥", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं सञ्‍ञमलभिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पदसञ्‍ञायिदं फलं॥", + "‘‘इतो सत्तमके कप्पे, सुमेधो नाम खत्तियो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘दुमग्गे", + "ततो तमञ्‍जलिं कत्वा, पंसुकूलं अवन्दहं॥", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धसञ्‍ञायिदं फलं॥", + "‘‘इतो", + "चातुरन्तो विजितावी, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘काननं वनमोगय्ह, वसामि विपिने अहं।", + "विपस्सिं अद्दसं बुद्धं, आहुतीनं पटिग्गहं॥", + "‘‘भिसालुवञ्‍च पादासिं, उदकं हत्थधोवनं।", + "वन्दित्वा सिरसा पादे, पक्‍कामि उत्तरामुखो॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, भिसालुवमदं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पुञ्‍ञकम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘इतो ततियके कप्पे, भिससम्मतखत्तियो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘खण्डो", + "एका भिक्खा मया दिन्‍ना, लोकाहुतिपटिग्गहे॥", + "‘‘तेन चित्तप्पसादेन, द्विपदिन्द नरासभ।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, एकभिक्खायिदं फलं॥", + "‘‘चत्तालीसम्हितो कप्पे, वरुणो नाम खत्तियो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, महाजातस्सरो अहु।", + "सतपत्तेहि सञ्छन्‍नो, नानासकुणमालयो॥", + "‘‘तम्हि", + "अद्दसं समणानग्गं, गच्छन्तं अनिलञ्‍जसे॥", + "‘‘मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, सत्था लोके अनुत्तरो।", + "अब्भतो ओरुहित्वान, भूमियंठासि तावदे॥", + "‘‘विसाणेन", + "निसीदि भगवा तत्थ, तिस्सो लोकग्गनायको॥", + "‘‘सकं चित्तं पसादेत्वा, अवन्दि लोकनायकं।", + "पटिकुटिको", + "‘‘तेन चित्तप्पसादेन, निम्मानं उपपज्‍जहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, सन्थरस्स इदं फलं॥", + "‘‘इतो", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, सम्बुद्धो लोकनायको।", + "सुमेधो नाम नामेन, बात्तिंसवरलक्खणो॥", + "‘‘तस्स", + "पञ्‍च सूची मया दिन्‍ना, सिब्बनत्थाय चीवरं॥", + "‘‘तेनेव सूचिदानेन, निपुणत्थविपस्सकं।", + "तिक्खं लहुञ्‍च फासुञ्‍च, ञाणं मे उदपज्‍जथ॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने॥", + "‘‘द्विपदाधिपती नाम, राजानो चतुरो अहुं।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, गच्छन्तं अन्तरापणे।", + "कञ्‍चनग्घियसङ्कासं, बात्तिंसवरलक्खणं॥", + "‘‘सेट्ठिपुत्तो", + "उच्छङ्गे पाटलिपुप्फं, कत्वान", + "‘‘हट्ठो", + "तिस्सं लोकविदुं नाथं, नरदेवं नमस्सहं॥", + "‘‘द्वेनवुते", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं फलं॥", + "‘‘इतो तेसट्ठिकप्पम्हि, अभिसम्मतनामको।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘मिगलुद्दो पुरे आसिं, अरञ्‍ञे कानने अहं।", + "तत्थ अद्दसं", + "‘‘तत्थाहं अञ्‍जलिं कत्वा, पक्‍कामिं पाचिनामुखो।", + "अविदूरे निसिन्‍नस्स, नियके पण्णसन्थरे॥", + "‘‘ततो मे असनीपातो, मत्थके निपती तदा।", + "सोहं मरणकालम्हि, अकासिं पुनरञ्‍जलिं॥", + "‘‘द्वेनवुते", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, अञ्‍जलिस्स इदं फलं॥", + "‘‘चतुपण्णासकप्पम्हि, मिगकेतुसनामको।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "दन्तो दन्तपरिवुतो, नगरा निक्खमी तदा॥", + "‘‘नगरे", + "यं तत्थ उत्तमं तोणि, पद्मपुप्फानि", + "‘‘अद्दसं विरजं बुद्धं, पटिमग्गन्तरापणे।", + "सह", + "‘‘किं मे इमेहि पुप्फेहि, रञ्‍ञो उपनितेहि मे।", + "गामं वा गामखेत्तं वा, सहस्सं वा लभेय्यहं॥", + "‘‘अदन्तदमनं", + "लोकनाथं पूजयित्वा, लच्छामि अमतं धनं॥", + "‘‘एवाहं चिन्तयित्वान, सकं चित्तं पसादयिं।", + "तीणि लोहितके गय्ह, आकासे उक्खिपिं तदा॥", + "‘‘मया उक्खित्तमत्तम्हि, आकासे पत्थरिंसु ते।", + "धारिंसु मत्थके तत्थ, उद्धंवण्टा अधोमुखा॥", + "‘‘ये केचि मनुजा दिस्वा, उक्‍कुट्ठिं सम्पवत्तयुं।", + "देवता अन्तलिक्खम्हि, साधुकारं पवत्तयुं॥", + "‘‘अच्छेरं लोके उप्पन्‍नं, बुद्धसेट्ठस्स वाहसा।", + "सब्बे धम्मं सुणिस्साम, पुप्फानं वाहसा मयं॥", + "‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो।", + "वीथियञ्हि ठितो सन्तो, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘यो सो बुद्धं अपूजेसि, रत्तपद्मेहि", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति।", + "तिंसकप्पानि", + "‘‘‘महावित्थारिकं", + "तियोजनसतुब्बिद्धं, दियड्ढसतवित्थतं॥", + "‘‘‘चत्तारिसतसहस्सानि", + "कूटागारवरूपेता, महासयनमण्डिता॥", + "‘‘‘कोटिसतसहस्सियो", + "कुसला नच्‍चगीतस्स, वादितेपि पदक्खिणा॥", + "‘‘‘एतादिसे ब्यम्हवरे, नारीगणसमाकुले।", + "वस्सिस्सति पुप्फवस्सो, दिब्बो", + "‘‘‘भित्तिखीले नागदन्ते, द्वारबाहाय तोरणे।", + "चक्‍कमत्ता लोहितका, ओलम्बिस्सन्ति तावदे॥", + "‘‘‘पत्तेन पत्तसञ्छन्‍ने, अन्तोब्यम्हवरे इमं।", + "अत्थरित्वा पारुपित्वा, तुवट्टिस्सन्ति तावदे॥", + "‘‘‘भवनं परिवारेत्वा, समन्ता सतयोजने।", + "तेपि पद्मा", + "‘‘‘पञ्‍चसत्ततिक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती भविस्सति।", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘‘सम्पत्तियो दुवे भुत्वा, अनीति अनुपद्दवो।", + "सम्पत्ते परियोसाने, निब्बानं पापुणिस्सति’", + "‘‘सुदिट्ठो वत मे बुद्धो, वाणिज्‍जं सुपयोजितं।", + "पद्मानि तीणि पूजेत्वा, अनुभोसिं तिसम्पदा", + "‘‘अज्‍ज मे धम्मप्पत्तस्स, विप्पमुत्तस्स सब्बसो।", + "सुपुप्फितं लोहितकं, धारयिस्सति मत्थके॥", + "‘‘मम कम्मं कथेन्तस्स, पदुमुत्तरसत्थुनो।", + "सतपाणसहस्सानं, धम्माभिसमयो अहु॥", + "‘‘सतसहस्सितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, तिपदुमानिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "सब्बासवा परिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "नागसमालो पदसञ्‍ञी, सञ्‍ञकालुवदायको।", + "एकसञ्‍ञी तिणसन्थारो, सूचिपाटलिपुप्फियो।", + "ठितञ्‍जली तिपदुमी, गाथायो पञ्‍चसत्तति॥", + "‘‘चन्दभागानदीतीरे", + "निसिन्‍नं समणं दिस्वा, विप्पसन्‍नमनाविलं॥", + "‘‘तत्थ चित्तं पसादेत्वा", + "तारयिस्सति तिण्णोयं, दन्तोयं दमयिस्सति॥", + "‘‘अस्सासिस्सति अस्सत्थो, सन्तो च समयिस्सति।", + "मोचयिस्सति मुत्तो च, निब्बापेस्सति निब्बुतो॥", + "‘‘एवाहं चिन्तयित्वान, सिद्धत्थस्स महेसिनो।", + "गहेत्वा तिमिरपुप्फं, मत्थके ओकिरिं अहं", + "‘‘अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, कत्वा च नं पदक्खिणं।", + "वन्दित्वा सत्थुनो पादे, पक्‍कामिं अपरं दिसं॥", + "‘‘अचिरं गतमत्तं मं, मिगराजा विहेठयि।", + "पपातमनुगच्छन्तो, तत्थेव पपतिं अहं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं", + "‘‘छप्पञ्‍ञासम्हि", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा", + "‘‘जातिया", + "अवन्दिं सत्थुनो पादे, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘सत्तनङ्गलकीपुप्फे, आकासे उक्खिपिं अहं।", + "तिस्सं बुद्धं समुद्दिस्स, अनन्तगुणसागरं॥", + "‘‘सुगतानुगतं मग्गं, पूजेत्वा हट्ठमानसो।", + "अञ्‍जलिञ्‍च", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘इतो अट्ठमके कप्पे, तयो अग्गिसिखा अहु।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘रुक्खमूले", + "परमकारुञ्‍ञपत्तोम्हि, अरञ्‍ञे कानने अहं॥", + "‘‘अनुकम्पं उपादाय, तिस्सो सत्था उपेसि मं।", + "सोहं निपन्‍नको सन्तो, सिरे कत्वान अञ्‍जलिं॥", + "‘‘पसन्‍नचित्तो सुमनो, सब्बसत्तानमुत्तमं।", + "सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, तत्थ कालङ्कतो अहं॥", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं वन्दिं पुरिसुत्तमं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, वन्दनाय इदं फलं॥", + "‘‘इतो", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘अभिभू नाम सो भिक्खु, सिखिनो अग्गसावको।", + "महानुभावो तेविज्‍जो, हिमवन्तं उपागमि॥", + "‘‘अहम्पि", + "वसामि अप्पमञ्‍ञासु, इद्धीसु च तदा वसी॥", + "‘‘पक्खिजातो वियाकासे, पब्बतं अधिवत्तयिं", + "अधोपुप्फं गहेत्वान, आगच्छिं", + "‘‘सत्त पुप्फानि गण्हित्वा, मत्थके ओकिरिं अहं।", + "आलोकिते", + "‘‘आवासं", + "खारिभारं गहेत्वान, पायासिं", + "‘‘अजगरो मं पीळेसि, घोररूपो महब्बलो।", + "पुब्बकम्मं सरित्वान, तत्थ कालङ्कतो अहं॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पब्बते", + "अजिनुत्तरवासोहं, वसामि पब्बतन्तरे॥", + "‘‘सुवण्णवण्णं", + "वनन्तरगतं दिस्वा, सालराजंव पुप्फितं॥", + "‘‘रंस्या", + "पग्गय्ह अञ्‍जलिं वन्दिं, सिरसा उक्‍कुटी", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, रंसिसञ्‍ञायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पब्बते हिमवन्तम्हि, वाकचीरधरो अहं।", + "चङ्कमञ्‍च समारूळ्हो, निसीदिं पाचिनामुखो॥", + "‘‘पब्बते सुगतं दिस्वा, फुस्सं झानरतं तदा।", + "अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, रंस्या चित्तं पसादयिं॥", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं सञ्‍ञमलभिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, रंसिसञ्‍ञायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘पब्बते", + "फुस्सं जिनवरं दिस्वा, फलहत्थो फलं अदं॥", + "‘‘यमहं फलमदासिं, विप्पसन्‍नेन चेतसा।", + "भवे निब्बत्तमानम्हि, फलं निब्बत्तते मम॥", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं फलं अददिं अहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘पब्बते", + "फुस्सस्स धम्मं भणतो, सद्दे चित्तं पसादयिं॥", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पुञ्‍ञकम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘विपस्सिस्स भगवतो, महाबोधिमहो अहु।", + "पब्बज्‍जुपगतो सन्तो, उपगच्छिं अहं तदा॥", + "‘‘कुसुमोदकमादाय", + "मोचयिस्सति नो मुत्तो, निब्बापेस्सति निब्बुतो॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं बोधिमभिसिञ्‍चयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बोधिसिञ्‍चायिदं फलं॥", + "‘‘तेत्तिंसे", + "उदकसेचना नाम, अट्ठेते चक्‍कवत्तिनो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पोक्खरवनं", + "तत्थद्दसं फुस्सं बुद्धं", + "‘‘पदुमपुप्फं गहेत्वान, आकासे उक्खिपिं अहं।", + "पापकम्मं सरित्वान, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘पब्बजित्वान कायेन, मनसा संवुतेन च।", + "वचीदुच्‍चरितं हित्वा, आजीवं परिसोधयिं॥", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पदुमाभासनामा च, अट्ठारस महीपती।", + "अट्ठारसेसु कप्पेसु, अट्ठतालीसमासिसुं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "इत्थं सुदं आयस्मा पदुमपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।", + "तिमिरनङ्गलीपुप्फ, निप्पन्‍नञ्‍जलिको अधो।", + "द्वे रंसिसञ्‍ञी फलदो, सद्दसञ्‍ञी च सेचको।", + "पद्मपुप्फी च गाथायो, छप्पञ्‍ञास पकित्तिता॥", + "‘‘पूजारहे", + "पपञ्‍चसमतिक्‍कन्ते, तिण्णसोकपरिद्दवे॥", + "‘‘ते तादिसे पूजयतो, निब्बुते अकुतोभये।", + "न सक्‍का पुञ्‍ञं सङ्खातुं, इमेत्तमपि", + "‘‘चतुन्‍नमपि दीपानं, इस्सरं योध कारये।", + "एकिस्सा पूजनायेतं, कलं नाग्घति सोळसिं॥", + "‘‘सिद्धत्थस्स", + "सुधापिण्डो मया दिन्‍नो, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पटिसङ्खारस्सिदं फलं॥", + "‘‘इतो तिंसतिकप्पम्हि, पटिसङ्खारसव्हया।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, तेरस चक्‍कवत्तिनो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘तिस्सस्स लोकनाथस्स, सुद्धपीठमदासहं।", + "हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, बुद्धस्सादिच्‍चबन्धुनो॥", + "‘‘अट्ठारसे", + "भोगो च विपुलो आसि, सयनञ्‍च अनप्पकं॥", + "‘‘पीठं", + "अनुभोमि सकं कम्मं, पुब्बे सुकतमत्तनो॥", + "‘‘द्वेनवुते", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पीठदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘अट्ठतिंसे इतो कप्पे, तयो ते चक्‍कवत्तिनो।", + "रुचि उपरुचि चेव, महारुचि ततियको॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘तिस्सस्साहं भगवतो, उपड्ढदुस्समदासहं।", + "परमकापञ्‍ञपत्तोम्हि", + "‘‘उपड्ढदुस्सं दत्वान, कप्पं सग्गम्हि मोदहं।", + "अवसेसेसु कप्पेसु, कुसलं कारितं मया॥", + "‘‘द्वेनवुते", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, दुस्सदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘एकूनपञ्‍ञासकप्पम्हि", + "समन्तच्छदना नाम, बात्तिंसासुं", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘कम्मारोहं", + "सूचिदानं मया दिन्‍नं, विपस्सिस्स महेसिनो॥", + "‘‘वजिरग्गसमं ञाणं, होति कम्मेन तादिसं।", + "विरागोम्हि विमुत्तोम्हि", + "‘‘अतीते", + "ञाणेन विचिनिं सब्बं, सूचिदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, सत्तासुं वजिरव्हया।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सिद्धत्थस्स", + "सुमनेहि पटिच्छन्‍नं, बुद्धानुच्छविकं कतं॥", + "‘‘कञ्‍चनग्घियसङ्कासं, बुद्धं लोकग्गनायकं।", + "इन्दीवरंव जलितं, आदित्तंव हुतासनं॥", + "‘‘ब्यग्घूसभंव पवरं, अभिजातंव केसरिं।", + "निसिन्‍नं समणानग्गं, भिक्खुसङ्घपुरक्खतं॥", + "‘‘वन्दित्वा सत्थुनो पादे, पक्‍कामिं उत्तरामुखो।", + "चतुन्‍नवुतितो कप्पे, गन्धमालं यतो अदं॥", + "‘‘बुद्धे कतस्स कारस्स, फलेनाहं विसेसतो।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘चत्तारीसम्हि एकूने, कप्पे आसिंसु सोळस।", + "देवगन्धसनामा ते, राजानो चक्‍कवत्तिनो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘मिगलुद्दो", + "पाटलिं हरितं दिस्वा, तीणि पुप्फानि ओकिरिं॥", + "‘‘पतितपत्तानि", + "अन्तोसुद्धं बहिसुद्धं, सुविमुत्तं अनासवं॥", + "‘‘सम्मुखा विय सम्बुद्धं, विपस्सिं लोकनायकं।", + "पाटलिं अभिवादेत्वा, तत्थ कालङ्कतो अहं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं बोधिमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बोधिपूजायिदं फलं॥", + "‘‘समन्तपासादिका नाम, तेरसासिंसु राजिनो।", + "इतो तेत्तिंसकप्पम्हि", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘विपिने", + "सिद्धत्थं इसिनं सेट्ठं, आहुतीनं पटिग्गहं॥", + "‘‘निब्बुतत्तं", + "ओसधिंव विरोचन्तं, देवसङ्घनमस्सितं॥", + "‘‘वित्ति ममाहु तावदे", + "वुट्ठितस्स समाधिम्हा, मधुं दत्वान सत्थुनो॥", + "‘‘वन्दित्वा", + "चतुत्तिंसम्हि कप्पम्हि, राजा आसिं सुदस्सनो॥", + "‘‘मधु भिसेहि सवति, भोजनम्हि च तावदे।", + "मधुवस्सं पवस्सित्थ, पुब्बकम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, मधुदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘चतुत्तिंसे इतो कप्पे, चत्तारो ते सुदस्सना।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, अदासिं पण्णसन्थरं।", + "समन्ता उपहारञ्‍च, कुसुमं ओकिरिं अहं॥", + "‘‘पासादेवं गुणं रम्मं", + "महग्घानि च पुप्फानि, सयनेभिसवन्ति मे॥", + "‘‘सयनेहं तुवट्टामि, विचित्ते पुप्फसन्थते।", + "पुप्फवुट्ठि च सयने, अभिवस्सति तावदे॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, सन्थरस्स इदं फलं॥", + "‘‘तिणसन्थरका नाम, सत्तेते चक्‍कवत्तिनो।", + "इतो ते पञ्‍चमे कप्पे, उप्पज्‍जिंसु जनाधिपा॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘विपस्सिस्स", + "वेय्यावच्‍चकरो आसिं, सब्बकिच्‍चेसु वावटो", + "‘‘देय्यधम्मो च मे नत्थि, सुगतस्स महेसिनो।", + "अवन्दिं सत्थुनो पादे, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, वेय्यावच्‍चं अकासहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, वेय्यावच्‍चस्सिदं फलं॥", + "‘‘इतो च अट्ठमे कप्पे, राजा आसिं सुचिन्तितो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘विपस्सिस्स भगवतो, अहोसिं सङ्खधम्मको।", + "निच्‍चुपट्ठानयुत्तोम्हि, सुगतस्स महेसिनो॥", + "‘‘उपट्ठानफलं", + "सट्ठितूरियसहस्सानि, परिवारेन्ति मं सदा॥", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, उपट्ठानस्सिदं फलं॥", + "‘‘चतुवीसे", + "सोळसासिंसु राजानो, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "सुधा", + "तिपुप्फियो मधुसेना, वेय्यावच्‍चो चुपट्ठको।", + "समसट्ठि च गाथायो, अस्मिं वग्गे पकित्तिता॥", + "बुद्धवग्गो हि पठमो, सीहासनि सुभूति च।", + "कुण्डधानो उपालि च, बीजनिसकचिन्ति च॥", + "नागसमालो", + "चतुद्दससता गाथा, पञ्‍चपञ्‍ञासमेव च॥", + "‘‘सुवण्णवण्णं", + "पवरा", + "‘‘कटच्छुभिक्खं पादासिं, सिद्धत्थस्स महेसिनो।", + "पञ्‍ञाय उपसन्तस्स, महावीरस्स तादिनो॥", + "‘‘पदेनानुपदायन्तं", + "उळारा वित्ति मे जाता, बुद्धे आदिच्‍चबन्धुने", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, भिक्खादानस्सिदं फलं॥", + "‘‘सत्तासीतिम्हितो कप्पे, महारेणु सनामका।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, सत्तेते चक्‍कवत्तिनो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, निसभाजानियं यथा।", + "तिधापभिन्‍नं मातङ्गं, कुञ्‍जरंव महेसिनं॥", + "‘‘ओभासेन्तं दिसा सब्बा, उळुराजंव पूरितं।", + "रथियं पटिपज्‍जन्तं, लोकजेट्ठं अपस्सहं॥", + "‘‘ञाणे", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, सिद्धत्थमभिवादयिं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, ञाणसञ्‍ञायिदं फलं॥", + "‘‘तेसत्ततिम्हितो कप्पे, सोळसासुं नरुत्तमा।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘तिवरायं", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, सिद्धत्थं लोकपूजितं", + "‘‘पसन्‍नचित्तो सुमनो, पुप्फहत्थमदासहं।", + "यत्थ यत्थुपपज्‍जामि, तस्स कम्मस्स वाहसा॥", + "‘‘अनुभोमि फलं इट्ठं, पुब्बे सुकतमत्तनो।", + "परिक्खित्तो सुमल्‍लेहि, पुप्फदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं", + "‘‘चतुन्‍नवुतुपादाय, ठपेत्वा वत्तमानकं।", + "पञ्‍चराजसता तत्थ, नज्‍जसमसनामका", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सिद्धत्थस्स", + "पादेसु सत्त पुप्फानि, हासेनोकिरितानि मे॥", + "‘‘तेन", + "धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं फलं॥", + "‘‘समन्तगन्धनामासुं, तेरस चक्‍कवत्तिनो।", + "इतो पञ्‍चमके कप्पे, चातुरन्ता जनाधिपा॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सुदस्सनोति नामेन, मालाकारो अहं तदा।", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, लोकजेट्ठं नरासभं॥", + "‘‘जातिपुप्फं गहेत्वान, पूजयिं पदुमुत्तरं।", + "विसुद्धचक्खु सुमनो, दिब्बचक्खुं समज्झगं॥", + "‘‘एतिस्सा पुप्फपूजाय, चित्तस्स पणिधीहि च।", + "कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्‍जहं॥", + "‘‘सोळसासिंसु", + "छत्तिंसम्हि इतो कप्पे, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सुवण्णवण्णं", + "घतासनंव जलितं, आदित्तंव हुतासनं॥", + "‘‘पाणिना उदकं गय्ह, आकासे उक्खिपिं अहं।", + "सम्पटिच्छि महावीरो, बुद्धो कारुणिको इसि", + "‘‘अन्तलिक्खे", + "मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, इमं गाथं अभासथ॥", + "‘‘‘इमिना दकदानेन, पीतिउप्पादनेन च।", + "कप्पसतसहस्सम्पि, दुग्गतिं नुपपज्‍जति’", + "‘‘तेन कम्मेन द्विपदिन्द, लोकजेट्ठ नरासभ।", + "पत्तोम्हि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं॥", + "‘‘सहस्सराजनामेन", + "पञ्‍चसट्ठिकप्पसते, चातुरन्ता जनाधिपा॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, लोकजेट्ठस्स तादिनो।", + "तिणत्थरे निसिन्‍नस्स, उपसन्तस्स तादिनो॥", + "‘‘नळमालं गहेत्वान, बन्धित्वा", + "बुद्धस्स उपनामेसिं, द्विपदिन्दस्स तादिनो॥", + "‘‘पटिग्गहेत्वा सब्बञ्‍ञू, बीजनिं लोकनायको।", + "मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, इमं गाथं अभासथ॥", + "‘‘‘यथा", + "तथेव तिविधग्गीहि, चित्तं तव विमुच्‍चतु’॥", + "‘‘सब्बे", + "सोस्साम बुद्धवचनं, हासयन्तञ्‍च दायकं॥", + "‘‘निसिन्‍नो", + "दायकं सम्पहंसेन्तो, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘इमिना बीजनिदानेन, चित्तस्स पणिधीहि च।", + "सुब्बतो नाम नामेन, चक्‍कवत्ती भविस्सति॥", + "‘‘‘तेन", + "मालुतो नाम नामेन, चक्‍कवत्ती भविस्सति’॥", + "‘‘‘इमिना बीजनिदानेन, सम्मानविपुलेन च।", + "कप्पसतसहस्सम्पि, दुग्गतिं नुपपज्‍जति॥", + "‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, सुब्बता अट्ठतिंस ते।", + "एकूनतिंससहस्से, अट्ठ मालुतनामका॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘काननं वनमोगय्ह, अप्पसद्दं निराकुलं।", + "सीहासनं मया दिन्‍नं, अत्थदस्सिस्स तादिनो॥", + "‘‘मालाहत्थं", + "सत्थारं पयिरुपासित्वा, पक्‍कामिं उत्तरामुखो॥", + "‘‘तेन", + "सन्‍निब्बापेमि", + "‘‘अट्ठारसकप्पसते, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, सीहासनस्सिदं फलं॥", + "‘‘इतो", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे", + "घासेसु गेधमापन्‍नो, सेय्यसीलो चहं", + "‘‘खणन्तालु", + "कोलं भल्‍लातकं बिल्‍लं, आहत्वा पटियादितं॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, आगच्छि मम सन्तिकं॥", + "‘‘उपागतं महानागं, देवदेवं नरासभं।", + "बिळालिं पग्गहेत्वान, पत्तम्हि ओकिरिं अहं॥", + "‘‘परिभुञ्‍जि महावीरो, तोसयन्तो ममं तदा।", + "परिभुञ्‍जित्वान सब्बञ्‍ञू, इमं गाथं अभासथ॥", + "‘‘‘सकं चित्तं पसादेत्वा, बिळालिं मे अदा तुवं।", + "कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्‍जसि’॥", + "‘‘चरिमं", + "धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने॥", + "‘‘चतुपञ्‍ञासितो कप्पे, सुमेखलियसव्हयो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सुवण्णवण्णं", + "ओभासेन्तं दिसा सब्बा, उळुराजंव पूरितं॥", + "‘‘पुरक्खतं सावकेहि, सागरेहेव मेदनिं।", + "नागं पग्गय्ह रेणूहि, विपस्सिस्साभिरोपयिं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं रेणुमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पण्णतालीसितो कप्पे, रेणु नामासि खत्तियो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "भिक्खदायी ञाणसञ्‍ञी, हत्थियो पदपूजको।", + "मुट्ठिपुप्फी उदकदो, नळमालि उपट्ठको।", + "बिळालिदायी रेणु च, गाथायो छ च सट्ठि च॥", + "‘‘विपस्सी", + "अट्ठसट्ठिसहस्सेहि, पाविसि बन्धुमं तदा॥", + "‘‘नगरा अभिनिक्खम्म, अगमं दीपचेतियं।", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, आहुतीनं पटिग्गहं॥", + "‘‘चुल्‍लासीतिसहस्सानि, यक्खा मय्हं उपन्तिके।", + "उपट्ठहन्ति सक्‍कच्‍चं", + "‘‘भवना", + "सिरसा अभिवादेसिं, तञ्‍चादासिं महेसिनो॥", + "‘‘अहो बुद्धो अहो धम्मो, अहो नो सत्थु सम्पदा।", + "बुद्धस्स आनुभावेन, वसुधायं पकम्पथ॥", + "‘‘तञ्‍च अच्छरियं दिस्वा, अब्भुतं लोमहंसनं।", + "बुद्धे चित्तं पसादेमि, द्विपदिन्दम्हि तादिने॥", + "‘‘सोहं चित्तं पसादेत्वा, दुस्सं दत्वान सत्थुनो।", + "सरणञ्‍च उपागच्छिं, सामच्‍चो सपरिज्‍जनो॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘इतो पन्‍नरसे कप्पे, सोळसासुं सुवाहना", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अत्थदस्सी", + "विहारा अभिनिक्खम्म, तळाकं उपसङ्कमि॥", + "‘‘न्हत्वा पित्वा च सम्बुद्धो, उत्तरित्वेकचीवरो।", + "अट्ठासि भगवा तत्थ, विलोकेन्तो दिसोदिसं॥", + "‘‘भवने उपविट्ठोहं, अद्दसं लोकनायकं।", + "हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, अप्फोटेसिं अहं तदा॥", + "‘‘सतरंसिंव जोतन्तं, पभासन्तंव कञ्‍चनं", + "नच्‍चगीते पयुत्तोहं, पञ्‍चङ्गतूरियम्हि च॥", + "‘‘यं यं योनुपपज्‍जामि, देवत्तं अथ मानुसं।", + "सब्बे सत्ते अभिभोमि, विपुलो होति मे यसो", + "‘‘नमो", + "अत्तानं तोसयित्वान, परे तोसेसि त्वं मुनि॥", + "‘‘परिग्गहे", + "उपट्ठहित्वा सम्बुद्धं, तुसितं उपपज्‍जहं॥", + "‘‘सोळसेतो कप्पसते, द्विनवएकचिन्तिता।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘उभिन्‍नं देवराजूनं, सङ्गामो समुपट्ठितो।", + "अहोसि समुपब्यूळ्हो", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "अन्तलिक्खे ठितो सत्था, संवेजेसि महाजनं॥", + "‘‘सब्बे", + "सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, एकग्गासिंसु तावदे॥", + "‘‘मय्हं", + "अनुकम्पको लोकविदू, निब्बापेसि महाजनं॥", + "‘‘पदुट्ठचित्तो", + "तेन चित्तप्पदोसेन, अपायं उपपज्‍जति॥", + "‘‘सङ्गामसीसे नागोव, बहू पाणे विहेठयं।", + "निब्बापेथ सकं चित्तं, मा हञ्‍ञित्थो पुनप्पुनं॥", + "‘‘द्विन्‍नम्पि यक्खराजूनं, सेना सा विम्हिता अहु", + "सरणञ्‍च उपागच्छुं, लोकजेट्ठं सुतादिनं॥", + "‘‘सञ्‍ञापेत्वान", + "पेक्खमानोव देवेहि, पक्‍कामि उत्तरामुखो॥", + "‘‘पठमं सरणं गच्छिं, द्विपदिन्दस्स तादिनो।", + "कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्‍जहं॥", + "‘‘महादुन्दुभिनामा च, सोळसासुं रथेसभा।", + "तिंसकप्पसहस्सम्हि, राजानो चक्‍कवत्तिनो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘वरुणो नाम नामेन, देवराजा अहं तदा।", + "उपट्ठहेसिं सम्बुद्धं, सयोग्गबलवाहनो॥", + "‘‘निब्बुते", + "तूरियं सब्बमादाय, अगमं बोधिमुत्तमं॥", + "‘‘वादितेन च नच्‍चेन, सम्मताळसमाहितो।", + "सम्मुखा विय सम्बुद्धं, उपट्ठिं बोधिमुत्तमं॥", + "‘‘उपट्ठहित्वा", + "पल्‍लङ्कं आभुजित्वान, तत्थ कालङ्कतो अहं॥", + "‘‘सककम्माभिरद्धोहं, पसन्‍नो बोधिमुत्तमे।", + "तेन चित्तप्पसादेन, निम्मानं उपपज्‍जहं॥", + "‘‘सट्ठितूरियसहस्सानि, परिवारेन्ति मं सदा।", + "मनुस्सेसु च देवेसु, वत्तमानं भवाभवे॥", + "‘‘तिविधग्गी निब्बुता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने", + "‘‘सुबाहू", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, पञ्‍चकप्पसते इतो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘विपस्सी", + "निसिन्‍नो जनकायस्स, देसेसि अमतं पदं॥", + "‘‘तस्साहं धम्मं सुत्वान, द्विपदिन्दस्स तादिनो।", + "सोण्णपुप्फानि चत्तारि, बुद्धस्स अभिरोपयिं॥", + "‘‘सुवण्णच्छदनं आसि, यावता परिसा तदा।", + "बुद्धाभा च सुवण्णाभा, आलोको विपुलो अहु॥", + "‘‘उदग्गचित्तो", + "वित्तिसञ्‍जननो तेसं, दिट्ठधम्मसुखावहो॥", + "‘‘आयाचित्वान सम्बुद्धं, वन्दित्वान च सुब्बतं।", + "पामोज्‍जं जनयित्वान, सकं भवनुपागमिं॥", + "‘‘भवने उपविट्ठोहं, बुद्धसेट्ठं अनुस्सरिं।", + "तेन चित्तप्पसादेन, तुसितं उपपज्‍जहं॥", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘सोळसासिंसु राजानो, नेमिसम्मतनामका।", + "तेतालीसे इतो कप्पे, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘वसामि", + "परिनिब्बुते भगवति, सिखिनो लोकबन्धुनो॥", + "‘‘पसन्‍नचित्तो सुमनो, चितकं अगमासहं।", + "तूरियं तत्थ वादेत्वा, गन्धमालं समोकिरिं॥", + "‘‘चितम्हि पूजं कत्वान, वन्दित्वा चितकं अहं।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, सकं भवनुपागमिं॥", + "‘‘भवने उपविट्ठोहं, चितपूजं अनुस्सरिं।", + "तेन कम्मेन द्विपदिन्द, लोकजेट्ठ नरासभ॥", + "‘‘अनुभोत्वान सम्पत्तिं, देवेसु मानुसेसु च।", + "पत्तोम्हि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं॥", + "‘‘एकत्तिंसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, चितपूजायिदं फलं॥", + "‘‘एकूनतिंसकप्पम्हि, इतो सोळस राजानो।", + "उग्गता नाम नामेन, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘यदा", + "पथवी सम्पकम्पित्थ, मेदनी जलमेखला॥", + "‘‘ओततं वित्थतं", + "भवनम्पि पकम्पित्थ, बुद्धस्स आयुसङ्खये॥", + "‘‘तासो", + "उप्पादो", + "‘‘वेस्सवणो इधागम्म, निब्बापेसि महाजनं।", + "पाणभूते", + "‘‘अहो बुद्धो अहो धम्मो, अहो नो सत्थु सम्पदा।", + "यस्मिं उप्पज्‍जमानम्हि, पथवी", + "‘‘बुद्धानुभावं कित्तेत्वा, कप्पं सग्गम्हि मोदहं।", + "अवसेसेसु कप्पेसु, कुसलं चरितं", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धसञ्‍ञायिदं फलं॥", + "‘‘इतो", + "समितो नाम नामेन, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, सावका वनचारिनो।", + "विप्पनट्ठा ब्रहारञ्‍ञे, अन्धाव अनुसुय्यरे", + "‘‘अनुस्सरित्वा", + "तस्स ते मुनिनो पुत्ता, विप्पनट्ठा महावने॥", + "‘‘भवना ओरुहित्वान, अगमिं भिक्खुसन्तिकं।", + "तेसं मग्गञ्‍च आचिक्खिं, भोजनञ्‍च अदासहं॥", + "‘‘तेन कम्मेन द्विपदिन्द, लोकजेट्ठ नरासभ।", + "जातिया सत्तवस्सोहं, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘सचक्खू", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, पञ्‍चकप्पसते इतो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘अत्थदस्सिम्हि सुगते, निब्बुते समनन्तरा।", + "यक्खयोनिं उपपज्‍जिं, यसं पत्तो चहं तदा॥", + "‘‘दुल्‍लद्धं", + "यं मे भोगे विज्‍जमाने, परिनिब्बायि चक्खुमा॥", + "‘‘मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, सागरो नाम सावको।", + "ममुद्धरितुकामो सो, आगच्छि मम सन्तिकं॥", + "‘‘किं नु सोचसि मा भायि, चर धम्मं सुमेधस।", + "अनुप्पदिन्‍ना बुद्धेन, सब्बेसं बीजसम्पदा॥", + "‘‘सो चे पूजेय्य सम्बुद्धं, तिट्ठन्तं लोकनायकं।", + "धातुं सासपमत्तम्पि, निब्बुतस्सापि पूजये॥", + "‘‘समे", + "तस्मा थूपं करित्वान, पूजेहि जिनधातुयो॥", + "‘‘सागरस्स वचो सुत्वा, बुद्धथूपं अकासहं।", + "पञ्‍चवस्से परिचरिं, मुनिनो थूपमुत्तमं॥", + "‘‘तेन", + "सम्पत्तिं अनुभोत्वान, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘भूरिपञ्‍ञा च चत्तारो, सत्तकप्पसते इतो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘जायन्तस्स", + "पथवी च पकम्पित्थ, ससागरा सपब्बता॥", + "‘‘नेमित्ता च वियाकंसु, बुद्धो लोके भविस्सति।", + "अग्गो च सब्बसत्तानं, जनतं उद्धरिस्सति॥", + "‘‘नेमित्तानं", + "एदिसा पूजना नत्थि, यादिसा जातिपूजना॥", + "‘‘सङ्खरित्वान", + "जातिपूजं करित्वान, तत्थ कालङ्कतो अहं॥", + "‘‘यं यं योनुपपज्‍जामि, देवत्तं अथ मानुसं।", + "सब्बे सत्ते अभिभोमि, जातिपूजायिदं फलं॥", + "‘‘धातियो मं उपट्ठन्ति, मम चित्तवसानुगा।", + "न ता सक्‍कोन्ति कोपेतुं, जातिपूजायिदं फलं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पूजमकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, जातिपूजायिदं फलं॥", + "‘‘सुपारिचरिया नाम, चतुत्तिंस जनाधिपा।", + "इतो ततियकप्पम्हि, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "परिवारसुमङ्गला, सरणासनपुप्फिया।", + "चितपूजी बुद्धसञ्‍ञी, मग्गुपट्ठानजातिना।", + "गाथायो", + "‘‘अज्झायको", + "अब्भोकासे ठितो सन्तो, अद्दसं लोकनायकं॥", + "‘‘सीहं यथा वनचरं, ब्यग्घराजंव नित्तसं।", + "तिधापभिन्‍नमातङ्गं, कुञ्‍जरंव महेसिनं॥", + "‘‘सेरेय्यकं गहेत्वान, आकासे उक्खिपिं", + "बुद्धस्स आनुभावेन, परिवारेन्ति सब्बसो", + "‘‘अधिट्ठहि महावीरो, सब्बञ्‍ञू लोकनायको।", + "समन्ता पुप्फच्छदना, ओकिरिंसु नरासभं॥", + "‘‘ततो सा पुप्फकञ्‍चुका, अन्तोवण्टा बहिमुखा।", + "सत्ताहं छदनं कत्वा, ततो अन्तरधायथ॥", + "‘‘तञ्‍च अच्छरियं दिस्वा, अब्भुतं लोमहंसनं।", + "बुद्धे चित्तं पसादेसिं, सुगते लोकनायके॥", + "‘‘तेन चित्तप्पसादेन, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्‍जहं॥", + "‘‘पन्‍नरससहस्सम्हि", + "वीतमला", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे", + "वेमज्झे तस्स वसति, ब्राह्मणो मन्तपारगू॥", + "‘‘पञ्‍च सिस्ससहस्सानि, परिवारेन्ति मं सदा।", + "पुब्बुट्ठायी च ते आसुं, मन्तेसु च विसारदा॥", + "‘‘बुद्धो", + "असीतिब्यञ्‍जनानस्स, बात्तिंसवरलक्खणा॥", + "‘‘ब्यामप्पभो जिनवरो, आदिच्‍चोव विरोचति।", + "सिस्सानं वचनं सुत्वा, ब्राह्मणो मन्तपारगू॥", + "‘‘अस्समा अभिनिक्खम्म, दिसं पुच्छति सिस्सके", + "यम्हि देसे महावीरो, वसति लोकनायको॥", + "‘‘ताहं दिसं नमस्सिस्सं, जिनं अप्पटिपुग्गलं।", + "उदग्गचित्तो सुमनो, पूजेसिं तं तथागतं॥", + "‘‘एथ", + "वन्दित्वा सत्थुनो पादे, सोस्साम जिनसासनं॥", + "‘‘एकाहं अभिनिक्खम्म, ब्याधिं पटिलभिं अहं।", + "ब्याधिना पीळितो सन्तो, सालं वासयितुं गमिं॥", + "‘‘सब्बे सिस्से समानेत्वा, अपुच्छिं ते तथागतं।", + "कीदिसं लोकनाथस्स, गुणं परमबुद्धिनो॥", + "‘‘ते मे पुट्ठा वियाकंसु, यथा दस्साविनो तथा।", + "सक्‍कच्‍चं बुद्धसेट्ठं तं, देसेसुं", + "‘‘तेसाहं वचनं सुत्वा, सकं चित्तं पसादयिं।", + "पुप्फेहि थूपं कत्वान, तत्थ कालङ्कतो अहं॥", + "‘‘ते मे सरीरं झापेत्वा, अगमुं बुद्धसन्तिकं।", + "अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, सत्थारमभिवादयुं॥", + "‘‘पुप्फेहि थूपं कत्वान, सुगतस्स महेसिनो।", + "कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्‍जहं॥", + "‘‘चत्तालीससहस्सम्हि", + "नामेनग्गिसमा नाम, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘वीसकप्पसहस्सम्हि, राजानो चक्‍कवत्तिनो।", + "घतासनसनामाव, अट्ठत्तिंस महीपती॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सुवण्णवण्णो", + "पवना", + "‘‘महच्‍चा", + "आहुतिं यिट्ठुकामो सो, उपनेसिं बलिं अहं॥", + "‘‘भगवा तम्हि समये, लोकजेट्ठो नरासभो।", + "चङ्कमं सुसमारूळ्हो, अम्बरे अनिलायने॥", + "‘‘तञ्‍च अच्छरियं दिस्वा, अब्भुतं लोमहंसनं।", + "ठपयित्वा कंसपातिं, विपस्सिं अभिवादयिं॥", + "‘‘तुवं देवोसि", + "अनुकम्पं उपादाय, पटिगण्ह महामुनि॥", + "‘‘पटिग्गहेसि भगवा, सब्बञ्‍ञू लोकनायको।", + "मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, सत्था लोके महामुनि", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पायसस्स", + "‘‘एकतालीसितो", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘निसज्‍ज", + "ककुधं विलसन्तंव, सब्बञ्‍ञुं तमनासकं", + "‘‘पासादस्साविदूरे च, गच्छति लोकनायको।", + "पभा निद्धावते तस्स, यथा च सतरंसिनो॥", + "‘‘गन्धोदकञ्‍च", + "तेन चित्तप्पसादेन, तत्थ कालङ्कतो अहं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं गन्धोदकमाकिरिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, सुगन्धो नाम खत्तियो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘जायमाने विपस्सिम्हि, निमित्तं ब्याकरिं अहं।", + "‘निब्बापयिञ्‍च", + "‘‘‘यस्मिञ्‍च", + "सो दानि भगवा सत्था, धम्मं देसेति चक्खुमा॥", + "‘‘‘यस्मिञ्‍च जायमानस्मिं, आलोको विपुलो अहु।", + "सो दानि भगवा सत्था, धम्मं देसेति चक्खुमा॥", + "‘‘‘यस्मिञ्‍च जायमानस्मिं, सरितायो न सन्दयुं", + "सो दानि भगवा सत्था, धम्मं देसेति चक्खुमा॥", + "‘‘‘यस्मिञ्‍च जायमानस्मिं, अवीचग्गि न पज्‍जलि।", + "सो दानि भगवा सत्था, धम्मं देसेति चक्खुमा॥", + "‘‘‘यस्मिञ्‍च", + "सो दानि भगवा सत्था, धम्मं देसेति चक्खुमा॥", + "‘‘‘यस्मिञ्‍च जायमानस्मिं, वातक्खन्धो न वायति।", + "सो दानि भगवा सत्था, धम्मं देसेति चक्खुमा॥", + "‘‘‘यस्मिञ्‍च", + "सो दानि भगवा सत्था, धम्मं देसेति चक्खुमा॥", + "‘‘‘यस्मिञ्‍च जायमानस्मिं, सत्तासुं पदविक्‍कमा।", + "सो दानि भगवा सत्था, धम्मं देसेति चक्खुमा॥", + "‘‘‘जातमत्तो", + "वाचासभिमुदीरेसि, एसा बुद्धान धम्मता’॥", + "‘‘संवेजयित्वा जनतं, थवित्वा लोकनायकं।", + "सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, पक्‍कामिं पाचिनामुखो॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं बुद्धमभिथोमयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, थोमनाय इदं फलं॥", + "‘‘इतो नवुतिकप्पम्हि, सम्मुखाथविकव्हयो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पथवीदुन्दुभि नाम", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘अट्ठासीतिम्हितो", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘सत्तासीतिम्हितो कप्पे, सरितच्छेदनव्हयो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘अग्गिनिब्बापनो नाम, कप्पानं छळसीतिया।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘गतिपच्छेदनो नाम, कप्पानं पञ्‍चसीतिया।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘राजा", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘रतनपज्‍जलो", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पदविक्‍कमनो नाम, कप्पानं द्वेअसीतिया।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘राजा विलोकनो नाम, कप्पानं एकसीतिया।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘गिरसारोति नामेन, कप्पेसीतिम्हि खत्तियो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे", + "लक्खणे इतिहासे च, सनिघण्डुसकेटुभे॥", + "‘‘पदको", + "मन्ते च सिस्से वाचेसिं, तिण्णं वेदान पारगू॥", + "‘‘पञ्‍च उप्पलहत्थानि, पिट्ठियं ठपितानि मे।", + "आहुतिं यिट्ठुकामोहं, पितुमातुसमागमे॥", + "‘‘तदा विपस्सी भगवा, भिक्खुसङ्घपुरक्खतो।", + "ओभासेन्तो दिसा सब्बा, आगच्छति नरासभो॥", + "‘‘आसनं पञ्‍ञपेत्वान, निमन्तेत्वा महामुनिं।", + "सन्थरित्वान तं पुप्फं, अभिनेसिं सकं घरं॥", + "‘‘यं मे अत्थि सके गेहे, आमिसं पच्‍चुपट्ठितं।", + "ताहं बुद्धस्स पादासिं, पसन्‍नो सेहि पाणिभि॥", + "‘‘भुत्ताविं कालमञ्‍ञाय, पुप्फहत्थमदासहं।", + "अनुमोदित्वान सब्बञ्‍ञू, पक्‍कामि उत्तरामुखो॥", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘अनन्तरं इतो कप्पे, राजाहुं वरदस्सनो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘अज्झायको मन्तधरो, तिण्णं वेदान पारगू।", + "हिमवन्तस्साविदूरे, वसामि अस्समे अहं॥", + "‘‘अग्गिहुत्तञ्‍च मे अत्थि, पुण्डरीकफलानि च।", + "पुटके निक्खिपित्वान, दुमग्गे लग्गितं मया॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "ममुद्धरितुकामो सो, भिक्खन्तो ममुपागमि॥", + "‘‘पसन्‍नचित्तो सुमनो, फलं बुद्धस्सदासहं।", + "वित्तिसञ्‍जननो मय्हं, दिट्ठधम्मसुखावहो॥", + "‘‘सुवण्णवण्णो सम्बुद्धो, आहुतीनं पटिग्गहो।", + "अन्तलिक्खे ठितो सत्था, इमं गाथं अभासथ॥", + "‘‘‘इमिना फलदानेन, चेतनापणिधीहि च।", + "कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्‍जसि’॥", + "‘‘तेनेव", + "पत्तोम्हि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं॥", + "‘‘इतो सत्तसते कप्पे, राजा आसिं सुमङ्गलो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘पब्बते हिमवन्तम्हि, वसामि पब्बतन्तरे।", + "पुलिनं सोभनं दिस्वा, बुद्धसेट्ठं अनुस्सरिं॥", + "‘‘ञाणे उपनिधा नत्थि, सङ्खारं", + "सब्बधम्मं अभिञ्‍ञाय, ञाणेन अधिमुच्‍चति॥", + "‘‘नमो ते पुरिसाजञ्‍ञ, नमो ते पुरिसुत्तम।", + "ञाणेन ते समो नत्थि, यावता ञाणमुत्तमं॥", + "‘‘ञाणे चित्तं पसादेत्वा, कप्पं सग्गम्हि मोदहं।", + "अवसेसेसु कप्पेसु, कुसलं चरितं", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, ञाणसञ्‍ञायिदं फलं॥", + "‘‘इतो सत्ततिकप्पम्हि", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सुवण्णवण्णो सम्बुद्धो, विपस्सी दक्खिणारहो।", + "पुरक्खतो सावकेहि, आरामा अभिनिक्खमि॥", + "‘‘दिस्वानहं बुद्धसेट्ठं, सब्बञ्‍ञुं तमनासकं।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, गण्ठिपुप्फं", + "‘‘तेन", + "हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, पुन वन्दिं तथागतं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘एकतालीसितो", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे", + "नानारुक्खेहि सञ्छन्‍नो, महाभूतगणालयो॥", + "‘‘वेमज्झम्हि च तस्सासि, अस्समो अभिनिम्मितो।", + "पुरक्खतो ससिस्सेहि, वसामि अस्समे अहं॥", + "‘‘आयन्तु", + "बुद्धपूजं करिस्सामि, द्विपदिन्दस्स तादिनो॥", + "‘‘एवन्ति ते पटिस्सुत्वा, पदुमं आहरिंसु मे।", + "तथा निमित्तं कत्वाहं, बुद्धस्स अभिरोपयिं॥", + "‘‘सिस्से तदा समानेत्वा, साधुकं अनुसासहं।", + "मा खो तुम्हे पमज्‍जित्थ, अप्पमादो सुखावहो॥", + "‘‘एवं", + "अप्पमादगुणे युत्तो, तदा कालङ्कतो अहं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘एकपञ्‍ञासकप्पम्हि, राजा आसिं जलुत्तमो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "इत्थं सुदं आयस्मा पदुमपूजको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।", + "सेरेय्यको पुप्फथूपि, पायसो गन्धथोमको।", + "आसनि फलसञ्‍ञी च, गण्ठिपदुमपुप्फियो।", + "पञ्‍चुत्तरसता गाथा, गणिता अत्थदस्सिभि॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "महतो जनकायस्स, देसेति अमतं पदं॥", + "‘‘तस्साहं वचनं सुत्वा, वाचासभिमुदीरितं", + "अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, एकग्गो आसहं तदा॥", + "‘‘यथा", + "तथेव ये चित्तवसेन वत्तरे, न बुद्धञाणस्स कलं उपेन्ति ते॥", + "‘‘धम्मविधिं", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘यो सो ञाणं पकित्तेसि, बुद्धम्हि लोकनायके।", + "कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं न गमिस्सति॥", + "‘‘‘किलेसे झापयित्वान, एकग्गो सुसमाहितो।", + "सोभितो नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको’॥", + "‘‘पञ्‍ञासे", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘विनता", + "ताहं रुक्खं गवेसन्तो, अद्दसं लोकनायकं॥", + "‘‘केतकं पुप्फितं दिस्वा, वण्टे छेत्वानहं तदा।", + "बुद्धस्स अभिरोपेसिं, सिखिनो लोकबन्धुनो॥", + "‘‘येन ञाणेन पत्तोसि, अच्‍चुतं अमतं पदं।", + "तं ञाणं अभिपूजेमि, बुद्धसेट्ठ महामुनि॥", + "‘‘ञाणम्हि पूजं कत्वान, पिलक्खुमद्दसं अहं।", + "पटिलद्धोम्हि तं पञ्‍ञं", + "‘‘एकत्तिंसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, ञाणपूजायिदं फलं॥", + "‘‘इतो", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महप्फला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘चन्दभागानदीतीरे, अहोसिं किन्‍नरो तदा।", + "पुप्फभक्खो चहं आसिं, पुप्फानिवसनो तथा", + "‘‘अत्थदस्सी तु भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो।", + "विपिनग्गेन निय्यासि, हंसराजाव अम्बरे॥", + "‘‘नमो ते पुरिसाजञ्‍ञ, चित्तं ते सुविसोधितं।", + "पसन्‍नमुखवण्णोसि, विप्पसन्‍नमुखिन्द्रियो॥", + "‘‘ओरोहित्वान", + "सङ्घाटिं पत्थरित्वान, पल्‍लङ्केन उपाविसि॥", + "‘‘विलीनं", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, बुद्धस्स अभिरोपयिं॥", + "‘‘अभिवादेत्वान", + "पामोज्‍जं जनयित्वान, पक्‍कामिं उत्तरामुखो॥", + "‘‘अट्ठारसे कप्पसते, चन्दनं यं अपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘चतुद्दसे कप्पसते, इतो आसिंसु ते तयो।", + "रोहणी नाम", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "इत्थं सुदं आयस्मा चन्दनपूजनको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।", + "‘‘सुनन्दो", + "अज्झायको याचयोगो, वाजपेय्यं अयाजयि॥", + "‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, अग्गो कारुणिको इसि।", + "जनतं अनुकम्पन्तो, अम्बरे चङ्कमी तदा॥", + "‘‘चङ्कमित्वान सम्बुद्धो, सब्बञ्‍ञू लोकनायको।", + "मेत्ताय अफरि सत्ते, अप्पमाणे", + "‘‘वण्टे", + "सब्बे सिस्से समानेत्वा, आकासे उक्खिपापयि॥", + "‘‘यावता", + "बुद्धस्स आनुभावेन, सत्ताहं न विगच्छथ॥", + "‘‘तेनेव सुक्‍कमूलेन, अनुभोत्वान सम्पदा।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, तिण्णो लोके विसत्तिकं॥", + "‘‘एकारसे", + "अम्बरंससनामा ते, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, वसभो नाम पब्बतो।", + "तस्मिं पब्बतपादम्हि, अस्समो आसि मापितो॥", + "‘‘तीणि सिस्ससहस्सानि, वाचेसिं ब्राह्मणो", + "संहरित्वान", + "‘‘एकमन्तं", + "बुद्धवेदं गवेसन्तो", + "‘‘तत्थ चित्तं पसादेत्वा, निसीदिं पण्णसन्थरे।", + "पल्‍लङ्कं आभुजित्वान, तत्थ कालङ्कतो अहं॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं सञ्‍ञमलभिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, ञाणसञ्‍ञायिदं फलं॥", + "‘‘सत्तवीसतिकप्पम्हि, राजा सिरिधरो अहु।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘कणिकारंव जोतन्तं, निसिन्‍नं पब्बतन्तरे।", + "ओभासेन्तं दिसा सब्बा, ओसधिं विय तारकं", + "‘‘तयो", + "खारिभारं गहेत्वान, अन्वेन्ति मम पच्छतो॥", + "‘‘पुटके", + "गहेत्वा तानि ञाणम्हि, वेस्सभुस्साभिरोपयिं॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, ञाणपूजायिदं फलं॥", + "‘‘एकूनतिंसकप्पम्हि, विपुलाभ", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "इत्थं सुदं आयस्मा चम्पकपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।", + "‘‘विसालमाळे", + "खीणासवं बलप्पत्तं, भिक्खुसङ्घपुरक्खतं॥", + "‘‘सतसहस्सा", + "परिवारेन्ति सम्बुद्धं, को दिस्वा नप्पसीदति॥", + "‘‘ञाणे उपनिधा यस्स, न विज्‍जति सदेवके।", + "अनन्तञाणं सम्बुद्धं, को दिस्वा नप्पसीदति॥", + "‘‘धम्मकायञ्‍च", + "विकप्पेतुं", + "‘‘इमाहि तीहि गाथाहि, नारदोव्हयवच्छलो", + "पदुमुत्तरं थवित्वान, सम्बुद्धं अपराजितं॥", + "‘‘तेन चित्तप्पसादेन, बुद्धसन्थवनेन च।", + "कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं, नुपपज्‍जहं॥", + "‘‘इतो तिंसकप्पसते, सुमित्तो नाम खत्तियो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘नारदो इति मे नामं", + "कुसलाकुसलं एसं, अगमं बुद्धसन्तिकं॥", + "‘‘मेत्तचित्तो कारुणिको, अत्थदस्सी महामुनि।", + "अस्सासयन्तो सत्ते सो, धम्मं देसेति चक्खुमा॥", + "‘‘सकं", + "सत्थारं अभिवादेत्वा, पक्‍कामिं पाचिनामुखो॥", + "‘‘सत्तरसे", + "अमित्ततापनो नाम, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘मिगराजा तदा आसिं, अभिजातो सुकेसरी।", + "गिरिदुग्गं गवेसन्तो, अद्दसं लोकनायकं॥", + "‘‘अयं नु खो महावीरो, निब्बापेति महाजनं।", + "यंनूनाहं उपासेय्यं, देवदेवं नरासभं॥", + "‘‘साखं सालस्स भञ्‍जित्वा, सकोसं पुप्फमाहरिं।", + "उपगन्त्वान सम्बुद्धं, अदासिं पुप्फमुत्तमं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘इतो", + "तयो आसिंसु राजानो, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पारावतो", + "पब्भारे सेय्यं कप्पेमि, अविदूरे सिखिसत्थुनो॥", + "‘‘सायं पातञ्‍च पस्सामि, बुद्धं लोकग्गनायकं।", + "देय्यधम्मो च मे नत्थि, द्विपदिन्दस्स तादिनो॥", + "‘‘पियालफलमादाय", + "पटिग्गहेसि भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो॥", + "‘‘ततो परं उपादाय, परिचारिं विनायकं।", + "तेन चित्तप्पसादेन, तत्थ कालङ्कतो अहं॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं फलं अददिं अहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘इतो", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "सोभितसुदस्सनो च, चन्दनो पुप्फछदनो।", + "रहो चम्पकपुप्फी च, अत्थसन्दस्सकेन च॥", + "एकपसादी", + "गाथायो सत्तति द्वे च, गणितायो विभाविभि॥", + "‘‘परिनिब्बुते", + "छत्तातिछत्तं", + "‘‘कालेन कालमागन्त्वा, नमस्सिं लोकनायकं", + "पुप्फच्छदनं कत्वान, छत्तम्हि अभिरोपयिं॥", + "‘‘सत्तरसे कप्पसते, देवरज्‍जमकारयिं।", + "मनुस्सत्तं न गच्छामि, थूपपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘निब्बुते", + "आरोपेसिं धजत्थम्भं, बुद्धसेट्ठस्स चेतिये॥", + "‘‘निस्सेणिं मापयित्वान, थूपसेट्ठं समारुहिं।", + "जातिपुप्फं गहेत्वान, थूपम्हि अभिरोपयिं॥", + "‘‘अहो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, थूपपूजायिदं फलं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, थूपसीखसनामका।", + "सोळसासिंसु राजानो, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘निब्बुते लोकनाथम्हि, पियदस्सीनरुत्तमे।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, मुत्तावेदिमकासहं॥", + "‘‘मणीहि परिवारेत्वा, अकासिं वेदिमुत्तमं।", + "वेदिकाय महं कत्वा, तत्थ कालङ्कतो अहं॥", + "‘‘यं यं योनुपपज्‍जामि, देवत्तं अथ मानुसं।", + "मणी धारेन्ति आकासे, पुञ्‍ञकम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘सोळसितो कप्पसते, मणिप्पभासनामका।", + "छत्तिंसासिंसु", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "जलित्वा अग्गिक्खन्धोव, सम्बुद्धो परिनिब्बुतो॥", + "‘‘निब्बुते च महावीरे, थूपो वित्थारिको अहु।", + "दूरतोव", + "‘‘पसन्‍नचित्तो सुमनो, अकं चन्दनवेदिकं।", + "दिस्सति थूपखन्धो च", + "‘‘भवे", + "ओमत्तं मे न पस्सामि, पुब्बकम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘पञ्‍चदसकप्पसते", + "सब्बे समत्तनामा ते, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘निब्बुते लोकमहिते", + "सिद्धत्थम्हि भगवति, महाथूपमहो अहु॥", + "‘‘महे पवत्तमानम्हि, सिद्धत्थस्स महेसिनो।", + "उमापुप्फं", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, थूपपूजायिदं", + "‘‘इतो च नवमे कप्पे, सोमदेवसनामका।", + "पञ्‍चासीतिसु राजानो, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अनोमदस्सीमुनिनो", + "सुधाय पिण्डं दत्वान, पाणिकम्मं अकासहं॥", + "‘‘दिस्वा", + "भिक्खुसङ्घे ठितो सत्था, इमं गाथं अभासथ॥", + "‘‘‘इमिना सुधकम्मेन, चेतनापणिधीहि च।", + "सम्पत्तिं अनुभोत्वान, दुक्खस्सन्तं करिस्सति’॥", + "‘‘पसन्‍नमुखवण्णोम्हि", + "धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने॥", + "‘‘इतो कप्पसते आसिं, परिपुण्णे अनूनके", + "राजा सब्बघनो नाम, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘उत्तरित्वान", + "तमद्दसासिं सम्बुद्धं, सिद्धत्थं वरलक्खणं॥", + "‘‘कुदाल", + "सत्थारं अभिवादेत्वा, सकं चित्तं पसादयिं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, मग्गदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘सत्तपञ्‍ञासकप्पम्हि, एको आसिं जनाधिपो।", + "नामेन सुप्पबुद्धोति, नायको सो नरिस्सरो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘यानकारो", + "चन्दनं फलकं कत्वा, अदासिं लोकबन्धुनो॥", + "‘‘पभासति", + "हत्थियानं अस्सयानं, दिब्बयानं उपट्ठितं॥", + "‘‘पासादा", + "अक्खुब्भं", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, फलकं यमहं ददिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलकस्स इदं फलं॥", + "‘‘सत्तपञ्‍ञासकप्पम्हि, चतुरो निम्मिताव्हया।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सुमेधो नाम नामेन, सयम्भू अपराजितो।", + "विवेकमनुब्रूहन्तो, अज्झोगहि महावनं॥", + "‘‘सळलं पुप्फितं दिस्वा, गन्थित्वान", + "बुद्धस्स अभिरोपेसिं, सम्मुखा लोकनायकं॥", + "‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘ऊनवीसे कप्पसते, सोळसासुं सुनिम्मिता।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘सुमेधस्स", + "पल्‍लङ्को हि मया दिन्‍नो, सउत्तरसपच्छदो॥", + "‘‘सत्तरतनसम्पन्‍नो", + "मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, निब्बत्तति सदा मम॥", + "‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, पल्‍लङ्कमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पल्‍लङ्कस्स इदं फलं॥", + "‘‘वीसकप्पसहस्सम्हि, सुवण्णाभा तयो जना।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "छत्तं थम्भो च वेदि च, परिवारुमपुप्फियो।", + "अनुलेपो च मग्गो च, फलको च वटंसको।", + "पल्‍लङ्कदायी च गाथायो, छप्पञ्‍ञास पकित्तिताति॥", + "‘‘चन्दंव", + "नन्दीभवपरिक्खीणं, तिण्णं लोके विसत्तिकं॥", + "‘‘निब्बापयन्तं जनतं, तिण्णं", + "मुनिं वनम्हि झायन्तं", + "‘‘बन्धुजीवकपुप्फानि, लगेत्वा सुत्तकेनहं।", + "बुद्धस्स अभिरोपयिं, सिखिनो लोकबन्धुनो॥", + "‘‘एकत्तिंसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘इतो सत्तमके कप्पे, मनुजिन्दो महायसो।", + "समन्तचक्खु नामासि, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘परकम्मायने", + "वनन्तं अभिधाविस्सं, भयवेरसमप्पितो॥", + "‘‘पुप्फितं पादपं दिस्वा, पिण्डिबन्धं सुनिम्मितं।", + "तम्बपुप्फं गहेत्वान, बोधियं ओकिरिं अहं॥", + "‘‘सम्मज्‍जित्वान", + "पल्‍लङ्कं आभुजित्वान, बोधिमूले उपाविसिं॥", + "‘‘गतमग्गं", + "ते च दिस्वानहं तत्थ, आवज्‍जिं बोधिमुत्तमं॥", + "‘‘वन्दित्वान अहं बोधिं, विप्पसन्‍नेन चेतसा।", + "अनेकताले पपतिं, गिरिदुग्गे भयानके॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बोधिपूजायिदं फलं॥", + "‘‘इतो च ततिये कप्पे, राजा सुसञ्‍ञतो अहं", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘उदेन्तं", + "पन्‍नरसे यथा चन्दं, निय्यन्तं लोकनायकं॥", + "‘‘अट्ठसट्ठिसहस्सानि, सब्बे खीणासवा अहुं।", + "परिवारिंसु सम्बुद्धं, द्विपदिन्दं नरासभं॥", + "‘‘सम्मज्‍जित्वान तं वीथिं, निय्यन्ते लोकनायके।", + "उस्सापेसिं धजं तत्थ, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं धजं अभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, धजदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘इतो चतुत्थके कप्पे, राजाहोसिं महब्बलो।", + "सब्बाकारेन सम्पन्‍नो, सुधजो इति विस्सुतो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘देवपुत्तो", + "कक्‍कारुपुप्फं पग्गय्ह, बुद्धस्स अभिरोपयिं॥", + "‘‘एकत्तिंसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘इतो च नवमे कप्पे, राजा सत्तुत्तमो अहुं।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘देवपुत्तो", + "मन्दारवेन पुप्फेन, बुद्धस्स अभिरोपयिं॥", + "‘‘सत्ताहं छदनं आसि, दिब्बं मालं तथागते।", + "सब्बे जना समागन्त्वा, नमस्सिंसु तथागतं॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘इतो च दसमे कप्पे, राजाहोसिं जुतिन्धरो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे", + "तम्हि पब्बतपादम्हि, सत्त बुद्धा वसन्ति ते॥", + "‘‘कदम्बं पुप्फितं दिस्वा, दीपराजंव उग्गतं।", + "उभो हत्थेहि पग्गय्ह, सत्त बुद्धे समोकिरिं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, सत्तासुं पुप्फनामका।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "इत्थं सुदं आयस्मा कदम्बपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे", + "वसतेको जिनो तत्थ, सयम्भू लोकनिस्सटो॥", + "‘‘तिणसूलं गहेत्वान, बुद्धस्स अभिरोपयिं।", + "एकूनसतसहस्सं, कप्पं न विनिपातिको॥", + "‘‘इतो एकादसे कप्पे, एकोसिं धरणीरुहो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘सुवच्छो", + "पुरक्खतो ससिस्सेहि, वसते पब्बतन्तरे॥", + "‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, आहुतीनं पटिग्गहो।", + "ममुद्धरितुकामो सो, आगच्छि मम सन्तिकं॥", + "‘‘वेहासम्हि", + "हासं ममं विदित्वान, पक्‍कामि पाचिनामुखो॥", + "‘‘तञ्‍च अच्छरियं दिस्वा, अब्भुतं लोमहंसनं।", + "नागपुप्फं गहेत्वान, गतमग्गम्हि ओकिरिं॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं पुप्फं ओकिरिं अहं।", + "तेन चित्तप्पसादेन, दुग्गतिं नुपपज्‍जहं॥", + "‘‘एकत्तिंसे कप्पसते", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘काननं", + "पुन्‍नागं पुप्फितं दिस्वा, बुद्धसेट्ठं अनुस्सरिं॥", + "‘‘तं", + "थूपं करित्वा पुलिने, बुद्धस्स अभिरोपयिं॥", + "‘‘द्वेनवुते", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘एकम्हि नवुते कप्पे, एको आसिं तमोनुदो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, महाजातस्सरो अहु।", + "पदुमुप्पलसञ्छन्‍नो, पुण्डरीकसमोत्थटो॥", + "‘‘कुकुत्थो नाम नामेन, तत्थासिं सकुणो तदा।", + "सीलवा बुद्धिसम्पन्‍नो, पुञ्‍ञापुञ्‍ञेसु कोविदो॥", + "‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो।", + "जातस्सरस्साविदूरे, सञ्‍चरित्थ महामुनि॥", + "‘‘जलजं कुमुदं छेत्वा, उपनेसिं महेसिनो।", + "मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, पटिग्गहि महामुनि॥", + "‘‘तञ्‍च", + "कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्‍जहं॥", + "‘‘सोळसेतो कप्पसते, आसुं वरुणनामका।", + "अट्ठ एते जनाधिपा, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "बन्धुजीवो तम्बपुप्फी, वीथिकक्‍कारुपुप्फियो।", + "मन्दारवो कदम्बी च, सूलको नागपुप्फियो।", + "पुन्‍नागो कोमुदी गाथा, छप्पञ्‍ञास पकित्तिताति॥", + "‘‘पदुमो", + "पवना अभिनिक्खम्म, धम्मं देसेति चक्खुमा॥", + "‘‘यक्खानं समयो आसि, अविदूरे महेसिनो।", + "येन किच्‍चेन सम्पत्ता, अज्झापेक्खिंसु तावदे॥", + "‘‘बुद्धस्स गिरमञ्‍ञाय, अमतस्स च देसनं।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, अप्फोटेत्वा उपट्ठहिं॥", + "‘‘सुचिण्णस्स फलं पस्स, उपट्ठानस्स सत्थुनो।", + "तिंसकप्पसहस्सेसु, दुग्गतिं नुपपज्‍जहं॥", + "‘‘ऊनतिंसे कप्पसते, समलङ्कतनामको।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सिद्धत्थो", + "पुरक्खतो सावकेहि, नगरं पटिपज्‍जथ॥", + "‘‘रञ्‍ञो अन्तेपुरे आसिं, गोपको अभिसम्मतो।", + "पासादे उपविट्ठोहं, अद्दसं लोकनायकं॥", + "‘‘कणवेरं", + "बुद्धस्स विसुं कत्वान, ततो भिय्यो समोकिरिं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘सत्तासीतिम्हितो कप्पे, चतुरासुं महिद्धिका।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘तिस्सस्स खो भगवतो, पुब्बे फलमदासहं।", + "नाळिकेरञ्‍च पादासिं, खज्‍जकं अभिसम्मतं॥", + "‘‘बुद्धस्स", + "मोदामहं कामकामी, उपपज्‍जिं", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘इतो तेरसकप्पम्हि, राजा इन्दसमो अहु।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अत्थदस्सी", + "अब्भुग्गन्त्वान वेहासं, गच्छते अनिलञ्‍जसे॥", + "‘‘यम्हि", + "ताहं देसं अपूजेसिं, पसन्‍नो सेहि पाणिभि॥", + "‘‘अट्ठारसे कप्पसते, अद्दसं यं महामुनिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, देसपूजायिदं फलं॥", + "‘‘एकादसे", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘वेस्सभू नाम सम्बुद्धो, लोकजेट्ठो नरासभो।", + "दिवाविहाराय मुनि, ओगाहयि महावनं॥", + "‘‘कणिकारं ओचिनित्वा, छत्तं कत्वानहं तदा।", + "पुप्फच्छदनं कत्वान, बुद्धस्स अभिरोपयिं॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘इतो वीसतिकप्पम्हि, सोण्णाभा अट्ठ खत्तिया।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘फुस्सो", + "गच्छते वीथियं वीरो, निब्बापेन्तो महाजनं॥", + "‘‘अनुपुब्बेन", + "ततो तं", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं सप्पिमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, सप्पिदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘छप्पञ्‍ञासे इतो कप्पे, एको आसि समोदको।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘चन्दभागानदीतीरे", + "सयम्भुं अद्दसं तत्थ, सालराजंव फुल्‍लितं॥", + "‘‘पुप्फं यूथिकमादाय, उपगच्छिं महामुनिं।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, बुद्धस्स अभिरोपयिं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘सत्तसट्ठिम्हितो कप्पे, एको सामुद्धरो अहु।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘तिवरायं", + "पण्णाकारं लभित्वान, उपसन्तस्सदासहं॥", + "‘‘अधिवासेसि", + "सिद्धत्थो अधिवासेत्वा, वेहासं नभमुग्गमि॥", + "‘‘बुद्धस्स गच्छमानस्स, दुस्सा धावन्ति पच्छतो।", + "तत्थ चित्तं पसादेसिं, बुद्धो नो अग्गपुग्गलो॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं दुस्समददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, दुस्सदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘सत्तसट्ठिम्हितो कप्पे, चक्‍कवत्ती तदा अहु।", + "परिसुद्धोति नामेन, मनुजिन्दो महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे बन्धुमतिया, महापूगगणो अहु।", + "तेसाहं पवरो आसिं, मम बद्धचरा", + "‘‘सब्बे ते सन्‍निपातेत्वा, पुञ्‍ञकम्मे समादयिं।", + "माळं कस्साम सङ्घस्स, पुञ्‍ञक्खेत्तं अनुत्तरं॥", + "‘‘साधूति", + "निट्ठापेत्वा च तं माळं, विपस्सिस्स अदम्हसे॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं माळमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, माळदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘एकूनसत्ततिकप्पे", + "आदेय्यो नाम नामेन, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘तिस्सो", + "पविसति गन्धकुटिं, विहारकुसलो मुनि॥", + "‘‘सुगन्धमालमादाय, अगमासिं जिनन्तिकं।", + "अपसद्दो च सम्बुद्धे, पञ्‍चङ्गुलिमदासहं॥", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं गन्धमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पञ्‍चङ्गुलिस्सिदं", + "‘‘द्वेसत्ततिम्हितो", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "इत्थं सुदं आयस्मा पञ्‍चङ्गुलियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।", + "सुपारिचरि कणवेरी, खज्‍जको देसपूजको।", + "कणिकारो सप्पिददो, यूथिको दुस्सदायको।", + "माळो च पञ्‍चङ्गुलिको, चतुपञ्‍ञास गाथकाति॥", + "‘‘पब्बते", + "तत्थजो रक्खसो आसिं, घोररूपो महब्बलो॥", + "‘‘कुमुदं पुप्फते तत्थ, चक्‍कमत्तानि जायरे।", + "ओचिनामि च तं पुप्फं, बलिनो समितिं तदा॥", + "‘‘अत्थदस्सी", + "पुप्फसङ्कोचितं", + "‘‘उपागतञ्‍च सम्बुद्धं, देवदेवं नरासभं।", + "सब्बञ्‍च पुप्फं पग्गय्ह, बुद्धस्स अभिरोपयिं॥", + "‘‘यावता हिमवन्तन्ता, परिसा सा", + "तावच्छदनसम्पन्‍नो, अगमासि तथागतो॥", + "‘‘अट्ठारसे कप्पसते, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘इतो पन्‍नरसे कप्पे, सत्ताहेसुं जनाधिपा।", + "सहस्सरथनामा ते, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘कोण्डञ्‍ञस्स", + "आरोहत्थाय पासादं, निस्सेणी कारिता मया॥", + "‘‘तेन", + "धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने॥", + "‘‘एकत्तिंसम्हि कप्पानं, सहस्सम्हि तयो अहुं", + "सम्बहुला नाम राजानो, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘मिगलुद्दो", + "विपस्सिं अद्दसं बुद्धं, देवदेवं नरासभं॥", + "‘‘रत्तिकं", + "समूलं पग्गहेत्वान, उपनेसिं महेसिनो॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘इतो च अट्ठमे कप्पे, सुप्पसन्‍नसनामको।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, राजाहोसिं महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘विपस्सिनो", + "पिण्डपातञ्‍च दत्वान", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, उदपानस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘निब्बुते लोकनाथम्हि, पदुमुत्तरनायके।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, सीहासनमदासहं॥", + "‘‘बहूहि गन्धमालेहि, दिट्ठधम्मसुखावहे।", + "तत्थ पूजञ्‍च कत्वान, निब्बायति बहुज्‍जनो॥", + "‘‘पसन्‍नचित्तो", + "कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्‍जहं॥", + "‘‘पन्‍नरससहस्सम्हि, कप्पानं अट्ठ आसु ते", + "सिलुच्‍चयसनामा च, राजानो चक्‍कवत्तिनो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "इत्थं सुदं आयस्मा सीहासनदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।", + "‘‘अनोमदस्सी", + "दिट्ठधम्मसुखत्थाय, अब्भोकासम्हि चङ्कमि॥", + "‘‘उद्धते", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, वन्दित्वा पुप्फमोकिरिं॥", + "‘‘वीसकप्पसहस्सम्हि, इतो पञ्‍च जना अहुं।", + "पुप्फच्छदनिया नाम, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरस्स मुनिनो, सळले बोधिमुत्तमे।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, एकदीपं अदासहं॥", + "‘‘भवे निब्बत्तमानम्हि, निब्बत्ते पुञ्‍ञसञ्‍चये।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, दीपदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘सोळसे", + "चन्दाभा नाम नामेन, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘ओरेन", + "तस्सा चानुपखेत्तम्हि, सयम्भू वसते तदा॥", + "‘‘मणिं", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, बुद्धस्स अभिरोपयिं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘इतो च द्वादसे कप्पे, सतरंसीसनामका।", + "अट्ठ ते आसुं राजानो, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे बन्धुमतिया, वेज्‍जो आसिं सुसिक्खितो।", + "आतुरानं सदुक्खानं, महाजनसुखावहो॥", + "‘‘ब्याधितं समणं दिस्वा, सीलवन्तं महाजुतिं।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, भेसज्‍जमददिं तदा॥", + "‘‘अरोगो आसि तेनेव, समणो संवुतिन्द्रियो।", + "असोको नाम नामेन, उपट्ठाको विपस्सिनो॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं ओसधमदासहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, भेसज्‍जस्स इदं फलं॥", + "‘‘इतो च अट्ठमे कप्पे, सब्बोसधसनामको।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘वेस्सभुम्हि", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, उपट्ठिं सङ्घमुत्तमं॥", + "‘‘एकत्तिंसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, उपट्ठानस्सिदं फलं॥", + "‘‘इतो ते सत्तमे कप्पे, सत्तेवासुं समोदका।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "कुमुदो अथ निस्सेणी, रत्तिको उदपानदो।", + "सीहासनी मग्गददो, एकदीपी मणिप्पदो।", + "तिकिच्छको उपट्ठाको, एकपञ्‍ञास गाथकाति॥", + "‘‘सुवण्णवण्णं", + "दिसं अनुविलोकेन्तं, गच्छन्तं अनिलञ्‍जसे॥", + "‘‘कुटजं पुप्फितं दिस्वा, संवित्थतसमोत्थतं।", + "रुक्खतो ओचिनित्वान, फुस्सस्स अभिरोपयिं॥", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘इतो सत्तरसे कप्पे, तयो आसुं सुपुप्फिता।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सिद्धत्थो", + "समाधिं सो समापन्‍नो, निसीदि पब्बतन्तरे॥", + "‘‘जातस्सरे", + "बन्धुजीवकपुप्फानि, अद्दसं समनन्तरं॥", + "‘‘उभो हत्थेहि पग्गय्ह, उपागच्छिं महामुनिं।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, सिद्धत्थस्साभिरोपयिं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘इतो", + "समुद्दकप्पो नामेन, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘कणिकारंव जोतन्तं, निसिन्‍नं पब्बतन्तरे।", + "अप्पमेय्यंव उदधिं, वित्थतं धरणिं यथा॥", + "‘‘पूजितं", + "हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, उपागच्छिं नरुत्तमं॥", + "‘‘सत्तपुप्फानि", + "बुद्धस्स अभिरोपेसिं, सिखिनो लोकबन्धुनो॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘इतो वीसतिकप्पम्हि, महानेलसनामको।", + "एको आसि महातेजो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘तिस्सो", + "पुरक्खतो सावकेहि, रथियं पटिपज्‍जथ॥", + "‘‘पञ्‍च", + "आहुतिं दातुकामोहं, पग्गण्हिं वतसिद्धिया", + "‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, गच्छन्तं अन्तरापणे।", + "बुद्धरंसीहि फुट्ठोस्मि", + "‘‘द्वेनवुते", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘इतो तेरसकप्पम्हि, पञ्‍च सुसभसम्मता।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘उदेन्तं सतरंसिंव, पीतरंसिंव", + "ककुधं विलसन्तंव, पदुमुत्तरनायकं॥", + "‘‘इसिमुग्गानि पिसित्वा", + "पासादेव ठितो सन्तो, अदासिं लोकबन्धुनो॥", + "‘‘अट्ठसतसहस्सानि, अहेसुं बुद्धसावका।", + "सब्बेसं पत्तपूरेन्तं", + "‘‘तेन चित्तप्पसादेन, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्‍जहं॥", + "‘‘चत्तालीसम्हि", + "इसिमुग्गसनामा", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘नगरे", + "निच्‍चुपट्ठानयुत्तोम्हि, गतोहं बोधिमुत्तमं॥", + "‘‘सायं पातं उपट्ठित्वा, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "अट्ठारसकप्पसते, दुग्गतिं नुपपज्‍जहं॥", + "‘‘पन्‍नरसे कप्पसते, इतो आसिं जनाधिपो।", + "मुरजो", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘यदा", + "तयो सद्दा निच्छरन्ति, देवानं अनुमोदतं॥", + "‘इतो भो सुगतिं गच्छ, मनुस्सानं सहब्यतं।", + "मनुस्सभूतो सद्धम्मे, लभ सद्धं अनुत्तरं॥", + "‘‘‘सा ते सद्धा निविट्ठास्स, मूलजाता पतिट्ठिता।", + "यावजीवं असंहीरा, सद्धम्मे सुप्पवेदिते॥", + "‘‘‘कायेन", + "मनसा कुसलं कत्वा, अब्यापज्‍जं", + "‘‘‘ततो ओपधिकं पुञ्‍ञं, कत्वा दानेन तं बहुं।", + "अञ्‍ञेपि मच्‍चे सद्धम्मे, ब्रह्मचरिये निवेसय’॥", + "‘‘इमाय अनुकम्पाय, देवा देवं यदा विदू।", + "चवन्तं अनुमोदन्ति, एहि देव पुनप्पुनं", + "‘‘संवेगो मे", + "कंसु नाम अहं योनिं, गमिस्सामि इतो चुतो॥", + "‘‘मम", + "ममुद्धरितुकामो सो, आगच्छि मम सन्तिकं॥", + "‘‘सुमनो नाम नामेन, पदुमुत्तरसावको।", + "अत्थधम्मानुसासित्वा, संवेजेसि ममं तदा॥", + "‘‘तस्साहं", + "तं धीरं अभिवादेत्वा, तत्थ कालंकतो अहं॥", + "‘‘उपपज्‍जिं स", + "कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्‍जहं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘देवभूतो अहं सन्तो, अच्छराहि पुरक्खतो।", + "पुब्बकम्मं सरित्वान, बुद्धसेट्ठं अनुस्सरिं॥", + "‘‘तिकण्णिपुप्फं", + "बुद्धम्हि अभिरोपेसिं, विपस्सिम्हि नरासभे॥", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘तेसत्ततिम्हितो कप्पे, चतुरासुं रमुत्तमा।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘तावतिंसेसु", + "बुद्धो च लोके निब्बाति, मयञ्‍चम्ह सरागिनो॥", + "‘‘तेसं संवेगजातानं, सोकसल्‍लसमङ्गिनं।", + "सबलेन उपत्थद्धो, अगमं बुद्धसन्तिकं॥", + "‘‘मन्दारवं गहेत्वान, सङ्गीति", + "परिनिब्बुतकालम्हि, बुद्धस्स अभिरोपयिं॥", + "‘‘सब्बे देवानुमोदिंसु, अच्छरायो च मे तदा।", + "कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्‍जहं॥", + "‘‘सट्ठिकप्पसहस्सम्हि, इतो सोळस ते जना।", + "महामल्‍लजना नाम, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अभिभूतं", + "तेसं निज्झायमानानं, परिळाहो अजायथ॥", + "‘‘सुनन्दो नाम नामेन, बुद्धस्स सावको तदा।", + "धम्मदस्सिस्स मुनिनो, आगच्छि मम सन्तिकं॥", + "‘‘ये मे बद्धचरा आसुं, ते मे पुप्फं अदुं तदा।", + "ताहं पुप्फं गहेत्वान, सावके अभिरोपयिं॥", + "‘‘सोहं कालंकतो तत्थ, पुनापि उपपज्‍जहं।", + "अट्ठारसे कप्पसते, विनिपातं न गच्छहं॥", + "‘‘तेरसेतो", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "इत्थं सुदं आयस्मा तिवण्टिपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।", + "कुटजो", + "इसिमुग्गो च बोधि च, एकचिन्ती तिकण्णिको।", + "एकचारी तिवण्टि च, गाथा द्वासट्ठि कित्तिताति॥", + "‘‘चुल्‍लासीतिसहस्सानि", + "देवलट्ठिपटिभागं, विमानं मे सुनिम्मितं॥", + "‘‘तमालपुप्फं पग्गय्ह, विप्पसन्‍नेन चेतसा।", + "बुद्धस्स अभिरोपयिं, सिखिनो लोकबन्धुनो॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘इतो वीसतिमे कप्पे, चन्दतित्तोति एकको।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘यदा", + "सब्बे पदक्खिणावट्टा", + "‘‘तमहं तिणमादाय, सन्थरिं धरणुत्तमे।", + "तीणेव तालपत्तानि, आहरित्वानहं तदा॥", + "‘‘तिणेन", + "सत्ताहं धारयुं तस्स", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं तिणं अददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, तिणदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘पञ्‍चसट्ठिम्हितो", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘फुस्सस्स", + "कुञ्‍जरेहि तदा भिन्‍नो, परूळ्हो पादपो", + "‘‘विसमञ्‍च समं कत्वा, सुधापिण्डं अदासहं।", + "तिलोकगरुनो तस्स, गुणेहि परितोसितो", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, सुधापिण्डस्सिदं फलं॥", + "‘‘सत्तसत्ततिकप्पम्हि, जितसेनासुं सोळस।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘तिवरायं", + "उय्यानपालो तत्थासिं, रञ्‍ञो बद्धचरो अहं॥", + "‘‘पदुमो", + "निसिन्‍नं", + "‘‘असोकं पुप्फितं दिस्वा, पिण्डिभारं सुदस्सनं।", + "बुद्धस्स अभिरोपेसिं, जलजुत्तमनामिनो॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘सत्ततिंसम्हितो कप्पे, सोळस अरणञ्‍जहा", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अङ्कोलं पुप्फितं दिस्वा, मालावरं सकोसकं", + "ओचिनित्वान तं पुप्फं, अगमं बुद्धसन्तिकं॥", + "‘‘सिद्धत्थो तम्हि समये, पतिलीनो महामुनि।", + "मुहुत्तं पटिमानेत्वा, गुहायं पुप्फमोकिरिं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फदानस्सिदं", + "‘‘छत्तिंसम्हि इतो कप्पे, आसेको देवगज्‍जितो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे", + "उदपानो च तत्थेव, पादपानं विरोहनो॥", + "‘‘सबलेन उपत्थद्धो, सिद्धत्थो अपराजितो।", + "ममानुकम्पमानो सो, गच्छते अनिलञ्‍जसे॥", + "‘‘अञ्‍ञं किञ्‍चि न पस्सामि, पूजायोग्गं महेसिनो।", + "असोकं पल्‍लवं दिस्वा, आकासे उक्खिपिं अहं॥", + "‘‘बुद्धस्स ते किसलया, गच्छतो यन्ति पच्छतो।", + "ताहं दिस्वान संविजिं", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘सत्ततिंसे", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘गिरिदुग्गचरो आसिं, मक्‍कटो थामवेगिको।", + "फलिनं तिन्दुकं दिस्वा, बुद्धसेट्ठं अनुस्सरिं॥", + "‘‘निक्खमित्वा कतिपाहं, विचिनिं लोकनायकं।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, सिद्धत्थं तिभवन्तगुं॥", + "‘‘मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, सत्था लोके अनुत्तरो।", + "खीणासवसहस्सेहि, आगच्छि मम सन्तिकं॥", + "‘‘पामोज्‍जं", + "पटिग्गहेसि भगवा, सब्बञ्‍ञू वदतं वरो॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘सत्तपञ्‍ञासकप्पम्हि, उपनन्दसनामको।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सुमेधो नाम भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो।", + "पच्छिमे अनुकम्पाय, पधानं पदही जिनो॥", + "‘‘तस्स चङ्कममानस्स, द्विपदिन्दस्स तादिनो।", + "गिरिनेलस्स पुप्फानं, मुट्ठिं बुद्धस्स रोपयिं॥", + "‘‘तेन चित्तप्पसादेन, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "तिंसकप्पसहस्सानि, दुग्गतिं नुपपज्‍जहं॥", + "‘‘तेवीसतिकप्पसते, सुनेलो नाम खत्तियो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, एको आसिं महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘सुमङ्गलोति नामेन, सयम्भू अपराजितो।", + "पवना निक्खमित्वान, नगरं पाविसी जिनो॥", + "‘‘पिण्डचारं", + "कतकिच्‍चोव सम्बुद्धो, सो वसी वनमन्तरे॥", + "‘‘किंकणिपुप्फं", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, सयम्भुस्स महेसिनो॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘छळासीतिम्हितो कप्पे, अपिलासिसनामको।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, आहुतीनं पटिग्गहो।", + "पवना निक्खमित्वान, विहारं याति चक्खुमा॥", + "‘‘उभो हत्थेहि पग्गय्ह, यूथिकं पुप्फमुत्तमं।", + "बुद्धस्स अभिरोपयिं, मेत्तचित्तस्स तादिनो॥", + "‘‘तेन चित्तप्पसादेन, अनुभोत्वान सम्पदा।", + "कप्पानं सतसहस्सं, दुग्गतिं नुपपज्‍जहं॥", + "‘‘इतो पञ्‍ञासकप्पेसु, एको आसिं जनाधिपो।", + "समित्तनन्दनो नाम, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "इत्थं सुदं आयस्मा यूथिकपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।", + "तमालतिणसन्थारो", + "अङ्कोलकी किसलयो, तिन्दुको नेलपुप्फियो।", + "किंकणिको यूथिको च, गाथा पञ्‍ञास अट्ठ चाति॥", + "भिक्खादायी", + "छत्तञ्‍च बन्धुजीवी च, सुपारिचरियोपि च॥", + "कुमुदो कुटजो चेव, तमालि दसमो कतो।", + "छसतानि च गाथानि, छसट्ठि च ततुत्तरि॥", + "‘‘कणिकारं", + "तिस्सस्स अभिरोपेसिं, ओघतिण्णस्स तादिनो॥", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पञ्‍चत्तिंसे इतो कप्पे, अरुणपाणीति विस्सुतो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सुवण्णवण्णो भगवा, सतरंसी पतापवा।", + "चङ्कमनं समारूळ्हो, मेत्तचित्तो सिखीसभो॥", + "‘‘पसन्‍नचित्तो सुमनो, वन्दित्वा", + "मिनेलपुप्फं पग्गय्ह, बुद्धस्स अभिरोपयिं॥", + "‘‘एकत्तिंसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘एकूनतिंसकप्पम्हि, सुमेघघननामको।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘कञ्‍चनग्घियसङ्कासो, सब्बञ्‍ञू लोकनायको।", + "ओदकं दहमोग्गय्ह, सिनायि लोकनायको॥", + "‘‘पग्गय्ह किङ्कणिं", + "उदग्गचित्तो सुमनो, द्विपदिन्दस्स तादिनो॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘सत्तवीसतिकप्पम्हि, राजा भीमरथो अहु।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘अत्थदस्सी तु भगवा, द्विपदिन्दो नरासभो।", + "पुरक्खतो सावकेहि, गङ्गातीरमुपागमि॥", + "‘‘समतित्ति काकपेय्या, गङ्गा आसि दुरुत्तरा।", + "उत्तारयिं भिक्खुसङ्घं, बुद्धञ्‍च द्विपदुत्तमं॥", + "‘‘अट्ठारसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, तरणाय इदं फलं॥", + "‘‘तेरसेतो", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पच्छिमे", + "सद्धिं तीहि सहायेहि, पब्बजिं सत्थु सासने॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "इत्थं सुदं आयस्मा तरणियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।", + "‘‘विपस्सिस्स", + "निग्गुण्डिपुप्फं पग्गय्ह, बुद्धस्स अभिरोपयिं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पञ्‍चवीसे", + "महापतापनामेन, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘भुञ्‍जन्तं समणं दिस्वा, विप्पसन्‍नमनाविलं।", + "घटेनोदकमादाय, सिद्धत्थस्स अदासहं॥", + "‘‘निम्मलो", + "भवे निब्बत्तमानम्हि, फलं निब्बत्तते मम", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, दकदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘एकसट्ठिम्हितो कप्पे, एकोव विमलो अहु।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘कणिकारंव", + "ओभासेन्तं दिसा सब्बा, सिद्धत्थं नरसारथिं॥", + "‘‘धनुं अद्वेज्झं कत्वान, उसुं सन्‍नय्हहं तदा।", + "पुप्फं सवण्टं छेत्वान, बुद्धस्स अभिरोपयिं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘एकपञ्‍ञासितो कप्पे, एको आसिं जुतिन्धरो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘अक्‍कन्तञ्‍च", + "पदेनानुपदं यन्तो, विपस्सिस्स महेसिनो॥", + "‘‘कोरण्डं पुप्फितं दिस्वा, समूलं पूजितं मया।", + "हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, अवन्दिं पदमुत्तमं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘सत्तपञ्‍ञासकप्पम्हि, एको वीतमलो अहुं।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘आधारकं", + "धारेमि पथविं सब्बं, केवलं वसुधं इमं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने॥", + "‘‘सत्तवीसे इतो कप्पे, अहेसुं चतुरो जना।", + "समन्तवरणा नाम, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘तिस्सस्स", + "एकच्छत्तं मया दिन्‍नं, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘निवुतं होति मे पापं, कुसलस्सुपसम्पदा।", + "आकासे छत्तं धारेन्ति, पुब्बकम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘चरिमं", + "धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने॥", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं छत्तमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, छत्तदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘द्वेसत्ततिम्हितो कप्पे, अट्ठासिंसु जनाधिपा।", + "महानिदाननामेन, राजानो चक्‍कवत्तिनो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "इत्थं सुदं आयस्मा पापनिवारियो", + "कणिकारो मिनेलञ्‍च, किङ्कणि तरणेन च।", + "निग्गुण्डिपुप्फी दकदो, सललो च कुरण्डको।", + "आधारको पापवारी, अट्ठतालीस गाथकाति॥", + "‘‘सिद्धत्थस्स", + "नागसेट्ठो मया दिन्‍नो, ईसादन्तो उरूळ्हवा॥", + "‘‘उत्तमत्थं अनुभोमि, सन्तिपदमनुत्तरं।", + "नागदानं", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं नाग", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, नागदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘अट्ठसत्ततिकप्पम्हि, सोळसासिंसु खत्तिया।", + "समन्तपासादिका नाम, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘आरञ्‍ञिकस्स इसिनो, चिररत्ततपस्सिनो", + "बुद्धस्स", + "‘‘तेन", + "दिब्बयानं", + "‘‘चतुन्‍नवुते", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पानधिस्स इदं फलं॥", + "‘‘सत्तसत्ततितो", + "सुयाना नाम नामेन, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘वेस्सभू तम्हि समये, भिक्खुसङ्घपुरक्खतो।", + "देसेति अरियसच्‍चानि, निब्बापेन्तो महाजनं॥", + "‘‘परमकारुञ्‍ञपत्तोम्हि, समितिं अगमासहं।", + "सोहं निसिन्‍नको सन्तो, धम्ममस्सोसि सत्थुनो॥", + "‘‘तस्साहं धम्मं सुत्वान, देवलोकं अगच्छहं।", + "तिंसकप्पानि देवेसु, अवसिं तत्थहं पुरे॥", + "‘‘एकत्तिंसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, सच्‍चसञ्‍ञायिदं फलं॥", + "‘‘छब्बीसम्हि इतो कप्पे, एको आसिं जनाधिपो।", + "एकफुसितनामेन, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘दुमग्गे पंसुकूलिकं", + "अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, पंसुकूलं अवन्दहं॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं सञ्‍ञमलभिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पञ्‍चवीसे", + "अमिताभोति नामेन, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘उदेन्तं सतरंसिंव, पीतरंसिंव", + "ब्यग्घूसभंव पवरं, सुजातं पब्बतन्तरे॥", + "‘‘बुद्धस्स आनुभावो सो, जलते पब्बतन्तरे।", + "रंसे", + "‘‘अवसेसेसु कप्पेसु, कुसलं चरितं मया।", + "तेन चित्तप्पसादेन, बुद्धानुस्सतियापि च॥", + "‘‘तिंसकप्पसहस्सेतो, यं सञ्‍ञमलभिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धसञ्‍ञायिदं फलं॥", + "‘‘सत्तपञ्‍ञासकप्पम्हि, एको आसिं जनाधिपो।", + "सुजातो नाम नामेन, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अस्सत्थे", + "एकं बुद्धगतं सञ्‍ञं, अलभिंहं", + "‘‘एकत्तिंसे", + "तस्सा सञ्‍ञाय वाहसा, पत्तो मे आसवक्खयो॥", + "‘‘इतो", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘तालवण्टं मया दिन्‍नं, तिस्सस्सादिच्‍चबन्धुनो।", + "गिम्हनिब्बापनत्थाय, परिळाहोपसन्तिया॥", + "‘‘सन्‍निब्बापेमि रागग्गिं, दोसग्गिञ्‍च तदुत्तरिं।", + "निब्बापेमि च मोहग्गिं, तालवण्टस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने॥", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, तालवण्टस्सिदं फलं॥", + "‘‘तेसट्ठिम्हि इतो कप्पे, महानामसनामको।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘कुसाटकं", + "मन्तञ्‍च अनुसिक्खामि, गन्थादोसस्स", + "‘‘अद्दसं विरजं बुद्धं, आहुतीनं पटिग्गहं।", + "उसभं पवरं अग्गं, तिस्सं बुद्धं गणुत्तमं", + "‘‘कुसाटकं", + "समुग्गतं महावीरं, लोकजेट्ठं नरासभं॥", + "‘‘दिस्वा", + "अवन्दिं सत्थुनो पादे, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं अदासिं कुसाटकं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, कुसाटकस्सिदं फलं॥", + "‘‘सत्ततिंसे इतो कप्पे, एको आसिं जनाधिपो।", + "सुनन्दो नाम नामेन, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "इत्थं सुदं आयस्मा अक्‍कन्तसञ्‍ञको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।", + "‘‘निसिन्‍नो पासादवरे, नारीगणपुरक्खतो।", + "ब्याधितं समणं दिस्वा, अभिनामेसहं घरं॥", + "‘‘उपविट्ठं महावीरं, देवदेवं नरासभं।", + "सप्पितेलं मया दिन्‍नं, सिद्धत्थस्स महेसिनो॥", + "‘‘पस्सद्धदरथं दिस्वा, विप्पसन्‍नमुखिन्द्रियं।", + "वन्दित्वा सत्थुनो पादे, अनुसंसावयिं पुरे॥", + "‘‘दिस्वा", + "नभं अब्भुग्गमी धीरो, हंसराजाव अम्बरे॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, सप्पितेलस्सिदं फलं॥", + "‘‘इतो सत्तरसे कप्पे, जुतिदेव", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पियदस्सिस्स", + "नळकेहि पटिच्छन्‍नं, वातातपनिवारणं॥", + "‘‘पापं विवज्‍जनत्थाय, कुसलस्सुपसम्पदा।", + "किलेसानं पहानाय, पदहिं सत्थु सासने॥", + "‘‘इतो", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "हत्थि पानधि सच्‍चञ्‍च, एकसञ्‍ञि च रंसिको।", + "सन्धितो तालवण्टञ्‍च, तथा अक्‍कन्तसञ्‍ञको।", + "सप्पि पापनिवारी च, चतुप्पञ्‍ञास गाथकाति॥", + "‘‘अत्थदस्सिस्स", + "आलम्बणं मया दिन्‍नं, द्विपदिन्दस्स तादिनो॥", + "‘‘धरणिं पटिपज्‍जामि, विपुलं सागरप्परं।", + "पाणेसु च इस्सरियं, वत्तेमि वसुधाय च॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘इतो द्वेसट्ठिकप्पम्हि, तयो आसिंसु खत्तिया।", + "एकापस्सितनामा ते, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, गणसत्थारको अहं।", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, आहुतीनं पटिग्गहं॥", + "‘‘चम्मखण्डं", + "तेन कम्मेन द्विपदिन्द, लोकजेट्ठ नरासभ॥", + "‘‘सम्पत्तिं", + "धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने॥", + "‘‘एकत्तिंसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, अजिनस्स इदं फलं॥", + "‘‘इतो पञ्‍चमके कप्पे, राजा आसिं सुदायको।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘मिगलुद्दो पुरे आसिं, अरञ्‍ञे कानने अहं।", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, आहुतीनं पटिग्गहं॥", + "‘‘मंसपेसि मया दिन्‍ना, विपस्सिस्स महेसिनो।", + "सदेवकस्मिं लोकस्मिं, इस्सरं कारयामहं॥", + "‘‘इमिना", + "दुवेमे रतना लोके, दिट्ठधम्मस्स पत्तिया॥", + "‘‘तेहं सब्बे अनुभोमि, मंसदानस्स सत्तिया।", + "गत्तञ्‍च मुदुकं मय्हं, पञ्‍ञा निपुणवेदनी॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं मंसमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, मंसदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘इतो चतुत्थके कप्पे, एको आसिं जनाधिपो।", + "महारोहितनामो सो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सिद्धत्थस्स", + "आरक्खो च मया दिन्‍नो, सुगतस्स महेसिनो॥", + "‘‘तेन", + "कुहिञ्‍चि उपपन्‍नस्स, तासो मय्हं न विज्‍जति॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, वेदिकाय इदं फलं॥", + "‘‘इतो छट्ठम्हि कप्पम्हि, अपस्सेनसनामको।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘विपस्सिस्स भगवतो, अग्गिसालं अदासहं।", + "ब्याधिकानञ्‍च आवासं, उण्होदकपटिग्गहं॥", + "‘‘तेन कम्मेनयं मय्हं, अत्तभावो सुनिम्मितो।", + "ब्याधाहं नाभिजानामि, पुञ्‍ञकम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं सालमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, अग्गिसालायिदं फलं॥", + "‘‘इतो च सत्तमे कप्पे, एकोसिं अपराजितो", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘नारदो", + "अद्दसं समणानग्गं, विपस्सिं देवसक्‍कतं॥", + "‘‘अनुब्यञ्‍जनधरं बुद्धं, आहुतीनं पटिग्गहं।", + "अङ्कोलपुप्फं", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘चतुसत्ततितो कप्पे, रोमसो नाम खत्तियो।", + "आमुक्‍कमालाभरणो, सयोग्गबलवाहनो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘उय्यानभूमिं", + "वटंसकं गहेत्वान, सोवण्णं साधुनिम्मितं॥", + "‘‘सीघं ततो समारुय्ह, हत्थिक्खन्धगतो अहं।", + "बुद्धस्स अभिरोपेसिं, सिखिनो लोकबन्धुनो॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं फलं॥", + "‘‘सत्तवीसे इतो कप्पे, एको आसिं जनाधिपो।", + "महापतापनामेन, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘निब्बुते", + "वटंसकेहि आकिण्णं, बोधिपूजं अकासहं॥", + "‘‘एकत्तिंसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बोधिपूजायिदं फलं॥", + "‘‘इतो छब्बीसतिकप्पे, अहुं मेघब्भनामको।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘असितो", + "आवेळं पग्गहेत्वान, रञ्‍ञो दातुं वजामहं॥", + "‘‘असम्पत्तोम्हि", + "हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, बुद्धस्स अभिरोपयिं॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पञ्‍चवीसे", + "वेभारो नाम नामेन, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘उसभं", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, बुद्धसेट्ठमवन्दहं॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, वन्दनाय इदं फलं॥", + "‘‘चतुवीसतिकप्पम्हि, विकतानन्दनामको।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "आलम्बणञ्‍च", + "अब्याधि अङ्कोलं", + "पञ्‍चपञ्‍ञास गाथायो, गणिता अत्थदस्सिभि॥", + "‘‘आरामद्वारा", + "उदकञ्‍च उपट्ठासिं, उत्तमत्थस्स पत्तिया॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, आसने चोदके फलं॥", + "‘‘इतो पन्‍नरसे कप्पे, अभिसामसमव्हयो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे", + "भाजनं अनुपालेसिं, भिक्खुसङ्घस्स तावदे॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, भाजनं अनुपालयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, भाजनस्स इदं फलं॥", + "‘‘तेपञ्‍ञासे इतो कप्पे, अनन्तजालिनामको।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अरुणवतिया", + "मम द्वारेन गच्छन्तं, सिखिनं अद्दसं जिनं॥", + "‘‘बुद्धस्स पत्तं पग्गय्ह, सालपुप्फं अदासहं।", + "सम्मग्गतस्स बुद्धस्स, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘एकत्तिंसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, सालपुप्फस्सिदं फलं॥", + "‘‘इतो चुद्दसकप्पम्हि, अहोसिं अमितञ्‍जलो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘तिवरायं पुरे रम्मे, नळकारो अहं तदा।", + "सिद्धत्थे लोकपज्‍जोते, पसन्‍ना जनता तहिं॥", + "‘‘पूजत्थं लोकनाथस्स, किलञ्‍जं परियेसति।", + "बुद्धपूजं करोन्तानं, किलञ्‍जं अददिं अहं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, किलञ्‍जस्स इदं फलं॥", + "‘‘सत्तसत्ततिकप्पम्हि, राजा आसिं जलद्धरो", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘विपस्सिनो", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, कारेसिं वेदिकं अहं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, कारेसिं वेदिकं अहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, वेदिकाय इदं फलं॥", + "‘‘इतो", + "सत्तरत्तनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे", + "चेतिये दुस्सभण्डानि, नानावण्णं रजेसहं", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं वण्णं रजयिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, वण्णदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘इतो तेवीसतिकप्पे, वण्णसम", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘मिगलुद्दो", + "पियालं पुप्फितं दिस्वा, गतमग्गे खिपिं अहं॥", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सके", + "सम्बुद्धं यन्तं दिस्वान, अम्बयागं अदासहं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, अम्बयागस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘निब्बुते", + "जगती कारिता मय्हं, बुद्धस्स थूपमुत्तमे॥", + "‘‘अट्ठारसे कप्पसते, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, जगतिया इदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘कम्मारोहं", + "एका वासि मया दिन्‍ना, सयम्भुं अपराजितं", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं वासिमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, वासिदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "उदकासनभाजनं, सालपुप्फी किलञ्‍जको।", + "वेदिका वण्णकारो च, पियालअम्बयागदो।", + "जगती वासिदाता च, गाथा तिंस च अट्ठ च॥", + "‘‘मिगलुद्दो", + "भरित्वा तुवरमादाय", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, तुवरस्स इदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘धनुं अद्वेज्झं कत्वान, वनमज्झोगहिं अहं।", + "केसरं ओगतं", + "‘‘उभो हत्थेहि पग्गय्ह, सिरे कत्वान अञ्‍जलिं।", + "बुद्धस्स अभिरोपेसिं, तिस्सस्स लोकबन्धुनो॥", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘तेसत्ततिम्हि", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘जातस्सरस्स", + "अद्दसाहं", + "‘‘तुण्डेन केसरिं", + "बुद्धस्स अभिरोपेसिं, तिस्सस्स लोकबन्धुनो॥", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘तेसत्ततिम्हि कप्पम्हि, सत्त केसरनामका", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘खीणासवसहस्सेहि, निय्याति लोकनायको।", + "विरवपुप्फमादाय", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सिद्धत्थस्स", + "कालेन कालं धूपेसिं, पसन्‍नो सेहि पाणिभि॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, धूपदानस्सिदं", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘परमेन दमथेन, सिद्धत्थस्स महेसिनो।", + "पत्तदानं मया दिन्‍नं, उजुभूतस्स तादिनो॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पत्तदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘निब्बुते लोकनाथम्हि, सिद्धत्थम्हि नरुत्तमे।", + "एका धातु मया लद्धा, द्विपदिन्दस्स तादिनो॥", + "‘‘ताहं", + "पञ्‍चवस्से परिचरिं, तिट्ठन्तंव नरुत्तमं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, धातुपट्ठहने फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सत्त", + "बुद्धस्स अभिरोपेसिं, वेस्सभुम्हि नरुत्तमे", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "चतुसच्‍चं पकासेति, दीपेति अमतं पदं॥", + "‘‘बिम्बिजालकपुप्फानि", + "बुद्धस्स अभिरोपेसिं, द्विपदिन्दस्स तादिनो॥", + "‘‘अट्ठसट्ठिम्हितो कप्पे, चतुरो किञ्‍जकेसरा।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘ककुधो नाम नामेन, सयम्भू अपराजितो।", + "पवना निक्खमित्वान, अनुप्पत्तो महानदिं॥", + "‘‘उद्दालकं", + "संयतस्सुजुभूतस्स, पसन्‍नमानसो अहं॥", + "‘‘एकत्तिंसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "तुवरनागनळिना, विरवी कुटिधूपको।", + "पत्तो धातुसत्तलियो, बिम्बि उद्दालकेन च।", + "सत्ततिंसति गाथायो, गणितायो विभाविभि॥", + "‘‘देवलोके", + "धम्मं सुणित्वा मुदितो, इमं वाचं अभासहं॥", + "‘‘‘नमो ते पुरिसाजञ्‍ञ, नमो ते पुरिसुत्तम।", + "बहुज्‍जनं", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं वाचमभणिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, थोमनाय इदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘विजहित्वा देववण्णं, सभरियो इधागमिं।", + "अधिकारं कत्तुकामो, बुद्धसेट्ठस्स सासने॥", + "‘‘देवलो नाम नामेन, पदुमुत्तरसावको।", + "तस्स भिक्खा मया दिन्‍ना, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘सतसहस्सितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पिण्डपातस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘आनन्दो", + "अरञ्‍ञे परिनिब्बायि, अमनुस्सम्हि कानने॥", + "‘‘देवलोका इधागन्त्वा, चितं कत्वानहं तदा।", + "सरीरं तत्थ झापेसिं, सक्‍कारञ्‍च अकासहं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे", + "तस्स वेमज्झे वसति, समणो भावितिन्द्रियो॥", + "‘‘दिस्वान तस्सोपसमं, विप्पसन्‍नेन चेतसा।", + "तीणि चम्पकपुप्फानि, गहेत्वान समोकिरिं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘कणिकारंव जोतन्तं, निसिन्‍नं पब्बतन्तरे।", + "सत्त पाटलिपुप्फानि, बुद्धस्स अभिरोपयिं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘अहोसिं", + "एकोपाहनो मया दिन्‍नो, बोधिं सम्पज्‍ज मे तुवं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पानधिं", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, उपाहनस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘मञ्‍जरिकं करित्वान, रथियं पटिपज्‍जहं।", + "अद्दसं समणानग्गं, भिक्खुसङ्घपुरक्खतं॥", + "‘‘पसन्‍नचित्तो", + "उभो हत्थेहि पग्गय्ह, बुद्धस्स अभिरोपयिं॥", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं फलं॥", + "‘‘इतो", + "जोतियो नाम नामेन, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पब्बते", + "अलोणपण्णभक्खोम्हि, नियमेसु च संवुतो॥", + "‘‘पातरासे अनुप्पत्ते, सिद्धत्थो उपगच्छि मं।", + "ताहं बुद्धस्स पादासिं, पसन्‍नो सेहि पाणिभि॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पण्णदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘सत्तवीसतिकप्पम्हि", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘विपिनचारी सम्बुद्धो, रुक्खमूले वसी तदा।", + "पण्णसालं करित्वान, अदासिं अपराजिते॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पण्णकुटिकं अदं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, कुटिदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘अट्ठवीसे", + "सब्बत्थ अभिवस्सीति, वुच्‍चरे चक्‍कवत्तिनो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सुवण्णवण्णं", + "ओभासयन्तं रंसेन", + "‘‘अग्गजं पुप्फमादाय, उपागच्छिं नरुत्तमं।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, बुद्धस्स अभिरोपयिं॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पञ्‍चवीसतिकप्पम्हि, अहोसि अमितोगतो", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "थोमकेकासनचितकं, चम्पको सत्तपाटलि।", + "पानधि", + "गाथायो गणिता चेत्थ, एकतालीसमेव चाति॥", + "‘‘सुवण्णवण्णं", + "जलजग्गे दुवे गय्ह, उपागच्छिं नरासभं॥", + "‘‘एकञ्‍च पुप्फं पादेसु, बुद्धसेट्ठस्स निक्खिपिं।", + "एकञ्‍च पुप्फं पग्गय्ह, आकासे उक्खिपिं अहं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘इतो छत्तिंसकप्पम्हि, एको आसिं महीपति।", + "अन्तलिक्खकरो नाम, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सिद्धत्थम्हि", + "बोधिया वेदिकायाहं, तेलं मक्खेसि तावदे॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, मक्खनाय इदं फलं॥", + "‘‘चतुवीसे इतो कप्पे, सुच्छवि नाम खत्तियो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘तिस्सस्स", + "अड्ढचन्दं मया दिन्‍नं, धरणीरुहपादपे॥", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं चन्द", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बोधिपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पञ्‍चवीसे", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘देवभूतो अहं सन्तो, ओरुय्ह पथविं तदा।", + "पदीपे पञ्‍च पादासिं, पसन्‍नो सेहि पाणिभि॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं पदीपमदं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, दीपदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘पञ्‍चपञ्‍ञासके कप्पे, एको आसिं महीपति।", + "समन्तचक्खुनामेन, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे", + "तम्हि पब्बतपादम्हि, समणो भावितिन्द्रियो॥", + "‘‘बिळालियो", + "अनुमोदि महावीरो, सयम्भू अपराजितो॥", + "‘‘बिळाली ते मम दिन्‍ना, विप्पसन्‍नेन चेतसा।", + "भवे निब्बत्तमानम्हि, फलं निब्बत्ततं तव॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं बिळालिमदासहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बिळालिया इदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘चन्दभागानदीतीरे, उक्‍कुसो आसहं तदा।", + "महन्तं मच्छं पग्गय्ह, सिद्धत्थमुनिनो अदं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, मच्छदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘चन्दभागानदीतीरे, आसिं वनचरो तदा।", + "सिद्धत्थं अद्दसं बुद्धं, गच्छन्तं अनिलञ्‍जसे॥", + "‘‘अञ्‍जलिं", + "सकं चित्तं पसादेत्वा, अवन्दिं नायकं अहं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, वन्दनाय इदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘चन्दभागानदीतीरे", + "विपस्सिं अद्दसं बुद्धं, रंसिजालसमाकुलं॥", + "‘‘पसन्‍नचित्तो सुमनो, परमाय च पीतिया।", + "पग्गय्ह सळलं पुप्फं, विपस्सिं ओकिरिं अहं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘हिमवन्तस्स वेमज्झे, सरो आसि सुनिम्मितो।", + "तत्थाहं रक्खसो आसिं, हेठसीलो भयानको॥", + "‘‘अनुकम्पको कारुणिको, विपस्सी लोकनायको।", + "ममुद्धरितुकामो सो, आगच्छि मम सन्तिकं॥", + "‘‘उपागतं", + "आसया अभिनिक्खम्म, अवन्दिं सत्थुनो अहं॥", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, वन्दनाय इदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सुवण्णवण्णो", + "नदीतीरे ठितो सत्था, भिक्खुसङ्घपुरक्खतो॥", + "‘‘नावा न विज्‍जते तत्थ, सन्तारणी महण्णवे।", + "नदिया अभिनिक्खम्म, तारेसिं लोकनायकं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं तारेसिं नरुत्तमं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, तरणाय इदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "उक्खिपी तेलचन्दी च, दीपदो च बिळालिदो।", + "मच्छो जवो सळलदो, रक्खसो तरणो दस।", + "गाथायो चेत्थ सङ्खाता, तालीसं चेकमेव चाति॥", + "‘‘एकासनं", + "बिब्बोहनञ्‍च", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, बिब्बोहनमदासहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बिब्बोहनस्सिदं फलं॥", + "‘‘इतो तेसट्ठिमे कप्पे, असमो नाम खत्तियो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘मम", + "मनोमयेन कायेन, इद्धिया उपसङ्कमि॥", + "‘‘सत्थारं उपसङ्कन्तं, वन्दित्वा पुरिसुत्तमं।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, तिलमुट्ठिमदासहं॥", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, तिलमुट्ठियिदं फलं॥", + "‘‘इतो सोळसकप्पम्हि, तन्तिसो", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘महासमुद्दं", + "पच्‍चुग्गन्त्वान कत्वान", + "‘‘सिद्धत्थस्स महेसिनो, सब्बसत्तानुकम्पिनो", + "पुप्फचङ्कोटकं दत्वा, कप्पं सग्गम्हि मोदहं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, चङ्कोटकमदं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, चङ्कोटकस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘कोण्डञ्‍ञस्स", + "आकाससमचित्तस्स", + "‘‘सब्बमोहातिवत्तस्स, सब्बलोकहितेसिनो।", + "अब्भञ्‍जनं मया दिन्‍नं, द्विपदिन्दस्स तादिनो॥", + "‘‘अपरिमेय्ये इतो कप्पे, अब्भञ्‍जनमदं तदा", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, अब्भञ्‍जनस्सिदं फलं॥", + "‘‘इतो पन्‍नरसे कप्पे, चिरप्पो नाम खत्तियो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘उदुम्बरे", + "वुत्थोकासो मया दिन्‍नो, समणस्स महेसिनो॥", + "‘‘तिस्सस्स द्विपदिन्दस्स, लोकनाथस्स तादिनो।", + "अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, सन्थरिं पुप्फसन्थरं॥", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं करिं पुप्फसन्थरं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, सन्थरस्स इदं फलं॥", + "‘‘इतो चुद्दसकप्पम्हि, अहोसिं मनुजाधिपो।", + "एकअञ्‍जलिको नाम, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सत्थारं", + "पोत्थदानं मया दिन्‍नं, दक्खिणेय्ये अनुत्तरे॥", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पोत्थदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘चन्दभागानदीतीरे, अनुसोतं वजामहं।", + "सत्त मालुवपुप्फानि, चितमारोपयिं अहं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, चितपूजायिदं फलं॥", + "‘‘सत्तसट्ठिम्हितो कप्पे, पटिजग्गसनामका।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, सत्तासुं चक्‍कवत्तिनो", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पब्बते", + "तत्थद्दसं वीतरागं, सुप्पभासं सुदस्सनं॥", + "‘‘परमोपसमे युत्तं, दिस्वा विम्हितमानसो।", + "आलुवं तस्स पादासिं, पसन्‍नो सेहि पाणिभि॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं फलमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, आलुवस्स इदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘रोमसो", + "पुण्डरीकं मया दिन्‍नं, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, पुण्डरीकमदं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पुण्डरीकस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘महापथम्हि विसमे, सेतु कारापितो मया।", + "तरणत्थाय लोकस्स, पसन्‍नो सेहि पाणिभि॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यो सेतु कारितो मया।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, सेतुदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘पञ्‍चपञ्‍ञासितो कप्पे, एको आसिं समोगधो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "सुवण्णं", + "पोत्थको चितमालुवा, एकपुण्डरी सेतुना।", + "द्वेचत्तालीस गाथायो, गणितायो विभाविभीति॥", + "‘‘पण्णसाले", + "उपविट्ठञ्‍च मं सन्तं, उपागच्छि महाइसि", + "‘‘सिद्धत्थो लोकपज्‍जोतो, सब्बलोकतिकिच्छको।", + "तस्स पण्णं मया दिन्‍नं, निसिन्‍नं", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं पण्णमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पण्णदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सिनेरुसमसन्तोसो", + "वुट्ठहित्वा समाधिम्हा, भिक्खाय ममुपट्ठितो॥", + "‘‘हरीतकं", + "कोलं भल्‍लातकं बिल्‍लं, फारुसकफलानि च॥", + "‘‘सिद्धत्थस्स महेसिस्स, सब्बलोकानुकम्पिनो।", + "तञ्‍च सब्बं मया दिन्‍नं, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं फलं अददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘सत्तपञ्‍ञासितो", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘सीहं", + "ककुधं विलसन्तंव, आगच्छन्तं नरासभं॥", + "‘‘सिद्धत्थं", + "अकासिं पच्‍चुग्गमनं, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, पच्‍चुग्गच्छिं नरासभं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पच्‍चुग्गमने इदं फलं॥", + "‘‘सत्ततिंसे", + "सपरिवारोति नामेन, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘दक्खिणम्हि दुवारम्हि, पिसाचो आसहं तदा।", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, पीतरंसिंव भाणुमं॥", + "‘‘विपस्सिस्स नरग्गस्स, सब्बलोकहितेसिनो।", + "एकपुप्फं मया दिन्‍नं, द्विपदिन्दस्स तादिनो॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘नम्मदानदिया तीरे, सयम्भू अपराजितो।", + "समाधिं सो समापन्‍नो, विप्पसन्‍नो अनाविलो॥", + "‘‘दिस्वा पसन्‍नसुमनो, सम्बुद्धं अपराजितं।", + "ताहं मघवपुप्फेन, सयम्भुं पूजयिं तदा॥", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘रथियं", + "द्विपदिन्दं महानागं, लोकजेट्ठं नरासभं॥", + "‘‘पक्‍कोसापिय तस्साहं, सब्बलोकहितेसिनो।", + "उपट्ठाको मया दिन्‍नो, सिद्धत्थस्स महेसिनो॥", + "‘‘पटिग्गहेत्वा", + "उट्ठाय आसना तम्हा, पक्‍कामि पाचिनामुखो॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, उपट्ठानस्सिदं फलं॥", + "‘‘सत्तपञ्‍ञासितो कप्पे, बलसेनसनामको।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘अपदानं सुगतानं, कित्तयिंहं महेसिनं।", + "पादे च सिरसा वन्दिं, पसन्‍नो सेहि पाणिभि॥", + "‘‘द्वेनवुते", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, कित्तनाय इदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘विपस्सिस्स", + "ब्यसनं मे अनुप्पत्तं, ञातिभेदो पुरे अहु॥", + "‘‘पब्बज्‍जं उपगन्त्वान, ब्यसनुपसमायहं।", + "सत्ताहाभिरतो तत्थ, सत्थुसासनकम्यता॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यमहं पब्बजिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पब्बज्‍जाय इदं फलं॥", + "‘‘सत्तसट्ठिम्हितो", + "सुनिक्खमाति ञायन्ति, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘वेटम्भिनीति", + "मम हत्थं गहेत्वान, उपानयि महामुनिं॥", + "‘‘इमेमं उद्दिसिस्सन्ति, बुद्धा लोकग्गनायका।", + "तेहं उपट्ठिं सक्‍कच्‍चं, पसन्‍नो सेहि पाणिभि॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, बुद्धे उपट्ठहिं", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, उपट्ठानस्सिदं फलं॥", + "‘‘तेवीसम्हि इतो कप्पे, चतुरो आसु खत्तिया।", + "समणुपट्ठाका नाम, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘चुल्‍लासीतिसहस्सानि", + "तेसं पुब्बङ्गमो आसिं, उत्तमत्थस्स पत्तिया॥", + "‘‘सरागा", + "उपट्ठहिंसु सक्‍कच्‍चं, पसन्‍ना सेहि पाणिभि॥", + "‘‘खीणासवा वन्तदोसा, कतकिच्‍चा अनासवा।", + "फरिंसु मेत्तचित्तेन, सयम्भू अपराजिता॥", + "‘‘तेसं उपट्ठहित्वान, सम्बुद्धानं पतिस्सतो।", + "मरणञ्‍च अनुप्पत्तो, देवत्तञ्‍च अगम्हसे॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं सीलमनुपालयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, सञ्‍ञमस्स इदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "पण्णं फलं पच्‍चुग्गमं, एकपुप्फि च मघवा।", + "उपट्ठाकापदानञ्‍च", + "पुब्बङ्गमो च गाथायो, अट्ठतालीस कित्तिता॥", + "‘‘अजितो", + "आहुतिं यिट्ठुकामोहं, नानापुप्फं समानयिं॥", + "‘‘जलन्तं चितकं दिस्वा, सिखिनो लोकबन्धुनो।", + "तञ्‍च पुप्फं समानेत्वा, चितके ओकिरिं अहं॥", + "‘‘एकत्तिंसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘सत्तवीसे", + "सुपज्‍जलितनामा ते, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘वाकचीरधरो", + "अभिञ्‍ञा पञ्‍च निब्बत्ता, चन्दस्स परिमज्‍जको॥", + "‘‘विपस्सिं लोकपज्‍जोतं, दिस्वा अभिगतं ममं।", + "पारिच्छत्तकपुप्फानि, धारेसिं सत्थुनो अहं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, धारणाय इदं फलं॥", + "‘‘सत्तासीतिम्हितो", + "समन्तधारणो नाम, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘पुत्तो मम पब्बजितो, कासायवसनो तदा।", + "सो च बुद्धत्तं सम्पत्तो, निब्बुतो लोकपूजितो॥", + "‘‘विचिनन्तो", + "निब्बुतस्स महन्तस्स, चितकं अगमासहं॥", + "‘‘पग्गय्ह अञ्‍जलिं तत्थ, वन्दित्वा चितकं अहं।", + "सेतच्छत्तञ्‍च पग्गय्ह, आरोपेसिं अहं तदा॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं छत्तमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, छत्तदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘पञ्‍चवीसे", + "महारहसनामा ते, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अनुग्गतम्हि आदिच्‍चे, पनादो", + "बुद्धसेट्ठस्स लोकम्हि, पातुभावो महेसिनो॥", + "‘‘घोस", + "मरणञ्‍च अनुप्पत्तो, बुद्धसञ्‍ञमनुस्सरिं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘आरामद्वारा निक्खम्म, गोसीसं सन्थतं मया।", + "अनुभोमि सकं कम्मं, पुब्बकम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘आजानिया वातजवा, सिन्धवा सीघवाहना।", + "अनुभोमि सब्बमेतं, गोसीसस्स इदं फलं॥", + "‘‘अहो कारं परमकारं, सुखत्ते सुकतं मया।", + "सङ्घे कतस्स कारस्स, न अञ्‍ञं कलमग्घति॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं सीसं सन्थरिं अहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, सन्थरस्स इदं फलं॥", + "‘‘पञ्‍चसत्ततिकप्पम्हि, सुप्पतिट्ठितनामको।", + "एको आसिं महातेजो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘पब्बते", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, पीतरंसिंव भाणुमं॥", + "‘‘उपेतं तमहं", + "चन्दनं तगरञ्‍चापि, पादे ओसिञ्‍चहं तदा॥", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पादपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘उपसालकनामोहं", + "काननं वनमोगाळ्हं, लोकजेट्ठं नरासभं॥", + "‘‘दिस्वान वन्दिं पादेसु, लोकाहुतिपटिग्गहं।", + "पसन्‍नचित्तं मं ञत्वा, बुद्धो अन्तरधायथ॥", + "‘‘कानना अभिनिक्खम्म, बुद्धसेट्ठमनुस्सरिं।", + "तं देसं कित्तयित्वान, कप्पं सग्गम्हि मोदहं॥", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं देसमभिकित्तयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, कित्तनाय इदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पब्बते", + "विपस्सिं अद्दसं बुद्धं, लोकजेट्ठं नरासभं॥", + "‘‘उपासित्वान", + "सरणञ्‍च उपागच्छिं, द्विपदिन्दस्स तादिनो॥", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, सरणागमनप्फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘रोमसो नाम नामेन, दानवो इति विस्सुतो।", + "अम्बपिण्डी मया दिन्‍ना", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यमम्बमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, अम्बदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पिण्डाय", + "उळुङ्गभिक्खं पादासिं, द्विपदिन्दस्स तादिनो॥", + "‘‘पसन्‍नचित्तो", + "अनुसंसावयिं बुद्धं, उत्तमत्थस्स पत्तिया॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, अनुसंसावयिं अहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, अनुसंसावना फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "चितकं", + "पादो पदेसं सरणं, अम्बो संसावकोपि च।", + "अट्ठतालीस गाथायो, गणितायो विभाविभि॥", + "कणिकारो", + "तुवरं थोमको चेव, उक्खेपं सीसुपधानं॥", + "पण्णदो चितपूजी च, गाथायो चेव सब्बसो।", + "चत्तारि च सतानीह, एकपञ्‍ञासमेव च॥", + "पञ्‍चवीससता सब्बा, द्वासत्तति तदुत्तरि।", + "तिसतं अपदानानं, गणिता अत्थदस्सिभि॥", + "‘‘इसिसङ्घे", + "महेसीनं पसादेन, पद्मकेसरमोकिरिं॥", + "‘‘पच्‍चेकजिनसेट्ठेसु, धुतरागेसु तादिसु।", + "तेसु चित्तं पसादेत्वा, कप्पं सग्गम्हि मोदहं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, केसरं ओकिरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘गन्धमालं मया दिन्‍नं, विपस्सिस्स महेसिनो।", + "अदासिं उजुभूतस्स, कोसेय्यवत्थमुत्तमं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं वत्थमददिं", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, गन्धदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘इतो", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘कणिकारंव", + "विपस्सिं अद्दसं बुद्धं, लोकजेट्ठं नरासभं॥", + "‘‘अञ्‍जलिं", + "अभिनेत्वान सम्बुद्धं, परमन्‍नमदासहं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, परमन्‍नमदिं", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, परमन्‍नस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘विपस्सिनो भगवतो, महाबोधिमहो अहु।", + "रुक्खट्ठस्सेव सम्बुद्धो,", + "‘‘भगवा तम्हि समये, भिक्खुसङ्घपुरक्खतो।", + "चतुसच्‍चं पकासेति, वाचासभिमुदीरयं॥", + "‘‘सङ्खित्तेन च देसेन्तो, वित्थारेन च देसयं", + "विवट्टच्छदो सम्बुद्धो, निब्बापेसि महाजनं॥", + "‘‘तस्साहं धम्मं सुत्वान, लोकजेट्ठस्स तादिनो।", + "वन्दित्वा सत्थुनो पादे, पक्‍कामिं उत्तरामुखो॥", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, धम्मसवस्सिदं फलं॥", + "‘‘तेत्तिंसम्हि", + "सुतवा नाम नामेन, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘भागीरथीनदीतीरे", + "तमहं अस्समं गच्छिं, फलहत्थो अपेक्खवा॥", + "‘‘विपस्सिं तत्थ अद्दक्खिं, पीतरंसिंव भाणुमं।", + "यं मे अत्थि फलं सब्बं, अदासिं सत्थुनो अहं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं फलं अददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘‘नमो ते बुद्ध वीरत्थु, विप्पमुत्तोसि सब्बधि।", + "ब्यसनम्हि", + "‘‘सिद्धत्थो तस्स ब्याकासि, लोके अप्पटिपुग्गलो।", + "‘महोदधिसमो सङ्घो, अप्पमेय्यो अनुत्तरो॥", + "‘‘‘तत्थ त्वं विरजे खेत्ते, अनन्तफलदायके।", + "सङ्घे चित्तं पसादेत्वा, सुबीजं वाप", + "‘‘इदं", + "ममेव अनुसासित्वा, वेहासं नभमुग्गमि॥", + "‘‘अचिरं गतमत्तम्हि, सब्बञ्‍ञुम्हि नरासभे।", + "मरणं समनुप्पत्तो, तुसितं उपपज्‍जहं॥", + "‘‘तदाहं विरजे खेत्ते, अनन्तफलदायके।", + "सङ्घे चित्तं पसादेत्वा, कप्पं सग्गम्हि मोदहं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, पसादमलभिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पसादस्स इदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘सिद्धत्थस्स", + "सन्दच्छायेसु", + "‘‘अद्दसं विरजं बुद्धं, आहुतीनं पटिग्गहं।", + "आरामं अभिनामेसिं, लोकजेट्ठं नरासभं॥", + "‘‘हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, फलं पुप्फमदासहं।", + "ततो जातप्पसादोव, तं वनं परिणामयिं॥", + "‘‘बुद्धस्स यमिदं दासिं, विप्पसन्‍नेन चेतसा।", + "भवे निब्बत्तमानम्हि, निब्बत्तति फलं मम॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं आराममदं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, आरामस्स इदं फलं॥", + "‘‘सत्ततिंसे इतो कप्पे, सत्तासुं मुदुसीतला।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘अत्थदस्सिस्स मुनिनो, अद्दसं सावकं अहं।", + "नवकम्मं करोन्तस्स, सीमाय उपगच्छहं॥", + "‘‘निट्ठिते नवकम्मे च, अनुलेपमदासहं।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, पुञ्‍ञक्खेत्ते अनुत्तरे॥", + "‘‘अट्ठारसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, अनुलेपस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘उदेन्तं", + "वनन्तरगतं सन्तं, लोकजेट्ठं नरासभं॥", + "‘‘अद्दसं सुपिनन्तेन, सिद्धत्थं लोकनायकं।", + "तत्थ चित्तं पसादेत्वा, सुगतिं उपपज्‍जहं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं सञ्‍ञमलभिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धसञ्‍ञायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘पियदस्सिनो भगवतो, पब्भारो सोधितो मया।", + "घटकञ्‍च उपट्ठासिं, परिभोगाय तादिनो॥", + "‘‘तं मे बुद्धो वियाकासि, पियदस्सी महामुनि।", + "सहस्सकण्डो सतभेण्डु", + "‘‘निब्बत्तिस्सति", + "पब्भारदानं दत्वान, कप्पं सग्गम्हि मोदहं॥", + "‘‘इतो बात्तिंसकप्पम्हि, सुसुद्धो नाम खत्तियो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "केसरं गन्धमन्‍नञ्‍च, धम्मसञ्‍ञी फलेन च।", + "पसादारामदायी च, लेपको बुद्धसञ्‍ञको।", + "पब्भारदो च गाथायो, एकपञ्‍ञास कित्तिता॥", + "‘‘धम्मदस्सिस्स", + "आरक्खो च मया दिन्‍नो, द्विपदिन्दस्स तादिनो॥", + "‘‘अट्ठारसे कप्पसते, यं कम्ममकरिं तदा।", + "तेन कम्मविसेसेन, पत्तो मे आसवक्खयो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सुजातो साललट्ठीव, सोभञ्‍जनमिवुग्गतो।", + "इन्दलट्ठिरिवाकासे, विरोचति सदा जिनो॥", + "‘‘तस्स देवातिदेवस्स, वेस्सभुस्स महेसिनो।", + "अदासि भोजनमहं, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘तं मे बुद्धो अनुमोदि, सयम्भू अपराजितो।", + "भवे निब्बत्तमानम्हि, फलं निब्बत्ततू तव॥", + "‘‘एकत्तिंसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, भोजनस्स इदं फलं॥", + "‘‘पञ्‍चवीसे इतो कप्पे, एको आसिं अमित्तको।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘आकासेव", + "सिद्धत्थं जिनमद्दक्खिं, गच्छन्तं तिदिवङ्गणे", + "‘‘अनिलेनेरितं दिस्वा, सम्मासम्बुद्धचीवरं।", + "वित्ति ममाहु तावदे", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धसञ्‍ञायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नदीकूले वसामहं, नेसादो नाम ब्राह्मणो।", + "सतपत्तेहि पुप्फेहि, सम्मज्‍जित्वान अस्समं॥", + "‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, सिद्धत्थं लोकनायकं।", + "दिस्वा नभेन", + "‘‘पच्‍चुग्गन्त्वान सम्बुद्धं, लोकजेट्ठं नरासभं।", + "अस्समं अतिनामेत्वा, जलजग्गेहि ओकिरिं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘इतो ते सत्तमे कप्पे, चतुरो पादपावरा।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘सुवण्णवण्णं", + "अविदूरेन गच्छन्तं, सिद्धत्थं अपराजितं॥", + "‘‘तस्स पच्‍चुग्गमित्वान, पवेसेत्वान अस्समं।", + "पुप्फासनं मया दिन्‍नं, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, वेदजातो तदा अहं।", + "बुद्धे चित्तं पसादेत्वा, तं कम्मं परिणामयिं॥", + "‘‘यं", + "सब्बेन तेन कुसलेन, विमलो होमि सासने॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, पुप्फासनमदं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फासनस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘चेतियं उत्तमं नाम, सिखिनो लोकबन्धुनो।", + "अरञ्‍ञे इरीणे वने, अन्धाहिण्डामहं तदा॥", + "‘‘पवना", + "एकंसं अञ्‍जलिं कत्वा, सन्थविं", + "‘‘दिवसभागं", + "हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, इमं वाचं उदीरयिं॥", + "‘‘‘नमो", + "सब्बञ्‍ञूसि महावीर, लोकजेट्ठ नरासभ’॥", + "‘‘अभित्थवित्वा सिखिनं, निमित्तकरणेनहं।", + "आसनं अभिवादेत्वा, पक्‍कामिं उत्तरामुखो॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं थविं वदतं वरं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, थोमनाय इदं फलं॥", + "‘‘सत्तवीसे इतो कप्पे, अतुला सत्त आसु ते।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सुदस्सनो", + "परिवुतो सावकेहि, वसति घरमुत्तमे॥", + "‘‘ताय", + "घोसो च विपुलो आसि, आसीसो", + "‘‘निग्घोससद्दं सुत्वान, सिद्धत्थस्स महेसिनो।", + "सद्दे चित्तं पसादेत्वा, अवन्दिं लोकनायकं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं सञ्‍ञमलभिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धसञ्‍ञायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘केसरिं", + "ओभासेन्तं दिसा सब्बा", + "‘‘सूरियस्स च आलोकं, चन्दालोकं तथेव च।", + "बुद्धालोकञ्‍च दिस्वान, वित्ति मे उदपज्‍जथ॥", + "‘‘तयो आलोके दिस्वान, सम्बुद्धं", + "एकंसं अजिनं कत्वा, सन्थविं लोकनायकं॥", + "‘‘तयो", + "चन्दो च सूरियो चापि, बुद्धो च लोकनायको॥", + "‘‘ओपम्मं उपदस्सेत्वा, कित्तितो मे महामुनि।", + "बुद्धस्स वण्णं कित्तेत्वा, कप्पं सग्गम्हि मोदहं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं बुद्धमभिकित्तयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, कित्तनाय इदं फलं॥", + "‘‘एकसट्ठिम्हितो", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सिन्धुया", + "परकम्मायने युत्तो, परभत्तं अपस्सितो॥", + "‘‘सिन्धुं अनुचरन्तोहं, सिद्धत्थं जिनमद्दसं।", + "समाधिना निसिन्‍नंव, सतपत्तंव पुप्फितं॥", + "‘‘सत्त", + "मत्थके अभिरोपेसिं, बुद्धस्सादिच्‍चबन्धुनो॥", + "‘‘सुवण्णवण्णं", + "तिधापभिन्‍नमातङ्गं, कुञ्‍जरंव दुरासदं॥", + "‘‘तमहं उपगन्त्वान, निपकं भावितिन्द्रियं।", + "अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, अवन्दिं सत्थुनो अहं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘उसभं पवरं वीरं, महेसिं विजिताविनं।", + "विपस्सिनं महावीरं, अभिजातंव केसरिं॥", + "‘‘रथियं पटिपज्‍जन्तं, आहुतीनं पटिग्गहं।", + "गहेत्वा कुमुदं मालं, बुद्धसेट्ठं समोकिरिं॥", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "आरक्खदो भोजनदो, गतसञ्‍ञी पदुमियो।", + "पुप्फासनी सन्थविको, सद्दसञ्‍ञी तिरंसियो।", + "कन्दलिको कुमुदी च, सत्तपञ्‍ञास गाथकाति॥", + "‘‘समाहितं", + "समाधिना उपविट्ठं, अद्दसाहं नरुत्तमं॥", + "‘‘उमापुप्फं गहेत्वान, बुद्धस्स अभिरोपयिं।", + "सब्बपुप्फा एकसीसा, उद्धंवण्टा अधोमुखा॥", + "‘‘सुचित्ता विय तिट्ठन्ते, आकासे पुप्फसन्थरा।", + "तेन चित्तप्पसादेन, तुसितं उपपज्‍जहं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पञ्‍चपञ्‍ञासितो कप्पे, एको आसिं महीपति।", + "समन्तछदनो नाम, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘ककुधं", + "ओसधिंव विरोचन्तं, ओभासन्तं नरासभं॥", + "‘‘अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, अवन्दिं सत्थुनो अहं।", + "सत्थारं परिवण्णेसिं, सककम्मेन तोसयिं", + "‘‘सुसुद्धं", + "उच्छङ्गेन गहेत्वान, विपस्सिस्स महेसिनो॥", + "‘‘ततो", + "दिवाविहारे ओसिञ्‍चिं, द्विपदिन्दस्स तादिनो॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, पुलिनं यमसिञ्‍चहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पुलिनस्स इदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘दुमग्गे पंसुकूलकं", + "अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, भिय्यो उच्‍चारितं मया॥", + "‘‘दूरतो", + "अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, भिय्यो चित्तं पसादयिं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं सञ्‍ञमलभिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धसञ्‍ञायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘जातिया", + "कुलवत्तं", + "‘‘चुल्‍लासीतिसहस्सानि", + "सारथम्भुपनीतानि", + "‘‘उक्‍कामुखपहट्ठोव", + "उदयन्तोव सूरियो, पुण्णमायेव", + "‘‘सिद्धत्थो सब्बसिद्धत्थो, तिलोकमहितो हितो।", + "उपगन्त्वान सम्बुद्धो, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘‘‘अहिंसा", + "थेय्या च अतिचारा च, मज्‍जपाना च आरति॥", + "‘‘‘रति च समचरियाय, बाहुसच्‍चं कतञ्‍ञुता।", + "दिट्ठे धम्मे परत्थ च, धम्मा एते पसंसिया॥", + "‘‘‘एते धम्मे भावयित्वा, सब्बसत्तहिते रतो", + "बुद्धे चित्तं पसादेत्वा, भावेहि मग्गमुत्तमं’॥", + "‘‘इदं वत्वान सब्बञ्‍ञू, लोकजेट्ठो नरासभो।", + "ममेवं अनुसासित्वा, वेहासं उग्गतो गतो॥", + "‘‘पुब्बे चित्तं विसोधेत्वा, पच्छा चित्तं पसादयिं।", + "तेन चित्तप्पसादेन, तुसितं उपपज्‍जहं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यदा चित्तं पसादयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धसञ्‍ञायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘चन्दभागानदीतीरे", + "सुवण्णमिगमद्दक्खिं, चरन्तं विपिने अहं॥", + "‘‘मिगे", + "तेन चित्तप्पसादेन, अञ्‍ञे बुद्धे अनुस्सरिं॥", + "‘‘अब्भतीता च ये बुद्धा, वत्तमाना अनागता।", + "एवमेवं विरोचन्ति, मिगराजाव ते तयो॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धसञ्‍ञायिदं फलं॥", + "‘‘सत्तवीसे इतो कप्पे, एको आसिं महीपति।", + "अरञ्‍ञसत्थो नामेन, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, गच्छन्तं अन्तरापणे।", + "कञ्‍चनग्घियसङ्कासं, बात्तिंसवरलक्खणं॥", + "‘‘सिद्धत्थं सब्बसिद्धत्थं, अनेजं अपराजितं।", + "सम्बुद्धं अतिनामेत्वा, भोजयिं तं महामुनिं॥", + "‘‘मुनि", + "बुद्धे चित्तं पसादेत्वा, कप्पं सग्गम्हि मोदहं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, भिक्खादानस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "इत्थं सुदं आयस्मा अन्‍नसंसावको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।", + "‘‘यदा", + "तयो सद्दा निच्छरन्ति, देवानं अनुमोदतं॥", + "‘‘‘इतो भो सुगतिं गच्छ, मनुस्सानं सहब्यतं।", + "मनुस्सभूतो सद्धम्मे, लभ सद्धं अनुत्तरं॥", + "‘‘‘सा", + "यावजीवं असंहीरा, सद्धम्मे सुप्पवेदिते॥", + "‘‘‘कायेन कुसलं कत्वा, वाचाय कुसलं बहुं।", + "मनसा कुसलं कत्वा, अब्यापज्‍जं निरूपधिं॥", + "‘‘‘ततो", + "अञ्‍ञेपि मच्‍चे सद्धम्मे, ब्रह्मचरिये निवेसय’॥", + "‘‘इमाय अनुकम्पाय, देवादेवं यदा विदू।", + "चवन्तं अनुमोदन्ति, एहि देव पुनप्पुनं", + "‘‘संवेगो मे", + "कंसु नाम अहं योनिं, गमिस्सामि इतो चुतो॥", + "‘‘मम संवेगमञ्‍ञाय, समणो भावितिन्द्रियो।", + "ममुद्धरितुकामो सो, आगच्छि मम सन्तिकं॥", + "‘‘सुमनो नाम नामेन, पदुमुत्तरसावको।", + "अत्थधम्मानुसासित्वा, संवेजेसि ममं तदा॥", + "‘‘तस्साहं वचनं सुत्वा, बुद्धे चित्तं पसादयिं।", + "तं धीरं अभिवादेत्वा, तत्थ कालंकतो अहं॥", + "‘‘उपपज्‍जिं स", + "वसन्तो मातुकुच्छिम्हि, पुन धारेति मातुया॥", + "‘‘तम्हा काया चवित्वान, तिदसे उपपज्‍जहं।", + "एत्थन्तरे न पस्सामि, दोमनस्समहं तदा॥", + "‘‘तावतिंसा", + "निक्खमित्वान कुच्छिम्हा, कण्हसुक्‍कं अजानहं॥", + "‘‘जातिया", + "गोतमस्स भगवतो, सक्यपुत्तस्स तादिनो॥", + "‘‘वित्थारिके", + "अद्दसं सासनकरे, भिक्खवो तत्थ सत्थुनो॥", + "‘‘सावत्थि", + "रथेन नागयुत्तेन, उपेसि बोधिमुत्तमं॥", + "‘‘तस्साहं नागं दिस्वान, पुब्बकम्मं अनुस्सरिं।", + "अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, समयं अगमासहं॥", + "‘‘जातिया सत्तवस्सोव, पब्बजिं अनगारियं।", + "यो सो बुद्धं उपट्ठासि, आनन्दो नाम सावको॥", + "‘‘गतिमा धितिमा चेव, सतिमा च बहुस्सुतो।", + "रञ्‍ञो चित्तं पसादेन्तो, निय्यादेसि महाजुति॥", + "‘‘तस्साहं धम्मं सुत्वान, पुब्बकम्मं अनुस्सरिं।", + "तत्थेव ठितको सन्तो, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘एकंसं चीवरं कत्वा, सिरे कत्वान अञ्‍जलिं।", + "सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, इमं वाचं उदीरयिं॥", + "‘‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, द्विपदिन्दस्स सत्थुनो।", + "निग्गुण्डिपुप्फं पग्गय्ह, सीहासने ठपेसहं॥", + "‘‘‘तेन कम्मेन द्विपदिन्द, लोकजेट्ठ नरासभ।", + "पत्तोम्हि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं’॥", + "‘‘पञ्‍चवीससहस्सम्हि", + "अब्बुदनिरब्बुदानि, अट्ठट्ठासिंसु खत्तिया॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘वेस्सभुस्स", + "सब्बे जना समागम्म, महापूजं करोन्ति ते॥", + "‘‘सुधाय पिण्डं कत्वान, आवेळं सुमनायहं।", + "सीहासनस्स पुरतो, अभिरोपेसहं तदा॥", + "‘‘सब्बे", + "केनिदं पूजितं पुप्फं, बुद्धसेट्ठस्स तादिनो॥", + "‘‘तेन चित्तप्पसादेन, निम्मानं उपपज्‍जहं।", + "अनुभोमि", + "‘‘यं यं योनुपपज्‍जामि, देवत्तं अथ मानुसं।", + "सब्बेसानं पियो होमि, पुप्फपूजायिदं फलं॥", + "‘‘नाभिजानामि", + "संयतानं तपस्सीनं, कतं अक्‍कोसितं मया॥", + "‘‘तेन सुचरितेनाहं, चित्तस्स पणिधीहि च।", + "सब्बेसं पूजितो होमि, अनक्‍कोसस्सिदं फलं॥", + "‘‘इतो एकादसे कप्पे, सहस्सारोसि खत्तियो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो।", + "सच्‍चं पकासयन्तस्स, निब्बापेन्तस्स पाणिनो॥", + "‘‘जलजं", + "पुप्फस्स छत्तं कत्वान, बुद्धस्स अभिरोपयिं॥", + "‘‘सिद्धत्थो", + "भिक्खुसङ्घे ठितो सत्था, इमं गाथं अभासथ॥", + "‘‘‘यो मे चित्तं पसादेत्वा, पुप्फच्छत्तं अधारयिं।", + "तेन चित्तप्पसादेन, दुग्गतिं सो न गच्छति’॥", + "‘‘इदं वत्वान सम्बुद्धो, सिद्धत्थो लोकनायको।", + "उय्योजेत्वान परिसं, वेहासं नभमुग्गमि॥", + "‘‘वुट्ठिते", + "पुरतो बुद्धसेट्ठस्स, गच्छति छत्तमुत्तमं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं छत्तं अभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फच्छत्तस्सिदं फलं॥", + "‘‘चतुसत्ततिकप्पम्हि, अट्ठ जलसिखा अहू।", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, चक्‍कवत्ती महब्बला॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो।", + "आकासे जलवुट्ठीव वस्सते", + "‘‘तमद्दसासिं", + "सकं चित्तं पसादेत्वा, अगमासिं सकं घरं॥", + "‘‘छत्तं अलङ्कतं गय्ह, उपगच्छिं नरुत्तमं।", + "हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, आकासे उक्खिपिं अहं॥", + "‘‘सुसङ्गहितयानंव", + "उपगन्त्वान सम्बुद्धं, मत्थके सम्पतिट्ठहि॥", + "‘‘अनुकम्पको कारुणिको, बुद्धो लोकग्गनायको।", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘येन छत्तमिदं दिन्‍नं, अलङ्कतं मनोरमं।", + "तेन चित्तप्पसादेन, दुग्गतिं सो न गच्छति॥", + "‘‘‘सत्तक्खत्तुञ्‍च", + "बात्तिंसक्खत्तुञ्‍च राजा, चक्‍कवत्ती भविस्सति॥", + "‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’॥", + "‘‘बुद्धस्स गिरमञ्‍ञाय, वाचासभिमुदीरितं।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, भिय्यो हासं जनेसहं॥", + "‘‘जहित्वा मानुसं योनिं, दिब्बं योनिं", + "विमानमुत्तमं मय्हं, अब्भुग्गतं मनोरमं॥", + "‘‘विमाना", + "तदा सञ्‍ञं पटिलभिं, पुब्बकम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘देवलोका चवित्वान, मनुस्सत्तञ्‍च आगमिं।", + "छत्तिंसक्खत्तुं चक्‍कवत्ती, सत्तकप्पसतम्हितो॥", + "‘‘तम्हा काया चवित्वान, आगच्छिं", + "संसरित्वानुपुब्बेन, मानुसं पुनरागमिं॥", + "‘‘ओक्‍कन्तं मातुकुच्छिं मं, सेत्तच्छत्तं अधारयुं।", + "‘‘सुनन्दो नाम नामेन, ब्राह्मणो मन्तपारगू।", + "फलिकं छत्तमादाय, सावकग्गस्स सो तदा॥", + "‘‘अनुमोदि", + "सुत्वानुमोदनं तस्स, पुब्बकम्ममनुस्सरिं॥", + "‘‘अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, सकं चित्तं पसादयिं।", + "सरित्वा पुरिमं कम्मं, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘उट्ठाय आसना तम्हा, सिरे कत्वान अञ्‍जलिं।", + "सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, इमं वाचं उदीरियिं॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, बुद्धो लोके अनुत्तरो।", + "पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो॥", + "‘‘तस्स छत्तं मया दिन्‍नं, विचित्तं समलङ्कतं।", + "उभो हत्थेहि पग्गण्हि, सयम्भू अग्गपुग्गलो॥", + "‘‘अहो", + "एकच्छत्तस्स दानेन, दुग्गतिं नुपपज्‍जहं॥", + "‘‘किलेसा", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "उमापुप्फञ्‍च पुलिनं, हासो यञ्‍ञो निमित्तको।", + "संसावको निग्गुण्डी च, सुमनं पुप्फछत्तको।", + "सपरिवारछत्तो च, गाथा सत्तसतुत्तराति॥", + "‘‘सिद्धत्थस्स", + "सुमनेहि पटिच्छन्‍नं, बुद्धानुच्छविकञ्‍च तं॥", + "‘‘कञ्‍चनग्घियसङ्कासं, बुद्धं लोकग्गनायकं।", + "इन्दीवरंव जलितं, आदित्तंव हुतासनं॥", + "‘‘ब्यग्घुसभंव पवरं, अभिजातंव केसरिं।", + "निसिन्‍नं समणानग्गं, भिक्खुसङ्घपुरक्खतं॥", + "‘‘दिस्वा चित्तं पसादेत्वा, पग्गहेत्वान अञ्‍जलिं।", + "वन्दित्वा सत्थुनो पादे, पक्‍कामिं उत्तरामुखो॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं गन्धमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, गन्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सुवण्णवण्णं", + "घतासनंव जलितं, आदित्तंव हुतासनं॥", + "‘‘पाणिना उदकं गय्ह, आकासे उक्खिपिं अहं।", + "सम्पटिच्छि महावीरो, बुद्धो कारुणिको इसि॥", + "‘‘अन्तलिक्खे ठितो सत्था, पदुमुत्तरनामको।", + "मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, इमं गाथमभासथ॥", + "‘‘‘इमिना", + "कप्पसतसहस्सम्पि, दुग्गतिं नुपपज्‍जसि’॥", + "‘‘तेन", + "पत्तोम्हि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं॥", + "‘‘सहस्सराजनामेन, तयो च चक्‍कवत्तिनो।", + "पञ्‍चसट्ठिकप्पसते, चातुरन्ता जनाधिपा॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘काननं", + "पुन्‍नागं पुप्फितं दिस्वा, बुद्धसेट्ठं अनुस्सरिं॥", + "‘‘तं पुप्फं ओचिनित्वान, सुगन्धं गन्धितं सुभं।", + "थूपं कत्वान पुलिने, बुद्धस्स अभिरोपयिं॥", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘एकम्हि नवुते कप्पे, एको आसिं तमोनुदो।", + "सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे हंसवतिया, अहोसिं तिणहारको।", + "तिणहारेन जीवामि, तेन पोसेमि दारके॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "तमन्धकारं नासेत्वा, उप्पज्‍जि लोकनायको॥", + "‘‘सके", + "‘बुद्धो लोके समुप्पन्‍नो, देय्यधम्मो च नत्थि मे॥", + "‘‘‘इदं मे साटकं एकं, नत्थि मे कोचि दायको।", + "दुक्खो निरयसम्फस्सो, रोपयिस्सामि दक्खिणं’॥", + "‘‘एवाहं चिन्तयित्वान, सकं चित्तं पसादयिं।", + "एकं दुस्सं गहेत्वान, बुद्धसेट्ठस्सदासहं॥", + "‘‘एकं दुस्सं ददित्वान, उक्‍कुट्ठिं सम्पवत्तयिं।", + "यदि बुद्धो तुवं वीर, तारेहि मं महामुनि॥", + "‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो।", + "मम दानं पकित्तेन्तो, अका मे अनुमोदनं॥", + "‘‘‘इमिना एकदुस्सेन, चेतनापणिधीहि च।", + "कप्पसतसहस्सानि, विनिपातं न गच्छति॥", + "‘‘‘छत्तिंसक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्‍जं करिस्सति।", + "तेत्तिंसक्खत्तुं राजा च, चक्‍कवत्ती भविस्सति।", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘‘देवलोके मनुस्से वा, संसरन्तो तुवं भवे।", + "रूपवा गुणसम्पन्‍नो, अनवक्‍कन्तदेहवा।", + "अक्खोभं अमितं दुस्सं, लभिस्ससि यदिच्छकं’॥", + "‘‘इदं", + "नभं अब्भुग्गमी धीरो, हंसराजाव अम्बरे॥", + "‘‘यं यं योनुपपज्‍जामि, देवत्तं अथ मानुसं।", + "भोगे मे ऊनता नत्थि, एकदुस्सस्सिदं फलं॥", + "‘‘पदुद्धारे पदुद्धारे, दुस्सं निब्बत्तते ममं।", + "हेट्ठा दुस्सम्हि तिट्ठामि, उपरि छदनं मम॥", + "‘‘चक्‍कवाळमुपादाय, सकाननं सपब्बतं।", + "इच्छमानो चहं अज्‍ज, दुस्सेहि छादयेय्यहं॥", + "‘‘तेनेव", + "सुवण्णवण्णो हुत्वान, संसरामि भवाभवे॥", + "‘‘विपाकं एकदुस्सस्स, नज्झगं कत्थचिक्खयं।", + "अयं मे अन्तिमा जाति, विपच्‍चति इधापि मे॥", + "‘‘सतसहस्सितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, एकदुस्सस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘विपस्सी", + "खीणासवेहि सहितो, सङ्घारामे वसी तदा॥", + "‘‘आरामद्वारा निक्खम्म, विपस्सी", + "सह सतसहस्सेहि, अट्ठ", + "‘‘अजिनेन निवत्थोहं, वाकचीरधरोपि च।", + "कुसुमोदकमादाय", + "‘‘सकं चित्तं पसादेत्वा, वेदजातो कतञ्‍जली।", + "कुसुमोदकमादाय, बुद्धमब्भुक्‍किरिं अहं॥", + "‘‘तेन कम्मेन सम्बुद्धो, जलजुत्तमनामको", + "मम कम्मं पकित्तेत्वा, अगमा येन पत्थितं॥", + "‘‘फुसिता", + "अड्ढतेय्यसहस्सेहि, देवरज्‍जं अकारयिं॥", + "‘‘अड्ढतेय्यसहस्सेहि, चक्‍कवत्ती अहोसहं।", + "अवसेसेन कम्मेन, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘देवराजा यदा होमि", + "तमेव नामधेय्यं मे, फुसितो नाम होमहं॥", + "‘‘देवभूतस्स सन्तस्स, अथापि मानुसस्स वा।", + "समन्ता ब्यामतो मय्हं, फुसितंव पवस्सति॥", + "‘‘भवा", + "सब्बासवपरिक्खीणो, फुसितस्स इदं फलं॥", + "‘‘चन्दनस्सेव मे काया, तथा गन्धो पवायति।", + "सरीरतो मम गन्धो, अड्ढकोसे पवायति॥", + "‘‘दिब्बगन्धं सम्पवन्तं, पुञ्‍ञकम्मसमङ्गिनं।", + "गन्धं घत्वान जानन्ति, फुसितो आगतो इध॥", + "‘‘साखापलासकट्ठानि", + "मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, गन्धो सम्पज्‍जते खणे॥", + "‘‘सतसहस्सितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फुसितस्स इदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरभगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो।", + "विपिने चेतियं आसि, वाळमिगसमाकुले॥", + "‘‘न", + "तिणकट्ठलतोनद्धं, पलुग्गं आसि चेतियं॥", + "‘‘वनकम्मिको तदा आसिं, पितुमातुमतेनहं", + "अद्दसं विपिने थूपं, लुग्गं तिणलताकुलं॥", + "‘‘दिस्वानाहं बुद्धथूपं, गरुचित्तं उपट्ठहिं।", + "बुद्धसेट्ठस्स थूपोयं, पलुग्गो अच्छती वने॥", + "‘‘नच्छन्‍नं नप्पतिरूपं, जानन्तस्स गुणागुणं।", + "बुद्धथूपं असोधेत्वा, अञ्‍ञं कम्मं पयोजये॥", + "‘‘तिणकट्ठञ्‍च वल्‍लिञ्‍च, सोधयित्वान चेतिये।", + "वन्दित्वा अट्ठ वारानि", + "‘‘तेन", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘तत्थ मे सुकतं ब्यम्हं, सोवण्णं सपभस्सरं।", + "सट्ठियोजनमुब्बिद्धं, तिंसयोजनवित्थतं॥", + "‘‘तिसतानि च वारानि, देवरज्‍जमकारयिं।", + "पञ्‍चवीसतिक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती अहोसहं॥", + "‘‘भवाभवे संसरन्तो, महाभोगं लभामहं।", + "भोगे मे ऊनता नत्थि, सोधनाय इदं फलं॥", + "‘‘सिविका", + "यं यं दिसाहं गच्छामि, सरणं सम्पते", + "‘‘खाणुं", + "पुञ्‍ञकम्मेन संयुत्तो, सयमेवापनीयरे॥", + "‘‘कुट्ठं गण्डो किलासो च, अपमारो वितच्छिका।", + "दद्दु कच्छु", + "‘‘अञ्‍ञम्पि", + "नाभिजानामि मे काये, जातं पिळकबिन्दुकं॥", + "‘‘अञ्‍ञम्पि मे अच्छरियं, बुद्धथूपम्हि सोधिते", + "दुवे भवे संसरामि, देवत्ते अथ मानुसे॥", + "‘‘अञ्‍ञम्पि मे अच्छरियं, बुद्धथूपम्हि सोधिते।", + "सुवण्णवण्णो सब्बत्थ, सप्पभासो भवामहं॥", + "‘‘अञ्‍ञम्पि मे अच्छरियं, बुद्धथूपम्हि सोधिते।", + "अमनापं विवज्‍जति, मनापं उपतिट्ठति॥", + "‘‘अञ्‍ञम्पि मे अच्छरियं, बुद्धथूपम्हि सोधिते।", + "विसुद्धं होति मे चित्तं, एकग्गं सुसमाहितं॥", + "‘‘अञ्‍ञम्पि मे अच्छरियं, बुद्धथूपम्हि सोधिते।", + "एकासने निसीदित्वा, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, सोधनाय इदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘नगरे बन्धुमतिया, अहोसिं परकम्मिको।", + "परकम्मायने युत्तो, परभत्तं अपस्सितो॥", + "‘‘रहोगतो निसीदित्वा, एवं चिन्तेसहं तदा।", + "बुद्धो लोके समुप्पन्‍नो, अधिकारो च नत्थि मे॥", + "‘‘कालो", + "दुक्खो निरयसम्फस्सो, अपुञ्‍ञानञ्हि पाणिनं॥", + "‘‘एवाहं चिन्तयित्वान, कम्मसामिं उपागमिं।", + "एकाहं कम्मं याचित्वा, विपिनं पाविसिं अहं॥", + "‘‘तिणकट्ठञ्‍च", + "तिदण्डके ठपेत्वान, अकं तिणकुटिं अहं॥", + "‘‘सङ्घस्सत्थाय कुटिकं, निय्यादेत्वान", + "तदहेयेव आगन्त्वा, कम्मसामिं उपागमिं॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, तावतिंसमगच्छहं।", + "तत्थ मे सुकतं ब्यम्हं, कुटिकाय सुनिम्मितं", + "‘‘सहस्सकण्डं", + "सतसहस्सनिय्यूहा, ब्यम्हे पातुभविंसु मे॥", + "‘‘यं यं योनुपपज्‍जामि, देवत्तं अथ मानुसं।", + "मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, पासादो उपतिट्ठति॥", + "‘‘भयं वा छम्भितत्तं वा, लोमहंसो न विज्‍जति।", + "तासं मम न जानामि, तिणकुटिकायिदं", + "‘‘सीहब्यग्घा च दीपी च, अच्छकोकतरच्छका", + "सब्बे मं परिवज्‍जेन्ति, तिणकुटिकायिदं फलं॥", + "‘‘सरीसपा", + "तेपि मं परिवज्‍जेन्ति, तिणकुटिकायिदं फलं॥", + "‘‘न पापसुपिनस्सापि, सरामि दस्सनं मम।", + "उपट्ठिता सति मय्हं, तिणकुटिकायिदं फलं॥", + "‘‘तायेव तिणकुटिकाय, अनुभोत्वान सम्पदा।", + "गोतमस्स भगवतो, धम्मं सच्छिकरिं अहं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, तिणकुटिकायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे", + "अज्झायको मन्तधरो, तिण्णं वेदान पारगू॥", + "‘‘पुरक्खतो ससिस्सेहि, जातिमा च सुसिक्खितो।", + "तोयाभिसेचनत्थाय, नगरा निक्खमिं तदा॥", + "‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मान पारगू।", + "खीणासवसहस्सेहि, पाविसी नगरं जिनो॥", + "‘‘सुचारुरूपं दिस्वान, आनेञ्‍जकारितं विय।", + "परिवुतं अरहन्तेहि, दिस्वा चित्तं पसादयिं॥", + "‘‘सिरस्मिं अञ्‍जलिं कत्वा, नमस्सित्वान सुब्बतं।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, उत्तरीयमदासहं॥", + "‘‘उभो हत्थेहि पग्गय्ह, साटकं उक्खिपिं अहं।", + "यावता बुद्धपरिसा, ताव छादेसि साटको॥", + "‘‘पिण्डचारं चरन्तस्स, महाभिक्खुगणादिनो।", + "छदं करोन्तो अट्ठासि, हासयन्तो ममं तदा॥", + "‘‘घरतो", + "वीथियंव ठितो सत्था, अका मे", + "‘‘पसन्‍नचित्तो सुमनो, यो मे अदासि साटकं।", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणोथ मम भासतो॥", + "‘‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति।", + "पञ्‍ञासक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्‍जं करिस्सति॥", + "‘‘‘देवलोके वसन्तस्स, पुञ्‍ञकम्मसमङ्गिनो।", + "समन्ता योजनसतं, दुस्सच्छन्‍नं भविस्सति॥", + "‘‘‘छत्तिंसक्खत्तुं राजा च, चक्‍कवत्ती भविस्सति।", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘‘भवे संसरमानस्स, पुञ्‍ञकम्मसमङ्गिनो।", + "मनसा पत्थितं सब्बं, निब्बत्तिस्सति तावदे॥", + "‘‘‘कोसेय्यकम्बलियानि", + "महग्घानि च दुस्सानि, पटिलच्छतियं नरो॥", + "‘‘‘मनसा", + "एकदुस्सस्स विपाकं, अनुभोस्सति सब्बदा॥", + "‘‘‘सो पच्छा पब्बजित्वान, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "गोतमस्स भगवतो, धम्मं सच्छिकरिस्सति’॥", + "‘‘अहो मे सुकतं कम्मं, सब्बञ्‍ञुस्स महेसिनो।", + "एकाहं साटकं दत्वा, पत्तोम्हि अमतं पदं॥", + "‘‘मण्डपे", + "धारेति दुस्सछदनं, समन्ता ब्यामतो मम॥", + "‘‘अविञ्‍ञत्तं निवासेमि", + "लाभी", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, वत्थदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "चतुसच्‍चं पकासेन्तो, सन्तारेसि बहुं जनं॥", + "‘‘अहं तेन समयेन, जटिलो उग्गतापनो।", + "धुनन्तो वाकचीरानि, गच्छामि अम्बरे तदा॥", + "‘‘बुद्धसेट्ठस्स उपरि, गन्तुं न विसहामहं।", + "पक्खीव सेलमासज्‍ज", + "‘‘न", + "दके यथा उम्मुज्‍जित्वा, एवं गच्छामि अम्बरे॥", + "‘‘उळारभूतो", + "हन्द मेनं गवेसिस्सं, अपि अत्थं लभेय्यहं॥", + "‘‘ओरोहन्तो अन्तलिक्खा, सद्दमस्सोसि सत्थुनो।", + "अनिच्‍चतं कथेन्तस्स, तमहं उग्गहिं तदा॥", + "‘‘अनिच्‍चसञ्‍ञमुग्गय्ह, अगमासिं ममस्समं।", + "यावतायुं वसित्वान, तत्थ कालङ्कतो अहं॥", + "‘‘चरिमे वत्तमानम्हि, तं धम्मसवनं", + "तेन कम्मेन सुकतेन, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिं अहं।", + "एकपञ्‍ञासक्खत्तुञ्‍च, देवरज्‍जमकारयिं॥", + "‘‘एकसत्ततिक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती अहोसहं।", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘पितुगेहे निसीदित्वा, समणो भावितिन्द्रियो।", + "गाथाय परिदीपेन्तो, अनिच्‍चतमुदाहरि", + "‘‘अनुस्सरामि तं सञ्‍ञं, संसरन्तो भवाभवे।", + "न कोटिं पटिविज्झामि", + "‘‘अनिच्‍चा वत सङ्खारा, उप्पादवयधम्मिनो।", + "उप्पज्‍जित्वा निरुज्झन्ति, तेसं वूपसमो सुखो॥", + "‘‘सह", + "एकासने निसीदित्वा, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘जातिया सत्तवस्सोहं, अरहत्तमपापुणिं।", + "उपसम्पादयि बुद्धो, गुणमञ्‍ञाय चक्खुमा॥", + "‘‘दारकोव", + "किं मे करणीयं अज्‍ज, सक्यपुत्तस्स सासने॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, सद्धम्मसवने फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे", + "ओगाहेत्वा पदुमसरं, सतपत्तं ओचिनामहं॥", + "‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मान पारगू।", + "सह सतसहस्सेहि", + "‘‘खीणासवेहि", + "मम वुद्धिं समन्वेसं, आगच्छि मम सन्तिकं", + "‘‘दिस्वानहं देवदेवं, सयम्भुं लोकनायकं।", + "वण्टे छेत्वा सतपत्तं, उक्खिपिमम्बरे तदा॥", + "‘‘यदि बुद्धो तुवं वीर, लोकजेट्ठो नरासभो।", + "सयं गन्त्वा सतपत्ता, मत्थके धारयन्तु ते॥", + "‘‘अधिट्ठहि महावीरो, लोकजेट्ठो नरासभो।", + "बुद्धस्स आनुभावेन, मत्थके धारयिंसु ते॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘तत्थ", + "सट्ठियोजनमुब्बिद्धं, तिंसयोजनवित्थतं॥", + "‘‘सहस्सक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्‍जमकारयिं।", + "पञ्‍चसत्ततिक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती अहोसहं॥", + "‘‘पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं।", + "अनुभोमि सकं कम्मं, पुब्बे सुकतमत्तनो॥", + "‘‘तेनेवेकपदुमेन, अनुभोत्वान सम्पदा।", + "गोतमस्स भगवतो, धम्मं सच्छिकरिं अहं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘सतसहस्सितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, एकपदुमस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "गन्धधूपो उदकञ्‍च, पुन्‍नाग एकदुस्सका।", + "फुसितो च पभङ्करो, कुटिदो उत्तरीयको॥", + "सवनी एकपदुमी, गाथायो सब्बपिण्डिता।", + "एकं गाथासतञ्‍चेव, चतुतालीसमेव च॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "भवाभवे विभावेन्तो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "‘‘हंसराजा तदा होमि, दिजानं पवरो अहं।", + "जातस्सरं समोगय्ह, कीळामि हंसकीळितं॥", + "‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो।", + "जातस्सरस्स उपरि, आगच्छि तावदे जिनो॥", + "‘‘दिस्वानहं देवदेवं, सयम्भुं लोकनायकं।", + "वण्टे छेत्वान पदुमं, सतपत्तं मनोरमं॥", + "‘‘मुखतुण्डेन पग्गय्ह, पसन्‍नो लोकनायके", + "उक्खिपित्वान गगणे", + "‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो।", + "अन्तलिक्खे ठितो सत्था, अका मे अनुमोदनं॥", + "‘‘‘इमिना एकपदुमेन, चेतनापणिधीहि च।", + "कप्पानं सतसहस्सं, विनिपातं न गच्छसि’॥", + "‘‘इदं वत्वान सम्बुद्धो, जलजुत्तमनामको।", + "मम कम्मं पकित्तेत्वा, अगमा येन पत्थितं॥", + "‘‘सतसहस्सितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘चन्दभागानदीतीरे", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, निसिन्‍नं पब्बतन्तरे॥", + "‘‘ओभासेन्तं दिसा सब्बा, सालराजंव फुल्‍लितं।", + "लक्खणब्यञ्‍जनूपेतं, दिस्वा अत्तमनो अहुं॥", + "‘‘उदग्गचित्तो सुमनो, पीतिया हट्ठमानसो।", + "तीणि उप्पलपुप्फानि, मत्थके अभिरोपयिं॥", + "‘‘पुप्फानि अभिरोपेत्वा, विपस्सिस्स महेसिनो।", + "सगारवो भवित्वान", + "‘‘गच्छन्तो पटिकुटिको, विप्पसन्‍नेन चेतसा।", + "सेलन्तरे पतित्वान", + "‘‘तेन", + "जहित्वा मानुसं देहं", + "‘‘सतानं", + "सतानं पञ्‍चक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती अहोसहं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘तिस्सो नाम अहु सत्था, लोकजेट्ठो नरासभो।", + "तयोपधिक्खये", + "‘‘तेन", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘सतानं", + "सतानं पञ्‍चक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती अहोसहं॥", + "‘‘पदेसरज्‍जं", + "अनुभोमि सकं कम्मं, पुब्बे सुकतमत्तनो॥", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, धजदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘इच्छमानो चहं अज्‍ज, सकाननं सपब्बतं।", + "खोमदुस्सेन छादेय्यं, तदा मय्हं कते फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, भूतगणो नाम पब्बतो।", + "तत्थद्दसं पंसुकूलं, दुमग्गम्हि विलग्गितं॥", + "‘‘तीणि किङ्कणिपुप्फानि, ओचिनित्वानहं तदा।", + "हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, पंसुकूलं अपूजयिं॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, तिण्णं पुप्फानिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे", + "सयम्भू नारदो नाम, रुक्खमूले वसी तदा॥", + "‘‘नळागारं करित्वान, तिणेन छादयिं अहं।", + "चङ्कमं सोधयित्वान, सयम्भुस्स अदासहं॥", + "‘‘चतुद्दससु", + "चतुसत्ततिक्खत्तुञ्‍च, देवरज्‍जं अकारयिं॥", + "‘‘चतुसत्तति", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘उब्बिद्धं भवनं मय्हं, इन्दलट्ठीव उग्गतं।", + "सहस्सथम्भं अतुलं, विमानं सपभस्सरं॥", + "‘‘द्वे सम्पत्ती अनुभोत्वा, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "गोतमस्स भगवतो, सासने पब्बजिं अहं॥", + "‘‘पधानपहितत्तोम्हि", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, जापलो", + "बुद्धो सुदस्सनो नाम, विहासि पब्बतन्तरे॥", + "‘‘पुप्फं हेमवन्तं", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, ओघतिण्णमनासवं॥", + "‘‘सत्त", + "बुद्धस्स अभिरोपेसिं, सयम्भुस्स महेसिनो॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे", + "बुद्धोपि सम्भवो नाम, अब्भोकासे वसी तदा॥", + "‘‘भवना निक्खमित्वान, पदुमं धारयिं अहं।", + "एकाहं धारयित्वान, पुन भवनुपागमिं॥", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, लम्बको नाम पब्बतो।", + "उपतिस्सो नाम सम्बुद्धो, अब्भोकासम्हि चङ्कमि॥", + "‘‘मिगलुद्दो", + "दिस्वान तं देवदेवं, सयम्भुं अपराजितं॥", + "‘‘विप्पसन्‍नेन चित्तेन, तदा तस्स महेसिनो।", + "निसीदनत्थं बुद्धस्स, तिणमुट्ठिमदासहं॥", + "‘‘दत्वान देवदेवस्स, भिय्यो चित्तं पसादयिं।", + "सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, पक्‍कामिं उत्तरामुखो॥", + "‘‘अचिरं गतमत्तं मं, मिगराजा अपोथयि", + "सीहेन पोथितो", + "‘‘आसन्‍ने मे कतं कम्मं, बुद्धसेट्ठे अनासवे।", + "सुमुत्तो सरवेगोव, देवलोकं अगञ्छहं॥", + "‘‘यूपो", + "सहस्सकण्डो सतभेण्डु, धजालु हरितामयो॥", + "‘‘पभा निद्धावते तस्स, सतरंसीव उग्गतो।", + "आकिण्णो देवकञ्‍ञाहि, आमोदिं कामकामहं॥", + "‘‘देवलोका चवित्वान, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "आगन्त्वान मनुस्सत्तं, पत्तोम्हि आसवक्खयं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, निसीदनमदासहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, तिणमुट्ठियिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘कणिकारंव", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, ओघतिण्णमनासवं॥", + "‘‘तिन्दुकं", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, सयम्भुस्स मदासहं", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं फलमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘रोमसो", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, पीतरंसिंव भाणुमं॥", + "‘‘उक्‍कामुखपहट्ठंव", + "ओसधिंव विरोचन्तं, एकञ्‍जलिमकासहं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं अञ्‍जलिमकासहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, अञ्‍जलिया इदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "पदुमी उप्पलमाली, धजो किङ्कणिकं नळं", + "चम्पको पदुमो मुट्ठि, तिन्दुकेकञ्‍जली तथा।", + "छ च सट्ठि च गाथायो, गणितायो विभाविभि॥", + "‘‘मिगलुद्दो", + "तत्थद्दसासिं सम्बुद्धं, देवसङ्घपुरक्खतं॥", + "‘‘चतुसच्‍चं पकासेन्तं, उद्धरन्तं महाजनं।", + "अस्सोसिं मधुरं वाचं, करवीकरुदोपमं", + "‘‘ब्रह्मसरस्स मुनिनो, सिखिनो लोकबन्धुनो।", + "घोसे चित्तं पसादेत्वा, पत्तोम्हि आसवक्खयं॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पसादस्स इदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे अरुणवतिया, आसिं यवसिको तदा।", + "पन्थे दिस्वान सम्बुद्धं, यवकलापं सन्थरिं", + "‘‘अनुकम्पको", + "मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, निसीदि यवसन्थरे॥", + "‘‘दिस्वा निसिन्‍नं विमलं, महाझायिं विनायकं।", + "पामोज्‍जं जनयित्वान, तत्थ कालङ्कतो अहं॥", + "‘‘एकत्तिंसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, यवत्थरे इदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘किंसुकं", + "बुद्धं सरित्वा सिद्धत्थं, आकासे अभिपूजयिं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अक्‍कन्तञ्‍च पदं दिस्वा, सिखिनो लोकबन्धुनो।", + "एकंसं अजिनं कत्वा, पदसेट्ठं अवन्दहं॥", + "‘‘कोरण्डं पुप्फितं दिस्वा, पादपं धरणीरुहं।", + "सकोसकं", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पदपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘काननं", + "आलम्बनं करित्वान, सङ्घस्स अददं अहं॥", + "‘‘तेन", + "आलम्बनम्पि दत्वान, पक्‍कामिं उत्तरामुखो॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं दण्डमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, दण्डदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सतरंसी", + "वुट्ठहित्वा समाधिम्हा, भिक्खाय ममुपागमि॥", + "‘‘पच्‍चेकबुद्धं दिस्वान, अम्बयागुं अदासहं।", + "विप्पसन्‍नमनं तस्स, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, अम्बयागुयिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘दिवाविहारा निक्खन्तो, विपस्सी लोकनायको।", + "भिक्खाय विचरन्तो सो, मम सन्तिकुपागमि॥", + "‘‘ततो", + "लोणसुपुटकं दत्वा, कप्पं सग्गम्हि मोदहं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुटकमदासहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पुटकस्स इदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘विपस्सिनो भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो।", + "एकं मञ्‍चं मया दिन्‍नं, पसन्‍नेन सपाणिना॥", + "‘‘हत्थियानं", + "तेन मञ्‍चकदानेन, पत्तोम्हि आसवक्खयं॥", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, मञ्‍चदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘आरुहिम्ह तदा नावं, भिक्खु चाजीवको चहं।", + "नावाय भिज्‍जमानाय, भिक्खु मे सरणं अदा॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यञ्‍च मे सरणं अदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, सरणागमने फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘तिस्सो", + "तुसिता हि इधागन्त्वा, पिण्डपातं अदासहं॥", + "‘‘सम्बुद्धमभिवादेत्वा, तिस्सं नाम महायसं।", + "सकं चित्तं पसादेत्वा, तुसितं अगमासहं॥", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पिण्डपातस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "सद्दसञ्‍ञी यवसिको, किंसुकोरण्डपुप्फियो।", + "आलम्बनो अम्बयागु, सुपुटी मञ्‍चदायको।", + "सरणं पिण्डपातो च, गाथा तालीसमेव च॥", + "‘‘तावतिंसा", + "मन्दारवं गहेत्वान, विपस्सिस्स महेसिनो॥", + "‘‘समाधिना निसिन्‍नस्स, मत्थके धारयिं अहं।", + "सत्ताहं धारयित्वान, देवलोकं पुनागमिं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘यामा देवा इधागन्त्वा, गोतमं सिरिवच्छसं।", + "कक्‍कारुमालं", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं बुद्धमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘फुस्सो", + "विवेककामो सब्बञ्‍ञू", + "‘‘तस्मिं चित्तं पसादेत्वा, महाकारुणिके जिने।", + "भिसमुळालं पग्गय्ह, बुद्धसेट्ठस्सदासहं॥", + "‘‘द्वेनवुते", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, भिसदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘विज्‍जाधरो", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, चङ्कमन्तं महायसं॥", + "‘‘तीणि केसरपुप्फानि", + "उपसङ्कम्म सम्बुद्धं, वेस्सभुं अभिपूजयिं॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमो नाम सम्बुद्धो, चित्तकूटे वसी तदा।", + "दिस्वान तं अहं बुद्धं, सयम्भुं अपराजितं", + "‘‘अङ्कोलं", + "उपगन्त्वान सम्बुद्धं, पूजयिं पदुमं जिनं॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, गच्छन्तं अन्तरापणे।", + "कञ्‍चनग्घियसङ्कासं, बात्तिंसवरलक्खणं॥", + "‘‘निसज्‍ज पासादवरे, अद्दसं लोकनायकं।", + "कदम्बपुप्फं पग्गय्ह, विपस्सिं अभिपूजयिं॥", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अनोमो", + "उद्दालकं गहेत्वान, पूजयिं अपराजितं॥", + "‘‘एकत्तिंसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘उपसन्तो", + "एकचम्पकमादाय, उपगच्छिं नरुत्तमं॥", + "‘‘पसन्‍नचित्तो सुमनो, पच्‍चेकमुनिमुत्तमं।", + "उभोहत्थेहि पग्गय्ह, पूजयिं अपराजितं॥", + "‘‘पञ्‍चसट्ठिम्हितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘चन्दभागानदीतीरे, अनुसोतं वजामहं।", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, सालराजंव फुल्‍लितं॥", + "‘‘पसन्‍नचित्तो", + "गहेत्वा तिमिरं पुप्फं, मत्थके ओकिरिं अहं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘चन्दभागानदीतीरे", + "तत्थद्दसं देवदेवं, चङ्कमन्तं नरासभं॥", + "‘‘ओचिनित्वान", + "उपसिङ्घि महावीरो, सळलं देवगन्धिकं॥", + "‘‘पटिग्गहेत्वा सम्बुद्धो, विपस्सी लोकनायको।", + "उपसिङ्घि महावीरो, पेक्खमानस्स मे सतो॥", + "‘‘पसन्‍नचित्तो सुमनो, वन्दित्वा द्विपदुत्तमं।", + "अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, पुन पब्बतमारुहिं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "मन्दारवञ्‍च कक्‍कारु, भिसकेसरपुप्फियो।", + "अङ्कोलको", + "तिमिरं सळलञ्‍चेव, गाथा तालीसमेव च॥", + "‘‘पाटलिं", + "एकंसं अञ्‍जलिं कत्वा, अवन्दिं पाटलिं अहं॥", + "‘‘अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, गरुं कत्वान मानसं।", + "अन्तोसुद्धं बहिसुद्धं, सुविमुत्तमनासवं॥", + "‘‘विपस्सिं लोकमहितं, करुणाञाणसागरं।", + "सम्मुखा विय सम्बुद्धं, अवन्दिं पाटलिं अहं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं बोधिमभिवन्दहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, वन्दनाय इदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘विपस्सी", + "पुरक्खतो ससिस्सेहि, पाविसि बन्धुमं जिनो॥", + "‘‘तीणि पाटलिपुप्फानि, उच्छङ्गे ठपितानि मे।", + "सीसं न्हायितुकामोव, नदीतित्थं अगच्छहं॥", + "‘‘निक्खम्म बन्धुमतिया, अद्दसं लोकनायकं।", + "इन्दीवरंव जलितं, आदित्तंव हुतासनं॥", + "‘‘ब्यग्घूसभंव", + "गच्छन्तं समणानग्गं, भिक्खुसङ्घपुरक्खतं॥", + "‘‘तस्मिं", + "गहेत्वा तीणि पुप्फानि, बुद्धसेट्ठं अपूजयिं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘चन्दभागानदीतीरे", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, निसिन्‍नं पब्बतन्तरे॥", + "‘‘ओभासेन्तं दिसा सब्बा, सालराजंव फुल्‍लितं।", + "लक्खणब्यञ्‍जनूपेतं, दिस्वानत्तमनो अहं॥", + "‘‘उदग्गचित्तो सुमनो, पीतिया हट्ठमानसो।", + "तीणि उप्पलपुप्फानि, मत्थके अभिरोपयिं॥", + "‘‘पूजयित्वान पुप्फानि, फुस्सस्साहं महेसिनो।", + "सगारवो भवित्वान, पक्‍कामिं उत्तरामुखो॥", + "‘‘गच्छन्तो पटिकुटिको, विप्पसन्‍नेन चेतसा।", + "सेलन्तरे पतित्वान, पापुणिं जीवितक्खयं॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा पुरिमं जातिं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘सतानं तीणिक्खत्तुञ्‍च, देवरज्‍जमकारयिं।", + "सतानं पञ्‍चक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती अहोसहं॥", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘यदा निब्बायि सम्बुद्धो, महेसी पदुमुत्तरो।", + "समागम्म जना सब्बे, सरीरं नीहरन्ति ते॥", + "‘‘नीहरन्ते सरीरम्हि, वज्‍जमानासु भेरिसु।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, पट्टिपुप्फं अपूजयिं॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, सरीरपूजिते फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि, मम बुद्धस्स", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘सुमनो", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, सत्तपण्णिमपूजयिं॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, सत्तपण्णिमपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, सत्तपण्णिपूजायिदं", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, गन्धमुट्ठिमपूजयिं॥", + "‘‘सतसहस्सितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, चितपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘परिनिब्बुते भगवति, जलजुत्तमनामके।", + "आरोपितम्हि चितके, सालपुप्फमपूजयिं॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, चितपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सिद्धत्थस्स", + "सुमनेहि पटिच्छन्‍नं, धारयामि महारहं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, तालवण्टमदासहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, तालवण्टस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, न्हातकस्स तपस्सिनो।", + "कत्वान सुमनदामं, धारयिं पुरतो ठितो॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं दामं धारयिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, सुमनधारणे फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘कणिकारंव", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, लोकजेट्ठं नरासभं॥", + "‘‘पसन्‍नचित्तो", + "कासुमारिफलं गय्ह, बुद्धसेट्ठस्सदासहं॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं फलमददिं अहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "बोधि पाटलि उप्पली, पट्टि च सत्तपण्णियो।", + "गन्धमुट्ठि", + "कासुमारिफली चेव, गाथा एकूनसट्ठिका॥", + "‘‘सतरंसि", + "विवेककामो सम्बुद्धो, गोचरायाभिनिक्खमि॥", + "‘‘फलहत्थो अहं दिस्वा, उपगच्छिं नरासभं।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, अवटं", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं फलमददिं अहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि, मम बुद्धस्स सन्तिके।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे बन्धुमतिया, आसिं आरामिको तदा।", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, गच्छन्तं अनिलञ्‍जसे॥", + "‘‘लबुजस्स फलं गय्ह, बुद्धसेट्ठस्सदासहं।", + "आकासे ठितको सन्तो, पटिगण्हि महायसो॥", + "‘‘वित्तिसञ्‍जननं", + "फलं बुद्धस्स दत्वान, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘अधिगच्छिं", + "उप्पज्‍जतेव रतनं, निब्बत्तस्स तहिं तहिं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं फलमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘विनतानदिया तीरे, विहासि पुरिसुत्तमो।", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, एकग्गं सुसमाहितं॥", + "‘‘तस्मिं पसन्‍नमानसो, किलेसमलधोवने।", + "उदुम्बरफलं गय्ह, बुद्धसेट्ठस्सदासहं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं फलमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘वनन्तरे", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, पिलक्खस्साददिं फलं", + "‘‘अट्ठारसे कप्पसते, यं फलमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सुवण्णवण्णं", + "रथियं पटिपज्‍जन्तं, फारुसफलमदासहं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं फलमददिं अहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सब्बे", + "फलमन्वेसमाना ते, अलभिंसु फलं तदा॥", + "‘‘तत्थद्दसासिं", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, वल्‍लिफलमदासहं॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं फलमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘कणिकारंव जलितं, पुण्णमायेव", + "जलन्तं दीपरुक्खंव, अद्दसं लोकनायकं॥", + "‘‘कदलिफलं पग्गय्ह, अदासिं सत्थुनो अहं।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, वन्दित्वान अपक्‍कमिं॥", + "‘‘एकत्तिंसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अज्‍जुनो", + "चरणेन च सम्पन्‍नो, समाधिकुसलो मुनि॥", + "‘‘कुम्भमत्तं", + "छत्तपण्णे ठपेत्वान, अदासिं सत्थुनो अहं॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं फलमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘विपस्सिनो", + "चातुद्दिसस्स सङ्घस्स, बन्धुमाराजधानिया॥", + "‘‘दुस्सेहि भूमिं लेणस्स, सन्थरित्वा परिच्‍चजिं।", + "उदग्गचित्तो सुमनो, अकासिं पणिधिं तदा॥", + "‘‘आराधयेय्यं सम्बुद्धं, पब्बज्‍जञ्‍च लभेय्यहं।", + "अनुत्तरञ्‍च निब्बानं, फुसेय्यं सन्तिमुत्तमं॥", + "‘‘तेनेव सुक्‍कमूलेन, कप्पे", + "देवभूतो मनुस्सो च, कतपुञ्‍ञो विरोचहं॥", + "‘‘ततो", + "चम्पायं अग्गसेट्ठिस्स, जातोम्हि एकपुत्तको॥", + "‘‘जातमत्तस्स", + "ददामहं कुमारस्स, वीसकोटी अनूनका॥", + "‘‘चतुरङ्गुला च मे लोमा, जाता पादतले उभो।", + "सुखुमा मुदुसम्फस्सा, तूलापिचुसमा सुभा॥", + "‘‘अतीता नवुति कप्पा, अयं एको च उत्तरि।", + "नाभिजानामि निक्खित्ते, पादे भूम्या असन्थते॥", + "‘‘आराधितो", + "अरहत्तञ्‍च मे पत्तं, सीतिभूतोम्हि निब्बुतो॥", + "‘‘अग्गो आरद्धवीरियानं, निद्दिट्ठो सब्बदस्सिना।", + "खीणासवोम्हि अरहा, छळभिञ्‍ञो महिद्धिको॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, लेणदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘थेरो", + "पञ्हं पुट्ठो वियाकासि, अनोतत्ते महासरे’’ति॥", + "‘‘अनोतत्तसरासन्‍ने", + "नानारतनपज्‍जोते, नानागन्धवनन्तरे॥", + "‘‘महता भिक्खुसङ्घेन, परेतो", + "आसीनो ब्याकरी तत्थ, पुब्बकम्मानि अत्तनो॥", + "", + "पिलोतिकस्स कम्मस्स, बुद्धत्तेपि विपच्‍चति", + "‘‘मुनाळि", + "पच्‍चेकबुद्धं सुरभिं", + "‘‘तेन कम्मविपाकेन, निरये संसरिं चिरं।", + "बहूवस्ससहस्सानि, दुक्खं वेदेसि वेदनं॥", + "‘‘तेन कम्मावसेसेन, इध पच्छिमके भवे।", + "अब्भक्खानं मया लद्धं, सुन्दरिकाय कारणा॥", + "‘‘सब्बाभिभुस्स", + "तं अब्भक्खाय निरये, चिरं संसरितं मया॥", + "‘‘दसवस्ससहस्सानि, निरये संसरिं चिरं।", + "मनुस्सभावं लद्धाहं, अब्भक्खानं बहुं लभिं॥", + "‘‘तेन कम्मावसेसेन, चिञ्‍चमानविका ममं।", + "अब्भाचिक्खि अभूतेन, जनकायस्स अग्गतो॥", + "‘‘ब्राह्मणो सुतवा आसिं, अहं सक्‍कतपूजितो।", + "महावने पञ्‍चसते, मन्ते वाचेमि माणवे॥", + "‘‘तत्थागतो", + "तं चाहं आगतं दिस्वा, अब्भाचिक्खिं अदूसकं॥", + "‘‘ततोहं अवचं सिस्से, कामभोगी अयं इसि।", + "मय्हम्पि भासमानस्स, अनुमोदिंसु माणवा॥", + "‘‘ततो माणवका सब्बे, भिक्खमानं कुले कुले।", + "महाजनस्स आहंसु, कामभोगी अयं इसि॥", + "‘‘तेन", + "अब्भक्खानं लभुं सब्बे, सुन्दरिकाय कारणा॥", + "‘‘वेमातुभातरं पुब्बे, धनहेतु हनिं अहं।", + "पक्खिपिं गिरिदुग्गस्मिं, सिलाय च अपिंसयिं॥", + "‘‘तेन कम्मविपाकेन, देवदत्तो सिलं खिपि।", + "अङ्गुट्ठं पिंसयी पादे, मम पासाणसक्खरा॥", + "‘‘पुरेहं दारको हुत्वा, कीळमानो महापथे।", + "पच्‍चेकबुद्धं दिस्वान, मग्गे सकलिकं", + "‘‘तेन कम्मविपाकेन, इध पच्छिमके भवे।", + "वधत्थं मं देवदत्तो, अभिमारे पयोजयि॥", + "‘‘हत्थारोहो", + "पिण्डाय विचरन्तं तं, आसादेसिं गजेनहं॥", + "‘‘तेन कम्मविपाकेन, भन्तो", + "गिरिब्बजे पुरवरे, दारुणो समुपागमि", + "‘‘राजाहं", + "तेन कम्मविपाकेन, निरये पच्‍चिसं भुसं॥", + "‘‘कम्मुनो तस्स सेसेन, इदानि सकलं मम।", + "पादे छविं पकप्पेसि", + "‘‘अहं केवट्टगामस्मिं, अहुं केवट्टदारको।", + "मच्छके घातिते दिस्वा, जनयिं सोमनस्सकं", + "‘‘तेन", + "सब्बे सक्‍का च हञ्‍ञिंसु, यदा हनि विटटूभो", + "‘‘फुस्सस्साहं पावचने, सावके परिभासयिं।", + "यवं खादथ भुञ्‍जथ, मा च भुञ्‍जथ सालयो॥", + "‘‘तेन कम्मविपाकेन, तेमासं खादितं यवं।", + "निमन्तितो ब्राह्मणेन, वेरञ्‍जायं वसिं तदा॥", + "‘‘निब्बुद्धे वत्तमानम्हि, मल्‍लपुत्तं निहेठयिं", + "तेन कम्मविपाकेन, पिट्ठिदुक्खं अहू मम॥", + "‘‘तिकिच्छको अहं आसिं, सेट्ठिपुत्तं विरेचयिं।", + "तेन कम्मविपाकेन, होति पक्खन्दिका मम॥", + "‘‘अवचाहं जोतिपालो, सुगतं कस्सपं तदा।", + "कुतो नु बोधि मुण्डस्स, बोधि परमदुल्‍लभा॥", + "‘‘तेन", + "छब्बस्सानुरुवेळायं, ततो बोधिमपापुणिं॥", + "‘‘नाहं एतेन मग्गेन, पापुणिं बोधिमुत्तमं।", + "कुम्मग्गेन गवेसिस्सं, पुब्बकम्मेन वारितो॥", + "‘‘पुञ्‍ञपापपरिक्खीणो, सब्बसन्तापवज्‍जितो।", + "असोको अनुपायासो, निब्बायिस्समनासवो॥", + "‘‘एवं जिनो वियाकासि, भिक्खुसङ्घस्स अग्गतो।", + "सब्बाभिञ्‍ञाबलप्पत्तो, अनोतत्ते महासरे’’ति॥", + "अवटं लबुजञ्‍चेव, उदुम्बरपिलक्खु च।", + "फारु वल्‍ली च कदली, पनसो कोटिवीसको॥", + "पुब्बकम्मपिलोति च, अपदानं महेसिनो।", + "गाथायो एकनवुति, गणितायो विभाविभि॥", + "‘‘नगरे", + "अक्खोभं अमितं भोगं, घरे सन्‍निचितं मम॥", + "‘‘रहोगतो निसीदित्वा, पहंसित्वान मानसं", + "निसज्‍ज पासादवरे, एवं चिन्तेसहं तदा॥", + "‘‘‘बहू मेधिगता भोगा, फीतं अन्तेपुरं मम।", + "राजापि", + "‘‘‘अयञ्‍च बुद्धो उप्पन्‍नो, अधिच्‍चुप्पत्तिको मुनि।", + "संविज्‍जन्ति च मे भोगा, दानं दस्सामि सत्थुनो॥", + "‘‘‘पदुमेन राजपुत्तेन, दिन्‍नं दानवरं जिने।", + "हत्थिनागे च पल्‍लङ्के, अपस्सेनञ्‍चनप्पकं॥", + "‘‘‘अहम्पि दानं दस्सामि, सङ्घे गणवरुत्तमे।", + "अदिन्‍नपुब्बमञ्‍ञेसं, भविस्सं आदिकम्मिको॥", + "‘‘‘चिन्तेत्वाहं बहुविधं, यागे यस्स सुखंफलं।", + "परिक्खारदानमद्दक्खिं, मम सङ्कप्पपूरणं॥", + "‘‘‘परिक्खारानि दस्सामि, सङ्घे गणवरुत्तमे।", + "अदिन्‍नपुब्बमञ्‍ञेसं, भविस्सं आदिकम्मिको’॥", + "‘‘नळकारे", + "छत्तसतसहस्सानि, एकतो सन्‍निपातयिं॥", + "‘‘दुस्ससतसहस्सानि, एकतो सन्‍निपातयिं।", + "पत्तसतसहस्सानि, एकतो सन्‍निपातयिं॥", + "‘‘वासियो", + "हेट्ठाछत्ते ठपापेसिं, कारेत्वा तदनुच्छवे॥", + "‘‘विधूपने तालवण्टे, मोरहत्थे च चामरे।", + "परिस्सावने तेलधारे", + "‘‘सूचिघरे अंसबद्धे, अथोपि कायबन्धने।", + "आधारके च सुकते, कारयिं तदनुच्छवे॥", + "‘‘परिभोगभाजने च, अथोपि लोहथालके।", + "भेसज्‍जे", + "‘‘वचं उसीरं लट्ठिमधुं, पिप्फली मरिचानि च।", + "हरीतकिं सिङ्गीवेरं, सब्बं पूरेसि भाजने॥", + "‘‘उपाहना पादुकायो, अथो उदकपुञ्छने।", + "कत्तरदण्डे सुकते, कारयिं तदनुच्छवे॥", + "‘‘ओसधञ्‍जननाळी च", + "कुञ्‍चिका पञ्‍चवण्णेहि, सिब्बिते कुञ्‍चिकाघरे॥", + "‘‘आयोगे धूमनेत्ते च, अथोपि दीपधारके।", + "तुम्बके च करण्डे च, कारयिं तदनुच्छवे॥", + "‘‘सण्डासे", + "भेसज्‍जथविके चेव, कारयिं तदनुच्छवे॥", + "‘‘आसन्दियो पीठके च, पल्‍लङ्के चतुरोमये।", + "तदनुच्छवे कारयित्वा, हेट्ठाछत्ते ठपेसहं॥", + "‘‘उण्णाभिसी तूलभिसी, अथोपि पीठिकाभिसी", + "बिम्बोहने", + "‘‘कुरुविन्दे मधुसित्थे, तेलं हत्थप्पतापकं।", + "सिपाटिफलके सुची, मञ्‍चं अत्थरणेन च॥", + "‘‘सेनासने पादपुञ्छे, सयनासनदण्डके।", + "दन्तपोणे च आटली", + "‘‘अरणी", + "उदकस्स कटच्छू च, चुण्णकं रजनम्बणं", + "‘‘सम्मज्‍जनं", + "निसीदनं कण्डुच्छादि, अथ अन्तरवासकं॥", + "‘‘उत्तरासङ्गसङ्घाटी, नत्थुकं मुखसोधनं।", + "बिळङ्गलोणं पहूतञ्‍च", + "‘‘धूपं", + "दातब्बं नाम यं अत्थि, यञ्‍च कप्पति सत्थुनो॥", + "‘‘सब्बमेतं समानेत्वा, आनन्दं उपसङ्कमिं।", + "उपसङ्कम्म", + "सिरसा", + "‘‘‘एकतो जातसंवद्धा, उभिन्‍नं एकतो मनं", + "साधारणा सुखदुक्खे, उभो च अनुवत्तका॥", + "‘‘‘अत्थि चेतसिकं दुक्खं, तवाधेय्यं अरिन्दम।", + "यदि सक्‍कोसि तं दुक्खं, विनोदेय्यासि खत्तिय॥", + "‘‘‘तव दुक्खं मम दुक्खं, उभिन्‍नं एकतो मनो", + "निट्ठितन्ति विजानाहि, ममाधेय्यं सचे तुवं॥", + "‘‘‘जानाहि खो महाराज, दुक्खं मे दुब्बिनोदयं।", + "पहु समानो गज्‍जसु, एकं ते दुच्‍चजं वरं॥", + "‘‘‘यावता विजिते अत्थि, यावता मम जीवितं।", + "एतेहि यदि ते अत्थो, दस्सामि अविकम्पितो॥", + "‘‘‘गज्‍जितं खो तया देव, मिच्छा तं बहु गज्‍जितं।", + "जानिस्सामि तुवं अज्‍ज, सब्बधम्मे", + "‘‘‘अतिबाळ्हं", + "किं ते मे पीळितेनत्थो, पत्थितं ते कथेहि मे॥", + "‘‘‘इच्छामहं महाराज, बुद्धसेट्ठं अनुत्तरं।", + "भोजयिस्सामि सम्बुद्धं, वज्‍जं", + "‘‘‘अञ्‍ञं तेहं वरं दम्मि, मा याचित्थो तथागतं", + "अदेय्यो कस्सचि बुद्धो, मणि जोतिरसो यथा॥", + "‘‘‘ननु", + "जीवितं", + "‘‘‘ठपनीयो महावीरो, अदेय्यो कस्सचि जिनो।", + "न मे पटिस्सुतो बुद्धो, वरस्सु अमितं धनं॥", + "‘‘‘विनिच्छयं पापुणाम, पुच्छिस्साम विनिच्छये।", + "यथासण्ठं", + "‘‘‘रञ्‍ञो हत्थे गहेत्वान, अगमासिं विनिच्छयं।", + "पुरतो अक्खदस्सानं, इदं वचनमब्रविं॥", + "‘‘‘सुणन्तु", + "न किञ्‍चि ठपयित्वान, जीवितम्पि", + "‘‘‘तस्स मे वरदिन्‍नस्स, बुद्धसेट्ठं वरिं अहं।", + "सुदिन्‍नो होति मे बुद्धो, छिन्दथ संसयं मम॥", + "‘‘‘सोस्साम तव वचनं, भूमिपालस्स राजिनो।", + "उभिन्‍नं वचनं सुत्वा, छिन्दिस्सामेत्थ संसयं॥", + "‘‘‘सब्बं देव तया दिन्‍नं, इमस्स सब्बगाहिकं", + "न किञ्‍चि ठपयित्वान, जीवितम्पि पवारयि॥", + "‘‘‘किच्छप्पत्तोव हुत्वान, याची वरमनुत्तरं", + "इमं सुदुक्खितं ञत्वा, अदासिं सब्बगाहिकं॥", + "‘‘‘पराजयो", + "उभिन्‍नं संसयो छिन्‍नो, यथासण्ठम्हि", + "‘‘‘राजा तत्थेव ठत्वान, अक्खदस्सेतदब्रवि।", + "सम्मा", + "‘‘‘पूरेत्वा तव सङ्कप्पं, भोजयित्वा तथागतं।", + "पुन देय्यासि", + "‘‘अक्खदस्सेभिवादेत्वा, आनन्दञ्‍चापि खत्तियं।", + "तुट्ठो पमुदितो हुत्वा, सम्बुद्धमुपसङ्कमिं॥", + "‘‘उपसङ्कम्म सम्बुद्धं, ओघतिण्णमनासवं।", + "सिरसा अभिवादेत्वा, इदं वचनमब्रविं॥", + "‘वसीसतसहस्सेहि", + "हासयन्तो मम चित्तं, निवेसनमुपेहि मे’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो।", + "मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, अधिवासेसि चक्खुमा॥", + "‘‘अधिवासनमञ्‍ञाय, अभिवादिय सत्थुनो।", + "हट्ठो उदग्गचित्तोहं, निवेसनमुपागमिं॥", + "‘‘मित्तामच्‍चे समानेत्वा, इदं वचनमब्रविं।", + "‘सुदुल्‍लभो मया लद्धो, मणि जोतिरसो यथा॥", + "‘‘‘केन तं पूजयिस्साम, अप्पमेय्यो अनूपमो।", + "अतुलो असमो धीरो, जिनो अप्पटिपुग्गलो॥", + "‘‘‘तथासमसमो चेव, अदुतियो नरासभो।", + "दुक्‍करं अधिकारञ्हि, बुद्धानुच्छविकं मया॥", + "‘‘‘नानापुप्फे", + "बुद्धानुच्छविकं", + "‘‘उप्पलं", + "चम्पकं", + "‘‘सतासनसहस्सानि, छत्तच्छायाय पञ्‍ञपिं।", + "पच्छिमं आसनं मय्हं, अधिकं सतमग्घति॥", + "‘‘सतासनसहस्सानि, छत्तच्छायाय पञ्‍ञपिं।", + "पटियादेत्वा अन्‍नपानं, कालं आरोचयिं अहं॥", + "‘‘आरोचितम्हि कालम्हि, पदुमुत्तरो महामुनि।", + "वसीसतसहस्सेहि, निवेसनमुपेसि मे॥", + "‘‘धारेन्तं उपरिच्छत्तं", + "वसीसतसहस्सेहि, निसीदि पुरिसुत्तमो॥", + "‘‘‘छत्तसतसहस्सानि, सतसहस्समासनं।", + "कप्पियं अनवज्‍जञ्‍च, पटिगण्हाहि चक्खुम’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो।", + "ममं तारेतुकामो सो, सम्पटिच्छि महामुनि॥", + "‘‘भिक्खुनो", + "जहिंसु सुम्भकं", + "‘‘सत्तरत्तिन्दिवं बुद्धो, निसीदि पुप्फमण्डपे।", + "बोधयन्तो बहू सत्ते, धम्मचक्‍कं पवत्तयि॥", + "‘‘धम्मचक्‍कं पवत्तेन्तो, हेट्ठतो पुप्फमण्डपे।", + "चुल्‍लासीतिसहस्सानं", + "‘‘सत्तमे दिवसे पत्ते, पदुमुत्तरो महामुनि।", + "छत्तच्छायायमासीनो, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘अनूनकं दानवरं, यो मे पादासि माणवो।", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘हत्थी", + "परिवारेस्सन्तिमं", + "‘‘‘हत्थियानं अस्सयानं, सिविका सन्दमानिका।", + "उपट्ठिस्सन्तिमं निच्‍चं, सब्बदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘‘सट्ठि रथसहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिता।", + "परिवारेस्सन्तिमं निच्‍चं, सब्बदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘‘सट्ठि", + "वज्‍जयिस्सन्तिमं निच्‍चं, सब्बदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘‘छळासीतिसहस्सानि, नारियो समलङ्कता।", + "विचित्तवत्थाभरणा, आमुक्‍कमणिकुण्डला", + "‘‘‘अळारपम्हा हसुला, सुसञ्‍ञा तनुमज्झिमा।", + "परिवारेस्सन्तिमं निच्‍चं, सब्बदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति।", + "सहस्सक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्‍जं करिस्सति॥", + "‘‘‘सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्‍कवत्ती भविस्सति।", + "पदेसरज्‍जं", + "‘‘‘देवलोके", + "देवलोकपरियन्तं, रतनछत्तं धरिस्सति॥", + "‘‘‘इच्छिस्सति यदा छायं", + "इमस्स चित्तमञ्‍ञाय, निबद्धं छादयिस्सति॥", + "‘‘‘देवलोका चवित्वान, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "पुञ्‍ञकम्मेन संयुत्तो, ब्रह्मबन्धु भविस्सति॥", + "‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन", + "‘‘‘सब्बमेतं अभिञ्‍ञाय, गोतमो सक्यपुङ्गवो।", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एतदग्गे ठपेस्सति॥", + "‘‘‘पिलिन्दवच्छनामेन", + "देवानं असुरानञ्‍च, गन्धब्बानञ्‍च सक्‍कतो॥", + "‘‘‘भिक्खूनं भिक्खुनीनञ्‍च, गिहीनञ्‍च तथेव सो।", + "पियो हुत्वान सब्बेसं, विहरिस्सतिनासवो’॥", + "‘‘सतसहस्से कतं कम्मं, फलं दस्सेसि मे इध।", + "सुमुत्तो सरवेगोव, किलेसे झापयी मम", + "‘‘अहो मे सुकतं कम्मं, पुञ्‍ञक्खेत्ते अनुत्तरे।", + "यत्थ कारं करित्वान, पत्तोम्हि अचलं पदं॥", + "‘‘अनूनकं दानवरं, अदासि यो", + "आदिपुब्बङ्गमो", + "‘‘छत्ते च सुगते दत्वा", + "अट्ठानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘सीतं", + "अनुपद्दवो अनीति च, होमि अपचितो सदा॥", + "‘‘सुखुमच्छविको होमि, विसदं होति मानसं।", + "छत्तसतसहस्सानि, भवे संसरतो मम॥", + "‘‘सब्बालङ्कारयुत्तानि", + "इमं जातिं ठपेत्वान, मत्थके धारयन्ति मे॥", + "‘‘कस्मा", + "मम सब्बं कतं कम्मं, विमुत्तिछत्तपत्तिया॥", + "‘‘दुस्सानि सुगते दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे।", + "अट्ठानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘सुवण्णवण्णो", + "सिनिद्धं होति मे गत्तं, भवे संसरतो मम॥", + "‘‘दुस्ससतसहस्सानि, सेता पीता च लोहिता।", + "धारेन्ति मत्थके मय्हं, दुस्सदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘कोसेय्यकम्बलियानि, खोमकप्पासिकानि च।", + "सब्बत्थ पटिलभामि, तेसं निस्सन्दतो अहं॥", + "‘‘पत्ते सुगते दत्वान, सङ्घे गणवरुत्तमे।", + "दसानिसंसे", + "‘‘सुवण्णथाले मणिथाले, रजतेपि च थालके।", + "लोहितङ्गमये थाले, परिभुञ्‍जामि सब्बदा॥", + "‘‘अनुपद्दवो अनीति च, होमि अपचितो सदा।", + "लाभी अन्‍नस्स पानस्स, वत्थस्स सयनस्स च॥", + "‘‘न विनस्सन्ति मे भोगा, ठितचित्तो भवामहं।", + "धम्मकामो सदा होमि, अप्पक्‍लेसो अनासवो॥", + "‘‘देवलोके मनुस्से वा, अनुबन्धा इमे गुणा।", + "छाया यथापि रुक्खस्स, सब्बत्थ न जहन्ति मं॥", + "‘‘चित्तबन्धनसम्बद्धा", + "दत्वान बुद्धसेट्ठस्स, सङ्घस्स च तथेवहं॥", + "‘‘अट्ठानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम।", + "सूरो", + "‘‘धितिवीरियवा", + "किलेसच्छेदनं ञाणं, सुखुमं अतुलं सुचिं।", + "सब्बत्थ पटिलभामि, तस्स निस्सन्दतो अहं॥", + "‘‘अकक्‍कसे", + "पसन्‍नचित्तो दत्वान, बुद्धे सङ्घे तथेव च॥", + "‘‘पञ्‍चानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम।", + "कल्याणमित्तं", + "‘‘तण्हासल्‍लस्स", + "वजिरेन समं ञाणं, तेसं निस्सन्दतो लभे॥", + "‘‘सूचियो सुगते दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे।", + "पञ्‍चानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘न संसयो कङ्खच्छेदो, अभिरूपो च भोगवा।", + "तिक्खपञ्‍ञो सदा होमि, संसरन्तो भवाभवे॥", + "‘‘गम्भीरं निपुणं ठानं, अत्थं ञाणेन पस्सयिं।", + "वजिरग्गसमं ञाणं, होति मे तमघातनं॥", + "‘‘नखच्छेदने सुगते, दत्वा सङ्घे गणुत्तमे।", + "पञ्‍चानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘दासिदासे", + "न्हापिते भत्तके सूदे, सब्बत्थेव लभामहं॥", + "‘‘विधूपने सुगते दत्वा, तालवण्टे च सोभणे।", + "अट्ठानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘सीतं उण्हं न जानामि, परिळाहो न विज्‍जति।", + "दरथं नाभिजानामि, चित्तसन्तापनं मम॥", + "‘‘रागग्गि", + "सब्बग्गी निब्बुता मय्हं, तस्स निस्सन्दतो मम॥", + "‘‘मोरहत्थे", + "उपसन्तकिलेसोहं, विहरामि अनङ्गणो॥", + "‘‘परिस्सावने", + "पञ्‍चानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘सब्बेसं समतिक्‍कम्म, दिब्बं आयुं लभामहं।", + "अप्पसय्हो सदा होमि, चोरपच्‍चत्थिकेहि वा॥", + "‘‘सत्थेन वा विसेन वा, विहेसम्पि न कुब्बते।", + "अन्तरामरणं नत्थि, तेसं निस्सन्दतो मम॥", + "‘‘तेलधारे सुगते दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे।", + "पञ्‍चानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘सुचारुरूपो सुभद्दो", + "अविक्खित्तमनो होमि, सब्बारक्खेहि रक्खितो॥", + "‘‘सूचिघरे सुगते दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे।", + "तीणानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘चेतोसुखं कायसुखं, इरियापथजं सुखं।", + "इमे गुणे पटिलभे, तस्स निस्सन्दतो अहं॥", + "‘‘अंसबद्धे जिने दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे।", + "तीणानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘सद्धम्मे", + "सब्बत्थ सुच्छवी होमि, तस्स निस्सन्दतो अहं॥", + "‘‘कायबन्धे जिने दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे।", + "छानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘समाधीसु", + "अभेज्‍जपरिसो होमि, आदेय्यवचनो सदा॥", + "‘‘उपट्ठितसति होमि, तासो मय्हं न विज्‍जति।", + "देवलोके मनुस्से वा, अनुबन्धा इमे गुणा॥", + "‘‘आधारके जिने दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे।", + "पञ्‍चवण्णेहि दायादो", + "‘‘ये", + "धता", + "‘‘भाजने परिभोगे च, दत्वा बुद्धे गणुत्तमे।", + "तीणानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘सोण्णमये मणिमये, अथोपि फलिकामये।", + "लोहितङ्गमये चेव, लभामि भाजने अहं॥", + "‘‘भरिया दासदासी", + "इत्थी पतिब्बता चेव, परिभोगानि सब्बदा॥", + "‘‘विज्‍जा मन्तपदे चेव, विविधे आगमे बहू।", + "सब्बं सिप्पं निसामेमि, परिभोगानि सब्बदा॥", + "‘‘थालके सुगते दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे।", + "तीणानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘सोण्णमये", + "लोहितङ्गमये चेव, लभामि थालके अहं॥", + "‘‘असत्थके", + "मधुपानकसङ्खे च, लभामि थालके अहं॥", + "‘‘वत्ते गुणे पटिपत्ति, आचारकिरियासु च।", + "इमे गुणे पटिलभे, तस्स निस्सन्दतो अहं॥", + "‘‘भेसज्‍जं", + "दसानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘आयुवा बलवा धीरो, वण्णवा यसवा सुखी।", + "अनुपद्दवो अनीति च, होमि अपचितो सदा।", + "न मे पियवियोगत्थि, तस्स निस्सन्दतो मम॥", + "‘‘उपाहने जिने दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे।", + "तीणानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘हत्थियानं अस्सयानं, सिविका सन्दमानिका।", + "सट्ठिसतसहस्सानि, परिवारेन्ति मं सदा॥", + "‘‘मणिमया तम्बमया", + "निब्बत्तन्ति पदुद्धारे, भवे संसरतो मम॥", + "‘‘नियामं", + "इमे गुणे पटिलभे, तस्स निस्सन्दतो अहं॥", + "‘‘पादुके सुगते दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे।", + "इद्धिपादुकमारुय्ह, विहरामि यदिच्छकं॥", + "‘‘उदकपुच्छनचोळे", + "पञ्‍चानिसंसे", + "‘‘सुवण्णवण्णो विरजो, सप्पभासो पतापवा।", + "सिनिद्धं होति मे गत्तं, रजोजल्‍लं न लिम्पति।", + "इमे गुणे पटिलभे, तस्स निस्सन्दतो अहं॥", + "‘‘कत्तरदण्डे सुगते, दत्वा सङ्घे गणुत्तमे।", + "छानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘पुत्ता", + "अप्पसय्हो सदा होमि, सब्बारक्खेहि रक्खितो।", + "खलितम्पि", + "‘‘ओसधं अञ्‍जनं दत्वा, बुद्धे सङ्घे गणुत्तमे।", + "अट्ठानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘विसालनयनो होमि, सेतपीतो च लोहितो।", + "अनाविलपसन्‍नक्खो, सब्बरोगविवज्‍जितो॥", + "‘‘लभामि दिब्बनयनं, पञ्‍ञाचक्खुं अनुत्तरं।", + "इमे गुणे पटिलभे, तस्स निस्सन्दतो अहं॥", + "‘‘कुञ्‍चिके सुगते दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे।", + "धम्मद्वारविवरणं, लभामि ञाणकुञ्‍चिकं॥", + "‘‘कुञ्‍चिकानं घरे दत्वा, बुद्धे सङ्घे गणुत्तमे।", + "द्वानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम।", + "अप्पकोधो", + "‘‘आयोगे", + "पञ्‍चानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘समाधीसु न कम्पामि, वसी होमि समाधिसु।", + "अभेज्‍जपरिसो होमि, आदेय्यवचनो सदा।", + "जायति भोगसम्पत्ति, भवे संसरतो मम॥", + "‘‘धूमनेत्ते जिने दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे।", + "तीणानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘सति", + "लभामि दिब्बनयनं", + "‘‘दीपधारे", + "तीणानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘जातिमा अङ्गसम्पन्‍नो, पञ्‍ञवा बुद्धसम्मतो", + "इमे गुणे पटिलभे, तस्स निस्सन्दतो अहं॥", + "‘‘तुम्बके च करण्डे च, दत्वा बुद्धे गणुत्तमे।", + "दसानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘सुगुत्तो", + "विपत्तिविगतो", + "‘‘विपुले च गुणे लाभी, समाव चलना मम।", + "सुविवज्‍जितउब्बेगो, तुम्बके च करण्डके॥", + "‘‘लभामि", + "तानि मे न विनस्सन्ति, तुम्बदाने इदं फलं॥", + "‘‘मलहरणियो", + "पञ्‍चानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘सब्बलक्खणसम्पन्‍नो, आयुपञ्‍ञासमाहितो।", + "सब्बायासविनिमुत्तो, कायो मे होति सब्बदा॥", + "‘‘तणुधारे सुनिसिते, सङ्घे दत्वान पिप्फले।", + "किलेसकन्तनं ञाणं, लभामि अतुलं सुचिं॥", + "‘‘सण्डासे सुगते दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे।", + "किलेसभञ्‍जनं", + "‘‘नत्थुके", + "अट्ठानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘सद्धं", + "सुतं चागञ्‍च खन्तिञ्‍च, पञ्‍ञं मे अट्ठमं गुणं॥", + "‘‘पीठके", + "पञ्‍चानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘उच्‍चे कुले पजायामि, महाभोगो भवामहं।", + "सब्बे मं अपचायन्ति, कित्ति अब्भुग्गता मम॥", + "‘‘कप्पसतसहस्सानि, पल्‍लङ्का चतुरस्सका।", + "परिवारेन्ति मं निच्‍चं, संविभागरतो अहं॥", + "‘‘भिसियो", + "छानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘समसुगत्तोपचितो, मुदुको चारुदस्सनो।", + "लभामि ञाणपरिवारं, भिसिदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘तूलिका विकतिकायो, कट्टिस्सा", + "वरपोत्थके कम्बले च, लभामि विविधे अहं॥", + "‘‘पावारिके च मुदुके, मुदुकाजिनवेणियो।", + "लभामि विविधत्थारे", + "‘‘यतो सरामि अत्तानं, यतो पत्तोस्मि विञ्‍ञुतं।", + "अतुच्छो झानमञ्‍चोम्हि, भिसिदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘बिब्बोहने जिने दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे।", + "छानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘उण्णिके पदुमके च, अथो लोहितचन्दने।", + "बिब्बोहने उपाधेमि, उत्तमङ्गं सदा मम॥", + "‘‘अट्ठङ्गिके मग्गवरे, सामञ्‍ञे चतुरो फले।", + "तेसु ञाणं उप्पादेत्वा", + "‘‘दाने", + "तेसु ञाणं उप्पादेत्वा", + "‘‘वत्ते गुणे पटिपत्ति, आचारकिरियासु च।", + "तेसु ञाणं उप्पादेत्वा", + "‘‘चङ्कमे", + "तेसु ञाणं उप्पादेत्वा, विहरामि यदिच्छकं॥", + "‘‘सीलं", + "तेसु ञाणं उप्पादेत्वा", + "‘‘फलपीठे", + "द्वानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘सोण्णमये मणिमये, दन्तसारमये बहू।", + "पल्‍लङ्कसेट्ठे विन्दामि, फलपीठस्सिदं फलं॥", + "‘‘पादपीठे जिने दत्वा, सङ्घे गणवरुत्तमे।", + "द्वानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम।", + "लभामि बहुके याने, पादपीठस्सिदं फलं॥", + "‘‘दासी दासा च भरिया, ये चञ्‍ञे अनुजीविनो।", + "सम्मा परिचरन्ते मं, पादपीठस्सिदं फलं॥", + "‘‘तेलअब्भञ्‍जने", + "पञ्‍चानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘अब्याधिता रूपवता, खिप्पं धम्मनिसन्तिता।", + "लाभिता अन्‍नपानस्स, आयुपञ्‍चमकं मम॥", + "‘‘सप्पितेलञ्‍च दत्वान, सङ्घे गणवरुत्तमे।", + "पञ्‍चानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘थामवा रूपसम्पन्‍नो, पहट्ठतनुजो सदा।", + "अब्याधि", + "‘‘मुखसोधनकं", + "पञ्‍चानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘विसुद्धकण्ठो मधुरस्सरो, काससासविवज्‍जितो।", + "उप्पलगन्धो मुखतो, उपवायति मे सदा॥", + "‘‘दधिं दत्वान सम्पन्‍नं, बुद्धे सङ्घे गणुत्तमे।", + "भुञ्‍जामि अमतं भत्तं", + "‘‘वण्णगन्धरसोपेतं, मधुं दत्वा जिने गणे।", + "अनूपमं अतुलियं, पिवे मुत्तिरसं अहं॥", + "‘‘यथाभूतं", + "चतुरो फले अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘अन्‍नं पानञ्‍च दत्वान, बुद्धे सङ्घे गणुत्तमे।", + "दसानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘आयुवा बलवा धीरो, वण्णवा यसवा सुखी।", + "लाभी अन्‍नस्स पानस्स, सूरो पञ्‍ञाणवा सदा।", + "इमे गुणे पटिलभे, संसरन्तो भवे अहं॥", + "‘‘धूपं", + "दसानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘सुगन्धदेहो यसवा, सीघपञ्‍ञो च कित्तिमा।", + "तिक्खपञ्‍ञो भूरिपञ्‍ञो, हासगम्भीरपञ्‍ञवा॥", + "‘‘वेपुल्‍लजवनपञ्‍ञो", + "तस्सेव वाहसा दानि, पत्तो सन्तिसुखं सिवं॥", + "‘‘किलेसा", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि, मम बुद्धस्स सन्तिके", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे हंसवतिया, वीथिसामी अहोसहं।", + "मम ञाती समानेत्वा, इदं वचनमब्रविं॥", + "‘‘‘बुद्धो लोके समुप्पन्‍नो, पुञ्‍ञक्खेत्तो अनुत्तरो", + "आसि सो", + "‘‘‘खत्तिया नेगमा चेव, महासाला च ब्राह्मणा।", + "पसन्‍नचित्ता सुमना, पूगधम्मं अकंसु ते॥", + "‘‘‘हत्थारोहा", + "पसन्‍नचित्ता सुमना, पूगधम्मं अकंसु ते॥", + "‘‘‘उग्गा", + "पसन्‍नचित्ता सुमना, पूगधम्मं अकंसु ते॥", + "‘‘‘आळारिका", + "पसन्‍नचित्ता सुमना, पूगधम्मं अकंसु ते॥", + "‘‘‘रजका पेसकारा च, चम्मकारा च न्हापिता।", + "पसन्‍नचित्ता सुमना, पूगधम्मं अकंसु ते॥", + "‘‘‘उसुकारा भमकारा, चम्मकारा च तच्छका।", + "पसन्‍नचित्ता सुमना, पूगधम्मं अकंसु ते॥", + "‘‘‘कम्मारा", + "पसन्‍नचित्ता सुमना, पूगधम्मं अकंसु ते॥", + "‘‘‘भतका चेटका चेव, दासकम्मकरा बहू।", + "यथासकेन थामेन, पूगधम्मं अकंसु ते॥", + "‘‘‘उदहारा कट्ठहारा, कस्सका तिणहारका।", + "यथासकेन थामेन, पूगधम्मं अकंसु ते॥", + "‘‘‘पुप्फिका मालिका चेव, पण्णिका फलहारका।", + "यथासकेन थामेन, पूगधम्मं अकंसु ते॥", + "‘‘‘गणिका कुम्भदासी च, पूविका", + "यथासकेन थामेन, पूगधम्मं अकंसु ते॥", + "‘‘‘एथ", + "अधिकारं करिस्साम, पुञ्‍ञक्खेत्ते अनुत्तरे’॥", + "‘‘ते मे सुत्वान वचनं, गणं बन्धिंसु तावदे।", + "उपट्ठानसालं सुकतं, भिक्खुसङ्घस्स कारयुं॥", + "‘‘निट्ठापेत्वान तं सालं, उदग्गो तुट्ठमानसो।", + "परेतो तेहि सब्बेहि, सम्बुद्धमुपसङ्कमिं॥", + "‘‘उपसङ्कम्म सम्बुद्धं, लोकनाथं नरासभं।", + "वन्दित्वा सत्थुनो पादे, इदं वचनमब्रविं॥", + "‘‘‘इमे तीणि सता वीर, पुरिसा एकतो गणा।", + "उपट्ठानसालं सुकतं, निय्यादेन्ति", + "‘‘भिक्खुसङ्घस्स", + "तिण्णं सतानं पुरतो, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘तिसतापि च जेट्ठो च, अनुवत्तिंसु एकतो।", + "सम्पत्तिञ्हि", + "‘‘‘पच्छिमे", + "अजरं अमतं सन्तं, निब्बानं फस्सयिस्सथ’॥", + "‘‘एवं बुद्धो वियाकासि, सब्बञ्‍ञू समणुत्तरो।", + "बुद्धस्स वचनं सुत्वा, सोमनस्सं पवेदयिं॥", + "‘‘तिंस", + "देवाधिपो पञ्‍चसतं, देवरज्‍जमकारयिं॥", + "‘‘सहस्सक्खत्तुं", + "देवरज्‍जं करोन्तस्स, महादेवा अवन्दिसुं॥", + "‘‘इध मानुसके रज्‍जं", + "पच्छिमे भवे सम्पत्ते, वासेट्ठो नाम ब्राह्मणो॥", + "‘‘असीतिकोटि निचयो, तस्स पुत्तो अहोसहं।", + "सेलो इति मम नामं, छळङ्गे पारमिं गतो॥", + "‘‘जङ्घाविहारं विचरं, ससिस्सेहि पुरक्खतो।", + "जटाभारिकभरितं, केणियं नाम तापसं॥", + "‘‘पटियत्ताहुतिं दिस्वा, इदं वचनमब्रविं।", + "‘आवाहो वा विवाहो वा, राजा वा ते निमन्तितो’॥", + "‘‘आहुतिं", + "न निमन्तेमि राजानं, आहुती मे न विज्‍जति॥", + "‘‘न चत्थि मय्हमावाहो, विवाहो मे न विज्‍जति।", + "सक्यानं नन्दिजननो, सेट्ठो लोके सदेवके॥", + "‘‘सब्बलोकहितत्थाय, सब्बसत्तसुखावहो।", + "सो मे निमन्तितो अज्‍ज, तस्सेतं पटियादनं॥", + "‘‘तिम्बरूसकवण्णाभो", + "रूपेनासदिसो बुद्धो, स्वातनाय निमन्तितो॥", + "‘‘उक्‍कामुखपहट्ठोव, खदिरङ्गारसन्‍निभो।", + "विज्‍जूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो॥", + "‘‘पब्बतग्गे", + "नळग्गिवण्णसङ्कासो, सो मे बुद्धो निमन्तितो॥", + "‘‘असम्भीतो भयातीतो, भवन्तकरणो मुनि।", + "सीहूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो॥", + "‘‘कुसलो", + "नागूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो॥", + "‘‘सद्धम्माचारकुसलो", + "उसभूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो॥", + "‘‘अनन्तवण्णो अमितयसो, विचित्तसब्बलक्खणो।", + "सक्‍कूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो॥", + "‘‘वसी गणी पतापी च, तेजस्सी च दुरासदो।", + "ब्रह्मूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो॥", + "‘‘पत्तधम्मो दसबलो, बलातिबलपारगो।", + "धरणूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो॥", + "‘‘सीलवीचिसमाकिण्णो, धम्मविञ्‍ञाणखोभितो।", + "उदधूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो॥", + "‘‘दुरासदो दुप्पसहो, अचलो उग्गतो ब्रहा।", + "नेरूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो॥", + "‘‘अनन्तञाणो असमसमो, अतुलो अग्गतं गतो।", + "गगनूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो॥", + "‘‘पतिट्ठा", + "अस्सासको महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो॥", + "‘‘आसयो", + "रतनाकरो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो॥", + "‘‘अस्सासको वेदकरो, सामञ्‍ञफलदायको।", + "मेघूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो॥", + "‘‘लोकचक्खु महातेजो, सब्बतमविनोदनो।", + "सूरियूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो॥", + "‘‘आरम्मणविमुत्तीसु, सभावदस्सनो मुनि।", + "चन्दूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो॥", + "‘‘बुद्धो समुस्सितो लोके, लक्खणेहि अलङ्कतो।", + "अप्पमेय्यो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो॥", + "‘‘यस्स ञाणं अप्पमेय्यं, सीलं यस्स अनूपमं।", + "विमुत्ति असदिसा यस्स, सो मे बुद्धो निमन्तितो॥", + "‘‘यस्स धीति असदिसा, थामो यस्स अचिन्तियो।", + "यस्स परक्‍कमो जेट्ठो, सो मे बुद्धो निमन्तितो॥", + "‘‘रागो", + "अगदूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो॥", + "‘‘क्‍लेसब्याधिबहुदुक्ख", + "वेज्‍जूपमो महावीरो, सो मे बुद्धो निमन्तितो॥", + "‘‘बुद्धोति", + "बुद्धो बुद्धोति सुत्वान, पीति मे उदपज्‍जथ॥", + "‘‘अब्भन्तरं अगण्हन्तं, पीति मे बहि निच्छरे।", + "सोहं पीतिमनो सन्तो, इदं वचनमब्रविं॥", + "‘‘‘कहं नु खो सो भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो।", + "तत्थ गन्त्वा नमस्सिस्सं, सामञ्‍ञफलदायकं’॥", + "‘‘‘पग्गय्ह दक्खिणं बाहुं, वेदजातो कतञ्‍जली।", + "आचिक्खि मे धम्मराजं, सोकसल्‍लविनोदनं॥", + "‘‘‘उदेन्तंव", + "सागरं विय दिस्सन्तं, पस्ससेतं महावनं॥", + "‘‘‘एत्थ सो वसते बुद्धो, अदन्तदमको मुनि।", + "विनयन्तो च वेनेय्ये, बोधेन्तो बोधिपक्खिये॥", + "‘‘‘पिपासितोव उदकं, भोजनंव जिघच्छितो।", + "गावी यथा वच्छगिद्धा, एवाहं विचिनिं जिनं॥", + "‘‘‘आचारउपचारञ्‍ञू, धम्मानुच्छविसंवरं।", + "सिक्खापेमि सके सिस्से, गच्छन्ते जिनसन्तिकं॥", + "‘‘‘दुरासदा भगवन्तो, सीहाव एकचारिनो।", + "पदे पदं निक्खिपन्ता, आगच्छेय्याथ माणवा॥", + "‘‘‘आसीविसो यथा घोरो, मिगराजाव केसरी।", + "मत्तोव कुञ्‍जरो दन्ती, एवं बुद्धा दुरासदा॥", + "‘‘‘उक्‍कासितञ्‍च", + "पदे पदं निक्खिपन्ता, उपेथ बुद्धसन्तिकं॥", + "‘‘‘पटिसल्‍लानगरुका, अप्पसद्दा दुरासदा।", + "दुरूपसङ्कमा बुद्धा, गरू होन्ति सदेवके॥", + "‘‘‘यदाहं", + "अप्पसद्दा तदा होथ, मुनिभूताव तिट्ठथ॥", + "‘‘‘यं", + "तमेवत्थं निसामेथ, सद्धम्मसवनं सुखं’॥", + "‘‘उपसङ्कम्म सम्बुद्धं, सम्मोदिं मुनिना अहं।", + "तं कथं वीतिसारेत्वा, लक्खणे उपधारयिं॥", + "‘‘लक्खणे द्वे च कङ्खामि, पस्सामि तिंसलक्खणे।", + "कोसोहितवत्थगुय्हं, इद्धिया दस्सयी मुनि॥", + "‘‘जिव्हं निन्‍नामयित्वान, कण्णसोते च नासिके।", + "पटिमसि नलाटन्तं, केवलं छादयी जिनो॥", + "‘‘तस्साहं", + "बुद्धोति निट्ठं गन्त्वान, सह सिस्सेहि पब्बजिं॥", + "‘‘सतेहि तीहि सहितो, पब्बजिं अनगारियं।", + "अद्धमासे असम्पत्ते, सब्बे पत्ताम्ह निब्बुतिं॥", + "‘‘एकतो कम्मं कत्वान, पुञ्‍ञक्खेत्ते अनुत्तरे।", + "एकतो संसरित्वान, एकतो विनिवत्तयुं॥", + "‘‘गोपानसियो", + "तेन कम्मेन सुकतेन, अट्ठ हेतू लभामहं॥", + "‘‘दिसासु पूजितो होमि, भोगा च अमिता मम।", + "पतिट्ठा होमि सब्बेसं, तासो मम न विज्‍जति॥", + "‘‘ब्याधयो मे न विज्‍जन्ति, दीघायुं पालयामि च।", + "सुखुमच्छविको होमि, आवासे पत्थिते वसे", + "‘‘अट्ठ गोपानसी दत्वा, पूगधम्मे वसिं अहं।", + "पटिसम्भिदारहत्तञ्‍च, एतं मे अपरट्ठमं॥", + "‘‘सब्बवोसितवोसानो, कतकिच्‍चो अनासवो।", + "अट्ठगोपानसी नाम, तव पुत्तो महामुनि॥", + "‘‘पञ्‍च थम्भानि दत्वान, पूगधम्मे वसिं अहं।", + "तेन कम्मेन सुकतेन, पञ्‍च हेतू लभामहं॥", + "‘‘अचलो", + "आदेय्यवचनो होमि, न धंसेमि यथा अहं॥", + "‘‘अभन्तं होति मे चित्तं, अखिलो होमि कस्सचि।", + "तेन कम्मेन सुकतेन, विमलो होमि सासने॥", + "‘‘सगारवो", + "सावको ते महावीर, भिक्खु तं वन्दते मुनि॥", + "‘‘कत्वा सुकतपल्‍लङ्कं, सालायं पञ्‍ञपेसहं।", + "तेन कम्मेन सुकतेन, पञ्‍च हेतू लभामहं॥", + "‘‘उच्‍चे", + "सब्बसम्पत्तिको होमि, मच्छेरं मे न विज्‍जति॥", + "‘‘गमने पत्थिते मय्हं, पल्‍लङ्को उपतिट्ठति।", + "सह पल्‍लङ्कसेट्ठेन, गच्छामि मम पत्थितं॥", + "‘‘तेन पल्‍लङ्कदानेन, तमं सब्बं विनोदयिं।", + "सब्बाभिञ्‍ञाबलप्पत्तो, थेरो", + "‘‘परकिच्‍चत्तकिच्‍चानि, सब्बकिच्‍चानि साधयिं।", + "तेन कम्मेन सुकतेन, पाविसिं अभयं पुरं॥", + "‘‘परिनिट्ठितसालम्हि, परिभोगमदासहं।", + "तेन कम्मेन सुकतेन, सेट्ठत्तं अज्झुपागतो॥", + "‘‘ये केचि दमका लोके, हत्थिअस्से दमेन्ति ये।", + "करित्वा कारणा नाना, दारुणेन दमेन्ति ते॥", + "‘‘न हेवं त्वं महावीर, दमेसि नरनारियो।", + "अदण्डेन असत्थेन, दमेसि उत्तमे दमे॥", + "‘‘दानस्स वण्णे कित्तेन्तो, देसनाकुसलो मुनि।", + "एकपञ्हं कथेन्तोव, बोधेसि तिसते मुनि॥", + "‘‘दन्ता मयं सारथिना, सुविमुत्ता अनासवा।", + "सब्बाभिञ्‍ञाबलपत्ता, निब्बुता उपधिक्खये॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं दानमददिं तदा।", + "अतिक्‍कन्ता भया सब्बे, सालादानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘कणिकारंव", + "ओसधिंव विरोचन्तं, विज्‍जुतं गगने यथा॥", + "‘‘असम्भीतं अनुत्तासिं, मिगराजंव केसरिं।", + "ञाणालोकं पकासेन्तं, मद्दन्तं तित्थिये गणे॥", + "‘‘उद्धरन्तं इमं लोकं, छिद्दन्तं सब्बसंसयं।", + "गज्‍जन्तं", + "‘‘जटाजिनधरो आसिं, ब्रहा उजु पतापवा।", + "वाकचीरं गहेत्वान, पादमूले अपत्थरिं॥", + "‘‘काळानुसारियं गय्ह, अनुलिम्पिं तथागतं।", + "सम्बुद्धमनुलिम्पेत्वा, सन्थविं लोकनायकं॥", + "‘‘समुद्धरसिमं", + "ञाणालोकेन जोतेसि, नावटं", + "‘‘धम्मचक्‍कं", + "उसभो जितसङ्गामो, सम्पकम्पेसि मेदनिं॥", + "‘‘महासमुद्दे ऊमियो, वेलन्तम्हि पभिज्‍जरे।", + "तथेव तव ञाणम्हि, सब्बदिट्ठी पभिज्‍जरे॥", + "‘‘सुखुमच्छिकजालेन, सरम्हि सम्पतानिते।", + "अन्तोजालिकता", + "‘‘तथेव तित्थिया लोके, पुथुपासण्डनिस्सिता", + "अन्तोञाणवरे तुय्हं, परिवत्तन्ति मारिस॥", + "‘‘पतिट्ठा", + "भयट्टितानं सरणं, मुत्तित्थीनं परायणं॥", + "‘‘एकवीरो", + "असमो सुसमो सन्तो", + "‘‘धीरो", + "तुसितो", + "‘‘सङ्गातिगो हतमदो", + "सीमातिगो धम्मगरु, गतत्थो हितवब्भुतो", + "‘‘तारको", + "असम्भीतो यथा सीहो, गजराजाव दप्पितो॥", + "‘‘थोमेत्वा दसगाथाहि, पदुमुत्तरं महायसं।", + "वन्दित्वा सत्थुनो पादे, तुण्ही अट्ठासहं तदा॥", + "‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो।", + "भिक्खुसङ्घे ठितो सत्था, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘यो मे सीलञ्‍च ञाणञ्‍च, सद्धम्मञ्‍चापि वण्णयि", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘सट्ठि कप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति।", + "अञ्‍ञे देवेभिभवित्वा, इस्सरं कारयिस्सति॥", + "‘‘‘सो पच्छा पब्बजित्वान, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "गोतमस्स भगवतो, सासने पब्बजिस्सति॥", + "‘‘‘पब्बजित्वान कायेन, पापकम्मं विवज्‍जिय।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’॥", + "‘‘यथापि मेघो थनयं, तप्पेति मेदिनिं इमं।", + "तथेव त्वं महावीर, धम्मेन तप्पयी ममं॥", + "‘‘सीलं पञ्‍ञञ्‍च धम्मञ्‍च, थवित्वा लोकनायकं।", + "पत्तोम्हि परमं सन्तिं, निब्बानं पदमच्‍चुतं॥", + "‘‘अहो", + "अञ्‍ञातञ्‍च विजानेय्युं, फुसेय्युं", + "‘‘अयं", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं बुद्धमभिथोमयिं", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, कित्तनाय इदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "सब्बासवा परिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सिन्धुया नदिया तीरे, सुकतो अस्समो मम।", + "तत्थ वाचेमहं सिस्से, इतिहासं सलक्खणं॥", + "‘‘धम्मकामा विनीता ते, सोतुकामा सुसासनं।", + "छळङ्गे पारमिप्पत्ता, सिन्धुकूले वसन्ति ते॥", + "‘‘उप्पातगमने", + "उत्तमत्थं गवेसन्ता, वसन्ति विपिने तदा॥", + "‘‘सुमेधो नाम सम्बुद्धो, लोके उप्पज्‍जि तावदे।", + "अम्हाकं अनुकम्पन्तो, उपागच्छि विनायको॥", + "‘‘उपागतं महावीरं, सुमेधं लोकनायकं।", + "तिणसन्थारकं कत्वा, लोकजेट्ठस्सदासहं॥", + "‘‘विपिनातो", + "सम्बुद्धो परिभुञ्‍जित्वा, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘‘‘यो तं अदासि मधुं मे, पसन्‍नो सेहि पाणिभि।", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘इमिना मधुदानेन, तिणसन्थारकेन च।", + "तिंस कप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति॥", + "‘‘‘तिंस", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो॥", + "‘‘‘देवलोका इधागन्त्वा, मातुकुच्छिं उपागते।", + "मधुवस्सं पवस्सित्थ, छादयं मधुना महिं’॥", + "‘‘मयि निक्खन्तमत्तम्हि, कुच्छिया च सुदुत्तरा।", + "तत्रापि मधुवस्सं मे, वस्सते निच्‍चकालिकं॥", + "‘‘अगारा", + "लाभी अन्‍नस्स पानस्स, मधुदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘सब्बकामसमिद्धोहं, भवित्वा देवमानुसे।", + "तेनेव मधुदानेन, पत्तोम्हि आसवक्खयं॥", + "‘‘वुट्ठम्हि देवे चतुरङ्गुले तिणे, सम्पुप्फिते", + "सुञ्‍ञे घरे मण्डपरुक्खमूलके, वसामि निच्‍चं सुखितो अनासवो॥", + "‘‘मज्झे महन्ते हीने च", + "अज्‍ज मे आसवा खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, मधुदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "सब्बासवा परिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पियदस्सी", + "विवेककामो सम्बुद्धो, समाधिकुसलो मुनि॥", + "‘‘वनसण्डं", + "पंसुकूलं पत्थरित्वा, निसीदि पुरिसुत्तमो॥", + "‘‘मिगलुद्दो पुरे आसिं, अरञ्‍ञे", + "पसदं मिगमेसन्तो, आहिण्डामि अहं तदा॥", + "‘‘तत्थद्दसासिं सम्बुद्धं, ओघतिण्णमनासवं।", + "पुप्फितं सालराजंव, सतरंसिंव उग्गतं॥", + "‘‘दिस्वानहं देवदेवं, पियदस्सिं महायसं।", + "जातस्सरं समोगय्ह, पदुमं आहरिं तदा॥", + "‘‘आहरित्वान पदुमं, सतपत्तं मनोरमं।", + "कूटागारं करित्वान, छादयिं पदुमेनहं॥", + "‘‘अनुकम्पको", + "सत्तरत्तिन्दिवं बुद्धो, कूटागारे वसी जिनो॥", + "‘‘पुराणं छड्डयित्वान, नवेन छादयिं अहं।", + "अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, अट्ठासिं तावदे अहं॥", + "‘‘वुट्ठहित्वा", + "दिसं अनुविलोकेन्तो, निसीदि लोकनायको॥", + "‘‘तदा", + "चित्तमञ्‍ञाय बुद्धस्स, पियदस्सिस्स सत्थुनो॥", + "‘‘असीतिया सहस्सेहि, भिक्खूहि परिवारितो।", + "वनन्ते सुखमासीनं, उपेसि लोकनायकं॥", + "‘‘यावता वनसण्डम्हि, अधिवत्था च देवता।", + "बुद्धस्स चित्तमञ्‍ञाय, सब्बे सन्‍निपतुं तदा॥", + "‘‘समागतेसु यक्खेसु, कुम्भण्डे सहरक्खसे।", + "भिक्खुसङ्घे च सम्पत्ते, गाथा पब्याहरी", + "‘‘‘यो मं सत्ताहं पूजेसि, आवासञ्‍च अकासि मे।", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘सुदुद्दसं सुनिपुणं, गम्भीरं सुप्पकासितं।", + "ञाणेन कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘चतुद्दसानि", + "कूटागारं महन्तस्स", + "‘‘‘आकासे धारयिस्सति, पुप्फकम्मस्सिदं", + "चतुब्बीसे", + "‘‘‘तत्थ पुप्फमयं ब्यम्हं, आकासे धारयिस्सति।", + "यथा पदुमपत्तम्हि, तोयं न उपलिम्पति॥", + "‘‘‘तथेवीमस्स ञाणम्हि, किलेसा नोपलिम्परे।", + "मनसा विनिवट्टेत्वा, पञ्‍च नीवरणे अयं॥", + "‘‘‘चित्तं", + "ततो पुप्फमये ब्यम्हे, धारेन्ते", + "‘‘‘रुक्खमूले वसन्तस्स, निपकस्स सतीमतो।", + "तत्थ पुप्फमयं ब्यम्हं, मत्थके धारयिस्सति॥", + "‘‘‘चीवरं", + "दत्वान भिक्खुसङ्घस्स, निब्बायिस्सतिनासवो’॥", + "‘‘कूटागारेन चरता", + "रुक्खमूले वसन्तम्पि", + "‘‘चीवरे पिण्डपाते च, चेतना मे न विज्‍जति।", + "पुञ्‍ञकम्मेन संयुत्तो, लभामि परिनिट्ठितं॥", + "‘‘गणनातो असङ्खेय्या, कप्पकोटी बहू मम।", + "रित्तका ते अतिक्‍कन्ता, पमुत्ता लोकनायका॥", + "‘‘अट्ठारसे कप्पसते, पियदस्सी विनायको।", + "तमहं पयिरुपासित्वा, इमं योनिं उपागतो॥", + "‘‘इध पस्सामि", + "तमहं उपगन्त्वान, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘दुक्खस्सन्तकरो बुद्धो, मग्गं मे देसयी जिनो।", + "तस्स धम्मं सुणित्वान, पत्तोम्हि अचलं पदं॥", + "‘‘तोसयित्वान सम्बुद्धं, गोतमं सक्यपुङ्गवं।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘अट्ठारसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "सब्बासवा परिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे", + "अस्समो सुकतो मय्हं, सकसिस्सेहि मापितो॥", + "‘‘मण्डपा च बहू तत्थ, पुप्फिता सिन्दुवारका।", + "कपित्था च बहू तत्थ, पुप्फिता जीवजीवका", + "‘‘निग्गुण्डियो बहू तत्थ, बदरामलकानि च।", + "फारुसका अलाबू च, पुण्डरीका च पुप्फिता॥", + "‘‘आळका", + "महानामा बहू तत्थ, अज्‍जुना च पियङ्गुका॥", + "‘‘कोसम्बा", + "एदिसो अस्समो मय्हं, ससिस्सोहं तहिं वसिं॥", + "‘‘अनोमदस्सी भगवा, सयम्भू लोकनायको।", + "गवेसं पटिसल्‍लानं, ममस्सममुपागमि॥", + "‘‘उपेतम्हि महावीरे, अनोमदस्सिमहायसे।", + "खणेन लोकनाथस्स, वाताबाधो समुट्ठहि॥", + "‘‘विचरन्तो अरञ्‍ञम्हि, अद्दसं लोकनायकं।", + "उपगन्त्वान सम्बुद्धं, चक्खुमन्तं महायसं॥", + "‘‘इरियञ्‍चापि दिस्वान, उपलक्खेसहं तदा।", + "असंसयञ्हि बुद्धस्स, ब्याधि नो उदपज्‍जथ॥", + "‘‘खिप्पं", + "भेसज्‍जं कत्तुकामोहं, सिस्से आमन्तयिं तदा॥", + "‘‘पटिस्सुणित्वान मे वाक्यं, सिस्सा सब्बे सगारवा।", + "एकज्झं सन्‍निपतिंसु, सत्थुगारवता मम॥", + "‘‘खिप्पं पब्बतमारुय्ह, सब्बोसधमहासहं", + "पानीययोगं", + "‘‘परिभुत्ते", + "खिप्पं वातो वूपसमि, सुगतस्स महेसिनो॥", + "‘‘पस्सद्धं", + "सकासने निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘यो मे पादासि भेसज्‍जं, ब्याधिञ्‍च समयी मम।", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘कप्पसतसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति।", + "वादिते तूरिये तत्थ, मोदिस्सति सदा अयं॥", + "‘‘‘मनुस्सलोकमागन्त्वा, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्‍कवत्ती भविस्सति॥", + "‘‘‘पञ्‍चपञ्‍ञासकप्पम्हि, अनोमो नाम खत्तियो।", + "चातुरन्तो विजितावी, जम्बुमण्डस्स", + "‘‘‘सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो।", + "तावतिंसेपि खोभेत्वा, इस्सरं कारयिस्सति॥", + "‘‘‘देवभूतो", + "परिग्गहं विवज्‍जेत्वा, ब्याधिं लोके तरिस्सति॥", + "‘‘‘अप्परिमेय्ये इतो कप्पे, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो॥", + "‘‘‘किलेसे झापयित्वान, तण्हासोतं तरिस्सति।", + "बाकुलो", + "‘‘‘इदं", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एतदग्गे ठपेस्सति’॥", + "‘‘अनोमदस्सी भगवा, सयम्भू लोकनायको।", + "विवेकानुविलोकेन्तो, ममस्सममुपागमि॥", + "‘‘उपागतं", + "सब्बोसधेन तप्पेसिं, पसन्‍नो सेहि पाणिभि॥", + "‘‘तस्स मे सुकतं कम्मं, सुखेत्ते बीजसम्पदा।", + "खेपेतुं नेव सक्‍कोमि, तदा हि सुकतं मम॥", + "‘‘लाभा मम सुलद्धं मे, योहं अद्दक्खि नायकं।", + "तेन कम्मावसेसेन, पत्तोम्हि अचलं पदं॥", + "‘‘सब्बमेतं अभिञ्‍ञाय, गोतमो सक्यपुङ्गवो।", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एतदग्गे ठपेसि मं॥", + "‘‘अपरिमेय्ये इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, भेसज्‍जस्स इदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "सब्बासवा परिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "इत्थं", + "‘‘भरिया मे कालङ्कता, पुत्तो सीवथिकं गतो।", + "माता पिता मता भाता, एकचितम्हि", + "‘‘तेन सोकेन सन्तत्तो, किसो पण्डु अहोसहं।", + "चित्तक्खेपो च मे आसि, तेन सोकेन अट्टितो॥", + "‘‘सोकसल्‍लपरेतोहं", + "पवत्तफलं भुञ्‍जित्वा, रुक्खमूले वसामहं॥", + "‘‘सुमेधो", + "ममुद्धरितुकामो सो, आगञ्छि मम सन्तिकं॥", + "‘‘पदसद्दं सुणित्वान, सुमेधस्स महेसिनो।", + "पग्गहेत्वानहं सीसं, उल्‍लोकेसिं महामुनिं॥", + "‘‘उपागते महावीरे, पीति मे उदपज्‍जथ।", + "तदासिमेकग्गमनो, दिस्वा तं लोकनायकं॥", + "‘‘सतिं पटिलभित्वान, पण्णमुट्ठिमदासहं।", + "निसीदि भगवा तत्थ, अनुकम्पाय चक्खुमा॥", + "‘‘निसज्‍ज", + "धम्मं मे कथयी बुद्धो, सोकसल्‍लविनोदनं॥", + "‘‘‘अनव्हिता ततो आगुं, अननुञ्‍ञाता इतो गता।", + "यथागता तथा गता, तत्थ का परिदेवना॥", + "‘‘‘यथापि पथिका सत्ता, वस्समानाय वुट्ठिया।", + "सभण्डा उपगच्छन्ति, वस्सस्सापतनाय ते॥", + "‘‘‘वस्से च ते ओरमिते, सम्पयन्ति यदिच्छकं।", + "एवं माता पिता तुय्हं, तत्थ का परिदेवना॥", + "‘‘‘आगन्तुका पाहुनका, चलितेरितकम्पिता।", + "एवं माता पिता तुय्हं, तत्थ का परिदेवना॥", + "‘‘‘यथापि उरगो जिण्णं, हित्वा गच्छति सं तचं", + "एवं माता पिता तुय्हं, सं तनुं इध हीयरे’॥", + "‘‘बुद्धस्स गिरमञ्‍ञाय, सोकसल्‍लं विवज्‍जयिं।", + "पामोज्‍जं जनयित्वान, बुद्धसेट्ठं अवन्दहं॥", + "‘‘वन्दित्वान महानागं, पूजयिं गिरिमञ्‍जरिं", + "दिब्बगन्धं सम्पवन्तं", + "‘‘पूजयित्वान सम्बुद्धं, सिरे कत्वान अञ्‍जलिं।", + "अनुस्सरं गुणग्गानि, सन्थविं लोकनायकं॥", + "‘‘नित्तिण्णोसि", + "सब्बे सत्ते उद्धरसि, ञाणेन त्वं महामुने॥", + "‘‘विमतिं", + "पटिपादेसि मे मग्गं, तव ञाणेन चक्खुम॥", + "‘‘अरहा वसिपत्ता", + "अन्तलिक्खचरा धीरा, परिवारेन्ति तावदे॥", + "‘‘पटिपन्‍ना च सेखा च, फलट्ठा सन्ति सावका।", + "सूरोदयेव पदुमा, पुप्फन्ति तव सावका॥", + "‘‘महासमुद्दोवक्खोभो, अतुलोपि", + "एवं ञाणेन सम्पन्‍नो, अप्पमेय्योसि चक्खुम॥", + "‘‘वन्दित्वाहं लोकजिनं, चक्खुमन्तं महायसं।", + "पुथु दिसा नमस्सन्तो, पटिकुटिको अगञ्छहं॥", + "‘‘देवलोका चवित्वान, सम्पजानो पतिस्सतो।", + "ओक्‍कमिं मातुया कुच्छिं, सन्धावन्तो भवाभवे॥", + "‘‘अगारा अभिनिक्खम्म, पब्बजिं अनगारियं।", + "आतापी निपको झायी, पटिसल्‍लानगोचरो॥", + "‘‘पधानं पदहित्वान, तोसयित्वा महामुनिं।", + "चन्दोवब्भघना मुत्तो, विचरामि अहं सदा॥", + "‘‘विवेकमनुयुत्तोम्हि, उपसन्तो निरूपधि।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, यं बुद्धमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "सब्बासवा परिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘निब्बुते", + "गहेत्वा सळलं मालं, मण्डपं कारयिं अहं॥", + "‘‘तावतिंसगतो सन्तो, लभामि ब्यम्हमुत्तमं।", + "अञ्‍ञे देवेतिरोचामि, पुञ्‍ञकम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘दिवा वा यदि वा रत्तिं, चङ्कमन्तो ठितो चहं।", + "छन्‍नो सळलपुप्फेहि, पुञ्‍ञकम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘इमस्मिंयेव कप्पम्हि, यं बुद्धमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘महासमुद्दं ओगय्ह, भवनं मे सुनिम्मितं।", + "सुनिम्मिता पोक्खरणी, चक्‍कवाकपकूजिता॥", + "‘‘मन्दालकेहि सञ्छन्‍ना, पदुमुप्पलकेहि च।", + "नदी च सन्दते तत्थ, सुपतित्था मनोरमा॥", + "‘‘मच्छकच्छपसञ्छन्‍ना", + "मयूरकोञ्‍चाभिरुदा, कोकिलादीहि वग्गुहि॥", + "‘‘पारेवता रविहंसा च, चक्‍कवाका नदीचरा।", + "दिन्दिभा साळिका चेत्थ, पम्मका", + "‘‘हंसा", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, मणिमुत्तिकवालुका॥", + "‘‘सब्बसोण्णमया", + "उज्‍जोतेन्ति दिवारत्तिं, भवनं सब्बकालिकं॥", + "‘‘सट्ठि", + "सोळसित्थिसहस्सानि, परिवारेन्ति मं सदा॥", + "‘‘अभिनिक्खम्म भवना, सुमेधं लोकनायकं।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, वन्दयिं तं महायसं॥", + "‘‘सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, ससङ्घं तं निमन्तयिं।", + "अधिवासेसि सो धीरो, सुमेधो लोकनायको॥", + "‘‘मम धम्मकथं कत्वा, उय्योजेसि महामुनि।", + "सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, भवनं मे उपागमिं॥", + "‘‘आमन्तयिं परिजनं, सब्बे सन्‍निपताथ", + "पुब्बण्हसमयं बुद्धो, भवनं आगमिस्सति॥", + "‘‘लाभा अम्हं सुलद्धं नो, ये वसाम तवन्तिके।", + "मयम्पि बुद्धसेट्ठस्स, पूजं कस्साम सत्थुनो॥", + "‘‘अन्‍नपनं पट्ठपेत्वा, कालं आरोचयिं अहं।", + "वसीसतसहस्सेहि, उपेसि लोकनायको॥", + "‘‘पञ्‍चङ्गिकेहि तूरियेहि, पच्‍चुग्गमनमकासहं।", + "सब्बसोण्णमये पीठे, निसीदि पुरिसुत्तमो॥", + "‘‘उपरिच्छदनं", + "बीजनियो पवायन्ति, भिक्खुसङ्घस्स अन्तरे॥", + "‘‘पहूतेनन्‍नपानेन", + "पच्‍चेकदुस्सयुगळे, भिक्खुसङ्घस्सदासहं॥", + "‘‘यं वदन्ति सुमेधोति, लोकाहुतिपटिग्गहं।", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘यो मे अन्‍नेन पानेन, सब्बे इमे च तप्पयिं।", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘अट्ठारसे कप्पसते, देवलोके रमिस्सति।", + "सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्‍कवत्ती भविस्सति॥", + "‘‘उप्पज्‍जति", + "सब्बदा सब्बसोवण्णं, छदनं धारयिस्सति॥", + "‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, ओक्‍काककुसलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘तस्स", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो॥", + "‘‘‘भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, सीहनादं नदिस्सति।", + "चितके छत्तं धारेन्ति, हेट्ठा छत्तम्हि डय्हथ’॥", + "‘‘सामञ्‍ञं मे अनुप्पत्तं, किलेसा झापिता मया।", + "मण्डपे रुक्खमूले वा, सन्तापो मे न विज्‍जति॥", + "‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, सब्बदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "अज्झोगाहेत्वा हिमवन्तं, निसीदि लोकनायको॥", + "‘‘नाहं अद्दक्खिं", + "मम भक्खं गवेसन्तो, आहिण्डामि वने अहं", + "‘‘तत्थद्दस्सासिं सम्बुद्धं, द्वत्तिंसवरलक्खणं।", + "दिस्वान वित्तिमापज्‍जिं", + "‘‘लक्खणानि", + "सुतञ्हि मेतं वुड्ढानं, पण्डितानं सुभासितं॥", + "‘‘तेसं", + "यंनूनाहं सक्‍करेय्यं, गतिं मे सोधयिस्सति॥", + "‘‘खिप्पं अस्सममागन्त्वा, मधुतेलं गहिं अहं।", + "कोलम्बकं गहेत्वान, उपगच्छिं विनायकं", + "‘‘तिदण्डके गहेत्वान, अब्भोकासे ठपेसहं।", + "पदीपं पज्‍जलित्वान, अट्ठक्खत्तुं अवन्दहं॥", + "‘‘सत्तरत्तिन्दिवं", + "ततो रत्या विवसाने, वुट्ठासि लोकनायको॥", + "‘‘पसन्‍नचित्तो सुमनो, सब्बरत्तिन्दिवं अहं।", + "दीपं बुद्धस्स पादासिं, पसन्‍नो सेहि पाणिभि॥", + "‘‘सब्बे वना गन्धमया, पब्बते गन्धमादने।", + "बुद्धस्स आनुभावेन, आगच्छुं बुद्धसन्तिकं", + "‘‘ये केचि पुप्फगन्धासे, पुप्फिता धरणीरुहा।", + "बुद्धस्स आनुभावेन, सब्बे सन्‍निपतुं तदा॥", + "‘‘यावता हिमवन्तम्हि, नागा च गरुळा उभो।", + "धम्मञ्‍च सोतुकामा ते, आगच्छुं बुद्धसन्तिकं॥", + "‘‘देवलो", + "वसीसतसहस्सेहि, बुद्धसन्तिकुपागमि॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘यो मे दीपं पदीपेसि, पसन्‍नो सेहि पाणिभि।", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘सट्ठि कप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति।", + "सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्‍कवत्ती भविस्सति॥", + "‘‘‘छत्तिसक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्‍जं करिस्सति।", + "पथवियं सत्तसतं, विपुलं रज्‍जं करिस्सति॥", + "‘‘‘पदेसरज्‍जं", + "इमिना दीपदानेन, दिब्बचक्खु भविस्सति॥", + "‘‘‘समन्ततो अट्ठकोसं", + "देवलोका चवन्तस्स, निब्बत्तन्तस्स जन्तुनो॥", + "‘‘‘दिवा वा यदि वा रत्तिं, पदीपं धारयिस्सति।", + "जायमानस्स सत्तस्स, पुञ्‍ञकम्मसमङ्गिनो॥", + "‘‘‘यावता नगरं आसि, तावता जोतयिस्सति।", + "उपपज्‍जति यं योनिं, देवत्तं अथ मानुसं॥", + "‘‘‘अस्सेव दीपदानस्स,", + "न जयिस्सन्तिमं जन्तू", + "‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो॥", + "‘‘‘तोसयित्वान", + "अजितो नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको’॥", + "‘‘सट्ठि कप्पसहस्सानि, देवलोके रमिं अहं।", + "तत्रापि मे दीपसतं, जोतते निच्‍चकालिकं", + "‘‘देवलोके मनुस्से वा, निद्धावन्ति पभा मम।", + "बुद्धसेट्ठं सरित्वान, भिय्यो हासं जनेसहं॥", + "‘‘तुसिताहं चवित्वान, ओक्‍कमिं मातुकुच्छियं।", + "जायमानस्स सन्तस्स, आलोको विपुलो अहु॥", + "‘‘अगारा अभिनिक्खम्म, पब्बजिं अनगारियं।", + "बावरिं उपसङ्कम्म, सिस्सत्तं अज्झुपागमिं॥", + "‘‘हिमवन्ते वसन्तोहं, अस्सोसिं लोकनायकं।", + "उत्तमत्थं गवेसन्तो, उपगच्छिं विनायकं॥", + "‘‘दन्तो बुद्धो दमेतावी, ओघतिण्णो निरूपधि।", + "निब्बानं कथयी बुद्धो, सब्बदुक्खप्पमोचनं॥", + "‘‘तं", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘सतसहस्सितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, दीपदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "पिलिन्दवच्छो सेलो च, सब्बकित्ती मधुंददो।", + "कूटागारी बाकुलो च, गिरि सळलसव्हयो॥", + "सब्बदो", + "सतानि पञ्‍च गाथानं, वीसति च तदुत्तरीति॥", + "पदुमारक्खदो", + "एकपद्म सद्दसञ्‍ञी, मन्दारं बोधिवन्दको॥", + "अवटञ्‍च पिलिन्दि", + "चतुसत्तति गाथायो, एकादस सतानि च॥", + "‘‘पब्भारकूटं", + "पवत्तफलं भुञ्‍जित्वा, वसति पब्बतन्तरे॥", + "‘‘अग्गिं दारुं आहरित्वा, उज्‍जालेसिं अहं तदा।", + "उत्तमत्थं गवेसन्तो, ब्रह्मलोकूपपत्तिया॥", + "‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो।", + "ममुद्धरितुकामो सो, आगच्छि मम सन्तिके॥", + "‘‘किं करोसि महापुञ्‍ञ, देहि मे अग्गिदारुकं।", + "अहमग्गिं परिचरे, ततो मे सुद्धि होहिति", + "‘‘सुभद्दको त्वं मनुजे, देवते त्वं पजानसि।", + "तुवं अग्गिं परिचर, हन्द ते अग्गिदारुकं॥", + "‘‘ततो कट्ठं गहेत्वान, अग्गिं उज्‍जालयी जिनो।", + "न तत्थ कट्ठं पज्झायि, पाटिहेरं महेसिनो॥", + "‘‘न ते अग्गि पज्‍जलति, आहुती ते न विज्‍जति।", + "निरत्थकं वतं तुय्हं, अग्गिं परिचरस्सु मे॥", + "‘‘कीदिसो सो", + "मय्हम्पि कथयस्सेतं, उभो परिचरामसे॥", + "‘‘हेतुधम्मनिरोधाय", + "इस्सामच्छरियं हित्वा, तयो एते ममाहुती॥", + "‘‘कीदिसो त्वं महावीर, कथं गोत्तोसि मारिस।", + "आचारपटिपत्ति ते, बाळ्हं खो मम रुच्‍चति॥", + "‘‘खत्तियम्हि", + "सब्बासवपरिक्खीणो, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘यदि", + "नमस्सिस्सामि तं देव, दुक्खस्सन्तकरो तुवं॥", + "‘‘पत्थरित्वाजिनचम्मं, निसीदनमदासहं।", + "निसीद नाथ सब्बञ्‍ञु, उपट्ठिस्सामहं तुवं॥", + "‘‘निसीदि भगवा तत्थ, अजिनम्हि सुवित्थते।", + "निमन्तयित्वा सम्बुद्धं, पब्बतं अगमासहं॥", + "‘‘खारिभारञ्‍च पूरेत्वा, तिन्दुकफलमाहरिं।", + "मधुना योजयित्वान, फलं बुद्धस्सदासहं॥", + "‘‘मम निज्झायमानस्स, परिभुञ्‍जि तदा जिनो।", + "तत्थ चित्तं पसादेसिं, पेक्खन्तो लोकनायकं॥", + "‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो।", + "ममस्समे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘यो मं फलेन तप्पेसि, पसन्‍नो सेहि पाणिभि।", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘पञ्‍चवीसतिक्खत्तुं", + "सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्‍कवत्ती भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स सङ्कप्पमञ्‍ञाय, पुब्बकम्मसमङ्गिनो।", + "अन्‍नं पानञ्‍च वत्थञ्‍च, सयनञ्‍च महारहं॥", + "‘‘‘पुञ्‍ञकम्मेन संयुत्ता, निब्बत्तिस्सन्ति तावदे।", + "सदा पमुदितो चायं, भविस्सति अनामयो॥", + "‘‘‘उपपज्‍जति यं योनिं, देवत्तं अथ मानुसं।", + "सब्बत्थ सुखितो हुत्वा, मनुस्सत्तं गमिस्सति॥", + "‘‘‘अज्झायको मन्तधरो, तिण्णं वेदान पारगू।", + "सम्बुद्धं उपगन्त्वान, अरहा सो भविस्सति’॥", + "‘‘यतो सरामि अत्तानं, यतो पत्तोस्मि विञ्‍ञुतं।", + "भोगे मे ऊनता नत्थि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘वरधम्ममनुप्पत्तो, रागदोसे समूहनिं।", + "सब्बासवपरिक्खीणो, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘किलेसा", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि, मम बुद्धस्स सन्तिके।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पब्भारकूटं", + "आबाधिको च सो", + "‘‘मम अस्समसामन्ता, पनादो आसि तावदे।", + "बुद्धे निब्बायमानम्हि, आलोको उदपज्‍जथ", + "‘‘यावता वनसण्डस्मिं, अच्छकोकतरच्छका।", + "वाळा च", + "‘‘उप्पातं तमहं दिस्वा, पब्भारं अगमासहं।", + "तत्थद्दस्सासिं सम्बुद्धं, निब्बुतं अपराजितं॥", + "‘‘सुफुल्‍लं सालराजंव, सतरंसिंव उग्गतं।", + "वीतच्‍चिकंव अङ्गारं, निब्बुतं अपराजितं॥", + "‘‘तिणं कट्ठञ्‍च पूरेत्वा, चितकं तत्थकासहं।", + "चितकं सुकतं कत्वा, सरीरं झापयिं अहं॥", + "‘‘सरीरं झापयित्वान, गन्धतोयं समोकिरिं।", + "अन्तलिक्खे ठितो यक्खो, नाममग्गहि तावदे॥", + "‘‘यं", + "पुण्णको नाम नामेन, सदा होहि तुवं", + "‘‘तम्हा काया चवित्वान, देवलोकं अगच्छहं।", + "तत्थ दिब्बमयो गन्धो, अन्तलिक्खा पवस्सति", + "‘‘तत्रापि नामधेय्यं मे, पुण्णकोति अहू तदा।", + "देवभूतो मनुस्सो वा, सङ्कप्पं पूरयामहं॥", + "‘‘इदं पच्छिमकं मय्हं, चरिमो वत्तते भवो।", + "इधापि पुण्णको नाम, नामधेय्यं पकासति॥", + "‘‘तोसयित्वान", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, तनुकिच्‍चस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे", + "तत्थासि अस्समो मय्हं, विस्सकम्मेन", + "‘‘सुमेधो नाम सम्बुद्धो, अग्गो कारुणिको मुनि।", + "निवासयित्वा पुब्बण्हे, पिण्डाय मे", + "‘‘उपागतं", + "पग्गय्ह सुगतपत्तं", + "‘‘दत्वानहं बुद्धसेट्ठे, सुमेधे लोकनायके।", + "अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, भिय्यो", + "‘‘इमिना सप्पिदानेन, चेतनापणिधीहि च।", + "देवभूतो मनुस्सो वा, लभामि विपुलं सुखं॥", + "‘‘विनिपातं विवज्‍जेत्वा, संसरामि भवाभवे।", + "तत्थ चित्तं पणिधित्वा, लभामि अचलं पदं॥", + "‘‘लाभा तुय्हं सुलद्धं ते, यं मं अद्दक्खि ब्राह्मण।", + "मम दस्सनमागम्म, अरहत्तं भविस्सति", + "‘‘विस्सत्थो", + "ममञ्हि सप्पिं दत्वान, परिमोक्खसि जातिया॥", + "‘‘इमिना", + "देवभूतो मनुस्सो वा, लभसे विपुलं सुखं॥", + "‘‘इमिना", + "अट्ठारसे कप्पसते, देवलोके रमिस्ससि॥", + "‘‘अट्ठतिंसतिक्खत्तुञ्‍च, देवराजा भविस्ससि।", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘एकपञ्‍ञासक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती भविस्ससि।", + "चातुरन्तो विजितावी, जम्बुमण्डस्स", + "‘‘महासमुद्दोवक्खोभो, दुद्धरो पथवी यथा।", + "एवमेव च ते भोगा, अप्पमेय्या भविस्सरे॥", + "‘‘सट्ठिकोटी हिरञ्‍ञस्स, चजित्वा", + "किं कुसलं गवेसन्तो, बावरिं उपसङ्कमिं॥", + "‘‘तत्थ", + "तमन्धकारं विधमं, उप्पज्‍जि त्वं महामुनि॥", + "‘‘तव दस्सनकामोहं, आगतोम्हि महामुनि।", + "तव धम्मं सुणित्वान, पत्तोम्हि अचलं पदं॥", + "‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, सप्पिं बुद्धस्सदासहं।", + "एत्थन्तरे नाभिजाने, सप्पिं विञ्‍ञापितं", + "‘‘मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, उप्पज्‍जति यदिच्छकं।", + "चित्तमञ्‍ञाय निब्बत्तं, सब्बे सन्तप्पयामहं॥", + "‘‘अहो बुद्धा अहो धम्मा", + "थोकञ्हि सप्पिं दत्वान, अप्पमेय्यं लभामहं॥", + "‘‘महासमुद्दे", + "मम सप्पिं उपादाय, कलभागं न हेस्सति", + "‘‘यावता चक्‍कवाळस्स, करियन्तस्स", + "मम निब्बत्तवत्थानं", + "‘‘पब्बतराजा हिमवा, पवरोपि सिलुच्‍चयो।", + "ममानुलित्तगन्धस्स, उपनिधिं", + "‘‘वत्थं", + "असङ्खतञ्‍च निब्बानं, सप्पिदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘सतिपट्ठानसयनो, समाधिझानगोचरो।", + "बोज्झङ्गभोजनो", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘गङ्गा", + "हंसवतिया द्वारेन, अनुसन्दति तावदे॥", + "‘‘सोभितो नाम आरामो, गङ्गाकूले सुमापितो।", + "तत्थ पदुमुत्तरो बुद्धो, वसते लोकनायको॥", + "‘‘तिदसेहि", + "निसीदि तत्थ भगवा, असम्भीतोव केसरी॥", + "‘‘नगरे हंसवतिया, वसामि", + "छळङ्गो नाम नामेन, एवंनामो महामुनि॥", + "‘‘अट्ठारस सिस्ससता, परिवारेन्ति मं तदा।", + "तेहि सिस्सेहि समितो, गङ्गातीरं उपागमिं॥", + "‘‘तत्थद्दसासिं समणे, निक्‍कुहे धोतपापके।", + "भागीरथिं तरन्तेहं", + "‘‘सायं पातं", + "विहेसयन्ति अत्तानं, तेसं अत्ता विहञ्‍ञति॥", + "‘‘सदेवकस्स लोकस्स, बुद्धो अग्गो पवुच्‍चति।", + "नत्थि मे दक्खिणे कारं, गतिमग्गविसोधनं॥", + "‘‘यंनून", + "कारापेत्वा इमं कम्मं", + "‘‘सतसहस्सं", + "सद्दहन्तो कतं कारं, विपुलं मे भविस्सति॥", + "‘‘कारापेत्वान तं सेतुं, उपेसिं लोकनायकं।", + "सिरसि अञ्‍जलिं कत्वा, इमं वचनमब्रविं॥", + "‘‘‘सतसहस्सस्स वयं", + "तवत्थाय महासेतु, पटिग्गण्ह महामुने॥", + "‘‘‘पदुमुत्तरो", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘यो मे सेतुं अकारेसि, पसन्‍नो सेहि पाणिभि।", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘दरितो पब्बततो वा, रुक्खतो पतितोपियं।", + "चुतोपि लच्छती ठानं, सेतुदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘‘विरूळ्हमूलसन्तानं, निग्रोधमिव मालुतो।", + "अमित्ता नप्पसहन्ति, सेतुदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘‘नास्स चोरा पसहन्ति, नातिमञ्‍ञन्ति खत्तिया।", + "सब्बे तरिस्सतामित्ते, सेतुदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘‘अब्भोकासगतं", + "पुञ्‍ञकम्मेन संयुत्तं, न भविस्सति वेदना", + "‘‘‘देवलोके मनुस्से वा, हत्थियानं सुनिम्मितं।", + "तस्स सङ्कप्पमञ्‍ञाय, निब्बत्तिस्सति तावदे॥", + "‘‘‘सहस्सस्सा", + "सायं पातं उपेस्सन्ति, सेतुदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘‘आगन्त्वान मनुस्सत्तं, सुखितोयं भविस्सति।", + "वेहासं", + "‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’॥", + "‘‘अहो मे सुकतं कम्मं, जलजुत्तमनामके।", + "तत्थ कारं करित्वान, पत्तोहं आसवक्खयं॥", + "‘‘पधानं पहितत्तोम्हि, उपसन्तो निरूपधि।", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे", + "अस्समो सुकतो मय्हं, पण्णसाला सुमापिता॥", + "‘‘नदी च सन्दती तत्थ, सुपतित्था मनोरमा।", + "अनूपतित्थे जायन्ति, पदुमुप्पलका बहू॥", + "‘‘पाठीना पावुसा मच्छा, बलजा मुञ्‍जरोहिता।", + "मच्छकच्छपसञ्छन्‍ना", + "‘‘तिमिरा पुप्फिता तत्थ, असोका खुद्दमालका।", + "पुन्‍नागा गिरिपुन्‍नागा, सम्पवन्ति ममस्समं॥", + "‘‘कुटजा", + "साला च सळला तत्थ, चम्पका पुप्फिता बहू॥", + "‘‘अज्‍जुना अतिमुत्ता च, महानामा च पुप्फिता।", + "असना मधुगन्धी च, पुप्फिता ते ममस्समे॥", + "‘‘उद्दालका पाटलिका, यूथिका च पियङ्गुका।", + "बिम्बिजालकसञ्छन्‍ना, समन्ता अड्ढयोजनं॥", + "‘‘मातग्गारा", + "अङ्कोलका बहू तत्थ, तालकुट्ठि", + "सेलेय्यका बहू तत्थ, पुप्फिता मम अस्समे॥", + "‘‘एतेसु", + "समन्ता", + "‘‘हरीतका आमलका, अम्बजम्बुविभीतका", + "कोला भल्‍लातका बिल्‍ला, फारुसकफलानि च॥", + "‘‘तिन्दुका च पियाला च, मधुका कासुमारयो।", + "लबुजा पनसा तत्थ, कदली बदरीफला", + "‘‘अम्बाटका बहू तत्थ, वल्‍लिकारफलानि च।", + "बीजपूरसपारियो", + "‘‘आळका इसिमुग्गा च, ततो मोदफला बहू।", + "अवटा पक्‍कभरिता", + "‘‘पिप्फिली मरीचा तत्थ, निग्रोधा च कपित्थना।", + "उदुम्बरका बहवो, कण्डुपण्णा च हरियो", + "‘‘एते चञ्‍ञे च बहवो, फलिता अस्समे मम।", + "पुप्फरुक्खापि बहवो, पुप्फिता मम अस्समे॥", + "‘‘आलुवा च कळम्बा च, बिळाली तक्‍कलानि च।", + "आलका तालका चेव, विज्‍जन्ति अस्समे मम॥", + "‘‘अस्समस्साविदूरे मे, महाजातस्सरो अहु।", + "अच्छोदको सीतजलो, सुपतित्थो मनोरमो॥", + "‘‘पदुमुप्पला बहू तत्थ, पुण्डरीकसमायुता।", + "मन्दालकेहि", + "‘‘गब्भं गण्हन्ति पदुमा, अञ्‍ञे पुप्फन्ति केसरी।", + "ओपुप्फपत्ता", + "‘‘मधु भिसम्हा सवति, खीरं सप्पि मुलाळिभि।", + "समन्ता तेन गन्धेन, नानागन्धसमेरिता॥", + "‘‘कुमुदा", + "जातस्सरस्सानुकूलं, केतका पुप्फिता बहू॥", + "‘‘सुफुल्‍ला", + "कुम्भिला सुसुमारा च, गहका तत्थ जायरे॥", + "‘‘उग्गाहका अजगरा, तत्थ जातस्सरे बहू।", + "पाठीना पावुसा मच्छा, बलजा मुञ्‍जरोहिता॥", + "‘‘मच्छकच्छपसञ्छन्‍ना, अथो पपटकाहि", + "पारेवता रविहंसा, कुकुत्था", + "‘‘दिन्दिभा", + "कलन्दका उक्‍कुसा च, सेनका उद्धरा बहू॥", + "‘‘कोट्ठका सुकपोता च, तुलिया चमरा बहू।", + "कारेनियो", + "‘‘सीहा ब्यग्घा च दीपी च, अच्छकोकतरच्छका।", + "वानरा किन्‍नरा चेव, दिस्सन्ति मम अस्समे॥", + "‘‘तानि गन्धानि घायन्तो, भक्खयन्तो फलानहं।", + "गन्धोदकं पिवन्तो च, वसामि मम अस्समे॥", + "‘‘एणीमिगा वराहा च, पसदा खुद्दरूपका।", + "अग्गिका", + "‘‘हंसा कोञ्‍चा मयूरा च, सालिकापि च कोकिला।", + "मज्‍जारिका", + "‘‘पिसाचा दानवा चेव, कुम्भण्डा रक्खसा बहू।", + "गरुळा पन्‍नगा चेव, वसन्ति मम अस्समे॥", + "‘‘महानुभावा इसयो, सन्तचित्ता समाहिता।", + "कमण्डलुधरा", + "जटाभारभरिताव", + "‘‘युगमत्तञ्‍च", + "लाभालाभेन सन्तुट्ठा, वसन्ति मम अस्समे॥", + "‘‘वाकचीरं धुनन्ता ते, फोटेन्ताजिनचम्मकं।", + "सबलेहि उपत्थद्धा, गच्छन्ति अम्बरे तदा॥", + "‘‘न ते दकं आहरन्ति, कट्ठं वा अग्गिदारुकं।", + "सयञ्‍च उपसम्पन्‍ना, पाटिहीरस्सिदं फलं॥", + "‘‘लोहदोणिं", + "कुञ्‍जराव महानागा, असम्भीताव केसरी॥", + "‘‘अञ्‍ञे गच्छन्ति गोयानं, अञ्‍ञे पुब्बविदेहकं", + "अञ्‍ञे च उत्तरकुरुं, सकं बलमवस्सिता", + "‘‘ततो पिण्डं आहरित्वा, परिभुञ्‍जन्ति एकतो।", + "सब्बेसं पक्‍कमन्तानं, उग्गतेजान तादिनं॥", + "‘‘अजिनचम्मसद्देन", + "एदिसा ते महावीर, सिस्सा उग्गतपा मम॥", + "‘‘परिवुतो अहं तेहि, वसामि मम अस्समे।", + "तोसिता सककम्मेन, विनीतापि समागता॥", + "‘‘आराधयिंसु मं एते, सककम्माभिलासिनो।", + "सीलवन्तो च निपका, अप्पमञ्‍ञासु कोविदा॥", + "‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो।", + "समयं संविदित्वान, उपगच्छि विनायको॥", + "‘‘उपगन्त्वान सम्बुद्धो, आतापी निपको मुनि।", + "पत्तं पग्गय्ह सम्बुद्धो, भिक्खाय ममुपागमि॥", + "‘‘उपागतं महावीरं, जलजुत्तमनायकं।", + "तिणसन्थरं", + "‘‘निसादेत्वान", + "खिप्पं पब्बतमारुय्ह, अगळुं", + "‘‘कुम्भमत्तं गहेत्वान, पनसं देवगन्धिकं।", + "खन्धे आरोपयित्वान, उपगच्छिं विनायकं॥", + "‘‘फलं", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, बुद्धसेट्ठं अवन्दिहं॥", + "‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो।", + "इसिमज्झे", + "‘‘‘यो मे फलञ्‍च अगळुं, आसनञ्‍च अदासि मे।", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘गामे", + "इमस्स चित्तमञ्‍ञाय, निब्बत्तिस्सति भोजनं॥", + "‘‘‘देवलोके मनुस्से वा, उपपन्‍नो अयं नरो।", + "भोजनेहि च वत्थेहि, परिसं तप्पयिस्सति॥", + "‘‘‘उपपज्‍जति यं योनिं, देवत्तं अथ मानुसं।", + "अक्खोभभोगो हुत्वान, संसरिस्सतियं नरो॥", + "‘‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति।", + "सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्‍कवत्ती भविस्सति॥", + "‘‘‘एकसत्ततिक्खत्तुञ्‍च, देवरज्‍जं करिस्सति।", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, विहरिस्सतिनासवो’॥", + "‘‘सुलद्धलाभो लद्धो मे, योहं अद्दक्खिं नायकं।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘गामे", + "मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, भोजनं होति मे सदा॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘मिगलुद्दो", + "पसदं मिगमेसन्तो, सयम्भुं अद्दसं अहं", + "‘‘अनुरुद्धो", + "विवेककामो सो धीरो, वनमज्झोगही तदा॥", + "‘‘चतुदण्डे गहेत्वान, चतुट्ठाने ठपेसहं।", + "मण्डपं सुकतं कत्वा, पद्मपुप्फेहि छादयिं॥", + "‘‘मण्डपं", + "धनुं तत्थेव निक्खिप्प, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘नचिरं पब्बजितस्स", + "पुब्बकम्मं सरित्वान, तत्थ कालङ्कतो अहं॥", + "‘‘पुब्बकम्मेन संयुत्तो, तुसितं अगमासहं।", + "तत्थ सोण्णमयं ब्यम्हं, निब्बत्तति यदिच्छकं॥", + "‘‘सहस्सयुत्तं हयवाहिं, दिब्बयानमधिट्ठितो।", + "आरुहित्वान तं यानं, गच्छामहं यदिच्छकं॥", + "‘‘ततो", + "समन्ता योजनसतं, मण्डपो मे धरीयति॥", + "‘‘सयनेहं तुवट्टामि, अच्छन्‍ने", + "अन्तलिक्खा च पदुमा, वस्सन्ते निच्‍चकालिकं॥", + "‘‘मरीचिके फन्दमाने, तप्पमाने च आतपे।", + "न मं तापेति आतापो, मण्डपस्स इदं फलं॥", + "‘‘दुग्गतिं समतिक्‍कन्तो, अपाया पिहिता मम।", + "मण्डपे रुक्खमूले वा, सन्तापो मे न विज्‍जति॥", + "‘‘महीसञ्‍ञं अधिट्ठाय, लोणतोयं तरामहं।", + "तस्स मे सुकतं कम्मं, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘अपथम्पि", + "अहो मे सुकतं कम्मं, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पुब्बेनिवासं", + "आसवा मे परिक्खीणा, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘जहिता पुरिमा जाति, बुद्धस्स ओरसो अहं।", + "दायादोम्हि च सद्धम्मे, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘आराधितोम्हि", + "धम्मधजो धम्मदायादो", + "‘‘उपट्ठित्वान सम्बुद्धं, गोतमं सक्यपुङ्गवं।", + "पारङ्गमनियं मग्गं, अपुच्छिं लोकनायकं॥", + "‘‘अज्झिट्ठो कथयी बुद्धो, गम्भीरं निपुणं पदं।", + "तस्साहं धम्मं सुत्वान, पत्तोम्हि आसवक्खयं॥", + "‘‘अहो मे सुकतं कम्मं, परिमुत्तोम्हि जातिया।", + "सब्बासवपरिक्खीणो, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘पब्भारकूटं", + "अस्समं सुकतं कत्वा, पण्णसाले वसी तदा॥", + "‘‘सिद्धं तस्स तपो कम्मं, सिद्धिपत्तो सके बले।", + "सकसामञ्‍ञविक्‍कन्तो, आतापी निपको मुनि॥", + "‘‘विसारदो ससमये, परवादे च कोविदो।", + "पट्ठो भूमन्तलिक्खम्हि, उप्पातम्हि च कोविदो॥", + "‘‘वीतसोको निरारम्भो, अप्पाहारो अलोलुपो।", + "लाभालाभेन सन्तुट्ठो, झायी झानरतो मुनि॥", + "‘‘पियदस्सी नाम सम्बुद्धो, अग्गो कारुणिको मुनि।", + "सत्ते तारेतुकामो सो, करुणाय फरी तदा॥", + "‘‘बोधनेय्यं", + "चक्‍कवाळसहस्सम्पि, गन्त्वा ओवदते मुनि॥", + "‘‘ममुद्धरितुकामो", + "न दिट्ठो मे जिनो पुब्बे, न सुतोपि च कस्सचि॥", + "‘‘उप्पाता सुपिना मय्हं, लक्खणा सुप्पकासिता।", + "पट्ठो भूमन्तलिक्खम्हि, नक्खत्तपदकोविदो॥", + "‘‘सोहं बुद्धस्स सुत्वान, तत्थ चित्तं पसादयिं।", + "तिट्ठन्तो", + "‘‘मयि", + "बुद्धं अनुस्सरन्तस्स, पीति मे होति तावदे॥", + "‘‘कालञ्‍च", + "सम्पत्तेपि न जानामि, अयं बुद्धो महामुनि॥", + "‘‘अनुकम्पको कारुणिको, पियदस्सी महामुनि।", + "सञ्‍जानापेसि अत्तानं, ‘अहं बुद्धो सदेवके’॥", + "‘‘सञ्‍जानित्वान सम्बुद्धं, पियदस्सिं महामुनिं।", + "सकं चित्तं पसादेत्वा, इदं वचनमब्रविं॥", + "‘‘‘अञ्‍ञे", + "तुवम्पि सब्बदस्सावी, निसीद रतनासने’॥", + "‘‘सब्बरतनमयं पीठं, निम्मिनित्वान तावदे।", + "पियदस्सिस्स मुनिनो, अदासिं इद्धिनिम्मितं॥", + "‘‘रतने च निसिन्‍नस्स, पीठके इद्धिनिम्मिते।", + "कुम्भमत्तं जम्बुफलं, अदासिं तावदे अहं॥", + "‘‘मम हासं जनेत्वान, परिभुञ्‍जि महामुनि।", + "तदा चित्तं पसादेत्वा, सत्थारं अभिवादयिं॥", + "‘‘पियदस्सी तु भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो।", + "रतनासनमासीनो, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘यो मे रतनमयं पीठं, अमतञ्‍च फलं अदा।", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘सत्तसत्तति", + "पञ्‍चसत्ततिक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती भविस्सति॥", + "‘‘‘द्वत्तिंसक्खत्तुं", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘‘सोण्णमयं", + "लोहितङ्गमयञ्‍चेव, लच्छति रतनामयं॥", + "‘‘‘चङ्कमन्तम्पि मनुजं, पुञ्‍ञकम्मसमङ्गिनं।", + "पल्‍लङ्कानि अनेकानि, परिवारेस्सरे तदा॥", + "‘‘‘कूटागारा", + "इमस्स चित्तमञ्‍ञाय, निब्बत्तिस्सन्ति तावदे॥", + "‘‘‘सट्ठि नागसहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिता।", + "सुवण्णकच्छा मातङ्गा, हेमकप्पनवाससा", + "‘‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, तोमरङ्कुसपाणिभि।", + "इमं परिचरिस्सन्ति, रत्नपीठस्सिदं फलं॥", + "‘‘‘सट्ठि अस्ससहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिता।", + "आजानीयाव जातिया, सिन्धवा सीघवाहिनो॥", + "‘‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, इल्‍लियाचापधारिभि।", + "तेपिमं परिचरिस्सन्ति, रत्नपीठस्सिदं फलं॥", + "‘‘‘सट्ठि रथसहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिता।", + "दीपा अथोपि वेयग्घा, सन्‍नद्धा उस्सितद्धजा॥", + "‘‘‘आरूळ्हा", + "परिवारेस्सन्तिमं निच्‍चं, रत्नपीठस्सिदं फलं॥", + "‘‘‘सट्ठि धेनुसहस्सानि, दोहञ्‍ञा पुङ्गवूसभे।", + "वच्छके जनयिस्सन्ति, रत्नपीठस्सिदं फलं॥", + "‘‘‘सोळसित्थिसहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिता।", + "विचित्तवत्थाभरणा, आमुक्‍कमणिकुण्डला॥", + "‘‘‘अळारपम्हा हसुला, सुसञ्‍ञा तनुमज्झिमा।", + "परिवारेस्सन्तिमं निच्‍चं, रत्नपीठस्सिदं फलं॥", + "‘‘‘अट्ठारसे कप्पसते, गोतमो नाम चक्खुमा।", + "तमन्धकारं विधमित्वा, बुद्धो लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स", + "तोसयित्वान सत्थारं, सासनेभिरमिस्सति॥", + "‘‘‘तस्स", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’॥", + "‘‘वीरियं", + "उत्तमत्थं पत्थयन्तो, सासने विहरामहं॥", + "‘‘इदं पच्छिमकं मय्हं, चरिमो वत्तते भवो।", + "सब्बासवा परिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "इत्थं सुदं आयस्मा हेमको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।", + "‘‘राजा अजितञ्‍जयो", + "सूरो विक्‍कमसम्पन्‍नो, पुरमज्झावसी तदा॥", + "‘‘तस्स रञ्‍ञो पमत्तस्स, अटवियो समुट्ठहुं।", + "ओतारा", + "‘‘पच्‍चन्ते कुपिते खिप्पं, सन्‍निपातेसिरिन्दमो।", + "भटे चेव बलत्थे च, अरिं निग्गाहयि तदा॥", + "‘‘हत्थारोहा अनीकट्ठा, सूरा च चम्मयोधिनो।", + "धनुग्गहा च उग्गा च, सब्बे सन्‍निपतुं तदा॥", + "‘‘आळारिका च कप्पका, न्हापका मालकारका।", + "सूरा विजितसङ्गामा, सब्बे सन्‍निपतुं तदा॥", + "‘‘खग्गहत्था", + "लुद्दा विजितसङ्गामा, सब्बे सन्‍निपतुं तदा॥", + "‘‘तिधापभिन्‍ना", + "सुवण्णकच्छालङ्कारा, सब्बे सन्‍निपतुं तदा॥", + "‘‘खमा सीतस्स उण्हस्स, उक्‍कारुहरणस्स च।", + "योधाजीवा कतकम्मा, सब्बे सन्‍निपतुं तदा॥", + "‘‘सङ्खसद्दं", + "एतेहि ते हासयन्ता, सब्बे सन्‍निपतुं तदा॥", + "‘‘तिसूलकोन्तिमन्तेहि", + "कोट्टेन्तानं निपातेन्ता", + "‘‘किमेवातिनिसामेत्वा", + "सट्ठि पाणसहस्सानि, सूले उत्तासयिं तदा॥", + "‘‘सद्दं मानुसकाकंसु, अहो राजा अधम्मिको।", + "निरये पच्‍चमानस्स, कदा अन्तो भविस्सति॥", + "‘‘सयनेहं तुवट्टेन्तो, पस्सामि निरये तदा।", + "न सुपामि दिवारत्तिं, सूलेन तज्‍जयन्ति मं॥", + "‘‘किं पमादेन रज्‍जेन, वाहनेन बलेन च।", + "न ते पहोन्ति धारेतुं, तापयन्ति", + "‘‘किं मे पुत्तेहि दारेहि, रज्‍जेन सकलेन च।", + "यंनून पब्बजेय्याहं, गतिमग्गं विसोधये॥", + "‘‘सट्ठि", + "सुवण्णकच्छे मातङ्गे, हेमकप्पनवाससे॥", + "‘‘आरूळ्हे गामणीयेहि, तोमरङ्कुसपाणिभि।", + "सङ्गामावचरे ठाने, अनपेक्खो विहायहं।", + "सककम्मेन सन्तत्तो, निक्खमिं अनगारियं॥", + "‘‘सट्ठि", + "आजानीयेव जातिया, सिन्धवे सीघवाहने॥", + "‘‘आरूळ्हे गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।", + "पहारेत्वान", + "‘‘सट्ठि", + "दीपे अथोपि वेयग्घे, सन्‍नद्धे उस्सितद्धजे।", + "ते सब्बे परिहारेत्वा", + "‘‘सट्ठि", + "तायोपि", + "‘‘सट्ठि इत्थिसहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिता।", + "विचित्तवत्थाभरणा, आमुक्‍कमणिकुण्डला॥", + "‘‘अळारपम्हा हसुला, सुसञ्‍ञा तनुमज्झिमा।", + "ता हित्वा कन्दमानायो, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘सट्ठि गामसहस्सानि, परिपुण्णानि सब्बसो।", + "छड्डयित्वान तं रज्‍जं, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘नगरा", + "भागीरथीनदीतीरे, अस्समं मापयिं अहं॥", + "‘‘पण्णसालं करित्वान, अग्यागारं अकासहं।", + "आरद्धवीरियो पहितत्तो, वसामि अस्समे अहं॥", + "‘‘मण्डपे रुक्खमूले वा, सुञ्‍ञागारे च झायतो।", + "न तु विज्‍जति तासो मे, न पस्से भयभेरवं॥", + "‘‘सुमेधो नाम सम्बुद्धो, अग्गो कारुणिको मुनि।", + "ञाणालोकेन जोतन्तो, लोके उप्पज्‍जि तावदे॥", + "‘‘मम अस्समसामन्ता, यक्खो आसि महिद्धिको।", + "बुद्धसेट्ठम्हि उप्पन्‍ने, आरोचेसि ममं तदा॥", + "‘‘बुद्धो", + "तारेति जनतं सब्बं, तम्पि सो तारयिस्सति॥", + "‘‘यक्खस्स वचनं सुत्वा, संविग्गो आसि तावदे।", + "बुद्धो बुद्धोति चिन्तेन्तो, अस्समं पटिसामयिं॥", + "‘‘अग्गिदारुञ्‍च छड्डेत्वा, संसामेत्वान सन्थतं।", + "अस्समं अभिवन्दित्वा, निक्खमिं विपिना अहं॥", + "‘‘ततो चन्दनमादाय, गामा गामं पुरा पुरं।", + "देवदेवं गवेसन्तो, उपगच्छिं विनायकं॥", + "‘‘भगवा", + "चतुसच्‍चं पकासेन्तो, बोधेति जनतं बहुं॥", + "‘‘अञ्‍जलिं", + "सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, इमा गाथा अभासहं॥", + "‘‘‘वस्सिके पुप्फमानम्हि, सन्तिके उपवायति।", + "त्वं वीर गुणगन्धेन, दिसा सब्बा पवायसि॥", + "‘‘‘चम्पके नागवनिके, अतिमुत्तककेतके।", + "सालेसु पुप्फमानेसु, अनुवातं पवायति॥", + "‘‘‘तव", + "पूजेमि तं महावीर, लोकजेट्ठ महायस’॥", + "‘‘वरचन्दनेनानुलिम्पिं, सुमेधं लोकनायकं।", + "सकं चित्तं पसादेत्वा, तुण्ही अट्ठासि तावदे॥", + "‘‘सुमेधो नाम भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो।", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘यो मे गुणे पकित्तेसि, चन्दनञ्‍च अपूजयि।", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘आदेय्यवाक्यवचनो, ब्रह्मा उजु पतापवा।", + "पञ्‍चवीसतिकप्पानि, सप्पभासो भविस्सति॥", + "‘‘‘छब्बीसतिकप्पसते, देवलोके रमिस्सति।", + "सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्‍कवत्ती भविस्सति॥", + "‘‘‘तेत्तिंसक्खत्तुं", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘‘ततो", + "पुञ्‍ञकम्मेन संयुत्तो, ब्रह्मबन्धु भविस्सति॥", + "‘‘‘अज्झायको मन्तधरो, तिण्णं वेदान पारगू।", + "तिलक्खणेन सम्पन्‍नो, बावरी नाम ब्राह्मणो॥", + "‘‘‘तस्स सिस्सो भवित्वान, हेस्सति मन्तपारगू।", + "उपगन्त्वान सम्बुद्धं, गोतमं सक्यपुङ्गवं॥", + "‘‘‘पुच्छित्वा", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, विहरिस्सतिनासवो’॥", + "‘‘तिविधग्गि निब्बुता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे", + "समप्पितो कामगुणे, परिचारेमहं तदा॥", + "‘‘ततो", + "तत्थ नच्‍चेहि गीतेहि, परिचारेमहं तदा॥", + "‘‘तूरिया", + "नच्‍चन्ता", + "‘‘चेलापिका", + "लङ्घिका सोकज्झायी च, परिवारेन्ति मं सदा॥", + "‘‘वेताळिनो कुम्भथूनी, नटा च नच्‍चका बहू।", + "नटका नाटका चेव, परिवारेन्ति मं सदा॥", + "‘‘कप्पका न्हापका सूदा, मालाकारा सुपासका", + "जल्‍ला मल्‍ला च ते सब्बे, परिवारेन्ति मं सदा॥", + "‘‘एतेसु कीळमानेसु, सिक्खिते कतुपासने।", + "रत्तिन्दिवं न जानामि, इन्दोव तिदसङ्गणे॥", + "‘‘अद्धिका पथिका सब्बे, याचका वरका बहू।", + "उपगच्छन्ति ते निच्‍चं, भिक्खयन्ता ममं घरं॥", + "‘‘समणा", + "वड्ढयन्ता ममं पुञ्‍ञं, आगच्छन्ति ममं घरं॥", + "‘‘पटगा", + "तेदण्डिका", + "‘‘आजीवका विलुत्तावी, गोधम्मा देवधम्मिका।", + "रजोजल्‍लधरा एते, आगच्छन्ति ममं घरं॥", + "‘‘परित्तका सन्तिपत्ता", + "तपस्सी वनचारी च, आगच्छन्ति ममं घरं॥", + "‘‘ओड्डका दमिळा चेव, साकुळा मलवाळका", + "सवरा योनका चेव, आगच्छन्ति ममं घरं॥", + "‘‘अन्धका", + "आरावचीनरट्ठा च, आगच्छन्ति ममं घरं॥", + "‘‘अलसन्दका", + "गेहिका", + "‘‘माधुरका कोसलका, कलिङ्गा", + "इसिण्डा मक्‍कला चेव, आगच्छन्ति ममं घरं॥", + "‘‘चेलावका आरब्भा", + "खुद्दका सुद्दका चेव, आगच्छन्ति ममं घरं॥", + "‘‘रोहणा सिन्धवा चेव, चितका एककण्णिका।", + "सुरट्ठा अपरन्ता च, आगच्छन्ति ममं घरं॥", + "‘‘सुप्पारका कुमारा", + "वज्‍जीतङ्गा", + "‘‘नळकारा", + "कम्मारा कुम्भकारा च, आगच्छन्ति ममं घरं॥", + "‘‘मणिकारा लोहकारा, सोण्णकारा च दुस्सिका।", + "तिपुकारा च ते सब्बे, आगच्छन्ति ममं घरं॥", + "‘‘उसुकारा भमकारा, पेसकारा च गन्धिका।", + "रजका तुन्‍नवाया च, आगच्छन्ति ममं घरं॥", + "‘‘तेलिका", + "सूपिका सूपरक्खा च, आगच्छन्ति ममं घरं॥", + "‘‘दोवारिका", + "हत्थारुहा हत्थिपाला, आगच्छन्ति ममं घरं॥", + "‘‘आनन्दस्स", + "सत्तवण्णेन रतनेन, ऊनत्थं", + "‘‘ये मया कित्तिता सब्बे, नानावण्णा बहू जना।", + "तेसाहं चित्तमञ्‍ञाय, तप्पयिं रतनेनहं॥", + "‘‘वग्गूसु भासमानासु, वज्‍जमानासु भेरिसु।", + "सङ्खेसु धमयन्तेसु, सकगेहे रमामहं॥", + "‘‘भगवा तम्हि समये, पदुमुत्तरनायको।", + "वसीसतसहस्सेहि, परिक्खीणासवेहि सो॥", + "‘‘भिक्खूहि सहितो वीथिं, पटिपज्‍जित्थ चक्खुमा।", + "ओभासेन्तो दिसा सब्बा, दीपरुक्खोव जोतति॥", + "‘‘वज्‍जन्ति", + "पभा निद्धावते तस्स, सतरंसीव उग्गतो॥", + "‘‘कवाटन्तरिकायापि, पविट्ठेन च रस्मिना।", + "अन्तोघरेसु विपुलो, आलोको आसि तावदे॥", + "‘‘पभं दिस्वान बुद्धस्स, पारिसज्‍जे अवोचहं।", + "निस्संसयं बुद्धसेट्ठो, इमं वीथिमुपागतो॥", + "‘‘खिप्पं ओरुय्ह पासादा, अगमिं अन्तरापणं।", + "सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, इदं वचनमब्रविं॥", + "‘‘‘अनुकम्पतु मे बुद्धो, जलजुत्तमनायको।", + "वसीसतसहस्सेहि, अधिवासेसि सो मुनि’॥", + "‘‘निमन्तेत्वान सम्बुद्धं, अभिनेसिं सकं घरं।", + "तत्थ अन्‍नेन पानेन, सन्तप्पेसिं महामुनिं॥", + "‘‘भुत्ताविं कालमञ्‍ञाय, बुद्धसेट्ठस्स तादिनो।", + "सतङ्गिकेन तूरियेन, बुद्धसेट्ठं उपट्ठहिं॥", + "‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो।", + "अन्तोघरे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘यो", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘पहूतभक्खो हुत्वान, सहिरञ्‍ञो सभोजनो।", + "चतुदीपे एकरज्‍जं, कारयिस्सतियं नरो॥", + "‘‘‘पञ्‍चसीले", + "समादाय पवत्तेन्तो, परिसं सिक्खापयिस्सति॥", + "‘‘‘तूरियसतसहस्सानि, भेरियो समलङ्कता।", + "वज्‍जयिस्सन्तिमं निच्‍चं, उपट्ठानस्सिदं फलं॥", + "‘‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति।", + "चतुसट्ठिक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्‍जं करिस्सति॥", + "‘‘‘चतुसट्ठिक्खत्तुं राजा, चक्‍कवत्ती भविस्सति।", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘उपपज्‍जति यं योनिं, देवत्तं अथ मानुसं।", + "अनूनभोगो हुत्वान, मनुस्सत्तं गमिस्सति॥", + "‘‘‘अज्झायको भवित्वान, तिण्णं वेदान पारगू।", + "उत्तमत्थं गवेसन्तो, चरिस्सति महिं इमं॥", + "‘‘‘सो पच्छा पब्बजित्वान, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "गोतमस्स भगवतो, सासनेभिरमिस्सति॥", + "‘‘‘आराधयित्वान सम्बुद्धं, गोतमं सक्यपुङ्गवं।", + "किलेसे झापयित्वान, अरहायं भविस्सति’॥", + "‘‘विपिने ब्यग्घराजाव, मिगराजाव केसरी।", + "अभीतो विहरामज्‍ज, सक्यपुत्तस्स सासने॥", + "‘‘देवलोके", + "निब्बत्तिं मे न पस्सामि, उपट्ठानस्सिदं फलं॥", + "‘‘विवेकमनुयुत्तोम्हि", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे", + "अस्समो सुकतो मय्हं, पण्णसाला सुमापिता॥", + "‘‘नदियो सन्दरे तत्थ, सुपतित्था मनोरमा।", + "अच्छोदका सीतजला, सन्दरे नदियो सदा॥", + "‘‘पाठीना", + "सोभेन्ता नदियो एते, वसन्ति नदिया सदा॥", + "‘‘अम्बजम्बूहि सञ्छन्‍ना, करेरितिलका तथा।", + "उद्दालका पाटलियो, सोभेन्ति मम अस्समं॥", + "‘‘अङ्कोलका बिम्बिजाला, मायाकारी च पुप्फिता।", + "गन्धेन उपवायन्ता, सोभेन्ति मम अस्समं॥", + "‘‘अतिमुत्ता सत्तलिका, नागा साला च पुप्फिता।", + "दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभेन्ति मम अस्समं॥", + "‘‘कोसम्बा सळला नीपा, अट्ठङ्गापि च पुप्फिता", + "दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभेन्ति मम अस्समं॥", + "‘‘हरीतका आमलका, अम्बजम्बुविभीतका।", + "कोला भल्‍लातका बिल्‍ला, फलानि बहु अस्समे॥", + "‘‘कलम्बा", + "दिब्बगन्धं", + "‘‘असोकपिण्डिवारी", + "दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभेन्ति मम अस्समं॥", + "‘‘पुन्‍नागा गिरिपुन्‍नागा, तिमिरा तत्थ पुप्फिता।", + "दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभेन्ति मम अस्समं॥", + "‘‘निग्गुण्डी सिरिनिग्गुण्डी, चम्परुक्खेत्थ पुप्फिता।", + "दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभेन्ति मम अस्समं॥", + "‘‘अविदूरे", + "मन्दालकेहि सञ्छन्‍ना, पदुमुप्पलकेहि च॥", + "‘‘अच्छोदका", + "अच्छा फलिकसमाना, सोभेन्ति मम अस्समं॥", + "‘‘पदुमा पुप्फरे तत्थ, पुण्डरीका च उप्पला।", + "मन्दालकेहि सञ्छन्‍ना, सोभेन्ति मम अस्समं॥", + "‘‘पाठीना पावुसा मच्छा, बलजा मुञ्‍जरोहिता।", + "विचरन्ताव ते तत्थ, सोभेन्ति मम अस्समं॥", + "‘‘कुम्भीला सुसुमारा च, कच्छपा च गहा बहू।", + "ओगहा अजगरा च, सोभेन्ति मम अस्समं॥", + "‘‘पारेवता रविहंसा, चक्‍कवाका नदीचरा।", + "दिन्दिभा साळिका चेत्थ, सोभेन्ति मम अस्समं॥", + "‘‘नयिता अम्बगन्धी च, केतका तत्थ पुप्फिता।", + "दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभेन्ति मम अस्समं॥", + "‘‘सीहा ब्यग्घा च दीपी च, अच्छकोकतरच्छका।", + "अनुसञ्‍चरन्ता पवने, सोभेन्ति मम अस्समं॥", + "‘‘जटाभारेन भरिता, अजिनुत्तरवासना।", + "अनुसञ्‍चरन्ता पवने, सोभेन्ति मम अस्समं॥", + "‘‘अजिनानिधरा", + "अप्पाहाराव ते सब्बे, सोभेन्ति मम अस्समं॥", + "‘‘खारिभारं", + "मूलफलानि भुञ्‍जन्ता, वसन्ति अस्समे तदा॥", + "‘‘न", + "सब्बेसं आनुभावेन, सयमेवाहरीयति॥", + "‘‘चुल्‍लासीतिसहस्सानि, इसयेत्थ समागता।", + "सब्बेव झायिनो एते, उत्तमत्थगवेसका॥", + "‘‘तपस्सिनो ब्रह्मचारी, चोदेन्ता अप्पनाव ते।", + "अम्बरावचरा सब्बे, वसन्ति अस्समे तदा॥", + "‘‘पञ्‍चाहं सन्‍निपतन्ति, एकग्गा सन्तवुत्तिनो।", + "अञ्‍ञोञ्‍ञं अभिवादेत्वा, पक्‍कमन्ति दिसामुखा॥", + "‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मान पारगू।", + "तमन्धकारं विधमं, उप्पज्‍जि तावदे जिनो॥", + "‘‘मम", + "सो मे संसित्थ सम्बुद्धं, जलजुत्तमनायकं॥", + "‘‘एस बुद्धो समुप्पन्‍नो, पदुमुत्तरो महामुनि।", + "खिप्पं गन्त्वान सम्बुद्धं, पयिरूपास मारिस॥", + "‘‘यक्खस्स वचनं सुत्वा, विप्पसन्‍नेन चेतसा।", + "अस्समं संसामेत्वान, निक्खमिं विपिना तदा॥", + "‘‘चेळेव डय्हमानम्हि, निक्खमित्वान अस्समा।", + "एकरत्तिं निवासेत्वा", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "चतुसच्‍चं पकासेन्तो, देसेसि अमतं पदं॥", + "‘‘सुफुल्‍लं पदुमं गय्ह, उपगन्त्वा महेसिनो।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, बुद्धस्स अभिरोपयिं॥", + "‘‘पूजयित्वान", + "एकंसं अजिनं कत्वा, सन्थविं लोकनायकं॥", + "‘‘येन ञाणेन सम्बुद्धो, वसतीह अनासवो।", + "तं ञाणं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘संसारसोतं छिन्दित्वा, तारेसि सब्बपाणिनं।", + "तव धम्मं सुणित्वान, तण्हासोतं तरन्ति ते॥", + "‘‘‘तुवं", + "परायणो पतिट्ठा च, दीपो च द्विपदुत्तम", + "‘‘‘यावता गणिनो लोके, सत्थवाहा पवुच्‍चरे।", + "तुवं अग्गोसि सब्बञ्‍ञु, तव अन्तोगधाव ते॥", + "‘‘‘तव ञाणेन सब्बञ्‍ञु, तारेसि जनतं बहुं।", + "तव दस्सनमागम्म, दुक्खस्सन्तं करिस्सरे॥", + "‘‘‘ये केचिमे गन्धजाता, लोके वायन्ति चक्खुम।", + "तव गन्धसमो नत्थि, पुञ्‍ञक्खेत्ते महामुने’॥", + "‘‘‘तिरच्छानयोनिं निरयं, परिमोचेसि", + "असङ्खतं पदं सन्तं, देसेसि", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘यो", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति।", + "सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्‍कवत्ती भविस्सति’॥", + "‘‘सुलद्धलाभं लद्धोम्हि, तोसयित्वान सुब्बतं।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "मेत्तेय्यो पुण्णको थेरो, मेत्तगू धोतकोपि च।", + "उपसिवो", + "तोदेय्यो जतुकण्णी च, उदेनो च महायसो।", + "तीणि गाथासतानेत्थ, असीति तीणि चुत्तरिं॥", + "‘‘सुमेधो", + "विवेककामो लोकग्गो, हिमवन्तमुपागमि॥", + "‘‘अज्झोगाहेत्वा हिमवं, सुमेधो लोकनायको।", + "पल्‍लङ्कं आभुजित्वान, निसीदि पुरिसुत्तमो॥", + "‘‘समाधिं सो समापन्‍नो, सुमेधो लोकनायको।", + "सत्तरत्तिन्दिवं बुद्धो, निसीदि पुरिसुत्तमो॥", + "‘‘खारिभारं", + "तत्थद्दसासिं सम्बुद्धं, ओघतिण्णमनासवं॥", + "‘‘सम्मज्‍जनिं गहेत्वान, सम्मज्‍जित्वान अस्समं।", + "चतुदण्डे ठपेत्वान, अकासिं मण्डपं तदा॥", + "‘‘सालपुप्फं", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, अभिवन्दिं तथागतं॥", + "‘‘यं", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘बुद्धस्स गिरमञ्‍ञाय, सब्बे देवा समागमुं।", + "असंसयं बुद्धसेट्ठो, धम्मं देसेति चक्खुमा॥", + "‘‘‘सुमेधो नाम सम्बुद्धो, आहुतीनं पटिग्गहो।", + "देवसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘यो मे सत्ताहं मण्डपं, धारयी सालछादितं।", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘देवभूतो मनुस्सो वा, हेमवण्णो भविस्सति।", + "पहूतभोगो हुत्वान, कामभोगी भविस्सति॥", + "‘‘‘सट्ठि", + "सुवण्णकच्छा मातङ्गा, हेमकप्पनवाससा॥", + "‘‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, तोमरङ्कुसपाणिभि।", + "सायं पातो", + "तेहि नागेहि परिवुतो, रमिस्सति अयं नरो॥", + "‘‘‘सट्ठि अस्ससहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिता।", + "आजानीयाव जातिया, सिन्धवा सीघवाहिनो॥", + "‘‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, इल्‍लियाचापधारिभि।", + "परिवारेस्सन्तिमं निच्‍चं, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘‘सट्ठि रथसहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिता।", + "दीपा", + "‘‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।", + "परिवारेस्सन्तिमं निच्‍चं, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘‘सट्ठि गामसहस्सानि, परिपुण्णानि सब्बसो।", + "पहूतधनधञ्‍ञानि, सुसमिद्धानि सब्बसो।", + "सदा पातुभविस्सन्ति, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘‘हत्थी अस्सा रथा पत्ती, सेना च चतुरङ्गिनी।", + "परिवारेस्सन्तिमं निच्‍चं, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘‘अट्ठारसे कप्पसते, देवलोके रमिस्सति।", + "सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्‍कवत्ती भविस्सति॥", + "‘‘‘सतानं", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, विहरिस्सतिनासवो’॥", + "‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि", + "एत्थन्तरमुपादाय, गवेसिं अमतं पदं॥", + "‘‘लाभा", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘नमो", + "तव ञाणं पकित्तेत्वा, पत्तोम्हि अचलं पदं॥", + "‘‘यं यं योनुपपज्‍जामि, देवत्तं अथ मानुसं।", + "सब्बत्थ सुखितो होमि, फलं मे ञाणकित्तने॥", + "‘‘इदं पच्छिमकं मय्हं, चरिमो वत्तते भवो।", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि, मम बुद्धस्स सन्तिके।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘चन्दभागानदीतीरे, अस्समो सुकतो मम।", + "सुसुद्धपुलिनाकिण्णो, पन्‍नसाला सुमापिता॥", + "‘‘उत्तानकूला नदिका, सुपतित्था मनोरमा।", + "मच्छकच्छपसम्पन्‍ना", + "‘‘अच्छा", + "कूजन्ति सब्बदा एते, सोभयन्ता ममस्समं॥", + "‘‘कोकिला मञ्‍जुभाणी च, हंसा च मधुरस्सरा।", + "अभिकूजन्ति ते तत्थ, सोभयन्ता ममस्समं॥", + "‘‘सीहा ब्यग्घा वराहा च, अच्छ", + "गिरिदुग्गम्हि नादेन्ति, सोभयन्ता ममस्समं॥", + "‘‘एणीमिगा", + "गिरिदुग्गम्हि नादेन्ति, सोभयन्ता ममस्समं॥", + "‘‘उद्दालका चम्पका च, पाटली सिन्दुवारका।", + "अतिमुत्ता असोका च, सोभयन्ति ममस्समं", + "‘‘अङ्कोला यूथिका चेव, सत्तली बिम्बिजालिका।", + "कणिकारा च पुप्फन्ति, सोभयन्ता ममस्समं", + "‘‘नागा साला च सळला, पुण्डरीकेत्थ पुप्फिता।", + "दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभयन्ति ममस्समं॥", + "‘‘अज्‍जुना असना चेत्थ, महानामा च पुप्फिता।", + "साला च कङ्गुपुप्फा च, सोभयन्ति ममस्समं॥", + "‘‘अम्बा जम्बू च तिलका, निम्बा च सालकल्याणी।", + "दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभयन्ति ममस्समं॥", + "‘‘असोका च कपिट्ठा च, गिरिमालेत्थ", + "दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभयन्ति ममस्समं॥", + "‘‘कदम्बा", + "धुवं फलानि धारेन्ति, सोभयन्ता ममस्समं॥", + "‘‘हरीतका आमलका, अम्बजम्बुविभीतका।", + "कोला भल्‍लातका बिल्‍ला, फलिनो मम अस्समे॥", + "‘‘अविदूरे", + "मन्दालकेहि सञ्छन्‍ना, पदुमुप्पलकेहि च॥", + "‘‘गब्भं गण्हन्ति पदुमा, अञ्‍ञे पुप्फन्ति केसरी।", + "ओपत्तकण्णिका चेव, पुप्फन्ति मम अस्समे॥", + "‘‘पाठीना पावुसा मच्छा, बलजा मुञ्‍जरोहिता।", + "अच्छोदकम्हि विचरं, सोभयन्ति ममस्समं॥", + "‘‘नयिता अम्बगन्धी च, अनुकूले च केतका।", + "दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभयन्ति ममस्समं॥", + "‘‘मधु भिसम्हा सवति, खीरसप्पि मुळालिभि।", + "दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभयन्ति ममस्समं॥", + "‘‘पुलिना", + "ओपुप्फा पुप्फिता सेन्ति, सोभयन्ता ममस्समं॥", + "‘‘जटाभारेन", + "वाकचीरधरा सब्बे, सोभयन्ति ममस्समं॥", + "‘‘युगमत्तमपेक्खन्ता, निपका सन्तवुत्तिनो।", + "कामभोगे अनपेक्खा, वसन्ति मम अस्समे॥", + "‘‘परूळ्हकच्छनखलोमा", + "रजोजल्‍लधरा सब्बे, वसन्ति मम अस्समे॥", + "‘‘अभिञ्‍ञापारमिप्पत्ता, अन्तलिक्खचरा च ते।", + "उग्गच्छन्ता नभं एते, सोभयन्ति ममस्समं॥", + "‘‘तेहि सिस्सेहि परिवुतो, वसामि विपिने तदा।", + "रत्तिन्दिवं न जानामि, सदा झानसमप्पितो॥", + "‘‘भगवा तम्हि समये, अत्थदस्सी महामुनि।", + "तमन्धकारं नासेन्तो, उप्पज्‍जि लोकनायको॥", + "‘‘अथ अञ्‍ञतरो सिस्सो, आगच्छि मम सन्तिकं।", + "मन्ते अज्झेतुकामो सो, छळङ्गं नाम लक्खणं॥", + "‘‘बुद्धो", + "चतुसच्‍चं पकासेन्तो, देसेति अमतं पदं॥", + "‘‘तुट्ठहट्ठो पमुदितो, धम्मन्तरगतासयो।", + "अस्समा अभिनिक्खम्म, इदं वचनमब्रविं॥", + "‘‘‘बुद्धो लोके समुप्पन्‍नो, द्वत्तिंसवरलक्खणो।", + "एथ सब्बे गमिस्साम, सम्मासम्बुद्धसन्तिकं’॥", + "‘‘ओवादपटिकरा ते, सधम्मे पारमिं गता।", + "साधूति सम्पटिच्छिंसु, उत्तमत्थगवेसका॥", + "‘‘जटाभारभरिता ते", + "उत्तमत्थं गवेसन्ता, निक्खमिंसु वना तदा॥", + "‘‘भगवा", + "चतुसच्‍चं पकासेन्तो, देसेति अमतं पदं॥", + "‘‘सेतच्छत्तं", + "एकाहं धारयित्वान, बुद्धसेट्ठं अवन्दहं॥", + "‘‘अत्थदस्सी तु भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो।", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘यो मे छत्तं अधारेसि, पसन्‍नो सेहि पाणिभि।", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘इमस्स जायमानस्स, देवत्ते अथ मानुसे।", + "धारेस्सति सदा छत्तं, छत्तदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘‘सत्तसत्ततिकप्पानि", + "सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्‍कवत्ती भविस्सति॥", + "‘‘‘सत्तसत्ततिक्खत्तुञ्‍च, देवरज्‍जं करिस्सति।", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘‘अट्ठारसे कप्पसते, गोतमो सक्यपुङ्गवो।", + "तमन्धकारं नासेन्तो, उप्पज्‍जिस्सति चक्खुमा॥", + "‘‘‘तस्स", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, विहरिस्सतिनासवो’॥", + "‘‘यतो अहं कम्ममकं, छत्तं बुद्धस्स धारयं।", + "एत्थन्तरे न जानामि, सेतच्छत्तं अधारितं॥", + "‘‘इदं", + "छत्तधारणमज्‍जापि, वत्तते निच्‍चकालिकं॥", + "‘‘अहो मे सुकतं कम्मं, अत्थदस्सिस्स तादिनो।", + "सब्बासवा परिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "इत्थं सुदं आयस्मा एकछत्तियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।", + "‘‘जातिं", + "एकको अभिनिक्खम्म, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘चरमानोनुपुब्बेन, गङ्गातीरं उपागमिं।", + "तत्थद्दसासिं पथविं, गङ्गातीरे समुन्‍नतं॥", + "‘‘अस्समं तत्थ मापेत्वा, वसामि अस्समे अहं।", + "सुकतो चङ्कमो मय्हं, नानादिजगणायुतो॥", + "‘‘ममुपेन्ति च विस्सत्था, कूजन्ति च मनोहरं।", + "रममानो सह तेहि, वसामि अस्समे अहं॥", + "‘‘मम", + "आसया अभिनिक्खम्म, गज्‍जि सो असनी विय॥", + "‘‘नदिते", + "मिगराजं गवेसन्तो, अद्दसं लोकनायकं॥", + "‘‘दिस्वानाहं देवदेवं, तिस्सं लोकग्गनायकं।", + "हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, पूजयिं नागकेसरं॥", + "‘‘उग्गच्छन्तंव सूरियं, सालराजंव पुप्फितं।", + "ओसधिंव विरोचन्तं, सन्थविं लोकनायकं॥", + "‘‘‘तव ञाणेन सब्बञ्‍ञु, मोचेसिमं सदेवकं।", + "तवं आराधयित्वान, जातिया परिमुच्‍चरे॥", + "‘‘‘अदस्सनेन सब्बञ्‍ञु, बुद्धानं सब्बदस्सिनं।", + "पतन्तिवीचिनिरयं, रागदोसेहि ओफुटा", + "‘‘‘तव दस्सनमागम्म, सब्बञ्‍ञु लोकनायक।", + "पमुच्‍चन्ति भवा सब्बा, फुसन्ति अमतं पदं॥", + "‘‘‘यदा बुद्धा चक्खुमन्तो, उप्पज्‍जन्ति पभङ्करा।", + "किलेसे झापयित्वान, आलोकं दस्सयन्ति ते’॥", + "‘‘कित्तयित्वान सम्बुद्धं, तिस्सं लोकग्गनायकं।", + "हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, तिणसूलं अपूजयिं॥", + "‘‘मम", + "सकासने निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘यो मं पुप्फेहि छादेसि, पसन्‍नो सेहि पाणिभि।", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘पञ्‍चवीसतिक्खत्तुं सो, देवरज्‍जं करिस्सति।", + "पञ्‍चसत्ततिक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती भविस्सति॥", + "‘‘‘पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं।", + "तस्स कम्मनिस्सन्देन", + "‘‘‘सीसंन्हातो चयं पोसो, पुप्फमाकङ्खते यदि", + "पुञ्‍ञकम्मेन संयुत्तं", + "‘‘‘यं", + "सङ्कप्पं परिपूरेत्वा, निब्बायिस्सतिनासवो’॥", + "‘‘किलेसे झापयित्वान, सम्पजानो पतिस्सतो।", + "एकासने निसीदित्वा, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘चङ्कमन्तो", + "बुद्धसेट्ठं सरित्वान, विहरामि अहं सदा॥", + "‘‘चीवरे पिण्डपाते च, पच्‍चये सयनासने।", + "तत्थ मे ऊनता नत्थि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘सो दानि पत्तो अमतं, सन्तं पदमनुत्तरं।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘द्वेनवुते", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे", + "उक्‍कोटं रन्धयित्वान", + "‘‘सन्‍निपातं", + "पूरयित्वान तं पत्तं, भिक्खुसङ्घस्सदासहं॥", + "‘‘योत्थ थेरतरो भिक्खु, निय्यादेसि ममं तदा।", + "इमिना पत्तपूरेन, लभस्सु विपुलं सुखं॥", + "‘‘दुवे सम्पत्तियो भुत्वा, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "पच्छिमे वत्तमानम्हि, किलेसे झापयिस्सति॥", + "‘‘तत्थ", + "तत्थ भुत्वा पिवित्वा च, लभामि विपुलं सुखं॥", + "‘‘मण्डपे रुक्खमूले वा, पुब्बकम्मं अनुस्सरिं।", + "अन्‍नपानाभिवस्सो मे, अभिवस्सति तावदे॥", + "‘‘इदं पच्छिमकं मय्हं, चरिमो वत्तते भवो।", + "इधापि अन्‍नपानं मे, वस्सते सब्बकालिकं॥", + "‘‘तेनेव मधुदानेन", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, मधुदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे", + "मम अस्समसामन्ता, निसीदि लोकनायको॥", + "‘‘नागपल्‍लवमादाय", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, सुगतं अभिवादयिं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पल्‍लवमपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘परिनिब्बुते सुगते, सिद्धत्थे लोकनायके।", + "सदेवमानुसा सब्बे, पूजेन्ति द्विपदुत्तमं॥", + "‘‘आरोपिते", + "यथासकेन थामेन, चितं पूजेन्ति सत्थुनो॥", + "‘‘अविदूरे चितकस्स, दीपं उज्‍जालयिं अहं।", + "याव उदेति सूरियो, दीपं मे ताव उज्‍जलि॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘तत्थ मे सुकतं ब्यम्हं, एकदीपीति ञायति।", + "दीपसतसहस्सानि, ब्यम्हे पज्‍जलरे मम॥", + "‘‘उदयन्तोव", + "सप्पभाहि सरीरस्स, आलोको होति मे सदा॥", + "‘‘तिरोकुट्टं", + "समन्ता योजनसतं, पस्सामि चक्खुना अहं॥", + "‘‘सत्तसत्ततिक्खत्तुञ्‍च", + "एकतिंसतिक्खत्तुञ्‍च, देवरज्‍जमकारयिं॥", + "‘‘अट्ठवीसतिक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती अहोसहं।", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘देवलोका चवित्वान, निब्बत्तिं मातुकुच्छियं।", + "मातुकुच्छिगतस्सापि, अक्खि मे न निमीलति॥", + "‘‘जातिया चतुवस्सोहं, पब्बजिं अनगारियं।", + "अड्ढमासे असम्पत्ते, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘दिब्बचक्खुं", + "सब्बे किलेसा सञ्छिन्‍ना, एकदीपस्सिदं फलं॥", + "‘‘तिरोकुट्टं तिरोसेलं, पब्बतञ्‍चापि केवलं।", + "समतिक्‍कम्म", + "‘‘विसमा मे समा होन्ति, अन्धकारो न विज्‍जति।", + "नाहं पस्सामि तिमिरं, एकदीपस्सिदं फलं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं दीपमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, एकदीपस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे बन्धुमतिया, अहोसिं मालिको तदा।", + "उच्छङ्गं पूरयित्वान, अगमं अन्तरापणं॥", + "‘‘भगवा", + "महता आनुभावेन, निय्याति लोकनायको॥", + "‘‘दिस्वान", + "पुप्फं पग्गय्ह उच्छङ्गा, बुद्धसेट्ठं अपूजयिं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अतिथिं", + "सम्पुण्णनदिकं दिस्वा, सङ्घारामं उपागमिं॥", + "‘‘आरञ्‍ञका धुतधरा, झायिनो लूखचीवरा।", + "विवेकाभिरता धीरा, सङ्घारामे वसन्ति ते॥", + "‘‘गति", + "पिण्डाय ते न गच्छन्ति, ओरुद्धनदिताय हि", + "‘‘पसन्‍नचित्तो सुमनो, वेदजातो कतञ्‍जली।", + "तण्डुलं मे गहेत्वान, यागुदानं अदासहं॥", + "‘‘पञ्‍चन्‍नं यागुं दत्वान, पसन्‍नो सेहि पाणिभि।", + "सककम्माभिरद्धोहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘मणिमयञ्‍च", + "नारीगणेहि सहितो, मोदामि ब्यम्हमुत्तमे॥", + "‘‘तेत्तिंसक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्‍जमकारयिं।", + "तिंसक्खत्तुं चक्‍कवत्ती, महारज्‍जमकारयिं॥", + "‘‘पदेसरज्‍जं", + "देवलोके मनुस्से वा, अनुभोत्वा सयं", + "‘‘पच्छिमे भवे सम्पत्ते, पब्बजिं अनगारियं।", + "सह ओरोपिते केसे, सब्बं सम्पटिविज्झहं॥", + "‘‘खयतो वयतो चापि, सम्मसन्तो कळेवरं।", + "पुरे सिक्खापदादाना, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘सुदिन्‍नं", + "तेनेव यागुदानेन, पत्तोम्हि अचलं पदं॥", + "‘‘सोकं परिद्दवं ब्याधिं, दरथं चित्ततापनं।", + "नाभिजानामि उप्पन्‍नं, यागुदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘यागुं", + "पञ्‍चानिसंसे अनुभोमि, अहो यागुसुयिट्ठता॥", + "‘‘अब्याधिता रूपवता, खिप्पं धम्मनिसन्तिता", + "लाभिता अन्‍नपानस्स, आयु पञ्‍चमकं मम॥", + "‘‘यो कोचि वेदं जनयं, सङ्घे यागुं ददेय्य सो।", + "इमानि पञ्‍च ठानानि, पटिगण्हेय्य पण्डितो॥", + "‘‘करणीयं कतं सब्बं, भवा उग्घाटिता मया।", + "सब्बासवा परिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘सो अहं विचरिस्सामि, गामा गामं पुरा पुरं।", + "नमस्समानो सम्बुद्धं, धम्मस्स च सुधम्मतं॥", + "‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, यागुदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘वनचारी", + "पत्थोदनं गहेत्वान, कम्मन्तं अगमासहं॥", + "‘‘तत्थद्दसासिं सम्बुद्धं, सयम्भुं अपराजितं।", + "वना पिण्डाय निक्खन्तं, दिस्वा चित्तं पसादयिं॥", + "‘‘परकम्मायने", + "अयं पत्थोदनो अत्थि, भोजयिस्सामहं", + "‘‘पत्थोदनं गहेत्वान, सयम्भुस्स अदासहं।", + "मम निज्झायमानस्स, परिभुञ्‍जि तदा मुनि॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘छत्तिंसक्खत्तुं", + "तेत्तिंसक्खत्तुं राजा च, चक्‍कवत्ती अहोसहं॥", + "‘‘पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं।", + "सुखितो यसवा होमि, पत्थोदनस्सिदं फलं॥", + "‘‘भवाभवे संसरन्तो, लभामि अमितं धनं।", + "भोगे मे ऊनता नत्थि, पत्थोदनस्सिदं फलं॥", + "‘‘नदीसोतपटिभागा", + "परिमेतुं न सक्‍कोमि, पत्थोदनस्सिदं फलं॥", + "‘‘इमं", + "तेनाहं सुखितो होमि, पत्थोदनस्सिदं फलं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पत्थोदनस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘परिनिब्बुते कारुणिके, सिद्धत्थे लोकनायके।", + "वित्थारिके पावचने, देवमानुससक्‍कते॥", + "‘‘चण्डालो आसहं तत्थ, आसन्दिपीठकारको।", + "तेन कम्मेन जीवामि, तेन पोसेमि दारके॥", + "‘‘आसन्दिं सुकतं कत्वा, पसन्‍नो सेहि पाणिभि।", + "सयमेवुपगन्त्वान, भिक्खुसङ्घस्सदासहं॥", + "‘‘तेन", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘देवलोकगतो सन्तो, मोदामि तिदसे गणे।", + "सयनानि महग्घानि, निब्बत्तन्ति यदिच्छकं॥", + "‘‘पञ्‍ञासक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्‍जमकारयिं।", + "असीतिक्खत्तुं राजा च, चक्‍कवत्ती अहोसहं॥", + "‘‘पदेसरज्‍जं", + "सुखितो यसवा होमि, मञ्‍चदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘देवलोका चवित्वान, एमि चे मानुसं भवं।", + "महारहा सुसयना, सयमेव भवन्ति मे॥", + "‘‘अयं पच्छिमको मय्हं, चरिमो वत्तते भवो।", + "अज्‍जापि सयने काले", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, मञ्‍चदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "भद्दाली एकछत्तो च, तिणसूलो च मंसदो।", + "नागपल्‍लविको दीपी, उच्छङ्गि यागुदायको॥", + "पत्थोदनी मञ्‍चददो, गाथायो गणिता चिह।", + "द्वेसतानि च गाथानं, गाथा चेका तदुत्तरि॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/37-s0510m2.mul.json b/texts/tripitaka/37-s0510m2.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..ef497d0a192cd0fd911f9d11cb3511e9aa114f02 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/37-s0510m2.mul.json @@ -0,0 +1,6487 @@ +{ + "title": "(दुतियो भागो)", + "book_name": "४. खत्तियावग्गो", + "chapter": "१. सकिंसम्मज्‍जकत्थेरअपदानं", + "gathas": [ + "‘‘विपस्सिनो", + "दिस्वाव तं पादपग्गं, तत्थ चित्तं पसादयिं॥", + "‘‘सम्मज्‍जनिं गहेत्वान, बोधिं सम्मज्‍जि तावदे।", + "सम्मज्‍जित्वान तं बोधिं, अवन्दिं पाटलिं अहं॥", + "‘‘तत्थ चित्तं पसादेत्वा, सिरे कत्वान अञ्‍जलिं।", + "नमस्समानो तं बोधिं, गञ्छिं पटिकुटिं अहं॥", + "‘‘तादिमग्गेन", + "अजगरो मं पीळेसि, घोररूपो महब्बलो॥", + "‘‘आसन्‍ने", + "कळेवरं मे गिलति, देवलोके रमामहं॥", + "‘‘अनाविलं मम चित्तं, विसुद्धं पण्डरं सदा।", + "सोकसल्‍लं न जानामि, चित्तसन्तापनं मम॥", + "‘‘कुट्ठं गण्डो किलासो च, अपमारो वितच्छिका।", + "दद्दु कण्डु च मे नत्थि, फलं सम्मज्‍जनायिदं", + "‘‘सोको", + "अभन्तं उजुकं चित्तं, फलं सम्मज्‍जनायिदं॥", + "‘‘समाधीसु", + "यं यं समाधिमिच्छामि, सो सो सम्पज्‍जते ममं॥", + "‘‘रजनीये न रज्‍जामि, अथो दुस्सनियेसु", + "मोहनीये न मुय्हामि, फलं सम्मज्‍जनायिदं॥", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलं सम्मज्‍जनायिदं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि, मम बुद्धस्स सन्तिके।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे", + "तिणहारेन जीवामि, तेन पोसेमि दारके॥", + "‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मान पारगू।", + "तमन्धकारं नासेत्वा, उप्पज्‍जि लोकनायको॥", + "‘‘सके", + "‘बुद्धो लोके समुप्पन्‍नो, देय्यधम्मो न विज्‍जति॥", + "‘‘‘इदं", + "दुक्खो निरयसम्फस्सो, रोपयिस्सामि दक्खिणं’॥", + "‘‘एवाहं चिन्तयित्वान, सकं चित्तं पसादयिं।", + "एकं दुस्सं गहेत्वान, बुद्धसेट्ठस्सदासहं॥", + "‘‘एकं", + "‘यदि बुद्धो तुवं वीर, तारेहि मं महामुनि’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो।", + "मम दानं पकित्तेन्तो, अका मे अनुमोदनं॥", + "‘‘‘इमिना एकदुस्सेन, चेतनापणिधीहि च।", + "कप्पसतसहस्सानि, विनिपातं न गच्छसि॥", + "‘‘‘छत्तिंसक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्‍जं करिस्ससि।", + "तेत्तिंसक्खत्तुं राजा च, चक्‍कवत्ती", + "‘‘‘पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं", + "देवलोके मनुस्से वा, संसरन्तो तुवं भवे॥", + "‘‘‘रूपवा गुणसम्पन्‍नो, अनवक्‍कन्तदेहवा", + "अक्खोभं अमितं दुस्सं, लभिस्ससि यदिच्छकं’॥", + "‘‘इदं वत्वान सम्बुद्धो, जलजुत्तमनामको।", + "नभं अब्भुग्गमी वीरो", + "‘‘यं", + "भोगे मे ऊनता नत्थि, एकदुस्सस्सिदं फलं॥", + "‘‘पदुद्धारे", + "हेट्ठा दुस्सम्हि तिट्ठामि, उपरिच्छदनं मम॥", + "‘‘चक्‍कवाळं उपादाय, सकाननं सपब्बतं।", + "इच्छमानो चहं अज्‍ज, दुस्सेहच्छादयेय्य तं॥", + "‘‘तेनेव एकदुस्सेन, संसरन्तो भवाभवे।", + "सुवण्णवण्णो हुत्वान, संसरामि भवाभवे॥", + "‘‘विपाकं", + "अयं मे अन्तिमा जाति, विपच्‍चति इधापि मे॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं दुस्समददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, एकदुस्सस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "इत्थं सुदं आयस्मा एकदुस्सदायको थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे", + "अस्समो सुकतो मय्हं, पण्णसाला सुमापिता॥", + "‘‘नारदो नाम नामेन, कस्सपो इति मं विदू।", + "सुद्धिमग्गं गवेसन्तो, वसामि गोसिते तदा॥", + "‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मान पारगू।", + "विवेककामो सम्बुद्धो, अगञ्छि अनिलञ्‍जसा॥", + "‘‘वनग्गे गच्छमानस्स, दिस्वा रंसिं महेसिनो।", + "कट्ठमञ्‍चं पञ्‍ञापेत्वा, अजिनञ्‍च अपत्थरिं॥", + "‘‘आसनं", + "सोमनस्सं पवेदित्वा, इदं वचनमब्रविं॥", + "‘‘‘सल्‍लकत्तो महावीर, आतुरानं तिकिच्छको।", + "ममं रोगपरेतस्स", + "‘‘‘कल्‍लत्थिका ये पस्सन्ति, बुद्धसेट्ठ तुवं मुने।", + "धुवत्थसिद्धिं पप्पोन्ति, एतेसं अजरो", + "‘‘‘न", + "इदं मे आसनं अत्थि", + "‘‘निसीदि तत्थ भगवा, असम्भीतोव", + "मुहुत्तं वीतिनामेत्वा, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘‘‘विसट्ठो", + "यं तुय्हं पत्थितं सब्बं, परिपूरिस्सतिनागते", + "‘‘‘न मोघं तं कतं तुय्हं, पुञ्‍ञक्खेत्ते अनुत्तरे।", + "सक्‍का उद्धरितुं अत्ता, यस्स चित्तं पणीहितं", + "‘‘‘इमिनासनदानेन, चेतनापणिधीहि च।", + "कप्पसतसहस्सानि, विनिपातं न गच्छसि॥", + "‘‘‘पञ्‍ञासक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्‍जं करिस्ससि।", + "असीतिक्खत्तुं राजा च, चक्‍कवत्ती भविस्ससि॥", + "‘‘‘पदेसरज्‍जं", + "सब्बत्थ सुखितो हुत्वा, संसारे संसरिस्ससि’॥", + "‘‘इदं वत्वान सम्बुद्धो, जलजुत्तमनामको।", + "नभं अब्भुग्गमी वीरो, हंसराजाव अम्बरे॥", + "‘‘हत्थियानं अस्सयानं, सरथं सन्दमानिकं।", + "लभामि सब्बमेवेतं, एकासनस्सिदं फलं॥", + "‘‘काननं पविसित्वापि, यदा इच्छामि आसनं।", + "मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, पल्‍लङ्को उपतिट्ठति॥", + "‘‘वारिमज्झगतो सन्तो, यदा इच्छामि आसनं।", + "मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, पल्‍लङ्को उपतिट्ठति॥", + "‘‘यं", + "पल्‍लङ्कसतसहस्सानि, परिवारेन्ति मं सदा॥", + "‘‘दुवे", + "दुवे कुले पजायामि, खत्तिये अथ ब्राह्मणे॥", + "‘‘एकासनं ददित्वान, पुञ्‍ञक्खेत्ते अनुत्तरे।", + "धम्मपल्‍लङ्कमादाय", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, एकासनस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, कुक्‍कुटो", + "तम्हि पब्बतपादम्हि, सत्त बुद्धा वसिंसु ते॥", + "‘‘कदम्बं पुप्फितं दिस्वा, पग्गहेत्वान अञ्‍जलिं।", + "सत्त माला गहेत्वान, पुञ्‍ञचित्तेन", + "‘‘तेन", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘वनकम्मिको पुरे आसिं, पितुमातुमतेनहं", + "पसुमारेन जीवामि, कुसलं मे न विज्‍जति॥", + "‘‘मम आसयसामन्ता, तिस्सो लोकग्गनायको।", + "पदानि तीणि दस्सेसि, अनुकम्पाय चक्खुमा॥", + "‘‘अक्‍कन्ते च पदे दिस्वा, तिस्सनामस्स सत्थुनो।", + "हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, पदे चित्तं पसादयिं॥", + "‘‘कोरण्डं", + "सकोसकं गहेत्वान, पदसेट्ठमपूजयिं॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘यं यं योनुपपज्‍जामि, देवत्तं अथ मानुसं।", + "कोरण्डवण्णकोयेव, सुप्पभासो भवामहं॥", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पदपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "इत्थं सुदं आयस्मा कोरण्डपुप्फियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।", + "‘‘सुचिन्तितं", + "उपविट्ठं महारञ्‍ञं, वाताबाधेन पीळितं॥", + "‘‘दिस्वा", + "कतत्ता", + "‘‘महासमुद्दा चत्तारो, घतं सम्पज्‍जरे मम।", + "अयञ्‍च पथवी घोरा, अप्पमाणा असङ्खिया॥", + "‘‘मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, भवते मधुसक्‍करा।", + "चातुद्दीपा", + "‘‘मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, कप्परुक्खा भवन्ति ते।", + "पञ्‍ञासक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्‍जमकारयिं॥", + "‘‘एकपञ्‍ञासक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती अहोसहं।", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, घतमण्डस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "चतुसच्‍चं पकासेन्तो, सन्तारेसि बहुं जनं॥", + "‘‘अहं", + "धुनन्तो वाकचीरानि, गच्छामि अम्बरे तदा॥", + "‘‘बुद्धसेट्ठस्स उपरि, गन्तुं न विसहामहं।", + "पक्खीव सेलमासज्‍ज, गमनं न लभामहं॥", + "‘‘उदके वोक्‍कमित्वान, एवं गच्छामि अम्बरे।", + "न मे इदं भूतपुब्बं, इरियापथविकोपनं॥", + "‘‘हन्द मेतं गवेसिस्सं, अप्पेवत्थं लभेय्यहं।", + "ओरोहन्तो अन्तलिक्खा, सद्दमस्सोसि सत्थुनो॥", + "‘‘सरेन रजनीयेन, सवनीयेन वग्गुना।", + "अनिच्‍चतं कथेन्तस्स, तञ्‍ञेव उग्गहिं तदा।", + "अनिच्‍चसञ्‍ञमुग्गय्ह", + "‘‘यावतायुं वसित्वान, तत्थ कालङ्कतो अहं।", + "चरिमे वत्तमानम्हि, सद्धम्मस्सवनं सरिं॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिं अहं।", + "एकपञ्‍ञासक्खत्तुञ्‍च", + "‘‘एकवीसतिक्खत्तुञ्‍च", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘अनुभोमि सकं पुञ्‍ञं, सुखितोहं भवाभवे।", + "अनुस्सरामि तं सञ्‍ञं, संसरन्तो भवाभवे।", + "न कोटिं पटिविज्झामि, निब्बानं अच्‍चुतं पदं॥", + "‘‘पितुगेहे निसीदित्वा, समणो भावितिन्द्रियो।", + "कथंस", + "‘‘‘अनिच्‍चा वत सङ्खारा, उप्पादवयधम्मिनो।", + "उप्पज्‍जित्वा निरुज्झन्ति, तेसं वूपसमो सुखो’॥", + "‘‘सह", + "एकासने निसीदित्वा, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘जातिया", + "उपसम्पादयी बुद्धो, धम्मस्सवनस्सिदं फलं॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं धम्ममसुणिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, धम्मस्सवनस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘नगरे हंसवतिया, अहोसिं कस्सको तदा।", + "कसिकम्मेन जीवामि, तेन पोसेमि दारके॥", + "‘‘सुसम्पन्‍नं", + "पाककाले च सम्पत्ते, एवं चिन्तेसहं तदा॥", + "‘‘नच्छन्‍नं नप्पतिरूपं, जानन्तस्स गुणागुणं।", + "योहं सङ्घे अदत्वान, अग्गं भुञ्‍जेय्य चे तदा", + "‘‘अयं बुद्धो असमसमो, द्वत्तिंसवरलक्खणो।", + "ततो पभावितो सङ्घो, पुञ्‍ञक्खेत्तो अनुत्तरो॥", + "‘‘तत्थ दस्सामहं दानं, नवसस्सं पुरे पुरे।", + "एवाहं चिन्तयित्वान, हट्ठो पीणितमानसो", + "‘‘खेत्ततो", + "उपसङ्कम्म सम्बुद्धं, लोकजेट्ठं नरासभं।", + "वन्दित्वा सत्थुनो पादे, इदं वचनमब्रविं॥", + "‘‘‘नवसस्सञ्‍च सम्पन्‍नं, आयागोसि", + "अनुकम्पमुपादाय", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘‘‘चत्तारो च पटिपन्‍ना, चत्तारो च फले ठिता।", + "एस सङ्घो उजुभूतो, पञ्‍ञासीलसमाहितो।", + "यजन्तानं मनुस्सानं, पुञ्‍ञपेक्खान पाणिनं॥", + "‘‘‘करोतोपधिकं पुञ्‍ञं, सङ्घे दिन्‍नं महप्फलं।", + "तस्मिं सङ्घेव", + "‘‘‘सङ्घतो उद्दिसित्वान, भिक्खू नेत्वान संघरं।", + "पटियत्तं घरे सन्तं, भिक्खुसङ्घस्स देहि त्वं’॥", + "‘‘सङ्घतो उद्दिसित्वान, भिक्खू नेत्वान संघरं।", + "यं घरे पटियत्तं मे, भिक्खुसङ्घस्सदासहं॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘तत्थ मे सुकतं ब्यम्हं, सोवण्णं सप्पभस्सरं।", + "सट्ठियोजनमुब्बेधं, तिंसयोजनवित्थतं॥", + "‘‘आकिण्णं भवनं मय्हं, नारीगणसमाकुलं।", + "तत्थ भुत्वा पिवित्वा च, वसामि तिदसे अहं॥", + "‘‘सतानं", + "सतानं पञ्‍चक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती अहोसहं।", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘भवाभवे", + "भोगे मे ऊनता नत्थि, नवसस्सस्सिदं फलं॥", + "‘‘हत्थियानं अस्सयानं, सिविकं सन्दमानिकं।", + "लभामि सब्बमेवेतं", + "‘‘नववत्थं नवफलं, नवग्गरसभोजनं।", + "लभामि सब्बमेवेतं, नवसस्सस्सिदं फलं॥", + "‘‘कोसेय्यकम्बलियानि", + "लभामि सब्बमेवेतं, नवसस्सस्सिदं फलं॥", + "‘‘दासीगणं दासगणं, नारियो च अलङ्कता।", + "लभामि सब्बमेवेतं, नवसस्सस्सिदं फलं॥", + "‘‘न मं सीतं वा उण्हं वा, परिळाहो न विज्‍जति।", + "अथो चेतसिकं दुक्खं, हदये मे न विज्‍जति॥", + "‘‘इदं खाद इदं भुञ्‍ज, इमम्हि सयने सय।", + "लभामि सब्बमेवेतं, नवसस्सस्सिदं फलं॥", + "‘‘अयं पच्छिमको दानि, चरिमो वत्तते भवो।", + "अज्‍जापि देय्यधम्मो मे, फलं तोसेसि सब्बदा॥", + "‘‘नवसस्सं", + "अट्ठानिसंसे अनुभोमि, कम्मानुच्छविके मम॥", + "‘‘वण्णवा यसवा होमि, महाभोगो अनीतिको।", + "महापक्खो", + "‘‘सब्बे मं अपचायन्ति, ये केचि पथविस्सिता।", + "देय्यधम्मा च ये केचि, पुरे पुरे लभामहं॥", + "‘‘भिक्खुसङ्घस्स वा मज्झे, बुद्धसेट्ठस्स सम्मुखा।", + "सब्बेपि समतिक्‍कम्म, देन्ति ममेव दायका॥", + "‘‘पठमं नवसस्सञ्हि, दत्वा सङ्घे गणुत्तमे।", + "इमानिसंसे अनुभोमि, नवसस्सस्सिदं फलं॥", + "‘‘सतसहस्सितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, नवसस्सस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो।", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सद्धाय", + "वाकचीरधरो आसिं, तपोकम्ममपस्सितो॥", + "‘‘अत्थदस्सी तु भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो।", + "उप्पज्‍जि तम्हि समये, तारयन्तो महाजनं॥", + "‘‘बलञ्‍च वत मे खीणं, ब्याधिना परमेन तं।", + "बुद्धसेट्ठं सरित्वान, पुलिने थूपमुत्तमं॥", + "‘‘करित्वा हट्ठचित्तोहं, सहत्थेन", + "सोण्णकिङ्कणिपुप्फानि, उदग्गमनसो अहं॥", + "‘‘सम्मुखा विय सम्बुद्धं, थूपं परिचरिं अहं।", + "तेन चेतोपसादेन, अत्थदस्सिस्स तादिनो॥", + "‘‘देवलोकं गतो सन्तो, लभामि विपुलं सुखं।", + "सुवण्णवण्णो तत्थासिं, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘असीतिकोटियो मय्हं, नारियो समलङ्कता।", + "सदा मय्हं उपट्ठन्ति, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘सट्ठितुरियसहस्सानि", + "सङ्खा च डिण्डिमा तत्थ, वग्गू वज्‍जन्ति", + "‘‘चुल्‍लासीतिसहस्सानि", + "तिधापभिन्‍नमातङ्गा, कुञ्‍जरा सट्ठिहायना॥", + "‘‘हेमजालाभिसञ्छन्‍ना", + "बलकाये गजे चेव, ऊनता मे न विज्‍जति॥", + "‘‘सोण्णकिङ्कणिपुप्फानं, विपाकं अनुभोमहं।", + "अट्ठपञ्‍ञासक्खत्तुञ्‍च, देवरज्‍जमकारयिं॥", + "‘‘एकसत्ततिक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती अहोसहं।", + "पथब्या रज्‍जं एकसतं, महिया कारयिं अहं॥", + "‘‘सो दानि अमतं पत्तो, असङ्खतं सुदुद्दसं", + "संयोजनपरिक्खीणो, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘अट्ठारसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘मनोभावनियं", + "इरियमानं ब्रह्मपथे, चित्तवूपसमे रतं॥", + "‘‘नित्तिण्णओघं सम्बुद्धं, झायिं झानरतं मुनिं।", + "उपतित्थं समापन्‍नं, इन्दिवरदलप्पभं॥", + "‘‘अलाबुनोदकं गय्ह, बुद्धसेट्ठं उपागमिं।", + "बुद्धस्स पादे धोवित्वा, अलाबुकमदासहं॥", + "‘‘आणापेसि", + "‘इमिना दकमाहत्वा, पादमूले ठपेहि मे’॥", + "‘‘साधूतिहं पटिस्सुत्वा, सत्थुगारवताय च।", + "दकं अलाबुनाहत्वा, बुद्धसेट्ठं उपागमिं॥", + "‘‘अनुमोदि महावीरो, चित्तं निब्बापयं मम।", + "‘इमिनालाबुदानेन, सङ्कप्पो ते समिज्झतु’॥", + "‘‘पन्‍नरसेसु कप्पेसु, देवलोके रमिं अहं।", + "तिंसतिक्खत्तुं राजा च, चक्‍कवत्ती अहोसहं॥", + "‘‘दिवा वा यदि वा रत्तिं, चङ्कमन्तस्स तिट्ठतो।", + "सोवण्णं कोन्तरं गय्ह, तिट्ठते पुरतो मम॥", + "‘‘बुद्धस्स", + "अप्पकम्पि कतं कारं, विपुलं होति तादिसु॥", + "‘‘सतसहस्सितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, अलाबुस्स इदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "सकिंसम्मज्‍जको", + "कदम्बकोरण्डकदो, घतस्सवनिकोपि च॥", + "सुचिन्तिको किङ्कणिको, सोण्णकोन्तरिकोपि च।", + "एकगाथासतञ्‍चेत्थ, एकसत्ततिमेव च॥", + "‘‘इमम्हि", + "कस्सपो नाम गोत्तेन, उप्पज्‍जि वदतं वरो॥", + "‘‘निप्पपञ्‍चो निरालम्बो, आकाससममानसो।", + "सुञ्‍ञताबहुलो तादी, अनिमित्तरतो वसी॥", + "‘‘असङ्गचित्तो निक्‍लेसो", + "महाकारुणिको वीरो, विनयोपायकोविदो॥", + "‘‘उय्युत्तो परकिच्‍चेसु, विनयन्तो सदेवके।", + "निब्बानगमनं मग्गं, गतिं पङ्कविसोसनं॥", + "‘‘अमतं परमस्सादं, जरामच्‍चुनिवारणं।", + "महापरिसमज्झे सो, निसिन्‍नो लोकतारको॥", + "‘‘करवीकरुतो", + "उद्धरन्तो महादुग्गा, विप्पनट्ठे अनायके॥", + "‘‘देसेन्तो विरजं धम्मं, दिट्ठो मे लोकनायको।", + "तस्स धम्मं सुणित्वान, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘पब्बजित्वा तदापाहं, चिन्तेन्तो जिनसासनं।", + "एककोव वने रम्मे, वसिं संसग्गपीळितो॥", + "‘‘सक्‍कायवूपकासो", + "मनसो वूपकासस्स, संसग्गभयदस्सिनो॥", + "‘‘किलेसा", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि, मम बुद्धस्स सन्तिके।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘विपस्सिनो भगवतो, महाबोधिमहो अहु।", + "महाजना समागम्म, पूजेन्ति बोधिमुत्तमं॥", + "‘‘न हि तं ओरकं मञ्‍ञे, बुद्धसेट्ठो भविस्सति।", + "यस्सायं ईदिसा बोधि, पूजनीया", + "‘‘ततो सङ्खं गहेत्वान, बोधिरुक्खमुपट्ठहिं।", + "धमन्तो सब्बदिवसं, अवन्दिं बोधिमुत्तमं॥", + "‘‘आसन्‍नके कतं कम्मं, देवलोकं अपापयी।", + "कळेवरं मे पतितं, देवलोके रमामहं॥", + "‘‘सट्ठितुरियसहस्सानि", + "सदा मय्हं उपट्ठन्ति, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘एकसत्ततिमे कप्पे, राजा आसिं सुदस्सनो।", + "चातुरन्तो विजितावी, जम्बुमण्डस्स इस्सरो॥", + "‘‘ततो अङ्गसता तुरिया", + "अनुभोमि सकं कम्मं, उपट्ठानस्सिदं फलं॥", + "‘‘यं यं योनुपपज्‍जामि, देवत्तं अथ मानुसं।", + "मातुकुच्छिगतस्सापि, वज्‍जरे भेरियो सदा॥", + "‘‘उपट्ठित्वान सम्बुद्धं, अनुभुत्वान सम्पदा।", + "सिवं सुखेमं अमतं, पत्तोम्हि अचलं पदं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "वसीसतसहस्सेहि, नगरं पाविसी तदा॥", + "‘‘नगरं पविसन्तस्स, उपसन्तस्स तादिनो।", + "रतनानि पज्‍जोतिंसु", + "‘‘बुद्धस्स आनुभावेन, भेरी वज्‍जुमघट्टिता।", + "सयं वीणा पवज्‍जन्ति, बुद्धस्स पविसतो पुरं॥", + "‘‘बुद्धसेट्ठं नमस्सामि", + "पाटिहीरञ्‍च पस्सित्वा, तत्थ चित्तं पसादयिं॥", + "‘‘अहो बुद्धो अहो धम्मो, अहो नो सत्थुसम्पदा।", + "अचेतनापि तुरिया, सयमेव पवज्‍जरे॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं सञ्‍ञमलभिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धसञ्‍ञायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘कणिकारंव", + "कञ्‍चनंव विरोचन्तं, अद्दसं द्विपदुत्तमं॥", + "‘‘कमण्डलुं ठपेत्वान, वाकचीरञ्‍च कुण्डिकं।", + "एकंसं अजिनं कत्वा, बुद्धसेट्ठं थविं अहं॥", + "‘‘‘तमन्धकारं विधमं, मोहजालसमाकुलं।", + "ञाणालोकं दस्सेत्वान, नित्तिण्णोसि महामुनि॥", + "‘‘‘समुद्धरसिमं लोकं, सब्बावन्तमनुत्तरं।", + "ञाणे ते उपमा नत्थि, यावताजगतोगति", + "‘‘‘तेन ञाणेन सब्बञ्‍ञू, इति बुद्धो पवुच्‍चति।", + "वन्दामि तं महावीरं, सब्बञ्‍ञुतमनावरं’॥", + "‘‘सतसहस्सितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, ञाणत्थवायिदं फलं।", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो।", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘नगरे बन्धुमतिया, द्वारपालो अहोसहं।", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, सब्बधम्मान पारगुं॥", + "‘‘उच्छुखण्डिकमादाय, बुद्धसेट्ठस्सदासहं।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, विपस्सिस्स महेसिनो॥", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, उच्छुखण्डस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘रोमसो", + "कळम्बं तस्स पादासिं, पसन्‍नो सेहि पाणिभि॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, कळम्बस्स इदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘विपिने", + "अम्बाटकं गहेत्वान, सयम्भुस्स अदासहं॥", + "‘‘एकतिंसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘हरीतकं आमलकं, अम्बजम्बुविभीतकं।", + "कोलं भल्‍लातकं बिल्‍लं, सयमेव हरामहं॥", + "‘‘दिस्वान पब्भारगतं, झायिं झानरतं मुनिं।", + "आबाधेन आपीळेन्तं, अदुतीयं महामुनिं॥", + "‘‘हरीतकं गहेत्वान, सयम्भुस्स अदासहं।", + "खादमत्तम्हि भेसज्‍जे, ब्याधि पस्सम्भि", + "‘‘पहीनदरथो बुद्धो, अनुमोदमकासि मे।", + "‘भेसज्‍जदानेनिमिना, ब्याधिवूपसमेन च॥", + "‘‘‘देवभूतो मनुस्सो वा, जातो वा अञ्‍ञजातिया।", + "सब्बत्थ सुखितो होतु, मा च ते ब्याधिमागमा’॥", + "‘‘इदं", + "नभं अब्भुग्गमी धीरो, हंसराजाव अम्बरे॥", + "‘‘यतो हरीतकं दिन्‍नं, सयम्भुस्स महेसिनो।", + "इमं जातिं उपादाय, ब्याधि मे नुपपज्‍जथ॥", + "‘‘अयं पच्छिमको मय्हं, चरिमो वत्तते भवो।", + "तिस्सो विज्‍जा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, भेसज्‍जमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, भेसज्‍जस्स इदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘हत्थिराजा तदा आसिं, ईसादन्तो उरुळ्हवा।", + "विचरन्तो ब्रहारञ्‍ञे, अद्दसं लोकनायकं॥", + "‘‘अम्बपिण्डं", + "पटिग्गण्हि महावीरो, सिद्धत्थो लोकनायको॥", + "‘‘मम निज्झायमानस्स, परिभुञ्‍जि तदा जिनो।", + "तत्थ चित्तं पसादेत्वा, तुसितं उपपज्‍जहं॥", + "‘‘ततो अहं चवित्वान, चक्‍कवत्ती अहोसहं।", + "एतेनेव उपायेन, अनुभुत्वान सम्पदा॥", + "‘‘पधानपहितत्तोहं, उपसन्तो निरूपधि।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं फलमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स", + "पिण्डाय विचरन्तस्स, धारतो उत्तमं यसं॥", + "‘‘अग्गफलं गहेत्वान, विप्पसन्‍नेन चेतसा।", + "दक्खिणेय्यस्स वीरस्स, अदासिं सत्थुनो अहं॥", + "‘‘तेन कम्मेन द्विपदिन्द", + "पत्तोम्हि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं॥", + "‘‘सतसहस्सितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, अग्गदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "इत्थं सुदं आयस्मा अम्बफलियो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।", + "थेरो", + "थविको उच्छुखण्डी च, कळम्बअम्बाटकदो॥", + "हरीतकम्बपिण्डी च, अम्बदो दसमो यति।", + "छळसीति च गाथायो, गणितायो विभाविभि॥", + "‘‘ककुसन्धो", + "गणम्हा वूपकट्ठो सो, अगमासि वनन्तरं॥", + "‘‘बीजमिञ्‍जं गहेत्वान, लताय आवुणिं अहं।", + "भगवा तम्हि समये, झायते पब्बतन्तरे॥", + "‘‘दिस्वानहं देवदेवं, विप्पसन्‍नेन चेतसा।", + "दक्खिणेय्यस्स वीरस्स, बीजमिञ्‍जमदासहं॥", + "‘‘इमस्मिंयेव कप्पम्हि, यं मिञ्‍जमददिं", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बीजमिञ्‍जस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि, मम बुद्धस्स सन्तिके।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अजिनेन", + "खारिया पूरयित्वान, कोलंहासिं ममस्समं", + "‘‘तम्हि", + "ममस्समं उपागच्छि, जानन्तो सब्बकालिकं॥", + "‘‘सकं चित्तं पसादेत्वा, वन्दित्वान च सुब्बतं।", + "उभो हत्थेहि पग्गय्ह, कोलं बुद्धस्सदासहं॥", + "‘‘एकतिंसे इतो कप्पे, यं फलमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, कोलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘चन्दभागानदीतीरे", + "बिल्‍लरुक्खेहि", + "‘‘सुगन्धं बेलुवं दिस्वा, बुद्धसेट्ठमनुस्सरिं।", + "खारिभारं पूरयित्वा, तुट्ठो संविग्गमानसो॥", + "‘‘ककुसन्धं उपागम्म, बिल्‍लपक्‍कमदासहं।", + "पुञ्‍ञक्खेत्तस्स वीरस्स, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘इमस्मिंयेव कप्पस्मिं, यं फलमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘सुवण्णवण्णं", + "विपिनग्गेन", + "‘‘तिणत्थरं पञ्‍ञापेत्वा, बुद्धसेट्ठं अयाचहं।", + "‘अनुकम्पतु मं बुद्धो, भिक्खं इच्छामि दातवे’॥", + "‘‘अनुकम्पको कारुणिको, अत्थदस्सी महायसो।", + "मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, ओरूहि मम अस्समे॥", + "‘‘ओरोहित्वान सम्बुद्धो, निसीदि पण्णसन्थरे।", + "भल्‍लातकं गहेत्वान, बुद्धसेट्ठस्सदासहं॥", + "‘‘मम निज्झायमानस्स, परिभुञ्‍जि तदा जिनो।", + "तत्थ चित्तं पसादेत्वा, अभिवन्दिं तदा जिनं॥", + "‘‘अट्ठारसे कप्पसते, यं फलमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘निग्रोधे", + "उत्तलिमालं", + "‘‘इमस्मिंयेव कप्पम्हि, यं बोधिमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बोधिपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सुपुप्फितं", + "निसीदि गिरिदुग्गेसु, अभिजातोव केसरी॥", + "‘‘पसन्‍नचित्तो", + "पुञ्‍ञक्खेत्तं अनुत्तरं", + "‘‘एकतिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गति नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरस्स", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, सीहासनमदासहं॥", + "‘‘देवलोके मनुस्से वा, यत्थ यत्थ वसामहं।", + "लभामि विपुलं ब्यम्हं, सीहासनस्सिदं फलं॥", + "‘‘सोण्णमया रूपिमया, लोहितङ्गमया", + "मणिमया च पल्‍लङ्का, निब्बत्तन्ति ममं सदा॥", + "‘‘बोधिया", + "उच्‍चे कुले पजायामि, अहो धम्मसुधम्मता॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, सीहासनमकासहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, सीहासनस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सुमेधो", + "तारयित्वा बहू सत्ते, निब्बुतो सो महायसो॥", + "‘‘सीहासनस्स सामन्ता, सुमेधस्स महेसिनो।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, पादपीठमकारयिं॥", + "‘‘कत्वान कुसलं कम्मं, सुखपाकं सुखुद्रयं।", + "पुञ्‍ञकम्मेन संयुत्तो, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘तत्थ", + "पदानि उद्धरन्तस्स, सोण्णपीठा भवन्ति मे॥", + "‘‘लाभा तेसं सुलद्धं वो, ये लभन्ति उपस्सुतिं।", + "निब्बुते कारं कत्वान, लभन्ति विपुलं सुखं॥", + "‘‘मयापि सुकतं कम्मं, वाणिज्‍जं सुप्पयोजितं।", + "पादपीठं करित्वान, सोण्णपीठं लभामहं॥", + "‘‘यं यं दिसं पक्‍कमामि, केनचि किच्‍चयेनहं", + "सोण्णपीठे अक्‍कमामि", + "‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पादपीठस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरस्स", + "वेदिकं सुकतं कत्वा, सकं चित्तं पसादयिं॥", + "‘‘अतोळारानि", + "अन्तलिक्खा पवस्सन्ति, वेदिकाय इदं फलं॥", + "‘‘उभतो ब्यूळ्हसङ्गामे, पक्खन्दन्तो भयानके।", + "भयभेरवं न पस्सामि, वेदिकाय इदं फलं॥", + "‘‘मम", + "सयनानि महग्घानि, वेदिकाय इदं फलं॥", + "‘‘सतसहस्सितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, वेदिकाय इदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सिद्धत्थस्स", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, बोधिघरमकारयिं॥", + "‘‘तुसितं उपपन्‍नोम्हि, वसामि रतने घरे।", + "न मे सीतं वा उण्हं वा, वातो गत्ते न सम्फुसे॥", + "‘‘पञ्‍चसट्ठिम्हितो कप्पे, चक्‍कवत्ती अहोसहं।", + "कासिकं नाम नगरं, विस्सकम्मेन", + "‘‘दसयोजनआयामं, अट्ठयोजनवित्थतं।", + "न तम्हि नगरे अत्थि, कट्ठं वल्‍ली च मत्तिका॥", + "‘‘तिरियं योजनं आसि, अद्धयोजनवित्थतं।", + "मङ्गलो नाम पासादो, विस्सकम्मेन मापितो॥", + "‘‘चुल्‍लासीतिसहस्सानि, थम्भा सोण्णमया अहुं।", + "मणिमया च निय्यूहा, छदनं रूपियं अहु॥", + "‘‘सब्बसोण्णमयं", + "अज्झावुत्थं मया एतं, घरदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘ते सब्बे अनुभोत्वान, देवमानुसके भवे।", + "अज्झपत्तोम्हि निब्बानं, सन्तिपदमनुत्तरं॥", + "‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, बोधिघरमकारयिं।", + "दुग्गतिं", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "विभीतकी कोलफली, बिल्‍लभल्‍लातकप्पदो।", + "उत्तलम्बटकी चेव, आसनी पादपीठको॥", + "वेदिको बोधिघरिको, गाथायो गणितापि च।", + "एकूनासीतिका सब्बा, अस्मिं वग्गे पकित्तिता॥", + "‘‘धम्मदस्सिस्स", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, जगतिं कारयिं अहं॥", + "‘‘दरितो पब्बततो वा, रुक्खतो पतितो अहं।", + "चुतो पतिट्ठं विन्दामि, जगतिया इदं फलं॥", + "‘‘न मे चोरा विहेसन्ति, नातिमञ्‍ञन्ति खत्तिया", + "सब्बामित्तेतिक्‍कमामि, जगतिया इदं फलं॥", + "‘‘यं यं योनुपपज्‍जामि, देवत्तं अथ मानुसं।", + "सब्बत्थ पूजितो होमि, जगतिया इदं फलं॥", + "‘‘अट्ठारसे कप्पसते, जगतिं कारयिं अहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, जगतिदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि, मम बुद्धस्स सन्तिके।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘मोरहत्थं", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, मोरहत्थमदासहं॥", + "‘‘इमिना", + "निब्बायिंसु तयो अग्गी, लभामि विपुलं सुखं॥", + "‘‘अहो बुद्धो अहो धम्मो, अहो नो सत्थुसम्पदा।", + "दत्वानहं मोरहत्थं, लभामि विपुलं सुखं॥", + "‘‘तियग्गी", + "सब्बासवा परिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘एकतिंसे इतो कप्पे, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, मोरहत्थस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘तिस्सस्साहं भगवतो, बोधिरुक्खमवन्दियं।", + "पग्गय्ह बीजनिं तत्थ, सीहासनमबीजहं", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, सीहासनमबीजहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बीजनाय इदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, तयो उक्‍के अधारयिं॥", + "‘‘सतसहस्सितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, उक्‍कदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘ककुसन्धस्स मुनिनो, ब्राह्मणस्स वुसीमतो।", + "दिवाविहारं वजतो, अक्‍कमनमदासहं॥", + "‘‘इमस्मिंयेव कप्पम्हि, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, अक्‍कमनस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो।", + "वनकोरण्डमादाय, बुद्धस्स अभिरोपयिं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अङ्गारजाता", + "पदुमुत्तरो भगवा, अब्भोकासम्हि चङ्कमि॥", + "‘‘पण्डरं छत्तमादाय, अद्धानं पटिपज्‍जहं।", + "तत्थ दिस्वान सम्बुद्धं, वित्ति मे उपपज्‍जथ॥", + "‘‘मरीचियोत्थटा", + "उपहन्ति", + "‘‘सीतं उण्हं विहनन्तं", + "पटिग्गण्ह इमं छत्तं, फस्सयिस्सामि", + "‘‘अनुकम्पको कारुणिको, पदुमुत्तरो महायसो।", + "मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, पटिग्गण्हि तदा जिनो॥", + "‘‘तिंसकप्पानि देविन्दो, देवरज्‍जमकारयिं।", + "सतानं पञ्‍चक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती अहोसहं॥", + "‘‘पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं।", + "अनुभोमि सकं कम्मं, पुब्बे सुकतमत्तनो॥", + "‘‘अयं", + "अज्‍जापि सेतच्छत्तं मे, सब्बकालं धरीयति॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं छत्तमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, छत्तदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘परिनिब्बुते भगवति, पदुमुत्तरे महायसे।", + "पुप्फवटंसके कत्वा", + "‘‘तत्थ चित्तं पसादेत्वा, निम्मानं अगमासहं।", + "देवलोकगतो सन्तो, पुञ्‍ञकम्मं सरामहं॥", + "‘‘अम्बरा", + "संसरामि मनुस्से चे", + "‘‘तहिं कुसुमवस्सो मे, अभिवस्सति सब्बदा।", + "तस्सेव", + "‘‘अयं पच्छिमको मय्हं, चरिमो वत्तते भवो।", + "अज्‍जापि पुप्फवस्सो मे, अभिवस्सति सब्बदा॥", + "‘‘सतसहस्सितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, देहपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नीहरन्ते सरीरम्हि, वज्‍जमानासु भेरिसु।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, पट्टिपुप्फमपूजयिं", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, देहपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘चितासु", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, गन्धमुट्ठिमपूजयिं॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, चितकं यमपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, चितपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "जगती", + "अक्‍कमि वनकोरण्डि, छत्तदो जातिपूजको॥", + "पट्टिपुप्फी च यो थेरो, दसमो गन्धपूजको।", + "सत्तसट्ठि च गाथायो, गणितायो विभाविभि॥", + "‘‘परिनिब्बुते", + "आरोपितम्हि चितके, सालपुप्फमपूजयिं॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, चितपूजायिदं", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि, मम बुद्धस्स सन्तिके।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘झायमानस्स भगवतो, सिखिनो लोकबन्धुनो।", + "अट्ठ चम्पकपुप्फानि, चितकं अभिरोपयिं॥", + "‘‘एकतिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिरोपयिं।", + "दुग्गतिं", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘दय्हमाने", + "गन्धोदकं गहेत्वान, चितं निब्बापयिं अहं॥", + "‘‘एकतिंसे इतो कप्पे, चितं निब्बापयिं अहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, गन्धोदकस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘विपस्सिनो भगवतो, चङ्कमन्तस्स सम्मुखा।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, सेतुं कारापयिं अहं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं सेतुं कारयिं अहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, सेतुदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सिद्धत्थस्स", + "सुमनेहि पटिच्छन्‍नं, धारयामि महायसं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, तालवण्टमदासहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, तालवण्टस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सतरंसी", + "विवेककामो सम्बुद्धो, गोचरायाभिनिक्खमि॥", + "‘‘फलहत्थो अहं दिस्वा, उपगच्छिं नरासभं।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, अदासिं अवटं फलं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, गच्छन्तं अनिलञ्‍जसे॥", + "‘‘लबुजं फलमादाय, बुद्धसेट्ठस्सदासहं।", + "आकासेव ठितो सन्तो, पटिग्गण्हि महायसो॥", + "‘‘वित्तिसञ्‍जननो मय्हं, दिट्ठधम्मसुखावहो।", + "फलं बुद्धस्स दत्वान, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘अधिगञ्छिं तदा पीतिं, विपुलं सुखमुत्तमं।", + "उप्पज्‍जतेव", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘वनन्तरे", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, पिलक्खस्स", + "‘‘अट्ठारसे कप्पसते, यं फलं अददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘ककुधं विलसन्तंव, देवदेवं नरासभं।", + "रथियं पटिपज्‍जन्तं, को दिस्वा न पसीदति॥", + "‘‘तमन्धकारं नासेत्वा, सन्तारेत्वा बहुं जनं।", + "ञाणालोकेन जोतन्तं, को दिस्वा न पसीदति॥", + "‘‘वसीसतसहस्सेहि, नीयन्तं लोकनायकं।", + "उद्धरन्तं बहू सत्ते, को दिस्वा न पसीदति॥", + "‘‘आहनन्तं", + "सीहनादं विनदन्तं, को दिस्वा न पसीदति॥", + "‘‘यावता ब्रह्मलोकतो, आगन्त्वान सब्रह्मका।", + "पुच्छन्ति निपुणे पञ्हे, को दिस्वा न पसीदति॥", + "‘‘यस्सञ्‍जलिं करित्वान, आयाचन्ति सदेवका।", + "तेन पुञ्‍ञं अनुभोन्ति, को दिस्वा न पसीदति॥", + "‘‘सब्बे", + "न विकम्पति अज्झिट्ठो, को दिस्वा न पसीदति॥", + "‘‘नगरं", + "विनदन्ति गजा मत्ता, को दिस्वा न पसीदति॥", + "‘‘वीथिया", + "अब्भुन्‍नता समा होन्ति, को दिस्वा न पसीदति॥", + "‘‘ब्याहरन्तस्स", + "सब्बे सत्ते विञ्‍ञापेति, को दिस्वा न पसीदति॥", + "‘‘सतसहस्सितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, कित्तनाय इदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अज्झोगाहेत्वा हिमवं, मन्ते वाचे महं तदा।", + "चतुपञ्‍ञाससहस्सानि, सिस्सा मय्हं उपट्ठहुं॥", + "‘‘अधिता", + "सकविज्‍जाहुपत्थद्धा, हिमवन्ते वसन्ति ते॥", + "‘‘चवित्वा तुसिता काया, देवपुत्तो महायसो।", + "उप्पज्‍जि मातुकुच्छिस्मिं, सम्पजानो पतिस्सतो॥", + "‘‘सम्बुद्धे उपपज्‍जन्ते, दससहस्सि कम्पथ।", + "अन्धा चक्खुं अलभिंसु, उप्पज्‍जन्तम्हि नायके॥", + "‘‘सब्बाकारं", + "निग्घोससद्दं सुत्वान, उब्बिज्‍जिंसु", + "‘‘सब्बे जना समागम्म, आगच्छुं मम सन्तिकं।", + "वसुधायं पकम्पित्थ, किं विपाको भविस्सति॥", + "‘‘अवचासिं", + "विसट्ठा होथ सब्बेपि, उप्पादोयं सुवत्थिको", + "‘‘अट्ठहेतूहि", + "तथा निमित्ता दिस्सन्ति, ओभासो विपुलो महा॥", + "‘‘असंसयं बुद्धसेट्ठो, उप्पज्‍जिस्सति चक्खुमा।", + "सञ्‍ञापेत्वान जनतं, पञ्‍चसीले कथेसहं॥", + "‘‘सुत्वान", + "उब्बेगजाता सुमना, तुट्ठहट्ठा अहंसु ते॥", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं निमित्तं वियाकरिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, ब्याकरणस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "सालकुसुमियो थेरो, पूजा निब्बापकोपि च।", + "सेतुदो तालवण्टी च, अवटलबुजप्पदो॥", + "पिलक्खपटिभानी च, वेय्याकरणियो दिजो।", + "द्वेसत्तति च गाथायो, गणितायो विभाविभि॥", + "‘‘सुवण्णवण्णं", + "विपिनग्गेन गच्छन्तं, अद्दसं लोकनायकं॥", + "‘‘नळमालं गहेत्वान, निक्खमन्तो च तावदे।", + "तत्थद्दसासिं सम्बुद्धं, ओघतिण्णमनासवं॥", + "‘‘पसन्‍नचित्तो सुमनो, नळमालमपूजयिं।", + "दक्खिणेय्यं महावीरं, सब्बलोकानुकम्पकं॥", + "‘‘एकतिंसे इतो कप्पे, यं मालमभिरोपयिं", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि, मम बुद्धस्स सन्तिके।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "विवेककामो सम्बुद्धो, गच्छते अनिलञ्‍जसे॥", + "‘‘अविदूरे हिमवन्तस्स, महाजातस्सरो अहु।", + "तत्थ मे भवनं आसि, पुञ्‍ञकम्मेन संयुतं॥", + "‘‘भवना", + "इन्दीवरंव जलितं, आदित्तंव हुतासनं॥", + "‘‘विचिनं नद्दसं पुप्फं, पूजयिस्सन्ति नायकं।", + "सकं चित्तं पसादेत्वा, अवन्दिं सत्थुनो अहं॥", + "‘‘मम सीसे मणिं गय्ह, पूजयिं लोकनायकं।", + "इमाय मणिपूजाय, विपाको होतु भद्दको॥", + "‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो।", + "अन्तलिक्खे ठितो सत्था, इमं गाथं अभासथ॥", + "‘सो ते इज्झतु सङ्कप्पो, लभस्सु विपुलं सुखं।", + "इमाय मणिपूजाय, अनुभोहि महायसं’॥", + "‘‘इदं वत्वान भगवा, जलजुत्तमनामको।", + "अगमासि बुद्धसेट्ठो, यत्थ चित्तं पणीहितं॥", + "‘‘सट्ठिकप्पानि देविन्दो, देवरज्‍जमकारयिं।", + "अनेकसतक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती अहोसहं॥", + "‘‘पुब्बकम्मं", + "मणि निब्बत्तते मय्हं, आलोककरणो ममं॥", + "‘‘छळसीतिसहस्सानि, नारियो मे परिग्गहा।", + "विचित्तवत्थाभरणा, आमुक्‍कमणिकुण्डला", + "‘‘अळारपम्हा हसुला, सुसञ्‍ञा तनुमज्झिमा।", + "परिवारेन्ति मं निच्‍चं, मणिपूजायिदं फलं॥", + "‘‘सोण्णमया मणिमया, लोहितङ्गमया तथा।", + "भण्डा मे सुकता होन्ति, यदिच्छसि", + "‘‘कूटागारा", + "मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, निब्बत्तन्ति यदिच्छकं॥", + "‘‘लाभा तेसं सुलद्धञ्‍च, ये लभन्ति उपस्सुतिं।", + "पुञ्‍ञक्खेत्तं मनुस्सानं, ओसधं सब्बपाणिनं॥", + "‘‘मय्हम्पि", + "विनिपाता पमुत्तोम्हि, पत्तोम्हि अचलं पदं॥", + "‘‘यं यं योनुपपज्‍जामि, देवत्तं अथ मानुसं।", + "दिवसञ्‍चेव रत्तिञ्‍च", + "‘‘तायेव मणिपूजाय, अनुभोत्वान सम्पदा।", + "ञाणालोको मया दिट्ठो, पत्तोम्हि अचलं पदं॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं मणिं अभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, मणिपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘कोसिको नाम भगवा, चित्तकूटे वसी तदा।", + "झायी झानरतो बुद्धो, विवेकाभिरतो मुनि॥", + "‘‘अज्झोगाहेत्वा", + "अद्दसं कोसिकं बुद्धं, पुण्णमायेव चन्दिमं॥", + "‘‘उक्‍कासते गहेत्वान, परिवारेसहं तदा।", + "सत्तरत्तिन्दिवं ठत्वा", + "‘‘वुट्ठितं", + "पसन्‍नचित्तो वन्दित्वा, एकं भिक्खं अदासहं॥", + "‘‘तेन कम्मेन द्विपदिन्द, लोकजेट्ठ नरासभ।", + "उप्पज्‍जिं तुसिते काये, एकभिक्खायिदं फलं॥", + "‘‘दिवसञ्‍चेव", + "समन्ता योजनसतं, ओभासेन फरामहं॥", + "‘‘पञ्‍चपञ्‍ञासकप्पम्हि, चक्‍कवत्ती अहोसहं।", + "चातुरन्तो विजितावी, जम्बुमण्डस्स", + "‘‘तदा मे नगरं आसि, इद्धं फीतं सुनिम्मितं।", + "तिंसयोजनमायामं, वित्थारेन च वीसति॥", + "‘‘सोभणं नाम नगरं, विस्सकम्मेन मापितं।", + "दससद्दाविवित्तं तं, सम्मताळसमाहितं॥", + "‘‘न", + "सब्बसोण्णमयंयेव, जोतते निच्‍चकालिकं॥", + "‘‘चतुपाकारपरिक्खित्तं, तयो आसुं मणिमया।", + "वेमज्झे तालपन्ती च, विस्सकम्मेन मापिता॥", + "‘‘दससहस्सपोक्खरञ्‍ञो, पदुमुप्पलछादिता।", + "पुण्डरीकेहि", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं उक्‍कं धारयिं अहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, उक्‍कधारस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘विपस्सिनो", + "सुमनो बीजनिं गय्ह, अबीजिं बोधिमुत्तमं॥", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बीजनाय इदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘एसनाय", + "रित्तकं पत्तं दिस्वान, कुम्मासं पूरयिं अहं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं भिक्खं अददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, कुम्मासस्स इदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘कस्सपस्स", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, कुसट्ठकमदासहं॥", + "‘‘इमस्मिंयेव कप्पस्मिं, कुसट्ठकमदासहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, कुसट्ठकस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सोभितो नाम सम्बुद्धो, चित्तकूटे वसी तदा।", + "गहेत्वा गिरिपुन्‍नागं, सयम्भुं अभिपूजयिं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं बुद्धमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सुमनो", + "वल्‍लिकारफलं गय्ह, सयम्भुस्स अदासहं॥", + "‘‘एकतिंसे इतो कप्पे, यं फलं अददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘अनोमदस्सी", + "दिवाविहारा निक्खम्म, पथमारुहि", + "‘‘पानधिं", + "तत्थद्दसासिं सम्बुद्धं, पत्तिकं चारुदस्सनं॥", + "‘‘सकं चित्तं पसादेत्वा, नीहरित्वान पानधिं।", + "पादमूले ठपेत्वान, इदं वचनमब्रविं॥", + "‘‘‘अभिरूह महावीर, सुगतिन्द विनायक।", + "इतो फलं लभिस्सामि, सो मे अत्थो समिज्झतु’॥", + "‘‘अनोमदस्सी भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो।", + "पानधिं अभिरूहित्वा, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘‘‘यो पानधिं मे अदासि, पसन्‍नो सेहि पाणिभि।", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो’॥", + "‘‘बुद्धस्स", + "उदग्गचित्ता सुमना, वेदजाता कतञ्‍जली॥", + "‘‘पानधीनं पदानेन, सुखितोयं भविस्सति।", + "पञ्‍चपञ्‍ञासक्खत्तुञ्‍च, देवरज्‍जं करिस्सति॥", + "‘‘सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्‍कवत्ती भविस्सति।", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘अपरिमेय्ये इतो कप्पे, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन", + "‘‘तस्स", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो॥", + "‘‘देवलोके", + "देवयानपटिभागं, यानं पटिलभिस्सति॥", + "‘‘पासादा सिविका वय्हं, हत्थिनो समलङ्कता।", + "रथा वाजञ्‍ञसंयुत्ता, सदा पातुभवन्ति मे॥", + "‘‘अगारा निक्खमन्तोपि, रथेन निक्खमिं अहं।", + "केसेसु छिज्‍जमानेसु, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘लाभा मय्हं सुलद्धं मे, वाणिज्‍जं सुप्पयोजितं।", + "दत्वान पानधिं एकं, पत्तोम्हि अचलं पदं॥", + "‘‘अपरिमेय्ये इतो कप्पे, यं पानधिमदासहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पानधिस्स इदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘मिगलुद्दो", + "वातमिगं गवेसन्तो, चङ्कमं अद्दसं अहं॥", + "‘‘उच्छङ्गेन पुलिनं", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, सुगतस्स सिरीमतो॥", + "‘‘एकतिंसे इतो कप्पे, पुलिनं ओकिरिं अहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पुलिनस्स इदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "नळमाली मणिददो, उक्‍कासतिकबीजनी।", + "कुम्मासो च कुसट्ठो च, गिरिपुन्‍नागियोपि च॥", + "वल्‍लिकारो", + "गाथायो पञ्‍चनवुति, गणितायो विभाविभि॥", + "‘‘तिस्सो", + "पंसुकूलं ठपेत्वान, विहारं पाविसी जिनो॥", + "‘‘विनतं", + "मण्डलग्गं गहेत्वान, काननं पाविसिं अहं॥", + "‘‘तत्थद्दसं", + "चापं तत्थेव निक्खिप्प, सिरे कत्वान अञ्‍जलिं॥", + "‘‘पसन्‍नचित्तो सुमनो, विपुलाय च पीतिया।", + "बुद्धसेट्ठं सरित्वान, पंसुकूलं अवन्दहं॥", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, पंसुकूलमवन्दहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, वन्दनाय इदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अज्झायको", + "लक्खणे इतिहासे च, सनिघण्डुसकेटुभे॥", + "‘‘नदीसोतपटिभागा", + "तेसाहं मन्ते", + "‘‘सिद्धत्थो नाम सम्बुद्धो, लोके उप्पज्‍जि तावदे।", + "तमन्धकारं नासेत्वा, ञाणालोकं पवत्तयि॥", + "‘‘मम अञ्‍ञतरो सिस्सो, सिस्सानं सो कथेसि मे।", + "सुत्वान ते एतमत्थं, आरोचेसुं ममं तदा॥", + "‘‘बुद्धो लोके समुप्पन्‍नो, सब्बञ्‍ञू लोकनायको।", + "तस्सानुवत्तति जनो, लाभो अम्हं न विज्‍जति", + "‘‘अधिच्‍चुप्पत्तिका बुद्धा, चक्खुमन्तो महायसा।", + "यंनूनाहं बुद्धसेट्ठं, पस्सेय्यं लोकनायकं॥", + "‘‘अजिनं", + "अस्समा अभिनिक्खम्म, सिस्से आमन्तयिं अहं॥", + "‘‘ओदुम्बरिकपुप्फंव, चन्दम्हि ससकं यथा।", + "वायसानं यथा खीरं, दुल्‍लभो लोकनायको", + "‘‘बुद्धो लोकम्हि उप्पन्‍नो, मनुस्सत्तम्पि दुल्‍लभं।", + "उभोसु विज्‍जमानेसु, सवनञ्‍च सुदुल्‍लभं॥", + "‘‘बुद्धो लोके समुप्पन्‍नो, चक्खुं लच्छाम नो भवं।", + "एथ सब्बे गमिस्साम, सम्मासम्बुद्धसन्तिकं॥", + "‘‘कमण्डलुधरा", + "ते जटा भारभरिता, निक्खमुं विपिना तदा॥", + "‘‘युगमत्तं पेक्खमाना, उत्तमत्थं गवेसिनो।", + "आसत्तिदोसरहिता, असम्भीताव केसरी॥", + "‘‘अप्पकिच्‍चा अलोलुप्पा, निपका सन्तवुत्तिनो।", + "उञ्छाय चरमाना ते, बुद्धसेट्ठमुपागमुं॥", + "‘‘दियड्ढयोजने", + "बुद्धसेट्ठं सरित्वान, तत्थ कालङ्कतो अहं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धसञ्‍ञायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘ओगय्ह यं", + "उद्धरामि भिसं तत्थ, घासहेतु", + "‘‘भगवा तम्हि समये, पदुमुत्तरसव्हयो।", + "रत्तम्बरधरो", + "‘‘धुनन्तो पंसुकूलानि, सद्दमस्सोसहं तदा।", + "उद्धं निज्झायमानोहं, अद्दसं लोकनायकं॥", + "‘‘तत्थेव ठितको सन्तो, आयाचिं लोकनायकं।", + "मधुं भिसेहि सवति, खीरं सप्पिं मुळालिभि॥", + "‘‘पटिग्गण्हातु मे बुद्धो, अनुकम्पाय चक्खुमा।", + "ततो कारुणिको सत्था, ओरुहित्वा महायसो॥", + "‘‘पटिग्गण्हि ममं भिक्खं, अनुकम्पाय चक्खुमा।", + "पटिग्गहेत्वा सम्बुद्धो, अका मे अनुमोदनं॥", + "‘‘‘सुखी", + "इमिना भिसदानेन, लभस्सु विपुलं सुखं’॥", + "‘‘इदं", + "भिक्खमादाय सम्बुद्धो, अम्बरेनागमा जिनो॥", + "‘‘ततो", + "भिसं रुक्खे लगेत्वान", + "‘‘महावातो वुट्ठहित्वा, सञ्‍चालेसि वनं तदा।", + "आकासो अभिनादित्थ, असनिया फलन्तिया॥", + "‘‘ततो मे असनिपातो, मत्थके निपती तदा।", + "सोहं निसिन्‍नको सन्तो, तत्थ कालङ्कतो अहुं॥", + "‘‘पुञ्‍ञकम्मेन संयुत्तो, तुसितं उपपज्‍जहं।", + "कळेवरं मे पतितं, देवलोके रमिं अहं॥", + "‘‘छळसीतिसहस्सानि, नारियो समलङ्कता।", + "सायपातं", + "‘‘मनुस्सयोनिमागन्त्वा, सुखितो होमहं सदा।", + "भोगे मे ऊनता नत्थि, भिसदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘अनुकम्पितको तेन, देवदेवेन तादिना।", + "सब्बासवा परिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं भिसं", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, भिसदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘दक्खिणे", + "उत्तमत्थं गवेसन्तो, वसामि विपिने तदा॥", + "‘‘लाभालाभेन", + "अन्वेसन्तो आचरियं, वसामि एकको अहं॥", + "‘‘सुमेधो नाम सम्बुद्धो, लोके उप्पज्‍जि तावदे।", + "चतुसच्‍चं पकासेति, उद्धरन्तो महाजनं॥", + "‘‘नाहं सुणोमि सम्बुद्धं, नपि मे कोचि संसति", + "अट्ठवस्से अतिक्‍कन्ते, अस्सोसिं लोकनायकं॥", + "‘‘अग्गिदारुं", + "खारिभारं गहेत्वान, निक्खमिं विपिना अहं॥", + "‘‘एकरत्तिं", + "अनुपुब्बेन चन्दवतिं, तदाहं उपसङ्कमिं॥", + "‘‘भगवा तम्हि समये, सुमेधो लोकनायको।", + "उद्धरन्तो बहू सत्ते, देसेति अमतं पदं॥", + "‘‘जनकायमतिक्‍कम्म, वन्दित्वा जिनसागरं।", + "एकंसं अजिनं कत्वा, सन्थविं लोकनायकं॥", + "‘‘‘तुवं सत्था च केतु च, धजो यूपो च पाणिनं।", + "परायनो", + "‘‘‘नेपुञ्‍ञो दस्सने वीरो, तारेसि जनतं तुवं।", + "नत्थञ्‍ञो तारको लोके, तवुत्तरितरो मुने॥", + "‘‘‘सक्‍का थेवे", + "नत्वेव तव सब्बञ्‍ञु, ञाणं सक्‍का पमेतवे॥", + "‘‘‘तुलदण्डे", + "नत्वेव तव पञ्‍ञाय, पमाणमत्थि चक्खुम॥", + "‘‘‘आकासो मिनितुं सक्‍का, रज्‍जुया अङ्गुलेन वा।", + "नत्वेव तव सब्बञ्‍ञु, सीलं सक्‍का पमेतवे॥", + "‘‘‘महासमुद्दे", + "परिमेय्यानि एतानि, अप्पमेय्योसि चक्खुम’॥", + "‘‘छहि", + "अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, तुण्ही अट्ठासहं तदा॥", + "‘‘यं वदन्ति सुमेधोति, भूरिपञ्‍ञं सुमेधसं।", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘यो मे ञाणं पकित्तेसि, विप्पसन्‍नेन चेतसा।", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘सत्तसत्तति कप्पानि, देवलोके रमिस्सति।", + "सहस्सक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्‍जं करिस्सति॥", + "‘‘‘अनेकसतक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती भविस्सति।", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘‘देवभूतो", + "अनूनमनसङ्कप्पो, तिक्खपञ्‍ञो भविस्सति’॥", + "‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘अगारा अभिनिक्खम्म, पब्बजिस्सति किञ्‍चनो।", + "जातिया सत्तवस्सेन, अरहत्तं फुसिस्सति॥", + "‘‘यतो सरामि अत्तानं, यतो पत्तोस्मि सासनं।", + "एत्थन्तरे न जानामि, चेतनं अमनोरमं॥", + "‘‘संसरित्वा भवे सब्बे, सम्पत्तानुभविं अहं।", + "भोगे", + "‘‘तियग्गी निब्बुता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "सब्बासवा परिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलं ञाणस्स थोमने॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पञ्‍च कामगुणे हित्वा, पियरूपे मनोरमे।", + "असीतिकोटियो हित्वा, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘पब्बजित्वान कायेन, पापकम्मं विवज्‍जयिं।", + "वचीदुच्‍चरितं हित्वा, नदीकूले वसामहं॥", + "‘‘एककं", + "नाहं जानामि बुद्धोति, अकासिं पटिसन्थरं", + "‘‘करित्वा पटिसन्थारं, नामगोत्तमपुच्छहं।", + "‘देवतानुसि गन्धब्बो, अदु सक्‍को पुरिन्ददो॥", + "‘‘‘को वा त्वं कस्स वा पुत्तो, महाब्रह्मा इधागतो।", + "विरोचेसि दिसा सब्बा, उदयं सूरियो यथा॥", + "‘‘‘सहस्सारानि", + "को वा त्वं कस्स वा पुत्तो, कथं जानेमु तं मयं।", + "नामगोत्तं पवेदेहि, संसयं अपनेहि मे’॥", + "‘‘‘नम्हि देवो न गन्धब्बो, नम्हि", + "ब्रह्मभावो च मे नत्थि, एतेसं उत्तमो अहं॥", + "‘‘‘अतीतो विसयं तेसं, दालयिं कामबन्धनं।", + "सब्बे किलेसे झापेत्वा, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं’॥", + "‘‘तस्स", + "‘यदि बुद्धोति सब्बञ्‍ञू, निसीद त्वं महामुने॥", + "‘तमहं पूजयिस्सामि, दुक्खस्सन्तकरो तुवं’।", + "‘‘पत्थरित्वा जिनचम्मं, अदासि सत्थुनो अहं॥", + "‘‘निसीदि तत्थ भगवा, सीहोव गिरिगब्भरे।", + "खिप्पं पब्बतमारुय्ह, अम्बस्स फलमग्गहिं॥", + "‘‘सालकल्याणिकं पुप्फं, चन्दनञ्‍च महारहं।", + "खिप्पं", + "‘‘फलं बुद्धस्स दत्वान, सालपुप्फमपूजयिं।", + "चन्दनं अनुलिम्पित्वा, अवन्दिं सत्थुनो अहं॥", + "‘‘पसन्‍नचित्तो सुमनो, विपुलाय च पीतिया।", + "अजिनम्हि निसीदित्वा, सुमेधो लोकनायको॥", + "‘‘मम कम्मं पकित्तेसि, हासयन्तो ममं तदा।", + "‘इमिना फलदानेन, गन्धमालेहि चूभयं॥", + "‘‘‘पञ्‍चवीसे कप्पसते, देवलोके रमिस्सति।", + "अनूनमनसङ्कप्पो, वसवत्ती भविस्सति॥", + "‘‘‘छब्बीसतिकप्पसते, मनुस्सत्तं गमिस्सति।", + "भविस्सति चक्‍कवत्ती, चातुरन्तो महिद्धिको॥", + "‘‘‘वेभारं नाम नगरं, विस्सकम्मेन मापितं।", + "हेस्सति सब्बसोवण्णं, नानारतनभूसितं॥", + "‘‘‘एतेनेव उपायेन, संसरिस्सति सो भवे", + "सब्बत्थ पूजितो हुत्वा, देवत्ते अथ मानुसे॥", + "‘‘‘पच्छिमे भवे सम्पत्ते, ब्रह्मबन्धु भविस्सति।", + "अगारा अभिनिक्खम्म, अनगारी भविस्सति।", + "अभिञ्‍ञापारगू हुत्वा, निब्बायिस्सतिनासवो’॥", + "‘‘इदं", + "मम निज्झायमानस्स, पक्‍कामि अनिलञ्‍जसे॥", + "‘‘तेन", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘तुसिततो", + "भोगे मे ऊनता नत्थि, यम्हि गब्भे वसामहं॥", + "‘‘मातुकुच्छिगते मयि, अन्‍नपानञ्‍च भोजनं।", + "मातुया मम छन्देन, निब्बत्तति यदिच्छकं॥", + "‘‘जातिया पञ्‍चवस्सेन, पब्बजिं अनगारियं।", + "ओरोपितम्हि केसम्हि, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘पुब्बकम्मं गवेसन्तो, ओरेन नाद्दसं अहं।", + "तिंसकप्पसहस्सम्हि, मम कम्ममनुस्सरिं॥", + "‘‘नमो ते पुरिसाजञ्‍ञ, नमो ते पुरिसुत्तम।", + "तव सासनमागम्म, पत्तोम्हि अचलं पदं॥", + "‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, यं बुद्धमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘निब्बुते लोकनाथम्हि, सिद्धत्थे लोकनायके।", + "मम ञाती समानेत्वा, धातुपूजं अकासहं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं धातुमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, धातुपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पब्बते", + "तत्थ मे चङ्कमो आसि, अमनुस्सेहि मापितो॥", + "‘‘जटाभारेन", + "उत्तमत्थं गवेसन्तो, विपिना निक्खमिं तदा॥", + "‘‘चुल्‍लासीतिसहस्सानि, सिस्सा मय्हं उपट्ठहुं।", + "सककम्माभिपसुता, वसन्ति विपिने तदा॥", + "‘‘अस्समा अभिनिक्खम्म, अकं पुलिनचेतियं।", + "नानापुप्फं समानेत्वा, तं चेतियमपूजयिं॥", + "‘‘तत्थ चित्तं पसादेत्वा, अस्समं पविसामहं।", + "सब्बे सिस्सा समागन्त्वा, एतमत्थं पुच्छिंसु मं", + "‘‘‘पुलिनेन कतो थूपो", + "मयम्पि ञातुमिच्छाम, पुट्ठो आचिक्ख नो तुवं’॥", + "‘‘‘निद्दिट्ठा नु", + "ते खो अहं नमस्सामि, बुद्धसेट्ठे महायसे’॥", + "‘‘‘कीदिसा ते महावीरा, सब्बञ्‍ञू लोकनायका।", + "कथंवण्णा कथंसीला, कीदिसा ते महायसा’॥", + "‘‘‘बात्तिंसलक्खणा", + "नेत्ता गोपखुमा तेसं, जिञ्‍जुका फलसन्‍निभा॥", + "‘‘‘गच्छमाना च ते बुद्धा, युगमत्तञ्‍च पेक्खरे।", + "न तेसं जाणु नदति, सन्धिसद्दो न सुय्यति॥", + "‘‘‘गच्छमाना च सुगता, उद्धरन्ताव गच्छरे।", + "पठमं दक्खिणं पादं, बुद्धानं एस धम्मता॥", + "‘‘‘असम्भीता", + "नेवुक्‍कंसेन्ति अत्तानं, नो च वम्भेन्ति पाणिनं॥", + "‘‘‘मानावमानतो मुत्ता, समा सब्बेसु पाणिसु।", + "अनत्तुक्‍कंसका बुद्धा, बुद्धानं एस धम्मता॥", + "‘‘‘उप्पज्‍जन्ता", + "छप्पकारं पकम्पेन्ति, केवलं वसुधं इमं॥", + "‘‘‘पस्सन्ति", + "पवस्सति महामेघो, बुद्धानं एस धम्मता॥", + "‘‘‘ईदिसा ते महानागा, अतुला च", + "वण्णतो अनतिक्‍कन्ता, अप्पमेय्या तथागता’॥", + "‘‘‘अनुमोदिंसु मे वाक्यं, सब्बे सिस्सा सगारवा।", + "तथा च पटिपज्‍जिंसु, यथासत्ति यथाबलं’॥", + "‘‘पटिपूजेन्ति पुलिनं, सककम्माभिलासिनो।", + "सद्दहन्ता मम वाक्यं, बुद्धसक्‍कतमानसा", + "‘‘तदा चवित्वा तुसिता, देवपुत्तो महायसो।", + "उप्पज्‍जि मातुकुच्छिम्हि, दससहस्सि कम्पथ॥", + "‘‘अस्समस्साविदूरम्हि, चङ्कमम्हि ठितो अहं।", + "सब्बे सिस्सा समागन्त्वा, आगच्छुं मम सन्तिके॥", + "‘‘उसभोव मही नदति, मिगराजाव कूजति।", + "सुसुमारोव", + "‘‘यं", + "सो दानि भगवा सत्था, मातुकुच्छिमुपागमि॥", + "‘‘तेसं धम्मकथं वत्वा, कित्तयित्वा महामुनिं।", + "उय्योजेत्वा सके सिस्से, पल्‍लङ्कमाभुजिं अहं॥", + "‘‘बलञ्‍च वत मे खीणं, ब्याधिना", + "बुद्धसेट्ठं सरित्वान, तत्थ कालङ्कतो", + "‘‘सब्बे सिस्सा समागन्त्वा, अकंसु चितकं तदा।", + "कळेवरञ्‍च मे गय्ह, चितकं अभिरोपयुं॥", + "‘‘चितकं परिवारेत्वा, सीसे कत्वान अञ्‍जलिं।", + "सोकसल्‍लपरेता ते, विक्‍कन्दिंसु समागता॥", + "‘‘तेसं लालप्पमानानं, अगमं चितकं तदा।", + "‘अहं आचरियो तुम्हं, मा सोचित्थ सुमेधसा॥", + "‘‘‘सदत्थे", + "मा वो पमत्ता अहुत्थ", + "‘‘सके सिस्सेनुसासित्वा, देवलोकं पुनागमिं।", + "अट्ठारस च कप्पानि, देवलोके रमामहं॥", + "‘‘सतानं", + "अनेकसतक्खत्तुञ्‍च, देवरज्‍जमकारयिं॥", + "‘‘अवसेसेसु कप्पेसु, वोकिण्णो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, उप्पादस्स इदं फलं", + "‘‘यथा", + "तथेवाहम्पि समये, पुप्फितोम्हि महेसिना॥", + "‘‘वीरियं मे धुरधोरय्हं, योगक्खेमाधिवाहनं।", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं बुद्धमभिकित्तयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, कित्तनाय इदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अत्थदस्सी तु भगवा, सयम्भू लोकनायको।", + "विनता नदिया तीरं", + "‘‘उदका अभिनिक्खम्म, कच्छपो वारिगोचरो।", + "बुद्धं तारेतुकामोहं, उपेसिं लोकनायकं॥", + "‘‘‘अभिरूहतु", + "अहं तं तारयिस्सामि, दुक्खस्सन्तकरो तुवं’॥", + "‘‘मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, अत्थदस्सी महायसो।", + "अभिरूहित्वा मे पिट्ठिं, अट्ठासि लोकनायको॥", + "‘‘यतो सरामि अत्तानं, यतो पत्तोस्मि विञ्‍ञुतं।", + "सुखं मे तादिसं नत्थि, फुट्ठे पादतले यथा॥", + "‘‘उत्तरित्वान सम्बुद्धो, अत्थदस्सी महायसो।", + "नदीतीरम्हि ठत्वान, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘यावता", + "अयञ्‍च कच्छपो राजा, तारेसि मम पञ्‍ञवा॥", + "‘‘‘इमिना बुद्धतरणेन, मेत्तचित्तवताय च।", + "अट्ठारसे कप्पसते, देवलोके रमिस्सति॥", + "‘‘‘देवलोका इधागन्त्वा, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "एकासने निसीदित्वा, कङ्खासोतं तरिस्सति॥", + "‘‘‘यथापि", + "सम्माधारे पवच्छन्ते, फलं तोसेति कस्सकं", + "‘‘‘तथेविदं बुद्धखेत्तं, सम्मासम्बुद्धदेसितं।", + "सम्माधारे पवच्छन्ते, फलं मं तोसयिस्सति’॥", + "‘‘पधानपहितत्तोम्हि, उपसन्तो निरूपधि।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘अट्ठारसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, तरणाय इदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘यदा", + "‘अपरिमेय्ये इतो कप्पे, अयं बुद्धो भविस्सति॥", + "‘‘‘इमस्स जनिका माता, माया नाम भविस्सति।", + "पिता सुद्धोदनो नाम, अयं हेस्सति गोतमो॥", + "‘‘‘पधानं पदहित्वान, कत्वा दुक्‍करकारिकं।", + "अस्सत्थमूले सम्बुद्धो, बुज्झिस्सति महायसो॥", + "‘‘‘उपतिस्सो कोलितो च, अग्गा हेस्सन्ति सावका।", + "आनन्दो नाम नामेन", + "‘‘‘खेमा", + "चित्तो आळवको चेव, अग्गा हेस्सन्तुपासका॥", + "‘‘‘खुज्‍जुत्तरा", + "बोधि इमस्स वीरस्स, अस्सत्थोति पवुच्‍चति’॥", + "‘‘इदं", + "आमोदिता नरमरू, नमस्सन्ति कतञ्‍जली॥", + "‘‘तदाहं माणवो आसिं, मेघो नाम सुसिक्खितो।", + "सुत्वा ब्याकरणं सेट्ठं, सुमेधस्स महामुने॥", + "‘‘संविसट्ठो भवित्वान, सुमेधे करुणासये", + "पब्बजन्तञ्‍च तं वीरं, सहाव अनुपब्बजिं॥", + "‘‘संवुतो पातिमोक्खस्मिं, इन्द्रियेसु च पञ्‍चसु।", + "सुद्धाजीवो सतो वीरो, जिनसासनकारको॥", + "‘‘एवं विहरमानोहं, पापमित्तेन केनचि।", + "नियोजितो अनाचारे, सुमग्गा परिधंसितो॥", + "‘‘वितक्‍कवसिको हुत्वा, सासनतो अपक्‍कमिं।", + "पच्छा तेन कुमित्तेन, पयुत्तो मातुघातनं॥", + "‘‘अकरिं आनन्तरियं", + "ततो चुतो महावीचिं, उपपन्‍नो सुदारुणं॥", + "‘‘विनिपातगतो", + "न पुनो अद्दसं वीरं, सुमेधं नरपुङ्गवं॥", + "‘‘अस्मिं", + "दिस्वाहं सागरे नावं, गोचरत्थमुपागमिं॥", + "‘‘दिस्वा मं वाणिजा भीता, बुद्धसेट्ठमनुस्सरुं।", + "गोतमोति महाघोसं, सुत्वा तेहि उदीरितं॥", + "‘‘पुब्बसञ्‍ञं सरित्वान, ततो कालङ्कतो अहं।", + "सावत्थियं कुले इद्धे, जातो ब्राह्मणजातियं॥", + "‘‘आसिं धम्मरुचि नाम, सब्बपापजिगुच्छको।", + "दिस्वाहं लोकपज्‍जोतं, जातिया सत्तवस्सिको॥", + "‘‘महाजेतवनं", + "उपेमि बुद्धं तिक्खत्तुं, रत्तिया दिवसस्स च॥", + "‘‘तदा दिस्वा मुनि आह, चिरं धम्मरुचीति मं।", + "ततोहं अवचं बुद्धं, पुब्बकम्मपभावितं॥", + "‘‘सुचिरं सतपुञ्‍ञलक्खणं, पतिपुब्बेन विसुद्धपच्‍चयं।", + "अहमज्‍जसुपेक्खनं", + "‘‘सुचिरं विहतत्तमो मया, सुचिरक्खेन नदी विसोसिता।", + "सुचिरं अमलं विसोधितं, नयनं ञाणमयं महामुने॥", + "‘‘चिरकालसमङ्गितो", + "पुनरज्‍जसमागतो तया, न हि नस्सन्ति कतानि गोतम॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अज्झोगाहेत्वा", + "सालपुप्फेहि सञ्छन्‍नो, वसामि विपिने तदा॥", + "‘‘पियदस्सी च भगवा, सयम्भू अग्गपुग्गलो।", + "विवेककामो सम्बुद्धो, सालवनमुपागमि॥", + "‘‘अस्समा अभिनिक्खम्म, पवनं अगमासहं।", + "मूलफलं गवेसन्तो, आहिण्डामि वने तदा॥", + "‘‘तत्थद्दसासिं", + "सुनिसिन्‍नं समापन्‍नं, विरोचन्तं महावने॥", + "‘‘चतुदण्डे", + "मण्डपं सुकतं कत्वा, सालपुप्फेहि छादयिं॥", + "‘‘सत्ताहं धारयित्वान, मण्डपं सालछादितं।", + "तत्थ चित्तं पसादेत्वा, बुद्धसेट्ठमवन्दहं॥", + "‘‘भगवा", + "युगमत्तं पेक्खमानो, निसीदि पुरिसुत्तमो॥", + "‘‘सावको वरुणो नाम, पियदस्सिस्स सत्थुनो।", + "वसीसतसहस्सेहि, उपगच्छि विनायकं॥", + "‘‘पियदस्सी च भगवा, लोकजेट्ठो नरासभो।", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, सितं पातुकरी जिनो॥", + "‘‘अनुरुद्धो उपट्ठाको, पियदस्सिस्स सत्थुनो।", + "एकंसं चीवरं कत्वा, अपुच्छित्थ महामुनिं॥", + "‘‘‘को नु खो भगवा हेतु, सितकम्मस्स सत्थुनो।", + "कारणे विज्‍जमानम्हि, सत्था पातुकरे सितं’॥", + "‘‘‘सत्ताहं सालच्छदनं", + "तस्स कम्मं सरित्वान, सितं पातुकरिं अहं॥", + "‘‘‘अनोकासं न पस्सामि, यत्थ", + "देवलोके", + "‘‘‘देवलोके", + "यावता परिसा तस्स, सालच्छन्‍ना भविस्सति॥", + "‘‘‘तत्थ दिब्बेहि नच्‍चेहि, गीतेहि वादितेहि च।", + "रमिस्सति सदा सन्तो, पुञ्‍ञकम्मसमाहितो॥", + "‘‘‘यावता परिसा तस्स, गन्धगन्धी भविस्सति।", + "सालस्स पुप्फवस्सो च, पवस्सिस्सति तावदे॥", + "‘‘‘ततो चुतोयं मनुजो, मानुसं आगमिस्सति।", + "इधापि सालच्छदनं, सब्बकालं धरिस्सति", + "‘‘‘इध", + "परिवारेस्सन्ति मं निच्‍चं, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘‘उग्गच्छन्ते च सूरिये, सालवस्सं पवस्सति।", + "पुञ्‍ञकम्मेन संयुत्तं, वस्सते सब्बकालिकं॥", + "‘‘‘अट्ठारसे कप्पसते, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो॥", + "‘‘‘धम्मं अभिसमेन्तस्स, सालच्छन्‍नं भविस्सति।", + "चितके झायमानस्स, छदनं तत्थ हेस्सति’॥", + "‘‘विपाकं कित्तयित्वान, पियदस्सी महामुनि।", + "परिसाय धम्मं देसेसि, तप्पेन्तो धम्मवुट्ठिया॥", + "‘‘तिंसकप्पानि", + "सट्ठि च सत्तक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती अहोसहं॥", + "‘‘देवलोका इधागन्त्वा, लभामि विपुलं सुखं।", + "इधापि सालच्छदनं, मण्डपस्स इदं फलं॥", + "‘‘अयं पच्छिमको मय्हं, चरिमो वत्तते भवो।", + "इधापि सालच्छदनं, हेस्सति सब्बकालिकं॥", + "‘‘महामुनिं तोसयित्वा, गोतमं सक्यपुङ्गवं।", + "पत्तोम्हि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं॥", + "‘‘अट्ठारसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "पंसुकूलं", + "चन्दनी धातुपूजी च, पुलिनुप्पादकोपि च॥", + "तरणो धम्मरुचिको, सालमण्डपियो तथा।", + "सतानि द्वे होन्ति गाथा, ऊनवीसतिमेव च॥", + "‘‘कणिकारंव", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, विपस्सिं लोकनायकं॥", + "‘‘तीणि किङ्कणिपुप्फानि, पग्गय्ह अभिरोपयिं।", + "सम्बुद्धमभिपूजेत्वा, गच्छामि दक्खिणामुखो॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं बुद्धमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि, मम बुद्धस्स सन्तिके।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे", + "तत्थद्दसं पंसुकूलं, दुमग्गम्हि विलम्बितं॥", + "‘‘तीणि किङ्कणिपुप्फानि, ओचिनित्वानहं तदा।", + "हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, पंसुकूलमपूजयिं॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पूजित्वा अरहद्धजं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘वनकम्मिको", + "पसुमारेन जीवामि, कुसलं मे न विज्‍जति॥", + "‘‘मम आसयसामन्ता, तिस्सो लोकग्गनायको।", + "पदानि तीणि दस्सेसि, अनुकम्पाय चक्खुमा॥", + "‘‘अक्‍कन्ते च पदे दिस्वा, तिस्सनामस्स सत्थुनो।", + "हट्ठो हट्ठेन चित्तेन, पदे चित्तं पसादयिं॥", + "‘‘कोरण्डं पुप्फितं दिस्वा, पादपं धरणीरुहं।", + "सकोसकं गहेत्वान, पदसेट्ठमपूजयिं", + "‘‘तेन", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘यं यं योनुपपज्‍जामि, देवत्तं अथ मानुसं।", + "कोरण्डकछवि होमि, सुप्पभासो", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पदपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘किंसुकं पुप्फितं दिस्वा, पग्गहेत्वान अञ्‍जलिं।", + "बुद्धसेट्ठं सरित्वान, आकासे अभिपूजयिं॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘एकतिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरभगवतो", + "पंसुकूलं गवेसन्तो, सङ्कारे चरते", + "‘‘नगरे हंसवतिया, परेसं भतको अहं।", + "उपड्ढदुस्सं दत्वान, सिरसा अभिवादयिं॥", + "‘‘तेन", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘तेत्तिंसक्खत्तुं", + "सत्तसत्ततिक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती अहोसहं॥", + "‘‘पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं।", + "उपड्ढदुस्सदानेन, मोदामि अकुतोभयो॥", + "‘‘इच्छमानो चहं अज्‍ज, सकाननं सपब्बतं।", + "खोमदुस्सेहि छादेय्यं, अड्ढदुस्सस्सिदं फलं॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, अड्ढदुस्सस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘सुचिन्तितं भगवन्तं, लोकजेट्ठं नरासभं।", + "उपविट्ठं महारञ्‍ञं, वाताबाधेन पीळितं॥", + "‘‘दिस्वा", + "कतत्ता आचितत्ता", + "‘‘महासमुद्दा चत्तारो, घतं सम्पज्‍जरे मम।", + "अयञ्‍च पथवी घोरा, अप्पमाणा असङ्खिया॥", + "‘‘मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, भवते मधुसक्‍करा", + "चातुद्दीपा इमे रुक्खा, पादपा धरणीरुहा॥", + "‘‘मम", + "पञ्‍ञासक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्‍जमकारयिं॥", + "‘‘एकपञ्‍ञासक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती अहोसहं।", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, घतमण्डस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, पानीघटमपूरयिं॥", + "‘‘पब्बतग्गे दुमग्गे वा, आकासे वाथ भूमियं।", + "यदा पानीयमिच्छामि, खिप्पं निब्बत्तते मम॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, दकदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे", + "अस्समो सुकतो मय्हं, पण्णसाला सुमापिता॥", + "‘‘नारदो नाम नामेन, जटिलो उग्गतापनो।", + "चतुद्दससहस्सानि, सिस्सा परिचरन्ति मं॥", + "‘‘पटिसल्‍लीनको सन्तो, एवं चिन्तेसहं तदा।", + "‘सब्बो जनो मं पूजेति, नाहं पूजेमि किञ्‍चनं॥", + "‘‘‘न मे ओवादको अत्थि, वत्ता कोचि न विज्‍जति।", + "अनाचरियुपज्झायो, वने वासं उपेमहं॥", + "‘‘‘उपासमानो यमहं, गरुचित्तं उपट्ठहे।", + "सो मे आचरियो नत्थि, वनवासो निरत्थको॥", + "‘‘‘आयागं मे गवेसिस्सं, गरुं भावनियं तथा।", + "सावस्सयो वसिस्सामि, न कोचि गरहिस्सति’॥", + "‘‘उत्तानकूला नदिका, सुपतित्था मनोरमा।", + "संसुद्धपुलिनाकिण्णा, अविदूरे ममस्समं॥", + "‘‘नदिं", + "संवड्ढयित्वा पुलिनं, अकं पुलिनचेतियं॥", + "‘‘ये", + "तेसं एतादिसो थूपो, तं निमित्तं करोमहं॥", + "‘‘करित्वा", + "सोण्णकिङ्कणिपुप्फानि, सहस्से तीणि पूजयिं॥", + "‘‘सायपातं नमस्सामि, वेदजातो कतञ्‍जली।", + "सम्मुखा विय सम्बुद्धं, वन्दिं पुलिनचेतियं॥", + "‘‘यदा किलेसा जायन्ति, वितक्‍का गेहनिस्सिता।", + "सरामि सुकतं थूपं, पच्‍चवेक्खामि तावदे॥", + "‘‘उपनिस्साय विहरं, सत्थवाहं विनायकं।", + "किलेसे संवसेय्यासि, न युत्तं तव मारिस॥", + "‘‘सह", + "कुवितक्‍के विनोदेसिं, नागो तुत्तट्टितो यथा॥", + "‘‘एवं विहरमानं मं, मच्‍चुराजाभिमद्दथ।", + "तत्थ कालङ्कतो सन्तो, ब्रह्मलोकमगच्छहं॥", + "‘‘यावतायुं वसित्वान, तिदिवे", + "असीतिक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्‍जमकारयिं॥", + "‘‘सतानं तीणिक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती अहोसहं।", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘सोण्णकिङ्कणिपुप्फानं", + "धातीसतसहस्सानि, परिवारेन्ति मं", + "‘‘थूपस्स परिचिण्णत्ता, रजोजल्‍लं न लिम्पति।", + "गत्ते सेदा न मुच्‍चन्ति, सुप्पभासो भवामहं॥", + "‘‘अहो मे सुकतो थूपो, सुदिट्ठामरिका नदी।", + "थूपं कत्वान पुलिनं, पत्तोम्हि अचलं पदं॥", + "‘‘कुसलं कत्तुकामेन, जन्तुना सारगाहिना।", + "नत्थि खेत्तं अखेत्तं वा, पटिपत्तीव साधका", + "‘‘यथापि बलवा पोसो, अण्णवं तरितुस्सहे।", + "परित्तं कट्ठमादाय, पक्खन्देय्य महासरं॥", + "‘‘इमाहं कट्ठं निस्साय, तरिस्सामि महोदधिं।", + "उस्साहेन वीरियेन, तरेय्य उदधिं नरो॥", + "‘‘तथेव", + "तं कम्मं उपनिस्साय, संसारं समतिक्‍कमिं॥", + "‘‘पच्छिमे भवे सम्पत्ते, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "सावत्थियं पुरे जातो, महासाले सुअड्ढके॥", + "‘‘सद्धा माता पिता मय्हं, बुद्धस्स सरणं गता।", + "उभो दिट्ठपदा एते, अनुवत्तन्ति सासनं॥", + "‘‘बोधिपपटिकं", + "सायपातं", + "‘‘उपोसथम्हि", + "बुद्धस्स वण्णं कित्तेन्ता, तियामं वीतिनामयुं॥", + "‘‘सह दिस्वानहं", + "एकासने निसीदित्वा, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘गवेसमानो तं वीरं, धम्मसेनापतिद्दसं।", + "अगारा निक्खमित्वान, पब्बजिं तस्स सन्तिके॥", + "‘‘जातिया सत्तवस्सेन, अरहत्तमपापुणिं।", + "उपसम्पादयी बुद्धो, गुणमञ्‍ञाय चक्खुमा॥", + "‘‘दारकेनेव सन्तेन, किरियं निट्ठितं मया।", + "कतं मे करणीयज्‍ज, सक्यपुत्तस्स सासने॥", + "‘‘सब्बवेरभयातीतो, सब्बसङ्गातिगो", + "सावको ते महावीर, सोण्णथूपस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे", + "सयम्भू नारदो नाम, रुक्खमूले वसी तदा॥", + "‘‘नळागारं", + "चङ्कमं सोधयित्वान, सयम्भुस्स अदासहं॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘तत्थ मे सुकतं ब्यम्हं, नळकुटिकनिम्मितं।", + "सट्ठियोजनमुब्बेधं, तिंसयोजनवित्थतं॥", + "‘‘चतुद्दसेसु कप्पेसु, देवलोके रमिं अहं।", + "एकसत्ततिक्खत्तुञ्‍च, देवरज्‍जमकारयिं॥", + "‘‘चतुतिंसतिक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती अहोसहं।", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘धम्मपासादमारुय्ह, सब्बाकारवरूपमं।", + "यदिच्छकाहं विहरे, सक्यपुत्तस्स सासने॥", + "‘‘एकतिंसे इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, नळकुटियिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘मिगलुद्दो", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, सब्बधम्मान पारगुं॥", + "‘‘पियालफलमादाय, बुद्धसेट्ठस्सदासहं।", + "पुञ्‍ञक्खेत्तस्स वीरस्स, पसन्‍नो सेहि पाणिभि॥", + "‘‘एकतिंसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "किङ्कणी पंसुकूलञ्‍च, कोरण्डमथ किंसुकं।", + "उपड्ढदुस्सी घतदो, उदकं थूपकारको॥", + "नळकारी च नवमो, पियालफलदायको।", + "सतमेकञ्‍च गाथानं, नवकञ्‍च तदुत्तरि॥", + "मेत्तेय्यवग्गो भद्दालि, सकिंसम्मज्‍जकोपि च।", + "एकविहारी विभीतकी, जगती सालपुप्फियो॥", + "नळागारं पंसुकूलं, किङ्कणिपुप्फियो तथा।", + "असीति द्वे च गाथायो, चतुद्दससतानि च॥", + "‘‘सुमेधो", + "विवेककामो सम्बुद्धो, हिमवन्तमुपागमिं॥", + "‘‘अज्झोगय्ह हिमवन्तं, अग्गो कारुणिको मुनि।", + "पल्‍लङ्कमाभुजित्वान, निसीदि पुरिसुत्तमो॥", + "‘‘विज्‍जाधरो तदा आसिं, अन्तलिक्खचरो अहं।", + "तिसूलं सुकतं गय्ह, गच्छामि अम्बरे तदा॥", + "‘‘पब्बतग्गे यथा अग्गि, पुण्णमायेव चन्दिमा।", + "वने ओभासते बुद्धो, सालराजाव फुल्‍लितो॥", + "‘‘वनग्गा", + "नळग्गिवण्णसङ्कासा, दिस्वा चित्तं पसादयिं॥", + "‘‘विचिनं अद्दसं पुप्फं, कणिकारं देवगन्धिकं।", + "तीणि पुप्फानि आदाय, बुद्धसेट्ठमपूजयिं॥", + "‘‘बुद्धस्स आनुभावेन, तीणि पुप्फानि मे तदा।", + "उद्धंवण्टा अधोपत्ता, छायं कुब्बन्ति सत्थुनो॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘तत्थ", + "सट्ठियोजनमुब्बेधं, तिंसयोजनवित्थतं॥", + "‘‘सहस्सकण्डं सतभेण्डु", + "सतसहस्सनिय्यूहा, ब्यम्हे पातुभविंसु मे॥", + "‘‘सोण्णमया मणिमया, लोहितङ्गमयापि च।", + "फलिकापि च पल्‍लङ्का, येनिच्छका यदिच्छका", + "‘‘महारहञ्‍च", + "उद्धलोमिकएकन्तं, बिम्बोहनसमायुतं", + "‘‘भवना निक्खमित्वान, चरन्तो देवचारिकं।", + "यदा इच्छामि गमनं, देवसङ्घपुरक्खतो॥", + "‘‘पुप्फस्स हेट्ठा तिट्ठामि, उपरिच्छदनं मम।", + "समन्ता योजनसतं, कणिकारेहि छादितं॥", + "‘‘सट्ठितुरियसहस्सानि, सायपातमुपट्ठहुं।", + "परिवारेन्ति मं निच्‍चं, रत्तिन्दिवमतन्दिता॥", + "‘‘तत्थ नच्‍चेहि गीतेहि, ताळेहि वादितेहि च।", + "रमामि खिड्डारतिया, मोदामि कामकामिहं॥", + "‘‘तत्थ भुत्वा पिवित्वा च, मोदामि तिदसे तदा।", + "नारीगणेहि सहितो, मोदामि ब्यम्हमुत्तमे॥", + "‘‘सतानं पञ्‍चक्खत्तुञ्‍च, देवरज्‍जमकारयिं।", + "सतानं तीणिक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती अहोसहं।", + "पदेसरज्‍जं", + "‘‘भवाभवे संसरन्तो, महाभोगं लभामहं।", + "भोगे मे ऊनता नत्थि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘दुवे", + "अञ्‍ञं गतिं न जानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘दुवे कुले पजायामि, खत्तिये चापि ब्राह्मणे।", + "नीचे कुले न जायामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘हत्थियानं अस्सयानं, सिविकं सन्दमानिकं।", + "लभामि सब्बमेवेतं, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘दासीगणं दासगणं, नारियो समलङ्कता।", + "लभामि सब्बमेवेतं, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘कोसेय्यकम्बलियानि, खोमकप्पासिकानि च।", + "लभामि सब्बमेवेतं, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘नववत्थं", + "लभामि सब्बमेवेतं, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘इमं खाद इमं भुञ्‍ज, इमम्हि सयने सय।", + "लभामि सब्बमेवेतं, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘सब्बत्थ पूजितो होमि, यसो अब्भुग्गतो मम।", + "महापक्खो सदा होमि, अभेज्‍जपरिसो सदा।", + "ञातीनं उत्तमो होमि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘सीतं", + "अथो चेतसिकं दुक्खं, हदये मे न विज्‍जति॥", + "‘‘सुवण्णवण्णो हुत्वान, संसरामि भवाभवे।", + "वेवण्णियं न जानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘देवलोका चवित्वान, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "सावत्थियं पुरे जातो, महासाले सुअड्ढके॥", + "‘‘पञ्‍च कामगुणे हित्वा, पब्बजिं अनगारियं।", + "जातिया सत्तवस्सोहं, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘उपसम्पादयी बुद्धो, गुणमञ्‍ञाय चक्खुमा।", + "तरुणो पूजनीयोहं, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘दिब्बचक्खु विसुद्धं मे, समाधिकुसलो अहं।", + "अभिञ्‍ञापारमिप्पत्तो, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा अनुप्पत्तो, इद्धिपादेसु कोविदो।", + "धम्मेसु पारमिप्पत्तो, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि, मम बुद्धस्स सन्तिके।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘नगरे हंसवतिया, कुम्भकारो अहोसहं।", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, ओघतिण्णमनासवं॥", + "‘‘सुकतं मत्तिकापत्तं, बुद्धसेट्ठस्सदासहं।", + "पत्तं दत्वा भगवतो, उजुभूतस्स तादिनो॥", + "‘‘भवे निब्बत्तमानोहं, सोण्णथाले लभामहं।", + "रूपिमये च सोवण्णे, तट्टिके च मणीमये॥", + "‘‘पातियो परिभुञ्‍जामि, पुञ्‍ञकम्मस्सिदं फलं।", + "यसानञ्‍च धनानञ्‍च", + "‘‘यथापि भद्दके खेत्ते, बीजं अप्पम्पि रोपितं।", + "सम्माधारं पवच्छन्ते, फलं तोसेति कस्सकं॥", + "‘‘तथेविदं पत्तदानं, बुद्धखेत्तम्हि रोपितं।", + "पीतिधारे पवस्सन्ते, फलं मं तोसयिस्सति॥", + "‘‘यावता खेत्ता विज्‍जन्ति, सङ्घापि च गणापि च।", + "बुद्धखेत्तसमो नत्थि, सुखदो सब्बपाणिनं॥", + "‘‘नमो", + "एकपत्तं ददित्वान, पत्तोम्हि अचलं पदं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पत्तमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पत्तदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘कणिकारंव", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, लोकजेट्ठं नरासभं॥", + "‘‘पसन्‍नचित्तो सुमनो, सिरे कत्वान अञ्‍जलिं।", + "कासुमारिकमादाय, बुद्धसेट्ठस्सदासहं॥", + "‘‘एकतिंसे इतो कप्पे, यं फलं अददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सहस्सरंसी भगवा, सयम्भू अपराजितो।", + "विवेका उट्ठहित्वान, गोचरायाभिनिक्खमि॥", + "‘‘फलहत्थो", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, अवटं अददिं फलं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, आहुतीनं पटिग्गहं।", + "रथियं पटिपज्‍जन्तं, पादफलं", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं फलं अददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘कणिकारंव", + "जलन्तं दीपरुक्खंव, अद्दसं लोकनायकं॥", + "‘‘मातुलुङ्गफलं", + "दक्खिणेय्यस्स वीरस्स", + "‘‘एकतिंसे इतो कप्पे, यं फलं अददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अज्‍जुनो", + "चरणेन च सम्पन्‍नो, समाधिकुसलो मुनि॥", + "‘‘कुम्भमत्तं", + "छत्तपण्णं गहेत्वान, अदासिं सत्थुनो अहं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं फलं अददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सुवण्णवण्णं", + "रथियं पटिपज्‍जन्तं, अमोदमददिं फलं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं फलं अददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सतरंसी नाम भगवा, सयम्भू अपराजितो।", + "विवेका वुट्ठहित्वान, गोचरायाभिनिक्खमि॥", + "‘‘फलहत्थो अहं दिस्वा, उपगच्छिं नरासभं।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, तालफलं अदासहं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं फलं अददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, गच्छन्तं अनिलञ्‍जसे॥", + "‘‘नाळिकेरफलं गय्ह, बुद्धसेट्ठस्सदासहं।", + "आकासे ठितको सन्तो, पटिग्गण्हि महायसो॥", + "‘‘वित्तिसञ्‍जननो", + "फलं बुद्धस्स दत्वान, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘अधिगच्छिं तदा पीतिं, विपुलञ्‍च सुखुत्तमं।", + "उप्पज्‍जतेव रतनं, निब्बत्तस्स तहिं तहिं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं फलं अददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘दिब्बचक्खु विसुद्धं मे, समाधिकुसलो अहं।", + "अभिञ्‍ञापारमिप्पत्तो, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰…", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "कणिकारेकपत्ता च, कासुमारी तथावटा।", + "पादञ्‍च मातुलुङ्गञ्‍च, अजेलीमोदमेव च॥", + "तालं तथा नाळिकेरं, गाथायो गणिता विह।", + "एकं गाथासतं होति, ऊनाधिकविवज्‍जितं॥", + "‘‘मिगलुद्दो", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, सब्बधम्मान पारगुं॥", + "‘‘कुरञ्‍चियफलं गय्ह, बुद्धसेट्ठस्सदासहं।", + "पुञ्‍ञक्खेत्तस्स तादिनो, पसन्‍नो सेहि पाणिभि॥", + "‘‘एकतिंसे इतो कप्पे, यं फलं अददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि, बुद्धसेट्ठस्स सन्तिके।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सुवण्णवण्णं", + "रथियं पटिपज्‍जन्तं, कपित्थं", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘ककुधं विलसन्तंव, देवदेवं नरासभं।", + "रथियं पटिपज्‍जन्तं, कोसम्बं", + "‘‘एकतिंसे इतो कप्पे, यं फलं अददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘विनतानदिया तीरे, विहासि पुरिसुत्तमो।", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, एकग्गं सुसमाहितं॥", + "‘‘मधुगन्धस्स", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, बुद्धसेट्ठमपूजयिं॥", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰…", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सुवण्णवण्णं सम्बुद्धं, आहुतीनं पटिग्गहं।", + "रथियं पटिपज्‍जन्तं, नागपुप्फं अपूजयिं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘चन्दभागानदीतीरे", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, सयम्भुं अपराजितं॥", + "‘‘पसन्‍नचित्तो सुमनो, वेदजातो कतञ्‍जली।", + "गहेत्वा अज्‍जुनं पुप्फं, सयम्भुं अभिपूजयिं॥", + "‘‘तेन", + "जहित्वा किन्‍नरं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘छत्तिंसक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्‍जमकारयिं।", + "दसक्खत्तुं चक्‍कवत्ती, महारज्‍जमकारयिं॥", + "‘‘पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं।", + "सुखेत्ते वप्पितं बीजं, सयम्भुम्हि अहो मम", + "‘‘कुसलं विज्‍जते मय्हं, पब्बजिं अनगारियं।", + "पूजारहो अहं अज्‍ज, सक्यपुत्तस्स सासने॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे, वसलो", + "बुद्धो सुदस्सनो नाम, वसते पब्बतन्तरे॥", + "‘‘पुप्फं हेमवन्तं गय्ह, वेहासं अगमासहं।", + "तत्थद्दसासिं सम्बुद्धं, ओघतिण्णमनासवं॥", + "‘‘पुप्फं", + "बुद्धस्स अभिरोपेसिं, सयम्भुस्स महेसिनो॥", + "‘‘एकतिंसे इतो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘मिगलुद्दो", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, देवसङ्घपुरक्खतं॥", + "‘‘चतुसच्‍चं पकासेन्तं, देसेन्तं अमतं पदं।", + "अस्सोसिं मधुरं धम्मं, सिखिनो लोकबन्धुनो॥", + "‘‘घोसे चित्तं पसादेसिं, असमप्पटिपुग्गले।", + "तत्थ चित्तं पसादेत्वा, उत्तरिं", + "‘‘एकतिंसे इतो कप्पे, यं सञ्‍ञमलभिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, घोससञ्‍ञायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘वरुणो", + "छड्डेत्वा दसपुत्तानि, वनमज्झोगहिं तदा॥", + "‘‘अस्समं", + "पण्णसालं करित्वान, वसामि विपिने अहं॥", + "‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो।", + "ममुद्धरितुकामो सो, आगच्छि मम अस्समं॥", + "‘‘यावता वनसण्डम्हि, ओभासो विपुलो अहु।", + "बुद्धस्स आनुभावेन, पज्‍जली विपिनं तदा॥", + "‘‘दिस्वान तं पाटिहीरं, बुद्धसेट्ठस्स तादिनो।", + "पत्तपुटं गहेत्वान, फलेन पूजयिं अहं॥", + "‘‘उपगन्त्वान सम्बुद्धं, सहखारिमदासहं।", + "अनुकम्पाय मे बुद्धो, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘खारिभारं गहेत्वान, पच्छतो एहि मे तुवं।", + "परिभुत्ते च सङ्घम्हि, पुञ्‍ञं तव भविस्सति’॥", + "‘‘पुटकन्तं गहेत्वान, भिक्खुसङ्घस्सदासहं।", + "तत्थ चित्तं पसादेत्वा, तुसितं उपपज्‍जहं॥", + "‘‘तत्थ दिब्बेहि नच्‍चेहि, गीतेहि वादितेहि च।", + "पुञ्‍ञकम्मेन संयुत्तं, अनुभोमि सदा सुखं॥", + "‘‘यं", + "भोगे मे ऊनता नत्थि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘यावता चतुरो दीपा, ससमुद्दा सपब्बता।", + "फलं बुद्धस्स दत्वान, इस्सरं कारयामहं॥", + "‘‘यावता मे पक्खिगणा, आकासे उप्पतन्ति चे।", + "तेपि मं वसमन्वेन्ति, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘यावता वनसण्डम्हि, यक्खा भूता च रक्खसा।", + "कुम्भण्डा गरुळा चापि, पारिचरियं उपेन्ति मे॥", + "‘‘कुम्भा", + "तेपि मं वसमन्वेन्ति, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘सुपण्णा", + "तेपि मं सरणं यन्ति, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘येपि दीघायुका नागा, इद्धिमन्तो महायसा।", + "तेपि मं वसमन्वेन्ति, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘सीहा ब्यग्घा च दीपी च, अच्छकोकतरच्छका।", + "तेपि मं वसमन्वेन्ति, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘ओसधीतिणवासी च, ये च आकासवासिनो।", + "सब्बे मं सरणं यन्ति, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘सुदुद्दसं सुनिपुणं, गम्भीरं सुप्पकासितं।", + "फस्सयित्वा", + "‘‘विमोक्खे", + "आतापी निपको चाहं, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘ये फलट्ठा बुद्धपुत्ता, खीणदोसा महायसा।", + "अहमञ्‍ञतरो तेसं, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘अभिञ्‍ञापारमिं गन्त्वा, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘तेविज्‍जा इद्धिपत्ता च, बुद्धपुत्ता महायसा।", + "दिब्बसोतसमापन्‍ना, तेसं अञ्‍ञतरो अहं॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं फलं अददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे", + "बुद्धोपि सम्भवो नाम, अब्भोकासे वसी तदा॥", + "‘‘भवना निक्खमित्वान, पदुमं धारयिं अहं।", + "एकाहं धारयित्वान, भवनं पुनरागमिं॥", + "‘‘एकतिंसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "कुरञ्‍चियं कपित्थञ्‍च, कोसम्बमथ केतकं।", + "नागपुप्फज्‍जुनञ्‍चेव, कुटजी घोससञ्‍ञको॥", + "थेरो", + "असीति चेत्थ गाथायो, तिस्सो गाथा तदुत्तरि॥", + "‘‘हिमवन्तस्साविदूरे", + "तत्थेव तिस्सो", + "‘‘मिगलुद्दो पुरे आसिं, अरञ्‍ञे कानने अहं।", + "दिस्वान तं देवदेवं, तिणमुट्ठिमदासहं॥", + "‘‘निसीदनत्थं बुद्धस्स, दत्वा चित्तं पसादयिं।", + "सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, पक्‍कामिं", + "‘‘अचिरं गतमत्तस्स", + "सीहेन पोथितो", + "‘‘आसन्‍ने मे कतं कम्मं, बुद्धसेट्ठे अनासवे।", + "सुमुत्तो सरवेगोव, देवलोकमगच्छहं॥", + "‘‘यूपो तत्थ सुभो आसि, पुञ्‍ञकम्माभिनिम्मितो।", + "सहस्सकण्डो सतभेण्डु, धजालु हरितामयो॥", + "‘‘पभा", + "आकिण्णो देवकञ्‍ञाहि, आमोदिं कामकामिहं॥", + "‘‘देवलोका", + "आगन्त्वान मनुस्सत्तं, पत्तोम्हि आसवक्खयं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, निसीदनमदासहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, तिणमुट्ठे इदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि, मम बुद्धस्स सन्तिके।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘विपस्सिनो भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो।", + "एकमञ्‍चं", + "‘‘हत्थियानं अस्सयानं, दिब्बयानं समज्झगं।", + "तेन मञ्‍चकदानेन, पत्तोम्हि आसवक्खयं॥", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, मञ्‍चदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘आरुहिम्ह तदा नावं, भिक्खु चाजीविको चहं।", + "नावाय भिज्‍जमानाय, भिक्खु मे सरणं अदा॥", + "‘‘एकतिंसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, सरणगमने फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘नगरे", + "चम्मवासी तदा आसिं, कमण्डलुधरो अहं॥", + "‘‘अद्दसं विमलं बुद्धं, सयम्भुं अपराजितं।", + "पधानं पहितत्तं तं, झायिं झानरतं वसिं", + "‘‘सब्बकामसमिद्धिञ्‍च, ओघतिण्णमनासवं।", + "दिस्वा पसन्‍नो सुमनो, अब्भञ्‍जनमदासहं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, अब्भञ्‍जनस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘दिवाविहारा", + "लहुं सुपटकं", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, सुपटकमदासहं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, सुपटस्स इदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘काननं वनमोगय्ह, वेळुं छेत्वानहं तदा।", + "आलम्बणं करित्वान, सङ्घस्स अददिं बहुं", + "‘‘तेन", + "आलम्बदण्डं दत्वान, पक्‍कामिं उत्तरामुखो॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, दण्डदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘मिगलुद्दो", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, सब्बधम्मान पारगुं॥", + "‘‘तस्मिं महाकारुणिके, सब्बसत्तहिते रते।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, नेलपुप्फमपूजयिं॥", + "‘‘एकतिंसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अहं पुरे बोधिपत्तं, उज्झितं चेतियङ्गणे।", + "तं गहेत्वान छड्डेसिं, अलभिं वीसतीगुणे॥", + "‘‘तस्स कम्मस्स तेजेन, संसरन्तो भवाभवे।", + "दुवे भवे संसरामि, देवत्ते चापि मानुसे॥", + "‘‘देवलोका चवित्वान, आगन्त्वा मानुसं भवं।", + "दुवे कुले पजायामि, खत्तिये चापि ब्राह्मणे॥", + "‘‘अङ्गपच्‍चङ्गसम्पन्‍नो, आरोहपरिणाहवा।", + "अभिरूपो सुचि होमि, सम्पुण्णङ्गो अनूनको॥", + "‘‘देवलोके", + "भवे सुवण्णवण्णो च, उत्तत्तकनकूपमो॥", + "‘‘मुदुका", + "छवि मे सब्बदा होति, बोधिपत्ते सुछड्डिते", + "‘‘यतो कुतोचि गतीसु, सरीरे समुदागते।", + "न लिम्पति रजोजल्‍लं, विपाको पत्तछड्डिते॥", + "‘‘उण्हे वातातपे तस्स, अग्गितापेन वा पन।", + "गत्ते सेदा न मुच्‍चन्ति, विपाको पत्तछड्डिते॥", + "‘‘कुट्ठं गण्डो किलासो च, तिलका पिळका तथा।", + "न होन्ति काये दद्दु च, विपाको पत्तछड्डिते॥", + "‘‘अपरम्पि गुणं तस्स, निब्बत्तति भवाभवे।", + "रोगा न होन्ति कायस्मिं, विपाको पत्तछड्डिते॥", + "‘‘अपरम्पि गुणं तस्स, निब्बत्तति भवाभवे।", + "न होति चित्तजा पीळा, विपाको पत्तछड्डिते॥", + "‘‘अपरम्पि गुणं तस्स, निब्बत्तति भवाभवे।", + "अमित्ता न भवन्तस्स, विपाको पत्तछड्डिते॥", + "‘‘अपरम्पि गुणं तस्स, निब्बत्तति भवाभवे।", + "अनूनभोगो भवति, विपाको पत्तछड्डिते॥", + "‘‘अपरम्पि गुणं तस्स, निब्बत्तति भवाभवे।", + "अग्गिराजूहि चोरेहि, न होति उदके भयं॥", + "‘‘अपरम्पि", + "दासिदासा अनुचरा, होन्ति चित्तानुवत्तका॥", + "‘‘यम्हि आयुप्पमाणम्हि, जायते मानुसे भवे।", + "ततो न हायते आयु, तिट्ठते यावतायुकं॥", + "‘‘अब्भन्तरा च बाहिरा", + "नुयुत्ता होन्ति सब्बेपि, वुद्धिकामा सुखिच्छका॥", + "‘‘भोगवा यसवा होमि, सिरिमा ञातिपक्खवा।", + "अपेतभयसन्तासो, भवेहं सब्बतो भवे॥", + "‘‘देवा", + "सब्बे ते परिरक्खन्ति, भवे संसरतो सदा॥", + "‘‘देवलोके मनुस्से च, अनुभोत्वा उभो यसे।", + "अवसाने च निब्बानं, सिवं पत्तो अनुत्तरं॥", + "‘‘सम्बुद्धमुद्दिसित्वान, बोधिं वा तस्स सत्थुनो।", + "यो पुञ्‍ञं पसवे पोसो, तस्स किं नाम दुल्‍लभं॥", + "‘‘मग्गे", + "अञ्‍ञेसं अधिको हुत्वा, निब्बायामि अनासवो॥", + "‘‘पुरेहं बोधिया पत्तं, छड्डेत्वा हट्ठमानसो।", + "इमेहि वीसतङ्गेहि, समङ्गी होमि सब्बदा॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मान पारगू।", + "वुट्ठहित्वा समाधिम्हा, चङ्कमी लोकनायको॥", + "‘‘खारिभारं गहेत्वान, आहरन्तो फलं तदा।", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, चङ्कमन्तं महामुनिं॥", + "‘‘पसन्‍नचित्तो सुमनो, सिरे कत्वान अञ्‍जलिं।", + "सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, आमण्डमददिं फलं॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं फलं अददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, आमण्डस्स इदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘इमम्हि भद्दके कप्पे, ब्रह्मबन्धु महायसो।", + "कस्सपो नाम गोत्तेन", + "‘‘अनुब्यञ्‍जनसम्पन्‍नो, बात्तिंसवरलक्खणो।", + "ब्यामप्पभापरिवुतो, रंसिजालसमोत्थटो", + "‘‘अस्सासेता यथा चन्दो, सूरियोव पभङ्करो।", + "निब्बापेता यथा मेघो, सागरोव गुणाकरो॥", + "‘‘धरणीरिव", + "आकासो विय पञ्‍ञाय, असङ्गो अनिलो यथा॥", + "‘‘स कदाचि महावीरो, परिसासु विसारदो।", + "सच्‍चानि सम्पकासेति, उद्धरन्तो महाजनं॥", + "‘‘तदा हि बाराणसियं, सेट्ठिपुत्तो महायसो।", + "आसहं धनधञ्‍ञस्स", + "‘‘जङ्घाविहारं विचरं, मिगदायमुपेच्‍चहं", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, देसेन्तं अमतं पदं॥", + "‘‘विसट्ठकन्तवचनं", + "हंसरुतेहि", + "‘‘दिस्वा", + "पहायनप्पके भोगे, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘एवं", + "अहोसिं धम्मकथिको, विचित्तपटिभाणवा॥", + "‘‘महापरिसमज्झेहं, हट्ठचित्तो पुनप्पुनं।", + "वण्णयिं हेमवण्णस्स, वण्णं वण्णविसारदो॥", + "‘‘एस खीणासवो बुद्धो, अनीघो छिन्‍नसंसयो।", + "सब्बकम्मक्खयं पत्तो, विमुत्तोपधिसङ्खये॥", + "‘‘एस सो भगवा बुद्धो, एस सीहो अनुत्तरो।", + "सदेवकस्स लोकस्स, ब्रह्मचक्‍कप्पवत्तको॥", + "‘‘दन्तो दमेता सन्तो च, समेता निब्बुतो इसि।", + "निब्बापेता च अस्सत्थो, अस्सासेता महाजनं॥", + "‘‘वीरो सूरो च विक्‍कन्तो", + "विजितावी च स जिनो, अप्पगब्बो अनालयो॥", + "‘‘अनेञ्‍जो अचलो धीमा, अमोहो असमो मुनि।", + "धोरय्हो उसभो नागो, सीहो सक्‍को गरूसुपि॥", + "‘‘विरागो विमलो ब्रह्मा, वादी सूरो रणञ्‍जहो।", + "अखिलो च विसल्‍लो च, असमो संयतो", + "‘‘ब्राह्मणो", + "योधो बुद्धो सुतासुतो", + "‘‘धाता धता च सन्ति च, कत्ता नेता पकासिता।", + "सम्पहंसिता भेत्ता च, छेत्ता सोता पसंसिता॥", + "‘‘अखिलो च विसल्‍लो च, अनीघो अकथंकथी।", + "अनेजो विरजो कत्ता, गन्धा वत्ता पसंसिता॥", + "‘‘तारेता अत्थकारेता, कारेता सम्पदारिता।", + "पापेता सहिता कन्ता, हन्ता आतापी तापसो", + "‘‘समचित्तो", + "‘‘नित्तिण्णकङ्खो निम्मानो, अप्पमेय्यो अनूपमो।", + "सब्बवाक्यपथातीतो, सच्‍च नेय्यन्तगू", + "‘‘सत्तसारवरे", + "तस्मा बुद्धे च धम्मे च, सङ्घे सद्धा महत्थिका", + "‘‘गुणेहि एवमादीहि, तिलोकसरणुत्तमं।", + "वण्णेन्तो परिसामज्झे, अकं", + "‘‘ततो चुताहं तुसिते, अनुभोत्वा महासुखं।", + "ततो चुतो मनुस्सेसु, जातो होमि सुगन्धिको॥", + "‘‘निस्सासो मुखगन्धो च, देहगन्धो तथेव मे।", + "सेदगन्धो च सततं, सब्बगन्धोव होति मे", + "‘‘मुखगन्धो", + "परिसन्तो", + "‘‘गुणत्थवस्स सब्बन्तं, फलं तु", + "एकग्गमनसा सब्बे, वण्णयिस्सं", + "‘‘गुणं", + "सुखितो", + "‘‘यसस्सी सुखितो कन्तो, जुतिमा पियदस्सनो।", + "वत्ता अपरिभूतो च, निद्दोसो पञ्‍ञवा तथा॥", + "‘‘खीणे आयुसि", + "तेसं हेतुं पवक्खामि, तं सुणाथ यथातथं॥", + "‘‘सन्तं", + "तत्थ तत्थूपपन्‍नोपि", + "‘‘दुक्खस्सन्तकरं बुद्धं, धम्मं सन्तमसङ्खतं।", + "वण्णयं सुखदो आसिं, सत्तानं सुखितो ततो॥", + "‘‘गुणं वदन्तो बुद्धस्स, बुद्धपीतिसमायुतो।", + "सकन्तिं परकन्तिञ्‍च, जनयिं तेन कन्तिमा॥", + "‘‘जिनो ते तित्थिकाकिण्णे", + "गुणं वदन्तो जोतेसिं", + "‘‘पियकारी जनस्सापि, सम्बुद्धस्स गुणं वदं।", + "सरदोव ससङ्कोहं, तेनासिं पियदस्सनो॥", + "‘‘यथासत्तिवसेनाहं", + "सुगतं तेन वागिसो, विचित्तपटिभानवा॥", + "‘‘ये बाला विमतिं पत्ता, परिभोन्ति महामुनिं।", + "निग्गहिं ते सद्धम्मेन, परिभूतो न तेनहं", + "‘‘बुद्धवण्णेन सत्तानं, किलेसे अपनेसहं।", + "निक्‍किलेसमनो होमि, तस्स कम्मस्स वाहसा॥", + "‘‘सोतूनं", + "तेनाहमासिं", + "‘‘सब्बासवपरिक्खीणो, तिण्णसंसारसागरो।", + "सिखीव अनुपादानो, पापुणिस्सामि निब्बुतिं॥", + "‘‘इमस्मिंयेव कप्पस्मिं, यमहं सन्थविं जिनं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धवण्णस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "तिणदो", + "सुपटो दण्डदायी च, नेलपूजी तथेव च॥", + "बोधिसम्मज्‍जको मण्डो, सुगन्धो दसमोति च।", + "गाथासतं सतेवीसं, गणितञ्‍चेत्थ सब्बसो॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "सतसहस्से कप्पानं, इतो उप्पज्‍जि नायको॥", + "‘‘वीरो कमलपत्तक्खो, ससङ्कविमलाननो।", + "कनकाचलसङ्कासो", + "‘‘सत्तनेत्तमनोहारी, वरलक्खणभूसितो।", + "सब्बवाक्यपथातीतो, मनुजामरसक्‍कतो॥", + "‘‘सम्बुद्धो बोधयं सत्ते, वागीसो मधुरस्सरो।", + "करुणानिबन्धसन्तानो, परिसासु विसारदो॥", + "‘‘देसेति", + "निमुग्गे मोहपङ्कम्हि, समुद्धरति पाणिने॥", + "‘‘तदा एकचरो हुत्वा, तापसो हिमवालयो।", + "नभसा मानुसं लोकं, गच्छन्तो जिनमद्दसं॥", + "‘‘उपेच्‍च सन्तिकं तस्स, अस्सोसिं धम्मदेसनं।", + "वण्णयन्तस्स वीरस्स, सावकस्स महागुणं॥", + "‘‘सङ्खित्तेन मया वुत्तं, वित्थारेन पकासयं।", + "परिसं मञ्‍च तोसेति, यथा कच्‍चायनो अयं॥", + "‘‘‘नाहं", + "तस्मातदग्गे", + "‘‘तदाहं विम्हितो हुत्वा, सुत्वा वाक्यं मनोरमं।", + "हिमवन्तं गमित्वान, आहित्वा", + "‘‘पूजेत्वा लोकसरणं, तं ठानमभिपत्थयिं।", + "तदा ममासयं ञत्वा, ब्याकासि स रणञ्‍जहो॥", + "‘‘‘पस्सथेतं", + "उद्धग्गलोमं पीणंसं, अचलं पञ्‍जलिं ठितं॥", + "‘‘‘हासं", + "धम्मजं उग्गहदयं", + "‘‘कच्‍चानस्स गुणं सुत्वा, तं ठानं पत्थयं ठितो।", + "अनागतम्हि अद्धाने, गोतमस्स महामुने॥", + "‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो।", + "कच्‍चानो नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको॥", + "‘‘बहुस्सुतो महाञाणी, अधिप्पायविदू मुने।", + "पापुणिस्सति तं ठानं, यथायं ब्याकतो मया॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘दुवे भवे संसरामि, देवत्ते अथ मानुसे।", + "अञ्‍ञं गतिं न गच्छामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘दुवे", + "नीचे कुले न जायामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पच्छिमे", + "पज्‍जोतस्स च चण्डस्स, पुरोहितदिजाधिनो", + "‘‘पुत्तो तिरिटिवच्छस्स", + "माता च चन्दिमा नाम, कच्‍चानोहं वरत्तचो॥", + "‘‘वीमंसनत्थं बुद्धस्स, भूमिपालेन पेसितो।", + "दिस्वा मोक्खपुरद्वारं, नायकं गुणसञ्‍चयं॥", + "‘‘सुत्वा च विमलं वाक्यं, गतिपङ्कविसोसनं।", + "पापुणिं अमतं सन्तं, सेसेहि सह सत्तहि॥", + "‘‘अधिप्पायविदू जातो, सुगतस्स महामते।", + "ठपितो एतदग्गे च, सुसमिद्धमनोरथो॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि, मम बुद्धस्स सन्तिके। तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘इतो", + "अनोमनामो अमितो, नामेन पदुमुत्तरो॥", + "‘‘पदुमाकारवदनो, पदुमामलसुच्छवी।", + "लोकेनानुपलित्तोव तोयेन पदुमं यथा॥", + "‘‘वीरो पदुमपत्तक्खो, कन्तो च पदुमं यथा।", + "पदुमुत्तरगन्धोव, तस्मा सो पदुमुत्तरो॥", + "‘‘लोकजेट्ठो च निम्मानो, अन्धानं नयनूपमो।", + "सन्तवेसो गुणनिधि, करुणामतिसागरो॥", + "‘‘स कदाचि महावीरो, ब्रह्मासुरसुरच्‍चितो।", + "सदेवमनुजाकिण्णे, जनमज्झे जिनुत्तमो", + "‘‘वदनेन सुगन्धेन, मधुरेन रुतेन च।", + "रञ्‍जयं परिसं सब्बं, सन्थवी सावकं सकं॥", + "‘‘सद्धाधिमुत्तो", + "नत्थि एतादिसो अञ्‍ञो, यथायं भिक्खु वक्‍कलि॥", + "‘‘तदाहं हंसवतियं, नगरे ब्राह्मणत्रजो।", + "हुत्वा सुत्वा च तं वाक्यं, तं ठानमभिरोचयिं॥", + "‘‘ससावकं", + "सत्ताहं भोजयित्वान, दुस्सेहच्छादयिं तदा॥", + "‘‘निपच्‍च", + "निमुग्गो पीतिसम्पुण्णो, इदं वचनमब्रविं॥", + "‘‘‘यो सो तया सन्थवितो, इतो सत्तमके मुनि", + "भिक्खु सद्धावतं अग्गो, तादिसो होमहं मुने’॥", + "‘‘एवं वुत्ते महावीरो, अनावरणदस्सनो।", + "इमं वाक्यं उदीरेसि, परिसाय महामुनि॥", + "‘‘‘पस्सथेतं माणवकं, पीतमट्ठनिवासनं।", + "हेमयञ्‍ञोपचितङ्गं", + "‘‘‘एसो अनागतद्धाने, गोतमस्स महेसिनो।", + "अग्गो सद्धाधिमुत्तानं, सावकोयं भविस्सति॥", + "‘‘‘देवभूतो मनुस्सो वा, सब्बसन्तापवज्‍जितो।", + "सब्बभोगपरिब्यूळ्हो, सुखितो संसरिस्सति॥", + "‘‘‘सतसहस्सितो कप्पे, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो।", + "वक्‍कलि नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको’॥", + "‘‘तेन कम्मविसेसेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘सब्बत्थ सुखितो हुत्वा, संसरन्तो भवाभवे।", + "सावत्थियं पुरे जातो, कुले अञ्‍ञतरे अहं॥", + "‘‘नोनीतसुखुमालं", + "मन्दं उत्तानसयनं, पिसाचभयतज्‍जिता॥", + "‘‘पादमूले महेसिस्स, सायेसुं दीनमानसा।", + "इमं ददाम ते नाथ, सरणं होहि नायक॥", + "‘‘तदा", + "जालिना चक्‍कङ्कितेन", + "‘‘तदा पभुति तेनाहं, अरक्खेय्येन रक्खितो।", + "सब्बवेरविनिमुत्तो", + "‘‘सुगतेन", + "जातिया सत्तवस्सोहं, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘सब्बपारमिसम्भूतं, नीलक्खिनयनं", + "रूपं सब्बसुभाकिण्णं, अतित्तो विहरामहं", + "‘‘बुद्धरूपरतिं", + "‘अलं वक्‍कलि किं रूपे, रमसे बालनन्दिते॥", + "‘‘‘यो हि पस्सति सद्धम्मं, सो मं पस्सति पण्डितो।", + "अपस्समानो सद्धम्मं, मं पस्सम्पि न पस्सति॥", + "‘‘‘अनन्तादीनवो कायो, विसरुक्खसमूपमो।", + "आवासो सब्बरोगानं, पुञ्‍जो दुक्खस्स केवलो॥", + "‘‘‘निब्बिन्दिय ततो रूपे, खन्धानं उदयब्बयं।", + "पस्स उपक्‍किलेसानं, सुखेनन्तं गमिस्सति’॥", + "‘‘एवं", + "गिज्झकूटं समारुय्ह, झायामि गिरिकन्दरे॥", + "‘‘ठितो पब्बतपादम्हि, अस्सासयि", + "वक्‍कलीति जिनो वाचं, तं सुत्वा मुदितो अहं॥", + "‘‘पक्खन्दिं सेलपब्भारे, अनेकसतपोरिसे।", + "तदा बुद्धानुभावेन, सुखेनेव महिं गतो॥", + "‘‘पुनोपि", + "तमहं धम्ममञ्‍ञाय, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘सुमहापरिसमज्झे", + "अग्गं सद्धाधिमुत्तानं, पञ्‍ञपेसि महामति॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "उदितो अजटाकासे", + "‘‘वचनाभाय बोधेति, वेनेय्यपदुमानि सो।", + "किलेसपङ्कं सोसेति, मतिरंसीहि नायको॥", + "‘‘तित्थियानं यसे", + "‘‘गुणानं आयतिभूतो, रतनानंव सागरो।", + "पज्‍जुन्‍नोरिव भूतानि, धम्ममेघेन वस्सति॥", + "‘‘अक्खदस्सो तदा आसिं, नगरे हंससव्हये।", + "उपेच्‍च धम्ममस्सोसिं, जलजुत्तमनामिनो॥", + "‘‘ओवादकस्स भिक्खूनं, सावकस्स कताविनो।", + "गुणं पकासयन्तस्स, तप्पयन्तस्स", + "‘‘सुत्वा पतीतो सुमनो, निमन्तेत्वा तथागतं।", + "ससिस्सं भोजयित्वान, तं ठानमभिपत्थयिं॥", + "‘‘तदा", + "पस्सथेतं महामत्तं, विनिच्छयविसारदं॥", + "‘‘पतितं पादमूले मे, समुग्गततनूरुहं।", + "जीमूतवण्णं पीणंसं, पसन्‍ननयनाननं॥", + "‘‘परिवारेन", + "एसो कताविनो ठानं, पत्थेति मुदितासयो॥", + "‘‘‘इमिना", + "कप्पसतसहस्सानि, नुपपज्‍जति दुग्गतिं॥", + "‘‘‘देवेसु देवसोभग्गं, मनुस्सेसु महन्ततं।", + "अनुभोत्वान सेसेन", + "‘‘‘सतसहस्सितो कप्पे, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो।", + "कप्पिनो नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको’॥", + "‘‘ततोहं सुकतं कारं, कत्वान जिनसासने।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तुसितं अगमासहं॥", + "‘‘देवमानुसरज्‍जानि, सतसो अनुसासिय।", + "बाराणसियमासन्‍ने, जातो केनियजातियं॥", + "‘‘सहस्सपरिवारेन", + "पञ्‍च पच्‍चेकबुद्धानं, सतानि समुपट्ठहिं॥", + "‘‘तेमासं भोजयित्वान, पच्छादम्ह तिचीवरं।", + "ततो चुता मयं सब्बे, अहुम्ह तिदसूपगा॥", + "‘‘पुनो सब्बे मनुस्सत्तं, अगमिम्ह ततो चुता।", + "कुक्‍कुटम्हि पुरे जाता, हिमवन्तस्स पस्सतो॥", + "‘‘कप्पिनो", + "सेसामच्‍चकुले जाता, ममेव परिवारयुं॥", + "‘‘महारज्‍जसुखं पत्तो, सब्बकामसमिद्धिमा।", + "वाणिजेहि समक्खातं, बुद्धुप्पादमहं सुणिं॥", + "‘‘‘बुद्धो लोके समुप्पन्‍नो, असमो एकपुग्गलो।", + "सो पकासेति सद्धम्मं, अमतं सुखमुत्तमं॥", + "‘‘‘सुयुत्ता तस्स सिस्सा च, सुमुत्ता च अनासवा’।", + "‘‘सुत्वा नेसं सुवचनं, सक्‍करित्वान वाणिजे॥", + "‘‘पहाय रज्‍जं सामच्‍चो, निक्खमिं बुद्धमामको।", + "नदिं दिस्वा महाचन्दं, पूरितं समतित्तिकं॥", + "‘‘अप्पतिट्ठं", + "गुणं सरित्वा बुद्धस्स, सोत्थिना समतिक्‍कमिं॥", + "‘‘‘भवसोतं सचे बुद्धो, तिण्णो लोकन्तगू विदू", + "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, गमनं मे समिज्झतु॥", + "‘‘‘यदि", + "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, गमनं मे समिज्झतु॥", + "‘‘‘सङ्घो चे तिण्णकन्तारो, पुञ्‍ञक्खेत्तो अनुत्तरो।", + "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, गमनं मे समिज्झतु’॥", + "‘‘सह कते सच्‍चवरे, मग्गा अपगतं जलं।", + "ततो सुखेन उत्तिण्णो, नदीतीरे मनोरमे॥", + "‘‘निसिन्‍नं", + "जलन्तं हेमसेलंव, दीपरुक्खंव जोतितं॥", + "‘‘ससिंव तारासहितं, सावकेहि पुरक्खतं।", + "वासवं विय वस्सन्तं, देसनाजलदन्तरं", + "‘‘वन्दित्वान सहामच्‍चो, एकमन्तमुपाविसिं।", + "ततो नो आसयं", + "‘‘सुत्वान", + "‘पब्बाजेहि महावीर, निब्बिन्दाम्ह", + "‘‘‘स्वक्खातो भिक्खवे धम्मो, दुक्खन्तकरणाय वो।", + "चरथ ब्रह्मचरियं’, इच्‍चाह मुनिसत्तमो॥", + "‘‘सह वाचाय सब्बेपि, भिक्खुवेसधरा मयं।", + "अहुम्ह उपसम्पन्‍ना, सोतापन्‍ना च सासने॥", + "‘‘ततो जेतवनं गन्त्वा, अनुसासि विनायको।", + "अनुसिट्ठो जिनेनाहं, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘ततो भिक्खुसहस्सानि", + "ममानुसासनकरा, तेपि आसुं अनासवा॥", + "‘‘जिनो तस्मिं गुणे तुट्ठो, एतदग्गे ठपेसि मं।", + "भिक्खुओवादकानग्गो, कप्पिनोति महाजने॥", + "‘‘सतसहस्से", + "पमुत्तो सरवेगोव, किलेसे झापयिं", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्‍जि चक्खुमा॥", + "‘‘ओवादको विञ्‍ञापको, तारको सब्बपाणिनं।", + "देसनाकुसलो बुद्धो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "‘‘अनुकम्पको", + "सम्पत्ते तित्थिये सब्बे, पञ्‍चसीले पतिट्ठपि", + "‘‘एवं निराकुलं आसि, सुञ्‍ञतं", + "विचित्तं अरहन्तेहि, वसीभूतेहि तादिभि॥", + "‘‘रतनानट्ठपञ्‍ञासं, उग्गतो सो महामुनि।", + "कञ्‍चनग्घियसङ्कासो, बात्तिंसवरलक्खणो॥", + "‘‘वस्ससतसहस्सानि", + "तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "‘‘तदाहं हंसवतियं, सेट्ठिपुत्तो महायसो।", + "उपेत्वा लोकपज्‍जोतं, अस्सोसिं धम्मदेसनं॥", + "‘‘सेनासनानि भिक्खूनं, पञ्‍ञापेन्तं ससावकं।", + "कित्तयन्तस्स वचनं, सुणित्वा मुदितो अहं॥", + "‘‘अधिकारं", + "निपच्‍च सिरसा पादे, तं ठानमभिपत्थयिं॥", + "‘‘तदाह स महावीरो, मम कम्मं पकित्तयं।", + "‘यो ससङ्घमभोजेसि, सत्ताहं लोकनायकं॥", + "‘‘‘सोयं कमलपत्तक्खो, सीहंसो कनकत्तचो।", + "मम पादमूले निपति", + "‘‘‘सतसहस्सितो कप्पे, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘सावको तस्स बुद्धस्स, दब्बो नामेन विस्सुतो।", + "सेनासनपञ्‍ञापको, अग्गो हेस्सतियं तदा’॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘सतानं तीणिक्खत्तुञ्‍च, देवरज्‍जमकारयिं।", + "सतानं पञ्‍चक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती अहोसहं॥", + "‘‘पदेसरज्‍जं", + "सब्बत्थ सुखितो आसिं, तस्स कम्मस्स वाहसा॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, विपस्सी नाम नायको।", + "उप्पज्‍जि चारुदस्सनो", + "‘‘दुट्ठचित्तो उपवदिं, सावकं तस्स तादिनो।", + "सब्बासवपरिक्खीणं, सुद्धोति च विजानिय॥", + "‘‘तस्सेव नरवीरस्स, सावकानं महेसिनं।", + "सलाकञ्‍च गहेत्वान", + "‘‘इमम्हि भद्दके कप्पे, ब्रह्मबन्धु महायसो।", + "कस्सपो नाम गोत्तेन, उप्पज्‍जि वदतं वरो॥", + "‘‘सासनं जोतयित्वान, अभिभुय्य कुतित्थिये।", + "विनेय्ये विनयित्वाव, निब्बुतो सो ससावको॥", + "‘‘ससिस्से निब्बुते नाथे, अत्थमेन्तम्हि सासने।", + "देवा कन्दिंसु संविग्गा, मुत्तकेसा रुदम्मुखा॥", + "‘‘निब्बायिस्सति", + "न सुणिस्साम सद्धम्मं, अहो नो अप्पपुञ्‍ञता॥", + "‘‘तदायं पथवी सब्बा, अचला सा चलाचला", + "सागरो च ससोकोव, विनदी करुणं गिरं॥", + "‘‘चतुद्दिसा दुन्दुभियो, नादयिंसु अमानुसा।", + "समन्ततो असनियो, फलिंसु च भयावहा॥", + "‘‘उक्‍का", + "सधूमा जालवट्टा च", + "‘‘उप्पादे दारुणे दिस्वा, सासनत्थङ्गसूचके।", + "संविग्गा भिक्खवो सत्त, चिन्तयिम्ह मयं तदा॥", + "‘‘सासनेन विनाम्हाकं, जीवितेन अलं मयं।", + "पविसित्वा महारञ्‍ञं, युञ्‍जाम जिनसासनं॥", + "‘‘अद्दसम्ह", + "निस्सेणिया तमारुय्ह, निस्सेणिं पातयिम्हसे॥", + "‘‘तदा", + "सद्धातिदुल्‍लभा लद्धा, थोकं सेसञ्‍च सासनं॥", + "‘‘निपतन्ति खणातीता, अनन्ते दुक्खसागरे।", + "तस्मा पयोगो कत्तब्बो, याव ठाति मुने मतं", + "‘‘अरहा आसि सो थेरो, अनागामी तदानुगो।", + "सुसीला इतरे युत्ता, देवलोकं अगम्हसे॥", + "‘‘निब्बुतो तिण्णसंसारो, सुद्धावासे च एकको।", + "अहञ्‍च पक्‍कुसाति च, सभियो बाहियो तथा॥", + "‘‘कुमारकस्सपो चेव, तत्थ तत्थूपगा मयं।", + "संसारबन्धना मुत्ता, गोतमेनानुकम्पिता॥", + "‘‘मल्‍लेसु कुसिनारायं, जातो गब्भेव मे सतो।", + "माता मता चितारुळ्हा, ततो निप्पतितो अहं॥", + "‘‘पतितो", + "ब्रह्मचारीबलेनाहं, विमुत्तो सत्तवस्सिको॥", + "‘‘खीरोदनबलेनाहं", + "खीणासवोपवादेन, पापेहि बहुचोदितो॥", + "‘‘उभो पुञ्‍ञञ्‍च पापञ्‍च, वीतिवत्तोम्हि दानिहं।", + "पत्वान परमं सन्तिं, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘सेनासनं पञ्‍ञापयिं, हासयित्वान सुब्बते।", + "जिनो तस्मिं गुणे तुट्ठो, एतदग्गे ठपेसि मं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘इतो", + "सब्बलोकहितो वीरो, पदुमुत्तरनामको॥", + "‘‘तदाहं", + "दिवाविहारं विचरं, अद्दसं लोकनायकं॥", + "‘‘चतुसच्‍चं", + "विचित्तकथिकानग्गं, वण्णयन्तं महाजने॥", + "‘‘तदा मुदितचित्तोहं, निमन्तेत्वा तथागतं।", + "नानारत्तेहि वत्थेहि, अलङ्करित्वान मण्डपं॥", + "‘‘नानारतनपज्‍जोतं, ससङ्घं भोजयिं तहिं।", + "भोजयित्वान सत्ताहं, नानग्गरसभोजनं॥", + "‘‘नानाचित्तेहि", + "निपच्‍च पादमूलम्हि, तं ठानं पत्थयिं अहं॥", + "‘‘तदा", + "‘पस्सथेतं दिजवरं, पदुमाननलोचनं॥", + "‘‘‘पीतिपामोज्‍जबहुलं, समुग्गततनूरुहं।", + "हासम्हितविसालक्खं, मम सासनलालसं॥", + "‘‘‘पतितं पादमूले मे, एकावत्थसुमानसं", + "एस पत्थेति तं ठानं, विचित्तकथिकत्तनं", + "‘‘‘सतसहस्सितो कप्पे, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो।", + "कुमारकस्सपो नाम, हेस्सति सत्थु सावको॥", + "‘‘‘विचित्तपुप्फदुस्सानं", + "विचित्तकथिकानं सो, अग्गतं पापुणिस्सति’॥", + "‘‘तेन", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘परिब्भमं भवाभवे", + "साखमिगत्रजो हुत्वा, मिगिया कुच्छिमोक्‍कमिं॥", + "‘‘तदा मयि कुच्छिगते, वज्झवारो उपट्ठितो।", + "साखेन चत्ता मे माता, निग्रोधं सरणं गता॥", + "‘‘तेन सा मिगराजेन, मरणा परिमोचिता।", + "परिच्‍चजित्वा सपाणं", + "‘‘‘निग्रोधमेव सेवेय्य, न साखमुपसंवसे।", + "निग्रोधस्मिं मतं सेय्यो, यञ्‍चे साखम्हि जीवितं’॥", + "‘‘तेनानुसिट्ठा मिगयूथपेन, अहञ्‍च माता च तथेतरे च", + "आगम्म", + "‘‘पुनो कस्सपवीरस्स, अत्थमेन्तम्हि सासने।", + "आरुय्ह सेलसिखरं, युञ्‍जित्वा जिनसासनं॥", + "‘‘इदानाहं राजगहे, जातो सेट्ठिकुले अहुं।", + "आपन्‍नसत्ता मे माता, पब्बजि अनगारियं॥", + "‘‘सगब्भं", + "सो अवोच ‘विनासेथ, पापिकं भिक्खुनिं इमं’॥", + "‘‘इदानिपि मुनिन्देन, जिनेन अनुकम्पिता।", + "सुखिनी अजनी मय्हं, माता भिक्खुनुपस्सये॥", + "‘‘तं विदित्वा महीपालो, कोसलो मं अपोसयि।", + "कुमारपरिहारेन, नामेनाहञ्‍च कस्सपो॥", + "‘‘महाकस्सपमागम्म, अहं कुमारकस्सपो।", + "वम्मिकसदिसं कायं, सुत्वा बुद्धेन देसितं॥", + "‘‘ततो", + "पायासिं दमयित्वाहं, एतदग्गमपापुणिं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘इतो", + "महप्पभो तिलोकग्गो, नामेन पदुमुत्तरो॥", + "‘‘खिप्पाभिञ्‍ञस्स भिक्खुस्स, गुणं कित्तयतो मुने।", + "सुत्वा उदग्गचित्तोहं, कारं कत्वा महेसिनो॥", + "‘‘दत्वा सत्ताहिकं दानं, ससिस्सस्स मुने अहं।", + "अभिवादिय सम्बुद्धं, तं ठानं पत्थयिं तदा॥", + "‘‘ततो मं ब्याकरि बुद्धो, ‘एतं पस्सथ ब्राह्मणं।", + "पतितं पादमूले मे, चरियं पच्‍चवेक्खणं", + "‘‘‘हेमयञ्‍ञोपचितङ्गं", + "पलम्बबिम्बतम्बोट्ठं, सेततिण्हसमं दिजं॥", + "‘‘‘गुणथामबहुतरं, समुग्गततनूरुहं।", + "गुणोघायतनीभूतं, पीतिसम्फुल्‍लिताननं॥", + "‘‘‘एसो पत्थयते ठानं, खिप्पाभिञ्‍ञस्स भिक्खुनो।", + "अनागते महावीरो, गोतमो नाम हेस्सति॥", + "‘‘‘तस्स", + "बाहियो नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको’॥", + "‘‘तदा हि तुट्ठो वुट्ठाय, यावजीवं महामुने।", + "कारं कत्वा चुतो सग्गं, अगं सभवनं यथा॥", + "‘‘देवभूतो", + "वाहसा संसरित्वान, सम्पत्तिमनुभोमहं॥", + "‘‘पुन कस्सपवीरस्स, अत्थमेन्तम्हि", + "आरुय्ह सेलसिखरं, युञ्‍जित्वा जिनसासनं॥", + "‘‘विसुद्धसीलो सप्पञ्‍ञो, जिनसासनकारको।", + "ततो चुता पञ्‍च जना, देवलोकं अगम्हसे॥", + "‘‘ततोहं बाहियो जातो, भारुकच्छे पुरुत्तमे।", + "ततो नावाय पक्खन्दो", + "‘‘ततो नावा अभिज्‍जित्थ, गन्त्वान कतिपाहकं।", + "तदा भीसनके घोरे, पतितो मकराकरे॥", + "‘‘तदाहं वायमित्वान, सन्तरित्वा महोदधिं।", + "सुप्पादपट्टनवरं", + "‘‘दारुचीरं निवासेत्वा, गामं पिण्डाय पाविसिं।", + "तदाह सो जनो तुट्ठो, अरहायमिधागतो॥", + "‘‘इमं अन्‍नेन पानेन, वत्थेन सयनेन च।", + "भेसज्‍जेन च सक्‍कत्वा, हेस्साम सुखिता मयं॥", + "‘‘पच्‍चयानं तदा लाभी, तेहि सक्‍कतपूजितो।", + "अरहाहन्ति सङ्कप्पं, उप्पादेसिं अयोनिसो॥", + "‘‘ततो", + "‘न त्वं उपायमग्गञ्‍ञू, कुतो त्वं अरहा भवे’॥", + "‘‘चोदितो", + "‘के वा एते कुहिं लोके, अरहन्तो नरुत्तमा॥", + "‘‘‘सावत्थियं", + "सो सक्यपुत्तो अरहा अनासवो, देसेति धम्मं अरहत्तपत्तिया॥", + "‘‘‘तदस्स सुत्वा वचनं सुपीणितो", + "उदग्गचित्तो अरहत्तमुत्तमं, सुदस्सनं दट्ठुमनन्तगोचरं॥", + "‘‘‘तदा ततो निक्खमित्वान सत्थुनो", + "उपेच्‍च रम्मं विजितव्हयं वनं, दिजे अपुच्छिं कुहिं लोकनन्दनो॥", + "‘‘‘ततो अवोचुं नरदेववन्दितो, पुरं पविट्ठो असनेसनाय सो।", + "ससोव", + "‘‘ततोहं तुवटं गन्त्वा, सावत्थिं पुरमुत्तमं।", + "विचरन्तं तमद्दक्खिं, पिण्डत्थं अपिहागिधं॥", + "‘‘पत्तपाणिं", + "सिरीनिलयसङ्कासं, रविदित्तिहराननं॥", + "‘‘तं समेच्‍च निपच्‍चाहं, इदं वचनमब्रविं।", + "‘कुपथे विप्पनट्ठस्स, सरणं होहि गोतम॥", + "‘‘‘पाणसन्तारणत्थाय", + "न ते धम्मकथाकालो, इच्‍चाह मुनिसत्तमो’॥", + "‘‘तदा पुनप्पुनं बुद्धं, आयाचिं धम्मलालसो।", + "यो मे धम्ममदेसेसि, गम्भीरं सुञ्‍ञतं पदं॥", + "‘‘तस्स", + "परिक्खीणायुको सन्तो, अहो सत्थानुकम्पको॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘एवं थेरो वियाकासि, बाहियो दारुचीरियो।", + "सङ्कारकूटे पतितो, भूताविट्ठाय गाविया॥", + "‘‘अत्तनो", + "परिनिब्बायि सो थेरो", + "‘‘नगरा", + "दारुचीरधरं धीरं, बाहियं बाहितागमं॥", + "‘‘भूमियं पतितं दन्तं, इन्दकेतूव पातितं।", + "गतायुं सुक्खकिलेसं", + "‘‘ततो आमन्तयी सत्था, सावके सासने रते।", + "‘गण्हथ नेत्वा", + "‘‘‘थूपं करोथ पूजेथ, निब्बुतो सो महामति।", + "खिप्पाभिञ्‍ञानमेसग्गो, सावको मे वचोकरो॥", + "‘‘‘सहस्समपि चे गाथा, अनत्थपदसञ्हिता।", + "एकं गाथापदं सेय्यो, यं सुत्वा उपसम्मति॥", + "‘‘‘यत्थ आपो च पथवी, तेजो वायो न गाधति।", + "न तत्थ सुक्‍का जोतन्ति, आदिच्‍चो न पकासति॥", + "‘‘‘न तत्थ चन्दिमा भाति, तमो तत्थ न विज्‍जति।", + "यदा च अत्तना वेदि, मुनिमोनेन ब्राह्मणो॥", + "‘‘‘अथ", + "इच्‍चेवं अभणी नाथो, तिलोकसरणो मुनि’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्‍जि चक्खुमा॥", + "‘‘ओवादको विञ्‍ञापको, तारको सब्बपाणिनं।", + "देसनाकुसलो बुद्धो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "‘‘अनुकम्पको", + "सम्पत्ते तित्थिये सब्बे, पञ्‍चसीले पतिट्ठपि॥", + "‘‘एवं निराकुलं आसि, सुञ्‍ञतं तित्थियेहि च।", + "विचित्तं अरहन्तेहि, वसीभूतेहि तादिभि॥", + "‘‘रतनानट्ठपञ्‍ञासं, उग्गतो सो महामुनि।", + "कञ्‍चनग्घियसङ्कासो, बात्तिंसवरलक्खणो॥", + "‘‘वस्ससतसहस्सानि, आयु विज्‍जति तावदे।", + "तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "‘‘तदाहं हंसवतियं, ब्राह्मणो वेदपारगू।", + "उपेच्‍च सब्बलोकग्गं", + "‘‘तदा सो सावकं वीरो, पभिन्‍नमतिगोचरं।", + "अत्थे धम्मे निरुत्ते च, पटिभाने च कोविदं॥", + "‘‘ठपेसि एतदग्गम्हि, तं सुत्वा मुदितो अहं।", + "ससावकं जिनवरं, सत्ताहं भोजयिं तदा॥", + "‘‘दुस्सेहच्छादयित्वान", + "निपच्‍च पादमूलम्हि, तं ठानं पत्थयिं अहं॥", + "‘‘ततो", + "विनतं पादमूले मे, कमलोदरसप्पभं॥", + "‘‘‘बुद्धसेट्ठस्स", + "ताय सद्धाय चागेन, सद्धम्मस्सवनेन", + "‘‘‘सब्बत्थ सुखितो हुत्वा, संसरित्वा भवाभवे।", + "अनागतम्हि अद्धाने, लच्छसे तं मनोरथं॥", + "‘‘‘सतसहस्सितो कप्पे, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स", + "कोट्ठिको नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको’॥", + "‘‘तं सुत्वा मुदितो हुत्वा, यावजीवं तदा जिनं।", + "मेत्तचित्तो परिचरिं, सतो पञ्‍ञासमाहितो॥", + "‘‘तेन", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘सतानं तीणिक्खत्तुञ्‍च, देवरज्‍जमकारयिं।", + "सतानं पञ्‍चक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती अहोसहं॥", + "‘‘पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं।", + "सब्बत्थ सुखितो आसिं, तस्स कम्मस्स वाहसा॥", + "‘‘दुवे", + "अञ्‍ञं गतिं न गच्छामि, सुचिण्णस्स इदं फलं॥", + "‘‘दुवे कुले पजायामि, खत्तिये अथ ब्राह्मणे।", + "‘‘नीचे कुले न जायामि, सुचिण्णस्स इदं फलं॥", + "‘‘पच्छिमे भवे सम्पत्ते, ब्रह्मबन्धु अहोसहं।", + "सावत्थियं विप्पकुले, पच्‍चाजातो महद्धने॥", + "‘‘माता चन्दवती नाम, पिता मे अस्सलायनो।", + "यदा मे पितरं बुद्धो, विनयी सब्बसुद्धिया॥", + "‘‘तदा", + "मोग्गल्‍लानो आचरियो, उपज्झा सारिसम्भवो॥", + "‘‘केसेसु छिज्‍जमानेसु, दिट्ठि छिन्‍ना समूलिका।", + "निवासेन्तो च कासावं, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘अत्थधम्मनिरुत्तीसु, पटिभाने च मे मति।", + "पभिन्‍ना तेन लोकग्गो, एतदग्गे ठपेसि मं॥", + "‘‘असन्दिट्ठं वियाकासिं, उपतिस्सेन पुच्छितो।", + "पटिसम्भिदासु तेनाहं, अग्गो सम्बुद्धसासने॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्‍जि चक्खुमा॥", + "‘‘ओवादको विञ्‍ञापको, तारको सब्बपाणिनं।", + "देसनाकुसलो बुद्धो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "‘‘अनुकम्पको कारुणिको, हितेसी सब्बपाणिनं।", + "सम्पत्ते तित्थिये सब्बे, पञ्‍चसीले पतिट्ठपि॥", + "‘‘एवं निराकुलं आसि, सुञ्‍ञतं तित्थियेहि च।", + "विचित्तं अरहन्तेहि, वसीभूतेहि तादिभि॥", + "‘‘रतनानट्ठपञ्‍ञासं, उग्गतो सो महामुनि।", + "कञ्‍चनग्घियसङ्कासो, बात्तिंसवरलक्खणो॥", + "‘‘वस्ससतसहस्सानि", + "तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "‘‘तदाहं हंसवतिया, ब्राह्मणो साधुसम्मतो।", + "उपेच्‍च लोकपज्‍जोतं, अस्सोसिं धम्मदेसनं॥", + "‘‘तदा", + "ठपेन्तं एतदग्गम्हि, सुत्वान मुदितो अहं॥", + "‘‘महता परिवारेन, निमन्तेत्वा महाजिनं।", + "ब्राह्मणानं सहस्सेन, सहदानमदासहं॥", + "‘‘महादानं ददित्वान, अभिवादिय नायकं।", + "एकमन्तं ठितो हट्ठो, इदं वचनमब्रविं॥", + "‘‘‘तयि सद्धाय मे वीर, अधिकारगुणेन च।", + "परिसा महती होतु, निब्बत्तस्स तहिं तहिं’॥", + "‘‘तदा अवोच परिसं, गजगज्‍जितसुस्सरो।", + "करवीकरुतो सत्था, ‘एतं पस्सथ ब्राह्मणं॥", + "‘‘‘हेमवण्णं महाबाहुं, कमलाननलोचनं।", + "उदग्गतनुजं हट्ठं, सद्धवन्तं गुणे मम॥", + "‘‘‘एस", + "अनागतम्हि अद्धाने, लच्छसे तं मनोरथं॥", + "‘‘‘सतसहस्सितो कप्पे, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स", + "कस्सपो नाम गोत्तेन, हेस्सति सत्थु सावको’॥", + "‘‘इतो द्वेनवुते कप्पे, अहु सत्था अनुत्तरो।", + "अनूपमो असदिसो, फुस्सो लोकग्गनायको॥", + "‘‘सो", + "वस्सते अमतं वुट्ठिं, तप्पयन्तो सदेवकं॥", + "‘‘तदा", + "भातरोम्ह तयो सब्बे, संविसट्ठाव राजिनो॥", + "‘‘वीरङ्गरूपा बलिनो, सङ्गामे अपराजिता।", + "तदा कुपितपच्‍चन्तो", + "‘‘‘एथ गन्त्वान पच्‍चन्तं, सोधेत्वा अट्टवीबलं।", + "खेमं विजिरितं कत्वा, पुन देथाति भासथ’॥", + "‘‘ततो मयं अवोचुम्ह, यदि देय्यासि नायकं।", + "उपट्ठानाय अम्हाकं, साधयिस्साम वो ततो॥", + "‘‘ततो मयं लद्धवरा, भूमिपालेन पेसिता।", + "निक्खित्तसत्थं पच्‍चन्तं, कत्वा पुनरुपच्‍च तं॥", + "‘‘याचित्वा सत्थुपट्ठानं, राजानं लोकनायकं।", + "मुनिवीरं लभित्वान, यावजीवं यजिम्ह तं॥", + "‘‘महग्घानि च वत्थानि, पणीतानि रसानि च।", + "सेनासनानि रम्मानि, भेसज्‍जानि हितानि च॥", + "‘‘दत्वा ससङ्घमुनिनो", + "सीलवन्तो कारुणिका, भावनायुत्तमानसा॥", + "‘‘सद्धा परिचरित्वान, मेत्तचित्तेन नायकं।", + "निब्बुते तम्हि लोकग्गे, पूजं कत्वा यथाबलं॥", + "‘‘ततो", + "अनुभूता मयं सब्बे, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘मायाकारो", + "तथा भवे भमन्तोहं", + "‘‘गुणाचेळस्स वाक्येन, मिच्छादिट्ठिगतासयो।", + "नरकं मग्गमारूळ्हो, रुचाय मम धीतुया॥", + "‘‘ओवादं नादियित्वान, ब्रह्मुना नारदेनहं।", + "बहुधा संसितो सन्तो, दिट्ठिं हित्वान पापिकं॥", + "‘‘पूरयित्वा", + "हित्वान देहमगमिं, सग्गं सभवनं यथा॥", + "‘‘पच्छिमे भवे सम्पत्ते, ब्रह्मबन्धु अहोसहं।", + "बाराणसियं फीतायं, जातो विप्पमहाकुले॥", + "‘‘मच्‍चुब्याधिजरा भीतो, ओगाहेत्वा महावनं", + "निब्बानं पदमेसन्तो, जटिलेसु परिब्बजिं॥", + "‘‘तदा द्वे भातरो मय्हं, पब्बजिंसु मया सह।", + "उरुवेळायं मापेत्वा, अस्समं निवसिं अहं॥", + "‘‘कस्सपो नाम गोत्तेन, उरुवेळनिवासिको", + "ततो मे आसि पञ्‍ञत्ति, उरुवेळकस्सपो इति॥", + "‘‘नदीसकासे भाता मे, नदीकस्सपसव्हयो।", + "आसी सकासनामेन, गयायं गयाकस्सपो॥", + "‘‘द्वे", + "मम पञ्‍च सतानूना, सिस्सा सब्बे ममानुगा॥", + "‘‘तदा उपेच्‍च मं बुद्धो, कत्वान विविधानि मे", + "पाटिहीरानि लोकग्गो, विनेसि नरसारथि॥", + "‘‘सहस्सपरिवारेन, अहोसिं एहिभिक्खुको।", + "तेहेव सह सब्बेहि, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘ते", + "सासितुञ्‍च समत्थोहं, ततो मं इसिसत्तमो॥", + "‘‘महापरिसभावस्मिं", + "अहो बुद्धे कतं कारं, सफलं मे अजायथ॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्‍जि चक्खुमा॥", + "‘‘ओवादको विञ्‍ञापको, तारको सब्बपाणिनं।", + "देसनाकुसलो बुद्धो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "‘‘अनुकम्पको कारुणिको, हितेसी सब्बपाणिनं।", + "सम्पत्ते तित्थिये सब्बे, पञ्‍चसीले पतिट्ठपि॥", + "‘‘एवं निराकुलं आसि, सुञ्‍ञतं तित्थियेहि च।", + "विचित्तं अरहन्तेहि, वसीभूतेहि तादिभि॥", + "‘‘रतनानट्ठपञ्‍ञासं, उग्गतो सो महामुनि।", + "कञ्‍चनग्घियसङ्कासो, बात्तिंसवरलक्खणो॥", + "‘‘वस्ससतसहस्सानि, आयु विज्‍जति तावदे।", + "तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "‘‘तदाहं हंसवतियं, ब्राह्मणो मन्तपारगू।", + "उपेच्‍च तं नरवरं, अस्सोसिं धम्मदेसनं॥", + "‘‘पञ्‍ञपेन्तं महावीरं, परिसासु विसारदं।", + "पटिभानेय्यकं भिक्खुं, एतदग्गे विनायकं॥", + "‘‘तदाहं कारं कत्वान, ससङ्घे लोकनायके।", + "निपच्‍च सिरसा पादे, तं ठानं अभिपत्थयिं॥", + "‘‘ततो", + "सरेन रजनीयेन, किलेसमलहारिना॥", + "‘‘‘सुखी", + "ससङ्घे मे कतं कारं, अतीव विपुलं तया॥", + "‘‘‘सतसहस्सितो", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो।", + "राधोति नामधेय्येन, हेस्सति सत्थु सावको॥", + "‘‘‘स ते हेतुगुणे तुट्ठो, सक्यपुत्तो नरासभो", + "पटिभानेय्यकानग्गं, पञ्‍ञपेस्सति नायको’॥", + "‘‘तं सुत्वा मुदितो हुत्वा, यावजीवं तदा जिनं।", + "मेत्तचित्तो परिचरिं, सतो पञ्‍ञासमाहितो॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘सतानं तीणिक्खत्तुञ्‍च, देवरज्‍जमकारयिं।", + "सतानं पञ्‍चक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती अहोसहं॥", + "‘‘पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं।", + "सब्बत्थ सुखितो आसिं, तस्स कम्मस्स वाहसा॥", + "‘‘पच्छिमे भवे सम्पत्ते, गिरिब्बजपुरुत्तमे।", + "जातो विप्पकुले निद्धे, विकलच्छादनासने॥", + "‘‘कटच्छुभिक्खं पादासिं, सारिपुत्तस्स तादिनो।", + "यदा", + "‘‘पब्बजति न मं कोचि", + "तेन दीनो विवण्णङ्गो", + "‘‘दिस्वा महाकारुणिको, मममाह", + "‘किमत्थं पुत्तसोकट्टो, ब्रूहि ते चित्तजं रुजं’॥", + "‘‘‘पब्बज्‍जं न लभे वीर, स्वाक्खाते तव सासने।", + "तेन सोकेन दीनोस्मि, सरणं होहि नायक’॥", + "‘‘तदा", + "‘इमस्स अधिकारं ये, सरन्ति ब्याहरन्तु ते’॥", + "‘‘सारिपुत्तो", + "कटच्छुभिक्खं दापेसि, पिण्डाय चरतो मम’॥", + "‘‘‘साधु साधु कतञ्‍ञूसि, सारिपुत्त इमं तुवं।", + "पब्बाजेहि दिजं वुड्ढं, हेस्सताजानियो अयं’॥", + "‘‘ततो", + "न चिरेनेव कालेन, पापुणिं आसवक्खयं॥", + "‘‘सक्‍कच्‍चं मुनिनो वाक्यं, सुणामि मुदितो यतो।", + "पटिभानेय्यकानग्गं, ततो मं ठपयी जिनो॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बलोकविदू मुनि।", + "इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्‍जि चक्खुमा॥", + "‘‘ओवादको विञ्‍ञापको, तारको सब्बपाणिनं।", + "देसनाकुसलो बुद्धो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "‘‘अनुकम्पको कारुणिको, हितेसी सब्बपाणिनं।", + "सम्पत्ते तित्थिये सब्बे, पञ्‍चसीले पतिट्ठपि॥", + "‘‘एवं निराकुलं आसि, सुञ्‍ञतं तित्थियेहि च।", + "विचित्तं अरहन्तेहि, वसीभूतेहि तादिभि॥", + "‘‘रतनानट्ठपञ्‍ञासं", + "कञ्‍चनग्घियसङ्कासो, बात्तिंसवरलक्खणो॥", + "‘‘वस्ससतसहस्सानि", + "तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "‘‘तदाहं", + "परकम्मायने युत्तो, नत्थि मे किञ्‍चि संधनं॥", + "‘‘पटिक्‍कमनसालायं, वसन्तो कतभूमियं।", + "अग्गिं उज्‍जालयिं तत्थ, दळ्हं कण्हासि सा", + "‘‘तदा परिसतिं नाथो, चतुसच्‍चपकासको।", + "सावकं सम्पकित्तेसि, लूखचीवरधारकं॥", + "‘‘तस्स तम्हि गुणे तुट्ठो, पणिपच्‍च", + "लूखचीवरधारग्गं, पत्थयिं ठानमुत्तमं॥", + "‘‘तदा अवोच भगवा, सावके पदुमुत्तरो।", + "‘पस्सथेतं पुरिसकं, कुचेलं तनुदेहकं॥", + "‘‘‘पीतिप्पसन्‍नवदनं", + "उदग्गतनुजं हट्ठं, अचलं सालपिण्डितं॥", + "‘‘‘एसो पत्थेति तं ठानं, सच्‍चसेनस्स भिक्खुनो।", + "लूखचीवरधारिस्स, तस्स वण्णसितासयो", + "‘‘तं सुत्वा मुदितो हुत्वा, निपच्‍च सिरसा जिनं।", + "यावजीवं सुभं कम्मं, करित्वा जिनसासने॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसूपगो अहं॥", + "‘‘पटिक्‍कमनसालायं, भूमिदाहककम्मुना।", + "समसहस्सं निरये, अदय्हिं वेदनाट्टितो॥", + "‘‘तेन", + "मनुस्सो कुलजो हुत्वा, जातिया लक्खणङ्कितो॥", + "‘‘पञ्‍च", + "महादुक्खं अनुभविं, तस्स कम्मस्स वाहसा॥", + "‘‘इमस्मिं भद्दके कप्पे, उपरिट्ठं यसस्सिनं।", + "पिण्डपातेन तप्पेसिं, पसन्‍नमानसो अहं॥", + "‘‘तेन", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘पच्छिमे भवे सम्पत्ते, अजायिं खत्तिये कुले।", + "पितुनो अच्‍चयेनाहं, महारज्‍जसमप्पितो॥", + "‘‘कुट्ठरोगाधिभूतोहं, न रतिं न सुखं लभे।", + "मोघं रज्‍जं सुखं यस्मा, मोघराजा ततो अहं॥", + "‘‘कायस्स दोसं दिस्वान, पब्बजिं अनगारियं।", + "बावरिस्स दिजग्गस्स, सिस्सत्तं अज्झुपागमिं॥", + "‘‘महता परिवारेन, उपेच्‍च नरनायकं।", + "अपुच्छिं निपुणं पञ्हं, तं वीरं वादिसूदनं॥", + "‘‘‘अयं लोको परो लोको, ब्रह्मलोको सदेवको।", + "दिट्ठिं नो", + "‘‘‘एवाभिक्‍कन्तदस्साविं", + "कथं लोकं अवेक्खन्तं, मच्‍चुराजा न पस्सति’॥", + "‘‘‘सुञ्‍ञतो", + "अत्तानुदिट्ठिं उहच्‍च, एवं मच्‍चुतरो सिया॥", + "‘‘‘एवं लोकं अवेक्खन्तं, मच्‍चुराजा न पस्सति’।", + "इति मं अभणि बुद्धो, सब्बरोगतिकिच्छको॥", + "‘‘सह गाथावसानेन, केसमस्सुविवज्‍जितो।", + "कासाववत्थवसनो, आसिं भिक्खु तथारहा॥", + "‘‘सङ्घिकेसु विहारेसु, न वसिं रोगपीळितो।", + "मा विहारो पदुस्सीति, वातरोगेहि पीळितो", + "‘‘सङ्कारकूटा", + "ततो सङ्घाटिं करित्वा, धारयिं लूखचीवरं॥", + "‘‘महाभिसक्‍को तस्मिं मे, गुणे तुट्ठो विनायको।", + "लूखचीवरधारीनं, एतदग्गे ठपेसि मं॥", + "‘‘पुञ्‍ञपापपरिक्खीणो, सब्बरोगविवज्‍जितो।", + "सिखीव अनुपादानो, निब्बायिस्समनासवो॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "कच्‍चानो वक्‍कली थेरो, महाकप्पिनसव्हयो।", + "दब्बो कुमारनामो च, बाहियो कोट्ठिको वसी॥", + "उरुवेळकस्सपो राधो, मोघराजा च पण्डितो।", + "तीणि गाथासतानेत्थ, बासट्ठि चेव पिण्डिता॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्‍जि नायको॥", + "‘‘तदाहं हंसवतियं, सेट्ठिपुत्तो महद्धनो।", + "जङ्घाविहारं विचरं, सङ्घारामं अगच्छहं॥", + "‘‘तदा सो लोकपज्‍जोतो, धम्मं देसेसि नायको।", + "मञ्‍जुस्सरानं पवरं, सावकं अभिकित्तयि॥", + "‘‘तं सुत्वा मुदितो हुत्वा, कारं कत्वा महेसिनो।", + "वन्दित्वा सत्थुनो पादे, तं ठानमभिपत्थयिं॥", + "‘‘तदा बुद्धो वियाकासि, सङ्घमज्झे विनायको।", + "‘अनागतम्हि अद्धाने, लच्छसे तं मनोरथं॥", + "‘‘‘सतसहस्सितो कप्पे, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो।", + "भद्दियो नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको’॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘द्वेनवुते", + "दुरासदो दुप्पसहो, सब्बलोकुत्तमो जिनो॥", + "‘‘चरणेन च सम्पन्‍नो, ब्रहा उजु पतापवा।", + "हितेसी सब्बसत्तानं", + "‘‘नन्दारामवने तस्स, अहोसिं फुस्सकोकिलो", + "गन्धकुटिसमासन्‍ने, अम्बरुक्खे वसामहं॥", + "‘‘तदा", + "दिस्वा चित्तं पसादेत्वा, मञ्‍जुनाभिनिकूजहं", + "‘‘राजुय्यानं", + "अम्बपिण्डं गहेत्वान, सम्बुद्धस्सोपनामयिं॥", + "‘‘तदा मे चित्तमञ्‍ञाय, महाकारुणिको जिनो।", + "उपट्ठाकस्स हत्थतो, पत्तं पग्गण्हि नायको॥", + "‘‘अदासिं", + "पत्ते पक्खिप्प पक्खेहि, पञ्‍जलिं", + "‘‘सरेन रजनीयेन, सवनीयेन वग्गुना।", + "वस्सन्तो बुद्धपूजत्थं, नीळं", + "‘‘तदा मुदितचित्तं मं, बुद्धपेमगतासयं।", + "सकुणग्घि उपागन्त्वा, घातयी दुट्ठमानसो॥", + "‘‘ततो चुतोहं तुसिते, अनुभोत्वा महासुखं।", + "मनुस्सयोनिमागच्छिं, तस्स कम्मस्स वाहसा॥", + "‘‘इमम्हि", + "कस्सपो नाम गोत्तेन, उप्पज्‍जि वदतं वरो॥", + "‘‘सासनं जोतयित्वा सो, अभिभुय्य कुतित्थिये।", + "विनयित्वान वेनेय्ये, निब्बुतो सो ससावको॥", + "‘‘निब्बुते तम्हि लोकग्गे, पसन्‍ना जनता बहू।", + "पूजनत्थाय बुद्धस्स, थूपं कुब्बन्ति सत्थुनो॥", + "‘‘‘सत्तयोजनिकं थूपं, सत्तरतनभूसितं।", + "करिस्साम महेसिस्स’, इच्‍चेवं मन्तयन्ति ते॥", + "‘‘किकिनो कासिराजस्स, तदा सेनाय नायको।", + "हुत्वाहं अप्पमाणस्स, पमाणं चेतिये वदिं॥", + "‘‘तदा ते मम वाक्येन, चेतियं योजनुग्गतं।", + "अकंसु नरवीरस्स, नानारतनभूसितं॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘पच्छिमे", + "सावत्थियं पुरवरे, इद्धे फीते महद्धने॥", + "‘‘पुरप्पवेसे सुगतं, दिस्वा विम्हितमानसो।", + "पब्बजित्वान न चिरं, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘चेतियस्स पमाणं यं, अकरिं तेन कम्मुना।", + "लकुण्डकसरीरोहं, जातो परिभवारहो॥", + "‘‘सरेन", + "मञ्‍जुस्सरानं भिक्खूनं, अग्गत्तमनुपापुणिं॥", + "‘‘फलदानेन", + "सामञ्‍ञफलसम्पन्‍नो, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि, बुद्धसेट्ठस्स सन्तिके।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मेसु चक्खुमा।", + "इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्‍जि नायको॥", + "‘‘सीहहनु ब्रह्मगिरो, हंसदुन्दुभिनिस्सनो", + "नागविक्‍कन्तगमनो, चन्दसूरादिकप्पभो॥", + "‘‘महामती", + "महाकारुणिको नाथो, महातमपनूदनो", + "‘‘स", + "धम्मं देसेसि सम्बुद्धो, सत्तासयविदू मुनि॥", + "‘‘झायिं झानरतं वीरं, उपसन्तं अनाविलं।", + "वण्णयन्तो परिसतिं, तोसेसि", + "‘‘तदाहं हंसवतियं, ब्राह्मणो वेदपारगू।", + "धम्मं सुत्वान मुदितो, तं ठानमभिपत्थयिं॥", + "‘‘तदा जिनो वियाकासि, सङ्घमज्झे विनायको।", + "‘मुदितो होहि त्वं ब्रह्मे, लच्छसे तं मनोरथं॥", + "‘‘‘सतसहस्सितो कप्पे, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो।", + "रेवतो नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको’॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘पच्छिमे च भवे दानि, जातोहं कोलिये पुरे।", + "खत्तिये कुलसम्पन्‍ने, इद्धे फीते महद्धने॥", + "‘‘यदा", + "तदा पसन्‍नो सुगते, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘कङ्खा मे बहुला आसि, कप्पाकप्पे तहिं तहिं।", + "सब्बं तं विनयी बुद्धो, देसेत्वा धम्ममुत्तमं॥", + "‘‘ततोहं", + "विहरामि तदा बुद्धो, मं दिस्वा एतदब्रवि॥", + "‘‘‘या", + "ये झायिनो ता पजहन्ति सब्बा, आतापिनो ब्रह्मचरियं चरन्ता’॥", + "‘‘सतसहस्से कतं कम्मं, फलं दस्सेसि मे इध।", + "सुमुत्तो सरवेगोव किलेसे झापयिं मम॥", + "‘‘ततो झानरतं दिस्वा, बुद्धो लोकन्तगू मुनि।", + "झायीनं भिक्खूनं अग्गो, पञ्‍ञापेति महामति॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्‍जि नायको॥", + "‘‘सीलं तस्स असङ्खेय्यं, समाधि वजिरूपमो।", + "असङ्खेय्यं ञाणवरं, विमुत्ति च अनोपमा॥", + "‘‘मनुजामरनागानं, ब्रह्मानञ्‍च समागमे।", + "समणब्राह्मणाकिण्णे, धम्मं देसेसि नायको॥", + "‘‘ससावकं महालाभिं, पुञ्‍ञवन्तं जुतिन्धरं।", + "ठपेसि एतदग्गम्हि, परिसासु विसारदो॥", + "‘‘तदाहं खत्तियो आसिं, नगरे हंससव्हये।", + "सुत्वा जिनस्स तं वाक्यं, सावकस्स गुणं बहुं॥", + "‘‘निमन्तयित्वा", + "महादानं ददित्वान, तं ठानमभिपत्थयिं॥", + "‘‘तदा मं विनतं पादे, दिस्वान पुरिसासभो।", + "सरेन महता वीरो", + "‘‘‘ततो जिनस्स वचनं, सोतुकामा महाजना।", + "देवदानवगन्धब्बा, ब्रह्मानो च महिद्धिका’॥", + "‘‘समणब्राह्मणा चेव, नमस्सिंसु कतञ्‍जली।", + "‘नमो ते पुरिसाजञ्‍ञ, नमो ते पुरिसुत्तम॥", + "‘‘‘खत्तियेन", + "सोतुकामा फलं तस्स, ब्याकरोहि महामुने’॥", + "‘‘ततो अवोच भगवा, ‘सुणाथ मम भासितं।", + "अप्पमेय्यम्हि बुद्धम्हि, ससङ्घम्हि पतिट्ठिता", + "‘‘‘दक्खिणा ताय", + "अपि चे स महाभोगो, ठानं पत्थेति उत्तमं॥", + "‘‘‘लाभी विपुललाभानं, यथा भिक्खु सुदस्सनो।", + "तथाहम्पि भवेय्यन्ति, लच्छसे तं अनागते॥", + "‘‘‘सतसहस्सितो कप्पे, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो।", + "सीवलि नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको’॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसूपगो अहं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, विपस्सी लोकनायको।", + "उप्पज्‍जि चारुदस्सनो, सब्बधम्मविपस्सको॥", + "‘‘तदाहं", + "दयितो पस्सितो चेव, आसिं कम्मन्तवावटो", + "‘‘तदा अञ्‍ञतरो पूगो, विपस्सिस्स महेसिनो।", + "परिवेसं अकारयि, महन्तमतिविस्सुतं॥", + "‘‘निट्ठिते", + "नवं दधिं मधुञ्‍चेव, विचिनं नेव अद्दसुं॥", + "‘‘तदाहं तं गहेत्वान, नवं दधिं मधुम्पि च।", + "कम्मस्सामिघरं गच्छिं, तमेसन्ता ममद्दसुं॥", + "‘‘सहस्समपि दत्वान, नालभिंसु च तं द्वयं।", + "ततोहं एवं चिन्तेसिं, ‘नेतं हेस्सति ओरकं॥", + "‘‘‘यथा इमे जना सब्बे, सक्‍करोन्ति तथागतं।", + "अहम्पि कारं कस्सामि, ससङ्घे लोकनायके’॥", + "‘‘तदाहमेवं", + "मद्दित्वा लोकनाथस्स, ससङ्घस्स अदासहं॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘पुनाहं बाराणसियं, राजा हुत्वा महायसो।", + "सत्तुकस्स तदा दुट्ठो, द्वाररोधमकारयिं॥", + "‘‘तदा तपस्सिनो रुद्धा, एकाहं रक्खिता अहुं।", + "ततो तस्स विपाकेन, पापतिं", + "‘‘पच्छिमे च भवे दानि, जातोहं कोलिये पुरे।", + "सुप्पवासा च मे माता, महालि लिच्छवी पिता॥", + "‘‘खत्तिये पुञ्‍ञकम्मेन, द्वाररोधस्स वाहसा।", + "सत्त वस्सानि निवसिं, मातुकुच्छिम्हि दुक्खितो॥", + "‘‘सत्ताहं", + "माता मे छन्ददानेन, एवं आसि सुदुक्खिता॥", + "‘‘सुवत्थितोहं", + "निक्खन्तदिवसेयेव, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘उपज्झा सारिपुत्तो मे, मोग्गल्‍लानो महिद्धिको।", + "केसे ओरोपयन्तो मे, अनुसासि महामति॥", + "‘‘केसेसु", + "देवा नागा मनुस्सा च, पच्‍चये उपनेन्ति मे॥", + "‘‘पदुमुत्तरनाथञ्‍च, विपस्सिञ्‍च विनायकं।", + "यं पूजयिं पमुदितो, पच्‍चयेहि विसेसतो॥", + "‘‘ततो तेसं विसेसेन, कम्मानं विपुलुत्तमं।", + "लाभं लभामि सब्बत्थ, वने गामे जले थले॥", + "‘‘रेवतं दस्सनत्थाय, यदा याति विनायको।", + "तिंसभिक्खुसहस्सेहि, सह लोकग्गनायको॥", + "‘‘तदा देवोपणीतेहि, ममत्थाय महामति।", + "पच्‍चयेहि महावीरो, ससङ्घो लोकनायको॥", + "‘‘उपट्ठितो", + "ततो जेतवनं गन्त्वा, एतदग्गे ठपेसि मं॥", + "‘‘‘लाभीनं सीवलि अग्गो, मम सिस्सेसु भिक्खवो’।", + "सब्बलोकहितो सत्था, कित्तयी परिसासु मं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मेसु चक्खुमा।", + "इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्‍जि नायको॥", + "‘‘यथापि", + "एवं पावचनं तस्स, अरहन्तेहि चित्तितं॥", + "‘‘सदेवासुरनागेहि, मनुजेहि पुरक्खतो।", + "समणब्राह्मणाकिण्णे, जनमज्झे जिनुत्तमो॥", + "‘‘पभाहि अनुरञ्‍जन्तो, लोके", + "वचनेन विबोधेन्तो, वेनेय्यपदुमानि सो॥", + "‘‘वेसारज्‍जेहि सम्पन्‍नो, चतूहि पुरिसुत्तमो।", + "पहीनभयसारज्‍जो, खेमप्पत्तो विसारदो॥", + "‘‘आसभं", + "पटिजानाति लोकग्गो, नत्थि सञ्‍चोदको क्‍वचि॥", + "‘‘सीहनादमसम्भीतं, नदतो तस्स तादिनो।", + "देवो नरो वा ब्रह्मा वा, पटिवत्ता न विज्‍जति॥", + "‘‘देसेन्तो", + "धम्मचक्‍कं पवत्तेति, परिसासु विसारदो॥", + "‘‘पटिभानवतं अग्गं, सावकं साधुसम्मतं।", + "गुणं बहुं पकित्तेत्वा, एतदग्गे ठपेसि तं॥", + "‘‘तदाहं हंसवतियं, ब्राह्मणो साधुसम्मतो।", + "सब्बवेदविदू जातो, वागीसो वादिसूदनो॥", + "‘‘उपेच्‍च तं महावीरं, सुत्वाहं धम्मदेसनं।", + "पीतिवरं पटिलभिं, सावकस्स गुणे रतो॥", + "‘‘निमन्तेत्वाव सुगतं, ससङ्घं लोकनन्दनं।", + "सत्ताहं भोजयित्वाहं, दुस्सेहच्छादयिं तदा॥", + "‘‘निपच्‍च सिरसा पादे, कतोकासो कतञ्‍जली।", + "एकमन्तं ठितो हट्ठो, सन्थविं जिनमुत्तमं॥", + "‘‘‘नमो ते वादिमद्दन", + "नमो ते सब्बलोकग्ग, नमो ते अभयङ्कर॥", + "‘‘‘नमो", + "नमो ते सन्तिसुखद, नमो ते सरणङ्कर॥", + "‘‘‘अनाथानं", + "विस्सामभूमि", + "‘‘एवमादीहि सम्बुद्धं, सन्थवित्वा महागुणं।", + "अवोचं वादिसूदस्स", + "‘‘तदा अवोच भगवा, अनन्तपटिभानवा।", + "‘यो सो बुद्धं अभोजेसि, सत्ताहं सहसावकं॥", + "‘‘‘गुणञ्‍च मे पकित्तेसि, पसन्‍नो सेहि पाणिभि।", + "एसो पत्थयते ठानं, वादिसूदस्स भिक्खुनो॥", + "‘‘‘अनागतम्हि", + "देवमानुससम्पत्तिं, अनुभोत्वा अनप्पकं॥", + "‘‘‘सतसहस्सितो कप्पे, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स", + "वङ्गीसो नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको’॥", + "‘‘तं सुत्वा मुदितो हुत्वा, यावजीवं तदा जिनं।", + "पच्‍चयेहि उपट्ठासिं, मेत्तचित्तो तथागतं॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तुसितं", + "‘‘पच्छिमे च भवे दानि, जातो विप्पकुले", + "पच्‍चाजातो", + "‘‘सब्बवेदविदू", + "वादिस्सरो", + "‘‘वङ्गे जातोति वङ्गीसो, वचने इस्सरोति वा।", + "वङ्गीसो इति मे नामं, अभवी लोकसम्मतं॥", + "‘‘यदाहं", + "तदा राजगहे रम्मे, सारिपुत्तमहद्दसं", + "‘‘पिण्डाय विचरन्तं तं, पत्तपाणिं सुसंवुतं।", + "अलोलक्खिं मितभाणिं, युगमत्तं निदक्खितं", + "‘‘तं दिस्वा विम्हितो हुत्वा, अवोचं ममनुच्छवं", + "कणिकारंव निचितं", + "‘‘आचिक्खि सो मे सत्थारं, सम्बुद्धं लोकनायकं।", + "तदा सो पण्डितो वीरो, उत्तरिं", + "‘‘विरागसंहितं वाक्यं, कत्वा दुद्दसमुत्तमं।", + "विचित्तपटिभानेहि, तोसितो तेन तादिना॥", + "‘‘निपच्‍च सिरसा पादे, ‘पब्बाजेही’ति मं ब्रवि।", + "ततो मं स महापञ्‍ञो, बुद्धसेट्ठमुपानयि॥", + "‘‘निपच्‍च सिरसा पादे, निसीदिं सत्थु सन्तिके।", + "ममाह वदतं सेट्ठो, कच्‍चि वङ्गीस जानासि", + "‘‘किञ्‍चि", + "मतसीसं", + "तव विज्‍जाविसेसेन, सचे सक्‍कोसि वाचय", + "‘‘आमोति मे पटिञ्‍ञाते, तीणि सीसानि दस्सयि।", + "निरयनरदेवेसु, उपपन्‍ने अवाचयिं॥", + "‘‘तदा खीणासवस्सेव", + "ततोहं विहतारब्भो, पब्बज्‍जं समयाचिसं॥", + "‘‘पब्बजित्वान सुगतं, सन्थवामि तहिं तहिं।", + "ततो मं कब्बवित्तोसि", + "‘‘ततो", + "तक्‍किका पनिमा गाथा, ठानसो पटिभन्ति तं॥", + "‘‘न कब्बवित्तोहं वीर, ठानसो पटिभन्ति मं।", + "तेन हि दानि वङ्गीस, ठानसो सन्थवाहि मं॥", + "‘‘तदाहं सन्थविं वीरं, गाथाहि इसिसत्तमं।", + "ठानसो मे तदा तुट्ठो, जिनो अग्गे ठपेसि मं॥", + "‘‘पटिभानेन चित्तेन, अञ्‍ञेसमतिमञ्‍ञहं।", + "पेसले तेन संविग्गो, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘‘पटिभानवतं अग्गो, अञ्‍ञो कोचि न विज्‍जति।", + "यथायं भिक्खु वङ्गीसो, एवं धारेथ भिक्खवो’॥", + "‘‘सतसहस्से कतं कम्मं, फलं दस्सेसि मे इध।", + "सुमुत्तो सरवेगोव किलेसे झापयिं मम॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्‍जि नायको॥", + "‘‘हिताय सब्बसत्तानं, सुखाय वदतं वरो।", + "अत्थाय पुरिसाजञ्‍ञो, पटिपन्‍नो सदेवके॥", + "‘‘यसग्गपत्तो सिरिमा, कित्तिवण्णभतो", + "पूजितो सब्बलोकस्स, दिसा सब्बासु विस्सुतो॥", + "‘‘उत्तिण्णविचिकिच्छो", + "परिपुण्णमनसङ्कप्पो, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं॥", + "‘‘अनुप्पन्‍नस्स मग्गस्स, उप्पादेता नरुत्तमो।", + "अनक्खातञ्‍च अक्खासि, असञ्‍जातञ्‍च सञ्‍जनी॥", + "‘‘मग्गञ्‍ञू", + "मग्गस्स कुसलो सत्था, सारथीनं वरुत्तमो", + "‘‘तदा महाकारुणिको, धम्मं देसेसि नायको।", + "निमुग्गे कामपङ्कम्हि", + "‘‘भिक्खुनीनं ओवदने, सावकं सेट्ठसम्मतं।", + "वण्णयं एतदग्गम्हि, पञ्‍ञपेसि महामुनि॥", + "‘‘तं सुत्वाहं पमुदितो, निमन्तेत्वा तथागतं।", + "भोजयित्वा ससङ्घं तं, पत्थयिं ठानमुत्तमं॥", + "‘‘तदा पमुदितो नाथो, मं अवोच महाइसि।", + "‘सुखी भवस्सु दीघावु", + "‘‘‘सतसहस्सितो कप्पे, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो।", + "नन्दको नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको’॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसूपगो अहं॥", + "‘‘पच्छिमे", + "सावत्थियं पुरे वरे, इद्धे फीते महद्धने॥", + "‘‘पुरप्पवेसे सुगतं, दिस्वा विम्हितमानसो।", + "जेतारामपटिग्गाहे, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘नचिरेनेव", + "ततोहं तिण्णसंसारो, सासितो सब्बदस्सिना॥", + "‘‘भिक्खुनीनं", + "सासिता ता मया सब्बा, अभविंसु अनासवा॥", + "‘‘सतानि पञ्‍चनूनानि, तदा तुट्ठो महाहितो।", + "भिक्खुनीनं ओवदतं, अग्गट्ठाने ठपेसि मं॥", + "‘‘सतसहस्से कतं कम्मं, फलं दस्सेसि मे इध।", + "सुमुत्तो सरवेगोव, किलेसे झापयिं मम॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मेसु चक्खुमा।", + "इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्‍जि नायको॥", + "‘‘नायकानं", + "कतञ्‍ञू कतवेदी च, तित्थे योजेति पाणिने", + "‘‘सब्बञ्‍ञुतेन ञाणेन, तुलयित्वा दयासयो।", + "देसेति पवरं धम्मं, अनन्तगुणसञ्‍चयो॥", + "‘‘स", + "देसेति मधुरं धम्मं, चतुसच्‍चूपसञ्हितं॥", + "‘‘सुत्वान तं धम्मवरं, आदिमज्झन्तसोभणं।", + "पाणसतसहस्सानं, धम्माभिसमयो अहु॥", + "‘‘निन्‍नादिता तदा भूमि, गज्‍जिंसु च पयोधरा।", + "साधुकारं पवत्तिंसु, देवब्रह्मनरासुरा॥", + "‘‘‘अहो", + "अहो भवसमुद्दम्हि, निमुग्गे उद्धरी जिनो’॥", + "‘‘एवं पवेदजातेसु, सनरामरब्रह्मसु।", + "कुलप्पसादकानग्गं, सावकं वण्णयी जिनो॥", + "‘‘तदाहं हंसवतियं, जातोमच्‍चकुले अहुं।", + "पासादिको दस्सनियो, पहूतधनधञ्‍ञवा॥", + "‘‘हंसाराममुपेच्‍चाहं", + "सुणित्वा मधुरं धम्मं, कारं कत्वा च तादिनो॥", + "‘‘निपच्‍च पादमूलेहं, इमं वचनमब्रविं।", + "‘कुलप्पसादकानग्गो, यो तया सन्थुतो", + "‘‘‘तादिसो", + "तदा महाकारुणिको, सिञ्‍चन्तो वा मतेन मं॥", + "‘‘आह मं ‘पुत्त उत्तिट्ठ, लच्छसे तं मनोरथं।", + "कथं नाम जिने कारं, कत्वान विफलो सिया॥", + "‘‘‘सतसहस्सितो कप्पे, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो।", + "उदायि नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको’॥", + "‘‘तं सुत्वा मुदितो हुत्वा, यावजीवं तदा जिनं।", + "मेत्तचित्तो परिचरिं, पच्‍चयेहि विनायकं॥", + "‘‘तेन कम्मविपाकेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘पच्छिमे", + "जातो महामच्‍चकुले, सुद्धोदनमहीपते", + "‘‘तदा अजायि सिद्धत्थो, रम्मे लुम्बिनिकानने।", + "हिताय सब्बलोकस्स, सुखाय च नरासभो॥", + "‘‘तदहेव", + "पियो सहायो दयितो, वियत्तो नीतिकोविदो॥", + "‘‘एकूनतिंसो वयसा, निक्खमित्वा अगारतो", + "छब्बस्सं वीतिनामेत्वा, आसि बुद्धो विनायको॥", + "‘‘जेत्वा", + "भवण्णवं तरित्वान, बुद्धो आसि सदेवके॥", + "‘‘इसिव्हयं गमित्वान", + "ततो विनेसि भगवा, गन्त्वा गन्त्वा तहिं तहिं॥", + "‘‘वेनेय्ये विनयन्तो सो, सङ्गण्हन्तो सदेवकं।", + "उपेच्‍च मगधे गिरिं", + "‘‘तदा", + "गन्त्वा दिस्वा दसबलं, पब्बजित्वारहा अहुं॥", + "‘‘तदा महेसिं याचित्वा, पापयिं कपिलव्हयं।", + "ततो पुराहं गन्त्वान, पसादेसिं महाकुलं॥", + "‘‘जिनो तस्मिं गुणे तुट्ठो, मं महापरिसाय सो", + "कुलप्पसादकानग्गं, पञ्‍ञापेसि विनायको॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्‍जि नायको॥", + "‘‘सरणगमने", + "किञ्‍चि सीले निवेसेसि, दसकम्मपथुत्तमे॥", + "‘‘देति कस्सचि सो वीरो, सामञ्‍ञफलमुत्तमं।", + "समापत्ती तथा अट्ठ, तिस्सो विज्‍जा पवच्छति॥", + "‘‘छळभिञ्‍ञासु योजेसि, किञ्‍चि सत्तं नरुत्तमो।", + "देति कस्सचि नाथो सो, चतस्सो पटिसम्भिदा॥", + "‘‘बोधनेय्यं पजं दिस्वा, असङ्खेय्यम्पि योजनं", + "खणेन उपगन्त्वान, विनेति नरसारथि॥", + "‘‘तदाहं हंसवतियं, अहोसिं ब्राह्मणत्रजो।", + "पारगू सब्बवेदानं, वेय्याकरणसम्मतो॥", + "‘‘निरुत्तिया च कुसलो, निघण्डुम्हि विसारदो।", + "पदको केटुभविदू, छन्दोविचितिकोविदो॥", + "‘‘जङ्घाविहारं विचरं, हंसाराममुपेच्‍चहं।", + "अद्दसं वरदं", + "‘‘देसेन्तं विरजं धम्मं, पच्‍चनीकमती अहं।", + "उपेत्वा तस्स कल्याणं, सुत्वान विमलं अहं", + "‘‘ब्याहतं", + "नाद्दसं तस्स मुनिनो, ततो पब्बजितो अहं॥", + "‘‘नचिरेनेव कालेन, सब्बसत्तविसारदो।", + "निपुणो बुद्धवचने, अहोसिं गुणिसम्मतो॥", + "‘‘तदा चतस्सो गाथायो, गन्थयित्वा सुब्यञ्‍जना।", + "सन्थवित्वा तिलोकग्गं, देसयिस्सं दिने दिने॥", + "‘‘विरत्तोसि महावीरो, संसारे सभये वसं।", + "करुणाय न निब्बायि, ततो कारुणिको मुनि॥", + "‘‘पुथुज्‍जनो", + "सम्पजानो सतियुत्तो, तस्मा एसो अचिन्तियो॥", + "‘‘दुब्बलानि", + "ञाणग्गिपरिदड्ढानि, न खीयिंसु तमब्भुतं॥", + "‘‘यो सब्बलोकस्स गरु, लोको", + "तथापि लोकाचरियो, लोको तस्सानुवत्तको॥", + "‘‘एवमादीहि सम्बुद्धं, कित्तयं धम्मदेसनं।", + "यावजीवं करित्वान, गतो सग्गं ततो चुतो॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं बुद्धमभिकित्तयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, कित्तनाय इदं फलं॥", + "‘‘देवलोके महारज्‍जं, पादेसिं कञ्‍चनग्घियं", + "चक्‍कवत्ती महारज्‍जं, बहुसोनुभविं अहं॥", + "‘‘दुवे", + "अञ्‍ञं गतिं न जानामि, कित्तनाय इदं फलं॥", + "‘‘दुवे कुले पजायामि, खत्तिये अथ ब्राह्मणे।", + "नीचे कुले न जायामि, कित्तनाय इदं फलं॥", + "‘‘पच्छिमे च भवे दानि, गिरिब्बजपुरुत्तमे।", + "रञ्‍ञोहं बिम्बिसारस्स, पुत्तो नामेन चाभयो॥", + "‘‘पापमित्तवसं गन्त्वा, निगण्ठेन विमोहितो।", + "पेसितो नाटपुत्तेन, बुद्धसेट्ठमुपेच्‍चहं॥", + "‘‘पुच्छित्वा", + "पब्बजित्वान नचिरं, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘कित्तयित्वा जिनवरं, कित्तितो होमि सब्बदा।", + "सुगन्धदेहवदनो, आसिं सुखसमप्पितो॥", + "‘‘तिक्खहासलहुपञ्‍ञो, महापञ्‍ञो तथेवहं।", + "विचित्तपटिभानो च, तस्स कम्मस्स वाहसा॥", + "‘‘अभित्थवित्वा पदुमुत्तराहं, पसन्‍नचित्तो असमं सयम्भुं।", + "न गच्छि कप्पानि अपायभूमिं, सतं सहस्सानि बलेन तस्स॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘इमम्हि भद्दके कप्पे, ब्रह्मबन्धु महायसो।", + "कस्सपो नाम गोत्तेन, उप्पज्‍जि वदतं वरो॥", + "‘‘तदाहं चन्दनो चेव, पब्बजित्वान सासने।", + "आपाणकोटिकं धम्मं, पूरयित्वान सासने॥", + "‘‘ततो चुता सन्तुसितं, उपपन्‍ना उभो मयं।", + "तत्थ दिब्बेहि नच्‍चेहि, गीतेहि वादितेहि च॥", + "‘‘रूपादिदसहङ्गेहि, अभिभोत्वान सेसके।", + "यावतायुं वसित्वान, अनुभोत्वा महासुखं॥", + "‘‘ततो चवित्वा तिदसं, चन्दनो उपपज्‍जथ।", + "अहं कपिलवत्थुस्मिं, अजायिं साकियत्रजो॥", + "‘‘यदा उदायित्थेरेन, अज्झिट्ठो लोकनायको।", + "अनुकम्पिय सक्यानं, उपेसि कपिलव्हयं॥", + "‘‘तदातिमानिनो", + "पणमन्ति न सम्बुद्धं, जातिथद्धा अनादरा॥", + "‘‘तेसं", + "पज्‍जुन्‍नो विय वस्सित्थ, पज्‍जलित्थ यथा सिखी॥", + "‘‘दस्सेत्वा रूपमतुलं, पुन अन्तरधायथ।", + "एकोपि हुत्वा बहुधा, अहोसि पुनरेकको॥", + "‘‘अन्धकारं", + "पाटिहेरं करित्वान, विनयी ञातके मुनि॥", + "‘‘चातुद्दीपो महामेघो, तावदेव पवस्सथ।", + "तदा हि जातकं बुद्धो, वेस्सन्तरमदेसयि॥", + "‘‘तदा ते खत्तिया सब्बे, निहन्त्वा जातिजं मदं।", + "उपेसुं सरणं बुद्धं, आह सुद्धोदनो तदा॥", + "‘‘‘इदं ततियं तव भूरिपञ्‍ञ, पादानि वन्दामि समन्तचक्खु।", + "यदाभिजातो पथवी पकम्पयी, यदा च तं नज्‍जहि जम्बुछाया’॥", + "‘‘तदा बुद्धानुभावं तं, दिस्वा विम्हितमानसो।", + "पब्बजित्वान तत्थेव, निवसिं मातुपूजको॥", + "‘‘चन्दनो देवपुत्तो मं, उपगन्त्वानुपुच्छथ।", + "भद्देकरत्तस्स तदा, सङ्खेपवित्थारं नयं॥", + "‘‘चोदितोहं", + "भद्देकरत्तं सुत्वान, संविग्गो वनमामको॥", + "‘‘तदा मातरमपुच्छिं, वने वच्छामि एकको।", + "सुखुमालोति मे माता, वारयी तं", + "‘‘कासं", + "उरसा पनुदिस्सामि, विवेकमनुब्रूहयं॥", + "‘‘तदा वनं पविट्ठोहं, सरित्वा जिनसासनं।", + "भद्देकरत्तओवादं, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘‘अतीतं", + "यदतीतं पहीनं तं, अप्पत्तञ्‍च अनागतं॥", + "‘‘‘पच्‍चुप्पन्‍नञ्‍च यो धम्मं, तत्थ तत्थ विपस्सति।", + "असंहीरं असंकुप्पं, तं विद्वा मनुब्रूहये॥", + "‘‘‘अज्‍जेव किच्‍चमातप्पं, को जञ्‍ञा मरणं सुवे।", + "न हि नो सङ्गरं", + "‘‘‘एवंविहारिं", + "तं वे भद्देकरत्तोति, सन्तो आचिक्खते मुनि’॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘इमम्हि भद्दके कप्पे, ब्रह्मबन्धु महायसो।", + "कस्सपो नाम गोत्तेन, उप्पज्‍जि वदतं वरो॥", + "‘‘तदाहं पब्बजित्वान, तस्स बुद्धस्स सासने।", + "यावजीवं चरित्वान, ब्रह्मचारं ततो चुतो॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘ततो चुतो अरञ्‍ञम्हि, कपोतो आसहं तहिं।", + "वसते गुणसम्पन्‍नो, भिक्खु झानरतो सदा॥", + "‘‘मेत्तचित्तो कारुणिको, सदा पमुदिताननो।", + "उपेक्खको महावीरो, अप्पमञ्‍ञासु कोविदो॥", + "‘‘विनीवरणसङ्कप्पे, सब्बसत्तहितासये।", + "विसट्ठो नचिरेनासिं, तस्मिं सुगतसावके॥", + "‘‘उपेच्‍च", + "कदाचि सामिसं देति, धम्मं देसेसि चेकदा॥", + "‘‘तदा", + "ततो चुतो गतो सग्गं, पवासो सघरं यथा॥", + "‘‘सग्गा", + "अगारं छड्डयित्वान, पब्बजिं बहुसो अहं॥", + "‘‘समणो", + "हुत्वा वसिं अरञ्‍ञम्हि, अनेकसतसो अहं॥", + "‘‘पच्छिमे च भवे दानि, रम्मे कपिलवत्थवे।", + "वच्छगोत्तो दिजो तस्स, जायाय अहमोक्‍कमिं॥", + "‘‘मातु मे दोहळो आसि, तिरोकुच्छिगतस्स मे।", + "जायमानसमीपम्हि, वनवासाय निच्छयो॥", + "‘‘ततो मे अजनी माता, रमणीये वनन्तरे।", + "गब्भतो निक्खमन्तं मं, कासायेन पटिग्गहुं॥", + "‘‘ततो कुमारो सिद्धत्थो, जातो सक्यकुलद्धजो।", + "तस्स मित्तो पियो आसिं, संविसट्ठो सुमानियो॥", + "‘‘सत्तसारेभिनिक्खन्ते, ओहाय विपुलं यसं।", + "अहम्पि पब्बजित्वान, हिमवन्तमुपागमिं॥", + "‘‘वनालयं भावनीयं, कस्सपं धुतवादिकं।", + "दिस्वा सुत्वा जिनुप्पादं, उपेसिं नरसारथिं॥", + "‘‘सो मे धम्ममदेसेसि, सब्बत्थं सम्पकासयं।", + "ततोहं पब्बजित्वान, वनमेव पुनागमं", + "‘‘तत्थाप्पमत्तो", + "अहो सुलद्धलाभोम्हि, सुमित्तेनानुकम्पितो॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘इमम्हि", + "कस्सपो नाम गोत्तेन, उप्पज्‍जि वदतं वरो॥", + "‘‘अनुब्यञ्‍जनसम्पन्‍नो, बात्तिंसवरलक्खणो।", + "ब्यामप्पभापरिवुतो, रंसिजालसमोत्थटो॥", + "‘‘अस्सासेता यथा चन्दो, सूरियोव पभङ्करो।", + "निब्बापेता यथा मेघो, सागरोव गुणाकरो॥", + "‘‘धरणीरिव सीलेन, हिमवाव समाधिना।", + "आकासो विय पञ्‍ञाय, असङ्गो अनिलो यथा॥", + "‘‘तदाहं", + "पहूतधनधञ्‍ञस्मिं, नानारतनसञ्‍चये॥", + "‘‘महता परिवारेन, निसिन्‍नं लोकनायकं।", + "उपेच्‍च धम्ममस्सोसिं, अमतंव मनोहरं॥", + "‘‘द्वत्तिंसलक्खणधरो, सनक्खत्तोव चन्दिमा।", + "अनुब्यञ्‍जनसम्पन्‍नो, सालराजाव फुल्‍लितो॥", + "‘‘रंसिजालपरिक्खित्तो, दित्तोव कनकाचलो।", + "ब्यामप्पभापरिवुतो, सतरंसी दिवाकरो॥", + "‘‘सोण्णाननो जिनवरो, समणीव", + "करुणापुण्णहदयो, गुणेन विय सागरो॥", + "‘‘लोकविस्सुतकित्ति च, सिनेरूव नगुत्तमो।", + "यससा वित्थतो वीरो, आकाससदिसो मुनि॥", + "‘‘असङ्गचित्तो सब्बत्थ, अनिलो विय नायको।", + "पतिट्ठा सब्बभूतानं, महीव मुनिसत्तमो॥", + "‘‘अनुपलित्तो लोकेन, तोयेन पदुमं यथा।", + "कुवादगच्छदहनो, अग्गिखन्धोव सोभसि", + "‘‘अगधो विय सब्बत्थ, किलेसविसनासको।", + "गन्धमादनसेलोव, गुणगन्धविभूसितो॥", + "‘‘गुणानं", + "सिन्धूव वनराजीनं, किलेसमलहारको॥", + "‘‘विजयीव", + "चक्‍कवत्तीव सो राजा, बोज्झङ्गरतनिस्सरो॥", + "‘‘महाभिसक्‍कसङ्कासो, दोसब्याधितिकिच्छको।", + "सल्‍लकत्तो यथा वेज्‍जो, दिट्ठिगण्डविफालको॥", + "‘‘सो तदा लोकपज्‍जोतो, सनरामरसक्‍कतो।", + "परिसासु नरादिच्‍चो, धम्मं देसयते जिनो॥", + "‘‘दानं दत्वा महाभोगो, सीलेन सुगतूपगो।", + "भावनाय च निब्बाति, इच्‍चेवमनुसासथ॥", + "‘‘देसनं तं महस्सादं, आदिमज्झन्तसोभणं।", + "सुणन्ति परिसा सब्बा, अमतंव महारसं॥", + "‘‘सुत्वा सुमधुरं धम्मं, पसन्‍नो जिनसासने।", + "सुगतं सरणं गन्त्वा, यावजीवं नमस्सहं॥", + "‘‘मुनिनो गन्धकुटिया, ओपुञ्‍जेसिं", + "चतुज्‍जातेन गन्धेन, मासे अट्ठ दिनेस्वहं॥", + "‘‘पणिधाय सुगन्धत्तं, सरीरविस्सगन्धिनो", + "तदा जिनो वियाकासि, सुगन्धतनुलाभितं॥", + "‘‘‘यो यं गन्धकुटिभूमिं, गन्धेनोपुञ्‍जते सकिं।", + "तेन कम्मविपाकेन, उपपन्‍नो तहिं तहिं॥", + "‘‘‘सुगन्धदेहो सब्बत्थ, भविस्सति अयं नरो।", + "गुणगन्धयुत्तो हुत्वा, निब्बायिस्सतिनासवो’॥", + "‘‘तेन", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘पच्छिमे च भवे दानि, जातो विप्पकुले अहं।", + "गब्भं मे वसतो माता, देहेनासि सुगन्धिता॥", + "‘‘यदा", + "सावत्थिसब्बगन्धेहि, वासिता विय वायथ॥", + "‘‘पुप्फवस्सञ्‍च", + "धूपानि च महग्घानि, उपवायिंसु तावदे॥", + "‘‘देवा", + "वासयिंसु सुगन्धेन, यस्मिं जातो अहं घरे॥", + "‘‘यदा च तरुणो भद्दो, पठमे योब्बने ठितो।", + "तदा सेलं", + "‘‘तेहि सब्बेहि परिवुतो", + "तदा बुद्धानुभावं तं, दिस्वा पब्बजितो अहं॥", + "‘‘सीलं समाधिपञ्‍ञञ्‍च, विमुत्तिञ्‍च अनुत्तरं।", + "भावेत्वा चतुरो धम्मे, पापुणिं आसवक्खयं॥", + "‘‘यदा पब्बजितो चाहं, यदा च अरहा अहुं।", + "निब्बायिस्सं यदा चाहं, गन्धवस्सो तदा अहु॥", + "‘‘सरीरगन्धो च सदातिसेति", + "तथेव", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "इत्थं सुदं आयस्मा चूळसुगन्धो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।", + "भद्दियो रेवतो थेरो, महालाभी च सीवली।", + "वङ्गीसो नन्दको चेव, काळुदायी तथाभयो॥", + "लोमसो वनवच्छो च, सुगन्धो चेव दसमो।", + "तीणि गाथासता तत्थ, सोळसा च तदुत्तरि॥", + "कणिकारव्हयो वग्गो, फलदो तिणदायको।", + "कच्‍चानो भद्दियो वग्गो, गाथायो गणिता चिमा॥", + "नवगाथासतानीह", + "सपञ्‍ञासं पञ्‍चसतं, अपदाना पकासिता॥", + "सह उदानगाथाहि, छसहस्सानि होन्तिमा।", + "द्वेसतानि च गाथानं, अट्ठारस तदुत्तरि॥", + "‘‘महासमुद्दं", + "सुनिम्मिता पोक्खरणी, चक्‍कवाकूपकूजिता॥", + "‘‘मन्दारकेहि सञ्छन्‍ना, पदुमुप्पलकेहि च।", + "नदी च सन्दते तत्थ, सुपतित्था मनोरमा॥", + "‘‘मच्छकच्छपसञ्छन्‍ना, नानादिजसमोत्थटा", + "मयूरकोञ्‍चाभिरुदा, कोकिलादीहि वग्गुहि॥", + "‘‘पारेवता रविहंसा, चक्‍कवाका नदीचरा।", + "तित्तिरा साळिका चेत्थ, पावका", + "‘‘हंसाकोञ्‍चाभिनदिता, कोसिया पिङ्गला", + "सत्तरतनसम्पन्‍ना, मणिमुत्तपवाळिका॥", + "‘‘सब्बे सोण्णमया रुक्खा, नानाखन्धसमेरिता।", + "उज्‍जोतेन्ति दिवारत्तिं, भवनं सब्बकालिकं॥", + "‘‘सट्ठितुरियसहस्सानि, सायं पातो पवज्‍जरे।", + "सोळसित्थिसहस्सानि, परिवारेन्ति मं सदा॥", + "‘‘अभिनिक्खम्म भवना, सुमेधं लोकनायकं।", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, वन्दयिं तं", + "‘‘सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, ससङ्घं तं निमन्तयिं।", + "अधिवासेसि सो धीरो, सुमेधो लोकनायको॥", + "‘‘मम धम्मकथं कत्वा, उय्योजेसि महामुनि।", + "सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, भवनं मे उपागमिं॥", + "‘‘आमन्तयिं परिजनं, सब्बे सन्‍निपतुं तदा।", + "‘पुब्बण्हसमयं बुद्धो, भवनं आगमिस्सति’॥", + "‘‘‘लाभा", + "मयम्पि बुद्धसेट्ठस्स, पूजयिस्साम सत्थुनो’॥", + "‘‘अन्‍नं", + "वसीसतसहस्सेहि, उपेसि लोकनायको॥", + "‘‘पञ्‍चङ्गिकेहि तुरियेहि, पच्‍चुग्गममकासहं।", + "सब्बसोण्णमये पीठे, निसीदि पुरिसुत्तमो॥", + "‘‘उपरिच्छदनं आसि, सब्बसोण्णमयं तदा।", + "बीजनीयो पवायन्ति, भिक्खुसङ्घं अनुत्तरं॥", + "‘‘पहूतेनन्‍नपानेन, भिक्खुसङ्घं अतप्पयिं।", + "पच्‍चेकदुस्सयुगले, भिक्खुसङ्घस्सदासहं॥", + "‘‘यं वदेति सुमेधो सो, आहुतीनं पटिग्गहो।", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘यो मं अन्‍नेन पानेन, सब्बे इमे च तप्पयि।", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘अट्ठारसे कप्पसते, देवलोके रमिस्सति।", + "सहस्सक्खत्तुं राजायं, चक्‍कवत्ती भविस्सति॥", + "‘‘‘उपगच्छति यं योनिं, देवत्तं अथ मानुसं।", + "सब्बसोण्णमयं तस्स, छदनं धारयिस्सति॥", + "‘‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो॥", + "‘‘‘भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, सीहनादं नदिस्सति’।", + "चितके छत्तं धारेन्ति, हेट्ठा छत्तम्हि डय्हथ॥", + "‘‘सामञ्‍ञं मे अनुप्पत्तं, किलेसा झापिता मया।", + "मण्डपे रुक्खमूले वा, सन्तासो मे न विज्‍जति॥", + "‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, सब्बदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि, मम बुद्धस्स सन्तिके।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरस्स भगवतो, लोकजेट्ठस्स तादिनो।", + "पिण्डचारं चरन्तस्स, वारतो उत्तमं यसं।", + "अग्गफलं गहेत्वान, अदासिं सत्थुनो अहं॥", + "‘‘तेन कम्मेन देविन्दो, लोकजेट्ठो नरासभो।", + "सम्पत्तोम्हि अचलं ठानं, हित्वा जयपराजयं॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं फलं अददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, अग्गदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अजिनचम्मवत्थोहं", + "खारिकं हारयित्वान, कोलं अहासि अस्समं॥", + "‘‘भगवा तम्हि समये, एको अदुतियो जिनो।", + "ममस्समं उपागच्छि, जोतेन्तो सब्बकालिकं॥", + "‘‘सकं चित्तं पसादेत्वा, अभिवादेत्वान सुब्बतं।", + "उभो हत्थेहि पग्गय्ह, कोलं बुद्धस्सदासहं॥", + "‘‘एकतिंसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, कोलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘निब्बुते ककुसन्धम्हि, ब्राह्मणम्हि वुसीमति।", + "गहेत्वा सललं मालं, मण्डपं कारयिं अहं॥", + "‘‘तावतिंसं गतो सन्तो, लभिम्ह", + "अञ्‍ञे देवेतिरोचामि, पुञ्‍ञकम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘दिवा वा यदि वा रत्तिं, चङ्कमन्तो ठितो चहं।", + "छन्‍नो सललपुप्फेहि, पुञ्‍ञकम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘इमस्मिंयेव कप्पम्हि, यं बुद्धमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सहस्सरंसी भगवा, सयम्भू अपराजितो।", + "विवेका वुट्ठहित्वान, गोचरायाभिनिक्खमि॥", + "‘‘फलहत्थो", + "पसन्‍नचित्तो सुमनो, सवण्टं अददिं फलं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं फलं अददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, फलदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सुमेधो नाम सम्बुद्धो, बात्तिंसवरलक्खणो।", + "विवेककामो भगवा, हिमवन्तमुपागमि॥", + "‘‘अज्झोगाहेत्वा हिमवन्तं, अग्गो कारुणिको मुनि।", + "पल्‍लङ्कं आभुजित्वान, निसीदि पुरिसुत्तमो॥", + "‘‘विज्‍जधरो", + "तिसूलं सुगतं गय्ह, गच्छामि अम्बरे तदा॥", + "‘‘पब्बतग्गे यथा अग्गि, पुण्णमायेव चन्दिमा।", + "वनं ओभासते बुद्धो, सालराजाव फुल्‍लितो॥", + "‘‘वनग्गा निक्खमित्वान, बुद्धरंसीभिधावरे", + "नळग्गिवण्णसङ्कासा", + "‘‘विचिनं अद्दसं पुप्फं, कणिकारं देवगन्धिकं।", + "तीणि पुप्फानि आदाय, बुद्धसेट्ठमपूजयिं॥", + "‘‘बुद्धस्स आनुभावेन, तीणि पुप्फानि मे तदा।", + "उद्धं वण्टा अधोपत्ता, छायं कुब्बन्ति सत्थुनो॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘तत्थ मे सुकतं ब्यम्हं, कणिकारीति", + "सट्ठियोजनमुब्बेधं, तिंसयोजनवित्थतं॥", + "‘‘सहस्सकण्डं", + "सतसहस्सनिय्यूहा", + "‘‘सोण्णमया मणिमया, लोहितङ्कमयापि च।", + "फलिकापि च पल्‍लङ्का, येनिच्छका यदिच्छका॥", + "‘‘महारहञ्‍च सयनं, तूलिका विकतीयुतं।", + "उद्धलोमिञ्‍च एकन्तं, बिम्बोहनसमायुतं॥", + "‘‘भवना निक्खमित्वान, चरन्तो देवचारिकं।", + "यथा इच्छामि", + "‘‘पुप्फस्स हेट्ठा तिट्ठामि, उपरिच्छदनं मम।", + "समन्ता योजनसतं, कणिकारेहि छादितं॥", + "‘‘सट्ठितुरियसहस्सानि", + "परिवारेन्ति मं निच्‍चं, रत्तिन्दिवमतन्दिता॥", + "‘‘तत्थ नच्‍चेहि गीतेहि, तालेहि वादितेहि च।", + "रमामि खिड्डा रतिया, मोदामि कामकामहं॥", + "‘‘तत्थ भुत्वा पिवित्वा च, मोदामि तिदसे तदा।", + "नारीगणेहि सहितो, मोदामि ब्यम्हमुत्तमे॥", + "‘‘सतानं पञ्‍चक्खत्तुञ्‍च, देवरज्‍जमकारयिं।", + "सतानं तीणिक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती अहोसहं।", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘भवे भवे संसरन्तो, महाभोगं लभामहं।", + "भोगे मे ऊनता नत्थि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘दुवे भवे संसरामि, देवत्ते अथ मानुसे।", + "अञ्‍ञं गतिं न जानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘दुवे कुले पजायामि", + "नीचे कुले न जायामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘हत्थियानं अस्सयानं, सिविकं सन्दमानिकं।", + "लभामि सब्बमेवेतं, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘दासीगणं दासगणं, नारियो समलङ्कता।", + "लभामि सब्बमेवेतं, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘कोसेय्यकम्बलियानि, खोमकप्पासिकानि च।", + "लभामि सब्बमेवेतं, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘नववत्थं", + "लभामि सब्बमेवेतं, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘इमं खाद इमं भुञ्‍ज, इमम्हि सयने सय।", + "लभामि सब्बमेवेतं, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘सब्बत्थ पूजितो होमि, यसो अच्‍चुग्गतो मम।", + "महापक्खो", + "ञातीनं उत्तमो होमि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘सीतं", + "अथो चेतसिकं दुक्खं, हदये मे न विज्‍जति॥", + "‘‘सुवण्णवण्णो हुत्वान, संसरामि भवाभवे।", + "वेवण्णियं न जानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘देवलोका चवित्वान, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "सावत्थियं पुरे जातो, महासालेसु अड्ढके॥", + "‘‘पञ्‍च कामगुणे हित्वा, पब्बजिं अनगारियं।", + "जातिया सत्तवस्सोहं, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘उपसम्पदायी बुद्धो, गुणमञ्‍ञाय चक्खुमा।", + "तरुणो पूजनीयोहं, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘दिब्बचक्खुविसुद्धं मे, समाधिकुसलो अहं।", + "अभिञ्‍ञापारमिप्पत्तो, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा अनुप्पत्तो, इद्धिपादेसु कोविदो।", + "धम्मेसु पारमिप्पत्तो, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, यं बुद्धमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘निब्बुते", + "मम ञाती समानेत्वा, धातुपूजं अकासहं॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं धातुमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, धातुपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘ओगय्ह यं पोक्खरणिं, नानाकुञ्‍जरसेवितं।", + "उद्धरामि भिसं तत्थ, घासहेतु अहं तदा॥", + "‘‘भगवा तम्हि समये, पदुमुत्तरसव्हयो।", + "रत्तम्बरधरो बुद्धो, गच्छते अनिलञ्‍जसे॥", + "‘‘धुनन्तो पंसुकूलानि, सद्दं अस्सोसहं तदा।", + "उद्धं निज्झायमानोहं, अद्दसं लोकनायकं॥", + "‘‘तत्थेव ठितको सन्तो, आयाचिं लोकनायकं।", + "मधुं भिसेहि सहितं, खीरं सप्पिं मुळालिकं", + "‘‘पटिग्गण्हातु मे बुद्धो, अनुकम्पाय चक्खुमा।", + "ततो कारुणिको सत्था, ओरोहित्वा महायसो॥", + "‘‘पटिग्गण्हि मम भिक्खं, अनुकम्पाय चक्खुमा।", + "पटिग्गहेत्वा सम्बुद्धो, अका मे अनुमोदनं॥", + "‘‘‘सुखी होतु महापुञ्‍ञ, गति तुय्हं समिज्झतु।", + "इमिना भिसदानेन, लभस्सु विपुलं सुखं’॥", + "‘‘इदं", + "भिक्खमादाय सम्बुद्धो, आकासेनागमा जिनो॥", + "‘‘ततो भिसं गहेत्वान, अगच्छिं मम अस्समं।", + "भिसं रुक्खे लग्गेत्वान, मम दानं अनुस्सरिं॥", + "‘‘महावातो", + "आकासो अभिनादित्थ, असनी च फली तदा॥", + "‘‘ततो मे असनीपातो, मत्थके निपती तदा।", + "सोहं निसिन्‍नको सन्तो, तत्थ कालङ्कतो अहं॥", + "‘‘पुञ्‍ञकम्मेन सञ्‍ञुत्तो, तुसितं उपपज्‍जहं।", + "कळेवरं मे पतितं, देवलोके रमामहं॥", + "‘‘छळसीतिसहस्सानि, नारियो समलङ्कता।", + "सायं पातं उपट्ठन्ति, भिसदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘मनुस्सयोनिमागन्त्वा, सुखितो होमहं तदा।", + "भोगा मे ऊनता नत्थि, भिसदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘अनुकम्पितको तेन, देवदेवेन तादिना।", + "सब्बासवपरिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं भिसं अददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, भिसदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘एसनाय चरन्तस्स, विपस्सिस्स महेसिनो।", + "रित्तकं पत्तं दिस्वान, कुम्मासं पूरयिं अहं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं भिक्खमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, कुम्मासस्स इदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मान पारगू।", + "जलित्वा अग्गिक्खन्धोव, सम्बुद्धो परिनिब्बुतो॥", + "‘‘महाजना समागम्म, पूजयित्वा तथागतं।", + "चितं कत्वान सुगतं, सरीरं अभिरोपयुं॥", + "‘‘सरीरकिच्‍चं कत्वान, धातुं तत्थ समानयुं।", + "सदेवमनुस्सा सब्बे, बुद्धथूपं अकंसु ते॥", + "‘‘पठमा कञ्‍चनमया, दुतिया च मणिमया।", + "ततिया रूपियमया, चतुत्थी फलिकामया॥", + "‘‘तत्थ पञ्‍चमिका चेव", + "छट्ठा मसारगल्‍लस्स, सब्बं रतनमयूपरि॥", + "‘‘जङ्घा मणिमया आसि, वेदिका रतनामया।", + "सब्बसोण्णमयो थूपो, उद्धं योजनमुग्गतो॥", + "‘‘देवा तत्थ समागन्त्वा, एकतो मन्तयुं तदा।", + "‘मयम्पि थूपं कस्साम, लोकनाथस्स तादिनो॥", + "‘‘‘धातु आवेणिका नत्थि, सरीरं एकपिण्डितं।", + "इमम्हि बुद्धथूपम्हि, कस्साम कञ्‍चुकं मयं’॥", + "‘‘देवा सत्तहि रत्नेहि, अञ्‍ञं वड्ढेसुं योजनं।", + "थूपो द्वियोजनुब्बेधो, तिमिरं ब्यपहन्ति सो॥", + "‘‘नागा तत्थ समागन्त्वा, एकतो मन्तयुं तदा।", + "‘मनुस्सा चेव देवा च, बुद्धथूपं अकंसु ते॥", + "‘‘‘मा", + "मयम्पि थूपं कस्साम, लोकनाथस्स तादिनो’॥", + "‘‘इन्दनीलं", + "एकतो सन्‍निपातेत्वा, बुद्धथूपं अछादयुं॥", + "‘‘सब्बं मणिमयं आसि, यावता", + "तियोजनसमुब्बेधं, आलोककरणं तदा॥", + "‘‘गरुळा च समागन्त्वा, एकतो मन्तयुं तदा।", + "‘मनुस्सा देवनागा च, बुद्धपूजं अकंसु ते॥", + "‘‘‘मा नो पमत्ता अस्सुम्ह, अप्पमत्ता सदेवका।", + "मयम्पि थूपं कस्साम, लोकनाथस्स तादिनो’॥", + "‘‘सब्बं मणिमयं थूपं, अकरुं ते च कञ्‍चुकं।", + "योजनं तेपि वड्ढेसुं, आयतं बुद्धचेतियं॥", + "‘‘चतुयोजनमुब्बेधो, बुद्धथूपो विरोचति।", + "ओभासेति दिसा सब्बा, सतरंसीव उग्गतो॥", + "‘‘कुम्भण्डा च समागन्त्वा, एकतो मन्तयुं तदा।", + "‘मनुस्सा चेव देवा च, नागा च गरुळा तथा॥", + "‘‘‘पच्‍चेकं बुद्धसेट्ठस्स, अकंसु थूपमुत्तमं।", + "मा नो पमत्ता अस्सुम्ह, अप्पमत्ता सदेवका॥", + "‘‘‘मयम्पि थूपं कस्साम, लोकनाथस्स तादिनो।", + "रतनेहि छादेस्साम, आयतं बुद्धचेतियं’॥", + "‘‘योजनं तेपि वड्ढेसुं, आयतं बुद्धचेतियं।", + "पञ्‍चयोजनमुब्बेधो, थूपो ओभासते तदा॥", + "‘‘यक्खा तत्थ समागन्त्वा, एकतो मन्तयुं तदा।", + "‘मनुस्सा देवनागा च, गरुळा च कुम्भण्डका॥", + "‘‘‘पच्‍चेकं बुद्धसेट्ठस्स, अकंसु थूपमुत्तमं।", + "मा नो पमत्ता अस्सुम्ह, अप्पमत्ता सदेवका॥", + "‘‘‘मयम्पि", + "फलिका छादयिस्साम, आयतं बुद्धचेतियं’॥", + "‘‘योजनं तेपि वड्ढेसुं, आयतं बुद्धचेतियं।", + "छयोजनिकमुब्बेधो, थूपो ओभासते तदा॥", + "‘‘गन्धब्बा च समागन्त्वा, एकतो मन्तयुं तदा।", + "‘मनुजा देवता नागा, कुम्भण्डा गरुळा तथा", + "‘‘‘सब्बे अकंसु बुद्धथूपं, मयमेत्थ अकारका।", + "मयम्पि थूपं कस्साम, लोकनाथस्स तादिनो’॥", + "‘‘वेदियो", + "सब्बसोण्णमयं थूपं, गन्धब्बा कारयुं तदा॥", + "‘‘सत्तयोजनमुब्बेधो, थूपो ओभासते तदा।", + "रत्तिन्दिवा न ञायन्ति, आलोको होति सब्बदा॥", + "‘‘अभिभोन्ति न तस्साभा, चन्दसूरा सतारका।", + "समन्ता योजनसते, पदीपोपि न पज्‍जलि॥", + "‘‘तेन कालेन ये केचि, थूपं पूजेन्ति मानुसा।", + "न ते थूपं आरुहन्ति, अम्बरे उक्खिपन्ति ते॥", + "‘‘देवेहि ठपितो यक्खो, अभिसम्मतनामको।", + "धजं वा पुप्फदामं वा, अभिरोपेति उत्तरिं॥", + "‘‘न ते पस्सन्ति तं यक्खं, दामं पस्सन्ति गच्छतो।", + "एवं पस्सित्वा गच्छन्ता, सब्बे गच्छन्ति सुग्गतिं॥", + "‘‘विरुद्धा ये पावचने, पसन्‍ना ये च सासने।", + "पाटिहीरं दट्ठुकामा, थूपं पूजेन्ति मानुसा॥", + "‘‘नगरे हंसवतिया, अहोसिं भतको तदा।", + "आमोदितं जनं दिस्वा, एवं चिन्तेसहं तदा॥", + "‘‘‘उळारो भगवा नेसो, यस्स धातुघरे दिसं।", + "इमा च जनता तुट्ठा, कारं कुब्बं न तप्परे॥", + "‘‘‘अहम्पि", + "तस्स धम्मेसु दायादो, भविस्सामि अनागते’॥", + "‘‘सुधोतं रजकेनाहं, उत्तरेय्यं पटं मम।", + "वेळग्गे आलग्गेत्वान, धजं उक्खिपिमम्बरे॥", + "‘‘अभिसम्मतको गय्ह, अम्बरे हासि मे धजं।", + "वातेरितं धजं दिस्वा, भिय्यो हासं जनेसहं॥", + "‘‘तत्थ चित्तं पसादेत्वा, समणं उपसङ्कमिं।", + "तं भिक्खुं अभिवादेत्वा, विपाकं पुच्छहं धजे॥", + "‘‘सो मे कथेसि आनन्दी, पीतिसञ्‍जननं मम।", + "‘तस्स धजस्स विपाकं, अनुभोस्ससि सब्बदा॥", + "‘‘‘हत्थिअस्सरथापत्ती, सेना च चतुरङ्गिनी।", + "परिवारेस्सन्ति तं निच्‍चं, धजदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘‘सट्ठितुरियसहस्सानि, भेरियो समलङ्कता।", + "परिवारेस्सन्ति तं निच्‍चं, धजदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘‘छळसीतिसहस्सानि", + "विचित्तवत्थाभरणा, आमुक्‍कमणिकुण्डला॥", + "‘‘‘आळारपम्हा हसुला, सुसञ्‍ञा", + "परिवारेस्सन्ति तं निच्‍चं, धजदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्ससि।", + "असीतिक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्‍जं करिस्ससि॥", + "‘‘‘सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्‍कवत्ती भविस्सति।", + "पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं॥", + "‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘देवलोका चवित्वान, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "पुञ्‍ञकम्मेन सञ्‍ञुत्तो, ब्रह्मबन्धु भविस्ससि॥", + "‘‘‘असीतिकोटिं", + "गोतमस्स भगवतो, सासने पब्बजिस्ससि॥", + "‘‘‘आराधयित्वा सम्बुद्धं, गोतमं सक्यपुङ्गवं।", + "उपवानोति नामेन, हेस्ससि सत्थु सावको’॥", + "‘‘सतसहस्से कतं कम्मं, फलं दस्सेसि मे इध।", + "सुमुत्तो सरवेगोव, किलेसे झापयिं", + "‘‘चक्‍कवत्तिस्स सन्तस्स, चातुद्दीपिस्सरस्स मे।", + "तीणि योजनानि सामन्ता, उस्सीयन्ति धजा सदा॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, धजदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरस्स", + "वरनागो मया दिन्‍नो, ईसादन्तो उरूळ्हवा॥", + "‘‘सेतच्छत्तोपसोभितो, सकप्पनो", + "अग्घापेत्वान तं सब्बं, सङ्घारामं अकारयिं॥", + "‘‘चतुपञ्‍ञाससहस्सानि, पासादे कारयिं अहं।", + "महोघदानं", + "‘‘अनुमोदि", + "सब्बे जने हासयन्तो, देसेसि अमतं पदं॥", + "‘‘तं मे बुद्धो वियाकासि, जलजुत्तमनामको।", + "भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘चतुपञ्‍ञाससहस्सानि, पासादे कारयी अयं।", + "कथयिस्सामि विपाकं, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘अट्ठारससहस्सानि, कूटागारा भविस्सरे।", + "ब्यम्हुत्तमम्हि निब्बत्ता, सब्बसोण्णमया च ते॥", + "‘‘‘पञ्‍ञासक्खत्तुं देविन्दो, देवरज्‍जं करिस्सति।", + "अट्ठपञ्‍ञासक्खत्तुञ्‍च, चक्‍कवत्ती भविस्सति॥", + "‘‘‘कप्पसतसहस्सम्हि, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘देवलोका चवित्वान, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "अड्ढे कुले महाभोगे, निब्बत्तिस्सति तावदे॥", + "‘‘‘सो पच्छा पब्बजित्वान, सुक्‍कमूलेन चोदितो।", + "रट्ठपालोति नामेन, हेस्सति सत्थु सावको॥", + "‘‘‘पधानपहितत्तो सो, उपसन्तो निरूपधि।", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो’॥", + "‘‘उट्ठाय अभिनिक्खम्म, जहिता भोगसम्पदा।", + "खेळपिण्डेव भोगम्हि, पेमं मय्हं न विज्‍जति॥", + "‘‘वीरियं मे धुरधोरय्हं, योगक्खेमाधिवाहनं।", + "धारेमि अन्तिमं देहं, सम्मासम्बुद्धसासने॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "यसो नदीकस्सपो च, गयाकिमिलवज्‍जिनो।", + "दुवे उत्तरा भद्दजी, सिवको उपवाहनो।", + "रट्ठपालो एकसतं, गाथानं पञ्‍चनवुति॥", + "‘‘भगवति", + "सखियो तिस्सो जनियो, विहारदानं अदासिम्ह॥", + "‘‘दसक्खत्तुं सतक्खत्तुं, दससतक्खत्तुं सतानञ्‍च सतक्खत्तुं", + "देवेसु उपपज्‍जिम्ह, को वादो मानुसे भवे॥", + "‘‘देवे", + "सत्तरतनमहेसी", + "‘‘इध सञ्‍चितकुसला", + "धनञ्‍जानी च खेमा च, अहम्पि च तयो जना॥", + "‘‘आरामं सुकतं कत्वा, सब्बावयवमण्डितं।", + "बुद्धप्पमुखसङ्घस्स, निय्यादेत्वा समोदिता॥", + "‘‘यत्थ", + "देवेसु अग्गतं पत्ता, मनुस्सेसु तथेव च॥", + "‘‘इमस्मिंयेव कप्पम्हि, ब्रह्मबन्धु महायसो।", + "कस्सपो नाम गोत्तेन, उप्पज्‍जि वदतं वरो॥", + "‘‘उपट्ठाको", + "कासिराजा किकी नाम, बाराणसिपुरुत्तमे॥", + "‘‘तस्सासुं सत्त धीतरो, राजकञ्‍ञा सुखेधिता", + "बुद्धोपट्ठाननिरता, ब्रह्मचरियं चरिंसु ता॥", + "‘‘तासं सहायिका हुत्वा, सीलेसु सुसमाहिता।", + "दत्वा दानानि सक्‍कच्‍चं, अगारेव वतं", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसूपगा अहं॥", + "‘‘ततो चुता याममगं", + "ततो च निम्मानरतिं, वसवत्तिपुरं ततो॥", + "‘‘यत्थ यत्थूपपज्‍जामि, पुञ्‍ञकम्मसमोहिता।", + "तत्थ तत्थेव राजूनं, महेसित्तमकारयिं॥", + "‘‘ततो", + "मण्डलीनञ्‍च राजूनं, महेसित्तमकारयिं॥", + "‘‘सम्पत्तिमनुभोत्वान, देवेसु मानुसेसु च।", + "सब्बत्थ सुखिता हुत्वा, नेकजातीसु संसरिं॥", + "‘‘सो हेतु च सो पभवो, तम्मूलं सासने खमं", + "पठमं तं समोधानं, तं धम्मरताय निब्बानं", + "‘‘किलेसा", + "नागीव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवा॥", + "‘‘स्वागतं", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘सिद्धत्थस्स भगवतो, थूपकारापिका अहुं", + "मेखलिका मया दिन्‍ना, नवकम्माय सत्थुनो॥", + "‘‘निट्ठिते च महाथूपे, मेखलं पुनदासहं।", + "लोकनाथस्स मुनिनो, पसन्‍ना सेहि पाणिभि॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं मेखलमदं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, थूपकारस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवा॥", + "‘‘स्वागतं", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘कोणागमनबुद्धस्स", + "धुवं तिचीवरंदासिं", + "‘‘यं यं जनपदं यामि, निगमे राजधानियो।", + "सब्बत्थ पूजितो होमि, पुञ्‍ञकम्मस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवा॥", + "‘‘स्वागतं", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘विपस्सिस्स भगवतो", + "रथियं पटिपन्‍नस्स, तारयन्तस्स पाणिनो॥", + "‘‘घरतो", + "अनुकम्पको लोकनाथो, सिरसि", + "‘‘अक्‍कमित्वान सिरसि", + "तेन चित्तप्पसादेन, तुसितं अगमासहं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवा॥", + "‘‘स्वागतं", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘चन्दभागानदीतीरे", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, सयम्भुं अपराजितं॥", + "‘‘पसन्‍नचित्ता सुमना, वेदजाता कतञ्‍जली।", + "नळमालं गहेत्वान, सयम्भुं अभिपूजयिं॥", + "‘‘तेन", + "जहित्वा किन्‍नरीदेहं, अगच्छिं तिदसं गतिं॥", + "‘‘छत्तिंसदेवराजूनं", + "दसन्‍नं चक्‍कवत्तीनं, महेसित्तमकारयिं।", + "संवेजेत्वान मे चित्तं", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता", + "सब्बासवपरिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं पुप्फमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पुप्फपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवा॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे बन्धुमतिया, बन्धुमा नाम खत्तियो।", + "तस्स रञ्‍ञो अहुं भरिया, एकज्झं चारयामहं", + "‘‘रहोगता", + "‘आदाय गमनीयञ्हि, कुसलं नत्थि मे कतं॥", + "‘‘‘महाभितापं", + "निरयं नून गच्छामि, एत्थ मे नत्थि संसयो’॥", + "‘‘राजानं उपसङ्कम्म, इदं वचनमब्रविं।", + "‘एकं मे समणं देहि, भोजयिस्सामि खत्तिय’॥", + "‘‘अदासि मे महाराजा, समणं भावितिन्द्रियं।", + "तस्स पत्तं गहेत्वान, परमन्‍नेन पूरयिं", + "‘‘पूरयित्वा", + "जालेन पिदहित्वान, वत्थयुगेन", + "‘‘आरम्मणं ममं एतं, सरामि यावजीविहं।", + "तत्थ चित्तं पसादेत्वा, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘तिंसानं देवराजूनं, महेसित्तमकारयिं।", + "मनसा पत्थितं मय्हं, निब्बत्तति यथिच्छितं", + "‘‘वीसानं चक्‍कवत्तीनं, महेसित्तमकारयिं।", + "ओचितत्ताव", + "‘‘सब्बबन्धनमुत्ताहं, अपेता मे उपादिका।", + "सब्बासवपरिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवा॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पिण्डचारं", + "कटच्छुभिक्खं पग्गय्ह, बुद्धसेट्ठस्स दासहं॥", + "‘‘पटिग्गहेत्वा", + "वीथिया सण्ठितो सत्था, अका मे अनुमोदनं॥", + "‘‘‘कटच्छुभिक्खं", + "छत्तिंसदेवराजूनं, महेसित्तं करिस्ससि॥", + "‘‘‘पञ्‍ञासं चक्‍कवत्तीनं, महेसित्तं करिस्ससि।", + "मनसा पत्थितं सब्बं, पटिलच्छसि सब्बदा॥", + "‘‘‘सम्पत्तिं", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्ससिनासवा’॥", + "‘‘इदं वत्वान सम्बुद्धो, तिस्सो लोकग्गनायको।", + "नभं अब्भुग्गमी वीरो, हंसराजाव अम्बरे॥", + "‘‘सुदिन्‍नं मे दानवरं", + "कटच्छुभिक्खं दत्वान, पत्ताहं अचलं पदं॥", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, भिक्खादानस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवा॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे", + "तस्स रञ्‍ञो अहुं भरिया, वारितं वारयामहं", + "‘‘सत्तमालं", + "निसज्‍ज पासादवरे, एवं चिन्तेसि तावदे॥", + "‘‘‘किं", + "वरं मे बुद्धसेट्ठस्स, ञाणम्हि अभिरोपितं’॥", + "‘‘सम्बुद्धं", + "‘यदा एहिति सम्बुद्धो, पूजयिस्सं महामुनिं’॥", + "‘‘ककुधो विलसन्तोव, मिगराजाव केसरी।", + "भिक्खुसङ्घेन सहितो, आगच्छि वीथिया जिनो॥", + "‘‘बुद्धस्स रंसिं दिस्वान, हट्ठा संविग्गमानसा।", + "द्वारं अवापुरित्वान", + "‘‘सत्त उप्पलपुप्फानि, परिकिण्णानि", + "छदिं करोन्तो बुद्धस्स, मत्थके धारयन्ति ते॥", + "‘‘उदग्गचित्ता सुमना, वेदजाता कतञ्‍जली।", + "तत्थ चित्तं पसादेत्वा, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘महानेलस्स छादनं, धारेन्ति मम मुद्धनि।", + "दिब्बगन्धं पवायामि, सत्तुप्पलस्सिदं फलं॥", + "‘‘कदाचि नीयमानाय, ञातिसङ्घेन मे तदा।", + "यावता परिसा मय्हं, महानेलं धरीयति॥", + "‘‘सत्तति देवराजूनं, महेसित्तमकारयिं।", + "सब्बत्थ इस्सरा हुत्वा, संसरामि भवाभवे॥", + "‘‘तेसट्ठि", + "सब्बे ममनुवत्तन्ति, आदेय्यवचना अहुं॥", + "‘‘उप्पलस्सेव मे वण्णो, गन्धो चेव पवायति।", + "दुब्बण्णियं न जानामि", + "‘‘इद्धिपादेसु", + "अभिञ्‍ञापारमिप्पत्ता, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘सतिपट्ठानकुसला, समाधिझानगोचरा।", + "सम्मप्पधानमनुयुत्ता, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘वीरियं", + "सब्बासवपरिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘एकतिंसे", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवा॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे", + "आरामेन च आरामं, चरामि कुसलत्थिका॥", + "‘‘काळपक्खम्हि दिवसे, अद्दसं बोधिमुत्तमं।", + "तत्थ चित्तं पसादेत्वा, बोधिमूले निसीदहं॥", + "‘‘गरुचित्तं उपट्ठेत्वा, सिरे कत्वान अञ्‍जलिं।", + "सोमनस्सं पवेदेत्वा, एवं चिन्तेसि तावदे॥", + "‘‘‘यदि बुद्धो अमितगुणो, असमप्पटिपुग्गलो।", + "दस्सेतु पाटिहीरं मे, बोधि ओभासतु अयं’॥", + "‘‘सह आवज्‍जिते मय्हं, बोधि पज्‍जलि तावदे।", + "सब्बसोण्णमया आसि, दिसा सब्बा विरोचति॥", + "‘‘सत्तरत्तिन्दिवं", + "सत्तमे दिवसे पत्ते, दीपपूजं अकासहं॥", + "‘‘आसनं परिवारेत्वा, पञ्‍चदीपानि पज्‍जलुं।", + "याव उदेति सूरियो, दीपा मे पज्‍जलुं तदा॥", + "‘‘तेन", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘तत्थ मे सुकतं ब्यम्हं, पञ्‍चदीपाति वुच्‍चति।", + "सट्ठियोजनमुब्बेधं", + "‘‘असङ्खियानि", + "यावता देवभवनं, दीपालोकेन जोतति॥", + "‘‘परम्मुखा", + "उद्धं अधो च तिरियं, सब्बं पस्सामि चक्खुना॥", + "‘‘यावता अभिकङ्खामि, दट्ठुं सुगतदुग्गते", + "तत्थ आवरणं नत्थि, रुक्खेसु पब्बतेसु वा॥", + "‘‘असीति देवराजूनं, महेसित्तमकारयिं।", + "सतानं चक्‍कवत्तीनं, महेसित्तमकारयिं॥", + "‘‘यं यं योनुपपज्‍जामि, देवत्तं अथ मानुसं।", + "दीपसतसहस्सानि, परिवारे जलन्ति मे॥", + "‘‘देवलोका चवित्वान, उप्पज्‍जिं मातुकुच्छियं।", + "मातुकुच्छिगता सन्ती", + "‘‘दीपसतसहस्सानि, पुञ्‍ञकम्मसमङ्गिता।", + "जलन्ति सूतिकागेहे", + "‘‘पच्छिमे भवे सम्पत्ते, मानसं विनिवत्तयिं।", + "अजरामतं सीतिभावं, निब्बानं फस्सयिं अहं॥", + "‘‘जातिया सत्तवस्साहं, अरहत्तमपापुणिं।", + "उपसम्पादयी बुद्धो, गुणमञ्‍ञाय गोतमो॥", + "‘‘मण्डपे रुक्खमूले वा, पासादेसु गुहासु वा।", + "सुञ्‍ञागारे", + "‘‘दिब्बचक्खु", + "अभिञ्‍ञापारमिप्पत्ता, पञ्‍चदीपानिदं फलं॥", + "‘‘सब्बवोसितवोसाना, कतकिच्‍चा अनासवा।", + "पञ्‍चदीपा महावीर, पादे वन्दामि", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं दीपमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पञ्‍चदीपानिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवा॥", + "‘‘स्वागतं", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे बन्धुमतिया, अहोसिं उदहारिका।", + "उदहारेन जीवामि, तेन पोसेमि दारके॥", + "‘‘देय्यधम्मो च मे नत्थि, पुञ्‍ञक्खेत्ते अनुत्तरे।", + "कोट्ठकं उपसङ्कम्म, उदकं पट्ठपेसहं॥", + "‘‘तेन", + "तत्थ मे सुकतं ब्यम्हं, उदहारेन निम्मितं॥", + "‘‘अच्छरानं सहस्सस्स, अहञ्हि पवरा तदा।", + "दसट्ठानेहि ता सब्बा, अभिभोमि सदा अहं॥", + "‘‘पञ्‍ञासं देवराजूनं, महेसित्तमकारयिं।", + "वीसतिचक्‍कवत्तीनं, महेसित्तमकारयिं॥", + "‘‘दुवे भवे संसरामि, देवत्ते अथ मानुसे।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, दकदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘पब्बतग्गे", + "यदा उदकमिच्छामि, खिप्पं पटिलभामहं॥", + "‘‘अवुट्ठिका दिसा नत्थि, सन्तत्ता कुथितापि", + "मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, महामेघो पवस्सति॥", + "‘‘कदाचि नीयमानाय, ञातिसङ्घेन मे तदा।", + "यदा इच्छामहं वस्सं, महामेघो अजायथ॥", + "‘‘उण्हं वा परिळाहो वा, सरीरे मे न विज्‍जति।", + "काये च मे रजो नत्थि, दकदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘विसुद्धमनसा", + "सब्बासवपरिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, यं दकं अददिं तदा।", + "दुग्गतिं", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवा॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "सुमेधा मेखलादायी, मण्डपं सङ्कमं ददा।", + "नळमाली पिण्डददा, कटच्छु उप्पलप्पदा॥", + "दीपदा दकदा चेव, गाथायो गणिता इह।", + "एकगाथासतञ्‍चेव, तिंसति च तदुत्तरि", + "‘‘नगरे", + "दिवसे पुण्णमाय सो, उपवसि उपोसथं॥", + "‘‘अहं तेन समयेन, कुम्भदासी अहं तहिं।", + "दिस्वा सराजकं सेनं, एवाहं चिन्तयिं तदा॥", + "‘राजापि रज्‍जं छड्डेत्वा, उपवसि उपोसथं।", + "सफलं नून तं कम्मं, जनकायो पमोदितो’॥", + "‘‘योनिसो", + "मानसं सम्पहंसित्वा, उपवसिं उपोसथं॥", + "‘‘अहं उपोसथं कत्वा, सम्मासम्बुद्धसासने।", + "तेन कम्मेन सुकतेन, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘तत्थ मे सुकतं ब्यम्हं, उब्भयोजनमुग्गतं", + "कूटागारवरूपेतं, महासनसुभूसितं॥", + "‘‘अच्छरा सतसहस्सा, उपतिट्ठन्ति मं सदा।", + "अञ्‍ञे देवे अतिक्‍कम्म, अतिरोचामि सब्बदा॥", + "‘‘चतुसट्ठि देवराजूनं, महेसित्तमकारयिं।", + "तेसट्ठि चक्‍कवत्तीनं, महेसित्तमकारयिं॥", + "‘‘सुवण्णवण्णा", + "सब्बत्थ पवरा होमि, उपोसथस्सिदं फलं॥", + "‘‘हत्थियानं अस्सयानं, रथयानञ्‍च सीविकं", + "लभामि सब्बमेवेतं, उपोसथस्सिदं फलं॥", + "‘‘सोण्णमयं रूपिमयं, अथोपि फलिकामयं।", + "लोहितङ्गमयञ्‍चेव, सब्बं पटिलभामहं॥", + "‘‘कोसेय्यकम्बलियानि", + "महग्घानि च वत्थानि, सब्बं पटिलभामहं॥", + "‘‘अन्‍नं", + "सब्बमेतं पटिलभे, उपोसथस्सिदं फलं॥", + "‘‘वरगन्धञ्‍च मालञ्‍च, चुण्णकञ्‍च विलेपनं।", + "सब्बमेतं पटिलभे, उपोसथस्सिदं फलं॥", + "‘‘कूटागारञ्‍च पासादं, मण्डपं हम्मियं गुहं।", + "सब्बमेतं पटिलभे, उपोसथस्सिदं फलं॥", + "‘‘जातिया सत्तवस्साहं, पब्बजिं अनगारियं।", + "अड्ढमासे असम्पत्ते, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "सब्बासवपरिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, उपोसथस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘चन्दभागानदीतीरे, अहोसिं किन्‍नरी तदा।", + "अद्दसाहं देवदेवं, चङ्कमन्तं नरासभं॥", + "‘‘ओचिनित्वान सळलं, बुद्धसेट्ठस्सदासहं।", + "उपसिङ्घि महावीरो, सळलं देवगन्धिकं॥", + "‘‘पटिग्गहेत्वा", + "उपसिङ्घि महावीरो, पेक्खमानाय मे तदा॥", + "‘‘अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, वन्दित्वा द्विपदुत्तमं", + "सकं चित्तं पसादेत्वा, ततो पब्बतमारुहिं॥", + "‘‘एकनवुतितो", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, बुद्धपूजायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे बन्धुमतिया, कुम्भदासी अहोसहं।", + "मम भागं गहेत्वान, गच्छं उदकहारिका", + "‘‘पन्थम्हि समणं दिस्वा, सन्तचित्तं समाहतं।", + "पसन्‍नचित्ता सुमना, मोदके तीणिदासहं॥", + "‘‘तेन", + "एकनवुतिकप्पानि", + "‘‘सम्पत्ति तं", + "मोदके तीणि दत्वान, पत्ताहं अचलं पदं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवा॥", + "‘‘स्वागतं", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘नगरे", + "माता च मे पिता चेव, कम्मन्तं अगमंसु ते॥", + "‘‘मज्झन्हिकम्हि सूरिये, अद्दसं समणं अहं।", + "वीथिया अनुगच्छन्तं, आसनं पञ्‍ञपेसहं॥", + "‘‘गोनकाविकतिकाहि", + "पसन्‍नचित्ता सुमना, इदं वचनमब्रविं॥", + "‘‘‘सन्तत्ता कुथिता भूमि, सूरो मज्झन्हिके ठितो।", + "मालुता च न वायन्ति, कालो चेवेत्थ मेहिति", + "‘‘‘पञ्‍ञत्तमासनमिदं, तवत्थाय महामुनि।", + "अनुकम्पं उपादाय, निसीद मम आसने’॥", + "‘‘निसीदि तत्थ समणो, सुदन्तो सुद्धमानसो।", + "तस्स पत्तं गहेत्वान, यथारन्धं अदासहं॥", + "‘‘तेन", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘तत्थ मे सुकतं ब्यम्हं, आसनेन सुनिम्मितं।", + "सट्ठियोजनमुब्बेधं, तिंसयोजनवित्थतं॥", + "‘‘सोण्णमया", + "लोहितङ्गमया चेव, पल्‍लङ्का विविधा मम॥", + "‘‘तूलिका विकतिकाहि, कट्टिस्सचित्तकाहि च।", + "उद्दएकन्तलोमी च, पल्‍लङ्का मे सुसण्ठिता", + "‘‘यदा", + "सह पल्‍लङ्कसेट्ठेन, गच्छामि मम पत्थितं॥", + "‘‘असीति देवराजूनं, महेसित्तमकारयिं।", + "सत्तति चक्‍कवत्तीनं, महेसित्तमकारयिं॥", + "‘‘भवाभवे", + "भोगे मे ऊनता नत्थि, एकासनस्सिदं फलं", + "‘‘दुवे भवे संसरामि, देवत्ते अथ मानुसे।", + "अञ्‍ञे भवे न जानामि, एकासनस्सिदं फलं॥", + "‘‘दुवे कुले पजायामि, खत्तिये चापि ब्राह्मणे।", + "उच्‍चाकुलीना", + "‘‘दोमनस्सं न जानामि, चित्तसन्तापनं मम।", + "वेवण्णियं न जानामि, एकासनस्सिदं फलं॥", + "‘‘धातियो", + "अङ्केन अङ्कं गच्छामि, एकासनस्सिदं फलं॥", + "‘‘अञ्‍ञा न्हापेन्ति भोजेन्ति, अञ्‍ञा रमेन्ति मं सदा।", + "अञ्‍ञा गन्धं विलिम्पन्ति, एकासनस्सिदं फलं", + "‘‘मण्डपे रुक्खमूले वा, सुञ्‍ञागारे वसन्तिया।", + "मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, पल्‍लङ्को उपतिट्ठति॥", + "‘‘अयं पच्छिमको मय्हं, चरिमो वत्तते भवो।", + "अज्‍जापि रज्‍जं छड्डेत्वा, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, एकासनस्सिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवा॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे", + "आरामेन च आरामं", + "‘‘काळपक्खम्हि दिवसे, अद्दसं बोधिमुत्तमं।", + "तत्थ चित्तं पसादेत्वा, बोधिमूले निसीदहं॥", + "‘‘गरुचित्तं उपट्ठेत्वा, सिरे कत्वान अञ्‍जलिं।", + "सोमनस्सं पवेदेत्वा, एवं चिन्तेसि तावदे॥", + "‘‘‘यदि बुद्धो अमितगुणो, असमप्पटिपुग्गलो।", + "दस्सेतु पाटिहीरं मे, बोधि ओभासतु अयं’॥", + "‘‘सह आवज्‍जिते मय्हं, बोधि पज्‍जलि तावदे।", + "सब्बसोण्णमया आसि, दिसा सब्बा विरोचति॥", + "‘‘सत्तरत्तिन्दिवं तत्थ, बोधिमूले निसीदहं।", + "सत्तमे दिवसे पत्ते, दीपपूजं अकासहं॥", + "‘‘आसनं परिवारेत्वा, पञ्‍च दीपानि पज्‍जलुं।", + "याव उदेति सूरियो, दीपा मे पज्‍जलुं तदा॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘तत्थ मे सुकतं ब्यम्हं, पञ्‍चदीपाति वुच्‍चति।", + "सट्ठियोजनमुब्बेधं, तिंसयोजनवित्थतं॥", + "‘‘असङ्खियानि", + "यावता देवभवनं, दीपालोकेन जोतति॥", + "‘‘परम्मुखा", + "उद्धं अधो च तिरियं, सब्बं पस्सामि चक्खुना॥", + "‘‘यावता अभिकङ्खामि, दट्ठुं सुगतदुग्गते", + "तत्थ आवरणं नत्थि, रुक्खेसु पब्बतेसु वा॥", + "‘‘असीति देवराजूनं, महेसित्तमकारयिं।", + "सतानं चक्‍कवत्तीनं, महेसित्तमकारयिं॥", + "‘‘यं", + "दीपसतसहस्सानि, परिवारे जलन्ति मे॥", + "‘‘देवलोका चवित्वान, उप्पज्‍जिं मातुकुच्छियं।", + "मातुकुच्छिगता सन्ती, अक्खि मे न निमीलति॥", + "‘‘दीपसतसहस्सानि, पुञ्‍ञकम्मसमङ्गिता।", + "जलन्ति सूतिकागेहे, पञ्‍चदीपानिदं फलं॥", + "‘‘पच्छिमे भवे सम्पत्ते, मानसं विनिवत्तयिं।", + "अजरामतं सीतिभावं, निब्बानं फस्सयिं अहं॥", + "‘‘जातिया सत्तवस्साहं, अरहत्तमपापुणिं।", + "उपसम्पादयी बुद्धो, गुणमञ्‍ञाय गोतमो॥", + "‘‘मण्डपे रुक्खमूले वा, सुञ्‍ञागारे वसन्तिया।", + "सदा पज्‍जलते दीपं, पञ्‍चदीपानिदं फलं॥", + "‘‘दिब्बचक्खु विसुद्धं", + "अभिञ्‍ञापारमिप्पत्ता, पञ्‍चदीपानिदं फलं॥", + "‘‘सब्बवोसितवोसाना, कतकिच्‍चा अनासवा।", + "पञ्‍चदीपा महावीर, पादे वन्दामि चक्खुम॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, यं दीपमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पञ्‍चदीपानिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवा॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘चन्दभागानदीतीरे", + "अद्दसं विरजं बुद्धं, सयम्भुं अपराजितं॥", + "‘‘पसन्‍नचित्ता", + "नळमालं गहेत्वान, सयम्भुं अभिपूजयिं॥", + "‘‘तेन", + "जहित्वा किन्‍नरीदेहं", + "‘‘छत्तिंसदेवराजूनं, महेसित्तमकारयिं।", + "मनसा पत्थितं मय्हं, निब्बत्तति यथिच्छितं॥", + "‘‘दसन्‍नं चक्‍कवत्तीनं, महेसित्तमकारयिं।", + "ओचितत्ताव", + "‘‘कुसलं विज्‍जते मय्हं, पब्बजिं अनगारियं।", + "पूजारहा अहं अज्‍ज, सक्यपुत्तस्स सासने॥", + "‘‘विसुद्धमनसा अज्‍ज, अपेतमनपापिका।", + "सब्बासवपरिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘चतुन्‍नवुतितो कप्पे, यं बुद्धमभिपूजयिं।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, नळमालायिदं फलं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवा॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘एकदा", + "कूटागारे सुसालायं, वसते नरसारथि॥", + "‘‘तदा जिनस्स मातुच्छा, महागोतमि भिक्खुनी।", + "तहिं कते", + "‘‘भिक्खुनीहि", + "रहोगताय तस्सेवं, चितस्सासि", + "‘‘बुद्धस्स परिनिब्बानं, सावकग्गयुगस्स वा।", + "राहुलानन्दनन्दानं, नाहं लच्छामि पस्सितुं॥", + "‘‘बुद्धस्स परिनिब्बाना, सावकग्गयुगस्स वा।", + "महाकस्सपनन्दानं, आनन्दराहुलान च॥", + "‘‘पटिकच्‍चायुसङ्खारं", + "गच्छेय्यं लोकनाथेन, अनुञ्‍ञाता महेसिना॥", + "‘‘तथा पञ्‍चसतानम्पि, भिक्खुनीनं वितक्‍कितं।", + "आसि खेमादिकानम्पि, एतदेव वितक्‍कितं॥", + "‘‘भूमिचालो तदा आसि, नादिता देवदुन्दुभी।", + "उपस्सयाधिवत्थायो, देवता सोकपीळिता॥", + "‘‘विलपन्ता सुकरुणं", + "मित्ता", + "‘‘निपच्‍च सिरसा पादे, इदं वचनमब्रवुं।", + "‘तत्थ तोयलवासित्ता, मयमय्ये रहोगता॥", + "‘‘‘सा", + "परिदेवा च सुय्यन्ते, किमत्थं नून गोतमी’॥", + "‘‘तदा अवोच सा सब्बं, यथापरिवितक्‍कितं।", + "तायोपि सब्बा आहंसु, यथापरिवितक्‍कितं॥", + "‘‘‘यदि ते रुचितं अय्ये, निब्बानं परमं सिवं।", + "निब्बायिस्साम सब्बापि, बुद्धानुञ्‍ञाय सुब्बते॥", + "‘‘‘मयं", + "सहायेव गमिस्साम, निब्बानं पदमुत्तमं’॥", + "‘‘‘निब्बानाय वजन्तीनं, किं वक्खामी’ति सा वदं।", + "सह सब्बाहि निग्गञ्छि, भिक्खुनीनिलया तदा॥", + "‘‘उपस्सये", + "भिक्खुनीनिलयस्सेदं, पच्छिमं दस्सनं मम॥", + "‘‘न जरा मच्‍चु वा यत्थ, अप्पियेहि समागमो।", + "पियेहि न वियोगोत्थि, तं वजिस्सं", + "‘‘अवीतरागा तं सुत्वा, वचनं सुगतोरसा।", + "सोकट्टा परिदेविंसु, अहो नो अप्पपुञ्‍ञता॥", + "‘‘भिक्खुनीनिलयो", + "पभाते विय तारायो, न दिस्सन्ति जिनोरसा॥", + "‘‘निब्बानं गोतमी याति, सतेहि सह पञ्‍चहि।", + "नदीसतेहिव सह, गङ्गा पञ्‍चहि सागरं॥", + "‘‘रथियाय", + "घरा निक्खम्म पादेसु, निपच्‍च इदमब्रवुं॥", + "‘‘‘पसीदस्सु महाभोगे, अनाथायो विहाय नो।", + "तया न युत्ता", + "‘‘तासं सोकपहानत्थं, अवोच मधुरं गिरं।", + "‘रुदितेन अलं पुत्ता, हासकालोयमज्‍ज वो॥", + "‘‘‘परिञ्‍ञातं मया दुक्खं, दुक्खहेतु विवज्‍जितो।", + "निरोधो मे सच्छिकतो, मग्गो चापि सुभावितो॥", + "‘‘‘परिचिण्णो मया सत्था, कतं बुद्धस्स सासनं।", + "ओहितो गरुको भारो, भवनेत्ति समूहता॥", + "‘‘‘यस्सत्थाय पब्बजिता, अगारस्मानगारियं।", + "सो मे अत्थो अनुप्पत्तो, सब्बसंयोजनक्खयो॥", + "‘‘‘बुद्धो", + "निब्बातुं ताव कालो मे, मा मं सोचथ पुत्तिका॥", + "‘‘‘कोण्डञ्‍ञानन्दनन्दादी", + "सुखितो सहितो सङ्घो, हतदब्बा च तित्थिया॥", + "‘‘‘ओक्‍काकवंसस्स यसो, उस्सितो मारमद्दनो।", + "ननु सम्पति कालो मे, निब्बानत्थाय पुत्तिका॥", + "‘‘‘चिरप्पभुति", + "आनन्दभेरिकालोयं, किं वो अस्सूहि पुत्तिका॥", + "‘‘‘सचे मयि दया अत्थि, यदि चत्थि कतञ्‍ञुता।", + "सद्धम्मट्ठितिया सब्बा, करोथ वीरियं दळ्हं॥", + "‘‘‘थीनं अदासि पब्बज्‍जं, सम्बुद्धो याचितो मया।", + "तस्मा यथाहं नन्दिस्सं, तथा तमनुतिट्ठथ’॥", + "‘‘ता एवमनुसासित्वा, भिक्खुनीहि पुरक्खता।", + "उपेच्‍च बुद्धं वन्दित्वा, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘‘‘अहं", + "सद्धम्मसुखद", + "‘‘‘संवद्धितोयं सुगत, रूपकायो मया तव।", + "अनिन्दितो", + "‘‘‘मुहुत्तं तण्हासमणं, खीरं त्वं पायितो मया।", + "तयाहं सन्तमच्‍चन्तं, धम्मखीरञ्हि", + "‘‘‘बन्धनारक्खने मय्हं, अणणो", + "पुत्तकामा थियो याचं, लभन्ति तादिसं सुतं॥", + "‘‘‘मन्धातादिनरिन्दानं, या माता सा भवण्णवे।", + "निमुग्गाहं तया पुत्त, तारिता भवसागरा॥", + "‘‘‘रञ्‍ञो माता महेसीति, सुलभं नाममित्थिनं।", + "बुद्धमाताति यं नामं, एतं परमदुल्‍लभं॥", + "‘‘‘तञ्‍च", + "अणुकं वा महन्तं वा, तं सब्बं पूरितं मया॥", + "‘‘‘परिनिब्बातुमिच्छामि", + "अनुजानाहि मे वीर, दुक्खन्तकर नायक॥", + "‘‘‘चक्‍कङ्कुसधजाकिण्णे, पादे कमलकोमले।", + "पसारेहि पणामं ते, करिस्सं पुत्तउत्तमे", + "‘‘‘सुवण्णरासिसङ्कासं, सरीरं कुरु पाकटं।", + "कत्वा देहं सुदिट्ठं ते, सन्तिं गच्छामि नायक’॥", + "‘‘द्वत्तिंसलक्खणूपेतं, सुप्पभालङ्कतं तनुं।", + "सञ्झाघनाव बालक्‍कं, मातुच्छं दस्सयी जिनो॥", + "‘‘फुल्‍लारविन्दसंकासे, तरुणादिच्‍चसप्पभे।", + "चक्‍कङ्किते पादतले, ततो सा सिरसा पति॥", + "‘‘‘पणमामि नरादिच्‍च, आदिच्‍चकुलकेतुकं।", + "पच्छिमे मरणे मय्हं", + "‘‘‘इत्थियो", + "यदि को चत्थि दोसो मे, खमस्सु करुणाकर॥", + "‘‘‘इत्थिकानञ्‍च पब्बज्‍जं, हं तं याचिं पुनप्पुनं।", + "तत्थ चे अत्थि दोसो मे, तं खमस्सु नरासभ॥", + "‘‘‘मया भिक्खुनियो वीर, तवानुञ्‍ञाय सासिता।", + "तत्र चे अत्थि दुन्‍नीतं, तं खमस्सु खमाधिप", + "‘‘‘अक्खन्ते", + "किमुत्तरं ते वक्खामि, निब्बानाय वजन्तिया॥", + "‘‘‘सुद्धे अनूने मम भिक्खुसङ्घे, लोका इतो निस्सरितुं खमन्ते।", + "पभातकाले ब्यसनङ्गतानं, दिस्वान निय्यातिव चन्दलेखा’॥", + "‘‘‘तदेतरा भिक्खुनियो जिनग्गं, ताराव चन्दानुगता सुमेरुं।", + "पदक्खिणं कच्‍च निपच्‍च पादे, ठिता मुखन्तं समुदिक्खमाना॥", + "‘‘‘न", + "चित्तं ममं केवलमेकमेव, पप्पुय्य तं धम्मरसेन तित्ति॥", + "‘‘‘नदतो परिसायं ते, वादितब्बपहारिनो।", + "ये ते दक्खन्ति वदनं, धञ्‍ञा ते नरपुङ्गव॥", + "‘‘‘दीघङ्गुली", + "ये पादे पणमिस्सन्ति", + "‘‘‘मधुरानि", + "ये ते वाक्यानि सुय्यन्ति, तेपि धञ्‍ञा नरुत्तम॥", + "‘‘‘धञ्‍ञाहं", + "तिण्णसंसारकन्तारा, सुवाक्येन सिरीमतो’॥", + "‘‘ततो सा अनुसावेत्वा", + "राहुलानन्दनन्दे च, वन्दित्वा इदमब्रवि॥", + "‘‘‘आसीविसालयसमे, रोगावासे कळेवरे।", + "निब्बिन्दा दुक्खसङ्घाटे, जरामरणगोचरे॥", + "‘‘‘नानाकलिमलाकिण्णे", + "तेन निब्बातुमिच्छामि, अनुमञ्‍ञथ पुत्तका’॥", + "‘‘नन्दो राहुलभद्दो च, वीतसोका निरासवा।", + "ठिताचलट्ठिति थिरा, धम्मतमनुचिन्तयुं॥", + "‘‘‘धिरत्थु सङ्खतं लोलं, असारं कदलूपमं।", + "मायामरीचिसदिसं, इतरं अनवट्ठितं॥", + "‘‘‘यत्थ नाम जिनस्सायं, मातुच्छा बुद्धपोसिका।", + "गोतमी निधनं याति, अनिच्‍चं सब्बसङ्खतं’॥", + "‘‘आनन्दो च तदा सेखो, सोकट्टो", + "तत्थस्सूनि करोन्तो सो, करुणं परिदेवति॥", + "‘‘हा सन्तिं", + "गच्छति न चिरेनेव, अग्गिरिव निरिन्धनो॥", + "‘‘एवं", + "सुतसागरगम्भीर", + "‘‘‘न युत्तं सोचितुं पुत्त, हासकाले उपट्ठिते।", + "तया मे सरणं पुत्त, निब्बानं तमुपागतं॥", + "‘‘‘तया तात समज्झिट्ठो, पब्बज्‍जं अनुजानि नो।", + "मा पुत्त विमनो होहि, सफलो ते परिस्समो॥", + "‘‘‘यं", + "तं पदं सुकुमारीहि, सत्तवस्साहि वेदितं॥", + "‘‘‘बुद्धसासनपालेत, पच्छिमं दस्सनं तव।", + "तत्थ गच्छामहं पुत्त, गतो यत्थ न दिस्सते॥", + "‘‘‘कदाचि धम्मं देसेन्तो, खिपी लोकग्गनायको।", + "तदाहं आसीसवाचं, अवोचं अनुकम्पिका॥", + "‘‘‘चिरं जीव महावीर, कप्पं तिट्ठ महामुने।", + "सब्बलोकस्स अत्थाय, भवस्सु अजरामरो॥", + "‘‘‘तं तथावादिनिं बुद्धो, ममं सो एतदब्रवि।", + "‘न हेवं वन्दिया बुद्धा, यथा वन्दसि गोतमी॥", + "‘‘‘कथं चरहि सब्बञ्‍ञू, वन्दितब्बा तथागता।", + "कथं अवन्दिया बुद्धा, तं मे अक्खाहि पुच्छितो॥", + "‘‘‘आरद्धवीरिये पहितत्ते, निच्‍चं दळ्हपरक्‍कमे।", + "समग्गे सावके पस्स, एतं बुद्धानवन्दनं॥", + "‘‘‘ततो उपस्सयं गन्त्वा, एकिकाहं विचिन्तयिं।", + "समग्गपरिसं नाथो, रोधेसि तिभवन्तगो॥", + "‘‘‘हन्दाहं", + "एवाहं चिन्तयित्वान, दिस्वान इसिसत्तमं॥", + "‘‘‘परिनिब्बानकालं मे, आरोचेसिं", + "ततो सो समनुञ्‍ञासि, कालं जानाहि गोतमी॥", + "‘‘‘किलेसा", + "‘‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘‘थीनं धम्माभिसमये, ये बाला विमतिं गता।", + "तेसं दिट्ठिप्पहानत्थं, इद्धिं दस्सेहि गोतमी’॥", + "‘‘तदा निपच्‍च सम्बुद्धं, उप्पतित्वान अम्बरं।", + "इद्धी अनेका दस्सेसि, बुद्धानुञ्‍ञाय गोतमी॥", + "‘‘एकिका बहुधा आसि, बहुका चेतिका तथा।", + "आविभावं तिरोभावं, तिरोकुट्टं", + "‘‘असज्‍जमाना", + "अभिज्‍जमाने उदके, अगञ्छि महिया यथा॥", + "‘‘सकुणीव तथाकासे, पल्‍लङ्केन कमी तदा।", + "वसं वत्तेसि कायेन, याव ब्रह्मनिवेसनं॥", + "‘‘सिनेरुं", + "समूलं परिवत्तेत्वा, धारयं चङ्कमी नभे॥", + "‘‘छस्सूरोदयकालेव, लोकञ्‍चाकासि धूमिकं।", + "युगन्ते विय लोकं सा, जालामालाकुलं अका॥", + "‘‘मुचलिन्दं महासेलं, मेरुमूलनदन्तरे", + "सासपारिव सब्बानि, एकेनग्गहि मुट्ठिना॥", + "‘‘अङ्गुलग्गेन छादेसि, भाकरं सनिसाकरं।", + "चन्दसूरसहस्सानि, आवेळमिव धारयि॥", + "‘‘चतुसागरतोयानि, धारयी एकपाणिना।", + "युगन्तजलदाकारं, महावस्सं पवस्सथ॥", + "‘‘चक्‍कवत्तिं सपरिसं, मापयी सा नभत्तले।", + "गरुळं द्विरदं सीहं, विनदन्तं पदस्सयि॥", + "‘‘एकिका अभिनिम्मित्वा, अप्पमेय्यं भिक्खुनीगणं।", + "पुन अन्तरधापेत्वा, एकिका मुनिमब्रवि॥", + "‘‘‘मातुच्छा", + "अनुप्पत्ता सकं अत्थं, पादे वन्दामि चक्खुम’॥", + "‘‘दस्सेत्वा विविधा इद्धी, ओरोहित्वा नभत्तला।", + "वन्दित्वा लोकपज्‍जोतं, एकमन्तं निसीदि सा॥", + "‘‘सा वीसवस्ससतिका, जातियाहं महामुने।", + "अलमेत्तावता वीर, निब्बायिस्सामि नायक॥", + "‘‘तदातिविम्हिता", + "अवोचय्ये कथं आसि, अतुलिद्धिपरक्‍कमा॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्‍जि नायको॥", + "‘‘तदाहं", + "सब्बोपकारसम्पन्‍ने, इद्धे फीते महद्धने॥", + "‘‘कदाचि पितुना सद्धिं, दासिगणपुरक्खता।", + "महता परिवारेन, तं उपेच्‍च नरासभं॥", + "‘‘वासवं विय वस्सन्तं, धम्ममेघं अनासवं", + "सरदादिच्‍चसदिसं, रंसिजालसमुज्‍जलं", + "‘‘दिस्वा चित्तं पसादेत्वा, सुत्वा चस्स सुभासितं।", + "मातुच्छं भिक्खुनिं अग्गे, ठपेन्तं नरनायकं॥", + "‘‘सुत्वा दत्वा महादानं, सत्ताहं तस्स तादिनो।", + "ससङ्घस्स नरग्गस्स, पच्‍चयानि बहूनि च॥", + "‘‘निपच्‍च पादमूलम्हि, तं ठानमभिपत्थयिं।", + "ततो महापरिसतिं, अवोच इसिसत्तमो॥", + "‘‘‘या ससङ्घं अभोजेसि, सत्ताहं लोकनायकं।", + "तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥", + "‘‘‘सतसहस्सितो कप्पे, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स", + "गोतमी नाम नामेन, हेस्सति सत्थु साविका॥", + "‘‘‘तस्स बुद्धस्स मातुच्छा, जीवितापादिका", + "रत्तञ्‍ञूनञ्‍च अग्गत्तं, भिक्खुनीनं लभिस्सति’॥", + "‘‘तं सुत्वान पमोदित्वा", + "पच्‍चयेहि उपट्ठित्वा, ततो कालङ्कता अहं॥", + "‘‘तावतिंसेसु देवेसु, सब्बकामसमिद्धिसु।", + "निब्बत्ता दसहङ्गेहि, अञ्‍ञे अभिभविं अहं॥", + "‘‘रूपसद्देहि गन्धेहि, रसेहि फुसनेहि च।", + "आयुनापि च वण्णेन, सुखेन यससापि च॥", + "‘‘तथेवाधिपतेय्येन, अधिगय्ह विरोचहं।", + "अहोसिं अमरिन्दस्स, महेसी दयिता तहिं॥", + "‘‘संसारे", + "कासिस्स रञ्‍ञो विसये, अजायिं दासगामके॥", + "‘‘पञ्‍चदाससतानूना, निवसन्ति तहिं तदा।", + "सब्बेसं तत्थ यो जेट्ठो, तस्स जाया अहोसहं॥", + "‘‘सयम्भुनो पञ्‍चसता, गामं पिण्डाय पाविसुं।", + "ते दिस्वान अहं तुट्ठा, सह सब्बाहि इत्थिभि", + "‘‘पूगा हुत्वाव सब्बायो", + "तिचीवरानि दत्वान, संसरिम्ह", + "‘‘ततो", + "पच्छिमे च भवे दानि, जाता देवदहे पुरे॥", + "‘‘पिता अञ्‍जनसक्‍को मे, माता मम सुलक्खणा।", + "ततो कपिलवत्थुस्मिं, सुद्धोदनघरं गता॥", + "‘‘सेसा", + "अहं विसिट्ठा सब्बासं, जिनस्सापादिका अहुं॥", + "‘‘मम", + "पच्छाहं पब्बजित्वान, सतेहि सह पञ्‍चहि॥", + "‘‘साकियानीहि धीराहि, सह सन्तिसुखं फुसिं।", + "ये तदा पुब्बजातियं, अम्हाकं आसु सामिनो॥", + "‘‘सहपुञ्‍ञस्स कत्तारो, महासमयकारका।", + "फुसिंसु अरहत्तं ते, सुगतेनानुकम्पिता॥", + "‘‘तदेतरा भिक्खुनियो, आरुहिंसु नभत्तलं।", + "संगता", + "‘‘इद्धी अनेका दस्सेसुं, पिळन्धविकतिं यथा।", + "कम्मारो कनकस्सेव, कम्मञ्‍ञस्स सुसिक्खितो", + "‘‘दस्सेत्वा पाटिहीरानि, विचित्तानि", + "तोसेत्वा वादिपवरं, मुनिं सपरिसं तदा॥", + "‘‘ओरोहित्वान गगना, वन्दित्वा इसिसत्तमं।", + "अनुञ्‍ञाता नरग्गेन, यथाठाने निसीदिसुं॥", + "‘‘‘अहोनुकम्पिका", + "वासिता तव पुञ्‍ञेहि, पत्ता नो आसवक्खयं॥", + "‘‘‘किलेसा", + "नागीव बन्धनं छेत्वा, विहराम अनासवा॥", + "‘‘‘स्वागतं वत नो आसि, बुद्धसेट्ठस्स सन्तिके।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘‘इद्धीसु च वसी होम, दिब्बाय सोतधातुया।", + "चेतोपरियञाणस्स, वसी होम महामुने॥", + "‘‘‘पुब्बेनिवासं जानाम, दिब्बचक्खु विसोधितं।", + "सब्बासवपरिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘‘अत्थे", + "ञाणं अम्हं महावीर, उप्पन्‍नं तव सन्तिके॥", + "‘‘‘अस्माभि परिचिण्णोसि, मेत्तचित्ताहि नायक।", + "अनुजानाहि सब्बासं", + "‘‘निब्बायिस्साम इच्‍चेवं, किं वक्खामि वदन्तियो।", + "यस्स दानि च वो कालं, मञ्‍ञथाति जिनोब्रवि॥", + "‘‘गोतमीआदिका तायो, तदा भिक्खुनियो जिनं।", + "वन्दित्वा आसना तम्हा, वुट्ठाय अगमिंसु ता॥", + "‘‘महता", + "अनुसंयायी सो", + "‘‘तदा निपति पादेसु, गोतमी लोकबन्धुनो।", + "सहेव ताहि सब्बाहि, पच्छिमं पादवन्दनं॥", + "‘‘‘इदं पच्छिमकं मय्हं, लोकनाथस्स दस्सनं।", + "न पुनो अमताकारं, पस्सिस्सामि मुखं तव॥", + "‘‘‘न च मे वन्दनं", + "सम्फुसिस्सति लोकग्ग, अज्‍ज गच्छामि निब्बुतिं’॥", + "‘‘रूपेन", + "सब्बं सङ्खतमेवेतं, अनस्सासिकमित्तरं॥", + "‘‘सा सह ताहि गन्त्वान, भिक्खुनुपस्सयं सकं।", + "अड्ढपल्‍लङ्कमाभुज्‍ज, निसीदि परमासने॥", + "‘‘तदा उपासिका तत्थ, बुद्धसासनवच्छला।", + "तस्सा पवत्तिं सुत्वान, उपेसुं पादवन्दिका॥", + "‘‘करेहि उरं पहन्ता, छिन्‍नमूला यथा लता।", + "रोदन्ता करुणं रवं, सोकट्टा भूमिपातिता॥", + "‘‘मा", + "निपतित्वान याचाम, सब्बायो सिरसा मयं॥", + "‘‘या", + "तस्सा सीसं पमज्‍जन्ती, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘‘‘अलं", + "अनिच्‍चं सङ्खतं सब्बं, वियोगन्तं चलाचलं’॥", + "‘‘ततो सा ता विसज्‍जित्वा, पठमं झानमुत्तमं।", + "दुतियञ्‍च ततियञ्‍च, समापज्‍जि चतुत्थकं॥", + "‘‘आकासायतनञ्‍चेव, विञ्‍ञाणायतनं तथा।", + "आकिञ्‍चं नेवसञ्‍ञञ्‍च, समापज्‍जि यथाक्‍कमं॥", + "‘‘पटिलोमेन झानानि, समापज्‍जित्थ गोतमी।", + "यावता पठमं झानं, ततो यावचतुत्थकं॥", + "‘‘ततो वुट्ठाय निब्बायि, दीपच्‍चीव निरासवा", + "भूमिचालो महा आसि, नभसा विज्‍जुता पति॥", + "‘‘पनादिता दुन्दुभियो, परिदेविंसु देवता।", + "पुप्फवुट्ठी च गगना, अभिवस्सथ मेदनिं॥", + "‘‘कम्पितो मेरुराजापि, रङ्गमज्झे यथा नटो।", + "सोकेन चातिदीनोव विरवो आसि सागरो॥", + "‘‘देवा नागासुरा ब्रह्मा, संविग्गाहिंसु तङ्खणे।", + "‘अनिच्‍चा वत सङ्खारा, यथायं विलयं गता’॥", + "‘‘या", + "तायोपि अनुपादाना, दीपच्‍चि विय", + "‘‘हा योगा विप्पयोगन्ता, हानिच्‍चं सब्बसङ्खतं।", + "हा जीवितं विनासन्तं, इच्‍चासि परिदेवना॥", + "‘‘ततो", + "कालानुरूपं कुब्बन्ति, उपेत्वा इसिसत्तमं॥", + "‘‘तदा", + "‘गच्छानन्द निवेदेहि, भिक्खूनं मातु निब्बुतिं’॥", + "‘‘तदानन्दो", + "गग्गरेन सरेनाह, ‘समागच्छन्तु भिक्खवो॥", + "‘‘‘पुब्बदक्खिणपच्छासु, उत्तराय च सन्तिके।", + "सुणन्तु भासितं मय्हं, भिक्खवो सुगतोरसा॥", + "‘‘‘या वड्ढयि पयत्तेन, सरीरं पच्छिमं मुने।", + "सा गोतमी गता सन्तिं, ताराव सूरियोदये॥", + "‘‘‘बुद्धमाताति पञ्‍ञत्तिं", + "न यत्थ पञ्‍चनेत्तोपि, गतिं", + "‘‘‘यस्सत्थि सुगते सद्धा, यो च पियो महामुने।", + "बुद्धमातुस्स", + "‘‘सुदूरट्ठापि तं सुत्वा, सीघमागच्छु भिक्खवो।", + "केचि बुद्धानुभावेन, केचि इद्धीसु कोविदा॥", + "‘‘कूटागारवरे रम्मे, सब्बसोण्णमये सुभे।", + "मञ्‍चकं समारोपेसुं, यत्थ सुत्तासि गोतमी॥", + "‘‘चत्तारो लोकपाला ते, अंसेहि समधारयुं।", + "सेसा सक्‍कादिका देवा, कूटागारे समग्गहुं॥", + "‘‘कूटागारानि", + "सरदादिच्‍चवण्णानि, विस्सकम्मकतानि हि॥", + "‘‘सब्बा तापि भिक्खुनियो, आसुं मञ्‍चेसु सायिता।", + "देवानं खन्धमारुळ्हा, निय्यन्ति अनुपुब्बसो॥", + "‘‘सब्बसो", + "सतारा चन्दसूरा च, लञ्छिता कनकामया॥", + "‘‘पटाका", + "ओगताकासपदुमा", + "‘‘दस्सन्ति चन्दसूरिया, पज्‍जलन्ति च तारका।", + "मज्झं गतोपि चादिच्‍चो, न तापेसि ससी यथा॥", + "‘‘देवा", + "वादितेहि च नच्‍चेहि, सङ्गीतीहि च पूजयुं॥", + "‘‘नागासुरा च ब्रह्मानो, यथासत्ति यथाबलं।", + "पूजयिंसु च निय्यन्तिं, निब्बुतं बुद्धमातरं॥", + "‘‘सब्बायो पुरतो नीता, निब्बुता सुगतोरसा।", + "गोतमी निय्यते पच्छा, सक्‍कता बुद्धपोसिका॥", + "‘‘पुरतो देवमनुजा, सनागासुरब्रह्मका।", + "पच्छा ससावको बुद्धो, पूजत्थं याति मातुया॥", + "‘‘बुद्धस्स परिनिब्बानं, नेदिसं आसि यादिसं।", + "गोतमीपरिनिब्बानं, अतेवच्छरियं", + "‘‘बुद्धो", + "बुद्धो गोतमिनिब्बाने, सारिपुत्तादिका तथा", + "‘‘चितकानि करित्वान, सब्बगन्धमयानि ते।", + "गन्धचुण्णपकिण्णानि, झापयिंसु च ता तहिं॥", + "‘‘सेसभागानि डय्हिंसु, अट्ठी सेसानि सब्बसो।", + "आनन्दो च तदावोच, संवेगजनकं वचो॥", + "‘‘‘गोतमी निधनं याता, डय्हञ्‍चस्सा सरीरकं।", + "सङ्केतं बुद्धनिब्बानं, न चिरेन भविस्सति’॥", + "‘‘ततो गोतमिधातूनि, तस्सा पत्तगतानि सो।", + "उपनामेसि नाथस्स, आनन्दो बुद्धचोदितो॥", + "‘‘पाणिना तानि पग्गय्ह, अवोच इसिसत्तमो।", + "‘महतो सारवन्तस्स, यथा रुक्खस्स तिट्ठतो॥", + "‘‘‘यो", + "तथा भिक्खुनिसङ्घस्स, गोतमी परिनिब्बुता॥", + "‘‘‘अहो अच्छरियं मय्हं", + "सरीरमत्तसेसाय, नत्थि सोकपरिद्दवो", + "‘‘‘न", + "परिवज्‍जितसन्तापा, सीतिभूता सुनिब्बुता॥", + "‘‘‘पण्डितासि महापञ्‍ञा, पुथुपञ्‍ञा तथेव च।", + "रत्तञ्‍ञू भिक्खुनीनं सा, एवं धारेथ भिक्खवो॥", + "‘‘‘इद्धीसु", + "चेतोपरियञाणस्स, वसी आसि च गोतमी॥", + "‘‘‘पुब्बेनिवासमञ्‍ञासि, दिब्बचक्खु विसोधितं।", + "सब्बासवपरिक्खीणा, नत्थि तस्सा पुनब्भवो॥", + "‘‘‘अत्थधम्मनिरुत्तीसु, पटिभाने तथेव च।", + "परिसुद्धं अहु ञाणं, तस्मा सोचनिया न सा॥", + "‘‘‘अयोघनहतस्सेव, जलतो जातवेदस्स।", + "अनुपुब्बूपसन्तस्स, यथा न ञायते गति॥", + "‘‘‘एवं सम्मा विमुत्तानं, कामबन्धोघतारिनं।", + "पञ्‍ञापेतुं गति नत्थि, पत्तानं अचलं सुखं॥", + "‘‘‘अत्तदीपा ततो होथ, सतिपट्ठानगोचरा।", + "भावेत्वा सत्तबोज्झङ्गे, दुक्खस्सन्तं करिस्सथ’’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मेसु चक्खुमा।", + "इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्‍जि नायको॥", + "‘‘तदाहं", + "नानारतनपज्‍जोते, महासुखसमप्पिता॥", + "‘‘उपेत्वा", + "ततो जातप्पसादाहं, उपेमि सरणं जिनं॥", + "‘‘मातरं", + "निमन्तयित्वा सत्ताहं, भोजयिं सहसावकं॥", + "‘‘अतिक्‍कन्ते च सत्ताहे, महापञ्‍ञानमुत्तमं।", + "भिक्खुनिं एतदग्गम्हि, ठपेसि नरसारथि॥", + "‘‘तं सुत्वा मुदिता हुत्वा, पुनो तस्स महेसिनो।", + "कारं कत्वान तं ठानं, पणिपच्‍च पणीदहिं॥", + "‘‘ततो मम जिनो", + "ससङ्घे मे कतं कारं, अप्पमेय्यफलं तया॥", + "‘‘‘सतसहस्सितो कप्पे, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादा, ओरसा धम्मनिम्मिता।", + "एतदग्गमनुप्पत्ता, खेमा नाम भविस्सति’॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसूपगा अहं॥", + "‘‘ततो चुता याममगं, ततोहं तुसितं गता।", + "ततो च निम्मानरतिं, वसवत्तिपुरं ततो॥", + "‘‘यत्थ", + "तत्थ तत्थेव राजूनं, महेसित्तमकारयिं॥", + "‘‘ततो चुता मनुस्सत्ते, राजूनं चक्‍कवत्तिनं।", + "मण्डलीनञ्‍च राजूनं, महेसित्तमकारयिं॥", + "‘‘सम्पत्तिं अनुभोत्वान, देवेसु मनुजेसु च।", + "सब्बत्थ सुखिता हुत्वा, नेककप्पेसु संसरिं॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, विपस्सी लोकनायको।", + "उप्पज्‍जि चारुदस्सनो", + "‘‘तमहं", + "धम्मं भणितं सुत्वान, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘दसवस्ससहस्सानि", + "ब्रह्मचरियं चरित्वान, युत्तयोगा बहुस्सुता॥", + "‘‘पच्‍चयाकारकुसला, चतुसच्‍चविसारदा।", + "निपुणा चित्तकथिका, सत्थुसासनकारिका॥", + "‘‘ततो चुताहं तुसितं, उपपन्‍ना यसस्सिनी।", + "अभिभोमि तहिं अञ्‍ञे, ब्रह्मचारीफलेनहं॥", + "‘‘यत्थ यत्थूपपन्‍नाहं, महाभोगा महद्धना।", + "मेधाविनी सीलवती", + "‘‘भवामि तेन कम्मेन, योगेन जिनसासने।", + "सब्बा सम्पत्तियो मय्हं, सुलभा मनसो पिया॥", + "‘‘योपि", + "विमानेति न मं कोचि, पटिपत्तिबलेन मे॥", + "‘‘इमम्हि भद्दके कप्पे, ब्रह्मबन्धु महायसो।", + "नामेन कोणागमनो, उप्पज्‍जि वदतं वरो॥", + "‘‘तदा हि बाराणसियं, सुसमिद्धकुलप्पजा", + "धनञ्‍जानी सुमेधा च, अहम्पि च तयो जना॥", + "‘‘सङ्घाराममदासिम्ह, दानसहायिका पुरे", + "सङ्घस्स च विहारम्पि", + "‘‘ततो चुता मयं सब्बा, तावतिंसूपगा अहुं।", + "यससा अग्गतं पत्ता, मनुस्सेसु तथेव च॥", + "‘‘इमस्मिंयेव कप्पम्हि, ब्रह्मबन्धु महायसो।", + "कस्सपो नाम गोत्तेन, उप्पज्‍जि वदतं वरो॥", + "‘‘उपट्ठाको महेसिस्स, तदा आसि नरिस्सरो।", + "कासिराजा किकी नाम, बाराणसिपुरुत्तमे॥", + "‘‘तस्सासिं", + "धम्मं सुत्वा जिनग्गस्स, पब्बज्‍जं समरोचयिं॥", + "‘‘अनुजानि", + "वीसवस्ससहस्सानि, विचरिम्ह अतन्दिता॥", + "‘‘कोमारिब्रह्मचरियं, राजकञ्‍ञा सुखेधिता।", + "बुद्धोपट्ठाननिरता, मुदिता सत्त धीतरो॥", + "‘‘समणी", + "धम्मा चेव सुधम्मा च, सत्तमी सङ्घदायिका॥", + "‘‘अहं उप्पलवण्णा च, पटाचारा च कुण्डला।", + "किसागोतमी धम्मदिन्‍ना, विसाखा होति सत्तमी॥", + "‘‘कदाचि सो नरादिच्‍चो, धम्मं देसेसि अब्भुतं।", + "महानिदानसुत्तन्तं, सुत्वा तं परियापुणिं॥", + "‘‘तेहि कम्मेहि सुकतेहि, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘पच्छिमे च भवे दानि, साकलाय पुरुत्तमे।", + "रञ्‍ञो मद्दस्स धीताम्हि, मनापा दयिता पिया॥", + "‘‘सह मे जातमत्तम्हि, खेमं तम्हि पुरे अहु।", + "ततो खेमाति नामं मे, गुणतो उपपज्‍जथ॥", + "‘‘यदाहं योब्बनं पत्ता, रूपलावञ्‍ञभूसिता", + "तदा अदासि मं तातो, बिम्बिसारस्स राजिनो॥", + "‘‘तस्साहं सुप्पिया आसिं, रूपके लायने रता।", + "रूपानं दोसवादीति, न उपेसिं महादयं॥", + "‘‘बिम्बिसारो तदा राजा, ममानुग्गहबुद्धिया।", + "वण्णयित्वा वेळुवनं, गायके गापयी ममं॥", + "‘‘रम्मं वेळुवनं येन, न दिट्ठं सुगतालयं।", + "न तेन नन्दनं दिट्ठं, इति मञ्‍ञामसे मयं॥", + "‘‘येन", + "सुदिट्ठं नन्दनं तेन, अमरिन्दसुनन्दनं॥", + "‘‘विहाय", + "रम्मं वेळुवनं दिस्वा, न तप्पन्ति सुविम्हिता॥", + "‘‘राजपुञ्‍ञेन", + "को वत्ता तस्स निस्सेसं, वनस्स गुणसञ्‍चयं॥", + "‘‘तं सुत्वा वनसमिद्धं, मम सोतमनोहरं।", + "दट्ठुकामा तमुय्यानं, रञ्‍ञो आरोचयिं तदा॥", + "‘‘महता परिवारेन, तदा च सो", + "मं पेसेसि", + "‘‘गच्छ पस्स महाभोगे, वनं नेत्तरसायनं।", + "यं सदा भाति सिरिया, सुगताभानुरञ्‍जितं॥", + "‘‘यदा च पिण्डाय मुनि, गिरिब्बजपुरुत्तमं।", + "पविट्ठोहं तदायेव, वनं दट्ठुमुपागमिं॥", + "‘‘तदा तं फुल्‍लविपिनं, नानाभमरकूजितं।", + "कोकिलागीतसहितं, मयूरगणनच्‍चितं॥", + "‘‘अप्पसद्दमनाकिण्णं, नानाचङ्कमभूसितं।", + "कुटिमण्डपसङ्किण्णं, योगीवरविराजितं॥", + "‘‘विचरन्ती अमञ्‍ञिस्सं, सफलं नयनं मम।", + "तत्थापि तरुणं भिक्खुं, युत्तं दिस्वा विचिन्तयिं॥", + "‘‘‘ईदिसे", + "वसन्तमिव कन्तेन, रूपेन च समन्वितो॥", + "‘‘‘निसिन्‍नो रुक्खमूलम्हि, मुण्डो सङ्घाटिपारुतो।", + "झायते वतयं भिक्खु, हित्वा विसयजं रतिं॥", + "‘‘‘ननु नाम गहट्ठेन, कामं भुत्वा यथासुखं।", + "पच्छा जिण्णेन धम्मोयं, चरितब्बो सुभद्दको’॥", + "‘‘सुञ्‍ञकन्ति", + "उपेत्वा जिनमद्दक्खं, उदयन्तंव भाकरं॥", + "‘‘एककं सुखमासीनं, बीजमानं वरित्थिया।", + "दिस्वानेवं विचिन्तेसिं, नायं लूखो नरासभो॥", + "‘‘सा कञ्‍ञा कनकाभासा, पदुमाननलोचना।", + "बिम्बोट्ठी कुन्ददसना, मनोनेत्तरसायना॥", + "‘‘हेमदोलाभसवना", + "वेदिमज्झाव सुस्सोणी", + "‘‘रत्तंसकुपसंब्याना, नीलमट्ठनिवासना।", + "अतप्पनेय्यरूपेन, हासभावसमन्विता", + "‘‘दिस्वा तमेवं चिन्तेसिं, अहोयमभिरूपिनी।", + "न मयानेन नेत्तेन, दिट्ठपुब्बा कुदाचनं॥", + "‘‘ततो जराभिभूता सा, विवण्णा विकतानना।", + "भिन्‍नदन्ता सेतसिरा, सलाला वदनासुचि॥", + "‘‘सङ्खित्तकण्णा", + "वलिविततसब्बङ्गी, सिराविततदेहिनी॥", + "‘‘नतङ्गा दण्डदुतिया, उप्फासुलिकता", + "पवेधमाना पतिता, निस्ससन्ती मुहुं मुहुं॥", + "‘‘ततो मे आसि संवेगो, अब्भुतो लोमहंसनो।", + "धिरत्थु रूपं असुचिं, रमन्ते यत्थ बालिसा॥", + "‘‘तदा महाकारुणिको, दिस्वा संविग्गमानसं।", + "उदग्गचित्तो सुगतो, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘आतुरं", + "उग्घरन्तं पग्घरन्तं, बालानं अभिनन्दितं॥", + "‘‘‘असुभाय", + "सति कायगता त्यत्थु, निब्बिदा बहुला भव॥", + "‘‘‘यथा इदं तथा एतं, यथा एतं तथा इदं।", + "अज्झत्तञ्‍च बहिद्धा च, काये छन्दं विराजय॥", + "‘‘‘अनिमित्तञ्‍च भावेहि, मानानुसयमुज्‍जह।", + "ततो मानाभिसमया, उपसन्ता चरिस्ससि॥", + "‘‘‘ये रागरत्तानुपतन्ति सोतं, सयं कतं मक्‍कटकोव जालं।", + "एतम्पि छेत्वान परिब्बजन्ति, न पेक्खिनो", + "‘‘ततो", + "महानिदानं देसेसि, सुत्तन्तं विनयाय मे॥", + "‘‘सुत्वा", + "तत्थ ठितावहं सन्ती, धम्मचक्खुं विसोधयिं॥", + "‘‘निपतित्वा महेसिस्स, पादमूलम्हि तावदे।", + "अच्‍चयं देसनत्थाय, इदं वचनमब्रविं॥", + "‘‘‘नमो ते सब्बदस्सावी, नमो ते करुणाकर।", + "नमो ते तिण्णसंसार, नमो ते अमतं दद॥", + "‘‘‘दिट्ठिगहनपक्खन्दा", + "तया सम्मा उपायेन, विनीता विनये रता॥", + "‘‘‘अदस्सनेन विभोगा", + "अनुभोन्ति महादुक्खं, सत्ता संसारसागरे॥", + "‘‘‘यदाहं लोकसरणं, अरणं अरणन्तगुं", + "नाद्दसामि अदूरट्ठं, देसयामि", + "‘‘‘महाहितं", + "नोपेसिं रूपनिरता, देसयामि तमच्‍चयं’॥", + "‘‘तदा", + "अवोच तिट्ठ खेमेति, सिञ्‍चन्तो अमतेन मं॥", + "‘‘तदा पणम्य सिरसा, कत्वा च नं पदक्खिणं।", + "गन्त्वा दिस्वा नरपतिं, इदं वचनमब्रविं॥", + "‘‘‘अहो", + "वनदस्सनकामाय, दिट्ठो निब्बानतो मुनि॥", + "‘‘‘यदि ते रुच्‍चते राज", + "पब्बजिस्सामि रूपेहं, निब्बिन्‍ना मुनिवाणिना’", + "‘‘अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, तदाह स महीपति।", + "‘अनुजानामि ते भद्दे, पब्बज्‍जा तव सिज्झतु’॥", + "‘‘पब्बजित्वा तदा चाहं, अद्धमासे", + "दीपोदयञ्‍च भेदञ्‍च, दिस्वा संविग्गमानसा॥", + "‘‘निब्बिन्‍ना", + "चतुरोघे अतिक्‍कम्म, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘इद्धीसु च वसी आसिं, दिब्बाय सोतधातुया।", + "चेतोपरियञाणस्स, वसी चापि भवामहं॥", + "‘‘पुब्बेनिवासं जानामि, दिब्बचक्खु विसोधितं।", + "सब्बासवपरिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘अत्थधम्मनिरुत्तीसु, पटिभाने तथेव च।", + "परिसुद्धं मम ञाणं, उप्पन्‍नं बुद्धसासने॥", + "‘‘कुसलाहं विसुद्धीसु, कथावत्थुविसारदा।", + "अभिधम्मनयञ्‍ञू च, वसिप्पत्ताम्हि सासने॥", + "‘‘ततो", + "पुच्छिता निपुणे पञ्हे, ब्याकरोन्ती यथातथं॥", + "‘‘तदा स राजा सुगतं, उपसङ्कम्म पुच्छथ।", + "तथेव बुद्धो ब्याकासि, यथा ते ब्याकता मया॥", + "‘‘जिनो तस्मिं गुणे तुट्ठो, एतदग्गे ठपेसि मं।", + "महापञ्‍ञानमग्गाति, भिक्खुनीनं नरुत्तमो॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘भिक्खुनी उप्पलवण्णा, इद्धिया पारमिं गता।", + "वन्दित्वा सत्थुनो पादे, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘‘‘नित्थिण्णा", + "सब्बदुक्खं मया खीणं, आरोचेमि महामुनि॥", + "‘‘‘यावता", + "यस्सा च मेपराधोत्थि, खमन्तु जिनसम्मुखा॥", + "‘‘‘संसारे संसरन्तिया", + "आरोचेमि महावीर, अपराधं खमस्सु तं", + "‘‘‘इद्धिञ्‍चापि निदस्सेहि, मम सासनकारिके।", + "चतस्सो परिसा अज्‍ज, कङ्खं छिन्दाहि यावता॥", + "‘‘‘धीता तुय्हं महावीर, पञ्‍ञवन्त जुतिन्धर।", + "बहुञ्‍च दुक्‍करं कम्मं, कतं मे अतिदुक्‍करं॥", + "‘‘‘उप्पलस्सेव", + "साविका ते महावीर, पादे वन्दामि चक्खुम॥", + "‘‘‘राहुलो च अहञ्‍चेव, नेकजातिसते बहू।", + "एकस्मिं सम्भवे जाता, समानछन्दमानसा॥", + "‘‘‘निब्बत्ति एकतो होति, जातियापि च एकतो", + "पच्छिमे भवे सम्पत्ते, उभोपि नानासम्भवा॥", + "‘‘‘पुत्तो च राहुलो नाम, धीता उप्पलसव्हया।", + "पस्स वीर ममं इद्धिं, बलं दस्सेमि सत्थुनो॥", + "‘‘‘महासमुद्दे", + "तेलं हत्थगतञ्‍चेव, खिड्डो", + "‘‘‘उब्बत्तयित्वा पथविं, पक्खिपि हत्थपातियं।", + "चित्तं मुञ्‍जं यथा नाम, लुञ्‍चि कोमारको युवा॥", + "‘‘‘चक्‍कवाळसमं", + "वस्सापेत्वान फुसितं, नानावण्णं पुनप्पुनं॥", + "‘‘‘भूमिं उदुक्खलं कत्वा, धञ्‍ञं कत्वान सक्खरं।", + "सिनेरुं मुसलं कत्वा, मद्दि कोमारिका यथा॥", + "‘‘‘धीताहं बुद्धसेट्ठस्स, नामेनुप्पलसव्हया।", + "अभिञ्‍ञासु वसीभूता, तव सासनकारिका॥", + "‘‘‘नानाविकुब्बनं", + "नामगोत्तञ्‍च सावेत्वा", + "‘‘‘इद्धीसु च वसी होमि, दिब्बाय सोतधातुया।", + "चेतोपरियञाणस्स, वसी होमि महामुने॥", + "‘‘‘पुब्बेनिवासं जानामि, दिब्बचक्खु विसोधितं।", + "सब्बासवपरिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘‘अत्थधम्मनिरुत्तीसु, पटिभाने तथेव च।", + "ञाणं मे विमलं", + "‘‘‘पुरिमानं", + "अधिकारं बहुं मय्हं, तुय्हत्थाय महामुनि॥", + "‘‘‘यं मया पूरितं कम्मं, कुसलं सर मे मुनि।", + "तवत्थाय महावीर, पुञ्‍ञं उपचितं मया॥", + "‘‘‘अभब्बट्ठाने वज्‍जेत्वा, वारयन्ती", + "तवत्थाय महावीर, चत्तं मे जीवितुत्तमं॥", + "‘‘‘दसकोटिसहस्सानि", + "परिच्‍चत्ता च मे होमि, तवत्थाय महामुनि॥", + "‘‘‘तदातिविम्हिता सब्बा, सिरसाव कतञ्‍जली।", + "अवोचय्ये कथं आसि, अतुलिद्धिपरक्‍कमा’॥", + "‘‘सतसहस्सितो", + "विमला नाम नामेन, कञ्‍ञानं साधुसम्मता॥", + "‘‘महोरगो महानागो, पसन्‍नो जिनसासने।", + "पदुमुत्तरं महातेजं, निमन्तेसि ससावकं॥", + "‘‘रतनमयं मण्डपं, पल्‍लङ्कं रतनामयं।", + "रतनं वालुकाकिण्णं, उपभोगं रतनामयं॥", + "‘‘मग्गञ्‍च पटियादेसि, रतनद्धजभूसितं।", + "पच्‍चुग्गन्त्वान सम्बुद्धं, वज्‍जन्तो तूरियेहि सो॥", + "‘‘परिसाहि च चतूहि", + "महोरगस्स भवने, निसीदि परमासने॥", + "‘‘अन्‍नं", + "वरं वरञ्‍च पादासि, नागराजा महायसं॥", + "‘‘भुञ्‍जित्वान सम्बुद्धो, पत्तं धोवित्वा योनिसो।", + "अनुमोदनीयंकासि, नागकञ्‍ञा महिद्धिका॥", + "‘‘सब्बञ्‍ञुं", + "पसन्‍नं सत्थुनो चित्तं, सुनिबन्धञ्‍च मानसं॥", + "‘‘ममञ्‍च", + "तस्मिं खणे महावीरो, भिक्खुनिं दस्सयिद्धिया॥", + "‘‘इद्धी अनेका दस्सेसि, भिक्खुनी सा विसारदा।", + "पमोदिता वेदजाता, सत्थारं इदमब्रवि", + "‘‘‘अद्दसाहं इमं इद्धिं, सुमनं इतरायपि।", + "कथं अहोसि सा वीर, इद्धिया सुविसारदा’॥", + "‘‘‘ओरसा मुखतो जाता, धीता मम महिद्धिका।", + "ममानुसासनिकरा, इद्धिया सुविसारदा’॥", + "‘‘बुद्धस्स वचनं सुत्वा, एवं पत्थेसहं तदा", + "अहम्पि तादिसा होमि, इद्धिया सुविसारदा॥", + "‘‘पमोदिताहं", + "अनागतम्हि अद्धाने, ईदिसा होमि नायक॥", + "‘‘मणिमयम्हि पल्‍लङ्के, मण्डपम्हि पभस्सरे।", + "अन्‍नपानेन तप्पेत्वा, ससङ्घं लोकनायकं॥", + "‘‘नागानं पवरं पुप्फं, अरुणं नाम उप्पलं।", + "वण्णं मे ईदिसं होतु, पूजेसिं लोकनायकं॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘ततो चुताहं मनुजे, उपपन्‍ना सयम्भुनो।", + "उप्पलेहि पटिच्छन्‍नं, पिण्डपातमदासहं॥", + "‘‘एकनवुतितो", + "उप्पज्‍जि चारुदस्सनो, सब्बधम्मेसु चक्खुमा॥", + "‘‘सेट्ठिधीता", + "निमन्तेत्वान सम्बुद्धं, ससङ्घं लोकनायकं॥", + "‘‘महादानं", + "पूजयित्वा चेतसाव", + "‘‘इमम्हि भद्दके कप्पे, ब्रह्मबन्धु महायसो।", + "कस्सपो नाम गोत्तेन, उप्पज्‍जि वदतं वरो॥", + "‘‘उपट्ठाको महेसिस्स, तदा आसि नरिस्सरो।", + "कासिराजा किकी नाम, बाराणसिपुरुत्तमे॥", + "‘‘तस्सासिं दुतिया धीता, समणगुत्तसव्हया।", + "धम्मं सुत्वा जिनग्गस्स, पब्बज्‍जं समरोचयिं॥", + "‘‘अनुजानि न नो तातो, अगारेव तदा मयं।", + "वीसवस्ससहस्सानि, विचरिम्ह अतन्दिता॥", + "‘‘कोमारिब्रह्मचरियं, राजकञ्‍ञा सुखेधिता।", + "बुद्धोपट्ठाननिरता, मुदिता सत्तधीतरो॥", + "‘‘समणी समणगुत्ता च, भिक्खुनी भिक्खुदायिका", + "धम्मा चेव सुधम्मा च, सत्तमी सङ्घदायिका", + "‘‘अहं खेमा च सप्पञ्‍ञा, पटाचारा च कुण्डला।", + "किसागोतमी धम्मदिन्‍ना, विसाखा होति सत्तमी॥", + "‘‘तेहि", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘ततो चुता मनुस्सेसु, उपपन्‍ना महाकुले।", + "पीतं मट्ठं वरं दुस्सं, अदं अरहतो अहं॥", + "‘‘ततो चुतारिट्ठपुरे, जाता विप्पकुले अहं।", + "धीता तिरिटिवच्छस्स, उम्मादन्ती मनोहरा॥", + "‘‘ततो चुता जनपदे, कुले अञ्‍ञतरे अहं।", + "पसूता नातिफीतम्हि, सालिं गोपेमहं तदा॥", + "‘‘दिस्वा पच्‍चेकसम्बुद्धं, पञ्‍चलाजासतानिहं।", + "दत्वा पदुमच्छन्‍नानि, पञ्‍च पुत्तसतानिहं॥", + "‘‘पत्थयिं", + "ततो चुता अरञ्‍ञेहं, अजायिं पदुमोदरे॥", + "‘‘कासिरञ्‍ञो महेसीहं, हुत्वा सक्‍कतपूजिता।", + "अजनिं राजपुत्तानं, अनूनं सतपञ्‍चकं॥", + "‘‘यदा ते योब्बनप्पत्ता, कीळन्ता जलकीळितं।", + "दिस्वा ओपत्तपदुमं, आसुं पच्‍चेकनायका॥", + "‘‘साहं तेहि विनाभूता, सुतवीरेहि सोकिनी", + "चुता इसिगिलिपस्से, गामकम्हि अजायिहं॥", + "‘‘यदा बुद्धा सुतमती, सुतानं भत्तुनोपि च", + "यागुं आदाय गच्छन्ती, अट्ठ पच्‍चेकनायके॥", + "‘‘भिक्खाय", + "खीरधारा विनिग्गच्छि, तदा मे पुत्तपेमसा॥", + "‘‘ततो तेसं अदं यागुं, पसन्‍ना सेहि पाणिभि।", + "ततो चुताहं तिदसं, नन्दनं उपपज्‍जहं॥", + "‘‘अनुभोत्वा सुखं दुक्खं, संसरित्वा भवाभवे।", + "तवत्थाय महावीर, परिच्‍चत्तञ्‍च जीवितं॥", + "‘‘एवं", + "पच्छिमे भवे सम्पत्ते, जाता सावत्थियं पुरे॥", + "‘‘महाधनसेट्ठिकुले, सुखिते सज्‍जिते तथा।", + "नानारतनपज्‍जोते, सब्बकामसमिद्धिने॥", + "‘‘सक्‍कता पूजिता चेव, मानितापचिता तथा।", + "रूपसीरिमनुप्पत्ता", + "‘‘अतीव पत्थिता चासिं, रूपभोगसिरीहि च।", + "पत्थिता सेट्ठिपुत्तेहि, अनेकेहि सतेहिपि॥", + "‘‘अगारं पजहित्वान, पब्बजिं अनगारियं।", + "अड्ढमासे असम्पत्ते, चतुसच्‍चमपापुणिं॥", + "‘‘इद्धिया", + "बुद्धस्स पादे वन्दिस्सं, लोकनाथस्स तादिनो॥", + "‘‘‘सुपुप्फितग्गं", + "न", + "‘‘‘सतं सहस्सानिपि धुत्तकानं", + "लोमं न इञ्‍जे न सम्पवेधे, किं मे तुवं मार करिस्ससेको", + "‘‘‘एसा अन्तरधायामि, कुच्छिं वा पविसामि ते।", + "भमुकन्तरिकायम्पि, तिट्ठन्तिं मं न दक्खसि॥", + "‘‘‘चित्तस्मिं वसीभूताम्हि, इद्धिपादा सुभाविता।", + "सब्बबन्धनमुत्ताम्हि, न तं भायामि आवुसो॥", + "‘‘‘सत्तिसूलूपमा कामा, खन्धासं अधिकुट्टना।", + "यं त्वं कामरतिं ब्रूसि, अरती दानि सा मम॥", + "‘‘‘सब्बत्थ", + "एवं जानाहि पापिम, निहतो त्वमसि अन्तक’॥", + "‘‘जिनो तम्हि गुणे तुट्ठो, एतदग्गे ठपेसि मं।", + "अग्गा इद्धिमतीनन्ति, परिसासु विनायको॥", + "‘‘परिचिण्णो मया सत्था, कतं बुद्धस्स सासनं।", + "ओहितो गरुको भारो, भवनेत्ति समूहता॥", + "‘‘यस्सत्थाय पब्बजिता, अगारस्मानगारियं।", + "सो मे अत्थो अनुप्पत्तो, सब्बसंयोजनक्खयो॥", + "‘‘चीवरं", + "खणेन उपनामेन्ति, सहस्सानि समन्ततो॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवा।", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्‍जि नायको॥", + "‘‘तदाहं हंसवतियं, जाता सेट्ठिकुले अहुं।", + "नानारतनपज्‍जोते, महासुखसमप्पिता॥", + "‘‘उपेत्वा तं महावीरं, अस्सोसिं धम्मदेसनं।", + "ततो जातपसादाहं, उपेसिं सरणं जिनं॥", + "‘‘ततो विनयधारीनं, अग्गं वण्णेसि नायको।", + "भिक्खुनिं लज्‍जिनिं तादिं, कप्पाकप्पविसारदं॥", + "‘‘तदा", + "निमन्तेत्वा दसबलं, ससङ्घं लोकनायकं॥", + "‘‘भोजयित्वान सत्ताहं, ददित्वाव तिचीवरं", + "निपच्‍च सिरसा पादे, इदं वचनमब्रविं॥", + "‘‘‘या तया वण्णिता वीर, इतो अट्ठमके मुनि।", + "तादिसाहं भविस्सामि, यदि सिज्झति नायक’॥", + "‘‘तदा", + "अनागतम्हि अद्धाने, लच्छसे तं मनोरथं॥", + "‘‘‘सतसहस्सितो", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादा, ओरसा धम्मनिम्मिता।", + "पटाचाराति नामेन, हेस्सति सत्थु साविका’॥", + "‘‘तदाहं मुदिता", + "मेत्तचित्ता परिचरिं, ससङ्घं लोकनायकं॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘इमम्हि भद्दके कप्पे, ब्रह्मबन्धु महायसो।", + "कस्सपो नाम गोत्तेन, उप्पज्‍जि वदतं वरो॥", + "‘‘उपट्ठाको", + "कासिराजा किकी नाम, बाराणसिपुरुत्तमे॥", + "‘‘तस्सासिं", + "धम्मं सुत्वा जिनग्गस्स, पब्बज्‍जं समरोचयिं॥", + "‘‘अनुजानि न नो तातो, अगारेव तदा मयं।", + "वीसवस्ससहस्सानि, विचरिम्ह अतन्दिता॥", + "‘‘कोमारिब्रह्मचरियं, राजकञ्‍ञा सुखेधिता।", + "बुद्धोपट्ठाननिरता, मुदिता सत्तधीतरो॥", + "‘‘समणी समणगुत्ता च, भिक्खुनी भिक्खुदायिका।", + "धम्मा चेव सुधम्मा च, सत्तमी सङ्घदायिका॥", + "‘‘अहं उप्पलवण्णा च, खेमा भद्दा च भिक्खुनी।", + "किसागोतमी धम्मदिन्‍ना, विसाखा होति सत्तमी॥", + "‘‘तेहि कम्मेहि सुकतेहि, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘पच्छिमे च भवे दानि, जाता सेट्ठिकुले अहं।", + "सावत्थियं पुरवरे, इद्धे फीते महद्धने॥", + "‘‘यदा", + "नरं जारपतिं दिस्वा, तेन सद्धिं अगच्छहं॥", + "‘‘एकपुत्तपसूताहं", + "तदाहं मातापितरो, ओक्खामीति", + "‘‘नारोचेसिं पतिं मय्हं, तदा तम्हि पवासिते।", + "एकिका निग्गता गेहा, गन्तुं सावत्थिमुत्तमं॥", + "‘‘ततो", + "तदा मे कम्मजा वाता, उप्पन्‍ना अतिदारुणा॥", + "‘‘उट्ठितो च महामेघो, पसूतिसमये मम।", + "दब्बत्थाय तदा गन्त्वा, सामि सप्पेन मारितो॥", + "‘‘तदा विजातदुक्खेन, अनाथा कपणा अहं।", + "कुन्‍नदिं पूरितं दिस्वा, गच्छन्ती सकुलालयं॥", + "‘‘बालं", + "सायेत्वा", + "‘‘निवत्ता उक्‍कुसो हासि, तरुणं विलपन्तकं।", + "इतरञ्‍च वही सोतो, साहं सोकसमप्पिता॥", + "‘‘सावत्थिनगरं गन्त्वा, अस्सोसिं सजने मते।", + "तदा अवोचं सोकट्टा, महासोकसमप्पिता॥", + "‘‘उभो पुत्ता कालङ्कता, पन्थे मय्हं पती मतो।", + "माता पिता च भाता च, एकचितम्हि डय्हरे॥", + "‘‘तदा किसा च पण्डु च, अनाथा दीनमानसा।", + "इतो ततो भमन्तीहं", + "‘‘ततो अवोच मं सत्था, ‘पुत्ते मा सोचि अस्सस।", + "अत्तानं ते गवेसस्सु, किं निरत्थं विहञ्‍ञसि॥", + "‘‘‘न सन्ति पुत्ता ताणाय, न ञाती नपि बन्धवा।", + "अन्तकेनाधिपन्‍नस्स, नत्थि ञातीसु ताणता’॥", + "‘‘तं", + "पब्बजित्वान नचिरं, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘इद्धीसु", + "परचित्तानि जानामि, सत्थुसासनकारिका॥", + "‘‘पुब्बेनिवासं जानामि, दिब्बचक्खु विसोधितं।", + "खेपेत्वा आसवे सब्बे, विसुद्धासिं सुनिम्मला॥", + "‘‘ततोहं विनयं सब्बं, सन्तिके सब्बदस्सिनो।", + "उग्गहिं सब्बवित्थारं, ब्याहरिञ्‍च यथातथं॥", + "‘‘जिनो तस्मिं गुणे तुट्ठो, एतदग्गे ठपेसि मं।", + "अग्गा विनयधारीनं, पटाचाराव एकिका॥", + "‘‘परिचिण्णो मया सत्था, कतं बुद्धस्स सासनं।", + "ओहितो गरुको भारो, भवनेत्ति समूहता॥", + "‘‘यस्सत्थाय पब्बजिता, अगारस्मानगारियं।", + "सो मे अत्थो अनुप्पत्तो, सब्बसंयोजनक्खयो॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "एकूपोसथिका चेव, सळला चाथ मोदका।", + "एकासना पञ्‍चदीपा, नळमाली च गोतमी॥", + "खेमा उप्पलवण्णा च, पटाचारा च भिक्खुनी।", + "गाथा सतानि पञ्‍चेव, नव चापि तदुत्तरि॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्‍जि नायको॥", + "‘‘तदाहं हंसवतियं, जाता सेट्ठिकुले अहुं।", + "नानारतनपज्‍जोते, महासुखसमप्पिता॥", + "‘‘उपेत्वा", + "ततो जातप्पसादाहं, उपेसिं सरणं जिनं॥", + "‘‘तदा महाकारुणिको, पदुमुत्तरनामको।", + "खिप्पाभिञ्‍ञानमग्गन्ति, ठपेसि भिक्खुनिं सुभं॥", + "‘‘तं सुत्वा मुदिता हुत्वा, दानं दत्वा महेसिनो।", + "निपच्‍च सिरसा पादे, तं ठानमभिपत्थयिं॥", + "‘‘अनुमोदि महावीरो, ‘भद्दे यं तेभिपत्थितं।", + "समिज्झिस्सति तं सब्बं, सुखिनी होहि निब्बुता॥", + "‘‘‘सतसहस्सितो कप्पे, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादा, ओरसा धम्मनिम्मिता।", + "भद्दाकुण्डलकेसाति, हेस्सति सत्थु साविका’॥", + "‘‘तेन", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘ततो चुता याममगं, ततोहं तुसितं गता।", + "ततो च निम्मानरतिं, वसवत्तिपुरं ततो॥", + "‘‘यत्थ यत्थूपपज्‍जामि, तस्स कम्मस्स वाहसा।", + "तत्थ तत्थेव राजूनं, महेसित्तमकारयिं॥", + "‘‘ततो", + "मण्डलीनञ्‍च राजूनं, महेसित्तमकारयिं॥", + "‘‘सम्पत्तिं", + "सब्बत्थ सुखिता हुत्वा, नेककप्पेसु संसरिं॥", + "‘‘इमम्हि भद्दके कप्पे, ब्रह्मबन्धु महायसो।", + "कस्सपो नाम गोत्तेन, उप्पज्‍जि वदतं वरो॥", + "‘‘उपट्ठाको महेसिस्स, तदा आसि नरिस्सरो।", + "कासिराजा किकी नाम, बाराणसिपुरुत्तमे॥", + "‘‘तस्स धीता चतुत्थासिं, भिक्खुदायीति विस्सुता।", + "धम्मं सुत्वा जिनग्गस्स, पब्बज्‍जं समरोचयिं॥", + "‘‘अनुजानि न नो तातो, अगारेव तदा मयं।", + "वीसवस्ससहस्सानि, विचरिम्ह अतन्दिता॥", + "‘‘कोमारिब्रह्मचरियं, राजकञ्‍ञा सुखेधिता।", + "बुद्धोपट्ठाननिरता, मुदिता सत्त धीतरो॥", + "‘‘समणी", + "धम्मा चेव सुधम्मा च, सत्तमी सङ्घदायिका॥", + "‘‘खेमा", + "किसागोतमी धम्मदिन्‍ना, विसाखा होति सत्तमी॥", + "‘‘तेहि कम्मेहि सुकतेहि, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘पच्छिमे च भवे दानि, गिरिब्बजपुरुत्तमे।", + "जाता सेट्ठिकुले फीते, यदाहं योब्बने ठिता॥", + "‘‘चोरं वधत्थं नीयन्तं, दिस्वा रत्ता तहिं अहं।", + "पिता मे तं सहस्सेन, मोचयित्वा वधा ततो॥", + "‘‘अदासि तस्स मं तातो, विदित्वान मनं मम।", + "तस्साहमासिं विसट्ठा, अतीव दयिता हिता॥", + "‘‘सो मे भूसनलोभेन, बलिमज्झासयो", + "चोरप्पपातं नेत्वान, पब्बतं चेतयी वधं॥", + "‘‘तदाहं", + "रक्खन्ती अत्तनो पाणं, इदं वचनमब्रविं॥", + "‘‘‘इदं सुवण्णकेयूरं, मुत्ता वेळुरिया बहू।", + "सब्बं हरस्सु", + "‘‘‘ओरोपयस्सु कल्याणी, मा बाळ्हं परिदेवसि।", + "न चाहं अभिजानामि, अहन्त्वा धनमाभतं’॥", + "‘‘‘यतो", + "न चाहं अभिजानामि, अञ्‍ञं पियतरं तया’॥", + "‘‘‘एहि तं उपगूहिस्सं, कत्वान तं पदक्खिणं।", + "न च दानि पुनो अत्थि", + "‘‘‘न हि सब्बेसु ठानेसु, पुरिसो होति पण्डितो।", + "इत्थीपि पण्डिता होति, तत्थ तत्थ विचक्खणा॥", + "‘‘‘न हि सब्बेसु ठानेसु, पुरिसो होति पण्डितो।", + "इत्थीपि पण्डिता होति, लहुं अत्थविचिन्तिका॥", + "‘‘‘लहुञ्‍च", + "मिगं उण्णा यथा एवं", + "‘‘‘यो च उप्पतितं अत्थं, न खिप्पमनुबुज्झति।", + "सो हञ्‍ञते मन्दमति, चोरोव गिरिगब्भरे॥", + "‘‘‘यो च उप्पतितं अत्थं, खिप्पमेव निबोधति।", + "मुच्‍चते सत्तुसम्बाधा, तदाहं सत्तुका यथा’॥", + "‘‘तदाहं पातयित्वान, गिरिदुग्गम्हि सत्तुकं।", + "सन्तिकं सेतवत्थानं, उपेत्वा पब्बजिं अहं॥", + "‘‘सण्डासेन च केसे मे, लुञ्‍चित्वा सब्बसो तदा।", + "पब्बजित्वान समयं, आचिक्खिंसु निरन्तरं॥", + "‘‘ततो तं उग्गहेत्वाहं, निसीदित्वान एकिका।", + "समयं तं विचिन्तेसिं, सुवानो मानुसं करं॥", + "‘‘छिन्‍नं", + "दिस्वा निमित्तमलभिं, हत्थं तं पुळवाकुलं॥", + "‘‘ततो", + "ते अवोचुं विजानन्ति, तं अत्थं सक्यभिक्खवो॥", + "‘‘साहं तमत्थं पुच्छिस्सं, उपेत्वा बुद्धसावके।", + "ते ममादाय गच्छिंसु, बुद्धसेट्ठस्स सन्तिकं॥", + "‘‘सो मे धम्ममदेसेसि, खन्धायतनधातुयो।", + "असुभानिच्‍चदुक्खाति, अनत्ताति च नायको॥", + "‘‘तस्स धम्मं सुणित्वाहं, धम्मचक्खुं विसोधयिं।", + "ततो विञ्‍ञातसद्धम्मा, पब्बज्‍जं उपसम्पदं॥", + "‘‘आयाचितो तदा आह, ‘एहि भद्दे’ति नायको।", + "तदाहं उपसम्पन्‍ना, परित्तं तोयमद्दसं॥", + "‘‘पादपक्खालनेनाहं", + "तथा सब्बेपि सङ्खारे, ईदिसं चिन्तयिं", + "‘‘ततो चित्तं विमुच्‍चि मे, अनुपादाय सब्बसो।", + "खिप्पाभिञ्‍ञानमग्गं मे, तदा पञ्‍ञापयी जिनो॥", + "‘‘इद्धीसु च वसी होमि, दिब्बाय सोतधातुया।", + "परचित्तानि जानामि, सत्थुसासनकारिका॥", + "‘‘पुब्बेनिवासं जानामि, दिब्बचक्खु विसोधितं।", + "खेपेत्वा आसवे सब्बे, विसुद्धासिं सुनिम्मला॥", + "‘‘परिचिण्णो", + "ओहितो गरुको भारो, भवनेत्ति समूहता॥", + "‘‘यस्सत्थाय पब्बजिता, अगारस्मानगारियं।", + "सो मे अत्थो अनुप्पत्तो, सब्बसंयोजनक्खयो॥", + "‘‘अत्थधम्मनिरुत्तीसु, पटिभाने तथेव च।", + "ञाणं मे विमलं सुद्धं, बुद्धसेट्ठस्स सासने॥", + "‘‘किलेसा", + "नागीव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवा॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि, मम बुद्धस्स सन्तिके।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मान पारगू।", + "इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्‍जि नायको॥", + "‘‘तदाहं", + "उपेत्वा तं नरवरं, सरणं समुपागमिं॥", + "‘‘धम्मञ्‍च तस्स अस्सोसिं, चतुसच्‍चूपसञ्हितं।", + "मधुरं परमस्सादं, वट्टसन्तिसुखावहं", + "‘‘तदा च भिक्खुनिं वीरो, लूखचीवरधारिनिं।", + "ठपेन्तो एतदग्गम्हि, वण्णयी पुरिसुत्तमो॥", + "‘‘जनेत्वानप्पकं", + "कारं कत्वान बुद्धस्स, यथासत्ति यथाबलं॥", + "‘‘निपच्‍च मुनिवरं तं, तं ठानमभिपत्थयिं।", + "तदानुमोदि सम्बुद्धो, ठानलाभाय नायको॥", + "‘‘‘सतसहस्सितो कप्पे, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादा, ओरसा धम्मनिम्मिता।", + "किसागोतमी", + "‘‘तं", + "मेत्तचित्ता परिचरिं, पच्‍चयेहि विनायकं॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘इमम्हि", + "कस्सपो नाम गोत्तेन, उप्पज्‍जि वदतं वरो॥", + "‘‘उपट्ठाको", + "कासिराजा किकी नाम, बाराणसिपुरुत्तमे॥", + "‘‘पञ्‍चमी तस्स धीतासिं, धम्मा नामेन विस्सुता।", + "धम्मं सुत्वा जिनग्गस्स, पब्बज्‍जं समरोचयिं॥", + "‘‘अनुजानि न नो तातो, अगारेव तदा मयं।", + "वीसवस्ससहस्सानि, विचरिम्ह अतन्दिता॥", + "‘‘कोमारिब्रह्मचरियं, राजकञ्‍ञा सुखेधिता।", + "बुद्धोपट्ठाननिरता, मुदिता सत्त धीतरो॥", + "‘‘समणी समणगुत्ता च, भिक्खुनी भिक्खुदायिका।", + "धम्मा चेव सुधम्मा च, सत्तमी सङ्घदायिका॥", + "‘‘खेमा उप्पलवण्णा च, पटाचारा च कुण्डला।", + "अहञ्‍च धम्मदिन्‍ना च, विसाखा होति सत्तमी॥", + "‘‘तेहि कम्मेहि सुकतेहि, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘पच्छिमे च भवे दानि, जाता सेट्ठिकुले अहं।", + "दुग्गते अधने नट्ठे", + "‘‘पतिं ठपेत्वा सेसा मे, देस्सन्ति अधना इति।", + "यदा च पसूता", + "‘‘यदा", + "सपाणमिव कन्तो मे, तदा यमवसं गतो॥", + "‘‘सोकट्टा", + "मतं कुणपमादाय, विलपन्ती गमामहं॥", + "‘‘तदा एकेन सन्दिट्ठा, उपेत्वाभिसक्‍कुत्तमं।", + "अवोचं देहि भेसज्‍जं, पुत्तसञ्‍जीवनन्ति भो॥", + "‘‘न विज्‍जन्ते मता यस्मिं, गेहे सिद्धत्थकं ततो।", + "आहराति जिनो आह, विनयोपायकोविदो॥", + "‘‘तदा", + "कुतो सिद्धत्थकं तस्मा, ततो लद्धा सतिं अहं॥", + "‘‘कुणपं छड्डयित्वान, उपेसिं लोकनायकं।", + "दूरतोव ममं दिस्वा, अवोच मधुरस्सरो॥", + "‘‘‘यो च वस्ससतं जीवे, अपस्सं उदयब्बयं।", + "एकाहं जीवितं सेय्यो, पस्सतो उदयब्बयं॥", + "‘‘‘न गामधम्मो निगमस्स धम्मो, न चापियं एककुलस्स धम्मो।", + "सब्बस्स लोकस्स सदेवकस्स, एसेव धम्मो यदिदं अनिच्‍चता’॥", + "‘‘साहं सुत्वानिमा", + "ततो विञ्‍ञातसद्धम्मा, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘तथा पब्बजिता सन्ती, युञ्‍जन्ती जिनसासने।", + "न चिरेनेव कालेन, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘इद्धीसु", + "परचित्तानि जानामि, सत्थुसासनकारिका॥", + "‘‘पुब्बेनिवासं जानामि, दिब्बचक्खु विसोधितं।", + "खेपेत्वा आसवे सब्बे, विसुद्धासिं सुनिम्मला॥", + "‘‘परिचिण्णो मया सत्था, कतं बुद्धस्स सासनं।", + "ओहितो गरुको भारो, भवनेत्ति समूहता॥", + "‘‘यस्सत्थाय", + "सो मे अत्थो अनुप्पत्तो, सब्बसंयोजनक्खयो॥", + "‘‘अत्थधम्मनिरुत्तीसु, पटिभाने तथेव च।", + "ञाणं मे विमलं सुद्धं, बुद्धसेट्ठस्स वाहसा॥", + "‘‘सङ्कारकूटा आहित्वा, सुसाना रथियापि च।", + "ततो सङ्घाटिकं कत्वा, लूखं धारेमि चीवरं॥", + "‘‘जिनो तस्मिं गुणे तुट्ठो, लूखचीवरधारणे।", + "ठपेसि एतदग्गम्हि, परिसासु विनायको॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मान पारगू।", + "इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्‍जि नायको॥", + "‘‘तदाहं हंसवतियं, कुले अञ्‍ञतरे अहुं।", + "परकम्मकारी आसिं, निपका सीलसंवुता॥", + "‘‘पदुमुत्तरबुद्धस्स, सुजातो अग्गसावको।", + "विहारा अभिनिक्खम्म, पिण्डपाताय", + "‘‘घटं गहेत्वा गच्छन्ती, तदा उदकहारिका।", + "तं दिस्वा अददं पूपं, पसन्‍ना सेहि पाणिभि॥", + "‘‘पटिग्गहेत्वा तत्थेव, निसिन्‍नो परिभुञ्‍जि सो।", + "ततो नेत्वान तं गेहं, अदासिं तस्स भोजनं॥", + "‘‘ततो", + "सस्सुया सह गन्त्वान, सम्बुद्धं अभिवादयिं॥", + "‘‘तदा सो धम्मकथिकं, भिक्खुनिं परिकित्तयं।", + "ठपेसि एतदग्गम्हि, तं सुत्वा मुदिता अहं॥", + "‘‘निमन्तयित्वा", + "महादानं ददित्वान, तं ठानमभिपत्थयिं॥", + "‘‘ततो", + "‘ममुपट्ठाननिरते, ससङ्घपरिवेसिके॥", + "‘‘‘सद्धम्मस्सवने", + "भद्दे भवस्सु मुदिता, लच्छसे पणिधीफलं॥", + "‘‘‘सतसहस्सितो कप्पे, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादा, ओरसा धम्मनिम्मिता।", + "धम्मदिन्‍नाति नामेन, हेस्सति सत्थु साविका’॥", + "‘‘तं सुत्वा मुदिता हुत्वा, यावजीवं महामुनिं।", + "मेत्तचित्ता परिचरिं, पच्‍चयेहि विनायकं॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘इमम्हि भद्दके कप्पे, ब्रह्मबन्धु महायसो।", + "कस्सपो नाम गोत्तेन, उप्पज्‍जि वदतं वरो॥", + "‘‘उपट्ठाको महेसिस्स, तदा आसि नरिस्सरो।", + "कासिराजा किकी नाम, बाराणसिपुरुत्तमे॥", + "‘‘छट्ठा तस्सासहं धीता, सुधम्मा इति विस्सुता।", + "धम्मं सुत्वा जिनग्गस्स, पब्बज्‍जं समरोचयिं॥", + "‘‘अनुजानि न नो तातो, अगारेव तदा मयं।", + "वीसवस्ससहस्सानि, विचरिम्ह अतन्दिता॥", + "‘‘कोमारिब्रह्मचरियं", + "बुद्धोपट्ठाननिरता, मुदिता सत्त धीतरो॥", + "‘‘समणी समणगुत्ता च, भिक्खुनी भिक्खुदायिका।", + "धम्मा चेव सुधम्मा च, सत्तमी सङ्घदायिका॥", + "‘‘खेमा उप्पलवण्णा च, पटाचारा च कुण्डला।", + "गोतमी च अहञ्‍चेव, विसाखा होति सत्तमी॥", + "‘‘तेहि कम्मेहि सुकतेहि, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘पच्छिमे", + "जाता सेट्ठिकुले फीते, सब्बकामसमिद्धिने॥", + "‘‘यदा रूपगुणूपेता, पठमे योब्बने ठिता।", + "तदा परकुलं गन्त्वा, वसिं सुखसमप्पिता॥", + "‘‘उपेत्वा लोकसरणं, सुणित्वा धम्मदेसनं।", + "अनागामिफलं पत्तो, सामिको मे सुबुद्धिमा॥", + "‘‘तदाहं अनुजानेत्वा, पब्बजिं अनगारियं।", + "न चिरेनेव कालेन, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘तदा उपासको सो मं, उपगन्त्वा अपुच्छथ।", + "गम्भीरे निपुणे पञ्हे, ते सब्बे ब्याकरिं अहं॥", + "‘‘जिनो तस्मिं गुणे तुट्ठो, एतदग्गे ठपेसि मं।", + "‘भिक्खुनिं धम्मकथिकं, नाञ्‍ञं पस्सामि एदिसिं॥", + "‘धम्मदिन्‍ना", + "‘‘एवाहं पण्डिता होमि", + "‘‘परिचिण्णो मया सत्था, कतं बुद्धस्स सासनं।", + "ओहितो गरुको भारो, भवनेत्ति समूहता॥", + "‘‘यस्सत्थाय पब्बजिता, अगारस्मानगारियं।", + "", + "‘‘इद्धीसु", + "परचित्तानि जानामि, सत्थुसासनकारिका॥", + "‘‘पुब्बेनिवासं जानामि, दिब्बचक्खु विसोधितं।", + "खेपेत्वा आसवे सब्बे, विसुद्धासिं सुनिम्मला॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवा॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्‍जि नायको॥", + "‘‘हिताय सब्बसत्तानं, सुखाय वदतं वरो।", + "अत्थाय पुरिसाजञ्‍ञो, पटिपन्‍नो सदेवके॥", + "‘‘यसग्गपत्तो", + "पूजितो सब्बलोकस्स, दिसासब्बासु विस्सुतो॥", + "‘‘उत्तिण्णविचिकिच्छो सो, वीतिवत्तकथंकथो।", + "सम्पुण्णमनसङ्कप्पो, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं॥", + "‘‘अनुप्पन्‍नस्स मग्गस्स, उप्पादेता नरुत्तमो।", + "अनक्खातञ्‍च अक्खासि, असञ्‍जातञ्‍च सञ्‍जनी॥", + "‘‘मग्गञ्‍ञू च मग्गविदू, मग्गक्खायी नरासभो।", + "मग्गस्स कुसलो सत्था, सारथीनं वरुत्तमो॥", + "‘‘महाकारुणिको सत्था, धम्मं देसेसि नायको।", + "निमुग्गे कामपङ्कम्हि, समुद्धरति पाणिने॥", + "‘‘तदाहं हंसवतियं, जाता खत्तियनन्दना।", + "सुरूपा सधना चापि, दयिता च सिरीमती॥", + "‘‘आनन्दस्स", + "वेमाता", + "‘‘राजकञ्‍ञाहि", + "उपागम्म महावीरं, अस्सोसिं धम्मदेसनं॥", + "‘‘तदा हि सो लोकगरु, भिक्खुनिं दिब्बचक्खुकं।", + "कित्तयं परिसामज्झे", + "‘‘सुणित्वा तमहं हट्ठा, दानं दत्वान सत्थुनो।", + "पूजित्वान च सम्बुद्धं, दिब्बचक्खुं अपत्थयिं॥", + "‘‘ततो अवोच मं सत्था, ‘नन्दे लच्छसि पत्थितं।", + "पदीपधम्मदानानं, फलमेतं सुनिच्छितं॥", + "‘‘‘सतसहस्सितो", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादा, ओरसा धम्मनिम्मिता।", + "सकुला नाम नामेन", + "‘‘तेन", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘इमम्हि भद्दके कप्पे, ब्रह्मबन्धु महायसो।", + "कस्सपो नाम गोत्तेन, उप्पज्‍जि वदतं वरो॥", + "‘‘परिब्बाजकिनी आसिं, तदाहं एकचारिनी।", + "भिक्खाय विचरित्वान, अलभिं तेलमत्तकं॥", + "‘‘तेन दीपं पदीपेत्वा, उपट्ठिं सब्बसंवरिं।", + "चेतियं द्विपदग्गस्स", + "‘‘तेन", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘यत्थ यत्थूपपज्‍जामि, तस्स कम्मस्स वाहसा।", + "पज्‍जलन्ति", + "‘‘तिरोकुट्टं", + "पस्सामहं यदिच्छामि, दीपदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘विसुद्धनयना होमि, यससा च जलामहं।", + "सद्धापञ्‍ञावती चेव, दीपदानस्सिदं फलं॥", + "‘‘पच्छिमे च भवे दानि, जाता विप्पकुले अहं।", + "पहूतधनधञ्‍ञम्हि, मुदिते राजपूजिते॥", + "‘‘अहं सब्बङ्गसम्पन्‍ना, सब्बाभरणभूसिता।", + "पुरप्पवेसे सुगतं, वातपाने ठिता अहं॥", + "‘‘दिस्वा जलन्तं यससा, देवमनुस्ससक्‍कतं।", + "अनुब्यञ्‍जनसम्पन्‍नं, लक्खणेहि विभूसितं॥", + "‘‘उदग्गचित्ता सुमना, पब्बज्‍जं समरोचयिं।", + "न चिरेनेव कालेन, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘इद्धीसु", + "परचित्तानि जानामि, सत्थुसासनकारिका॥", + "‘‘पुब्बेनिवासं जानामि, दिब्बचक्खु विसोधितं।", + "खेपेत्वा आसवे सब्बे, विसुद्धासिं सुनिम्मला॥", + "‘‘परिचिण्णो", + "ओहितो गरुको भारो, भवनेत्ति समूहता॥", + "‘‘यस्सत्थाय", + "सो मे अत्थो अनुप्पत्तो, सब्बसंयोजनक्खयो॥", + "‘‘ततो महाकारुणिको, एतदग्गे ठपेसि मं।", + "दिब्बचक्खुकानं अग्गा, सकुलाति नरुत्तमो॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवा॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्‍जि नायको॥", + "‘‘ओवादको विञ्‍ञापको, तारको सब्बपाणिनं।", + "देसनाकुसलो बुद्धो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "‘‘अनुकम्पको", + "सम्पत्ते तित्थिये सब्बे, पञ्‍चसीले पतिट्ठपि॥", + "‘‘एवं निराकुलं आसि, सुञ्‍ञतं तित्थियेहि च।", + "विचित्तं अरहन्तेहि, वसीभूतेहि तादिभि॥", + "‘‘रतनानट्ठपञ्‍ञासं", + "कञ्‍चनग्घियसङ्कासो, बात्तिंसवरलक्खणो॥", + "‘‘वस्ससतसहस्सानि, आयु विज्‍जति तावदे।", + "तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "‘‘तदाहं हंसवतियं, जाता सेट्ठिकुले अहुं।", + "नानारतनपज्‍जोते, महासुखसमप्पिता॥", + "‘‘उपेत्वा तं महावीरं, अस्सोसिं धम्मदेसनं।", + "अमतं परमस्सादं, परमत्थनिवेदकं॥", + "‘‘तदा निमन्तयित्वान, ससङ्घं लोकनायकं।", + "दत्वा तस्स महादानं, पसन्‍ना सेहि पाणिभि॥", + "‘‘झायिनीनं", + "निपच्‍च सिरसा धीरं, ससङ्घं लोकनायकं॥", + "‘‘तदा अदन्तदमको, तिलोकसरणो पभू।", + "ब्याकासि नरसारथि, ‘लच्छसे तं सुपत्थितं॥", + "‘‘‘सतसहस्सितो कप्पे, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स", + "नन्दाति नाम नामेन, हेस्सति सत्थु साविका’॥", + "‘‘तं", + "मेत्तचित्ता परिचरिं, पच्‍चयेहि विनायकं॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘ततो चुता याममगं, ततोहं तुसितं गता", + "ततो च निम्मानरतिं, वसवत्तिपुरं ततो", + "‘‘यत्थ यत्थूपपज्‍जामि, तस्स कम्मस्स वाहसा।", + "तत्थ तत्थेव राजूनं, महेसित्तमकारयिं॥", + "‘‘ततो चुता मनुस्सत्ते, राजानं चक्‍कवत्तिनं।", + "मण्डलीनञ्‍च राजूनं, महेसित्तमकारयिं॥", + "‘‘सम्पत्तिं", + "सब्बत्थ सुखिता हुत्वा, नेककप्पेसु संसरिं॥", + "‘‘पच्छिमे भवे सम्पत्ते, सुरम्मे", + "रञ्‍ञो सुद्धोदनस्साहं, धीता आसिं अनिन्दिता॥", + "‘‘सिरिया", + "तेन नन्दाति मे नामं, सुन्दरं पवरं अहु॥", + "‘‘युवतीनञ्‍च सब्बासं, कल्याणीति च विस्सुता।", + "तस्मिम्पि नगरे रम्मे, ठपेत्वा तं यसोधरं॥", + "‘‘जेट्ठो", + "एकाकिनी गहट्ठाहं, मातरा परिचोदिता॥", + "‘‘‘साकियम्हि", + "नन्देनपि विना भूता, अगारे किं नु अच्छसि॥", + "‘‘‘जरावसानं योब्बञ्‍ञं, रूपं असुचिसम्मतं।", + "रोगन्तमपिचारोग्यं, जीवितं मरणन्तिकं॥", + "‘‘‘इदम्पि ते सुभं रूपं, ससीकन्तं मनोहरं।", + "भूसनानं अलङ्कारं, सिरिसङ्घाटसन्‍निभं॥", + "‘‘‘पुञ्‍जितं", + "पुञ्‍ञानं कित्तिजननं, उक्‍काककुलनन्दनं॥", + "‘‘‘न चिरेनेव कालेन, जरा समधिसेस्सति", + "विहाय गेहं कारुञ्‍ञे", + "‘‘सुत्वाहं मातु वचनं, पब्बजिं अनगारियं।", + "देहेन न तु चित्तेन, रूपयोब्बनलाळिता॥", + "‘‘महता च पयत्तेन, झानज्झेन परं मम।", + "कातुञ्‍च वदते माता, न चाहं तत्थ उस्सुका॥", + "‘‘ततो महाकारुणिको, दिस्वा मं कामलालसं", + "निब्बिन्दनत्थं रूपस्मिं, मम चक्खुपथे जिनो॥", + "‘‘सकेन आनुभावेन, इत्थिं मापेसि सोभिनिं।", + "दस्सनीयं सुरुचिरं, ममतोपि सुरूपिनिं॥", + "‘‘तमहं", + "चिन्तयिं सफलं मेति, नेत्तलाभञ्‍च मानुसं॥", + "‘‘तमहं एहि सुभगे, येनत्थो तं वदेहि मे।", + "कुलं ते नामगोत्तञ्‍च, वद मे यदि ते पियं॥", + "‘न", + "सीदन्तीव ममङ्गानि, पसुप्पय मुहुत्तकं’॥", + "‘‘ततो सीसं ममङ्के सा, कत्वा सयि सुलोचना।", + "तस्सा नलाटे पतिता, लुद्धा", + "‘‘सह तस्सा निपातेन, पिळका उपपज्‍जथ।", + "पग्घरिंसु पभिन्‍ना च, कुणपा पुब्बलोहिता॥", + "‘‘पभिन्‍नं वदनञ्‍चापि, कुणपं पूतिगन्धनं।", + "उद्धुमातं विनिलञ्‍च, पुब्बञ्‍चापि सरीरकं॥", + "‘‘सा पवेदितसब्बङ्गी, निस्ससन्ती मुहुं मुहुं।", + "वेदयन्ती सकं दुक्खं, करुणं परिदेवयि॥", + "‘‘‘दुक्खेन", + "महादुक्खे निमुग्गम्हि, सरणं होहि मे सखी’॥", + "‘‘‘कुहिं वदनसोभं ते, कुहिं ते तुङ्गनासिका।", + "तम्बबिम्बवरोट्ठं ते, वदनं ते कुहिं गतं॥", + "‘‘‘कुहिं ससीनिभं वण्णं, कम्बुगीवा कुहिं गता।", + "दोळालोलाव", + "‘‘‘मकुळखारकाकारा", + "पभिन्‍ना पूतिकुणपा, दुट्ठगन्धित्तमागता॥", + "‘‘‘वेदिमज्झाव सुस्सोणी", + "जाता अमेज्झभरिता, अहो रूपमसस्सतं॥", + "‘‘‘सब्बं सरीरसञ्‍जातं, पूतिगन्धं भयानकं।", + "सुसानमिव बीभच्छं, रमन्ते यत्थ बालिसा’॥", + "‘‘तदा", + "दिस्वा संविग्गचित्तं मं, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘‘आतुरं", + "असुभाय चित्तं भावेहि, एकग्गं सुसमाहितं॥", + "‘‘‘यथा इदं तथा एतं, यथा एतं तथा इदं।", + "दुग्गन्धं पूतिकं वाति, बालानं अभिनन्दितं॥", + "‘‘‘एवमेतं अवेक्खन्ती, रत्तिन्दिवमतन्दिता।", + "ततो सकाय पञ्‍ञाय, अभिनिब्बिज्झ दक्खसि’॥", + "‘‘ततोहं अतिसंविग्गा, सुत्वा गाथा सुभासिता।", + "तत्रट्ठितावहं सन्ती, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘यत्थ यत्थ निसिन्‍नाहं, सदा झानपरायना।", + "जिनो तस्मिं गुणे तुट्ठो, एतदग्गे ठपेसि मं॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवा॥", + "‘‘स्वागतं", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मान पारगू।", + "इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्‍जि नायको॥", + "‘‘तदा सेट्ठिकुले जाता, सुखिता पूजिता पिया।", + "उपेत्वा तं मुनिवरं, अस्सोसिं मधुरं वचं॥", + "‘‘आरद्धवीरियानग्गं, वण्णेसि", + "तं सुत्वा मुदिता हुत्वा, कारं कत्वान सत्थुनो॥", + "‘‘अभिवादिय सम्बुद्धं, ठानं तं पत्थयिं तदा।", + "अनुमोदि महावीरो, ‘सिज्झतं पणिधी तव॥", + "‘‘‘सतसहस्सितो", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स", + "सोणाति नाम नामेन, हेस्सति सत्थु साविका’॥", + "‘‘तं सुत्वा मुदिता हुत्वा, यावजीवं तदा जिनं।", + "मेत्तचित्ता परिचरिं, पच्‍चयेहि विनायकं॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘पच्छिमे च भवे दानि, जाता सेट्ठिकुले अहं।", + "सावत्थियं पुरवरे, इद्धे फीते महद्धने॥", + "‘‘यदा", + "दस पुत्तानि अजनिं, सुरूपानि विसेसतो॥", + "‘‘सुखेधिता च ते सब्बे, जननेत्तमनोहरा।", + "अमित्तानम्पि रुचिता, मम पगेव ते पिया॥", + "‘‘ततो मय्हं अकामाय, दसपुत्तपुरक्खतो।", + "पब्बजित्थ स मे भत्ता, देवदेवस्स सासने॥", + "‘‘तदेकिका विचिन्तेसिं, जीवितेनालमत्थु मे।", + "चत्ताय पतिपुत्तेहि, वुड्ढाय च वराकिया॥", + "‘‘अहम्पि तत्थ गच्छिस्सं, सम्पत्तो यत्थ मे पति।", + "एवाहं चिन्तयित्वान, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘ततो च मं भिक्खुनियो, एकं भिक्खुनुपस्सये।", + "विहाय गच्छुमोवादं, तापेहि उदकं इति॥", + "‘‘तदा", + "चुल्‍ले ठपेत्वा आसीना, ततो चित्तं समादहिं॥", + "‘‘खन्धे अनिच्‍चतो दिस्वा, दुक्खतो च अनत्ततो।", + "खेपेत्वा आसवे सब्बे, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘तदागन्त्वा भिक्खुनियो, उण्होदकमपुच्छिसुं।", + "तेजोधातुमधिट्ठाय, खिप्पं सन्तापयिं जलं॥", + "‘‘विम्हिता", + "तं सुत्वा मुदितो नाथो, इमं गाथं अभासथ॥", + "‘‘‘यो च वस्ससतं जीवे, कुसीतो हीनवीरियो।", + "एकाहं जीवितं सेय्यो, वीरियमारभतो दळ्हं’॥", + "‘‘आराधितो महावीरो, मया सुप्पटिपत्तिया।", + "आरद्धवीरियानग्गं, ममाह स महामुनि॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवा॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्‍जि नायको॥", + "‘‘तदाहु हंसवतियं, विदेहो नाम नामतो", + "सेट्ठी पहूतरतनो, तस्स जाया अहोसहं॥", + "‘‘कदाचि सो नरादिच्‍चं, उपेच्‍च सपरिज्‍जनो।", + "धम्ममस्सोसि बुद्धस्स, सब्बदुक्खभयप्पहं", + "‘‘सावकं धुतवादानं, अग्गं कित्तेसि नायको।", + "सुत्वा सत्ताहिकं दानं, दत्वा बुद्धस्स तादिनो॥", + "‘‘निपच्‍च सिरसा पादे, तं ठानमभिपत्थयिं।", + "स हासयन्तो परिसं, तदा हि नरपुङ्गवो॥", + "‘‘सेट्ठिनो अनुकम्पाय, इमा गाथा अभासथ।", + "‘लच्छसे पत्थितं ठानं, निब्बुतो होहि पुत्तक॥", + "‘‘‘सतसहस्सितो", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो।", + "कस्सपो नाम गोत्तेन, हेस्सति सत्थु सावको’॥", + "‘‘तं सुत्वा मुदितो हुत्वा, यावजीवं तदा जिनं।", + "मेत्तचित्तो परिचरि, पच्‍चयेहि विनायकं॥", + "‘‘सासनं", + "वेनेय्यं विनयित्वा च, निब्बुतो सो ससावको॥", + "‘‘निब्बुते", + "ञातिमित्ते समानेत्वा, सह तेहि अकारयि॥", + "‘‘सत्तयोजनिकं थूपं, उब्बिद्धं रतनामयं।", + "जलन्तं सतरंसिंव, सालराजंव फुल्‍लितं॥", + "‘‘सत्तसतसहस्सानि, पातियो", + "नळग्गी विय जोतन्ती", + "‘‘गन्धतेलेन पूरेत्वा, दीपानुज्‍जलयी तहिं।", + "पूजनत्थाय", + "‘‘सत्तसतसहस्सानि, पुण्णकुम्भानि कारयि।", + "रतनेहेव पुण्णानि, पूजनत्थाय महेसिनो॥", + "‘‘मज्झे अट्ठट्ठकुम्भीनं, उस्सिता कञ्‍चनग्घियो।", + "अतिरोचन्ति वण्णेन, सरदेव दिवाकरो॥", + "‘‘चतुद्वारेसु सोभन्ति, तोरणा रतनामया।", + "उस्सिता फलका रम्मा, सोभन्ति रतनामया॥", + "‘‘विरोचन्ति परिक्खित्ता", + "उस्सितानि पटाकानि, रतनानि विरोचरे॥", + "‘‘सुरत्तं सुकतं चित्तं, चेतियं रतनामयं।", + "अतिरोचति वण्णेन, ससञ्झोव", + "‘‘थूपस्स", + "एकं मनोसिलायेकं, अञ्‍जनेन च एकिकं॥", + "‘‘पूजं", + "अदासि दानं सङ्घस्स, यावजीवं यथाबलं॥", + "‘‘सहाव सेट्ठिना तेन, तानि पुञ्‍ञानि सब्बसो।", + "यावजीवं करित्वान, सहाव सुगतिं गता॥", + "‘‘सम्पत्तियोनुभोत्वान, देवत्ते अथ मानुसे।", + "छाया विय सरीरेन, सह तेनेव संसरिं॥", + "‘‘एकनवुतितो", + "उप्पज्‍जि चारुदस्सनो, सब्बधम्मविपस्सको॥", + "‘‘तदायं बन्धुमतियं, ब्राह्मणो साधुसम्मतो।", + "अड्ढो सन्तो गुणेनापि", + "‘‘तदापि तस्साहं आसिं, ब्राह्मणी समचेतसा।", + "कदाचि सो दिजवरो, सङ्गमेसि महामुनिं॥", + "‘‘निसिन्‍नं जनकायम्हि, देसेन्तं अमतं पदं।", + "सुत्वा धम्मं पमुदितो, अदासि एकसाटकं॥", + "‘‘घरमेकेन वत्थेन, गन्त्वानेतं स मब्रवि", + "‘अनुमोद महापुञ्‍ञं", + "‘‘तदाहं अञ्‍जलिं कत्वा, अनुमोदिं सुपीणिता", + "‘सुदिन्‍नो साटको सामि, बुद्धसेट्ठस्स तादिनो’॥", + "‘‘सुखितो", + "बाराणसिपुरे रम्मे, राजा आसि महीपति॥", + "‘‘तदा", + "तस्साति दयिता", + "‘‘पिण्डाय विचरन्ते ते", + "दिस्वा पमुदितो हुत्वा, दत्वा पिण्डं महारहं॥", + "‘‘पुनो निमन्तयित्वान, कत्वा रतनमण्डपं।", + "कम्मारेहि कतं पत्तं", + "‘‘समानेत्वान ते सब्बे, तेसं दानमदासि सो।", + "सोण्णासने पविट्ठानं, पसन्‍नो सेहि पाणिभि॥", + "‘‘तम्पि", + "पुनाहं बाराणसियं, जाता कासिकगामके॥", + "‘‘कुटुम्बिककुले", + "जेट्ठस्स भातुनो जाया, अहोसिं सुपतिब्बता॥", + "‘‘पच्‍चेकबुद्धं दिस्वान, कनियस्स मम भत्तुनो", + "भागन्‍नं तस्स दत्वान, आगते तम्हि पावदिं॥", + "‘‘नाभिनन्दित्थ सो दानं, ततो तस्स अदासहं।", + "उखा", + "‘‘तदन्‍नं छड्डयित्वान, दुट्ठा बुद्धस्सहं तदा।", + "पत्तं कललपुण्णं तं, अदासिं तस्स तादिनो॥", + "‘‘दाने", + "समचित्तमुखं दिस्वा, तदाहं संविजिं भुसं॥", + "‘‘पुनो", + "पसन्‍नचित्ता पूरेत्वा, सघतं सक्‍करं अदं॥", + "‘‘यत्थ यत्थूपपज्‍जामि, सुरूपा होमि दानतो।", + "बुद्धस्स अपकारेन, दुग्गन्धा वदनेन च॥", + "‘‘पुन कस्सपवीरस्स, निधायन्तम्हि चेतिये।", + "सोवण्णं इट्ठकं वरं, अदासिं मुदिता अहं॥", + "‘‘चतुज्‍जातेन गन्धेन, निचयित्वा तमिट्ठकं।", + "मुत्ता दुग्गन्धदोसम्हा, सब्बङ्गसुसमागता॥", + "‘‘सत्तपातिसहस्सानि, रतनेहेव सत्तहि।", + "कारेत्वा घतपूरानि, वट्टीनि", + "‘‘पक्खिपित्वा पदीपेत्वा, ठपयिं सत्तपन्तियो।", + "पूजनत्थं लोकनाथस्स, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘तदापि तम्हि पुञ्‍ञम्हि, भागिनीयि विसेसतो।", + "पुन कासीसु सञ्‍जातो, सुमित्ता इति विस्सुतो॥", + "‘‘तस्साहं भरिया आसिं, सुखिता सज्‍जिता पिया।", + "तदा पच्‍चेकमुनिनो, अदासिं घनवेठनं॥", + "‘‘तस्सापि", + "पुनापि कासिरट्ठम्हि, जातो कोलियजातिया॥", + "‘‘तदा", + "पञ्‍चपच्‍चेकबुद्धानं, सतानि समुपट्ठहि॥", + "‘‘तेमासं तप्पयित्वान", + "जाया तस्स तदा आसिं, पुञ्‍ञकम्मपथानुगा॥", + "‘‘ततो", + "तस्सापि महेसी आसिं, सब्बकामसमिद्धिनी॥", + "‘‘तदा राजा भवित्वान, ब्रह्मदत्तो महीपति।", + "पदुमवतीपुत्तानं, पच्‍चेकमुनिनं तदा॥", + "‘‘सतानि पञ्‍चनूनानि, यावजीवं उपट्ठहिं।", + "राजुय्याने निवासेत्वा, निब्बुतानि च पूजयिं॥", + "‘‘चेतियानि च कारेत्वा, पब्बजित्वा उभो मयं।", + "भावेत्वा अप्पमञ्‍ञायो, ब्रह्मलोकं अगम्हसे॥", + "‘‘ततो चुतो महातित्थे, सुजातो पिप्फलायनो।", + "माता सुमनदेवीति, कोसिगोत्तो दिजो पिता॥", + "‘‘अहं मद्दे जनपदे, साकलाय पुरुत्तमे।", + "कप्पिलस्स दिजस्सासिं, धीता माता सुचीमति॥", + "‘‘घनकञ्‍चनबिम्बेन, निम्मिनित्वान मं पिता।", + "अदा कस्सपधीरस्स, कामेहि वज्‍जितस्समं॥", + "‘‘कदाचि सो कारुणिको, गन्त्वा कम्मन्तपेक्खको।", + "काकादिकेहि खज्‍जन्ते, पाणे दिस्वान संविजि॥", + "‘‘घरेवाहं", + "किमि काकेहि खज्‍जन्ते, संवेगमलभिं तदा॥", + "‘‘तदा सो पब्बजी धीरो, अहं तमनुपब्बजिं।", + "पञ्‍चवस्सानि निवसिं, परिब्बाजवते", + "‘‘यदा", + "तदाहं तमुपगन्त्वा, बुद्धेन अनुसासिता॥", + "‘‘न", + "अहो कल्याणमित्तत्तं, कस्सपस्स सिरीमतो॥", + "‘‘सुतो बुद्धस्स दायादो, कस्सपो सुसमाहितो।", + "पुब्बेनिवासं यो वेदि, सग्गापायञ्‍च पस्सति॥", + "‘‘अथो", + "एताहि तीहि विज्‍जाहि, तेविज्‍जो होति ब्राह्मणो॥", + "‘‘तथेव भद्दकापिलानी", + "धारेति अन्तिमं देहं, जित्वा मारं सवाहनं॥", + "‘‘दिस्वा आदीनवं लोके, उभो पब्बजिता मयं।", + "त्यम्ह खीणासवा दन्ता, सीतिभूताम्ह निब्बुता॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवा॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "एकस्मिं समये रम्मे, इद्धे राजगहे पुरे।", + "पब्भारम्हि वरेकम्हि, वसन्ते नरनायके॥", + "वसन्तिया तम्हि नगरे, रम्मे भिक्खुनुपस्सये।", + "यसोधराभिक्खुनिया, एवं आसि वितक्‍कितं॥", + "‘‘सुद्धोदनो महाराजा, गोतमी च पजापती।", + "अभिञ्‍ञाता महाथेरा, थेरियो च महिद्धिका॥", + "‘‘सन्तिं", + "लोकनाथे धरन्तेव, अहम्पि च सिवं पदं॥", + "‘‘गमिस्सामीति", + "पस्सित्वा आयुसङ्खारं, तदहेव खयं गतं॥", + "‘‘पत्तचीवरमादाय, निक्खमित्वा सकस्समा।", + "पुरक्खता भिक्खुनीभि, सतेहि सहस्सेहि सा", + "‘‘महिद्धिका महापञ्‍ञा, सम्बुद्धं उपसङ्कमि।", + "सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, सत्थुनो चक्‍कलक्खणे।", + "निसिन्‍ना एकमन्तम्हि, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘‘‘अट्ठसत्ततिवस्साहं, पच्छिमो वत्तते वयो", + "पब्भारम्हि अनुप्पत्ता, आरोचेमि महामुनि॥", + "‘‘‘परिपक्‍को वयो मय्हं, परित्तं मम जीवितं।", + "पहाय वो गमिस्सामि, कतं मे सरणमत्तनो॥", + "‘‘‘वयम्हि पच्छिमे काले, मरणं उपरुद्धति।", + "अज्‍जरत्तिं महावीर, पापुणिस्सामि निब्बुतिं॥", + "‘‘‘नत्थि जाति जरा ब्याधि, मरणञ्‍च महामुने।", + "अजरामरणं पुरं, गमिस्सामि असङ्खतं॥", + "‘‘‘यावता परिसा नाम, समुपासन्ति सत्थुनो।", + "अपराधमजानन्ती", + "‘‘‘संसरित्वा", + "आरोचेमि महावीर, अपराधं खमस्सु मे’॥", + "‘‘सुत्वान वचनं तस्सा, मुनिन्दो इदमब्रवि।", + "‘किमुत्तरं ते वक्खामि, निब्बानाय वजन्तिया॥", + "‘‘‘इद्धिञ्‍चापि निदस्सेहि, मम सासनकारिके।", + "परिसानञ्‍च सब्बासं, कङ्खं छिन्दस्सु यावता’॥", + "‘‘सुत्वा तं मुनिनो वाचं, भिक्खुनी सा यसोधरा।", + "वन्दित्वा मुनिराजं तं, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘‘‘यसोधरा", + "साकियम्हि कुले जाता, इत्थिअङ्गे पतिट्ठिता॥", + "‘‘‘थीनं सतसहस्सानं, नवुतीनं छदुत्तरि।", + "अगारे ते अहं वीर, पामोक्खा सब्बा इस्सरा॥", + "‘‘‘रूपाचारगुणूपेता", + "सब्बा मं अपचायन्ति, देवता विय मानुसा॥", + "‘‘‘कञ्‍ञासतसहस्सपमुखा, सक्यपुत्तनिवेसने।", + "समानसुखदुक्खता, देवता विय नन्दने॥", + "‘‘‘कामधातुमतिक्‍कम्म", + "रूपेन सदिसा नत्थि, ठपेत्वा लोकनायकं॥", + "‘‘‘सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, इद्धिं दस्सेसि सत्थुनो।", + "नेका नानाविधाकारा, महाइद्धीपि दस्सयी", + "‘‘‘चक्‍कवाळसमं कायं, सीसं उत्तरतो कुरु।", + "उभो पक्खा दुवे दीपा, जम्बुदीपं सरीरतो॥", + "‘‘‘दक्खिणञ्‍च सरं पिञ्छं, नानासाखा तु पत्तका।", + "चन्दञ्‍च सूरियञ्‍चक्खि, मेरुपब्बततो सिखं॥", + "‘‘‘चक्‍कवालगिरिं", + "बीजमाना उपागन्त्वा, वन्दन्ती लोकनायकं॥", + "‘‘‘हत्थिवण्णं तथेवस्सं, पब्बतं जलधिं तथा।", + "चन्दिमं सूरियं मेरुं, सक्‍कवण्णञ्‍च दस्सयि॥", + "‘‘‘यसोधरा", + "सहस्सलोकधातूनं, फुल्‍लपद्मेन छादयि॥", + "‘‘‘ब्रह्मवण्णञ्‍च मापेत्वा, धम्मं देसेसि सुञ्‍ञतं।", + "यसोधरा अहं वीर, पादे वन्दामि चक्खुम॥", + "‘‘‘इद्धीसु च वसी होमि, दिब्बाय सोतधातुया।", + "चेतोपरियञाणस्स, वसी होमि महामुनि॥", + "‘‘‘पुब्बेनिवासं", + "सब्बासवपरिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘‘अत्थधम्मनिरुत्तीसु, पटिभाने तथेव च।", + "ञाणं मय्हं महावीर, उप्पन्‍नं तव सन्तिके॥", + "‘‘‘पुब्बानं लोकनाथानं, सङ्गमं ते निदस्सितं", + "अधिकारं बहुं मय्हं, तुय्हत्थाय महामुने॥", + "‘‘‘यं", + "तुय्हत्थाय महावीर, पुञ्‍ञं उपचितं मया॥", + "‘‘‘अभब्बट्ठाने वज्‍जेत्वा, वारयित्वा अनाचरं।", + "तुय्हत्थाय महावीर, सञ्‍चत्तं जीवितं मया॥", + "‘‘‘नेककोटिसहस्सानि", + "न तत्थ विमना होमि, तुय्हत्थाय महामुनि॥", + "‘‘‘नेककोटिसहस्सानि, उपकारायदासि मं।", + "न तत्थ विमना होमि, तुय्हत्थाय महामुनि॥", + "‘‘‘नेककोटिसहस्सानि, भोजनत्थायदासि मं।", + "न तत्थ विमना होमि, तुय्हत्थाय महामुनि॥", + "‘‘‘नेककोटिसहस्सानि, जीवितानि परिच्‍चजिं।", + "भयमोक्खं करिस्सन्ति, ददामि मम जीवितं॥", + "‘‘‘अङ्गगते", + "इत्थिमण्डे न गूहामि, तुय्हत्थाय महामुनि॥", + "‘‘‘धनधञ्‍ञपरिच्‍चागं", + "खेत्तं पुत्ता च धीता च, परिच्‍चत्ता महामुनि॥", + "‘‘‘हत्थी अस्सा गवा चापि, दासियो परिचारिका।", + "तुय्हत्थाय महावीर, परिच्‍चत्ता असङ्खिया॥", + "‘‘‘यं मय्हं पटिमन्तेसि", + "विमनं मे न पस्सामि, ददतो दानमुत्तमं॥", + "‘‘‘नानाविधं", + "तुय्हत्थाय महावीर, अनुभुत्तं असङ्खियं॥", + "‘‘‘सुखप्पत्तानुमोदामि, न च दुक्खेसु दुम्मना।", + "सब्बत्थ तुलिता होमि, तुय्हत्थाय महामुनि॥", + "‘‘‘अनुमग्गेन", + "अनुभोत्वा सुखं दुक्खं, पत्तो बोधिं महामुनि॥", + "‘‘‘ब्रह्मदेवञ्‍च सम्बुद्धं, गोतमं लोकनायकं।", + "अञ्‍ञेसं लोकनाथानं, सङ्गमं ते बहुं मया॥", + "‘‘‘अधिकारं", + "गवेसतो बुद्धधम्मे, अहं ते परिचारिका॥", + "‘‘‘कप्पे च सतसहस्से, चतुरो च असङ्खिये।", + "दीपङ्करो महावीरो, उप्पज्‍जि लोकनायको॥", + "‘‘‘पच्‍चन्तदेसविसये, निमन्तेत्वा तथागतं।", + "तस्स आगमनं मग्गं, सोधेन्ति तुट्ठमानसा॥", + "‘‘‘तेन कालेन सो आसि, सुमेधो नाम ब्राह्मणो।", + "मग्गञ्‍च पटियादेसि, आयतो", + "‘‘‘तेन कालेनहं आसिं, कञ्‍ञा ब्राह्मणसम्भवा।", + "सुमित्तानाम नामेन, उपगच्छिं समागमं॥", + "‘‘‘अट्ठ उप्पलहत्थानि, पूजनत्थाय सत्थुनो।", + "आदाय जनसंमज्झे, अद्दसं इसि मुग्गतं॥", + "‘‘‘चिरानुगतं", + "दिस्वा तदा अमञ्‍ञिस्सं, सफलं जीवितं मम॥", + "‘‘‘परक्‍कमं तं सफलं, अद्दसं इसिनो तदा।", + "पुब्बकम्मेन सम्बुद्धे, चित्तञ्‍चापि पसीदि मे॥", + "‘‘‘भिय्यो", + "देय्यं अञ्‍ञं न पस्सामि, देमि पुप्फानि ते इसि॥", + "‘‘‘पञ्‍चहत्था", + "तेन सद्धिं समा होन्तु, बोधत्थाय तवं इसे’॥", + "‘‘इसि गहेत्वा पुप्फानि, आगच्छन्तं महायसं।", + "पूजेसि जनसंमज्झे, बोधत्थाय महाइसि॥", + "‘‘पस्सित्वा जनसंमज्झे, दीपङ्करो महामुनि।", + "वियाकासि महावीरो, इसि मुग्गतमानसं॥", + "‘‘अपरिमेय्ये इतो कप्पे, दीपङ्करो महामुनि।", + "मम कम्मं वियाकासि, उजुभावं महामुनि॥", + "‘‘‘समचित्ता", + "पिया हेस्सति कम्मेन, तुय्हत्थाय महाइसि", + "‘‘‘सुदस्सना सुपिया च, मनापा पियवादिनी।", + "तस्स धम्मेसु दायादा, विहरिस्सति इद्धिका॥", + "‘‘‘यथापि भण्डसामुग्गं, अनुरक्खति सामिनो।", + "एवं कुसलधम्मानं, अनुरक्खिस्सते अयं॥", + "‘‘‘तस्स ते", + "सीहोव पञ्‍जरं भेत्वा", + "‘‘अपरिमेय्ये", + "तं वाचं अनुमोदेन्ती, एवंकारी भविं अहं॥", + "‘‘तस्स", + "देवमनुस्सकं योनिं, अनुभोत्वा असङ्खियं॥", + "‘‘सुखदुक्खेनुभोत्वाहं, देवेसु मानुसेसु च।", + "पच्छिमे भवे सम्पत्ते, अजायिं साकिये कुले॥", + "‘‘रूपवती भोगवती, यससीलवती ततो।", + "सब्बङ्गसम्पदा होमि, कुलेसु अभिसक्‍कता॥", + "‘‘लाभं", + "चित्तञ्‍च दुक्खितं नत्थि, वसामि अकुतोभया॥", + "‘‘वुत्तञ्हेतं भगवता, रञ्‍ञो अन्तेपुरे तदा।", + "खत्तियानं पुरे वीर, उपकारञ्‍च निद्दिसि॥", + "‘‘उपकारा च या नारी, या च नारी सुखे दुखे।", + "अत्थक्खायी च या नारी, या च नारीनुकम्पिका॥", + "‘‘पञ्‍चकोटिसता बुद्धा, नवकोटिसतानि च।", + "एतेसं देवदेवानं, महादानं पवत्तयिं॥", + "‘‘अधिकारं महा", + "एकादसकोटिसता, बुद्धा द्वादस कोटियो", + "‘‘एतेसं देवदेवानं, महादानं पवत्तयिं।", + "अधिकारं महा मय्हं, धम्मराज सुणोहि मे॥", + "‘‘‘वीसकोटिसता", + "एतेसं देवदेवानं, महादानं पवत्तयिं॥", + "‘‘‘अधिकारं महा मय्हं, धम्मराज सुणोहि मे।", + "चत्तालीसकोटिसता, पञ्‍ञास कोटिसतानि च॥", + "‘‘‘एतेसं", + "अधिकारं महा मय्हं, धम्मराज सुणोहि मे॥", + "‘‘‘सट्ठिकोटिसता बुद्धा, सत्ततिकोटिसतानि च।", + "एतेसं देवदेवानं, महादानं पवत्तयिं॥", + "‘‘‘अधिकारं महा मय्हं, धम्मराज सुणोहि मे।", + "असीतिकोटिसता बुद्धा, नवुतिकोटिसतानि च॥", + "‘‘‘एतेसं देवदेवानं, महादानं पवत्तयिं।", + "अधिकारं महा मय्हं, धम्मराज सुणोहि मे॥", + "‘‘‘कोटिसतसहस्सानि, होन्ति लोकग्गनायका।", + "एतेसं देवदेवानं, महादानं पवत्तयिं॥", + "‘‘‘अधिकारं", + "नवकोटिसहस्सानि, अपरे लोकनायका॥", + "‘‘‘एतेसं देवदेवानं, महादानं पवत्तयिं।", + "अधिकारं महा मय्हं, धम्मराज सुणोहि मे॥", + "‘‘‘कोटिसतसहस्सानि, पञ्‍चासीतिमहेसिनं।", + "पञ्‍चासीतिकोटिसता, सत्ततिंसा च कोटियो॥", + "‘‘‘एतेसं", + "अधिकारं महा मय्हं, धम्मराज सुणोहि मे॥", + "‘‘‘पच्‍चेकबुद्धा वीतरागा", + "अधिकारं महा मय्हं, धम्मराज सुणोहि मे॥", + "‘‘‘खीणासवा वीतमला, असङ्खिया बुद्धसावका।", + "अधिकारं महा मय्हं, धम्मराज सुणोहि मे॥", + "‘‘‘एवं धम्मे सुचिण्णानं, सदा धम्मस्स चारिनं।", + "धम्मचारी सुखं सेति, अस्मिं लोके परम्हि च॥", + "‘‘‘धम्मं", + "धम्मचारी सुखं सेति, अस्मिं लोके परम्हि च॥", + "‘‘‘निब्बिन्दित्वान संसारे, पब्बजिं अनगारियं।", + "सहस्सपरिवारेन, पब्बजित्वा अकिञ्‍चना॥", + "‘‘‘अगारं विजहित्वान, पब्बजिं अनगारियं।", + "अड्ढमासे असम्पत्ते, चतुसच्‍चमपापुणिं॥", + "‘‘‘चीवरं पिण्डपातञ्‍च, पच्‍चयं सयनासनं।", + "उपनेन्ति बहू जना, सागरेयेव ऊमियो॥", + "‘‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवा॥", + "‘‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘एवं बहुविधं दुक्खं, सम्पत्ती च बहुब्बिधा।", + "विसुद्धिभावं सम्पत्ता, लभामि सब्बसम्पदा॥", + "‘‘या", + "सहायसम्पदा होन्ति, निब्बानपदमसङ्खतं॥", + "‘‘परिक्खीणं अतीतञ्‍च, पच्‍चुप्पन्‍नं अनागतं।", + "सब्बकम्मं ममं खीणं, पादे वन्दामि चक्खुम’’॥", + "‘‘कप्पे", + "दीपङ्करो नाम जिनो, उप्पज्‍जि लोकनायको॥", + "‘‘दीपङ्करो महावीरो, वियाकासि विनायको।", + "सुमेधञ्‍च सुमित्तञ्‍च, समानसुखदुक्खतं॥", + "‘‘सदेवकञ्‍च", + "तेसं पकित्तने अम्हे, उपगम्म समागमं॥", + "‘‘अम्हं", + "सब्बाव तुय्हं भरिया, मनापा पियवादिका॥", + "‘‘दानं सीलमयं सब्बं, भावना च सुभाविता।", + "दीघरत्तञ्‍च नो", + "‘‘गन्धं विलेपनं मालं, दीपञ्‍च रतनामयं।", + "यंकिञ्‍चि पत्थितं सब्बं, परिच्‍चत्तं महामुनि॥", + "‘‘अञ्‍ञं वापि कतं कम्मं, परिभोगञ्‍च मानुसं।", + "दीघरत्तञ्हि नो सब्बं, परिच्‍चत्तं महामुनि॥", + "‘‘अनेकजातिसंसारं, बहुं पुञ्‍ञम्पि नो कतं।", + "इस्सरमनुभोत्वान, संसरित्वा भवाभवे॥", + "‘‘पच्छिमे", + "नानाकुलूपपन्‍नायो, अच्छरा कामवण्णिनी॥", + "‘‘लाभग्गेन यसं पत्ता, पूजिता सब्बसक्‍कता।", + "लाभियो अन्‍नपानानं, सदा सम्मानिता मयं॥", + "‘‘अगारं पजहित्वान, पब्बजिम्हनगारियं।", + "अड्ढमासे असम्पत्ते, सब्बा पत्ताम्ह निब्बुतिं॥", + "‘‘लाभियो अन्‍नपानानं, वत्थसेनासनानि च।", + "उपेन्ति पच्‍चया सब्बे, सदा सक्‍कतपूजिता॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘अट्ठारससहस्सानि", + "यसोधरापमुखानि, सम्बुद्धं उपसङ्कमुं॥", + "‘‘अट्ठारससहस्सानि, सब्बा होन्ति महिद्धिका।", + "वन्दन्ती मुनिनो पादे, आरोचेन्ति यथाबलं॥", + "‘‘‘जाति खीणा जरा ब्याधि, मरणञ्‍च महामुनि।", + "अनासवं पदं सन्तं, अमतं याम नायक॥", + "‘‘‘खलितञ्‍चे पुरे अत्थि, सब्बासम्पि महामुनि।", + "अपराधमजानन्ती, खम अम्हं विनायक॥", + "‘‘‘इद्धिञ्‍चापि निदस्सेथ, मम सासनकारिका।", + "परिसानञ्‍च सब्बासं, कङ्खं छिन्दथ यावता॥", + "‘‘‘यसोधरा", + "सब्बा", + "‘‘‘थीनं सतसहस्सानं, नवुतीनं छदुत्तरि।", + "अगारे ते मयं वीर, पामोक्खा सब्बा इस्सरा॥", + "‘‘‘रूपाचारगुणूपेता, योब्बनट्ठा पियंवदा।", + "सब्बा नो अपचायन्ति, देवता विय मानुसा॥", + "‘‘‘अट्ठारससहस्सानि, सब्बा साकियसम्भवा।", + "यसोधरासहस्सानि, पामोक्खा इस्सरा तदा॥", + "‘‘‘कामधातुमतिक्‍कम्म", + "रूपेन सदिसा नत्थि, सहस्सानं महामुनि॥", + "‘‘‘सम्बुद्धं अभिवादेत्वा, इद्धिं दस्संसु सत्थुनो।", + "नेका नानाविधाकारा, महाइद्धीपि दस्सयुं॥", + "‘‘‘चक्‍कवाळसमं कायं, सीसं उत्तरतो कुरु।", + "उभो पक्खा दुवे दीपा, जम्बुदीपं सरीरतो॥", + "‘‘‘दक्खिणञ्‍च सरं पिञ्छं, नानासाखा तु पत्तका।", + "चन्दञ्‍च सूरियञ्‍चक्खि, मेरुपब्बततो सिखं॥", + "‘‘‘चक्‍कवाळगिरिं", + "बीजमाना उपागन्त्वा, वन्दन्ती लोकनायकं॥", + "‘‘‘हत्थिवण्णं तथेवस्सं, पब्बतं जलधिं तथा।", + "चन्दञ्‍च सूरियं मेरुं, सक्‍कवण्णञ्‍च दस्सयुं॥", + "‘‘‘यसोधरा", + "तव चिरपभावेन, निप्फन्‍ना नरनायक॥", + "‘‘‘इद्धीसु च वसी होम, दिब्बाय सोतधातुया।", + "चेतोपरियञाणस्स, वसी होम महामुने॥", + "‘‘‘पुब्बेनिवासं जानाम, दिब्बचक्खु विसोधितं।", + "सब्बासवपरिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘‘अत्थधम्मनिरुत्तीसु, पटिभाने तथेव च।", + "ञाणं अम्हं महावीर, उप्पन्‍नं तव सन्तिके॥", + "‘‘‘पुब्बानं", + "अधिकारा बहू अम्हं, तुय्हत्थाय महामुने॥", + "‘‘‘यं अम्हं पूरितं कम्मं, कुसलं सरसे मुने।", + "तुय्हत्थाय महावीर, पुञ्‍ञानुपचितानि नो॥", + "‘‘‘अभब्बट्ठाने वज्‍जेत्वा, वारयिम्ह अनाचरं।", + "तुय्हत्थाय महावीर, चत्तानि जीवितानि नो", + "‘‘‘नेककोटिसहस्सानि", + "न तत्थ विमना होम, तुय्हत्थाय महामुने॥", + "‘‘‘नेककोटिसहस्सानि, उपकारायदासि नो।", + "न तत्थ विमना होम, तुय्हत्थाय महामुने॥", + "‘‘‘नेककोटिसहस्सानि, भोजनत्थायदासि नो।", + "न तत्थ विमना होम, तुय्हत्थाय महामुने॥", + "‘‘‘नेककोटिसहस्सानि", + "भयमोक्खं करिस्साम, जीवितानि चजिम्हसे॥", + "‘‘‘अङ्गगते अलङ्कारे, वत्थे नानाविधे बहू।", + "इत्थिभण्डे न गूहाम, तुय्हत्थाय महामुने॥", + "‘‘‘धनधञ्‍ञपरिच्‍चागं", + "खेत्तं पुत्ता च धीता च, परिच्‍चत्ता महामुने॥", + "‘‘‘हत्थी अस्सा गवा चापि, दासियो परिचारिका।", + "तुय्हत्थाय महावीर, परिच्‍चत्तं असङ्खियं॥", + "‘‘‘यं अम्हे पटिमन्तेसि, दानं दस्साम याचके।", + "विमनं नो न पस्साम, ददतो दानमुत्तमं॥", + "‘‘‘नानाविधं बहुं दुक्खं, संसारे च बहुब्बिधे।", + "तुय्हत्थाय महावीर, अनुभुत्तं असङ्खियं॥", + "‘‘‘सुखप्पत्तानुमोदाम, न च दुक्खेसु दुम्मना।", + "सब्बत्थ तुलिता होम, तुय्हत्थाय महामुने॥", + "‘‘‘अनुमग्गेन", + "अनुभोत्वा सुखं दुक्खं, पत्तो बोधिं महामुने॥", + "‘‘‘ब्रह्मदेवञ्‍च सम्बुद्धं, गोतमं लोकनायकं।", + "अञ्‍ञेसं लोकनाथानं, सङ्गमं तेहि नो बहू॥", + "‘‘‘अधिकारं बहुं अम्हे, तुय्हत्थाय महामुने।", + "गवेसतो बुद्धधम्मे, मयं ते परिचारिका॥", + "‘‘‘कप्पे", + "दीपङ्करो महावीरो, उप्पज्‍जि लोकनायको॥", + "‘‘‘पच्‍चन्तदेसविसये, निमन्तेत्वा तथागतं।", + "तस्स आगमनं मग्गं, सोधेन्ति तुट्ठमानसा॥", + "‘‘‘तेन", + "मग्गञ्‍च पटियादेसि, आयतो सब्बदस्सिनो॥", + "‘‘‘तेन कालेन अहुम्ह, सब्बा ब्राह्मणसम्भवा।", + "थलूदजानि पुप्फानि, आहरिम्ह समागमं॥", + "‘‘‘तस्मिं सो समये बुद्धो, दीपङ्करो महायसो।", + "वियाकासि महावीरो, इसिमुग्गतमानसं॥", + "‘‘‘चलती रवती पुथवी, सङ्कम्पति सदेवके।", + "तस्स कम्मं पकित्तेन्ते, इसिमुग्गतमानसं॥", + "‘‘‘देवकञ्‍ञा", + "नानापूजनीयं भण्डं, पूजयित्वान पत्थयुं॥", + "‘‘‘तेसं बुद्धो वियाकासि, जोतिदीप सनामको।", + "अज्‍ज ये पत्थिता अत्थि, ते भविस्सन्ति सम्मुखा॥", + "‘‘‘अपरिमेय्ये इतो कप्पे, यं नो बुद्धो वियाकरि।", + "तं वाचमनुमोदेन्ता, एवंकारी अहुम्ह नो॥", + "‘‘‘तस्स कम्मस्स सुकतस्स, तस्स चित्तं पसादयुं।", + "देवमानुसिकं योनिं, अनुभोत्वा असङ्खियं॥", + "‘‘‘सुखदुक्खेनुभोत्वान", + "पच्छिमे भवे सम्पत्ते, जाताम्ह साकिये कुले॥", + "‘‘‘रूपवती", + "सब्बङ्गसम्पदा होम, कुलेसु अभिसक्‍कता॥", + "‘‘‘लाभं सिलोकं सक्‍कारं, लोकधम्मसमागमं।", + "चित्तञ्‍च दुक्खितं नत्थि, वसाम अकुतोभया॥", + "‘‘‘वुत्तञ्हेतं भगवता, रञ्‍ञो अन्तेपुरे तदा।", + "खत्तियानं पुरे वीर", + "‘‘‘उपकारा च या नारी, या च नारी सुखे दुखे।", + "अत्थक्खायी च या नारी, या च नारीनुकम्पिका॥", + "‘‘‘धम्मं", + "धम्मचारी सुखं सेति, अस्मिं लोके परम्हि च॥", + "‘‘‘अगारं विजहित्वान, पब्बजिम्हनगारियं।", + "अड्ढमासे असम्पत्ते, चतुसच्‍चं फुसिम्ह नो॥", + "‘‘‘चीवरं पिण्डपातञ्‍च, पच्‍चयं सयनासनं।", + "उपनेन्ति बहू अम्हे, सागरस्सेव ऊमियो॥", + "‘‘‘किलेसा झापिता अम्हं", + "नागीव बन्धनं छेत्वा, विहराम अनासवा॥", + "‘‘‘स्वागतं वत नो आसि, मम बुद्धस्स सन्तिके।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘‘पटिसम्भिदा", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’॥", + "‘‘एवं बहुविधं दुक्खं, सम्पत्ती च बहुब्बिधा।", + "विसुद्धभावं सम्पत्ता, लभाम सब्बसम्पदा॥", + "‘‘या ददन्ति सकत्तानं, पुञ्‍ञत्थाय महेसिनो।", + "सहायसम्पदा होन्ति, निब्बानपदमसङ्खतं॥", + "‘‘परिक्खीणं अतीतञ्‍च, पच्‍चुप्पन्‍नं अनागतं।", + "सब्बकम्मम्पि नो खीणं, पादे वन्दाम चक्खुम॥", + "‘‘निब्बानाय", + "सन्तसङ्खतदोसञ्हि, पप्पोथ", + "कुण्डला गोतमी चेव, धम्मदिन्‍ना च सकुला।", + "वरनन्दा च सोणा च, कापिलानी यसोधरा॥", + "दससहस्सभिक्खुनी, अट्ठारससहस्सका।", + "गाथासतानि चत्तारि, छ च सत्ततिमेव च", + "‘‘भवा", + "सब्बासवा च नो नत्थि, आरोचेम महामुने॥", + "‘‘पुरिमं कुसलं कम्मं", + "परिभोगमयं दिन्‍नं, तुय्हत्थाय महामुने॥", + "‘‘बुद्धपच्‍चेकबुद्धानं, सावकानञ्‍च पत्थितं", + "परिभोगमयं दिन्‍नं, तुय्हत्थाय महामुने॥", + "‘‘उच्‍चनीचमयं कम्मं, भिक्खूनं साधुपत्थितं।", + "उच्‍चाकुलपरिकम्मं, कतमेतं महामुने", + "‘‘तेनेव सुक्‍कमूलेन, चोदिता कम्मसम्पदा।", + "मानुसिकमतिक्‍कन्ता, जायिंसु खत्तिये कुले॥", + "‘‘उप्पत्ते च कते कम्मे, जातिया वापि एकतो।", + "पच्छिमे एकतो जाता, खत्तिया कुलसम्भवा॥", + "‘‘रूपवती भोगवती, लाभसक्‍कारपूजिता।", + "अन्तेपुरे महावीर, देवानं विय नन्दने॥", + "‘‘निब्बिन्दित्वा अगारम्हा, पब्बजिम्हनगारियं।", + "कतिपाहं उपादाय, सब्बा पत्ताम्ह निब्बुतिं॥", + "‘‘चीवरं", + "उपनेन्ति बहू अम्हे, सदा सक्‍कतपूजिता॥", + "‘‘किलेसा झापिता अम्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "नागीव बन्धनं छेत्वा, विहराम अनासवा॥", + "‘‘स्वागतं वत नो आसि, मम बुद्धस्स सन्तिके।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘चुल्‍लासीतिसहस्सानि", + "सुखुमालहत्थपादा, पुरे तुय्हं महामुने॥", + "‘‘वेस्ससुद्दकुले जाता, देवा नागा च किन्‍नरा।", + "चातुद्दीपा बहू कञ्‍ञा, पुरे तुय्हं महामुने॥", + "‘‘काचि पब्बजिता अत्थि, सब्बदस्साविनो", + "देवा च किन्‍नरा नागा, फुसिस्सन्ति अनागते॥", + "‘‘अनुभोत्वा यसं सब्बं, पत्वान सब्बसम्पदा।", + "तुम्हं", + "‘‘अम्हे ब्राह्मणधीता तु, ब्राह्मञ्‍ञकुलसम्भवा।", + "पेक्खतो नो", + "‘‘उपहता भवा सब्बे, मूलतण्हा समूहता।", + "समुच्छिन्‍ना अनुसया, पुञ्‍ञसङ्खारदालिता॥", + "‘‘समाधिगोचरा सब्बा, समापत्तिवसी कता।", + "झानेन धम्मरतिया, विहरिस्साम नो सदा॥", + "‘‘भवनेत्ति अविज्‍जा च, सङ्खारापि च खेपिता।", + "सुदुद्दसं पदं गन्त्वा, अनुजानाथ", + "‘‘उपकारा ममं तुम्हे, दीघरत्तं कताविनो।", + "चतुन्‍नं संसयं छेत्वा, सब्बा गच्छन्तु निब्बुतिं॥", + "‘‘वन्दित्वा", + "काचि दस्सेन्ति आलोकं, अन्धकारमथापरा॥", + "‘‘दस्सेन्ति चन्दसूरिये, सागरञ्‍च समच्छकं।", + "सिनेरुं परिभण्डञ्‍च, दस्सेन्ति पारिछत्तकं॥", + "‘‘तावतिंसञ्‍च भवनं, यामं दस्सेन्ति इद्धिया।", + "तुसितं निम्मिते देवे, वसवत्ती महिस्सरे॥", + "‘‘ब्रह्मानो काचि दस्सेन्ति, चङ्कमञ्‍च महारहं।", + "ब्रह्मवण्णञ्‍च मापेत्वा, धम्मं देसेन्ति सुञ्‍ञतं॥", + "‘‘नानाविकुब्बनं कत्वा, इद्धिं दस्सिय सत्थुनो।", + "दस्सयिंसु", + "‘‘इद्धीसु", + "चेतोपरियञाणस्स, वसी होम महामुने॥", + "‘‘पुब्बेनिवासं जानाम, दिब्बचक्खु विसोधितं।", + "सब्बासवपरिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘अत्थधम्मनिरुत्तीसु, पटिभाने तथेव च।", + "ञाणं अम्हं महावीर, उप्पन्‍नं तव सन्तिके॥", + "‘‘पुब्बानं लोकनाथानं, सङ्गमं नो निदस्सितं।", + "अधिकारं बहुं अम्हं, तुय्हत्थाय महामुने॥", + "‘‘यं अम्हेहि कतं कम्मं, कुसलं सर तं मुने।", + "तुय्हत्थाय महावीर, पुञ्‍ञानुपचितानि नो॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, पदुमुत्तरो महामुनि।", + "पुरं हंसवती नाम, सम्बुद्धस्स कुलासयं॥", + "‘‘द्वारेन हंसवतिया, गङ्गा सन्दति सब्बदा।", + "उब्बळ्हा नदिया भिक्खू, गमनं न लभन्ति ते॥", + "‘‘दिवसं द्वे तयो चेव, सत्ताहं मासिकं ततो।", + "चतुमासम्पि सम्पुण्णं, गमनं न लभन्ति ते॥", + "‘‘तदा अहु सत्तसारो, जटिलो नाम रट्ठिको।", + "ओरुद्धे", + "‘‘तदा", + "सङ्घस्स ओरिमे तीरे, विहारञ्‍च अकारयि॥", + "‘‘इत्थियो पुरिसा चेव, उच्‍चनीचकुलानि च।", + "तस्स सेतुं विहारञ्‍च", + "‘‘अम्हे अञ्‍ञे च मानुजा, विप्पसन्‍नेन चेतसा।", + "तस्स धम्मेसु दायादा, नगरे जनपदेसु च॥", + "‘‘इत्थी पुमा कुमारा च, बहू चेव कुमारिका।", + "सेतुनो च विहारस्स, वालुका आकिरिंसु ते॥", + "‘‘वीथिं", + "धूपं चुण्णञ्‍च मालञ्‍च, कारं कत्वान सत्थुनो॥", + "‘‘सेतुविहारे कारेत्वा, निमन्तेत्वा विनायकं।", + "महादानं ददित्वान, सम्बोधिं अभिपत्थयिं॥", + "‘‘पदुमुत्तरो महावीरो, तारको सब्बपाणिनं।", + "अनुमोदनीयंकासि, जटिलस्स महामुनि", + "‘‘‘सतसहस्सातिक्‍कन्ते, कप्पो हेस्सति भद्दको।", + "भवाभवेनुभोत्वान, पापुणिस्सति बोधियं॥", + "‘‘‘काचि हत्थपरिकम्मं, कतावी नरनारियो।", + "अनागतम्हि अद्धाने, सब्बा हेस्सन्ति सम्मुखा’॥", + "‘‘तेन कम्मविपाकेन, चेतनापणिधीहि च।", + "उप्पन्‍ना देवभवनं, तुय्हं ता परिचारिका॥", + "‘‘दिब्बसुखं", + "तुय्हं ते परिचारेम, संसरिम्ह भवाभवे॥", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, सुकतं कम्मसम्पदं।", + "सुखुमाली मनुस्सानं, अथो देवपुरे वरे॥", + "‘‘रूपभोगयसे चेव, अथो कित्तिञ्‍च सक्‍कतं", + "लभाम सततं सब्बं, सुकतं कम्मसम्पदं॥", + "‘‘पच्छिमे", + "सुखुमालहत्थपादा, सक्यपुत्तनिवेसने॥", + "‘‘सब्बकालम्पि", + "चिक्खल्‍लभूमिमसुचिं", + "‘‘अगारं वसन्ते अम्हे, सक्‍कारं सब्बकालिकं।", + "उपनेन्ति सदा सब्बं, पुब्बकम्मफलेन नो", + "‘‘अगारं", + "संसारपथनित्थिण्णा, वीतरागा भवामसे", + "‘‘चीवरं पिण्डपातञ्‍च, पच्‍चयं सयनासनं।", + "उपनेन्ति सदा अम्हे, सहस्सानि ततो ततो॥", + "‘‘किलेसा झापिता अम्हं…पे॰… विहराम अनासवा॥", + "‘‘स्वागतं", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘नगरे अरुणवतिया, अरुणो नाम खत्तियो।", + "तस्स रञ्‍ञो अहुं भरिया, एकज्झं चारयामहं॥", + "‘‘रहोगता निसीदित्वा, एवं चिन्तेसहं तदा।", + "‘कुसलं मे कतं नत्थि, आदाय गमियं मम॥", + "‘‘‘महाभितापं कटुकं, घोररूपं सुदारुणं।", + "निरयं नून गच्छामि, एत्थ मे नत्थि संसयो’॥", + "‘‘एवाहं", + "राजानं उपगन्त्वान, इदं वचनमब्रविं॥", + "‘‘‘इत्थी नाम मयं देव, पुरिसानित्तरा अहु", + "एकं मे समणं देहि, भोजयिस्सामि खत्तिय’॥", + "‘‘अदासि", + "तस्स पत्तं गहेत्वान, परमन्‍नेन पूरयिं॥", + "‘‘पूरेत्वा", + "महाचेलेन छादित्वा, अदासिं तुट्ठमानसा॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘सहस्सदेवराजूनं, महेसित्तमकारयिं।", + "सहस्सचक्‍कवत्तीनं, महेसित्तमकारयिं॥", + "‘‘पदेसरज्‍जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं।", + "नानाविधं बहुं अञ्‍ञं, तस्स कम्मफलं ततो॥", + "‘‘उप्पलस्सेव मे वण्णो, अभिरूपा सुदस्सना।", + "इत्थिसब्बङ्गसम्पन्‍ना, अभिजाता जुतिन्धरा॥", + "‘‘पच्छिमे भवे सम्पत्ते, अजायिं साकिये कुले।", + "नारीसहस्सपामोक्खा, सुद्धोदनसुतस्सहं॥", + "‘‘निब्बिन्दित्वा अगारेहं, पब्बजिं अनगारियं।", + "सत्तमीरत्तिसम्पत्ता", + "‘‘चीवरं पिण्डपातञ्‍च, पच्‍चयं सयनासनं।", + "परिमेतुं न सक्‍कोमि, पिण्डपातस्सिदं फलं॥", + "‘‘यं मय्हं पूरितं कम्मं, कुसलं सरसे मुनि।", + "तुय्हत्थाय महावीर, परिचत्तं बहुं मया॥", + "‘‘एकत्तिंसे इतो कप्पे, यं दानमददिं तदा।", + "दुग्गतिं नाभिजानामि, पिण्डपातस्सिदं फलं॥", + "‘‘द्वे", + "अञ्‍ञं गतिं न जानामि, पिण्डपातस्सिदं फलं॥", + "‘‘उच्‍चे कुले पजायामि, महासाले", + "अञ्‍ञे कुले न जायामि, पिण्डपातस्सिदं फलं॥", + "‘‘भवाभवे संसरित्वा, सुक्‍कमूलेन चोदिता।", + "अमनापं न पस्सामि, सोमनस्सकतं फलं॥", + "‘‘इद्धीसु", + "चेतोपरियञाणस्स, वसी होमि महामुने॥", + "‘‘पुब्बेनिवासं जानामि, दिब्बचक्खु विसोधितं।", + "सब्बासवपरिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘अत्थधम्मनिरुत्तीसु, पटिभाने तथेव च।", + "ञाणं मम महावीर, उप्पन्‍नं तव सन्तिके॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवा॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘पदुमुत्तरो", + "इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्‍जि नायको॥", + "‘‘तदाहं हंसवतियं, जातामच्‍चकुले अहुं।", + "नानारतनपज्‍जोते, इद्धे फीते महद्धने॥", + "‘‘पितुना सह गन्त्वान, महाजनपुरक्खता।", + "धम्मं बुद्धस्स सुत्वान, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘पब्बजित्वान", + "वचीदुच्‍चरितं हित्वा, आजीवं परिसोधयिं॥", + "‘‘बुद्धे पसन्‍ना धम्मे च, सङ्घे च तिब्बगारवा।", + "सद्धम्मस्सवने युत्ता, बुद्धदस्सनलालसा", + "‘‘अग्गं सद्धाधिमुत्तानं, अस्सोसिं भिक्खुनिं तदा।", + "तं ठानं पत्थयित्वान, तिस्सो सिक्खा अपूरयिं॥", + "‘‘ततो", + "‘यस्स सद्धा तथागते, अचला सुप्पतिट्ठिता।", + "सीलञ्‍च", + "‘‘‘सङ्घे पसादो यस्सत्थि, उजुभूतञ्‍च दस्सनं।", + "अदलिद्दोति तं आहु, अमोघं तस्स जीवितं॥", + "‘‘‘तस्मा सद्धञ्‍च सीलञ्‍च, पसादं धम्मदस्सनं।", + "अनुयुञ्‍जेथ", + "‘‘तं सुत्वाहं पमुदिता, अपुच्छिं पणिधिं मम।", + "तदा अनोमो अमितो, ब्याकरित्थ विनायको।", + "‘बुद्धे पसन्‍ना कल्याणी, लच्छसे तं सुपत्थितं॥", + "‘‘‘सतसहस्सितो कप्पे, ओक्‍काककुलसम्भवो।", + "गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥", + "‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादा, ओरसा धम्मनिम्मिता।", + "सिङ्गालकस्स", + "‘‘तं सुत्वा मुदिता हुत्वा, यावजीवं तदा जिनं।", + "मेत्तचित्ता परिचरिं, पटिपत्तीहि नायकं॥", + "‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘पच्छिमे च भवे दानि, गिरिब्बजपुरुत्तमे।", + "जाता सेट्ठिकुले फीते, महारतनसञ्‍चये॥", + "‘‘पुत्तो", + "दिट्ठिगहनपक्खन्दो, दिसापूजनतप्परो॥", + "‘‘नानादिसा नमस्सन्तं", + "तं दिस्वा ओवदी बुद्धो, मग्गे ठत्वा विनायको॥", + "‘‘तस्स देसयतो धम्मं, पनादो विम्हयो अहु।", + "द्वेकोटिनरनारीनं, धम्माभिसमयो अहु॥", + "‘‘तदाहं", + "सोतापत्तिफलं पत्ता, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘न", + "अनुस्सतिं तं भावेत्वा, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘दस्सनत्थाय बुद्धस्स, सब्बदा च वजामहं।", + "अतित्तायेव पस्सामि, रूपं नयननन्दनं॥", + "‘‘सब्बपारमिसम्भूतं, लक्खीनिलयनं वरं।", + "रूपं सब्बसुभाकिण्णं, अतित्ता विहरामहं॥", + "‘‘जिनो तस्मिं गुणे तुट्ठो, एतदग्गे ठपेसि मं।", + "सिङ्गालकस्स या माता, अग्गा सद्धाधिमुत्तिका", + "‘‘इद्धीसु च वसी होमि, दिब्बाय सोतधातुया।", + "चेतोपरियञाणस्स, वसी होमि महामुनि॥", + "‘‘पुब्बेनिवासं जानामि, दिब्बचक्खु विसोधितं।", + "सब्बासवपरिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘अत्थधम्मनिरुत्तीसु, पटिभाने तथेव च।", + "ञाणं मम महावीर, उप्पन्‍नं तव सन्तिके॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवा॥", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "‘‘एकनवुतितो", + "उप्पज्‍जि चारुदस्सनो, सब्बधम्मविपस्सको॥", + "‘‘तदाहं बन्धुमतियं, जाता अञ्‍ञतरे कुले।", + "धम्मं सुत्वान मुनिनो, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘बहुस्सुता", + "विचित्तकथिका चापि, जिनसासनकारिका॥", + "‘‘तदा", + "ततो चुताहं तुसितं, उपपन्‍ना यसस्सिनी॥", + "‘‘एकतिंसे इतो कप्पे, सिखी विय सिखी जिनो।", + "तपन्तो यससा लोके", + "‘‘तदापि पब्बजित्वान, बुद्धसासनकोविदा।", + "जोतेत्वा जिनवाक्यानि, ततोपि तिदिवं गता॥", + "‘‘एकतिंसेव कप्पम्हि, वेस्सभू नाम नायको।", + "उप्पज्‍जित्थ महाञाणी, तदापि च तथेवहं॥", + "‘‘पब्बजित्वा", + "गन्त्वा मरुपुरं रम्मं, अनुभोसिं महासुखं॥", + "‘‘इमम्हि भद्दके कप्पे, ककुसन्धो जिनुत्तमो।", + "उप्पज्‍जि नरसरणो", + "‘‘पब्बजित्वा मुनिमतं, जोतयित्वा यथायुकं।", + "ततो चुताहं तिदिवं, अगं सभवनं यथा॥", + "‘‘इमस्मिंयेव कप्पम्हि, कोणागमननायको।", + "उप्पज्‍जि लोकसरणो, अरणो अमतङ्गतो", + "‘‘तदापि पब्बजित्वान, सासने तस्स तादिनो।", + "बहुस्सुता धम्मधरा, जोतयिं जिनसासनं॥", + "‘‘इमस्मिंयेव", + "उप्पज्‍जि लोकसरणो, अरणो मरणन्तगू॥", + "‘‘तस्सापि नरवीरस्स, पब्बजित्वान सासने।", + "परियापुटसद्धम्मा, परिपुच्छाविसारदा॥", + "‘‘सुसीला लज्‍जिनी चेव, तीसु सिक्खासु कोविदा।", + "बहुं धम्मकथं कत्वा, यावजीवं महामुने॥", + "‘‘तेन", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘पच्छिमे", + "जाता सेट्ठिकुले फीते, महारतनसञ्‍चये॥", + "‘‘यदा", + "उपागमि राजगहं, सहस्सक्खेन वण्णितो॥", + "‘‘‘दन्तो दन्तेहि सह पुराणजटिलेहि, विप्पमुत्तो विप्पमुत्तेहि।", + "सिङ्गीनिक्खसवण्णो, राजगहं पाविसि भगवा’॥", + "‘‘दिस्वा बुद्धानुभावं तं, सुत्वाव गुणसञ्‍चयं।", + "बुद्धे चित्तं पसादेत्वा, पूजयिं तं यथाबलं॥", + "‘‘अपरेन च कालेन, धम्मदिन्‍नाय सन्तिके।", + "अगारा निक्खमित्वान, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘केसेसु छिज्‍जमानेसु, किलेसे झापयिं अहं।", + "उग्गहिं सासनं सब्बं, पब्बजित्वाचिरेनहं॥", + "‘‘ततो धम्ममदेसेसिं, महाजनसमागमे।", + "धम्मे देसियमानम्हि, धम्माभिसमयो अहु॥", + "‘‘नेकपाणसहस्सानं, तं विदित्वातिविम्हितो।", + "अभिप्पसन्‍नो मे यक्खो, भमित्वान गिरिब्बजं॥", + "‘‘किं मे कता राजगहे मनुस्सा, मधुं पीताव अच्छरे।", + "ये सुक्‍कं न उपासन्ति, देसेन्तिं अमतं पदं॥", + "‘‘तञ्‍च", + "पिवन्ति मञ्‍ञे सप्पञ्‍ञा, वलाहकमिवद्धगू॥", + "‘‘इद्धीसु", + "चेतोपरियञाणस्स, वसी होमि महामुने॥", + "‘‘पुब्बेनिवासं जानामि, दिब्बचक्खु विसोधितं।", + "सब्बासवपरिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘अत्थधम्मनिरुत्तीसु", + "ञाणं मम महावीर, उप्पन्‍नं तव सन्तिके॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, विपस्सी नाम नायको।", + "उप्पज्‍जि चारुदस्सनो, सब्बधम्मेसु चक्खुमा॥", + "‘‘तदाहं बन्धुमतियं, इद्धे फीते महाकुले।", + "जाता", + "‘‘उपगन्त्वा महावीरं, विपस्सिं लोकनायकं।", + "धम्मं सुणित्वा सरणं, उपेसिं नरनायकं॥", + "‘‘सीलेसु संवुता हुत्वा, निब्बुते च नरुत्तमे।", + "धातुथूपस्स उपरि, सोण्णच्छत्तमपूजयिं॥", + "‘‘मुत्तचागा सीलवती, यावजीवं ततो चुता।", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसूपगा अहं॥", + "‘‘तदा", + "रूपसद्देहि गन्धेहि, रसेहि फुसनेहि च॥", + "‘‘आयुनापि च वण्णेन, सुखेन यससापि च।", + "तथेवाधिपतेय्येन, अधिगय्ह विरोचहं॥", + "‘‘पच्छिमे च भवे दानि, जाताहं कपिलव्हये।", + "धीता खेमकसक्‍कस्स, नन्दा नामाति विस्सुता॥", + "‘‘अभिरूपसम्पदम्पि", + "यदाहं योब्बनप्पत्ता, रूपलावञ्‍ञभूसिता॥", + "‘‘तदा", + "पब्बाजेसि ततो तातो, मा सक्या विनस्सिंसुति॥", + "‘‘पब्बजित्वा तथागतं, रूपदेस्सिं नरुत्तमं।", + "सुत्वान नोपगच्छामि, मम रूपेन गब्बिता॥", + "‘‘ओवादम्पि", + "तदा जिनो उपायेन, उपनेत्वा ससन्तिकं॥", + "‘‘तिस्सित्थियो", + "अच्छरारूपसदिसं, तरुणिं जरितं", + "‘‘तायो दिस्वा सुसंविग्गा, विरत्तासे कळेवरे।", + "अट्ठासिं भवनिब्बिन्दा, तदा मं आह नायको॥", + "‘‘‘आतुरं असुचिं पूतिं, पस्स नन्दे समुस्सयं।", + "उग्घरन्तं पग्घरन्तं, बालानं अभिनन्दितं॥", + "‘‘‘असुभाय चित्तं भावेहि, एकग्गं सुसमाहितं।", + "यथा इदं तथा एतं, यथा एतं तथा इदं॥", + "‘‘‘एवमेतं अवेक्खन्ती, रत्तिन्दिवमतन्दिता।", + "ततो सकाय पञ्‍ञाय, अभिनिब्बिज्झ वच्छसि’॥", + "‘‘तस्सा", + "यथाभूतं अयं कायो, दिट्ठो सन्तरबाहिरो॥", + "‘‘अथ निब्बिन्दहं काये, अज्झत्तञ्‍च विरज्‍जहं।", + "अप्पमत्ता विसंयुत्ता, उपसन्ताम्हि निब्बुता॥", + "‘‘इद्धीसु च वसी होमि, दिब्बाय सोतधातुया।", + "चेतोपरियञाणस्स, वसी होमि महामुने॥", + "‘‘पुब्बेनिवासं जानामि, दिब्बचक्खु विसोधितं।", + "सब्बासवपरिक्खीणा", + "‘‘अत्थधम्मनिरुत्तीसु, पटिभाने तथेव च।", + "ञाणं मम महावीर, उप्पन्‍नं तव सन्तिके॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘इमम्हि भद्दके कप्पे, ब्रह्मबन्धु महायसो।", + "कस्सपो नाम गोत्तेन, उप्पज्‍जि वदतं वरो॥", + "‘‘तदाहं पब्बजित्वान, तस्स बुद्धस्स सासने।", + "संवुता पातिमोक्खम्हि, इन्द्रियेसु च पञ्‍चसु॥", + "‘‘मत्तञ्‍ञुनी च असने, युत्ता जागरियेपि च।", + "वसन्ती युत्तयोगाहं, भिक्खुनिं विगतासवं॥", + "‘‘अक्‍कोसिं दुट्ठचित्ताहं, गणिकेति भणिं तदा।", + "तेन पापेन कम्मेन, निरयम्हि अपच्‍चिसं॥", + "‘‘तेन", + "बहुसोव पराधीना, पच्छिमाय च जातियं॥", + "‘‘कासीसु सेट्ठिकुलजा, ब्रह्मचारीबलेनहं।", + "अच्छरा विय देवेसु, अहोसिं रूपसम्पदा॥", + "‘‘दिस्वान दस्सनीयं मं, गिरिब्बजपुरुत्तमे।", + "गणिकत्ते निवेसेसुं, अक्‍कोसनबलेन मे॥", + "‘‘साहं सुत्वान सद्धम्मं, बुद्धसेट्ठेन देसितं।", + "पुब्बवासनसम्पन्‍ना, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘तदूपसम्पदत्थाय, गच्छन्ती जिनसन्तिकं।", + "मग्गे धुत्ते ठिते सुत्वा, लभिं दूतोपसम्पदं॥", + "‘‘सब्बकम्मं", + "सब्बसंसारमुत्तिण्णा, गणिकत्तञ्‍च खेपितं॥", + "‘‘इद्धीसु च वसी होमि, दिब्बाय सोतधातुया।", + "चेतोपरियञाणस्स, वसी होमि महामुने॥", + "‘‘पुब्बेनिवासं जानामि, दिब्बचक्खु विसोधितं।", + "सब्बासवपरिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘अत्थधम्मनिरुत्तीसु, पटिभाने तथेव च।", + "ञाणं मम महावीर, उप्पन्‍नं तव सन्तिके॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवा॥", + "‘‘स्वागतं", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘विपस्सिनो भगवतो, सिखिनो वेस्सभुस्स च।", + "ककुसन्धस्स मुनिनो, कोणागमनतादिनो॥", + "‘‘कस्सपस्स", + "भिक्खुनी सीलसम्पन्‍ना, निपका संवुतिन्द्रिया॥", + "‘‘बहुस्सुता धम्मधरा, धम्मत्थपटिपुच्छिका।", + "उग्गहेता च धम्मानं, सोता पयिरुपासिता॥", + "‘‘देसेन्ती जनमज्झेहं, अहोसिं जिनसासने।", + "बाहुसच्‍चेन तेनाहं, पेसला अतिमञ्‍ञिसं॥", + "‘‘पच्छिमे", + "अनाथपिण्डिनो गेहे, जाताहं कुम्भदासिया॥", + "‘‘गता उदकहारियं, सोत्थियं दिजमद्दसं।", + "सीतट्टं तोयमज्झम्हि, तं दिस्वा इदमब्रविं॥", + "‘‘‘उदहारी", + "अय्यानं दण्डभयभीता, वाचादोसभयट्टिता", + "‘‘‘कस्स ब्राह्मण त्वं भीतो, सदा उदकमोतरि।", + "वेधमानेहि गत्तेहि, सीतं वेदयसे भुसं’॥", + "‘‘‘जानन्ती वत मं भोति, पुण्णिके परिपुच्छसि।", + "करोन्तं कुसलं कम्मं, रुन्धन्तं", + "‘‘‘यो चे वुड्ढो दहरो वा, पापकम्मं पकुब्बति।", + "दकाभिसिञ्‍चना सोपि", + "‘‘उत्तरन्तस्स अक्खासिं, धम्मत्थसंहितं पदं।", + "तञ्‍च सुत्वा स संविग्गो", + "‘‘पूरेन्ती ऊनकसतं, जाता दासिकुले यतो।", + "ततो पुण्णाति नामं मे, भुजिस्सं मं अकंसु ते॥", + "‘‘सेट्ठिं ततोनुजानेत्वा", + "न चिरेनेव कालेन, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘इद्धीसु", + "चेतोपरियञाणस्स, वसी होमि महामुने॥", + "‘‘पुब्बेनिवासं जानामि, दिब्बचक्खु विसोधितं।", + "सब्बासवपरिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘अत्थधम्मनिरुत्तीसु, पटिभाने तथेव च।", + "ञाणं", + "‘‘भावनाय महापञ्‍ञा, सुतेनेव सुताविनी।", + "मानेन नीचकुलजा, न हि कम्मं विनस्सति", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘यो", + "तस्साहं भगिनी आसिं, अजायिं खत्तिये कुले॥", + "‘‘तस्स धम्मं सुणित्वाहं, विप्पसन्‍नेन चेतसा।", + "महादानं ददित्वान, पत्थयिं रूपसम्पदं॥", + "‘‘एकतिंसे इतो कप्पे, सिखी लोकग्गनायको।", + "उप्पन्‍नो लोकपज्‍जोतो, तिलोकसरणो जिनो॥", + "‘‘तदारुणपुरे रम्मे, ब्राह्मञ्‍ञकुलसम्भवा।", + "विमुत्तचित्तं कुपिता, भिक्खुनिं अभिसापयिं॥", + "‘‘वेसिकाव", + "एवं अक्‍कोसयित्वान, तेन पापेन कम्मुना॥", + "‘‘दारुणं", + "ततो चुता मनुस्सेसु, उपपन्‍ना तपस्सिनी॥", + "‘‘दसजातिसहस्सानि, गणिकत्तमकारयिं।", + "तम्हा पापा न मुच्‍चिस्सं, भुत्वा दुट्ठविसं यथा॥", + "‘‘ब्रह्मचरियमसेविस्सं", + "तेन कम्मविपाकेन, अजायिं तिदसे पुरे॥", + "‘‘पच्छिमे भवे सम्पत्ते, अहोसिं ओपपातिका।", + "अम्बसाखन्तरे जाता, अम्बपालीति तेनहं॥", + "‘‘परिवुता", + "पत्ताहं अचलं ठानं, धीता बुद्धस्स ओरसा॥", + "‘‘इद्धीसु च वसी होमि, सोतधातुविसुद्धिया।", + "चेतोपरियञाणस्स, वसी होमि महामुने॥", + "‘‘पुब्बेनिवासं जानामि, दिब्बचक्खु विसोधितं।", + "सब्बासवपरिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘अत्थधम्मनिरुत्तीसु, पटिभाने तथेव च।", + "ञाणं मे विमलं सुद्धं, बुद्धसेट्ठस्स वाहसा॥", + "‘‘किलेसा", + "‘‘स्वागतं", + "‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "‘‘इमम्हि भद्दके कप्पे, ब्रह्मबन्धु महायसो।", + "कस्सपो नाम गोत्तेन, उप्पज्‍जि वदतं वरो॥", + "‘‘सावत्थियं", + "पसूता तं", + "‘‘तं वीरं सरणं गन्त्वा, सीलानि च समादियिं।", + "कदाचि सो महावीरो, महाजनसमागमे॥", + "‘‘अत्तनो अभिसम्बोधिं, पकासेसि नरासभो।", + "अननुस्सुतधम्मेसु, पुब्बे दुक्खादिकेसु च॥", + "‘‘चक्खु ञाणञ्‍च पञ्‍ञा च, विज्‍जालोको च आसि मे।", + "तं सुत्वा उग्गहेत्वान, परिपुच्छिञ्‍च भिक्खवो॥", + "‘‘तेन", + "जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥", + "‘‘पच्छिमे", + "उपेच्‍च बुद्धं सद्धम्मं, सुत्वा सच्‍चूपसंहितं॥", + "‘‘पब्बजित्वाचिरेनेव, सच्‍चत्थानि", + "खेपेत्वा आसवे सब्बे, अरहत्तमपापुणिं॥", + "‘‘इद्धीसु च वसी होमि, दिब्बाय सोतधातुया।", + "चेतोपरियञाणस्स, वसी होमि महामुने॥", + "‘‘पुब्बेनिवासं जानामि, दिब्बचक्खु विसोधितं।", + "सब्बासवपरिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥", + "‘‘अत्थधम्मनिरुत्तीसु, पटिभाने तथेव च।", + "ञाणं मे विमलं सुद्धं, बुद्धसेट्ठस्स वाहसा॥", + "‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।", + "नागीव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवा॥", + "‘‘स्वागतं", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥", + "‘‘पटिसम्भिदा", + "छळभिञ्‍ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥", + "खत्तिया", + "सिङ्गालमाता सुक्‍का च, अभिरूपा अड्ढकासिका॥", + "पुण्णा च अम्बपाली च, पेसलाति च ता दस।", + "गाथायो द्विसतानेत्थ, द्विचत्तालीस चुत्तरि॥", + "सुमेधा एकूपोसथा, कुण्डलकेसी खत्तिया।", + "सहस्सं तिसता गाथा, सत्ततालीस पिण्डिता॥", + "सह उद्दानगाथाहि, गणितायो विभाविभि।", + "सहस्सं तिसतं गाथा, सत्तपञ्‍ञासमेव चाति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/38-s0511m.mul.json b/texts/tripitaka/38-s0511m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..1fd4fa49cd76feccfb9db1ffbb5bfc16a28ab1cc --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/38-s0511m.mul.json @@ -0,0 +1,2157 @@ +{ + "title": "२९. धातुभाजनीयकथा", + "book_name": "२९. धातुभाजनीयकथा", + "chapter": "२८. बुद्धपकिण्णककण्डं", + "gathas": [ + "ब्रह्मा", + "‘‘सन्तीध सत्ताप्परजक्खजातिका, देसेहि धम्मं अनुकम्पिमं पजं’’॥", + "सम्पन्‍नविज्‍जाचरणस्स तादिनो, जुतिन्धरस्सन्तिमदेहधारिनो।", + "तथागतस्सप्पटिपुग्गलस्स, उप्पज्‍जि कारुञ्‍ञता सब्बसत्ते॥", + "‘‘न हेते जानन्ति सदेवमानुसा, बुद्धो अयं कीदिसको नरुत्तमो।", + "इद्धिबलं पञ्‍ञाबलञ्‍च कीदिसं, बुद्धबलं लोकहितस्स कीदिसं॥", + "‘‘न", + "इद्धिबलं पञ्‍ञाबलञ्‍च एदिसं, बुद्धबलं लोकहितस्स एदिसं॥", + "‘‘हन्दाहं", + "चङ्कमं मापयिस्सामि, नभे रतनमण्डितं’’॥", + "भुम्मा महाराजिका तावतिंसा, यामा च देवा तुसिता च निम्मिता।", + "परनिम्मिता येपि च ब्रह्मकायिका, आनन्दिता विपुलमकंसु घोसं॥", + "ओभासिता", + "तमो च तिब्बो विहतो तदा अहु, दिस्वान अच्छेरकं पाटिहीरं॥", + "सदेवगन्धब्बमनुस्सरक्खसे, आभा उळारा विपुला अजायथ।", + "इमस्मिं", + "सत्तुत्तमो अनधिवरो विनायको, सत्था अहू देवमनुस्सपूजितो।", + "महानुभावो सतपुञ्‍ञलक्खणो, दस्सेसि अच्छेरकं पाटिहीरं॥", + "सो याचितो देववरेन चक्खुमा, अत्थं समेक्खित्वा तदा नरुत्तमो।", + "चङ्कमं", + "इद्धी च आदेसनानुसासनी, तिपाटिहीरे भगवा वसी अहु।", + "चङ्कमं मापयि लोकनायको, सुनिट्ठितं सब्बरतननिम्मितं॥", + "दससहस्सीलोकधातुया, सिनेरुपब्बतुत्तमे।", + "थम्भेव दस्सेसि पटिपाटिया, चङ्कमे रतनामये॥", + "दससहस्सी", + "सब्बसोण्णमया पस्से, चङ्कमे रतनामये॥", + "तुलासङ्घाटानुवग्गा", + "वेदिका सब्बसोवण्णा, दुभतो पस्सेसु निम्मिता॥", + "मणिमुत्तावालुकाकिण्णा, निम्मितो रतनामयो।", + "ओभासेति दिसा सब्बा, सतरंसीव उग्गतो॥", + "तस्मिं चङ्कमने धीरो, द्वत्तिंसवरलक्खणो।", + "विरोचमानो सम्बुद्धो, चङ्कमे चङ्कमी जिनो॥", + "दिब्बं मन्दारवं पुप्फं, पदुमं पारिछत्तकं।", + "चङ्कमने ओकिरन्ति, सब्बे देवा समागता॥", + "पस्सन्ति तं देवसङ्घा, दससहस्सी पमोदिता।", + "नमस्समाना निपतन्ति, तुट्ठहट्ठा पमोदिता॥", + "तावतिंसा", + "निम्मानरतिनो देवा, ये देवा वसवत्तिनो।", + "उदग्गचित्ता सुमना, पस्सन्ति लोकनायकं॥", + "सदेवगन्धब्बमनुस्सरक्खसा, नागा सुपण्णा अथ वापि किन्‍नरा।", + "पस्सन्ति", + "आभस्सरा", + "सुसुद्धसुक्‍कवत्थवसना, तिट्ठन्ति पञ्‍जलीकता॥", + "मुञ्‍चन्ति पुप्फं पन पञ्‍चवण्णिकं, मन्दारवं चन्दनचुण्णमिस्सितं।", + "भमेन्ति चेलानि च अम्बरे तदा, ‘‘अहो जिनो लोकहितानुकम्पको॥", + "‘‘तुवं सत्था च केतू च, धजो यूपो च पाणिनं।", + "परायनो पतिट्ठा च, दीपो च द्विपदुत्तमो", + "‘‘दससहस्सीलोकधातुया, देवतायो महिद्धिका।", + "परिवारेत्वा नमस्सन्ति, तुट्ठहट्ठा पमोदिता॥", + "‘‘देवता देवकञ्‍ञा च, पसन्‍ना तुट्ठमानसा।", + "पञ्‍चवण्णिकपुप्फेहि, पूजयन्ति नरासभं॥", + "‘‘पस्सन्ति", + "पञ्‍चवण्णिकपुप्फेहि, पूजयन्ति नरासभं॥", + "‘‘अहो अच्छरियं लोके, अब्भुतं लोमहंसनं।", + "न मेदिसं भूतपुब्बं, अच्छेरं लोमहंसनं’’॥", + "सकसकम्हि भवने, निसीदित्वान देवता।", + "हसन्ति ता महाहसितं, दिस्वानच्छेरकं नभे॥", + "आकासट्ठा च भूमट्ठा, तिणपन्थनिवासिनो।", + "कतञ्‍जली नमस्सन्ति, तुट्ठहट्ठा पमोदिता॥", + "येपि", + "पमोदिता नमस्सन्ति, पूजयन्ति नरुत्तमं॥", + "सङ्गीतियो पवत्तेन्ति, अम्बरे अनिलञ्‍जसे।", + "चम्मनद्धानि वादेन्ति, दिस्वानच्छेरकं नभे॥", + "सङ्खा च पणवा चेव, अथोपि डिण्डिमा", + "अन्तलिक्खस्मिं वज्‍जन्ति, दिस्वानच्छेरकं नभे॥", + "अब्भुतो", + "धुवमत्थसिद्धिं लभाम, खणो नो पटिपादितो॥", + "बुद्धोति तेसं सुत्वान, पीति उप्पज्‍जि तावदे।", + "बुद्धो बुद्धोति कथयन्ता, तिट्ठन्ति पञ्‍जलीकता॥", + "हिङ्कारा साधुकारा च", + "पजा च विविधा गगने, वत्तेन्ति पञ्‍जलीकता॥", + "गायन्ति सेळेन्ति च वादयन्ति च, भुजानि पोथेन्ति च नच्‍चयन्ति च।", + "मुञ्‍चन्ति पुप्फं पन पञ्‍चवण्णिकं, मन्दारवं चन्दनचुण्णमिस्सितं॥", + "‘‘यथा", + "धजवजिरपटाका, वड्ढमानङ्कुसाचितं॥", + "‘‘रूपे", + "विमुत्तिया असमसमो, धम्मचक्‍कप्पवत्तने॥", + "‘‘दसनागबलं", + "इद्धिबलेन असमो, धम्मचक्‍कप्पवत्तने॥", + "‘‘एवं सब्बगुणूपेतं, सब्बङ्गसमुपागतं।", + "महामुनिं कारुणिकं, लोकनाथं नमस्सथ॥", + "‘‘अभिवादनं थोमनञ्‍च, वन्दनञ्‍च पसंसनं।", + "नमस्सनञ्‍च पूजञ्‍च, सब्बं अरहसी तुवं॥", + "‘‘ये केचि लोके वन्दनेय्या, वन्दनं अरहन्ति ये।", + "सब्बसेट्ठो महावीर, सदिसो ते न विज्‍जति॥", + "‘‘सारिपुत्तो महापञ्‍ञो, समाधिज्झानकोविदो।", + "गिज्झकूटे ठितोयेव, पस्सति लोकनायकं॥", + "‘‘सुफुल्‍लं सालराजंव, चन्दंव गगने यथा।", + "मज्झन्हिकेव", + "‘‘जलन्तं दीपरुक्खंव, तरुणसूरियंव उग्गतं।", + "ब्यामप्पभानुरञ्‍जितं, धीरं पस्सति लोकनायकं॥", + "‘‘पञ्‍चन्‍नं भिक्खुसतानं, कतकिच्‍चान तादिनं।", + "खीणासवानं विमलानं, खणेन सन्‍निपातयि॥", + "‘‘लोकप्पसादनं", + "अम्हेपि तत्थ गन्त्वान, वन्दिस्साम मयं जिनं॥", + "‘‘एथ सब्बे गमिस्साम, पुच्छिस्साम मयं जिनं।", + "कङ्खं विनोदयिस्साम, पस्सित्वा लोकनायकं’’॥", + "साधूति", + "पत्तचीवरमादाय, तरमाना उपागमुं॥", + "खीणासवेहि विमलेहि, दन्तेहि उत्तमे दमे।", + "सारिपुत्तो महापञ्‍ञो, इद्धिया उपसङ्कमि॥", + "तेहि", + "लळन्तो देवोव गगने, इद्धिया उपसङ्कमि॥", + "उक्‍कासितञ्‍च खिपितं", + "सगारवा सप्पतिस्सा, सम्बुद्धं उपसङ्कमुं॥", + "उपसङ्कमित्वा पस्सन्ति, सयम्भुं लोकनायकं।", + "नभे अच्‍चुग्गतं धीरं, चन्दंव गगने यथा॥", + "जलन्तं दीपरुक्खंव, विज्‍जुंव गगने यथा।", + "मज्झन्हिकेव सूरियं, पस्सन्ति लोकनायकं॥", + "पञ्‍चभिक्खुसता सब्बे, पस्सन्ति लोकनायकं।", + "रहदमिव विप्पसन्‍नं, सुफुल्‍लं पदुमं यथा॥", + "अञ्‍जलिं", + "नमस्समाना निपतन्ति, सत्थुनो चक्‍कलक्खणे॥", + "सारिपुत्तो महापञ्‍ञो, कोरण्डसमसादिसो।", + "समाधिज्झानकुसलो, वन्दते लोकनायकं॥", + "गज्‍जिता कालमेघोव, नीलुप्पलसमसादिसो।", + "इद्धिबलेन असमो, मोग्गल्‍लानो महिद्धिको॥", + "महाकस्सपोपि", + "धुतगुणे अग्गनिक्खित्तो, थोमितो सत्थुवण्णितो॥", + "दिब्बचक्खूनं यो अग्गो, अनुरुद्धो महागणी।", + "ञातिसेट्ठो भगवतो, अविदूरेव तिट्ठति॥", + "आपत्तिअनापत्तिया", + "विनये अग्गनिक्खित्तो, उपालि सत्थुवण्णितो॥", + "सुखुमनिपुणत्थपटिविद्धो, कथिकानं पवरो गणी।", + "इसि मन्तानिया पुत्तो, पुण्णो नामाति विस्सुतो॥", + "एतेसं चित्तमञ्‍ञाय, ओपम्मकुसलो मुनि।", + "कङ्खच्छेदो महावीरो, कथेसि अत्तनो गुणं॥", + "‘‘चत्तारो", + "सत्तकायो च आकासो, चक्‍कवाळा चनन्तका।", + "बुद्धञाणं अप्पमेय्यं, न सक्‍का एते विजानितुं॥", + "‘‘किमेतं अच्छरियं लोके, यं मे इद्धिविकुब्बनं।", + "अञ्‍ञे बहू अच्छरिया, अब्भुता लोमहंसना॥", + "‘‘यदाहं तुसिते काये, सन्तुसितो नामहं तदा।", + "दससहस्सी समागम्म, याचन्ति पञ्‍जली ममं॥", + "‘‘‘कालो खो ते", + "सदेवकं तारयन्तो, बुज्झस्सु अमतं पदं’॥", + "‘‘तुसिता", + "दससहस्सीलोकधातु, कम्पित्थ धरणी तदा॥", + "‘‘यदाहं मातुकुच्छितो, सम्पजानोव निक्खमिं।", + "साधुकारं पवत्तेन्ति, दससहस्सी पकम्पथ॥", + "‘‘ओक्‍कन्तिं मे समो नत्थि, जातितो अभिनिक्खमे।", + "सम्बोधियं अहं सेट्ठो, धम्मचक्‍कप्पवत्तने॥", + "‘‘अहो अच्छरियं लोके, बुद्धानं गुणमहन्तता।", + "दससहस्सीलोकधातु, छप्पकारं पकम्पथ।", + "ओभासो च महा आसि, अच्छेरं लोमहंसनं’’॥", + "भगवा तम्हि", + "सदेवकं दस्सयन्तो, इद्धिया चङ्कमी जिनो॥", + "चङ्कमे चङ्कमन्तोव, कथेसि लोकनायको।", + "अन्तरा न निवत्तेति, चतुहत्थे चङ्कमे यथा॥", + "सारिपुत्तो", + "पञ्‍ञाय पारमिप्पत्तो, पुच्छति लोकनायकं॥", + "‘‘कीदिसो ते महावीर, अभिनीहारो नरुत्तम।", + "कम्हि काले तया धीर, पत्थिता बोधिमुत्तमा॥", + "‘‘दानं", + "खन्तिसच्‍चमधिट्ठानं, मेत्तुपेक्खा च कीदिसा॥", + "‘‘दस", + "कथं उपपारमी पुण्णा, परमत्थपारमी कथं’’॥", + "तस्स पुट्ठो वियाकासि, करवीकमधुरगिरो।", + "निब्बापयन्तो हदयं, हासयन्तो सदेवकं॥", + "अतीतबुद्धानं जिनानं देसितं, निकीलितं", + "पुब्बेनिवासानुगताय बुद्धिया, पकासयी लोकहितं सदेवके॥", + "‘‘पीतिपामोज्‍जजननं, सोकसल्‍लविनोदनं।", + "सब्बसम्पत्तिपटिलाभं, चित्तीकत्वा सुणाथ मे॥", + "‘‘मदनिम्मदनं सोकनुदं, संसारपरिमोचनं।", + "सब्बदुक्खक्खयं मग्गं, सक्‍कच्‍चं पटिपज्‍जथा’’ति॥", + "कप्पे", + "अमरं नाम नगरं, दस्सनेय्यं मनोरमं॥", + "दसहि सद्देहि अविवित्तं, अन्‍नपानसमायुतं।", + "हत्थिसद्दं अस्ससद्दं, भेरिसङ्खरथानि च।", + "खादथ पिवथ चेव, अन्‍नपानेन घोसितं॥", + "नगरं", + "सत्तरतनसम्पन्‍नं, नानाजनसमाकुलं।", + "समिद्धं देवनगरंव, आवासं पुञ्‍ञकम्मिनं॥", + "नगरे अमरवतिया, सुमेधो नाम ब्राह्मणो।", + "अनेककोटिसन्‍निचयो, पहूतधनधञ्‍ञवा॥", + "अज्झायको", + "लक्खणे इतिहासे च, सधम्मे पारमिं गतो॥", + "रहोगतो निसीदित्वा, एवं चिन्तेसहं तदा।", + "‘‘दुक्खो पुनब्भवो नाम, सरीरस्स च भेदनं॥", + "‘‘जातिधम्मो जराधम्मो, ब्याधिधम्मो सहं", + "अजरं अमतं खेमं, परियेसिस्सामि निब्बुतिं॥", + "‘‘यंनूनिमं पूतिकायं, नानाकुणपपूरितं।", + "छड्डयित्वान गच्छेय्यं, अनपेक्खो अनत्थिको॥", + "‘‘अत्थि हेहिति सो मग्गो, न सो सक्‍का न हेतुये।", + "परियेसिस्सामि तं मग्गं, भवतो परिमुत्तिया॥", + "‘‘यथापि दुक्खे विज्‍जन्ते, सुखं नामपि विज्‍जति।", + "एवं भवे विज्‍जमाने, विभवोपि इच्छितब्बको॥", + "‘‘यथापि उण्हे विज्‍जन्ते, अपरं विज्‍जति सीतलं।", + "एवं तिविधग्गि विज्‍जन्ते, निब्बानं इच्छितब्बकं॥", + "‘‘यथापि पापे विज्‍जन्ते, कल्याणमपि विज्‍जति।", + "एवमेव जाति विज्‍जन्ते, अजातिपिच्छितब्बकं॥", + "‘‘यथा गूथगतो पुरिसो, तळाकं दिस्वान पूरितं।", + "न गवेसति तं तळाकं, न दोसो तळाकस्स सो॥", + "‘‘एवं किलेसमलधोव, विज्‍जन्ते अमतन्तळे।", + "न गवेसति तं तळाकं, न दोसो अमतन्तळे॥", + "‘‘यथा अरीहि परिरुद्धो, विज्‍जन्ते गमनम्पथे।", + "न पलायति सो पुरिसो, न दोसो अञ्‍जसस्स सो॥", + "‘‘एवं", + "न गवेसति तं मग्गं, न दोसो सिवमञ्‍जसे॥", + "‘‘यथापि", + "न तिकिच्छापेति तं ब्याधिं, न दोसो सो तिकिच्छके॥", + "‘‘एवं", + "न गवेसति तं आचरियं, न दोसो सो विनायके॥", + "‘‘यथापि कुणपं पुरिसो, कण्ठे बन्धं जिगुच्छिय।", + "मोचयित्वान गच्छेय्य, सुखी सेरी सयंवसी॥", + "‘‘तथेविमं पूतिकायं, नानाकुणपसञ्‍चयं।", + "छड्डयित्वान गच्छेय्यं, अनपेक्खो अनत्थिको॥", + "‘‘यथा उच्‍चारट्ठानम्हि, करीसं नरनारियो।", + "छड्डयित्वान गच्छन्ति, अनपेक्खा अनत्थिका॥", + "‘‘एवमेवाहं इमं कायं, नानाकुणपपूरितं।", + "छड्डयित्वान गच्छिस्सं, वच्‍चं कत्वा यथा कुटिं॥", + "‘‘यथापि जज्‍जरं नावं, पलुग्गं उदगाहिनिं", + "सामी छड्डेत्वा गच्छन्ति, अनपेक्खा अनत्थिका॥", + "‘‘एवमेवाहं", + "छड्डयित्वान गच्छिस्सं, जिण्णनावंव सामिका॥", + "‘‘यथापि पुरिसो चोरेहि, गच्छन्तो भण्डमादिय।", + "भण्डच्छेदभयं दिस्वा, छड्डयित्वान गच्छति॥", + "‘‘एवमेव अयं कायो, महाचोरसमो विय।", + "पहायिमं गमिस्सामि, कुसलच्छेदना भया’’॥", + "एवाहं", + "नाथानाथानं दत्वान, हिमवन्तमुपागमिं॥", + "हिमवन्तस्साविदूरे, धम्मिको नाम पब्बतो।", + "अस्समो सुकतो मय्हं, पण्णसाला सुमापिता॥", + "चङ्कमं तत्थ मापेसिं, पञ्‍चदोसविवज्‍जितं।", + "अट्ठगुणसमूपेतं, अभिञ्‍ञाबलमाहरिं॥", + "साटकं पजहिं तत्थ, नवदोसमुपागतं।", + "वाकचीरं निवासेसिं, द्वादसगुणमुपागतं॥", + "अट्ठदोससमाकिण्णं", + "उपागमिं रुक्खमूलं, गुणे दसहुपागतं॥", + "वापितं रोपितं धञ्‍ञं, पजहिं निरवसेसतो।", + "अनेकगुणसम्पन्‍नं, पवत्तफलमादियिं॥", + "तत्थप्पधानं पदहिं, निसज्‍जट्ठानचङ्कमे।", + "अब्भन्तरम्हि सत्ताहे, अभिञ्‍ञाबलपापुणिं॥", + "एवं मे सिद्धिप्पत्तस्स, वसीभूतस्स सासने।", + "दीपङ्करो नाम जिनो, उप्पज्‍जि लोकनायको॥", + "उप्पज्‍जन्ते च जायन्ते, बुज्झन्ते धम्मदेसने।", + "चतुरो निमित्ते नाद्दसं, झानरतिसमप्पितो॥", + "पच्‍चन्तदेसविसये, निमन्तेत्वा तथागतं।", + "तस्स आगमनं मग्गं, सोधेन्ति तुट्ठमानसा॥", + "अहं", + "धुनन्तो वाकचीरानि, गच्छामि अम्बरे तदा॥", + "वेदजातं जनं दिस्वा, तुट्ठहट्ठं पमोदितं।", + "ओरोहित्वान गगना, मनुस्से पुच्छि तावदे॥", + "‘‘तुट्ठहट्ठो पमुदितो, वेदजातो महाजनो।", + "कस्स सोधीयति मग्गो, अञ्‍जसं वटुमायनं’’॥", + "ते मे पुट्ठा वियाकंसु, ‘‘बुद्धो लोके अनुत्तरो।", + "दीपङ्करो नाम जिनो, उप्पज्‍जि लोकनायको।", + "तस्स सोधीयति मग्गो, अञ्‍जसं वटुमायनं’’॥", + "बुद्धोतिवचनं", + "बुद्धो बुद्धोति कथयन्तो, सोमनस्सं पवेदयिं॥", + "तत्थ ठत्वा विचिन्तेसिं, तुट्ठो संविग्गमानसो।", + "‘‘इध", + "‘‘यदि बुद्धस्स सोधेथ, एकोकासं ददाथ मे।", + "अहम्पि सोधयिस्सामि, अञ्‍जसं वटुमायनं’’॥", + "अदंसु", + "बुद्धो बुद्धोति चिन्तेन्तो, मग्गं सोधेमहं तदा॥", + "अनिट्ठिते", + "चतूहि सतसहस्सेहि, छळभिञ्‍ञेहि तादिहि।", + "खीणासवेहि विमलेहि, पटिपज्‍जि अञ्‍जसं जिनो॥", + "पच्‍चुग्गमना", + "आमोदिता नरमरू, साधुकारं पवत्तयुं॥", + "देवा मनुस्से पस्सन्ति, मनुस्सापि च देवता।", + "उभोपि ते पञ्‍जलिका, अनुयन्ति तथागतं॥", + "देवा दिब्बेहि तुरियेहि, मनुस्सा मानुसेहि च", + "उभोपि ते वज्‍जयन्ता, अनुयन्ति तथागतं॥", + "दिब्बं मन्दारवं पुप्फं, पदुमं पारिछत्तकं।", + "दिसोदिसं ओकिरन्ति, आकासनभगता मरू॥", + "दिब्बं चन्दनचुण्णञ्‍च, वरगन्धञ्‍च केवलं।", + "दिसोदिसं ओकिरन्ति, आकासनभगता", + "चम्पकं सरलं नीपं, नागपुन्‍नागकेतकं।", + "दिसोदिसं उक्खिपन्ति, भूमितलगता नरा॥", + "केसे मुञ्‍चित्वाहं तत्थ, वाकचीरञ्‍च चम्मकं।", + "कलले पत्थरित्वान, अवकुज्‍जो निपज्‍जहं॥", + "‘‘अक्‍कमित्वान मं बुद्धो, सह सिस्सेहि गच्छतु।", + "मा नं कलले अक्‍कमित्थ, हिताय मे भविस्सति’’॥", + "पथवियं निपन्‍नस्स, एवं मे आसि चेतसो।", + "‘‘इच्छमानो अहं अज्‍ज, किलेसे झापये मम॥", + "‘‘किं मे अञ्‍ञातवेसेन, धम्मं सच्छिकतेनिध।", + "सब्बञ्‍ञुतं पापुणित्वा, बुद्धो हेस्सं सदेवके॥", + "‘‘किं", + "सब्बञ्‍ञुतं पापुणित्वा, सन्तारेस्सं सदेवकं॥", + "‘‘इमिना", + "सब्बञ्‍ञुतं पापुणित्वा, तारेमि जनतं बहुं॥", + "‘‘संसारसोतं छिन्दित्वा, विद्धंसेत्वा तयो भवे।", + "धम्मनावं समारुय्ह, सन्तारेस्सं सदेवकं’’॥", + "मनुस्सत्तं", + "पब्बज्‍जा गुणसम्पत्ति, अधिकारो च छन्दता।", + "अट्ठधम्मसमोधाना, अभिनीहारो समिज्झति॥", + "दीपङ्करो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो।", + "उस्सीसके मं ठत्वान, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘‘पस्सथ इमं तापसं, जटिलं उग्गतापनं।", + "अपरिमेय्यितो", + "‘‘अहु कपिलव्हया रम्मा, निक्खमित्वा तथागतो।", + "पधानं पदहित्वान, कत्वा दुक्‍करकारिकं॥", + "‘‘अजपालरुक्खमूलस्मिं, निसीदित्वा तथागतो।", + "तत्थ पायासं पग्गय्ह, नेरञ्‍जरमुपेहिति॥", + "‘‘नेरञ्‍जराय तीरम्हि, पायासं अद सो जिनो।", + "पटियत्तवरमग्गेन, बोधिमूलमुपेहिति॥", + "‘‘ततो पदक्खिणं कत्वा, बोधिमण्डं अनुत्तरो", + "अस्सत्थरुक्खमूलम्हि, बुज्झिस्सति महायसो॥", + "‘‘इमस्स जनिका माता, माया नाम भविस्सति।", + "पिता सुद्धोदनो नाम, अयं हेस्सति गोतमो॥", + "‘‘अनासवा वीतरागा, सन्तचित्ता समाहिता।", + "कोलितो", + "आनन्दो नामुपट्ठाको, उपट्ठिस्सतिमं", + "‘‘खेमा उप्पलवण्णा च, अग्गा हेस्सन्ति साविका।", + "अनासवा वीतरागा, सन्तचित्ता समाहिता।", + "बोधि तस्स भगवतो, अस्सत्थोति पवुच्‍चति॥", + "‘‘चित्तो", + "उत्तरा नन्दमाता च, अग्गा हेस्सन्तुपट्ठिका’’॥", + "इदं सुत्वान वचनं, असमस्स महेसिनो।", + "आमोदिता नरमरू, बुद्धबीजं किर", + "उक्‍कुट्ठिसद्दा वत्तन्ति, अप्फोटेन्ति", + "कतञ्‍जली नमस्सन्ति, दससहस्सी सदेवका॥", + "‘‘यदिमस्स", + "अनागतम्हि अद्धाने, हेस्साम सम्मुखा इमं॥", + "‘‘यथा मनुस्सा नदिं तरन्ता, पटितित्थं विरज्झिय।", + "हेट्ठातित्थे गहेत्वान, उत्तरन्ति महानदिं॥", + "‘‘एवमेव मयं सब्बे, यदि मुञ्‍चामिमं जिनं।", + "अनागतम्हि अद्धाने, हेस्साम सम्मुखा इमं’’॥", + "दीपङ्करो", + "मम कम्मं पकित्तेत्वा, दक्खिणं पादमुद्धरि॥", + "ये तत्थासुं जिनपुत्ता, पदक्खिणमकंसु", + "देवा मनुस्सा असुरा च, अभिवादेत्वान पक्‍कमुं॥", + "दस्सनं मे अतिक्‍कन्ते, ससङ्घे लोकनायके।", + "सयना वुट्ठहित्वान, पल्‍लङ्कं आभुजिं तदा॥", + "सुखेन सुखितो होमि, पामोज्‍जेन पमोदितो।", + "पीतिया च अभिस्सन्‍नो, पल्‍लङ्कं आभुजिं तदा॥", + "पल्‍लङ्केन निसीदित्वा, एवं चिन्तेसहं तदा।", + "‘‘वसीभूतो", + "‘‘सहस्सियम्हि लोकम्हि, इसयो नत्थि मे समा।", + "असमो इद्धिधम्मेसु, अलभिं ईदिसं सुखं॥", + "‘‘पल्‍लङ्काभुजने मय्हं, दससहस्साधिवासिनो।", + "महानादं पवत्तेसुं, ‘धुवं बुद्धो भविस्ससि॥", + "‘‘‘या", + "निमित्तानि पदिस्सन्ति, तानि अज्‍ज पदिस्सरे॥", + "‘‘‘सीतं ब्यपगतं होति, उण्हञ्‍च उपसम्मति।", + "तानि अज्‍ज पदिस्सन्ति, धुवं बुद्धो भविस्ससि॥", + "‘‘‘दससहस्सी लोकधातू, निस्सद्दा होन्ति निराकुला।", + "तानि अज्‍ज पदिस्सन्ति, धुवं बुद्धो भविस्ससि॥", + "‘‘‘महावाता", + "तानि अज्‍ज पदिस्सन्ति, धुवं बुद्धो भविस्ससि॥", + "‘‘‘थलजा", + "तेपज्‍ज पुप्फिता", + "‘‘‘लता वा यदि वा रुक्खा, फलभारा होन्ति तावदे।", + "तेपज्‍ज फलिता सब्बे, धुवं बुद्धो भविस्ससि॥", + "‘‘‘आकासट्ठा च भूमट्ठा, रतना जोतन्ति तावदे।", + "तेपज्‍ज रतना जोतन्ति, धुवं बुद्धो भविस्ससि॥", + "‘‘‘मानुस्सका च दिब्बा च, तुरिया वज्‍जन्ति तावदे।", + "तेपज्‍जुभो अभिरवन्ति, धुवं बुद्धो भविस्ससि॥", + "‘‘‘विचित्रपुप्फा गगना, अभिवस्सन्ति तावदे।", + "तेपि अज्‍ज पवस्सन्ति, धुवं बुद्धो भविस्ससि॥", + "‘‘‘महासमुद्दो आभुजति, दससहस्सी पकम्पति।", + "तेपज्‍जुभो अभिरवन्ति, धुवं बुद्धो भविस्ससि॥", + "‘‘‘निरयेपि दससहस्से, अग्गी निब्बन्ति तावदे।", + "तेपज्‍ज निब्बुता अग्गी, धुवं बुद्धो भविस्ससि॥", + "‘‘‘विमलो होति सूरियो, सब्बा दिस्सन्ति तारका।", + "तेपि अज्‍ज पदिस्सन्ति, धुवं बुद्धो भविस्ससि॥", + "‘‘‘अनोवट्ठेन", + "तम्पज्‍जुब्भिज्‍जते महिया, धुवं बुद्धो भविस्ससि॥", + "‘‘‘तारागणा", + "विसाखा चन्दिमा युत्ता, धुवं बुद्धो भविस्ससि॥", + "‘‘‘बिलासया दरीसया, निक्खमन्ति सकासया।", + "तेपज्‍ज आसया छुद्धा, धुवं बुद्धो भविस्ससि॥", + "‘‘‘न होन्ति अरती सत्तानं, सन्तुट्ठा होन्ति तावदे।", + "तेपज्‍ज सब्बे सन्तुट्ठा, धुवं बुद्धो भविस्ससि॥", + "‘‘‘रोगा तदुपसम्मन्ति, जिघच्छा च विनस्सति।", + "तानि", + "‘‘‘रागो तदा तनु होति, दोसो मोहो विनस्सति।", + "तेपज्‍ज विगता सब्बे, धुवं बुद्धो भविस्ससि॥", + "‘‘‘भयं", + "तेन लिङ्गेन जानाम, धुवं बुद्धो भविस्ससि॥", + "‘‘‘रजोनुद्धंसति उद्धं, अज्‍जपेतं पदिस्सति।", + "तेन लिङ्गेन जानाम, धुवं बुद्धो भविस्ससि॥", + "‘‘‘अनिट्ठगन्धो पक्‍कमति, दिब्बगन्धो पवायति।", + "सोपज्‍ज वायति गन्धो, धुवं बुद्धो भविस्ससि॥", + "‘‘‘सब्बे देवा पदिस्सन्ति, ठपयित्वा अरूपिनो।", + "तेपज्‍ज सब्बे दिस्सन्ति, धुवं बुद्धो भविस्ससि॥", + "‘‘‘यावता निरया नाम, सब्बे दिस्सन्ति तावदे।", + "तेपज्‍ज सब्बे दिस्सन्ति, धुवं बुद्धो भविस्ससि॥", + "‘‘‘कुट्टा", + "आकासभूता तेपज्‍ज, धुवं बुद्धो भविस्ससि॥", + "‘‘‘चुती च उपपत्ति च, खणे तस्मिं न विज्‍जति।", + "तानिपज्‍ज पदिस्सन्ति, धुवं बुद्धो भविस्ससि॥", + "‘‘‘दळ्हं पग्गण्ह वीरियं, मा निवत्त अभिक्‍कम।", + "मयम्पेतं विजानाम, धुवं बुद्धो भविस्ससि’’’॥", + "बुद्धस्स", + "तुट्ठहट्ठो पमोदितो, एवं चिन्तेसहं तदा॥", + "‘‘अद्वेज्झवचना बुद्धा, अमोघवचना जिना।", + "वितथं नत्थि बुद्धानं, धुवं बुद्धो भवामहं॥", + "‘‘यथा खित्तं नभे लेड्डु, धुवं पतति भूमियं।", + "तथेव बुद्धसेट्ठानं, वचनं धुवसस्सतं।", + "वितथं नत्थि बुद्धानं, धुवं बुद्धो भवामहं॥", + "‘‘यथापि सब्बसत्तानं, मरणं धुवसस्सतं।", + "तथेव बुद्धसेट्ठानं, वचनं धुवसस्सतं।", + "वितथं नत्थि बुद्धानं, धुवं बुद्धो भवामहं॥", + "‘‘यथा रत्तिक्खये पत्ते, सूरियुग्गमनं धुवं।", + "तथेव बुद्धसेट्ठानं, वचनं धुवसस्सतं।", + "वितथं नत्थि बुद्धानं, धुवं बुद्धो भवामहं॥", + "‘‘यथा", + "तथेव बुद्धसेट्ठानं, वचनं धुवसस्सतं।", + "वितथं नत्थि बुद्धानं, धुवं बुद्धो भवामहं॥", + "‘‘यथा", + "तथेव", + "वितथं नत्थि बुद्धानं, धुवं बुद्धो भवामहं॥", + "‘‘हन्द बुद्धकरे धम्मे, विचिनामि इतो चितो।", + "उद्धं अधो दस दिसा, यावता धम्मधातुया’’॥", + "विचिनन्तो तदा दक्खिं, पठमं दानपारमिं।", + "पुब्बकेहि महेसीहि, अनुचिण्णं महापथं॥", + "‘‘इमं त्वं पठमं ताव, दळ्हं कत्वा समादिय।", + "दानपारमितं गच्छ, यदि बोधिं पत्तुमिच्छसि॥", + "‘‘यथापि कुम्भो सम्पुण्णो, यस्स कस्सचि अधो कतो।", + "वमते वुदकं निस्सेसं, न तत्थ परिरक्खति॥", + "‘‘तथेव", + "ददाहि दानं निस्सेसं, कुम्भो विय अधो कतो॥", + "‘‘नहेते एत्तकायेव, बुद्धधम्मा भविस्सरे।", + "अञ्‍ञेपि विचिनिस्सामि, ये धम्मा बोधिपाचना’’॥", + "विचिनन्तो तदा दक्खिं, दुतियं सीलपारमिं।", + "पुब्बकेहि महेसीहि, आसेवितनिसेवितं॥", + "‘‘इमं त्वं दुतियं ताव, दळ्हं कत्वा समादिय।", + "सीलपारमितं गच्छ, यदि बोधिं पत्तुमिच्छसि॥", + "‘‘यथापि चमरी वालं, किस्मिञ्‍चि पटिलग्गितं।", + "उपेति मरणं तत्थ, न विकोपेति वालधिं॥", + "‘‘तथेव", + "परिरक्ख सब्बदा सीलं, चमरी विय वालधिं॥", + "‘‘नहेते एत्तकायेव, बुद्धधम्मा भविस्सरे।", + "अञ्‍ञेपि विचिनिस्सामि, ये धम्मा बोधिपाचना’’॥", + "विचिनन्तो", + "पुब्बकेहि महेसीहि, आसेवितनिसेवितं॥", + "‘‘इमं त्वं ततियं ताव, दळ्हं कत्वा समादिय।", + "नेक्खम्मपारमितं गच्छ, यदि बोधिं पत्तुमिच्छसि॥", + "‘‘यथा अन्दुघरे पुरिसो, चिरवुत्थो दुखट्टितो।", + "न तत्थ रागं जनेसि, मुत्तिंयेव गवेसति॥", + "‘‘तथेव त्वं सब्बभवे, पस्स अन्दुघरे विय।", + "नेक्खम्माभिमुखो होहि, भवतो परिमुत्तिया॥", + "‘‘नहेते एत्तकायेव, बुद्धधम्मा भविस्सरे।", + "अञ्‍ञेपि विचिनिस्सामि, ये धम्मा बोधिपाचना’’॥", + "विचिनन्तो तदा दक्खिं, चतुत्थं पञ्‍ञापारमिं।", + "पुब्बकेहि महेसीहि, आसेवितनिसेवितं॥", + "‘‘इमं त्वं चतुत्थं ताव, दळ्हं कत्वा समादिय।", + "पञ्‍ञापारमितं", + "‘‘यथापि", + "कुलानि न विवज्‍जेन्तो, एवं लभति यापनं॥", + "‘‘तथेव", + "पञ्‍ञापारमितं गन्त्वा, सम्बोधिं पापुणिस्ससि॥", + "‘‘नहेते एत्तकायेव, बुद्धधम्मा भविस्सरे।", + "अञ्‍ञेपि विचिनिस्सामि, ये धम्मा बोधिपाचना’’॥", + "विचिनन्तो तदा दक्खिं, पञ्‍चमं वीरियपारमिं।", + "पुब्बकेहि महेसीहि, आसेवितनिसेवितं॥", + "‘‘इमं त्वं पञ्‍चमं ताव, दळ्हं कत्वा समादिय।", + "वीरियपारमितं गच्छ, यदि बोधिं पत्तुमिच्छसि॥", + "‘‘यथापि सीहो मिगराजा, निसज्‍जट्ठानचङ्कमे।", + "अलीनवीरियो होति, पग्गहितमनो सदा॥", + "‘‘तथेव त्वं", + "वीरियपारमितं गन्त्वा, सम्बोधिं पापुणिस्ससि॥", + "‘‘नहेते", + "अञ्‍ञेपि विचिनिस्सामि, ये धम्मा बोधिपाचना’’॥", + "विचिनन्तो तदा दक्खिं, छट्ठमं खन्तिपारमिं।", + "पुब्बकेहि महेसीहि, आसेवितनिसेवितं॥", + "‘‘इमं त्वं छट्ठमं ताव, दळ्हं कत्वा समादिय।", + "तत्थ अद्वेज्झमानसो, सम्बोधिं पापुणिस्ससि॥", + "‘‘यथापि पथवी नाम, सुचिम्पि असुचिम्पि च।", + "सब्बं सहति निक्खेपं, न करोति पटिघं तया॥", + "‘‘तथेव", + "खन्तिपारमितं गन्त्वा, सम्बोधिं पापुणिस्ससि॥", + "‘‘नहेते एत्तकायेव, बुद्धधम्मा भविस्सरे।", + "अञ्‍ञेपि विचिनिस्सामि, ये धम्मा बोधिपाचना’’॥", + "विचिनन्तो", + "पुब्बकेहि महेसीहि, आसेवितनिसेवितं॥", + "‘‘इमं त्वं सत्तमं ताव, दळ्हं कत्वा समादिय।", + "तत्थ अद्वेज्झवचनो, सम्बोधिं पापुणिस्ससि॥", + "‘‘यथापि ओसधी नाम, तुलाभूता सदेवके।", + "समये उतुवस्से वा, न वोक्‍कमति वीथितो॥", + "‘‘तथेव त्वम्पि सच्‍चेसु, मा वोक्‍कम हि वीथितो।", + "सच्‍चपारमितं गन्त्वा, सम्बोधिं पापुणिस्ससि॥", + "‘‘नहेते एत्तकायेव, बुद्धधम्मा भविस्सरे।", + "अञ्‍ञेपि विचिनिस्सामि, ये धम्मा बोधिपाचना’’॥", + "विचिनन्तो तदा दक्खिं, अट्ठमं अधिट्ठानपारमिं।", + "पुब्बकेहि", + "‘‘इमं त्वं अट्ठमं ताव, दळ्हं कत्वा समादिय।", + "तत्थ त्वं अचलो हुत्वा, सम्बोधिं पापुणिस्ससि॥", + "‘‘यथापि पब्बतो सेलो, अचलो सुप्पतिट्ठितो।", + "न कम्पति भुसवातेहि, सकट्ठानेव तिट्ठति॥", + "‘‘तथेव", + "अधिट्ठानपारमितं गन्त्वा, सम्बोधिं पापुणिस्ससि॥", + "‘‘नहेते एत्तकायेव, बुद्धधम्मा भविस्सरे।", + "अञ्‍ञेपि विचिनिस्सामि, ये धम्मा बोधिपाचना’’॥", + "विचिनन्तो तदा दक्खिं, नवमं मेत्तापारमिं।", + "पुब्बकेहि महेसीहि, आसेवितनिसेवितं॥", + "‘‘इमं त्वं नवमं ताव, दळ्हं कत्वा समादिय।", + "मेत्ताय असमो होहि, यदि बोधिं पत्तुमिच्छसि॥", + "‘‘यथापि उदकं नाम, कल्याणे पापके जने।", + "समं फरति सीतेन, पवाहेति रजोमलं॥", + "‘‘तथेव त्वं हिताहिते, समं मेत्ताय भावय।", + "मेत्तापारमितं गन्त्वा, सम्बोधिं पापुणिस्ससि॥", + "‘‘नहेते", + "अञ्‍ञेपि विचिनिस्सामि, ये धम्मा बोधिपाचना’’॥", + "विचिनन्तो तदा दक्खिं, दसमं उपेक्खापारमिं।", + "पुब्बकेहि महेसीहि, आसेवितनिसेवितं॥", + "‘‘इमं त्वं दसमं ताव, दळ्हं कत्वा समादिय।", + "तुलाभूतो दळ्हो हुत्वा, सम्बोधिं पापुणिस्ससि॥", + "‘‘यथापि पथवी नाम, निक्खित्तं असुचिं सुचिं।", + "उपेक्खति उभोपेते, कोपानुनयवज्‍जिता॥", + "‘‘तथेव", + "उपेक्खापारमितं गन्त्वा, सम्बोधिं पापुणिस्ससि॥", + "‘‘एत्तकायेव ते लोके, ये धम्मा बोधिपाचना।", + "ततुद्धं नत्थि अञ्‍ञत्र, दळ्हं तत्थ पतिट्ठह’’॥", + "इमे धम्मे सम्मसतो, सभावसरसलक्खणे।", + "धम्मतेजेन वसुधा, दससहस्सी पकम्पथ॥", + "चलती रवती पथवी, उच्छुयन्तंव पीळितं।", + "तेलयन्ते यथा चक्‍कं, एवं कम्पति मेदनी॥", + "यावता परिसा आसि, बुद्धस्स परिवेसने।", + "पवेधमाना सा तत्थ, मुच्छिता सेति भूमियं॥", + "घटानेकसहस्सानि, कुम्भीनञ्‍च सता बहू।", + "सञ्‍चुण्णमथिता तत्थ, अञ्‍ञमञ्‍ञं पघट्टिता॥", + "उब्बिग्गा", + "महाजना", + "‘‘किं भविस्सति लोकस्स, कल्याणमथ पापकं।", + "सब्बो उपद्दुतो लोको, तं विनोदेहि चक्खुम’’॥", + "तेसं तदा सञ्‍ञपेसि, दीपङ्करो महामुनि।", + "‘‘विसट्ठा होथ मा भेथ", + "‘‘यमहं", + "एसो सम्मसति धम्मं, पुब्बकं जिनसेवितं॥", + "‘‘तस्स", + "तेनायं कम्पिता पथवी, दससहस्सी सदेवके’’॥", + "बुद्धस्स वचनं सुत्वा, मनो निब्बायि तावदे।", + "सब्बे मं उपसङ्कम्म, पुनापि अभिवन्दिसुं॥", + "समादियित्वा बुद्धगुणं, दळ्हं कत्वान मानसं।", + "दीपङ्करं नमस्सित्वा, आसना वुट्ठहिं तदा॥", + "दिब्बं मानुसकं पुप्फं, देवा मानुसका उभो।", + "समोकिरन्ति पुप्फेहि, वुट्ठहन्तस्स आसना॥", + "वेदयन्ति च ते सोत्थिं, देवा मानुसका उभो।", + "‘‘महन्तं पत्थितं तुय्हं, तं लभस्सु यथिच्छितं॥", + "‘‘सब्बीतियो विवज्‍जन्तु, सोको रोगो विनस्सतु।", + "मा ते भवन्त्वन्तराया", + "‘‘यथापि समये पत्ते, पुप्फन्ति पुप्फिनो दुमा।", + "तथेव त्वं महावीर, बुद्धञाणेन पुप्फसि॥", + "‘‘यथा ये केचि सम्बुद्धा, पूरयुं दस पारमी।", + "तथेव त्वं महावीर, पूरय दस पारमी॥", + "‘‘यथा ये केचि सम्बुद्धा, बोधिमण्डम्हि बुज्झरे।", + "तथेव त्वं महावीर, बुज्झस्सु जिनबोधियं॥", + "‘‘यथा ये केचि सम्बुद्धा, धम्मचक्‍कं पवत्तयुं।", + "तथेव त्वं महावीर, धम्मचक्‍कं पवत्तय॥", + "‘‘पुण्णमाये", + "तथेव त्वं पुण्णमनो, विरोच दससहस्सियं॥", + "‘‘राहुमुत्तो यथा सूरियो, तापेन अतिरोचति।", + "तथेव लोका मुञ्‍चित्वा, विरोच सिरिया तुवं॥", + "‘‘यथा", + "एवं सदेवका लोका, ओसरन्तु तवन्तिके’’॥", + "तेहि थुतप्पसत्थो सो, दस धम्मे समादिय।", + "ते धम्मे परिपूरेन्तो, पवनं पाविसी तदाति॥", + "तदा", + "उपगच्छुं सरणं तस्स, दीपङ्करस्स सत्थुनो॥", + "सरणागमने कञ्‍चि, निवेसेसि तथागतो।", + "कञ्‍चि पञ्‍चसु सीलेसु, सीले दसविधे परं॥", + "कस्सचि देति सामञ्‍ञं, चतुरो फलमुत्तमे।", + "कस्सचि असमे धम्मे, देति सो पटिसम्भिदा॥", + "कस्सचि वरसमापत्तियो, अट्ठ देति नरासभो।", + "तिस्सो कस्सचि विज्‍जायो, छळभिञ्‍ञा पवेच्छति॥", + "तेन योगेन जनकायं, ओवदति महामुनि।", + "तेन वित्थारिकं आसि, लोकनाथस्स सासनं॥", + "महाहनुसभक्खन्धो", + "बहू जने तारयति, परिमोचेति दुग्गतिं॥", + "बोधनेय्यं जनं दिस्वा, सतसहस्सेपि योजने।", + "खणेन उपगन्त्वान, बोधेति तं महामुनि॥", + "पठमाभिसमये", + "दुतियाभिसमये नाथो, नवुतिकोटिमबोधयि॥", + "यदा च देवभवनम्हि, बुद्धो धम्ममदेसयि।", + "नवुतिकोटिसहस्सानं, ततियाभिसमयो अहु॥", + "सन्‍निपाता तयो आसुं, दीपङ्करस्स सत्थुनो।", + "कोटिसतसहस्सानं, पठमो आसि समागमो॥", + "पुन", + "खीणासवा वीतमला, समिंसु सतकोटियो॥", + "यम्हि काले महावीरो, सुदस्सनसिलुच्‍चये।", + "नवकोटिसहस्सेहि, पवारेसि महामुनि॥", + "दसवीससहस्सानं, धम्माभिसमयो अहु।", + "एकद्विन्‍नं अभिसमया, गणनातो असङ्खिया॥", + "वित्थारिकं बाहुजञ्‍ञं, इद्धं फीतं अहू तदा।", + "दीपङ्करस्स भगवतो, सासनं सुविसोधितं॥", + "चत्तारि", + "दीपङ्करं लोकविदुं, परिवारेन्ति सब्बदा॥", + "ये केचि तेन समयेन, जहन्ति मानुसं भवं।", + "अपत्तमानसा सेखा, गरहिता भवन्ति ते॥", + "सुपुप्फितं पावचनं, अरहन्तेहि तादिहि।", + "खीणासवेहि विमलेहि, उपसोभति सब्बदा॥", + "नगरं रम्मवती नाम, सुदेवो नाम खत्तियो।", + "सुमेधा नाम जनिका, दीपङ्करस्स सत्थुनो॥", + "दसवस्ससहस्सानि", + "हंसा कोञ्‍चा मयूरा च, तयो पासादमुत्तमा॥", + "तीणिसतसहस्सानि, नारियो समलङ्कता।", + "पदुमा नाम सा नारी, उसभक्खन्धो अत्रजो॥", + "निमित्ते चतुरो दिस्वा, हत्थियानेन निक्खमि।", + "अनूनदसमासानि, पधाने पदही जिनो॥", + "पधानचारं", + "ब्रह्मुना याचितो सन्तो, दीपङ्करो महामुनि॥", + "वत्ति चक्‍कं महावीरो, नन्दारामे सिरीघरे", + "निसिन्‍नो सिरीसमूलम्हि, अका तित्थियमद्दनं॥", + "सुमङ्गलो", + "सागतो", + "नन्दा", + "बोधि तस्स भगवतो, पिप्फलीति पवुच्‍चति॥", + "तपुस्सभल्‍लिका", + "सिरिमा कोणा उपट्ठिका, दीपङ्करस्स सत्थुनो॥", + "असीतिहत्थमुब्बेधो, दीपङ्करो महामुनि।", + "सोभति दीपरुक्खोव, सालराजाव फुल्‍लितो॥", + "सतसहस्सवस्सानि, आयु तस्स महेसिनो।", + "तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "जोतयित्वान सद्धम्मं, सन्तारेत्वा महाजनं।", + "जलित्वा अग्गिक्खन्धोव, निब्बुतो सो ससावको॥", + "सा च इद्धि सो च यसो, तानि च पादेसु चक्‍करतनानि।", + "सब्बं तमन्तरहितं", + "दीपङ्करो जिनो सत्था, नन्दारामम्हि निब्बुतो।", + "तत्थेवस्स जिनथूपो, छत्तिंसुब्बेधयोजनोति॥", + "दीपङ्करस्स", + "अनन्ततेजो अमितयसो, अप्पमेय्यो दुरासदो॥", + "धरणूपमो", + "समाधिना मेरूपमो, ञाणेन गगनूपमो॥", + "इन्द्रियबलबोज्झङ्ग-मग्गसच्‍चप्पकासनं।", + "पकासेसि सदा बुद्धो, हिताय सब्बपाणिनं॥", + "धम्मचक्‍कं", + "कोटिसतसहस्सानं, पठमाभिसमयो अहु॥", + "ततो परम्पि देसेन्ते, नरमरूनं समागमे।", + "नवुतिकोटिसहस्सानं, दुतियाभिसमयो अहु॥", + "तित्थिये अभिमद्दन्तो, यदा धम्ममदेसयि।", + "असीतिकोटिसहस्सानं, ततियाभिसमयो अहु॥", + "सन्‍निपाता तयो आसुं, कोण्डञ्‍ञस्स महेसिनो।", + "खीणासवानं विमलानं, सन्तचित्तान तादिनं॥", + "कोटिसतसहस्सानं, पठमो आसि समागमो।", + "दुतियो कोटिसहस्सानं, ततियो नवुतिकोटिनं॥", + "अहं तेन समयेन, विजितावी नाम खत्तियो।", + "समुद्दं अन्तमन्तेन, इस्सरियं वत्तयामहं॥", + "कोटिसतसहस्सानं", + "सह लोकग्गनाथेन, परमन्‍नेन तप्पयिं॥", + "सोपि मं बुद्धो ब्याकासि, कोण्डञ्‍ञो लोकनायको।", + "‘‘अपरिमेय्यितो कप्पे, बुद्धो लोके भविस्सति॥", + "‘‘पधानं पदहित्वान, कत्वा दुक्‍करकारिकं।", + "अस्सत्थमूले सम्बुद्धो, बुज्झिस्सति महायसो॥", + "‘‘इमस्स जनिका माता, माया नाम भविस्सति।", + "पिता सुद्धोदनो नाम, अयं हेस्सति गोतमो॥", + "‘‘कोलितो उपतिस्सो च, अग्गा हेस्सन्ति सावका।", + "आनन्दो नामुपट्ठाको, उपट्ठिस्सतिमं जिनं॥", + "‘‘खेमा उप्पलवण्णा च, अग्गा हेस्सन्ति साविका।", + "बोधि", + "‘‘चित्तो", + "नन्दमाता च उत्तरा, अग्गा हेस्सन्तुपट्ठिका।", + "आयु", + "इदं सुत्वान वचनं, असमस्स महेसिनो।", + "आमोदिता नरमरू, बुद्धबीजं किर अयं॥", + "उक्‍कुट्ठिसद्दा", + "कतञ्‍जली नमस्सन्ति, दससहस्सिदेवता॥", + "‘‘यदिमस्स लोकनाथस्स, विरज्झिस्साम सासनं।", + "अनागतम्हि अद्धाने, हेस्साम सम्मुखा इमं॥", + "‘‘यथा मनुस्सा नदिं तरन्ता, पटितित्थं विरज्झिय।", + "हेट्ठातित्थे गहेत्वान, उत्तरन्ति महानदिं॥", + "‘‘एवमेव मयं सब्बे, यदि मुञ्‍चामिमं जिनं।", + "अनागतम्हि अद्धाने, हेस्साम सम्मुखा इमं’’॥", + "तस्साहं वचनं सुत्वा, भिय्यो चित्तं पसादयिं।", + "तमेव अत्थं साधेन्तो, महारज्‍जं जिने अदं।", + "महारज्‍जं ददित्वान", + "सुत्तन्तं विनयञ्‍चापि, नवङ्गं सत्थुसासनं।", + "सब्बं परियापुणित्वान, सोभयिं जिनसासनं॥", + "तत्थप्पमत्तो", + "अभिञ्‍ञापारमिं गन्त्वा, ब्रह्मलोकमगञ्छहं॥", + "नगरं रम्मवती नाम, सुनन्दो नाम खत्तियो।", + "सुजाता नाम जनिका, कोण्डञ्‍ञस्स महेसिनो॥", + "दसवस्ससहस्सानि, अगारं अज्झ सो वसि", + "सुचि सुरुचि सुभो च, तयो पासादमुत्तमा॥", + "तीणिसतसहस्सानि, नारियो समलङ्कता।", + "रुचिदेवी नाम नारी, विजितसेनो अत्रजो॥", + "निमित्ते चतुरो दिस्वा, रथयानेन निक्खमि।", + "अनूनदसमासानि, पधानं पदही जिनो॥", + "ब्रह्मुना", + "वत्ति चक्‍कं महावीरो, देवानं नगरुत्तमे॥", + "भद्दो चेव सुभद्दो च, अहेसुं अग्गसावका।", + "अनुरुद्धो नामुपट्ठाको, कोण्डञ्‍ञस्स महेसिनो॥", + "तिस्सा", + "सालकल्याणिको बोधि, कोण्डञ्‍ञस्स महेसिनो॥", + "सोणो च उपसोणो च, अहेसुं अग्गुपट्ठका।", + "नन्दा चेव सिरीमा च, अहेसुं अग्गुपट्ठिका॥", + "सो अट्ठासीति हत्थानि, अच्‍चुग्गतो महामुनि।", + "सोभते उळुराजाव सूरियो मज्झन्हिके यथा॥", + "वस्ससतसहस्सानि", + "तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "खीणासवेहि", + "यथा गगनमुळूहि, एवं सो उपसोभथ॥", + "तेपि नागा अप्पमेय्या, असङ्खोभा दुरासदा।", + "विज्‍जुपातंव दस्सेत्वा, निब्बुता ते महायसा॥", + "सा च अतुलिया जिनस्स इद्धि, ञाणपरिभावितो च समाधि।", + "सब्बं तमन्तरहितं, ननु रित्ता सब्बसङ्खारा॥", + "कोण्डञ्‍ञो पवरो बुद्धो, चन्दारामम्हि निब्बुतो।", + "तत्थेव चेतियो चित्तो, सत्त योजनमुस्सितोति॥", + "कोण्डञ्‍ञस्स अपरेन, मङ्गलो नाम नायको।", + "तमं लोके निहन्त्वान, धम्मोक्‍कमभिधारयि॥", + "अतुलासि", + "चन्दसूरियपभं हन्त्वा, दससहस्सी विरोचति॥", + "सोपि बुद्धो पकासेसि, चतुरो सच्‍चवरुत्तमे।", + "ते ते सच्‍चरसं पीत्वा, विनोदेन्ति महातमं॥", + "पत्वान", + "कोटिसतसहस्सानं, धम्माभिसमयो अहु॥", + "सुरिन्ददेवभवने", + "तदा कोटिसहस्सानं", + "यदा सुनन्दो चक्‍कवत्ती, सम्बुद्धं उपसङ्कमि।", + "तदा आहनि सम्बुद्धो, धम्मभेरिं वरुत्तमं॥", + "सुनन्दस्सानुचरा जनता, तदासुं नवुतिकोटियो।", + "सब्बेपि ते निरवसेसा, अहेसुं एहि भिक्खुका॥", + "सन्‍निपाता तयो आसुं, मङ्गलस्स महेसिनो।", + "कोटिसतसहस्सानं, पठमो आसि समागमो॥", + "दुतियो कोटिसतसहस्सानं, ततियो नवुतिकोटिनं।", + "खीणासवानं विमलानं, तदा आसि समागमो॥", + "अहं तेन समयेन, सुरुची नाम ब्राह्मणो।", + "अज्झायको मन्तधरो, तिण्णं वेदान पारगू॥", + "तमहं", + "सम्बुद्धप्पमुखं सङ्घं, गन्धमालेन पूजयिं।", + "पूजेत्वा गन्धमालेन, गवपानेन तप्पयिं॥", + "सोपि मं बुद्धो ब्याकासि, मङ्गलो द्विपदुत्तमो।", + "‘‘अपरिमेय्यितो कप्पे, अयं बुद्धो भविस्सति॥", + "‘‘पधानं", + "तस्सापि वचनं सुत्वा, भिय्यो चित्तं पसादयिं।", + "उत्तरिं वतमधिट्ठासिं, दस पारमिपूरिया॥", + "तदा पीतिमनुब्रूहन्तो, सम्बोधिवरपत्तिया।", + "बुद्धे दत्वान मं गेहं, पब्बजिं तस्स सन्तिके॥", + "सुत्तन्तं", + "सब्बं परियापुणित्वा, सोभयिं जिनसासनं॥", + "तत्थप्पमत्तो विहरन्तो, ब्रह्मं भावेत्व भावनं।", + "अभिञ्‍ञापारमिं गन्त्वा, ब्रह्मलोकमगच्छहं॥", + "उत्तरं", + "उत्तरा नाम जनिका, मङ्गलस्स महेसिनो॥", + "नववस्ससहस्सानि", + "यसवा सुचिमा सिरीमा, तयो पासादमुत्तमा॥", + "समतिंससहस्सानि, नारियो समलङ्कता।", + "यसवती नाम नारी, सीवलो नाम अत्रजो॥", + "निमित्ते चतुरो दिस्वा, अस्सयानेन निक्खमि।", + "अनूनअट्ठमासानि, पधानं पदही जिनो॥", + "ब्रह्मुना याचितो सन्तो, मङ्गलो नाम नायको।", + "वत्ति चक्‍कं महावीरो, वने सिरीवरुत्तमे॥", + "सुदेवो धम्मसेनो च, अहेसुं अग्गसावका।", + "पालितो नामुपट्ठाको, मङ्गलस्स महेसिनो॥", + "सीवला च असोका च, अहेसुं अग्गसाविका।", + "बोधि तस्स भगवतो, नागरुक्खोति वुच्‍चति॥", + "नन्दो चेव विसाखो च, अहेसुं अग्गुपट्ठका।", + "अनुला चेव सुतना च, अहेसुं अग्गुपट्ठिका॥", + "अट्ठासीति रतनानि, अच्‍चुग्गतो महामुनि।", + "ततो निद्धावती रंसी, अनेकसतसहस्सियो॥", + "नवुतिवस्ससहस्सानि, आयु विज्‍जति तावदे।", + "तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "यथापि सागरे ऊमी, न सक्‍का ता गणेतुये।", + "तथेव सावका तस्स, न सक्‍का ते गणेतुये॥", + "याव", + "न", + "धम्मोक्‍कं", + "जलित्वा धूमकेतूव, निब्बुतो सो महायसो॥", + "सङ्खारानं", + "जलित्वा अग्गिक्खन्धोव, सूरियो अत्थङ्गतो यथा॥", + "उय्याने वस्सरे नाम, बुद्धो निब्बायि मङ्गलो।", + "तत्थेवस्स जिनथूपो, तिंसयोजनमुग्गतोति॥", + "मङ्गलस्स अपरेन, सुमनो नाम नायको।", + "सब्बधम्मेहि असमो, सब्बसत्तानमुत्तमो॥", + "तदा अमतभेरिं सो, आहनी मेखले पुरे।", + "धम्मसङ्खसमायुत्तं, नवङ्गं जिनसासनं॥", + "निज्‍जिनित्वा किलेसे सो, पत्वा सम्बोधिमुत्तमं।", + "मापेसि नगरं सत्था, सद्धम्मपुरवरुत्तमं॥", + "निरन्तरं अकुटिलं, उजुं विपुलवित्थतं।", + "मापेसि सो महावीथिं, सतिपट्ठानवरुत्तमं॥", + "फले", + "छळभिञ्‍ञाट्ठसमापत्ती, पसारेसि तत्थ वीथियं॥", + "ये अप्पमत्ता अखिला, हिरिवीरियेहुपागता।", + "ते ते इमे गुणवरे, आदियन्ति यथा सुखं॥", + "एवमेतेन योगेन, उद्धरन्तो महाजनं।", + "बोधेसि पठमं सत्था, कोटिसतसहस्सियो॥", + "यम्हि काले महावीरो, ओवदी तित्थिये गणे।", + "कोटिसहस्साभिसमिंसु", + "यदा देवा मनुस्सा च, समग्गा एकमानसा।", + "निरोधपञ्हं पुच्छिंसु, संसयञ्‍चापि मानसं॥", + "तदापि", + "नवुतिकोटिसहस्सानं, ततियाभिसमयो अहु॥", + "सन्‍निपाता तयो आसुं, सुमनस्स महेसिनो।", + "खीणासवानं विमलानं, सन्तचित्तान तादिनं॥", + "वस्संवुत्थस्स", + "कोटिसतसहस्सेहि, पवारेसि तथागतो॥", + "ततोपरं सन्‍निपाते, विमले कञ्‍चनपब्बते।", + "नवुतिकोटिसहस्सानं, दुतियो आसि समागमो॥", + "यदा सक्‍को देवराजा, बुद्धदस्सनुपागमि।", + "असीतिकोटिसहस्सानं, ततियो आसि समागमो॥", + "अहं", + "अतुलो नाम नामेन, उस्सन्‍नकुसलसञ्‍चयो॥", + "तदाहं नागभावना, निक्खमित्वा सञातिभि।", + "नागानं दिब्बतुरियेहि, ससङ्घं जिनमुपट्ठहिं॥", + "कोटिसतसहस्सानं, अन्‍नपानेन तप्पयिं।", + "पच्‍चेकदुस्सयुगं दत्वा, सरणं तमुपागमिं॥", + "सोपि मं बुद्धो ब्याकासि, सुमनो लोकनायको।", + "‘‘अपरिमेय्यितो कप्पे, अयं बुद्धो भविस्सति॥", + "‘‘पधानं पदहित्वान…पे॰…", + "तस्सापि वचनं सुत्वा, भिय्यो चित्तं पसादयिं।", + "उत्तरिं वतमधिट्ठासिं, दसपारमिपूरिया॥", + "नगरं मेखलं नाम", + "सिरिमा नाम जनिका, सुमनस्स महेसिनो॥", + "नववस्ससहस्सानि", + "चन्दो सुचन्दो वटंसो च, तयो पासादमुत्तमा॥", + "तेसट्ठिसतसहस्सानि, नारियो समलङ्कता।", + "वटंसिका नाम नारी, अनूपमो नाम अत्रजो॥", + "निमित्ते", + "अनूनदसमासानि, पधानं पदही जिनो॥", + "ब्रह्मुना", + "वत्ति चक्‍कं महावीरो, मेखले पुरमुत्तमे॥", + "सरणो भावितत्तो च, अहेसुं अग्गसावका।", + "उदेनो नामुपट्ठाको, सुमनस्स महेसिनो॥", + "सोणा च उपसोणा च, अहेसुं अग्गसाविका।", + "सोपि बुद्धो अमितयसो, नागमूले अबुज्झथ॥", + "वरुणो चेव सरणो च, अहेसुं अग्गुपट्ठका।", + "चाला च उपचाला च, अहेसुं अग्गुपट्ठिका॥", + "उच्‍चत्तनेन", + "कञ्‍चनग्घियसङ्कासो, दससहस्सी विरोचति॥", + "नवुतिवस्ससहस्सानि, आयु विज्‍जति तावदे।", + "तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "तारणीये", + "परिनिब्बायि सम्बुद्धो, उळुराजाव अत्थमि॥", + "ते", + "अतुलप्पभं दस्सयित्वा, निब्बुता ये महायसा॥", + "तञ्‍च ञाणं अतुलियं, तानि च अतुलानि रतनानि।", + "सब्बं तमन्तरहितं, ननु रित्ता सब्बसङ्खारा॥", + "सुमनो यसधरो बुद्धो, अङ्गारामम्हि निब्बुतो।", + "तत्थेव तस्स जिनथूपो, चतुयोजनमुग्गतोति॥", + "सुमनस्स अपरेन, रेवतो नाम नायको।", + "अनूपमो असदिसो, अतुलो उत्तमो जिनो॥", + "सोपि धम्मं", + "खन्धधातुववत्थानं, अप्पवत्तं भवाभवे॥", + "तस्साभिसमया तीणि, अहेसुं धम्मदेसने।", + "गणनाय न वत्तब्बो, पठमाभिसमयो अहु॥", + "यदा अरिन्दमं राजं", + "तदा कोटिसहस्सानं, दुतियाभिसमयो अहु॥", + "सत्ताहं पटिसल्‍लाना, वुट्ठहित्वा नरासभो।", + "कोटिसतं नरमरूनं, विनेसि उत्तमे फले॥", + "सन्‍निपाता", + "खीणासवानं विमलानं, सुविमुत्तान तादिनं॥", + "अतिक्‍कन्ता गणनपथं, पठमं ये समागता।", + "कोटिसतसहस्सानं, दुतियो आसि समागमो॥", + "योपि", + "सो तदा ब्याधितो आसि, पत्तो जीवितसंसयं॥", + "तस्स गिलानपुच्छाय, ये तदा उपगता मुनी।", + "कोटिसहस्सा अरहन्तो, ततियो आसि समागमो॥", + "अहं तेन समयेन, अतिदेवो नाम ब्राह्मणो।", + "उपगन्त्वा रेवतं बुद्धं, सरणं तस्स गञ्छहं॥", + "तस्स सीलं समाधिञ्‍च, पञ्‍ञागुणमनुत्तमं।", + "थोमयित्वा यथाथामं, उत्तरीयमदासहं॥", + "सोपि", + "‘‘अपरिमेय्यितो कप्पे, अयं बुद्धो भविस्सति॥", + "‘‘पधानं पदहित्वान…पे॰…", + "तस्सापि वचनं सुत्वा, भिय्यो चित्तं पसादयिं।", + "उत्तरिं वतमधिट्ठासिं, दसपारमिपूरिया॥", + "तदापि तं बुद्धधम्मं, सरित्वा अनुब्रूहयिं।", + "आहरिस्सामि तं धम्मं, यं मय्हं अभिपत्थितं॥", + "नगरं", + "विपुला नाम जनिका, रेवतस्स महेसिनो॥", + "छ", + "सुदस्सनो रतनग्घि, आवेळो च विभूसितो।", + "पुञ्‍ञकम्माभिनिब्बत्ता, तयो पासादमुत्तमा॥", + "तेत्तिंस च सहस्सानि, नारियो समलङ्कता।", + "सुदस्सना नाम नारी, वरुणो नाम अत्रजो॥", + "निमित्ते चतुरो दिस्वा, रथयानेन निक्खमि।", + "अनूनसत्तमासानि, पधानं पदही जिनो॥", + "ब्रह्मुना याचितो सन्तो, रेवतो लोकनायको।", + "वत्ति चक्‍कं महावीरो, वरुणारामे सिरीघरे॥", + "वरुणो", + "सम्भवो नामुपट्ठाको, रेवतस्स महेसिनो॥", + "भद्दा चेव सुभद्दा च, अहेसुं अग्गसाविका।", + "सोपि बुद्धो असमसमो, नागमूले अबुज्झथ॥", + "पदुमो कुञ्‍जरो चेव, अहेसुं अग्गुपट्ठिका।", + "सिरीमा चेव यसवती, अहेसुं अग्गुपट्ठिका॥", + "उच्‍चत्तनेन सो बुद्धो, असीतिहत्थमुग्गतो।", + "ओभासेति दिसा सब्बा, इन्दकेतुव उग्गतो॥", + "तस्स सरीरे निब्बत्ता, पभामाला अनुत्तरा।", + "दिवा वा यदि वा रत्तिं, समन्ता फरति योजनं॥", + "सट्ठिवस्ससहस्सानि, आयु विज्‍जति तावदे।", + "तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "दस्सयित्वा बुद्धबलं, अमतं लोके पकासयं।", + "निब्बायि अनुपादानो, यथग्गुपादानसङ्खया॥", + "सो च कायो रतननिभो, सो च धम्मो असादिसो।", + "सब्बं तमन्तरहितं, ननु रित्ता सब्बसङ्खारा॥", + "रेवतो", + "धातुवित्थारिकं आसि, तेसु तेसु पदेसतोति॥", + "रेवतस्स", + "समाहितो सन्तचित्तो, असमो अप्पटिपुग्गलो॥", + "सो जिनो सकगेहम्हि, मानसं विनिवत्तयि।", + "पत्वान केवलं बोधिं, धम्मचक्‍कं पवत्तयि॥", + "याव हेट्ठा अवीचितो, भवग्गा चापि उद्धतो।", + "एत्थन्तरे एकपरिसा, अहोसि धम्मदेसने॥", + "ताय परिसाय सम्बुद्धो, धम्मचक्‍कं पवत्तयि।", + "गणनाय न वत्तब्बो, पठमाभिसमयो अहु॥", + "ततो परम्पि देसेन्ते, मरूनञ्‍च समागमे।", + "नवुतिकोटिसहस्सानं, दुतियाभिसमयो अहु॥", + "पुनापरं राजपुत्तो, जयसेनो नाम खत्तियो।", + "आरामं रोपयित्वान, बुद्धे निय्यादयी तदा॥", + "तस्स यागं पकित्तेन्तो, धम्मं देसेसि चक्खुमा।", + "तदा कोटिसहस्सानं, ततियाभिसमयो अहु॥", + "सन्‍निपाता तयो आसुं, सोभितस्स महेसिनो।", + "खीणासवानं विमलानं, सन्तचित्तान तादिनं॥", + "उग्गतो नाम सो राजा, दानं देति नरुत्तमे।", + "तम्हि दाने समागञ्छुं, अरहन्ता", + "पुनापरं", + "तदा नवुतिकोटीनं, दुतियो आसि समागमो॥", + "देवलोके", + "तदा असीतिकोटीनं, ततियो आसि समागमो॥", + "अहं तेन समयेन, सुजातो नाम ब्राह्मणो।", + "तदा ससावकं बुद्धं, अन्‍नपानेन तप्पयिं॥", + "सोपि मं बुद्धो ब्याकासि, सोभितो लोकनायको।", + "‘‘अपरिमेय्यितो कप्पे, अयं बुद्धो भविस्सति॥", + "‘‘पधानं", + "तस्सापि वचनं सुत्वा, हट्ठो संविग्गमानसो।", + "तमेवत्थमनुप्पत्तिया, उग्गं धितिमकासहं॥", + "सुधम्मं नाम नगरं, सुधम्मो नाम खत्तियो।", + "सुधम्मा नाम जनिका, सोभितस्स महेसिनो॥", + "नववस्ससहस्सानि", + "कुमुदो नाळिनो पदुमो, तयो पासादमुत्तमा॥", + "सत्ततिंससहस्सानि, नारियो समलङ्कता।", + "मणिला", + "निमित्ते चतुरो दिस्वा, पासादेनाभिनिक्खमि।", + "सत्ताहं पधानचारं, चरित्वा पुरिसुत्तमो॥", + "ब्रह्मुना याचितो सन्तो, सोभितो लोकनायको।", + "वत्ति चक्‍कं महावीरो, सुधम्मुय्यानमुत्तमे॥", + "असमो च सुनेत्तो च, अहेसुं अग्गसावका।", + "अनोमो नामुपट्ठाको, सोभितस्स महेसिनो॥", + "नकुला च सुजाता च, अहेसुं अग्गसाविका।", + "बुज्झमानो च सो बुद्धो, नागमूले अबुज्झथ॥", + "रम्मो चेव सुदत्तो च, अहेसुं अग्गुपट्ठका।", + "नकुला चेव चित्ता च, अहेसुं अग्गुपट्ठिका॥", + "अट्ठपण्णासरतनं, अच्‍चुग्गतो महामुनि।", + "ओभासेति दिसा सब्बा, सतरंसीव उग्गतो॥", + "यथा", + "तथेव तस्स पावचनं, सीलगन्धेहि धूपितं॥", + "यथापि सागरो नाम, दस्सनेन अतप्पियो।", + "तथेव तस्स पावचनं, सवणेन अतप्पियं॥", + "नवुतिवस्ससहस्सानि", + "तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "ओवादं अनुसिट्ठिञ्‍च, दत्वान सेसके जने।", + "हुतासनोव तापेत्वा, निब्बुतो सो ससावको॥", + "सो", + "सब्बं तमन्तरहितं, ननु रित्ता सब्बसङ्खारा॥", + "सोभितो वरसम्बुद्धो, सीहारामम्हि निब्बुतो।", + "धातुवित्थारिकं आसि, तेसु तेसु पदेसतोति॥", + "सोभितस्स", + "अनोमदस्सी अमितयसो, तेजस्सी दुरतिक्‍कमो॥", + "सो छेत्वा बन्धनं सब्बं, विद्धंसेत्वा तयो भवे।", + "अनिवत्तिगमनं मग्गं, देसेसि देवमानुसे॥", + "सागरोव असङ्खोभो, पब्बतोव दुरासदो।", + "आकासोव अनन्तो सो, सालराजाव फुल्‍लितो॥", + "दस्सनेनपि तं बुद्धं, तोसिता होन्ति पाणिनो।", + "ब्याहरन्तं गिरं सुत्वा, अमतं पापुणन्ति ते॥", + "धम्माभिसमयो", + "कोटिसतानि अभिसमिंसु, पठमे धम्मदेसने॥", + "ततो परं अभिसमये, वस्सन्ते धम्मवुट्ठियो।", + "असीतिकोटियोभिसमिंसु, दुतिये धम्मदेसने॥", + "ततोपरञ्हि", + "अट्ठसत्ततिकोटीनं, ततियाभिसमयो अहु॥", + "सन्‍निपाता तयो आसुं, तस्सापि च महेसिनो।", + "अभिञ्‍ञाबलप्पत्तानं, पुप्फितानं विमुत्तिया॥", + "अट्ठसतसहस्सानं, सन्‍निपातो तदा अहु।", + "पहीनमदमोहानं, सन्तचित्तान तादिनं॥", + "सत्तसतसहस्सानं", + "अनङ्गणानं विरजानं, उपसन्तान तादिनं॥", + "छन्‍नं सतसहस्सानं, ततियो आसि समागमो।", + "अभिञ्‍ञाबलप्पत्तानं, निब्बुतानं तपस्सिनं॥", + "अहं तेन समयेन, यक्खो आसिं महिद्धिको।", + "नेकानं यक्खकोटीनं, वसवत्तिम्हि इस्सरो॥", + "तदापि तं बुद्धवरं, उपगन्त्वा महेसिनं।", + "अन्‍नपानेन तप्पेसिं, ससङ्घं लोकनायकं॥", + "सोपि मं तदा ब्याकासि, विसुद्धनयनो मुनि।", + "‘‘अपरिमेय्यितो कप्पे, अयं बुद्धो भविस्सति॥", + "‘‘पधानं", + "तस्सापि वचनं सुत्वा, हट्ठो संविग्गमानसो।", + "उत्तरिं वतमधिट्ठासिं, दसपारमिपूरिया॥", + "नगरं", + "माता यसोधरा नाम, अनोमदस्सिस्स सत्थुनो॥", + "दसवस्ससहस्सानि, अगारं अज्झ सो वसि।", + "सिरी उपसिरी वड्ढो, तयो पासादमुत्तमा॥", + "तेवीसतिसहस्सानि, नारियो समलङ्कता।", + "सिरिमा नाम सा नारी, उपवाणो नाम अत्रजो॥", + "निमित्ते चतुरो दिस्वा, सिविकायाभिनिक्खमि।", + "अनूनदसमासानि, पधानं पदही जिनो॥", + "ब्रह्मुना", + "वत्ति चक्‍कं महावीरो, उय्याने सो सुदस्सने", + "निसभो च अनोमो च", + "वरुणो नामुपट्ठाको, अनोमदस्सिस्स सत्थुनो॥", + "सुन्दरी च सुमना च, अहेसुं अग्गसाविका।", + "बोधि तस्स भगवतो, अज्‍जुनोति पवुच्‍चति॥", + "नन्दिवड्ढो सिरिवड्ढो, अहेसुं अग्गुपट्ठका।", + "उप्पला चेव पदुमा च, अहेसुं अग्गुपट्ठिका॥", + "अट्ठपण्णासरतनं", + "पभा निद्धावती तस्स, सतरंसीव उग्गतो॥", + "वस्ससतसहस्सानि, आयु विज्‍जति तावदे।", + "तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "सुपुप्फितं पावचनं, अरहन्तेहि तादिहि।", + "वीतरागेहि विमलेहि, सोभित्थ जिनसासनं॥", + "सो च सत्था अमितयसो, युगानि तानि अतुलियानि।", + "सब्बं तमन्तरहितं, ननु रित्ता सब्बसङ्खारा॥", + "अनोमदस्सी जिनो सत्था, धम्मारामम्हि निब्बुतो।", + "तत्थेवस्स जिनथूपो, उब्बेधो पञ्‍चवीसतीति॥", + "अनोमदस्सिस्स", + "पदुमो नाम नामेन, असमो अप्पटिपुग्गलो॥", + "तस्सापि असमं सीलं, समाधिपि अनन्तको।", + "असङ्खेय्यं ञाणवरं, विमुत्तिपि अनूपमा॥", + "तस्सापि", + "अभिसमया तयो आसुं, महातमपवाहना॥", + "पठमाभिसमये बुद्धो, कोटिसतमबोधयि।", + "दुतियाभिसमये धीरो, नवुतिकोटिमबोधयि॥", + "यदा च पदुमो बुद्धो, ओवदी सकमत्रजं।", + "तदा असीतिकोटीनं, ततियाभिसमयो अहु॥", + "सन्‍निपाता तयो आसुं, पदुमस्स महेसिनो।", + "कोटिसतसहस्सानं, पठमो आसि समागमो॥", + "कथिनत्थारसमये", + "धम्मसेनापतित्थाय, भिक्खू सिब्बिंसु", + "तदा ते विमला भिक्खू, छळभिञ्‍ञा महिद्धिका।", + "तीणि सतसहस्सानि, समिंसु अपराजिता॥", + "पुनापरं सो नरासभो", + "तदा समागमो आसि, द्विन्‍नं सतसहस्सिनं॥", + "अहं तेन समयेन, सीहो आसिं मिगाधिभू।", + "विवेकमनुब्रूहन्तं", + "वन्दित्वा सिरसा पादे, कत्वान तं पदक्खिणं।", + "तिक्खत्तुं अभिनादित्वा, सत्ताहं जिनमुपट्ठहं॥", + "सत्ताहं वरसमापत्तिया, वुट्ठहित्वा तथागतो।", + "मनसा चिन्तयित्वान, कोटिभिक्खू समानयि॥", + "तदापि सो महावीरो, तेसं मज्झे वियाकरि।", + "‘‘अपरिमेय्यितो कप्पे, अयं बुद्धो भविस्सति॥", + "‘‘पधानं पदहित्वान…पे॰…", + "तस्सापि वचनं सुत्वा, भिय्यो चित्तं पसादयिं।", + "उत्तरिं वतमधिट्ठासिं, दसपारमिपूरिया॥", + "चम्पकं नाम नगरं, असमो नाम खत्तियो।", + "असमा नाम जनिका, पदुमस्स महेसिनो॥", + "दसवस्ससहस्सानि", + "नन्दावसुयसुत्तरा", + "तेत्तिंस च सहस्सानि, नारियो समलङ्कता।", + "उत्तरा नाम सा नारी, रम्मो नामासि अत्रजो॥", + "निमित्ते चतुरो दिस्वा, रथयानेन निक्खमि।", + "अनूनअट्ठमासानि, पधानं पदही जिनो॥", + "ब्रह्मुना याचितो सन्तो, पदुमो लोकनायको।", + "वत्ति चक्‍कं महावीरो, धनञ्‍चुय्यानमुत्तमे॥", + "सालो च उपसालो च, अहेसुं अग्गसावका।", + "वरुणो नामुपट्ठाको, पदुमस्स महेसिनो॥", + "राधा", + "बोधि तस्स भगवतो, महासोणोति वुच्‍चति॥", + "भिय्यो चेव असमो च, अहेसुं अग्गुपट्ठका।", + "रुची च नन्दरामा च, अहेसुं अग्गुपट्ठिका॥", + "अट्ठपण्णासरतनं, अच्‍चुग्गतो महामुनि।", + "पभा निद्धावती तस्स, असमा सब्बसो दिसा॥", + "चन्दप्पभा सूरियप्पभा, रतनग्गिमणिप्पभा।", + "सब्बापि ता हता होन्ति, पत्वा जिनपभुत्तमं॥", + "वस्ससतसहस्सानि, आयु विज्‍जति तावदे।", + "तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "परिपक्‍कमानसे", + "सेसके अनुसासित्वा, निब्बुतो सो ससावको॥", + "उरगोव तचं जिण्णं, वद्धपत्तंव पादपो।", + "जहित्वा सब्बसङ्खारे, निब्बुतो सो यथा सिखी॥", + "पदुमो जिनवरो सत्था, धम्मारामम्हि निब्बुतो।", + "धातुवित्थारिकं आसि, तेसु तेसु पदेसतोति॥", + "पदुमस्स", + "नारदो नाम नामेन, असमो अप्पटिपुग्गलो॥", + "सो बुद्धो चक्‍कवत्तिस्स, जेट्ठो दयितओरसो।", + "आमुक्‍कमालाभरणो, उय्यानं उपसङ्कमि॥", + "तत्थासि रुक्खो यसविपुलो, अभिरूपो ब्रहा सुचि।", + "तमज्झपत्वा उपनिसीदि, महासोणस्स हेट्ठतो॥", + "तत्थ", + "तेन विचिनि सङ्खारे, उक्‍कुज्‍जमवकुज्‍जकं", + "तत्थ सब्बकिलेसानि, असेसमभिवाहयि।", + "पापुणी केवलं बोधिं, बुद्धञाणे च चुद्दस॥", + "पापुणित्वान", + "कोटिसतसहस्सानं, पठमाभिसमयो अहु॥", + "महादोणं नागराजं, विनयन्तो महामुनि।", + "पाटिहेरं तदाकासि, दस्सयन्तो सदेवके॥", + "तदा देवमनुस्सानं, तम्हि धम्मप्पकासने।", + "नवुतिकोटिसहस्सानि, तरिंसु सब्बसंसयं॥", + "यम्हि काले महावीरो, ओवदी सकमत्रजं।", + "असीतिकोटिसहस्सानं, ततियाभिसमयो अहु॥", + "सन्‍निपाता तयो आसुं, नारदस्स महेसिनो।", + "कोटिसतसहस्सानं, पठमो आसि समागमो॥", + "यदा बुद्धो बुद्धगुणं, सनिदानं पकासयि।", + "नवुतिकोटिसहस्सानि, समिंसु विमला तदा॥", + "यदा वेरोचनो नागो, दानं ददाति सत्थुनो।", + "तदा समिंसु जिनपुत्ता, असीतिसतसहस्सियो॥", + "अहं", + "अन्तलिक्खचरो आसिं, पञ्‍चाभिञ्‍ञासु पारगू॥", + "तदापाहं असमसमं, ससङ्घं सपरिज्‍जनं।", + "अन्‍नपानेन तप्पेत्वा, चन्दनेनाभिपूजयिं॥", + "सोपि मं तदा ब्याकासि, नारदो लोकनायको।", + "‘‘अपरिमेय्यितो", + "‘‘पधानं पदहित्वान…पे॰…", + "तस्सापि", + "अधिट्ठहिं वतं उग्गं, दसपारमिपूरिया॥", + "नगरं धञ्‍ञवती नाम, सुदेवो नाम खत्तियो।", + "अनोमा नाम जनिका, नारदस्स महेसिनो॥", + "नववस्ससहस्सानि", + "जितो विजिताभिरामो, तयो पासादमुत्तमा॥", + "तिचत्तारीससहस्सानि, नारियो समलङ्कता।", + "विजितसेना नाम नारी, नन्दुत्तरो नाम अत्रजो॥", + "निमित्ते चतुरो दिस्वा, पदसा गमनेन निक्खमि।", + "सत्ताहं पधानचारं, अचरी पुरिसुत्तमो", + "ब्रह्मुना", + "वत्ति चक्‍कं महावीरो, धनञ्‍चुय्यानमुत्तमे॥", + "भद्दसालो जितमित्तो, अहेसुं अग्गसावका।", + "वासेट्ठो नामुपट्ठाको, नारदस्स महेसिनो॥", + "उत्तरा फग्गुनी चेव, अहेसुं अग्गसाविका।", + "बोधि तस्स भगवतो, महासोणोति वुच्‍चति॥", + "उग्गरिन्दो वसभो च, अहेसुं अग्गुपट्ठका।", + "इन्दावरी च वण्डी", + "अट्ठासीतिरतनानि", + "कञ्‍चनग्घियसङ्कासो, दससहस्सी विरोचति॥", + "तस्स ब्यामप्पभा काया, निद्धावति दिसोदिसं।", + "निरन्तरं दिवारत्तिं, योजनं फरते सदा॥", + "न केचि तेन समयेन, समन्ता योजने जना।", + "उक्‍कापदीपे उज्‍जालेन्ति, बुद्धरंसीहि ओत्थटा॥", + "नवुतिवस्ससहस्सानि, आयु विज्‍जति तावदे।", + "तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "यथा उळूहि गगनं, विचित्तं उपसोभति।", + "तथेव सासनं तस्स, अरहन्तेहि सोभति॥", + "संसारसोतं तरणाय, सेसके पटिपन्‍नके।", + "धम्मसेतुं", + "सोपि बुद्धो असमसमो, तेपि खीणासवा अतुलतेजा।", + "सब्बं तमन्तरहितं, ननु रित्ता सब्बसङ्खारा॥", + "नारदो जिनवसभो, निब्बुतो सुदस्सने पुरे।", + "तत्थेवस्स थूपवरो, चतुयोजनमुग्गतोति॥", + "नारदस्स", + "पदुमुत्तरो नाम जिनो, अक्खोभो सागरूपमो॥", + "मण्डकप्पोव सो आसि, यम्हि बुद्धो अजायथ।", + "उस्सन्‍नकुसला जनता, तम्हि कप्पे अजायथ॥", + "पदुमुत्तरस्स भगवतो, पठमे धम्मदेसने।", + "कोटिसतसहस्सानं, धम्माभिसमयो अहु॥", + "ततो परम्पि वस्सन्ते, तप्पयन्ते च पाणिने।", + "सत्ततिंससतसहस्सानं, दुतियाभिसमयो अहु॥", + "यम्हि", + "पितुसन्तिकं उपगन्त्वा, आहनी अमतदुन्दुभिं॥", + "आहते अमतभेरिम्हि, वस्सन्ते धम्मवुट्ठिया।", + "पञ्‍ञाससतसहस्सानं, ततियाभिसमयो अहु॥", + "ओवादको", + "देसनाकुसलो बुद्धो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "सन्‍निपाता तयो आसुं, पदुमुत्तरस्स सत्थुनो।", + "कोटिसतसहस्सानं, पठमो आसि समागमो॥", + "यदा बुद्धो असमसमो, वसि वेभारपब्बते।", + "नवुतिकोटिसहस्सानं, दुतियो आसि समागमो॥", + "पुन चारिकं पक्‍कन्ते, गामनिगमरट्ठतो।", + "असीतिकोटिसहस्सानं, ततियो आसि समागमो॥", + "अहं तेन समयेन, जटिलो नाम रट्ठिको।", + "सम्बुद्धप्पमुखं सङ्घं, सभत्तं दुस्समदासहं॥", + "सोपि मं बुद्धो ब्याकासि, सङ्घमज्झे निसीदिय।", + "‘‘सतसहस्सितो कप्पे, अयं बुद्धो भविस्सति॥", + "‘‘पधानं", + "तस्सापि वचनं सुत्वा, उत्तरिं वतमधिट्ठहिं।", + "अकासिं उग्गदळ्हं धितिं, दसपारमिपूरिया॥", + "ब्याहता तित्थिया सब्बे, विमना दुम्मना तदा।", + "न तेसं केचि परिचरन्ति, रट्ठतो निच्छुभन्ति ते॥", + "सब्बे", + "तुवं नाथो महावीर, सरणं होहि चक्खुम॥", + "अनुकम्पको कारुणिको, हितेसी सब्बपाणिनं।", + "सम्पत्ते तित्थिये सब्बे, पञ्‍चसीले पतिट्ठपि॥", + "एवं निराकुलं आसि, सुञ्‍ञतं तित्थियेहि तं।", + "विचित्तं अरहन्तेहि, वसीभूतेहि तादिहि॥", + "नगरं", + "सुजाता नाम जनिका, पदुमुत्तरस्स सत्थुनो॥", + "दसवस्ससहस्सानि, अगारं अज्झ सो वसि।", + "नरवाहनो यसो वसवत्ती", + "तिचत्तारीससहस्सानि, नारियो समलङ्कता।", + "वसुदत्ता नाम नारी, उत्तमो नाम अत्रजो॥", + "निमित्ते चतुरो दिस्वा, पासादेनाभिनिक्खमि।", + "सत्ताहं पधानचारं, अचरी पुरिसुत्तमो॥", + "ब्रह्मुना", + "वत्ति चक्‍कं महावीरो, मिथिलुय्यानमुत्तमे॥", + "देवलो च सुजातो च, अहेसुं अग्गसावका।", + "सुमनो नामुपट्ठाको, पदुमुत्तरस्स महेसिनो॥", + "अमिता च असमा च, अहेसुं अग्गसाविका।", + "बोधि तस्स भगवतो, सललोति पवुच्‍चति॥", + "वितिण्णो चेव", + "हट्ठा चेव विचित्ता च, अहेसुं अग्गुपट्ठिका॥", + "अट्ठपण्णासरतनं, अच्‍चुग्गतो महामुनि।", + "कञ्‍चनग्घियसङ्कासो, द्वत्तिंसवरलक्खणो॥", + "कुट्टा", + "न तस्सावरणं अत्थि, समन्ता द्वादसयोजने॥", + "वस्ससतसहस्सानि, आयु विज्‍जति तावदे।", + "तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "सन्तारेत्वा बहुजनं, छिन्दित्वा सब्बसंसयं।", + "जलित्वा अग्गिक्खन्धोव निब्बुतो सो ससावको॥", + "पदुमुत्तरो जिनो बुद्धो, नन्दारामम्हि निब्बुतो।", + "तत्थेवस्स थूपवरो, द्वादसुब्बेधयोजनोति॥", + "पदुमुत्तरस्स", + "दुरासदो उग्गतेजो, सब्बलोकुत्तमो मुनि॥", + "पसन्‍ननेत्तो सुमुखो, ब्रहा उजु पतापवा।", + "हितेसी सब्बसत्तानं, बहू मोचेसि बन्धना॥", + "यदा बुद्धो पापुणित्वा, केवलं बोधिमुत्तमं।", + "सुदस्सनम्हि नगरे, धम्मचक्‍कं पवत्तयि॥", + "तस्सापि अभिसमया तीणि, अहेसुं धम्मदेसने।", + "कोटिसतसहस्सानं, पठमाभिसमयो अहु॥", + "पुनापरं कुम्भकण्णं, यक्खं सो दमयी जिनो।", + "नवुतिकोटिसहस्सानं, दुतियाभिसमयो अहु॥", + "पुनापरं अमितयसो, चतुसच्‍चं पकासयि।", + "असीतिकोटिसहस्सानं, ततियाभिसमयो अहु॥", + "सन्‍निपाता तयो आसुं, सुमेधस्स महेसिनो।", + "खीणासवानं विमलानं, सन्तचित्तान तादिनं॥", + "सुदस्सनं", + "तदा खीणासवा भिक्खू, समिंसु सतकोटियो॥", + "पुनापरं देवकूटे, भिक्खूनं कथिनत्थते।", + "तदा नवुतिकोटीनं, दुतियो आसि समागमो॥", + "पुनापरं", + "तदा असीतिकोटीनं, ततियो आसि समागमो॥", + "अहं तेन समयेन, उत्तरो नाम माणवो।", + "असीतिकोटियो मय्हं, घरे सन्‍निचितं धनं॥", + "केवलं सब्बं दत्वान, ससङ्घे लोकनायके।", + "सरणं तस्सुपगञ्छिं, पब्बज्‍जञ्‍चाभिरोचयिं॥", + "सोपि मं बुद्धो ब्याकासि, करोन्तो अनुमोदनं।", + "‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, अयं बुद्धो भविस्सति॥", + "‘‘पधानं", + "तस्सापि वचनं सुत्वा, भिय्यो चित्तं पसादयिं।", + "उत्तरिं वतमधिट्ठासिं, दसपारमिपूरिया॥", + "सुत्तन्तं विनयञ्‍चापि, नवङ्गं सत्थुसासनं।", + "सब्बं परियापुणित्वान, सोभयिं जिनसासनं॥", + "तत्थप्पमत्तो", + "अभिञ्‍ञासु पारमिं गन्त्वा, ब्रह्मलोकमगञ्छहं॥", + "सुदस्सनं नाम नगरं, सुदत्तो नाम खत्तियो।", + "सुदत्ता नाम जनिका, सुमेधस्स महेसिनो॥", + "नववस्ससहस्सानि, अगारं अज्झ सो वसि।", + "सुचन्दकञ्‍चनसिरिवड्ढा, तयो पासादमुत्तमा॥", + "तिसोळससहस्सानि, नारियो समलङ्कता।", + "सुमना नाम सा नारी, पुनब्बसु नाम अत्रजो॥", + "निमित्ते चतुरो दिस्वा, हत्थियानेन निक्खमि।", + "अनूनकं अड्ढमासं, पधानं पदही जिनो॥", + "ब्रह्मुना याचितो सन्तो, सुमेधो लोकनायको।", + "वत्ति चक्‍कं महावीरो, सुदस्सनुय्यानमुत्तमे॥", + "सरणो", + "सागरो नामुपट्ठाको, सुमेधस्स महेसिनो॥", + "रामा चेव सुरामा च, अहेसुं अग्गसाविका।", + "बोधि तस्स भगवतो, महानीपोति वुच्‍चति॥", + "उरुवेला यसवा च, अहेसुं अग्गुपट्ठका।", + "यसोधरा सिरिमा च", + "अट्ठासीतिरतनानि, अच्‍चुग्गतो महामुनि।", + "ओभासेति दिसा सब्बा, चन्दो तारगणे यथा॥", + "चक्‍कवत्तिमणी", + "तथेव तस्स रतनं, समन्ता फरति योजनं॥", + "नवुतिवस्ससहस्सानि", + "तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "तेविज्‍जछळभिञ्‍ञेहि, बलप्पत्तेहि तादिहि।", + "समाकुलमिदं आसि, अरहन्तेहि साधुहि॥", + "तेपि सब्बे अमितयसा, विप्पमुत्ता निरूपधी।", + "ञाणालोकं दस्सयित्वा, निब्बुता ते महायसा॥", + "सुमेधो जिनवरो बुद्धो, मेधारामम्हि निब्बुतो।", + "धातुवित्थारिकं आसि, तेसु तेसु पदेसतोति॥", + "तत्थेव", + "सीहहनुसभक्खन्धो, अप्पमेय्यो दुरासदो॥", + "चन्दोव विमलो सुद्धो, सतरंसीव पतापवा।", + "एवं सोभति सम्बुद्धो, जलन्तो सिरिया सदा॥", + "पापुणित्वान", + "सुमङ्गलम्हि नगरे, धम्मचक्‍कं पवत्तयि॥", + "देसेन्ते", + "असीतिकोटी अभिसमिंसु, पठमे धम्मदेसने॥", + "यदा सुजातो अमितयसो, देवे वस्सं उपागमि।", + "सत्ततिंससतसहस्सानं, दुतियाभिसमयो अहु॥", + "यदा सुजातो असमसमो, उपगच्छि पितुसन्तिकं।", + "सट्ठिसतसहस्सानं", + "सन्‍निपाता तयो आसुं, सुजातस्स महेसिनो।", + "खीणासवानं विमलानं, सन्तचित्तान तादिनं॥", + "अभिञ्‍ञाबलप्पत्तानं", + "सट्ठिसतसहस्सानि, पठमं सन्‍निपतिंसु ते॥", + "पुनापरं सन्‍निपाते, तिदिवोरोहणे जिने।", + "पञ्‍ञाससतसहस्सानं, दुतियो आसि समागमो॥", + "उपसङ्कमन्तो नरासभं, तस्स यो अग्गसावको।", + "चतूहि सतसहस्सेहि, सम्बुद्धं उपसङ्कमि॥", + "अहं तेन समयेन, चतुदीपम्हि इस्सरो।", + "अन्तलिक्खचरो आसिं, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "लोके अच्छरियं दिस्वा, अब्भुतं लोमहंसनं।", + "उपगन्त्वान वन्दिं सो, सुजातं लोकनायकं॥", + "चतुदीपे महारज्‍जं, रतने सत्त उत्तमे।", + "बुद्धे निय्यादयित्वान, पब्बजिं तस्स सन्तिके॥", + "आरामिका जनपदे, उट्ठानं पटिपिण्डिय।", + "उपनेन्ति", + "सोपि मं बुद्धो", + "‘‘तिंसकप्पसहस्सम्हि, अयं बुद्धो भविस्सति॥", + "‘‘पधानं", + "तस्सापि वचनं सुत्वा, भिय्यो हासं जनेसहं।", + "अधिट्ठहिं वतं उग्गं, दसपारमिपूरिया॥", + "सुत्तन्तं", + "सब्बं परियापुणित्वान, सोभयिं जिनसासनं॥", + "तत्थप्पमत्तो विहरन्तो, ब्रह्मं भावेत्व भावनं।", + "अभिञ्‍ञापारमिं गन्त्वा, ब्रह्मलोकमगञ्छहं॥", + "सुमङ्गलं नाम नगरं, उग्गतो नाम खत्तियो।", + "माता पभावती नाम, सुजातस्स महेसिनो॥", + "नववस्ससहस्सानि", + "सिरी उपसिरी नन्दो, तयो पासादमुत्तमा॥", + "तेवीसतिसहस्सानि", + "सिरिनन्दा नाम नारी, उपसेनो नाम अत्रजो॥", + "निमित्ते चतुरो दिस्वा, अस्सयानेन निक्खमि।", + "अनूननवमासानि, पधानं पदही जिनो॥", + "ब्रह्मुना याचितो सन्तो, सुजातो लोकनायको।", + "वत्ति चक्‍कं महावीरो, सुमङ्गलुय्यानमुत्तमे॥", + "सुदस्सनो सुदेवो च, अहेसुं अग्गसावका।", + "नारदो नामुपट्ठाको, सुजातस्स महेसिनो॥", + "नागा च नागसमाला च, अहेसुं अग्गसाविका।", + "बोधि तस्स भगवतो, महावेळूति वुच्‍चति॥", + "सो च रुक्खो घनक्खन्धो", + "उजु वंसो ब्रहा होति, दस्सनीयो मनोरमो॥", + "एकक्खन्धो पवड्ढित्वा, ततो साखा पभिज्‍जति।", + "यथा सुबद्धो मोरहत्थो, एवं सोभति सो दुमो॥", + "न तस्स कण्टका होन्ति, नापि छिद्दं महा अहु।", + "वित्थिण्णसाखो अविरलो, सन्दच्छायो मनोरमो॥", + "सुदत्तो चेव चित्तो च, अहेसुं अग्गुपट्ठका।", + "सुभद्दा च पदुमा च, अहेसुं अग्गुपट्ठिका॥", + "पञ्‍ञासरतनो", + "सब्बाकारवरूपेतो, सब्बगुणमुपागतो॥", + "तस्स पभा असमसमा, निद्धावति समन्ततो।", + "अप्पमाणो अतुलियो, ओपम्मेहि अनूपमो॥", + "नवुतिवस्ससहस्सानि", + "तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "यथापि सागरे ऊमी, गगने तारका यथा।", + "एवं तदा पावचनं, अरहन्तेहि चित्तितं", + "सो", + "सब्बं तमन्तरहितं, ननु रित्ता सब्बसङ्खारा॥", + "सुजातो जिनवरो बुद्धो, सिलारामम्हि निब्बुतो।", + "तत्थेव तस्स चेतियो", + "सुजातस्स अपरेन, सयम्भू लोकनायको।", + "दुरासदो असमसमो, पियदस्सी महायसो॥", + "सोपि", + "सब्बं तमं निहन्त्वान, धम्मचक्‍कं पवत्तयि॥", + "तस्सापि अतुलतेजस्स, अहेसुं अभिसमया तयो।", + "कोटिसतसहस्सानं, पठमाभिसमयो अहु॥", + "सुदस्सनो देवराजा, मिच्छादिट्ठिमरोचयि।", + "तस्स दिट्ठिं विनोदेन्तो, सत्था धम्ममदेसयि॥", + "जनसन्‍निपातो अतुलो, महासन्‍निपती तदा।", + "नवुतिकोटिसहस्सानं, दुतियाभिसमयो अहु॥", + "यदा दोणमुखं हत्थिं, विनेसि नरसारथि।", + "असीतिकोटिसहस्सानं, ततियाभिसमयो अहु॥", + "सन्‍निपाता तयो आसुं, तस्सापि पियदस्सिनो।", + "कोटिसतसहस्सानं, पठमो आसि समागमो॥", + "ततो", + "ततिये सन्‍निपातम्हि, असीतिकोटियो अहू॥", + "अहं तेन समयेन, कस्सपो नाम ब्राह्मणो", + "अज्झायको मन्तधरो, तिण्णं वेदान पारगू॥", + "तस्स", + "कोटिसतसहस्सेहि, सङ्घारामं अमापयिं॥", + "तस्स दत्वान आरामं, हट्ठो संविग्गमानसो।", + "सरणे पञ्‍च सीले च", + "सोपि", + "‘‘अट्ठारसे कप्पसते, अयं बुद्धो भविस्सति॥", + "‘‘पधानं", + "तस्सापि वचनं सुत्वा, भिय्यो चित्तं पसादयिं।", + "उत्तरिं वतमधिट्ठासिं, दसपारमिपूरिया॥", + "सुधञ्‍ञं नाम नगरं, सुदत्तो नाम खत्तियो।", + "चन्दा नामासि जनिका, पियदस्सिस्स सत्थुनो॥", + "नववस्ससहस्सानि, अगारं अज्झ सो वसि।", + "सुनिम्मलविमलगिरिगुहा, तयो पासादमुत्तमा॥", + "तेत्तिंससहस्सानि च, नारियो समलङ्कता।", + "विमला नाम नारी च, कञ्‍चनावेळो नाम अत्रजो॥", + "निमित्ते", + "छमासं पधानचारं, अचरी पुरिसुत्तमो॥", + "ब्रह्मुना याचितो सन्तो, पियदस्सी महामुनि।", + "वत्ति चक्‍कं महावीरो, उसभुय्याने मनोरमे॥", + "पालितो सब्बदस्सी च, अहेसुं अग्गसावका।", + "सोभितो नामुपट्ठाको, पियदस्सिस्स सत्थुनो॥", + "सुजाता धम्मदिन्‍ना च, अहेसुं अग्गसाविका।", + "बोधि तस्स भगवतो, ककुधोति पवुच्‍चति॥", + "सन्धको धम्मको चेव, अहेसुं अग्गुपट्ठका।", + "विसाखा धम्मदिन्‍ना च, अहेसुं अग्गुपट्ठिका॥", + "सोपि", + "असीतिहत्थमुब्बेधो, सालराजाव दिस्सति॥", + "अग्गिचन्दसूरियानं, नत्थि तादिसिका पभा।", + "यथा अहु पभा तस्स, असमस्स महेसिनो॥", + "तस्सापि देवदेवस्स, आयु तावतकं अहु।", + "नवुतिवस्ससहस्सानि, लोके अट्ठासि चक्खुमा॥", + "सोपि बुद्धो असमसमो, युगानिपि तानि अतुलियानि।", + "सब्बं तमन्तरहितं, ननु रित्ता सब्बसङ्खारा॥", + "पियदस्सी मुनिवरो, अस्सत्थारामम्हि निब्बुतो।", + "तत्थेवस्स जिनथूपो, तीणियोजनमुग्गतोति॥", + "तत्थेव", + "महातमं निहन्त्वान, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं॥", + "ब्रह्मुना याचितो सन्तो, धम्मचक्‍कं पवत्तयि।", + "अमतेन तप्पयी लोकं, दससहस्सिसदेवकं॥", + "तस्सापि लोकनाथस्स, अहेसुं अभिसमया तयो।", + "कोटिसतसहस्सानं, पठमाभिसमयो अहु॥", + "यदा बुद्धो अत्थदस्सी, चरते देवचारिकं।", + "कोटिसतसहस्सानं, दुतियाभिसमयो अहु॥", + "पुनापरं यदा बुद्धो, देसेसि पितुसन्तिके।", + "कोटिसतसहस्सानं, ततियाभिसमयो अहु॥", + "सन्‍निपाता तयो आसुं, तस्सापि च महेसिनो।", + "खीणासवानं विमलानं, सन्तचित्तान तादिनं॥", + "अट्ठनवुतिसहस्सानं", + "अट्ठासीतिसहस्सानं, दुतियो आसि समागमो॥", + "अट्ठसत्ततिसतसहस्सानं", + "अनुपादा विमुत्तानं, विमलानं महेसिनं॥", + "अहं तेन समयेन, जटिलो उग्गतापनो।", + "सुसीमो नाम नामेन, महिया सेट्ठसम्मतो॥", + "दिब्बं", + "देवलोकाहरित्वान, सम्बुद्धमभिपूजयिं॥", + "सोपि मं बुद्धो ब्याकासि, अत्थदस्सी महामुनि।", + "‘‘अट्ठारसे कप्पसते, अयं बुद्धो भविस्सति॥", + "‘‘पधानं पदहित्वान…पे॰… हेस्साम सम्मुखा इमं’’॥", + "तस्सापि वचनं सुत्वा, हट्ठो", + "उत्तरिं वतमधिट्ठासिं, दसपारमिपूरिया॥", + "सोभणं नाम नगरं, सागरो नाम खत्तियो।", + "सुदस्सना नाम जनिका, अत्थदस्सिस्स सत्थुनो॥", + "दसवस्ससहस्सानि, अगारं अज्झ सो वसि।", + "अमरगिरि सुगिरि वाहना, तयो पासादमुत्तमा॥", + "तेत्तिंसञ्‍च", + "विसाखा नाम नारी च, सेलो नामासि अत्रजो॥", + "निमित्ते", + "अनूनअट्ठमासानि, पधानं पदही जिनो॥", + "ब्रह्मुना याचितो सन्तो, अत्थदस्सी महायसो।", + "वत्ति चक्‍कं महावीरो, अनोमुय्याने नरासभो॥", + "सन्तो च उपसन्तो च, अहेसुं अग्गसावका।", + "अभयो नामुपट्ठाको, अत्थदस्सिस्स सत्थुनो॥", + "धम्मा चेव सुधम्मा च, अहेसुं अग्गसाविका।", + "बोधि तस्स भगवतो, चम्पकोति पवुच्‍चति॥", + "नकुलो च निसभो च, अहेसुं अग्गुपट्ठका।", + "मकिला च सुनन्दा च, अहेसुं अग्गुपट्ठिका॥", + "सोपि", + "सोभते सालराजाव, उळुराजाव पूरितो॥", + "तस्स पाकतिका रंसी, अनेकसतकोटियो।", + "उद्धं अधो दस दिसा, फरन्ति योजनं सदा॥", + "सोपि बुद्धो नरासभो, सब्बसत्तुत्तमो मुनि।", + "वस्ससतसहस्सानि, लोके अट्ठासि चक्खुमा॥", + "अतुलं दस्सेत्वा ओभासं, विरोचेत्वा सदेवके", + "सोपि अनिच्‍चतं पत्तो, यथग्गुपादानसङ्खया॥", + "अत्थदस्सी", + "धातुवित्थारिकं आसि, तेसु तेसु पदेसतोति॥", + "तत्थेव", + "तमन्धकारं विधमित्वा, अतिरोचति सदेवके॥", + "तस्सापि अतुलतेजस्स, धम्मचक्‍कप्पवत्तने।", + "कोटिसतसहस्सानं, पठमाभिसमयो अहु॥", + "यदा बुद्धो धम्मदस्सी, विनेसि सञ्‍जयं इसिं।", + "तदा नवुतिकोटीनं, दुतियाभिसमयो अहु॥", + "यदा सक्‍को उपागञ्छि, सपरिसो विनायकं।", + "तदा असीतिकोटीनं, ततियाभिसमयो अहु॥", + "तस्सापि देवदेवस्स, सन्‍निपाता तयो अहुं", + "खीणासवानं विमलानं, सन्तचित्तान तादिनं॥", + "यदा बुद्धो धम्मदस्सी, सरणे वस्सं उपागमि।", + "तदा कोटिसतसहस्सानं", + "पुनापरं", + "तदापि सतकोटीनं, दुतियो आसि समागमो॥", + "पुनापरं", + "तदा असीतिकोटीनं, ततियो आसि समागमो॥", + "अहं तेन समयेन, सक्‍को आसिं पुरिन्ददो।", + "दिब्बेन गन्धमालेन, तुरियेनाभिपूजयिं॥", + "सोपि मं बुद्धो ब्याकासि, देवमज्झे निसीदिय।", + "‘‘अट्ठारसे कप्पसते, अयं बुद्धो भविस्सति॥", + "‘‘पधानं पदहित्वान…पे॰…", + "तस्सापि वचनं सुत्वा, भिय्यो चित्तं पसादयिं।", + "उत्तरिं वतमधिट्ठासिं, दसपारमिपूरिया॥", + "सरणं नाम नगरं, सरणो नाम खत्तियो।", + "सुनन्दा नाम जनिका, धम्मदस्सिस्स सत्थुनो॥", + "अट्ठवस्ससहस्सानि", + "अरजो विरजो सुदस्सनो, तयो पासादमुत्तमा॥", + "तिचत्तारीससहस्सानि", + "विचिकोळि नाम नारी, अत्रजो पुञ्‍ञवड्ढनो॥", + "निमित्ते", + "सत्ताहं पधानचारं, अचरी पुरिसुत्तमो॥", + "ब्रह्मुना याचितो सन्तो, धम्मदस्सी नरासभो।", + "वत्ति चक्‍कं महावीरो, मिगदाये नरुत्तमो॥", + "पदुमो फुस्सदेवो च, अहेसुं अग्गसावका।", + "सुनेत्तो", + "खेमा च सच्‍चनामा च, अहेसुं अग्गसाविका।", + "बोधि तस्स भगवतो, बिम्बिजालोति वुच्‍चति॥", + "सुभद्दो कटिस्सहो चेव, अहेसुं अग्गुपट्ठका।", + "साळिया", + "सोपि", + "अतिरोचति तेजेन, दससहस्सिम्हि धातुया॥", + "सुफुल्‍लो", + "मज्झन्हिकेव सूरियो, एवं सो उपसोभथ॥", + "तस्सापि अतुलतेजस्स, समकं आसि जीवितं।", + "वस्ससतसहस्सानि, लोके अट्ठासि चक्खुमा॥", + "ओभासं", + "चवि चन्दोव गगने, निब्बुतो सो ससावको॥", + "धम्मदस्सी महावीरो, सालारामम्हि निब्बुतो।", + "तत्थेवस्स थूपवरो, तीणियोजनमुग्गतोति॥", + "धम्मदस्सिस्स", + "निहनित्वा तमं सब्बं, सूरियो अब्भुग्गतो यथा॥", + "सोपि पत्वान सम्बोधिं, सन्तारेन्तो सदेवकं।", + "अभिवस्सि धम्ममेघेन, निब्बापेन्तो सदेवकं॥", + "तस्सापि अतुलतेजस्स, अहेसुं अभिसमया तयो।", + "कोटिसतसहस्सानं, पठमाभिसमयो अहु॥", + "पुनापरं भीमरथे", + "तदा नवुतिकोटीनं, दुतियाभिसमयो अहु॥", + "यदा बुद्धो धम्मं देसेसि, वेभारे सो पुरुत्तमे।", + "तदा नवुतिकोटीनं, ततियाभिसमयो अहु॥", + "सन्‍निपाता तयो आसुं, तस्मिम्पि द्विपदुत्तमे।", + "खीणासवानं विमलानं, सन्तचित्तान तादिनं॥", + "कोटिसतानं", + "एते आसुं तयो ठाना, विमलानं समागमे॥", + "अहं", + "उग्गतेजो दुप्पसहो, अभिञ्‍ञाबलसमाहितो॥", + "जम्बुतो फलमानेत्वा", + "पटिग्गहेत्वा सम्बुद्धो, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘‘पस्सथ इमं तापसं, जटिलं उग्गतापनं।", + "चतुन्‍नवुतितो कप्पे, अयं बुद्धो भविस्सति॥", + "‘‘पधानं पदहित्वान…पे॰…", + "तस्सापि वचनं सुत्वा, भिय्यो चित्तं पसादयिं।", + "उत्तरिं वतमधिट्ठासिं, दसपारमिपूरिया॥", + "वेभारं नाम नगरं, उदेनो नाम खत्तियो।", + "सुफस्सा नाम जनिका, सिद्धत्थस्स महेसिनो॥", + "दसवस्ससहस्सानि", + "कोकासुप्पलकोकनदा, तयो पासादमुत्तमा॥", + "तिसोळससहस्सानि, नारियो समलङ्कता।", + "सोमनस्सा नाम सा नारी, अनुपमो नाम अत्रजो॥", + "निमित्ते चतुरो दिस्वा, सिविकायाभिनिक्खमि।", + "अनूनदसमासानि, पधानं पदही जिनो॥", + "ब्रह्मुना याचितो सन्तो, सिद्धत्थो लोकनायको।", + "वत्ति", + "सम्बलो च सुमित्तो च, अहेसुं अग्गसावका।", + "रेवतो नामुपट्ठाको, सिद्धत्थस्स महेसिनो॥", + "सीवला च सुरामा च, अहेसुं अग्गसाविका।", + "बोधि तस्स भगवतो, कणिकारोति वुच्‍चति॥", + "सुप्पियो च समुद्दो च, अहेसुं अग्गुपट्ठका।", + "रम्मा चेव सुरम्मा च, अहेसुं अग्गुपट्ठिका॥", + "सो", + "कञ्‍चनग्घियसङ्कासो, दससहस्सी विरोचति॥", + "सोपि बुद्धो असमसमो, अतुलो अप्पटिपुग्गलो।", + "वस्ससतसहस्सानि, लोके अट्ठासि चक्खुमा॥", + "विपुलं", + "विलासेत्वा समापत्या, निब्बुतो सो ससावको॥", + "सिद्धत्थो", + "तत्थेवस्स थूपवरो, चतुयोजनमुग्गतोति॥", + "सिद्धत्थस्स अपरेन, असमो अप्पटिपुग्गलो।", + "अनन्ततेजो अमितयसो, तिस्सो लोकग्गनायको॥", + "तमन्धकारं विधमित्वा, ओभासेत्वा सदेवकं।", + "अनुकम्पको महावीरो, लोके उप्पज्‍जि चक्खुमा॥", + "तस्सापि अतुला इद्धि, अतुलं सीलं समाधि च।", + "सब्बत्थ पारमिं गन्त्वा, धम्मचक्‍कं पवत्तयि॥", + "सो बुद्धो दससहस्सिम्हि, विञ्‍ञापेसि गिरं सुचिं।", + "कोटिसतानि अभिसमिंसु, पठमे धम्मदेसने॥", + "दुतियो नवुतिकोटीनं, ततियो सट्ठिकोटियो।", + "बन्धनातो पमोचेसि, सत्ते", + "सन्‍निपाता तयो आसुं, तिस्से लोकग्गनायके।", + "खीणासवानं विमलानं, सन्तचित्तान तादिनं॥", + "खीणासवसतसहस्सानं, पठमो आसि समागमो।", + "नवुतिसतसहस्सानं, दुतियो आसि समागमो॥", + "असीतिसतसहस्सानं", + "खीणासवानं विमलानं, पुप्फितानं विमुत्तिया॥", + "अहं तेन समयेन, सुजातो नाम खत्तियो।", + "महाभोगं छड्डयित्वा, पब्बजिं इसिपब्बजं॥", + "मयि", + "बुद्धोति सद्दं सुत्वान, पीति मे उपपज्‍जथ॥", + "दिब्बं मन्दारवं पुप्फं, पदुमं पारिछत्तकं।", + "उभो हत्थेहि पग्गय्ह, धुनमानो उपागमिं॥", + "चतुवण्णपरिवुतं, तिस्सं लोकग्गनायकं।", + "तमहं पुप्फं गहेत्वा, मत्थके धारयिं जिनं॥", + "सोपि मं बुद्धो ब्याकासि, जनमज्झे निसीदिय।", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, अयं बुद्धो भविस्सति॥", + "‘‘पधानं", + "तस्सापि वचनं सुत्वा, भिय्यो चित्तं पसादयिं।", + "उत्तरिं वतमधिट्ठासिं, दसपारमिपूरिया॥", + "खेमकं नाम नगरं, जनसन्धो नाम खत्तियो।", + "पदुमा नाम जनिका, तिस्सस्स च महेसिनो॥", + "सत्तवस्ससहस्सानि, अगारं अज्झ सो वसि।", + "गुहासेल नारिसय निसभा", + "समतिंससहस्सानि, नारियो समलङ्कता।", + "सुभद्दानामिका नारी, आनन्दो नाम अत्रजो॥", + "निमित्ते चतुरो दिस्वा, अस्सयानेन निक्खमि।", + "अनूनअट्ठमासानि, पधानं पदही जिनो॥", + "ब्रह्मुना याचितो सन्तो, तिस्सो लोकग्गनायको।", + "वत्ति चक्‍कं महावीरो, यसवतियमुत्तमे॥", + "ब्रह्मदेवो उदयो च, अहेसुं अग्गसावका।", + "समङ्गो नामुपट्ठाको, तिस्सस्स च महेसिनो॥", + "फुस्सा", + "बोधि तस्स भगवतो, असनोति पवुच्‍चति॥", + "सम्बलो च सिरिमा चेव, अहेसुं अग्गुपट्ठका।", + "किसागोतमी उपसेना, अहेसुं अग्गुपट्ठिका॥", + "सो", + "अनूपमो असदिसो, हिमवा विय दिस्सति॥", + "तस्सापि अतुलतेजस्स, आयु आसि अनुत्तरो।", + "वस्ससतसहस्सानि, लोके अट्ठासि चक्खुमा॥", + "उत्तमं", + "जलित्वा अग्गिक्खन्धोव, निब्बुतो सो ससावको॥", + "वलाहकोव", + "अन्धकारोव पदीपेन, निब्बुतो सो ससावको॥", + "तिस्सो जिनवरो बुद्धो, नन्दारामम्हि निब्बुतो।", + "तत्थेवस्स जिनथूपो, तीणियोजनमुग्गतोति॥", + "तत्थेव मण्डकप्पम्हि, अहु सत्था अनुत्तरो।", + "अनुपमो असमसमो, फुस्सो लोकग्गनायको॥", + "सोपि सब्बं तमं हन्त्वा, विजटेत्वा महाजटं।", + "सदेवकं तप्पयन्तो, अभिवस्सि अमतम्बुना॥", + "धम्मचक्‍कं पवत्तेन्ते, फुस्से नक्खत्तमङ्गले।", + "कोटिसतसहस्सानं, पठमाभिसमयो अहु॥", + "नवुतिसतसहस्सानं", + "असीतिसतसहस्सानं, ततियाभिसमयो अहु॥", + "सन्‍निपाता तयो आसुं, फुस्सस्सापि महेसिनो।", + "खीणासवानं विमलानं, सन्तचित्तान तादिनं॥", + "सट्ठिसतसहस्सानं", + "पञ्‍ञाससतसहस्सानं, दुतियो आसि समागमो॥", + "चत्तारीससतसहस्सानं, ततियो आसि समागमो।", + "अनुपादा विमुत्तानं, वोच्छिन्‍नपटिसन्धिनं॥", + "अहं तेन समयेन, विजितावी नाम खत्तियो।", + "छड्डयित्वा महारज्‍जं, पब्बजिं तस्स सन्तिके॥", + "सोपि", + "‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, अयं बुद्धो भविस्सति॥", + "‘‘पधानं पदहित्वान…पे॰…", + "तस्सापि वचनं सुत्वा, भिय्यो चित्तं पसादयिं।", + "उत्तरिं वतमधिट्ठासिं, दसपारमिपूरिया॥", + "सुत्तन्तं", + "सब्बं परियापुणित्वा, सोभयिं जिनसासनं॥", + "तत्थप्पमत्तो", + "अभिञ्‍ञासु पारमिं गन्त्वा, ब्रह्मलोकमगञ्छहं॥", + "कासिकं नाम नगरं, जयसेनो नाम खत्तियो।", + "सिरिमा नाम जनिका, फुस्सस्सापि महेसिनो॥", + "नववस्ससहस्सानि, अगारं अज्झ सो वसि।", + "गरुळपक्ख हंस सुवण्णभारा, तयो पासादमुत्तमा॥", + "तिंसइत्थिसहस्सानि, नारियो समलङ्कता।", + "किसागोतमी नाम नारी, अनूपमो नाम अत्रजो॥", + "निमित्ते चतुरो दिस्वा, हत्थियानेन निक्खमि।", + "छमासं पधानचारं, अचरी पुरिसुत्तमो॥", + "ब्रह्मुना याचितो सन्तो, फुस्सो लोकग्गनायको।", + "वत्ति चक्‍कं महावीरो, मिगदाये नरुत्तमो॥", + "सुरक्खितो धम्मसेनो, अहेसुं अग्गसावका।", + "सभियो नामुपट्ठाको, फुस्सस्सापि महेसिनो॥", + "चाला", + "बोधि तस्स भगवतो, आमण्डोति पवुच्‍चति॥", + "धनञ्‍चयो विसाखो च, अहेसुं अग्गुपट्ठका।", + "पदुमा चेव नागा च, अहेसुं अग्गुपट्ठिका॥", + "अट्ठपण्णासरतनं", + "सोभते सतरंसीव, उळुराजाव पूरितो॥", + "नवुतिवस्ससहस्सानि, आयु विज्‍जति तावदे।", + "तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "ओवदित्वा", + "सोपि सत्था अतुलयसो, निब्बुतो सो ससावको॥", + "फुस्सो जिनवरो सत्था, सेनारामम्हि निब्बुतो।", + "धातुवित्थारिकं आसि, तेसु तेसु पदेसतोति॥", + "फुस्सस्स", + "विपस्सी नाम नामेन, लोके उप्पज्‍जि चक्खुमा॥", + "अविज्‍जं सब्बं पदालेत्वा, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं।", + "धम्मचक्‍कं पवत्तेतुं, पक्‍कामि बन्धुमतीपुरं॥", + "धम्मचक्‍कं पवत्तेत्वा, उभो बोधेसि नायको।", + "गणनाय न वत्तब्बो, पठमाभिसमयो अहु॥", + "पुनापरं अमितयसो, तत्थ सच्‍चं पकासयि।", + "चतुरासीतिसहस्सानं, दुतियाभिसमयो अहु॥", + "चतुरासीतिसहस्सानि", + "तेसमारामपत्तानं, धम्मं देसेसि चक्खुमा॥", + "सब्बाकारेन", + "तेपि धम्मवरं गन्त्वा, ततियाभिसमयो अहु॥", + "सन्‍निपाता तयो आसुं, विपस्सिस्स महेसिनो।", + "खीणासवानं विमलानं, सन्तचित्तान तादिनं॥", + "अट्ठसट्ठिसतसहस्सानं, पठमो आसि समागमो।", + "भिक्खुसतसहस्सानं, दुतियो आसि समागमो॥", + "असीतिभिक्खुसहस्सानं, ततियो आसि समागमो।", + "तत्थ भिक्खुगणमज्झे, सम्बुद्धो अतिरोचति॥", + "अहं", + "अतुलो नाम नामेन, पुञ्‍ञवन्तो जुतिन्धरो॥", + "नेकानं नागकोटीनं, परिवारेत्वानहं तदा।", + "वज्‍जन्तो दिब्बतुरियेहि, लोकजेट्ठं उपागमिं॥", + "उपसङ्कमित्वा सम्बुद्धं, विपस्सिं लोकनायकं।", + "मणिमुत्तरतनखचितं, सब्बाभरणविभूसितं।", + "निमन्तेत्वा धम्मराजस्स, सुवण्णपीठमदासहं॥", + "सोपि मं बुद्धो ब्याकासि, सङ्घमज्झे निसीदिय।", + "‘‘एकनवुतितो कप्पे, अयं बुद्धो भविस्सति॥", + "‘‘अहु", + "पधानं पदहित्वान, कत्वा दुक्‍करकारिकं॥", + "‘‘अजपालरुक्खमूलस्मिं", + "तत्थ पायासं पग्गय्ह, नेरञ्‍जरमुपेहिति॥", + "‘‘नेरञ्‍जराय तीरम्हि, पायासं अद सो जिनो।", + "पटियत्तवरमग्गेन, बोधिमूलमुपेहिति॥", + "‘‘ततो पदक्खिणं कत्वा, बोधिमण्डं अनुत्तरो।", + "अस्सत्थमूले सम्बोधिं, बुज्झिस्सति महायसो॥", + "‘‘इमस्स जनिका माता, माया नाम भविस्सति।", + "पिता सुद्धोदनो नाम, अयं हेस्सति गोतमो॥", + "‘‘अनासवा", + "कोलितो उपतिस्सो च, अग्गा हेस्सन्ति सावका।", + "आनन्दो नामुपट्ठाको, उपट्ठिस्सतिमं जिनं॥", + "‘‘खेमा उप्पलवण्णा च, अग्गा हेस्सन्ति साविका।", + "अनासवा वीतरागा, सन्तचित्ता समाहिता।", + "बोधि तस्स भगवतो, अस्सत्थोति पवुच्‍चति॥", + "‘‘चित्तो च हत्थाळवको, अग्गा हेस्सन्तुपट्ठका।", + "नन्दमाता च उत्तरा, अग्गा हेस्सन्तुपट्ठिका।", + "आयु वस्ससतं तस्स, गोतमस्स यसस्सिनो॥", + "‘‘इदं", + "तस्साहं वचनं सुत्वा, भिय्यो चित्तं पसादयिं।", + "उत्तरिं वतमधिट्ठासिं, दसपारमिपूरिया॥", + "नगरं बन्धुमती नाम, बन्धुमा नाम खत्तियो।", + "माता बन्धुमती नाम, विपस्सिस्स महेसिनो॥", + "अट्ठवस्ससहस्सानि, अगारं अज्झ सो वसि।", + "नन्दो सुनन्दो सिरिमा, तयो पासादमुत्तमा॥", + "तिचत्तारीससहस्सानि, नारियो समलङ्कता।", + "सुदस्सना नाम सा नारी, समवत्तक्खन्धो नाम अत्रजो॥", + "निमित्ते चतुरो दिस्वा, रथयानेन निक्खमि।", + "अनूनअट्ठमासानि, पधानं पदही जिनो॥", + "ब्रह्मुना", + "वत्ति चक्‍कं महावीरो, मिगदाये नरुत्तमो॥", + "खण्डो च तिस्सनामो च, अहेसुं अग्गसावका।", + "असोको नामुपट्ठाको, विपस्सिस्स महेसिनो॥", + "चन्दा च चन्दमित्ता च, अहेसुं अग्गसाविका।", + "बोधि तस्स भगवतो, पाटलीति पवुच्‍चति॥", + "पुनब्बसुमित्तो नागो च, अहेसुं अग्गुपट्ठका।", + "सिरिमा उत्तरा चेव, अहेसुं अग्गुपट्ठिका॥", + "असीतिहत्थमुब्बेधो", + "पभा निद्धावति तस्स, समन्ता सत्तयोजने॥", + "असीतिवस्ससहस्सानि, आयु बुद्धस्स तावदे।", + "तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "बहुदेवमनुस्सानं, बन्धना परिमोचयि।", + "मग्गामग्गञ्‍च आचिक्खि, अवसेसपुथुज्‍जने॥", + "आलोकं", + "जलित्वा अग्गिक्खन्धोव, निब्बुतो सो ससावको॥", + "इद्धिवरं पुञ्‍ञवरं, लक्खणञ्‍च कुसुमितं।", + "सब्बं तमन्तरहितं, ननु रित्ता सब्बसङ्खारा॥", + "विपस्सी", + "तत्थेवस्स थूपवरो, सत्तयोजनमुस्सितोति॥", + "विपस्सिस्स", + "सिखिव्हयो आसि जिनो, असमो अप्पटिपुग्गलो॥", + "मारसेनं पमद्दित्वा, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं।", + "धम्मचक्‍कं पवत्तेसि, अनुकम्पाय पाणिनं॥", + "धम्मचक्‍कं पवत्तेन्ते, सिखिम्हि जिनपुङ्गवे", + "कोटिसतसहस्सानं, पठमाभिसमयो अहु॥", + "अपरम्पि धम्मं देसेन्ते, गणसेट्ठे नरुत्तमे।", + "नवुतिकोटिसहस्सानं, दुतियाभिसमयो अहु॥", + "यमकपाटिहारियञ्‍च", + "असीतिकोटिसहस्सानं, ततियाभिसमयो अहु॥", + "सन्‍निपाता", + "खीणासवानं विमलानं, सन्तचित्तान तादिनं॥", + "भिक्खुसतसहस्सानं, पठमो आसि समागमो।", + "असीतिभिक्खुसहस्सानं, दुतियो आसि समागमो॥", + "सत्ततिभिक्खुसहस्सानं, ततियो आसि समागमो।", + "अनुपलित्तो पदुमंव, तोयम्हि सम्पवड्ढितं॥", + "अहं तेन समयेन, अरिन्दमो नाम खत्तियो।", + "सम्बुद्धप्पमुखं सङ्घं, अन्‍नपानेन तप्पयिं॥", + "बहुं", + "अलङ्कतं हत्थियानं, सम्बुद्धस्स अदासहं॥", + "हत्थियानं", + "पूरयिं मानसं मय्हं, निच्‍चं दळ्हमुपट्ठितं॥", + "सोपि", + "‘‘एकतिंसे इतो कप्पे, अयं बुद्धो भविस्सति॥", + "‘‘अहु कपिलव्हया रम्मा…पे॰…", + "तस्साहं वचनं सुत्वा, भिय्यो चित्तं पसादयिं।", + "उत्तरिं वतमधिट्ठासिं, दसपारमिपूरिया॥", + "नगरं अरुणवती नाम, अरुणो नाम खत्तियो।", + "पभावती नाम जनिका, सिखिस्सापि महेसिनो॥", + "सत्तवस्ससहस्सानि", + "सुचन्दको गिरि वसभो", + "चतुवीससहस्सानि, नारियो समलङ्कता।", + "सब्बकामा नाम नारी, अतुलो नाम अत्रजो॥", + "निमित्ते चतुरो दिस्वा, हत्थियानेन निक्खमि।", + "अट्ठमासं पधानचारं, अचरी पुरिसुत्तमो॥", + "ब्रह्मुना", + "वत्ति चक्‍कं महावीरो, मिगदाये नरुत्तमो॥", + "अभिभू सम्भवो चेव, अहेसुं अग्गसावका।", + "खेमङ्करो नामुपट्ठाको, सिखिस्सापि महेसिनो॥", + "सखिला च पदुमा च, अहेसुं अग्गसाविका।", + "बोधि तस्स भगवतो, पुण्डरीकोति वुच्‍चति॥", + "सिरिवड्ढो च नन्दो च, अहेसुं अग्गुपट्ठका।", + "चित्ता चेव सुगुत्ता च, अहेसुं अग्गुपट्ठिका॥", + "उच्‍चत्तनेन सो बुद्धो, सत्ततिहत्थमुग्गतो।", + "कञ्‍चनग्घियसङ्कासो, द्वत्तिंसवरलक्खणो॥", + "तस्सापि ब्यामप्पभा काया, दिवारत्तिं निरन्तरं।", + "दिसोदिसं निच्छरन्ति, तीणियोजनसो पभा॥", + "सत्ततिवस्ससहस्सानि, आयु तस्स महेसिनो।", + "तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "धम्ममेघं", + "खेमन्तं पापयित्वान, निब्बुतो सो ससावको॥", + "अनुब्यञ्‍जनसम्पन्‍नं, द्वत्तिंसवरलक्खणं।", + "सब्बं तमन्तरहितं, ननु रित्ता सब्बसङ्खारा॥", + "सिखी मुनिवरो बुद्धो, अस्सारामम्हि निब्बुतो।", + "तत्थेवस्स थूपवरो, तीणियोजनमुग्गतोति॥", + "तत्थेव", + "वेस्सभू नाम नामेन, लोके उप्पज्‍जि नायको", + "आदित्तं", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं॥", + "धम्मचक्‍कं पवत्तेन्ते, वेस्सभूलोकनायके।", + "असीतिकोटिसहस्सानं, पठमाभिसमयो अहु॥", + "पक्‍कन्ते चारिकं रट्ठे, लोकजेट्ठे नरासभे।", + "सत्ततिकोटिसहस्सानं, दुतियाभिसमयो अहु॥", + "महादिट्ठिं विनोदेन्तो, पाटिहेरं करोति सो।", + "समागता नरमरू, दससहस्सी सदेवके॥", + "महाअच्छरियं", + "देवा चेव मनुस्सा च, बुज्झरे सट्ठिकोटियो॥", + "सन्‍निपाता तयो आसुं, वेस्सभुस्स महेसिनो।", + "खीणासवानं विमलानं, सन्तचित्तान तादिनं॥", + "असीतिभिक्खुसहस्सानं, पठमो आसि समागमो।", + "सत्ततिभिक्खुसहस्सानं, दुतियो आसि समागमो॥", + "सट्ठिभिक्खुसहस्सानं", + "जरादिभयभीतानं, ओरसानं महेसिनो॥", + "अहं तेन समयेन, सुदस्सनो नाम खत्तियो।", + "निमन्तेत्वा महावीरं, दानं दत्वा महारहं।", + "अन्‍नपानेन वत्थेन, ससङ्घं जिन पूजयिं॥", + "तस्स बुद्धस्स असमस्स, चक्‍कं वत्तितमुत्तमं।", + "सुत्वान पणितं धम्मं, पब्बज्‍जमभिरोचयिं॥", + "महादानं पवत्तेत्वा, रत्तिन्दिवमतन्दितो।", + "पब्बज्‍जं गुणसम्पन्‍नं, पब्बजिं जिनसन्तिके॥", + "आचारगुणसम्पन्‍नो, वत्तसीलसमाहितो।", + "सब्बञ्‍ञुतं गवेसन्तो, रमामि जिनसासने॥", + "सद्धापीतिं उपगन्त्वा, बुद्धं वन्दामि सत्थरं।", + "पीति उप्पज्‍जति मय्हं, बोधियायेव कारणा॥", + "अनिवत्तमानसं", + "‘‘एकतिंसे इतो कप्पे, अयं बुद्धो भविस्सति॥", + "‘‘अहु", + "तस्साहं", + "उत्तरिं वतमधिट्ठासिं, दसपारमिपूरिया॥", + "अनोमं नाम नगरं, सुप्पतीतो नाम खत्तियो।", + "माता यसवती नाम, वेस्सभुस्स महेसिनो॥", + "छ च वस्ससहस्सानि, अगारं अज्झ सो वसि।", + "रुचि सुरुचि रतिवड्ढनो, तयो पासादमुत्तमा॥", + "अनूनतिंससहस्सानि, नारियो समलङ्कता।", + "सुचित्ता नाम सा नारी, सुप्पबुद्धो नाम अत्रजो॥", + "निमित्ते चतुरो दिस्वा, सिविकायाभिनिक्खमि।", + "छमासं पधानचारं, अचरी पुरिसुत्तमो॥", + "ब्रह्मुना", + "वत्ति चक्‍कं महावीरो, अरुणारामे नरुत्तमो॥", + "सोणो", + "उपसन्तो नामुपट्ठाको, वेस्सभुस्स महेसिनो॥", + "रामा", + "बोधि तस्स भगवतो, महासालोति वुच्‍चति॥", + "सोत्थिको चेव रम्भो च, अहेसुं अग्गुपट्ठका।", + "गोतमी सिरिमा चेव, अहेसुं अग्गुपट्ठिका॥", + "सट्ठिरतनमुब्बेधो, हेमयूपसमूपमो।", + "काया निच्छरति रस्मि, रत्तिंव पब्बते सिखी॥", + "सट्ठिवस्ससहस्सानि, आयु तस्स महेसिनो।", + "तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "धम्मं", + "धम्मनावं ठपेत्वान, निब्बुतो सो ससावको॥", + "दस्सनेय्यं सब्बजनं, विहारं इरियापथं।", + "सब्बं तमन्तरहितं, ननु रित्ता सब्बसङ्खारा॥", + "वेस्सभू जिनवरो सत्था, खेमारामम्हि निब्बुतो।", + "धातुवित्थारिकं आसि, तेसु तेसु पदेसतोति॥", + "वेस्सभुस्स", + "ककुसन्धो नाम नामेन, अप्पमेय्यो दुरासदो॥", + "उग्घाटेत्वा सब्बभवं, चरियाय पारमिं गतो।", + "सीहोव पञ्‍जरं भेत्वा, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं॥", + "धम्मचक्‍कं पवत्तेन्ते, ककुसन्धे लोकनायके।", + "चत्तारीसकोटिसहस्सानं, धम्माभिसमयो अहु॥", + "अन्तलिक्खम्हि", + "तिंसकोटिसहस्सानं, बोधेसि देवमानुसे॥", + "नरदेवस्स यक्खस्स, चतुसच्‍चप्पकासने।", + "धम्माभिसमयो तस्स, गणनातो असङ्खियो॥", + "ककुसन्धस्स भगवतो, एको आसि समागमो।", + "खीणासवानं विमलानं, सन्तचित्तान तादिनं॥", + "चत्तालीससहस्सानं, तदा आसि समागमो।", + "दन्तभूमिमनुप्पत्तानं, आसवारिगणक्खया॥", + "अहं तेन समयेन, खेमो नामासि खत्तियो।", + "तथागते जिनपुत्ते, दानं दत्वा अनप्पकं॥", + "पत्तञ्‍च चीवरं दत्वा, अञ्‍जनं मधुलट्ठिकं।", + "इमेतं पत्थितं सब्बं, पटियादेमि वरं वरं॥", + "सोपि", + "‘‘इमम्हि भद्दके कप्पे, अयं बुद्धो भविस्सति॥", + "‘‘अहु कपिलव्हया रम्मा…पे॰…", + "तस्सापि वचनं सुत्वा, भिय्यो चित्तं पसादयिं।", + "उत्तरिं वतमधिट्ठासिं, दसपारमिपूरिया॥", + "नगरं खेमावती नाम, खेमो नामासहं तदा।", + "सब्बञ्‍ञुतं गवेसन्तो, पब्बजिं तस्स सन्तिके॥", + "ब्राह्मणो अग्गिदत्तो च, आसि बुद्धस्स सो पिता।", + "विसाखा नाम जनिका, ककुसन्धस्स सत्थुनो॥", + "वसते तत्थ खेमे पुरे, सम्बुद्धस्स महाकुलं।", + "नरानं पवरं सेट्ठं, जातिमन्तं महायसं॥", + "चतुवस्ससहस्सानि, अगारं अज्झ सो वसि।", + "काम", + "समतिंससहस्सानि", + "रोचिनी नाम सा नारी, उत्तरो नाम अत्रजो॥", + "निमित्ते चतुरो दिस्वा, रथयानेन निक्खमि।", + "अनूनअट्ठमासानि, पधानं पदही जिनो॥", + "ब्रह्मुना", + "वत्ति चक्‍कं महावीरो, मिगदाये नरुत्तमो॥", + "विधुरो च सञ्‍जीवो च, अहेसुं अग्गसावका।", + "बुद्धिजो नामुपट्ठाको, ककुसन्धस्स सत्थुनो॥", + "सामा च चम्पानामा च, अहेसुं अग्गसाविका।", + "बोधि तस्स भगवतो, सिरीसोति पवुच्‍चति॥", + "अच्‍चुतो च सुमनो च, अहेसुं अग्गुपट्ठका।", + "नन्दा चेव सुनन्दा च, अहेसुं अग्गुपट्ठिका॥", + "चत्तालीसरतनानि", + "कनकप्पभा निच्छरति, समन्ता दसयोजनं॥", + "चत्तालीसवस्ससहस्सानि, आयु तस्स महेसिनो।", + "तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "धम्मापणं पसारेत्वा, नरनारीनं सदेवके।", + "नदित्वा", + "अट्ठङ्गवचनसम्पन्‍नो, अच्छिद्दानि निरन्तरं।", + "सब्बं तमन्तरहितं, ननु रित्ता सब्बसङ्खारा॥", + "ककुसन्धो जिनवरो, खेमारामम्हि निब्बुतो।", + "तत्थेवस्स थूपवरो, गावुतं नभमुग्गतोति॥", + "ककुसन्धस्स", + "कोणागमनो नाम जिनो, लोकजेट्ठो नरासभो॥", + "दसधम्मे पूरयित्वान, कन्तारं समतिक्‍कमि।", + "पवाहिय मलं सब्बं, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं॥", + "धम्मचक्‍कं", + "तिंसकोटिसहस्सानं, पठमाभिसमयो अहु॥", + "पाटिहीरं करोन्ते च, परवादप्पमद्दने।", + "वीसतिकोटिसहस्सानं, दुतियाभिसमयो अहु॥", + "ततो विकुब्बनं कत्वा, जिनो देवपुरं गतो।", + "वसते तत्थ सम्बुद्धो, सिलाय पण्डुकम्बले॥", + "पकरणे सत्त देसेन्तो, वस्सं वसति सो मुनि।", + "दसकोटिसहस्सानं, ततियाभिसमयो अहु॥", + "तस्सापि", + "खीणासवानं विमलानं, सन्तचित्तान तादिनं॥", + "तिंसभिक्खुसहस्सानं", + "ओघानमतिक्‍कन्तानं, भिज्‍जितानञ्‍च मच्‍चुया॥", + "अहं तेन समयेन, पब्बतो नाम खत्तियो।", + "मित्तामच्‍चेहि सम्पन्‍नो, अनन्तबलवाहनो॥", + "सम्बुद्धदस्सनं गन्त्वा, सुत्वा धम्ममनुत्तरं।", + "निमन्तेत्वा सजिनसङ्घं, दानं दत्वा यदिच्छकं॥", + "पट्टुण्णं चीनपट्टञ्‍च, कोसेय्यं कम्बलम्पि च।", + "सोवण्णपादुकञ्‍चेव, अदासिं सत्थुसावके॥", + "सोपि मं बुद्धो ब्याकासि, सङ्घमज्झे निसीदिय।", + "‘‘इमम्हि भद्दके कप्पे, अयं बुद्धो भविस्सति॥", + "‘‘अहु कपिलव्हया रम्मा…पे॰…", + "तस्सापि वचनं सुत्वा, भिय्यो चित्तं पसादयिं।", + "उत्तरिं वतमधिट्ठासिं, दसपारमिपूरिया॥", + "सब्बञ्‍ञुतं गवेसन्तो, दानं दत्वा नरुत्तमे।", + "ओहायाहं महारज्‍जं, पब्बजिं जिनसन्तिके", + "नगरं सोभवती नाम, सोभो नामासि खत्तियो।", + "वसते तत्थ नगरे, सम्बुद्धस्स महाकुलं॥", + "ब्राह्मणो", + "उत्तरा नाम जनिका, कोणागमनस्स सत्थुनो॥", + "तीणि", + "तुसितसन्तुसितसन्तुट्ठा, तयो पासादमुत्तमा॥", + "अनूनसोळससहस्सानि, नारियो समलङ्कता।", + "रुचिगत्ता नाम नारी, सत्थवाहो नाम अत्रजो॥", + "निमित्ते चतुरो दिस्वा, हत्थियानेन निक्खमि।", + "छमासं पधानचारं, अचरी पुरिसुत्तमो॥", + "ब्रह्मुना", + "वत्ति चक्‍कं महावीरो, मिगदाये नरुत्तमो॥", + "भिय्यसो उत्तरो नाम, अहेसुं अग्गसावका।", + "सोत्थिजो नामुपट्ठाको, कोणागमनस्स सत्थुनो॥", + "समुद्दा", + "बोधि तस्स भगवतो, उदुम्बरोति पवुच्‍चति॥", + "उग्गो च सोमदेवो च, अहेसुं अग्गुपट्ठका।", + "सीवला चेव सामा च, अहेसुं अग्गुपट्ठिका॥", + "उच्‍चत्तनेन सो बुद्धो, तिंसहत्थसमुग्गतो।", + "उक्‍कामुखे यथा कम्बु, एवं रंसीहि मण्डितो॥", + "तिंसवस्ससहस्सानि, आयु बुद्धस्स तावदे।", + "तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "धम्मचेतिं समुस्सेत्वा, धम्मदुस्सविभूसितं।", + "धम्मपुप्फगुळं कत्वा, निब्बुतो सो ससावको॥", + "महाविलासो तस्स जनो, सिरिधम्मप्पकासनो।", + "सब्बं तमन्तरहितं, ननु रित्ता सब्बसङ्खारा॥", + "कोणागमनो सम्बुद्धो, पब्बतारामम्हि निब्बुतो।", + "धातुवित्थारिकं आसि, तेसु तेसु पदेसतोति॥", + "कोणागमनस्स", + "कस्सपो नाम गोत्तेन, धम्मराजा पभङ्करो॥", + "सञ्छड्डितं", + "दत्वान याचके दानं, पूरयित्वान मानसं।", + "उसभोव आळकं भेत्वा, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं॥", + "धम्मचक्‍कं", + "वीसकोटिसहस्सानं, पठमाभिसमयो अहु॥", + "चतुमासं यदा बुद्धो, लोके चरति चारिकं।", + "दसकोटिसहस्सानं, दुतियाभिसमयो अहु॥", + "यमकं विकुब्बनं कत्वा, ञाणधातुं पकित्तयि।", + "पञ्‍चकोटिसहस्सानं, ततियाभिसमयो अहु॥", + "सुधम्मा देवपुरे रम्मे, तत्थ धम्मं पकित्तयि।", + "तीणिकोटिसहस्सानं, देवानं बोधयी जिनो॥", + "नरदेवस्स यक्खस्स, अपरे धम्मदेसने।", + "एतेसानं अभिसमया, गणनातो असङ्खिया॥", + "तस्सापि देवदेवस्स, एको आसि समागमो।", + "खीणासवानं विमलानं, सन्तचित्तान तादिनं॥", + "वीसभिक्खुसहस्सानं, तदा आसि समागमो।", + "अतिक्‍कन्तभवन्तानं, हिरिसीलेन तादिनं॥", + "अहं तदा माणवको, जोतिपालोति विस्सुतो।", + "अज्झायको मन्तधरो, तिण्णं वेदान पारगू॥", + "लक्खणे", + "भूमन्तलिक्खकुसलो, कतविज्‍जो अनावयो॥", + "कस्सपस्स भगवतो, घटिकारो नामुपट्ठाको।", + "सगारवो सप्पतिस्सो, निब्बुतो ततिये फले॥", + "आदाय", + "तस्स धम्मं सुणित्वान, पब्बजिं तस्स सन्तिके॥", + "आरद्धवीरियो हुत्वा, वत्तावत्तेसु कोविदो।", + "न क्‍वचि परिहायामि, पूरेसिं जिनसासनं॥", + "यावता बुद्धभणितं, नवङ्गं जिनसासनं।", + "सब्बं परियापुणित्वान, सोभयिं जिनसासनं॥", + "मम अच्छरियं दिस्वा, सोपि बुद्धो वियाकरि।", + "‘‘इमम्हि भद्दके कप्पे, अयं बुद्धो भविस्सति॥", + "‘‘अहु", + "पधानं पदहित्वान, कत्वा दुक्‍करकारिकं॥", + "‘‘अजपालरुक्खमूले, निसीदित्वा तथागतो।", + "तत्थ पायासं पग्गय्ह, नेरञ्‍जरमुपेहिति॥", + "‘‘नेरञ्‍जराय तीरम्हि, पायासं परिभुञ्‍जिय।", + "पटियत्तवरमग्गेन, बोधिमूलमुपेहिति॥", + "‘‘ततो पदक्खिणं कत्वा, बोधिमण्डं अनुत्तरो।", + "अपराजितट्ठानम्हि", + "पल्‍लङ्केन निसीदित्वा, बुज्झिस्सति महायसो॥", + "‘‘इमस्स", + "पिता सुद्धोदनो नाम, अयं हेस्सति गोतमो॥", + "‘‘अनासवा वीतरागा, सन्तचित्ता समाहिता।", + "कोलितो उपतिस्सो च, अग्गा हेस्सन्ति सावका।", + "आनन्दो नामुपट्ठाको, उपट्ठिस्सतिमं जिनं॥", + "‘‘खेमा उप्पलवण्णा च, अग्गा हेस्सन्ति साविका।", + "अनासवा सन्तचित्ता, वीतरागा समाहिता।", + "बोधि तस्स भगवतो, अस्सत्थोति पवुच्‍चति॥", + "‘‘चित्तो हत्थाळवको च, अग्गा हेस्सन्तुपट्ठका।", + "नन्दमाता च उत्तरा, अग्गा हेस्सन्तुपट्ठिका’’॥", + "इदं सुत्वान वचनं, अस्समस्स महेसिनो।", + "आमोदिता नरमरू, बुद्धबीजं किर अयं॥", + "उक्‍कुट्ठिसद्दा", + "कतञ्‍जली नमस्सन्ति, दससहस्सी सदेवका॥", + "‘‘यदिमस्स लोकनाथस्स, विरज्झिस्साम सासनं।", + "अनागतम्हि अद्धाने, हेस्साम सम्मुखा इमं॥", + "‘‘यथा मनुस्सा नदिं तरन्ता, पटितित्थं विरज्झिय।", + "हेट्ठा तित्थे गहेत्वान, उत्तरन्ति महानदिं॥", + "‘‘एवमेव", + "अनागतम्हि अद्धाने, हेस्साम सम्मुखा इमं’’॥", + "तस्सापि वचनं सुत्वा, भिय्यो चित्तं पसादयिं।", + "उत्तरिं वतमधिट्ठासिं, दसपारमिपूरिया॥", + "एवमहं संसरित्वा, परिवज्‍जेन्तो अनाचरं।", + "दुक्‍करञ्‍च कतं मय्हं, बोधियायेव कारणा॥", + "नगरं बाराणसी नाम, किकी नामासि खत्तियो।", + "वसते तत्थ नगरे, सम्बुद्धस्स महाकुलं॥", + "ब्राह्मणो ब्रह्मदत्तोव, आसि बुद्धस्स सो पिता।", + "धनवती नाम जनिका, कस्सपस्स महेसिनो॥", + "दुवे", + "हंसो यसो सिरिनन्दो, तयो पासादमुत्तमा॥", + "तिसोळससहस्सानि, नारियो समलङ्कता।", + "सुनन्दा नाम सा नारी, विजितसेनो नाम अत्रजो॥", + "निमित्ते चतुरो दिस्वा, पासादेनाभिनिक्खमि।", + "सत्ताहं पधानचारं, अचरी पुरिसुत्तमो॥", + "ब्रह्मुना याचितो सन्तो, कस्सपो लोकनायको।", + "वत्ति चक्‍कं महावीरो, मिगदाये नरुत्तमो॥", + "तिस्सो च भारद्वाजो च, अहेसुं अग्गसावका।", + "सब्बमित्तो नामुपट्ठाको, कस्सपस्स महेसिनो॥", + "अनुळा", + "बोधि तस्स भगवतो, निग्रोधोति पवुच्‍चति॥", + "सुमङ्गलो", + "विचितसेना भद्दा", + "उच्‍चत्तनेन सो बुद्धो, वीसतिरतनुग्गतो।", + "विज्‍जुलट्ठीव आकासे, चन्दोव गहपूरितो॥", + "वीसतिवस्ससहस्सानि", + "तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "धम्मतळाकं मापयित्वा, सीलं दत्वा विलेपनं।", + "धम्मदुस्सं निवासेत्वा, धम्ममालं विभज्‍जिय॥", + "धम्मविमलमादासं, ठपयित्वा महाजने।", + "केचि निब्बानं पत्थेन्ता, पस्सन्तु मे अलङ्करं॥", + "सीलकञ्‍चुकं दत्वान, झानकवचवम्मितं।", + "धम्मचम्मं पारुपित्वा, दत्वा सन्‍नाहमुत्तमं॥", + "सतिफलकं दत्वान, तिखिणञाणकुन्तिमं।", + "धम्मखग्गवरं दत्वा, सीलसंसग्गमद्दनं॥", + "तेविज्‍जाभूसनं दत्वान, आवेळं चतुरो फले।", + "छळभिञ्‍ञाभरणं दत्वा, धम्मपुप्फपिळन्धनं॥", + "सद्धम्मपण्डरच्छत्तं, दत्वा पापनिवारणं।", + "मापयित्वाभयं पुप्फं, निब्बुतो सो ससावको॥", + "एसो", + "एसो हि धम्मरतनो, स्वाक्खातो एहिपस्सिको॥", + "एसो हि सङ्घरतनो, सुप्पटिपन्‍नो अनुत्तरो।", + "सब्बं तमन्तरहितं, ननु रित्ता सब्बसङ्खारा॥", + "महाकस्सपो जिनो सत्था, सेतब्यारामम्हि निब्बुतो।", + "तत्थेवस्स जिनथूपो, योजनुब्बेधमुग्गतोति॥", + "अहमेतरहि", + "पधानं पदहित्वान, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं॥", + "ब्रह्मुना", + "अट्ठारसन्‍नं कोटीनं, पठमाभिसमयो अहु॥", + "ततो परञ्‍च देसेन्ते, नरदेवसमागमे।", + "गणनाय न वत्तब्बो, दुतियाभिसमयो अहु॥", + "इधेवाहं एतरहि, ओवदिं मम अत्रजं।", + "गणनाय न वत्तब्बो, ततियाभिसमयो अहु॥", + "एकोसि सन्‍निपातो मे, सावकानं महेसिनं।", + "अड्ढतेळससतानं, भिक्खूनासि समागमो॥", + "विरोचमानो विमलो, भिक्खुसङ्घस्स मज्झगो।", + "ददामि पत्थितं सब्बं, मणीव सब्बकामदो॥", + "फलमाकङ्खमानानं", + "चतुसच्‍चं पकासेमि, अनुकम्पाय पाणिनं॥", + "दसवीससहस्सानं, धम्माभिसमयो अहु।", + "एकद्विन्‍नं अभिसमयो, गणनातो असङ्खियो॥", + "वित्थारिकं बाहुजञ्‍ञं, इद्धं फीतं सुफुल्‍लितं।", + "इध मय्हं सक्यमुनिनो, सासनं सुविसोधितं॥", + "अनासवा वीतरागा, सन्तचित्ता समाहिता।", + "भिक्खूनेकसता सब्बे, परिवारेन्ति मं सदा॥", + "इदानि ये एतरहि, जहन्ति मानुसं भवं।", + "अप्पत्तमानसा सेखा, ते भिक्खू विञ्‍ञुगरहिता॥", + "अरियञ्‍च संथोमयन्ता, सदा धम्मरता जना।", + "बुज्झिस्सन्ति सतिमन्तो, संसारसरितं गता॥", + "नगरं कपिलवत्थु मे, राजा सुद्धोदनो पिता।", + "मय्हं जनेत्तिका माता, मायादेवीति वुच्‍चति॥", + "एकूनतिंसवस्सानि", + "रम्मो सुरम्मो सुभको, तयो पासादमुत्तमा॥", + "चत्तारीससहस्सानि, नारियो समलङ्कता।", + "भद्दकञ्‍चना नाम नारी, राहुलो नाम अत्रजो॥", + "निमित्ते", + "छब्बस्सं", + "बाराणसियं", + "अहं गोतमसम्बुद्धो, सरणं सब्बपाणिनं॥", + "कोलितो उपतिस्सो च, द्वे भिक्खू अग्गसावका।", + "आनन्दो नामुपट्ठाको, सन्तिकावचरो मम।", + "खेमा उप्पलवण्णा च, भिक्खुनी अग्गसाविका॥", + "चित्तो हत्थाळवको च, अग्गुपट्ठाकुपासका।", + "नन्दमाता च उत्तरा, अग्गुपट्ठिकुपासिका॥", + "अहं अस्सत्थमूलम्हि, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं।", + "ब्यामप्पभा सदा मय्हं, सोळसहत्थमुग्गता॥", + "अप्पं वस्ससतं आयु, इदानेतरहि विज्‍जति।", + "तावता तिट्ठमानोहं, तारेमि जनतं बहुं॥", + "ठपयित्वान धम्मुक्‍कं, पच्छिमं जनबोधनं।", + "अहम्पि नचिरस्सेव, सद्धिं सावकसङ्घतो।", + "इधेव परिनिब्बिस्सं, अग्गी वाहारसङ्खया॥", + "तानि च अतुलतेजानि, इमानि च दसबलानि", + "अयञ्‍च गुणधारणो देहो, द्वत्तिंसवरलक्खणविचित्तो॥", + "दस दिसा पभासेत्वा, सतरंसीव छप्पभा।", + "सब्बं तमन्तरहिस्सन्ति, ननु रित्ता सब्बसङ्खाराति॥", + "अपरिमेय्यितो", + "तण्हङ्करो मेधङ्करो, अथोपि सरणङ्करो।", + "दीपङ्करो च सम्बुद्धो, एककप्पम्हि ते जिना॥", + "दीपङ्करस्स", + "एकोव एककप्पम्हि, तारेसि जनतं बहुं॥", + "दीपङ्करस्स भगवतो, कोण्डञ्‍ञस्स च सत्थुनो।", + "एतेसं अन्तरा कप्पा, गणनातो असङ्खिया॥", + "कोण्डञ्‍ञस्स अपरेन, मङ्गलो नाम नायको।", + "तेसम्पि अन्तरा कप्पा, गणनातो असङ्खिया॥", + "मङ्गलो च सुमनो च, रेवतो सोभितो मुनि।", + "तेपि बुद्धा एककप्पे, चक्खुमन्तो पभङ्करा॥", + "सोभितस्स", + "तेसम्पि अन्तरा कप्पा, गणनातो असङ्खिया॥", + "अनोमदस्सी पदुमो, नारदो चापि नायको।", + "तेपि बुद्धा एककप्पे, तमन्तकारका मुनी॥", + "नारदस्स अपरेन, पदुमुत्तरो नाम नायको।", + "एककप्पम्हि उप्पन्‍नो, तारेसि जनतं बहुं॥", + "नारदस्स भगवतो, पदुमुत्तरस्स सत्थुनो।", + "तेसम्पि अन्तरा कप्पा, गणनातो असङ्खिया॥", + "कप्पसतसहस्सम्हि", + "पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो॥", + "तिंसकप्पसहस्सम्हि, दुवे आसुं विनायका", + "सुमेधो च सुजातो च, ओरतो पदुमुत्तरा॥", + "अट्ठारसे कप्पसते, तयो आसुं विनायका", + "पियदस्सी अत्थदस्सी, धम्मदस्सी च नायका॥", + "ओरतो", + "एककप्पम्हि ते बुद्धा, लोके अप्पटिपुग्गला॥", + "चतुन्‍नवुतितो कप्पे, एको आसि महामुनि।", + "सिद्धत्थो सो लोकविदू, सल्‍लकत्तो अनुत्तरो॥", + "द्वेनवुते", + "तिस्सो फुस्सो च सम्बुद्धा, असमा अप्पटिपुग्गला॥", + "एकनवुतितो कप्पे, विपस्सी नाम नायको।", + "सोपि बुद्धो कारुणिको, सत्ते मोचेसि बन्धना॥", + "एकतिंसे इतो कप्पे, दुवे आसुं विनायका।", + "सिखी च वेस्सभू चेव, असमा अप्पटिपुग्गला॥", + "इमम्हि भद्दके कप्पे, तयो आसुं विनायका।", + "ककुसन्धो कोणागमनो, कस्सपो चापि नायको॥", + "अहमेतरहि सम्बुद्धो, मेत्तेय्यो चापि हेस्सति।", + "एतेपिमे", + "एतेसं धम्मराजूनं, अञ्‍ञेसंनेककोटिनं।", + "आचिक्खित्वान तं मग्गं, निब्बुता ते ससावकाति॥", + "महागोतमो", + "धातुवित्थारिकं आसि, तेसु तेसु पदेसतो॥", + "एको अजातसत्तुस्स, एको वेसालिया पुरे।", + "एको कपिलवत्थुस्मिं, एको च अल्‍लकप्पके॥", + "एको च रामगामम्हि, एको च वेठदीपके।", + "एको पावेय्यके मल्‍ले, एको च कोसिनारके॥", + "कुम्भस्स", + "अङ्गारथूपं कारेसुं, मोरिया तुट्ठमानसा॥", + "अट्ठ सारीरिका थूपा, नवमो कुम्भचेतियो।", + "अङ्गारथूपो दसमो, तदायेव पतिट्ठितो॥", + "उण्हीसं चतस्सो दाठा, अक्खका द्वे च धातुयो।", + "असम्भिन्‍ना इमा सत्त, सेसा भिन्‍नाव धातुयो॥", + "महन्ता", + "खुद्दका सासपमत्ता च, नानावण्णा च धातुयो॥", + "महन्ता सुवण्णवण्णा च, मुत्तवण्णा च मज्झिमा।", + "खुद्दका मकुलवण्णा च, सोळसदोणमत्तिका॥", + "महन्ता पञ्‍च नाळियो, नाळियो पञ्‍च मज्झिमा।", + "खुद्दका छ नाळी चेव, एता सब्बापि धातुयो॥", + "उण्हीसं सीहळे दीपे, ब्रह्मलोके च वामकं।", + "सीहळे दक्खिणक्खञ्‍च, सब्बापेता पतिट्ठिता॥", + "एका दाठा तिदसपुरे, एका नागपुरे अहु।", + "एका गन्धारविसये, एका कलिङ्गराजिनो॥", + "चत्तालीससमा", + "देवा हरिंसु एकेकं, चक्‍कवाळपरम्परा॥", + "वजिरायं भगवतो, पत्तो दण्डञ्‍च चीवरं।", + "निवासनं कुलघरे, पच्‍चत्थरणं कपिलव्हये", + "पाटलिपुत्तपुरम्हि, करणं कायबन्धनं।", + "चम्पायुदकसाटियं, उण्णलोमञ्‍च कोसले॥", + "कासावं ब्रह्मलोके च, वेठनं तिदसे पुरे।", + "निसीदनं अवन्तीसु, रट्ठे", + "अरणी च मिथिलायं, विदेहे परिसावनं।", + "वासि", + "परिक्खारा अवसेसा, जनपदे अपरन्तके।", + "परिभुत्तानि मुनिना, अकंसु मनुजा तदा॥", + "धातुवित्थारिकं", + "पाणीनं अनुकम्पाय, अहु पोराणिकं तदाति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/39-s0512m.mul.json b/texts/tripitaka/39-s0512m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..89b82cb9f2fcc0966859df861ef7884587639736 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/39-s0512m.mul.json @@ -0,0 +1,764 @@ +{ + "title": "३. युधञ्‍जयवग्गो", + "book_name": "३. युधञ्‍जयवग्गो", + "chapter": "२. हत्थिनागवग्गो", + "gathas": [ + "‘‘कप्पे", + "एत्थन्तरे यं चरितं, सब्बं तं बोधिपाचनं॥", + "‘‘अतीतकप्पे चरितं, ठपयित्वा भवाभवे।", + "इमम्हि कप्पे चरितं, पवक्खिस्सं सुणोहि मे॥", + "‘‘यदा अहं ब्रहारञ्‍ञे, सुञ्‍ञे विपिनकानने।", + "अज्झोगाहेत्वा", + "‘‘तदा", + "धारेन्तो ब्राह्मणवण्णं, भिक्खाय मं उपागमि॥", + "‘‘पवना आभतं पण्णं, अतेलञ्‍च अलोणिकं।", + "मम द्वारे ठितं दिस्वा, सकटाहेन आकिरिं॥", + "‘‘तस्स दत्वानहं पण्णं, निक्‍कुज्‍जित्वान भाजनं।", + "पुनेसनं जहित्वान, पाविसिं पण्णसालकं॥", + "‘‘दुतियम्पि", + "अकम्पितो अनोलग्गो, एवमेवमदासहं॥", + "‘‘न", + "पीतिसुखेन रतिया, वीतिनामेमि तं दिवं॥", + "‘‘यदि मासम्पि द्वेमासं, दक्खिणेय्यं वरं लभे।", + "अकम्पितो अनोलीनो, ददेय्यं दानमुत्तमं॥", + "‘‘न तस्स दानं ददमानो, यसं लाभञ्‍च पत्थयिं।", + "सब्बञ्‍ञुतं पत्थयानो, तानि कम्मानि आचरि’’न्ति॥", + "‘‘पुनापरं", + "महासमुद्दं तरितुकामो, उपगच्छामि पट्टनं॥", + "‘‘तत्थद्दसं पटिपथे, सयम्भुं अपराजितं।", + "कन्तारद्धानं पटिपन्‍नं", + "‘‘तमहं पटिपथे दिस्वा, इममत्थं विचिन्तयिं।", + "‘इदं खेत्तं अनुप्पत्तं, पुञ्‍ञकामस्स जन्तुनो॥", + "‘‘‘यथा कस्सको पुरिसो, खेत्तं दिस्वा महागमं।", + "तत्थ बीजं न रोपेति, न सो धञ्‍ञेन अत्थिको॥", + "‘‘‘एवमेवाहं", + "यदि तत्थ कारं न करोमि, नाहं पुञ्‍ञेन अत्थिको॥", + "‘‘‘यथा अमच्‍चो मुद्दिकामो, रञ्‍ञो अन्तेपुरे जने।", + "न देति तेसं धनधञ्‍ञं, मुद्दितो परिहायति॥", + "‘‘‘एवमेवाहं पुञ्‍ञकामो, विपुलं दिस्वान दक्खिणं।", + "यदि तस्स दानं न ददामि, परिहायिस्सामि पुञ्‍ञतो’॥", + "‘‘एवाहं चिन्तयित्वान, ओरोहित्वा उपाहना।", + "तस्स पादानि वन्दित्वा, अदासिं छत्तुपाहनं॥", + "‘‘तेनेवाहं", + "अपि च दानं परिपूरेन्तो, एवं तस्स अदासह’’न्ति॥", + "‘‘पुनापरं यदा होमि, इन्दपत्थे", + "राजा धनञ्‍चयो नाम, कुसले दसहुपागतो॥", + "‘‘कलिङ्गरट्ठविसया, ब्राह्मणा उपगञ्छु मं।", + "आयाचुं मं हत्थिनागं, धञ्‍ञं मङ्गलसम्मतं॥", + "‘‘‘अवुट्ठिको जनपदो, दुब्भिक्खो छातको महा।", + "ददाहि पवरं नागं, नीलं अञ्‍जनसव्हयं॥", + "‘‘‘न", + "मा मे भिज्‍जि समादानं, दस्सामि विपुलं गजं’॥", + "‘‘नागं गहेत्वा सोण्डाय, भिङ्गारे", + "जलं हत्थे आकिरित्वा, ब्राह्मणानं अदं गजं॥", + "‘‘तस्स नागे पदिन्‍नम्हि, अमच्‍चा एतदब्रवुं।", + "‘किं नु तुय्हं वरं नागं, याचकानं पदस्ससि॥", + "‘‘‘धञ्‍ञं", + "तस्मिं नागे पदिन्‍नम्हि, किं ते रज्‍जं करिस्सति॥", + "‘‘‘रज्‍जम्पि मे ददे सब्बं, सरीरं दज्‍जमत्तनो।", + "सब्बञ्‍ञुतं पियं मय्हं, तस्मा नागं अदासह’’’न्ति॥", + "‘‘कुसावतिम्हि नगरे, यदा आसिं महीपति।", + "महासुदस्सनो नाम, चक्‍कवत्ती महब्बलो॥", + "‘‘तत्थाहं", + "‘को किं इच्छति पत्थेति, कस्स किं दीयतू धनं॥", + "‘‘‘को छातको को तसितो, को मालं को विलेपनं।", + "नानारत्तानि वत्थानि, को नग्गो परिदहिस्सति॥", + "‘‘‘को पथे छत्तमादेति, कोपाहना मुदू सुभा’।", + "इति", + "‘‘न तं दससु ठानेसु, नपि ठानसतेसु वा।", + "अनेकसतठानेसु, पटियत्तं याचके धनं॥", + "‘‘दिवा वा यदि वा रत्तिं, यदि एति वनिब्बको।", + "लद्धा यदिच्छकं भोगं, पूरहत्थोव गच्छति॥", + "‘‘एवरूपं महादानं, अदासिं यावजीविकं।", + "नपाहं देस्सं धनं दम्मि, नपि नत्थि निचयो मयि॥", + "‘‘यथापि आतुरो नाम, रोगतो परिमुत्तिया।", + "धनेन वेज्‍जं तप्पेत्वा, रोगतो परिमुच्‍चति॥", + "‘‘तथेवाहं जानमानो, परिपूरेतुमसेसतो।", + "ऊनमनं पूरयितुं, देमि दानं वनिब्बके।", + "निरालयो अपच्‍चासो, सम्बोधिमनुपत्तिया’’ति॥", + "‘‘पुनापरं", + "पूजितो नरदेवेहि, महागोविन्दब्राह्मणो॥", + "‘‘तदाहं सत्तरज्‍जेसु, यं मे आसि उपायनं।", + "तेन देमि महादानं, अक्खोब्भं", + "‘‘न", + "सब्बञ्‍ञुतं पियं मय्हं, तस्मा देमि वरं धन’’न्ति॥", + "‘‘पुनापरं यदा होमि, मिथिलायं पुरुत्तमे।", + "निमि नाम महाराजा, पण्डितो कुसलत्थिको॥", + "‘‘तदाहं मापयित्वान, चतुस्सालं चतुम्मुखं।", + "तत्थ दानं पवत्तेसिं, मिगपक्खिनरादिनं॥", + "‘‘अच्छादनञ्‍च सयनं, अन्‍नं पानञ्‍च भोजनं।", + "अब्बोच्छिन्‍नं करित्वान, महादानं पवत्तयिं॥", + "‘‘यथापि सेवको सामिं, धनहेतुमुपागतो।", + "कायेन वाचा मनसा, आराधनीयमेसति॥", + "‘‘तथेवाहं सब्बभवे, परियेसिस्सामि बोधिजं।", + "दानेन सत्ते तप्पेत्वा, इच्छामि बोधिमुत्तम’’न्ति॥", + "‘‘पुनापरं", + "नगरे पुप्फवतिया, कुमारो चन्दसव्हयो॥", + "‘‘तदाहं", + "संवेगं जनयित्वान, महादानं पवत्तयिं॥", + "‘‘नाहं पिवामि खादामि, नपि भुञ्‍जामि भोजनं।", + "दक्खिणेय्ये अदत्वान, अपि छप्पञ्‍चरत्तियो॥", + "‘‘यथापि", + "यत्थ लाभो महा होति, तत्थ तं", + "‘‘तथेव सकभुत्तापि, परे दिन्‍नं महप्फलं।", + "तस्मा परस्स दातब्बं, सतभागो भविस्सति॥", + "‘‘एतमत्थवसं ञत्वा, देमि दानं भवाभवे।", + "न पटिक्‍कमामि दानतो, सम्बोधिमनुपत्तिया’’ति॥", + "‘‘अरिट्ठसव्हये नगरे, सिविनामासि खत्तियो।", + "निसज्‍ज पासादवरे, एवं चिन्तेसहं तदा॥", + "‘‘‘यं किञ्‍चि मानुसं दानं, अदिन्‍नं मे न विज्‍जति।", + "योपि याचेय्य मं चक्खुं, ददेय्यं अविकम्पितो’॥", + "‘‘मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, सक्‍को देवानमिस्सरो।", + "निसिन्‍नो देवपरिसाय, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘‘‘निसज्‍ज", + "चिन्तेन्तो विविधं दानं, अदेय्यं सो न पस्सति॥", + "‘‘‘तथं", + "मुहुत्तं आगमेय्याथ, याव जानामि तं मनं’॥", + "‘‘पवेधमानो पलितसिरो, वलिगत्तो", + "अन्धवण्णोव हुत्वान, राजानं उपसङ्कमि॥", + "‘‘सो", + "सिरस्मिं अञ्‍जलिं कत्वा, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘‘‘याचामि तं महाराज, धम्मिक रट्ठवड्ढन।", + "तव दानरता कित्ति, उग्गता देवमानुसे॥", + "‘‘‘उभोपि", + "एकं मे नयनं देहि, त्वम्पि एकेन यापय’॥", + "‘‘तस्साहं वचनं सुत्वा, हट्ठो संविग्गमानसो।", + "कतञ्‍जली वेदजातो, इदं वचनमब्रविं॥", + "‘‘‘इदानाहं चिन्तयित्वान, पासादतो इधागतो।", + "त्वं मम चित्तमञ्‍ञाय, नेत्तं याचितुमागतो॥", + "‘‘‘अहो मे मानसं सिद्धं, सङ्कप्पो परिपूरितो।", + "अदिन्‍नपुब्बं दानवरं, अज्‍ज दस्सामि याचके॥", + "‘‘‘एहि सिवक उट्ठेहि, मा दन्धयि मा पवेधयि।", + "उभोपि नयनं देहि, उप्पाटेत्वा वणिब्बके’॥", + "‘‘ततो", + "उद्धरित्वान पादासि, तालमिञ्‍जंव याचके॥", + "‘‘ददमानस्स देन्तस्स, दिन्‍नदानस्स मे सतो।", + "चित्तस्स अञ्‍ञथा नत्थि, बोधियायेव कारणा॥", + "‘‘न मे देस्सा उभो चक्खू, अत्ता न मे न देस्सियो।", + "सब्बञ्‍ञुतं पियं मय्हं, तस्मा चक्खुं अदासह’’न्ति॥", + "‘‘या", + "सा अतीतासु जातीसु, सक्‍कस्स महेसी पिया॥", + "‘‘तस्सा आयुक्खयं ञत्वा, देविन्दो एतदब्रवि।", + "‘ददामि ते दस वरे, वरभद्दे यदिच्छसि’॥", + "‘‘एवं वुत्ता च सा देवी, सक्‍कं पुनिदमब्रवि।", + "‘किं नु मे अपराधत्थि, किं नु देस्सा अहं तव।", + "रम्मा चावेसि मं ठाना, वातोव धरणीरुहं’॥", + "‘‘एवं", + "‘न चेव ते कतं पापं, न च मे त्वंसि अप्पिया॥", + "‘‘‘एत्तकंयेव", + "पटिग्गण्ह मया दिन्‍ने, वरे दस वरुत्तमे’॥", + "‘‘सक्‍केन", + "ममं अब्भन्तरं कत्वा, फुस्सती दस वरे वरी॥", + "‘‘ततो चुता सा फुस्सती, खत्तिये उपपज्‍जथ।", + "जेतुत्तरम्हि नगरे, सञ्‍जयेन समागमि॥", + "‘‘यदाहं फुस्सतिया कुच्छिं, ओक्‍कन्तो पियमातुया।", + "मम तेजेन मे माता, सदा दानरता अहु॥", + "‘‘अधने आतुरे जिण्णे, याचके अद्धिके", + "समणे ब्राह्मणे खीणे, देति दानं अकिञ्‍चने॥", + "‘‘दस मासे धारयित्वान, करोन्ते पुरं पदक्खिणं।", + "वेस्सानं वीथिया मज्झे, जनेसि फुस्सती ममं॥", + "‘‘न मय्हं मत्तिकं नामं, नपि पेत्तिकसम्भवं।", + "जातेत्थ वेस्सवीथिया, तस्मा वेस्सन्तरो अहु॥", + "‘‘यदाहं दारको होमि, जातिया अट्ठवस्सिको।", + "तदा निसज्‍ज पासादे, दानं दातुं विचिन्तयिं॥", + "‘‘‘हदयं", + "ददेय्यं कायं सावेत्वा, यदि कोचि याचये ममं’॥", + "‘‘सभावं चिन्तयन्तस्स, अकम्पितमसण्ठितं।", + "अकम्पि तत्थ पथवी, सिनेरुवनवटंसका॥", + "‘‘अन्वद्धमासे पन्‍नरसे, पुण्णमासे उपोसथे।", + "पच्‍चयं नागमारुय्ह, दानं दातुं उपागमिं॥", + "‘‘कलिङ्गरट्ठविसया", + "अयाचुं मं हत्थिनागं, धञ्‍ञं मङ्गलसम्मतं॥", + "‘‘अवुट्ठिको", + "ददाहि पवरं नागं, सब्बसेतं गजुत्तमं॥", + "‘‘ददामि न विकम्पामि, यं मं याचन्ति ब्राह्मणा।", + "सन्तं नप्पतिगूहामि", + "‘‘न मे याचकमनुप्पत्ते, पटिक्खेपो अनुच्छवो।", + "‘मा मे भिज्‍जि समादानं, दस्सामि विपुलं गजं’॥", + "‘‘नागं गहेत्वा सोण्डाय, भिङ्गारे रतनामये।", + "जलं हत्थे आकिरित्वा, ब्राह्मणानं अदं गजं॥", + "‘‘पुनापरं ददन्तस्स, सब्बसेतं गजुत्तमं।", + "तदापि पथवी कम्पि, सिनेरुवनवटंसका॥", + "‘‘तस्स नागस्स दानेन, सिवयो कुद्धा समागता।", + "पब्बाजेसुं सका रट्ठा, ‘वङ्कं गच्छतु पब्बतं’॥", + "‘‘तेसं निच्छुभमानानं, अकम्पित्थमसण्ठितं।", + "महादानं पवत्तेतुं, एकं वरमयाचिसं॥", + "‘‘याचिता", + "सावयित्वा कण्णभेरिं, महादानं ददामहं॥", + "‘‘अथेत्थ वत्तती सद्दो, तुमुलो भेरवो महा।", + "दानेनिमं नीहरन्ति, पुन दानं ददातयं॥", + "‘‘हत्थिं", + "महादानं ददित्वान, नगरा निक्खमिं तदा॥", + "‘‘निक्खमित्वान", + "तदापि पथवी कम्पि, सिनेरुवनवटंसका॥", + "‘‘चतुवाहिं रथं दत्वा, ठत्वा चातुम्महापथे।", + "एकाकियो अदुतियो, मद्दिदेविं इदमब्रविं॥", + "‘‘‘त्वं मद्दि कण्हं गण्हाहि, लहुका एसा कनिट्ठिका।", + "अहं जालिं गहेस्सामि, गरुको भातिको हि सो’॥", + "‘‘पदुमं", + "अहं सुवण्णबिम्बंव, जालिं खत्तियमग्गहिं॥", + "‘‘अभिजाता सुखुमाला, खत्तिया चतुरो जना।", + "विसमं समं अक्‍कमन्ता, वङ्कं गच्छाम पब्बतं॥", + "‘‘ये केचि मनुजा एन्ति, अनुमग्गे पटिप्पथे।", + "मग्गन्ते पटिपुच्छाम, ‘कुहिं वङ्कन्त", + "‘‘ते तत्थ अम्हे पस्सित्वा, करुणं गिरमुदीरयुं।", + "दुक्खं ते पटिवेदेन्ति, दूरे वङ्कन्तपब्बतो॥", + "‘‘यदि पस्सन्ति पवने, दारका फलिने दुमे।", + "तेसं फलानं हेतुम्हि, उपरोदन्ति दारका॥", + "‘‘रोदन्ते दारके दिस्वा, उब्बिद्धा", + "सयमेवोणमित्वान, उपगच्छन्ति दारके॥", + "‘‘इदं", + "साहुकारं", + "‘‘अच्छेरं वत लोकस्मिं, अब्भुतं लोमहंसनं।", + "वेस्सन्तरस्स तेजेन, सयमेवोणता दुमा॥", + "‘‘सङ्खिपिंसु पथं यक्खा, अनुकम्पाय दारके।", + "निक्खन्तदिवसेनेव", + "‘‘सट्ठिराजसहस्सानि, तदा वसन्ति मातुले।", + "सब्बे पञ्‍जलिका हुत्वा, रोदमाना उपागमुं॥", + "‘‘तत्थ वत्तेत्वा सल्‍लापं, चेतेहि चेतपुत्तेहि।", + "ते ततो निक्खमित्वान, वङ्कं अगमु पब्बतं॥", + "‘‘आमन्तयित्वा", + "अस्समं सुकतं रम्मं, पण्णसालं सुमापय॥", + "‘‘सक्‍कस्स वचनं सुत्वा, विस्सकम्मो महिद्धिको।", + "अस्समं", + "‘‘अज्झोगाहेत्वा", + "चतुरो जना मयं तत्थ, वसाम पब्बतन्तरे॥", + "‘‘अहञ्‍च मद्दिदेवी च, जाली कण्हाजिना चुभो।", + "अञ्‍ञमञ्‍ञं सोकनुदा, वसाम अस्समे तदा॥", + "‘‘दारके अनुरक्खन्तो, असुञ्‍ञो होमि अस्समे।", + "मद्दी फलं आहरित्वा, पोसेति सा तयो जने॥", + "‘‘पवने", + "आयाचि पुत्तके मय्हं, जालिं कण्हाजिनं चुभो॥", + "‘‘याचकं उपगतं दिस्वा, हासो मे उपपज्‍जथ।", + "उभो पुत्ते गहेत्वान, अदासिं ब्राह्मणे तदा॥", + "‘‘सके पुत्ते चजन्तस्स, जूजके ब्राह्मणे यदा।", + "तदापि पथवी कम्पि, सिनेरुवनवटंसका॥", + "‘‘पुनदेव सक्‍को ओरुय्ह, हुत्वा ब्राह्मणसन्‍निभो।", + "आयाचि मं मद्दिदेविं, सीलवन्तिं पतिब्बतं॥", + "‘‘मद्दिं हत्थे गहेत्वान, उदकञ्‍जलि पूरिय।", + "पसन्‍नमनसङ्कप्पो, तस्स मद्दिं अदासहं॥", + "‘‘मद्दिया दीयमानाय, गगने देवा पमोदिता।", + "तदापि पथवी कम्पि, सिनेरुवनवटंसका॥", + "‘‘जालिं कण्हाजिनं धीतं, मद्दिदेविं पतिब्बतं।", + "चजमानो न चिन्तेसिं, बोधियायेव कारणा॥", + "‘‘न मे देस्सा उभो पुत्ता, मद्दिदेवी न देस्सिया।", + "सब्बञ्‍ञुतं पियं मय्हं, तस्मा पिये अदासहं॥", + "‘‘पुनापरं ब्रहारञ्‍ञे, मातापितुसमागमे।", + "करुणं परिदेवन्ते, सल्‍लपन्ते सुखं दुखं॥", + "‘‘हिरोत्तप्पेन", + "तदापि पथवी कम्पि, सिनेरुवनवटंसका॥", + "‘‘पुनापरं", + "पविसामि पुरं रम्मं, जेतुत्तरं पुरुत्तमं॥", + "‘‘रतनानि सत्त वस्सिंसु, महामेघो पवस्सथ।", + "तदापि पथवी कम्पि, सिनेरुवनवटंसका॥", + "‘‘अचेतनायं पथवी, अविञ्‍ञाय सुखं दुखं।", + "सापि दानबला मय्हं, सत्तक्खत्तुं पकम्पथा’’ति॥", + "‘‘पुनापरं", + "तिणपण्णसाकफलभक्खो, परहेठनविवज्‍जितो॥", + "‘‘मक्‍कटो च सिङ्गालो च, सुत्तपोतो चहं तदा।", + "वसाम एकसामन्ता, सायं पातो च दिस्सरे", + "‘‘अहं ते अनुसासामि, किरिये कल्याणपापके।", + "‘पापानि परिवज्‍जेथ, कल्याणे अभिनिविस्सथ’॥", + "‘‘उपोसथम्हि दिवसे, चन्दं दिस्वान पूरितं।", + "एतेसं तत्थ आचिक्खिं, दिवसो अज्‍जुपोसथो॥", + "‘‘दानानि पटियादेथ, दक्खिणेय्यस्स दातवे।", + "दत्वा दानं दक्खिणेय्ये, उपवस्सथुपोसथं॥", + "‘‘ते", + "दानानि पटियादेत्वा, दक्खिणेय्यं गवेसिसुं", + "‘‘अहं निसज्‍ज चिन्तेसिं, दानं दक्खिणनुच्छवं।", + "‘यदिहं लभे दक्खिणेय्यं, किं मे दानं भविस्सति॥", + "‘‘‘न", + "अहं तिणेन यापेमि, न सक्‍का तिण दातवे॥", + "‘‘‘यदि", + "दज्‍जाहं सकमत्तानं, न सो तुच्छो गमिस्सति’॥", + "‘‘मम सङ्कप्पमञ्‍ञाय, सक्‍को ब्राह्मणवण्णिना।", + "आसयं मे उपागच्छि, दानवीमंसनाय मे॥", + "‘‘तमहं दिस्वान सन्तुट्ठो, इदं वचनमब्रविं।", + "‘साधु खोसि अनुप्पत्तो, घासहेतु ममन्तिके॥", + "‘‘‘अदिन्‍नपुब्बं दानवरं, अज्‍ज दस्सामि ते अहं।", + "तुवं सीलगुणूपेतो, अयुत्तं ते परहेठनं॥", + "‘‘‘एहि अग्गिं पदीपेहि, नानाकट्ठे समानय।", + "अहं पचिस्समत्तानं, पक्‍कं त्वं भक्खयिस्ससि’॥", + "‘‘‘साधू’ति सो हट्ठमनो, नानाकट्ठे समानयि।", + "महन्तं अकासि चितकं, कत्वा अङ्गारगब्भकं॥", + "‘‘अग्गिं तत्थ पदीपेसि, यथा सो खिप्पं महा भवे।", + "फोटेत्वा रजगते गत्ते, एकमन्तं उपाविसिं॥", + "‘‘यदा", + "तदुप्पतित्वा पपतिं, मज्झे जालसिखन्तरे॥", + "‘‘यथा", + "समेति दरथपरिळाहं, अस्सादं देति पीति च॥", + "‘‘तथेव जलितं अग्गिं, पविट्ठस्स ममं तदा।", + "सब्बं समेति दरथं, यथा सीतोदकं विय॥", + "‘‘छविं चम्मं मंसं न्हारुं, अट्ठिं हदयबन्धनं।", + "केवलं सकलं कायं, ब्राह्मणस्स अदासह’’न्ति॥", + "अकित्तिब्राह्मणो", + "महासुदस्सनो राजा, महागोविन्दब्राह्मणो॥", + "निमि चन्दकुमारो च, सिवि वेस्सन्तरो ससो।", + "अहमेव तदा आसिं, यो ते दानवरे अदा॥", + "एते दानपरिक्खारा, एते दानस्स पारमी।", + "जीवितं याचके दत्वा, इमं पारमि पूरयिं॥", + "भिक्खाय उपगतं दिस्वा, सकत्तानं परिच्‍चजिं।", + "दानेन मे समो नत्थि, एसा मे दानपारमीति॥", + "‘‘यदा", + "न तदा अत्थि महिया, गुणेन मम सादिसो॥", + "‘‘पवने दिस्वा वनचरो, रञ्‍ञो मं पटिवेदयि।", + "‘तवानुच्छवो महाराज, गजो वसति कानने॥", + "‘‘‘न तस्स परिक्खायत्थो, नपि आळककासुया।", + "सह गहिते", + "‘‘तस्स तं वचनं सुत्वा, राजापि तुट्ठमानसो।", + "पेसेसि हत्थिदमकं, छेकाचरियं सुसिक्खितं॥", + "‘‘गन्त्वा सो हत्थिदमको, अद्दस पदुमस्सरे।", + "भिसमुळालं", + "‘‘विञ्‍ञाय मे सीलगुणं, लक्खणं उपधारयि।", + "‘एहि पुत्ता’ति पत्वान, मम सोण्डाय अग्गहि॥", + "‘‘यं मे तदा पाकतिकं, सरीरानुगतं बलं।", + "अज्‍ज नागसहस्सानं, बलेन समसादिसं॥", + "‘‘यदिहं तेसं पकुप्पेय्यं, उपेतानं गहणाय मं।", + "पटिबलो भवे तेसं, याव रज्‍जम्पि मानुसं॥", + "‘‘अपि", + "न करोमि चित्ते अञ्‍ञथत्तं, पक्खिपन्तं ममाळके॥", + "‘‘यदि ते मं तत्थ कोट्टेय्युं, फरसूहि तोमरेहि च।", + "नेव तेसं पकुप्पेय्यं, सीलखण्डभया ममा’’ति॥", + "‘‘पुनापरं", + "विरूपक्खेन महारञ्‍ञा, देवलोकमगञ्छहं॥", + "‘‘तत्थ पस्सित्वाहं देवे, एकन्तं सुखसमप्पिते।", + "तं सग्गगमनत्थाय, सीलब्बतं समादियिं॥", + "‘‘सरीरकिच्‍चं कत्वान, भुत्वा यापनमत्तकं।", + "चतुरो अङ्गे अधिट्ठाय, सेमि वम्मिकमुद्धनि॥", + "‘‘छविया चम्मेन मंसेन, नहारुअट्ठिकेहि वा।", + "यस्स एतेन करणीयं, दिन्‍नंयेव हरातु सो॥", + "‘‘संसितो अकतञ्‍ञुना, आलम्पायनो", + "पेळाय पक्खिपित्वान, कीळेति मं तहिं तहिं॥", + "‘‘पेळाय पक्खिपन्तेपि, सम्मद्दन्तेपि पाणिना।", + "आलम्पायने", + "‘‘सकजीवितपरिच्‍चागो", + "सीलवीतिक्‍कमो मय्हं, पथवीउप्पतनं विय॥", + "‘‘निरन्तरं जातिसतं, चजेय्यं मम जीवितं।", + "नेव सीलं पभिन्देय्यं, चतुद्दीपान हेतुपि॥", + "‘‘अपि चाहं सीलरक्खाय, सीलपारमिपूरिया।", + "न करोमि चित्ते अञ्‍ञथत्तं, पक्खिपन्तम्पि पेळके’’ति॥", + "‘‘पुनापरं यदा होमि, चम्पेय्यको महिद्धिको।", + "तदापि धम्मिको आसिं, सीलब्बतसमप्पितो॥", + "‘‘तदापि", + "अहितुण्डिको गहेत्वान, राजद्वारम्हि कीळति॥", + "‘‘यं", + "तस्स चित्तानुवत्तन्तो, होमि चिन्तितसन्‍निभो॥", + "‘‘थलं", + "यदिहं तस्स पकुप्पेय्यं, खणेन छारिकं करे॥", + "‘‘यदि चित्तवसी हेस्सं, परिहायिस्सामि सीलतो।", + "सीलेन परिहीनस्स, उत्तमत्थो न सिज्झति॥", + "‘‘कामं", + "नेव सीलं पभिन्देय्यं, विकिरन्ते भुसं विया’’ति॥", + "‘‘पुनापरं यदा होमि, चूळबोधि सुसीलवा।", + "भवं दिस्वान भयतो, नेक्खम्मं अभिनिक्खमिं॥", + "‘‘या मे दुतियिका आसि, ब्राह्मणी कनकसन्‍निभा।", + "सापि वट्टे अनपेक्खा, नेक्खम्मं अभिनिक्खमि॥", + "‘‘निरालया छिन्‍नबन्धू, अनपेक्खा कुले गणे।", + "चरन्ता गामनिगमं, बाराणसिमुपागमुं॥", + "‘‘तत्थ वसाम निपका, असंसट्ठा कुले गणे।", + "निराकुले अप्पसद्दे, राजुय्याने वसामुभो॥", + "‘‘उय्यानदस्सनं गन्त्वा, राजा अद्दस ब्राह्मणिं।", + "उपगम्म ममं पुच्छि, ‘तुय्हेसा का कस्स भरिया’॥", + "‘‘एवं वुत्ते अहं तस्स, इदं वचनमब्रविं।", + "‘न मय्हं भरिया एसा, सहधम्मा एकसासनी’॥", + "‘‘तिस्सा", + "निप्पीळयन्तो बलसा, अन्तेपुरं पवेसयि॥", + "‘‘ओदपत्तकिया", + "आकड्ढित्वा नयन्तिया, कोपो मे उपपज्‍जथ॥", + "‘‘सह", + "तत्थेव कोपं निग्गण्हिं, नादासिं वड्ढितूपरि॥", + "‘‘यदि नं ब्राह्मणिं कोचि, कोट्टेय्य तिण्हसत्तिया।", + "नेव सीलं पभिन्देय्यं, बोधियायेव कारणा॥", + "‘‘न मेसा ब्राह्मणी देस्सा, नपि मे बलं न विज्‍जति।", + "सब्बञ्‍ञुतं पियं मय्हं, तस्मा सीलानुरक्खिस’’न्ति॥", + "‘‘पुनापरं", + "पवड्ढकायो बलवा, महन्तो भीमदस्सनो॥", + "‘‘पब्भारे गिरिदुग्गे", + "होतेत्थ ठानं महिंसानं, कोचि कोचि तहिं तहिं॥", + "‘‘विचरन्तो ब्रहारञ्‍ञे, ठानं अद्दस भद्दकं।", + "तं ठानं उपगन्त्वान, तिट्ठामि च सयामि च॥", + "‘‘अथेत्थ कपिमागन्त्वा, पापो अनरियो लहु।", + "खन्धे नलाटे भमुके, मुत्तेति ओहनेतितं॥", + "‘‘सकिम्पि दिवसं दुतियं, ततियं चतुत्थम्पि च।", + "दूसेति मं सब्बकालं, तेन होमि उपद्दुतो॥", + "‘‘ममं", + "‘नासेहेतं छवं पापं, सिङ्गेहि च खुरेहि च’॥", + "‘‘एवं", + "‘किं त्वं मक्खेसि कुणपेन, पापेन अनरियेन मं॥", + "‘‘‘यदिहं", + "सीलञ्‍च मे पभिज्‍जेय्य, विञ्‍ञू च गरहेय्यु मं॥", + "‘‘‘हीळिता जीविता वापि, परिसुद्धेन मतं वरं।", + "क्याहं जीवितहेतूपि, काहामिं परहेठनं’॥", + "‘‘ममेवायं मञ्‍ञमानो, अञ्‍ञेपेवं करिस्सति।", + "तेव तस्स वधिस्सन्ति, सा मे मुत्ति भविस्सति॥", + "‘‘हीनमज्झिमउक्‍कट्ठे, सहन्तो अवमानितं।", + "एवं लभति सप्पञ्‍ञो, मनसा यथा पत्थित’’न्ति॥", + "‘‘पुनापरं यदा होमि, सुतत्तकनकसन्‍निभो।", + "मिगराजा रुरुनाम, परमसीलसमाहितो॥", + "‘‘रम्मे पदेसे रमणीये, विवित्ते अमनुस्सके।", + "तत्थ वासं उपगञ्छिं, गङ्गाकूले मनोरमे॥", + "‘‘अथ", + "पुरिसो गङ्गाय पपति, ‘जीवामि वा मरामि वा’॥", + "‘‘रत्तिन्दिवं", + "रवन्तो करुणं रवं, मज्झे गङ्गाय गच्छति॥", + "‘‘तस्साहं सद्दं सुत्वान, करुणं परिदेवतो।", + "गङ्गाय तीरे ठत्वान, अपुच्छिं ‘कोसि त्वं नरो’॥", + "‘‘सो मे पुट्ठो च ब्याकासि, अत्तनो करणं तदा।", + "‘धनिकेहि भीतो तसितो, पक्खन्दोहं महानदिं’॥", + "‘‘तस्स", + "पविसित्वा नीहरिं तस्स, अन्धकारम्हि रत्तिया॥", + "‘‘अस्सत्थकालमञ्‍ञाय, तस्साहं इदमब्रविं।", + "‘एकं तं वरं याचामि, मा मं कस्सचि पावद’॥", + "‘‘नगरं", + "राजानं सो गहेत्वान, उपगञ्छि ममन्तिकं॥", + "‘‘यावता करणं सब्बं, रञ्‍ञो आरोचितं मया।", + "राजा सुत्वान वचनं, उसुं तस्स पकप्पयि।", + "‘इधेव घातयिस्सामि, मित्तदुब्भिं", + "‘‘तमहं अनुरक्खन्तो, निम्मिनिं मम अत्तना।", + "‘तिट्ठतेसो महाराज, कामकारो भवामि ते’॥", + "‘‘अनुरक्खिं मम सीलं, नारक्खिं मम जीवितं।", + "सीलवा हि तदा आसिं, बोधियायेव कारणा’’ति॥", + "‘‘पुनापरं", + "मातङ्गो नाम नामेन, सीलवा सुसमाहितो॥", + "‘‘अहञ्‍च ब्राह्मणो एको, गङ्गाकूले वसामुभो।", + "अहं वसामि उपरि, हेट्ठा वसति ब्राह्मणो॥", + "‘‘विचरन्तो अनुकूलम्हि, उद्धं मे अस्समद्दस।", + "तत्थ मं परिभासेत्वा, अभिसपि मुद्धफालनं॥", + "‘‘यदिहं तस्स पकुप्पेय्यं, यदि सीलं न गोपये।", + "ओलोकेत्वानहं तस्स, करेय्यं छारिकं विय॥", + "‘‘यं", + "तस्सेव मत्थके निपति, योगेन तं पमोचयिं॥", + "‘‘अनुरक्खिं", + "सीलवा हि तदा आसिं, बोधियायेव कारणा’’ति॥", + "‘‘पुनापरं", + "धम्मो नाम महायक्खो, सब्बलोकानुकम्पको॥", + "‘‘दसकुसलकम्मपथे", + "चरामि गामनिगमं, समित्तो सपरिज्‍जनो॥", + "‘‘पापो कदरियो यक्खो, दीपेन्तो दस पापके।", + "सोपेत्थ महिया चरति, समित्तो सपरिज्‍जनो॥", + "‘‘धम्मवादी अधम्मो च, उभो पच्‍चनिका मयं।", + "धुरे धुरं घट्टयन्ता, समिम्हा पटिपथे उभो॥", + "‘‘कलहो वत्तती भेस्मा, कल्याणपापकस्स च।", + "मग्गा ओक्‍कमनत्थाय, महायुद्धो उपट्ठितो॥", + "‘‘यदिहं तस्स कुप्पेय्यं, यदि भिन्दे तपोगुणं।", + "सहपरिजनं तस्स, रजभूतं करेय्यहं॥", + "‘‘अपिचाहं सीलरक्खाय, निब्बापेत्वान मानसं।", + "सह जनेनोक्‍कमित्वा, पथं पापस्स दासहं॥", + "‘‘सह पथतो ओक्‍कन्ते, कत्वा चित्तस्स निब्बुतिं।", + "विवरं अदासि पथवी, पापयक्खस्स तावदे’’ति॥", + "‘‘पञ्‍चालरट्ठे", + "राजा जयद्दिसो नाम, सीलगुणमुपागतो॥", + "‘‘तस्स", + "अलीनसत्तो गुणवा, अनुरक्खपरिजनो सदा॥", + "‘‘पिता मे मिगवं गन्त्वा, पोरिसादं उपागमि।", + "सो मे पितुमग्गहेसि, ‘भक्खोसि मम मा चलि’॥", + "‘‘तस्स", + "ऊरुक्खम्भो अहु तस्स, दिस्वान पोरिसादकं॥", + "‘‘मिगवं गहेत्वा मुञ्‍चस्सु, कत्वा आगमनं पुन।", + "ब्राह्मणस्स धनं दत्वा, पिता आमन्तयी ममं॥", + "‘‘‘रज्‍जं पुत्त पटिपज्‍ज, मा पमज्‍जि पुरं इदं।", + "कतं मे पोरिसादेन, मम आगमनं पुन’॥", + "‘‘मातापितू च वन्दित्वा, निम्मिनित्वान अत्तना।", + "निक्खिपित्वा धनुं खग्गं, पोरिसादं उपागमिं॥", + "‘‘ससत्थहत्थूपगतं, कदाचि सो तसिस्सति।", + "तेन भिज्‍जिस्सति सीलं, परित्तासं", + "‘‘सीलखण्डभया मय्हं, तस्स देस्सं न ब्याहरिं।", + "मेत्तचित्तो हितवादी, इदं वचनमब्रविं॥", + "‘‘‘उज्‍जालेहि महाअग्गिं, पपतिस्सामि रुक्खतो।", + "त्वं पक्‍ककालमञ्‍ञाय", + "‘‘इति सीलवतं हेतु, नारक्खिं मम जीवितं।", + "पब्बाजेसिं चहं तस्स, सदा पाणातिपातिक’’न्ति॥", + "‘‘पुनापरं", + "दाठावुधो घोरविसो, द्विजिव्हो उरगाधिभू॥", + "‘‘चतुप्पथे महामग्गे, नानाजनसमाकुले।", + "चतुरो अङ्गे अधिट्ठाय, तत्थ वासमकप्पयिं॥", + "‘‘छविया चम्मेन मंसेन, नहारुअट्ठिकेहि वा।", + "यस्स एतेन करणीयं, दिन्‍नंयेव हरातु सो॥", + "‘‘अद्दसंसु", + "उपगञ्छुं ममं तत्थ, दण्डमुग्गरपाणिनो॥", + "‘‘नासाय विनिविज्झित्वा, नङ्गुट्ठे पिट्ठिकण्टके।", + "काजे आरोपयित्वान, भोजपुत्ता हरिंसु मं॥", + "‘‘ससागरन्तं पथविं, सकाननं सपब्बतं।", + "इच्छमानो चहं तत्थ, नासावातेन झापये॥", + "‘‘सूलेहि विनिविज्झन्ते, कोट्टयन्तेपि सत्तिभि।", + "भोजपुत्ते न कुप्पामि, एसा मे सीलपारमी’’ति॥", + "हत्थिनागो", + "रुरु मातङ्गो धम्मो च, अत्रजो च जयद्दिसो॥", + "एते नव सीलबला, परिक्खारा पदेसिका।", + "जीवितं परिरक्खित्वा, सीलानि अनुरक्खिसं॥", + "सङ्खपालस्स मे सतो, सब्बकालम्पि जीवितं।", + "यस्स कस्सचि निय्यत्तं, तस्मा सा सीलपारमीति॥", + "‘‘यदाहं", + "उस्सावबिन्दुं सूरियातपे, पतितं दिस्वान संविजिं॥", + "‘‘तञ्‍ञेवाधिपतिं कत्वा, संवेगमनुब्रूहयिं।", + "मातापितू च वन्दित्वा, पब्बज्‍जमनुयाचहं॥", + "‘‘याचन्ति मं पञ्‍जलिका, सनेगमा सरट्ठका।", + "‘अज्‍जेव पुत्त पटिपज्‍ज, इद्धं फीतं महामहिं’॥", + "‘‘सराजके सहोरोधे, सनेगमे सरट्ठके।", + "करुणं परिदेवन्ते, अनपेक्खोव परिच्‍चजिं॥", + "‘‘केवलं पथविं रज्‍जं, ञातिपरिजनं यसं।", + "चजमानो न चिन्तेसिं, बोधियायेव कारणा॥", + "‘‘मातापिता न मे देस्सा, नपि मे देस्सं महायसं।", + "सब्बञ्‍ञुतं पियं मय्हं, तस्मा रज्‍जं परिच्‍चजि’’न्ति॥", + "‘‘पुनापरं", + "कामितो दयितो पुत्तो, सोमनस्सोति विस्सुतो॥", + "‘‘सीलवा गुणसम्पन्‍नो, कल्याणपटिभानवा।", + "वुड्ढापचायी हिरीमा, सङ्गहेसु च कोविदो॥", + "‘‘तस्स", + "आरामं मालावच्छञ्‍च, रोपयित्वान जीवति॥", + "‘‘तमहं", + "दुमंव अन्तो सुसिरं, कदलिंव असारकं॥", + "‘‘नत्थिमस्स", + "हिरीसुक्‍कधम्मजहितो, जीवितवुत्तिकारणा॥", + "‘‘कुपितो अहु", + "तं निसेधेतुं गच्छन्तो, अनुसासि पिता ममं॥", + "‘‘‘मा पमज्‍जि तुवं तात, जटिलं उग्गतापनं।", + "यदिच्छकं पवत्तेहि, सब्बकामददो हि सो’॥", + "‘‘तमहं गन्त्वानुपट्ठानं, इदं वचनमब्रविं।", + "‘कच्‍चि ते गहपति कुसलं, किं वा ते आहरीयतु’॥", + "‘‘तेन सो कुपितो आसि, कुहको माननिस्सितो।", + "‘घातापेमि तुवं अज्‍ज, रट्ठा पब्बाजयामि वा’॥", + "‘‘निसेधयित्वा", + "‘कच्‍चि ते भन्ते खमनीयं, सम्मानो ते पवत्तितो’॥", + "‘‘तस्स आचिक्खती पापो, कुमारो यथा नासियो।", + "तस्स तं वचनं सुत्वा, आणापेसि महीपति॥", + "‘‘‘सीसं तत्थेव छिन्दित्वा, कत्वान चतुखण्डिकं।", + "रथिया रथियं दस्सेथ, सा गति जटिलहीळिता’॥", + "‘‘तत्थ कारणिका गन्त्वा, चण्डा लुद्दा अकारुणा।", + "मातुअङ्के निसिन्‍नस्स, आकड्ढित्वा नयन्ति मं॥", + "‘‘तेसाहं एवमवचं, बन्धतं गाळ्हबन्धनं।", + "‘रञ्‍ञो दस्सेथ मं खिप्पं, राजकिरियानि अत्थि मे’॥", + "‘‘ते मं रञ्‍ञो दस्सयिंसु, पापस्स पापसेविनो।", + "दिस्वान तं सञ्‍ञापेसिं, ममञ्‍च वसमानयिं॥", + "‘‘सो मं तत्थ खमापेसि, महारज्‍जमदासि मे।", + "सोहं तमं दालयित्वा, पब्बजिं अनगारियं॥", + "‘‘न", + "सब्बञ्‍ञुतं पियं मय्हं, तस्मा रज्‍जं परिच्‍चजि’’न्ति॥", + "‘‘पुनापरं", + "अयोघरम्हि संवड्ढो, नामेनासि अयोघरो॥", + "‘‘दुक्खेन जीवितो लद्धो, संपीळे पतिपोसितो।", + "अज्‍जेव पुत्त पटिपज्‍ज, केवलं वसुधं इमं॥", + "‘‘सरट्ठकं सनिगमं, सजनं वन्दित्व खत्तियं।", + "अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, इदं वचनमब्रविं॥", + "‘‘‘ये केचि महिया सत्ता, हीनमुक्‍कट्ठमज्झिमा।", + "निरारक्खा सके गेहे, वड्ढन्ति सकञातिभि॥", + "‘‘‘इदं लोके उत्तरियं, संपीळे मम पोसनं।", + "अयोघरम्हि संवड्ढो, अप्पभे चन्दसूरिये॥", + "‘‘‘पूतिकुणपसम्पुण्णा, मुच्‍चित्वा मातु कुच्छितो।", + "ततो घोरतरे दुक्खे, पुन पक्खित्तयोघरे॥", + "‘‘‘यदिहं तादिसं पत्वा, दुक्खं परमदारुणं।", + "रज्‍जेसु यदि रज्‍जामि", + "‘‘‘उक्‍कण्ठितोम्हि कायेन, रज्‍जेनम्हि अनत्थिको।", + "निब्बुतिं परियेसिस्सं, यत्थ मं मच्‍चु न मद्दिये’॥", + "‘‘एवाहं चिन्तयित्वान, विरवन्ते महाजने।", + "नागोव बन्धनं छेत्वा, पाविसिं काननं वनं॥", + "‘‘मातापिता", + "सब्बञ्‍ञुतं पियं मय्हं, तस्मा रज्‍जं परिच्‍चजि’’न्ति॥", + "‘‘पुनापरं यदा होमि, कासीनं पुरवरुत्तमे।", + "भगिनी च भातरो सत्त, निब्बत्ता सोत्थिये कुले॥", + "‘‘एतेसं", + "भवं दिस्वान भयतो, नेक्खम्माभिरतो अहं॥", + "‘‘मातापितूहि", + "कामेहि मं निमन्तेन्ति, ‘कुलवंसं धरेहि’ति॥", + "‘‘यं तेसं वचनं वुत्तं, गिहीधम्मे सुखावहं।", + "तं मे अहोसि कठिनं, तत्त", + "‘‘ते मं तदा उक्खिपन्तं, पुच्छिंसु पत्थितं मम।", + "‘किं त्वं पत्थयसे सम्म, यदि कामे न भुञ्‍जसि’॥", + "‘‘तेसाहं एवमवचं, अत्थकामो हितेसिनं।", + "‘नाहं पत्थेमि गिहीभावं, नेक्खम्माभिरतो अहं’॥", + "‘‘ते मय्हं वचनं सुत्वा, पितुमातु च सावयुं।", + "मातापिता एवमाहु, ‘सब्बेव पब्बजाम भो’॥", + "‘‘उभो", + "अमितधनं छड्डयित्वा, पाविसिम्हा महावन’’न्ति॥", + "‘‘पुनापरं", + "तत्थ कुलवरे सेट्ठे, महासाले अजायहं॥", + "‘‘तदापि लोकं दिस्वान, अन्धीभूतं तमोत्थटं।", + "चित्तं भवतो पतिकुटति, तुत्तवेगहतं विय॥", + "‘‘दिस्वान विविधं पापं, एवं चिन्तेसहं तदा।", + "‘कदाहं गेहा निक्खम्म, पविसिस्सामि काननं’॥", + "‘‘तदापि मं निमन्तेसुं, कामभोगेहि ञातयो।", + "तेसम्पि छन्दमाचिक्खिं, ‘मा निमन्तेथ तेहि मं’॥", + "‘‘यो", + "सोपि मं अनुसिक्खन्तो, पब्बज्‍जं समरोचयि॥", + "‘‘अहं सोणो च नन्दो च, उभो मातापिता मम।", + "तदापि भोगे छड्डेत्वा, पाविसिम्हा महावन’’न्ति॥", + "‘‘पुनापरं", + "मूगपक्खोति नामेन, तेमियोति वदन्ति मं॥", + "‘‘सोळसित्थिसहस्सानं, न विज्‍जति पुमो तदा", + "अहोरत्तानं अच्‍चयेन, निब्बत्तो अहमेकको॥", + "‘‘किच्छा लद्धं पियं पुत्तं, अभिजातं जुतिन्धरं।", + "सेतच्छत्तं धारयित्वान, सयने पोसेति मं पिता॥", + "‘‘निद्दायमानो सयनवरे, पबुज्झित्वानहं तदा।", + "अद्दसं पण्डरं छत्तं, येनाहं निरयं गतो॥", + "‘‘सह", + "विनिच्छयं समापन्‍नो, ‘कथाहं इमं मुञ्‍चिस्सं’॥", + "‘‘पुब्बसालोहिता मय्हं, देवता अत्थकामिनी।", + "सा मं दिस्वान दुक्खितं, तीसु ठानेसु योजयि॥", + "‘‘‘मा पण्डिच्‍चयं विभावय, बालमतो भव सब्बपाणिनं।", + "सब्बो तं जनो ओचिनायतु, एवं तव अत्थो भविस्सति’॥", + "‘‘एवं वुत्तायहं तस्सा, इदं वचनमब्रविं।", + "‘करोमि ते तं वचनं, यं त्वं भणसि देवते।", + "अत्थकामासि मे अम्म, हितकामासि देवते’॥", + "‘‘तस्साहं वचनं सुत्वा, सागरेव थलं लभिं।", + "हट्ठो", + "‘‘मूगो", + "एते अङ्गे अधिट्ठाय, वस्सानि सोळसं वसिं॥", + "‘‘ततो मे हत्थपादे च, जिव्हं सोतञ्‍च मद्दिय।", + "अनूनतं मे पस्सित्वा, ‘काळकण्णी’ति निन्दिसुं॥", + "‘‘ततो जानपदा सब्बे, सेनापतिपुरोहिता।", + "सब्बे एकमना हुत्वा, छड्डनं अनुमोदिसुं॥", + "‘‘सोहं तेसं मतिं सुत्वा, हट्ठो संविग्गमानसो।", + "यस्सत्थाय तपोचिण्णो, सो मे अत्थो समिज्झथ॥", + "‘‘न्हापेत्वा अनुलिम्पित्वा, वेठेत्वा राजवेठनं।", + "छत्तेन अभिसिञ्‍चित्वा, कारेसुं पुरं पदक्खिणं॥", + "‘‘सत्ताहं धारयित्वान, उग्गते रविमण्डले।", + "रथेन मं नीहरित्वा, सारथी वनमुपागमि॥", + "‘‘एकोकासे", + "सारथी खणती कासुं, निखातुं पथविया ममं॥", + "‘‘अधिट्ठितमधिट्ठानं, तज्‍जेन्तो विविधकारणा।", + "न भिन्दिं तमधिट्ठानं, बोधियायेव कारणा॥", + "‘‘मातापिता न मे देस्सा, अत्ता मे न च देस्सियो।", + "सब्बञ्‍ञुतं पियं मय्हं, तस्मा वतमधिट्ठहिं॥", + "‘‘एते", + "अधिट्ठानेन मे समो नत्थि, एसा मे अधिट्ठानपारमी’’ति॥", + "‘‘यदा अहं कपि आसिं, नदीकूले दरीसये।", + "पीळितो सुसुमारेन, गमनं न लभामहं॥", + "‘‘यम्होकासे", + "तत्थच्छि सत्तु वधको, कुम्भीलो लुद्ददस्सनो॥", + "‘‘सो मं असंसि ‘एही’ति, ‘अहंपेमी’ति तं वतिं।", + "तस्स मत्थकमक्‍कम्म, परकूले पतिट्ठहिं॥", + "‘‘न तस्स अलिकं भणितं, यथा वाचं अकासहं।", + "सच्‍चेन मे समो नत्थि, एसा मे सच्‍चपारमी’’ति॥", + "‘‘पुनापरं यदा होमि, तापसो सच्‍चसव्हयो।", + "सच्‍चेन लोकं पालेसिं, समग्गं जनमकासह’’न्ति॥", + "‘‘पुनापरं", + "अजातपक्खो तरुणो, मंसपेसि कुलावके॥", + "‘‘मुखतुण्डकेनाहरित्वा", + "तस्सा फस्सेन जीवामि, नत्थि मे कायिकं बलं॥", + "‘‘संवच्छरे गिम्हसमये, दवडाहो", + "उपगच्छति अम्हाकं, पावको कण्हवत्तनी॥", + "‘‘धमधमा इतिएवं, सद्दायन्तो महासिखी।", + "अनुपुब्बेन झापेन्तो, अग्गि मममुपागमि॥", + "‘‘अग्गिवेगभयातीता, तसिता मातापिता मम।", + "कुलावके मं छड्डेत्वा, अत्तानं परिमोचयुं॥", + "‘‘पादे", + "सोहं अगतिको तत्थ, एवं चिन्तेसहं तदा॥", + "‘‘‘येसाहं उपधावेय्यं, भीतो तसितवेधितो।", + "ते मं ओहाय पक्‍कन्ता, कथं मे अज्‍ज कातवे॥", + "‘‘‘अत्थि लोके सीलगुणो, सच्‍चं सोचेय्यनुद्दया।", + "तेन सच्‍चेन काहामि, सच्‍चकिरियमुत्तमं॥", + "‘‘‘आवेज्‍जेत्वा धम्मबलं, सरित्वा पुब्बके जिने।", + "सच्‍चबलमवस्साय, सच्‍चकिरियमकासहं॥", + "‘‘‘सन्ति", + "मातापिता च निक्खन्ता, जातवेद पटिक्‍कम’॥", + "‘‘सहसच्‍चे कते मय्हं, महापज्‍जलितो सिखी।", + "वज्‍जेसि सोळसकरीसानि, उदकं पत्वा यथा सिखी।", + "सच्‍चेन मे समो नत्थि, एसा मे सच्‍चपारमी’’ति॥", + "‘‘पुनापरं", + "उण्हे सूरियसन्तापे, सरे उदक खीयथ॥", + "‘‘ततो काका च गिज्झा च, कङ्का", + "भक्खयन्ति दिवारत्तिं, मच्छे उपनिसीदिय॥", + "‘‘एवं चिन्तेसहं तत्थ, सह ञातीहि पीळितो।", + "‘केन नु खो उपायेन, ञाती दुक्खा पमोचये’॥", + "‘‘विचिन्तयित्वा धम्मत्थं, सच्‍चं अद्दस पस्सयं।", + "सच्‍चे ठत्वा पमोचेसिं, ञातीनं तं अतिक्खयं॥", + "‘‘अनुस्सरित्वा सतं धम्मं, परमत्थं विचिन्तयं।", + "अकासि सच्‍चकिरियं, यं लोके धुवसस्सतं॥", + "‘‘‘यतो", + "नाभिजानामि सञ्‍चिच्‍च, एकपाणम्पि हिंसितं॥", + "‘‘‘एतेन", + "अभित्थनय पज्‍जुन्‍न, निधिं काकस्स नासय।", + "काकं सोकाय रन्धेहि, मच्छे सोका पमोचय’॥", + "‘‘सहकते सच्‍चवरे, पज्‍जुन्‍नो अभिगज्‍जिय।", + "थलं निन्‍नञ्‍च पूरेन्तो, खणेन अभिवस्सथ॥", + "‘‘एवरूपं सच्‍चवरं, कत्वा वीरियमुत्तमं।", + "वस्सापेसिं महामेघं, सच्‍चतेजबलस्सितो।", + "सच्‍चेन मे समो नत्थि, एसा मे सच्‍चपारमी’’ति॥", + "‘‘पुनापरं", + "परोपञ्‍ञासवस्सानि, अनभिरतोचरिं अहं॥", + "‘‘न कोचि एतं जानाति, अनभिरतिमनं मम।", + "अहञ्हि कस्सचि नाचिक्खिं, अरति मे चरति मानसे॥", + "‘‘सब्रह्मचारी", + "पुब्बकम्मसमायुत्तो, सूलमारोपनं लभि॥", + "‘‘तमहं उपट्ठहित्वान, आरोग्यमनुपापयिं।", + "आपुच्छित्वान आगञ्छिं, यं मय्हं सकमस्समं॥", + "‘‘सहायो", + "तयो जना समागन्त्वा, आगञ्छुं पाहुनागतं॥", + "‘‘सम्मोदमानो तेहि सह, निसिन्‍नो सकमस्समे।", + "दारको वट्टमनुक्खिपं, आसीविसमकोपयि॥", + "‘‘ततो सो वट्टगतं मग्गं, अन्वेसन्तो कुमारको।", + "आसीविसस्स हत्थेन, उत्तमङ्गं परामसि॥", + "‘‘तस्स", + "कुपितो परमकोपेन, अडंसि दारकं खणे॥", + "‘‘सहदट्ठो आसीविसेन", + "तेनाहं दुक्खितो आसिं, मम वाहसि तं दुक्खं॥", + "‘‘त्याहं अस्सासयित्वान, दुक्खिते सोकसल्‍लिते।", + "पठमं अकासिं किरियं, अग्गं सच्‍चं वरुत्तमं॥", + "‘‘‘सत्ताहमेवाहं पसन्‍नचित्तो, पुञ्‍ञत्थिको अचरिं ब्रह्मचरियं।", + "अथापरं यं चरितं ममेदं, वस्सानि पञ्‍ञाससमाधिकानि॥", + "‘‘‘अकामको वाहि अहं चरामि, एतेन सच्‍चेन सुवत्थि होतु।", + "हतं विसं जीवतु यञ्‍ञदत्तो’॥", + "‘‘सह", + "अबुज्झित्वान वुट्ठासि, अरोगो चासि माणवो।", + "सच्‍चेन मे समो नत्थि, एसा मे सच्‍चपारमी’’ति॥", + "‘‘पुनापरं यदा होमि, सुतसोमो महीपति।", + "गहितो पोरिसादेन, ब्राह्मणे सङ्गरं सरिं॥", + "‘‘खत्तियानं एकसतं, आवुणित्वा करत्तले।", + "एतेसं पमिलापेत्वा, यञ्‍ञत्थे उपनयी ममं॥", + "‘‘अपुच्छि", + "यथामति ते काहामि, यदि मे त्वं पुनेहिसि’॥", + "‘‘तस्स", + "उपगन्त्वा पुरं रम्मं, रज्‍जं निय्यादयिं तदा॥", + "‘‘अनुस्सरित्वा सतं धम्मं, पुब्बकं जिनसेवितं।", + "ब्राह्मणस्स धनं दत्वा, पोरिसादं उपागमिं॥", + "‘‘नत्थि मे संसयो तत्थ, घातयिस्सति वा न वा।", + "सच्‍चवाचानुरक्खन्तो, जीवितं चजितुमुपागमिं।", + "सच्‍चेन मे समो नत्थि, एसा मे सच्‍चपारमी’’ति॥", + "‘‘सामो", + "पवने सीहब्यग्घे च, मेत्तायमुपनामयिं॥", + "‘‘सीहब्यग्घेहि दीपीहि, अच्छेहि महिसेहि च।", + "पसदमिगवराहेहि, परिवारेत्वा वने वसिं॥", + "‘‘न मं कोचि उत्तसति, नपि भायामि कस्सचि।", + "मेत्ताबलेनुपत्थद्धो, रमामि पवने तदा’’ति॥", + "‘‘पुनापरं यदा होमि, एकराजाति विस्सुतो।", + "परमं सीलं अधिट्ठाय, पसासामि महामहिं॥", + "‘‘दस कुसलकम्मपथे, वत्तामि अनवसेसतो।", + "चतूहि सङ्गहवत्थूहि, सङ्गण्हामि", + "‘‘एवं मे अप्पमत्तस्स, इध लोके परत्थ च।", + "दब्बसेनो", + "‘‘राजूपजीवे", + "सब्बं हत्थगतं कत्वा, कासुया निखणी ममं॥", + "‘‘अमच्‍चमण्डलं रज्‍जं, फीतं अन्तेपुरं मम।", + "अच्छिन्दित्वान गहितं, पियं पुत्तंव पस्सहं।", + "मेत्ताय मे समो नत्थि, एसा मे मेत्तापारमी’’ति॥", + "‘‘सुसाने", + "गामण्डला", + "‘‘अपरे गन्धमालञ्‍च, भोजनं विविधं बहुं।", + "उपायनानूपनेन्ति, हट्ठा संविग्गमानसा॥", + "‘‘ये मे दुक्खं उपहरन्ति, ये च देन्ति सुखं मम।", + "सब्बेसं समको होमि, दया कोपो न विज्‍जति॥", + "‘‘सुखदुक्खे तुलाभूतो, यसेसु अयसेसु च।", + "सब्बत्थ समको होमि, एसा मे उपेक्खापारमी’’ति॥", + "युधञ्‍जयो सोमनस्सो, अयोघरभिसेन च।", + "सोणनन्दो मूगपक्खो, कपिराजा सच्‍चसव्हयो॥", + "वट्टको मच्छराजा च, कण्हदीपायनो इसि।", + "सुतसोमो पुन आसिं", + "उपेक्खापारमी आसि, इति वुत्थं", + "एवं", + "भवाभवे अनुभवित्वा, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं॥", + "दत्वा दातब्बकं दानं, सीलं पूरेत्वा असेसतो।", + "नेक्खम्मे पारमिं गन्त्वा, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं॥", + "पण्डिते", + "खन्तिया पारमिं गन्त्वा, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं॥", + "कत्वा दळ्हमधिट्ठानं, सच्‍चवाचानुरक्खिय।", + "मेत्ताय", + "लाभालाभे", + "सब्बत्थ समको हुत्वा, पत्तो सम्बोधिमुत्तमं॥", + "कोसज्‍जं भयतो दिस्वा, वीरियारम्भञ्‍च खेमतो।", + "आरद्धवीरिया होथ, एसा बुद्धानुसासनी॥", + "विवादं भयतो दिस्वा, अविवादञ्‍च खेमतो।", + "समग्गा सखिला होथ, एसा बुद्धानुसासनी॥", + "पमादं भयतो दिस्वा, अप्पमादञ्‍च खेमतो।", + "भावेथट्ठङ्गिकं मग्गं, एसा बुद्धानुसासनी॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/40-s0513m.mul.json b/texts/tripitaka/40-s0513m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..3362995de979cfcefa6bfb8753230ac9e58beb9e --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/40-s0513m.mul.json @@ -0,0 +1,6305 @@ +{ + "title": "(पठमो भागो)", + "book_name": "१६. तिंसनिपातो", + "chapter": "१. अपण्णकजातकं", + "gathas": [ + "अपण्णकं", + "एतदञ्‍ञाय मेधावी, तं गण्हे यदपण्णकन्ति", + "अकिलासुनो", + "एवं मुनी वीरिय", + "इध", + "चिरं त्वं अनुतप्पेसि", + "अप्पकेनपि मेधावी, पाभतेन विचक्खणो।", + "समुट्ठापेति अत्तानं, अणुं अग्गिंव सन्धमन्ति॥", + "बाराणसिं सन्तरबाहिरतो", + "हिरिओत्तप्पसम्पन्‍ना", + "सन्तो सप्पुरिसा लोके, देवधम्माति वुच्‍चरेति॥", + "पुत्तो त्याहं महाराज, त्वं मं पोस जनाधिप।", + "अञ्‍ञेपि देवो पोसेति, किञ्‍च", + "अपि", + "विपक्‍कब्रह्मचरियोस्मि, एवं जानाहि गामणीति॥", + "उत्तमङ्गरुहा मय्हं, इमे जाता वयोहरा।", + "पातुभूता देवदूता, पब्बज्‍जासमयो ममाति॥", + "यञ्‍च", + "स वे राज सुखं सेति, कामेसु अनपेक्खवाति॥", + "वरापण्णक वण्णुपथ सेरिवरो, सुविचक्खण तण्डुलनाळिकस्सा।", + "हिरि पुत्तवरुत्तगामणिना, यो च न रक्खति तेन दसाति॥", + "होति सीलवतं अत्थो, पटिसन्थार", + "लक्खणं पस्स आयन्तं, ञातिसङ्घपुरक्खतं", + "अथ पस्ससिमं काळं, सुविहीनंव ञातिभीति॥", + "निग्रोधमेव", + "निग्रोधस्मिं मतं सेय्यो, यञ्‍चे साखस्मि", + "धिरत्थु कण्डिनं सल्‍लं, पुरिसं गाळ्हवेधिनं।", + "धिरत्थु तं जनपदं, यत्थित्थी परिणायिका।", + "ते चापि धिक्‍किता", + "न किरत्थि रसेहि पापियो, आवासेहि व", + "वातमिगं गहननिस्सितं", + "अट्ठक्खुरं खरादिये, मिगं वङ्कातिवङ्किनं।", + "सत्तहि", + "मिगं", + "एकेन सोतेन छमास्ससन्तो, छहि कलाहितिभोति", + "काळे", + "वातजानि हि सीतानि, उभोत्थमपराजिताति॥", + "एवं चे सत्ता जानेय्युं, दुक्खायं जातिसम्भवो।", + "न पाणो पाणिनं हञ्‍ञे, पाणघाती हि सोचतीति॥", + "सचे", + "न हेवं धीरा मुच्‍चन्ति, मुत्ति बालस्स बन्धनन्ति॥", + "दिस्वा पदमनुत्तिण्णं, दिस्वानोतरितं पदं।", + "नळेन वारिं पिस्साम", + "अथ", + "अतिभोति वर", + "ञातमेतं", + "अञ्‍ञं", + "ये कुक्‍कुरा राजकुलम्हि वद्धा, कोलेय्यका वण्णबलूपपन्‍ना।", + "तेमे न वज्झा मयमस्म वज्झा, नायं सघच्‍चा दुब्बलघातिकायन्ति॥", + "अपि पस्सेन सेमानो, सल्‍लेभि सल्‍ललीकतो।", + "सेय्योव वळवा गोजो", + "यदा यदा यत्थ यदा, यत्थ यत्थ यदा यदा।", + "आजञ्‍ञो कुरुते वेगं, हायन्ति तत्थ वाळवाति॥", + "अञ्‍ञमञ्‍ञेहि", + "अच्‍चासनस्स पुरिसो, पायासस्सपि तप्पतीति॥", + "पुराणचोरान", + "सुसञ्‍ञतानञ्हि वचो निसम्म, गजुत्तमो सब्बगुणेसु अट्ठाति॥", + "नालं कबळं पदातवे, न च पिण्डं न कुसे न घंसितुं।", + "मञ्‍ञामि अभिण्हदस्सना, नागो स्नेहमकासि", + "मनुञ्‍ञमेव", + "मनुञ्‍ञं भासमानस्स, गरुं भारं उदद्धरि।", + "धनञ्‍च नं अलाभेसि, तेन चत्तमनो अहूति॥", + "यतो यतो गरु धुरं, यतो गम्भीरवत्तनी।", + "तदास्सु कण्हं युञ्‍जन्ति, स्वास्सु तं वहते धुरन्ति॥", + "मा", + "अप्पोस्सुक्‍को भुसं खाद, एतं दीघायुलक्खणन्ति॥", + "कुरुङ्गस्स", + "महिळामुखनामनुञ्‍ञवरो, वहते धुर मुनिकेन दसाति॥", + "कुलावका", + "कामं चजाम असुरेसु पाणं, मा मे दिजा विक्‍कुलवा", + "रुदं मनुञ्‍ञं रुचिरा च पिट्ठि, वेळुरियवण्णूपनिभा", + "ब्याममत्तानि च पेखुणानि, नच्‍चेन ते धीतरं नो ददामीति॥", + "सम्मोदमाना", + "यदा ते विवदिस्सन्ति, तदा एहिन्ति मे वसन्ति॥", + "न", + "यञ्‍च मं मञ्‍ञते मच्छी, अञ्‍ञं सो रतिया गतोति॥", + "सन्ति", + "मातापिता च निक्खन्ता, जातवेद पटिक्‍कमाति॥", + "यं निस्सिता जगतिरुहं विहङ्गमा, स्वायं अग्गिं पमुञ्‍चति।", + "दिसा भजथ वक्‍कङ्गा", + "ये वुड्ढ", + "दिट्ठेव धम्मे पासंसा, सम्पराये च सुग्गतीति॥", + "नाच्‍चन्तं", + "आराधेति निकतिप्पञ्‍ञो", + "मञ्‍ञे", + "यत्थ दासो आमजातो, ठितो थुल्‍लानि", + "कामं", + "नानरियं करिस्सामि, हन्द पिण्डं पटिग्गहाति॥", + "सिरिमातलि धीतर पक्खिवरो, रतियागतो मातापिता च पुन।", + "जगतीरुह वुड्ढ सुकक्‍कटको, तथा नन्दकपिण्डवरेन दसाति॥", + "यो", + "अजिया पादमोलम्ब", + "यो", + "कपोतकस्स वचनं अकत्वा, अमित्तहत्थत्थगतोव सेतीति॥", + "यो अत्थकामस्स हितानुकम्पिनो, ओवज्‍जमानो न करोति सासनं।", + "एवं सो निहतो सेति, वेळुकस्स यथा पिताति॥", + "सेय्यो", + "मकसं वधिस्सन्ति हि एळमूगो, पुत्तो पितु अब्भिदा उत्तमङ्गन्ति॥", + "सेय्यो अमित्तो मेधावी, यञ्‍चे बालानुकम्पको।", + "पस्स रोहिणिकं जम्मिं, मातरं हन्त्वान सोचतीति॥", + "न वे अनत्थकुसलेन, अत्थचरिया सुखावहा।", + "हापेति अत्थं दुम्मेधो, कपि आरामिको यथाति॥", + "न", + "हापेति अत्थं दुम्मेधो, कोण्डञ्‍ञो वारुणिं यथाति॥", + "अनुपायेन", + "चेता हनिंसु वेदब्बं", + "नक्खत्तं", + "अत्थो अत्थस्स नक्खत्तं, किं करिस्सन्ति तारकाति॥", + "दुम्मेधानं सहस्सेन, यञ्‍ञो मे उपयाचितो।", + "इदानि खोहं यजिस्सामि, बहु", + "अथ मित्तक मातु कपोतवरो, तथा वेळूक एळमूगो रोहिणी।", + "कपि", + "आसीसेथेव", + "पस्सामि वोहं अत्तानं, यथा इच्छिं तथा अहूति॥", + "वायमेथेव पुरिसो, न निब्बिन्देय्य पण्डितो।", + "पस्सामि वोहं अत्तानं, उदका थलमुब्भतन्ति॥", + "तथेव", + "आकारणेन", + "नायं", + "आकारणेन जानामि, नायं सादुफलो दुमोति॥", + "यो अलीनेन चित्तेन, अलीनमनसो नरो।", + "भावेति कुसलं धम्मं, योगक्खेमस्स पत्तिया।", + "पापुणे अनुपुब्बेन, सब्बसंयोजनक्खयन्ति॥", + "यो", + "भावेति कुसलं धम्मं, योगक्खेमस्स पत्तिया।", + "पापुणे अनुपुब्बेन, सब्बसंयोजनक्खयन्ति॥", + "यस्सेते चतुरो धम्मा, वानरिन्द यथा तव।", + "सच्‍चं धम्मो धिति", + "यस्सेते", + "दक्खियं सूरियं पञ्‍ञा, दिट्ठं सो अतिवत्ततीति॥", + "धमे धमे नातिधमे, अतिधन्तञ्हि पापकं।", + "धन्तेन हि सतं लद्धं, अतिधन्तेन नासितन्ति॥", + "धमे धमे नातिधमे, अतिधन्तञ्हि पापकं।", + "धन्तेनाधिगता भोगा, ते तातो विधमी धमन्ति॥", + "यथा", + "सम्पहट्ठमनो", + "असा लोकित्थियो नाम, वेला तासं न विज्‍जति।", + "सारत्ता च पगब्भा च, सिखी सब्बघसो यथा।", + "ता हित्वा पब्बजिस्सामि, विवेकमनुब्रूहयन्ति॥", + "यं", + "अण्डभूता भता भरिया, तासु को जातु विस्ससेति॥", + "कोधना अकतञ्‍ञू च, पिसुणा मित्तभेदिका", + "ब्रह्मचरियं चर भिक्खु, सो सुखं न विहाहसीति", + "मा", + "थीनं भावो दुराजानो, मच्छस्सेवोदके गतन्ति॥", + "यथा", + "एवं लोकित्थियो नाम, नासं कुज्झन्ति पण्डिताति॥", + "एका इच्छा पुरे आसि, अलद्धा मुदुलक्खणं।", + "यतो लद्धा अळारक्खी, इच्छा इच्छं विजायथाति॥", + "उच्छङ्गे देव मे पुत्तो, पथे धावन्तिया पति।", + "तञ्‍च देसं न पस्सामि, यतो सोदरियमानयेति", + "यस्मिं", + "अदिट्ठपुब्बके पोसे, कामं तस्मिम्पि विस्ससेति॥", + "धिरत्थु तं विसं वन्तं, यमहं जीवितकारणा।", + "वन्तं पच्‍चावमिस्सामि", + "न तं जितं साधु जितं, यं जितं अवजीयति।", + "तं खो जितं साधु जितं, यं जितं नावजीयतीति॥", + "सिखीसब्बघसोपि", + "मुदुलक्खण सोदरिया च मनो, विस साधुजितेन भवन्ति दसाति॥", + "यो", + "वरुणकट्ठ", + "अकतञ्‍ञुस्स", + "सब्बं चे पथविं", + "सच्‍चं किरेवमाहंसु, नरा एकच्‍चिया इध।", + "कट्ठं निप्‍लवितं", + "साधू सम्बहुला ञाती, अपि रुक्खा अरञ्‍ञजा।", + "वातो", + "अभित्थनय", + "काकं सोकाय रन्धेहि, मञ्‍च सोका पमोचयाति॥", + "असङ्कियोम्हि गामम्हि, अरञ्‍ञे नत्थि मे भयं।", + "उजुं मग्गं समारूळ्हो, मेत्ताय करुणाय चाति॥", + "उसभा", + "पोक्खरणी च अपाकचन्दनं, लाबूनि सीदन्ति सिला प्‍लवन्ति॥", + "मण्डूकियो कण्हसप्पे गिलन्ति, काकं सुपण्णा परिवारयन्ति।", + "तसा", + "उभो खञ्‍जा उभो कुणी, उभो विसमचक्खुका", + "उभिन्‍नं पिळका", + "यतो", + "अथागमा पुत्तहताय पुत्तो, खरस्सरं डिण्डिमं", + "यं ते पविकत्थितं पुरे, अथ ते पूतिसरा सजन्ति पच्छा।", + "उभयं", + "वरुणा अकतञ्‍ञूवरे तु सच्‍चवरं, सवनप्पतिना च अभित्थनय।", + "करुणाय सिलाप्‍लव इल्‍लिसतो, पुन डिण्डिमपूतिसरेन दसाति॥", + "अपायिम्ह", + "विसञ्‍ञिकरणिं पित्वा", + "अतिक्‍कम्म", + "स्वासि पासाणमासीनो, यस्मा जीवं न मोक्खसीति॥", + "मित्तो हवे सत्तपदेन होति, सहायो पन द्वादसकेन होति।", + "मासड्ढमासेन च ञाति होति, ततुत्तरिं अत्तसमोपि होति।", + "सोहं कथं अत्तसुखस्स हेतु, चिरसन्थुतं", + "आरोग्यमिच्छे परमञ्‍च लाभं, सीलञ्‍च वुद्धानुमतं सुतञ्‍च।", + "धम्मानुवत्ती च अलीनता च, अत्थस्स द्वारा पमुखा छळेतेति॥", + "आयतिं", + "विपाकन्ते हनन्ति नं, किंपक्‍कमिव भक्खितन्ति॥", + "सीलं", + "पस्स घोरविसो नागो, सीलवाति न हञ्‍ञतीति॥", + "यस्स", + "सो", + "कल्याणिमेव मुञ्‍चेय्य, न हि मुञ्‍चेय्य पापिकं।", + "मोक्खो कल्याणिया साधु, मुत्वा तप्पति पापिकन्ति॥", + "वाचाव", + "तिणमत्ते असज्‍जित्थो, नो च निक्खसतं हरन्ति॥", + "यो पुब्बे कतकल्याणो, कतत्थो नावबुज्झति।", + "पच्छा किच्‍चे समुप्पन्‍ने, कत्तारं नाधिगच्छतीति॥", + "अपायिम्ह च दूभकं सत्तपदं, छळद्वर च आयतिना च पुन।", + "अहिसीलव मङ्गलि पापिकस्सा, सतंनिक्ख कतत्थवरेन दसाति॥", + "लित्तं", + "गिल रे गिल पापधुत्तक, पच्छा ते कटुकं भविस्सतीति॥", + "उक्‍कट्ठे सूरमिच्छन्ति, मन्तीसु अकुतूहलं।", + "पियञ्‍च अन्‍नपानम्हि, अत्थे जाते च पण्डितन्ति॥", + "न विस्ससे अविस्सत्थे, विस्सत्थेपि न विस्ससे।", + "विस्सासा भयमन्वेति, सीहंव मिगमातुकाति", + "सोतत्तो सोसिन्दो", + "नग्गो न चग्गिमासीनो, एसनापसुतो मुनीति॥", + "अनिच्‍चा", + "उप्पज्‍जित्वा निरुज्झन्ति, तेसं वूपसमो सुखोति॥", + "समतित्तिकं", + "एवं सचित्तमनुरक्खे, पत्थयानो दिसं अगतपुब्बन्ति॥", + "जीवकञ्‍च", + "पन्थकञ्‍च वने मूळ्हं, पापको पुनरागतोति॥", + "साधु", + "अतिपण्डितेन पुत्तेन, मनम्हि उपकूळितोति", + "परोसहस्सम्पि समागतानं, कन्देय्युं ते वस्ससतं अपञ्‍ञा।", + "एकोव सेय्यो पुरिसो सपञ्‍ञो, यो भासितस्स विजानाति अत्थन्ति॥", + "असातं सातरूपेन, पियरूपेन अप्पियं।", + "दुक्खं सुखस्स रूपेन, पमत्तमतिवत्ततीति॥", + "गिलमक्खकुतूहल", + "धनपालिवरो अतिपण्डितको, सपरोसहस्सअसातदसाति॥", + "परोसतं", + "एकोव सेय्यो पुरिसो सपञ्‍ञो, यो भासितस्स विजानाति अत्थन्ति॥", + "यो दुक्खफुट्ठाय भवेय्य ताणं, सो मे पिता दुब्भि", + "सा कस्स कन्दामि वनस्स मज्झे, यो तायिता सो सहसं", + "यत्थ", + "एकरत्तं दिरत्तं वा, दुक्खं वसति वेरिसूति॥", + "चतुब्भि अट्ठज्झगमा, अट्ठाहिपि च सोळस।", + "सोळसाहि च बात्तिंस", + "इच्छाहतस्स पोसस्स, चक्‍कं भमति मत्थकेति॥", + "बहुम्पेतं", + "तस्स चे भायसी नाग, किसो नून भविस्ससीति॥", + "सुखं वत मं जीवन्तं", + "चोरी जायप्पवादेन, तेलं लोणञ्‍च याचतीति॥", + "साधु", + "पस्स खञ्‍जप्पहारेन, लद्धा गामा चतुद्दिसाति॥", + "सिक्खेय्य सिक्खितब्बानि, सन्ति तच्छन्दिनो", + "बाहिया हि", + "यथन्‍नो पुरिसो होति, तथन्‍ना तस्स देवता।", + "आहरेतं कुण्डपूवं", + "सब्बसंहारको", + "अलिकं भायतियं धुत्ती, सच्‍चमाह महल्‍लिकाति॥", + "सपरोसत तायित वेरी", + "सुखकञ्‍च वत सिप्पक बाहिया, कुण्डपूव महल्‍लिकका च दसाति॥", + "हंचि", + "हन्दस्सतरस्स ते अयं, अस्सतरस्स हि गद्रभो पिताति॥", + "येन सत्तुबिलङ्गा च, दिगुणपलासो च पुप्फितो।", + "येन ददामि", + "एस", + "सद्दहासि", + "सिप्पिकानं सतं नत्थि, कुतो कंससता दुवेति॥", + "बहुचिन्ती", + "मितचिन्ती पमोचेसी, उभो तत्थ समागताति॥", + "यायञ्‍ञ", + "सायं विपक्खिका सेति, हता चक्‍केन सासिकाति", + "अतिकरमकराचरिय", + "चतुत्थे लङ्घयित्वान, पञ्‍चमायसि आवुतोति॥", + "अच्‍चुग्गतातिलपता", + "वाचा हनति दुम्मेधं, तित्तिरंवातिवस्सितन्ति॥", + "नाचिन्तयन्तो पुरिसो, विसेसमधिगच्छति।", + "चिन्तितस्स फलं पस्स, मुत्तोस्मि वधबन्धनाति॥", + "अमातापितरसंवद्धो", + "नायं कालं अकालं वा, अभिजानाति कुक्‍कुटोति॥", + "अबद्धा", + "बद्धापि तत्थ मुच्‍चन्ति, यत्थ धीरा पभासरेति॥", + "अथ गद्रभ सत्तुव कंससतं, बहुचिन्ति सासिकायातिकर।", + "अतिवेल विसेसमनाचरियोव, धीरापभासरतेन दसाति॥", + "करे सरिक्खो अथ वापि सेट्ठो, निहीनको वापि करेय्य एको।", + "करेय्युमेते", + "यसं", + "अत्तनो च परेसञ्‍च, हिंसाय पटिपज्‍जतीति॥", + "असब्बत्थगामिं वाचं, बालो सब्बत्थ भासति।", + "नायं दधिं वेदि न", + "वायमेथेव", + "वायामस्स फलं पस्स, भुत्ता अम्बा अनीतिहन्ति॥", + "बहुम्पि सो विकत्थेय्य, अञ्‍ञं जनपदं गतो।", + "अन्वागन्त्वान दूसेय्य, भुञ्‍ज भोगे कटाहकाति॥", + "तदेवेकस्स", + "तस्मा सब्बं न कल्याणं, सब्बं वापि न पापकन्ति॥", + "ते देसा तानि वत्थूनि, अहञ्‍च वनगोचरो।", + "अनुविच्‍च खो तं गण्हेय्युं, पिव", + "यो", + "विस्सासयित्वा भूतानि, बिळारं नाम तं वतन्ति॥", + "नायं सिखा पुञ्‍ञहेतु, घासहेतु अयं सिखा।", + "नाङ्गुट्ठगणनं याति, अलं ते होतु अग्गिकाति॥", + "यथा", + "उभयं ते न समेति, वाचा भुत्तञ्‍च कोसियेति॥", + "कुसनाळिसिरिव्हयनो च यसं, दधि मम्ब कटाहकपञ्‍चमको।", + "अथ पापक खीर बिळारवतं, सिखि कोसियसव्हयनेन दसाति॥", + "असम्पदानेनितरीतरस्स, बालस्स मित्तानि कली भवन्ति।", + "तस्मा हरामि भुसं अड्ढमानं, मा मे मित्ति जीयित्थ सस्सतायन्ति॥", + "कुसलूपदेसे", + "न रक्खसीनं वसमागमिम्हसे, स सोत्थिभावो महता भयेन मेति॥", + "खेमं यहिं तत्थ अरी उदीरितो", + "न अज्‍ज वासो महिया महीरुहे, दिसा भजव्हो सरणाज्‍ज नो भयन्ति॥", + "ये", + "एतं उभयं विवज्‍जय, तं", + "चन्दाभं सूरियाभञ्‍च, योध पञ्‍ञाय गाधति॥", + "अवितक्‍केन झानेन, होति आभस्सरूपगोति॥", + "यं", + "हंसराजं गहेत्वान, सुवण्णा परिहायथाति॥", + "यत्थेको लभते बब्बु, दुतियो तत्थ जायति।", + "ततियो च चतुत्थो च, इदं ते बब्बुका बिलन्ति॥", + "किं ते जटाहि दुम्मेध, किं ते अजिनसाटिया।", + "अब्भन्तरं", + "अक्खी भिन्‍ना पटो नट्ठो, सखिगेहे च भण्डनं।", + "उभतो पदुट्ठा कम्मन्ता", + "निच्‍चं", + "तस्मा नेसं वसा नत्थि, काकानम्हाक", + "इतरीतर", + "अथ हंसवरुत्तमबब्बुजटं, पटनट्ठक काकवरेन दसाति॥", + "न", + "गोधाकुलं", + "एतञ्हि ते दुराजानं, यं सेसि मतसायिकं।", + "यस्स ते कड्ढमानस्स, हत्था दण्डो न मुच्‍चतीति॥", + "लसी च ते निप्फलिता, मत्थको च पदालितो", + "सब्बा ते फासुका भग्गा, अज्‍ज खो त्वं विरोचसीति॥", + "बहुम्पेतं", + "मंसारहस्स", + "न", + "अब्ययतं", + "अपि नु हनुका सन्ता, मुखञ्‍च परिसुस्सति।", + "ओरमाम न पारेम, पूरतेव महोदधीति॥", + "नयिदं दुक्खं अदुं दुक्खं, यं मं तुदति वायसो।", + "यं सामा पुप्फरत्तेन, कत्तिकं नानुभोस्सतीति॥", + "नाहं", + "हत्थिबोन्दिं पवेक्खामि, तथा हि भयतज्‍जितोति॥", + "एकपण्णो अयं रुक्खो, न भूम्या चतुरङ्गुलो।", + "फलेन विसकप्पेन, महायं किं भविस्सतीति॥", + "असन्तं", + "तमेव घासं कुरुते, ब्यग्घो सञ्‍जीवको यथाति॥", + "सुखमेधति दण्डवरो च पुन, लसि वालधि पञ्‍चमराधवरो।", + "समहोदधि", + "अपण्णकं सीलवग्गकुरुङ्ग, कुलावकं अत्थकामेन पञ्‍चमं।", + "आसीसो इत्थिवरुणं अपायि, लित्तवग्गेन ते दस।", + "परोसतं हंचि कुसनाळि", + "दळ्हं", + "साधुम्पि साधुना जेति, असाधुम्पि असाधुना।", + "एतादिसो अयं राजा, मग्गा उय्याहि सारथि॥", + "अक्‍कोधेन जिने कोधं, असाधुं साधुना जिने।", + "जिने कदरियं दानेन, सच्‍चेनालिकवादिनं।", + "एतादिसो अयं राजा, मग्गा उय्याहि सारथीति॥", + "सानि कम्मानि तप्पेन्ति, उण्हंवज्झोहितं मुखे॥", + "सीहो च सीहनादेन, दद्दरं अभिनादयि।", + "सुत्वा सीहस्स निग्घोसं, सिङ्गालो", + "भीतो सन्तासमापादि, हदयञ्‍चस्स अप्फलीति॥", + "चतुप्पदो", + "एहि सम्म", + "असुचि", + "सचे युज्झितुकामोसि, जयं सम्म ददामि तेति॥", + "इधूरगानं", + "ब्रह्मञ्‍च वण्णं", + "सो ब्रह्मगुत्तो चिरमेव जीव, दिब्या च ते पातुभवन्तु भक्खा।", + "यो ब्रह्मवण्णं अपचायमानो, बुभुक्खितो नो वितरासि", + "जीव", + "मा मं पिसाचा खादन्तु, जीव त्वं सरदो सतं॥", + "त्वम्पि वस्ससतं जीव, अपरानि च वीसतिं।", + "विसं पिसाचा खादन्तु, जीव त्वं सरदो सतन्ति॥", + "अलीनचित्तं निस्साय, पहट्ठा महती चमू।", + "कोसलं सेनासन्तुट्ठं, जीवग्गाहं अगाहयि॥", + "एवं निस्सयसम्पन्‍नो, भिक्खु आरद्धवीरियो।", + "भावयं कुसलं धम्मं, योगक्खेमस्स पत्तिया।", + "पापुणे अनुपुब्बेन, सब्बसंयोजनक्खयन्ति॥", + "येन", + "उन्‍नदन्ती विजानाहि, जातं सरणतो भयं॥", + "अपि", + "सो ञातको च बन्धु च, सो मित्तो सो च मे सखा।", + "दाठिनि", + "नयिदं विसमसीलेन, सोणेन सुहनू सह।", + "सुहनूपि तादिसोयेव, यो सोणस्स सगोचरो॥", + "पक्खन्दिना पगब्भेन, निच्‍चं सन्दानखादिना।", + "समेति पापं पापेन, समेति असता असन्ति॥", + "उदेतयं चक्खुमा एकराजा, हरिस्सवण्णो पथविप्पभासो", + "तं तं नमस्सामि हरिस्सवण्णं पथविप्पभासं, तयाज्‍ज गुत्ता विहरेमु दिवसं॥", + "ये ब्राह्मणा वेदगू सब्बधम्मे, ते मे नमो ते च मं पालयन्तु।", + "नमत्थु बुद्धानं", + "इमं सो परित्तं कत्वा, मोरो चरति एसना॥", + "अपेतयं", + "तं तं नम्मस्सामि हरिस्सवण्णं पथविप्पभासं, तयाज्‍ज गुत्ता विहरेमु रत्तिं॥", + "ये ब्राह्मणा वेदगू सब्बधम्मे, ते मे नमो ते च मं पालयन्तु।", + "नमत्थु बुद्धानं नमत्थु बोधिया, नमो विमुत्तानं नमो विमुत्तिया।", + "इमं सो परित्तं कत्वा, मोरो वासमकप्पयीति॥", + "एवमेव नून", + "अस्सा वहन्ति आजञ्‍ञा, यथा हंसा विनीलकं॥", + "विनील", + "गामन्तकानि", + "वरबल्‍लिक", + "महतीचमु याव सिङ्गालवरो, सुहनुत्तम मोर विनीलं दसाति॥", + "न", + "चिरानुवुत्थोपि करोति पापं, गजो यथा इन्दसमानगोत्तं॥", + "यं त्वेव जञ्‍ञा सदिसो ममन्ति, सीलेन पञ्‍ञाय सुतेन चापि।", + "तेनेव मेत्तिं कयिराथ सद्धिं, सुखो हवे सप्पुरिसेन सङ्गमोति॥", + "न", + "सन्तप्पितो सप्पिना पायसेन", + "न सन्थवस्मा परमत्थि सेय्यो, यो सन्थवो सप्पुरिसेन होति।", + "सीहस्स ब्यग्घस्स च दीपिनो च, सामा मुखं लेहति सन्थवेनाति॥", + "काळा मिगा सेतदन्ता तवीमे", + "ते ते ददामीति सुसीम ब्रूसि, अनुस्सरं", + "काळा", + "ते ते ददामीति वदामि माणव, अनुस्सरं पेत्तिपितामहानन्ति॥", + "यं नु गिज्झो योजनसतं, कुणपानि अवेक्खति।", + "कस्मा जालञ्‍च पासञ्‍च, आसज्‍जापि न बुज्झसि॥", + "यदा पराभवो होति, पोसो जीवितसङ्खये।", + "अथ जालञ्‍च पासञ्‍च, आसज्‍जापि न बुज्झतीति॥", + "सन्धिं कत्वा अमित्तेन, अण्डजेन जलाबुज।", + "विवरिय दाठं सेसि", + "सङ्केथेव", + "अभया भयमुप्पन्‍नं, अपि मूलानि कन्ततीति", + "उपसाळकनामानि", + "अस्मिं पदेसे दड्ढानि, नत्थि लोके अनामतं॥", + "यम्हि", + "एतं अरिया सेवन्ति, एतं लोके अनामतन्ति॥", + "अभुत्वा", + "भुत्वान भिक्खु भिक्खस्सु, मा तं कालो उपच्‍चगा॥", + "कालं", + "तस्मा अभुत्वा भिक्खामि, मा मं कालो उपच्‍चगाति॥", + "सेनो बलसा पतमानो, लापं गोचरठायिनं।", + "सहसा अज्झप्पत्तोव, मरणं तेनुपागमि॥", + "सोहं नयेन सम्पन्‍नो, पेत्तिके गोचरे रतो।", + "अपेतसत्तु मोदामि, सम्पस्सं अत्थमत्तनोति॥", + "यो वे मेत्तेन चित्तेन, सब्बलोकानुकम्पति।", + "उद्धं", + "अप्पमाणं हितं चित्तं, परिपुण्णं सुभावितं।", + "यं पमाणकतं कम्मं, न तं तत्रावसिस्सतीति॥", + "नायं पुरे उण्णमति", + "महोसध विजानाहि, केन थद्धो ककण्टको॥", + "अलद्धपुब्बं लद्धान, अड्ढमासं ककण्टको।", + "अतिमञ्‍ञति राजानं, वेदेहं मिथिलग्गहन्ति॥", + "अथ", + "उपसाळक भिक्खु सलापवरो, अथ मेत्तवरो दसपुण्णमतीति॥", + "कल्याणधम्मोति", + "तस्मा न हिय्येथ", + "सायं समञ्‍ञा इध मज्‍ज पत्ता, कल्याणधम्मोति जनिन्द लोके।", + "ताहं समेक्खं इध पब्बजिस्सं, न हि मत्थि छन्दो इध कामभोगेति॥", + "को नु सद्देन महता, अभिनादेति दद्दरं।", + "तं सीहा नप्पटिनदन्ति", + "अधमो मिगजातानं, सिङ्गालो तात वस्सति।", + "जातिमस्स जिगुच्छन्ता, तुण्ही सीहा समच्छरेति॥", + "तात", + "अगारकञ्‍चिदं अत्थि, हन्द देमस्सगारकं॥", + "मा खो त्वं तात पक्‍कोसि, दूसेय्य नो अगारकं।", + "नेतादिसं मुखं होति, ब्राह्मणस्स सुसीलिनोति॥", + "अदम्ह ते वारि पहूतरूपं, घम्माभितत्तस्स पिपासितस्स।", + "सो दानि पित्वान", + "को ते सुतो वा दिट्ठो वा, सीलवा नाम मक्‍कटो।", + "इदानि खो तं ओहच्छं", + "सब्बेसु", + "पस्स साखामिगं जम्मं, आदिच्‍चमुपतिट्ठति॥", + "नास्स सीलं विजानाथ, अनञ्‍ञाय पसंसथ।", + "अग्गिहुत्तञ्‍च", + "बालो", + "कळायमुट्ठिं", + "एवमेव मयं राज, ये चञ्‍ञे अतिलोभिनो।", + "अप्पेन बहुं जिय्याम, कळायेनेव वानरोति॥", + "धनुहत्थकलापेहि, नेत्तिं सवरधारिभि।", + "समन्ता परिकिण्णम्ह, कथं मोक्खो भविस्सति॥", + "अप्पेव बहुकिच्‍चानं, अत्थो जायेथ कोचि नं।", + "अत्थि रुक्खस्स अच्छिन्‍नं, खज्‍जथञ्‍ञेव तिन्दुकन्ति॥", + "जनित्तं", + "तं मं पङ्को अज्झभवि, यथा दुब्बलकं तथा।", + "तं तं वदामि भग्गव, सुणोहि वचनं मम॥", + "गामे वा यदि वा रञ्‍ञे, सुखं यत्राधिगच्छति।", + "तं जनित्तं भवित्तञ्‍च, पुरिसस्स पजानतो।", + "यम्हि जीवे तम्हि गच्छे, न निकेतहतो सियाति॥", + "तञ्‍च", + "सोहं ब्राह्मणजातिको, यं भुत्तं तम्पि उग्गतं॥", + "एवं", + "सतधम्मोव लाभेन, लद्धेनपि न नन्दतीति॥", + "दुद्ददं ददमानानं, दुक्‍करं कम्म कुब्बतं।", + "असन्तो नानुकुब्बन्ति, सतं धम्मो दुरन्‍नयो॥", + "तस्मा सतञ्‍च असतं, नाना होति इतो गति।", + "असन्तो", + "सुसमञ्‍ञमिगाधिभू माणवको, वारिपहूतरूपादिच्‍चुपट्ठाना।", + "सकळायसतिन्दुकपङ्क पुन, सतधम्म सुदुद्ददकेन दसाति॥", + "धनुग्गहो असदिसो, राजपुत्तो महब्बलो।", + "दूरेपाती अक्खणवेधी, महाकायप्पदालनो॥", + "सब्बामित्ते रणं कत्वा, न च कञ्‍चि विहेठयि।", + "भातरं सोत्थिं कत्वान, संयमं अज्झुपागमीति॥", + "सङ्गामावचरो", + "किं", + "ओमद्द खिप्पं पलिघं, एसिकानि च अब्बह", + "तोरणानि च मद्दित्वा, खिप्पं पविस कुञ्‍जराति॥", + "वालोदकं अप्परसं निहीनं, पित्वा", + "इमञ्‍च पित्वान रसं पणीतं, मदो न सञ्‍जायति सिन्धवानं॥", + "अप्पं पिवित्वान निहीनजच्‍चो, सो मज्‍जती तेन जनिन्द पुट्ठो", + "धोरय्हसीली च कुलम्हि जातो, न मज्‍जती अग्गरसं पिवित्वाति॥", + "दूसितो गिरिदत्तेन", + "पोराणं पकतिं हित्वा, तस्सेवानुविधिय्यति", + "सचे", + "आनने नं", + "खिप्पमेव पहन्त्वान, तस्सेवानुविधिय्यतीति॥", + "यथोदके", + "सक्खरं वालुकं मच्छगुम्बं, एवं आविलम्हि", + "न पस्सति अत्तदत्थं परत्थं॥", + "यथोदके", + "सक्खरं वालुकं मच्छगुम्बं, एवं अनाविलम्हि चित्ते।", + "सो पस्सति अत्तदत्थं परत्थन्ति॥", + "वण्णगन्धरसूपेतो", + "तमेव पूजं लभमानो, केनम्बो कटुकप्फलो॥", + "पुचिमन्दपरिवारो, अम्बो ते दधिवाहन।", + "मूलं मूलेन संसट्ठं, साखा साखा", + "असातसन्‍निवासेन, तेनम्बो कटुकप्फलोति॥", + "उच्‍चे विटभिमारुय्ह, मन्तयव्हो रहोगता।", + "नीचे ओरुय्ह मन्तव्हो, मिगराजापि सोस्सति॥", + "यं सुवण्णो सुवण्णेन", + "किं तेत्थ चतुमट्ठस्स, बिलं पविस जम्बुकाति॥", + "सीहङ्गुली", + "सो सीहो सीहसङ्घम्हि, एको नदति अञ्‍ञथा॥", + "मा", + "सरेन खो", + "नेतं सीहस्स नदितं, न ब्यग्घस्स न", + "पारुतो सीहचम्मेन, जम्मो नदति गद्रभो॥", + "चिरम्पि", + "पारुतो सीहचम्मेन, रवमानोव दूसयीति॥", + "पस्स सद्धाय सीलस्स, चागस्स च अयं फलं।", + "नागो नावाय वण्णेन, सद्धं वहतुपासकं॥", + "सब्भिरेव समासेथ, सब्भि कुब्बेथ सन्थवं।", + "सतञ्हि सन्‍निवासेन, सोत्थिं गच्छति न्हापितोति॥", + "धनुग्गह", + "दधिवाहन जम्बूक सीहनखो, हरितयव नागवरेन दसाति॥", + "अपि", + "सन्धीयस्सु पुराणिया, मा कोधस्स वसं गमि॥", + "विज्‍जमानेसु वाकेसु", + "अञ्‍ञं जियं करिस्सामि, अलञ्‍ञेव पुराणियाति॥", + "इत्थी सिया रूपवती, सा च सीलवती सिया।", + "पुरिसो तं न इच्छेय्य, सद्दहासि महोसध॥", + "सद्दहामि", + "सिरी", + "अयमेव सा अहमपि", + "यमाह ‘‘कोमारपती मम’’न्ति, वज्झित्थियो नत्थि इत्थीसु सच्‍चं॥", + "इमञ्‍च जम्मं मुसलेन हन्त्वा, लुद्दं छवं परदारूपसेविं।", + "इमिस्सा च नं पापपतिब्बताय, जीवन्तिया छिन्दथ कण्णनासन्ति॥", + "न", + "सहसा करोन्तानमसञ्‍ञतानं, न हि नून सन्ती पटिसेधितारो॥", + "अकाले वस्सती तस्स, काले तस्स न वस्सति।", + "सग्गा", + "पब्बतूपत्थरे", + "तं सिङ्गालो अपापायि", + "पिवन्ति चे", + "न तेन अनदी होति, खमस्सु यदि ते पियाति॥", + "ये न काहन्ति ओवादं, नरा बुद्धेन देसितं।", + "ब्यसनं ते गमिस्सन्ति, रक्खसीहिव वाणिजा॥", + "ये", + "सोत्थिं पारं गमिस्सन्ति, वलाहेनेव", + "न नं उम्हयते दिस्वा, न च नं पटिनन्दति।", + "चक्खूनि चस्स न ददाति, पटिलोमञ्‍च वत्तति॥", + "एते", + "येहि अमित्तं जानेय्य, दिस्वा सुत्वा च पण्डितोति॥", + "पवासा आगतो तात, इदानि नचिरागतो।", + "कच्‍चिन्‍नु तात ते माता, न अञ्‍ञमुपसेवति॥", + "न खो पनेतं सुभणं, गिरं सच्‍चुपसंहितं।", + "सयेथ पोट्ठपादोव, मुम्मुरे", + "उभयं मे न खमति, उभयं मे न रुच्‍चति।", + "याचायं कोट्ठमोतिण्णा, नाद्दसं इति भासति॥", + "तं तं गामपति ब्रूमि, कदरे अप्पस्मि जीविते।", + "द्वे मासे सङ्गरं कत्वा", + "अप्पत्तकाले चोदेसि, तम्पि मय्हं न रुच्‍चतीति॥", + "सरीरदब्यं", + "ब्राह्मणं तेव पुच्छाम, कन्‍नु तेसं वनिम्हसे", + "अत्थो", + "अत्थो अत्थि सुजातस्मिं, सीलं अस्माक रुच्‍चतीति॥", + "अपिरुहक", + "अथ मुत्तिमवाणिज उम्हयते, चिरआगत कोट्ठ सरीर दसाति॥", + "न तं दळ्हं बन्धनमाहु धीरा, यदायसं दारुजपब्बजञ्‍च", + "सारत्तरत्ता मणिकुण्डलेसु, पुत्तेसु", + "एतं दळ्हं बन्धनमाहु धीरा, ओहारिनं सिथिलं दुप्पमुञ्‍चं।", + "एतम्पि छेत्वान वजन्ति धीरा, अनपेक्खिनो कामसुखं पहायाति॥", + "हंसा कोञ्‍चा मयूरा च, हत्थयो", + "सब्बे सीहस्स भायन्ति, नत्थि कायस्मि तुल्यता॥", + "एवमेव मनुस्सेसु, दहरो चेपि पञ्‍ञवा।", + "सो हि तत्थ महा होति, नेव बालो सरीरवाति॥", + "विरूपक्खेहि मे मेत्तं, मेत्तं एरापथेहि मे।", + "छब्यापुत्तेहि मे मेत्तं, मेत्तं कण्हागोतमकेहि च॥", + "अपादकेहि", + "चतुप्पदेहि मे मेत्तं, मेत्तं बहुप्पदेहि मे॥", + "मा", + "मा मं चतुप्पदो हिंसि, मा मं हिंसि बहुप्पदो॥", + "सब्बे सत्ता सब्बे पाणा, सब्बे भूता च केवला।", + "सब्बे भद्रानि पस्सन्तु, मा कञ्‍चि", + "अप्पमाणो बुद्धो, अप्पमाणो धम्मो।", + "अप्पमाणो सङ्घो, पमाणवन्तानि सरीसपानि", + "अहिविच्छिकसतपदी, उण्णनाभि", + "कता मे रक्खा कता मे परित्ता, पटिक्‍कमन्तु भूतानि।", + "सोहं नमो भगवतो, नमो सत्तन्‍नं सम्मासम्बुद्धानन्ति॥", + "अपि वीरक पस्सेसि, सकुणं मञ्‍जुभाणकं।", + "मयूरगीवसङ्कासं, पतिं मय्हं सविट्ठकं॥", + "उदकथलचरस्स पक्खिनो, निच्‍चं आमकमच्छभोजिनो।", + "तस्सानुकरं सविट्ठको, सेवाले पलिगुण्ठितो मतोति॥", + "सोभति मच्छो गङ्गेय्यो, अथो सोभति यामुनो", + "चतुप्पदोयं", + "ईसकायत", + "यं", + "अत्तप्पसंसको पोसो, नायं अस्माक रुच्‍चतीति॥", + "इङ्घ", + "अहं तथा करिस्सामि, यथा नेहिति लुद्दको॥", + "कच्छपो पाविसी वारिं, कुरुङ्गो पाविसी वनं।", + "सतपत्तो दुमग्गम्हा, दूरे पुत्ते अपानयीति॥", + "अयमस्सकराजेन, देसो विचरितो मया।", + "अनुकामय कामेन", + "नवेन सुखदुक्खेन, पोराणं अपिधीयति", + "तस्मा अस्सकरञ्‍ञाव, कीटो पियतरो ममाति॥", + "अलं", + "यानि पारं समुद्दस्स, वरं मय्हं उदुम्बरो॥", + "महती वत ते बोन्दि, न च पञ्‍ञा तदूपिका।", + "सुसुमार", + "दिट्ठा", + "न तानि एवं सक्‍कन्ति, यथा त्वं रुक्ख सक्‍कसि॥", + "पुराणकुक्‍कुटो", + "कुसलो वाळपासानं, अपक्‍कमति भासतीति॥", + "अम्भो", + "यत्थ एकप्पहारेन, उत्तमङ्गं विभिज्‍जितं", + "अचारि वतायं वितुदं वनानि, कट्ठङ्गरुक्खेसु असारकेसु।", + "अथासदा", + "दळ्हबन्धन हंसवरो च पुन, विरूपक्ख सविट्ठक मच्छवरो।", + "सकुरुङ्ग सअस्सक अम्बवरो, पुन कुक्‍कुटको गरुळेन दसाति॥", + "अकासि योग्गं धुवमप्पमत्तो, संवच्छरं बीरणथम्भकस्मिं।", + "ब्याकासि सञ्‍ञं परिसं विगय्ह, न निय्यमो तायति अप्पपञ्‍ञं॥", + "द्वयं", + "अलाभं", + "अञ्‍ञो उपरिमो वण्णो, अञ्‍ञो वण्णो च हेट्ठिमो।", + "ब्राह्मणी त्वेव पुच्छामि, किं हेट्ठा किञ्‍च उप्परि॥", + "अहं नटोस्मि भद्दन्ते, भिक्खकोस्मि इधागतो।", + "अयञ्हि कोट्ठमोतिण्णो, अयं सो यं", + "इसीनमन्तरं", + "उच्छिन्‍नो सह रट्ठेहि", + "तस्मा हि छन्दागमनं, नप्पसंसन्ति पण्डिता।", + "अदुट्ठचित्तो भासेय्य, गिरं सच्‍चुपसंहितन्ति॥", + "पुण्णं नदिं येन च पेय्यमाहु, जातं", + "दूरं गतं येन च अव्हयन्ति, सो त्यागतो", + "यतो मं सरती राजा, वायसम्पि पहेतवे।", + "हंसा कोञ्‍चा मयूरा च", + "अवधी", + "सुग्गहीतस्मिं कट्ठस्मिं, वाचाय सकियावधि॥", + "एतम्पि दिस्वा नरवीरियसेट्ठ, वाचं पमुञ्‍चे कुसलं नातिवेलं।", + "पस्ससि बहुभाणेन, कच्छपं ब्यसनं गतन्ति॥", + "न मायमग्गि तपति, न सूलो साधुतच्छितो।", + "यञ्‍च मं मञ्‍ञते मच्छी, अञ्‍ञं सो रतिया गतो॥", + "सो", + "जालिनो मुञ्‍चथायिरा मं, न कामे हञ्‍ञते क्‍वचीति॥", + "सब्बो", + "कोमारि को नाम", + "यो दुक्खफुट्ठाय भवेय्य ताणं, सो मे पिता दुब्भि वने करोति।", + "सा कस्स कन्दामि वनस्स मज्झे, यो तायिता सो सहसं करोतीति॥", + "सठस्स", + "फालञ्‍चे खादेय्युं", + "कूटस्स", + "देहि पुत्तनट्ठ फालनट्ठस्स फालं, मा ते पुत्तमहासि फालनट्ठोति॥", + "हिरञ्‍ञं मे सुवण्णं मे, एसा रत्तिं दिवा कथा।", + "दुम्मेधानं मनुस्सानं, अरियधम्मं अपस्सतं॥", + "द्वे द्वे गहपतयो गेहे, एको तत्थ अमस्सुको।", + "लम्बत्थनो वेणिकतो, अथो अङ्कितकण्णको।", + "कीतो धनेन बहुना, सो तं वितुदते जनन्ति॥", + "सुखं जीवितरूपोसि, रट्ठा विवनमागतो।", + "सो एकको रुक्खमूले", + "सुखं", + "सो एकको रुक्खमूले, कपणो विय झायामि।", + "सतं", + "अथ", + "बहुभाणि अग्गिपवने मूसिका, सहलम्बत्थनो कपणेन दसाति॥", + "अनिक्‍कसावो कासावं, यो वत्थं परिदहिस्सति", + "अपेतो दमसच्‍चेन, न सो कासावमरहति॥", + "यो च वन्तकसावस्स, सीलेसु सुसमाहितो।", + "उपेतो दमसच्‍चेन, स वे कासावमरहतीति॥", + "इदं", + "मासु त्वं अकरि", + "यानि करोति पुरिसो, तानि अत्तनि पस्सति।", + "कल्याणकारी कल्याणं, पापकारी च पापकं।", + "यादिसं वपते बीजं, तादिसं हरते फलन्ति॥", + "नमे", + "नानत्थकामस्स करेय्य अत्थं, असम्भजन्तम्पि न सम्भजेय्य॥", + "चजे", + "दिजो दुमं खीणफलन्ति ञत्वा, अञ्‍ञं समेक्खेय्य महा हि लोकोति॥", + "यस्सेते", + "सच्‍चं धम्मो धिति चागो, दिट्ठं सो अतिवत्तति॥", + "यस्स चेते न विज्‍जन्ति, गुणा परमभद्दका।", + "सच्‍चं धम्मो धिति चागो, दिट्ठं सो नातिवत्ततीति॥", + "अत्थि मे पुरिसो देव, सब्बकिच्‍चेसु ब्यावटो", + "तस्स चेकोपराधत्थि, तत्थ त्वं किन्ति मञ्‍ञसि॥", + "अम्हाकम्पत्थि पुरिसो, एदिसो इध विज्‍जति।", + "दुल्‍लभो अङ्गसम्पन्‍नो, खन्तिरस्माक रुच्‍चतीति॥", + "काले निक्खमना साधु, नाकाले साधु निक्खमो।", + "अकालेन हि निक्खम्म, एककम्पि बहुज्‍जनो।", + "न किञ्‍चि अत्थं जोतेति, धङ्कसेनाव कोसियं॥", + "धीरो च विधिविधानञ्‍ञू, परेसं विवरानुगू।", + "सब्बामित्ते", + "सूरो", + "एहि नाग निवत्तस्सु, किं नु भीतो पलायसि।", + "पस्सन्तु अङ्गमगधा, मम तुय्हञ्‍च विक्‍कमं॥", + "न तं पादा वधिस्सामि, न दन्तेहि न सोण्डिया।", + "मीळ्हेन तं वधिस्सामि, पूति हञ्‍ञतु पूतिनाति॥", + "तयो गिरिं अन्तरं कामयामि, पञ्‍चाला कुरुयो केकके च", + "ततुत्तरिं", + "कण्हाहिदट्ठस्स करोन्ति हेके, अमनुस्सपविट्ठस्स", + "न कामनीतस्स करोति कोचि, ओक्‍कन्तसुक्‍कस्स", + "गजग्गमेघेहि हयग्गमालिभि, रथूमिजातेहि सराभिवस्सेभि", + "थरुग्गहावट्ट", + "वत्ततज्‍ज तुमुलो घोसो यथा, विज्‍जुलता जलधरस्स गज्‍जतोति", + "धजमपरिमितं अनन्तपारं, दुप्पसहंधङ्केहि सागरंव", + "गिरिमिवअनिलेन दुप्पसय्हो", + "मा", + "आसज्‍जसि गजमिव एकचारिनं, यो तं पदा नळमिव पोथयिस्सतीति॥", + "वरवत्थवचो", + "धङ्कमगधा च तयोगिरिनाम, गजग्गवरो धजवरेन दसाति॥", + "यथापि", + "घम्माभितत्ता थलसा पपीळिता, तस्सेव पादे पुरिसस्स खादरे॥", + "एवमेव", + "तमेव सो तत्थ सुतेन खादति, अनरियो वुच्‍चति दुपाहनूपमोति", + "एकचिन्तितो यमत्थो, बालो अपरिणायको।", + "न हि खुज्‍जेन वामेन, भोति सङ्गन्तुमरहसि॥", + "पुरिसूसभं मञ्‍ञमाना, अहं खुज्‍जमकामयिं।", + "सोयं संकुटितो सेति, छिन्‍नतन्ति यथा विणाति", + "कामं यहिं इच्छसि तेन गच्छ, विद्धोसि मम्मम्हि", + "हतोसि भत्तेन सुवादितेन", + "एवम्पि", + "सो हञ्‍ञति ञातिसखान मज्झे, मच्छानुगो सोरिव सुंसुमारोति", + "त्वमेव", + "सोयं अप्पटिसन्धिको, खरछिन्‍नंव रेनुकं", + "अत्रिच्छं", + "एवं हायति अत्थम्हा, अहंव असिताभुयाति॥", + "सुखा घरा वच्छनख, सहिरञ्‍ञा सभोजना।", + "यत्थ भुत्वा पिवित्वा च, सयेय्याथ अनुस्सुको॥", + "घरा नानीहमानस्स, घरा नाभणतो मुसा।", + "घरा नादिन्‍नदण्डस्स, परेसं अनिकुब्बतो", + "एवं छिद्दं दुरभिसम्भवं", + "भद्दको", + "वूपसन्तेहि पक्खेहि, मन्दमन्दोव झायति॥", + "नास्स सीलं विजानाथ, अनञ्‍ञाय पसंसथ।", + "अम्हे दिजो न पालेति, तेन पक्खी न फन्दतीति॥", + "को", + "अतीव हदयं निब्बाति, चित्तञ्‍चापि पसीदति॥", + "पुब्बेव सन्‍निवासेन, पच्‍चुप्पन्‍नहितेन वा।", + "एवं तं जायते पेमं, उप्पलंव यथोदकेति॥", + "इङ्घ", + "किञ्‍चि सङ्गाहिकं ब्रूसि, येनत्थे साधयेमसे॥", + "दक्खेय्येकपदं तात, अनेकत्थपदस्सितं।", + "तञ्‍च सीलेन सञ्‍ञुत्तं, खन्तिया उपपादितं।", + "अलं", + "आसीविसम्पि मं", + "रुच्‍चते हरितामाता, यं मं खादन्ति मच्छका॥", + "विलुम्पतेव पुरिसो, यावस्स उपकप्पति।", + "यदा चञ्‍ञे विलुम्पन्ति, सो विलुत्तो विलुम्पतीति", + "सब्बो जनो हिंसितो पिङ्गलेन, तस्मिं मते पच्‍चया", + "पियो नु ते आसि अकण्हनेत्तो, कस्मा नु त्वं रोदसि द्वारपाल॥", + "न", + "इतो गतो हिंसेय्य मच्‍चुराजं, सो हिंसितो आनेय्य पुन इध॥", + "दड्ढो वाहसहस्सेहि, सित्तो घटसतेहि सो।", + "परिक्खता", + "वरुपाहन खुज्‍ज विकण्णकको, असिताभुय पञ्‍चमवच्छनखो।", + "दिज पेमवरुत्तमएकपदं, कुमिनामुख पिङ्गलकेन दसाति॥", + "सिङ्गालो", + "पापुणि महतिं भूमिं, राजासि सब्बदाठिनं॥", + "एवमेव मनुस्सेसु, यो होति परिवारवा।", + "सो हि तत्थ महा होति, सिङ्गालो विय दाठिनन्ति॥", + "बालो", + "बन्धना च पमुञ्‍चेय्य, असितो च घरं वजे॥", + "अट्ठितं", + "कालञ्‍च पटिकङ्खामि, याव पस्सुपतू जनो", + "सत्ततन्तिं सुमधुरं, रामणेय्यं अवाचयिं।", + "सो मं रङ्गम्हि अव्हेति, सरणं मे होहि कोसिय॥", + "अहं तं सरणं सम्म", + "न तं जयिस्सति सिस्सो, सिस्समाचरिय जेस्ससीति॥", + "यं पस्सति न तं इच्छति, यञ्‍च न पस्सति तं किरिच्छति।", + "मञ्‍ञामि चिरं चरिस्सति, न हि तं लच्छति यं स इच्छति॥", + "यं लभति न तेन तुस्सति, यञ्‍च पत्थेति लद्धं हीळेति।", + "इच्छा हि अनन्तगोचरा, विगतिच्छान", + "कालो", + "यो च कालघसो भूतो, स भूतपचनिं पचि॥", + "बहूनि नरसीसानि, लोमसानि ब्रहानि च।", + "गीवासु पटिमुक्‍कानि, कोचिदेवेत्थ कण्णवाति॥", + "हन्त्वा छेत्वा", + "एदिसं भत्तं भुञ्‍जमानो, स पापमुपलिम्पति", + "पुत्तदारम्पि", + "भुञ्‍जमानोपि सप्पञ्‍ञो, न पापमुपलिम्पतीति॥", + "अद्धा पादञ्‍जली सब्बे, पञ्‍ञाय अतिरोचति।", + "तथा हि ओट्ठं भञ्‍जति, उत्तरिं नून पस्सति॥", + "नायं धम्मं अधम्मं वा, अत्थानत्थञ्‍च बुज्झति।", + "अञ्‍ञत्र", + "सब्बेहि किंसुको दिट्ठो, किंन्वेत्थ विचिकिच्छथ।", + "न हि सब्बेसु ठानेसु, सारथी परिपुच्छितो॥", + "एवं सब्बेहि ञाणेहि, येसं धम्मा अजानिता।", + "ते वे धम्मेसु कङ्खन्ति, किंसुकस्मिंव भातरोति॥", + "एकपुत्तको", + "ओरोह दुमस्मा सालक, एहि दानि घरकं वजेमसे॥", + "ननु मं सुहदयोति", + "पक्‍कम्बवने रमामसे, गच्छ त्वं घरकं यथासुखन्ति॥", + "अयं", + "हन्द अयं पविसतुमं अगारकं, विनेतु सीतं दरथञ्‍च केवलं॥", + "नायं इसी उपसमसंयमे रतो, कपी अयं दुमवरसाखगोचरो।", + "सो दूसको रोसको चापि जम्मो, सचेवजेमम्पि", + "अथ राजा सिङ्गालवरो सुनखो, तथा कोसिय इच्छति कालघसो।", + "अथ दानवरोट्ठपि सारथिना, पुनम्बवनञ्‍च सिसिरकपि दसाति॥", + "दळ्हञ्‍च", + "नतंदळ्ह बीरणथम्भकं पुन, कासावुपाहन सिङ्गालकेन दसाति॥", + "सङ्कप्परागधोतेन", + "नालङ्कतेन भद्रेन", + "न कण्णायतमुत्तेन, नापि मोरूपसेविना।", + "तेनम्हि हदये विद्धो, सब्बङ्गपरिदाहिना॥", + "आवेधञ्‍च न पस्सामि, यतो रुहिरमस्सवे।", + "याव अयोनिसो चित्तं, सयं मे दुक्खमाभतन्ति॥", + "अज्‍जापि मे तं मनसि", + "बाहाय मं गहेत्वान, लट्ठिया अनुताळयि॥", + "ननु जीविते न रमसि, येनासि ब्राह्मणागतो।", + "यं मं बाहा गहेत्वान, तिक्खत्तुं अनुताळयि॥", + "अरियो अनरियं कुब्बन्तं", + "सासनं तं न तं वेरं, इति नं पण्डिता विदूति॥", + "ममन्‍नपानं", + "तं ते न दस्सं अतियाचकोसि, न चापि ते अस्सममागमिस्सं॥", + "सुसू", + "तं ते न दस्सं अतियाचकोसि, न चापि ते अस्सममागमिस्सं॥", + "न तं याचे यस्स पियं जिगीसे", + "नागो मणिं याचितो ब्राह्मणेन, अदस्सनंयेव तदज्झगमाति॥", + "भुत्वा तिणपरिघासं, भुत्वा आचामकुण्डकं।", + "एतं ते भोजनं आसि, कस्मा दानि न भुञ्‍जसि॥", + "यत्थ पोसं न जानन्ति, जातिया विनयेन वा।", + "बहुं", + "त्वञ्‍च", + "जानन्तो जानमागम्म, न ते भक्खामि कुण्डकन्ति॥", + "याव सो मत्तमञ्‍ञासि, भोजनस्मिं विहङ्गमो।", + "ताव अद्धानमापादि, मातरञ्‍च अपोसयि॥", + "यतो च खो बहुतरं, भोजनं अज्झवाहरि", + "ततो तत्थेव संसीदि, अमत्तञ्‍ञू हि सो अहु॥", + "तस्मा मत्तञ्‍ञुता साधु, भोजनस्मिं अगिद्धता", + "अमत्तञ्‍ञू हि सीदन्ति, मत्तञ्‍ञू च न सीदरेति॥", + "जरूदपानं", + "अज्झगमुं अयसं लोहं", + "रजतं जातरूपञ्‍च, मुत्ता वेळूरिया बहू॥", + "ते च तेन असन्तुट्ठा, भिय्यो भिय्यो अखाणिसुं।", + "ते तत्थासीविसो", + "तस्मा", + "खातेन च", + "नायं घरानं कुसलो, लोलो अयं वलीमुखो।", + "कतं कतं खो दूसेय्य, एवंधम्ममिदं कुलं॥", + "नयिदं चित्तवतो लोमं, नायं अस्सासिको मिगो।", + "सिट्ठं", + "न मातरं पितरं वा, भातरं भगिनिं सकं।", + "भरेय्य तादिसो पोसो, सिट्ठं दसरथेन मेति॥", + "यावता चन्दिमसूरिया, परिहरन्ति दिसा भन्ति विरोचना", + "सब्बेव दासा मन्धातु, ये पाणा पथविस्सिता", + "न कहापणवस्सेन, तित्ति कामेसु विज्‍जति।", + "अप्पस्सादा दुखा कामा, इति विञ्‍ञाय पण्डितो॥", + "अपि", + "तण्हक्खयरतो", + "नयिमस्स विज्‍जामयमत्थि किञ्‍चि, न बन्धवो नो पन ते सहायो।", + "अथ केन वण्णेन तिरीटवच्छो", + "आपासु", + "पसारयी किच्छगतस्स पाणिं, तेनूदतारिं दुखसंपरेतो॥", + "एतस्स", + "लाभारहो तात तिरीटवच्छो, देथस्स भोगं यजथञ्‍च", + "यस्सत्था", + "तस्सूदरस्सहं दूतो, मा मे कुज्झ", + "यस्स दिवा च रत्तो च, वसमायन्ति माणवा।", + "तस्सूदरस्सहं दूतो, मा मे कुज्झ", + "ददामि", + "दूतो हि दूतस्स कथं न दज्‍जं, मयम्पि तस्सेव भवाम दूताति॥", + "उसुकारवरो तिलमुट्ठि मणि, हयराज विहङ्गम आसिविसो।", + "जनसन्ध कहापणवस्स पुन, तिरिटं पुन दूतवरेन दसाति॥", + "यथा", + "एवं रूहतु ते नासा, पदुमं देहि याचितो॥", + "यथा सारदिकं बीजं, खेत्ते वुत्तं विरूहति।", + "एवं रूहतु ते नासा, पदुमं देहि याचितो॥", + "उभोपि पलपन्तेते", + "वज्‍जुं वा ते न वा वज्‍जुं, नत्थि नासाय रूहना।", + "देहि सम्म पदुमानि, अहं याचामि याचितोति॥", + "पाणि", + "अन्धकारो च वस्सेय्य, अथ नून तदा सिया॥", + "अनला", + "सीदन्ति नं विदित्वान, आरका परिवज्‍जये॥", + "यं एता उपसेवन्ति, छन्दसा वा धनेन वा।", + "जातवेदोव सं ठानं, खिप्पं अनुदहन्ति नन्ति॥", + "अभिज्‍जमाने", + "मिस्सीभावित्थिया गन्त्वा, संसीदसि", + "आवट्टनी महामाया, ब्रह्मचरियविकोपना।", + "सीदन्ति नं विदित्वान, आरका परिवज्‍जये॥", + "यं एता उपसेवन्ति, छन्दसा वा धनेन वा।", + "जातवेदोव सं ठानं, खिप्पं अनुदहन्ति नन्ति॥", + "पनादो नाम सो राजा, यस्स यूपो सुवण्णयो।", + "तिरियं सोळसुब्बेधो", + "सहस्सकण्डो सतगेण्डु", + "अनच्‍चुं तत्थ गन्धब्बा, छ सहस्सानि सत्तधा॥", + "एवमेतं", + "सक्‍को अहं तदा आसिं, वेय्यावच्‍चकरो तवाति॥", + "दिस्वा", + "तस्मिं भयस्मिं मरणे वियूळ्हे, कस्मा नु ते नाहु छम्भितत्तं॥", + "दिस्वा खुरप्पे धनुवेगनुन्‍ने, खग्गे गहीते तिखिणे तेलधोते।", + "तस्मिं भयस्मिं मरणे वियूळ्हे, वेदं अलत्थं विपुलं उळारं॥", + "सो वेदजातो अज्झभविं अमित्ते, पुब्बेव मे जीवितमासि चत्तं।", + "न हि जीविते आलयं कुब्बमानो, सूरो कयिरा सूरकिच्‍चं कदाचीति॥", + "येनासि किसिया पण्डु, येन भत्तं न रुच्‍चति।", + "अयं सो आगतो भत्ता", + "सचे", + "यसो हायति इत्थीनं, तस्मा तात पलायहं", + "यस्सस्सिनं कुले जातं, आगतं या न इच्छति।", + "सोचति", + "सिङ्गीमिगो", + "तेनाभिभूतो कपणं रुदामि, मा हेव मं पाणसमं जहेय्य", + "अय्य न तं जहिस्सामि, कुञ्‍जरं सट्ठिहायनं", + "पथब्या चातुरन्ताय, सुप्पियो होसि मे तुवं॥", + "ये कुळीरा समुद्दस्मिं, गङ्गाय यमुनाय", + "तेसं त्वं वारिजो सेट्ठो, मुञ्‍च रोदन्तिया पतिन्ति॥", + "यो", + "तस्सायं एदिसी पञ्‍ञा, किमेव इतरा पजा॥", + "एवमेव तुवं ब्रह्मे, अनञ्‍ञाय विनिन्दसि।", + "कथं मूलं अदिस्वान", + "नाहं", + "विस्ससेनोव गारय्हो, यस्सत्था रुक्खरोपकाति॥", + "न हि वण्णेन सम्पन्‍ना, मञ्‍जुका पियदस्सना।", + "खरवाचा पिया होति, अस्मिं लोके परम्हि च॥", + "ननु पस्ससिमं काळिं, दुब्बण्णं तिलकाहतं।", + "कोकिलं सण्हवाचेन, बहूनं पाणिनं पियं॥", + "तस्मा", + "अत्थं धम्मञ्‍च दीपेति, मधुरं तस्स भासितन्ति॥", + "सब्बेहि किर ञातीहि, कोसियो इस्सरो कतो।", + "सचे ञातीहि अनुञ्‍ञातो", + "भण सम्म अनुञ्‍ञातो, अत्थं धम्मञ्‍च केवलं।", + "सन्ति हि दहरा पक्खी, पञ्‍ञवन्तो जुतिन्धरा॥", + "न मे रुच्‍चति भद्दं वो", + "अक्‍कुद्धस्स", + "पदुमुत्तम", + "अथ भद्दली कुञ्‍जर रुक्ख पुन, खरवाच उलूकवरेन दसाति॥", + "आरञ्‍ञिकस्स इसिनो, चिररत्तं तपस्सिनो।", + "किच्छाकतं उदपानं, कथं सम्म अवाहसि", + "एस धम्मो सिङ्गालानं, यं पित्वा ओहदामसे।", + "पितुपितामहं धम्मो, न तं", + "येसं", + "मा वो धम्मं अधम्मं वा, अद्दसाम कुदाचनन्ति॥", + "येन मित्तेन संसग्गा, योगक्खेमो विहिय्यति।", + "पुब्बेवज्झाभवं तस्स, रुक्खे अक्खीव पण्डितो॥", + "येन मित्तेन संसग्गा, योगक्खेमो पवड्ढति।", + "करेय्यत्तसमं वुत्तिं, सब्बकिच्‍चेसु पण्डितो॥", + "एथ ब्यग्घा निवत्तव्हो, पच्‍चुपेथ", + "मा वनं छिन्दि निब्यग्घं, ब्यग्घा माहेसु निब्बनाति॥", + "को नु उद्धितभत्तोव", + "कहं नु भिक्खं अचरि, कं सद्धं उपसङ्कमि॥", + "अहं", + "त्वं मं मोचय भद्दन्ते, मुत्तो गच्छेय्य पब्बतं॥", + "कच्छपा कस्सपा होन्ति, कोण्डञ्‍ञा होन्ति मक्‍कटा।", + "मुञ्‍च कस्सप कोण्डञ्‍ञं, कतं मेथुनकं तयाति॥", + "कायं बलाका सिखिनी, चोरी लङ्घिपितामहा।", + "ओरं", + "नाहं बलाका सिखिनी, अहं लोलोस्मि वायसो।", + "अकत्वा वचनं तुय्हं, पस्स लूनोस्मि आगतो॥", + "पुनपापज्‍जसी", + "न हि मानुसका भोगा, सुभुञ्‍जा होन्ति पक्खिनाति॥", + "कायं बलाका रुचिरा, काकनीळस्मिमच्छति।", + "चण्डो काको सखा मय्हं, यस्स", + "ननु मं सम्म जानासि, दिज सामाकभोजन।", + "अकत्वा वचनं तुय्हं, पस्स लूनोस्मि आगतो॥", + "पुनपापज्‍जसी सम्म, सीलञ्हि तव तादिसं।", + "न हि मानुसका भोगा, सुभुञ्‍जा होन्ति पक्खिनाति॥", + "तव सद्धञ्‍च सीलञ्‍च, विदित्वान जनाधिप।", + "वण्णं अञ्‍जनवण्णेन, कालिङ्गस्मिं निमिम्हसे", + "अन्‍नभच्‍चा", + "सब्बे ते अप्पटिक्खिप्पा, पुब्बाचरियवचो इदं॥", + "ददामि", + "अलङ्कतं हेमजालाभिछन्‍नं, ससारथिं गच्छथ येन कामन्ति॥", + "वस्सानि", + "असङ्कमाना अभिनिब्बुतत्ता", + "ते दानि वक्‍कङ्ग किमत्थमुस्सुका, भजन्ति अञ्‍ञं गिरिकन्दरं दिजा।", + "न नून मञ्‍ञन्ति ममं यथा पुरे, चिरप्पवुत्था अथ वा न ते इमे॥", + "जानाम तं न मयं सम्पमूळ्हा", + "चित्तञ्‍च", + "किमत्थ", + "सब्बकामददस्सेव", + "सिङ्गेन निहनाहेतं, पदसा च अधिट्ठह।", + "भिय्यो", + "ममेवायं मञ्‍ञमानो, अञ्‍ञेपेवं", + "ते नं तत्थ वधिस्सन्ति, सा मे मुत्ति भविस्सतीति॥", + "यथा", + "अत्थकामं पवेदेन्तिं", + "अनत्थकामं सतपत्तं, अत्थकामोति मञ्‍ञति॥", + "एवमेव इधेकच्‍चो, पुग्गलो होति तादिसो।", + "हितेहि वचनं वुत्तो, पटिगण्हाति वामतो॥", + "ये", + "तञ्हि सो मञ्‍ञते मित्तं, सतपत्तंव माणवोति॥", + "अद्धा हि नून मिगराजा, पुटकम्मस्स कोविदो।", + "तथा हि पुटं दूसेति, अञ्‍ञं नून करिस्सति॥", + "न मे माता वा पिता वा, पुटकम्मस्स कोविदो।", + "कतं कतं खो दूसेम, एवं धम्ममिदं कुलं॥", + "येसं वो एदिसो धम्मो, अधम्मो पन कीदिसो।", + "मा वो धम्मं अधम्मं वा, अद्दसाम कुदाचनन्ति॥", + "उदपानवरं वनब्यग्घ कपि, सिखिनी च बलाक रुचिरवरो।", + "सुजनाधिपरोमकदूस पुन, सतपत्तवरो पुटकम्म दसाति॥", + "अब्भन्तरो", + "भुत्वा दोहळिनी नारी, चक्‍कवत्तिं विजायति॥", + "त्वम्पि", + "आहरिस्सति ते राजा, इदं अब्भन्तरं फलं॥", + "भत्तुरत्थे परक्‍कन्तो, यं ठानमधिगच्छति।", + "सूरो अत्तपरिच्‍चागी, लभमानो भवामहन्ति॥", + "सेय्यंसो", + "एकेन सन्धिं कत्वान, सतं वज्झे", + "पेच्‍च सग्गं निगच्छेय्य", + "इदं वत्वा महाराजा, कंसो बाराणसिग्गहो।", + "धनुं कण्डञ्‍च", + "वरं", + "सो दानि एको ब्यपगम्म झायसि, बलं नु ते ब्यग्घ न चज्‍ज विज्‍जति॥", + "इमे", + "ते दानि सङ्गम्म वसन्ति एकतो, यत्थट्ठिता दुप्पसहज्‍जमे", + "नमत्थु सङ्घान समागतानं, दिस्वा सयं सख्य वदामि अब्भुतं।", + "ब्यग्घं मिगा यत्थ जिनिंसु दाठिनो, सामग्गिया दाठबलेसु मुच्‍चरेति॥", + "यं उस्सुका सङ्घरन्ति, अलक्खिका बहुं धनं।", + "सिप्पवन्तो असिप्पा च, लक्खिवा तानि भुञ्‍जति॥", + "सब्बत्थ", + "उप्पज्‍जन्ति बहू भोगा, अप्पनायतनेसुपि॥", + "कुक्‍कुटो", + "उप्पज्‍जन्ति अपापस्स, कतपुञ्‍ञस्स जन्तुनोति॥", + "दरिया", + "हञ्‍ञाम", + "यावता मणिं घंसाम", + "इदञ्‍च दानि पुच्छाम, किं किच्‍चं इध मञ्‍ञसि॥", + "अयं मणि वेळूरियो, अकाचो विमलो", + "नास्स सक्‍का सिरिं हन्तुं, अपक्‍कमथ सूकराति॥", + "मा", + "अप्पोस्सुक्‍को भुसं खाद, एतं दीघायुलक्खणं॥", + "इदानि सो इधागन्त्वा, अतिथी युत्तसेवको।", + "अथ दक्खसि सालूकं, सयन्तं मुसलुत्तरं॥", + "विकन्तं", + "जरग्गवा विचिन्तेसुं, वरम्हाकं भुसामिवाति॥", + "नानुम्मत्तो नापिसुणो, नानटो नाकुतूहलो।", + "मूळ्हेसु लभते लाभं, एसा ते अनुसासनी॥", + "धिरत्थु तं यसलाभं, धनलाभञ्‍च ब्राह्मण।", + "या वुत्ति विनिपातेन, अधम्मचरणेन", + "अपि चे पत्तमादाय, अनगारो परिब्बजे।", + "एसाव जीविका सेय्यो", + "अग्घन्ति", + "मय्हञ्‍च अस्सु इध सत्त मासा, अहम्पि तं मच्छुद्दानं किणेय्यं॥", + "मच्छानं भोजनं दत्वा, मम दक्खिणमादिसि।", + "तं दक्खिणं सरन्तिया, कतं अपचितिं तया॥", + "पदुट्ठचित्तस्स", + "यो भातरं पेत्तिकं सापतेय्यं, अवञ्‍चयी दुक्‍कटकम्मकारीति॥", + "नानाछन्दा महाराज, एकागारे वसामसे।", + "अहं गामवरं इच्छे, ब्राह्मणी च गवं सतं॥", + "पुत्तो च आजञ्‍ञरथं, कञ्‍ञा च मणिकुण्डलं।", + "या चेसा पुण्णिका जम्मी, उदुक्खलंभिकङ्खति॥", + "ब्राह्मणस्स गामवरं, ब्राह्मणिया गवं सतं।", + "पुत्तस्स आजञ्‍ञरथं, कञ्‍ञाय मणिकुण्डलं।", + "यञ्‍चेतं पुण्णिकं जम्मिं, पटिपादेथुदुक्खलन्ति॥", + "सीलं किरेव कल्याणं, सीलं लोके अनुत्तरं।", + "पस्स घोरविसो नागो, सीलवाति न हञ्‍ञति॥", + "सोहं सीलं समादिस्सं, लोके अनुमतं सिवं।", + "अरियवुत्तिसमाचारो", + "ञातीनञ्‍च पियो होति, मित्तेसु च विरोचति।", + "कायस्स भेदा सुगतिं, उपपज्‍जति सीलवाति॥", + "दुम", + "अनुसासनियोपि च मच्छवरो, मणिकुण्डलकेन किरेन दसाति॥", + "सब्बकामददं कुम्भं, कुटं लद्धान धुत्तको।", + "याव नं अनुपालेति, ताव सो सुखमेधति॥", + "यदा मत्तो च दित्तो च, पमादा कुम्भमब्भिदा।", + "तदा नग्गो च पोत्थो च, पच्छा बालो विहञ्‍ञति॥", + "एवमेव यो धनं लद्धा, पमत्तो", + "पच्छा", + "बाराणस्यं", + "असीतिया सहस्सेहि, सुपत्तो परिवारितो॥", + "तस्स दोहळिनी भरिया, सुफस्सा भक्खितुमिच्छति", + "रञ्‍ञो महानसे पक्‍कं, पच्‍चग्घं राजभोजनं॥", + "तेसाहं पहितो दूतो, रञ्‍ञो चम्हि इधागतो।", + "भत्तु अपचितिं कुम्मि, नासायमकरं", + "फुट्ठस्स", + "परिसुस्सति खिप्पमिदं कळेवरं, पुप्फं यथा पंसुनि आतपे कतं॥", + "अजञ्‍ञं", + "नानाकुणपपरिपूरं, जञ्‍ञरूपं अपस्सतो॥", + "धिरत्थुमं", + "यत्थप्पमत्ता अधिमुच्छिता पजा, हापेन्ति मग्गं सुगतूपपत्तियाति॥", + "कोयं बिन्दुस्सरो वग्गु, सरवन्तान", + "अच्‍चुतो जम्बुसाखाय, मोरच्छापोव कूजति॥", + "कुलपुत्तोव जानाति", + "ब्यग्घच्छापसरीवण्ण, भुञ्‍ज सम्म ददामि ते॥", + "चिरस्सं वत पस्सामि, मुसावादी समागते।", + "वन्तादं कुणपादञ्‍च, अञ्‍ञमञ्‍ञं पसंसकेति॥", + "उसभस्सेव ते खन्धो, सीहस्सेव विजम्भितं।", + "मिगराज नमो त्यत्थु, अपि किञ्‍चि लभामसे॥", + "कुलपुत्तोव जानाति, कुलपुत्तं पसंसितुं।", + "मयूरगीवसङ्कास, इतो परियाहि वायस॥", + "मिगानं", + "एरण्डो अन्तो रुक्खानं, तयो अन्ता समागताति॥", + "को नायं", + "मच्छे मकरे च वारेति, ऊमीसु च विहञ्‍ञति॥", + "अनन्तपायी सकुणो, अतित्तोति दिसासुतो।", + "समुद्दं पातुमिच्छामि, सागरं सरितं पतिं॥", + "सो", + "नास्स नायति पीतन्तो, अपेय्यो किर सागरोति॥", + "उच्‍चे सकुण डेमान, पत्तयान विहङ्गम।", + "वज्‍जासि खो त्वं वामूरुं, चिरं खो सा करिस्सति", + "इदं खो सा न जानाति, असिं सत्तिञ्‍च ओड्डितं।", + "सा चण्डी काहति कोधं, तं मे तपति नो इदं", + "एस", + "कासिकञ्‍च मुदुं वत्थं, तप्पेतु धनिका पियाति", + "उदुम्बरा चिमे पक्‍का, निग्रोधा च कपित्थना।", + "एहि निक्खम भुञ्‍जस्सु, किं जिघच्छाय मिय्यसि॥", + "एवं", + "यथाहमज्‍ज सुहितो, दुमपक्‍कानि मासितो॥", + "यं वनेजो वनेजस्स, वञ्‍चेय्य कपिनो कपि।", + "दहरो कपि", + "पुरे तुवं सीलवतं सकासे, ओक्‍कन्तिकं", + "करोहरे", + "सुता", + "मा दानि मं मञ्‍ञि तुवं यथा पुरे, झानानुयुत्तो विहरामि", + "सचेपि सेलस्मि वपेय्य बीजं, देवो च वस्से न हि तं विरूळ्हे", + "सुता हि ते सा परमा विसुद्धि, आरा तुवं मक्‍कट झानभूमियाति॥", + "परपाणरोधा", + "वको वतं समादाय, उपपज्‍जि उपोसथं॥", + "तस्स सक्‍को वतञ्‍ञाय, अजरूपेनुपागमि।", + "वीततपो अज्झप्पत्तो, भञ्‍जि लोहितपो तपं॥", + "एवमेव", + "लहुं करोन्ति अत्तानं, वकोव अजकारणाति॥", + "वरकुम्भ", + "सरितंपति चण्डि जराकपिना, अथ मक्‍कटिया वककेन दसाति॥", + "सङ्कप्पो पदुमो चेव, उदपानेन ततियं।", + "अब्भन्तरं घटभेदं, तिकनिपातम्हिलङ्कतन्ति॥", + "विवरथिमासं", + "सीहेन सुसिट्ठेन, सुरक्खितं", + "जयो कलिङ्गानमसय्हसाहिनं, पराजयो अनयो", + "इच्‍चेव ते भासितं ब्रह्मचारि, न उज्‍जुभूता वितथं भणन्ति॥", + "देवा मुसावादमुपातिवत्ता, सच्‍चं धनं परमं तेसु", + "तं ते मुसा भासितं देवराज, किं वा पटिच्‍च मघवा महिन्द॥", + "ननु ते सुतं ब्राह्मण भञ्‍ञमाने, देवा न इस्सन्ति पुरिसपरक्‍कमस्स।", + "दमो समाधि मनसो अभेज्‍जो", + "दळ्हञ्‍च विरियं पुरिसपरक्‍कमो च, तेनेव आसि विजयो अस्सकानन्ति॥", + "अदेय्येसु ददं दानं, देय्येसु नप्पवेच्छति।", + "आपासु ब्यसनं पत्तो, सहायं नाधिगच्छति॥", + "नादेय्येसु", + "आपासु ब्यसनं पत्तो, सहायमधिगच्छति॥", + "सञ्‍ञोगसम्भोगविसेसदस्सनं, अनरियधम्मेसु सठेसु नस्सति।", + "कतञ्‍च अरियेसु च अज्‍जवेसु, महप्फलं होति अणुम्पि तादिसु॥", + "यो पुब्बे कतकल्याणो, अका लोके सुदुक्‍करं।", + "पच्छा कयिरा न वा कयिरा, अच्‍चन्तं पूजनारहोति॥", + "अनुत्तरे", + "सो दानि दुग्गे नरकम्हि खित्तो, नप्पज्‍जहे वण्णबलं पुराणं॥", + "पुब्बेव खन्ती च तपो च मय्हं, सम्पत्थिता दुब्भिसेन", + "तं दानि लद्धान कथं नु राज, जहे अहं वण्णबलं पुराणं॥", + "सब्बा किरेवं परिनिट्ठितानि, यसस्सिनं पञ्‍ञवन्तं विसय्ह।", + "यसो च लद्धा पुरिमं उळारं, नप्पज्‍जहे वण्णबलं पुराणं॥", + "पनुज्‍ज दुक्खेन सुखं जनिन्द, सुखेन वा दुक्खमसय्हसाहि।", + "उभयत्थ सन्तो अभिनिब्बुतत्ता, सुखे च दुक्खे च भवन्ति तुल्याति॥", + "इमानि", + "मण्डूकभक्खा उदकन्तसेवी, आसीविसं मं अविसा सपन्ति॥", + "सका रट्ठा पब्बाजितो, अञ्‍ञं जनपदं गतो।", + "महन्तं कोट्ठं कयिराथ, दुरुत्तानं", + "यत्थ पोसं न जानन्ति, जातिया विनयेन वा।", + "न तत्थ मानं कयिराथ, वसमञ्‍ञातके जने॥", + "विदेसवासं वसतो, जातवेदसमेनपि", + "खमितब्बं सपञ्‍ञेन, अपि दासस्स तज्‍जितन्ति॥", + "नत्थि लोके रहो नाम, पापकम्मं पकुब्बतो।", + "पस्सन्ति वनभूतानि, तं बालो मञ्‍ञती रहो॥", + "अहं रहो न पस्सामि, सुञ्‍ञं वापि न विज्‍जति।", + "यत्थ अञ्‍ञं", + "दुज्‍जच्‍चो च सुजच्‍चो", + "वेज्‍जो", + "ब्राह्मणो", + "यो धम्ममनुपालेति, धितिमा सच्‍चनिक्‍कमोति॥", + "किमण्डका", + "उपलोहितका वग्गू, तं", + "यानि पुरे तुवं देवि, भण्डु नन्तकवासिनी।", + "उच्छङ्गहत्था पचिनासि, तस्सा ते कोलियं फलं॥", + "उड्डय्हते न रमति, भोगा विप्पजहन्ति तं", + "तत्थेविमं पटिनेथ, यत्थ कोलं पचिस्सति॥", + "होन्ति हेते महाराज, इद्धिप्पत्ताय", + "खम देव सुजाताय, मास्सा", + "अचेतनं ब्राह्मण अस्सुणन्तं, जानो अजानन्तमिमं पलासं।", + "आरद्धविरियो धुवं अप्पमत्तो, सुखसेय्यं", + "दूरे सुतो चेव ब्रहा च रुक्खो, देसे ठितो भूतनिवासरूपो।", + "तस्मा नमस्सामि इमं पलासं, ये चेत्थ भूता ते", + "सो ते करिस्सामि यथानुभावं, कतञ्‍ञुतं ब्राह्मण पेक्खमानो।", + "कथञ्हि आगम्म सतं सकासे, मोघानि ते अस्सु परिफन्दितानि॥", + "यो", + "तस्सेस मूलस्मिं निधि निखातो, अदायादो गच्छ तं उद्धराहीति॥", + "अकरम्हस ते किच्‍चं, यं बलं अहुवम्हसे।", + "मिगराज नमो त्यत्थु, अपि किञ्‍चि लभामसे॥", + "मम", + "दन्तन्तरगतो सन्तो, तं बहुं यम्पि जीवसि॥", + "अकतञ्‍ञुमकत्तारं", + "यस्मिं कतञ्‍ञुता नत्थि, निरत्था तस्स सेवना॥", + "यस्स सम्मुखचिण्णेन, मित्तधम्मो न लब्भति।", + "अनुसूय", + "सब्बमिदं चरिमं कतं", + "उभो पकतिया चुता, यो चायं मन्तेज्झापेति", + "यो च मन्तं अधीयति॥", + "सालीनं ओदनं भुञ्‍जे, सुचिं मंसूपसेचनं।", + "तस्मा एतं न सेवामि, धम्मं इसीहि सेवितं॥", + "परिब्बज महा लोको", + "मा तं अधम्मो आचरितो, अस्मा कुम्भमिवाभिदा॥", + "धिरत्थु", + "या वुत्ति विनिपातेन, अधम्मचरणेन वाति॥", + "ससमुद्दपरियायं", + "न इच्छे सह निन्दाय, एवं सेय्य", + "धिरत्थु तं यसलाभं, धनलाभञ्‍च ब्राह्मण।", + "या वुत्ति विनिपातेन, अधम्मचरणेन वा॥", + "अपि चे पत्तमादाय, अनगारो परिब्बजे।", + "सायेव जीविका सेय्यो, या चाधम्मेन एसना॥", + "अपि", + "अञ्‍ञं अहिंसयं लोके, अपि रज्‍जेन तं वरन्ति॥", + "विवरञ्‍च अदेय्य समिद्धवरं, अथ दद्दर पापमहातिरहो।", + "अथ कोलि पलासवरञ्‍च कर, चरिमं ससमुद्दवरेन दसाति॥", + "उट्ठेहि चोर किं सेसि, को अत्थो सुपनेन", + "मा", + "यं", + "किं तत्थ पुचिमन्दस्स, वने जातस्स तिट्ठतो॥", + "न त्वं अस्सत्थ जानासि, मम चोरस्स चन्तरं।", + "चोरं गहेत्वा राजानो, गामे किब्बिसकारकं।", + "अप्पेन्ति", + "सङ्केय्य सङ्कितब्बानि, रक्खेय्यानागतं भयं।", + "अनागतभया धीरो, उभो लोके अवेक्खतीति॥", + "अपि कस्सप मन्दिया, युवा सपति हन्ति", + "सब्बं तं खमते धीरो, पण्डितो तं तितिक्खति॥", + "सचेपि सन्तो विवदन्ति, खिप्पं सन्धीयरे पुन।", + "बाला पत्ताव भिज्‍जन्ति, न ते समथमज्झगू॥", + "एते", + "यो चाधिपन्‍नं जानाति, यो च जानाति देसनं॥", + "एसो हि उत्तरितरो, भारवहो धुरद्धरो।", + "यो परेसाधिपन्‍नानं", + "यो ते हत्थे च पादे च, कण्णनासञ्‍च छेदयि।", + "तस्स कुज्झ महावीर, मा रट्ठं विनसा", + "यो मे हत्थे च पादे च, कण्णनासञ्‍च छेदयि।", + "चिरं जीवतु सो राजा, न हि कुज्झन्ति मादिसा॥", + "अहू अतीतमद्धानं", + "तं खन्तियायेव ठितं, कासिराजा अछेदयि॥", + "तस्स", + "यं कासिराजा वेदेसि, निरयम्हि समप्पितोति॥", + "दुज्‍जीवितमजीविम्ह, ये सन्ते", + "विज्‍जमानेसु भोगेसु, दीपं नाकम्ह अत्तनो॥", + "सट्ठि", + "निरये पच्‍चमानानं, कदा अन्तो भविस्सति॥", + "नत्थि अन्तो कुतो अन्तो, न अन्तो पटिदिस्सति।", + "तदा", + "सोहं नून इतो गन्त्वा, योनिं लद्धान मानुसिं।", + "वदञ्‍ञू सीलसम्पन्‍नो, काहामि कुसलं बहुन्ति॥", + "फरुसा", + "किलोमसदिसी", + "अङ्गमेतं मनुस्सानं, भाता लोके पवुच्‍चति।", + "अङ्गस्स सदिसी वाचा", + "ताताति पुत्तो वदमानो, कम्पेति", + "हदयस्स सदिसी", + "यस्स गामे सखा नत्थि, यथारञ्‍ञं तथेव तं।", + "सब्बस्स सदिसी वाचा, सब्बं सम्म ददामि तेति॥", + "सत्त", + "इदं ब्राह्मण मे अत्थि, एतं भुत्वा वने वस॥", + "दुस्स मे खेत्तपालस्स, रत्तिभत्तं अपाभतं।", + "मंससूला", + "इदं ब्राह्मण मे अत्थि, एतं भुत्वा वने वस॥", + "अम्बपक्‍कं दकं", + "इदं ब्राह्मण मे अत्थि, एतं भुत्वा वने वस॥", + "न ससस्स तिला अत्थि, न मुग्गा नपि तण्डुला।", + "इमिना अग्गिना पक्‍कं, ममं", + "मतं मतं एव", + "सब्बेपि", + "देवमनुस्सा चतुप्पदा, पक्खिगणा उरगा च भोगिनो।", + "सम्हि", + "एवं", + "कन्दितरुदितं निरत्थकं, किं वो सोकगणाभिकीररे॥", + "धुत्ता च सोण्डा", + "धीरं मञ्‍ञन्ति बालोति, ये धम्मस्स अकोविदाति॥", + "यं", + "सामं बाहाय पीळेसि, सा तं आरोग्यमब्रवि॥", + "अम्भो न किर सद्धेय्यं, यं वातो पब्बतं वहे।", + "पब्बतञ्‍चे वहे वातो, सब्बम्पि पथविं वहे।", + "यत्थ सामा कालकता", + "न चेव सा कालकता, न च सा अञ्‍ञमिच्छति।", + "एकभत्तिकिनी", + "असन्थुतं मं चिरसन्थुतेन", + "मयापि सामा निमिनेय्य अञ्‍ञं, इतो अहं दूरतरं गमिस्सन्ति॥", + "सुसुखं वत जीवामि, लभामि चेव भुञ्‍जितुं।", + "परिपन्थेव तिट्ठामि, का नु भन्ते गती मम॥", + "मनो चे ते नप्पणमति, पक्खि पापस्स कम्मुनो।", + "अब्यावटस्स भद्रस्स, न पापमुपलिम्पति॥", + "ञातको नो निसिन्‍नोति, बहु आगच्छते जनो।", + "पटिच्‍च", + "न पटिच्‍च कम्मं फुसति, मनो चे नप्पदुस्सति।", + "अप्पोस्सुक्‍कस्स भद्रस्स, न पापमुपलिम्पतीति॥", + "सुच्‍चजं", + "किं हितस्स चजन्तस्स, वाचाय अदद पब्बतं॥", + "यञ्हि कयिरा तञ्हि वदे, यं न कयिरा न तं वदे।", + "अकरोन्तं भासमानं, परिजानन्ति पण्डिता॥", + "राजपुत्त नमो त्यत्थु, सच्‍चे धम्मे ठितो चसि।", + "यस्स ते ब्यसनं पत्तो, सच्‍चस्मिं रमते मनो॥", + "या दलिद्दी दलिद्दस्स, अड्ढा अड्ढस्स कित्तिम", + "सा हिस्स परमा भरिया, सहिरञ्‍ञस्स इत्थियोति॥", + "अथ चोर सकस्सप खन्तीवरो, दुज्‍जीवितता च वरा फरुसा।", + "अथ", + "मनुस्सस्सेव ते सीसं, हत्थपादा च वानर।", + "अथ केन नु वण्णेन, अगारं ते न विज्‍जति॥", + "मनुस्सस्सेव मे सीसं, हत्थपादा च सिङ्गिल", + "याहु सेट्ठा मनुस्सेसु, सा मे पञ्‍ञा न विज्‍जति॥", + "अनवट्ठितचित्तस्स", + "निच्‍चं अद्धुवसीलस्स, सुखभावो", + "सो", + "सीतवातपरित्ताणं, करस्सु कुटवं", + "दुद्दुभायति", + "अहम्पेतं न जानामि, किमेतं दुद्दुभायति॥", + "बेलुवं", + "ससस्स वचनं सुत्वा, सन्तत्ता मिगवाहिनी॥", + "अप्पत्वा पदविञ्‍ञाणं, परघोसानुसारिनो।", + "पनादपरमा बाला, ते होन्ति परपत्तिया॥", + "ये च सीलेन सम्पन्‍ना, पञ्‍ञायूपसमे रता।", + "आरका विरता धीरा, न होन्ति परपत्तियाति॥", + "द्वयं याचनको राज, ब्रह्मदत्त निगच्छति।", + "अलाभं धनलाभं वा, एवं धम्मा हि याचना॥", + "याचनं रोदनं आहु, पञ्‍चालानं रथेसभ।", + "यो याचनं पच्‍चक्खाति, तमाहु पटिरोदनं॥", + "मा मद्दसंसु रोदन्तं, पञ्‍चाला सुसमागता।", + "तुवं वा पटिरोदन्तं, तस्मा इच्छामहं रहो॥", + "ददामि", + "अरियो हि अरियस्स कथं न दज्‍जा", + "कल्याणरूपो", + "यो ब्राह्मणं जातिमन्तूपपन्‍नं, अपचायति मेण्डवरो यसस्सी॥", + "मा", + "दळ्हप्पहारं अभिकङ्खमानो", + "ऊरुट्ठि", + "उभोपि बाहा पग्गय्ह", + "एवं सो निहतो सेति, यो अपूजं पसंसति", + "यथाहमज्‍ज पहतो, हतो मेण्डेन दुम्मतीति॥", + "समणं", + "सो मं दण्डेन पाहासि, यथा अस्समणो तथा॥", + "किं", + "अब्भन्तरं ते गहनं, बाहिरं परिमज्‍जसि॥", + "एहि गोध निवत्तस्सु, भुञ्‍ज सालीनमोदनं।", + "तेलं लोणञ्‍च मे अत्थि, पहूतं मय्ह पिप्फलि॥", + "एस भिय्यो पवेक्खामि, वम्मिकं सतपोरिसं।", + "तेलं लोणञ्‍च कित्तेसि", + "कायेन यो नावहरे, वाचाय न मुसा भणे।", + "यसो लद्धा न मज्‍जेय्य, स वे कक्‍कारुमरहति॥", + "धम्मेन वित्तमेसेय्य, न निकत्या धनं हरे।", + "भोगे लद्धा न मज्‍जेय्य, स वे कक्‍कारुमरहति॥", + "यस्स चित्तं अहालिद्दं, सद्धा च अविरागिनी।", + "एको सादुं न भुञ्‍जेय्य, स वे कक्‍कारुमरहति॥", + "सम्मुखा वा तिरोक्खा वा", + "यथावादी", + "वाति", + "दूरे इतो हि काकवती", + "कथं समुद्दमतरी, कथं अतरि केपुकं", + "कथं सत्त समुद्दानि, कथं सिम्बलिमारुहि॥", + "तया समुद्दमतरिं, तया अतरि केपुकं", + "तया सत्त समुद्दानि, तया सिम्बलिमारुहिं॥", + "धिरत्थुमं", + "यत्थ जायायहं जारं, आवहामि वहामि चाति॥", + "बहूनं विज्‍जती भोती, तेहि मे किं भविस्सति।", + "तस्मा एतं न सोचामि, पियं सम्मिल्‍लहासिनिं॥", + "तं तं चे अनुसोचेय्य, यं यं तस्स न विज्‍जति।", + "अत्तानमनुसोचेय्य, सदा मच्‍चुवसं पतं॥", + "न", + "याव ब्याति निमिसति, तत्रापि रसती", + "तत्थत्तनि वतप्पद्धे", + "भूतं सेसं दयितब्बं, वीतं अननुसोचियन्ति", + "यं अन्‍नपानस्स पुरे लभाम, तं दानि साखमिगमेव गच्छति।", + "गच्छाम दानि वनमेव राध, असक्‍कता चस्म धनञ्‍जयाय", + "लाभो अलाभो यसो अयसो च, निन्दा पसंसा च सुखञ्‍च दुक्खं।", + "एते अनिच्‍चा मनुजेसु धम्मा, मा सोचि किं सोचसि पोट्ठपाद॥", + "अद्धा", + "कथं", + "चालेति", + "सयमेव तं काहति काळबाहु, येनारका ठस्सति अन्‍नपानाति॥", + "सीलं किरेव कल्याणं, सीलं लोके अनुत्तरं।", + "पस्स घोरविसो नागो, सीलवाति न हञ्‍ञति॥", + "यावदेवस्सहू किञ्‍चि, तावदेव अखादिसुं।", + "सङ्गम्म कुलला लोके, न हिंसन्ति अकिञ्‍चनं॥", + "सुखं निरासा सुपति, आसा फलवती सुखा।", + "आसं निरासं कत्वान, सुखं सुपति पिङ्गला॥", + "न समाधिपरो अत्थि, अस्मिं लोके परम्हि च।", + "न परं नापि अत्तानं, विहिंसति समाहितोति॥", + "समनुस्स", + "अथ कायसकेपुक भोतीवरो, अथ राधसुसीलवरेन दसाति॥", + "यो", + "एवं सो निहतो सेति, कोकिलायिव अत्रजो॥", + "न हि सत्थं सुनिसितं, विसं हलाहलामिव", + "एवं निकट्ठे", + "तस्मा काले अकाले वा", + "नातिवेलं पभासेय्य, अपि अत्तसमम्हि वा॥", + "यो", + "सब्बे अमित्ते आदेति, सुपण्णो उरगामिवाति॥", + "अपि हन्त्वा हतो ब्रूति, जेत्वा जितोति भासति।", + "पुब्बवक्खायिनो", + "तस्मा पण्डितजातियो, सुणेय्य इतरस्सपि।", + "उभिन्‍नं वचनं सुत्वा, यथा धम्मो तथा करे॥", + "अलसो गिही कामभोगी न साधु, असञ्‍ञतो पब्बजितो न साधु।", + "राजा न साधु अनिसम्मकारी, यो पण्डितो कोधनो तं न साधु॥", + "निसम्म खत्तियो कयिरा, नानिसम्म दिसम्पति।", + "निसम्मकारिनो राज", + "तदेव", + "यस्स ते खग्गबद्धस्स, सन्‍नद्धस्स तिरीटिनो।", + "अस्सत्थदुमसाखाय, पक्‍का गोधा पलायथ॥", + "नमे नमन्तस्स भजे भजन्तं, किच्‍चानुकुब्बस्स करेय्य किच्‍चं।", + "नानत्थकामस्स करेय्य अत्थं, असम्भजन्तम्पि न सम्भजेय्य॥", + "चजे", + "दिजो दुमं खीणफलन्ति", + "सो ते करिस्सामि यथानुभावं, कतञ्‍ञुतं खत्तिये", + "सब्बञ्‍च ते इस्सरियं ददामि, यस्सिच्छसी तस्स तुवं ददामीति॥", + "गवं चे तरमानानं, जिम्हं गच्छति पुङ्गवो।", + "सब्बा ता जिम्हं गच्छन्ति", + "एवमेव", + "सो चे अधम्मं चरति, पगेव इतरा पजा।", + "सब्बं रट्ठं दुखं सेति, राजा चे होति अधम्मिको॥", + "गवं चे तरमानानं, उजुं गच्छति पुङ्गवो।", + "सब्बा गावी उजुं यन्ति", + "एवमेव", + "सो सचे धम्मं चरति, पगेव इतरा पजा।", + "सब्बं", + "ब्रहा पवड्ढकायो सो, दीघदाठो च जम्बुक।", + "न त्वं तत्थ कुले जातो, यत्थ गण्हन्ति कुञ्‍जरं॥", + "असीहो सीहमानेन, यो अत्तानं विकुब्बति।", + "कोत्थूव", + "यसस्सिनो उत्तमपुग्गलस्स, सञ्‍जातखन्धस्स महब्बलस्स।", + "असमेक्खिय थामबलूपपत्तिं, स सेति नागेन हतोयं जम्बुको॥", + "यो चीध कम्मं कुरुते पमाय, थामब्बलं अत्तनि संविदित्वा।", + "जप्पेन मन्तेन सुभासितेन, परिक्खवा सो विपुलं जिनातीति॥", + "तिणं तिणन्ति लपसि, को नु ते तिणमाहरि।", + "किं", + "इधागमा ब्रह्मचारी, ब्रहा छत्तो बहुस्सुतो।", + "सो मे", + "एवेतं होति कत्तब्बं, अप्पेन बहुमिच्छता।", + "सब्बं सकस्स आदानं, अनादानं तिणस्स च॥ ( )", + "सीलवन्तो", + "अनिच्‍चसीलं दुस्सील्यं", + "न ते पीठमदायिम्हा", + "ब्रह्मचारि खमस्सु मे, एतं पस्सामि अच्‍चयं॥", + "नेवाभिसज्‍जामि न चापि कुप्पे, न चापि मे अप्पियमासि किञ्‍चि।", + "अथोपि मे आसि मनोवितक्‍को, एतादिसो नून कुलस्स धम्मो॥", + "एसस्माकं कुले धम्मो, पितुपितामहो सदा।", + "आसनं उदकं पज्‍जं, सब्बेतं निपदामसे॥", + "एसस्माकं", + "सक्‍कच्‍चं उपतिट्ठाम, उत्तमं विय ञातकन्ति॥", + "विदितं थुसं उन्दुरानं", + "थुसं थुसं", + "या मन्तना अरञ्‍ञस्मिं, या च गामे निकण्णिका।", + "यञ्‍चेतं इति चीति च, एतम्पि विदितं मया॥", + "धम्मेन किर जातस्स, पिता पुत्तस्स मक्‍कटो।", + "दहरस्सेव सन्तस्स, दन्तेहि फलमच्छिदा॥", + "यमेतं परिसप्पसि", + "योपायं हेट्ठतो सेति", + "अदस्सनेन", + "काकं तत्थ अपूजेसुं, मंसेन च फलेन च॥", + "यदा", + "अथ", + "याव नुप्पज्‍जती बुद्धो, धम्मराजा पभङ्करो।", + "ताव अञ्‍ञे अपूजेसुं, पुथू समणब्राह्मणे॥", + "यदा च सरसम्पन्‍नो, बुद्धो धम्मं अदेसयि।", + "अथ लाभो च सक्‍कारो, तित्थियानं अहायथाति॥", + "अदासि दानानि पुरे विसय्ह, ददतो च ते खयधम्मो अहोसि।", + "इतो परं चे न ददेय्य दानं, तिट्ठेय्युं ते संयमन्तस्स भोगा॥", + "अनरियमरियेन सहस्सनेत्त, सुदुग्गतेनापि अकिच्‍चमाहु।", + "मा वो धनं तं अहु देवराज", + "येन एको रथो याति, याति तेनापरो रथो।", + "पोराणं निहितं वत्तं, वत्ततञ्‍ञेव", + "यदि", + "एवंभूतापि दस्साम, मा दानं पमदम्हसेति॥", + "अतिवेलपभासति", + "अथ जम्बु तिणासनपीठवरं, अथ तण्डुल मोर विसय्ह दसाति॥", + "नरानमारामकरासु नारिसु, अनेकचित्तासु अनिग्गहासु च।", + "सब्बत्थ नापीतिकरापि", + "यं", + "तं", + "बकस्स च बावरिकस्स", + "अवाचरी", + "पिङ्गियानी सब्बलोकिस्सरस्स, रञ्‍ञो पिया ब्रह्मदत्तस्स भरिया।", + "अवाचरी पट्ठवसानुगस्स, तं वापि सा नाज्झगा कामकामिनीति॥", + "असक्खिं", + "न दानाहं पुन तुय्हं, वसं गच्छामि वारिज॥", + "अलमेतेहि अम्बेहि, जम्बूहि पनसेहि च।", + "यानि पारं समुद्दस्स, वरं मय्हं उदुम्बरो॥", + "यो च उप्पतितं अत्थं, न खिप्पमनुबुज्झति।", + "अमित्तवसमन्वेति", + "यो च उप्पतितं अत्थं, खिप्पमेव निबोधति।", + "मुच्‍चते सत्तुसम्बाधा, न च पच्छानुतप्पतीति॥", + "अवसिम्ह तवागारे, निच्‍चं सक्‍कतपूजिता।", + "त्वमेव दानिमकरि, हन्द राज वजामहं॥", + "यो वे कते पटिकते, किब्बिसे पटिकिब्बिसे।", + "एवं तं सम्मती वेरं, वस कुन्तिनि मागमा॥", + "न कतस्स च कत्ता च, मेत्ति", + "हदयं नानुजानाति, गच्छञ्‍ञेव रथेसभ॥", + "कतस्स चेव कत्ता च, मेत्ति सन्धीयते पुन।", + "धीरानं नो च बालानं, वस कुन्तिनि मागमाति॥", + "यो", + "तस्स सा वसमन्वेतु, या ते अम्बे अवाहरि॥", + "वीसं वा पञ्‍चवीसं", + "तादिसा", + "दीघं", + "सङ्केते पति मा अद्द", + "अलङ्कता सुवसना, मालिनी चन्दनुस्सदा।", + "एकिका सयने सेतु, या ते अम्बे अवाहरीति॥", + "वनं यदग्गि दहति, पावको कण्हवत्तनी।", + "कथं करोसि पचलक, एवं दन्धपरक्‍कमो॥", + "बहूनि रुक्खछिद्दानि, पथब्या विवरानि च।", + "तानि चे नाभिसम्भोम, होति नो कालपरियायो॥", + "यो दन्धकाले तरति, तरणीये च दन्धति।", + "सुक्खपण्णंव अक्‍कम्म, अत्थं भञ्‍जति अत्तनो॥", + "यो दन्धकाले दन्धेति, तरणीये च तारयि।", + "ससीव रत्तिं विभजं, तस्सत्थो परिपूरतीति॥", + "मनुस्सिन्दं", + "कथं नु भगवा केसी, कप्पस्स रमति अस्समे", + "सादूनी", + "सुभासितानि कप्पस्स, नारद रमयन्ति मं॥", + "सालीनं ओदनं भुञ्‍जे, सुचिं मंसूपसेचनं।", + "कथं सामाकनीवारं, अलोणं छादयन्ति तं॥", + "सादुं", + "विस्सत्थो यत्थ भुञ्‍जेय्य, विस्सासपरमा रसाति॥", + "सब्बायसं", + "रक्खाय मे", + "दूतो अहं राजिध रक्खसानं, वधाय तुय्हं पहितोहमस्मि।", + "इन्दो", + "सचे च मं रक्खति देवराजा, देवानमिन्दो मघवा सुजम्पति।", + "कामं पिसाचा विनदन्तु सब्बे, न सन्तसे रक्खसिया पजाय॥", + "कामं कन्दन्तु", + "नालं पिसाचा युद्धाय, महती सा विभिंसिकाति", + "अरञ्‍ञा गाममागम्म, किंसीलं किंवतं अहं।", + "पुरिसं तात सेवेय्यं, तं मे अक्खाहि पुच्छितो॥", + "यो तं विस्सासये तात, विस्सासञ्‍च खमेय्य ते।", + "सुस्सूसी च तितिक्खी च, तं भजेहि इतो", + "यस्स कायेन वाचाय, मनसा नत्थि दुक्‍कटं।", + "उरसीव पतिट्ठाय, तं भजेहि इतो गतो॥", + "हलिद्दिरागं", + "तादिसं", + "नेव इत्थीसु सामञ्‍ञं, नापि भक्खेसु सारथि।", + "अथस्स सन्धिभेदस्स, पस्स याव सुचिन्तितं॥", + "असि", + "यत्थूसभञ्‍च सीहञ्‍च, भक्खयन्ति मिगाधमा॥", + "इमं सो सयनं सेति, यमिमं", + "यो वाचं सन्धिभेदस्स, पिसुणस्स निबोधति॥", + "ते जना सुखमेधन्ति, नरा सग्गगतारिव।", + "ये वाचं सन्धिभेदस्स, नावबोधन्ति सारथीति॥", + "हन्ति हत्थेहि पादेहि, मुखञ्‍च परिसुम्भति।", + "स वे राज पियो होति, कं तेन त्वाभिपस्ससि", + "अक्‍कोसति यथाकामं, आगमञ्‍चस्स इच्छति।", + "स", + "अब्भक्खाति अभूतेन, अलिकेनाभिसारये।", + "स वे राज पियो होति, कं तेन त्वाभिपस्ससि॥", + "हरं अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च, वत्थसेनासनानि च।", + "अञ्‍ञदत्थुहरा सन्ता, ते वे राज पिया होन्ति।", + "कं तेन त्वाभिपस्ससीति॥", + "नरानं", + "पुन रसायसकूटवरो, तथारञ्‍ञ सारथि हन्ति दसाति॥", + "कालिङ्गं", + "चूळकुणालवग्गो सो, पञ्‍चमो सुप्पकासितोति॥", + "जीनो", + "सब्बेसु भोगेसु असेसकेसु", + "पुब्बेव मच्‍चं विजहन्ति भोगा, मच्‍चो वा ते", + "असस्सता भोगिनो कामकामि, तस्मा न सोचामहं सोककाले॥", + "उदेति आपूरति वेति", + "विदिता", + "अलसो गिही कामभोगी न साधु, असञ्‍ञतो", + "राजा न साधु अनिसम्मकारी, यो पण्डितो कोधनो तं न साधु॥", + "निसम्म खत्तियो कयिरा, नानिसम्म दिसम्पति।", + "निसम्मकारिनो राज", + "किं", + "खाद खादाति लपसि, गतसत्तं जरग्गवं॥", + "न हि अन्‍नेन पानेन, मतो गोणो समुट्ठहे।", + "त्वञ्‍च तुच्छं विलपसि, यथा तं दुम्मती तथा॥", + "तथेव तिट्ठति सीसं, हत्थपादा च वालधि।", + "सोता तथेव तिट्ठन्ति", + "नेवय्यकस्स सीसञ्‍च", + "रुदं मत्तिकथूपस्मिं, ननु त्वञ्‍ञेव दुम्मति॥", + "आदित्तं", + "वारिना विय ओसिञ्‍चं", + "अब्बही", + "यो", + "सोहं अब्बूळ्हसल्‍लोस्मि, वीतसोको अनाविलो।", + "न सोचामि न रोदामि, तव सुत्वान माणव॥", + "एवं करोन्ति सप्पञ्‍ञा, ये होन्ति अनुकम्पका।", + "विनिवत्तेन्ति सोकम्हा, सुजातो पितरं यथाति॥", + "नयिदं निच्‍चं भवितब्बं ब्रह्मदत्त, खेमं सुभिक्खं सुखता च काये।", + "अत्थच्‍चये मा अहु सम्पमूळ्हो, भिन्‍नप्‍लवो सागरस्सेव मज्झे॥", + "यानि", + "कल्याणकारी कल्याणं, पापकारी च पापकं।", + "यादिसं वपते बीजं, तादिसं हरते फलं॥", + "इदं तदाचरियवचो, पारासरियो यदब्रवि।", + "मा सु", + "अयमेव सो पिङ्गिय", + "अलङ्कते चन्दनसारानुलित्ते, तमेव दुक्खं पच्‍चागतं ममं॥", + "सामा च", + "अदिस्वा", + "उरगोव तचं जिण्णं, हित्वा गच्छति सं तनुं।", + "एवं सरीरे निब्भोगे, पेते कालङ्कते सति॥", + "डय्हमानो न जानाति, ञातीनं परिदेवितं।", + "तस्मा एतं न सोचामि, गतो सो तस्स या गति॥", + "अनव्हितो", + "यथागतो तथा गतो, तत्थ का परिदेवना॥", + "डय्हमानो न जानाति, ञातीनं परिदेवितं।", + "तस्मा एतं न सोचामि, गतो सो तस्स या गति॥", + "सचे रोदे किसा", + "ञातिमित्तसुहज्‍जानं", + "डय्हमानो", + "तस्मा एतं न सोचामि, गतो सो तस्स या गति॥", + "यथापि दारको चन्दं, गच्छन्तमनुरोदति।", + "एवं सम्पदमेवेतं, यो पेतमनुसोचति॥", + "डय्हमानो न जानाति, ञातीनं परिदेवितं।", + "तस्मा एतं न सोचामि, गतो सो तस्स या गति॥", + "यथापि उदककुम्भो, भिन्‍नो अप्पटिसन्धियो।", + "एवं सम्पदमेवेतं, यो पेतमनुसोचति॥", + "डय्हमानो न जानाति, ञातीनं परिदेवितं।", + "तस्मा एतं न सोचामि, गतो सो तस्स या गतीति॥", + "अञ्‍ञे सोचन्ति रोदन्ति, अञ्‍ञे अस्सुमुखा जना।", + "पसन्‍नमुखवण्णोसि, कस्मा घट", + "नाब्भतीतहरो सोको, नानागतसुखावहो।", + "तस्मा धङ्क", + "सोचं पण्डु किसो होति, भत्तञ्‍चस्स न रुच्‍चति।", + "अमित्ता सुमना होन्ति, सल्‍लविद्धस्स रुप्पतो॥", + "गामे", + "ठितं मं नागमिस्सति, एवं दिट्ठपदो अहं॥", + "यस्सत्ता नालमेकोव, सब्बकामरसाहरो।", + "सब्बापि पथवी तस्स, न सुखं आवहिस्सतीति॥", + "एको", + "पुनप्पुनं सन्तरमानरूपो, कोरण्डिय", + "अहञ्हिमं सागर सेवितन्तं, समं करिस्सामि यथापि पाणि।", + "विकिरिय सानूनि च पब्बतानि च, तस्मा सिलं दरिया पक्खिपामि॥", + "नयिमं महिं अरहति पाणिकप्पं, समं मनुस्सो करणाय मेको।", + "मञ्‍ञामिमञ्‍ञेव दरिं जिगीसं", + "सचे अहं", + "एवमेव त्वं ब्रह्मे इमे मनुस्से, नानादिट्ठिके नानयिस्ससि ते", + "सङ्खित्तरूपेन भवं ममत्थं, अक्खासि कोरण्डिय एवमेतं।", + "यथा न सक्‍का पथवी समायं, कत्तुं मनुस्सेन तथा मनुस्साति॥", + "वन्दामि तं कुञ्‍जर सट्ठिहायनं, आरञ्‍ञकं यूथपतिं यसस्सिं।", + "पक्खेहि तं पञ्‍जलिकं करोमि, मा मे वधी पुत्तके दुब्बलाय॥", + "वन्दामि", + "पक्खेहि तं पञ्‍जलिकं करोमि, मा", + "वमिस्सामि ते लटुकिके पुत्तकानि, किं मे तुवं काहसि दुब्बलासि।", + "सतं सहस्सानिपि तादिसीनं, वामेन पादेन पपोथयेय्यं॥", + "न हेव सब्बत्थ बलेन किच्‍चं, बलञ्हि बालस्स वधाय होति।", + "करिस्सामि ते नागराजा अनत्थं, यो मे वधी पुत्तके दुब्बलाय॥", + "काकञ्‍च पस्स लटुकिकं, मण्डूकं नीलमक्खिकं।", + "एते नागं अघातेसुं, पस्स वेरस्स वेरिनं।", + "तस्मा हि वेरं न कयिराथ, अप्पियेनपि केनचीति॥", + "अहमेव", + "एतं मुञ्‍चतु धम्मपालं, हत्थे मे देव छेदेहि॥", + "अहमेव दूसिया भूनहता, रञ्‍ञो महापतापस्स।", + "एतं मुञ्‍चतु धम्मपालं, पादे मे देव छेदेहि॥", + "अहमेव दूसिया भूनहता, रञ्‍ञो महापतापस्स।", + "एतं", + "न हि", + "ये न वदन्ति राजानं, मा घातयि ओरसं पुत्तं॥", + "न हि", + "ये न वदन्ति राजानं, मा घातयि अत्रजं पुत्तं॥", + "चन्दनसारानुलित्ता", + "दायादस्स पथब्या, पाणा मे देव रुज्झन्तीति॥", + "विक्‍कम रे हरिपाद", + "छिन्द वारत्तिकं पासं, नाहं एका वने रमे॥", + "विक्‍कमामि न पारेमि, भूमिं सुम्भामि वेगसा।", + "दळ्हो वारत्तिको पासो, पादं मे परिकन्तति॥", + "अत्थरस्सु पलासानि, असिं निब्बाह लुद्दक।", + "पठमं मं वधित्वान, हन पच्छा महामिगं॥", + "न मे सुतं वा दिट्ठं वा, भासन्तिं मानुसिं मिगिं", + "त्वञ्‍च भद्दे सुखी होहि, एसो चापि महामिगो॥", + "एवं लुद्दक नन्दस्सु, सह सब्बेहि ञातिभि।", + "यथाहमज्‍ज", + "वाति", + "दूरे इतो सुयोनन्दी", + "कथं समुद्दमतरि, कथं अद्दक्खि सेदुमं", + "कथं तस्सा च तुय्हञ्‍च, अहु सग्ग", + "कुरुकच्छा", + "मकरेहि अभिदा", + "सा", + "अङ्गेन", + "सा मं अन्‍नेन पानेन, वत्थेन सयनेन च।", + "अत्तनापि च मन्दक्खी, एवं तम्ब विजानाहीति॥", + "अथ जिनवरो हरितं तिणको, अथ", + "दरिया पुन कुञ्‍जर भूनहता, मिगमुत्तमसग्गवरेन दसाति॥", + "वण्णारोहेन जातिया, बलनिक्‍कमनेन च।", + "सुबाहु न मया सेय्यो, सुदाठ इति भाससि॥", + "वण्णारोहेन जातिया, बलनिक्‍कमनेन च।", + "सुदाठो न मया सेय्यो, सुबाहु इति भाससि॥", + "एवं चे मं विहरन्तं, सुबाहु सम्म दुब्भसि।", + "न दानाहं तया सद्धिं, संवासमभिरोचये॥", + "यो", + "खिप्पं भिज्‍जेथ मित्तस्मिं, वेरञ्‍च पसवे बहुं॥", + "न", + "यस्मिञ्‍च सेती उरसीव पुत्तो, स वे मित्तो यो अभेज्‍जो परेहीति॥", + "सीलं", + "सीलमेव सुता सेय्यो, इति मे नत्थि संसयो॥", + "मोघा जाति च वण्णो च, सीलमेव किरुत्तमं।", + "सीलेन अनुपेतस्स, सुतेनत्थो न विज्‍जति॥", + "खत्तियो च अधम्मट्ठो, वेस्सो चाधम्मनिस्सितो।", + "ते परिच्‍चज्‍जुभो लोके, उपपज्‍जन्ति दुग्गतिं॥", + "खत्तिया ब्राह्मणा वेस्सा, सुद्दा चण्डालपुक्‍कुसा।", + "इध धम्मं चरित्वान, भवन्ति तिदिवे समा॥", + "न वेदा सम्परायाय, न जाति नापि", + "सकञ्‍च सीलं संसुद्धं, सम्परायाय सुखाय चाति", + "हिरिं तरन्तं विजिगुच्छमानं, तवाहमस्मी इति भासमानं।", + "सेय्यानि कम्मानि अनादियन्तं, नेसो ममन्ति इति नं विजञ्‍ञा॥", + "यञ्हि कयिरा तञ्हि वदे, यं न कयिरा न तं वदे।", + "अकरोन्तं", + "न", + "यस्मिञ्‍च सेती उरसीव पुत्तो, स वे मित्तो यो अभेज्‍जो परेहि॥", + "पामोज्‍जकरणं ठानं, पसंसावहनं सुखं।", + "फलानिसंसो भावेति, वहन्तो पोरिसं धुरं॥", + "पविवेकरसं", + "निद्दरो होति निप्पापो, धम्मप्पीतिरसं पिवन्ति॥", + "को नु सन्तम्हि पज्‍जोते, अग्गिपरियेसनं चरं।", + "अद्दक्खि रत्ति", + "स्वस्स गोमयचुण्णानि, अभिमत्थं तिणानि च।", + "विपरीताय सञ्‍ञाय, नासक्खि पज्‍जलेतवे॥", + "एवम्पि अनुपायेन, अत्थं न लभते मिगो", + "विसाणतो गवं दोहं, यत्थ खीरं न विन्दति॥", + "विविधेहि उपायेहि, अत्थं पप्पोन्ति माणवा।", + "निग्गहेन अमित्तानं, मित्तानं पग्गहेन च॥", + "सेनामोक्खपलाभेन", + "जगतिं जगतिपाला, आवसन्ति वसुन्धरन्ति॥", + "धुत्तोम्हि सम्म सुमुख, जूते अक्खपराजितो।", + "हरेहि", + "अलिकं वत मं सम्म, अभूतेन पसंससि।", + "को ते सुतो वा दिट्ठो वा, सुमुखो नाम मक्‍कटो॥", + "अज्‍जापि", + "धञ्‍ञापणं पविसित्वा, मत्तो", + "ताहं सरं दुक्खसेय्यं, अपि रज्‍जम्पि कारये।", + "नेवाहं याचितो दज्‍जं, तथा हि भयतज्‍जितो॥", + "यञ्‍च जञ्‍ञा कुले जातं, गब्भे तित्तं अमच्छरिं।", + "तेन सखिञ्‍च मित्तञ्‍च, धीरो सन्धातुमरहतीति॥", + "मधुवण्णं", + "गुम्बियो", + "मधु इति मञ्‍ञमाना", + "तेसं तं कटुकं आसि, मरणं तेनुपागमुं॥", + "ये च खो पटिसङ्खाय, विसं तं परिवज्‍जयुं।", + "ते आतुरेसु सुखिता, डय्हमानेसु निब्बुता॥", + "एवमेव मनुस्सेसु, विसं कामा समोहिता।", + "आमिसं बन्धनञ्‍चेतं, मच्‍चुवेसो", + "एवमेव इमे कामे, आतुरा परिचारिके", + "ये सदा परिवज्‍जेन्ति, सङ्गं लोके उपच्‍चगुन्ति॥", + "य्वायं साळिय", + "तेन सप्पेनयं दट्ठो, हतो पापानुसासको॥", + "अहन्तार", + "एवं सो निहतो सेति, यथायं पुरिसो हतो॥", + "अहन्तार", + "एवं सो निहतो सेति, यथायं पुरिसो हतो॥", + "यथा पंसुमुट्ठिं पुरिसो, पटिवातं पटिक्खिपे।", + "तमेव", + "यो अप्पदुट्ठस्स नरस्स दुस्सति, सुद्धस्स पोसस्स अनङ्गणस्स।", + "तमेव बालं पच्‍चेति पापं, सुखुमो रजो पटिवातंव खित्तोति॥", + "अमित्तहत्थत्थगता", + "पसन्‍नमुखवण्णात्थ, कस्मा तुम्हे न सोचथ॥", + "न", + "सोचन्तमेनं दुखितं विदित्वा, पच्‍चत्थिका अत्तमना भवन्ति॥", + "यतो च खो पण्डितो आपदासु, न वेधती अत्थविनिच्छयञ्‍ञू।", + "पच्‍चत्थिकास्स", + "जप्पेन मन्तेन सुभासितेन, अनुप्पदानेन पवेणिया वा।", + "यथा", + "यतो", + "असोचमानो अधिवासयेय्य, कम्मं दळ्हं किन्ति करोमि दानीति॥", + "क्याहं देवानमकरं, किं पापं पकतं मया।", + "यं मे सिरस्मिं ओहच्‍च", + "अतिक्‍कम्म रमणकं, सदामत्तञ्‍च दूभकं।", + "ब्रह्मत्तरञ्‍च पासादं, केनत्थेन इधागतो॥", + "इतो बहुतरा भोगा, अत्र मञ्‍ञे भविस्सरे।", + "इति एताय सञ्‍ञाय, पस्स मं ब्यसनं गतं॥", + "चतुब्भि अट्ठज्झगमा, अट्ठाहिपि च", + "सोळसाहि च बात्तिंस, अत्रिच्छं चक्‍कमासदो।", + "उपरिविसाला दुप्पूरा, इच्छा विसटगामिनी", + "ये", + "हंसो पलासमवच, निग्रोधो सम्म जायति।", + "अङ्कस्मिं", + "वड्ढतामेव", + "यथा पिता च माता च", + "यं", + "आमन्त खो तं गच्छाम, वुड्ढि मस्स न रुच्‍चति॥", + "इदानि", + "हंसस्स अनभिञ्‍ञाय, महा मे भयमागतं॥", + "न तस्स वुड्ढि कुसलप्पसत्था, यो वड्ढमानो घसते पतिट्ठं।", + "तस्सूपरोधं परिसङ्कमानो, पतारयी मूलवधाय धीरोति॥", + "एवंभूतस्स ते राज, आगतस्स वसे", + "अत्थि नु कोचि परियायो, यो तं दुक्खा पमोचये॥", + "एवंभूतस्स", + "नत्थि नो कोचि परियायो, यो मं दुक्खा पमोचये॥", + "नाञ्‍ञं सुचरितं राज, नाञ्‍ञं राज सुभासितं।", + "तायते मरणकाले, एवमेवितरं धनं॥", + "अक्‍कोच्छि मं अवधि मं, अजिनि मं अहासि मे।", + "ये च तं उपनय्हन्ति, वेरं तेसं न सम्मति॥", + "अक्‍कोच्छि मं अवधि मं, अजिनि मं अहासि मे।", + "ये च तं नुपनय्हन्ति, वेरं तेसूपसम्मति॥", + "न हि वेरेन वेरानि, सम्मन्तीध कुदाचनं।", + "अवेरेन च सम्मन्ति, एस धम्मो सनन्तनोति॥", + "अगारा", + "समणस्स न तं साधु, यं पेतमनुसोचसि॥", + "संवासेन", + "हदये", + "मतं मरिस्सं रोदन्ति, ये रुदन्ति लपन्ति च।", + "तस्मा त्वं इसि मा रोदि, रोदितं मोघमाहु सन्तो॥", + "रोदितेन हवे ब्रह्मे, मतो पेतो समुट्ठहे।", + "सब्बे सङ्गम्म रोदाम, अञ्‍ञमञ्‍ञस्स ञातके॥", + "आदित्तं वत मं सन्तं, घतसित्तंव पावकं।", + "वारिना विय ओसिञ्‍चं, सब्बं निब्बापये दरं॥", + "अब्बहि वत मे सल्‍लं, यमासि हदयस्सितं।", + "यो मे सोकपरेतस्स, पुत्तसोकं अपानुदि॥", + "सोहं अब्बूळ्हसल्‍लोस्मि, वीतसोको अनाविलो।", + "न सोचामि न रोदामि, तव सुत्वान वासवाति॥", + "कुहिं गता कत्थ गता, इति लालप्पती जनो।", + "अहमेवेको जानामि, उदपाने मूसिका हता॥", + "यञ्‍चेतं", + "उदपाने मूसिकं हन्त्वा, यवं भक्खेतुमिच्छसि॥", + "दहरो चासि दुम्मेध, पठमुप्पत्तिको", + "दीघञ्‍चेतं", + "नान्तलिक्खभवनेन, नाङ्गपुत्तपिनेन", + "पुत्तेन हि पत्थयितो, सिलोकेहि पमोचितो॥", + "सब्बं", + "सब्बस्स अत्थं जानेय्य, न च सब्बं पयोजये।", + "होति तादिसको कालो, यत्थ अत्थावहं सुतन्ति॥", + "सब्बं", + "असन्थुतं मं चिरसन्थुतेन, निमीनि भोती अद्धुवं धुवेन।", + "मयापि भोती निमिनेय्य अञ्‍ञं, इतो अहं दूरतरं गमिस्सं॥", + "कायं एळगलागुम्बे", + "नयीध नच्‍चगीतं वा", + "अनम्हिकाले", + "सिङ्गाल बाल दुम्मेध, अप्पपञ्‍ञोसि जम्बुक।", + "जीनो", + "सुदस्सं वज्‍जमञ्‍ञेसं, अत्तनो पन दुद्दसं।", + "जीना पतिञ्‍च जारञ्‍च, मञ्‍ञे त्वञ्‍ञेव", + "एवमेतं मिगराज, यथा भाससि जम्बुक।", + "सा नूनाहं इतो गन्त्वा, भत्तु हेस्सं वसानुगा॥", + "यो हरे मत्तिकं थालं, कंसथालम्पि सो हरे।", + "कतञ्‍चेव", + "इदानि खोम्हि सुखितो अरोगो, निक्‍कण्टको निप्पतितो कपोतो।", + "काहामि दानी हदयस्स तुट्ठिं, तथाहिमं मंससाकं बलेति॥", + "कायं", + "ओरं बलाके आगच्छ, चण्डो मे वायसो सखा॥", + "अलञ्हि ते जग्घिताये, ममं दिस्वान एदिसं।", + "विलूनं सूदपुत्तेन, पिट्ठमण्डेन", + "सुन्हातो", + "कण्ठे", + "मा ते मित्तो अमित्तो वा, अगमासि कजङ्गलं।", + "पिञ्छानि तत्थ लायित्वा, कण्ठे बन्धन्ति वट्टनं॥", + "पुनपापज्‍जसी सम्म, सीलञ्हि तव तादिसं।", + "न हि मानुसका भोगा, सुभुञ्‍जा होन्ति पक्खिनाति॥", + "अथ वण्ण ससील हिरि लभते, सुमुखा विस साळियमित्तवरो।", + "अथ चक्‍क पलास सराज सतो, यव बाल कपोतक पन्‍नरसाति॥", + "जीनञ्‍च वण्णं असमंवगुप्परि, सुदेसिता जातकन्ति सन्ति वीसति", + "महेसिनो ब्रह्मचरित्तमुत्त-मवोच गाथा अत्थवती सुब्यञ्‍जनाति॥", + "मासु", + "कुद्धं अप्पटिकुज्झन्तो, राजा रट्ठस्स पूजितो॥", + "गामे वा यदि वारञ्‍ञे, निन्‍ने वा यदि वा थले।", + "सब्बत्थ अनुसासामि, मासु कुज्झ", + "अवारियपिता नाम, अहु गङ्गाय नाविको।", + "पुब्बे जनं तारेत्वान, पच्छा याचति वेतनं।", + "तेनस्स भण्डनं होति, न च भोगेहि वड्ढति॥", + "अतिण्णंयेव याचस्सु, अपारं तात नाविक।", + "अञ्‍ञो हि तिण्णस्स मनो, अञ्‍ञो होति पारेसिनो", + "गामे वा यदि वारञ्‍ञे, निन्‍ने वा यदि वा थले।", + "सब्बत्थ अनुसासामि, मासु कुज्झित्थ नाविक॥", + "यायेवानुसासनिया, राजा गामवरं अदा।", + "तायेवानुसासनिया, नाविको पहरी मुखं॥", + "भत्तं भिन्‍नं हता भरिया, गब्भो च पतितो छमा।", + "मिगोव जातरूपेन, न तेनत्थं अबन्धि सूति", + "मा", + "माता पिता दिसता", + "अगारिनो", + "एसा दिसा परमा सेतकेतु, यं पत्वा दुक्खी सुखिनो भवन्ति॥", + "खराजिना जटिला पङ्कदन्ता, दुम्मक्खरूपा", + "कच्‍चि नु ते मानुसके पयोगे, इदं विदू परिमुत्ता अपाया॥", + "पापानि कम्मानि कत्वान राज, बहुस्सुतो चे न", + "सहस्सवेदोपि न तं पटिच्‍च, दुक्खा पमुञ्‍चे चरणं अपत्वा॥", + "सहस्सवेदोपि न तं पटिच्‍च, दुक्खा पमुञ्‍चे चरणं अपत्वा।", + "मञ्‍ञामि", + "न हेव वेदा अफला भवन्ति, ससंयमं चरणमेव सच्‍चं।", + "कित्तिञ्हि पप्पोति अधिच्‍च वेदे, सन्तिं पुणेति", + "पङ्को च कामा पलिपो च कामा, भयञ्‍च मेतं तिमूलं पवुत्तं।", + "रजो च धूमो च मया पकासिता, हित्वा तुवं पब्बज ब्रह्मदत्त॥", + "गधितो", + "तं नुस्सहे जीविकत्थो पहातुं, काहामि पुञ्‍ञानि अनप्पकानि॥", + "यो अत्थकामस्स हितानुकम्पिनो, ओवज्‍जमानो न करोति सासनं।", + "इदमेव सेय्यो इति मञ्‍ञमानो, पुनप्पुनं", + "सो घोररूपं निरयं उपेति, सुभासुभं मुत्तकरीसपूरं।", + "सत्ता सकाये न जहन्ति गिद्धा, ये होन्ति कामेसु अवीतरागा॥", + "मीळ्हेन लित्ता रुहिरेन मक्खिता, सेम्हेन लित्ता उपनिक्खमन्ति।", + "यं यञ्हि कायेन फुसन्ति तावदे, सब्बं असातं दुखमेव केवलं॥", + "दिस्वा वदामि न हि अञ्‍ञतो सवं, पुब्बेनिवासं बहुकं सरामि।", + "चित्राहि गाथाहि सुभासिताहि, दरीमुखो निज्झापयि सुमेधन्ति॥", + "काकोला काकसङ्घा च, मयञ्‍च पततं वरा", + "सब्बेव सदिसा होम, इमं आगम्म पब्बतं॥", + "इध", + "सब्बेव", + "इमं", + "इध वण्णेन सम्पन्‍ना, वसन्ति सब्बपाणिनो॥", + "अमानना यत्थ सिया, सन्तानं वा विमानना।", + "हीनसम्मानना वापि, न तत्थ वसतिं वसे", + "यत्थालसो च दक्खो च, सूरो भीरु च पूजिया।", + "न तत्थ सन्तो वसन्ति, अविसेसकरे नरे", + "नायं नेरु विभजति, हीनउक्‍कट्ठमज्झिमे।", + "अविसेसकरो नेरु, हन्द नेरुं जहामसेति॥", + "आसावती नाम लता, जाता चित्तलतावने।", + "तस्सा वस्ससहस्सेन, एकं निब्बत्तते फलं॥", + "तं देवा पयिरुपासन्ति, ताव दूरफलं सतिं।", + "आसीसेव", + "आसीसतेव", + "तस्स चासा", + "आसीसेव तुवं राज, आसा फलवती सुखा॥", + "सम्पेसि खो मं वाचाय, न च सम्पेसि", + "माला", + "अफलं मधुरं वाचं, यो मित्तेसु पकुब्बति।", + "अददं अविस्सजं भोगं, सन्धि तेनस्स जीरति॥", + "यञ्हि कयिरा तञ्हि वदे, यं न कयिरा न तं वदे।", + "अकरोन्तं भासमानं, परिजानन्ति पण्डिता॥", + "बलञ्‍च वत मे खीणं, पाथेय्यञ्‍च न विज्‍जति।", + "सङ्के पाणूपरोधाय, हन्द दानि वजामहं॥", + "एतदेव", + "आगमेहि महाराज, पितरं आमन्तयामहन्ति॥", + "न मे रुच्‍चि मिगालोप, यस्स ते तादिसी गती।", + "अतुच्‍चं तात पतसि, अभूमिं तात सेवसि॥", + "चतुक्‍कण्णंव केदारं, यदा ते पथवी सिया।", + "ततो तात निवत्तस्सु, मास्सु एत्तो परं गमि॥", + "सन्ति अञ्‍ञेपि सकुणा, पत्तयाना विहङ्गमा।", + "अक्खित्ता वातवेगेन, नट्ठा ते सस्सतीसमा॥", + "अकत्वा अपनन्दस्स", + "कालवाते", + "तस्स पुत्ता च दारा च, ये चञ्‍ञे अनुजीविनो।", + "सब्बे ब्यसनमापादुं, अनोवादकरे दिजे॥", + "एवम्पि इध वुद्धानं, यो वाक्यं नावबुज्झति।", + "अतिसीमचरो", + "सब्बे ब्यसनं पप्पोन्ति, अकत्वा बुद्धसासनन्ति॥", + "का नु काळेन वण्णेन, न चापि", + "का वा त्वं कस्स वा धीता, कथं जानेमु तं मयं॥", + "महाराजस्सहं धीता, विरूपक्खस्स चण्डिया।", + "अहं काळी अलक्खिका, काळकण्णीति मं विदू।", + "ओकासं याचितो देहि, वसेमु तव सन्तिके॥", + "किंसीले", + "पुट्ठा मे काळि अक्खाहि, कथं", + "मक्खी पळासी सारम्भी, इस्सुकी मच्छरी सठो।", + "सो मय्हं पुरिसो कन्तो, लद्धं यस्स विनस्सति॥", + "कोधनो", + "कण्डकवाचो", + "अज्‍ज", + "ओवज्‍जमानो कुप्पति, सेय्यं सो अतिमञ्‍ञति॥", + "दवप्पलुद्धो", + "सो मय्हं पुरिसो कन्तो, तस्मिं होमि अनामया॥", + "अपेहि एत्तो त्वं काळि, नेतं अम्हेसु विज्‍जति।", + "अञ्‍ञं जनपदं गच्छ, निगमे राजधानियो॥", + "अहम्पि खो तं", + "सन्ति लोके अलक्खिका, सङ्घरन्ति बहुं धनं।", + "अहं देवो च मे भाता, उभो नं विधमामसे॥", + "का नु दिब्बेन वण्णेन, पथब्या सुपतिट्ठिता।", + "का वा त्वं कस्स वा धीता, कथं जानेमु तं मयं॥", + "महाराजस्सहं धीता, धतरट्ठस्स सिरीमतो", + "अहं सिरी च लक्खी च, भूरिपञ्‍ञाति मं विदू।", + "ओकासं याचितो देहि, वसेमु तव सन्तिके॥", + "किंसीले किंसमाचारे, पुरिसे निविससे तुवं।", + "पुट्ठा मे लक्खि अक्खाहि, कथं", + "यो", + "खुधं", + "कालागतञ्‍च", + "अक्‍कोधनो मित्तवा चागवा च, सीलूपपन्‍नो असठोजुभूतो", + "सङ्गाहको सखिलो सण्हवाचो, महत्तपत्तोपि निवातवुत्ति।", + "तस्मिंहं", + "यो चापि मित्ते अथवा अमित्ते, सेट्ठे सरिक्खे अथ वापि हीने।", + "अत्थं चरन्तं अथवा अनत्थं, आवी रहो सङ्गहमेव वत्ते", + "वाचं न वज्‍जा फरुसं कदाचि, मतस्स जीवस्स च तस्स होमि॥", + "एतेसं यो अञ्‍ञतरं लभित्वा, कन्ता सिरी", + "तं दित्तरूपं विसमं चरन्तं, करीसठानंव", + "अत्तना", + "न", + "सुचित्तपत्तछदन", + "ओरोह दुमसाखाय, मुधा भरिया भवामि ते॥", + "चतुप्पदी त्वं कल्याणि, द्विपदाहं मनोरमे।", + "मिगी पक्खी असञ्‍ञुत्ता, अञ्‍ञं परियेस सामिकं॥", + "कोमारिका ते हेस्सामि, मञ्‍जुका पियभाणिनी।", + "विन्द मं अरियेन वेदेन, सावय मं यदिच्छसि॥", + "कुणपादिनि लोहितपे, चोरि कुक्‍कुटपोथिनि।", + "न त्वं अरियेन वेदेन, ममं भत्तारमिच्छसि॥", + "एवम्पि चतुरा", + "नेन्ति सण्हाहि वाचाहि, बिळारी विय कुक्‍कुटं॥", + "यो च उप्पतितं अत्थं, न खिप्पमनुबुज्झति।", + "अमित्तवसमन्वेति, पच्छा च अनुतप्पति॥", + "यो च उप्पतितं अत्थं, खिप्पमेव निबोधति।", + "मुच्‍चते", + "धम्मं चरथ ञातयो, धम्मं चरथ भद्दं वो", + "धम्मचारी सुखं सेति, अस्मिं लोके परम्हि च॥", + "भद्दको वतयं पक्खी, दिजो परमधम्मिको।", + "एकपादेन तिट्ठन्तो, धम्ममेवानुसासति॥", + "नास्स सीलं विजानाथ, अनञ्‍ञाय पसंसथ।", + "भुत्वा अण्डञ्‍च पोतञ्‍च", + "अञ्‍ञं भणति वाचाय, अञ्‍ञं कायेन कुब्बति।", + "वाचाय नो च कायेन, न तं धम्मं अधिट्ठितो॥", + "वाचाय", + "धम्मधजो गामनिगमासुसाधु", + "इमं", + "छवञ्हिमं विनासेथ, नायं संवासनारहोति॥", + "सचे ब्राह्मण गच्छेसि, साकेते", + "वज्‍जासि नन्दियं नाम, पुत्तं अस्माकमोरसं।", + "माता पिता च ते वुद्धा, ते तं इच्छन्ति पस्सितुं॥", + "भुत्ता मया निवापानि, राजिनो पानभोजनं।", + "तं राजपिण्डं अवभोत्तुं", + "ओदहिस्सामहं पस्सं, खुरप्पानिस्स", + "तदाहं सुखितो मुत्तो, अपि पस्सेय्य मातरं॥", + "मिगराजा पुरे आसिं, कोसलस्स निकेतने", + "नन्दियो नाम नामेन, अभिरूपो चतुप्पदो॥", + "तं मं वधितुमागच्छि, दायस्मिं अज्‍जुने वने।", + "धनुं आरज्‍जं", + "तस्साहं", + "तदाहं", + "अथ कुज्झरथेसभ केतुवरो, सदरीमुख नेरु लता च पुन।", + "अपनन्द सिरी च सुचित्तवरो, अथ धम्मिक नन्दिमिगेन दसाति॥", + "सच्‍चं", + "पस्स बालो रहोकम्मं, आविकुब्बं न बुज्झति॥", + "त्वं खोपि", + "रज्‍जुया हि", + "अपरम्पि सम्म ते बाल्यं", + "सो च बालतरो सम्म, यं त्वं वहसि सेनकं॥", + "यं नु सम्म अहं बालो, अजराज विजानहि।", + "अथ", + "उत्तमत्थं लभित्वान, भरियाय यो पदस्सति", + "तेन जहिस्सतत्तानं, सा चेवस्स न हेस्सति॥", + "न", + "अत्ताव सेय्यो परमा च सेय्यो, लब्भा पिया ओचितत्थेन पच्छाति॥", + "अकक्‍कसं अफरुसं, खरधोतं सुपासियं।", + "सुखुमं तिखिणग्गञ्‍च, को सूचिं केतुमिच्छति॥", + "सुमज्‍जञ्‍च सुपासञ्‍च, अनुपुब्बं", + "घनघातिमं पटिथद्धं, को सूचिं केतुमिच्छति॥", + "इतो दानि पतायन्ति, सूचियो बळिसानि च।", + "कोयं कम्मारगामस्मिं, सूचिं विक्‍केतुमिच्छति॥", + "इतो सत्थानि गच्छन्ति, कम्मन्ता विविधा पुथू।", + "कोयं कम्मारगामस्मिं, सूचिं विक्‍केतुमिच्छति", + "सूचिं", + "आचरियाव जानन्ति", + "इमं", + "तया च मं निमन्तेय्य, यञ्‍चत्थञ्‍ञं घरे धनन्ति॥", + "नवछन्‍नके", + "बहुके जने पासपाणिके, नो च खो मे पटिभाति भुञ्‍जितुं॥", + "तससि", + "अप्पोस्सुक्‍को भुञ्‍ज तुण्डिल, मंसत्थाय हि पोसिताम्हसे", + "ओगह रहदं अकद्दमं, सब्बं सेदमलं पवाहय।", + "गण्हाहि नवं विलेपनं, यस्स", + "कतमो रहदो अकद्दमो, किंसु सेदमलन्ति वुच्‍चति।", + "कतमञ्‍च नवं विलेपनं, यस्स गन्धो न कदाचि छिज्‍जति॥", + "धम्मो रहदो अकद्दमो, पापं सेदमलन्ति वुच्‍चति।", + "सीलञ्‍च नवं विलेपनं, तस्स गन्धो न कदाचि छिज्‍जति॥", + "नन्दन्ति सरीरघातिनो, न च नन्दन्ति सरीरधारिनो।", + "पुण्णाय च पुण्णमासिया, रममानाव जहन्ति जीवितन्ति॥", + "सिङ्गीमिगो आयतचक्खुनेत्तो, अट्ठित्तचो वारिसयो अलोमो।", + "तेनाभिभूतो कपणं रुदामि, हरे सखा किस्स नु मं जहासि॥", + "सो", + "सखा सखारं परितायमानो, भुजङ्गमं कक्‍कटको गहेसि॥", + "न वायसं नो पन कण्हसप्पं, घासत्थिको कक्‍कटको अदेय्य।", + "पुच्छामि तं आयतचक्खुनेत्त, अथ किस्स हेतुम्ह उभो गहीता॥", + "अयं पुरिसो मम अत्थकामो, यो मं गहेत्वान दकाय नेति।", + "तस्मिं मते दुक्खमनप्पकं मे, अहञ्‍च एसो च उभो न होम॥", + "ममञ्‍च दिस्वान पवद्धकायं, सब्बो जनो हिंसितुमेव मिच्छे।", + "सादुञ्‍च थूलञ्‍च मुदुञ्‍च मंसं, काकापि मं दिस्वान", + "सचेतस्स", + "ममञ्‍च काकञ्‍च पमुञ्‍च खिप्पं, पुरे", + "सप्पं पमोक्खामि न ताव काकं, पटिबन्धको", + "पुरिसञ्‍च दिस्वान सुखिं अरोगं, काकं पमोक्खामि यथेव सप्पं॥", + "काको", + "आनन्दभद्दो कक्‍कटको अहोसि, अहं तदा ब्राह्मणो होमि सत्थाति", + "सकुणो मय्हको नाम, गिरिसानुदरीचरो।", + "पक्‍कं पिप्फलिमारुय्ह, मय्हं मय्हन्ति कन्दति॥", + "तस्सेवं विलपन्तस्स, दिजसङ्घा समागता।", + "भुत्वान पिप्फलिं यन्ति, विलपत्वेव सो दिजो॥", + "एवमेव इधेकच्‍चो, सङ्घरित्वा बहुं धनं।", + "नेवत्तनो न ञातीनं, यथोधिं पटिपज्‍जति॥", + "न सो अच्छादनं भत्तं, न मालं न विलेपनं।", + "अनुभोति", + "तस्सेवं विलपन्तस्स, मय्हं मय्हन्ति रक्खतो।", + "राजानो अथ वा चोरा, दायदा ये व", + "धनमादाय गच्छन्ति, विलपत्वेव सो नरो॥", + "धीरो", + "तेन सो कित्तिं पप्पोति, पेच्‍च सग्गे पमोदतीति", + "दुब्बण्णरूपं तुवमरियवण्णी, पुरक्खत्वा", + "सेय्यो नु ते सो उदवा", + "न", + "अहञ्‍च ते नामधेय्यं वदामि, सक्‍कोहमस्मी तिदसानमिन्दो॥", + "यो", + "पुच्छामि तं देवराजेतमत्थं, इतो", + "यो दिस्वा भिक्खुं चरणूपपन्‍नं, पुरक्खत्वा पञ्‍जलिको नमस्सति।", + "दिट्ठेव धम्मे लभते पसंसं, सग्गञ्‍च सो याति सरीरभेदा॥", + "लक्खी वत मे उदपादि अज्‍ज, यं वासवं भूतपतिद्दसाम।", + "भिक्खुञ्‍च दिस्वान तुवञ्‍च सक्‍क, काहामि पुञ्‍ञानि अनप्पकानि॥", + "अद्धा हवे सेवितब्बा सपञ्‍ञा, बहुस्सुता ये बहुठानचिन्तिनो।", + "भिक्खुञ्‍च दिस्वान ममञ्‍च राज, करोहि पुञ्‍ञानि अनप्पकानि॥", + "अक्‍कोधनो निच्‍चपसन्‍नचित्तो, सब्बातिथीयाचयोगो भवित्वा।", + "निहच्‍च मानं अभिवादयिस्सं, सुत्वान देविन्द सुभासितानीति॥", + "यमेतं", + "एकङ्गमेतं थेय्यानं, गन्धथेनोसि मारिस॥", + "न हरामि न भञ्‍जामि, आरा सिङ्घामि वारिजं।", + "अथ केन नु वण्णेन, गन्धथेनोति वुच्‍चति॥", + "योयं भिसानि खणति, पुण्डरीकानि भञ्‍जति।", + "एवं आकिण्णकम्मन्तो, कस्मा एसो न वुच्‍चति॥", + "आकिण्णलुद्दो पुरिसो, धातिचेलंव मक्खितो।", + "तस्मिं मे वचनं नत्थि, तञ्‍चारहामि वत्तवे॥", + "अनङ्गणस्स पोसस्स, निच्‍चं सुचिगवेसिनो।", + "वालग्गमत्तं पापस्स, अब्भामत्तंव खायति॥", + "अद्धा मं यक्ख जानासि, अथो मं अनुकम्पसि।", + "पुनपि यक्ख वज्‍जासि, यदा पस्ससि एदिसं॥", + "नेव तं उपजीवामि, नपि ते भतकाम्हसे", + "त्वमेव भिक्खु जानेय्य, येन गच्छेय्य सुग्गतिन्ति॥", + "सुसुखं", + "दिट्ठेव", + "सुकस्स", + "इदं सुणाथ सोदरिया, अम्हेवायं पसंसति॥", + "नाहं तुम्हे पसंसामि, कुणपादा सुणाथ मे।", + "उच्छिट्ठभोजिनो", + "सत्तवस्सा", + "विघासेनेव यापेन्ता, मयं चे भोतो गारय्हा।", + "के नु भोतो पसंसिया॥", + "तुम्हे सीहानं ब्यग्घानं, वाळानञ्‍चावसिट्ठकं।", + "उच्छिट्ठेनेव यापेन्ता, मञ्‍ञिव्हो विघासादिनो॥", + "ये ब्राह्मणस्स समणस्स, अञ्‍ञस्स वा", + "दत्वाव", + "पणीतं भुञ्‍जसे भत्तं, सप्पितेलञ्‍च मातुल।", + "अथ केन नु वण्णेन, किसो त्वमसि वायस॥", + "अमित्तमज्झे वसतो, तेसु आमिसमेसतो।", + "निच्‍चं उब्बिग्गहदयस्स, कुतो काकस्स दळ्हियं॥", + "निच्‍चं उब्बेगिनो", + "लद्धो", + "लूखानि तिणबीजानि, अप्पस्नेहानि भुञ्‍जसि।", + "अथ केन नु वण्णेन, थूलो त्वमसि वट्टक॥", + "अप्पिच्छा अप्पचिन्ताय, अदूरगमनेन च।", + "लद्धालद्धेन यापेन्तो, थूलो तेनस्मि वायस॥", + "अप्पिच्छस्स", + "सुसङ्गहितमानस्स", + "चिरस्सं वत पस्सामि, सहायं मणिधारिनं।", + "सुकता", + "परूळ्हकच्छनखलोमो", + "चिरस्सं न्हापितं लद्धा, लोमं तं अज्‍जं हारयिं", + "यं नु लोमं अहारेसि, दुल्‍लभं लद्ध कप्पकं।", + "अथ किञ्‍चरहि ते सम्म, कण्ठे किणिकिणायति", + "मनुस्ससुखुमालानं, मणि कण्ठेसु लम्बति।", + "तेसाहं", + "सचेपिमं पिहयसि, मस्सुकुत्तिं सुकारितं।", + "कारयिस्सामि ते सम्म, मणिञ्‍चापि ददामि ते॥", + "त्वञ्‍ञेव मणिना छन्‍नो, सुकताय च मस्सुया।", + "आमन्त खो तं गच्छामि, पियं मे तव दस्सनन्ति॥", + "अथ पस्स ससूचि च तुण्डिलको, मिग मय्हकपञ्‍चमपक्खिवरो।", + "अथ पञ्‍जलि वारिज मेज्झ पुन, अथ वट्ट कपोतवरेन दसाति॥", + "अथ वग्गं पकित्तिस्सं, छनिपातं वरुत्तमे।", + "अवारिया च खरो च", + "दियड्ढकुक्‍कू", + "सा सिंसपा", + "या तिंसति सारमया अनुज्‍जुका, परिकिरिय", + "ताहि सुसङ्गहिता बलसा पीळिता", + "एवम्पि मित्तेहि दळ्हेहि पण्डितो, अभेज्‍जरूपेहि सुचीहि मन्तिभि।", + "सुसङ्गहीतो सिरिया न धंसति, गोपाणसी भारवहाव कण्णिका॥", + "खरत्तचं बेल्‍लं यथापि सत्थवा, अनामसन्तोपि करोति तित्तकं।", + "समाहरं सादुं करोति पत्थिव, असादुं कयिरा तनुबन्धमुद्धरं", + "एवम्पि", + "धम्मानुवत्ती पटिपज्‍जमानो, स फाति कयिरा अविहेठयं परं॥", + "ओदातमूलं", + "पदुमं यथा अग्गिनिकासिफालिमं, न कद्दमो न रजो न वारि लिम्पति॥", + "एवम्पि वोहारसुचिं असाहसं, विसुद्धकम्मन्तमपेतपापकं।", + "न लिम्पति कम्मकिलेस तादिसो, जातं यथा पोक्खरणीसु अम्बुजन्ति॥", + "यथा चापो निन्‍नमति, जिया चापि निकूजति।", + "हञ्‍ञते नून मनोजो, मिगराजा सखा मम॥", + "हन्द दानि वनन्तानि, पक्‍कमामि यथासुखं।", + "नेतादिसा सखा होन्ति, लब्भा मे जीवतो सखा॥", + "न", + "मनोजं", + "न पापसम्पवङ्केन, माता पुत्तेन नन्दति।", + "मनोजं पस्स सेमानं, अच्छन्‍नं", + "एवमापज्‍जते पोसो, पापियो च निगच्छति।", + "यो वे हितानं वचनं, न करोति अत्थदस्सिनं॥", + "एवञ्‍च सो होति ततो च पापियो, यो उत्तमो अधमजनूपसेवी।", + "पस्सुत्तमं अधमजनूपसेवितं", + "निहीयति", + "सेट्ठमुपगमं", + "राजा ते भत्तं पाहेसि, सुचिं मंसूपसेचनं।", + "मघदेवस्मिं", + "एहि माणव ओरेन, भिक्खमादाय सूपितं।", + "त्वञ्‍च", + "अप्पकेन तुवं यक्ख, थुल्‍लमत्थं जहिस्ससि।", + "भिक्खं ते नाहरिस्सन्ति, जना मरणसञ्‍ञिनो॥", + "लद्धाय यक्खा", + "भिक्खञ्‍च ते आहरियो नरो इध, सुदुल्‍लभो हेहिति भक्खिते", + "ममेव", + "मया त्वं समनुञ्‍ञातो, सोत्थिं पस्साहि मातरं॥", + "खग्गं छत्तञ्‍च पातिञ्‍च, गच्छमादाय", + "सोत्थिं पस्सतु ते माता, त्वञ्‍च पस्साहि मातरं॥", + "एवं यक्ख सुखी होहि, सह सब्बेहि ञातिभि।", + "धनञ्‍च मे अधिगतं, रञ्‍ञो च वचनं कतन्ति॥", + "ते", + "अहं बद्धोस्मि पासेन, निलीयस्स वसं गतो॥", + "किं गिज्झ परिदेवसि, का नु ते परिदेवना।", + "न", + "भरामि मातापितरो, वुद्धे गिरिदरीसये।", + "ते कथं नु करिस्सन्ति, अहं वसं गतो तव॥", + "यं नु गिज्झो योजनसतं, कुणपानि अवेक्खति।", + "कस्मा जालञ्‍च पासञ्‍च, आसज्‍जापि न बुज्झसि॥", + "यदा पराभवो होति, पोसो जीवितसङ्खये।", + "अथ जालञ्‍च पासञ्‍च, आसज्‍जापि न बुज्झति॥", + "भरस्सु मातापितरो, वुद्धे गिरिदरीसये।", + "मया त्वं समनुञ्‍ञातो, सोत्थिं पस्साहि ञातके॥", + "एवं लुद्दक नन्दस्सु, सह सब्बेहि ञातिभि।", + "भरिस्सं मातापितरो, वुद्धे गिरिदरीसयेति॥", + "अनुतीरचारी भद्दन्ते, सहायमनुधाव मं।", + "महा मे गहितो", + "गम्भीरचारी भद्दन्ते, दळ्हं गण्हाहि थामसा।", + "अहं तं उद्धरिस्सामि, सुपण्णो उरगामिव", + "विवादो नो समुप्पन्‍नो, दब्भपुप्फ सुणोहि मे।", + "समेहि", + "धम्मट्ठोहं पुरे आसिं, बहू अड्डा मे तीरिता", + "समेमि मेधगं सम्म, विवादो वूपसम्मतं॥", + "अनुतीरचारि", + "अच्‍चायं", + "चिरम्पि", + "असीसकं अनङ्गुट्ठं, सिङ्गालो हरति रोहितं॥", + "यथापि राजा नन्देय्य, रज्‍जं लद्धान खत्तियो।", + "एवाहमज्‍ज नन्दामि, दिस्वा पुण्णमुखं पतिं॥", + "कथं नु थलजो सन्तो, उदके मच्छं परामसि।", + "पुट्ठो मे सम्म अक्खाहि, कथं अधिगतं तया॥", + "विवादेन किसा होन्ति, विवादेन धनक्खया।", + "जीना उद्दा विवादेन, भुञ्‍ज मायावि रोहितं॥", + "एवमेव मनुस्सेसु, विवादो यत्थ जायति।", + "धम्मट्ठं पटिधावन्ति, सो हि नेसं विनायको।", + "धनापि तत्थ जीयन्ति, राजकोसो पवड्ढतीति", + "पण्णकं", + "परिसायं", + "यदञ्‍ञं दुक्‍करं ठानं, तं मे अक्खाहि पुच्छितो॥", + "गिलेय्य पुरिसो लोभा, असिं सम्पन्‍नपायिनं।", + "यो च वज्‍जा ददामीति, तं दुक्‍करतरं ततो।", + "सब्बञ्‍ञं सुकरं ठानं, एवं जानाहि मद्दव", + "ब्याकासि आयुरो पञ्हं, अत्थं", + "पुक्‍कुसं दानि पुच्छामि, किं दुक्‍करतरं ततो।", + "यदञ्‍ञं दुक्‍करं ठानं, तं मे अक्खाहि पुच्छितो॥", + "न", + "यो च दत्वा अवाकयिरा, तं दुक्‍करतरं ततो।", + "सब्बञ्‍ञं सुकरं ठानं, एवं जानाहि मद्दव॥", + "ब्याकासि पुक्‍कुसो पञ्हं, अत्थं धम्मस्स कोविदो।", + "सेनकं दानि पुच्छामि, किं दुक्‍करतरं ततो।", + "यदञ्‍ञं दुक्‍करं ठानं, तं मे अक्खाहि पुच्छितो॥", + "ददेय्य", + "यो च दत्वा नानुतप्पे", + "सब्बञ्‍ञं सुकरं ठानं, एवं जानाहि मद्दव॥", + "ब्याकासि आयुरो पञ्हं, अथो पुक्‍कुसपोरिसो।", + "सब्बे", + "विब्भन्तचित्तो कुपितिन्द्रियोसि, नेत्तेहि ते वारिगणा सवन्ति।", + "किं ते नट्ठं किं पन पत्थयानो, इधागमा ब्रह्मे तदिङ्घ", + "मिय्येथ भरिया वजतो ममज्‍ज, अगच्छतो मरणमाह यक्खो।", + "एतेन दुक्खेन पवेधितोस्मि, अक्खाहि मे सेनक एतमत्थं॥", + "बहूनि ठानानि विचिन्तयित्वा, यमेत्थ वक्खामि तदेव सच्‍चं।", + "मञ्‍ञामि ते ब्राह्मण सत्तुभस्तं, अजानतो कण्हसप्पो पविट्ठो॥", + "आदाय", + "छिन्दज्‍ज कङ्खं विचिकिच्छितानि, भुजङ्गमं पस्स पमुञ्‍च भस्तं॥", + "संविग्गरूपो", + "अथ निक्खमि उरगो उग्गतेजो, आसीविसो सप्पो फणं करित्वा॥", + "सुलद्धलाभा जनकस्स रञ्‍ञो, यो पस्सती सेनकं साधुपञ्‍ञं।", + "विवट्टछद्दो", + "इमानि मे सत्तसतानि अत्थि, गण्हाहि सब्बानि ददामि तुय्हं।", + "तया हि मे जीवितमज्‍ज लद्धं, अथोपि भरियाय मकासि सोत्थिं॥", + "न पण्डिता वेतनमादियन्ति, चित्राहि गाथाहि सुभासिताहि।", + "इतोपि ते ब्रह्मे ददन्तु वित्तं, आदाय त्वं गच्छ सकं निकेतन्ति॥", + "येमे", + "ते मं सङ्गम्म याचन्ति, कस्मा मं त्वं न याचसि॥", + "याचको", + "तस्माहं तं न याचामि, मा मे विदेस्सना", + "यो", + "परञ्‍च पुञ्‍ञा", + "यो च", + "परञ्‍च पुञ्‍ञं लब्भेति, अत्तनापि च जीवति॥", + "न वे देस्सन्ति", + "ब्रह्मचारि पियो मेसि, वद त्वं", + "न वे याचन्ति सप्पञ्‍ञा, धीरो च वेदितुमरहति।", + "उद्दिस्स अरिया तिट्ठन्ति, एसा अरियान याचना॥", + "ददामि ते ब्राह्मण रोहिणीनं, गवं सहस्सं सह पुङ्गवेन।", + "अरियो हि अरियस्स कथं न दज्‍जा, सुत्वान गाथा तव धम्मयुत्ताति॥", + "यत्थ", + "एकरत्तं दिरत्तं वा, दुक्खं वसति वेरिसु॥", + "दिसो वे लहुचित्तस्स, पोसस्सानुविधीयतो।", + "एकस्स कपिनो हेतु, यूथस्स अनयो कतो॥", + "बालोव", + "सचित्तस्स वसं गन्त्वा, सयेथायं", + "न साधु बलवा बालो, यूथस्स परिहारको।", + "अहितो भवति ञातीनं, सकुणानंव चेतको", + "धीरोव", + "हितो भवति ञातीनं, तिदसानंव वासवो॥", + "यो च सीलञ्‍च पञ्‍ञञ्‍च, सुतञ्‍चत्तनि पस्सति।", + "उभिन्‍नमत्थं चरति, अत्तनो च परस्स च॥", + "तस्मा तुलेय्य मत्तानं, सीलपञ्‍ञासुतामिव", + "गणं वा परिहरे धीरो, एको वापि परिब्बजेति॥", + "द्वासत्तति", + "अयमन्तिमा वेदगू ब्रह्मपत्ति", + "अप्पञ्हि एतं", + "सतं सहस्सानि", + "अनन्तदस्सी भगवाहमस्मि, जातिज्‍जरं सोकमुपातिवत्तो।", + "किं मे पुराणं वतसीलवत्तं", + "यं त्वं अपायेसि बहू मनुस्से, पिपासिते घम्मनि सम्परेते।", + "तं ते पुराणं वतसीलवत्तं, सुत्तप्पबुद्धोव अनुस्सरामि॥", + "यं", + "तं ते पुराणं वतसीलवत्तं, सुत्तप्पबुद्धोव अनुस्सरामि॥", + "गङ्गाय सोतस्मिं गहीतनावं, लुद्देन", + "अमोचयि त्वं बलसा पसय्ह, तं ते पुराणं वतसीलवत्तं।", + "सुत्तप्पबुद्धोव अनुस्सरामि॥", + "कप्पो च ते बद्धचरो", + "तं ते पुराणं वतसीलवत्तं, सुत्तप्पबुद्धोव अनुस्सरामि॥", + "अद्धा पजानासि ममेतमायुं, अञ्‍ञम्पि जानासि तथा हि बुद्धो।", + "तथा हि तायं", + "वरकण्णिक चापवरो सुतनो, अथ गिज्झ सरोहितमच्छवरो।", + "पुन पण्णक", + "हित्वा", + "कोट्ठागारानि फीतानि, सन्‍निधिं दानि कुब्बसि॥", + "हित्वा गन्धारविसयं, पहूतधनधारियं", + "पसासनतो", + "धम्मं भणामि वेदेह, अधम्मो मे न रुच्‍चति।", + "धम्मं मे भणमानस्स, न पापमुपलिम्पति॥", + "येन केनचि वण्णेन, परो लभति रुप्पनं।", + "महत्थियम्पि चे वाचं, न तं भासेय्य पण्डितो॥", + "कामं रुप्पतु वा मा वा, भुसंव विकिरीयतु।", + "धम्मं मे भणमानस्स, न पापमुपलिम्पति॥", + "नो चे अस्स सका बुद्धि, विनयो वा सुसिक्खितो।", + "वने अन्धमहिंसोव", + "यस्मा च पनिधेकच्‍चे, आचेरम्हि", + "तस्मा विनीतविनया, चरन्ति सुसमाहिताति॥", + "अत्तानं", + "किं त्वं तेसं किमे", + "राजाहं इस्सरो तेसं, यूथस्स परिहारको।", + "तेसं सोकपरेतानं, भीतानं ते अरिन्दम॥", + "उल्‍लङ्घयित्वा", + "ततो अपरपादेसु, दळ्हं बन्धं लतागुणं॥", + "छिन्‍नब्भमिव", + "सोहं अप्पभवं तत्थ, साखं हत्थेहि अग्गहिं॥", + "तं", + "समनुक्‍कमन्ता पादेहि, सोत्थिं साखामिगा गता॥", + "तं मं न तपते बन्धो, मतो", + "सुखमाहरितं तेसं, येसं रज्‍जमकारयिं॥", + "एसा ते उपमा राज, तं सुणोहि अरिन्दम", + "रञ्‍ञा रट्ठस्स योग्गस्स, बलस्स निगमस्स च।", + "सब्बेसं सुखमेट्ठब्बं, खत्तियेन पजानताति॥", + "अम्बाहमद्दं", + "तमद्दसं फलहेतु विभग्गं, तं दिस्वा भिक्खाचरियं चरामि॥", + "सेलं सुमट्ठं नरवीरनिट्ठितं", + "दुतियञ्‍च आगम्म अहोसि सद्दो, तं दिस्वा भिक्खाचरियं चरामि॥", + "दिजा दिजं कुणपमाहरन्तं, एकं समानं बहुका समेच्‍च।", + "आहारहेतू परिपातयिंसु, तं दिस्वा भिक्खाचरियं चरामि॥", + "उसभाहमद्दं यूथस्स मज्झे, चलक्‍ककुं वण्णबलूपपन्‍नं।", + "तमद्दसं कामहेतु वितुन्‍नं, तं दिस्वा भिक्खाचरियं चरामि॥", + "करण्डको", + "निमिराजा विदेहानं, पञ्‍चालानञ्‍च दुम्मुखो।", + "एते रट्ठानि हित्वान, पब्बजिंसु अकिञ्‍चना॥", + "सब्बेपिमे", + "अहम्पि एको चरिस्सामि भग्गवि, हित्वान कामानि यथोधिकानि॥", + "अयमेव कालो न हि अञ्‍ञो अत्थि, अनुसासिता मे न भवेय्य पच्छा।", + "अहम्पि एका चरिस्सामि भग्गव, सकुणीव मुत्ता पुरिसस्स हत्था॥", + "आमं पक्‍कञ्‍च जानन्ति, अथो लोणं अलोणकं।", + "तमहं दिस्वान पब्बजिं, चरेव त्वं चरामहन्ति॥", + "अहं", + "धरन्ती उरसि सल्‍लं, युद्धे विक्‍कन्तचारिनी॥", + "नून राजा न जानाति", + "सङ्गामे सुकतन्तानि, दूतविप्पहितानि च॥", + "सा नूनाहं मरिस्सामि, अबन्धु अपरायिनी", + "तदा", + "यावतासीसती पोसो, तावदेव पवीणति।", + "अत्थापाये जहन्ति नं, ओट्ठिब्याधिंव खत्तियो॥", + "यो पुब्बे कतकल्याणो, कतत्थो नावबुज्झति।", + "अत्था तस्स पलुज्‍जन्ति, ये होन्ति अभिपत्थिता॥", + "यो", + "अत्था तस्स पवड्ढन्ति, ये होन्ति अभिपत्थिता॥", + "तं वो वदामि भद्दन्ते", + "सब्बे कतञ्‍ञुनो होथ, चिरं सग्गम्हि ठस्सथाति॥", + "यो मं पुरे पच्‍चुड्डेति", + "सो न दिस्सति मातङ्गो, सोमदत्तो कुहिं गतो॥", + "अयं वा सो मतो सेति, अल्‍लसिङ्गंव वच्छितो", + "भुम्या निपतितो सेति, अमरा वत कुञ्‍जरो॥", + "अनगारियुपेतस्स, विप्पमुत्तस्स ते सतो।", + "समणस्स न तं साधु, यं पेतमनुसोचसि॥", + "संवासेन हवे सक्‍क, मनुस्सस्स मिगस्स वा।", + "हदये", + "मतं मरिस्सं रोदन्ति, ये रुदन्ति लपन्ति च।", + "तस्मा त्वं इसि मा रोदि, रोदितं मोघमाहु सन्तो॥", + "कन्दितेन", + "सब्बे सङ्गम्म रोदाम, अञ्‍ञमञ्‍ञस्स ञातके॥", + "आदित्तं वत मं सन्तं, घतसित्तंव पावकं।", + "वारिना विय ओसिञ्‍चं, सब्बं निब्बापये दरं॥", + "अब्बही वत मे सल्‍लं, यमासि हदयस्सितं।", + "यो मे सोकपरेतस्स, पुत्तसोकं अपानुदि॥", + "सोहं अब्बूळ्हसल्‍लोस्मि, वीतसोको अनाविलो।", + "न सोचामि न रोदामि, तव सुत्वान वासवाति॥", + "काळानि", + "तानज्‍ज सेतानि सुसीम", + "ममेव देव पलितं न तुय्हं, ममेव सीसं मम उत्तमङ्गं।", + "‘‘अत्थं", + "दहरो तुवं दस्सनियोसि राज, पठमुग्गतो होसि", + "रज्‍जञ्‍च कारेहि ममञ्‍च पस्स, मा कालिकं अनुधावी जनिन्द॥", + "पस्सामि वोहं दहरिं कुमारिं, सामट्ठपस्सं सुतनुं सुमज्झं।", + "काळप्पवाळाव पवेल्‍लमाना, पलोभयन्तीव", + "तमेन पस्सामिपरेन नारिं, आसीतिकं नावुतिकं व जच्‍चा।", + "दण्डं गहेत्वान पवेधमानं, गोपानसीभोग्गसमं चरन्तिं॥", + "सोहं तमेवानुविचिन्तयन्तो, एको सयामि", + "‘‘अहम्पि एवं’’ इति पेक्खमानो, न गहे रमे", + "रज्‍जुवालम्बनी", + "एवम्पि", + "अहं दससतंब्यामं, उरगमादाय आगतो।", + "तञ्‍च मञ्‍च महाकायं, धारयं नप्पवेधसि", + "अथिमं", + "धारयं ब्यथसि", + "मंसभक्खो तुवं राज, फलभक्खो अयं दिजो।", + "अयं निग्रोधबीजानि, पिलक्खुदुम्बरानि च।", + "अस्सत्थानि च भक्खित्वा, खन्धे मे ओहदिस्सति॥", + "ते रुक्खा संविरूहन्ति, मम पस्से निवातजा।", + "ते मं परियोनन्धिस्सन्ति, अरुक्खं मं करिस्सरे॥", + "सन्ति अञ्‍ञेपि रुक्खा से, मूलिनो खन्धिनो दुमा।", + "इमिना सकुणजातेन, बीजमाहरिता हता॥", + "अज्झारूहाभिवड्ढन्ति", + "तस्मा राज पवेधामि, सम्पस्संनागतं भयं॥", + "सङ्केय्य सङ्कितब्बानि, रक्खेय्यानागतं भयं।", + "अनागतभया", + "राजा अपुच्छि विधुरं, धम्मकामो युधिट्ठिलो।", + "अपि ब्राह्मण जानासि, को एको बहु सोचति॥", + "ब्राह्मणो", + "धूमं अकासि वासेट्ठो, रत्तिन्दिवमतन्दितो॥", + "तस्स तं धूमगन्धेन, सरभा मकसड्डिता", + "वस्सावासं उपागच्छुं, धूमकारिस्स सन्तिके॥", + "सरभेसु मनं कत्वा, अजा सो नावबुज्झथ।", + "आगच्छन्ती वजन्ती वा", + "सरभा सरदे काले, पहीनमकसे वने।", + "पाविसुं गिरिदुग्गानि, नदीनं पभवानि च॥", + "सरभे च गते दिस्वा, अजा च विभवं गता", + "किसो च विवण्णो चासि, पण्डुरोगी च ब्राह्मणो॥", + "एवं", + "सो एको बहु सोचति, धूमकारीव ब्राह्मणोति॥", + "कोध", + "को ममेतं विजानाति, को तं पटिभणाति मे॥", + "अहं जागरतं सुत्तो, अहं सुत्तेसु जागरो।", + "अहमेतं विजानामि, अहं पटिभणामि ते॥", + "कथं जागरतं सुत्तो, कथं सुत्तेसु जागरो।", + "कथं एतं विजानासि, कथं पटिभणासि मे॥", + "ये धम्मं नप्पजानन्ति, संयमोति दमोति च।", + "तेसु सुप्पमानेसु, अहं जग्गामि देवते॥", + "येसं रागो च दोसो च, अविज्‍जा च विराजिता।", + "तेसु जागरमानेसु, अहं सुत्तोस्मि देवते॥", + "एवं", + "एवमेतं विजानामि, एवं पटिभणामि ते॥", + "साधु जागरतं सुत्तो, साधु सुत्तेसु जागरो।", + "साधुमेतं विजानासि, साधु पटिभणासि मेति॥", + "न किरत्थि अनोमदस्सिसु, पारिचरिया बुद्धेसु अप्पिका", + "सुक्खाय", + "हत्थिगवस्सा चिमे बहू", + "नारियो चिमा अच्छरूपमा, पस्सफलं कुम्मासपिण्डिया॥", + "अभिक्खणं राजकुञ्‍जर, गाथा भाससि कोसलाधिप।", + "पुच्छामि तं रट्ठवड्ढन, बाळ्हं पीतिमनो पभाससि॥", + "इमस्मिञ्‍ञेव नगरे, कुले अञ्‍ञतरे अहुं।", + "परकम्मकरो आसिं, भतको सीलसंवुतो॥", + "कम्माय", + "आचारसीलसम्पन्‍ने, सीतिभूते अनासवे॥", + "तेसु चित्तं पसादेत्वा, निसीदेत्वा", + "अदं बुद्धान कुम्मासं, पसन्‍नो सेहि पाणिभि॥", + "तस्स", + "अनुभोमि इदं रज्‍जं, फीतं धरणिमुत्तमं॥", + "ददं भुञ्‍ज मा च पमादो", + "मा", + "सोहं तदेव पुनप्पुनं, वटुमं आचरिस्सामि सोभने।", + "अरियाचरितं सुकोसले, अरहन्तो मे मनापाव पस्सितुं॥", + "देवी विय अच्छरूपमा, मज्झे नारिगणस्स सोभसि।", + "किं कम्ममकासि भद्दकं, केनासि वण्णवती सुकोसले॥", + "अम्बट्ठकुलस्स खत्तिय, दास्याहं परपेसिया अहुं।", + "सञ्‍ञता च", + "उद्धटभत्तं अहं तदा, चरमानस्स अदासि भिक्खुनो।", + "वित्ता सुमना सयं अहं, तस्स कम्मस्स फलं ममेदिसन्ति॥", + "आगमिस्सति", + "तदा हि चलिता साखा, मनुस्सेन मिगेन वा॥", + "भीरुया नून मे कामो, अविदूरे वसन्तिया।", + "करिस्सति किसं पण्डुं, साव साखा परन्तपं॥", + "सोचयिस्सति", + "करिस्सति किसं पण्डुं, साव साखा परन्तपं॥", + "तया मं असितापङ्गि", + "किसं पण्डुं करिस्सन्ति, साव साखा परन्तपं॥", + "अगमा नून सो सद्दो, असंसि नून सो तव।", + "अक्खातं नून तं तेन, यो तं साखमकम्पयि॥", + "इदं", + "तदा हि चलिता साखा, मनुस्सेन मिगेन वा॥", + "तथेव त्वं अवेदेसि, अवञ्‍चि", + "हन्त्वा साखाहि छादेन्तो, आगमिस्सति मे", + "वरगाम", + "उरगो विधुरो पुन जागरतं, अथ कोसलाधिप परन्तप चाति॥", + "अथ सत्तनिपातम्हि, वग्गं मे भणतो सुण।", + "कुक्‍कु च पुन गन्धारो, द्वेव गुत्ता महेसिनाति॥", + "ओदातवत्था", + "पिट्ठा तिला धोवसि तण्डुलानि, तिलोदनो हेहिति किस्स हेतु॥", + "न खो अयं ब्राह्मण भोजनत्था", + "धम्मो मतो तस्स पहुत्तमज्‍ज", + "अनुविच्‍च कच्‍चानि करोहि किच्‍चं, धम्मो मतो को नु तवेव", + "सहस्सनेत्तो अतुलानुभावो, न मिय्यती धम्मवरो कदाचि॥", + "दळ्हप्पमाणं मम एत्थ ब्रह्मे, धम्मो मतो नत्थि ममेत्थ कङ्खा।", + "ये येव दानि पापा भवन्ति, ते", + "सुणिसा हि मय्हं वञ्झा अहोसि, सा मं वधित्वान विजायि पुत्तं।", + "सा दानि सब्बस्स कुलस्स इस्सरा, अहं पनम्हि", + "जीवामि", + "या तं वधित्वान विजायि पुत्तं, सहाव पुत्तेन करोमि भस्मं॥", + "एवञ्‍च", + "अहञ्‍च पुत्तो सुणिसा च नत्ता, सम्मोदमाना घरमावसेम॥", + "एवञ्‍च ते रुच्‍चति कातियानि, हतापि सन्ता न जहासि धम्मं।", + "तुवञ्‍च", + "सा कातियानी सुणिसाय सद्धिं, सम्मोदमाना घरमावसित्थ।", + "पुत्तो", + "इदं", + "आवासो बकराजस्स, पेत्तिकं भवनं मम।", + "त्यज्‍ज भेकेन", + "को दुतियं असीलिस्स, बन्धरस्सक्खि भेच्छति", + "को मे पुत्ते कुलावकं, मञ्‍च सोत्थिं करिस्सति॥", + "सब्बा परिक्खया फेग्गु, याव तस्सा गती अहु।", + "खीणभक्खो महाराज, सारे न रमती घुणो॥", + "सा", + "अत्तानं रमयिस्सामि, दुमसाखनिकेतिनी॥", + "सो नूनाहं इतो गन्त्वा, रञ्‍ञो मुत्तो निवेसना।", + "अग्गोदकानि पिस्सामि, यूथस्स पुरतो वजं॥", + "तं मं कामेहि सम्मत्तं, रत्तं कामेसु मुच्छितं।", + "आनयी भरतो", + "अन्धकारतिमिसायं, तुङ्गे उपरिपब्बते।", + "सा", + "असंसयं जातिखयन्तदस्सी, न गब्भसेय्यं पुनरावजिस्सं।", + "अयमन्तिमा पच्छिमा गब्भसेय्या", + "इदं सुवण्णकायूरं, मुत्ता वेळुरिया बहू।", + "सब्बं हरस्सु भद्दन्ते, मञ्‍च दासीति सावय॥", + "ओरोपयस्सु कल्याणि, मा बाळ्हं", + "न चाहं अभिजानामि, अहन्त्वा धनमाभतं॥", + "यतो सरामि अत्तानं, यतो पत्तास्मि विञ्‍ञुतं।", + "न चाहं अभिजानामि, अञ्‍ञं पियतरं तया॥", + "एहि तं उपगूहिस्सं", + "न हि दानि पुन अत्थि, मम तुय्हञ्‍च सङ्गमो॥", + "न", + "इत्थीपि पण्डिता होति, तत्थ तत्थ विचक्खणा॥", + "न", + "इत्थीपि", + "लहुञ्‍च वत खिप्पञ्‍च, निकट्ठे समचेतयि।", + "मिगं पुण्णायतेनेव", + "योध उप्पतितं अत्थं, न खिप्पमनुबुज्झति।", + "सो हञ्‍ञति मन्दमति, चोरोव गिरिगब्भरे॥", + "यो च उप्पतितं अत्थं, खिप्पमेव निबोधति।", + "मुच्‍चते सत्तुसम्बाधा, सुलसा सत्तुकामिवाति॥", + "भुसम्हि", + "अट्ठानसो अप्पतिरूपमत्तनो, परस्स दुक्खानि भुसं उदीरये॥", + "यतो च जानेय्य पसादमत्तनो, अत्थं नियुञ्‍जेय्य परस्स दुक्‍कटं।", + "तदायमत्थोति सयं अवेक्खिय, अथस्स दण्डं सदिसं निवेसये॥", + "न चापि झापेति परं न अत्तनं, अमुच्छितो यो नयते नयानयं।", + "यो", + "ये खत्तिया से अनिसम्मकारिनो, पणेन्ति दण्डं सहसा पमुच्छिता।", + "अवण्णसंयुता", + "धम्मे", + "ते सन्तिसोरच्‍चसमाधिसण्ठिता, वजन्ति लोकं दुभयं तथाविधा॥", + "राजाहमस्मि नरपमदानमिस्सरो, सचेपि कुज्झामि ठपेमि अत्तनं।", + "निसेधयन्तो जनतं तथाविधं, पणेमि दण्डं अनुकम्प योनिसो॥", + "सिरी च लक्खी च तवेव खत्तिय, जनाधिप मा विजहि कुदाचनं।", + "अक्‍कोधनो निच्‍चपसन्‍नचित्तो, अनीघो तुवं वस्ससतानि पालय॥", + "गुणेहि एतेहि उपेत खत्तिय, ठितमरियवत्ती", + "सुखी", + "एवं", + "निब्बापये सङ्खुभितं महाजनं, महाव मेघो सलिलेन मेदिनिन्ति", + "अङ्गारजाता पथवी, कुक्‍कुळानुगता मही।", + "अथ गायसि वत्तानि", + "उद्धं तपति आदिच्‍चो, अधो तपति वालुका।", + "अथ गायसि वत्तानि", + "न", + "अत्था हि विविधा राज, ते तपन्ति न आतपो॥", + "अद्दसं काम ते मूलं, सङ्कप्पा काम जायसि।", + "न तं सङ्कप्पयिस्सामि, एवं काम न हेहिसि॥", + "अप्पापि कामा न अलं, बहूहिपि न तप्पति।", + "अहहा बाललपना, परिवज्‍जेथ", + "अप्पस्स", + "सुलद्धलाभो वत माणवस्स, यो पब्बजी कामरागं पहाय॥", + "तपसा पजहन्ति पापकम्मं, तपसा न्हापितकुम्भकारभावं।", + "तपसा अभिभुय्य गङ्गमाल, नामेनालपसज्‍ज ब्रह्मदत्तं॥", + "सन्दिट्ठिकमेव ‘‘अम्म’’ पस्सथ, खन्तीसोरच्‍चस्स अयं", + "यो", + "मा किञ्‍चि अवचुत्थ गङ्गमालं, मुनिनं मोनपथेसु सिक्खमानं।", + "एसो हि अतरि अण्णवं, यं तरित्वा चरन्ति वीतसोकाति॥", + "धम्मो", + "तस्मा हि धम्मं न हने, मा त्वं", + "अलिकं", + "पूतिकञ्‍च मुखं वाति, सकट्ठाना च धंसति।", + "यो जानं पुच्छितो पञ्हं, अञ्‍ञथा नं वियाकरे॥", + "सचे हि सच्‍चं भणसि, होहि राज यथा पुरे।", + "मुसा चे भाससे राज, भूमियं तिट्ठ चेतिय॥", + "अकाले वस्सती तस्स, काले तस्स न वस्सति।", + "यो जानं पुच्छितो पञ्हं, अञ्‍ञथा नं वियाकरे॥", + "सचे हि सच्‍चं भणसि, होहि राज यथा पुरे।", + "मुसा चे भाससे राज, भूमिं पविस चेतिय॥", + "जिव्हा तस्स द्विधा होति, उरगस्सेव दिसम्पति।", + "यो जानं पुच्छितो पञ्हं, अञ्‍ञथा नं वियाकरे॥", + "सचे हि सच्‍चं भणसि, होहि राज यथा पुरे।", + "मुसा चे भाससे राज, भिय्यो पविस चेतिय॥", + "जिव्हा तस्स न भवति, मच्छस्सेव दिसम्पति।", + "यो जानं पुच्छितो पञ्हं, अञ्‍ञथा नं वियाकरे॥", + "सचे हि सच्‍चं भणसि, होहि राज यथा पुरे।", + "मुसा चे भाससे राज, भिय्यो पविस चेतिय॥", + "थियोव", + "यो जानं पुच्छितो पञ्हं, अञ्‍ञथा नं वियाकरे॥", + "सचे हि सच्‍चं भणसि, होहि राज यथा पुरे।", + "मुसा चे भाससे राज, भिय्यो पविस चेतिय॥", + "पुत्ता तस्स न भवन्ति, पक्‍कमन्ति दिसोदिसं।", + "यो जानं पुच्छितो पञ्हं, अञ्‍ञथा नं वियाकरे॥", + "सचे हि सच्‍चं भणसि, होहि राज यथा पुरे।", + "मुसा चे भाससे राज, भिय्यो पविस चेतिय॥", + "स", + "पावेक्खि पथविं चेच्‍चो, हीनत्तो पत्व परियायं", + "तस्मा", + "अदुट्ठचित्तो भासेय्य, गिरं सच्‍चूपसंहितन्ति॥", + "यो इन्द्रियानं कामेन, वसं नारद गच्छति।", + "सो परिच्‍चज्‍जुभो लोके, जीवन्तोव विसुस्सति", + "सुखस्सानन्तरं दुक्खं, दुक्खस्सानन्तरं सुखं।", + "सोसि", + "किच्छकाले", + "स किच्छन्तं सुखं धीरो, योगं समधिगच्छति॥", + "न हेव कामान कामा, नानत्था नात्थकारणा।", + "न कतञ्‍च निरङ्कत्वा, धम्मा चवितुमरहसि॥", + "दक्खं गहपती", + "अहासो अत्थलाभेसु, अत्थब्यापत्ति अब्यथो॥", + "एत्तावतेतं पण्डिच्‍चं, अपि सो", + "न यितो किञ्‍चि पापियो, यो इन्द्रियानं वसं वजे॥", + "अमित्तानंव हत्थत्थं, सिवि पप्पोति मामिव।", + "कम्मं विज्‍जञ्‍च दक्खेय्यं, विवाहं सीलमद्दवं।", + "एते च यसे हापेत्वा, निब्बत्तो सेहि कम्मेहि॥", + "सोहं सहस्सजीनोव अबन्धु अपरायणो।", + "अरियधम्मा अपक्‍कन्तो, यथा पेतो तथेवहं॥", + "सुखकामे", + "सो सुखं नाधिगच्छामि, ठितो", + "आदित्तस्मिं अगारस्मिं, यं नीहरति भाजनं।", + "तं", + "एवामादीपितो", + "नीहरेथेव दानेन, दिन्‍नं होति सुनीहतं", + "यो धम्मलद्धस्स ददाति दानं, उट्ठानवीरियाधिगतस्स जन्तु।", + "अतिक्‍कम्म सो वेतरणिं", + "दानञ्‍च युद्धञ्‍च समानमाहु, अप्पापि सन्ता बहुके जिनन्ति।", + "अप्पम्पि चे सद्दहानो ददाति, तेनेव सो होति सुखी परत्थ॥", + "विचेय्य दानं सुगतप्पसत्थं, ये दक्खिणेय्या इध जीवलोके।", + "एतेसु दिन्‍नानि महप्फलानि, बीजानि वुत्तानि यथा सुखेत्ते॥", + "यो पाणभूतानि अहेठयं चरं, परूपवादा न करोति पापं।", + "भीरुं पसंसन्ति न तत्थ सूरं, भया हि सन्तो न करोन्ति पापं॥", + "हीनेन ब्रह्मचरियेन, खत्तिये उपपज्‍जति।", + "मज्झिमेन", + "अद्धा", + "पुब्बेव हि पुब्बतरेव सन्तो", + "गङ्गा कुमुदिनी सन्ता, सङ्खवण्णा च कोकिला।", + "जम्बु तालफलं दज्‍जा, अथ नून तदा सिया॥", + "यदा कच्छपलोमानं, पावारो तिविधो सिया।", + "हेमन्तिकं पावुरणं", + "यदा मकसपादानं", + "दळ्हो च अविकम्पी च", + "यदा ससविसाणानं, निस्सेणी सुकता सिया।", + "सग्गस्सारोहणत्थाय, अथ नून तदा सिया॥", + "यदा निस्सेणिमारुय्ह, चन्दं खादेय्यु मूसिका।", + "राहुञ्‍च परिपातेय्युं", + "यदा सुराघटं पित्वा, मक्खिका गणचारिणी।", + "अङ्गारे", + "यदा", + "कुसलो नच्‍चगीतस्स, अथ नून तदा सिया॥", + "यदा काका उलूका च, मन्तयेय्युं रहोगता।", + "अञ्‍ञमञ्‍ञं पिहयेय्युं, अथ नून तदा सिया॥", + "यदा मुळाल", + "वस्सस्स पटिघाताय, अथ नून तदा सिया॥", + "यदा", + "तुण्डेनादाय गच्छेय्य, अथ नून तदा सिया॥", + "यदा सामुद्दिकं नावं, स-यन्तं स-वटाकरं", + "चेटो आदाय गच्छेय्य, अथ नून तदा सियाति॥", + "खमनीयं यापनीयं, कच्‍चि मातुल ते सुखं।", + "सुखं ते अम्मा अवच, सुखकामाव", + "नङ्गुट्ठं मे अवक्‍कम्म", + "साज्‍ज मातुलवादेन, मुञ्‍चितब्बा नु मञ्‍ञसि॥", + "पुरत्थामुखो निसिन्‍नोसि, अहं ते मुखमागता।", + "पच्छतो तुय्हं नङ्गुट्ठं, कथं ख्वाहं अवक्‍कमिं", + "यावता", + "तावता मय्हं नङ्गुट्ठं, कथं खो त्वं विवज्‍जयि॥", + "पुब्बेव मेतमक्खिंसु", + "दीघं दुट्ठस्स नङ्गुट्ठं, साम्हि वेहायसागता॥", + "तञ्‍च दिस्वान आयन्तिं, अन्तलिक्खस्मि एळिके।", + "मिगसङ्घो पलायित्थ, भक्खो मे नासितो तया॥", + "इच्‍चेवं विलपन्तिया, एळकिया रुहग्घसो।", + "गलकं अन्वावमद्दि, नत्थि दुट्ठे सुभासितं॥", + "नेव", + "निक्‍कमं दुट्ठे युञ्‍जेथ, सो च सब्भिं न रञ्‍जतीति॥", + "परिसुद्धा मनाविला वत्थधरा, बकराजस्स कायुरं दण्डवरो।", + "अथ अङ्गार चेतिय देविलिना, अथ आदित्त गङ्गा दसेळकिनाति॥", + "परिसङ्कुपथो", + "तत्रासि मातापितरो, गिज्झो पोसेसि जिण्णके।", + "तेसं अजगरमेदं, अच्‍चहासि बहुत्तसो", + "पिता च पुत्तं अवच, जानं उच्‍चं पपातिनं।", + "सुपत्तं थामसम्पन्‍नं", + "परिप्‍लवन्तं पथविं, यदा तात विजानहि।", + "सागरेन परिक्खित्तं, चक्‍कंव परिमण्डलं।", + "ततो तात निवत्तस्सु, मास्सु एत्तो परं गमि॥", + "उदपत्तोसि", + "ओलोकयन्तो वक्‍कङ्गो, पब्बतानि वनानि च॥", + "अद्दस्स पथविं गिज्झो, यथासासि", + "सागरेन परिक्खित्तं, चक्‍कंव परिमण्डलं॥", + "तञ्‍च सो समतिक्‍कम्म, परमेवच्‍चवत्तथ", + "तञ्‍च वातसिखा तिक्खा, अच्‍चहासि बलिं दिजं॥", + "नासक्खातिगतो पोसो, पुनदेव निवत्तितुं।", + "दिजो ब्यसनमापादि, वेरम्भानं", + "तस्स", + "सब्बे ब्यसनमापादुं, अनोवादकरे दिजे॥", + "एवम्पि इध वुड्ढानं, यो वाक्यं नावबुज्झति।", + "अतिसीमचरो दित्तो, गिज्झोवातीतसासनो।", + "स वे ब्यसनं पप्पोति, अकत्वा वुड्ढसासनन्ति॥", + "पुथुसद्दो", + "सङ्घस्मिं भिज्‍जमानस्मिं, नाञ्‍ञं भिय्यो अमञ्‍ञरुं॥", + "परिमुट्ठा पण्डिताभासा, वाचागोचरभाणिनो।", + "याविच्छन्ति मुखायामं, येन नीता न तं विदू॥", + "अक्‍कोच्छि मं अवधि मं, अजिनि मं अहासि मे।", + "ये च तं उपनय्हन्ति, वेरं तेसं न सम्मति॥", + "अक्‍कोच्छि मं अवधि मं, अजिनि मं अहासि मे।", + "ये च तं नुपनय्हन्ति, वेरं तेसूपसम्मति॥", + "न हि वेरेन वेरानि, सम्मन्तीध कुदाचनं।", + "अवेरेन च सम्मन्ति, एस धम्मो सनन्तनो॥", + "परे च न विजानन्ति, मयमेत्थ यमामसे।", + "ये च तत्थ विजानन्ति, ततो सम्मन्ति मेधगा॥", + "अट्ठिच्छिन्‍ना", + "रट्ठं विलुम्पमानानं, तेसम्पि होति सङ्गति।", + "कस्मा तुम्हाक नो सिया॥", + "सचे लभेथ निपकं सहायं, सद्धिंचरं साधुविहारिधीरं।", + "अभिभुय्य सब्बानि परिस्सयानि, चरेय्य तेनत्तमनो सतीमा॥", + "नो चे लभेथ निपकं सहायं, सद्धिंचरं साधुविहारिधीरं।", + "राजाव रट्ठं विजितं पहाय, एको चरे मातङ्गरञ्‍ञेव नागो॥", + "एकस्स", + "एको चरे न पापानि कयिरा, अप्पोस्सुक्‍को मातङ्गरञ्‍ञेव नागोति॥", + "दुमो यदा होति फलूपपन्‍नो, भुञ्‍जन्ति नं विहङ्गमा", + "खीणन्ति ञत्वान दुमं फलच्‍चये", + "चर चारिकं लोहिततुण्ड मामरि, किं त्वं सुव सुक्खदुमम्हि झायसि।", + "तदिङ्घ मं ब्रूहि वसन्तसन्‍निभ, कस्मा सुव सुक्खदुमं न रिञ्‍चसि॥", + "ये", + "खीणं अखीणन्ति न तं जहन्ति, सन्तो सतं धम्ममनुस्सरन्ता॥", + "सोहं सतं अञ्‍ञतरोस्मि हंस, ञाती च मे होति सखा च रुक्खो।", + "तं नुस्सहे जीविकत्थो पहातुं, खीणन्ति ञत्वान न हेस धम्मो", + "साधु सक्खि कतं होति, मेत्ति संसति सन्थवो", + "सचेतं धम्मं रोचेसि, पासंसोसि विजानतं॥", + "सो ते सुव वरं दम्मि, पत्तयान विहङ्गम।", + "वरं वरस्सु वक्‍कङ्ग, यं किञ्‍चि मनसिच्छसि॥", + "वरञ्‍च", + "सो", + "तं पस्स सम्म फलिमं उळारं, सहाव ते होतु उदुम्बरेन।", + "सो साखवा फलिमा संविरूळ्हो, मधुत्थिको तिट्ठतु सोभमानो॥", + "एवं सक्‍क सुखी होहि, सह सब्बेहि ञातिभि।", + "यथाहमज्‍ज सुखितो, दिस्वान सफलं दुमं॥", + "सुवस्स च वरं दत्वा, कत्वान सफलं दुमं।", + "पक्‍कामि सह भरियाय, देवानं नन्दनं वनन्ति॥", + "सन्ति रुक्खा हरिपत्ता", + "कस्मा नु सुक्खे", + "फलस्स उपभुञ्‍जिम्हा, नेकवस्सगणे बहू।", + "अफलम्पि विदित्वान, साव मेत्ति यथा पुरे॥", + "सुखञ्‍च रुक्खं कोळापं, ओपत्तमफलं दुमं।", + "ओहाय सकुणा यन्ति, किं दोसं पस्ससे दिज॥", + "ये", + "अत्तत्थपञ्‍ञा दुम्मेधा, ते होन्ति पक्खपातिनो॥", + "साधु सक्खि कतं होति, मेत्ति संसति सन्थवो।", + "सचेतं धम्मं रोचेसि, पासंसोसि विजानतं॥", + "सो", + "वरं वरस्सु वक्‍कङ्ग, यं किञ्‍चि मनसिच्छसि॥", + "अपि", + "दलिद्दोव निधि लद्धा, नन्देय्याहं पुनप्पुनं॥", + "ततो अमतमादाय, अभिसिञ्‍चि महीरुहं।", + "तस्स साखा विरूहिंसु", + "एवं सक्‍क सुखी होहि, सह सब्बेहि ञातिभि।", + "यथाहमज्‍ज सुखितो, दिस्वान सफलं दुमं॥", + "सुवस्स च वरं दत्वा, कत्वान सफलं दुमं।", + "पक्‍कामि सह भरियाय, देवानं नन्दनं वनन्ति॥", + "सुतं मेतं महाब्रह्मे, कामे भुञ्‍जति हारितो।", + "एवमेतं महाराज, यथा ते वचनं सुतं।", + "कुम्मग्गं", + "अदु", + "याय उप्पतितं रागं, किं मनो न विनोदये॥", + "चत्तारोमे महाराज, लोके अतिबला भुसा।", + "रागो दोसो मदो मोहो, यत्थ पञ्‍ञा न गाधति॥", + "अरहा सीलसम्पन्‍नो, सुद्धो चरति हारितो।", + "मेधावी पण्डितो चेव, इति नो सम्मतो भवं॥", + "मेधावीनम्पि हिंसन्ति, इसिं धम्मगुणे रतं।", + "वितक्‍का पापका राज, सुभा रागूपसंहिता॥", + "उप्पन्‍नायं", + "तं पजह भद्दमत्थु ते, बहुन्‍नासि मेधाविसम्मतो॥", + "ते अन्धकारके", + "तेसं मूलं गवेसिस्सं, छेच्छं रागं सबन्धनं॥", + "इदं", + "कामरागं विराजेत्वा, ब्रह्मलोकूपगो अहूति॥", + "बहुस्सुतं चित्तकथिं", + "वुय्हमानक", + "येन सिञ्‍चन्ति दुक्खितं, येन सिञ्‍चन्ति आतुरं।", + "तस्स मज्झे मरिस्सामि, जातं सरणतो भयं॥", + "यत्थ बीजानि रूहन्ति, सत्ता यत्थ पतिट्ठिता।", + "सा मे सीसं निपीळेति, जातं सरणतो भयं॥", + "येन भत्तानि पच्‍चन्ति, सीतं येन विहञ्‍ञति।", + "सो मं डहति", + "येन भुत्तेन", + "सो मं भुत्तो ब्यापादेति, जातं सरणतो भयं॥", + "गिम्हानं पच्छिमे मासे, वातमिच्छन्ति पण्डिता।", + "सो मं", + "यं निस्सिता जगतिरुहं, स्वायं अग्गिं पमुञ्‍चति।", + "दिसा भजथ वक्‍कङ्गा, जातं सरणतो भयं॥", + "यमानयिं", + "सा मं घरा निच्छुभति", + "येन जातेन नन्दिस्सं, यस्स च भवमिच्छिसं।", + "सो मं घरा निच्छुभति", + "सुणन्तु मे जानपदा, नेगमा च समागता।", + "यतोदकं तदादित्तं, यतो खेमं ततो भयं॥", + "राजा", + "अत्तगुत्ता विहरथ, जातं सरणतो भयन्ति॥", + "अस्स", + "सचे त्वं यञ्‍ञं याजेय्य, इसिं लोमसकस्सपं॥", + "ससमुद्दपरियायं, महिं सागरकुण्डलं।", + "न इच्छे सह निन्दाय, एवं सेय्य", + "धिरत्थु तं यसलाभं, धनलाभञ्‍च ब्राह्मण।", + "या वुत्ति विनिपातेन, अधम्मचरणेन वा॥", + "अपि चे पत्तमादाय, अनगारो परिब्बजे।", + "सायेव जीविका सेय्यो, या चाधम्मेन एसना॥", + "अपि चे पत्तमादाय, अनगारो परिब्बजे।", + "अञ्‍ञं अहिंसयं लोके, अपि रज्‍जेन तं वरं॥", + "बलं चन्दो बलं सुरियो, बलं समणब्राह्मणा।", + "बलं वेला समुद्दस्स, बलातिबलमित्थियो॥", + "यथा उग्गतपं सन्तं, इसिं लोमसकस्सपं।", + "पितु अत्था चन्दवती, वाजपेय्यं", + "तं लोभपकतं कम्मं, कटुकं कामहेतुकं।", + "तस्स", + "धिरत्थु", + "तपो करिस्सामि पहाय कामे, तवेव रट्ठं चन्दवती च होतूति॥", + "कासायवत्थे सकुणे वदामि, दुवे दुवे नन्दमने", + "कं अण्डजं अण्डजा मानुसेसु, जातिं पसंसन्ति तदिङ्घ ब्रूथ॥", + "अम्हे मनुस्सेसु मनुस्सहिंस, अनुब्बते", + "कल्याणभावम्हे", + "किं अण्णवे कानि फलानि भुञ्‍जे, मंसं कुतो खादथ चक्‍कवाका।", + "किं भोजनं भुञ्‍जथ वो अनोमा", + "न", + "सेवालभक्खम्ह", + "न मे इदं रुच्‍चति चक्‍कवाक, अस्मिं भवे भोजनसन्‍निकासो।", + "अहोसि पुब्बे ततो मे अञ्‍ञथा, इच्‍चेव मे विमति एत्थ जाता॥", + "अहम्पि", + "रसं मनुस्सेसु लभामि भोत्तुं, सूरोव सङ्गाममुखं विजेत्वा।", + "न च मे तादिसो वण्णो, चक्‍कवाक यथा तव॥", + "असुद्धभक्खोसि खणानुपाती, किच्छेन ते लब्भति अन्‍नपानं।", + "न तुस्ससी रुक्खफलेहि धङ्क, मंसानि वा यानि सुसानमज्झे॥", + "यो साहसेन अधिगम्म भोगे, परिभुञ्‍जति", + "ततो उपक्‍कोसति नं सभावो, उपक्‍कुट्ठो वण्णबलं जहाति॥", + "अप्पम्पि चे निब्बुतिं भुञ्‍जती यदि, असाहसेन अपरूपघाती", + "बलञ्‍च वण्णो च तदस्स होति, न हि सब्बो आहारमयेन वण्णोति॥", + "सुतितिक्खं अरञ्‍ञम्हि, पन्तम्हि सयनासने।", + "ये च गामे तितिक्खन्ति, ते उळारतरा तया॥", + "अरञ्‍ञा गाममागम्म, किंसीलं किंवतं अहं।", + "पुरिसं तात सेवेय्यं, तं मे अक्खाहि पुच्छितो॥", + "यो ते", + "सुस्सूसी च तितिक्खी च, तं भजेहि इतो गतो॥", + "यस्स", + "उरसीव पतिट्ठाय, तं भजेहि इतो गतो॥", + "यो च धम्मेन चरति, चरन्तोपि न मञ्‍ञति।", + "विसुद्धकारिं सप्पञ्‍ञं, तं भजेहि इतो गतो॥", + "हलिद्दिरागं", + "तादिसं तात मा सेवि, निम्मनुस्सम्पि चे सिया॥", + "आसीविसंव कुपितं, मीळ्हलित्तं महापथं।", + "आरका परिवज्‍जेहि, यानीव विसमं पथं॥", + "अनत्था", + "मास्सु बालेन संगच्छि, अमित्तेनेव सब्बदा॥", + "तं ताहं तात याचामि, करस्सु वचनं मम।", + "मास्सु बालेन संगच्छि", + "कुतो नु आगच्छथ भो तयो जना, स्वागता एथ", + "कच्‍चित्थ भोन्तो कुसलं अनामयं, चिरस्समब्भागमनं हि वो इध॥", + "अहमेव एको इध मज्‍ज पत्तो, न चापि मे दुतियो कोचि विज्‍जति।", + "किमेव सन्धाय ते भासितं इसे, ‘‘कुतो नु आगच्छथ भो तयो जना’’॥", + "तुवञ्‍च एको भरिया च ते पिया, समुग्गपक्खित्तनिकिण्णमन्तरे", + "सा रक्खिता कुच्छिगताव", + "संविग्गरूपो", + "अद्दक्खि भरियं सुचि मालधारिनिं, वायुस्स पुत्तेन सहा तहिं रतं॥", + "सुदिट्ठरूपमुग्गतपानुवत्तिना", + "यथा हवे पाणरिवेत्थ रक्खिता, दुट्ठा मयी अञ्‍ञमभिप्पमोदयि॥", + "दिवा च रत्तो च मया उपट्ठिता, तपस्सिना जोतिरिवा वने वसं।", + "सा धम्ममुक्‍कम्म अधम्ममाचरि, अकिरियरूपो पमदाहि सन्थवो॥", + "सरीरमज्झम्हि ठितातिमञ्‍ञहं, मय्हं अयन्ति असतिं असञ्‍ञतं।", + "सा धम्ममुक्‍कम्म अधम्ममाचरि, अकिरियरूपो पमदाहि सन्थवो॥", + "सुरक्खितं", + "एता हि पातालपपातसन्‍निभा, एत्थप्पमत्तो ब्यसनं निगच्छति॥", + "तस्मा हि ते सुखिनो वीतसोका, ये मातुगामेहि चरन्ति निस्सटा।", + "एतं सिवं उत्तममाभिपत्थयं, न मातुगामेहि करेय्य सन्थवन्ति॥", + "न", + "एतादिसा सखारस्मा, आरका परिवज्‍जये॥", + "उम्मत्तिका", + "पज्झायि", + "त्वं खोसि सम्म उम्मत्तो, दुम्मेधो अविचक्खणो।", + "यो त्वं", + "न अकाले विपेक्खेय्य, काले पेक्खेय्य पण्डितो।", + "पूतिमंसोव पज्झायि", + "पियं खो आळि मे होतु, पुण्णपत्तं ददाहि मे।", + "पति", + "पियं खो आळि ते होतु, पुण्णपत्तं ददामि ते।", + "महता परिवारेन", + "कीदिसो तुय्हं परिवारो, येसं काहामि भोजनं।", + "किंनामका च ते सब्बे, तं", + "मालियो चतुरक्खो च, पिङ्गियो अथ जम्बुको।", + "एदिसो मय्हं परिवारो, तेसं कयिराहि", + "निक्खन्ताय अगारस्मा, भण्डकम्पि विनस्सति।", + "आरोग्यं आळिनो वज्‍जं", + "यो ते पुत्तके अखादि, दिन्‍नभत्तो अदूसके।", + "तस्मिं दाठं निपातेहि, मा ते मुच्‍चित्थ जीवतो॥", + "आकिण्णलुद्दो", + "पदेसं तं न पस्सामि, यत्थ दाठं निपातये॥", + "अकतञ्‍ञुस्स पोसस्स, निच्‍चं विवरदस्सिनो।", + "सब्बं चे पथविं दज्‍जा, नेव नं अभिराधये॥", + "किन्‍नु सुबाहु तरमानरूपो, पच्‍चागतोसि सह माणवेन।", + "किं", + "यो ते सखा दद्दरो साधुरूपो, तस्स वधं परिसङ्कामि अज्‍ज।", + "पुरिसस्स कम्मायतनानि सुत्वा, नाहं सुखिं दद्दरं अज्‍ज मञ्‍ञे॥", + "कानिस्स", + "कं वा पटिञ्‍ञं पुरिसस्स सुत्वा, परिसङ्कसि दद्दरं माणवेन॥", + "चिण्णा कलिङ्गा चरिता वणिज्‍जा, वेत्ताचरो सङ्कुपथोपि चिण्णो।", + "नटेहि चिण्णं सह वाकुरेहि", + "बद्धा कुलीका", + "अब्बाहितं", + "तानिस्स", + "यथा अयं दिस्सति लोमपिण्डो, गावो हता किं पन दद्दरस्साति॥", + "वरगिज्झ समज्‍जन हंसवरो, निधिसव्हय हारित पाटलिको।", + "अजरामर धङ्क तितिक्ख कुतो, अथ द्वादस पेक्खन दद्दरिभीति॥", + "चतुद्वारमिदं", + "ओरुद्धपटिरुद्धोस्मि, किं पापं पकतं मया॥", + "सब्बे अपिहिता द्वारा, ओरुद्धोस्मि यथा दिजो।", + "किमाधिकरणं यक्ख, चक्‍काभिनिहतो अहं॥", + "लद्धा सतसहस्सानि, अतिरेकानि वीसति।", + "अनुकम्पकानं ञातीनं, वचनं सम्म नाकरि॥", + "लङ्घिं समुद्दं पक्खन्दि, सागरं अप्पसिद्धिकं।", + "चतुब्भि अट्ठज्झगमा, अट्ठाहिपि च सोळस॥", + "सोळसाहि च बात्तिंस, अत्रिच्छं चक्‍कमासदो।", + "उपरिविसाला दुप्पूरा, इच्छा विसटगामिनी", + "ये च तं अनुगिज्झन्ति, ते होन्ति चक्‍कधारिनो॥", + "बहुभण्डं", + "येसञ्‍चेतं असङ्खातं, ते होन्ति चक्‍कधारिनो॥", + "कम्मं समेक्खे विपुलञ्‍च भोगं, इच्छं", + "करेय्य वाक्यं अनुकम्पकानं, तं तादिसं नातिवत्तेय्य चक्‍कं॥", + "कीवचिरं नु मे यक्ख, चक्‍कं सिरसि ठस्सति।", + "कति वस्ससहस्सानि, तं मे अक्खाहि पुच्छितो॥", + "अतिसरो पच्‍चसरो", + "चक्‍कं ते सिरसि", + "कण्हो", + "कण्हे भूमिपदेसस्मिं, न मय्हं मनसो पियो॥", + "न कण्हो तचसा होति, अन्तोसारो हि ब्राह्मणो।", + "यस्मिं पापानि कम्मानि, स वे कण्हो सुजम्पति॥", + "एतस्मिं ते सुलपिते, पतिरूपे सुभासिते।", + "वरं ब्राह्मण ते दम्मि, यं किञ्‍चि मनसिच्छसि॥", + "वरञ्‍चे मे अदो सक्‍क, सब्बभूतानमिस्सर।", + "सुनिक्‍कोधं सुनिद्दोसं, निल्‍लोभं वुत्तिमत्तनो।", + "निस्नेहमभिकङ्खामि, एते मे चतुरो वरे॥", + "किं नु कोधे वा", + "आदीनवं", + "अप्पो हुत्वा बहु होति, वड्ढते सो अखन्तिजो।", + "आसङ्गी बहुपायासो, तस्मा कोधं न रोचये॥", + "दुट्ठस्स फरुसा", + "ततो पाणि ततो दण्डो, सत्थस्स परमा गति", + "दोसो कोधसमुट्ठानो, तस्मा दोसं न रोचये॥", + "आलोपसाहसाकारा", + "दिस्सन्ति लोभधम्मेसु, तस्मा लोभं न रोचये॥", + "स्नेहसङ्गथिता", + "ते भुसं उपतापेन्ति, तस्मा स्नेहं न रोचये॥", + "एतस्मिं ते सुलपिते, पतिरूपे सुभासिते।", + "वरं ब्राह्मण ते दम्मि, यं किञ्‍चि मनसिच्छसि॥", + "वरञ्‍चे मे अदो सक्‍क, सब्बभूतानमिस्सर।", + "अरञ्‍ञे मे विहरतो, निच्‍चं एकविहारिनो।", + "आबाधा मा", + "एतस्मिं", + "वरं ब्राह्मण ते दम्मि, यं किञ्‍चि मनसिच्छसि॥", + "वरञ्‍चे", + "न मनो वा सरीरं वा, मं-कते सक्‍क कस्सचि।", + "कदाचि", + "यो कोपनेय्ये न करोति कोपं, न कुज्झति सप्पुरिसो कदाचि।", + "कुद्धोपि सो नाविकरोति कोपं, तं वे नरं समणमाहु", + "ऊनूदरो यो सहते जिघच्छं, दन्तो तपस्सी मितपानभोजनो।", + "आहारहेतु न करोति पापं, तं वे नरं समणमाहु लोके॥", + "खिड्डं रतिं विप्पजहित्वान सब्बं, न चालिकं भाससि किञ्‍चि लोके।", + "विभूसट्ठाना विरतो मेथुनस्मा, तं वे नरं समणमाहु लोके॥", + "परिग्गहं लोभधम्मञ्‍च सब्बं, यो वे परिञ्‍ञाय परिच्‍चजेति।", + "दन्तं ठितत्तं अममं निरासं, तं वे नरं समणमाहु लोके॥", + "पुच्छाम", + "छिन्दज्‍ज कङ्खं विचिकिच्छितानि, तदज्‍ज", + "ये", + "कथं नु कथानं अभासितानं, अत्थं नयेय्युं कुसला जनिन्दा॥", + "कथं हवे भासति नागराजा, गरुळो पन वेनतेय्यो किमाह।", + "गन्धब्बराजा पन किं वदेसि, कथं पन कुरूनं राजसेट्ठो॥", + "खन्तिं हवे भासति नागराजा, अप्पाहारं गरुळो वेनतेय्यो।", + "गन्धब्बराजा रतिविप्पहानं, अकिञ्‍चनं कुरूनं राजसेट्ठो॥", + "सब्बानि एतानि सुभासितानि, न हेत्थ दुब्भासितमत्थि किञ्‍चि।", + "यस्मिञ्‍च एतानि पतिट्ठितानि, अराव", + "चतुब्भि धम्मेहि समङ्गिभूतं, तं वे नरं समणमाहु लोके॥", + "तुवञ्हि", + "पञ्‍ञाय पञ्हं समधिग्गहेत्वा, अच्छेच्छि धीरो विचिकिच्छितानि।", + "अच्छेच्छि कङ्खं विचिकिच्छितानि, चुन्दो यथा नागदन्तं खरेन॥", + "नीलुप्पलाभं विमलं अनग्घं, वत्थं इदं धूमसमानवण्णं।", + "पञ्हस्स", + "सुवण्णमालं", + "पञ्हस्स वेय्याकरणेन तुट्ठो, ददामि ते धम्मपूजाय धीर॥", + "मणिं अनग्घं रुचिरं पभस्सरं, कण्ठावसत्तं", + "पञ्हस्स वेय्याकरणेन तुट्ठो, ददामि ते धम्मपूजाय धीर॥", + "गवं सहस्सं उसभञ्‍च नागं, आजञ्‍ञयुत्ते च रथे दस इमे।", + "पञ्हस्स वेय्याकरणेन तुट्ठो, ददामि ते गामवरानि सोळस॥", + "सारिपुत्तो तदा नागो, सुपण्णो पन कोलितो।", + "गन्धब्बराजा अनुरुद्धो, राजा आनन्द पण्डितो।", + "विधुरो बोधिसत्तो च, एवं धारेथ जातकन्ति॥", + "बहुस्सुतो सुतधम्मोसि सङ्ख, दिट्ठा तया समणब्राह्मणा च।", + "अथक्खणे दस्सयसे विलापं, अञ्‍ञो नु को ते पटिमन्तको मया॥", + "सुब्भू", + "‘‘भुञ्‍जस्सु भत्तं’’ इति मं वदेति, सद्धावित्ता", + "एतादिसं", + "उट्ठेहि नं पञ्‍जलिकाभिपुच्छ, देवी नुसि त्वं उद मानुसी नु॥", + "यं त्वं सुखेनाभिसमेक्खसे मं, भुञ्‍जस्सु भत्तं इति मं वदेसि।", + "पुच्छामि तं नारि महानुभावे, देवी नुसि त्वं उद मानुसी नु॥", + "देवी अहं सङ्ख महानुभावा, इधागता सागरवारिमज्झे।", + "अनुकम्पिका नो च पदुट्ठचित्ता, तवेव अत्थाय इधागतास्मि॥", + "इधन्‍नपानं सयनासनञ्‍च, यानानि नानाविविधानि सङ्ख।", + "सब्बस्स त्याहं पटिपादयामि, यं किञ्‍चि तुय्हं मनसाभिपत्थितं॥", + "यं किञ्‍चि यिट्ठञ्‍च हुतञ्‍च", + "सुसोणि सुब्भमु", + "घम्मे", + "पटिपादयी सङ्ख उपाहनानि", + "सा", + "अञ्‍ञस्स यानस्स न हेत्थ", + "सा", + "आदाय सङ्खं पुरिसेन सद्धिं, उपानयी नगरं साधुरम्मन्ति॥", + "यो ते इमं विसालक्खिं, पियं सम्हितभासिनिं", + "आदाय बला गच्छेय्य, किं नु कयिरासि ब्राह्मण॥", + "उप्पज्‍जे", + "रजंव", + "यं नु पुब्बे विकत्थित्थो", + "स्वज्‍ज तुण्हिकतो", + "उप्पज्‍जि मे न मुच्‍चित्थ, न मे मुच्‍चित्थ जीवतो।", + "रजंव विपुला वुट्ठि, खिप्पमेव निवारयिं॥", + "किं ते उप्पज्‍जि नो मुच्‍चि, किं ते न मुच्‍चि जीवतो।", + "रजंव विपुला वुट्ठि, कतमं त्वं निवारयि॥", + "यम्हि जाते न पस्सति, अजाते साधु पस्सति।", + "सो मे उप्पज्‍जि नो मुच्‍चि, कोधो दुम्मेधगोचरो॥", + "येन जातेन नन्दन्ति, अमित्ता दुक्खमेसिनो।", + "सो मे उप्पज्‍जि नो मुच्‍चि, कोधो दुम्मेधगोचरो॥", + "यस्मिञ्‍च", + "सो मे उप्पज्‍जि नो मुच्‍चि, कोधो दुम्मेधगोचरो॥", + "येनाभिभूतो कुसलं जहाति, परक्‍करे विपुलञ्‍चापि अत्थं।", + "स भीमसेनो बलवा पमद्दी, कोधो महाराज न मे अमुच्‍चथ॥", + "कट्ठस्मिं मत्थमानस्मिं", + "तमेव कट्ठं डहति, यस्मा सो जायते गिनि॥", + "एवं मन्दस्स पोसस्स, बालस्स अविजानतो।", + "सारम्भा", + "अग्गीव तिणकट्ठस्मिं, कोधो यस्स पवड्ढति।", + "निहीयति तस्स यसो, काळपक्खेव चन्दिमा॥", + "अनेधो", + "आपूरति तस्स यसो, सुक्‍कपक्खेव चन्दिमाति॥", + "सत्ताहमेवाहं पसन्‍नचित्तो, पुञ्‍ञत्थिको आचरिं", + "अथापरं यं चरितं ममेदं", + "अकामको वापि", + "हतं विसं जीवतु यञ्‍ञदत्तो॥", + "यस्मा", + "न चापि मे अप्पियतं अवेदुं, बहुस्सुता समणब्राह्मणा च॥", + "अकामको वापि अहं ददामि, एतेन सच्‍चेन सुवत्थि होतु।", + "हतं विसं जीवतु यञ्‍ञदत्तो॥", + "आसीविसो तात पहूततेजो, यो तं अदंसी", + "तस्मिञ्‍च मे अप्पियताय अज्‍ज, पितरि च ते नत्थि कोचि विसेसो।", + "एतेन सच्‍चेन सुवत्थि होतु, हतं विसं जीवतु यञ्‍ञदत्तो॥", + "सन्ता दन्तायेव", + "दीपायन किस्स जिगुच्छमानो, अकामको चरसि ब्रह्मचरियं॥", + "सद्धाय निक्खम्म पुनं निवत्तो, सो एळमूगोव बालो", + "एतस्स वादस्स जिगुच्छमानो, अकामको चरामि ब्रह्मचरियं।", + "विञ्‍ञुप्पसत्थञ्‍च सतञ्‍च ठानं", + "समणे", + "ओपानभूतंव घरं तव यिदं, अन्‍नेन पानेन उपेतरूपं।", + "अथ किस्स वादस्स जिगुच्छमानो, अकामको दानमिमं ददासि॥", + "पितरो च मे आसुं पितामहा च, सद्धा अहुं दानपती वदञ्‍ञू।", + "तं कुल्‍लवत्तं अनुवत्तमानो, माहं कुले अन्तिमगन्धनो", + "एतस्स वादस्स जिगुच्छमानो, अकामको दानमिमं ददामि॥", + "दहरिं कुमारिं असमत्थपञ्‍ञं, यं तानयिं ञातिकुला सुगत्ते।", + "न चापि मे अप्पियतं अवेदि, अञ्‍ञत्र कामा परिचारयन्ता", + "अथ केन वण्णेन मया ते भोति, संवासधम्मो अहु एवरूपो॥", + "आरा", + "तं कुल्‍लवत्तं अनुवत्तमाना, माहं", + "एतस्स वादस्स जिगुच्छमाना, अकामिका पद्धचराम्हि", + "मण्डब्य", + "पुत्तपेमा न इध परत्थि किञ्‍चि, सो नो अयं जीवति यञ्‍ञदत्तोति॥", + "न वाहमेतं", + "यथा साखो चरि", + "ततो गलविनीतेन, पुरिसा नीहरिंसु मं।", + "दत्वा मुखपहारानि, साखस्स वचनंकरा॥", + "एतादिसं दुम्मतिना, अकतञ्‍ञुन दुब्भिना।", + "कतं अनरियं साखेन, सखिना ते जनाधिप॥", + "न वाहमेतं जानामि, नपि मे कोचि संसति।", + "यं मे त्वं सम्म अक्खासि, साखेन कारणं", + "सखीनं", + "त्वं नोसिस्सरियं दाता, मनुस्सेसु महन्ततं।", + "तयामा लब्भिता इद्धी, एत्थ मे नत्थि संसयो॥", + "यथापि बीजमग्गिम्हि, डय्हति न विरूहति।", + "एवं कतं असप्पुरिसे, नस्सति न विरूहति॥", + "कतञ्‍ञुम्हि च पोसम्हि, सीलवन्ते अरियवुत्तिने।", + "सुखेत्ते विय बीजानि, कतं तम्हि न नस्सति॥", + "इमं जम्मं नेकतिकं, असप्पुरिसचिन्तकं।", + "हनन्तु साखं सत्तीहि, नास्स इच्छामि जीवितं॥", + "खमतस्स", + "खम देव असप्पुरिसस्स, नास्स इच्छामहं वधं॥", + "निग्रोधमेव सेवेय्य, न साखमुपसंवसे।", + "निग्रोधस्मिं मतं सेय्यो, यञ्‍चे साखस्मि जीवितन्ति॥", + "न", + "एको अरञ्‍ञम्हि सुसानमज्झे, किमत्थिको तात खणासि कासुं॥", + "पितामहो", + "तमज्‍जहं निखणिस्सामि सोब्भे, न हिस्स तं जीवितं रोचयामि॥", + "सङ्कप्पमेतं पटिलद्ध पापकं, अच्‍चाहितं कम्म करोसि लुद्दं।", + "मयापि तात पटिलच्छसे तुवं, एतादिसं कम्म जरूपनीतो।", + "तं कुल्‍लवत्तं अनुवत्तमानो, अहम्पि तं निखणिस्सामि सोब्भे॥", + "फरुसाहि वाचाहि पकुब्बमानो, आसज्‍ज मं त्वं वदसे कुमार।", + "पुत्तो ममं ओरसको समानो, अहितानुकम्पी मम त्वंसि पुत्त॥", + "न", + "पापञ्‍च तं कम्म पकुब्बमानं, अरहामि नो वारयितुं ततो॥", + "यो मातरं वा पितरं सविट्ठ", + "कायस्स", + "यो मातरं वा पितरं सविट्ठ, अन्‍नेन पानेन उपट्ठहाति।", + "कायस्स भेदा अभिसम्परायं, असंसयं सो सुगतिं उपेति॥", + "न मे त्वं पुत्त अहितानुकम्पी, हितानुकम्पी मे", + "अहञ्‍च तं मातरा वुच्‍चमानो, एतादिसं कम्म करोमि लुद्दं॥", + "या ते सा भरिया अनरियरूपा, माता ममेसा सकिया जनेत्ति।", + "निद्धापये", + "या ते सा भरिया अनरियरूपा, माता ममेसा सकिया जनेत्ति।", + "दन्ता करेणूव वसूपनीता, सा पापधम्मा पुनरावजातूति॥", + "किं", + "अक्खाहि मे ब्राह्मण एतमत्थं, कस्मा नु तुम्हं दहरा न मिय्यरे", + "धम्मं चराम न मुसा भणाम, पापानि कम्मानि परिवज्‍जयाम", + "अनरियं परिवज्‍जेमु सब्बं, तस्मा हि अम्हं दहरा न मिय्यरे॥", + "सुणोम", + "हित्वा असन्ते न जहाम सन्ते, तस्मा हि अम्हं दहरा न मिय्यरे॥", + "पुब्बेव दाना सुमना भवाम, ददम्पि वे अत्तमना भवाम।", + "दत्वापि वे नानुतप्पाम पच्छा, तस्मा हि अम्हं दहरा न मिय्यरे॥", + "समणे मयं ब्राह्मणे अद्धिके च, वनिब्बके याचनके दलिद्दे।", + "अन्‍नेन पानेन अभितप्पयाम, तस्मा", + "मयञ्‍च भरियं नातिक्‍कमाम, अम्हे च भरिया नातिक्‍कमन्ति।", + "अञ्‍ञत्र ताहि ब्रह्मचरियं चराम, तस्मा हि अम्हं दहरा न मिय्यरे॥", + "पाणातिपाता", + "अमज्‍जपा नोपि मुसा भणाम, तस्मा हि अम्हं दहरा न मिय्यरे॥", + "एतासु वे जायरे सुत्तमासु, मेधाविनो होन्ति पहूतपञ्‍ञा।", + "बहुस्सुता वेदगुनो", + "माता पिता च", + "धम्मं चराम परलोकहेतु, तस्मा हि अम्हं दहरा न मिय्यरे॥", + "दासा च दास्यो", + "धम्मं चरन्ति परलोकहेतु, तस्मा", + "धम्मो हवे रक्खति धम्मचारिं, धम्मो सुचिण्णो सुखमावहाति।", + "एसानिसंसो धम्मे सुचिण्णे, न दुग्गतिं गच्छति धम्मचारी॥", + "धम्मो हवे रक्खति धम्मचारिं, छत्तं महन्तं विय वस्सकाले।", + "धम्मेन गुत्तो मम धम्मपालो, अञ्‍ञस्स अट्ठीनि सुखी कुमारोति॥", + "नास्मसे", + "नास्मसे अत्तत्थपञ्‍ञम्हि, अतिसन्तेपि नास्मसे॥", + "भवन्ति हेके पुरिसा, गोपिपासिकजातिका", + "घसन्ति मञ्‍ञे मित्तानि, वाचाय न च कम्मुना॥", + "सुक्खञ्‍जलिपग्गहिता, वाचाय पलिगुण्ठिता।", + "मनुस्सफेग्गू नासीदे, यस्मिं नत्थि कतञ्‍ञुता॥", + "न", + "नानाविकत्वा", + "अनरियकम्ममोक्‍कन्तं", + "निसितंव पटिच्छन्‍नं, तादिसम्पि च नास्मसे॥", + "मित्तरूपेनिधेकच्‍चे, साखल्येन अचेतसा।", + "विविधेहि उपायन्ति, तादिसम्पि च नास्मसे॥", + "आमिसं वा धनं वापि, यत्थ पस्सति तादिसो।", + "दुब्भिं करोति दुम्मेधो, तञ्‍च हन्त्वान", + "मित्तरूपेन बहवो, छन्‍ना सेवन्ति सत्तवो।", + "जहे कापुरिसे हेते, कुक्‍कुटो विय सेनकं॥", + "यो च", + "अमित्तवसमन्वेति, पच्छा च अनुतप्पति॥", + "यो च उप्पतितं अत्थं, खिप्पमेव निबोधति।", + "मुच्‍चते सत्तुसम्बाधा, कुक्‍कुटो विय सेनका।", + "तं तादिसं कूटमिवोड्डितं वने, अधम्मिकं निच्‍चविधंसकारिनं।", + "आरा विवज्‍जेय्य नरो विचक्खणो, सेनं यथा कुक्‍कुटो वंसकाननेति॥", + "अलङ्कतो", + "बाहा पग्गय्ह कन्दसि, वनमज्झे किं दुक्खितो तुवं॥", + "सोवण्णमयो पभस्सरो, उप्पन्‍नो रथपञ्‍जरो मम।", + "तस्स चक्‍कयुगं न विन्दामि, तेन दुक्खेन जहामि जीवितं॥", + "सोवण्णमयं मणीमयं, लोहमयं अथ रूपियामयं।", + "सो", + "सोवण्णमयो रथो मम, तेन चक्‍कयुगेन सोभति॥", + "बालो खो त्वंसि माणव, यो त्वं पत्थयसे अपत्थियं।", + "मञ्‍ञामि तुवं मरिस्ससि, न", + "गमनागमनम्पि", + "पेतो पन नेव दिस्सति, को नु खो", + "सच्‍चं", + "चन्दं विय दारको रुदं, पेतं कालकताभिपत्थये॥", + "आदित्तं वत मं सन्तं, घतसित्तंव पावकं।", + "वारिना विय ओसिञ्‍चं, सब्बं निब्बापये दरं॥", + "अब्बही", + "यो मे सोकपरेतस्स, पुत्तसोकं अपानुदि॥", + "सोहं अब्बूळ्हसल्‍लोस्मि, वीतसोको अनाविलो।", + "न सोचामि न रोदामि, तव सुत्वान माणवाति॥", + "अपचन्तापि दिच्छन्ति, सन्तो लद्धान भोजनं।", + "किमेव त्वं पचमानो, यं न दज्‍जा न तं समं॥", + "मच्छेरा", + "पुञ्‍ञं आकङ्खमानेन, देय्यं होति विजानता॥", + "यस्सेव भीतो न ददाति मच्छरी, तदेवाददतो भयं।", + "जिघच्छा च पिपासा च, यस्स भायति मच्छरी।", + "तमेव बालं फुसति, अस्मिं लोके परम्हि च॥", + "तस्मा विनेय्य मच्छेरं, दज्‍जा दानं मलाभिभू।", + "पुञ्‍ञानि परलोकस्मिं, पतिट्ठा होन्ति पाणिनं॥", + "दुद्ददं ददमानानं, दुक्‍करं कम्म कुब्बतं।", + "असन्तो नानुकुब्बन्ति, सतं धम्मो दुरन्‍नयो॥", + "तस्मा सतञ्‍च असतं", + "असन्तो निरयं यन्ति, सन्तो सग्गपरायना॥", + "अप्पस्मेके", + "अप्पस्मा दक्खिणा दिन्‍ना, सहस्सेन समं मिता॥", + "धम्मं चरे योपि समुञ्छकं चरे, दारञ्‍च पोसं ददमप्पकस्मिं", + "सतं सहस्सानं सहस्सयागिनं, कलम्पि", + "केनेस", + "कथं सतं सहस्सानं", + "ददन्ति हेके विसमे निविट्ठा, छेत्वा", + "सा दक्खिणा अस्सुमुखा सदण्डा, समेन दिन्‍नस्स न अग्घमेति।", + "एवं सतं सहस्सानं", + "वण्णवा अभिरूपोसि, घनो सञ्‍जातरोहितो।", + "चक्‍कवाक सुरूपोसि, विप्पसन्‍नमुखिन्द्रियो॥", + "पाठीनं पावुसं मच्छं, बलजं", + "गङ्गाय तीरे निसिन्‍नो", + "न वाहमेतं", + "अञ्‍ञत्र सेवालपणका, एतं", + "न", + "अहम्पि सम्म भुञ्‍जामि, गामे लोणियतेलियं॥", + "मनुस्सेसु कतं भत्तं, सुचिं मंसूपसेचनं।", + "न", + "सम्पस्सं अत्तनि वेरं, हिंसयं", + "उत्रस्तो घससी भीतो, तेन वण्णो तवेदिसो॥", + "सब्बलोकविरुद्धोसि, धङ्क पापेन कम्मुना।", + "लद्धो पिण्डो न पीणेति, तेन वण्णो तवेदिसो॥", + "अहम्पि", + "अप्पोस्सुक्‍को निरासङ्की, असोको अकुतोभयो॥", + "सो करस्सु आनुभावं, वीतिवत्तस्सु सीलियं।", + "अहिंसाय चर लोके, पियो होहिसि मंमिव॥", + "यो न हन्ति न घातेति, न जिनाति न जापये।", + "मेत्तंसो सब्बभूतेसु, वेरं तस्स न केनचीति॥", + "सच्‍चं", + "न तायतेभाववसूपनितं, यो यवकं भुञ्‍जसि अप्पसूपं॥", + "सुखं दुक्खेन परिपाचयन्तो, काला कालं विचिनं छन्दछन्‍नो।", + "अत्थस्स", + "कालञ्‍च", + "विजम्भिस्सं सीहविजम्भितानि, तायिद्धिया दक्खसि मं पुनापि॥", + "सुखीपि हेके", + "पहू समानो विपुलत्थचिन्ती, किंकारणा मे न करोसि दुक्खं॥", + "न पण्डिता अत्तसुखस्स हेतु, पापानि कम्मानि समाचरन्ति।", + "दुक्खेन फुट्ठा खलितापि सन्ता, छन्दा च दोसा न जहन्ति धम्मं॥", + "येन केनचि वण्णेन, मुदुना दारुणेन वा।", + "उद्धरे दीनमत्तानं, पच्छा धम्मं समाचरे॥", + "यस्स रुक्खस्स छायाय, निसीदेय्य सयेय्य वा।", + "न तस्स साखं भञ्‍जेय्य, मित्तदुब्भो हि पापको॥", + "यस्सापि", + "तं", + "अलसो गिही कामभोगी न साधु, असञ्‍ञतो पब्बजितो न साधु।", + "राजा न साधु अनिसम्मकारी, यो पण्डितो कोधनो तं न साधु॥", + "निसम्म खत्तियो कयिरा, नानिसम्म दिसम्पति।", + "निसम्मकारिनो राज, यसो कित्ति च वड्ढतीति॥", + "किंसु", + "सो मच्‍चो अस्मिञ्‍च", + "यस्स देवा पितरो च सब्बे, सरीसपा", + "मेत्ताय निच्‍चं अपचितानि होन्ति, भूतेसु वे सोत्थानं तदाहु॥", + "यो", + "खन्ता दुरुत्तानमप्पटिकूलवादी, अधिवासनं सोत्थानं तदाहु॥", + "यो नावजानाति सहायमित्ते", + "रुचिपञ्‍ञो अत्थकाले मतीमा", + "मित्तानि वे यस्स भवन्ति सन्तो, संविस्सत्था अविसंवादकस्स।", + "न मित्तदुब्भी संविभागी धनेन, मित्तेसु वे सोत्थानं तदाहु॥", + "यस्स भरिया तुल्यवया समग्गा, अनुब्बता धम्मकामा पजाता", + "कोलिनिया सीलवती पतिब्बता, दारेसु वे सोत्थानं तदाहु॥", + "यस्स", + "अद्वेज्झता सुहदयं ममन्ति, राजूसु वे सोत्थानं तदाहु॥", + "अन्‍नञ्‍च", + "पसन्‍नचित्तो अनुमोदमानो, सग्गेसु वे सोत्थानं तदाहु॥", + "यमरियधम्मेन पुनन्ति वुद्धा, आराधिता समचरियाय सन्तो।", + "बहुस्सुता इसयो सीलवन्तो, अरहन्तमज्झे सोत्थानं तदाहु॥", + "एतानि खो सोत्थानानि लोके, विञ्‍ञुप्पसत्थानि सुखुद्रयानि", + "तानीध सेवेथ नरो सपञ्‍ञो, न हि मङ्गले किञ्‍चनमत्थि सच्‍चन्ति॥", + "उट्ठेहि कण्ह किं सेसि, को अत्थो सुपनेन ते।", + "योपि तुय्हं", + "तस्स वाता बलीयन्ति, घटो जप्पति", + "तस्स तं वचनं सुत्वा, रोहिणेय्यस्स केसवो।", + "तरमानरूपो वुट्ठासि, भातुसोकेन अट्टितो॥", + "किं नु", + "ससो ससोति लपसि, को नु ते ससमाहरि॥", + "सोवण्णमयं", + "सङ्खसिलापवाळमयं, कारयिस्सामि ते ससं॥", + "सन्ति अञ्‍ञेपि ससका, अरञ्‍ञे वनगोचरा।", + "तेपि ते आनयिस्सामि, कीदिसं ससमिच्छसि॥", + "न", + "चन्दतो ससमिच्छामि, तं मे ओहर केसव॥", + "सो नून मधुरं ञाति, जीवितं विजहिस्ससि।", + "अपत्थियं यो पत्थयसि, चन्दतो ससमिच्छसि॥", + "एवं चे कण्ह जानासि, यदञ्‍ञमनुसाससि।", + "कस्मा पुरे मतं पुत्तं, अज्‍जापि मनुसोचसि॥", + "यं न लब्भा मनुस्सेन, अमनुस्सेन वा पुन", + "जातो मे मा मरी पुत्तो, कुतो लब्भा अलब्भियं॥", + "न मन्ता मूलभेसज्‍जा, ओसधेहि धनेन वा।", + "सक्‍का आनयितुं कण्ह, यं पेतमनुसोचसि॥", + "यस्स एतादिसा अस्सु, अमच्‍चा पुरिसपण्डिता।", + "यथा निज्झापये अज्‍ज, घटो पुरिसपण्डितो॥", + "आदित्तं वत मं सन्तं, घतसित्तंव पावकं।", + "वारिना विय ओसिञ्‍चं, सब्बं निब्बापये दरं॥", + "अब्बही", + "यो मे सोकपरेतस्स, पुत्तसोकं अपानुदि॥", + "सोहं अब्बूळ्हसल्‍लोस्मि, वीतसोको अनाविलो।", + "न सोचामि न रोदामि, तव सुत्वान माणव", + "एवं करोन्ति सप्पञ्‍ञा, ये होन्ति अनुकम्पका।", + "निवत्तयन्ति सोकम्हा, घटो जेट्ठंव भातरन्ति॥", + "दळ्ह", + "धम्मं कुक्‍कुट कुण्डलि भोजनदा, चक्‍कवाक सुभूरिस सोत्थि घटोति॥", + "तस्स", + "कुरुविन्दकरवीरा", + "कोचिदेव सुवण्णकायुरा, नागराजं भरन्ति पिण्डेन।", + "यत्थ राजा राजकुमारो वा, कवचमभिहेस्सति अछम्भितो", + "गण्हाहि नाग कबळं, मा नाग किसको भव।", + "बहूनि राजकिच्‍चानि, तानि", + "सा नूनसा कपणिका, अन्धा अपरिणायिका।", + "खाणुं पादेन घट्टेति, गिरिं चण्डोरणं पति॥", + "का नु ते सा महानाग, अन्धा अपरिणायिका।", + "खाणुं पादेन घट्टेति, गिरिं चण्डोरणं पति॥", + "माता मे सा महाराज, अन्धा अपरिणायिका।", + "खाणुं पादेन घट्टेति, गिरिं चण्डोरणं पति॥", + "मुञ्‍चथेतं महानागं, योयं भरति मातरं।", + "समेतु", + "मुत्तो च बन्धना नागो, मुत्तमादाय कुञ्‍जरो", + "मुहुत्तं अस्सासयित्वा", + "ततो सो नळिनिं", + "सोण्डायूदकमाहत्वा", + "कोय", + "गतो मे अत्रजो पुत्तो, यो मय्हं परिचारको॥", + "उट्ठेहि अम्म किं सेसि, आगतो त्याहमत्रजो।", + "मुत्तोम्हि कासिराजेन, वेदेहेन यसस्सिना॥", + "चिरं", + "यो मे पुत्तं पमोचेसि, सदा वुद्धापचायिकन्ति॥", + "सुणोहि मय्हं वचनं जनिन्द, अत्थेन जुण्हम्हि इधानुपत्तो।", + "न ब्राह्मणे अद्धिके तिट्ठमाने, गन्तब्ब", + "सुणोमि", + "कं वा त्वमत्थं मयि पत्थयानो, इधागमा ब्रह्मे तदिङ्घ ब्रूहि॥", + "ददाहि मे गामवरानि पञ्‍च, दासीसतं सत्त गवंसतानि।", + "परोसहस्सञ्‍च सुवण्णनिक्खे, भरिया च मे सादिसी द्वे ददाहि॥", + "तपो नु ते ब्राह्मण भिंसरूपो, मन्ता नु ते ब्राह्मण चित्तरूपा।", + "यक्खा नु", + "न", + "अत्थम्पि ते नाभिजानामि कत्तं, पुब्बे च खो", + "पठमं इदं दस्सनं जानतो मे, न ताभिजानामि इतो पुरत्था।", + "अक्खाहि मे पुच्छितो एतमत्थं, कदा कुहिं वा अहु सङ्गमो नो॥", + "गन्धारराजस्स", + "तत्थन्धकारम्हि तिमीसिकायं", + "ते तत्थ ठत्वान उभो जनिन्द, साराणियं", + "सायेव नो सङ्गतिमत्तमासि, ततो न पच्छा न पुरे अहोसि॥", + "यदा कदाचि मनुजेसु ब्रह्मे, समागमो सप्पुरिसेन होति।", + "न पण्डिता सङ्गतिसन्थवानि, पुब्बे कतं वापि विनासयन्ति॥", + "बालाव", + "बहुम्पि बालेसु कतं विनस्सति, तथा हि बाला अकतञ्‍ञुरूपा॥", + "धीरा च खो सङ्गतिसन्थवानि, पुब्बे कतं वापि न नासयन्ति।", + "अप्पम्पि धीरेसु कतं न नस्सति, तथा हि धीरा सुकतञ्‍ञुरूपा॥", + "ददामि", + "परोसहस्सञ्‍च सुवण्णनिक्खे, भरिया च ते सादिसी द्वे ददामि॥", + "एवं", + "आपूरती कासिपती तथाहं, तयापि मे सङ्गमो अज्‍ज लद्धोति॥", + "यसोकरो पुञ्‍ञकरोहमस्मि, सदात्थुतो समणब्राह्मणानं।", + "मग्गारहो देवमनुस्सपूजितो, धम्मो अहं देहि अधम्म मग्गं॥", + "अधम्मयानं दळ्हमारुहित्वा, असन्तसन्तो बलवाहमस्मि।", + "स किस्स हेतुम्हि तवज्‍ज दज्‍जं, मग्गं अहं धम्म अदिन्‍नपुब्बं॥", + "धम्मो हवे पातुरहोसि पुब्बे, पच्छा", + "जेट्ठो च सेट्ठो च सनन्तनो च, उय्याहि जेट्ठस्स कनिट्ठ मग्गा॥", + "न याचनाय नपि पातिरूपा, न अरहता", + "युद्धञ्‍च नो होतु उभिन्‍नमज्‍ज, युद्धम्हि यो जेस्सति तस्स मग्गो॥", + "सब्बा", + "गुणेहि सब्बेहि उपेतरूपो, धम्मो अधम्म त्वं कथं विजेस्ससि॥", + "लोहेन वे हञ्‍ञति जातरूपं, न जातरूपेन हनन्ति लोहं।", + "सचे अधम्मो हञ्छति", + "सचे तुवं युद्धबलो अधम्म", + "मग्गञ्‍च ते दम्मि पियाप्पियेन, वाचादुरुत्तानिपि ते खमामि॥", + "इदञ्‍च सुत्वा वचनं अधम्मो, अवंसिरो", + "‘‘युद्धत्थिको चे न लभामि युद्धं’’, एत्तावता होति हतो अधम्मो॥", + "खन्तीबलो युद्धबलं विजेत्वा, हन्त्वा अधम्मं निहनित्व", + "पायासि वित्तो", + "माता पिता समणब्राह्मणा च, असम्मानिता यस्स सके अगारे।", + "इधेव निक्खिप्प सरीरदेहं, कायस्स भेदा निरयं वजन्ति ते", + "यथा अधम्मो पतितो अवंसिरो॥", + "माता", + "इधेव निक्खिप्प सरीरदेहं, कायस्स भेदा सुगतिं वजन्ति ते।", + "यथापि धम्मो अभिरुय्ह सन्दनन्ति॥", + "एका", + "याचामि तं किन्‍नरनेत्तचक्खु, इमेकरत्तिं उभयो वसेम॥", + "ओकिण्णन्तरपरिखं, दळ्हमट्टालकोट्ठकं।", + "रक्खितं खग्गहत्थेहि, दुप्पवेसमिदं पुरं॥", + "दहरस्स युविनो चापि, आगमो च न विज्‍जति।", + "अथ केन नु वण्णेन, सङ्गमं इच्छसे मया॥", + "यक्खोहमस्मि कल्याणि, आगतोस्मि तवन्तिके", + "त्वं मं नन्दय", + "देवं व यक्खं अथ वा मनुस्सं, न पत्थये उदयमतिच्‍च अञ्‍ञं।", + "गच्छेव त्वं यक्ख महानुभाव, मा चस्सु गन्त्वा पुनरावजित्थ॥", + "या सा रति उत्तमा कामभोगिनं, यं हेतु सत्ता विसमं चरन्ति।", + "मा तं रतिं जीयि तुवं सुचिम्हि ते, ददामि ते रूपियं कंसपूरं॥", + "नारिं", + "विपच्‍चनीको तव देवधम्मो, पच्‍चक्खतो थोकतरेन एसि॥", + "आयु च वण्णो च", + "तेनेव वण्णेन धनम्पि तुय्हं, निहीयति जिण्णतरासि अज्‍ज॥", + "एवं मे पेक्खमानस्स, राजपुत्ति यसस्सिनि।", + "हायतेव तव", + "इमिनाव त्वं वयसा, राजपुत्ति सुमेधसे।", + "ब्रह्मचरियं चरेय्यासि, भिय्यो वण्णवती सिया॥", + "देवा न जीरन्ति यथा मनुस्सा, गत्तेसु तेसं वलियो न होन्ति।", + "पुच्छामि तं यक्ख महानुभाव, कथं नु देवान", + "देवा न जीरन्ति यथा मनुस्सा, गत्तेसु तेसं वलियो न होन्ति।", + "सुवे सुवे भिय्यतरोव", + "किंसूध भीता जनता अनेका, मग्गो च नेकायतनं पवुत्तो।", + "पुच्छामि तं यक्ख महानुभाव, कत्थट्ठितो परलोकं न भाये॥", + "वाचं", + "बहुन्‍नपानं घरमावसन्तो, सद्धो मुदू संविभागी वदञ्‍ञू।", + "सङ्गाहको सखिलो सण्हवाचो, एत्थट्ठितो परलोकं न भाये॥", + "अनुसाससि मं यक्ख, यथा माता यथा पिता।", + "उळारवण्णं पुच्छामि, को नु त्वमसि सुब्रहा॥", + "उदयोहमस्मि कल्याणि, सङ्करत्ता इधागतो", + "आमन्त खो तं गच्छामि, मुत्तोस्मि तव सङ्करा", + "सचे खो त्वं उदयोसि, सङ्करत्ता इधागतो।", + "अनुसास मं राजपुत्त, यथास्स पुन सङ्गमो॥", + "अतिपतति", + "परिजिय्यति अद्धुवं सरीरं, उदये", + "कसिणा पथवी धनस्स पूरा, एकस्सेव सिया अनञ्‍ञधेय्या।", + "तञ्‍चापि जहति", + "माता च पिता च भातरो च, भरिया यापि धनेन होति कीता", + "ते चापि जहन्ति अञ्‍ञमञ्‍ञं, उदये मा पमाद चरस्सु धम्मं॥", + "कायो", + "इत्तरवासोति जानियान, उदये मा पमाद चरस्सु धम्मं॥", + "साधु भासतियं", + "कसिरञ्‍च परित्तञ्‍च, तञ्‍च दुक्खेन संयुतं।", + "साहं एका पब्बजिस्सामि, हित्वा कासिं सुरुन्धनन्ति॥", + "मित्तो", + "तेन पच्छा विजिगुच्छिं, तं पापं पकतं मया।", + "मा पुन अकरं पापं, तस्मा पब्बजितो अहं॥", + "परदारञ्‍च दिस्वान, छन्दो मे उदपज्‍जथ", + "तेन पच्छा विजिगुच्छिं, तं पापं पकतं मया।", + "मा पुन अकरं पापं, तस्मा पब्बजितो अहं॥", + "पितरं", + "तेसाहं पुच्छितो जानं, अञ्‍ञथा नं वियाकरिं॥", + "तेन पच्छा विजिगुच्छिं, तं पापं पकतं मया।", + "मा पुन अकरं पापं, तस्मा पब्बजितो अहं॥", + "पाणातिपातमकरुं, सोमयागे उपट्ठिते।", + "तेसाहं समनुञ्‍ञासिं, तेन पच्छा विजिगुच्छिं॥", + "तं पापं पकतं मया, मा पुन अकरं पापं।", + "तस्मा पब्बजितो अहं॥", + "सुरामेरयमाधुका", + "बहूनं ते अनत्थाय, मज्‍जपानमकप्पयुं॥", + "तेसाहं", + "तं पापं पकतं मया, मा पुन अकरं पापं।", + "तस्मा पब्बजितो अहं॥", + "धिरत्थु", + "ये अहं पटिसेवन्तो, नालभिं तादिसं सुखं॥", + "महस्सादा सुखा कामा, नत्थि कामा परं", + "ये कामे पटिसेवन्ति, सग्गं ते उपपज्‍जरे॥", + "अप्पस्सादा दुखा कामा, नत्थि कामा परं दुखं।", + "ये कामे पटिसेवन्ति, निरयं ते उपपज्‍जरे॥", + "असी यथा सुनिसितो, नेत्तिंसोव सुपायिको", + "सत्तीव उरसि खित्ता, कामा दुक्खतरा ततो॥", + "अङ्गारानंव जलितं, कासुं साधिकपोरिसं।", + "फालंव दिवसंतत्तं, कामा दुक्खतरा ततो॥", + "विसं यथा हलाहलं, तेलं पक्‍कुथितं", + "तम्बलोह", + "मित्तामच्‍चपरिब्यूळ्हं", + "पब्बजिस्सामहं राज", + "सचे", + "यो तं हिंसति वारेमि, मा पब्बज", + "न", + "दीपञ्‍च कातुमिच्छामि, यं जरा नाभिकीरति॥", + "पुत्तो", + "नेगमो तं याचे", + "मा मं देव निवारेहि, पब्बजन्तं रथेसभ।", + "माहं कामेहि सम्मत्तो, जराय वसमन्वगू॥", + "अहं तं तात याचामि, अहं पुत्त निवारये।", + "चिरं तं दट्ठुमिच्छामि, मा पब्बज युधञ्‍चय॥", + "उस्सावोव तिणग्गम्हि, सूरियुग्गमनं पति।", + "एवमायु मनुस्सानं, मा मं अम्म निवारय॥", + "तरमानो इमं यानं, आरोपेतु", + "मा मे माता तरन्तस्स, अन्तरायकरा अहु॥", + "अभिधावथ भद्दन्ते, सुञ्‍ञं हेस्सति रम्मकं।", + "युधञ्‍चयो अनुञ्‍ञातो, सब्बदत्तेन राजिना॥", + "योहु सेट्ठो सहस्सस्स", + "सोयं कुमारो पब्बजितो, कासायवसनो बली॥", + "उभो कुमारा पब्बजिता, युधञ्‍चयो युधिट्ठिलो।", + "पहाय मातापितरो, सङ्गं छेत्वान मच्‍चुनोति॥", + "एथ", + "एवायं भरतो आह, ‘‘राजा दसरथो मतो’’॥", + "केन रामप्पभावेन, सोचितब्बं न सोचसि।", + "पितरं कालकतं", + "यं न सक्‍का निपालेतुं, पोसेन लपतं बहुं।", + "स किस्स विञ्‍ञू मेधावी, अत्तानमुपतापये॥", + "दहरा", + "अड्ढा चेव दलिद्दा च, सब्बे मच्‍चुपरायणा॥", + "फलानमिव पक्‍कानं, निच्‍चं पतनतो भयं।", + "एवं जातान मच्‍चानं, निच्‍च मरणतो भयं॥", + "सायमेके न दिस्सन्ति, पातो दिट्ठा बहुज्‍जना।", + "पातो एके न दिस्सन्ति, सायं दिट्ठा बहुज्‍जना॥", + "परिदेवयमानो चे, किञ्‍चिदत्थं उदब्बहे।", + "सम्मूळ्हो हिंसमत्तानं, कयिरा तं विचक्खणो॥", + "किसो विवण्णो भवति, हिंसमत्तानमत्तनो", + "न तेन पेता पालेन्ति, निरत्था परिदेवना॥", + "यथा सरणमादित्तं, वारिना परिनिब्बये", + "एवम्पि धीरो सुतवा, मेधावी पण्डितो नरो।", + "खिप्पमुप्पतितं सोकं, वातो तूलंव धंसये॥", + "मच्‍चो एकोव", + "संयोगपरमात्वेव, सम्भोगा सब्बपाणिनं॥", + "तस्मा हि धीरस्स बहुस्सुतस्स, सम्पस्सतो लोकमिमं परञ्‍च।", + "अञ्‍ञाय धम्मं हदयं मनञ्‍च, सोका महन्तापि न तापयन्ति॥", + "सोहं दस्सञ्‍च भोक्खञ्‍च, भरिस्सामि च", + "सेसञ्‍च पालयिस्सामि, किच्‍चमेतं", + "दस वस्ससहस्सानि, सट्ठि वस्ससतानि च।", + "कम्बुगीवो महाबाहु, रामो रज्‍जमकारयीति॥", + "जानन्तो", + "इमे कुमारे पूजेन्तो, न तं केनचि मञ्‍ञथ॥", + "तिट्ठन्ते नो महाराजे, अदु", + "ञाती तं समनुञ्‍ञिंसु, सम्पस्सं अत्थमत्तनो॥", + "केन संवरवत्तेन, सञ्‍जाते अभितिट्ठसि।", + "केन तं नातिवत्तन्ति, ञातिसङ्घा समागता॥", + "न", + "सक्‍कच्‍चं", + "ते मं धम्मगुणे युत्तं, सुस्सूसमनुसूयकं।", + "समणा मनुसासन्ति", + "तेसाहं वचनं सुत्वा, समणानं महेसिनं।", + "न किञ्‍चि अतिमञ्‍ञामि, धम्मे मे निरतो मनो॥", + "हत्थारोहा अनीकट्ठा, रथिका पत्तिकारका।", + "तेसं", + "महामत्ता च मे अत्थि, मन्तिनो परिचारका।", + "बाराणसिं वोहरन्ति, बहुमंससुरोदकं॥", + "अथोपि वाणिजा फीता, नानारट्ठेहि आगता।", + "तेसु मे विहिता रक्खा, एवं जानाहुपोसथ॥", + "धम्मेन किर ञातीनं, रज्‍जं कारेहि संवर।", + "मेधावी पण्डितो चासि", + "तं तं ञातिपरिब्यूळ्हं, नानारतनमोचितं।", + "अमित्ता नप्पसहन्ति, इन्दंव असुराधिपोति॥", + "उम्मुज्‍जन्ति", + "सुप्पारकं", + "कुरुकच्छा", + "नावाय विप्पनट्ठाय, खुरमालीति वुच्‍चति॥", + "यथा अग्गीव सुरियोव", + "सुप्पारकं तं पुच्छाम, समुद्दो कतमो अयं॥", + "कुरुकच्छा पयातानं, वाणिजानं धनेसिनं।", + "नावाय विप्पनट्ठाय, अग्गिमालीति वुच्‍चति॥", + "यथा दधीव खीरंव", + "सुप्पारकं तं पुच्छाम, समुद्दो कतमो अयं॥", + "कुरुकच्छा", + "नावाय विप्पनट्ठाय, दधिमालीति", + "यथा कुसोव सस्सोव, समुद्दो पटिदिस्सति।", + "सुप्पारकं तं पुच्छाम, समुद्दो कतमो अयं॥", + "कुरुकच्छा पयातानं, वाणिजानं धनेसिनं।", + "नावाय विप्पनट्ठाय, कुसमालीति वुच्‍चति॥", + "यथा नळोव वेळूव, समुद्दो पटिदिस्सति।", + "सुप्पारकं तं पुच्छाम, समुद्दो कतमो अयं॥", + "कुरुकच्छा पयातानं, वाणिजानं धनेसिनं।", + "नावाय विप्पनट्ठाय, नळमालीति वुच्‍चति॥", + "महब्भयो भिंसनको, सद्दो सुय्यतिमानुसो", + "यथा", + "सुप्पारकं तं पुच्छाम, समुद्दो कतमो अयं॥", + "कुरुकच्छा", + "नावाय विप्पनट्ठाय, बळवामुखीति", + "यतो सरामि अत्तानं, यतो पत्तोस्मि विञ्‍ञुतं।", + "नाभिजानामि सञ्‍चिच्‍च, एकपाणम्पि हिंसितं।", + "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, सोत्थिं नावा निवत्ततूति॥", + "सिरिमातुसुपोसकनागवरो, पुन जुण्हक धम्ममुदयवरो।", + "अथ पानि युधञ्‍चयको च, दसरथ संवर पारगतेन नवाति॥", + "लुद्धानं", + "नादेवसत्तो पुरिसो, थीनं सद्धातुमरहति॥", + "न ता पजानन्ति कतं न किच्‍चं, न मातरं पितरं भातरं वा।", + "अनरिया समतिक्‍कन्तधम्मा, सस्सेव चित्तस्स वसं वजन्ति॥", + "चिरानुवुट्ठम्पि", + "आवासु किच्‍चेसु च नं जहन्ति, तस्माहमित्थीनं न विस्ससामि॥", + "थीनञ्हि चित्तं यथा वानरस्स, कन्‍नप्पकन्‍नं यथा रुक्खछाया।", + "चलाचलं हदयमित्थियानं, चक्‍कस्स नेमि विय परिवत्तति॥", + "यदा ता पस्सन्ति समेक्खमाना, आदेय्यरूपं पुरिसस्स वित्तं।", + "सण्हाहि वाचाहि नयन्ति मेनं, कम्बोजका", + "यदा न पस्सन्ति समेक्खमाना, आदेय्यरूपं पुरिसस्स वित्तं।", + "समन्ततो नं परिवज्‍जयन्ति, तिण्णो नदीपारगतोव कुल्‍लं॥", + "सिलेसूपमा", + "सेवन्ति हेता पियमप्पियञ्‍च, नावा यथा ओरकूलं परञ्‍च॥", + "न ता एकस्स न द्विन्‍नं, आपणोव पसारितो।", + "यो ता मय्हन्ति मञ्‍ञेय्य, वातं जालेन बाधये", + "यथा नदी च पन्थो च, पानागारं सभा पपा।", + "एवं लोकित्थियो नाम, वेला तासं न विज्‍जति", + "घतासनसमा एता, कण्हसप्पसिरूपमा।", + "गावो बहितिणस्सेव, ओमसन्ति वरं वरं॥", + "घतासनं कुञ्‍जरं कण्हसप्पं, मुद्धाभिसित्तं पमदा च सब्बा।", + "एते नरो निच्‍चयतो", + "नच्‍चन्तवण्णा", + "न परस्स भरिया न धनस्स हेतु, एतित्थियो पञ्‍च न सेवितब्बाति॥", + "का त्वं सुद्धेहि वत्थेहि, अघे वेहायसं", + "केन त्यास्सूनि वत्तन्ति, कुतो तं भयमागतं॥", + "तवेव देव विजिते, भद्दसालोति मं विदू।", + "सट्ठि", + "कारयन्ता", + "विविधे चापि पासादे, न मं ते अच्‍चमञ्‍ञिसुं।", + "यथेव मं ते पूजेसुं, तथेव त्वम्पि पूजय॥", + "तं इवाहं", + "आरोहपरिणाहेन, अभिरूपोसि जातिया॥", + "पासादं कारयिस्सामि, एकत्थम्भं मनोरमं।", + "तत्थ तं उपनेस्सामि, चिरं ते यक्ख जीवितं॥", + "एवं चित्तं उदपादि, सरीरेन विनाभावो।", + "पुथुसो मं विकन्तित्वा, खण्डसो अवकन्तथ॥", + "अग्गे", + "एवं मे छिज्‍जमानस्स, न दुक्खं मरणं सिया॥", + "हत्थपादं", + "ततो पच्छा सिरो छिन्दे, तं दुक्खं मरणं सिया॥", + "सुखं नु खण्डसो छिन्‍नं, भद्दसालवनप्पति।", + "किं हेतु किं उपादाय, खण्डसो छिन्‍नमिच्छसि॥", + "यञ्‍च हेतुमुपादाय, हेतुं धम्मूपसंहितं।", + "खण्डसो छिन्‍नमिच्छामि, महाराज सुणोहि मे॥", + "ञाती मे सुखसंवद्धा, मम पस्से निवातजा।", + "तेपिहं उपहिंसेय्यं, परेसं असुखोचितं॥", + "चेतेय्यरूपं", + "हितकामोसि ञातीनं, अभयं सम्म दम्मि तेति॥", + "कसन्ति", + "नयिमस्स दीपकस्स भागिनो, जम्बुदीपा इदमेव नो वरं॥", + "तिपञ्‍चरत्तूपगतम्हि चन्दे, वेगो", + "उप्‍लविस्सं दीपमिमं उळारं, मा वो वधी गच्छथ लेणमञ्‍ञं॥", + "न जातुयं सागरवारिवेगो, उप्‍लविस्सं दीपमिमं उळारं।", + "तं मे निमित्तेहि बहूहि दिट्ठं, मा भेथ किं सोचथ मोदथव्हो", + "पहूतभक्खं बहुअन्‍नपानं, पत्तत्थ आवासमिमं उळारं।", + "न वो भयं पटिपस्सामि किञ्‍चि, आपुत्तपुत्तेहि पमोदथव्हो॥", + "यो देवोयं दक्खिणायं", + "न उत्तरो वेदि भयाभयस्स, मा भेथ किं सोचथ मोदथव्हो॥", + "यथा इमे विप्पवदन्ति यक्खा, एको भयं संसति खेममेको।", + "तदिङ्घ मय्हं वचनं सुणाथ, खिप्पं", + "सब्बे", + "सचे अयं दक्खिणो सच्‍चमाह, मोघं पटिक्‍कोसति उत्तरोयं।", + "सा चेव नो हेहिति आपदत्था, इमञ्‍च दीपं न परिच्‍चजेम॥", + "सचे च खो उत्तरो सच्‍चमाह, मोघं पटिक्‍कोसति दक्खिणोयं।", + "तमेव नावं अभिरुय्ह सब्बे, एवं मयं सोत्थि तरेमु पारं॥", + "न वे सुगण्हं पठमेन सेट्ठं, कनिट्ठमापाथगतं गहेत्वा।", + "यो चीध तच्छं", + "यथापि ते सागरवारिमज्झे, सकम्मुना सोत्थि वहिंसु वाणिजा।", + "अनागतत्थं पटिविज्झियान, अप्पम्पि नाच्‍चेति स भूरिपञ्‍ञो॥", + "बाला", + "अनागतं", + "तं तादिसं पटिकत", + "कामं", + "अद्धा पीतिमनो होति, लद्धा मच्‍चो यदिच्छति॥", + "कामं कामयमानस्स, तस्स चे तं समिज्झति।", + "ततो नं अपरं कामे, धम्मे तण्हंव विन्दति॥", + "गवंव सिङ्गिनो सिङ्गं, वड्ढमानस्स वड्ढति।", + "एवं मन्दस्स पोसस्स, बालस्स अविजानतो।", + "भिय्यो तण्हा पिपासा च, वड्ढमानस्स वड्ढति॥", + "पथब्या सालियवकं, गवस्सं", + "दत्वा च", + "राजा", + "ओरं समुद्दस्स अतित्तरूपो", + "याव अनुस्सरं कामे, मनसा तित्ति नाज्झगा।", + "ततो निवत्ता पटिकम्म दिस्वा, ते वे सुतित्ता ये", + "पञ्‍ञाय तित्तिनं", + "पञ्‍ञाय तित्तं पुरिसं, तण्हा न कुरुते वसं॥", + "अपचिनेथेव कामानं", + "समुद्दमत्तो पुरिसो, न सो कामेहि तप्पति॥", + "रथकारोव चम्मस्स, परिकन्तं उपाहनं।", + "यं यं चजति", + "सब्बं चे सुखमिच्छेय्य, सब्बे कामे परिच्‍चजे॥", + "अट्ठ", + "पटिगण्ह महाब्रह्मे, साधेतं तव भासितं॥", + "न मे अत्थो सहस्सेहि, सतेहि नहुतेहि वा।", + "पच्छिमं भासतो गाथं, कामे मे न रतो मनो॥", + "भद्रको", + "यो", + "दस खलु इमानि", + "स पच्छा मनुतप्पति, इच्‍चेवाह", + "अलद्धा वित्तं तप्पति, पुब्बे असमुदानितं।", + "न पुब्बे धनमेसिस्सं, इति पच्छानुतप्पति॥", + "सक्यरूपं पुरे सन्तं, मया सिप्पं न सिक्खितं।", + "किच्छा वुत्ति असिप्पस्स, इति पच्छानुतप्पति॥", + "कूटवेदी पुरे आसिं, पिसुणो पिट्ठिमंसिको।", + "चण्डो च फरुसो चापि", + "पाणातिपाती पुरे आसिं, लुद्दो चापि", + "भूतानं नापचायिस्सं, इति पच्छानुतप्पति॥", + "बहूसु वत सन्तीसु, अनापादासु इत्थिसु।", + "परदारं असेविस्सं, इति पच्छानुतप्पति॥", + "बहुम्हि वत सन्तम्हि, अन्‍नपाने उपट्ठिते।", + "न पुब्बे अददं", + "मातरं पितरञ्‍चापि, जिण्णकं गतयोब्बनं", + "पहु", + "आचरियमनुसत्थारं", + "पितरं अतिमञ्‍ञिस्सं, इति पच्छानुतप्पति॥", + "समणे ब्राह्मणे चापि, सीलवन्ते बहुस्सुते।", + "न पुब्बे पयिरुपासिस्सं, इति पच्छानुतप्पति॥", + "साधु होति तपो चिण्णो, सन्तो च पयिरुपासितो।", + "न च पुब्बे तपो चिण्णो, इति पच्छानुतप्पति॥", + "यो च एतानि ठानानि, योनिसो पटिपज्‍जति।", + "करं पुरिसकिच्‍चानि, स पच्छा नानुतप्पतीति॥", + "कण्हो", + "बद्धो पञ्‍चहि रज्‍जूहि, किं रवि", + "नायं मिगानमत्थाय, उसीनक", + "मनुस्सानं अनयो हुत्वा, तदा कण्हो पमोक्खति॥", + "पत्तहत्था समणका, मुण्डा सङ्घाटिपारुता।", + "नङ्गलेहि कसिस्सन्ति, तदा कण्हो पमोक्खति॥", + "तपस्सिनियो", + "यदा लोके गमिस्सन्ति, तदा कण्हो पमोक्खति॥", + "दीघोत्तरोट्ठा", + "इणं चोदाय", + "अधिच्‍च वेदे", + "भतिकाय यजिस्सन्ति, तदा कण्हो पमोक्खति॥", + "मातरं पितरञ्‍चापि, जिण्णकं गतयोब्बनं।", + "पहू सन्तो", + "मातरं", + "बाला तुम्हेति वक्खन्ति, तदा कण्हो पमोक्खति॥", + "आचरियभरियं सखिं", + "यदा लोके गमिस्सन्ति, तदा कण्हो पमोक्खति॥", + "असिचम्मं गहेत्वान, खग्गं पग्गय्ह ब्राह्मणा।", + "पन्थघातं करिस्सन्ति, तदा कण्हो पमोक्खति॥", + "सुक्‍कच्छवी वेधवेरा, थूलबाहू अपातुभा।", + "मित्तभेदं करिस्सन्ति, तदा कण्हो पमोक्खति॥", + "मायाविनो नेकतिका, असप्पुरिसचिन्तका।", + "यदा लोके भविस्सन्ति, तदा कण्हो पमोक्खतीति॥", + "नेव", + "सुकिच्छरूपं वतिदं परित्तं, पत्थोदनो नालमयं दुविन्‍नं॥", + "अप्पम्हा अप्पकं दज्‍जा, अनुमज्झतो मज्झकं।", + "बहुम्हा बहुकं दज्‍जा, अदानं नुपपज्‍जति", + "तं तं वदामि कोसिय, देहि दानानि भुञ्‍ज च॥", + "अरियमग्गं समारूह", + "मोघञ्‍चस्स हुतं होति, मोघञ्‍चापि समीहितं।", + "अतिथिस्मिं यो निसिन्‍नस्मिं, एको भुञ्‍जति भोजनं॥", + "तं तं वदामि कोसिय, देहि दानानि भुञ्‍ज च।", + "अरियमग्गं समारूह, नेकासी लभते सुखं॥", + "सच्‍चञ्‍चस्स", + "अतिथिस्मिं यो निसिन्‍नस्मिं, नेको भुञ्‍जति भोजनं॥", + "तं तं वदामि कोसिय, देहि दानानि भुञ्‍ज च।", + "अरियमग्गं समारूह, नेकासी लभते सुखं॥", + "सरञ्‍च जुहति पोसो, बहुकाय गयाय च।", + "दोणे तिम्बरुतित्थस्मिं, सीघसोते महावहे॥", + "अत्र चस्स हुतं होति, अत्र चस्स समीहितं।", + "अतिथिस्मिं यो निसिन्‍नस्मिं, नेको भुञ्‍जति भोजनं॥", + "तं तं वदामि कोसिय, देहि दानानि भुञ्‍ज च।", + "अरियमग्गं", + "बळिसञ्हि सो निगिलति", + "अतिथिस्मिं यो निसिन्‍नस्मिं, एको भुञ्‍जति भोजनं॥", + "तं तं वदामि कोसिय, देहि दानानि भुञ्‍ज च।", + "अरियमग्गं समारूह, नेकासी लभते सुखं॥", + "उळारवण्णा वत ब्राह्मणा इमे, अयञ्‍च वो सुनखो किस्स हेतु।", + "उच्‍चावचं वण्णनिभं विकुब्बति, अक्खाथ नो ब्राह्मणा के नु तुम्हे॥", + "चन्दो च सुरियो च", + "सक्‍कोहमस्मि तिदसानमिन्दो, एसो च खो पञ्‍चसिखोति वुच्‍चति॥", + "पाणिस्सरा", + "सुत्तमेनं पबोधेन्ति, पटिबुद्धो च नन्दति॥", + "ये केचिमे मच्छरिनो कदरिया, परिभासका समणब्राह्मणानं।", + "इधेव निक्खिप्प सरीरदेहं, कायस्स भेदा निरयं वजन्ति॥", + "ये", + "इधेव निक्खिप्प सरीरदेहं, कायस्स भेदा सुगतिं वजन्ति॥", + "त्वं नोसि ञाति पुरिमासु जातिसु, सो मच्छरी रोसको", + "तवेव अत्थाय इधागतम्हा, मा पापधम्मो निरयं गमित्थ", + "अद्धा हि मं वो हितकामा, यं मं समनुसासथ।", + "सोहं तथा करिस्सामि, सब्बं वुत्तं हितेसिभि॥", + "एसाहमज्‍जेव उपारमामि, न चापिहं", + "न चापि मे किञ्‍चि अदेय्यमत्थि, न चापिदत्वा उदकं पिवामि", + "एवञ्‍च मे ददतो सब्बकालं", + "ततो अहं पब्बजिस्सामि सक्‍क, हित्वान कामानि यथोधिकानीति॥", + "येसं", + "जाता अमित्ता दुवे सहाया, पटिसन्धाय चरन्ति किस्स हेतु॥", + "यदि", + "रट्ठा पब्बाजयिस्सामि वो सब्बे, न हि मत्थो दुप्पञ्‍ञजातिकेहि॥", + "महाजनसमागमम्हि घोरे, जनकोलाहलसङ्गमम्हि जाते।", + "विक्खित्तमना अनेकचित्ता, पञ्हं न सक्‍कुणोम वत्तुमेतं॥", + "एकग्गचित्ताव एकमेका, रहसि गता अत्थं निचिन्तयित्वा", + "पविवेके सम्मसित्वान धीरा, अथ वक्खन्ति जनिन्द एतमत्थं॥", + "उग्गपुत्त-राजपुत्तियानं, उरब्भस्स मंसं पियं मनापं।", + "न सुनखस्स ते अदेन्ति मंसं, अथ मेण्डस्स सुणेन सख्यमस्स॥", + "चम्मं विहनन्ति एळकस्स, अस्सपिट्ठत्थरस्सुखस्स", + "न च ते सुनखस्स अत्थरन्ति, अथ", + "आवेल्‍लितसिङ्गिको", + "तिणभक्खो मंसभोजनो च, अथ मेण्डस्स सुणेन सख्यमस्स॥", + "तिणमासि पलासमासि मेण्डो, न च सुनखो तिणमासि नो पलासं।", + "गण्हेय्य सुणो ससं बिळारं, अथ मेण्डस्स सुणेन सख्यमस्स॥", + "अट्ठड्ढपदो", + "छादियमाहरती अयं इमस्स, मंसं आहरती अयं अमुस्स॥", + "पासादवरगतो विदेहसेट्ठो, वितिहारं अञ्‍ञमञ्‍ञभोजनानं।", + "अद्दक्खि", + "लाभा वत मे अनप्परूपा, यस्स मेदिसा पण्डिता कुलम्हि।", + "पञ्हस्स गम्भीरगतं निपुणमत्थं, पटिविज्झन्ति सुभासितेन धीरा॥", + "अस्सतरिरथञ्‍च एकमेकं, फीतं गामवरञ्‍च एकमेकं।", + "सब्बेसं वो दम्मि पण्डितानं, परमप्पतीतमनो सुभासितेनाति॥", + "नादट्ठा", + "इस्सरो पणये दण्डं, सामं अप्पटिवेक्खिय॥", + "यो च अप्पटिवेक्खित्वा, दण्डं कुब्बति खत्तियो।", + "सकण्टकं सो गिलति, जच्‍चन्धोव समक्खिकं॥", + "अदण्डियं दण्डयति", + "अन्धोव विसमं मग्गं, न जानाति समासमं॥", + "यो च एतानि ठानानि, अणुं थूलानि सब्बसो।", + "सुदिट्ठमनुसासेय्य, स वे वोहरितु", + "नेकन्तमुदुना", + "अत्तं महन्ते", + "परिभूतो मुदु होति, अतितिक्खो च वेरवा।", + "एतञ्‍च उभयं ञत्वा, अनुमज्झं समाचरे॥", + "बहुम्पि रत्तो भासेय्य, दुट्ठोपि बहु भासति।", + "न इत्थिकारणा राज, पुत्तं घातेतुमरहसि॥", + "सब्बोव", + "तेनाहं पटिपज्‍जिस्सं, गच्छथ पक्खिपथेव", + "अनेकताले नरके, गम्भीरे च सुदुत्तरे", + "पातितो गिरिदुग्गस्मिं, केन त्वं तत्थ नामरि॥", + "नागो जातफणो तत्थ, थामवा गिरिसानुजो।", + "पच्‍चग्गहि मं भोगेहि, तेनाहं तत्थ नामरिं॥", + "एहि तं पटिनेस्सामि, राजपुत्त सकं घरं।", + "रज्‍जं कारेहि", + "यथा गिलित्वा बळिसं, उद्धरेय्य सलोहितं।", + "उद्धरित्वा सुखी अस्स, एवं", + "किं नु त्वं बळिसं ब्रूसि, किं त्वं ब्रूसि सलोहितं।", + "किं नु त्वं उब्भतं ब्रूसि, तं मे अक्खाहि पुच्छितो॥", + "कामाहं बळिसं ब्रूमि, हत्थिअस्सं सलोहितं।", + "चत्ताहं उब्भतं ब्रूमि, एवं जानाहि खत्तिय॥", + "चिञ्‍चामाणविका", + "आनन्दो पण्डितो नागो, सारिपुत्तो च देवता।", + "राजपुत्तो अहं आसिं", + "कानि", + "अमित्तं जानेय्य मेधावी, दिस्वा सुत्वा च पण्डितो॥", + "न नं उम्हयते दिस्वा, न च नं पटिनन्दति।", + "चक्खूनि चस्स", + "अमित्ते तस्स भजति, मित्ते तस्स न सेवति।", + "वण्णकामे निवारेति, अक्‍कोसन्ते पसंसति॥", + "गुय्हञ्‍च तस्स नक्खाति, तस्स गुय्हं न गूहति।", + "कम्मं तस्स न वण्णेति, पञ्‍ञस्स नप्पसंसति॥", + "अभवे", + "अच्छेरं", + "ततो नं नानुकम्पति, अहो सोपि", + "इच्‍चेते सोळसाकारा, अमित्तस्मिं पतिट्ठिता।", + "येहि अमित्तं जानेय्य, दिस्वा सुत्वा च पण्डितो॥", + "कानि कम्मानि कुब्बानं, कथं विञ्‍ञू परक्‍कमे।", + "मित्तं", + "पवुत्थं तस्स सरति, आगतं अभिनन्दति।", + "ततो केलायितो होति, वाचाय पटिनन्दति॥", + "मित्ते तस्सेव भजति, अमित्ते तस्स न सेवति।", + "अक्‍कोसन्ते निवारेति, वण्णकामे पसंसति॥", + "गुय्हञ्‍च तस्स अक्खाति, तस्स गुय्हञ्‍च गूहति।", + "कम्मञ्‍च तस्स वण्णेति, पञ्‍ञं तस्स", + "भवे च नन्दति तस्स", + "अच्छेरं", + "ततो नं अनुकम्पति, अहो सोपि", + "इच्‍चेते", + "येहि मित्तञ्‍च जानेय्य", + "लहुचित्त ससाल कसन्ति पुन, अथ काम दसखलुट्ठानवरो।", + "अथ कण्ह सुकोसिय मेण्डवरो, पदुमो पुन मित्तवरेन दसाति॥", + "अहासि", + "तेहेव मन्तेहि न दानि तुय्हं, दुमप्फला पातुभवन्ति ब्रह्मे॥", + "नक्खत्तयोगं पटिमानयामि, खणं मुहुत्तञ्‍च मन्ते न पस्सं", + "नक्खत्तयोगञ्‍च खणञ्‍च लद्धा, अद्धाहरिस्सम्बफलं", + "नक्खत्तयोगं न पुरे अभाणि, खणं मुहुत्तं न पुरे असंसि।", + "सयं हरी", + "मन्ताभिजप्पेन पुरे हि", + "स्वाज्‍ज न पारेसि जप्पम्पि मन्तं", + "चण्डालपुत्तो", + "मा चस्सु मे पुच्छितो नामगोत्तं, गुय्हित्थो अत्थं", + "सोहं", + "‘‘मन्ता इमे ब्राह्मणस्सा’’ति मिच्छा, पहीनमन्तो कपणो रुदामि॥", + "एरण्डा पुचिमन्दा वा, अथ वा पालिभद्दका।", + "मधुं मधुत्थिको विन्दे, सो हि तस्स दुमुत्तमो॥", + "खत्तिया ब्राह्मणा वेस्सा, सुद्दा चण्डालपुक्‍कुसा।", + "यम्हा धम्मं विजानेय्य, सो हि तस्स नरुत्तमो॥", + "इमस्स दण्डञ्‍च वधञ्‍च दत्वा, गले गहेत्वा खलयाथ", + "यो उत्तमत्थं कसिरेन लद्धं, मानातिमानेन विनासयित्थ॥", + "यथा समं मञ्‍ञमानो पतेय्य, सोब्भं गुहं नरकं पूतिपादं।", + "रज्‍जूति वा अक्‍कमे कण्हसप्पं, अन्धो", + "एवम्पि मं त्वं खलितं सपञ्‍ञ", + "धम्मेन मन्तं", + "पकतिम्पि ते अत्तमनो असंसिं, धम्मे ठितं तं", + "यो", + "किञ्‍चापि लद्धा जीवितुं अप्पपञ्‍ञो", + "बालस्स", + "मन्ते मयं तादिसके न देम, कुतो मन्ता गच्छ न मय्ह रुच्‍चसीति॥", + "कुठारिहत्थो", + "पुट्ठो मे सम्म अक्खाहि, किं दारुं छेतुमिच्छसि॥", + "इस्सो", + "पुट्ठो मे सम्म अक्खाहि, किं दारुं नेमिया दळ्हं॥", + "नेव सालो न खदिरो, नास्सकण्णो कुतो धवो।", + "रुक्खो च", + "कीदिसानिस्स पत्तानि, खन्धो वा पन कीदिसो।", + "पुट्ठो मे सम्म अक्खाहि, यथा जानेमु फन्दनं॥", + "यस्स साखा पलम्बन्ति, नमन्ति न च भञ्‍जरे।", + "सो रुक्खो फन्दनो नाम, यस्स मूले अहं ठितो॥", + "अरानं चक्‍कनाभीनं, ईसानेमिरथस्स च।", + "सब्बस्स ते कम्मनियो, अयं हेस्सति फन्दनो॥", + "इति फन्दनरुक्खोपि, तावदे अज्झभासथ।", + "मय्हम्पि वचनं अत्थि, भारद्वाज सुणोहि मे॥", + "इस्सस्स", + "तेन नेमिं पसारेसि", + "इति फन्दनरुक्खोपि, वेरं अप्पेसि तावदे।", + "जातानञ्‍च अजातानं, इस्सानं दुक्खमावहि॥", + "इच्‍चेवं", + "अञ्‍ञमञ्‍ञं", + "एवमेव मनुस्सानं, विवादो यत्थ जायति।", + "मयूरनच्‍चं नच्‍चन्ति, यथा ते इस्सफन्दना॥", + "तं", + "सम्मोदथ मा विवदथ", + "सामग्गिमेव", + "सामग्गिरतो धम्मट्ठो, योगक्खेमा न धंसतीति॥", + "इधेव हंस निपत, पियं मे तव दस्सनं।", + "इस्सरोसि अनुप्पत्तो, यमिधत्थि पवेदय॥", + "सवनेन एकस्स पिया भवन्ति, दिस्वा पनेकस्स वियेति", + "दिस्वा च सुत्वा च पिया भवन्ति, कच्‍चिन्‍नु मे पीयसि", + "सवनेन पियो मेसि, भिय्यो चागम्म दस्सनं।", + "एवं पियदस्सनो मे", + "वसेय्याम तवागारे, निच्‍चं सक्‍कतपूजिता।", + "मत्तो च एकदा वज्‍जे", + "धिरत्थु", + "न चापि मज्‍जं पिस्सामि", + "सुविजानं", + "मनुस्सवस्सितं राज, दुब्बिजानतरं ततो॥", + "अपि चे मञ्‍ञती पोसो, ञाति मित्तो सखाति वा।", + "यो पुब्बे सुमनो हुत्वा, पच्छा सम्पज्‍जते दिसो॥", + "यस्मिं मनो निविसति, अविदूरे सहापि सो।", + "सन्तिकेपि हि सो दूरे, यस्मिं नाविसते", + "अन्तोपि सो होति पसन्‍नचित्तो, पारं समुद्दस्स पसन्‍नचित्तो।", + "अन्तोपि सो होति पदुट्ठचित्तो, पारं समुद्दस्स पदुट्ठचित्तो॥", + "संवसन्ता विवसन्ति, ये दिसा ते रथेसभ।", + "आरा सन्तो संवसन्ति, मनसा रट्ठवड्ढन॥", + "अतिचिरं निवासेन, पियो भवति अप्पियो।", + "आमन्त खो तं गच्छाम", + "एवं", + "परिचारकानं सतं", + "एवं तं अभियाचाम, पुन कयिरासि परियायं॥", + "एवं चे नो विहरतं, अन्तरायो न हेस्सति।", + "तुय्हञ्‍चापि", + "अप्पेव नाम पस्सेमु", + "न ते कट्ठानि भिन्‍नानि, न ते उदकमाभतं।", + "अग्गीपि ते न हापितो", + "न", + "दुक्खो वासो अरञ्‍ञस्मिं, रट्ठं इच्छामि गन्तवे॥", + "यथा अहं इतो गन्त्वा, यस्मिं जनपदे वसं।", + "आचारं ब्रह्मे", + "सचे अरञ्‍ञं हित्वान, वनमूलफलानि च।", + "रट्ठे रोचयसे वासं, तं धम्मं निसामेहि मे॥", + "विसं मा पटिसेवित्थो", + "पङ्के च मा विसीदित्थो", + "किं नु विसं पपातो वा, पङ्को वा ब्रह्मचारिनं।", + "कं त्वं आसीविसं ब्रूसि, तं मे अक्खाहि पुच्छितो।", + "आसवो तात लोकस्मिं, सुरा नाम पवुच्‍चति।", + "मनुञ्‍ञो", + "विसं तदाहु अरिया से, ब्रह्मचरियस्स नारद॥", + "इत्थियो", + "हरन्ति युविनो चित्तं, तूलं भट्ठंव मालुतो।", + "पपातो एसो अक्खातो, ब्रह्मचरियस्स नारद॥", + "लाभो सिलोको सक्‍कारो, पूजा परकुलेसु च।", + "पङ्को एसो च", + "ससत्था", + "ते तादिसे मनुस्सिन्दे, महन्ते तात नारद॥", + "इस्सरानं अधिपतीनं, न तेसं पादतो चरे।", + "आसीविसोति", + "भत्तत्थो भत्तकाले च", + "यदेत्थ कुसलं जञ्‍ञा, तत्थ घासेसनं चरे॥", + "पविसित्वा", + "मितं खादे मितं भुञ्‍जे, न च रूपे मनं करे॥", + "गोट्ठं मज्‍जं किराटञ्‍च", + "आरका परिवज्‍जेहि, यानीव विसमं पथन्ति॥", + "दूते", + "तेसं पुट्ठो न ब्याकासि, दुक्खं गुय्हमतं", + "सचे ते दुक्खमुप्पज्‍जे, कासीनं रट्ठवड्ढन।", + "मा खो नं तस्स अक्खाहि, यो तं दुक्खा न मोचये॥", + "यो तस्स", + "विप्पमोचेय्य धम्मेन, कामं तस्स पवेदय", + "सुविजानं सिङ्गालानं, सकुणानञ्‍च वस्सितं।", + "मनुस्सवस्सितं राज, दुब्बिजानतरं ततो॥", + "अपि चे मञ्‍ञती पोसो, ञाति मित्तो सखाति वा।", + "यो पुब्बे सुमनो हुत्वा, पच्छा सम्पज्‍जते दिसो॥", + "यो अत्तनो दुक्खमनानुपुट्ठो, पवेदये जन्तु अकालरूपे।", + "आनन्दिनो तस्स भवन्तिमित्ता", + "कालञ्‍च ञत्वान तथाविधस्स, मेधावीनं एकमनं विदित्वा।", + "अक्खेय्य तिब्बानि", + "सचे", + "एकोव तिब्बानि सहेय्य धीरो, सच्‍चं हिरोत्तप्पमपेक्खमानो॥", + "अहं", + "भिक्खमानो महाराज, आचरियस्स धनत्थिको॥", + "गहपती राजपुरिसे, महासाले च ब्राह्मणे।", + "अलत्थं सत्त निक्खानि, सुवण्णस्स जनाधिप।", + "ते मे नट्ठा महाराज, तस्मा सोचामहं भुसं॥", + "पुरिसा ते महाराज, मनसानुविचिन्तिता।", + "नालं दुक्खा पमोचेतुं, तस्मा तेसं न ब्याहरिं॥", + "त्वञ्‍च खो मे महाराज, मनसानुविचिन्तितो।", + "अलं दुक्खा पमोचेतुं, तस्मा तुय्हं पवेदयिं॥", + "तस्सादासि पसन्‍नत्तो, कासीनं रट्ठवड्ढनो।", + "जातरूपमये निक्खे, सुवण्णस्स चतुद्दसाति॥", + "राजा", + "अगमा", + "कालिङ्गो भारद्वाजो च, राजानं कालिङ्गं समणकोलञ्‍ञं।", + "चक्‍कं वत्तयतो परिग्गहेत्वा", + "पच्‍चोरोह महाराज, भूमिभागो यथा समणुग्गतो", + "इध अनधिवरा बुद्धा, अभिसम्बुद्धा विरोचन्ति॥", + "पदक्खिणतो", + "पथविया नाभियं", + "सागरपरियन्ताय, मेदिनिया सब्बभूतधरणिया।", + "पथविया अयं मण्डो, ओरोहित्वा नमो करोहि॥", + "ये ते भवन्ति नागा च, अभिजाता च कुञ्‍जरा।", + "एत्तावता पदेसं ते, नागा नेव मुपयन्ति॥", + "अभिजातो नागो", + "एत्तावता पदेसो", + "तं सुत्वा राजा कालिङ्गो, वेय्यञ्‍जनिकवचो निसामेत्वा।", + "सम्पेसेसि नागं ञस्साम, मयं यथिमस्सिदं", + "सम्पेसितो", + "पटिसक्‍कित्वा", + "कालिङ्गभारद्वाजो, नागं खीणायुकं विदित्वान।", + "राजानं कालिङ्गं, तरमानो अज्झभासित्थ।", + "अञ्‍ञं सङ्कम नागं, नागो खीणायुको महाराज॥", + "तं सुत्वा कालिङ्गो, तरमानो सङ्कमी नागं।", + "सङ्कन्तेव रञ्‍ञे, नागो तत्थेव पति", + "वेय्यञ्‍जनिकवचो, यथा तथा अहु नागो॥", + "कालिङ्गो राजा कालिङ्गं, ब्राह्मणं एतदवोच।", + "त्वमेव असि सम्बुद्धो, सब्बञ्‍ञू सब्बदस्सावी॥", + "तं अनधिवासेन्तो कालिङ्गं", + "वेय्यञ्‍जनिका हि मयं, बुद्धा सब्बञ्‍ञुनो महाराज॥", + "सब्बञ्‍ञू सब्बविदू च, बुद्धा न लक्खणेन जानन्ति।", + "आगमबलसा", + "महयित्वा", + "मालाविलेपनं अभिहरित्वा", + "सट्ठि वाहसहस्सानि, पुप्फानं सन्‍निपातयि।", + "पूजेसि", + "अकित्तिं", + "किं पत्थयं महाब्रह्मे, एको सम्मसि घम्मनि॥", + "दुक्खो पुनब्भवो सक्‍क, सरीरस्स च भेदनं।", + "सम्मोहमरणं दुक्खं, तस्मा सम्मामि वासव॥", + "एतस्मिं ते सुलपिते, पतिरूपे सुभासिते।", + "वरं कस्सप ते दम्मि, यं किञ्‍चि मनसिच्छसि॥", + "वरं चे मे अदो सक्‍क, सब्बभूतानमिस्सर।", + "येन पुत्ते च दारे च, धनधञ्‍ञं पियानि च।", + "लद्धा नरा न", + "एतस्मिं", + "वरं", + "वरं चे मे अदो सक्‍क, सब्बभूतानमिस्सर।", + "खेत्तं वत्थुं हिरञ्‍ञञ्‍च, गवस्सं दासपोरिसं।", + "येन जातेन जीयन्ति, सो दोसो न मयी वसे॥", + "एतस्मिं ते सुलपिते, पतिरूपे सुभासिते।", + "वरं कस्सप ते दम्मि, यं किञ्‍चि मनसिच्छसि॥", + "वरं", + "बालं न पस्से न सुणे, न च बालेन संवसे।", + "बालेनल्‍लाप", + "किं नु ते अकरं बालो, वद कस्सप कारणं।", + "केन कस्सप बालस्स, दस्सनं नाभिकङ्खसि॥", + "अनयं नयति दुम्मेधो, अधुरायं नियुञ्‍जति।", + "दुन्‍नयो सेय्यसो होति, सम्मा वुत्तो पकुप्पति।", + "विनयं सो न जानाति, साधु तस्स अदस्सनं॥", + "एतस्मिं ते सुलपिते, पतिरूपे सुभासिते।", + "वरं कस्सप ते दम्मि, यं किञ्‍चि मनसिच्छसि॥", + "वरं चे मे अदो सक्‍क, सब्बभूतानमिस्सर।", + "धीरं पस्से सुणे धीरं, धीरेन सह संवसे।", + "धीरेनल्‍लापसल्‍लापं, तं करे तञ्‍च रोचये॥", + "किं नु ते अकरं धीरो, वद कस्सप कारणं।", + "केन कस्सप धीरस्स, दस्सनं अभिकङ्खसि॥", + "नयं नयति मेधावी, अधुरायं न युञ्‍जति।", + "सुनयो सेय्यसो होति, सम्मा वुत्तो न कुप्पति।", + "विनयं सो पजानाति, साधु तेन समागमो॥", + "एतस्मिं ते सुलपिते, पतिरूपे सुभासिते।", + "वरं", + "वरं चे मे अदो सक्‍क, सब्बभूतानमिस्सर।", + "ततो रत्या विवसाने", + "दिब्बा भक्खा पातुभवेय्युं, सीलवन्तो च याचका॥", + "ददतो", + "ददं चित्तं पसादेय्यं, एतं सक्‍क वरं वरे॥", + "एतस्मिं", + "वरं कस्सप ते दम्मि, यं किञ्‍चि मनसिच्छसि॥", + "वरं चे मे अदो सक्‍क, सब्बभूतानमिस्सर।", + "न मं पुन उपेय्यासि, एतं सक्‍क वरं वरे॥", + "बहूहि वतचरियाहि", + "दस्सनं अभिकङ्खन्ति, किं नु मे दस्सने भयं॥", + "तं तादिसं देववण्णं", + "दिस्वा तपो पमज्‍जेय्य", + "अहमेव दुब्भासितं भासि बालो, भेकोवरञ्‍ञे अहिमव्हायमानो", + "तक्‍कारिये सोब्भमिमं", + "पप्पोति मच्‍चो अतिवेलभाणी, बन्धं वधं सोकपरिद्दवञ्‍च।", + "अत्तानमेव गरहासि एत्थ, आचेर यं तं निखणन्ति सोब्भे॥", + "किमेवहं तुण्डिलमनुपुच्छिं, करेय्य सं", + "नग्गोवहं", + "यो", + "सो पिंसितो मेण्डसिरेहि तत्थ, अयम्पि अत्थो बहुतादिसोव॥", + "चतुरो जना पोत्थकमग्गहेसुं, एकञ्‍च पोसं अनुरक्खमाना।", + "सब्बेव ते भिन्‍नसिरा सयिंसु, अयम्पि अत्थो बहुतादिसोव॥", + "अजा यथा वेळुगुम्बस्मिं बद्धा", + "तेनेव", + "इमे न देवा न गन्धब्बपुत्ता, मिगा इमे अत्थवसं गता मे", + "एकञ्‍च नं सायमासे पचन्तु, एकं पुनप्पातरासे", + "सतं सहस्सानि दुभासितानि, कलम्पि नाग्घन्ति सुभासितस्स।", + "दुब्भासितं सङ्कमानो किलेसो", + "या", + "इमञ्‍च खो देन्तु महानसाय, पातोव नं पातरासे पचन्तु॥", + "पज्‍जुन्‍ननाथा", + "त्वं नाथोसि", + "द्विन्‍नमञ्‍ञतरं ञत्वा, मुत्तो गच्छेय्य पब्बतं॥", + "न वे निन्दा सुपरिवज्‍जयेथ", + "येनेव एको लभते पसंसं, तेनेव अञ्‍ञो लभते निन्दितारं॥", + "सब्बो लोको परिचित्तो अतिचित्तो", + "पच्‍चेकचित्ता पुथु सब्बसत्ता, कस्सीध चित्तस्स वसे न वत्ते॥", + "तुण्ही अहू किम्पुरिसो सभरियो", + "सो दानि मुत्तो सुखितो अरोगो, वाचाकिरेवत्तवती नरानन्ति॥", + "तस्स", + "यो", + "मय्हं गामवरं देहि, नारियो च अलङ्कता।", + "अहं ते मिगमक्खिस्सं, मिगानं मिगमुत्तमं॥", + "एतस्मिं वनसण्डस्मिं, अम्बा साला च पुप्फिता।", + "इन्दगोपकसञ्छन्‍ना", + "धनुं अद्वेज्झं", + "मिगो च दिस्वा राजानं, दूरतो अज्झभासथ॥", + "आगमेहि", + "को नु ते इदमक्खासि, एत्थेसो तिट्ठते मिगो॥", + "एस पापचरो पोसो, सम्म तिट्ठति आरका।", + "सोयं", + "सच्‍चं किरेव माहंसु, नरा एकच्‍चिया इध।", + "कट्ठं निप्‍लवितं सेय्यो, न त्वेवेकच्‍चि यो नरो॥", + "किं", + "भयञ्हि मं विन्दतिनप्परूपं, सुत्वान तं मानुसिं भासमानं॥", + "यमुद्धरिं वाहने वुय्हमानं, महोदके सलिले सीघसोते।", + "ततोनिदानं भयमागतं मम, दुक्खो हवे राज असब्भि सङ्गमो॥", + "सोहं चतुप्पत्तमिमं विहङ्गमं, तनुच्छिदं हदये ओस्सजामि।", + "हनामि", + "धीरस्स बालस्स हवे जनिन्द, सन्तो वधं नप्पसंसन्ति जातु।", + "कामं घरं गच्छतु पापधम्मो, यञ्‍चस्स भट्ठं तदेतस्स देहि।", + "अहञ्‍च ते कामकरो भवामि॥", + "अद्धा रुरु अञ्‍ञतरो सतं सो", + "कामं घरं गच्छतु पापधम्मो, यञ्‍चस्स भट्ठं तदेतस्स दम्मि।", + "अहञ्‍च ते कामचारं ददामि॥", + "सुविजानं", + "मनुस्सवस्सितं राज, दुब्बिजानतरं ततो॥", + "अपि चे मञ्‍ञती पोसो, ञाति मित्तो सखाति वा।", + "यो पुब्बे सुमनो हुत्वा, पच्छा सम्पज्‍जते दिसो॥", + "समागता जानपदा, नेगमा च समागता।", + "मिगा सस्सानि खादन्ति, तं देवो पटिसेधतु॥", + "कामं जनपदो मासि, रट्ठञ्‍चापि विनस्सतु।", + "न त्वेवाहं रुरुं दुब्भे, दत्वा अभयदक्खिणं॥", + "मा", + "न त्वेवाहं", + "आसीसेथेव", + "पस्सामि वोहं अत्तानं, यथा इच्छिं तथा अहु॥", + "आसीसेथेव पुरिसो, न निब्बिन्देय्य पण्डितो।", + "पस्सामि वोहं अत्तानं, उदका थलमुब्भतं॥", + "वायमेथेव", + "पस्सामि वोहं अत्तानं, यथा इच्छिं तथा अहु॥", + "वायमेथेव पुरिसो, न निब्बिन्देय्य पण्डितो।", + "पस्सामि वोहं अत्तानं, उदका थलमुब्भतं॥", + "दुक्खूपनीतोपि नरो सपञ्‍ञो, आसं न छिन्देय्य सुखागमाय।", + "बहू हि फस्सा अहिता हिता च, अवितक्‍किता मच्‍चमुपब्बजन्ति", + "अचिन्तितम्पि", + "न हि चिन्तामया भोगा, इत्थिया पुरिसस्स वा॥", + "सरभं", + "अलीनचित्तस्स तुवं, विक्‍कन्तमनुजीवसि", + "यो तं विदुग्गा नरका समुद्धरि, सिलाय योग्गं सरभो करित्वा।", + "दुक्खूपनीतं मच्‍चुमुखा पमोचयि, अलीनचित्तं तं मिगं", + "किं त्वं नु", + "विवट्टच्छद्दो नुसि सब्बदस्सी, ञाणं नु ते ब्राह्मण भिंसरूपं॥", + "न चेवहं तत्थ तदा अहोसिं, न चापि मे कोचि नं", + "गाथापदानञ्‍च सुभासितानं, अत्थं तदानेन्ति जनिन्द धीरा॥", + "आदाय पत्तिं", + "नुन्‍नो", + "अद्धा पजानामि अहम्पि एतं, अन्‍नं मिगो ब्राह्मण खत्तियस्स।", + "पुब्बे", + "नेसो मिगो महाराज, असुरेसो दिसम्पति।", + "एतं हन्त्वा मनुस्सिन्द, भवस्सु अमराधिपो॥", + "सचे", + "सपुत्तदारो नरवीरसेट्ठ", + "कामं अहं जानपदा च सब्बे, पुत्ता च दारा च सहायसङ्घा।", + "गच्छेमु तं वेतरणिं यमस्स, न त्वेव हञ्‍ञो मम पाणदो यो", + "अयं मिगो किच्छगतस्स मय्हं, एकस्स कत्ता विवनस्मि घोरे।", + "तं तादिसं पुब्बकिच्‍चं सरन्तो, जानं महाब्रह्मे कथं हनेय्यं॥", + "मित्ताभिराधी", + "नारीगणेहि परिचारियन्तो, मोदस्सु रट्ठे तिदिवेव वासवो॥", + "अक्‍कोधनो", + "दत्वा च भुत्वा च यथानुभावं, अनिन्दितो सग्गमुपेहि ठानन्ति॥", + "वरअम्ब", + "अथ बोधि अकित्ति सुतक्‍करिना, अथ रुरुमिगेनपरो सरभोति॥", + "सम्पन्‍नं", + "पटिवेदेमि ते ब्रह्मे, न ने", + "एको च तत्थ सकुणो, यो नेसं", + "भुत्वा सालिं यथाकामं, तुण्डेनादाय गच्छति॥", + "ओड्डेन्तु", + "जीवञ्‍च नं गहेत्वान, आनयेहि", + "एते भुत्वा पिवित्वा च", + "एको बद्धोस्मि पासेन, किं पापं पकतं मया॥", + "उदरं नून अञ्‍ञेसं, सुव अच्‍चोदरं तव।", + "भुत्वा सालिं यथाकामं, तुण्डेनादाय गच्छसि॥", + "कोट्ठं नु तत्थ पूरेसि, सुव वेरं नु ते मया।", + "पुट्ठो मे सम्म अक्खाहि, कुहिं सालिं निदाहसि", + "न मे वेरं तया सद्धिं, कोट्ठो मय्हं न विज्‍जति।", + "इणं मुञ्‍चामिणं दम्मि, सम्पत्तो कोटसिम्बलिं।", + "निधिम्पि तत्थ निदहामि, एवं जानाहि कोसिय॥", + "कीदिसं ते इणदानं, इणमोक्खो च कीदिसो।", + "निधिनिधानमक्खाहि", + "अजातपक्खा तरुणा, पुत्तका मय्ह कोसिय।", + "ते मं भता भरिस्सन्ति, तस्मा तेसं इणं ददे॥", + "माता पिता च मे वुद्धा, जिण्णका गतयोब्बना।", + "तेसं तुण्डेन हातून, मुञ्‍चे पुब्बकतं", + "अञ्‍ञेपि", + "तेसं पुञ्‍ञत्थिको दम्मि, तं निधिं आहु पण्डिता॥", + "ईदिसं", + "निधिनिधानमक्खामि", + "भद्दको वतयं पक्खी, दिजो परमधम्मिको।", + "एकच्‍चेसु मनुस्सेसु, अयं धम्मो न विज्‍जति॥", + "भुञ्‍ज सालिं यथाकामं, सह सब्बेहि ञातिभि।", + "पुनापि सुव पस्सेमु, पियं मे तव दस्सनं॥", + "भुत्तञ्‍च पीतञ्‍च तवस्समम्हि", + "निक्खित्तदण्डेसु ददाहि दानं, जिण्णे च मातापितरो भरस्सु॥", + "लक्खी वत मे उदपादि अज्‍ज, यो अद्दसासिं पवरं", + "सुवस्स सुत्वान सुभासितानि, काहामि", + "सो कोसियो अत्तमनो उदग्गो, अन्‍नञ्‍च पानञ्‍चभिसङ्खरित्वा", + "अन्‍नेन पानेन पसन्‍नचित्तो, सन्तप्पयि समणब्राह्मणे चाति॥", + "उपनीयतिदं मञ्‍ञे, चन्दे", + "अज्‍ज जहामि जीवितं, पाणा", + "ओसीदि", + "तव चन्दिया सोचन्तिया, न नं अञ्‍ञेहि सोकेहि॥", + "तिणमिव वनमिव मिलायामि", + "तव चन्दिया सोचन्तिया, न नं अञ्‍ञेहि सोकेहि॥", + "वस्समिव सरे पादे", + "तव चन्दिया सोचन्तिया, न नं अञ्‍ञेहि सोकेहि॥", + "पापो खोसि", + "विज्झसि वनमूलस्मिं, सोयं विद्धो छमा सेति॥", + "इमं मय्हं हदयसोकं, पटिमुञ्‍चतु राजपुत्त तव माता।", + "यो मय्हं हदयसोको, किम्पुरिसं अवेक्खमानाय॥", + "इमं मय्हं हदयसोकं, पटिमुञ्‍चतु राजपुत्त तव जाया।", + "यो", + "मा", + "यो किम्पुरिसं अवधि, अदूसकं मय्ह कामा हि", + "मा च पुत्तं मा च पतिं, अद्दक्खि राजपुत्त तव जाया।", + "यो किम्पुरिसं अवधि, अदूसकं मय्ह कामा हि॥", + "मा त्वं चन्दे रोदि, मा सोचि वनतिमिरमत्तक्खि।", + "मम त्वं हेहिसि भरिया, राजकुले पूजिता नारीभि", + "अपि नूनहं मरिस्सं, नाहं", + "यो किम्पुरिसं अवधि, अदूसकं मय्ह कामा हि॥", + "अपि भीरुके अपि जीवितुकामिके, किम्पुरिसि गच्छ हिमवन्तं।", + "तालीसतगरभोजना, अञ्‍ञे", + "ते", + "तत्थेव", + "ते पण्णसन्थता रमणीया, वाळमिगेहि अनुचिण्णा।", + "तत्थेव तं अपस्सन्ती, किम्पुरिस कथं अहं कस्सं", + "ते", + "तत्थेव तं अपस्सन्ती, किम्पुरिस कथं अहं कस्सं॥", + "अच्छा सवन्ति गिरिवन", + "तत्थेव तं अपस्सन्ती, किम्पुरिस कथं अहं कस्सं॥", + "नीलानि हिमवतो पब्बतस्स, कूटानि दस्सनीयानि", + "तत्थेव तं अपस्सन्ती, किम्पुरिस कथं अहं कस्सं॥", + "पीतानि हिमवतो पब्बतस्स, कूटानि दस्सनीयानि।", + "तत्थेव तं अपस्सन्ती, किम्पुरिस कथं अहं कस्सं॥", + "तम्बानि हिमवतो पब्बतस्स, कूटानि दस्सनीयानि।", + "तत्थेव तं अपस्सन्ती, किम्पुरिस कथं अहं कस्सं॥", + "तुङ्गानि हिमवतो पब्बतस्स, कूटानि दस्सनीयानि।", + "तत्थेव तं अपस्सन्ती, किम्पुरिस कथं अहं कस्सं॥", + "सेतानि हिमवतो पब्बतस्स, कूटानि दस्सनीयानि।", + "तत्थेव तं अपस्सन्ती, किम्पुरिस कथं अहं कस्सं॥", + "चित्रानि हिमवतो पब्बतस्स, कूटानि दस्सनीयानि।", + "तत्थेव तं अपस्सन्ती, किम्पुरिस कथं अहं कस्सं॥", + "यक्खगणसेविते", + "तत्थेव तं अपस्सन्ती, किम्पुरिस कथं अहं कस्सं॥", + "किम्पुरिससेविते गन्धमादने, ओसधेभि सञ्छन्‍ने।", + "तत्थेव", + "वन्दे", + "अमतेन अभिसिञ्‍चि, समागतास्मि पियतमेन॥", + "विचराम दानि गिरिवन", + "नानादुमवसनायो", + "उक्‍का चिलाचा", + "मित्तं सहायञ्‍च वदेहि सेनक, आचिक्ख ञातिब्यसनं दिजानं॥", + "दिजो दिजानं पवरोसि पक्खिम", + "पजा ममं खादितुं पत्थयन्ति, लुद्दा चिलाचा", + "मित्तं सहायञ्‍च करोन्ति पण्डिता, काले अकाले सुखमेसमाना", + "करोमि ते सेनक एतमत्थं, अरियो", + "यं होति किच्‍चं अनुकम्पकेन, अरियस्स अरियेन कतं तयीदं", + "अत्तानुरक्खी भव मा अदय्हि", + "तवेव", + "करोन्ति हेके", + "सुदुक्‍करं कम्ममकासि", + "अत्थाय कुररो पुत्ते, अड्ढरत्ते अनागते॥", + "चुतापि हेके", + "पुत्ता ममट्टा गतिमागतोस्मि, अत्थं चरेथो", + "धनेन धञ्‍ञेन च अत्तना च, मित्तं सहायञ्‍च करोन्ति पण्डिता।", + "करोमि ते सेनक एतमत्थं, अरियो हि अरियस्स करोति किच्‍चं॥", + "अप्पोस्सुक्‍को तात तुवं निसीद, पुत्तो", + "अहं चरिस्सामि तवेतमत्थं, सेनस्स पुत्ते परितायमानो॥", + "अद्धा", + "अप्पेव मं दिस्वान पवड्ढकायं, सेनस्स पुत्ता न विहेठयेय्युं॥", + "पसू मनुस्सा मिगवीरसेट्ठ", + "पुत्ता ममट्टा गतिमागतोस्मि, त्वं नोसि राजा भव मे सुखाय॥", + "करोमि", + "कथञ्हि विञ्‍ञू पहु सम्पजानो, न वायमे अत्तजनस्स गुत्तिया॥", + "मित्तञ्‍च कयिराथ सुहदयञ्‍च", + "निवत्थकोचोव", + "सकमित्तस्स कम्मेन, सहायस्सापलायिनो।", + "कूजन्तमुपकूजन्ति", + "मित्तं सहायं अधिगम्म पण्डितो, सो भुञ्‍जती पुत्त पसुं धनं वा।", + "अहञ्‍च पुत्ता च पती च मय्हं, मित्तानुकम्पाय समङ्गिभूता॥", + "राजवता सूरवता च अत्थो, सम्पन्‍नसखिस्स भवन्ति हेते।", + "सो मित्तवा यसवा उग्गतत्तो, अस्मिंधलोके", + "करणीयानि मित्तानि, दलिद्देनापि सेनक।", + "पस्स मित्तानुकम्पाय, समग्गम्हा सञातके", + "सूरेन बलवन्तेन, यो मित्ते", + "एवं सो सुखितो होति, यथाहं त्वञ्‍च सेनकाति॥", + "खराजिना", + "कच्‍चिन्‍नु ते मानुसके पयोगे, इदं विदू परिमुत्ता अपाया॥", + "पापानि", + "सहस्सवेदोपि न तं पटिच्‍च, दुक्खा पमुच्‍चे", + "सहस्सवेदोपि न तं पटिच्‍च, दुक्खा पमुच्‍चे चरणं अपत्वा।", + "मञ्‍ञामि वेदा अफला भवन्ति, ससंयमं चरणञ्‍ञेव सच्‍चं॥", + "न हेव वेदा अफला भवन्ति, ससंयमं चरणञ्‍ञेव सच्‍चं।", + "कित्तिञ्हि", + "भच्‍चा", + "उद्दालको अहं भोतो", + "कथं भो ब्राह्मणो होति, कथं भवति केवली।", + "कथञ्‍च परिनिब्बानं, धम्मट्ठो किन्ति वुच्‍चति॥", + "निरंकत्वा", + "एवंकरो ब्राह्मणो होति खेमी, धम्मे ठितं तेन अमापयिंसु॥", + "न", + "न खन्ती नापि सोरच्‍चं, नापि सो परिनिब्बुतो॥", + "कथं सो", + "कथञ्‍च परिनिब्बानं, धम्मट्ठो किन्ति वुच्‍चति॥", + "अखेत्तबन्धू अममो निरासो, निल्‍लोभपापो भवलोभखीणो।", + "एवंकरो ब्राह्मणो होति खेमी, धम्मे ठितं तेन अमापयिंसु॥", + "खत्तिया ब्राह्मणा वेस्सा, सुद्दा चण्डालपुक्‍कुसा।", + "सब्बेव सोरता दन्ता, सब्बेव परिनिब्बुता।", + "सब्बेसं सीतिभूतानं, अत्थि सेय्योथ", + "खत्तिया ब्राह्मणा वेस्सा, सुद्दा चण्डालपुक्‍कुसा।", + "सब्बेव सोरता दन्ता, सब्बेव परिनिब्बुता।", + "सब्बेसं सीतिभूतानं, नत्थि सेय्योथ पापियो॥", + "खत्तिया ब्राह्मणा वेस्सा, सुद्दा चण्डालपुक्‍कुसा।", + "सब्बेव सोरता दन्ता, सब्बेव परिनिब्बुता॥", + "सब्बेसं सीतिभूतानं, नत्थि सेय्योथ पापियो।", + "पनत्थं", + "नानारत्तेहि वत्थेहि, विमानं भवति छादितं।", + "न तेसं छाया वत्थानं, सो रागो अनुपज्‍जथ॥", + "एवमेव", + "ते सजातिं पमुञ्‍चन्ति", + "अस्सं", + "पुत्तेहि दारेहि समङ्गि होतु, भिसानि ते ब्राह्मण यो अहासि॥", + "मालञ्‍च सो कासिकचन्दनञ्‍च, धारेतु पुत्तस्स बहू भवन्तु।", + "कामेसु तिब्बं कुरुतं अपेक्खं, भिसानि ते ब्राह्मण यो अहासि॥", + "पहूतधञ्‍ञो कसिमा यसस्सी, पुत्ते गिही धनिमा सब्बकामे।", + "वयं अपस्सं घरमावसातु, भिसानि ते ब्राह्मण यो अहासि॥", + "सो खत्तियो होतु पसय्हकारी, राजाभिराजा", + "स", + "सो ब्राह्मणो होतु अवीतरागो, मुहुत्तनक्खत्तपथेसु युत्तो।", + "पूजेतु नं रट्ठपती यसस्सी, भिसानि ते ब्राह्मण यो अहासि॥", + "अज्झायकं", + "पूजेन्तु नं जानपदा समेच्‍च, भिसानि ते ब्राह्मण यो अहासि॥", + "चतुस्सदं गामवरं समिद्धं, दिन्‍नञ्हि सो भुञ्‍जतु वासवेन।", + "अवीतरागो मरणं उपेतु, भिसानि ते ब्राह्मण यो अहासि॥", + "सो गामणी होतु सहायमज्झे, नच्‍चेहि गीतेहि पमोदमानो।", + "सो राजतो ब्यसन मालत्थ", + "यं एकराजा पथविं विजेत्वा, इत्थीसहस्सान", + "सीमन्तिनीनं", + "इसीनञ्हि सा सब्बसमागतानं, भुञ्‍जेय्य सादुं अविकम्पमाना।", + "चरातु लाभेन विकत्थमाना, भिसानि ते ब्राह्मण या अहासि॥", + "आवासिको होतु महाविहारे, नवकम्मिको होतु गजङ्गलायं", + "आलोकसन्धिं दिवसं", + "सो", + "तुत्तेहि सो हञ्‍ञतु पाचनेहि, भिसानि ते ब्राह्मण यो अहासि॥", + "अलक्‍कमाली तिपुकण्णविद्धो, लट्ठीहतो सप्पमुखं उपेतु।", + "सकच्छबन्धो", + "यो वे अनट्ठंव", + "अगारमज्झे मरणं उपेतु, यो वा भोन्तो सङ्कति कञ्‍चिदेव", + "यदेसमाना", + "पियं मनुञ्‍ञं चिध जीवलोके, कस्मा इसयो नप्पसंसन्ति कामे॥", + "कामेसु वे हञ्‍ञरे बज्झरे च, कामेसु दुक्खञ्‍च भयञ्‍च जातं।", + "कामेसु भूताधिपती पमत्ता, पापानि कम्मानि करोन्ति मोहा॥", + "ते पापधम्मा पसवेत्व पापं, कायस्स भेदा निरयं वजन्ति।", + "आदीनवं कामगुणेसु दिस्वा, तस्मा इसयो नप्पसंसन्ति कामे॥", + "वीमंसमानो इसिनो भिसानि, तीरे गहेत्वान थले निधेसिं।", + "सुद्धा अपापा इसयो वसन्ति, एतानि ते ब्रह्मचारी भिसानि॥", + "न", + "किस्मिं वुपत्थम्भ सहस्सनेत्त, इसीहि त्वं कीळसि देवराज॥", + "आचरियो मेसि पिता च मय्हं, एसा पतिट्ठा खलितस्स ब्रह्मे।", + "एकापराधं खम भूरिपञ्‍ञ, न पण्डिता कोधबला भवन्ति॥", + "सुवासितं इसिनं एकरत्तं, यं वासवं भूतपतिद्दसाम।", + "सब्बेव भोन्तो सुमना भवन्तु, यं ब्राह्मणो पच्‍चुपादी भिसानि॥", + "अहञ्‍च सारिपुत्तो च, मोग्गल्‍लानो च कस्सपो।", + "अनुरुद्धो पुण्णो आनन्दो, तदासुं सत्त भातरो॥", + "भगिनी उप्पलवण्णा च, दासी खुज्‍जुत्तरा तदा।", + "चित्तो गहपति दासो, यक्खो सातागिरो तदा॥", + "पालिलेय्यो", + "काळुदायी तदा सक्‍को, एवं धारेथ जातकन्ति॥", + "महेसी", + "दस वस्ससहस्सानि, यं मं सुरुचिमानयि॥", + "साहं ब्राह्मण राजानं, वेदेहं मिथिलग्गहं।", + "नाभिजानामि कायेन, वाचाय उद चेतसा।", + "सुरुचिं अतिमञ्‍ञित्थ", + "एतेन", + "मुसा मे भणमानाय, मुद्धा फलतु सत्तधा॥", + "भत्तु", + "ते मं ब्रह्मे विनेतारो, याव अट्ठंसु जीवितं॥", + "साहं अहिंसारतिनी, कामसा", + "सक्‍कच्‍चं ते उपट्ठासिं, रत्तिन्दिवमतन्दिता॥", + "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, पुत्तो उप्पज्‍जतं इसे।", + "मुसा मे भणमानाय, मुद्धा फलतु सत्तधा॥", + "सोळसित्थिसहस्सानि, सहभरियानि ब्राह्मण।", + "तासु इस्सा वा कोधो वा, नाहु मय्हं कुदाचनं॥", + "हितेन तासं नन्दामि, न च मे काचि अप्पिया।", + "अत्तानंवानुकम्पामि, सदा सब्बा सपत्तियो॥", + "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, पुत्तो उप्पज्‍जतं इसे।", + "मुसा मे भणमानाय, मुद्धा फलतु सत्तधा॥", + "दासे", + "पेसेमि", + "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, पुत्तो उप्पज्‍जतं इसे।", + "मुसा मे भणमानाय, मुद्धा फलतु सत्तधा॥", + "समणे ब्राह्मणे चापि, अञ्‍ञे चापि वनिब्बके।", + "तप्पेमि अन्‍नपानेन, सदा पयतपाणिनी॥", + "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, पुत्तो उप्पज्‍जतं इसे।", + "मुसा मे भणमानाय, मुद्धा फलतु सत्तधा॥", + "चातुद्दसिं पञ्‍चद्दसिं", + "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमागतं", + "उपोसथं उपवसामि", + "एतेन", + "मुसा मे भणमानाय, मुद्धा फलतु सत्तधा॥", + "सब्बेव ते धम्मगुणा, राजपुत्ति यसस्सिनि।", + "संविज्‍जन्ति तयि भद्दे, ये त्वं कित्तेसि अत्तनि॥", + "खत्तियो जातिसम्पन्‍नो, अभिजातो यसस्सिमा।", + "धम्मराजा विदेहानं, पुत्तो उप्पज्‍जते तव", + "दुम्मी", + "मनुञ्‍ञं भाससे वाचं, यं मय्हं हदयङ्गमं॥", + "देवतानुसि", + "को वासि त्वं अनुप्पत्तो, अत्तानं मे पवेदय॥", + "यं देवसङ्घा वन्दन्ति, सुधम्मायं समागता।", + "सोहं सक्‍को सहस्सक्खो, आगतोस्मि तवन्तिके॥", + "इत्थियो", + "मेधाविनी सीलवती, सस्सुदेवा पतिब्बता॥", + "तादिसाय सुमेधाय, सुचिकम्माय नारिया।", + "देवा दस्सनमायन्ति, मानुसिया अमानुसा॥", + "त्वञ्‍च भद्दे सुचिण्णेन, पुब्बे सुचरितेन च।", + "इध राजकुले जाता, सब्बकामसमिद्धिनी॥", + "अयञ्‍च ते राजपुत्ति, उभयत्थ कटग्गहो।", + "देवलोकूपपत्ती च, कित्ती च इध जीविते॥", + "चिरं सुमेधे सुखिनी, धम्ममत्तनि पालय।", + "एसाहं तिदिवं यामि, पियं मे तव दस्सनन्ति॥", + "अप्पोस्सुक्‍को", + "खुदं", + "अहं पुरे गिद्धिगतो कपोतिया, अस्मिं पदेसस्मिमुभो रमाम।", + "अथग्गही साकुणिको कपोतिं, अकामको ताय विना अहोसिं॥", + "नानाभवा विप्पयोगेन तस्सा, मनोमयं वेदन वेदयामि", + "तस्मा अहंपोसथं पालयामि, रागो ममं मा पुनरागमासि॥", + "अनुज्‍जुगामी उरगा दुजिव्ह", + "खुदं पिपासं अधिवासयन्तो, कस्मा", + "उसभो अहू बलवा गामिकस्स, चलक्‍ककू वण्णबलूपपन्‍नो।", + "सो मं अक्‍कमि तं कुपितो अडंसि, दुक्खाभितुण्णो मरणं उपागा", + "ततो", + "तस्मा अहंपोसथं पालयामि, कोधो", + "मतान", + "खुदं पिपासं अधिवासयन्तो, कस्मा भवंपोसथिको सिङ्गाल", + "पविसि", + "उण्हो च वातो तिखिणा च रस्मियो, ते सोसयुं तस्स करीसमग्गं॥", + "किसो च पण्डू च अहं भदन्ते, न मे अहू निक्खमनाय मग्गो।", + "महा च मेघो सहसा पवस्सि, सो तेमयी तस्स करीसमग्गं॥", + "ततो अहं निक्खमिसं भदन्ते, चन्दो यथा राहुमुखा पमुत्तो।", + "तस्मा अहंपोसथं पालयामि, लोभो ममं मा पुनरागमासि॥", + "वम्मीकथूपस्मिं किपिल्‍लिकानि, निप्पोथयन्तो तुवं पुरे चरासि।", + "खुदं पिपासं अधिवासयन्तो, कस्मा", + "सकं निकेतं अतिहीळयानो", + "ततो जना निक्खमित्वान गामा, कोदण्डकेन परिपोथयिंसु मं॥", + "सो", + "तस्मा अहंपोसथं पालयामि, अत्रिच्छता मा पुनरागमासि॥", + "यं नो अपुच्छित्थ तुवं भदन्ते, सब्बेव ब्याकरिम्ह यथा पजानं।", + "मयम्पि पुच्छाम तुवं भदन्ते, कस्मा भवंपोसथिको नु ब्रह्मे॥", + "अनूपलित्तो मम अस्समम्हि, पच्‍चेकबुद्धो मुहुत्तं निसीदि।", + "सो मं अवेदी गतिमागतिञ्‍च, नामञ्‍च गोत्तं चरणञ्‍च सब्बं॥", + "एवम्पहं वन्दि न", + "तस्मा अहंपोसथं पालयामि, मानो", + "सचे हि त्याहं धनहेतु गाहितो, मा मं वधी जीवगाहं गहेत्वा।", + "रञ्‍ञो च", + "न मे अयं तुय्ह वधाय अज्‍ज, समाहितो चापधुरे", + "पासञ्‍च त्याहं अधिपातयिस्सं, यथासुखं गच्छतु मोरराजा॥", + "यं", + "अथ किस्स मं पासवसूपनीतं, पमुत्तवे", + "पाणातिपाता विरतो नुसज्‍ज, अभयं नु ते सब्बभूतेसु दिन्‍नं।", + "यं मं तुवं पासवसूपनीतं, पमुत्तवे इच्छसि बन्धनस्मा॥", + "पाणातिपाता विरतस्स ब्रूहि, अभयञ्‍च यो सब्बभूतेसु देति।", + "पुच्छामि तं मोरराजेतमत्थं, इतो चुतो किं लभते सुखं सो॥", + "पाणातिपाता विरतस्स ब्रूमि, अभयञ्‍च यो सब्बभूतेसु देति।", + "दिट्ठेव धम्मे लभते पसंसं, सग्गञ्‍च सो याति सरीरभेदा॥", + "न सन्ति देवा इति आहु", + "तथा फलं सुकतदुक्‍कटानं, दत्तुपञ्‍ञत्तञ्‍च वदन्ति दानं।", + "तेसं वचो अरहतं सद्दहानो, तस्मा अहं सकुणे बाधयामि॥", + "चन्दो च सुरियो च उभो सुदस्सना, गच्छन्ति ओभासयमन्तलिक्खे।", + "इमस्स लोकस्स परस्स वा ते, कथं नु ते आहु मनुस्सलोके॥", + "चन्दो", + "परस्स लोकस्स न ते इमस्स, देवाति ते आहु मनुस्सलोके॥", + "एत्थेव ते नीहता हीनवादा, अहेतुका ये न वदन्ति कम्मं।", + "तथा फलं सुकतदुक्‍कटानं, दत्तुपञ्‍ञत्तं ये च वदन्ति दानं॥", + "अद्धा हि सच्‍चं वचनं तवेदं", + "तथा फलं सुकतदुक्‍कटानं, दत्तुपञ्‍ञत्तञ्‍च कथं भवेय्य॥", + "कथंकरो किन्तिकरो किमाचरं, किं सेवमानो केन तपोगुणेन।", + "अक्खाहि", + "ये केचि अत्थि समणा पथब्या, कासायवत्था अनगारिया ते।", + "पातोव पिण्डाय चरन्ति काले, विकालचरिया विरता हि सन्तो॥", + "ते तत्थ कालेनुपसङ्कमित्वा, पुच्छाहि", + "ते ते पवक्खन्ति यथापजानं, इमस्स लोकस्स परस्स चत्थं॥", + "तचंव जिण्णं उरगो पुराणं, पण्डूपलासं हरितो दुमोव।", + "एसप्पहीनो मम लुद्दभावो, जहामहं लुद्दकभावमज्‍ज॥", + "ये", + "तेसम्पहं", + "लुद्दो", + "बन्धित्वा", + "यदेसमाना विचरिम्ह, पब्बतानि वनानि च।", + "अन्वेसं", + "बहुञ्‍चिदं मूलफलं, भक्खो चायं अनप्पको।", + "रम्मा चिमा गिरीनज्‍जो", + "इधेवाहं वसिस्सामि, सह सब्बेहि ञातिभि।", + "अप्पोस्सुक्‍को निरासङ्की, असोको अकुतोभयो॥", + "अञ्‍ञम्पि", + "सो तच्छ सूकरे हन्ति, इधागन्त्वा वरं वरं॥", + "को नुम्हाकं", + "दुप्पधंसे", + "उद्धग्गराजी मिगराजा, बली दाठावुधो मिगो।", + "सो तच्छ सूकरे हन्ति, इधागन्त्वा वरं वरं॥", + "न नो दाठा न विज्‍जन्ति", + "सब्बे समग्गा हुत्वान, वसं काहाम एककं॥", + "हदयङ्गमं", + "योपि युद्धे पलायेय्य, तम्पि पच्छा हनामसे॥", + "पाणातिपाता विरतो नु अज्‍ज, अभयं नु ते सब्बभूतेसु दिन्‍नं।", + "दाठा नु ते मिगवधाय", + "न", + "ञाती च दिस्वान सामग्गी एकतो, तस्मा च झायामि वनम्हि एकको॥", + "इमस्सुदं यन्ति दिसोदिसं पुरे, भयट्टिता लेणगवेसिनो पुथु।", + "ते दानि सङ्गम्म वसन्ति एकतो, यत्थट्ठिता दुप्पसहज्‍ज ते मया॥", + "परिणायकसम्पन्‍ना, सहिता एकवादिनो।", + "ते मं समग्गा हिंसेय्युं, तस्मा नेसं न पत्थये", + "एकोव", + "एकोव ब्यग्घो मिगसङ्घपत्तो, वरं वरं हन्ति बलञ्हि तादिसं॥", + "न हेव इन्दो न सेनो, नपि ब्यग्घो मिगाधिपो।", + "समग्गे सहिते ञाती, न ब्यग्घे", + "कुम्भीलका सकुणका, सङ्घिनो गणचारिनो।", + "सम्मोदमाना एकज्झं, उप्पतन्ति डयन्ति च॥", + "तेसञ्‍च डयमानानं, एकेत्थ अपसक्‍कति", + "तञ्‍च सेनो निताळेति, वेय्यग्घियेव सा गति॥", + "उस्साहितो", + "दाठी दाठीसु पक्खन्दि, मञ्‍ञमानो यथा पुरे॥", + "साधु सम्बहुला ञाती, अपि रुक्खा अरञ्‍ञजा।", + "सूकरेहि समग्गेहि, ब्यग्घो एकायने हतो॥", + "ब्राह्मणञ्‍चेव ब्यग्घञ्‍च, उभो हन्त्वान सूकरा॥", + "आनन्दिनो पमुदिता, महानादं पनादिसुं॥", + "ते सु उदुम्बरमूलस्मिं, सूकरा सुसमागता।", + "तच्छकं अभिसिञ्‍चिंसु, ‘‘त्वं नो राजासि इस्सरो’’ति॥", + "वाणिजा समितिं कत्वा, नानारट्ठतो आगता।", + "धनाहरा पक्‍कमिंसु, एकं कत्वान गामणिं॥", + "ते तं कन्तारमागम्म, अप्पभक्खं अनोदकं।", + "महानिग्रोधमद्दक्खुं, सीतच्छायं मनोरमं॥", + "ते च तत्थ निसीदित्वा, तस्स रुक्खस्स छायया", + "वाणिजा समचिन्तेसुं, बाला मोहेन पारुता॥", + "अल्‍लायते", + "इङ्घस्स पुरिमं साखं, मयं छिन्दाम वाणिजा॥", + "सा च छिन्‍नाव पग्घरि, अच्छं वारिं अनाविलं।", + "ते", + "दुतियं", + "इङ्घस्स दक्खिणं साखं, मयं छिन्दाम वाणिजा॥", + "सा च छिन्‍नाव पग्घरि, सालिमंसोदनं बहुं।", + "अप्पोदवण्णे कुम्मासे, सिङ्गिं विदलसूपियो", + "ते", + "ततियं समचिन्तेसुं, बाला मोहेन पारुता।", + "इङ्घस्स पच्छिमं साखं, मयं छिन्दाम वाणिजा॥", + "सा च छिन्‍नाव पग्घरि, नारियो समलङ्कता।", + "विचित्रवत्थाभरणा, आमुत्तमणिकुण्डला॥", + "अपि सु वाणिजा एका, नारियो पण्णवीसति।", + "समन्ता परिवारिंसु", + "ते ताहि परिचारेत्वा", + "चतुत्थं समचिन्तेसुं, बाला मोहेन पारुता।", + "इङ्घस्स उत्तरं साखं, मयं छिन्दाम वाणिजा॥", + "सा च छिन्‍नाव पग्घरि, मुत्ता वेळुरिया बहू।", + "रजतं जातरूपञ्‍च, कुत्तियो पटियानि च॥", + "कासिकानि च वत्थानि, उद्दियानि च कम्बला", + "ते तत्थ भारे बन्धित्वा, यावतिच्छिंसु वाणिजा॥", + "पञ्‍चमं समचिन्तेसुं, बाला मोहेन पारुता।", + "इङ्घस्स", + "अथुट्ठहि सत्थवाहो, याचमानो कतञ्‍जली।", + "निग्रोधो किं परज्झति", + "वारिदा पुरिमा साखा, अन्‍नपानञ्‍च दक्खिणा।", + "नारिदा पच्छिमा साखा, सब्बकामे च उत्तरा।", + "निग्रोधो किं परज्झति, वाणिजा भद्दमत्थु ते॥", + "यस्स रुक्खस्स छायाय, निसीदेय्य सयेय्य वा।", + "न तस्स साखं भञ्‍जेय्य, मित्तदुब्भो हि पापको॥", + "ते च तस्सानादियित्वा", + "निसिताहि कुठारीहि", + "ततो", + "धनुग्गहानं तिसता, छसहस्सा च वम्मिनो॥", + "एते हनथ बन्धथ, मा वो मुञ्‍चित्थ", + "ठपेत्वा सत्थवाहंव, सब्बे भस्मं", + "तस्मा हि पण्डितो पोसो, सम्पस्सं अत्थमत्तनो।", + "लोभस्स न वसं गच्छे, हनेय्यारिसकं", + "एव", + "वीततण्हो अनादानो, सतो भिक्खु परिब्बजेति॥", + "अब्भुतो", + "दिब्बो रथो पातुरहु, वेदेहस्स यसस्सिनो॥", + "देवपुत्तो महिद्धिको, मातलि", + "निमन्तयित्थ राजानं, वेदेहं मिथिलग्गहं॥", + "एहिमं रथमारुय्ह, राजसेट्ठ दिसम्पति।", + "देवा दस्सनकामा ते, तावतिंसा सइन्दका।", + "सरमाना हि ते देवा, सुधम्मायं समच्छरे॥", + "ततो च राजा साधिनो", + "सहस्सयुत्तमारुय्ह", + "तं देवा पटिनन्दिंसु, दिस्वा राजानमागतं॥", + "स्वागतं ते महाराज, अथो ते अदुरागतं।", + "निसीद दानि राजीसि", + "सक्‍कोपि पटिनन्दित्थ, वेदेहं मिथिलग्गहं।", + "निमन्तयित्थ", + "साधु", + "वस", + "तावतिंसेसु देवेसु, भुञ्‍ज कामे अमानुसे॥", + "अहं", + "सो दानि अज्‍ज न रमामि सग्गे, आयुं नु खीणो", + "उदाहु मूळ्होस्मि जनिन्दसेट्ठ॥", + "न तायु", + "तुय्हञ्‍च", + "वस देवानुभावेन, राजसेट्ठ दिसम्पति।", + "तावतिंसेसु देवेसु, भुञ्‍ज कामे अमानुसे॥", + "यथा याचितकं यानं, यथा याचितकं धनं।", + "एवं सम्पदमेवेतं, यं परतो दानपच्‍चया॥", + "न चाहमेतमिच्छामि, यं परतो दानपच्‍चया।", + "सयंकतानि पुञ्‍ञानि, तं मे आवेणिकं", + "सोहं गन्त्वा मनुस्सेसु, काहामि कुसलं बहुं।", + "दानेन समचरियाय, संयमेन दमेन च।", + "यं कत्वा सुखितो होति, न च पच्छानुतप्पति॥", + "इमानि", + "इमा ता हरितानूपा, इमा नज्‍जो सवन्तियो॥", + "इमा ता पोक्खरणी रम्मा, चक्‍कवाकपकूजिता", + "मन्दालकेहि सञ्छन्‍ना, पदुमुप्पलकेहि च।", + "यस्सिमानि ममायिंसु, किं नु ते दिसतं गता॥", + "तानीध", + "तमेव मय्हं जनतं अपस्सतो, सुञ्‍ञंव मे नारद खायते दिसा॥", + "दिट्ठा मया विमानानि, ओभासेन्ता चतुद्दिसा।", + "सम्मुखा देवराजस्स, तिदसानञ्‍च सम्मुखा॥", + "वुत्थं मे भवनं दिब्यं", + "तावतिंसेसु देवेसु, सब्बकामसमिद्धिसु॥", + "सोहं एतादिसं हित्वा, पुञ्‍ञायम्हि इधागतो।", + "धम्ममेव चरिस्सामि, नाहं रज्‍जेन अत्थिको॥", + "अदण्डावचरं मग्गं, सम्मासम्बुद्धदेसितं।", + "तं मग्गं पटिपज्‍जिस्सं, येन गच्छन्ति सुब्बताति॥", + "राजा", + "ब्राह्मणे विधुर परियेस, सीलवन्ते बहुस्सुते॥", + "विरते मेथुना धम्मा, ये मे भुञ्‍जेय्यु", + "दक्खिणं सम्म दस्साम, यत्थ दिन्‍नं महप्फलं॥", + "दुल्‍लभा ब्राह्मणा देव, सीलवन्तो बहुस्सुता।", + "विरता मेथुना धम्मा, ये ते भुञ्‍जेय्यु भोजनं॥", + "दस खलु महाराज, या ता ब्राह्मणजातियो।", + "तेसं विभङ्गं विचयं", + "पसिब्बके गहेत्वान, पुण्णे मूलस्स संवुते।", + "ओसधिकायो", + "तिकिच्छकसमा", + "अक्खाता ते महाराज, तादिसे निपतामसे॥", + "अपेता ते च", + "(इति राजा", + "न ते वुच्‍चन्ति ब्राह्मणा।", + "अञ्‍ञे विधुर परियेस, सीलवन्ते बहुस्सुते॥", + "विरते मेथुना धम्मा, ये मे भुञ्‍जेय्यु भोजनं।", + "दक्खिणं सम्म दस्साम, यत्थ दिन्‍नं महप्फलं॥", + "किङ्किणिकायो", + "पेसनानिपि गच्छन्ति, रथचरियासु सिक्खरे॥", + "परिचारकसमा", + "अक्खाता ते महाराज, तादिसे निपतामसे॥", + "अपेता ते च ब्रह्मञ्‍ञा,", + "(इति राजा कोरब्यो)", + "न ते वुच्‍चन्ति ब्राह्मणा।", + "अञ्‍ञे विधुर परियेस, सीलवन्ते बहुस्सुते॥", + "विरते मेथुना धम्मा, ये मे भुञ्‍जेय्यु भोजनं।", + "दक्खिणं सम्म दस्साम, यत्थ दिन्‍नं महप्फलं॥", + "कमण्डलुं", + "पच्‍चुपेस्सन्ति राजानो, गामेसु निगमेसु च।", + "नादिन्‍ने वुट्ठहिस्साम, गामम्हि वा वनम्हि वा", + "निग्गाहकसमा राज, तेपि वुच्‍चन्ति ब्राह्मणा।", + "अक्खाता ते महाराज, तादिसे निपतामसे॥", + "अपेता ते च ब्रह्मञ्‍ञा,", + "(इति राजा कोरब्यो)", + "न ते वुच्‍चन्ति ब्राह्मणा।", + "अञ्‍ञे विधुर परियेस, सीलवन्ते बहुस्सुते॥", + "विरते मेथुना धम्मा, ये मे भुञ्‍जेय्यु भोजनं।", + "दक्खिणं सम्म दस्साम, यत्थ दिन्‍नं महप्फलं॥", + "परूळ्हकच्छनखलोमा", + "ओकिण्णा रजरेणूहि, याचका विचरन्ति ते॥", + "खाणुघातसमा", + "अक्खाता ते महाराज, तादिसे निपतामसे॥", + "अपेता ते च ब्रह्मञ्‍ञा,", + "(इति राजा कोरब्यो)", + "न ते वुच्‍चन्ति ब्राह्मणा।", + "अञ्‍ञे विधुर परियेस, सीलवन्ते बहुस्सुते॥", + "विरते मेथुना धम्मा, ये मे भुञ्‍जेय्यु भोजनं।", + "दक्खिणं सम्म दस्साम, यत्थ दिन्‍नं महप्फलं॥", + "हरीतकं", + "लबुजं दन्तपोणानि, बेलुवा बदरानि च॥", + "राजायतनं उच्छु-पुटं, धूमनेत्तं मधु-अञ्‍जनं।", + "उच्‍चावचानि पणियानि, विपणेन्ति जनाधिप॥", + "वाणिजकसमा राज, तेपि वुच्‍चन्ति ब्राह्मणा।", + "अक्खाता ते महाराज, तादिसे निपतामसे॥", + "अपेता", + "(इति राजा कोरब्यो)", + "न ते वुच्‍चन्ति ब्राह्मणा।", + "अञ्‍ञे विधुर परियेस, सीलवन्ते बहुस्सुते॥", + "विरते मेथुना धम्मा, ये मे भुञ्‍जेय्यु भोजनं।", + "दक्खिणं सम्म दस्साम, यत्थ दिन्‍नं महप्फलं॥", + "कसि-वाणिज्‍जं", + "कुमारियो", + "समा अम्बट्ठवेस्सेहि, तेपि वुच्‍चन्ति ब्राह्मणा।", + "अक्खाता ते महाराज, तादिसे निपतामसे॥", + "अपेता ते च ब्रह्मञ्‍ञा,", + "(इति राजा कोरब्यो)", + "न ते वुच्‍चन्ति ब्राह्मणा।", + "अञ्‍ञे विधुर परियेस, सीलवन्ते बहुस्सुते॥", + "विरते", + "दक्खिणं सम्म दस्साम, यत्थ दिन्‍नं महप्फलं॥", + "निक्खित्तभिक्खं भुञ्‍जन्ति, गामेस्वेके पुरोहिता।", + "बहू ते", + "पसूपि तत्थ हञ्‍ञन्ति, महिंसा सूकरा अजा।", + "गोघातकसमा राज, तेपि वुच्‍चन्ति ब्राह्मणा।", + "अक्खाता ते महाराज, तादिसे निपतामसे॥", + "अपेता ते ब्रह्मञ्‍ञा,", + "(इति राजा कोरब्यो)", + "न ते वुच्‍चन्ति ब्राह्मणा।", + "अञ्‍ञे विधुर परियेस, सीलवन्ते बहुस्सुते॥", + "विरते मेथुना धम्मा, ये मे भुञ्‍जेय्यु भोजनं।", + "दक्खिणं सम्म दस्साम, यत्थ दिन्‍नं महप्फलं॥", + "असिचम्मं गहेत्वान, खग्गं पग्गय्ह ब्राह्मणा।", + "वेस्सपथेसु तिट्ठन्ति, सत्थं अब्बाहयन्तिपि॥", + "समा", + "अक्खाता ते महाराज, तादिसे निपतामसे॥", + "अपेता ते ब्रह्मञ्‍ञा,", + "(इति राजा कोरब्यो)", + "न ते वुच्‍चन्ति ब्राह्मणा।", + "अञ्‍ञे विधुर परियेस, सीलवन्ते बहुस्सुते॥", + "विरते मेथुना धम्मा, ये मे भुञ्‍जेय्यु भोजनं।", + "दक्खिणं सम्म दस्साम, यत्थ दिन्‍नं महप्फलं॥", + "अरञ्‍ञे कुटिकं कत्वा, कूटानि कारयन्ति ते।", + "ससबिळारे बाधेन्ति, आगोधा मच्छकच्छपं॥", + "ते लुद्दकसमा राज", + "अक्खाता ते महाराज, तादिसे निपतामसे॥", + "अपेता", + "(इति राजा कोरब्यो)", + "न ते वुच्‍चन्ति ब्राह्मणा।", + "अञ्‍ञे विधुर परियेस, सीलवन्ते बहुस्सुते॥", + "विरते मेथुना धम्मा, ये मे भुञ्‍जेय्यु भोजनं।", + "दक्खिणं सम्म दस्साम, यत्थ दिन्‍नं महप्फलं॥", + "अञ्‍ञे धनस्स कामा हि, हेट्ठामञ्‍चे पसक्‍किता", + "राजानो उपरि न्हायन्ति, सोमयागे उपट्ठिते॥", + "मलमज्‍जकसमा राज, तेपि वुच्‍चन्ति ब्राह्मणा।", + "अक्खाता ते महाराज, तादिसे निपतामसे॥", + "अपेता", + "(इति राजा कोरब्यो)", + "न ते वुच्‍चन्ति ब्राह्मणा।", + "अञ्‍ञे विधुर परियेस, सीलवन्ते बहुस्सुते॥", + "विरते मेथुना धम्मा, ये मे भुञ्‍जेय्यु भोजनं।", + "दक्खिणं सम्म दस्साम, यत्थ दिन्‍नं महप्फलं॥", + "अत्थि खो ब्राह्मणा देव, सीलवन्तो बहुस्सुता।", + "विरता मेथुना धम्मा, ये ते भुञ्‍जेय्यु भोजनं॥", + "एकञ्‍च", + "अक्खाता ते महाराज, तादिसे निपतामसे॥", + "एते खो ब्राह्मणा विधुर, सीलवन्तो बहुस्सुता।", + "एते विधुर परियेस, खिप्पञ्‍च ने", + "सुखुमालरूपं दिस्वा", + "कूटागारवरूपेतं, महासयनमुपासितं", + "तस्स", + "सालीनं विचितं भत्तं, सुचिं मंसूपसेचनं॥", + "तं त्वं भत्तं पटिग्गय्ह, ब्राह्मणस्स अदासयि", + "अत्तानं", + "आचरियो ब्राह्मणो मय्हं, किच्‍चाकिच्‍चेसु ब्यावटो", + "गरु च आमन्तनीयो", + "ब्राह्मणं दानि पुच्छामि, गोतमं राजपूजितं।", + "राजा ते भत्तं पादासि, सुचिं मंसूपसेचनं॥", + "तं त्वं भत्तं पटिग्गय्ह, इसिस्स भोजनं अदा।", + "अखेत्तञ्‍ञूसि दानस्स, कोयं धम्मो नमत्थु ते॥", + "भरामि पुत्त", + "भुञ्‍जे मानुसके कामे, अनुसासामि राजिनो॥", + "आरञ्‍ञिकस्स", + "वुड्ढस्स भावितत्तस्स, दातुमरहामि भोजनं॥", + "इसिञ्‍च दानि पुच्छामि, किसं धमनिसन्थतं।", + "परूळ्हकच्छनखलोमं, पङ्कदन्तं रजस्सिरं॥", + "एको अरञ्‍ञे विहरसि", + "भिक्खु केन तया सेय्यो, यस्स त्वं भोजनं अदा॥", + "खणन्तालुकलम्बानि", + "धुनं सामाकनीवारं, सङ्घारियं पसारियं", + "साकं", + "तानि आहरित्वा", + "पचन्तो", + "अनादानस्स सादानो, दातुमरहामि भोजनं॥", + "भिक्खुञ्‍च दानि पुच्छामि, तुण्हीमासीन सुब्बतं।", + "इसि ते भत्तं पादासि, सुचिं मंसूपसेचनं॥", + "तं त्वं भत्तं पटिग्गय्ह, तुण्ही भुञ्‍जसि एकको।", + "नाञ्‍ञं कञ्‍चि", + "न पचामि न पाचेमि, न छिन्दामि न छेदये।", + "तं मं अकिञ्‍चनं ञत्वा, सब्बपापेहि आरतं॥", + "वामेन भिक्खमादाय, दक्खिणेन कमण्डलुं।", + "इसि मे भत्तं पादासि, सुचिं मंसूपसेचनं॥", + "एते हि दातुमरहन्ति, सममा सपरिग्गहा।", + "पच्‍चनीकमहं मञ्‍ञे, यो दातारं निमन्तये॥", + "अत्थाय वत मे अज्‍ज, इधागच्छि रथेसभो।", + "सोहं अज्‍ज पजानामि", + "रट्ठेसु गिद्धा राजानो, किच्‍चाकिच्‍चेसु ब्राह्मणा।", + "इसी मूलफले गिद्धा, विप्पमुत्ता च भिक्खवोति॥", + "सुव", + "अथ मोर सतच्छक वाणिजको, अथ राज सब्राह्मण भिक्खपरन्ति॥", + "कुतो", + "सङ्कारचोळं पटिमुञ्‍च", + "अन्‍नं तवेदं", + "जानासि मं त्वं परदत्तूपजीविं, उत्तिट्ठपिण्डं लभतं सपाको॥", + "अन्‍नं ममेदं", + "अपेहि एत्तो किमिधट्ठितोसि, न मादिसा तुय्हं ददन्ति जम्म॥", + "थले च निन्‍ने च वपन्ति बीजं, अनूपखेत्ते फलमासमाना", + "एताय सद्धाय ददाहि दानं, अप्पेव आराधये दक्खिणेय्ये॥", + "खेत्तानि मय्हं विदितानि लोके, येसाहं", + "ये ब्राह्मणा जातिमन्तूपपन्‍ना, तानीध खेत्तानि सुपेसलानि॥", + "जातिमदो च अतिमानिता च, लोभो च दोसो च मदो च मोहो।", + "एते अगुणा येसु च सन्ति", + "जातिमदो", + "एते अगुणा येसु न सन्ति सब्बे, तानीध खेत्तानि सुपेसलानि॥", + "क्‍वेत्थ गता", + "इमस्स दण्डञ्‍च वधञ्‍च दत्वा, गले गहेत्वा खलयाथ", + "गिरिं नखेन खणसि, अयो दन्तेहि", + "जातवेदं पदहसि, यो इसिं परिभाससि॥", + "इदं वत्वान मातङ्गो, इसि सच्‍चपरक्‍कमो।", + "अन्तलिक्खस्मिं", + "आवेल्‍लितं", + "सेतानि अक्खीनि यथा मतस्स, को मे इमं पुत्तमकासि एवं॥", + "इधागमा", + "सङ्कारचोळं पटिमुञ्‍च कण्ठे, सो ते इमं पुत्तमकासि एवं॥", + "कतमं दिसं अगमा भूरिपञ्‍ञो, अक्खाथ मे माणवा एतमत्थं।", + "गन्त्वान तं पटिकरेमु अच्‍चयं, अप्पेव नं पुत्त लभेमु जीवितं॥", + "वेहायसं", + "अपि चापि सो पुरिमदिसं अगच्छि, सच्‍चप्पटिञ्‍ञो इसि साधुरूपो॥", + "आवेल्‍लितं पिट्ठितो उत्तमङ्गं, बाहुं पसारेति अकम्मनेय्यं।", + "सेतानि अक्खीनि यथा मतस्स, को", + "यक्खा हवे सन्ति महानुभावा, अन्वागता इसयो साधुरूपा।", + "ते दुट्ठचित्तं कुपितं विदित्वा, यक्खा हि ते पुत्तमकंसु एवं॥", + "यक्खा च मे पुत्तमकंसु एवं, त्वञ्‍ञेव मे मा कुद्धो", + "तुम्हेव", + "तदेव हि एतरहि च मय्हं, मनोपदोसो न ममत्थि", + "पुत्तो च ते वेदमदेन मत्तो, अत्थं न जानाति अधिच्‍च वेदे॥", + "अद्धा हवे भिक्खु मुहुत्तकेन, सम्मुय्हतेव पुरिसस्स सञ्‍ञा।", + "एकापराधं", + "इदञ्‍च मय्हं उत्तिट्ठपिण्डं, तव", + "यक्खा च ते नं", + "मण्डब्य", + "महक्‍कसावेसु ददासि दानं, किलिट्ठकम्मेसु असञ्‍ञतेसु॥", + "जटा च केसा अजिना निवत्था, जरूदपानंव मुखं परूळ्हं।", + "पजं इमं पस्सथ दुम्मरूपं", + "येसं रागो च दोसो च, अविज्‍जा च विराजिता।", + "खीणासवा अरहन्तो, तेसु दिन्‍नं महप्फलन्ति॥", + "सब्बं नरानं सफलं सुचिण्णं, न कम्मुना किञ्‍चन मोघमत्थि।", + "पस्सामि सम्भूतं महानुभावं, सकम्मुना", + "सब्बं", + "कच्‍चिन्‍नु चित्तस्सपि एवमेवं, इद्धो मनो तस्स यथापि मय्हं॥", + "सब्बं नरानं सफलं सुचिण्णं, न कम्मुना किञ्‍चन मोघमत्थि।", + "चित्तम्पि जानाहि", + "भवं नु चित्तो सुतमञ्‍ञतो ते, उदाहु ते कोचि नं एतदक्खा।", + "गाथा सुगीता न ममत्थि कङ्खा, ददामि ते गामवरं सतञ्‍च॥", + "न", + "‘‘गन्त्वान रञ्‍ञो पटिगाहि", + "योजेन्तु वे राजरथे, सुकते चित्तसिब्बने।", + "कच्छं नागानं बन्धथ, गीवेय्यं पटिमुञ्‍चथ॥", + "आहञ्‍ञन्तु", + "अज्‍जेवहं अस्समं तं गमिस्सं, यत्थेव दक्खिस्समिसिं निसिन्‍नं॥", + "सुलद्धलाभो वत मे अहोसि, गाथा सुगीता परिसाय मज्झे।", + "स्वाहं इसिं सीलवतूपपन्‍नं, दिस्वा पतीतो सुमनोहमस्मि॥", + "आसनं उदकं पज्‍जं, पटिग्गण्हातु नो भवं।", + "अग्घे भवन्तं पुच्छाम, अग्घं कुरुतु नो भवं॥", + "रम्मञ्‍च ते आवसथं करोन्तु, नारीगणेहि परिचारयस्सु।", + "करोहि ओकासमनुग्गहाय, उभोपि मं इस्सरियं करोम॥", + "दिस्वा फलं दुच्‍चरितस्स राज, अथो सुचिण्णस्स महाविपाकं।", + "अत्तानमेव पटिसंयमिस्सं, न पत्थये पुत्त", + "दसेविमा वस्सदसा, मच्‍चानं इध जीवितं।", + "अपत्तञ्‍ञेव", + "तत्थ", + "किं मे पुत्तेहि दारेहि, राज मुत्तोस्मि बन्धना॥", + "सोहं एवं पजानामि", + "अन्तकेनाधिपन्‍नस्स, का रती का धनेसना॥", + "जाति नरानं अधमा जनिन्द, चण्डालयोनि द्विपदाकनिट्ठा", + "सकेहि कम्मेहि सुपापकेहि, चण्डालगब्भे", + "चण्डालाहुम्ह अवन्तीसु, मिगा नेरञ्‍जरं पति।", + "उक्‍कुसा नम्मदातीरे", + "उपनीयति", + "करोहि पञ्‍चाल ममेत", + "उपनीयति जीवितमप्पमायु, जरूपनीतस्स न सन्ति ताणा।", + "करोहि पञ्‍चाल ममेत वाक्यं, माकासि कम्मानि दुक्खप्फलानि॥", + "उपनीयति जीवितमप्पमायु, जरूपनीतस्स न सन्ति ताणा।", + "करोहि पञ्‍चाल ममेत वाक्यं, माकासि कम्मानि रजस्सिरानि॥", + "उपनीयति जीवितमप्पमायु, वण्णं जरा हन्ति नरस्स जिय्यतो।", + "करोहि पञ्‍चाल ममेत वाक्यं, माकासि कम्मं निरयूपपत्तिया॥", + "अद्धा", + "कामा च मे सन्ति अनप्परूपा, ते दुच्‍चजा मादिसकेन भिक्खु॥", + "नागो यथा पङ्कमज्झे ब्यसन्‍नो, पस्सं थलं नाभिसम्भोति गन्तुं।", + "एवम्पहं", + "यथापि माता च पिता च पुत्तं, अनुसासरे किन्ति सुखी भवेय्य।", + "एवम्पि मं त्वं अनुसास भन्ते, यथा चिरं", + "नो", + "धम्मिं", + "दूता विधावन्तु दिसा चतस्सो, निमन्तका समणब्राह्मणानं।", + "ते अन्‍नपानेन उपट्ठहस्सु, वत्थेन सेनासनपच्‍चयेन च॥", + "अन्‍नेन पानेन पसन्‍नचित्तो, सन्तप्पय समणब्राह्मणे च।", + "दत्वा च भुत्वा च यथानुभावं, अनिन्दितो सग्गमुपेहि", + "सचे च तं राज मदो सहेय्य, नारीगणेहि परिचारयन्तं।", + "इममेव गाथं मनसी करोहि, भासेसि", + "अब्भोकाससयो", + "परिकिण्णो सुवानेहि", + "दूरे", + "एकनेत्ता भविस्साम, चक्खुं मे देहि याचितो॥", + "केनानुसिट्ठो", + "सुदुच्‍चजं याचसि उत्तमङ्गं, यमाहु नेत्तं पुरिसेन दुच्‍चजं॥", + "यमाहु देवेसु सुजम्पतीति, मघवाति नं आहु मनुस्सलोके।", + "तेनानुसिट्ठो इध मागतोस्मि, वनिब्बको चक्खुपथानि याचितुं॥", + "वनिब्बतो", + "ददाहि मे चक्खुपथं अनुत्तरं, यमाहु नेत्तं पुरिसेन दुच्‍चजं॥", + "येन अत्थेन आगच्छि", + "ते ते इज्झन्तु सङ्कप्पा, लभ चक्खूनि ब्राह्मण॥", + "एकं ते याचमानस्स, उभयानि ददामहं।", + "स चक्खुमा गच्छ जनस्स पेक्खतो, यदिच्छसे त्वं तदते समिज्झतु॥", + "मा", + "धनं देहि महाराज, मुत्ता वेळुरिया बहू॥", + "युत्ते देव रथे देहि, आजानीये चलङ्कते।", + "नागे देहि महाराज, हेमकप्पनवाससे॥", + "यथा तं सिवयो", + "समन्ता परिकिरेय्युं", + "यो वे दस्सन्ति वत्वान, अदाने कुरुते मनो।", + "भूम्यं", + "यो वे दस्सन्ति वत्वान, अदाने कुरुते मनो।", + "पापा पापतरो होति, सम्पत्तो यमसाधनं॥", + "यञ्हि याचे तञ्हि ददे, यं न याचे न तं ददे।", + "स्वाहं तमेव दस्सामि, यं मं याचति ब्राह्मणो॥", + "आयुं नु वण्णं नु सुखं बलं नु, किं पत्थयानो नु जनिन्द देसि।", + "कथञ्हि राजा सिविनं अनुत्तरो, चक्खूनि दज्‍जा परलोकहेतु॥", + "न वाहमेतं यससा ददामि, न पुत्तमिच्छे न धनं न रट्ठं।", + "सतञ्‍च धम्मो चरितो पुराणो, इच्‍चेव दाने रमते मनो मम", + "सखा", + "उद्धरित्वा", + "चोदितो", + "रञ्‍ञो चक्खूनुद्धरित्वा", + "सचक्खु ब्राह्मणो आसि, अन्धो राजा उपाविसि॥", + "ततो सो कतिपाहस्स, उपरूळ्हेसु चक्खुसु।", + "सूतं आमन्तयी राजा, सिवीनं रट्ठवड्ढनो॥", + "योजेहि सारथि यानं, युत्तञ्‍च पटिवेदय।", + "उय्यानभूमिं गच्छाम, पोक्खरञ्‍ञो वनानि च॥", + "सो च पोक्खरणीतीरे", + "तस्स सक्‍को पातुरहु, देवराजा सुजम्पति॥", + "सक्‍कोहमस्मि देविन्दो, आगतोस्मि तवन्तिके।", + "वरं वरस्सु राजीसि, यं किञ्‍चि मनसिच्छसि॥", + "पहूतं मे धनं सक्‍क, बलं कोसो चनप्पको।", + "अन्धस्स मे सतो दानि, मरणञ्‍ञेव रुच्‍चति॥", + "यानि", + "सच्‍चं ते भणमानस्स, पुन चक्खु भविस्सति॥", + "ये मं याचितुमायन्ति, नानागोत्ता वनिब्बका।", + "योपि मं याचते तत्थ, सोपि मे मनसो पियो।", + "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, चक्खु मे उपपज्‍जथ॥", + "यं मं सो याचितुं आगा, देहि चक्खुन्ति ब्राह्मणो।", + "तस्स चक्खूनि पादासिं, ब्राह्मणस्स वनिब्बतो", + "भिय्यो मं आविसी पीति, सोमनस्सञ्‍चनप्पकं।", + "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, दुतियं मे उपपज्‍जथ॥", + "धम्मेन भासिता गाथा, सिवीनं रट्ठवड्ढन।", + "एतानि तव नेत्तानि, दिब्बानि पटिदिस्सरे॥", + "तिरोकुट्टं तिरोसेलं, समतिग्गय्ह पब्बतं।", + "समन्ता योजनसतं, दस्सनं अनुभोन्तु ते॥", + "को", + "तदिङ्घ सब्बे सिवयो समागता, दिब्बानि नेत्तानि ममज्‍ज पस्सथ॥", + "तिरोकुट्टं तिरोसेलं, समतिग्गय्ह पब्बतं।", + "समन्ता योजनसतं, दस्सनं अनुभोन्ति मे॥", + "न", + "दत्वान", + "एतम्पि दिस्वा सिवयो, देथ दानानि भुञ्‍जथ।", + "दत्वा च भुत्वा च यथानुभावं, अनिन्दिता सग्गमुपेथ ठानन्ति॥", + "पञ्‍ञायुपेतं सिरिया विहीनं, यसस्सिनं वापि अपेतपञ्‍ञं।", + "पुच्छामि तं सेनक एतमत्थं, कमेत्थ सेय्यो कुसला वदन्ति॥", + "धीरा च बाला च हवे जनिन्द, सिप्पूपपन्‍ना च असिप्पिनो च।", + "सुजातिमन्तोपि अजातिमस्स, यसस्सिनो पेसकरा", + "एतम्पि दिस्वान अहं वदामि, पञ्‍ञो निहीनो सिरीमाव", + "तुवम्पि पुच्छामि अनोमपञ्‍ञ, महोसध केवलधम्मदस्सि।", + "बालं यसस्सिं पण्डितं अप्पभोगं, कमेत्थ", + "पापानि", + "इधलोकदस्सी परलोकमदस्सी, उभयत्थ बालो कलिमग्गहेसि।", + "एतम्पि दिस्वान अहं वदामि, पञ्‍ञोव सेय्यो न यसस्सि बालो॥", + "न सिप्पमेतं विदधाति भोगं, न बन्धुवा", + "पस्सेळमूगं सुखमेधमानं, सिरी हि नं भजते गोरविन्दं", + "एतम्पि दिस्वान अहं वदामि, पञ्‍ञो निहीनो सिरीमाव सेय्यो॥", + "लद्धा सुखं मज्‍जति अप्पपञ्‍ञो, दुक्खेन फुट्ठोपि पमोहमेति।", + "आगन्तुना दुक्खसुखेन फुट्ठो, पवेधति वारिचरोव घम्मे।", + "एतम्पि दिस्वान अहं वदामि, पञ्‍ञोव सेय्यो न यसस्सि बालो॥", + "दुमं यथा सादुफलं अरञ्‍ञे, समन्ततो", + "एवम्पि अड्ढं सधनं सभोगं, बहुज्‍जनो भजति अत्थहेतु।", + "एतम्पि दिस्वान अहं वदामि, पञ्‍ञो निहीनो सिरीमाव सेय्यो॥", + "न साधु बलवा बालो, साहसा विन्दते धनं।", + "कन्दन्तमेतं दुम्मेधं, कड्ढन्ति निरयं भुसं।", + "एतम्पि दिस्वान अहं वदामि, पञ्‍ञोव सेय्यो न यसस्सि बालो॥", + "या", + "गङ्गा समुद्दं पटिपज्‍जमाना, न खायते इद्धिं पञ्‍ञोपि लोके", + "एतम्पि दिस्वान अहं वदामि, पञ्‍ञो निहीनो सिरीमाव सेय्यो॥", + "यमेतमक्खा उदधिं महन्तं, सवन्ति नज्‍जो सब्बकालमसङ्ख्यं।", + "सो सागरो निच्‍चमुळारवेगो, वेलं न अच्‍चेति महासमुद्दो॥", + "एवम्पि", + "एतम्पि दिस्वान अहं वदामि, पञ्‍ञोव सेय्यो न यसस्सि बालो॥", + "असञ्‍ञतो चेपि परेसमत्थं, भणाति सन्धानगतो", + "तस्सेव तं रूहति ञातिमज्झे, सिरी हि नं", + "एतम्पि दिस्वान अहं वदामि, पञ्‍ञो निहीनो सिरीमाव सेय्यो॥", + "परस्स वा अत्तनो वापि हेतु, बालो मुसा भासति अप्पपञ्‍ञो।", + "सो निन्दितो होति सभाय मज्झे, पच्छापि", + "एतम्पि दिस्वान अहं वदामि, पञ्‍ञोव सेय्यो न यसस्सि बालो॥", + "अत्थम्पि", + "न तस्स तं रूहति ञातिमज्झे, सिरी", + "एतम्पि दिस्वान अहं वदामि, पञ्‍ञो निहीनो सिरीमाव सेय्यो॥", + "परस्स वा अत्तनो वापि हेतु, न भासति अलिकं भूरिपञ्‍ञो।", + "सो पूजितो होति सभाय मज्झे, पच्छापि सो सुग्गतिगामी होति।", + "एतम्पि दिस्वान अहं वदामि, पञ्‍ञोव सेय्यो न यसस्सि बालो॥", + "हत्थी गवस्सा मणिकुण्डला च, थियो च इद्धेसु कुलेसु जाता।", + "सब्बाव ता उपभोगा भवन्ति, इद्धस्स पोसस्स अनिद्धिमन्तो।", + "एतम्पि दिस्वान अहं वदामि, पञ्‍ञो निहीनो सिरीमाव सेय्यो॥", + "असंविहितकम्मन्तं, बालं दुम्मेधमन्तिनं।", + "सिरी जहति दुम्मेधं, जिण्णंव उरगो तचं।", + "एतम्पि दिस्वान अहं वदामि, पञ्‍ञोव सेय्यो न यसस्सि बालो॥", + "पञ्‍च पण्डिता मयं भद्दन्ते, सब्बे", + "त्वं नो अभिभुय्य इस्सरोसि, सक्‍कोव भूतपति देवराजा।", + "एतम्पि दिस्वान अहं वदामि, पञ्‍ञो निहीनो सिरीमाव सेय्यो॥", + "दासोव", + "यं पण्डितो निपुणं संविधेति, सम्मोहमापज्‍जति तत्थ बालो।", + "एतम्पि दिस्वान अहं वदामि, पञ्‍ञोव सेय्यो न यसस्सि बालो॥", + "अद्धा हि पञ्‍ञाव सतं पसत्था, कन्ता सिरी भोगरता मनुस्सा।", + "ञाणञ्‍च बुद्धानमतुल्यरूपं, पञ्‍ञं न अच्‍चेति सिरी कदाचि॥", + "यं तं अपुच्छिम्ह अकित्तयी नो, महोसध केवलधम्मदस्सी।", + "गवं सहस्सं उसभञ्‍च नागं, आजञ्‍ञयुत्ते च रथे दस इमे।", + "पञ्हस्स वेय्याकरणेन तुट्ठो, ददामि", + "एते यूथा पतियन्ति, भीता मरणस्स", + "गच्छ तुवम्पि माकङ्खि, जीविस्सन्ति तया सह॥", + "नाहं रोहण", + "न तं अहं जहिस्सामि, इध हिस्सामि जीवितं॥", + "ते हि नून मरिस्सन्ति, अन्धा अपरिणायका।", + "गच्छ तुवम्पि माकङ्खि, जीविस्सन्ति तया सह॥", + "नाहं रोहण गच्छामि, हदयं मे अवकस्सति।", + "न तं बद्धं", + "गच्छ", + "गच्छ तुवम्पि माकङ्खि, जीविस्सन्ति तया सह॥", + "नाहं रोहण गच्छामि, हदयं मे अवकस्सति।", + "न तं अहं जहिस्सामि, इध हिस्सामि जीवितं॥", + "ते हि नून मरिस्सन्ति, अन्धा अपरिणायका।", + "गच्छ तुवम्पि माकङ्खि, जीविस्सन्ति तया सह॥", + "नाहं रोहण गच्छामि, हदयं मे अवकस्सति।", + "न", + "अयं सो लुद्दको एति, लुद्दरूपो", + "यो नो वधिस्सति अज्‍ज, उसुना सत्तिया अपि", + "सा", + "सुदुक्‍करं अकरा भीरु, मरणायूपनिवत्तथ॥", + "किन्‍नु तेमे मिगा होन्ति, मुत्ता बद्धं उपासरे।", + "न तं चजितुमिच्छन्ति, जीवितस्सपि कारणा॥", + "भातरो होन्ति मे लुद्द, सोदरिया एकमातुका।", + "न मं चजितुमिच्छन्ति, जीवितस्सपि कारणा॥", + "ते हि नून मरिस्सन्ति, अन्धा अपरिणायका।", + "पञ्‍चन्‍नं जीवितं देहि, भातरं मुञ्‍च लुद्दक॥", + "सो वो अहं पमोक्खामि, मातापेत्तिभरं मिगं।", + "नन्दन्तु मातापितरो, मुत्तं दिस्वा महामिगं॥", + "एवं लुद्दक नन्दस्सु, सह सब्बेहि ञातिभि।", + "यथाहमज्‍ज नन्दामि, मुत्तं दिस्वा महामिगं॥", + "कथं त्वं पमोक्खो", + "कथं पुत्त अमोचेसि, कूटपासम्ह लुद्दको॥", + "भणं कण्णसुखं वाचं, हदयङ्गं हदयस्सितं।", + "सुभासिताहि वाचाहि, चित्तको मं अमोचयि॥", + "भणं", + "सुभासिताहि", + "सुत्वा कण्णसुखं वाचं, हदयङ्गं हदयस्सितं।", + "सुभासितानि सुत्वान, लुद्दको मं अमोचयि॥", + "एवं आनन्दितो होतु, सह दारेहि लुद्दको।", + "यथा मयज्‍ज नन्दाम, दिस्वा रोहणमागतं॥", + "ननु त्वं अवच", + "अथ केन नु वण्णेन, मिगचम्मानि नाहरि॥", + "आगमा चेव हत्थत्थं, कूटपासञ्‍च सो मिगो।", + "अबज्झि तं", + "तस्स मे अहु संवेगो, अब्भुतो लोमहंसनो।", + "इमञ्‍चाहं मिगं हञ्‍ञे, अज्‍ज हिस्सामि जीवितं॥", + "कीदिसा ते मिगा लुद्द, कीदिसा धम्मिका मिगा।", + "कथंवण्णा कथंसीला, बाळ्हं खो ने पसंससि॥", + "ओदातसिङ्गा", + "पादा लोहितका तेसं, अञ्‍जितक्खा मनोरमा॥", + "एदिसा ते मिगा देव, एदिसा धम्मिका मिगा।", + "मातापेत्तिभरा देव, न ते सो अभिहारितुं", + "दम्मि निक्खसतं लुद्द, थूलञ्‍च मणिकुण्डलं।", + "चतुस्सदञ्‍च", + "द्वे", + "धम्मेन रज्‍जं कारेस्सं, बहुकारो मेसि लुद्दक॥", + "कसिवाणिज्‍जा", + "एतेन दारं पोसेहि, मा पापं अकरी पुनाति", + "एते", + "हरित्तच हेमवण्ण, कामं सुमुख पक्‍कम॥", + "ओहाय मं ञातिगणा, एकं पासवसं गतं।", + "अनपेक्खमाना", + "पतेव पततं सेट्ठ, नत्थि बद्धे सहायता", + "मा अनीघाय हापेसि, कामं सुमुख पक्‍कम॥", + "नाहं ‘‘दुक्खपरेतो’’ति", + "जीवितं मरणं वा मे, तया सद्धिं भविस्सति॥", + "एतदरियस्स कल्याणं, यं त्वं सुमुख भाससि।", + "तञ्‍च वीमंसमानोहं, ‘‘पततेतं’’ अवस्सजिं॥", + "अपदेन पदं याति, अन्तलिक्खचरो", + "आरा पासं न बुज्झि त्वं, हंसानं पवरुत्तम", + "यदा पराभवो होति, पोसो जीवितसङ्खये।", + "अथ", + "एते हंसा पक्‍कमन्ति, वक्‍कङ्गा भयमेरिता।", + "हरित्तच हेमवण्ण, त्वञ्‍ञेव", + "एते", + "अनपेक्खमाना वक्‍कङ्गा, त्वञ्‍ञेवेको उपाससि॥", + "किन्‍नु त्यायं", + "ओहाय सकुणा यन्ति, किं एको अवहिय्यसि॥", + "राजा मे सो दिजो मित्तो, सखा पाणसमो च मे।", + "नेव नं विजहिस्सामि, याव कालस्स परियायं॥", + "यो च त्वं सखिनो हेतु, पाणं चजितुमिच्छसि।", + "सो ते सहायं मुञ्‍चामि, होतु राजा तवानुगो॥", + "एवं", + "यथाहमज्‍ज नन्दामि, दिस्वा मुत्तं दिजाधिपं॥", + "कच्‍चिन्‍नु भोतो कुसलं, कच्‍चि भोतो अनामयं।", + "कच्‍चि रट्ठमिदं फीतं, धम्मेन मनुसाससि॥", + "कुसलञ्‍चेव मे हंस, अथो हंस अनामयं।", + "अथो रट्ठमिदं फीतं, धम्मेन मनुसासहं॥", + "कच्‍चि भोतो अमच्‍चेसु, दोसो कोचि न विज्‍जति।", + "कच्‍चि आरा अमित्ता ते, छाया दक्खिणतोरिव॥", + "अथोपि मे अमच्‍चेसु, दोसो कोचि न विज्‍जति।", + "अथो", + "कच्‍चि ते सादिसी भरिया, अस्सवा पियभाणिनी।", + "पुत्तरूपयसूपेता, तव छन्दवसानुगा॥", + "अथो मे सादिसी भरिया, अस्सवा पियभाणिनी।", + "पुत्तरूपयसूपेता, मम छन्दवसानुगा॥", + "कच्‍चि ते बहवो पुत्ता, सुजाता रट्ठवड्ढन।", + "पञ्‍ञाजवेन सम्पन्‍ना, सम्मोदन्ति ततो ततो॥", + "सतमेको च मे पुत्ता, धतरट्ठ मया सुता।", + "तेसं त्वं किच्‍चमक्खाहि, नावरुज्झन्ति", + "उपपन्‍नोपि चे होति, जातिया विनयेन वा।", + "अथ पच्छा कुरुते योगं, किच्छे", + "तस्स संहीरपञ्‍ञस्स, विवरो जायते महा।", + "रत्तिमन्धोव", + "असारे", + "सरभोव गिरिदुग्गस्मिं, अन्तरायेव सीदति॥", + "हीनजच्‍चोपि चे होति, उट्ठाता धितिमा नरो।", + "आचारसीलसम्पन्‍नो, निसे अग्गीव भासति॥", + "एतं", + "संविरूळ्हेथ मेधावी, खेत्ते बीजंव", + "मिगलुद्दो", + "निक्खन्तो सह सेनाय, ओगणो वनमागमा॥", + "तत्थद्दसा अरञ्‍ञस्मिं, तक्‍करानं कुटिं कतं।", + "तस्सा", + "सम्पन्‍नवाहनो पोसो, युवा सम्मट्ठकुण्डलो", + "सोभति लोहितुण्हीसो, दिवा सूरियोव भासति॥", + "मज्झन्हिके", + "हन्दस्साभरणं सब्बं, गण्हाम साहसा", + "निसीथेपि रहो दानि, सुत्तो राजा ससारथि।", + "आदाय वत्थं मणिकुण्डलञ्‍च, हन्त्वान साखाहि अवत्थराम॥", + "किन्‍नु उम्मत्तरूपोव, सत्तिगुम्ब पभाससि।", + "दुरासदा हि राजानो, अग्गि पज्‍जलितो यथा॥", + "अथ त्वं पतिकोलम्ब, मत्तो थुल्‍लानि गज्‍जसि।", + "मातरि मय्हं नग्गाय, किन्‍नु त्वं विजिगुच्छसे॥", + "उट्ठेहि सम्म तरमानो, रथं योजेहि सारथि।", + "सकुणो मे न रुच्‍चति, अञ्‍ञं गच्छाम अस्समं॥", + "युत्तो रथो महाराज, युत्तो च बलवाहनो।", + "अधितिट्ठ महाराज, अञ्‍ञं गच्छाम अस्समं॥", + "को", + "एस गच्छति पञ्‍चालो, मुत्तो तेसं अदस्सना॥", + "कोदण्डकानि", + "एस गच्छति पञ्‍चालो, मा वो मुञ्‍चित्थ जीवतं", + "अथापरो पटिनन्दित्थ, सुवो लोहिततुण्डको।", + "स्वागतं ते महाराज, अथो ते अदुरागतं।", + "इस्सरोसि अनुप्पत्तो, यं इधत्थि पवेदय॥", + "तिन्दुकानि पियालानि, मधुके कासुमारियो।", + "फलानि खुद्दकप्पानि, भुञ्‍ज राज वरं वरं॥", + "इदम्पि पानीयं सीतं, आभतं गिरिगब्भरा।", + "ततो पिव महाराज, सचे त्वं अभिकङ्खसि॥", + "अरञ्‍ञं उञ्छाय गता, ये अस्मिं परिचारका।", + "सयं उट्ठाय गण्हव्हो, हत्था मे नत्थि दातवे॥", + "भद्दको वतयं पक्खी, दिजो परमधम्मिको।", + "अथेसो इतरो पक्खी, सुवो लुद्दानि भासति॥", + "‘‘एतं हनथ बन्धथ, मा वो मुञ्‍चित्थ जीवतं’’।", + "इच्‍चेवं विलपन्तस्स, सोत्थिं", + "भातरोस्म महाराज, सोदरिया एकमातुका।", + "एकरुक्खस्मिं संवड्ढा, नानाखेत्तगता उभो॥", + "सत्तिगुम्बो च चोरानं, अहञ्‍च इसीनं इध।", + "असतं", + "तत्थ वधो च बन्धो च, निकती वञ्‍चनानि च।", + "आलोपा साहसाकारा, तानि सो तत्थ सिक्खति॥", + "इध सच्‍चञ्‍च धम्मो च, अहिंसा संयमो दमो।", + "आसनूदकदायीनं, अङ्के वद्धोस्मि भारध", + "यं यञ्हि राज भजति, सन्तं वा यदि वा असं।", + "सीलवन्तं विसीलं वा, वसं तस्सेव गच्छति॥", + "यादिसं कुरुते मित्तं, यादिसं चूपसेवति।", + "सोपि तादिसको होति, सहवासो हि", + "सेवमानो", + "सरो दिद्धो कलापंव, अलित्तमुपलिम्पति।", + "उपलेपभया", + "पूतिमच्छं", + "कुसापि पूति", + "तगरञ्‍च पलासेन, यो नरो उपनय्हति।", + "पत्तापि सुरभि", + "तस्मा पत्तपुटस्सेव", + "असन्ते नोपसेवेय्य, सन्ते सेवेय्य पण्डितो।", + "असन्तो निरयं नेन्ति, सन्तो पापेन्ति सुग्गतिन्ति॥", + "भल्‍लातियो", + "अगमा गिरिवरं गन्धमादनं, सुपुप्फितं", + "साळूरसङ्घञ्‍च निसेधयित्वा, धनुं", + "उपागमि वचनं वत्तुकामो, यत्थट्ठिता किम्पुरिसा अहेसुं॥", + "हिमच्‍चये हेमवताय तीरे, किमिधट्ठिता मन्तयव्हो अभिण्हं।", + "पुच्छामि वो मानुसदेहवण्णे, कथं नु", + "मल्‍लं", + "मिगा मनुस्साव निभासवण्णा, जानन्ति नो किम्पुरिसाति लुद्द॥", + "सुकिच्छरूपं परिदेवयव्हो", + "पुच्छामि वो मानुसदेहवण्णे, किमिध वने रोदथ अप्पतीता॥", + "सुकिच्छरूपं परिदेवयव्हो, आलिङ्गितो चासि पियो पियाय।", + "पुच्छामि वो मानुसदेहवण्णे, किमिध वने विलपथ अप्पतीता॥", + "सुकिच्छरूपं परिदेवयव्हो, आलिङ्गितो चासि पियो पियाय।", + "पुच्छामि वो मानुसदेहवण्णे, किमिध", + "मयेकरत्तं", + "तमेकरत्तं अनुतप्पमाना, सोचाम ‘‘सा रत्ति पुनं न हेस्सति’’॥", + "यमेकरत्तं अनुतप्पथेतं, धनं व नट्ठं पितरं व पेतं।", + "पुच्छामि वो मानुसदेहवण्णे, कथं विना वासमकप्पयित्थ॥", + "यमिमं", + "तं मे पियो उत्तरि वस्सकाले, ममञ्‍च", + "अहञ्‍च", + "‘‘पियो च मे हेहिति मालभारी, अहञ्‍च नं मालिनी अज्झुपेस्सं’’॥", + "अहञ्‍चिदं कुरवकमोचिनामि, उद्दालका पाटलिसिन्धुवारका", + "‘‘पियो च मे हेहिति मालभारी, अहञ्‍च नं मालिनी अज्झुपेस्सं’’॥", + "अहञ्‍च सालस्स सुपुप्फितस्स, ओचेय्य पुप्फानि करोमि मालं।", + "‘‘पियो च मे हेहिति मालभारी, अहञ्‍च नं मालिनी अज्झुपेस्सं’’॥", + "अहञ्‍च सालस्स सुपुप्फितस्स, ओचेय्य पुप्फानि करोमि भारं।", + "इदञ्‍च नो हेहिति सन्थरत्थं, यत्थज्‍जिमं", + "अहञ्‍च खो अगळुं", + "‘‘पियो च मे हेहिति रोसितङ्गो, अहञ्‍च", + "अथागमा सलिलं सीघसोतं, नुदं साले सलळे कण्णिकारे।", + "आपूरथ", + "उभोसु तीरेसु मयं तदा ठिता, सम्पस्सन्ता उभयो अञ्‍ञमञ्‍ञं।", + "सकिम्पि रोदाम सकिं हसाम, किच्छेन नो आगमा", + "पातोव", + "आलिङ्गिया अञ्‍ञमञ्‍ञं मयं उभो, सकिम्पि रोदाम सकिं हसाम॥", + "तीहूनकं सत्तसतानि लुद्द, यमिध मयं विप्पवसिम्ह पुब्बे।", + "वस्सेकिमं", + "आयुञ्‍च वो कीवतको नु सम्म, सचेपि जानाथ वदेथ आयुं।", + "अनुस्सवा वुड्ढतो आगमा वा, अक्खाथ", + "आयुञ्‍च नो वस्ससहस्सं लुद्द, न चन्तरा पापको अत्थि रोगो।", + "अप्पञ्‍च", + "इदञ्‍च सुत्वान अमानुसानं, भल्‍लातियो इत्तर जीवितन्ति।", + "निवत्तथ न मिगवं अचरि, अदासि दानानि अभुञ्‍जि भोगे॥", + "इदञ्‍च सुत्वान अमानुसानं, सम्मोदथ मा कलहं अकत्थ।", + "मा वो तपी अत्तकम्मापराधो, यथापि ते किम्पुरिसेकरत्तं॥", + "इदञ्‍च", + "मा वो तपी अत्तकम्मापराधो, यथापि ते किम्पुरिसेकरत्तं॥", + "विविधं", + "मुञ्‍चं", + "को तं हिंसति हेठेति, किं", + "कस्सज्‍ज मातापितरो रुदन्तु, क्‍वज्‍ज सेतु", + "तुट्ठोस्मि देव तव दस्सनेन, चिरस्सं पस्सामि तं भूमिपाल।", + "अहिंसको रेणुमनुप्पविस्स, पुत्तेन ते हेठयितोस्मि", + "आयन्तु दोवारिका खग्गबन्धा", + "हन्त्वान तं सोमनस्सं कुमारं, छेत्वान सीसं वरमाहरन्तु॥", + "पेसिता राजिनो दूता, कुमारं एतदब्रवुं।", + "इस्सरेन वितिण्णोसि, वधं पत्तोसि खत्तिय॥", + "स राजपुत्तो परिदेवयन्तो, दसङ्गुलिं अञ्‍जलिं पग्गहेत्वा।", + "अहम्पि", + "तस्स तं वचनं सुत्वा, रञ्‍ञो पुत्तं अदस्सयुं।", + "पुत्तो च पितरं दिस्वा, दूरतोवज्झभासथ॥", + "आगच्छुं", + "अक्खाहि मे पुच्छितो एतमत्थं, अपराधो को निध ममज्‍ज अत्थि॥", + "सायञ्‍च पातो उदकं सजाति, अग्गिं सदा पारिचरतप्पमत्तो।", + "तं तादिसं संयतं ब्रह्मचारिं, कस्मा तुवं ब्रूसि गहप्पतीति॥", + "ताला च मूला च फला च देव, परिग्गहा विविधा सन्तिमस्स।", + "ते रक्खति गोपयतप्पमत्तो,", + "सच्‍चं खो एतं वदसि कुमार, परिग्गहा विविधा सन्तिमस्स।", + "ते रक्खति गोपयतप्पमत्तो, स", + "सुणन्तु मय्हं परिसा समागता, सनेगमा जानपदा च सब्बे।", + "बालायं बालस्स वचो निसम्म, अहेतुना घातयते मं", + "दळ्हस्मि", + "वन्दामि पादानि तव", + "भुञ्‍जस्सु भोगे विपुले कुमार, सब्बञ्‍च ते इस्सरियं ददामि।", + "अज्‍जेव त्वं कुरूनं होहि राजा, मा पब्बजी पब्बज्‍जा हि दुक्खा॥", + "किन्‍नूध", + "रूपेहि सद्देहि अथो रसेहि, गन्धेहि फस्सेहि मनोरमेहि॥", + "भुत्ता च मे", + "तुवञ्‍च", + "सचाहं बालो परनेय्यो अस्मि, एकापराधं", + "पुनपि चे एदिसकं भवेय्य, यथामतिं सोमनस्स करोहि॥", + "अनिसम्म कतं कम्मं, अनवत्थाय चिन्तितं।", + "भेसज्‍जस्सेव वेभङ्गो, विपाको होति पापको॥", + "निसम्म च कतं कम्मं, सम्मावत्थाय चिन्तितं।", + "भेसज्‍जस्सेव सम्पत्ति, विपाको होति भद्रको॥", + "अलसो गिही कामभोगी न साधु, असञ्‍ञतो पब्बजितो न साधु।", + "राजा न साधु अनिसम्मकारी, यो पण्डितो कोधनो तं न साधु॥", + "निसम्म खत्तियो कयिरा, नानिसम्म दिसम्पति।", + "निसम्मकारिनो राज, यसो कित्ति च वड्ढति॥", + "निसम्म दण्डं पणयेय्य इस्सरो, वेगा कतं तप्पति भूमिपाल।", + "सम्मापणीधी च नरस्स अत्था, अनानुतप्पा ते भवन्ति पच्छा॥", + "अनानुतप्पानि", + "विञ्‍ञुप्पसत्थानि सुखुद्रयानि, भवन्ति बुद्धानुमतानि", + "आगच्छुं दोवारिका खग्गबन्धा, कासाविया हन्तु ममं जनिन्द।", + "मातुञ्‍च", + "कटुकञ्हि सम्बाधं सुकिच्छं", + "किच्छेनहं अज्‍ज वधा पमुत्तो, पब्बज्‍जमेवाभिमनोहमस्मि॥", + "पुत्तो तवायं तरुणो सुधम्मे, अनुकम्पको सोमनस्सो कुमारो।", + "तं याचमानो न लभामि स्वज्‍ज", + "रमस्सु", + "सब्बेसु भूतेसु निधाय दण्डं, अनिन्दितो ब्रह्ममुपेहि ठानं॥", + "अच्छेर", + "याचस्सु पुत्तं इति वुच्‍चमाना, भिय्योव उस्साहयसे कुमारं॥", + "ये विप्पमुत्ता अनवज्‍जभोगिनो", + "तमरियमग्गं पटिपज्‍जमानं, न उस्सहे वारयितुं कुमारं॥", + "अद्धा", + "येसायं सुत्वान सुभासितानि, अप्पोस्सुक्‍का वीतसोका सुधम्माति॥", + "का नु विज्‍जुरिवाभासि, ओसधी विय तारका।", + "देवता नुसि गन्धब्बी, न तं मञ्‍ञामि मानुसिं", + "नम्हि देवी न गन्धब्बी, न महाराज मानुसी।", + "नागकञ्‍ञास्मि भद्दन्ते, अत्थेनम्हि इधागता॥", + "विब्भन्तचित्ता कुपितिन्द्रियासि, नेत्तेहि ते वारिगणा सवन्ति।", + "किं", + "यमुग्गतेजो उरगोति चाहु, नागोति नं आहु जना जनिन्द।", + "तमग्गही पुरिसो जीविकत्थो, तं बन्धना मुञ्‍च पती ममेसो॥", + "कथं न्वयं बलविरियूपपन्‍नो, हत्थत्त", + "अक्खाहि मे नागकञ्‍ञे तमत्थं, कथं विजानेमु गहीतनागं॥", + "नगरम्पि नागो भस्मं करेय्य, तथा हि सो बलविरियूपपन्‍नो।", + "धम्मञ्‍च नागो अपचायमानो, तस्मा परक्‍कम्म तपो करोति॥", + "चातुद्दसिं", + "तमग्गही पुरिसो जीविकत्थो, तं बन्धना मुञ्‍च पती ममेसो॥", + "सोळसित्थिसहस्सानि, आमुत्तमणिकुण्डला।", + "वारिगेहसया नारी", + "धम्मेन", + "ओस्सट्ठकायो उरगो चरातु, पुञ्‍ञत्थिको मुञ्‍चतु बन्धनस्मा॥", + "धम्मेन", + "ओस्सट्ठकायो उरगो चरातु, पुञ्‍ञत्थिको मुञ्‍चतु बन्धनस्मा॥", + "दम्मि निक्खसतं लुद्द, थूलञ्‍च मणिकुण्डलं।", + "चतुस्सदञ्‍च पल्‍लङ्कं, उमापुप्फसरिन्‍निभं॥", + "द्वे च सादिसियो भरिया, उसभञ्‍च गवं सतं।", + "ओस्सट्ठकायो उरगो चरातु, पुञ्‍ञत्थिको मुञ्‍चतु बन्धनस्मा॥", + "विनापि दाना तव वचनं जनिन्द, मुञ्‍चेमु नं उरगं बन्धनस्मा।", + "ओस्सट्ठकायो उरगो चरातु, पुञ्‍ञत्थिको मुञ्‍चतु बन्धनस्मा॥", + "मुत्तो चम्पेय्यको नागो, राजानं एतदब्रवि।", + "नमो ते कासिराजत्थु, नमो ते कासिवड्ढन।", + "अञ्‍जलिं ते पग्गण्हामि, पस्सेय्यं मे निवेसनं॥", + "अद्धा", + "सचे च मं याचसि एतमत्थं, दक्खेमु ते नाग निवेसनानि॥", + "सचेपि", + "सब्बा च नज्‍जो पटिसोतं वजेय्युं, न त्वेवहं राज मुसा भणेय्यं॥", + "नभं फलेय्य उदधीपि सुस्से, संवट्टये", + "सिलुच्‍चयो मेरु समूलमुप्पते", + "अद्धा हि दुब्बिस्ससमेतमाहु, यं मानुसो विस्ससे अमानुसम्हि।", + "सचे च मं याचसि एतमत्थं, दक्खेमु ते नाग निवेसनानि॥", + "तुम्हे खोत्थ घोरविसा उळारा, महातेजा खिप्पकोपी च होथ।", + "मंकारणा", + "सो", + "पेळाय बद्धो मरणं उपेतु, यो तादिसं कम्मकतं न जाने॥", + "सच्‍चप्पटिञ्‍ञा", + "सब्बञ्‍च ते नागकुलं सुपण्णा, अग्गिंव गिम्हेसु", + "अनुकम्पसी नागकुलं जनिन्द, माता यथा सुप्पियं एकपुत्तं।", + "अहञ्‍च ते नागकुलेन सद्धिं, काहामि वेय्यावटिकं उळारं॥", + "योजेन्तु वे राजरथे सुचित्ते, कम्बोजके अस्सतरे सुदन्ते।", + "नागे च योजेन्तु सुवण्णकप्पने, दक्खेमु नागस्स निवेसनानि॥", + "भेरी", + "पायासि राजा बहुसोभमानो, पुरक्खतो नारिगणस्स मज्झे॥", + "सुवण्णचितकं", + "सोवण्णमयपासादे, वेळुरियफलकत्थते॥", + "स राजा पाविसि ब्यम्हं, चम्पेय्यस्स निवेसनं।", + "आदिच्‍चवण्णसन्‍निभं, कंसविज्‍जु पभस्सरं॥", + "नानारुक्खेहि सञ्छन्‍नं, नानागन्धसमीरितं।", + "सो पावेक्खि कासिराजा, चम्पेय्यस्स निवेसनं॥", + "पविट्ठस्मिं कासिरञ्‍ञे, चम्पेय्यस्स निवेसनं।", + "दिब्बा तूरिया पवज्‍जिंसु, नागकञ्‍ञा च नच्‍चिसुं", + "तं नागकञ्‍ञा चरितं गणेन, अन्वारुही कासिराजा पसन्‍नो।", + "निसीदि सोवण्णमयम्हि पीठे, सापस्सये", + "सो", + "विमानसेट्ठानि इमानि तुय्हं, आदिच्‍चवण्णानि पभस्सरानि।", + "नेतादिसं अत्थि मनुस्सलोके, किं पत्थयं", + "ता कम्बुकायूरधरा सुवत्था, वट्टङ्गुली तम्बतलूपपन्‍ना।", + "पग्गय्ह", + "किं पत्थयं नाग तपो करोसि॥", + "नज्‍जो च तेमा पुथुलोममच्छा, आटा", + "नेतादिसं अत्थि मनुस्सलोके, किं पत्थयं नाग तपो करोसि॥", + "कोञ्‍चा मयूरा दिविया च हंसा, वग्गुस्सरा कोकिला सम्पतन्ति।", + "नेतादिसं अत्थि मनुस्सलोके, किं पत्थयं नाग तपो करोसि॥", + "अम्बा च साला तिलका च जम्बुयो, उद्दालका पाटलियो च फुल्‍ला।", + "नेतादिसं अत्थि मनुस्सलोके, किं पत्थयं नाग तपो करोसि॥", + "इमा च ते पोक्खरञ्‍ञो समन्ततो, दिब्बा", + "नेतादिसं अत्थि मनुस्सलोके, किं पत्थयं नाग तपो करोसि॥", + "न", + "मनुस्सयोनिं अभिपत्थयानो, तस्मा परक्‍कम्म तपो करोमि॥", + "त्वं", + "सुरोसितो लोहितचन्दनेन, गन्धब्बराजाव दिसा पभाससि॥", + "देविद्धिपत्तोसि महानुभावो, सब्बेहि कामेहि समङ्गिभूतो।", + "पुच्छामि तं नागराजेतमत्थं, सेय्यो इतो केन मनुस्सलोको॥", + "जनिन्द नाञ्‍ञत्र मनुस्सलोका, सुद्धी व संविज्‍जति संयमो वा।", + "अहञ्‍च लद्धान मनुस्सयोनिं, काहामि जातिमरणस्स अन्तं॥", + "अद्धा हवे सेवितब्बा सपञ्‍ञा, बहुस्सुता ये बहुठानचिन्तिनो।", + "नारियो च दिस्वान तुवञ्‍च नाग, काहामि पुञ्‍ञानि अनप्पकानि॥", + "अद्धा हवे सेवितब्बा सपञ्‍ञा, बहुस्सुता", + "नारियो च दिस्वान ममञ्‍च राज, करोहि पुञ्‍ञानि अनप्पकानि॥", + "इदञ्‍च मे जातरूपं पहूतं, रासी सुवण्णस्स च तालमत्ता।", + "मुत्ता", + "अन्तेपुरे भूमियं सन्थरन्तु, निक्‍कद्दमा हेहिति नीरजा च॥", + "एतादिसं आवस राजसेट्ठ, विमानसेट्ठं बहु सोभमानं।", + "बाराणसिं नगरं इद्धं फीतं, रज्‍जञ्‍च कारेहि अनोमपञ्‍ञाति॥", + "ब्रह्मलोका चवित्वान, देवपुत्तो महिद्धिको।", + "रञ्‍ञो पुत्तो उदपादि, सब्बकामसमिद्धिसु॥", + "कामा", + "स्वास्सु", + "तस्स चन्तेपुरे आसि, झानागारं सुमापितं।", + "सो तत्थ पटिसल्‍लीनो", + "स राजा परिदेवेसि, पुत्तसोकेन अट्टितो।", + "एकपुत्तो चयं मय्हं, न च कामानि भुञ्‍जति॥", + "को नु ख्वेत्थ", + "यो", + "अहु", + "कुसला नच्‍चगीतस्स, वादिते च पदक्खिणा॥", + "सा तत्थ उपसङ्कम्म, राजानं एतदब्रवि।", + "अहं खो नं पलोभेय्यं, सचे भत्ता भविस्सति॥", + "तं तथावादिनिं राजा, कुमारिं एतदब्रवि।", + "त्वञ्‍ञेव नं पलोभेहि, तव भत्ता भविस्सति॥", + "सा", + "हदयङ्गमा पेमनीया, चित्रा गाथा अभासथ॥", + "तस्सा च गायमानाय, सद्दं सुत्वान नारिया।", + "कामच्छन्दस्स उप्पज्‍जि, जनं सो परिपुच्छथ॥", + "कस्सेसो सद्दो को वा सो, भणति उच्‍चावचं बहुं।", + "हदयङ्गमं पेमनीयं, अहो", + "एसा", + "सचे त्वं कामे भुञ्‍जेय्य, भिय्यो भिय्यो छादेय्यु तं॥", + "इङ्घ आगच्छतोरेन", + "अस्समस्स समीपम्हि, सन्तिके मय्हं गायतु॥", + "तिरोकुट्टम्हि गायित्वा, झानागारम्हि पाविसि।", + "बन्धि नं", + "तस्स", + "‘‘अहमेव कामे भुञ्‍जेय्यं, मा अञ्‍ञो पुरिसो अहु’’॥", + "ततो असिं गहेत्वान, पुरिसे हन्तुं उपक्‍कमि।", + "अहमेवेको भुञ्‍जिस्सं, मा अञ्‍ञो पुरिसो सिया॥", + "ततो जानपदा सब्बे, विक्‍कन्दिंसु समागता।", + "पुत्तो त्यायं महाराज, जनं हेठेत्यदूसकं॥", + "तञ्‍च राजा विवाहेसि", + "यावता विजितं मय्हं, न ते वत्थब्ब", + "ततो सो भरियमादाय, समुद्दं उपसङ्कमि।", + "पण्णसालं करित्वान, वनमुञ्छाय पाविसि॥", + "अथेत्थ", + "सो तस्स गेहं पावेक्खि, भत्तकाले उपट्ठिते॥", + "तञ्‍च", + "चुतो सो ब्रह्मचरियम्हा, इद्धिया परिहायथ॥", + "राजपुत्तो", + "सायं काजेन", + "इसी च खत्तियं दिस्वा, समुद्दं उपसङ्कमि।", + "‘‘वेहायसं गमिस्स’’न्ति, सीदते सो महण्णवे॥", + "खत्तियो च इसिं दिस्वा, सीदमानं महण्णवे।", + "तस्सेव अनुकम्पाय, इमा गाथा अभासथ॥", + "अभिज्‍जमाने वारिस्मिं, सयं आगम्म इद्धिया।", + "मिस्सीभावित्थिया गन्त्वा, संसीदसि महण्णवे॥", + "आवट्टनी महामाया, ब्रह्मचरियविकोपना।", + "सीदन्ति नं विदित्वान, आरका परिवज्‍जये॥", + "अनला मुदुसम्भासा, दुप्पूरा ता नदीसमा।", + "सीदन्ति नं विदित्वान, आरका परिवज्‍जये॥", + "यं एता उपसेवन्ति, छन्दसा वा धनेन वा।", + "जातवेदोव सं ठानं, खिप्पं अनुदहन्ति नं॥", + "खत्तियस्स वचो सुत्वा, इसिस्स निब्बिदा अहु।", + "लद्धा पोराणकं मग्गं, गच्छते सो विहायसं॥", + "खत्तियो च इसिं दिस्वा, गच्छमानं विहायसं।", + "संवेगं अलभी धीरो, पब्बज्‍जं समरोचयि॥", + "ततो सो पब्बजित्वान, कामरागं विराजयि।", + "कामरागं", + "पञ्‍च", + "निन्दियमत्थं पसंसियं वा, कस्सेवाविकरेय्य", + "त्वं", + "तव छन्दरुचीनि", + "या सीलवती अनञ्‍ञथेय्या", + "निन्दियमत्थं पसंसियं वा, भरियायाविकरेय्य", + "यो किच्छगतस्स आतुरस्स, सरणं होति गती परायनञ्‍च।", + "निन्दियमत्थं पसंसियं वा, सखिनो वाविकरेय्य गुय्हमत्थं॥", + "जेट्ठो", + "निन्दियमत्थं पसंसियं वा, भातु वावीकरेय्य गुय्हमत्थं॥", + "यो वे पितुहदयस्स पद्धगू", + "निन्दियमत्थं पसंसियं वा, पुत्तस्साविकरेय्य", + "माता", + "निन्दियमत्थं पसंसियं वा, मातुयावीकरेय्य", + "गुय्हस्स हि गुय्हमेव साधु, न हि गुय्हस्स पसत्थमाविकम्मं।", + "अनिप्फन्‍नता", + "किं त्वं विमनोसि राजसेट्ठ, द्विपदजनिन्द", + "किं चिन्तयमानो दुम्मनोसि, नून देव अपराधो अत्थि मय्हं॥", + "‘‘पण्हे", + "तं चिन्तयमानो दुम्मनोस्मि, न हि देवी अपराधो अत्थि तुय्हं॥", + "अभिदोसगतो दानि एहिसि, किं सुत्वा किं सङ्कते मनो ते।", + "को ते किमवोच भूरिपञ्‍ञ, इङ्घ वचनं सुणोम ब्रूहि मेतं॥", + "‘‘पण्हे वज्झो महोसधो’’ति, यदि ते मन्तयितं जनिन्द दोसं।", + "भरियाय रहोगतो असंसि, गुय्हं पातुकतं सुतं ममेतं॥", + "यं", + "सखिनोव रहोगतो असंसि, गुय्हं पातुकतं सुतं ममेतं॥", + "पुक्‍कुस", + "भातुञ्‍च", + "आबाधोयं", + "पुत्तस्स रहोगतो असंसि, गुय्हं पातुकतं सुतं ममेतं॥", + "अट्ठवङ्कं", + "देविन्दस्स गतं तदज्‍ज हत्थं", + "गुय्हं पातुकतं सुतं ममेतं॥", + "गुय्हस्स हि गुय्हमेव साधु, न हि गुय्हस्स पसत्थमाविकम्मं।", + "अनिप्फन्‍नता सहेय्य धीरो, निप्फन्‍नोव यथासुखं भणेय्य॥", + "न गुय्हमत्थं विवरेय्य, रक्खेय्य नं यथा निधिं।", + "न हि पातुकतो साधु, गुय्हो अत्थो पजानता॥", + "थिया गुय्हं न संसेय्य, अमित्तस्स च पण्डितो।", + "यो चामिसेन संहीरो, हदयत्थेनो च यो नरो॥", + "गुय्हमत्थं असम्बुद्धं, सम्बोधयति यो नरो।", + "मन्तभेदभया तस्स, दासभूतो तितिक्खति॥", + "यावन्तो", + "तावन्तो", + "विविच्‍च भासेय्य दिवा रहस्सं, रत्तिं गिरं नातिवेलं पमुञ्‍चे।", + "उपस्सुतिका हि सुणन्ति मन्तं, तस्मा मन्तो खिप्पमुपेति भेदन्ति॥", + "चिरस्सं वत पस्साम, ब्राह्मणं देववण्णिनं।", + "महाजटं खारिधरं", + "चिरस्सं वत पस्साम, इसिं धम्मगुणे रतं।", + "कासायवत्थवसनं, वाकचीरं पटिच्छदं॥", + "आसनं उदकं पज्‍जं, पटिगण्हातु नो भवं।", + "अग्घे भवन्तं पुच्छाम, अग्घं कुरुतु नो भवं॥", + "अधिच्‍च वेदे परियेस वित्तं, पुत्ते गहे", + "गन्धे रसे पच्‍चनुभुय्य", + "वेदा न सच्‍चा न च वित्तलाभो, न पुत्तलाभेन जरं विहन्ति।", + "गन्धे", + "अद्धा हि सच्‍चं वचनं तवेतं, सकम्मुना होति फलूपपत्ति।", + "जिण्णा च मातापितरो तवीमे", + "यस्सस्स", + "यो चापि जञ्‍ञा न मरिस्सं कदाचि, पस्सेय्युं तं वस्ससतं अरोगं॥", + "यथापि नावं पुरिसो दकम्हि, एरेति चे नं उपनेति तीरं।", + "एवम्पि ब्याधी सततं जरा च, उपनेति मच्‍चं", + "पङ्को च कामा पलिपो च कामा, मनोहरा दुत्तरा मच्‍चुधेय्या।", + "एतस्मिं पङ्के पलिपे ब्यसन्‍ना", + "अयं पुरे लुद्दमकासि कम्मं, स्वायं गहीतो न हि मोक्खितो मे।", + "ओरुन्धिया", + "गवंव", + "एवं नट्ठो एसुकारी ममत्थो, सोहं कथं न गवेसेय्यं राज॥", + "हिय्योति हिय्यति", + "अनागतं नेतमत्थीति ञत्वा, उप्पन्‍नछन्दं को पनुदेय्य धीरो॥", + "पस्सामि वोहं दहरं", + "अभुत्तभोगे", + "युवा", + "हित्वान कामे पटिकच्‍च", + "साखाहि रुक्खो लभते समञ्‍ञं, पहीनसाखं पन खाणुमाहु।", + "पहीनपुत्तस्स ममज्‍ज भोति, वासेट्ठि", + "अघस्मि कोञ्‍चाव यथा हिमच्‍चये, कतानि", + "एते भुत्वा वमित्वा च, पक्‍कमन्ति विहङ्गमा।", + "ये च भुत्वान वमिंसु, ते मे हत्थत्त", + "अवमी ब्राह्मणो कामे, सो", + "वन्तादो पुरिसो राज, न सो होति पसंसियो॥", + "पङ्के च", + "एवम्पि मं त्वं उदतारि भोति, पञ्‍चालि गाथाहि सुभासिताहि॥", + "इदं वत्वा महाराजा, एसुकारी दिसम्पति।", + "रट्ठं हित्वान पब्बजि, नागो छेत्वाव बन्धनं॥", + "राजा", + "तुवम्पि नो होति यथेव राजा, अम्हेहि गुत्ता अनुसास रज्‍जं॥", + "राजा", + "अहम्पि एका", + "राजा च पब्बज्‍जमरोचयित्थ, रट्ठं पहाय नरवीरसेट्ठो।", + "अहम्पि एका चरिस्सामि लोके, हित्वान कामानि यथोधिकानि॥", + "अच्‍चेन्ति काला तरयन्ति रत्तियो, वयोगुणा अनुपुब्बं जहन्ति।", + "अहम्पि एका चरिस्सामि लोके, हित्वान कामानि मनोरमानि॥", + "अच्‍चेन्ति काला तरयन्ति रत्तियो, वयोगुणा अनुपुब्बं जहन्ति।", + "अहम्पि एका चरिस्सामि लोके, हित्वान कामानि यथोधिकानि॥", + "अच्‍चेन्ति काला तरयन्ति रत्तियो, वयोगुणा अनुपुब्बं जहन्ति।", + "अहम्पि एका चरिस्सामि लोके, सीतिभूता", + "यमेकरत्तिं", + "अब्भुट्ठितोव सो याति", + "न", + "सब्बं हिदं", + "चतुरङ्गिनिं सेनं सुभिंसरूपं, जयन्ति रट्ठाधिपती पसय्ह।", + "न मच्‍चुनो जयितुमुस्सहन्ति, तं मे मती होति चरामि धम्मं॥", + "हत्थीहि अस्सेहि रथेहि पत्तिभि, परिवारिता मुच्‍चरे एकच्‍चेय्या", + "न मच्‍चुनो", + "हत्थीहि अस्सेहि रथेहि पत्तिभि, सूरा", + "न मच्‍चुनो भञ्‍जितुमुस्सहन्ति, तं मे मती होति चरामि धम्मं॥", + "मत्ता गजा भिन्‍नगळा", + "न मच्‍चुनो मद्दितुमुस्सहन्ति, तं मे मती होति चरामि धम्मं॥", + "इस्सासिनो कतहत्थापि वीरा", + "न मच्‍चुनो विज्झितुमुस्सहन्ति, तं मे मती होति चरामि धम्मं॥", + "सरानि", + "सब्बं हिदं", + "सब्बे", + "पटोव धुत्तस्स दुमोव कूलजो, तं मे मती होति चरामि धम्मं॥", + "दुमप्फलानेव पतन्ति माणवा, दहरा च वुद्धा च सरीरभेदा।", + "नारियो नरा मज्झिमपोरिसा च, तं मे मती होति चरामि धम्मं॥", + "नायं वयो तारकराजसन्‍निभो, यदब्भतीतं", + "जिण्णस्स ही नत्थि रती कुतो सुखं, तं मे मती होति चरामि धम्मं॥", + "यक्खा पिसाचा अथवापि पेता, कुपिताते", + "न मच्‍चुनो अस्ससितुस्सहन्ति, तं मे मती होति चरामि धम्मं॥", + "यक्खे पिसाचे अथवापि पेते, कुपितेपि ते निज्झपनं करोन्ति।", + "न मच्‍चुनो निज्झपनं करोन्ति, तं मे मती होति चरामि धम्मं॥", + "अपराधके दूसके हेठके च, राजानो दण्डेन्ति विदित्वान दोसं।", + "न मच्‍चुनो दण्डयितुस्सहन्ति, तं मे मती होति चरामि धम्मं॥", + "अपराधका दूसका हेट्ठका च, लभन्ति ते राजिनो निज्झपेतुं।", + "न मच्‍चुनो निज्झपनं करोन्ति, तं मे मती होति चरामि धम्मं॥", + "न", + "न मच्‍चुराजस्स अपेक्खमत्थि, तं मे मती होति चरामि धम्मं॥", + "सीहा च ब्यग्घा च अथोपि दीपियो, पसय्ह खादन्ति विप्फन्दमानं।", + "न मच्‍चुनो खादितुमुस्सहन्ति, तं मे मती होति चरामि धम्मं॥", + "मायाकारा रङ्गमज्झे करोन्ता, मोहेन्ति चक्खूनि जनस्स तावदे।", + "न मच्‍चुनो मोहयितुस्सहन्ति, तं मे मती होति चरामि धम्मं॥", + "आसीविसा कुपिता उग्गतेजा, डंसन्ति मारेन्तिपि ते मनुस्से।", + "न मच्‍चुनो डंसितुमुस्सहन्ति, तं मे मती होति चरामि धम्मं॥", + "आसीविसा कुपिता यं डंसन्ति, तिकिच्छका तेस विसं हनन्ति।", + "न मच्‍चुनो दट्ठविसं", + "धम्मन्तरी वेत्तरणी", + "सुय्यन्ति ते कालकता तथेव, तं मे मती होति चरामि धम्मं॥", + "विज्‍जाधरा", + "न मच्‍चुराजस्स वजन्तदस्सनं", + "धम्मो", + "एसानिसंसो धम्मे सुचिण्णे, न दुग्गतिं गच्छति धम्मचारी॥", + "न हि धम्मो अधम्मो च, उभो समविपाकिनो।", + "अधम्मो निरयं नेति, धम्मो पापेति सुग्गतिन्ति॥", + "मातङ्ग सम्भूत सिवि सिरिमन्तो, रोहण हंस सत्तिगुम्बो भल्‍लातिय।", + "सोमनस्स चम्पेय्य ब्रह्म पञ्‍च-पण्डित चिरस्संवत अयोघराति॥", + "किंछन्दो", + "किं पत्थयानो किं एसं, केन अत्थेन ब्राह्मण॥", + "यथा महा वारिधरो, कुम्भो सुपरिणाहवा", + "तथूपमं अम्बपक्‍कं, वण्णगन्धरसुत्तमं॥", + "तं वुय्हमानं सोतेन, दिस्वानामलमज्झिमे।", + "पाणीहि नं गहेत्वान, अग्यायतनमाहरिं॥", + "ततो कदलिपत्तेसु, निक्खिपित्वा सयं अहं।", + "सत्थेन नं विकप्पेत्वा, खुप्पिपासं अहासि मे॥", + "सोहं अपेतदरथो, ब्यन्तीभूतो", + "अस्सादं नाधिगच्छामि, फलेस्वञ्‍ञेसु केसुचि", + "सोसेत्वा नून मरणं, तं ममं आवहिस्सति।", + "अम्बं यस्स फलं सादु, मधुरग्गं मनोरमं।", + "यमुद्धरिं वुय्हमानं, उदधिस्मा महण्णवे॥", + "अक्खातं ते मया सब्बं, यस्मा उपवसामहं।", + "रम्मं पति निसिन्‍नोस्मि, पुथुलोमायुता पुथु॥", + "त्वञ्‍च खो मेव", + "का वा त्वमसि कल्याणि, किस्स वा त्वं सुमज्झिमे॥", + "रुप्पपट्टपलिमट्ठीव", + "या सन्ति नारियो देवेसु, देवानं परिचारिका॥", + "या च मनुस्सलोकस्मिं, रूपेनान्वागतित्थियो।", + "रूपेन ते सदिसी नत्थि, देवेसु गन्धब्बमनुस्सलोके", + "पुट्ठासि मे चारुपुब्बङ्गि, ब्रूहि नामञ्‍च बन्धवे॥", + "यं", + "साहं भुसालया वुत्था, वरवारिवहोघसा॥", + "नानादुमगणाकिण्णा, बहुका गिरिकन्दरा।", + "ममेव पमुखा होन्ति, अभिसन्दन्ति पावुसे॥", + "अथो बहू वनतोदा, नीलवारिवहिन्धरा।", + "बहुका नागवित्तोदा, अभिसन्दन्ति वारिना॥", + "ता अम्बजम्बुलबुजा, नीपा ताला चुदुम्बरा", + "बहूनि फलजातानि, आवहन्ति अभिण्हसो॥", + "यं किञ्‍चि उभतो तीरे, फलं पतति अम्बुनि।", + "असंसयं तं सोतस्स, फलं होति वसानुगं॥", + "एतदञ्‍ञाय मेधावि, पुथुपञ्‍ञ सुणोहि मे।", + "मा रोचय मभिसङ्गं, पटिसेध जनाधिप॥", + "न वाहं वड्ढवं", + "आचेय्यमानो राजिसि, मरणं अभिकङ्खसि॥", + "तस्स जानन्ति पितरो, गन्धब्बा च सदेवका।", + "ये", + "असंसयं तेपि", + "एवं विदित्वा विदू सब्बधम्मं, विद्धंसनं चवनं जीवितस्स।", + "न चीयती तस्स नरस्स पापं, सचे न चेतेति वधाय तस्स॥", + "इसिपूगसमञ्‍ञाते, एवं लोक्या विदिता सति", + "अनरियपरिसम्भासे, पापकम्मं जिगीससि", + "सचे अहं मरिस्सामि, तीरे ते पुथुसुस्सोणि।", + "असंसयं तं असिलोको, मयि पेते आगमिस्सति॥", + "तस्मा", + "मा तं सब्बो जनो पच्छा, पकुट्ठायि", + "अञ्‍ञातमेतं अविसय्हसाहि, अत्तानमम्बञ्‍च ददामि ते तं।", + "सो दुच्‍चजे कामगुणे पहाय, सन्तिञ्‍च धम्मञ्‍च अधिट्ठितोसि॥", + "यो हित्वा पुब्बसञ्‍ञोगं, पच्छा संयोजने ठितो।", + "अधम्मञ्‍चेव चरति, पापञ्‍चस्स पवड्ढति॥", + "एहि", + "उपानयामि सीतस्मिं, विहराहि अनुस्सुको॥", + "तं", + "कोञ्‍चा मयूरा दिविया, कोलट्ठिमधुसाळिका।", + "कूजिता हंसपूगेहि, कोकिलेत्थ पबोधरे॥", + "अम्बेत्थ विप्पसाखग्गा", + "कोसम्बसळला", + "माली तिरिटी कायूरी, अङ्गदी चन्दनुस्सदो", + "रत्तिं त्वं परिचारेसि, दिवा वेदेसि वेदनं॥", + "सोळसित्थिसहस्सानि, या तेमा परिचारिका।", + "एवं महानुभावोसि, अब्भुतो लोमहंसनो॥", + "किं कम्ममकरी पुब्बे, पापं अत्तदुखावहं।", + "यं करित्वा मनुस्सेसु, पिट्ठिमंसानि खादसि॥", + "अज्झेनानि पटिग्गय्ह, कामेसु गधितो", + "अचरिं दीघमद्धानं, परेसं अहितायहं॥", + "यो पिट्ठिमंसिको होति, एवं उक्‍कच्‍च खादति।", + "यथाहं अज्‍ज खादामि, पिट्ठिमंसानि अत्तनोति॥", + "को", + "गत्तेहि", + "सो छिन्‍नवातं कमसी अघम्हि, वेहायसं गच्छसि तिट्ठसी च।", + "इद्धी नु ते वत्थुकता सुभाविता, अनद्धगूनं अपि देवतानं॥", + "वेहायसं गम्ममागम्म", + "को वा तुवं किस्स वा ताय कुम्भो, अक्खाहि मे ब्राह्मण एतमत्थं॥", + "न सप्पिकुम्भो नपि तेलकुम्भो, न फाणितस्स न मधुस्स कुम्भो।", + "कुम्भस्स वज्‍जानि अनप्पकानि, दोसे बहू कुम्भगते सुणाथ॥", + "गळेय्य", + "बहुम्पि भुञ्‍जेय्य अभोजनेय्यं, तस्सा पुण्णं कुम्भमिमं किणाथ॥", + "यं पित्वा", + "अनाथमानो", + "यं", + "सम्मूळ्हचित्तो अतिवेलसायी, तस्सा पुण्णं कुम्भमिमं किणाथ॥", + "यं पित्वा उट्ठाय पवेधमानो, सीसञ्‍च बाहुञ्‍च", + "सो नच्‍चती दारुकटल्‍लकोव, तस्सा पुण्णं कुम्भमिमं किणाथ॥", + "यं वे पिवित्वा अग्गिदड्ढा सयन्ति, अथो सिगालेहिपि खादितासे।", + "बन्धं वधं भोगजानिञ्‍चुपेन्ति, तस्सा पुण्णं कुम्भमिमं किणाथ॥", + "यं पित्वा भासेय्य आभासनेय्यं, सभायमासीनो अपेतवत्थो।", + "सम्मक्खितो", + "यं वे पिवित्वा उक्‍कट्ठो आविलक्खो, ममेव सब्बा पथवीति मञ्‍ञे", + "न", + "मानातिमाना कलहानि पेसुणी, दुब्बण्णिनी नग्गयिनी पलायिनी।", + "चोरान धुत्तान गती निकेतो, तस्सा पुण्णं कुम्भमिमं किणाथ॥", + "इद्धानि फीतानि कुलानि अस्सु, अनेकसाहस्सधनानि लोके।", + "उच्छिन्‍नदायज्‍जकतानिमाय, तस्सा पुण्णं कुम्भमिमं किणाथ॥", + "धञ्‍ञं", + "उच्छेदनी वित्तवतं", + "यं वे पित्वा दित्तरूपोव", + "सस्सुम्पि गण्हेय्य अथोपि सुण्हं, तस्सा पुण्णं कुम्भमिमं किणाथ॥", + "यं वे पित्वा दित्तरूपाव नारी, अक्‍कोसति ससुरं सामिकञ्‍च।", + "दासम्पि", + "यं वे पिवित्वान", + "गच्छे अपायम्पि ततोनिदानं, तस्सा पुण्णं कुम्भमिमं किणाथ॥", + "यं वे पिवित्वा दुच्‍चरितं चरन्ति, कायेन वाचाय च चेतसा च।", + "निरयं वजन्ति दुच्‍चरितं चरित्वा, तस्सा पुण्णं कुम्भमिमं किणाथ॥", + "यं", + "सो तं पिवित्वा अलिकं भणाति, तस्सा पुण्णं कुम्भमिमं किणाथ॥", + "यं वे पित्वा पेसने पेसियन्तो, अच्‍चायिके करणीयम्हि जाते।", + "अत्थम्पि सो नप्पजानाति वुत्तो, तस्सा पुण्णं कुम्भमिमं किणाथ॥", + "हिरीमनापि", + "धीरापि", + "यं वे पित्वा एकथूपा सयन्ति, अनासका थण्डिलदुक्खसेय्यं।", + "दुब्बण्णियं आयसक्यञ्‍चुपेन्ति, तस्सा पुण्णं कुम्भमिमं किणाथ॥", + "यं वे पित्वा पत्तखन्धा सयन्ति, गावो कुटहताव न हि वारुणिया।", + "यं मनुस्सा विवज्‍जेन्ति, सप्पं घोरविसं मिव", + "तं लोके विससमानं, को नरो पातुमरहति॥", + "यं वे पित्वा अन्धकवेण्डपुत्ता, समुद्दतीरे परिचारयन्ता", + "उपक्‍कमुं मुसलेहञ्‍ञमञ्‍ञं, तस्सा पुण्णं कुम्भमिमं किणाथ॥", + "यं वे पित्वा पुब्बदेवा पमत्ता, तिदिवा चुता सस्सतिया समाय।", + "तं", + "नयिमस्मिं कुम्भस्मिं दधि वा मधु वा, एवं अभिञ्‍ञाय किणाहि राज।", + "एवञ्हिमं कुम्भगता मया ते, अक्खातरूपं तव सब्बमित्त॥", + "न", + "हितानुकम्पी परमत्थकामो, सोहं करिस्सं वचनं तवज्‍ज॥", + "ददामि ते गामवरानि पञ्‍च, दासीसतं सत्त गवं सतानि।", + "आजञ्‍ञयुत्ते च रथे दस इमे, आचरियो होसि ममत्थकामो॥", + "तवेव दासीसतमत्थु राज, गामा च गावो च तवेव होन्तु।", + "आजञ्‍ञयुत्ता च रथा तवेव, सक्‍कोहमस्मी तिदसानमिन्दो॥", + "मंसोदनं सप्पिपायासं", + "एवं", + "चिरस्सं", + "कुतोसि को वासि तदिङ्घ ब्रूहि, आचिक्ख जातिं विदितो यथासि॥", + "पञ्‍चालराजा मिगवं पविट्ठो, जयद्दिसो नाम यदिस्सुतो ते।", + "चरामि कच्छानि वनानि चाहं, पसदं इमं खाद ममज्‍ज मुञ्‍च॥", + "सेनेव", + "तं खादियान पसदं जिघञ्‍ञं", + "न चत्थि मोक्खो मम निक्‍कयेन", + "तं", + "किं कम्मजातं अनुतप्पते त्वं", + "आचिक्ख मे तं अपि सक्‍कुणेमु, अनुजानितुं आगमनाय पण्हे॥", + "कता मया ब्राह्मणस्स धनासा, तं सङ्करं पटिमुक्‍कं न मुत्तं।", + "तं सङ्करं ब्राह्मणस्सप्पदाय, सच्‍चानुरक्खी पुनरावजिस्सं॥", + "या ते कता ब्राह्मणस्स धनासा, तं सङ्करं पटिमुक्‍कं न मुत्तं।", + "तं सङ्करं ब्राह्मणस्सप्पदाय, सच्‍चानुरक्खी पुनरावजस्सु॥", + "मुत्तो च सो पोरिसादस्स", + "तं सङ्करं ब्राह्मणस्सप्पदाय, आमन्तयी पुत्तमलीनसत्तं", + "अज्‍जेव", + "अधम्मकारो", + "किं कम्म कुब्बं तव देव पाव", + "यमज्‍ज रज्‍जम्हि उदस्सये तुवं, रज्‍जम्पि निच्छेय्यं तया विनाहं॥", + "न कम्मुना वा वचसा व तात, अपराधितोहं तुवियं सरामि।", + "सन्धिञ्‍च", + "अहं गमिस्सामि इधेव होहि, नत्थि ततो जीवतो विप्पमोक्खो।", + "सचे तुवं गच्छसियेव राज, अहम्पि गच्छामि उभो न होम॥", + "अद्धा हि तात सतानेस धम्मो, मरणा च मे दुक्खतरं तदस्स।", + "कम्मासपादो तं यदा पचित्वा, पसय्ह खादे भिदा रुक्खसूले॥", + "पाणेन ते पाणमहं निमिस्सं, मा त्वं अगा पोरिसादस्स ञत्ते।", + "एतञ्‍च", + "ततो", + "दुखिनिस्स माता निपता", + "तं", + "सोमो च राजा वरुणो च राजा, पजापती चन्दिमा सूरियो च।", + "एतेहि गुत्तो पुरिसादकम्हा, अनुञ्‍ञातो सोत्थि पच्‍चेहि तात॥", + "यं दण्डकिरञ्‍ञो गतस्स", + "तं ते अहं सोत्थानं करोमि, एतेन सच्‍चेन सरन्तु देवा।", + "अनुञ्‍ञातो सोत्थि पच्‍चेहि पुत्त॥", + "आवी रहो वापी मनोपदोसं, नाहं सरे जातु मलीनसत्ते।", + "एतेन सच्‍चेन सरन्तु देवा, अनुञ्‍ञातो सोत्थि पच्‍चेहि भातिक", + "यस्मा च मे अनधिमनोसि सामि, न चापि मे मनसा अप्पियोसि।", + "एतेन सच्‍चेन सरन्तु देवा, अनुञ्‍ञातो", + "ब्रहा उजू चारुमुखो कुतोसि, न मं पजानासि वने वसन्तं।", + "लुद्दं मं ञत्वा ‘‘पुरिसादको’’ति, को सोत्थि माजानमिधा’वजेय्य॥", + "जानामि लुद्द पुरिसादको त्वं, न तं न जानामि वने वसन्तं।", + "अहञ्‍च पुत्तोस्मि जयद्दिसस्स, ममज्‍ज खाद पितुनो पमोक्खा॥", + "जानामि", + "सुदुक्‍करञ्‍ञेव", + "न दुक्‍करं किञ्‍चि महेत्थ मञ्‍ञे, यो मत्तुमिच्छे पितुनो पमोक्खा।", + "मातु च", + "अहञ्‍च खो अत्तनो पापकिरियं, आवी रहो वापि सरे न जातु।", + "सङ्खातजातीमरणोहमस्मि, यथेव मे इध तथा परत्थ॥", + "खादज्‍ज मं दानि महानुभाव, करस्सु किच्‍चानि इमं सरीरं।", + "रुक्खस्स वा ते पपतामि अग्गा, छादयमानो मय्हं त्वमदेसि मंसं॥", + "इदञ्‍च ते रुच्‍चति राजपुत्त, चजेसि", + "तस्मा हि सो", + "ततो हवे धितिमा राजपुत्तो, दारुं समाहत्वा महन्तमग्गिं।", + "सन्दीपयित्वा पटिवेदयित्थ, आदीपितो दानि महायमग्गि", + "खादज्‍ज", + "तथा तथा तुय्हमहं करोमि, यथा", + "को तादिसं अरहति खादिताये, धम्मे ठितं सच्‍चवादिं वदञ्‍ञुं।", + "मुद्धापि तस्स विफलेय्य सत्तधा, यो तादिसं सच्‍चवादिं अदेय्य॥", + "इदञ्हि सो ब्राह्मणं मञ्‍ञमानो, ससो अवासेसि सके सरीरे।", + "तेनेव सो चन्दिमा देवपुत्तो, ससत्थुतो", + "चन्दो यथा राहुमुखा पमुत्तो, विरोचते पन्‍नरसेव भाणुमा", + "एवं तुवं पोरिसादा पमुत्तो, विरोच कपिले", + "आमोदयं पितरं मातरञ्‍च, सब्बो च ते नन्दतु ञातिपक्खो॥", + "ततो हवे धितिमा राजपुत्तो, कतञ्‍जली परियाय", + "अनुञ्‍ञातो सोत्थि सुखी अरोगो, पच्‍चागमा", + "तं", + "नमस्समाना पञ्‍जलिका उपागमुं, नमत्थु ते दुक्‍करकारकोसीति॥", + "किं", + "मिलायसि विसालक्खि, मालाव परिमद्दिता॥", + "दोहळो मे महाराज, सुपिनन्तेनुपज्झगा", + "न सो सुलभरूपोव, यादिसो मम दोहळो॥", + "ये केचि मानुसा कामा, इध लोकस्मि नन्दने।", + "सब्बे ते पचुरा मय्हं, अहं ते दम्मि दोहळं॥", + "लुद्दा देव समायन्तु, ये केचि विजिते तव।", + "एतेसं अहमक्खिस्सं, यादिसो मम दोहळो॥", + "इमे ते लुद्दका देवि, कतहत्था विसारदा।", + "वनञ्‍ञू च मिगञ्‍ञू च, ममत्थे", + "लुद्दपुत्ता निसामेथ, यावन्तेत्थ समागता।", + "छब्बिसाणं गजं सेतं, अद्दसं सुपिने अहं।", + "तस्स दन्तेहि मे अत्थो, अलाभे नत्थि जीवितं॥", + "न", + "यमद्दसा सुपिने राजपुत्ती, अक्खाहि नो यादिसो हत्थिनागो॥", + "दिसा चतस्सो विदिसा चतस्सो, उद्धं अधो दस दिसा इमायो।", + "कतमं दिसं तिट्ठति नागराजा, यमद्दसा सुपिने छब्बिसाणं॥", + "इतो उजुं उत्तरियं दिसायं, अतिक्‍कम्म सो सत्तगिरी ब्रहन्ते।", + "सुवण्णपस्सो नाम गिरी उळारो, सुपुप्फितो", + "आरुय्ह", + "अथ दक्खसी मेघसमानवण्णं, निग्रोधराजं अथ सहस्सपादं", + "तत्थच्छती कुञ्‍जरो छब्बिसाणो, सब्बसेतो दुप्पसहो परेभि।", + "रक्खन्ति नं अट्ठसहस्सनागा, ईसादन्ता वातजवप्पहारिनो॥", + "तिट्ठन्ति", + "मनुस्सभूतं पन तत्थ दिस्वा, भस्मं करेय्युं नास्स रजोपि तस्स॥", + "बहू हिमे राजकुलम्हि सन्ति, पिळन्धना जातरूपस्स देवी।", + "मुत्तामणीवेळुरियामया च, किं काहसि दन्तपिळन्धनेन।", + "मारेतुकामा कुञ्‍जरं छब्बिसाणं, उदाहु घातेस्ससि लुद्दपुत्ते॥", + "सा इस्सिता दुक्खिता चस्मि लुद्द, उद्धञ्‍च सुस्सामि अनुस्सरन्ती।", + "करोहि मे लुद्दक एतमत्थं, दस्सामि ते गामवरानि पञ्‍च॥", + "कत्थच्छती कत्थमुपेति ठानं, वीथिस्स का न्हान", + "कथञ्हि सो न्हायति", + "तत्थेव", + "सम्पुप्फिता", + "सीसं नहातुप्पल", + "आमोदमानो गच्छति सन्‍निकेतं, पुरक्खत्वा महेसिं सब्बभद्दं॥", + "तत्थेव सो उग्गहेत्वान वाक्यं, आदाय तूणिञ्‍च धनुञ्‍च लुद्दो।", + "वितुरियति", + "आरुय्ह सेलं भवनं किन्‍नरानं, ओलोकयी पब्बतपादमूलं।", + "तत्थद्दसा मेघसमानवण्णं, निग्रोधराजं अट्ठसहस्सपादं॥", + "तत्थद्दसा कुञ्‍जरं छब्बिसाणं, सब्बसेतं दुप्पसहं परेभि।", + "रक्खन्ति नं अट्ठसहस्सनागा, ईसादन्ता वातजवप्पहारिनो॥", + "तत्थद्दसा", + "सम्पुप्फितं", + "दिस्वान नागस्स गतिं ठितिञ्‍च, वीथिस्स या न्हानगतस्स होति।", + "ओपातमागच्छि अनरियरूपो, पयोजितो चित्तवसानुगाय॥", + "खणित्वान", + "पस्सागतं पुथुसल्‍लेन नागं, समप्पयी दुक्‍कटकम्मकारी॥", + "विद्धो च नागो कोञ्‍चमनादि घोरं, सब्बे च", + "तिणञ्‍च कट्ठञ्‍च रणं", + "वधिस्समेतन्ति", + "दुक्खेन फुट्ठस्सुदपादि सञ्‍ञा, अरहद्धजो सब्भि अवज्झरूपो॥", + "अनिक्‍कसावो कासावं, यो वत्थं परिदहिस्सति", + "अपेतो दमसच्‍चेन, न सो कासावमरहति॥", + "यो", + "उपेतो दमसच्‍चेन, स वे कासावमरहति॥", + "समप्पितो पुथुसल्‍लेन नागो, अदुट्ठचित्तो लुद्दकमज्झभासि।", + "किमत्थयं किस्स वा सम्म हेतु, ममं वधी कस्स वायं पयोगो॥", + "कासिस्स रञ्‍ञो महेसी भदन्ते, सा पूजिता राजकुले सुभद्दा।", + "तं अद्दसा सा च ममं असंसि, दन्तेहि अत्थोति च मं", + "बहू", + "जानाति सा कोधना राजपुत्ती, वधत्थिका वेरमकासि बाला॥", + "उट्ठेहि त्वं लुद्द खरं गहेत्वा, दन्ते इमे छिन्द पुरा मरामि।", + "वज्‍जासि तं कोधनं राजपुत्तिं, ‘‘नागो हतो हन्द इमस्स दन्ता’’॥", + "उट्ठाय सो लुद्दो खरं गहेत्वा, छेत्वान", + "वग्गू सुभे अप्पटिमे पथब्या, आदाय पक्‍कामि ततो हि खिप्पं॥", + "भयट्टिता", + "अदिस्वान", + "ते तत्थ कन्दित्वा रोदित्वान", + "अगमंसु ते सब्बे सकं निकेतं, पुरक्खत्वा महेसिं सब्बभद्दं॥", + "आदाय", + "सुवण्णराजीहि समन्तमोदरे, सो लुद्दको कासिपुरं उपागमि।", + "उपनेसि सो राजकञ्‍ञाय दन्ते, नागो हतो हन्द इमस्स दन्ता॥", + "दिस्वान", + "तत्थेव तस्सा हदयं अफालि, तेनेव", + "सम्बोधिपत्तो स", + "पुच्छिंसु भिक्खू सुविमुत्तचित्ता, नाकारणे पातुकरोन्ति बुद्धा॥", + "यमद्दसाथ दहरिं कुमारिं, कासायवत्थं अनगारियं चरन्तिं।", + "सा खो तदा राजकञ्‍ञा अहोसि, अहं तदा नागराजा अहोसिं॥", + "आदाय दन्तानि गजुत्तमस्स, वग्गू सुभे अप्पटिमे पथब्या।", + "यो लुद्दको कासिपुरं उपागमि, सो खो तदा देवदत्तो अहोसि॥", + "अनावसूरं चिररत्तसंसितं, उच्‍चावचं", + "वीतद्दरो वीतसोको विसल्‍लो, सयं अभिञ्‍ञाय अभासि बुद्धो॥", + "अहं वो तेन कालेन, अहोसिं तत्थ भिक्खवो।", + "नागराजा तदा होमि", + "रज्‍जञ्‍च", + "महत्तं पत्तुमिच्छामि, विजेतुं पथविं इमं॥", + "धम्मेन नो अधम्मेन, अधम्मो मे न रुच्‍चति।", + "किच्‍चोव धम्मो चरितो, रञ्‍ञो होति सुचीरत॥", + "इध", + "यसं देवमनुस्सेसु, येन पप्पोमु", + "योहं अत्थञ्‍च धम्मञ्‍च, कत्तुमिच्छामि ब्राह्मण।", + "तं त्वं अत्थञ्‍च धम्मञ्‍च, ब्राह्मणक्खाहि पुच्छितो॥", + "नाञ्‍ञत्र विधुरा राज, एतदक्खातुमरहति।", + "यं त्वं अत्थञ्‍च धम्मञ्‍च, कत्तुमिच्छसि खत्तिय॥", + "एहि", + "निक्खञ्‍चिमं", + "अभिहारं इमं दज्‍जा, अत्थधम्मानुसिट्ठिया॥", + "स्वाधिप्पागा भारद्वाजो, विधुरस्स उपन्तिकं।", + "तमद्दस महाब्रह्मा, असमानं सके घरे॥", + "रञ्‍ञोहं पहितो दूतो, कोरब्यस्स यसस्सिनो।", + "‘‘अत्थं धम्मञ्‍च पुच्छेसि’’, इच्‍चब्रवि युधिट्ठिलो।", + "तं त्वं अत्थञ्‍च धम्मञ्‍च, विधुरक्खाहि पुच्छितो॥", + "गङ्गं मे पिदहिस्सन्ति, न तं सक्‍कोमि ब्राह्मण।", + "अपिधेतुं", + "न ते सक्‍कोमि अक्खातुं, अत्थं धम्मञ्‍च पुच्छितो।", + "भद्रकारो च मे पुत्तो, ओरसो मम अत्रजो।", + "तं त्वं अत्थञ्‍च धम्मञ्‍च, गन्त्वा पुच्छस्सु ब्राह्मण॥", + "स्वाधिप्पागा भारद्वाजो, भद्रकारस्सुपन्तिकं", + "तमद्दस महाब्रह्मा, निसिन्‍नं सम्हि वेस्मनि॥", + "रञ्‍ञोहं पहितो दूतो, कोरब्यस्स यसस्सिनो।", + "‘‘अत्थं धम्मञ्‍च पुच्छेसि’’, इच्‍चब्रवि युधिट्ठिलो।", + "तं त्वं अत्थञ्‍च धम्मञ्‍च, भद्रकार पब्रूहि", + "मंसकाजं", + "न ते सक्‍कोमि अक्खातुं, अत्थं धम्मञ्‍च पुच्छितो॥", + "सञ्‍चयो", + "तं त्वं अत्थञ्‍च धम्मञ्‍च, गन्त्वा पुच्छस्सु ब्राह्मण॥", + "स्वाधिप्पागा भारद्वाजो, सञ्‍चयस्स उपन्तिकं।", + "तमद्दस महाब्रह्मा, निसिन्‍नं सम्हि वेस्मनि", + "रञ्‍ञोहं पहितो दूतो, कोरब्यस्स यसस्सिनो।", + "‘‘अत्थं धम्मञ्‍च पुच्छेसि’’, इच्‍चब्रवि युधिट्ठिलो।", + "तं त्वं अत्थञ्‍च धम्मञ्‍च, सञ्‍चयक्खाहि पुच्छितो॥", + "सदा मं गिलते", + "न ते सक्‍कोमि अक्खातुं, अत्थं धम्मञ्‍च पुच्छितो॥", + "सम्भवो", + "तं त्वं अत्थञ्‍च धम्मञ्‍च, गन्त्वा पुच्छस्सु ब्राह्मण॥", + "अब्भुतो वत भो धम्मो, नायं अस्माक रुच्‍चति।", + "तयो जना पितापुत्ता, तेसु पञ्‍ञाय नो विदू॥", + "न तं सक्‍कोथ अक्खातुं, अत्थं धम्मञ्‍च पुच्छिता।", + "कथं नु दहरो जञ्‍ञा, अत्थं धम्मञ्‍च पुच्छितो॥", + "मा नं दहरोति उञ्‍ञासि", + "पुच्छित्वा सम्भवं जञ्‍ञा, अत्थं धम्मञ्‍च ब्राह्मण॥", + "यथापि चन्दो विमलो, गच्छं आकासधातुया।", + "सब्बे तारागणे लोके, आभाय अतिरोचति॥", + "एवम्पि दहरूपेतो, पञ्‍ञायोगेन सम्भवो।", + "मा नं दहरोति उञ्‍ञासि, अपुच्छित्वान सम्भवं।", + "पुच्छित्वा सम्भवं जञ्‍ञा, अत्थं धम्मञ्‍च ब्राह्मण॥", + "यथापि रम्मको मासो, गिम्हानं होति ब्राह्मण।", + "अतेवञ्‍ञेहि मासेहि, दुमपुप्फेहि सोभति॥", + "एवम्पि", + "मा नं दहरोति उञ्‍ञासि, अपुच्छित्वान सम्भवं।", + "पुच्छित्वा सम्भवं जञ्‍ञा, अत्थं धम्मञ्‍च ब्राह्मण॥", + "यथापि हिमवा ब्रह्मे, पब्बतो गन्धमादनो।", + "नानारुक्खेहि सञ्छन्‍नो, महाभूतगणालयो।", + "ओसधेहि", + "एवम्पि दहरूपेतो, पञ्‍ञायोगेन सम्भवो।", + "मा नं दहरोति उञ्‍ञासि, अपुच्छित्वान सम्भवं।", + "पुच्छित्वा सम्भवं जञ्‍ञा, अत्थं धम्मञ्‍च ब्राह्मण॥", + "यथापि पावको ब्रह्मे, अच्‍चिमाली यसस्सिमा।", + "जलमानो वने गच्छे", + "घतासनो धूमकेतु, उत्तमाहेवनन्दहो।", + "निसीथे", + "एवम्पि", + "मा नं दहरोति उञ्‍ञासि, अपुच्छित्वान सम्भवं।", + "पुच्छित्वा सम्भवं जञ्‍ञा, अत्थं धम्मञ्‍च ब्राह्मण॥", + "जवेन भद्रं जानन्ति, बलिबद्दञ्‍च", + "दोहेन धेनुं जानन्ति, भासमानञ्‍च पण्डितं॥", + "एवम्पि दहरूपेतो, पञ्‍ञायोगेन सम्भवो।", + "मा नं दहरोति उञ्‍ञासि, अपुच्छित्वान सम्भवं।", + "पुच्छित्वा सम्भवं जञ्‍ञा, अत्थं धम्मञ्‍च ब्राह्मण॥", + "स्वाधिप्पागा भारद्वाजो, सम्भवस्स उपन्तिकं।", + "तमद्दस महाब्रह्मा, कीळमानं बहीपुरे॥", + "रञ्‍ञोहं पहितो दूतो, कोरब्यस्स यसस्सिनो।", + "‘‘अत्थं धम्मञ्‍च पुच्छेसि’’, इच्‍चब्रवि युधिट्ठिलो।", + "तं", + "तग्घ", + "राजा च खो तं जानाति, यदि काहति वा न वा॥", + "‘‘अज्‍ज सुवे’’ति संसेय्य, रञ्‍ञा पुट्ठो सुचीरत।", + "मा कत्वा अवसी राजा, अत्थे जाते युधिट्ठिलो॥", + "अज्झत्तञ्‍ञेव संसेय्य, रञ्‍ञा पुट्ठो सुचीरत।", + "कुम्मग्गं न निवेसेय्य, यथा मूळ्हो अचेतसो", + "अत्तानं नातिवत्तेय्य, अधम्मं न समाचरे।", + "अतित्थे नप्पतारेय्य, अनत्थे न युतो सिया॥", + "यो च एतानि ठानानि, कत्तुं जानाति खत्तियो।", + "सदा सो वड्ढते राजा, सुक्‍कपक्खेव चन्दिमा॥", + "ञातीनञ्‍च पियो होति, मित्तेसु च विरोचति।", + "कायस्स भेदा सप्पञ्‍ञो, सग्गं सो उपपज्‍जतीति॥", + "बाराणस्यं", + "मित्तामच्‍चपरिब्यूळ्हो, अगमासि मिगाजिनं", + "तत्थ", + "विद्धस्तं कोविळारंव, किसं धमनिसन्थतं॥", + "परमकारुञ्‍ञतं", + "अवच ब्यम्हितो राजा, ‘‘यक्खानं कतमो नुसि॥", + "‘‘हत्थपादा च ते सेता, ततो सेततरं", + "गत्तं कम्मासवण्णं ते, किलासबहुलो चसि॥", + "‘‘वट्टनावळि", + "काळपब्बाव", + "‘‘उग्घट्टपादो", + "छातो आतत्तरूपोसि", + "‘‘दुद्दसी अप्पकारोसि, दुब्बण्णो भीमदस्सनो।", + "जनेत्ति यापि ते माता, न तं इच्छेय्य पस्सितुं॥", + "‘‘किं कम्ममकरं", + "किब्बिसं यं करित्वान, इदं दुक्खं उपागमि’’॥", + "तग्घ ते अहमक्खिस्सं, यथापि कुसलो तथा।", + "सच्‍चवादिञ्हि लोकस्मिं, पसंसन्तीध पण्डिता॥", + "एको चरं गोगवेसो, मूळ्हो अच्‍चसरिं वने।", + "अरञ्‍ञे इरीणे", + "वाळमिगानुचरिते, विप्पनट्ठोस्मि कानने।", + "अचरिं तत्थ सत्ताहं, खुप्पिपास", + "तत्थ तिन्दुकमद्दक्खिं, विसमट्ठं बुभुक्खितो।", + "पपातमभिलम्बन्तं, सम्पन्‍नफलधारिनं॥", + "वातस्सितानि", + "अतित्तो रुक्खमारूहिं", + "एकं मे भक्खितं आसि, दुतियं अभिपत्थितं।", + "ततो सा भञ्‍जथ साखा, छिन्‍ना फरसुना विय॥", + "सोहं सहाव साखाहि, उद्धंपादो अवंसिरो।", + "अप्पतिट्ठे अनालम्बे, गिरिदुग्गस्मि पापतं॥", + "यस्मा च वारि गम्भीरं, तस्मा न समपज्‍जिसं", + "तत्थ सेसिं निरानन्दो, अनूना", + "अथेत्थ", + "साखाहि साखं विचरन्तो, खादमानो दुमप्फलं॥", + "सो", + "अम्भो को नाम सो एत्थ, एवं दुक्खेन अट्टितो॥", + "मनुस्सो अमनुस्सो वा, अत्तानं मे पवेदय।", + "तस्सञ्‍जलिं पणामेत्वा, इदं वचनमब्रविं॥", + "मनुस्सोहं ब्यसम्पत्तो", + "तं वो वदामि भद्दं वो, त्वञ्‍च मे सरणं भव॥", + "गरुं", + "सिलाय योग्गं कत्वान, निसभो एतदब्रवि॥", + "एहि मे पिट्ठिमारुय्ह, गीवं गण्हाहि बाहुभि।", + "अहं तं उद्धरिस्सामि, गिरिदुग्गत वेगसा॥", + "तस्स", + "पिट्ठिमारुय्ह धीरस्स, गीवं बाहाहि अग्गहिं॥", + "सो मं ततो समुट्ठासि, तेजस्सी", + "विहञ्‍ञमानो किच्छेन, गिरिदुग्गत वेगसा॥", + "उद्धरित्वान मं सन्तो, निसभो एतदब्रवि।", + "इङ्घ मं सम्म रक्खस्सु, पस्सुपिस्सं मुहुत्तकं॥", + "सीहा ब्यग्घा च दीपी च, अच्छकोकतरच्छयो।", + "ते मं पमत्तं हिंसेय्युं, ते त्वं दिस्वा निवारय", + "एवं मे परित्तातून", + "तदाहं पापिकं दिट्ठिं, पटिलच्छिं अयोनिसो॥", + "भक्खो अयं मनुस्सानं, यथा चञ्‍ञे वने मिगा।", + "यं नूनिमं वधित्वान, छातो खादेय्य वानरं॥", + "असितो", + "कन्तारं नित्थरिस्सामि, पाथेय्यं मे भविस्सति॥", + "ततो सिलं गहेत्वान, मत्थकं सन्‍निताळयिं।", + "मम गत्त", + "सो", + "अस्सुपुण्णेहि नेत्तेहि, रोदन्तो मं उदिक्खति॥", + "माय्योमं करि भद्दन्ते, त्वञ्‍च नामेदिसं करि।", + "त्वञ्‍च खो नाम दीघावु", + "अहो", + "एदिसा विसमा दुग्गा, पपाता उद्धतो", + "आनीतो परलोकाव, दुब्भेय्यं मं अमञ्‍ञथ।", + "तं तेन पापधम्मेन, पापं पापेन चिन्तितं॥", + "मा हेव त्वं अधम्मट्ठ, वेदनं कटुकं फुसि।", + "मा हेव पापकम्मं तं, फलं वेळुंव तं वधि॥", + "तयिमे नत्थि विस्सासो, पापधम्म असञ्‍ञत", + "एहि मे पिट्ठितो गच्छ, दिस्समानोव सन्तिके॥", + "मुत्तोसि हत्था वाळानं, पत्तोसि मानुसिं पदं।", + "एस मग्गो अधम्मट्ठ, तेन गच्छ यथासुखं॥", + "इदं वत्वा गिरिचरो, रहदे", + "अस्सूनि सम्पमज्‍जित्वा, ततो पब्बतमारुहि॥", + "सोहं तेनाभिसत्तोस्मि, परिळाहेन अट्टितो।", + "डय्हमानेन गत्तेन, वारिं पातुं उपागमिं॥", + "अग्गिना विय सन्तत्तो, रहदो रुहिरमक्खितो।", + "पुब्बलोहितसङ्कासो, सब्बो मे समपज्‍जथ॥", + "यावन्तो उदबिन्दूनि, कायस्मिं निपतिंसु मे।", + "तावन्तो गण्ड", + "पभिन्‍ना पग्घरिंसु मे, कुणपा पुब्बलोहिता।", + "येन येनेव गच्छामि, गामेसु निगमेसु च॥", + "दण्डहत्था", + "ओक्‍किता", + "एतादिसं इदं दुक्खं, सत्त वस्सानि दानि मे।", + "अनुभोमि सकं कम्मं, पुब्बे दुक्‍कटमत्तनो॥", + "तं", + "मास्सु मित्तान", + "कुट्ठी किलासी भवति, यो मित्तानिध दुब्भति", + "कायस्स भेदा मित्तद्दु", + "सचे वो वुय्हमानानं, सत्तन्‍नं उदकण्णवे।", + "मनुस्सबलिमेसानो, नावं गण्हेय्य रक्खसो।", + "अनुपुब्बं कथं दत्वा, मुञ्‍चेसि दकरक्खसा", + "मातरं पठमं दज्‍जं, भरियं दत्वान भातरं।", + "ततो सहायं दत्वान, पञ्‍चमं दज्‍जं", + "छट्ठाहं दज्‍जमत्तानं, नेव दज्‍जं महोसधं॥", + "पोसेता ते जनेत्ती च, दीघरत्तानुकम्पिका।", + "छब्भी तयि पदुस्सति", + "अञ्‍ञं", + "तं तादिसिं", + "मातरं केन दोसेन, दज्‍जासि दकरक्खिनो", + "दहरा वियलङ्कारं, धारेति अपिळन्धनं।", + "दोवारिके अनीकट्ठे, अतिवेलं पजग्घति", + "अथोपि", + "मातरं तेन दोसेन, दज्‍जाहं दकरक्खिनो॥", + "इत्थिगुम्बस्स पवरा, अच्‍चन्तं पियभाणिनी", + "अनुग्गता", + "अक्‍कोधना पुञ्‍ञवती", + "उब्बरिं", + "खिड्डारतिसमापन्‍नं, अनत्थवसमागतं।", + "सा मं सकान पुत्तानं, अयाचं याचते धनं॥", + "सोहं", + "सुदुच्‍चजं चजित्वान, पच्छा सोचामि दुम्मनो।", + "उब्बरिं तेन दोसेन, दज्‍जाहं दकरक्खिनो॥", + "येनोचिता जनपदा", + "आभतं पररज्‍जेभि, अभिट्ठाय बहुं धनं॥", + "धनुग्गहानं पवरं, सूरं तिखिणमन्तिनं।", + "भातरं केन दोसेन, दज्‍जासि दकरक्खिनो॥", + "येनोचिता", + "आभतं पररज्‍जेभि, अभिट्ठाय बहुं धनं॥", + "धनुग्गहानं पवरो, सूरो तिखिणमन्ति च", + "मयायं", + "उपट्ठानम्पि मे अय्ये, न सो एति यथा पुरे।", + "भातरं तेन दोसेन, दज्‍जाहं दकरक्खिनो॥", + "एकरत्तेन उभयो, त्वञ्‍चेव धनुसेख च", + "उभो जातेत्थ पञ्‍चाला, सहाया सुसमावया॥", + "चरिया", + "उस्सुक्‍को ते दिवारत्तिं, सब्बकिच्‍चेसु ब्यावटो।", + "सहायं केन दोसेन, दज्‍जासि दकरक्खिनो॥", + "चरिया मं अयं", + "अज्‍जापि तेन वण्णेन, अतिवेलं पजग्घति॥", + "उब्बरियापिहं अय्ये, मन्तयामि रहोगतो।", + "अनामन्तो", + "लद्धद्वारो", + "सहायं तेन दोसेन, दज्‍जाहं दकरक्खिनो॥", + "कुसलो सब्बनिमित्तानं, रुतञ्‍ञू", + "उप्पाते सुपिने युत्तो, निय्याने च पवेसने॥", + "पट्ठो", + "ब्राह्मणं", + "परिसायम्पि मे अय्ये, उम्मीलित्वा उदिक्खति।", + "तस्मा अच्‍चभमुं लुद्दं, दज्‍जाहं दकरक्खिनो॥", + "ससमुद्दपरियायं", + "वसुन्धरं आवससि, अमच्‍चपरिवारितो॥", + "चातुरन्तो महारट्ठो, विजितावी महब्बलो।", + "पथब्या एकराजासि, यसो ते विपुलं गतो॥", + "सोळसित्थिसहस्सानि, आमुत्तमणिकुण्डला।", + "नानाजनपदा नारी, देवकञ्‍ञूपमा सुभा॥", + "एवं सब्बङ्गसम्पन्‍नं, सब्बकामसमिद्धिनं।", + "सुखितानं पियं दीघं, जीवितं आहु खत्तिय॥", + "अथ त्वं केन वण्णेन, केन वा पन हेतुना।", + "पण्डितं अनुरक्खन्तो, पाणं चजसि दुच्‍चजं॥", + "यतोपि", + "नाभिजानामि धीरस्स, अनुमत्तम्पि दुक्‍कटं॥", + "सचे च किस्मिचि काले, मरणं मे पुरे सिया।", + "सो मे पुत्ते", + "अनागतं पच्‍चुप्पन्‍नं, सब्बमत्थम्पि पस्सति", + "अनापराधकम्मन्तं, न दज्‍जं दकरक्खिनो॥", + "इदं सुणाथ पञ्‍चाला, चूळनेय्यस्स", + "पण्डितं", + "मातु भरियाय भातुच्‍च, सखिनो ब्राह्मणस्स च।", + "अत्तनो चापि पञ्‍चालो, छन्‍नं चजति जीवितं॥", + "एवं महत्थिका", + "दिट्ठधम्महितत्थाय, सम्परायसुखाय चाति॥", + "विकिण्णवाचं अनिगुय्ह", + "भयं तमन्वेति सयं अबोधं, नागं यथा पण्डरकं सुपण्णो", + "यो गुय्हमन्तं परिरक्खनेय्यं, मोहा नरो संसति हासमानो", + "तं भिन्‍नमन्तं भयमन्वेति खिप्पं, नागं यथा पण्डरकं सुपण्णो॥", + "नानुमित्तो", + "सुमित्तो च असम्बुद्धं, सम्बुद्धं वा अनत्थ वा॥", + "विस्सासमापज्‍जिमहं", + "तस्साहमक्खिं विवरिं", + "तस्साहं परमं", + "तप्पक्खतो हि भयमागतं ममं, अतीतमत्थो कपणं रुदामि॥", + "यो वे नरो सुहदं मञ्‍ञमानो, गुय्हमत्थं संसति दुक्‍कुलीने।", + "दोसा भया अथवा रागरत्ता", + "तिरोक्खवाचो असतं पविट्ठो, यो सङ्गतीसु मुदीरेति वाक्यं।", + "आसीविसो दुम्मुखोत्याहु तं नरं, आरा आरा", + "अन्‍नं पानं कासिक", + "ओहाय गच्छामसे सब्बकामे, सुपण्ण पाणूपगताव त्यम्हा॥", + "को नीध तिण्णं गरहं उपेति, अस्मिंध", + "समणो सुपण्णो अथ वा त्वमेव, किं कारणा पण्डरकग्गहीतो॥", + "समणोति", + "तस्साहमक्खिं विवरिं गुय्हमत्थं, अतीतमत्थो कपणं रुदामि॥", + "न चत्थि सत्तो अमरो पथब्या, पञ्‍ञाविधा नत्थि न निन्दितब्बा।", + "मातापिता परमा बन्धवानं, नास्स ततियो अनुकम्पकत्थि।", + "तेसम्पि गुय्हं परमं न संसे, मन्तस्स भेदं परिसङ्कमानो॥", + "मातापिता भगिनी भातरो च, सहाया वा यस्स होन्ति सपक्खा।", + "तेसम्पि गुय्हं परमं न संसे, मन्तस्स भेदं परिसङ्कमानो॥", + "भरिया चे पुरिसं वज्‍जा, कोमारी पियभाणिनी।", + "पुत्तरूपयसूपेता", + "मन्तस्स भेदं परिसङ्कमानो॥", + "न गुय्हमत्थं", + "न हि पातुकतो साधु, गुय्हो अत्थो पजानता॥", + "थिया गुय्हं न संसेय्य, अमित्तस्स च पण्डितो।", + "यो चामिसेन संहीरो, हदयत्थेनो च यो नरो॥", + "गुय्हमत्थं", + "मन्तभेदभया तस्स, दासभूतो तितिक्खति॥", + "यावन्तो", + "तावन्तो तस्स उब्बेगा, तस्मा गुय्हं न विस्सजे॥", + "विविच्‍च भासेय्य दिवा रहस्सं, रत्तिं गिरं नातिवेलं पमुञ्‍चे।", + "उपस्सुतिका हि सुणन्ति मन्तं, तस्मा मन्तो खिप्पमुपेति भेदं॥", + "यथापि अस्स", + "समन्तखातापरिखाउपेतं, एवम्पि मे ते इध गुय्हमन्ता॥", + "ये गुय्हमन्ता अविकिण्णवाचा, दळ्हा", + "आरा अमित्ता ब्यवजन्ति तेहि, आसीविसा वा रिव सत्तुसङ्घा", + "हित्वा घरं पब्बजितो अचेलो, नग्गो मुण्डो चरति घासहेतु।", + "तम्हि", + "कथंकरो होति सुपण्णराज, किंसीलो केन वतेन वत्तं।", + "समणो चरं हित्वा ममायितानि, कथंकरो सग्गमुपेति ठानं॥", + "हिरिया तितिक्खाय दमेनुपेतो", + "समणो चरं हित्वा ममायितानि, एवंकरो सग्गमुपेति ठानं॥", + "माताव", + "एवम्पि मे त्वं पातुरहु दिजिन्द, माताव पुत्तं अनुकम्पमानो॥", + "हन्दज्‍ज", + "अन्तेवासी दिन्‍नको अत्रजो च, रज्‍जस्सु", + "इच्‍चेव वाक्यं विसज्‍जी सुपण्णो, भुम्यं पतिट्ठाय दिजो दुजिव्हं।", + "मुत्तज्‍ज त्वं सब्बभयातिवत्तो, थलूदके होहि मयाभिगुत्तो॥", + "आतङ्किनं यथा कुसलो भिसक्‍को, पिपासितानं रहदोव सीतो।", + "वेस्मं यथा हिमसीतट्टितानं", + "सन्धिं कत्वा अमित्तेन, अण्डजेन जलाबुज।", + "विवरिय दाठं सेसि, कुतो तं भयमागतं॥", + "सङ्केथेव अमित्तस्मिं, मित्तस्मिम्पि न विस्ससे।", + "अभया भयमुप्पन्‍नं, अपि मूलानि कन्तति॥", + "कथं नु विस्ससे त्यम्हि, येनासि कलहो कतो।", + "निच्‍चयत्तेन ठातब्बं, सो दिसब्भि", + "विस्सासये", + "तथा", + "ते", + "उपागमुं करम्पियं", + "ततो हवे पण्डरको अचेलं, सयमेवुपागम्म इदं अवोच।", + "मुत्तज्‍जहं सब्बभयातिवत्तो, न हि", + "पियो हि मे आसि सुपण्णराजा, असंसयं पण्डरकेन सच्‍चं।", + "सो रागरत्तोव अकासिमेतं, पापकम्मं", + "न मे पियं अप्पियं वापि होति, सम्पस्सतो लोकमिमं परञ्‍च।", + "सुसञ्‍ञतानञ्हि वियञ्‍जनेन, असञ्‍ञतो लोकमिमं चरासि॥", + "अरियावकासोसि अनरियोवासि", + "कण्हाभिजातिकोसि", + "अदुट्ठस्स तुवं दुब्भि, दुब्भी", + "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, मुद्धा ते फलतु सत्तधा॥", + "तस्मा हि मित्तानं न दुब्भितब्बं, मित्तदुब्भा", + "आसित्तसत्तो निहतो पथब्या, इन्दस्स वाक्येन हि संवरो हतोति॥", + "का", + "पुट्ठासि मे पाणिपमेय्यमज्झे, अक्खाहि मे नामञ्‍च बन्धवे च॥", + "ओभासयं वनं रम्मं, सीहब्यग्घनिसेवितं।", + "का वा त्वमसि कल्याणि, कस्स वा त्वं सुमज्झिमे।", + "अभिवादेमि तं भद्दे, दानवाहं नमत्थु ते॥", + "यो पुत्तो कासिराजस्स, सोत्थिसेनोति तं विदू।", + "तस्साहं सम्बुला भरिया, एवं जानाहि दानव।", + "अभिवादेमि", + "वेदेहपुत्तो", + "तमहं रोगसम्मत्तं, एका एकं उपट्ठहं", + "अहञ्‍च वनमुञ्छाय, मधुमंसं मिगाबिलं", + "यदा हरामि तं भक्खो, तस्स नूनज्‍ज नाधति", + "किं वने राजपुत्तेन, आतुरेन करिस्ससि।", + "सम्बुले परिचिण्णेन, अहं भत्ता भवामि ते॥", + "सोकट्टाय दुरत्ताय, किं रूपं विज्‍जते मम।", + "अञ्‍ञं परियेस भद्दन्ते, अभिरूपतरं मया॥", + "एहिमं गिरिमारुय्ह, भरिया मे", + "तासं त्वं पवरा होहि, सब्बकामसमिद्धिनी॥", + "नून", + "सब्बं तं पचुरं मय्हं, रमस्स्वज्‍ज", + "नो चे तुवं महेसेय्यं, सम्बुले कारयिस्ससि।", + "अलं त्वं पातरासाय, पण्हे", + "तञ्‍च", + "वने नाथं अपस्सन्तिं, सम्बुलं अग्गही भुजे॥", + "अधिपन्‍ना पिसाचेन, लुद्देनामिसचक्खुना।", + "सा च सत्तुवसम्पत्ता, पतिमेवानुसोचति॥", + "न मे इदं तथा दुक्खं, यं मं खादेय्य रक्खसो।", + "यञ्‍च", + "न सन्ति देवा पवसन्ति नून, न हि नून सन्ति इध लोकपाला।", + "सहसा करोन्तानमसञ्‍ञतानं, न हि नून सन्ति पटिसेधितारो॥", + "इत्थीनमेसा पवरा यसस्सिनी, सन्ता समा अग्गिरिवुग्गतेजा।", + "तञ्‍चे तुवं रक्खसादेसि कञ्‍ञं, मुद्धा च हि सत्तधा ते फलेय्य।", + "मा त्वं दही", + "सा च अस्सममागच्छि, पमुत्ता पुरिसादका।", + "नीळं", + "सा तत्थ परिदेवेसि, राजपुत्ती यसस्सिनी।", + "सम्बुला उतुमत्तक्खा, वने नाथं अपस्सन्ती", + "समणे", + "राजपुत्तं अपस्सन्ती, तुम्हंम्हि", + "वन्दे सीहे च ब्यग्घे च, ये च अञ्‍ञे वने मिगा।", + "राजपुत्तं अपस्सन्ती, तुम्हंम्हि सरणं गता॥", + "तिणा", + "राजपुत्तं अपस्सन्ती, तुम्हंम्हि सरणं गता॥", + "वन्दे", + "राजपुत्तं अपस्सन्ती, तुम्हंम्हि सरणं गता॥", + "वन्दे भागीरथिं गङ्गं, सवन्तीनं पटिग्गहं।", + "राजपुत्तं अपस्सन्ती, तुम्हंम्हि सरणं गता॥", + "वन्दे अहं पब्बतराजसेट्ठं, हिमवन्तं सिलुच्‍चयं।", + "राजपुत्तं अपस्सन्ती, तुम्हंम्हि सरणं गता॥", + "अतिसायं वतागच्छि, राजपुत्ति यसस्सिनि।", + "केन नुज्‍ज समागच्छि", + "इदं खोहं तदावोचं", + "न मे इदं तथा दुक्खं, यं मं खादेय्य रक्खसो।", + "यञ्‍च मे अय्यपुत्तस्स, मनो हेस्सति अञ्‍ञथा॥", + "चोरीनं बहुबुद्धीनं, यासु सच्‍चं सुदुल्‍लभं।", + "थीनं भावो दुराजानो, मच्छस्सेवोदके गतं॥", + "तथा मं सच्‍चं पालेतु, पालयिस्सति चे ममं।", + "यथाहं नाभिजानामि, अञ्‍ञं पियतरं तया।", + "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, ब्याधि ते वूपसम्मतु॥", + "ये कुञ्‍जरा सत्तसता उळारा, रक्खन्ति रत्तिन्दिवमुय्युतावुधा।", + "धनुग्गहानञ्‍च सतानि सोळस, कथंविधे पस्ससि भद्दे सत्तवो॥", + "अलङ्कतायो", + "तासं सुणित्वा मितगीतवादितं", + "सुवण्णसंकच्‍चधरा", + "सेनोपिया", + "सचे अहं तात तथा यथा पुरे, पतिं तमुञ्छाय पुना वने भरे।", + "सम्मानये मं न च मं विमानये, इतोपि मे तात ततो वरं सिया॥", + "यमन्‍नपाने", + "सब्बङ्गुपेता", + "अपि चे दलिद्दा कपणा अनाळ्हिया, कटादुतीया पतिनो च सा पिया।", + "सब्बङ्गुपेतायपि अप्पियाय, अयमेव", + "सुदुल्‍लभित्थी पुरिसस्स या हिता, भत्तित्थिया दुल्‍लभो यो हितो च।", + "हिता च ते सीलवती च भरिया, जनिन्द धम्मं चर सम्बुलाय॥", + "सचे तुवं विपुले लद्धभोगे, इस्सावतिण्णा मरणं उपेसि।", + "अहञ्‍च ते भद्दे इमा राजकञ्‍ञा", + "अप्पमादो", + "अप्पमत्ता न मीयन्ति, ये पमत्ता यथा मता॥", + "मदा पमादो जायेथ, पमादा जायते खयो।", + "खया पदोसा", + "बहू हि खत्तिया जीना, अत्थं रट्ठं पमादिनो।", + "अथोपि गामिनो गामा, अनगारा अगारिनो॥", + "खत्तियस्स पमत्तस्स, रट्ठस्मिं रट्ठवड्ढन।", + "सब्बे भोगा विनस्सन्ति, रञ्‍ञो तं वुच्‍चते अघं॥", + "नेस", + "इद्धं फीतं जनपदं, चोरा विद्धंसयन्ति नं॥", + "न ते पुत्ता भविस्सन्ति, न हिरञ्‍ञं न धानियं", + "रट्ठे विलुप्पमानम्हि, सब्बभोगेहि जिय्यसि॥", + "सब्बभोगा परिजिण्णं, राजानं वापि खत्तियं", + "ञातिमित्ता सुहज्‍जा च, न तं मञ्‍ञन्ति मानियं", + "हत्थारोहा अनीकट्ठा, रथिका पत्तिकारका।", + "तमेवमुपजीवन्ता, न तं मञ्‍ञन्ति मानियं॥", + "असंविहितकम्मन्तं, बालं दुम्मन्तिमन्तिनं।", + "सिरी जहति दुम्मेधं, जिण्णंव उरगो तचं॥", + "सुसंविहितकम्मन्तं", + "सब्बे भोगाभिवड्ढन्ति, गावो सउसभामिव॥", + "उपस्सुतिं महाराज, रट्ठे जनपदे चर।", + "तत्थ दिस्वा च सुत्वा च, ततो तं", + "एवं वेदेतु पञ्‍चालो, सङ्गामे सरमप्पितो", + "यथाहमज्‍ज वेदेमि, कण्टकेन समप्पितो॥", + "जिण्णो", + "किं तत्थ ब्रह्मदत्तस्स, यं तं मग्गेय्य", + "बह्वेत्थ ब्रह्मदत्तस्स, सोहं", + "अरक्खिता", + "रत्तिञ्हि", + "रट्ठस्मिं कूटराजस्स, बहु अधम्मिको जनो॥", + "एतादिसे भये जाते", + "निल्‍लेनकानि कुब्बन्ति, वने आहत्व कण्टकं॥", + "कदास्सु नामयं राजा, ब्रह्मदत्तो मरिस्सति।", + "यस्स रट्ठम्हि जिय्यन्ति, अप्पतिका कुमारिका॥", + "दुब्भासितञ्हि ते जम्मि, अनत्थपदकोविदे।", + "कुहिं राजा कुमारीनं, भत्तारं परियेसति॥", + "न मे दुब्भासितं ब्रह्मे, कोविदत्थपदा अहं।", + "अरक्खिता जानपदा, अधम्मबलिना हता॥", + "रत्तिञ्हि", + "रट्ठस्मिं कूटराजस्स, बहु अधम्मिको जनो।", + "दुज्‍जीवे दुब्भरे दारे, कुतो भत्ता कुमारियो॥", + "एवं सयतु पञ्‍चालो, सङ्गामे सत्तिया हतो।", + "यथायं कपणो सेति, हतो फालेन सालियो॥", + "अधम्मेन तुवं जम्म, ब्रह्मदत्तस्स कुज्झसि।", + "यो त्वं सपसि राजानं, अपरज्झित्वान अत्तनो", + "धम्मेन ब्रह्मदत्तस्स, अहं कुज्झामि ब्राह्मण।", + "अरक्खिता जानपदा, अधम्मबलिना हता॥", + "रत्तिञ्हि", + "रट्ठस्मिं कूटराजस्स, बहु अधम्मिको जनो॥", + "सा", + "भत्तहारिं अपेक्खन्तो, हतो फालेन सालियो॥", + "एवं हञ्‍ञतु पञ्‍चालो, सङ्गामे असिना हतो", + "यथाहमज्‍ज पहतो, खीरञ्‍च मे पवट्टितं॥", + "यं पसु खीरं छड्डेति, पसुपालं विहिंसति", + "किं तत्थ ब्रह्मदत्तस्स, यं नो गरहते", + "गारय्हो ब्रह्मे पञ्‍चालो, ब्रह्मदत्तस्स राजिनो।", + "अरक्खिता जानपदा, अधम्मबलिना हता॥", + "रत्तिञ्हि", + "रट्ठस्मिं कूटराजस्स, बहु अधम्मिको जनो॥", + "चण्डा अटनका", + "तं दानि अज्‍ज दोहाम, खीरकामेहुपद्दुता॥", + "एवं कन्दतु पञ्‍चालो, विपुत्तो विप्पसुक्खतु।", + "यथायं कपणा गावी, विपुत्ता परिधावति॥", + "यं पसु पसुपालस्स, सम्भमेय्य", + "को नीध अपराधत्थि, ब्रह्मदत्तस्स राजिनो॥", + "अपराधो महाब्रह्मे, ब्रह्मदत्तस्स राजिनो।", + "अरक्खिता जानपदा, अधम्मबलिना हता॥", + "रत्तिञ्हि चोरा खादन्ति, दिवा खादन्ति तुण्डिया।", + "रट्ठस्मिं कूटराजस्स, बहु अधम्मिको जनो।", + "कथं नो असिकोसत्था, खीरपा हञ्‍ञते पजा॥", + "एवं खज्‍जतु पञ्‍चालो, हतो युद्धे सपुत्तको।", + "यथाहमज्‍ज खज्‍जामि, गामिकेहि", + "न", + "नेत्तावता राजा अधम्मचारी, यं तादिसं जीवमदेय्यु धङ्का॥", + "अधम्मरूपो वत ब्रह्मचारी, अनुप्पियं भाससि खत्तियस्स।", + "विलुप्पमानाय पुथुप्पजाय, पूजेसि राजं परमप्पमादं", + "सचे", + "भुत्वा बलिं अग्गपिण्डञ्‍च काका, न मादिसं जीवमदेय्यु धङ्काति॥", + "किंछन्द", + "दकरक्खस पण्डरनागवरो, अथ सम्बुल तिन्दुकदेवसुतोति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/41-s0514m.mul.json b/texts/tripitaka/41-s0514m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..3ca61c28ef28ca12009b50edf9f2e3a063d21ab1 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/41-s0514m.mul.json @@ -0,0 +1,7669 @@ +{ + "title": "(दुतियो भागो)", + "book_name": "२२. महानिपातो", + "chapter": "५२१. तेसकुणजातकं (१)", + "gathas": [ + "‘‘वेस्सन्तरं", + "रज्‍जं कारेतुकामेन, किं सु किच्‍चं कतं वरं’’॥", + "‘‘चिरस्सं वत मं तातो, कंसो बाराणसिग्गहो।", + "पमत्तो अप्पमत्तं मं, पिता पुत्तं अचोदयि॥", + "‘‘पठमेनेव वितथं, कोधं हासं निवारये।", + "ततो किच्‍चानि कारेय्य, तं वतं आहु खत्तिय॥", + "‘‘यं", + "रत्तो दुट्ठो च यं कयिरा, न तं कयिरा ततो पुन", + "‘‘खत्तियस्स पमत्तस्स, रट्ठस्मिं रट्ठवड्ढन।", + "सब्बे भोगा विनस्सन्ति, रञ्‍ञो तं वुच्‍चते अघं॥", + "‘‘सिरी तात अलक्खी च", + "उट्ठान", + "‘‘उसूयके", + "कालकण्णी महाराज, रमति", + "‘‘सो त्वं सब्बेसु सुहदयो", + "अलक्खिं नुद महाराज, लक्ख्या भव निवेसनं॥", + "‘‘स", + "अमित्तानं कासिपति, मूलं अग्गञ्‍च छिन्दति॥", + "‘‘सक्‍कोपि हि भूतपति, उट्ठाने नप्पमज्‍जति।", + "स कल्याणे धितिं कत्वा, उट्ठाने कुरुते मनो॥", + "‘‘गन्धब्बा पितरो देवा, साजीवा", + "उट्ठाहतो", + "‘‘सो अप्पमत्तो अक्‍कुद्धो", + "वायमस्सु च किच्‍चेसु, नालसो विन्दते सुखं॥", + "‘‘तत्थेव ते वत्तपदा, एसाव", + "अलं मित्ते सुखापेतुं, अमित्तानं दुखाय", + "‘‘सक्खिसि त्वं", + "रज्‍जं कारेतुकामेन, किं सु किच्‍चं कतं वरं’’॥", + "‘‘द्वेव तात पदकानि, यत्थ", + "अलद्धस्स च यो लाभो, लद्धस्स चानुरक्खणा॥", + "‘‘अमच्‍चे तात जानाहि, धीरे अत्थस्स कोविदे।", + "अनक्खा कितवे तात, असोण्डे अविनासके॥", + "‘‘यो च तं तात रक्खेय्य, धनं यञ्‍चेव ते सिया।", + "सूतोव रथं सङ्गण्हे, सो ते किच्‍चानि कारये॥", + "‘‘सुसङ्गहितन्तजनो, सयं वित्तं अवेक्खिय।", + "निधिञ्‍च इणदानञ्‍च, न करे परपत्तिया॥", + "‘‘सयं", + "निग्गण्हे निग्गहारहं, पग्गण्हे पग्गहारहं॥", + "‘‘सयं जानपदं अत्थं, अनुसास रथेसभ।", + "मा ते अधम्मिका युत्ता, धनं रट्ठञ्‍च नासयुं॥", + "‘‘मा च वेगेन किच्‍चानि, करोसि", + "वेगसा हि कतं कम्मं, मन्दो पच्छानुतप्पति॥", + "‘‘मा ते अधिसरे मुञ्‍च, सुबाळ्हमधिकोधितं", + "कोधसा हि बहू फीता, कुला अकुलतं गता॥", + "‘‘मा तात इस्सरोम्हीति, अनत्थाय पतारयि।", + "इत्थीनं पुरिसानञ्‍च, मा ते आसि दुखुद्रयो॥", + "‘‘अपेतलोमहंसस्स, रञ्‍ञो कामानुसारिनो।", + "सब्बे भोगा विनस्सन्ति, रञ्‍ञो तं वुच्‍चते अघं॥", + "‘‘तत्थेव ते वत्तपदा, एसाव अनुसासनी।", + "दक्खस्सुदानि पुञ्‍ञकरो, असोण्डो अविनासको।", + "सीलवास्सु", + "‘‘अपुच्छिम्ह कोसियगोत्तं", + "त्वं दानि वदेहि जम्बुक", + "‘‘बलं पञ्‍चविधं लोके, पुरिसस्मिं महग्गते।", + "तत्थ बाहुबलं नाम, चरिमं वुच्‍चते बलं॥", + "‘‘भोगबलञ्‍च दीघावु, दुतियं वुच्‍चते बलं।", + "अमच्‍चबलञ्‍च", + "‘‘अभिजच्‍चबलं चेव, तं चतुत्थं असंसयं।", + "यानि चेतानि सब्बानि, अधिगण्हाति पण्डितो॥", + "‘‘तं बलानं बलं सेट्ठं, अग्गं पञ्‍ञाबं बलं", + "पञ्‍ञाबलेनुपत्थद्धो, अत्थं विन्दति पण्डितो॥", + "‘‘अपि", + "अकामस्स पसय्हं वा, अञ्‍ञो तं पटिपज्‍जति॥", + "‘‘अभिजातोपि चे होति, रज्‍जं लद्धान खत्तियो।", + "दुप्पञ्‍ञो हि कासिपति, सब्बेनपि न जीवति॥", + "‘‘पञ्‍ञाव", + "पञ्‍ञासहितो नरो इध, अपि दुक्खे सुखानि विन्दति॥", + "‘‘पञ्‍ञञ्‍च खो असुस्सूसं, न कोचि अधिगच्छति।", + "बहुस्सुतं अनागम्म, धम्मट्ठं अविनिब्भुजं॥", + "‘‘यो च धम्मविभङ्गञ्‍ञू", + "अनुट्ठहति कालेन, कम्मफलं तस्स इज्झति", + "‘‘अनायतन", + "न निब्बिन्दियकारिस्स, सम्मदत्थो विपच्‍चति॥", + "‘‘अज्झत्तञ्‍च पयुत्तस्स, तथायतनसेविनो।", + "अनिब्बिन्दियकारिस्स, सम्मदत्थो विपच्‍चति॥", + "‘‘योगप्पयोगसङ्खातं, सम्भतस्सानुरक्खणं।", + "तानि", + "अकम्मुना हि दुम्मेधो, नळागारंव सीदति’’॥", + "‘‘धम्मं चर महाराज, मातापितूसु खत्तिय।", + "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥", + "‘‘धम्मं चर महाराज, पुत्तदारेसु खत्तिय।", + "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥", + "‘‘धम्मं चर महाराज, मित्तामच्‍चेसु खत्तिय।", + "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥", + "‘‘धम्मं चर महाराज, वाहनेसु बलेसु च।", + "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥", + "‘‘धम्मं", + "‘‘धम्मं चर महाराज, रट्ठेसु", + "‘‘धम्मं चर महाराज, समण", + "‘‘धम्मं चर महाराज, मिगपक्खीसु खत्तिय।", + "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥", + "‘‘धम्मं", + "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥", + "‘‘धम्मं चर महाराज, सइन्दा", + "सुचिण्णेन दिवं पत्ता, मा धम्मं राज पामदो", + "‘‘तत्थेव", + "सप्पञ्‍ञसेवी कल्याणी, समत्तं साम", + "‘‘अलङ्कता कुण्डलिनो सुवत्था, वेळुरियमुत्ताथरुखग्गबन्धा", + "रथेसभा तिट्ठथ के नु तुम्हे, कथं वो जानन्ति मनुस्सलोके’’॥", + "‘‘अहमट्ठको भीमरथो पनायं, कालिङ्गराजा पन उग्गतोयं", + "सुसञ्‍ञतानं इसीनं", + "‘‘वेहायसं", + "पुच्छामि तं यक्ख महानुभाव, कथं तं जानन्ति मनुस्सलोके’’॥", + "‘‘यमाहु देवेसु सुजम्पतीति, मघवाति", + "स देवराजा इदमज्‍ज पत्तो, सुसञ्‍ञतानं इसीनं दस्सनाय’’॥", + "‘‘दूरे सुता नो इसयो समागता, महिद्धिका इद्धिगुणूपपन्‍ना।", + "वन्दामि ते अयिरे पसन्‍नचित्तो, ये जीवलोकेत्थ मनुस्ससेट्ठा’’॥", + "गन्धो इसीनं चिरदिक्खितानं", + "इतो पटिक्‍कम्म सहस्सनेत्त, गन्धो इसीनं असुचि देवराज’’॥", + "‘‘गन्धो इसीनं चिरदिक्खितानं, काया चुतो गच्छतु मालुतेन।", + "विचित्रपुप्फं सुरभिंव मालं, गन्धञ्‍च एतं पाटिकङ्खाम भन्ते।", + "न हेत्थ देवा पटिक्‍कूलसञ्‍ञिनो’’॥", + "‘‘पुरिन्ददो भूतपती यसस्सी, देवानमिन्दो सक्‍को", + "स देवराजा असुरगणप्पमद्दनो, ओकासमाकङ्खति पञ्ह पुच्छितुं॥", + "‘‘को", + "तिण्णञ्‍च रञ्‍ञं मनुजाधिपानं, देवानमिन्दस्स च वासवस्स’’॥", + "‘‘अयं", + "आचेरपुत्तो", + "‘‘कोण्डञ्‍ञ पञ्हानि वियाकरोहि, याचन्ति तं इसयो साधुरूपा।", + "कोण्डञ्‍ञ एसो मनुजेसु धम्मो, यं वुद्ध", + "‘‘कतावकासा", + "अहञ्हि तं तं वो वियाकरिस्सं, ञत्वा सयं लोकमिमं परञ्‍च’’॥", + "‘‘ततो च मघवा सक्‍को, अत्थदस्सी पुरिन्ददो।", + "अपुच्छि पठमं पञ्हं, यञ्‍चासि अभिपत्थितं’’॥", + "‘‘किं सू वधित्वा न कदाचि सोचति, किस्सप्पहानं इसयो वण्णयन्ति।", + "कस्सीध", + "‘‘कोधं वधित्वा न कदाचि सोचति, मक्खप्पहानं इसयो वण्णयन्ति।", + "सब्बेसं वुत्तं फरुसं खमेथ, एतं खन्तिं उत्तममाहु सन्तो’’॥", + "‘‘सक्‍का उभिन्‍नं", + "कथं नु हीनस्स वचो खमेथ, अक्खाहि मे कोण्डञ्‍ञ एतमत्थं’’॥", + "‘‘भया", + "यो चीध हीनस्स वचो खमेथ, एतं खन्तिं उत्तममाहु सन्तो’’॥", + "‘‘कथं विजञ्‍ञा चतुपत्थरूपं", + "विरूपरूपेन चरन्ति सन्तो, तस्मा हि सब्बेसं वचो खमेथ’’॥", + "‘‘न हेतमत्थं महतीपि सेना, सराजिका युज्झमाना लभेथ।", + "यं", + "‘‘सुभासितं ते अनुमोदियान, अञ्‍ञं तं पुच्छामि तदिङ्घ ब्रूहि।", + "यथा अहुं", + "तेसं गतिं ब्रूहि सुपापकम्मिनं, कत्थूपपन्‍ना इसिनं विहेठका’’॥", + "‘‘किसञ्हि", + "कुक्‍कुळनामे निरयम्हि पच्‍चति, तस्स फुलिङ्गानि पतन्ति काये॥", + "‘‘यो सञ्‍ञते पब्बजिते अहेठयि", + "तं नाळिकेरं सुनखा परत्थ, सङ्गम्म खादन्ति विफन्दमानं॥", + "‘‘अथज्‍जुनो", + "अङ्गीरसं गोतमं हेठयित्वा, खन्तिं तपस्सिं चिरब्रह्मचारिं॥", + "‘‘यो", + "कलाबुवीचिं उपपज्‍ज पच्‍चति, महापतापं", + "‘‘एतानि सुत्वा निरयानि पण्डितो, अञ्‍ञानि पापिट्ठतरानि चेत्थ।", + "धम्मं चरे समणब्राह्मणेसु, एवङ्करो सग्गमुपेति ठानं’’॥", + "‘‘सुभासितं", + "कथंविधं सीलवन्तं वदन्ति, कथंविधं पञ्‍ञवन्तं वदन्ति।", + "कथंविधं सप्पुरिसं वदन्ति, कथंविधं नो सिरि नो जहाति’’॥", + "‘‘कायेन वाचाय च यो’ध", + "न अत्तहेतू अलिकं भणेति", + "‘‘गम्भीरपञ्हं मनसाभिचिन्तयं", + "कालागतं", + "‘‘यो", + "दुखितस्स सक्‍कच्‍च करोति किच्‍चं, तथाविधं सप्पुरिसं वदन्ति॥", + "‘‘एतेहि सब्बेहि गुणेहुपेतो, सद्धो मुदू संविभागी वदञ्‍ञू।", + "सङ्गाहकं सखिलं सण्हवाचं, तथाविधं नो सिरि नो जहाति’’॥", + "‘‘सुभासितं ते अनुमोदियान, अञ्‍ञं तं पुच्छामि तदिङ्घ ब्रूहि।", + "सीलं सिरिञ्‍चापि सतञ्‍च धम्मं, पञ्‍ञञ्‍च कं सेट्ठतरं वदन्ति’’॥", + "‘‘पञ्‍ञा हि सेट्ठा कुसला वदन्ति, नक्खत्तराजारिव तारकानं।", + "सीलं सीरी चापि सतञ्‍च धम्मो", + "‘‘सुभासितं ते अनुमोदियान, अञ्‍ञं तं पुच्छामि तदिङ्घ ब्रूहि।", + "कथंकरो", + "पञ्‍ञाय दानिप्पटिपं", + "‘‘सेवेथ वुद्धे निपुणे बहुस्सुते, उग्गाहको च परिपुच्छको सिया।", + "सुणेय्य सक्‍कच्‍च सुभासितानि, एवंकरो पञ्‍ञवा होति मच्‍चो॥", + "‘‘", + "एवं विपस्सी पजहाति छन्दं, दुक्खेसु कामेसु महब्भयेसु॥", + "‘‘स वीतरागो पविनेय्य दोसं, मेत्तं", + "सब्बेसु भूतेसु निधाय दण्डं, अनिन्दितो ब्रह्ममुपेति ठानं’’॥", + "‘‘महत्थियं", + "कालिङ्गराजस्स च उग्गतस्स, सब्बेस", + "‘‘एवमेतं परचित्तवेदि, सब्बेस नो कामरागो पहीनो।", + "करोहि ओकासमनुग्गहाय, यथा गतिं ते अभिसम्भवेम’’॥", + "‘‘करोमि ओकासमनुग्गहाय, तथा हि वो कामरागो पहीनो।", + "फराथ कायं विपुलाय पीतिया, यथा गतिं मे अभिसम्भवेथ’’॥", + "‘‘सब्बं", + "फराम कायं विपुलाय पीतिया, यथा गतिं ते अभिसम्भवेम’’॥", + "‘‘कताय", + "झाने रता होथ सदा समाहिता, एसा रती पब्बजितस्स सेट्ठा’’॥", + "‘‘सुत्वान", + "ते वेदजाता अनुमोदमाना, पक्‍कामु", + "‘‘गाथा इमा अत्थवती सुब्यञ्‍जना, सुभासिता इसिना पण्डितेन।", + "यो कोचिमा अट्ठिकत्वा", + "लद्धान पुब्बापरियं विसेसं, अदस्सनं मच्‍चुराजस्स गच्छे’’॥", + "‘‘सालिस्सरो सारिपुत्तो, मेण्डिस्सरो च कस्सपो।", + "पब्बतो अनुरुद्धो च, कच्‍चायनो च देवलो", + "‘‘अनुसिस्सो च आनन्दो, किसवच्छो च कोलितो।", + "नारदो उदायी थेरो", + "सरभङ्गो लोकनाथो, एवं धारेथ जातक’’न्ति॥", + "‘‘अथ ब्रवि ब्रहा इन्दो, वत्रभू जयतं पिता।", + "देवकञ्‍ञं पराभेत्वा, सुधम्मायं अलम्बुसं॥", + "‘‘मिस्से देवा तं याचन्ति, तावतिंसा सइन्दका।", + "इसिप्पलोभने", + "‘‘पुरायं अम्हे अच्‍चेति", + "निब्बानाभिरतो वुद्धो", + "‘‘देवराज किमेव त्वं, ममेव तुवं सिक्खसि।", + "इसिप्पलोभने", + "‘‘मादिसियो", + "तासम्पि होतु परियायो, तापि यन्तु पलोभना’’", + "‘‘अद्धा", + "तादिसियो पवरा चेव, असोके नन्दने वने॥", + "‘‘न ता एवं पजानन्ति, पारिचरियं पुमं गता।", + "यादिसं त्वं पजानासि, नारि सब्बङ्गसोभने॥", + "‘‘त्वमेव गच्छ कल्याणि, इत्थीनं पवरा चसि।", + "तवेव वण्णरूपेन, सवसमानयिस्ससि’’", + "‘‘न वाहं न गमिस्सामि, देवराजेन पेसिता।", + "विभेमि चेतं आसादुं, उग्गतेजो हि ब्राह्मणो॥", + "‘‘अनेके निरयं पत्ता, इसिमासादिया जना।", + "आपन्‍ना मोहसंसारं, तस्मा लोमानि हंसये’’॥", + "‘‘इदं वत्वान पक्‍कामि, अच्छरा कामवण्णिनी।", + "मिस्सा मिस्सितु", + "‘‘सा च तं वनमोगय्ह, इसिसिङ्गेन रक्खितं।", + "बिम्बजालकसञ्छन्‍नं", + "‘‘पातोव पातरासम्हि, उदण्हसमयं", + "अग्गिट्ठं परिमज्‍जन्तं, इसिसिङ्गं उपागमि’’॥", + "‘‘का नु विज्‍जुरिवाभासि, ओसधी विय तारका।", + "विचित्तहत्थाभरणा", + "‘‘आदिच्‍चवण्णसङ्कासा, हेमचन्दनगन्धिनी।", + "सञ्‍ञतूरू महामाया, कुमारी चारुदस्सना॥", + "‘‘विलग्गा", + "गमना कामनीया", + "‘‘अनुपुब्बाव", + "विमट्ठा तुय्हं सुस्सोणी, अक्खस्स फलकं यथा॥", + "‘‘उप्पलस्सेव किञ्‍जक्खा, नाभि ते साधु सण्ठिता।", + "पूरा कण्हञ्‍जनस्सेव, दूरतो पटिदिस्सति॥", + "‘‘दुविधा जाता उरजा, अवण्टा साधु पच्‍चुदा।", + "पयोधरा अपतिता", + "‘‘दीघा कम्बुतलाभासा, गीवा एणेय्यका यथा।", + "पण्डरावरणा वग्गु, चतुत्थमनसन्‍निभा॥", + "‘‘उद्धग्गा", + "दुविजा नेलसम्भूता, दन्ता तव सुदस्सना॥", + "‘‘अपण्डरा लोहितन्ता, जिञ्‍जूक", + "आयता", + "‘‘नातिदीघा सुसम्मट्ठा, कनकब्या", + "उत्तमङ्गरुहा तुय्हं, केसा चन्दनगन्धिका॥", + "‘‘यावता कसिगोरक्खा, वाणिजानं", + "इसीनञ्‍च परक्‍कन्तं, सञ्‍ञतानं तपस्सिनं॥", + "‘‘न ते समसमं पस्से, अस्मिं पथवि", + "को वा त्वं कस्स वा पुत्तो, कथं जानेमु तं मयं’’॥", + "‘‘न पञ्हकालो भद्दन्ते, कस्सपेवं गते सति।", + "एहि सम्म रमिस्साम, उभो अस्माकमस्समे।", + "एहि तं उपगूहिस्सं", + "‘‘इदं वत्वान पक्‍कामि, अच्छरा कामवण्णिनी।", + "मिस्सा मिस्सितुमिच्छन्ती, इसिसिङ्गं अलम्बुसा’’॥", + "‘‘सो च वेगेन निक्खम्म, छेत्वा दन्धपरक्‍कमं", + "तमुत्तमासु वेणीसु, अज्झप्पत्तो", + "‘‘तमुदावत्त", + "चवितम्हि", + "‘‘मनसा अगमा इन्दं, वसन्तं नन्दने वने।", + "तस्सा सङ्कप्पमञ्‍ञाय, मघवा देवकुञ्‍जरो॥", + "‘‘पल्‍लङ्कं पहिणी खिप्पं, सोवण्णं सोपवाहनं।", + "सउत्तरच्छदपञ्‍ञासं, सहस्सपटियत्थतं", + "‘‘तमेनं", + "यथा एकमुहुत्तंव, तीणि वस्सानि धारयि॥", + "‘‘विमदो तीहि वस्सेहि, पबुज्झित्वान ब्राह्मणो।", + "अद्दसासि हरित", + "‘‘नवपत्तवनं फुल्‍लं, कोकिलग्गणघोसितं।", + "समन्ता पविलोकेत्वा, रुदं अस्सूनि वत्तयि॥", + "‘‘न", + "को नु मे पारिचरियाय, पुब्बे चित्तं पलोभयि॥", + "‘‘अरञ्‍ञे मे विहरतो, यो मे तेजा ह सम्भुतं", + "नानारत्नपरिपूरं, नावंव गण्हि अण्णवे’’॥", + "‘‘अहं ते पारिचरियाय, देवराजेन पेसिता।", + "अवधिं", + "‘‘इमानि किर मं तातो, कस्सपो अनुसासति।", + "कमलासदिसित्थियो", + "‘‘उरे गण्डायो बुज्झेसि, तायो बुज्झेसि माणव।", + "इच्‍चानुसासि मं तातो, यथा मं अनुकम्पको॥", + "‘‘तस्साहं वचनं नाकं, पितु वुद्धस्स सासनं।", + "अरञ्‍ञे निम्मनुस्सम्हि, स्वज्‍ज झायामि", + "‘‘सोहं", + "पुन वा तादिसो हेस्सं, मरणं मे भविस्सति’’॥", + "‘‘तस्स", + "सिरसा अग्गही पादे, इसिसिङ्गं अलम्बुसा॥", + "‘‘मा मे कुज्झ", + "महा अत्थो मया चिण्णो, तिदसानं यसस्सिनं।", + "तया संकम्पितं आसि, सब्बं देवपुरं तदा’’॥", + "‘‘तावतिंसा च ये देवा, तिदसानञ्‍च वासवो।", + "त्वञ्‍च भद्दे सुखी होहि, गच्छ कञ्‍ञे यथासुखं’’॥", + "‘‘तस्स पादे गहेत्वान, कत्वा च नं पदक्खिणं।", + "अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, तम्हा ठाना अपक्‍कमि॥", + "‘‘यो च तस्सासि पल्‍लङ्को, सोवण्णो सोपवाहनो।", + "सउत्तरच्छदपञ्‍ञासो, सहस्सपटियत्थतो।", + "तमेव पल्‍लङ्कमारुय्ह, अगा देवान सन्तिके॥", + "‘‘तमोक्‍कमिव आयन्तिं, जलन्तिं विज्‍जुतं यथा।", + "पतीतो सुमनो वित्तो, देविन्दो अददा वरं’’॥", + "‘‘वरञ्‍चे", + "निसिप्पलोभिका", + "‘‘अरियावकासोसि पसन्‍ननेत्तो, मञ्‍ञे", + "कथं नु वित्तानि पहाय भोगे, पब्बजि निक्खम्म घरा सपञ्‍ञ’’", + "‘‘सयं", + "दिस्वान पुञ्‍ञान महाविपाकं, सद्धायहं पब्बजितोम्हि राज’’॥", + "‘‘न कामकामा न भया न दोसा, वाचं मुसा पब्बजिता भणन्ति।", + "अक्खाहि मे पुच्छितो एतमत्थं, सुत्वान मे जायिहितिप्पसादो’’॥", + "‘‘वाणिज्‍ज", + "पवद्धकायं उरगं महन्तं, आदाय गच्छन्ते पमोदमाने’’॥", + "‘‘सोहं समागम्म जनिन्द तेहि, पहट्ठलोमो अवचम्हि भीतो।", + "कुहिं अयं नीयति", + "‘‘नागो अयं नीयति भोजनत्था", + "सादुञ्‍च थूलञ्‍च मुदुञ्‍च मंसं, न त्वं रसञ्‍ञासि विदेहपुत्त॥", + "‘‘इतो मयं गन्त्वा सकं निकेतं", + "मंसानि भोक्खाम", + "‘‘सचे अयं नीयति भोजनत्था, पवद्धकायो उरगो महन्तो।", + "ददामि वो बलिबद्दानि", + "‘‘अद्धा", + "करोम ते तं वचनं अळार", + "‘‘तदस्सु ते बन्धना मोचयिंसु, यं नत्थुतो पटिमोक्‍कस्स पासे।", + "मुत्तो च सो बन्धना नागराजा, पक्‍कामि पाचीनमुखो मुहुत्तं॥", + "‘‘गन्त्वान पाचीनमुखो मुहुत्तं, पुण्णेहि", + "तदास्सहं पिट्ठितो अन्वगच्छिं, दसङ्गुलिं अञ्‍जलिं पग्गहेत्वा॥", + "‘‘गच्छेव", + "दुक्खो हि लुद्देहि पुना समागमो, अदस्सनं भोजपुत्तान गच्छ॥", + "‘‘अगमासि सो रहदं विप्पसन्‍नं, नीलोभासं रमणीयं सुतित्थं।", + "समोततं", + "‘‘सो तं पविस्स न चिरस्स नागो, दिब्बेन मे पातुरहुं जनिन्द।", + "उपट्ठही मं पितरंव पुत्तो, हदयङ्गमं कण्णसुखं भणन्तो॥", + "‘‘त्वं", + "सकञ्‍च इद्धिं पटिलाभकोस्मि", + "पहूतभक्खं बहुअन्‍नपानं, मसक्‍कसारं", + "‘‘तं भूमिभागेहि उपेतरूपं, असक्खरा चेव मुदू सुभा च।", + "नीचत्तिणा", + "‘‘अनावकुला वेळुरियूपनीला, चतुद्दिसं अम्बवनं सुरम्मं।", + "पक्‍का च पेसी च फला सुफुल्‍ला, निच्‍चोतुका धारयन्ती फलानि॥", + "‘‘तेसं वनानं नरदेव मज्झे, निवेसनं भस्सरसन्‍निकासं।", + "रजतग्गळं सोवण्णमयं उळारं, ओभासती विज्‍जुरिवन्तलिक्खे॥", + "‘‘मणीमया सोण्णमया", + "परिपूरा कञ्‍ञाहि अलङ्कताभि, सुवण्णकायूरधराहि राज॥", + "‘‘सो सङ्खपालो तरमानरूपो, पासादमारुय्ह अनोमवण्णो।", + "सहस्सथम्भं अतुलानुभावं, यत्थस्स", + "‘‘एका", + "सुभं मणिं जातिमन्तूपपन्‍नं, अचोदिता आसनमब्भिहासि॥", + "‘‘ततो मं उरगो हत्थे गहेत्वा, निसीदयी पामुखआसनस्मिं।", + "इदमासनं अत्र भवं निसीदतु, भवञ्हि मे अञ्‍ञतरो गरूनं॥", + "‘‘अञ्‍ञा च नारी तरमानरूपा, आदाय वारिं उपसङ्कमित्वा।", + "पादानि पक्खालयी मे जनिन्द, भरियाव", + "‘‘अपरा च नारी तरमानरूपा, पग्गय्ह सोवण्णमयाय", + "अनेकसूपं विविधं वियञ्‍जनं, उपनामयी भत्त मनुञ्‍ञरूपं॥", + "‘‘तुरियेहि", + "ततुत्तरिं", + "‘‘भरिया", + "अळार एतास्सु ते कामकारा, ददामि ते ता परिचारयस्सु॥", + "‘‘संवच्छरं दिब्बरसानुभुत्वा, तदास्सुहं", + "नागस्सिदं किन्ति कथञ्‍च लद्धं, कथज्झगमासि विमानसेट्ठं’’॥", + "‘‘अधिच्‍च", + "पुच्छामि तं", + "‘‘नाधिच्‍च लद्धं न परिणामजं मे, न सयंकतं नापि देवेहि दिन्‍नं।", + "सकेहि कम्मेहि अपापकेहि, पुञ्‍ञेहि मे लद्धमिदं विमानं’’॥", + "‘‘किं ते वतं किं पन ब्रह्मचरियं, किस्स सुचिण्णस्स अयं विपाको।", + "अक्खाहि मे नागराजेतमत्थं, कथं", + "‘‘राजा अहोसिं मगधानमिस्सरो, दुय्योधनो नाम महानुभावो।", + "सो इत्तरं जीवितं संविदित्वा, असस्सतं विपरिणामधम्मं॥", + "‘‘अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च पसन्‍नचित्तो, सक्‍कच्‍च दानं विपुलं अदासिं", + "ओपानभूतं मे घरं तदासि, सन्तप्पिता समणब्राह्मणा च॥", + "अच्छादनं सेय्यमथन्‍नपानं, सक्‍कच्‍च दानानि अदम्ह तत्थ", + "‘‘तं", + "तेनेव मे लद्धमिदं विमानं, पहूतभक्खं बहुअन्‍नपानं’’।", + "‘‘नच्‍चेहि गीतेहि चुपेतरूपं, चिरट्ठितिकं न च सस्सतायं॥", + "‘‘अप्पानुभावा तं महानुभावं, तेजस्सिनं", + "किमेव दाठावुध किं पटिच्‍च, हत्थत्त", + "‘‘भयं नु ते अन्वगतं महन्तं, तेजो नु ते नान्वगं दन्तमूलं।", + "किमेव दाठावुध किं पटिच्‍च, किलेसमापज्‍जि वनिब्बकानं’’॥", + "‘‘न मे भयं अन्वगतं महन्तं, तेजो न सक्‍का मम तेहि हन्तुं", + "सतञ्‍च धम्मानि सुकित्तितानि, समुद्दवेलाव दुरच्‍चयानि॥", + "‘‘चातुद्दसिं पञ्‍चदसिं अळार, उपोसथं निच्‍चमुपावसामि।", + "अथागमुं सोळस भोजपुत्ता, रज्‍जुं गहेत्वान दळ्हञ्‍च पासं॥", + "‘‘भेत्वान नासं अतिकस्स", + "एतादिसं दुक्खमहं तितिक्खं", + "‘‘एकायने", + "सिरिया पञ्‍ञाय च भावितोसि, किं पत्थयं", + "‘‘न पुत्तहेतू न धनस्स हेतु, न आयुनो चापि अळार हेतु।", + "मनुस्सयोनिं अभिपत्थयानो, तस्मा परक्‍कम्म तपो करोमि’’॥", + "‘‘त्वं लोहितक्खो विहतन्तरंसो, अलङ्कतो कप्पितकेसमस्सु।", + "सुरोसितो लोहितचन्दनेन, गन्धब्बराजाव दिसा पभाससि", + "‘‘देविद्धिपत्तोसि महानुभावो, सब्बेहि कामेहि समङ्गिभूतो।", + "पुच्छामि तं नागराजेतमत्थं, सेय्यो इतो केन मनुस्सलोको’’॥", + "‘‘अळार नाञ्‍ञत्र मनुस्सलोका, सुद्धी व संविज्‍जति संयमो वा।", + "अहञ्‍च लद्धान मनुस्सयोनिं, काहामि जातिमरणस्स अन्तं’’॥", + "‘‘संवच्छरो", + "आमन्तयित्वान पलेमि नाग, चिरप्पवुट्ठोस्मि", + "‘‘पुत्ता च दारा अनुजीविनो च", + "कच्‍चिन्‍नु तं नाभिसपित्थ", + "‘‘यथापि", + "ततोपि मय्हं इधमेव सेय्यो, चित्तञ्हि ते नाग मयी पसन्‍नं’’॥", + "‘‘मणी ममं विज्‍जति लोहितङ्को", + "आदाय त्वं", + "‘‘दिट्ठा मया मानुसकापि कामा, असस्सता विपरिणामधम्मा।", + "आदीनवं कामगुणेसु दिस्वा, सद्धायहं पब्बजितोम्हि राज॥", + "‘‘दुमप्फलानीव", + "एतम्पि दिस्वा पब्बजितोम्हि राज, अपण्णकं सामञ्‍ञमेव सेय्यो’’॥", + "‘‘अद्धा हवे सेवितब्बा सपञ्‍ञा, बहुस्सुता ये बहुठानचिन्तिनो।", + "नागञ्‍च सुत्वान तवञ्‍चळार, काहामि पुञ्‍ञानि अनप्पकानि’’॥", + "‘‘अद्धा हवे सेवितब्बा सपञ्‍ञा, बहुस्सुता ये बहुठानचिन्तिनो।", + "नागञ्‍च सुत्वान ममञ्‍च राज, करोहि पुञ्‍ञानि अनप्पकानी’’ति॥", + "‘‘आमन्तयामि", + "सिरस्मिं पलितं जातं, पब्बज्‍जं दानि रोचहं’’॥", + "‘‘अभुम्मे कथं नु भणसि, सल्‍लं मे देव उरसि कप्पेसि", + "सत्तसता ते भरिया, कथं", + "‘‘पञ्‍ञायिहिन्ति एता, दहरा अञ्‍ञम्पि ता गमिस्सन्ति।", + "सग्गञ्‍चस्स पत्थयानो, तेन अहं पब्बजिस्सामि’’॥", + "‘‘दुल्‍लद्धं मे आसि सुतसोम, यस्स ते होमहं माता।", + "यं मे विलपन्तिया, अनपेक्खो पब्बजसि देव॥", + "‘‘दुल्‍लद्धं मे आसि सुतसोम, यं तं अहं विजायिस्सं।", + "यं मे विलपन्तिया, अनपेक्खो पब्बजसि देव’’॥", + "‘‘को नामेसो धम्मो, सुतसोम का च नाम पब्बज्‍जा।", + "यं नो अम्हे जिण्णे, अनपेक्खो पब्बजसि देव॥", + "‘‘पुत्तापि तुय्हं बहवो, दहरा अप्पत्तयोब्बना।", + "मञ्‍जू तेपि", + "‘‘पुत्तेहि च मे एतेहि, दहरेहि अप्पत्तयोब्बनेहि।", + "मञ्‍जूहि सब्बेहिपि तुम्हेहि, चिरम्पि ठत्वा विनासभावो’’", + "‘‘छिन्‍नं", + "यं नो विकन्दन्तियो", + "‘‘न च मय्हं छिन्‍नं हदयं, अत्थि करुणापि मय्हं तुम्हेसु।", + "सग्गञ्‍च पत्थयानो, तेन अहं", + "‘‘दुल्‍लद्धं मे आसि, सुतसोम यस्स ते अहं भरिया।", + "यं मे विलपन्तिया, अनपेक्खो पब्बजसि देव॥", + "‘‘दुल्‍लद्धं मे आसि, सुतसोम यस्स ते अहं भरिया।", + "यं मे कुच्छिपटिसन्धिं", + "‘‘परिपक्‍को मे गब्भो, कुच्छिगतो याव नं विजायामि।", + "माहं एका विधवा, पच्छा दुक्खानि अद्दक्खिं’’॥", + "‘‘परिपक्‍को ते गब्भो, कुच्छिगतो इङ्घ त्वं", + "पुत्तं अनोमवण्णं, तं हित्वा पब्बजिस्सामि’’॥", + "‘‘मा", + "आरोह वरपासादं", + "‘‘को", + "कं अवज्झं घातेमि", + "‘‘न हि सो सक्‍का हन्तुं, विजितावी", + "पिता ते मं तात अवच, अनपेक्खो", + "‘‘योहं पुब्बे निय्यामि, उय्यानं मत्तकुञ्‍जरे च योधेमि।", + "सुतसोमे पब्बजिते, कथं नु दानि करिस्सामि’’॥", + "‘‘मातुच्‍च", + "हत्थेपि ते गहेस्सं, न हि गच्छसि", + "‘‘उट्ठेहि त्वं धाति, इमं कुमारं रमेहि अञ्‍ञत्थ।", + "मा मे परिपन्थमकासि", + "‘‘यं नूनिमं ददेय्यं", + "सुतसोमे पब्बजिते, किं नु मेनं करिस्सामि’’॥", + "‘‘कोसो", + "पथवी च तुय्हं विजिता, रमस्सु", + "‘‘कोसो च मय्हं विपुलो, कोट्ठागारञ्‍च मय्हं परिपूरं।", + "पथवी च मय्हं विजिता, तं हित्वा पब्बजिस्सामि’’॥", + "‘‘मय्हम्पि धनं पहूतं, सङ्खातुं", + "तं ते ददामि सब्बम्पि", + "‘‘जानामि", + "सग्गञ्‍च पत्थयानो, तेन अहं पब्बजिस्सामि’’॥", + "‘‘उक्‍कण्ठितोस्मि बाळ्हं, अरति मं सोमदत्त आविसति", + "बहुकापि", + "‘‘इदञ्‍च तुय्हं रुचितं, सुतसोम अज्‍जेव दानि त्वं पब्बज।", + "अहम्पि पब्बजिस्सामि, न", + "‘‘न हि सक्‍का पब्बजितुं, नगरे न हि पच्‍चति जनपदे च’’।", + "‘‘सुतसोमे पब्बजिते, कथं नु दानि करिस्साम’’॥", + "‘‘उपनीयतिदं मञ्‍ञे, परित्तं उदकंव चङ्कवारम्हि।", + "एवं सुपरित्तके जीविते, न च पमज्‍जितुं कालो॥", + "‘‘उपनीयतिदं", + "एवं सुपरित्तके जीविते, अन्धबाला", + "‘‘ते वड्ढयन्ति निरयं, तिरच्छानयोनिञ्‍च पेत्तिविसयञ्‍च।", + "तण्हाय बन्धनबद्धा, वड्ढेन्ति असुरकायं’’॥", + "‘‘ऊहञ्‍ञते", + "मञ्‍ञे नो केसा छिन्‍ना, यसस्सिनो", + "‘‘अयमस्स पासादो, सोवण्ण", + "यहि", + "‘‘अयमस्स पासादो, सोवण्णपुप्फमाल्यवीतिकिण्णो।", + "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो ञातिसङ्घेन॥", + "‘‘इदमस्स कूटागारं, सोवण्णपुप्फमाल्यवीतिकिण्णं।", + "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो इत्थागारेहि॥", + "‘‘इदमस्स कूटागारं, सोवण्ण", + "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो ञातिसङ्घेन॥", + "‘‘अयमस्स असोकवनिका, सुपुप्फिता सब्बकालिका रम्मा।", + "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो", + "‘‘अयमस्स असोकवनिका, सुपुप्फिता सब्बकालिका रम्मा।", + "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो ञातिसङ्घेन॥", + "‘‘इदमस्स उय्यानं, सुपुप्फितं सब्बकालिकं रम्मं।", + "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो इत्थागारेहि॥", + "‘‘इदमस्स उय्यानं, सुपुप्फितं सब्बकालिकं रम्मं।", + "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो ञातिसङ्घेन॥", + "‘‘इदमस्स कणिकारवनं, सुपुप्फितं सब्बकालिकं रम्मं।", + "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो इत्थागारेहि॥", + "‘‘इदमस्स कणिकारवनं, सुपुप्फितं सब्बकालिकं रम्मं।", + "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो", + "‘‘इदमस्स पाटलिवनं", + "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो इत्थागारेहि॥", + "‘‘इदमस्स पाटलिवनं, सुपुप्फितं सब्बकालिकं रम्मं।", + "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो ञातिसङ्घेन॥", + "‘‘इदमस्स", + "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो इत्थागारेहि॥", + "‘‘इदमस्स अम्बवनं, सुपुप्फितं सब्बकालिकं रम्मं।", + "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो ञातिसङ्घेन॥", + "‘‘अयमस्स पोक्खरणी, सञ्छन्‍ना अण्डजेहि वीतिकिण्णा।", + "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो", + "‘‘अयमस्स पोक्खरणी, सञ्छन्‍ना अण्डजेहि वीतिकिण्णा।", + "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो ञातिसङ्घेन’’॥", + "‘‘राजा वो खो", + "कासायवत्थवसनो, नागोव एकको", + "‘‘मास्सु पुब्बे रतिकीळितानि, हसितानि च अनुस्सरित्थ", + "मा वो कामा हनिंसु, रम्मं हि", + "‘‘मेत्तचित्तञ्‍च", + "अगच्छित्थ", + "सुवपण्डितजम्बुककुण्डलिनो", + "पवरुत्तमसङ्खसिरीव्हयको, सुतसोमअरिन्धमराजवरो॥", + "‘‘उद्दय्हते", + "एहि निळिनिके", + "‘‘नाहं दुक्खक्खमा राज, नाहं अद्धानकोविदा।", + "कथं अहं गमिस्सामि, वनं कुञ्‍जरसेवितं’’॥", + "‘‘फीतं जनपदं गन्त्वा, हत्थिना च रथेन च।", + "दारुसङ्घाटयानेन, एवं गच्छ निळिनिके॥", + "‘‘हत्थिअस्सरथे पत्ती, गच्छेवादाय खत्तिये।", + "तवेव वण्णरूपेन, वसं तमानयिस्ससि’’॥", + "‘‘कदलीधजपञ्‍ञाणो, आभुजीपरिवारितो।", + "एसो पदिस्सति रम्मो, इसिसिङ्गस्स अस्समो॥", + "‘‘एसो अग्गिस्स सङ्खातो, एसो धूमो पदिस्सति।", + "मञ्‍ञे नो अग्गिं हापेति, इसिसिङ्गो महिद्धिको’’॥", + "‘‘तञ्‍च", + "इसिसिङ्गो पाविसि भीतो, अस्समं पण्णछादनं॥", + "‘‘अस्समस्स च सा द्वारे, गेण्डुकेनस्स", + "विदंसयन्ती अङ्गानि, गुय्हं पकासितानि च॥", + "‘‘तञ्‍च दिस्वान कीळन्तिं, पण्णसालगतो जटी।", + "अस्समा निक्खमित्वान, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘‘अम्भो को नाम सो रुक्खो, यस्स तेवंगतं फलं।", + "दूरेपि खित्तं पच्‍चेति, न तं ओहाय गच्छति’’॥", + "‘‘अस्समस्स", + "बहवो", + "दूरेपि खित्तं पच्‍चेति, न मं ओहाय गच्छति’’॥", + "‘‘एतू", + "इदमासनं अत्र भवं निसीदतु, इतो भवं मूलफलानि भुञ्‍जतु’’", + "‘‘किं ते इदं ऊरूनमन्तरस्मिं, सुपिच्छितं कण्हरिवप्पकासति।", + "अक्खाहि मे पुच्छितो एतमत्थं, कोसे नु ते उत्तमङ्गं पविट्ठं’’॥", + "‘‘अहं वने मूलफलेसनं चरं, आसादयिं", + "सो मं पतित्वा सहसाज्झपत्तो, पनुज्‍ज मं अब्बहि", + "‘‘स्वायं वणो खज्‍जति कण्डुवायति, सब्बञ्‍च कालं न लभामि सातं।", + "पहो भवं कण्डुमिमं विनेतुं, कुरुतं भवं याचितो ब्राह्मणत्थं’’॥", + "‘‘गम्भीररूपो ते वणो सलोहितो, अपूतिको वणगन्धो", + "करोमि ते किञ्‍चि कसाययोगं, यथा भवं परमसुखी भवेय्य’’॥", + "‘‘न", + "घट्टे मुदुकेन", + "‘‘इतो नु भोतो कतमेन अस्समो, कच्‍चि भवं अभिरमसि", + "कच्‍चि नु ते", + "‘‘इतो", + "तस्सा तीरे अस्समो मय्ह रम्मो, अहो भवं अस्समं मय्हं पस्से॥", + "‘‘अम्बा च साला तिलका च जम्बुयो, उद्दालका पाटलियो च फुल्‍ला।", + "समन्ततो किम्पुरिसाभिगीतं, अहो भवं अस्समं मय्हं पस्से॥", + "‘‘ताला च मूला च फला च मेत्थ, वण्णेन गन्धेन उपेतरूपं।", + "तं भूमिभागेहि उपेतरूपं, अहो भवं अस्समं मय्हं पस्से॥", + "‘‘फला च मूला च पहूतमेत्थ, वण्णेन गन्धेन रसेनुपेता।", + "आयन्ति च लुद्दका तं पदेसं, मा मे ततो मूलफलं अहासुं’’॥", + "‘‘पिता ममं मूलफलेसनं गतो, इदानि आगच्छति सायकाले।", + "उभोव गच्छामसे अस्समं तं, याव", + "‘‘अञ्‍ञे", + "ते येव पुच्छेसि ममस्समं तं, ते तं नयिस्सन्ति ममं सकासे’’॥", + "‘‘न ते कट्ठानि भिन्‍नानि, न ते उदकमाभतं।", + "अग्गीपि ते न हापितो", + "‘‘भिन्‍नानि कट्ठानि हुतो च अग्गि, तपनीपि ते समिता ब्रह्मचारी", + "पीठञ्‍च मय्हं उदकञ्‍च होति, रमसि तुवं", + "‘‘अभिन्‍नकट्ठोसि", + "न मे तुवं आलपसी ममज्‍ज, नट्ठं नु किं चेतसिकञ्‍च दुक्खं’’॥", + "‘‘इधागमा जटिलो ब्रह्मचारी, सुदस्सनेय्यो सुतनू विनेति।", + "नेवातिदीघो न पनातिरस्सो, सुकण्हकण्हच्छदनेहि भोतो॥", + "‘‘अमस्सुजातो", + "द्वे यमा", + "‘‘मुखञ्‍च तस्स भुसदस्सनेय्यं, कण्णेसु लम्बन्ति च कुञ्‍चितग्गा।", + "ते जोतरे चरतो माणवस्स, सुत्तञ्‍च यं संयमनं जटानं॥", + "‘‘अञ्‍ञा", + "ता पिंसरे", + "‘‘न मिखलं मुञ्‍जमयं धारेति, न सन्थरे", + "ता जोतरे जघनन्तरे", + "‘‘अखीलकानि च अवण्टकानि, हेट्ठा नभ्या कटिसमोहितानि।", + "अघट्टिता निच्‍चकीळं करोन्ति, हं तात किंरुक्खफलानि तानि॥", + "‘‘जटा", + "द्वेधा सिरो साधु विभत्तरूपो, अहो नु खो मय्ह तथा जटास्सु॥", + "‘‘यदा च सो पकिरति ता जटायो, वण्णेन गन्धेन उपेतरूपा।", + "नीलुप्पलं वातसमेरितंव, तथेव संवाति पनस्समो अयं॥", + "‘‘पङ्को च तस्स भुसदस्सनेय्यो, नेतादिसो यादिसो मय्हं काये", + "सो वायती एरितो मालुतेन, वनं यथा अग्गगिम्हे सुफुल्‍लं॥", + "‘‘निहन्ति", + "खित्तञ्‍च तस्स पुनरेति हत्थं, हं तात किंरुक्खफलं नु खो तं॥", + "‘‘दन्ता च तस्स भुसदस्सनेय्या, सुद्धा समा सङ्खवरूपपन्‍ना।", + "मनो पसादेन्ति विवरियमाना, न हि", + "‘‘अकक्‍कसं", + "रुदं मनुञ्‍ञं करवीकसुस्सरं, हदयङ्गमं रञ्‍जयतेव मे मनो॥", + "‘‘बिन्दुस्सरो नातिविसट्ठवाक्यो", + "इच्छामि भो", + "‘‘सुसन्धि", + "तेनेव मं उत्तरियान माणवो, विवरितं ऊरुं जघनेन पीळयि॥", + "‘‘तपन्ति आभन्ति विरोचरे च, सतेरता विज्‍जुरिवन्तलिक्खे।", + "बाहा मुदू अञ्‍जनलोमसादिसा, विचित्रवट्टङ्गुलिकास्स सोभरे॥", + "‘‘अकक्‍कसङ्गो", + "मुदूहि बाहाहि पलिस्सजन्तो, कल्याणरूपो रमयं", + "‘‘दुमस्स", + "हत्था मुदू तेहि मं संफुसित्वा, इतो गतो तेन मं दहन्ति तात॥", + "‘‘न नून", + "न नून सो हन्ति दुमे कुठारिया", + "‘‘अच्छो च खो तस्स वणं अकासि, सो मंब्रवि सुखितं मं करोहि।", + "ताहं करिं तेन ममासि सोख्यं, सो चब्रवि सुखितोस्मीति ब्रह्मे॥", + "‘‘अयञ्‍च ते मालुवपण्णसन्थता, विकिण्णरूपाव मया च तेन च।", + "किलन्तरूपा उदके रमित्वा, पुनप्पुनं पण्णकुटिं वजाम॥", + "‘‘न मज्‍ज मन्ता पटिभन्ति तात, न अग्गिहुत्तं नपि यञ्‍ञतन्तं", + "न चापि ते मूलफलानि भुञ्‍जे, याव", + "‘‘अद्धा", + "तं मं दिसं पापय तात खिप्पं, मा ते अहं अमरिमस्समम्हि॥", + "‘‘विचित्रफुल्‍लं", + "तं मं वनं पापय तात खिप्पं, पुरा ते पाणं विजहामि अस्समे’’॥", + "‘‘इमस्माहं जोतिरसे वनम्हि, गन्धब्बदेवच्छरसङ्घसेविते।", + "इसीनमावासे सनन्तनम्हि, नेतादिसं अरतिं पापुणेथ॥", + "‘‘भवन्ति मित्तानि अथो न होन्ति, ञातीसु मित्तेसु करोन्ति पेमं।", + "अयञ्‍च जम्मो किस्स वा निविट्ठो, यो नेव जानाति कुतोम्हि आगतो॥", + "‘‘संवासेन हि मित्तानि, सन्धियन्ति", + "स्वेव मित्तो", + "‘‘सचे", + "सम्पन्‍नसस्संव महोदकेन, तपोगुणं खिप्पमिमं पहिस्ससि", + "‘‘पुनपि", + "सम्पन्‍नसस्संव महोदकेन, उस्मागतं खिप्पमिमं पहिस्ससि॥", + "‘‘भूतानि", + "न तानि सेवेथ नरो सपञ्‍ञो, आसज्‍ज नं नस्सति ब्रह्मचारी’’ति॥", + "‘‘निवेसनं कस्स नुदं सुनन्द, पाकारेन पण्डुमयेन गुत्तं।", + "का दिस्सति अग्गिसिखाव दूरे, वेहायसं", + "‘‘धीता", + "अक्खाहि मे खिप्पमिधेव पुट्ठो, अवावटा यदि वा अत्थि भत्ता’’॥", + "‘‘अहञ्हि जानामि जनिन्द एतं, मत्या च पेत्या च अथोपि अस्सा।", + "तवेव सो पुरिसो भूमिपाल, रत्तिन्दिवं अप्पमत्तो तवत्थे॥", + "‘‘इद्धो च फीतो च सुवड्ढितो", + "तस्सेसा भरियाभिपारकस्स", + "‘‘अम्भो", + "तदा", + "‘‘या पुण्णमासे", + "द्वे पुण्णमायो तदहू अमञ्‍ञहं, दिस्वान पारावतरत्तवासिनिं॥", + "‘‘अळारपम्हेहि", + "विजम्भमाना हरतेव मे मनो, जाता वने किम्पुरिसीव पब्बते॥", + "‘‘तदा हि ब्रहती सामा, आमुत्तमणिकुण्डला।", + "एकच्‍चवसना नारी, मिगी भन्तावुदिक्खति॥", + "‘‘कदास्सु मं तम्बनखा सुलोमा, बाहामुदू चन्दनसारलित्ता।", + "वट्टङ्गुली सन्‍नतधीरकुत्तिया, नारी उपञ्‍ञिस्सति सीसतो सुभा॥", + "‘‘कदास्सु मं कञ्‍चनजालुरच्छदा, धीता तिरीटिस्स विलग्गमज्झा।", + "मुदूहि बाहाहि पलिस्सजिस्सति, ब्रहावने जातदुमंव मालुवा॥", + "‘‘कदास्सु", + "मुखं मुखेन उपनामयिस्सति, सोण्डोव सोण्डस्स सुराय थालं॥", + "‘‘यदाद्दसं", + "ततो", + "‘‘उम्मादन्तिमहं", + "न सुपामि दिवारत्तिं, सहस्संव पराजितो॥", + "‘‘सक्‍को चे", + "एकरत्तं द्विरत्तं", + "उम्मादन्त्या रमित्वान, सिविराजा ततो सियं’’", + "‘‘भूतानि मे भूतपती नमस्सतो, आगम्म यक्खो इदमेतदब्रवि।", + "रञ्‍ञो मनो उम्मदन्त्या निविट्ठो, ददामि ते तं परिचारयस्सु’’॥", + "‘‘पुञ्‍ञा विधंसे अमरो न चम्हि, जनो च मे पापमिदञ्‍च", + "भुसो च त्यस्स मनसो विघातो, दत्वा पियं उम्मदन्तिं अदट्ठा’’॥", + "‘‘जनिन्द नाञ्‍ञत्र तया मया वा, सब्बापि कम्मस्स कतस्स जञ्‍ञा।", + "यं ते मया उम्मदन्ती पदिन्‍ना, भुसेहि राजा वनथं सजाहि’’॥", + "‘‘यो पापकं कम्म करं मनुस्सो, सो", + "पस्सन्ति भूतानि करोन्तमेतं, युत्ता च ये होन्ति नरा पथब्या॥", + "‘‘अञ्‍ञो नु ते कोचि", + "भुसो च त्यस्स मनसो विघातो, दत्वा पियं उम्मदन्तिं अदट्ठा’’॥", + "‘‘अद्धा", + "‘‘न पीळिता अत्तदुखेन धीरा, सुखप्फलं कम्म परिच्‍चजन्ति।", + "सम्मोहिता वापि सुखेन मत्ता, न पापकम्मञ्‍च", + "‘‘तुवञ्हि माता च पिता च मय्हं, भत्ता पती पोसको देवता च।", + "दासो अहं तुय्ह सपुत्तदारो, यथासुखं सामि", + "‘‘यो इस्सरोम्हीति करोति पापं, कत्वा", + "न तेन सो जीवति दीघमायु", + "‘‘अञ्‍ञातकं सामिकेही पदिन्‍नं, धम्मे ठिता ये पटिच्छन्ति दानं।", + "पटिच्छका दायका चापि तत्थ, सुखप्फलञ्‍ञेव करोन्ति कम्मं’’॥", + "‘‘अञ्‍ञो", + "भुसो च त्यस्स मनसो विघातो, दत्वा पियं उम्मदन्तिं अदट्ठा’’॥", + "‘‘अद्धा पिया मय्ह जनिन्द एसा, न सा ममं अप्पिया भूमिपाल।", + "यं ते मया उम्मदन्ती पदिन्‍ना, भुसेहि राजा वनथं सजाहि’’॥", + "‘‘यो", + "यथेविदं मय्ह तथा परेसं, यो", + "‘‘अञ्‍ञो नु ते कोचि नरो पथब्या, सद्धेय्य", + "भुसो च त्यस्स मनसो विघातो, दत्वा पियं उम्मदन्तिं अदट्ठा’’॥", + "‘‘जनिन्द जानासि पिया ममेसा, न सा ममं अप्पिया भूमिपाल।", + "पियेन ते दम्मि पियं जनिन्द, पियदायिनो देव पियं लभन्ति’’॥", + "‘‘सो नूनाहं वधिस्सामि, अत्तानं कामहेतुकं।", + "न हि धम्मं अधम्मेन, अहं वधितुमुस्सहे’’॥", + "‘‘सचे तुवं मय्ह सतिं", + "चजामि नं सब्बजनस्स सिब्या", + "‘‘अदूसियं चे अभिपारक त्वं, चजासि कत्ते अहिताय त्यस्स।", + "महा च ते उपवादोपि अस्स, न चापि त्यस्स नगरम्हि पक्खो’’॥", + "‘‘अहं सहिस्सं उपवादमेतं, निन्दं पसंसं गरहञ्‍च सब्बं।", + "ममेतमागच्छतु भूमिपाल, यथासुखं", + "‘‘यो", + "सिरी च लक्खी च अपेति तम्हा, आपो सुवुट्ठीव यथा थलम्हा’’॥", + "‘‘यं किञ्‍चि दुक्खञ्‍च सुखञ्‍च एत्तो, धम्मातिसारञ्‍च मनोविघातं।", + "उरसा अहं पच्‍चुत्तरिस्सामि", + "‘‘धम्मातिसारञ्‍च मनोविघातं, दुक्खञ्‍च निच्छामि अहं परेसं।", + "एकोविमं हारयिस्सामि भारं, धम्मे ठितो किञ्‍चि अहापयन्तो’’॥", + "‘‘सग्गूपगं पुञ्‍ञकम्मं जनिन्द, मा मे तुवं अन्तरायं अकासि।", + "ददामि ते उम्मदन्तिं पसन्‍नो, राजाव यञ्‍ञे धनं ब्राह्मणानं’’॥", + "‘‘अद्धा तुवं कत्ते हितेसि मय्हं, सखा ममं उम्मदन्ती तुवञ्‍च।", + "निन्देय्यु देवा पितरो च सब्बे, पापञ्‍च", + "‘‘न हेतधम्मं सिविराज वज्‍जुं, सनेगमा जानपदा च सब्बे।", + "यं ते मया उम्मदन्ती पदिन्‍ना, भुसेहि राजा वनथं सजाहि’’॥", + "‘‘अद्धा", + "सतञ्‍च धम्मानि सुकित्तितानि, समुद्दवेलाव दुरच्‍चयानि’’॥", + "‘‘आहुनेय्यो", + "तयी हुता राज महप्फला हि", + "‘‘अद्धा हि सब्बं अभिपारक त्वं, धम्मं अचारी मम कत्तुपुत्त।", + "अञ्‍ञो नु ते को इध सोत्थिकत्ता, द्विपदो नरो अरुणे जीवलोके’’॥", + "‘‘तुवं नु सेट्ठो त्वमनुत्तरोसि, त्वं धम्मगू", + "सो धम्मगुत्तो चिरमेव जीव, धम्मञ्‍च", + "‘‘तदिङ्घ अभिपारक, सुणोहि वचनं मम।", + "धम्मं ते देसयिस्सामि, सतं आसेवितं अहं॥", + "‘‘साधु धम्मरुचि राजा, साधु पञ्‍ञाणवा नरो।", + "साधु मित्तानमद्दुब्भो, पापस्साकरणं सुखं॥", + "‘‘अक्‍कोधनस्स विजिते, ठितधम्मस्स राजिनो।", + "सुखं मनुस्सा आसेथ, सीतच्छायाय सङ्घरे॥", + "‘‘न चाहमेतं अभिरोचयामि, कम्मं असमेक्खकतं असाधु।", + "ये वापि ञत्वान सयं करोन्ति, उपमा इमा मय्हं तुवं सुणोहि॥", + "‘‘गवं चे तरमानानं, जिम्हं गच्छति पुङ्गवो।", + "सब्बा ता जिम्हं गच्छन्ति, नेत्ते जिम्हं गते सति॥", + "‘‘एवमेव", + "सो चे अधम्मं चरति, पगेव इतरा पजा।", + "सब्बं", + "‘‘गवं", + "सब्बा गावी उजुं यन्ति, नेत्ते उजुं गते सति॥", + "‘‘एवमेव मनुस्सेसु, यो होति सेट्ठसम्मतो।", + "सो सचे धम्मं चरति, पगेव इतरा पजा।", + "सब्बं रट्ठं सुखं सेति, राजा चे होति धम्मिको॥", + "‘‘न चापाहं अधम्मेन, अमरत्तमभिपत्थये।", + "इमं वा पथविं सब्बं, विजेतुं अभिपारक॥", + "‘‘यञ्हि किञ्‍चि मनुस्सेसु, रतनं इध विज्‍जति।", + "गावो दासो हिरञ्‍ञञ्‍च, वत्थियं हरिचन्दनं॥", + "‘‘अस्सित्थियो", + "न तस्स हेतु विसमं चरेय्यं, मज्झे सिवीनं उसभोम्हि जातो॥", + "‘‘नेता हिता", + "सो धम्ममेवानुविचिन्तयन्तो, तस्मा सके चित्तवसे न वत्तो’’॥", + "‘‘अद्धा तुवं महाराज, निच्‍चं अब्यसनं सिवं।", + "करिस्ससि चिरं रज्‍जं, पञ्‍ञा हि तव तादिसी॥", + "‘‘एतं ते अनुमोदाम, यं धम्मं नप्पमज्‍जसि।", + "धम्मं पमज्‍ज खत्तियो, रट्ठा", + "‘‘धम्मं चर महाराज, मातापितूसु खत्तिय।", + "इध", + "‘‘धम्मं चर महाराज, पुत्तदारेसु खत्तिय…पे॰…॥", + "‘‘धम्मं चर महाराज, मित्तामच्‍चेसु खत्तिय…पे॰…॥", + "‘‘धम्मं चर महाराज, वाहनेसु बलेसु च…पे॰…॥", + "‘‘धम्मं चर महाराज, गामेसु निगमेसु च…पे॰…॥", + "‘‘धम्मं", + "‘‘धम्मं चर महाराज, समणब्राह्मणेसु च…पे॰…॥", + "‘‘धम्मं चर महाराज, मिगपक्खीसु खत्तिय…पे॰…॥", + "‘‘धम्मं चर महाराज, धम्मो चिण्णो सुखावहो।", + "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥", + "‘‘धम्मं चर महाराज, सइन्दा देवा सब्रह्मका।", + "सुचिण्णेन दिवं पत्ता, मा धम्मं राज पामदो’’ति॥", + "‘‘किं", + "किमङ्कुसञ्‍च पत्तञ्‍च, सङ्घाटिञ्‍चापि ब्राह्मण।", + "तरमानरूपोहासि", + "‘‘द्वादसेतानि", + "नाभिजानामि सोणेन, पिङ्गलेनाभिकूजितं॥", + "‘‘स्वायं दित्तोव नदति, सुक्‍कदाठं विदंसयं।", + "तव सुत्वा सभरियस्स, वीतसद्धस्स मं पति’’॥", + "‘‘अहु एस कतो दोसो, यथा भाससि ब्राह्मण।", + "एस भिय्यो पसीदामि, वस ब्राह्मण मागमा’’॥", + "‘‘सब्बसेतो पुरे आसि, ततोपि सबलो अहु।", + "सब्बलोहितको दानि, कालो पक्‍कमितुं मम॥", + "‘‘अब्भन्तरं पुरे आसि, ततो मज्झे ततो बहि।", + "पुरा निद्धमना होति, सयमेव वजामहं॥", + "‘‘वीतसद्धं न सेवेय्य, उदपानंवनोदकं।", + "सचेपि नं अनुखणे, वारि कद्दमगन्धिकं॥", + "‘‘पसन्‍नमेव सेवेय्य, अप्पसन्‍नं विवज्‍जये।", + "पसन्‍नं पयिरुपासेय्य, रहदं वुदकत्थिको॥", + "‘‘भजे", + "असप्पुरिसधम्मो सो, यो भजन्तं न भज्‍जति", + "‘‘यो", + "स वे मनुस्सपापिट्ठो, मिगो साखस्सितो यथा॥", + "‘‘अच्‍चाभिक्खणसंसग्गा, असमोसरणेन च।", + "एतेन मित्ता जीरन्ति, अकाले याचनाय च॥", + "‘‘तस्मा नाभिक्खणं गच्छे, न च गच्छे चिराचिरं।", + "कालेन याचं याचेय्य, एवं मित्ता न जीयरे", + "‘‘अतिचिरं निवासेन, पियो भवति अप्पियो।", + "आमन्त खो तं गच्छाम, पुरा ते होम अप्पिया’’॥", + "‘‘एवं चे याचमानानं, अञ्‍जलिं नावबुज्झसि।", + "परिचारकानं सतं", + "एवं तं अभियाचाम, पुन कयिरासि परियायं’’॥", + "‘‘एवं चे नो विहरतं, अन्तरायो न हेस्सति।", + "तुय्हं वापि", + "अप्पेव नाम पस्सेम, अहोरत्तानमच्‍चये’’॥", + "‘‘उदीरणा", + "अकामा अकरणीयं वा, करणीयं वापि कुब्बति।", + "आकामाकरणीयम्हि, क्‍विध पापेन लिप्पति", + "‘‘सो चे अत्थो च धम्मो च, कल्याणो न च पापको।", + "भोतो चे वचनं सच्‍चं, सुहतो वानरो मया॥", + "‘‘अत्तनो चे हि वादस्स, अपराधं विजानिया", + "न", + "‘‘इस्सरो", + "इद्धिं", + "निद्देसकारी पुरिसो, इस्सरो तेन लिप्पति॥", + "‘‘सो चे अत्थो च धम्मो च, कल्याणो न च पापको।", + "भोतो चे वचनं सच्‍चं, सुहतो वानरो मया॥", + "‘‘अत्तनो चे हि वादस्स, अपराधं विजानिया।", + "न मं त्वं गरहेय्यासि, भोतो वादो हि तादिसो’’॥", + "‘‘सचे पुब्बेकतहेतु, सुखदुक्खं निगच्छति।", + "पोराणकं कतं पापं, तमेसो मुच्‍चते", + "पोराणकइणमोक्खो, क्‍विध पापेन लिप्पति॥", + "‘‘सो चे अत्थो च धम्मो च, कल्याणो न च पापको।", + "भोतो चे वचनं सच्‍चं, सुहतो वानरो मया॥", + "‘‘अत्तनो चे हि वादस्स, अपराधं विजानिया।", + "न मं त्वं गरहेय्यासि, भोतो वादो हि तादिसो’’॥", + "‘‘चतुन्‍नंयेवुपादाय, रूपं सम्भोति पाणिनं।", + "यतो च रूपं सम्भोति, तत्थेवानुपगच्छति।", + "इधेव जीवति जीवो, पेच्‍च पेच्‍च विनस्सति॥", + "उच्छिज्‍जति अयं लोको, ये बाला ये च पण्डिता।", + "उच्छिज्‍जमाने लोकस्मिं, क्‍विध पापेन लिप्पति॥", + "‘‘सो", + "भोतो चे वचनं सच्‍चं, सुहतो वानरो मया॥", + "‘‘अत्तनो चे हि वादस्स, अपराधं विजानिया।", + "न मं त्वं गरहेय्यासि, भोतो वादो हि तादिसो’’॥", + "‘‘आहु", + "मातरं पितरं हञ्‍ञे, अथो जेट्ठम्पि भातरं।", + "हनेय्य पुत्त", + "‘‘यस्स", + "न तस्स साखं भञ्‍जेय्य, मित्तदुब्भो", + "‘‘अथ अत्थे समुप्पन्‍ने, समूलमपि अब्बहे", + "अत्थो मे सम्बलेनापि, सुहतो वानरो मया॥", + "भोतो चे वचनं सच्‍चं, सुहतो वानरो मया", + "‘‘अत्तनो चे हि वादस्स, अपराधं विजानिया।", + "न मं त्वं गरहेय्यासि, भोतो वादो हि तादिसो॥", + "‘‘अहेतुवादो पुरिसो, यो च इस्सरकुत्तिको।", + "पुब्बेकती च उच्छेदी, यो च खत्तविदो नरो॥", + "‘‘एते असप्पुरिसा लोके, बाला पण्डितमानिनो।", + "करेय्य तादिसो पापं, अथो अञ्‍ञम्पि कारये।", + "असप्पुरिससंसग्गो", + "‘‘उरब्भरूपेन वकस्सु", + "हन्त्वा उरणिं अजिकं", + "‘‘तथाविधेके समणब्राह्मणासे, छदनं कत्वा वञ्‍चयन्ति मनुस्से।", + "अनासका थण्डिलसेय्यका च, रजोजल्‍लं उक्‍कुटिकप्पधानं।", + "परियायभत्तञ्‍च अपानकत्ता, पापाचारा अरहन्तो वदाना॥", + "‘‘एते असप्पुरिसा लोके, बाला पण्डितमानिनो।", + "करेय्य तादिसो पापं, अथो अञ्‍ञम्पि कारये।", + "असप्पुरिससंसग्गो, दुक्खन्तो कटुकुद्रयो॥", + "‘‘यमाहु", + "परकारं अत्तकारञ्‍च, ये तुच्छं समवण्णयुं॥", + "‘‘एते असप्पुरिसा लोके, बाला पण्डितमानिनो।", + "करेय्य तादिसो पापं, अथो अञ्‍ञम्पि कारये।", + "असप्पुरिससंसग्गो, दुक्खन्तो कटुकुद्रयो॥", + "‘‘सचे", + "न", + "‘‘यस्मा च वीरियं अत्थि, कम्मं कल्याणपापकं।", + "तस्मा यन्तानि कारेति, राजा भरति वड्ढकिं॥", + "‘‘यदि वस्ससतं देवो, न वस्से न हिमं पते।", + "उच्छिज्‍जेय्य अयं लोको, विनस्सेय्य अयं पजा॥", + "‘‘यस्मा च वस्सती देवो, हिमञ्‍चानुफुसायति।", + "तस्मा सस्सानि पच्‍चन्ति, रट्ठञ्‍च पालिते", + "‘‘गवं चे तरमानानं, जिम्हं गच्छति पुङ्गवो।", + "सब्बा ता जिम्हं गच्छन्ति, नेत्ते जिम्हं", + "‘‘एवमेव", + "सो चे अधम्मं चरति, पगेव इतरा पजा।", + "सब्बं रट्ठं दुखं सेति, राजा चे होति अधम्मिको॥", + "‘‘गवं चे तरमानानं, उजुं गच्छति पुङ्गवो।", + "सब्बा गावी उजुं यन्ति, नेत्ते उजुं", + "‘‘एवमेव मनुस्सेसु, यो होति सेट्ठसम्मतो।", + "सो सचे", + "सब्बं रट्ठं सुखं सेति, राजा चे होति धम्मिको॥", + "‘‘महारुक्खस्स फलिनो, आमं छिन्दति यो फलं।", + "रसञ्‍चस्स न जानाति, बीजञ्‍चस्स विनस्सति॥", + "‘‘महारुक्खूपमं", + "रसञ्‍चस्स न जानाति, रट्ठञ्‍चस्स विनस्सति॥", + "‘‘महारुक्खस्स", + "रसञ्‍चस्स विजानाति, बीजञ्‍चस्स न नस्सति॥", + "‘‘महारुक्खूपमं रट्ठं, धम्मेन यो पसासति।", + "रसञ्‍चस्स विजानाति, रट्ठञ्‍चस्स न नस्सति॥", + "‘‘यो च राजा जनपदं, अधम्मेन पसासति।", + "सब्बोसधीहि सो राजा, विरुद्धो होति खत्तियो॥", + "‘‘तथेव नेगमे हिंसं, ये युत्ता कयविक्‍कये।", + "ओजदानबलीकारे, स कोसेन विरुज्झति॥", + "‘‘पहारवरखेत्तञ्‍ञू", + "उस्सिते हिंसयं राजा, स बलेन विरुज्झति॥", + "‘‘तथेव इसयो हिंसं, सञ्‍ञते", + "अधम्मचारी खत्तियो, सो सग्गेन विरुज्झति॥", + "‘‘यो च राजा अधम्मट्ठो, भरियं हन्ति अदूसिकं।", + "लुद्दं पसवते ठानं", + "‘‘धम्मं चरे जानपदे, नेगमेसु", + "इसयो च न हिंसेय्य, पुत्तदारे समं चरे॥", + "‘‘स तादिसो भूमिपति, रट्ठपालो अकोधनो।", + "सपत्ते", + "सनिळीनिकमव्हयनो पठमो, दुतियो पन सउम्मदन्तिवरो।", + "ततियो पन बोधिसिरीव्हयनो, कथिता पन तीणि जिनेन सुभाति॥", + "‘‘तस्स", + "को मे सोणकमक्खाति, सहायं पंसुकीळितं’’॥", + "‘‘अथब्रवी माणवको, दहरो पञ्‍चचूळको।", + "मय्हं सुत्वा सतं देहि, सहस्सं दिट्ठ", + "अहं ते सोणकक्खिस्सं", + "‘‘कतमस्मिं", + "कत्थ सोणकमद्दक्खि", + "‘‘तवेव देव विजिते, तवेवुय्यानभूमिया।", + "उजुवंसा महासाला, नीलोभासा मनोरमा॥", + "‘‘तिट्ठन्ति मेघसमाना, रम्मा अञ्‍ञोञ्‍ञनिस्सिता।", + "तेसं मूलम्हि", + "उपादानेसु लोकेसु, डय्हमानेसु निब्बुतो॥", + "‘‘ततो च राजा पायासि, सेनाय चतुरङ्गिया।", + "कारापेत्वा समं मग्गं, अगमा येन सोणको॥", + "‘‘उय्यानभूमिं गन्त्वान, विचरन्तो ब्रहावने।", + "आसीनं", + "‘‘कपणो वतयं भिक्खु, मुण्डो सङ्घाटिपारुतो।", + "अमातिको अपितिको, रुक्खमूलस्मि झायति’’॥", + "‘‘इमं वाक्यं निसामेत्वा, सोणको एतदब्रवि।", + "‘न राज कपणो होति, धम्मं कायेन फस्सयं", + "‘यो", + "स राज कपणो होति, पापो पापपरायनो’’’॥", + "‘‘‘अरिन्दमोति", + "कच्‍चि भोतो सुखस्सेय्या", + "‘‘सदापि भद्रमधनस्स, अनागारस्स भिक्खुनो।", + "न तेसं कोट्ठे ओपेन्ति, न कुम्भिं न खळोपियं", + "परनिट्ठितमेसाना, तेन यापेन्ति सुब्बता॥", + "‘‘दुतियम्पि भद्रमधनस्स, अनागारस्स भिक्खुनो।", + "अनवज्‍जपिण्डो", + "‘‘ततियम्पि भद्रमधनस्स, अनागारस्स भिक्खुनो।", + "निब्बुतो पिण्डो भोत्तब्बो, न च कोचूपरोधति॥", + "‘‘चतुत्थम्पि", + "मुत्तस्स रट्ठे चरतो, सङ्गो यस्स न विज्‍जति॥", + "‘‘पञ्‍चमम्पि", + "नगरम्हि डय्हमानम्हि, नास्स किञ्‍चि अडय्हथ॥", + "‘‘छट्ठम्पि", + "रट्ठे विलुम्पमानम्हि", + "‘‘सत्तमम्पि", + "चोरेहि रक्खितं मग्गं, ये चञ्‍ञे परिपन्थिका।", + "पत्तचीवरमादाय, सोत्थिं गच्छति सुब्बतो॥", + "‘‘अट्ठमम्पि", + "यं यं दिसं पक्‍कमति, अनपेक्खोव गच्छति’’॥", + "‘‘बहूपि भद्रा", + "अहञ्‍च गिद्धो कामेसु, कथं काहामि सोणक॥", + "‘‘पिया", + "अथ केन नु वण्णेन, उभो लोके लभामसे’’॥", + "‘‘कामे गिद्धा", + "नरा पापानि कत्वान, उपपज्‍जन्ति दुग्गतिं॥", + "‘‘ये च कामे पहन्त्वान", + "एकोदिभावाधिगता, न ते गच्छन्ति दुग्गतिं॥", + "‘‘उपमं ते करिस्सामि, तं सुणोहि अरिन्दम।", + "उपमाय मिधेकच्‍चे", + "‘‘गङ्गाय", + "वायसो समचिन्तेसि, अप्पपञ्‍ञो अचेतसो॥", + "‘‘‘यानञ्‍च", + "तत्थ रत्तिं तत्थ दिवा, तत्थेव निरतो मनो॥", + "‘‘खादं नागस्स मंसानि, पिवं भागीरथोदकं", + "सम्पस्सं वनचेत्यानि, न पलेत्थ", + "‘‘तञ्‍च", + "समुद्दं अज्झगाहासि", + "‘‘सो च भक्खपरिक्खीणो, उदपत्वा", + "न पच्छतो न पुरतो, नुत्तरं नोपि दक्खिणं॥", + "‘‘दीपं सो नज्झगागञ्छि", + "सो च तत्थेव पापत्थ, यथा दुब्बलको तथा॥", + "‘‘तञ्‍च सामुद्दिका मच्छा, कुम्भीला मकरा सुसू।", + "पसय्हकारा खादिंसु, फन्दमानं विपक्खकं", + "‘‘एवमेव", + "गिद्धा चे न वमिस्सन्ति, काकपञ्‍ञाव", + "‘‘एसा ते उपमा राज, अत्थसन्दस्सनी कता।", + "त्वञ्‍च पञ्‍ञायसे तेन, यदि काहसि वा न वा॥", + "‘‘एकवाचम्पि द्विवाचं, भणेय्य अनुकम्पको।", + "ततुत्तरिं न भासेय्य, दासोवय्यस्स", + "‘‘इदं वत्वान पक्‍कामि, सोणको अमितबुद्धिमा", + "वेहासे अन्तलिक्खस्मिं, अनुसासित्वान खत्तियं’’॥", + "‘‘को", + "रज्‍जं निय्यादयिस्सामि, नाहं रज्‍जेन मत्थिको॥", + "‘‘अज्‍जेव पब्बजिस्सामि, को जञ्‍ञा मरणं सुवे।", + "माहं काकोव दुम्मेधो, कामानं वसमन्वगं’’", + "‘‘अत्थि ते दहरो पुत्तो, दीघावु रट्ठवड्ढनो।", + "तं रज्‍जे अभिसिञ्‍चस्सु, सो नो राजा भविस्सति’’॥", + "‘‘खिप्पं कुमारमानेथ, दीघावुं रट्ठवड्ढनं।", + "तं रज्‍जे अभिसिञ्‍चिस्सं, सो वो राजा भविस्सति’’॥", + "‘‘ततो", + "तं दिस्वा आलपी राजा, एकपुत्तं मनोरमं॥", + "‘‘सट्ठि गामसहस्सानि, परिपुण्णानि सब्बसो।", + "ते पुत्त पटिपज्‍जस्सु, रज्‍जं निय्यादयामि ते॥", + "‘‘अज्‍जेव पब्बजिस्सामि, को जञ्‍ञा मरणं सुवे।", + "माहं काकोव दुम्मेधो, कामानं वसमन्वगं", + "‘‘सट्ठि नागसहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिता।", + "सुवण्णकच्छा मातङ्गा, हेमकप्पनवाससा॥", + "‘‘आरूळ्हा", + "ते पुत्त पटिपज्‍जस्सु, रज्‍जं निय्यादयामि ते॥", + "‘‘अज्‍जेव पब्बजिस्सामि, को जञ्‍ञा मरणं सुवे।", + "माहं काकोव दुम्मेधो, कामानं वसमन्वगं॥", + "‘‘सट्ठि", + "आजानीयाव जातिया, सिन्धवा सीघवाहिनो॥", + "‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, इल्‍लियाचापधारिभि", + "ते पुत्त पटिपज्‍जस्सु, रज्‍जं निय्यादयामि ते॥", + "‘‘अज्‍जेव पब्बजिस्सामि, को जञ्‍ञा मरणं सुवे।", + "माहं काकोव दुम्मेधो, कामानं वसमन्वगं॥", + "‘‘सट्ठि रथसहस्सानि, सन्‍नद्धा उस्सितद्धजा।", + "दीपा अथोपि वेय्यग्घा, सब्बालङ्कारभूसिता॥", + "‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।", + "ते पुत्त पटिपज्‍जस्सु, रज्‍जं निय्यादयामि ते॥", + "‘‘अज्‍जेव पब्बजिस्सामि, को जञ्‍ञा मरणं सुवे।", + "माहं काकोव दुम्मेधो, कामानं वसमन्वगं॥", + "‘‘सट्ठि धेनुसहस्सानि, रोहञ्‍ञा पुङ्गवूसभा।", + "ता पुत्त पटिपज्‍जस्सु, रज्‍जं निय्यादयामि ते॥", + "‘‘अज्‍जेव पब्बजिस्सामि, को जञ्‍ञा मरणं सुवे।", + "माहं काकोव दुम्मेधो, कामानं वसमन्वगं॥", + "‘‘सोळसित्थिसहस्सानि", + "विचित्रवत्थाभरणा, आमुत्तमणिकुण्डला।", + "ता पुत्त पटिपज्‍जस्सु, रज्‍जं निय्यादयामि ते॥", + "‘‘अज्‍जेव पब्बजिस्सामि, को जञ्‍ञा मरणं सुवे।", + "माहं", + "‘‘दहरस्सेव", + "तया विना अहं तात, जीवितुम्पि न उस्सहे॥", + "‘‘यथा आरञ्‍ञकं नागं, पोतो अन्वेति पच्छतो।", + "जेस्सन्तं गिरिदुग्गेसु, समेसु विसमेसु च॥", + "‘‘एवं तं अनुगच्छामि, पुत्तमादाय", + "सुभरो ते भविस्सामि, न ते हेस्सामि दुब्भरो’’॥", + "‘‘यथा सामुद्दिकं नावं, वाणिजानं धनेसिनं।", + "वोहारो तत्थ गण्हेय्य, वाणिजा ब्यसनी", + "‘‘एवमेवायं पुत्तकलि", + "इमं कुमारं पापेथ, पासादं रतिवड्ढनं॥", + "‘‘तत्थ कम्बुसहत्थायो, यथा सक्‍कंव अच्छरा।", + "ता नं तत्थ रमेस्सन्ति", + "‘‘ततो कुमारं पापेसुं, पासादं रतिवड्ढनं।", + "तं दिस्वा अवचुं कञ्‍ञा, दीघावुं रट्ठवड्ढनं॥", + "‘‘देवता नुसि गन्धब्बो, अदु", + "को वा त्वं कस्स वा पुत्तो, कथं जानेमु तं मयं’’॥", + "‘‘नम्हि देवो न गन्धब्बो, नापि", + "कासिरञ्‍ञो अहं पुत्तो, दीघावु रट्ठवड्ढनो।", + "ममं", + "‘‘तं", + "‘कुहिं राजा अनुप्पत्तो, इतो राजा कुहिं गतो’’’॥", + "‘‘पङ्कं राजा अतिक्‍कन्तो, थले राजा पतिट्ठितो।", + "अकण्टकं अगहनं, पटिपन्‍नो महापथं॥", + "‘‘अहञ्‍च पटिपन्‍नोस्मि, मग्गं दुग्गतिगामिनं।", + "सकण्टकं सगहनं, येन गच्छन्ति दुग्गतिं’’॥", + "‘‘तस्स", + "अनुसास महाराज, त्वं नो सब्बासमिस्सरो’’ति॥", + "‘‘दिस्वा निसिन्‍नं राजानं, ब्रह्मदत्तं रथेसभं।", + "अथस्स पटिवेदेसि, यस्सासि अनुकम्पको॥", + "‘‘संकिच्‍चायं अनुप्पत्तो, इसीनं साधुसम्मतो।", + "तरमानरूपो निय्याहि, खिप्पं पस्स महेसिनं॥", + "‘‘ततो च राजा तरमानो, युत्तमारुय्ह सन्दनं।", + "मित्तामच्‍चपरिब्यूळ्हो", + "‘‘निक्खिप्प पञ्‍च ककुधानि, कासीनं रट्ठवड्ढनो।", + "वाळबीजनि", + "‘‘ओरुय्ह राजा यानम्हा, ठपयित्वा पटिच्छदं।", + "आसीनं", + "‘‘उपसङ्कमित्वा सो राजा, सम्मोदि इसिना सह।", + "तं कथं वीतिसारेत्वा, एकमन्तं उपाविसि॥", + "‘‘एकमन्तं निसिन्‍नोव, अथ कालं अमञ्‍ञथ।", + "ततो पापानि कम्मानि, पुच्छितुं पटिपज्‍जथ॥", + "‘‘इसिं पुच्छाम", + "आसीनं दायपस्सस्मिं, इसिसङ्घपुरक्खतं", + "‘‘कं गतिं पेच्‍च गच्छन्ति, नरा धम्मातिचारिनो।", + "अतिचिण्णो मया धम्मो, तं मे अक्खाहि पुच्छितो॥", + "‘‘इसी अवच संकिच्‍चो, कासीनं रट्ठवड्ढनं।", + "आसीनं दायपस्सस्मिं, महाराज सुणोहि मे॥", + "‘‘उप्पथेन", + "तस्स चे वचनं कयिरा, नास्स मग्गेय्य कण्टको॥", + "‘‘अधम्मं", + "तस्स चे वचनं कयिरा, न सो गच्छेय्य दुग्गतिं॥", + "‘‘धम्मो पथो महाराज, अधम्मो पन उप्पथो।", + "अधम्मो निरयं नेति, धम्मो पापेति सुग्गतिं॥", + "‘‘अधम्मचारिनो राज, नरा विसमजीविनो।", + "यं गतिं पेच्‍च गच्छन्ति, निरये ते सुणोहि मे॥", + "‘‘सञ्‍जीवो काळसुत्तो च, सङ्घातो", + "अथापरो", + "‘‘इच्‍चेते अट्ठ निरया, अक्खाता दुरतिक्‍कमा।", + "आकिण्णा लुद्दकम्मेहि, पच्‍चेका सोळसुस्सदा॥", + "‘‘कदरियतापना", + "लोमहंसनरूपा च, भेस्मा पटिभया दुखा॥", + "‘‘चतुक्‍कण्णा चतुद्वारा, विभत्ता भागसो मिता।", + "अयोपाकारपरियन्ता, अयसा पटिकुज्‍जिता॥", + "‘‘तेसं अयोमया भूमि, जलिता तेजसा युता।", + "समन्ता योजनसतं, फुटा", + "‘‘एते पतन्ति निरये, उद्धंपादा अवंसिरा।", + "इसीनं अतिवत्तारो, सञ्‍ञतानं तपस्सिनं॥", + "‘‘ते भूनहुनो पच्‍चन्ति, मच्छा बिलकता यथा।", + "संवच्छरे असङ्खेय्ये, नरा किब्बिसकारिनो॥", + "‘‘डय्हमानेन गत्तेन, निच्‍चं सन्तरबाहिरं।", + "निरया नाधिगच्छन्ति, द्वारं निक्खमनेसिनो॥", + "‘‘पुरत्थिमेन", + "उत्तरेनपि धावन्ति, ततो धावन्ति दक्खिणं।", + "यं यञ्हि द्वारं गच्छन्ति, तं तदेव पिधीयरे", + "‘‘बहूनि वस्ससहस्सानि, जना निरयगामिनो।", + "बाहा पग्गय्ह कन्दन्ति, पत्वा दुक्खं अनप्पकं॥", + "‘‘आसीविसंव", + "न साधुरूपे आसीदे, सञ्‍ञतानं तपस्सिनं॥", + "‘‘अतिकायो", + "सहस्सबाहु उच्छिन्‍नो, इसिमासज्‍ज गोतमं॥", + "‘‘अरजं रजसा वच्छं, किसं अवकिरिय दण्डकी।", + "तालोव मूलतो", + "‘‘उपहच्‍च मनं मज्झो", + "सपारिसज्‍जो उच्छिन्‍नो, मज्झारञ्‍ञं तदा अहु॥", + "‘‘कण्हदीपायनासज्‍ज, इसिं अन्धकवेण्डयो", + "अञ्‍ञोञ्‍ञं", + "‘‘अथायं इसिना सत्तो, अन्तलिक्खचरो पुरे।", + "पावेक्खि पथविं", + "‘‘तस्मा हि छन्दागमनं, नप्पसंसन्ति पण्डिता।", + "अदुट्ठचित्तो भासेय्य, गिरं सच्‍चूपसंहितं॥", + "‘‘मनसा चे पदुट्ठेन, यो नरो पेक्खते मुनिं।", + "विज्‍जाचरणसम्पन्‍नं, गन्ता सो निरयं अधो॥", + "‘‘ये वुड्ढे", + "अनपच्‍चा अदायादा, तालवत्थु", + "‘‘यो", + "स काळसुत्ते निरये, चिररत्ताय पच्‍चति॥", + "‘‘यो", + "तापयित्वा जनपदं, तापने पेच्‍च पच्‍चति॥", + "‘‘सो च वस्ससहस्सानि", + "अच्‍चिसङ्घपरेतो सो, दुक्खं वेदेति वेदनं॥", + "‘‘तस्स अग्गिसिखा काया, निच्छरन्ति पभस्सरा।", + "तेजोभक्खस्स गत्तानि, लोमेहि च", + "‘‘डय्हमानेन गत्तेन, निच्‍चं सन्तरबाहिरं।", + "दुक्खाभितुन्‍नो नदति, नागो तुत्तट्टितो", + "‘‘यो लोभा पितरं हन्ति, दोसा वा पुरिसाधमो।", + "स काळसुत्ते निरये, चिररत्ताय पच्‍चति॥", + "‘‘स", + "अन्धं करित्वा मुत्तकरीसभक्खं, खारे निमुज्‍जन्ति तथाविधं नरं॥", + "‘‘तत्तं पक्‍कुथितमयोगुळञ्‍च", + "विक्खम्भमादाय विबन्ध", + "‘‘सामा च सोणा सबला च गिज्झा, काकोळसङ्घा च दिजा अयोमुखा।", + "सङ्गम्म", + "‘‘तं", + "रती हि नेसं दुखिनो पनीतरे, एतादिसस्मिं निरये वसन्ति।", + "ये केचि लोके इध पेत्तिघातिनो॥", + "‘‘पुत्तो च मातरं हन्त्वा, इतो गन्त्वा यमक्खयं।", + "भुसमापज्‍जते दुक्खं, अत्तकम्मफलूपगो॥", + "‘‘अमनुस्सा अतिबला, हन्तारं जनयन्तिया।", + "अयोमयेहि वाळेहि", + "‘‘तमस्सवं", + "तम्बलोहविलीनंव, तत्तं पायेन्ति मत्तिघं", + "‘‘जिगुच्छं कुणपं पूतिं, दुग्गन्धं गूथकद्दमं।", + "पुब्बलोहितसङ्कासं, रहदमोगय्ह", + "‘‘तमेनं किमयो तत्थ, अतिकाया अयोमुखा।", + "छविं भेत्वान", + "‘‘सो च तं निरयं पत्तो, निमुग्गो सतपोरिसं।", + "पूतिकं कुणपं वाति, समन्ता सतयोजनं॥", + "‘‘चक्खुमापि हि चक्खूहि, तेन गन्धेन जीयति।", + "एतादिसं", + "‘‘खुरधारमनुक्‍कम्म, तिक्खं दुरभिसम्भवं।", + "पतन्ति गब्भपातियो", + "‘‘अयोमया सिम्बलियो, सोळसङ्गुलकण्टका।", + "उभतो अभिलम्बन्ति, दुग्गं वेतरणिं", + "‘‘ते", + "आदित्ता जातवेदेन, उद्धं योजनमुग्गता॥", + "‘‘एते", + "नारियो च अतिचारा", + "‘‘ते पतन्ति अधोक्खन्धा, विवत्ता विहता पुथू।", + "सयन्ति विनिविद्धङ्गा, दीघं जग्गन्ति सब्बदा", + "‘‘ततो रत्या विवसाने", + "लोहकुम्भिं पवज्‍जन्ति, तत्तं अग्गिसमूदकं॥", + "‘‘एवं दिवा च रत्तो च, दुस्सीला मोहपारुता।", + "अनुभोन्ति सकं कम्मं, पुब्बे दुक्‍कटमत्तनो॥", + "‘‘या च भरिया धनक्‍कीता, सामिकं अतिमञ्‍ञति।", + "सस्सुं वा ससुरं वापि, जेट्ठं वापि ननन्दरं", + "‘‘तस्सा वङ्केन जिव्हग्गं, निब्बहन्ति सबन्धनं।", + "स ब्याममत्तं किमिनं, जिव्हं पस्सति अत्तनि", + "विञ्‍ञापेतुं", + "‘‘ओरब्भिका सूकरिका, मच्छिका मिगबन्धका।", + "चोरा गोघातका लुद्दा, अवण्णे वण्णकारका॥", + "‘‘सत्तीहि लोहकूटेहि, नेत्तिंसेहि उसूहि च।", + "हञ्‍ञमाना खारनदिं, पपतन्ति", + "‘‘सायं पातो कूटकारी, अयोकूटेहि हञ्‍ञति।", + "ततो वन्तं दुरत्तानं, परेसं भुञ्‍जरे", + "‘‘धङ्का भेरण्डका", + "विप्फन्दमानं खादन्ति, नरं किब्बिसकारकं", + "‘‘ये मिगेन मिगं हन्ति, पक्खिं वा पन पक्खिना।", + "असन्तो रजसा छन्‍ना, गन्ता", + "‘‘सन्तो", + "सुचिण्णस्स फलं पस्स, सइन्दा", + "‘‘तं", + "तथा", + "अथ सट्ठिनिपातम्हि, सुणाथ मम भासितं।", + "जातकसव्हयनो", + "तथा वुत्तरथेसभकिच्‍चवरोति॥", + "‘‘इदं", + "इदं ते रज्‍जं", + "‘‘अनुज्‍जुभूतेन हरं महन्तं, दिवा च रत्तो च निसीथकाले", + "पटिगच्छ त्वं खिप्पं कुसावतिं कुस", + "‘‘नाहं गमिस्सामि इतो कुसावतिं, पभावती वण्णपलोभितो तव।", + "रमामि मद्दस्स निकेतरम्मे, हित्वान रट्ठं तव दस्सने रतो॥", + "‘‘पभावती वण्णपलोभितो तव, सम्मूळ्हरूपो विचरामि मेदिनिं", + "दिसं न जानामि कुतोम्हि आगतो, तयम्हि मत्तो मिगमन्दलोचने॥", + "‘‘सुवण्णचीरवसने, जातरूपसुमेखले।", + "सुस्सोणि", + "‘‘अब्भूति", + "अकामं राज कामेसि", + "‘‘अकामं वा सकामं वा, यो नरो लभते पियं।", + "लाभमेत्थ पसंसाम, अलाभो तत्थ पापको’’॥", + "‘‘पासाणसारं", + "वातं जालेन बाधेसि, यो अनिच्छन्तमिच्छसि’’॥", + "‘‘पासाणो नून ते हदये, ओहितो मुदुलक्खणे।", + "यो ते सातं न विन्दामि, तिरोजनपदागतो॥", + "‘‘यदा मं भकुटिं", + "आळारिको तदा होमि, रञ्‍ञो मद्दस्सन्तेपुरे", + "‘‘यदा उम्हयमाना मं, राजपुत्ती उदिक्खति", + "नाळारिको तदा होमि, राजा होमि तदा कुसो’’॥", + "‘‘सचे", + "नेव मे त्वं पती अस्स, कामं छिन्दन्तु सत्तधा’’॥", + "‘‘सचे हि वचनं सच्‍चं, अञ्‍ञेसं यदि वा ममं।", + "नेव तुय्हं पती अत्थि, अञ्‍ञो सीहस्सरा कुसा’’॥", + "‘‘नेक्खं गीवं ते कारेस्सं, पत्वा खुज्‍जे कुसावतिं।", + "सचे मं नागनासूरू, ओलोकेय्य पभावती॥", + "‘‘नेक्खं", + "सचे मं नागनासूरू, आलपेय्य पभावती॥", + "‘‘नेक्खं गीवं ते कारेस्सं, पत्वा खुज्‍जे कुसावतिं।", + "सचे मं नागनासूरू, उम्हायेय्य पभावती॥", + "‘‘नेक्खं गीवं ते कारेस्सं, पत्वा खुज्‍जे कुसावतिं।", + "सचे मं नागनासूरू, पम्हायेय्य पभावती॥", + "‘‘नेक्खं गीवं ते कारेस्सं, पत्वा खुज्‍जे कुसावतिं।", + "सचे मे नागनासूरू, पाणीहि उपसम्फुसे’’॥", + "‘‘न हि नूनायं राजपुत्ती, कुसे सातम्पि विन्दति।", + "आळारिके भते पोसे, वेतनेन अनत्थिके’’॥", + "‘‘न हि नूनायं सा", + "सुनिसितेन सत्थेन, एवं दुब्भासितं भणं’’॥", + "‘‘मा", + "महायसोति कत्वान, करस्सु रुचिरे पियं॥", + "‘‘मा नं रूपेन पामेसि, आरोहेन पभावति।", + "महद्धनोति कत्वान, करस्सु रुचिरे पियं॥", + "‘‘मा नं रूपेन पामेसि, आरोहेन पभावति।", + "महब्बलोति कत्वान, करस्सु रुचिरे पियं॥", + "‘‘मा", + "महारट्ठोति कत्वान, करस्सु रुचिरे पियं॥", + "‘‘मा नं रूपेन पामेसि, आरोहेन पभावति।", + "महाराजाति कत्वान, करस्सु रुचिरे पियं॥", + "‘‘मा नं रूपेन पामेसि, आरोहेन पभावति।", + "सीहस्सरोति कत्वान, करस्सु रुचिरे पियं॥", + "‘‘मा", + "वग्गुस्सरोति कत्वान, करस्सु रुचिरे पियं॥", + "‘‘मा नं रूपेन पामेसि, आरोहेन पभावति।", + "बिन्दुस्सरोति कत्वान, करस्सु रुचिरे पियं॥", + "‘‘मा नं रूपेन पामेसि, आरोहेन पभावति।", + "मञ्‍जुस्सरोति कत्वान, करस्सु रुचिरे पियं॥", + "‘‘मा नं रूपेन पामेसि, आरोहेन पभावति।", + "मधुस्सरोति", + "‘‘मा नं रूपेन पामेसि, आरोहेन पभावति।", + "सतसिप्पोति कत्वान, करस्सु रुचिरे पियं॥", + "‘‘मा नं रूपेन पामेसि, आरोहेन पभावति।", + "खत्तियोतिपि कत्वान", + "‘‘मा नं रूपेन पामेसि, आरोहेन पभावति।", + "कुसराजाति कत्वान, करस्सु रुचिरे पियं’’॥", + "‘‘एते", + "पुरा मद्दन्ति पाकारं, आनेन्तेतं पभावतिं’’॥", + "‘‘सत्त", + "खत्तियानं पदस्सामि, ये मं हन्तुं इधागता’’॥", + "‘‘अवुट्ठहि राजपुत्ती, सामा कोसेय्यवासिनी।", + "अस्सुपुण्णेहि नेत्तेहि, दासीगणपुरक्खता’’॥", + "‘‘तं नून कक्‍कूपनिसेवितं मुखं, आदासदन्ताथरुपच्‍चवेक्खितं।", + "सुभं सुनेत्तं विरजं अनङ्गणं, छुद्धं वने ठस्सति खत्तियेहि॥", + "‘‘ते नून मे असिते वेल्‍लितग्गे, केसे मुदू चन्दनसारलित्ते।", + "समाकुले सीवथिकाय मज्झे, पादेहि गिज्झा परिकड्ढिस्सन्ति", + "‘‘ता नून मे तम्बनखा सुलोमा, बाहा मुदू चन्दनसारलित्ता।", + "छिन्‍ना वने उज्झिता खत्तियेहि, गय्ह धङ्को", + "‘‘ते नून तालूपनिभे अलम्बे, निसेविते कासिकचन्दनेन।", + "थनेसु मे लम्बिस्सति", + "‘‘तं", + "छिन्‍नं वने खत्तियेही अवत्थं, सिङ्गालसङ्घा परिकड्ढिस्सन्ति", + "‘‘सोणा", + "अजरा नून हेस्सन्ति, भक्खयित्वा पभावतिं॥", + "‘‘सचे मंसानि हरिंसु, खत्तिया दूरगामिनो।", + "अट्ठीनि अम्म याचित्वा, अनुपथे दहाथ नं॥", + "‘‘खेत्तानि अम्म कारेत्वा, कणिकारेत्थ रोपय", + "यदा ते पुप्फिता अस्सु, हेमन्तानं हिमच्‍चये।", + "सरेय्याथ ममं", + "‘‘तस्सा माता उदट्ठासि, खत्तिया देववण्णिनी।", + "दिस्वा असिञ्‍च सूनञ्‍च, रञ्‍ञो मद्दस्सन्तेपुरे’’॥", + "‘‘इमिना नून असिना, सुसञ्‍ञं तनुमज्झिमं।", + "धीतरं मद्द", + "‘‘न मे अकासि वचनं, अत्थकामाय पुत्तिके।", + "साज्‍ज लोहितसञ्छन्‍ना, गच्छसि", + "‘‘एवमापज्‍जती पोसो, पापियञ्‍च निगच्छति।", + "यो वे हितानं वचनं, न करोति", + "‘‘सचे च अज्‍ज", + "कुसेन", + "पूजितं", + "‘‘यत्थस्सु भेरी नदति, कुञ्‍जरो च निकूजति", + "खत्तियानं कुले भद्दे, किं नु सुखतरं ततो॥", + "‘‘अस्सो च सिसति", + "खत्तियानं कुले भद्दे, किं नु सुखतरं ततो॥", + "‘‘मयूरकोञ्‍चाभिरुदे, कोकिलाभिनिकूजिते।", + "खत्तियानं कुले भद्दे, किं नु सुखतरं ततो’’॥", + "‘‘कहं", + "कुसो सोळारपञ्‍ञाणो, यो नो दुक्खा पमोचये’’॥", + "‘‘इधेव सो सत्तुमद्दनो, पररट्ठप्पमद्दनो।", + "कुसो सोळारपञ्‍ञाणो, यो ते सब्बे वधिस्सति’’", + "‘‘उम्मत्तिका नु भणसि, अन्धबाला पभाससि", + "कुसो चे आगतो अस्स, किं न", + "‘‘एसो", + "दळ्हं कत्वान संवेल्‍लिं, कुम्भिं धोवति ओणतो’’॥", + "‘‘वेणी त्वमसि चण्डाली, अदूसि कुलगन्धिनी।", + "कथं मद्दकुले जाता, दासं कयिरासि कामुकं’’॥", + "‘‘नम्हि वेणी न चण्डाली, न चम्हि कुलगन्धिनी।", + "ओक्‍काकपुत्तो भद्दन्ते, त्वं नु दासोति मञ्‍ञसि’’॥", + "‘‘यो", + "ओक्‍काकपुत्तो भद्दन्ते, त्वं नु दासोति मञ्‍ञसि’’॥", + "‘‘यस्स नागसहस्सानि, सदा योजेन्ति वीसतिं।", + "ओक्‍काकपुत्तो भद्दन्ते, त्वं नु दासोति मञ्‍ञसि॥", + "‘‘यस्स अस्ससहस्सानि, सदा योजेन्ति वीसतिं।", + "ओक्‍काकपुत्तो भद्दन्ते, त्वं नु दासोति मञ्‍ञसि॥", + "‘‘यस्स रथसहस्सानि, सदा योजेन्ति वीसतिं।", + "ओक्‍काकपुत्तो भद्दन्ते, त्वं नु दासोति मञ्‍ञसि॥", + "ओक्‍काकपुत्तो भद्दन्ते, त्वं नु दासोति मञ्‍ञसि)", + "‘‘यस्स धेनुसहस्सानि, सदा दुहन्ति वीसतिं", + "ओक्‍काकपुत्तो भद्दन्ते, त्वं नु दासोति मञ्‍ञसि’’॥", + "‘‘तग्घ", + "नागं मण्डूकवण्णेन, न नं", + "‘‘अपराधं महाराज, त्वं नो खम रथेसभ।", + "यं तं अञ्‍ञातवेसेन, नाञ्‍ञासिम्हा इधागतं’’॥", + "‘‘मादिसस्स न तं छन्‍नं, योहं आळारिको भवे।", + "त्वञ्‍ञेव मे पसीदस्सु, नत्थि ते देव दुक्‍कटं’’॥", + "‘‘गच्छ बाले खमापेहि, कुसराजं महब्बलं।", + "खमापितो कुसो राजा", + "‘‘पितुस्स वचनं सुत्वा, देववण्णी पभावती।", + "सिरसा अग्गही पादे, कुसराजं महब्बलं’’॥", + "‘‘यामा", + "वन्दे ते सिरसा पादे, मा मे कुज्झं रथेसभ॥", + "‘‘सब्बं", + "न चापि अप्पियं तुय्हं, करेय्यामि अहं पुन॥", + "‘‘एवं चे याचमानाय, वचनं मे न काहसि।", + "इदानि मं तातो हन्त्वा, खत्तियानं पदस्सति’’॥", + "‘‘एवं ते याचमानाय, किं न काहामि ते वचो।", + "विकुद्धो त्यस्मि कल्याणि, मा त्वं भायि पभावति॥", + "‘‘सब्बं ते पटिजानामि, राजपुत्ति सुणोहि मे।", + "न चापि अप्पियं तुय्हं, करेय्यामि अहं पुन॥", + "‘‘तव कामा हि सुस्सोणि, पहु", + "बहुं मद्दकुलं हन्त्वा, नयितुं तं पभावति’’॥", + "‘‘योजयन्तु रथे अस्से, नानाचित्ते समाहिते।", + "अथ दक्खथ मे वेगं, विधमन्तस्स", + "‘‘तञ्‍च तत्थ उदिक्खिंसु, रञ्‍ञो मद्दस्सन्तेपुरे।", + "विजम्भमानं सीहंव, फोटेन्तं दिगुणं भुजं॥", + "‘‘हत्थिक्खन्धञ्‍च", + "सङ्गामं ओतरित्वान, सीहनादं नदी कुसो॥", + "‘‘तस्स तं नदतो सुत्वा, सीहस्सेवितरे मिगा।", + "खत्तिया", + "‘‘हत्थारोहा अनीकट्ठा, रथिका पत्तिकारका।", + "अञ्‍ञमञ्‍ञस्स छिन्दन्ति, कुससद्दभयट्टिता॥", + "‘‘तस्मिं सङ्गामसीसस्मिं, पस्सित्वा हट्ठ", + "कुसस्स रञ्‍ञो देविन्दो, अदा वेरोचनं मणिं॥", + "‘‘सो तं विजित्वा सङ्गामं, लद्धा वेरोचनं मणिं।", + "हत्थिक्खन्धगतो राजा, पावेक्खि नगरं पुरं॥", + "‘‘जीवग्गाहं", + "ससुरस्सुपनामेसि, इमे ते देव सत्तवो॥", + "‘‘सब्बेव ते वसं गता, अमित्ता विहता तव।", + "कामं करोहि ते तया, मुञ्‍च वा ते हनस्सु वा’’॥", + "‘‘तुय्हेव सत्तवो एते, न हि ते मय्ह सत्तवो।", + "त्वञ्‍ञेव नो महाराज, मुञ्‍च वा ते हनस्सु वा’’॥", + "‘‘इमा", + "ददाहि नेसं एकेकं, होन्तु जामातरो तव’’॥", + "‘‘अम्हाकञ्‍चेव तासञ्‍च, त्वं नो सब्बेसमिस्सरो।", + "त्वञ्‍ञेव नो महाराज, देहि नेसं यदिच्छसि’’॥", + "‘‘एकमेकस्स एकेकं, अदा सीहस्सरो कुसो।", + "खत्तियानं तदा तेसं, रञ्‍ञो मद्दस्स धीतरो॥", + "‘‘पीणिता तेन लाभेन, तुट्ठा सीहस्सरे कुसे।", + "सकरट्ठानि", + "‘‘पभावतिञ्‍च आदाय, मणिं वेरोचनं सुभं", + "कुसावतिं कुसो राजा, अगमासि महब्बलो॥", + "‘‘त्यस्सु", + "समाना वण्णरूपेन, नाञ्‍ञमञ्‍ञातिरोचिसुं", + "‘‘माता पुत्तेन सङ्गच्छि", + "समग्गा ते तदा आसुं, फीतं धरणिमावसु’’न्ति॥", + "‘‘देवता नुसि गन्धब्बो, अदु", + "मनुस्सभूतो इद्धिमा, कथं जानेमु तं मयं’’॥", + "‘‘नापि देवो न गन्धब्बो, नापि सक्‍को पुरिन्ददो।", + "मनुस्सभूतो इद्धिमा, एवं जानाहि भारध’’", + "‘‘कतरूपमिदं भोतो", + "देवम्हि वस्समानम्हि, अनोवस्सं भवं अका॥", + "‘‘ततो वातातपे घोरे, सीतच्छायं भवं अका।", + "ततो अमित्तमज्झेसु", + "‘‘ततो फीतानि रट्ठानि, वसिनो ते भवं अका।", + "ततो एकसतं खत्ये, अनुयन्ते", + "‘‘पतीतास्सु", + "हत्थियानं अस्सरथं, नारियो च अलङ्कता।", + "निवेसनानि रम्मानि, मयं भोतो ददामसे॥", + "‘‘अथ वङ्गे", + "अथ वा अस्सकावन्ती", + "‘‘उपड्ढं वापि रज्‍जस्स, मयं भोतो ददामसे।", + "सचे ते अत्थो रज्‍जेन, अनुसास यदिच्छसि’’॥", + "‘‘न", + "अथोपि जनपदेन, अत्थो मय्हं न विज्‍जति॥", + "‘‘भोतोव रट्ठे विजिते, अरञ्‍ञे अत्थि अस्समो।", + "पिता मय्हं जनेत्ती च, उभो सम्मन्ति अस्समे॥", + "‘‘तेसाहं", + "भवन्तं अज्झावरं कत्वा, सोणं", + "‘‘करोमि ते तं वचनं, यं मं भणसि ब्राह्मण।", + "एतञ्‍च खो नो अक्खाहि, कीवन्तो होन्तु याचका’’॥", + "‘‘परोसतं जानपदा, महासाला च ब्राह्मणा।", + "इमे च खत्तिया सब्बे, अभिजाता यसस्सिनो।", + "भवञ्‍च राजा मनोजो, अलं हेस्सन्ति याचका’’॥", + "‘‘हत्थी अस्से च योजेन्तु, रथं सन्‍नय्ह सारथि", + "आबन्धनानि गण्हाथ, पादासुस्सारयद्धजे", + "अस्समं", + "‘‘ततो च राजा पायासि, सेनाय चतुरङ्गिनी।", + "अगमा अस्समं रम्मं, यत्थ सम्मति कोसियो’’॥", + "‘‘कस्स कादम्बयो", + "अंसं असम्फुसं एति, उदहाराय", + "‘‘अहं सोणो महाराज, तापसो सहितब्बतो", + "भरामि मातापितरो, रत्तिन्दिवमतन्दितो॥", + "‘‘वने फलञ्‍च मूलञ्‍च, आहरित्वा दिसम्पति।", + "पोसेमि मातापितरो, पुब्बे कतमनुस्सरं’’॥", + "‘‘इच्छाम", + "मग्गं नो सोण अक्खाहि, येन गच्छेमु", + "‘‘अयं", + "कोविळारेहि सञ्छन्‍नं, एत्थ सम्मति कोसियो’’॥", + "‘‘इदं वत्वान पक्‍कामि, तरमानो महाइसि।", + "वेहासे अन्तलिक्खस्मिं, अनुसासित्वान खत्तिये॥", + "‘‘अस्समं परिमज्‍जित्वा, पञ्‍ञपेत्वान", + "पण्णसालं पविसित्वा, पितरं पटिबोधयि॥", + "‘‘इमे आयन्ति राजानो, अभिजाता यसस्सिनो।", + "अस्समा निक्खमित्वान, निसीद त्वं", + "‘‘तस्स तं वचनं सुत्वा, तरमानो महाइसि।", + "अस्समा", + "‘‘तञ्‍च दिस्वान आयन्तं, जलन्तंरिव तेजसा।", + "खत्यसङ्घपरिब्यूळ्हं, कोसियो एतदब्रवि॥", + "‘‘कस्स भेरी मुदिङ्गा च", + "पुरतो पटिपन्‍नानि, हासयन्ता रथेसभं॥", + "‘‘कस्स कञ्‍चनपट्टेन, पुथुना विज्‍जुवण्णिना।", + "युवा कलापसन्‍नद्धो, को एति सिरिया जलं॥", + "‘‘उक्‍कामुखपहट्ठंव, खदिरङ्गारसन्‍निभं।", + "मुखञ्‍च रुचिरा भाति, को एति सिरिया जलं॥", + "‘‘कस्स पग्गहितं छत्तं, ससलाकं मनोरमं।", + "आदिच्‍चरंसावरणं, को एति सिरिया जलं॥", + "‘‘कस्स अङ्गं परिग्गय्ह, वाळबीजनिमुत्तमं।", + "चरन्ति वरपुञ्‍ञस्स", + "‘‘कस्स सेतानि छत्तानि, आजानीया च वम्मिता।", + "समन्ता परिकिरेन्ति", + "‘‘कस्स", + "समन्तानुपरियन्ति, को एति सिरिया जलं॥", + "‘‘हत्थि अस्सरथ पत्ति", + "समन्तानुपरियन्ति", + "‘‘कस्सेसा", + "अक्खोभणी", + "‘‘राजाभिराजा", + "नन्दस्सज्झावरं एति, अस्समं ब्रह्मचारिनं॥", + "‘‘तस्सेसा महती सेना, पिट्ठितो अनुवत्तति।", + "अक्खोभणी अपरियन्ता, सागरस्सेव ऊमियो’’॥", + "‘‘अनुलित्ता चन्दनेन, कासिकुत्तमधारिनो", + "सब्बे पञ्‍जलिका हुत्वा, इसीनं अज्झुपागमुं’’॥", + "‘‘कच्‍चि नु भोतो कुसलं, कच्‍चि भोतो अनामयं।", + "कच्‍चि उञ्छेन यापेथ, कच्‍चि मूलफला बहू॥", + "‘‘कच्‍चि डंसा मकसा च, अप्पमेव सरीसपा", + "वने वाळमिगाकिण्णे, कच्‍चि हिंसा न विज्‍जति’’॥", + "‘‘कुसलञ्‍चेव नो राज, अथो राज अनामयं।", + "अथो उञ्छेन यापेम, अथो मूलफला बहू॥", + "‘‘अथो डंसा मकसा च", + "वने वाळमिगाकिण्णे, हिंसा मय्हं", + "‘‘बहूनि वस्सपूगानि, अस्समे सम्मतं", + "नाभिजानामि उप्पन्‍नं, आबाधं अमनोरमं॥", + "‘‘स्वागतं ते महाराज, अथो ते अदुरागतं।", + "इस्सरोसि अनुप्पत्तो, यं इधत्थि पवेदय॥", + "‘‘तिन्दुकानि", + "फलानि", + "‘‘इदम्पि पानीयं सीतं, आभतं गिरिगब्भरा।", + "ततो पिव महाराज, सचे त्वं अभिकङ्खसि’’॥", + "‘‘पटिग्गहितं यं दिन्‍नं, सब्बस्स अग्घियं कतं।", + "नन्दस्सापि निसामेथ, वचनं सो", + "‘‘अज्झावरम्हा नन्दस्स, भोतो सन्तिकमागता।", + "सुणातु", + "‘‘परोसतं", + "इमे च खत्तिया सब्बे, अभिजाता यसस्सिनो।", + "भवञ्‍च राजा मनोजो, अनुमञ्‍ञन्तु मे वचो॥", + "‘‘ये च सन्ति", + "अरञ्‍ञे भूतभब्यानि, सुणन्तु वचनं मम॥", + "‘‘नमो कत्वान भूतानं, इसिं वक्खामि सुब्बतं।", + "सो त्याहं दक्खिणा बाहु, तव कोसिय सम्मतो॥", + "‘‘पितरं मे जनेत्तिञ्‍च, भत्तुकामस्स मे सतो।", + "वीर पुञ्‍ञमिदं ठानं, मा मं कोसिय वारय॥", + "‘‘सब्भि हेतं उपञ्‍ञातं, ममेतं उपनिस्सज।", + "उट्ठानपारिचरियाय, दीघरत्तं तया कतं।", + "मातापितूसु पुञ्‍ञानि, मम लोकददो भव॥", + "‘‘तथेव सन्ति मनुजा, धम्मे धम्मपदं विदू।", + "मग्गो", + "‘‘उट्ठानपारिचरियाय, मातापितुसुखावहं।", + "तं मं पुञ्‍ञा निवारेति, अरियमग्गावरो नरो’’॥", + "‘‘सुणन्तु", + "कुलवंसं महाराज, पोराणं परिहापयं।", + "अधम्मचारी जेट्ठेसु", + "‘‘ये च धम्मस्स कुसला, पोराणस्स दिसम्पति।", + "चारित्तेन च सम्पन्‍ना, न ते गच्छन्ति दुग्गतिं॥", + "‘‘मातापिता च भाता च, भगिनी ञातिबन्धवा।", + "सब्बे जेट्ठस्स ते भारा, एवं जानाहि भारध", + "‘‘आदियित्वा गरुं भारं, नाविको विय उस्सहे।", + "धम्मञ्‍च नप्पमज्‍जामि, जेट्ठो चस्मि रथेसभ’’॥", + "‘‘अधिगमा", + "एवमेव नो भवं धम्मं, कोसियो पविदंसयि॥", + "‘‘यथा उदयमादिच्‍चो, वासुदेवो पभङ्करो।", + "पाणीनं पविदंसेति, रूपं कल्याणपापकं।", + "एवमेव नो भवं धम्मं, कोसियो पविदंसयि’’॥", + "‘‘एवं", + "तव पद्धचरो", + "‘‘अद्धा नन्द विजानासि", + "अरियो", + "‘‘भवन्तं वदामि भोतिञ्‍च, सुणाथ वचनं मम।", + "नायं भारो भारमतो", + "‘‘तं मं उपट्ठितं सन्तं, मातापितुसुखावहं।", + "नन्दो अज्झावरं कत्वा, उपट्ठानाय याचति॥", + "‘‘यो वे इच्छति कामेन, सन्तानं ब्रह्मचारिनं।", + "नन्दं वो वरथ एको", + "‘‘तया", + "उपघातुं", + "‘‘अस्सत्थस्सेव तरुणं, पवाळं मालुतेरितं।", + "चिरस्सं नन्दं दिस्वान, हदयं मे पवेधति॥", + "‘‘यदा सुत्तापि सुपिने", + "उदग्गा सुमना होमि, नन्दो नो आगतो अयं॥", + "‘‘यदा च पटिबुज्झित्वा, नन्दं पस्सामि नागतं।", + "भिय्यो आविसती सोको, दोमनस्सञ्‍चनप्पकं॥", + "‘‘साहं अज्‍ज चिरस्सम्पि, नन्दं पस्सामि आगतं।", + "भत्तुच्‍च", + "‘‘पितुपि नन्दो सुप्पियो, यं नन्दो नप्पवसे", + "लभतू तात नन्दो तं, मं नन्दो उपतिट्ठतु’’॥", + "‘‘अनुकम्पिका", + "मग्गो सग्गस्स लोकस्स, माता तं वरते इसे॥", + "‘‘पुब्बे रसददी गोत्ती, माता पुञ्‍ञूपसंहिता।", + "मग्गो सग्गस्स लोकस्स, माता तं वरते इसे’’॥", + "‘‘आकङ्खमाना पुत्तफलं, देवताय नमस्सति।", + "नक्खत्तानि च पुच्छति, उतुसंवच्छरानि च॥", + "‘‘तस्सा उतुम्हि न्हाताय", + "तेन दोहळिनी होति, सुहदा तेन वुच्‍चति॥", + "‘‘संवच्छरं", + "तेन सा जनयन्तीति, जनेत्ति", + "‘‘थनखीरेन", + "रोदन्तं पुत्तं", + "‘‘ततो", + "दारकं अप्पजानन्तं, पोसेन्ती तेन वुच्‍चति॥", + "‘‘यञ्‍च मातुधनं होति, यञ्‍च होति पितुद्धनं।", + "उभयम्पेतस्स गोपेति, अपि पुत्तस्स नो सिया॥", + "‘‘एवं पुत्त अदुं पुत्त, इति माता विहञ्‍ञति।", + "पमत्तं परदारेसु, निसीथे पत्तयोब्बने।", + "सायं पुत्तं अनायन्तं, इति माता विहञ्‍ञति॥", + "‘‘एवं किच्छा भतो पोसो, मातु अपरिचारको।", + "मातरि मिच्छा चरित्वान, निरयं सोपपज्‍जति॥", + "‘‘एवं", + "पितरि मिच्छा चरित्वान, निरयं सोपपज्‍जति॥", + "‘‘धनापि धनकामानं, नस्सति इति मे सुतं।", + "मातरं अपरिचरित्वान, किच्छं वा सो निगच्छति॥", + "‘‘धनापि धनकामानं, नस्सति इति मे सुतं।", + "पितरं अपरिचरित्वान, किच्छं वा सो निगच्छति॥", + "‘‘आनन्दो च पमोदो च, सदा हसितकीळितं।", + "मातरं परिचरित्वान, लब्भमेतं विजानतो॥", + "‘‘आनन्दो च पमोदो च, सदा हसितकीळितं।", + "पितरं परिचरित्वान, लब्भमेतं विजानतो॥", + "‘‘दानञ्‍च पेय्यवज्‍जञ्‍च", + "समानत्तता", + "एते खो सङ्गहा लोके, रथस्साणीव यायतो॥", + "एते च सङ्गहा नास्सु, न माता पुत्तकारणा।", + "लभेथ मानं पूजं वा", + "‘‘यस्मा च सङ्गहा", + "तस्मा महत्तं पप्पोन्ति, पासंसा च भवन्ति ते॥", + "‘‘ब्रह्माति", + "आहुनेय्या", + "‘‘तस्मा हि ने नमस्सेय्य, सक्‍करेय्य च पण्डितो।", + "अन्‍नेन अथो", + "उच्छादनेन न्हापनेन", + "‘‘ताय नं पारिचरियाय", + "इधेव नं पसंसन्ति, पेच्‍च सग्गे पमोदती’’ति॥", + "अथ सत्ततिमम्हि निपातवरे, सभावन्तु कुसावतिराजवरो।", + "अथ सोणसुनन्दवरो च पुन, अभिवासितसत्ततिमम्हि सुतेति॥", + "‘‘सुमुख", + "गच्छ तुवम्पि मा कङ्खि, नत्थि बद्धे", + "‘‘गच्छे वाहं न वा गच्छे, न तेन अमरो सियं।", + "सुखितं तं उपासित्वा, दुक्खितं तं कथं जहे॥", + "‘‘मरणं वा तया सद्धिं, जीवितं वा तया विना।", + "तदेव मरणं सेय्यो, यञ्‍चे जीवे तया विना॥", + "‘‘नेस धम्मो महाराज, यं तं एवं गतं जहे।", + "या गति तुय्हं सा मय्हं, रुच्‍चते विहगाधिप॥", + "‘‘का नु पासेन बद्धस्स", + "सा कथं चेतयानस्स, मुत्तस्स तव रुच्‍चति॥", + "‘‘कं वा त्वं पस्ससे अत्थं, मम तुय्हञ्‍च पक्खिम।", + "ञातीनं वावसिट्ठानं, उभिन्‍नं जीवितक्खये॥", + "‘‘यं न कञ्‍चनदेपिञ्छ", + "तादिसे सञ्‍चजं पाणं, कमत्थमभिजोतये’’॥", + "‘‘कथं नु पततं सेट्ठ, धम्मे अत्थं न बुज्झसि", + "धम्मो अपचितो सन्तो, अत्थं दस्सेति पाणिनं॥", + "‘‘सोहं धम्मं अपेक्खानो, धम्मा चत्थं समुट्ठितं।", + "भत्तिञ्‍च", + "‘‘अद्धा एसो सतं धम्मो, यो मित्तो मित्तमापदे।", + "न चजे जीवितस्सापि, हेतुधम्ममनुस्सरं॥", + "‘‘स्वायं धम्मो च ते चिण्णो, भत्ति च विदिता मयि।", + "कामं करस्सु मय्हेतं, गच्छेवानुमतो मया’’॥", + "‘‘अपि", + "तया तं बुद्धिसम्पन्‍नं", + "‘‘इच्‍चेवं", + "पच्‍चदिस्सथ नेसादो, आतुरानमिवन्तको॥", + "‘‘ते सत्तुमभिसञ्‍चिक्ख, दीघरत्तं हिता दिजा।", + "तुण्हीमासित्थ उभयो, न सञ्‍चलेसुमासना", + "‘‘धतरट्ठे च दिस्वान, समुड्डेन्ते ततो ततो।", + "अभिक्‍कमथ वेगेन, दिजसत्तु दिजाधिपे॥", + "‘‘सो च वेगेनभिक्‍कम्म, आसज्‍ज परमे दिजे।", + "पच्‍चकमित्थ", + "‘‘एकंव बद्धमासीनं, अबद्धञ्‍च पुनापरं।", + "आसज्‍ज बद्धमासीनं, पेक्खमानमदीनवं॥", + "‘‘ततो सो विमतोयेव, पण्डरे अज्झभासथ।", + "पवड्ढकाये आसीने, दिजसङ्घगणाधिपे॥", + "‘‘यं नु पासेन महता, बद्धो न कुरुते दिसं।", + "अथ", + "‘‘किन्‍नु त्यायं", + "ओहाय सकुणा यन्ति, किं एको अवहीयसि’’॥", + "‘‘राजा मे सो दिजामित्त, सखा पाणसमो च मे।", + "नेव नं विजहिस्सामि, याव कालस्स परियायं॥", + "‘‘कथं पनायं विहङ्गो, नाद्दस पासमोड्डितं।", + "पदञ्हेतं महन्तानं, बोद्धुमरहन्ति आपदं॥", + "‘‘यदा पराभवो होति, पोसो जीवितसङ्खये।", + "अथ जालञ्‍च पासञ्‍च, आसज्‍जापि न बुज्झति॥", + "‘‘अपि", + "गुय्हमासज्‍ज", + "‘‘अपि नायं तया सद्धिं, संवासस्स", + "अपि नो अनुमञ्‍ञासि, अपि नो जीवितं ददे’’॥", + "‘‘न चेव मे त्वं बद्धोसि, नपि इच्छामि ते वधं।", + "कामं खिप्पमितो गन्त्वा, जीव त्वं अनिघो चिरं’’॥", + "‘‘नेवाहमेतमिच्छामि", + "सचे एकेन तुट्ठोसि, मुञ्‍चेतं मञ्‍च भक्खय॥", + "‘‘आरोहपरिणाहेन, तुल्यास्मा", + "न ते लाभेन जीवत्थि", + "‘‘तदिङ्घ", + "मं पुब्बे बन्ध पासेन, पच्छा मुञ्‍च दिजाधिपं॥", + "‘‘तावदेव च ते लाभो, कतास्स", + "मित्ति च धतरट्ठेहि, यावजीवाय ते सिया’’॥", + "‘‘पस्सन्तु नो महासङ्घा, तया मुत्तं इतो गतं।", + "मित्तामच्‍चा च भच्‍चा च, पुत्तदारा च बन्धवा॥", + "‘‘न च ते तादिसा मित्ता, बहूनं", + "यथा त्वं धतरट्ठस्स, पाणसाधारणो सखा॥", + "‘‘सो ते सहायं मुञ्‍चामि, होतु राजा तवानुगो।", + "कामं खिप्पमितो गन्त्वा, ञातिमज्झे विरोचथ’’॥", + "‘‘सो पतीतो पमुत्तेन, भत्तुना", + "अज्झभासथ वक्‍कङ्गो", + "‘‘एवं लुद्दक नन्दस्सु, सह सब्बेहि ञातिभि।", + "यथाहमज्‍ज नन्दामि, मुत्तं दिस्वा दिजाधिपं’’॥", + "‘‘एहि", + "लाभं तवायं", + "‘‘खिप्पमन्तेपुरं नेत्वा", + "अबद्धे पकतिभूते, काजे", + "‘‘धतरट्ठा महाराज, हंसाधिपतिनो इमे।", + "अयञ्हि", + "‘‘असंसयं इमं दिस्वा, हंसराजं नराधिपो।", + "पतीतो सुमनो वित्तो", + "‘‘तस्स तं वचनं सुत्वा, कम्मुना उपपादयि।", + "खिप्पमन्तेपुरं गन्त्वा, रञ्‍ञो हंसे अदस्सयि।", + "अबद्धे पकतिभूते, काजे उभयतो ठिते॥", + "‘‘धतरट्ठा", + "अयञ्हि राजा हंसानं, अयं सेनापतीतरो’’॥", + "‘‘कथं पनिमे विहङ्गा", + "कथं लुद्दो महन्तानं, इस्सरे इध अज्झगा’’॥", + "‘‘विहिता सन्तिमे पासा, पल्‍ललेसु जनाधिप।", + "यं यदायतनं मञ्‍ञे, दिजानं पाणरोधनं॥", + "‘‘तादिसं पासमासज्‍ज, हंसराजा अबज्झथ।", + "तं अबद्धो उपासीनो, ममायं अज्झभासथ॥", + "‘‘सुदुक्‍करं अनरियेहि, दहते भावमुत्तमं।", + "भत्तुरत्थे परक्‍कन्तो, धम्मयुत्तो", + "‘‘अत्तनायं", + "अनुत्थुनन्तो आसीनो, भत्तु याचित्थ जीवितं॥", + "‘‘तस्स तं वचनं सुत्वा, पसादमहमज्झगा।", + "ततो नं पामुचिं", + "‘‘‘सो", + "अज्झभासथ वक्‍कङ्गो, वाचं कण्णसुखं भणं॥", + "‘‘‘एवं लुद्दक नन्दस्सु, सह सब्बेहि ञातिभि।", + "यथाहमज्‍ज नन्दामि, मुत्तं दिस्वा दिजाधिपं॥", + "‘‘‘एहि तं अनुसिक्खामि, यथा त्वमपि लच्छसे।", + "लाभं तवायं धतरट्ठो, पापं किञ्‍चि न दक्खति॥", + "‘‘‘खिप्पमन्तेपुरं नेत्वा", + "अबद्धे पकतिभूते, काजे उभयतो ठिते॥", + "‘‘‘धतरट्ठा महाराज, हंसाधिपतिनो इमे।", + "अयञ्हि राजा हंसानं, अयं सेनापतीतरो॥", + "‘‘‘असंसयं इमं दिस्वा, हंसराजं नराधिपो।", + "पतीतो सुमनो वित्तो, बहुं दस्सति ते धनं’॥", + "‘‘एवमेतस्स वचना, आनीतामे उभो मया।", + "एत्थेव हि इमे आसुं", + "‘‘सोयं एवं गतो पक्खी, दिजो परमधम्मिको।", + "मादिसस्स हि लुद्दस्स, जनयेय्याथ मद्दवं॥", + "‘‘उपायनञ्‍च", + "सब्बसाकुणिकागामे, तं पस्स मनुजाधिप’’॥", + "‘‘दिस्वा निसिन्‍नं राजानं, पीठे सोवण्णये सुभे।", + "अज्झभासथ वक्‍कङ्गो, वाचं कण्णसुखं भणं॥", + "‘‘कच्‍चिन्‍नु", + "कच्‍चि रट्ठमिदं फीतं, धम्मेन मनुसाससि’’॥", + "‘‘कुसलञ्‍चेव मे हंस, अथो हंस अनामयं।", + "अथो रट्ठमिदं फीतं, धम्मेन मनुसासहं’’", + "‘‘कच्‍चि भोतो अमच्‍चेसु, दोसो कोचि न विज्‍जति।", + "कच्‍चि च", + "‘‘अथोपि", + "अथोपि ते", + "‘‘कच्‍चि ते सादिसी भरिया, अस्सवा पियभाणिनी।", + "पुत्तरूपयसूपेता, तव छन्दवसानुगा’’॥", + "‘‘अथो मे सादिसी भरिया, अस्सवा पियभाणिनी।", + "पुत्तरूपयसूपेता, मम छन्दवसानुगा’’॥", + "‘‘भवन्तं", + "दुक्खमापज्‍जि विपुलं, तस्मिं पठममापदे॥", + "‘‘कच्‍चि यन्तापतित्वान, दण्डेन समपोथयि।", + "एवमेतेसं जम्मानं, पातिकं", + "‘‘खेममासि महाराज, एवमापदिया सति", + "न चायं किञ्‍चि रस्मासु, सत्तूव समपज्‍जथ॥", + "‘‘पच्‍चगमित्थ नेसादो, पुब्बेव अज्झभासथ।", + "तदायं सुमुखोयेव, पण्डितो पच्‍चभासथ॥", + "‘‘तस्स", + "ततो मं पामुची पासा, अनुञ्‍ञासि सुखेन च॥", + "‘‘इदञ्‍च सुमुखेनेव, एतदत्थाय चिन्तितं।", + "भोतो सकासेगमनं", + "‘‘स्वागतञ्‍चेविदं भवतं, पतीतो चस्मि दस्सना।", + "एसो चापि बहुं वित्तं, लभतं यावदिच्छति’’", + "‘‘सन्तप्पयित्वा", + "अज्झभासथ वक्‍कङ्गं, वाचं कण्णसुखं भणं’’॥", + "‘‘यं खलु धम्ममाधीनं, वसो वत्तति किञ्‍चनं।", + "सब्बत्थिस्सरियं तव", + "‘‘दानत्थं", + "एतं ददामि वो वित्तं, इस्सरियं", + "‘‘यथा च म्यायं सुमुखो, अज्झभासेय्य पण्डितो।", + "कामसा बुद्धिसम्पन्‍नो, तं म्यास्स परमप्पियं’’॥", + "‘‘अहं खलु महाराज, नागराजारिवन्तरं।", + "पटिवत्तुं न सक्‍कोमि, न मे सो विनयो सिया॥", + "‘‘अम्हाकञ्‍चेव सो", + "भूमिपालो मनुस्सिन्दो, पूजा बहूहि हेतुहि॥", + "‘‘तेसं उभिन्‍नं भणतं, वत्तमाने विनिच्छये।", + "नन्तरं", + "‘‘धम्मेन", + "न हेव अकतत्तस्स, नयो एतादिसो सिया॥", + "‘‘एवं अग्गपकतिमा, एवं उत्तमसत्तवो।", + "यावतत्थि मया दिट्ठा, नाञ्‍ञं पस्सामि एदिसं॥", + "‘‘तुट्ठोस्मि वो पकतिया, वाक्येन मधुरेन च।", + "एसो चापि ममच्छन्दो, चिरं पस्सेय्य वो उभो’’॥", + "‘‘यं किच्‍चं", + "पत्ता निस्संसयं त्याम्हा", + "‘‘अदुञ्‍च नून सुमहा, ञातिसङ्घस्स मन्तरं।", + "अदस्सनेन अस्माकं", + "‘‘तेसं सोकविघाताय, तया अनुमता मयं।", + "तं पदक्खिणतो कत्वा, ञातिं", + "‘‘अद्धाहं विपुलं पीतिं, भवतं विन्दामि दस्सना।", + "एसो चापि महा अत्थो, ञातिविस्सासना सिया’’॥", + "‘‘इदं", + "उत्तमं जवमन्वाय", + "‘‘ते", + "केकाति मकरुं हंसा, पुथुसद्दो अजायथ॥", + "‘‘ते पतीता पमुत्तेन, भत्तुना भत्तुगारवा।", + "समन्ता परिकिरिंसु", + "‘‘एवं", + "हंसा यथा धतरट्ठा, ञातिसङ्घं उपागमु’’न्ति॥", + "‘‘एते हंसा पक्‍कमन्ति, वक्‍कङ्गा भयमेरिता।", + "हरित्तच हेमवण्ण, कामं सुमुख पक्‍कम॥", + "‘‘ओहाय मं ञातिगणा, एकं पासवसं गतं।", + "अनपेक्खमाना गच्छन्ति, किं एको अवहीयसि॥", + "‘‘पतेव पततं सेट्ठ, नत्थि बद्धे सहायता।", + "मा अनीघाय हापेसि, कामं सुमुख पक्‍कम’’॥", + "‘‘नाहं दुक्खपरेतोपि", + "जीवितं मरणं वा मे, तया सद्धिं भविस्सति॥", + "‘‘नाहं दुक्खपरेतोपि, धतरट्ठ तुवं जहे।", + "न मं अनरियसंयुत्ते, कम्मे योजेतुमरहसि॥", + "‘‘सकुमारो सखा त्यस्मि, सचित्ते चस्मि ते", + "ञातो सेनापति त्याहं, हंसानं पवरुत्तम॥", + "‘‘कथं", + "तं हित्वा पततं सेट्ठ, किं ते वक्खामितो गतो।", + "इध पाणं चजिस्सामि, नानरियं", + "‘‘एसो", + "यो भत्तारं सखारं मं, न परिच्‍चत्तुमुस्सहे॥", + "‘‘तञ्हि मे पेक्खमानस्स, भयं नत्वेव जायति।", + "अधिगच्छसि त्वं मय्हं, एवं भूतस्स जीवितं’’॥", + "‘‘इच्‍चेवं", + "दण्डमादाय नेसादो, आपती", + "‘‘तमापतन्तं दिस्वान, सुमुखो अतिब्रूहयि", + "अट्ठासि पुरतो रञ्‍ञो, हंसो विस्सासयं ब्यधं", + "‘‘मा भायि पततं सेट्ठ, न हि भायन्ति तादिसा।", + "अहं योगं पयुञ्‍जिस्सं, युत्तं धम्मूपसंहितं।", + "तेन परियापदानेन", + "‘‘तस्स तं वचनं सुत्वा, सुमुखस्स सुभासितं।", + "पहट्ठलोमो नेसादो, अञ्‍जलिस्स पणामयि॥", + "‘‘न मे सुतं वा दिट्ठं वा, भासन्तो मानुसिं दिजो।", + "अरियं ब्रुवानो", + "‘‘किन्‍नु तायं दिजो होति, मुत्तो बद्धं उपाससि।", + "ओहाय सकुणा यन्ति, किं एको अवहीयसि’’॥", + "‘‘राजा मे सो दिजामित्त, सेनापच्‍चस्स कारयिं।", + "तमापदे परिच्‍चत्तुं, नुस्सहे विहगाधिपं॥", + "‘‘महागणाय भत्ता मे, मा एको ब्यसनं अगा।", + "तथा", + "‘‘अरियवत्तसि", + "चजामि ते तं भत्तारं, गच्छथूभो", + "‘‘सचे अत्तप्पयोगेन, ओहितो हंसपक्खिनं।", + "पटिगण्हाम ते सम्म, एतं अभयदक्खिणं॥", + "‘‘नो चे अत्तप्पयोगेन, ओहितो हंसपक्खिनं।", + "अनिस्सरो मुञ्‍चमम्हे, थेय्यं कयिरासि लुद्दक’’॥", + "‘‘यस्स त्वं भतको", + "तत्थ संयमनो", + "‘‘इच्‍चेवं वुत्तो नेसादो, हेमवण्णे हरित्तचे।", + "उभो हत्थेहि सङ्गय्ह", + "‘‘ते पञ्‍जरगते पक्खी, उभो भस्सरवण्णिने।", + "सुमुखं धतरट्ठञ्‍च, लुद्दो आदाय पक्‍कमि’’॥", + "‘‘हरीयमानो", + "बाळ्हं भायामि सुमुख, सामाय लक्खणूरुया।", + "अस्माकं वधमञ्‍ञाय, अथत्तानं वधिस्सति॥", + "‘‘पाकहंसा च सुमुख, सुहेमा हेमसुत्तचा।", + "कोञ्‍ची समुद्दतीरेव, कपणा नून रुच्छति’’॥", + "‘‘एवं महन्तो लोकस्स, अप्पमेय्यो महागणी।", + "एकित्थिमनुसोचेय्य, नयिदं पञ्‍ञवतामिव॥", + "‘‘वातोव", + "बालो आमकपक्‍कंव, लोलो अन्धोव आमिसं॥", + "‘‘अविनिच्छयञ्‍ञु अत्थेसु, मन्दोव पटिभासि", + "किच्‍चाकिच्‍चं न जानासि, सम्पत्तो कालपरियायं॥", + "‘‘अड्ढुम्मत्तो उदीरेसि, यो सेय्या मञ्‍ञसित्थियो।", + "बहुसाधारणा हेता, सोण्डानंव सुराघरं॥", + "‘‘माया", + "खरा च बन्धना चेता, मच्‍चुपासा गुहासया", + "तासु यो विस्ससे पोसो, सो नरेसु नराधमो’’॥", + "‘‘यं वुद्धेहि उपञ्‍ञातं, को तं निन्दितुमरहति।", + "महाभूतित्थियो नाम, लोकस्मिं उदपज्‍जिसुं॥", + "‘‘खिड्डा पणिहिता त्यासु, रति त्यासु पतिट्ठिता।", + "बीजानि त्यासु रूहन्ति, यदिदं सत्ता पजायरे।", + "तासु को निब्बिदे", + "‘‘त्वमेव नञ्‍ञो सुमुख, थीनं अत्थेसु युञ्‍जसि।", + "तस्स त्यज्‍ज भये जाते, भीतेन जायते मति॥", + "‘‘सब्बो हि संसयं पत्तो, भयं भीरु तितिक्खति।", + "पण्डिता च महन्तानो", + "‘‘एतदत्थाय राजानो, सूरमिच्छन्ति मन्तिनं।", + "पटिबाहति यं सूरो, आपदं अत्तपरियायं॥", + "‘‘मा", + "तथा हि वण्णो पत्तानं, फलं वेळुंव तं वधि॥", + "‘‘मुत्तोपि", + "सोपज्‍ज संसयं पत्तो, अत्थं गण्हाहि मा मुखं’’॥", + "‘‘सो तं", + "तव परियापदानेन, मम पाणेसनं चर’’॥", + "‘‘मा भायि पततं सेट्ठ, न हि भायन्ति तादिसा।", + "अहं योगं पयुञ्‍जिस्सं, युत्तं धम्मूपसंहितं", + "मम परियापदानेन, खिप्पं पासा पमोक्खसि’’॥", + "‘‘सो", + "पटिवेदेथ मं रञ्‍ञो, धतरट्ठायमागतो’’॥", + "‘‘ते", + "खलु संयमनो राजा, अमच्‍चे अज्झभासथ॥", + "‘‘देथ लुद्दस्स वत्थानि, अन्‍नं पानञ्‍च भोजनं।", + "कामं करो हिरञ्‍ञस्स, यावन्तो एस इच्छति’’॥", + "‘‘दिस्वा लुद्दं पसन्‍नत्तं, कासिराजा तदब्रवि।", + "यद्यायं", + "‘‘कथं रुचिमज्झगतं, पासहत्थो उपागमि।", + "ओकिण्णं ञातिसङ्घेहि, निम्मज्झिमं", + "‘‘अज्‍ज मे सत्तमा रत्ति, अदनानि", + "पदमेतस्स", + "‘‘अथस्स पदमद्दक्खिं, चरतो अदनेसनं।", + "तत्थाहं ओदहिं पासं, एवं तं", + "‘‘लुद्द द्वे इमे सकुणा, अथ एकोति भाससि।", + "चित्तं नु ते विपरियत्तं", + "‘‘यस्स लोहितका ताला, तपनीयनिभा सुभा।", + "उरं संहच्‍च तिट्ठन्ति, सो मे बन्धं उपागमि॥", + "‘‘अथायं भस्सरो पक्खी, अबद्धो बद्धमातुरं।", + "अरियं ब्रुवानो अट्ठासि, चजन्तो मानुसिं गिरं’’॥", + "‘‘अथ किं", + "अदु मे परिसं पत्तो, भया भीतो न भाससि’’॥", + "‘‘नाहं", + "नाहं भया न भासिस्सं, वाक्यं अत्थम्हि तादिसे’’॥", + "‘‘न ते अभिसरं पस्से, न रथे नपि पत्तिके।", + "नास्स चम्मं व कीटं वा, वम्मिते च धनुग्गहे॥", + "‘‘न", + "ओकिण्णपरिखं दुग्गं, दळ्हमट्टालकोट्ठकं।", + "यत्थ पविट्ठो सुमुख, भायितब्बं न भायसि’’॥", + "‘‘न मे अभिसरेनत्थो, नगरेन धनेन वा।", + "अपथेन पथं याम, अन्तलिक्खेचरा मयं॥", + "‘‘सुता", + "भासेमत्थवतिं वाचं, सच्‍चे चस्स पतिट्ठितो॥", + "‘‘किञ्‍च तुय्हं असच्‍चस्स, अनरियस्स करिस्सति।", + "मुसावादिस्स लुद्दस्स, भणितम्पि सुभासितं’’॥", + "‘‘तं ब्राह्मणानं वचना, इमं खेममकारयि", + "अभयञ्‍च तया घुट्ठं, इमायो दसधा दिसा॥", + "‘‘ओगय्ह ते पोक्खरणिं, विप्पसन्‍नोदकं सुचिं।", + "पहूतं चादनं तत्थ, अहिंसा चेत्थ पक्खिनं॥", + "‘‘इदं सुत्वान निग्घोसं, आगतम्ह तवन्तिके।", + "ते ते बन्धस्म पासेन, एतं ते भासितं मुसा॥", + "‘‘मुसावादं पुरक्खत्वा, इच्छालोभञ्‍च पापकं।", + "उभो सन्धिमतिक्‍कम्म, असातं उपपज्‍जति’’॥", + "‘‘नापरज्झाम सुमुख, नपि लोभाव मग्गहिं।", + "सुता च पण्डितात्यत्थ, निपुणा अत्थचिन्तका॥", + "‘‘अप्पेवत्थवतिं वाचं, ब्याहरेय्युं", + "तथा तं सम्म नेसादो, वुत्तो सुमुख मग्गहि’’॥", + "‘‘नेव भीता", + "भासेमत्थवतिं वाचं, सम्पत्ता कालपरियायं॥", + "‘‘यो मिगेन मिगं हन्ति, पक्खिं वा पन पक्खिना।", + "सुतेन वा सुतं किण्या", + "‘‘यो", + "उभो सो धंसते लोका, इध चेव परत्थ च॥", + "‘‘न मज्‍जेथ यसं पत्तो, न ब्याधे", + "वायमेथेव किच्‍चेसु, संवरे विवरानि च॥", + "‘‘ये वुद्धा अब्भतिक्‍कन्ता", + "इध धम्मं चरित्वान, एवंते", + "‘‘इदं सुत्वा कासिपति, धम्ममत्तनि पालय।", + "धतरट्ठञ्‍च मुञ्‍चाहि, हंसानं पवरुत्तमं’’॥", + "‘‘आहरन्तुदकं पज्‍जं, आसनञ्‍च महारहं।", + "पञ्‍जरतो पमोक्खामि, धतरट्ठं यसस्सिनं॥", + "‘‘तञ्‍च सेनापतिं धीरं, निपुणं अत्थचिन्तकं।", + "यो सुखे सुखितो रञ्‍ञे", + "‘‘एदिसो खो अरहति, पिण्डमस्नातु भत्तुनो।", + "यथायं सुमुखो रञ्‍ञो, पाणसाधारणो सखा’’॥", + "‘‘पीठञ्‍च सब्बसोवण्णं, अट्ठपादं मनोरमं।", + "मट्ठं कासिकमत्थन्‍नं", + "‘‘कोच्छञ्‍च सब्बसोवण्णं, वेय्यग्घपरिसिब्बितं।", + "सुमुखो अज्झुपावेक्खि, धतरट्ठस्सनन्तरा", + "‘‘तेसं कञ्‍चनपत्तेहि, पुथू आदाय कासियो।", + "हंसानं अभिहारेसुं, अग्गरञ्‍ञो पवासितं’’॥", + "‘‘दिस्वा", + "कुसलो खत्तधम्मानं, ततो पुच्छि अनन्तरा॥", + "‘‘कच्‍चिन्‍नु भोतो कुसलं, कच्‍चि भोतो अनामयं।", + "कच्‍चि रट्ठमिदं फीतं, धम्मेन मनुसाससि’’॥", + "‘‘कुसलञ्‍चेव", + "अथो रट्ठमिदं फीतं, धम्मेनं मनुसासहं॥", + "‘‘कच्‍चि भोतो अमच्‍चेसु, दोसो कोचि न विज्‍जति।", + "कच्‍चि च ते तवत्थेसु, नावकङ्खन्ति जीवितं’’॥", + "‘‘अथोपि मे अमच्‍चेसु, दोसो कोचि न विज्‍जति।", + "अथोपि ते ममत्थेसु, नावकङ्खन्ति जीवितं’’॥", + "‘‘कच्‍चि", + "पुत्तरूपयसूपेता, तव छन्दवसानुगा’’॥", + "‘‘अथो मे सादिसी भरिया, अस्सवा पियभाणिनी।", + "पुत्तरूपयसूपेता, मम छन्दवसानुगा’’॥", + "‘‘कच्‍चि रट्ठं अनुप्पीळं, अकुतोचिउपद्दवं।", + "असाहसेन धम्मेन, समेन मनुसाससि’’॥", + "‘‘अथो रट्ठं अनुप्पीळं, अकुतोचिउपद्दवं।", + "असाहसेन धम्मेन, समेन मनुसासहं’’॥", + "‘‘कच्‍चि सन्तो अपचिता, असन्तो परिवज्‍जिता।", + "नो चे", + "‘‘सन्तो", + "धम्ममेवानुवत्तामि, अधम्मो मे निरङ्कतो’’॥", + "‘‘कच्‍चि नानागतं", + "कच्‍चि मत्तो", + "‘‘नाहं अनागतं", + "ठितो दससु धम्मेसु, परलोकं न सन्तसे", + "‘‘दानं सीलं परिच्‍चागं, अज्‍जवं मद्दवं तपं।", + "अक्‍कोधं अविहिंसञ्‍च, खन्तिञ्‍च", + "‘‘इच्‍चेते कुसले धम्मे, ठिते पस्सामि अत्तनि।", + "ततो मे जायते पीति, सोमनस्सञ्‍चनप्पकं॥", + "‘‘सुमुखो", + "भावदोसमनञ्‍ञाय, अस्माकायं विहङ्गमो॥", + "‘‘सो कुद्धो फरुसं वाचं, निच्छारेसि अयोनिसो।", + "यानस्मासु", + "‘‘अत्थि मे तं अतिसारं, वेगेन मनुजाधिप।", + "धतरट्ठे च बद्धस्मिं, दुक्खं मे विपुलं अहु॥", + "‘‘त्वं नो पिताव पुत्तानं, भूतानं धरणीरिव।", + "अस्माकं अधिपन्‍नानं, खमस्सु राजकुञ्‍जर’’॥", + "‘‘एतं", + "खिलं पभिन्दसि पक्खि, उजुकोसि विहङ्गम’’॥", + "‘‘यं", + "रजतं जातरूपञ्‍च, मुत्ता वेळुरिया बहू॥", + "‘‘मणयो सङ्खमुत्तञ्‍च, वत्थकं हरिचन्दनं।", + "अजिनं दन्तभण्डञ्‍च, लोहं काळायसं बहुं।", + "एतं ददामि वो वित्तं, इस्सरियं", + "‘‘अद्धा अपचिता त्यम्हा, सक्‍कता च रथेसभ।", + "धम्मेसु वत्तमानानं, त्वं नो आचरियो भव॥", + "‘‘आचरिय समनुञ्‍ञाता, तया अनुमता मयं।", + "तं पदक्खिणतो कत्वा, ञातिं", + "‘‘सब्बरत्तिं चिन्तयित्वा, मन्तयित्वा यथातथं।", + "कासिराजा अनुञ्‍ञासि, हंसानं पवरुत्तमं’’॥", + "‘‘ततो रत्या विवसाने, सूरियुग्गमनं", + "पेक्खतो कासिराजस्स, भवना ते", + "‘‘ते अरोगे अनुप्पत्ते, दिस्वान परमे दिजे।", + "केकाति मकरुं हंसा, पुथुसद्दो अजायथ॥", + "‘‘ते", + "समन्ता परिकिरिंसु, अण्डजा लद्धपच्‍चया’’॥", + "‘‘एवं मित्तवतं अत्था, सब्बे होन्ति पदक्खिणा।", + "हंसा यथा धतरट्ठा, ञातिसङ्घं उपागमु’’न्ति॥", + "‘‘नेव", + "सुकिच्छरूपं वतिदं परित्तं, पत्थोदनो नालमयं दुविन्‍नं’’॥", + "‘‘अप्पम्हा अप्पकं दज्‍जा, अनुमज्झतो मज्झकं।", + "बहुम्हा बहुकं दज्‍जा, अदानं नुपपज्‍जति", + "‘‘तं तं वदामि कोसिय, देहि दानानि भुञ्‍ज च।", + "अरियमग्गं समारूह", + "‘‘मोघञ्‍चस्स", + "अतिथिस्मिं यो निसिन्‍नस्मिं, एको भुञ्‍जति भोजनं॥", + "‘‘तं तं वदामि कोसिय, देहि दानानि भुञ्‍ज च।", + "अरियमग्गं समारूह, नेकासी लभते सुखं’’॥", + "‘‘सच्‍चञ्‍चस्स हुतं होति, सच्‍चञ्‍चापि समीहितं।", + "अतिथिस्मिं यो निसिन्‍नस्मिं, नेको भुञ्‍जति भोजनं॥", + "‘‘तं तं वदामि कोसिय, देहि दानानि भुञ्‍ज च।", + "अरियमग्गं समारूह, नेकासी लभते सुखं’’॥", + "‘‘सरञ्‍च जुहति पोसो, बहुकाय गयाय च।", + "दोणे तिम्बरुतित्थस्मिं, सीघसोते महावहे॥", + "‘‘अत्र चस्स हुतं होति, अत्र चस्स समीहितं।", + "अतिथिस्मिं", + "‘‘तं", + "अरियमग्गं समारूह, नेकासी लभते सुखं’’॥", + "‘‘बळिसञ्हि सो निगिलति", + "अतिथिस्मिं यो निसिन्‍नस्मिं, एको भुञ्‍जति भोजनं॥", + "‘‘तं तं वदामि कोसिय, देहि दानानि भुञ्‍ज च।", + "अरियमग्गं समारूह, नेकासी लभते सुखं’’॥", + "‘‘उळारवण्णा वत ब्राह्मणा इमे, अयञ्‍च वो सुनखो किस्स हेतु।", + "उच्‍चावचं वण्णनिभं विकुब्बति, अक्खाथ नो ब्राह्मणा के नु तुम्हे’’॥", + "‘‘चन्दो च सूरियो च", + "सक्‍कोहमस्मि तिदसानमिन्दो, एसो च खो पञ्‍चसिखोति वुच्‍चति॥", + "‘‘पाणिस्सरा मुदिङ्गा च", + "सुत्तमेनं पबोधेन्ति, पटिबुद्धो च नन्दति’’॥", + "‘‘ये केचिमे मच्छरिनो कदरिया, परिभासका समणब्राह्मणानं।", + "इधेव निक्खिप्प सरीरदेहं, कायस्स", + "‘‘ये केचिमे सुग्गतिमासमाना", + "इधेव निक्खिप्प सरीरदेहं, कायस्स भेदा सुगतिं वजन्ति’’॥", + "‘‘त्वं", + "तवेव अत्थाय इधागतम्हा, मा पापधम्मो निरयं गमित्थ’’", + "‘‘अद्धा", + "सोहं तथा करिस्सामि, सब्बं वुत्तं हितेसिभि॥", + "‘‘एसाहमज्‍जेव उपारमामि, न चापिहं", + "न चापि मे किञ्‍चि अदेय्यमत्थि, न चापिदत्वा उदकं पिवामि", + "‘‘एवञ्‍च मे ददतो सब्बकालं", + "ततो अहं पब्बजिस्सामि सक्‍क, हित्वान कामानि यथोधिकानि’’॥", + "‘‘नगुत्तमे गिरिवरे गन्धमादने, मोदन्ति", + "अथागमा इसिवरो सब्बलोकगू, सुपुप्फितं दुमवरसाखमादिय॥", + "‘‘सुचिं सुगन्धं तिदसेहि सक्‍कतं, पुप्फुत्तमं अमरवरेहि सेवितं।", + "अलद्ध मच्‍चेहि व दानवेहि वा, अञ्‍ञत्र देवेहि तदारहं हिदं", + "‘‘ततो चतस्सो कनकत्तचूपमा, उट्ठाय नारियो पमदाधिपा मुनिं।", + "आसा च सद्धा च सिरी ततो हिरी, इच्‍चब्रवुं नारददेव ब्राह्मणं॥", + "‘‘सचे", + "ददाहि नो सब्बा गति ते इज्झतु, तुवम्पि नो होहि यथेव वासवो॥", + "‘‘तं याचमानाभिसमेक्ख नारदो, इच्‍चब्रवी संकलहं उदीरयि।", + "न मय्हमत्थत्थि इमेहि कोचि नं, यायेव वो सेय्यसि सा पिळन्धथ’’", + "‘‘त्वं नोत्तमेवाभिसमेक्ख नारद, यस्सिच्छसि", + "यस्सा हि नो नारद त्वं पदस्ससि, सायेव नो हेहिति सेट्ठसम्मता’’॥", + "‘‘अकल्‍लमेतं वचनं सुगत्ते, को ब्राह्मणो संकलहं उदीरये।", + "गन्त्वान भूताधिपमेव पुच्छथ, सचे न जानाथ इधुत्तमाधमं’’॥", + "‘‘ता नारदेन परमप्पकोपिता, उदीरिता वण्णमदेन मत्ता।", + "सकासे", + "‘‘ता दिस्वा आयत्तमना पुरिन्ददो, इच्‍चब्रवी देववरो कतञ्‍जली।", + "सब्बाव वो होथ सुगत्ते सादिसी, को नेव भद्दे कलहं उदीरयि’’॥", + "‘‘यो", + "सो नोब्रवि", + "सचे न जानाथ इधुत्तमाधमं’’॥", + "‘‘असु", + "विचेय्य दानानि ददाति कोसियो, यस्सा हि सो दस्सति साव सेय्यसि’’॥", + "‘‘असू", + "स कोसियो दुल्‍लभपानभोजनो, तस्स सुधं पापय देवसारथि’’॥", + "‘‘स", + "सुखिप्पमेव", + "‘‘उदग्गिहुत्तं उपतिट्ठतो हि मे, पभङ्करं लोकतमोनुदुत्तमं।", + "सब्बानि भूतानि अधिच्‍च", + "‘‘सङ्खूपमं सेतमतुल्यदस्सनं, सुचिं सुगन्धं पियरूपमब्भुतं।", + "अदिट्ठपुब्बं मम जातु चक्खुभि", + "‘‘अहं", + "जानासि मं मातलि देवसारथि, भुञ्‍जस्सु भत्तुत्तम माभिवारयि", + "‘‘भुत्ता च सा द्वादस हन्ति पापके, खुदं पिपासं अरतिं दरक्‍लमं", + "कोधूपनाहञ्‍च विवादपेसुणं, सीतुण्हतन्दिञ्‍च रसुत्तमं इदं’’॥", + "‘‘न कप्पती मातलि मय्ह भुञ्‍जितुं, पुब्बे अदत्वा इति मे वतुत्तमं।", + "न चापि एकास्नमरीयपूजितं", + "‘‘थीघातका ये चिमे पारदारिका, मित्तद्दुनो ये च सपन्ति सुब्बते।", + "सब्बे च ते मच्छरिपञ्‍चमाधमा, तस्मा अदत्वा उदकम्पि नास्निये", + "‘‘सो हित्थिया वा पुरिसस्स वा पन, दस्सामि दानं विदुसम्पवण्णितं।", + "सद्धा वदञ्‍ञू इध वीतमच्छरा, भवन्ति", + "‘‘अतो मता", + "आसा च सद्धा च सिरी ततो हिरी", + "‘‘ता", + "कञ्‍ञा चतस्सो चतुरो चतुद्दिसा, इच्‍चब्रवी मातलिनो च सम्मुखा॥", + "‘‘पुरिमं दिसं का त्वं पभासि देवते, अलङ्कता तारवराव ओसधी।", + "पुच्छामि तं कञ्‍चनवेल्‍लिविग्गहे, आचिक्ख मे त्वं कतमासि देवता॥", + "‘‘सिराह देवीमनुजेभि", + "सुधाविवादेन तवन्तिमागता, तं", + "‘‘यस्साहमिच्छामि सुधं", + "सिरीति मं जानहि जूहतुत्तम, तं मं सुधाय वरपञ्‍ञ भाजय’’॥", + "‘‘सिप्पेन विज्‍जाचरणेन बुद्धिया, नरा उपेता पगुणा सकम्मुना", + "तया विहीना न लभन्ति किञ्‍चनं", + "‘‘पस्सामि", + "तयानुगुत्तो सिरि जातिमामपि", + "‘‘तं तं असच्‍चं अविभज्‍जसेविनिं, जानामि मूळ्हं विदुरानुपातिनिं।", + "न तादिसी अरहति आसनूदकं, कुतो सुधा गच्छ न मय्ह रुच्‍चसि’’॥", + "‘‘का", + "ओसित्तवण्णं परिदय्ह सोभसि, कुसग्गिरत्तं अपिळय्ह मञ्‍जरिं॥", + "‘‘मिगीव भन्ता सरचापधारिना, विराधिता मन्दमिव उदिक्खसि।", + "को ते दुतीयो इध मन्दलोचने, न", + "‘‘न मे दुतीयो इध मत्थि कोसिय, मसक्‍कसारप्पभवम्हि देवता।", + "आसा सुधासाय तवन्तिमागता, तं मं सुधाय वरपञ्‍ञ भाजय’’॥", + "‘‘आसाय यन्ति वाणिजा धनेसिनो, नावं समारुय्ह परेन्ति अण्णवे।", + "ते तत्थ सीदन्ति अथोपि एकदा, जीनाधना एन्ति विनट्ठपाभता॥", + "‘‘आसाय खेत्तानि कसन्ति कस्सका, वपन्ति बीजानि करोन्तुपायसो।", + "ईतीनिपातेन अवुट्ठिताय", + "‘‘अथत्तकारानि करोन्ति भत्तुसु, आसं पुरक्खत्वा नरा सुखेसिनो।", + "ते भत्तुरत्था अतिगाळ्हिता पुन, दिसा पनस्सन्ति अलद्ध किञ्‍चनं॥", + "‘‘हित्वान", + "तपन्ति", + "‘‘आसा", + "न तादिसी अरहति आसनूदकं, कुतो सुधा गच्छ न मय्ह रुच्‍चसि’’॥", + "‘‘दद्दल्‍लमाना यससा यसस्सिनी, जिघञ्‍ञनामव्हयनं दिसं पति।", + "पुच्छामि तं कञ्‍चनवेल्‍लिविग्गहे, आचिक्ख मे त्वं कतमासि देवता’’॥", + "‘‘सद्धाह देवीमनुजेहि", + "सुधाविवादेन तवन्तिमागता, तं मं सुधाय वरपञ्‍ञ भाजय’’॥", + "‘‘दानं दमं चागमथोपि संयमं, आदाय सद्धाय करोन्ति हेकदा।", + "थेय्यं मुसा कूटमथोपि पेसुणं, करोन्ति हेके पुन विच्‍चुता तया॥", + "‘‘भरियासु पोसो सदिसीसु पेक्खवा", + "विनेत्वान", + "‘‘त्वमेव सद्धे परदारसेविनी, पापं करोसि कुसलम्पि रिञ्‍चसि।", + "न तादिसी अरहति आसनूदकं, कुतो सुधा गच्छ न मय्ह रुच्‍चसि’’॥", + "‘‘जिघञ्‍ञरत्तिं", + "तथूपमा मं पटिभासि देवते, आचिक्ख मे त्वं कतमासि अच्छरा॥", + "‘‘काला", + "का तिट्ठसि मन्दमिगावलोकयं", + "‘‘हिराह देवीमनुजेहि पूजिता, अपापसत्तूपनिसेविनी सदा।", + "सुधाविवादेन तवन्तिमागता, साहं न सक्‍कोमि सुधम्पि याचितुं।", + "कोपीनरूपा विय याचनित्थिया’’॥", + "‘‘धम्मेन ञायेन सुगत्ते लच्छसि, एसो", + "तं तं अयाचन्तिमहं निमन्तये, सुधाय यञ्‍चिच्छसि तम्पि दम्मि ते॥", + "‘‘सा त्वं मया अज्‍ज सकम्हि अस्समे, निमन्तिता कञ्‍चनवेल्‍लिविग्गहे।", + "तुवञ्हि मे सब्बरसेहि पूजिया, तं पूजयित्वान सुधम्पि अस्निये’’॥", + "‘‘सा कोसियेनानुमता जुतीमता, अद्धा हिरि रम्मं पाविसि यस्समं।", + "उदकवन्तं", + "‘‘रुक्खग्गहाना बहुकेत्थ पुप्फिता, अम्बा पियाला पनसा च किंसुका।", + "सोभञ्‍जना लोद्दमथोपि पद्मका, केका च भङ्गा तिलका सुपुप्फिता॥", + "‘‘साला", + "उद्दालका पाटलि सिन्दुवारका", + "‘‘हरेणुका वेळुका केणु", + "मोचा कदली बहुकेत्थ सालियो, पवीहयो आभूजिनो च", + "‘‘तस्सेवुत्तरपस्सेन", + "अकक्‍कसा अपब्भारा, साधु अप्पटिगन्धिका॥", + "‘‘तत्थ मच्छा सन्‍निरता, खेमिनो बहुभोजना।", + "सिङ्गू सवङ्का संकुला", + "आळिगग्गरकाकिण्णा, पाठीना काकमच्छका॥", + "‘‘तत्थ पक्खी सन्‍निरता, खेमिनो बहुभोजना।", + "हंसा कोञ्‍चा मयूरा च, चक्‍कवाका च कुक्‍कुहा।", + "कुणालका बहू चित्रा, सिखण्डी जीवजीवका॥", + "‘‘तत्थ पानाय मायन्ति, नाना मिगगणा बहू।", + "सीहा ब्यग्घा वराहा च, अच्छकोकतरच्छयो॥", + "‘‘पलासादा", + "एणेय्या च वराहा च, गणिनो नीकसूकरा।", + "कदलिमिगा बहुकेत्थ, बिळारा ससकण्णिका", + "‘‘छमागिरी पुप्फविचित्रसन्थता, दिजाभिघुट्ठा दिजसङ्घसेविता’’॥", + "‘‘सा", + "तस्सा", + "अत्रिच्‍च", + "‘‘तस्सा तदा कोच्छगताय कोसियो, यदिच्छमानाय जटाजिनन्धरो", + "नवेहि पत्तेहि सयं सहूदकं, सुधाभिहासी तुरितो महामुनि॥", + "‘‘सा तं पटिग्गय्ह उभोहि पाणिभि, इच्‍चब्रवि अत्तमना जटाधरं।", + "‘हन्दाहं एतरहि पूजिता तया, गच्छेय्यं ब्रह्मे तिदिवं जिताविनी’॥", + "‘‘सा कोसियेनानुमता जुतीमता, उदीरिता", + "सकासे गन्त्वान सहस्सचक्खुनो, अयं सुधा वासव देहि मे जयं॥", + "‘‘तमेन", + "सा पञ्‍जली देवमनुस्सपूजिता, नवम्हि कोच्छम्हि यदा उपाविसि’’॥", + "‘‘तमेव", + "गन्त्वान वाक्यं मम ब्रूहि कोसियं, आसाय सद्धा", + "हिरी सुधं केन मलत्थ हेतुना॥", + "‘‘तं", + "जम्बोनदीसं तपनेय्यसन्‍निभं", + "‘‘सुवण्णचन्देत्थ बहू निपातिता, हत्थी गवस्सा किकिब्यग्घदीपियो", + "एणेय्यका लङ्घमयेत्थ पक्खिनो", + "‘‘तत्थस्सराजहरयो अयोजयुं, दससतानि सुसुनागसादिसे।", + "अलङ्कते कञ्‍चनजालुरच्छदे, आवेळिने सद्दगमे असङ्गिते॥", + "‘‘तं यानसेट्ठं अभिरुय्ह मातलि, दिसा इमायो", + "नभञ्‍च सेलञ्‍च वनप्पतिनिञ्‍च", + "‘‘स खिप्पमेव उपगम्म अस्समं, पावारमेकंसकतो कतञ्‍जली।", + "बहुस्सुतं वुद्धं विनीतवन्तं, इच्‍चब्रवी मातलि देवब्राह्मणं॥", + "‘‘इन्दस्स वाक्यं निसामेहि कोसिय, दूतो अहं पुच्छति तं पुरिन्ददो।", + "आसाय सद्धा सिरिया च कोसिय, हिरी सुधं केन मलत्थ हेतुना’’॥", + "‘‘अन्धा", + "आसा विसंवादिकसम्मता हि मे, हिरी च अरियम्हि गुणे पतिट्ठिता’’॥", + "‘‘कुमारियो याचिमा गोत्तरक्खिता, जिण्णा च या या च सभत्तुइत्थियो।", + "ता छन्दरागं पुरिसेसु उग्गतं, हिरिया निवारेन्ति सचित्तमत्तनो॥", + "‘‘सङ्गामसीसे सरसत्तिसंयुते, पराजितानं पततं पलायिनं।", + "हिरिया निवत्तन्ति जहित्व", + "‘‘वेला यथा सागरवेगवारिनी, हिराय हि पापजनं निवारिनी।", + "तं सब्बलोके हिरिमरियपूजितं, इन्दस्स तं वेदय देवसारथि’’॥", + "‘‘को ते इमं कोसिय दिट्ठिमोदहि, ब्रह्मा महिन्दो अथ वा पजापति।", + "हिराय देवेसु हि सेट्ठसम्मता, धीता महिन्दस्स महेसि जायथ’’॥", + "‘‘हन्देहि दानि तिदिवं अपक्‍कम", + "इन्दो च तं इन्दसगोत्त कङ्खति, अज्‍जेव त्वं इन्दसहब्यतं वज’’॥", + "‘‘एवं विसुज्झन्ति", + "ये केचि मद्दक्खु सुधाय भोजनं, सब्बेव ते इन्दसहब्यतं गता’’॥", + "‘‘हिरी", + "अनुरुद्धो पञ्‍चसिखो, आनन्दो आसि मातलि॥", + "‘‘सूरियो कस्सपो भिक्खु, मोग्गल्‍लानोसि चन्दिमा।", + "नारदो", + "‘‘अथज्‍जुनो नकुलो भीमसेनो", + "एते पती पञ्‍च मत्तिच्‍च नारी, अकासि खुज्‍जवामनकेन", + "‘‘एता च अञ्‍ञा च अकंसु पापं, तस्माहमित्थीनं न विस्ससे नप्पसंसे।", + "मही यथा जगति समानरत्ता, वसुन्धरा इतरीतरापतिट्ठा", + "सब्बसहा अफन्दना अकुप्पा, तथित्थियो तायो न विस्ससे नरो॥", + "‘‘सीहो", + "पसय्हखादी परहिंसने रतो, तथित्थियो तायो न विस्ससे नरो॥", + "‘‘यथा", + "इस्ससिङ्घमिव परिवत्ता", + "‘‘सोब्भमिव पटिच्छन्‍ना, पातालमिव दुप्पुरा।", + "रक्खसी विय दुत्तोसा, यमोवेकन्तहारियो॥", + "विसरुक्खो विय निच्‍चफला, नासयन्ति घरे भोगं।", + "रतनन्तकरित्थियो’’ति", + "‘गोणं", + "भञ्‍जन्ति रथं अयानका, अतिवाहेन हनन्ति पुङ्गवं।", + "दोहेन हनन्ति वच्छकं, भरिया ञातिकुले पदुस्सती’’’ति॥", + "‘अगुणं धनु ञातिकुले च भरिया, पारं नावा अक्खभग्गञ्‍च यानं।", + "दूरे", + "‘दलिद्दं आतुरञ्‍चापि, जिण्णकं सुरसोण्डकं।", + "पमत्तं मुद्धपत्तञ्‍च, सब्बकिच्‍चेसु", + "सब्बकामप्पदानेन", + "‘आरामसीला च", + "आदासदुस्समण्डनमनुयुत्ता, या", + "‘या", + "नवहेतेहि ठानेहि, पदोसमाहरन्ति इत्थियो’’’ति॥", + "‘पवासं", + "दिस्वान पतिमागतं", + "भत्तारवण्णं न कदाचि भासति, एते पदुट्ठाय भवन्ति लक्खणा॥", + "‘अनत्थं तस्स चरति असञ्‍ञता, अत्थञ्‍च हापेति अकिच्‍चकारिनी।", + "परिदहित्वा", + "‘परिवत्तजाता च", + "उच्‍चारपस्सावमभिण्हं गच्छति, एते पदुट्ठाय भवन्ति लक्खणा॥", + "‘‘विलोममाचरति अकिच्‍चकारिनी, सद्दं निसामेति परस्स भासतो।", + "निहतभोगा च करोति सन्थवं, एते पदुट्ठाय भवन्ति लक्खणा॥", + "‘किच्छेन लद्धं कसिराभतं", + "पटिविस्सकेहि च करोति सन्थवं, एते पदुट्ठाय भवन्ति लक्खणा॥", + "‘निक्खन्तपादा विसिखानुचारिनी, निच्‍चञ्‍च सामिम्हि", + "अतिचारिनी होति अपेतगारवा", + "‘अभिक्खणं", + "दिसोदिसं", + "‘सब्बा नदी वङ्कगती", + "सब्बित्थियो करे पापं, लभमाने निवातके॥", + "‘सचे लभेथ खणं वा रहो वा, निवातकं वापि लभेथ तादिसं।", + "सब्बाव इत्थी कयिरुं नु", + "‘‘नरानमारामकरासु", + "सब्बत्थ नापीतिकरापि", + "‘यं वे", + "तं तादिसं मच्‍चं चजित्वा भरिया, अञ्‍ञं दिस्वा पुरिसं पीठसप्पिं॥", + "‘बकस्स च बावरिकस्स", + "अवाचरी", + "‘पिङ्गियानी", + "अवाचरी पट्ठवसानुगस्स, तं वापि सा नाज्झगा कामकामिनी॥", + "‘लुद्धानं", + "नादेवसत्तो पुरिसो, थीनं सद्धातुमरहति॥", + "‘न ता पजानन्ति कतं न किच्‍चं, न मातरं पितरं भातरं वा।", + "अनरिया समतिक्‍कन्तधम्मा, सस्सेव चित्तस्स वसं वजन्ति॥", + "‘चिरानुवुट्ठम्पि", + "आवासु किच्‍चेसु च नं जहन्ति, तस्माहमित्थीनं न विस्ससामि॥", + "‘थीनञ्हि चित्तं यथा वानरस्स, कन्‍नप्पकन्‍नं यथा रुक्खछाया।", + "चलाचलं हदयमित्थियानं, चक्‍कस्स नेमि विय परिवत्तति॥", + "‘यदा ता पस्सन्ति समेक्खमाना, आदेय्यरूपं पुरिसस्स वित्तं।", + "सण्हाहि", + "‘यदा न पस्सन्ति समेक्खमाना, आदेय्यरूपं पुरिसस्स वित्तं।", + "समन्ततो नं परिवज्‍जयन्ति, तिण्णो नदीपारगतोव कुल्‍लं॥", + "‘सिलेसूपमां", + "सेवन्ति हेता पियमप्पियञ्‍च, नावा यथा ओरकूलं", + "‘न ता एकस्स न द्विन्‍नं, आपणोव पसारितो।", + "यो ता मय्हन्ति मञ्‍ञेय्य, वातं जालेन बाधये", + "‘यथा नदी च पन्थो च, पानागारं सभा पपा।", + "एवं लोकित्थियो नाम, वेला तासं न विज्‍जति", + "‘घतासनसमा एता, कण्हसप्पसिरूपमा।", + "गावो बहितिणस्सेव, ओमसन्ति वरं वरं॥", + "‘घतासनं कुञ्‍जरं कण्हसप्पं, मुद्धाभिसित्तं पमदा च सब्बा।", + "एते नरो", + "‘नच्‍चन्तवण्णा", + "न परस्स भरिया न धनस्स हेतु, एतित्थियो पञ्‍च न सेवितब्बा’’’॥", + "‘‘पुण्णम्पि चेमं पथविं धनेन, दज्‍जित्थिया पुरिसो सम्मताय।", + "लद्धा खणं अतिमञ्‍ञेय्य तम्पि, तासं वसं असतीनं न गच्छे॥", + "‘‘उट्ठाहकं", + "आवासु किच्‍चेसु च नं जहन्ति, तस्माहमित्थीनं", + "‘‘न विस्ससे इच्छति मन्ति पोसो, न विस्ससे रोदति मे सकासे।", + "सेवन्ति हेता पियमप्पियञ्‍च, नावा यथा ओरकूलं परञ्‍च॥", + "‘‘न विस्ससे साखपुराणसन्थतं, न", + "न विस्ससे राजानं सखा", + "‘‘न विस्ससे रामकरासु नारिसु, अच्‍चन्तसीलासु असञ्‍ञतासु।", + "अच्‍चन्तपेमानुगतस्स भरिया, न विस्ससे तित्थसमा हि नारियो॥", + "‘‘हनेय्युं छिन्देय्युं छेदापेय्युम्पि", + "मा दीनकामासु असञ्‍ञतासु, भावं करे गङ्गतित्थूपमासु॥", + "‘‘मुसा तासं यथा सच्‍चं, सच्‍चं तासं यथा मुसा।", + "गावो बहितिणस्सेव, ओमसन्ति वरं वरं॥", + "‘‘गतेनेता पलोभेन्ति, पेक्खितेन म्हितेन च।", + "अथोपि दुन्‍निवत्थेन, मञ्‍जुना भणितेन च॥", + "‘‘चोरियो कथिना", + "न ता किञ्‍चि न जानन्ति, यं मनुस्सेसु वञ्‍चनं॥", + "‘‘असा", + "सारत्ता च पगब्भा च, सिखी सब्बघसो यथा॥", + "‘‘नत्थित्थीनं", + "सेवन्ति हेता पियमप्पियञ्‍च, नावा यथा ओरकूलं परञ्‍च॥", + "‘‘नत्थित्थीनं पियो नाम, अप्पियोपि न विज्‍जति।", + "धनत्ता", + "‘‘हत्थिबन्धं", + "छवडाहकं पुप्फछड्डकं, सधनमनुपतन्ति नारियो॥", + "‘‘कुलपुत्तम्पि जहन्ति अकिञ्‍चनं, छवकसमसदिसम्पि", + "अनुगच्छन्ति", + "‘‘चत्तारोमे न पूरेन्ति, ते मे सुणाथ भासतो।", + "समुद्दो ब्राह्मणो राजा, इत्थी चापि दिजम्पति॥", + "‘‘सरिता सागरं यन्ति, या काचि पथविस्सिता।", + "ता समुद्दं न पूरेन्ति, ऊनत्ता हि न पूरति॥", + "‘‘ब्राह्मणो च अधीयान, वेदमक्खानपञ्‍चमं।", + "भिय्योपि सुतमिच्छेय्य, ऊनत्ता हि न पूरति॥", + "‘‘राजा च पथविं सब्बं, ससमुद्दं सपब्बतं।", + "अज्झावसं विजिनित्वा, अनन्तरतनोचितं।", + "पारं", + "‘‘एकमेकाय इत्थिया, अट्ठट्ठ पतिनो सिया।", + "सूरा च बलवन्तो च, सब्बकामरसाहरा।", + "करेय्य नवमे छन्दं, ऊनत्ता हि न पूरति॥", + "‘‘सब्बित्थियो", + "सब्बित्थियो कण्टकानंव साखा, सब्बित्थियो धनहेतु वजन्ति॥", + "‘‘वातञ्‍च जालेन नरो परामसे, ओसिञ्‍चये", + "सकेन हत्थेन करेय्य घोसं", + "‘‘चोरीनं बहुबुद्धीनं, यासु सच्‍चं सुदुल्‍लभं।", + "थीनं भावो दुराजानो, मच्छस्सेवोदके गतं॥", + "‘‘अनला मुदुसम्भासा, दुप्पूरा ता नदीसमा।", + "सीदन्ति नं विदित्वान, आरका परिवज्‍जये॥", + "‘‘आवट्टनी महामाया, ब्रह्मचरियविकोपना।", + "सीदन्ति नं विदित्वान, आरका परिवज्‍जये॥", + "‘‘यं", + "जातवेदोव सण्ठानं, खिप्पं अनुदहन्ति न’’न्ति॥", + "‘‘सल्‍लपे निसितखग्गपाणिना, पण्डितो अपि पिसाचदोसिना।", + "उग्गतेजमुरगम्पि आसिदे, एको एकाय पमदाय नालपे", + "‘‘लोकचित्तमथना हि नारियो, नच्‍चगीतभणितम्हितावुधा।", + "बाधयन्ति अनुपट्ठितस्सतिं", + "‘‘नत्थि", + "ता गिलन्ति पुरिसस्स पाभतं, सागरेव मकरं तिमिङ्गलो", + "‘‘पञ्‍चकामगुणसातगोचरा, उद्धता अनियता असञ्‍ञता।", + "ओसरन्ति पमदा पमादिनं, लोणतोयवतियंव आपका॥", + "‘‘यं नरं उपलपेन्ति", + "जातवेदसदिसम्पि तादिसं, रागदोसवधियो", + "‘‘अड्ढं ञत्वा पुरिसं महद्धनं, ओसरन्ति सधना सहत्तना।", + "रत्तचित्तमतिवेठयन्ति नं, साल मालुवलताव कानने॥", + "‘‘ता उपेन्ति विविधेन छन्दसा, चित्रबिम्बमुखियो अलङ्कता।", + "उहसन्ति", + "‘‘जातरूपमणिमुत्तभूसिता, सक्‍कता पतिकुलेसु नारियो।", + "रक्खिता अतिचरन्ति सामिकं, दानवंव हदयन्तरस्सिता", + "‘‘तेजवापि", + "नारिनं वसगतो न भासति, राहुना उपहतोव चन्दिमा॥", + "‘‘यं करेय्य कुपितो दिसो दिसं, दुट्ठचित्तो", + "तेन भिय्यो ब्यसनं निगच्छति, नारिनं वसगतो अपेक्खवा॥", + "‘‘केसलूननखछिन्‍नतज्‍जिता, पादपाणिकसदण्डताळिता।", + "हीनमेवुपगता हि नारियो, ता रमन्ति कुणपेव मक्खिका॥", + "‘‘ता कुलेसु विसिखन्तरेसु वा, राजधानिनिगमेसु वा पुन", + "ओड्डितं नमुचिपासवाकरं", + "‘‘ओस्सजित्व", + "देवताहि निरयं निमिस्सति, छेदगामिमणियंव वाणिजो॥", + "‘‘सो इध गरहितो परत्थ च, दुम्मती उपहतो", + "‘‘सो उपेति निरयं पतापनं, सत्तिसिम्बलिवनञ्‍च", + "आवसित्वा तिरच्छानयोनियं, पेतराजविसयं न मुञ्‍चति", + "‘‘दिब्यखिड्डरतियों", + "नासयन्ति पमदा पमादिनं, दुग्गतिञ्‍च पटिपादयन्ति नं॥", + "‘‘दिब्यखिड्डरतियो न दुल्‍लभा, चक्‍कवत्तिचरितञ्‍च मानुसे।", + "सोण्णब्यम्हनिलया", + "‘‘कामधातुसमतिक्‍कमा गति, रूपधातुया भावो", + "वीतरागविसयूपपत्तिया, ये चरन्ति पमदाहनत्थिका॥", + "‘‘सब्बदुक्खसमतिक्‍कमं सिवं, अच्‍चन्तमचलितं असङ्खतं।", + "निब्बुतेहि सुचिही न दुल्‍लभं, ये चरन्ति पमदाहनत्थिका’’ति॥", + "‘‘कुणालोहं तदा आसिं, उदायी फुस्सकोकिलो।", + "आनन्दो", + "परिसा बुद्धपरिसा, एवं धारेथ जातक’’न्ति॥", + "‘‘कस्मा तुवं रसक एदिसानि, करोसि कम्मानि सुदारुणानि।", + "हनासि इत्थी पुरिसे च मूळ्हो, मंसस्स हेतु अदु", + "‘‘नं", + "भत्ता च मे भगवा भूमिपालो, सो खादति मंसं भदन्तेदिसं’’॥", + "‘‘सचे तुवं भत्तुरत्थे पयुत्तो, करोसि कम्मानि सुदारुणानि।", + "पातोव अन्तेपुरं पापुणित्वा, लपेय्यासि मे राजिनो सम्मुखे तं’’॥", + "‘‘तथा करिस्सामि अहं भदन्ते, यथा तुवं", + "पातोव अन्तेपुरं पापुणित्वा, वक्खामि", + "ततो", + "काळो रसकमादाय, राजानं उपसङ्कमि।", + "उपसङ्कम्म", + "‘‘सच्‍चं किर महाराज, रसको पेसितो तया।", + "हनति इत्थिपुरिसे, तुवं मंसानि खादसि’’॥", + "‘‘एवमेव तथा काळ, रसको पेसितो मया।", + "मम अत्थं करोन्तस्स, किमेतं परिभाससि’’॥", + "‘‘आनन्दो सब्बमच्छानं, खादित्वा रसगिद्धिमा।", + "परिक्खीणाय परिसाय, अत्तानं खादिया मतो॥", + "‘‘एवं पमत्तो रसगारवे रत्तो", + "विधम्म पुत्ते चजि", + "‘‘इदं", + "मा त्वं इमं केवलं वारिजोव, द्विपदाधिप", + "‘‘सुजातो नाम नामेन, ओरसो तस्स अत्रजो", + "जम्बुपेसिमलद्धान, मतो सो तस्स सङ्खये॥", + "‘‘एवमेव", + "अलद्धा मानुसं मंसं, मञ्‍ञे हिस्सामि", + "‘‘माणव अभिरूपोसि, कुले जातोसि सोत्थिये।", + "न त्वं अरहसि तात, अभक्खं भक्खयेतवे’’॥", + "‘‘रसानं अञ्‍ञतरं एतं, कस्मा", + "सोहं तत्थ गमिस्सामि, यत्थ लच्छामि एदिसं॥", + "‘‘सोवाहं निप्पतिस्सामि, न ते वच्छामि सन्तिके।", + "यस्स मे दस्सनेन त्वं, नाभिनन्दसि ब्राह्मण’’॥", + "‘‘अद्धा अञ्‍ञेपि दायादे, पुत्ते लच्छाम माणव।", + "त्वञ्‍च जम्म विनस्सस्सु, यत्थ पत्तं न तं सुणे’’॥", + "‘‘एवमेव तुवं राज, द्विपदिन्द सुणोहि मे।", + "पब्बाजेस्सन्ति तं रट्ठा, सोण्डं माणवकं यथा’’॥", + "‘‘सुजातो नाम नामेन, भावितत्तान सावको।", + "अच्छरं कामयन्तोव, न सो भुञ्‍जि न सो पिवि॥", + "‘‘कुसग्गेनुदकमादाय", + "एवं मानुसका कामा, दिब्बकामान सन्तिके॥", + "‘‘एवमेव अहं काळ, भुत्वा भक्खं रसुत्तमं।", + "अलद्धा मानुसं मंसं, मञ्‍ञे हिस्सामि जीवितं’’॥", + "‘‘यथापि", + "अभुत्तपरिभोगेन", + "‘‘एवमेव", + "अभक्खं राज भक्खेसि, तस्मा पब्बाजयन्ति तं’’॥", + "‘‘तिट्ठाहीति मया वुत्तो, सो त्वं गच्छसि पम्मुखो", + "अट्ठितो त्वं ठितोम्हीति, लपसि ब्रह्मचारिनि।", + "इदं ते समणायुत्तं, असिञ्‍च मे मञ्‍ञसि कङ्कपत्तं’’", + "‘‘ठितोहमस्मी सधम्मेसु राज, न नामगोत्तं परिवत्तयामि।", + "चोरञ्‍च लोके अठितं वदन्ति, आपायिकं नेरयिकं इतो चुतं॥", + "‘‘सचे त्वं सद्दहसि", + "तेन यञ्‍ञं यजित्वान, एवं सग्गं गमिस्ससि’’॥", + "‘‘किस्मिं नु रट्ठे तव जातिभूमि", + "अक्खाहि मे ब्राह्मण एतमत्थं, किमिच्छसी देमि तयज्‍ज पत्थितं’’॥", + "‘‘गाथा चतस्सो धरणीमहिस्सर, सुगम्भिरत्था वरसागरूपमा।", + "तवेव अत्थाय इधागतोस्मि, सुणोहि गाथा परमत्थसंहिता’’॥", + "‘‘न वे रुदन्ति मतिमन्तो सपञ्‍ञा, बहुस्सुता", + "दीपञ्हि एतं परमं नरानं, यं पण्डिता सोकनुदा भवन्ति॥", + "‘‘अत्तानं", + "किमेव त्वं", + "‘‘नेवाहमत्तानमनुत्थुनामि, न पुत्तदारं न धनं न रट्ठं।", + "सतञ्‍च धम्मो चरितो पुराणो, तं सङ्करं", + "‘‘कतो मया सङ्करो ब्राह्मणेन, रट्ठे सके इस्सरिये ठितेन।", + "तं सङ्करं ब्राह्मणसप्पदाय, सच्‍चानुरक्खी पुनरावजिस्सं’’॥", + "‘‘नेवाहमेतं अभिसद्दहामि, सुखी नरो मच्‍चुमुखा पमुत्तो।", + "अमित्तहत्थं पुनरावजेय्य, कोरब्यसेट्ठ न हि मं उपेसि॥", + "‘‘मुत्तो", + "मधुरं पियं जीवितं लद्ध राज, कुतो तुवं एहिसि मे सकासं’’॥", + "‘‘मतं वरेय्य परिसुद्धसीलो, न जीवितं", + "न हि तं नरं तायति", + "‘‘सचेपि वातो गिरिमावहेय्य, चन्दो च सूरियो च छमा पतेय्युं।", + "सब्बा च नज्‍जो पटिसोतं वजेय्युं, न त्वेवहं राज मुसा भणेय्यं॥", + "सिलुच्‍चयो मेरु समूलमुप्पते, न त्वेवहं राज मुसा भणेय्यं’’", + "‘‘असिञ्‍च सत्तिञ्‍च परामसामि, सपथम्पि ते सम्म अहं करोमि।", + "तया पमुत्तो अनणो भवित्वा, सच्‍चानुरक्खी पुनरावजिस्सं’’॥", + "‘‘यो ते कतो सङ्करो ब्राह्मणेन, रट्ठे सके इस्सरिये ठितेन।", + "तं सङ्करं ब्राह्मणसप्पदाय, सच्‍चानुरक्खी पुनरावजस्सु’’॥", + "‘‘यो मे कतो सङ्करो ब्राह्मणेन, रट्ठे", + "तं सङ्करं ब्राह्मणसप्पदाय, सच्‍चानुरक्खी पुनरावजिस्सं’’॥", + "‘‘मुत्तो च सो पोरिसादस्स हत्था, गन्त्वान तं ब्राह्मणं एतदवोच।", + "सुणोम", + "‘‘सकिदेव सुतसोम, सब्भि होति", + "सा नं सङ्गति पालेति, नासब्भि बहुसङ्गमो॥", + "‘‘सब्भिरेव समासेथ, सब्भि कुब्बेथ सन्थवं।", + "सतं सद्धम्ममञ्‍ञाय, सेय्यो होति न पापियो॥", + "‘‘जीरन्ति वे राजरथा सुचित्ता, अथो सरीरम्पि जरं उपेति।", + "सतञ्‍च धम्मो न जरं उपेति, सन्तो हवे सब्भि पवेदयन्ति॥", + "‘‘नभञ्‍चं", + "ततो हवे दूरतरं वदन्ति, सतञ्‍च धम्मो", + "‘‘सहस्सिया", + "चत्तारि त्वं सहस्सानि, खिप्पं गण्हाहि ब्राह्मण’’॥", + "‘‘आसीतिया नावुतिया", + "पच्‍चत्तमेव सुतसोम जानहि, सहस्सिया नाम का अत्थि", + "‘‘इच्छामि वोहं सुतवुद्धिमत्तनो, सन्तोति मं", + "अहं सवन्तीहि महोदधीव, न हि तात तप्पामि सुभासितेन॥", + "‘‘अग्गि", + "एवम्पि ते पण्डिता राजसेट्ठ, सुत्वा न तप्पन्ति सुभासितेन॥", + "‘‘सकस्स दासस्स यदा सुणोमि, गाथं अहं अत्थवतिं", + "तमेव सक्‍कच्‍च निसामयामि, न", + "‘‘इदं", + "किं कामहेतु परिभाससिमं", + "‘‘अत्तानुरक्खाय भवन्ति हेते, हत्थारोहा रथिका पत्तिका च।", + "अस्सारुहा", + "‘‘सुदुक्‍करं पोरिसादो अकासि, जीवं गहेत्वान अवस्सजी मं।", + "तं तादिसं पुब्बकिच्‍चं सरन्तो, दुब्भे अहं तस्स कथं जनिन्द’’॥", + "‘‘वन्दित्वा सो पितरं मातरञ्‍च, अनुसासेत्वा नेगमञ्‍च बलञ्‍च।", + "सच्‍चवादी सच्‍चानुरक्खमानो, अगमासि सो यत्थ पोरिसादो’’॥", + "‘‘कतो मया सङ्करो ब्राह्मणेन, रट्ठे सके इस्सरिये ठितेन।", + "तं सङ्करं ब्राह्मणसप्पदाय, सच्‍चानुरक्खी", + "यजस्सु यञ्‍ञं खाद मं पोरिसाद’’॥", + "‘‘न हायते खादितं", + "निद्धूमके पचितं साधुपक्‍कं, सुणोम", + "‘‘अधम्मिको", + "धम्मञ्‍चिमा अभिवदन्ति गाथा, धम्मो च अधम्मो च कुहिं समेति॥", + "‘‘अधम्मिकस्स लुद्दस्स, निच्‍चं लोहितपाणिनो।", + "नत्थि सच्‍चं कुतो धम्मो, किं सुतेन करिस्ससि’’॥", + "‘‘यो मंसहेतु मिगवं चरेय्य, यो वा हने पुरिसमत्तहेतु।", + "उभोपि ते पेच्‍च समा भवन्ति, कस्मा नो", + "‘‘पञ्‍च पञ्‍चनखा भक्खा, खत्तियेन पजानता।", + "अभक्खं राज भक्खेसि, तस्मा अधम्मिको तुवं’’॥", + "‘‘मुत्तो तुवं पोरिसादस्स हत्था, गन्त्वा सकं मन्दिरं कामकामी।", + "अमित्तहत्थं", + "‘‘ये", + "तस्मा अहं खत्तधम्मं पहाय, सच्‍चानुरक्खी पुनरागतोस्मि।", + "यजस्सु यञ्‍ञं खाद मं पोरिसाद’’॥", + "‘‘पासादवासा पथवीगवस्सा, कामित्थियो कासिकचन्दनञ्‍च।", + "सब्बं तहिं लभसि", + "‘‘ये", + "‘‘मुत्तो तुवं पोरिसादस्स हत्था, गन्त्वा सकं मन्दिरं कामकामी।", + "अमित्तहत्थं पुनरागतोसि, न हि नून ते मरणभयं जनिन्द।", + "अलीनचित्तो असि", + "‘‘कता", + "विसोधितो परलोकस्स मग्गो, धम्मे ठितो को मरणस्स भाये॥", + "‘‘कता मे कल्याणा अनेकरूपा, यञ्‍ञा यिट्ठा ये विपुला पसत्था।", + "अनानुतप्पं परलोकं गमिस्सं, यजस्सु यञ्‍ञं अद", + "‘‘पिता च माता च उपट्ठिता मे, धम्मेन मे इस्सरियं पसत्थं।", + "विसोधितो परलोकस्स मग्गो, धम्मे ठितो को मरणस्स भाये॥", + "‘‘पिता च माता च उपट्ठिता मे, धम्मेन मे इस्सरियं पसत्थं।", + "अनानुतप्पं परलोकं गमिस्सं, यजस्सु यञ्‍ञं अद मं पोरिसाद॥", + "‘‘ञातीसु", + "विसोधितो परलोकस्स मग्गो, धम्मे ठितो को मरणस्स भाये॥", + "‘‘ञातीसुं", + "अनानुतप्पं परलोकं गमिस्सं, यजस्सु यञ्‍ञं अद मं पोरिसाद॥", + "‘‘दिन्‍नं मे दानं बहुधा बहूनं, सन्तप्पिता समणब्राह्मणा च।", + "विसोधितो परलोकस्स मग्गो, धम्मे ठितो को मरणस्स भाये॥", + "‘‘दिन्‍नं मे दानं बहुधा बहूनं, सन्तप्पिता समणब्राह्मणा च।", + "अनानुतप्पं परलोकं गमिस्सं, यजस्सु यञ्‍ञं अद मं पोरिसाद’’॥", + "‘‘विसं पजानं पुरिसो अदेय्य, आसीविसं जलितमुग्गतेजं।", + "मुद्धापि तस्स विफलेय्य", + "‘‘सुत्वा धम्मं विजानन्ति, नरा कल्याणपापकं।", + "अपि गाथा सुणित्वान, धम्मे मे रमते", + "‘‘सकिदेव", + "सा नं सङ्गति पालेति, नासब्भि बहुसङ्गमो॥", + "‘‘सब्भिरेव", + "सतं सद्धम्ममञ्‍ञाय, सेय्यो होति न पापियो॥", + "‘‘जीरन्ति वे राजरथा सुचित्ता, अथो सरीरम्पि जरं उपेति।", + "सतञ्‍च धम्मो न जरं उपेति, सन्तो हवे सब्भि पवेदयन्ति॥", + "‘‘नभञ्‍चं", + "ततो हवे दूरतरं वदन्ति, सतञ्‍च धम्मो", + "‘‘गाथा इमा अत्थवती सुब्यञ्‍जना, सुभासिता तुय्ह जनिन्द सुत्वा।", + "आनन्दि वित्तो सुमनो पतीतो, चत्तारि ते सम्म वरे ददामि’’॥", + "‘‘यो नत्तनो मरणं बुज्झसि तुवं", + "गिद्धो रसे दुच्‍चरिते निविट्ठो, किं त्वं वरं दस्ससि पापधम्म॥", + "‘‘अहञ्‍च तं देहि वरन्ति वज्‍जं, त्वञ्‍चापि दत्वान अवाकरेय्य।", + "सन्दिट्ठिकं", + "‘‘न तं वरं अरहति जन्तु दातुं, यं वापि दत्वान अवाकरेय्य।", + "वरस्सु सम्म अविकम्पमानो, पाणं चजित्वानपि दस्समेव’’॥", + "‘‘अरियस्स अरियेन समेति सख्यं", + "पस्सेय्य तं वस्ससतं अरोगं", + "‘‘अरियस्स अरियेन समेति सख्यं, पञ्‍ञस्स पञ्‍ञाणवता समेति।", + "पस्सासि मं वस्ससतं अरोगं, एतं वरानं पठमं ददामि’’॥", + "‘‘ये", + "न तादिसे भूमिपती अदेसि, एतं वरानं दुतियं वरामि’’॥", + "‘‘ये खत्तियासे इध भूमिपाला, मुद्धाभिसित्ता कतनामधेय्या।", + "न", + "‘‘परोसतं खत्तिया ते गहिता, तलावुता अस्सुमुखा रुदन्ता।", + "सके ते रट्ठे पटिपादयाहि, एतं वरानं ततियं वरामि’’॥", + "‘‘परोसतं खत्तिया मे गहिता, तलावुता अस्सुमुखा रुदन्ता।", + "सके ते रट्ठे पटिपादयामि", + "‘‘छिद्दं ते रट्ठं ब्यथिता", + "मनुस्समंसं विरमेहि", + "‘‘अद्धा", + "सोहं कथं एत्तो उपारमेय्यं, अञ्‍ञं वरानं चतुत्थं वरस्सु’’॥", + "‘‘नं", + "अत्ताव", + "‘‘पियं मे मानुसं मंसं, सुतसोम विजानहि।", + "नम्हि सक्‍का", + "‘‘यो वे पियं मेति पियानुरक्खी", + "सोण्डोव पित्वा विसमिस्सपानं", + "‘‘यो चीध सङ्खाय पियानि हित्वा, किच्छेनपि सेवति अरियधम्मे", + "दुक्खितोव पित्वान यथोसधानि, तेनेव सो होति सुखी परत्थ’’॥", + "‘‘ओहायहं पितरं मातरञ्‍च, मनापिये कामगुणे च", + "एतस्स हेतुम्हि वनं पविट्ठो, तं ते वरं किन्ति महं ददामि’’॥", + "‘‘न पण्डिता दिगुणमाहु वाक्यं, सच्‍चप्पटिञ्‍ञाव भवन्ति सन्तो।", + "वरस्सु सम्म इति मं अवोच, इच्‍चब्रवी त्वं न हि ते समेति’’॥", + "‘‘अपुञ्‍ञलाभं", + "मनुस्समंसस्स कते", + "‘‘नं", + "वरस्सु सम्म अविकम्पमानो, पाणं चजित्वानपि दस्समेव’’॥", + "‘‘पाणं चजन्ति सन्तो नापि धम्मं, सच्‍चप्पटिञ्‍ञाव भवन्ति सन्तो।", + "दत्वा वरं खिप्पमवाकरोहि, एतेन सम्पज्‍ज सुराजसेट्ठ॥", + "‘‘चजे धनं", + "अङ्गं धनं जीवितञ्‍चापि सब्बं, चजे नरो धम्ममनुस्सरन्तो’’॥", + "‘‘यस्मा हि धम्मं पुरिसो विजञ्‍ञा, ये चस्स कङ्खं विनयन्ति सन्तो।", + "तं हिस्स दीपञ्‍च परायणञ्‍च, न", + "‘‘अद्धा हि सो भक्खो मम मनापो, एतस्स हेतुम्हि वनं पविट्ठो।", + "सचे च मं याचसि एतमत्थं, एतम्पि ते सम्म वरं ददामि॥", + "‘‘सत्था च मे होसि सखा च मेसि, वचनम्पि ते सम्म अहं अकासिं।", + "तुवम्पि", + "‘‘सत्था च ते होमि सखा च त्यम्हि, वचनम्पि मे सम्म तुवं अकासि।", + "अहम्पि ते सम्म करोमि वाक्यं, उभोपि गन्त्वान पमोचयाम’’॥", + "‘‘कम्मासपादेनं", + "न जातु दुब्भेथ इमस्स रञ्‍ञो, सच्‍चप्पटिञ्‍ञं", + "‘‘कम्मासपादेन विहेठितम्हा, तलावुता अस्सुमुखा रुदन्ता।", + "न जातु दुब्भेम इमस्स रञ्‍ञो, सच्‍चप्पटिञ्‍ञं ते पटिस्सुणाम’’॥", + "‘‘यथा पिता वा अथ वापि माता, अनुकम्पका अत्थकामा पजानं।", + "एवमेव वो", + "‘‘यथा पिता वा अथ वापि माता, अनुकम्पका अत्थकामा पजानं।", + "एवमेव नो होतु", + "‘‘चतुप्पदं सकुणञ्‍चापि मंसं, सूदेहि रन्धं सुकतं सुनिट्ठितं।", + "सुधंव इन्दो परिभुञ्‍जियान, हित्वा कथेको रमसी अरञ्‍ञे॥", + "‘‘ता खत्तिया वल्‍लिविलाकमज्झा, अलङ्कता सम्परिवारयित्वा।", + "इन्दंव देवेसु पमोदयिंसु, हित्वा", + "‘‘तम्बूपधाने बहुगोणकम्हि, सुभम्हि", + "सेय्यस्स", + "‘‘पाणिस्सरं", + "बहुं सुगीतञ्‍च सुवादितञ्‍च, हित्वा कथेको रमसी अरञ्‍ञे॥", + "‘‘उय्यानसम्पन्‍नं पहूतमाल्यं, मिगाजिनूपेतपुरं", + "हयेहि नागेहि रथेहुपेतं, हित्वा कथेको रमसी अरञ्‍ञे’’॥", + "‘‘काळपक्खे यथा चन्दो, हायतेव सुवे सुवे।", + "काळपक्खूपमो राज, असतं होति समागमो॥", + "‘‘यथाहं", + "अकासिं पापकं कम्मं, येन गच्छामि दुग्गतिं॥", + "‘‘सुक्‍कपक्खे यथा चन्दो, वड्ढतेव सुवे सुवे।", + "सुक्‍कपक्खूपमो राज, सतं होति समागमो॥", + "‘‘यथाहं तुवमागम्म, सुतसोम विजानहि।", + "काहामि कुसलं कम्मं, येन गच्छामि सुग्गतिं॥", + "‘‘थले यथा वारि जनिन्द वुट्ठं", + "एवम्पि", + "‘‘सरे यथा वारि जनिन्द वुट्ठं, चिरट्ठितीकं नरवीरसेट्ठ", + "एवम्पि वे", + "‘‘अब्यायिको", + "खिप्पञ्हि वेति असतं समागमो, तस्मा सतं धम्मो असब्भि आरका’’॥", + "‘‘न सो राजा यो", + "न सा भरिया या पतिनो न विभेति, न ते पुत्ता", + "‘‘न सा सभा यत्थ न सन्ति सन्तो, न ते सन्तो", + "रागञ्‍च दोसञ्‍च पहाय मोहं, धम्मं भणन्ताव भवन्ति सन्तो॥", + "‘‘नाभासमानं जानन्ति, मिस्सं बालेहि पण्डितं।", + "भासमानञ्‍च जानन्ति, देसेन्तं अमतं पदं॥", + "‘‘भासये", + "सुभासितद्धजा इसयो, धम्मो हि इसिनं धजो’’ति॥", + "सुमुखो पन हंसवरो च महा, सुधभोजनिको च परो पवरो।", + "सकुणालदिजाधिपतिव्हयनो, सुतसोमवरुत्तमसव्हयनोति॥", + "‘‘मा", + "सब्बो तं जनो ओचिनायतु, एवं तव अत्थो भविस्सति’’॥", + "‘‘करोमि ते तं वचनं, यं मं भणसि देवते।", + "अत्थकामासि मे अम्म, हितकामासि देवते’’॥", + "‘‘किं नु सन्तरमानोव, कासुं खणसि सारथि।", + "पुट्ठो मे सम्म अक्खाहि, किं कासुया करिस्ससि’’॥", + "‘‘रञ्‍ञो मूगो च पक्खो च, पुत्तो जातो अचेतसो।", + "सोम्हि रञ्‍ञा समज्झिट्ठो, पुत्तं मे निखणं वने’’॥", + "‘‘न बधिरो न मूगोस्मि, न पक्खो न च वीकलो", + "अधम्मं सारथि कयिरा, मं चे त्वं निखणं वने’’॥", + "‘‘ऊरू बाहुं", + "अधम्मं सारथि कयिरा, मं चे त्वं निखणं वने’’॥", + "‘‘देवता नुसि गन्धब्बो, अदु", + "को वा त्वं कस्स वा पुत्तो, कथं जानेमु तं मयं’’॥", + "‘‘नम्हि देवो न गन्धब्बो, नापि सक्‍को पुरिन्ददो।", + "कासिरञ्‍ञो अहं पुत्तो, यं कासुया निखञ्‍ञसि", + "‘‘तस्स", + "अधम्मं सारथि कयिरा, मं चे त्वं निखणं वने॥", + "‘‘यस्स रुक्खस्स छायाय, निसीदेय्य सयेय्य वा।", + "न तस्स साखं भञ्‍जेय्य, मित्तदुब्भो", + "‘‘यथा", + "यथा छायूपगो पोसो, एवं त्वमसि सारथि।", + "अधम्मं सारथि कयिरा, मं चे त्वं निखणं वने॥", + "‘‘पहूतभक्खो", + "बहू नं उपजीवन्ति, यो मित्तानं न दुब्भति॥", + "‘‘यं यं जनपदं याति, निगमे राजधानियो।", + "सब्बत्थ पूजितो होति, यो मित्तानं न दुब्भति॥", + "‘‘नास्स चोरा पसाहन्ति", + "सब्बे अमित्ते तरति, यो मित्तानं न दुब्भति॥", + "‘‘अक्‍कुद्धो सघरं एति, सभायं", + "ञातीनं उत्तमो होति, यो मित्तानं न दुब्भति॥", + "‘‘सक्‍कत्वा सक्‍कतो होति, गरु होति सगारवो", + "वण्णकित्तिभतो होति, यो मित्तानं न दुब्भति॥", + "‘‘पूजको लभते पूजं, वन्दको पटिवन्दनं।", + "यसो कित्तिञ्‍च पप्पोति, यो मित्तानं न दुब्भति॥", + "‘‘अग्गि यथा पज्‍जलति, देवताव विरोचति।", + "सिरिया", + "‘‘गावो तस्स पजायन्ति, खेत्ते वुत्तं विरूहति।", + "वुत्तानं फलमस्नाति, यो मित्तानं न दुब्भति॥", + "‘‘दरितो पब्बतातो वा, रुक्खतो पतितो नरो।", + "चुतो पतिट्ठं लभति, यो मित्तानं न दुब्भति॥", + "‘‘विरूळ्हमूलसन्तानं, निग्रोधमिव मालुतो।", + "अमित्ता नप्पसाहन्ति, यो मित्तानं न दुब्भति’’॥", + "‘‘एहि तं पटिनेस्सामि, राजपुत्त सकं घरं।", + "रज्‍जं कारेहि भद्दन्ते, किं अरञ्‍ञे करिस्ससि’’॥", + "‘‘अलं", + "यं मे अधम्मचरियाय, रज्‍जं लब्भेथ सारथि’’॥", + "‘‘पुण्णपत्तं मं लाभेहि", + "पिता माता च मे दज्‍जुं, राजपुत्त तयी गते॥", + "‘‘ओरोधा च कुमारा च, वेसियाना च ब्राह्मणा।", + "तेपि अत्तमना दज्‍जुं, राजपुत्त तयी गते॥", + "‘‘हत्थारोहा", + "तेपि अत्तमना दज्‍जुं", + "‘‘बहुधञ्‍ञा", + "उपायनानि मे दज्‍जुं, राजपुत्त तयी गते’’॥", + "‘‘पितु मातु चहं चत्तो, रट्ठस्स निगमस्स च।", + "अथो", + "‘‘अनुञ्‍ञातो अहं मत्या, सञ्‍चत्तो पितरा महं।", + "एकोरञ्‍ञे पब्बजितो, न कामे अभिपत्थये॥", + "‘‘अपि अतरमानानं, फलासाव समिज्झति।", + "विपक्‍कब्रह्मचरियोस्मि, एवं जानाहि सारथि॥", + "‘‘अपि अतरमानानं, सम्मदत्थो विपच्‍चति।", + "विपक्‍कब्रह्मचरियोस्मि, निक्खन्तो अकुतोभयो’’॥", + "‘‘एवं वग्गुकथो सन्तो, विसट्ठवचनो चसि", + "कस्मा पितु च मातुच्‍च, सन्तिके न भणी तदा’’॥", + "‘‘नाहं असन्धिता", + "नाहं अजिव्हता मूगो, मा मं मूगमधारयि", + "‘‘पुरिमं सरामहं जातिं, यत्थ रज्‍जमकारयिं।", + "कारयित्वा तहिं रज्‍जं, पापत्थं निरयं भुसं॥", + "‘‘वीसतिञ्‍चेव", + "असीतिवस्ससहस्सानि, निरयम्हि अपच्‍चिसं", + "‘‘तस्स रज्‍जस्सहं भीतो, मा मं रज्‍जाभिसेचयुं", + "तस्मा पितु च मातुच्‍च, सन्तिके न भणिं तदा॥", + "‘‘उच्छङ्गे मं निसादेत्वा, पिता अत्थानुसासति।", + "एकं हनथ बन्धथ, एकं खारापतच्छिकं", + "एकं सूलस्मिं उप्पेथ", + "‘‘तायाहं", + "अमूगो मूगवण्णेन, अपक्खो पक्खसम्मतो।", + "सके मुत्तकरीसस्मिं, अच्छाहं सम्परिप्‍लुतो॥", + "‘‘कसिरञ्‍च परित्तञ्‍च, तञ्‍च दुक्खेन संयुतं।", + "कोमं", + "‘‘पञ्‍ञाय च अलाभेन, धम्मस्स च अदस्सना।", + "कोमं", + "‘‘अपि", + "विपक्‍कब्रह्मचरियोस्मि, एवं जानाहि सारथि॥", + "‘‘अपि अतरमानानं, सम्मदत्थो विपच्‍चति।", + "विपक्‍कब्रह्मचरियोस्मि, निक्खन्तो अकुतोभयो’’॥", + "‘‘अहम्पि पब्बजिस्सामि, राजपुत्त तवन्तिके।", + "अव्हायस्सु", + "‘‘रथं निय्यादयित्वान, अनणो एहि सारथि।", + "अनणस्स हि पब्बज्‍जा, एतं इसीहि वण्णितं’’॥", + "‘‘यदेव त्याहं वचनं, अकरं भद्दमत्थु ते।", + "तदेव मे त्वं वचनं, याचितो कत्तुमरहसि॥", + "‘‘इधेव", + "अप्पेव ते पिता दिस्वा, पतीतो सुमनो सिया’’॥", + "‘‘करोमि तेतं वचनं, यं मं भणसि सारथि।", + "अहम्पि", + "‘‘एहि सम्म निवत्तस्सु, कुसलं वज्‍जासि ञातिनं।", + "मातरं पितरं मय्हं, वुत्तो वज्‍जासि वन्दनं’’॥", + "तस्स पादे गहेत्वान, कत्वा च नं पदक्खिणं।", + "सारथि रथमारुय्ह, राजद्वारं उपागमि॥", + "‘‘सुञ्‍ञं माता रथं दिस्वा, एकं सारथिमागतं।", + "अस्सुपुण्णेहि नेत्तेहि, रोदन्ती नं उदिक्खति॥", + "‘‘अयं सो सारथि एति, निहन्त्वा मम अत्रजं।", + "निहतो नून मे पुत्तो, पथब्या भूमिवड्ढनो॥", + "‘‘अमित्ता नून नन्दन्ति, पतीता नून वेरिनो।", + "आगतं सारथिं दिस्वा, निहन्त्वा मम अत्रजं॥", + "‘‘सुञ्‍ञं माता रथं दिस्वा, एकं सारथिमागतं।", + "अस्सुपुण्णेहि नेत्तेहि, रोदन्ती परिपुच्छि नं", + "‘‘किन्‍नु मूगो किं नु पक्खो, किन्‍नु सो विलपी तदा।", + "निहञ्‍ञमानो भूमिया, तं मे अक्खाहि सारथि॥", + "‘‘कथं हत्थेहि पादेहि, मूगपक्खो विवज्‍जयि।", + "निहञ्‍ञमानो भूमिया, तं मे अक्खाहि पुच्छितो’’॥", + "‘‘अक्खेय्यं", + "यं मे सुतं वा दिट्ठं वा, राजपुत्तस्स सन्तिके’’॥", + "‘‘अभयं सम्म ते दम्मि, अभीतो भण सारथि।", + "यं", + "‘‘न सो मूगो न सो पक्खो, विसट्ठवचनो च सो।", + "रज्‍जस्स किर सो भीतो, अकरा", + "‘‘पुरिमं", + "कारयित्वा तहिं रज्‍जं, पापत्थ निरयं भुसं॥", + "‘‘वीसतिञ्‍चेव वस्सानि, तहिं रज्‍जमकारयि।", + "असीतिवस्ससहस्सानि, निरयम्हि अपच्‍चि सो॥", + "‘‘तस्स रज्‍जस्स सो भीतो, मा मं रज्‍जाभिसेचयुं।", + "तस्मा पितु च मातुच्‍च, सन्तिके न भणी तदा॥", + "‘‘अङ्गपच्‍चङ्गसम्पन्‍नो, आरोहपरिणाहवा।", + "विसट्ठवचनो पञ्‍ञो, मग्गे सग्गस्स तिट्ठति॥", + "‘‘सचे त्वं दट्ठुकामासि, राजपुत्तं", + "एहि तं पापयिस्सामि, यत्थ सम्मति तेमियो’’॥", + "‘‘योजयन्तु रथे अस्से, कच्छं नागान", + "उदीरयन्तु सङ्खपणवा, वादन्तु", + "‘‘वादन्तु", + "नेगमा च मं अन्वेन्तु, गच्छं पुत्तनिवेदको", + "‘‘ओरोधा च कुमारा च, वेसियाना च ब्राह्मणा।", + "खिप्पं यानानि योजेन्तु, गच्छं पुत्तनिवेदको", + "‘‘हत्थारोहा अनीकट्ठा, रथिका पत्तिकारका।", + "खिप्पं", + "‘‘समागता जानपदा, नेगमा च समागता।", + "खिप्पं यानानि योजेन्तु, गच्छं पुत्तनिवेदको’’", + "‘‘अस्से च सारथी युत्ते, सिन्धवे सीघवाहने।", + "राजद्वारं उपागच्छुं, युत्ता देव इमे हया’’॥", + "‘‘थूला जवेन हायन्ति, किसा हायन्ति थामुना।", + "किसे थूले विवज्‍जेत्वा, संसट्ठा योजिता हया’’॥", + "‘‘ततो", + "इत्थागारं अज्झभासि", + "‘‘वालबीजनिमुण्हीसं, खग्गं छत्तञ्‍च पण्डरं।", + "उपाधि रथमारुय्ह", + "‘‘ततो स", + "खिप्पमेव उपागच्छि, यत्थ सम्मति तेमियो॥", + "‘‘तञ्‍च दिस्वान आयन्तं, जलन्तमिव तेजसा।", + "खत्तसङ्घपरिब्यूळ्हं", + "‘‘कच्‍चि नु तात कुसलं, कच्‍चि तात अनामयं।", + "सब्बा च", + "‘‘कुसलञ्‍चेव मे पुत्त, अथो पुत्त अनामयं।", + "सब्बा च राजकञ्‍ञायो, अरोगा तुय्ह मातरो’’॥", + "‘‘कच्‍चि अमज्‍जपो", + "कच्‍चि", + "‘‘अमज्‍जपो अहं पुत्त, अथो मे सुरमप्पियं।", + "अथो सच्‍चे च धम्मे च, दाने मे रमते मनो’’॥", + "‘‘कच्‍चि अरोगं योग्गं ते, कच्‍चि वहति वाहनं।", + "कच्‍चि ते ब्याधयो नत्थि, सरीरस्सुपतापना’’॥", + "‘‘अथो अरोगं योग्गं मे, अथो वहति वाहनं।", + "अथो मे ब्याधयो नत्थि, सरीरस्सुपतापना’’", + "‘‘कच्‍चि अन्ता च ते फीता, मज्झे च बहला तव।", + "कोट्ठागारञ्‍च कोसञ्‍च, कच्‍चि ते पटिसन्थतं’’", + "‘‘अथो अन्ता च मे फीता, मज्झे च बहला मम।", + "कोट्ठागारञ्‍च कोसञ्‍च, सब्बं मे पटिसन्थतं’’॥", + "‘‘स्वागतं", + "पतिट्ठपेन्तु", + "‘‘इधेव ते निसीदस्सु", + "एत्तो उदकमादाय, पादे पक्खालयस्सु", + "‘‘इदम्पि पण्णकं मय्हं, रन्धं राज अलोणकं।", + "परिभुञ्‍ज महाराज, पाहुनो मेसिधागतो’’", + "‘‘न", + "सालीनं ओदनं भुञ्‍जे, सुचिं मंसूपसेचनं’’॥", + "‘‘अच्छेरकं मं पटिभाति, एककम्पि रहोगतं।", + "एदिसं", + "‘‘एको राज निपज्‍जामि, नियते पण्णसन्थरे।", + "ताय मे एकसेय्याय, राज वण्णो पसीदति॥", + "‘‘न च नेत्तिंसबन्धा", + "ताय मे सुखसेय्याय, राज वण्णो पसीदति॥", + "‘‘अतीतं नानुसोचामि, नप्पजप्पामिनागतं", + "‘‘अनागतप्पजप्पाय, अतीतस्सानुसोचना।", + "एतेन बाला सुस्सन्ति, नळोव हरितो लुतो’’॥", + "‘‘हत्थानीकं रथानीकं, अस्से पत्ती च वम्मिनो।", + "निवेसनानि रम्मानि, अहं पुत्त ददामि ते॥", + "‘‘इत्थागारम्पि ते दम्मि, सब्बालङ्कारभूसितं।", + "ता पुत्त पटिपज्‍जस्सु", + "‘‘कुसला नच्‍चगीतस्स, सिक्खिता चातुरित्थियो", + "कामे तं रमयिस्सन्ति, किं अरञ्‍ञे करिस्ससि॥", + "‘‘पटिराजूहि", + "तासु पुत्ते जनेत्वान, अथ पच्छा पब्बजिस्ससि॥", + "‘‘युवा च दहरो चासि", + "रज्‍जं कारेहि भद्दन्ते, किं अरञ्‍ञे करिस्ससि’’॥", + "‘‘युवा चरे ब्रह्मचरियं, ब्रह्मचारी युवा सिया।", + "दहरस्स", + "‘‘युवा चरे ब्रह्मचरियं, ब्रह्मचारी युवा सिया।", + "ब्रह्मचरियं चरिस्सामि, नाहं रज्‍जेन मत्थिको॥", + "‘‘पस्सामि वोहं दहरं, अम्म तात वदन्तरं", + "किच्छालद्धं पियं पुत्तं, अप्पत्वाव जरं मतं॥", + "‘‘पस्सामि वोहं दहरिं, कुमारिं चारुदस्सनिं।", + "नववंसकळीरंव, पलुग्गं जीवितक्खयं", + "‘‘दहरापि", + "तत्थ को विस्ससे पोसो, दहरोम्हीति जीविते॥", + "‘‘यस्स रत्या विवसाने, आयु अप्पतरं सिया।", + "अप्पोदकेव मच्छानं, किं नु कोमारकं", + "‘‘निच्‍चमब्भाहतो लोको, निच्‍चञ्‍च परिवारितो।", + "अमोघासु वजन्तीसु, किं मं रज्‍जेभिसिञ्‍चसि’’", + "‘‘केन मब्भाहतो लोको, केन च परिवारितो।", + "कायो अमोघा गच्छन्ति, तं मे अक्खाहि पुच्छितो’’॥", + "‘‘मच्‍चुनाब्भाहतो लोको, जराय परिवारितो।", + "रत्यो अमोघा गच्छन्ति, एवं जानाहि खत्तिय॥", + "‘‘यथापि तन्ते वितते", + "अप्पकं होति वेतब्बं, एवं मच्‍चान जीवितं॥", + "‘‘यथा", + "एवमायु", + "‘‘यथा वारिवहो पूरो, वहे रुक्खेपकूलजे।", + "एवं जरामरणेन, वुय्हन्ते सब्बपाणिनो’’॥", + "‘‘हत्थानीकं रथानीकं, अस्से पत्ती च वम्मिनो।", + "निवेसनानि रम्मानि, अहं पुत्त ददामि ते॥", + "‘‘इत्थागारम्पि ते दम्मि, सब्बालङ्कारभूसितं।", + "ता पुत्त पटिपज्‍जस्सु, त्वं नो राजा भविस्ससि॥", + "‘‘कुसला नच्‍चगीतस्स, सिक्खिता चातुरित्थियो।", + "कामे तं रमयिस्सन्ति, किं अरञ्‍ञे करिस्ससि॥", + "‘‘पटिराजूहि ते कञ्‍ञा, आनयिस्सं अलङ्कता।", + "तासु पुत्ते जनेत्वान, अथ पच्छा पब्बजिस्ससि॥", + "‘‘युवा च दहरो चासि, पठमुप्पत्तिको सुसु।", + "रज्‍जं कारेहि भद्दन्ते, किं अरञ्‍ञे करिस्ससि॥", + "‘‘कोट्ठागारञ्‍च कोसञ्‍च, वाहनानि बलानि च।", + "निवेसनानि रम्मानि, अहं पुत्त ददामि ते॥", + "‘‘गोमण्डलपरिब्यूळ्हो, दासिसङ्घपुरक्खतो।", + "रज्‍जं कारेहि भद्दन्ते, किं अरञ्‍ञे करिस्ससि’’॥", + "‘‘किं", + "किं योब्बनेन जिण्णेन", + "‘‘तत्थ का नन्दि का खिड्डा, का रति का धनेसना।", + "किं", + "‘‘योहं", + "अन्तकेनाधिपन्‍नस्स, का रती का धनेसना॥", + "‘‘फलानमिव", + "एवं जातान मच्‍चानं, निच्‍चं मरणतो भयं॥", + "‘‘सायमेके न दिस्सन्ति, पातो दिट्ठा बहू जना।", + "पातो एके न दिस्सन्ति, सायं दिट्ठा बहू जना॥", + "‘‘अज्‍जेव किच्‍चं आतप्पं, को जञ्‍ञा मरणं सुवे।", + "न हि नो सङ्करं", + "‘‘चोरा धनस्स पत्थेन्ति, राजमुत्तोस्मि बन्धना।", + "एहि राज निवत्तस्सु, नाहं रज्‍जेन मत्थिको’’ति॥", + "‘‘कोयं मज्झे समुद्दस्मिं, अपस्सं तीरमायुहे।", + "कं", + "‘‘निसम्म वत्तं लोकस्स, वायामस्स च देवते।", + "तस्मा मज्झे समुद्दस्मिं, अपस्सं तीरमायुहे’’॥", + "‘‘गम्भीरे अप्पमेय्यस्मिं, तीरं यस्स न दिस्सति।", + "मोघो ते पुरिसवायामो, अप्पत्वाव मरिस्ससि’’॥", + "‘‘अनणो", + "करं पुरिसकिच्‍चानि, न च पच्छानुतप्पति’’॥", + "‘‘अपारणेय्यं यं कम्मं, अफलं किलमथुद्दयं।", + "तत्थ को वायमेनत्थो, मच्‍चु यस्साभिनिप्पतं’’", + "‘‘अपारणेय्यमच्‍चन्तं", + "न रक्खे अत्तनो पाणं, जञ्‍ञा सो यदि हापये॥", + "‘‘अधिप्पायफलं एके, अस्मिं लोकस्मि देवते।", + "पयोजयन्ति कम्मानि, तानि इज्झन्ति वा न वा॥", + "‘‘सन्दिट्ठिकं", + "सन्‍ना अञ्‍ञे तरामहं, तञ्‍च पस्सामि सन्तिके॥", + "‘‘सो अहं वायमिस्सामि, यथासत्ति यथाबलं।", + "‘‘यो त्वं एवं गते ओघे, अप्पमेय्ये महण्णवे।", + "धम्मवायामसम्पन्‍नो, कम्मुना नावसीदसि।", + "सो त्वं तत्थेव गच्छाहि, यत्थ ते निरतो मनो’’॥", + "‘‘आसीसेथेव", + "पस्सामि वोहं अत्तानं, यथा इच्छिं तथा अहु॥", + "‘‘आसीसेथेव पुरिसो, न निब्बिन्देय्य पण्डितो।", + "पस्सामि वोहं अत्तानं, उदका थलमुब्भतं॥", + "‘‘वायमेथेव पुरिसो, न निब्बिन्देय्य पण्डितो।", + "पस्सामि वोहं अत्तानं, यथा इच्छिं तथा अहु॥", + "‘‘वायमेथेव पुरिसो, न निब्बिन्देय्य पण्डितो।", + "पस्सामि वोहं अत्तानं, उदका थलमुब्भतं॥", + "‘‘दुक्खूपनीतोपि नरो सपञ्‍ञो, आसं न छिन्देय्य सुखागमाय।", + "बहू हि फस्सा अहिता हिता च, अवितक्‍किता मच्‍चुमुपब्बजन्ति", + "‘‘अचिन्तितम्पि भवति, चिन्तितम्पि विनस्सति।", + "न हि चिन्तामया भोगा, इत्थिया पुरिसस्स वा’’॥", + "‘‘अपोराणं", + "नाज्‍ज नच्‍चे", + "‘‘न मिगे", + "मूगोव तुण्हिमासीनो, न अत्थमनुसासति’’॥", + "‘‘सुखकामा", + "कस्स", + "‘‘अतिक्‍कन्तवनथा", + "ये उस्सुकम्हि लोकम्हि, विहरन्ति मनुस्सुका॥", + "‘‘ते छेत्वा मच्‍चुनो जालं, ततं", + "छिन्‍नालयत्ता", + "‘‘कदाहं मिथिलं", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु", + "‘‘कदाहं मिथिलं फीतं, विसालं सब्बतोपभं।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं मिथिलं फीतं, बहुपाकारतोरणं।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं मिथिलं फीतं, दळ्हमट्टालकोट्ठकं।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं मिथिलं फीतं, सुविभत्तं महापथं।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं मिथिलं फीतं, सुविभत्तन्तरापणं।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं मिथिलं फीतं, गवस्सरथपीळितं।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं मिथिलं फीतं, उय्यानवनमालिनिं।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं मिथिलं फीतं, पासादवनमालिनिं।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं", + "मापितं सोमनस्सेन, वेदेहेन यसस्सिना।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं वेदेहे फीते, निचिते धम्मरक्खिते।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं अन्तेपुरं", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं अन्तेपुरं रम्मं, सुधामत्तिकलेपनं।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं अन्तेपुरं रम्मं, सुचिगन्धं मनोरमं।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं कूटागारे च, विभत्ते भागसो मिते।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं कूटागारे च, सुधामत्तिकलेपने।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं कूटागारे च, सुचिगन्धे मनोरमे।", + "पहाय", + "‘‘कदाहं कूटागारे च, लित्ते चन्दनफोसिते।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं सोण्णपल्‍लङ्के", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति", + "‘‘कदाहं", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं पोक्खरणी रम्मा, चक्‍कवाकपकूजिता", + "मन्दालकेहि सञ्छन्‍ना, पदुमुप्पलकेहि च।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं हत्थिगुम्बे च, सब्बालङ्कारभूसिते।", + "सुवण्णकच्छे मातङ्गे, हेमकप्पनवाससे॥", + "‘‘आरूळ्हे गामणीयेहि, तोमरङ्कुसपाणिभि।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं", + "आजानीयेव जातिया, सिन्धवे सीघवाहने॥", + "‘‘आरूळ्हे गामणीयेहि, इल्‍लियाचापधारिभि।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं रथसेनियो, सन्‍नद्धे उस्सितद्धजे।", + "दीपे अथोपि वेय्यग्घे, सब्बालङ्कारभूसिते॥", + "‘‘आरूळ्हे गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं सोवण्णरथे, सन्‍नद्धे उस्सितद्धजे।", + "दीपे अथोपि वेय्यग्घे, सब्बालङ्कारभूसिते॥", + "‘‘आरूळ्हे गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं सज्झुरथे च, सन्‍नद्धे उस्सितद्धजे।", + "दीपे अथोपि वेय्यग्घे, सब्बालङ्कारभूसिते॥", + "‘‘आरूळ्हे गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं", + "दीपे अथोपि वेय्यग्घे, सब्बालङ्कारभूसिते॥", + "‘‘आरूळ्हे गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं", + "दीपे अथोपि वेय्यग्घे, सब्बालङ्कारभूसिते॥", + "‘‘आरूळ्हे गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं गोणरथे च, सन्‍नद्धे उस्सितद्धजे।", + "दीपे अथोपि वेय्यग्घे, सब्बालङ्कारभूसिते॥", + "‘‘आरूळ्हे गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं अजरथे च, सन्‍नद्धे उस्सितद्धजे।", + "दीपे अथोपि वेय्यग्घे, सब्बालङ्कारभूसिते॥", + "‘‘आरूळ्हे", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं मेण्डरथे च, सन्‍नद्धे उस्सितद्धजे।", + "दीपे अथोपि वेय्यग्घे, सब्बालङ्कारभूसिते॥", + "‘‘आरूळ्हे गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं मिगरथे च, सन्‍नद्धे उस्सितद्धजे।", + "दीपे अथोपि वेय्यग्घे, सब्बालङ्कारभूसिते॥", + "‘‘आरूळ्हे गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं", + "नीलवम्मधरे सूरे, तोमरङ्कुसपाणिने", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं", + "नीलवम्मधरे सूरे, इल्‍लियाचापधारिने", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं रथारोहे च, सब्बालङ्कारभूसिते।", + "नीलवम्मधरे सूरे, चापहत्थे कलापिने", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "नीलवम्मधरे सूरे, चापहत्थे कलापिने।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति", + "‘‘कदाहं राजपुत्ते च, सब्बालङ्कारभूसिते।", + "चित्रवम्मधरे सूरे, कञ्‍चनावेळधारिने।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं अरियगणे च, वतवन्ते", + "हरिचन्दनलित्तङ्गे, कासिकुत्तमधारिने।", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "पीतवम्मधरे सूरे, पुरतो गच्छमालिने", + "पहाय", + "‘‘कदाहं", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं", + "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदास्सु मं हत्थिगुम्बा, सब्बालङ्कारभूसिता।", + "सुवण्णकच्छा मातङ्गा, हेमकप्पनवाससा॥", + "‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, तोमरङ्कुसपाणिभि।", + "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदास्सु मं अस्सगुम्बा, सब्बालङ्कारभूसिता।", + "आजानीयाव जातिया, सिन्धवा सीघवाहना॥", + "‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, इल्‍लियाचापधारिभि।", + "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदास्सु मं रथसेनी, सन्‍नद्धा उस्सितद्धजा।", + "दीपा अथोपि वेय्यग्घा, सब्बालङ्कारभूसिता॥", + "‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।", + "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदास्सु मं सोण्णरथा", + "दीपा अथोपि वेय्यग्घा, सब्बालङ्कारभूसिता॥", + "‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।", + "यन्तं", + "‘‘कदास्सु मं सज्झुरथा, सन्‍नद्धा उस्सितद्धजा।", + "दीपा अथोपि वेय्यग्घा, सब्बालङ्कारभूसिता॥", + "‘‘आरूळ्हा", + "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदास्सु मं अस्सरथा, सन्‍नद्धा उस्सितद्धजा।", + "दीपा अथोपि वेय्यग्घा, सब्बालङ्कारभूसिता॥", + "‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।", + "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदास्सु", + "दीपा अथोपि वेय्यग्घा, सब्बालङ्कारभूसिता॥", + "‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।", + "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदास्सु मं गोणरथा, सन्‍नद्धा उस्सितद्धजा।", + "दीपा अथोपि वेय्यग्घा, सब्बालङ्कारभूसिता॥", + "‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।", + "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदास्सु मं अजरथा, सन्‍नद्धा उस्सितद्धजा।", + "दीपा अथोपि वेय्यग्घा, सब्बालङ्कारभूसिता॥", + "‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।", + "यन्तं", + "‘‘कदास्सु मं मेण्डरथा, सन्‍नद्धा उस्सितद्धजा।", + "दीपा अथोपि वेय्यग्घा, सब्बालङ्कारभूसिता॥", + "‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।", + "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदास्सु मं मिगरथा, सन्‍नद्धा उस्सितद्धजा।", + "दीपा अथोपि वेय्यग्घा, सब्बालङ्कारभूसिता॥", + "‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।", + "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदास्सु मं हत्थारोहा, सब्बालङ्कारभूसिता।", + "नीलवम्मधरा सूरा, तोमरङ्कुसपाणिनो।", + "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदास्सु", + "नीलवम्मधरा सूरा, इल्‍लियाचापधारिनो।", + "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदास्सु", + "नीलवम्मधरा सूरा, चापहत्था कलापिनो।", + "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदास्सु मं धनुग्गहा, सब्बालङ्कारभूसिता।", + "नीलवम्मधरा सूरा, चापहत्था कलापिनो।", + "यन्तं", + "‘‘कदास्सु मं राजपुत्ता, सब्बालङ्कारभूसिता।", + "चित्रवम्मधरा सूरा, कञ्‍चनावेळधारिनो।", + "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदास्सु मं अरियगणा, वतवन्ता अलङ्कता।", + "हरिचन्दनलित्तङ्गा, कासिकुत्तमधारिनो।", + "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदास्सु मं अमच्‍चगणा, सब्बालङ्कारभूसिता।", + "पीतवम्मधरा सूरा, पुरतो गच्छमालिनो", + "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदास्सु मं सत्तसता भरिया, सब्बालङ्कारभूसिता।", + "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदास्सु मं सत्तसता भरिया, सुसञ्‍ञा तनुमज्झिमा।", + "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदास्सु मं सत्तसता भरिया, अस्सवा पियभाणिनी।", + "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं", + "पिण्डिकाय चरिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं पंसुकूलानं, उज्झितानं", + "सङ्घाटिं धारयिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं सत्ताहसम्मेघे", + "पिण्डिकाय चरिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं", + "अनपेक्खो गमिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं गिरिदुग्गेसु, पहीनभयभेरवो।", + "अदुतियो गमिस्सामि", + "‘‘कदाहं वीणं वरुज्‍जको", + "चित्तं उजुं करिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥", + "‘‘कदाहं रथकारोव, परिकन्तं उपाहनं।", + "कामसञ्‍ञोजने छेच्छं", + "‘‘ता च सत्तसता भरिया, सब्बालङ्कारभूसिता।", + "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, कस्मा नो विजहिस्ससि॥", + "‘‘ता च सत्तसता भरिया, सुसञ्‍ञा तनुमज्झिमा।", + "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, कस्मा नो विजहिस्ससि॥", + "‘‘ता च सत्तसता भरिया, अस्सवा पियभाणिनी।", + "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, कस्मा नो विजहिस्ससि॥", + "‘‘ता", + "हित्वा सम्पद्दवी", + "‘‘ता च सत्तसता भरिया, सुसञ्‍ञा तनुमज्झिमा।", + "हित्वा सम्पद्दवी राजा, पब्बज्‍जाय पुरक्खतो॥", + "‘‘ता च सत्तसता भरिया, अस्सवा पियभाणिनी।", + "हित्वा सम्पद्दवी राजा, पब्बज्‍जाय पुरक्खतो’’॥", + "‘‘हित्वा सतपलं कंसं, सोवण्णं सतराजिकं।", + "अग्गही मत्तिकं पत्तं, तं दुतियाभिसेचनं’’॥", + "‘‘भेस्मा", + "रजतं जातरूपञ्‍च, मुत्ता वेळुरिया बहू॥", + "‘‘मणयो", + "अजिनं दण्डभण्डञ्‍च, लोहं काळायसं बहू।", + "एहि राज निवत्तस्सु, मा तेतं विनसा धनं’’", + "‘‘सुसुखं वत जीवाम, येसं नो नत्थि किञ्‍चनं।", + "मिथिलाय दय्हमानाय, न मे किञ्‍चि अदय्हथ’’॥", + "‘‘अटवियो", + "एहि राज निवत्तस्सु, मा रट्ठं विनसा इदं’’॥", + "‘‘सुसुखं वत जीवाम, येसं नो नत्थि किञ्‍चनं।", + "रट्ठे विलुम्पमानम्हि, न", + "‘‘सुसुखं", + "पीतिभक्खा भविस्साम, देवा आभस्सरा यथा’’॥", + "‘‘किम्हेसो महतो घोसो, का नु गामेव कीळिया", + "समण तेव", + "‘‘ममं ओहाय गच्छन्तं, एत्थेसो अभिसटो जनो।", + "सीमातिक्‍कमनं यन्तं, मुनिमोनस्स पत्तिया।", + "मिस्सं नन्दीहि गच्छन्तं, किं जानमनुपुच्छसि’’॥", + "‘‘मास्सु तिण्णो अमञ्‍ञित्थ", + "अतीरणेय्य यमिदं", + "‘‘को नु मे परिपन्थस्स, ममं एवंविहारिनो।", + "यो नेव दिट्ठे नादिट्ठे, कामानमभिपत्थये’’॥", + "‘‘निद्दा तन्दी विजम्भिता, अरती भत्तसम्मदो।", + "आवसन्ति सरीरट्ठा, बहू हि परिपन्थयो’’॥", + "‘‘कल्याणं वत मं भवं, ब्राह्मण मनुसासति", + "ब्राह्मण तेव", + "‘‘नारदो इति मे नामं", + "भोतो सकासमागच्छिं, साधु सब्भि समागमो॥", + "‘‘तस्स", + "यं ऊनं", + "‘‘पसारय सन्‍नतञ्‍च, उन्‍नतञ्‍च पसारय", + "कम्मं", + "‘‘बहू हत्थी च अस्से च, नगरे जनपदानि च।", + "हित्वा जनक पब्बजितो, कपाले", + "‘‘कच्‍चि नु ते जानपदा, मित्तामच्‍चा च ञातका।", + "दुब्भिमकंसु जनक, कस्मा ते तं अरुच्‍चथ’’॥", + "‘‘न", + "अधम्मेन जिने ञातिं, न चापि ञातयो ममं॥", + "‘‘दिस्वान लोकवत्तन्तं, खज्‍जन्तं कद्दमीकतं।", + "हञ्‍ञरे बज्झरे चेत्थ, यत्थ सन्‍नो", + "एताहं उपमं कत्वा, भिक्खकोस्मि मिगाजिन’’॥", + "‘‘को नु ते भगवा सत्था, कस्सेतं वचनं सुचि।", + "न हि कप्पं वा विज्‍जं वा, पच्‍चक्खाय रथेसभ।", + "समणं आहु वत्तन्तं, यथा दुक्खस्सतिक्‍कमो’’॥", + "‘‘न मिगाजिन जातुच्छे, अहं कञ्‍चि कुदाचनं।", + "समणं ब्राह्मणं वापि, सक्‍कत्वा अनुपाविसिं’’॥", + "‘‘महता चानुभावेन, गच्छन्तो सिरिया जलं।", + "गीयमानेसु गीतेसु, वज्‍जमानेसु वग्गुसु॥", + "‘‘तूरियताळसङ्घुट्ठे", + "स मिगाजिन मद्दक्खिं, फलिं", + "हञ्‍ञमानं", + "‘‘सो", + "मूलं अम्बस्सुपागच्छिं, फलिनो निप्फलस्स च॥", + "‘‘फलिं", + "अथेकं", + "‘‘एवमेव नूनम्हेपि", + "अमित्ता नो वधिस्सन्ति, यथा अम्बो फली हतो॥", + "‘‘अजिनम्हि हञ्‍ञते दीपि, नागो दन्तेहि हञ्‍ञते।", + "धनम्हि धनिनो हन्ति, अनिकेतमसन्थवं।", + "फली अम्बो अफलो च, ते सत्थारो उभो मम’’॥", + "‘‘सब्बो जनो पब्याधितो, राजा पब्बजितो इति।", + "हत्थारोहा अनीकट्ठा, रथिका पत्तिकारका॥", + "‘‘अस्सासयित्वा जनतं, ठपयित्वा पटिच्छदं।", + "पुत्तं रज्‍जे ठपेत्वान, अथ पच्छा पब्बजिस्ससि’’॥", + "‘‘चत्ता", + "सन्ति पुत्ता विदेहानं, दीघावु रट्ठवड्ढनो।", + "ते रज्‍जं कारयिस्सन्ति, मिथिलायं पजापति’’॥", + "‘‘एहि तं अनुसिक्खामि, यं वाक्यं मम रुच्‍चति।", + "रज्‍जं तुवं कारयसि", + "कायेन वाचा मनसा, येन गच्छसि", + "‘‘परदिन्‍नकेन परनिट्ठितेन, पिण्डेन यापेहि स धीरधम्मो’’॥", + "‘‘योपि", + "न त्वेव पिण्डं लुळितं अनरियं, कुलपुत्तरूपो सप्पुरिसो न सेवे।", + "तयिदं न साधु तयिदं न सुट्ठु, सुनखुच्छिट्ठकं जनक भुञ्‍जसे तुवं’’॥", + "‘‘न", + "ये केचि भोगा इध धम्मलद्धा, सब्बो सो भक्खो अनवयोति", + "‘‘कुमारिके उपसेनिये, निच्‍चं निग्गळमण्डिते।", + "कस्मा ते एको भुजो जनति, एको ते न जनती भुजो’’॥", + "‘‘इमस्मिं मे समण हत्थे, पटिमुक्‍का दुनीवरा", + "सङ्घाता", + "‘‘इमस्मिं मे समण हत्थे, पटिमुक्‍को एकनीवरो", + "सो अदुतियो न जनति, मुनिभूतोव तिट्ठति॥", + "‘‘विवादप्पत्तो", + "तस्स ते सग्गकामस्स, एकत्तमुपरोचतं’’॥", + "‘‘सुणासि सीवलि कथा", + "पेसिया", + "‘‘अयं", + "तेसं त्वं एकं गण्हाहि, अहमेकं पुनापरं॥", + "‘‘मावच", + "‘‘इममेव कथयन्ता, थूणं नगरुपागमुं॥", + "‘‘कोट्ठके उसुकारस्स, भत्तकाले उपट्ठिते।", + "तत्रा च सो उसुकारो, (एकं दण्डं उजुं कतं।)", + "एकञ्‍च चक्खुं निग्गय्ह, जिम्हमेकेन पेक्खति’’॥", + "‘‘एवं", + "यदेकं चक्खुं निग्गय्ह, जिम्हमेकेन पेक्खसि’’॥", + "‘‘द्वीहि", + "असम्पत्वा परमं", + "‘‘एकञ्‍च चक्खुं निग्गय्ह, जिम्हमेकेन पेक्खतो।", + "सम्पत्वा परमं लिङ्गं, उजुभावाय कप्पति॥", + "‘‘विवादप्पत्तो", + "तस्स ते सग्गकामस्स, एकत्तमुपरोचतं’’॥", + "‘‘सुणासि सीवलि कथा", + "पेसिया मं गरहित्थो, दुतियस्सेव सा गति॥", + "‘‘अयं द्वेधापथो भद्दे, अनुचिण्णो पथाविहि।", + "तेसं त्वं एकं गण्हाहि, अहमेकं पुनापरं॥", + "‘‘मावच मं त्वं पति मेति, नाहं भरियाति वा पुन’’।", + "‘‘मुञ्‍जावेसिका", + "‘‘को नु मं उसुना विज्झि, पमत्तं उदहारकं", + "खत्तियो ब्राह्मणो वेस्सो, को मं विद्धा निलीयसि॥", + "‘‘न मे मंसानि खज्‍जानि, चम्मेनत्थो न विज्‍जति।", + "अथ केन नु वण्णेन, विद्धेय्यं मं अमञ्‍ञथ॥", + "‘‘को वा त्वं कस्स वा पुत्तो, कथं जानेमु तं मयं।", + "पुट्ठो मे सम्म अक्खाहि, किं मं विद्धा निलीयसि’’॥", + "‘‘राजाहमस्मि कासीनं, पीळियक्खोति मं विदू।", + "लोभा रट्ठं पहित्वान, मिगमेसं चरामहं॥", + "‘‘इस्सत्थे चस्मि कुसलो, दळ्हधम्मोति विस्सुतो।", + "नागोपि मे न मुच्‍चेय्य, आगतो उसुपातनं॥", + "‘‘को", + "पितुनो अत्तनो चापि, नामगोत्तं पवेदय’’॥", + "‘‘नेसादपुत्तो भद्दन्ते, सामो इति मं ञातयो।", + "आमन्तयिंसु जीवन्तं, स्वज्‍जेवाहं गतो", + "‘‘विद्धोस्मि पुथुसल्‍लेन, सविसेन यथा मिगो।", + "सकम्हि लोहिते राज, पस्स सेमि परिप्‍लुतो॥", + "‘‘पटिवामगतं", + "आतुरो त्यानुपुच्छामि, किं मं विद्धा निलीयसि॥", + "‘‘अजिनम्हि हञ्‍ञते दीपि, नागो दन्तेहि हञ्‍ञते।", + "अथ केन नु वण्णेन, विद्धेय्यं मं अमञ्‍ञथ’’॥", + "‘‘मिगो उपट्ठितो आसि, आगतो उसुपातनं।", + "तं दिस्वा उब्बिजी साम, तेन कोधो ममाविसि’’॥", + "‘‘यतो सरामि अत्तानं, यतो पत्तोस्मि विञ्‍ञुतं।", + "न मं मिगा उत्तसन्ति, अरञ्‍ञे सापदानिपि॥", + "‘‘यतो निधिं परिहरिं, यतो पत्तोस्मि योब्बनं।", + "न मं मिगा उत्तसन्ति, अरञ्‍ञे सापदानिपि॥", + "‘‘भीरू किम्पुरिसा राज, पब्बते गन्धमादने।", + "सम्मोदमाना गच्छाम, पब्बतानि वनानि च॥", + "(‘‘न मं मिगा उत्तसन्ति, अरञ्‍ञे सापदानिपि।)", + "अथ केन नु वण्णेन, उत्रासन्ति मिगा ममं’’", + "‘‘न तं तस", + "कोधलोभाभिभूताहं, उसुं ते तं अवस्सजिं", + "‘‘कुतो नु साम आगम्म, कस्स वा पहितो तुवं।", + "उदहारो नदिं गच्छ, आगतो मिगसम्मतं’’॥", + "‘‘अन्धा", + "तेसाहं उदकाहारो, आगतो मिगसम्मतं॥", + "‘‘अत्थि नेसं उसामत्तं, अथ साहस्स जीवितं।", + "उदकस्स अलाभेन", + "‘‘न मे इदं तथा दुक्खं, लब्भा हि पुमुना इदं।", + "यञ्‍च अम्मं न पस्सामि, तं मे दुक्खतरं इतो॥", + "‘‘न", + "यञ्‍च तातं न पस्सामि, तं मे दुक्खतरं इतो॥", + "‘‘सा नून कपणा अम्मा, चिररत्ताय रुच्छति", + "अड्ढरत्तेव रत्ते वा, नदीव अवसुच्छति", + "‘‘सो नून कपणो तातो, चिररत्ताय रुच्छति", + "अड्ढरत्तेव रत्ते वा, नदीव अवसुच्छति", + "‘‘उट्ठानपादचरियाय", + "साम तात विलपन्ता, हिण्डिस्सन्ति ब्रहावने॥", + "‘‘इदम्पि दुतियं सल्‍लं, कम्पेति हदयं ममं।", + "यञ्‍च अन्धे न पस्सामि, मञ्‍ञे हिस्सामि", + "‘‘मा बाळ्हं परिदेवेसि, साम कल्याणदस्सन।", + "अहं कम्मकरो हुत्वा, भरिस्सं ते ब्रहावने॥", + "‘‘इस्सत्थे चस्मि कुसलो, दळ्हधम्मोति विस्सुतो।", + "अहं कम्मकरो हुत्वा, भरिस्सं ते ब्रहावने॥", + "‘‘मिगानं", + "अहं कम्मकरो हुत्वा, भरिस्सं ते ब्रहावने॥", + "‘‘कतमं तं वनं साम, यत्थ मातापिता तव।", + "अहं", + "‘‘अयं", + "इतो गन्त्वा अड्ढकोसं, तत्थ नेसं अगारकं।", + "यत्थ मातापिता मय्हं, ते भरस्सु इतो गतो॥", + "‘‘नमो ते कासिराजत्थु, नमो ते कासिवड्ढन।", + "अन्धा मातापिता मय्हं, ते भरस्सु ब्रहावने॥", + "‘‘अञ्‍जलिं ते पग्गण्हामि, कासिराज नमत्थु ते।", + "मातरं पितरं मय्हं, वुत्तो वज्‍जासि वन्दनं’’॥", + "‘‘इदं वत्वान सो सामो, युवा कल्याणदस्सनो।", + "मुच्छितो विसवेगेन, विसञ्‍ञी समपज्‍जथ॥", + "‘‘स राजा परिदेवेसि, बहुं कारुञ्‍ञसञ्हितं।", + "अजरामरोहं आसिं, अज्‍जेतं ञामि", + "सामं कालङ्कतं दिस्वा, नत्थि मच्‍चुस्स नागमो॥", + "‘‘यस्सु", + "स्वज्‍जेवं गते काले, न किञ्‍चि मभिभासति॥", + "‘‘निरयं नून गच्छामि, एत्थ मे नत्थि संसयो।", + "तदा हि पकतं पापं, चिररत्ताय किब्बिसं॥", + "‘‘भवन्ति तस्स वत्तारो, गामे किब्बिसकारको।", + "अरञ्‍ञे निम्मनुस्सम्हि, को मं वत्तुमरहति॥", + "‘‘सारयन्ति हि कम्मानि, गामे संगच्छ माणवा।", + "अरञ्‍ञे", + "‘‘सा देवता अन्तरहिता, पब्बते गन्धमादने।", + "रञ्‍ञोव अनुकम्पाय, इमा गाथा अभासथ॥", + "‘‘आगुं किर महाराज, अकरि", + "अदूसका पितापुत्ता, तयो एकूसुना हता॥", + "‘‘एहि तं अनुसिक्खामि, यथा ते सुगती सिया।", + "धम्मेनन्धे वने पोस, मञ्‍ञेहं सुगती तया॥", + "‘‘स", + "उदककुम्भमादाय, पक्‍कामि दक्खिणामुखो॥", + "‘‘कस्स नु एसो पदसद्दो, मनुस्सस्सेव आगतो।", + "नेसो सामस्स निग्घोसो, को नु त्वमसि मारिस॥", + "‘‘सन्तञ्हि सामो वजति, सन्तं पादानि नेयति", + "नेसो सामस्स निग्घोसो, को नु त्वमसि मारिस’’॥", + "‘‘राजाहमस्मि कासीनं, पीळियक्खोति मं विदू।", + "लोभा रट्ठं पहित्वान, मिगमेसं चरामहं॥", + "‘‘इस्सत्थे चस्मि कुसलो, दळ्हधम्मोति विस्सुतो।", + "नागोपि मे न मुच्‍चेय्य, आगतो उसुपातनं’’॥", + "‘‘स्वागतं ते महाराज, अथो ते अदुरागतं।", + "इस्सरोसि अनुप्पत्तो, यं इधत्थि पवेदय॥", + "‘‘तिन्दुकानि पियालानि, मधुके कासुमारियो।", + "फलानि", + "‘‘इदम्पि पानीयं सीतं, आभतं गिरिगब्भरा।", + "ततो पिव महाराज, सचे त्वं अभिकङ्खसि’’॥", + "‘‘नालं", + "अनन्धस्सेवयं सम्मा, निवापो मय्ह खायति’’॥", + "‘‘दहरो युवा नातिब्रहा, सामो कल्याणदस्सनो।", + "दीघस्स केसा असिता, अथो सूनग्ग", + "‘‘सो हवे फलमाहरित्वा, इतो आदाय", + "नदिं गतो उदहारो, मञ्‍ञे न दूरमागतो’’॥", + "‘‘अहं तं अवधिं सामं, यो तुय्हं परिचारको।", + "यं कुमारं पवेदेथ, सामं कल्याणदस्सनं॥", + "‘‘दीघस्स केसा असिता, अथो सूनग्गवेल्‍लिता।", + "तेसु लोहितलित्तेसु, सेति सामो मया हतो’’॥", + "‘‘केन", + "हतो सामोति सुत्वान, हदयं मे पवेधति॥", + "‘‘अस्सत्थस्सेव तरुणं, पवाळं मालुतेरितं।", + "हतो सामोति सुत्वान, हदयं मे पवेधति’’॥", + "‘‘पारिके कासिराजायं, सो सामं मिगसम्मते।", + "कोधसा उसुना विज्झि, तस्स मा पापमिच्छिम्हा’’॥", + "‘‘किच्छा लद्धो पियो पुत्तो, यो अन्धे अभरी वने।", + "तं", + "‘‘किच्छा लद्धो पियो पुत्तो, यो अन्धे अभरी वने।", + "तं एकपुत्तं घातिम्हि, अक्‍कोधं आहु पण्डिता’’॥", + "‘‘मा बाळ्हं परिदेवेथ, हतो सामोति वादिना।", + "अहं कम्मकरो हुत्वा, भरिस्सामि ब्रहावने॥", + "‘‘इस्सत्थे चस्मि कुसलो, दळ्हधम्मोति विस्सुतो।", + "अहं कम्मकरो हुत्वा, भरिस्सामि ब्रहावने॥", + "‘‘मिगानं विघासमन्वेसं, वनमूलफलानि च।", + "अहं कम्मकरो हुत्वा, भरिस्सामि ब्रहावने’’॥", + "‘‘नेस धम्मो महाराज, नेतं अम्हेसु कप्पति।", + "राजा त्वमसि अम्हाकं, पादे वन्दाम ते मयं’’॥", + "‘‘धम्मं नेसाद भणथ, कता अपचिती तया।", + "पिता त्वमसि", + "‘‘नमो", + "अञ्‍जलिं ते पग्गण्हाम, याव सामानुपापय॥", + "‘‘तस्स पादे समज्‍जन्ता", + "संसुम्भमाना अत्तानं, कालमागमयामसे’’॥", + "‘‘ब्रहा वाळमिगाकिण्णं, आकासन्तंव दिस्सति।", + "यत्थ सामो हतो सेति, चन्दोव पतितो छमा॥", + "‘‘ब्रहा", + "यत्थ सामो हतो सेति, सूरियोव पतितो छमा॥", + "‘‘ब्रहा वाळमिगाकिण्णं, आकासन्तंव दिस्सति।", + "यत्थ सामो हतो सेति, पंसुना पतिकुन्तितो", + "‘‘ब्रहा वाळमिगाकिण्णं, आकासन्तंव दिस्सति।", + "यत्थ सामो हतो सेति, इधेव वसथस्समे’’॥", + "‘‘यदि तत्थ सहस्सानि, सतानि नियुतानि", + "नेवम्हाकं भयं कोचि, वने वाळेसु विज्‍जति’’॥", + "‘‘ततो अन्धानमादाय, कासिराजा ब्रहावने।", + "हत्थे गहेत्वा पक्‍कामि, यत्थ सामो हतो अहु॥", + "‘‘दिस्वान पतितं सामं, पुत्तकं पंसुकुन्थितं।", + "अपविद्धं ब्रहारञ्‍ञे, चन्दंव पतितं छमा॥", + "‘‘दिस्वान पतितं सामं, पुत्तकं पंसुकुन्थितं।", + "अपविद्धं ब्रहारञ्‍ञे, सूरियंव पतितं छमा॥", + "‘‘दिस्वान पतितं सामं, पुत्तकं पंसुकुन्थितं।", + "अपविद्धं ब्रहारञ्‍ञे, कलूनं", + "‘‘दिस्वान पतितं सामं, पुत्तकं पंसुकुन्थितं।", + "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, अधम्मो किर भो इति॥", + "‘‘बाळ्हं खो त्वं पमत्तोसि, साम कल्याणदस्सन।", + "यो अज्‍जेवं", + "‘‘बाळ्हं", + "यो अज्‍जेवं गते काले, न किञ्‍चि मभिभाससि॥", + "‘‘बाळ्हं खो त्वं पकुद्धोसि, साम कल्याणदस्सन।", + "यो अज्‍जेवं गते काले, न किञ्‍चि मभिभाससि॥", + "‘‘बाळ्हं", + "यो अज्‍जेवं गते काले, न किञ्‍चि मभिभाससि॥", + "‘‘बाळ्हं", + "यो अज्‍जेवं गते काले, न किञ्‍चि मभिभाससि॥", + "‘‘जटं वलिनं पंसुगतं", + "सामो अयं कालङ्कतो, अन्धानं परिचारको॥", + "‘‘को मे सम्मज्‍जमादाय", + "सामो अयं कालङ्कतो, अन्धानं परिचारको॥", + "‘‘को दानि न्हापयिस्सति, सीतेनुण्होदकेन च।", + "सामो अयं कालङ्कतो, अन्धानं परिचारको॥", + "‘‘को दानि भोजयिस्सति, वनमूलफलानि च।", + "सामो अयं कालङ्कतो, अन्धानं परिचारको’’॥", + "‘‘दिस्वान पतितं सामं, पुत्तकं पंसुकुन्थितं।", + "अट्टिता पुत्तसोकेन, माता सच्‍चं अभासथ॥", + "‘‘येन सच्‍चेनयं सामो, धम्मचारी पुरे अहु।", + "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु॥", + "‘‘येन", + "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु॥", + "‘‘येन सच्‍चेनयं सामो, सच्‍चवादी पुरे अहु।", + "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु॥", + "‘‘येन सच्‍चेनयं सामो, मातापेत्तिभरो", + "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु॥", + "‘‘येन सच्‍चेनयं सामो, कुले जेट्ठापचायिको।", + "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु॥", + "‘‘येन सच्‍चेनयं सामो, पाणा पियतरो मम।", + "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु॥", + "‘‘यं", + "सब्बेन तेन कुसलेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु’’॥", + "‘‘दिस्वान पतितं सामं, पुत्तकं पंसुकुन्थितं।", + "अट्टितो पुत्तसोकेन, पिता सच्‍चं अभासथ॥", + "‘‘येन", + "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु॥", + "‘‘येन सच्‍चेनयं सामो, ब्रह्मचारी पुरे अहु।", + "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु॥", + "‘‘येन सच्‍चेनयं सामो, सच्‍चवादी पुरे अहु।", + "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु॥", + "‘‘येन", + "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु॥", + "‘‘येन सच्‍चेनयं सामो, कुले जेट्ठापचायिको।", + "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु॥", + "‘‘येन सच्‍चेनयं सामो, पाणा पियतरो मम।", + "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु॥", + "‘‘यं किञ्‍चित्थि", + "सब्बेन तेन कुसलेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु॥", + "‘‘सा देवता अन्तरहिता, पब्बते गन्धमादने।", + "सामस्स अनुकम्पाय, इमं सच्‍चं अभासथ॥", + "‘‘पब्बत्याहं गन्धमादने, चिररत्तनिवासिनी", + "न मे पियतरो कोचि, अञ्‍ञो सामेन", + "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु॥", + "‘‘सब्बे वना गन्धमया, पब्बते गन्धमादने।", + "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु’’॥", + "तेसं", + "खिप्पं सामो समुट्ठासि, युवा कल्याणदस्सनो॥", + "‘‘सामोहमस्मि भद्दं वो", + "मा बाळ्हं परिदेवेथ, मञ्‍जुनाभिवदेथ मं’’॥", + "‘‘स्वागतं ते महाराज, अथो ते अदुरागतं।", + "इस्सरोसि", + "‘‘तिन्दुकानि पियालानि, मधुके कासुमारियो।", + "फलानि खुद्दकप्पानि, भुञ्‍ज राज वरं वरं॥", + "‘‘अत्थि", + "ततो पिव महाराज, सचे त्वं अभिकङ्खसि’’॥", + "‘‘सम्मुय्हामि पमुय्हामि, सब्बा मुय्हन्ति मे दिसा।", + "पेतं तं साममद्दक्खिं, को नु त्वं साम जीवसि’’॥", + "‘‘अपि जीवं महाराज, पुरिसं गाळ्हवेदनं।", + "उपनीतमनसङ्कप्पं, जीवन्तं मञ्‍ञते मतं॥", + "‘‘अपि जीवं महाराज, पुरिसं गाळ्हवेदनं।", + "तं निरोधगतं सन्तं, जीवन्तं मञ्‍ञते मतं॥", + "‘‘यो मातरं पितरं वा, मच्‍चो धम्मेन पोसति।", + "देवापि नं तिकिच्छन्ति, मातापेत्तिभरं नरं॥", + "‘‘यो मातरं पितरं वा, मच्‍चो धम्मेन पोसति।", + "इधेव नं पसंसन्ति, पेच्‍च सग्गे पमोदति’’॥", + "‘‘एस भिय्यो पमुय्हामि, सब्बा मुय्हन्ति मे दिसा।", + "सरणं तं साम गच्छामि", + "‘‘धम्मं चर महाराज, मातापितूसु खत्तिय।", + "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥", + "‘‘धम्मं चर महाराज, पुत्तदारेसु खत्तिय।", + "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥", + "‘‘धम्मं", + "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥", + "‘‘धम्मं चर महाराज, वाहनेसु बलेसु च।", + "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥", + "‘‘धम्मं चर महाराज, गामेसु निगमेसु च।", + "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥", + "‘‘धम्मं चर महाराज, रट्ठेसु जनपदेसु च।", + "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥", + "‘‘धम्मं चर महाराज, समणब्राह्मणेसु च।", + "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥", + "‘‘धम्मं चर महाराज, मिगपक्खीसु खत्तिय।", + "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥", + "‘‘धम्मं", + "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥", + "‘‘धम्मं चर महाराज, सइन्दा देवा सब्रह्मका।", + "सुचिण्णेन दिवं पत्ता, मा धम्मं राज पामदो’’ति॥", + "‘‘अच्छेरं", + "यदा अहु निमिराजा, पण्डितो कुसलत्थिको॥", + "‘‘राजा सब्बविदेहानं, अदा दानं अरिन्दमो।", + "तस्स तं ददतो दानं, सङ्कप्पो उदपज्‍जथ।", + "दानं वा ब्रह्मचरियं वा, कतमं सु महप्फलं॥", + "तस्स सङ्कप्पमञ्‍ञाय, मघवा देवकुञ्‍जरो।", + "सहस्सनेत्तो पातुरहु, वण्णेन विहनं", + "सलोमहट्ठो", + "‘‘देवता नुसि गन्धब्बो, अदु सक्‍को पुरिन्ददो॥", + "‘‘न च मे तादिसो वण्णो, दिट्ठो वा यदि वा सुतो।", + "सलोमहट्ठं ञत्वान, वासवो अवचा निमिं।", + "‘‘सक्‍कोहमस्मि देविन्दो, आगतोस्मि तवन्तिके।", + "अलोमहट्ठो मनुजिन्द, पुच्छ पञ्हं यमिच्छसि’’॥", + "सो च तेन कतोकासो, वासवं अवचा निमि।", + "‘‘पुच्छामि तं महाराज", + "दानं वा ब्रह्मचरियं वा, कतमं सु महप्फलं’’॥", + "सो पुट्ठो नरदेवेन, वासवो अवचा निमिं।", + "‘‘विपाकं ब्रह्मचरियस्स, जानं अक्खासिजानतो॥", + "‘‘हीनेन", + "मज्झिमेन च देवत्तं, उत्तमेन विसुज्झति॥", + "‘‘न", + "ये काये उपपज्‍जन्ति, अनागारा तपस्सिनो॥", + "‘‘दुदीपो", + "उसिन्दरो", + "‘‘एते चञ्‍ञे च राजानो, खत्तिया ब्राह्मणा बहू।", + "पुथुयञ्‍ञं यजित्वान, पेतत्तं", + "‘‘अथ यीमे", + "सत्तिसयो यामहनु, सोमयामो", + "‘‘समुद्दो माघो भरतो च, इसि कालपुरक्खतो", + "अङ्गीरसो कस्सपो च, किसवच्छो अकत्ति", + "‘‘उत्तरेन", + "नळग्गिवण्णा जोतन्ति, सदा कञ्‍चनपब्बता॥", + "‘‘परूळ्हकच्छा तगरा, रूळ्हकच्छा वना नगा।", + "तत्रासुं दससहस्सा, पोराणा इसयो पुरे॥", + "‘‘अहं", + "अनुत्तरं वतं कत्वा, पकिरचारी समाहिते॥", + "‘‘जातिमन्तं अजच्‍चञ्‍च, अहं उजुगतं नरं।", + "अतिवेलं नमस्सिस्सं, कम्मबन्धू हि माणवा", + "‘‘सब्बे वण्णा अधम्मट्ठा, पतन्ति निरयं अधो।", + "सब्बे वण्णा विसुज्झन्ति, चरित्वा धम्ममुत्तमं’’॥", + "इदं वत्वान मघवा, देवराजा सुजम्पति।", + "वेदेहमनुसासित्वा, सग्गकायं अपक्‍कमि॥", + "‘‘इमं भोन्तो निसामेथ, यावन्तेत्थ समागता।", + "धम्मिकानं मनुस्सानं, वण्णं उच्‍चावचं बहुं॥", + "‘‘यथा अयं निमिराजा, पण्डितो कुसलत्थिको।", + "राजा सब्बविदेहानं, अदा दानं अरिन्दमो॥", + "‘‘तस्स तं ददतो दानं, सङ्कप्पो उदपज्‍जथ।", + "दानं वा ब्रह्मचरियं वा, कतमं सु महप्फलं’’॥", + "अब्भुतो वत लोकस्मिं, उप्पज्‍जि लोमहंसनो।", + "दिब्बो रथो पातुरहु, वेदेहस्स यसस्सिनो॥", + "देवपुत्तो", + "निमन्तयित्थ राजानं, वेदेहं मिथिलग्गहं॥", + "‘‘एहिमं रथमारुय्ह, राजसेट्ठ दिसम्पति।", + "देवा दस्सनकामा ते, तावतिंसा सइन्दका।", + "सरमाना", + "ततो", + "आसना वुट्ठहित्वान, पमुखो रथमारुहि॥", + "अभिरूळ्हं रथं दिब्बं, मातलि एतदब्रवि।", + "‘‘केन तं नेमि मग्गेन, राजसेट्ठ दिसम्पति।", + "येन वा पापकम्मन्ता, पुञ्‍ञकम्मा च ये नरा’’॥", + "‘‘उभयेनेव मं नेहि, मातलि देवसारथि।", + "येन वा पापकम्मन्ता, पुञ्‍ञकम्मा च ये नरा’’॥", + "‘‘केन तं पठमं नेमि, राजसेट्ठ दिसम्पति।", + "येन वा पापकम्मन्ता, पुञ्‍ञकम्मा च ये नरा’’॥", + "‘‘निरये", + "ठानानि लुद्दकम्मानं, दुस्सीलानञ्‍च या गति’’॥", + "दस्सेसि मातलि रञ्‍ञो, दुग्गं वेतरणिं नदिं।", + "कुथितं खारसंयुत्तं, तत्तं अग्गिसिखूपमं", + "निमी हवे मातलिमज्झभासथ", + "‘‘भयञ्हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।", + "इमे नु मच्‍चा किमकंसु पापं, येमे जना वेतरणिं पतन्ति’’॥", + "तस्स", + "विपाकं पापकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥", + "‘‘ये दुब्बले बलवन्ता जीवलोके, हिंसन्ति रोसन्ति सुपापधम्मा।", + "ते लुद्दकम्मा पसवेत्व पापं, तेमे जना वेतरणिं पतन्ति’’॥", + "‘‘सामा", + "भयञ्हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।", + "इमे नु मच्‍चा किमकंसु पापं, येमे जने काकोलसङ्घा अदन्ति’’॥", + "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।", + "विपाकं पापकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥", + "‘‘ये", + "हिंसन्ति रोसन्ति सुपापधम्मा, ते लुद्दकम्मा पसवेत्व पापं।", + "तेमे जने काकोलसङ्घा अदन्ति’’॥", + "‘‘सजोतिभूता पथविं कमन्ति, तत्तेहि", + "भयञ्हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।", + "इमे नु मच्‍चा किमकंसु पापं, येमे जना खन्धहता सयन्ति’’॥", + "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।", + "विपाकं पापकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥", + "‘‘ये जीवलोकस्मि सुपापधम्मिनो, नरञ्‍च नारिञ्‍च अपापधम्मं।", + "हिंसन्ति रोसन्ति सुपापधम्मा", + "तेमे जना खन्धहता सयन्ति’’॥", + "‘‘अङ्गारकासुं", + "भयञ्हि मं विदन्ति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।", + "इमे नु मच्‍चा किमकंसु पापं, येमे जना अङ्गारकासुं फुणन्ति’’॥", + "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।", + "विपाकं पापकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥", + "‘‘ये", + "ते जापयित्वा जनतं जनिन्द, ते लुद्दकम्मा पसवेत्व पापं।", + "तेमे जना अङ्गारकासुं फुणन्ति’’॥", + "‘‘सजोतिभूता जलिता पदित्ता, पदिस्सति महती लोहकुम्भी।", + "भयञ्हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।", + "इमे नु मच्‍चा किमकंसु पापं, येमे जना अवंसिरा लोहकुम्भिं पतन्ति’’॥", + "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।", + "विपाकं पापकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥", + "‘‘ये सीलवन्तं", + "ते लुद्दकम्मा पसवेत्व पापं, तेमे जना अवंसिरा लोहकुम्भिं पतन्ति’’॥", + "‘‘लुञ्‍चन्ति", + "भयञ्हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि", + "इमे नु मच्‍चा किमकंसु पापं, येमे जना लुत्तसिरा सयन्ति’’॥", + "तस्स", + "विपाकं पापकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥", + "‘‘ये जीवलोकस्मि सुपापधम्मिनो, पक्खी गहेत्वान विहेठयन्ति ते।", + "विहेठयित्वा सकुणं जनिन्द, ते लुद्दकामा पसवेत्व पापं।", + "तेमे जना लुत्तसिरा सयन्ति॥", + "‘‘पहूततोया अनिगाधकूला", + "घम्माभितत्ता मनुजा पिवन्ति, पीतञ्‍च", + "‘‘भयञ्हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।", + "इमे नु मच्‍चा किमकंसु पापं, पीतञ्‍च तेसं भुस होति पानि’’॥", + "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।", + "विपाकं", + "‘‘ये सुद्धधञ्‍ञं पलासेन मिस्सं, असुद्धकम्मा कयिनो ददन्ति।", + "घम्माभितत्तान पिपासितानं, पीतञ्‍च तेसं भुस होति पानि’’॥", + "‘‘उसूहि", + "भयञ्हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।", + "इमे नु मच्‍चा किमकंसु पापं, येमे जना सत्तिहता सयन्ति’’॥", + "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।", + "विपाकं पापकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥", + "‘‘ये जीवलोकस्मि असाधुकम्मिनो, अदिन्‍नमादाय करोन्ति जीविकं।", + "धञ्‍ञं धनं रजतं जातरूपं, अजेळकञ्‍चापि पसुं महिंसं", + "ते लुद्दकम्मा पसवेत्व पापं, तेमे जना सत्तिहता सयन्ति’’॥", + "‘‘गीवाय बद्धा किस्स इमे पुनेके, अञ्‍ञे", + "भयञ्हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।", + "इमे नु मच्‍चा किमकंसु पापं, येमे जना बिलकता सयन्ति’’॥", + "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।", + "विपाकं पापकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥", + "‘‘ओरब्भिका सूकरिका च मच्छिका, पसुं महिंसञ्‍च अजेळकञ्‍च।", + "हन्त्वान सूनेसु पसारयिंसु, ते लुद्दकम्मा पसवेत्व पापं।", + "तेमे जना बिलकता सयन्ति॥", + "‘‘रहदो", + "खुदापरेता मनुजा अदन्ति, भयञ्हि मं विन्दति सूत दिस्वा।", + "पुच्छामि तं मातलि देवसारथि, इमे नु मच्‍चा किमकंसु पापं।", + "येमे जना मुत्तकरीसभक्खा’’॥", + "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।", + "विपाकं", + "‘‘ये केचिमे कारणिका विरोसका, परेसं हिंसाय सदा निविट्ठा।", + "ते लुद्दकम्मा पसवेत्व पापं, मित्तद्दुनो मीळ्हमदन्ति बाला॥", + "‘‘रहदो अयं लोहितपुब्बपूरो, दुग्गन्धरूपो असुचि पूति वाति।", + "घम्माभितत्ता मनुजा पिवन्ति, भयञ्हि मं विन्दति सूत दिस्वा।", + "पुच्छामि तं मातलि देवसारथि, इमे नु मच्‍चा किमकंसु पापं।", + "येमे जना लोहितपुब्बभक्खा’’॥", + "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।", + "विपाकं पापकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥", + "‘‘ये मातरं वा पितरं वा जीवलोके", + "ते लुद्दकम्मा पसवेत्व पापं, तेमे जना लोहितपुब्बभक्खा’’॥", + "‘‘जिव्हञ्‍च", + "फन्दन्ति", + "‘‘भयञ्हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।", + "इमे नु मच्‍चा किमकंसु पापं, येमे जना वङ्कघस्ता सयन्ति’’॥", + "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।", + "विपाकं पापकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥", + "‘‘ये केचि सन्धानगता", + "कुटेन कुटं धनलोभहेतु, छन्‍नं यथा वारिचरं वधाय॥", + "‘‘न हि कूटकारिस्स भवन्ति ताणा, सकेहि कम्मेहि पुरक्खतस्स।", + "ते लुद्दकम्मा पसवेत्व पापं, तेमे जना वङ्कघस्ता सयन्ति’’॥", + "‘‘नारी इमा सम्परिभिन्‍नगत्ता, पग्गय्ह कन्दन्ति भुजे दुजच्‍चा।", + "सम्मक्खिता", + "ता", + "‘‘भयञ्हि", + "इमा नु नारियो किमकंसु पापं, या भूमिभागस्मिं सदा निखाता।", + "खन्धातिवत्तन्ति सजोतिभूता’’॥", + "तस्स", + "विपाकं पापकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥", + "‘‘कोलित्थियायो", + "ता दित्तरूपा", + "ता जीवलोकस्मिं रमापयित्वा, खन्धातिवत्तन्ति सजोतिभूता॥", + "‘‘पादे गहेत्वा किस्स इमे पुनेके, अवंसिरा नरके पातयन्ति।", + "भयञ्हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।", + "इमे", + "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।", + "विपाकं पापकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥", + "‘‘ये जीवलोकस्मि असाधुकम्मिनो, परस्स दारानि अतिक्‍कमन्ति।", + "ते तादिसा उत्तमभण्डथेना, तेमे जना अवंसिरा नरके पातयन्ति॥", + "‘‘ते वस्सपूगानि बहूनि तत्थ, निरयेसु दुक्खं वेदनं वेदयन्ति।", + "न हि पापकारिस्स", + "ते लुद्दकम्मा पसवेत्व पापं, तेमे जना अवंसिरा नरके पातयन्ति’’॥", + "‘‘उच्‍चावचामे", + "भयञ्हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।", + "इमे नु मच्‍चा किमकंसु पापं, येमे जना अधिमत्ता दुक्खा तिब्बा।", + "खरा", + "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।", + "विपाकं पापकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥", + "‘‘ये जीवलोकस्मि सुपापदिट्ठिनो, विस्सासकम्मानि करोन्ति मोहा।", + "परञ्‍च दिट्ठीसु समादपेन्ति, ते पापदिट्ठिं", + "तेमे जना अधिमत्ता दुक्खा तिब्बा, खरा कटुका वेदना वेदयन्ति॥", + "‘‘विदिता ते महाराज, आवासा पापकम्मिनं।", + "ठानानि लुद्दकम्मानं, दुस्सीलानञ्‍च या गति।", + "उय्याहि दानि राजीसि, देवराजस्स सन्तिके’’॥", + "‘‘पञ्‍चथूपं", + "तत्थच्छति नारी महानुभावा, उच्‍चावचं इद्धि विकुब्बमाना॥", + "‘‘वित्ती हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।", + "अयं नु नारी किमकासि साधुं, या मोदति सग्गपत्ता विमाने’’॥", + "तस्स", + "विपाकं पुञ्‍ञकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥", + "‘‘यदि", + "सा पत्तकाले", + "संयमा संविभागा च, सा विमानस्मि मोदति॥", + "‘‘दद्दल्‍लमाना आभेन्ति", + "तत्थ यक्खो महिद्धिको, सब्बाभरणभूसितो।", + "समन्ता अनुपरियाति, नारीगणपुरक्खतो॥", + "‘‘वित्ती हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।", + "अयं नु मच्‍चो किमकासि साधुं, यो मोदति सग्गपत्तो विमाने’’॥", + "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।", + "विपाकं पुञ्‍ञकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥", + "‘‘सोणदिन्‍नो गहपति, एस दानपती अहु।", + "एस पब्बजितुद्दिस्स, विहारे सत्त कारयि॥", + "‘‘सक्‍कच्‍चं ते उपट्ठासि, भिक्खवो तत्थ वासिके।", + "अदासि", + "‘‘चातुद्दसिं पञ्‍चदसिं, या च", + "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमाहितं॥", + "‘‘उपोसथं उपवसी, सदा सीलेसु संवुतो।", + "संयमा संविभागा च, सो विमानस्मि मोदति॥", + "‘‘पभासति मिदं ब्यम्हं, फलिकासु सुनिम्मितं।", + "नारीवरगणाकिण्णं, कूटागारवरोचितं।", + "उपेतं अन्‍नपानेहि, नच्‍चगीतेहि चूभयं॥", + "‘‘वित्ती", + "इमे नु मच्‍चा किमकंसु साधुं, ये मोदरे सग्गपत्ता विमाने’’॥", + "तस्स", + "विपाकं पुञ्‍ञकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥", + "‘‘या काचि नारियो इध जीवलोके, सीलवन्तियो उपासिका।", + "दाने रता निच्‍चं पसन्‍नचित्ता, सच्‍चे ठिता उपोसथे अप्पमत्ता।", + "संयमा संविभागा च, ता विमानस्मि मोदरे॥", + "‘‘पभासति मिदं ब्यम्हं, वेळुरियासु निम्मितं।", + "उपेतं", + "‘‘आळम्बरा मुदिङ्गा च, नच्‍चगीता सुवादिता।", + "दिब्बा सद्दा निच्छरन्ति, सवनीया मनोरमा॥", + "‘‘नाहं एवंगतं जातु", + "सद्दं समभिजानामि, दिट्ठं वा यदि वा सुतं॥", + "‘‘वित्ती हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।", + "इमे नु मच्‍चा किमकंसु साधुं, ये मोदरे सग्गपत्ता विमाने’’॥", + "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।", + "विपाकं पुञ्‍ञकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥", + "‘‘ये केचि मच्‍चा इध जीवलोके, सीलवन्ता", + "आरामे उदपाने च, पपा सङ्कमनानि च।", + "अरहन्ते सीतिभूते", + "‘‘चीवरं", + "अदंसु उजुभूतेसु, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘चातुद्दसिं पञ्‍चदसिं, या च पक्खस्स अट्ठमी।", + "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमाहितं॥", + "‘‘उपोसथं उपवसुं, सदा सीलेसु संवुता।", + "संयमा संविभागा च, ते विमानस्मि मोदरे॥", + "‘‘पभासति", + "नारीवरगणाकिण्णं, कूटागारवरोचितं॥", + "‘‘उपेतं अन्‍नपानेहि, नच्‍चगीतेहि चूभयं।", + "नज्‍जो चानुपरियाति, नानापुप्फदुमायुता॥", + "‘‘वित्ती हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।", + "अयं नु मच्‍चो किमकासि साधुं, यो मोदती सग्गपत्तो विमाने’’॥", + "तस्स", + "विपाकं पुञ्‍ञकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥", + "‘‘मिथिलायं गहपति, एस दानपती अहु।", + "आरामे उदपाने च, पपा सङ्कमनानि च।", + "अरहन्ते सीतिभूते, सक्‍कच्‍चं पटिपादयि॥", + "‘‘चीवरं पिण्डपातञ्‍च, पच्‍चयं सयनासनं।", + "अदासि उजुभूतेसु, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘चातुद्दसिं पञ्‍चदसिं, या च पक्खस्स अट्ठमी।", + "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमाहितं॥", + "‘‘उपोसथं उपवसी, सदा सीलेसु संवुतो।", + "संयमा संविभागा च, सो विमानस्मि मोदति’’॥", + "‘‘पभासति मिदं ब्यम्हं, फलिकासु सुनिम्मितं", + "नारीवरगणाकिण्णं", + "‘‘उपेतं", + "नज्‍जो चानुपरियाति, नानापुप्फदुमायुता॥", + "‘‘राजायतना कपित्था च, अम्बा साला च जम्बुयो।", + "तिन्दुका च पियाला च, दुमा निच्‍चफला बहू॥", + "‘‘वित्ती हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।", + "अयं नु मच्‍चो किमकासि साधुं, यो मोदती सग्गपत्तो विमाने’’॥", + "‘‘तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।", + "विपाकं पुञ्‍ञकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥", + "‘‘मिथिलायं गहपति, एस दानपती अहु।", + "आरामे उदपाने च, पपा सङ्कमनानि च।", + "अरहन्ते सीतिभूते, सक्‍कच्‍चं पटिपादयि॥", + "‘‘चीवरं पिण्डपातञ्‍च, पच्‍चयं सयनासनं।", + "अदासि उजुभूतेसु, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘चातुद्दसिं पञ्‍चदसिं, या च पक्खस्स अट्ठमी।", + "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमाहितं॥", + "‘‘उपोसथं उपवसी, सदा सीलेसु संवुतो।", + "संयमा संविभागा च, सो विमानस्मि मोदति’’॥", + "‘‘पभासति", + "उपेतं भूमिभागेहि, विभत्तं भागसो मितं॥", + "‘‘आळम्बरा मुदिङ्गा च, नच्‍चगीता सुवादिता।", + "दिब्या सद्दा निच्छरन्ति, सवनीया मनोरमा॥", + "‘‘नाहं एवंगतं जातु", + "सद्दं समभिजानामि, दिट्ठं वा यदि वा सुतं॥", + "‘‘वित्ती", + "अयं नु मच्‍चो किमकासि साधुं, यो मोदति सग्गपत्तो विमाने’’॥", + "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।", + "विपाकं पुञ्‍ञकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥", + "‘‘बाराणसियं गहपति, एस दानपती अहु।", + "आरामे उदपाने च, पपा सङ्कमनानि च।", + "अरहन्ते सीतिभूते, सक्‍कच्‍चं पटिपादयि॥", + "‘‘चीवरं पिण्डपातञ्‍च, पच्‍चयं सयनासनं।", + "अदासि उजुभूतेसु, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘चातुद्दसिं पञ्‍चदसिं, या च पक्खस्स अट्ठमी।", + "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमाहितं॥", + "‘‘उपोसथं उपवसी, सदासीलेसु संवुतो।", + "संयमा", + "‘‘यथा उदयमादिच्‍चो, होति लोहितको महा।", + "तथूपमं इदं ब्यम्हं, जातरूपस्स निम्मितं॥", + "‘‘वित्ती हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।", + "अयं नु मच्‍चो किमकासि साधुं, यो मोदती सग्गपत्तो विमाने’’॥", + "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।", + "विपाकं पुञ्‍ञकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥", + "‘‘सावत्थियं गहपति, एस दानपती अहु।", + "आरामे उदपाने च, पपा सङ्कमनानि च।", + "अरहन्ते सीतिभूते, सक्‍कच्‍चं पटिपादयि॥", + "‘‘चीवरं पिण्डपातञ्‍च, पच्‍चयं सयनासनं।", + "अदासि उजुभूतेसु, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥", + "‘‘चातुद्दसिं", + "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमाहितं॥", + "‘‘उपोसथं उपवसी, सदा सीलेसु संवुतो।", + "संयमा संविभागा च, सो विमानस्मि मोदति॥", + "‘‘वेहायसा मे बहुका, जातरूपस्स निम्मिता।", + "दद्दल्‍लमाना आभेन्ति, विज्‍जुवब्भघनन्तरे॥", + "‘‘वित्ती", + "इमे नु मच्‍चा किमकंसु साधुं, ये मोदरे सग्गपत्ता विमाने’’॥", + "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।", + "विपाकं पुञ्‍ञकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥", + "‘‘सद्धाय सुनिविट्ठाय, सद्धम्मे सुप्पवेदिते।", + "अकंसु सत्थु वचनं, सम्मासम्बुद्धसासने", + "तेसं एतानि ठानानि, यानि त्वं राज पस्ससि॥", + "‘‘विदिता ते महाराज, आवासा पापकम्मिनं।", + "अथो कल्याणकम्मानं, ठानानि विदितानि ते।", + "उय्याहि दानि राजीसि, देवराजस्स सन्तिके’’॥", + "‘‘सहस्सयुत्तं हयवाहिं, दिब्बयानमधिट्ठितो।", + "यायमानो महाराजा, अद्दा सीदन्तरे नगे।", + "दिस्वानामन्तयी सूतं, ‘‘इमे के नाम पब्बता’’॥", + "विपाकं पुञ्‍ञकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो", + "‘‘सुदस्सनो करवीको, ईसधरो", + "नेमिन्धरो विनतको, अस्सकण्णो गिरी ब्रहा॥", + "‘‘एते", + "महाराजानमावासा", + "‘‘अनेकरूपं रुचिरं, नानाचित्रं पकासति।", + "आकिण्णं इन्दसदिसेहि, ब्यग्घेहेव सुरक्खितं", + "‘‘वित्ती हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।", + "इमं नु द्वारं किमभञ्‍ञमाहु", + "तस्स", + "विपाकं पुञ्‍ञकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥", + "‘‘चित्रकूटोति यं आहु, देवराजपवेसनं।", + "सुदस्सनस्स गिरिनो, द्वारञ्हेतं पकासति॥", + "‘‘अनेकरूपं रुचिरं, नानाचित्रं पकासति।", + "आकिण्णं इन्दसदिसेहि, ब्यग्घेहेव सुरक्खितं।", + "पविसेतेन राजीसि, अरजं भूमिमक्‍कम’’॥", + "‘‘सहस्सयुत्तं हयवाहिं, दिब्बयानमधिट्ठितो।", + "यायमानो महाराजा, अद्दा देवसभं इदं॥", + "‘‘यथा सरदे आकासे", + "तथूपमं इदं ब्यम्हं, वेळुरियासु निम्मितं॥", + "‘‘वित्ती हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।", + "इमं", + "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।", + "विपाकं पुञ्‍ञकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥", + "‘‘सुधम्मा", + "वेळुरियारुचिरा चित्रा, धारयन्ति सुनिम्मिता॥", + "‘‘अट्ठंसा सुकता थम्भा, सब्बे वेळुरियामया।", + "यत्थ देवा तावतिंसा, सब्बे इन्दपुरोहिता॥", + "‘‘अत्थं देवमनुस्सानं, चिन्तयन्ता समच्छरे।", + "पविसेतेन राजीसि, देवानं अनुमोदनं’’॥", + "‘‘तं देवा पटिनन्दिंसु, दिस्वा राजानमागतं।", + "‘‘स्वागतं ते महाराज, अथो ते अदुरागतं।", + "निसीद दानि राजीसि, देवराजस्स सन्तिके’’॥", + "‘‘सक्‍कोपि पटिनन्दित्थ", + "निमन्तयित्थ", + "‘‘साधु खोसि अनुप्पत्तो, आवासं वसवत्तिनं।", + "वस देवेसु राजीसि, सब्बकामसमिद्धिसु।", + "तावतिंसेसु देवेसु, भुञ्‍ज कामे अमानुसे’’॥", + "‘‘यथा", + "एवंसम्पदमेवेतं, यं परतो दानपच्‍चया॥", + "‘‘न चाहमेतमिच्छामि, यं परतो दानपच्‍चया।", + "सयंकतानि", + "‘‘सोहं गन्त्वा मनुस्सेसु, काहामि कुसलं बहुं।", + "दानेन समचरियाय, संयमेन दमेन च।", + "यं कत्वा सुखितो होति, न च पच्छानुतप्पति’’॥", + "‘‘बहूपकारो नो भवं, मातलि देवसारथि।", + "यो मे कल्याणकम्मानं, पापानं पटिदस्सयि’’", + "‘‘इदं वत्वा निमिराजा, वेदेहो मिथिलग्गहो।", + "पुथुयञ्‍ञं यजित्वान, संयमं अज्झुपागमी’’ति॥", + "‘‘पञ्‍चालो", + "सायं पञ्‍चालिया सेना, अप्पमेय्या महोसध॥", + "‘‘वीथिमती", + "ओहारिनी सद्दवती, भेरिसङ्खप्पबोधना॥", + "‘‘लोहविज्‍जा अलङ्कारा, धजिनी वामरोहिनी।", + "सिप्पियेहि सुसम्पन्‍ना, सूरेहि सुप्पतिट्ठिता॥", + "‘‘दसेत्थ पण्डिता आहु, भूरिपञ्‍ञा रहोगमा", + "माता एकादसी रञ्‍ञो, पञ्‍चालियं पसासति॥", + "‘‘अथेत्थेकसतं", + "अच्छिन्‍नरट्ठा ब्यथिता, पञ्‍चालियं", + "‘‘यंवदा-तक्‍करा रञ्‍ञो, अकामा पियभाणिनो।", + "पञ्‍चालमनुयायन्ति, अकामा वसिनो गता॥", + "‘‘ताय सेनाय मिथिला, तिसन्धिपरिवारिता।", + "राजधानी विदेहानं, समन्ता परिखञ्‍ञति॥", + "‘‘उद्धं", + "महोसध विजानाहि, कथं मोक्खो भविस्सति’’॥", + "‘‘पादे देव पसारेहि, भुञ्‍ज कामे रमस्सु च।", + "हित्वा पञ्‍चालियं सेनं, ब्रह्मदत्तो पलायिति’’", + "‘‘राजा सन्थवकामो ते, रतनानि पवेच्छति।", + "आगच्छन्तु इतो", + "‘‘भासन्तु मुदुका वाचा, या वाचा पटिनन्दिता।", + "पञ्‍चालो च विदेहो च", + "‘‘कथं नु केवट्ट महोसधेन, समागमो आसि तदिङ्घ ब्रूहि।", + "कच्‍चि ते पटिनिज्झत्तो, कच्‍चि तुट्ठो महोसधो’’॥", + "‘‘अनरियरूपो", + "यथा मूगो च बधिरो च, न किञ्‍चित्थं अभासथ’’", + "‘‘अद्धा", + "तथा हि कायो मम सम्पवेधति, हित्वा सयं को परहत्थमेस्सति’’॥", + "‘‘छन्‍नञ्हि एकाव मती समेति, ये पण्डिता उत्तमभूरिपत्ता।", + "यानं अयानं अथ वापि ठानं, महोसध त्वम्पि मतिं करोहि’’॥", + "‘‘जानासि खो राज महानुभावो, महब्बलो चूळनिब्रह्मदत्तो।", + "राजा च तं इच्छति मारणत्थं", + "‘‘यथापि मच्छो बळिसं, वङ्कं मंसेन छादितं।", + "आमगिद्धो न जानाति, मच्छो मरणमत्तनो॥", + "‘‘एवमेव तुवं राज, चूळनेय्यस्स धीतरं।", + "कामगिद्धो न जानासि, मच्छोव मरणमत्तनो॥", + "‘‘सचे गच्छसि पञ्‍चालं, खिप्पमत्तं जहिस्सति।", + "मिगं पन्थानुबन्धंव", + "‘‘मयमेव बालम्हसे एळमूगा, ये उत्तमत्थानि तयी लपिम्हा।", + "किमेव", + "‘‘इमं गले गहेत्वान, नासेथ विजिता मम।", + "यो मे रतनलाभस्स, अन्तरायाय भासति’’॥", + "‘‘ततो", + "अथ आमन्तयी दूतं, माधरं", + "‘‘एहि", + "अत्थि पञ्‍चालराजस्स, साळिका सयनपालिका॥", + "‘तं बन्धनेन", + "सा तेसं सब्बं जानाति, रञ्‍ञो च कोसियस्स च॥", + "‘‘‘आमो’ति सो पटिस्सुत्वा, माधरो सुवपण्डितो।", + "अगमासि हरितपक्खो", + "‘‘ततो च खो सो गन्त्वान, माधरो सुवपण्डितो।", + "अथामन्तयि सुघरं, साळिकं मञ्‍जुभाणिकं॥", + "‘कच्‍चि ते सुघरे खमनीयं, कच्‍चि वेस्से अनामयं।", + "कच्‍चि ते मधुना लाजा, लब्भते सुघरे तुवं’", + "‘कुसलञ्‍चेव मे सम्म, अथो सम्म अनामयं।", + "अथो मे मधुना लाजा, लब्भते सुवपण्डित॥", + "‘कुतो नु सम्म आगम्म, कस्स वा पहितो तुवं।", + "न", + "‘‘अहोसिं सिविराजस्स, पासादे सयनपालको।", + "ततो सो धम्मिको राजा, बद्धे मोचेसि बन्धना’’॥", + "‘‘तस्स मेका दुतियासि, साळिका मञ्‍जुभाणिका।", + "तं तत्थ अवधी सेनो, पेक्खतो सुघरे मम’’॥", + "‘‘तस्सा कामा हि सम्मत्तो, आगतोस्मि तवन्तिके।", + "सचे करेय्य", + "‘‘सुवोव सुविं कामेय्य, साळिको पन साळिकं।", + "सुवस्स साळिकायेव", + "‘‘योयं", + "सब्बो हि सदिसो होति, नत्थि कामे असादिसो’’॥", + "‘‘अत्थि जम्पावती", + "सा भरिया वासुदेवस्स, कण्हस्स महेसी पिया॥", + "‘‘रट्ठवती", + "मनुस्सो मिगिया सद्धिं, नत्थि कामे असादिसो’’॥", + "‘‘हन्द ख्वाहं गमिस्सामि, साळिके मञ्‍जुभाणिके।", + "पच्‍चक्खानुपदञ्हेतं, अतिमञ्‍ञसि नून मं’’॥", + "‘‘न", + "इधेव ताव अच्छस्सु, याव राजान दक्खसि", + "सोस्सि", + "‘‘यो", + "धीता पञ्‍चालराजस्स, ओसधी विय वण्णिनी।", + "तं दस्सति विदेहानं, सो विवाहो भविस्सति’’॥", + "‘‘एदिसो मा", + "यथा पञ्‍चालराजस्स, वेदेहेन भविस्सति’’॥", + "‘‘आनयित्वान वेदेहं, पञ्‍चालानं रथेसभो।", + "ततो नं घातयिस्सति, नस्स सखी भविस्सति’’॥", + "‘‘हन्द खो मं अनुजानाहि, रत्तियो सत्तमत्तियो।", + "यावाहं सिविराजस्स, आरोचेमि महेसिनो।", + "लद्धो च मे आवसथो, साळिकाय उपन्तिकं’’", + "‘‘हन्द खो तं अनुजानामि, रत्तियो सत्तमत्तियो।", + "सचे त्वं सत्तरत्तेन, नागच्छसि ममन्तिके।", + "मञ्‍ञे ओक्‍कन्तसत्तं", + "‘‘ततो", + "महोसधस्स अक्खासि, साळिकावचनं इदं’’॥", + "‘‘यस्सेव घरे भुञ्‍जेय्य भोगं, तस्सेव अत्थं पुरिसो चरेय्य’’।", + "‘‘हन्दाहं गच्छामि पुरे जनिन्द, पञ्‍चालराजस्स पुरं सुरम्मं।", + "निवेसनानि मापेतुं, वेदेहस्स यसस्सिनो॥", + "‘‘निवेसनानि", + "यदा ते पहिणेय्यामि, तदा एय्यासि खत्तिय’’॥", + "‘‘ततो च पायासि पुरे महोसधो, पञ्‍चालराजस्स पुरं सुरम्मं।", + "निवेसनानि मापेतुं, वेदेहस्स यसस्सिनो’’॥", + "‘‘निवेसनानि मापेत्वा, वेदेहस्स यसस्सिनो।", + "अथस्स पाहिणी दूतं,", + "एहि दानि महाराज, मापितं ते निवेसनं’’॥", + "‘‘ततो च राजा पायासि, सेनाय चतुरङ्गिया", + "अनन्तवाहनं दट्ठुं, फीतं कपिलियं", + "‘‘ततो", + "‘आगतो’स्मि महाराज, तव पादानि वन्दितुं॥", + "‘ददाहि दानि मे भरियं, नारिं सब्बङ्गसोभिनिं।", + "सुवण्णेन पटिच्छन्‍नं, दासीगणपुरक्खतं’’’॥", + "‘‘स्वागतं तेव", + "नक्खत्तंयेव परिपुच्छ, अहं कञ्‍ञं ददामि ते।", + "सुवण्णेन पटिच्छन्‍नं, दासीगणपुरक्खतं’’॥", + "‘‘ततो च राजा वेदेहो, नक्खत्तं परिपुच्छथ", + "नक्खत्तं परिपुच्छित्वा, ब्रह्मदत्तस्स पाहिणि॥", + "‘‘ददाहि", + "सुवण्णेन पटिच्छन्‍नं, दासीगणपुरक्खतं’’॥", + "‘‘ददामि दानि ते भरियं, नारिं सब्बङ्गसोभिनिं।", + "सुवण्णेन", + "‘‘हत्थी अस्सा रथा पत्ती, सेना तिट्ठन्ति वम्मिता", + "उक्‍का पदित्ता झायन्ति, किन्‍नु मञ्‍ञन्ति पण्डिता॥", + "‘‘हत्थी अस्सा रथा पत्ती, सेना तिट्ठन्ति वम्मिता", + "उक्‍का पदित्ता झायन्ति, किं नु काहन्ति", + "‘‘रक्खति तं महाराज, चूळनेय्यो महब्बलो।", + "पदुट्ठो ब्रह्मदत्तेन", + "‘‘उब्बेधति मे हदयं, मुखञ्‍च परिसुस्सति।", + "निब्बुतिं नाधिगच्छामि, अग्गिदड्ढोव आतपे॥", + "‘‘कम्मारानं यथा उक्‍का, अन्तो झायति नो बहि।", + "एवम्पि हदयं मय्हं, अन्तो झायति नो बहि’’॥", + "‘‘पमत्तो मन्तनातीतो, भिन्‍नमन्तोसि खत्तिय।", + "इदानि खो तं तायन्तु, पण्डिता मन्तिनो जना॥", + "‘‘अकत्वामच्‍चस्स वचनं, अत्थकामहितेसिनो।", + "अत्तपीतिरतो राजा, मिगो कूटेव ओहितो॥", + "‘‘यथापि मच्छो बळिसं, वङ्कं मंसेन छादितं।", + "आमगिद्धो न जानाति, मच्छो मरणमत्तनो॥", + "‘‘एवमेव", + "कामगिद्धो", + "‘‘सचे गच्छसि पञ्‍चालं, खिप्पमत्तं जहिस्ससि।", + "मिगं पन्थानुबन्धंव, महन्तं भयमेस्सति॥", + "‘‘अनरियरूपो", + "न तेन मित्तिं कयिराथ धीरो", + "‘‘यदेव", + "तेनेव मित्तिं कयिराथ धीरो, सुखो हवे सप्पुरिसेन सङ्गमो’’॥", + "‘‘बालो तुवं एळमूगोसि राज, यो उत्तमत्थानि मयी लपित्थो।", + "किमेवहं नङ्गलकोटिवड्ढो, अत्थानि जानामि", + "‘‘इमं गले गहेत्वान, नासेथ विजिता मम।", + "यो मे रतनलाभस्स, अन्तरायाय भासति’’॥", + "‘‘महोसध अतीतेन, नानुविज्झन्ति पण्डिता।", + "किं मं अस्संव सम्बन्धं, पतोदेनेव विज्झसि॥", + "‘‘सचे पस्ससि मोक्खं वा, खेमं वा पन पस्ससि।", + "तेनेव", + "‘‘अतीतं मानुसं कम्मं, दुक्‍करं दुरभिसम्भवं।", + "न तं सक्‍कोमि मोचेतुं, त्वं पजानस्सु", + "‘‘सन्ति वेहायसा", + "तेपि आदाय गच्छेय्युं, यस्स होन्ति तथाविधा॥", + "‘‘सन्ति वेहायसा अस्सा, इद्धिमन्तो यसस्सिनो।", + "तेपि आदाय गच्छेय्युं, यस्स होन्ति तथाविधा॥", + "‘‘सन्ति वेहायसा पक्खी, इद्धिमन्तो यसस्सिनो।", + "तेपि आदाय गच्छेय्युं, यस्स होन्ति तथाविधा॥", + "‘‘सन्ति", + "तेपि आदाय गच्छेय्युं, यस्स होन्ति तथाविधा॥", + "‘‘अतीतं मानुसं कम्मं, दुक्‍करं दुरभिसम्भवं।", + "न तं सक्‍कोमि मोचेतुं, अन्तलिक्खेन खत्तिय’’॥", + "‘‘अतीरदस्सी पुरिसो, महन्ते उदकण्णवे।", + "यत्थ सो लभते गाधं", + "‘‘एवं", + "त्वं नोसि मन्तिनं सेट्ठो, अम्हे दुक्खा पमोचय’’॥", + "‘‘अतीतं मानुसं कम्मं, दुक्‍करं दुरभिसम्भवं।", + "न तं सक्‍कोमि मोचेतुं, त्वं पजानस्सु सेनक’’॥", + "‘‘सुणोहि", + "सेनकं दानि पुच्छामि, किं किच्‍चं इध मञ्‍ञसि’’॥", + "‘‘अग्गिं वा द्वारतो देम, गण्हामसे विकन्तनं", + "अञ्‍ञमञ्‍ञं वधित्वान, खिप्पं हिस्साम जीवितं।", + "मा नो राजा ब्रह्मदत्तो, चिरं दुक्खेन मारयि’’॥", + "‘‘सुणोहि मेतं वचनं, पस्स सेनं महब्भयं।", + "पुक्‍कुसं दानि पुच्छामि, किं किच्‍चं इध मञ्‍ञसि’’॥", + "‘‘विसं खादित्वा मिय्याम, खिप्पं हिस्साम जीवितं।", + "मा नो राजा ब्रह्मदत्तो, चिरं दुक्खेन मारयि’’॥", + "‘‘सुणोहि मेतं वचनं, पस्स सेनं महब्भयं।", + "कामिन्दं", + "‘‘रज्‍जुया बज्झ मिय्याम, पपाता पपतामसे", + "मा नो राजा ब्रह्मदत्तो, चिरं दुक्खेन मारयि’’॥", + "‘‘सुणोहि मेतं वचनं, पस्स सेनं महब्भयं।", + "देविन्दं दानि पुच्छामि, किं किच्‍चं इध मञ्‍ञसि’’॥", + "‘‘अग्गिं", + "अञ्‍ञमञ्‍ञं वधित्वान, खिप्पं हिस्साम जीवितं।", + "न नो सक्‍कोति मोचेतुं, सुखेनेव महोसधो’’॥", + "‘‘यथा कदलिनो सारं, अन्वेसं नाधिगच्छति।", + "एवं अन्वेसमाना नं, पञ्हं नज्झगमामसे॥", + "‘‘यथा सिम्बलिनो", + "एवं अन्वेसमाना नं, पञ्हं नज्झगमामसे॥", + "‘‘अदेसे वत नो वुट्ठं, कुञ्‍जरानंवनोदके।", + "सकासे दुम्मनुस्सानं, बालानं अविजानतं॥", + "‘‘उब्बेधति मे हदयं, मुखञ्‍च परिसुस्सति।", + "निब्बुतिं नाधिगच्छामि, अग्गिदड्ढोव आतपे॥", + "‘‘कम्मारानं", + "एवम्पि हदयं मय्हं, अन्तो झायति नो बहि’’॥", + "‘‘ततो सो पण्डितो धीरो, अत्थदस्सी महोसधो।", + "वेदेहं दुक्खितं दिस्वा, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘मा त्वं भायि महाराज, मा त्वं भायि रथेसभ।", + "अहं तं मोचयिस्सामि, राहुग्गहंव", + "‘मा त्वं भायि महाराज, मा त्वं भायि रथेसभ।", + "अहं तं मोचयिस्सामि, राहुग्गहंव सूरियं॥", + "‘‘मा त्वं भायि महाराज, मा त्वं भायि रथेसभ।", + "अहं तं मोचयिस्सामि, पङ्के सन्‍नंव कुञ्‍जरं॥", + "‘मा त्वं भायि महाराज, मा त्वं भायि रथेसभ।", + "अहं तं मोचयिस्सामि, पेळाबद्धंव पन्‍नगं॥", + "अहं तं मोचयिस्सामि, पक्खिं बद्धंव पञ्‍जरे", + "‘मा", + "अहं तं मोचयिस्सामि, मच्छे जालगतेरिव॥", + "‘मा त्वं भायि महाराज, मा त्वं भायि रथेसभ।", + "अहं तं मोचयिस्सामि, सयोग्गबलवाहनं॥", + "‘मा त्वं भायि महाराज, मा त्वं भायि रथेसभ।", + "पञ्‍चालं वाहयिस्सामि", + "‘अदु पञ्‍ञा किमत्थिया, अमच्‍चो वापि तादिसो।", + "यो तं सम्बाधपक्खन्दं", + "‘‘एथ माणवा उट्ठेथ, मुखं सोधेथ सन्धिनो।", + "वेदेहो सहमच्‍चेहि, उमङ्गेन", + "‘‘तस्स तं वचनं सुत्वा, पण्डितस्सानुचारिनो", + "उमङ्गद्वारं विवरिंसु, यन्तयुत्ते च अग्गळे’’॥", + "‘‘पुरतो सेनको याति, पच्छतो च महोसधो।", + "मज्झे च राजा वेदेहो, अमच्‍चपरिवारितो’’॥", + "‘‘उमङ्गा निक्खमित्वान, वेदेहो नावमारुहि।", + "अभिरूळ्हञ्‍च तं ञत्वा", + "‘अयं", + "यथा मातु पटिपत्ति, एवं ते होतु सस्सुया॥", + "‘यथापि नियको भाता, सउदरियो एकमातुको।", + "एवं पञ्‍चालचन्दो ते, दयितब्बो रथेसभ॥", + "‘अयं", + "कामं करोहि ते ताय, भरिया ते रथेसभ’’’॥", + "‘‘आरुय्ह नावं तरमानो, किन्‍नु तीरम्हि तिट्ठसि।", + "किच्छा मुत्ताम्ह दुक्खतो, याम दानि महोसध’’॥", + "‘‘नेस", + "सेनङ्गं परिहापेत्वा, अत्तानं परिमोचये॥", + "‘‘निवेसनम्हि ते देव, सेनङ्गं परिहापितं।", + "तं दिन्‍नं ब्रह्मदत्तेन, आनयिस्सं रथेसभ’’॥", + "‘‘अप्पसेनो महासेनं, कथं विग्गय्ह", + "दुब्बलो बलवन्तेन, विहञ्‍ञिस्ससि पण्डित’’॥", + "‘‘अप्पसेनोपि चे मन्ती, महासेनं अमन्तिनं।", + "जिनाति राजा राजानो, आदिच्‍चोवुदयं तमं’’॥", + "‘‘सुसुखं वत संवासो, पण्डितेहीति सेनक।", + "पक्खीव पञ्‍जरे बद्धे, मच्छे जालगतेरिव।", + "अमित्तहत्थत्तगते", + "‘‘एवमेतं", + "पक्खीव पञ्‍जरे बद्धे, मच्छे जालगतेरिव।", + "अमित्तहत्थत्तगते, मोचयी नो महोसधो’’॥", + "‘‘रक्खित्वा कसिणं रत्तिं, चूळनेय्यो महब्बलो।", + "उदेन्तं अरुणुग्गस्मिं, उपकारिं उपागमि॥", + "‘‘आरुय्ह", + "राजा अवोच पञ्‍चालो, चूळनेय्यो महब्बलो॥", + "‘‘सन्‍नद्धो मणिवम्मेन", + "पेसिये अज्झभासित्थ, पुथुगुम्बे समागते॥", + "‘‘हत्थारोहे अनीकट्ठे, रथिके पत्तिकारके।", + "उपासनम्हि कतहत्थे, वालवेधे समागते’’॥", + "‘‘पेसेथ", + "मद्दन्तु कुञ्‍जरा नगरं, वेदेहेन सुमापितं॥", + "‘‘वच्छदन्तमुखा सेता, तिक्खग्गा अट्ठिवेधिनो।", + "पणुन्‍ना धनुवेगेन, सम्पतन्तुतरीतरा॥", + "‘‘माणवा", + "पक्खन्दिनो महानागा, हत्थीनं होन्तु सम्मुखा॥", + "‘‘सत्तियो तेलधोतायो, अच्‍चिमन्ता", + "विज्‍जोतमाना तिट्ठन्तु, सतरंसीव", + "‘‘आवुधबलवन्तानं, गुणिकायूरधारिनं।", + "एतादिसानं योधानं, सङ्गामे अपलायिनं।", + "वेदेहो कुतो मुच्‍चिस्सति, सचे पक्खीव काहिति॥", + "‘‘तिंस मे पुरिसनावुत्यो, सब्बेवेकेकनिच्‍चिता।", + "येसं समं न पस्सामि, केवलं महिमं चरं॥", + "‘‘नागा च कप्पिता दन्ती, बलवन्तो सट्ठिहायना।", + "येसं", + "‘‘पीतालङ्कारा पीतवसना, पीतुत्तरनिवासना।", + "नागखन्धेसु सोभन्ति, देवपुत्ताव नन्दने॥", + "‘‘पाठीनवण्णा नेत्तिंसा, तेलधोता पभस्सरा।", + "निट्ठिता नरधीरेहि", + "‘‘वेल्‍लालिनो वीतमला, सिक्‍कायसमया दळ्हा।", + "गहिता बलवन्तेहि, सुप्पहारप्पहारिभि॥", + "‘‘सुवण्णथरुसम्पन्‍ना, लोहितकच्छुपधारिता।", + "विवत्तमाना सोभन्ति, विज्‍जुवब्भघनन्तरे॥", + "‘‘पटाका", + "धनुग्गहा सिक्खितरा", + "‘‘एतादिसेहि परिक्खित्तो, नत्थि मोक्खो इतो तव।", + "पभावं ते न पस्सामि, येन त्वं मिथिलं वजे’’॥", + "‘‘किं नु सन्तरमानोव, नागं पेसेसि कुञ्‍जरं।", + "पहट्ठरूपो आपतसि", + "‘‘ओहरेतं", + "ओहरेतं सुभं वम्मं, वेळुरियमणिसन्थतं’’", + "‘‘पसन्‍नमुखवण्णोसि, मितपुब्बञ्‍च भाससि।", + "होति खो मरणकाले, एदिसी", + "‘‘मोघं ते गज्‍जितं राज, भिन्‍नमन्तोसि खत्तिय।", + "दुग्गण्होसि", + "‘‘तिण्णो हिय्यो राजा गङ्गं, सामच्‍चो सपरिज्‍जनो।", + "हंसराजं यथा धङ्को, अनुज्‍जवं पतिस्ससि’’॥", + "‘‘सिङ्गाला रत्तिभागेन, फुल्‍लं दिस्वान किंसुकं।", + "मंसपेसीति मञ्‍ञन्ता, परिब्यूळ्हा मिगाधमा॥", + "‘‘वीतिवत्तासु रत्तीसु, उग्गतस्मिं दिवाकरे", + "किंसुकं फुल्‍लितं दिस्वा, आसच्छिन्‍ना मिगाधमा॥", + "‘‘एवमेव तुवं राज, वेदेहं परिवारिय", + "आसच्छिन्‍नो गमिस्ससि, सिङ्गाला किंसुकं यथा’’॥", + "‘‘इमस्स हत्थे पादे च, कण्णनासञ्‍च छिन्दथ।", + "यो मे अमित्तं हत्थगतं, वेदेहं परिमोचयि॥", + "‘‘इमं मंसंव पातब्यं", + "यो मे अमित्तं हत्थगतं, वेदेहं परिमोचयि॥", + "‘‘यथापि आसभं चम्मं, पथब्या वितनिय्यति।", + "सीहस्स अथो ब्यग्घस्स, होति सङ्कुसमाहतं॥", + "‘‘एवं तं वितनित्वान, वेधयिस्सामि सत्तिया।", + "यो मे अमित्तं हत्थगतं, वेदेहं परिमोचयि’’॥", + "‘‘सचे मे हत्थे पादे च, कण्णनासञ्‍च छेच्छसि।", + "एवं पञ्‍चालचन्दस्स, वेदेहो छेदयिस्सति॥", + "‘‘सचे", + "एवं", + "‘‘सचे मे हत्थे पादे च, कण्णनासञ्‍च छेच्छसि।", + "एवं नन्दाय देविया, वेदेहो छेदयिस्सति॥", + "‘‘सचे मे हत्थे पादे च, कण्णनासञ्‍च छेच्छसि।", + "एवं ते पुत्तदारस्स, वेदेहो छेदयिस्सति॥", + "‘‘सचे", + "एवं पञ्‍चालचन्दस्स, वेदेहो पाचयिस्सति॥", + "‘‘सचे मंसंव पातब्यं, सूले कत्वा पचिस्ससि।", + "एवं पञ्‍चालचन्दिया, वेदेहो पाचयिस्सति॥", + "‘‘सचे मंसंव पातब्यं, सूले कत्वा पचिस्ससि।", + "एवं नन्दाय देविया, वेदेहो पाचयिस्सति॥", + "‘‘सचे मंसंव पातब्यं, सूले कत्वा पचिस्ससि।", + "एवं ते पुत्तदारस्स, वेदेहो पाचयिस्सति॥", + "‘‘सचे मं वितनित्वान, वेधयिस्ससि सत्तिया।", + "एवं पञ्‍चालचन्दस्स, वेदेहो वेधयिस्सति॥", + "‘‘सचे मं वितनित्वान, वेधयिस्ससि सत्तिया।", + "एवं पञ्‍चालचन्दिया, वेदेहो वेधयिस्सति॥", + "‘‘सचे मं वितनित्वान, वेधयिस्ससि सत्तिया।", + "एवं नन्दाय देविया, वेदेहो वेधयिस्सति॥", + "‘‘सचे मं वितनित्वान, वेधयिस्ससि सत्तिया।", + "एवं", + "एवं नो मन्तितं रहो, वेदेहेन मया सह॥", + "‘‘यथापि पलसतं चम्मं, कोन्तिमन्तासुनिट्ठितं", + "उपेति तनुताणाय, सरानं पटिहन्तवे॥", + "‘‘सुखावहो", + "मतिं ते पटिहञ्‍ञामि, उसुं पलसतेन वा’’॥", + "‘‘इङ्घ पस्स महाराज, सुञ्‍ञं अन्तेपुरं तव।", + "ओरोधा च कुमारा च, तव माता च खत्तिय।", + "उमङ्गा नीहरित्वान, वेदेहस्सुपनामिता’’॥", + "‘‘इङ्घ अन्तेपुरं मय्हं, गन्त्वान विचिनाथ नं।", + "यथा इमस्स वचनं, सच्‍चं वा यदि वा मुसा’’॥", + "‘‘एवमेतं महाराज, यथा आह महोसधो।", + "सुञ्‍ञं अन्तेपुरं सब्बं, काकपट्टनकं यथा’’॥", + "‘‘इतो गता महाराज, नारी सब्बङ्गसोभना।", + "कोसम्बफलकसुस्सोणी", + "‘‘इतो", + "कोसेय्यवसना सामा, जातरूपसुमेखला॥", + "‘‘सुरत्तपादा कल्याणी, सुवण्णमणिमेखला।", + "पारेवतक्खी सुतनू, बिम्बोट्ठा तनुमज्झिमा॥", + "‘‘सुजाता भुजलट्ठीव, वेदीव", + "दीघस्सा", + "‘‘सुजाता मिगछापाव, हेमन्तग्गिसिखारिव।", + "नदीव गिरिदुग्गेसु, सञ्छन्‍ना खुद्दवेळुभि॥", + "‘‘नागनासूरु कल्याणी, परमा", + "नातिदीघा नातिरस्सा, नालोमा नातिलोमसा’’॥", + "‘‘नन्दाय नून मरणेन, नन्दसि सिरिवाहन।", + "अहञ्‍च नून नन्दा च, गच्छाम यमसाधनं’’॥", + "‘‘दिब्बं अधीयसे मायं, अकासि चक्खुमोहनं।", + "यो मे अमित्तं हत्थगतं, वेदेहं परिमोचयि’’॥", + "‘‘अधीयन्ति", + "ते मोचयन्ति अत्तानं, पण्डिता मन्तिनो जना॥", + "‘‘सन्ति माणवपुत्ता मे, कुसला सन्धिछेदका।", + "येसं कतेन मग्गेन, वेदेहो मिथिलं गतो’’॥", + "‘‘इङ्घ पस्स महाराज, उमङ्गं साधु मापितं।", + "हत्थीनं अथ अस्सानं, रथानं अथ पत्तिनं।", + "आलोकभूतं तिट्ठन्तं, उमङ्गं साधु मापितं’’", + "‘‘लाभा वत विदेहानं, यस्सिमेदिसा पण्डिता।", + "घरे वसन्ति विजिते, यथा त्वंसि महोसध’’॥", + "‘‘वुत्तिञ्‍च परिहारञ्‍च, दिगुणं भत्तवेतनं।", + "ददामि विपुले भोगे, भुञ्‍ज कामे रमस्सु च।", + "मा", + "‘‘यो चजेथ महाराज, भत्तारं धनकारणा।", + "उभिन्‍नं होति गारय्हो, अत्तनो च परस्स च।", + "याव जीवेय्य वेदेहो, नाञ्‍ञस्स पुरिसो सिया॥", + "‘‘यो", + "उभिन्‍नं होति गारय्हो, अत्तनो च परस्स च।", + "याव तिट्ठेय्य वेदेहो, नाञ्‍ञस्स विजिते वसे’’॥", + "‘‘दम्मि निक्खसहस्सं ते, गामासीतिञ्‍च कासिसु।", + "दासिसतानि चत्तारि, दम्मि भरियासतञ्‍च ते।", + "सब्बं सेनङ्गमादाय, सोत्थिं गच्छ महोसध॥", + "‘‘याव ददन्तु हत्थीनं, अस्सानं दिगुणं विधं।", + "तप्पेन्तु अन्‍नपानेन, रथिके पत्तिकारके’’॥", + "‘‘हत्थी अस्से रथे पत्ती, गच्छेवादाय पण्डित।", + "पस्सतु तं महाराजा, वेदेहो मिथिलं गतं", + "‘‘हत्थी अस्सा रथा पत्ती, सेना पदिस्सते महा।", + "चतुरङ्गिनी भीसरूपा, किं नु मञ्‍ञसि पण्डित’’", + "‘‘आनन्दो", + "सब्बं सेनङ्गमादाय, सोत्थिं पत्तो महोसधो’’॥", + "‘‘यथा पेतं सुसानस्मिं, छड्डेत्वा चतुरो जना।", + "एवं कपिलये त्यम्ह", + "‘‘अथ", + "केन वा अत्थजातेन, अत्तानं परिमोचयि’’॥", + "‘‘अत्थं अत्थेन वेदेह, मन्तं मन्तेन खत्तिय।", + "परिवारयिं", + "‘‘दिन्‍नं निक्खसहस्सं मे, गामासीति च कासिसु।", + "दासीसतानि चत्तारि, दिन्‍नं भरियासतञ्‍च मे।", + "सब्बं सेनङ्गमादाय, सोत्थिनाम्हि इधागतो’’॥", + "‘‘सुसुखं वत संवासो, पण्डितेहीति सेनक।", + "पक्खीव पञ्‍जरे बद्धे, मच्छे जालगतेरिव।", + "अमित्तहत्थत्तगते", + "‘‘एवमेतं महाराज, पण्डिता हि सुखावहा।", + "पक्खीव पञ्‍जरे बद्धे, मच्छे जालगतेरिव।", + "अमित्तहत्थत्तगते, मोचयी नो महोसधो’’॥", + "‘‘आहञ्‍ञन्तु", + "धमेन्तु मागधा सङ्खा, वग्गू नदन्तु दुन्दुभी’’॥", + "‘‘ओरोधा च कुमारा च, वेसियाना च ब्राह्मणा।", + "बहुं अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च, पण्डितस्साभिहारयुं॥", + "‘‘हत्थारोहा अनीकट्ठा, रथिका पत्तिकारका।", + "बहुं अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च, पण्डितस्साभिहारयुं॥", + "‘‘समागता जानपदा, नेगमा च समागता।", + "बहुं", + "‘‘बहुजनो", + "पण्डितम्हि अनुप्पत्ते, चेलुक्खेपो अवत्तथा’’ति॥", + "‘‘यं किञ्‍चि रतनं अत्थि, धतरट्ठनिवेसने।", + "सब्बानि ते उपयन्तु, धीतरं देहि राजिनो’’॥", + "‘‘न नो विवाहो नागेहि, कतपुब्बो कुदाचनं।", + "तं विवाहं असंयुत्तं, कथं अम्हे करोमसे’’॥", + "‘‘जीवितं नून ते चत्तं, रट्ठं वा मनुजाधिप।", + "न हि नागे कुपितम्हि, चिरं जीवन्ति तादिसा॥", + "‘‘यो त्वं देव मनुस्सोसि, इद्धिमन्तं अनिद्धिमा।", + "वरुणस्स नियं पुत्तं, यामुनं अतिमञ्‍ञसि’’॥", + "‘‘नातिमञ्‍ञामि राजानं, धतरट्ठं यसस्सिनं।", + "धतरट्ठो हि नागानं, बहूनमपि इस्सरो॥", + "‘‘अहि महानुभावोपि, न मे धीतरमारहो।", + "खत्तियो च विदेहानं, अभिजाता समुद्दजा’’॥", + "‘‘कम्बलस्सतरा उट्ठेन्तु, सब्बे नागे निवेदय।", + "बाराणसिं पवज्‍जन्तु, मा च कञ्‍चि", + "‘‘निवेसनेसु", + "रुक्खग्गेसु च लम्बन्तु, वितता तोरणेसु च॥", + "‘‘अहम्पि सब्बसेतेन, महता सुमहं पुरं।", + "परिक्खिपिस्सं भोगेहि, कासीनं जनयं भयं’’॥", + "तस्स तं वचनं सुत्वा, उरगानेकवण्णिनो।", + "बाराणसिं पवज्‍जिंसु, न च कञ्‍चि विहेठयुं॥", + "निवेसनेसु सोब्भेसु, रथिया चच्‍चरेसु च।", + "रुक्खग्गेसु च लम्बिंसु, वितता तोरणेसु च॥", + "तेसु", + "नागे सोण्डिकते दिस्वा, पस्ससन्ते मुहुं मुहुं॥", + "बाराणसी पब्यधिता, आतुरा समपज्‍जथ।", + "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, ‘‘धीतरं देहि राजिनो’’॥", + "‘‘पुप्फाभिहारस्स वनस्स मज्झे, को लोहितक्खो विततन्तरंसो।", + "का कम्बुकायूरधरा सुवत्था, तिट्ठन्ति नारियो दस वन्दमाना॥", + "‘‘को त्वं ब्रहाबाहु वनस्स मज्झे, विरोचसि घतसित्तोव अग्गि।", + "महेसक्खो अञ्‍ञतरोसि यक्खो, उदाहु नागोसि महानुभावो’’॥", + "‘‘नागोहमस्मि", + "डंसेय्यं तेजसा कुद्धो, फीतं जनपदं अपि॥", + "‘‘समुद्दजा हि मे माता, धतरट्ठो च मे पिता।", + "सुदस्सनकनिट्ठोस्मि, भूरिदत्तोति मं विदू’’॥", + "‘‘यं गम्भीरं सदावट्टं, रहदं भिस्मं पेक्खसि।", + "एस दिब्यो ममावासो, अनेकसतपोरिसो॥", + "‘‘मयूरकोञ्‍चाभिरुदं, नीलोदं वनमज्झतो।", + "यमुनं पविस मा भीतो, खेमं वत्तवतं", + "‘‘तत्थ पत्तो सानुचरो, सह पुत्तेन ब्राह्मण।", + "पूजितो मय्हं कामेहि, सुखं ब्राह्मण वच्छसि’’॥", + "‘‘समा समन्तपरितो, पहूततगरा", + "इन्दगोपकसञ्छन्‍ना, सोभति हरितुत्तमा॥", + "‘‘रम्मानि वनचेत्यानि, रम्मा हंसूपकूजिता।", + "ओपुप्फापद्मा तिट्ठन्ति, पोक्खरञ्‍ञो", + "‘‘अट्ठंसा", + "सहस्सथम्भा पासादा, पूरा कञ्‍ञाहि जोतरे॥", + "‘‘विमानं उपपन्‍नोसि, दिब्यं पुञ्‍ञेहि अत्तनो।", + "असम्बाधं सिवं रम्मं, अच्‍चन्तसुखसंहितं॥", + "‘‘मञ्‍ञे सहस्सनेत्तस्स, विमानं नाभिकङ्खसि।", + "इद्धी हि त्यायं विपुला, सक्‍कस्सेव जुतीमतो’’॥", + "‘‘मनसापि", + "परिचारयमानानं, सइन्दानं", + "‘‘तं विमानं अभिज्झाय, अमरानं सुखेसिनं।", + "उपोसथं उपवसन्तो, सेमि वम्मिकमुद्धनि’’॥", + "‘‘अहञ्‍च मिगमेसानो, सपुत्तो पाविसिं वनं।", + "तं मं मतं वा जीवं वा, नाभिवेदेन्ति ञातका॥", + "‘‘आमन्तये भूरिदत्तं, कासिपुत्तं यसस्सिनं।", + "तया नो समनुञ्‍ञाता, अपि पस्सेमु ञातके’’॥", + "‘‘एसो हि वत मे छन्दो, यं वसेसि ममन्तिके।", + "न हि एतादिसा कामा, सुलभा होन्ति मानुसे॥", + "‘‘सचे त्वं निच्छसे वत्थुं, मम कामेहि पूजितो।", + "मया त्वं समनुञ्‍ञातो, सोत्थिं पस्साहि ञातके’’॥", + "‘‘धारयिमं मणिं दिब्यं, पसुं पुत्ते च विन्दति।", + "अरोगो सुखितो होति", + "‘‘कुसलं पटिनन्दामि, भूरिदत्त वचो तव।", + "पब्बजिस्सामि जिण्णोस्मि, न कामे अभिपत्थये’’॥", + "‘‘ब्रह्मचरियस्स चे भङ्गो, होति भोगेहि कारियं।", + "अविकम्पमानो एय्यासि, बहुं दस्सामि ते धनं’’॥", + "‘‘कुसलं पटिनन्दामि, भूरिदत्त वचो तव।", + "पुनपि आगमिस्सामि, सचे अत्थो भविस्सति’’॥", + "‘‘इदं", + "एथ गच्छथ उट्ठेथ, खिप्पं पापेथ ब्राह्मणं॥", + "तस्स तं वचनं सुत्वा, उट्ठाय चतुरो जना।", + "पेसिता भूरिदत्तेन, खिप्पं पापेसु ब्राह्मणं॥", + "‘‘मणिं", + "सेलं ब्यञ्‍जनसम्पन्‍नं, को इमं मणिमज्झगा’’॥", + "‘‘लोहितक्खसहस्साहि, समन्ता परिवारितं।", + "अज्‍ज कालं पथं", + "‘‘सुपचिण्णो अयं सेलो, अच्‍चितो महितो", + "सुधारितो सुनिक्खित्तो, सब्बत्थमभिसाधये॥", + "‘‘उपचारविपन्‍नस्स, निक्खेपे धारणाय वा।", + "अयं सेलो विनासाय, परिचिण्णो अयोनिसो॥", + "‘‘न इमं अकुसलो", + "पटिपज्‍ज सतं निक्खं, देहिमं रतनं मम’’॥", + "‘‘न च म्यायं मणी केय्यो, गोहि", + "सेलो ब्यञ्‍जनसम्पन्‍नो, नेव केय्यो मणी मम’’॥", + "‘‘नो चे तया मणी केय्यो, गोहि", + "अथ केन मणी केय्यो, तं मे अक्खाहि पुच्छितो’’॥", + "‘‘यो मे संसे महानागं, तेजस्सिं दुरतिक्‍कमं।", + "तस्स", + "‘‘को नु ब्राह्मणवण्णेन, सुपण्णो पततं वरो।", + "नागं जिगीसमन्वेसि, अन्वेसं भक्खमत्तनो॥", + "‘‘नाहं दिजाधिपो होमि, न दिट्ठो गरुळो मया।", + "आसीविसेन वित्तोति", + "‘‘किं नु तुय्हं बलं अत्थि, किं सिप्पं विज्‍जते तव।", + "किस्मिं वा त्वं परत्थद्धो, उरगं नापचायसि’’॥", + "‘‘आरञ्‍ञिकस्स", + "सुपण्णो कोसियस्सक्खा, विसविज्‍जं अनुत्तरं॥", + "‘‘तं भावितत्तञ्‍ञतरं, सम्मन्तं पब्बतन्तरे।", + "सक्‍कच्‍चं तं उपट्ठासिं, रत्तिन्दिवमतन्दितो॥", + "‘‘सो तदा परिचिण्णो मे, वत्तवा ब्रह्मचरियवा।", + "दिब्बं पातुकरी मन्तं, कामसा भगवा मम॥", + "‘‘त्याहं मन्ते परत्थद्धो, नाहं भायामि भोगिनं।", + "आचरियो विसघातानं, अलम्पानोति", + "‘‘गण्हामसे", + "मा दण्डेन सिरिं पत्तं, कामसा पजहिम्हसे’’॥", + "‘‘सकं निवेसनं पत्तं, यो तं ब्राह्मण पूजयि।", + "एवं कल्याणकारिस्स, किं मोहा दुब्भिमिच्छसि’’॥", + "‘‘सचे", + "तमेव गन्त्वा याचस्सु, बहुं दस्सति ते धनं’’॥", + "‘‘हत्थगतं पत्तगतं, निकिण्णं खादितुं वरं।", + "मा नो सन्दिट्ठिको अत्थो, सोमदत्त उपच्‍चगा’’॥", + "‘‘पच्‍चति निरये घोरे, महिस्समपि विवरति", + "मित्तदुब्भी हितच्‍चागी, जीवरेवापि सुस्सति", + "‘‘सचे त्वं", + "मञ्‍ञे अत्तकतं वेरं, नचिरं वेदयिस्ससि’’॥", + "‘‘महायञ्‍ञं यजित्वान, एवं सुज्झन्ति ब्राह्मणा।", + "महायञ्‍ञं यजिस्साम, एवं मोक्खाम पापका’’॥", + "‘‘हन्द दानि अपायामि, नाहं अज्‍ज तया सह।", + "पदम्पेकं", + "‘‘इदं", + "उज्झापेत्वान भूतानि, तम्हा ठाना अपक्‍कमि॥", + "‘‘गण्हाहेतं महानागं, आहरेतं मणिं मम।", + "इन्दगोपकवण्णाभो, यस्स लोहितको सिरो॥", + "‘‘कप्पासपिचुरासीव, एसो कायो पदिस्सति", + "वम्मिकग्गगतो सेति, तं त्वं गण्हाहि ब्राह्मण’’॥", + "‘‘अथोसधेहि दिब्बेहि, जप्पं मन्तपदानि च।", + "एवं तं असक्खि सत्थुं", + "‘‘ममं", + "इन्द्रियानि अहट्ठानि, सावं", + "‘‘पद्मं यथा हत्थगतं, पाणिना परिमद्दितं।", + "सावं जातं", + "‘‘कच्‍चि नु ते नाभिससि", + "येन सावं मुखं तुय्हं, ममं दिस्वान आगतं’’॥", + "‘‘सुपिनं", + "दक्खिणं विय मे बाहुं, छेत्वा रुहिरमक्खितं।", + "पुरिसो आदाय पक्‍कामि, मम रोदन्तिया सति॥", + "‘‘यतोहं", + "ततो दिवा वा रत्तिं वा, सुखं मे नोपलब्भति’’॥", + "‘‘यं पुब्बे परिवारिंसु", + "हेमजालपटिच्छन्‍ना, भूरिदत्तो न दिस्सति॥", + "‘‘यं पुब्बे परिवारिंसु", + "कणिकाराव सम्फुल्‍ला, भूरिदत्तो न दिस्सति॥", + "‘‘हन्द", + "धम्मट्ठं सीलसम्पन्‍नं, पस्साम तव भातरं’’॥", + "‘‘तञ्‍च दिस्वान आयन्तिं, भूरिदत्तस्स मातरं।", + "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, भूरिदत्तस्स नारियो॥", + "‘‘पुत्तं तेय्ये न जानाम, इतो मासं अधोगतं।", + "मतं", + "‘‘सकुणी हतपुत्ताव, सुञ्‍ञं दिस्वा कुलावकं।", + "चिरं दुक्खेन झायिस्सं, भूरिदत्तं अपस्सती", + "‘‘कुररी हतछापाव, सुञ्‍ञं दिस्वा कुलावकं।", + "चिरं दुक्खेन झायिस्सं, भूरिदत्तं अपस्सती॥", + "‘‘सा नून चक्‍कवाकीव, पल्‍ललस्मिं अनोदके।", + "चिरं दुक्खेन झायिस्सं, भूरिदत्तं अपस्सती॥", + "‘‘कम्मारानं यथा उक्‍का, अन्तो झायति नो बहि।", + "एवं झायामि सोकेन, भूरिदत्तं अपस्सती’’॥", + "‘‘सालाव सम्पमथिता", + "सेन्ति पुत्ता च दारा च, भूरिदत्तनिवेसने’’॥", + "‘‘इदं सुत्वान निग्घोसं, भूरिदत्तनिवेसने।", + "अरिट्ठो च सुभोगो", + "‘‘अम्म", + "चवन्ति उपपज्‍जन्ति, एसस्स परिणामिता’’॥", + "‘‘अहम्पि तात जानामि, एवंधम्मा हि पाणिनो।", + "सोकेन च परेतस्मि, भूरिदत्तं अपस्सती॥", + "‘‘अज्‍ज चे मे इमं रत्तिं, सुदस्सन विजानहि।", + "भूरिदत्तं अपस्सन्ती, मञ्‍ञे हिस्सामि जीवितं’’॥", + "‘‘अम्म", + "दिसोदिसं", + "‘‘पब्बते गिरिदुग्गेसु, गामेसु निगमेसु च।", + "ओरेन सत्तरत्तस्स", + "‘‘हत्था पमुत्तो उरगो, पादे ते निपती भुसं।", + "कच्‍चि नु तं डंसी तात", + "‘‘नेव मय्हं अयं नागो, अलं दुक्खाय कायचि।", + "यावतत्थि अहिग्गाहो, मया भिय्यो न विज्‍जति’’॥", + "‘‘को नु ब्राह्मणवण्णेन, दित्तो", + "अव्हायन्तु सुयुद्धेन, सुणन्तु परिसा मम’’॥", + "‘‘त्वं मं नागेन आलम्प, अहं मण्डूकछापिया।", + "होतु नो अब्भुतं तत्थ, आसहस्सेहि पञ्‍चहि’’॥", + "‘‘अहञ्हि वसुमा अड्ढो, त्वं दलिद्दोसि माणव।", + "को नु ते पाटिभोगत्थि, उपजूतञ्‍च किं सिया॥", + "‘‘उपजूतञ्‍च मे अस्स, पाटिभोगो च तादिसो।", + "होतु नो अब्भुतं तत्थ, आसहस्सेहि पञ्‍चहि’’॥", + "‘‘सुणोहि मे महाराज, वचनं भद्दमत्थु ते।", + "पञ्‍चन्‍नं मे सहस्सानं, पाटिभोगो हि कित्तिम’’॥", + "‘‘पेत्तिकं वा इणं होति, यं वा होति सयंकतं।", + "किं त्वं एवं बहुं मय्हं, धनं याचसि ब्राह्मण’’॥", + "‘‘अलम्पानो हि नागेन, ममं अभिजिगीसति", + "अहं", + "‘‘तं त्वं दट्ठुं महाराज, अज्‍ज रट्ठाभिवड्ढन।", + "खत्तसङ्घपरिब्यूळ्हो, निय्याहि अहिदस्सनं’’", + "‘‘नेव", + "अतिमत्तोसि सिप्पेन, उरगं नापचायसि’’॥", + "‘‘अहम्पि नातिमञ्‍ञामि, सिप्पवादेन ब्राह्मण।", + "अविसेन च नागेन, भुसं वञ्‍चयसे जनं॥", + "‘‘एवं चेतं जनो जञ्‍ञा, यथा जानामि तं अहं।", + "न त्वं लभसि आलम्प, भुसमुट्ठिं", + "‘‘खराजिनो जटी दुम्मी", + "यो त्वं एवं गतं नागं, अविसो अतिमञ्‍ञसि॥", + "‘‘आसज्‍ज खो नं जञ्‍ञासि, पुण्णं उग्गस्स तेजसो।", + "मञ्‍ञे तं भस्मरासिंव, खिप्पमेसो करिस्सति’’॥", + "‘‘सिया विसं सिलुत्तस्स, देड्डुभस्स सिलाभुनो।", + "नेव लोहितसीसस्स, विसं नागस्स विज्‍जति’’॥", + "‘‘सुतमेतं अरहतं, सञ्‍ञतानं तपस्सिनं।", + "इध दानानि दत्वान, सग्गं गच्छन्ति दायका।", + "जीवन्तो देहि दानानि, यदि ते अत्थि दातवे॥", + "‘‘अयं नागो महिद्धिको, तेजस्सी दुरतिक्‍कमो।", + "तेन तं डंसयिस्सामि, सो तं भस्मं करिस्सति’’॥", + "‘‘मयापेतं", + "इध दानानि दत्वान, सग्गं गच्छन्ति दायका।", + "त्वमेव देहि जीवन्तो, यदि ते अत्थि दातवे॥", + "‘‘अयं अजमुखी", + "ताय तं डंसयिस्सामि, सा तं भस्मं करिस्सति’’॥", + "‘‘या धीता धतरट्ठस्स, वेमाता भगिनी मम।", + "सा तं डंसत्वजमुखी", + "‘‘छमायं चे निसिञ्‍चिस्सं, ब्रह्मदत्त विजानहि।", + "तिणलतानि ओसध्यो, उस्सुस्सेय्युं असंसयं॥", + "‘‘उद्धं", + "सत्त वस्सानियं देवो, न वस्से न हिमं पते॥", + "‘‘उदके चे निसिञ्‍चिस्सं, ब्रह्मदत्त विजानहि।", + "यावन्तोदकजा", + "‘‘लोक्यं", + "कोमं अज्झोहरी भूतो, ओगाळ्हं यमुनं नदिं’’॥", + "‘‘यदेस लोकाधिपती यसस्सी, बाराणसिं पक्रिय", + "तस्साह पुत्तो उरगूसभस्स, सुभोगोति मं ब्राह्मण वेदयन्ति’’॥", + "‘‘सचे हि पुत्तो उरगूसभस्स, कासिस्स", + "महेसक्खो अञ्‍ञतरो पिता ते, मच्‍चेसु माता पन ते अतुल्या।", + "न तादिसो अरहति ब्राह्मणस्स, दासम्पि ओहारितुं", + "‘‘रुक्खं निस्साय विज्झित्थो, एणेय्यं पातुमागतं।", + "सो विद्धो दूरमचरि", + "‘‘तं त्वं पतितमद्दक्खि, अरञ्‍ञस्मिं ब्रहावने।", + "समं सकाजमादाय, सायं निग्रोधुपागमि॥", + "‘‘सुकसाळिकसङ्घुट्ठं, पिङ्गलं", + "कोकिलाभिरुदं रम्मं, धुवं हरितसद्दलं॥", + "‘‘तत्थ ते सो पातुरहु, इद्धिया यससा जलं।", + "महानुभावो भाता मे, कञ्‍ञाहि परिवारितो॥", + "‘‘सो तेन परिचिण्णो त्वं, सब्बकामेहि तप्पितो।", + "अदुट्ठस्स तुवं दुब्भि, तं ते वेरं इधागतं॥", + "‘‘खिप्पं", + "भातु परिसरं वेरं, छेदयिस्सामि ते सिरं’’॥", + "‘‘अज्झायको याचयोगी, आहुतग्गि च ब्राह्मणो।", + "एतेहि तीहि ठानेहि, अवज्झो होति", + "‘‘यं पूरं धतरट्ठस्स, ओगाळ्हं यमुनं नदिं।", + "जोतते", + "‘‘तत्थ ते पुरिसब्यग्घा, सोदरिया मम भातरो।", + "यथा ते तत्थ वक्खन्ति, तथा हेस्ससि ब्राह्मण’’॥", + "‘‘अनित्तरा इत्तरसम्पयुत्ता, यञ्‍ञा च वेदा च सुभोगलोके।", + "तदग्गरय्हञ्हि विनिन्दमानो, जहाति वित्तञ्‍च सतञ्‍च धम्मं॥", + "‘‘अज्झेनमरिया", + "उपागु पच्‍चेकं यथापदेसं, कताहु एते वसिनाति आहु’’॥", + "‘‘धाता विधाता वरुणो कुवेरो, सोमो यमो चन्दिमा वायु सूरियो।", + "एतेपि यञ्‍ञं पुथुसो यजित्वा, अज्झायकानं अथो सब्बकामे॥", + "‘‘विकासिता चापसतानि पञ्‍च, यो अज्‍जुनो बलवा भीमसेनो।", + "सहस्सबाहु असमो पथब्या, सोपि तदा मादहि जातवेदं’’॥", + "‘‘यो ब्राह्मणे भोजयि दीघरत्तं, अन्‍नेन", + "पसन्‍नचित्तो अनुमोदमानो, सुभोग देवञ्‍ञतरो अहोसि’’॥", + "‘‘महासनं", + "स यञ्‍ञतन्तं वरतो यजित्वा, दिब्बं गतिं मुचलिन्दज्झगच्छि’’॥", + "‘‘महानुभावो वस्ससहस्सजीवी, यो पब्बजी दस्सनेय्यो उळारो।", + "हित्वा अपरियन्तरट्ठं", + "‘‘यो सागरन्तं सागरो विजित्वा, यूपं सुभं सोण्णमयं", + "उस्सेसि वेस्सानरमादहानो, सुभोग देवञ्‍ञतरो अहोसि॥", + "‘‘यस्सानुभावेन सुभोग गङ्गा, पवत्तथ", + "सलोमपादो परिचरियमग्गिं, अङ्गो सहस्सक्खपुरज्झगच्छि’’॥", + "‘‘महिद्धिको देववरो यसस्सी, सेनापति", + "सो सोमयागेन मलं विहन्त्वा, सुभोग देवञ्‍ञतरो अहोसि’’॥", + "‘‘अकारयि लोकमिमं परञ्‍च, भागीरथिं हिमवन्तञ्‍च गिज्झं", + "यो इद्धिमा देववरो यसस्सी, सोपि तदा आदहि जातवेदं॥", + "‘‘मालागिरी", + "एते च अञ्‍ञे च नगा महन्ता, चित्या कता यञ्‍ञकरेहि माहु’’॥", + "‘‘अज्झायकं मन्तगुणूपपन्‍नं, तपस्सिनं याचयोगोतिधाहु", + "तीरे समुद्दस्सुदकं सजन्तं", + "‘‘आयागवत्थूनि पुथू पथब्या, संविज्‍जन्ति ब्राह्मणा वासवस्स।", + "पुरिमं दिसं पच्छिमं दक्खिणुत्तरं, संविज्‍जमाना जनयन्ति वेदं’’॥", + "‘‘कली हि धीरान कटं मगानं, भवन्ति", + "मरीचिधम्मं असमेक्खितत्ता, मायागुणा नातिवहन्ति पञ्‍ञं॥", + "‘‘वेदा न ताणाय भवन्ति दस्स, मित्तद्दुनो भूनहुनो नरस्स।", + "न तायते परिचिण्णो च अग्गि, दोसन्तरं मच्‍चमनरियकम्मं॥", + "‘‘सब्बञ्‍च", + "दहं न तप्पे", + "‘‘यथापि", + "एवम्पि अग्गि विपरिणामधम्मो, तेजो समोरोहती योगयुत्तो॥", + "‘‘न दिस्सती अग्गिमनुप्पविट्ठो, सुक्खेसु कट्ठेसु नवेसु चापि।", + "नामत्थमानो", + "‘‘सचे हि अग्गि अन्तरतो वसेय्य, सुक्खेसु", + "सब्बानि सुस्सेय्यु वनानि लोके, सुक्खानि कट्ठानि च पज्‍जलेय्युं॥", + "‘‘करोति चे दारुतिणेन पुञ्‍ञं, भोजं नरो धूमसिखिं पतापवं।", + "अङ्गारिका लोणकरा च सूदा, सरीरदाहापि करेय्यु पुञ्‍ञं॥", + "‘‘अथ चे हि एते न करोन्ति पुञ्‍ञं, अज्झेनमग्गिं इध तप्पयित्वा।", + "न कोचि लोकस्मिं करोति पुञ्‍ञं, भोजं नरो धूमसिखिं पतापवं॥", + "‘‘कथञ्हि लोकापचितो समानो, अमनुञ्‍ञगन्धं बहूनं अकन्तं।", + "यदेव मच्‍चा परिवज्‍जयन्ति, तदप्पसत्थं द्विरसञ्‍ञु भुञ्‍जे॥", + "‘‘सिखिम्पि देवेसु वदन्ति हेके, आपं मिलक्खू", + "सब्बेव एते वितथं भणन्ति", + "‘‘अनिन्द्रियबद्धमसञ्‍ञकायं", + "परिचरिय मग्गिं सुगतिं कथं वजे, पापानि कम्मानि पकुब्बमानो", + "‘‘सब्बाभिभू ताहुध जीविकत्था, अग्गिस्स ब्रह्मा परिचारकोति।", + "सब्बानुभावी च वसी किमत्थं, अनिम्मितो निम्मितं वन्दितस्स॥", + "‘‘हस्सं अनिज्झानखमं अतच्छं, सक्‍कारहेतु पकिरिंसु पुब्बे।", + "ते लाभसक्‍कारे अपातुभोन्ते, सन्धापिता", + "‘‘अज्झेनमरिया पथविं जनिन्दा, वेस्सा कसिं पारिचरियञ्‍च सुद्दा।", + "उपागु पच्‍चेकं यथापदेसं, कताहु एते वसिनाति आहु॥", + "‘‘एतञ्‍च सच्‍चं वचनं भवेय्य, यथा इदं भासितं ब्राह्मणेहि।", + "नाखत्तियो जातु लभेथ रज्‍जं, नाब्राह्मणो मन्तपदानि सिक्खे।", + "नाञ्‍ञत्र वेस्सेहि कसिं करेय्य, सुद्दो", + "‘‘यस्मा च एतं वचनं अभूतं, मुसाविमे ओदरिया भणन्ति।", + "तदप्पपञ्‍ञा अभिसद्दहन्ति, पस्सन्ति तं पण्डिता अत्तनाव॥", + "‘‘खत्या", + "तं तादिसं सङ्खुभितं पभिन्‍नं, कस्मा ब्रह्मा नुज्‍जु करोति लोकं॥", + "‘‘सचे हि सो इस्सरो सब्बलोके, ब्रह्मा बहूभूतपती", + "किं सब्बलोकं विदही अलक्खिं, किं सब्बलोकं न सुखिं अकासि॥", + "‘‘सचे हि सो इस्सरो सब्बलोके, ब्रह्मा बहूभूतपती पजानं।", + "माया मुसावज्‍जमदेन", + "‘‘सचे हि सो इस्सरो सब्बलोके, ब्रह्मा बहूभूतपती पजानं।", + "अधम्मिको", + "‘‘कीटा पटङ्गा उरगा च भेका", + "एतेपि धम्मा अनरियरूपा, कम्बोजकानं वितथा बहूनं॥", + "‘‘सचे हि सो सुज्झति यो हनाति, हतोपि सो सग्गमुपेति ठानं।", + "भोवादि भोवादिन मारयेय्युं", + "‘‘नेव", + "विप्फन्दमाने इध जीविकत्था, यञ्‍ञेसु पाणे पसुमारभन्ति", + "‘‘यूपुस्सने", + "अयं ते यूपो कामदुहो परत्थ, भविस्सति सस्सतो सम्पराये॥", + "‘‘सचे च यूपे मणिसङ्खमुत्तं, धञ्‍ञं", + "सुक्खेसु कट्ठेसु नवेसु चापि, सचे दुहे तिदिवे सब्बकामे।", + "तेविज्‍जसङ्घाव पुथू यजेय्युं, अब्राह्मणं", + "‘‘कुतो च यूपे मणिसङ्खमुत्तं, धञ्‍ञं धनं रजतं जातरूपं।", + "सुक्खेसु कट्ठेसु नवेसु चापि, कुतो दुहे तिदिवे सब्बकामे॥", + "‘‘सठा च लुद्दा च पलुद्धबाला", + "आदाय अग्गिं मम देहि वित्तं, ततो सुखी होहिसि सब्बकामे॥", + "‘‘तमग्गिहुत्तं सरणं पविस्स, चित्तेहि वण्णेहि मुखं नयन्ति।", + "ओरोपयित्वा केसमस्सुं नखञ्‍च, वेदेहि वित्तं अतिगाळ्हयन्ति", + "‘‘काका", + "अन्‍नानि भुत्वा कुहका कुहित्वा, मुण्डं", + "‘‘एवञ्हि सो वञ्‍चितो ब्राह्मणेहि, एको समानो बहुका", + "ते योगयोगेन विलुम्पमाना, दिट्ठं अदिट्ठेन धनं हरन्ति॥", + "‘‘अकासिया", + "ते तादिसा चोरसमा असन्ता, वज्झा न हञ्‍ञन्ति अरिट्ठ लोके॥", + "‘‘इन्दस्स बाहारसि दक्खिणाति, यञ्‍ञेसु छिन्दन्ति पलासयट्ठिं।", + "तं चेपि सच्‍चं मघवा छिन्‍नबाहु, केनस्स इन्दो असुरे जिनाति॥", + "‘‘तञ्‍चेव तुच्छं मघवा समङ्गी, हन्ता अवज्झो परमो स देवो", + "मन्ता इमे ब्राह्मणा तुच्छरूपा, सन्दिट्ठिका वञ्‍चना एस लोके॥", + "‘‘मालागिरि हिमवा यो च गिज्झो, सुदस्सनो निसभो कुवेरु।", + "एते च अञ्‍ञे च नगा महन्ता, चित्या", + "‘‘यथापकारानि हि इट्ठकानि, चित्या कता यञ्‍ञकरेहि माहु।", + "न पब्बता होन्ति तथापकारा, अञ्‍ञा दिसा अचला तिट्ठसेला॥", + "‘‘न", + "यञ्‍ञञ्‍च एतं परिवण्णयन्ता, चित्या कता यञ्‍ञकरेहि माहु॥", + "‘‘अज्झायकं मन्तगुणूपपन्‍नं, तपस्सिनं याचयोगोतिधाहु।", + "तीरे समुद्दस्सुदकं सजन्तं, तं सागरोज्झोहरि तेनपेय्यो॥", + "‘‘परोसहस्सम्पि समन्तवेदे, मन्तूपपन्‍ने नदियो वहन्ति।", + "न तेन ब्यापन्‍नरसूदका न, कस्मा समुद्दो अतुलो अपेय्यो॥", + "‘‘ये केचि कूपा इध जीवलोके, लोणूदका कूपखणेहि खाता।", + "न ब्राह्मणज्झोहरणेन", + "‘‘पुरे पुरत्था का कस्स भरिया, मनो मनुस्सं अजनेसि पुब्बे।", + "तेनापि धम्मेन न कोचि हीनो, एवम्पि वोस्सग्गविभङ्गमाहु", + "‘‘चण्डालपुत्तोपि अधिच्‍च वेदे, भासेय्य मन्ते कुसलो मतीमा", + "न तस्स मुद्धापि फलेय्य सत्तधा, मन्ता इमे अत्तवधाय कता", + "‘‘वाचाकता गिद्धिकता", + "बालान चित्तं विसमे निविट्ठं, तदप्पपञ्‍ञा अभिसद्दहन्ति॥", + "‘‘सीहस्स", + "मनुस्सभावो च गवंव पेक्खो, जाती हि तेसं असमा समाना", + "‘‘सचे च राजा पथविं विजित्वा, सजीववा अस्सवपारिसज्‍जो।", + "सयमेव सो सत्तुसङ्घं विजेय्य, तस्सप्पजा", + "‘‘खत्तियमन्ता च तयो च वेदा, अत्थेन एते समका भवन्ति।", + "तेसञ्‍च अत्थं अविनिच्छिनित्वा, न बुज्झती ओघपथंव छन्‍नं॥", + "‘‘खत्तियमन्ता", + "लाभो अलाभो अयसो यसो च, सब्बेव तेसं चतुन्‍नञ्‍च", + "‘‘यथापि इब्भा धनधञ्‍ञहेतु, कम्मानि करोन्ति", + "तेविज्‍जसङ्घा च तथेव अज्‍ज, कम्मानि करोन्ति", + "‘‘इब्भेहि ये ते", + "कम्मानि करोन्ति", + "‘‘कस्स भेरी मुदिङ्गा च, सङ्खापणवदिन्दिमा।", + "पुरतो पटिपन्‍नानि, हासयन्ता रथेसभं॥", + "‘‘कस्स कञ्‍चनपट्टेन, पुथुना विज्‍जुवण्णिना।", + "युवा", + "‘‘उक्‍कामुखपहट्ठंव", + "मुखञ्‍च रुचिरा भाति, को एति सिरिया जलं॥", + "‘‘कस्स जम्बोनदं छत्तं, ससलाकं मनोरमं।", + "आदिच्‍चरंसावरणं, को एति सिरिया जलं॥", + "‘‘कस्स अङ्गं", + "उभतो वरपुञ्‍ञस्स", + "‘‘कस्स पेखुणहत्थानि, चित्रानि च मुदूनि च।", + "कञ्‍चनमणिदण्डानि", + "‘‘खदिरङ्गारवण्णाभा, उक्‍कामुखपहंसिता।", + "कस्सेते कुण्डला वग्गू, सोभन्ति दुभतो मुखं॥", + "‘‘कस्स वातेन छुपिता, निद्धन्ता मुदुकाळका", + "सोभयन्ति नलाटन्तं, नभा विज्‍जुरिवुग्गता॥", + "‘‘कस्स एतानि अक्खीनि, आयतानि पुथूनि च।", + "को सोभति विसालक्खो, कस्सेतं उण्णजं मुखं॥", + "‘‘कस्सेते लपनजाता", + "भासमानस्स सोभन्ति, दन्ता कुप्पिलसादिसा॥", + "‘‘कस्स लाखारससमा, हत्थपादा सुखेधिता।", + "को सो बिम्बोट्ठसम्पन्‍नो, दिवा सूरियोव भासति॥", + "‘‘हिमच्‍चये हिमवति", + "को", + "‘‘सुवण्णपीळकाकिण्णं", + "को सो परिसमोगय्ह, ईसं खग्गं पमुञ्‍चति", + "‘‘सुवण्णविकता", + "को सो ओमुञ्‍चते पादा, नमो कत्वा महेसिनो’’॥", + "‘‘धतरट्ठा हि ते नागा, इद्धिमन्तो यसस्सिनो।", + "समुद्दजाय उप्पन्‍ना, नागा एते महिद्धिका’’ति॥", + "‘‘राजासि लुद्दकम्मो, एकराजा पुप्फवतीया।", + "सो पुच्छि ब्रह्मबन्धुं, खण्डहालं पुरोहितं मूळ्हं॥", + "‘सग्गान मग्गमाचिक्ख", + "यथा इतो वजन्ति सुगतिं, नरा पुञ्‍ञानि कत्वान’॥", + "‘अतिदानं ददित्वान, अवज्झे", + "एवं वजन्ति सुगतिं, नरा पुञ्‍ञानि कत्वान’॥", + "‘किं पन तं अतिदानं, के च अवज्झा इमस्मि लोकस्मिं।", + "एतञ्‍च खो नो अक्खाहि, यजिस्सामि ददामि", + "‘पुत्तेहि देव यजितब्बं, महेसीहि नेगमेहि च।", + "उसभेहि आजानियेहि चतूहि, सब्बचतुक्‍केन देव यजितब्बं’’’॥", + "‘‘तं सुत्वा अन्तेपुरे, कुमारा महेसियो च हञ्‍ञन्तु।", + "एको अहोसि निग्घोसो, भिस्मा अच्‍चुग्गतो सद्दो’’॥", + "‘‘गच्छथ वदेथ कुमारे, चन्दं सूरियञ्‍च भद्दसेनञ्‍च।", + "सूरञ्‍च वामगोत्तञ्‍च, पचुरा", + "‘‘कुमारियोपि वदेथ, उपसेनं", + "नन्दञ्‍चापि कुमारिं, पचुरा", + "‘‘विजयम्पि मय्हं महेसिं, एरावतिं", + "लक्खणवरूपपन्‍ना, पचुरा किर होथ यञ्‍ञत्थाय॥", + "‘‘गहपतयो", + "वड्ढञ्‍चापि गहपतिं, पचुरा किर होथ यञ्‍ञत्थाय’’॥", + "‘‘ते तत्थ गहपतयो, अवोचिसुं समागता पुत्तदारपरिकिण्णा।", + "सब्बेव सिखिनो देव करोहि, अथ वा नो दासे सावेहि’’॥", + "‘‘अभयंकरम्पि मे हत्थिं, नाळागिरिं अच्‍चुग्गतं वरुणदन्तं", + "आनेथ खो ने खिप्पं, यञ्‍ञत्थाय भविस्सन्ति॥", + "‘‘अस्सरतनम्पि", + "आनेथ खो ने खिप्पं, यञ्‍ञत्थाय भविस्सन्ति॥", + "‘‘उसभम्पि", + "समूह", + "‘‘सब्बं", + "आणापेथ च कुमारे", + "‘‘सब्बं", + "वदेथ दानि कुमारे, अज्‍ज खो", + "‘‘तंतं माता अवच, रोदन्ती आगन्त्वा विमानतो।", + "यञ्‍ञो किर ते पुत्त, भविस्सति चतूहि पुत्तेहि’’॥", + "‘‘सब्बेपि मय्हं पुत्ता चत्ता, चन्दस्मिं हञ्‍ञमानस्मिं।", + "पुत्तेहि यञ्‍ञं यजित्वान, सुगतिं सग्गं गमिस्सामि’’॥", + "‘‘मा तं", + "निरयानेसो मग्गो, नेसो मग्गो हि सग्गानं॥", + "‘‘दानानि", + "एस मग्गो सुगतिया, न च मग्गो पुत्तयञ्‍ञेन’’॥", + "‘‘आचरियानं", + "पुत्तेहि यञ्‍ञं", + "‘‘तंतं पितापि अवच, वसवत्ती ओरसं सकं पुत्तं।", + "यञ्‍ञो किर ते पुत्त, भविस्सति चतूहि पुत्तेहि’’॥", + "‘‘सब्बेपि मय्हं पुत्ता चत्ता, चन्दस्मिं हञ्‍ञमानस्मिं।", + "पुत्तेहि यञ्‍ञं यजित्वान, सुगतिं सग्गं गमिस्सामि’’॥", + "‘‘मा तं पुत्त सद्दहेसि, सुगति किर होति पुत्तयञ्‍ञेन।", + "निरयानेसो मग्गो, नेसो मग्गो हि सग्गानं॥", + "‘‘दानानि", + "एस मग्गो सुगतिया, न च मग्गो पुत्तयञ्‍ञेन’’॥", + "‘‘आचरियानं वचना, घातेस्सं चन्दञ्‍च सूरियञ्‍च।", + "पुत्तेहि यञ्‍ञं यजित्वान दुच्‍चजेहि, सुगतिं सग्गं गमिस्सामि’’॥", + "‘‘दानानि देहि कोण्डञ्‍ञ, अहिंसा सब्बभूतभब्यानं।", + "पुत्तपरिवुतो तुवं, रट्ठं जनपदञ्‍च पालेहि’’॥", + "‘‘मा नो देव अवधि, दासे नो देहि खण्डहालस्स।", + "अपि निगळबन्धकापि, हत्थी अस्से च पालेम॥", + "‘‘मा", + "अपि निगळबन्धकापि, हत्थिछकणानि उज्झेम॥", + "‘‘मा नो देव अवधि, दासे नो देहि खण्डहालस्स।", + "अपि निगळबन्धकापि, अस्सछकणानि उज्झेम॥", + "‘‘मा नो देव अवधि, दासे नो देहि खण्डहालस्स", + "यस्स होन्ति तव कामा, अपि रट्ठा पब्बाजिता।", + "भिक्खाचरियं चरिस्साम’’॥", + "‘‘दुक्खं", + "मुञ्‍चेथ", + "‘‘पुब्बेव खोसि मे वुत्तो, दुक्‍करं दुरभिसम्भवञ्‍चेतं।", + "अथ नो उपक्खटस्स यञ्‍ञस्स, कस्मा करोसि विक्खेपं॥", + "‘‘सब्बे वजन्ति सुगतिं, ये यजन्ति येपि याजेन्ति।", + "ये चापि अनुमोदन्ति, यजन्तानं एदिसं महायञ्‍ञं’’॥", + "‘‘अथ किस्स जनो", + "अथ नो अकारणस्मा, यञ्‍ञत्थाय देव घातेसि॥", + "‘‘पुब्बेव नो दहरकाले", + "दहरम्हा योब्बनं पत्ता, अदूसका तात हञ्‍ञाम॥", + "‘‘हत्थिगते अस्सगते, सन्‍नद्धे पस्स नो महाराज।", + "युद्धे वा युज्झमाने वा, न हि मादिसा सूरा होन्ति यञ्‍ञत्थाय॥", + "‘‘पच्‍चन्ते वापि कुपिते, अटवीसु वा मादिसे नियोजेन्ति।", + "अथ नो अकारणस्मा, अभूमियं तात हञ्‍ञाम॥", + "‘‘यापि", + "तासम्पि पिया पुत्ता, अथ नो त्वं देव घातेसि॥", + "‘‘मा तस्स सद्दहेसि, न मं खण्डहालो घातेय्य।", + "ममञ्हि", + "‘‘गामवरं निगमवरं ददन्ति, भोगम्पिस्स महाराज।", + "अथग्गपिण्डिकापि, कुले कुले हेते भुञ्‍जन्ति॥", + "‘‘तेसम्पि तादिसानं, इच्छन्ति दुब्भितुं महाराज।", + "येभुय्येन एते, अकतञ्‍ञुनो ब्राह्मणा देव॥", + "‘‘मा नो देव अवधि, दासे नो देहि खण्डहालस्स।", + "अपि निगळबन्धकापि, हत्थी अस्से च पालेम॥", + "‘‘मा", + "अपि निगळबन्धकापि, हत्थिछकणानि उज्झेम॥", + "‘‘मा नो देव अवधि, दासे नो देहि खण्डहालस्स।", + "अपि निगळबन्धकापि, अस्सछकणानि उज्झेम॥", + "‘‘मा नो देव अवधि, दासे नो देहि खण्डहालस्स।", + "यस्स होन्ति तव कामा, अपि रट्ठा पब्बाजिता।", + "भिक्खाचरियं चरिस्साम’’॥", + "‘‘दुक्खं खो मे जनयथ, विलपन्ता जीवितस्स कामा हि।", + "मुञ्‍चेथ दानि कुमारे, अलम्पि मे होतु पुत्तयञ्‍ञेन’’॥", + "‘‘पुब्बेव खोसि मे वुत्तो, दुक्‍करं दुरभिसम्भवञ्‍चेतं।", + "अथ नो उपक्खटस्स यञ्‍ञस्स, कस्मा करोसि विक्खेपं॥", + "‘‘सब्बे वजन्ति सुगतिं, ये यजन्ति येपि याजेन्ति।", + "ये चापि अनुमोदन्ति, यजन्तानं एदिसं महायञ्‍ञं’’॥", + "‘‘यदि", + "ब्राह्मणो ताव यजतु, पच्छापि यजसि तुवं राजा॥", + "‘‘यदि किर यजित्वा पुत्तेहि, देवलोकं इतो चुता यन्ति।", + "एस्वेव खण्डहालो, यजतं सकेहि पुत्तेहि॥", + "‘‘एवं जानन्तो खण्डहालो, किं पुत्तके न घातेसि।", + "सब्बञ्‍च ञातिजनं, अत्तानञ्‍च न घातेसि॥", + "‘‘सब्बे", + "ये चापि अनुमोदन्ति, यजन्तानं एदिसं महायञ्‍ञं॥", + "भोवादि भोवादिन मारयेय्युं, ये चापि तेसं अभिसद्दहेय्युं’’", + "‘‘कथञ्‍च किर पुत्तकामायो, गहपतयो घरणियो च।", + "नगरम्हि न उपरवन्ति राजानं, मा घातयि ओरसं पुत्तं॥", + "‘‘कथञ्‍च", + "नगरम्हि न उपरवन्ति राजानं, मा घातयि अत्रजं पुत्तं॥", + "‘‘रञ्‍ञो चम्हि अत्थकामो, हितो च सब्बजनपदस्स", + "न कोचि अस्स पटिघं, मया जानपदो न पवेदेति’’॥", + "‘‘गच्छथ", + "मा घातेथ कुमारे, अदूसके सीहसङ्कासे॥", + "‘‘गच्छथ वो घरणियो, तातञ्‍च वदेथ खण्डहालञ्‍च।", + "मा घातेथ कुमारे, अपेक्खिते सब्बलोकस्स’’॥", + "‘‘यं नूनाहं जायेय्यं, रथकारकुलेसु वा।", + "पुक्‍कुसकुलेसु वा वेस्सेसु वा जायेय्यं।", + "न हज्‍ज मं राज यञ्‍ञे", + "‘‘सब्बा सीमन्तिनियो गच्छथ, अय्यस्स खण्डहालस्स।", + "पादेसु निपतथ, अपराधाहं न पस्सामि॥", + "‘‘सब्बा सीमन्तिनियो गच्छथ, अय्यस्स खण्डहालस्स।", + "पादेसु निपतथ, किन्ते भन्ते मयं अदूसेम’’॥", + "‘‘कपणा", + "यञ्‍ञो किर मे उक्खिपितो, तातेन सग्गकामेन’’॥", + "‘‘आवत्ति परिवत्ति च, वसुलो सम्मुखा रञ्‍ञो।", + "मा नो पितरं अवधि, दहरम्हा योब्बनं पत्ता’’॥", + "‘‘एसो ते वसुल पिता, समेहि पितरा सह।", + "दुक्खं खो मे जनयसि, विलपन्तो अन्तेपुरस्मिं।", + "मुञ्‍चेथ दानि कुमारे, अलम्पि मे होतु पुत्तयञ्‍ञेन’’॥", + "‘‘पुब्बेव खोसि मे वुत्तो, दुक्‍करं दुरभिसम्भवञ्‍चेतं।", + "अथ", + "‘‘सब्बे", + "ये चापि अनुमोदन्ति, यजन्तानं एदिसं महायञ्‍ञं’’॥", + "‘‘सब्बरतनस्स", + "अभिनिक्खमस्सु देव, सग्गं गतो त्वं पमोदिस्ससि’’॥", + "‘‘दहरा सत्तसता एता, चन्दकुमारस्स भरियायो।", + "केसे पकिरित्वान", + "‘‘अपरा पन सोकेन, निक्खन्ता नन्दने विय देवा।", + "केसे पकिरित्वान", + "‘‘कासिकसुचिवत्थधरा, कुण्डलिनो अगलुचन्दनविलित्ता।", + "निय्यन्ति चन्दसूरिया, यञ्‍ञत्थाय एकराजस्स॥", + "‘‘कासिकसुचिवत्थधरा, कुण्डलिनो अगलुचन्दनविलित्ता।", + "निय्यन्ति चन्दसूरिया, मातु कत्वा हदयसोकं॥", + "‘‘कासिकसुचिवत्थधरा, कुण्डलिनो अगलुचन्दनविलित्ता।", + "निय्यन्ति चन्दसूरिया, जनस्स कत्वा हदयसोकं॥", + "‘‘मंसरसभोजना न्हापकसुन्हापिता", + "निय्यन्ति चन्दसूरिया, यञ्‍ञत्थाय एकराजस्स॥", + "निय्यन्ति चन्दसूरिया, मातु कत्वा हदयसोकं॥", + "‘‘मंसरसभोजना न्हापकसुन्हापिता, कुण्डलिनो अगलुचन्दनविलित्ता।", + "निय्यन्ति", + "‘‘यस्सु पुब्बे हत्थिवरधुरगते, हत्थीहि", + "त्यज्‍ज चन्दसूरिया, उभोव पत्तिका यन्ति॥", + "‘‘यस्सु", + "त्यज्‍ज चन्दसूरिया, उभोव पत्तिका यन्ति॥", + "‘‘यस्सु पुब्बे रथवरधुरगते, रथेहि", + "त्यज्‍ज चन्दसूरिया, उभोव पत्तिका यन्ति॥", + "‘‘येहिस्सु पुब्बे नीयिंसु", + "त्यज्‍ज चन्दसूरिया, उभोव पत्तिका यन्ति’’॥", + "‘‘यदि सकुणि मंसमिच्छसि, डयस्सु", + "यजतेत्थ एकराजा, सम्मूळ्हो चतूहि पुत्तेहि॥", + "‘‘यदि", + "यजतेत्थ एकराजा, सम्मूळ्हो चतूहि कञ्‍ञाहि॥", + "‘‘यदि सकुणि मंसमिच्छसि, डयस्सु पुब्बेन पुप्फवतिया।", + "यजतेत्थ एकराजा, सम्मूळ्हो चतूहि महेसीहि॥", + "‘‘यदि सकुणि मंसमिच्छसि, डयस्सु पुब्बेन पुप्फवतिया।", + "यजतेत्थ एकराजा, सम्मूळ्हो चतूहि गहपतीहि॥", + "‘‘यदि सकुणि मंसमिच्छसि, डयस्सु पुब्बे पुप्फवतिया।", + "यजतेत्थ एकराजा, सम्मूळ्हो चतूहि हत्थीहि॥", + "‘‘यदि सकुणि मंसमिच्छसि, डयस्सु पुब्बेन पुप्फवतिया।", + "यजतेत्थ एकराजा, सम्मूळ्हो चतूहि अस्सेहि॥", + "‘‘यदि सकुणि मंसमिच्छसि, डयस्सु पुब्बेन पुप्फवतिया।", + "यजतेत्थ एकराजा, सम्मूळ्हो चतूहि उसभेहि॥", + "‘‘यदि", + "यजतेत्थ एकराजा, सम्मूळ्हो सब्बचतुक्‍केन’’॥", + "‘‘अयमस्स पासादो, इदं अन्तेपुरं सुरमणीयं", + "तेदानि अय्यपुत्ता, चत्तारो वधाय निन्‍नीता॥", + "‘‘इदमस्स कूटागारं, सोवण्णं पुप्फमल्यविकिण्णं।", + "तेदानि अय्यपुत्ता, चत्तारो वधाय निन्‍नीता॥", + "‘‘इदमस्स", + "तेदानि अय्यपुत्ता, चत्तारो वधाय निन्‍नीता॥", + "‘‘इदमस्स असोकवनं, सुपुप्फितं सब्बकालिकं रम्मं।", + "तेदानि अय्यपुत्ता, चत्तारो वधाय निन्‍नीता॥", + "‘‘इदमस्स कणिकारवनं, सुपुप्फितं सब्बकालिकं रम्मं।", + "तेदानि अय्यपुत्ता, चत्तारो वधाय निन्‍नीता॥", + "‘‘इदमस्स पाटलिवनं, सुपुप्फितं सब्बकालिकं रम्मं।", + "तेदानि अय्यपुत्ता, चत्तारो वधाय निन्‍नीता॥", + "‘‘इदमस्स अम्बवनं, सुपुप्फितं सब्बकालिकं रम्मं।", + "तेदानि अय्यपुत्ता, चत्तारो वधाय निन्‍नीता॥", + "‘‘अयमस्स", + "नावा च सोवण्णविकता, पुप्फवल्‍लिया", + "तेदानि", + "‘‘इदमस्स हत्थिरतनं, एरावणो गजो बली दन्ती।", + "तेदानि अय्यपुत्ता, चत्तारो वधाय निन्‍नीता॥", + "‘‘इदमस्स अस्सरतनं, एकखूरो", + "तेदानि अय्यपुत्ता, चत्तारो वधाय निन्‍नीता॥", + "‘‘अयमस्स अस्सरथो, साळिय", + "यत्थस्सु अय्यपुत्ता, सोभिंसु नन्दने विय देवा।", + "तेदानि अय्यपुत्ता, चत्तारो वधाय निन्‍नीता॥", + "‘‘कथं नाम सामसमसुन्दरेहि, चन्दनमुदुकगत्तेहि", + "राजा यजिस्सते यञ्‍ञं, सम्मूळ्हो चतूहि पुत्तेहि॥", + "‘‘कथं नाम सामसमसुन्दराहि, चन्दनमुदुकगत्ताहि।", + "राजा यजिस्सते यञ्‍ञं, सम्मूळ्हो चतूहि कञ्‍ञाहि॥", + "‘‘कथं", + "राजा यजिस्सते यञ्‍ञं, सम्मूळ्हो चतूहि महेसीहि॥", + "‘‘कथं नाम सामसमसुन्दरेहि, चन्दनमुदुकगत्तेहि।", + "राजा यजिस्सते यञ्‍ञं, सम्मूळ्हो चतूहि गहपतीहि॥", + "‘‘यथा होन्ति गामनिगमा, सुञ्‍ञा अमनुस्सका ब्रहारञ्‍ञा।", + "तथा", + "‘‘उम्मत्तिका भविस्सामि, भूनहता पंसुना च", + "सचे चन्दवरं", + "‘‘उम्मत्तिका भविस्सामि, भूनहता पंसुना च परिकिण्णा।", + "सचे सूरियवरं हन्ति, पाणा मे देव रुज्झन्ति’’॥", + "‘‘किं नु मा न रमापेय्युं, अञ्‍ञमञ्‍ञं पियंवदा।", + "घट्टिका उपरिक्खी च, पोक्खरणी च भारिका", + "चन्दसूरियेसु नच्‍चन्तियो, समा तासं न विज्‍जति’’॥", + "‘‘इमं मय्हं हदयसोकं, पटिमुञ्‍चतु", + "यो मय्हं हदयसोको, चन्दम्हि वधाय निन्‍नीते॥", + "‘‘इमं", + "यो मय्हं हदयसोको, सूरियम्हि वधाय निन्‍नीते॥", + "‘‘इमं मय्हं हदयसोकं, पटिमुञ्‍चतु खण्डहाल तव जाया।", + "यो मय्हं हदयसोको, चन्दम्हि वधाय निन्‍नीते॥", + "‘‘इमं मय्हं हदयसोकं, पटिमुञ्‍चतु खण्डहाल तव जाया।", + "यो मय्हं हदयसोको, सूरियम्हि वधाय निन्‍नीते॥", + "‘‘मा", + "यो घातेसि कुमारे, अदूसके सीहसङ्कासे॥", + "‘‘मा च पुत्ते मा च पतिं, अद्दक्खि खण्डहाल तव माता।", + "यो घातेसि कुमारे, अपेक्खिते सब्बलोकस्स॥", + "‘‘मा", + "यो घातेसि कुमारे, अदूसके सीहसङ्कासे॥", + "‘‘मा च पुत्ते मा च पतिं, अद्दक्खि खण्डहाल तव जाया।", + "यो घातेसि कुमारे, अपेक्खिते सब्बलोकस्स’’॥", + "‘‘मा नो देव अवधि, दासे नो देहि खण्डहालस्स।", + "अपि निगळबन्धकापि, हत्थी अस्से च पालेम॥", + "‘‘मा नो देव अवधि, दासे नो देहि खण्डहालस्स।", + "अपि निगळबन्धकापि, हत्थिछकणानि उज्झेम॥", + "‘‘मा नो देव अवधि, दासे नो देहि खण्डहालस्स।", + "अपि निगळबन्धकापि, अस्सछकणानि उज्झेम॥", + "‘‘मा नो देव अवधि, दासे नो देहि खण्डहालस्स।", + "यस्स होन्ति तव कामा, अपि रट्ठा पब्बाजिता।", + "भिक्खाचरियं चरिस्साम॥", + "‘‘दिब्बं देव उपयाचन्ति, पुत्तत्थिकापि दलिद्दा।", + "पटिभानानिपि हित्वा, पुत्ते न लभन्ति एकच्‍चा॥", + "‘‘आसीसिकानि", + "अथ नो अकारणस्मा, यञ्‍ञत्थाय देव घातेसि॥", + "‘‘उपयाचितकेन पुत्तं लभन्ति, मा तात नो अघातेसि।", + "मा किच्छालद्धकेहि पुत्तेहि, यजित्थो इमं यञ्‍ञं॥", + "‘‘उपयाचितकेन", + "मा", + "‘‘बहुदुक्खा", + "वन्दामि खो ते पादे, लभतं तातो परलोकं॥", + "‘‘हन्द च मं उपगुय्ह, पादे ते अम्म वन्दितुं देहि।", + "गच्छामि दानि पवासं", + "‘‘हन्द", + "गच्छामि दानि पवासं, मातु कत्वा हदयसोकं॥", + "हन्द च मं उपगुय्ह", + "गच्छामि दानि पवासं, जनस्स कत्वा हदयसोकं’’॥", + "‘‘हन्द च पदुमपत्तानं, मोळिं बन्धस्सु गोतमिपुत्त।", + "चम्पकदलमिस्सायो", + "‘‘हन्द च विलेपनं ते, पच्छिमकं चन्दनं विलिम्पस्सु।", + "येहि च सुविलित्तो, सोभसि राजपरिसायं॥", + "‘‘हन्द च मुदुकानि वत्थानि, पच्छिमकं कासिकं निवासेहि।", + "येहि च सुनिवत्थो, सोभसि राजपरिसायं॥", + "‘‘मुत्तामणिकनकविभूसितानि, गण्हस्सु हत्थाभरणानि।", + "येहि च हत्थाभरणेहि, सोभसि राजपरिसायं’’॥", + "‘‘न हि नूनायं रट्ठपालो, भूमिपति जनपदस्स दायादो।", + "लोकिस्सरो महन्तो, पुत्ते स्नेहं जनयति’’॥", + "‘‘मय्हम्पि", + "सग्गञ्‍च पत्थयानो", + "‘‘मं पठमं घातेहि, मा मे हदयं दुक्खं फालेसि।", + "अलङ्कतो", + "‘‘हन्दय्य मं हनस्सु, परलोके", + "पुञ्‍ञं करस्सु विपुलं, विचराम उभोपि परलोके’’॥", + "‘‘मा त्वं चन्दे रुच्‍चि मरणं", + "ते तं रमयिस्सन्ति, यिट्ठस्मिं गोतमिपुत्ते’’॥", + "‘‘एवं वुत्ते चन्दा अत्तानं, हन्ति हत्थतलकेहि’’।", + "‘‘अलमेत्थ", + "‘‘न", + "ये न वदन्ति राजानं, मा घातयि ओरसे पुत्ते॥", + "‘‘न हि नूनिमस्स रञ्‍ञो, ञाती मित्ता च विज्‍जरे सुहदा।", + "ये न वदन्ति राजानं, मा घातयि अत्रजे पुत्ते॥", + "‘‘इमे तेपि मय्हं पुत्ता, गुणिनो कायूरधारिनो राज।", + "तेहिपि यजस्सु यञ्‍ञं, अथ मुञ्‍चतु", + "‘‘बिलसतं मं कत्वान, यजस्सु सत्तधा महाराज।", + "मा जेट्ठपुत्तमवधि, अदूसकं सीहसङ्कासं॥", + "‘‘बिलसतं मं कत्वान, यजस्सु सत्तधा महाराज।", + "मा", + "‘‘बहुका तव दिन्‍नाभरणा, उच्‍चावचा सुभणितम्हि।", + "मुत्तामणिवेळुरिया, एतं ते पच्छिमकं दानं’’॥", + "‘‘येसं पुब्बे खन्धेसु, फुल्‍ला मालागुणा विवत्तिंसु।", + "तेसज्‍जपि सुनिसितो", + "‘‘येसं पुब्बे खन्धेसु, चित्ता मालागुणा विवत्तिंसु।", + "तेसज्‍जपि सुनिसितो, नेत्तिंसो विवत्तिस्सति खन्धेसु॥", + "‘‘अचिरं", + "अथ मम हदयं न फलति, ताव दळ्हबन्धञ्‍च मे आसि॥", + "‘‘कासिकसुचिवत्थधरा, कुण्डलिनो अगलुचन्दनविलित्ता।", + "निय्याथ चन्दसूरिया, यञ्‍ञत्थाय एकराजस्स॥", + "‘‘कासिकसुचिवत्थधरा, कुण्डलिनो अगलुचन्दनविलित्ता।", + "निय्याथ चन्दसूरिया, मातु कत्वा हदयसोकं॥", + "‘‘कासिकसुचिवत्थधरा, कुण्डलिनो अगलुचन्दनविलित्ता।", + "निय्याथ चन्दसूरिया, जनस्स कत्वा हदयसोकं॥", + "‘‘मंसरसभोजना न्हापकसुन्हापिता, कुण्डलिनो अगलुचन्दनविलित्ता।", + "निय्याथ चन्दसूरिया, यञ्‍ञत्थाय एकराजस्स॥", + "‘‘मंसरसभोजना", + "निय्याथ चन्दसूरिया, मातु कत्वा हदयसोकं॥", + "‘‘मंसरसभोजना न्हापकसुन्हापिता, कुण्डलिनो अगलुचन्दनविलित्ता।", + "निय्याथ", + "‘‘सब्बस्मिं", + "पञ्‍चालराजधीता पञ्‍जलिका, सब्बपरिसाय समनुपरियायि", + "‘‘येन सच्‍चेन खण्डहालो, पापकम्मं करोति दुम्मेधो।", + "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, समङ्गिनी सामिकेन होमि॥", + "‘‘ये इधत्थि अमनुस्सा, यानि च यक्खभूतभब्यानि।", + "करोन्तु मे वेय्यावटिकं, समङ्गिनी सामिकेन होमि॥", + "‘‘या देवता इधागता, यानि च यक्खभूतभब्यानि।", + "सरणेसिनिं अनाथं तायथ मं, याचामहं पतिमाहं अजेयं’’", + "‘‘तं सुत्वा अमनुस्सो, अयोकूटं परिब्भमेत्वान।", + "भयमस्स जनयन्तो, राजानं इदमवोच॥", + "‘‘बुज्झस्सु खो राजकलि, मा ताहं", + "मा जेट्ठपुत्तमवधि, अदूसकं सीहसङ्कासं॥", + "‘‘को ते दिट्ठो राजकलि, पुत्तभरियायो हञ्‍ञमानायो", + "सेट्ठि च गहपतयो, अदूसका सग्गकामा हि॥", + "‘‘तं सुत्वा खण्डहालो, राजा च अब्भुतमिदं दिस्वान।", + "सब्बेसं बन्धनानि मोचेसुं, यथा तं अनुपघातं", + "‘‘सब्बेसु", + "सब्बे एकेकलेड्डुकमदंसु, एस वधो खण्डहालस्स’’॥", + "‘‘सब्बे", + "न हि पापकम्मं कत्वा, लब्भा सुगतिं इतो गन्तुं’’॥", + "‘‘सब्बेसु विप्पमुत्तेसु, ये तत्थ समागता तदा आसुं।", + "चन्दं अभिसिञ्‍चिंसु, समागता राजपरिसा", + "‘‘सब्बेसु विप्पमुत्तेसु, ये", + "चन्दं अभिसिञ्‍चिंसु, समागता राजकञ्‍ञायो च॥", + "‘‘सब्बेसु विप्पमुत्तेसु, ये तत्थ समागता तदा आसुं।", + "चन्दं अभिसिञ्‍चिंसु, समागता देवपरिसा", + "‘‘सब्बेसु विप्पमुत्तेसु, ये", + "चन्दं अभिसिञ्‍चिंसु, समागता देवकञ्‍ञायो च॥", + "‘‘सब्बेसु विप्पमुत्तेसु, ये तत्थ समागता तदा आसुं।", + "चेलुक्खेपमकरुं, समागता राजपरिसा", + "‘‘सब्बेसु", + "चेलुक्खेपमकरुं, समागता राजकञ्‍ञायो च॥", + "‘‘सब्बेसु विप्पमुत्तेसु, ये तत्थ समागता तदा आसुं।", + "चेलुक्खेपमकरुं, समागता देवपरिसा", + "‘‘सब्बेसु विप्पमुत्तेसु, ये", + "चेलुक्खेपमकरुं, समागता देवकञ्‍ञायो च॥", + "‘‘सब्बेसु विप्पमुत्तेसु, बहू आनन्दिता अहुं", + "नन्दिं", + "‘‘अहु", + "पहूतयोग्गो धनिमा, अनन्तबलपोरिसो॥", + "सो च पन्‍नरसिं", + "चातुमासा", + "‘‘पण्डिते सुतसम्पन्‍ने, मितपुब्बे", + "विजयञ्‍च सुनामञ्‍च, सेनापतिं अलातकं॥", + "‘‘तमनुपुच्छि वेदेहो, ‘‘पच्‍चेकं ब्रूथ सं रुचिं।", + "चातुमासा कोमुदज्‍ज, जुण्हं ब्यपहतं", + "कायज्‍ज रतिया रत्तिं, विहरेमु इमं उतुं’’॥", + "‘‘ततो सेनापति रञ्‍ञो, अलातो एतदब्रवि।", + "‘‘हट्ठं योग्गं बलं सब्बं, सेनं सन्‍नाहयामसे॥", + "‘‘निय्याम देव युद्धाय, अनन्तबलपोरिसा।", + "ये ते वसं न आयन्ति, वसं उपनयामसे", + "एसा मय्हं सका दिट्ठि, अजितं ओजिनामसे॥", + "अलातस्स", + "‘‘सब्बे तुय्हं महाराज, अमित्ता वसमागता॥", + "‘‘निक्खित्तसत्था पच्‍चत्था, निवातमनुवत्तरे।", + "उत्तमो उस्सवो अज्‍ज, न युद्धं मम रुच्‍चति॥", + "‘‘अन्‍नपानञ्‍च खज्‍जञ्‍च, खिप्पं अभिहरन्तु ते।", + "रमस्सु देव कामेहि, नच्‍चगीते सुवादिते’’॥", + "सुनामस्स वचो सुत्वा, विजयो एतदब्रवि।", + "‘‘सब्बे कामा महाराज, निच्‍चं तव मुपट्ठिता॥", + "‘‘न हेते दुल्‍लभा देव, तव कामेहि मोदितुं।", + "सदापि कामा सुलभा, नेतं चित्तमतं", + "‘‘समणं", + "यो नज्‍ज विनये कङ्खं, अत्थधम्मविदू इसे’’॥", + "विजयस्स वचो सुत्वा, राजा अङ्गति मब्रवि।", + "‘‘यथा विजयो भणति, मय्हम्पेतंव रुच्‍चति॥", + "‘‘समणं", + "यो नज्‍ज विनये कङ्खं, अत्थधम्मविदू इसे॥", + "‘‘सब्बेव सन्ता करोथ मतिं, कं उपासेमु पण्डितं।", + "यो", + "‘‘वेदेहस्स वचो सुत्वा, अलातो एतदब्रवि।", + "‘‘अत्थायं", + "‘‘गुणो कस्सपगोत्तायं, सुतो चित्रकथी गणी।", + "तं देव", + "‘‘अलातस्स वचो सुत्वा, राजा चोदेसि सारथिं।", + "‘‘मिगदायं गमिस्साम, युत्तं यानं इधानय’’॥", + "तस्स यानं अयोजेसुं, दन्तं रूपियपक्खरं", + "सुक्‍कमट्ठपरिवारं, पण्डरं दोसिनामुखं॥", + "‘‘तत्रासुं कुमुदायुत्ता, चत्तारो सिन्धवा हया।", + "अनिलूपमसमुप्पाता", + "‘‘सेतच्छत्तं सेतरथो, सेतस्सा सेतबीजनी।", + "वेदेहो सहमच्‍चेहि, निय्यं चन्दोव सोभति॥", + "‘‘तमनुयायिंसु बहवो, इन्दिखग्गधरा", + "अस्सपिट्ठिगता वीरा, नरा नरवराधिपं॥", + "सो मुहुत्तंव यायित्वा, याना ओरुय्ह खत्तियो।", + "वेदेहो सहमच्‍चेहि, पत्ती गुणमुपागमि॥", + "येपि तत्थ तदा आसुं, ब्राह्मणिब्भा समागता।", + "न ते अपनयी राजा, अकतं भूमिमागते॥", + "‘‘ततो", + "मुदुपच्‍चत्थते राजा, एकमन्तं उपाविसि॥", + "‘‘निसज्‍ज राजा सम्मोदि, कथं सारणियं ततो।", + "‘‘कच्‍चि", + "‘‘कच्‍चि अकसिरा वुत्ति, लभसि", + "अपाबाधो चसि कच्‍चि, चक्खुं न परिहायति’’॥", + "तं गुणो पटिसम्मोदि, वेदेहं विनये रतं।", + "‘‘यापनीयं महाराज, सब्बमेतं तदूभयं॥", + "‘‘कच्‍चि", + "कच्‍चि अरोगं योग्गं ते, कच्‍चि वहति वाहनं।", + "कच्‍चि ते ब्याधयो नत्थि, सरीरस्सुपतापिया’’", + "पटिसम्मोदितो राजा, ततो पुच्छि अनन्तरा।", + "अत्थं धम्मञ्‍च ञायञ्‍च, धम्मकामो रथेसभो॥", + "‘‘कथं धम्मं चरे मच्‍चो, मातापितूसु कस्सप।", + "कथं चरे आचरिये, पुत्तदारे कथं चरे॥", + "‘‘कथं चरेय्य वुड्ढेसु, कथं समणब्राह्मणे।", + "कथञ्‍च बलकायस्मिं, कथं जनपदे चरे॥", + "‘‘कथं धम्मं चरित्वान, मच्‍चा गच्छन्ति", + "कथञ्‍चेके अधम्मट्ठा, पतन्ति निरयं अथो’’॥", + "‘‘वेदेहस्स वचो सुत्वा, कस्सपो एतदब्रवि।", + "‘‘‘सुणोहि मे महाराज, सच्‍चं अवितथं पदं॥", + "‘‘‘नत्थि धम्मचरितस्स", + "नत्थि", + "‘‘‘नत्थि", + "नत्थि आचरियो नाम, अदन्तं को दमेस्सति॥", + "‘‘‘समतुल्यानि भूतानि, नत्थि जेट्ठापचायिका।", + "नत्थि बलं वीरियं वा, कुतो उट्ठानपोरिसं।", + "नियतानि हि भूतानि, यथा गोटविसो तथा॥", + "‘‘‘लद्धेय्यं लभते मच्‍चो, तत्थ दानफलं कुतो।", + "नत्थि दानफलं देव, अवसो देववीरियो॥", + "‘‘‘बालेहि दानं पञ्‍ञत्तं, पण्डितेहि पटिच्छितं।", + "अवसा देन्ति धीरानं, बाला पण्डितमानिनो॥", + "‘‘‘सत्तिमे सस्सता काया, अच्छेज्‍जा अविकोपिनो।", + "तेजो पथवी आपो च, वायो सुखं दुखञ्‍चिमे।", + "जीवे च सत्तिमे काया, येसं छेत्ता न विज्‍जति॥", + "‘‘‘नत्थि हन्ता व छेत्ता वा, हञ्‍ञे येवापि", + "अन्तरेनेव कायानं, सत्थानि वीतिवत्तरे॥", + "‘‘‘यो", + "न सो छिन्दति ते काये, तत्थ पापफलं कुतो॥", + "‘‘‘चुल्‍लासीतिमहाकप्पे, सब्बे सुज्झन्ति संसरं।", + "अनागते तम्हि काले, सञ्‍ञतोपि न सुज्झति॥", + "‘‘‘चरित्वापि बहुं भद्रं, नेव सुज्झन्तिनागते।", + "पापञ्‍चेपि", + "‘‘‘अनुपुब्बेन नो सुद्धि, कप्पानं चुल्‍लसीतिया।", + "नियतिं नातिवत्ताम, वेलन्तमिव सागरो’’’॥", + "कस्सपस्स वचो सुत्वा, अलातो एतदब्रवि।", + "‘‘यथा भदन्तो भणति, मय्हम्पेतंव रुच्‍चति॥", + "‘‘अहम्पि पुरिमं जातिं, सरे संसरितत्तनो।", + "पिङ्गलो नामहं आसिं, लुद्दो गोघातको पुरे॥", + "‘‘बाराणसियं", + "बहू मया हता पाणा, महिंसा सूकरा अजा॥", + "‘‘ततो चुतो इध जातो, इद्धे सेनापतीकुले।", + "नत्थि नून फलं पापं, योहं", + "अथेत्थ बीजको नाम, दासो आसि पटच्‍चरी", + "उपोसथं उपवसन्तो, गुणसन्तिकुपागमि॥", + "कस्सपस्स वचो सुत्वा, अलातस्स च भासितं।", + "पस्ससन्तो मुहुं उण्हं, रुदं अस्सूनि वत्तयि॥", + "तमनुपुच्छि वेदेहो, ‘‘किमत्थं सम्म रोदसि।", + "किं ते सुतं वा दिट्ठं वा, किं मं वेदेसि वेदनं’’॥", + "वेदेहस्स वचो सुत्वा, बीजको एतदब्रवि।", + "‘‘नत्थि मे वेदना दुक्खा, महाराज सुणोहि मे॥", + "‘‘अहम्पि पुरिमं जातिं, सरामि सुखमत्तनो।", + "साकेताहं", + "‘‘सम्मतो ब्राह्मणिब्भानं, संविभागरतो सुचि।", + "न चापि पापकं कम्मं, सरामि कतमत्तनो॥", + "‘‘ततो चुताहं वेदेह, इध जातो दुरित्थिया।", + "गब्भम्हि कुम्भदासिया, यतो जातो सुदुग्गतो॥", + "‘‘एवम्पि", + "उपड्ढभागं भत्तस्स, ददामि यो मे इच्छति॥", + "‘‘चातुद्दसिं पञ्‍चदसिं, सदा उपवसामहं।", + "न चापि", + "‘‘सब्बमेव हि नूनेतं, सुचिण्णं भवति निप्फलं।", + "निरत्थं मञ्‍ञिदं सीलं, अलातो भासती यथा॥", + "‘‘कलिमेव नून गण्हामि, असिप्पो धुत्तको यथा।", + "कटं अलातो गण्हाति, कितवोसिक्खितो यथा॥", + "‘‘द्वारं", + "तस्मा राज परोदामि, सुत्वा कस्सपभासितं’’॥", + "बीजकस्स वचो सुत्वा, राजा अङ्गति मब्रवि।", + "‘‘नत्थि द्वारं सुगतिया, नियतिं", + "‘‘सुखं वा यदि वा दुक्खं, नियतिया किर लब्भति।", + "संसारसुद्धि सब्बेसं, मा तुरित्थो", + "‘‘अहम्पि पुब्बे कल्याणो, ब्राह्मणिब्भेसु ब्यावटो", + "वोहारमनुसासन्तो", + "‘‘पुनपि भन्ते दक्खेमु, सङ्गति चे भविस्सति’’।", + "इदं वत्वान वेदेहो, पच्‍चगा सनिवेसनं॥", + "ततो रत्या विवसाने, उपट्ठानम्हि अङ्गति।", + "अमच्‍चे सन्‍निपातेत्वा, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘‘चन्दके मे विमानस्मिं, सदा कामे विधेन्तु मे।", + "मा उपगच्छुं अत्थेसु, गुय्हप्पकासियेसु च॥", + "‘‘विजयो च सुनामो च, सेनापति अलातको।", + "एते अत्थे निसीदन्तु, वोहारकुसला तयो’’॥", + "इदं वत्वान वेदेहो, कामेव बहुमञ्‍ञथ।", + "न चापि ब्राह्मणिब्भेसु, अत्थे किस्मिञ्‍चि ब्यावटो॥", + "ततो द्वेसत्तरत्तस्स, वेदेहस्सत्रजा पिया।", + "राजकञ्‍ञा रुचा", + "‘अलङ्करोथ मं खिप्पं, सखियो चालङ्करोन्तु", + "सुवे पन्‍नरसो दिब्यो, गच्छं इस्सरसन्तिके’", + "तस्सा", + "मणिसङ्खमुत्तारतनं, नानारत्ते च अम्बरे॥", + "तञ्‍च", + "परिकिरिय पसोभिंसु", + "सा च सखिमज्झगता, सब्बाभरणभूसिता।", + "सतेरता", + "उपसङ्कमित्वा वेदेहं, वन्दित्वा विनये रतं।", + "सुवण्णखचिते", + "तञ्‍च दिस्वान वेदेहो, अच्छरानंव सङ्गमं।", + "रुचं सखिमज्झगतं, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘‘कच्‍चि रमसि पासादे, अन्तोपोक्खरणिं पति।", + "कच्‍चि बहुविधं खज्‍जं, सदा अभिहरन्ति ते॥", + "‘‘कच्‍चि बहुविधं माल्यं, ओचिनित्वा कुमारियो।", + "घरके करोथ पच्‍चेकं, खिड्डारतिरता मुहुं", + "‘‘केन वा विकलं तुय्हं, किं खिप्पं आहरन्तु ते।", + "मनोकरस्सु कुड्डमुखी", + "वेदेहस्स वचो सुत्वा, रुचा पितरमब्रवि।", + "‘‘सब्बमेतं महाराज, लब्भतिस्सरसन्तिके॥", + "‘‘सुवे पन्‍नरसो दिब्यो, सहस्सं आहरन्तु मे।", + "यथादिन्‍नञ्‍च दस्सामि, दानं सब्बवनीस्वहं’’", + "रुचाय वचनं सुत्वा, राजा अङ्गति मब्रवि।", + "‘‘बहुं विनासितं वित्तं, निरत्थं अफलं तया॥", + "‘‘उपोसथे वसं निच्‍चं, अन्‍नपानं न भुञ्‍जसि।", + "नियतेतं अभुत्तब्बं, नत्थि पुञ्‍ञं अभुञ्‍जतो’’॥", + "‘‘बीजकोपि हि सुत्वान, तदा कस्सपभासितं।", + "पस्ससन्तो", + "‘‘याव", + "नत्थि भद्दे परो लोको, किं निरत्थं विहञ्‍ञसि’’॥", + "वेदेहस्स वचो सुत्वा, रुचा रुचिरवण्णिनी।", + "जानं पुब्बापरं धम्मं, पितरं एतदब्रवि॥", + "‘‘सुतमेव", + "बालूपसेवी यो होति, बालोव समपज्‍जथ॥", + "‘‘मूळ्हो हि मूळ्हमागम्म, भिय्यो मोहं निगच्छति।", + "पतिरूपं अलातेन, बीजकेन च मुय्हितुं॥", + "‘‘त्वञ्‍च देवासि सप्पञ्‍ञो, धीरो अत्थस्स कोविदो।", + "कथं बालेहि सदिसं, हीनदिट्ठिं उपागमि॥", + "‘‘सचेपि संसारपथेन सुज्झति, निरत्थिया पब्बज्‍जा गुणस्स।", + "कीटोव अग्गिं जलितं अपापतं, उपपज्‍जति मोहमूळ्हो", + "‘‘संसारसुद्धीति पुरे निविट्ठा, कम्मं विदूसेन्ति बहू अजानं", + "पुब्बे कली दुग्गहितोवअत्था", + "‘‘उपमं ते करिस्सामि, महाराज तवत्थिया।", + "उपमाय", + "‘‘वाणिजानं यथा नावा, अप्पमाणभरा", + "अतिभारं समादाय, अण्णवे अवसीदति॥", + "‘‘एवमेव नरो पापं, थोकं थोकम्पि आचिनं।", + "अतिभारं समादाय, निरये अवसीदति॥", + "‘‘न ताव भारो परिपूरो, अलातस्स महीपति।", + "आचिनाति च तं पापं, येन गच्छति दुग्गतिं॥", + "‘‘पुब्बेवस्स", + "तस्सेव देव निस्सन्दो, यञ्‍चेसो लभते सुखं॥", + "‘‘खीयते चस्स तं पुञ्‍ञं, तथा हि अगुणे रतो।", + "उजुमग्गं अवहाय", + "‘‘तुला यथा पग्गहिता, ओहिते तुलमण्डले।", + "उन्‍नमेति तुलासीसं, भारे ओरोपिते सति॥", + "‘‘एवमेव नरो पुञ्‍ञं, थोकं थोकम्पि आचिनं।", + "सग्गातिमानो दासोव, बीजको सातवे", + "‘‘यमज्‍ज बीजको दासो, दुक्खं पस्सति अत्तनि।", + "पुब्बेवस्स", + "‘‘खीयते चस्स तं पापं, तथा हि विनये रतो।", + "कस्सपञ्‍च समापज्‍ज, मा हेवुप्पथमागमा॥", + "‘‘यं", + "सीलवन्तं विसीलं वा, वसं तस्सेव गच्छति॥", + "‘‘यादिसं कुरुते मित्तं, यादिसं चूपसेवति।", + "सोपि तादिसको होति, सहवासो हि", + "‘‘सेवमानो सेवमानं, सम्फुट्ठो सम्फुसं परं।", + "सरो दिद्धो कलापंव, अलित्तमुपलिम्पति।", + "उपलेपभया", + "‘‘पूतिमच्छं कुसग्गेन, यो नरो उपनय्हति।", + "कुसापि पूति वायन्ति, एवं बालूपसेवना॥", + "‘‘तगरञ्‍च पलासेन, यो नरो उपनय्हति।", + "पत्तापि सुरभि वायन्ति, एवं धीरूपसेवना॥", + "‘‘तस्मा पत्तपुटस्सेव", + "असन्ते नोपसेवेय्य, सन्ते सेवेय्य पण्डितो।", + "असन्तो निरयं नेन्ति, सन्तो पापेन्ति सुग्गतिं’’॥", + "अहम्पि", + "अनागतापि सत्तेव, या गमिस्सं इतो चुता॥", + "‘‘या मे सा सत्तमी जाति, अहु पुब्बे जनाधिप।", + "कम्मारपुत्तो मगधेसु, अहुं राजगहे पुरे॥", + "‘‘पापं सहायमागम्म, बहुं पापं कतं मया।", + "परदारस्स हेठेन्तो, चरिम्हा अमरा विय॥", + "‘‘तं", + "अथ अञ्‍ञेहि कम्मेहि, अजायिं वंसभूमियं॥", + "‘‘कोसम्बियं सेट्ठिकुले, इद्धे फीते महद्धने।", + "एकपुत्तो महाराज, निच्‍चं सक्‍कतपूजितो॥", + "‘‘तत्थ मित्तं असेविस्सं, सहायं सातवे रतं।", + "पण्डितं सुतसम्पन्‍नं, सो मं अत्थे निवेसयि॥", + "‘‘चातुद्दसिं पञ्‍चदसिं, बहुं रत्तिं उपावसिं।", + "तं कम्मं निहितं अट्ठा, निधीव उदकन्तिके॥", + "‘‘अथ पापान कम्मानं, यमेतं मगधे कतं।", + "फलं परियाग मं", + "‘‘ततो", + "सकम्मुना अपच्‍चिस्सं, तं सरं न सुखं लभे॥", + "‘‘बहुवस्सगणे तत्थ, खेपयित्वा बहुं दुखं।", + "भिन्‍नागते", + "‘‘सातपुत्ता मया वूळ्हा, पिट्ठिया च रथेन च।", + "तस्स कम्मस्स निस्सन्दो, परदारगमनस्स मे॥", + "‘‘ततो चुताहं वेदेह, कपि आसिं ब्रहावने।", + "निलुञ्‍चितफलो", + "तस्स कम्मस्स निस्सन्दो, परदारगमनस्स मे॥", + "‘‘ततो", + "निलुञ्‍चितो", + "तस्स कम्मस्स निस्सन्दो, परदारगमनस्स मे॥", + "‘‘ततो चुताहं वेदेह, वज्‍जीसु कुलमागमा।", + "नेवित्थी न पुमा आसिं, मनुस्सत्ते सुदुल्‍लभे।", + "तस्स कम्मस्स निस्सन्दो, परदारगमनस्स मे॥", + "‘‘ततो चुताहं वेदेह, अजायिं नन्दने वने।", + "भवने तावतिंसाहं, अच्छरा कामवण्णिनी", + "‘‘विचित्तवत्थाभरणा, आमुत्तमणिकुण्डला।", + "कुसला नच्‍चगीतस्स, सक्‍कस्स परिचारिका॥", + "‘‘तत्थ ठिताहं वेदेह, सरामि जातियो इमा।", + "अनागतापि सत्तेव, या गमिस्सं इतो चुता॥", + "‘‘परियागतं तं कुसलं, यं मे कोसम्बियं कतं।", + "देवे चेव मनुस्से च, सन्धाविस्सं इतो चुता॥", + "‘‘सत्त जच्‍चो", + "थीभावापि न मुच्‍चिस्सं, छट्ठा निगतियो", + "‘‘सत्तमी च गति देव, देवपुत्तो महिद्धिको।", + "पुमा देवो भविस्सामि", + "‘‘अज्‍जापि सन्तानमयं, मालं गन्थेन्ति नन्दने।", + "देवपुत्तो जवो नाम, यो मे मालं पटिच्छति॥", + "‘‘मुहुत्तो", + "रत्तिन्दिवो", + "‘‘इति कम्मानि अन्वेन्ति, असङ्खेय्यापि जातियो।", + "कल्याणं यदि वा पापं, न हि कम्मं विनस्सति", + "‘‘यो", + "परदारं विवज्‍जेय्य, धोतपादोव कद्दमं॥", + "‘‘या इच्छे पुरिसो होतुं, जातिं जातिं पुनप्पुनं।", + "सामिकं अपचायेय्य, इन्दंव परिचारिका॥", + "‘‘यो इच्छे दिब्यभोगञ्‍च, दिब्बमायुं यसं सुखं।", + "पापानि परिवज्‍जेत्वा", + "‘‘कायेन वाचा मनसा, अप्पमत्तो विचक्खणो।", + "अत्तनो होति अत्थाय, इत्थी वा यदि वा पुमा॥", + "‘‘ये केचिमे मानुजा जीवलोके, यसस्सिनो सब्बसमन्तभोगा।", + "असंसयं तेहि पुरे सुचिण्णं, कम्मस्सकासे पुथु सब्बसत्ता॥", + "‘‘इङ्घानुचिन्तेसि सयम्पि देव, कुतोनिदाना ते इमा जनिन्द।", + "या ते इमा अच्छरासन्‍निकासा, अलङ्कता कञ्‍चनजालछन्‍ना’’॥", + "इच्‍चेवं पितरं कञ्‍ञा, रुचा तोसेसि अङ्गतिं।", + "मूळ्हस्स", + "अथागमा ब्रह्मलोका, नारदो मानुसिं पजं।", + "जम्बुदीपं अवेक्खन्तो, अद्दा राजानमङ्गतिं॥", + "‘‘ततो पतिट्ठा पासादे, वेदेहस्स पुरत्थतो", + "तञ्‍च दिस्वानानुप्पत्तं, रुचा इसिमवन्दथ॥", + "‘‘अथासनम्हा ओरुय्ह, राजा ब्यथितमानसो", + "नारदं परिपुच्छन्तो, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘‘कुतो", + "अक्खाहि मे पुच्छितो नामगोत्तं, कथं तं जानन्ति मनुस्सलोके’’॥", + "‘‘अहञ्हि देवतो इदानि एमि, ओभासयं सब्बदिसा", + "अक्खामि ते पुच्छितो नामगोत्तं, जानन्ति मं नारदो कस्सपो च’’॥", + "‘‘अच्छेररूपं तव", + "पुच्छामि तं नारद एतमत्थं, अथ केन वण्णेन तवायमिद्धि’’॥", + "‘‘सच्‍चञ्‍च", + "तेहेव धम्मेहि सुसेवितेहि, मनोजवो येन कामं गतोस्मि’’॥", + "‘‘अच्छेरमाचिक्खसि पुञ्‍ञसिद्धिं, सचे हि एतेहि", + "पुच्छामि तं नारद एतमत्थं, पुट्ठो च मे साधु वियाकरोहि’’॥", + "‘‘पुच्छस्सु मं राज तवेस अत्थो, यं संसयं कुरुसे भूमिपाल।", + "अहं तं निस्संसयतं गमेमि, नयेहि ञायेहि च हेतुभी च’’॥", + "‘‘पुच्छामि तं नारद एतमत्थं, पुट्ठो च मे नारद मा मुसा भणि।", + "अत्थि नु देवा पितरो नु अत्थि, लोको परो अत्थि जनो यमाहु’’॥", + "‘‘अत्थेव", + "कामेसु गिद्धा च नरा पमूळ्हा, लोकं परं न विदू मोहयुत्ता’’॥", + "‘‘अत्थीति", + "इधेव मे पञ्‍च सतानि देहि, दस्सामि ते परलोके सहस्सं’’॥", + "‘‘दज्‍जेमु खो पञ्‍च सतानि भोतो, जञ्‍ञामु चे सीलवन्तं वदञ्‍ञुं", + "लुद्दं तं भोन्तं निरये वसन्तं, को चोदये परलोके सहस्सं॥", + "‘‘इधेव यो होति अधम्मसीलो", + "न पण्डिता तस्मिं इणं ददन्ति, न हि आगमो होति तथाविधम्हा॥", + "‘‘दक्खञ्‍च पोसं मनुजा विदित्वा, उट्ठानकं", + "सयमेव भोगेहि निमन्तयन्ति, कम्मं करित्वा पुन माहरेसि’’॥", + "‘‘इतो चुतो", + "तं खज्‍जमानं निरये वसन्तं, काकेहि गिज्झेहि च सेनकेहि", + "सञ्छिन्‍नगत्तं", + "‘‘अन्धंतमं", + "सा नेव रत्ती न दिवा पञ्‍ञायति, तथाविधे को विचरे धनत्थिको॥", + "‘‘सबलो च सामो च दुवे सुवाना, पवद्धकाया बलिनो महन्ता।", + "खादन्ति दन्तेहि अयोमयेहि, इतो पणुन्‍नं परलोकपत्तं", + "‘‘तं खज्‍जमानं निरये वसन्तं, लुद्देहि वाळेहि अघम्मिगेहि च।", + "सञ्छिन्‍नगत्तं रुहिरं सवन्तं, को चोदये परलोके सहस्सं॥", + "‘‘उसूहि सत्तीहि च सुनिसिताहि, हनन्ति विज्झन्ति च पच्‍चमित्ता", + "काळूपकाळा निरयम्हि घोरे, पुब्बे नरं दुक्‍कटकम्मकारिं॥", + "‘‘तं", + "सञ्छिन्‍नगत्तं", + "‘‘सत्ती उसू तोमरभिण्डिवाला, विविधावुधा वस्सन्ति तत्थ देवा।", + "पतन्ति अङ्गारमिवच्‍चिमन्तो, सिलासनी वस्सति लुद्दकम्मे॥", + "‘‘उण्हो च वातो निरयम्हि दुस्सहो, न तम्हि सुखं लब्भति", + "तं तं विधावन्तमलेनमातुरं, को चोदये परलोके सहस्सं॥", + "‘‘सन्धावमानम्पि", + "पतोदलट्ठीहि सुचोदयन्तं", + "‘‘तमारुहन्तं खुरसञ्‍चितं गिरिं, विभिंसनं पज्‍जलितं भयानकं।", + "सञ्छिन्‍नगत्तं रुहिरं सवन्तं, को चोदये परलोके सहस्सं॥", + "‘‘तमारुहन्तं पब्बतसन्‍निकासं, अङ्गाररासिं जलितं भयानकं।", + "सुदड्ढगत्तं", + "‘‘अब्भकूटसमा उच्‍चा, कण्टकनिचिता", + "अयोमयेहि तिक्खेहि, नरलोहितपायिभि॥", + "‘‘तमारुहन्ति नारियो, नरा च परदारगू।", + "चोदिता सत्तिहत्थेहि, यमनिद्देसकारिभि॥", + "‘‘तमारुहन्तं निरयं, सिम्बलिं रुहरिमक्खितं।", + "विदड्ढकायं", + "‘‘पस्ससन्तं मुहुं उण्हं, पुब्बकम्मापराधिकं।", + "दुमग्गे वितचं गत्तं", + "‘‘अब्भकूटसमा उच्‍चा, असिपत्ताचिता दुमा।", + "अयोमयेहि तिक्खेहि, नरलोहितपायिभि॥", + "‘‘तमारुहन्तं असिपत्तपादपं, असीहि तिक्खेहि च छिज्‍जमानं", + "सञ्छिन्‍नगत्तं रुहिरं सवन्तं, को चोदये परलोके सहस्सं॥", + "‘‘ततो", + "सम्पतितं वेतरणिं, को तं याचेय्य तं धनं॥", + "‘‘खरा खरोदका", + "अयोपोक्खरसञ्छन्‍ना, तिक्खा पत्तेहि सन्दति॥", + "‘‘तत्थ", + "वेतरञ्‍ञे अनालम्बे, को तं याचेय्य तं धनं’’॥", + "‘‘वेधामि", + "भयानुतप्पामि महा च मे भया, सुत्वान कथा", + "‘‘आदित्ते वारिमज्झंव, दीपंवोघे महण्णवे।", + "अन्धकारेव पज्‍जोतो, त्वं नोसि सरणं इसे॥", + "‘‘अत्थञ्‍च धम्मं अनुसास मं इसे, अतीतमद्धा अपराधितं मया।", + "आचिक्ख मे नारद सुद्धिमग्गं, यथा अहं नो निरयं पतेय्यं’’॥", + "‘‘यथा अहु धतरट्ठो ( )", + "उसिन्दरो चापि सिवी च राजा, परिचारका समणब्राह्मणानं॥", + "‘‘एते चञ्‍ञे च राजानो, ये सग्गविसयं", + "अधम्मं परिवज्‍जेत्वा, धम्मं चर महीपति॥", + "‘‘अन्‍नहत्था च ते ब्यम्हे, घोसयन्तु पुरे तव।", + "को छातो को च तसितो, को मालं को विलेपनं।", + "नानारत्तानं वत्थानं, को नग्गो परिदहिस्सति॥", + "‘‘को", + "इति सायञ्‍च पातो च, घोसयन्तु पुरे तव॥", + "‘‘जिण्णं पोसं गवस्सञ्‍च, मास्सु युञ्‍ज यथा पुरे।", + "परिहारञ्‍च दज्‍जासि, अधिकारकतो बली॥", + "‘‘कायो ते रथसञ्‍ञातो, मनोसारथिको लहु।", + "अविहिंसासारितक्खो, संविभागपटिच्छदो॥", + "‘‘पादसञ्‍ञमनेमियो, हत्थसञ्‍ञमपक्खरो।", + "कुच्छिसञ्‍ञमनब्भन्तो, वाचासञ्‍ञमकूजनो॥", + "‘‘सच्‍चवाक्यसमत्तङ्गो, अपेसुञ्‍ञसुसञ्‍ञतो।", + "गिरासखिलनेलङ्गो, मितभाणिसिलेसितो॥", + "‘‘सद्धालोभसुसङ्खारो, निवातञ्‍जलिकुब्बरो।", + "अथद्धतानतीसाको", + "‘‘अक्‍कोधनमनुग्घाती, धम्मपण्डरछत्तको।", + "बाहुसच्‍चमपालम्बो, ठितचित्तमुपाधियो", + "‘‘कालञ्‍ञुताचित्तसारो, वेसारज्‍जतिदण्डको।", + "निवातवुत्तियोत्तको", + "‘‘अलीनचित्तसन्थारो", + "सति पतोदो धीरस्स, धिति योगो च रस्मियो॥", + "‘‘मनो दन्तं पथं नेति", + "इच्छा", + "‘‘रूपे सद्दे रसे गन्धे, वाहनस्स पधावतो।", + "पञ्‍ञा आकोटनी राज, तत्थ अत्ताव सारथि॥", + "‘‘सचे एतेन यानेन, समचरिया दळ्हा धिति।", + "सब्बकामदुहो राज, न जातु निरयं वजे’’॥", + "‘‘अलातो", + "विजयो सारिपुत्तोसि, मोग्गल्‍लानोसि बीजको॥", + "‘‘सुनक्खत्तो लिच्छविपुत्तो, गुणो आसि अचेलको।", + "आनन्दो सा रुचा आसि, या राजानं पसादयि॥", + "‘‘ऊरुवेळकस्सपो राजा, पापदिट्ठि तदा अहु।", + "महाब्रह्मा बोधिसत्तो, एवं धारेथ जातक’’न्ति॥", + "‘‘पण्डु किसियासि दुब्बला, वण्णरूपं", + "विमले अक्खाहि पुच्छिता, कीदिसी तुय्हं सरीरवेदना’’॥", + "‘‘धम्मो मनुजेसु मातीनं", + "धम्माहतं", + "‘‘चन्दं खो त्वं दोहळायसि, सूरियं वा अथ वापि मालुतं।", + "दुल्‍लभञ्हि", + "‘‘किन्‍नु तात तुवं पज्झायसि, पदुमं हत्थगतंव ते मुखं।", + "किन्‍नु दुम्मनरूपोसि इस्सर, मा त्वं सोचि अमित्ततापन’’॥", + "‘‘माता", + "दुल्‍लभञ्हि विधुरस्स दस्सनं, को विधुरमिध मानयिस्सति’’॥", + "‘‘तस्स भत्तुपरियेसनं", + "‘‘पितुनो च सा सुत्वान वाक्यं, रत्तिं निक्खम्म अवस्सुतिं चरि’’॥", + "‘‘के गन्धब्बे रक्खसे च नागे, के किम्पुरिसे चापि मानुसे।", + "के", + "‘‘अस्सास हेस्सामि ते पति, भत्ता ते हेस्सामि अनिन्दलोचने।", + "पञ्‍ञा हि ममं तथाविधा, अस्सास हेस्ससि भरिया मम॥", + "‘‘अवचासि पुण्णकं इरन्धती", + "एहि गच्छाम पितु ममन्तिके", + "‘‘अलङ्कता सुवसना, मालिनी चन्दनुस्सदा।", + "यक्खं हत्थे गहेत्वान, पितुसन्तिकुपागमि’’॥", + "‘‘नागवर वचो सुणोहि मे, पतिरूपं पटिपज्‍ज सुङ्कियं।", + "पत्थेमि अहं इरन्धतिं, ताय समङ्गिं करोहि मं तुवं॥", + "‘‘सतं हत्थी सतं अस्सा, सतं अस्सतरीरथा।", + "सतं वलभियो पुण्णा, नानारत्नस्स केवला।", + "ते नाग पटिपज्‍जस्सु, धीतरं देहिरन्धतिं’’॥", + "‘‘याव", + "अनामन्त कतं कम्मं, तं पच्छा अनुतप्पति’’॥", + "ततो सो वरुणो नागो, पविसित्वा निवेसनं।", + "भरियं आमन्तयित्वान, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘‘अयं सो पुण्णको यक्खो, याचती मं इरन्धतिं।", + "बहुना वित्तलाभेन, तस्स देम पियं ममं’’॥", + "‘‘न धनेन न वित्तेन, लब्भा अम्हं इरन्धती।", + "सचे च खो हदयं पण्डितस्स, धम्मेन लद्धा इध माहरेय्य।", + "एतेन वित्तेन कुमारि लब्भा, नाञ्‍ञं धनं उत्तरि पत्थयाम’’॥", + "ततो सो वरुणो नागो, निक्खमित्वा निवेसना।", + "पुण्णकामन्तयित्वान, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘‘न", + "सचे तुवं हदयं पण्डितस्स, धम्मेन लद्धा इध माहरेसि।", + "एतेन वित्तेन कुमारि लब्भा, नाञ्‍ञं धनं उत्तरि पत्थयाम’’॥", + "‘‘यं पण्डितोत्येके वदन्ति लोके, तमेव बालोति पुनाहु अञ्‍ञे।", + "अक्खाहि", + "‘‘कोरब्यराजस्स धनञ्‍चयस्स", + "आनेहि तं पण्डितं धम्मलद्धा, इरन्धती पदचरा", + "‘‘इदञ्‍च सुत्वा वरुणस्स वाक्यं, उट्ठाय यक्खो परमप्पतीतो।", + "तत्थेव सन्तो पुरिसं असंसि, आनेहि आजञ्‍ञमिधेव युत्तं॥", + "‘‘जातरूपमया", + "जम्बोनदस्स पाकस्स, सुवण्णस्स उरच्छदो’’॥", + "‘‘देववाहवहं यानं, अस्समारुय्ह पुण्णको।", + "अलङ्कतो कप्पितकेसमस्सु, पक्‍कामि वेहायसमन्तलिक्खे", + "‘‘सो पुण्णको कामरागेन", + "गन्त्वान तं भूतपतिं यसस्सिं, इच्‍चब्रवी वेस्सवणं कुवेरं॥", + "‘‘भोगवती नाम मन्दिरे, वासा", + "नगरे निम्मिते कञ्‍चनमये, मण्डलस्स उरगस्स निट्ठितं॥", + "‘‘अट्टालका ओट्ठगीवियो, लोहितङ्कस्स मसारगल्‍लिनो।", + "पासादेत्थ सिलामया, सोवण्णरतनेहि छादिता॥", + "‘‘अम्बा तिलका च जम्बुयो, सत्तपण्णा मुचलिन्दकेतका।", + "पियङ्गु", + "‘‘चम्पेय्यका नागमल्‍लिका, भगिनीमाला अथ मेत्थ कोलिया।", + "एते दुमा परिणामिता, सोभयन्ति उरगस्स मन्दिरं", + "‘‘खज्‍जुरेत्थ", + "यत्थ वसतो पपातिको, नागराजा वरुणो महिद्धिको॥", + "‘‘तस्स कोमारिका भरिया, विमला कञ्‍चनवेल्‍लिविग्गहा।", + "काला", + "‘‘लाखारसरत्तसुच्छवी", + "तिदिवोकचराव अच्छरा, विज्‍जुवब्भघना विनिस्सटा॥", + "‘‘सा दोहळिनी सुविम्हिता, विधुरस्स हदयं धनियति।", + "तं तेसं देमि इस्सर, तेन ते देन्ति इरन्धतिं ममं’’॥", + "‘‘सो पुण्णको भूतपतिं यसस्सिं, आमन्तय वेस्सवणं कुवेरं।", + "तत्थेव सन्तो", + "‘‘जातरूपमया कण्णा, काचम्हिचमया खुरा।", + "जम्बोनदस्स पाकस्स, सुवण्णस्स उरच्छदो॥", + "‘‘देववाहवहं यानं, अस्समारुय्ह पुण्णको।", + "अलङ्कतो कप्पितकेसमस्सु, पक्‍कामि वेहायसमन्तलिक्खे’’॥", + "‘‘सो", + "पहूतभक्खं बहुअन्‍नपानं, मसक्‍कसारं विय वासवस्स॥", + "‘‘मयूरकोञ्‍चागणसम्पघुट्ठं, दिजाभिघुट्ठं दिजसङ्घसेवितं।", + "नानासकुन्ताभिरुदं सुवङ्गणं", + "‘‘सो पुण्णको वेपुलमाभिरूहि", + "अन्वेसमानो मणिरतनं उळारं, तमद्दसा पब्बतकूटमज्झे॥", + "‘‘दिस्वा मणिं पभस्सरं जातिमन्तं", + "दद्दल्‍लमानं यससा यसस्सिनं, ओभासती विज्‍जुरिवन्तलिक्खे॥", + "‘‘तमग्गही वेळुरियं महग्घं, मनोहरं नाम महानुभावं।", + "आजञ्‍ञमारुय्ह मनोमवण्णो, पक्‍कामि वेहायसमन्तलिक्खे॥", + "‘‘सो", + "समागते एकसतं समग्गे, अव्हेत्थ यक्खो अविकम्पमानो॥", + "‘‘को नीध रञ्‍ञं वरमाभिजेति, कमाभिजेय्याम वरद्धनेन", + "कमनुत्तरं रतनवरं जिनाम, को वापि नो जेति वरद्धनेन’’॥", + "‘‘कुहिं", + "अभीतोसि", + "‘‘कच्‍चायनो माणवकोस्मि राज, अनूननामो इति मव्हयन्ति।", + "अङ्गेसु मे ञातयो बन्धवा च, अक्खेन देवस्मि इधानुपत्तो’’॥", + "‘‘किं माणवस्स रतनानि अत्थि, ये तं जिनन्तो हरे अक्खधुत्तो।", + "बहूनि रञ्‍ञो रतनानि अत्थि, ते त्वं दलिद्दो कथमव्हयेसि’’॥", + "‘‘मनोहरो", + "इमञ्‍च आजञ्‍ञममित्ततापनं, एतं मे जिनित्वा हरे अक्खधुत्तो’’॥", + "‘‘एको मणी माणव किं करिस्सति, आजानियेको पन किं करिस्सति।", + "बहूनि रञ्‍ञो मणिरतनानि अत्थि, आजानिया वातजवा अनप्पका’’॥", + "‘‘इदञ्‍च मे मणिरतनं, पस्स त्वं द्विपदुत्तम।", + "इत्थीनं विग्गहा चेत्थ, पुरिसानञ्‍च विग्गहा॥", + "‘‘मिगानं विग्गहा चेत्थ, सकुणानञ्‍च विग्गहा।", + "नागराजा सुपण्णा च", + "‘‘हत्थानीकं", + "चतुरङ्गिनिमं सेनं, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥", + "‘‘हत्थारोहे अनीकट्ठे, रथिके पत्तिकारके।", + "बलग्गानि वियूळ्हानि", + "‘‘पुरं उद्धापसम्पन्‍नं", + "सिङ्घाटकेसु भूमियो, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥", + "‘‘एसिका", + "अट्टालके च द्वारे च, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥", + "‘‘पस्स तोरणमग्गेसु, नानादिजा गणा बहू।", + "हंसा कोञ्‍चा मयूरा च, चक्‍कवाका च कुक्‍कुहा॥", + "‘‘कुणालका बहू चित्रा, सिखण्डी जीवजीवका।", + "नानादिजगणाकिण्णं, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥", + "‘‘पस्स नगरं सुपाकारं, अब्भुतं लोमहंसनं।", + "समुस्सितधजं रम्मं, सोण्णवालुकसन्थतं॥", + "‘‘पस्सेत्थ", + "निवेसने निवेसे च, सन्धिब्यूहे पथद्धियो॥", + "‘‘पानागारे", + "वेसी च गणिकायो च, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥", + "‘‘मालाकारे च रजके, गन्धिके अथ दुस्सिके।", + "सुवण्णकारे मणिकारे, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥", + "‘‘आळारिके च सूदे च, नटनाटकगायिनो।", + "पाणिस्सरे कुम्भथूनिके, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥", + "‘‘पस्स भेरी मुदिङ्गा च, सङ्खा पणवदिन्दिमा।", + "सब्बञ्‍च ताळावचरं, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥", + "‘‘सम्मतालञ्‍च", + "तूरियताळितसङ्घुट्ठं", + "‘‘लङ्घिका मुट्ठिका चेत्थ, मायाकारा च सोभिया।", + "वेतालिके", + "‘‘समज्‍जा चेत्थ वत्तन्ति, आकिण्णा नरनारिभि।", + "मञ्‍चातिमञ्‍चे भूमियो, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥", + "‘‘पस्स मल्‍ले समज्‍जस्मिं, फोटेन्ते", + "निहते निहतमाने च, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥", + "‘‘पस्स पब्बतपादेसु, नानामिगगणा बहू।", + "सीहा ब्यग्घा वराहा च, अच्छकोकतरच्छयो॥", + "‘‘पलासादा गवजा च, महिंसा रोहिता रुरू।", + "एणेय्या च वराहा", + "‘‘कदलिमिगा बहू चित्रा, बिळारा ससकण्टका।", + "नानामिगगणाकिण्णं, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥", + "‘‘नज्‍जायो सुपतित्थायो, सोण्णवालुकसन्थता।", + "अच्छा सवन्ति अम्बूनि, मच्छगुम्बनिसेविता॥", + "‘‘कुम्भीला मकरा चेत्थ, सुसुमारा च कच्छपा।", + "पाठीना पावुसा मच्छा, बलजा", + "‘‘नानादिजगणाकिण्णा, नानादुमगणायुता।", + "वेळुरियक-रोदायो", + "‘‘पस्सेत्थ", + "नानादिजगणाकिण्णा, पुथुलोमनिसेविता॥", + "‘‘समन्तोदकसम्पन्‍नं", + "उपेतं वनराजेहि, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥", + "‘‘पुरतो विदेहे पस्स, गोयानिये च पच्छतो।", + "कुरुयो जम्बुदीपञ्‍च, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥", + "‘‘पस्स", + "सिनेरुं अनुपरियन्ते, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥", + "‘‘सिनेरुं हिमवन्तञ्‍च, सागरञ्‍च महीतलं", + "चत्तारो च महाराजे, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥", + "‘‘आरामे वनगुम्बे च, पाटिये", + "रम्मे किम्पुरिसाकिण्णे, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥", + "‘‘फारुसकं चित्तलतं, मिस्सकं नन्दनं वनं।", + "वेजयन्तञ्‍च पासादं, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥", + "‘‘सुधम्मं तावतिंसञ्‍च, पारिछत्तञ्‍च पुप्फितं।", + "एरावणं नागराजं, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥", + "‘‘पस्सेत्थ देवकञ्‍ञायो, नभा विज्‍जुरिवुग्गता।", + "नन्दने विचरन्तियो, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥", + "‘‘पस्सेत्थ देवकञ्‍ञायो, देवपुत्तपलोभिनी।", + "देवपुत्ते", + "‘‘परोसहस्सपासादे, वेळुरियफलसन्थते।", + "पज्‍जलन्ते च", + "‘‘तावतिंसे च यामे च, तुसिते चापि निम्मिते।", + "परनिम्मितवसवत्तिनो", + "‘‘पस्सेत्थ पोक्खरणियो, विप्पसन्‍नोदिका सुची।", + "मन्दालकेहि सञ्छन्‍ना, पदुमुप्पलकेहि च॥", + "‘‘दसेत्थ राजियो सेता, दसनीला", + "छ पिङ्गला पन्‍नरस, हलिद्दा च चतुद्दस॥", + "‘‘वीसति तत्थ सोवण्णा, वीसति रजतामया।", + "इन्दगोपकवण्णाभा, ताव दिस्सन्ति तिंसति॥", + "‘‘दसेत्थ काळियो छच्‍च, मञ्‍जेट्ठा पन्‍नवीसति।", + "मिस्सा बन्धुकपुप्फेहि, नीलुप्पलविचित्तिका॥", + "‘‘एवं", + "ओधिसुङ्कं महाराज, पस्स त्वं द्विपदुत्तम’’॥", + "‘‘उपागतं राज मुपेहि लक्खं, नेतादिसं मणिरतनं तवत्थि।", + "धम्मेन जिस्साम", + "‘‘पञ्‍चाल", + "पस्सन्तु नोते असठेन युद्धं, न नो सभायं न करोन्ति किञ्‍चि’’॥", + "‘‘ते पाविसुं अक्खमदेन मत्ता, राजा कुरूनं पुण्णको चापि यक्खो।", + "राजा कलिं विच्‍चिनमग्गहेसि, कटं अग्गही पुण्णको नाम यक्खो॥", + "‘‘ते तत्थ जूते उभये समागते, रञ्‍ञं सकासे सखीनञ्‍च मज्झे।", + "अजेसि यक्खो नरवीरसेट्ठं, तत्थप्पनादो तुमुलो बभूव’’॥", + "‘‘जयो महाराज पराजयो च, आयूहतं अञ्‍ञतरस्स होति।", + "जनिन्द जीनोसि", + "‘‘हत्थी", + "गण्हाहि कच्‍चान वरं धनानं, आदाय", + "‘‘हत्थी गवस्सा मणिकुण्डला च, यञ्‍चापि तुय्हं रतनं पथब्या।", + "तेसं वरो विधुरो नाम कत्ता, सो मे जितो तं मे अवाकरोहि’’॥", + "‘‘अत्ता च मे सो सरणं गती च, दीपो च लेणो च परायणो च।", + "असन्तुलेय्यो मम सो धनेन, पाणेन मे सादिसो एस कत्ता’’॥", + "‘‘चिरं विवादो मम तुय्हञ्‍चस्स, कामञ्‍च पुच्छाम तमेव गन्त्वा।", + "एसोव नो विवरतु एतमत्थं, यं वक्खती होतु कथा", + "‘‘अद्धा हि सच्‍चं भणसि, न च माणव साहसं।", + "तमेव गन्त्वा पुच्छाम, तेन तुस्सामुभो जना’’॥", + "‘‘सच्‍चं नु देवा विदहू कुरूनं, धम्मे ठितं विधुरं नाममच्‍चं।", + "दासोसि रञ्‍ञो उद वासि ञाति, विधुरोति सङ्खा कतमासि लोके’’॥", + "‘‘आमायदासापि", + "सयम्पि हेके उपयन्ति दासा, भया पणुन्‍नापि भवन्ति दासा॥", + "‘‘एते", + "भवो च रञ्‍ञो अभवो च रञ्‍ञो, दासाहं देवस्स परम्पि गन्त्वा।", + "धम्मेन मं माणव तुय्ह दज्‍जा’’॥", + "‘‘अयं", + "अधम्मरूपो वत राजसेट्ठो, सुभासितं नानुजानासि मय्हं’’॥", + "‘‘एवं चे नो सो विवरेत्थ पञ्हं, दासोहमस्मि न च खोस्मि ञाति।", + "गण्हाहि कच्‍चान वरं धनानं, आदाय येनिच्छसि तेन गच्छ’’॥", + "‘‘विधुर वसमानास्स, गहट्ठस्स सकं घरं।", + "खेमा वुत्ति कथं अस्स, कथन्‍नु अस्स सङ्गहो॥", + "‘‘अब्याबज्झं", + "अस्मा", + "तं तत्थ गतिमा धितिमा, मतिमा अत्थदस्सिमा।", + "सङ्खाता", + "‘‘न साधारणदारस्स, न भुञ्‍जे सादुमेकको।", + "न सेवे लोकायतिकं, नेतं पञ्‍ञाय वड्ढनं॥", + "‘‘सीलवा वत्तसम्पन्‍नो, अप्पमत्तो विचक्खणो।", + "निवातवुत्ति अत्थद्धो, सुरतो सखिलो मुदु॥", + "‘‘सङ्गहेता", + "तप्पेय्य अन्‍नपानेन, सदा समणब्राह्मणे॥", + "‘‘धम्मकामो सुताधारो, भवेय्य परिपुच्छको।", + "सक्‍कच्‍चं पयिरुपासेय्य, सीलवन्ते बहुस्सुते॥", + "‘‘घरमावसमानस्स, गहट्ठस्स सकं घरं।", + "खेमा वुत्ति सिया एवं, एवं नु अस्स सङ्गहो॥", + "‘‘अब्याबज्झं", + "अस्मा लोका परं लोकं, एवं पेच्‍च न सोचति’’॥", + "‘‘एहि दानि गमिस्साम, दिन्‍नो नो इस्सरेन मे।", + "ममेवत्थं", + "‘‘जानामि माणव तयाहमस्मि, दिन्‍नोहमस्मि तव इस्सरेन।", + "तीहञ्‍च", + "‘‘तं मे तथा होतु वसेमु तीहं, कुरुतं भवज्‍ज घरेसु किच्‍चं।", + "अनुसासतं पुत्तदारे भवज्‍ज, यथा तयी पेच्‍च", + "‘‘साधूति वत्वान पहूतकामो, पक्‍कामि यक्खो विधुरेन सद्धिं।", + "तं कुञ्‍जराजञ्‍ञहयानुचिण्णं, पावेक्खि अन्तेपुरमरियसेट्ठो’’॥", + "‘‘कोञ्‍चं मयूरञ्‍च पियञ्‍च केतं, उपागमि तत्थ सुरम्मरूपं।", + "पहूतभक्खं बहुअन्‍नपानं, मसक्‍कसारं विय वासवस्स’’॥", + "‘‘तत्थ", + "अच्छरा विय देवेसु, नारियो समलङ्कता॥", + "‘‘समङ्गिकत्वा पमदाहि यक्खं, अन्‍नेन पानेन च धम्मपालो।", + "अत्थत्थ", + "‘‘तं", + "भरियंवचा एहि सुणोहि भोति, पुत्तानि आमन्तय तम्बनेत्ते॥", + "‘‘सुत्वान वाक्यं पतिनो अनुज्‍जा", + "आमन्तय वम्मधरानि चेते, पुत्तानि इन्दीवरपुप्फसामे’’॥", + "‘‘ते आगते मुद्धनि धम्मपालो, चुम्बित्वा पुत्ते अविकम्पमानो।", + "आमन्तयित्वान अवोच वाक्यं, दिन्‍नाहं रञ्‍ञा इध माणवस्स॥", + "‘‘तस्सज्‍जहं अत्तसुखी विधेय्यो, आदाय येनिच्छति तेन गच्छति।", + "अहञ्‍च वो सासितुमागतोस्मि", + "‘‘सचे", + "किमाभिजानाथ पुरे पुराणं, किं वो पिता अनुसासे पुरत्था॥", + "‘‘समासना", + "तमञ्‍जलिं करिय वदेथ एवं, मा हेवं देव न हि एस धम्मो।", + "वियग्घराजस्स निहीनजच्‍चो, समासनो देव कथं भवेय्य’’॥", + "‘‘सो च पुत्ते", + "अलीनमनसङ्कप्पो, विधुरो एतदब्रवि॥", + "‘‘एथय्यो", + "यथा राजकुलं पत्तो, यसं पोसो निगच्छति॥", + "‘‘न हि राजकुलं पत्तो, अञ्‍ञातो लभते यसं।", + "नासूरो नापि दुम्मेधो, नप्पमत्तो कुदाचनं॥", + "‘‘यदास्स सीलं पञ्‍ञञ्‍च, सोचेय्यं चाधिगच्छति।", + "अथ विस्ससते त्यम्हि, गुय्हञ्‍चस्स न रक्खति॥", + "‘‘तुला यथा पग्गहिता, समदण्डा सुधारिता।", + "अज्झिट्ठो न विकम्पेय्य, स राजवसतिं वसे॥", + "‘‘तुला यथा पग्गहिता, समदण्डा सुधारिता।", + "सब्बानि अभिसम्भोन्तो, स राजवसतिं वसे॥", + "‘‘दिवा", + "अज्झिट्ठो न विकम्पेय्य, स राजवसतिं वसे॥", + "‘‘दिवा", + "सब्बानि अभिसम्भोन्तो, स राजवसतिं वसे॥", + "‘‘यो चस्स सुकतो मग्गो, रञ्‍ञो सुप्पटियादितो।", + "न तेन वुत्तो गच्छेय्य, स राजवसतिं वसे॥", + "‘‘न रञ्‍ञो सदिसं", + "सब्बत्थ पच्छतो गच्छे, स राजवसतिं वसे॥", + "‘‘न", + "आकप्पं सरकुत्तिं वा, न रञ्‍ञो सदिसमाचरे।", + "अञ्‍ञं करेय्य आकप्पं, स राजवसतिं वसे॥", + "‘‘कीळे राजा अमच्‍चेहि, भरियाहि परिवारितो।", + "नामच्‍चो राजभरियासु, भावं कुब्बेथ पण्डितो॥", + "‘‘अनुद्धतो अचपलो, निपको संवुतिन्द्रियो।", + "मनोपणिधिसम्पन्‍नो, स राजवसतिं वसे॥", + "‘‘नास्स भरियाहि कीळेय्य, न मन्तेय्य रहोगतो।", + "नास्स कोसा धनं गण्हे, स राजवसतिं वसे॥", + "‘‘न निद्दं बहु मञ्‍ञेय्य", + "नास्स दाये मिगे हञ्‍ञे, स राजवसतिं वसे॥", + "‘‘नास्स पीठं न पल्‍लङ्कं, न कोच्छं न नावं", + "सम्मतोम्हीति", + "‘‘नातिदूरे भजे", + "सम्मुखञ्‍चस्स तिट्ठेय्य, सन्दिस्सन्तो सभत्तुनो॥", + "‘‘न वे", + "खिप्पं कुज्झन्ति राजानो, सूकेन’क्खीव घट्टितं॥", + "‘‘न पूजितो मञ्‍ञमानो, मेधावी पण्डितो नरो।", + "फरुसं पतिमन्तेय्य, राजानं परिसंगतं॥", + "‘‘लद्धद्वारो", + "अग्गीव संयतो तिट्ठे", + "‘‘पुत्तं वा भातरं वा सं, सम्पग्गण्हाति खत्तियो।", + "गामेहि निगमेहि वा, रट्ठेहि जनपदेहि वा।", + "तुण्हीभूतो उपेक्खेय्य, न भणे छेकपापकं॥", + "‘‘हत्थारोहे अनीकट्ठे, रथिके पत्तिकारके।", + "तेसं कम्मावदानेन", + "न तेसं अन्तरा गच्छे, स राजवसतिं वसे॥", + "‘‘चापोवूनुदरो धीरो", + "पटिलोमं न वत्तेय्य, स राजवसतिं वसे॥", + "‘‘चापोवूनुदरो", + "अप्पासी निपको सूरो, स राजवसतिं वसे॥", + "‘‘न", + "कासं सासं दरं बल्यं, खीणमेधो निगच्छति॥", + "‘‘नातिवेलं पभासेय्य, न तुण्ही सब्बदा सिया।", + "अविकिण्णं मितं वाचं, पत्ते काले उदीरये॥", + "‘‘अक्‍कोधनो असङ्घट्टो, सच्‍चो सण्हो अपेसुणो।", + "सम्फं गिरं न भासेय्य, स राजवसतिं वसे॥", + "सण्हो सखिलसम्भासो", + "‘‘विनीतो सिप्पवा दन्तो, कतत्तो नियतो मुदु।", + "अप्पमत्तो सुचि दक्खो, स राजवसतिं वसे॥", + "‘‘निवातवुत्ति वुद्धेसु, सप्पतिस्सो सगारवो।", + "सुरतो सुखसंवासो, स राजवसतिं वसे॥", + "‘‘आरका", + "भत्तारञ्‍ञेवुदिक्खेय्य, न च अञ्‍ञस्स राजिनो॥", + "‘‘समणे ब्राह्मणे चापि, सीलवन्ते बहुस्सुते।", + "सक्‍कच्‍चं पयिरुपासेय्य, स राजवसतिं वसे॥", + "‘‘समणे ब्राह्मणे चापि, सीलवन्ते बहुस्सुते।", + "सक्‍कच्‍चं अनुवासेय्य, स राजवसतिं वसे॥", + "‘‘समणे ब्राह्मणे चापि, सीलवन्ते बहुस्सुते।", + "तप्पेय्य", + "‘‘समणे ब्राह्मणे चापि, सीलवन्ते बहुस्सुते।", + "आसज्‍ज पञ्‍ञे सेवेथ, आकङ्खं वुद्धिमत्तनो॥", + "‘‘दिन्‍नपुब्बं न हापेय्य, दानं समणब्राह्मणे।", + "न च किञ्‍चि निवारेय्य, दानकाले वणिब्बके॥", + "‘‘पञ्‍ञवा बुद्धिसम्पन्‍नो, विधानविधिकोविदो।", + "कालञ्‍ञू समयञ्‍ञू च, स राजवसतिं वसे॥", + "‘‘उट्ठाता कम्मधेय्येसु, अप्पमत्तो विचक्खणो।", + "सुसंविहीतकम्मन्तो, स राजवसतिं वसे॥", + "‘‘खलं", + "मितं धञ्‍ञं निधापेय्य, मितंव पाचये घरे॥", + "‘‘पुत्तं वा भातरं वा सं, सीलेसु असमाहितं।", + "अनङ्गवा हि ते बाला, यथा पेता तथेव ते।", + "चोळञ्‍च नेसं पिण्डञ्‍च, आसीनानं पदापये॥", + "‘‘दासे कम्मकरे पेस्से, सीलेसु सुसमाहिते।", + "दक्खे उट्ठानसम्पन्‍ने, आधिपच्‍चम्हि ठापये॥", + "‘‘सीलवा च अलोलो", + "आवी रहो हितो तस्स, स राजवसतिं वसे॥", + "‘‘छन्दञ्‍ञू", + "असङ्कुसकवुत्ति’स्स, स राजवसतिं वसे॥", + "‘‘उच्छादये", + "आहतोपि न कुप्पेय्य, स राजवसतिं वसे॥", + "‘‘कुम्भम्पञ्‍जलिं करिया", + "किमेव सब्बकामानं, दातारं धीरमुत्तमं॥", + "‘‘यो देति सयनं वत्थं, यानं आवसथं घरं।", + "पज्‍जुन्‍नोरिव भूतानि, भोगेहि अभिवस्सति॥", + "‘‘एसय्यो राजवसति, वत्तमानो यथा नरो।", + "आराधयति राजानं, पूजं लभति भत्तुसु’’॥", + "‘‘एवं समनुसासित्वा, ञातिसङ्घं विचक्खणो।", + "परिकिण्णो सुहदेहि, राजानमुपसङ्कमि॥", + "‘‘वन्दित्वा सिरसा पादे, कत्वा च नं पदक्खिणं।", + "विधुरो अवच राजानं, पग्गहेत्वान अञ्‍जलिं॥", + "‘‘अयं मं माणवो नेति, कत्तुकामो", + "ञातीनत्थं पवक्खामि, तं सुणोहि अरिन्दम॥", + "‘‘पुत्ते", + "यथा पेच्‍च", + "‘‘यथेव खलती भूम्या, भूम्यायेव पतिट्ठति।", + "एवेतं खलितं मय्हं, एतं पस्सामि अच्‍चयं’’॥", + "‘‘सक्‍का", + "इधेव होही इति मय्ह रुच्‍चति, मा त्वं अगा उत्तमभूरिपञ्‍ञ’’॥", + "‘‘मा", + "धिरत्थु कम्मं अकुसलं अनरियं, यं कत्वा पच्छा निरयं वजेय्य॥", + "‘‘नेवेस धम्मो न पुनेत", + "घातेतुं झापेतुं अथोपि हन्तुं, न च मय्ह कोधत्थि वजामि चाहं’’॥", + "‘‘जेट्ठपुत्तं उपगुय्ह, विनेय्य हदये दरं।", + "अस्सुपुण्णेहि नेत्तेहि, पाविसी सो महाघरं’’॥", + "‘‘सालाव सम्मपतिता", + "सेन्ति पुत्ता च दारा च, विधुरस्स निवेसने॥", + "‘‘इत्थिसहस्सं भरियानं, दासिसत्तसतानि च।", + "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, विधुरस्स निवेसने॥", + "‘‘ओरोधा च कुमारा च, वेसियाना च ब्राह्मणा।", + "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, विधुरस्स निवेसने॥", + "‘‘हत्थारोहा", + "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, विधुरस्स निवेसने॥", + "‘‘समागता जानपदा, नेगमा च समागता।", + "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, विधुरस्स निवेसने॥", + "‘‘इत्थिसहस्सं भरियानं, दासिसत्तसतानि च।", + "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, कस्मा नो विजहिस्ससि॥", + "‘‘ओरोधा च कुमारा च, दासिसत्तसतानि च।", + "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, कस्मा नो विजहिस्ससि॥", + "‘‘हत्थारोहा अनीकट्ठा, दासिसत्तसतानि च।", + "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, कस्मा नो विजहिस्ससि॥", + "‘‘समागता", + "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, कस्मा नो विजहिस्ससि’’॥", + "‘‘कत्वा", + "मित्तामच्‍चे च भच्‍चे च", + "‘‘कम्मन्तं संविधेत्वान, आचिक्खित्वा घरे धनं।", + "निधिञ्‍च इणदानञ्‍च, पुण्णकं एतदब्रवि॥", + "‘‘अवसी तुवं मय्ह तीहं अगारे, कतानि किच्‍चानि घरेसु मय्हं।", + "अनुसासिता पुत्तदारा मया च, करोम कच्‍चान", + "‘‘सचे", + "हन्देहि दानी तरमानरूपो, दीघो हि अद्धापि अयं पुरत्था॥", + "‘‘अछम्भितोव", + "इदं पच्छिमकं तुय्हं, जीवलोकस्स दस्सनं’’॥", + "‘‘सोहं किस्स नु भायिस्सं, यस्स मे नत्थि दुक्‍कटं।", + "कायेन वाचा मनसा, येन गच्छेय्य दुग्गतिं’’॥", + "‘‘सो अस्सराजा विधुरं वहन्तो, पक्‍कामि वेहायसमन्तलिक्खे।", + "साखासु सेलेसु असज्‍जमानो, कालागिरिं खिप्पमुपागमासि’’॥", + "‘‘इत्थिसहस्सं भरियानं, दासिसत्तसतानि च।", + "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, यक्खो", + "विधुरं आदाय गच्छति॥", + "‘‘समागता", + "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, यक्खो ब्राह्मणवण्णेन।", + "विधुरं आदाय गच्छति॥", + "‘‘इत्थिसहस्सं भरियानं, दासिसत्तसतानि च।", + "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, पण्डितो सो कुहिं गतो॥", + "‘‘समागता जानपदा, नेगमा च समागता।", + "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, पण्डितो सो कुहिं गतो’’॥", + "‘‘सचे सो सत्तरत्तेन, नागच्छिस्सति पण्डितो।", + "सब्बे अग्गिं पवेक्खाम", + "‘‘पण्डितो च वियत्तो च, विभावी च विचक्खणो।", + "खिप्पं मोचिय अत्तानं, मा भायित्थागमिस्सति’’", + "‘‘सो", + "नयिमस्स जीवेन ममत्थि किञ्‍चि, हन्त्वानिमं", + "‘‘सो तत्थ गन्त्वा पब्बतन्तरस्मिं", + "असंवुतस्मिं जगतिप्पदेसे, अधोसिरं धारयि कातियानो॥", + "‘‘सो लम्बमानो नरके पपाते, महब्भये लोमहंसे विदुग्गे।", + "असन्तसन्तो कुरूनं कत्तुसेट्ठो, इच्‍चब्रवि पुण्णकं नाम यक्खं॥", + "‘‘अरियावकासोसि", + "‘‘यं मं पपातस्मिं पपातुमिच्छसि, को नु तवत्थो मरणेन मय्हं।", + "अमानुसस्सेव तवज्‍ज वण्णो, आचिक्ख मे त्वं कतमासि देवता’’॥", + "‘‘यदि ते सुतो पुण्णको नाम यक्खो, रञ्‍ञो कुवेरस्स हि सो सजिब्बो", + "भूमिन्धरो", + "‘‘तस्सानुजं धीतरं कामयामि, इरन्धती नाम सा नागकञ्‍ञा।", + "तस्सा सुमज्झाय पियाय हेतु, पतारयिं तुय्ह वधाय धीर’’॥", + "‘‘मा हेव त्वं", + "किं ते सुमज्झाय पियाय किच्‍चं, मरणेन मे इङ्घ सुणोमि", + "‘‘महानुभावस्स महोरगस्स, धीतुकामो ञातिभतो", + "तं याचमानं ससुरो अवोच, यथा ममञ्‍ञिंसु सुकामनीतं॥", + "‘‘दज्‍जेमु", + "सचे तुवं हदयं पण्डितस्स, धम्मेन लद्धा इध माहरेसि।", + "एतेन वित्तेन कुमारि लब्भा, नञ्‍ञं धनं उत्तरि पत्थयाम॥", + "‘‘एवं", + "हदयेन ते धम्मलद्धेन नागा, इरन्धतिं नागकञ्‍ञं ददन्ति॥", + "‘‘तस्मा अहं तुय्हं वधाय युत्तो, एवं ममत्थो मरणेन तुय्हं।", + "इधेव तं नरके पातयित्वा, हन्त्वान तं हदयमानयिस्सं’’॥", + "‘‘खिप्पं ममं उद्धर कातियान, हदयेन मे यदि ते अत्थि किच्‍चं।", + "ये केचिमे साधुनरस्स धम्मा, सब्बेव ते पातुकरोमि अज्‍ज’’॥", + "‘‘सो", + "अस्सत्थमासीनं समेक्खियान, परिपुच्छि कत्तारमनोमपञ्‍ञं॥", + "‘‘समुद्धतो मेसि तुवं पपाता, हदयेन ते अज्‍ज ममत्थि किच्‍चं।", + "ये केचिमे साधुनरस्स धम्मा, सब्बेव मे पातुकरोहि अज्‍ज’’॥", + "‘‘समुद्धतो", + "ये केचिमे साधुनरस्स धम्मा, सब्बेव ते पातुकरोमि अज्‍ज’’॥", + "‘‘यातानुयायी", + "मा चस्सु मित्तेसु कदाचि दुब्भी, मा च वसं असतीनं निगच्छे’’॥", + "‘‘कथं नु यातं अनुयायी होति, अल्‍लञ्‍च पाणिं दहते कथं सो।", + "असती च का को पन मित्तदुब्भो, अक्खाहि मे पुच्छितो एतमत्थं’’॥", + "‘‘असन्थुतं", + "तस्सेव अत्थं पुरिसो करेय्य, यातानुयायीति तमाहु पण्डिता॥", + "‘‘यस्सेकरत्तम्पि घरे वसेय्य, यत्थन्‍नपानं पुरिसो लभेय्य।", + "न तस्स पापं मनसापि चिन्तये, अदुब्भी", + "‘‘यस्स रुक्खस्स छायाय, निसीदेय्य सयेय्य वा।", + "न तस्स साखं भञ्‍जेय्य, मित्तदुब्भो हि पापको॥", + "‘‘पुण्णम्पि चेमं पथविं धनेन, दज्‍जित्थिया पुरिसो सम्मताय।", + "लद्धा खणं अतिमञ्‍ञेय्य तम्पि, तासं वसं असतीनं न गच्छे॥", + "‘‘एवं खो यातं अनुयायी होति, अल्‍लञ्‍च पाणिं दहते पुनेवं।", + "असती च सा सो पन मित्तदुब्भो, सो धम्मिको होति जहस्सु अधम्मं’’॥", + "‘‘अवसिं", + "मित्तो ममासी विसज्‍जामहं तं, कामं घरं उत्तमपञ्‍ञ गच्छ॥", + "‘‘अपि हायतु नागकुला", + "सो त्वं सकेनेव सुभासितेन, मुत्तोसि मे अज्‍ज वधाय पञ्‍ञ’’॥", + "‘‘हन्द", + "मयञ्‍च नागाधिपतिं विमानं, दक्खेमु नागस्स अदिट्ठपुब्बं’’॥", + "‘‘यं वे नरस्स अहिताय अस्स, न तं पञ्‍ञो अरहति दस्सनाय।", + "अथ केन वण्णेन अमित्तगामं, तुवमिच्छसि उत्तमपञ्‍ञ गन्तुं’’॥", + "‘‘अद्धा पजानामि अहम्पि एतं, न तं पञ्‍ञो अरहति दस्सनाय।", + "पापञ्‍च मे नत्थि कतं कुहिञ्‍चि, तस्मा न सङ्के मरणागमाय’’॥", + "‘‘हन्द च ठानं अतुलानुभावं, मया सह दक्खसि एहि कत्ते।", + "यत्थच्छति नच्‍चगीतेहि नागो, राजा यथा वेस्सवणो नळिञ्‍ञं", + "‘‘तं", + "पहूतमाल्यं", + "‘‘अन्‍नेन पानेन उपेतरूपं, नच्‍चेहि गीतेहि च वादितेहि।", + "परिपूरं कञ्‍ञाहि अलङ्कताहि, उपसोभति वत्थपिलन्धनेन", + "‘‘सो पुण्णको कुरूनं कत्तुसेट्ठं, निसीदयी पच्छतो आसनस्मिं।", + "आदाय कत्तारमनोमपञ्‍ञं, उपानयी भवनं नागरञ्‍ञो॥", + "‘‘पत्वान ठानं अतुलानुभावं, अट्ठासि कत्ता पच्छतो पुण्णकस्स।", + "सामग्गि पेक्खमानो", + "‘‘यन्‍नु तुवं अगमा मच्‍चलोकं, अन्वेसमानो हदयं पण्डितस्स।", + "कच्‍चि समिद्धेन इधानुपत्तो, आदाय कत्तारमनोमपञ्‍ञं’’॥", + "‘‘अयञ्हि सो आगतो यं त्वमिच्छसि, धम्मेन लद्धो मम धम्मपालो।", + "तं पस्सथ सम्मुखा", + "‘‘अदिट्ठपुब्बं", + "ब्यम्हितो नाभिवादेसि, नयिदं पञ्‍ञवतामिव’’॥", + "‘‘न चम्हि ब्यम्हितो नाग, न च मच्‍चुभयट्टितो।", + "न वज्झो अभिवादेय्य, वज्झं वा नाभिवादये॥", + "‘‘कथं नो अभिवादेय्य, अभिवादापयेथ वे।", + "यं नरो हन्तुमिच्छेय्य, तं कम्मं नुपपज्‍जति’’॥", + "‘‘एवमेतं", + "न वज्झो अभिवादेय्य, वज्झं वा नाभिवादये॥", + "‘‘कथं नो अभिवादेय्य, अभिवादापयेथ वे।", + "यं नरो हन्तुमिच्छेय्य, तं कम्मं नुपपज्‍जति’’॥", + "‘‘असस्सतं सस्सतं नु तवयिदं, इद्धीजुतीबलवीरियूपपत्ति", + "पुच्छामि तं नागराजेतमत्थं, कथं नु ते लद्धमिदं विमानं॥", + "‘‘अधिच्‍चलद्धं परिणामजं ते, सयंकतं उदाहु देवेहि दिन्‍नं।", + "अक्खाहि मे नागराजेतमत्थं, यथेव ते लद्धमिदं विमानं॥", + "‘‘नाधिच्‍चलद्धं", + "सकेहि कम्मेहि अपापकेहि, पुञ्‍ञेहि मे लद्धमिदं विमानं’’॥", + "‘‘किं ते वतं किं पन ब्रह्मचरियं, किस्स सुचिण्णस्स अयं विपाको।", + "इद्धीजुतीबलवीरियूपपत्ति, इदञ्‍च ते नाग महाविमानं’’॥", + "‘‘अहञ्‍च", + "ओपानभूतं मे घरं तदासि, सन्तप्पिता समणब्राह्मणा च॥", + "‘‘मालञ्‍च गन्धञ्‍च विलेपनञ्‍च, पदीपियं सेय्यमुपस्सयञ्‍च।", + "अच्छादनं सायनमन्‍नपानं, सक्‍कच्‍च दानानि अदम्ह तत्थ॥", + "‘‘तं मे वतं तं पन ब्रह्मचरियं, तस्स सुचिण्णस्स अयं विपाको।", + "इद्धीजुतीबलवीरियूपपत्ति, इदञ्‍च मे धीर महाविमानं’॥", + "‘‘एवं", + "तस्मा हि धम्मं चर अप्पमत्तो, यथा विमानं पुन मावसेसि’॥", + "‘‘नयिध सन्ति समणब्राह्मणा च, येसन्‍नपानानि ददेमु कत्ते।", + "अक्खाहि मे पुच्छितो एतमत्थं, यथा विमानं पुन मावसेम’’॥", + "‘‘भोगी हि ते सन्ति इधूपपन्‍ना, पुत्ता च दारा अनुजीविनो च।", + "तेसु तुवं वचसा कम्मुना च, असम्पदुट्ठो च भवाहि निच्‍चं॥", + "‘‘एवं तुवं नाग असम्पदोसं, अनुपालय वचसा कम्मुना च।", + "ठत्वा इध यावतायुकं विमाने, उद्धं इतो गच्छसि देवलोकं’’॥", + "‘‘अद्धा", + "दुक्खूपनीतोपि तया समेच्‍च, विन्देय्य पोसो सुखमातुरोपि’’॥", + "‘‘अद्धा", + "एतादिसियासु हि आपदासु, पञ्‍ञायते मादिसानं विसेसो’’॥", + "‘‘अक्खाहि", + "धम्मेन लद्धो इति तायमाह", + "‘‘यो मिस्सरो तत्थ अहोसि राजा, तमायमक्खेहि अजेसि जूते।", + "सो मं जितो राजा इमस्सदासि, धम्मेन लद्धोस्मि असाहसेन॥", + "‘‘महोरगो अत्तमनो उदग्गो, सुत्वान धीरस्स सुभासितानि।", + "हत्थे गहेत्वान अनोमपञ्‍ञं, पावेक्खि भरियाय तदा सकासे॥", + "‘‘येन त्वं विमले पण्डु, येन भत्तं न रुच्‍चति।", + "न च मे तादिसो वण्णो, अयमेसो तमोनुदो॥", + "‘‘यस्स ते हदयेनत्थो, आगतायं पभङ्करो।", + "तस्स वाक्यं निसामेहि, दुल्‍लभं दस्सनं पुन॥", + "‘‘दिस्वान", + "हट्ठेन भावेन पतीतरूपा, इच्‍चब्रवि कुरूनं कत्तुसेट्ठं॥", + "‘‘अदिट्ठपुब्बं दिस्वान, मच्‍चो मच्‍चुभयट्टितो।", + "ब्यम्हितो नाभिवादेसि, नयिदं पञ्‍ञवतामिव’’॥", + "‘‘न", + "न वज्झो अभिवादेय्य, वज्झं वा नाभिवादये॥", + "‘‘कथं नो अभिवादेय्य, अभिवादापयेथ वे।", + "यं नरो हन्तुमिच्छेय्य, तं कम्मं नुपपज्‍जति’’॥", + "‘‘एवमेतं यथा ब्रूसि, सच्‍चं भाससि पण्डित।", + "न वज्झो अभिवादेय्य, वज्झं वा नाभिवादये॥", + "‘‘कथं नो अभिवादेय्य, अभिवादापयेथ वे।", + "यं नरो हन्तुमिच्छेय्य, तं कम्मं नुपपज्‍जति’’॥", + "‘‘असस्सतं सस्सतं नु तवयिदं, इद्धीजुतीबलवीरियूपपत्ति।", + "पुच्छामि तं नागकञ्‍ञेतमत्थं, कथं नु ते लद्धमिदं विमानं॥", + "‘‘अधिच्‍चलद्धं परिणामजं ते, सयंकतं उदाहु देवेहि दिन्‍नं।", + "अक्खाहि", + "‘‘नाधिच्‍चलद्धं न परिणामजं मे, न सयं कतं नापि देवेहि दिन्‍नं।", + "सकेहि कम्मेहि अपापकेहि, पुञ्‍ञेहि मे लद्धमिदं विमानं’’॥", + "‘‘किं ते वतं किं पन ब्रह्मचरियं, किस्स सुचिण्णस्स अयं विपाको।", + "इद्धीजुतीबलवीरियूपपत्ति, इदञ्‍च ते नागि महाविमानं’’॥", + "‘‘अहञ्‍च", + "ओपानभूतं मे घरं तदासि, सन्तप्पिता समणब्राह्मणा च॥", + "‘‘मालञ्‍च", + "अच्छादनं सायनमन्‍नपानं, सक्‍कच्‍चं दानानि अदम्ह तत्थ॥", + "‘‘तं मे वतं तं पन ब्रह्मचरियं, तस्स सुचिण्णस्स अयं विपाको।", + "इद्धीजुतीबलवीरियूपपत्ति", + "‘‘एवं चे ते लद्धमिदं विमानं, जानासि पुञ्‍ञानं फलूपपत्तिं।", + "तस्मा हि धम्मं चर अप्पमत्ता, यथा विमानं पुन मावसेसि’’॥", + "‘‘नयिध सन्ति समणब्राह्मणा च, येसन्‍नपानानि ददेमु कत्ते।", + "अक्खाहि मे पुच्छितो एतमत्थं, यथा विमानं पुन मावसेम’’॥", + "‘‘भोगी हि ते सन्ति इधूपपन्‍ना, पुत्ता च दारा अनुजीविनो च।", + "तेसु तुवं वचसा कम्मुना च, असम्पदुट्ठा च भवाहि निच्‍चं॥", + "‘‘एवं तुवं नागि असम्पदोसं, अनुपालय वचसा कम्मुना च।", + "ठत्वा इध यावतायुकं विमाने, उद्धं इतो गच्छसि देवलोकं’’॥", + "‘‘अद्धा हि सो सोचति राजसेट्ठो, तया विना यस्स तुवं सजिब्बो।", + "दुक्खूपनीतोपि", + "‘‘अद्धा", + "एतादिसियासु हि आपदासु, पञ्‍ञायते मादिसानं विसेसो’’॥", + "‘‘अक्खाहि नो तायं मुधा नु लद्धो, अक्खेहि नो तायं अजेसि जूते।", + "धम्मेन लद्धो इति तायमाह, कथं नु त्वं हत्थमिमस्स मागतो’’॥", + "‘‘यो मिस्सरो तत्थ अहोसि राजा, तमायमक्खेहि अजेसि जूते।", + "सो मं जितो राजा इमस्सदासि, धम्मेन लद्धोस्मि असाहसेन॥", + "‘‘यथेव वरुणो नागो, पञ्हं पुच्छित्थ पण्डितं।", + "तथेव नागकञ्‍ञापि, पञ्हं पुच्छित्थ पण्डितं॥", + "‘‘यथेव वरुणं नागं, धीरो तोसेसि पुच्छितो।", + "तथेव नागकञ्‍ञम्पि, धीरो तोसेसि पुच्छितो॥", + "‘‘उभोपि ते अत्तमने विदित्वा, महोरगं नागकञ्‍ञञ्‍च धीरो", + "अछम्भी", + "‘‘मा रोधयि", + "हदयेन मंसेन करोहि किच्‍चं, सयं करिस्सामि यथामति ते’’॥", + "‘‘पञ्‍ञा", + "अनूननामो लभतज्‍ज दारं, अज्‍जेव तं कुरुयो पापयातु’’॥", + "‘‘स", + "हट्ठेन भावेन पतीतरूपो, इच्‍चब्रवि कुरूनं कत्तुसेट्ठं॥", + "‘‘भरियाय मं त्वं अकरि समङ्गिं, अहञ्‍च ते विधुर करोमि किच्‍चं।", + "इदञ्‍च ते मणिरतनं ददामि, अज्‍जेव तं कुरुयो पापयामि’’॥", + "‘‘अजेय्यमेसा तव होतु मेत्ति, भरियाय", + "आनन्दि वित्तो", + "‘‘स पुण्णको कुरूनं कत्तुसेट्ठं, निसीदयी पुरतो आसनस्मिं।", + "आदाय कत्तारमनोमपञ्‍ञं, उपानयी नगरं इन्दपत्थं॥", + "‘‘मनो मनुस्सस्स यथापि गच्छे, ततोपिस्स खिप्पतरं", + "स पुण्णको कुरूनं कत्तुसेट्ठं, उपानयी नगरं इन्दपत्थं’’॥", + "‘‘एतिन्दपत्थं नगरं पदिस्सति, रम्मानि च अम्बवनानि भागसो।", + "अहञ्‍च भरियाय समङ्गिभूतो, तुवञ्‍च पत्तोसि सकं निकेतं’’॥", + "‘‘स पुण्णको कुरूनं कत्तुसेट्ठं, ओरोपिय धम्मसभाय मज्झे।", + "आजञ्‍ञमारुय्ह अनोमवण्णो, पक्‍कामि", + "‘‘तं", + "अविकम्पयं धम्मसभाय मज्झे, निसीदयी पमुखमासनस्मिं’’॥", + "‘‘त्वं नो विनेतासि रथंव नद्धं, नन्दन्ति तं कुरुयो दस्सनेन।", + "अक्खाहि मे पुच्छितो एतमत्थं, कथं पमोक्खो अहु माणवस्स’’॥", + "‘‘यं माणवोत्याभिवदी जनिन्द, न सो मनुस्सो नरवीरसेट्ठ।", + "यदि ते सुतो पुण्णको नाम यक्खो, रञ्‍ञो कुवेरस्स हि सो सजिब्बो॥", + "‘‘भूमिन्धरो वरुणो नाम नागो, ब्रहा सुची वण्णबलूपपन्‍नो।", + "तस्सानुजं धीतरं कामयानो, इरन्धती नाम सा नागकञ्‍ञा॥", + "‘‘तस्सा सुमज्झाय पियाय हेतु, पतारयित्थ मरणाय मय्हं।", + "सो चेव भरियाय समङ्गिभूतो, अहञ्‍च", + "‘‘रुक्खो हि मय्हं पद्धारे", + "अत्थे च धम्मे च ठितो निपाको, गवप्फलो हत्थिगवस्सछन्‍नो॥", + "‘‘नच्‍चगीततूरियाभिनादिते, उच्छिज्‍ज सेनं", + "सो नो अयं आगतो सन्‍निकेतं, रुक्खस्सिमस्सापचितिं करोथ॥", + "‘‘ये", + "तिब्बानि कत्वान उपायनानि, रुक्खस्सिमस्सापचितिं करोथ॥", + "‘‘ये केचि बद्धा मम अत्थि रट्ठे, सब्बेव ते बन्धना मोचयन्तु।", + "यथेव यं बन्धनस्मा पमुत्तो, एवमेते मुञ्‍चरे बन्धनस्मा॥", + "‘‘उन्‍नङ्गला मासमिमं करोन्तु, मंसोदनं ब्राह्मणा भक्खयन्तु।", + "अमज्‍जपा मज्‍जरहा पिवन्तु, पुण्णाहि", + "‘‘महापथं निच्‍च समव्हयन्तु, तिब्बञ्‍च रक्खं विदहन्तु रट्ठे।", + "यथाञ्‍ञमञ्‍ञं न विहेठयेय्युं, रुक्खस्सिमस्सापचितिं करोथ’’॥", + "ओरोधा च कुमारा च, वेसियाना च ब्राह्मणा।", + "बहुं अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च, पण्डितस्साभिहारयुं॥", + "हत्थारोहा अनीकट्ठा, रथिका पत्तिकारका।", + "बहुं अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च, पण्डितस्साभिहारयुं॥", + "समागता जानपदा, नेगमा च समागता।", + "बहुं अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च, पण्डितस्साभिहारयुं॥", + "बहुजनो पसन्‍नोसि, दिस्वा पण्डितमागते।", + "पण्डितम्हि अनुप्पत्ते, चेलुक्खेपो पवत्तथाति॥", + "‘‘फुस्सती", + "पथब्या चारुपुब्बङ्गि, यं तुय्हं मनसो पियं’’॥", + "‘‘देवराज नमो त्यत्थु, किं पापं पकतं मया।", + "रम्मा चावेसि मं ठाना, वातोव धरणीरुहं’’॥", + "‘‘न चेव ते कतं पापं, न च मे त्वमसि अप्पिया।", + "पुञ्‍ञञ्‍च ते परिक्खीणं, येन तेवं वदामहं॥", + "‘‘सन्तिके मरणं तुय्हं, विनाभावो भविस्सति।", + "पटिगण्हाहि मे एते, वरे दस पवेच्छतो’’॥", + "‘‘वरं चे मे अदो सक्‍क, सब्बभूतानमिस्सर।", + "सिविराजस्स भद्दन्ते, तत्थ अस्सं निवेसने॥", + "‘‘नीलनेत्ता नीलभमु, निलक्खी च यथा मिगी।", + "फुस्सती नाम नामेन, तत्थपस्सं पुरिन्दद॥", + "‘‘पुत्तं लभेथ वरदं, याचयोगं", + "पूजितं पटिराजूहि, कित्तिमन्तं यसस्सिनं॥", + "‘‘गब्भं मे धारयन्तिया, मज्झिमङ्गं अनुन्‍नतं।", + "कुच्छि अनुन्‍नतो अस्स, चापंव लिखितं समं॥", + "‘‘थना मे नप्पपतेय्युं, पलिता न सन्तु वासव।", + "काये रजो न लिम्पेथ, वज्झञ्‍चापि पमोचये॥", + "‘‘मयूरकोञ्‍चाभिरुदे, नारिवरगणायुते।", + "खुज्‍जचेलापकाकिण्णे", + "‘‘चित्रग्गळेरुघुसिते, सुरामंसपबोधने।", + "सिविराजस्स भद्दन्ते, तत्थस्सं महेसी पिया’’॥", + "‘‘ये ते दस वरा दिन्‍ना, मया सब्बङ्गसोभने।", + "सिविराजस्स विजिते, सब्बे ते लच्छसी वरे॥", + "‘‘इदं", + "फुस्सतिया वरं दत्वा, अनुमोदित्थ वासवो॥", + "‘‘परूळ्हकच्छनखलोमा", + "पग्गय्ह दक्खिणं बाहुं, किं मं याचन्ति ब्राह्मणा’’॥", + "‘‘रतनं देव याचाम, सिवीनं रट्ठवड्ढनं।", + "ददाहि पवरं नागं, ईसादन्तं उरूळ्हवं’’॥", + "‘‘ददामि न विकम्पामि, यं मं याचन्ति ब्राह्मणा।", + "पभिन्‍नं कुञ्‍जरं दन्तिं, ओपवय्हं गजुत्तमं’’॥", + "‘‘हत्थिक्खन्धतो ओरुय्ह, राजा चागाधिमानसो।", + "ब्राह्मणानं अदा दानं, सिवीनं रट्ठवड्ढनो’’॥", + "‘‘तदासि यं भिंसनकं, तदासि लोमहंसनं।", + "हत्थिनागे पदिन्‍नम्हि, मेदनी सम्पकम्पथ॥", + "‘‘तदासि यं भिंसनकं, तदासि लोमहंसनं।", + "हत्थिनागे पदिन्‍नम्हि, खुब्भित्थ नगरं तदा॥", + "‘‘समाकुलं पुरं आसि, घोसो च विपुलो महा।", + "हत्थिनागे", + "‘‘उग्गा च राजपुत्ता च, वेसियाना च ब्राह्मणा।", + "हत्थारोहा अनीकट्ठा, रथिका पत्तिकारका॥", + "‘‘केवलो चापि निगमो, सिवयो च समागता।", + "दिस्वा नागं नीयमानं, ते रञ्‍ञो पटिवेदयुं॥", + "‘‘विधमं देव ते रट्ठं, पुत्तो वेस्सन्तरो तव।", + "कथं नो हत्थिनं दज्‍जा, नागं रट्ठस्स पूजितं॥", + "‘‘कथं नो कुञ्‍जरं दज्‍जा, ईसादन्तं उरूळ्हवं।", + "खेत्तञ्‍ञुं सब्बयुद्धानं, सब्बसेतं गजुत्तमं॥", + "‘‘पण्डुकम्बलसञ्छन्‍नं,", + "दन्तिं सवाळबीजनिं, सेतं केलाससादिसं॥", + "‘‘ससेतच्छत्तं", + "अग्गयानं राजवाहिं, ब्राह्मणानं अदा गजं", + "‘‘अन्‍नं पानञ्‍च यो", + "एतं खो दानं पतिरूपं, एतं खो ब्राह्मणारहं॥", + "‘‘अयं ते वंसराजा नो, सिवीनं रट्ठवड्ढनो", + "कथं वेस्सन्तरो पुत्तो, गजं भाजेति सञ्‍जय॥", + "‘‘सचे त्वं न करिस्ससि, सिवीनं वचनं इदं।", + "मञ्‍ञे तं सह पुत्तेन, सिवी हत्थे करिस्सरे’’॥", + "‘‘कामं", + "नाहं सिवीनं वचना, राजपुत्तं अदूसकं।", + "पब्बाजेय्यं सका रट्ठा, पुत्तो हि मम ओरसो॥", + "‘‘कामं जनपदो मासि, रट्ठञ्‍चापि विनस्सतु।", + "नाहं सिवीनं वचना, राजपुत्तं अदूसकं।", + "पब्बाजेय्यं सका रट्ठा, पुत्तो हि मम अत्रजो॥", + "‘‘न चाहं तस्मिं दुब्भेय्यं, अरियसीलवतो हि सो।", + "असिलोकोपि मे अस्स, पापञ्‍च पसवे बहुं।", + "कथं वेस्सन्तरं पुत्तं, सत्थेन घातयामसे’’॥", + "‘‘मा नं दण्डेन सत्थेन, न हि सो बन्धनारहो।", + "पब्बाजेहि च नं रट्ठा, वङ्के वसतु पब्बते’’॥", + "‘‘एसो चे सिवीनं छन्दो, छन्दं न पनुदामसे।", + "इमं सो वसतु रत्तिं, कामे च परिभुञ्‍जतु॥", + "‘‘ततो रत्या विवसाने, सूरियस्सुग्गमनं पति", + "समग्गा सिवयो हुत्वा, रट्ठा पब्बाजयन्तु नं’’॥", + "‘‘उट्ठेहि", + "सिवयो देव ते कुद्धा, नेगमा च समागता॥", + "‘‘उग्गा च राजपुत्ता च, वेसियाना च ब्राह्मणा।", + "हत्थारोहा अनीकट्ठा, रथिका पत्तिकारका।", + "केवलो", + "‘‘अस्मा रत्या विवसाने, सूरियस्सुग्गमनं पति।", + "समग्गा सिवयो हुत्वा, रट्ठा पब्बाजयन्ति तं॥", + "‘‘स", + "आमुत्तहत्थाभरणा, सुवत्थो चन्दनभूसितो॥", + "‘‘सीसं न्हातो उदके सो, आमुत्तमणिकुण्डलो।", + "उपागमि पुरं रम्मं, वेस्सन्तरनिवेसनं॥", + "‘‘तत्थद्दस कुमारं सो, रममानं सके पुरे।", + "परिकिण्णं अमच्‍चेहि, तिदसानंव वासवं॥", + "‘‘सो तत्थ गन्त्वा तरमानो, कत्ता वेस्सन्तरंब्रवि।", + "दुक्खं ते वेदयिस्सामि, मा मे कुज्झि रथेसभ॥", + "‘‘वन्दित्वा रोदमानो सो, कत्ता राजानमब्रवि।", + "भत्ता मेसि महाराज, सब्बकामरसाहरो॥", + "‘‘दुक्खं ते वेदयिस्सामि, तत्थ अस्सासयन्तु मं।", + "सिवयो देव ते कुद्धा, नेगमा च समागता॥", + "‘‘उग्गा च राजपुत्ता च, वेसियाना च ब्राह्मणा।", + "हत्थारोहा अनीकट्ठा, रथिका पत्तिकारका।", + "केवलो चापि निगमो, सिवयो च समागता॥", + "‘‘अस्मा रत्या विवसाने, सूरियस्सुग्गमनं पति।", + "समग्गा सिवयो हुत्वा, रट्ठा पब्बाजयन्ति तं’’॥", + "‘‘किस्मिं", + "तं मे कत्ते वियाचिक्ख, कस्मा पब्बाजयन्ति मं’’॥", + "‘‘उग्गा", + "हत्थारोहा अनीकट्ठा, रथिका पत्तिकारका।", + "नागदानेन खिय्यन्ति, तस्मा पब्बाजयन्ति तं’’॥", + "‘‘हदयं चक्खुम्पहं दज्‍जं, किं मे बाहिरकं धनं।", + "हिरञ्‍ञं वा सुवण्णं वा, मुत्ता वेळुरिया मणि॥", + "‘‘दक्खिणं वापहं बाहुं, दिस्वा याचकमागते।", + "ददेय्यं न विकम्पेय्यं, दाने मे रमते मनो॥", + "‘‘कामं मं सिवयो सब्बे, पब्बाजेन्तु हनन्तु वा।", + "नेव दाना विरमिस्सं, कामं छिन्दन्तु सत्तधा’’॥", + "‘‘एवं", + "कोन्तिमाराय तीरेन, गिरिमारञ्‍जरं पति।", + "येन पब्बाजिता यन्ति, तेन गच्छतु सुब्बतो’’॥", + "‘‘सोहं तेन गमिस्सामि, येन गच्छन्ति दूसका।", + "रत्तिन्दिवं मे खमथ, याव दानं ददामहं’’॥", + "‘‘आमन्तयित्थ राजानं, मद्दिं सब्बङ्गसोभनं।", + "यं ते किञ्‍चि मया दिन्‍नं, धनं धञ्‍ञञ्‍च विज्‍जति॥", + "‘‘हिरञ्‍ञं वा सुवण्णं वा, मुत्ता वेळुरिया बहू।", + "सब्बं तं निदहेय्यासि, यञ्‍च ते पेत्तिकं धनं॥", + "‘‘तमब्रवि", + "कुहिं देव निदहामि, तं मे अक्खाहि पुच्छितो’’॥", + "‘‘सीलवन्तेसु दज्‍जासि, दानं मद्दि यथारहं।", + "न हि दाना परं अत्थि, पतिट्ठा सब्बपाणिनं॥", + "‘‘पुत्तेसु मद्दि दयेसि, सस्सुया ससुरम्हि च।", + "यो च तं भत्ता मञ्‍ञेय्य, सक्‍कच्‍चं तं उपट्ठहे॥", + "‘‘नो चे तं भत्ता मञ्‍ञेय्य, मया विप्पवसेन ते।", + "अञ्‍ञं भत्तारं परियेस, मा किसित्थो", + "‘‘अहञ्हि", + "संसयो जीवितं मय्हं, एककस्स ब्रहावने’’॥", + "‘‘तमब्रवि राजपुत्ती, मद्दी सब्बङ्गसोभना।", + "‘‘अभुम्मे कथं नु भणसि, पापकं वत भाससि॥", + "‘‘नेस धम्मो महाराज, यं त्वं गच्छेय्य एकको।", + "अहम्पि तेन गच्छामि, येन गच्छसि खत्तिय॥", + "‘‘मरणं वा तया सद्धिं, जीवितं वा तया विना।", + "तदेव मरणं सेय्यो, यं चे जीवे तया विना॥", + "‘‘अग्गिं उज्‍जालयित्वान", + "तत्थ मे", + "‘‘यथा आरञ्‍ञकं नागं, दन्तिं अन्वेति हत्थिनी।", + "जेस्सन्तं गिरिदुग्गेसु, समेसु विसमेसु च॥", + "‘‘एवं", + "सुभरा ते भविस्सामि, न ते हेस्सामि दुब्भरा॥", + "‘‘इमे कुमारे पस्सन्तो, मञ्‍जुके पियभाणिने।", + "आसीने", + "‘‘इमे कुमारे पस्सन्तो, मञ्‍जुके पियभाणिने।", + "कीळन्ते वनगुम्बस्मिं, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥", + "‘‘इमे कुमारे पस्सन्तो, मञ्‍जुके पियभाणिने।", + "अस्समे रमणीयम्हि, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥", + "‘‘इमे कुमारे पस्सन्तो, मञ्‍जुके पियभाणिने।", + "कीळन्ते अस्समे रम्मे, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥", + "‘‘इमे कुमारे पस्सन्तो, मालधारी अलङ्कते।", + "अस्समे रमणीयम्हि, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥", + "‘‘इमे कुमारे पस्सन्तो, मालधारी अलङ्कते।", + "कीळन्ते अस्समे रम्मे, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥", + "‘‘यदा", + "अस्समे रमणीयम्हि, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥", + "‘‘यदा दक्खिसि नच्‍चन्ते, कुमारे मालधारिने।", + "कीळन्ते अस्समे रम्मे, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥", + "‘‘यदा", + "एकं अरञ्‍ञे चरन्तं, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥", + "‘‘यदा दक्खिसि मातङ्गं, कुञ्‍जरं सट्ठिहायनं।", + "सायं पातो विचरन्तं, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥", + "‘‘यदा करेणुसङ्घस्स, यूथस्स पुरतो वजं।", + "कोञ्‍चं काहति मातङ्गो, कुञ्‍जरो सट्ठिहायनो।", + "तस्स तं नदतो सुत्वा, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥", + "‘‘दुभतो वनविकासे, यदा दक्खिसि कामदो।", + "वने वाळमिगाकिण्णे, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥", + "‘‘मिगं दिस्वान सायन्हं, पञ्‍चमालिनमागतं।", + "किम्पुरिसे च नच्‍चन्ते, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥", + "‘‘यदा", + "गीतं किम्पुरिसानञ्‍च, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥", + "‘‘यदा सोस्ससि निग्घोसं, गिरिगब्भरचारिनो।", + "वस्समानस्सुलूकस्स, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥", + "‘‘यदा सीहस्स ब्यग्घस्स, खग्गस्स गवयस्स च।", + "वने सोस्ससि वाळानं, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥", + "‘‘यदा मोरीहि परिकिण्णं, बरिहीनं मत्थकासिनं।", + "मोरं दक्खिसि नच्‍चन्तं, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥", + "‘‘यदा मोरीहि परिकिण्णं, अण्डजं चित्रपक्खिनं।", + "मोरं दक्खिसि नच्‍चन्तं, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥", + "‘‘यदा", + "मोरं दक्खिसि नच्‍चन्तं, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥", + "‘‘यदा", + "सुरभिं सम्पवायन्ते, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥", + "‘‘यदा हेमन्तिके मासे, हरितं दक्खिसि मेदनिं", + "इन्दगोपकसञ्छन्‍नं, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥", + "‘‘यदा दक्खिसि हेमन्ते, पुप्फिते धरणीरुहे।", + "कुटजं बिम्बजालञ्‍च, पुप्फितं लोद्दपद्मकं", + "सुरभिं सम्पवायन्ते, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥", + "‘‘यदा हेमन्तिके मासे, वनं दक्खिसि पुप्फितं।", + "ओपुप्फानि च पद्मानि, न रज्‍जस्स सरिस्ससि’’॥", + "‘‘तेसं लालप्पितं सुत्वा, पुत्तस्स सुणिसाय च।", + "कलुनं", + "‘‘सेय्यो", + "रज्‍जुया बज्झ मिय्याहं, कस्मा वेस्सन्तरं पुत्तं।", + "पब्बाजेन्ति अदूसकं॥", + "‘‘अज्झायकं दानपतिं, याचयोगं अमच्छरिं।", + "पूजितं", + "कस्मा वेस्सन्तरं पुत्तं, पब्बाजेन्ति अदूसकं॥", + "‘‘मातापेत्तिभरं जन्तुं, कुले जेट्ठापचायिकं।", + "कस्मा वेस्सन्तरं पुत्तं, पब्बाजेन्ति अदूसकं॥", + "‘‘रञ्‍ञो हितं देविहितं, ञातीनं सखिनं हितं।", + "हितं सब्बस्स रट्ठस्स, कस्मा वेस्सन्तरं पुत्तं।", + "पब्बाजेन्ति अदूसकं॥", + "‘‘मधूनिव पलातानि, अम्बाव पतिता छमा।", + "एवं हेस्सति ते रट्ठं, पब्बाजेन्ति अदूसकं॥", + "‘‘हंसो", + "अपविट्ठो अमच्‍चेहि, एको राजा विहिय्यसि॥", + "‘‘तं तं ब्रूमि महाराज, अत्थो ते मा उपच्‍चगा।", + "मा नं सिवीनं वचना, पब्बाजेसि अदूसकं’’॥", + "‘‘धम्मस्सापचितिं कुम्मि, सिवीनं विनयं धजं।", + "पब्बाजेमि सकं पुत्तं, पाणा पियतरो हि मे’’॥", + "‘‘यस्स पुब्बे धजग्गानि, कणिकाराव पुप्फिता।", + "यायन्तमनुयायन्ति, स्वज्‍जेकोव गमिस्सति॥", + "‘‘यस्स पुब्बे धजग्गानि, कणिकारवनानिव।", + "यायन्तमनुयायन्ति", + "‘‘यस्स पुब्बे अनीकानि, कणिकाराव पुप्फिता।", + "यायन्तमनुयायन्ति, स्वज्‍जेकोव गमिस्सति॥", + "‘‘यस्स पुब्बे अनीकानि, कणिकारवनानिव।", + "यायन्तमनुयायन्ति, स्वज्‍जेकोव गमिस्सति॥", + "‘‘इन्दगोपकवण्णाभा, गन्धारा पण्डुकम्बला।", + "यायन्तमनुयायन्ति, स्वज्‍जेकोव गमिस्सति॥", + "‘‘यो", + "स्वज्‍ज वेस्सन्तरो राजा, कथं गच्छति पत्तिको॥", + "‘‘कथं चन्दनलित्तङ्गो, नच्‍चगीतप्पबोधनो।", + "खुराजिनं फरसुञ्‍च, खारिकाजञ्‍च हाहिति", + "‘‘कस्मा नाभिहरिस्सन्ति, कासाव अजिनानि च।", + "पविसन्तं ब्रहारञ्‍ञं, कस्मा चीरं न बज्झरे॥", + "‘‘कथं नु चीरं धारेन्ति, राजपब्बाजिता जना।", + "कथं कुसमयं चीरं, मद्दी परिदहिस्सति॥", + "‘‘कासियानि च धारेत्वा, खोमकोटुम्बरानि च।", + "कुसचीरानि धारेन्ती, कथं मद्दी करिस्सति॥", + "‘‘वय्हाहि", + "सा कथज्‍ज अनुज्झङ्गी, पथं गच्छति पत्तिका॥", + "‘‘यस्सा मुदुतला हत्था, चरणा च सुखेधिता।", + "सा कथज्‍ज अनुज्झङ्गी, पथं गच्छति पत्तिका॥", + "‘‘यस्सा", + "पादुकाहि सुवण्णाहि, पीळमानाव गच्छति।", + "सा कथज्‍ज अनुज्झङ्गी, पथं गच्छति पत्तिका॥", + "‘‘यास्सु इत्थिसहस्सानं, पुरतो गच्छति मालिनी।", + "सा कथज्‍ज अनुज्झङ्गी, वनं गच्छति एकिका॥", + "‘‘यास्सु सिवाय सुत्वान, मुहुं उत्तसते पुरे।", + "सा कथज्‍ज अनुज्झङ्गी, वनं गच्छति भीरुका॥", + "‘‘यास्सु इन्दसगोत्तस्स, उलूकस्स पवस्सतो।", + "सुत्वान नदतो भीता, वारुणीव पवेधति।", + "सा कथज्‍ज अनुज्झङ्गी, वनं गच्छति भीरुका॥", + "‘‘सकुणी हतपुत्ताव, सुञ्‍ञं दिस्वा कुलावकं।", + "चिरं दुक्खेन झायिस्सं, सुञ्‍ञं आगम्मिमं पुरं॥", + "‘‘सकुणी हतपुत्ताव, सुञ्‍ञं दिस्वा कुलावकं।", + "किसा पण्डु भविस्सामि, पिये पुत्ते अपस्सती॥", + "‘‘सकुणी हतपुत्ताव, सुञ्‍ञं दिस्वा कुलावकं।", + "तेन तेन पधाविस्सं, पिये पुत्ते अपस्सती॥", + "‘‘कुररी", + "चिरं दुक्खेन झायिस्सं, सुञ्‍ञं आगम्मिमं पुरं॥", + "‘‘कुररी हतछापाव, सुञ्‍ञं दिस्वा कुलावकं।", + "किसा पण्डु भविस्सामि, पिये पुत्ते अपस्सती॥", + "‘‘कुररी", + "तेन तेन पधाविस्सं, पिये पुत्ते अपस्सती॥", + "‘‘सा", + "चिरं दुक्खेन झायिस्सं, सुञ्‍ञं आगम्मिमं पुरं॥", + "‘‘सा नून चक्‍कवाकीव, पल्‍ललस्मिं अनूदके।", + "किसा पण्डु भविस्सामि, पिये पुत्ते अपस्सती॥", + "‘‘सा नून चक्‍कवाकीव, पल्‍ललस्मिं अनूदके।", + "तेन तेन पधाविस्सं, पिये पुत्ते अपस्सती॥", + "‘‘एवं मे विलपन्तिया, राजा पुत्तं अदूसकं।", + "पब्बाजेसि वनं रट्ठा, मञ्‍ञे हिस्सामि जीवितं’’॥", + "‘‘तस्सा लालप्पितं सुत्वा, सब्बा अन्तेपुरे बहू", + "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, सिविकञ्‍ञा समागता॥", + "‘‘सालाव सम्पमथिता, मालुतेन पमद्दिता।", + "सेन्ति पुत्ता च दारा च, वेस्सन्तरनिवेसने॥", + "‘‘ओरोधा च कुमारा च, वेसियाना च ब्राह्मणा।", + "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, वेस्सन्तरनिवेसने॥", + "‘‘हत्थारोहा अनीकट्ठा, रथिका पत्तिकारका।", + "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, वेस्सन्तरनिवेसने॥", + "‘‘ततो रत्या विवसाने, सूरियस्सुग्गमनं पति।", + "अथ वेस्सन्तरो राजा, दानं दातुं उपागमि॥", + "‘‘वत्थानि", + "भोजनं भोजनत्थीनं, सम्मदेव पवेच्छथ॥", + "‘‘मा च किञ्‍चि वनिब्बके, हेट्ठयित्थ इधागते।", + "तप्पेथ अन्‍नपानेन, गच्छन्तु पटिपूजिता॥", + "‘‘अथेत्थ वत्तती सद्दो, तुमुलो भेरवो महा।", + "दानेन तं नीहरन्ति, पुन दानं अदा तुवं", + "‘‘तेसु", + "निक्खमन्ते महाराजे, सिवीनं रट्ठवड्ढने॥", + "‘‘अच्छेच्छुं", + "यथा वेस्सन्तरं रट्ठा, पब्बाजेन्ति अदूसकं॥", + "‘‘अच्छेच्छुं वत भो रुक्खं, सब्बकामददं दुमं।", + "यथा वेस्सन्तरं रट्ठा, पब्बाजेन्ति अदूसकं॥", + "‘‘अच्छेच्छुं वत भो रुक्खं, सब्बकामरसाहरं।", + "यथा वेस्सन्तरं रट्ठा, पब्बाजेन्ति अदूसकं॥", + "‘‘ये वुड्ढा ये च दहरा, ये च मज्झिमपोरिसा।", + "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, निक्खमन्ते महाराजे।", + "सिवीनं रट्ठवड्ढने॥", + "‘‘अतियक्खा", + "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, निक्खमन्ते महाराजे।", + "सिवीनं रट्ठवड्ढने॥", + "‘‘थियोपि तत्थ पक्‍कन्दुं, या तम्हि नगरे अहु।", + "निक्खमन्ते महाराजे, सिवीनं रट्ठवड्ढने॥", + "‘‘ये ब्राह्मणा ये च समणा, अञ्‍ञे वापि वनिब्बका।", + "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, अधम्मो किर भो इति॥", + "‘‘यथा वेस्सन्तरो राजा, यजमानो सके पुरे।", + "सिवीनं वचनत्थेन, सम्हा रट्ठा निरज्‍जति॥", + "‘‘सत्त हत्थिसते दत्वा, सब्बालङ्कारभूसिते।", + "सुवण्णकच्छे मातङ्गे, हेमकप्पनवाससे॥", + "‘‘आरूळ्हे गामणीयेहि, तोमरङ्कुसपाणिभि।", + "एस वेस्सन्तरो राजा, सम्हा रट्ठा निरज्‍जति॥", + "‘‘सत्त अस्ससते दत्वा, सब्बालङ्कारभूसिते।", + "आजानीयेव जातिया, सिन्धवे सीघवाहने॥", + "‘‘आरूळ्हे गामणीयेहि, इल्‍लियाचापधारिभि।", + "एस वेस्सन्तरो राजा, सम्हा रट्ठा निरज्‍जति॥", + "‘‘सत्त रथसते दत्वा, सन्‍नद्धे उस्सितद्धजे।", + "दीपे अथोपि वेयग्घे, सब्बालङ्कारभूसिते॥", + "‘‘आरूळ्हे", + "एस", + "‘‘सत्त इत्थिसते दत्वा, एकमेका रथे ठिता।", + "सन्‍नद्धा निक्खरज्‍जूहि, सुवण्णेहि अलङ्कता॥", + "‘‘पीतालङ्कारा पीतवसना, पीताभरणविभूसिता।", + "अळारपम्हा हसुला, सुसञ्‍ञा तनुमज्झिमा।", + "एस वेस्सन्तरो राजा, सम्हा रट्ठा निरज्‍जति॥", + "‘‘सत्त धेनुसते दत्वा, सब्बा कंसुपधारणा", + "एस वेस्सन्तरो राजा, सम्हा रट्ठा निरज्‍जति॥", + "‘‘सत्त दासिसते दत्वा, सत्त दाससतानि च।", + "एस वेस्सन्तरो राजा, सम्हा रट्ठा निरज्‍जति॥", + "‘‘हत्थी अस्सरथे", + "एस वेस्सन्तरो राजा, सम्हा रट्ठा निरज्‍जति॥", + "‘‘तदासि यं भिंसनकं, तदासि लोमहंसनं।", + "महादाने पदिन्‍नम्हि, मेदनी सम्पकम्पथ॥", + "‘‘तदासि यं भिंसनकं, तदासि लोमहंसनं।", + "यं पञ्‍जलिकतो राजा, सम्हा रट्ठा निरज्‍जति॥", + "‘‘अथेत्थ वत्तती सद्दो, तुमुलो भेरवो महा।", + "दानेन तं नीहरन्ति, पुन दानं अदा तुवं॥", + "‘‘तेसु", + "निक्खमन्ते महाराजे, सिवीनं रट्ठवड्ढने’’॥", + "‘‘आमन्तयित्थ राजानं, सञ्‍जयं धम्मिनं वरं", + "अवरुद्धसि मं देव, वङ्कं गच्छामि पब्बतं॥", + "‘‘ये हि केचि महाराज, भूता ये च भविस्सरे।", + "अतित्तायेव कामेहि, गच्छन्ति यमसाधनं॥", + "‘‘स्वाहं", + "सिवीनं वचनत्थेन, सम्हा रट्ठा निरज्‍जति॥", + "‘‘अघं तं पटिसेविस्सं, वने वाळमिगाकिण्णे।", + "खग्गदीपिनिसेविते, अहं पुञ्‍ञानि करोमि।", + "तुम्हे पङ्कम्हि सीदथ’’॥", + "‘‘अनुजानाहि", + "स्वाहं सके अभिस्ससिं, यजमानो सके पुरे।", + "सिवीनं वचनत्थेन, सम्हा रट्ठा निरज्‍जति॥", + "‘‘अघं तं पटिसेविस्सं, वने वाळमिगाकिण्णे।", + "खग्गदीपिनिसेविते, अहं पुञ्‍ञानि करोमि।", + "तुम्हे पङ्कम्हि सीदथ", + "‘‘अनुजानामि तं पुत्त, पब्बज्‍जा ते समिज्झतु।", + "अयञ्‍च मद्दी कल्याणी, सुसञ्‍ञा तनुमज्झिमा।", + "‘‘नाहं", + "सचे इच्छति अन्वेतु, सचे निच्छति अच्छतु’’॥", + "‘‘ततो सुण्हं महाराजा, याचितुं पटिपज्‍जथ।", + "मा चन्दनसमाचारे, रजोजल्‍लं अधारयि॥", + "‘‘मा कासियानि धारेत्वा", + "दुक्खो वासो अरञ्‍ञस्मिं, मा हि त्वं लक्खणे गमि॥", + "‘‘तमब्रवि राजपुत्ती, मद्दी सब्बङ्गसोभना।", + "नाहं तं सुखमिच्छेय्यं, यं मे वेस्सन्तरं विना’’॥", + "‘‘तमब्रवि महाराजा, सिवीनं रट्ठवड्ढनो।", + "इङ्घ मद्दी निसामेति, वने ये होन्ति दुस्सहा॥", + "‘‘बहू कीटा पटङ्गा च, मकसा मधुमक्खिका।", + "तेपि तं तत्थ हिंसेय्युं, तं ते दुक्खतरं सिया॥", + "‘‘अपरे", + "सप्पा अजगरा नाम, अविसा ते महब्बला॥", + "‘‘ते मनुस्सं मिगं वापि, अपि मासन्‍नमागतं।", + "परिक्खिपित्वा भोगेहि, वसमानेन्ति अत्तनो॥", + "‘‘अञ्‍ञेपि कण्हजटिनो", + "न तेहि पुरिसो दिट्ठो, रुक्खमारुय्ह मुच्‍चति॥", + "‘‘सङ्घट्टयन्ता सिङ्गानि, तिक्खग्गातिप्पहारिनो", + "महिंसा विचरन्तेत्थ, नदिं सोतुम्बरं पति॥", + "‘‘दिस्वा", + "धेनुव वच्छगिद्धाव, कथं मद्दि करिस्ससि॥", + "‘‘दिस्वा सम्पतिते घोरे, दुमग्गेसु प्‍लवङ्गमे।", + "अखेत्तञ्‍ञाय ते मद्दि, भविस्सते महब्भयं॥", + "‘‘या त्वं सिवाय सुत्वान, मुहुं उत्तसयी", + "सा त्वं वङ्कमनुप्पत्ता, कथं मद्दि करिस्ससि॥", + "‘‘ठिते मज्झन्हिके", + "सणतेव ब्रहारञ्‍ञं, तत्थ किं गन्तुमिच्छसि’’॥", + "‘‘तमब्रवि राजपुत्ती, मद्दी सब्बङ्गसोभना।", + "यानि एतानि अक्खासि, वने पटिभयानि मे।", + "सब्बानि अभिसम्भोस्सं, गच्छञ्‍ञेव रथेसभ॥", + "‘‘कासं कुसं पोटकिलं, उसिरं मुञ्‍जपब्बजं", + "उरसा पनुदहिस्सामि, नस्स हेस्सामि दुन्‍नया॥", + "‘‘बहूहि वत चरियाहि, कुमारी विन्दते पतिं।", + "उदरस्सुपरोधेन, गोहनुवेठनेन च॥", + "‘‘अग्गिस्स पारिचरियाय, उदकुम्मुज्‍जनेन च।", + "वेधब्यं", + "‘‘अपिस्सा", + "यो नं हत्थे गहेत्वान, अकामं परिकड्ढति।", + "वेधब्यं कटुकं लोके, गच्छञ्‍ञेव रथेसभ॥", + "‘‘केसग्गहणमुक्खेपा", + "दत्वा च नोपक्‍कमति, बहुदुक्खं अनप्पकं।", + "वेधब्यं कटुकं लोके, गच्छञ्‍ञेव रथेसभ॥", + "‘‘सुकच्छवी वेधवेरा, दत्वा सुभगमानिनो।", + "अकामं परिकड्ढन्ति, उलूकञ्‍ञेव वायसा।", + "वेधब्यं कटुकं लोके, गच्छञ्‍ञेव रथेसभ॥", + "‘‘अपि ञातिकुले फीते, कंसपज्‍जोतने वसं।", + "नेवाभिवाक्यं न लभे, भातूहि सखिनीहिपि", + "वेधब्यं कटुकं लोके, गच्छञ्‍ञेव रथेसभ॥", + "‘‘नग्गा", + "इत्थीपि विधवा नग्गा, यस्सापि दस भातरो।", + "वेधब्यं कटुकं लोके, गच्छञ्‍ञेव रथेसभ॥", + "‘‘धजो रथस्स पञ्‍ञाणं, धूमो पञ्‍ञाणमग्गिनो।", + "राजा रथस्स पञ्‍ञाणं, भत्ता पञ्‍ञाणमित्थिया।", + "वेधब्यं कटुकं लोके, गच्छञ्‍ञेव रथेसभ॥", + "‘‘या दलिद्दी दलिद्दस्स, अड्ढा अड्ढस्स कित्तिमं।", + "तं वे देवा पसंसन्ति, दुक्‍करञ्हि करोति सा॥", + "‘‘सामिकं अनुबन्धिस्सं, सदा कासायवासिनी।", + "पथब्यापि अभिज्‍जन्त्या", + "‘‘अपि सागरपरियन्तं, बहुवित्तधरं महिं।", + "नानारतनपरिपूरं", + "‘‘कथं नु तासं हदयं, सुखरा वत इत्थियो।", + "या सामिके दुक्खितम्हि, सुखमिच्छन्ति अत्तनो॥", + "‘‘निक्खमन्ते", + "तमहं अनुबन्धिस्सं, सब्बकामददो हि मे’’॥", + "‘‘तमब्रवि महाराजा, मद्दिं सब्बङ्गसोभनं।", + "इमे ते दहरा पुत्ता, जाली कण्हाजिना चुभो।", + "निक्खिप्प लक्खणे गच्छ, मयं ते पोसयामसे’’", + "‘‘तमब्रवि राजपुत्ती, मद्दी सब्बङ्गसोभना।", + "पिया मे पुत्तका देव, जाली कण्हाजिना चुभो।", + "त्यम्हं तत्थ रमेस्सन्ति, अरञ्‍ञे जीवसोकिनं’’॥", + "‘‘तमब्रवि महाराजा, सिवीनं रट्ठवड्ढनो।", + "सालीनं ओदनं भुत्वा, सुचिं मंसूपसेचनं।", + "रुक्खफलानि भुञ्‍जन्ता, कथं काहन्ति दारका॥", + "‘‘भुत्वा सतपले कंसे, सोवण्णे सतराजिके।", + "रुक्खपत्तेसु भुञ्‍जन्ता, कथं काहन्ति दारका॥", + "‘‘कासियानि च धारेत्वा, खोमकोटुम्बरानि च।", + "कुसचीरानि धारेन्ता, कथं काहन्ति दारका॥", + "‘‘वय्हाहि", + "पत्तिका परिधावन्ता, कथं काहन्ति दारका॥", + "‘‘कूटागारे", + "सयन्ता रुक्खमूलस्मिं, कथं काहन्ति दारका॥", + "‘‘पल्‍लङ्केसु सयित्वान, गोनके चित्तसन्थते।", + "सयन्ता तिणसन्थारे, कथं काहन्ति दारका॥", + "‘‘गन्धकेन विलिम्पित्वा, अगरुचन्दनेन च।", + "रजोजल्‍लानि धारेन्ता, कथं काहन्ति दारका॥", + "‘‘चामरमोरहत्थेहि, बीजितङ्गा सुखेधिता", + "फुट्ठा डंसेहि मकसेहि, कथं काहन्ति दारका’’॥", + "‘‘तमब्रवि", + "मा देव परिदेवेसि, मा च त्वं विमनो अहु।", + "यथा मयं भविस्साम, तथा हेस्सन्ति दारका॥", + "‘‘इदं वत्वान पक्‍कामि, मद्दी सब्बङ्गसोभना।", + "सिविमग्गेन अन्वेसि, पुत्ते आदाय लक्खणा’’॥", + "ततो वेस्सन्तरो राजा, दानं दत्वान खत्तियो।", + "पितु मातु च वन्दित्वा, कत्वा च नं पदक्खिणं॥", + "चतुवाहिं रथं युत्तं, सीघमारुय्ह सन्दनं।", + "आदाय पुत्तदारञ्‍च, वङ्कं पायासि पब्बतं॥", + "ततो वेस्सन्तरो राजा, येनासि बहुको जनो।", + "‘‘आमन्त खो तं गच्छाम, अरोगा होन्तु ञातयो’’॥", + "‘‘इङ्घ", + "आवासं सिविसेट्ठस्स, पेत्तिकं भवनं मम’’॥", + "‘‘तं ब्राह्मणा अन्वगमुं, ते नं अस्से अयाचिसुं।", + "याचितो पटिपादेसि, चतुन्‍नं चतुरो हये’’’॥", + "‘‘इङ्घ मद्दि निसामेहि, चित्तरूपंव दिस्सति।", + "मिगरोहिच्‍चवण्णेन, दक्खिणस्सा वहन्ति मं’’॥", + "‘‘अथेत्थ पञ्‍चमो आगा, सो तं रथमयाचथ।", + "तस्स तं याचितोदासि, न चस्सुपहतो मनो॥", + "‘‘ततो", + "अस्सासयि अस्सरथं, ब्राह्मणस्स धनेसिनो’’॥", + "‘‘त्वं मद्दि कण्हं गण्हाहि, लहु एसा कनिट्ठिका।", + "अहं जालिं गहेस्सामि, गरुको भातिको हि सो’’॥", + "‘‘राजा कुमारमादाय, राजपुत्ती च दारिकं।", + "सम्मोदमाना पक्‍कामुं, अञ्‍ञमञ्‍ञं पियंवदा’’॥", + "‘‘यदि", + "मग्गं ते पटिपुच्छाम, कुहिं वङ्कतपब्बतो॥", + "‘‘ते तत्थ अम्हे पस्सित्वा, कलुनं परिदेवयुं।", + "दुक्खं", + "‘‘यदि पस्सन्ति पवने, दारका फलिने", + "तेसं फलानं हेतुम्हि, उपरोदन्ति दारका॥", + "‘‘रोदन्ते दारके दिस्वा, उब्बिद्धा", + "सयमेवोनमित्वान, उपगच्छन्ति दारके॥", + "‘‘इदं अच्छेरकं दिस्वा, अब्भुतं लोमहंसनं।", + "साधुकारं पवत्तेसि, मद्दी सब्बङ्गसोभना॥", + "‘‘अच्छेरं वत लोकस्मिं, अब्भुतं लोमहंसनं।", + "वेस्सन्तरस्स तेजेन, सयमेवोनता दुमा’’॥", + "‘‘सङ्खिपिंसु पथं यक्खा, अनुकम्पाय दारके।", + "निक्खन्तदिवसेनेव, चेतरट्ठं उपागमुं’’॥", + "‘‘ते गन्त्वा दीघमद्धानं, चेतरट्ठं उपागमुं।", + "इद्धं फीतं जनपदं, बहुमंससुरोदनं’’॥", + "‘‘चेतियो परिवारिंसु, दिस्वा लक्खणमागतं।", + "सुखुमाली वत अय्या, पत्तिका परिधावति॥", + "‘‘वय्हाहि", + "साज्‍ज मद्दी अरञ्‍ञस्मिं, पत्तिका परिधावति’’॥", + "‘‘तं दिस्वा चेतपामोक्खा, रोदमाना उपागमुं।", + "कच्‍चि नु देव कुसलं, कच्‍चि देव अनामयं।", + "कच्‍चि", + "‘‘को ते बलं महाराज, को नु ते रथमण्डलं।", + "अनस्सको अरथको, दीघमद्धानमागतो।", + "कच्‍चामित्तेहि पकतो, अनुप्पत्तोसिमं दिसं’’॥", + "‘‘कुसलञ्‍चेव", + "अथो पिता अरोगो मे, सिवीनञ्‍च अनामयं॥", + "‘‘अहञ्हि कुञ्‍जरं दज्‍जं, ईसादन्तं उरूळ्हवं।", + "खेत्तञ्‍ञुं सब्बयुद्धानं, सब्बसेतं गजुत्तमं॥", + "‘‘पण्डुकम्बलसञ्छन्‍नं, पभिन्‍नं सत्तुमद्दनं।", + "दन्तिं सवाळबीजनिं, सेतं केलाससादिसं॥", + "‘‘ससेतच्छत्तं सउपाधेय्यं, साथप्पनं सहत्थिपं।", + "अग्गयानं राजवाहिं, ब्राह्मणानं अदासहं॥", + "‘‘तस्मिं मे सिवयो कुद्धा, पिता चुपहतोमनो।", + "अवरुद्धसि मं राजा, वङ्कं गच्छामि पब्बतं।", + "ओकासं सम्मा जानाथ, वने यत्थ वसामसे’’॥", + "‘‘स्वागतं ते महाराज, अथो ते अदुरागतं।", + "इस्सरोसि अनुप्पत्तो, यं इधत्थि पवेदय॥", + "‘‘साकं भिसं मधुं मंसं, सुद्धं सालिनमोदनं।", + "परिभुञ्‍ज महाराज, पाहुनो नोसि आगतो’’॥", + "‘‘पटिग्गहितं", + "अवरुद्धसि मं राजा, वङ्कं गच्छामि पब्बतं।", + "ओकासं सम्मा जानाथ, वने यत्थ वसामसे’’॥", + "‘‘इधेव ताव अच्छस्सु, चेतरट्ठे रथेसभ।", + "याव चेता गमिस्सन्ति, रञ्‍ञो सन्तिक याचितुं॥", + "‘‘निज्झापेतुं", + "तं तं चेता पुरक्खत्वा, पतीता लद्धपच्‍चया।", + "परिवारेत्वान गच्छन्ति, एवं जानाहि खत्तिय’’॥", + "‘‘मा वो रुच्‍चित्थ गमनं, रञ्‍ञो सन्तिक याचितुं।", + "निज्झापेतुं महाराजं, राजापि तत्थ निस्सरो॥", + "‘‘अच्‍चुग्गता हि सिवयो, बलग्गा नेगमा च ये।", + "ते विधंसेतुमिच्छन्ति, राजानं मम कारणा’’॥", + "‘‘सचे", + "इधेव रज्‍जं कारेहि, चेतेहि परिवारितो॥", + "‘‘इद्धं फीतञ्‍चिदं रट्ठं, इद्धो जनपदो महा।", + "मतिं करोहि त्वं देव, रज्‍जस्स मनुसासितुं’’॥", + "‘‘न मे छन्दो मति अत्थि, रज्‍जस्स अनुसासितुं।", + "पब्बाजितस्स रट्ठस्मा, चेतपुत्ता सुणाथ मे॥", + "‘‘अतुट्ठा सिवयो आसुं, बलग्गा नेगमा च ये।", + "पब्बाजितस्स रट्ठस्मा, चेता रज्‍जेभिसेचयुं॥", + "‘‘असम्मोदियम्पि", + "सिवीहि भण्डनञ्‍चापि, विग्गहो मे न रुच्‍चति॥", + "‘‘अथस्स भण्डनं घोरं, सम्पहारो अनप्पको।", + "एकस्स कारणा मय्हं, हिंसेय्य बहुको जनो॥", + "‘‘पटिग्गहितं यं दिन्‍नं, सब्बस्स अग्घियं कतं।", + "अवरुद्धसि मं राजा, वङ्कं गच्छामि पब्बतं।", + "ओकासं सम्मा जानाथ, वने यत्थ वसामसे’’॥", + "‘‘तग्घ ते मयमक्खाम, यथापि कुसला तथा।", + "राजिसी यत्थ सम्मन्ति, आहुतग्गी समाहिता॥", + "‘‘एस सेलो महाराज, पब्बतो गन्धमादनो।", + "यत्थ त्वं सह पुत्तेहि, सह भरियाय चच्छसि॥", + "‘‘तं चेता अनुसासिंसु, अस्सुनेत्ता रुदंमुखा।", + "इतो गच्छ महाराज, उजुं येनुत्तरा मुखो॥", + "‘‘अथ दक्खिसि भद्दन्ते, वेपुल्‍लं नाम पब्बतं।", + "नानादुमगणाकिण्णं, सीतच्छायं मनोरमं॥", + "‘‘तमतिक्‍कम्म", + "नदिं केतुमतिं नाम, गम्भीरं गिरिगब्भरं॥", + "‘‘पुथुलोममच्छाकिण्णं, सुपतित्थं महोदकं।", + "तत्थ न्हत्वा पिवित्वा च, अस्सासेत्वा सपुत्तके॥", + "‘‘अथ", + "रम्मके", + "‘‘अथ दक्खिसि भद्दन्ते, नाळिकं नाम पब्बतं।", + "नानादिजगणाकिण्णं, सेलं किम्पुरिसायुतं॥", + "‘‘तस्स उत्तरपुब्बेन, मुचलिन्दो नाम सो सरो।", + "पुण्डरीकेहि सञ्छन्‍नो, सेतसोगन्धिकेहि च॥", + "‘‘सो वनं मेघसङ्कासं, धुवं हरितसद्दलं।", + "सीहोवामिसपेक्खीव वनसण्डं विगाहय।", + "पुप्फरुक्खेहि सञ्छन्‍नं, फलरुक्खेहि चूभयं॥", + "‘‘तत्थ बिन्दुस्सरा वग्गू, नानावण्णा बहू दिजा।", + "कूजन्तमुपकूजन्ति, उतुसंपुप्फिते दुमे॥", + "‘‘गन्त्वा गिरिविदुग्गानं, नदीनं पभवानि च।", + "सो अद्दस", + "‘‘पुथुलोममच्छाकिण्णं, सुपतित्थं महोदकं।", + "समञ्‍च चतुरंसञ्‍च, सादुं अप्पटिगन्धियं॥", + "‘‘तस्सा उत्तरपुब्बेन, पण्णसालं अमापय।", + "पण्णसालं अमापेत्वा, उञ्छाचरियाय ईहथ’’॥", + "‘‘अहु वासी कलिङ्गेसु, जूजको नाम ब्राह्मणो।", + "तस्सासि दहरा भरिया, नामेनामित्ततापना॥", + "‘‘ता नं तत्थ गतावोचुं, नदिं उदकहारिया।", + "थियो", + "‘‘अमित्ता", + "ये तं जिण्णस्स पादंसु, एवं दहरियं सतिं॥", + "‘‘अहितं", + "ये तं जिण्णस्स पादंसु, एवं दहरियं सतिं॥", + "‘‘अमित्ता वत ते ञाती, मन्तयिंसु रहोगता।", + "ये तं जिण्णस्स पादंसु, एवं दहरियं सतिं॥", + "‘‘दुक्‍कटं वत ते ञाती, मन्तयिंसु रहोगता।", + "ये तं जिण्णस्स पादंसु, एवं दहरियं सतिं॥", + "‘‘पापकं वत ते ञाती, मन्तयिंसु रहोगता।", + "ये तं जिण्णस्स पादंसु, एवं दहरियं सतिं॥", + "‘‘अमनापं वत ते ञाती, मन्तयिंसु रहोगता।", + "ये तं जिण्णस्स पादंसु, एवं दहरियं सतिं॥", + "‘‘अमनापवासं वसि, जिण्णेन पतिना सह", + "या त्वं वससि जिण्णस्स, मतं ते जीविता वरं॥", + "‘‘न हि नून तुय्हं कल्याणि, पिता माता च सोभने।", + "अञ्‍ञं भत्तारं विन्दिंसु, ये तं जिण्णस्स पादंसु।", + "एवं दहरियं सतिं॥", + "‘‘दुयिट्ठं ते नवमियं, अकतं अग्गिहुत्तकं।", + "ये तं जिण्णस्स पादंसु, एवं दहरियं सतिं॥", + "‘‘समणे ब्राह्मणे नून, ब्राह्मणचरियपरायणे।", + "सा", + "या त्वं वससि जिण्णस्स, एवं दहरिया सती॥", + "‘‘न दुक्खं अहिना दट्ठं, न दुक्खं सत्तिया हतं।", + "तञ्‍च दुक्खञ्‍च तिब्बञ्‍च, यं पस्से जिण्णकं पतिं॥", + "‘‘नत्थि खिड्डा नत्थि रति, जिण्णेन पतिना सह।", + "नत्थि अल्‍लापसल्‍लापो, जग्घितुम्पि", + "‘‘यदा च दहरो दहरा, मन्तयन्ति", + "सब्बेसं सोका नस्सन्ति, ये केचि हदयस्सिता॥", + "‘‘दहरा", + "गच्छ ञातिकुले अच्छ, किं जिण्णो रमयिस्सति’’॥", + "‘‘न", + "थियो मं परिभासन्ति, तया जिण्णेन ब्राह्मण’’॥", + "‘‘मा मे त्वं अकरा कम्मं, मा मे उदकमाहरि।", + "अहं उदकमाहिस्सं, मा भोति कुपिता अहु’’॥", + "‘‘नाहं तम्हि कुले जाता, यं त्वं उदकमाहरे।", + "एवं ब्राह्मण जानाहि, न ते वच्छामहं घरे॥", + "‘‘सचे मे दासं दासिं वा, नानयिस्ससि ब्राह्मण।", + "एवं ब्राह्मण जानाहि, न ते वच्छामि सन्तिके’’॥", + "‘‘नत्थि मे सिप्पठानं वा, धनं धञ्‍ञञ्‍च ब्राह्मणि।", + "कुतोहं", + "अहं भोतिं उपट्ठिस्सं, मा भोति कुपिता अहु’’॥", + "‘‘एहि ते अहमक्खिस्सं, यथा मे वचनं सुतं।", + "एस वेस्सन्तरो राजा, वङ्के वसति पब्बते॥", + "‘‘तं त्वं गन्त्वान याचस्सु, दासं दासिञ्‍च ब्राह्मण।", + "सो ते दस्सति याचितो, दासं दासिञ्‍च खत्तियो’’॥", + "‘‘जिण्णोहमस्मि दुब्बलो", + "मा भोति पटिदेवेसि, मा च त्वं", + "अहं भोतिं उपट्ठिस्सं, मा भोति कुपिता अहु’’॥", + "‘‘यथा अगन्त्वा सङ्गामं, अयुद्धोव पराजितो।", + "एवमेव तुवं ब्रह्मे, अगन्त्वाव पराजितो॥", + "‘‘सचे मे दासं दासिं वा, नानयिस्ससि ब्राह्मण।", + "एवं ब्राह्मण जानाहि, न ते वच्छामहं घरे।", + "अमनापं ते करिस्सामि, तं ते दुक्खं भविस्सति॥", + "‘‘नक्खत्ते उतुपुब्बेसु, यदा मं दक्खिसिलङ्कतं।", + "अञ्‍ञेहि सद्धिं रममानं, तं ते दुक्खं भविस्सति॥", + "‘‘अदस्सनेन", + "भिय्यो वङ्का च पलिता, बहू हेस्सन्ति ब्राह्मण’’॥", + "‘‘ततो सो ब्राह्मणो भीतो, ब्राह्मणिया वसानुगो।", + "अट्टितो कामरागेन, ब्राह्मणिं एतदब्रवि’’॥", + "‘‘पाथेय्यं", + "मधुपिण्डिका च सुकतायो, सत्तुभत्तञ्‍च ब्राह्मणि॥", + "‘‘आनयिस्सं मेथुनके, उभो दासकुमारके।", + "ते तं परिचरिस्सन्ति, रत्तिन्दिवमतन्दिता’’॥", + "‘‘इदं वत्वा ब्रह्मबन्धु, पटिमुञ्‍चि उपाहना।", + "ततो सो मन्तयित्वान, भरियं कत्वा पदक्खिणं॥", + "‘‘पक्‍कामि सो रुण्णमुखो, ब्राह्मणो सहितब्बतो।", + "सिवीनं नगरं फीतं, दासपरियेसनं चरं’’॥", + "‘‘सो तत्थ गन्त्वा अवच", + "कुहिं वेस्सन्तरो राजा, कत्थ पस्सेमु खत्तियं’’॥", + "‘‘ते जना तं अवचिंसु, ये तत्थासुं समागता।", + "तुम्हेहि ब्रह्मे पकतो, अतिदानेन खत्तियो।", + "पब्बाजितो सका रट्ठा, वङ्के वसति पब्बते॥", + "‘‘तुम्हेहि ब्रह्मे पकतो, अतिदानेन खत्तियो।", + "आदाय पुत्तदारञ्‍च, वङ्के वसति पब्बते’’॥", + "‘‘सो चोदितो ब्राह्मणिया, ब्राह्मणो कामगिद्धिमा।", + "अघं तं पटिसेवित्थ, वने वाळमिगाकिण्णे।", + "खग्गदीपिनिसेविते॥", + "‘‘आदाय बेळुवं दण्डं, अग्गिहुत्तं कमण्डलुं।", + "सो पाविसि ब्रहारञ्‍ञं, यत्थ अस्सोसि कामदं॥", + "‘‘तं", + "विक्‍कन्दि सो विप्पनट्ठो, दूरे पन्था अपक्‍कमि॥", + "‘‘ततो", + "वङ्कस्सोरोहणे नट्ठे, इमा गाथा अभासथ’’॥", + "‘‘को राजपुत्तं निसभं, जयन्तमपराजितं।", + "भये खेमस्स दातारं, को मे वेस्सन्तरं विदू॥", + "‘‘यो याचतं पतिट्ठासि, भूतानं धरणीरिव।", + "धरणूपमं महाराजं, को मे वेस्सन्तरं विदू॥", + "‘‘यो याचतं गती आसि, सवन्तीनंव सागरो।", + "सागरूपमं", + "‘‘कल्याणतित्थं", + "पुण्डरीकेहि सञ्छन्‍नं, युत्तं किञ्‍जक्खरेणुना।", + "रहदूपमं", + "‘‘अस्सत्थंव पथे जातं, सीतच्छायं मनोरमं।", + "सन्तानं विसमेतारं, किलन्तानं पटिग्गहं।", + "तथूपमं महाराजं, को मे वेस्सन्तरं विदू॥", + "‘‘निग्रोधंव पथे जातं, सीतच्छायं मनोरमं।", + "सन्तानं विसमेतारं, किलन्तानं पटिग्गहं।", + "तथूपमं महाराजं, को मे वेस्सन्तरं विदू॥", + "‘‘अम्बं इव पथे जातं, सीतच्छायं मनोरमं।", + "सन्तानं", + "तथूपमं महाराजं, को मे वेस्सन्तरं विदू॥", + "‘‘सालं इव पथे जातं, सीतच्छायं मनोरमं।", + "सन्तानं विसमेतारं, किलन्तानं पटिग्गहं।", + "तथूपमं महाराजं, को मे वेस्सन्तरं विदू॥", + "‘‘दुमं इव पथे जातं, सीतच्छायं मनोरमं।", + "सन्तानं विसमेतारं, किलन्तानं पटिग्गहं।", + "तथूपमं महाराजं, को मे वेस्सन्तरं विदू॥", + "‘‘एवञ्‍च", + "अहं जानन्ति यो वज्‍जा, नन्दिं सो जनये मम॥", + "‘‘एवञ्‍च मे विलपतो, पविट्ठस्स ब्रहावने।", + "अहं जानन्ति यो वज्‍जा, ताय सो एकवाचाय।", + "पसवे पुञ्‍ञं अनप्पकं’’॥", + "‘‘तस्स चेतो पटिस्सोसि, अरञ्‍ञे लुद्दको चरं।", + "तुम्हेहि ब्रह्मे पकतो, अतिदानेन खत्तियो।", + "पब्बाजितो सका रट्ठा, वङ्के वसति पब्बते॥", + "‘‘तुम्हेहि ब्रह्मे पकतो, अतिदानेन खत्तियो।", + "आदाय", + "‘‘अकिच्‍चकारी दुम्मेधो, रट्ठा पवनमागतो।", + "राजपुत्तं गवेसन्तो, बको मच्छमिवोदके॥", + "‘‘तस्स", + "अयञ्हि ते मया नुन्‍नो", + "‘‘सिरो ते वज्झयित्वान, हदयं छेत्वा सबन्धनं।", + "पन्थसकुणं", + "‘‘तुय्हं मंसेन मेदेन, मत्थकेन च ब्राह्मण।", + "आहुतिं पग्गहेस्सामि, छेत्वान हदयं तव॥", + "‘‘तं मे सुयिट्ठं सुहुतं, तुय्हं मंसेन ब्राह्मण।", + "न च त्वं राजपुत्तस्स, भरियं पुत्ते च नेस्ससि’’॥", + "‘‘अवज्झो ब्राह्मणो दूतो, चेतपुत्त सुणोहि मे।", + "तस्मा हि दूतं न हन्ति, एस धम्मो सनन्तनो॥", + "‘‘निज्झत्ता सिवयो सब्बे, पिता नं दट्ठुमिच्छति।", + "माता च दुब्बला तस्स, अचिरा चक्खूनि जीयरे॥", + "‘‘तेसाहं पहितो दूतो, चेतपुत्त सुणोहि मे।", + "राजपुत्तं नयिस्सामि, यदि जानासि संस मे॥", + "‘‘पियस्स मे पियो दूतो, पुण्णपत्तं ददामि ते’’।", + "‘‘इमञ्‍च", + "तञ्‍च", + "‘‘एस सेलो महाब्रह्मे, पब्बतो गन्धमादनो।", + "यत्थ वेस्सन्तरो राजा, सह पुत्तेहि सम्मति॥", + "‘‘धारेन्तो ब्राह्मणवण्णं, आसदञ्‍च", + "चम्मवासी छमा सेति, जातवेदं नमस्सति॥", + "‘‘एते नीला पदिस्सन्ति, नानाफलधरा दुमा।", + "उग्गता अब्भकूटाव, नीला अञ्‍जनपब्बता॥", + "‘‘धवस्सकण्णा खदिरा, साला फन्दनमालुवा।", + "सम्पवेधन्ति वातेन, सकिं पीताव माणवा॥", + "‘‘उपरि", + "नज्‍जुहा कोकिलसङ्घा", + "‘‘अव्हयन्तेव गच्छन्तं, साखापत्तसमीरिता।", + "रमयन्तेव आगन्तं, मोदयन्ति निवासिनं।", + "यत्थ वेस्सन्तरो राजा, सह पुत्तेहि सम्मति॥", + "‘‘धारेन्तो ब्राह्मणवण्णं, आसदञ्‍च मसं जटं।", + "चम्मवासी छमा सेति, जातवेदं नमस्सति॥", + "‘‘अम्बा कपित्था पनसा, साला जम्बू विभीतका।", + "हरीतकी आमलका, अस्सत्था बदरानि च॥", + "‘‘चारुतिम्बरुक्खा", + "मधुमधुका थेवन्ति, नीचे पक्‍का चुदुम्बरा॥", + "‘‘पारेवता भवेय्या च, मुद्दिका च मधुत्थिका।", + "मधुं अनेलकं तत्थ, सकमादाय भुञ्‍जरे॥", + "‘‘अञ्‍ञेत्थ", + "अञ्‍ञे आमा च पक्‍का च, भेकवण्णा तदूभयं॥", + "‘‘अथेत्थ हेट्ठा पुरिसो, अम्बपक्‍कानि गण्हति।", + "आमानि चेव पक्‍कानि, वण्णगन्धरसुत्तमे॥", + "‘‘अतेव मे अच्छरियं, हिङ्कारो पटिभाति मं।", + "देवानमिव आवासो, सोभति नन्दनूपमो॥", + "‘‘विभेदिका नाळिकेरा, खज्‍जुरीनं ब्रहावने।", + "मालाव गन्थिता ठन्ति, धजग्गानेव दिस्सरे।", + "नानावण्णेहि पुप्फेति, नभं ताराचितामिव॥", + "‘‘कुटजी कुट्ठतगरा, पाटलियो च पुप्फिता।", + "पुन्‍नागा गिरिपुन्‍नागा, कोविळारा च पुप्फिता॥", + "‘‘उद्दालका सोमरुक्खा, अगरुफल्‍लिया", + "पुत्तजीवा", + "‘‘कुटजा सलळा नीपा", + "साला च पुप्फिता तत्थ, पलालखलसन्‍निभा॥", + "‘‘तस्साविदूरे", + "पदुमुप्पलसञ्छन्‍ना, देवानमिव नन्दने॥", + "‘‘अथेत्थ", + "अभिनादेन्ति पवनं, उतुसम्पुप्फिते दुमे॥", + "‘‘भस्सन्ति मकरन्देहि, पोक्खरे पोक्खरे मधू।", + "अथेत्थ वाता वायन्ति, दक्खिणा अथ पच्छिमा।", + "पदुमकिञ्‍जक्खरेणूहि, ओकिण्णो होति अस्समो॥", + "‘‘थूला सिङ्घाटका चेत्थ, संसादिया पसादिया", + "मच्छकच्छपब्याविद्धा, बहू चेत्थ मुपयानका।", + "मधुं भिसेहि सवति, खिरसप्पिमुळालिभि॥", + "‘‘सुरभी", + "सम्मद्दतेव", + "भमरा पुप्फगन्धेन, समन्ता मभिनादिता॥", + "‘‘अथेत्थ सकुणा सन्ति, नानावण्णा बहू दिजा।", + "मोदन्ति सह भरियाहि, अञ्‍ञमञ्‍ञं पकूजिनो॥", + "‘‘नन्दिका जीवपुत्ता च, जीवपुत्ता पिया च नो।", + "पिया पुत्ता पिया नन्दा, दिजा पोक्खरणीघरा॥", + "‘‘मालाव गन्थिता ठन्ति, धजग्गानेव दिस्सरे।", + "नानावण्णेहि पुप्फेहि, कुसलेहेव सुगन्थिता", + "यत्थ", + "‘‘धारेन्तो ब्राह्मणवण्णं, आसदञ्‍च मसं जटं।", + "चम्मवासी छमा सेति, जातवेदं नमस्सति’’॥", + "‘‘इदञ्‍च मे सत्तुभत्तं, मधुना पटिसंयुतं।", + "मधुपिण्डिका च सुकतायो, सत्तुभत्तं ददामि ते’’॥", + "‘‘तुय्हेव सम्बलं होतु, नाहं इच्छामि सम्बलं।", + "इतोपि ब्रह्मे गण्हाहि, गच्छ ब्रह्मे यथासुखं॥", + "‘‘अयं एकपदी एति, उजुं गच्छति अस्समं।", + "इसीपि अच्‍चुतो तत्थ, पङ्कदन्तो रजस्सिरो।", + "धारेन्तो ब्राह्मणवण्णं, आसदञ्‍च मसं जटं॥", + "‘‘चम्मवासी छमा सेति, जातवेदं नमस्सति।", + "तं त्वं गन्त्वान पुच्छस्सु, सो ते मग्गं पवक्खति’’॥", + "इदं", + "उदग्गचित्तो पक्‍कामि, येनासि अच्‍चुतो इसि॥", + "गच्छन्तो", + "दिस्वान तं भारद्वाजो, सम्मोदि इसिना सह॥", + "‘‘कच्‍चि नु भोतो कुसलं, कच्‍चि भोतो अनामयं।", + "कच्‍चि उञ्छेन यापेसि, कच्‍चि मूलफला बहू॥", + "‘‘कच्‍चि डंसा मकसा च, अप्पमेव सरीसपा।", + "वने", + "‘‘कुसलञ्‍चेव मे ब्रह्मे, अथो ब्रह्मे अनामयं।", + "अथो उञ्छेन यापेमि, अथो मूलफला बहू॥", + "‘‘अथो डंसा मकसा च, अप्पमेव सरीसपा।", + "वने वाळमिगाकिण्णे, हिंसा मय्हं न विज्‍जति॥", + "‘‘बहूनि वस्सपूगानि, अस्समे वसतो मम।", + "नाभिजानामि उप्पन्‍नं, आबाधं अमनोरमं॥", + "‘‘स्वागतं ते महाब्रह्मे, अथो ते अदुरागतं।", + "अन्तो पविस भद्दन्ते, पादे पक्खालयस्सु ते॥", + "‘‘तिन्दुकानि पियालानि, मधुके कासुमारियो।", + "फलानि खुद्दकप्पानि, भुञ्‍ज ब्रह्मे वरं वरं॥", + "‘‘इदम्पि पानीयं सीतं, आभतं गिरिगब्भरा।", + "ततो पिव महाब्रह्मे, सचे त्वं अभिकङ्खसि’’॥", + "‘‘पटिग्गहितं यं दिन्‍नं, सब्बस्स अग्घियं कतं।", + "सञ्‍जयस्स सकं पुत्तं, सिवीहि विप्पवासितं।", + "तमहं दस्सनमागतो, यदि जानासि संस मे’’॥", + "‘‘न", + "मञ्‍ञे भवं पत्थयति, रञ्‍ञो भरियं पतिब्बतं।", + "मञ्‍ञे कण्हाजिनं दासिं, जालिं दासञ्‍च इच्छसि॥", + "‘‘अथ वा तयो मातापुत्ते, अरञ्‍ञा नेतुमागतो।", + "न", + "‘‘अकुद्धरूपोहं", + "साधु दस्सनमरियानं, सन्‍निवासो सदा सुखो॥", + "‘‘अदिट्ठपुब्बो सिविराजा, सिवीहि विप्पवासितो।", + "तमहं दस्सनमागतो, यदि जानासि संस मे’’॥", + "‘‘एस सेलो महाब्रह्मे, पब्बतो गन्धमादनो।", + "यत्थ वेस्सन्तरो राजा, सह पुत्तेहि सम्मति॥", + "‘‘धारेन्तो ब्राह्मणवण्णं, आसदञ्‍च मसं जटं।", + "चम्मवासी छमा सेति, जातवेदं नमस्सति॥", + "‘‘एते नीला पदिस्सन्ति, नानाफलधरा दुमा।", + "उग्गता अब्भकूटाव नीला अञ्‍जनपब्बता॥", + "‘‘धवस्सकण्णा खदिरा, साला फन्दनमालुवा।", + "सम्पवेधन्ति वातेन, सकिं पीताव माणवा॥", + "‘‘उपरि दुमपरियायेसु, सङ्गीतियोव सुय्यरे।", + "नज्‍जुहा कोकिलसङ्घा, सम्पतन्ति दुमा दुमं॥", + "‘‘अव्हयन्तेव गच्छन्तं, साखापत्तसमीरिता।", + "रमयन्तेव आगन्तं, मोदयन्ति निवासिनं।", + "यत्थ वेस्सन्तरो राजा, सह पुत्तेहि सम्मति॥", + "‘‘धारेन्तो ब्राह्मणवण्णं, आसदञ्‍च मसं जटं।", + "चम्मवासी छमा सेति, जातवेदं नमस्सति॥", + "‘‘करेरिमाला", + "सद्दलाहरिता भूमि, न तत्थुद्धंसते रजो॥", + "‘‘मयूरगीवसङ्कासा, तूलफस्ससमूपमा।", + "तिणानि नातिवत्तन्ति, समन्ता चतुरङ्गुला॥", + "‘‘अम्बा जम्बू कपित्था च, नीचे पक्‍का चुदुम्बरा।", + "परिभोगेहि रुक्खेहि, वनं तं रतिवड्ढनं॥", + "‘‘वेळुरियवण्णसन्‍निभं", + "सुचिं सुगन्धं सलिलं, आपो तत्थपि सन्दति॥", + "‘‘तस्साविदूरे पोक्खरणी, भूमिभागे मनोरमे।", + "पदुमुप्पलसञ्छन्‍ना, देवानमिव नन्दने॥", + "‘‘तीणि उप्पलजातानि, तस्मिं सरसि ब्राह्मण।", + "विचित्तं नीलानेकानि, सेता लोहितकानि च॥", + "‘‘खोमाव तत्थ पदुमा, सेतसोगन्धिकेहि च।", + "कलम्बकेहि सञ्छन्‍नो, मुचलिन्दो नाम सो सरो॥", + "‘‘अथेत्थ पदुमा फुल्‍ला, अपरियन्ताव दिस्सरे।", + "गिम्हा हेमन्तिका फुल्‍ला, जण्णुतग्घा उपत्थरा॥", + "‘‘सुरभी सम्पवायन्ति, विचित्तपुप्फसन्थता।", + "भमरा पुप्फगन्धेन, समन्ता मभिनादिता॥", + "‘‘अथेत्थ उदकन्तस्मिं, रुक्खा तिट्ठन्ति ब्राह्मण।", + "कदम्बा पाटली फुल्‍ला, कोविळारा च पुप्फिता॥", + "‘‘अङ्कोला कच्छिकारा च, पारिजञ्‍ञा च पुप्फिता।", + "वारणा", + "‘‘सिरीसा सेतपारिसा", + "निग्गुण्डी सिरीनिग्गुण्डी", + "‘‘पङ्गुरा", + "केतका कणिकारा च, कनवेरा च पुप्फिता॥", + "‘‘अज्‍जुना अज्‍जुकण्णा च, महानामा च पुप्फिता।", + "सुपुप्फितग्गा तिट्ठन्ति, पज्‍जलन्तेव किंसुका॥", + "‘‘सेतपण्णी सत्तपण्णा, कदलियो कुसुम्भरा।", + "धनुतक्‍कारी पुप्फेहि, सीसपावरणानि च॥", + "‘‘अच्छिवा सल्‍लवा", + "सेतगेरु च तगरा, मंसिकुट्ठा कुलावरा॥", + "‘‘दहरा", + "अस्समं उभतो ठन्ति, अग्यागारं समन्ततो॥", + "‘‘अथेत्थ उदकन्तस्मिं, बहुजातो फणिज्‍जको।", + "मुग्गतियो करतियो, सेवालसीसका बहू॥", + "‘‘उद्दापवत्तं", + "दासिमकञ्‍जको", + "‘‘एलम्फुरकसञ्छन्‍ना", + "सत्ताहं धारियमानानं, गन्धो तेसं न छिज्‍जति॥", + "‘‘उभतो", + "इन्दीवरेहि सञ्छन्‍नं, वनं तं उपसोभति॥", + "‘‘अड्ढमासं धारियमानानं, गन्धो तेसं न छिज्‍जति।", + "नीलपुप्फी सेतवारी, पुप्फिता गिरिकण्णिका।", + "कलेरुक्खेहि", + "‘‘सम्मद्दतेव गन्धेन, पुप्फसाखाहि तं वनं।", + "भमरा पुप्फगन्धेन, समन्ता मभिनादिता॥", + "‘‘तीणि कक्‍कारुजातानि, तस्मिं सरसि ब्राह्मण।", + "कुम्भमत्तानि चेकानि, मुरजमत्तानि ता उभो॥", + "‘‘अथेत्थ सासपो बहुको, नादियो", + "असी तालाव तिट्ठन्ति, छेज्‍जा इन्दीवरा बहू॥", + "‘‘अप्फोटा सुरियवल्‍ली च, काळीया", + "असोका मुदयन्ती च, वल्‍लिभो खुद्दपुप्फियो॥", + "‘‘कोरण्डका अनोजा च, पुप्फिता नागमल्‍लिका", + "रुक्खमारुय्ह तिट्ठन्ति, फुल्‍ला किंसुकवल्‍लियो॥", + "‘‘कटेरुहा", + "निलिया सुमना भण्डी, सोभति पदुमुत्तरो॥", + "‘‘पाटली समुद्दकप्पासी, कणिकारा च पुप्फिता।", + "हेमजालाव दिस्सन्ति, रुचिरग्गि सिखूपमा॥", + "‘‘यानि तानि च पुप्फानि, थलजानुदकानि च।", + "सब्बानि", + "‘‘अथस्सा पोक्खरणिया, बहुका वारिगोचरा।", + "रोहिता नळपी", + "‘‘मधु च मधुलट्ठि च, तालिसा च पियङ्गुका।", + "कुटन्दजा भद्दमुत्ता", + "‘‘सुरभी", + "पद्मका नरदा कुट्ठा, झामका च हरेणुका॥", + "‘‘हलिद्दका गन्धसिला, हिरिवेरा च गुग्गुला।", + "विभेदिका चोरका कुट्ठा, कप्पुरा च कलिङ्गुका॥", + "‘‘अथेत्थ सीहब्यग्घा च, पुरिसालू च हत्थियो।", + "एणेय्या पसदा चेव, रोहिच्‍चा सरभा मिगा॥", + "‘‘कोट्ठसुणा सुणोपि च, तुलिया नळसन्‍निभा।", + "चामरी चलनी लङ्घी, झापिता मक्‍कटा पिचु॥", + "‘‘कक्‍कटा कटमाया च, इक्‍का गोणसिरा बहू।", + "खग्गा वराहा नकुला, काळकेत्थ बहूतसो॥", + "‘‘महिंसा सोणसिङ्गाला, पम्पका च समन्ततो।", + "आकुच्छा पचलाका च, चित्रका चापि दीपियो॥", + "‘‘पेलका च विघासादा, सीहा गोगणिसादका।", + "अट्ठपादा च मोरा च, भस्सरा च कुकुत्थका॥", + "‘‘चङ्कोरा", + "बका बलाका नज्‍जुहा, दिन्दिभा कुञ्‍जवाजिता", + "‘‘ब्यग्घिनसा", + "कपिञ्‍जरा तित्तिरायो, कुला च पटिकुत्थका॥", + "‘‘मन्दालका चेलकेटु, भण्डुतित्तिरनामका।", + "चेलावका पिङ्गलायो", + "‘‘करविया च सग्गा च, उहुङ्कारा च कुक्‍कुहा।", + "नानादिजगणाकिण्णं, नानासरनिकूजितं॥", + "‘‘अथेत्थ सकुणा सन्ति, नीलका", + "मोदन्ति सह भरियाहि, अञ्‍ञमञ्‍ञं पकूजिनो॥", + "‘‘अथेत्थ सकुणा सन्ति, दिजा मञ्‍जुस्सरा सिता।", + "सेतच्छिकुटा भद्रक्खा, अण्डजा चित्रपेखुणा॥", + "‘‘अथेत्थ सकुणा सन्ति, दिजा मञ्‍जुस्सरा सिता।", + "सिखण्डी नीलगीवाहि, अञ्‍ञमञ्‍ञं पकूजिनो॥", + "‘‘कुकुत्थका कुळीरका, कोट्ठा पोक्खरसातका।", + "कालामेय्या बलियक्खा, कदम्बा सुवसाळिका॥", + "‘‘हलिद्दा", + "वारणा भिङ्गराजा च, कदम्बा सुवकोकिला॥", + "‘‘उक्‍कुसा कुररा हंसा, आटा परिवदेन्तिका।", + "पाकहंसा", + "‘‘पारेवता रविहंसा, चक्‍कवाका नदीचरा।", + "वारणाभिरुदा रम्मा, उभो कालूपकूजिनो॥", + "‘‘अथेत्थ सकुणा सन्ति, नानावण्णा बहू दिजा।", + "मोदन्ति सह भरियाहि, अञ्‍ञमञ्‍ञं पकूजिनो॥", + "‘‘अथेत्थ सकुणा सन्ति, नानावण्णा बहू दिजा।", + "सब्बे मञ्‍जू निकूजन्ति, मुचलिन्दमुभतोसरं॥", + "‘‘अथेत्थ सकुणा सन्ति, करविया नाम ते दिजा", + "मोदन्ति सह भरियाहि, अञ्‍ञमञ्‍ञं पकूजिनो॥", + "‘‘अथेत्थ", + "सब्बे मञ्‍जू निकूजन्ति, मुचलिन्दमुभतोसरं॥", + "‘‘एणेय्यपसदाकिण्णं, नागसंसेवितं वनं।", + "नानालताहि सञ्छन्‍नं, कदलीमिगसेवितं॥", + "‘‘अथेत्थ सासपो बहुको", + "सालि अकट्ठपाको च, उच्छु तत्थ अनप्पको॥", + "‘‘अयं एकपदी एति, उजुं गच्छति अस्समं।", + "खुदं", + "यत्थ वेस्सन्तरो राजा, सह पुत्तेहि सम्मति॥", + "‘‘धारेन्तो ब्राह्मणवण्णं, आसदञ्‍च मसं जटं।", + "चम्मवासी छमा सेति, जातवेदं नमस्सति’’॥", + "इदं", + "उदग्गचित्तो पक्‍कामि, यत्थ वेस्सन्तरो अहु’’॥", + "‘‘उट्ठेहि", + "ब्राह्मणं विय पस्सामि, नन्दियो माभिकीररे’’॥", + "‘‘अहम्पि तात पस्सामि, यो सो ब्रह्माव दिस्सति।", + "अद्धिको विय", + "‘‘कच्‍चि नु भोतो कुसलं, कच्‍चि भोतो अनामयं।", + "कच्‍चि उञ्छेन यापेथ, कच्‍चि मूलफला बहू॥", + "‘‘कच्‍चि डंसा मकसा च, अप्पमेव सरीसपा।", + "वने वाळमिगाकिण्णे, कच्‍चि हिंसा न विज्‍जति’’॥", + "‘‘कुसलञ्‍चेव नो ब्रह्मे, अथो ब्रह्मे अनामयं।", + "अथो उञ्छेन यापेम, अथो मूलफला बहू॥", + "‘‘अथो", + "वने वाळमिगाकिण्णे, हिंसा अम्हं", + "‘‘सत्त नो मासे वसतं, अरञ्‍ञे जीवसोकिनं", + "इदम्पि पठमं पस्साम, ब्राह्मणं देववण्णिनं।", + "आदाय वेळुवं दण्डं, अग्गिहुत्तं कमण्डलुं॥", + "‘‘स्वागतं ते महाब्रह्मे, अथो ते अदुरागतं।", + "अन्तो पविस भद्दन्ते, पादे पक्खालयस्सु ते॥", + "‘‘तिन्दुकानि", + "फलानि खुद्दकप्पानि, भुञ्‍ज ब्रह्मे वरं वरं॥", + "‘‘इदम्पि पानीयं सीतं, आभतं गिरिगब्भरा।", + "ततो पिव महाब्रह्मे, सचे त्वं अभिकङ्खसि॥", + "‘‘अथ त्वं केन वण्णेन, केन वा पन हेतुना।", + "अनुप्पत्तो ब्रहारञ्‍ञं, तं मे अक्खाहि पुच्छितो’’॥", + "‘‘यथा वारिवहो पूरो, सब्बकालं न खीयति।", + "एवं तं याचितागच्छिं, पुत्ते मे देहि याचितो’’॥", + "‘‘ददामि न विकम्पामि, इस्सरो नय ब्राह्मण।", + "पातो गता राजपुत्ती, सायं उञ्छातो एहिति॥", + "‘‘एकरत्तिं", + "तस्सा न्हाते उपघाते, अथ ने मालधारिने॥", + "‘‘एकरत्तिं वसित्वान, पातो गच्छसि ब्राह्मण।", + "नानापुप्फेहि सञ्छन्‍ने, नानागन्धेहि भूसिते।", + "नानामूलफलाकिण्णे, गच्छ स्वादाय ब्राह्मण’’॥", + "‘‘न वासमभिरोचामि, गमनं मय्ह रुच्‍चति।", + "अन्तरायोपि मे अस्स, गच्छञ्‍ञेव रथेसभ॥", + "‘‘न हेता याचयोगी नं, अन्तरायस्स कारिया।", + "इत्थियो मन्तं", + "‘‘सद्धाय", + "अन्तरायम्पि", + "‘‘आमन्तयस्सु ते पुत्ते, मा ते मातरमद्दसुं।", + "सद्धाय दानं ददतो, एवं पुञ्‍ञं पवड्ढति॥", + "‘‘आमन्तयस्सु ते पुत्ते, मा ते मातरमद्दसुं।", + "मादिसस्स धनं दत्वा, राज सग्गं गमिस्ससि’’॥", + "‘‘सचे त्वं निच्छसे दट्ठुं, मम भरियं पतिब्बतं।", + "अय्यकस्सपि दस्सेहि, जालिं कण्हाजिनं चुभो॥", + "‘‘इमे कुमारे दिस्वान, मञ्‍जुके पियभाणिने।", + "पतीतो सुमनो वित्तो, बहुं दस्सति ते धनं’’॥", + "‘‘अच्छेदनस्स भायामि, राजपुत्त सुणोहि मे।", + "राजदण्डाय मं दज्‍जा, विक्‍किणेय्य हनेय्य वा।", + "जिनो धनञ्‍च दासे च, गारय्हस्स ब्रह्मबन्धुया’’॥", + "‘‘इमे कुमारे दिस्वान, मञ्‍जुके पियभाणिने।", + "धम्मे ठितो महाराजा, सिवीनं रट्ठवड्ढनो।", + "लद्धा पीतिसोमनस्सं, बहुं दस्सति ते धनं’’॥", + "‘‘नाहं तम्पि करिस्सामि, यं मं त्वं अनुसाससि।", + "दारकेव अहं नेस्सं, ब्राह्मण्या परिचारके’’॥", + "‘‘ततो कुमारा ब्यथिता", + "तेन तेन पधाविंसु, जाली कण्हाजिना चुभो’’॥", + "‘‘एहि", + "हदयं", + "‘‘याना नावा च मे होथ, अचला भवसागरे।", + "जातिपारं तरिस्सामि, सन्तारेस्सं सदेवकं’’॥", + "‘‘एहि अम्म पियधीति, पूरेथ मम पारमिं", + "हदयं मेभिसिञ्‍चेथ, करोथ वचनं मम॥", + "‘‘याना", + "जातिपारं तरिस्सामि, उद्धरिस्सं सदेवकं’’॥", + "‘‘ततो कुमारे आदाय, जालिं कण्हाजिनं चुभो।", + "ब्राह्मणस्स अदा दानं, सिवीनं रट्ठवड्ढनो॥", + "‘‘ततो कुमारे आदाय, जालिं कण्हाजिनं चुभो।", + "ब्राह्मणस्स अदा वित्तो, पुत्तके दानमुत्तमं॥", + "‘‘तदासि यं भिंसनकं, तदासि लोमहंसनं।", + "यं कुमारे पदिन्‍नम्हि, मेदनी सम्पकम्पथ॥", + "‘‘तदासि यं भिंसनकं, तदासि लोमहंसनं।", + "यं पञ्‍जलिकतो राजा, कुमारे सुखवच्छिते।", + "ब्राह्मणस्स अदा दानं, सिवीनं रट्ठवड्ढनो’’॥", + "‘‘ततो सो ब्राह्मणो लुद्दो, लतं दन्तेहि छिन्दिय।", + "लताय हत्थे बन्धित्वा, लताय अनुमज्‍जथ", + "‘‘ततो सो रज्‍जुमादाय, दण्डञ्‍चादाय ब्राह्मणो।", + "आकोटयन्तो", + "‘‘ततो कुमारा पक्‍कामुं, ब्राह्मणस्स पमुञ्‍चिय।", + "अस्सुपुण्णेहि नेत्तेहि, पितरं सो उदिक्खति॥", + "‘‘वेधमस्सत्थपत्तंव, पितु पादानि वन्दति।", + "पितु पादानि वन्दित्वा, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘‘अम्मा च तात निक्खन्ता, त्वञ्‍च नो तात दस्ससि।", + "याव अम्मम्पि पस्सेमु, अथ नो तात दस्ससि॥", + "‘‘अम्मा च तात निक्खन्ता, त्वञ्‍च नो तात दस्ससि।", + "मा नो त्वं तात अददा, याव अम्मापि एतु नो।", + "तदायं ब्राह्मणो कामं, विक्‍किणातु हनातु वा॥", + "‘‘बलङ्कपादो", + "दीघुत्तरोट्ठो चपलो, कळारो भग्गनासको॥", + "‘‘कुम्भोदरो", + "लोहमस्सु हरितकेसो, वलीनं तिलकाहतो॥", + "‘‘पिङ्गलो च विनतो च, विकटो च ब्रहा खरो।", + "अजिनानि च सन्‍नद्धो, अमनुस्सो भयानको॥", + "‘‘मनुस्सो उदाहु यक्खो, मंसलोहितभोजनो।", + "गामा अरञ्‍ञमागम्म, धनं तं तात याचति॥", + "‘‘नीयमाने पिसाचेन, किं नु तात उदिक्खसि।", + "अस्मा नून ते हदयं, आयसं दळ्हबन्धनं॥", + "‘‘यो", + "‘‘इधेव अच्छतं कण्हा, न सा जानाति किस्मिञ्‍चि।", + "मिगीव खीरसम्मत्ता, यूथा हीना पकन्दति॥", + "‘‘न मे इदं तथा दुक्खं, लब्भा हि पुमुना इदं।", + "यञ्‍च अम्मं न पस्सामि, तं मे दुक्खतरं इतो॥", + "‘‘न मे इदं तथा दुक्खं, लब्भा हि पुमुना इदं।", + "यञ्‍च तातं न पस्सामि, तं मे दुक्खतरं इतो॥", + "‘‘सा नून कपणा अम्मा, चिररत्ताय रुच्छति", + "कण्हाजिनं अपस्सन्ती, कुमारिं चारुदस्सनिं॥", + "‘‘सो नून कपणो तातो, चिररत्ताय रुच्छति।", + "कण्हाजिनं अपस्सन्तो, कुमारिं चारुदस्सनिं॥", + "‘‘सा नून कपणा अम्मा, चिरं रुच्छति अस्समे।", + "कण्हाजिनं अपस्सन्ती, कुमारिं चारुदस्सनिं॥", + "‘‘सो नून कपणो तातो, चिरं रुच्छति अस्समे।", + "कण्हाजिनं अपस्सन्तो, कुमारिं चारुदस्सनिं॥", + "‘‘सा नून कपणा अम्मा, चिररत्ताय रुच्छति।", + "अड्ढरत्ते व रत्ते वा, नदीव अवसुच्छति॥", + "‘‘सो", + "अड्ढरत्ते व रत्ते वा, नदीव अवसुच्छति॥", + "‘‘इमे", + "विविधानि रुक्खजातानि, तानि अज्‍ज जहामसे॥", + "‘‘अस्सत्था पनसा चेमे, निग्रोधा च कपित्थना।", + "विविधानि फलजातानि, तानि अज्‍ज जहामसे॥", + "‘‘इमे तिट्ठन्ति आरामा, अयं सीतूदका", + "यत्थस्सु पुब्बे कीळाम, तानि अज्‍ज जहामसे॥", + "‘‘विविधानि पुप्फजातानि, अस्मिं उपरिपब्बते।", + "यानस्सु पुब्बे धारेम, तानि अज्‍ज जहामसे॥", + "‘‘विविधानि फलजातानि, अस्मिं उपरिपब्बते।", + "यानस्सु पुब्बे भुञ्‍जाम, तानि अज्‍ज जहामसे॥", + "‘‘इमे नो हत्थिका अस्सा, बलिबद्दा च नो इमे।", + "येहिस्सु पुब्बे कीळाम, तानि अज्‍ज जहामसे’’॥", + "‘‘नीयमाना कुमारा ते, पितरं एतदब्रवुं।", + "अम्मं आरोग्यं वज्‍जासि, त्वञ्‍च तात सुखी भव॥", + "‘‘इमे नो हत्थिका अस्सा, बलिबद्दा च नो इमे।", + "तानि अम्माय दज्‍जेसि, सोकं तेहि विनेस्सति॥", + "‘‘इमे नो हत्थिका अस्सा, बलिबद्दा च नो इमे।", + "तानि अम्मा उदिक्खन्ती, सोकं पटिविनेस्सति॥", + "‘‘ततो वेस्सन्तरो राजा, दानं दत्वान खत्तियो।", + "पण्णसालं पविसित्वा, कलुनं परिदेवयि’’॥", + "‘‘कं", + "सायं संवेसनाकाले, को ने दस्सति भोजनं॥", + "‘‘कं न्वज्‍ज छाता तसिता, उपरुच्छन्ति दारका।", + "सायं संवेसनाकाले, अम्मा छातम्ह देथ नो॥", + "‘‘कथं", + "सन्ता सूनेहि पादेहि, को ने हत्थे गहेस्सति॥", + "‘‘कथं नु सो न लज्‍जेय्य, सम्मुखा पहरं मम।", + "अदूसकानं पुत्तानं, अलज्‍जी वत ब्राह्मणो॥", + "‘‘योपि मे दासिदासस्स, अञ्‍ञो वा पन पेसियो।", + "तस्सापि सुविहीनस्स, को लज्‍जी पहरिस्सति॥", + "‘‘वारिजस्सेव", + "अक्‍कोसति पहरति, पिये पुत्ते अपस्सतो॥", + "‘‘अदु चापं गहेत्वान, खग्गं बन्धिय वामतो।", + "आनेस्सामि सके पुत्ते, पुत्तानञ्हि वधो दुखो॥", + "‘‘अट्ठानमेतं", + "सतञ्‍च धम्ममञ्‍ञाय, को दत्वा अनुतप्पति’’॥", + "‘‘सच्‍चं किरेवमाहंसु, नरा एकच्‍चिया इध।", + "यस्स नत्थि सका माता, यथा नत्थि", + "‘‘एहि कण्हे मरिस्साम, नत्थत्थो जीवितेन नो।", + "दिन्‍नम्हाति", + "‘‘इमे ते जम्बुका रुक्खा, वेदिसा सिन्दुवारका।", + "विविधानि रुक्खजातानि, तानि कण्हे जहामसे॥", + "‘‘अस्सत्था पनसा चेमे, निग्रोधा च कपित्थना।", + "विविधानि फलजातानि, तानि कण्हे जहामसे॥", + "‘‘इमे तिट्ठन्ति आरामा, अयं सीतूदका नदी।", + "यत्थस्सु पुब्बे कीळाम, तानि कण्हे जहामसे॥", + "‘‘विविधानि पुप्फजातानि, अस्मिं उपरिपब्बते।", + "यानस्सु पुब्बे धारेम, तानि कण्हे जहामसे॥", + "‘‘विविधानि", + "यानस्सु पुब्बे भुञ्‍जाम, तानि कण्हे जहामसे॥", + "‘‘इमे नो हत्थिका अस्सा, बलिबद्दा च नो इमे।", + "येहिस्सु पुब्बे कीळाम, तानि कण्हे जहामसे’’॥", + "‘‘नीयमाना कुमारा ते, ब्राह्मणस्स पमुञ्‍चिय।", + "तेन तेन पधाविंसु, जाली कण्हाजिना चुभो’’॥", + "‘‘ततो सो रज्‍जुमादाय, दण्डञ्‍चादाय ब्राह्मणो।", + "आकोटयन्तो ते नेति, सिविराजस्स पेक्खतो’’॥", + "‘‘तं तं कण्हाजिनावोच, अयं मं तात ब्राह्मणो।", + "लट्ठिया पटिकोटेति, घरे जातंव दासियं॥", + "‘‘न", + "यक्खो", + "नीयमाने पिसाचेन, किं नु तात उदिक्खसि’’॥", + "‘‘इमे नो पादका दुक्खा, दीघो चद्धा सुदुग्गमो।", + "नीचे चोलम्बते सूरियो, ब्राह्मणो च धारेति", + "‘‘ओकन्दामसे", + "सरस्स सिरसा वन्दाम, सुपतित्थे च आपके", + "‘‘तिणलतानि ओसध्यो, पब्बतानि वनानि च।", + "अम्मं आरोग्यं वज्‍जाथ, अयं नो नेति ब्राह्मणो॥", + "‘‘वज्‍जन्तु भोन्तो अम्मञ्‍च, मद्दिं अस्माक मातरं।", + "सचे अनुपतितुकामासि, खिप्पं अनुपतियासि नो॥", + "‘‘अयं एकपदी एति, उजुं गच्छति अस्समं।", + "तमेवानुपतेय्यासि, अपि पस्सेसि ने लहुं॥", + "‘‘अहो वत रे जटिनी, वनमूलफलहारिके", + "सुञ्‍ञं दिस्वान अस्समं, तं ते दुक्खं भविस्सति॥", + "‘‘अतिवेलं", + "या नो बद्धे न जानासि, ब्राह्मणेन धनेसिना॥", + "‘‘अच्‍चायिकेन लुद्देन, यो नो गावोव सुम्भति।", + "अपज्‍ज अम्मं पस्सेमु, सायं उञ्छातो आगतं॥", + "‘‘दज्‍जा अम्मा ब्राह्मणस्स, फलं खुद्देन मिस्सितं।", + "तदायं", + "‘‘सूना च वत नो पादा, बाळ्हं धारेति ब्राह्मणो।", + "इति तत्थ विलपिंसु, कुमारा मातुगिद्धिनो’’॥", + "‘‘तेसं लालप्पितं सुत्वा, तयो वाळा वने मिगा।", + "सीहो ब्यग्घो च दीपि च, इदं वचनमब्रवुं॥", + "‘‘मा", + "मा हेवम्हाक निब्भोगे, हेठयित्थ वने मिगा॥", + "‘‘सीहो च नं विहेठेय्य, ब्यग्घो दीपि च लक्खणं।", + "नेव जालीकुमारस्स, कुतो कण्हाजिना सिया।", + "उभयेनेव जीयेथ, पतिं पुत्ते च लक्खणा’’॥", + "‘‘खणित्तिकं मे पतितं, दक्खिणक्खि च फन्दति।", + "अफला फलिनो रुक्खा, सब्बा मुय्हन्ति मे दिसा॥", + "‘‘तस्सा सायन्हकालस्मिं, अस्समागमनं पति।", + "अत्थङ्गतम्हि सूरिये, वाळा पन्थे उपट्ठहुं॥", + "‘‘नीचे चोलम्बते सूरियो, दूरे च वत अस्समो।", + "यञ्‍च नेसं इतो हस्सं", + "‘‘सो नून खत्तियो एको, पण्णसालाय अच्छति।", + "तोसेन्तो दारके छाते, ममं दिस्वा अनायतिं॥", + "‘‘ते", + "सायं", + "‘‘ते नून पुत्तका मय्हं, कपणाय वराकिया।", + "सायं संवेसनाकाले, वारिपीताव अच्छरे॥", + "‘‘ते नून पुत्तका मय्हं, कपणाय वराकिया।", + "पच्‍चुग्गता मं तिट्ठन्ति, वच्छा बालाव मातरं॥", + "‘‘ते नून पुत्तका मय्हं, कपणाय वराकिया।", + "पच्‍चुग्गता मं तिट्ठन्ति, हंसावुपरिपल्‍लले॥", + "‘‘ते नून पुत्तका मय्हं, कपणाय वराकिया।", + "पच्‍चुग्गता मं तिट्ठन्ति, अस्समस्साविदूरतो॥", + "‘‘एकायनो एकपथो, सरा सोब्भा च पस्सतो।", + "अञ्‍ञं मग्गं न पस्सामि, येन गच्छेय्य अस्समं॥", + "‘‘मिगा नमत्थु राजानो, काननस्मिं महब्बला।", + "धम्मेन भातरो होथ, मग्गं मे देथ याचिता॥", + "‘‘अवरुद्धस्साहं भरिया, राजपुत्तस्स सिरीमतो।", + "तं चाहं नातिमञ्‍ञामि, रामं सीतावनुब्बता॥", + "‘‘तुम्हे", + "अहञ्‍च पुत्ते पस्सेय्यं, जालिं कण्हाजिनं चुभो॥", + "‘‘बहुं चिदं मूलफलं, भक्खो चायं अनप्पको।", + "ततो उपड्ढं दस्सामि, मग्गं मे देथ याचिता॥", + "‘‘राजपुत्ती च नो माता, राजपुत्तो च नो पिता।", + "धम्मेन", + "‘‘तस्सा लालप्पमानाय, बहुं कारुञ्‍ञसञ्हितं।", + "सुत्वा नेलपतिं वाचं, वाळा पन्था अपक्‍कमुं’’॥", + "‘‘इमम्हि नं पदेसम्हि, पुत्तका पंसुकुण्ठिता।", + "पच्‍चुग्गता मं तिट्ठन्ति, वच्छा बालाव मातरं॥", + "‘‘इमम्हि", + "पच्‍चुग्गता मं तिट्ठन्ति, हंसावुपरिपल्‍लले॥", + "‘‘इमम्हि नं पदेसम्हि, पुत्तका पंसुकुण्ठिता।", + "पच्‍चुग्गता मं तिट्ठन्ति, अस्समस्साविदूरतो॥", + "‘‘द्वे मिगा विय", + "आनन्दिनो पमुदिता, वग्गमानाव कम्परे।", + "त्यज्‍ज पुत्ते न पस्सामि, जालिं कण्हाजिनं चुभो॥", + "‘‘छकलीव मिगी छापं, पक्खी मुत्ताव पञ्‍जरा।", + "ओहाय पुत्ते निक्खमिं, सीहीवामिसगिद्धिनी।", + "त्यज्‍ज पुत्ते न पस्सामि, जालिं कण्हाजिनं चुभो॥", + "‘‘इदं नेसं पदक्‍कन्तं, नागानमिव पब्बते।", + "चितका परिकिण्णायो, अस्समस्साविदूरतो।", + "त्यज्‍ज पुत्ते न पस्सामि, जालिं कण्हाजिनं चुभो॥", + "‘‘वालिकायपि ओकिण्णा, पुत्तका पंसुकुण्ठिता।", + "समन्ता मभिधावन्ति, ते न पस्सामि दारके॥", + "‘‘ये", + "त्यज्‍ज पुत्ते न पस्सामि, जालिं कण्हाजिनं चुभो॥", + "‘‘छकलिंव मिगिं छापा, पच्‍चुग्गन्तुन मातरं।", + "दूरे मं पविलोकेन्ति", + "‘‘इदं", + "त्यज्‍ज पुत्ते न पस्सामि, जालिं कण्हाजिनं चुभो॥", + "‘‘थना च मय्हिमे पूरा, उरो च सम्पदालति।", + "त्यज्‍ज पुत्ते न पस्सामि, जालिं कण्हाजिनं चुभो॥", + "‘‘उच्छङ्गेको विचिनाति, थनमेकावलम्बति।", + "त्यज्‍ज पुत्ते न पस्सामि, जालिं कण्हाजिनं चुभो॥", + "‘‘यस्सु", + "‘‘अयं सो अस्समो पुब्बे, समज्‍जो पटिभाति मं।", + "त्यज्‍ज पुत्ते अपस्सन्त्या, भमते विय अस्समो॥", + "‘‘किमिदं अप्पसद्दोव, अस्समो पटिभाति मं।", + "काकोलापि न वस्सन्ति, मता मे नून दारका॥", + "‘‘किमिदं अप्पसद्दोव, अस्समो पटिभाति मं।", + "सकुणापि न वस्सन्ति, मता मे नून दारका॥", + "‘‘किमिदं तुण्हिभूतोसि, अपि रत्तेव मे मनो।", + "काकोलापि न वस्सन्ति, मता मे नून दारका॥", + "‘‘किमिदं", + "सकुणापि न वस्सन्ति, मता मे नून दारका॥", + "‘‘कच्‍चि नु मे अय्यपुत्त, मिगा खादिंसु दारके।", + "अरञ्‍ञे इरिणे विवने, केन नीता मे दारका॥", + "‘‘अदु ते पहिता दूता, अदु सुत्ता पियंवदा।", + "अदु बहि नो निक्खन्ता, खिड्डासु पसुता नु ते॥", + "‘‘नेवासं केसा दिस्सन्ति, हत्थपादा च जालिनो।", + "सकुणानञ्‍च ओपातो, केन नीता मे दारका॥", + "‘‘इदं ततो दुक्खतरं, सल्‍लविद्धो यथा वणो।", + "त्यज्‍ज पुत्ते न पस्सामि, जालिं कण्हाजिनं चुभो॥", + "‘‘इदम्पि दुतियं सल्‍लं, कम्पेति हदयं मम।", + "यञ्‍च पुत्ते न पस्सामि, त्वञ्‍च मं नाभिभाससि॥", + "‘‘अज्‍जेव", + "मञ्‍ञे ओक्‍कन्तसन्तं", + "‘‘नून", + "पातो गतासि उञ्छाय, किमिदं सायमागता’’॥", + "‘‘ननु", + "सीहस्सपि नदन्तस्स, ब्यग्घस्स च निकुज्‍जितं॥", + "‘‘अहु पुब्बनिमित्तं मे, विचरन्त्या ब्रहावने।", + "खणित्तो मे हत्था पतितो, उग्गीवञ्‍चापि", + "‘‘तदाहं", + "सब्बदिसा नमस्सिस्सं, अपि सोत्थि इतो सिया॥", + "‘‘मा हेव नो राजपुत्तो, हतो सीहेन दीपिना।", + "दारका वा परामट्ठा, अच्छकोकतरच्छिहि॥", + "‘‘सीहो ब्यग्घो च दीपि च, तयो वाळा वने मिगा।", + "ते मं परियावरुं मग्गं, तेन सायम्हि आगता॥", + "‘‘अहं पतिञ्‍च पुत्ते च, आचेरमिव माणवो।", + "अनुट्ठिता दिवारत्तिं, जटिनी ब्रह्मचारिनी॥", + "‘‘अजिनानि परिदहित्वा, वनमूलफलहारिया।", + "विचरामि दिवारत्तिं, तुम्हं कामा हि पुत्तका॥", + "‘‘अहं सुवण्णहलिद्दिं, आभतं पण्डुबेळुवं।", + "रुक्खपक्‍कानि चाहासिं, इमे वो पुत्त कीळना॥", + "‘‘इमं मूलाळिवत्तकं, सालुकं चिञ्‍चभेदकं।", + "भुञ्‍ज खुद्देहि संयुत्तं, सह पुत्तेहि खत्तिय॥", + "‘‘पदुमं जालिनो देहि, कुमुदञ्‍च कुमारिया।", + "मालिने पस्स नच्‍चन्ते, सिवि पुत्तानि अव्हय॥", + "‘‘ततो कण्हाजिनायपि, निसामेहि रथेसभ।", + "मञ्‍जुस्सराय वग्गुया, अस्समं उपयन्तिया", + "‘‘समानसुखदुक्खम्हा, रट्ठा पब्बाजिता उभो।", + "अपि", + "‘‘समणे", + "अहं लोके अभिस्सपिं, सीलवन्ते बहुस्सुते।", + "त्यज्‍ज पुत्ते न पस्सामि, जालिं कण्हाजिनं चुभो’’॥", + "‘‘इमे", + "विविधानि रुक्खजातानि, ते कुमारा न दिस्सरे॥", + "‘‘अस्सत्था पनसा चेमे, निग्रोधा च कपित्थना।", + "विविधानि फलजातानि, ते कुमारा न दिस्सरे॥", + "‘‘इमे तिट्ठन्ति आरामा, अयं सीतूदका नदी।", + "यत्थस्सु पुब्बे कीळिंसु, ते कुमारा न दिस्सरे॥", + "‘‘विविधानि पुप्फजातानि, अस्मिं उपरिपब्बते।", + "यानस्सु पुब्बे धारिंसु, ते कुमारा न दिस्सरे॥", + "‘‘विविधानि फलजातानि, अस्मिं उपरिपब्बते।", + "यानस्सु पुब्बे भुञ्‍जिंसु, ते कुमारा न दिस्सरे॥", + "‘‘इमे ते हत्थिका अस्सा, बलिबद्दा च ते इमे।", + "येहिस्सु पुब्बे कीळिंसु, ते कुमारा न दिस्सरे’’॥", + "‘‘इमे सामा ससोलूका, बहुका कदलीमिगा।", + "येहिस्सु पुब्बे कीळिंसु, ते कुमारा न दिस्सरे॥", + "‘‘इमे हंसा च कोञ्‍चा च, मयूरा चित्रपेखुणा।", + "येहिस्सु पुब्बे कीळिंसु, ते कुमारा न दिस्सरे’’॥", + "‘‘इमा", + "यत्थस्सु पुब्बे कीळिंसु, ते कुमारा न दिस्सरे॥", + "‘‘इमा ता पोक्खरणी रम्मा, चक्‍कवाकूपकूजिता।", + "मन्दालकेहि सञ्छन्‍ना, पदुमुप्पलकेहि च।", + "यत्थस्सु पुब्बे कीळिंसु, ते कुमारा न दिस्सरे॥", + "‘‘न ते कट्ठानि भिन्‍नानि, न ते उदकमाहतं।", + "अग्गिपि ते न हापितो, किं नु मन्दोव झायसि॥", + "‘‘पियो", + "त्यज्‍ज पुत्ते न पस्सामि, जालिं कण्हाजिनं चुभो’’॥", + "‘‘न खो नो देव पस्सामि, येन ते नीहता मता।", + "काकोलापि न वस्सन्ति, मता मे नून दारका॥", + "‘‘न खो नो देव पस्सामि, येन ते नीहता मता।", + "सकुणापि न वस्सन्ति, मता मे नून दारका’’॥", + "‘‘सा", + "पुनदेवस्समं गन्त्वा, रोदि सामिकसन्तिके", + "‘‘‘न खो नो देव पस्सामि, येन ते नीहता मता।", + "काकोलापि न वस्सन्ति, मता मे नून दारका॥", + "‘‘‘न खो नो देव पस्सामि, येन ते नीहता मता।", + "सकुणापि न वस्सन्ति, मता मे नून दारका॥", + "‘‘‘न खो नो देव पस्सामि, येन ते नीहता मता।", + "विचरन्ति", + "‘‘इति मद्दी वरारोहा, राजपुत्ती यसस्सिनी।", + "बाहा पग्गय्ह कन्दित्वा, तत्थेव पतिता छमा’’॥", + "‘‘तमज्झपत्तं राजपुत्तिं, उदकेनाभिसिञ्‍चथ।", + "अस्सत्थं नं विदित्वान, अथ नं एतदब्रवि’’॥", + "‘‘आदियेनेव ते मद्दि, दुक्खं नक्खातुमिच्छिसं।", + "दलिद्दो याचको वुड्ढो, ब्राह्मणो घरमागतो॥", + "‘‘तस्स दिन्‍ना मया पुत्ता, मद्दि मा भायि अस्सस।", + "मं पस्स मद्दि मा पुत्ते, मा बाळ्हं परिदेवसि।", + "‘‘पुत्ते पसुञ्‍च धञ्‍ञञ्‍च, यञ्‍च अञ्‍ञं घरे धनं।", + "दज्‍जा सप्पुरिसो दानं, दिस्वा याचकमागतं।", + "अनुमोदाहि मे मद्दि, पुत्तके दानमुत्तमं’’॥", + "‘‘अनुमोदामि", + "दत्वा चित्तं पसादेहि, भिय्यो दानं ददो भव॥", + "‘‘यो त्वं मच्छेरभूतेसु, मनुस्सेसु जनाधिप।", + "ब्राह्मणस्स अदा दानं, सिवीनं रट्ठवड्ढनो’’॥", + "‘‘निन्‍नादिता ते पथवी, सद्दो ते तिदिवङ्गतो।", + "समन्ता विज्‍जुता आगुं, गिरीनंव पतिस्सुता॥", + "‘‘तस्स ते अनुमोदन्ति, उभो नारदपब्बता।", + "इन्दो", + "सब्बे देवानुमोदन्ति, तावतिंसा सइन्दका॥", + "‘‘इति", + "वेस्सन्तरस्स अनुमोदि, पुत्तके दानमुत्तमं’’॥", + "ततो रत्या विवसाने, सूरियस्सुग्गमनं पति।", + "सक्‍को ब्राह्मणवण्णेन, पातो तेसं अदिस्सथ॥", + "‘‘कच्‍चि नु भोतो कुसलं, कच्‍चि भोतो अनामयं।", + "कच्‍चि उञ्छेन यापेथ, कच्‍चि मूलफला बहू॥", + "‘‘कच्‍चि डंसा मकसा च, अप्पमेव सरीसपा।", + "वने वाळमिगाकिण्णे, कच्‍चि हिंसा न विज्‍जति’’॥", + "‘‘कुसलञ्‍चेव नो ब्रह्मे, अथो ब्रह्मे अनामयं।", + "अथो उञ्छेन यापेम, अथो मूलफला बहू॥", + "‘‘अथो डंसा मकसा च, अप्पमेव सरीसपा।", + "वने वाळमिगाकिण्णे, हिंसा मय्हं न विज्‍जति॥", + "‘‘सत्त नो मासे वसतं, अरञ्‍ञे जीवसोकिनं।", + "इदं दुतियं पस्साम, ब्राह्मणं देववण्णिनं।", + "आदाय वेळुवं दण्डं, धारेन्तं अजिनक्खिपं॥", + "‘‘स्वागतं", + "अन्तो", + "‘‘तिन्दुकानि पियालानि, मधुके कासुमारियो।", + "फलानि खुद्दकप्पानि, भुञ्‍ज ब्रह्मे वरं वरं॥", + "‘‘इदम्पि पानीयं सीतं, आभतं गिरिगब्भरा।", + "ततो पिव महाब्रह्मे, सचे त्वं अभिकङ्खसि॥", + "‘‘अथ त्वं केन वण्णेन, केन वा पन हेतुना।", + "अनुप्पत्तो ब्रहारञ्‍ञं, तं मे अक्खाहि पुच्छितो’’॥", + "‘‘यथा वारिवहो पूरो, सब्बकालं न खीयति।", + "एवं तं याचितागच्छिं, भरियं मे देहि याचितो’’॥", + "‘‘ददामि", + "सन्तं नप्पटिगुय्हामि, दाने मे रमती मनो’’॥", + "‘‘मद्दिं हत्थे गहेत्वान, उदकस्स कमण्डलुं।", + "ब्राह्मणस्स अदा दानं, सिवीनं रट्ठवड्ढनो॥", + "‘‘तदासि यं भिंसनकं, तदासि लोमहंसनं।", + "मद्दिं परिचजन्तस्स, मेदनी सम्पकम्पथ॥", + "‘‘नेव सा मद्दी भाकुटि, न सन्धीयति न रोदति।", + "पेक्खतेवस्स तुण्ही सा, एसो जानाति यं वरं’’॥", + "‘‘कोमारी", + "यस्सिच्छे तस्स मं दज्‍जा, विक्‍किणेय्य हनेय्य वा’’॥", + "‘‘तेसं सङ्कप्पमञ्‍ञाय, देविन्दो एतदब्रवि।", + "सब्बे जिता ते पच्‍चूहा, ये दिब्बा ये च मानुसा॥", + "‘‘निन्‍नादिता ते पथवी, सद्दो ते तिदिवङ्गतो।", + "समन्ता विज्‍जुता आगुं, गिरीनंव पतिस्सुता॥", + "‘‘तस्स ते अनुमोदन्ति, उभो नारदपब्बता।", + "इन्दो च ब्रह्मा पजापति, सोमो यमो वेस्सवणो।", + "सब्बे देवानुमोदन्ति, दुक्‍करञ्हि करोति सो॥", + "‘‘दुद्ददं", + "असन्तो नानुकुब्बन्ति, सतं धम्मो दुरन्‍नयो॥", + "‘‘तस्मा सतञ्‍च असतं, नाना होति इतो गति।", + "असन्तो निरयं यन्ति, सन्तो सग्गपरायणा॥", + "‘‘यमेतं कुमारे अदा, भरियं अदा वने वसं।", + "ब्रह्मयानमनोक्‍कम्म, सग्गे ते तं विपच्‍चतु’’॥", + "‘‘ददामि भोतो भरियं, मद्दिं सब्बङ्गसोभनं।", + "त्वञ्‍चेव मद्दिया छन्‍नो, मद्दी च पतिना सह॥", + "‘‘यथा", + "एवं तुवञ्‍च मद्दी च, समानमनचेतसा॥", + "‘‘अवरुद्धेत्थ अरञ्‍ञस्मिं, उभो सम्मथ अस्समे।", + "खत्तिया गोत्तसम्पन्‍ना, सुजाता मातुपेत्तितो।", + "यथा पुञ्‍ञानि कयिराथ, ददन्ता अपरापरं’’॥", + "‘‘सक्‍कोहमस्मि", + "वरं वरस्सु राजिसि, वरे अट्ठ ददामि ते’’॥", + "‘‘वरं चे मे अदो सक्‍क, सब्बभूतानमिस्सर।", + "पिता मं अनुमोदेय्य, इतो पत्तं सकं घरं।", + "आसनेन निमन्तेय्य, पठमेतं वरं वरे॥", + "‘‘पुरिसस्स वधं न रोचेय्यं, अपि किब्बिसकारकं।", + "वज्झं वधम्हा मोचेय्यं, दुतियेतं वरं वरे॥", + "‘‘ये वुड्ढा ये च दहरा, ये च मज्झिमपोरिसा।", + "ममेव उपजीवेय्युं, ततियेतं वरं वरे॥", + "‘‘परदारं न गच्छेय्यं, सदारपसुतो सियं।", + "थीनं वसं न गच्छेय्यं, चतुत्थेतं वरं वरे॥", + "‘‘पुत्तो मे सक्‍क जायेथ, सो च दीघायुको सिया।", + "धम्मेन जिने पथविं, पञ्‍चमेतं वरं वरे॥", + "‘‘ततो रत्या विवसाने, सूरियस्सुग्गमनं पति।", + "दिब्बा भक्खा पातुभवेय्युं, छट्ठमेतं वरं वरे॥", + "‘‘ददतो", + "ददं चित्तं पसादेय्यं, सत्तमेतं वरं वरे॥", + "‘‘इतो विमुच्‍चमानाहं, सग्गगामी विसेसगू।", + "अनिवत्ति ततो अस्सं, अट्ठमेतं वरं वरे’’॥", + "‘‘तस्स तं वचनं सुत्वा, देविन्दो एतदब्रवि।", + "अचिरं वत ते ततो, पिता तं दट्ठुमेस्सति’’॥", + "‘‘इदं वत्वान मघवा, देवराजा सुजम्पति।", + "वेस्सन्तरे वरं दत्वा, सग्गकायं अपक्‍कमि’’॥", + "‘‘कस्सेतं", + "निक्खंव जातरूपस्स, उक्‍कामुखपहंसितं॥", + "‘‘उभो सदिसपच्‍चङ्गा, उभो सदिसलक्खणा।", + "जालिस्स सदिसो एको, एका कण्हाजिना यथा॥", + "‘‘सीहा बिलाव निक्खन्ता, उभो सम्पतिरूपका।", + "जातरूपमयायेव, इमे दिस्सन्ति दारका’’॥", + "‘‘कुतो नु भवं भारद्वाज, इमे आनेसि दारके।", + "अज्‍ज रट्ठं अनुप्पत्तो, कुहिं गच्छसि ब्राह्मण’’", + "‘‘मय्हं ते दारका देव, दिन्‍ना वित्तेन सञ्‍जय।", + "अज्‍ज पन्‍नरसा रत्ति, यतो लद्धा", + "‘‘केन", + "को तेतं दानमददा, पुत्तके दानमुत्तमं’’॥", + "‘‘यो याचतं पतिट्ठासि, भूतानं धरणीरिव।", + "सो मे वेस्सन्तरो राजा, पुत्तेदासि वने वसं॥", + "‘‘यो याचतं गती आसि, सवन्तीनंव सागरो।", + "सो मे वेस्सन्तरो राजा, पुत्तेदासि वने वसं’’॥", + "‘‘दुक्‍कटं", + "कथं नु पुत्तके दज्‍जा, अरञ्‍ञे अवरुद्धको॥", + "‘‘इमं भोन्तो निसामेथ, यावन्तेत्थ समागता।", + "कथं वेस्सन्तरो राजा, पुत्तेदासि वने वसं॥", + "‘‘दासिं दासं च", + "हत्थिञ्‍च कुञ्‍जरं दज्‍ज, कथं सो दज्‍ज दारके’’॥", + "‘‘यस्स नस्स", + "हत्थी च कुञ्‍जरो नागो, किं सो दज्‍जा पितामह’’॥", + "‘‘दानमस्स पसंसाम, न च निन्दाम पुत्तका।", + "कथं नु हदयं आसि, तुम्हे दत्वा वनिब्बके’’॥", + "‘‘दुक्खस्स हदयं आसि, अथो उण्हम्पि पस्ससि।", + "रोहिनीहेव", + "‘‘यं", + "लट्ठिया पटिकोटेति, घरे जातंव दासियं॥", + "‘‘न चायं ब्राह्मणो तात, धम्मिका होन्ति ब्राह्मणा।", + "यक्खो ब्राह्मणवण्णेन, खादितुं तात नेति नो।", + "नीयमाने पिसाचेन, किन्‍नु तात उदिक्खसि’’॥", + "‘‘राजपुत्ती च वो माता, राजपुत्तो च वो पिता।", + "पुब्बे मे अङ्गमारुय्ह, किं नु तिट्ठथ आरका’’॥", + "‘‘राजपुत्ती च नो माता, राजपुत्तो च नो पिता।", + "दासा मयं ब्राह्मणस्स, तस्मा तिट्ठाम आरका’’॥", + "‘‘मा सम्मेवं अवचुत्थ, डय्हते हदयं मम।", + "चितकायंव मे कायो, आसने न सुखं लभे॥", + "‘‘मा सम्मेवं अवचुत्थ, भिय्यो सोकं जनेथ मं।", + "निक्‍किणिस्सामि दब्बेन, न वो दासा भविस्सथ॥", + "‘‘किमग्घियञ्हि", + "यथाभूतं मे अक्खाथ, पटिपादेन्तु ब्राह्मणं’’॥", + "‘‘सहस्सग्घञ्हि मं तात, ब्राह्मणस्स पिता अदा।", + "अथ", + "‘‘उट्ठेहि कत्ते तरमानो, ब्राह्मणस्स अवाकर।", + "दासिसतं दाससतं, गवं हत्थुसभं सतं।", + "जातरूपसहस्सञ्‍च", + "‘‘ततो कत्ता तरमानो, ब्राह्मणस्स अवाकरि।", + "दासिसतं दाससतं, गवं हत्थुसभं सतं।", + "जातरूपसहस्सञ्‍च, पुत्तानंदासि निक्‍कयं’’॥", + "‘‘निक्‍किणित्वा नहापेत्वा, भोजयित्वान दारके।", + "समलङ्करित्वा भण्डेन, उच्छङ्गे उपवेसयुं॥", + "‘‘सीसं न्हाते सुचिवत्थे, सब्बाभरणभूसिते।", + "राजा अङ्के करित्वान, अय्यको परिपुच्छथ॥", + "‘‘कुण्डले घुसिते माले, सब्बाभरणभूसिते।", + "राजा अङ्के करित्वान, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘‘कच्‍चि", + "कच्‍चि उञ्छेन यापेथ, कच्‍चि मूलफला बहू॥", + "‘‘कच्‍चि डंसा मकसा च, अप्पमेव सरीसपा।", + "वने वाळमिगाकिण्णे, कच्‍चि हिंसा न विज्‍जति’’॥", + "‘‘अथो उभो अरोगा मे, देव मातापिता मम।", + "अथो", + "‘‘अथो डंसा मकसा च, अप्पमेव सरीसपा।", + "वने वाळमिगाकिण्णे, हिंसा नेसं न विज्‍जति॥", + "‘‘खणन्तालुकलम्बानि, बिलानि तक्‍कलानि च।", + "कोलं भल्‍लातकं बेल्‍लं, सा नो आहत्व पोसति॥", + "‘‘यञ्‍चेव", + "तं नो सब्बे समागन्त्वा, रत्तिं भुञ्‍जाम नो दिवा॥", + "‘‘अम्माव नो किसा पण्डु, आहरन्ती दुमप्फलं।", + "वातातपेन सुखुमाली, पदुमं हत्थगतामिव॥", + "‘‘अम्माय पतनूकेसा, विचरन्त्या ब्रहावने।", + "वने वाळमिगाकिण्णे, खग्गदीपिनिसेविते॥", + "‘‘केसेसु जटं बन्धित्वा, कच्छे जल्‍लमधारयि।", + "चम्मवासी छमा सेति, जातवेदं नमस्सति॥", + "‘‘पुत्ता पिया मनुस्सानं, लोकस्मिं उदपज्‍जिसुं।", + "न हि नूनम्हाकं अय्यस्स, पुत्ते स्नेहो अजायथ’’॥", + "‘‘दुक्‍कटञ्‍च हि नो पुत्त, भूनहच्‍चं कतं मया।", + "योहं सिवीनं वचना, पब्बाजेसिमदूसकं॥", + "‘‘यं मे किञ्‍चि इध अत्थि, धनं धञ्‍ञञ्‍च विज्‍जति।", + "एतु", + "‘‘न देव मय्हं वचना, एहिति सिविसुत्तमो।", + "सयमेव देवो गन्त्वा, सिञ्‍च भोगेहि अत्रजं’’॥", + "‘‘ततो सेनापतिं राजा, सज्‍जयो अज्झभासथ।", + "हत्थी अस्सा रथा पत्ती, सेना सन्‍नाहयन्तु नं।", + "नेगमा च मं अन्वेन्तु, ब्राह्मणा च पुरोहिता॥", + "‘‘ततो", + "खिप्पमायन्तु सन्‍नद्धा, नानावण्णेहिलङ्कता॥", + "‘‘नीलवत्थधरा नेके", + "अञ्‍ञे लोहितउण्हीसा, सुद्धानेके निवासिता।", + "खिप्पमायन्तु सन्‍नद्धा, नानावण्णेहिलङ्कता॥", + "‘‘हिमवा यथा गन्धधरो, पब्बतो गन्धमादनो।", + "नानारुक्खेहि सञ्छन्‍नो, महाभूतगणालयो॥", + "‘‘ओसधेहि", + "खिप्पमायन्तु सन्‍नद्धा, दिसा भन्तु पवन्तु च॥", + "‘‘ततो नागसहस्सानि, योजयन्तु चतुद्दस।", + "सुवण्णकच्छा मातङ्गा, हेमकप्पनवाससा॥", + "‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, तोमरङ्कुसपाणिभि।", + "खिप्पमायन्तु सन्‍नद्धा, हत्थिक्खन्धेहि दस्सिता॥", + "‘‘ततो अस्ससहस्सानि, योजयन्तु चतुद्दस।", + "आजानीयाव", + "‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, इल्‍लियाचापधारिभि।", + "खिप्पमायन्तु सन्‍नद्धा, अस्सपिट्ठे अलङ्कता॥", + "‘‘ततो रथसहस्सानि, योजयन्तु चतुद्दस।", + "अयोसुकतनेमियो, सुवण्णचितपक्खरे॥", + "‘‘आरोपेन्तु धजे तत्थ, चम्मानि कवचानि च।", + "विप्पालेन्तु", + "खिप्पमायन्तु सन्‍नद्धा, रथेसु रथजीविनो’’॥", + "‘‘लाजाओलोपिया", + "अग्घियानि च तिट्ठन्तु, येन मग्गेन एहिति॥", + "‘‘गामे गामे सतं कुम्भा, मेरयस्स सुराय च।", + "मग्गम्हि पतितिट्ठन्तु", + "‘‘मंसा पूवा सङ्कुलियो, कुम्मासा मच्छसंयुता।", + "मग्गम्हि पतितिट्ठन्तु, येन मग्गेन एहिति॥", + "‘‘सप्पि तेलं दधि खीरं, कङ्गुबीजा", + "मग्गम्हि पतितिट्ठन्तु, येन मग्गेन एहिति॥", + "‘‘आळारिका", + "पाणिस्सरा कुम्भथूणियो, मन्दका सोकज्झायिका", + "‘‘आहञ्‍ञन्तु", + "खरमुखानि", + "‘‘मुदिङ्गा पणवा सङ्खा, गोधा परिवदेन्तिका।", + "दिन्दिमानि च हञ्‍ञन्तु, कुतुम्प", + "‘‘सा सेना महती आसि, उय्युत्ता सिविवाहिनी।", + "जालिना मग्गनायेन, वङ्कं पायासि पब्बतं॥", + "‘‘कोञ्‍चं नदति मातङ्गो, कुञ्‍जरो सट्ठिहायनो।", + "‘‘आजानीया हसियन्ति", + "अब्भं रजो अच्छादेसि, उय्युत्ता सिविवाहिनी॥", + "‘‘सा सेना महती आसि, उय्युत्ता हारहारिनी।", + "जालिना मग्गनायेन, वङ्कं पायासि पब्बतं॥", + "‘‘ते पाविंसु ब्रहारञ्‍ञं, बहुसाखं महोदकं", + "पुप्फरुक्खेहि सञ्छन्‍नं, फलरुक्खेहि चूभयं॥", + "‘‘तत्थ बिन्दुस्सरा वग्गू, नानावण्णा बहू दिजा।", + "कूजन्तमुपकूजन्ति, उतुसम्पुप्फिते दुमे॥", + "‘‘ते गन्त्वा दीघमद्धानं, अहोरत्तानमच्‍चये।", + "पदेसं तं उपागच्छुं, यत्थ वेस्सन्तरो अहु’’॥", + "‘‘तेसं सुत्वान निग्घोसं, भीतो वेस्सन्तरो अहु।", + "पब्बतं अभिरुहित्वा, भीतो सेनं उदिक्खति॥", + "‘‘इङ्घ", + "आजानीया हसियन्ति, धजग्गानि च दिस्सरे॥", + "‘‘इमे", + "वागुराहि परिक्खिप्प, सोब्भं पातेत्वा तावदे।", + "विक्‍कोसमाना तिब्बाहि, हन्ति नेसं वरं वरं॥", + "‘‘यथा मयं अदूसका, अरञ्‍ञे अवरुद्धका।", + "अमित्तहत्थत्तं गता, पस्स दुब्बलघातकं’’॥", + "‘‘अमित्ता नप्पसाहेय्युं, अग्गीव उदकण्णवे।", + "तदेव त्वं विचिन्तेहि, अपि सोत्थि इतो सिया’’॥", + "‘‘ततो वेस्सन्तरो राजा, ओरोहित्वान पब्बता।", + "निसीदि पण्णसालायं, दळ्हं कत्वान मानसं’’॥", + "‘‘निवत्तयित्वान रथं, वुट्ठपेत्वान सेनियो।", + "एकं अरञ्‍ञे विहरन्तं, पिता पुत्तं उपागमि॥", + "‘‘हत्थिक्खन्धतो ओरुय्ह, एकंसो पञ्‍जलीकतो।", + "परिकिण्णो", + "‘‘तत्थद्दस कुमारं सो, रम्मरूपं समाहितं।", + "निसिन्‍नं पण्णसालायं, झायन्तं अकुतोभयं॥", + "‘‘तञ्‍च दिस्वान आयन्तं, पितरं पुत्तगिद्धिनं।", + "वेस्सन्तरो च मद्दी च, पच्‍चुग्गन्त्वा अवन्दिसुं॥", + "‘‘मद्दी च सिरसा पादे, ससुरस्साभिवादयि।", + "‘मद्दी", + "तेसु तत्थ पलिसज्‍ज, पाणिना परिमज्‍जथ’’॥", + "‘‘कच्‍चि वो कुसलं पुत्त, कच्‍चि पुत्त अनामयं।", + "कच्‍चि उञ्छेन यापेथ, कच्‍चि मूलफला बहू॥", + "‘‘कच्‍चि डंसा मकसा च, अप्पमेव सरीसपा।", + "वने वाळमिगाकिण्णे, कच्‍चि हिंसा न विज्‍जति’’॥", + "‘‘अत्थि नो जीविका देव, सा च यादिसकीदिसा।", + "कसिरा जीविका होम", + "‘‘अनिद्धिनं", + "त्यम्हा अनिद्धिका दन्ता, असमिद्धि दमेति नो॥", + "‘‘अपि नो किसानि मंसानि, पितु मातु अदस्सना।", + "अवरुद्धानं महाराज, अरञ्‍ञे जीवसोकिनं’’॥", + "‘‘येपि", + "जाली कण्हाजिना चुभो, ब्राह्मणस्स वसानुगा।", + "अच्‍चायिकस्स लुद्दस्स, यो ने गावोव सुम्भति॥", + "‘‘ते राजपुत्तिया पुत्ते, यदि जानाथ संसथ।", + "परियापुणाथ नो खिप्पं, सप्पदट्ठंव माणवं’’॥", + "‘‘उभो कुमारा निक्‍कीता, जाली कण्हाजिना चुभो।", + "ब्राह्मणस्स धनं दत्वा, पुत्त मा भायि अस्सस’’॥", + "‘‘कच्‍चि", + "कच्‍चि नु तात मे मातु, चक्खु न परिहायति’’॥", + "‘‘कुसलञ्‍चेव मे पुत्त, अथो पुत्त अनामयं।", + "अथो च पुत्त ते मातु, चक्खु न परिहायति’’॥", + "‘‘कच्‍चि अरोगं योग्गं ते, कच्‍चि वहति वाहनं।", + "कच्‍चि फीतो जनपदो, कच्‍चि वुट्ठि न छिज्‍जति’’॥", + "‘‘अथो अरोगं योग्गं मे, अथो वहति वाहनं।", + "अथो फीतो जनपदो, अथो वुट्ठि न छिज्‍जति’’॥", + "‘‘इच्‍चेवं मन्तयन्तानं, माता नेसं अदिस्सथ।", + "राजपुत्ती गिरिद्वारे, पत्तिका अनुपाहना॥", + "‘‘तञ्‍च दिस्वान आयन्तं, मातरं पुत्तगिद्धिनिं।", + "वेस्सन्तरो च मद्दी च, पच्‍चुग्गन्त्वा अवन्दिसुं॥", + "‘‘मद्दी च सिरसा पादे, सस्सुया अभिवादयि।", + "मद्दी अहञ्हि ते अय्ये, पादे वन्दामि ते सुण्हा’’॥", + "‘‘मद्दिञ्‍च पुत्तका दिस्वा, दूरतो सोत्थिमागता।", + "कन्दन्ता मभिधाविंसु, वच्छबालाव मातरं॥", + "‘‘मद्दी", + "वारुणीव पवेधेन्ती, थनधाराभिसिञ्‍चथ’’॥", + "‘‘समागतानं ञातीनं, महाघोसो अजायथ।", + "पब्बता समनादिंसु, मही पकम्पिता अहु॥", + "‘‘वुट्ठिधारं पवत्तेन्तो, देवो पावस्सि तावदे।", + "अथ", + "‘‘नत्तारो", + "यदा समागता आसुं, तदासि लोमहंसनं॥", + "‘‘पञ्‍जलिका तस्स याचन्ति, रोदन्ता भेरवे वने।", + "वेस्सन्तरञ्‍च मद्दिञ्‍च, सब्बे रट्ठा समागता।", + "त्वं नोसि इस्सरो राजा, रज्‍जं कारेथ नो उभो’’॥", + "‘‘धम्मेन रज्‍जं कारेन्तं, रट्ठा पब्बाजयित्थ मं।", + "त्वञ्‍च जानपदा चेव, नेगमा च समागता’’॥", + "‘‘दुक्‍कटञ्‍च हि नो पुत्त, भूनहच्‍चं कतं मया।", + "योहं सिवीनं वचना, पब्बाजेसिमदूसकं’’॥", + "‘‘येन केनचि वण्णेन, पितु दुक्खं उदब्बहे।", + "मातु भगिनिया चापि, अपि पाणेहि अत्तनो’’॥", + "‘‘ततो वेस्सन्तरो राजा, रजोजल्‍लं पवाहयि।", + "रजोजल्‍लं पवाहेत्वा, सङ्खवण्णं", + "‘‘सीसं न्हातो सुचिवत्थो, सब्बाभरणभूसितो।", + "पच्‍चयं नागमारुय्ह, खग्गं बन्धि परन्तपं॥", + "‘‘ततो", + "सहजाता पकिरिंसु, नन्दयन्ता रथेसभं॥", + "‘‘ततो", + "वेस्सन्तरो तं पालेतु, जाली कण्हाजिना चुभो।", + "अथोपि तं महाराजा, सञ्‍जयो अभिरक्खतु’’॥", + "‘‘इदञ्‍च पच्‍चयं लद्धा, पुब्बे संक्‍लेसमत्तनो।", + "आनन्दियं आचरिंसु, रमणीये गिरिब्बजे॥", + "‘‘इदञ्‍च पच्‍चयं लद्धा, पुब्बे संक्‍लेसमत्तनो।", + "आनन्दि वित्ता सुमना, पुत्ते सङ्गम्म लक्खणा॥", + "‘‘इदञ्‍च पच्‍चयं लद्धा, पुब्बे संक्‍लेसमत्तनो।", + "आनन्दि वित्ता पतीता, सह पुत्तेहि लक्खणा’’॥", + "‘‘एकभत्ता", + "इति मेतं वतं आसि, तुम्हं कामा हि पुत्तका॥", + "‘‘तं मे वतं समिद्धज्‍ज, तुम्हे सङ्गम्म पुत्तका।", + "मातुजम्पि तं पालेतु, पितुजम्पि च पुत्तक।", + "अथोपि तं महाराजा, सञ्‍जयो अभिरक्खतु॥", + "‘‘यं किञ्‍चित्थि कतं पुञ्‍ञं, मय्हञ्‍चेव पितुच्‍च ते।", + "सब्बेन तेन कुसलेन, अजरो अमरो भव’’॥", + "‘‘कप्पासिकञ्‍च कोसेय्यं, खोमकोटुम्बरानि च।", + "सस्सु", + "‘‘ततो हेमञ्‍च कायूरं, गीवेय्यं रतनामयं।", + "सस्सु सुण्हाय पाहेसि, येहि मद्दी असोभथ॥", + "‘‘ततो हेमञ्‍च कायूरं, अङ्गदं मणिमेखलं।", + "सस्सु सुण्हाय पाहेसि, येहि मद्दी असोभथ॥", + "‘‘उण्णतं मुखफुल्‍लञ्‍च, नानारत्ते च माणिके", + "सस्सु सुण्हाय पाहेसि, येहि मद्दी असोभथ॥", + "‘‘उग्गत्थनं गिङ्गमकं, मेखलं पाटिपादकं", + "सस्सु सुण्हाय पाहेसि, येहि मद्दी असोभथ॥", + "‘‘सुत्तञ्‍च", + "असोभथ राजपुत्ती, देवकञ्‍ञाव नन्दने॥", + "‘‘सीसं न्हाता सुचिवत्था, सब्बालङ्कारभूसिता।", + "असोभथ राजपुत्ती, तावतिंसेव अच्छरा॥", + "‘‘कदलीव वातच्छुपिता, जाता चित्तलतावने।", + "दन्तावरणसम्पन्‍ना, राजपुत्ती असोभथ॥", + "‘‘सकुणी मानुसिनीव, जाता चित्तपत्ता पती।", + "निग्रोधपक्‍कबिम्बोट्ठी, राजपुत्ती असोभथ॥", + "‘‘तस्सा च नागमानेसुं, नातिबद्धंव कुञ्‍जरं।", + "सत्तिक्खमं सरक्खमं, ईसादन्तं उरूळ्हवं॥", + "‘‘सा मद्दी नागमारुहि, नातिबद्धंव कुञ्‍जरं।", + "सत्तिक्खमं", + "‘‘सब्बम्हि", + "वेस्सन्तरस्स तेजेन, नञ्‍ञमञ्‍ञं विहेठयुं॥", + "‘‘सब्बम्हि तंअरञ्‍ञम्हि, यावन्तेत्थ दिजा अहुं।", + "वेस्सन्तरस्स तेजेन, नञ्‍ञमञ्‍ञं विहेठयुं॥", + "‘‘सब्बम्हि तंअरञ्‍ञम्हि, यावन्तेत्थ मिगा अहुं।", + "एकज्झं सन्‍निपातिंसु, वेस्सन्तरे पयातम्हि।", + "सिवीनं रट्ठवड्ढने॥", + "‘‘सब्बम्हि तंअरञ्‍ञम्हि, यावन्तेत्थ दिजा अहुं।", + "एकज्झं सन्‍निपातिंसु, वेस्सन्तरे पयातम्हि।", + "सिवीनं रट्ठवड्ढने॥", + "‘‘सब्बम्हि तंअरञ्‍ञम्हि, यावन्तेत्थ मिगा अहुं।", + "नास्सु मञ्‍जू निकूजिंसु, वेस्सन्तरे पयातम्हि।", + "सिवीनं रट्ठवड्ढने॥", + "‘‘सब्बम्हि तंअरञ्‍ञम्हि, यावन्तेत्थ दिजा अहुं।", + "नास्सु मञ्‍जू निकूजिंसु, वेस्सन्तरे पयातम्हि।", + "सिवीनं रट्ठवड्ढने॥", + "‘‘पटियत्तो", + "वसि वेस्सन्तरो यत्थ, यावताव जेतुत्तरा॥", + "‘‘ततो सट्ठिसहस्सानि, योधिनो चारुदस्सना।", + "समन्ता परिकिरिंसु, वेस्सन्तरे", + "सिवीनं रट्ठवड्ढने॥", + "‘‘ओरोधा च कुमारा च, वेसियाना च ब्राह्मणा।", + "समन्ता परिकिरिंसु, वेस्सन्तरे पयातम्हि।", + "सिवीनं रट्ठवड्ढने॥", + "‘‘हत्थारोहा अनीकट्ठा, रथिका पत्तिकारका।", + "समन्ता परिकिरिंसु, वेस्सन्तरे पयातम्हि।", + "सिवीनं रट्ठवड्ढने॥", + "‘‘समागता जानपदा, नेगमा च समागता।", + "समन्ता परिकिरिंसु, वेस्सन्तरे पयातम्हि।", + "सिवीनं रट्ठवड्ढने॥", + "‘‘करोटिया", + "पुरतो पटिपज्‍जिंसु, वेस्सन्तरे पयातम्हि।", + "सिवीनं रट्ठवड्ढने॥", + "‘‘ते पाविसुं पुरं रम्मं, महापाकारतोरणं।", + "उपेतं अन्‍नपानेहि, नच्‍चगीतेहि चूभयं॥", + "‘‘वित्ता जानपदा आसुं, नेगमा च समागता।", + "अनुप्पत्ते कुमारम्हि, सिवीनं रट्ठवड्ढने॥", + "‘‘चेलुक्खेपो अवत्तित्थ, आगते धनदायके।", + "नन्दिं पवेसि", + "‘‘जातरूपमयं", + "वेस्सन्तरे पविट्ठम्हि, सिवीनं रट्ठवड्ढने॥", + "‘‘ततो वेस्सन्तरो राजा, दानं दत्वान खत्तियो।", + "कायस्स भेदा सप्पञ्‍ञो, सग्गं सो उपपज्‍जथा’’ति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/42-s0515m.mul.json b/texts/tripitaka/42-s0515m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..61353fbebaa86aa83549224974a5975e1f6c7f9d --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/42-s0515m.mul.json @@ -0,0 +1,985 @@ +{ + "title": "१. अट्ठकवग्गो", + "book_name": "१६. सारिपुत्तसुत्तनिद्देसो", + "chapter": "Kapitel nicht gefunden", + "gathas": [ + "", + "‘‘अद्दसं काम ते मूलं, सङ्कप्पा काम जायसि।", + "न तं सङ्कप्पयिस्सामि, एवं काम न होहिसी’’ति", + "‘‘कामं कामयमानस्स, तस्स चे तं समिज्झति।", + "अद्धा पीतिमनो होति, लद्धा मच्‍चो यदिच्छती’’ति॥", + "", + "चोरा हरन्ति राजानो, अग्गि दहति नस्सति।", + "अथ अन्तेन जहति", + "एतदञ्‍ञाय मेधावी, भुञ्‍जेथ च ददेथ च॥", + "‘‘तस्स चे कामयानस्स, छन्दजातस्स जन्तुनो।", + "ते कामा परिहायन्ति, सल्‍लविद्धोव रुप्पती’’ति॥", + "", + "‘‘यो कामे", + "सोमं विसत्तिकं लोके, सतो समतिवत्तती’’ति॥", + "", + "‘‘आमाय", + "सामञ्‍च एके उपयन्ति दास्यं, भयापनुण्णापि भवन्ति दासा’’ति॥", + "‘‘खेत्तं वत्थुं हिरञ्‍ञं वा, गवास्सं दासपोरिसं।", + "थियो बन्धू पुथु कामे, यो नरो अनुगिज्झती’’ति॥", + "", + "‘‘अनत्थजननो लोभो, लोभो चित्तप्पकोपनो।", + "भयमन्तरतो जातं, तं जनो नावबुज्झति॥", + "‘‘लुद्धो अत्थं न जानाति, लुद्धो धम्मं न पस्सति।", + "अन्धन्तमं", + "‘‘अनत्थजननो", + "भयमन्तरतो जातं, तं जनो नावबुज्झति॥", + "‘‘कुद्धो अत्थं न जानाति, कुद्धो धम्मं न पस्सति।", + "अन्धन्तमं", + "‘‘अनत्थजननो", + "भयमन्तरतो जातं, तं जनो नावबुज्झति॥", + "‘‘मूळ्हो अत्थं न जानाति, मूळ्हो धम्मं न पस्सति।", + "अन्धन्तमं तदा होति, यं मोहो सहते नर’’न्ति॥", + "‘‘लोभो", + "हिंसन्ति अत्तसम्भूता, तचसारंव सम्फल’’न्ति॥", + "‘‘रागो च दोसो च इतोनिदाना, अरति रति लोमहंसो इतोजा।", + "इतो समुट्ठाय मनोवितक्‍का, कुमारका धङ्कमिवोस्सजन्ती’’ति", + "‘‘अबला नं बलीयन्ति, मद्दन्ते नं परिस्सया।", + "ततो नं दुक्खमन्वेति, नावं भिन्‍नमिवोदक’’न्ति॥", + "", + "‘‘तस्सायं पच्छिमको भवो, चरिमोयं समुस्सयो।", + "जातिमरणसंसारो, नत्थि तस्स पुनब्भवो’’ति॥", + "‘‘तस्मा जन्तु सदा सतो, कामानि परिवज्‍जये।", + "ते पहाय तरे ओघं, नावं सित्वाव पारगू’’ति॥", + "", + "‘‘अद्दसं काम ते मूलं, सङ्कप्पा काम जायसि।", + "न तं सङ्कप्पयिस्सामि, एवं काम न होहिसी’’ति॥ –", + "‘‘सत्तो गुहायं बहुनाभिछन्‍नो, तिट्ठं नरो मोहनस्मिं पगाळ्हो।", + "दूरे विवेका हि तथाविधो सो, कामा हि लोके न हि सुप्पहाया’’ति॥", + "", + "‘‘नाहं सहिस्सामि पमोचनाय, कथंकथिं धोतक किञ्‍चि लोके।", + "धम्मञ्‍च", + "‘‘अत्तनाव", + "अत्तना अकतं पापं, अत्तनाव विसुज्झति।", + "सुद्धी असुद्धि पच्‍चत्तं, नाञ्‍ञो अञ्‍ञं विसोधये’’ति॥", + "‘‘इच्छानिदाना भवसातबद्धा, ते दुप्पमुञ्‍चा न हि अञ्‍ञमोक्खा।", + "पच्छा पुरे वापि अपेक्खमाना, इमे व कामे पुरिमे व जप्प’’न्ति॥", + "", + "‘‘कामेसु", + "दुक्खूपनीता परिदेवयन्ति, किंसू भविस्साम इतो चुतासे’’ति॥", + "", + "‘‘जीवितं अत्तभावो च, सुखदुक्खा च केवला।", + "एकचित्तसमायुत्ता, लहुसो वत्तते खणो॥", + "‘‘चुल्‍लासीतिसहस्सानि", + "नत्वेव तेपि जीवन्ति, द्वीहि चित्तेहि संयुता॥", + "‘‘ये निरुद्धा मरन्तस्स, तिट्ठमानस्स वा इध।", + "सब्बेपि सदिसा खन्धा, गता अप्पटिसन्धिका॥", + "‘‘अनन्तरा च ये भग्गा", + "तदन्तरे निरुद्धानं, वेसमं नत्थि लक्खणे॥", + "‘‘अनिब्बत्तेन न जातो, पच्‍चुप्पन्‍नेन जीवति।", + "चित्तभग्गा मतो लोको, पञ्‍ञत्ति परमत्थिया॥", + "‘‘यथा निन्‍ना पवत्तन्ति, छन्देन परिणामिता।", + "अच्छिन्‍नधारा वत्तन्ति, सळायतनपच्‍चया॥", + "‘‘अनिधानगता", + "निब्बत्ता ये च", + "‘‘निब्बत्तानञ्‍च", + "पलोकधम्मा तिट्ठन्ति, पुराणेहि अमिस्सिता॥", + "‘‘अदस्सनतो आयन्ति, भङ्गा गच्छन्ति दस्सनं।", + "विज्‍जुप्पादोव आकासे, उप्पज्‍जन्ति वयन्ति चा’’ति॥", + "‘‘न च केनचि कोचि हायति, गन्धब्बा च इमे हि सब्बसो।", + "पुरिमेहि पभाविका इमे, येपि पभाविका ते पुरे मता।", + "पुरिमापि च पच्छिमापि", + "‘‘अप्पमायु मनुस्सानं, हीळेय्य नं सुपोरिसो।", + "चरेय्यादित्तसीसोव नत्थि मच्‍चुस्सनागमो॥", + "‘‘अच्‍चयन्ति अहोरत्ता, जीवितं उपरुज्झति।", + "आयु खिय्यति मच्‍चानं, कुन्‍नदीनंव ओदक’’न्ति॥", + "‘‘तस्मा हि सिक्खेथ इधेव जन्तु, यं किञ्‍चि जञ्‍ञा विसमन्ति लोके।", + "न तस्स हेतू विसमं चरेय्य, अप्पञ्हिदं जीवितमाहु धीरा’’ति॥", + "", + "‘‘पस्सामि लोके परिफन्दमानं, पजं इमं तण्हगतं भवेसु।", + "हीना नरा मच्‍चुमुखे लपन्ति, अवीततण्हासे भवाभवेसू’’ति॥", + "", + "‘‘ममायिते", + "एतम्पि दिस्वा अममो चरेय्य, भवेसु आसत्तिमकुब्बमानो’’ति॥", + "", + "यदत्तगरही तदकुब्बमानो, न लिम्पती", + "‘‘उभोसु अन्तेसु विनेय्य छन्दं, फस्सं परिञ्‍ञाय अनानुगिद्धो।", + "यदत्तगरही तदकुब्बमानो, न लिम्पती दिट्ठसुतेसु धीरो’’ति॥", + "", + "‘‘कायमुनिं वाचामुनिं, मनोमुनिमनासवं।", + "मुनिं मोनेय्यसम्पन्‍नं, आहु सब्बप्पहायिनं॥", + "‘‘कायमुनिं वाचामुनिं, मनोमुनिमनासवं।", + "मुनिं मोनेय्यसम्पन्‍नं, आहु निन्हातपापक’’न्ति", + "‘‘न", + "यो च तुलंव पग्गय्ह, वरमादाय पण्डितो॥", + "‘‘पापानि परिवज्‍जेति, स मुनि तेन सो मुनि।", + "यो मुनाति उभो लोके, मुनि तेन पवुच्‍चति॥", + "‘‘असतञ्‍च सतञ्‍च ञत्वा धम्मं, अज्झत्तं बहिद्धा च सब्बलोके।", + "देवमनुस्सेहि", + "‘‘सञ्‍ञं", + "अब्बूळ्हसल्‍लो चरमप्पमत्तो, नासीसती लोकमिमं परञ्‍चा’’ति॥", + "", + "‘‘वदन्ति", + "वादञ्‍च जातं मुनि नो उपेति, तस्मा मुनी नत्थि खिलो कुहिञ्‍ची’’ति॥", + "", + "‘‘सकञ्हि", + "सयं", + "", + "‘‘नासिस्सं", + "नपि पस्सं निपातेस्सं, तण्हासल्‍ले अनूहते’’ति॥", + "विभवञ्‍च भवञ्‍च विप्पहाय, वुसितवा खीणपुनब्भवो स भिक्खू’’ति॥", + "‘‘यो", + "अनरियधम्मं कुसला तमाहु, यो आतुमानं सयमेव पावा’’ति॥", + "", + "‘‘पज्‍जेन", + "परिनिब्बानगतो वितिण्णकङ्खो।", + "विभवञ्‍च", + "वुसितवा खीणपुनब्भवो स भिक्खू’’ति॥", + "‘‘सन्तो च भिक्खु अभिनिब्बुतत्तो, इतिहन्ति सीलेसु अकत्थमानो।", + "तमरियधम्मं कुसला वदन्ति, यस्सुस्सदा नत्थि कुहिञ्‍चि लोके’’ति॥", + "", + "‘‘पकप्पिता सङ्खता यस्स धम्मा, पुरक्खता सन्ति अवीवदाता।", + "यदत्तनि पस्सति आनिसंसं, तं निस्सितो कुप्पपटिच्‍चसन्ति’’न्ति॥", + "", + "‘‘दिट्ठीनिवेसा न हि स्वातिवत्ता, धम्मेसु निच्छेय्य समुग्गहीतं।", + "तस्मा नरो तेसु निवेसनेसु, निरस्सती आदियती च धम्म’’न्ति॥", + "", + "‘‘धोनस्स", + "मायञ्‍च मानञ्‍च पहाय धोनो, स केन गच्छेय्य अनूपयो सो’’ति॥", + "", + "‘‘उपयो हि धम्मेसु उपेति वादं, अनूपयं केन कथं वदेय्य।", + "अत्ता निरत्ता न हि तस्स अत्थि, अधोसि सो दिट्ठिमिधेव सब्ब’’न्ति॥", + "", + "‘‘पस्सामि सुद्धं परमं अरोगं, दिट्ठेन संसुद्धि नरस्स होति।", + "एवाभिजानं परमन्ति ञत्वा, सुद्धानुपस्सीति पच्‍चेति ञाण’’न्ति॥", + "", + "‘‘दिट्ठेन चे सुद्धि नरस्स होति, ञाणेन वा सो पजहाति दुक्खं।", + "अञ्‍ञेन सो सुज्झति सोपधीको, दिट्ठी हि नं पाव तथा वदान’’न्ति॥", + "", + "बाहित्वा सब्बपापकानि, [सभियाति भगवा]", + "विमलो साधुसमाहितो ठितत्तो।", + "संसारमतिच्‍च केवली सो, असितो", + "‘‘न ब्राह्मणो अञ्‍ञतो सुद्धिमाह, दिट्ठे सुते सीलवते मुते वा।", + "पुञ्‍ञे च पापे च अनूपलित्तो, अत्तञ्‍जहो नयिध पकुब्बमानो’’ति॥", + "", + "‘‘पुरिमं पहाय अपरं सितासे, एजानुगा ते न तरन्ति सङ्गं।", + "ते उग्गहायन्ति निरस्सजन्ति, कपीव साखं पमुञ्‍चं गहाया’’ति॥", + "", + "वेदानि विचेय्य केवलानि, [सभियाति भगवा]", + "समणानं यानीधत्थि", + "सब्बवेदनासु वीतरागो, सब्बं वेदमतिच्‍च वेदगू सोति॥", + "‘‘सयं समादाय वतानि जन्तु, उच्‍चावचं गच्छति सञ्‍ञसत्तो।", + "विद्वा च वेदेहि समेच्‍च धम्मं, न उच्‍चावचं गच्छति भूरिपञ्‍ञो’’ति॥", + "", + "‘‘कामा", + "ततिया खुप्पिपासा ते, चतुत्थी तण्हा वुच्‍चति॥", + "‘‘पञ्‍चमी", + "सत्तमी विचिकिच्छा ते, मक्खो थम्भो ते अट्ठमो॥", + "‘‘लाभो सिलोको सक्‍कारो, मिच्छालद्धो च यो यसो।", + "यो चत्तानं समुक्‍कंसे, परे च अवजानति॥", + "‘‘एसा", + "न नं असुरो जिनाति, जेत्वाव लभते सुख’’न्ति॥", + "‘‘स सब्बधम्मेसु विसेनिभूतो, यं किञ्‍चि दिट्ठं व सुतं मुतं वा।", + "तमेव दस्सिं विवटं चरन्तं, केनीध लोकस्मि विकप्पयेय्या’’ति॥", + "", + "‘‘न कप्पयन्ति न पुरेक्खरोन्ति, अच्‍चन्तसुद्धीति न ते वदन्ति।", + "आदानगन्थं गथितं विसज्‍ज, आसं न कुब्बन्ति कुहिञ्‍चि लोके’’ति॥", + "", + "‘‘सीमातिगो", + "न रागरागी न विरागरत्तो, तस्सीध नत्थि परमुग्गहीत’’न्ति॥", + "", + "‘‘परमन्ति दिट्ठीसु परिब्बसानो, यदुत्तरिं कुरुते जन्तु लोके।", + "हीनाति अञ्‍ञे ततो सब्बमाह, तस्मा विवादानि अवीतिवत्तो’’ति॥", + "", + "‘‘यदत्तनी पस्सति आनिसंसं, दिट्ठे सुते सीलवते मुते वा।", + "तदेव सो तत्थ समुग्गहाय, निहीनतो पस्सति सब्बमञ्‍ञ’’न्ति॥", + "", + "‘‘तं वापि गन्थं कुसला वदन्ति, यं निस्सितो पस्सति हीनमञ्‍ञं।", + "तस्मा हि दिट्ठं व सुतं मुतं वा, सीलब्बतं भिक्खु न निस्सयेय्या’’ति॥", + "", + "‘‘दिट्ठिम्पि", + "समोति अत्तानमनूपनेय्य, हीनो न मञ्‍ञेथ विसेसि वापी’’ति॥", + "", + "‘‘अत्तं पहाय अनुपादियानो, ञाणेनपि सो निस्सयं नो करोति।", + "स वे वियत्तेसु न वग्गसारी, दिट्ठिम्पि सो न पच्‍चेति किञ्‍ची’’ति॥", + "", + "‘‘यस्सूभयन्ते", + "निवेसना तस्स न सन्ति केचि, धम्मेसु निच्छेय्य समुग्गहीत’’न्ति॥", + "", + "‘‘तस्सीध", + "तं ब्राह्मणं दिट्ठिमनादियानं, केनीध लोकस्मिं विकप्पयेय्या’’ति॥", + "", + "‘‘न", + "न", + "", + "‘‘जीवितं अत्तभावो च, सुखदुक्खा च केवला।", + "एकचित्तसमायुत्ता, लहुसो वत्तते खणो॥", + "‘‘चुल्‍लासीतिसहस्सानि, कप्पा तिट्ठन्ति ये मरू।", + "न त्वेव तेपि जीवन्ति, द्वीहि चित्तेहि संयुता", + "‘‘ये", + "सब्बेपि सदिसा खन्धा, गता अप्पटिसन्धिका॥", + "‘‘अनन्तरा", + "तदन्तरे निरुद्धानं, वेसमं नत्थि लक्खणे॥", + "‘‘अनिब्बत्तेन", + "चित्तभग्गा मतो लोको, पञ्‍ञत्ति परमत्थिया॥", + "‘‘यथा", + "अच्छिन्‍नधारा वत्तन्ति, सळायतनपच्‍चया॥", + "‘‘अनिधानगता भग्गा, पुञ्‍जो नत्थि अनागते।", + "निब्बत्ता ये च तिट्ठन्ति, आरग्गे सासपूपमा॥", + "‘‘निब्बत्तानञ्‍च धम्मानं, भङ्गो नेसं पुरक्खतो।", + "पलोकधम्मा तिट्ठन्ति, पुराणेहि अमिस्सिता॥", + "‘‘अदस्सनतो आयन्ति, भङ्गा गच्छन्ति दस्सनं।", + "विज्‍जुप्पादोव आकासे, उप्पज्‍जन्ति वयन्ति चा’’ति॥", + "‘‘न च केनचि कोचि हायति, गन्धब्बा च इमे हि सब्बसो।", + "पुरिमेहि पभाविका इमे, येपि पभाविका ते पुरे मता।", + "पुरिमापि च पच्छिमापि च, अञ्‍ञमञ्‍ञं न कदाचि मद्दसंसू’’ति॥", + "‘‘अप्पमायु मनुस्सानं, हीळेय्य नं सुपोरिसो।", + "चरेय्यादित्तसीसोव नत्थि मच्‍चुस्सनागमो॥", + "‘‘अच्‍चयन्ति", + "आयु खिय्यति मच्‍चानं, कुन्‍नदीनंव ओदक’’न्ति॥", + "‘‘फलानमिव पक्‍कानं, पातो पतनतो", + "एवं जातान मच्‍चानं, निच्‍चं मरणतो भयं॥", + "‘‘यथापि कुम्भकारस्स, कता मत्तिकभाजना।", + "सब्बे भेदनपरियन्ता, एवं मच्‍चान जीवितं॥", + "‘‘दहरा च महन्ता च, ये बाला ये च पण्डिता।", + "सब्बे मच्‍चुवसं यन्ति, सब्बे मच्‍चुपरायना॥", + "‘‘तेसं मच्‍चुपरेतानं, गच्छतं परलोकतो।", + "न पिता तायते पुत्तं, ञाती वा पन ञातके॥", + "‘‘पेक्खतञ्‍ञेव ञातीनं, पस्स लालप्पतं पुथु।", + "एकमेकोव", + "एवमब्भाहतो लोको, मच्‍चुना च जराय चा’’ति॥", + "‘‘अप्पं वत जीवितं इदं, ओरं वस्ससतापि मिय्यति।", + "यो चेपि अतिच्‍च जीवति, अथ खो सो जरसापि मिय्यती’’ति॥", + "", + "‘‘सोचन्ति जना ममायिते, न हि सन्ति निच्‍चा परिग्गहा।", + "विनाभावं सन्तमेविदं, इति दिस्वा नागारमावसे’’ति॥", + "", + "‘‘पुब्बेव", + "असस्सता भोगिनो कामकामी, तस्मा न सोचामहं सोककाले॥", + "‘‘उदेति आपूरति वेति चन्दो, अत्तं गमेत्वान पलेति सूरियो।", + "विदिता मया सत्तुक लोकधम्मा, तस्मा न सोचामहं सोककाले’’ति॥", + "‘‘कुहा", + "न ते धम्मे विरूहन्ति, सम्मासम्बुद्धदेसिते॥", + "‘‘निक्‍कुहा निल्‍लपा धीरा, अत्थद्धा सुसमाहिता।", + "ते वे धम्मे विरूहन्ति, सम्मासम्बुद्धदेसिते’’॥", + "‘‘मरणेनपि तं पहीयति, यं पुरिसो ममिदन्ति मञ्‍ञति।", + "एतम्पि विदित्वान पण्डितो, न ममत्ताय नमेथ मामको’’ति॥", + "", + "‘‘सुपिनेन यथापि सङ्गतं, पटिबुद्धो पुरिसो न पस्सति।", + "एवम्पि पियायितं जनं, पेतं कालङ्कतं न पस्सती’’ति॥", + "", + "‘‘दिट्ठापि", + "नामंयेवावसिस्सति, अक्खेय्यं पेतस्स जन्तुनो’’ति॥", + "", + "‘‘सोकप्परिदेवमच्छरं, न जहन्ति गिद्धा ममायिते।", + "तस्मा मुनयो परिग्गहं, हित्वा अचरिंसु खेमदस्सिनो’’ति॥", + "", + "‘‘पतिलीनचरस्स", + "सामग्गियमाहु तस्स तं, यो अत्तानं भवने न दस्सये’’ति॥", + "", + "‘‘सब्बत्थ मुनी अनिस्सितो, न पियं कुब्बति नोपि अप्पियं।", + "तस्मिं परिदेवमच्छरं, पण्णे वारि यथा न लिम्पती’’ति॥", + "", + "‘‘उदबिन्दु यथापि पोक्खरे, पदुमे वारि यथा न लिम्पति।", + "एवं मुनि नोपलिम्पति, यदिदं दिट्ठसुतमुतेसु वा’’ति॥", + "", + "‘‘धोनो", + "नाञ्‍ञेन विसुद्धिमिच्छति, न हि सो रज्‍जति नो विरज्‍जती’’ति॥", + "", + "‘‘मेथुनमनुयुत्तस्स", + "विघातं ब्रूहि मारिस।", + "सुत्वान तव सासनं, विवेके सिक्खिस्सामसे’’ति॥", + "", + "‘‘मेथुनमनुयुत्तस्स, [मेत्तेय्याति भगवा]", + "मुस्सते वापि सासनं।", + "मिच्छा च पटिपज्‍जति, एतं तस्मिं अनारिय’’न्ति॥", + "", + "‘‘एको पुब्बे चरित्वान, मेथुनं यो निसेवति।", + "यानं भन्तंव तं लोके, हीनमाहु पुथुज्‍जन’’न्ति॥", + "", + "‘‘यसो कित्ति च या पुब्बे, हायते वापि तस्स सा।", + "एतम्पि दिस्वा सिक्खेथ, मेथुनं विप्पहातवे’’ति॥", + "", + "‘‘सङ्कप्पेहि परेतो सो, कपणो विय झायति।", + "सुत्वा परेसं निग्घोसं, मङ्कु होति तथाविधो’’ति॥", + "", + "‘‘अथ", + "एस ख्वस्स महागेधो, मोसवज्‍जं पगाहती’’ति॥", + "", + "‘‘पण्डितोति समञ्‍ञातो, एकच्‍चरियं अधिट्ठितो।", + "स चापि मेथुने युत्तो, मन्दोव परिकिस्सती’’ति॥", + "", + "‘‘एतमादीनवं ञत्वा, मुनि पुब्बापरे इध।", + "एकच्‍चरियं दळ्हं कयिरा, न निसेवेथ मेथुन’’न्ति॥", + "", + "‘‘विवेकञ्‍ञेव सिक्खेथ, एतं अरियानमुत्तमं।", + "न तेन सेट्ठो मञ्‍ञेथ, स वे निब्बानसन्तिके’’ति॥", + "", + "‘‘रित्तस्स", + "ओघतिण्णस्स पिहयन्ति, कामेसु गधिता पजा’’ति॥", + "", + "‘‘इधेव", + "यं निस्सिता तत्थ सुभं वदाना, पच्‍चेकसच्‍चेसु पुथू निविट्ठा’’ति॥", + "", + "‘‘ते", + "वदन्ति ते अञ्‍ञसिता कथोज्‍जं, पसंसकामा कुसलावदाना’’ति॥", + "", + "‘‘युत्तो कथायं परिसाय मज्झे, पसंसमिच्छं विनिघाति होति।", + "अपाहतस्मिं पन मङ्कु होति, निन्दाय सो कुप्पति रन्धमेसी’’ति॥", + "", + "‘‘यमस्स वादं परिहीनमाहु, अपाहतं पञ्हविमंसकासे।", + "परिदेवति सोचति हीनवादो, उपच्‍चगा मन्ति अनुत्थुनाती’’ति॥", + "", + "‘‘एते विवादा समणेसु जाता, एतेसु उग्घातिनिघाति होति।", + "एतम्पि", + "", + "‘‘पसंसितो वा पन तत्थ होति, अक्खाय वादं परिसाय मज्झे।", + "सो हस्सती उन्‍नमती च तेन, पप्पुय्य तमत्थं यथा मनो अहू’’ति॥", + "", + "‘‘या उन्‍नती सास्स विघातभूमि, मानातिमानं वदते पनेसो।", + "एतम्पि दिस्वा न विवादयेथ, न हि तेन सुद्धिं कुसला वदन्ती’’ति॥", + "", + "‘‘सूरो यथा राजखादाय पुट्ठो, अभिगज्‍जमेति पटिसूरमिच्छं।", + "येनेव सो तेन पलेहि सूर, पुब्बेव नत्थि यदिदं युधाया’’ति॥", + "", + "‘‘ये दिट्ठिमुग्गय्ह विवादयन्ति, इदमेव सच्‍चन्ति च वादयन्ति।", + "ते", + "", + "‘‘कामा ते पठमा सेना, दुतिया अरति वुच्‍चति…पे॰…।", + "न नं असुरो जिनाति, जेत्वाव लभते सुख’’न्ति॥", + "‘‘विसेनिकत्वा पन ये चरन्ति, दिट्ठीहि दिट्ठिं अविरुज्झमाना।", + "तेसु त्वं किं लभेथ पसूर, येसीध नत्थि परमुग्गहीत’’न्ति॥", + "", + "‘‘अथ त्वं पवितक्‍कमागमा, मनसा दिट्ठिगतानि चिन्तयन्तो।", + "धोनेन युगं समागमा, न हि त्वं सक्खसि सम्पयातवे’’ति॥", + "", + "‘‘दिस्वान तण्हं अरतिं रगञ्‍च, नाहोसि छन्दो अपि मेथुनस्मिं।", + "किमेविदं", + "", + "", + "‘‘इदं वदामीति न तस्स होति, [मागण्डियाति भगवा]", + "धम्मेसु निच्छेय्य समुग्गहीतं।", + "पस्सञ्‍च दिट्ठीसु अनुग्गहाय।", + "अज्झत्तसन्तिं पचिनं अदस्स’’न्ति॥", + "", + "‘‘विनिच्छया", + "ते वे मुनी ब्रूसि अनुग्गहाय।", + "अज्झत्तसन्तीति यमेतमत्थं, कथं नु धीरेहि पवेदितं त’’न्ति॥", + "", + "‘‘न दिट्ठिया न सुतिया न ञाणेन, [मागण्डियाति भगवा]", + "सीलब्बतेनापि न सुद्धिमाह।", + "अदिट्ठिया अस्सुतिया अञाणा, असीलता अब्बता नोपि तेन।", + "एते च निस्सज्‍ज अनुग्गहाय, सन्तो अनिस्साय भवं न जप्पे’’ति॥", + "", + "‘‘नो चे किर दिट्ठिया न सुतिया न ञाणेन, [इति मागण्डियो]", + "सीलब्बतेनापि न सुद्धिमाह।", + "अदिट्ठिया अस्सुतिया अञाणा, असीलता अब्बता नोपि तेन।", + "मञ्‍ञामहं मोमुहमेव धम्मं, दिट्ठिया एके पच्‍चेन्ति सुद्धि’’न्ति॥", + "", + "‘‘दिट्ठिञ्‍च", + "समुग्गहीतेसु पमोहमागा।", + "इतो च नाद्दक्खि अणुम्पि सञ्‍ञं, तस्मा तुवं मोमुहतो दहासी’’ति॥", + "", + "‘‘समो विसेसी उद वा निहीनो, यो मञ्‍ञति सो विवदेथ तेन।", + "तीसु विधासु अविकम्पमानो, समो विसेसीति न तस्स होती’’ति॥", + "", + "‘‘सच्‍चन्ति सो ब्राह्मणो किं वदेय्य, मुसाति वा सो विवदेथ केन।", + "यस्मिं समं विसमं वापि नत्थि, स केन वादं पटिसंयुजेय्या’’ति॥", + "", + "‘‘ओकं पहाय अनिकेतसारी, गामे अकुब्बं मुनि सन्थवानि।", + "कामेहि रित्तो अपुरेक्खरानो, कथं न विग्गय्ह जनेन कयिरा’’ति॥", + "‘‘ओकं", + "कामेहि", + "‘‘ओकं पहाय अनिकेतसारी, गामे अकुब्बं मुनि सन्थवानि।", + "कामेहि रित्तो अपुरेक्खरानो, कथं न विग्गय्ह जनेन कयिरा’’ति॥", + "", + "आगुं", + "सब्बसञ्‍ञोगे विसज्‍ज बन्धनानि।", + "सब्बत्थ न सज्‍जति विमुत्तो, नागो तादी पवुच्‍चते तथत्ता॥", + "‘‘येहि विवित्तो विचरेय्य लोके, न तानि उग्गय्ह वदेय्य नागो।", + "एलम्बुजं कण्डकवारिजं यथा, जलेन पङ्केन चनूपलित्तं।", + "एवं मुनी सन्तिवादो अगिद्धो, कामे च लोके च अनूपलित्तो’’ति॥", + "", + "वेदानि विचेय्य केवलानि, [सभियाति भगवा]", + "समणानं यानीधत्थि ब्राह्मणानं।", + "सब्बवेदनासु वीतरागो, सब्बं वेदमतिच्‍च वेदगू सोति॥", + "‘‘न वेदगू दिट्ठिया न मुतिया, स मानमेति न हि तम्मयो सो।", + "न कम्मुना नोपि सुतेन नेय्यो, अनूपनीतो स निवेसनेसू’’ति॥", + "", + "‘‘सञ्‍ञाविरत्तस्स", + "सञ्‍ञञ्‍च दिट्ठिञ्‍च ये अग्गहेसुं, ते घट्टमाना विचरन्ति लोके’’ति॥", + "", + "‘‘कथंदस्सी कथंसीलो, उपसन्तोति वुच्‍चति।", + "तं मे गोतम पब्रूहि, पुच्छितो उत्तमं नर’’न्ति॥", + "", + "‘‘वीततण्हो पुराभेदा, [इति भगवा]", + "पुब्बमन्तमनिस्सितो।", + "वेमज्झे नुपसङ्खेय्यो,", + "तस्स नत्थि पुरक्खत’’न्ति॥", + "", + "‘‘अक्‍कोधनो असन्तासी, अविकत्थी अकुक्‍कुचो।", + "मन्तभाणी अनुद्धतो, स वे वाचायतो मुनी’’ति॥", + "", + "‘‘निरासत्ति", + "विवेकदस्सी फस्सेसु, दिट्ठीसु च न नीयती’’ति॥", + "", + "‘‘पतिलीनो अकुहको, अपिहालु अमच्छरी।", + "अप्पगब्भो अजेगुच्छो, पेसुणेय्ये च नो युतो’’ति॥", + "", + "‘‘अस्सद्धो अकतञ्‍ञू च, सन्धिच्छेदो च यो नरो।", + "हतावकासो वन्तासो, स वे उत्तमपोरिसो’’ति॥", + "‘‘सातियेसु अनस्सावी, अतिमाने च नो युतो।", + "सण्हो च पटिभानवा, न सद्धो न विरज्‍जती’’ति॥", + "", + "‘‘लाभकम्या", + "अविरुद्धो च तण्हाय, रसेसु नानुगिज्झती’’ति॥", + "", + "‘‘दन्तं नयन्ति समितिं, दन्तं राजाभिरूहति।", + "दन्तो सेट्ठो मनुस्सेसु, योतिवाक्यं तितिक्खति॥", + "‘‘वरमस्सतरा", + "कुञ्‍जरा च महानागा, अत्तदन्तो ततो वरं॥", + "‘‘न हि एतेहि यानेहि, गच्छेय्य अगतं दिसं।", + "यथात्तना सुदन्तेन, दन्तो दन्तेन गच्छति॥", + "‘‘विधासु", + "दन्तभूमिमनुप्पत्ता, ते लोके विजिताविनो॥", + "‘‘यस्सिन्द्रियानि", + "निब्बिज्झ इमं", + "‘‘उपेक्खको सदा सतो, न लोके मञ्‍ञते समं।", + "न विसेसी न नीचेय्यो, तस्स नो सन्ति उस्सदा’’ति॥", + "", + "‘‘यस्स निस्सयता नत्थि, ञत्वा धम्मं अनिस्सितो।", + "भवाय विभवाय वा, तण्हा यस्स न विज्‍जती’’ति॥", + "", + "‘‘तं ब्रूमि उपसन्तोति, कामेसु अनपेक्खिनं।", + "गन्था तस्स न विज्‍जन्ति, अतरी सो विसत्तिक’’न्ति॥", + "", + "‘‘न", + "अत्ता वापि निरत्ता वा, न तस्मिं उपलब्भती’’ति॥", + "", + "‘‘येन नं वज्‍जुं पुथुज्‍जना, अथो समणब्राह्मणा।", + "तं तस्स अपुरक्खतं, तस्मा वादेसु नेजती’’ति॥", + "", + "‘‘वीतगेधो", + "न समेसु न ओमेसु, कप्पं नेति अकप्पियो’’ति॥", + "", + "‘‘यस्स", + "धम्मेसु च न गच्छति, स वे सन्तोति वुच्‍चती’’ति॥", + "", + "‘‘कुतोपहूता कलहा विवादा, परिदेवसोका सहमच्छरा च।", + "मानातिमाना सहपेसुणा च, कुतोपहूता ते तदिङ्घ ब्रूही’’ति॥", + "", + "‘‘पियप्पहूता कलहा विवादा, परिदेवसोका सहमच्छरा च।", + "मानातिमाना सहपेसुणा च, मच्छेरयुत्ता कलहा विवादा।", + "विवादजातेसु च पेसुणानी’’ति॥", + "", + "‘‘पिया", + "आसा च निट्ठा च कुतोनिदाना, ये सम्परायाय नरस्स होन्ती’’ति॥", + "", + "‘‘आसाय", + "आसाय वाणिजा यन्ति, समुद्दं धनहारका।", + "याय आसाय तिट्ठामि, सा मे आसा समिज्झती’’ति॥", + "‘‘छन्दानिदानानि पियानि लोके, ये चापि लोभा विचरन्ति लोके।", + "आसा च निट्ठा च इतोनिदाना, ये सम्परायाय नरस्स होन्ती’’ति॥", + "", + "‘‘छन्दो नु लोकस्मिं कुतोनिदानो, विनिच्छता चापि कुतोपहूता।", + "कोधो मोसवज्‍जञ्‍च कथंकथा च, ये चापि धम्मा समणेन वुत्ता’’ति॥", + "", + "‘‘सातं असातन्ति यमाहु लोके, तमूपनिस्साय पहोति छन्दो।", + "रूपेसु दिस्वा विभवं भवञ्‍च, विनिच्छयं कुब्बति जन्तु लोके’’ति॥", + "", + "‘‘कोधो मोसवज्‍जञ्‍च कथंकथा च, एतेपि धम्मा द्वयमेव सन्ते।", + "कथंकथी ञाणपथाय सिक्खे, ञत्वा पवुत्ता समणेन धम्मा’’ति॥", + "", + "‘‘सातं असातञ्‍च कुतोनिदाना, किस्मिं असन्ते न भवन्ति हेते।", + "विभवं भवञ्‍चापि यमेतमत्थं, एतं मे पब्रूहि यतोनिदान’’न्ति॥", + "", + "‘‘फस्सनिदानं सातं असातं, फस्से असन्ते न भवन्ति हेते।", + "विभवं", + "", + "‘‘फस्सो नु लोकस्मिं कुतोनिदानो, परिग्गहा चापि कुतोपहूता।", + "किस्मिं असन्ते न ममत्तमत्थि, किस्मिं विभूते न फुसन्ति फस्सा’’ति॥", + "", + "‘‘नामञ्‍च रूपञ्‍च पटिच्‍च फस्सो, इच्छानिदानानि परिग्गहानि।", + "इच्छायसन्त्या न ममत्तमत्थि, रूपे विभूते न फुसन्ति फस्सा’’ति॥", + "", + "‘‘कथं समेतस्स विभोति रूपं, सुखं दुखञ्‍चापि कथं विभोति।", + "एतं मे पब्रूहि यथा विभोति, तं जानियामाति मे मनो अहू’’ति॥", + "", + "‘‘न सञ्‍ञसञ्‍ञी न विसञ्‍ञसञ्‍ञी, नोपि असञ्‍ञी न विभूतसञ्‍ञी।", + "एवं समेतस्स विभोति रूपं, सञ्‍ञानिदाना हि पपञ्‍चसङ्खा’’ति॥", + "", + "‘‘यं तं अपुच्छिम्ह अकित्तयी नो, अञ्‍ञं तं पुच्छाम तदिङ्घ ब्रूहि।", + "एत्तावतग्गं नु वदन्ति हेके, यक्खस्स सुद्धिं इध पण्डितासे।", + "उदाहु अञ्‍ञम्पि वदन्ति एत्तो’’ति॥", + "", + "‘‘एत्तावतग्गम्पि वदन्ति हेके, यक्खस्स सुद्धिं इध पण्डितासे।", + "तेसं पनेके समयं वदन्ति, अनुपादिसेसे कुसलावदाना’’ति॥", + "", + "‘‘एते च ञत्वा उपनिस्सिताति, ञत्वा मुनी निस्सये सो वीमंसी।", + "ञत्वा विमुत्तो न विवादमेति, भवाभवाय न समेति धीरो’’ति॥", + "", + "‘‘सकं सकं दिट्ठिपरिब्बसाना, विग्गय्ह नाना कुसला वदन्ति।", + "यो एवं जानाति स वेदि धम्मं, इदं पटिक्‍कोसमकेवली सो’’ति॥", + "", + "‘‘एवम्पि विग्गय्ह विवादयन्ति, बालो परो अक्‍कुसलोति चाहु।", + "सच्‍चो नु वादो कतमो इमेसं, सब्बेव हीमे कुसलावदाना’’ति॥", + "", + "‘‘परस्स चे धम्ममनानुजानं, बालोमको होति निहीनपञ्‍ञो।", + "सब्बेव बाला सुनिहीनपञ्‍ञा, सब्बेविमे दिट्ठिपरिब्बसाना’’ति॥", + "", + "‘‘सन्दिट्ठिया चेव नवीवदाता, संसुद्धपञ्‍ञा कुसला मुतीमा।", + "तेसं न कोचि परिहीनपञ्‍ञो, दिट्ठी हि तेसम्पि तथा समत्ता’’ति॥", + "", + "‘‘न वाहमेतं तथियन्ति ब्रूमि, यमाहु बाला मिथु अञ्‍ञमञ्‍ञं।", + "सकं", + "", + "‘‘यमाहु", + "एवम्पि विग्गय्ह विवादयन्ति, कस्मा न एकं समणा वदन्ती’’ति॥", + "", + "‘‘एकञ्हि सच्‍चं न दुतीयमत्थि, यस्मिं पजा नो विवदे पजानं।", + "नाना", + "", + "‘‘कस्मा नु सच्‍चानि वदन्ति नाना, पवादियासे कुसलावदाना।", + "सच्‍चानि सुतानि बहूनि नाना, उदाहु ते तक्‍कमनुस्सरन्ती’’ति॥", + "", + "‘‘न हेव सच्‍चानि बहूनि नाना, अञ्‍ञत्र सञ्‍ञाय निच्‍चानि लोके।", + "तक्‍कञ्‍च दिट्ठीसु पकप्पयित्वा, सच्‍चं मुसाति द्वयधम्ममाहू’’ति॥", + "", + "‘‘दिट्ठे", + "विनिच्छये ठत्वा पहस्समानो, बालो परो अक्‍कुसलोति चाहा’’ति॥", + "", + "‘‘येनेव बालोति परं दहाति, तेनातुमानं कुसलोति चाह।", + "सयमत्तना सो कुसलावदानो, अञ्‍ञं विमानेति तदेव पावा’’ति॥", + "", + "‘‘अतिसारदिट्ठिया सो समत्तो, मानेन मत्तो परिपुण्णमानी।", + "सयमेव सामं मनसाभिसित्तो, दिट्ठी हि सा तस्स तथा समत्ता’’ति॥", + "", + "‘‘परस्स चे हि वचसा निहीनो, तुमो सहा होति निहीनपञ्‍ञो।", + "अथ चे सयं वेदगू होति धीरो, न कोचि बालो समणेसु अत्थी’’ति॥", + "", + "‘‘अञ्‍ञं इतो याभिवदन्ति धम्मं, अपरद्धा सुद्धिमकेवली ते।", + "एवम्पि", + "", + "‘‘इधेव सुद्धिं इति वादयन्ति, नाञ्‍ञेसु धम्मेसु विसुद्धिमाहु।", + "एवम्पि तित्थ्या पुथुसो निविट्ठा, सकायने तत्थ दळ्हं वदाना’’ति॥", + "", + "‘‘सकायने वापि दळ्हं वदानो, कमेत्थ बालोति परं दहेय्य।", + "सयंव", + "", + "‘‘विनिच्छये ठत्वा सयं पमाय, उद्धंस लोकस्मिं विवादमेति।", + "हित्वान सब्बानि विनिच्छयानि, न मेधगं कुब्बति जन्तु लोके’’ति॥", + "", + "‘‘ये केचिमे दिट्ठिपरिब्बसाना, इदमेव सच्‍चन्ति च वादयन्ति।", + "सब्बेव ते निन्दमन्वानयन्ति, अथो पसंसम्पि लभन्ति तत्था’’ति॥", + "", + "‘‘अप्पञ्हि", + "एतम्पि दिस्वा न विवादयेथ, खेमाभिपस्सं अविवादभूमि’’न्ति॥", + "", + "‘‘या", + "अनूपयो सो उपयं किमेय्य, दिट्ठे सुते खन्तिमकुब्बमानो’’ति॥", + "", + "‘‘सीलुत्तमा सञ्‍ञमेनाहु सुद्धिं, वतं समादाय उपट्ठितासे।", + "इधेव सिक्खेम अथस्स सुद्धिं, भवूपनीता कुसलावदाना’’ति॥", + "", + "‘‘सचे चुतो सीलवततो होति, पवेधती कम्मविराधयित्वा।", + "पजप्पती पत्थयती च सुद्धिं, सत्थाव हीनो पवसं घरम्हा’’ति॥", + "", + "‘‘सीलब्बतं वापि पहाय सब्बं, कम्मञ्‍च सावज्‍जनवज्‍जमेतं।", + "सुद्धिं असुद्धिन्ति अपत्थयानो, विरतो चरे सन्तिमनुग्गहाया’’ति॥", + "", + "‘‘तमूपनिस्साय", + "उद्धंसरा सुद्धिमनुत्थुनन्ति, अवीततण्हासे भवाभवेसू’’ति॥", + "", + "‘‘पत्थयमानस्स हि जप्पितानि, पवेधितं वापि पकप्पितेसु।", + "चुतूपपातो इध यस्स नत्थि, स केन वेधेय्य कुहिं व जप्पे’’ति॥", + "", + "‘‘यमाहु धम्मं परमन्ति एके, तमेव हीनन्ति पनाहु अञ्‍ञे।", + "सच्‍चो नु वादो कतमो इमेसं, सब्बेव हीमे कुसलावदाना’’ति॥", + "", + "‘‘सकञ्हि धम्मं परिपुण्णमाहु, अञ्‍ञस्स धम्मं पन हीनमाहु।", + "एवम्पि विग्गय्ह विवादयन्ति, सकं सकं सम्मुतिमाहु सच्‍च’’न्ति॥", + "", + "‘‘परस्स", + "पुथू हि अञ्‍ञस्स वदन्ति धम्मं, निहीनतो सम्हि दळ्हं वदाना’’ति॥", + "", + "‘‘सद्धम्मपूजापि पना तथेव, यथा पसंसन्ति सकायनानि।", + "सब्बेव वादा तथिया भवेय्युं, सुद्धी हि नेसं पच्‍चत्तमेवा’’ति॥", + "", + "‘‘न ब्राह्मणस्स परनेय्यमत्थि, धम्मेसु निच्छेय्य समुग्गहीतं।", + "तस्मा विवादानि उपातिवत्तो, न हि सेट्ठतो पस्सति धम्ममञ्‍ञ’’न्ति॥", + "", + "‘‘जानामि पस्सामि तथेव एतं, दिट्ठिया एके पच्‍चेन्ति सुद्धिं।", + "अदक्खि चे किञ्हि तुमस्स तेन, अतिसित्वा अञ्‍ञेन वदन्ति सुद्धि’’न्ति॥", + "", + "‘‘पस्सं", + "कामं बहुं पस्सतु अप्पकं वा, न हि तेन सुद्धिं कुसला वदन्ती’’ति॥", + "", + "‘‘निविस्सवादी न हि सुब्बिनायो, पकप्पिता दिट्ठिपुरेक्खरानो।", + "यं निस्सितो तत्थ सुभं वदानो, सुद्धिं वदो तत्थ तथद्दसा सो’’ति॥", + "", + "‘‘न ब्राह्मणो कप्पमुपेति सङ्खा, न दिट्ठिसारी नपि ञाणबन्धु।", + "ञत्वा च सो सम्मुतियो पुथुज्‍जा, उपेक्खती उग्गहणन्ति मञ्‍ञे’’ति॥", + "", + "‘‘विस्सज्‍ज गन्थानि मुनीध लोके, विवादजातेसु न वग्गसारी।", + "सन्तो असन्तेसु उपेक्खको सो, अनुग्गहो उग्गहणन्ति मञ्‍ञे’’ति॥", + "", + "‘‘पुब्बासवे हित्वा नवे अकुब्बं, न छन्दगू नोपि निविस्सवादी।", + "स विप्पमुत्तो दिट्ठिगतेहि धीरो, न लिम्पति लोके अनत्तगरही’’ति॥", + "", + "‘‘कामा ते पठमा सेना, दुतिया अरति वुच्‍चति…पे॰…", + "न नं असुरो जिनाति, जेत्वाव लभते सुख’’न्ति॥", + "‘‘कायमुनिं वाचामुनिं, मनोमुनिमनासवं।", + "मुनिं मोनेय्यसम्पन्‍नं, आहु सब्बप्पहायिनं॥", + "‘‘कायमुनिं वाचामुनिं, मनोमुनिमनासवं।", + "मुनिं मोनेय्यसम्पन्‍नं, आहु निन्हातपापक’’न्ति", + "‘‘न मोनेन मुनि होति, मूळ्हरूपो अविद्दसु।", + "यो च तुलंव पग्गय्ह, वरमादाय पण्डितो॥", + "‘‘पापानि", + "यो मुनाति उभो लोके, मुनि तेन पवुच्‍चति॥", + "‘‘असतञ्‍च", + "देवमनुस्सेहि पूजितो यो, सङ्गजालमतिच्‍च सो मुनि’’॥", + "‘‘स सब्बधम्मेसु विसेनिभूतो, यं किञ्‍चि दिट्ठं व सुतं मुतं वा।", + "स पन्‍नभारो मुनि विप्पमुत्तो, न कप्पियो नूपरतो न पत्थियो’’॥[इति भगवाति]", + "", + "‘‘पुच्छामि तं आदिच्‍चबन्धु, विवेकं सन्तिपदञ्‍च महेसि।", + "कथं दिस्वा निब्बाति भिक्खु, अनुपादियानो लोकस्मिं किञ्‍ची’’ति॥", + "", + "‘‘मूलं पपञ्‍चसङ्खाय, [इति भगवा]", + "मन्ता अस्मीति सब्बमुपरुन्धे।", + "या काचि तण्हा अज्झत्तं, तासं विनया सदा सतो सिक्खे’’ति॥", + "", + "‘‘यं किञ्‍चि धम्ममभिजञ्‍ञा, अज्झत्तं अथ वापि बहिद्धा।", + "न तेन थामं कुब्बेथ, न हि सा निब्बुति सतं वुत्ता’’ति॥", + "", + "‘‘सेय्यो", + "फुट्ठो अनेकरूपेहि, नातुमानं विकप्पयं तिट्ठे’’ति॥", + "", + "‘‘अज्झत्तमेवुपसमे, न अञ्‍ञतो भिक्खु सन्तिमेसेय्य।", + "अज्झत्तं उपसन्तस्स, नत्थि अत्ता कुतो निरत्ता वा’’ति॥", + "", + "‘‘मज्झे यथा समुद्दस्स, ऊमि नो जायती ठितो होति।", + "एवं ठितो अनेजस्स, उस्सदं भिक्खु न करेय्य कुहिञ्‍ची’’ति॥", + "", + "‘‘सेले", + "तथूपमं धम्ममयं सुमेध, पासादमारुय्ह समन्तचक्खु।", + "सोकावतिण्णं जनतमपेतसोको, अवेक्खस्सु जातिजराभिभूत’’न्ति॥", + "‘‘न तस्स अदिट्ठमिधत्थि किञ्‍चि, अथो अविञ्‍ञातमजानितब्बं।", + "सब्बं अभिञ्‍ञासि यदत्थि नेय्यं, तथागतो तेन समन्तचक्खू’’ति॥", + "‘‘अनत्थजननो", + "भयमन्तरतो जातं, तं जनो नावबुज्झति॥", + "‘‘लुद्धो", + "अन्धन्तमं", + "‘‘अनत्थजननो दोसो, दोसो चित्तप्पकोपनो।", + "भयमन्तरतो जातं, तं जनो नावबुज्झति॥", + "‘‘कुद्धो अत्थं न जानाति, कुद्धो धम्मं न पस्सति।", + "अन्धन्तमं तदा होति, यं दोसो सहते नरं॥", + "‘‘अनत्थजननो", + "भयमन्तरतो जातं, तं जनो नावबुज्झति॥", + "‘‘मूळ्हो अत्थं न जानाति, मूळ्हो धम्मं न पस्सति।", + "अन्धन्तमं तदा होति, यं मोहो सहते नर’’न्ति॥", + "‘‘लोभो", + "हिंसन्ति अत्तसम्भूता, तचसारंव सम्फल’’न्ति॥", + "‘‘रागो च दोसो च इतो निदाना, अरती रती लोमहंसो इतोजा।", + "इतो समुट्ठाय मनोवितक्‍का, कुमारका धङ्कमिवोस्सजन्ती’’ति॥", + "‘‘अकित्तयी विवटचक्खु, सक्खिधम्मं परिस्सयविनयं।", + "पटिपदं वदेहि भद्दन्ते, पातिमोक्खं अथ वापि समाधि’’न्ति॥", + "", + "‘‘चक्खूहि नेव लोलस्स, गामकथाय आवरये सोतं।", + "रसे च नानुगिज्झेय्य, न च ममायेथ किञ्‍चि लोकस्मि’’न्ति॥", + "", + "‘‘फस्सेन यदा फुट्ठस्स, परिदेवं भिक्खु न करेय्य कुहिञ्‍चि।", + "भवञ्‍च नाभिजप्पेय्य, भेरवेसु च न सम्पवेधेय्या’’ति॥", + "", + "‘‘अन्‍नानमथो पानानं, खादनीयानमथोपि वत्थानं।", + "लद्धा न सन्‍निधिं कयिरा, न च परित्तसे तानि अलभमानो’’ति॥", + "", + "‘‘झायी न पादलोलस्स, विरमे कुक्‍कुच्‍चा नप्पमज्‍जेय्य।", + "अथासनेसु", + "", + "‘‘निद्दं", + "तन्दिं मायं हस्सं खिड्डं, मेथुनं विप्पजहे सविभूस’’न्ति॥", + "", + "‘‘कुहा", + "न ते धम्मे विरूहन्ति, सम्मासम्बुद्धदेसिते॥", + "‘‘निक्‍कुहा निल्‍लपा धीरा, अत्थद्धा सुसमाहिता।", + "ते वे धम्मे विरूहन्ति, सम्मासम्बुद्धदेसिते’’॥", + "‘‘आथब्बणं सुपिनं लक्खणं, नो विदहे अथोपि नक्खत्तं।", + "विरुतञ्‍च गब्भकरणं, तिकिच्छं मामको न सेवेय्या’’ति॥", + "", + "‘‘निन्दाय", + "लोभं सह मच्छरियेन, कोधं पेसुणियञ्‍च पनुदेय्या’’ति॥", + "", + "‘‘कयविक्‍कये न तिट्ठेय्य, उपवादं भिक्खु न करेय्य कुहिञ्‍चि।", + "गामे च नाभिसज्‍जेय्य, लाभकम्या जनं न लपयेय्या’’ति॥", + "", + "‘‘न", + "पागब्भियं न सिक्खेय्य, कथं विग्गाहिकं न कथयेय्या’’ति॥", + "", + "‘‘मोसवज्‍जे न निय्येथ, सम्पजानो सठानि न कयिरा।", + "अथ जीवितेन पञ्‍ञाय, सीलब्बतेन नाञ्‍ञमतिमञ्‍ञे’’ति॥", + "", + "‘‘सुत्वा रुसितो बहुं वाचं, समणानं वा पुथुजनानं।", + "फरुसेन ने न पटिवज्‍जा, न हि सन्तो पटिसेनिं करोन्ती’’ति॥", + "", + "‘‘एतञ्‍च धम्ममञ्‍ञाय, विचिनं भिक्खु सदा सतो सिक्खे।", + "सन्तीति निब्बुतिं ञत्वा, सासने गोतमस्स नप्पमज्‍जेय्या’’ति॥", + "", + "‘‘अभिभू", + "तस्मा हि तस्स भगवतो सासने, अप्पमत्तो सदा नमस्समनुसिक्खे’’॥ [इति भगवाति]", + "", + "‘‘चतुक्‍कण्णो", + "अयोपाकारपरियन्तो", + "‘‘तस्स अयोमया भूमि, जलिता तेजसा युता।", + "समन्ता योजनसतं, फरित्वा तिट्ठति सब्बदा॥", + "‘‘कदरियातपना घोरा, अच्‍चिमन्तो दुरासदा।", + "लोमहंसनरूपा च, भिस्मा पटिभया दुखा॥", + "‘‘पुरत्थिमाय भित्तिया, अच्‍चिक्खन्धो समुट्ठितो।", + "दहन्तो पापकम्मन्ते, पच्छिमाय पटिहञ्‍ञति॥", + "‘‘पच्छिमाय च भित्तिया, अच्‍चिक्खन्धो समुट्ठितो।", + "दहन्तो पापकम्मन्ते, पुरत्थिमाय पटिहञ्‍ञति॥", + "‘‘उत्तराय", + "दहन्तो पापकम्मन्ते, दक्खिणाय पटिहञ्‍ञति॥", + "‘‘दक्खिणाय", + "दहन्तो पापकम्मन्ते, उत्तराय पटिहञ्‍ञति॥", + "‘‘हेट्ठतो च समुट्ठाय, अच्‍चिक्खन्धो भयानको।", + "दहन्तो पापकम्मन्ते, छदनस्मिं पटिहञ्‍ञति॥", + "‘‘छदनम्हा", + "दहन्तो पापकम्मन्ते, भूमियं पटिहञ्‍ञति॥", + "‘‘अयोकपालमादित्तं, सन्तत्तं जलितं यथा।", + "एवं अवीचिनिरयो, हेट्ठा उपरि पस्सतो॥", + "‘‘तत्थ सत्ता महालुद्दा, महाकिब्बिसकारिनो।", + "अच्‍चन्तपापकम्मन्ता, पच्‍चन्ति न च मिय्यरे", + "‘‘जातवेदसमो कायो, तेसं निरयवासिनं।", + "पस्स कम्मानं दळ्हत्तं, न भस्मा होति नपी मसि॥", + "‘‘पुरत्थिमेनपि धावन्ति, ततो धावन्ति पच्छिमं।", + "उत्तरेनपि धावन्ति, ततो धावन्ति दक्खिणं॥", + "‘‘यं यं दिसं पधावन्ति", + "अभिनिक्खमितासा ते, सत्ता मोक्खगवेसिनो॥", + "‘‘न ते ततो निक्खमितुं, लभन्ति कम्मपच्‍चया।", + "तेसञ्‍च पापकम्मन्तं, अविपक्‍कं कतं बहु’’न्ति॥", + "‘‘अत्तदण्डा भयं जातं, जनं पस्सथ मेधगं।", + "संवेगं कित्तयिस्सामि, यथा संविजितं मया’’ति॥", + "", + "‘‘फन्दमानं", + "अञ्‍ञमञ्‍ञेहि ब्यारुद्धे, दिस्वा मं भयमाविसी’’ति॥", + "", + "‘‘किञ्‍चापि", + "रूपे रणं दिस्वा सदा पवेधितं, तस्मा न रूपे रमती सुमेधो॥", + "‘‘मच्‍चुनाब्भाहतो लोको, जराय परिवारितो।", + "तण्हासल्‍लेन ओतिण्णो, इच्छाधूमायितो", + "‘‘सब्बो आदीपितो", + "सब्बो पज्‍जलितो लोको, सब्बो लोको पकम्पितो’’ति॥", + "‘‘लाभो", + "एते अनिच्‍चा मनुजेसु धम्मा, असस्सता विपरिणामधम्मा’’ति॥", + "‘‘समन्तमसारो लोको, दिसा सब्बा समेरिता।", + "इच्छं भवनमत्तनो, नाद्दसासिं अनोसित’’न्ति॥", + "", + "‘‘ओसाने त्वेव ब्यारुद्धे, दिस्वा मे अरती अहु।", + "अथेत्थ सल्‍लमद्दक्खिं, दुद्दसं हदयस्सित’’न्ति॥", + "", + "‘‘येन सल्‍लेन ओतिण्णो, दिसा सब्बा विधावति।", + "तमेव सल्‍लमब्बुय्ह, न धावति न सीदती’’ति॥", + "", + "‘‘तत्थ", + "न तेसु पसुतो सिया, निब्बिज्झ सब्बसो कामे।", + "सिक्खे निब्बानमत्तनो’’ति॥", + "", + "‘‘सच्‍चो सिया अप्पगब्भो, अमायो रित्तपेसुणो।", + "अक्‍कोधनो लोभपापं, वेविच्छं वितरे मुनी’’ति॥", + "", + "‘‘न पण्डिता उपधिसुखस्स हेतु, ददन्ति दानानि पुनब्भवाय।", + "कामञ्‍च ते उपधिपरिक्खयाय, ददन्ति दानं अपुनब्भवाय॥", + "‘‘न", + "कामञ्‍च ते उपधिपरिक्खयाय, भावेन्ति झानं अपुनब्भवाय॥", + "‘‘ते", + "नज्‍जो यथा सागरमज्झुपेता", + "‘‘निद्दं तन्दि सहे थीनं, पमादेन न संवसे।", + "अतिमाने न तिट्ठेय्य, निब्बानमनसो नरो’’ति॥", + "", + "‘‘मोसवज्‍जे न निय्येथ, रूपे स्नेहं न कुब्बये।", + "मानञ्‍च परिजानेय्य, साहसा विरतो चरे’’ति॥", + "", + "‘‘पुराणं नाभिनन्देय्य, नवे खन्तिं न कुब्बये।", + "हीयमाने न सोचेय्य, आकासं न सितो सिया’’ति॥", + "", + "‘‘गेधं", + "आरम्मणं पकम्पनं, कामपङ्को दुरच्‍चयो’’ति॥", + "", + "‘‘सच्‍चा अवोक्‍कमं मुनि, थले तिट्ठति ब्राह्मणो।", + "सब्बं सो पटिनिस्सज्‍ज, स वे सन्तोति वुच्‍चती’’ति॥", + "", + "‘‘स वे विद्वा स वेदगू, ञत्वा धम्मं अनिस्सितो।", + "सम्मा सो लोके इरियानो, न पिहेतीध कस्सची’’ति॥", + "", + "‘‘योध कामे अच्‍चतरि, सङ्गं लोके दुरच्‍चयं।", + "न सो सोचति नाज्झेति, छिन्‍नसोतो अबन्धनो’’ति॥", + "", + "", + "‘‘यं पुब्बे तं विसोसेहि, पच्छा ते माहु किञ्‍चनं।", + "मज्झे चे नो गहेस्ससि, उपसन्तो चरिस्ससी’’ति॥", + "", + "‘‘जीनो", + "सब्बेसु", + "‘‘पुब्बेव मच्‍चं विजहन्ति भोगा, मच्‍चो धने पुब्बतरं जहासि।", + "असस्सता", + "‘‘उदेति आपूरति वेति चन्दो, अन्धं तपेत्वान", + "विदिता मया सत्तुक लोकधम्मा, तस्मा न सोचामहं सोककाले’’ति॥", + "‘‘चिरस्सं", + "अनन्दिं अनीघं भिक्खुं, तिण्णं लोके विसत्तिक’’न्ति॥", + "‘‘सब्बसो", + "असता च न सोचति, स वे लोके न जीयती’’ति॥", + "", + "‘‘सुञ्‍ञतो", + "अत्तानुदिट्ठिं ऊहच्‍च", + "एवं लोकं अवेक्खन्तं, मच्‍चुराजा न पस्सती’’ति॥", + "‘‘सुद्धधम्मसमुप्पादं, सुद्धसङ्खारसन्ततिं।", + "पस्सन्तस्स यथाभूतं, न भयं होति गामणि॥", + "‘‘तिणकट्ठसमं लोकं, यदा पञ्‍ञाय पस्सति।", + "नाञ्‍ञं पत्थयते किञ्‍चि, अञ्‍ञत्र अप्पटिसन्धिया’’ति", + "‘‘कं नु सत्तोति पच्‍चेसि, मार दिट्ठिगतं नु ते।", + "सुद्धसङ्खारपुञ्‍जोयं, नयिध सत्तुपलब्भति॥", + "‘‘यथा हि", + "एवं खन्धेसु सन्तेसु, होति सत्तोति सम्मुति", + "‘‘दुक्खमेव हि सम्भोति, दुक्खं तिट्ठति वेति च।", + "नाञ्‍ञत्र दुक्खा सम्भोति, नाञ्‍ञं दुक्खा निरुज्झती’’ति॥", + "‘‘यस्स", + "ममत्तं सो असंविन्दं, नत्थि मेति न सोचती’’ति॥", + "", + "‘‘अनिट्ठुरी अननुगिद्धो, अनेजो सब्बधी समो।", + "तमानिसंसं पब्रूमि, पुच्छितो अविकम्पिन’’न्ति॥", + "", + "‘‘अनेजस्स विजानतो, नत्थि काचि निसङ्खति।", + "विरतो सो वियारब्भा, खेमं पस्सति सब्बधी’’ति॥", + "", + "‘‘न समेसु न ओमेसु, न उस्सेसु वदते मुनि।", + "सन्तो सो वीतमच्छरो, नादेति न निरस्सति’’॥ [इति भगवा]", + "", + "‘‘न मे दिट्ठो इतो पुब्बे, [इच्‍चायस्मा सारिपुत्तो]", + "न सुतो उद कस्सचि।", + "एवं वग्गुवदो सत्था, तुसिता गणिमागतो’’ति॥", + "", + "‘‘पतिरूपको मत्तिकाकुण्डलोव, लोहड्ढमासोव", + "चरन्ति लोके परिवारछन्‍ना, अन्तो असुद्धा बहि सोभमाना’’ति", + "‘‘दूरे", + "असन्तेत्थ न दिस्सन्ति, रत्तिं खित्ता", + "‘‘सेले यथा पब्बतमुद्धनिट्ठितो, यथापि पस्से जनतं समन्ततो।", + "तथूपमं धम्ममयं सुमेध, पासादमारुय्ह", + "सोकावतिण्णं जनतमपेतसोको, अवेक्खस्सु जातिजराभिभूत’’न्ति॥", + "‘‘न तस्स अदिट्ठमिधत्थि किञ्‍चि, अथो अविञ्‍ञातमजानितब्बं।", + "सब्बं अभिञ्‍ञासि यदत्थि नेय्यं, तथागतो तेन समन्तचक्खू’’ति॥", + "‘‘तण्हादुतियो", + "इत्थभावञ्‍ञथाभावं", + "‘‘एतमादीनवं ञत्वा, तण्हं दुक्खस्स सम्भवं।", + "वीततण्हो अनादानो, सतो भिक्खु परिब्बजे’’ति॥", + "‘‘एकायनं जातिखयन्तदस्सी, मग्गं पजानाति हितानुकम्पी।", + "एतेन मग्गेन तरिंसु", + "‘‘सदेवकस्स लोकस्स, यथा दिस्सति चक्खुमा।", + "सब्बं तमं विनोदेत्वा, एकोव रतिमज्झगा’’ति॥", + "", + "‘‘तस्सायं", + "जातिमरणसंसारो, नत्थि तस्स पुनब्भवो’’ति॥", + "‘‘तं", + "बहूनमिध बद्धानं, अत्थि पञ्हेन आगम’’न्ति॥", + "", + "‘‘भिक्खुनो विजिगुच्छतो, भजतो रित्तमासनं।", + "रुक्खमूलं सुसानं वा, पब्बतानं गुहासु वा’’ति॥", + "", + "‘‘उच्‍चावचेसु सयनेसु, किवन्तो तत्थ भेरवा।", + "ये हि भिक्खु न वेधेय्य, निग्घोसे सयनासने’’ति॥", + "", + "‘‘अनत्थजननो लोभो, लोभो चित्तप्पकोपनो।", + "भयमन्तरतो जातं, तं जनो नावबुज्झति॥", + "‘‘लुद्धो अत्थं न जानाति, लुद्धो धम्मं न पस्सति।", + "अन्धन्तमं", + "‘‘अनत्थजननो दोसो, दोसो चित्तप्पकोपनो।", + "भयमन्तरतो जातं, तं जनो नावबुज्झति॥", + "‘‘कुद्धो अत्थं न जानाति, कुद्धो धम्मं न पस्सति।", + "अन्धन्तमं तदा होति, यं दोसो सहते नरं॥", + "‘‘अनत्थजननो मोहो, मोहो चित्तप्पकोपनो।", + "भयमन्तरतो जातं, तं जनो नावबुज्झति॥", + "‘‘मूळ्हो अत्थं न जानाति, मूळ्हो धम्मं न पस्सति।", + "अन्धन्तमं तदा होति, यं मोहो सहते नर’’न्ति॥", + "‘‘लोभो दोसो च मोहो च, पुरिसं पापचेतसं।", + "हिंसन्ति अत्तसम्भूता, तचसारंव सम्फल’’न्ति॥", + "‘‘रागो च दोसो च इतोनिदाना, अरती रती लोमहंसो इतोजा।", + "इतो समुट्ठाय मनोवितक्‍का, कुमारका धङ्कमिवोस्सजन्ती’’ति॥", + "‘‘समतित्तिकं अनवसेसं, तेलपत्तं यथा परिहरेय्य।", + "एवं सचित्तमनुरक्खे, पत्थयानो", + "‘‘कति", + "ये भिक्खु अभिसम्भवे, पन्तम्हि सयनासने’’ति॥", + "", + "‘‘नासिस्सं न पिविस्सामि, विहारतो न निक्खमे", + "नपि पस्सं निपातेस्सं, तण्हासल्‍ले अनूहते’’ति॥", + "‘‘क्यास्स ब्यप्पथयो अस्सु, क्यास्सस्सु इध गोचरा।", + "कानि सीलब्बतानास्सु, पहितत्तस्स भिक्खुनो’’ति॥", + "", + "‘‘कं सो सिक्खं समादाय, एकोदि निपको सतो।", + "कम्मारो रजतस्सेव, निद्धमे मलमत्तनो’’ति॥", + "", + "‘‘विजिगुच्छमानस्स", + "रित्तासनं सयनं सेवतो वे।", + "सम्बोधिकामस्स यथानुधम्मं, तं ते पवक्खामि यथा पजान’’न्ति॥", + "", + "‘‘पञ्‍चन्‍नं धीरो भयानं न भाये, भिक्खु सतो सपरियन्तचारी।", + "डंसाधिपातानं सरीसपानं, मनुस्सफस्सानं चतुप्पदान’’न्ति॥", + "", + "‘‘परधम्मिकानम्पि", + "अथापरानि अभिसम्भवेय्य, परिस्सयानि कुसलानुएसी’’ति॥", + "", + "‘‘आतङ्कफस्सेन", + "सो तेहि फुट्ठो बहुधा अनोको, वीरियपरक्‍कमं दळ्हं करेय्या’’ति॥", + "", + "‘‘थेय्यं न कारे न मुसा भणेय्य, मेत्ताय फस्से तसथावरानि।", + "यदाविलत्तं मनसो विजञ्‍ञा, कण्हस्स पक्खोति विनोदयेय्या’’ति॥", + "", + "‘‘कोधातिमानस्स वसं न गच्छे, मूलम्पि तेसं पलिखञ्‍ञ तिट्ठे।", + "अथप्पियं वा पन अप्पियं वा, अद्धा भवन्तो अभिसम्भवेय्या’’ति॥", + "", + "‘‘पञ्‍ञं", + "अरतिं सहेथ सयनम्हि पन्ते, चतुरो सहेथ परिदेवधम्मे’’ति॥", + "", + "‘‘मगधं", + "मिगा विय असङ्घचारिनो", + "‘‘साधु", + "अत्थपुच्छनं पदक्खिणं कम्मं, एतं सामञ्‍ञं अकिञ्‍चनस्सा’’ति॥", + "‘‘किंसू असिस्सं कुव वा असिस्सं, दुक्खं वत सेत्थ कुवज्‍ज सेस्सं।", + "एते", + "", + "‘‘अन्‍नञ्‍च लद्धा वसनञ्‍च काले, मत्तं स जञ्‍ञा इध तोसनत्थं।", + "सो तेसु गुत्तो यतचारि गामे, रुसितोपि वाचं फरुसं न वज्‍जा’’ति॥", + "", + "‘‘ओक्खित्तचक्खु न च पादलोलो, झानानुयुत्तो बहुजागरस्स।", + "उपेक्खमारब्भ समाहितत्तो, तक्‍कासयं कुक्‍कुच्‍चञ्‍चुपच्छिन्दे’’ति॥", + "", + "‘‘निधीनंव", + "निग्गय्हवादिं मेधाविं, तादिसं पण्डितं भजे॥", + "‘‘तादिसं भजमानस्स, सेय्यो होति न पापियो।", + "ओवदेय्यानुसासेय्य, असब्भा च निवारये।", + "सतञ्हि सो पियो होति, असतं होति अप्पियो’’ति॥", + "‘‘यो वे", + "एवं सो निहतो सेति, कोकिलायेव", + "‘‘चुदितो वचीभि सतिमाभिनन्दे, सब्रह्मचारीसु खिलं पभिन्दे।", + "वाचं पमुञ्‍चे कुसलं नातिवेलं, जनवादधम्माय न चेतयेय्या’’ति॥", + "", + "‘‘रागो", + "एतं रजं विप्पजहित्वा", + "‘‘दोसो रजो न च पन रेणु वुच्‍चति…पे॰…।", + "विहरन्ति ते विगतरजस्स सासने॥", + "‘‘मोहो रजो न च पन रेणु वुच्‍चति…पे॰…।", + "विहरन्ति ते विगतरजस्स सासने’’॥", + "‘‘अथापरं पञ्‍च रजानि लोके, येसं सतीमा विनयाय सिक्खे।", + "रूपेसु सद्देसु अथो रसेसु, गन्धेसु फस्सेसु सहेथ राग’’न्ति॥", + "", + "‘‘काले पग्गण्हति चित्तं, निग्गण्हति पुनापरे", + "सम्पहंसति कालेन, काले चित्तं समादहे॥", + "‘‘अज्झुपेक्खति कालेन, सो योगी कालकोविदो।", + "किम्हि कालम्हि पग्गाहो, किम्हि काले विनिग्गहो॥", + "‘‘किम्हि", + "उपेक्खाकालं चित्तस्स, कथं दस्सेति योगिनो॥", + "‘‘लीने चित्तम्हि पग्गाहो, उद्धतस्मिं विनिग्गहो।", + "निरस्सादगतं चित्तं, सम्पहंसेय्य तावदे॥", + "‘‘सम्पहट्ठं यदा चित्तं, अलीनं भवतिनुद्धतं।", + "समथस्स च सो", + "‘‘एतेन मेवुपायेन, यदा होति समाहितं।", + "समाहितचित्तमञ्‍ञाय, अज्झुपेक्खेय्य तावदे॥", + "‘‘एवं", + "कालेन कालं चित्तस्स, निमित्तमुपलक्खये’’ति॥", + "‘‘एतेसु धम्मेसु विनेय्य छन्दं, भिक्खु सतिमा सुविमुत्तचित्तो।", + "कालेन सो सम्मा धम्मं परिवीमंसमानो, एकोदिभूतो विहने तमं सो’’॥ [इति भगवाति]" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/43-s0516m.mul.json b/texts/tripitaka/43-s0516m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..ea508f408bd5d852b6d8963ee65cdf2832306844 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/43-s0516m.mul.json @@ -0,0 +1,1169 @@ +{ + "title": "खग्गविसाणसुत्तनिद्देसो", + "book_name": "खग्गविसाणसुत्तो", + "chapter": "वत्थुगाथा", + "gathas": [ + "कोसलानं", + "आकिञ्‍चञ्‍ञं पत्थयानो, ब्राह्मणो मन्तपारगू॥", + "सो अस्सकस्स विसये, मळकस्स", + "वसि गोधावरीकूले, उञ्छेन च फलेन च॥", + "तस्सेव", + "ततो जातेन आयेन, महायञ्‍ञमकप्पयि॥", + "महायञ्‍ञं यजित्वान, पुन पाविसि अस्समं।", + "तस्मिं पटिपविट्ठम्हि, अञ्‍ञो आगञ्छि ब्राह्मणो॥", + "उग्घट्टपादो", + "सो", + "तमेनं बावरी दिस्वा, आसनेन निमन्तयि।", + "सुखञ्‍च कुसलं पुच्छि, इदं वचनमब्रवि", + "‘‘यं खो मम देय्यधम्मं, सब्बं विसज्‍जितं मया।", + "अनुजानाहि मे ब्रह्मे, नत्थि पञ्‍चसतानि मे’’॥", + "‘‘सचे", + "सत्तमे दिवसे तुय्हं, मुद्धा फलतु सत्तधा’’॥", + "अभिसङ्खरित्वा कुहको, भेरवं सो अकित्तयि।", + "तस्स तं वचनं सुत्वा, बावरी दुक्खितो अहु॥", + "उस्सुस्सति अनाहारो, सोकसल्‍लसमप्पितो।", + "अथोपि एवं चित्तस्स, झाने न रमती मनो॥", + "उत्रस्तं दुक्खितं दिस्वा, देवता अत्थकामिनी।", + "बावरिं उपसङ्कम्म, इदं वचनमब्रवि॥", + "‘‘न सो मुद्धं पजानाति, कुहको सो धनत्थिको।", + "मुद्धनि मुद्धपाते", + "‘‘भोती", + "मुद्धं मुद्धाधिपातञ्‍च", + "‘‘अहम्पेतं न जानामि, ञाणं मेत्थ न विज्‍जति।", + "मुद्धनि मुद्धाधिपाते च, जिनानञ्हेत्थ", + "‘‘अथ", + "मुद्धं मुद्धाधिपातञ्‍च, तं मे अक्खाहि देवते’’॥", + "‘‘पुरा कपिलवत्थुम्हा, निक्खन्तो लोकनायको।", + "अपच्‍चो ओक्‍काकराजस्स, सक्यपुत्तो पभङ्करो॥", + "‘‘सो हि ब्राह्मण सम्बुद्धो, सब्बधम्मान पारगू।", + "सब्बाभिञ्‍ञाबलप्पत्तो", + "सब्बकम्मक्खयं पत्तो, विमुत्तो उपधिक्खये॥", + "‘‘बुद्धो सो भगवा लोके, धम्मं देसेति चक्खुमा।", + "तं त्वं गन्त्वान पुच्छस्सु, सो ते तं ब्याकरिस्सति’’॥", + "सम्बुद्धोति", + "सोकस्स तनुको आसि, पीतिञ्‍च विपुलं लभि॥", + "सो", + "‘‘कतमम्हि गामे निगमम्हि वा पन, कतमम्हि वा जनपदे लोकनाथो।", + "यत्थ गन्त्वान पस्सेमु, सम्बुद्धं द्विपदुत्तमं’’॥", + "‘‘सावत्थियं कोसलमन्दिरे जिनो, पहूतपञ्‍ञो वरभूरिमेधसो।", + "सो सक्यपुत्तो विधुरो अनासवो, मुद्धाधिपातस्स विदू नरासभो’’॥", + "ततो", + "‘‘एथ माणवा अक्खिस्सं, सुणाथ वचनं मम॥", + "‘‘यस्सेसो दुल्‍लभो लोके, पातुभावो अभिण्हसो।", + "स्वाज्‍ज लोकम्हि उप्पन्‍नो, सम्बुद्धो इति विस्सुतो।", + "खिप्पं गन्त्वान सावत्थिं, पस्सव्हो द्विपदुत्तमं’’॥", + "‘‘कथं चरहि जानेमु, दिस्वा बुद्धोति ब्राह्मण।", + "अजानतं नो पब्रूहि, यथा जानेमु तं मयं’’॥", + "‘‘आगतानि हि मन्तेसु, महापुरिसलक्खणा।", + "द्वत्तिंसानि च ब्याक्खाता, समत्ता अनुपुब्बसो॥", + "‘‘यस्सेते होन्ति गत्तेसु, महापुरिसलक्खणा।", + "द्वेयेव तस्स गतियो, ततिया हि न विज्‍जति॥", + "‘‘सचे अगारं आवसति, विजेय्य पथविं इमं।", + "अदण्डेन असत्थेन, धम्मेन अनुसासति॥", + "‘‘सचे च सो पब्बजति, अगारा अनगारियं।", + "विवट्टच्छदो", + "‘‘जातिं गोत्तञ्‍च लक्खणं, मन्ते सिस्से पुनापरे।", + "मुद्धं मुद्धाधिपातञ्‍च, मनसायेव पुच्छथ॥", + "‘‘अनावरणदस्सावी, यदि बुद्धो भविस्सति।", + "मनसा पुच्छिते पञ्हे, वाचाय विसज्‍जिस्सति’’", + "बावरिस्स", + "अजितो तिस्समेत्तेय्यो, पुण्णको अथ मेत्तगू॥", + "धोतको उपसीवो च, नन्दो च अथ हेमको।", + "तोदेय्य-कप्पा दुभयो, जतुकण्णी च पण्डितो॥", + "भद्रावुधो", + "मोघराजा च मेधावी, पिङ्गियो च महाइसि॥", + "पच्‍चेकगणिनो सब्बे, सब्बलोकस्स विस्सुता।", + "झायी झानरता धीरा, पुब्बवासनवासिता॥", + "बावरिं अभिवादेत्वा, कत्वा च नं पदक्खिणं।", + "जटाजिनधरा सब्बे, पक्‍कामुं उत्तरामुखा॥", + "मळकस्स पतिट्ठानं, पुरमाहिस्सतिं", + "उज्‍जेनिञ्‍चापि गोनद्धं, वेदिसं वनसव्हयं॥", + "कोसम्बिञ्‍चापि साकेतं, सावत्थिञ्‍च पुरुत्तमं।", + "सेतब्यं कपिलवत्थुं, कुसिनारञ्‍च मन्दिरं॥", + "पावञ्‍च भोगनगरं, वेसालिं मागधं पुरं।", + "पासाणकं चेतियञ्‍च, रमणीयं मनोरमं॥", + "तसितोवुदकं सीतं, महालाभंव वाणिजो।", + "छायं घम्माभितत्तोव तुरिता पब्बतमारुहुं॥", + "भगवा तम्हि समये, भिक्खुसङ्घपुरक्खतो।", + "भिक्खूनं धम्मं देसेति, सीहोव नदती वने॥", + "अजितो", + "चन्दं यथा पन्‍नरसे, परिपूरं", + "अथस्स गत्ते दिस्वान, परिपूरञ्‍च ब्यञ्‍जनं।", + "एकमन्तं ठितो हट्ठो, मनोपञ्हे अपुच्छथ॥", + "‘‘आदिस्स जम्मनं ब्रूहि, गोत्तं ब्रूहि सलक्खणं।", + "मन्तेसु पारमिं ब्रूहि, कति वाचेति ब्राह्मणो’’॥", + "‘‘वीसं", + "तीणिस्स लक्खणा गत्ते, तिण्णं वेदान पारगू॥", + "‘‘लक्खणे इतिहासे च, सनिघण्डुसकेटुभे।", + "पञ्‍चसतानि वाचेति, सधम्मे पारमिं गतो’’॥", + "‘‘लक्खणानं पविचयं, बावरिस्स नरुत्तम।", + "तण्हच्छिद", + "‘‘मुखं जिव्हाय छादेति, उण्णस्स भमुकन्तरे।", + "कोसोहितं वत्थगुय्हं, एवं जानाहि माणव’’॥", + "पुच्छञ्हि", + "विचिन्तेति जनो सब्बो, वेदजातो कतञ्‍जली॥", + "‘‘को नु देवो वा ब्रह्मा वा, इन्दो वापि सुजम्पति।", + "मनसा पुच्छिते पञ्हे, कमेतं पटिभासति॥", + "‘‘मुद्धं मुद्धाधिपातञ्‍च, बावरी परिपुच्छति।", + "तं ब्याकरोहि भगवा, कङ्खं विनय नो इसे’’॥", + "‘‘अविज्‍जा", + "सद्धासतिसमाधीहि, छन्दवीरियेन संयुता’’॥", + "ततो वेदेन महता, सन्थम्भेत्वान माणवो।", + "एकंसं अजिनं कत्वा, पादेसु सिरसा पति॥", + "‘‘बावरी ब्राह्मणो भोतो, सह सिस्सेहि मारिस।", + "उदग्गचित्तो सुमनो, पादे वन्दति चक्खुम’’॥", + "‘‘सुखितो बावरी होतु, सह सिस्सेहि ब्राह्मणो।", + "त्वञ्‍चापि सुखितो होहि, चिरं जीवाहि माणव॥", + "‘‘बावरिस्स च तुय्हं वा, सब्बेसं सब्बसंसयं।", + "कतावकासा पुच्छव्हो, यं किञ्‍चि मनसिच्छथ’’॥", + "सम्बुद्धेन कतोकासो, निसीदित्वान पञ्‍जली।", + "अजितो पठमं पञ्हं, तत्थ पुच्छि तथागतं॥", + "‘‘केनस्सु", + "केनस्सु नप्पकासति।", + "किस्साभिलेपनं ब्रूसि, किंसु तस्स महब्भयं’’॥", + "‘‘अविज्‍जाय", + "वेविच्छा पमादा नप्पकासति।", + "जप्पाभिलेपनं ब्रूमि, दुक्खमस्स महब्भयं’’॥", + "‘‘सवन्ति सब्बधि सोता, [इच्‍चायस्मा अजितो]", + "सोतानं किं निवारणं।", + "सोतानं संवरं ब्रूहि, केन सोता पिधिय्यरे’’॥", + "‘‘यानि सोतानि लोकस्मिं, [अजिताति भगवा]", + "सति तेसं निवारणं।", + "सोतानं संवरं ब्रूमि, पञ्‍ञायेते पिधिय्यरे’’॥", + "‘‘पञ्‍ञा चेव सति चापि", + "नामरूपञ्‍च मारिस।", + "एतं मे पुट्ठो पब्रूहि, कत्थेतं उपरुज्झति’’॥", + "‘‘यमेतं पञ्हं अपुच्छि, अजित तं वदामि ते।", + "यत्थ नामञ्‍च रूपञ्‍च, असेसं उपरुज्झति।", + "विञ्‍ञाणस्स निरोधेन, एत्थेतं उपरुज्झति’’॥", + "‘‘ये च सङ्खातधम्मासे, ये च सेखा", + "तेसं मे निपको इरियं, पुट्ठो पब्रूहि मारिस’’॥", + "‘‘कामेसु नाभिगिज्झेय्य, मनसानाविलो सिया।", + "कुसलो सब्बधम्मानं, सतो भिक्खु परिब्बजे’’ति॥", + "‘‘कोध", + "कस्स नो सन्ति इञ्‍जिता।", + "को उभन्तमभिञ्‍ञाय, मज्झे मन्ता न लिप्पति", + "कं ब्रूसि महापुरिसोति, को इध सिब्बिनिमच्‍चगा’’ति", + "‘‘कामेसु", + "वीततण्हो सदा सतो।", + "सङ्खाय निब्बुतो भिक्खु, तस्स नो सन्ति इञ्‍जिता॥", + "‘‘सो उभन्तमभिञ्‍ञाय, मज्झे मन्ता न लिप्पति।", + "तं ब्रूमि महापुरिसोति, सो इध सिब्बिनिमच्‍चगा’’ति॥", + "‘‘अनेजं मूलदस्साविं, [इच्‍चायस्मा पुण्णको]", + "अत्थि पञ्हेन आगमं।", + "किं निस्सिता इसयो मनुजा, खत्तिया ब्राह्मणा देवतानं।", + "यञ्‍ञमकप्पयिंसु पुथूध लोके, पुच्छामि तं भगवा ब्रूहि मेतं’’॥", + "‘‘ये केचिमे इसयो मनुजा, [पुण्णकाति भगवा]", + "खत्तिया ब्राह्मणा देवतानं।", + "यञ्‍ञमकप्पयिंसु पुथूध लोके, आसीसमाना पुण्णक इत्थत्तं।", + "जरं सिता यञ्‍ञमकप्पयिंसु’’॥", + "‘‘ये", + "खत्तिया ब्राह्मणा देवतानं।", + "यञ्‍ञमकप्पयिंसु पुथूध लोके, कच्‍चिसु ते भगवा यञ्‍ञपथे अप्पमत्ता।", + "अतारुं जातिञ्‍च जरञ्‍च मारिस, पुच्छामि तं भगवा ब्रूहि मेतं’’॥", + "‘‘आसीसन्ति थोमयन्ति, अभिजप्पन्ति जुहन्ति। [पुण्णकाति भगवा]", + "कामाभिजप्पन्ति पटिच्‍च लाभं, ते याजयोगा भवरागरत्ता।", + "नातरिंसु जातिजरन्ति ब्रूमि’’॥", + "‘‘ते चे नातरिंसु याजयोगा, [इच्‍चायस्मा पुण्णको]", + "यञ्‍ञेहि जातिञ्‍च जरञ्‍च मारिस।", + "अथ को चरहि देवमनुस्सलोके, अतारि जातिञ्‍च जरञ्‍च मारिस।", + "पुच्छामि तं भगवा ब्रूहि मेतं’’॥", + "‘‘सङ्खाय", + "यस्सिञ्‍जितं नत्थि कुहिञ्‍चि लोके।", + "सन्तो विधूमो अनीघो निरासो, अतारि सो जातिजरन्ति ब्रूमी’’ति॥", + "‘‘पुच्छामि तं भगवा ब्रूहि मेतं, [इच्‍चायस्मा मेत्तगू]", + "मञ्‍ञामि तं वेदगुं भावितत्तं।", + "कुतो नु दुक्खा समुदागता इमे, ये केचि लोकस्मिमनेकरूपा’’॥", + "‘‘दुक्खस्स", + "तं ते पवक्खामि यथा पजानं।", + "उपधिनिदाना पभवन्ति दुक्खा, ये केचि लोकस्मिमनेकरूपा॥", + "‘‘यो वे अविद्वा उपधिं करोति, पुनप्पुनं दुक्खमुपेति मन्दो।", + "तस्मा पजानं उपधिं न कयिरा, दुक्खस्स जातिप्पभवानुपस्सी’’॥", + "‘‘यं तं अपुच्छिम्ह अकित्तयी नो, अञ्‍ञं तं पुच्छाम तदिङ्घ ब्रूहि।", + "‘कथं नु धीरा वितरन्ति ओघं, जातिं जरं सोकपरिद्दवञ्‍च’।", + "तं मे मुनि साधु वियाकरोहि, तथा हि ते विदितो एस धम्मो’’॥", + "‘‘कित्तयिस्सामि ते धम्मं, [मेत्तगूति भगवा]", + "दिट्ठे धम्मे अनीतिहं।", + "यं विदित्वा सतो चरं, तरे लोके विसत्तिकं’’॥", + "‘‘तञ्‍चाहं अभिनन्दामि, महेसि धम्ममुत्तमं।", + "यं विदित्वा सतो चरं, तरे लोके विसत्तिकं’’॥", + "‘‘यं किञ्‍चि सम्पजानासि, [मेत्तगूति भगवा]", + "उद्धं अधो तिरियञ्‍चापि मज्झे।", + "एतेसु नन्दिञ्‍च निवेसनञ्‍च, पनुज्‍ज विञ्‍ञाणं भवे न तिट्ठे॥", + "‘‘एवंविहारी", + "जातिं जरं सोकपरिद्दवञ्‍च, इधेव विद्वा पजहेय्य दुक्खं’’॥", + "‘‘एताभिनन्दामि", + "अद्धा हि भगवा पहासि दुक्खं, तथा हि ते विदितो एस धम्मो॥", + "‘‘ते चापि नूनप्पजहेय्यु दुक्खं, ये त्वं मुनि अट्ठितं ओवदेय्य।", + "तं तं नमस्सामि समेच्‍च नाग, अप्पेव मं भगवा अट्ठितं ओवदेय्य’’॥", + "‘‘यं ब्राह्मणं वेदगुमाभिजञ्‍ञा, अकिञ्‍चनं कामभवे असत्तं।", + "अद्धा हि सो ओघमिमं अतारि, तिण्णो च पारं अखिलो अकङ्खो॥", + "‘‘विद्वा च यो वेदगू नरो इध, भवाभवे सङ्गमिमं विसज्‍ज।", + "सो वीततण्हो अनीघो निरासो, अतारि सो जातिजरन्ति ब्रूमी’’ति॥", + "‘‘पुच्छामि तं भगवा ब्रूहि मेतं, [इच्‍चायस्मा धोतको]", + "वाचाभिकङ्खामि महेसि तुय्हं।", + "तव सुत्वान निग्घोसं, सिक्खे निब्बानमत्तनो’’॥", + "‘‘तेनहातप्पं करोहि, [धोतकाति भगवा]", + "इधेव निपको सतो।", + "इतो सुत्वान निग्घोसं, सिक्खे निब्बानमत्तनो’’॥", + "‘‘पस्सामहं देवमनुस्सलोके, अकिञ्‍चनं ब्राह्मणमिरियमानं।", + "तं तं नमस्सामि समन्तचक्खु, पमुञ्‍च मं सक्‍क कथंकथाहि’’॥", + "‘‘नाहं", + "धम्मञ्‍च सेट्ठं अभिजानमानो", + "‘‘अनुसास ब्रह्मे करुणायमानो, विवेकधम्मं यमहं विजञ्‍ञं।", + "यथाहं आकासोव अब्यापज्‍जमानो, इधेव सन्तो असितो चरेय्यं’’॥", + "‘‘कित्तयिस्सामि", + "दिट्ठे धम्मे अनीतिहं।", + "यं विदित्वा सतो चरं, तरे लोके विसत्तिकं’’॥", + "‘‘तञ्‍चाहं अभिनन्दामि, महेसि सन्तिमुत्तमं।", + "यं विदित्वा सतो चरं, तरे लोके विसत्तिकं’’॥", + "‘‘यं किञ्‍चि सम्पजानासि, [धोतकाति भगवा]", + "उद्धं अधो तिरियञ्‍चापि मज्झे।", + "एतं विदित्वा सङ्गोति लोके, भवाभवाय माकासि तण्ह’’न्ति॥", + "‘‘एको अहं सक्‍क महन्तमोघं, [इच्‍चायस्मा उपसीवो]", + "अनिस्सितो नो विसहामि तारितुं।", + "आरम्मणं ब्रूहि समन्तचक्खु, यं निस्सितो ओघमिमं तरेय्यं’’॥", + "‘‘आकिञ्‍चञ्‍ञं", + "नत्थीति निस्साय तरस्सु ओघं।", + "कामे पहाय विरतो कथाहि, तण्हक्खयं नत्तमहाभिपस्स’’॥", + "‘‘सब्बेसु कामेसु यो वीतरागो, [इच्‍चायस्मा उपसीवो]", + "आकिञ्‍चञ्‍ञं निस्सितो हित्वा मञ्‍ञं।", + "सञ्‍ञाविमोक्खे परमे विमुत्तो", + "‘‘सब्बेसु कामेसु यो वीतरागो, [उपसीवाति भगवा]", + "आकिञ्‍चञ्‍ञं निस्सितो हित्वा मञ्‍ञं।", + "सञ्‍ञाविमोक्खे परमे विमुत्तो, तिट्ठेय्य सो तत्थ अनानुयायी’’॥", + "‘‘तिट्ठे चे सो तत्थ अनानुयायी, पूगम्पि वस्सानं समन्तचक्खु।", + "तत्थेव सो सीतिसिया विमुत्तो, चवेथ विञ्‍ञाणं तथाविधस्स’’॥", + "‘‘अच्‍चि", + "अत्थं पलेति न उपेति सङ्खं।", + "एवं मुनी नामकाया विमुत्तो, अत्थं पलेति न उपेति सङ्खं’’॥", + "‘‘अत्थङ्गतो सो उद वा सो नत्थि, उदाहु वे सस्सतिया अरोगो।", + "तं मे मुनी साधु वियाकरोहि, तथा हि ते विदितो एस धम्मो’’॥", + "‘‘अत्थङ्गतस्स न पमाणमत्थि, [उपसीवाति भगवा]", + "येन नं वज्‍जुं तं तस्स नत्थि।", + "सब्बेसु धम्मेसु समूहतेसु, समूहता वादपथापि सब्बे’’ति॥", + "‘‘सन्ति", + "जना वदन्ति तयिदं कथंसु।", + "ञाणूपपन्‍नं मुनि नो वदन्ति, उदाहु वे जीवितेनूपपन्‍नं’’॥", + "‘‘न दिट्ठिया न सुतिया न ञाणेन, मुनीध नन्द कुसला वदन्ति।", + "विसेनिकत्वा अनीघा निरासा, चरन्ति ये ते मुनयोति ब्रूमि’’॥", + "‘‘ये केचिमे समणब्राह्मणासे, [इच्‍चायस्मा नन्दो]", + "दिट्ठस्सुतेनापि वदन्ति सुद्धिं।", + "सीलब्बतेनापि वदन्ति सुद्धिं,", + "अनेकरूपेन वदन्ति सुद्धिं।", + "कच्‍चिस्सु ते भगवा तत्थ यता चरन्ता,", + "अतारु जातिञ्‍च जरञ्‍च मारिस।", + "पुच्छामि तं भगवा ब्रूहि मेतं’’॥", + "‘‘ये केचिमे समणब्राह्मणासे, [नन्दाति भगवा]", + "दिट्ठस्सुतेनापि वदन्ति सुद्धिं।", + "सीलब्बतेनापि वदन्ति सुद्धिं, अनेकरूपेन वदन्ति सुद्धिं।", + "किञ्‍चापि ते तत्थ यता चरन्ति, नातरिंसु जातिजरन्ति ब्रूमि’’॥", + "‘‘ये", + "दिट्ठस्सुतेनापि वदन्ति सुद्धिं।", + "सीलब्बतेनापि वदन्ति सुद्धिं, अनेकरूपेन वदन्ति सुद्धिं।", + "ते चे मुनि ब्रूसि अनोघतिण्णे, अथ को चरहि देवमनुस्सलोके।", + "अतारि जातिञ्‍च जरञ्‍च मारिस, पुच्छामि तं भगवा ब्रूहि मेतं’’॥", + "‘‘नाहं", + "जातिजराय निवुताति ब्रूमि।", + "ये सीध दिट्ठं व सुतं मुतं वा, सीलब्बतं वापि पहाय सब्बं।", + "अनेकरूपम्पि पहाय सब्बं, तण्हं परिञ्‍ञाय अनासवासे।", + "ते वे नरा ओघतिण्णाति ब्रूमि’’॥", + "‘‘एताभिनन्दामि वचो महेसिनो, सुकित्तितं गोतमनूपधीकं।", + "ये सीध दिट्ठं व सुतं मुतं वा, सीलब्बतं वापि पहाय सब्बं।", + "अनेकरूपम्पि पहाय सब्बं, तण्हं परिञ्‍ञाय अनासवासे।", + "अहम्पि ते ओघतिण्णाति ब्रूमी’’ति॥", + "‘‘ये मे पुब्बे वियाकंसु, [इच्‍चायस्मा हेमको]", + "हुरं गोतमसासना।", + "इच्‍चासि इति भविस्सति, सब्बं तं इतिहीतिहं।", + "सब्बं तं तक्‍कवड्ढनं, नाहं तत्थ अभिरमिं॥", + "‘‘त्वञ्‍च मे धम्ममक्खाहि, तण्हानिग्घातनं मुनि।", + "यं विदित्वा सतो चरं, तरे लोके विसत्तिकं’’॥", + "‘‘इध दिट्ठसुतमुतविञ्‍ञातेसु, पियरूपेसु हेमक।", + "छन्दरागविनोदनं, निब्बानपदमच्‍चुतं॥", + "‘‘एतदञ्‍ञाय", + "उपसन्ता च ते सदा, तिण्णा लोके विसत्तिक’’न्ति॥", + "‘‘यस्मिं", + "तण्हा यस्स न विज्‍जति।", + "कथंकथा च यो तिण्णो, विमोक्खो तस्स कीदिसो’’॥", + "‘‘यस्मिं कामा न वसन्ति, [तोदेय्याति भगवा]", + "तण्हा यस्स न विज्‍जति।", + "कथंकथा च यो तिण्णो, विमोक्खो तस्स नापरो’’॥", + "‘‘निराससो सो उद आससानो", + "मुनिं अहं सक्‍क यथा विजञ्‍ञं, तं मे वियाचिक्ख समन्तचक्खु’’॥", + "‘‘निराससो सो न च आससानो, पञ्‍ञाणवा सो न च पञ्‍ञकप्पी।", + "एवम्पि तोदेय्य मुनिं विजान, अकिञ्‍चनं कामभवे असत्त’’न्ति॥", + "‘‘मज्झे सरस्मिं तिट्ठतं, [इच्‍चायस्मा कप्पो]", + "ओघे जाते महब्भये।", + "जरामच्‍चुपरेतानं, दीपं पब्रूहि मारिस।", + "त्वञ्‍च मे दीपमक्खाहि, यथायिदं नापरं सिया’’॥", + "‘‘मज्झे सरस्मिं तिट्ठतं, [कप्पाति भगवा]", + "ओघे जाते महब्भये।", + "जरामच्‍चुपरेतानं, दीपं पब्रूमि कप्प ते॥", + "‘‘अकिञ्‍चनं", + "निब्बानं इति नं ब्रूमि, जरामच्‍चुपरिक्खयं॥", + "‘‘एतदञ्‍ञाय ये सता, दिट्ठधम्माभिनिब्बुता।", + "न ते मारवसानुगा, न ते मारस्स पट्ठगू’’ति", + "‘‘सुत्वानहं वीरमकामकामिं, [इच्‍चायस्मा जतुकण्णि]", + "ओघातिगं पुट्ठुमकाममागमं।", + "सन्तिपदं ब्रूहि सहजनेत्त, यथातच्छं भगवा ब्रूहि मेतं॥", + "‘‘भगवा हि कामे अभिभुय्य इरियति, आदिच्‍चोव पथविं तेजी तेजसा।", + "परित्तपञ्‍ञस्स मे भूरिपञ्‍ञ, आचिक्ख धम्मं यमहं विजञ्‍ञं।", + "जातिजराय इध विप्पहानं’’॥", + "‘‘कामेसु विनय गेधं, [जतुकण्णीति भगवा]", + "नेक्खम्मं दट्ठु खेमतो।", + "उग्गहितं निरत्तं वा, मा ते विज्‍जित्थ किञ्‍चनं॥", + "‘‘यं पुब्बे तं विसोसेहि, पच्छा ते माहु किञ्‍चनं।", + "मज्झे चे नो गहेस्ससि, उपसन्तो चरिस्ससि॥", + "‘‘सब्बसो नामरूपस्मिं, वीतगेधस्स ब्राह्मण।", + "आसवास्स न विज्‍जन्ति, येहि मच्‍चुवसं वजे’’ति॥", + "‘‘ओकञ्‍जहं", + "नन्दिञ्‍जहं ओघतिण्णं विमुत्तं।", + "कप्पञ्‍जहं अभियाचे सुमेधं, सुत्वान नागस्स अपनमिस्सन्ति इतो॥", + "‘‘नानाजना जनपदेहि सङ्गता,", + "तव वीर वाक्यं अभिकङ्खमाना।", + "तेसं तुवं साधु वियाकरोहि, तथा हि ते विदितो एस धम्मो’’॥", + "‘‘आदानतण्हं विनयेथ सब्बं, [भद्रावुधाति भगवा]", + "उद्धं अधो तिरियञ्‍चापि मज्झे।", + "यं यञ्हि लोकस्मिमुपादियन्ति, तेनेव मारो अन्वेति जन्तुं॥", + "‘‘तस्मा पजानं न उपादियेथ, भिक्खु सतो किञ्‍चनं सब्बलोके।", + "आदानसत्ते इति पेक्खमानो, पजं इमं मच्‍चुधेय्ये विसत्त’’न्ति॥", + "‘‘झायिं विरजमासीनं, [इच्‍चायस्मा उदयो]", + "कतकिच्‍चं अनासवं।", + "पारगुं सब्बधम्मानं, अत्थि पञ्हेन आगमं।", + "अञ्‍ञाविमोक्खं पब्रूहि, अविज्‍जाय पभेदनं’’॥", + "‘‘पहानं कामच्छन्दानं, [उदयाति भगवा]", + "दोमनस्सान चूभयं।", + "थिनस्स च पनूदनं, कुक्‍कुच्‍चानं निवारणं॥", + "‘‘उपेक्खासतिसंसुद्धं", + "अञ्‍ञाविमोक्खं पब्रूमि, अविज्‍जाय पभेदनं’’॥", + "‘‘किंसु संयोजनो लोको, किंसु तस्स विचारणं।", + "किस्सस्स विप्पहानेन, निब्बानं इति वुच्‍चति’’॥", + "‘‘नन्दिसंयोजनो लोको, वितक्‍कस्स विचारणं।", + "तण्हाय विप्पहानेन, निब्बानं इति वुच्‍चति’’॥", + "‘‘कथं सतस्स चरतो, विञ्‍ञाणं उपरुज्झति।", + "भगवन्तं पुट्ठुमागम्म, तं सुणोम वचो तव’’॥", + "‘‘अज्झत्तञ्‍च बहिद्धा च, वेदनं नाभिनन्दतो।", + "एवं सतस्स चरतो, विञ्‍ञाणं उपरुज्झती’’ति॥", + "‘‘यो अतीतं आदिसति, [इच्‍चायस्मा पोसालो]", + "अनेजो छिन्‍नसंसयो।", + "पारगुं सब्बधम्मानं, अत्थि पञ्हेन आगमं॥", + "‘‘विभूतरूपसञ्‍ञिस्स, सब्बकायप्पहायिनो।", + "अज्झत्तञ्‍च बहिद्धा च, नत्थि किञ्‍चीति पस्सतो।", + "ञाणं सक्‍कानुपुच्छामि, कथं नेय्यो तथाविधो’’॥", + "‘‘विञ्‍ञाणट्ठितियो सब्बा, [पोसालाति भगवा]", + "अभिजानं तथागतो।", + "तिट्ठन्तमेनं जानाति, विमुत्तं तप्परायणं॥", + "‘‘आकिञ्‍चञ्‍ञसम्भवं ञत्वा, नन्दी संयोजनं इति।", + "एवमेतं अभिञ्‍ञाय, ततो तत्थ विपस्सति।", + "एतं", + "‘‘द्वाहं", + "न मे ब्याकासि चक्खुमा।", + "यावततियञ्‍च देवीसि, ब्याकरोतीति मे सुतं॥", + "‘‘अयं लोको परो लोको, ब्रह्मलोको सदेवको।", + "दिट्ठिं ते नाभिजानाति, गोतमस्स यसस्सिनो॥", + "‘‘एवं अभिक्‍कन्तदस्साविं, अत्थि पञ्हेन आगमं।", + "कथं लोकं अवेक्खन्तं, मच्‍चुराजा न पस्सति’’॥", + "‘‘सुञ्‍ञतो लोकं अवेक्खस्सु, मोघराज सदा सतो।", + "अत्तानुदिट्ठिं ऊहच्‍च, एवं मच्‍चुतरो सिया।", + "एवं लोकं अवेक्खन्तं, मच्‍चुराजा न पस्सती’’ति॥", + "‘‘जिण्णोहमस्मि अबलो वीतवण्णो, [इच्‍चायस्मा पिङ्गियो]", + "नेत्ता न सुद्धा सवनं न फासु।", + "माहं नस्सं मोमुहो अन्तराव, आचिक्ख धम्मं यमहं विजञ्‍ञं।", + "जातिजराय इध विप्पहानं’’॥", + "‘‘दिस्वान रूपेसु विहञ्‍ञमाने, [पिङ्गियाति भगवा]", + "रुप्पन्ति रूपेसु जना पमत्ता।", + "तस्मा तुवं पिङ्गिय अप्पमत्तो, जहस्सु रूपं अपुनब्भवाय’’॥", + "‘‘दिसा", + "न तुय्हं अदिट्ठं असुतं अमुतं", + "आचिक्ख धम्मं यमहं विजञ्‍ञं, जातिजराय इध विप्पहानं’’॥", + "‘‘तण्हाधिपन्‍ने", + "सन्तापजाते जरसा परेते।", + "तस्मा तुवं पिङ्गिय अप्पमत्तो, जहस्सु तण्हं अपुनब्भवाया’’ति॥", + "अजितो तिस्समेत्तेय्यो, पुण्णको अथ मेत्तगू।", + "धोतको उपसीवो च, नन्दो च अथ हेमको॥", + "तोदेय्यकप्पा दुभयो, जतुकण्णी च पण्डितो।", + "भद्रावुधो उदयो च, पोसालो चापि ब्राह्मणो।", + "मोघराजा च मेधावी, पिङ्गियो च महाइसि॥", + "एते बुद्धं उपागच्छुं, सम्पन्‍नचरणं इसिं।", + "पुच्छन्ता निपुणे पञ्हे, बुद्धसेट्ठं उपागमुं॥", + "तेसं बुद्धो पब्याकासि, पञ्हे पुट्ठो यथातथं।", + "पञ्हानं वेय्याकरणेन, तोसेसि ब्राह्मणे मुनि॥", + "ते तोसिता चक्खुमता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "ब्रह्मचरियमचरिंसु, वरपञ्‍ञस्स सन्तिके॥", + "एकमेकस्स पञ्हस्स, यथा बुद्धेन देसितं।", + "तथा यो पटिपज्‍जेय्य, गच्छे पारं अपारतो॥", + "अपारा पारं गच्छेय्य, भावेन्तो मग्गमुत्तमं।", + "मग्गो सो पारं गमनाय, तस्मा पारायनं इति॥", + "‘‘पारायनमनुगायिस्सं", + "यथाद्दक्खि तथाक्खासि, विमलो भूरिमेधसो।", + "निक्‍कामो निब्बनो", + "‘‘पहीनमलमोहस्स, मानमक्खप्पहायिनो।", + "हन्दाहं कित्तयिस्सामि, गिरं वण्णूपसञ्हितं॥", + "‘‘तमोनुदो", + "अनासवो सब्बदुक्खप्पहीनो, सच्‍चव्हयो ब्रह्मे उपासितो मे॥", + "‘‘दिजो यथा कुब्बनकं पहाय, बहुप्फलं काननमावसेय्य।", + "एवम्पहं अप्पदस्से पहाय, महोदधिं हंसोरिव अज्झपत्तो॥", + "‘‘येमे पुब्बे वियाकंसु, हुरं गोतमसासना।", + "इच्‍चासि इति भविस्सति।", + "सब्बं तं इतिहीतिहं, सब्बं तं तक्‍कवड्ढनं॥", + "‘‘एको तमनुदासिनो, जुतिमा सो पभङ्करो।", + "गोतमो भूरिपञ्‍ञाणो, गोतमो भूरिमेधसो॥", + "‘‘यो मे धम्ममदेसेसि, सन्दिट्ठिकमकालिकं।", + "तण्हक्खयमनीतिकं, यस्स नत्थि उपमा क्‍वचि’’॥", + "‘‘किं नु तम्हा विप्पवससि, मुहुत्तमपि पिङ्गिय।", + "गोतमा भूरिपञ्‍ञाणा, गोतमा भूरिमेधसा॥", + "‘‘यो ते धम्ममदेसेसि, सन्दिट्ठिकमकालिकं।", + "तण्हक्खयमनीतिकं, यस्स नत्थि उपमा क्‍वचि’’॥", + "‘‘नाहं तम्हा विप्पवसामि, मुहुत्तमपि ब्राह्मण।", + "गोतमा भूरिपञ्‍ञाणा, गोतमा भूरिमेधसा॥", + "‘‘यो मे धम्ममदेसेसि, सन्दिट्ठिकमकालिकं।", + "तण्हक्खयमनीतिकं, यस्स नत्थि उपमा क्‍वचि॥", + "नमस्समानो विवसेमि रत्तिं, तेनेव मञ्‍ञामि अविप्पवासं॥", + "‘‘सद्धा", + "नापेन्तिमे गोतमसासनम्हा।", + "यं यं दिसं वजति भूरिपञ्‍ञो, स तेन तेनेव नतोहमस्मि॥", + "‘‘जिण्णस्स मे दुब्बलथामकस्स, तेनेव कायो न पलेति तत्थ।", + "सङ्कप्पयन्ताय", + "‘‘पङ्के सयानो परिफन्दमानो, दीपा दीपं उपल्‍लविं।", + "अथद्दसासिं सम्बुद्धं, ओघतिण्णमनासवं॥", + "‘‘यथा अहू वक्‍कलि मुत्तसद्धो, भद्रावुधो आळविगोतमो च।", + "एवमेव त्वम्पि पमुञ्‍चस्सु सद्धं, गमिस्ससि त्वं पिङ्गिय मच्‍चुधेय्यस्स पारं’’", + "‘‘एस भिय्यो पसीदामि, सुत्वान मुनिनो वचो।", + "विवट्टच्छदो सम्बुद्धो, अखिलो पटिभानवा॥", + "‘‘अधिदेवे अभिञ्‍ञाय, सब्बं वेदि परोपरं।", + "पञ्हानन्तकरो सत्था, कङ्खीनं पटिजानतं॥", + "‘‘असंहीरं असंकुप्पं, यस्स नत्थि उपमा क्‍वचि।", + "अद्धा गमिस्सामि न मेत्थ कङ्खा, एवं मं धारेहि अधिमुत्तचित्त’’न्ति", + "", + "‘‘केनस्सु निवुतो लोको, [इच्‍चायस्मा अजितो]", + "केनस्सु नप्पकासति।", + "किस्साभिलेपनं ब्रूसि, किंसु तस्स महब्भय’’न्ति॥", + "", + "‘‘अविज्‍जाय", + "वेविच्छा पमादा नप्पकासति।", + "जप्पाभिलेपनं ब्रूमि, दुक्खमस्स महब्भय’’न्ति॥", + "", + "‘‘सवन्ति सब्बधि सोता, [इच्‍चायस्मा अजितो]", + "सोतानं किं निवारणं।", + "सोतानं संवरं ब्रूहि, केन सोता पिधिय्यरे’’॥", + "", + "‘‘यानि सोतानि लोकस्मिं, [अजिताति भगवा]", + "सति तेसं निवारणं।", + "सोतानं संवरं ब्रूमि, पञ्‍ञायेते पिधिय्यरे’’ति॥", + "", + "‘‘पञ्‍ञा", + "नामरूपञ्‍च मारिस।", + "एवं मे पुट्ठो पब्रूहि, कत्थेतं उपरुज्झती’’ति॥", + "", + "‘‘यमेतं पञ्हं अपुच्छि, अजित तं वदामि ते।", + "यत्थ नामञ्‍च रूपञ्‍च, असेसं उपरुज्झति।", + "विञ्‍ञाणस्स निरोधेन, एत्थेतं उपरुज्झती’’ति॥", + "", + "तेसं चायं", + "जातिमरणसंसारो, नत्थि नेसं पुनब्भवोति॥", + "‘‘ये", + "तेसं मे निपको इरियं, पुट्ठो पब्रूहि मारिसा’’ति॥", + "", + "अद्दसं काम ते मूलं, सङ्कप्पा काम जायसि।", + "न तं सङ्कप्पयिस्सामि, एवं काम न हेहिसीति॥", + "पज्‍जेन कतेन", + "परिनिब्बानगतो वितिण्णकङ्खो।", + "विभवञ्‍च भवञ्‍च विप्पहाय, वुसितवा खीणपुनब्भवो स भिक्खूति॥", + "‘‘कामेसु", + "कुसलो सब्बधम्मानं, सतो भिक्खु परिब्बजे’’ति॥", + "", + "‘‘कोध सन्तुसितो लोके, [इच्‍चायस्मा तिस्समेत्तेय्यो]", + "कस्स नो सन्ति इञ्‍जिता।", + "को उभन्तमभिञ्‍ञाय, मज्झे मन्ता न लिप्पति।", + "कं ब्रूसि महापुरिसोति, को", + "", + "‘‘कामेसु ब्रह्मचरियवा, [मेत्तेय्याति भगवा]", + "वीततण्हो सदा सतो।", + "सङ्खाय निब्बुतो भिक्खु, तस्स नो सन्ति इञ्‍जिता’’ति॥", + "", + "‘‘सो", + "तं ब्रूमि महापुरिसोति, सो इध सिब्बिनिमच्‍चगा’’ति॥", + "", + "‘‘अनेजं मूलदस्साविं, [इच्‍चायस्मा पुण्णको]", + "अत्थि पञ्हेन आगमं।", + "किं निस्सिता इसयो मनुजा, खत्तिया ब्राह्मणा देवतानं।", + "यञ्‍ञमकप्पयिंसु पुथूध लोके, पुच्छामि तं भगवा ब्रूहि मेत’’न्ति॥", + "", + "‘‘ये केचिमे इसयो मनुजा, [पुण्णकाति भगवा]", + "खत्तिया ब्राह्मणा देवतानं।", + "यञ्‍ञमकप्पयिंसु पुथूध लोके, आसीसमाना पुण्णक इत्थत्तं।", + "जरं सिता यञ्‍ञमकप्पयिंसू’’ति॥", + "", + "‘‘ये केचिमे इसयो मनुजा, [इच्‍चायस्मा पुण्णको]", + "खत्तिया ब्राह्मणा देवतानं।", + "यञ्‍ञमकप्पयिंसु", + "अतारु जातिञ्‍च जरञ्‍च मारिस, पुच्छामि तं भगवा ब्रूहि मेत’’न्ति॥", + "", + "‘‘आसीसन्ति थोमयन्ति, अभिजप्पन्ति जुहन्ति। [पुण्णकाति भगवा]", + "कामाभिजप्पन्ति पटिच्‍च लाभं, ते याजयोगा भवरागरत्ता।", + "नातरिंसु जातिजरन्ति ब्रूमी’’ति॥", + "", + "‘‘ते चे नातरिंसु याजयोगा, [इच्‍चायस्मा पुण्णको]", + "यञ्‍ञेहि जातिञ्‍च जरञ्‍च मारिस।", + "अथ को चरहि देवमनुस्सलोके, अतारि जातिञ्‍च जरञ्‍च मारिस।", + "पुच्छामि तं भगवा ब्रूहि मेत’’न्ति॥", + "", + "मानो", + "जिव्हा सुजा हदयं", + "‘‘सङ्खाय", + "यस्सिञ्‍जितं नत्थि कुहिञ्‍चि लोके।", + "सन्तो विधूमो अनीघो निरासो, अतारि सो जातिजरन्ति ब्रूमी’’ति॥", + "", + "वेदानि", + "समणानं यानीधत्थि", + "सब्बवेदनासु वीतरागो।", + "सब्बं वेदमतिच्‍च वेदगू सोति॥", + "‘‘दन्तं नयन्ति समितिं, दन्तं राजाभिरूहति।", + "दन्तो", + "‘‘वरमस्सतरा दन्ता, आजानीया च", + "कुञ्‍जरा च", + "‘‘न हि एतेहि यानेहि, गच्छेय्य अगतं दिसं।", + "यथात्तना सुदन्तेन, दन्तो दन्तेन गच्छति॥", + "‘‘विधासु", + "दन्तभूमिं अनुप्पत्ता, ते लोके विजिताविनो॥", + "‘‘यस्सिन्द्रियानि भावितानि, अज्झत्तञ्‍च बहिद्धा च सब्बलोके।", + "निब्बिज्झ इमं परञ्‍च लोकं, कालं कङ्खति भावितो स दन्तो’’ति", + "‘‘पुच्छामि तं भगवा ब्रूहि मेतं, [इच्‍चायस्मा मेत्तगू]", + "मञ्‍ञामि तं वेदगू भावितत्तं।", + "कुतो नु दुक्खा समुदागता इमे, ये केचि लोकस्मिमनेकरूपा’’ति॥", + "", + "‘‘दुक्खस्स", + "तं ते पवक्खामि यथा पजानं।", + "उपधिनिदाना पभवन्ति दुक्खा, ये केचि लोकस्मिमनेकरूपा’’ति॥", + "", + "‘‘यो वे अविद्वा उपधिं करोति, पुनप्पुनं दुक्खमुपेति मन्दो।", + "तस्मा", + "", + "कायमुनिं वचीमुनिं", + "मुनिं मोनेय्यसम्पन्‍नं, आहु सब्बप्पहायिनं॥", + "कायमुनिं वचीमुनिं, मनोमुनिमनासवं।", + "मुनिं मोनेय्यसम्पन्‍नं, आहु निन्हातपापकन्ति॥", + "न मोनेन मुनी", + "यो च तुलंव पग्गय्ह, वरमादाय पण्डितो॥", + "पापानि परिवज्‍जेति, स मुनी तेन सो मुनि।", + "यो मुनाति उभो लोके, मुनि तेन पवुच्‍चति॥", + "असतञ्‍च सतञ्‍च ञत्वा धम्मं, अज्झत्तं बहिद्धा च सब्बलोके।", + "देवमनुस्सेहि पूजनीयो", + "‘‘यं तं अपुच्छिम्ह अकित्तयी नो, अञ्‍ञं तं पुच्छाम तदिङ्घ ब्रूहि।", + "कथं नु धीरा वितरन्ति ओघं, जातिं जरं सोकपरिद्दवञ्‍च।", + "तं मे मुनी साधु वियाकरोहि, तथा हि ते विदितो एस धम्मो’’ति॥", + "", + "‘‘कित्तयिस्सामि ते धम्मं, [मेत्तगूति भगवा]", + "दिट्ठे धम्मे अनीतिहं।", + "यं विदित्वा सतो चरं, तरे लोके विसत्तिक’’न्ति॥", + "", + "‘‘तञ्‍चाहं अभिनन्दामि, महेसि धम्ममुत्तमं।", + "यं विदित्वा सतो चरं, तरे लोके विसत्तिक’’न्ति॥", + "", + "‘‘यं किञ्‍चि सम्पजानासि, [मेत्तगूति भगवा]", + "उद्धं अधो तिरियञ्‍चापि मज्झे।", + "एतेसु नन्दिञ्‍च निवेसनञ्‍च, पनुज्‍ज विञ्‍ञाणं भवे न तिट्ठे’’ति॥", + "", + "‘‘एवंविहारी सतो अप्पमत्तो, भिक्खु चरं हित्वा ममायितानि।", + "जातिं जरं सोकपरिद्दवञ्‍च, इधेव विद्वा पजहेय्य दुक्ख’’न्ति॥", + "", + "‘‘एताभिनन्दामि वचो महेसिनो, सुकित्तितं गोतमनूपधीकं।", + "अद्धा हि भगवा पहासि दुक्खं, तथा हि ते विदितो एस धम्मो’’ति॥", + "", + "आगुं न करोति किञ्‍चि लोके, [सभियाति भगवा]", + "सब्बसंयोगे", + "सब्बत्थ न सज्‍जती विमुत्तो, नागो तादि पवुच्‍चते तथत्ताति॥", + "‘‘ते", + "तं तं नमस्सामि समेच्‍च नाग, अप्पेव", + "", + "बाहित्वा सब्बपापकानि, [सभियाति भगवा]", + "विमलो साधुसमाहितो ठितत्तो।", + "संसारमतिच्‍च केवली सो, असितो", + "तस्सायं पच्छिमको भवो, चरिमोयं समुस्सयो।", + "जातिमरणसंसारो, नत्थि तस्स पुनब्भवोति॥", + "‘‘यं ब्राह्मणं वेदगुमाभिजञ्‍ञा, अकिञ्‍चनं कामभवे असत्तं।", + "अद्धा हि सो ओघमिमं अतारि, तिण्णो च पारं अखिलो अकङ्खो’’ति॥", + "", + "वेदानि विचेय्य केवलानि, [सभियाति भगवा]", + "समणानं यानीधत्थि ब्राह्मणानं।", + "सब्बवेदनासु वीतरागो, सब्बं वेदमतिच्‍च वेदगू सो॥", + "‘‘विद्वा च यो वेदगू नरो इध, भवाभवे सङ्गमिमं विसज्‍ज।", + "सो वीततण्हो अनीघो निरासो, अतारि सो जातिजरन्ति ब्रूमी’’ति॥", + "", + "‘‘पुच्छामि तं भगवा ब्रूहि मेतं, [इच्‍चायस्मा धोतको]", + "वाचाभिकङ्खामि महेसि तुय्हं।", + "तव सुत्वान निग्घोसं, सिक्खे निब्बानमत्तनो’’ति॥", + "", + "‘‘तेनहातप्पं करोहि, [धोतकाति भगवा]", + "इधेव निपको सतो।", + "इतो सुत्वान निग्घोसं, सिक्खे निब्बानमत्तनो’’ति॥", + "", + "बाहित्वा सब्बपापकानि, [सभियाति भगवा]", + "विमलो साधुसमाहितो ठितत्तो।", + "संसारमतिच्‍च केवली सो, असितो तादि पवुच्‍चते स ब्रह्माति॥", + "‘‘न तस्स अद्दिट्ठमिधत्थि", + "सब्बं अभिञ्‍ञासि यदत्थि नेय्यं, तथागतो तेन समन्तचक्खू’’ति॥", + "‘‘पस्सामहं देवमनुस्सलोके, अकिञ्‍चनं ब्राह्मणमिरियमानं।", + "तं तं नमस्सामि समन्तचक्खु, पमुञ्‍च मं सक्‍क कथंकथाही’’ति॥", + "", + "‘‘अत्तना हि", + "अत्तना अकतं पापं, अत्तनाव विसुज्झति।", + "सुद्धि असुद्धि पच्‍चत्तं, नाञ्‍ञो अञ्‍ञं विसोधये’’ति॥", + "‘‘नाहं", + "धम्मञ्‍च सेट्ठं आजानमानो, एवं तुवं ओघमिमं तरेसी’’ति॥", + "", + "‘‘अनुसास", + "यथाहं आकासोव अब्यापज्‍जमानो, इधेव सन्तो असितो चरेय्य’’न्ति॥", + "", + "‘‘कित्तयिस्सामि ते सन्तिं, [धोतकाति भगवा]", + "दिट्ठे धम्मे अनीतिहं।", + "यं विदित्वा सतो चरं, तरे लोके विसत्तिक’’न्ति॥", + "", + "‘‘तञ्‍चाहं अभिनन्दामि, महेसि सन्तिमुत्तमं।", + "यं", + "", + "‘‘यं किञ्‍चि सम्पजानासि, [धोतकाति भगवा]", + "उद्धं अधो तिरियञ्‍चापि मज्झे।", + "एतं विदित्वा सङ्गोति लोके, भवाभवाय माकासि तण्ह’’न्ति॥", + "", + "न", + "सब्बं अभिञ्‍ञासि यदत्थि नेय्यं, तथागतो तेन समन्तचक्खूति॥", + "‘‘एको अहं सक्‍क महन्तमोघं, [इच्‍चायस्मा उपसीवो]", + "अनिस्सितो नो विसहामि तारितुं।", + "आरम्मणं ब्रूहि समन्तचक्खु, यं निस्सितो ओघमिमं तरेय्य’’न्ति॥", + "", + "‘‘आकिञ्‍चञ्‍ञं", + "नत्थीति निस्साय तरस्सु ओघं।", + "कामे पहाय विरतो कथाहि, तण्हक्खयं", + "", + "‘‘सब्बेसु कामेसु यो वीतरागो, [इच्‍चायस्मा उपसीवो]", + "आकिञ्‍चञ्‍ञं निस्सितो हित्वा मञ्‍ञं।", + "सञ्‍ञाविमोक्खे परमेधिमुत्तो, तिट्ठे नु सो तत्थ अनानुयायी’’ति॥", + "", + "‘‘सब्बेसु कामेसु यो वीतरागो, [उपसीवाति भगवा]", + "आकिञ्‍चञ्‍ञं निस्सितो हित्वा मञ्‍ञं।", + "सञ्‍ञाविमोक्खे परमेधिमुत्तो, तिट्ठेय्य सो तत्थ अनानुयायी’’ति॥", + "", + "‘‘तिट्ठे चे सो तत्थ अनानुयायी, पूगम्पि वस्सानि समन्तचक्खु।", + "तत्थेव सो सीतिसिया विमुत्तो, चवेथ विञ्‍ञाणं तथाविधस्सा’’ति॥", + "", + "‘‘अच्‍चि यथा वातवेगेन खित्ता, [उपसीवाति भगवा]", + "अत्थं पलेति न उपेति सङ्खं।", + "एवं मुनी नामकाया विमुत्तो, अत्थं पलेति न उपेति सङ्ख’’न्ति॥", + "", + "‘‘अत्थङ्गतो सो उद वा सो नत्थि, उदाहु वे सस्सतिया अरोगो।", + "तं मे मुनी साधु वियाकरोहि, तथा हि ते विदितो एस धम्मो’’ति॥", + "", + "‘‘अत्थङ्गतस्स न पमाणमत्थि, [उपसीवाति भगवा]", + "येन नं वज्‍जुं तं तस्स नत्थि।", + "सब्बेसु धम्मेसु समूहतेसु, समूहता वादपथापि सब्बे’’ति॥", + "", + "‘‘सन्ति लोके मुनयो, [इच्‍चायस्मा नन्दो]", + "जना वदन्ति तयिदं कथंसु।", + "ञाणूपपन्‍नं मुनि नो वदन्ति, उदाहु वे जीवितेनूपपन्‍न’’न्ति॥", + "", + "‘‘कामा ते पठमा सेना, दुतिया अरति वुच्‍चति।", + "ततिया खुप्पिपासा ते, चतुत्थी तण्हा पवुच्‍चति॥", + "‘‘पञ्‍चमं थिनमिद्धं ते, छट्ठा भीरू पवुच्‍चति।", + "सत्तमी विचिकिच्छा ते, मक्खो थम्भो ते अट्ठमो।", + "लाभो सिलोको सक्‍कारो, मिच्छालद्धो च यो यसो॥", + "‘‘यो", + "एसा नमुचि ते सेना", + "न नं असूरो जिनाति, जेत्वा च लभते सुख’’न्ति॥", + "‘‘न दिट्ठिया न सुतिया न ञाणेन, मुनीध", + "विसेनिकत्वा अनीघा निरासा, चरन्ति ये ते मुनयोति ब्रूमी’’ति॥", + "", + "‘‘ये केचिमे समणब्राह्मणासे, [इच्‍चायस्मा नन्दो]", + "दिट्ठस्सुतेनापि वदन्ति सुद्धिं।", + "सीलब्बतेनापि वदन्ति सुद्धिं, अनेकरूपेन वदन्ति सुद्धिं॥", + "‘‘कच्‍चिस्सु", + "अतारु जातिञ्‍च जरञ्‍च मारिस।", + "पुच्छामि तं भगवा ब्रूहि मेत’’न्ति॥", + "", + "‘‘ये केचिमे समणब्राह्मणासे, [नन्दाति भगवा]", + "दिट्ठस्सुतेनापि वदन्ति सुद्धिं।", + "सीलब्बतेनापि वदन्ति सुद्धिं, अनेकरूपेन वदन्ति सुद्धिं।", + "किञ्‍चापि ते तत्थ यता चरन्ति, नातरिंसु जातिजरन्ति ब्रूमी’’ति॥", + "", + "‘‘ये", + "दिट्ठस्सुतेनापि", + "सीलब्बतेनापि वदन्ति सुद्धिं, अनेकरूपेन वदन्ति सुद्धिं॥", + "ते चे मुनी ब्रूसि अनोघतिण्णे, अथ को चरहि देवमनुस्सलोके।", + "अतारि जातिञ्‍च जरञ्‍च मारिस, पुच्छामि तं भगवा ब्रूहि मेत’’न्ति॥", + "", + "‘‘नाहं सब्बे समणब्राह्मणासे, [नन्दाति भगवा]", + "जातिजराय निवुताति ब्रूमि।", + "ये सीध दिट्ठं व सुतं मुतं वा, सीलब्बतं वापि पहाय सब्बं॥", + "अनेकरूपम्पि पहाय सब्बं, तण्हं परिञ्‍ञाय अनासवासे।", + "ते वे नरा ओघतिण्णाति ब्रूमी’’ति॥", + "", + "‘‘एताभिनन्दामि वचो महेसिनो, सुकित्तितं गोतमनूपधीकं।", + "ये सीध दिट्ठं व सुतं मुतं वा, सीलब्बतं वापि पहाय सब्बं॥", + "अनेकरूपम्पि पहाय सब्बं, तण्हं परिञ्‍ञाय अनासवासे।", + "अहम्पि ते ओघतिण्णाति ब्रूमी’’ति॥", + "", + "‘‘ये मे पुब्बे वियाकंसु, [इच्‍चायस्मा हेमको]", + "हुरं गोतमसासना।", + "इच्‍चासि इति भविस्सति, सब्बं तं इतिहीतिहं।", + "सब्बं तं तक्‍कवड्ढनं, नाहं तत्थ अभिरमि’’न्ति॥", + "", + "‘‘त्वञ्‍च मे धम्ममक्खाहि, तण्हानिग्घातनं मुनि।", + "यं विदित्वा सतो चरं, तरे लोके विसत्तिक’’न्ति॥", + "", + "‘‘इध दिट्ठसुतमुतविञ्‍ञातेसु, पियरूपेसु हेमक।", + "छन्दरागविनोदनं, निब्बानपदमच्‍चुत’’न्ति॥", + "", + "‘‘एतदञ्‍ञाय", + "उपसन्ता च ते सदा, तिण्णा लोके विसत्तिक’’न्ति॥", + "", + "‘‘यस्मिं कामा न वसन्ति, [इच्‍चायस्मा तोदेय्यो]", + "तण्हा यस्स न विज्‍जति।", + "कथंकथा च यो तिण्णो, विमोक्खो तस्स कीदिसो’’ति॥", + "", + "‘‘यस्मिं कामा न वसन्ति, [तोदेय्याति भगवा]", + "तण्हा यस्स न विज्‍जति।", + "कथंकथा च यो तिण्णो, विमोक्खो तस्स नापरो’’ति॥", + "", + "‘‘निराससो सो उद आससानो, पञ्‍ञाणवा सो उद पञ्‍ञकप्पी।", + "मुनिं अहं सक्‍क यथा विजञ्‍ञं, तं मे वियाचिक्ख समन्तचक्खू’’ति॥", + "", + "‘‘निराससो सो न च आससानो, पञ्‍ञाणवा सो न च पञ्‍ञकप्पी।", + "एवम्पि तोदेय्य मुनिं विजान, अकिञ्‍चनं कामभवे असत्तन्ति॥", + "", + "‘‘मज्झे सरस्मिं तिट्ठतं, [इच्‍चायस्मा कप्पो]", + "ओघे जाते महब्भये।", + "जरामच्‍चुपरेतानं, दीपं पब्रूहि मारिस।", + "त्वञ्‍च", + "", + "‘‘मज्झे सरस्मिं तिट्ठतं, [कप्पाति भगवा]", + "ओघे जाते महब्भये।", + "जरामच्‍चुपरेतानं, दीपं पब्रूमि कप्प ते’’ति॥", + "", + "‘‘अकिञ्‍चनं अनादानं, एतं दीपं अनापरं।", + "निब्बानं इति नं ब्रूमि, जरामच्‍चुपरिक्खय’’न्ति॥", + "", + "‘‘एतदञ्‍ञाय ये सता, दिट्ठधम्माभिनिब्बुता।", + "न ते मारवसानुगा, न ते मारस्स पद्धगू’’ति॥", + "", + "विरतो इध सब्बपापकेहि, निरयदुक्खं अतिच्‍च वीरियवा", + "सो वीरियवा पधानवा, वीरो तादि पवुच्‍चते तथत्ताति॥", + "‘‘सुत्वानहं वीर अकामकामिं, [इच्‍चायस्मा जतुकण्णि]", + "ओघातिगं", + "सन्तिपदं ब्रूहि सहजनेत्त, यथातच्छं भगवा ब्रूहि मेत’’न्ति॥", + "", + "‘‘भगवा हि कामे अभिभुय्य इरियति, आदिच्‍चोव पथविं तेजी तेजसा।", + "परित्तपञ्‍ञस्स मे भूरिपञ्‍ञो, आचिक्ख धम्मं यमहं विजञ्‍ञं।", + "जातिजराय इध विप्पहान’’न्ति॥", + "", + "‘‘कामेसु", + "नेक्खम्मं दट्ठु खेमतो।", + "उग्गहितं निरत्तं वा, मा", + "", + "‘‘यं पुब्बे तं विसोसेहि, पच्छा ते माहु किञ्‍चनं।", + "मज्झे चे नो गहेस्ससि, उपसन्तो चरिस्ससी’’ति॥", + "", + "‘‘सब्बसो नामरूपस्मिं, वीतगेधस्स ब्राह्मण।", + "आसवास्स न विज्‍जन्ति, येहि मच्‍चुवसं वजे’’ति॥", + "", + "‘‘ओकञ्‍जहं", + "नन्दिञ्‍जहं ओघतिण्णं विमुत्तं।", + "कप्पञ्‍जहं अभियाचे सुमेधं, सुत्वान नागस्स अपनमिस्सन्ति इतो’’ति॥", + "", + "विरतो इध सब्बपापकेहि, निरयदुक्खं अतिच्‍च वीरियवा सो।", + "सो वीरियवा पधानवा, वीरो तादि पवुच्‍चते तथत्ताति॥", + "‘‘नानाजना जनपदेहि सङ्गता, तव वीर वाक्यं अभिकङ्खमाना।", + "तेसं तुवं साधु वियाकरोहि, तथा", + "", + "‘‘आदानतण्हं विनयेथ सब्बं, [भद्रावुधाति भगवा]", + "उद्धं अधो तिरियञ्‍चापि मज्झे।", + "यं यञ्हि लोकस्मिमुपादियन्ति, तेनेव मारो अन्वेति जन्तु’’न्ति॥", + "", + "‘‘तस्मा पजानं न उपादियेथ, भिक्खु", + "आदानसत्ते इति पेक्खमानो, पजं इमं मच्‍चुधेय्ये विसत्त’’न्ति॥", + "", + "रागो रजो न च पन रेणु वुच्‍चति,", + "रागस्सेतं अधिवचनं रजोति।", + "एतं रजं विप्पजहित्वा", + "दोसो रजो न च पन रेणु वुच्‍चति, दोसस्सेतं अधिवचनं रजोति।", + "एतं रजं विप्पजहित्वा चक्खुमा, तस्मा जिनो विगतरजोति वुच्‍चति॥", + "मोहो", + "एतं रजं विप्पजहित्वा चक्खुमा, तस्मा जिनो विगतरजोति वुच्‍चतीति॥ –", + "नगस्स", + "सावका पयिरुपासन्ति, तेविज्‍जा मच्‍चुहायिनोति॥", + "यस्स च विसता", + "किच्‍चाकिच्‍चप्पहीनस्स, परिळाहो न विज्‍जतीति॥", + "‘‘झायिं विरजमासीनं, [इच्‍चायस्मा उदयो]", + "कतकिच्‍चं अनासवं।", + "पारगुं सब्बधम्मानं, अत्थि पञ्हेन आगमं।", + "अञ्‍ञाविमोक्खं पब्रूहि, अविज्‍जाय पभेदन’’न्ति॥", + "", + "‘‘पहानं कामच्छन्दानं, [उदयाति भगवा]", + "दोमनस्सान चूभयं।", + "थिनस्स च पनूदनं, कुक्‍कुच्‍चानं निवारण’’न्ति॥", + "", + "‘‘उपेक्खासतिसंसुद्धं, धम्मतक्‍कपुरेजवं।", + "अञ्‍ञाविमोक्खं पब्रूमि, अविज्‍जाय पभेदन’’न्ति॥", + "", + "‘‘किंसु संयोजनो लोको, किंसु तस्स विचारणं।", + "किस्सस्स विप्पहानेन, निब्बानं इति वुच्‍चती’’ति॥", + "", + "‘‘नन्दिसंयोजनो", + "तण्हाय विप्पहानेन, निब्बानं इति वुच्‍चती’’ति॥", + "", + "‘‘कथं सतस्स चरतो, विञ्‍ञाणं उपरुज्झति।", + "भगवन्तं पुट्ठुमागमा, तं सुणोम वचो तवा’’ति॥", + "", + "‘‘अज्झत्तञ्‍च बहिद्धा च, वेदनं नाभिनन्दतो।", + "एवं सतस्स चरतो, विञ्‍ञाणं उपरुज्झती’’ति॥", + "", + "‘‘यो", + "अनेजो छिन्‍नसंसयो।", + "पारगुं सब्बधम्मानं, अत्थि पञ्हेन आगम’’न्ति॥", + "", + "‘‘विभूतरूपसञ्‍ञिस्स, सब्बकायप्पहायिनो।", + "अज्झत्तञ्‍च बहिद्धा च, नत्थि किञ्‍चीति पस्सतो।", + "ञाणं सक्‍कानुपुच्छामि, कथं नेय्यो तथाविधो’’ति॥", + "", + "‘‘विञ्‍ञाणट्ठितियो सब्बा, [पोसालाति भगवा]", + "अभिजानं तथागतो।", + "तिट्ठन्तमेनं जानाति, धिमुत्तं तप्परायण’’न्ति॥", + "", + "‘‘आकिञ्‍चञ्‍ञासम्भवं ञत्वा, नन्दिसंयोजनं इति।", + "एवमेतं अभिञ्‍ञाय, ततो तत्थ विपस्सति।", + "एतं ञाणं तथं तस्स, ब्राह्मणस्स वुसीमतो’’ति॥", + "", + "‘‘सेले यथा पब्बतमुद्धनिट्ठितो, यथापि पस्से जनतं समन्ततो।", + "तथूपमं धम्ममयं सुमेध, पासादमारुय्ह समन्तचक्खु।", + "सोकावतिण्णं", + "‘‘न तस्स अद्दिट्ठमिधत्थि किञ्‍चि, अथो अविञ्‍ञातमजानितब्बं।", + "सब्बं अभिञ्‍ञासि यदत्थि नेय्यं, तथागतो तेन समन्तचक्खू’’ति॥", + "‘‘द्वाहं", + "न मे ब्याकासि चक्खुमा।", + "यावततियञ्‍च देवीसि, ब्याकरोतीति मे सुत’’न्ति॥", + "", + "‘‘अयं", + "दिट्ठिं ते नाभिजानाति, गोतमस्स यसस्सिनो’’ति॥", + "", + "‘‘एवं अभिक्‍कन्तदस्साविं, अत्थि पञ्हेन आगमं।", + "कथं लोकं अवेक्खन्तं, मच्‍चुराजा न पस्सती’’ति॥", + "", + "‘‘सुद्धं धम्मसमुप्पादं, सुद्धसङ्खारसन्ततिं।", + "पस्सन्तस्स यथाभूतं, न भयं होति गामणि॥", + "‘‘तिणकट्ठसमं", + "नाञ्‍ञं", + "‘‘सुञ्‍ञतो", + "अत्तानुदिट्ठिं ऊहच्‍च, एवं मच्‍चुतरो सिया।", + "एवं लोकं अवेक्खन्तं, मच्‍चुराजा न पस्सती’’ति॥", + "", + "‘‘जिण्णोहमस्मि", + "नेत्ता न सुद्धा सवनं न फासु।", + "माहं", + "जातिजराय इध विप्पहान’’न्ति॥", + "", + "‘‘दिस्वान रूपेसु विहञ्‍ञमाने, [पिङ्गियाति भगवा]", + "रुप्पन्ति रूपेसु जना पमत्ता।", + "तस्मा तुवं पिङ्गिय अप्पमत्तो, जहस्सु रूपं अपुनब्भवाया’’ति॥", + "", + "‘‘दिसा चतस्सो विदिसा चतस्सो, उद्धं अधो दस दिसा इमायो।", + "न तुय्हं अदिट्ठं अस्सुतं अमुतं, अथो अविञ्‍ञातं किञ्‍चि नमत्थि लोके।", + "आचिक्ख धम्मं यमहं विजञ्‍ञं, जातिजराय इध विप्पहान’’न्ति॥", + "", + "‘‘तण्हाधिपन्‍ने मनुजे पेक्खमानो, [पिङ्गियाति भगवा]", + "सन्तापजाते जरसा परेते।", + "तस्मा तुवं पिङ्गिय अप्पमत्तो, जहस्सु तण्हं अपुनब्भवाया’’ति॥", + "", + "", + "", + "‘‘एते बुद्धं उपागच्छुं, सम्पन्‍नचरणं इसिं।", + "पुच्छन्ता निपुणे पञ्हे, बुद्धसेट्ठं उपागमु’’न्ति॥", + "", + "‘‘तेसं बुद्धो पब्याकासि, पञ्हं पुट्ठो यथातथं।", + "पञ्हानं वेय्याकरणेन, तोसेसि ब्राह्मणे मुनी’’ति॥", + "", + "‘‘ते तोसिता चक्खुमता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।", + "ब्रह्मचरियमचरिंसु, वरपञ्‍ञस्स सन्तिके’’ति॥", + "", + "‘‘एकमेकस्स", + "तथा यो पटिपज्‍जेय्य, गच्छे पारं अपारतो’’ति॥", + "", + "मग्गो पन्थो पथो पज्‍जो", + "नावा उत्तरसेतु च, कुल्‍लो च भिसि सङ्कमो", + "‘‘अपारा पारं गच्छेय्य, भावेन्तो मग्गमुत्तमं।", + "मग्गो सो पारं गमनाय, तस्मा पारायनं इती’’ति॥", + "", + "‘‘पारायनमनुगायिस्सं, [इच्‍चायस्मा पिङ्गियो]", + "यथाद्दक्खि तथाक्खासि, विमलो भूरिमेधसो।", + "निक्‍कामो निब्बनो नागो, किस्स हेतु मुसा भणे’’ति॥", + "", + "‘‘पहीनमलमोहस्स, मानमक्खप्पहायिनो।", + "हन्दाहं कित्तयिस्सामि, गिरं वण्णूपसंहित’’न्ति॥", + "", + "‘‘तमोनुदो", + "अनासवो सब्बदुक्खप्पहीनो, सच्‍चव्हयो ब्रह्मे उपासितो मे’’ति॥", + "", + "‘‘दिजो यथा कुब्बनकं पहाय, बहुप्फलं काननमावसेय्य।", + "एवमहं अप्पदस्से पहाय, महोदधिं हंसोरिव अज्झपत्तो’’ति॥", + "", + "‘‘ये मे पुब्बे वियाकंसु, हुरं गोतमसासना।", + "‘इच्‍चासि इति भविस्स’ति।", + "सब्बं", + "", + "‘‘तण्हादुतियो पुरिसो, दीघमद्धान संसरं।", + "इत्थभावञ्‍ञथाभावं, संसारं नातिवत्तति॥", + "‘‘एतमादीनवं", + "वीततण्हो अनादानो, सतो भिक्खु परिब्बजे’’ति॥", + "‘‘एकायनं", + "एतेन मग्गेन तरिंसु", + "नगस्स पस्से आसीनं, मुनिं दुक्खस्स पारगुं।", + "सावका पयिरुपासन्ति, तेविज्‍जा मच्‍चुहायिनोति॥", + "धजो रथस्स पञ्‍ञाणं, धूमो", + "राजा रट्ठस्स पञ्‍ञाणं, भत्ता पञ्‍ञाणमित्थियाति॥", + "‘‘एको तमोनुदासीनो, जुतिमा सो पभङ्करो।", + "गोतमो भूरिपञ्‍ञाणो, गोतमो भूरिमेधसो’’ति॥", + "", + "‘‘यो मे धम्ममदेसेसि, सन्दिट्ठिकमकालिकं।", + "तण्हक्खयमनीतिकं, यस्स नत्थि उपमा क्‍वची’’ति॥", + "", + "‘‘किंनु तम्हा विप्पवसि, मुहुत्तमपि पिङ्गिय।", + "गोतमा भूरिपञ्‍ञाणा, गोतमा भूरिमेधसा’’ति॥", + "", + "‘‘यो ते धम्ममदेसेसि, सन्दिट्ठिकमकालिकं।", + "तण्हक्खयमनीतिकं, यस्स नत्थि उपमा क्‍वची’’ति॥", + "", + "‘‘नाहं", + "गोतमा भूरिपञ्‍ञाणा, गोतमा भूरिमेधसा’’ति॥", + "", + "‘‘यो", + "तण्हक्खयमनीतिकं, यस्स नत्थि उपमा क्‍वची’’ति॥", + "", + "‘‘पस्सामि नं मनसा चक्खुनाव, रत्तिन्दिवं ब्राह्मण अप्पमत्तो।", + "नमस्समानो विवसेमि रत्तिं, तेनेव मञ्‍ञामि अविप्पवास’’न्ति॥", + "", + "‘‘सद्धा", + "यं यं दिसं वजति भूरिपञ्‍ञो, स तेन तेनेव नतोहमस्मी’’ति॥", + "", + "‘‘जिण्णस्स मे दुब्बलथामकस्स, तेनेव कायो न पलेति तत्थ।", + "सङ्कप्पयन्ताय वजामि निच्‍चं, मनो हि मे ब्राह्मण तेन युत्तो’’ति॥", + "", + "‘‘पङ्के सयानो परिफन्दमानो, दीपा दीपं उपल्‍लविं।", + "अथद्दसासिं सम्बुद्धं, ओघतिण्णमनासव’’न्ति॥", + "", + "‘‘यथा अहू वक्‍कलि मुत्तसद्धो, भद्रावुधो आळविगोतमो च।", + "एवमेव त्वम्पि पमुञ्‍चस्सु सद्धं,", + "गमिस्ससि", + "", + "‘‘एस भिय्यो पसीदामि, सुत्वान मुनिनो वचो।", + "विवटच्छदो सम्बुद्धो, अखिलो पटिभानवा’’ति॥", + "", + "‘‘अधिदेवे", + "पञ्हानन्तकरो सत्था, कङ्खीनं पटिजानत’’न्ति॥", + "", + "‘‘असंहीरं असंकुप्पं, यस्स नत्थि उपमा क्‍वचि।", + "अद्धा गमिस्सामि न मेत्थ कङ्खा, एवं मं धारेहि अधिमुत्तचित्त’’न्ति॥", + "", + "‘‘तण्हादुतियो", + "इत्थभावञ्‍ञथाभावं, संसारं नातिवत्तति॥", + "‘‘एतमादीनवं ञत्वा, तण्हं दुक्खस्स सम्भवं।", + "वीततण्हो अनादानो, सतो भिक्खु परिब्बजे’’ति॥", + "‘‘एकायनं जातिखयन्तदस्सी, मग्गं पजानाति हितानुकम्पी।", + "एतेन मग्गेन तरिंसु पुब्बे, तरिस्सन्ति ये च तरन्ति ओघ’’न्ति॥", + "‘‘सब्बेसु भूतेसु निधाय दण्डं, अविहेठयं अञ्‍ञतरम्पि तेसं।", + "न पुत्तमिच्छेय्य कुतो सहायं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "चतुक्‍कण्णो चतुद्वारो, विभत्तो भागसो मितो।", + "अयोपाकारपरियन्तो, अयसा पटिकुज्‍जितो॥", + "तस्स अयोमया भूमि, जलिता तेजसा युता।", + "समन्ता योजनसतं, फरित्वा तिट्ठति सब्बदा॥", + "कदरियातपना", + "लोमहंसनरूपा च, भेस्मा पटिभया दुखा॥", + "पुरत्थिमाय च भित्तिया, अच्‍चिक्खन्धो समुट्ठितो।", + "डहन्तो", + "पच्छिमाय च भित्तिया, अच्‍चिक्खन्धो समुट्ठितो।", + "डहन्तो पापकम्मन्ते, पुरिमाय पटिहञ्‍ञति॥", + "दक्खिणाय च भित्तिया, अच्‍चिक्खन्धो समुट्ठितो।", + "डहन्तो पापकम्मन्ते, उत्तराय पटिहञ्‍ञति॥", + "उत्तराय", + "डहन्तो पापकम्मन्ते, दक्खिणाय पटिहञ्‍ञति॥", + "हेट्ठतो च समुट्ठाय, अच्‍चिक्खन्धो भयानको।", + "डहन्तो पापकम्मन्ते, छदनस्मिं पटिहञ्‍ञति॥", + "छदनम्हा", + "डहन्तो पापकम्मन्ते, भूमियं पटिहञ्‍ञति॥", + "अयोकपालमादित्तं, सन्तत्तं जलितं यथा।", + "एवं अवीचिनिरयो, हेट्ठा उपरि पस्सतो॥", + "तत्थ सत्ता महालुद्दा, महाकिब्बिसकारिनो।", + "अच्‍चन्तपापकम्मन्ता, पच्‍चन्ति न च मिय्यरे", + "जातवेदसमो कायो, तेसं निरयवासिनं।", + "पस्स कम्मानं दळ्हत्तं, न भस्मा होति नपि मसि॥", + "पुरत्थिमेनपि धावन्ति, ततो धावन्ति पच्छिमं।", + "उत्तरेनपि धावन्ति, ततो धावन्ति दक्खिणं॥", + "यं यं दिसं पधावन्ति, तं तं द्वारं पिधीयति।", + "अभिनिक्खमितासा", + "न ते ततो निक्खमितुं, लभन्ति कम्मपच्‍चया।", + "तेसञ्‍च पापकम्मन्तं, अविपक्‍कं कतं बहुन्ति॥", + "‘‘संसग्गजातस्स", + "आदीनवं", + "", + "‘‘मित्ते सुहज्‍जे अनुकम्पमानो, हापेति अत्थं पटिबद्धचित्तो।", + "एतं भयं सन्थवे पेक्खमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "‘‘वंसो विसालोव यथा विसत्तो, पुत्तेसु दारेसु च या अपेक्खा।", + "वंसक्‍कळीरोव असज्‍जमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "‘‘मिगो अरञ्‍ञम्हि यथा अबद्धो, येनिच्छकं गच्छति गोचराय।", + "विञ्‍ञू नरो सेरितं पेक्खमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "‘‘आमन्तना होति सहायमज्झे, वासे ठाने गमने चारिकाय।", + "अनभिज्झितं सेरितं पेक्खमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "‘‘खिड्डा", + "पियविप्पयोगं विजिगुच्छमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "अनत्थजननो लोभो, लोभो चित्तप्पकोपनो।", + "भयमन्तरतो जातं, तं जनो नावबुज्झति॥", + "लुद्धो अत्थं न जानाति, लुद्धो धम्मं न पस्सति।", + "अन्धतमं तदा होति, यं लोभो सहते नरं॥", + "अनत्थजननो दोसो, दोसो चित्तप्पकोपनो।", + "भयमन्तरतो जातं, तं जनो नावबुज्झति॥", + "दुट्ठो", + "अन्धतमं तदा होति, यं दोसो सहते नरं॥", + "अनत्थजननो मोहो, मोहो चित्तप्पकोपनो।", + "भयमन्तरतो जातं, तं जनो नावबुज्झति॥", + "मूळ्हो", + "अन्धतमं तदा होति, यं मोहो सहते नरन्ति॥", + "‘‘लोभो दोसो च मोहो च, पुरिसं पापचेतसं।", + "हिंसन्ति अत्तसम्भूता, तचसारंव सम्फल’’न्ति", + "‘‘रागो च दोसो च इतोनिदाना, अरती रती लोमहंसो इतोजा।", + "इतो समुट्ठाय मनोवितक्‍का, कुमारका धङ्कमिवोस्सजन्ती’’ति", + "‘‘चातुद्दिसो", + "परिस्सयानं सहिता अछम्भी, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "‘‘दुस्सङ्गहा", + "अप्पोस्सुक्‍को परपुत्तेसु हुत्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "विरतो इध", + "सो वीरियवा पधानवा, धीरो", + "‘‘ओरोपयित्वा गिहिब्यञ्‍जनानि, सञ्छिन्‍नपत्तो यथा कोविळारो,", + "छेत्वान वीरो गिहिबन्धनानि।", + "एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "‘‘सचे लभेथ निपकं सहायं, सद्धिं", + "अभिभुय्य सब्बानि परिस्सयानि, चरेय्य तेनत्तमनो सतीमा’’ति॥", + "", + "‘‘नो", + "राजाव रट्ठं विजितं पहाय, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "‘‘अद्धा पसंसाम सहायसम्पदं, सेट्ठा समा सेवितब्बा सहाया।", + "एते अलद्धा अनवज्‍जभोजी, एको", + "", + "‘‘दिस्वा", + "सङ्घट्टयन्तानि दुवे भुजस्मिं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’॥", + "", + "तण्हादुतियो पुरिसो, दीघमद्धान संसरं।", + "इत्थभावञ्‍ञथाभावं, संसारं नातिवत्ततीति॥", + "‘‘एवं दुतीयेन सहा ममस्स, वाचाभिलापो अभिसज्‍जना वा।", + "एतं", + "", + "‘‘कामा", + "आदीनवं कामगुणेसु दिस्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "भयं दुक्खञ्‍च रोगो च, गण्डो सल्‍लञ्‍च सङ्गो च।", + "पङ्को गब्भो च उभयं, एते कामा पवुच्‍चन्ति।", + "यत्थ सत्तो पुथुज्‍जनो॥", + "ओतिण्णो सातरूपेन, पुन गब्भाय गच्छति।", + "यतो च भिक्खु आतापी, सम्पजञ्‍ञं न रिच्‍चति", + "सो इमं पलिपथं दुग्गं, अतिक्‍कम्म तथाविधो।", + "पजं जातिजरूपेतं, फन्दमानं अवेक्खतीति॥", + "ईती च गण्डो च उपद्दवो च, रोगो च सल्‍लञ्‍च भयञ्‍च मेतं॥", + "‘‘ईती च गण्डो च उपद्दवो च, रोगो च सल्‍लञ्‍च भयञ्‍च मेतं।", + "एतं भयं कामगुणेसु दिस्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "‘‘सीतञ्‍च", + "सब्बानिपेतानि अभिसम्भवित्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "आगुं न करोति किञ्‍चि लोके, सब्बसंयोगे विसज्‍ज बन्धनानि।", + "सब्बत्थ न सज्‍जति विमुत्तो, नागो तादि पवुच्‍चते तथत्ता॥", + "‘‘नागोव यूथानि विवज्‍जयित्वा, सञ्‍जातखन्धो पदुमी उळारो।", + "यथाभिरन्तं विहरे अरञ्‍ञे, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "‘‘अट्ठानतं सङ्गणिकारतस्स, यं फस्सये सामयिकं विमुत्तिं।", + "आदिच्‍चबन्धुस्स वचो निसम्म, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "‘‘दिट्ठीविसूकानि उपातिवत्तो, पत्तो नियामं पटिलद्धमग्गो।", + "उप्पन्‍नञाणोम्हि अनञ्‍ञनेय्यो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "‘‘निल्‍लोलुपो निक्‍कुहो निप्पिपासो, निम्मक्खो निद्धन्तकसावमोहो।", + "निराससो सब्बलोके भवित्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "‘‘पापं", + "सयं न सेवे पसुतं पमत्तं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो॥", + "", + "‘‘बहुस्सुतं धम्मधरं भजेथ, मित्तं उळारं पटिभानवन्तं।", + "अञ्‍ञाय अत्थानि विनेय्य कङ्खं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "‘‘खिड्डं रतिं कामसुखञ्‍च लोके, अनलङ्करित्वा अनपेक्खमानो।", + "विभूसट्ठाना विरतो सच्‍चवादी, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "‘‘पुत्तञ्‍च दारं पितरञ्‍च मातरं, धनानि धञ्‍ञानि च बन्धवानि।", + "हित्वान कामानि यथोधिकानि, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "‘‘सङ्गो एसो परित्तमेत्थ सोख्यं, अप्पस्सादो दुक्खमेत्थ भिय्यो।", + "गळो एसो इति ञत्वा मतिमा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "‘‘सन्दालयित्वान संयोजनानि, जालंव भेत्वा सलिलम्बुचारी।", + "अग्गीव दड्ढं अनिवत्तमानो, एको", + "", + "‘‘ओक्खित्तचक्खु न च पादलोलो, गुत्तिन्द्रियो रक्खितमानसानो।", + "अनवस्सुतो अपरिडय्हमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "‘‘ओहारयित्वा गिहिब्यञ्‍जनानि, सञ्छन्‍नपत्तो यथा पारिछत्तको।", + "कासायवत्थो अभिनिक्खमित्वा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "अनञ्‍ञपोसिमञ्‍ञातं", + "खीणासवं वन्तदोसं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणन्ति॥", + "‘‘रसेसु", + "कुले कुले अप्पटिबद्धचित्तो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "‘‘पहाय", + "अनिस्सितो छेत्व सिनेहदोसं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "‘‘विपिट्ठिकत्वान सुखं दुखञ्‍च, पुब्बेव च सोमनस्सदोमनस्सं।", + "लद्धानुपेक्खं समथं विसुद्धं, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "नासिस्सं न पिविस्सामि, विहारतो न निक्खमे।", + "नपि पस्सं निपातेस्सं, तण्हासल्‍ले अनूहतेति॥", + "‘‘आरद्धवीरियो परमत्थपत्तिया, अलीनचित्तो अकुसीतवुत्ति।", + "दळ्हनिक्‍कमो थामबलूपपन्‍नो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "‘‘पटिसल्‍लानं झानमरिञ्‍चमानो, धम्मेसु निच्‍चं अनुधम्मचारी।", + "आदीनवं सम्मसिता भवेसु, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "तस्सायं पच्छिमको भवो, चरिमोयं समुस्सयो।", + "जातिमरणसंसारो", + "‘‘तण्हक्खयं पत्थयमप्पमत्तो, अनेळमूगो सुतवा सतीमा।", + "सङ्खातधम्मो नियतो पधानवा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "‘‘सीहोव", + "पदुमंव तोयेन अलिम्पमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "‘‘सीहो", + "सेवेथ पन्तानि सेनासनानि, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "‘‘मेत्तं उपेक्खं करुणं विमुत्तिं, आसेवमानो", + "सब्बेन लोकेन अविरुज्झमानो, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "‘‘रागञ्‍च दोसञ्‍च पहाय मोहं, सन्दालयित्वान संयोजनानि।", + "असन्तसं जीवितसङ्खयम्हि, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "", + "‘‘भजन्ति", + "अत्तत्थपञ्‍ञा असुची मनुस्सा, एको चरे खग्गविसाणकप्पो’’ति॥", + "अजितो", + "धोतको उपसीवो च, नन्दो च अथ हेमको॥", + "तोदेय्य-कप्पा दुभयो, जतुकण्णी च पण्डितो।", + "भद्रावुधो उदयो च, पोसालो चापि ब्राह्मणो।", + "मोघराजा च मेधावी, पिङ्गियो च महाइसि॥", + "सोळसानं", + "पारायनानं निद्देसा, तत्तका च भवन्ति हि", + "खग्गविसाणसुत्तानं, निद्देसापि तथेव च।", + "निद्देसा दुविधा ञेय्या, परिपुण्णा सुलक्खिताति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/44-s0517m.mul.json b/texts/tripitaka/44-s0517m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..1b6bc6e15c6b4743f11e3676abf8adc0e0084ed7 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/44-s0517m.mul.json @@ -0,0 +1,124 @@ +{ + "title": "१. ञाणकथा", + "book_name": "३. पञ्‍ञावग्गो", + "chapter": "मातिका", + "gathas": [ + "वत्थुसङ्कमना चेव, पञ्‍ञाय च विवट्टना।", + "आवज्‍जना बलञ्‍चेव, पटिसङ्खा विपस्सना॥", + "आरम्मणञ्‍च पटिसङ्खा, भङ्गञ्‍च अनुपस्सति।", + "सुञ्‍ञतो च उपट्ठानं, अधिपञ्‍ञा विपस्सना॥", + "कुसलो तीसु अनुपस्सनासु, चतस्सो च", + "तयो उपट्ठाने कुसलता, नानादिट्ठीसु न कम्पतीति॥", + "उप्पादञ्‍च पवत्तञ्‍च, निमित्तं दुक्खन्ति पस्सति।", + "आयूहनं पटिसन्धिं, ञाणं आदीनवे इदं॥", + "अनुप्पादं अप्पवत्तं, अनिमित्तं सुखन्ति च।", + "अनायूहनं अप्पटिसन्धिं, ञाणं सन्तिपदे इदं॥", + "इदं आदीनवे ञाणं, पञ्‍चठानेसु जायति।", + "पञ्‍चठाने सन्तिपदे, दस ञाणे पजानाति।", + "द्विन्‍नं ञाणानं कुसलता, नानादिट्ठीसु न कम्पतीति॥", + "पटिसङ्खासन्तिट्ठना पञ्‍ञा, अट्ठ चित्तस्स गोचरा।", + "पुथुज्‍जनस्स द्वे होन्ति, तयो सेक्खस्स गोचरा।", + "तयो च वीतरागस्स, येहि चित्तं विवट्टति॥", + "अट्ठ समाधिस्स पच्‍चया, दस ञाणस्स गोचरा।", + "अट्ठारस सङ्खारुपेक्खा, तिण्णं विमोक्खान पच्‍चया॥", + "इमे अट्ठारसाकारा, पञ्‍ञा यस्स परिच्‍चिता।", + "कुसलो सङ्खारुपेक्खासु, नानादिट्ठीसु न कम्पतीति॥", + "सामिसञ्‍च", + "सञ्‍ञुत्तञ्‍च विसञ्‍ञुत्तं, वुट्ठितञ्‍च अवुट्ठितं॥", + "अट्ठ समाधिस्स पच्‍चया, दस ञाणस्स गोचरा।", + "अट्ठारस गोत्रभू धम्मा, तिण्णं विमोक्खान पच्‍चया॥", + "इमे अट्ठारसाकारा, पञ्‍ञा यस्स परिच्‍चिता।", + "कुसलो विवट्टे वुट्ठाने, नानादिट्ठीसु न कम्पतीति॥", + "अजातं झापेति जातेन, झानं तेन पवुच्‍चति।", + "झानविमोक्खे कुसलता, नानादिट्ठीसु न कम्पति॥", + "समादहित्वा यथा चे विपस्सति, विपस्समानो तथा चे समादहे।", + "विपस्सना च समथो तदा अहु, समानभागा युगनद्धा वत्तरे॥", + "दुक्खा", + "दुभतो वुट्ठिता पञ्‍ञा, फस्सेति अमतं पदं॥", + "विमोक्खचरियं जानाति, नानत्तेकत्तकोविदो।", + "द्विन्‍नं ञाणानं कुसलता, नानादिट्ठीसु न कम्पतीति॥", + "सब्बं अभिञ्‍ञासि यदत्थि नेय्यं, तथागतो तेन समन्तचक्खूति", + "न", + "सब्बं अभिञ्‍ञासि यदत्थि नेय्यं, तथागतो तेन समन्तचक्खूति॥", + "भवञ्‍च", + "तेसं निरोधम्हि न हत्थि ञाणं, यत्थायं लोको विपरीतसञ्‍ञीति॥", + "‘‘यो", + "यथाभूतेधिमुच्‍चति, भवतण्हा परिक्खया॥", + "‘‘स वे भूतपरिञ्‍ञातो, वीततण्हो भवाभवे।", + "भूतस्स विभवा भिक्खु, नागच्छति पुनब्भव’’न्ति॥", + "‘‘कोधनो", + "विपन्‍नदिट्ठि मायावी, तं जञ्‍ञा वसलो इति’’", + "अक्‍कोधनो अनुपनाही, विसुद्धो", + "सम्पन्‍नदिट्ठि मेधावी, तं जञ्‍ञा अरियो इतीति॥", + "अनुगच्छना", + "सति अज्झत्तविक्खेपा, कङ्खना बहिद्धाविक्खेपपत्थना", + "अस्सासेनाभितुन्‍नस्स, पस्सासपटिलाभे मुच्छना।", + "पस्सासेनाभितुन्‍नस्स, अस्सासपटिलाभे मुच्छना॥", + "छ एते उपक्‍किलेसा, आनापानस्सतिसमाधिस्स।", + "येहि विक्खिप्पमानस्स", + "विमोक्खं अप्पजानन्ता, ते होन्ति परपत्तियाति॥", + "निमित्तं", + "अस्सासं आवज्‍जमानस्स, निमित्ते चित्तं विकम्पति॥", + "निमित्तं आवज्‍जमानस्स, पस्सासे विक्खिपते मनो।", + "पस्सासं आवज्‍जमानस्स, निमित्ते चित्तं विकम्पति॥", + "अस्सासं आवज्‍जमानस्स, पस्सासे विक्खिपते मनो।", + "पस्सासं आवज्‍जमानस्स, अस्सासे चित्तं विकम्पति॥", + "छ एते उपक्‍किलेसा, आनापानस्सतिसमाधिस्स।", + "येहि विक्खिप्पमानस्स, नो च चित्तं विमुच्‍चति।", + "विमोक्खं अप्पजानन्ता, ते होन्ति परपत्तियाति॥", + "अतीतानुधावनं चित्तं, अनागतपटिकङ्खनं लीनं।", + "अतिपग्गहितं अभिनतं, अपनतं चित्तं न समाधियति॥", + "छ एते उपक्‍किलेसा, आनापानस्सतिसमाधिस्स।", + "येहि", + "आनापानस्सति यस्स, परिपुण्णा अभाविता।", + "कायोपि इञ्‍जितो होति, चित्तम्पि होति इञ्‍जितं।", + "कायोपि फन्दितो होति, चित्तम्पि होति फन्दितं॥", + "आनापानस्सति", + "कायोपि अनिञ्‍जितो होति, चित्तम्पि होति अनिञ्‍जितं।", + "कायोपि", + "निमित्तं अस्सासपस्सासा, अनारम्मणमेकचित्तस्स।", + "अजानतो च तयो धम्मे, भावना नुपलब्भति॥", + "निमित्तं", + "जानतो च तयो धम्मे, भावना उपलब्भतीति॥", + "आनापानस्सति यस्स, परिपुण्णा सुभाविता।", + "अनुपुब्बं परिचिता, यथा बुद्धेन देसिता।", + "सो इमं लोकं पभासेति, अब्भा मुत्तोव चन्दिमाति॥", + "न तस्स अद्दिट्ठमिधत्थि किञ्‍चि, अथो अविञ्‍ञातमजानितब्बं।", + "सब्बं अभिञ्‍ञासि यदत्थि नेय्यं, तथागतो तेन समन्तचक्खूति॥", + "‘‘अनिच्‍चे", + "अनत्तनि च अत्ताति", + "मिच्छादिट्ठिहता सत्ता, खित्तचित्ता विसञ्‍ञिनो॥", + "‘‘ते", + "सत्ता गच्छन्ति संसारं, जातिमरणगामिनो॥", + "‘‘यदा च बुद्धा लोकस्मिं, उप्पज्‍जन्ति पभङ्करा।", + "ते इमं धम्मं पकासेन्ति, दुक्खूपसमगामिनं॥", + "‘‘तेसं सुत्वान सप्पञ्‍ञा, सचित्तं पच्‍चलद्धु", + "अनिच्‍चं अनिच्‍चतो दक्खुं, दुक्खमद्दक्खु दुक्खतो॥", + "‘‘अनत्तनि", + "सम्मादिट्ठिसमादाना, सब्बं दुक्खं उपच्‍चगु’’न्ति॥", + "ञाणदिट्ठी", + "गतिकम्मविपल्‍लासा, मग्गो मण्डेन ते दसाति॥", + "ओभासे चेव ञाणे च, पीतिया च विकम्पति।", + "पस्सद्धिया सुखे चेव, येहि चित्तं पवेधति॥", + "अधिमोक्खे", + "उपेक्खावज्‍जनाय चेव, उपेक्खाय च निकन्तिया॥", + "इमानि दस ठानानि, पञ्‍ञा यस्स परिच्‍चिता।", + "धम्मुद्धच्‍चकुसलो होति, न च सम्मोह गच्छति॥", + "विक्खिपति चेव किलिस्सति च, चवति चित्तभावना।", + "विक्खिपति", + "विक्खिपति न किलिस्सति, भावना न परिहायति।", + "न च विक्खिपते चित्तं न किलिस्सति, न चवति चित्तभावना॥", + "युगनद्धा सच्‍चबोज्झङ्गा, मेत्ता विरागपञ्‍चमा।", + "पटिसम्भिदा धम्मचक्‍कं, लोकुत्तरबलसुञ्‍ञाति॥", + "पञ्‍चवीसति", + "सतं पञ्‍चवीसति चेव, यानि दुक्खे पवुच्‍चरेति॥", + "पञ्‍ञा", + "पाटिहारि समसीसि, सतिपट्ठाना विपस्सना।", + "ततिये पञ्‍ञावग्गम्हि, मातिकाय च ते दसाति॥", + "महावग्गो युगनद्धो, पञ्‍ञावग्गो च नामतो।", + "तयोव वग्गा इमम्हि", + "अनन्तनयमग्गेसु, गम्भीरो सागरूपमो।", + "नभञ्‍च तारकाकिण्णं, थूलो जातस्सरो यथा।", + "कथिकानं विसालाय, योगीनं ञाणजोतनन्ति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/45-s0519m.mul.json b/texts/tripitaka/45-s0519m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..1c0b938c19592ed3f814db3441f4a038ffdec0ec --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/45-s0519m.mul.json @@ -0,0 +1,765 @@ +{ + "title": "सासनपट्ठानं", + "book_name": "सासनपट्ठानं", + "chapter": "नयसमुट्ठानं", + "gathas": [ + "यं", + "तस्सेत सासनवरं, विदूहि ञेय्यं नरवरस्स॥", + "द्वादस पदानि सुत्तं, तं सब्बं ब्यञ्‍जनञ्‍च अत्थो च।", + "तं विञ्‍ञेय्यं उभयं, को अत्थो ब्यञ्‍जनं कतमं॥", + "सोळसहारा नेत्ति", + "अट्ठारसमूलपदा, महकच्‍चानेन", + "हारा", + "उभयं परिग्गहीतं, वुच्‍चति सुत्तं यथासुत्तं॥", + "या चेव देसना यञ्‍च, देसितं उभयमेव विञ्‍ञेय्यं।", + "तत्रायमानुपुब्बी, नवविधसुत्तन्तपरियेट्ठीति॥", + "देसना", + "चतुब्यूहो च आवट्टो, विभत्ति परिवत्तनो॥", + "वेवचनो च पञ्‍ञत्ति, ओतरणो च सोधनो।", + "अधिट्ठानो परिक्खारो, समारोपनो सोळसो", + "एते सोळस हारा, पकित्तिता अत्थतो असंकिण्णा।", + "एतेसञ्‍चेव भवति, वित्थारतया नयविभत्तीति॥", + "पठमो नन्दियावट्टो, दुतियो च तिपुक्खलो।", + "सीहविक्‍कीळितो नाम, ततियो नयलञ्‍जको", + "दिसालोचनमाहंसु", + "पञ्‍चमो अङ्कुसो नाम, सब्बे पञ्‍च नया गताति॥", + "तण्हा", + "चतुरो च विपल्‍लासा, किलेसभूमी नव पदानि॥", + "समथो", + "चतुरो सतिपट्ठाना, इन्द्रियभूमी नव पदानि॥", + "नवहि च पदेहि कुसला, नवहि च युज्‍जन्ति अकुसलपक्खा।", + "एते खो मूलपदा, भवन्ति अट्ठारस पदानीति॥", + "अस्सादादीनवता", + "आणत्ती च भगवतो, योगीनं", + "यं पुच्छितञ्‍च विस्सज्‍जितञ्‍च, सुत्तस्स या च अनुगीति।", + "सुत्तस्स यो पविचयो, हारो", + "सब्बेसं हारानं, या भूमी यो च गोचरो तेसं।", + "युत्तायुत्तपरिक्खा, हारो", + "धम्मं देसेति जिनो, तस्स च धम्मस्स यं पदट्ठानं।", + "इति याव सब्बधम्मा, एसो हारो", + "वुत्तम्हि एकधम्मे, ये धम्मा एकलक्खणा केचि।", + "वुत्ता भवन्ति सब्बे, सो हारो", + "नेरुत्तमधिप्पायो, ब्यञ्‍जनमथ देसनानिदानञ्‍च।", + "पुब्बापरानुसन्धी, एसो हारो", + "एकम्हि पदट्ठाने, परियेसति सेसकं पदट्ठानं।", + "आवट्टति पटिपक्खे,", + "धम्मञ्‍च", + "साधारणे असाधारणे च नेय्यो", + "कुसलाकुसले धम्मे, निद्दिट्ठे भाविते पहीने च।", + "परिवत्तति पटिपक्खे, हारो", + "वेवचनानि", + "यो जानाति सुत्तविदू,", + "एकं", + "सो आकारो ञेय्यो,", + "यो च पटिच्‍चुप्पादो, इन्द्रियखन्धा च धातु आयतना।", + "एतेहि ओतरति यो,", + "विस्सज्‍जितम्हि पञ्हे, गाथायं पुच्छितायमारब्भ।", + "सुद्धासुद्धपरिक्खा, हारो सो", + "एकत्तताय धम्मा, येपि च वेमत्तताय निद्दिट्ठा।", + "तेन विकप्पयितब्बा, एसो हारो", + "ये धम्मा यं धम्मं, जनयन्तिप्पच्‍चया परम्परतो।", + "हेतुमवकड्ढयित्वा, एसो हारो", + "ये धम्मा यं मूला, ये चेकत्था पकासिता मुनिना।", + "ते समरोपयितब्बा, एस", + "तण्हञ्‍च अविज्‍जम्पि च, समथेन विपस्सना यो नेति।", + "सच्‍चेहि योजयित्वा, अयं नयो", + "यो अकुसले समूलेहि, नेति कुसले च कुसलमूलेहि।", + "भूतं तथं अवितथं,", + "यो नेति विपल्‍लासेहि, किलेसे इन्द्रियेहि सद्धम्मे।", + "एतं नयं नयविदू,", + "वेय्याकरणेसु", + "मनसा वोलोकयते, तं खु", + "ओलोकेत्वा", + "सब्बे कुसलाकुसले, अयं नयो", + "सोळस हारा पठमं, दिसलोचनतो", + "सङ्खिपिय अङ्कुसेन हि, नयेहि तीहि निद्दिसे सुत्तं॥", + "अक्खरं पदं ब्यञ्‍जनं, निरुत्ति तथेव निद्देसो।", + "आकारछट्ठवचनं, एत्ताव ब्यञ्‍जनं सब्बं॥", + "सङ्कासना", + "एतेहि छहि पदेहि, अत्थो कम्मञ्‍च निद्दिट्ठं॥", + "तीणि च नया अनूना, अत्थस्स च छप्पदानि गणितानि।", + "नवहि पदेहि भगवतो, वचनस्सत्थो समायुत्तो॥", + "अत्थस्स नवप्पदानि, ब्यञ्‍जनपरियेट्ठिया चतुब्बीस।", + "उभयं सङ्कलयित्वा", + "‘‘कामं", + "अद्धा पीतिमनो होति, लद्धा मच्‍चो यदिच्छती’’ति॥", + "‘‘तस्स", + "ते कामा परिहायन्ति, सल्‍लविद्धोव रुप्पती’’ति॥", + "‘‘यो कामे परिवज्‍जेति, सप्पस्सेव पदा सिरो।", + "सोमं विसत्तिकं लोके, सतो समतिवत्तती’’ति॥", + "‘‘खेत्तं वत्थुं हिरञ्‍ञं वा, गवास्सं दासपोरिसं।", + "थियो बन्धू पुथू कामे, यो नरो अनुगिज्झती’’ति॥", + "‘‘अबला नं बलीयन्ति, मद्दन्ते नं परिस्सया।", + "ततो नं दुक्खमन्वेति, नावं भिन्‍नमिवोदक’’न्ति॥", + "‘‘तस्मा जन्तु सदा सतो, कामानि परिवज्‍जये।", + "ते पहाय तरे ओघं, नावं सित्वाव पारगू’’ति॥", + "‘‘धम्मो हवे रक्खति धम्मचारिं, छत्तं महन्तं यथ वस्सकाले।", + "एसानिसंसो धम्मे सुचिण्णे, न दुग्गतिं गच्छति धम्मचारी’’ति॥", + "‘‘सब्बे सङ्खारा अनिच्‍चा’’ति…पे॰…", + "‘‘सब्बे सङ्खारा", + "‘‘सब्बे धम्मा अनत्ता’’ति, यदा पञ्‍ञाय पस्सति।", + "अथ निब्बिन्दति दुक्खे, एस मग्गो विसुद्धिया’’ति॥", + "‘‘चक्खुमा", + "पण्डितो जीवलोकस्मिं, पापानि परिवज्‍जये’’ति॥", + "‘‘‘सुञ्‍ञतो लोकं अवेक्खस्सु,", + "मोघराजा’ति आणत्ति, ‘सदा सतो’ति उपायो।", + "‘अत्तानुदिट्ठिं ऊहच्‍च", + "‘‘अस्सादादीनवता, निस्सरणम्पि च फलं उपायो च।", + "आणत्ती च भगवतो, योगीनं देसनाहारो’’ति॥", + "‘‘केनस्सु", + "केनस्सु नप्पकासति।", + "किस्साभिलेपनं ब्रूसि, किं सु तस्स महब्भय’’न्ति॥", + "‘‘अविज्‍जाय निवुतो लोको, [अजिताति भगवा,]", + "विविच्छा", + "जप्पाभिलेपनं ब्रूमि, दुक्खमस्स महब्भय’’न्ति॥", + "‘‘दूरे", + "असन्तेत्थ न दिस्सन्ति, रत्तिं खित्ता", + "ते गुणेहि पकासन्ति, कित्तिया च यसेन चा’’ति॥", + "‘‘रत्तो", + "अन्धन्तमं", + "सवन्ति सब्बधि सोता, [इच्‍चायस्मा अजितो,]", + "सोतानं किं निवारणं।", + "सोतानं संवरं ब्रूहि, केन सोता पिधीयरे", + "‘‘यानि सोतानि लोकस्मिं, [अजिताति भगवा,]", + "सति तेसं निवारणं।", + "सोतानं संवरं ब्रूमि, पञ्‍ञायेते पिधीयरे’’ति॥", + "‘‘पञ्‍ञा चेव सति च, [इच्‍चायस्मा अजितो,]", + "नामरूपञ्‍च मारिस।", + "एतं मे पुट्ठो पब्रूहि, कत्थेतं उपरुज्झती’’ति॥", + "‘‘यमेतं", + "यत्थ नामञ्‍च रूपञ्‍च, असेसं उपरुज्झति।", + "विञ्‍ञाणस्स निरोधेन, एत्थेतं उपरुज्झती’’ति॥", + "‘‘पञ्‍ञा", + "एतं मे पुट्ठो पब्रूहि, कत्थेतं उपरुज्झती’’ति॥", + "यथा पुरे तथा पच्छा, यथा पच्छा तथा पुरे।", + "यथा दिवा तथा रत्तिं", + "‘‘यमेतं", + "यत्थ नामञ्‍च रूपञ्‍च, असेसं उपरुज्झति।", + "विञ्‍ञाणस्स निरोधेन, एत्थेतं उपरुज्झती’’ति॥", + "‘‘ये च", + "ये च सेक्खा पुथू इध।", + "तेसं मे निपको इरियं, पुट्ठो पब्रूहि मारिसा’’ति॥", + "‘‘कामेसु नाभिगिज्झेय्य, [अजिताति भगवा]", + "मनसानाविलो सिया।", + "कुसलो सब्बधम्मानं, सतो भिक्खु परिब्बजे’’ति॥", + "‘‘कामेसु नाभिगिज्झेय्य, [अजिताति भगवा]", + "मनसानाविलो सिया।", + "कुसलो सब्बधम्मानं, सतो भिक्खु परिब्बजे’’ति॥", + "‘‘केनस्सुब्भाहतो", + "केन सल्‍लेन ओतिण्णो, किस्स धूपायितो सदा’’ति॥", + "‘‘मच्‍चुनाब्भाहतो", + "तण्हासल्‍लेन ओतिण्णो, इच्छाधूपायितो सदा’’ति॥", + "‘‘आसा", + "अञ्‍ञाणमूलप्पभवा पजप्पिता, सब्बा मया ब्यन्तिकता समूलका’’ति", + "‘‘येसञ्‍च", + "अकिच्‍चं ते न सेवन्ति, किच्‍चे सातच्‍चकारिनो’’॥", + "‘‘धम्मो हवे रक्खति धम्मचारिं, छत्तं महन्तं यथ वस्सकाले", + "एसानिसंसो धम्मे सुचिण्णे, न दुग्गतिं गच्छति धम्मचारी’’ति॥", + "‘‘चोरो यथा सन्धिमुखे गहीतो, सकम्मुना हञ्‍ञति", + "एवं अयं पेच्‍च पजा परत्थ, सकम्मुना हञ्‍ञति", + "‘‘सुखकामानि", + "अत्तनो सुखमेसानो, पेच्‍च सो न लभते सुख’’न्ति॥", + "‘‘मिद्धी", + "महावराहोव निवापपुट्ठो, पुनप्पुनं गब्भमुपेति मन्दो’’ति॥", + "‘‘अप्पमादो अमतपदं", + "अप्पमत्ता न मीयन्ति, ये पमत्ता यथा मता’’ति॥", + "‘‘नन्दति पुत्तेहि पुत्तिमा, गोमा", + "उपधी हि नरस्स नन्दना, न हि सो नन्दति यो निरूपधी’’ति॥", + "‘‘सोचति पुत्तेहि पुत्तिमा, गोपिको", + "उपधी हि नरस्स सोचना, न हि सो सोचति यो निरूपधी’’ति॥", + "‘‘सचेपि", + "नेव सम्माविमुत्तानं, बुद्धानं अत्थि इञ्‍जितं॥", + "नभं फलेय्यप्पथवी चलेय्य, सब्बेव पाणा उद सन्तसेय्युं।", + "सल्‍लम्पि चे उरसि कम्पयेय्युं", + "‘‘न तं दळ्हं बन्धनमाहु धीरा, यदायसं दारुजपब्बजञ्‍च", + "सारत्तरत्ता मणिकुण्डलेसु, पुत्तेसु दारेसु च या अपेक्खा’’ति॥", + "‘‘एतं दळ्हं बन्धनमाहु धीरा, ओहारिनं सिथिलं दुप्पमुञ्‍चं।", + "एतम्पि छेत्वान परिब्बजन्ति, अनपेक्खिनो कामसुखं पहाया’’ति॥", + "‘‘आतुरं असुचिं पूतिं, दुग्गन्धं देहनिस्सितं।", + "पग्घरन्तं दिवा रत्तिं, बालानं अभिनन्दित’’न्ति॥", + "‘‘उच्छिन्द", + "सन्तिमग्गमेव ब्रूहय, निब्बानं सुगतेन देसित’’न्ति॥", + "‘‘कामन्धा जालसञ्छन्‍ना, तण्हाछदनछादिता।", + "पमत्तबन्धना", + "जरामरणमन्वेन्ति, वच्छो खीरपकोव मातर’’न्ति॥", + "‘‘रत्तो अत्थं न जानाति, रत्तो धम्मं न पस्सति।", + "अन्धन्तमं तदा होति, यं रागो सहते नर’’न्ति॥", + "‘‘यस्स पपञ्‍चा ठिती च नत्थि, सन्दानं पलिघञ्‍च", + "तं नित्तण्हं मुनिं चरन्तं, न विजानाति सदेवकोपि लोको’’ति॥", + "‘‘आरम्भथ", + "धुनाथ मच्‍चुनो सेनं, नळागारंव कुञ्‍जरो’’ति॥", + "यथापि", + "एवम्पि तण्हानुसये अनूहते, निब्बत्तती दुक्खमिदं पुनप्पुनं॥", + "‘‘सब्बपापस्स अकरणं, कुसलस्स उपसम्पदा।", + "सचित्तपरियोदापनं", + "‘‘धम्मो हवे रक्खति धम्मचारिं, छत्तं महन्तं यथ वस्सकाले।", + "एसानिसंसो", + "‘‘तस्मा रक्खितचित्तस्स", + "सम्मादिट्ठिपुरेक्खारो, ञत्वान उदयब्बयं।", + "थिनमिद्धाभिभू भिक्खु, सब्बा दुग्गतियो जहे’’ति॥", + "‘‘आसा च पिहा अभिनन्दना च, अनेकधातूसु सरा पतिट्ठिता।", + "अञ्‍ञाणमूलप्पभवा पजप्पिता, सब्बा मया ब्यन्तिकता समूलिका’’ति॥", + "‘‘असङ्खतं अनतं", + "अजज्‍जरं धुवं अपलोकितं", + "‘‘अमतं पणीतञ्‍च सिवञ्‍च खेमं, तण्हाक्खयो अच्छरियञ्‍च अब्भुतं।", + "अनीतिकं अनीतिकधम्मं", + "‘‘अजातं अभूतं अनुपद्दवञ्‍च, अकतं असोकञ्‍च अथो विसोकं।", + "अनूपसग्गंनुपसग्गधम्मं, निब्बानमेतं सुगतेन देसितं॥", + "‘‘गम्भीरञ्‍चेव दुप्पस्सं, उत्तरञ्‍च अनुत्तरं।", + "असमं अप्पटिसमं, जेट्ठं सेट्ठन्ति वुच्‍चति॥", + "‘‘लेणञ्‍च ताणं अरणं अनङ्गणं, अकाच मेतं विमलन्ति वुच्‍चति।", + "दीपो सुखं अप्पमाणं पतिट्ठा, अकिञ्‍चनं अप्पपञ्‍चन्ति वुत्त’’न्ति॥", + "‘‘तुलमतुलञ्‍च", + "अज्झत्तरतो समाहितो, अभिन्दि", + "यो दुक्खमद्दक्खि यतोनिदानं, कामेसु सो जन्तु कथं नमेय्य।", + "कामा हि लोके सङ्गोति ञत्वा, तेसं सतीमा विनयाय सिक्खेति॥", + "‘‘मोहसम्बन्धनो", + "उपधिबन्धनो", + "अस्सिरी विय", + "‘‘उद्धं अधो सब्बधि विप्पमुत्तो, अयं अहस्मीति", + "एवं विमुत्तो उदतारि ओघं, अतिण्णपुब्बं अपुनब्भवाया’’ति॥", + "‘‘ये केचि सोका परिदेविता वा, दुक्खा", + "पियं पटिच्‍चप्पभवन्ति एते, पिये असन्ते न भवन्ति एते॥", + "तस्मा", + "तस्मा असोकं विरजं पत्थयानो, पियं न कयिराथ कुहिञ्‍चि लोके’’ति॥", + "तस्मा हि ते सुखिनो वीतसोका, येसं पियं नत्थि कुहिञ्‍चि लोके।", + "तस्मा असोकं विरजं पत्थयानो, पियं न कयिराथ कुहिञ्‍चि लोकेति॥", + "कामं", + "अद्धा पीतिमनो होति, लद्धा मच्‍चो यदिच्छति॥", + "तस्स चे कामयानस्स, छन्दजातस्स जन्तुनो।", + "ते कामा परिहायन्ति, सल्‍लविद्धोव रुप्पति॥", + "यो कामे परिवज्‍जेति, सप्पस्सेव", + "सोमं विसत्तिकं लोके, सतो समतिवत्ततीति॥", + "तदेव नामरूपं पञ्‍चक्खन्धो। अयं खन्धेहि ओतरणा।", + "तदेव नामरूपं अट्ठारस धातुयो। अयं धातूहि ओतरणा।", + "‘‘यो कामे परिवज्‍जेति, सप्पस्सेव पदा सिरो।", + "सोमं विसत्तिकं लोके, सतो समतिवत्तती’’ति॥", + "‘‘केनस्सु निवुतो लोको, केनस्सु नप्पकासति।", + "किस्साभिलेपनं ब्रूसि, किंसु तस्स महब्भय’’न्ति॥", + "‘‘अविज्‍जाय", + "विविच्छा पमादा नप्पकासति।", + "जप्पाभिलेपनं ब्रूमि, दुक्खमस्स महब्भय’’न्ति॥", + "‘‘सवन्ति", + "सोतानं किं निवारणं।", + "सोतानं संवरं ब्रूहि, केन सोता पिधीयरे’’ति॥", + "‘‘यानि सोतानि लोकस्मिं, [अजिताति भगवा]", + "सति तेसं निवारणं।", + "सोतानं संवरं ब्रूमि, पञ्‍ञायेते पिधीयरे’’ति॥", + "‘‘पञ्‍ञा चेव सति च, [इच्‍चायस्मा अजितो]", + "नामरूपञ्‍च", + "एतं मे पुट्ठो पब्रूहि, कत्थेतं उपरुज्झती’’ति॥", + "‘‘यमेतं पञ्हं अपुच्छि, अजित तं वदामि ते।", + "यत्थ नामञ्‍च रूपञ्‍च, असेसं उपरुज्झति।", + "विञ्‍ञाणस्स निरोधेन, एत्थेतं उपरुज्झती’’ति॥", + "‘‘सब्बपापस्स अकरणं, कुसलस्स उपसम्पदा।", + "सचित्तपरियोदपनं, एतं बुद्धान सासन’’न्ति॥", + "‘‘ये धम्मा यं मूला, ये चेकत्था पकासिता मुनिना।", + "ते समारोपयितब्बा, एस समारोपनो हारो’’ति॥", + "‘‘सोळस", + "सङ्खिपिय अङ्कुसेन हि, नयेहि तीहि निद्दिसे सुत्त’’न्ति॥", + "‘‘अरक्खितेन चित्तेन", + "थिनमिद्धाभिभूतेन, वसं मारस्स गच्छती’’ति॥", + "सब्बे", + "यथाकम्मं गमिस्सन्ति, पुञ्‍ञपापफलूपगा।", + "निरयं पापकम्मन्ता, पुञ्‍ञकम्मा च सुग्गतिं।", + "अपरे च मग्गं भावेत्वा, परिनिब्बन्तिनासवाति", + "तत्थ", + "‘‘तस्मा रक्खितचित्तस्स, सम्मासङ्कप्पगोचरो।", + "सम्मादिट्ठिपुरेक्खारो, ञत्वान उदयब्बयं।", + "थिनमिद्धाभिभू भिक्खु, सब्बा दुग्गतियो जहे’’ति॥", + "‘‘तस्मा", + "सम्मादिट्ठिपुरेक्खारो, ञत्वान उदयब्बयं।", + "थिनमिद्धाभिभू भिक्खु, सब्बा दुग्गतियो जहे’’ति॥", + "‘‘सोळस हारा पठमं, दिसलोचनतो दिसा विलोकेत्वा।", + "सङ्खिपिय अङ्कुसेन हि, नयेहि तीहि निद्दिसे सुत्त’’न्ति॥", + "‘‘कामन्धा जालसञ्छन्‍ना, तण्हाछदनछादिता।", + "पमत्तबन्धना", + "जरामरणमन्वेन्ति, वच्छो खीरपकोव", + "‘‘छन्दा दोसा भया मोहा, यो धम्मं अतिवत्तति।", + "निहीयति तस्स यसो, काळपक्खेव चन्दिमा’’ति॥", + "‘‘मनोपुब्बङ्गमा धम्मा, मनोसेट्ठा मनोमया।", + "मनसा चे पदुट्ठेन, भासति वा करोति वा।", + "ततो नं दुक्खमन्वेति, चक्‍कंव वहतो पद’’न्ति॥", + "‘‘मिद्धी", + "महावराहोव निवापपुट्ठो, पुनप्पुनं गब्भमुपेति मन्दो’’ति॥", + "‘‘अयसाव मलं समुट्ठितं, ततुट्ठाय", + "एवं अतिधोनचारिनं, सानि", + "‘‘चोरो", + "एवं अयं पेच्‍च पजा परत्थ, सकम्मुना हञ्‍ञति बज्झते चा’’ति॥", + "‘‘सुखकामानि भूतानि, यो दण्डेन विहिंसति।", + "अत्तनो सुखमेसानो, पेच्‍च सो न लभते", + "‘‘गुन्‍नं", + "सब्बा ता जिम्हं गच्छन्ति, नेत्ते जिम्हं गते", + "‘‘एवमेव मनुस्सेसु, यो होति सेट्ठसम्मतो।", + "सो चे अधम्मं चरति, पगेव इतरा पजा।", + "सब्बं रट्ठं दुक्खं सेति, राजा चे होति अधम्मिको’’ति॥", + "‘‘सुकिच्छरूपावतिमे मनुस्सा, करोन्ति पापं उपधीसु रत्ता।", + "गच्छन्ति ते बहुजनसन्‍निवासं, निरयं अवीचिं कटुकं भयानक’’न्ति॥", + "‘‘फलं", + "सक्‍कारो कापुरिसं हन्ति, गब्भो अस्सतरिं यथा’’ति॥", + "‘‘कोधमक्खगरु भिक्खु, लाभसक्‍कारगारवो", + "सुखेत्ते पूतिबीजंव, सद्धम्मे न विरूहती’’ति॥", + "‘‘पदुट्ठचित्तं ञत्वान, एकच्‍चं इध पुग्गलं।", + "एतमत्थञ्‍च ब्याकासि, बुद्धो", + "इमम्हि", + "निरयं उपपज्‍जेय्य, चित्तं हिस्स पदूसितं।", + "चेतोपदोसहेतु हि, सत्ता गच्छन्ति दुग्गतिं॥", + "यथाभतं निक्खिपेय्य, एवमेव तथाविधो।", + "कायस्स भेदा दुप्पञ्‍ञो, निरयं सोपपज्‍जती’’ति॥", + "‘‘सचे भायथ दुक्खस्स, सचे वो दुक्खमप्पियं।", + "माकत्थ पापकं कम्मं, आवि", + "‘‘सचे", + "न वो दुक्खा पमुत्यत्थि, उपेच्‍चपि पलायत’’न्ति॥", + "‘‘अधम्मेन धनं लद्धा, मुसावादेन चूभयं।", + "ममेति बाला मञ्‍ञन्ति, तं कथं नु भविस्सति॥", + "‘‘अन्तराया सु भविस्सन्ति, सम्भतस्स विनस्सति।", + "मता सग्गं न गच्छन्ति, ननु एत्तावता हता’’ति॥", + "‘‘कथं खणति अत्तानं, कथं मित्तेहि जीरति।", + "कथं विवट्टते धम्मा, कथं सग्गं न गच्छति॥", + "‘‘लोभा", + "लोभा विवट्टते धम्मा, लोभा सग्गं न गच्छती’’ति॥", + "‘‘चरन्ति बाला दुम्मेधा, अमित्तेनेव अत्तना।", + "करोन्ता पापकं कम्मं, यं होति कटुकप्फलं", + "‘‘न", + "यस्स अस्सुमुखो रोदं, विपाकं पटिसेवती’’ति॥", + "‘‘दुक्‍करं दुत्तितिक्खञ्‍च, अब्यत्तेन च", + "बहू हि तत्थ सम्बाधा, यत्थ बालो विसीदति॥", + "‘‘यो हि अत्थञ्‍च धम्मञ्‍च, भासमाने तथागते।", + "मनं पदोसये बालो, मोघं खो तस्स जीवितं॥", + "‘‘एतञ्‍चाहं अरहामि, दुक्खञ्‍च इतो च पापियतरं भन्ते।", + "यो अप्पमेय्येसु तथागतेसु, चित्तं पदोसेमि अवीतरागो’’ति॥", + "‘‘अप्पमेय्यं", + "अप्पमेय्यं पमायिनं", + "‘‘पुरिसस्स हि जातस्स, कुठारी", + "याय छिन्दति अत्तानं, बालो दुब्भासितं भणं॥", + "‘‘न", + "एवं विरद्धं पातेति, वाचा दुब्भासिता यथा’’ति॥", + "‘‘यो निन्दियं पसंसति, तं वा निन्दति यो पसंसियो।", + "विचिनाति मुखेन सो कलिं, कलिना तेन सुखं न विन्दति॥", + "‘‘अप्पमत्तो अयं कलि, यो अक्खेसु धनपराजयो।", + "सब्बस्सापि सहापि अत्तना, अयमेव महन्ततरो", + "यो सुगतेसु मनं पदोसये॥", + "‘‘सतं सहस्सानं निरब्बुदानं, छत्तिंसती पञ्‍च च अब्बुदानि।", + "यमरियगरही", + "‘‘यो लोभगुणे अनुयुत्तो, सो वचसा", + "अस्सद्धो कदरियो", + "‘‘मुखदुग्ग", + "पुरिसन्त कली अवजातपुत्त", + "‘‘रजमाकिरसी अहिताय, सन्ते गरहसि किब्बिसकारी।", + "बहूनि दुच्‍चरितानि चरित्वा, गच्छसि खो पपतं चिररत्त’’न्ति॥", + "‘‘मनोपुब्बङ्गमा", + "मनसा चे पसन्‍नेन, भासति वा करोति वा।", + "ततो नं सुखमन्वेति, छायाव अनपायिनी’’ति", + "‘‘सुखकामानि भूतानि, यो दण्डेन न हिंसति।", + "अत्तनो सुखमेसानो, पेच्‍च सो लभते सुख’’न्ति॥", + "‘‘गुन्‍नञ्‍चे", + "सब्बा ता उजुं गच्छन्ति, नेत्ते उजुं गते सति॥", + "‘‘एवमेव मनुस्सेसु, यो होति सेट्ठसम्मतो।", + "सो सचे", + "सब्बं रट्ठं सुखं सेति, राजा चे होति धम्मिको’’ति॥", + "‘‘एकपुप्फं", + "देवे चेव मनुस्से च, सेसेन परिनिब्बुतो’’ति॥", + "‘‘अस्सत्थे", + "एकं बुद्धगतं", + "‘‘अज्‍ज तिंसं ततो कप्पा, नाभिजानामि दुग्गतिं।", + "तिस्सो विज्‍जा सच्छिकता, तस्सा सञ्‍ञाय वासना’’ति॥", + "‘‘पिण्डाय", + "अनुकम्पको पुरेभत्तं, तण्हानिघातको मुनि॥", + "‘‘पुरिसस्स वटंसको हत्थे, सब्बपुप्फेहिलङ्कतो।", + "सो अद्दसासि सम्बुद्धं, भिक्खुसङ्घपुरक्खतं॥", + "‘‘पविसन्तं राजमग्गेन, देवमानुसपूजितं।", + "हट्ठो चित्तं पसादेत्वा, सम्बुद्धमुपसङ्कमि॥", + "‘‘सो तं वटंसकं सुरभिं, वण्णवन्तं मनोरमं।", + "सम्बुद्धस्सुपनामेसि, पसन्‍नो सेहि पाणिभि॥", + "‘‘ततो अग्गिसिखा वण्णा, बुद्धस्स लपनन्तरा।", + "सहस्सरंसि विज्‍जुरिव, ओक्‍का निक्खमि आनना॥", + "‘‘पदक्खिणं करित्वान, सीसे आदिच्‍चबन्धुनो।", + "तिक्खत्तुं परिवट्टेत्वा, मुद्धनन्तरधायथ॥", + "‘‘इदं दिस्वा अच्छरियं, अब्भुतं लोमहंसनं।", + "एकंसं चीवरं कत्वा, आनन्दो एतदब्रवि॥", + "‘‘‘को हेतु सितकम्मस्स, ब्याकरोहि महामुने।", + "धम्मालोको भविस्सति, कङ्खं वितर नो मुने॥", + "‘‘‘यस्स", + "कङ्खिं", + "‘‘‘यो सो आनन्द पुरिसो, मयि चित्तं पसादयि।", + "चतुरासीतिकप्पानि, दुग्गतिं न गमिस्सति॥", + "‘‘‘देवेसु देवसोभग्गं, दिब्बं रज्‍जं पसासिय।", + "मनुजेसु मनुजिन्दो, राजा रट्ठे भविस्सति॥", + "‘‘‘सो चरिमं पब्बजित्वा, सच्छिकत्वान", + "पच्‍चेकबुद्धो धुतरागो, वटंसको नाम भविस्सति॥", + "‘‘‘नत्थि चित्ते", + "तथागते वा सम्बुद्धे, अथ वा तस्स सावके॥", + "‘‘‘एवं", + "अचिन्तिये पसन्‍नानं, विपाको होति अचिन्तियो’’’ति॥", + "‘‘पसन्‍नचित्तं ञत्वान, एकच्‍चं इध पुग्गलं।", + "एतमत्थञ्‍च ब्याकासि, बुद्धो", + "‘‘इमम्हि", + "सग्गम्हि उपपज्‍जेय्य, चित्तं हिस्स पसादितं॥", + "‘‘चेतोपसादहेतु हि, सत्ता गच्छन्ति सुग्गतिं।", + "यथाभतं निक्खिपेय्य, एवमेवं तथाविधो।", + "कायस्स भेदा सप्पञ्‍ञो, सग्गं सो उपपज्‍जती’’ति॥", + "‘‘सुवण्णच्छदनं", + "ओगाहसि", + "‘‘केन ते तादिसो वण्णो, आनुभावो जुति च ते।", + "उप्पज्‍जन्ति च ते भोगा, ये केचि मनसिच्छिता॥", + "‘‘पुच्छिता देवते संस, किस्स कम्मस्सिदं फलं।", + "सा देवता अत्तमना, देवराजेन पुच्छिता॥", + "‘‘पञ्हं", + "अद्धानं पटिपन्‍नाहं, दिस्वा थूपं मनोरमं॥", + "‘‘तत्थ चित्तं पसादेसिं, कस्सपस्स यसस्सिनो।", + "पद्धपुप्फेहि पूजेसिं, पसन्‍ना सेहि तस्सेव।", + "कम्मस्स फलं विपाको, एतादिसं कतपुञ्‍ञा लभन्ती’’ति॥", + "‘‘दानकथा सीलकथा सग्गकथा पुञ्‍ञकथा पुञ्‍ञविपाककथा’’ति।", + "‘‘देवपुत्तसरीरवण्णा, सब्बे सुभगसण्ठिती।", + "उदकेन पंसुं तेमेत्वा, थूपं वड्ढेथ कस्सपं॥", + "‘‘अयं सुगत्ते सुगतस्स थूपो, महेसिनो दसबलधम्मधारिनो।", + "तस्मिं", + "‘‘उळारं वत तं आसि, याहं थूपं महेसिनो।", + "उप्पलानि", + "‘‘अज्‍ज तिंसं ततो कप्पा, नाभिजानामि दुग्गतिं।", + "विनिपातं न गच्छामि, थूपं पूजेत्व", + "‘‘बात्तिंसलक्खणधरस्स, विजितविजयस्स लोकनाथस्स।", + "सतसहस्सं कप्पे, मुदितो थूपं अपूजेसि॥", + "‘‘यं", + "रज्‍जानि च कारितानि, अनागन्तुन विनिपातं॥", + "‘‘यं चक्खु अदन्तदमकस्स, सासने पणिहितं तथा।", + "चित्तं तं मे सब्बं, लद्धं विमुत्तचित्तम्हि विधूतलतो’’ति॥", + "‘‘सामाकपत्थोदनमत्तमेव हि, पच्‍चेकबुद्धम्हि अदासि दक्खिणं।", + "विमुत्तचित्ते अखिले अनासवे, अरणविहारिम्हि असङ्गमानसे॥", + "‘‘तस्मिञ्‍च", + "एवं विहारीहि मे सङ्गमो सिया, भवे कुदासुपि च मा अपेक्खवा॥", + "‘‘तस्सेव कम्मस्स विपाकतो अहं, सहस्सक्खत्तुं कुरुसूपपज्‍जथ", + "दीघायुकेसु अममेसु पाणिसु, विसेसगामीसु अहीनगामिसु॥", + "‘‘तस्सेव कम्मस्स विपाकतो अहं, सहस्सक्खत्तुं तिदसोपपज्‍जथ।", + "विचित्रमालाभरणानुलेपिसु, विसिट्ठकायूपगतो यसस्सिसु॥", + "‘‘तस्सेव कम्मस्स विपाकतो अहं, विमुत्तचित्तो अखिलो अनासवो।", + "इमेहि मे अन्तिमदेहधारिभि, समागमो", + "‘‘पच्‍चक्खं", + "यथा यथा मे मनसा विचिन्तितं, तथा समिद्धं अयमन्तिमो भवो’’ति॥", + "‘‘एकतिंसम्हि कप्पम्हि जिनो अनेजो, अनन्तदस्सी भगवा सिखीति।", + "तस्सापि राजा भाता सिखिद्धे", + "‘‘परिनिब्बुते लोकविनायकम्हि, थूपं सकासि विपुलं महन्तं।", + "समन्ततो गावुतिकं महेसिनो, देवातिदेवस्स नरुत्तमस्स॥", + "‘‘तस्मिं मनुस्सो बलिमाभिहारी, पग्गय्ह जातिसुमनं पहट्ठो।", + "वातेन पुप्फं पतितस्स एकं, ताहं गहेत्वान तस्सेव दासि॥", + "‘‘सो मं अवोचाभिपसन्‍नचित्तो, तुय्हमेव एतं पुप्फं ददामि।", + "ताहं गहेत्वा अभिरोपयेसिं, पुनप्पुनं बुद्धमनुस्सरन्तो॥", + "‘‘अज्‍ज", + "विनिपातञ्‍च न गच्छामि, थूपपूजायिदं फल’’न्ति॥", + "‘‘कपिलं नाम नगरं, सुविभत्तं महापथं।", + "आकिण्णमिद्धं फीतञ्‍च, ब्रह्मदत्तस्स राजिनो॥", + "‘‘कुम्मासं", + "सोहं", + "‘‘हट्ठो चित्तं पसादेत्वा, निमन्तेसिं नरुत्तमं।", + "अरिट्ठं धुवभत्तेन, यं मे गेहम्हि विज्‍जथ॥", + "‘‘ततो च कत्तिको पुण्णो", + "नवं दुस्सयुगं गय्ह, अरिट्ठस्सोपनामयिं॥", + "‘‘पसन्‍नचित्तं ञत्वान, पटिग्गण्हि नरुत्तमो।", + "अनुकम्पको कारुणिको, तण्हानिघातको मुनि॥", + "‘‘ताहं कम्मं करित्वान, कल्याणं बुद्धवण्णितं।", + "देवे चेव मनुस्से च, सन्धावित्वा ततो चुतो॥", + "‘‘बाराणसियं नगरे, सेट्ठिस्स एकपुत्तको।", + "अड्ढे कुलस्मिं उप्पज्‍जिं, पाणेहि च पियतरो॥", + "‘‘ततो च विञ्‍ञुतं पत्तो, देवपुत्तेन चोदितो।", + "पासादा ओरूहित्वान, सम्बुद्धमुपसङ्कमिं॥", + "‘‘सो मे धम्ममदेसयि, अनुकम्पाय गोतमो।", + "दुक्खं दुक्खसमुप्पादं, दुक्खस्स च अतिक्‍कमं॥", + "‘‘अरियं", + "चत्तारि अरियसच्‍चानि, मुनि धम्ममदेसयि॥", + "‘‘तस्साहं वचनं सुत्वा, विहरिं सासने रतो।", + "समथं पटिविज्झाहं, रत्तिन्दिवमतन्दितो॥", + "‘‘अज्झत्तञ्‍च बहिद्धा च, ये मे विज्‍जिंसु", + "सब्बे आसुं समुच्छिन्‍ना, न च उप्पज्‍जरे पुन॥", + "‘‘परियन्तकतं दुक्खं, चरिमोयं समुस्सयो।", + "जातिमरणसंसारो, नत्थिदानि पुनब्भवो’’ति॥", + "‘‘उद्धं अधो सब्बधि विप्पमुत्तो, अयं अहस्मीति", + "एवं विमुत्तो उदतारि ओघं, अतिण्णपुब्बं अपुनब्भवाया’’ति॥", + "‘‘यदा", + "अथस्स कङ्खा वपयन्ति सब्बा, यतो पजानाति सहेतुधम्म’’न्ति॥", + "‘‘यदा हवे पातुभवन्ति धम्मा, आतापिनो झायतो ब्राह्मणस्स।", + "अथस्स कङ्खा वपयन्ति सब्बा, यतो खयं पच्‍चयानं अवेदी’’ति॥", + "‘‘किंनु", + "कोधमानमक्खविनयत्थं हि, तिस्स ब्रह्मचरियं वुस्सती’’ति॥", + "‘‘कदाहं नन्दं पस्सेय्यं, आरञ्‍ञं", + "अञ्‍ञातुञ्छेन यापेन्तं, कामेसु अनपेक्खिन’’न्ति॥", + "‘‘किंसु छेत्वा सुखं सेति, किंसु छेत्वा न सोचति।", + "किस्सस्सु", + "‘‘कोधं", + "कोधस्स विसमूलस्स, मधुरग्गस्स ब्राह्मण।", + "वधं अरिया पसंसन्ति, तं हि छेत्वा न सोचती’’ति॥", + "‘‘किंसु हने उप्पतितं, किंसु जातं विनोदये।", + "किञ्‍चस्सु पजहे धीरो, किस्साभिसमयो सुखो॥", + "‘‘कोधं", + "अविज्‍जं पजहे धीरो, सच्‍चाभिसमयो सुखो’’ति॥", + "‘‘सत्तिया विय ओमट्ठो, डय्हमानोव", + "कामरागप्पहानाय, सतो भिक्खु परिब्बजे॥", + "‘‘सत्तिया विय ओमट्ठो, डय्हमानोव मत्थके।", + "सक्‍कायदिट्ठिप्पहानाय, सतो भिक्खु परिब्बजे’’ति॥", + "‘‘सब्बे खयन्ता निचया, पतनन्ता समुस्सया।", + "सब्बेसं मरणमागम्म, सब्बेसं जीवितमद्धुवं।", + "एतं भयं मरणे", + "‘‘सब्बे खयन्ता निचया, पतनन्ता समुस्सया।", + "सब्बेसं मरणमागम्म, सब्बेसं जीवितमद्धुवं।", + "एतं भयं मरणे पेक्खमानो, लोकामिसं पजहे सन्तिपेक्खो’’ति॥", + "‘‘सुखं", + "येसं झानरतं चित्तं, पञ्‍ञवा सुसमाहितो।", + "आरद्धवीरियो पहितत्तो, ओघं तरति दुत्तरं॥", + "‘‘विरतो कामसञ्‍ञाय, सब्बसंयोजनातीतो", + "नन्दिभवपरिक्खीणो", + "‘‘सद्दहानो अरहतं, धम्मं निब्बानपत्तिया।", + "सुस्सूसं लभते पञ्‍ञं, अप्पमत्तो विचक्खणो॥", + "पतिरूपकारी", + "सच्‍चेन कित्तिं पप्पोति, ददं मित्तानि गन्थति।", + "अस्मा लोका परं लोकं, एवं", + "‘‘सब्बगन्थपहीनस्स, विप्पमुत्तस्स ते सतो।", + "समणस्स न तं साधु, यदञ्‍ञमनुसाससीति॥", + "‘‘येन केनचि वण्णेन, संवासो सक्‍क जायति।", + "न तं अरहति सप्पञ्‍ञो, मनसा अनुकम्पितुं", + "‘‘मनसा चे पसन्‍नेन, यदञ्‍ञमनुसासति।", + "न तेन होति संयुत्तो, यानुकम्पा अनुद्दया’’ति॥", + "‘‘रागो च दोसो च कुतोनिदाना, अरती रती", + "कुतो समुट्ठाय मनोवितक्‍का, कुमारका धङ्कमिवोस्सजन्ति॥", + "‘‘रागो", + "इतो समुट्ठाय मनोवितक्‍का, कुमारका धङ्कमिवोस्सजन्ति॥", + "‘‘स्नेहजा अत्तसम्भूता, निग्रोधस्सेव खन्धजा।", + "पुथु विसत्ता कामेसु, मालुवाव वितता वने॥", + "‘‘ये नं पजानन्ति यतोनिदानं, ते नं विनोदेन्ति सुणोहि यक्ख।", + "ते दुत्तरं ओघमिमं तरन्ति, अतिण्णपुब्बं अपुनब्भवाया’’ति॥", + "‘‘दुक्‍करं", + "‘‘दुक्‍करं वापि करोन्ति, [कामदाति भगवा]", + "सेक्खा सीलसमाहिता।", + "ठितत्ता अनगारियुपेतस्स, तुट्ठि होति सुखावहा’’ति॥", + "‘‘दुल्‍लभा", + "‘‘दुल्‍लभं वापि लभन्ति, [कामदाति भगवा]", + "चित्तवूपसमे रता।", + "येसं दिवा च रत्तो च, भावनाय रतो मनो’’ति॥", + "‘‘दुस्समादहं भगवा यदिदं चित्त’’न्ति।", + "‘‘दुस्समादहं वापि समादहन्ति, [कामदाति भगवा]", + "इन्द्रियूपसमे रता।", + "ते छेत्वा मच्‍चुनो जालं, अरिया गच्छन्ति कामदा’’ति॥", + "‘‘दुग्गमो भगवा विसमो मग्गो’’ति।", + "‘‘दुग्गमे", + "अनरिया विसमे मग्गे, पपतन्ति अवंसिरा।", + "अरियानं समो मग्गो, अरिया हि विसमे समा’’ति॥", + "‘‘इदं हि", + "आवुत्थं धम्मराजेन, पीतिसञ्‍जननं मम॥", + "‘‘कम्मं विज्‍जा च धम्मो च, सीलं जीवितमुत्तमं।", + "एतेन मच्‍चा सुज्झन्ति, न गोत्तेन धनेन वा॥", + "‘‘तस्मा हि पण्डितो पोसो, सम्पस्सं अत्थमत्तनो।", + "योनिसो विचिने धम्मं, एवं तत्थ विसुज्झति॥", + "‘‘सारिपुत्तोव", + "योपि पारङ्गतो भिक्खु, एतावपरमो सिया’’ति॥", + "‘‘अतीतं नान्वागमेय्य, नप्पटिकङ्खे अनागतं।", + "यदतीतं पहीनं", + "‘‘पच्‍चुप्पन्‍नञ्‍च", + "असंहीरं असंकुप्पं, तं विद्वा मनुब्रूहये॥", + "‘‘अज्‍जेव किच्‍चमातप्पं", + "न हि नो सङ्गरं तेन, महासेनेन मच्‍चुना॥", + "‘‘एवं विहारिं आतापिं, अहोरत्तमतन्दितं।", + "तं वे ‘‘भद्देकरत्तो’’ति, सन्तो आचिक्खते मुनी’’ति॥", + "‘‘यस्स सेलूपमं चित्तं, ठितं नानुपकम्पति।", + "विरत्तं रजनीयेसु, कोपनेय्ये न कुप्पति।", + "यस्सेवं भावितं चित्तं, कुतो नं", + "‘‘यो", + "वेदन्तगू वूसितब्रह्मचरियो, धम्मेन सो ब्रह्मवादं वदेय्य।", + "यस्सुस्सदा नत्थि कुहिञ्‍चि लोके’’ति॥", + "‘‘बाहित्वा पापके धम्मे, ये चरन्ति सदा सता।", + "खीणसंयोजना बुद्धा, ते वे लोकस्मि", + "‘‘यत्थ आपो च पथवी, तेजो वायो न गाधति।", + "न तत्थ सुक्‍का जोतन्ति, आदिच्‍चो नप्पकासति।", + "न तत्थ चन्दिमा भाति, तमो तत्थ न विज्‍जति॥", + "‘‘यदा च अत्तनावेदि", + "अथ रूपा अरूपा च, सुखदुक्खा पमुच्‍चती’’ति॥", + "‘‘यदा सकेसु", + "अथ एतं पिसाचञ्‍च, पक्‍कुलञ्‍चातिवत्तती’’ति॥", + "‘‘नाभिनन्दति", + "सङ्गा सङ्गामजिं मुत्तं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मण’’न्ति॥", + "‘‘न", + "यम्हि सच्‍चञ्‍च धम्मो च, सो सुची सो च ब्राह्मणो’’ति॥", + "‘‘यदा", + "विधूपयं तिट्ठति मारसेनं, सूरियोव ओभासयमन्तलिक्ख’’न्ति॥", + "‘‘सन्तिन्द्रियं पस्सथ इरियमानं, तेविज्‍जपत्तं अपहानधम्मं।", + "सब्बानि योगानि उपातिवत्तो, अकिञ्‍चनो इरियति पंसुकूलिको॥", + "‘‘तं देवता सम्बहुला उळारा, ब्रह्मविमानं उपसङ्कमित्वा।", + "आजानियं जातिबलं निसेधं, निध नमस्सन्ति पसन्‍नचित्ता॥", + "‘‘नमो ते पुरिसाजञ्‍ञ, नमो ते पुरिसुत्तम।", + "यस्स ते नाभिजानाम, किं त्वं निस्साय झायसी’’ति॥", + "‘‘सहाया वतिमे भिक्खू, चिररत्तं समेतिका।", + "समेति नेसं सद्धम्मो, धम्मे बुद्धप्पवेदिते’’॥", + "‘‘सुविनीता", + "धारेन्ति अन्तिमं देहं, जेत्वा मारं सवाहिनि’’न्ति", + "‘‘नयिदं सिथिलमारब्भ, नयिदं अप्पेन थामसा।", + "निब्बानं अधिगन्तब्बं, सब्बदुक्खप्पमोचनं", + "‘‘अयञ्‍च", + "धारेति अन्तिमं देहं, जेत्वा मारं सवाहिनि’’न्ति॥", + "‘‘दुब्बण्णको लूखचीवरो, मोघराजा सदा सतो।", + "खीणासवो विसंयुत्तो, कतकिच्‍चो अनासवो॥", + "‘‘तेविज्‍जो", + "धारेति अन्तिमं देहं, जेत्वा मारं सवाहिनि’’न्ति॥", + "‘‘छन्‍नमतिवस्सति", + "तस्मा छन्‍नं विवरेथ, एवं तं नातिवस्सती’’ति॥", + "‘‘न तं दळ्हं बन्धनमाहु धीरा, यदायसं दारुजपब्बजञ्‍च", + "सारत्तरत्ता मणिकुण्डलेसु, पुत्तेसु दारेसु च या अपेक्खा’’ति।", + "अयं संकिलेसो॥", + "‘‘एतं दळ्हं बन्धनमाहु धीरा, ओहारिनं सिथिलं दुप्पमुञ्‍चं।", + "एतम्पि छेत्वान परिब्बजन्ति, अनपेक्खिनो कामसुखं पहाया’’ति॥", + "‘‘यो इमं समुद्दं सगहं सरक्खसं,", + "सऊमिं सावट्टं सभयं दुत्तरं अच्‍चतरि।", + "स वेदन्तगू वुसितब्रह्मचरियो, लोकन्तगू पारगतोति वुच्‍चती’’ति॥", + "‘‘अयं लोको सन्तापजातो, फस्सपरेतो रोगं वदति अत्ततो", + "येन येन हि मञ्‍ञति", + "‘‘अञ्‍ञथाभावी", + "यदभिनन्दति तं भयं।", + "यस्स भायति तं दुक्ख’’न्ति। अयं संकिलेसो॥", + "‘‘भवविप्पहानाय खो पनिदं ब्रह्मचरियं वुस्सती’’ति। अयं निब्बेधो।", + "‘‘एवमेतं यथाभूतं, सम्मप्पञ्‍ञाय पस्सतो।", + "भवतण्हा पहीयति, विभवं नाभिनन्दति।", + "सब्बसो तण्हानं खया, असेसविरागनिरोधो निब्बान’’न्ति।", + "अयं निब्बेधो॥", + "‘‘तस्स निब्बुतस्स भिक्खुनो, अनुपादा पुनब्भवो न होति।", + "अभिभूतो मारो विजितसङ्गामो, उपच्‍चगा सब्बभवानि तादी’’ति॥", + "‘‘लद्धान मानुसत्तं द्वे, किच्‍चं अकिच्‍चमेव च।", + "सुकिच्‍चं चेव पुञ्‍ञानि, संयोजनविप्पहानं वा’’ति॥", + "‘‘पुञ्‍ञानि करित्वान, सग्गा सग्गं वजन्ति कतपुञ्‍ञा।", + "संयोजनप्पहाना, जरामरणा विप्पमुच्‍चन्ती’’ति॥", + "‘‘न हि पापं कतं कम्मं, सज्‍जुखीरंव मुच्‍चति।", + "डहन्तं", + "‘‘यस्सिन्द्रियानि समथङ्गतानि", + "पहीनमानस्स अनासवस्स, देवापि तस्स पिहयन्ति तादिनो’’ति॥", + "‘‘सब्बा दिसा अनुपरिगम्म चेतसा, नेवज्झगा पियतरमत्तना क्‍वचि।", + "एवं पियो पुथु अत्ता परेसं, तस्मा न हिंसे परमत्तकामो’’ति", + "‘‘ये केचि भूता भविस्सन्ति ये वापि", + "तं सब्बजानिं कुसलो विदित्वा, आतापियो", + "‘‘पियो गरु भावनीयो, वत्ता च वचनक्खमो।", + "गम्भीरञ्‍च कथं कत्ता, न चट्ठाने नियोजको।", + "तं मित्तं मित्तकामेन, यावजीवम्पि सेविय’’न्ति॥", + "‘‘यञ्‍च कामसुखं लोके, यञ्‍चिदं दिवियं सुखं।", + "तण्हक्खयसुखस्सेते", + "‘‘सुसुखं", + "असोकं विरजं खेमं, यत्थ दुक्खं निरुज्झती’’ति॥", + "‘‘मातरं पितरं हन्त्वा, राजानो द्वे च खत्तिये।", + "रट्ठं सानुचरं हन्त्वा’’ति इदं धम्माधिट्ठानं॥", + "‘‘अनीघो याति ब्राह्मणो’’ति। इदं सत्ताधिट्ठानं।", + "इदं सत्ताधिट्ठानञ्‍च धम्माधिट्ठानञ्‍च॥", + "‘‘यं तं लोकुत्तरं ञाणं, सब्बञ्‍ञू येन वुच्‍चति।", + "न तस्स परिहानत्थि, सब्बकाले पवत्तती’’ति॥", + "‘‘पञ्‍ञा", + "याय सम्मा पजानाति, जातिमरणसङ्खय’’न्ति॥", + "‘‘कित्तयिस्सामि", + "दिट्ठे धम्मे अनीतिहं।", + "यं विदित्वा सतो चरं, तरे लोके विसत्तिकं॥", + "‘‘तञ्‍चाहं", + "यं विदित्वा सतो चरं, तरे लोके विसत्तिकं॥", + "‘‘यं किञ्‍चि सम्पजानासि, [धोतकाति भगवा]", + "उद्धं अधो तिरियञ्‍चापि मज्झे।", + "एतं विदित्वा सङ्गोति लोके,", + "भवाभवाय माकासि तण्ह’’न्ति॥", + "‘‘चतुन्‍नं अरियसच्‍चानं, यथाभूतं अदस्सना।", + "संसितं", + "‘‘तानि एतानि दिट्ठानि, भवनेत्ति समूहता।", + "उच्छिन्‍नं मूलं दुक्खस्स, नत्थि दानि पुनब्भवो’’ति॥", + "‘‘ये अरियसच्‍चानि विभावयन्ति, गम्भीरपञ्‍ञेन सुदेसितानि।", + "किञ्‍चापि ते होन्ति भुसं पमत्ता", + "‘‘यथिन्दखीलो", + "तथूपमं", + "‘‘यस्सिन्द्रियानि भावितानि", + "निब्बिज्झ इमं परञ्‍च लोकं, कालं कङ्खति भावितो सदन्तो’’ति॥", + "‘‘सब्बपापस्स अकरणं, कुसलस्स उपसम्पदा।", + "सचित्तपरियोदापनं, एतं बुद्धान सासन’’न्ति॥", + "‘‘पथवीसमो नत्थि वित्थतो, निन्‍नो पातालसमो न विज्‍जति।", + "मेरुसमो नत्थि उन्‍नतो, चक्‍कवत्तिसदिसो नत्थि पोरिसो’’ति॥", + "‘‘भिय्यो", + "तस्मा भुसेन दण्डेन, धीरो बालं निसेधये’’ति॥", + "‘‘एतदेव अहं मञ्‍ञे, बालस्स पटिसेधनं।", + "परं सङ्कुपितं ञत्वा, यो सतो उपसम्मती’’ति॥", + "‘‘एतदेव", + "यदा नं मञ्‍ञति", + "अज्झारुहति दुम्मेधो, गोव भिय्यो पलायिन’’न्ति॥", + "‘‘कामं मञ्‍ञतु वा मा वा, भया म्यायं तितिक्खति।", + "सदत्थपरमा अत्था, खन्ता भिय्यो न विज्‍जति॥", + "‘‘यो", + "तमाहु परमं खन्तिं, निच्‍चं खमति दुब्बलो॥", + "‘‘अबलं तं बलं आहु, यस्स बालबलं बलं।", + "बलस्स धम्मगुत्तस्स, पटिवत्ता न विज्‍जति॥", + "‘‘तस्सेव तेन पापियो, यो कुद्धं पटिकुज्झति।", + "कुद्धं अप्पटिकुज्झन्तो, सङ्गामं जेति दुज्‍जयं॥", + "‘‘उभिन्‍नमत्थं", + "परं सङ्कुपितं ञत्वा, यो सतो उपसम्मति॥", + "‘‘उभिन्‍नं तिकिच्छन्तानं, अत्तनो च परस्स च।", + "जना मञ्‍ञन्ति बालोति, ये धम्मस्स अकोविदा’’ति॥", + "‘‘अत्तानञ्‍चे पियं जञ्‍ञा, न नं पापेन संयुजे।", + "न हि तं सुलभं होति, सुखं दुक्‍कटकारिना॥", + "‘‘अन्तकेनाधिपन्‍नस्स", + "किं हि तस्स सकं होति, किञ्‍च आदाय गच्छति।", + "किञ्‍चस्स अनुगं होति, छायाव अनपायिनी॥", + "‘‘उभो पुञ्‍ञञ्‍च पापञ्‍च, यं मच्‍चो कुरुते इध।", + "तञ्हि तस्स सकं होति, तंव आदाय गच्छति।", + "तंवस्स अनुगं होति, छायाव अनपायिनी॥", + "‘‘तस्मा", + "पुञ्‍ञानि परलोकस्मिं, पतिट्ठा होन्ति पाणिन’’न्ति॥", + "‘‘आकङ्खतो ते नरदम्मसारथि", + "सब्बे न जञ्‍ञा कसिणापि पाणिनो, सन्तं समाधिं अरणं निसेवतो।", + "किन्तं भगवा आकङ्खती’’ति॥", + "‘‘बाराणसिं गमिस्सामि, अहं तं अमतदुन्दुभिं।", + "धम्मचक्‍कं पवत्तेतुं, लोके अप्पटिवत्तिय’’न्ति॥", + "‘‘मादिसा", + "जिता मे पापका धम्मा, तस्माहं उपका जिनो’’ति॥", + "‘‘अन्तकेनाधिपन्‍नस्स", + "किं हि तस्स सकं होति, किञ्‍च आदाय गच्छति।", + "किञ्‍चस्स अनुगं होति, छायाव अनपायिनी॥", + "‘‘उभो पुञ्‍ञञ्‍च पापञ्‍च, यं मच्‍चो कुरुते इध।", + "तञ्हि तस्स सकं होति, तंव", + "तंवस्स अनुगं होति, छायाव अनपायिनी’’ति॥", + "‘‘सट्ठिवस्ससहस्सानि, परिपुण्णानि सब्बसो।", + "निरये पच्‍चमानानं", + "‘‘नत्थि अन्तो कुतो अन्तो, न अन्तो पटिदिस्सति", + "तदा हि पकतं पापं, तुय्हं मय्हञ्‍च मारिसा’’ति॥", + "‘‘अधम्मचारी हि नरो पमत्तो, यहिं यहिं गच्छति दुग्गतिं यो।", + "सो नं अधम्मो चरितो हनाति, सयं गहीतो यथा कण्हसप्पो॥", + "‘‘न हि", + "अधम्मो निरयं नेति, धम्मो पापेति सुग्गति’’न्ति॥", + "‘‘वाचानुरक्खी मनसा सुसंवुतो, कायेन च नाकुसलं कयिरा", + "एते तयो कम्मपथे विसोधये, आराधये मग्गमिसिप्पवेदित’’न्ति॥", + "‘‘यस्स कायेन वाचाय, मनसा नत्थि दुक्‍कटं।", + "संवुतं तीहि ठानेहि, तमहं ब्रूमि ब्राह्मण’’न्ति॥", + "‘‘यस्स", + "करोति सो तथत्तानं, यथा नं इच्छती दिसो’’ति॥", + "‘‘अत्तना हि कतं पापं, अत्तजं अत्तसम्भवं।", + "अभिमत्थति", + "‘‘दस", + "गरहा च भवन्ति देवते, बालमती निरयेसु पच्‍चरे’’ति॥", + "‘‘यादिसं", + "कल्याणकारी कल्याणं, पापकारी च पापक’’न्ति॥", + "‘‘सुभेन कम्मेन वजन्ति सुग्गतिं, अपायभूमिं असुभेन कम्मुना।", + "खया च कम्मस्स विमुत्तचेतसो, निब्बन्ति ते जोतिरिविन्धनक्खया’’॥", + "‘‘यथापि भमरो पुप्फं, वण्णगन्धमहेठयं", + "पलेति", + "‘‘नत्थि पुत्तसमं पेमं, नत्थि गोसमितं", + "नत्थि सूरियसमा", + "‘‘नत्थि", + "नत्थि पञ्‍ञासमा आभा, वुट्ठिवेपरमा सरा’’ति॥", + "‘‘किंसूध भीता जनता अनेका, मग्गो चनेकायतनो पवुत्तो", + "पुच्छामि तं गोतम भूरिपञ्‍ञ, किस्मिं ठितो परलोकं न भायेति॥", + "‘‘वाचं मनञ्‍च पणिधाय सम्मा, कायेन पापानि अकुब्बमानो।", + "बह्वन्‍नपानं घरमावसन्तो, सद्धो मुदू संविभागी वदञ्‍ञू।", + "एतेसु धम्मेसु ठितो चतूसु, धम्मे ठितो परलोकं न भाये’’ति॥", + "‘‘सब्बपापस्स अकरणं, कुसलस्स उपसम्पदा।", + "सचित्तपरियोदापनं, एतं बुद्धानसासनं’’॥", + "‘‘मग्गानट्ठङ्गिको", + "विरागो सेट्ठो धम्मानं, द्विपदानञ्‍च चक्खुमा’’ति॥", + "‘‘सब्बलोकुत्तरो", + "गणो च नरसीहस्स, तानि तीणि विस्सिस्सरे॥", + "‘‘समणपदुमसञ्‍चयो गणो, धम्मवरो च विदूनं सक्‍कतो।", + "नरवरदमको च चक्खुमा, तानि तीणि लोकस्स उत्तरि॥", + "‘‘सत्था च अप्पटिसमो, धम्मो च सब्बो निरुपदाहो।", + "अरियो च गणवरो, तानि", + "‘‘सच्‍चनामो जिनो खेमो सब्बाभिभू, सच्‍चधम्मो नत्थञ्‍ञो तस्स उत्तरि।", + "अरियसङ्घो निच्‍चं विञ्‍ञूनं पूजितो, तानि तीणि लोकस्स उत्तरि॥", + "‘‘एकायनं जातिखयन्तदस्सी, मग्गं पजानाति हितानुकम्पी।", + "एतेन मग्गेन तरिंसु पुब्बे, तरिस्सन्ति ये च", + "‘‘तं तादिसं देवमनुस्ससेट्ठं।", + "सत्ता नमस्सन्ति विसुद्धिपेक्खा’’ति॥", + "‘‘नवहि च पदेहि कुसला, नवहि च युज्‍जन्ति अकुसलप्पक्खा।", + "एते खलु मूलपदा, भवन्ति अट्ठारस पदानी’’ति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/46-abh02m.mul.json b/texts/tripitaka/46-abh02m.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..8b60c01e3040cb99cf6a54249f117a96f4f5b92f --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/46-abh02m.mul.json @@ -0,0 +1,20 @@ +{ + "title": "१. सुत्तन्तभाजनीयं", + "book_name": "विभङ्गपाळि", + "chapter": "१. रूपक्खन्धो", + "gathas": [ + "छ एते", + "सब्बेसं एकसङ्खातो, आयु भवति कित्तको॥", + "द्वादस", + "पञ्‍ञास सतसहस्सानि, वस्सग्गेन पकासिताति॥", + "भवग्गतम्पि", + "ताव दीघायुका सत्ता, चवन्ति आयुसङ्खया।", + "नत्थि कोचि भवो निच्‍चो, इति वुत्तं महेसिना॥", + "तस्मा हि धीरा निपका, निपुणा अत्थचिन्तका।", + "जरामरणमोक्खाय, भावेन्ति मग्गमुत्तमं॥", + "भावयित्वा", + "सब्बासवे परिञ्‍ञाय, परिनिब्बन्ति अनासवाति॥", + "अभिञ्‍ञा द्वे सारम्मणा, दिट्ठा कुसलवेदना।", + "विपाका च उपादिन्‍ना, वितक्‍कं रूपलोकियाति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/47-abh03m1.mul.json b/texts/tripitaka/47-abh03m1.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..b184442e29fcee23b5f6eb20c0792809f572c39a --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/47-abh03m1.mul.json @@ -0,0 +1,67 @@ +{ + "title": "१. सङ्गहासङ्गहपदनिद्देसो", + "book_name": "धातुकथापाळि", + "chapter": "१. नयमातिका", + "gathas": [ + "दसायतना सत्तरस धातुयो,", + "सत्तिन्द्रिया असञ्‍ञाभवो एकवोकारभवो।", + "परिदेवो सनिदस्सनसप्पटिघं,", + "अनिदस्सनं पुनदेव", + "तयो खन्धा तथा सच्‍चा, इन्द्रियानि च सोळस।", + "पदानि पच्‍चयाकारे, चुद्दसूपरि चुद्दस॥", + "समतिंस पदा होन्ति, गोच्छकेसु दसस्वथ।", + "दुवे चूळन्तरदुका", + "द्वे सच्‍चा पन्‍नरसिन्द्रिया, एकादस पटिच्‍चपदा।", + "उद्धं पुन एकादस, गोच्छकपदमेत्थ तिंसविधाति", + "रूपञ्‍च धम्मायतनं धम्मधातु, इत्थिपुमं जीवितं नामरूपं।", + "द्वे भवा जाति जरा मच्‍चुरूपं, अनारम्मणं नो चित्तं चित्तेन विप्पयुत्तं॥", + "विसंसट्ठं समुट्ठान-सहभु अनुपरिवत्ति।", + "बाहिरं उपादा द्वे, विसयो", + "धम्मायतनं धम्मधातु, दुक्खसच्‍चञ्‍च जीवितं।", + "सळायतनं नामरूपं, चत्तारो च महाभवा॥", + "जाति जरा च मरणं, तिकेस्वेकूनवीसति।", + "गोच्छकेसु च पञ्‍ञास, अट्ठ चूळन्तरे पदा॥", + "महन्तरे पन्‍नरस, अट्ठारस ततो परे।", + "तेवीस पदसतं एतं, सम्पयोगे न लब्भतीति॥", + "खन्धा", + "धातूसु सत्त द्वेपि च इन्द्रियतो॥", + "तयो पटिच्‍च तथरिव फस्सपञ्‍चमा।", + "अधिमुच्‍चना मनसि तिकेसु तीणि॥", + "सत्तन्तरा द्वे च मनेन युत्ता।", + "वितक्‍कविचारणा उपेक्खकाय चाति॥", + "धम्मायतनं धम्मधातु, अथ जीवितं नामरूपं।", + "सळायतनं जातिजरामतं, द्वे च तिके न लब्भरे॥", + "पठमन्तरे सत्त च, गोच्छके दस अपरन्ते।", + "चुद्दस छ च मत्थके, इच्‍चेते सत्तचत्तालीस धम्मा।", + "समुच्छेदे न लब्भन्ति, मोघपुच्छकेन चाति॥", + "अरूपक्खन्धा चत्तारो, मनायतनमेव च।", + "विञ्‍ञाणधातुयो सत्त, द्वे सच्‍चा चुद्दसिन्द्रिया॥", + "पच्‍चये द्वादस पदा, ततो उपरि सोळस।", + "तिकेसु अट्ठ गोच्छके, तेचत्तालीसमेव च॥", + "महन्तरदुके सत्त, पदा पिट्ठि दुकेसु छ।", + "नवमस्स पदस्सेते, निद्देसे सङ्गहं गताति॥", + "धम्मायतनं धम्मधातु, दुक्खसच्‍चञ्‍च जीवितं।", + "सळायतनं नामरूपं, चत्तारो च महाभवा॥", + "जाति जरा च मरणं, तिकेस्वेकूनवीसति।", + "गोच्छकेसु च पञ्‍ञास, अट्ठ चूळन्तरे पदा॥", + "महन्तरे पन्‍नरस, अट्ठारस ततो परे।", + "तेवीस पदसतं एतं, सम्पयोगे न लब्भतीति॥", + "द्वे सच्‍चा पन्‍नरसिन्द्रिया, एकादस पटिच्‍चपदा।", + "उद्धं पुन एकादस, गोच्छकपदमेत्थ तिंसविधाति॥", + "रूपक्खन्धा चत्तारो, मनायतनमेव च।", + "विञ्‍ञाणधातुयो सत्त, द्वे सच्‍चा चुद्दसिन्द्रिया॥", + "पच्‍चये द्वादस पदा, ततो उपरि सोळस।", + "तिकेसु अट्ठ गोच्छके, तेचत्तालीसमेव च॥", + "महन्तरदुके सत्त, पदा पिट्ठिदुकेसु छ।", + "नवमस्स पदस्सेते, निद्देसे सङ्गहं गताति॥", + "रूपञ्‍च धम्मायतनं धम्मधातु, इत्थिपुमं जीवितं नामरूपं।", + "द्वे भवा जातिजरा मच्‍चुरूपं, अनारम्मणं नो चित्तं चित्तेन विप्पयुत्तं॥", + "विसंसट्ठं समुट्ठानसहभु, अनुपरिवत्ति बाहिरं उपादा।", + "द्वे विसयो एसनयो सुबुद्धोति॥", + "धम्मायतनं धम्मधातु, अथ जीवितं नामरूपं।", + "सळायतनं जातिजरामतं, द्वे च तिके न लब्भरे॥", + "पठमन्तरे सत्त च, गोच्छके दस अपरन्ते।", + "चुद्दस छ च मत्थके, इच्‍चेते सत्तचत्तालीस धम्मा।", + "समुच्छेदे न लब्भन्ति, मोघपुच्छकेन चाति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/48-abh03m3.mul.json b/texts/tripitaka/48-abh03m3.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..1a8d1411e0d8e33f3f552f454db0bd8a41848dcb --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/48-abh03m3.mul.json @@ -0,0 +1,244 @@ +{ + "title": "१. सुद्धसच्‍चिकट्ठो", + "book_name": "कथावत्थुपाळि", + "chapter": "१. अनुलोमपच्‍चनीकं", + "gathas": [ + "‘‘स सत्तक्खत्तुपरमं, सन्धावित्वान पुग्गलो।", + "दुक्खस्सन्तकरो होति, सब्बसंयोजनक्खया’’ति", + "खन्धेसु भिज्‍जमानेसु, सो चे भिज्‍जति पुग्गलो।", + "उच्छेदा भवति दिट्ठि, या बुद्धेन विवज्‍जिता॥", + "खन्धेसु भिज्‍जमानेसु, नो चे भिज्‍जति पुग्गलो।", + "पुग्गलो सस्सतो होति, निब्बानेन समसमोति॥", + "‘‘सुञ्‍ञतो लोकं अवेक्खस्सु, मोघराज सदा सतो।", + "अत्तानुदिट्ठिं ऊहच्‍च", + "एवं लोकं अवेक्खन्तं, मच्‍चुराजा न पस्सती’’ति", + "‘‘किन्‍नु सत्तोति पच्‍चेसि, मार दिट्ठिगतं नु ते।", + "सुद्धसङ्खारपुञ्‍जोयं, नयिध सत्तुपलब्भति॥", + "‘‘यथा हि", + "एवं खन्धेसु सन्तेसु, होति सत्तोति सम्मुति", + "‘‘दुक्खमेव हि सम्भोति, दुक्खं तिट्ठति वेति च।", + "नाञ्‍ञत्र दुक्खा सम्भोति, नाञ्‍ञं दुक्खा निरुज्झती’’ति", + "अट्ठकनिग्गहपेय्याला, सन्धावनिया उपादाय।", + "चित्तेन पञ्‍चमं कल्याणं, इद्धिसुत्ताहरणेन अट्ठमं॥", + "‘‘उच्‍चावचा हि पटिपदा", + "न पारं दिगुणं यन्ति, नयिदं एकगुणं मुत’’न्ति", + "‘‘वीततण्हो", + "छिन्‍नस्स छेदियं नत्थि, ओघपासो समूहतो’’ति॥", + "‘‘तस्स सम्मा विमुत्तस्स, सन्तचित्तस्स भिक्खुनो।", + "कतस्स पतिचयो नत्थि, करणीयं न विज्‍जति॥", + "‘‘सेलो यथा एकग्घनो, वातेन न समीरति।", + "एवं रूपा रसा सद्दा, गन्धा फस्सा च केवला॥", + "‘‘इट्ठा धम्मा अनिट्ठा च, नप्पवेधेन्ति तादिनो।", + "ठितं चित्तं विप्पमुत्तं, वयं चस्सानुपस्सती’’ति", + "‘‘अनुपुब्बेन मेधावी, थोकं थोकं खणे खणे।", + "कम्मारो रजतस्सेव, निद्धमे मलमत्तनो’’ति", + "‘‘सहावस्स दस्सनसम्पदाय,", + "तयस्सु धम्मा जहिता भवन्ति।", + "सक्‍कायदिट्ठी विचिकिच्छितञ्‍च,", + "सीलब्बतं वापि यदत्थि किञ्‍चि।", + "चतूहपायेहि च विप्पमुत्तो,", + "छच्‍चाभिठानानि अभब्ब", + "‘‘अहेसुं ते", + "निरामगन्धा करुणेधिमुत्ता", + "‘‘कामरागं विराजेत्वा, ब्रह्मलोकूपगा अहु।", + "अहेसुं सावका तेसं, अनेकानि सतानिपि॥", + "‘‘निरामगन्धा करुणेधिमुत्ता, कामसंयोजनातिगा।", + "कामरागं विराजेत्वा, ब्रह्मलोकूपगा अहू’’ति", + "‘‘सीलं", + "अनुबुद्धा इमे धम्मा, गोतमेन यसस्सिना॥", + "‘‘इति बुद्धो अभिञ्‍ञाय, धम्ममक्खासि भिक्खुनं।", + "दुक्खस्सन्तकरो सत्था, चक्खुमा परिनिब्बुतो’’ति", + "उपलब्भो", + "परिञ्‍ञा कामरागप्पहानं, सब्बत्थिवादो आयतनं।", + "अतीतानागतो सुभङ्गो", + "‘‘सहावस्स", + "तयस्सु धम्मा जहिता भवन्ति।", + "सक्‍कायदिट्ठी विचिकिच्छितञ्‍च,", + "सीलब्बतं वापि यदत्थि किञ्‍चि।", + "चतूहपायेहि च विप्पमुत्तो,", + "छच्‍चाभिठानानि अभब्ब कातु’’न्ति॥", + "‘‘यदा", + "आतापिनो झायतो ब्राह्मणस्स।", + "अथस्स कङ्खा वपयन्ति सब्बा,", + "यतो पजानाति सहेतुधम्मन्ति॥", + "‘‘यदा", + "आतापिनो झायतो ब्राह्मणस्स।", + "अथस्स कङ्खा वपयन्ति सब्बा,", + "यतो खयं पच्‍चयानं अवेदीति॥", + "‘‘यदा हवे पातुभवन्ति धम्मा,", + "आतापिनो झायतो ब्राह्मणस्स।", + "विधूपयं तिट्ठति मारसेनं,", + "सूरियोव", + "‘‘या काचि कङ्खा इध वा हुरं वा,", + "सकवेदिया वा परवेदिया वा।", + "झायिनो", + "आतापिनो", + "‘‘ये कङ्खासमतिक्‍कन्ता, कङ्खाभूतेसु पाणिसु।", + "असंसया विसंयुत्ता, तेसु दिन्‍नं महप्फलन्ति॥", + "‘‘एतादिसी धम्मपकासनेत्थ,", + "न तत्थ किं कङ्खति कोचि सावको।", + "नित्थिण्णओघं", + "बुद्धं नमस्साम जिनं जनिन्दा’’ति", + "‘‘नाहं सहिस्सामि", + "कथङ्कथिं धोतक कञ्‍चि", + "धम्मञ्‍च", + "एवं तुवं ओघमिमं तरेसी’’ति", + "‘आरब्भथ", + "धुनाथ मच्‍चुनो सेनं, नळागारंव कुञ्‍जरो॥", + "‘यो", + "पहाय जातिसंसारं, दुक्खस्सन्तं करिस्सती’’’ति", + "‘‘सुखो विवेको तुट्ठस्स, सुतधम्मस्स पस्सतो।", + "अब्यापज्‍जं सुखं लोके, पाणभूतेसु संयमो॥", + "‘‘सुखा", + "अस्मिमानस्स यो विनयो, एतं वे परमं सुखं", + "‘‘तं सुखेन सुखं पत्तं, अच्‍चन्तसुखमेव तं।", + "तिस्सो विज्‍जा अनुप्पत्ता, एतं वे परमं सुख’’न्ति॥", + "‘‘अनुपुब्बेन मेधावी, थोकं थोकं खणे खणे।", + "कम्मारो रजतस्सेव, निद्धमे मलमत्तनो’’ति", + "‘‘सहावस्स दस्सनसम्पदाय,", + "तयस्सु धम्मा जहिता भवन्ति।", + "सक्‍कायदिट्ठी विचिकिच्छितञ्‍च,", + "सीलब्बतं वापि यदत्थि किञ्‍चि।", + "चतूहपायेहि च विप्पमुत्तो,", + "छच्‍चाभिठानानि अभब्ब कातु’’न्ति॥", + "परूपहारो अञ्‍ञाणं, कङ्खा परवितारणा।", + "वचीभेदो दुक्खाहारो, चित्तट्ठिति च कुक्‍कुळा।", + "अनुपुब्बाभिसमयो, वोहारो च निरोधकोति॥", + "‘‘मंसचक्खुं", + "एतानि तीणि चक्खूनि, अक्खासि पुरिसुत्तमो॥", + "‘‘मंसचक्खुस्स उप्पादो, मग्गो दिब्बस्स चक्खुनो।", + "यदा च ञाणं उदपादि, पञ्‍ञाचक्खुं अनुत्तरं।", + "तस्स चक्खुस्स पटिलाभा, सब्बदुक्खा पमुच्‍चती’’ति", + "‘‘नेव", + "चेतोपरियाय इद्धिया, सोतधातुविसुद्धिया।", + "चुतिया उपपत्तिया, पणिधि मे न विज्‍जती’’ति", + "बलं", + "विमुत्तं विमुच्‍चमानं, अत्थि चित्तं विमुच्‍चमानं॥", + "अट्ठमकस्स पुग्गलस्स, दिट्ठिपरियुट्ठानं पहीनं।", + "अट्ठमकस्स पुग्गलस्स, नत्थि पञ्‍चिन्द्रियानि चक्खुं॥", + "सोतं धम्मुपत्थद्धं, यथाकम्मूपगतं ञाणं।", + "देवेसु संवरो असञ्‍ञ-सत्तेसु सञ्‍ञा एवमेव भवग्गन्ति॥", + "‘‘सब्बाभिभू सब्बविदूहमस्मि,", + "सब्बेसु धम्मेसु अनुपलित्तो।", + "सब्बञ्‍जहो", + "सयं अभिञ्‍ञाय कमुद्दिसेय्यं॥", + "‘‘न मे आचरियो अत्थि, सदिसो मे न विज्‍जति।", + "सदेवकस्मिं लोकस्मिं, नत्थि मे पटिपुग्गलो॥", + "‘‘अहञ्हि अरहा लोके, अहं सत्था अनुत्तरो।", + "एकोम्हि सम्मासम्बुद्धो, सीतिभूतोस्मि निब्बुतो॥", + "‘‘धम्मचक्‍कं पवत्तेतुं, गच्छामि कासिनं पुरं।", + "अन्धीभूतस्मिं", + "‘‘मादिसा वे जिना होन्ति, ये पत्ता आसवक्खयं।", + "जिता मे पापका धम्मा, तस्माहं उपक जिनो’’ति", + "‘‘चित्तञ्हिदं चेतसिका च धम्मा,", + "अनत्ततो संविदितस्स होन्ति।", + "हीनप्पणीतं तदुभये विदित्वा,", + "सम्मद्दसो वेदि पलोकधम्म’’न्ति॥", + "‘‘सद्धा", + "धम्मा एते सप्पुरिसानुयाता।", + "एतञ्हि मग्गं दिवियं वदन्ति,", + "एतेन हि गच्छति देवलोक’’न्ति", + "‘‘नभञ्‍च दूरे पथवी च दूरे,", + "पारं समुद्दस्स तदाहु दूरे।", + "यतो", + "पभङ्करो यत्थ च अत्थमेति॥", + "‘‘ततो", + "सतञ्‍च धम्मं असतञ्‍च धम्मं।", + "अब्यायिको होति सतं समागमो,", + "यावम्पि तिट्ठेय्य तथेव होति॥", + "‘‘खिप्पञ्हि", + "तस्मा सतं धम्मो असब्भि आरका’’ति", + "‘‘आरामरोपा वनरोपा, ये जना सेतुकारका।", + "पपञ्‍च उदपानञ्‍च, ये ददन्ति उपस्सयं॥", + "‘‘तेसं", + "धम्मट्ठा सीलसम्पन्‍ना, ते जना सग्गगामिनो’’ति", + "‘‘उन्‍नमे उदकं वुट्ठं, यथानिन्‍नं पवत्तति।", + "एवमेव", + "‘‘यथा", + "एवमेव इतो दिन्‍नं, पेतानं उपकप्पति॥", + "‘‘न हि तत्थ कसी अत्थि, गोरक्खेत्थ न विज्‍जति।", + "वणिज्‍जा तादिसी नत्थि, हिरञ्‍ञेन कयाकयं", + "इतो दिन्‍नेन यापेन्ति, पेता कालङ्कता तहि’’न्ति", + "‘‘पञ्‍च ठानानि सम्पस्सं, पुत्तं इच्छन्ति पण्डिता।", + "भटो वा नो भरिस्सति, किच्‍चं वा नो करिस्सति॥", + "‘‘कुलवंसो चिरं तिट्ठे, दायज्‍जं पटिपज्‍जति।", + "अथ", + "‘‘ठानानेतानि सम्पस्सं, पुत्तं इच्छन्ति पण्डिता।", + "तस्मा सन्तो सप्पुरिसा, कतञ्‍ञू कतवेदिनो॥", + "‘‘भरन्ति मातापितरो, पुब्बे कतमनुस्सरं।", + "करोन्ति तेसं किच्‍चानि, यथा तं पुब्बकारिनं॥", + "‘‘ओवादकारी भटपोसी, कुलवंसं अहापयं।", + "सद्धो सीलेन सम्पन्‍नो, पुत्तो होति पसंसियो’’ति", + "‘‘असाधारणमञ्‍ञेसं, अचोरहरणो निधि।", + "कयिराथ मच्‍चो पुञ्‍ञानि, सचे सुचरितं चरे’’ति", + "‘‘पञ्‍च कामगुणा लोके, मनोच्छट्ठा पवेदिता।", + "एत्थ छन्दं विराजेत्वा, एवं दुक्खा पमुच्‍चती’’ति", + "‘‘सङ्कप्परागो पुरिसस्स कामो,", + "न ते कामा यानि चित्रानि लोके।", + "सङ्कप्परागो पुरिसस्स कामो,", + "तिट्ठन्ति चित्रानि तथेव लोके।", + "अथेत्थ धीरा विनयन्ति छन्द’’न्ति", + "‘‘आपायिको", + "वग्गरतो अधम्मट्ठो, योगक्खेमा पधंसति।", + "सङ्घं समग्गं भेत्वान", + "‘‘पठमं कललं होति, कलला होति अब्बुदं।", + "अब्बुदा जायते पेसि", + "घना पसाखा जायन्ति, केसा लोमा नखापि च॥", + "‘‘यञ्‍चस्स", + "तेन सो तत्थ यापेति, मातुकुच्छिगतो नरो’’ति", + "‘‘अत्तनाव कतं पापं, अत्तना संकिलिस्सति।", + "अत्तना अकतं पापं, अत्तनाव विसुज्झति।", + "सुद्धि असुद्धि पच्‍चत्तं, नाञ्‍ञो अञ्‍ञं विसोधये’’ति", + "‘‘सब्बे सङ्खारा अनिच्‍चाति, यदा पञ्‍ञाय पस्सति।", + "अथ निब्बिन्दति दुक्खे, एस मग्गो विसुद्धिया॥", + "‘‘सब्बे सङ्खारा दुक्खाति, यदा पञ्‍ञाय पस्सति।", + "अथ निब्बिन्दति दुक्खे, एस मग्गो विसुद्धिया॥", + "‘‘सब्बे", + "अथ निब्बिन्दति दुक्खे, एस मग्गो विसुद्धिया’’ति", + "‘‘कम्मुना वत्तती", + "कम्मनिबन्धना सत्ता, रथस्साणीव यायतो", + "‘‘कम्मेन कित्तिं लभते पसंसं,", + "कम्मेन जानिञ्‍च वधञ्‍च बन्धं।", + "तं कम्मं नानाकरणं विदित्वा,", + "कस्मा वदे नत्थि कम्मन्ति लोके’’ति॥", + "‘‘आहुतिं जातवेदोव, महामेघंव मेदनी।", + "सङ्घो समाधिसम्पन्‍नो, पटिग्गण्हाति दक्खिण’’न्ति॥", + "‘‘यजमानानं मनुस्सानं, पुञ्‍ञपेक्खान पाणिनं।", + "करोतं ओपधिकं पुञ्‍ञं, कत्थ दिन्‍नं महप्फलन्ति॥", + "‘‘चत्तारो च पटिपन्‍ना, चत्तारो च फले ठिता।", + "एस सङ्घो उजुभूतो, पञ्‍ञासीलसमाहितो॥", + "‘‘यजमानानं मनुस्सानं, पुञ्‍ञपेक्खान पाणिनं।", + "करोतं ओपधिकं पुञ्‍ञं, सङ्घे दिन्‍नं महप्फल’’न्ति", + "‘‘एसो हि सङ्घो विपुलो महग्गतो,", + "एसप्पमेय्यो उदधीव सागरो।", + "एते हि सेट्ठा नरवीरसावका", + "पभङ्करा धम्ममुदीरयन्ति॥", + "‘‘तेसं सुदिन्‍नं सुहुतं सुयिट्ठं,", + "ये सङ्घमुद्दिस्स ददन्ति दानं।", + "सा", + "महप्फला लोकविदून वण्णिता॥", + "‘‘एतादिसं यञ्‍ञमनुस्सरन्ता,", + "ये वेदजाता विचरन्ति", + "विनेय्य मच्छेरमलं समूलं,", + "अनिन्दिता सग्गमुपेन्ति ठान’’न्ति", + "‘‘नयिमस्मिं वा लोके परस्मिं", + "बुद्धेन सेट्ठो च समो च विज्‍जति।", + "यमाहुनेय्यानं अग्गतं गतो,", + "पुञ्‍ञत्थिकानं विपुलप्फलेसिन’’न्ति", + "‘‘आपायिको नेरयिको, कप्पट्ठो सङ्घभेदको।", + "वग्गरतो अधम्मट्ठो, योगक्खेमा पधंसति।", + "सङ्घं समग्गं भेत्वान, कप्पं निरयम्हि पच्‍चती’’ति", + "‘‘न", + "सोमो यमो वेस्सवणो च राजा।", + "सकानि कम्मानि हनन्ति तत्थ, इतो पणुन्‍नं", + "‘‘चतुक्‍कण्णो चतुद्वारो, विभत्तो भागसो मितो।", + "अयोपाकारपरियन्तो, अयसा पटिकुज्‍जितो॥", + "‘‘तस्स अयोमया भूमि, जलिता तेजसा युता।", + "समन्ता योजनसतं, फरित्वा तिट्ठति सब्बदा’’ति", + "‘‘मग्गानं अट्ठङ्गिको सेट्ठो, सच्‍चानं चतुरो पदा।", + "विरागो सेट्ठो धम्मानं, द्विपदानञ्‍च चक्खुमा’’ति", + "महानियामो", + "परप्पवादमद्दना, सुत्तमूलसमाहिता।", + "उज्‍जोतना सत्थुसमये, कथावत्थुपकरणेति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/49-abh03m4.mul.json b/texts/tripitaka/49-abh03m4.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..17935c5ef0fdaccc851a679d0b5e138715b79ac4 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/49-abh03m4.mul.json @@ -0,0 +1,11 @@ +{ + "title": "२. अकुसला धम्मा (१) मूलनयो", + "book_name": "यमकपाळि (पठमो भागो)", + "chapter": "(क) उद्देसो", + "gathas": [ + "मूलं हेतु निदानञ्‍च, सम्भवो पभवेन च।", + "समुट्ठानाहारारम्मणा", + "मूलं हेतु निदानञ्‍च, सम्भवो पभवेन च।", + "समुट्ठानाहारारम्मणा, पच्‍चयो समुदयेन चाति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/50-abh03m7.mul.json b/texts/tripitaka/50-abh03m7.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..9660e330d800890656ff3519f450e05cb2676afb --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/50-abh03m7.mul.json @@ -0,0 +1,23 @@ +{ + "title": "धम्मानुलोमे", + "book_name": "पट्ठानपाळि", + "chapter": "(पठमो भागो)", + "gathas": [ + "(क) तिकञ्‍च पट्ठानवरं दुकुत्तमं,", + "दुकं तिकञ्‍चेव तिकं दुकञ्‍च।", + "तिकं तिकञ्‍चेव दुकं दुकञ्‍च,", + "छ अनुलोमम्हि नया सुगम्भीराति॥", + "(ख) तिकञ्‍च पट्ठानवरं दुकुत्तमं,", + "दुकं तिकञ्‍चेव तिकं दुकञ्‍च।", + "तिकं तिकञ्‍चेव दुकं दुकञ्‍च,", + "छ पच्‍चनीयम्हि नया सुगम्भीराति॥", + "(ग) तिकञ्‍च पट्ठानवरं दुकुत्तमं,", + "दुकं तिकञ्‍चेव तिकं दुकञ्‍च।", + "तिकं तिकञ्‍चेव दुकं दुकञ्‍च,", + "छ अनुलोमपच्‍चनीयम्हि नया सुगम्भीराति॥", + "(घ) तिकञ्‍च", + "दुकं तिकञ्‍चेव तिकं दुकञ्‍च।", + "तिकं तिकञ्‍चेव दुकं दुकञ्‍च,", + "छ पच्‍चनीयानुलोमम्हि नया सुगम्भीराति॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/51-abh03m9.mul.json b/texts/tripitaka/51-abh03m9.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..6bb09aab13e7fa5320ac4ef48a93a08ccae174b7 --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/51-abh03m9.mul.json @@ -0,0 +1,10 @@ +{ + "title": "धम्मानुलोमे दुकपट्ठानं", + "book_name": "पट्ठानपाळि", + "chapter": "(ततियो भागो)", + "gathas": [ + "द्विक्खत्तुं कामच्छन्देन, चतुक्खत्तुं पटिघेन च।", + "उद्धच्‍चं विचिकिच्छा च, उभोपेते सकिं सकिं।", + "नीवरणानं नीवरणेहि, अट्ठविधं पयोजनं॥" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/texts/tripitaka/52-abh03m11.mul.json b/texts/tripitaka/52-abh03m11.mul.json new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..22a962b03a6f404ed7fd4c42711761dbec6a484f --- /dev/null +++ b/texts/tripitaka/52-abh03m11.mul.json @@ -0,0 +1,10 @@ +{ + "title": "१-१. कुसलत्तिक-वेदनात्तिकं", + "book_name": "पट्ठानपाळि", + "chapter": "(पञ्‍चमो भागो)", + "gathas": [ + "नकुसलं नमज्झिमं धम्मं पटिच्‍च…।", + "नकुसलं नपणीतं धम्मं पटिच्‍च…।", + "नकुसलं नअनियतं धम्मं पटिच्‍च…।" + ] +} \ No newline at end of file diff --git a/torah.py b/torah.py new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..0cc73cef3adc91225b839bd41cbc4bd2c67aae55 --- /dev/null +++ b/torah.py @@ -0,0 +1,198 @@ +import logging +logger = logging.getLogger(__name__) + +import json +import os +import re +from deep_translator import GoogleTranslator +from gematria import calculate_gematria +import math + + +def process_json_files(start, end, step, rounds="1", length=0, tlang="en", strip_spaces=True, strip_in_braces=True, + strip_diacritics=True, translate=False): + """ + Processes Tripitaka JSON files and performs various text manipulations. + + Parameters: + - start (int): Start number of the Tripitaka book. + - end (int): End number of the Tripitaka book. + - step (int): Step size for character selection. + - rounds (str): Comma-separated list of round numbers (can include negative values). + - length (int): Maximum length of the result text. + - tlang (str): Target language for translation. + - strip_spaces (bool): Whether to remove spaces from the text. + - strip_in_braces (bool): Whether to remove text within braces. + - strip_diacritics (bool): Whether to remove diacritics from the text. + - translate (bool): Whether to translate the result text. + + Returns: + - list: A list of dictionaries containing processed data or error messages. + """ + base_path = "texts/torah" + translator = GoogleTranslator(source='auto', target=tlang) + results = [] + + for i in range(start, end + 1): + file_name = f"{base_path}/{i:02}.json" + try: + with open(file_name, 'r', encoding='utf-8') as file: + data = json.load(file) + text_blocks = data["text"] + + full_text = "" + for block in text_blocks: + full_text += ' '.join(block) + + clean_text = full_text + if strip_in_braces: + clean_text = re.sub(r"\[.*?\]", "", clean_text, flags=re.DOTALL) + if strip_diacritics: + clean_text = re.sub(r"[^\u05D0-\u05EA ]+", "", clean_text) + if strip_spaces: + clean_text = clean_text.replace(" ", "") + else: + # Replace multiple spaces with a single space + clean_text = re.sub(r'\s+', ' ', clean_text) + + text_length = len(clean_text) + if text_length == 0: + # If after cleaning, there's no text, skip processing + continue + + rounds_list = list(map(float, rounds.split(','))) # Allow floats + result_text = "" + + for r in rounds_list: + abs_r = abs(r) + + # Determine the number of full passes and the remainder. + full_passes = math.floor(abs_r) + remainder = abs_r - full_passes + + # Base chars per pass + base_chars = text_length // step + + if base_chars == 0: + if abs_r > 1: # Changed from >=1 to >1 + # When step > text_length and rounds >1, pick 1 character per full pass + chars_per_full_pass = 1 + else: + # No characters to pick + chars_per_full_pass = 0 + # For remainder, since base_chars=0, no remainder characters + chars_for_remainder = 0 + else: + # Normal case + chars_per_full_pass = base_chars + chars_for_remainder = math.floor(base_chars * remainder) # Partial pass + + if r > 0: + current_index = (step - 1) % text_length + direction = 1 + else: + current_index = (text_length - step) % text_length + direction = -1 + + pass_result = "" + + # Full passes, we only keep the last pass + for pass_num in range(1, full_passes + 1): + current_pass_chars = "" + for _ in range(chars_per_full_pass): + if chars_per_full_pass == 0: + break + current_pass_chars += clean_text[current_index] + current_index = (current_index + direction * step) % text_length + + # Keep only the last full pass + if pass_num == full_passes: + pass_result = current_pass_chars + + # Remainder pass, for fractional rounds + if remainder > 0 and chars_for_remainder > 0: + current_pass_chars = "" + for _ in range(chars_for_remainder): + current_pass_chars += clean_text[current_index] + current_index = (current_index + direction * step) % text_length + pass_result += current_pass_chars + + # Handle cases where step > text_length and chars_per_full_pass=1 + if base_chars == 0 and chars_per_full_pass == 1 and full_passes > 0: + # Append the last character picked in the full passes + # Since only one character is picked per full pass, pass_result is already set + pass + elif base_chars ==0 and chars_per_full_pass ==0 and full_passes >0: + # When no characters are picked, and rounds >=1, we might want to skip + pass + + result_text += pass_result + + # Only translate if needed + translated_text = translator.translate(result_text) if (result_text and translate) else "" + + if length != 0: + result_text = result_text[:length] + + if result_text: + results.append({ + "book": f"Torah {i}.", + "title": data.get("title", "Unknown Title"), + "result_text": result_text, + "result_sum": calculate_gematria(result_text), + "translated_text": translated_text, + "source_language": "iw", + }) + + except FileNotFoundError: + results.append({"error": f"File {file_name} not found."}) + except json.JSONDecodeError as e: + results.append({"error": f"File {file_name} could not be read as JSON: {e}"}) + except KeyError as e: + results.append({"error": f"Expected key 'text' is missing in {file_name}: {e}"}) + + return results if results else None + + + + +# Tests +test_results = [ + (process_json_files(0, 0, 21, rounds="3", length=0), "ק"), + (process_json_files(0, 0, 22, rounds="1", length=0), "ת"), + (process_json_files(0, 0, 22, rounds="3", length=0), "ת"), + (process_json_files(0, 0, 23, rounds="3", length=0), "ג"), + (process_json_files(0, 0, 11, rounds="1", length=0), "כת"), + (process_json_files(0, 0, 2, rounds="1", length=0), "בדוחילנעצרת"), + (process_json_files(0, 0, 23, rounds="1", length=0), None), # Expect None, when no results + (process_json_files(0, 0, 23, rounds="-1", length=0), None), # Expect None, when no results + (process_json_files(0, 0, 22, rounds="-1", length=0), "א"), + (process_json_files(0, 0, 22, rounds="-2", length=0), "א"), + (process_json_files(0, 0, 1, rounds="1,-1", length=0), "אבגדהוזחטיכלמנסעפצקרשתתשרקצפעסנמלכיטחזוהדגבא"), # Combined rounds + (process_json_files(0, 0, 1, rounds="-1", length=0), "תשרקצפעסנמלכיטחזוהדגבא"), # Reversed Hebrew alphabet + (process_json_files(0, 0, 1, rounds="-1.5", length=0), "תשרקצפעסנמלכיטחזוהדגבאתשרקצפעסנמל"), # Fractional rounds +] + +all_tests_passed = True +for result, expected in test_results: + result_text = result[0]['result_text'] if result else None + if expected is None: # Check if no result is expected + if not result: + logger.warning(f"Test passed: Expected no results, got no results.") + else: + logger.error(f"Test failed: Expected no results, but got: {result_text}") + all_tests_passed = False + else: + # Check if result is not empty before accessing elements + if result: + if result_text == expected: + logger.warning(f"Test passed: Expected '{expected}', got '{result_text}'") + else: + logger.error(f"Test failed: Expected '{expected}', but got '{result_text}'") + all_tests_passed = False + else: + logger.error(f"Test failed: Expected '{expected}', but got no results") + all_tests_passed = False + +if all_tests_passed: + logger.info("All round tests passed.") diff --git a/translation_database.db.initial b/translation_database.db.initial new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..104072fca6dd9d48400b664c2f116e5059f51bb1 --- /dev/null +++ b/translation_database.db.initial @@ -0,0 +1,3 @@ +version https://git-lfs.github.com/spec/v1 +oid sha256:d2b12d8f39c89bc91fdae1410767dac0e58e5eeb65aeff9360336f03a9036358 +size 12288 diff --git a/translation_utils.py b/translation_utils.py new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..d97578db038d27ad838d49eb98d3ccec375ac01d --- /dev/null +++ b/translation_utils.py @@ -0,0 +1,128 @@ +# translation_utils.py + +import logging +import sqlite3 +from concurrent.futures import ThreadPoolExecutor +import functools +from deep_translator import GoogleTranslator, ReversoTranslator, exceptions + +# Constants +TRANSLATION_DATABASE_FILE = 'translation_database.db' +SUPPORTED_LANGUAGES = {"af", "sq", "am", "ar", "hy", "az", "eu", "be", "bn", "bs", "bg", "ca", "ceb", "ny", "zh-CN", "zh-TW", "co", "hr", "cs", "da", "nl", "en", "eo", "et", "tl", "fi", "fr", "fy", "gl", "ka", "de", "el", "gu", "ht", "ha", "haw", "iw", "hi", "hmn", "hu", "is", "ig", "id", "ga", "it", "ja", "jw", "kn", "kk", "km", "ko", "ku", "ky", "lo", "la", "lv", "lt", "lb", "mk", "mg", "ms", "ml", "mt", "mi", "mr", "mn", "my", "ne", "no", "ps", "fa", "pl", "pt", "pa", "ro", "ru", "sm", "gd", "sr", "st", "sn", "sd", "si", "sk", "sl", "so", "es", "su", "sw", "sv", "tg", "ta", "te", "th", "tr", "uk", "ur", "uz", "vi", "cy", "xh", "yi", "yo", "zu"} + +# Initialize logger +logging.basicConfig(level=logging.INFO, format='%(asctime)s - %(levelname)s - %(message)s') +logger = logging.getLogger(__name__) + +def create_translation_table(): + """Creates the translation table if it doesn't exist.""" + try: + with sqlite3.connect(TRANSLATION_DATABASE_FILE) as conn: + cursor = conn.cursor() + cursor.execute(''' + CREATE TABLE IF NOT EXISTS translations ( + phrase TEXT PRIMARY KEY + ) + ''') + + # Dynamically add language columns + cursor.execute("PRAGMA table_info(translations)") + existing_columns = {col[1] for col in cursor.fetchall()} + for lang_code in SUPPORTED_LANGUAGES: + column_name = lang_code.replace('-', '_') + if column_name == "is": # Handle reserved keywords in SQLite + column_name = "is_" + if column_name not in existing_columns: + try: + cursor.execute(f"ALTER TABLE translations ADD COLUMN `{column_name}` TEXT") + logger.info(f"Added column '{column_name}' to translations table.") + except sqlite3.OperationalError as e: + if "duplicate column name" in str(e).lower(): + logger.debug(f"Column '{column_name}' already exists. Skipping.") + else: + logger.error(f"Error adding column '{column_name}': {e}") # More specific error + conn.commit() + except Exception as e: # Broad exception handling to catch any other potential issues + logger.error(f"An unexpected error occurred in create_translation_table: {e}") + +@functools.lru_cache(maxsize=1000) +def translate_cached(text, target_language, source_language="auto"): + """Translates text using Google Translate or Reverso, with caching.""" + if not text: + return "" + + try: + #if source_language == "he" or source_language == "ar": + # translator = ReversoTranslator(source=source_language, target=target_language) + #else: + # translator = GoogleTranslator(source=source_language, target=target_language) + + if source_language=="he": + source_language="iw" + translator = GoogleTranslator(source=source_language, target=target_language) + + translated = translator.translate(text) + return translated + except exceptions.TranslationNotFound: + logger.error(f"Translation not found for: {text}") + except Exception as e: + logger.exception(f"Translation error: {e}") + return "" # Return empty string on error + +def get_translation(phrase, target_language, source_language="auto"): + """Retrieves a translation from the database or translates and stores it.""" + if target_language not in SUPPORTED_LANGUAGES: + logger.error(f"Unsupported target language: {target_language}") + return None, False # Return None and False for failure + + try: + with sqlite3.connect(TRANSLATION_DATABASE_FILE) as conn: + cursor = conn.cursor() + column_name = target_language.replace('-', '_') + if column_name == "is": + column_name = "is_" + + cursor.execute(f"SELECT `{column_name}` FROM translations WHERE phrase=?", (phrase,)) + result = cursor.fetchone() + + if result and result[0]: + return result[0], True + + translated_text = translate_cached(phrase, target_language, source_language) + if translated_text: + cursor.execute(f""" + INSERT INTO translations (phrase, `{column_name}`) VALUES (?, ?) + ON CONFLICT(phrase) DO UPDATE SET `{column_name}`=excluded.`{column_name}` + """, (phrase, translated_text)) + + conn.commit() + return translated_text, True + else: + return None, False + + except sqlite3.Error as e: + logger.error(f"Database error: {e}") + return None, False + except Exception as e: + logger.exception(f"Unexpected error in get_translation: {e}") + return None, False + +def batch_translate(phrases, target_language, source_languages): + """Translates multiple phrases concurrently, respecting source language.""" + + with ThreadPoolExecutor() as executor: + futures = [executor.submit(get_translation, phrase, target_language, source_languages[i]) + for i, phrase in enumerate(phrases) if phrase] + + results = [future.result() for future in futures] + + translations = {} + j=0 + for i, phrase in enumerate(phrases): + if phrase: + translations[phrase] = results[j][0] + j+=1 + else: + translations[phrase] = "" + + return translations diff --git a/tripitaka.py b/tripitaka.py new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..46b05af94cad4d010745770eabab1344eb047267 --- /dev/null +++ b/tripitaka.py @@ -0,0 +1,240 @@ +import logging +import json +import re +import math +import glob +from deep_translator import GoogleTranslator +from gematria import calculate_gematria # Ensure this function is correctly defined +import csv + +# Configure the logger +# You can uncomment the next line to enable debugging logs +# logging.basicConfig(level=logging.DEBUG, format='%(levelname)s:%(message)s') +logger = logging.getLogger(__name__) + +def process_json_files(start=1, end=52, step=1, rounds="1,-1", length=0, tlang="en", strip_spaces=True, + strip_in_braces=True, strip_diacritics=True, translate=False): + """ + Processes Tripitaka JSON files and performs various text manipulations. + + Parameters: + - start (int): Start number of the Tripitaka book. + - end (int): End number of the Tripitaka book. + - step (int): Step size for character selection. + - rounds (str): Comma-separated list of round numbers (can include negative values). + - length (int): Maximum length of the result text. + - tlang (str): Target language for translation. + - strip_spaces (bool): Whether to remove spaces from the text. + - strip_in_braces (bool): Whether to remove text within braces. + - strip_diacritics (bool): Whether to remove diacritics from the text. + - translate (bool): Whether to translate the result text. + + Returns: + - list: A list of dictionaries containing processed data or error messages. + """ + base_path = "texts/tripitaka" + translator = GoogleTranslator(source='sa', target=tlang) if translate else None # Correct source language for Sanskrit + results = [] + + for i in range(start, end + 1): + file_pattern = f"{base_path}/{i:02}*.json" # Adjust to Tripitaka file naming + matched_files = glob.glob(file_pattern) + if not matched_files: + logger.warning(f"Mandala {i}: No files found for pattern {file_pattern}.") + results.append({"error": f"Mandala {i}: No files found for pattern {file_pattern}."}) + continue + + for file_name in matched_files: + try: + with open(file_name, 'r', encoding='utf-8') as file: + data = json.load(file) + full_text = "" + for gatha in data.get("gathas", []): # Safe access to 'gathas' + full_text += gatha + " " + + clean_text = full_text + if strip_in_braces: + # Remove content within [], {}, <> brackets + clean_text = re.sub(r"\[.*?\]|\{.*?\}|\<.*?\>", "", clean_text, flags=re.DOTALL) + + if strip_diacritics: + # Keep only Devanagari characters and spaces + clean_text = re.sub(r'[^\u0900-\u097F\s]', '', clean_text) + # Remove specific diacritics and punctuation + clean_text = re.sub(r'[\u0951-\u0954\u0964\u0965]+', '', clean_text) + # Remove Devanagari numerals + clean_text = re.sub(r'[०१२३४५६७८९]+', '', clean_text) + # Remove additional unwanted characters in one step + clean_text = re.sub(r'[:?!\'\-]', '', clean_text) + + # Normalize spaces + clean_text = clean_text.replace("\n\n ", " ") + clean_text = clean_text.replace("\n", " ") + clean_text = re.sub(r'\s+', ' ', clean_text).strip() + + if strip_spaces: + clean_text = clean_text.replace(" ", "") + + text_length = len(clean_text) + logger.debug(f"Mandala {i}: Clean text length = {text_length}") + + if text_length == 0: + logger.warning(f"Mandala {i}: No text available after cleaning.") + continue # Skip processing if no text is available + + # Parse 'rounds', allow floats + try: + rounds_list = list(map(float, rounds.split(','))) + except ValueError as e: + logger.error(f"Mandala {i}: Invalid 'rounds' format: {rounds}") + results.append({"error": f"Mandala {i}: Invalid 'rounds' format: {rounds}"}) + continue # Skip this Mandala due to invalid 'rounds' input + + result_text = "" + + for r in rounds_list: + abs_r = abs(r) + + # Determine the number of full passes and the remainder. + full_passes = math.floor(abs_r) + remainder = abs_r - full_passes + + # Base number of characters per pass + base_chars = text_length // step + + if base_chars == 0: + if abs_r > 1: # Changed from >=1 to >1 + # When step > text_length and rounds >1, pick 1 character per full pass + chars_per_full_pass = 1 + logger.debug(f"Mandala {i}: step > text_length ({step} > {text_length}), selecting 1 character per full pass.") + else: + # No characters to pick + chars_per_full_pass = 0 + logger.debug(f"Mandala {i}: step > text_length ({step} > {text_length}) and rounds <=1, no characters selected.") + # For remainder, since base_chars=0, no remainder characters + chars_for_remainder = 0 + else: + # Normal case + chars_per_full_pass = base_chars + chars_for_remainder = math.floor(base_chars * remainder) # Partial pass + logger.debug(f"Mandala {i}: Normal case, chars_per_full_pass = {chars_per_full_pass}, chars_for_remainder = {chars_for_remainder}") + + if r > 0: + current_index = (step - 1) % text_length + direction = 1 + else: + current_index = (text_length - step) % text_length + direction = -1 + + pass_result = "" + + # Full passes, keep only the last pass + for pass_num in range(1, full_passes + 1): + current_pass_chars = "" + for _ in range(chars_per_full_pass): + if chars_per_full_pass == 0: + break + current_pass_chars += clean_text[current_index] + current_index = (current_index + direction * step) % text_length + + # Keep only the last full pass + if pass_num == full_passes: + pass_result = current_pass_chars + logger.debug(f"Mandala {i}: Pass {pass_num}, pass_result = {pass_result}") + + # Remainder pass for fractional rounds + if remainder > 0 and chars_for_remainder > 0: + current_pass_chars = "" + for _ in range(chars_for_remainder): + current_pass_chars += clean_text[current_index] + current_index = (current_index + direction * step) % text_length + pass_result += current_pass_chars + logger.debug(f"Mandala {i}: Remainder pass_result = {pass_result}") + + # Handle cases where step > text_length and chars_per_full_pass=1 + if base_chars == 0 and chars_per_full_pass == 1 and full_passes > 0: + # pass_result already contains the last character picked + pass + elif base_chars == 0 and chars_per_full_pass == 0 and full_passes > 0: + # When no characters are picked, skip appending + pass + + result_text += pass_result + + logger.debug(f"Result text for Mandala {i}: {result_text}") + + if length != 0: + result_text = result_text[:length] + logger.debug(f"Mandala {i}: Result text truncated to length {length}.") + + # Translate the result text if required + try: + translated_text = translator.translate(result_text) if translator and result_text else "" + except Exception as e: + logger.error(f"Translation error: {e}") + translated_text = "" + + # Calculate the Gematria sum + try: + result_sum = calculate_gematria(result_text) + except Exception as e: + logger.error(f"Mandala {i}: Gematria calculation error: {e}") + result_sum = None + + if result_text: + result = { + 'book': f"Tripitaka {i}.", + 'title': f'{data.get("title", "Unknown Title")} {data.get("book_name", "Unknown Book")} {data.get("chapter", "")}', + 'result_text': result_text, + 'result_sum': result_sum, + 'translated_text': translated_text, + 'source_language': "sa", + } + results.append(result) + + except (FileNotFoundError, json.JSONDecodeError, KeyError) as e: + logger.error(f"Mandala {i}: Error processing {file_name}: {e}") + results.append({"error": f"Mandala {i}: Error processing {file_name}: {e}"}) + except Exception as e: + logger.error(f"Mandala {i}: Unexpected error processing {file_name}: {e}") + results.append({"error": f"Mandala {i}: Unexpected error processing {file_name}: {e}"}) + + return results if results else None + +# Tests +test_results = [ + (process_json_files(1,1,386,"1,-1", translate=True),"अअमुोच्टेकोसचण") +] + +# Function to run tests +def run_tests(test_results): + all_tests_passed = True + for idx, (result, expected) in enumerate(test_results): + if expected is None: # Check if no result is expected + if not result: + logger.warning(f"Test {idx}: Passed (Expected no results, got no results.)") + else: + # Extract result_text from the first result + result_text = result[0].get('result_text', None) + logger.error(f"Test {idx}: Failed (Expected no results, but got: {result_text})") + all_tests_passed = False + else: + # Check if result is not empty before accessing elements + if result: + result_text = result[0].get("result_text") + if result_text == expected: + logger.warning(f"Test {idx}: Passed (Expected: '{expected}', Got: '{result_text}')") + else: + logger.error(f"Test {idx}: Failed (Expected: '{expected}', but got: '{result_text}')") + all_tests_passed = False + else: + logger.error(f"Test {idx}: Failed (Expected: '{expected}', but got no results)") + all_tests_passed = False + + if all_tests_passed: + logger.info("All round tests passed.") + else: + logger.info("Some tests failed. Please check the error messages above.") + +# Run the tests +run_tests(test_results) diff --git a/util.py b/util.py new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..8ec5937553256a7787bcf86f3193f9b20f2c2c4b --- /dev/null +++ b/util.py @@ -0,0 +1,36 @@ +import json +import re + +def process_json_files(start, end): + """ + Processes JSON files containing Tanach text and returns a dictionary + mapping book IDs to their data. + + Args: + start: The starting book ID (inclusive). + end: The ending book ID (inclusive). + + Returns: + A dictionary where keys are book IDs and values are dictionaries + containing 'title' and 'text' fields. + """ + base_path = "texts" + results = {} # Use a dictionary to store results + + for i in range(start, end + 1): + file_name = f"{base_path}/{i:02}.json" + try: + with open(file_name, 'r', encoding='utf-8') as file: + data = json.load(file) + if data: + # Store book ID as key and book data as value + results[i] = {"title": data.get("title", "No title"), "text": data.get("text", [])} + + except FileNotFoundError: + logging.warning(f"File {file_name} not found.") + except json.JSONDecodeError as e: + logging.warning(f"File {file_name} could not be read as JSON: {e}") + except KeyError as e: + logging.warning(f"Expected key 'text' is missing in {file_name}: {e}") + + return results \ No newline at end of file diff --git a/utils.py b/utils.py new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..d31a5c8f53422ec344033a24a5b40dc9293b2372 --- /dev/null +++ b/utils.py @@ -0,0 +1,145 @@ +import logging +logger = logging.getLogger(__name__) +logging.basicConfig(level=logging.INFO) + +import inflect +from datetime import datetime, date +from deep_translator import GoogleTranslator + +# Custom function to convert number to ordinal words +def number_to_ordinal_word(number): + ordinal_dict = { + 1: "first", 2: "second", 3: "third", 4: "fourth", 5: "fifth", + 6: "sixth", 7: "seventh", 8: "eighth", 9: "ninth", 10: "tenth", + 11: "eleventh", 12: "twelfth", 13: "thirteenth", 14: "fourteenth", + 15: "fifteenth", 16: "sixteenth", 17: "seventeenth", 18: "eighteenth", + 19: "nineteenth", 20: "twentieth", 21: "twentyfirst", 22: "twentysecond", + 23: "twentythird", 24: "twentyfourth", 25: "twentyfifth", + 26: "twentysixth", 27: "twentyseventh", 28: "twentyeighth", + 29: "twentyninth", 30: "thirtieth", 31: "thirtyfirst" + } + return ordinal_dict.get(number, "") + +def custom_normalize(text): + mappings = { + 'ü': 'ue', 'ö': 'oe', 'ä': 'ae', 'ß': 'ss', 'Ü': 'Ue', 'Ö': 'Oe', 'Ä': 'Ae', + 'á': 'a', 'à': 'a', 'â': 'a', 'ã': 'a', 'å': 'aa', 'ā': 'a', 'ă': 'a', 'ą': 'a', + 'Á': 'A', 'À': 'A', 'Â': 'A', 'Ã': 'A', 'Å': 'Aa', 'Ā': 'A', 'Ă': 'A', 'Ą': 'A', + 'é': 'e', 'è': 'e', 'ê': 'e', 'ë': 'e', 'ē': 'e', 'ĕ': 'e', 'ė': 'e', 'ę': 'e', 'ě': 'e', + 'É': 'E', 'È': 'E', 'Ê': 'E', 'Ë': 'E', 'Ē': 'E', 'Ĕ': 'E', 'Ė': 'E', 'Ę': 'E', 'Ě': 'E', + 'í': 'i', 'ì': 'i', 'î': 'i', 'ï': 'i', 'ī': 'i', 'ĭ': 'i', 'į': 'i', 'ı': 'i', + 'Í': 'I', 'Ì': 'I', 'Î': 'I', 'Ï': 'I', 'Ī': 'I', 'Ĭ': 'I', 'Į': 'I', 'I': 'I', + 'ó': 'o', 'ò': 'o', 'ô': 'o', 'õ': 'o', 'ø': 'oe', 'ō': 'o', 'ŏ': 'o', 'ő': 'o', + 'Ó': 'O', 'Ò': 'O', 'Ô': 'O', 'Õ': 'O', 'Ø': 'Oe', 'Ō': 'O', 'Ŏ': 'O', 'Ő': 'O', + 'ú': 'u', 'ù': 'u', 'û': 'u', 'ū': 'u', 'ŭ': 'u', 'ů': 'u', 'ű': 'u', 'ų': 'u', + 'Ú': 'U', 'Ù': 'U', 'Û': 'U', 'Ü': 'Ue', 'Ū': 'U', 'Ŭ': 'U', 'Ů': 'U', 'Ű': 'U', 'Ų': 'U', + 'ç': 'c', 'ć': 'c', 'ĉ': 'c', 'ċ': 'c', 'č': 'c', + 'Ç': 'C', 'Ć': 'C', 'Ĉ': 'C', 'Ċ': 'C', 'Č': 'C', + 'ñ': 'n', 'ń': 'n', 'ņ': 'n', 'ň': 'n', 'ŋ': 'n', + 'Ñ': 'N', 'Ń': 'N', 'Ņ': 'N', 'Ň': 'N', 'Ŋ': 'N', + 'ý': 'y', 'ÿ': 'y', 'ŷ': 'y', + 'Ý': 'Y', 'Ÿ': 'Y', 'Ŷ': 'Y', + 'ž': 'zh', 'ź': 'z', 'ż': 'z', + 'Ž': 'Zh', 'Ź': 'Z', 'Ż': 'Z', + 'ð': 'd', 'Ð': 'D', 'þ': 'th', 'Þ': 'Th', 'ł': 'l', 'Ł': 'L', 'đ': 'd', 'Đ': 'D', + 'æ': 'ae', 'Æ': 'Ae', 'œ': 'oe', 'Œ': 'Oe', + 'ś': 's', 'ŝ': 's', 'ş': 's', 'š': 's', + 'Ś': 'S', 'Ŝ': 'S', 'Ş': 'S', 'Š': 'S', + 'ť': 't', 'ţ': 't', 'ŧ': 't', 'Ť': 'T', 'Ţ': 'T', 'Ŧ': 'T', + 'ŕ': 'r', 'ř': 'r', 'Ŕ': 'R', 'Ř': 'R', + 'ľ': 'l', 'ĺ': 'l', 'ļ': 'l', 'ŀ': 'l', + 'Ľ': 'L', 'Ĺ': 'L', 'Ļ': 'L', 'Ŀ': 'L', + 'ē': 'e', 'Ē': 'E', + 'ň': 'n', 'Ň': 'N', + 'ğ': 'g', 'Ğ': 'G', + 'ġ': 'g', 'Ġ': 'G', + 'ħ': 'h', 'Ħ': 'H', + 'ı': 'i', 'İ': 'I', + 'ĵ': 'j', 'Ĵ': 'J', + 'ķ': 'k', 'Ķ': 'K', + 'ļ': 'l', 'Ļ': 'L', + 'ņ': 'n', 'Ņ': 'N', + 'ŧ': 't', 'Ŧ': 'T', + 'ŭ': 'u', 'Ŭ': 'U' + } + for key, value in mappings.items(): + text = text.replace(key, value) + return text + + + + +# Convert a date to words with an ordinal day +def date_to_words(date_obj): + inf_engine = inflect.engine() + + if isinstance(date_obj, (date, datetime)): + year = date_obj.year + month = date_obj.strftime("%B") if hasattr(date_obj, 'month') else None + day_ordinal = number_to_ordinal_word(date_obj.day) if hasattr(date_obj, 'day') else None + elif isinstance(date_obj, str): + try: + # Attempt to parse full date first + date_obj = datetime.strptime(date_obj, "%Y-%m-%d") + year = date_obj.year + month = date_obj.strftime("%B") + day_ordinal = number_to_ordinal_word(date_obj.day) + except ValueError: + try: + # Try year-month + date_obj = datetime.strptime(date_obj, "%Y-%m") + year = date_obj.year + month = date_obj.strftime("%B") + day_ordinal = None + except ValueError: + try: + # Try just year + date_obj = datetime.strptime(date_obj, "%Y") + year = date_obj.year + month = None + day_ordinal = None + except ValueError: + raise ValueError("Invalid date format. Use YYYY-MM-DD, YYYY-MM, or YYYY.") + else: + raise TypeError("date_obj must be a datetime, date, or string object.") + + + if 1900 <= year <= 1999: + year_words = f"{inf_engine.number_to_words(year // 100, andword='')} hundred" + if year % 100 != 0: + year_words += f" {inf_engine.number_to_words(year % 100, andword='')}" + else: + year_words = inf_engine.number_to_words(year, andword='') + year_formatted = year_words.replace(',', '') + + parts = [] + if day_ordinal: + parts.append(day_ordinal) + if month: + parts.append(month) + parts.append(year_formatted) + + return " ".join(parts) + + + +def translate_date_to_words(date, lang='en'): + """Converts a date to words in the specified language.""" + if date is None: + return "No date selected" + + date_string = date.strftime("%Y-%m-%d") + logger.info(f"Date string: {date_string}") + + date_in_words = date_to_words(date_string) + logger.info(f"Date in words: {date_in_words}") + + translator = GoogleTranslator(source='auto', target=lang) + translated_date_words = translator.translate(date_in_words) + logger.info(f"Translated date words: {translated_date_words}") + + # Normalize the text if it contains any special characters + translated_date_words = custom_normalize(translated_date_words) + logger.info(f"Normalized date words: {translated_date_words}") + + return translated_date_words